Wikipedia http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80 MediaWiki 1.7alpha first-letter Media Special Talk User User talk Wikipedia Wikipedia talk Image Image talk MediaWiki MediaWiki talk Template Template talk Help Help talk Category Category talk మొదటి పేజీ 1 21847 2006-04-08T19:25:47Z Chaduvari 97 Reverted edit of 203.199.213.131, changed back to last version by Chaduvari {|width="100%" |- |{{సుస్వాగతము}} |- |{{మొదటి పేజీ లింకులు}} |} <table cellpadding="0" cellspacing="0" border="0"> <tr valign="top"> <td width = "60%">{{మార్గదర్శిని}}</td> <td> {|cellpadding="0" cellspacing="0" border="0" |- |{{విశేష వ్యాసము}} |- |{{మీకు తెలుసా?}} |- |{{చరిత్రలో ఈ రోజు}} |} </td> </tr> </table> {{మొదటి పేజీ పాదము}} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ [[en:Main Page]] [[de:]] [[fr:]] [[hi:मुख्य पृष्ठ]] [[kn:ಮುಖ್ಯ ಪುಟ]] [[as:]] [[bh:]] [[bn:]] [[gu:]] [[ks:]] [[ml:]] [[mr:]] [[ne:]] [[or:]] [[pa:]] [[sa:]] [[sd:]] [[ta:]] [[ur:]] HomePage 3 6632 2005-07-05T01:04:49Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT [[మొదటి పేజీ]] Wikipedia:All pages by title 4 sysop 4225 2004-03-09T16:33:30Z Angela 3 <table> <tr><td align="right"><a href="/w/wiki.phtml?title=Special:Allpages&amp;from=HomePage" class='internal' title ="Special:Allpages">HomePage</a></td><td> to </td><td align="left">Recent Changes</td></tr> </table> MediaWiki:Categories 5 sysop 17598 2006-01-06T16:46:07Z Chaduvari 97 వర్గాలు MediaWiki:Category 6 sysop 4227 2004-12-04T01:11:18Z Vnagarjuna 13 వర్గము MediaWiki:Category header 7 sysop 17600 2006-01-06T16:47:19Z Chaduvari 97 భాషా సవరణ వర్గం "$1" లో వ్యాసాలు MediaWiki:Subcategories 8 sysop 4229 2004-12-06T21:30:31Z Vnagarjuna 13 ఉపవర్గములు MediaWiki:Linktrail 9 sysop 4230 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default /^([a-z]+)(.*)$/sD MediaWiki:Mainpage 10 sysop 21435 2006-03-29T05:42:57Z వైఙాసత్య 58 మొదటి పేజీ MediaWiki:Mainpagetext 11 sysop 21374 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default <big>'''MediaWiki has been successfully installed.'''</big> MediaWiki:About 12 sysop 4233 2004-12-01T03:47:57Z Vnagarjuna 13 Translate About to గురించి గురించి MediaWiki:Aboutwikipedia 13 sysop 4234 2004-12-04T01:01:04Z Vnagarjuna 13 Updated Translation వికిపీడియా అంటే ఏమిటి? MediaWiki:Aboutpage 14 sysop 4235 2004-12-01T03:46:41Z Vnagarjuna 13 Translate to వికిపీడియా:గురించి వికిపీడియా:గురించి MediaWiki:Help 15 sysop 4236 2004-12-01T22:54:42Z Vnagarjuna 13 సహాయము MediaWiki:Helppage 16 sysop 4237 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Help:Contents MediaWiki:Wikititlesuffix 17 sysop 4238 2005-04-11T23:00:16Z Vnagarjuna 13 {{వికిపీడియా}} MediaWiki:Bugreports 18 sysop 4239 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Bug reports MediaWiki:Bugreportspage 19 sysop 4240 2004-12-14T23:47:27Z Vnagarjuna 13 వికిపీడియా:Bug_reports MediaWiki:Sitesupport 20 sysop 4241 2004-12-01T04:17:32Z Vnagarjuna 13 విరాళములు Template:Sitesupportpage 21 sysop 4242 2004-01-29T13:40:28Z MediaWiki default &lt;sitesupportpage&gt; MediaWiki:Faq 22 sysop 4243 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default FAQ MediaWiki:Faqpage 23 sysop 4244 2004-12-15T00:00:18Z Vnagarjuna 13 వికిపీడియా:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు MediaWiki:Edithelp 24 sysop 4245 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Editing help MediaWiki:Edithelppage 25 sysop 4246 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Help:Editing MediaWiki:Cancel 26 sysop 10000 2005-08-27T12:18:13Z Chaduvari 97 రద్దు MediaWiki:Qbfind 27 sysop 4248 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Find MediaWiki:Qbbrowse 28 sysop 4249 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Browse MediaWiki:Qbedit 29 sysop 4250 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Edit MediaWiki:Qbpageoptions 30 sysop 4251 2004-12-04T01:07:29Z Vnagarjuna 13 ఈ పేజీ MediaWiki:Qbpageinfo 31 sysop 4252 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Context MediaWiki:Qbmyoptions 32 sysop 4253 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default My pages MediaWiki:Qbspecialpages 33 sysop 10302 2005-09-01T08:48:14Z Chaduvari 97 ప్రత్యేక పేజీలు MediaWiki:Moredotdotdot 34 sysop 7403 2005-08-03T12:59:08Z వైఙాసత్య 58 ఇంకా... MediaWiki:Mypage 35 sysop 4256 2004-12-04T01:06:23Z Vnagarjuna 13 Updated translation నా పేజీ MediaWiki:Mytalk 36 sysop 4257 2004-12-15T00:43:17Z Vnagarjuna 13 నా గురించి చర్చ MediaWiki:Currentevents 37 sysop 4258 2005-06-20T10:12:48Z వైఙాసత్య 58 ప్రస్తుత ఘటనలు MediaWiki:Disclaimers 38 sysop 4259 2005-06-30T17:47:40Z వైఙాసత్య 58 అస్వీకారములు MediaWiki:Disclaimerpage 39 sysop 4260 2005-06-30T17:48:31Z వైఙాసత్య 58 వికిపీడియా:సాధారణ_అస్వీకారము MediaWiki:Errorpagetitle 40 sysop 25220 2006-05-02T17:45:59Z Chaduvari 97 అనువాదం లోపం MediaWiki:Returnto 41 sysop 7015 2005-07-21T21:45:39Z వైఙాసత్య 58 తిరిగి $1 పేజీకి వెళ్లు. MediaWiki:Fromwikipedia 42 sysop 4263 2004-12-02T04:11:58Z Vnagarjuna 13 వికిపీడియా నుంచి MediaWiki:Whatlinkshere 43 sysop 10143 2005-08-30T05:02:24Z Chaduvari 97 ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు MediaWiki:Search 44 sysop 4265 2005-06-20T10:14:22Z వైఙాసత్య 58 అన్వేషణ MediaWiki:Go 45 sysop 4266 2005-06-21T12:17:59Z వైఙాసత్య 58 వెళ్లు MediaWiki:History 46 sysop 4267 2004-12-04T01:04:35Z Vnagarjuna 13 పేజీ చరిత్ర MediaWiki:Printableversion 47 sysop 6996 2005-07-21T20:55:40Z వైఙాసత్య 58 ముద్రణా వెర్షన్‌ MediaWiki:Editthispage 48 sysop 19739 2006-02-09T18:38:07Z Chaduvari 97 అనువాదం ఈ పేజీలో దిద్దుబాటు చెయ్యండి MediaWiki:Deletethispage 49 sysop 4270 2004-12-14T23:57:24Z Vnagarjuna 13 ఈ పేజీని తుడిచివేయుము MediaWiki:Protectthispage 50 sysop 10247 2005-08-30T10:51:31Z Chaduvari 97 ఈ పేజీని సంరక్షించు MediaWiki:Unprotectthispage 51 sysop 4272 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Unprotect this page MediaWiki:Newpage 52 sysop 4273 2004-12-01T23:26:05Z Vnagarjuna 13 కొత్త పేజీ MediaWiki:Talkpage 53 sysop 10442 2005-09-02T11:50:08Z Chaduvari 97 ఈ పేజీని చర్చించు MediaWiki:Postcomment 54 sysop 6983 2005-07-21T20:23:58Z వైఙాసత్య 58 అభిప్రాయము తెలియచేయండి MediaWiki:Articlepage 55 sysop 6966 2005-07-20T22:45:02Z వైఙాసత్య 58 వ్యాసము చూడండి MediaWiki:Subjectpage 56 sysop 10572 2005-09-05T06:20:30Z Chaduvari 97 విషయం చూడు MediaWiki:Userpage 57 sysop 4278 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default View user page MediaWiki:Wikipediapage 58 sysop 10349 2005-09-01T11:06:50Z Chaduvari 97 ప్రాజెక్టు పేజీ చూపించు MediaWiki:Imagepage 59 sysop 12888 2005-10-17T13:16:11Z Chaduvari 97 బొమ్మ పేజీని చూపించు MediaWiki:Viewtalkpage 60 sysop 10360 2005-09-01T11:27:29Z Chaduvari 97 చర్చ చూడు MediaWiki:Otherlanguages 61 sysop 4282 2004-12-01T23:22:27Z Vnagarjuna 13 ఇతర భాషలు MediaWiki:Redirectedfrom 62 sysop 10111 2005-08-29T10:42:26Z Chaduvari 97 ($1 నుండి దారిమార్పు చెందింది) MediaWiki:Lastmodified 63 sysop 10096 2005-08-29T08:04:33Z Chaduvari 97 ఈ పేజీ $1 న మార్చబడింది. MediaWiki:Viewcount 64 sysop 10362 2005-09-01T11:28:49Z Chaduvari 97 ఈ పేజీని $1 సార్లు చూసారు. Template:Gnunote 65 sysop 4286 2004-01-29T13:40:28Z MediaWiki default All text is available under the terms of the <a class=internal href='/wiki/GNU_FDL'>GNU Free Documentation License</a>. MediaWiki:Printsubtitle 66 sysop 4287 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default (From {{SERVER}}) MediaWiki:Protectedpage 67 sysop 10243 2005-08-30T10:48:55Z Chaduvari 97 రక్షిత పేజీ MediaWiki:Administrators 68 sysop 10218 2005-08-30T09:44:53Z Chaduvari 97 Project:నిర్వాహకులు MediaWiki:Sysoptitle 69 sysop 10574 2005-09-05T06:22:57Z Chaduvari 97 నిర్వాహక హోదా ఉండాలి MediaWiki:Sysoptext 70 sysop 10573 2005-09-05T06:22:45Z Chaduvari 97 మీరడిగిన పని "నిర్వాహకులు" మాత్రమే చెయ్యగలరు. $1 చూడండి. MediaWiki:Developertitle 71 sysop 10299 2005-09-01T08:17:03Z Chaduvari 97 డెవెలపర్‌ స్థాయి అనుమతులు ఆవశ్యకము MediaWiki:Developertext 72 sysop 10298 2005-09-01T08:16:48Z Chaduvari 97 మీరు చెయ్యదలచిన పని "డెవెలపర్‌లు" మాత్రమే చెయ్యగలిగినది. $1 చూడండి. MediaWiki:Nbytes 73 sysop 10344 2005-09-01T10:57:30Z Chaduvari 97 $1 బైట్లు MediaWiki:Ok 74 sysop 6970 2005-07-20T22:50:16Z వైఙాసత్య 58 సరే MediaWiki:Sitetitle 75 sysop 4296 2005-04-14T22:23:44Z Vnagarjuna 13 వికిపీడియా MediaWiki:Sitesubtitle 76 sysop 6989 2005-07-21T20:44:11Z వైఙాసత్య 58 ఒక స్వతంత్ర విజ్ఞాన సర్వస్వము MediaWiki:Retrievedfrom 77 sysop 4298 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Retrieved from "$1" MediaWiki:Newmessages 78 sysop 14487 2005-11-17T05:41:09Z Chaduvari 97 మీకు $1 ఉన్నాయి. MediaWiki:Newmessageslink 79 sysop 10154 2005-08-30T05:46:24Z Chaduvari 97 కొత్త సందేశాలు MediaWiki:Editsection 80 sysop 12210 2005-09-27T14:41:22Z Chaduvari 97 <small>మార్చు</small> MediaWiki:Toc 81 sysop 4302 2004-12-02T04:15:19Z Vnagarjuna 13 విషయ సూచిక MediaWiki:Showtoc 82 sysop 9993 2005-08-27T11:44:59Z Chaduvari 97 చూపించు MediaWiki:Hidetoc 83 sysop 4304 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default hide MediaWiki:Thisisdeleted 84 sysop 10577 2005-09-05T06:25:30Z Chaduvari 97 $1 ను చూస్తారా, పునస్స్థాపిస్తారా? MediaWiki:Restorelink 85 sysop 10452 2005-09-02T12:04:10Z Chaduvari 97 $1 తొలగించబడిన రచనలు MediaWiki:Nosuchaction 86 sysop 4307 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default No such action MediaWiki:Nosuchactiontext 87 sysop 4308 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default The action specified by the URL is not recognized by the wiki MediaWiki:Nosuchspecialpage 88 sysop 10173 2005-08-30T06:40:05Z Chaduvari 97 అటువంటి ప్రత్యేక పేజీ లేదు MediaWiki:Nospecialpagetext 89 sysop 16000 2005-12-15T11:39:03Z Chaduvari 97 మీరు అడిగిన ప్రత్యేకపేజీ సరైనది కాదు. సరైన ప్రత్యేకపేజీల జాబితా [[{{ns:special}}:Specialpages]] వద్ద ఉంది. MediaWiki:Error 90 sysop 25221 2006-05-02T17:46:08Z Chaduvari 97 అనువాదం లోపం MediaWiki:Databaseerror 91 sysop 4312 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Database error MediaWiki:Dberrortext 92 sysop 4313 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default A database query syntax error has occurred. This may indicate a bug in the software. The last attempted database query was: <blockquote><tt>$1</tt></blockquote> from within function "<tt>$2</tt>". MySQL returned error "<tt>$3: $4</tt>". MediaWiki:Dberrortextcl 93 sysop 15444 2005-12-02T04:20:36Z MediaWiki default A database query syntax error has occurred. The last attempted database query was: "$1" from within function "$2". MySQL returned error "$3: $4" MediaWiki:Noconnect 94 sysop 10157 2005-08-30T06:08:43Z Chaduvari 97 సారీ! సాంకేతిక ఇబ్బందుల వలన డాటాబేసు సర్వరును సంప్రదించలేక పోతున్నాం.<br /> $1 MediaWiki:Nodb 95 sysop 4316 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Could not select database $1 MediaWiki:Cachederror 96 sysop 10609 2005-09-05T07:32:47Z Chaduvari 97 మీరడిగిన పేజీ యొక్క కాషె కూర్పు ఇది, ప్రస్తుతపు కూర్పుకు దీనికి తేడాలు ఉండవచ్చు. MediaWiki:Readonly 97 sysop 13694 2005-11-05T17:28:28Z Chaduvari 97 డేటాబేసు లాక్‌చెయ్యబడింది MediaWiki:Enterlockreason 98 sysop 4319 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Enter a reason for the lock, including an estimate of when the lock will be released MediaWiki:Readonlytext 99 sysop 15150 2005-11-28T14:52:17Z Chaduvari 97 డేటాబేసు ప్రస్తుతం లాకు చేయబడింది. మార్పులు, చేర్పులు ప్రస్తుతం చెయ్యలేరు. మామూలుగా జరిగే నిర్వహణ కొరకు ఇది జరిగి ఉండవచ్చు; అది పూర్తి కాగానే తిరిగి మామూలుగా పనిచేస్తుంది. దీనిని లాకు చేసిన నిర్వాహకుడు ఇలా తెలియజేస్తున్నాడు: $1 MediaWiki:Missingarticle 100 sysop 10667 2005-09-05T09:59:21Z MediaWiki default The database did not find the text of a page that it should have found, named "$1". This is usually caused by following an outdated diff or history link to a page that has been deleted. If this is not the case, you may have found a bug in the software. Please report this to an administrator, making note of the URL. MediaWiki:Internalerror 101 sysop 4322 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Internal error MediaWiki:Filecopyerror 102 sysop 10314 2005-09-01T09:39:52Z Chaduvari 97 ఫైలు "$1" ని "$2" కు కాపీ చెయ్యలేక పోయాం. MediaWiki:Filerenameerror 103 sysop 10318 2005-09-01T09:45:42Z Chaduvari 97 ఫైలు "$1" పేరును "$2" గా మార్చలేక పోయాం. MediaWiki:Filedeleteerror 104 sysop 10313 2005-09-01T09:39:38Z Chaduvari 97 ఫైలు "$1" ని తీసివేయలేక పోయాం. MediaWiki:Filenotfound 105 sysop 10317 2005-09-01T09:45:25Z Chaduvari 97 ఫైలు "$1" కనబడలేదు. MediaWiki:Unexpected 106 sysop 10643 2005-09-05T08:35:03Z Chaduvari 97 అనుకోని విలువ: "$1"="$2". MediaWiki:Formerror 107 sysop 4328 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Error: could not submit form MediaWiki:Badarticleerror 108 sysop 10229 2005-08-30T10:08:42Z Chaduvari 97 ఈ పేజీలో ఈ పని చేయడం కుదరదు. MediaWiki:Cannotdelete 109 sysop 10612 2005-09-05T07:38:25Z Chaduvari 97 అడిగిన పేజీ/ఫైలు ను తీసివెయ్యలేక పోయాం. (ఈ సరికే ఎవరైనా తీసివేసి ఉండవచ్చు) MediaWiki:Badtitle 110 sysop 4331 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Bad title MediaWiki:Badtitletext 111 sysop 20512 2006-02-26T02:08:54Z MediaWiki default The requested page title was invalid, empty, or an incorrectly linked inter-language or inter-wiki title. It may contain one more characters which cannot be used in titles. MediaWiki:Perfdisabled 112 sysop 16209 2005-12-18T07:30:17Z Chaduvari 97 సారీ! దీనివలన డేటాబేసు బాగా స్లో అయిపోయి, ఎవరూ వికీని వాడుకోలేరు కాబట్టి, ప్రస్తుతానికి ఈ అంశాన్ని అందుబాటులో లేకుండా చేస్తున్నాం. MediaWiki:Perfdisabledsub 113 sysop 10671 2005-09-05T09:59:21Z MediaWiki default Here is a saved copy from $1: MediaWiki:Wrong wfQuery params 114 sysop 10691 2005-09-05T09:59:22Z MediaWiki default Incorrect parameters to wfQuery()<br /> Function: $1<br /> Query: $2 MediaWiki:Viewsource 115 sysop 10361 2005-09-01T11:27:38Z Chaduvari 97 సోర్సు చూడు MediaWiki:Protectedtext 116 sysop 27680 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default This page has been locked to prevent editing. You can view and copy the source of this page: MediaWiki:Logouttitle 117 sysop 8223 2005-08-10T17:48:29Z వైఙాసత్య 58 నిష్క్రమణ MediaWiki:Logouttext 118 sysop 10087 2005-08-29T07:22:56Z Chaduvari 97 మీరు వికీపీడియా నుండి నిష్క్రమించారు.<br /> వికీపీడీయాను అజ్ఞాతంగా ఉండి చదవవచ్చు. వేరే సభ్యనామం తో గాని లేదా అదే సభ్యనామం తో గాని మళ్ళీ లాగిన్‌ కావచ్చు. ఒక గమనిక: బ్రౌజరు కాషె ను తీసివేసే వరకు కొన్ని పేజీలు మీరింకా లాగిన్‌ అయి ఉన్నట్లు గానే చూపించవచ్చు. MediaWiki:Welcomecreation 119 sysop 9980 2005-08-27T10:53:30Z Chaduvari 97 == స్వాగతం, $1! == మీ అకౌంటు సృష్టించబడింది. మీ వికీపీడియా అభిరుచులను మార్చుకోవడం మరువకండి. MediaWiki:Loginpagetitle 120 sysop 4341 2005-06-30T19:23:40Z వైఙాసత్య 58 సభ్య లాగిన్ MediaWiki:Yourname 121 sysop 6712 2005-07-06T04:38:32Z వైఙాసత్య 58 సభ్య నామము MediaWiki:Yourpassword 122 sysop 4343 2005-06-30T19:03:21Z వైఙాసత్య 58 మీ సంకేత పదము MediaWiki:Yourpasswordagain 123 sysop 4344 2005-06-30T19:08:07Z వైఙాసత్య 58 మళ్లీ సంకేత పదము ఇవ్వండి MediaWiki:Newusersonly 124 sysop 4345 2005-06-30T19:18:09Z వైఙాసత్య 58 (కొత్త సభ్యులు మాత్రమే) MediaWiki:Remembermypassword 125 sysop 7017 2005-07-21T21:55:58Z వైఙాసత్య 58 నా సంకేత పదము గుర్తు పెట్టుకో. MediaWiki:Loginproblem 126 sysop 21149 2006-03-18T03:52:51Z Chaduvari 97 అనువాదం <b>మీ లాగిన్‌తో ఏదో ఇబ్బంది ఉంది.</b><br />మళ్ళీ ప్రయత్నించండి! MediaWiki:Alreadyloggedin 127 sysop 21732 2006-04-08T13:49:18Z Mpradeep 50 <strong>$1 గారు, మీరిప్పటికే లాగిన్ అయి ఉన్నారు!</strong><br /> MediaWiki:Login 128 sysop 4349 2005-06-30T19:22:16Z వైఙాసత్య 58 లాగిన్ MediaWiki:Loginprompt 129 sysop 10109 2005-08-29T10:37:57Z Chaduvari 97 వికీపీడియా లోకి లాగిన్‌ అవ్వాలంటే, మీ బ్రౌజరు కూకీస్‌ కు సిధ్ధంగా ఉండాలి. MediaWiki:Userlogin 130 sysop 9960 2005-08-27T06:43:06Z Chaduvari 97 అకౌంటు సృష్టించు లేదా లాగిన్ MediaWiki:Logout 131 sysop 8222 2005-08-10T17:47:45Z వైఙాసత్య 58 నిష్క్రమణ MediaWiki:Userlogout 132 sysop 9959 2005-08-27T06:41:26Z Chaduvari 97 నిష్క్రమణ MediaWiki:Notloggedin 133 sysop 16208 2005-12-18T07:08:27Z Chaduvari 97 లాగిన్ అయిలేరు MediaWiki:Createaccount 134 sysop 10141 2005-08-30T05:00:06Z Chaduvari 97 అకౌంటు సృష్టించు MediaWiki:Createaccountmail 135 sysop 10466 2005-09-02T12:16:43Z Chaduvari 97 ఈ-మెయిల్‌ ద్వారా MediaWiki:Badretype 136 sysop 10233 2005-08-30T10:17:51Z Chaduvari 97 రెండు సంకేత పదాలు ఒకదానితో మరొకటి సరిపోలడం లేదు. MediaWiki:Userexists 137 sysop 9796 2005-08-26T15:42:28Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యనామం ఇప్పటికే వాడుక లో ఉంది. వేరే పేరు ఎంచుకోండి. MediaWiki:Youremail 138 sysop 4359 2005-06-30T19:07:10Z వైఙాసత్య 58 మీ ఈ-మెయిల్* MediaWiki:Yournick 139 sysop 10437 2005-09-02T11:32:30Z Chaduvari 97 ముద్దు పేరు MediaWiki:Emailforlost 140 sysop 10098 2005-08-29T09:05:29Z Chaduvari 97 ''*'' గుర్తు ఉన్న ఫీల్డులు తప్పనిసరి కాదు. మీ ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు ఇవ్వడం వలన మిమ్మల్ని ఇతరులు - వారికి మీ ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు తెలియకుండానే - సంప్రదించగలరు. మీ సంకేతపదం మరచి పోయినపుడు, కొత్త దానిని ఆ అడ్రసుకు పంపించవచ్చు. <br /><br /> మీ అసలు పేరును ఇస్తే, మీ రచనల శ్రేయస్సు దానికే చెందుతుంది. MediaWiki:Loginerror 141 sysop 4362 2005-06-30T21:26:42Z వైఙాసత్య 58 లాగిన్ దోషము MediaWiki:Nocookiesnew 142 sysop 4363 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default The user account was created, but you are not logged in. {{SITENAME}} uses cookies to log in users. You have cookies disabled. Please enable them, then log in with your new username and password. MediaWiki:Nocookieslogin 143 sysop 16206 2005-12-18T06:44:17Z Chaduvari 97 సభ్యుల లాగిన్ కొరకు వికీపీడియా కూకీలను వాడుతుంది. మీ కంప్యూటర్లో కూకీలు సిద్ధంగా లేవు. వాటిని సిద్ధపరచి, మళ్ళీ ప్రయత్నించండి. MediaWiki:Noname 144 sysop 10167 2005-08-30T06:27:24Z Chaduvari 97 మీరు సరైన సభ్యనామం ఇవ్వలేదు. MediaWiki:Loginsuccesstitle 145 sysop 4366 2005-06-30T19:27:48Z వైఙాసత్య 58 లాగిన్ విజయవంతమైనది MediaWiki:Loginsuccess 146 sysop 4367 2005-06-30T21:30:42Z వైఙాసత్య 58 సుస్వాగతము "$1" గారు, మీరు ఇప్పుడు {{SITENAME}}లో ప్రవేశించారు. MediaWiki:Nosuchuser 147 sysop 21573 2006-04-04T05:09:48Z Chaduvari 97 liMga taTasthata "$1" అనే పేరుతో సభ్యులు లేరు. పేరు సరి చూసుకోండి, లేదా కింది ఫారం ఉపయోగించి, కొత్త అకౌంటు సృష్టించండి. MediaWiki:Wrongpassword 148 sysop 4369 2005-06-30T19:05:51Z వైఙాసత్య 58 ఇది మీ సంకేత పదము కాదు. దయచేసి మళ్లీ ఇవ్వండి. MediaWiki:Mailmypassword 149 sysop 21623 2006-04-06T06:35:48Z Chaduvari 97 mariMta vivaraMgaa.. నా సంకేతపదం మర్చిపోయాను, కొత్తది పంపించు MediaWiki:Passwordremindertitle 150 sysop 6972 2005-07-20T23:04:11Z వైఙాసత్య 58 {{SITENAME}} నుండి సంకేత పదము యొక్క గుర్తింపు సూచకం MediaWiki:Passwordremindertext 151 sysop 10181 2005-08-30T06:59:30Z Chaduvari 97 కొత్త వికీపీడియా సంకేత పదం పంపించమని ఎవరో (బహుశ మీరే) IP అడ్రసు $1 నుండి మమ్మల్ని అడిగారు. సభ్యుడు "$2" యొక్క కొత్త సంకేత పదం "$3". మీరు లాగిన్‌ అయి, సంకేత పదం మార్చుకోవాలి. MediaWiki:Noemail 152 sysop 10163 2005-08-30T06:22:24Z Chaduvari 97 సభ్యుడు "$1" కి ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు నమోదయి లేదు. MediaWiki:Passwordsent 153 sysop 16004 2005-12-15T11:45:38Z Chaduvari 97 "$1" గారు! మీరు నమోదు చేసుకున్న ఈ-మెయిల్ చిరునామాకు ఒక కొత్త సంకేత పదము పంపబడినది. అది అందిన తర్వాత దయచేసి మరలా లాగిన్‌ అవ్వండి. MediaWiki:Loginend 154 sysop 15427 2005-12-02T02:48:31Z MediaWiki default MediaWiki:Bold sample 155 sysop 4376 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Bold text MediaWiki:Bold tip 156 sysop 4377 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Bold text MediaWiki:Italic sample 157 sysop 4378 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Italic text MediaWiki:Italic tip 158 sysop 4379 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Italic text MediaWiki:Link sample 159 sysop 4380 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Link title MediaWiki:Link tip 160 sysop 4381 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Internal link MediaWiki:Extlink sample 161 sysop 4382 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default http://www.example.com link title MediaWiki:Extlink tip 162 sysop 10316 2005-09-01T09:40:40Z Chaduvari 97 బయటి లింకు (ఆది పదం http:// మరువకండి) MediaWiki:Headline sample 163 sysop 4384 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Headline text MediaWiki:Headline tip 164 sysop 4385 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Level 2 headline MediaWiki:Math sample 165 sysop 4386 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Insert formula here MediaWiki:Math tip 166 sysop 4387 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Mathematical formula (LaTeX) MediaWiki:Nowiki sample 167 sysop 4388 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Insert non-formatted text here MediaWiki:Nowiki tip 168 sysop 4389 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Ignore wiki formatting MediaWiki:Image sample 169 sysop 4390 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Example.jpg MediaWiki:Image tip 170 sysop 4391 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Embedded image MediaWiki:Media sample 171 sysop 6489 2005-07-03T14:19:15Z MediaWiki default Example.ogg MediaWiki:Media tip 172 sysop 4393 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Media file link MediaWiki:Sig tip 173 sysop 10624 2005-09-05T08:04:02Z Chaduvari 97 టైంస్టాంపుతో సహా మీ సంతకం MediaWiki:Hr tip 174 sysop 21146 2006-03-18T03:40:23Z Chaduvari 97 అనువాదం అడ్డం లైను (అరుదుగా వాడండి) MediaWiki:Infobox 175 sysop 4396 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Click a button to get an example text MediaWiki:Summary 176 sysop 6986 2005-07-21T20:37:17Z వైఙాసత్య 58 సారాంశము MediaWiki:Subject 177 sysop 10568 2005-09-05T06:18:14Z Chaduvari 97 విషయం/శీర్షిక MediaWiki:Minoredit 178 sysop 4399 2005-06-30T19:20:54Z వైఙాసత్య 58 ఇది ఒక చిన్న మార్పు MediaWiki:Watchthis 179 sysop 7010 2005-07-21T21:23:43Z వైఙాసత్య 58 ఈ పేజీ మీద కన్నేసి ఉంచు MediaWiki:Savearticle 180 sysop 7018 2005-07-21T21:57:15Z వైఙాసత్య 58 పేజీ భధ్రపరచు MediaWiki:Preview 181 sysop 7375 2005-08-02T12:51:07Z వైఙాసత్య 58 సరిచూడు MediaWiki:Showpreview 182 sysop 7379 2005-08-02T13:01:56Z వైఙాసత్య 58 సరిచూడు MediaWiki:Blockedtitle 183 sysop 10236 2005-08-30T10:23:42Z Chaduvari 97 సభ్యునిపై నిరోధం అమలయింది MediaWiki:Blockedtext 184 sysop 19537 2006-02-02T19:08:05Z Chaduvari 97 అనువాదం మీ సభ్యనామం లేదా ఐ.పి.అడ్రసును $1 నిరోధించారు. కారణం:<br />''$2''<p>ఈ నిరోధంపై చర్చించేందుకు $1 ను గాని, మరెవరైనా [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులను]] గాని సంప్రదించండి. [[Special:Preferences|మీ అభిరుచులలో]] మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసు ఇచ్చిఉంటే తప్ప, "ఈ సభ్యునికి ఈ-మెయిల్ పంపు" అనే అంశాన్ని వాడుకోలేరని గమనించండి. మీ ఐ.పి.అడ్రసు $3. మీరు రాయబోయే ప్రతి జాబులోను ఈ అడ్రసును కూడా రాయండి. MediaWiki:Whitelistedittitle 185 sysop 10355 2005-09-01T11:14:27Z Chaduvari 97 దిద్దుబాటు చెయ్యడానికి లాగిన్‌ అయి ఉండాలి. MediaWiki:Whitelistedittext 186 sysop 10354 2005-09-01T11:14:16Z Chaduvari 97 దిద్దుబాటు చెయ్యడానికి [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] అయి ఉండాలి. MediaWiki:Whitelistreadtitle 187 sysop 9979 2005-08-27T10:48:16Z Chaduvari 97 చదవడానికి లాగిన్‌ అవ్వాలి MediaWiki:Whitelistreadtext 188 sysop 10356 2005-09-01T11:14:54Z Chaduvari 97 పేజీలు చదవడానికి [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] అయి ఉండాలి. MediaWiki:Whitelistacctitle 189 sysop 10357 2005-09-01T11:15:24Z Chaduvari 97 మీకు అకౌంటు సృష్టించే అనుమతి లేదు MediaWiki:Whitelistacctext 190 sysop 10353 2005-09-01T11:13:32Z Chaduvari 97 ఈ వికీలో అకౌంట్లను సృష్టించడానికి మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] అయి ఉండాలి, మరియు తగువిధమైన అనుమతులు ఉండాలి. MediaWiki:Accmailtitle 191 sysop 10189 2005-08-30T07:10:25Z Chaduvari 97 సంకేత పదం పంపించబడింది. MediaWiki:Accmailtext 192 sysop 10216 2005-08-30T09:44:03Z Chaduvari 97 '$1' యొక్క సంకేత పదం $2 కు పంపించబడింది. MediaWiki:Newarticle 193 sysop 4414 2004-12-15T22:44:03Z Vnagarjuna 13 (కొత్తది) MediaWiki:Newarticletext 194 sysop 10343 2005-09-01T10:57:10Z Chaduvari 97 ఈ లింకుకు సంబంధించిన పేజీ అసలు లేనే లేదు. కింది పెట్టెలో మీ రచనను టైపు చేసి ఆ పేజీని సృష్టించండి. (దీనిపై సమాచారం కొరకు [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీ చూడండి.) మీరిక్కడికి పొరపాటున వచ్చి ఉంటే, మీ బ్రౌజరు '''back''' మీట నొక్కండి. MediaWiki:Anontalkpagetext 195 sysop 22995 2006-04-18T07:54:24Z Mpradeep 50 added WHOIS ----''ఇది ఒక అజ్ఞాత సభ్యుని చర్చా పేజీ. ఆ సభ్యుడు ఇంకా అకౌంటు సృష్టించ లేదు, లేదా దానిని ఉపయోగించడం లేదు. కాబట్టి వారి [[IP address|IP అడ్రసే]] ఆ సభ్యుని గుర్తింపు. ఆ IP అడ్రసు చాలా మంది సభ్యులు వాడే అవకాశం ఉంది. మీరూ ఓ అజ్ఞాత సభ్యులైతే, ఒకే IP అడ్రసు కారణంగా వేరే సభ్యులకు ఉద్దేశించిన వ్యాఖ్యానాలు మీకూ వర్తించే అవకాశం ఉంది. ఈ అయోమయం లేకుండా ఉండాలంటే, [[Special:Userlogin|అకౌంటు సృష్టించండి లేదా లాగిన్‌ అవండి]].'' [<small>[[ప్రాంతీయ ఇంటర్నెట్టు సూచిక]]లో ఈ IP [[WHOIS|ఎవరిది]] అనే దానిని నిర్ధారించండి: [http://ws.arin.net/whois/?queryinput={{PAGENAME}} అమెరికా] [http://www.ripe.net/fcgi-bin/whois?searchtext={{PAGENAME}} ఐరోపా] [http://www.afrinic.net/cgi-bin/whois?query={{PAGENAME}} ఆఫ్రికా] [http://www.apnic.net/apnic-bin/whois.pl?searchtext={{PAGENAME}} ఆసియా-పసిఫిక్] [http://www.lacnic.net/cgi-bin/lacnic/whois?lg=EN&query={{PAGENAME}} లాటిన్ అమెరికా/కారేబియను దీవులు]</small>] MediaWiki:Noarticletext 196 sysop 12509 2005-10-07T10:37:35Z Chaduvari 97 (ప్రస్తుతం ఈ పేజీ ఖాళీగా ఉంది) MediaWiki:Updated 197 sysop 4418 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default (Updated) MediaWiki:Note 198 sysop 16001 2005-12-15T11:40:10Z Chaduvari 97 <strong>గమనిక:</strong> MediaWiki:Previewnote 199 sysop 10005 2005-08-27T12:52:13Z Chaduvari 97 మీరు సరి చూసుకుంటున్నారు అంతే, ఇంకా భద్రపరచలేదని గుర్తుంచుకోండి! MediaWiki:Previewconflict 200 sysop 10241 2005-08-30T10:40:55Z Chaduvari 97 భద్రపరచిన తరువాత పై టెక్స్ట్‌ ఏరియాలోని టెక్స్టు ఇలాగ కనిపిస్తుంది. MediaWiki:Editing 201 sysop 10002 2005-08-27T12:39:04Z Chaduvari 97 $1 దిద్దుబాటు MediaWiki:Sectionedit 202 sysop 7352 2005-07-30T20:56:37Z వైఙాసత్య 58 (విభాగము) MediaWiki:Commentedit 203 sysop 4424 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default (comment) MediaWiki:Editconflict 204 sysop 13684 2005-11-05T07:13:12Z Chaduvari 97 దిద్దుబాటు ఘర్షణ: $1 MediaWiki:Explainconflict 205 sysop 12537 2005-10-08T17:31:30Z Chaduvari 97 మీరు దిద్దుబాటు చెయ్యడం మొదలుపెట్టిన తరువాత, ఇతర సభ్యులు ఈ పేజీలో మార్పులు చేసారు. పైన ఉన్న టెక్స్ట్ ఏరియాలో ప్రస్తుతపు కూర్పు ఉన్నది. మీరు చేసిన మార్పులు కింద ఉన్న టెక్స్ట్ ఏరియాలో చూపించబడ్డాయి. మీ మార్పులను ప్రస్తుతపు కూర్పుతో విలీనం చెయ్యవలసి ఉంటుంది. మీరు "పేజీని భద్రపరుచు" ను నొక్కినపుడు, పైన ఉన్న కూర్పు <b>మాత్రమే</b> భద్రపరచబడుతుంది.<br /> MediaWiki:Yourtext 206 sysop 4427 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Your text MediaWiki:Storedversion 207 sysop 4428 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Stored version MediaWiki:Editingold 208 sysop 10004 2005-08-27T12:49:05Z Chaduvari 97 <strong>హెచ్చ రిక: ఈ పేజీ యొక్క కాలం చెల్లిన కూర్పును మీరు సరిదిద్దుతున్నారు. దీనిని భద్రపరిస్తే, ఆ కూర్పు తరువాత ఈ పేజీ లో జరిగిన మార్పులన్నీ పోతాయి.</strong> MediaWiki:Yourdiff 209 sysop 10352 2005-09-01T11:07:28Z Chaduvari 97 తేడాలు MediaWiki:Copyrightwarning 210 sysop 10001 2005-08-27T12:36:29Z Chaduvari 97 వికీపీడియా కు సమర్పించే అన్ని రచనలూ $2 కు లోబడి ప్రచురింపబడినట్లుగా భావించ బడతాయి (వివరాలకు $1 చూడండి). మీ రచనలను ఎవ్వరూ సరిదిద్ద రాదనీ, వేరే ఎవ్వరూ వాడుకో రాదని మీరు భావిస్తే, ఇక్కడ ప్రచురించకండి.<br /> మీ స్వీయ రచనను గాని, సార్వజనీన మైన రచనను గాని, ఇతర ఉచిత వనరుల నుండి సేకరించిన రచనను గాని మాత్రమే ప్రచురిస్తున్నానని కూడా మీరు ప్రమాణం చేస్తున్నారు. <strong>కాపీ హక్కులు గల రచనను తగిన అనుమతి లేకుండా సమర్పించకండి!</strong> MediaWiki:Longpagewarning 211 sysop 10258 2005-08-30T13:27:20Z Chaduvari 97 <strong>హెచ్చరిక: ఈ పేజీ సైజు $1 కిలోబైట్లు ఉంది; 32kb కంటే పెద్ద పేజీల తోటి కొన్ని బ్రౌజర్లు ఇబ్బంది పడతాయి. పేజీని చిన్న పేజీలుగా విడగొట్టడానికి అవకాశం ఉందేమో చూడండి. </strong> MediaWiki:Readonlywarning 212 sysop 15152 2005-11-28T15:01:39Z Chaduvari 97 <strong>హెచ్చరిక: నిర్వహణ కొరకు డేటాబేసు లాకు చెయ్యబడింది కాబట్టి, మీ మార్పులు, చేర్పులను ఇప్పుడు సేవ్ చెయ్యలేరు. మీ దిద్దుబాట్లను ఒక టెక్స్టు ఫైలు లోకి కాపీ చేసి, సేవ్ చేసుకుని, తరువాత సమర్పించండి. </strong> MediaWiki:Protectedpagewarning 213 sysop 10303 2005-09-01T08:48:37Z Chaduvari 97 <strong>హెచ్చరిక: ఈ పేజీ సంరక్షించ బడినది, నిర్వాహకులు మాత్రమే సరిదిద్దగలరు. మీరు [[Project:Protected_page_guidelines|రక్షిత పేజీ మార్గదర్శకాలను]] పాటిస్తున్నారని నిర్ధారించుకోండి.</strong> MediaWiki:Revhistory 214 sysop 10859 2005-09-09T13:03:41Z Chaduvari 97 కూర్పుల చరిత్ర MediaWiki:Nohistory 215 sysop 10161 2005-08-30T06:20:34Z Chaduvari 97 ఈ పేజీకి దిద్దుబాటు చరితం లేదు. MediaWiki:Revnotfound 216 sysop 10112 2005-08-29T10:46:28Z Chaduvari 97 కూర్పు కనబడలేదు MediaWiki:Revnotfoundtext 217 sysop 16512 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default The old revision of the page you asked for could not be found. Please check the URL you used to access this page. MediaWiki:Loadhist 218 sysop 4439 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Loading page history MediaWiki:Currentrev 219 sysop 10861 2005-09-09T13:05:25Z Chaduvari 97 ప్రస్తుతపు కూర్పు MediaWiki:Revisionasof 220 sysop 10857 2005-09-09T13:02:54Z Chaduvari 97 $1 నాటి కూర్పు MediaWiki:Cur 221 sysop 10800 2005-09-08T10:26:53Z Chaduvari 97 ప్రస్తు MediaWiki:Next 222 sysop 6968 2005-07-20T22:48:39Z వైఙాసత్య 58 తరువాయి MediaWiki:Last 223 sysop 10801 2005-09-08T10:27:18Z Chaduvari 97 గత MediaWiki:Orig 224 sysop 4445 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default orig MediaWiki:Histlegend 225 sysop 21213 2006-03-18T19:34:56Z Chaduvari 97 తేడా ఎంపిక: కూర్పుల యొక్క రేడియో బాక్సులను ఎంచుకొని ఎంటర్‌ నొక్కండి, లేదా పైన/ కింద ఉన్న మీటను నొక్కండి. <br /> సూచిక: (ప్రస్తు) = ప్రస్తుతపు కూర్పుతో కల తేడాలు, (గత) = ఇంతకు ముందరి కూర్పుతో గల తేడాలు, చి = చిన్న మార్పు MediaWiki:Difference 226 sysop 13685 2005-11-05T07:13:34Z Chaduvari 97 (కూర్పుల మధ్య తేడా) MediaWiki:Loadingrev 227 sysop 4448 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default loading revision for diff MediaWiki:Lineno 228 sysop 4449 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Line $1: MediaWiki:Editcurrent 229 sysop 13686 2005-11-05T07:25:13Z Chaduvari 97 ఈ పేజీ యొక్క ప్రస్తుతపు కూర్పును సరిదిద్దండి MediaWiki:Searchresults 230 sysop 6991 2005-07-21T20:48:43Z వైఙాసత్య 58 అన్వేషణ ఫలితాలు MediaWiki:Searchhelppage 231 sysop 4452 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Wikipedia:Searching MediaWiki:Searchingwikipedia 232 sysop 6992 2005-07-21T20:50:38Z వైఙాసత్య 58 వికిపీడియాను అన్వేషించుట MediaWiki:Searchresulttext 233 sysop 10119 2005-08-29T14:14:20Z Chaduvari 97 వికీపీడియా లో అన్వేషించే విషయమై మరింత సమాచారం కొరకు [[Project:Searching|వికీపీడియాలో అన్వేషణ]] చూడండి. MediaWiki:Searchquery 234 sysop 10120 2005-08-29T14:15:34Z Chaduvari 97 "$1" కొరకు MediaWiki:Badquery 235 sysop 10232 2005-08-30T10:09:31Z Chaduvari 97 అన్వేషణ ప్రశ్న యొక్క రూపం సరిగా లేదు MediaWiki:Badquerytext 236 sysop 10234 2005-08-30T10:18:30Z Chaduvari 97 అన్వేషణ చెయ్యలేక పోయాం. దీనికి కారణం మీరిచ్చిన ప్రశ్న మూడక్షరాల కంటే చిన్నది అయి ఉండవచ్చు, లేదా మీరు రాయడమే తప్పుగా రాసి ఉండవచ్చు. సరిచూసి మళ్ళీ ప్రయత్నించండి. MediaWiki:Matchtotals 237 sysop 10262 2005-08-30T13:34:17Z Chaduvari 97 "$1" కొరకు అన్వేషించగా $2 పేజీ పేర్లు, $3 పేజీల లోని పాఠం సరిపోలాయి MediaWiki:Nogomatch 238 sysop 10162 2005-08-30T06:21:33Z Chaduvari 97 [[$1|ఖచ్చితంగా ఇదే పేరు]] కలిగిన పేజీ లేదు, పూర్తి పాఠంలో అన్వేషణ జరుగుతున్నది. MediaWiki:Titlematches 239 sysop 10579 2005-09-05T06:26:45Z Chaduvari 97 వ్యాస శీర్షిక సరిపోయింది MediaWiki:Notitlematches 240 sysop 4461 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default No page title matches MediaWiki:Textmatches 241 sysop 4462 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Page text matches MediaWiki:Notextmatches 242 sysop 4463 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default No page text matches MediaWiki:Prevn 243 sysop 6981 2005-07-21T20:19:23Z వైఙాసత్య 58 క్రితం $1 MediaWiki:Nextn 244 sysop 13690 2005-11-05T17:19:09Z Chaduvari 97 తరువాతి $1 MediaWiki:Viewprevnext 245 sysop 4466 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default View ($1) ($2) ($3). MediaWiki:Showingresults 246 sysop 10563 2005-09-05T06:09:47Z Chaduvari 97 #<b>$2</b> తో మొదలుకొని, <b>$1</b> వరకు ఫలితాలు కింద ఉన్నాయి. MediaWiki:Showingresultsnum 247 sysop 10562 2005-09-05T06:09:11Z Chaduvari 97 #<b>$2</b> తో మొదలుకొని, <b>$3</b> ఫలితాలు కింద ఉన్నాయి. MediaWiki:Nonefound 248 sysop 4469 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default '''Note''': unsuccessful searches are often caused by searching for common words like "have" and "from", which are not indexed, or by specifying more than one search term (only pages containing all of the search terms will appear in the result). MediaWiki:Powersearch 249 sysop 6994 2005-07-21T20:53:27Z వైఙాసత్య 58 అన్వేషణ MediaWiki:Powersearchtext 250 sysop 27673 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Search in namespaces:<br />$1<br />$2 List redirects<br />Search for $3 $9 MediaWiki:Searchdisabled 251 sysop 10118 2005-08-29T14:10:49Z Chaduvari 97 వికీపీడియా అన్వేషణ తాత్కాలికంగా పని చెయ్యడం లేదు. ఈలోగా గూగుల్‌ ఉపయోగించి అన్వేషించండి. ఒక గమనిక: గూగుల్‌ ద్వారా కాలదోషం పట్టిన ఫలితాలు రావడానికి అవకాశం ఉంది. MediaWiki:Blanknamespace 252 sysop 4473 2004-12-14T23:46:37Z Vnagarjuna 13 (మొదటి) MediaWiki:Preferences 253 sysop 7378 2005-08-02T12:59:44Z వైఙాసత్య 58 నా అభిరుచులు MediaWiki:Prefsnologin 254 sysop 10186 2005-08-30T07:03:51Z Chaduvari 97 లాగిన్‌ అయిలేరు MediaWiki:Prefsnologintext 255 sysop 10240 2005-08-30T10:38:58Z Chaduvari 97 అభిరుచులను నిశ్చయించుకోడానికి, మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] అయి ఉండాలి. MediaWiki:Prefslogintext 256 sysop 10102 2005-08-29T09:33:50Z Chaduvari 97 మీరు "$1" తో లాగిన్‌ అయ్యారు. మీ అంతర్గత గుర్తింపు సంఖ్య $2. ఈ పేజీ లోని అంశాల వివరణల కొరకు [[Project:సభ్యుని అభిరుచులు - సహాయం]] చూడండి. MediaWiki:Prefsreset 257 sysop 10187 2005-08-30T07:05:50Z Chaduvari 97 ఇదివరకటి అభిరుచులు పునరుధ్ధరించ బడ్డాయి. MediaWiki:Qbsettings 258 sysop 4479 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Quickbar MediaWiki:Changepassword 259 sysop 6963 2005-07-20T22:41:57Z వైఙాసత్య 58 సంకేత పదము మార్చండి MediaWiki:Skin 260 sysop 7405 2005-08-03T13:07:23Z వైఙాసత్య 58 తొడుగు MediaWiki:Math 261 sysop 6488 2005-07-03T14:19:15Z MediaWiki default Math MediaWiki:Dateformat 262 sysop 10192 2005-08-30T07:21:45Z Chaduvari 97 తేదీ ఆకృతి MediaWiki:Math failure 263 sysop 4484 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Failed to parse MediaWiki:Math unknown error 264 sysop 4485 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default unknown error MediaWiki:Math unknown function 265 sysop 20524 2006-02-26T02:08:54Z MediaWiki default unknown function MediaWiki:Math lexing error 266 sysop 4487 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default lexing error MediaWiki:Math syntax error 267 sysop 4488 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default syntax error MediaWiki:Math image error 268 sysop 4489 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default PNG conversion failed; check for correct installation of latex, dvips, gs, and convert MediaWiki:Saveprefs 269 sysop 7020 2005-07-21T21:58:51Z వైఙాసత్య 58 భధ్రపరచు MediaWiki:Resetprefs 270 sysop 10454 2005-09-02T12:04:41Z Chaduvari 97 మునుపటి వలె MediaWiki:Oldpassword 271 sysop 4492 2005-06-30T19:01:04Z వైఙాసత్య 58 పాత సంకేత పదము MediaWiki:Newpassword 272 sysop 4493 2005-06-30T19:19:32Z వైఙాసత్య 58 కొత్త సంకేత పదము MediaWiki:Retypenew 273 sysop 10108 2005-08-29T09:57:29Z Chaduvari 97 సంకేత పదం, మళ్ళీ MediaWiki:Textboxsize 274 sysop 10193 2005-08-30T07:24:51Z Chaduvari 97 దిద్దుబాటు MediaWiki:Rows 275 sysop 10474 2005-09-02T12:27:36Z Chaduvari 97 వరుసలు MediaWiki:Columns 276 sysop 4497 2004-12-14T23:48:45Z Vnagarjuna 13 శీర్షికలు MediaWiki:Searchresultshead 277 sysop 6993 2005-07-21T20:51:26Z వైఙాసత్య 58 అన్వేషణ MediaWiki:Resultsperpage 278 sysop 10455 2005-09-02T12:05:02Z Chaduvari 97 పేజీకి హిట్లు MediaWiki:Contextlines 279 sysop 10458 2005-09-02T12:07:22Z Chaduvari 97 హిట్టుకు లైన్లు MediaWiki:Contextchars 280 sysop 10459 2005-09-02T12:07:28Z Chaduvari 97 లైనుకు సందర్భాలు MediaWiki:Stubthreshold 281 sysop 10441 2005-09-02T11:46:28Z Chaduvari 97 మొలకలు చూపేందుకు, కనీస బైట్లు MediaWiki:Recentchangescount 282 sysop 10439 2005-09-02T11:38:14Z Chaduvari 97 "ఇటీవలి మార్పులు" లో ఉండే శీర్షికలు MediaWiki:Savedprefs 283 sysop 16833 2005-12-27T10:33:03Z Chaduvari 97 మీ అభిరుచులు భద్రం అయ్యాయి. MediaWiki:Timezonetext 284 sysop 10469 2005-09-02T12:23:44Z Chaduvari 97 సర్వరు సమయానికి (UTC), మీ స్థానిక సమయానికి మధ్య గల తేడా, గంటల్లో. MediaWiki:Localtime 285 sysop 6979 2005-07-21T20:14:55Z వైఙాసత్య 58 స్థానిక సమయం MediaWiki:Timezoneoffset 286 sysop 10472 2005-09-02T12:25:09Z Chaduvari 97 తేడా¹ MediaWiki:Servertime 287 sysop 10471 2005-09-02T12:24:26Z Chaduvari 97 సర్వరు సమయం MediaWiki:Guesstimezone 288 sysop 10470 2005-09-02T12:23:55Z Chaduvari 97 తేడాను బ్రౌజరు నుండి తీసుకో MediaWiki:Emailflag 289 sysop 10105 2005-08-29T09:52:50Z Chaduvari 97 ఈ-మెయిల్‌ ను ఇతరులకు అందుబాటులో ఉంచవద్దు. MediaWiki:Defaultns 290 sysop 10462 2005-09-02T12:09:38Z Chaduvari 97 డిఫాల్టుగా ఈ నేంస్పేసులలో అన్వేషించు: MediaWiki:Changes 291 sysop 4512 2004-12-04T01:14:27Z Vnagarjuna 13 మార్పులు, చేర్పులు MediaWiki:Recentchanges 292 sysop 4513 2004-12-04T01:16:16Z Vnagarjuna 13 ఇటీవలి మార్పులు MediaWiki:Recentchangestext 293 sysop 10081 2005-08-29T05:37:37Z Chaduvari 97 వికీపీడియా లో ఇటీవలి కాలంలో జరిగిన మార్పులను ఈ పేజీలో చూడండి. MediaWiki:Rcloaderr 294 sysop 13693 2005-11-05T17:26:48Z Chaduvari 97 ఇటీవలి మార్పులు లోడవుతున్నాయి MediaWiki:Rcnote 295 sysop 9988 2005-08-27T11:31:30Z Chaduvari 97 గత <strong>$2</strong> రోజులలో చేసిన చివరి <strong>$1</strong> మార్పులు కింద ఉన్నాయి MediaWiki:Rcnotefrom 296 sysop 13695 2005-11-05T17:29:07Z Chaduvari 97 <b>$2</b> నుండి జరిగిన మార్పులు (<b>$1</b> వరకు చూపబడ్డాయి). MediaWiki:Rclistfrom 297 sysop 10006 2005-08-27T12:55:51Z Chaduvari 97 $1 వద్ద మొదలు పెట్టి కొత్త మార్పులు చూపించు MediaWiki:Showhideminor 298 sysop 10146 2005-08-30T05:10:42Z Chaduvari 97 చిన్న మార్పులను $1 | బాట్స్‌ ను $2 | లాగిన్‌ అయిన సభ్యులను $3 | నిఘా లోనున్న మార్పులను $4 MediaWiki:Rclinks 299 sysop 10084 2005-08-29T06:30:42Z Chaduvari 97 గత $2 రోజుల లోని చివరి $1 మార్పులను చూపించు <br />$3 MediaWiki:Rchide 300 sysop 4521 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default in $4 form; $1 minor edits; $2 secondary namespaces; $3 multiple edits. MediaWiki:Rcliu 301 sysop 21712 2006-04-07T17:38:27Z Chaduvari 97 అనువాదం ; లాగిన్ అయ్యున్న సభ్యుల ద్వారా $1 దిద్దుబాట్లు MediaWiki:Diff 302 sysop 4523 2005-04-11T22:56:23Z Vnagarjuna 13 తేడాలు MediaWiki:Hist 303 sysop 7012 2005-07-21T21:35:46Z వైఙాసత్య 58 చరిత్ర MediaWiki:Hide 304 sysop 6985 2005-07-21T20:35:42Z వైఙాసత్య 58 దాచు MediaWiki:Show 305 sysop 7023 2005-07-21T22:02:37Z వైఙాసత్య 58 చూపించు MediaWiki:Tableform 306 sysop 10575 2005-09-05T06:23:09Z Chaduvari 97 పట్టిక MediaWiki:Listform 307 sysop 4528 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default list MediaWiki:Nchanges 308 sysop 10345 2005-09-01T10:57:44Z Chaduvari 97 $1 మార్పులు. MediaWiki:Minoreditletter 309 sysop 21201 2006-03-18T18:51:50Z Chaduvari 97 అనువాదం చి MediaWiki:Newpageletter 310 sysop 21200 2006-03-18T18:50:40Z Chaduvari 97 అనువాదం కొ MediaWiki:Upload 311 sysop 4532 2005-06-21T12:24:49Z వైఙాసత్య 58 ఫైలు లోడింగ్ MediaWiki:Uploadbtn 312 sysop 10593 2005-09-05T06:44:40Z Chaduvari 97 ఫైలు అప్‌లోడు చెయ్యి MediaWiki:Uploadlink 313 sysop 4534 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Upload images MediaWiki:Reupload 314 sysop 15522 2005-12-03T18:27:09Z Chaduvari 97 మళ్ళీ అప్‌లోడు చెయ్యి MediaWiki:Reuploaddesc 315 sysop 15521 2005-12-03T18:26:13Z Chaduvari 97 మళ్ళీ అప్‌లోడు ఫారంకు వెళ్ళు. MediaWiki:Uploadnologin 316 sysop 10405 2005-09-01T14:29:09Z Chaduvari 97 లాగిన్‌ అయిలేరు MediaWiki:Uploadnologintext 317 sysop 10406 2005-09-01T14:29:39Z Chaduvari 97 ఫైలు అప్‌లోడు చెయ్యాలంటే, మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] కావాలి MediaWiki:Uploadfile 318 sysop 4539 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Upload images, sounds, documents etc. MediaWiki:Uploaderror 319 sysop 25218 2006-05-02T17:33:42Z Chaduvari 97 లోపంలో లోపం అప్‌లోడు లోపం MediaWiki:Uploadtext 320 sysop 14917 2005-11-25T00:57:08Z Chaduvari 97 కింది ఫారం ను ఉపయోగించి ఫైళ్ళు అప్‌లోడు చెయ్యండి, ఇదివరలో అప్‌లోడు చేసిన బొమ్మలను చూడడానికి [[Special:Imagelist|అప్‌లోడు అయిన ఫైళ్ళ జాబితా]]కు వెళ్ళండి, అప్‌లోడులు, తొలగింపులు [[Special:Log/upload|అప్‌లోడు లాగ్]] వద్ద లెక్కింపబడతాయి. బొమ్మను ఏదైనా పేజీలో చేర్చడానికి, '''<nowiki>[[{{ns:6}}:file.jpg]]</nowiki>''', '''<nowiki>[[{{ns:6}}:file.png|alt text]]</nowiki>''' అని లింకు చెయ్యవచ్చు. లేదా '''<nowiki>[[{{ns:-2}}:file.ogg]]</nowiki>''' అని రాసి సరాసరి బొమ్మ ఫైలుకే లింకు ఇవ్వవచ్చు. MediaWiki:Uploadlog 321 sysop 4542 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default upload log MediaWiki:Uploadlogpage 322 sysop 27706 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Upload log MediaWiki:Uploadlogpagetext 323 sysop 10647 2005-09-05T08:37:30Z Chaduvari 97 ఇటీవల జరిగిన ఫైలు అప్‌లోడుల జాబితా ఇది. MediaWiki:Filename 324 sysop 10310 2005-09-01T09:35:31Z Chaduvari 97 ఫైలు పేరు MediaWiki:Filedesc 325 sysop 10312 2005-09-01T09:36:14Z Chaduvari 97 సారాంశం MediaWiki:Filestatus 326 sysop 10320 2005-09-01T09:47:43Z Chaduvari 97 కాపీహక్కు స్థితి MediaWiki:Filesource 327 sysop 10321 2005-09-01T09:49:45Z Chaduvari 97 మూలం MediaWiki:Affirmation 328 sysop 4549 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default I affirm that the copyright holder of this file agrees to license it under the terms of the $1. MediaWiki:Copyrightpage 329 sysop 4550 2004-12-14T23:50:37Z Vnagarjuna 13 వికిపీడియా:ప్రచురణ హక్కులు MediaWiki:Copyrightpagename 330 sysop 4551 2004-12-14T23:50:54Z Vnagarjuna 13 వికిపీడియా ప్రచురణ హక్కు MediaWiki:Uploadedfiles 331 sysop 4552 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Uploaded files MediaWiki:Noaffirmation 332 sysop 4553 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default You must affirm that your upload does not violate any copyrights. MediaWiki:Ignorewarning 333 sysop 15519 2005-12-03T18:19:00Z Chaduvari 97 హెచ్చరికను పట్టించుకోకుండా ఫైలును భద్రపరచు MediaWiki:Minlength 334 sysop 10151 2005-08-30T05:21:04Z Chaduvari 97 ఫైలు పేరులో కనీసం మూడు అక్షరాలు ఉండాలి. MediaWiki:Badfilename 335 sysop 4556 2004-12-15T22:49:07Z Vnagarjuna 13 బొమ్మ పేరు "$1" కి మార్చబడినది. MediaWiki:Badfiletype 336 sysop 10231 2005-08-30T10:09:16Z Chaduvari 97 ".$1" అనేది అనుకూలమైన బొమ ఫైలు కాదు. MediaWiki:Largefile 337 sysop 27661 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default It is recommended that files do not exceed $1 bytes in size; this file is $2 bytes MediaWiki:Successfulupload 338 sysop 4559 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Successful upload MediaWiki:Fileuploaded 339 sysop 15520 2005-12-03T18:25:13Z Chaduvari 97 ఫైలు $1 అప్‌లోడు అయింది. ఈ లింకు: $2 ను అనుసరించి వివరణ పేజీకి వెళ్ళి, ఫైలుకు సంబంధించిన వివరాలను - ఎక్కడినుండి వచ్చింది, ఎవరు ఎప్పుడు తయారుచేసారు, ఇంకా మీకు దీని గురించి తెలిసిన విషయాలు - అక్కడ రాయండి. ఇది బొమ్మ అయితే, దాన్ని పేజీలో ఇలా పెట్టవచ్చు: <tt><nowiki>[[Image:$1|thumb|వివరణ]]</nowiki></tt> MediaWiki:Uploadwarning 340 sysop 10594 2005-09-05T07:04:26Z Chaduvari 97 అప్‌లోడు హెచ్చరిక MediaWiki:Savefile 341 sysop 7019 2005-07-21T21:58:22Z వైఙాసత్య 58 ఫైలు భధ్రపరచు MediaWiki:Uploadedimage 342 sysop 10648 2005-09-05T08:38:15Z Chaduvari 97 "[[$1]]" అప్‌లోడు అయింది MediaWiki:Uploaddisabled 343 sysop 10589 2005-09-05T06:43:24Z Chaduvari 97 సారీ, అప్‌లోడు చెయ్యడం ప్రస్తుతానికి ఆపబడింది. MediaWiki:Imagelist 344 sysop 4565 2004-12-06T21:21:29Z Vnagarjuna 13 బొమ్మల జాబితా MediaWiki:Imagelisttext 345 sysop 21212 2006-03-18T19:33:27Z Chaduvari 97 $2 పేర్చిన $1 ఫైళ్ళ జాబితా ఇది. MediaWiki:Getimagelist 346 sysop 6439 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default fetching file list MediaWiki:Ilshowmatch 347 sysop 4568 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Show all images with names matching MediaWiki:Ilsubmit 348 sysop 4569 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Search MediaWiki:Showlast 349 sysop 21211 2006-03-18T19:32:17Z Chaduvari 97 అనువాదం $2 పేర్చిన గత $1 ఫైళ్ళను చూపించు MediaWiki:All 350 sysop 4571 2004-12-04T01:02:23Z Vnagarjuna 13 అన్నీ MediaWiki:Byname 351 sysop 6962 2005-07-20T22:38:53Z వైఙాసత్య 58 పేర్ల వారీగ MediaWiki:Bydate 352 sysop 6960 2005-07-20T22:35:39Z వైఙాసత్య 58 తేదీ వారీగ MediaWiki:Bysize 353 sysop 6961 2005-07-20T22:38:23Z వైఙాసత్య 58 సైజు వారీగ MediaWiki:Imgdelete 354 sysop 4575 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default del MediaWiki:Imgdesc 355 sysop 21214 2006-03-18T19:39:56Z Chaduvari 97 అనువాదం వివ MediaWiki:Imglegend 356 sysop 21215 2006-03-18T19:40:06Z Chaduvari 97 అనువాదం సూచిక: (వివ) = ఫైలు వివరణను చూపు/సరిదిద్దు. MediaWiki:Imghistory 357 sysop 4578 2004-12-06T21:16:47Z Vnagarjuna 13 బొమ్మ చరిత్ర MediaWiki:Revertimg 358 sysop 4579 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default rev MediaWiki:Deleteimg 359 sysop 4580 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default del MediaWiki:Imghistlegend 360 sysop 10100 2005-08-29T09:13:08Z Chaduvari 97 సూచిక: (cur) = ఇది ప్రస్తుత ఉన్న ఫైలు, (del) = ఈ పాత కూర్పును తీసివేయి, (rev) = ఈ పాత కూర్పుకు తిరిగి వెళ్ళు. <br /><i>తేదీ ని నొక్కి, ఆ తేదీన అప్‌ లోడు చేసిన ఫైలును చూడండి</i>. MediaWiki:Imagelinks 361 sysop 10095 2005-08-29T07:57:58Z Chaduvari 97 లింకులు MediaWiki:Linkstoimage 362 sysop 10093 2005-08-29T07:55:17Z Chaduvari 97 కింది పేజీలలో ఈ ఫైలుకు లింకులు ఉన్నాయి: MediaWiki:Nolinkstoimage 363 sysop 10166 2005-08-30T06:27:06Z Chaduvari 97 ఈ ఫైలుకు లింకున్న పేజీలు లేవు. MediaWiki:Statistics 364 sysop 7360 2005-07-31T18:54:39Z వైఙాసత్య 58 గణాంకాలు MediaWiki:Sitestats 365 sysop 10029 2005-08-27T21:15:32Z వైఙాసత్య 58 వికిపీడియా గణాంకాలు MediaWiki:Userstats 366 sysop 7361 2005-07-31T18:57:24Z వైఙాసత్య 58 సభ్యుల గణాంకాలు MediaWiki:Sitestatstext 367 sysop 20592 2006-02-26T23:36:53Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Nuvola apps kchart.png|right|గణాంకాలు]] <h4>ప్రస్తుతము తెలుగు వికిపీడియాలో '''$2''' వ్యాసాలున్నాయి.</h4> వికిపీడియాకు సంబంధించిన పేజీలు, "చర్చ" పేజీలు, "మొలక" పేజీలు, "దారిమార్పు" పేజీలు, మరియు వ్యాసాలుగా పరిగణించుటకు వీలుకాని ఇతర పేజీలు కలుపుకొని డేటాబేసులో మొత్తము '''$1''' పేజీలు కలవు. తెలుగు వికిపీడియా ప్రారంభమైనప్పటినుండి మొత్తము '''$4''' పేజీ దిద్దుబాట్లు జరిగాయి. అంటే - సగటున పేజీకి '''$5''' దిద్దుబాట్లు. MediaWiki:Userstatstext 368 sysop 19859 2006-02-12T13:19:35Z Chaduvari 97 పేరు సవరణ ప్రస్తుతము '''$1''' మంది నమోదు చేసుకున్న సభ్యులు కలరు. అందులో '''$2''' (లేదా '''$4%''') మంది నిర్వాహకులు (చూడండి [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులు]]). == ఇతర గణాంకాలు == * [http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/TablesWikipediaTE.htm వికీపీడియా గణాంకాల సవివరమైన పట్టికలు, చార్టులు] * వికీమీడియాలోని ఆని సైట్ల ట్రాఫిక్ వివరాలు: [http://noc.wikimedia.org/reqstats/reqstats-daily.png రోజువారీ], [http://noc.wikimedia.org/reqstats/reqstats-monthly.png నెలవారీ], [http://noc.wikimedia.org/reqstats/reqstats-yearly.png సంవత్సరానికి] * [http://www.alexa.com/data/details/traffic_details?&range=6m&size=large&compare_sites=&y=t&url=http://te.wikipedia.org/wiki/Main_Page వికీపీడియా ట్రాఫిక్ గురించి అలెక్సా విశ్లేషణ] __NOTOC__ MediaWiki:Maintenance 369 sysop 4590 2005-06-30T17:21:16Z వైఙాసత్య 58 నిర్వహణ పేజీ MediaWiki:Maintnancepagetext 370 sysop 4591 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default This page includes several handy tools for everyday maintenance. Some of these functions tend to stress the database, so please do not hit reload after every item you fixed ;-) MediaWiki:Maintenancebacklink 371 sysop 4592 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Back to Maintenance Page MediaWiki:Disambiguations 372 sysop 21138 2006-03-18T03:12:25Z Chaduvari 97 అనువాదం అయోమయ నివృత్తి పేజీలు MediaWiki:Disambiguationspage 373 sysop 26079 2006-05-29T17:59:43Z వైఙాసత్య 58 Template:అయోమయ నివృత్తి MediaWiki:Disambiguationstext 374 sysop 22263 2006-04-14T19:10:59Z Chaduvari 97 అనువాదం కింది పేజీలకు ఏదో ఒక <i>అయోమయ నివృత్తి పేజీ</i>తో లింకులున్నాయి. అయితే, అలాకాక వాటికి సంబంధిత వ్యాసపు పేజీతో లింకు ఉండాలి. <br />ఏదైనా పేజీకి $1 నుండి లింకు ఉన్నట్లయితే ఆ పేజీ అయోమయ నివృత్తి పేజీగా భావింపబడుతుంది. <br />ఇతర నేమ్ స్పేసుల నుండి ఉండే లింకులను ఇక్కడ చేర్చ<i>లేదు</i>. MediaWiki:Doubleredirects 375 sysop 18558 2006-01-15T16:47:46Z Chaduvari 97 మెలికల దారిమార్పులు MediaWiki:Doubleredirectstext 376 sysop 21140 2006-03-18T03:22:15Z Chaduvari 97 అనువాదం ప్రతీ వరుసలోను మొదటి, రెండవ దారిమార్పు లింకులు, రెండో దారిమార్పు పేజీలోని వ్యాసపు మొదటి లైను ఉన్నాయి. మొదటి దారిమార్పు యొక్క అసలైన లక్ష్యం ఈ రెండో దారిమార్పు పేజీయే! MediaWiki:Brokenredirects 377 sysop 19283 2006-01-28T06:12:13Z Chaduvari 97 bhaasha maarpu తెగిపోయిన దారిమార్పులు MediaWiki:Brokenredirectstext 378 sysop 19835 2006-02-12T10:40:17Z Chaduvari 97 భాషా సవరణ కింది దారిమార్పులు అసలు లేనే లేని పేజీలకు లింకవుతున్నాయి. MediaWiki:Selflinks 379 sysop 10622 2005-09-05T08:00:40Z Chaduvari 97 తమకే లింకు కలిగిన పేజీలు MediaWiki:Selflinkstext 380 sysop 10121 2005-08-29T14:26:46Z Chaduvari 97 కింది పేజీలు తమకు తామే లింకులు కలిగి ఉన్నాయి. అలా ఉండకూడదు. MediaWiki:Mispeelings 381 sysop 4602 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Pages with misspellings MediaWiki:Mispeelingstext 382 sysop 4603 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default The following pages contain a common misspelling, which are listed on $1. The correct spelling might be given (like this). MediaWiki:Mispeelingspage 383 sysop 4604 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default List of common misspellings MediaWiki:Missinglanguagelinks 384 sysop 4605 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Missing Language Links MediaWiki:Missinglanguagelinksbutton 385 sysop 4606 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Find missing language links for MediaWiki:Missinglanguagelinkstext 386 sysop 4607 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default These pages do <i>not</i> link to their counterpart in $1. Redirects and subpages are <i>not</i> shown. MediaWiki:Orphans 387 sysop 10402 2005-09-01T14:19:42Z Chaduvari 97 అనాధ పేజీలు MediaWiki:Lonelypages 388 sysop 4609 2005-06-20T10:37:28Z వైఙాసత్య 58 అనాధ పేజీలు MediaWiki:Unusedimages 389 sysop 4610 2004-12-06T21:33:34Z Vnagarjuna 13 ఉపయోగించబడని బొమ్మలు MediaWiki:Popularpages 390 sysop 4611 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Popular pages MediaWiki:Nviews 391 sysop 16207 2005-12-18T07:08:22Z Chaduvari 97 $1 వ్యూలు MediaWiki:Wantedpages 392 sysop 4613 2005-06-30T17:36:43Z వైఙాసత్య 58 ఆవశ్యక పేజీలు MediaWiki:Nlinks 393 sysop 13691 2005-11-05T17:19:30Z Chaduvari 97 $1 లింకులు MediaWiki:Allpages 394 sysop 4615 2004-12-01T23:25:40Z Vnagarjuna 13 అన్ని పేజీలు MediaWiki:Randompage 395 sysop 4616 2005-06-21T12:55:05Z వైఙాసత్య 58 యాధృచ్ఛిక పేజీ MediaWiki:Shortpages 396 sysop 4617 2005-06-30T17:25:08Z వైఙాసత్య 58 చిన్న పేజీలు MediaWiki:Longpages 397 sysop 4618 2005-06-20T10:36:18Z వైఙాసత్య 58 పొడవు పేజీలు MediaWiki:Deadendpages 398 sysop 18327 2006-01-14T09:43:11Z Chaduvari 97 అగాధ (డెడ్ఎండ్) పేజీలు MediaWiki:Listusers 399 sysop 4620 2004-12-06T21:34:41Z Vnagarjuna 13 సభ్యుల జాబితా MediaWiki:Specialpages 400 sysop 4621 2005-06-20T10:10:36Z వైఙాసత్య 58 ప్రత్యేక పేజీలు MediaWiki:Spheading 401 sysop 10567 2005-09-05T06:15:13Z Chaduvari 97 సభ్యులందరి ప్రత్యేక పేజీలు MediaWiki:Sysopspheading 402 sysop 4623 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default For sysop use only MediaWiki:Developerspheading 403 sysop 4624 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default For developer use only MediaWiki:Protectpage 404 sysop 10246 2005-08-30T10:51:22Z Chaduvari 97 పేజీని సంరక్షించు MediaWiki:Recentchangeslinked 405 sysop 10696 2005-09-05T11:29:32Z Chaduvari 97 Translation correction సంబంధిత మార్పులు MediaWiki:Rclsub 406 sysop 13692 2005-11-05T17:26:32Z Chaduvari 97 ("$1" నుండి లింకున్న పేజీలకు) MediaWiki:Debug 407 sysop 4628 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Debug MediaWiki:Newpages 408 sysop 4629 2005-06-20T10:33:41Z వైఙాసత్య 58 కొత్త పేజీలు MediaWiki:Ancientpages 409 sysop 4630 2005-01-10T21:46:29Z Vnagarjuna 13 పాత పేజీలు MediaWiki:Intl 410 sysop 4631 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Interlanguage links MediaWiki:Movethispage 411 sysop 7399 2005-08-03T12:53:56Z వైఙాసత్య 58 ఈ పేజీని తరలించు MediaWiki:Unusedimagestext 412 sysop 22264 2006-04-14T19:16:14Z Chaduvari 97 అనువాదం <p>ఇతర వెబ్ సైట్లు సూటి URL ద్వారా ఇక్కడి బొమ్మలకు లింకు ఇవ్వవచ్చు. అటువంటి లింకులున్న బొమ్మలు కూడా ఇక్కడ చేరి ఉండవచ్చునని గమనించండి. </p> MediaWiki:Booksources 413 sysop 4634 2005-06-30T17:30:48Z వైఙాసత్య 58 పుస్తక మూలాలు MediaWiki:Booksourcetext 414 sysop 21165 2006-03-18T11:35:09Z Chaduvari 97 అనువాదం కొత్త, పాత పుస్తకాలమ్మే సైట్ల జాబితా ఇది. మీకవసరమైన పుస్తకాల గురించి మరింత సమాచారం కూడా అక్కడ దొరకొచ్చు. MediaWiki:Alphaindexline 415 sysop 4636 2004-12-15T22:48:14Z Vnagarjuna 13 $1 నుండి $2 MediaWiki:Mailnologin 416 sysop 4637 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default No send address MediaWiki:Mailnologintext 417 sysop 10257 2005-08-30T13:26:23Z Chaduvari 97 ఇతరులకు ఈ-మెయిల్‌ పంపించాలంటే, మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] అయి ఉండాలి, మరియు మీ [[Special:Preferences|అభిరుచుల]]లో మీ ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు ఇచ్చి ఉండాలి. MediaWiki:Emailuser 418 sysop 10392 2005-09-01T13:55:36Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యునికి ఈ-మెయిల్‌ పంపు MediaWiki:Emailpage 419 sysop 21141 2006-03-18T03:25:28Z Chaduvari 97 అనువాదం సభ్యునికి ఈ-మెయిల్ పంపు MediaWiki:Emailpagetext 420 sysop 10387 2005-09-01T13:52:29Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యుడు తన అభిరుచులలో సరైన ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు ఇచ్చి ఉంటే, కింది ఫారం మీ సందేశాన్ని పంపిస్తుంది. మీ అభిరుచులలో మీరిచ్చిన ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు "నుండి" వద్ద చేరుతుంది. ఆ సభ్యుడు ఈ అడ్రసుకు జవాబు పంపుతారు. MediaWiki:Noemailtitle 421 sysop 10160 2005-08-30T06:15:36Z Chaduvari 97 ఈ_మెయిల్‌ అడ్రసు లేదు MediaWiki:Noemailtext 422 sysop 10158 2005-08-30T06:13:25Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యుడు సరైన ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు ఇవ్వలేదు, లేదా ఇతరుల నుండి ఈ-మెయిల్‌ లను అందుకోవడానికి సుముఖంగా లేరు. MediaWiki:Emailfrom 423 sysop 10385 2005-09-01T13:51:16Z Chaduvari 97 నుండి MediaWiki:Emailto 424 sysop 10395 2005-09-01T13:59:44Z Chaduvari 97 కు MediaWiki:Emailsubject 425 sysop 10390 2005-09-01T13:53:46Z Chaduvari 97 విషయం MediaWiki:Emailmessage 426 sysop 10397 2005-09-01T14:04:45Z Chaduvari 97 సందేశం MediaWiki:Emailsend 427 sysop 10388 2005-09-01T13:52:41Z Chaduvari 97 పంపించు MediaWiki:Emailsent 428 sysop 10391 2005-09-01T13:53:54Z Chaduvari 97 ఈ-మెయిల్‌ వెళ్ళింది MediaWiki:Emailsenttext 429 sysop 10389 2005-09-01T13:53:18Z Chaduvari 97 మీ ఈ-మెయిల్‌ వెళ్ళింది. MediaWiki:Watchlist 430 sysop 12711 2005-10-13T15:07:17Z Chaduvari 97 వీక్షణ జాబితా MediaWiki:Watchlistsub 431 sysop 9986 2005-08-27T11:21:57Z Chaduvari 97 (సభ్యుడు "$1" కొరకు) MediaWiki:Nowatchlist 432 sysop 10400 2005-09-01T14:17:45Z Chaduvari 97 మీ వీక్షణ జాబితా ఖాళీగా ఉంది. MediaWiki:Watchnologin 433 sysop 10359 2005-09-01T11:27:12Z Chaduvari 97 లాగిన్‌ అయిలేరు MediaWiki:Watchnologintext 434 sysop 10605 2005-09-05T07:17:54Z Chaduvari 97 మీ వీక్షణ జాబితాను మార్చడానికి మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] అయి ఉండాలి. MediaWiki:Addedwatch 435 sysop 9998 2005-08-27T12:04:58Z Chaduvari 97 వీక్షణ జాబితాలో చేరింది MediaWiki:Addedwatchtext 436 sysop 10190 2005-08-30T07:19:32Z Chaduvari 97 "$1" పేజీ మీ [[Special:వీక్షణ జాబితా|వీక్షణ జాబితా]] కు చేరింది. ఇకముందు ఈ పేజీలోను, దీని చర్చా పేజీలోను జరిగే మార్పు చేర్పులన్నీ ఇక్కడ చేరతాయి. సులభంగా గుర్తించడానికై [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పుల జాబితా]]లో ఈ పేజీ పేరు '''బొద్దుగా''' కనపడుతుంది. <p>వీక్షణ జాబితా నుండి దీనిని తొలగించాలంటే, "Unwatch" ను నొక్కండి. MediaWiki:Removedwatch 437 sysop 10083 2005-08-29T05:40:53Z Chaduvari 97 వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించబడినది. MediaWiki:Removedwatchtext 438 sysop 10082 2005-08-29T05:40:47Z Chaduvari 97 "$1" పేజీ మీ వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించబడినది. MediaWiki:Watchthispage 439 sysop 7009 2005-07-21T21:23:10Z వైఙాసత్య 58 ఈ పేజీ మీద కన్నేసి ఉంచు MediaWiki:Unwatchthispage 440 sysop 10592 2005-09-05T06:44:32Z Chaduvari 97 వీక్షణను ఆపు MediaWiki:Notanarticle 441 sysop 10170 2005-08-30T06:38:53Z Chaduvari 97 వ్యాసం పేజీ కాదు MediaWiki:Watchnochange 442 sysop 10358 2005-09-01T11:25:50Z Chaduvari 97 మీ వీక్షణ జాబితా లోని పేజీలలో దేనిలోనూ ఈ కాల అవధిలో మార్పులు జరగలేదు. MediaWiki:Watchdetails 443 sysop 9989 2005-08-27T11:37:34Z Chaduvari 97 * చర్చా పేజీలు కాకుండా $1 పేజీలు వీక్షణ జాబితాలో ఉన్నాయి * [[Special:Watchlist/edit|పూర్తి వీక్షణ జాబితాను చూపించు]] MediaWiki:Watchmethod-recent 444 sysop 10364 2005-09-01T11:29:17Z Chaduvari 97 వీక్షణ జాబితాలోని పేజీల కొరకు ఇటీవలి మార్పులు చూస్తున్నాం MediaWiki:Watchmethod-list 445 sysop 10363 2005-09-01T11:29:04Z Chaduvari 97 ఇటీవలి మార్పుల కొరకు వీక్షణ జాబితా లోని పేజీలను చూస్తున్నాం MediaWiki:Removechecked 446 sysop 9982 2005-08-27T11:02:44Z Chaduvari 97 టిక్కు పెట్టిన వాటిని వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించు MediaWiki:Watchlistcontains 447 sysop 9981 2005-08-27T10:56:24Z Chaduvari 97 మీ వీక్షణ జాబితాలో $1 పేజీలు ఉన్నాయి. MediaWiki:Watcheditlist 448 sysop 9984 2005-08-27T11:10:48Z Chaduvari 97 ఇది అక్షర క్రమంలో మీ వీక్షణ జాబితా లోని వ్యాసాల పేజీల పట్టిక. మీరు తీసివేయదలచుకున్న పేజీలకు ఎదురుగా నున్న చెక్‌ బాక్స్‌ లో టిక్కు పెట్టి కింద నున్న 'టిక్కు పెట్టిన వాటిని వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించు' అనే మీటను నొక్కండి (వ్యాసం పేజీని తొలగించినపుడు సంబంధిత చర్చా పేజీ కూడా పోతుంది. అలాగే చర్చా పేజీ ని తొలగించినపుడు సంబంధిత వ్యాసం పేజీ కూడా పోతుంది). MediaWiki:Removingchecked 449 sysop 4670 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Removing requested items from watchlist... MediaWiki:Couldntremove 450 sysop 10467 2005-09-02T12:16:55Z Chaduvari 97 '$1' ను తొలగించలేక పోయాం ... MediaWiki:Iteminvalidname 451 sysop 4672 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Problem with item '$1', invalid name... MediaWiki:Wlnote 452 sysop 9997 2005-08-27T11:58:08Z Chaduvari 97 గత <b>$2</b> గంటలలోని చివరి $1 మార్పులు కింద ఉన్నాయి. MediaWiki:Wlshowlast 453 sysop 9991 2005-08-27T11:40:23Z Chaduvari 97 గత $1 గంటలు $2 రోజులు $3 చూపించు MediaWiki:Wlsaved 454 sysop 10350 2005-09-01T11:07:02Z Chaduvari 97 ఇది భద్రపరచబడిన మీ వీక్షణ జాబితా. MediaWiki:Deletepage 455 sysop 4676 2004-12-14T23:56:53Z Vnagarjuna 13 పేజీని తుడిచివేయుము MediaWiki:Confirm 456 sysop 10614 2005-09-05T07:39:40Z Chaduvari 97 నిర్ధారించు MediaWiki:Excontent 457 sysop 10306 2005-09-01T09:24:50Z Chaduvari 97 ఉన్న విషయ సంగ్రహం: '$1' MediaWiki:Exbeforeblank 458 sysop 10307 2005-09-01T09:25:21Z Chaduvari 97 ఖాళీ చెయ్యకముందు పేజీలో ఉన్న విషయ సంగ్రహం: '$1' MediaWiki:Exblank 459 sysop 10308 2005-09-01T09:25:41Z Chaduvari 97 పేజీ ఖాళీగా ఉంది. MediaWiki:Confirmdelete 460 sysop 10613 2005-09-05T07:39:27Z Chaduvari 97 తొలగింపును నిర్ధారించు MediaWiki:Deletesub 461 sysop 10468 2005-09-02T12:17:30Z Chaduvari 97 ("$1" ను తొలగిస్తున్నాం) MediaWiki:Historywarning 462 sysop 14920 2005-11-25T01:02:55Z Chaduvari 97 హెచ్చరిక: మీరు తొలగించబోయే పేజీకి చరితం ఉంది: MediaWiki:Confirmdeletetext 463 sysop 16230 2005-12-18T12:46:19Z Chaduvari 97 మీరో పేజీనో, బొమ్మనో శాశ్వతంగా డేటాబేసు నుండి తీసెయ్యబోతున్నారు. మీరు చెయ్యదలచింది ఇదేననీ, దీని పర్యవసానాలు మీకు తెలుసనీ, దీన్ని వికీపీడియా విధానం ప్రకారమే చేస్తున్నారనీ నిర్ధారించుకోండి. MediaWiki:Confirmcheck 464 sysop 4685 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Yes, I really want to delete this. MediaWiki:Actioncomplete 465 sysop 10404 2005-09-01T14:22:39Z Chaduvari 97 పని పూర్తయింది MediaWiki:Deletedtext 466 sysop 10297 2005-09-01T08:11:33Z Chaduvari 97 "$1" తుడిచివేయబడింది. ఇటీవలి తుడిచివేతలకు సంబంధించిన నివేదిక కొరకు $2 చూడండి. MediaWiki:Deletedarticle 467 sysop 4688 2004-12-14T23:55:51Z Vnagarjuna 13 "$1" తుడిచివేయబడినది MediaWiki:Dellogpage 468 sysop 27618 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Deletion log MediaWiki:Dellogpagetext 469 sysop 10301 2005-09-01T08:18:28Z Chaduvari 97 ఇది ఇటీవలి తుడిచివేతల జాబితా. MediaWiki:Deletionlog 470 sysop 21169 2006-03-18T11:55:29Z Chaduvari 97 అనువాదం తొలగింపు లాగ్ MediaWiki:Reverted 471 sysop 4692 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Reverted to earlier revision MediaWiki:Deletecomment 472 sysop 4693 2004-12-14T23:55:20Z Vnagarjuna 13 తుడిచివేతకు కారణము MediaWiki:Imagereverted 473 sysop 14923 2005-11-25T01:09:55Z Chaduvari 97 విజయవంతంగా పాతకూర్పుకు వెళ్ళింది. MediaWiki:Rollback 474 sysop 4695 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Roll back edits MediaWiki:Rollbacklink 475 sysop 4696 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default rollback MediaWiki:Rollbackfailed 476 sysop 4697 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Rollback failed MediaWiki:Cantrollback 477 sysop 10610 2005-09-05T07:36:37Z Chaduvari 97 రచనను వెనక్కి తీసుకువెళ్ళలేము; ఈ పేజీకి ఇదొక్కటే రచన. MediaWiki:Alreadyrolled 478 sysop 19536 2006-02-02T18:57:57Z Chaduvari 97 అనువాదం [[$1]] లో [[User:$2|$2]] ([[User talk:$2|చర్చ]]) చేసిన గత దిద్దుబాటును రోల్‌బాక్ చెయ్యలేము; ఇప్పటికే మరెవరో ఆ పేజీని రోల్‌బాక్ చేసారు, లేదా దిద్దుబాటు చేసారు. చివరి దిద్దుబాటు చేసినవారు: [[User:$3|$3]] ([[User talk:$3|చర్చ]]) MediaWiki:Editcomment 479 sysop 4700 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default The edit comment was: "<i>$1</i>". MediaWiki:Revertpage 480 sysop 27685 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Reverted edits by [[Special:Contributions/$2|$2]] ([[User_talk:$2|Talk]]); changed back to last version by [[User:$1|$1]] MediaWiki:Protectlogpage 481 sysop 27681 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Protection log MediaWiki:Protectlogtext 482 sysop 27682 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Below is a list of page locks and unlocks. MediaWiki:Protectedarticle 483 sysop 10244 2005-08-30T10:48:59Z Chaduvari 97 "[[$1]]" సంరక్షించబడింది. MediaWiki:Unprotectedarticle 484 sysop 6565 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default unprotected "[[$1]]" MediaWiki:Undelete 485 sysop 4706 2005-06-30T18:11:10Z వైఙాసత్య 58 పేజీ పునరుజ్జీవణ MediaWiki:Undeletepage 486 sysop 10640 2005-09-05T08:27:58Z Chaduvari 97 తొలగించిన పేజీలను చూసి, పునస్స్థాపించు MediaWiki:Undeletepagetext 487 sysop 10638 2005-09-05T08:25:01Z Chaduvari 97 కీంది పేజీలు తొలగించబడినవి, కానీ పునస్స్థాపనకు వీలుగా సంగ్రహంలో ఉన్నాయి. సంగ్రహం నిర్ణీత వ్యవధులలో పూర్తిగా ఖాళీ అవుతూ ఉంటుంది. MediaWiki:Undeletearticle 488 sysop 10631 2005-09-05T08:16:04Z Chaduvari 97 తొలగించిన పేజీని పునస్స్థాపించు MediaWiki:Undeleterevisions 489 sysop 4710 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default $1 revisions archived MediaWiki:Undeletehistory 490 sysop 10641 2005-09-05T08:31:58Z Chaduvari 97 పేజీని పునస్స్థాపిస్తే, అన్ని కూర్పులూ చరితంలోకి పునస్స్థాపించబడతాయి. తొలగింపు జరిగిన తరువాత, అదే పేరుతో వేరే పేజీ సృష్టించబడి ఉంటే, పునస్స్థాపిత కూర్పులు, ముందరి చరితంలోకి వెళ్తాయి. పేజీ ప్రస్తుతపు కూర్పు మాత్రం ఆటోమాటిక్‌ గా తీసివేయబడదు. MediaWiki:Undeleterevision 491 sysop 4712 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Deleted revision as of $1 MediaWiki:Undeletebtn 492 sysop 10632 2005-09-05T08:16:12Z Chaduvari 97 పునస్స్థాపించు! MediaWiki:Undeletedarticle 493 sysop 10637 2005-09-05T08:20:00Z Chaduvari 97 "[[$1]]" పునస్స్థాపన జరిగింది. MediaWiki:Undeletedtext 494 sysop 10639 2005-09-05T08:27:31Z Chaduvari 97 [[$1]] యొక్క పునస్స్థాపన జరిగింది. ఇటీవలి తొలగింపులు, పునస్థాపనల జాబితా కొరకు [[Special:Log/delete]] చూడండి. MediaWiki:Contributions 495 sysop 10396 2005-09-01T14:01:23Z Chaduvari 97 సభ్యుని రచనలు MediaWiki:Mycontris 496 sysop 7376 2005-08-02T12:53:15Z వైఙాసత్య 58 నా మార్పులు-చేర్పులు MediaWiki:Contribsub 497 sysop 4718 2004-12-14T23:49:30Z Vnagarjuna 13 $1 కొరకు MediaWiki:Nocontribs 498 sysop 25348 2006-05-09T11:27:23Z Chaduvari 97 anuvaadaM దీనికి సరిపోయే మార్పు చేర్పులేమీ లేవు. MediaWiki:Ucnote 499 sysop 10587 2005-09-05T06:37:10Z Chaduvari 97 గత <b>$2</b> రోజుల లో సభ్యుడు చేసిన చివరి <b>$1</b> మార్పులు కింద ఉన్నాయి. MediaWiki:Uclinks 500 sysop 10588 2005-09-05T06:38:15Z Chaduvari 97 చివరి $1 మార్పులు చూపించు; గత $2 రోజుల మార్పులు చూపించు. MediaWiki:Uctop 501 sysop 10651 2005-09-05T08:49:53Z Chaduvari 97 (top) MediaWiki:Notargettitle 502 sysop 10169 2005-08-30T06:38:35Z Chaduvari 97 గమ్యం లేదు MediaWiki:Notargettext 503 sysop 21575 2006-04-04T05:10:39Z Chaduvari 97 liMga taTasthata ఈ పని ఏ పేజీ లేదా సభ్యునిపై జరగాలనే గమ్యాన్ని మీరు సూచించలేదు. MediaWiki:Linklistsub 504 sysop 4725 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default (List of links) MediaWiki:Linkshere 505 sysop 10092 2005-08-29T07:55:03Z Chaduvari 97 కింది పేజీలలో ఇక్కడికి లింకులు ఉన్నాయి: MediaWiki:Nolinkshere 506 sysop 16226 2005-12-18T12:29:00Z Chaduvari 97 వాక్యాన్ని తిరగరాసాను ఇక్కడికి ఏ పేజీ నుండీ లింకు లేదు. MediaWiki:Isredirect 507 sysop 18635 2006-01-16T09:54:47Z Chaduvari 97 దారిమార్పు పేజీ MediaWiki:Blockip 508 sysop 13697 2005-11-05T17:41:52Z Chaduvari 97 సభ్యుని నిరోధించు MediaWiki:Blockiptext 509 sysop 27610 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default Use the form below to block write access from a specific IP address or username. This should be done only only to prevent vandalism, and in accordance with [[{{ns:project}}:Policy|policy]]. Fill in a specific reason below (for example, citing particular pages that were vandalized). MediaWiki:Ipaddress 510 sysop 6475 2005-07-03T14:19:15Z MediaWiki default IP Address MediaWiki:Ipbreason 511 sysop 18633 2006-01-16T09:53:43Z Chaduvari 97 కారణం MediaWiki:Ipbsubmit 512 sysop 18632 2006-01-16T09:53:31Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యుని నిరోధించు MediaWiki:Badipaddress 513 sysop 10090 2005-08-29T07:47:41Z Chaduvari 97 IP అడ్రసు సరైనది కాదు MediaWiki:Noblockreason 514 sysop 4735 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default You must supply a reason for the block. MediaWiki:Blockipsuccesssub 515 sysop 9999 2005-08-27T12:13:31Z Chaduvari 97 నిరోధం విజయవంతం అయింది MediaWiki:Blockipsuccesstext 516 sysop 21158 2006-03-18T11:05:24Z Chaduvari 97 అనువాదం [[{{ns:Special}}:Contributions/$1|$1]] నిరోధించబడింది. <br />నిరోధాల సమీక్ష కొరకు [[{{ns:Special}}:Ipblocklist|IP block list]] చూడండి. MediaWiki:Unblockip 517 sysop 10585 2005-09-05T06:35:22Z Chaduvari 97 సభ్యునిపై నిరోధాన్ని తొలగించు MediaWiki:Unblockiptext 518 sysop 10584 2005-09-05T06:34:57Z Chaduvari 97 కింది ఫారం ఉపయోగించి, నిరోధించిన IP అడ్రసు లేదా సభ్యునికి తిరిగి రచనలు చేసే అధికారం ఇవ్వవచ్చు. MediaWiki:Ipusubmit 519 sysop 18634 2006-01-16T09:53:58Z Chaduvari 97 ఈ అడ్రసుపై నిరోధం తొలగించు MediaWiki:Ipusuccess 520 sysop 18636 2006-01-16T09:55:46Z Chaduvari 97 "[[$1]]" పై నిరోధం తొలగించబడింది MediaWiki:Ipblocklist 521 sysop 4742 2005-06-30T18:06:47Z వైఙాసత్య 58 నిరోధించబడిన ఐ.పీ చిరునామాలు మరియు సభ్యులు MediaWiki:Blocklistline 522 sysop 10606 2005-09-05T07:28:09Z Chaduvari 97 $1, $2 లు $3 ($4) ను నిరోధించారు. MediaWiki:Blocklink 523 sysop 7013 2005-07-21T21:39:22Z వైఙాసత్య 58 నిరోధించు MediaWiki:Unblocklink 524 sysop 10583 2005-09-05T06:34:29Z Chaduvari 97 నిరోధం తొలగించు MediaWiki:Contribslink 525 sysop 10460 2005-09-02T12:07:48Z Chaduvari 97 రచనలు MediaWiki:Autoblocker 526 sysop 10228 2005-08-30T09:57:41Z Chaduvari 97 మీ IP అడ్రసును "[[User:$1|$1]]" ఇటీవల వాడుట చేత, అది ఆటోమాటిక్‌ గా నిరోధించబడినది. $1 ను నిరోధించడానికి కారణం: "'''$2'''" MediaWiki:Blocklogpage 527 sysop 27611 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default Block log MediaWiki:Blocklogentry 528 sysop 10235 2005-08-30T10:22:42Z Chaduvari 97 "[[$1]]" పై నిరోధం అమలయింది. నిరోధ కాలం $2 MediaWiki:Blocklogtext 529 sysop 13630 2005-11-03T13:06:44Z వైఙాసత్య 58 సభ్యుల నిరోధాలు, పునస్థాపనల లాగ్ ఇది. ఆటోమాటిక్ గా నిరోధానికి గురైన IP అడ్రసులు ఈ జాబితాలో ఉండవు. ప్రస్తుతం అమల్లో ఉన్న నిరోధాలు, నిషేధాల కొరకు [[Special:Ipblocklist|IP నిరోధాల జాబితా]]ను చూడండి. MediaWiki:Unblocklogentry 530 sysop 10582 2005-09-05T06:34:23Z Chaduvari 97 $1 పై నిరోధం తొలగించబడింది MediaWiki:Lockdb 531 sysop 10253 2005-08-30T13:16:06Z Chaduvari 97 డాటాబేసును లాక్‌ చెయ్యి MediaWiki:Unlockdb 532 sysop 4753 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Unlock database MediaWiki:Lockdbtext 533 sysop 10251 2005-08-30T13:13:20Z Chaduvari 97 డాటాబేసును లాక్‌ చెయ్యడం వలన సభ్యులు దిద్దుబాట్లు చెయ్యడం, అభిరుచులు మార్చడం, వీక్షణ జాబితాను మార్చడం వంటి డాటాబేసు ఆధారిత పనులు చెయ్యలేరు. మీరు చెయ్యదలచినది ఇదేనని, మీ పని కాగానే తిరిగి డాటాబేసును ప్రారంభిస్తాననీ నిర్ధారించండి. MediaWiki:Unlockdbtext 534 sysop 4755 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Unlocking the database will restore the ability of all users to edit pages, change their preferences, edit their watchlists, and other things requiring changes in the database. Please confirm that this is what you intend to do. MediaWiki:Lockconfirm 535 sysop 21148 2006-03-18T03:51:23Z Chaduvari 97 అనువాదం అవును, డేటాబేసును లాకు చెయ్యాలని నిజంగానే అనుకుంటున్నాను. MediaWiki:Unlockconfirm 536 sysop 4757 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Yes, I really want to unlock the database. MediaWiki:Lockbtn 537 sysop 10252 2005-08-30T13:15:55Z Chaduvari 97 డాటాబేసును లాక్‌ చెయ్యి MediaWiki:Unlockbtn 538 sysop 4759 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Unlock database MediaWiki:Locknoconfirm 539 sysop 10254 2005-08-30T13:16:29Z Chaduvari 97 మీరు నిర్ధారణ పెట్టెలో టిక్కు పెట్టలేదు. MediaWiki:Lockdbsuccesssub 540 sysop 10255 2005-08-30T13:17:20Z Chaduvari 97 డాటాబేసు లాకు విజయవంతం అయ్యింది. MediaWiki:Unlockdbsuccesssub 541 sysop 4762 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Database lock removed MediaWiki:Lockdbsuccesstext 542 sysop 10256 2005-08-30T13:18:08Z Chaduvari 97 డాటాబేసు లాకయింది.<br />పని పూర్తి కాగానే లాకు తియ్యడం మర్చిపోకండి. MediaWiki:Unlockdbsuccesstext 543 sysop 4764 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default The database has been unlocked. MediaWiki:Asksql 544 sysop 4765 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default SQL query MediaWiki:Asksqltext 545 sysop 4766 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Use the form below to make a direct query of the database. Use single quotes ('like this') to delimit string literals. This can often add considerable load to the server, so please use this function sparingly. MediaWiki:Sqlislogged 546 sysop 4767 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Please note that all queries are logged. MediaWiki:Sqlquery 547 sysop 4768 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Enter query MediaWiki:Querybtn 548 sysop 4769 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Submit query MediaWiki:Selectonly 549 sysop 4770 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Only read-only queries are allowed. MediaWiki:Querysuccessful 550 sysop 4771 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Query successful MediaWiki:Movepage 551 sysop 7397 2005-08-03T12:52:08Z వైఙాసత్య 58 పేజీని తరలించు MediaWiki:Movepagetext 552 sysop 16225 2005-12-18T12:27:40Z Chaduvari 97 కీంది ఫారం ఉపయోగించి, పేజీ పేరు మార్చవచ్చు. దాంతో పాటు దాని చరితం అంతా కొత్త పేజీకి పోతుంది. పాత పేజీ కొత్త దానికి దారిమార్పు పేజీ అవుతుంది. పాత పేజీని చేరుకునే లింకులు అలాగే ఉంటాయి; తెగిపోయిన దారిమార్పులు, జంట దారిమార్పులు లేవని నిర్ధారించుకోండి. లింకులన్నీ అనుకున్నట్లుగా, చేరవలసిన చోటికే చేరుతున్నాయని నిర్ధారించుకోవలసిన బాధ్యత మీదే. ఒకవేళ కొత్త పేజీ పేరుతో ఇప్పటికే ఒక పేజీ ఉండి - అది ఖాళీగా లేకున్నా / చరితం ఉన్నా- పేజీ తరలింపు '''జరగదు'''. అంటే కొత్తపేరును మార్చి తిరిగి పాతపేరుకు తీసుకురాగలరు గానీ, వేరేపేజీ పైన కొత్తపేజీని బలవంతంగా రుద్దలేరు. <b>హెచ్చరిక!</b> బాగా పాపులర్‌ అయిన పేజీని మారుస్తున్నారేమో చూడండి;దాని పరిణామాలను అర్ధం చేసుకుని ముందుకు సాగండి. MediaWiki:Movepagetalktext 553 sysop 10335 2005-09-01T10:35:55Z Chaduvari 97 దానితో పాటు సంబంధిత చర్చా పేజీ కూడా ఆటోమాటిక్‌ గా తరలించబడుతుంది, '''కింది సందర్భాలలో తప్ప:''' *ఒక నేంస్పేసు నుండి ఇంకోదానికి తరలించేటపుడు, *కొత్త పేరు తో ఇప్పటికే ఒక చర్చా పేజీ ఉంటే, *కింది చెక్‌బాక్సులో టిక్కు పెట్టకపోతే. ఆ సందర్భాలలో, మీరు చర్చా పేజీని కూడా పనిగట్టుకుని తరలించవలసి ఉంటుంది, లేదా ఏకీకృత పరచవలసి ఉంటుంది. MediaWiki:Movearticle 554 sysop 7400 2005-08-03T12:54:33Z వైఙాసత్య 58 పేజీని తరలించు MediaWiki:Movenologin 555 sysop 10341 2005-09-01T10:45:16Z Chaduvari 97 లాగిన్‌ అయిలేరు MediaWiki:Movenologintext 556 sysop 10339 2005-09-01T10:43:11Z Chaduvari 97 పేజీని తరలించడానికి మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] అయిఉండాలి. MediaWiki:Newtitle 557 sysop 21202 2006-03-18T18:59:43Z Chaduvari 97 అనువాదం కొత్త పేరు MediaWiki:Movepagebtn 558 sysop 7404 2005-08-03T13:00:28Z వైఙాసత్య 58 పేజీని తరలించు MediaWiki:Pagemovedsub 559 sysop 10179 2005-08-30T06:55:37Z Chaduvari 97 తరలింపు జయప్రదంగా జరిగింది MediaWiki:Pagemovedtext 560 sysop 10180 2005-08-30T06:55:56Z Chaduvari 97 "[[$1]]" పేజీ "[[$2]]" కు తరలించబడింది. MediaWiki:Articleexists 561 sysop 10227 2005-08-30T09:56:02Z Chaduvari 97 ఆ పేరుతో ఈసరికే ఒక పేజీ ఉంది, లేదా మీరు ఎంచుకున్న పేరు సరైనది కాదు. వేరే పేరు ఎంచుకోండి. MediaWiki:Talkexists 562 sysop 10629 2005-09-05T08:13:28Z Chaduvari 97 '''పేజీని జయప్రదంగా తరలించాము, కానీ చర్చా పేజీని తరలించలేక పోయాము. ఆ పేరుతో ఒక పేజీ ఇప్పటికే ఉంది, ఆ రెంటినీ ఏకీకృతం చెయ్యండి.''' MediaWiki:Movedto 563 sysop 10338 2005-09-01T10:42:13Z Chaduvari 97 తరలింపు MediaWiki:Movetalk 564 sysop 7401 2005-08-03T12:56:58Z వైఙాసత్య 58 సమంజసమైతే, "చర్చ" పేజీని కూడా తరలించు. MediaWiki:Talkpagemoved 565 sysop 10444 2005-09-02T11:50:58Z Chaduvari 97 సంబంధిత చర్చా పేజీ కూడా తరలించబడింది. MediaWiki:Talkpagenotmoved 566 sysop 10447 2005-09-02T11:51:55Z Chaduvari 97 సంబంధిత చర్చా పేజీని తరలించ <strong>లేదు</strong>. MediaWiki:1movedto2 567 sysop 10263 2005-08-30T13:42:35Z Chaduvari 97 $1, $2 కు తరలించబడింది MediaWiki:Export 568 sysop 4789 2005-06-30T17:33:02Z వైఙాసత్య 58 ఎగుమతి పేజీలు MediaWiki:Exporttext 569 sysop 27626 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default You can export the text and editing history of a particular page or set of pages wrapped in some XML. This can be imported into another wiki using MediaWiki via the Special:Import page. To export pages, enter the titles in the text box below, one title per line, and select whether you want the current version as well as all old versions, with the page history lines, or just the current version with the info about the last edit. In the latter case you can also use a link, e.g. [[{{ns:Special}}:Export/{{int:mainpage}}]] for the page {{int:mainpage}}. MediaWiki:Exportcuronly 570 sysop 4791 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Include only the current revision, not the full history MediaWiki:Allmessages 571 sysop 4792 2005-06-30T18:02:45Z వైఙాసత్య 58 అన్ని సిస్టం సందేశాలు MediaWiki:Allmessagestext 572 sysop 10221 2005-08-30T09:46:02Z Chaduvari 97 మీడియావికీ: నేంస్పేసులో ఉన్న అన్ని సిస్టం సందేశాల జాబితా ఇది. MediaWiki:Thumbnail-more 573 sysop 10578 2005-09-05T06:25:43Z Chaduvari 97 పెద్దది చెయ్యి Template:All messages 574 4795 2004-02-22T03:45:51Z MediaWiki default This is a list of all messages available in the MediaWiki: namespace <table border=1 width=100%><tr><td> '''Name''' </td><td> '''Default text''' </td><td> '''Current text''' </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:1movedto2&action=edit 1movedto2] </td><td> $1 moved to $2 </td><td> {{MSGNW:1movedto2}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:About&action=edit about] </td><td> About </td><td> {{MSGNW:about}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Aboutpage&action=edit aboutpage] </td><td> Wikipedia:About </td><td> {{MSGNW:aboutpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Aboutwikipedia&action=edit aboutwikipedia] </td><td> About Wikipedia </td><td> {{MSGNW:aboutwikipedia}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accmailtext&action=edit accmailtext] </td><td> The Password for &#39;$1&#39; has been sent to $2. </td><td> {{MSGNW:accmailtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accmailtitle&action=edit accmailtitle] </td><td> Password sent. </td><td> {{MSGNW:accmailtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Actioncomplete&action=edit actioncomplete] </td><td> Action complete </td><td> {{MSGNW:actioncomplete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Addedwatch&action=edit addedwatch] </td><td> Added to watchlist </td><td> {{MSGNW:addedwatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Addedwatchtext&action=edit addedwatchtext] </td><td> The page &quot;$1&quot; has been added to your &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Watchlist&quot;&gt;watchlist&lt;/a&gt;. Future changes to this page and its associated Talk page will be listed there, and the page will appear &lt;b&gt;bolded&lt;/b&gt; in the &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Recentchanges&quot;&gt;list of recent changes&lt;/a&gt; to make it easier to pick out.&lt;/p&gt; &lt;p&gt;If you want to remove the page from your watchlist later, click &quot;Stop watching&quot; in the sidebar. </td><td> {{MSGNW:addedwatchtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Administrators&action=edit administrators] </td><td> Wikipedia:Administrators </td><td> {{MSGNW:administrators}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Affirmation&action=edit affirmation] </td><td> I affirm that the copyright holder of this file agrees to license it under the terms of the $1. </td><td> {{MSGNW:affirmation}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:All&action=edit all] </td><td> all </td><td> {{MSGNW:all}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Allmessages&action=edit allmessages] </td><td> All_messages </td><td> {{MSGNW:allmessages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Allmessagestext&action=edit allmessagestext] </td><td> This is a list of all messages available in the MediaWiki: namespace </td><td> {{MSGNW:allmessagestext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Allpages&action=edit allpages] </td><td> All pages </td><td> {{MSGNW:allpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Alphaindexline&action=edit alphaindexline] </td><td> $1 to $2 </td><td> {{MSGNW:alphaindexline}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Alreadyloggedin&action=edit alreadyloggedin] </td><td> &lt;font color=red&gt;&lt;b&gt;User $1, you are already logged in!&lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;br&gt; </td><td> {{MSGNW:alreadyloggedin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Alreadyrolled&action=edit alreadyrolled] </td><td> Cannot rollback last edit of &#91;&#91;$1]] by &#91;&#91;User:$2&#124;$2]] (&#91;&#91;User talk:$2&#124;Talk]]); someone else has edited or rolled back the article already. Last edit was by &#91;&#91;User:$3&#124;$3]] (&#91;&#91;User talk:$3&#124;Talk]]). </td><td> {{MSGNW:alreadyrolled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ancientpages&action=edit ancientpages] </td><td> Oldest articles </td><td> {{MSGNW:ancientpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Anontalkpagetext&action=edit anontalkpagetext] </td><td> ---- &#39;&#39;This is the discussion page for an anonymous user who has not created an account yet or who does not use it. We therefore have to use the numerical &#91;&#91;IP address]] to identify him/her. Such an IP address can be shared by several users. If you are an anonymous user and feel that irrelevant comments have been directed at you, please &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;create an account or log in]] to avoid future confusion with other anonymous users.&#39;&#39; </td><td> {{MSGNW:anontalkpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Articleexists&action=edit articleexists] </td><td> A page of that name already exists, or the name you have chosen is not valid. Please choose another name. </td><td> {{MSGNW:articleexists}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Articlepage&action=edit articlepage] </td><td> View article </td><td> {{MSGNW:articlepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Asksql&action=edit asksql] </td><td> SQL query </td><td> {{MSGNW:asksql}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Asksqltext&action=edit asksqltext] </td><td> Use the form below to make a direct query of the database. Use single quotes (&#39;like this&#39;) to delimit string literals. This can often add considerable load to the server, so please use this function sparingly. </td><td> {{MSGNW:asksqltext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Autoblocker&action=edit autoblocker] </td><td> Autoblocked because you share an IP address with &quot;$1&quot;. Reason &quot;$2&quot;. </td><td> {{MSGNW:autoblocker}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badarticleerror&action=edit badarticleerror] </td><td> This action cannot be performed on this page. </td><td> {{MSGNW:badarticleerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badfilename&action=edit badfilename] </td><td> Image name has been changed to &quot;$1&quot;. </td><td> {{MSGNW:badfilename}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badfiletype&action=edit badfiletype] </td><td> &quot;.$1&quot; is not a recommended image file format. </td><td> {{MSGNW:badfiletype}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badipaddress&action=edit badipaddress] </td><td> No user exists by that name </td><td> {{MSGNW:badipaddress}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badquery&action=edit badquery] </td><td> Badly formed search query </td><td> {{MSGNW:badquery}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badquerytext&action=edit badquerytext] </td><td> We could not process your query. This is probably because you have attempted to search for a word fewer than three letters long, which is not yet supported. It could also be that you have mistyped the expression, for example &quot;fish and and scales&quot;. Please try another query. </td><td> {{MSGNW:badquerytext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badretype&action=edit badretype] </td><td> The passwords you entered do not match. </td><td> {{MSGNW:badretype}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badtitle&action=edit badtitle] </td><td> Bad title </td><td> {{MSGNW:badtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badtitletext&action=edit badtitletext] </td><td> The requested page title was invalid, empty, or an incorrectly linked inter-language or inter-wiki title. </td><td> {{MSGNW:badtitletext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blanknamespace&action=edit blanknamespace] </td><td> (Main) </td><td> {{MSGNW:blanknamespace}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockedtext&action=edit blockedtext] </td><td> Your user name or IP address has been blocked by $1. The reason given is this:&lt;br&gt;&#39;&#39;$2&#39;&#39;&lt;p&gt;You may contact $1 or one of the other &#91;&#91;Wikipedia:Administrators&#124;administrators]] to discuss the block. Note that you may not use the &quot;email this user&quot; feature unless you have a valid email address registered in your &#91;&#91;Special:Preferences&#124;user preferences]]. Your IP address is $3. Please include this address in any queries you make. &#61;=Note to AOL users== Due to continuing acts of vandalism by one particular AOL user, Wikipedia often blocks AOL proxies. Unfortunately, a single proxy server may be used by a large number of AOL users, and hence innocent AOL users are often inadvertently blocked. We apologise for any inconvenience caused. If this happens to you, please email an administrator, using an AOL email address. Be sure to include the IP address given above. </td><td> {{MSGNW:blockedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockedtitle&action=edit blockedtitle] </td><td> User is blocked </td><td> {{MSGNW:blockedtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockip&action=edit blockip] </td><td> Block user </td><td> {{MSGNW:blockip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockipsuccesssub&action=edit blockipsuccesssub] </td><td> Block succeeded </td><td> {{MSGNW:blockipsuccesssub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockipsuccesstext&action=edit blockipsuccesstext] </td><td> &quot;$1&quot; has been blocked. &lt;br&gt;See &#91;&#91;Special:Ipblocklist&#124;IP block list]] to review blocks. </td><td> {{MSGNW:blockipsuccesstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockiptext&action=edit blockiptext] </td><td> Use the form below to block write access from a specific IP address or username. This should be done only only to prevent vandalism, and in accordance with &#91;&#91;Wikipedia:Policy&#124;policy]]. Fill in a specific reason below (for example, citing particular pages that were vandalized). </td><td> {{MSGNW:blockiptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklink&action=edit blocklink] </td><td> block </td><td> {{MSGNW:blocklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklistline&action=edit blocklistline] </td><td> $1, $2 blocked $3 </td><td> {{MSGNW:blocklistline}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklogentry&action=edit blocklogentry] </td><td> blocked &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:blocklogentry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklogpage&action=edit blocklogpage] </td><td> Block_log </td><td> {{MSGNW:blocklogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklogtext&action=edit blocklogtext] </td><td> This is a log of user blocking and unblocking actions. Automatically blocked IP addresses are not be listed. See the &#91;&#91;Special:Ipblocklist&#124;IP block list]] for the list of currently operational bans and blocks. </td><td> {{MSGNW:blocklogtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bold_sample&action=edit bold_sample] </td><td> Bold text </td><td> {{MSGNW:bold_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bold_tip&action=edit bold_tip] </td><td> Bold text </td><td> {{MSGNW:bold_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Booksources&action=edit booksources] </td><td> Book sources </td><td> {{MSGNW:booksources}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Booksourcetext&action=edit booksourcetext] </td><td> Below is a list of links to other sites that sell new and used books, and may also have further information about books you are looking for. Wikipedia is not affiliated with any of these businesses, and this list should not be construed as an endorsement. </td><td> {{MSGNW:booksourcetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Brokenredirects&action=edit brokenredirects] </td><td> Broken Redirects </td><td> {{MSGNW:brokenredirects}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Brokenredirectstext&action=edit brokenredirectstext] </td><td> The following redirects link to a non-existing article. </td><td> {{MSGNW:brokenredirectstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bugreports&action=edit bugreports] </td><td> Bug reports </td><td> {{MSGNW:bugreports}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bugreportspage&action=edit bugreportspage] </td><td> Wikipedia:Bug_reports </td><td> {{MSGNW:bugreportspage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucratlog&action=edit bureaucratlog] </td><td> Bureaucrat_log </td><td> {{MSGNW:bureaucratlog}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucratlogentry&action=edit bureaucratlogentry] </td><td> set $1: $2 </td><td> {{MSGNW:bureaucratlogentry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucrattext&action=edit bureaucrattext] </td><td> The action you have requested can only be performed by sysops with &quot;bureaucrat&quot; status. </td><td> {{MSGNW:bureaucrattext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucrattitle&action=edit bureaucrattitle] </td><td> Bureaucrat access required </td><td> {{MSGNW:bureaucrattitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bydate&action=edit bydate] </td><td> by date </td><td> {{MSGNW:bydate}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Byname&action=edit byname] </td><td> by name </td><td> {{MSGNW:byname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bysize&action=edit bysize] </td><td> by size </td><td> {{MSGNW:bysize}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cachederror&action=edit cachederror] </td><td> The following is a cached copy of the requested page, and may not be up to date. </td><td> {{MSGNW:cachederror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cancel&action=edit cancel] </td><td> Cancel </td><td> {{MSGNW:cancel}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cannotdelete&action=edit cannotdelete] </td><td> Could not delete the page or image specified. (It may have already been deleted by someone else.) </td><td> {{MSGNW:cannotdelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cantrollback&action=edit cantrollback] </td><td> Cannot revert edit; last contributor is only author of this article. </td><td> {{MSGNW:cantrollback}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Categories&action=edit categories] </td><td> Page categories </td><td> {{MSGNW:categories}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Category&action=edit category] </td><td> category </td><td> {{MSGNW:category}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Category_header&action=edit category_header] </td><td> Articles in category &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:category_header}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Changepassword&action=edit changepassword] </td><td> Change password </td><td> {{MSGNW:changepassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Changes&action=edit changes] </td><td> changes </td><td> {{MSGNW:changes}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Columns&action=edit columns] </td><td> Columns </td><td> {{MSGNW:columns}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Commentedit&action=edit commentedit] </td><td> (comment) </td><td> {{MSGNW:commentedit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirm&action=edit confirm] </td><td> Confirm </td><td> {{MSGNW:confirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmcheck&action=edit confirmcheck] </td><td> Yes, I really want to delete this. </td><td> {{MSGNW:confirmcheck}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmdelete&action=edit confirmdelete] </td><td> Confirm delete </td><td> {{MSGNW:confirmdelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmdeletetext&action=edit confirmdeletetext] </td><td> You are about to permanently delete a page or image along with all of its history from the database. Please confirm that you intend to do this, that you understand the consequences, and that you are doing this in accordance with &#91;&#91;Wikipedia:Policy]]. </td><td> {{MSGNW:confirmdeletetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contextchars&action=edit contextchars] </td><td> Characters of context per line </td><td> {{MSGNW:contextchars}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contextlines&action=edit contextlines] </td><td> Lines to show per hit </td><td> {{MSGNW:contextlines}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contribslink&action=edit contribslink] </td><td> contribs </td><td> {{MSGNW:contribslink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contribsub&action=edit contribsub] </td><td> For $1 </td><td> {{MSGNW:contribsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contributions&action=edit contributions] </td><td> User contributions </td><td> {{MSGNW:contributions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Copyrightpage&action=edit copyrightpage] </td><td> Wikipedia:Copyrights </td><td> {{MSGNW:copyrightpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Copyrightpagename&action=edit copyrightpagename] </td><td> Wikipedia copyright </td><td> {{MSGNW:copyrightpagename}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Copyrightwarning&action=edit copyrightwarning] </td><td> Please note that all contributions to Wikipedia are considered to be released under the GNU Free Documentation License (see $1 for details). If you don&#39;t want your writing to be edited mercilessly and redistributed at will, then don&#39;t submit it here.&lt;br&gt; You are also promising us that you wrote this yourself, or copied it from a public domain or similar free resource. &lt;strong&gt;DO NOT SUBMIT COPYRIGHTED WORK WITHOUT PERMISSION!&lt;/strong&gt; </td><td> {{MSGNW:copyrightwarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Couldntremove&action=edit couldntremove] </td><td> Couldn&#39;t remove item &#39;$1&#39;... </td><td> {{MSGNW:couldntremove}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Createaccount&action=edit createaccount] </td><td> Create new account </td><td> {{MSGNW:createaccount}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Createaccountmail&action=edit createaccountmail] </td><td> by eMail </td><td> {{MSGNW:createaccountmail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cur&action=edit cur] </td><td> cur </td><td> {{MSGNW:cur}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Currentevents&action=edit currentevents] </td><td> Current events </td><td> {{MSGNW:currentevents}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Currentrev&action=edit currentrev] </td><td> Current revision </td><td> {{MSGNW:currentrev}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Databaseerror&action=edit databaseerror] </td><td> Database error </td><td> {{MSGNW:databaseerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dateformat&action=edit dateformat] </td><td> Date format </td><td> {{MSGNW:dateformat}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dberrortext&action=edit dberrortext] </td><td> A database query syntax error has occurred. This could be because of an illegal search query (see $5), or it may indicate a bug in the software. The last attempted database query was: &lt;blockquote&gt;&lt;tt&gt;$1&lt;/tt&gt;&lt;/blockquote&gt; from within function &quot;&lt;tt&gt;$2&lt;/tt&gt;&quot;. MySQL returned error &quot;&lt;tt&gt;$3: $4&lt;/tt&gt;&quot;. </td><td> {{MSGNW:dberrortext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dberrortextcl&action=edit dberrortextcl] </td><td> A database query syntax error has occurred. The last attempted database query was: &quot;$1&quot; from within function &quot;$2&quot;. MySQL returned error &quot;$3: $4&quot;. </td><td> {{MSGNW:dberrortextcl}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deadendpages&action=edit deadendpages] </td><td> Dead-end pages </td><td> {{MSGNW:deadendpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Debug&action=edit debug] </td><td> Debug </td><td> {{MSGNW:debug}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Defaultns&action=edit defaultns] </td><td> Search in these namespaces by default: </td><td> {{MSGNW:defaultns}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Defemailsubject&action=edit defemailsubject] </td><td> Wikipedia e-mail </td><td> {{MSGNW:defemailsubject}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletecomment&action=edit deletecomment] </td><td> Reason for deletion </td><td> {{MSGNW:deletecomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletedarticle&action=edit deletedarticle] </td><td> deleted &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:deletedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletedtext&action=edit deletedtext] </td><td> &quot;$1&quot; has been deleted. See $2 for a record of recent deletions. </td><td> {{MSGNW:deletedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deleteimg&action=edit deleteimg] </td><td> del </td><td> {{MSGNW:deleteimg}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletepage&action=edit deletepage] </td><td> Delete page </td><td> {{MSGNW:deletepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletesub&action=edit deletesub] </td><td> (Deleting &quot;$1&quot;) </td><td> {{MSGNW:deletesub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletethispage&action=edit deletethispage] </td><td> Delete this page </td><td> {{MSGNW:deletethispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletionlog&action=edit deletionlog] </td><td> deletion log </td><td> {{MSGNW:deletionlog}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dellogpage&action=edit dellogpage] </td><td> Deletion_log </td><td> {{MSGNW:dellogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dellogpagetext&action=edit dellogpagetext] </td><td> Below is a list of the most recent deletions. All times shown are server time (UTC). &lt;ul&gt; &lt;/ul&gt; </td><td> {{MSGNW:dellogpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Developerspheading&action=edit developerspheading] </td><td> For developer use only </td><td> {{MSGNW:developerspheading}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Developertext&action=edit developertext] </td><td> The action you have requested can only be performed by users with &quot;developer&quot; status. See $1. </td><td> {{MSGNW:developertext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Developertitle&action=edit developertitle] </td><td> Developer access required </td><td> {{MSGNW:developertitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Diff&action=edit diff] </td><td> diff </td><td> {{MSGNW:diff}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Difference&action=edit difference] </td><td> (Difference between revisions) </td><td> {{MSGNW:difference}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disambiguations&action=edit disambiguations] </td><td> Disambiguation pages </td><td> {{MSGNW:disambiguations}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disambiguationspage&action=edit disambiguationspage] </td><td> Wikipedia:Links_to_disambiguating_pages </td><td> {{MSGNW:disambiguationspage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disambiguationstext&action=edit disambiguationstext] </td><td> The following articles link to a &lt;i&gt;disambiguation page&lt;/i&gt;. They should link to the appropriate topic instead.&lt;br&gt;A page is treated as dismbiguation if it is linked from $1.&lt;br&gt;Links from other namespaces are &lt;i&gt;not&lt;/i&gt; listed here. </td><td> {{MSGNW:disambiguationstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disclaimerpage&action=edit disclaimerpage] </td><td> Wikipedia:General_disclaimer </td><td> {{MSGNW:disclaimerpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disclaimers&action=edit disclaimers] </td><td> Disclaimers </td><td> {{MSGNW:disclaimers}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Doubleredirects&action=edit doubleredirects] </td><td> Double Redirects </td><td> {{MSGNW:doubleredirects}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Doubleredirectstext&action=edit doubleredirectstext] </td><td> &lt;b&gt;Attention:&lt;/b&gt; This list may contain false positives. That usually means there is additional text with links below the first #REDIRECT.&lt;br&gt; Each row contains links to the first and second redirect, as well as the first line of the second redirect text, usually giving the &quot;real&quot; taget article, which the first redirect should point to. </td><td> {{MSGNW:doubleredirectstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editcomment&action=edit editcomment] </td><td> The edit comment was: &quot;&lt;i&gt;$1&lt;/i&gt;&quot;. </td><td> {{MSGNW:editcomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editconflict&action=edit editconflict] </td><td> Edit conflict: $1 </td><td> {{MSGNW:editconflict}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editcurrent&action=edit editcurrent] </td><td> Edit the current version of this page </td><td> {{MSGNW:editcurrent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Edithelp&action=edit edithelp] </td><td> Editing help </td><td> {{MSGNW:edithelp}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Edithelppage&action=edit edithelppage] </td><td> Wikipedia:How_does_one_edit_a_page </td><td> {{MSGNW:edithelppage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editing&action=edit editing] </td><td> Editing $1 </td><td> {{MSGNW:editing}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editingold&action=edit editingold] </td><td> &lt;strong&gt;WARNING: You are editing an out-of-date revision of this page. If you save it, any changes made since this revision will be lost.&lt;/strong&gt; </td><td> {{MSGNW:editingold}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editsection&action=edit editsection] </td><td> edit </td><td> {{MSGNW:editsection}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editthispage&action=edit editthispage] </td><td> Edit this page </td><td> {{MSGNW:editthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailflag&action=edit emailflag] </td><td> Disable e-mail from other users </td><td> {{MSGNW:emailflag}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailforlost&action=edit emailforlost] </td><td> * Entering an email address is optional. But it enables people to contact you through the website without you having to reveal your email address to them, and it also helps you if you forget your password. </td><td> {{MSGNW:emailforlost}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailfrom&action=edit emailfrom] </td><td> From </td><td> {{MSGNW:emailfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailmessage&action=edit emailmessage] </td><td> Message </td><td> {{MSGNW:emailmessage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailpage&action=edit emailpage] </td><td> E-mail user </td><td> {{MSGNW:emailpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailpagetext&action=edit emailpagetext] </td><td> If this user has entered a valid e-mail address in his or her user preferences, the form below will send a single message. The e-mail address you entered in your user preferences will appear as the &quot;From&quot; address of the mail, so the recipient will be able to reply. </td><td> {{MSGNW:emailpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsend&action=edit emailsend] </td><td> Send </td><td> {{MSGNW:emailsend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsent&action=edit emailsent] </td><td> E-mail sent </td><td> {{MSGNW:emailsent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsenttext&action=edit emailsenttext] </td><td> Your e-mail message has been sent. </td><td> {{MSGNW:emailsenttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsubject&action=edit emailsubject] </td><td> Subject </td><td> {{MSGNW:emailsubject}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailto&action=edit emailto] </td><td> To </td><td> {{MSGNW:emailto}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailuser&action=edit emailuser] </td><td> E-mail this user </td><td> {{MSGNW:emailuser}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Enterlockreason&action=edit enterlockreason] </td><td> Enter a reason for the lock, including an estimate of when the lock will be released </td><td> {{MSGNW:enterlockreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Error&action=edit error] </td><td> Error </td><td> {{MSGNW:error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Errorpagetitle&action=edit errorpagetitle] </td><td> Error </td><td> {{MSGNW:errorpagetitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exbeforeblank&action=edit exbeforeblank] </td><td> content before blanking was: </td><td> {{MSGNW:exbeforeblank}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exblank&action=edit exblank] </td><td> page was empty </td><td> {{MSGNW:exblank}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Excontent&action=edit excontent] </td><td> content was: </td><td> {{MSGNW:excontent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Explainconflict&action=edit explainconflict] </td><td> Someone else has changed this page since you started editing it. The upper text area contains the page text as it currently exists. Your changes are shown in the lower text area. You will have to merge your changes into the existing text. &lt;b&gt;Only&lt;/b&gt; the text in the upper text area will be saved when you press &quot;Save page&quot;. &lt;p&gt; </td><td> {{MSGNW:explainconflict}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Export&action=edit export] </td><td> Export pages </td><td> {{MSGNW:export}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exportcuronly&action=edit exportcuronly] </td><td> Include only the current revision, not the full history </td><td> {{MSGNW:exportcuronly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exporttext&action=edit exporttext] </td><td> You can export the text and editing history of a particular page or set of pages wrapped in some XML; this can then be imported into another wiki running MediaWiki software, transformed, or just kept for your private amusement. </td><td> {{MSGNW:exporttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Extlink_sample&action=edit extlink_sample] </td><td> http&#58;//www.example.com link title </td><td> {{MSGNW:extlink_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Extlink_tip&action=edit extlink_tip] </td><td> External link (remember http&#58;// prefix) </td><td> {{MSGNW:extlink_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Faq&action=edit faq] </td><td> FAQ </td><td> {{MSGNW:faq}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Faqpage&action=edit faqpage] </td><td> Wikipedia:FAQ </td><td> {{MSGNW:faqpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filecopyerror&action=edit filecopyerror] </td><td> Could not copy file &quot;$1&quot; to &quot;$2&quot;. </td><td> {{MSGNW:filecopyerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filedeleteerror&action=edit filedeleteerror] </td><td> Could not delete file &quot;$1&quot;. </td><td> {{MSGNW:filedeleteerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filedesc&action=edit filedesc] </td><td> Summary </td><td> {{MSGNW:filedesc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filename&action=edit filename] </td><td> Filename </td><td> {{MSGNW:filename}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filenotfound&action=edit filenotfound] </td><td> Could not find file &quot;$1&quot;. </td><td> {{MSGNW:filenotfound}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filerenameerror&action=edit filerenameerror] </td><td> Could not rename file &quot;$1&quot; to &quot;$2&quot;. </td><td> {{MSGNW:filerenameerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filesource&action=edit filesource] </td><td> Source </td><td> {{MSGNW:filesource}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filestatus&action=edit filestatus] </td><td> Copyright status </td><td> {{MSGNW:filestatus}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Fileuploaded&action=edit fileuploaded] </td><td> File &quot;$1&quot; uploaded successfully. Please follow this link: ($2) to the description page and fill in information about the file, such as where it came from, when it was created and by whom, and anything else you may know about it. </td><td> {{MSGNW:fileuploaded}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Formerror&action=edit formerror] </td><td> Error: could not submit form </td><td> {{MSGNW:formerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Fromwikipedia&action=edit fromwikipedia] </td><td> From Wikipedia, the free encyclopedia. </td><td> {{MSGNW:fromwikipedia}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Getimagelist&action=edit getimagelist] </td><td> fetching image list </td><td> {{MSGNW:getimagelist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Gnunote&action=edit gnunote] </td><td> All text is available under the terms of the &lt;a class=internal href=&#39;/wiki/GNU_FDL&#39;&gt;GNU Free Documentation License&lt;/a&gt;. </td><td> {{MSGNW:gnunote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Go&action=edit go] </td><td> Go </td><td> {{MSGNW:go}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Googlesearch&action=edit googlesearch] </td><td> &lt;!-- SiteSearch Google --&gt; &lt;FORM method=GET action=&quot;http&#58;//www.google.com/search&quot;&gt; &lt;TABLE bgcolor=&quot;#FFFFFF&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt; &lt;A HREF=&quot;http&#58;//www.google.com/&quot;&gt; &lt;IMG SRC=&quot;http&#58;//www.google.com/logos/Logo_40wht.gif&quot; border=&quot;0&quot; ALT=&quot;Google&quot;&gt;&lt;/A&gt; &lt;/td&gt; &lt;td&gt; &lt;INPUT TYPE=text name=q size=31 maxlength=255 value=&quot;$1&quot;&gt; &lt;INPUT type=submit name=btnG VALUE=&quot;Google Search&quot;&gt; &lt;font size=-1&gt; &lt;input type=hidden name=domains value=&quot;http&#58;//te.wikipedia.org&quot;&gt;&lt;br&gt;&lt;input type=radio name=sitesearch value=&quot;&quot;&gt; WWW &lt;input type=radio name=sitesearch value=&quot;http&#58;//te.wikipedia.org&quot; checked&gt; http&#58;//te.wikipedia.org &lt;br&gt; &lt;input type=&#39;hidden&#39; name=&#39;ie&#39; value=&#39;$2&#39;&gt; &lt;input type=&#39;hidden&#39; name=&#39;oe&#39; value=&#39;$2&#39;&gt; &lt;/font&gt; &lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/TABLE&gt; &lt;/FORM&gt; &lt;!-- SiteSearch Google --&gt; </td><td> {{MSGNW:googlesearch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Guesstimezone&action=edit guesstimezone] </td><td> Fill in from browser </td><td> {{MSGNW:guesstimezone}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Headline_sample&action=edit headline_sample] </td><td> Headline text </td><td> {{MSGNW:headline_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Headline_tip&action=edit headline_tip] </td><td> Level 2 headline </td><td> {{MSGNW:headline_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Help&action=edit help] </td><td> Help </td><td> {{MSGNW:help}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Helppage&action=edit helppage] </td><td> Wikipedia:Help </td><td> {{MSGNW:helppage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hide&action=edit hide] </td><td> hide </td><td> {{MSGNW:hide}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hidetoc&action=edit hidetoc] </td><td> hide </td><td> {{MSGNW:hidetoc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hist&action=edit hist] </td><td> hist </td><td> {{MSGNW:hist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Histlegend&action=edit histlegend] </td><td> Legend: (cur) = difference with current version, (last) = difference with preceding version, M = minor edit </td><td> {{MSGNW:histlegend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:History&action=edit history] </td><td> Page history </td><td> {{MSGNW:history}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Historywarning&action=edit historywarning] </td><td> Warning: The page you are about to delete has a history: </td><td> {{MSGNW:historywarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hr_tip&action=edit hr_tip] </td><td> Horizontal line (use sparingly) </td><td> {{MSGNW:hr_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ignorewarning&action=edit ignorewarning] </td><td> Ignore warning and save file anyway. </td><td> {{MSGNW:ignorewarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ilshowmatch&action=edit ilshowmatch] </td><td> Show all images with names matching </td><td> {{MSGNW:ilshowmatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ilsubmit&action=edit ilsubmit] </td><td> Search </td><td> {{MSGNW:ilsubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Image_sample&action=edit image_sample] </td><td> Example.jpg </td><td> {{MSGNW:image_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Image_tip&action=edit image_tip] </td><td> Embedded image </td><td> {{MSGNW:image_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagelinks&action=edit imagelinks] </td><td> Image links </td><td> {{MSGNW:imagelinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagelist&action=edit imagelist] </td><td> Image list </td><td> {{MSGNW:imagelist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagelisttext&action=edit imagelisttext] </td><td> Below is a list of $1 images sorted $2. </td><td> {{MSGNW:imagelisttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagepage&action=edit imagepage] </td><td> View image page </td><td> {{MSGNW:imagepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagereverted&action=edit imagereverted] </td><td> Revert to earlier version was successful. </td><td> {{MSGNW:imagereverted}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imgdelete&action=edit imgdelete] </td><td> del </td><td> {{MSGNW:imgdelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imgdesc&action=edit imgdesc] </td><td> desc </td><td> {{MSGNW:imgdesc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imghistlegend&action=edit imghistlegend] </td><td> Legend: (cur) = this is the current image, (del) = delete this old version, (rev) = revert to this old version. &lt;br&gt;&lt;i&gt;Click on date to see image uploaded on that date&lt;/i&gt;. </td><td> {{MSGNW:imghistlegend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imghistory&action=edit imghistory] </td><td> Image history </td><td> {{MSGNW:imghistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imglegend&action=edit imglegend] </td><td> Legend: (desc) = show/edit image description. </td><td> {{MSGNW:imglegend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Infobox&action=edit infobox] </td><td> Click a button to get an example text </td><td> {{MSGNW:infobox}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Internalerror&action=edit internalerror] </td><td> Internal error </td><td> {{MSGNW:internalerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Intl&action=edit intl] </td><td> Interlanguage links </td><td> {{MSGNW:intl}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ip_range_invalid&action=edit ip_range_invalid] </td><td> Invalid IP range. </td><td> {{MSGNW:ip_range_invalid}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipaddress&action=edit ipaddress] </td><td> IP Address/username </td><td> {{MSGNW:ipaddress}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipb_expiry_invalid&action=edit ipb_expiry_invalid] </td><td> Expiry time invalid. </td><td> {{MSGNW:ipb_expiry_invalid}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipbexpiry&action=edit ipbexpiry] </td><td> Expiry </td><td> {{MSGNW:ipbexpiry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipblocklist&action=edit ipblocklist] </td><td> List of blocked IP addresses and usernames </td><td> {{MSGNW:ipblocklist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipbreason&action=edit ipbreason] </td><td> Reason </td><td> {{MSGNW:ipbreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipbsubmit&action=edit ipbsubmit] </td><td> Block this user </td><td> {{MSGNW:ipbsubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipusubmit&action=edit ipusubmit] </td><td> Unblock this address </td><td> {{MSGNW:ipusubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipusuccess&action=edit ipusuccess] </td><td> &quot;$1&quot; unblocked </td><td> {{MSGNW:ipusuccess}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Isredirect&action=edit isredirect] </td><td> redirect page </td><td> {{MSGNW:isredirect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Italic_sample&action=edit italic_sample] </td><td> Italic text </td><td> {{MSGNW:italic_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Italic_tip&action=edit italic_tip] </td><td> Italic text </td><td> {{MSGNW:italic_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Iteminvalidname&action=edit iteminvalidname] </td><td> Problem with item &#39;$1&#39;, invalid name... </td><td> {{MSGNW:iteminvalidname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Largefile&action=edit largefile] </td><td> It is recommended that images not exceed 100k in size. </td><td> {{MSGNW:largefile}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Last&action=edit last] </td><td> last </td><td> {{MSGNW:last}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lastmodified&action=edit lastmodified] </td><td> This page was last modified $1. </td><td> {{MSGNW:lastmodified}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lineno&action=edit lineno] </td><td> Line $1: </td><td> {{MSGNW:lineno}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Link_sample&action=edit link_sample] </td><td> Link title </td><td> {{MSGNW:link_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Link_tip&action=edit link_tip] </td><td> Internal link </td><td> {{MSGNW:link_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linklistsub&action=edit linklistsub] </td><td> (List of links) </td><td> {{MSGNW:linklistsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linkshere&action=edit linkshere] </td><td> The following pages link to here: </td><td> {{MSGNW:linkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linkstoimage&action=edit linkstoimage] </td><td> The following pages link to this image: </td><td> {{MSGNW:linkstoimage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linktrail&action=edit linktrail] </td><td> /^(&#91;a-z]+)(.*)$/sD </td><td> {{MSGNW:linktrail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Listform&action=edit listform] </td><td> list </td><td> {{MSGNW:listform}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Listusers&action=edit listusers] </td><td> User list </td><td> {{MSGNW:listusers}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loadhist&action=edit loadhist] </td><td> Loading page history </td><td> {{MSGNW:loadhist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loadingrev&action=edit loadingrev] </td><td> loading revision for diff </td><td> {{MSGNW:loadingrev}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Localtime&action=edit localtime] </td><td> Local time display </td><td> {{MSGNW:localtime}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockbtn&action=edit lockbtn] </td><td> Lock database </td><td> {{MSGNW:lockbtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockconfirm&action=edit lockconfirm] </td><td> Yes, I really want to lock the database. </td><td> {{MSGNW:lockconfirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdb&action=edit lockdb] </td><td> Lock database </td><td> {{MSGNW:lockdb}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdbsuccesssub&action=edit lockdbsuccesssub] </td><td> Database lock succeeded </td><td> {{MSGNW:lockdbsuccesssub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdbsuccesstext&action=edit lockdbsuccesstext] </td><td> The database has been locked. &lt;br&gt;Remember to remove the lock after your maintenance is complete. </td><td> {{MSGNW:lockdbsuccesstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdbtext&action=edit lockdbtext] </td><td> Locking the database will suspend the ability of all users to edit pages, change their preferences, edit their watchlists, and other things requiring changes in the database. Please confirm that this is what you intend to do, and that you will unlock the database when your maintenance is done. </td><td> {{MSGNW:lockdbtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Locknoconfirm&action=edit locknoconfirm] </td><td> You did not check the confirmation box. </td><td> {{MSGNW:locknoconfirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Login&action=edit login] </td><td> Log in </td><td> {{MSGNW:login}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginend&action=edit loginend] </td><td> &amp;lt;loginend&amp;gt; </td><td> {{MSGNW:loginend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginerror&action=edit loginerror] </td><td> Login error </td><td> {{MSGNW:loginerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginpagetitle&action=edit loginpagetitle] </td><td> User login </td><td> {{MSGNW:loginpagetitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginproblem&action=edit loginproblem] </td><td> &lt;b&gt;There has been a problem with your login.&lt;/b&gt;&lt;br&gt;Try again! </td><td> {{MSGNW:loginproblem}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginprompt&action=edit loginprompt] </td><td> You must have cookies enabled to log in to Wikipedia. </td><td> {{MSGNW:loginprompt}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginsuccess&action=edit loginsuccess] </td><td> You are now logged in to Wikipedia as &quot;$1&quot;. </td><td> {{MSGNW:loginsuccess}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginsuccesstitle&action=edit loginsuccesstitle] </td><td> Login successful </td><td> {{MSGNW:loginsuccesstitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Logout&action=edit logout] </td><td> Log out </td><td> {{MSGNW:logout}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Logouttext&action=edit logouttext] </td><td> You are now logged out. You can continue to use Wikipedia anonymously, or you can log in again as the same or as a different user. Note that some pages may continue to be displayed as if you were still logged in, until you clear your browser cache </td><td> {{MSGNW:logouttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Logouttitle&action=edit logouttitle] </td><td> User logout </td><td> {{MSGNW:logouttitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lonelypages&action=edit lonelypages] </td><td> Orphaned pages </td><td> {{MSGNW:lonelypages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Longpages&action=edit longpages] </td><td> Long pages </td><td> {{MSGNW:longpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Longpagewarning&action=edit longpagewarning] </td><td> WARNING: This page is $1 kilobytes long; some browsers may have problems editing pages approaching or longer than 32kb. Please consider breaking the page into smaller sections. </td><td> {{MSGNW:longpagewarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mailmypassword&action=edit mailmypassword] </td><td> Mail me a new password </td><td> {{MSGNW:mailmypassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mailnologin&action=edit mailnologin] </td><td> No send address </td><td> {{MSGNW:mailnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mailnologintext&action=edit mailnologintext] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; and have a valid e-mail address in your &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Preferences&quot;&gt;preferences&lt;/a&gt; to send e-mail to other users. </td><td> {{MSGNW:mailnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mainpage&action=edit mainpage] </td><td> Main Page </td><td> {{MSGNW:mainpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mainpagetext&action=edit mainpagetext] </td><td> Wiki software successfully installed. </td><td> {{MSGNW:mainpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Maintenance&action=edit maintenance] </td><td> Maintenance page </td><td> {{MSGNW:maintenance}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Maintenancebacklink&action=edit maintenancebacklink] </td><td> Back to Maintenance Page </td><td> {{MSGNW:maintenancebacklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Maintnancepagetext&action=edit maintnancepagetext] </td><td> This page includes several handy tools for everyday maintenance. Some of these functions tend to stress the database, so please do not hit reload after every item you fixed ;-) </td><td> {{MSGNW:maintnancepagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopfail&action=edit makesysopfail] </td><td> &lt;b&gt;User &#39;$1&#39; could not be made into a sysop. (Did you enter the name correctly?)&lt;/b&gt; </td><td> {{MSGNW:makesysopfail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopname&action=edit makesysopname] </td><td> Name of the user: </td><td> {{MSGNW:makesysopname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopok&action=edit makesysopok] </td><td> &lt;b&gt;User &#39;$1&#39; is now a sysop&lt;/b&gt; </td><td> {{MSGNW:makesysopok}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopsubmit&action=edit makesysopsubmit] </td><td> Make this user into a sysop </td><td> {{MSGNW:makesysopsubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysoptext&action=edit makesysoptext] </td><td> This form is used by bureaucrats to turn ordinary users into administrators. Type the name of the user in the box and press the button to make the user an administrator </td><td> {{MSGNW:makesysoptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysoptitle&action=edit makesysoptitle] </td><td> Make a user into a sysop </td><td> {{MSGNW:makesysoptitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Matchtotals&action=edit matchtotals] </td><td> The query &quot;$1&quot; matched $2 article titles and the text of $3 articles. </td><td> {{MSGNW:matchtotals}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math&action=edit math] </td><td> Rendering math </td><td> {{MSGNW:math}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_failure&action=edit math_failure] </td><td> Failed to parse </td><td> {{MSGNW:math_failure}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_image_error&action=edit math_image_error] </td><td> PNG conversion failed </td><td> {{MSGNW:math_image_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_lexing_error&action=edit math_lexing_error] </td><td> lexing error </td><td> {{MSGNW:math_lexing_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_sample&action=edit math_sample] </td><td> Insert formula here </td><td> {{MSGNW:math_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_syntax_error&action=edit math_syntax_error] </td><td> syntax error </td><td> {{MSGNW:math_syntax_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_tip&action=edit math_tip] </td><td> Mathematical formula (LaTeX) </td><td> {{MSGNW:math_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_unknown_error&action=edit math_unknown_error] </td><td> unknown error </td><td> {{MSGNW:math_unknown_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_unknown_function&action=edit math_unknown_function] </td><td> unknown function </td><td> {{MSGNW:math_unknown_function}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Media_sample&action=edit media_sample] </td><td> Example.mp3 </td><td> {{MSGNW:media_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Media_tip&action=edit media_tip] </td><td> Media file link </td><td> {{MSGNW:media_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Minlength&action=edit minlength] </td><td> Image names must be at least three letters. </td><td> {{MSGNW:minlength}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Minoredit&action=edit minoredit] </td><td> This is a minor edit </td><td> {{MSGNW:minoredit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Minoreditletter&action=edit minoreditletter] </td><td> M </td><td> {{MSGNW:minoreditletter}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mispeelings&action=edit mispeelings] </td><td> Pages with misspellings </td><td> {{MSGNW:mispeelings}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mispeelingspage&action=edit mispeelingspage] </td><td> List of common misspellings </td><td> {{MSGNW:mispeelingspage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mispeelingstext&action=edit mispeelingstext] </td><td> The following pages contain a common misspelling, which are listed on $1. The correct spelling might be given (like this). </td><td> {{MSGNW:mispeelingstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missingarticle&action=edit missingarticle] </td><td> The database did not find the text of a page that it should have found, named &quot;$1&quot;. &lt;p&gt;This is usually caused by following an outdated diff or history link to a page that has been deleted. &lt;p&gt;If this is not the case, you may have found a bug in the software. Please report this to an administrator, making note of the URL. </td><td> {{MSGNW:missingarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missinglanguagelinks&action=edit missinglanguagelinks] </td><td> Missing Language Links </td><td> {{MSGNW:missinglanguagelinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missinglanguagelinksbutton&action=edit missinglanguagelinksbutton] </td><td> Find missing language links for </td><td> {{MSGNW:missinglanguagelinksbutton}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missinglanguagelinkstext&action=edit missinglanguagelinkstext] </td><td> These articles do &lt;i&gt;not&lt;/i&gt; link to their counterpart in $1. Redirects and subpages are &lt;i&gt;not&lt;/i&gt; shown. </td><td> {{MSGNW:missinglanguagelinkstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Moredotdotdot&action=edit moredotdotdot] </td><td> More... </td><td> {{MSGNW:moredotdotdot}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movearticle&action=edit movearticle] </td><td> Move page </td><td> {{MSGNW:movearticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movedto&action=edit movedto] </td><td> moved to </td><td> {{MSGNW:movedto}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movenologin&action=edit movenologin] </td><td> Not logged in </td><td> {{MSGNW:movenologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movenologintext&action=edit movenologintext] </td><td> You must be a registered user and &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to move a page. </td><td> {{MSGNW:movenologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepage&action=edit movepage] </td><td> Move page </td><td> {{MSGNW:movepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepagebtn&action=edit movepagebtn] </td><td> Move page </td><td> {{MSGNW:movepagebtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepagetalktext&action=edit movepagetalktext] </td><td> The associated talk page, if any, will be automatically moved along with it &#39;&#39;&#39;unless:&#39;&#39;&#39; *You are moving the page across namespaces, *A non-empty talk page already exists under the new name, or *You uncheck the box below. In those cases, you will have to move or merge the page manually if desired. </td><td> {{MSGNW:movepagetalktext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepagetext&action=edit movepagetext] </td><td> Using the form below will rename a page, moving all of its history to the new name. The old title will become a redirect page to the new title. Links to the old page title will not be changed; be sure to &#91;&#91;Special:Maintenance&#124;check]] for double or broken redirects. You are responsible for making sure that links continue to point where they are supposed to go. Note that the page will &#39;&#39;&#39;not&#39;&#39;&#39; be moved if there is already a page at the new title, unless it is empty or a redirect and has no past edit history. This means that you can rename a page back to where it was just renamed from if you make a mistake, and you cannot overwrite an existing page. &lt;b&gt;WARNING!&lt;/b&gt; This can be a drastic and unexpected change for a popular page; please be sure you understand the consequences of this before proceeding. </td><td> {{MSGNW:movepagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movetalk&action=edit movetalk] </td><td> Move &quot;talk&quot; page as well, if applicable. </td><td> {{MSGNW:movetalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movethispage&action=edit movethispage] </td><td> Move this page </td><td> {{MSGNW:movethispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mycontris&action=edit mycontris] </td><td> My contributions </td><td> {{MSGNW:mycontris}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mypage&action=edit mypage] </td><td> My page </td><td> {{MSGNW:mypage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mytalk&action=edit mytalk] </td><td> My talk </td><td> {{MSGNW:mytalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nbytes&action=edit nbytes] </td><td> $1 bytes </td><td> {{MSGNW:nbytes}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nchanges&action=edit nchanges] </td><td> $1 changes </td><td> {{MSGNW:nchanges}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newarticle&action=edit newarticle] </td><td> (New) </td><td> {{MSGNW:newarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newarticletext&action=edit newarticletext] </td><td> You&#39;ve followed a link to a page that doesn&#39;t exist yet. To create the page, start typing in the box below (see the &#91;&#91;Wikipedia:Help&#124;help page]] for more info). If you are here by mistake, just click your browser&#39;s &#39;&#39;&#39;back&#39;&#39;&#39; button. </td><td> {{MSGNW:newarticletext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newmessages&action=edit newmessages] </td><td> You have $1. </td><td> {{MSGNW:newmessages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newmessageslink&action=edit newmessageslink] </td><td> new messages </td><td> {{MSGNW:newmessageslink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpage&action=edit newpage] </td><td> New page </td><td> {{MSGNW:newpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpageletter&action=edit newpageletter] </td><td> N </td><td> {{MSGNW:newpageletter}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpages&action=edit newpages] </td><td> New pages </td><td> {{MSGNW:newpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpassword&action=edit newpassword] </td><td> New password </td><td> {{MSGNW:newpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newtitle&action=edit newtitle] </td><td> To new title </td><td> {{MSGNW:newtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newusersonly&action=edit newusersonly] </td><td> (new users only) </td><td> {{MSGNW:newusersonly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Next&action=edit next] </td><td> next </td><td> {{MSGNW:next}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nextn&action=edit nextn] </td><td> next $1 </td><td> {{MSGNW:nextn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nlinks&action=edit nlinks] </td><td> $1 links </td><td> {{MSGNW:nlinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noaffirmation&action=edit noaffirmation] </td><td> You must affirm that your upload does not violate any copyrights. </td><td> {{MSGNW:noaffirmation}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noarticletext&action=edit noarticletext] </td><td> (There is currently no text in this page) </td><td> {{MSGNW:noarticletext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noblockreason&action=edit noblockreason] </td><td> You must supply a reason for the block. </td><td> {{MSGNW:noblockreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noconnect&action=edit noconnect] </td><td> Sorry! The wiki is experiencing some technical difficulties, and cannot contact the database server. </td><td> {{MSGNW:noconnect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nocontribs&action=edit nocontribs] </td><td> No changes were found matching these criteria. </td><td> {{MSGNW:nocontribs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nocookieslogin&action=edit nocookieslogin] </td><td> Wikipedia uses cookies to log in users. You have cookies disabled. Please enable them and try again. </td><td> {{MSGNW:nocookieslogin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nocookiesnew&action=edit nocookiesnew] </td><td> The user account was created, but you are not logged in. Wikipedia uses cookies to log in users. You have cookies disabled. Please enable them, then log in with your new username and password. </td><td> {{MSGNW:nocookiesnew}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nodb&action=edit nodb] </td><td> Could not select database $1 </td><td> {{MSGNW:nodb}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noemail&action=edit noemail] </td><td> There is no e-mail address recorded for user &quot;$1&quot;. </td><td> {{MSGNW:noemail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noemailtext&action=edit noemailtext] </td><td> This user has not specified a valid e-mail address, or has chosen not to receive e-mail from other users. </td><td> {{MSGNW:noemailtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noemailtitle&action=edit noemailtitle] </td><td> No e-mail address </td><td> {{MSGNW:noemailtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nogomatch&action=edit nogomatch] </td><td> No page with this exact title exists, trying full text search. </td><td> {{MSGNW:nogomatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nohistory&action=edit nohistory] </td><td> There is no edit history for this page. </td><td> {{MSGNW:nohistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nolinkshere&action=edit nolinkshere] </td><td> No pages link to here. </td><td> {{MSGNW:nolinkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nolinkstoimage&action=edit nolinkstoimage] </td><td> There are no pages that link to this image. </td><td> {{MSGNW:nolinkstoimage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noname&action=edit noname] </td><td> You have not specified a valid user name. </td><td> {{MSGNW:noname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nonefound&action=edit nonefound] </td><td> &lt;strong&gt;Note&lt;/strong&gt;: unsuccessful searches are often caused by searching for common words like &quot;have&quot; and &quot;from&quot;, which are not indexed, or by specifying more than one search term (only pages containing all of the search terms will appear in the result). </td><td> {{MSGNW:nonefound}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nospecialpagetext&action=edit nospecialpagetext] </td><td> You have requested a special page that is not recognized by the wiki. </td><td> {{MSGNW:nospecialpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchaction&action=edit nosuchaction] </td><td> No such action </td><td> {{MSGNW:nosuchaction}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchactiontext&action=edit nosuchactiontext] </td><td> The action specified by the URL is not recognized by the wiki </td><td> {{MSGNW:nosuchactiontext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchspecialpage&action=edit nosuchspecialpage] </td><td> No such special page </td><td> {{MSGNW:nosuchspecialpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchuser&action=edit nosuchuser] </td><td> There is no user by the name &quot;$1&quot;. Check your spelling, or use the form below to create a new user account. </td><td> {{MSGNW:nosuchuser}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notanarticle&action=edit notanarticle] </td><td> Not an article </td><td> {{MSGNW:notanarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notargettext&action=edit notargettext] </td><td> You have not specified a target page or user to perform this function on. </td><td> {{MSGNW:notargettext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notargettitle&action=edit notargettitle] </td><td> No target </td><td> {{MSGNW:notargettitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Note&action=edit note] </td><td> &lt;strong&gt;Note:&lt;/strong&gt; </td><td> {{MSGNW:note}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notextmatches&action=edit notextmatches] </td><td> No article text matches </td><td> {{MSGNW:notextmatches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notitlematches&action=edit notitlematches] </td><td> No article title matches </td><td> {{MSGNW:notitlematches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notloggedin&action=edit notloggedin] </td><td> Not logged in </td><td> {{MSGNW:notloggedin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nowatchlist&action=edit nowatchlist] </td><td> You have no items on your watchlist. </td><td> {{MSGNW:nowatchlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nowiki_sample&action=edit nowiki_sample] </td><td> Insert non-formatted text here </td><td> {{MSGNW:nowiki_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nowiki_tip&action=edit nowiki_tip] </td><td> Ignore wiki formatting </td><td> {{MSGNW:nowiki_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nviews&action=edit nviews] </td><td> $1 views </td><td> {{MSGNW:nviews}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ok&action=edit ok] </td><td> OK </td><td> {{MSGNW:ok}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Oldpassword&action=edit oldpassword] </td><td> Old password </td><td> {{MSGNW:oldpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Orig&action=edit orig] </td><td> orig </td><td> {{MSGNW:orig}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Orphans&action=edit orphans] </td><td> Orphaned pages </td><td> {{MSGNW:orphans}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Otherlanguages&action=edit otherlanguages] </td><td> Other languages </td><td> {{MSGNW:otherlanguages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Pagemovedsub&action=edit pagemovedsub] </td><td> Move succeeded </td><td> {{MSGNW:pagemovedsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Pagemovedtext&action=edit pagemovedtext] </td><td> Page &quot;&#91;&#91;$1]]&quot; moved to &quot;&#91;&#91;$2]]&quot;. </td><td> {{MSGNW:pagemovedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Passwordremindertext&action=edit passwordremindertext] </td><td> Someone (probably you, from IP address $1) requested that we send you a new Wikipedia login password. The password for user &quot;$2&quot; is now &quot;$3&quot;. You should log in and change your password now. </td><td> {{MSGNW:passwordremindertext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Passwordremindertitle&action=edit passwordremindertitle] </td><td> Password reminder from Wikipedia </td><td> {{MSGNW:passwordremindertitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Passwordsent&action=edit passwordsent] </td><td> A new password has been sent to the e-mail address registered for &quot;$1&quot;. Please log in again after you receive it. </td><td> {{MSGNW:passwordsent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Perfdisabled&action=edit perfdisabled] </td><td> Sorry! This feature has been temporarily disabled because it slows the database down to the point that no one can use the wiki. </td><td> {{MSGNW:perfdisabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Perfdisabledsub&action=edit perfdisabledsub] </td><td> Here&#39;s a saved copy from $1: </td><td> {{MSGNW:perfdisabledsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Popularpages&action=edit popularpages] </td><td> Popular pages </td><td> {{MSGNW:popularpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Postcomment&action=edit postcomment] </td><td> Post a comment </td><td> {{MSGNW:postcomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Powersearch&action=edit powersearch] </td><td> Search </td><td> {{MSGNW:powersearch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Powersearchtext&action=edit powersearchtext] </td><td> Search in namespaces :&lt;br&gt; $1&lt;br&gt; $2 List redirects &amp;nbsp; Search for $3 $9 </td><td> {{MSGNW:powersearchtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Preferences&action=edit preferences] </td><td> Preferences </td><td> {{MSGNW:preferences}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefslogintext&action=edit prefslogintext] </td><td> You are logged in as &quot;$1&quot;. Your internal ID number is $2. See &#91;&#91;Wikipedia:User preferences help]] for help deciphering the options. </td><td> {{MSGNW:prefslogintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefsnologin&action=edit prefsnologin] </td><td> Not logged in </td><td> {{MSGNW:prefsnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefsnologintext&action=edit prefsnologintext] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to set user preferences. </td><td> {{MSGNW:prefsnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefsreset&action=edit prefsreset] </td><td> Preferences have been reset from storage. </td><td> {{MSGNW:prefsreset}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Preview&action=edit preview] </td><td> Preview </td><td> {{MSGNW:preview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Previewconflict&action=edit previewconflict] </td><td> This preview reflects the text in the upper text editing area as it will appear if you choose to save. </td><td> {{MSGNW:previewconflict}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Previewnote&action=edit previewnote] </td><td> Remember that this is only a preview, and has not yet been saved! </td><td> {{MSGNW:previewnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prevn&action=edit prevn] </td><td> previous $1 </td><td> {{MSGNW:prevn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Printableversion&action=edit printableversion] </td><td> Printable version </td><td> {{MSGNW:printableversion}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Printsubtitle&action=edit printsubtitle] </td><td> (From http&#58;//www.wikipedia.org) </td><td> {{MSGNW:printsubtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedarticle&action=edit protectedarticle] </td><td> protected &#91;&#91;$1]] </td><td> {{MSGNW:protectedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedpage&action=edit protectedpage] </td><td> Protected page </td><td> {{MSGNW:protectedpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedpagewarning&action=edit protectedpagewarning] </td><td> WARNING: This page has been locked so that only users with sysop privileges can edit it. Be sure you are following the &lt;a href=&#39;/wiki/Wikipedia:Protected_page_guidelines&#39;&gt;protected page guidelines&lt;/a&gt;. </td><td> {{MSGNW:protectedpagewarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedtext&action=edit protectedtext] </td><td> This page has been locked to prevent editing; there are a number of reasons why this may be so, please see &#91;&#91;Wikipedia:Protected page]]. You can view and copy the source of this page: </td><td> {{MSGNW:protectedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectlogpage&action=edit protectlogpage] </td><td> Protection_log </td><td> {{MSGNW:protectlogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectlogtext&action=edit protectlogtext] </td><td> Below is a list of page locks/unlocks. See &#91;&#91;Wikipedia:Protected page]] for more information. </td><td> {{MSGNW:protectlogtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectpage&action=edit protectpage] </td><td> Protect page </td><td> {{MSGNW:protectpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectthispage&action=edit protectthispage] </td><td> Protect this page </td><td> {{MSGNW:protectthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbbrowse&action=edit qbbrowse] </td><td> Browse </td><td> {{MSGNW:qbbrowse}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbedit&action=edit qbedit] </td><td> Edit </td><td> {{MSGNW:qbedit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbfind&action=edit qbfind] </td><td> Find </td><td> {{MSGNW:qbfind}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbmyoptions&action=edit qbmyoptions] </td><td> My pages </td><td> {{MSGNW:qbmyoptions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbpageinfo&action=edit qbpageinfo] </td><td> Context </td><td> {{MSGNW:qbpageinfo}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbpageoptions&action=edit qbpageoptions] </td><td> This page </td><td> {{MSGNW:qbpageoptions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbsettings&action=edit qbsettings] </td><td> Quickbar settings </td><td> {{MSGNW:qbsettings}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbspecialpages&action=edit qbspecialpages] </td><td> Special pages </td><td> {{MSGNW:qbspecialpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Querybtn&action=edit querybtn] </td><td> Submit query </td><td> {{MSGNW:querybtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Querysuccessful&action=edit querysuccessful] </td><td> Query successful </td><td> {{MSGNW:querysuccessful}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Randompage&action=edit randompage] </td><td> Random page </td><td> {{MSGNW:randompage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Range_block_disabled&action=edit range_block_disabled] </td><td> The sysop ability to create range blocks is disabled. </td><td> {{MSGNW:range_block_disabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rchide&action=edit rchide] </td><td> in $4 form; $1 minor edits; $2 secondary namespaces; $3 multiple edits. </td><td> {{MSGNW:rchide}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rclinks&action=edit rclinks] </td><td> Show last $1 changes in last $2 days; $3 </td><td> {{MSGNW:rclinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rclistfrom&action=edit rclistfrom] </td><td> Show new changes starting from $1 </td><td> {{MSGNW:rclistfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcliu&action=edit rcliu] </td><td> ; $1 edits from logged in users </td><td> {{MSGNW:rcliu}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcloaderr&action=edit rcloaderr] </td><td> Loading recent changes </td><td> {{MSGNW:rcloaderr}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rclsub&action=edit rclsub] </td><td> (to pages linked from &quot;$1&quot;) </td><td> {{MSGNW:rclsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcnote&action=edit rcnote] </td><td> Below are the last &lt;strong&gt;$1&lt;/strong&gt; changes in last &lt;strong&gt;$2&lt;/strong&gt; days. </td><td> {{MSGNW:rcnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcnotefrom&action=edit rcnotefrom] </td><td> Below are the changes since &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; (up to &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; shown). </td><td> {{MSGNW:rcnotefrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Readonly&action=edit readonly] </td><td> Database locked </td><td> {{MSGNW:readonly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Readonlytext&action=edit readonlytext] </td><td> The database is currently locked to new entries and other modifications, probably for routine database maintenance, after which it will be back to normal. The administrator who locked it offered this explanation: &lt;p&gt;$1 </td><td> {{MSGNW:readonlytext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Readonlywarning&action=edit readonlywarning] </td><td> WARNING: The database has been locked for maintenance, so you will not be able to save your edits right now. You may wish to cut-n-paste the text into a text file and save it for later. </td><td> {{MSGNW:readonlywarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchanges&action=edit recentchanges] </td><td> Recent changes </td><td> {{MSGNW:recentchanges}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchangescount&action=edit recentchangescount] </td><td> Number of titles in recent changes </td><td> {{MSGNW:recentchangescount}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchangeslinked&action=edit recentchangeslinked] </td><td> Related changes </td><td> {{MSGNW:recentchangeslinked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchangestext&action=edit recentchangestext] </td><td> Track the most recent changes to the wiki on this page. </td><td> {{MSGNW:recentchangestext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Redirectedfrom&action=edit redirectedfrom] </td><td> (Redirected from $1) </td><td> {{MSGNW:redirectedfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Remembermypassword&action=edit remembermypassword] </td><td> Remember my password across sessions. </td><td> {{MSGNW:remembermypassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removechecked&action=edit removechecked] </td><td> Remove checked items from watchlist </td><td> {{MSGNW:removechecked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removedwatch&action=edit removedwatch] </td><td> Removed from watchlist </td><td> {{MSGNW:removedwatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removedwatchtext&action=edit removedwatchtext] </td><td> The page &quot;$1&quot; has been removed from your watchlist. </td><td> {{MSGNW:removedwatchtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removingchecked&action=edit removingchecked] </td><td> Removing requested items from watchlist... </td><td> {{MSGNW:removingchecked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Resetprefs&action=edit resetprefs] </td><td> Reset preferences </td><td> {{MSGNW:resetprefs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Restorelink&action=edit restorelink] </td><td> $1 deleted edits </td><td> {{MSGNW:restorelink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Resultsperpage&action=edit resultsperpage] </td><td> Hits to show per page </td><td> {{MSGNW:resultsperpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Retrievedfrom&action=edit retrievedfrom] </td><td> Retrieved from &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:retrievedfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Returnto&action=edit returnto] </td><td> Return to $1. </td><td> {{MSGNW:returnto}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Retypenew&action=edit retypenew] </td><td> Retype new password </td><td> {{MSGNW:retypenew}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Reupload&action=edit reupload] </td><td> Re-upload </td><td> {{MSGNW:reupload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Reuploaddesc&action=edit reuploaddesc] </td><td> Return to the upload form. </td><td> {{MSGNW:reuploaddesc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Reverted&action=edit reverted] </td><td> Reverted to earlier revision </td><td> {{MSGNW:reverted}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revertimg&action=edit revertimg] </td><td> rev </td><td> {{MSGNW:revertimg}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revertpage&action=edit revertpage] </td><td> Reverted edit of $2, changed back to last version by $1 </td><td> {{MSGNW:revertpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revhistory&action=edit revhistory] </td><td> Revision history </td><td> {{MSGNW:revhistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revisionasof&action=edit revisionasof] </td><td> Revision as of $1 </td><td> {{MSGNW:revisionasof}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revnotfound&action=edit revnotfound] </td><td> Revision not found </td><td> {{MSGNW:revnotfound}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revnotfoundtext&action=edit revnotfoundtext] </td><td> The old revision of the page you asked for could not be found. Please check the URL you used to access this page. </td><td> {{MSGNW:revnotfoundtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rollback&action=edit rollback] </td><td> Roll back edits </td><td> {{MSGNW:rollback}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rollbackfailed&action=edit rollbackfailed] </td><td> Rollback failed </td><td> {{MSGNW:rollbackfailed}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rollbacklink&action=edit rollbacklink] </td><td> rollback </td><td> {{MSGNW:rollbacklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rows&action=edit rows] </td><td> Rows </td><td> {{MSGNW:rows}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Savearticle&action=edit savearticle] </td><td> Save page </td><td> {{MSGNW:savearticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Savedprefs&action=edit savedprefs] </td><td> Your preferences have been saved. </td><td> {{MSGNW:savedprefs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Savefile&action=edit savefile] </td><td> Save file </td><td> {{MSGNW:savefile}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Saveprefs&action=edit saveprefs] </td><td> Save preferences </td><td> {{MSGNW:saveprefs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Search&action=edit search] </td><td> Search </td><td> {{MSGNW:search}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchdisabled&action=edit searchdisabled] </td><td> &lt;p&gt;Sorry! Full text search has been disabled temporarily, for performance reasons. In the meantime, you can use the Google search below, which may be out of date.&lt;/p&gt; &lt;!-- SiteSearch Google --&gt; &lt;FORM method=GET action=&quot;http&#58;//www.google.com/search&quot;&gt; &lt;TABLE bgcolor=&quot;#FFFFFF&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt; &lt;A HREF=&quot;http&#58;//www.google.com/&quot;&gt; &lt;IMG SRC=&quot;http&#58;//www.google.com/logos/Logo_40wht.gif&quot; border=&quot;0&quot; ALT=&quot;Google&quot;&gt;&lt;/A&gt; &lt;/td&gt; &lt;td&gt; &lt;INPUT TYPE=text name=q size=31 maxlength=255 value=&quot;$1&quot;&gt; &lt;INPUT type=submit name=btnG VALUE=&quot;Google Search&quot;&gt; &lt;font size=-1&gt; &lt;input type=hidden name=domains value=&quot;http&#58;//te.wikipedia.org&quot;&gt;&lt;br&gt;&lt;input type=radio name=sitesearch value=&quot;&quot;&gt; WWW &lt;input type=radio name=sitesearch value=&quot;http&#58;//te.wikipedia.org&quot; checked&gt; http&#58;//te.wikipedia.org &lt;br&gt; &lt;input type=&#39;hidden&#39; name=&#39;ie&#39; value=&#39;$2&#39;&gt; &lt;input type=&#39;hidden&#39; name=&#39;oe&#39; value=&#39;$2&#39;&gt; &lt;/font&gt; &lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/TABLE&gt; &lt;/FORM&gt; &lt;!-- SiteSearch Google --&gt; </td><td> {{MSGNW:searchdisabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchhelppage&action=edit searchhelppage] </td><td> Wikipedia:Searching </td><td> {{MSGNW:searchhelppage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchingwikipedia&action=edit searchingwikipedia] </td><td> Searching Wikipedia </td><td> {{MSGNW:searchingwikipedia}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchquery&action=edit searchquery] </td><td> For query &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:searchquery}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchresults&action=edit searchresults] </td><td> Search results </td><td> {{MSGNW:searchresults}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchresultshead&action=edit searchresultshead] </td><td> Search result settings </td><td> {{MSGNW:searchresultshead}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchresulttext&action=edit searchresulttext] </td><td> For more information about searching Wikipedia, see $1. </td><td> {{MSGNW:searchresulttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sectionedit&action=edit sectionedit] </td><td> (section) </td><td> {{MSGNW:sectionedit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selectonly&action=edit selectonly] </td><td> Only read-only queries are allowed. </td><td> {{MSGNW:selectonly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selflinks&action=edit selflinks] </td><td> Pages with Self Links </td><td> {{MSGNW:selflinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selflinkstext&action=edit selflinkstext] </td><td> The following pages contain a link to themselves, which they should not. </td><td> {{MSGNW:selflinkstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Servertime&action=edit servertime] </td><td> Server time is now </td><td> {{MSGNW:servertime}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Setbureaucratflag&action=edit setbureaucratflag] </td><td> Set bureaucrat flag </td><td> {{MSGNW:setbureaucratflag}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Shortpages&action=edit shortpages] </td><td> Short pages </td><td> {{MSGNW:shortpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Show&action=edit show] </td><td> show </td><td> {{MSGNW:show}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showhideminor&action=edit showhideminor] </td><td> $1 minor edits </td><td> {{MSGNW:showhideminor}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showingresults&action=edit showingresults] </td><td> Showing below &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; results starting with #&lt;b&gt;$2&lt;/b&gt;. </td><td> {{MSGNW:showingresults}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showingresultsnum&action=edit showingresultsnum] </td><td> Showing below &lt;b&gt;$3&lt;/b&gt; results starting with #&lt;b&gt;$2&lt;/b&gt;. </td><td> {{MSGNW:showingresultsnum}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showlast&action=edit showlast] </td><td> Show last $1 images sorted $2. </td><td> {{MSGNW:showlast}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showpreview&action=edit showpreview] </td><td> Show preview </td><td> {{MSGNW:showpreview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showtoc&action=edit showtoc] </td><td> show </td><td> {{MSGNW:showtoc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sig_tip&action=edit sig_tip] </td><td> Your signature with timestamp </td><td> {{MSGNW:sig_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitestats&action=edit sitestats] </td><td> Site statistics </td><td> {{MSGNW:sitestats}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitestatstext&action=edit sitestatstext] </td><td> There are &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; total pages in the database. This includes &quot;talk&quot; pages, pages about Wikipedia, minimal &quot;stub&quot; pages, redirects, and others that probably don&#39;t qualify as articles. Excluding those, there are &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; pages that are probably legitimate articles.&lt;p&gt; There have been a total of &lt;b&gt;$3&lt;/b&gt; page views, and &lt;b&gt;$4&lt;/b&gt; page edits since the software was upgraded (July 20, 2002). That comes to &lt;b&gt;$5&lt;/b&gt; average edits per page, and &lt;b&gt;$6&lt;/b&gt; views per edit. </td><td> {{MSGNW:sitestatstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitesubtitle&action=edit sitesubtitle] </td><td> The Free Encyclopedia </td><td> {{MSGNW:sitesubtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitesupport&action=edit sitesupport] </td><td> Donations </td><td> {{MSGNW:sitesupport}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitesupportpage&action=edit sitesupportpage] </td><td> &amp;lt;sitesupportpage&amp;gt; </td><td> {{MSGNW:sitesupportpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitetitle&action=edit sitetitle] </td><td> Wikipedia </td><td> {{MSGNW:sitetitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Skin&action=edit skin] </td><td> Skin </td><td> {{MSGNW:skin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Specialpages&action=edit specialpages] </td><td> Special pages </td><td> {{MSGNW:specialpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Spheading&action=edit spheading] </td><td> Special pages for all users </td><td> {{MSGNW:spheading}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sqlislogged&action=edit sqlislogged] </td><td> Please note that all queries are logged. </td><td> {{MSGNW:sqlislogged}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sqlquery&action=edit sqlquery] </td><td> Enter query </td><td> {{MSGNW:sqlquery}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Statistics&action=edit statistics] </td><td> Statistics </td><td> {{MSGNW:statistics}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Storedversion&action=edit storedversion] </td><td> Stored version </td><td> {{MSGNW:storedversion}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Stubthreshold&action=edit stubthreshold] </td><td> Threshold for stub display </td><td> {{MSGNW:stubthreshold}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Subcategories&action=edit subcategories] </td><td> Subcategories </td><td> {{MSGNW:subcategories}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Subject&action=edit subject] </td><td> Subject/headline </td><td> {{MSGNW:subject}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Subjectpage&action=edit subjectpage] </td><td> View subject </td><td> {{MSGNW:subjectpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Successfulupload&action=edit successfulupload] </td><td> Successful upload </td><td> {{MSGNW:successfulupload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Summary&action=edit summary] </td><td> Summary </td><td> {{MSGNW:summary}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sysopspheading&action=edit sysopspheading] </td><td> For sysop use only </td><td> {{MSGNW:sysopspheading}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sysoptext&action=edit sysoptext] </td><td> The action you have requested can only be performed by users with &quot;sysop&quot; status. See $1. </td><td> {{MSGNW:sysoptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sysoptitle&action=edit sysoptitle] </td><td> Sysop access required </td><td> {{MSGNW:sysoptitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tableform&action=edit tableform] </td><td> table </td><td> {{MSGNW:tableform}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkexists&action=edit talkexists] </td><td> The page itself was moved successfully, but the talk page could not be moved because one already exists at the new title. Please merge them manually. </td><td> {{MSGNW:talkexists}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkpage&action=edit talkpage] </td><td> Discuss this page </td><td> {{MSGNW:talkpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkpagemoved&action=edit talkpagemoved] </td><td> The corresponding talk page was also moved. </td><td> {{MSGNW:talkpagemoved}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkpagenotmoved&action=edit talkpagenotmoved] </td><td> The corresponding talk page was &lt;strong&gt;not&lt;/strong&gt; moved. </td><td> {{MSGNW:talkpagenotmoved}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Textboxsize&action=edit textboxsize] </td><td> Textbox dimensions </td><td> {{MSGNW:textboxsize}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Textmatches&action=edit textmatches] </td><td> Article text matches </td><td> {{MSGNW:textmatches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Thisisdeleted&action=edit thisisdeleted] </td><td> View or restore $1? </td><td> {{MSGNW:thisisdeleted}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Thumbnail-more&action=edit thumbnail-more] </td><td> Enlarge </td><td> {{MSGNW:thumbnail-more}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Timezoneoffset&action=edit timezoneoffset] </td><td> Offset </td><td> {{MSGNW:timezoneoffset}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Timezonetext&action=edit timezonetext] </td><td> Enter number of hours your local time differs from server time (UTC). </td><td> {{MSGNW:timezonetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Titlematches&action=edit titlematches] </td><td> Article title matches </td><td> {{MSGNW:titlematches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Toc&action=edit toc] </td><td> Table of contents </td><td> {{MSGNW:toc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uclinks&action=edit uclinks] </td><td> View the last $1 changes; view the last $2 days. </td><td> {{MSGNW:uclinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ucnote&action=edit ucnote] </td><td> Below are this user&#39;s last &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; changes in the last &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; days. </td><td> {{MSGNW:ucnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uctop&action=edit uctop] </td><td> (top) </td><td> {{MSGNW:uctop}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblockip&action=edit unblockip] </td><td> Unblock user </td><td> {{MSGNW:unblockip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblockiptext&action=edit unblockiptext] </td><td> Use the form below to restore write access to a previously blocked IP address or username. </td><td> {{MSGNW:unblockiptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblocklink&action=edit unblocklink] </td><td> unblock </td><td> {{MSGNW:unblocklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblocklogentry&action=edit unblocklogentry] </td><td> unblocked &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:unblocklogentry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undelete&action=edit undelete] </td><td> Restore deleted page </td><td> {{MSGNW:undelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletearticle&action=edit undeletearticle] </td><td> Restore deleted article </td><td> {{MSGNW:undeletearticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletebtn&action=edit undeletebtn] </td><td> Restore! </td><td> {{MSGNW:undeletebtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletedarticle&action=edit undeletedarticle] </td><td> restored &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:undeletedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletedtext&action=edit undeletedtext] </td><td> The article &#91;&#91;$1]] has been successfully restored. See &#91;&#91;Wikipedia:Deletion_log]] for a record of recent deletions and restorations. </td><td> {{MSGNW:undeletedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletehistory&action=edit undeletehistory] </td><td> If you restore the page, all revisions will be restored to the history. If a new page with the same name has been created since the deletion, the restored revisions will appear in the prior history, and the current revision of the live page will not be automatically replaced. </td><td> {{MSGNW:undeletehistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletepage&action=edit undeletepage] </td><td> View and restore deleted pages </td><td> {{MSGNW:undeletepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletepagetext&action=edit undeletepagetext] </td><td> The following pages have been deleted but are still in the archive and can be restored. The archive may be periodically cleaned out. </td><td> {{MSGNW:undeletepagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeleterevision&action=edit undeleterevision] </td><td> Deleted revision as of $1 </td><td> {{MSGNW:undeleterevision}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeleterevisions&action=edit undeleterevisions] </td><td> $1 revisions archived </td><td> {{MSGNW:undeleterevisions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unexpected&action=edit unexpected] </td><td> Unexpected value: &quot;$1&quot;=&quot;$2&quot;. </td><td> {{MSGNW:unexpected}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockbtn&action=edit unlockbtn] </td><td> Unlock database </td><td> {{MSGNW:unlockbtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockconfirm&action=edit unlockconfirm] </td><td> Yes, I really want to unlock the database. </td><td> {{MSGNW:unlockconfirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdb&action=edit unlockdb] </td><td> Unlock database </td><td> {{MSGNW:unlockdb}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdbsuccesssub&action=edit unlockdbsuccesssub] </td><td> Database lock removed </td><td> {{MSGNW:unlockdbsuccesssub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdbsuccesstext&action=edit unlockdbsuccesstext] </td><td> The database has been unlocked. </td><td> {{MSGNW:unlockdbsuccesstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdbtext&action=edit unlockdbtext] </td><td> Unlocking the database will restore the ability of all users to edit pages, change their preferences, edit their watchlists, and other things requiring changes in the database. Please confirm that this is what you intend to do. </td><td> {{MSGNW:unlockdbtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unprotectedarticle&action=edit unprotectedarticle] </td><td> unprotected &#91;&#91;$1]] </td><td> {{MSGNW:unprotectedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unprotectthispage&action=edit unprotectthispage] </td><td> Unprotect this page </td><td> {{MSGNW:unprotectthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unusedimages&action=edit unusedimages] </td><td> Unused images </td><td> {{MSGNW:unusedimages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unusedimagestext&action=edit unusedimagestext] </td><td> &lt;p&gt;Please note that other web sites such as the international Wikipedias may link to an image with a direct URL, and so may still be listed here despite being in active use. </td><td> {{MSGNW:unusedimagestext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unwatchthispage&action=edit unwatchthispage] </td><td> Stop watching </td><td> {{MSGNW:unwatchthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Updated&action=edit updated] </td><td> (Updated) </td><td> {{MSGNW:updated}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Upload&action=edit upload] </td><td> Upload file </td><td> {{MSGNW:upload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadbtn&action=edit uploadbtn] </td><td> Upload file </td><td> {{MSGNW:uploadbtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploaddisabled&action=edit uploaddisabled] </td><td> Sorry, uploading is disabled. </td><td> {{MSGNW:uploaddisabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadedfiles&action=edit uploadedfiles] </td><td> Uploaded files </td><td> {{MSGNW:uploadedfiles}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadedimage&action=edit uploadedimage] </td><td> uploaded &quot;$1&quot; </td><td> {{MSGNW:uploadedimage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploaderror&action=edit uploaderror] </td><td> Upload error </td><td> {{MSGNW:uploaderror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadfile&action=edit uploadfile] </td><td> Upload images, sounds, documents etc. </td><td> {{MSGNW:uploadfile}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlink&action=edit uploadlink] </td><td> Upload images </td><td> {{MSGNW:uploadlink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlog&action=edit uploadlog] </td><td> upload log </td><td> {{MSGNW:uploadlog}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlogpage&action=edit uploadlogpage] </td><td> Upload_log </td><td> {{MSGNW:uploadlogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlogpagetext&action=edit uploadlogpagetext] </td><td> Below is a list of the most recent file uploads. All times shown are server time (UTC). &lt;ul&gt; &lt;/ul&gt; </td><td> {{MSGNW:uploadlogpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadnologin&action=edit uploadnologin] </td><td> Not logged in </td><td> {{MSGNW:uploadnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadnologintext&action=edit uploadnologintext] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to upload files. </td><td> {{MSGNW:uploadnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadtext&action=edit uploadtext] </td><td> &lt;strong&gt;STOP!&lt;/strong&gt; Before you upload here, make sure to read and follow the &lt;a href=&quot;/wiki/Wikipedia:Image_use_policy&quot;&gt;image use policy&lt;/a&gt;. &lt;p&gt;If a file with the name you are specifying already exists on the wiki, it&#39;ll be replaced without warning. So unless you mean to update a file, it&#39;s a good idea to first check if such a file exists. &lt;p&gt;To view or search previously uploaded images, go to the &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Imagelist&quot;&gt;list of uploaded images&lt;/a&gt;. Uploads and deletions are logged on the &lt;a href=&quot;/wiki/Wikipedia:Upload_log&quot;&gt;upload log&lt;/a&gt;. &lt;p&gt;Use the form below to upload new image files for use in illustrating your articles. On most browsers, you will see a &quot;Browse...&quot; button, which will bring up your operating system&#39;s standard file open dialog. Choosing a file will fill the name of that file into the text field next to the button. You must also check the box affirming that you are not violating any copyrights by uploading the file. Press the &quot;Upload&quot; button to finish the upload. This may take some time if you have a slow internet connection. &lt;p&gt;The preferred formats are JPEG for photographic images, PNG for drawings and other iconic images, and OGG for sounds. Please name your files descriptively to avoid confusion. To include the image in an article, use a link in the form &lt;b&gt;&#91;&#91;image:file.jpg]]&lt;/b&gt; or &lt;b&gt;&#91;&#91;image:file.png&#124;alt text]]&lt;/b&gt; or &lt;b&gt;&#91;&#91;media:file.ogg]]&lt;/b&gt; for sounds. &lt;p&gt;Please note that as with wiki pages, others may edit or delete your uploads if they think it serves the encyclopedia, and you may be blocked from uploading if you abuse the system. </td><td> {{MSGNW:uploadtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadwarning&action=edit uploadwarning] </td><td> Upload warning </td><td> {{MSGNW:uploadwarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userexists&action=edit userexists] </td><td> The user name you entered is already in use. Please choose a different name. </td><td> {{MSGNW:userexists}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userlogin&action=edit userlogin] </td><td> Log in </td><td> {{MSGNW:userlogin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userlogout&action=edit userlogout] </td><td> Log out </td><td> {{MSGNW:userlogout}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userpage&action=edit userpage] </td><td> View user page </td><td> {{MSGNW:userpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userstats&action=edit userstats] </td><td> User statistics </td><td> {{MSGNW:userstats}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userstatstext&action=edit userstatstext] </td><td> There are &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; registered users. &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; of these are administrators (see $3). </td><td> {{MSGNW:userstatstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Version&action=edit version] </td><td> Version </td><td> {{MSGNW:version}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewcount&action=edit viewcount] </td><td> This page has been accessed $1 times. </td><td> {{MSGNW:viewcount}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewprevnext&action=edit viewprevnext] </td><td> View ($1) ($2) ($3). </td><td> {{MSGNW:viewprevnext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewsource&action=edit viewsource] </td><td> View source </td><td> {{MSGNW:viewsource}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewtalkpage&action=edit viewtalkpage] </td><td> View discussion </td><td> {{MSGNW:viewtalkpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wantedpages&action=edit wantedpages] </td><td> Wanted pages </td><td> {{MSGNW:wantedpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchdetails&action=edit watchdetails] </td><td> ($1 pages watched not counting talk pages; $2 total pages edited since cutoff; $3... &lt;a href=&#39;$4&#39;&gt;show and edit complete list&lt;/a&gt;.) </td><td> {{MSGNW:watchdetails}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watcheditlist&action=edit watcheditlist] </td><td> Here&#39;s an alphabetical list of your watched pages. Check the boxes of pages you want to remove from your watchlist and click the &#39;remove checked&#39; button at the bottom of the screen. </td><td> {{MSGNW:watcheditlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchlist&action=edit watchlist] </td><td> My watchlist </td><td> {{MSGNW:watchlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchlistcontains&action=edit watchlistcontains] </td><td> Your watchlist contains $1 pages. </td><td> {{MSGNW:watchlistcontains}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchlistsub&action=edit watchlistsub] </td><td> (for user &quot;$1&quot;) </td><td> {{MSGNW:watchlistsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchmethod-list&action=edit watchmethod-list] </td><td> checking watched pages for recent edits </td><td> {{MSGNW:watchmethod-list}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchmethod-recent&action=edit watchmethod-recent] </td><td> checking recent edits for watched pages </td><td> {{MSGNW:watchmethod-recent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchnochange&action=edit watchnochange] </td><td> None of your watched items were edited in the time period displayed. </td><td> {{MSGNW:watchnochange}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchnologin&action=edit watchnologin] </td><td> Not logged in </td><td> {{MSGNW:watchnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchnologintext&action=edit watchnologintext] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to modify your watchlist. </td><td> {{MSGNW:watchnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchthis&action=edit watchthis] </td><td> Watch this article </td><td> {{MSGNW:watchthis}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchthispage&action=edit watchthispage] </td><td> Watch this page </td><td> {{MSGNW:watchthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Welcomecreation&action=edit welcomecreation] </td><td> &lt;h2&gt;Welcome, $1!&lt;/h2&gt;&lt;p&gt;Your account has been created. Don&#39;t forget to personalize your wikipedia preferences. </td><td> {{MSGNW:welcomecreation}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whatlinkshere&action=edit whatlinkshere] </td><td> What links here </td><td> {{MSGNW:whatlinkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistacctext&action=edit whitelistacctext] </td><td> To be allowed to create accounts in this Wiki you have to &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;log]] in and have the appropriate permissions. </td><td> {{MSGNW:whitelistacctext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistacctitle&action=edit whitelistacctitle] </td><td> You are not allowed to create an account </td><td> {{MSGNW:whitelistacctitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistedittext&action=edit whitelistedittext] </td><td> You have to &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;login]] to edit articles. </td><td> {{MSGNW:whitelistedittext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistedittitle&action=edit whitelistedittitle] </td><td> Login required to edit </td><td> {{MSGNW:whitelistedittitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistreadtext&action=edit whitelistreadtext] </td><td> You have to &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;login]] to read articles. </td><td> {{MSGNW:whitelistreadtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistreadtitle&action=edit whitelistreadtitle] </td><td> Login required to read </td><td> {{MSGNW:whitelistreadtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wikipediapage&action=edit wikipediapage] </td><td> View meta page </td><td> {{MSGNW:wikipediapage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wikititlesuffix&action=edit wikititlesuffix] </td><td> Wikipedia </td><td> {{MSGNW:wikititlesuffix}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wlnote&action=edit wlnote] </td><td> Below are the last $1 changes in the last &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; hours. </td><td> {{MSGNW:wlnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wlsaved&action=edit wlsaved] </td><td> This is a saved version of your watchlist. </td><td> {{MSGNW:wlsaved}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wlshowlast&action=edit wlshowlast] </td><td> Show last $1 hours $2 days $3 </td><td> {{MSGNW:wlshowlast}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wrong_wfQuery_params&action=edit wrong_wfQuery_params] </td><td> Incorrect parameters to wfQuery()&lt;br&gt; Function: $1&lt;br&gt; Query: $2 </td><td> {{MSGNW:wrong_wfQuery_params}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wrongpassword&action=edit wrongpassword] </td><td> The password you entered is incorrect. Please try again. </td><td> {{MSGNW:wrongpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourdiff&action=edit yourdiff] </td><td> Differences </td><td> {{MSGNW:yourdiff}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Youremail&action=edit youremail] </td><td> Your e-mail* </td><td> {{MSGNW:youremail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourname&action=edit yourname] </td><td> Your user name </td><td> {{MSGNW:yourname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yournick&action=edit yournick] </td><td> Your nickname (for signatures) </td><td> {{MSGNW:yournick}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourpassword&action=edit yourpassword] </td><td> Your password </td><td> {{MSGNW:yourpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourpasswordagain&action=edit yourpasswordagain] </td><td> Retype password </td><td> {{MSGNW:yourpasswordagain}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourtext&action=edit yourtext] </td><td> Your text </td><td> {{MSGNW:yourtext}} </td></tr></table> Wikipedia:!Long articles 575 sysop 4796 2004-02-08T17:34:20Z 65.54.188.33 <ol start=1><li><a href="/wiki/Main_Page" class='internal' title ="Main Page">Main Page</a> (93 bytes)</li> <li><a href="/wiki/Recent_Changes" class='internal' title ="Recent Changes">Recent Changes</a> (18 bytes)</li> </ol> Wikipedia:!Popular articles 576 sysop 4797 2004-02-08T17:53:01Z 65.54.188.33 <ol start=1><li><a href="/wiki/Main_Page" class='internal' title ="Main Page">Main Page</a> (0 views)</li> <li><a href="/wiki/Recent_Changes" class='internal' title ="Recent Changes">Recent Changes</a> (0 views)</li> </ol> Wikipedia:!Dead-end pages 577 sysop 4798 2004-02-06T01:19:54Z 65.54.188.35 <ol start=1><li><a href="/wiki/Main_Page" class='internal' title ="Main Page">Main Page</a></li> <li><a href="/wiki/Recent_Changes" class='internal' title ="Recent Changes">Recent Changes</a></li> </ol> Wikipedia:!Short articles 578 sysop 4799 2004-02-08T18:50:23Z 65.54.188.33 <ol start=1><li><a href="/wiki/Recent_Changes" class='internal' title ="Recent Changes">Recent Changes</a> (18 bytes)</li> <li><a href="/wiki/Main_Page" class='internal' title ="Main Page">Main Page</a> (93 bytes)</li> </ol> Wikipedia:!Orphaned articles 579 sysop 4800 2004-02-08T19:07:24Z 65.54.188.33 <ol start=1><li><a href="/wiki/Recent_Changes" class='internal' title ="Recent Changes">Recent Changes</a></li> </ol> Wikipedia:!Most wanted articles 580 sysop 4801 2004-02-08T19:25:48Z 65.54.188.33 <ol start=1></ol> MediaWiki:Bureaucratlog 581 sysop 4802 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Bureaucrat_log MediaWiki:Bureaucratlogentry 582 sysop 19447 2006-01-31T13:16:04Z Chaduvari 97 Reverted edit of Chaduvari, changed back to last version by MediaWiki default Changed group membership for $1 from $2 to $3 MediaWiki:Bureaucrattext 583 sysop 4804 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default The action you have requested can only be performed by sysops with "bureaucrat" status. MediaWiki:Bureaucrattitle 584 sysop 4805 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Bureaucrat access required MediaWiki:Defemailsubject 585 sysop 4806 2004-12-14T23:53:12Z Vnagarjuna 13 వికిపీడియా ఇ-మెయిల్ MediaWiki:Googlesearch 586 sysop 6440 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default <form method="get" action="http://www.google.com/search" id="googlesearch"> <input type="hidden" name="domains" value="{{SERVER}}" /> <input type="hidden" name="num" value="50" /> <input type="hidden" name="ie" value="$2" /> <input type="hidden" name="oe" value="$2" /> <input type="text" name="q" size="31" maxlength="255" value="$1" /> <input type="submit" name="btnG" value="$3" /> <div> <input type="radio" name="sitesearch" id="gwiki" value="{{SERVER}}" checked="checked" /><label for="gwiki">{{SITENAME}}</label> <input type="radio" name="sitesearch" id="gWWW" value="" /><label for="gWWW">WWW</label> </div> </form> MediaWiki:Ip range invalid 587 sysop 16499 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default Invalid IP range. MediaWiki:Ipb expiry invalid 588 sysop 18640 2006-01-16T10:02:41Z Chaduvari 97 అంతమయ్యే గడువు సరైనది కాదు. MediaWiki:Ipbexpiry 589 sysop 18639 2006-01-16T10:02:27Z Chaduvari 97 అంతమయ్యే గడువు MediaWiki:Makesysopfail 590 sysop 10331 2005-09-01T10:10:06Z Chaduvari 97 <b>సభ్యుడు "$1" ని నిర్వాహకుడిగా మార్చలేక పోయాం. (పేరు సరిగానే రాసారా?)</b> MediaWiki:Makesysopname 591 sysop 19731 2006-02-09T18:17:50Z Chaduvari 97 అనువాదం సభ్యుని పేరు: MediaWiki:Makesysopok 592 sysop 10261 2005-08-30T13:31:30Z Chaduvari 97 <b>సభ్యుడు "$1" ఇప్పుడు నిర్వాహకుడు</b> MediaWiki:Makesysopsubmit 593 sysop 10260 2005-08-30T13:31:05Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యుని నిర్వాహుకుడు చెయ్యి MediaWiki:Makesysoptext 594 sysop 10332 2005-09-01T10:10:36Z Chaduvari 97 మామూలు సభ్యులను నిర్వాహకులు చెయ్యడానికి అధికారులు ఈ ఫారం ను వాడతారు. దీని కొరకు సభ్యుని పేరు పెట్టెలో టైపు చేసి, మీట నొక్కండి. MediaWiki:Makesysoptitle 595 sysop 4816 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Make a user into a sysop MediaWiki:Range block disabled 596 sysop 4817 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default The sysop ability to create range blocks is disabled. MediaWiki:Setbureaucratflag 597 sysop 4818 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Set bureaucrat flag MediaWiki:Version 598 sysop 4819 2005-06-30T17:59:25Z వైఙాసత్య 58 వెర్షన్ Wikipedia:General disclaimer 599 4820 2004-04-23T12:22:59Z Angela 3 remove spam '''General disclaimer''' - [[Wikipedia:Risk disclaimer|Use Wikipedia at your own risk!]] - [[Wikipedia:Medical disclaimer|Wikipedia does not give medical advice]] - [[Wikipedia:Legal disclaimer|Wikipedia does not give legal opinions]] - [[Wikipedia:Content disclaimer|Wikipedia contains spoilers and content you may find objectionable]] <center><font face="Arial" size="+2"><b> W<small>IKIPEDIA</small> M<small>AKES</small> N<small>O</small> G<small>UARANTEE</small> O<small>F</small> V<small>ALIDITY</small> </b></font></center> '''Wikipedia''' is an online open-content encyclopedia, that is, a voluntary association of individuals and groups who are developing a common resource of human knowledge. Its structure allows any individual with an Internet connection and World Wide Web browser to alter the content found here. Therefore, please be advised that nothing found here has necessarily been reviewed by professionals who are knowledgeable in the particular areas of expertise necessary to provide you with complete, accurate or reliable information about any subject in ''Wikipedia''. That's not to say that you won't find much valuable and accurate information at ''Wikipedia'', however please be advised that '''''Wikipedia'' CANNOT guarantee, in any way whatsoever, the validity of the information found here.''' It may recently have been changed, vandalized or altered by someone whose opinion does not correspond with the state of knowledge in the particular area you are interested in learning about. We are working on ways to select and approve more trustable versions of articles, but still without warranty. The closest thing to this that currently exists is the [[Wikipedia:Featured articles]] process, but even the articles listed there may have been mercilessly edited shortly before you view them. ::'''None of the authors, contributors, sponsors, administrators, sysops, or anyone else connected with ''Wikipedia'' in any way whatsoever can be responsible for the appearance of any inaccurate or libelous information or your use of the information contained in or linked from these web pages.''' Please make sure that you understand that the information provided here is being provided free and gratuitously, and that no kind of agreement or contract is created between you and the owners or users of this site, the owners of the servers upon which it is housed, the individual ''Wikipedia'' contributors, any project administrators, sysops or anyone else who is in ''any way connected'' with this project or sister projects subject to your claims against them directly. You are being granted a limited license to copy anything from this site; it does not create or imply any contractual or extracontractual liability on the part of ''Wikipedia'' or any of its agents, members, organizers or other users. Any of the trademarks, service marks, collective marks, design rights, personality rights or similar rights that are mentioned, used or cited in the articles of the Wikipedia encyclopedia are the property of their respective owners. Their use here does not imply that you may use them for any other purpose other than for the same or a similar informational use as contemplated by the original authors of these Wikipedia articles under the GFDL licensing scheme. Unless otherwise stated Wikipedia and Wikimedia sites are neither endorsed nor affiliated with any of the holders of any such rights and as such Wikipedia can not grant any rights to use any otherwise protected materials. ''Your use of any such or similar incorporeal property is at your own risk.'' Please note that that the information found here may be in violation of the laws of the country or jurisdiction from where you are viewing this information. ''Wikipedia'' does not encourage the violation of any laws, but as this information is stored on a server in the State of [[Florida]] in the [[United States of America]], it is being maintained in reference to the protections afforded to all under the [[United States Constitution]]'s [[First Amendment]] and under the principles of the [[Universal Declaration of Human Rights]] of the [[United Nations]]. The laws in your country may not recognize as broad a protection of free speech as the laws of the United States or the principles under the UN Charter, and as such, ''Wikipedia'' cannot be responsible for any potential violations of such laws should you link to this domain or use any of the information contained herein in anyway whatsoever. :'''<big>If you need specific advice (for example, medical, legal, financial, or risk management) please seek a professional who is licensed or knowledgable in that area.</big>''' Read [[Wikipedia:Risk disclaimer]], [[Wikipedia:Medical disclaimer]], and [[Wikipedia:Legal disclaimer]] for specific disclaimers. :'''<big>Wikipedia is not uniformly peer reviewed; while readers may correct errors or remove erroneous suggestions they have no legal duty to do so and thus all information read here is without any implied warranty of fitness for any purpose or use whatsoever.</big>''' '''No consequential damages can be sought against ''Wikipedia''''', as it is a voluntary association of individuals developed freely to create various open source online educational, cultural and informational resources. '''This information is being given to you gratuitously''' and there is '''no agreement or understanding between you and ''Wikipedia''''' regarding your use or modification of this information beyond the [[GNU Free Documentation License]] neither is anyone at ''Wikipedia'' responsible should someone change, edit, modify or remove any information that you may post on ''Wikipedia'' or any of its associated projects. Thank you for spending the time to read this page, and please enjoy your experience at ''Wikipedia''. <!--Remain seated until the aircraft stops moving and the seat-belt light goes off. ;-) ha, ha! NO SMOKING IN THE TERMINAL BUILDING...Do not adjust your television set, YOU ARE NOW ENTERING THE TWILIGHT ZONE --> [[en:Wikipedia:General_disclaimer]] [[ca:Viquipèdia:Avís legal]] [[da:Wikipedia:Generelle forbehold]] [[hu:Wikip%C3%A9dia:Jogi_nyilatkozat]] [[no:Wikipedia:Generelle forbehold]] [[tr:Hukuk]] [[pl:Wikipedia:Zrzeczenie si&#281; odpowiedzialno&#347;ci]] [[sv:Wikipedia:Allmänt förbehåll]] [[zh:Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B4%A3%E5%A3%B0%E6%98%8E]] Wikipedia:Bug reports 600 4821 2004-04-24T05:22:37Z Angela 3 remove spam MediaWiki:Accesskey-addsection 601 sysop 4822 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default + MediaWiki:Accesskey-anontalk 602 sysop 4823 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default n MediaWiki:Accesskey-anonuserpage 603 sysop 4824 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default . MediaWiki:Accesskey-article 604 sysop 4825 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default a MediaWiki:Accesskey-compareselectedversions 605 sysop 4826 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default v MediaWiki:Accesskey-contributions 606 sysop 4827 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-contributions&gt; MediaWiki:Accesskey-currentevents 607 sysop 4828 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-currentevents&gt; MediaWiki:Accesskey-delete 608 sysop 4829 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default d MediaWiki:Accesskey-edit 609 sysop 4830 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default e MediaWiki:Accesskey-emailuser 610 sysop 4831 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-emailuser&gt; MediaWiki:Accesskey-help 611 sysop 4832 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-help&gt; MediaWiki:Accesskey-history 612 sysop 4833 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default h MediaWiki:Accesskey-login 613 sysop 4834 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default o MediaWiki:Accesskey-logout 614 sysop 4835 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default o MediaWiki:Accesskey-mainpage 615 sysop 4836 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default z MediaWiki:Accesskey-minoredit 616 sysop 4837 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default i MediaWiki:Accesskey-move 617 sysop 4838 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default m MediaWiki:Accesskey-mycontris 618 sysop 4839 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default y MediaWiki:Accesskey-mytalk 619 sysop 4840 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default n MediaWiki:Accesskey-portal 620 sysop 4841 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-portal&gt; MediaWiki:Accesskey-preferences 621 sysop 4842 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-preferences&gt; MediaWiki:Accesskey-preview 622 sysop 4843 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default p MediaWiki:Accesskey-protect 623 sysop 4844 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default = MediaWiki:Accesskey-randompage 624 sysop 4845 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default x MediaWiki:Accesskey-recentchanges 625 sysop 4846 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default r MediaWiki:Accesskey-recentchangeslinked 626 sysop 4847 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default c MediaWiki:Accesskey-save 627 sysop 4848 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default s MediaWiki:Accesskey-search 628 sysop 4849 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default f MediaWiki:Accesskey-sitesupport 629 sysop 4850 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-sitesupport&gt; MediaWiki:Accesskey-specialpage 630 sysop 4851 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default &lt;accesskey-specialpage&gt; MediaWiki:Accesskey-specialpages 631 sysop 4852 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default q MediaWiki:Accesskey-talk 632 sysop 4853 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default t MediaWiki:Accesskey-undelete 633 sysop 4854 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default d MediaWiki:Accesskey-unwatch 634 sysop 4855 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default w MediaWiki:Accesskey-upload 635 sysop 4856 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default u MediaWiki:Accesskey-userpage 636 sysop 4857 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default . MediaWiki:Accesskey-viewsource 637 sysop 4858 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default e MediaWiki:Accesskey-watch 638 sysop 4859 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default w MediaWiki:Accesskey-watchlist 639 sysop 4860 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default l MediaWiki:Accesskey-whatlinkshere 640 sysop 4861 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default b MediaWiki:Addsection 641 sysop 4862 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default + MediaWiki:And 642 sysop 4863 2004-12-14T23:42:44Z Vnagarjuna 13 మరియు MediaWiki:Anontalk 643 sysop 10226 2005-08-30T09:55:15Z Chaduvari 97 ఈ IP కి సంబంధించిన చర్చ MediaWiki:Anonymous 644 sysop 4865 2004-12-14T23:43:32Z Vnagarjuna 13 Gender Neutral వికిపీడియా యొక్క అజ్ఞాత సభ్యులు MediaWiki:Article 645 sysop 6965 2005-07-20T22:43:55Z వైఙాసత్య 58 వ్యాసము MediaWiki:Compareselectedversions 646 sysop 16202 2005-12-18T06:31:01Z Chaduvari 97 ఎంచుకున్న కూర్పులను పోల్చిచూడు MediaWiki:Confirmprotect 647 sysop 4868 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Confirm protection MediaWiki:Confirmprotecttext 648 sysop 4869 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Do you really want to protect this page? MediaWiki:Confirmunprotect 649 sysop 4870 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Confirm unprotection MediaWiki:Confirmunprotecttext 650 sysop 4871 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Do you really want to unprotect this page? MediaWiki:Copyright 651 sysop 10398 2005-09-01T14:06:16Z Chaduvari 97 విషయ సంగ్రహం $1 కి లోబడి లభ్యం. MediaWiki:Delete 652 sysop 4873 2004-12-14T23:54:54Z Vnagarjuna 13 తుడిచివేయి MediaWiki:Edit 653 sysop 4874 2005-06-30T17:42:42Z వైఙాసత్య 58 మార్చు MediaWiki:Feedlinks 654 sysop 4875 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Feed: MediaWiki:History short 655 sysop 4876 2004-12-06T21:19:07Z Vnagarjuna 13 చరితం MediaWiki:Import 656 sysop 4877 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Import pages MediaWiki:Importfailed 657 sysop 14924 2005-11-25T01:10:23Z Chaduvari 97 దిగుమతి కాలేదు: $1 MediaWiki:Importhistoryconflict 658 sysop 4879 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Conflicting history revision exists (may have imported this page before) MediaWiki:Importnotext 659 sysop 4880 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Empty or no text MediaWiki:Importsuccess 660 sysop 4881 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Import succeeded! MediaWiki:Importtext 661 sysop 4882 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Please export the file from the source wiki using the Special:Export utility, save it to your disk and upload it here. MediaWiki:Infobox alert 662 sysop 4883 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Please enter the text you want to be formatted.\n It will be shown in the infobox for copy and pasting.\nExample:\n$1\nwill become:\n$2 MediaWiki:Isbn 663 sysop 4884 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default ISBN MediaWiki:Lastmodifiedby 664 sysop 10097 2005-08-29T08:05:13Z Chaduvari 97 ఈ పేజీ $1 న $2 చేత మార్చబడింది MediaWiki:Loginreqtext 665 sysop 4886 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default You must [[special:Userlogin|login]] to view other pages. MediaWiki:Loginreqtitle 666 sysop 10334 2005-09-01T10:10:59Z Chaduvari 97 లాగిన్‌ ఆవశ్యకము MediaWiki:Mailerror 667 sysop 4888 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Error sending mail: $1 MediaWiki:Mainpagedocfooter 668 sysop 27665 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Consult the [http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Contents User's Guide] for information on using the wiki software. == Getting started == * [http://www.mediawiki.org/wiki/Help:Configuration_settings Configuration settings list] * [http://www.mediawiki.org/wiki/Help:FAQ MediaWiki FAQ] * [http://mail.wikimedia.org/mailman/listinfo/mediawiki-announce MediaWiki release mailing list] MediaWiki:Makesysop 669 sysop 10330 2005-09-01T10:09:48Z Chaduvari 97 సభ్యుడిని నిర్వాహకుడిగా మార్చండి MediaWiki:Math bad output 670 sysop 4891 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Can't write to or create math output directory MediaWiki:Math bad tmpdir 671 sysop 4892 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Can't write to or create math temp directory MediaWiki:Math notexvc 672 sysop 4893 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Missing texvc executable; please see math/README to configure. MediaWiki:Missingimage 673 sysop 4894 2005-06-21T12:06:41Z వైఙాసత్య 58 <b>తప్పిపోయిన బొమ్మ</b><br /><i>$1</i> MediaWiki:Move 674 sysop 7396 2005-08-03T12:51:32Z వైఙాసత్య 58 తరలించు MediaWiki:Navigation 675 sysop 4896 2004-12-15T22:43:29Z Vnagarjuna 13 మార్గదర్శకము MediaWiki:Nocreativecommons 676 sysop 4897 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Creative Commons RDF metadata disabled for this server. MediaWiki:Nodublincore 677 sysop 4898 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Dublin Core RDF metadata disabled for this server. MediaWiki:Notacceptable 678 sysop 4899 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default The wiki server can't provide data in a format your client can read. MediaWiki:Nstab-category 679 sysop 4900 2004-12-04T01:12:52Z Vnagarjuna 13 వర్గము MediaWiki:Nstab-help 680 sysop 4901 2004-12-01T22:52:44Z Vnagarjuna 13 సహాయము MediaWiki:Nstab-image 681 sysop 4902 2004-12-06T21:17:40Z Vnagarjuna 13 బొమ్మ MediaWiki:Nstab-main 682 sysop 4903 2004-12-01T04:27:29Z Vnagarjuna 13 వ్యాసము MediaWiki:Nstab-media 683 sysop 4904 2004-12-06T21:23:51Z Vnagarjuna 13 మాధ్యమం MediaWiki:Nstab-mediawiki 684 sysop 19284 2006-01-28T06:13:33Z Chaduvari 97 anuvaadaM maarpu సందేశము MediaWiki:Nstab-special 685 sysop 4906 2004-12-15T22:45:06Z Vnagarjuna 13 ప్రత్యేక MediaWiki:Nstab-template 686 sysop 16003 2005-12-15T11:42:16Z Chaduvari 97 మూస MediaWiki:Nstab-user 687 sysop 4908 2004-12-15T22:45:33Z Vnagarjuna 13 సభ్యుని పేజీ MediaWiki:Nstab-wp 688 sysop 4909 2004-12-01T03:55:31Z Vnagarjuna 13 గురించి MediaWiki:Othercontribs 689 sysop 4910 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Based on work by $1. MediaWiki:Pagetitle 690 sysop 4911 2004-12-02T04:12:57Z Vnagarjuna 13 $1 - వికిపీడియా MediaWiki:Perfcached 691 sysop 18234 2006-01-14T04:39:55Z Chaduvari 97 కింది డేటా ముందే సేకరించి పెట్టుకున్నది. కాబట్టి తాజా డేటాతో పోలిస్తే తేడాలుండవచ్చు. MediaWiki:Personaltools 692 sysop 6982 2005-07-21T20:21:05Z వైఙాసత్య 58 Personal పరికరాలు MediaWiki:Portal 693 sysop 7408 2005-08-03T13:28:13Z వైఙాసత్య 58 సముదాయ పందిరి MediaWiki:Portal-url 694 sysop 4915 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Project:Community Portal MediaWiki:Poweredby 695 sysop 10237 2005-08-30T10:37:06Z Chaduvari 97 వికీపీడియాను నడిపిస్తున్న శక్తి - సార్వజనీన మైన [http://www.mediawiki.org/ మీడియావికీ] ఇంజను. MediaWiki:Prefs-help-userdata 696 sysop 4917 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default * <strong>Real name</strong> (optional): if you choose to provide it this will be used for giving you attribution for your work.<br /> * <strong>Email</strong> (optional): Enables people to contact you through the website without you having to reveal your email address to them, and it can be used to send you a new password if you forget it. MediaWiki:Prefs-misc 697 sysop 10184 2005-08-30T07:03:14Z Chaduvari 97 ఇతరాలు MediaWiki:Prefs-personal 698 sysop 10106 2005-08-29T09:55:21Z Chaduvari 97 సభ్యుని వివరాలు MediaWiki:Prefs-rc 699 sysop 10185 2005-08-30T07:03:35Z Chaduvari 97 ఇటీవలి మార్పులు & మొలకలు MediaWiki:Protect 700 sysop 4921 2004-12-01T22:56:15Z Vnagarjuna 13 కాపాడు MediaWiki:Protectcomment 701 sysop 10245 2005-08-30T10:49:04Z Chaduvari 97 సంరక్షించడానికి కారణం MediaWiki:Protectreason 702 sysop 4923 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default (give a reason) MediaWiki:Protectsub 703 sysop 4924 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default (Protecting "$1") MediaWiki:Proxyblocker 704 sysop 4925 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Proxy blocker MediaWiki:Proxyblockreason 705 sysop 4926 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Your IP address has been blocked because it is an open proxy. Please contact your Internet service provider or tech support and inform them of this serious security problem. MediaWiki:Proxyblocksuccess 706 sysop 16511 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default Done. MediaWiki:Rfcurl 707 sysop 7275 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default http://www.ietf.org/rfc/rfc$1.txt MediaWiki:Rights 708 sysop 6990 2005-07-21T20:45:32Z వైఙాసత్య 58 హక్కులు: MediaWiki:Rollback short 709 sysop 4930 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Rollback MediaWiki:Selectnewerversionfordiff 710 sysop 10620 2005-09-05T07:59:46Z Chaduvari 97 పోల్చేందుకు ఒక కొత్త కూర్పును ఎంచుకోండి MediaWiki:Selectolderversionfordiff 711 sysop 10621 2005-09-05T08:00:06Z Chaduvari 97 పోల్చేందుకు ఒక పాత కూర్పును ఎంచుకోండి MediaWiki:Seriousxhtmlerrors 712 sysop 4933 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default There were serious xhtml markup errors detected by tidy. MediaWiki:Set rights fail 713 sysop 4934 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default <b>User rights for "$1" could not be set. (Did you enter the name correctly?)</b> MediaWiki:Set user rights 714 sysop 4935 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Set user rights MediaWiki:Siteuser 715 sysop 6987 2005-07-21T20:40:57Z వైఙాసత్య 58 వికిపీడియా సభ్యుడు $1 MediaWiki:Siteusers 716 sysop 6988 2005-07-21T20:43:02Z వైఙాసత్య 58 వికిపీడియా సభ్యు(డు)లు $1 MediaWiki:Specialpage 717 sysop 4938 2005-06-20T10:20:57Z వైఙాసత్య 58 ప్రత్యేక పేజీ MediaWiki:Talk 718 sysop 4939 2004-12-01T22:48:06Z Vnagarjuna 13 చర్చ MediaWiki:Talkpagetext 719 sysop 4940 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default <!-- MediaWiki:talkpagetext --> MediaWiki:Toolbox 720 sysop 4941 2005-06-21T12:21:52Z వైఙాసత్య 58 పరికర పెట్టె MediaWiki:Tooltip-addsection 721 sysop 4942 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Add a comment to this page. [alt-+] MediaWiki:Tooltip-anontalk 722 sysop 4943 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Discussion about edits from this ip address [alt-n] MediaWiki:Tooltip-anonuserpage 723 sysop 4944 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default The user page for the ip you're editing as [alt-.] MediaWiki:Tooltip-article 724 sysop 4945 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default View the content page [alt-a] MediaWiki:Tooltip-atom 725 sysop 4946 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Atom feed for this page MediaWiki:Tooltip-compareselectedversions 726 sysop 4947 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default See the differences between the two selected versions of this page. [alt-v] MediaWiki:Tooltip-contributions 727 sysop 4948 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default View the list of contributions of this user MediaWiki:Tooltip-currentevents 728 sysop 4949 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Find background information on current events MediaWiki:Tooltip-delete 729 sysop 4950 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Delete this page [alt-d] MediaWiki:Tooltip-edit 730 sysop 4951 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default You can edit this page. Please use the preview button before saving. [alt-e] MediaWiki:Tooltip-emailuser 731 sysop 4952 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Send a mail to this user MediaWiki:Tooltip-help 732 sysop 4953 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default The place to find out. MediaWiki:Tooltip-history 733 sysop 4954 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Past versions of this page, [alt-h] MediaWiki:Tooltip-login 734 sysop 4955 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default You are encouraged to log in, it is not mandatory however. [alt-o] MediaWiki:Tooltip-logout 735 sysop 4956 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Log out [alt-o] MediaWiki:Tooltip-mainpage 736 sysop 4957 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Visit the Main Page [alt-z] MediaWiki:Tooltip-minoredit 737 sysop 4958 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Mark this as a minor edit [alt-i] MediaWiki:Tooltip-move 738 sysop 4959 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Move this page [alt-m] MediaWiki:Tooltip-mycontris 739 sysop 4960 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default List of my contributions [alt-y] MediaWiki:Tooltip-mytalk 740 sysop 4961 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default My talk page [alt-n] MediaWiki:Tooltip-nomove 741 sysop 4962 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default You don't have the permissions to move this page MediaWiki:Tooltip-portal 742 sysop 4963 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default About the project, what you can do, where to find things MediaWiki:Tooltip-preferences 743 sysop 4964 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default My preferences MediaWiki:Tooltip-preview 744 sysop 4965 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Preview your changes, please use this before saving! [alt-p] MediaWiki:Tooltip-protect 745 sysop 4966 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Protect this page [alt-=] MediaWiki:Tooltip-randompage 746 sysop 4967 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Load a random page [alt-x] MediaWiki:Tooltip-recentchanges 747 sysop 4968 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default The list of recent changes in the wiki. [alt-r] MediaWiki:Tooltip-recentchangeslinked 748 sysop 4969 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Recent changes in pages linking to this page [alt-c] MediaWiki:Tooltip-rss 749 sysop 4970 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default RSS feed for this page MediaWiki:Tooltip-save 750 sysop 4971 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Save your changes [alt-s] MediaWiki:Tooltip-search 751 sysop 7283 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default Search {{SITENAME}} [alt-f] MediaWiki:Tooltip-sitesupport 752 sysop 4973 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Support Wikipedia MediaWiki:Tooltip-specialpage 753 sysop 4974 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default This is a special page, you can't edit the page itself. MediaWiki:Tooltip-specialpages 754 sysop 4975 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default List of all special pages [alt-q] MediaWiki:Tooltip-talk 755 sysop 4976 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Discussion about the content page [alt-t] MediaWiki:Tooltip-undelete 756 sysop 4977 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Restore $1 deleted edits to this page [alt-d] MediaWiki:Tooltip-unwatch 757 sysop 4978 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Remove this page from your watchlist [alt-w] MediaWiki:Tooltip-upload 758 sysop 4979 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default Upload images or media files [alt-u] MediaWiki:Tooltip-userpage 759 sysop 4980 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default My user page [alt-.] MediaWiki:Tooltip-viewsource 760 sysop 4981 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default This page is protected. You can view it's source. [alt-e] MediaWiki:Tooltip-watch 761 sysop 4982 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Add this page to your watchlist [alt-w] MediaWiki:Tooltip-watchlist 762 sysop 4983 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default The list of pages you're monitoring for changes. [alt-l] MediaWiki:Tooltip-whatlinkshere 763 sysop 4984 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default List of all wiki pages that link here [alt-b] MediaWiki:Undelete short 764 sysop 10635 2005-09-05T08:18:45Z Chaduvari 97 $1 రచనలను పునస్స్థాపించు MediaWiki:Unprotect 765 sysop 7294 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default unprotect MediaWiki:Unprotectcomment 766 sysop 4987 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Reason for unprotecting MediaWiki:Unprotectsub 767 sysop 4988 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default (Unprotecting "$1") MediaWiki:Unwatch 768 sysop 10591 2005-09-05T06:44:14Z Chaduvari 97 వీక్షించ వద్దు MediaWiki:User rights set 769 sysop 4990 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default <b>User rights for "$1" updated</b> MediaWiki:Usercssjs 770 sysop 4991 2004-06-02T10:30:57Z MediaWiki default '''Note:''' After saving, you have to tell your bowser to get the new version: '''Mozilla:''' click ''reload''(or ''ctrl-r''), '''IE / Opera:''' ''ctrl-f5'', '''Safari:''' ''cmd-r'', '''Konqueror''' ''ctrl-r''. MediaWiki:Usercssjsyoucanpreview 771 sysop 4992 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default <strong>Tip:</strong> Use the 'Show preview' button to test your new CSS/JS before saving. MediaWiki:Usercsspreview 772 sysop 4993 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default '''Remember that you are only previewing your user CSS, it has not yet been saved!''' MediaWiki:Userjspreview 773 sysop 4994 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default '''Remember that you are only testing/previewing your user JavaScript, it has not yet been saved!''' MediaWiki:Usermailererror 774 sysop 20544 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Mail object returned error: MediaWiki:Watch 775 sysop 7007 2005-07-21T21:19:49Z వైఙాసత్య 58 వీక్షణ MediaWiki:Yourrealname 776 sysop 10438 2005-09-02T11:32:45Z Chaduvari 97 అసలు పేరు* Template:All system messages 777 22996 2006-04-18T07:56:00Z Mpradeep 50 {{int:allmessagestext}} <table border=1 width=100%><tr><td> '''Name''' </td><td> '''Default text''' </td><td> '''Current text''' </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:1movedto2&action=edit 1movedto2]<br> [[MediaWiki_talk:1movedto2|Talk]] </td><td> $1 moved to $2 </td><td> {{int:1movedto2}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:About&action=edit about]<br> [[MediaWiki_talk:About|Talk]] </td><td> About </td><td> {{int:About}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Aboutpage&action=edit aboutpage]<br> [[MediaWiki_talk:Aboutpage|Talk]] </td><td> Wikipedia:About </td><td> {{int:Aboutpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Aboutwikipedia&action=edit aboutwikipedia]<br> [[MediaWiki_talk:Aboutwikipedia|Talk]] </td><td> About Wikipedia </td><td> {{int:Aboutwikipedia}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-addsection&action=edit accesskey-addsection]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-addsection|Talk]] </td><td> + </td><td> {{int:Accesskey-addsection}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-anontalk&action=edit accesskey-anontalk]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-anontalk|Talk]] </td><td> n </td><td> {{int:Accesskey-anontalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-anonuserpage&action=edit accesskey-anonuserpage]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-anonuserpage|Talk]] </td><td> . </td><td> {{int:Accesskey-anonuserpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-article&action=edit accesskey-article]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-article|Talk]] </td><td> a </td><td> {{int:Accesskey-article}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-compareselectedversions&action=edit accesskey-compareselectedversions]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-compareselectedversions|Talk]] </td><td> v </td><td> {{int:Accesskey-compareselectedversions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-contributions&action=edit accesskey-contributions]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-contributions|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-contributions&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-contributions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-currentevents&action=edit accesskey-currentevents]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-currentevents|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-currentevents&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-currentevents}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-delete&action=edit accesskey-delete]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-delete|Talk]] </td><td> d </td><td> {{int:Accesskey-delete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-edit&action=edit accesskey-edit]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-edit|Talk]] </td><td> e </td><td> {{int:Accesskey-edit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-emailuser&action=edit accesskey-emailuser]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-emailuser|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-emailuser&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-emailuser}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-help&action=edit accesskey-help]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-help|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-help&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-help}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-history&action=edit accesskey-history]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-history|Talk]] </td><td> h </td><td> {{int:Accesskey-history}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-login&action=edit accesskey-login]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-login|Talk]] </td><td> o </td><td> {{int:Accesskey-login}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-logout&action=edit accesskey-logout]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-logout|Talk]] </td><td> o </td><td> {{int:Accesskey-logout}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-mainpage&action=edit accesskey-mainpage]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-mainpage|Talk]] </td><td> z </td><td> {{int:Accesskey-mainpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-minoredit&action=edit accesskey-minoredit]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-minoredit|Talk]] </td><td> i </td><td> {{int:Accesskey-minoredit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-move&action=edit accesskey-move]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-move|Talk]] </td><td> m </td><td> {{int:Accesskey-move}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-mycontris&action=edit accesskey-mycontris]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-mycontris|Talk]] </td><td> y </td><td> {{int:Accesskey-mycontris}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-mytalk&action=edit accesskey-mytalk]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-mytalk|Talk]] </td><td> n </td><td> {{int:Accesskey-mytalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-portal&action=edit accesskey-portal]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-portal|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-portal&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-portal}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-preferences&action=edit accesskey-preferences]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-preferences|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-preferences&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-preferences}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-preview&action=edit accesskey-preview]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-preview|Talk]] </td><td> p </td><td> {{int:Accesskey-preview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-protect&action=edit accesskey-protect]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-protect|Talk]] </td><td> = </td><td> {{int:Accesskey-protect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-randompage&action=edit accesskey-randompage]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-randompage|Talk]] </td><td> x </td><td> {{int:Accesskey-randompage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-recentchanges&action=edit accesskey-recentchanges]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-recentchanges|Talk]] </td><td> r </td><td> {{int:Accesskey-recentchanges}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-recentchangeslinked&action=edit accesskey-recentchangeslinked]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-recentchangeslinked|Talk]] </td><td> c </td><td> {{int:Accesskey-recentchangeslinked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-save&action=edit accesskey-save]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-save|Talk]] </td><td> s </td><td> {{int:Accesskey-save}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-search&action=edit accesskey-search]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-search|Talk]] </td><td> f </td><td> {{int:Accesskey-search}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-sitesupport&action=edit accesskey-sitesupport]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-sitesupport|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-sitesupport&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-sitesupport}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-specialpage&action=edit accesskey-specialpage]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-specialpage|Talk]] </td><td> &amp;lt;accesskey-specialpage&amp;gt; </td><td> {{int:Accesskey-specialpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-specialpages&action=edit accesskey-specialpages]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-specialpages|Talk]] </td><td> q </td><td> {{int:Accesskey-specialpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-talk&action=edit accesskey-talk]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-talk|Talk]] </td><td> t </td><td> {{int:Accesskey-talk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-undelete&action=edit accesskey-undelete]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-undelete|Talk]] </td><td> d </td><td> {{int:Accesskey-undelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-unwatch&action=edit accesskey-unwatch]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-unwatch|Talk]] </td><td> w </td><td> {{int:Accesskey-unwatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-upload&action=edit accesskey-upload]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-upload|Talk]] </td><td> u </td><td> {{int:Accesskey-upload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-userpage&action=edit accesskey-userpage]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-userpage|Talk]] </td><td> . </td><td> {{int:Accesskey-userpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-viewsource&action=edit accesskey-viewsource]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-viewsource|Talk]] </td><td> e </td><td> {{int:Accesskey-viewsource}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-watch&action=edit accesskey-watch]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-watch|Talk]] </td><td> w </td><td> {{int:Accesskey-watch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-watchlist&action=edit accesskey-watchlist]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-watchlist|Talk]] </td><td> l </td><td> {{int:Accesskey-watchlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accesskey-whatlinkshere&action=edit accesskey-whatlinkshere]<br> [[MediaWiki_talk:Accesskey-whatlinkshere|Talk]] </td><td> b </td><td> {{int:Accesskey-whatlinkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accmailtext&action=edit accmailtext]<br> [[MediaWiki_talk:Accmailtext|Talk]] </td><td> The Password for &#39;$1&#39; has been sent to $2. </td><td> {{int:Accmailtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Accmailtitle&action=edit accmailtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Accmailtitle|Talk]] </td><td> Password sent. </td><td> {{int:Accmailtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Actioncomplete&action=edit actioncomplete]<br> [[MediaWiki_talk:Actioncomplete|Talk]] </td><td> Action complete </td><td> {{int:Actioncomplete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Addedwatch&action=edit addedwatch]<br> [[MediaWiki_talk:Addedwatch|Talk]] </td><td> Added to watchlist </td><td> {{int:Addedwatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Addedwatchtext&action=edit addedwatchtext]<br> [[MediaWiki_talk:Addedwatchtext|Talk]] </td><td> The page &quot;$1&quot; has been added to your &#91;&#91;Special:Watchlist&#124;watchlist]]. Future changes to this page and its associated Talk page will be listed there, and the page will appear &#39;&#39;&#39;bolded&#39;&#39;&#39; in the &#91;&#91;Special:Recentchanges&#124;list of recent changes]] to make it easier to pick out. &lt;p&gt;If you want to remove the page from your watchlist later, click &quot;Stop watching&quot; in the sidebar. </td><td> {{int:Addedwatchtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Addsection&action=edit addsection]<br> [[MediaWiki_talk:Addsection|Talk]] </td><td> + </td><td> {{int:Addsection}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Administrators&action=edit administrators]<br> [[MediaWiki_talk:Administrators|Talk]] </td><td> Wikipedia:Administrators </td><td> {{int:Administrators}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Affirmation&action=edit affirmation]<br> [[MediaWiki_talk:Affirmation|Talk]] </td><td> I affirm that the copyright holder of this file agrees to license it under the terms of the $1. </td><td> {{int:Affirmation}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:All&action=edit all]<br> [[MediaWiki_talk:All|Talk]] </td><td> all </td><td> {{int:All}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Allmessages&action=edit allmessages]<br> [[MediaWiki_talk:Allmessages|Talk]] </td><td> All system messages </td><td> {{int:Allmessages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Allmessagestext&action=edit allmessagestext]<br> [[MediaWiki_talk:Allmessagestext|Talk]] </td><td> This is a list of all system messages available in the MediaWiki: namespace. </td><td> {{int:Allmessagestext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Allpages&action=edit allpages]<br> [[MediaWiki_talk:Allpages|Talk]] </td><td> All pages </td><td> {{int:Allpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Alphaindexline&action=edit alphaindexline]<br> [[MediaWiki_talk:Alphaindexline|Talk]] </td><td> $1 to $2 </td><td> {{int:Alphaindexline}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Alreadyloggedin&action=edit alreadyloggedin]<br> [[MediaWiki_talk:Alreadyloggedin|Talk]] </td><td> &lt;font color=red&gt;&lt;b&gt;User $1, you are already logged in!&lt;/b&gt;&lt;/font&gt;&lt;br /&gt; </td><td> {{int:Alreadyloggedin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Alreadyrolled&action=edit alreadyrolled]<br> [[MediaWiki_talk:Alreadyrolled|Talk]] </td><td> Cannot rollback last edit of &#91;&#91;$1]] by &#91;&#91;User:$2&#124;$2]] (&#91;&#91;User talk:$2&#124;Talk]]); someone else has edited or rolled back the page already. Last edit was by &#91;&#91;User:$3&#124;$3]] (&#91;&#91;User talk:$3&#124;Talk]]). </td><td> {{int:Alreadyrolled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ancientpages&action=edit ancientpages]<br> [[MediaWiki_talk:Ancientpages|Talk]] </td><td> Oldest pages </td><td> {{int:Ancientpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:And&action=edit and]<br> [[MediaWiki_talk:And|Talk]] </td><td> and </td><td> {{int:And}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Anontalk&action=edit anontalk]<br> [[MediaWiki_talk:Anontalk|Talk]] </td><td> Talk for this IP </td><td> {{int:Anontalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Anontalkpagetext&action=edit anontalkpagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Anontalkpagetext|Talk]] </td><td> ----''This is the discussion page for an anonymous user who has not created an account yet or who does not use it. We therefore have to use the numerical &#91;&#91;IP address]] to identify him/her. Such an IP address can be shared by several users. If you are an anonymous user and feel that irrelevant comments have been directed at you, please &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;create an account or log in]] to avoid future confusion with other anonymous users.''<br> [<small>[[Regional Internet Registry|RIR]] [[WHOIS]] lookup: [http://ws.arin.net/whois/?queryinput={{PAGENAME}} America] [http://www.ripe.net/fcgi-bin/whois?searchtext={{PAGENAME}} Europe] [http://www.afrinic.net/cgi-bin/whois?query={{PAGENAME}} Africa] [http://www.apnic.net/apnic-bin/whois.pl?searchtext={{PAGENAME}} Asia-Pacific] [http://www.lacnic.net/cgi-bin/lacnic/whois?lg=EN&query={{PAGENAME}} Latin America/Caribbeans]</small>] </td><td> {{int:Anontalkpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Anonymous&action=edit anonymous]<br> [[MediaWiki_talk:Anonymous|Talk]] </td><td> Anonymous user(s) of Wikipedia </td><td> {{int:Anonymous}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Article&action=edit article]<br> [[MediaWiki_talk:Article|Talk]] </td><td> Content page </td><td> {{int:Article}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Articleexists&action=edit articleexists]<br> [[MediaWiki_talk:Articleexists|Talk]] </td><td> A page of that name already exists, or the name you have chosen is not valid. Please choose another name. </td><td> {{int:Articleexists}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Articlepage&action=edit articlepage]<br> [[MediaWiki_talk:Articlepage|Talk]] </td><td> View content page </td><td> {{int:Articlepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Asksql&action=edit asksql]<br> [[MediaWiki_talk:Asksql|Talk]] </td><td> SQL query </td><td> {{int:Asksql}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Asksqltext&action=edit asksqltext]<br> [[MediaWiki_talk:Asksqltext|Talk]] </td><td> Use the form below to make a direct query of the database. Use single quotes (&#39;like this&#39;) to delimit string literals. This can often add considerable load to the server, so please use this function sparingly. </td><td> {{int:Asksqltext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Autoblocker&action=edit autoblocker]<br> [[MediaWiki_talk:Autoblocker|Talk]] </td><td> Autoblocked because you share an IP address with &quot;$1&quot;. Reason &quot;$2&quot;. </td><td> {{int:Autoblocker}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badarticleerror&action=edit badarticleerror]<br> [[MediaWiki_talk:Badarticleerror|Talk]] </td><td> This action cannot be performed on this page. </td><td> {{int:Badarticleerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badfilename&action=edit badfilename]<br> [[MediaWiki_talk:Badfilename|Talk]] </td><td> Image name has been changed to &quot;$1&quot;. </td><td> {{int:Badfilename}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badfiletype&action=edit badfiletype]<br> [[MediaWiki_talk:Badfiletype|Talk]] </td><td> &quot;.$1&quot; is not a recommended image file format. </td><td> {{int:Badfiletype}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badipaddress&action=edit badipaddress]<br> [[MediaWiki_talk:Badipaddress|Talk]] </td><td> Invalid IP address </td><td> {{int:Badipaddress}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badquery&action=edit badquery]<br> [[MediaWiki_talk:Badquery|Talk]] </td><td> Badly formed search query </td><td> {{int:Badquery}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badquerytext&action=edit badquerytext]<br> [[MediaWiki_talk:Badquerytext|Talk]] </td><td> We could not process your query. This is probably because you have attempted to search for a word fewer than three letters long, which is not yet supported. It could also be that you have mistyped the expression, for example &quot;fish and and scales&quot;. Please try another query. </td><td> {{int:Badquerytext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badretype&action=edit badretype]<br> [[MediaWiki_talk:Badretype|Talk]] </td><td> The passwords you entered do not match. </td><td> {{int:Badretype}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badtitle&action=edit badtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Badtitle|Talk]] </td><td> Bad title </td><td> {{int:Badtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Badtitletext&action=edit badtitletext]<br> [[MediaWiki_talk:Badtitletext|Talk]] </td><td> The requested page title was invalid, empty, or an incorrectly linked inter-language or inter-wiki title. </td><td> {{int:Badtitletext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blanknamespace&action=edit blanknamespace]<br> [[MediaWiki_talk:Blanknamespace|Talk]] </td><td> (Main) </td><td> {{int:Blanknamespace}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockedtext&action=edit blockedtext]<br> [[MediaWiki_talk:Blockedtext|Talk]] </td><td> Your user name or IP address has been blocked by $1. The reason given is this:&lt;br /&gt;&#39;&#39;$2&#39;&#39;&lt;p&gt;You may contact $1 or one of the other &#91;&#91;Wikipedia:Administrators&#124;administrators]] to discuss the block. Note that you may not use the &quot;email this user&quot; feature unless you have a valid email address registered in your &#91;&#91;Special:Preferences&#124;user preferences]]. Your IP address is $3. Please include this address in any queries you make. </td><td> {{int:Blockedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockedtitle&action=edit blockedtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Blockedtitle|Talk]] </td><td> User is blocked </td><td> {{int:Blockedtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockip&action=edit blockip]<br> [[MediaWiki_talk:Blockip|Talk]] </td><td> Block user </td><td> {{int:Blockip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockipsuccesssub&action=edit blockipsuccesssub]<br> [[MediaWiki_talk:Blockipsuccesssub|Talk]] </td><td> Block succeeded </td><td> {{int:Blockipsuccesssub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockipsuccesstext&action=edit blockipsuccesstext]<br> [[MediaWiki_talk:Blockipsuccesstext|Talk]] </td><td> &quot;$1&quot; has been blocked. &lt;br /&gt;See &#91;&#91;Special:Ipblocklist&#124;IP block list]] to review blocks. </td><td> {{int:Blockipsuccesstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blockiptext&action=edit blockiptext]<br> [[MediaWiki_talk:Blockiptext|Talk]] </td><td> Use the form below to block write access from a specific IP address or username. This should be done only only to prevent vandalism, and in accordance with &#91;&#91;Wikipedia:Policy&#124;policy]]. Fill in a specific reason below (for example, citing particular pages that were vandalized). </td><td> {{int:Blockiptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklink&action=edit blocklink]<br> [[MediaWiki_talk:Blocklink|Talk]] </td><td> block </td><td> {{int:Blocklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklistline&action=edit blocklistline]<br> [[MediaWiki_talk:Blocklistline|Talk]] </td><td> $1, $2 blocked $3 (expires $4) </td><td> {{int:Blocklistline}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklogentry&action=edit blocklogentry]<br> [[MediaWiki_talk:Blocklogentry|Talk]] </td><td> blocked &quot;$1&quot; with an expiry time of $2 </td><td> {{int:Blocklogentry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklogpage&action=edit blocklogpage]<br> [[MediaWiki_talk:Blocklogpage|Talk]] </td><td> Block_log </td><td> {{int:Blocklogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Blocklogtext&action=edit blocklogtext]<br> [[MediaWiki_talk:Blocklogtext|Talk]] </td><td> This is a log of user blocking and unblocking actions. Automatically blocked IP addresses are not be listed. See the &#91;&#91;Special:Ipblocklist&#124;IP block list]] for the list of currently operational bans and blocks. </td><td> {{int:Blocklogtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bold_sample&action=edit bold_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Bold_sample|Talk]] </td><td> Bold text </td><td> {{int:Bold_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bold_tip&action=edit bold_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Bold_tip|Talk]] </td><td> Bold text </td><td> {{int:Bold_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Booksources&action=edit booksources]<br> [[MediaWiki_talk:Booksources|Talk]] </td><td> Book sources </td><td> {{int:Booksources}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Booksourcetext&action=edit booksourcetext]<br> [[MediaWiki_talk:Booksourcetext|Talk]] </td><td> Below is a list of links to other sites that sell new and used books, and may also have further information about books you are looking for.Wikipedia is not affiliated with any of these businesses, and this list should not be construed as an endorsement. </td><td> {{int:Booksourcetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Brokenredirects&action=edit brokenredirects]<br> [[MediaWiki_talk:Brokenredirects|Talk]] </td><td> Broken Redirects </td><td> {{int:Brokenredirects}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Brokenredirectstext&action=edit brokenredirectstext]<br> [[MediaWiki_talk:Brokenredirectstext|Talk]] </td><td> The following redirects link to a non-existing pages. </td><td> {{int:Brokenredirectstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bugreports&action=edit bugreports]<br> [[MediaWiki_talk:Bugreports|Talk]] </td><td> Bug reports </td><td> {{int:Bugreports}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bugreportspage&action=edit bugreportspage]<br> [[MediaWiki_talk:Bugreportspage|Talk]] </td><td> Wikipedia:Bug_reports </td><td> {{int:Bugreportspage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucratlog&action=edit bureaucratlog]<br> [[MediaWiki_talk:Bureaucratlog|Talk]] </td><td> Bureaucrat_log </td><td> {{int:Bureaucratlog}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucratlogentry&action=edit bureaucratlogentry]<br> [[MediaWiki_talk:Bureaucratlogentry|Talk]] </td><td> Rights for user &quot;$1&quot; set &quot;$2&quot; </td><td> {{int:Bureaucratlogentry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucrattext&action=edit bureaucrattext]<br> [[MediaWiki_talk:Bureaucrattext|Talk]] </td><td> The action you have requested can only be performed by sysops with &quot;bureaucrat&quot; status. </td><td> {{int:Bureaucrattext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bureaucrattitle&action=edit bureaucrattitle]<br> [[MediaWiki_talk:Bureaucrattitle|Talk]] </td><td> Bureaucrat access required </td><td> {{int:Bureaucrattitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bydate&action=edit bydate]<br> [[MediaWiki_talk:Bydate|Talk]] </td><td> by date </td><td> {{int:Bydate}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Byname&action=edit byname]<br> [[MediaWiki_talk:Byname|Talk]] </td><td> by name </td><td> {{int:Byname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Bysize&action=edit bysize]<br> [[MediaWiki_talk:Bysize|Talk]] </td><td> by size </td><td> {{int:Bysize}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cachederror&action=edit cachederror]<br> [[MediaWiki_talk:Cachederror|Talk]] </td><td> The following is a cached copy of the requested page, and may not be up to date. </td><td> {{int:Cachederror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cancel&action=edit cancel]<br> [[MediaWiki_talk:Cancel|Talk]] </td><td> Cancel </td><td> {{int:Cancel}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cannotdelete&action=edit cannotdelete]<br> [[MediaWiki_talk:Cannotdelete|Talk]] </td><td> Could not delete the page or image specified. (It may have already been deleted by someone else.) </td><td> {{int:Cannotdelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cantrollback&action=edit cantrollback]<br> [[MediaWiki_talk:Cantrollback|Talk]] </td><td> Cannot revert edit; last contributor is only author of this page. </td><td> {{int:Cantrollback}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Categories&action=edit categories]<br> [[MediaWiki_talk:Categories|Talk]] </td><td> Categories </td><td> {{int:Categories}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Category&action=edit category]<br> [[MediaWiki_talk:Category|Talk]] </td><td> category </td><td> {{int:Category}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Category_header&action=edit category_header]<br> [[MediaWiki_talk:Category_header|Talk]] </td><td> Articles in category &quot;$1&quot; </td><td> {{int:Category_header}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Changepassword&action=edit changepassword]<br> [[MediaWiki_talk:Changepassword|Talk]] </td><td> Change password </td><td> {{int:Changepassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Changes&action=edit changes]<br> [[MediaWiki_talk:Changes|Talk]] </td><td> changes </td><td> {{int:Changes}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Columns&action=edit columns]<br> [[MediaWiki_talk:Columns|Talk]] </td><td> Columns </td><td> {{int:Columns}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Commentedit&action=edit commentedit]<br> [[MediaWiki_talk:Commentedit|Talk]] </td><td> (comment) </td><td> {{int:Commentedit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Compareselectedversions&action=edit compareselectedversions]<br> [[MediaWiki_talk:Compareselectedversions|Talk]] </td><td> Compare selected versions </td><td> {{int:Compareselectedversions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirm&action=edit confirm]<br> [[MediaWiki_talk:Confirm|Talk]] </td><td> Confirm </td><td> {{int:Confirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmcheck&action=edit confirmcheck]<br> [[MediaWiki_talk:Confirmcheck|Talk]] </td><td> Yes, I really want to delete this. </td><td> {{int:Confirmcheck}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmdelete&action=edit confirmdelete]<br> [[MediaWiki_talk:Confirmdelete|Talk]] </td><td> Confirm delete </td><td> {{int:Confirmdelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmdeletetext&action=edit confirmdeletetext]<br> [[MediaWiki_talk:Confirmdeletetext|Talk]] </td><td> You are about to permanently delete a page or image along with all of its history from the database. Please confirm that you intend to do this, that you understand the consequences, and that you are doing this in accordance with &#91;&#91;Wikipedia:Policy]]. </td><td> {{int:Confirmdeletetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmprotect&action=edit confirmprotect]<br> [[MediaWiki_talk:Confirmprotect|Talk]] </td><td> Confirm protection </td><td> {{int:Confirmprotect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmprotecttext&action=edit confirmprotecttext]<br> [[MediaWiki_talk:Confirmprotecttext|Talk]] </td><td> Do you really want to protect this page? </td><td> {{int:Confirmprotecttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmunprotect&action=edit confirmunprotect]<br> [[MediaWiki_talk:Confirmunprotect|Talk]] </td><td> Confirm unprotection </td><td> {{int:Confirmunprotect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Confirmunprotecttext&action=edit confirmunprotecttext]<br> [[MediaWiki_talk:Confirmunprotecttext|Talk]] </td><td> Do you really want to unprotect this page? </td><td> {{int:Confirmunprotecttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contextchars&action=edit contextchars]<br> [[MediaWiki_talk:Contextchars|Talk]] </td><td> Characters of context per line </td><td> {{int:Contextchars}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contextlines&action=edit contextlines]<br> [[MediaWiki_talk:Contextlines|Talk]] </td><td> Lines to show per hit </td><td> {{int:Contextlines}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contribslink&action=edit contribslink]<br> [[MediaWiki_talk:Contribslink|Talk]] </td><td> contribs </td><td> {{int:Contribslink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contribsub&action=edit contribsub]<br> [[MediaWiki_talk:Contribsub|Talk]] </td><td> For $1 </td><td> {{int:Contribsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Contributions&action=edit contributions]<br> [[MediaWiki_talk:Contributions|Talk]] </td><td> User contributions </td><td> {{int:Contributions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Copyright&action=edit copyright]<br> [[MediaWiki_talk:Copyright|Talk]] </td><td> Content is available under $1. </td><td> {{int:Copyright}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Copyrightpage&action=edit copyrightpage]<br> [[MediaWiki_talk:Copyrightpage|Talk]] </td><td> Wikipedia:Copyrights </td><td> {{int:Copyrightpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Copyrightpagename&action=edit copyrightpagename]<br> [[MediaWiki_talk:Copyrightpagename|Talk]] </td><td> Wikipedia copyright </td><td> {{int:Copyrightpagename}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Copyrightwarning&action=edit copyrightwarning]<br> [[MediaWiki_talk:Copyrightwarning|Talk]] </td><td> Please note that all contributions to Wikipedia are considered to be released under the GNU Free Documentation License (see $1 for details). If you don&#39;t want your writing to be edited mercilessly and redistributed at will, then don&#39;t submit it here.&lt;br /&gt; You are also promising us that you wrote this yourself, or copied it from a public domain or similar free resource. &lt;strong&gt;DO NOT SUBMIT COPYRIGHTED WORK WITHOUT PERMISSION!&lt;/strong&gt; </td><td> {{int:Copyrightwarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Couldntremove&action=edit couldntremove]<br> [[MediaWiki_talk:Couldntremove|Talk]] </td><td> Couldn&#39;t remove item &#39;$1&#39;... </td><td> {{int:Couldntremove}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Createaccount&action=edit createaccount]<br> [[MediaWiki_talk:Createaccount|Talk]] </td><td> Create new account </td><td> {{int:Createaccount}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Createaccountmail&action=edit createaccountmail]<br> [[MediaWiki_talk:Createaccountmail|Talk]] </td><td> by email </td><td> {{int:Createaccountmail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Cur&action=edit cur]<br> [[MediaWiki_talk:Cur|Talk]] </td><td> cur </td><td> {{int:Cur}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Currentevents&action=edit currentevents]<br> [[MediaWiki_talk:Currentevents|Talk]] </td><td> Current events </td><td> {{int:Currentevents}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Currentrev&action=edit currentrev]<br> [[MediaWiki_talk:Currentrev|Talk]] </td><td> Current revision </td><td> {{int:Currentrev}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Databaseerror&action=edit databaseerror]<br> [[MediaWiki_talk:Databaseerror|Talk]] </td><td> Database error </td><td> {{int:Databaseerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dateformat&action=edit dateformat]<br> [[MediaWiki_talk:Dateformat|Talk]] </td><td> Date format </td><td> {{int:Dateformat}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dberrortext&action=edit dberrortext]<br> [[MediaWiki_talk:Dberrortext|Talk]] </td><td> A database query syntax error has occurred. This could be because of an illegal search query (see $5), or it may indicate a bug in the software. The last attempted database query was: &lt;blockquote&gt;&lt;tt&gt;$1&lt;/tt&gt;&lt;/blockquote&gt; from within function &quot;&lt;tt&gt;$2&lt;/tt&gt;&quot;. MySQL returned error &quot;&lt;tt&gt;$3: $4&lt;/tt&gt;&quot;. </td><td> {{int:Dberrortext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dberrortextcl&action=edit dberrortextcl]<br> [[MediaWiki_talk:Dberrortextcl|Talk]] </td><td> A database query syntax error has occurred. The last attempted database query was: &quot;$1&quot; from within function &quot;$2&quot;. MySQL returned error &quot;$3: $4&quot;. </td><td> {{int:Dberrortextcl}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deadendpages&action=edit deadendpages]<br> [[MediaWiki_talk:Deadendpages|Talk]] </td><td> Dead-end pages </td><td> {{int:Deadendpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Debug&action=edit debug]<br> [[MediaWiki_talk:Debug|Talk]] </td><td> Debug </td><td> {{int:Debug}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Defaultns&action=edit defaultns]<br> [[MediaWiki_talk:Defaultns|Talk]] </td><td> Search in these namespaces by default: </td><td> {{int:Defaultns}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Defemailsubject&action=edit defemailsubject]<br> [[MediaWiki_talk:Defemailsubject|Talk]] </td><td> Wikipedia e-mail </td><td> {{int:Defemailsubject}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Delete&action=edit delete]<br> [[MediaWiki_talk:Delete|Talk]] </td><td> Delete </td><td> {{int:Delete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletecomment&action=edit deletecomment]<br> [[MediaWiki_talk:Deletecomment|Talk]] </td><td> Reason for deletion </td><td> {{int:Deletecomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletedarticle&action=edit deletedarticle]<br> [[MediaWiki_talk:Deletedarticle|Talk]] </td><td> deleted &quot;$1&quot; </td><td> {{int:Deletedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletedtext&action=edit deletedtext]<br> [[MediaWiki_talk:Deletedtext|Talk]] </td><td> &quot;$1&quot; has been deleted. See $2 for a record of recent deletions. </td><td> {{int:Deletedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deleteimg&action=edit deleteimg]<br> [[MediaWiki_talk:Deleteimg|Talk]] </td><td> del </td><td> {{int:Deleteimg}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletepage&action=edit deletepage]<br> [[MediaWiki_talk:Deletepage|Talk]] </td><td> Delete page </td><td> {{int:Deletepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletesub&action=edit deletesub]<br> [[MediaWiki_talk:Deletesub|Talk]] </td><td> (Deleting &quot;$1&quot;) </td><td> {{int:Deletesub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletethispage&action=edit deletethispage]<br> [[MediaWiki_talk:Deletethispage|Talk]] </td><td> Delete this page </td><td> {{int:Deletethispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Deletionlog&action=edit deletionlog]<br> [[MediaWiki_talk:Deletionlog|Talk]] </td><td> deletion log </td><td> {{int:Deletionlog}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dellogpage&action=edit dellogpage]<br> [[MediaWiki_talk:Dellogpage|Talk]] </td><td> Deletion_log </td><td> {{int:Dellogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Dellogpagetext&action=edit dellogpagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Dellogpagetext|Talk]] </td><td> Below is a list of the most recent deletions. All times shown are server time (UTC). &lt;ul&gt; &lt;/ul&gt; </td><td> {{int:Dellogpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Developerspheading&action=edit developerspheading]<br> [[MediaWiki_talk:Developerspheading|Talk]] </td><td> For developer use only </td><td> {{int:Developerspheading}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Developertext&action=edit developertext]<br> [[MediaWiki_talk:Developertext|Talk]] </td><td> The action you have requested can only be performed by users with &quot;developer&quot; status. See $1. </td><td> {{int:Developertext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Developertitle&action=edit developertitle]<br> [[MediaWiki_talk:Developertitle|Talk]] </td><td> Developer access required </td><td> {{int:Developertitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Diff&action=edit diff]<br> [[MediaWiki_talk:Diff|Talk]] </td><td> diff </td><td> {{int:Diff}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Difference&action=edit difference]<br> [[MediaWiki_talk:Difference|Talk]] </td><td> (Difference between revisions) </td><td> {{int:Difference}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disambiguations&action=edit disambiguations]<br> [[MediaWiki_talk:Disambiguations|Talk]] </td><td> Disambiguation pages </td><td> {{int:Disambiguations}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disambiguationspage&action=edit disambiguationspage]<br> [[MediaWiki_talk:Disambiguationspage|Talk]] </td><td> Wikipedia:Links_to_disambiguating_pages </td><td> {{int:Disambiguationspage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disambiguationstext&action=edit disambiguationstext]<br> [[MediaWiki_talk:Disambiguationstext|Talk]] </td><td> The following pages link to a &lt;i&gt;disambiguation page&lt;/i&gt;. They should link to the appropriate topic instead.&lt;br /&gt;A page is treated as dismbiguation if it is linked from $1.&lt;br /&gt;Links from other namespaces are &lt;i&gt;not&lt;/i&gt; listed here. </td><td> {{int:Disambiguationstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disclaimerpage&action=edit disclaimerpage]<br> [[MediaWiki_talk:Disclaimerpage|Talk]] </td><td> Wikipedia:General_disclaimer </td><td> {{int:Disclaimerpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Disclaimers&action=edit disclaimers]<br> [[MediaWiki_talk:Disclaimers|Talk]] </td><td> Disclaimers </td><td> {{int:Disclaimers}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Doubleredirects&action=edit doubleredirects]<br> [[MediaWiki_talk:Doubleredirects|Talk]] </td><td> Double Redirects </td><td> {{int:Doubleredirects}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Doubleredirectstext&action=edit doubleredirectstext]<br> [[MediaWiki_talk:Doubleredirectstext|Talk]] </td><td> &lt;b&gt;Attention:&lt;/b&gt; This list may contain false positives. That usually means there is additional text with links below the first #REDIRECT.&lt;br /&gt; Each row contains links to the first and second redirect, as well as the first line of the second redirect text, usually giving the &quot;real&quot; target page, which the first redirect should point to. </td><td> {{int:Doubleredirectstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Edit&action=edit edit]<br> [[MediaWiki_talk:Edit|Talk]] </td><td> Edit </td><td> {{int:Edit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editcomment&action=edit editcomment]<br> [[MediaWiki_talk:Editcomment|Talk]] </td><td> The edit comment was: &quot;&lt;i&gt;$1&lt;/i&gt;&quot;. </td><td> {{int:Editcomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editconflict&action=edit editconflict]<br> [[MediaWiki_talk:Editconflict|Talk]] </td><td> Edit conflict: $1 </td><td> {{int:Editconflict}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editcurrent&action=edit editcurrent]<br> [[MediaWiki_talk:Editcurrent|Talk]] </td><td> Edit the current version of this page </td><td> {{int:Editcurrent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Edithelp&action=edit edithelp]<br> [[MediaWiki_talk:Edithelp|Talk]] </td><td> Editing help </td><td> {{int:Edithelp}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Edithelppage&action=edit edithelppage]<br> [[MediaWiki_talk:Edithelppage|Talk]] </td><td> Help:Editing </td><td> {{int:Edithelppage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editing&action=edit editing]<br> [[MediaWiki_talk:Editing|Talk]] </td><td> Editing $1 </td><td> {{int:Editing}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editingold&action=edit editingold]<br> [[MediaWiki_talk:Editingold|Talk]] </td><td> &lt;strong&gt;WARNING: You are editing an out-of-date revision of this page. If you save it, any changes made since this revision will be lost.&lt;/strong&gt; </td><td> {{int:Editingold}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editsection&action=edit editsection]<br> [[MediaWiki_talk:Editsection|Talk]] </td><td> edit </td><td> {{int:Editsection}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Editthispage&action=edit editthispage]<br> [[MediaWiki_talk:Editthispage|Talk]] </td><td> Edit this page </td><td> {{int:Editthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailflag&action=edit emailflag]<br> [[MediaWiki_talk:Emailflag|Talk]] </td><td> Disable e-mail from other users </td><td> {{int:Emailflag}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailforlost&action=edit emailforlost]<br> [[MediaWiki_talk:Emailforlost|Talk]] </td><td> Fields marked with a star (*) are optional. Storing an email address enables people to contact you through the website without you having to reveal your email address to them, and it can be used to send you a new password if you forget it.&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;Your real name, if you choose to provide it, will be used for giving you attribution for your work. </td><td> {{int:Emailforlost}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailfrom&action=edit emailfrom]<br> [[MediaWiki_talk:Emailfrom|Talk]] </td><td> From </td><td> {{int:Emailfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailmessage&action=edit emailmessage]<br> [[MediaWiki_talk:Emailmessage|Talk]] </td><td> Message </td><td> {{int:Emailmessage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailpage&action=edit emailpage]<br> [[MediaWiki_talk:Emailpage|Talk]] </td><td> E-mail user </td><td> {{int:Emailpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailpagetext&action=edit emailpagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Emailpagetext|Talk]] </td><td> If this user has entered a valid e-mail address in his or her user preferences, the form below will send a single message. The e-mail address you entered in your user preferences will appear as the &quot;From&quot; address of the mail, so the recipient will be able to reply. </td><td> {{int:Emailpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsend&action=edit emailsend]<br> [[MediaWiki_talk:Emailsend|Talk]] </td><td> Send </td><td> {{int:Emailsend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsent&action=edit emailsent]<br> [[MediaWiki_talk:Emailsent|Talk]] </td><td> E-mail sent </td><td> {{int:Emailsent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsenttext&action=edit emailsenttext]<br> [[MediaWiki_talk:Emailsenttext|Talk]] </td><td> Your e-mail message has been sent. </td><td> {{int:Emailsenttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailsubject&action=edit emailsubject]<br> [[MediaWiki_talk:Emailsubject|Talk]] </td><td> Subject </td><td> {{int:Emailsubject}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailto&action=edit emailto]<br> [[MediaWiki_talk:Emailto|Talk]] </td><td> To </td><td> {{int:Emailto}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Emailuser&action=edit emailuser]<br> [[MediaWiki_talk:Emailuser|Talk]] </td><td> E-mail this user </td><td> {{int:Emailuser}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Enterlockreason&action=edit enterlockreason]<br> [[MediaWiki_talk:Enterlockreason|Talk]] </td><td> Enter a reason for the lock, including an estimate of when the lock will be released </td><td> {{int:Enterlockreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Error&action=edit error]<br> [[MediaWiki_talk:Error|Talk]] </td><td> Error </td><td> {{int:Error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Errorpagetitle&action=edit errorpagetitle]<br> [[MediaWiki_talk:Errorpagetitle|Talk]] </td><td> Error </td><td> {{int:Errorpagetitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exbeforeblank&action=edit exbeforeblank]<br> [[MediaWiki_talk:Exbeforeblank|Talk]] </td><td> content before blanking was: </td><td> {{int:Exbeforeblank}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exblank&action=edit exblank]<br> [[MediaWiki_talk:Exblank|Talk]] </td><td> page was empty </td><td> {{int:Exblank}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Excontent&action=edit excontent]<br> [[MediaWiki_talk:Excontent|Talk]] </td><td> content was: </td><td> {{int:Excontent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Explainconflict&action=edit explainconflict]<br> [[MediaWiki_talk:Explainconflict|Talk]] </td><td> Someone else has changed this page since you started editing it. The upper text area contains the page text as it currently exists. Your changes are shown in the lower text area. You will have to merge your changes into the existing text. &lt;b&gt;Only&lt;/b&gt; the text in the upper text area will be saved when you press &quot;Save page&quot;. &lt;p&gt; </td><td> {{int:Explainconflict}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Export&action=edit export]<br> [[MediaWiki_talk:Export|Talk]] </td><td> Export pages </td><td> {{int:Export}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exportcuronly&action=edit exportcuronly]<br> [[MediaWiki_talk:Exportcuronly|Talk]] </td><td> Include only the current revision, not the full history </td><td> {{int:Exportcuronly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Exporttext&action=edit exporttext]<br> [[MediaWiki_talk:Exporttext|Talk]] </td><td> You can export the text and editing history of a particular page or set of pages wrapped in some XML; this can then be imported into another wiki running MediaWiki software, transformed, or just kept for your private amusement. </td><td> {{int:Exporttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Extlink_sample&action=edit extlink_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Extlink_sample|Talk]] </td><td> http&#58;//www.example.com link title </td><td> {{int:Extlink_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Extlink_tip&action=edit extlink_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Extlink_tip|Talk]] </td><td> External link (remember http&#58;// prefix) </td><td> {{int:Extlink_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Faq&action=edit faq]<br> [[MediaWiki_talk:Faq|Talk]] </td><td> FAQ </td><td> {{int:Faq}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Faqpage&action=edit faqpage]<br> [[MediaWiki_talk:Faqpage|Talk]] </td><td> Wikipedia:FAQ </td><td> {{int:Faqpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Feedlinks&action=edit feedlinks]<br> [[MediaWiki_talk:Feedlinks|Talk]] </td><td> Feed: </td><td> {{int:Feedlinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filecopyerror&action=edit filecopyerror]<br> [[MediaWiki_talk:Filecopyerror|Talk]] </td><td> Could not copy file &quot;$1&quot; to &quot;$2&quot;. </td><td> {{int:Filecopyerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filedeleteerror&action=edit filedeleteerror]<br> [[MediaWiki_talk:Filedeleteerror|Talk]] </td><td> Could not delete file &quot;$1&quot;. </td><td> {{int:Filedeleteerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filedesc&action=edit filedesc]<br> [[MediaWiki_talk:Filedesc|Talk]] </td><td> Summary </td><td> {{int:Filedesc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filename&action=edit filename]<br> [[MediaWiki_talk:Filename|Talk]] </td><td> Filename </td><td> {{int:Filename}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filenotfound&action=edit filenotfound]<br> [[MediaWiki_talk:Filenotfound|Talk]] </td><td> Could not find file &quot;$1&quot;. </td><td> {{int:Filenotfound}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filerenameerror&action=edit filerenameerror]<br> [[MediaWiki_talk:Filerenameerror|Talk]] </td><td> Could not rename file &quot;$1&quot; to &quot;$2&quot;. </td><td> {{int:Filerenameerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filesource&action=edit filesource]<br> [[MediaWiki_talk:Filesource|Talk]] </td><td> Source </td><td> {{int:Filesource}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Filestatus&action=edit filestatus]<br> [[MediaWiki_talk:Filestatus|Talk]] </td><td> Copyright status </td><td> {{int:Filestatus}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Fileuploaded&action=edit fileuploaded]<br> [[MediaWiki_talk:Fileuploaded|Talk]] </td><td> File &quot;$1&quot; uploaded successfully. Please follow this link: $2 to the description page and fill in information about the file, such as where it came from, when it was created and by whom, and anything else you may know about it. </td><td> {{int:Fileuploaded}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Formerror&action=edit formerror]<br> [[MediaWiki_talk:Formerror|Talk]] </td><td> Error: could not submit form </td><td> {{int:Formerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Fromwikipedia&action=edit fromwikipedia]<br> [[MediaWiki_talk:Fromwikipedia|Talk]] </td><td> From Wikipedia </td><td> {{int:Fromwikipedia}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Getimagelist&action=edit getimagelist]<br> [[MediaWiki_talk:Getimagelist|Talk]] </td><td> fetching image list </td><td> {{int:Getimagelist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Go&action=edit go]<br> [[MediaWiki_talk:Go|Talk]] </td><td> Go </td><td> {{int:Go}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Googlesearch&action=edit googlesearch]<br> [[MediaWiki_talk:Googlesearch|Talk]] </td><td> &lt;!-- SiteSearch Google --&gt; &lt;FORM method=GET action=&quot;http&#58;//www.google.com/search&quot;&gt; &lt;TABLE bgcolor=&quot;#FFFFFF&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt; &lt;A HREF=&quot;http&#58;//www.google.com/&quot;&gt; &lt;IMG SRC=&quot;http&#58;//www.google.com/logos/Logo_40wht.gif&quot; border=&quot;0&quot; ALT=&quot;Google&quot;&gt;&lt;/A&gt; &lt;/td&gt; &lt;td&gt; &lt;INPUT TYPE=text name=q size=31 maxlength=255 value=&quot;$1&quot;&gt; &lt;INPUT type=submit name=btnG VALUE=&quot;Google Search&quot;&gt; &lt;font size=-1&gt; &lt;input type=hidden name=domains value=&quot;{{SERVER}}&quot;&gt;&lt;br /&gt;&lt;input type=radio name=sitesearch value=&quot;&quot;&gt; WWW &lt;input type=radio name=sitesearch value=&quot;{{SERVER}}&quot; checked&gt; {{SERVER}} &lt;br /&gt; &lt;input type=&#39;hidden&#39; name=&#39;ie&#39; value=&#39;$2&#39;&gt; &lt;input type=&#39;hidden&#39; name=&#39;oe&#39; value=&#39;$2&#39;&gt; &lt;/font&gt; &lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/TABLE&gt; &lt;/FORM&gt; &lt;!-- SiteSearch Google --&gt; </td><td> {{int:Googlesearch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Guesstimezone&action=edit guesstimezone]<br> [[MediaWiki_talk:Guesstimezone|Talk]] </td><td> Fill in from browser </td><td> {{int:Guesstimezone}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Headline_sample&action=edit headline_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Headline_sample|Talk]] </td><td> Headline text </td><td> {{int:Headline_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Headline_tip&action=edit headline_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Headline_tip|Talk]] </td><td> Level 2 headline </td><td> {{int:Headline_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Help&action=edit help]<br> [[MediaWiki_talk:Help|Talk]] </td><td> Help </td><td> {{int:Help}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Helppage&action=edit helppage]<br> [[MediaWiki_talk:Helppage|Talk]] </td><td> Help:Contents </td><td> {{int:Helppage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hide&action=edit hide]<br> [[MediaWiki_talk:Hide|Talk]] </td><td> hide </td><td> {{int:Hide}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hidetoc&action=edit hidetoc]<br> [[MediaWiki_talk:Hidetoc|Talk]] </td><td> hide </td><td> {{int:Hidetoc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hist&action=edit hist]<br> [[MediaWiki_talk:Hist|Talk]] </td><td> hist </td><td> {{int:Hist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Histlegend&action=edit histlegend]<br> [[MediaWiki_talk:Histlegend|Talk]] </td><td> Diff selection: mark the radio boxes of the versions to compare and hit enter or the button at the bottom.&lt;br/&gt; Legend: (cur) = difference with current version, (last) = difference with preceding version, M = minor edit. </td><td> {{int:Histlegend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:History&action=edit history]<br> [[MediaWiki_talk:History|Talk]] </td><td> Page history </td><td> {{int:History}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:History_short&action=edit history_short]<br> [[MediaWiki_talk:History_short|Talk]] </td><td> History </td><td> {{int:History_short}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Historywarning&action=edit historywarning]<br> [[MediaWiki_talk:Historywarning|Talk]] </td><td> Warning: The page you are about to delete has a history: </td><td> {{int:Historywarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Hr_tip&action=edit hr_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Hr_tip|Talk]] </td><td> Horizontal line (use sparingly) </td><td> {{int:Hr_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ignorewarning&action=edit ignorewarning]<br> [[MediaWiki_talk:Ignorewarning|Talk]] </td><td> Ignore warning and save file anyway. </td><td> {{int:Ignorewarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ilshowmatch&action=edit ilshowmatch]<br> [[MediaWiki_talk:Ilshowmatch|Talk]] </td><td> Show all images with names matching </td><td> {{int:Ilshowmatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ilsubmit&action=edit ilsubmit]<br> [[MediaWiki_talk:Ilsubmit|Talk]] </td><td> Search </td><td> {{int:Ilsubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Image_sample&action=edit image_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Image_sample|Talk]] </td><td> Example.jpg </td><td> {{int:Image_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Image_tip&action=edit image_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Image_tip|Talk]] </td><td> Embedded image </td><td> {{int:Image_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagelinks&action=edit imagelinks]<br> [[MediaWiki_talk:Imagelinks|Talk]] </td><td> Image links </td><td> {{int:Imagelinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagelist&action=edit imagelist]<br> [[MediaWiki_talk:Imagelist|Talk]] </td><td> Image list </td><td> {{int:Imagelist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagelisttext&action=edit imagelisttext]<br> [[MediaWiki_talk:Imagelisttext|Talk]] </td><td> Below is a list of $1 images sorted $2. </td><td> {{int:Imagelisttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagepage&action=edit imagepage]<br> [[MediaWiki_talk:Imagepage|Talk]] </td><td> View image page </td><td> {{int:Imagepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imagereverted&action=edit imagereverted]<br> [[MediaWiki_talk:Imagereverted|Talk]] </td><td> Revert to earlier version was successful. </td><td> {{int:Imagereverted}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imgdelete&action=edit imgdelete]<br> [[MediaWiki_talk:Imgdelete|Talk]] </td><td> del </td><td> {{int:Imgdelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imgdesc&action=edit imgdesc]<br> [[MediaWiki_talk:Imgdesc|Talk]] </td><td> desc </td><td> {{int:Imgdesc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imghistlegend&action=edit imghistlegend]<br> [[MediaWiki_talk:Imghistlegend|Talk]] </td><td> Legend: (cur) = this is the current image, (del) = delete this old version, (rev) = revert to this old version. &lt;br /&gt;&lt;i&gt;Click on date to see image uploaded on that date&lt;/i&gt;. </td><td> {{int:Imghistlegend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imghistory&action=edit imghistory]<br> [[MediaWiki_talk:Imghistory|Talk]] </td><td> Image history </td><td> {{int:Imghistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Imglegend&action=edit imglegend]<br> [[MediaWiki_talk:Imglegend|Talk]] </td><td> Legend: (desc) = show/edit image description. </td><td> {{int:Imglegend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Import&action=edit import]<br> [[MediaWiki_talk:Import|Talk]] </td><td> Import pages </td><td> {{int:Import}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Importfailed&action=edit importfailed]<br> [[MediaWiki_talk:Importfailed|Talk]] </td><td> Import failed: $1 </td><td> {{int:Importfailed}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Importhistoryconflict&action=edit importhistoryconflict]<br> [[MediaWiki_talk:Importhistoryconflict|Talk]] </td><td> Conflicting history revision exists (may have imported this page before) </td><td> {{int:Importhistoryconflict}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Importnotext&action=edit importnotext]<br> [[MediaWiki_talk:Importnotext|Talk]] </td><td> Empty or no text </td><td> {{int:Importnotext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Importsuccess&action=edit importsuccess]<br> [[MediaWiki_talk:Importsuccess|Talk]] </td><td> Import succeeded! </td><td> {{int:Importsuccess}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Importtext&action=edit importtext]<br> [[MediaWiki_talk:Importtext|Talk]] </td><td> Please export the file from the source wiki using the Special:Export utility, save it to your disk and upload it here. </td><td> {{int:Importtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Infobox&action=edit infobox]<br> [[MediaWiki_talk:Infobox|Talk]] </td><td> Click a button to get an example text </td><td> {{int:Infobox}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Infobox_alert&action=edit infobox_alert]<br> [[MediaWiki_talk:Infobox_alert|Talk]] </td><td> Please enter the text you want to be formatted.\n It will be shown in the infobox for copy and pasting.\nExample:\n$1\nwill become:\n$2 </td><td> {{int:Infobox_alert}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Internalerror&action=edit internalerror]<br> [[MediaWiki_talk:Internalerror|Talk]] </td><td> Internal error </td><td> {{int:Internalerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Intl&action=edit intl]<br> [[MediaWiki_talk:Intl|Talk]] </td><td> Interlanguage links </td><td> {{int:Intl}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ip_range_invalid&action=edit ip_range_invalid]<br> [[MediaWiki_talk:Ip_range_invalid|Talk]] </td><td> Invalid IP range. </td><td> {{int:Ip_range_invalid}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipaddress&action=edit ipaddress]<br> [[MediaWiki_talk:Ipaddress|Talk]] </td><td> IP Address/username </td><td> {{int:Ipaddress}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipb_expiry_invalid&action=edit ipb_expiry_invalid]<br> [[MediaWiki_talk:Ipb_expiry_invalid|Talk]] </td><td> Expiry time invalid. </td><td> {{int:Ipb_expiry_invalid}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipbexpiry&action=edit ipbexpiry]<br> [[MediaWiki_talk:Ipbexpiry|Talk]] </td><td> Expiry </td><td> {{int:Ipbexpiry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipblocklist&action=edit ipblocklist]<br> [[MediaWiki_talk:Ipblocklist|Talk]] </td><td> List of blocked IP addresses and usernames </td><td> {{int:Ipblocklist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipbreason&action=edit ipbreason]<br> [[MediaWiki_talk:Ipbreason|Talk]] </td><td> Reason </td><td> {{int:Ipbreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipbsubmit&action=edit ipbsubmit]<br> [[MediaWiki_talk:Ipbsubmit|Talk]] </td><td> Block this user </td><td> {{int:Ipbsubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipusubmit&action=edit ipusubmit]<br> [[MediaWiki_talk:Ipusubmit|Talk]] </td><td> Unblock this address </td><td> {{int:Ipusubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ipusuccess&action=edit ipusuccess]<br> [[MediaWiki_talk:Ipusuccess|Talk]] </td><td> &quot;$1&quot; unblocked </td><td> {{int:Ipusuccess}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Isbn&action=edit isbn]<br> [[MediaWiki_talk:Isbn|Talk]] </td><td> ISBN </td><td> {{int:Isbn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Isredirect&action=edit isredirect]<br> [[MediaWiki_talk:Isredirect|Talk]] </td><td> redirect page </td><td> {{int:Isredirect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Italic_sample&action=edit italic_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Italic_sample|Talk]] </td><td> Italic text </td><td> {{int:Italic_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Italic_tip&action=edit italic_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Italic_tip|Talk]] </td><td> Italic text </td><td> {{int:Italic_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Iteminvalidname&action=edit iteminvalidname]<br> [[MediaWiki_talk:Iteminvalidname|Talk]] </td><td> Problem with item &#39;$1&#39;, invalid name... </td><td> {{int:Iteminvalidname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Largefile&action=edit largefile]<br> [[MediaWiki_talk:Largefile|Talk]] </td><td> It is recommended that images not exceed 100k in size. </td><td> {{int:Largefile}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Last&action=edit last]<br> [[MediaWiki_talk:Last|Talk]] </td><td> last </td><td> {{int:Last}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lastmodified&action=edit lastmodified]<br> [[MediaWiki_talk:Lastmodified|Talk]] </td><td> This page was last modified $1. </td><td> {{int:Lastmodified}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lastmodifiedby&action=edit lastmodifiedby]<br> [[MediaWiki_talk:Lastmodifiedby|Talk]] </td><td> This page was last modified $1 by $2. </td><td> {{int:Lastmodifiedby}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lineno&action=edit lineno]<br> [[MediaWiki_talk:Lineno|Talk]] </td><td> Line $1: </td><td> {{int:Lineno}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Link_sample&action=edit link_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Link_sample|Talk]] </td><td> Link title </td><td> {{int:Link_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Link_tip&action=edit link_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Link_tip|Talk]] </td><td> Internal link </td><td> {{int:Link_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linklistsub&action=edit linklistsub]<br> [[MediaWiki_talk:Linklistsub|Talk]] </td><td> (List of links) </td><td> {{int:Linklistsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linkshere&action=edit linkshere]<br> [[MediaWiki_talk:Linkshere|Talk]] </td><td> The following pages link to here: </td><td> {{int:Linkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linkstoimage&action=edit linkstoimage]<br> [[MediaWiki_talk:Linkstoimage|Talk]] </td><td> The following pages link to this image: </td><td> {{int:Linkstoimage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Linktrail&action=edit linktrail]<br> [[MediaWiki_talk:Linktrail|Talk]] </td><td> /^(&#91;a-z]+)(.*)$/sD </td><td> {{int:Linktrail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Listform&action=edit listform]<br> [[MediaWiki_talk:Listform|Talk]] </td><td> list </td><td> {{int:Listform}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Listusers&action=edit listusers]<br> [[MediaWiki_talk:Listusers|Talk]] </td><td> User list </td><td> {{int:Listusers}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loadhist&action=edit loadhist]<br> [[MediaWiki_talk:Loadhist|Talk]] </td><td> Loading page history </td><td> {{int:Loadhist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loadingrev&action=edit loadingrev]<br> [[MediaWiki_talk:Loadingrev|Talk]] </td><td> loading revision for diff </td><td> {{int:Loadingrev}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Localtime&action=edit localtime]<br> [[MediaWiki_talk:Localtime|Talk]] </td><td> Local time display </td><td> {{int:Localtime}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockbtn&action=edit lockbtn]<br> [[MediaWiki_talk:Lockbtn|Talk]] </td><td> Lock database </td><td> {{int:Lockbtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockconfirm&action=edit lockconfirm]<br> [[MediaWiki_talk:Lockconfirm|Talk]] </td><td> Yes, I really want to lock the database. </td><td> {{int:Lockconfirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdb&action=edit lockdb]<br> [[MediaWiki_talk:Lockdb|Talk]] </td><td> Lock database </td><td> {{int:Lockdb}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdbsuccesssub&action=edit lockdbsuccesssub]<br> [[MediaWiki_talk:Lockdbsuccesssub|Talk]] </td><td> Database lock succeeded </td><td> {{int:Lockdbsuccesssub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdbsuccesstext&action=edit lockdbsuccesstext]<br> [[MediaWiki_talk:Lockdbsuccesstext|Talk]] </td><td> The database has been locked. &lt;br /&gt;Remember to remove the lock after your maintenance is complete. </td><td> {{int:Lockdbsuccesstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lockdbtext&action=edit lockdbtext]<br> [[MediaWiki_talk:Lockdbtext|Talk]] </td><td> Locking the database will suspend the ability of all users to edit pages, change their preferences, edit their watchlists, and other things requiring changes in the database. Please confirm that this is what you intend to do, and that you will unlock the database when your maintenance is done. </td><td> {{int:Lockdbtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Locknoconfirm&action=edit locknoconfirm]<br> [[MediaWiki_talk:Locknoconfirm|Talk]] </td><td> You did not check the confirmation box. </td><td> {{int:Locknoconfirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Login&action=edit login]<br> [[MediaWiki_talk:Login|Talk]] </td><td> Log in </td><td> {{int:Login}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginend&action=edit loginend]<br> [[MediaWiki_talk:Loginend|Talk]] </td><td> &amp;nbsp; </td><td> {{int:Loginend}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginerror&action=edit loginerror]<br> [[MediaWiki_talk:Loginerror|Talk]] </td><td> Login error </td><td> {{int:Loginerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginpagetitle&action=edit loginpagetitle]<br> [[MediaWiki_talk:Loginpagetitle|Talk]] </td><td> User login </td><td> {{int:Loginpagetitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginproblem&action=edit loginproblem]<br> [[MediaWiki_talk:Loginproblem|Talk]] </td><td> &lt;b&gt;There has been a problem with your login.&lt;/b&gt;&lt;br /&gt;Try again! </td><td> {{int:Loginproblem}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginprompt&action=edit loginprompt]<br> [[MediaWiki_talk:Loginprompt|Talk]] </td><td> You must have cookies enabled to log in to Wikipedia. </td><td> {{int:Loginprompt}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginreqtext&action=edit loginreqtext]<br> [[MediaWiki_talk:Loginreqtext|Talk]] </td><td> You must &#91;&#91;special:Userlogin&#124;login]] to view other pages. </td><td> {{int:Loginreqtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginreqtitle&action=edit loginreqtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Loginreqtitle|Talk]] </td><td> Login Required </td><td> {{int:Loginreqtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginsuccess&action=edit loginsuccess]<br> [[MediaWiki_talk:Loginsuccess|Talk]] </td><td> You are now logged in to Wikipedia as &quot;$1&quot;. </td><td> {{int:Loginsuccess}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Loginsuccesstitle&action=edit loginsuccesstitle]<br> [[MediaWiki_talk:Loginsuccesstitle|Talk]] </td><td> Login successful </td><td> {{int:Loginsuccesstitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Logout&action=edit logout]<br> [[MediaWiki_talk:Logout|Talk]] </td><td> Log out </td><td> {{int:Logout}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Logouttext&action=edit logouttext]<br> [[MediaWiki_talk:Logouttext|Talk]] </td><td> You are now logged out. You can continue to use Wikipedia anonymously, or you can log in again as the same or as a different user. Note that some pages may continue to be displayed as if you were still logged in, until you clear your browser cache </td><td> {{int:Logouttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Logouttitle&action=edit logouttitle]<br> [[MediaWiki_talk:Logouttitle|Talk]] </td><td> User logout </td><td> {{int:Logouttitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Lonelypages&action=edit lonelypages]<br> [[MediaWiki_talk:Lonelypages|Talk]] </td><td> Orphaned pages </td><td> {{int:Lonelypages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Longpages&action=edit longpages]<br> [[MediaWiki_talk:Longpages|Talk]] </td><td> Long pages </td><td> {{int:Longpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Longpagewarning&action=edit longpagewarning]<br> [[MediaWiki_talk:Longpagewarning|Talk]] </td><td> WARNING: This page is $1 kilobytes long; some browsers may have problems editing pages approaching or longer than 32kb. Please consider breaking the page into smaller sections. </td><td> {{int:Longpagewarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mailerror&action=edit mailerror]<br> [[MediaWiki_talk:Mailerror|Talk]] </td><td> Error sending mail: $1 </td><td> {{int:Mailerror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mailmypassword&action=edit mailmypassword]<br> [[MediaWiki_talk:Mailmypassword|Talk]] </td><td> Mail me a new password </td><td> {{int:Mailmypassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mailnologin&action=edit mailnologin]<br> [[MediaWiki_talk:Mailnologin|Talk]] </td><td> No send address </td><td> {{int:Mailnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mailnologintext&action=edit mailnologintext]<br> [[MediaWiki_talk:Mailnologintext|Talk]] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;{{localurl:Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; and have a valid e-mail address in your &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Preferences&quot;&gt;preferences&lt;/a&gt; to send e-mail to other users. </td><td> {{int:Mailnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mainpage&action=edit mainpage]<br> [[MediaWiki_talk:Mainpage|Talk]] </td><td> Main Page </td><td> {{int:Mainpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mainpagedocfooter&action=edit mainpagedocfooter]<br> [[MediaWiki_talk:Mainpagedocfooter|Talk]] </td><td> Please see &#91;http&#58;//meta.wikipedia.org/wiki/MediaWiki_i18n documentation on customizing the interface] and the &#91;http&#58;//meta.wikipedia.org/wiki/MediaWiki_User%27s_Guide User&#39;s Guide] for usage and configuration help. </td><td> {{int:Mainpagedocfooter}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mainpagetext&action=edit mainpagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Mainpagetext|Talk]] </td><td> Wiki software successfully installed. </td><td> {{int:Mainpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Maintenance&action=edit maintenance]<br> [[MediaWiki_talk:Maintenance|Talk]] </td><td> Maintenance page </td><td> {{int:Maintenance}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Maintenancebacklink&action=edit maintenancebacklink]<br> [[MediaWiki_talk:Maintenancebacklink|Talk]] </td><td> Back to Maintenance Page </td><td> {{int:Maintenancebacklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Maintnancepagetext&action=edit maintnancepagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Maintnancepagetext|Talk]] </td><td> This page includes several handy tools for everyday maintenance. Some of these functions tend to stress the database, so please do not hit reload after every item you fixed ;-) </td><td> {{int:Maintnancepagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysop&action=edit makesysop]<br> [[MediaWiki_talk:Makesysop|Talk]] </td><td> Make a user into a sysop </td><td> {{int:Makesysop}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopfail&action=edit makesysopfail]<br> [[MediaWiki_talk:Makesysopfail|Talk]] </td><td> &lt;b&gt;User &quot;$1&quot; could not be made into a sysop. (Did you enter the name correctly?)&lt;/b&gt; </td><td> {{int:Makesysopfail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopname&action=edit makesysopname]<br> [[MediaWiki_talk:Makesysopname|Talk]] </td><td> Name of the user: </td><td> {{int:Makesysopname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopok&action=edit makesysopok]<br> [[MediaWiki_talk:Makesysopok|Talk]] </td><td> &lt;b&gt;User &quot;$1&quot; is now a sysop&lt;/b&gt; </td><td> {{int:Makesysopok}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysopsubmit&action=edit makesysopsubmit]<br> [[MediaWiki_talk:Makesysopsubmit|Talk]] </td><td> Make this user into a sysop </td><td> {{int:Makesysopsubmit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysoptext&action=edit makesysoptext]<br> [[MediaWiki_talk:Makesysoptext|Talk]] </td><td> This form is used by bureaucrats to turn ordinary users into administrators. Type the name of the user in the box and press the button to make the user an administrator </td><td> {{int:Makesysoptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Makesysoptitle&action=edit makesysoptitle]<br> [[MediaWiki_talk:Makesysoptitle|Talk]] </td><td> Make a user into a sysop </td><td> {{int:Makesysoptitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Matchtotals&action=edit matchtotals]<br> [[MediaWiki_talk:Matchtotals|Talk]] </td><td> The query &quot;$1&quot; matched $2 page titles and the text of $3 pages. </td><td> {{int:Matchtotals}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math&action=edit math]<br> [[MediaWiki_talk:Math|Talk]] </td><td> Rendering math </td><td> {{int:Math}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_bad_output&action=edit math_bad_output]<br> [[MediaWiki_talk:Math_bad_output|Talk]] </td><td> Can&#39;t write to or create math output directory </td><td> {{int:Math_bad_output}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_bad_tmpdir&action=edit math_bad_tmpdir]<br> [[MediaWiki_talk:Math_bad_tmpdir|Talk]] </td><td> Can&#39;t write to or create math temp directory </td><td> {{int:Math_bad_tmpdir}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_failure&action=edit math_failure]<br> [[MediaWiki_talk:Math_failure|Talk]] </td><td> Failed to parse </td><td> {{int:Math_failure}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_image_error&action=edit math_image_error]<br> [[MediaWiki_talk:Math_image_error|Talk]] </td><td> PNG conversion failed; check for correct installation of latex, dvips, gs, and convert </td><td> {{int:Math_image_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_lexing_error&action=edit math_lexing_error]<br> [[MediaWiki_talk:Math_lexing_error|Talk]] </td><td> lexing error </td><td> {{int:Math_lexing_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_notexvc&action=edit math_notexvc]<br> [[MediaWiki_talk:Math_notexvc|Talk]] </td><td> Missing texvc executable; please see math/README to configure. </td><td> {{int:Math_notexvc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_sample&action=edit math_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Math_sample|Talk]] </td><td> Insert formula here </td><td> {{int:Math_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_syntax_error&action=edit math_syntax_error]<br> [[MediaWiki_talk:Math_syntax_error|Talk]] </td><td> syntax error </td><td> {{int:Math_syntax_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_tip&action=edit math_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Math_tip|Talk]] </td><td> Mathematical formula (LaTeX) </td><td> {{int:Math_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_unknown_error&action=edit math_unknown_error]<br> [[MediaWiki_talk:Math_unknown_error|Talk]] </td><td> unknown error </td><td> {{int:Math_unknown_error}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Math_unknown_function&action=edit math_unknown_function]<br> [[MediaWiki_talk:Math_unknown_function|Talk]] </td><td> unknown function </td><td> {{int:Math_unknown_function}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Media_sample&action=edit media_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Media_sample|Talk]] </td><td> Example.mp3 </td><td> {{int:Media_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Media_tip&action=edit media_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Media_tip|Talk]] </td><td> Media file link </td><td> {{int:Media_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Minlength&action=edit minlength]<br> [[MediaWiki_talk:Minlength|Talk]] </td><td> Image names must be at least three letters. </td><td> {{int:Minlength}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Minoredit&action=edit minoredit]<br> [[MediaWiki_talk:Minoredit|Talk]] </td><td> This is a minor edit </td><td> {{int:Minoredit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Minoreditletter&action=edit minoreditletter]<br> [[MediaWiki_talk:Minoreditletter|Talk]] </td><td> M </td><td> {{int:Minoreditletter}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mispeelings&action=edit mispeelings]<br> [[MediaWiki_talk:Mispeelings|Talk]] </td><td> Pages with misspellings </td><td> {{int:Mispeelings}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mispeelingspage&action=edit mispeelingspage]<br> [[MediaWiki_talk:Mispeelingspage|Talk]] </td><td> List of common misspellings </td><td> {{int:Mispeelingspage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mispeelingstext&action=edit mispeelingstext]<br> [[MediaWiki_talk:Mispeelingstext|Talk]] </td><td> The following pages contain a common misspelling, which are listed on $1. The correct spelling might be given (like this). </td><td> {{int:Mispeelingstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missingarticle&action=edit missingarticle]<br> [[MediaWiki_talk:Missingarticle|Talk]] </td><td> The database did not find the text of a page that it should have found, named &quot;$1&quot;. &lt;p&gt;This is usually caused by following an outdated diff or history link to a page that has been deleted. &lt;p&gt;If this is not the case, you may have found a bug in the software. Please report this to an administrator, making note of the URL. </td><td> {{int:Missingarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missingimage&action=edit missingimage]<br> [[MediaWiki_talk:Missingimage|Talk]] </td><td> &lt;b&gt;Missing image&lt;/b&gt;&lt;br /&gt;&lt;i&gt;$1&lt;/i&gt; </td><td> {{int:Missingimage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missinglanguagelinks&action=edit missinglanguagelinks]<br> [[MediaWiki_talk:Missinglanguagelinks|Talk]] </td><td> Missing Language Links </td><td> {{int:Missinglanguagelinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missinglanguagelinksbutton&action=edit missinglanguagelinksbutton]<br> [[MediaWiki_talk:Missinglanguagelinksbutton|Talk]] </td><td> Find missing language links for </td><td> {{int:Missinglanguagelinksbutton}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Missinglanguagelinkstext&action=edit missinglanguagelinkstext]<br> [[MediaWiki_talk:Missinglanguagelinkstext|Talk]] </td><td> These pages do &lt;i&gt;not&lt;/i&gt; link to their counterpart in $1. Redirects and subpages are &lt;i&gt;not&lt;/i&gt; shown. </td><td> {{int:Missinglanguagelinkstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Moredotdotdot&action=edit moredotdotdot]<br> [[MediaWiki_talk:Moredotdotdot|Talk]] </td><td> More... </td><td> {{int:Moredotdotdot}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Move&action=edit move]<br> [[MediaWiki_talk:Move|Talk]] </td><td> Move </td><td> {{int:Move}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movearticle&action=edit movearticle]<br> [[MediaWiki_talk:Movearticle|Talk]] </td><td> Move page </td><td> {{int:Movearticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movedto&action=edit movedto]<br> [[MediaWiki_talk:Movedto|Talk]] </td><td> moved to </td><td> {{int:Movedto}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movenologin&action=edit movenologin]<br> [[MediaWiki_talk:Movenologin|Talk]] </td><td> Not logged in </td><td> {{int:Movenologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movenologintext&action=edit movenologintext]<br> [[MediaWiki_talk:Movenologintext|Talk]] </td><td> You must be a registered user and &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to move a page. </td><td> {{int:Movenologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepage&action=edit movepage]<br> [[MediaWiki_talk:Movepage|Talk]] </td><td> Move page </td><td> {{int:Movepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepagebtn&action=edit movepagebtn]<br> [[MediaWiki_talk:Movepagebtn|Talk]] </td><td> Move page </td><td> {{int:Movepagebtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepagetalktext&action=edit movepagetalktext]<br> [[MediaWiki_talk:Movepagetalktext|Talk]] </td><td> The associated talk page, if any, will be automatically moved along with it &#39;&#39;&#39;unless:&#39;&#39;&#39; *You are moving the page across namespaces, *A non-empty talk page already exists under the new name, or *You uncheck the box below. In those cases, you will have to move or merge the page manually if desired. </td><td> {{int:Movepagetalktext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movepagetext&action=edit movepagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Movepagetext|Talk]] </td><td> Using the form below will rename a page, moving all of its history to the new name. The old title will become a redirect page to the new title. Links to the old page title will not be changed; be sure to &#91;&#91;Special:Maintenance&#124;check]] for double or broken redirects. You are responsible for making sure that links continue to point where they are supposed to go. Note that the page will &#39;&#39;&#39;not&#39;&#39;&#39; be moved if there is already a page at the new title, unless it is empty or a redirect and has no past edit history. This means that you can rename a page back to where it was just renamed from if you make a mistake, and you cannot overwrite an existing page. &lt;b&gt;WARNING!&lt;/b&gt; This can be a drastic and unexpected change for a popular page; please be sure you understand the consequences of this before proceeding. </td><td> {{int:Movepagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movetalk&action=edit movetalk]<br> [[MediaWiki_talk:Movetalk|Talk]] </td><td> Move &quot;talk&quot; page as well, if applicable. </td><td> {{int:Movetalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Movethispage&action=edit movethispage]<br> [[MediaWiki_talk:Movethispage|Talk]] </td><td> Move this page </td><td> {{int:Movethispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mycontris&action=edit mycontris]<br> [[MediaWiki_talk:Mycontris|Talk]] </td><td> My contributions </td><td> {{int:Mycontris}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mypage&action=edit mypage]<br> [[MediaWiki_talk:Mypage|Talk]] </td><td> My page </td><td> {{int:Mypage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Mytalk&action=edit mytalk]<br> [[MediaWiki_talk:Mytalk|Talk]] </td><td> My talk </td><td> {{int:Mytalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Navigation&action=edit navigation]<br> [[MediaWiki_talk:Navigation|Talk]] </td><td> Navigation </td><td> {{int:Navigation}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nbytes&action=edit nbytes]<br> [[MediaWiki_talk:Nbytes|Talk]] </td><td> $1 bytes </td><td> {{int:Nbytes}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nchanges&action=edit nchanges]<br> [[MediaWiki_talk:Nchanges|Talk]] </td><td> $1 changes </td><td> {{int:Nchanges}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newarticle&action=edit newarticle]<br> [[MediaWiki_talk:Newarticle|Talk]] </td><td> (New) </td><td> {{int:Newarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newarticletext&action=edit newarticletext]<br> [[MediaWiki_talk:Newarticletext|Talk]] </td><td> You&#39;ve followed a link to a page that doesn&#39;t exist yet. To create the page, start typing in the box below (see the &#91;&#91;Wikipedia:Help&#124;help page]] for more info). If you are here by mistake, just click your browser&#39;s &#39;&#39;&#39;back&#39;&#39;&#39; button. </td><td> {{int:Newarticletext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newmessages&action=edit newmessages]<br> [[MediaWiki_talk:Newmessages|Talk]] </td><td> You have $1. </td><td> {{int:Newmessages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newmessageslink&action=edit newmessageslink]<br> [[MediaWiki_talk:Newmessageslink|Talk]] </td><td> new messages </td><td> {{int:Newmessageslink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpage&action=edit newpage]<br> [[MediaWiki_talk:Newpage|Talk]] </td><td> New page </td><td> {{int:Newpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpageletter&action=edit newpageletter]<br> [[MediaWiki_talk:Newpageletter|Talk]] </td><td> N </td><td> {{int:Newpageletter}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpages&action=edit newpages]<br> [[MediaWiki_talk:Newpages|Talk]] </td><td> New pages </td><td> {{int:Newpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newpassword&action=edit newpassword]<br> [[MediaWiki_talk:Newpassword|Talk]] </td><td> New password </td><td> {{int:Newpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newtitle&action=edit newtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Newtitle|Talk]] </td><td> To new title </td><td> {{int:Newtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Newusersonly&action=edit newusersonly]<br> [[MediaWiki_talk:Newusersonly|Talk]] </td><td> (new users only) </td><td> {{int:Newusersonly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Next&action=edit next]<br> [[MediaWiki_talk:Next|Talk]] </td><td> next </td><td> {{int:Next}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nextn&action=edit nextn]<br> [[MediaWiki_talk:Nextn|Talk]] </td><td> next $1 </td><td> {{int:Nextn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nlinks&action=edit nlinks]<br> [[MediaWiki_talk:Nlinks|Talk]] </td><td> $1 links </td><td> {{int:Nlinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noaffirmation&action=edit noaffirmation]<br> [[MediaWiki_talk:Noaffirmation|Talk]] </td><td> You must affirm that your upload does not violate any copyrights. </td><td> {{int:Noaffirmation}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noarticletext&action=edit noarticletext]<br> [[MediaWiki_talk:Noarticletext|Talk]] </td><td> (There is currently no text in this page) </td><td> {{int:Noarticletext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noblockreason&action=edit noblockreason]<br> [[MediaWiki_talk:Noblockreason|Talk]] </td><td> You must supply a reason for the block. </td><td> {{int:Noblockreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noconnect&action=edit noconnect]<br> [[MediaWiki_talk:Noconnect|Talk]] </td><td> Sorry! The wiki is experiencing some technical difficulties, and cannot contact the database server. </td><td> {{int:Noconnect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nocontribs&action=edit nocontribs]<br> [[MediaWiki_talk:Nocontribs|Talk]] </td><td> No changes were found matching these criteria. </td><td> {{int:Nocontribs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nocookieslogin&action=edit nocookieslogin]<br> [[MediaWiki_talk:Nocookieslogin|Talk]] </td><td> Wikipedia uses cookies to log in users. You have cookies disabled. Please enable them and try again. </td><td> {{int:Nocookieslogin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nocookiesnew&action=edit nocookiesnew]<br> [[MediaWiki_talk:Nocookiesnew|Talk]] </td><td> The user account was created, but you are not logged in. Wikipedia uses cookies to log in users. You have cookies disabled. Please enable them, then log in with your new username and password. </td><td> {{int:Nocookiesnew}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nocreativecommons&action=edit nocreativecommons]<br> [[MediaWiki_talk:Nocreativecommons|Talk]] </td><td> Creative Commons RDF metadata disabled for this server. </td><td> {{int:Nocreativecommons}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nodb&action=edit nodb]<br> [[MediaWiki_talk:Nodb|Talk]] </td><td> Could not select database $1 </td><td> {{int:Nodb}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nodublincore&action=edit nodublincore]<br> [[MediaWiki_talk:Nodublincore|Talk]] </td><td> Dublin Core RDF metadata disabled for this server. </td><td> {{int:Nodublincore}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noemail&action=edit noemail]<br> [[MediaWiki_talk:Noemail|Talk]] </td><td> There is no e-mail address recorded for user &quot;$1&quot;. </td><td> {{int:Noemail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noemailtext&action=edit noemailtext]<br> [[MediaWiki_talk:Noemailtext|Talk]] </td><td> This user has not specified a valid e-mail address, or has chosen not to receive e-mail from other users. </td><td> {{int:Noemailtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noemailtitle&action=edit noemailtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Noemailtitle|Talk]] </td><td> No e-mail address </td><td> {{int:Noemailtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nogomatch&action=edit nogomatch]<br> [[MediaWiki_talk:Nogomatch|Talk]] </td><td> No page with this exact title exists, trying full text search. </td><td> {{int:Nogomatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nohistory&action=edit nohistory]<br> [[MediaWiki_talk:Nohistory|Talk]] </td><td> There is no edit history for this page. </td><td> {{int:Nohistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nolinkshere&action=edit nolinkshere]<br> [[MediaWiki_talk:Nolinkshere|Talk]] </td><td> No pages link to here. </td><td> {{int:Nolinkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nolinkstoimage&action=edit nolinkstoimage]<br> [[MediaWiki_talk:Nolinkstoimage|Talk]] </td><td> There are no pages that link to this image. </td><td> {{int:Nolinkstoimage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Noname&action=edit noname]<br> [[MediaWiki_talk:Noname|Talk]] </td><td> You have not specified a valid user name. </td><td> {{int:Noname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nonefound&action=edit nonefound]<br> [[MediaWiki_talk:Nonefound|Talk]] </td><td> &lt;strong&gt;Note&lt;/strong&gt;: unsuccessful searches are often caused by searching for common words like &quot;have&quot; and &quot;from&quot;, which are not indexed, or by specifying more than one search term (only pages containing all of the search terms will appear in the result). </td><td> {{int:Nonefound}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nospecialpagetext&action=edit nospecialpagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Nospecialpagetext|Talk]] </td><td> You have requested a special page that is not recognized by the wiki. </td><td> {{int:Nospecialpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchaction&action=edit nosuchaction]<br> [[MediaWiki_talk:Nosuchaction|Talk]] </td><td> No such action </td><td> {{int:Nosuchaction}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchactiontext&action=edit nosuchactiontext]<br> [[MediaWiki_talk:Nosuchactiontext|Talk]] </td><td> The action specified by the URL is not recognized by the wiki </td><td> {{int:Nosuchactiontext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchspecialpage&action=edit nosuchspecialpage]<br> [[MediaWiki_talk:Nosuchspecialpage|Talk]] </td><td> No such special page </td><td> {{int:Nosuchspecialpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nosuchuser&action=edit nosuchuser]<br> [[MediaWiki_talk:Nosuchuser|Talk]] </td><td> There is no user by the name &quot;$1&quot;. Check your spelling, or use the form below to create a new user account. </td><td> {{int:Nosuchuser}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notacceptable&action=edit notacceptable]<br> [[MediaWiki_talk:Notacceptable|Talk]] </td><td> The wiki server can&#39;t provide data in a format your client can read. </td><td> {{int:Notacceptable}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notanarticle&action=edit notanarticle]<br> [[MediaWiki_talk:Notanarticle|Talk]] </td><td> Not a content page </td><td> {{int:Notanarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notargettext&action=edit notargettext]<br> [[MediaWiki_talk:Notargettext|Talk]] </td><td> You have not specified a target page or user to perform this function on. </td><td> {{int:Notargettext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notargettitle&action=edit notargettitle]<br> [[MediaWiki_talk:Notargettitle|Talk]] </td><td> No target </td><td> {{int:Notargettitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Note&action=edit note]<br> [[MediaWiki_talk:Note|Talk]] </td><td> &lt;strong&gt;Note:&lt;/strong&gt; </td><td> {{int:Note}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notextmatches&action=edit notextmatches]<br> [[MediaWiki_talk:Notextmatches|Talk]] </td><td> No page text matches </td><td> {{int:Notextmatches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notitlematches&action=edit notitlematches]<br> [[MediaWiki_talk:Notitlematches|Talk]] </td><td> No page title matches </td><td> {{int:Notitlematches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Notloggedin&action=edit notloggedin]<br> [[MediaWiki_talk:Notloggedin|Talk]] </td><td> Not logged in </td><td> {{int:Notloggedin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nowatchlist&action=edit nowatchlist]<br> [[MediaWiki_talk:Nowatchlist|Talk]] </td><td> You have no items on your watchlist. </td><td> {{int:Nowatchlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nowiki_sample&action=edit nowiki_sample]<br> [[MediaWiki_talk:Nowiki_sample|Talk]] </td><td> Insert non-formatted text here </td><td> {{int:Nowiki_sample}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nowiki_tip&action=edit nowiki_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Nowiki_tip|Talk]] </td><td> Ignore wiki formatting </td><td> {{int:Nowiki_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-category&action=edit nstab-category]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-category|Talk]] </td><td> Category </td><td> {{int:Nstab-category}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-help&action=edit nstab-help]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-help|Talk]] </td><td> Help </td><td> {{int:Nstab-help}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-image&action=edit nstab-image]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-image|Talk]] </td><td> Image </td><td> {{int:Nstab-image}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-main&action=edit nstab-main]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-main|Talk]] </td><td> Article </td><td> {{int:Nstab-main}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-media&action=edit nstab-media]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-media|Talk]] </td><td> Media </td><td> {{int:Nstab-media}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-mediawiki&action=edit nstab-mediawiki]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-mediawiki|Talk]] </td><td> Message </td><td> {{int:Nstab-mediawiki}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-special&action=edit nstab-special]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-special|Talk]] </td><td> Special </td><td> {{int:Nstab-special}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-template&action=edit nstab-template]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-template|Talk]] </td><td> Template </td><td> {{int:Nstab-template}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-user&action=edit nstab-user]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-user|Talk]] </td><td> User page </td><td> {{int:Nstab-user}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nstab-wp&action=edit nstab-wp]<br> [[MediaWiki_talk:Nstab-wp|Talk]] </td><td> About </td><td> {{int:Nstab-wp}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Nviews&action=edit nviews]<br> [[MediaWiki_talk:Nviews|Talk]] </td><td> $1 views </td><td> {{int:Nviews}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ok&action=edit ok]<br> [[MediaWiki_talk:Ok|Talk]] </td><td> OK </td><td> {{int:Ok}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Oldpassword&action=edit oldpassword]<br> [[MediaWiki_talk:Oldpassword|Talk]] </td><td> Old password </td><td> {{int:Oldpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Orig&action=edit orig]<br> [[MediaWiki_talk:Orig|Talk]] </td><td> orig </td><td> {{int:Orig}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Orphans&action=edit orphans]<br> [[MediaWiki_talk:Orphans|Talk]] </td><td> Orphaned pages </td><td> {{int:Orphans}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Othercontribs&action=edit othercontribs]<br> [[MediaWiki_talk:Othercontribs|Talk]] </td><td> Based on work by $1. </td><td> {{int:Othercontribs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Otherlanguages&action=edit otherlanguages]<br> [[MediaWiki_talk:Otherlanguages|Talk]] </td><td> Other languages </td><td> {{int:Otherlanguages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Pagemovedsub&action=edit pagemovedsub]<br> [[MediaWiki_talk:Pagemovedsub|Talk]] </td><td> Move succeeded </td><td> {{int:Pagemovedsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Pagemovedtext&action=edit pagemovedtext]<br> [[MediaWiki_talk:Pagemovedtext|Talk]] </td><td> Page &quot;&#91;&#91;$1]]&quot; moved to &quot;&#91;&#91;$2]]&quot;. </td><td> {{int:Pagemovedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Pagetitle&action=edit pagetitle]<br> [[MediaWiki_talk:Pagetitle|Talk]] </td><td> $1 - Wikipedia </td><td> {{int:Pagetitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Passwordremindertext&action=edit passwordremindertext]<br> [[MediaWiki_talk:Passwordremindertext|Talk]] </td><td> Someone (probably you, from IP address $1) requested that we send you a new Wikipedia login password. The password for user &quot;$2&quot; is now &quot;$3&quot;. You should log in and change your password now. </td><td> {{int:Passwordremindertext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Passwordremindertitle&action=edit passwordremindertitle]<br> [[MediaWiki_talk:Passwordremindertitle|Talk]] </td><td> Password reminder from Wikipedia </td><td> {{int:Passwordremindertitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Passwordsent&action=edit passwordsent]<br> [[MediaWiki_talk:Passwordsent|Talk]] </td><td> A new password has been sent to the e-mail address registered for &quot;$1&quot;. Please log in again after you receive it. </td><td> {{int:Passwordsent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Perfcached&action=edit perfcached]<br> [[MediaWiki_talk:Perfcached|Talk]] </td><td> The following data is cached and may not be completely up to date: </td><td> {{int:Perfcached}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Perfdisabled&action=edit perfdisabled]<br> [[MediaWiki_talk:Perfdisabled|Talk]] </td><td> Sorry! This feature has been temporarily disabled because it slows the database down to the point that no one can use the wiki. </td><td> {{int:Perfdisabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Perfdisabledsub&action=edit perfdisabledsub]<br> [[MediaWiki_talk:Perfdisabledsub|Talk]] </td><td> Here&#39;s a saved copy from $1: </td><td> {{int:Perfdisabledsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Personaltools&action=edit personaltools]<br> [[MediaWiki_talk:Personaltools|Talk]] </td><td> Personal tools </td><td> {{int:Personaltools}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Popularpages&action=edit popularpages]<br> [[MediaWiki_talk:Popularpages|Talk]] </td><td> Popular pages </td><td> {{int:Popularpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Portal&action=edit portal]<br> [[MediaWiki_talk:Portal|Talk]] </td><td> Community portal </td><td> {{int:Portal}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Portal-url&action=edit portal-url]<br> [[MediaWiki_talk:Portal-url|Talk]] </td><td> Wikipedia:Community Portal </td><td> {{int:Portal-url}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Postcomment&action=edit postcomment]<br> [[MediaWiki_talk:Postcomment|Talk]] </td><td> Post a comment </td><td> {{int:Postcomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Poweredby&action=edit poweredby]<br> [[MediaWiki_talk:Poweredby|Talk]] </td><td> Wikipedia is powered by &#91;http&#58;//www.mediawiki.org/ MediaWiki], an open source wiki engine. </td><td> {{int:Poweredby}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Powersearch&action=edit powersearch]<br> [[MediaWiki_talk:Powersearch|Talk]] </td><td> Search </td><td> {{int:Powersearch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Powersearchtext&action=edit powersearchtext]<br> [[MediaWiki_talk:Powersearchtext|Talk]] </td><td> Search in namespaces :&lt;br /&gt; $1&lt;br /&gt; $2 List redirects &amp;nbsp; Search for $3 $9 </td><td> {{int:Powersearchtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Preferences&action=edit preferences]<br> [[MediaWiki_talk:Preferences|Talk]] </td><td> Preferences </td><td> {{int:Preferences}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefs-help-userdata&action=edit prefs-help-userdata]<br> [[MediaWiki_talk:Prefs-help-userdata|Talk]] </td><td> * &lt;strong&gt;Real name&lt;/strong&gt; (optional): if you choose to provide it this will be used for giving you attribution for your work.&lt;br/&gt; * &lt;strong&gt;Email&lt;/strong&gt; (optional): Enables people to contact you through the website without you having to reveal your email address to them, and it can be used to send you a new password if you forget it. </td><td> {{int:Prefs-help-userdata}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefs-misc&action=edit prefs-misc]<br> [[MediaWiki_talk:Prefs-misc|Talk]] </td><td> Misc settings </td><td> {{int:Prefs-misc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefs-personal&action=edit prefs-personal]<br> [[MediaWiki_talk:Prefs-personal|Talk]] </td><td> User data </td><td> {{int:Prefs-personal}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefs-rc&action=edit prefs-rc]<br> [[MediaWiki_talk:Prefs-rc|Talk]] </td><td> Recent changes and stub display </td><td> {{int:Prefs-rc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefslogintext&action=edit prefslogintext]<br> [[MediaWiki_talk:Prefslogintext|Talk]] </td><td> You are logged in as &quot;$1&quot;. Your internal ID number is $2. See &#91;&#91;Wikipedia:User preferences help]] for help deciphering the options. </td><td> {{int:Prefslogintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefsnologin&action=edit prefsnologin]<br> [[MediaWiki_talk:Prefsnologin|Talk]] </td><td> Not logged in </td><td> {{int:Prefsnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefsnologintext&action=edit prefsnologintext]<br> [[MediaWiki_talk:Prefsnologintext|Talk]] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to set user preferences. </td><td> {{int:Prefsnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prefsreset&action=edit prefsreset]<br> [[MediaWiki_talk:Prefsreset|Talk]] </td><td> Preferences have been reset from storage. </td><td> {{int:Prefsreset}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Preview&action=edit preview]<br> [[MediaWiki_talk:Preview|Talk]] </td><td> Preview </td><td> {{int:Preview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Previewconflict&action=edit previewconflict]<br> [[MediaWiki_talk:Previewconflict|Talk]] </td><td> This preview reflects the text in the upper text editing area as it will appear if you choose to save. </td><td> {{int:Previewconflict}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Previewnote&action=edit previewnote]<br> [[MediaWiki_talk:Previewnote|Talk]] </td><td> Remember that this is only a preview, and has not yet been saved! </td><td> {{int:Previewnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Prevn&action=edit prevn]<br> [[MediaWiki_talk:Prevn|Talk]] </td><td> previous $1 </td><td> {{int:Prevn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Printableversion&action=edit printableversion]<br> [[MediaWiki_talk:Printableversion|Talk]] </td><td> Printable version </td><td> {{int:Printableversion}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Printsubtitle&action=edit printsubtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Printsubtitle|Talk]] </td><td> (From http&#58;//te.wikipedia.org) </td><td> {{int:Printsubtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protect&action=edit protect]<br> [[MediaWiki_talk:Protect|Talk]] </td><td> Protect </td><td> {{int:Protect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectcomment&action=edit protectcomment]<br> [[MediaWiki_talk:Protectcomment|Talk]] </td><td> Reason for protecting </td><td> {{int:Protectcomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedarticle&action=edit protectedarticle]<br> [[MediaWiki_talk:Protectedarticle|Talk]] </td><td> protected &#91;&#91;$1]] </td><td> {{int:Protectedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedpage&action=edit protectedpage]<br> [[MediaWiki_talk:Protectedpage|Talk]] </td><td> Protected page </td><td> {{int:Protectedpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedpagewarning&action=edit protectedpagewarning]<br> [[MediaWiki_talk:Protectedpagewarning|Talk]] </td><td> WARNING: This page has been locked so that only users with sysop privileges can edit it. Be sure you are following the &lt;a href=&#39;/w/wiki.phtml/Wikipedia:Protected_page_guidelines&#39;&gt;protected page guidelines&lt;/a&gt;. </td><td> {{int:Protectedpagewarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectedtext&action=edit protectedtext]<br> [[MediaWiki_talk:Protectedtext|Talk]] </td><td> This page has been locked to prevent editing; there are a number of reasons why this may be so, please see &#91;&#91;Wikipedia:Protected page]]. You can view and copy the source of this page: </td><td> {{int:Protectedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectlogpage&action=edit protectlogpage]<br> [[MediaWiki_talk:Protectlogpage|Talk]] </td><td> Protection_log </td><td> {{int:Protectlogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectlogtext&action=edit protectlogtext]<br> [[MediaWiki_talk:Protectlogtext|Talk]] </td><td> Below is a list of page locks/unlocks. See &#91;&#91;Wikipedia:Protected page]] for more information. </td><td> {{int:Protectlogtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectpage&action=edit protectpage]<br> [[MediaWiki_talk:Protectpage|Talk]] </td><td> Protect page </td><td> {{int:Protectpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectreason&action=edit protectreason]<br> [[MediaWiki_talk:Protectreason|Talk]] </td><td> (give a reason) </td><td> {{int:Protectreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectsub&action=edit protectsub]<br> [[MediaWiki_talk:Protectsub|Talk]] </td><td> (Protecting &quot;$1&quot;) </td><td> {{int:Protectsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Protectthispage&action=edit protectthispage]<br> [[MediaWiki_talk:Protectthispage|Talk]] </td><td> Protect this page </td><td> {{int:Protectthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Proxyblocker&action=edit proxyblocker]<br> [[MediaWiki_talk:Proxyblocker|Talk]] </td><td> Proxy blocker </td><td> {{int:Proxyblocker}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Proxyblockreason&action=edit proxyblockreason]<br> [[MediaWiki_talk:Proxyblockreason|Talk]] </td><td> Your IP address has been blocked because it is an open proxy. Please contact your Internet service provider or tech support and inform them of this serious security problem. </td><td> {{int:Proxyblockreason}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Proxyblocksuccess&action=edit proxyblocksuccess]<br> [[MediaWiki_talk:Proxyblocksuccess|Talk]] </td><td> Done. </td><td> {{int:Proxyblocksuccess}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbbrowse&action=edit qbbrowse]<br> [[MediaWiki_talk:Qbbrowse|Talk]] </td><td> Browse </td><td> {{int:Qbbrowse}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbedit&action=edit qbedit]<br> [[MediaWiki_talk:Qbedit|Talk]] </td><td> Edit </td><td> {{int:Qbedit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbfind&action=edit qbfind]<br> [[MediaWiki_talk:Qbfind|Talk]] </td><td> Find </td><td> {{int:Qbfind}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbmyoptions&action=edit qbmyoptions]<br> [[MediaWiki_talk:Qbmyoptions|Talk]] </td><td> My pages </td><td> {{int:Qbmyoptions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbpageinfo&action=edit qbpageinfo]<br> [[MediaWiki_talk:Qbpageinfo|Talk]] </td><td> Context </td><td> {{int:Qbpageinfo}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbpageoptions&action=edit qbpageoptions]<br> [[MediaWiki_talk:Qbpageoptions|Talk]] </td><td> This page </td><td> {{int:Qbpageoptions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbsettings&action=edit qbsettings]<br> [[MediaWiki_talk:Qbsettings|Talk]] </td><td> Quickbar settings </td><td> {{int:Qbsettings}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Qbspecialpages&action=edit qbspecialpages]<br> [[MediaWiki_talk:Qbspecialpages|Talk]] </td><td> Special pages </td><td> {{int:Qbspecialpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Querybtn&action=edit querybtn]<br> [[MediaWiki_talk:Querybtn|Talk]] </td><td> Submit query </td><td> {{int:Querybtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Querysuccessful&action=edit querysuccessful]<br> [[MediaWiki_talk:Querysuccessful|Talk]] </td><td> Query successful </td><td> {{int:Querysuccessful}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Randompage&action=edit randompage]<br> [[MediaWiki_talk:Randompage|Talk]] </td><td> Random page </td><td> {{int:Randompage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Range_block_disabled&action=edit range_block_disabled]<br> [[MediaWiki_talk:Range_block_disabled|Talk]] </td><td> The sysop ability to create range blocks is disabled. </td><td> {{int:Range_block_disabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rchide&action=edit rchide]<br> [[MediaWiki_talk:Rchide|Talk]] </td><td> in $4 form; $1 minor edits; $2 secondary namespaces; $3 multiple edits. </td><td> {{int:Rchide}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rclinks&action=edit rclinks]<br> [[MediaWiki_talk:Rclinks|Talk]] </td><td> Show last $1 changes in last $2 days&lt;br /&gt;$3 </td><td> {{int:Rclinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rclistfrom&action=edit rclistfrom]<br> [[MediaWiki_talk:Rclistfrom|Talk]] </td><td> Show new changes starting from $1 </td><td> {{int:Rclistfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcliu&action=edit rcliu]<br> [[MediaWiki_talk:Rcliu|Talk]] </td><td> ; $1 edits from logged in users </td><td> {{int:Rcliu}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcloaderr&action=edit rcloaderr]<br> [[MediaWiki_talk:Rcloaderr|Talk]] </td><td> Loading recent changes </td><td> {{int:Rcloaderr}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rclsub&action=edit rclsub]<br> [[MediaWiki_talk:Rclsub|Talk]] </td><td> (to pages linked from &quot;$1&quot;) </td><td> {{int:Rclsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcnote&action=edit rcnote]<br> [[MediaWiki_talk:Rcnote|Talk]] </td><td> Below are the last &lt;strong&gt;$1&lt;/strong&gt; changes in last &lt;strong&gt;$2&lt;/strong&gt; days. </td><td> {{int:Rcnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rcnotefrom&action=edit rcnotefrom]<br> [[MediaWiki_talk:Rcnotefrom|Talk]] </td><td> Below are the changes since &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; (up to &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; shown). </td><td> {{int:Rcnotefrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Readonly&action=edit readonly]<br> [[MediaWiki_talk:Readonly|Talk]] </td><td> Database locked </td><td> {{int:Readonly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Readonlytext&action=edit readonlytext]<br> [[MediaWiki_talk:Readonlytext|Talk]] </td><td> The database is currently locked to new entries and other modifications, probably for routine database maintenance, after which it will be back to normal. The administrator who locked it offered this explanation: &lt;p&gt;$1 </td><td> {{int:Readonlytext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Readonlywarning&action=edit readonlywarning]<br> [[MediaWiki_talk:Readonlywarning|Talk]] </td><td> WARNING: The database has been locked for maintenance, so you will not be able to save your edits right now. You may wish to cut-n-paste the text into a text file and save it for later. </td><td> {{int:Readonlywarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchanges&action=edit recentchanges]<br> [[MediaWiki_talk:Recentchanges|Talk]] </td><td> Recent changes </td><td> {{int:Recentchanges}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchangescount&action=edit recentchangescount]<br> [[MediaWiki_talk:Recentchangescount|Talk]] </td><td> Number of titles in recent changes </td><td> {{int:Recentchangescount}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchangeslinked&action=edit recentchangeslinked]<br> [[MediaWiki_talk:Recentchangeslinked|Talk]] </td><td> Related changes </td><td> {{int:Recentchangeslinked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Recentchangestext&action=edit recentchangestext]<br> [[MediaWiki_talk:Recentchangestext|Talk]] </td><td> Track the most recent changes to the wiki on this page. </td><td> {{int:Recentchangestext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Redirectedfrom&action=edit redirectedfrom]<br> [[MediaWiki_talk:Redirectedfrom|Talk]] </td><td> (Redirected from $1) </td><td> {{int:Redirectedfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Remembermypassword&action=edit remembermypassword]<br> [[MediaWiki_talk:Remembermypassword|Talk]] </td><td> Remember my password across sessions. </td><td> {{int:Remembermypassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removechecked&action=edit removechecked]<br> [[MediaWiki_talk:Removechecked|Talk]] </td><td> Remove checked items from watchlist </td><td> {{int:Removechecked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removedwatch&action=edit removedwatch]<br> [[MediaWiki_talk:Removedwatch|Talk]] </td><td> Removed from watchlist </td><td> {{int:Removedwatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removedwatchtext&action=edit removedwatchtext]<br> [[MediaWiki_talk:Removedwatchtext|Talk]] </td><td> The page &quot;$1&quot; has been removed from your watchlist. </td><td> {{int:Removedwatchtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Removingchecked&action=edit removingchecked]<br> [[MediaWiki_talk:Removingchecked|Talk]] </td><td> Removing requested items from watchlist... </td><td> {{int:Removingchecked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Resetprefs&action=edit resetprefs]<br> [[MediaWiki_talk:Resetprefs|Talk]] </td><td> Reset preferences </td><td> {{int:Resetprefs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Restorelink&action=edit restorelink]<br> [[MediaWiki_talk:Restorelink|Talk]] </td><td> $1 deleted edits </td><td> {{int:Restorelink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Resultsperpage&action=edit resultsperpage]<br> [[MediaWiki_talk:Resultsperpage|Talk]] </td><td> Hits to show per page </td><td> {{int:Resultsperpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Retrievedfrom&action=edit retrievedfrom]<br> [[MediaWiki_talk:Retrievedfrom|Talk]] </td><td> Retrieved from &quot;$1&quot; </td><td> {{int:Retrievedfrom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Returnto&action=edit returnto]<br> [[MediaWiki_talk:Returnto|Talk]] </td><td> Return to $1. </td><td> {{int:Returnto}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Retypenew&action=edit retypenew]<br> [[MediaWiki_talk:Retypenew|Talk]] </td><td> Retype new password </td><td> {{int:Retypenew}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Reupload&action=edit reupload]<br> [[MediaWiki_talk:Reupload|Talk]] </td><td> Re-upload </td><td> {{int:Reupload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Reuploaddesc&action=edit reuploaddesc]<br> [[MediaWiki_talk:Reuploaddesc|Talk]] </td><td> Return to the upload form. </td><td> {{int:Reuploaddesc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Reverted&action=edit reverted]<br> [[MediaWiki_talk:Reverted|Talk]] </td><td> Reverted to earlier revision </td><td> {{int:Reverted}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revertimg&action=edit revertimg]<br> [[MediaWiki_talk:Revertimg|Talk]] </td><td> rev </td><td> {{int:Revertimg}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revertpage&action=edit revertpage]<br> [[MediaWiki_talk:Revertpage|Talk]] </td><td> Reverted edit of $2, changed back to last version by $1 </td><td> {{int:Revertpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revhistory&action=edit revhistory]<br> [[MediaWiki_talk:Revhistory|Talk]] </td><td> Revision history </td><td> {{int:Revhistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revisionasof&action=edit revisionasof]<br> [[MediaWiki_talk:Revisionasof|Talk]] </td><td> Revision as of $1 </td><td> {{int:Revisionasof}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revnotfound&action=edit revnotfound]<br> [[MediaWiki_talk:Revnotfound|Talk]] </td><td> Revision not found </td><td> {{int:Revnotfound}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Revnotfoundtext&action=edit revnotfoundtext]<br> [[MediaWiki_talk:Revnotfoundtext|Talk]] </td><td> The old revision of the page you asked for could not be found. Please check the URL you used to access this page. </td><td> {{int:Revnotfoundtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rfcurl&action=edit rfcurl]<br> [[MediaWiki_talk:Rfcurl|Talk]] </td><td> http&#58;//www.faqs.org/rfcs/rfc$1.html </td><td> {{int:Rfcurl}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rights&action=edit rights]<br> [[MediaWiki_talk:Rights|Talk]] </td><td> Rights: </td><td> {{int:Rights}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rollback&action=edit rollback]<br> [[MediaWiki_talk:Rollback|Talk]] </td><td> Roll back edits </td><td> {{int:Rollback}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rollback_short&action=edit rollback_short]<br> [[MediaWiki_talk:Rollback_short|Talk]] </td><td> Rollback </td><td> {{int:Rollback_short}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rollbackfailed&action=edit rollbackfailed]<br> [[MediaWiki_talk:Rollbackfailed|Talk]] </td><td> Rollback failed </td><td> {{int:Rollbackfailed}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rollbacklink&action=edit rollbacklink]<br> [[MediaWiki_talk:Rollbacklink|Talk]] </td><td> rollback </td><td> {{int:Rollbacklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Rows&action=edit rows]<br> [[MediaWiki_talk:Rows|Talk]] </td><td> Rows </td><td> {{int:Rows}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Savearticle&action=edit savearticle]<br> [[MediaWiki_talk:Savearticle|Talk]] </td><td> Save page </td><td> {{int:Savearticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Savedprefs&action=edit savedprefs]<br> [[MediaWiki_talk:Savedprefs|Talk]] </td><td> Your preferences have been saved. </td><td> {{int:Savedprefs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Savefile&action=edit savefile]<br> [[MediaWiki_talk:Savefile|Talk]] </td><td> Save file </td><td> {{int:Savefile}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Saveprefs&action=edit saveprefs]<br> [[MediaWiki_talk:Saveprefs|Talk]] </td><td> Save preferences </td><td> {{int:Saveprefs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Search&action=edit search]<br> [[MediaWiki_talk:Search|Talk]] </td><td> Search </td><td> {{int:Search}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchdisabled&action=edit searchdisabled]<br> [[MediaWiki_talk:Searchdisabled|Talk]] </td><td> &lt;p&gt;Sorry! Full text search has been disabled temporarily, for performance reasons. In the meantime, you can use the Google search below, which may be out of date.&lt;/p&gt; </td><td> {{int:Searchdisabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchhelppage&action=edit searchhelppage]<br> [[MediaWiki_talk:Searchhelppage|Talk]] </td><td> Wikipedia:Searching </td><td> {{int:Searchhelppage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchingwikipedia&action=edit searchingwikipedia]<br> [[MediaWiki_talk:Searchingwikipedia|Talk]] </td><td> Searching Wikipedia </td><td> {{int:Searchingwikipedia}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchquery&action=edit searchquery]<br> [[MediaWiki_talk:Searchquery|Talk]] </td><td> For query &quot;$1&quot; </td><td> {{int:Searchquery}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchresults&action=edit searchresults]<br> [[MediaWiki_talk:Searchresults|Talk]] </td><td> Search results </td><td> {{int:Searchresults}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchresultshead&action=edit searchresultshead]<br> [[MediaWiki_talk:Searchresultshead|Talk]] </td><td> Search result settings </td><td> {{int:Searchresultshead}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Searchresulttext&action=edit searchresulttext]<br> [[MediaWiki_talk:Searchresulttext|Talk]] </td><td> For more information about searching Wikipedia, see $1. </td><td> {{int:Searchresulttext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sectionedit&action=edit sectionedit]<br> [[MediaWiki_talk:Sectionedit|Talk]] </td><td> (section) </td><td> {{int:Sectionedit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selectnewerversionfordiff&action=edit selectnewerversionfordiff]<br> [[MediaWiki_talk:Selectnewerversionfordiff|Talk]] </td><td> Select a newer version for comparison </td><td> {{int:Selectnewerversionfordiff}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selectolderversionfordiff&action=edit selectolderversionfordiff]<br> [[MediaWiki_talk:Selectolderversionfordiff|Talk]] </td><td> Select an older version for comparison </td><td> {{int:Selectolderversionfordiff}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selectonly&action=edit selectonly]<br> [[MediaWiki_talk:Selectonly|Talk]] </td><td> Only read-only queries are allowed. </td><td> {{int:Selectonly}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selflinks&action=edit selflinks]<br> [[MediaWiki_talk:Selflinks|Talk]] </td><td> Pages with Self Links </td><td> {{int:Selflinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Selflinkstext&action=edit selflinkstext]<br> [[MediaWiki_talk:Selflinkstext|Talk]] </td><td> The following pages contain a link to themselves, which they should not. </td><td> {{int:Selflinkstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Seriousxhtmlerrors&action=edit seriousxhtmlerrors]<br> [[MediaWiki_talk:Seriousxhtmlerrors|Talk]] </td><td> There were serious xhtml markup errors detected by tidy. </td><td> {{int:Seriousxhtmlerrors}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Servertime&action=edit servertime]<br> [[MediaWiki_talk:Servertime|Talk]] </td><td> Server time is now </td><td> {{int:Servertime}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Set_rights_fail&action=edit set_rights_fail]<br> [[MediaWiki_talk:Set_rights_fail|Talk]] </td><td> &lt;b&gt;User rights for &quot;$1&quot; could not be set. (Did you enter the name correctly?)&lt;/b&gt; </td><td> {{int:Set_rights_fail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Set_user_rights&action=edit set_user_rights]<br> [[MediaWiki_talk:Set_user_rights|Talk]] </td><td> Set user rights </td><td> {{int:Set_user_rights}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Setbureaucratflag&action=edit setbureaucratflag]<br> [[MediaWiki_talk:Setbureaucratflag|Talk]] </td><td> Set bureaucrat flag </td><td> {{int:Setbureaucratflag}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Shortpages&action=edit shortpages]<br> [[MediaWiki_talk:Shortpages|Talk]] </td><td> Short pages </td><td> {{int:Shortpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Show&action=edit show]<br> [[MediaWiki_talk:Show|Talk]] </td><td> show </td><td> {{int:Show}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showhideminor&action=edit showhideminor]<br> [[MediaWiki_talk:Showhideminor|Talk]] </td><td> $1 minor edits &#124; $2 bots &#124; $3 logged in users </td><td> {{int:Showhideminor}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showingresults&action=edit showingresults]<br> [[MediaWiki_talk:Showingresults|Talk]] </td><td> Showing below &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; results starting with #&lt;b&gt;$2&lt;/b&gt;. </td><td> {{int:Showingresults}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showingresultsnum&action=edit showingresultsnum]<br> [[MediaWiki_talk:Showingresultsnum|Talk]] </td><td> Showing below &lt;b&gt;$3&lt;/b&gt; results starting with #&lt;b&gt;$2&lt;/b&gt;. </td><td> {{int:Showingresultsnum}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showlast&action=edit showlast]<br> [[MediaWiki_talk:Showlast|Talk]] </td><td> Show last $1 images sorted $2. </td><td> {{int:Showlast}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showpreview&action=edit showpreview]<br> [[MediaWiki_talk:Showpreview|Talk]] </td><td> Show preview </td><td> {{int:Showpreview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Showtoc&action=edit showtoc]<br> [[MediaWiki_talk:Showtoc|Talk]] </td><td> show </td><td> {{int:Showtoc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sig_tip&action=edit sig_tip]<br> [[MediaWiki_talk:Sig_tip|Talk]] </td><td> Your signature with timestamp </td><td> {{int:Sig_tip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitestats&action=edit sitestats]<br> [[MediaWiki_talk:Sitestats|Talk]] </td><td> Site statistics </td><td> {{int:Sitestats}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitestatstext&action=edit sitestatstext]<br> [[MediaWiki_talk:Sitestatstext|Talk]] </td><td> There are &#39;&#39;&#39;$1&#39;&#39;&#39; total pages in the database. This includes &quot;talk&quot; pages, pages about Wikipedia, minimal &quot;stub&quot; pages, redirects, and others that probably don&#39;t qualify as content pages. Excluding those, there are &#39;&#39;&#39;$2&#39;&#39;&#39; pages that are probably legitimate content pages. There have been a total of &#39;&#39;&#39;$3&#39;&#39;&#39; page views, and &#39;&#39;&#39;$4&#39;&#39;&#39; page edits since the wiki was setup. That comes to &#39;&#39;&#39;$5&#39;&#39;&#39; average edits per page, and &#39;&#39;&#39;$6&#39;&#39;&#39; views per edit. </td><td> {{int:Sitestatstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitesubtitle&action=edit sitesubtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Sitesubtitle|Talk]] </td><td> The Free Encyclopedia </td><td> {{int:Sitesubtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitesupport&action=edit sitesupport]<br> [[MediaWiki_talk:Sitesupport|Talk]] </td><td> Donations </td><td> {{int:Sitesupport}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sitetitle&action=edit sitetitle]<br> [[MediaWiki_talk:Sitetitle|Talk]] </td><td> Wikipedia </td><td> {{int:Sitetitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Siteuser&action=edit siteuser]<br> [[MediaWiki_talk:Siteuser|Talk]] </td><td> Wikipedia user $1 </td><td> {{int:Siteuser}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Siteusers&action=edit siteusers]<br> [[MediaWiki_talk:Siteusers|Talk]] </td><td> Wikipedia user(s) $1 </td><td> {{int:Siteusers}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Skin&action=edit skin]<br> [[MediaWiki_talk:Skin|Talk]] </td><td> Skin </td><td> {{int:Skin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Spamprotectiontext&action=edit spamprotectiontext]<br> [[MediaWiki_talk:Spamprotectiontext|Talk]] </td><td> The page you wanted to save was blocked by the spam filter. This is probably caused by a link to an external site. You might want to check the following regular expression for patterns that are currently blocked: </td><td> {{int:Spamprotectiontext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Spamprotectiontitle&action=edit spamprotectiontitle]<br> [[MediaWiki_talk:Spamprotectiontitle|Talk]] </td><td> Spam protection filter </td><td> {{int:Spamprotectiontitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Specialpage&action=edit specialpage]<br> [[MediaWiki_talk:Specialpage|Talk]] </td><td> Special Page </td><td> {{int:Specialpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Specialpages&action=edit specialpages]<br> [[MediaWiki_talk:Specialpages|Talk]] </td><td> Special pages </td><td> {{int:Specialpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Spheading&action=edit spheading]<br> [[MediaWiki_talk:Spheading|Talk]] </td><td> Special pages for all users </td><td> {{int:Spheading}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sqlislogged&action=edit sqlislogged]<br> [[MediaWiki_talk:Sqlislogged|Talk]] </td><td> Please note that all queries are logged. </td><td> {{int:Sqlislogged}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sqlquery&action=edit sqlquery]<br> [[MediaWiki_talk:Sqlquery|Talk]] </td><td> Enter query </td><td> {{int:Sqlquery}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Statistics&action=edit statistics]<br> [[MediaWiki_talk:Statistics|Talk]] </td><td> Statistics </td><td> {{int:Statistics}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Storedversion&action=edit storedversion]<br> [[MediaWiki_talk:Storedversion|Talk]] </td><td> Stored version </td><td> {{int:Storedversion}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Stubthreshold&action=edit stubthreshold]<br> [[MediaWiki_talk:Stubthreshold|Talk]] </td><td> Threshold for stub display </td><td> {{int:Stubthreshold}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Subcategories&action=edit subcategories]<br> [[MediaWiki_talk:Subcategories|Talk]] </td><td> Subcategories </td><td> {{int:Subcategories}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Subject&action=edit subject]<br> [[MediaWiki_talk:Subject|Talk]] </td><td> Subject/headline </td><td> {{int:Subject}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Subjectpage&action=edit subjectpage]<br> [[MediaWiki_talk:Subjectpage|Talk]] </td><td> View subject </td><td> {{int:Subjectpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Successfulupload&action=edit successfulupload]<br> [[MediaWiki_talk:Successfulupload|Talk]] </td><td> Successful upload </td><td> {{int:Successfulupload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Summary&action=edit summary]<br> [[MediaWiki_talk:Summary|Talk]] </td><td> Summary </td><td> {{int:Summary}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sysopspheading&action=edit sysopspheading]<br> [[MediaWiki_talk:Sysopspheading|Talk]] </td><td> For sysop use only </td><td> {{int:Sysopspheading}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sysoptext&action=edit sysoptext]<br> [[MediaWiki_talk:Sysoptext|Talk]] </td><td> The action you have requested can only be performed by users with &quot;sysop&quot; status. See $1. </td><td> {{int:Sysoptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Sysoptitle&action=edit sysoptitle]<br> [[MediaWiki_talk:Sysoptitle|Talk]] </td><td> Sysop access required </td><td> {{int:Sysoptitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tableform&action=edit tableform]<br> [[MediaWiki_talk:Tableform|Talk]] </td><td> table </td><td> {{int:Tableform}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talk&action=edit talk]<br> [[MediaWiki_talk:Talk|Talk]] </td><td> Discussion </td><td> {{int:Talk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkexists&action=edit talkexists]<br> [[MediaWiki_talk:Talkexists|Talk]] </td><td> The page itself was moved successfully, but the talk page could not be moved because one already exists at the new title. Please merge them manually. </td><td> {{int:Talkexists}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkpage&action=edit talkpage]<br> [[MediaWiki_talk:Talkpage|Talk]] </td><td> Discuss this page </td><td> {{int:Talkpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkpagemoved&action=edit talkpagemoved]<br> [[MediaWiki_talk:Talkpagemoved|Talk]] </td><td> The corresponding talk page was also moved. </td><td> {{int:Talkpagemoved}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkpagenotmoved&action=edit talkpagenotmoved]<br> [[MediaWiki_talk:Talkpagenotmoved|Talk]] </td><td> The corresponding talk page was &lt;strong&gt;not&lt;/strong&gt; moved. </td><td> {{int:Talkpagenotmoved}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Talkpagetext&action=edit talkpagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Talkpagetext|Talk]] </td><td> &lt;!-- MediaWiki:talkpagetext --&gt; </td><td> {{int:Talkpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Textboxsize&action=edit textboxsize]<br> [[MediaWiki_talk:Textboxsize|Talk]] </td><td> Textbox dimensions </td><td> {{int:Textboxsize}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Textmatches&action=edit textmatches]<br> [[MediaWiki_talk:Textmatches|Talk]] </td><td> Page text matches </td><td> {{int:Textmatches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Thisisdeleted&action=edit thisisdeleted]<br> [[MediaWiki_talk:Thisisdeleted|Talk]] </td><td> View or restore $1? </td><td> {{int:Thisisdeleted}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Thumbnail-more&action=edit thumbnail-more]<br> [[MediaWiki_talk:Thumbnail-more|Talk]] </td><td> Enlarge </td><td> {{int:Thumbnail-more}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Timezoneoffset&action=edit timezoneoffset]<br> [[MediaWiki_talk:Timezoneoffset|Talk]] </td><td> Offset </td><td> {{int:Timezoneoffset}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Timezonetext&action=edit timezonetext]<br> [[MediaWiki_talk:Timezonetext|Talk]] </td><td> Enter number of hours your local time differs from server time (UTC). </td><td> {{int:Timezonetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Titlematches&action=edit titlematches]<br> [[MediaWiki_talk:Titlematches|Talk]] </td><td> Article title matches </td><td> {{int:Titlematches}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Toc&action=edit toc]<br> [[MediaWiki_talk:Toc|Talk]] </td><td> Table of contents </td><td> {{int:Toc}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Toolbox&action=edit toolbox]<br> [[MediaWiki_talk:Toolbox|Talk]] </td><td> Toolbox </td><td> {{int:Toolbox}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-addsection&action=edit tooltip-addsection]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-addsection|Talk]] </td><td> Add a comment to this page. &#91;alt-+] </td><td> {{int:Tooltip-addsection}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-anontalk&action=edit tooltip-anontalk]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-anontalk|Talk]] </td><td> Discussion about edits from this ip address &#91;alt-n] </td><td> {{int:Tooltip-anontalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-anonuserpage&action=edit tooltip-anonuserpage]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-anonuserpage|Talk]] </td><td> The user page for the ip you&#39;re editing as &#91;alt-.] </td><td> {{int:Tooltip-anonuserpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-article&action=edit tooltip-article]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-article|Talk]] </td><td> View the content page &#91;alt-a] </td><td> {{int:Tooltip-article}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-atom&action=edit tooltip-atom]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-atom|Talk]] </td><td> Atom feed for this page </td><td> {{int:Tooltip-atom}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-compareselectedversions&action=edit tooltip-compareselectedversions]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-compareselectedversions|Talk]] </td><td> See the differences between the two selected versions of this page. &#91;alt-v] </td><td> {{int:Tooltip-compareselectedversions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-contributions&action=edit tooltip-contributions]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-contributions|Talk]] </td><td> View the list of contributions of this user </td><td> {{int:Tooltip-contributions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-currentevents&action=edit tooltip-currentevents]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-currentevents|Talk]] </td><td> Find background information on current events </td><td> {{int:Tooltip-currentevents}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-delete&action=edit tooltip-delete]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-delete|Talk]] </td><td> Delete this page &#91;alt-d] </td><td> {{int:Tooltip-delete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-edit&action=edit tooltip-edit]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-edit|Talk]] </td><td> You can edit this page. Please use the preview button before saving. &#91;alt-e] </td><td> {{int:Tooltip-edit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-emailuser&action=edit tooltip-emailuser]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-emailuser|Talk]] </td><td> Send a mail to this user </td><td> {{int:Tooltip-emailuser}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-help&action=edit tooltip-help]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-help|Talk]] </td><td> The place to find out. </td><td> {{int:Tooltip-help}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-history&action=edit tooltip-history]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-history|Talk]] </td><td> Past versions of this page, &#91;alt-h] </td><td> {{int:Tooltip-history}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-login&action=edit tooltip-login]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-login|Talk]] </td><td> You are encouraged to log in, it is not mandatory however. &#91;alt-o] </td><td> {{int:Tooltip-login}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-logout&action=edit tooltip-logout]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-logout|Talk]] </td><td> Log out &#91;alt-o] </td><td> {{int:Tooltip-logout}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-mainpage&action=edit tooltip-mainpage]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-mainpage|Talk]] </td><td> Visit the Main Page &#91;alt-z] </td><td> {{int:Tooltip-mainpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-minoredit&action=edit tooltip-minoredit]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-minoredit|Talk]] </td><td> Mark this as a minor edit &#91;alt-i] </td><td> {{int:Tooltip-minoredit}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-move&action=edit tooltip-move]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-move|Talk]] </td><td> Move this page &#91;alt-m] </td><td> {{int:Tooltip-move}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-mycontris&action=edit tooltip-mycontris]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-mycontris|Talk]] </td><td> List of my contributions &#91;alt-y] </td><td> {{int:Tooltip-mycontris}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-mytalk&action=edit tooltip-mytalk]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-mytalk|Talk]] </td><td> My talk page &#91;alt-n] </td><td> {{int:Tooltip-mytalk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-nomove&action=edit tooltip-nomove]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-nomove|Talk]] </td><td> You don&#39;t have the permissions to move this page </td><td> {{int:Tooltip-nomove}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-portal&action=edit tooltip-portal]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-portal|Talk]] </td><td> About the project, what you can do, where to find things </td><td> {{int:Tooltip-portal}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-preferences&action=edit tooltip-preferences]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-preferences|Talk]] </td><td> My preferences </td><td> {{int:Tooltip-preferences}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-preview&action=edit tooltip-preview]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-preview|Talk]] </td><td> Preview your changes, please use this before saving! &#91;alt-p] </td><td> {{int:Tooltip-preview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-protect&action=edit tooltip-protect]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-protect|Talk]] </td><td> Protect this page &#91;alt-=] </td><td> {{int:Tooltip-protect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-randompage&action=edit tooltip-randompage]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-randompage|Talk]] </td><td> Load a random page &#91;alt-x] </td><td> {{int:Tooltip-randompage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-recentchanges&action=edit tooltip-recentchanges]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-recentchanges|Talk]] </td><td> The list of recent changes in the wiki. &#91;alt-r] </td><td> {{int:Tooltip-recentchanges}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-recentchangeslinked&action=edit tooltip-recentchangeslinked]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-recentchangeslinked|Talk]] </td><td> Recent changes in pages linking to this page &#91;alt-c] </td><td> {{int:Tooltip-recentchangeslinked}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-rss&action=edit tooltip-rss]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-rss|Talk]] </td><td> RSS feed for this page </td><td> {{int:Tooltip-rss}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-save&action=edit tooltip-save]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-save|Talk]] </td><td> Save you changes &#91;alt-s] </td><td> {{int:Tooltip-save}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-search&action=edit tooltip-search]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-search|Talk]] </td><td> Search this wiki &#91;alt-f] </td><td> {{int:Tooltip-search}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-sitesupport&action=edit tooltip-sitesupport]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-sitesupport|Talk]] </td><td> Support Wikipedia </td><td> {{int:Tooltip-sitesupport}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-specialpage&action=edit tooltip-specialpage]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-specialpage|Talk]] </td><td> This is a special page, you can&#39;t edit the page itself. </td><td> {{int:Tooltip-specialpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-specialpages&action=edit tooltip-specialpages]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-specialpages|Talk]] </td><td> List of all special pages &#91;alt-q] </td><td> {{int:Tooltip-specialpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-talk&action=edit tooltip-talk]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-talk|Talk]] </td><td> Discussion about the content page &#91;alt-t] </td><td> {{int:Tooltip-talk}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-undelete&action=edit tooltip-undelete]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-undelete|Talk]] </td><td> Restore $1 deleted edits to this page &#91;alt-d] </td><td> {{int:Tooltip-undelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-unwatch&action=edit tooltip-unwatch]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-unwatch|Talk]] </td><td> Remove this page from your watchlist &#91;alt-w] </td><td> {{int:Tooltip-unwatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-upload&action=edit tooltip-upload]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-upload|Talk]] </td><td> Upload images or media files &#91;alt-u] </td><td> {{int:Tooltip-upload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-userpage&action=edit tooltip-userpage]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-userpage|Talk]] </td><td> My user page &#91;alt-.] </td><td> {{int:Tooltip-userpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-viewsource&action=edit tooltip-viewsource]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-viewsource|Talk]] </td><td> This page is protected. You can view it&#39;s source. &#91;alt-e] </td><td> {{int:Tooltip-viewsource}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-watch&action=edit tooltip-watch]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-watch|Talk]] </td><td> Add this page to your watchlist &#91;alt-w] </td><td> {{int:Tooltip-watch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-watchlist&action=edit tooltip-watchlist]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-watchlist|Talk]] </td><td> The list of pages you&#39;re monitoring for changes. &#91;alt-l] </td><td> {{int:Tooltip-watchlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Tooltip-whatlinkshere&action=edit tooltip-whatlinkshere]<br> [[MediaWiki_talk:Tooltip-whatlinkshere|Talk]] </td><td> List of all wiki pages that link here &#91;alt-b] </td><td> {{int:Tooltip-whatlinkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uclinks&action=edit uclinks]<br> [[MediaWiki_talk:Uclinks|Talk]] </td><td> View the last $1 changes; view the last $2 days. </td><td> {{int:Uclinks}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Ucnote&action=edit ucnote]<br> [[MediaWiki_talk:Ucnote|Talk]] </td><td> Below are this user&#39;s last &lt;b&gt;$1&lt;/b&gt; changes in the last &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; days. </td><td> {{int:Ucnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uctop&action=edit uctop]<br> [[MediaWiki_talk:Uctop|Talk]] </td><td> (top) </td><td> {{int:Uctop}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblockip&action=edit unblockip]<br> [[MediaWiki_talk:Unblockip|Talk]] </td><td> Unblock user </td><td> {{int:Unblockip}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblockiptext&action=edit unblockiptext]<br> [[MediaWiki_talk:Unblockiptext|Talk]] </td><td> Use the form below to restore write access to a previously blocked IP address or username. </td><td> {{int:Unblockiptext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblocklink&action=edit unblocklink]<br> [[MediaWiki_talk:Unblocklink|Talk]] </td><td> unblock </td><td> {{int:Unblocklink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unblocklogentry&action=edit unblocklogentry]<br> [[MediaWiki_talk:Unblocklogentry|Talk]] </td><td> unblocked &quot;$1&quot; </td><td> {{int:Unblocklogentry}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undelete&action=edit undelete]<br> [[MediaWiki_talk:Undelete|Talk]] </td><td> Restore deleted page </td><td> {{int:Undelete}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undelete_short&action=edit undelete_short]<br> [[MediaWiki_talk:Undelete_short|Talk]] </td><td> Undelete </td><td> {{int:Undelete_short}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletearticle&action=edit undeletearticle]<br> [[MediaWiki_talk:Undeletearticle|Talk]] </td><td> Restore deleted page </td><td> {{int:Undeletearticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletebtn&action=edit undeletebtn]<br> [[MediaWiki_talk:Undeletebtn|Talk]] </td><td> Restore! </td><td> {{int:Undeletebtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletedarticle&action=edit undeletedarticle]<br> [[MediaWiki_talk:Undeletedarticle|Talk]] </td><td> restored &quot;$1&quot; </td><td> {{int:Undeletedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletedtext&action=edit undeletedtext]<br> [[MediaWiki_talk:Undeletedtext|Talk]] </td><td> &#91;&#91;$1]] has been successfully restored. See &#91;&#91;Wikipedia:Deletion_log]] for a record of recent deletions and restorations. </td><td> {{int:Undeletedtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletehistory&action=edit undeletehistory]<br> [[MediaWiki_talk:Undeletehistory|Talk]] </td><td> If you restore the page, all revisions will be restored to the history. If a new page with the same name has been created since the deletion, the restored revisions will appear in the prior history, and the current revision of the live page will not be automatically replaced. </td><td> {{int:Undeletehistory}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletepage&action=edit undeletepage]<br> [[MediaWiki_talk:Undeletepage|Talk]] </td><td> View and restore deleted pages </td><td> {{int:Undeletepage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeletepagetext&action=edit undeletepagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Undeletepagetext|Talk]] </td><td> The following pages have been deleted but are still in the archive and can be restored. The archive may be periodically cleaned out. </td><td> {{int:Undeletepagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeleterevision&action=edit undeleterevision]<br> [[MediaWiki_talk:Undeleterevision|Talk]] </td><td> Deleted revision as of $1 </td><td> {{int:Undeleterevision}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Undeleterevisions&action=edit undeleterevisions]<br> [[MediaWiki_talk:Undeleterevisions|Talk]] </td><td> $1 revisions archived </td><td> {{int:Undeleterevisions}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unexpected&action=edit unexpected]<br> [[MediaWiki_talk:Unexpected|Talk]] </td><td> Unexpected value: &quot;$1&quot;=&quot;$2&quot;. </td><td> {{int:Unexpected}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockbtn&action=edit unlockbtn]<br> [[MediaWiki_talk:Unlockbtn|Talk]] </td><td> Unlock database </td><td> {{int:Unlockbtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockconfirm&action=edit unlockconfirm]<br> [[MediaWiki_talk:Unlockconfirm|Talk]] </td><td> Yes, I really want to unlock the database. </td><td> {{int:Unlockconfirm}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdb&action=edit unlockdb]<br> [[MediaWiki_talk:Unlockdb|Talk]] </td><td> Unlock database </td><td> {{int:Unlockdb}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdbsuccesssub&action=edit unlockdbsuccesssub]<br> [[MediaWiki_talk:Unlockdbsuccesssub|Talk]] </td><td> Database lock removed </td><td> {{int:Unlockdbsuccesssub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdbsuccesstext&action=edit unlockdbsuccesstext]<br> [[MediaWiki_talk:Unlockdbsuccesstext|Talk]] </td><td> The database has been unlocked. </td><td> {{int:Unlockdbsuccesstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unlockdbtext&action=edit unlockdbtext]<br> [[MediaWiki_talk:Unlockdbtext|Talk]] </td><td> Unlocking the database will restore the ability of all users to edit pages, change their preferences, edit their watchlists, and other things requiring changes in the database. Please confirm that this is what you intend to do. </td><td> {{int:Unlockdbtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unprotect&action=edit unprotect]<br> [[MediaWiki_talk:Unprotect|Talk]] </td><td> Unprotect </td><td> {{int:Unprotect}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unprotectcomment&action=edit unprotectcomment]<br> [[MediaWiki_talk:Unprotectcomment|Talk]] </td><td> Reason for unprotecting </td><td> {{int:Unprotectcomment}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unprotectedarticle&action=edit unprotectedarticle]<br> [[MediaWiki_talk:Unprotectedarticle|Talk]] </td><td> unprotected &#91;&#91;$1]] </td><td> {{int:Unprotectedarticle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unprotectsub&action=edit unprotectsub]<br> [[MediaWiki_talk:Unprotectsub|Talk]] </td><td> (Unprotecting &quot;$1&quot;) </td><td> {{int:Unprotectsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unprotectthispage&action=edit unprotectthispage]<br> [[MediaWiki_talk:Unprotectthispage|Talk]] </td><td> Unprotect this page </td><td> {{int:Unprotectthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unusedimages&action=edit unusedimages]<br> [[MediaWiki_talk:Unusedimages|Talk]] </td><td> Unused images </td><td> {{int:Unusedimages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unusedimagestext&action=edit unusedimagestext]<br> [[MediaWiki_talk:Unusedimagestext|Talk]] </td><td> &lt;p&gt;Please note that other web sites may link to an image with a direct URL, and so may still be listed here despite being in active use. </td><td> {{int:Unusedimagestext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unwatch&action=edit unwatch]<br> [[MediaWiki_talk:Unwatch|Talk]] </td><td> Unwatch </td><td> {{int:Unwatch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Unwatchthispage&action=edit unwatchthispage]<br> [[MediaWiki_talk:Unwatchthispage|Talk]] </td><td> Stop watching </td><td> {{int:Unwatchthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Updated&action=edit updated]<br> [[MediaWiki_talk:Updated|Talk]] </td><td> (Updated) </td><td> {{int:Updated}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Upload&action=edit upload]<br> [[MediaWiki_talk:Upload|Talk]] </td><td> Upload file </td><td> {{int:Upload}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadbtn&action=edit uploadbtn]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadbtn|Talk]] </td><td> Upload file </td><td> {{int:Uploadbtn}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploaddisabled&action=edit uploaddisabled]<br> [[MediaWiki_talk:Uploaddisabled|Talk]] </td><td> Sorry, uploading is disabled. </td><td> {{int:Uploaddisabled}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadedfiles&action=edit uploadedfiles]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadedfiles|Talk]] </td><td> Uploaded files </td><td> {{int:Uploadedfiles}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadedimage&action=edit uploadedimage]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadedimage|Talk]] </td><td> uploaded &quot;$1&quot; </td><td> {{int:Uploadedimage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploaderror&action=edit uploaderror]<br> [[MediaWiki_talk:Uploaderror|Talk]] </td><td> Upload error </td><td> {{int:Uploaderror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadfile&action=edit uploadfile]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadfile|Talk]] </td><td> Upload images, sounds, documents etc. </td><td> {{int:Uploadfile}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlink&action=edit uploadlink]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadlink|Talk]] </td><td> Upload images </td><td> {{int:Uploadlink}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlog&action=edit uploadlog]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadlog|Talk]] </td><td> upload log </td><td> {{int:Uploadlog}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlogpage&action=edit uploadlogpage]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadlogpage|Talk]] </td><td> Upload_log </td><td> {{int:Uploadlogpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadlogpagetext&action=edit uploadlogpagetext]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadlogpagetext|Talk]] </td><td> Below is a list of the most recent file uploads. All times shown are server time (UTC). &lt;ul&gt; &lt;/ul&gt; </td><td> {{int:Uploadlogpagetext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadnologin&action=edit uploadnologin]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadnologin|Talk]] </td><td> Not logged in </td><td> {{int:Uploadnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadnologintext&action=edit uploadnologintext]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadnologintext|Talk]] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to upload files. </td><td> {{int:Uploadnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadtext&action=edit uploadtext]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadtext|Talk]] </td><td> &lt;strong&gt;STOP!&lt;/strong&gt; Before you upload here, make sure to read and follow the &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Image_use_policy&quot;&gt;image use policy&lt;/a&gt;. &lt;p&gt;If a file with the name you are specifying already exists on the wiki, it&#39;ll be replaced without warning. So unless you mean to update a file, it&#39;s a good idea to first check if such a file exists. &lt;p&gt;To view or search previously uploaded images, go to the &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Imagelist&quot;&gt;list of uploaded images&lt;/a&gt;. Uploads and deletions are logged on the &lt;a href=&quot;/wiki/Wikipedia:Upload_log&quot;&gt;upload log&lt;/a&gt;. &lt;/p&gt;&lt;p&gt;Use the form below to upload new image files for use in illustrating your pages. On most browsers, you will see a &quot;Browse...&quot; button, which will bring up your operating system&#39;s standard file open dialog. Choosing a file will fill the name of that file into the text field next to the button. You must also check the box affirming that you are not violating any copyrights by uploading the file. Press the &quot;Upload&quot; button to finish the upload. This may take some time if you have a slow internet connection. &lt;p&gt;The preferred formats are JPEG for photographic images, PNG for drawings and other iconic images, and OGG for sounds. Please name your files descriptively to avoid confusion. To include the image in a page, use a link in the form &lt;b&gt;&#91;&#91;Image:file.jpg]]&lt;/b&gt; or &lt;b&gt;&#91;&#91;Image:file.ogg]]&lt;/b&gt; for sounds. &lt;p&gt;Please note that as with wiki pages, others may edit or delete your uploads if they think it serves the project, and you may be blocked from uploading if you abuse the system. </td><td> {{int:Uploadtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Uploadwarning&action=edit uploadwarning]<br> [[MediaWiki_talk:Uploadwarning|Talk]] </td><td> Upload warning </td><td> {{int:Uploadwarning}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:User_rights_set&action=edit user_rights_set]<br> [[MediaWiki_talk:User_rights_set|Talk]] </td><td> &lt;b&gt;User rights for &quot;$1&quot; updated&lt;/b&gt; </td><td> {{int:User_rights_set}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Usercssjs&action=edit usercssjs]<br> [[MediaWiki_talk:Usercssjs|Talk]] </td><td> &#39;&#39;&#39;Note:&#39;&#39;&#39; After saving, you have to tell your bowser to get the new version: &#39;&#39;&#39;Mozilla:&#39;&#39;&#39; click &#39;&#39;reload&#39;&#39;(or &#39;&#39;ctrl-r&#39;&#39;), &#39;&#39;&#39;IE / Opera:&#39;&#39;&#39; &#39;&#39;ctrl-f5&#39;&#39;, &#39;&#39;&#39;Safari:&#39;&#39;&#39; &#39;&#39;cmd-r&#39;&#39;, &#39;&#39;&#39;Konqueror&#39;&#39;&#39; &#39;&#39;ctrl-r&#39;&#39;. </td><td> {{int:Usercssjs}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Usercssjsyoucanpreview&action=edit usercssjsyoucanpreview]<br> [[MediaWiki_talk:Usercssjsyoucanpreview|Talk]] </td><td> &lt;strong&gt;Tip:&lt;/strong&gt; Use the &#39;Show preview&#39; button to test your new css/js before saving. </td><td> {{int:Usercssjsyoucanpreview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Usercsspreview&action=edit usercsspreview]<br> [[MediaWiki_talk:Usercsspreview|Talk]] </td><td> &#39;&#39;&#39;Remember that you are only previewing your user css, it has not yet been saved!&#39;&#39;&#39; </td><td> {{int:Usercsspreview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userexists&action=edit userexists]<br> [[MediaWiki_talk:Userexists|Talk]] </td><td> The user name you entered is already in use. Please choose a different name. </td><td> {{int:Userexists}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userjspreview&action=edit userjspreview]<br> [[MediaWiki_talk:Userjspreview|Talk]] </td><td> &#39;&#39;&#39;Remember that you are only testing/previewing your user javascript, it has not yet been saved!&#39;&#39;&#39; </td><td> {{int:Userjspreview}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userlogin&action=edit userlogin]<br> [[MediaWiki_talk:Userlogin|Talk]] </td><td> Log in </td><td> {{int:Userlogin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userlogout&action=edit userlogout]<br> [[MediaWiki_talk:Userlogout|Talk]] </td><td> Log out </td><td> {{int:Userlogout}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Usermailererror&action=edit usermailererror]<br> [[MediaWiki_talk:Usermailererror|Talk]] </td><td> Mail object returned error: </td><td> {{int:Usermailererror}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userpage&action=edit userpage]<br> [[MediaWiki_talk:Userpage|Talk]] </td><td> View user page </td><td> {{int:Userpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userstats&action=edit userstats]<br> [[MediaWiki_talk:Userstats|Talk]] </td><td> User statistics </td><td> {{int:Userstats}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Userstatstext&action=edit userstatstext]<br> [[MediaWiki_talk:Userstatstext|Talk]] </td><td> There are &#39;&#39;&#39;$1&#39;&#39;&#39; registered users. &#39;&#39;&#39;$2&#39;&#39;&#39; of these are administrators (see $3). </td><td> {{int:Userstatstext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Version&action=edit version]<br> [[MediaWiki_talk:Version|Talk]] </td><td> Version </td><td> {{int:Version}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewcount&action=edit viewcount]<br> [[MediaWiki_talk:Viewcount|Talk]] </td><td> This page has been accessed $1 times. </td><td> {{int:Viewcount}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewprevnext&action=edit viewprevnext]<br> [[MediaWiki_talk:Viewprevnext|Talk]] </td><td> View ($1) ($2) ($3). </td><td> {{int:Viewprevnext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewsource&action=edit viewsource]<br> [[MediaWiki_talk:Viewsource|Talk]] </td><td> View source </td><td> {{int:Viewsource}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Viewtalkpage&action=edit viewtalkpage]<br> [[MediaWiki_talk:Viewtalkpage|Talk]] </td><td> View discussion </td><td> {{int:Viewtalkpage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wantedpages&action=edit wantedpages]<br> [[MediaWiki_talk:Wantedpages|Talk]] </td><td> Wanted pages </td><td> {{int:Wantedpages}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watch&action=edit watch]<br> [[MediaWiki_talk:Watch|Talk]] </td><td> Watch </td><td> {{int:Watch}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchdetails&action=edit watchdetails]<br> [[MediaWiki_talk:Watchdetails|Talk]] </td><td> ($1 pages watched not counting talk pages; $2 total pages edited since cutoff; $3... &lt;a href=&#39;$4&#39;&gt;show and edit complete list&lt;/a&gt;.) </td><td> {{int:Watchdetails}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watcheditlist&action=edit watcheditlist]<br> [[MediaWiki_talk:Watcheditlist|Talk]] </td><td> Here&#39;s an alphabetical list of your watched pages. Check the boxes of pages you want to remove from your watchlist and click the &#39;remove checked&#39; button at the bottom of the screen. </td><td> {{int:Watcheditlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchlist&action=edit watchlist]<br> [[MediaWiki_talk:Watchlist|Talk]] </td><td> My watchlist </td><td> {{int:Watchlist}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchlistcontains&action=edit watchlistcontains]<br> [[MediaWiki_talk:Watchlistcontains|Talk]] </td><td> Your watchlist contains $1 pages. </td><td> {{int:Watchlistcontains}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchlistsub&action=edit watchlistsub]<br> [[MediaWiki_talk:Watchlistsub|Talk]] </td><td> (for user &quot;$1&quot;) </td><td> {{int:Watchlistsub}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchmethod-list&action=edit watchmethod-list]<br> [[MediaWiki_talk:Watchmethod-list|Talk]] </td><td> checking watched pages for recent edits </td><td> {{int:Watchmethod-list}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchmethod-recent&action=edit watchmethod-recent]<br> [[MediaWiki_talk:Watchmethod-recent|Talk]] </td><td> checking recent edits for watched pages </td><td> {{int:Watchmethod-recent}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchnochange&action=edit watchnochange]<br> [[MediaWiki_talk:Watchnochange|Talk]] </td><td> None of your watched items were edited in the time period displayed. </td><td> {{int:Watchnochange}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchnologin&action=edit watchnologin]<br> [[MediaWiki_talk:Watchnologin|Talk]] </td><td> Not logged in </td><td> {{int:Watchnologin}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchnologintext&action=edit watchnologintext]<br> [[MediaWiki_talk:Watchnologintext|Talk]] </td><td> You must be &lt;a href=&quot;/wiki/Special:Userlogin&quot;&gt;logged in&lt;/a&gt; to modify your watchlist. </td><td> {{int:Watchnologintext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchthis&action=edit watchthis]<br> [[MediaWiki_talk:Watchthis|Talk]] </td><td> Watch this page </td><td> {{int:Watchthis}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Watchthispage&action=edit watchthispage]<br> [[MediaWiki_talk:Watchthispage|Talk]] </td><td> Watch this page </td><td> {{int:Watchthispage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Welcomecreation&action=edit welcomecreation]<br> [[MediaWiki_talk:Welcomecreation|Talk]] </td><td> &lt;h2&gt;Welcome, $1!&lt;/h2&gt;&lt;p&gt;Your account has been created. Don&#39;t forget to change your Wikipedia preferences. </td><td> {{int:Welcomecreation}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whatlinkshere&action=edit whatlinkshere]<br> [[MediaWiki_talk:Whatlinkshere|Talk]] </td><td> What links here </td><td> {{int:Whatlinkshere}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistacctext&action=edit whitelistacctext]<br> [[MediaWiki_talk:Whitelistacctext|Talk]] </td><td> To be allowed to create accounts in this Wiki you have to &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;log]] in and have the appropriate permissions. </td><td> {{int:Whitelistacctext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistacctitle&action=edit whitelistacctitle]<br> [[MediaWiki_talk:Whitelistacctitle|Talk]] </td><td> You are not allowed to create an account </td><td> {{int:Whitelistacctitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistedittext&action=edit whitelistedittext]<br> [[MediaWiki_talk:Whitelistedittext|Talk]] </td><td> You have to &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;login]] to edit pages. </td><td> {{int:Whitelistedittext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistedittitle&action=edit whitelistedittitle]<br> [[MediaWiki_talk:Whitelistedittitle|Talk]] </td><td> Login required to edit </td><td> {{int:Whitelistedittitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistreadtext&action=edit whitelistreadtext]<br> [[MediaWiki_talk:Whitelistreadtext|Talk]] </td><td> You have to &#91;&#91;Special:Userlogin&#124;login]] to read pages. </td><td> {{int:Whitelistreadtext}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Whitelistreadtitle&action=edit whitelistreadtitle]<br> [[MediaWiki_talk:Whitelistreadtitle|Talk]] </td><td> Login required to read </td><td> {{int:Whitelistreadtitle}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wikipediapage&action=edit wikipediapage]<br> [[MediaWiki_talk:Wikipediapage|Talk]] </td><td> View project page </td><td> {{int:Wikipediapage}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wikititlesuffix&action=edit wikititlesuffix]<br> [[MediaWiki_talk:Wikititlesuffix|Talk]] </td><td> Wikipedia </td><td> {{int:Wikititlesuffix}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wlnote&action=edit wlnote]<br> [[MediaWiki_talk:Wlnote|Talk]] </td><td> Below are the last $1 changes in the last &lt;b&gt;$2&lt;/b&gt; hours. </td><td> {{int:Wlnote}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wlsaved&action=edit wlsaved]<br> [[MediaWiki_talk:Wlsaved|Talk]] </td><td> This is a saved version of your watchlist. </td><td> {{int:Wlsaved}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wlshowlast&action=edit wlshowlast]<br> [[MediaWiki_talk:Wlshowlast|Talk]] </td><td> Show last $1 hours $2 days $3 </td><td> {{int:Wlshowlast}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wrong_wfQuery_params&action=edit wrong_wfQuery_params]<br> [[MediaWiki_talk:Wrong_wfQuery_params|Talk]] </td><td> Incorrect parameters to wfQuery()&lt;br /&gt; Function: $1&lt;br /&gt; Query: $2 </td><td> {{int:Wrong_wfQuery_params}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Wrongpassword&action=edit wrongpassword]<br> [[MediaWiki_talk:Wrongpassword|Talk]] </td><td> The password you entered is incorrect. Please try again. </td><td> {{int:Wrongpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourdiff&action=edit yourdiff]<br> [[MediaWiki_talk:Yourdiff|Talk]] </td><td> Differences </td><td> {{int:Yourdiff}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Youremail&action=edit youremail]<br> [[MediaWiki_talk:Youremail|Talk]] </td><td> Your email* </td><td> {{int:Youremail}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourname&action=edit yourname]<br> [[MediaWiki_talk:Yourname|Talk]] </td><td> Your user name </td><td> {{int:Yourname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yournick&action=edit yournick]<br> [[MediaWiki_talk:Yournick|Talk]] </td><td> Your nickname (for signatures) </td><td> {{int:Yournick}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourpassword&action=edit yourpassword]<br> [[MediaWiki_talk:Yourpassword|Talk]] </td><td> Your password </td><td> {{int:Yourpassword}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourpasswordagain&action=edit yourpasswordagain]<br> [[MediaWiki_talk:Yourpasswordagain|Talk]] </td><td> Retype password </td><td> {{int:Yourpasswordagain}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourrealname&action=edit yourrealname]<br> [[MediaWiki_talk:Yourrealname|Talk]] </td><td> Your real name* </td><td> {{int:Yourrealname}} </td></tr><tr><td> [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=MediaWiki:Yourtext&action=edit yourtext]<br> [[MediaWiki_talk:Yourtext|Talk]] </td><td> Your text </td><td> {{int:Yourtext}} </td></tr></table> MediaWiki:All messages 778 4999 2004-06-03T08:28:58Z Template namespace initialisation script MediaWiki:All messages moved to Template:All messages #redirect [[Template:All messages]] MediaWiki:All system messages 779 5000 2004-06-03T08:28:58Z Template namespace initialisation script MediaWiki:All system messages moved to Template:All system messages #redirect [[Template:All system messages]] MediaWiki:Gnunote 780 5001 2004-06-03T08:28:57Z Template namespace initialisation script MediaWiki:Gnunote moved to Template:Gnunote #redirect [[Template:Gnunote]] MediaWiki:Sitesupportpage 781 5002 2004-06-03T08:28:57Z Template namespace initialisation script MediaWiki:Sitesupportpage moved to Template:Sitesupportpage #redirect [[Template:Sitesupportpage]] Image:Khammam khila.JPG 783 5004 2004-07-03T07:40:14Z Bhikshu 4 Wikipedia:Upload log 784 sysop 5005 2004-12-06T20:59:51Z Vnagarjuna 13 uploaded "Godakurchi.jpg": Godakurchi <ul><li>20:59, 6 Dec 2004 [[User:Vnagarjuna|Vnagarjuna]] uploaded "[[:Image:Godakurchi.jpg|Godakurchi.jpg]]" <em>(Godakurchi)</em></li> <li>03:36, 28 Nov 2004 [[User:Node ue|Node ue]] uploaded "[[:Image:Wiki.png|Wiki.png]]"</li> <li>05:24, 27 Nov 2004 [[User:Node ue|Node ue]] uploaded "[[:Image:Wiki.png|Wiki.png]]" <em>(telugu wikipedia logo, gfdl, by node)</em></li> <li>23:34, 20 Nov 2004 [[User:Vnagarjuna|Vnagarjuna]] uploaded "[[:Image:80px-Wiktionary.png|80px-Wiktionary.png]]" <em>(Wiktionary Logo)</em></li> <li>23:32, 20 Nov 2004 [[User:Vnagarjuna|Vnagarjuna]] uploaded "[[:Image:80px-Sourceberg.jpg|80px-Sourceberg.jpg]]" <em>(Wikisource Logo)</em></li> <li>23:32, 20 Nov 2004 [[User:Vnagarjuna|Vnagarjuna]] uploaded "[[:Image:80px-Wiki-textbook.png|80px-Wiki-textbook.png]]" <em>(Wikibooks Logo)</em></li> <li>23:31, 20 Nov 2004 [[User:Vnagarjuna|Vnagarjuna]] uploaded "[[:Image:80px-Wikiquote.png|80px-Wikiquote.png]]" <em>(Wikiquote Logo)</em></li> <li>23:29, 20 Nov 2004 [[User:Vnagarjuna|Vnagarjuna]] uploaded "[[:Image:80px-Wiki-meta.png|80px-Wiki-meta.png]]" <em>(The Wiktionary PNG File)</em></li> <li>07:40, 3 Jul 2004 [[User:Bhikshu|Bhikshu]] uploaded "[[:Image:Khammam_khila.JPG|Khammam_khila.JPG]]"</li> </ul> Wikipedia:Broken/ 785 sysop 5006 2004-08-13T12:55:57Z 24.29.135.164 <table> <tr><td align="right"><a href="/w/wiki.phtml?title=Special:Allpages&amp;from=HomePage" title ="Special:Allpages">HomePage</a></td><td> to </td><td align="left">భూగోళ శాస్త్రము</td></tr> </table> గుంటూరు 786 26441 2006-06-02T21:11:17Z Kiranchow 430 /* జిల్లాలోని చూడదగ్గ ప్రదేశములు */ {{జిల్లా|name=గుంటూరు| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=గుంటూరు |area=11,391 |population=44.06 |pop_male=22.20 |pop_female=21.85 |pop-urban=12.31 |pop-rural=31.74 |pop-density=387 |pop-growth=7.27 |literacy=62.8 |lit_male=71.32 |lit_female=54.17 }} '''గుంటూరు''' దక్షిణ [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము నందలి ఒక ముఖ్య నగరము మరియు అదే పేరుగల గుంటూరు జిల్లాకు పరిపాలనా కేంద్రము. ఈ పట్టణము 6,00,000 జనాభాతో రాష్ట్రము యొక్క నాలుగవ పెద్ద నగరము అయినది. భారత దేశములోని పెద్ద విశ్వవిద్యాలయములలో ఒకటైన [[నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయము]] గుంటూరు నగరములో ఉన్నది. ==గుంటూరు జిల్లా== గుంటూరు జిల్లా 11,391 చ.కి.మీ. ల విస్తీర్ణము లో వ్యాపించి, 44,05,521 (2001 గణన) జనాభా కలిగిఉన్నది. జిల్లాకు తూర్పు, ఈశాన్యాన [[కృష్ణా నది]] ప్రవహిస్తూ జిల్లాను [[కృష్ణా జిల్లా]] నుండి వేరు చేయుచున్నది. వాయవ్యాన [[బంగాళాఖాతము]], దక్షిణాన [[ప్రకాశం]] జిల్లా, పశ్చిమాన [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లా, మరియు ఈశాన్యాన [[నల్గొండ]] జిల్లా సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. [[వరి]], [[పొగాకు]], [[ప్రత్తి]] మరియు [[మిర్చి]]లు జిల్లా యొక్క ప్రధాన వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు. కృష్ణ, చంద్రవంక, నాగులేరు మరియు గుండ్లకమ్మ జిల్లాలోని ముఖ్య నదులు. [[అమరావతి]], [[భట్టిప్రోలు]], [[ఉండవల్లి గుహలు]] మరియు గుంటూరు లోని మ్యూజియం గుంటూరు జిల్లా లోని ముఖ్య చారిత్రక స్థలాలు ==చరిత్ర== గుంటూరు ప్రాంతంలో పాత రాతి యుగము నాటినుండి మానవుడు నివసించినాడనుటకు ఆధారములు కలవు. [[పాత రాతియుగము|పాత రాతియుగపు]] (పేలియోలిథిక్) పనిముట్లు గుంటూరు జిల్లాలో దొరికాయి. వేంగీ చాళుక్య రాజు అయిన అమ్మరాజ ఈ ([[922]]-[[929]]) యొక్క శాసనాలలో (ఈదెర్న్‌ ప్లతెస్‌) గుంటూరు గురించిన ప్రధమ ప్రస్తావన ఉన్నది. [[1147]] మరియు [[1158]] నాటి రెండు శాసనాలలో కూడ గుంటూరు ప్రసక్తి ఉన్నది. [[బౌద్ధ మతము|బౌద్ధం]] ప్రారంభం నుండి కూడా, విద్యా సబంధ విషయాలలో గుంటూరు అగ్రశ్రేణిలో ఉంటూ వచ్చింది. భౌద్ధులు ప్రాచీన కాలంలోనే [[ధాన్యకటకము]](ధరణికోట) వద్ద విశ్వవిద్యాలయమును స్థాపించారు. ప్రసిద్ధ బౌద్ధ తత్వవేత్త అయిన [[నాగార్జునుడు|ఆచార్య నాగార్జునుడు]] ఈ ప్రాంతం వాడేనని, [[క్రీ.పూ 200]] నాటికే ఈ ప్రాంతంలో [[అభ్రకము]] (మైకా) ను కనుగొన్నాడని తెలుస్తోంది. పర్తీపాలపుత్ర రాజ్యం (క్రీ పూ 5వ శతాబ్ది) – ఇప్పటి [[భట్టిప్రోలు]] – గుంటూరు జిల్లాలోని ప్రధమ రాజ్యంగా గుర్తింపు పొందింది. శాసన ఆధారాలను బట్టి కుబేర రాజు [[క్రీ. పూ. 230]] ప్రాంతంలో భట్టిప్రోలును పరిపాలించాడని, ఆ తరువాత సాల రజులు పాలించారని తెలుస్తున్నది. వివిధ కాలాల్లో గుంటూరును పాలించిన వంశాలలో ప్రముఖమైనవి: [[శాతవాహనులు]], [[ఇక్ష్వాకులు]], [[పల్లవులు]], [[ఆనందగోత్రినులు]], [[విష్ణుకుండినులు]], [[చాళుక్యులు]], [[చోళులు]], [[కాకతీయులు]], [[రెడ్డి రాజులు]], [[విజయనగర రాజులు]] మరియు [[కుతుబ్ షాహీ వంశము|కుతుబ్ షాహీలు]]. కొందరు సామంత రాజులు కూడ ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు. ఈ సామంతుల మధ్య కుటుంబ కలహాలు, వారసత్వ పోరులు సర్వ సాధారణంగా ఉండేవి. అటువంటి వారసత్వ పోరే ప్రసిద్ధి గాంచిన [[పలనాటి యుద్ధం]]. జిల్లాలోని [[పలనాడు]] ప్రాంతంలో [[1180]] లలో జరిగిన ఈ యుద్ధం "ఆంధ్ర కురుక్షేత్రం" గా చరిత్ర లోను, సాహిత్యంలోను చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయింది. [[1687]] లో [[ఔరంగజేబు]] కుతుబ్‌ షాహి రాజ్యాన్ని ఆక్రమించినపుడు గుంటూరు కూడా [[మొగలు సామ్రాజ్యం]] లో భాగమయింది. సామ్రాజ్యపు రాజప్రతినిధి ఐన [[ఆసఫ్‌ ఝా]] [[1724]] లో [[హైదరాబాదు]]కు [[నిజాము]]గా ప్రకటించుకొన్నాడు. [[ఉత్తర సర్కారులు]] అని పేరొందిన కోస్తా జిల్లాలను [[ఫ్రెంచి]] వారు [[1750]] లో ఆక్రమించుకొన్నారు. [[1788]] లో [[ఈస్ట్‌ ఇండియా కంపెనీ]] ఏలుబడిలోనికి వచ్చి, గుంటూరు [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]] లో భాగమైంది. [[1794]] లో 14 తాలూకాలతో జిల్లా ఆవిర్భవించింది. ఆవి: దాచేపల్లి, ప్రత్తిపాడు, మార్టూరు, ఠుంఠురుకొర, మంగళగిరి, బాపట్ల, పొన్నూరు, రేపల్లె, తెనాలి, గుంటూరు, కూరపాడు, కొండవీడు, నరసరావుపేట, వినుకొండ. [[1859]] లో జిల్లాను [[రాజమండ్రి]], [[మచిలీపట్నం]] జిల్లాలతో విలీనం చేసి, కృష్ణా, గోదావరి జిల్లాలుగా నామకరణం చేసారు. [[1904]] లో [[తెనాలి]], గుంటూరు, [[సత్తెనపల్లి]], [[పలనాడు]], [[బాపట్ల]], [[నరసరావుపేట]], [[వినుకొండ]] తాలూకాలను వేరు చేసి మళ్ళీ జిల్లాను ఏర్పాటు చేసారు. భారత స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం లోను, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర ఏర్పాటు]] లోను జిల్లా ప్రముఖ పాత్ర వహించింది. [[1947]] లో దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చినపుడు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ [[మద్రాసు రాష్ట్రం]] అయింది. రాష్ట్రం లోని [[తెలుగు]] మాట్లాడే ఉత్తరాది జిల్లాలు – గుంటూరు తో సహా - ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలని వాదించాయి. ఫలితంగా [[1953]] లో 11 జిల్లాలతో [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] ఏర్పడింది. [[1970]] [[ఫిబ్రవరి 2]] న [[ప్రకాశం]] జిల్లా ఏర్పాటు చేసినపుడు జిల్లా రూపురేఖలలో మళ్ళీ మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. ఒంగోలు తాలూకా మొత్తం, బాపట్ల, నరసరావుపేట, వినుకొండ తాలూకాలలోని కొన్ని ప్రాంతాలను విడదీసి ప్రకాశం జిల్లాను ఏర్పాటు చేసారు. దీనితో జిల్లా వైశాల్యం 15032 చ. కి. మీ నుండి 11,347 చ. కి. మీ కి తగ్గిపోయింది. జిల్లాలో మూడు రెవెన్యూ విభాగాలు ఉనాయి, అవి: తెనాలి, గుంటూరు, నరసరావుపేట. మండల వ్యవస్థ రాకముందు 21 తాలూకాలు ఉండేవి. ఆవి:తెనాలి, బాపట్ల, పొన్నూరు, రేపల్లె, పల్లపట్ల, మంగళగిరి, గుంటూరు, సత్తెనపల్లి, ఈమని, ప్రత్తిపాడు, రాజుపాలెం, తాళ్ళూరు, చిలకలూరిపేట, వినుకొండ, పల్నాడు, మాచెర్ల, ఈపూరు, పిడుగురాళ్ళ, తాడికొండ, [[1985]] లో రెవెన్యూ వ్యవస్థను సంస్కరించి మండల వ్యవస్థను ఏర్పరిచిన తరువాత జిల్లాలో 57 మండలాలు, 21 పంచాయితీ సమితులు ఏర్పడ్డాయి. పంచాయితీ సమితుల సంఖ్యలో జిల్లా, రాష్ట్రంలోనే ప్రధమ స్థానంలో ఉంది. ==గుంటూరు పట్టణము== [[Image:guntur_bus_station.jpg|right|thumb|225px|గుంటూరు బస్ స్తేషను దృశ్యము]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్రానికి ఈశాన్యాన సుందరమైన కొండవీడు పర్వత శ్రేణికి 9 కి మీ ల తూర్పున గుంటూరు పట్టణం ఉన్నది. అదే పేరుతోనున్న జిల్లా, రెవెన్యూ విభాగం, తాలూకా కు ఈ పట్టణం కేంద్రము. [[1866]] లో ఏర్పడిన గుంటూరు పురపాలక సంఘం రాష్ట్రం లోని అతి పురాతనమైన పురపాలక సంఘాలలో ఒకటి. 18 వ శతాబ్దపు మధ్యలో ఇది ఫ్రెంచి వారి చేతుల్లోకి వెళ్ళినా, [[1788]] లో శాశ్వతంగా బ్రిటిషు వారికి సొంతమైంది. ప్రస్తుతం గుంటూరు పట్టణంలో భాగమైన 'రామచంద్రాపురము అగ్రహారము' అను గ్రామము గుంటూరు కంటే ఎంతో ప్రాచీనమైనదిగా భావించుచున్నారు. లక్ష్మీ నారాయణ స్వామి వారి ఆలయపు మంటపం యొక్క స్థంభంపైనున్న [[1296]] నాటి శాసనాలలో దీని పేరు కనిపించుచున్నది. గుంటూరు ప్రముఖ రైల్వే జంక్షను. ఇది [[విజయవాడ]], [[రేపల్లె]], [[మచిలీపట్నం]], [[హైదరబాదు]], [[మాచర్ల]], [[తెనాలి]] మొదలైన పట్టణాలకు రైలు మార్గం ద్వారా కలపబడి ఉన్నది. గుంటూరు ప్రముఖ వ్యాపార కేంద్రము. పత్తి, నూనె, ధాన్యం మిల్లులే కాక పొగాకును శుద్ధి చేసే బారనులు పట్టణము చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి. ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచిన వర్జీనియా పొగాకుకు గుంటూరు ముఖ్య కేంద్రం. భారత పొగాకు నియంత్రణ బోర్డు కూడ గుంటూరు లో కలదు. ==గుంటూరు ప్రత్యేకతలు== * [[1868]], [[ఆగష్టు 18]] న గుంటూరులో నుండి [[సంపూర్ణ సూర్య గ్రహణం|సంపూర్ణ సూర్య గ్రహణాన్ని]] చూస్తూ [[పియరీ జూల్స్‌ సీజర్‌ హాన్సెన్‌]] అనే శాస్త్రవేత్త [[హీలియం]] ఉనికిని కనుగొన్నాడు. అప్పటి సూర్యగ్రహణం అసాధారణంగా 10 నిముషాల సేపు వచ్చి, ఎందరో శాస్త్రవేత్తలను ఆకర్షించింది. * మొదటి ప్రయాణంలోనే మునిగిపోయిన అప్పటి అతి పెద్ద ప్రయాణీకుల ఓడ- ''[[RMS Titanic|టైటానిక్‌]]'' లోనున్న ఒకే ఒక్క భారతీయ కుటుంబం గుంటూరు వారే. * [[పాకిస్తాన్]] ఏర్పాటుకు కర్త అయిన [[మొహమ్మదు ఆలీ జిన్నా]] పేరిట గుంటూరులో ఒక స్థూపం ఉన్నది. ([http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=2003090701152000.htm&date=2003/09/07/&prd=th& హిందూ పత్రికలోని ఈ వ్యాసం దీని ప్రత్యేకతను వివరిస్తుంది]) ==గుంటూరు మండలాలు== భౌగోళికంగా గుంటూరు జిల్లాను 57 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించారు. <table> <tr> <td> [[Image:Guntur.jpg| గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] </td> <td> 1.[[మాచెర్ల]] 2.[[రెంటచింతల]] 3.[[గురజాల]] 4.[[దాచేపల్లి]] 5.[[మాచవరం]] 6.[[బెల్లంకొండ]] 7.[[అచ్చంపేట]] 8.[[క్రోసూరు]] 9.[[అమరావతి]] 10.[[తుళ్ళూరు]] 11.[[తాడేపల్లి]] 12.[[మంగళగిరి]] 13.[[తాడికొండ]] 14.[[పెదకూరపాడు]] 15.[[సత్తెనపల్లె]] </td> <td> 16.[[రాజుపాలెం]] 17.[[పిడుగురాళ్ల]] 18.[[కారంపూడి]] 19.[[దుర్గి]] 20.[[వెల్దుర్తి]] 21.[[బోళ్లపల్లి]] 22.[[నకరికల్లు]] 23.[[ముప్పాళ్ల]] 24.[[ఫిరంగిపురం]] 25.[[మేడికొండూరు]] 26.[[గుంటూరు]] 27.[[పెదకాకాని]] 28.[[దుగ్గిరాల]] 29.[[కొల్లిపర]] 30.[[కొల్లూరు]] </td> <td> 31.[[వేమూరు]] 32.[[తెనాలి]] 33.[[చుండూరు]] 34.[[చేబ్రోలు]] 35.[[వట్టిచెరుకూరు]] 36.[[ప్రత్తిపాడు]] 37.[[ఎడ్లపాడు]] 38.[[నాదెండ్ల]] 39.[[నరసరావుపేట]] 40.[[రొంపిచెర్ల]] 41.[[ఈపూరు]] 42.[[శావల్యాపురం]] 43.[[వినుకొండ]] 44.[[నూజెండ్ల]] 45.[[చిలకలూరిపేట]] </td> <td> 46.[[పెదనందిపాడు]] 47.[[కాకుమాను]] 48.[[పొన్నూరు]] 49.[[అమృతలూరు]] 50.[[చెరుకుపల్లి]] 51.[[భట్టిప్రోలు]] 52.[[రేపల్లె]] 53.[[నగరం]] 54.[[నిజాంపట్నం]] 55.[[పిట్టలవానిపాలెం]] 56.[[కర్లపాలెం]] 57.[[బాపట్ల]] </td> </tr> </table> ==జిల్లాలోని చూడదగ్గ ప్రదేశములు== [[Image:guntur_undavalli_caves.jpg|thumb|right|225px|ఉండవల్లి గుహలు]] #[[అమరావతి]] #[[భట్టిప్రోలు]] #[[కేసనపల్లి]] #[[ఉండవల్లి గుహలు]] #[[బాపట్ల]] సముద్రపు ఒడ్డు #[[కోటప్ప కొండ]] (త్రికూటేశ్వరుని సన్నిధి, [[నరసరావుపేట|నరసరావు పేట]] దగ్గర) #[[మంగళగిరి]] #[[మాచెర్ల]] #[[పొన్నూరు]] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Guntur]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ 787 26689 2006-06-08T02:07:58Z 75.3.114.220 /* బయటి లింకులు */ {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ | image_map=Map AP dist all blank.png | capital=[[హైదరాబాదు]] | latd = 17.22|longd=78.26| largest_city=[[హైదరాబాదు]]| second largest = [[విశాఖపట్నం]]| abbreviation=IN-AP | official_languages=[[తెలుగు]], [[ఉర్దూ]]| legislature_type=Unicameral | legislature_strength=295 | governor_name=[[రామేశ్వర్ ఠాకూర్]] | chief_minister=[[వై. యస్. రాజ శేఖర్ రెడ్డి]] | established_date=[[అక్టోబర్ 1]] [[1953]]| area=275,068 | order_of_area=11| area_rank=4వది | area_magnitude=11 | population_year=2001 | population=75,727,000 | population_rank=5వది | population_density=275 | districts=23 | website=www.aponline.gov.in | seal=[[image:ap_seal.jpg|left]][[image:Kumbham.jpg|right]] | footnotes = | }} '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్''', [[భారత దేశము]] లోని [[రాష్ట్రము]]. దీనికి ఉత్తరమున [[మహారాష్ట్ర]], [[చత్తీసుగఢ్]] మరియు [[ఒరిస్సా]] రాష్ట్రములు, తూర్పున [[బంగాళా ఖాతము]], దక్షిణమున [[తమిళనాడు]] రాష్ట్రము మరియు పశ్చిమమున [[కర్నాటక]] రాష్ట్రములు కలవు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ భారత దేశములొ ఐదవ అతి పెద్ద రాష్ట్రమై ఉత్తరమునకు దక్షిణమునకు వారధిలా వ్యవహరిస్తున్నది. ఈ రాష్ట్రములోని అతి ముఖ్య నదులు [[గోదావరి]], [[కృష్ణ]]. ఆంధ్రప్రదేశ్ <math>12^\mathrm{o}</math>37', <math>19^\mathrm{o}</math>54' ఉత్తర అక్షాంశాల మధ్య, <math>76^\mathrm{o}</math>46', <math>84^\mathrm{o}</math>46' తూర్పు రేఖాంశాల మధ్య వ్యాపించి ఉంది. భారత ప్రామాణిక రేఖాంశమైన <math>82^\mathrm{o}</math>30' తూర్పురేఖాంశం రాష్ట్రంలోని [[కాకినాడ]] గుండా పోతుంది. ==చరిత్ర== {{seemain|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర}} కీ.పూ. 7వ శతాబ్దపు సంస్కృత రచనలు ఆంధ్రులను వింధ్య పర్వతముల దక్షినమునకు తరలి వెళ్ళి, ద్రావిడులతో కలసిన ఆర్యులుగా వర్ణించుచున్నది. మౌర్య చక్రవర్తి [[అశోకుడు|అశోకుని]] మరణాంతరము (కీ.పూ 232) మరల ఆంధ్రులు ప్రసిద్ధికెక్కారు. నవీన చరిత్రకారులు ఆంధ్రుల చరిత్ర ఈ నాటినుండి మొదలైనటుల లెక్కించుచున్నారు. ఆంధ్ర(శాతవాహన), షాక, ఇక్ష్వాకు, తూ. చాళక్య, కాకతీయ, [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|విజయనగర]], కుతుబ్ షాహి, [[హైదరాబాదు]] [[నిజాము]] లు మొదలగు వంశములకు చెందిన రాజులు ఆంధ్ర దేశమును పరిపాలించారు. కీ.శ 17వ శతాబ్దములో బ్రిటీషు వారు [[కోస్తా]] ఆంధ్రను నిజామ్ వద్ద గెలుచుకొని మద్రాసు రాష్ట్రములో(మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ) కలుపుకున్నారు. హైదరాబాదు నిజామ్ బ్రిటిషు ఆధిక్యతను గుర్తించి [[తెలంగాణ]] ప్రాంతము వరకు పరిమితమైనారు. ===భారత దేశ స్వాతంత్రానంతరము=== [[1947]]లో భారత దేశానికి ఆంగ్లేయుల నుండి స్వాతంత్రము వచ్చిన తరువాత నిజాము [[హైదరాబాదు]] సంస్థానాన్ని తమ పాలనలోనే ఉంచుకోవటానికి ప్రయత్నించారు. పోలీసు చర్య ద్వారా హైదరాబాదు [[1948]]లో భారత దేశంలో కలిపివేయబడి, హైదరాబాదు రాష్ట్రం అవతరించింది. [[అమరజీవి]] [[పొట్టి శ్రీరాములు]] 58 రోజుల నిరాహార దీక్ష, ఫలితంగా ఆయన మరణం, ప్రత్యేక రాష్ట్రా పోరాటం ఒక కొలిక్కి వచ్చి [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] [[1953]] [[అక్టోబర్ 1]]న [[మద్రాసు]] రాష్ట్రంలోని ఉత్తరాన ఉన్న 11 జిల్లాలను కలుపుకొని అవతరించింది. [[కర్నూలు]] ఆంధ్ర రాష్ట్ర మొట్టమొదటి రాజధాని, అదే సమయమున [[గుంటూరు]] నందు హైకోర్టు యేర్పాటు చేసారు. [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] మొట్టమొదటి ముఖ్యమంత్రి. <!--ఇలా ఆంద్రప్రదేశ్ భాష ఆధారముగా ఏర్పడిన రాష్ట్రములలో మొదటి రాష్ట్రము అయినది, ఇలా భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రముల ఆవిర్భావము ఆంద్రప్రదేశంతోనే మొదలు అయినవి అని చెప్పవచ్చును. "రాష్ట్ర పునర్వ్యవస్థీకరణ కమీషను" ఇచ్చిన సూచనల ప్రకారం--> ఆంధ్ర ప్రజల కోరికపై [[1956]], [[నవంబర్ 1]]న ఆంధ్ర రాష్ట్రం లోని తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాలను హైదరాబాదు రాష్ట్రంలో కలిపి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ను ఏర్పాటు చేసారు. కొత్త రాష్ట్రానికి హైదరాబాదు రాజధానిగా అవతరించింది. [[1960]] వ సంవత్సరంలో పటాస్కర్ కమీషన్ తీర్పుమూలంగా [[చిత్తూరు]] జిల్లా తిరుత్తణి తాలూకాలోని ఎక్కువ భాగాన్ని [[తమిళనాడు]] కిచ్చేసి, తమిళనాడుకు చెందిన తిరువళ్లూర్ తాలూకాలోని కొన్ని గ్రామాలను ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ్లో చేర్చారు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఆవిర్భవించినప్పుడు 20 జిల్లాలే ఉన్నాయి. తరువాత, [[1970]] [[ఫిబ్రవరి 2]]న [[ప్రకాశం]] జిల్లా, [[1978]] [[ఆగష్టు 12]]న [[రంగారెడ్డి జిల్లా]], [[1979]] [[జూన్ 1]]న [[విజయనగరం]] జిల్లాలు ఏర్పడడంతో మొత్తం 23 జిల్లాలయ్యాయి. ===రాజకీయాలు=== [[నీలం సంజీవ రెడ్డి]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు తొలి ముఖ్యమంత్రి. [[1982]] వరకు అన్నీ [[కాంగ్రేసు]] ప్రభుత్వాలే ఆంద్ర ప్రదేశ్ ను పరిపాలించాయి. 1982 వరకు [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రిగా ఎక్కువ కాలము పనిచేసాడు. [[పీ.వీ.నరసింహా రావు]] కూడా ముఖ్యమంత్రిగా కొంతకాలం పనిచేసాడు, తరువాత భారతదేశానికి ప్రధానమంత్రిగా కూడా ఎన్నిక అయినాడు. అయితే 1982 వరకు రాష్ట్ర రాజకీయాలలో కాంగ్రేసుకు ఉన్న బలాన్ని సవాలు చేయటానికి [[నందమూరి తారక రామారావు]](ఎన్.టీ.ఆర్) అదే సంవత్సరములో [[తెలుగుదేశం పార్టీ|తెలుగుదేశం]] అనే పేరుతో ఒక రాజకీయ పార్టీని స్థాపించాడు. స్థాపించిన తొమ్మిది నెలలలోనే తెలుగుదేశం పార్టీ రాష్ట్రంలో అధికారపగ్గాలు చేపటటంతో ఒక బుడతడి దెబ్బకు వస్తాదు కుప్పకూలినట్లయింది. [[భారత జాతీయ కాంగ్రేసు]](భాజాకా) కు చెందిన [[వై.ఎస్.రాజశేఖర్ రెడ్డి]] ప్రస్తుత రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి. 2004 అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో రాజశేఖర్ రెడ్డి [[తెలంగాణ]] ప్రత్యేక రాష్ట్రం కోసం ఉధృతంగా పోరాడుతున్న [[తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి]] (తెరాస) అనే కొత్త పార్టీతో కలిసి పోటీ చేసాడు. భాజాకా-తెరాస కూటమి పదవిలోకి రావడముతో, సమైక్యాంధ్ర ముప్పులో ఉన్నది. ==భౌగోళిక పరిస్థితి== ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో మూడు ముఖ్య ప్రాంతములు కలవు: [[కోస్తా]] ఆంధ్ర, [[తెలంగాణ]] మరియు [[రాయలసీమ]]. రాష్ట్రములో ౨౩ (23) జిల్లాలు కలవు. [[హైదరాబాదు]] రాష్ట్ర రాజధాని మరియు అతి పెద్ద నగరము. ఇతర ముఖ్య నగరములు [[విశాఖపట్నం]], [[విజయవాడ]], [[తిరుపతి]] మరియు [[గుంటూరు]]. [[గోదావరి]], [[కృష్ణా నది|కృష్ణ]] వంటి మహానదులు రాష్టము లో ప్రవహిస్తూ కొన్ని లక్షల హెక్టేరులు సాగు చేయుటకు తోడ్పడు చున్నవి. ==శాసన వ్యవస్థ== ఆంధ్ర ప్రదేశ్ [[శాసన సభ]] లో 294 స్థానాలున్నాయి. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు [[భారత పార్లమెంటు|పార్లమెంటు]]లో 60 సీట్లు కలవు - [[రాజ్యసభ]]లో 18 మరియు [[లోక్సభ]] లో 42. == జిల్లాలు == [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] చూడండి. ==ఆర్ధిక రంగము== రాష్ట్ర ఆర్ధిక వ్యవస్థకు [[వ్యవసాయము]] ఆయువుపట్టు. భారత దేశములోని రెండు ప్రధాన నదులు గోదావరి మరియు కృష్ణ రాష్ట్రం గుండా ప్రవహిస్తాయి. [[వరి]], [[పొగాకు]], [[ప్రత్తి]], [[మిర్చి]], మరియు [[చెరుకు]] రాష్ట్రములో పండించే ముఖ్యమైన [[పంట]]లు. ఇటీవల ఆంధ్ర ప్రదేశ్, [[ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ]] మరియు [[బయోటెక్నాలజీ]] రంగములలో క్రొత్త పుంతలు తొక్కుతున్నది. '''హైదరాబాదు''', ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రాజధాని. భారత దేశము లోనే ఐదవ పెద్ద అంతర్జాతీయ నగరము, మేలైన సంస్కృతి, ధీటైన చరిత్ర మరియు పరిశ్రమాభివృద్ధి, సాంప్రదాయము మరియు సాంకేతిక పరిజ్ఞానము సహజీవనము సాగించే విభిన్నమైన అతి కొద్ది నగరములలో హైదరాబాదు ఒకటి. గతిశీల నాయకత్వంతో రాష్ట్రం ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, బయోటెక్నాలజీ, ఫార్మషూటికల్స్, బిజినెస్ మేనేజ్మెంట్, నిర్మాణము తదితర రంగములలో దేశాన్ని కొత్త పరిమాణములోకి నడుపుతూ అపరిమిత వ్యాపార అవకాశాలకు ఆలవాలముగా ఉద్భవించున్నది. ==సంస్కృతి== [[తెలుగు]] రాష్ట్ర అధికార భాష. [[ఉర్దూ]] మాట్లాడే [[ముస్లిం]] మైనారిటీ ముఖ్యంగా [[హైదరాబాదు]]లో నివసిస్తుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ కు గొప్ప సాంస్కృతిక వారసత్వము కలదు. [[అన్నమాచార్య]], [[త్యాగరాజు]] తదితర గొప్ప [[కర్నాటక సంగీతం|కర్నాటక సంగీతకారులు]] [[తెలుగు]] భాషలో కృతీకరించి, భాషను ఇనుమడింప చేశారు. [[నన్నయ్య |నన్నయ]], [[తిక్కన్న]], మరియు [[ఎఱ్రన్న]] ([[కవిత్రయము]]) మహా భారత మహా కావ్యాన్ని తెలుగులోకి అనువదించారు. [[జ్ఞానపీఠ అవార్డు]] గ్రహీతలు [[విశ్వనాధ సత్యనారాయణ|శ్రీ విశ్వనాధ సత్యనారాయణ]], [[సి. నారాయణ రెడ్డి|డా. సి. నారాయణ రెడ్డి]] మొదలైనవారు తెలుగులో ఆధునిక రచయితలు. [[కూచిపూడి]] రాష్ట్ర శాస్త్రీయ [[నృత్యం]]. ఆంధ్రులు గత 40 సంవత్సరాలుగా [[సినిమా]]ను విపరీతముగా పెంచి పోషించారు. రాష్ట్రంలో సంవత్సరానికి సుమారు 70 సినిమాలు ఉత్పత్తి అవుతాయి. ఆదాయపరంగా [[తెలుగు సినిమా]] ఒక పెద్ద పరిశ్రమ, కానీ తక్కిన భారత దేశములో పెద్దగా గుర్తింపు పొందలేదు. రాష్ట్రం నుండి ఉద్భవించిన కొందరు ప్రముఖ కళాకారులు [[ఎన్.టి.రామారావు ]] (మాజీ ముఖ్యమంత్రి), [[అక్కినేని నాగేశ్వరరావు]] ("ఏ.ఎన్.ఆర్",[[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత), [[ఎస్.వి.రంగారావు]], [[ఘంటసాల]], [[కె.విశ్వనాధ్|డా.కె.విశ్వనాధ్]], [[ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]], [[సావిత్రి]], [[జమున]], [[శారద]], [[షావుకారు జానకి]], మరియు [[జయప్రద]]. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో పలు [[సంగ్రహాలయాలు]](మ్యూజియం) కలవు, అందులో [[సాలార్ జంగ్ మ్యూజియం]], [[పురావస్తుశాఖ మ్యూజియం]] ముఖ్యమైనవి. వీనిలో పలు శిల్పాలు, చిత్రాలు, హిందూ మరియు [[బౌద్ధ మత]] శిల్పాలు, కళాఖండాల సేకరణలు ప్రదర్శంచబడినవి. ఈ రెండు సంగ్రహాలయాలు హైదరాబాదులో ఉన్నవి. ==విద్యారంగము== ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నందు ఎన్నో విశ్వవిద్యాలయములు మరియు కళాశాలలు, వాటిలో ముఖ్యమైనవి: * '''[http://www.isb.edu ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్]''', హైదరాబాదు. * '''[http://www.vizaginfo.com/others/edu/au.asp ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయము]''', విశాఖపట్నం. * '''[http://www.uohyd.ernet.in/ హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయము]''', హైదరాబాదు. * '''[[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయము]]''', హైదరాబాదు. * '''[http://www.angrau.net/ ఆచార్య ఎన్.జీ.రంగా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయము]''', హైదరాబాదు. * '''[http://www.nitw.ernet.in/ నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలేజీ]''', వరంగల్లు. * '''[http://www.jntu.ac.in/ జవహర్ లాల్ నెహ్రు సాంకేతిక విశ్వవిద్యాలయము]''', హైదరాబాదు. * '''[http://www.iiit.ac.in/ ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలేజీ]''', హైదరాబాదు. * '''[http://203.199.178.93 ఎన్.టీ.ఆర్. ఆరోగ్యశాస్త్ర విశ్వవిద్యాలయము]''', విజయవాడ. * '''[http://www.nagarjunauniversity.ac.in నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయము]''', గుంటూరు. * '''[http://svuni.ap.nic.in/ శ్రీ వేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయము]''', తిరుపతి. * '''[http://www.kakatiya.ac.in/ కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయము]''',వరంగల్లు. * '''[http://www.braou.ac.in/ డా.బీ.ఆర్.అంబేడ్కర్ ఓపెన్ విశ్వవిద్యాలయము]''', హైదరాబాదు. * '''[http://skuniv.ap.nic.in/ శ్రీ కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయము]''', అనంతపురం. == పండుగలు== * ''[[సంక్రాంతి]]'' - [[జనవరి 14]]. * ''[[ఉగాది]]'' తెలుగు నూతన సంవత్సరము - [[మార్చి]]/[[ఏప్రిల్]]. * ''[[వినాయక చవితి]]'' - [[ఆగష్టు]]. * ''[[దసరా]]'' - [[అక్టోబర్]]. * ''[[దీపావళి]]'' - [[నవంబర్]]. == పర్యాటక రంగము == ఆంధ్రలో [[తిరుపతి]], [[శ్రీశైలం]], [[శ్రీ కాళహస్తి]] మొదలగు పుణ్య క్షేత్రములు కలవు. [[తిరుపతి]] లోని [[తిరుమల తిరుపతి|తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానము]] ప్రపంచములోకెల్ల అధిక ఐశ్వర్యము కలిగిన కోవెల. [http://www.aptourism.com ఎ.పి.టూరిజం ] ==ఇవికూడా చూడండి== * [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] * [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] * [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] * [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ]] * [[ఇటీవలి చరిత్ర]] * [[సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] * [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] * [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గవర్నర్లు]] * [[ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ స్పీకర్లు]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.andhrapradesh.com/ ఆంధ్రప్రదేశ్.కాం] * [http://www.andhrapradesh.Net/ ఆంధ్రప్రదేశ్.నెట్] * [http://www.andhranews.net/ ఆంధ్రప్రదేశ్ వార్తలు] * [http://www2.engr.mun.ca/~adluri/telugu/pictures/peoplepics.html ప్రసిద్ధ ఆంధ్రుల జాబితా] * [http://www.123bharath.com/andhrapradesh-india-news ఆంధ్రప్రదేశ్ వార్తలు2] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Andhra Pradesh]] [[en:Andhra Pradesh]] [[eo:Andra-Pradeŝo]] [[es:Andhra Pradesh]] [[et:Andhra Pradesh]] [[fi:Andhra Pradesh]] [[fr:Andhra Pradesh]] [[hi:आंध्र प्रदेश]] [[kn:ಆ೦ಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]] [[nl:Andhra Pradesh]] [[pt:Andhra Pradesh]] [[sv:Andhra Pradesh]] [[zh:安得拉邦]] keerthan smells భూగోళ శాస్త్రము 788 17477 2006-01-05T19:56:05Z Rajasekhar 71 /* భూ గోళ శాస్త్ర చరిత్ర */ '''భూగోళ శాస్త్రము'''ను ఇంగ్లీషు లో "Geography" (జియోగ్రఫీ) అని అంటారు. Geo- అంటే భూమికి సంబంధించిన. -graphy అంటే లేఖనం, రాయటం, గీయటం, వగైరా. కనుక Geography అంటే భూమికి సంబంధించిన బొమ్మలు గియ్యటం అని వాచ్యార్ధం. దీనినే మనం భూగోళ శాస్త్రం అంటున్నాం. ఈ శాస్త్రము లో మనము ముఖ్యముగా ఏ ఏ దేశాలు ఎక్కడ ఉన్నాయో తెలుసుకుంటాము. ==గ్లోబు చరిత్ర== ==భూ గోళ శాస్త్ర చరిత్ర== [[Image:Rodinia.jpg|right|thumb|250px|రొదీనియా]] * బలమైన ఆధారాలు లేక పోవటం వలన భూమిని గురించి 65 కోట్ల సంవత్సరాల ముందటి విషయాలను చిత్రాలను ఊహించలేకున్నాము. కావున 65 కోట్ల సంవత్సరాల నుంచి ఏం జరిగినదొ శాస్త్రవేత్తలు ఊహించి, నిర్ధారించారు. * 110 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం భూమి మీద ఒకే ఒక మహా ఖంఢము ఉండినది. దానిని రొదీనియా (''rodinia'') అని పిలుస్తాము. * సుమారు 75 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం రొదీనియా రెండు ముక్కలై మధ్యలో పాంథలాస్సిక్ మహాసముద్రము (''Panthalassic Ocean'') ఆవిర్భవించింది. *[[ఉత్తర అమెరికా]] హిమ పూరితమైన [[దక్షిణ ధృవము]] వైపు పయనించింది. [[అంటార్కటికా]],[[ఆస్ట్రేలియా]],'''భారతదేశం''',అరేబియా మరియు భావ్య కాలమున చైనాగా మారు ఖంఢ భాగాలతోనున్న రోదినియా యొక్క ఉత్తర సగ భాఘము ప్రతి గడియారపు దిక్కులో తిరిగి ఉత్తర దృవమునకేగినది. * రొదినియా యొక్క రెండు భాగాల మధ్య ఉత్తర-మాద్యమ ఆఫ్రికచే నిర్మితమైన కాంగో క్రేటను (''Congo Craton'') మహాఖంఢము ఉండినది.55 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం రొదినియా రెండు సగ భాగములు కాంగో క్రేటనుతో సహా కలసి పనోషియా ([[Panotia]]) అను క్రొత్త మహాఖంఢముగా ఆవిర్భవించెను. పూర్వ కేంబ్రియన్ కాలపు జీవ లక్షణముల కల్పిత అంచనాల చార్టు. [http://www.scotese.com/images/precamb_events.jpg పూర్వ-కేంబ్రియన్ ఘటనలు]. * పూర్వ కేంబ్రియన్ శకాంతమునకు పనోషియా మహాఖంఢము ఛీలడం మొదలై పాలియోజోయిక్ (paleozoic) శకము ఆరంభమైనది. * ప్రాచీన ఖంఢాలైన లోరెన్షియా (Laurentia), బాల్టికా (Baltica) మరియు సైబేరియా మధ్య ఐయాపెటస్ (Iapetus) మహాసంద్రము ఉద్భవించినది. * పాన్ ఆఫ్రికా(Pan-African) పర్వతాకార ఆవిరభం జరిగినప్పడు సమూహమైన గొండ్వానా (gondwana) మహాఖండము నాడీమండలము నుండి దక్షిణ ధృవము వరకు విస్తరించుకొని ఆ కాలపు అతి పెద్ద మహాఖండమైనది. *అర్డోవిషియన్ (ordovician) శకములో గొండ్వానా యొక్క నాడీమండల ప్రాంతాలైన ఆస్ట్రేలియా,భారతదేశము,చైనా మరియు అన్టార్కటికా ప్రదేశాలలో వెచ్చని నీటి బంధకములు అనగా సున్నపురాయి మరియు ఉప్పు దొరికినవి. అదలా ఉండగా గొండ్వానా (gondwana) దక్షిణ ధృవ ప్రాతాలైన ఆఫ్రిక మరియు దక్షిణ అమెరికాలలో మంచు మరియు ఐసుకు సంభందంచిన పథార్థాలు దొరికినవి. *40 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం, పాలియోజోయిక్ శకం మధ్యలో లోరెన్షియా మరియు బాల్టికా ఖండములు కలుస్తూ ఐయాపిటస్ మహాసముద్రమును మూసివేసినవి. ఈ మహాఖండముల సంఘట్టనము వలన అక్కడ అంచున ఉన్న ద్వీప వాలువంపులు ఒక దాని మీద ఒకటిగా ఏర్పడినవి, తద్వారా కాలెడొనైడ్ (Caledonide) పర్వతాలు స్కాండినేవియా (Scandinavia)లో, ఉత్తర మహా బ్రిటన్,గ్రీన్లాండ్,మరియు ఉత్తర అమెరికా యొక్క తూర్పు సముద్రపు ప్రాంతాలలో ఉత్తర అప్లాచియన్ ([[Appalachian]]) పర్వతాలు ఏర్పడినవి. బహుశా పాలియోజోయిక్ శకం మధ్యలో, ఉత్తర దక్షిణ ఛైనా గొండ్వానా యొక్క ఇండో-ఆస్ట్రేలియన్ అంచును విదిలి, పాలియో-తెథిస్ (''paleo-tethys'') మహాసముద్రము మీదగా ఉత్తర దిశకు ఏగినది. పాలియోజోయిక్ శకము ఆరంభము మొదలుగొని మధ్య వరకు, ఉత్తర అర్ధగోళములో ఎక్కువ శాతం పాంథలాస్సిక్ మహాసముద్రము విస్తరించి ఉండినది. ఈ మహాసముద్రమును చుడుతూ, రెండు భూతల పొరలు ఒక మధ్య పొరపై ఆధారడుతూ ఇప్పటి పసిఫిక్ మహాసముద్రమును చుట్టిన "రింగ్-ఆఫ్-ఫైర్" పద్ధతిని అనుకరించు రీతిలో ఉండినది. [http://www.scotese.com/images/425.jpg మధ్య సిలూరియన్ 42.5 కోట్ల సం.కృ] 39 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం డెవోనియన్ (Devonian) శకారంభమైనది. ఈ శక ప్రారంభంలో పాలియోజోయిక్ నాటి మహాసముద్రాలు మూసుకు పోతూ పూర్వ పాంజియా తయారవటం మొదలైనది. ఈ శకం ప్రముఖముగా చేపలు జీవించిన కాలం. డెవోనియన్ ప్రారంభ దశలో చేపల దవడలు క్రమేణ వృద్ధి చెంది, శకాంతము వచ్చు సమయానికి చేపలు వేటాడు జీవులలో ఉత్తమ శ్రేణి లోకి చేరెను. మొక్కలు భూమిని విస్తరించుకొని మొట్ఠమొదటి బొగ్గు బంధకములు ఎండ మెండుగా మండే పర్రలతో (swamps) కనడియన్ ఆర్కటిక్ ద్వీపాలు, ఉత్తర గ్రీన్ లాండ్, మరియు స్కాన్డినావియాలను కప్పి వేసినవి.ఆర్కటిక్ కెనడాలోని నాడీమండల ప్రదేశాలలో మొదటిసారిగా అడవులు పెరిగినవి. పాలియోజోయిక్ శకాంతములో, పన్నోషియా విభజన జరిగినప్పుడు తెరుచుకున్న అనేక మహాసముద్రములు మూసుకుపోయినవి. నాడీమండలము మధ్యగా ఉండి పాంజియా (Pangea) దక్షిణ ధృవం నుండి ఉత్తర ధృవం వరకు విస్తరించుకుని ఉండినది. దీనికి తూర్పు ప్రక్క పాలియో-తెథిస్ మహాసముద్రము పశ్చిమము వైపు పాంథలాస్సిక్ మహాసముద్రము ఆనుకొని ఉండినవి. [[Image:Pangio continent.jpg|right|thumb|250px|పేంజియా మహాఖండము]] [[Image:Gondwana.JPG|right|thumb|250px|ట్రైయాస్సిక్ శకములో భూగోళము]] కార్బోనిఫెరస్(Carboni-ferous) శకాంతము అగు సమయము పర్మియన్ (Permian) శకారంభంలో పేంజియా యొక్క దక్షిణ భాగములు (దక్షిణ 'దక్షిణ అమెరికా', దక్షిణ ఆఫ్రికా, అంటార్కటికా, భరత ఖండము, దక్షిణ భరత ఖండము మరియు ఆస్ట్రేలియా) హిమపూరిత ప్రదేశాలుగా మారినవి. కార్బోనిఫెరస్ (Carboniferous) శకాంతములో నడీమండలము నడికట్టున మధ్య పేంజియా పర్వతములు బొగ్గు గనులకు కేంద్రమై ఉండెను. పర్మియన్ శకమధ్య దశలొ మధ్యమ పేంజియా పర్వతములు ఉత్తర దిశగా కదిలి పొడి ప్రదేశముల వైపు జరుగుతూ తేమభరితమైన నాడీమండల గాలికి అడ్డు నిలిచి ఉత్తర అమెరికా ఉత్తర యూరోప్ ఆంతర్య ప్రదేశములు ఎడారి మాదిరిగా తయారగుటకు హేతువైనది. పేంజియా అనగా "సర్వమైన ప్రదేశము", పేంజియాను మనము మహామహాఖండముగా గుర్తించినను, అది ఆ కాలపు అన్ని ఖండములతో నిండినది కాదు.పూర్వార్ధ గోళములో పాలియో-తెథిస్ మహాసముద్రపు ఇరువైపుల కొన్ని ఖండములు దీని నుండి వేరుగా ఉండినవి. ఈ ఖండములలో ఉత్తర దక్షిణ చైనా మరియు కారు యొక్క 'windshield wiper' అనగా అద్దము శుభ్రపరుచు చువ్వ ఆకారములో సిమ్మీరియా (cimmeria) మహాఖండము ఉండినవి. టర్కీ,ఇరాన్,ఆఫ్ఘనిస్తాన్,టిబెట్,ఇండో-చైనా మరియు మలయ భాగాలతో నిండిన సిమ్మీరియా కార్బోనిఫెరస్ శకాంతములో గోండ్వానా యొక్క ఇండో-ఆస్త్రేలియన్ అంచునుండి కదిలి పోయింది . ట్రైయాస్సిక్ (Triassic) శకాంతములో సిమ్మీరియా చైనా ఖండంతో కలసి ఉత్తర దిశగా యూరేశియా వైపు జరిగి సైబీరియా దక్షిణ అంచుతో సంఘటించెను. ఈ సంఘటణ తరువాతనే ప్రపంచములోని అన్ని ఖండములు కలసి పేంజియా అను మహామహాఖంఢముగా పిలువబడినవి. [http://www.scotese.com/images/342.jpg కార్బోనిఫెరస్ శకారంభం 35 కోట్ల సం.క్రితం]. పేంజియా మహాఖండము ఆవిర్భవించటానికి హేతువైన ఖండముల సంఘట్టనములు డెవోనియన్ శకమునుండి ట్రైయాస్సిక్ శకాంతము వరకు కొనసాగినవి. పేంజియా ఒక్కసారిగా ముక్కలుగా చీలలేదు, దాని చీలిక మూడు ముఖ్య ఉపాఖ్యానములుగా నడిచినది. # మొదటి చీలిక ఉపాఖ్యానము 18 కోట్ల సం.క్రి. మధ్య జురాస్సిక్ (Jurassic)లో మొదలైనది. ఉత్తర అమెరికా తూర్పు కోస్తా ప్రాంతాలలో మరియు ఆఫ్రికా ఉత్తర-పశ్ఛిమ ప్రాంతాలలో జరిగిన అగ్నిమయమైన చురుకు చర్యల తరువాత ఉత్తర అమేరిక ఉత్తర-పశ్ఛిమ దిశలో కదులుతూ మధ్యమ అట్లాంటిక్ మహాసముద్రమును తెరిచినది. అదే సమయములో ఆఫ్రికా అవతల ప్రక్కన తూర్పు ఆఫ్రికా అంచులలో, అంటార్కటికాలో, మడగాస్కర్లో భీకరముగా జ్వాలాముఖులు పేలి భారత మహాసముద్ర ఆవిర్భవించుటకు సూచకమైనవి. # మెసోజోయిక్(Mesozoic) కాలమునందు ఉత్తర అమెరికా మరియు యూరేసియా కలసి లౌరేసియా అను భాగముగా పిలువబడినవి. క్రమేణా మధ్య అట్లాంటిక్ తెరుచుకోవటంవలన లౌరేసియా గడియార దిశలో తిరిగి ఉత్తర అమెరికాను ఉత్తరమునకు, యూరేసియా దక్షిణమునకు పంపివేసినది. # జురాస్సిక్ శకాంతములో ఆసియా తేమ భరిత ప్రదేశములనుండి పొడి ప్రదేశాలకు కదలడంతో, బొగ్గు గనులతో సంపన్నమైన పూర్వ ఆసియా ఎడారులతో, ఉప్పు బంధకములతో నిండిపోయింది. లౌరేసియా కదలికలవల్ల గోండ్వానాకు లౌరేసియాకు మధ్యనున్న తెథిస్ మహాసముద్రము మూసుకుపోయినది. రెండవ చీలిక 14 కొట్ల సంవత్సరాల క్రితం క్రెటాషియసు శకారంభములో మొదలయినది. గొంద్వానా ముక్కలవుతూ ఉండగా దక్షిణ అమెరికా ఆఫ్రికా నుండి వేరగుచు దక్షిణ అట్లాంటికును తెరిచినది.భారతదేశం మడగాస్కరుతో సహా అంటార్కటికా మరియు పశ్చిమ ఆస్ట్రేలియా అంచు నుండి విడిపోయి పూర్వ హిందూ మహాసముద్రమును తెరిచినది. ==వనరులు, మూలాలు== * [http://www.scotese.com రొదీనియా బొమ్మ] ==బయటి లింకులు== User:Davidcannon 789 5010 2005-04-30T12:31:38Z 210.55.230.19 ={{NUMBEROFARTICLES}}= [http://www.omniglot.com/writing/telugu.htm Telugu script] ఖమ్మం 790 19763 2006-02-11T14:43:25Z Pratyush 285 <small>''ఇది ఖమ్మం పట్టణము గురించిన వ్యాసము.ఖమ్మం జిల్లా గురించిన వ్యాసమునకు [[ఖమ్మం జిల్లా | ఇక్కడ ]] చూడండి.''</small> [[Image:Kamaan bazar1.jpg|225px|thumb|కమాన్ బజారు 2005 ఆగస్టు పద్నాలుగు ఆదివారము నాడు]] '''ఖమ్మం''' [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా]] ముఖ్య కేంద్రము . ==చరిత్ర== [[Image:Khammam narasiMhasvaami temple.jpg|225px|thumb|ఖమ్మం నరసింహ స్వామి గుడి]] చరిత్రకారుల కథన౦ ప్రకార౦ ఖమ్మ౦ అనే పేరు అదే పట్టణమ౦దు కల నృసి౦హాద్రి అని పిలువబడే నారసి౦హాలయమును౦డి వచ్చినట్టుగా, కాలక్రమేనా అది స్థ౦భ శిఖరిగాను ఆపై స్థ౦భాద్రి గా పిలువబడినట్టు చెప్పబడుతున్నది. ఉర్దు భాషలో క౦బ అనగా రాతి స్థ౦భము కావున ఖమ్మ౦ అను పేరు ఆ పట్టణము న౦దు కల రాతి శిఖరము ను౦డి వచ్చినట్టుగా మరొక వాదన. == భౌగోళికము == == పర్యాటక కేంద్రాలు == [[Image:Khammam_khila.JPG|225px|thumb|ఖమ్మ౦ ఖిల్లా]] *[[ఖమ్మం ఖిల్లా]] *[[వైరా చెరువు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:ఖమ్మం జిల్లా]] కంప్యూటరు 792 27317 2006-06-23T18:27:35Z Chaduvari 97 /* కంప్యూటరు సైన్సు */ [[ఆటలు]] - [[సాఫ్ట్‌వేర్‌]] - [[హార్డ్‌వేర్‌]]- [[చరిత్ర (కంప్యూటర్లు)|చరిత్ర]] - [[ఇంటర్నెట్టు ]] [[Image:Computer-aj aj ashton 01.svg|thumb|నిత్యం వాడుకునే కంప్యూటరు యొక్క చిత్రము.]] '''కంప్యూటరు''' అనునది సమాచారమును, [[సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు| ప్రోగ్రాముల]] ద్వారా, వివిద రకములుగా మార్చుకొనుటకు ఉపయోగించు ఒక యంత్రము. మన సమాచారము వివిద రూపములలో ఉండవచును. ఉదాహరణకు అవి సంక్యలుగా, బొమ్మలుగా, శబ్దములుగా లేదా అక్షరములుగా ఉండవచ్చు. కంప్యూటర్లను మనము విభిన్నమయిన వృత్తులలో ఉపయోగించవచ్చు. అంతెందుకు ఎటువంటి సమాచారమునయినా సంవిధానపరుచుటకు మనము కంప్యూటర్లను ఉపయోగించవచ్చు. చర్చి-ట్యూరింగు సిద్దాంతం ప్రకారం, ఒక నిర్దేశిత కనీస సామర్ధము ఉన్న కంప్యూటరుతో మనము ఇతర ఏ కంప్యూటరు, అది పాకెటు డైరీ కానీవండి లేదా పెద్ద సూపరు కంప్యూటరు కానీవండి, చేయగలిగే ఎటువంటి కార్యమునయినా చేయించవచ్చు. కాబట్టి ఒకే రూపకల్పనను మనము వివిద కర్యములను నెరవేర్చేటందుకు మలచవచ్చు. అవి కంపెనీలో జీతల జాబితాలను నియంత్రించేది కావచ్చు లేదా ఫ్యాక్టరీలలో యంత్రాలను పనిచేయించే రాబోటులను నియంత్రొంచేవి అయినా అవ్వొచ్చు. ఆదునిక ఎలక్ట్రానిక్ కంప్యూటర్ల వేగము మరియు సమాచార సంవిధాన సామర్ద్యము, పాత కాలపు రూపకల్పనలకంటే ఎంతో శక్తివంతముగా తయారు అయినవని చెప్పవచ్చు. ఈ విషయమును [[మూరు సిద్దాతము]]తో పిలవబడుచున్నది. కంప్యూటర్లు చాలా రూపములలో లభించును. అసలయిన కంప్యూటర్లు ఒక పెద్ద గది మొత్తము నిండిపోయి ఉంటుంది. ఇవి అపరిమితమయిన గణన సౌకర్యాలు కలిగియుండును. వీటిని ప్రత్యేక వైజ్ణానిక అవసరాలకు ఉపయోగించుతున్నప్పుడు సూపరు కంప్యూటరు అని, పెద్దపెద్ద సంస్థల వ్యాపార లావాదేవీలను సంవిధానం(processing) చేస్తున్నప్పుడు మెయిన్ ఫ్రేము కంప్యూటరు అని సంబోదిస్తుంటారు. వ్యక్తిగత అవసరాలకు వాడుకొనే కంప్యూటర్లను పర్సనలు కంప్యూటరు ([[వ్యక్తిగత కంప్యూటరు]])అని, తత్సమమయిన సులువుగా మోసుకు వెళ్ళగలిగే కంప్యూటర్లను [[నోటుబుక్కు కంప్యూటరు]]అని పిలిస్తారు. ఈ చివరి రెండు రకాల కంప్యూటర్లు బాగా వాడుకలో ఉండటం వలన వీటిని సమాచార సంవిధానమునకు మరియు సమాచార వ్యాప్తికి గాను ఉపయోగించ బడుతున్నాయి, వీటి ప్రాచుర్యము వలన చాలా మంది నిపుణులు కానివారు వీటినే కంప్యూటరుగా బావిస్తూన్నారు. అయినప్పటికిన్నీ, మనము రోజూ ఉపయోగించే కంప్యూటరు నిర్మాణాలలో [[ఎంబెడెడు కంప్యూటరు]] సర్వసాధారణమయినది. ఇవి ఇతర వస్తువులను నియంత్రించుటకు ఉపయోగిస్తారు. ఉదాహరణకు డిజిటలు కెమెరాలు, వాషింగు మెషిను మొదలగు వాటిలో ఎంబెడెడు కంప్యూటర్లను ఉపయోగిస్తారు, అంతేకాదు పెద్ద పెద్ద రక్షణ విమాణాలను సైతం ఎంబెడెడు కంప్యూటర్లతో నియంత్రిస్తున్నారు. ==కంప్యూటింగు యొక్క చరిత్ర== కంప్యూటరు అనే యంత్రాలు రాక మునుపు కంప్యూటరు అనే వ్యక్తి ఉండే వాడు. ఆ వ్యక్తిని మనం గణకుడు అనో ముసద్దీ అనో, గుమస్తా అనో, కరణం అనో అనేవాళ్ళం. ఈ లెక్కలు చెయ్యడానికి ఎలక్‌ట్రానిక్‌ యంత్రాలు వచ్చిన తర్వాత, ఇంగ్లీషు మాతృ భాషగా కలవాళ్ళు ఆ యంత్రాలని కూడ పూర్వం ఉద్యోగస్తుడికి ఏమి పేరు వాడే వారో అదే పేరుని వాడడంん మొదలు పెట్టేరు. కనుక కావలిస్తే మనం computer ని కలని అనో, గణక్‌ అనో, ముసద్దీ అనో అనొచ్చు. అలాగే computing machine అన్నమాటని కలన యంత్రం అనొచ్చు. ఈ కలన యంత్రాలు స్థూలంగా రెండు రకాలు. [[డిజిటల్‌ కంప్యూటర్‌]] లేదా అంక కలన యంత్రమ ఒక రకం. [[Analog Computer]] లేదా సారూప్య కలన యంత్రం మరొక రకం. ఈ రోజుల్లో అంక కలన యంత్రాల ధాటికి ఆగలేక సారూప్య కలన యంత్రాలు మరుగున పడిపోయాయి. ఇంకా కొత్త కొత్త రకాల కంప్యూటర్లు పరిశోధన స్థాయిలో ఉన్నాయి. క్వాంటం శాస్త్రపు సూత్రాలని ఉపయోగించి నిర్మాణం జరిగితే అవి క్వాంటం కంప్యూటర్లు. అలాగే DNA (అంటే జీవ కణాలలోని వారసవాహికలు) లో నిబిడీకృతమైన సూత్రాలని ఉపయోగించి నిర్మాణం జరిగితే అవి DNA కంప్యూటర్లు. ==కంప్యూటరు పనిచేయు విధానము: భద్రపరిచిన ప్రోగ్రాము అను నిర్మాణము== కంప్యూటరుకు సంబందించిన చాలా సాంకేతిక అంశాలు ఎన్ని మార్పులు చెందినా, 1940ల నుండి మొదలుకొని ఇప్పటి వరకు మార్పు చెందనిది ఈ "[[స్టోర్డ్ ప్రోగ్రాము ఆర్కిటెక్చరు]]" (భద్రపరిచిన ప్రోగ్రాము నిర్మాణము) మాత్రమే. దీనిని "వాన్ న్యూమాన్ ఆర్కిటెక్చరు" అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ రూపకల్పన వలన కంప్యూటరు అనేది ఒక వాస్తవరూపము దాల్చగలిగింది. ఈ నిర్మాణము ప్రకారము మనము కంప్యూటరును నాలుగు ముఖ్య భాగములుగా విభజించవచ్చును. ఈ భాగములనన్నిటినీ అనుసంధానించుటకు బస్ అను వైర్లకట్టను ఉపయోగిస్తాము. వీటిని ఒక క్రమపద్దతిలో నడిపించుటకు టైమరు లేదా గడియారము అను ఒక వ్యవస్తను ఉపయోగిస్తాము. =====గణిత మరియు తర్క విభాగము - అరిత్మాటిక్ అండ్ లాజికల్ యూనిట్ (ఏ ఎల్ యు)===== [[ఏ ఎల్ యు]] కంప్యూటరుకు గుండెవంటిది. ఇది రెండు రకాల పనులు నిర్వర్తించును: గణితము, కూడికలు లేదా తీసివేతలు అనునవి మూలాంశములు, గుణకములు భాగాహారములు మొదలగు కార్యములు కూడా ఉండవచ్చు. రెండవ రకమయిన కార్యములు తర్కమునకు సంబందించినది, ఇది తనకు ఇచ్చిన రెండు సంఖ్యల మద్యన ఉన్న పోలికలను లేదా భేదములను గుర్తించి అవి రెండూ సమానమా, కాకపోతే ఏది పెద్దదో తెలుపును. =====నియంత్రించు విభాగము - కంట్రోలు యూనిట్===== నియంత్రన వ్యవస్త మిగిలిన అన్ని విభాగములను జతపరుచును. దీనికి కేటాయించిన ముఖ్యమయిన పనులు: ఆదేశములను మరియు డేటాను మెమరీ నుండి లేదా ఐ/ఓ నుడి చదవటం, తనుకు ఇచ్చిన ఆదేశములను అర్ధం చేసుకోవటం, ఏ ఎల్ యు కు ఆదేశానుసారము సరిఅయిన సంఖ్యలను అందించటం, ఏ ఎల్ యు కు ఆ సంఖ్యలతో ఏమి చేయాలో చెప్పటం, వచ్చిన ఫలితములను తెరిగి మెమరీ వద్దకు గానీ ఐ/ఓ వద్దకు గానీ పంపించటం. ఈ విభాగములో కౌంటరు అను ఒక లెక్కపెట్టే పరికరము ప్రస్తుత ఆదేశము నిలువ ఉన్న చిరునామా యొక్క జాడను ఎల్లప్పుడూ తెలుపుతూ ఉంటుంది. సాధారనముగా ఒక ఆదేశము నిర్వర్తించగానే ఈ కౌంటరు యొక్క లెక్క పెరుగును. దీని వలన తరువాతి ఆదేశమును చదువుటకు వీలగును. అప్పుడప్పుడు ప్రసుత ఆదేశమే తరువాతి ఆదేశము యొక్క చిరునామాను తెలుపును. అటువంటి సమయాలలో కౌంటరు యొక్క లెక్కను సరిచేయటమే ఆదేశముగా భావించవలెను. 1980ల నుండి ఏ ఎల్ యు మరియు నియంత్రించు విభాగము బౌతికముగా ఒకే చిన్న ఇంటిగ్రేటెడ్ సర్క్యూటులో ఉంచబడినవి. దానిని కేంద్రీయ సంవిధాన విభాగము - సెంట్రల్ ప్రాసెసింగ్ యూనిట్ (సి పి యు). =====జ్ణాపక విభాగము - మెమొరీ యూనిట్===== కంప్యూటరు యొక్క జ్ణాపకశక్తిని వరుసగా పేర్చిన ఖాళీలుగా భావించవచ్చు. ప్రతీ ఖాళీకి ఒక ప్రత్యేక సంఖ్యను చిరునామాగా ఉంటుంది. ప్రతీ ఖాళీలో స్థిరమయిన కొలతగల, చిన్న సమాచారమును బద్రపరచవచ్చు. ఈ సమాచారము కంప్యూటరుకు ఇవ్వవలసిన ఆదేశములు అయి ఉండవచ్చు, లేదా డేటా(కంప్యూటరుకు అందించిన ఆదేశాలను నిర్వర్తించుటకు కావలిసిన సమాచారము) అయినా అయిఉండవచ్చు. శాస్త్ర ప్రకారం మనము ఆదేశాలను కానీ డేటాను కానీ భద్రపరుచుటకు ఏ ఖాళీనయినా ఉపయోగించవచ్చు. =====ప్రవేశ/బహిర్గ విభాగము - ఇన్పుట్/ఔట్పుట్ యూనిట్ (ఐ/ఓ)===== ఈ విభాగము బయట ప్రపంచము నుండి సమాచారము సేకరించుటకు, మరియు ఫలితములను బయట ప్రపంచమునకు తెలుపుటకు ఒక సాధనముగా ఉపయోగపడును. ఒక మామూలు వ్యక్తిగత కంప్యూటరులో సమాచారమును ప్రవేశపెట్టుటకు కీబోర్డు మరియు మౌసులను, బహిర్గపరుచుటకు కంప్యూటరు మానిటరు, ప్రింటరు మొదలగు వాటిని ఉపయోగిస్తాము. ఇవి కాక ఇంకా ఎన్నో సాధనములను కంప్యుటరుకు బయట ప్రపంచమునకు మధ్య మార్పిడికి ఉపయోగిస్తారు. సాదారనముగా ఇటువంటి కంప్యూటరు యొక్క పనిచేయు విధానము చాలా సూటిగా ఉంటుంది. కౌంటరుయోక్క లెక్క పెరిగిన ప్రతీసారి ఒక క్రొత్త ఆదేశమును, దానికి సంబందించిన డేటాను మెమరీ నుండి చదివి దనిని నిర్వర్తించడము, తిరిగి ఫలితములను మెమరీలో బద్రపరచటం, మళ్ళీ తరువాతి ఆదేశమును స్వీకరించటం. ఈ విధముగా హాల్ట్(ఆగుము) అను ఆదేశము వచ్చు వరకు జరుగుతూనే ఉంటుంది. పెద్ద పెద్ద కంప్యూటర్లలో ఈ నమూనాలో కొంచం తేడా ఉండును. వాటిలో ఒక సిపియు బదులుగా అనేక మయిన సిపియులు ఉండును. సూపరు కంప్యూటర్లలో ఈ నిర్మాణము మరింత తేడాగా ఉండును. వాటిలో కొన్ని వేల సిపియులు ఉండును, అట్టి నిర్మాణములు ప్రత్యేకమయిన కార్యములకు మాత్రమే ఉపయోగించుతారు. ==కంప్యూటింగు వృత్తులు మరియు నియమములు== ప్రస్తుత సమాజములో దాదాపుగా అన్ని వృత్తుల వారు కంప్యూటర్లను ఉపయోగించుచున్నారు. కాకపోతే విద్యాలయాలలో, కంప్యూటర్లను ఉపయోగించుటకుగాను, వాటిని నడుపుటకు కావలిసిన ప్రోగ్రాములను వ్రాయుటకు ప్రత్యేక పద్దతులను నేర్పుటకు గాను, ప్రత్యేక వృత్తివిద్యలు అవతరించినాయి. కానీ ప్రస్తుతానికి ఈ వృత్తివిద్యలకు ఉన్న నామములు, పదజాలము నిలకడగాలేవు అని చెప్పవచ్చును, కొత్త కొత్త విభాగములు పుట్టుకు వస్తూనే ఉన్నాయి. వీటిలో ముఖ్యమయినవిగా ఈ క్రింది వాటిని పేర్కొన వచ్చు: =====కంప్యూటరు ఇంజినీరింగు===== దీనిని ఎలక్ట్రానిక్ ఇంజినీరింగుకు ఒక శాఖగా భావించవచ్చు. ఈ విభాగములో మనము కంప్యూటర్ల యొక్క భౌతిక లక్షణాలు, వాటి నిర్మాణ ప్రక్రియ, నిర్మాణమునకు కావలిసిన విడిభాగముల గురించి వివరములు నేర్చుకొనవచ్చును. *'''కంప్యూటరు సైన్సు:''' ;సాఫ్టువేరు ఇంజినీరింగు: కంప్యూటరుచేత పనులు చేయించే ప్రోగ్రాములకు సంబంధించిన పద్ధతులు నేర్చుకొనుటకు, మరియు ఈ ప్రక్రియను వేగవంతము చేయుటకు, ఖర్చు తగ్గించుటకు మార్గములు, ప్రామాణికమయిన లేదా నాణ్యమయిన ప్రోగ్రాముల వ్యవస్థను సృస్టించుటకు, అవసరమైన వివిధ అచరణీయమయిన పద్ధతుల గూర్చిన అధ్యయనము జరుగును. *సాఫ్ట్‌వేరు టెస్టు జాబులు: ఈ టెష్టు జాబులు స్థూలంగా మనము రెండు మూడు విధములుగా చెప్పవచ్చు। ;చేతి పరీక్షకులు: సాధారణ వినియోగదారులు ప్రోగ్రామును ఎలా ఉపయోగిస్తారో.. అలా అన్ని సంయోజనాలలోనూ ఉపయోగించి పరీక్షిస్తారు। ;ఆటోమాటిక్ పరీక్షకులు: ప్రోగ్రామును ఆటోమాటిగ్గా పరీక్షించేందుకు అవసరమైన ప్రోగ్రాములను వీరు రాస్తారు ;టెష్ట్ టూల్స్ డెవలపరు: వీరు టెష్టు టీమునకు కావలసిన రక రకాల టూల్సును తయారు చేస్తూ ఉంటారు। ఉదాహరణకు మెమరీ లీకు టెష్టులు, సెక్యూరిటీ టెష్టులు మొదలగున్నవి। ఈ టూల్సును అన్ని ప్రోగ్రాములవారూ ఉయయోగించవచ్చు। =====ఇన్ఫర్మేషను సిస్టంసు===== =====ఇతరములు===== [[Category:సాంకేతికము]] [[af:Rekenaar]] [[ar:حاسوب]] [[ast:Computadora]] [[bg:Компютър]] [[bn:গণকযন্ত্র (কমপিউটার)]] [[br:Urzhiataer]] [[ca:Ordinador]] [[cs:Počítač]] [[cy:Cyfrifiadur]] [[da:Computer]] [[de:Computer]] [[en:Computer]] [[eo:Komputilo]] [[es:Computadora]] [[et:Arvuti]] [[fa:رایانه]] [[fi:Tietokone]] [[fo:Telda]] [[fr:Ordinateur]] [[fy:Kompjûter]] [[gd:Coimpiutaireachd]] [[gl:Ordenador]] [[he:מחשב]] [[hi:संगणक]] [[hu:Számítógép]] [[ia:Computator]] [[id:Komputer]] [[is:Tölva]] [[it:Computer]] [[iu:ᖃᕋᓴᐅᔭᖅ]] [[ja:コンピュータ]] [[ko:컴퓨터]] [[ku:Kompûter]] [[la:Computatrum]] [[lb:Computer]] [[li:Computer]] [[lt:Kompiuteris]] [[lv:Datori]] [[mg:Mpikajy]] [[ml:കംപ്യുട്ടര്]] [[ms:Komputer]] [[nb:Datamaskin]] [[nds:Reekner]] [[nl:Computer]] [[nn:Datamaskin]] [[nv:Béésh bee ak'e'elchíhí t'áá bí nitsékeesígíí]] [[pl:Komputer]] [[pt:Computador]] [[ro:Computer]] [[ru:Компьютер]] [[simple:Computer]] [[sl:Računalnik]] [[sq:Kompjuteri]] [[sr:Рачунар]] [[sv:Dator]] [[ta:கணினி]] [[th:คอมพิวเตอร์]] [[tr:Bilgisayar]] [[uk:Комп'ютер]] [[vi:Máy tính]] {{Link FA|vi}} [[yi:קאָמפּיוטערס]] [[zh:计算机]] Wikipedia:వికిపీడియా స్నేహితులు 793 9886 2005-08-26T19:34:09Z వైఙాసత్య 58 వికిపీడియా స్నేహితులు moved to Wikipedia:వికిపీడియా స్నేహితులు వికిపీడియా ఒక స్వచ్ఛంద సంస్థ అయిన వికిమీడియా ఫౌండేషన్ చే నడపబడుచున్నది, ఈ ఫౌండేషను ఇతర బహుబాషా ఉచిత సమాచార ప్రాజెక్టులను కూడా నిర్వహిస్తుంది {| align="center" cellpadding="2" |- valign="top" | [[Image:80px-Wiki-meta.png|center|<nowiki></nowiki>]] | [[Image:80px-Wiktionary.png|center|80px|<nowiki></nowiki>]] | [[Image:80px-Wiki-textbook.png|center|80px|<nowiki></nowiki>]] | [[Image:80px-Wikiquote.png|center|80px|<nowiki></nowiki>]] | [[Image:80px-Sourceberg.jpg|center|80px|<nowiki></nowiki>]] |- valign="top" align="center" | width="20%" | [[m:|'''మెటా-వికి''']]<br/>''అన్ని వికిమీడియా ప్రాజెక్టుల సమన్వయము'' | width="20%" | [[wikt:|'''విక్షనరి''']]<br/>''శబ్దకోశము'' | width="20%" | [[b:Main Page|'''వికిబుక్స్‌''']]<br/>''ఉచిత పాఠ్యపుస్తకములు'' | width="20%" | [[q:|'''వికిఖోట్‌''']]<br/>''A collection of quotations'' | width="20%" | [[wikisource:Main Page:Telugu|'''వికిసోర్స్‌''']]<br/>''ఉచిత source documents'' |} Image:80px-Wiki-meta.png 794 5015 2004-11-20T23:30:22Z Vnagarjuna 13 Wiktionary Logo Image:80px-Wikiquote.png 795 5016 2004-11-20T23:31:54Z Vnagarjuna 13 Wikiquote Logo Wikiquote Logo Image:80px-Wiki-textbook.png 796 5017 2004-11-20T23:32:14Z Vnagarjuna 13 Wikibooks Logo Wikibooks Logo Image:80px-Sourceberg.jpg 797 5018 2004-11-20T23:32:53Z Vnagarjuna 13 Wikisource Logo Wikisource Logo Image:80px-Wiktionary.png 798 5019 2004-11-20T23:34:32Z Vnagarjuna 13 Wiktionary Logo Wiktionary Logo Wikipedia:ఇతర భాషలలో వికిపీడియా 800 16956 2005-12-28T18:54:53Z వైఙాసత్య 58 ఇతర భాషలలో వికిపీడియా, Wikipedia:ఇతర భాషలలో వికిపీడియా కు తరలించబడింది <div style="font-size:95%"><div id="lang-10000"> ; <small>10000 కన్నా ఎక్కువ వ్యాసములు ఉన్న వికిపీడియాలు:</small> : <big>[[:bg:|&#1041;&#1098;&#1083;&#1075;&#1072;&#1088;&#1089;&#1082;&#1080; (బల్గేరియన్‌)]] &ndash; [[:ca:|Catal&agrave; (కాటలాన్‌)]] &ndash; [[:da:|Dansk (డేనిష్‌)]] &ndash; [[:de:|Deutsch (జర్మన్‌)]] &ndash; [[:en:|English (ఆంగ్లము‌)]] &ndash; [[:eo:|ఎస్పరాన్టో]] &ndash; [[:es:|Espa&ntilde;ol (స్పానిష్‌)]] &ndash; [[:fi:|Suomi (ఫిన్నిష్‌)]] &ndash; [[:fr:|Fran&#231;ais (ఫ్రెంచ్‌)]] &ndash; [[:he:|&#1506;&#1489;&#1512;&#1497;&#1514; (హీబ్రు)]] &ndash; [[:it:|Italiano (ఇటాలియన్‌)]] &ndash; [[:ja:|&#26085;&#26412;&#35486; (జాపనీస్‌)]] &ndash; [[:nl:|Nederlands (డచ్‌)]] &ndash; [[:no:|Norsk (నార్వీజియన్‌)]] &ndash; [[:pl:|Polski (పోలిష్‌)]] &ndash; [[:pt:|Portugu&ecirc;s (పోర్చుగీస్‌)]] &ndash; [[:sv:|Svenska (స్వీడిష్‌)]] &ndash; [[:uk:|&#1059;&#1082;&#1088;&#1072;&#1111;&#1085;&#1089;&#1100;&#1082;&#1072; (యుక్రేనియన్‌)]] &ndash; [[:zh:%E9%A6%96%E9%A0%81|&#32321;&#39636;&#20013;&#25991; (సంప్రదాయక చైనీస్‌)]] &ndash; [[:zh:%E9%A6%96%E9%A1%B5|&#31616;&#20307;&#20013;&#25991; (సూక్ష్మీకరించబడిన చైనీస్‌)]]</big> </div><div id="lang-1000"> ; <small>1000 కన్నా ఎక్కువ వ్యాసములు ఉన్న వికిపీడియాలు:</small> : [[:af:|ఆఫ్రికాన్స్‌]] &ndash; [[:ar:|&#1575;&#1604;&#1593;&#1585;&#1576;&#1610;&#1577; (అరబిక్‌)]] &ndash; [[:ast:|Asturianu (ఆస్టుయేరియన్‌‌)]] &ndash; [[:bs:|Bosanski (బోస్నియన్‌)]] &ndash; [[:cs:|&#268;esk&#225; (చెక్‌)]] &ndash; [[:cy:|Cymraeg (వెల్ష్‌)]] &ndash; [[:el:|&#917;&#955;&#955;&#951;&#957;&#953;&#954;&#940; (గ్రీక్‌)]] &ndash; [[:et:|Eesti (ఎస్టోనియన్‌)]] &ndash; [[:eu:|Euskara (బాస్ఖ్‌)]] &ndash; [[:fy:|Frysk (Western Frisian)]] &ndash; [[:gl:|Gallego (గలీసియన్‌)]] &ndash; [[:hr:|Hrvatski (క్రొయేషియన్‌)]] &ndash; [[:hu:|Magyar (హంగేరియన్‌)]] &ndash; [[:io:|Ido]] &ndash; [[:ia:|Interlingua]] &ndash; [[:id:|Bahasa Indonesia (ఇండొనీషియన్‌)]] &ndash; [[:is:|&#205;slenska (ఐస్‌లాండిక్‌)]] &ndash; [[:ko:|&#54620;&#44397;&#50612; (కొరియన్‌)]] &ndash; [[:ku:|Kurd&#238; / &#1603;&#1608;&#1585;&#1583;&#1740; (కర్డిష్‌)]] &ndash; [[:la:|Latina (లాటిన్‌)]] &ndash; [[:lb:|L&#235;tzebuergesch (లక్సెంబర్గిష్‌)]] &ndash; [[:lt:|Lietuvi&#371; (లిథువేనియన్‌)]] &ndash; [[:ms:|Bahasa Melayu (మలయ్‌)]] &ndash; [[:nn:|Nynorsk]] &ndash; [[:ro:|Rom&#226;n&#259; (రొమేనియన్‌)]] &ndash; [[:ru:|&#1056;&#1091;&#1089;&#1089;&#1082;&#1080;&#1081; (రష్యన్‌)]] &ndash; [[:sa:|&#2360;&#2306;&#2360;&#2381;&#2325;&#2371;&#2340;&#2350;&#2381; (సంస్కృతము)]] &ndash; [[:simple:|Simple English]] &ndash; [[:sk:|Sloven&#269;ina (స్లొవాక్‌)]] &ndash; [[:sl:|Sloven&#353;&#269;ina (స్లొవీనియన్‌)]] &ndash; [[:sr:|&#1057;&#1088;&#1087;&#1089;&#1082;&#1080; (సెర్బియన్‌)]] &ndash;[[:tr:|T&uuml;rk&ccedil;e (టర్కిష్‌)]] &ndash; [[:tt:|Tatarça (Tatar)]] &ndash; [[:wa:|Walon (Walloon)]] </div><div id="lang-100"> ; <small>100 కన్నా ఎక్కువ వ్యాసములు ఉన్న వికిపీడియాలు:</small> : <small>[[:als:|Alemannisch (Alemannic)]] &ndash; [[:ang:|Englisc (Anglo-Saxon)]] &ndash; [[:be:|&#1041;&#1077;&#1083;&#1072;&#1088;&#1091;&#1089;&#1082;&#1072;&#1103; (Belarusian)]] &ndash; [[:csb:|Kasz&#235;bsczi (Kashubian)]] &ndash; [[:fa:|&#1601;&#1575;&#1585;&#1587;&#1740; (ఫార్సీ)]] &ndash; [[:fo:|Føroyskt (Faroese)]] &ndash; [[:ga:|Gaeilge (ఐరిష్‌)]] &ndash; [[:hi:|&#2361;&#2367;&#2344;&#2381;&#2342;&#2368; (హింది)]] &ndash; [[:ie:|Interlingue]] &ndash; [[:jv:|Bahasa Jawa (Javanese)]] &ndash; [[:kn:|&#3221;&#3240;&#3277;&#3240;&#3233; (కన్నడ)]] &ndash; [[:ks:|&#2325;&#2358;&#2381;&#2350;&#2368;&#2352;&#2368; / &#1603;&#1588;&#1605;&#1610;&#1585;&#1610; (కష్మీరి)]] &ndash; [[:kw:|Kernewek (Cornish)]] &ndash; [[:lv:|Latvie&#353;u (లాత్వియన్‌)]] &ndash; [[:mi:|M&#x0101;ori]] &ndash; [[:nds:|Plattd&#252;&#252;tsch (Low Saxon)]] &ndash; [[:oc:|Langue d'Oc (Occitan)]] &ndash; [[:su:|Basa Sunda (సుండనీస్‌)]] &ndash; [[:ta:|&#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021; (తమిళము)]] &ndash; [[:th:|&#3652;&#3607;&#3618; (థాయ్‌)]] &ndash; [[:tl:|Tagalog]] &ndash; [[:tokipona:|Toki Pona]] &ndash; [[:ur:|&#1575;&#1585;&#1583;&#1608; (ఉర్దు)]] &ndash; [[:vi:|Ti&#7871;ng Vi&#7879;t (వియత్నమీస్‌)]] &ndash; [[:zh-min-nan:|Bân-lâm-gú (Southern Min)]]</small> </div> <p id="lang-coord" style="text-align:center"> '''[[m:Complete list of language Wikipedias available|పూర్తి జాబితా]]''' &ndash; '''[[Wikipedia:Multilingual coordination|Multilingual coordination]]''' &ndash; '''[[m:How to start a new Wikipedia|Start a Wikipedia in another language]]''' </p> <!--short-cut links to languages with over 10,000 articles; this produces the extra language links on the sidebar on the main page [[da:]] [[de:]] [[eo:]] [[es:]] [[fr:]] [[he:]] [[it:]] [[fi:]] [[ja:]] [[nl:]] [[no:]] [[pl:]] [[pt:]] [[sv:]] [[zh:]]:--> </div> Talk:మొదటి పేజీ 801 26916 2006-06-12T11:35:04Z 84.81.200.33 [[wikipedia]] == అనుస్వరము (ం) గురించి == దయచేసి అనుస్వరమును సరిగా వ్రాయుము (ఉద॥ "సి౦హ౦" బదలు "సింహం" వ్రాయుము). ఒకవేల మీరు తెలుగు-RTS transliteration ఉపయోగించెదరొ, "M" అణచిస్తె అనుస్వరము (ం) వస్తుంది. --[[User:సూర్యం|సూర్యం]] 22:57, 11 Dec 2004 (UTC) == "పేజీ" అనే బదులు "కాగితము" ఒప్పు కదా? == "పేజీ" అనే బదలు "కాగితము" ఒప్పు కదా? తెలుగు సొంత పదములు ఉపయోగించటం మనము ప్రయర్తనము చేసెదము, సరే నా? --[[User:సూర్యం|సూర్యం]] 22:57, 11 Dec 2004 (UTC) :పేజీ అనేది పాపులర్ అయితే పేజీ నే ఉపయోగించుదాము, మన ఉద్దేశ్యము ఎక్కువ తెలుగు వారికి ఉపయోగపడటము, తెలుగు విఙ్నానాన్ని తరువాతి తరానికి ఉపయోగించడము. పేజీ అనేది ఎప్పుడో తెలుగు పదము అయిపోయినది, ప్రతి పల్లెటూర్లో కూడా పేజీలు అని ఉపయోగిస్తున్నారు, కనుక దానిని ఉపయోగించడములో తప్పు లేదు. యే మే మత: chavakiran ::"కాగితము" is not appropriate here. puta is the right Telugu word but పేజీ is already widel used in Telugu. The choice is really between పేజీ and puta - I felt పేజీ had a better ring to it than puta in a lot of system messages - so we went with it. (Vnagarjuna) :::Main Page ని తెలుగులో ముఖపుట అంటే బాగుంటుందేమో కదా?(వెంకట రమణ) ::This is a very good suggestion, we went through some hoops before we settled on this. The Hindi wiki uses the word "muKy prusht" for the main page. The idea is not that we have to literally translate what is written in English - it is better most of the time if we choose words in Telugu that convey the meaning better. We felt that this page is more of a front/first page rather than the most important page in the Wiki. Hence the choice of "మొదటి పేజీ". Discussion is always welcome... (Vnagarjuna) :::modaTi pEjee is good. But how about mukha patramu? (Chaduvari) Create account is translated as akounTu srushTinchu. I think you can use khaataa teruvu.(Chaduvari) Unicode: Telugu Section. Here can we use vibhaagamu in place of section? Saakha may be less appropriate. (Chaduvari) ::::See my comments for these in "anuvaadaala gurinchi (About translations)" section - --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:32, 30 జూలై 2005 (UTC) == "రాయుట" బదలు "వ్రాయుట" == బహుశా ఇటీవల సంవత్సరముల్లో ఆ మొదటవ పదమును మనుష్యులు ఉపయోగించుచున్నారు కాబోలు. కాని, నేను తెలుగు నేర్చుకొనుచున్నప్పుడు ఆ రెండవ పదము మాత్రమే ఒప్పు అని చెప్పితిరి, మా గురువు గారు. చేత, ఆ మొదటవ పదము తప్పు కద? మీ తలంపు ఏమిటి? --సూర్యం :Are you referring to some place where we used the first word? I prefer the second one, but I'm not pedantic about it. -- Vnagarjuna Yes, I am referring to [[ప్రధమ స్కంధము]]. --సూర్యం ::మనము ఇప్పుడు అక్కడక్కడా రెండు పదాలూ ఉపయోగిస్తున్నాము, అయినా నా వోటు మాత్రము వ్రాయుట కే, మనము రాసేటప్పుడు "వ్రాయుట" అని రాస్తూ, చదివేటప్పుడు మాత్రము "రాయుట" అని చదవడము ఇప్పుడు సాధారణంగా జరుగుతుంది. కనుక రాయుట, వ్రాయుట రెండూ "రాయ"వచ్చు వ్యాసరచయత ఇస్టం, ఆపై చదివే వాళ్ళ కష్టం అయ్యో! ఇలా ప్రతి పదముతో చేస్తే మనా భాష ఆంగ్లం (ఇంగ్లిష్) లాగా తయారుఅవుతుంది. తెలుగు మరియు ఇతరు syllabic భాషల ఫలము ఇది: మాటలు ఎలా పలుకెదమో అలాగే వ్రాసెదము. కనుక తెలుగులో ఇలాంటి సమస్యలు ఉండవు: "bear" మరియు "bear". చేత , ఇలా ఒక్క పదమును రెండు తీరులుగా ఉపయోగించద్దు. bottom-line:"వ్రాయుట" అసలైన పదము మరియు "రాయుట" దానిపై దూషణ; వ్రాసినది సరిగ్ఘా పలుకెదము! ఇది మన భాద్యత. --సూర్యం :::let us make telugu a bit liberal, whatever we talk let us write it and let us make more people write and read telugu :-) ---chavakiran In terms of phonemes, this is already accomplished because తెలుగు is itself a syllabic language. That is, spoken sounds are encoded without ambiguity in written form and vice versa. However, in terms of vocabulary, it is best to stay away from slang and fully utilize our original vocabulary. This ''is'' an encyclopedia afterall! --సూర్యం :Kiran is the original author of that page - maybe he can go and fix it. - Vnagarjuna == చరిత --> చరిత్ర ? == మొదటి పేజీ లోని చరితం ని చరిత్ర అని మార్చవచ్చా? :The word is #caritaM# not #carita#. It is a delibarate choice - compare the meaning of the word history in the following two words - 'Indian History' and 'Image History'. There are two distinct meanings, the first one is captured by #caritra# and the second one is captured by #caritaM#. - vnagarjuna ::[http://www.iiit.net/ltrc/Dictionaries/Dict_Frame.html IIIT Hyderabad LTRC గారి ఉచిత నిఘంటువు]లో ఇలా వ్రాసితిరి: "History, n. s. కథ, చరిత్ర, ఇతిహాసము, ఉపాఖ్యానము." Thus చరిత్ర (#caritra#) is indeed the correct word. --సూర్యం :I didn't intend to say #caritra# is wrong, only that #caritaM# is a better translation in this context. Prof. Vemuri Rao, who wrote an English-Telugu dictionary tells me that #caritaM# is not widely used in modern Telugu, but that doesn't mean we should not use it in the Wiki. As I mentioned in my earlier message, there is a distinct difference in the two contexts and we felt that #caritaM# captures the meaning better. If you feel strongly that it is wrong, then we should poll and see what others think too. - Vnagarjuna :::Now I have to use only vraayuTa, instead of raayuTa, is that the decision. then will do it. ::మీ నిర్నయము ప్రకారంగా కేవలం "వ్రాయుట"ను ఉపయోగించుము. ధంయవాదములు. --[[User:సూర్యం|సూర్యం]] 23:13, 16 Dec 2004 (UTC) ::We can use 'gatamu'for 'History' (Chaduvari) == యునికోడ్। తెలుగు సెక్షన్ == I am working on GNU/Linux telugu localization. I could help in writing the "Unicode/Telugu" section on the right of the main page, if you let me know what is intended to be put in that section. -- Sunil Mohan :I don't envison that being there in the long run. But, the idea is to write an article about setting up a computer to read articles in Unicode Telugu. It should include font configuration details, where to get them as well as details of OS's supported. It should also be written in English for obvious reasons. There will be a link at the top of the front page to this article. A good starting point is the PDF file available at కావ్య నందనం[http://www.kavya-nandanam.com]. But, remember that it is copyrighted content. Let me know if you can start on this. -- Vnagarjuna :I have updated the site notice which shows at the top of every page that can point tell folks how to setup Telugu. Can you edit the page that link points to? -- [[User:Vnagarjuna|Arjun]] 04:33, 15 Dec 2004 (UTC) I am writing that aritcle now and using Kannada and Hindi pages as starting point (and not other sources which could have copyright problems). -- Sunil Mohan ==Talk Page Etiquette== Please take a look at [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Talk_page Talk Page Etiquette]. I'm also guilty of flouting the conventions... [[User:Vnagarjuna|Arjun]] 04:37, 15 Dec 2004 (UTC) :Also, please put 2 new-lines between subsequent replies/posts so that the page is easier to read. --[[User:సూర్యం|సూర్యం]] 23:27, 16 Dec 2004 (UTC) or can we use http://groups-beta.google.com/group/teluguwiki/ for discussions, it is as easy as talk, and everybody will know == అనువాదాల గురించి == We need to start using Telugu words at all places. We are accustomed to a specific meaning for all the words. While using the same words in a different and new context like web, we may feel odd initially. Most importantly, Telugu being mother tongue, we ''FEEL'' it, while we just read or write English. Consider this example.. 'Home' being used for first page of a web site and 'illu' being used for first page in Telugu. A link 'go to home page' can be translated as 'inTiki pada'. These may look odd initially. But let us start using them, we get used to it. Lat us translate all (nearly) the words into Telugu. Naa kanTribushanlu at the top can be modified as naa chErpulu. naa ishTaalu / naa abhiruchulu may be better for My preferences. (Chaduvari) :Thanks Chaduvari, Very nice suggestions!! wikipedia needs people like you. You are right that we need to use Telugu as much as possible and also making it relevant in today's context. Yet we also need to keep in mind that we are making an encyclopedia which needs to have specific style and character to it. :*I agree that mukha patramu makes a better word for an encyclopedia main page. But I cannot estimate what it takes to change this as it might have been used in may places. I would like to ask other member's opinions also regarding this. :*I will right away change section -> vibhaagamu, naa kanTribushnlu-> naa ChErpulu. :*I am not sure how appropriate is khaata teruvu <- create account or intiki vellu <- goto homepage for an encyclopedia though I did a similiar translation for Watch this page -> ఈ పేజీ మీద కన్నేసి ఉంచు. All these should be discussed widely. :*I would appreciate if you can suggest some translations for preview, statistics, logout. :---[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:32, 30 జూలై 2005 (UTC) ::Thanks Satya. E Page meeda kannaesi vunchu is very good and appropriate. Let me try translating the three words.. ::*Preview - 'sari chooDu' Statistics - 'gaNAnkAlu' logout - 'nishkramaNa' (baagaa grandhikamugaa undi) Not getting a word right now, but will get back later. I think, Satya, before making changes you may better take opinions of others too. ::*Community portal is translated as 'samudAya pOrTal'; can we have 'pandiri' for portal? ::*Watch and Unwatch - can we have 'gamaninchu' or 'chooDu' and 'gamanincha vaddu' or 'chooDa vaddu'? (Chaduvari) Move is translated as 'kadiliMcu'. 'taraliMcu' may be a better option, I believe.(Chaduvari) 'Skin' was translated as 'carmamu' in the 'naa abhiruculu' page; 'toDugu' sounds better (Chaduvari) ::: Yes, you are right sirish good translations!! As you realise I already made some changes you suggested (gaNAnkAlu, Nishkramana, sari chooDu etc). --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:35, 3 August 2005 (UTC) ::::Yes, I saw them. Thanks, Satya, for the prompt action. తొడుగు కంటే రూపు (roopu) బాగుంటుందేమో ! :::::*'''రూపు'''కి నా వోటు.&mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 15:24, 18 మార్చి 2006 (UTC) ==Improvements to Main page== Hey gang, Super excited that we are reaching 1000 articles mark. Credit goes to [[User:Chaduvari|Chaduvari]], 207.46.50.70-75, and many other anonymous editors. I wish the founding fathers were here (Nagarjuna et.al)!! I have been working on [[User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె2|alternative mainpage]]. Check it out and let me know how we can improve it. Feel free to make any changes!! <br> --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:12, 9 August 2005 (UTC) ==ఉపప్రమాణములు== This is a link on main page. Does anyone know what that means. So that we can add that article --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:18, 23 August 2005 (UTC) == Congratulations for becoming Rank 1 Wikipedia among Indian languages == Dear All, :I congratulate you all for gaining first position among all Indian-language wikipedias. :[[:mr:User:Harshalhayat|Harshal (From Marathi Wikipedia)]] == New mainpage == Hi folks, I made a few improvements to main page. Check it out and let me know how we can improve it. [[Wikipedia:రూపొందుతున్న మొదటి పేజీ|Here is the link]] to it. * Main page layout is simplified using templates * Added విశేష వ్యాసము, మీకు తెలుసా?, చరిత్రలో ఈ రోజు sections. * Ultimately we might have to reduce even మార్గదర్శిని. I think for now It's good enough until we build alternative navigational systems. (ex. Category based, Alphabet based etc) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:36, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ::main page now looks better. Congrats vyja! ::: Thanks --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:50, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == A request == Pl. check out [http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Telugu_People]. I had been working on it for sometime now - it had some 53 articles and after some searches, I increased it to 130+ articles. I think that you may be interested in telugu version of these articles if they are not already present; hence you may want to work on such articles in telugu wiki. Another request I have is to let me know of articles on telugu people on telugu wiki but unrepresented on english wiki (Better still, is there a total listing of articles?). I can create an article on english wiki by translating it and let you know. Pl. reply to me on [http://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Gurubrahma]. I'm still struggling with my comp in setting up Telugu. --[[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 09:21, 16 అక్టోబర్ 2005 (UTC) : Hi Guru, Very nice idea. I saw the category in en and realised there could be more articles there about telugu people in english than they are in telugu. Anyways we can have such categorization here too. Since this is telugu wiki and will be coming up with more and more telugu people we did not categorize them as such. But you are right. one day Telugu wiki will have an article about an democratic senator from minnesota to zulu leader in south africa. So I guess thats ok to have a telugu people category here. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:36, 16 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :: this what we got up here [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] though not equivalent to telugupeople but the closest --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:09, 16 అక్టోబర్ 2005 (UTC) thanq for the change == వర్గాలతో విహరణ == <!-- See Talk:Main Page/intro for a discussion on the entry paragraph --> <p style="margin: 0.5em 0 0; text-align: center; font-size: 125%; line-height: 1.3"> స్వతంత్ర విజ్ఞానసర్వస్వమైన [[Wikipedia:తెలుగు వారికోసం, తెలుగు వారిచే, తెలుగులో రూపొందుతున్న ప్రప్రధమ మహావిజ్ఞానసర్వస్వము|తెలుగు వికిపీడియా]]కు స్వాగతము. </p> <p style="margin:0 0 0;text-align:center;font-size:94%"> తెలుగు వికిపీడియా 2003 లో ప్రారంభమైనది, ప్రస్తుతము [[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] వ్యాసములు ఉన్నవి. </p> <p style="text-align: center; margin-top: 0" class="plainlinks">''[[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] - [[Wikipedia:Browse|విహరణ]] - [[Wikipedia:విషయసూచిక|అ&ndash;ఱ]] - [[Portal:Browse|పోర్టల్లు]] - [[Wikipedia:Where to ask a question|ప్రశ్నలు అడగండి]]''</p> <p style="text-align: center; font-size: 120%; margin-top: 0" class="plainlinks"> [[:Category:సంస్కృతి|సంస్కృతి]] | [[:Category:భౌగోళికము|భౌగోళికము]] | [[:Category:చరిత్ర|చరిత్ర]] | [[:Category:గణితము|గణితము]] | [[:Category:ప్రజలు|ప్రజలు]] | [[:Category:విజ్ఞానము|విజ్ఞానము]] | [[:Category:సమాజము|సమాజము]] | [[:Category:సాంకేతికము|సాంకేతికము]]</p> ---- ఇలాంటి విధానము ఎలా ఉంటుందో మీ సూచనలు, సలహాలు ఇవ్వగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:40, 4 జనవరి 2006 (UTC) :మీ ఆలోచన చాలా బాగుందండి, నాది చిన్న సూచన, పైన ఉన్న వాక్యాలలో "ఉచితము" మరియు "ఎవరయినా మార్పులు చేరుపులు చేయగలిగే" లాంటి పదాలు కూడా చేర్చండి. ఉచితమునుండి వికిపిడియా విరాళముల పేజీకి లికు పెట్టాలి, రెండో దాని నుండి మార్గదర్శకాలు ఉండే పేజీకి లింకు ఉంటే బాగుంటుంది. [[en:Wikipedia:WikiProject_Usability/Main_Page/Draft]]లో వాళ్ళు వర్గాలను కూడా అక్షర క్రమములో విభజించి మొదటి పేజీ నుండే లింకులు ఇవ్వబోతున్నారు, తెలుగులో కూడా అలా చేస్తే బాగుంటుంది. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 03:43, 5 జనవరి 2006 (UTC) == మొదటి పేజీ మార్పులు == మొదటి పేజీ లో మార్గదర్శిని ని కుదించి స్వాగతము మరియు వార్తలలో.. అన్న శీర్షికలను ప్రవేశపెడదామనుకుంటున్నాను.. మీ అభిప్రాయములు మరియు సలహాలు తెలియచేయగలరు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:44, 14 మార్చి 2006 (UTC) :మంచిది. నేనూ ఈ విషయమై పోస్ట చేద్దామని అనుకుంటున్నాను. ఇవీ నా ఆలోచనలు: :#"ఎవరైనా కూర్చదగిన" (any one can edit) అన్నదాన్ని highlight చెయ్యాలి. :#మార్గదర్శిని: 10 ఎక్కువకాని లింకులతో. :#"వార్తలలో" ఉండాలంటే, అది ఎల్లప్పుడూ తాజా సమాచారంతో ఉండేవిధంగా మనం జాగ్రత్త తీసుకోవాలి. (లేకపోతే వికిపీడియాపై సందర్శకులకు తేలిక అభిప్రాయం కలుగుతుంది.) :[[en:Wikipedia:WikiProject_Usability/Main_Page|ఇంగ్లీష్ వికీపీడియా ప్రతిపాదిత మొదటి పేజి]] నాకు నచ్చింది (కాని ప్రతి హెడ్డింగ్ కి బోర్డర్స లేకుండా అయితేనే). అక్కడి చర్చనుండి మనం కొన్ని సూచనలు గ్రహించవచ్చు. &mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 12:24, 15 మార్చి 2006 (UTC) [[User:Veeven/ఇసుక తిన్నె/మొదటి పేజి|మొదటి పేజిలో ప్రధాన విభాగం, నా దృక్కోణంలో]]. &mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 19:24, 16 మార్చి 2006 (UTC) తాజా వార్తల కోసం ఇప్పుడు చాలా మంది RSS ఫీడ్స్ ని ఉపయోగిస్తున్నారు. కానీ UniCode Telugu లో వాటిని అందించే సైటలు ఉండాలి. :వీవెన్ గారు, మీరు రూపొందించిన మొదటి పేజీ శీర్షిక బాగుంది. అయితే స్వేఛ్ఛా విజ్ఞాన సర్వస్వమును స్వేఛ్ఛాయుత విజ్ఞాన సర్వస్వము అని మార్చితే బాగుంటుందని అనుకుంటున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:49, 16 మార్చి 2006 (UTC) ::*మరిన్ని మార్పులు, చేర్పులతో [[User:Veeven/ఇసుక తిన్నె/మొదటి పేజి|మొదటి పేజికి నా ప్రతిపాదన]]. IE6 లో కూడా సరిగా కనిపిస్తుందిప్పుడు.&mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 13:15, 18 మార్చి 2006 (UTC) :::కొంచెము జగ్రత్తగా ఆలోచిస్తే..ఆంగ్ల వికిపీడియాలోని మొదటి పేజీ హెడ్డింగ్ ను యధాతధముగా మనము తీసుకోలేమేమొ. ఎందుకంటే మన వర్గాలు ఇంకా పటిష్టముగా లేవు. పందిరులు (పోర్టల్లు) అసలే లేవు. కాబట్టి మనము ఇంక కొన్ని రోజులు కుదించిna మార్గదర్శిని అట్టే పెడితే బాగుంటుందేమో అనిపిస్తుంది. కుదించిన మార్గదర్శిని [[User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె|ఇలా]] ఉండొచ్చు. మన కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము పలుకుతూ.. ఒక పెట్టె ఉండాలి అని అనుకుంటున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:48, 25 మార్చి 2006 (UTC) == లోగోలో వచనము (text) == లోగోలో వచనముని "వి'''కీ'''పీడియా"గా మార్చాలి. పోతన ఫాంట్ వాడితే ఎలా ఉంటుంది? &mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 14:33, 18 మార్చి 2006 (UTC) :వీవెన్! దాని సంగతి పట్టించుకున్నందుకు థాంక్సండి. ప్రస్తుతపు ఫాంటు అంత బాగున్నట్లు లేదు..ముఖ్యంగా '''కి''', '''డి'''. మార్చి చూద్దాం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 15:02, 18 మార్చి 2006 (UTC) :చిహ్నానికి మీరు మార్పులు చేసి ఇక్కడ అతికించండి. మనము చర్చించి దాన్ని స్థాపించొచ్చు--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:24, 18 మార్చి 2006 (UTC) ::[[Image:Wiki.png]] [[Image:Te-wikipedia-logo-v.png]] ::పాత మరియు కొత్త (పోతన ఫాంట్ తో). Someone can make it even better with a Unicode-support graphics application. I use Xara, but it does not support Unicode. I need to make all the objects in Xara to get the maximum clarity and quality (including transparency). --[[User:Veeven|వీవెన్]] 18:22, 24 మార్చి 2006 (UTC) :::Is it possible to edit this with gimp? :వెనుకతెర పారదర్శకముగా ఉండాలేమో? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:39, 25 మార్చి 2006 (UTC) ::[[Image:Wiki.png]] [[Image:Te-wikipedia-logo-v-trans.png]] ::కొత్త చిహ్నము, పారదర్శకతతో. --[[User:Veeven|వీవెన్]] 01:31, 31 మార్చి 2006 (UTC) :::లోగోలో '''''ఒక''''' అనేమాట అవసరమంటారా, ఇంగ్లీషులోలాగా? ఉత్త '''''స్వేచ్ఛా విజ్ఞాన సర్వస్వం''''' అంటేనే బాగుంటుందనుకుంటా! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:00, 31 మార్చి 2006 (UTC) == నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు == ఈ వ్యయనామ సంవత్సరములో మన వికిపీడియా పదివేల వ్యాసాల మైలురాయిని దాటుతుందని ఆశిస్తూ <br><br> చదువరి మరియు వైఙాసత్యల మార్గదర్శకత్వంలో తెలుగు వికీపీడియా తన గమ్యం చేరడంలో సఫలీకృతమవుతుందని కాంక్షిస్తూ<br><br> <font size=5 color=green>అందరికి నూతన సంవత్సర ( ఉగాది ) శుభాకాంక్షలు</font> <br><br> -- [[User:Srinivasa | శ్రీనివాస]] 21:07, 28 మార్చి 2006 (UTC) hello, the letters are not properly aligned. Any plug-ins are required for properly viewing the pages? thanks. --[[User:Netlearner|Netlearner]] 10:28, 30 మే 2006 (UTC) Sorry, I have installed [http://www.kavya-nandanam.com/dload.htm Pothana Fonts], and now I am able to see the words properly. thanks. == Write using Telugu font == How do you write using Telugu font? Can we use normal English keyboard for this purpose? --[[User:Netlearner|Netlearner]] 05:00, 31 మే 2006 (UTC) హెల్లొ..I am getting now! Downloaded Baraha [http://www.baraha.com] and installed. You need to edit your document in Baraha, and save using [[unicode]] format. Then copy and paste on to the wikipedia editor. --[[User:Netlearner|Netlearner]] 06:40, 31 మే 2006 (UTC) Further, you can not use URL feature available in Baraha, since they don't show up in the Wiki editor. You can use URL icon provided in the wiki editor to provide internal or external links. క్షమించండి, నేను తెలుగు ఎడిటర్ కు క్రొత్త. ఇక ముందు తెలుగులొ వ్రాయుటకు ప్రయత్నిస్తాను. --[[User:Netlearner|Netlearner]] 12:21, 31 మే 2006 (UTC) == [[wikipedia]] == Hello, sorry for my English. Could you maybe please make an interwikilink from [[:en:Wikipedia]] to your article ''about'' wikipedia, or create that article? Thanks a lot. [[:en:user:effeietsanders|effe iets anders]] 11:35, 12 జూన్ 2006 (UTC) ఊరగాయ 802 13265 2005-10-26T02:30:43Z చంద్రశేఖర్ 153 /* రిఫరెన్సులు */ ==ఉపోద్ఘాతం== ===పర్యాయపదాలు=== [[పచ్చడి]], [[పికిలు]]. ప్రాచీన గ్రంధాలలో '''ఊరుగాయ''' అని కూడా ఉంటుంది. ===అర్ధం=== తింటున్న అన్నానికి వేరువేరు రుచులు కలపడానికి నంజుకునే వంటకాన్ని "'''ఊరగాయ'''" అంటారు. ఉదాహరణకు, కొత్తగా తోడుపెట్టిన తియ్యటి పెరుగన్నం తినేటప్పుడు [[దబ్బకాయ]] ఊరగాయ నంజుకుంటే పులుపు, కారం, ఉప్పు, కొద్దిగా దబ్బతొక్క చేదు కలిసి జిహ్వకు ఎంతో సుఖం కలిగిస్తుంది. ===రకాలు=== పుల్ల పచ్చి [[మామిడి]] ముక్కలతో చేసే [[ఆవకాయ]], [[మాగాయ]], లేక దాని కోరుతో చేసే మామిడికోరు ఊరగాయ; [[నిమ్మ]], [[దబ్బ]], [[ఉసిరి]], [[గోంగూర]], [[చింతకాయ]], [[పండుమిరప]], [[ఉల్లి]], [[వెల్లుల్లి]] ఊరగాయలూ తరతరాల నుంచీ [[తెలుగు]]వాళ్ళు వాడుతున్నారు. ఈ మధ్య [[టమోటా]], [[దోస]], [[కారట్టు]], [[కాలిఫ్లవరు]] ఊరగాయల్లాంటివి గూడా వాడడం మొదలుపెట్టారు. ==చరిత్ర== పలురకాల ఊరగాయలు (ముఖ్యంగా ఆవకాయ, మాగాయ, గోంగూర ఊరగాయలు) తయారుచేసే విధానాన్ని తెలుగువారే మొదట కనిపెట్టారు. ఊరగాయలు వాడడం ప్రాచీనకాలంనుంచీ జరుగుతోందని చెప్పడానికీ చాలా నిదర్శనలున్నాయి. ఇప్పుడు ఊరగాయలవాడకం [[ఇండియా]] అంతటా వ్యాపించింది. ప్రాచీన [[తెలుగు సాహిత్యం]]లో ఊరగాయలను గురించి ప్రస్తావన ఉందికూడా. మచ్చుకి చిన్నతనంలో మా చిన్న పల్లెటూర్లో నేను విన్న ఒక పురాతన తెలుగు [[సామెత]] చెప్తాను . '''''గోంగూర గిడసబారినా ఊరగాయలో రుచి తగ్గదు''''' ఇదే అర్ధంతో ఇంకొక మంచి సామెత ఉంది. అది ఊరగాయకు సంబంధించినది కాకపోయినా చెప్తాను (దానిలో "[[సొంత డబ్బా]]" ఉందిగనుక మీ క్షమాపణ కోరుతూ): నా చిన్నతనం మా అమ్మ పుట్టింటి సమిష్టి కుటుంబంలో గడిచింది. కుటుంబంలో చాలామంది పిల్లలుండేవారు. వీళ్ళందరిలోనూ ఒక అమ్మాయికీ, నాకూ స్కూలులో ఎక్కువ మార్కులు వచ్చేవి. అందుకు మా పెద్దతాతయ్య "'''''బొగ్గులో ఇమిడినా రత్నాలు మెరుస్తాయిరా'''''" అంటూ మా ఇద్దరినీ మెచ్చుకునేవాడు. ప్రాచీన సాహిత్యంనుంచి [2] ఊరగాయలను గురించి ఒక మంచి పద్యం చెప్తాను: ([[సీసము]])-<br> [[మామిడికాయ]]యు, [[మారేడుగాయ]]యు, <br> [[గొండముక్కిడికాయ]], [[కొమ్మికాయ]] <br> [[గరుగుకాయ]]యు, [[మొల్గుకాయ]], [[యండుగుకాయ]], <br> లుసిరికెకాయలు, [[నుస్తెకాయ]], <br> లెకరక్కాయయు, వాకల్వికాయయు, <br> జిఱినెల్లికాయయు, జిల్లకాయ, <br> కలబంద, గజనిమ్మకాయ, నార్దపుకాయ, <br> చిననిమ్మకాయయు, జీడికాయ, <br> ([[తేటగీతి]])- <br> కుందెనపుకొమ్ము, మామెనకొమ్ము, బుడమ <br> కాయ, యల్లము, మిరియంపుకాయ, కలివి <br> కాయ, కంబాలు, కరివేపకాయ లాది <br> యైన యూరుగాయలు గల వతని యింట. <br> ఈ పద్యం నుంచి 18వ శతాబ్దంలో తెలుగువాళ్ళు ఎన్నో రకాల ఊరగాయలని చేసుకొని తినేవారని తెలుస్తుంది. ఈ పద్యం చదివినప్పుడల్లా నా నోరు ఊరుతుంది. దీనికి ముందే 16వ శతాబ్దంలో [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు]] రచించిన [[ఆముక్తమాల్యద]] [3] గ్రంధంలో కూడా ఊరగాయలని గురించి ఉంది. ఆముక్తమాల్యద శ్రీకృష్ణుడి భక్తురాలైన గోదాదేవి కధ, చాలా విచిత్రమైనది. టూకీగా ఆ కధ చెప్తాను. తన జీవితాన్ని శ్రీకృష్ణుడికే అంకితం చెయ్యదలచుకొని ఈవిడ పెళ్ళి చేసుకోలేదు. ఈవిడనే మొదటి ఆండాళ్‌ అంటారు. ఈవిడ విష్ణుచిత్తుడి కూతురు. విష్ణుచిత్తుడు ప్రతిరోజూ ఒక కొత్త పూలదండ తయారుచేసి, శ్రీకృష్ణుడి విగ్రహానికి వెయ్యమని కూతురికి ఇచ్చేవాడు. గోదాదేవికి తన నాధుడైన శ్రీకృష్ణుడికి దండ మంచిదైతేనేగానీ వెయ్యడం ఇష్టంలేదు. అదిమంచిదో కాదో తెలుసుకోవడానికి దాన్ని ముందు తను ధరించి, మంచిదనిపించినతర్వాతే శ్రికృష్ణుడి విగ్రహానికి వేసేది. ఒకరోజు విష్ణుచిత్తుడు పూజ చేసే సమయంలో విగ్రహానికి వేసియున్న దండలో పొడుగాటి వెంట్రుకను చూస్తాడు. కూతురు దండను తను ముందు ధరించి తర్వాత దాన్ని విగ్రహాంమీద వేసిందని అతను అప్పుడు తెలుసుకుంటాడు. వాడిన పూలదండను దేవుడికి వెయ్యడం మహాపాపం అంటూ కూతుర్ని కోపగించి, ఆ వాడిన దండ తీసేసి, ఒకకొత్తదండ తయారుచేసి తనే వేస్తాడు. ఆ రాత్రి విష్ణుచిత్తుడికి కృష్ణుడు కలలో కనిపించి "నాకు ఇవ్వాళ నువ్వు వేసిన దండ ఏమీ బాగాలేదు. మళ్ళీ రేపటినుంచీ నాకు మీ అమ్మాయి ఇంతకుముందువేశే దండల్లాంటివే వెయ్యమను" అని హెచ్చరిస్తాడు. ఆ కాలంలో విష్ణుచిత్తిడు తన అతిధుల భోజనానికి వివిధ ఋతువుల్లో ఏ ఏ వంటకాలు వడ్డన చేశేవాడో, ఈ వంటకాలు చెయ్యడానికి అతని భార్య ఎలాంటి వంటచెరుకు (కట్టెలు, కొబ్బరిచిప్పలు) వాడేదో, ఈ గ్రధంలో 3 పద్యాల్లో వర్ణిస్తాడు శ్రీకృష్ణదేవరాయలు. ప్రతిపద్యం క్రిందా బ్రాకెట్టుల్లో దాని తాత్పర్యంకూడా ఇచ్చాను చదవండి. [[చంపకమాల]] గగనము నీటిబుగ్గ కెనగా జడి వట్టిన నాళ్ళు భార్య క-<br> న్పొగ సొరకుండ నారికెడపుం బొఱియ ల్దగిలించి వండ న-<br> య్యగవల ముంచిపెట్టు గలమాన్నము, నొల్చిన ప్రప్పు, నాలు గే-<br> న్పొగవిన కూరలు, న్వడియముల, వరుగు, ల్పెరుగు, న్ఘృతప్లుతిన్‌<br> (వరి అన్నము, ఒలిచిన పప్పు, నాలుగైదు కూరలు, వడియము, వరుగు, పెరుగు, నెయ్యి- ఇవి వర్షాకాలపు వంటకాలు.) [[చంపకమాల]] తెలినులి వెచ్చ యోగిరము, దియ్యని చారులు, దిమ్మనంబులున్‌,<br> బలుచని యంబళు, ల్చెఱకుపా, లెడనీళ్ళు, రసావళు, ల్ఫలం-<br> బులును, సుగంధి శీతజలము, ల్వడపిందెలు, నీరుజల్లయు,<br> న్వెలయగ బెట్టు భోజనము వేసవి జందనచర్చ మున్నుగన్‌<br> (వెచ్చని అన్నము, చారు, తీయని చారు, అంబలి, చెఱకు పాలు, కొబ్బరినీళ్ళు, ఇతర రసములు, పండ్లు, చల్లని నీళ్ళు, వడమామిడిపిందెలు, నీరుమజ్జిగ- ఇవి వేసవికాలపు వంటకాలు.) [[మత్తేభవిక్రీడితము]] పునుగుందావి నవోదనంబు, మిరియంపుం బొళ్ళతో జట్టి చు-<br> య్యను నాదాఱనికూరగుంపు ముకుమందై, యేర్చునావం, జిగు-<br> ర్కొను పచ్చళ్ళును, బాయసాన్నములు, నూరుంగాయలున్‌, జే సుఱు-<br> క్కను నేయుం, జిఱుపాలు వెల్లువగ నాహారంబిడు న్సీతునన్‌<br> (పునుగు వాసనగల అన్నము, మిరియాల పొడులు, ఘమఘమలాడు వేడి కూరలు, ఆవ, చిగురు పచ్చళ్ళు, పాయసము, ఊరుగాయలు, కరిగిన నేయి, పాలు- ఇవి శీతాకాలపు వంటకాలు.) ంఇరపమొక్కలు భారతదేశానికి అమెరికాఖండం నుంచి వఛ్ఛాయి. కారం రుచికి మిరియాలను వాడినట్లు చెప్పాడు, ఈ గ్రధం వ్రాశిన కాలానికి మిరపమొక్కలు ఇంకా భారతదేశానికి రాలేదేమో. ఆముక్తమాల్యదకు ముందే 14వ శతాబ్దంలో రచింపబడిన క్రీడాభిరామములో [4] కూడా ఊరగాయలను గురించి చెప్పబడిన ఒకపద్యం తాత్పర్యంతో ఇస్తున్నాను చదవండి. [[ఉత్పలమాల]] కప్పురభోగి వంటకము, కమ్మని గోధుమపిండి వంటయున్‌,<br> గుప్పెడు పంచదారయును, గ్రొత్తగ గాచిన యాల నే, పెస-<br> ర్పప్పును, గొమ్ము నల్లనటి పండ్లును, నాలుగు నైదు నంజులున్‌,<br> లప్పలతోడ గ్రొంబెరుగు, లక్ష్మణవజ్ఝల యింట రూకకున్‌<br> (మంచి సన్నన్నము, గోధుమపిండి వంట (రొట్టె), పంచదార, ఆవు నేయి, పెసరపప్పు, అరటి పండ్లు, నాల్గైదు ఊరుగాయలు, పెరుగు ఇవన్నియు ఒక రూకకు లభించును.) 14వ శతాబ్దములో కాకతీయుల కాలములో. పద్యాలలో పేర్కొనబడిన కాయలకు ప్రస్థుతం వాడుకలో ఉన్న నామాలు పై సెక్షను పద్యాలలో పేర్కొనబడిన కాయలు కాశే కొన్ని మొక్కలకు వాడుకలో ఉన్న పేర్లు కాలగమనంతో మారాయి. వాటి ప్రస్తుత నామాలూ, వాటినిగురించి కొన్ని వివరాలు చెప్తాను. * మామిడి: తెలుగులో ఇంకా ఇదే పేరు వాడుకలో ఉంది. ``అంబళం'', ``ఆమడమామి '', ''ఆమ్రం '' అనేపేర్లుగూడా వివిధప్రాంతాల్లో వాడతారు. సంస్కృతంలో ``ఆమ్రా' అంటారు. ఇంగ్లీషులో Mango అంటారు. మామిడి చెట్టుకి బొటానికల్‌ పేరు Mangifera indica (Anacardiaceae or Mango family). ప్రస్థుతం ప్రపంచంలోని ఉష్నమండలాలన్నిటిలోనూ విరివిగా సాగు చెయ్యబడుతోంది. అన్నికాలాల్లోనూ, అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ సుళువుగా మార్కెటులో లభిస్తుంది. * మారేడు: తెలుగులో ఇప్పటికీ ఇదేపేరు వాడుకలో ఉంది కానీ, ఈ కాయలు ఇప్పుడు మార్కెటులో ఎక్కువగా కనపడవు. మారేడు చెట్టు నిమ్మజాతికి చెందుతుంది. సంస్కృతంలో దీని పేరు ``భిల్వా', హిందీలో ``బేల్‌. దీని బొటానికల్‌ పేరు Aegle marmelos (Rutaceae family or citrus family). * ముక్కిడి: తెలుగులో వివిధ ప్రాతాలలో ``కొండముక్కిడి '', ``మాదలింగ '', ``మూకొడి '', ``మక్కం '' అనీ పిలుస్తారు. ముక్కిడి మొక్క గన్నేరు, మల్లె జాతికి చెందినది. బొటానికల్‌ పేరు Schrebera swietenoides (Oleaceae family). మార్కెటులో చూడడం అరుదు, కొన్ని చోట్లే లభిస్తుంది. * కొమ్మకాయ: ఇప్పుడు మార్కెటులో ఈ కాయను చూడడం చాలా అరుదు. ఈ మొక్క బొటానికల్‌ పేరు Stylocoryne webera * గురుగు లెక గురుగి: గురుగు మొక్క తోటకూర జాతికి చెందుతుంది. పూలతోటల్లో పెంచే ``కోడిజుత్తుతోటకూరా' దీనికి దగ్గర బంధువు. సంస్కృతంలో దీన్ని ``వితున్నా' అంటారు. దీని బొటానికల్‌ పేరు Celosia argentea (Amaranthaceae family). ఇప్పుడు ఎక్కువ వాడకంలో లేదు. సాధారణంగా అడవి, బంజరు ప్రాంతాల్లో కన్పించే గురుగింజ లేక గురువింద (Arbus precatOrius)కీ దీనికి సంబంధం లేదు. * మొలుగుకాయ: దిన్ని ``మొలకకాయ '', ``ముళ్ళవమ్కాయ '' అనికూడా పిలుస్తారు. ఇది ఆంధ్రప్రదేష లో సహజంగా పెరిగే మొక్క. వంగమొక్కకి దగ్గర బంధువు, కానీ ఇప్పుడు విరివిగా సాగుచెయ్యబడే వంగమొక్కలు ఇండియాకు ఇతరదేశాలనుంచి తీసుకువచ్చినవి. ఇప్పుడు సాగుచేశే వంకాయ వచ్చాక మొలుగుకాయకు జనాదరణ బాగా తగ్గిపోయింది. ఇప్పటికీ బంజరుప్రాంతాలలో ఈ మొక్క పెరుగుతూ ఉండడం చూడవచ్చు. వాటికి బాగానే కాయలు కాస్తాయి కానీ, వాటిని ఎవ్వరూ తీసుకోవడంలేదు. దీని బొటానికల్‌ పేరు Solanum hirsutum (Solanaceae family (potato family)). * ఎడుగు కాయ: ఈ కాయనుగురించి వివరాలు ఏమీ తెలియలేదు. బహుశా కవి ఈ పదాన్ని ``ఎండబెత్తిన ధాన్యపు గింజలూ' అని చెప్పడానికి వాడాడేమో. * ఉసిరిక్కాయ: దీన్నే ఇప్పుడు ``రాచ ఉసిరిక్కాయ '' అంటారు. ఉసిరి జాతిలో చాలా మొక్కలు ఉన్నాయి కానీ, ఇప్పుడు రెందు రకాల ఉసిరి మొక్కలు చాలాచోట్ల కనపడ్తాయి. ఒకటి రాచ ఉసిరి చెట్టు. దీని కాయలు నిమ్మకాయ సైజులో చాలా గట్టిగా ఉంటాయి. ఊరగాయకి ఎక్కువగా వాడేది ఈ రాచ ఉసిరిక్కాయలనే. ఈ చెట్టుకి బొటానికల్‌ పెరు Emblica officinalis (Euphorbiaceae family). దీన్నే సంస్కృతంలోనూ, హిందీలోనూ ఆదిఫల అనీ, ఆమ్ల అనీ పిలుస్తారు. ఈ కాయలు సీజన్లో మార్కెటులో విరివిగా లభిస్తాయి. ఎండబెట్టిన కాయలపిండి కూడా పాకెట్టుల్లో అన్నికాలాల్లోనూ మార్కెటులో దొరుకుతుంది. ఈ రాచ ఉసిరిక్కాయ తింటే డయాబెటీసు నయమవుతుందనీ, ఇంకా ఎన్నోరకాలుగా ఆరోగ్యం మెరుగవుతుందనీ ప్రతీతి. రాచ ఉసిరి ఊరగాయకూడా ఆరోగ్యానికి చాలా మంచిదని చెప్తారు. కానీ సాధారణంగా దంట్లో చాలా ఉప్పు వేస్తారు. తక్కువ ఉప్పు వాడి ఇంట్లో చేసుకున్న రాచ ఉసిరి ఊరగాయ ఒంటికి చాలా మంచిది. ఉసిరిజాతిలో ఎక్కువగా కనపడే ఇంకొక మొక్క పొదలా పెరుగుతుంది. దాన్ని సాధారణంగా ``ఉసిరి పొద '' అనే పిలుస్తారు. ఆంధ్రాలో చాలా దొడ్లల్లో ఇది కనపడుతుంది. ఇది చాలా విరివిగా కాస్తుంది. కాయలు రాచ ఉసిరికన్నా చిన్నవి, మెత్తగా ఉంటాయి. ఈ కాయ, తీపి, పులుపు రుచులతో తినడానికి బాగుంటుంది. కొందరు వీటితో పప్పు చేస్తారు. ఆ పప్పు చాలా బావుంటుంది. * చిరినెల్లికాయ: పద్యలలో చెప్పబడిన ఈ చిరినెల్లి మొక్క కూడా ఉసిరి జాతికి చెందిన ఒక పొద. దీన్ని వివిధ ప్రాతాలలో ``చిన్న ఉసిరి '', ``నేల ఉసిరి '', ``ఉచ్చి ఉసిరిక '', ``పులిసరు '', ``ఎత్త ఉసిరిక '', అనికూడా పిలుస్తారు. దీని బొటానికల్‌ పెరు Phyllanthus emblica (Euphorbiaceae family). * ఉస్తెకాయ: ఉస్తెమొక్క ఆంధ్రప్రదేష్లో సహజంగా పెరుతుతుంది. ఇది వంగజాతికి చెందిన మొక్క (టమోటా, బంగాళదుంప, పొగాకుకూడా ఈ జాతి లోనివే). ఇంగ్లీషులో Gigantic Swallow Wort అంటారు. బొటానికల్‌ పెరు Solanum trilobatum. కొన్నిప్రాతాల్లో అప్పుడప్పుడూ మార్కెటులో లభిస్తుంది. * కరక్కాయ: కరక మొక్క బాదం జాతికి చెందిన చెట్టు. ఆయుర్వేదవైద్యంలో కరక్కాయలను దగ్గుమందులో వాడతారు. ఈ చెట్టును సంస్కృతంలో ``హరితకీ' అంటారు. బొటనికల్‌ పేరు Terminelia chebula (Combretaceae family), Chebulic myroblan అనీ, Terminelia indica, Terminelia arjuna అనికూడా అంటారు. మార్కెటులో అరుదుగా లభిస్తుంది. * వాకల్వికాయ: దీనినే ``వాక్కాయ '' అనీ, ``వాకపళ్ళు '' అనీ కూడా పిలుస్తారు. సీజనులో మార్కెటులో లభిస్తుంది. కాయ పుల్లగా ఉంటుంది. దీంతో పచ్చడి, పులిహోర కూడా చేస్తారు. వాక్కాయ పులుపు మూలాన, దానితో చేశిన పులిహోర చాలా రుచిగా ఉంటుంది. వాక మొక్కకి బొటానికల్‌ పెరు Caris carandas లెక Carissa spirarum (Apocyanaceae or Milkwort family). * జిల్లెకాయ: దీనికున్నూ, అన్నిచోట్లా కనపడే జిల్లేడుకున్నూ ఏమీ సంబంధం లేదు. జిల్లెమొక్క ఒక చెట్టు, దాన్నే ``చిల్లచెట్టు '', లెక ``ఇందువు చెట్టు '' అని పిలుస్తారు. దీని బొటానికల్‌ పేరు Strychnos potatorum (Loganiaceae family). ఇప్పుడు ఈ కాయలు మార్కెటులో దొరకడం అరుదు. * కలబంద: ఇది ఎడారి ప్రాంతాల్లో పెరిగే చిన్నమొక్క. ఆంధ్రప్రదేష్లో ఇంటితోటల్లో తరచూ కన్పడుతుంది. ఈ మొక్కకి చాలా వెరైటీలు ఉన్నాయి: ``రాకాసి కలబంద '', ``పెద్ద కలబంద '', ``చిన్న కలబంద '', ``ఈనెలకలబంద '', ``ఎరికతాళి '' అనేవి తరచుగా కనపడే వెరైటీలు. ఇంగ్లీషులో ఈ మొక్కను Aloe vera (Liliaceae (i.e., lilly) family) అంటారు. ఈ మొక్క ఆకులు చాలా దళసరిగా ఉంటాయి. ఆకుమధ్య ఆకుపచ్చరంగు జెల్‌ ఉంటుంది. దానిని మందుల్లోనూ, ఒంటికి రాసుకునే లోషన్లు చెయ్యడానికీ వాడతారు. కానీ ఇప్పుడు దీన్ని ఊరగాయల్లోనూ, ఇతరవంటకాల్లోనూ వాడడం నెను చూడలేదు. * గజనిమ్మకాయ: ఇది ఒక రకం నిమ్మకాయ, కొన్ని ప్రాంతాల్లో లభిస్తుంది. హిందీలో దీన్ని ``మీటానింబూ'' అంటారు. బొటానికల్‌ పెరు Citrus limettioides (Citrus family, Rutacease). * నార్దపుకాయ: దీన్నే ``నారదబ్బకాయ '', ``నారదబ్బ '', ``దబ్బ '' అని కూడా పిలుస్తారు. బాగా దళసరి తొక్కతో నారింజపండుకీ, పంపరమనసకీ మధ్య సైజులో ఉంటుంది. నిమ్మజాతి కాయల ఊరగాయలన్నిటిలోకీ దబ్బకాయ ఊరగాయ అతిరుచికరమైనది. బొటానికల్‌ పేరు Citrus medica (Citrus family). * చిననిమ్మకయ: చిన్నకాయల నిమ్మజాతి. * జీడికాయ: ``జీడి '' అని, ``జీడిమామిడి '' అనీకూడా పిలుస్తారు. జీడి పప్పుకి ప్రపంచమంతటా గొప్ప డిమాండు ఉంది గనుక, జీడిమామిడి తోటలు పెంచడం ఇప్పుడు చాలా పెద్ద బిజినెసు అయ్యింది. ఇంగ్లీషులో దీన్ని cashew nut అంటారు. దీని బొటానికల్‌ పేరు Anacardium occidentale (Anacardiaceae family). జీడిమొక్క మామిడిజాతికి చెందిన చెట్టు. * బుడమకాయ: ఇది ఒకరకం దోసకాయ. వివిధ ప్రాంతాల్లో దీనిని ``కూతురుబుడమ '', ``కోడిబుడమ '', అనికూడా పిలుస్తారు. బొటానికల్‌ పేరు Bryonica callosa or Cucumis utilissinus (Cucurbitaceae family). * అల్లం: అల్లం ఇప్పటికీ మార్కెటులో విరివిగా లభిస్తోంది. దీన్ని అన్నిరకాల వంటకాల్లోనూ వాడతారు. ``మామిడల్లం '', వగైరా పలురకాల అల్లాలు దొరుకుతాయి. ఇంగ్లీషులో దీన్ని Zinger అంటారు. * కరివేపకాయ: కరివేప ఆకు చాలా ప్రసిద్ధి చెందింది కదా. ఇండియన్‌ వంటల విశిష్ట లక్షణం ``కర్రీ'' వాడకం అని చెప్పుకుంటారు కదా, ఆ ``కర్రీ'' అనే పదం ``కరివేపా' ఆకు నుంచి వచ్చింది. కరివేప ఆకుని ఇంగ్లీషులో curry-leaf అని పిలుస్తారు. ఇప్పుడు కరివేప చెట్టు నుంచి వంటల్లో ముఖ్యంగా వాడేది ఆకు మాత్రమే. కరివేపపంద్లుకూడా చాలా రుచిగా ఉంటాయిగానీ, వాటిని గురించి ప్రస్థుతం ఎవ్వరూ పట్టించుకోరు. ఈ పద్యాలు వ్రాశిన కాలంలో కరివేపకాయల్ని కూడా ఊరగాయల్లో వాడేవారని తెలుస్తుంది. * మిరియపుకాయ: బహుశా మిరియాలో, లేక ఒకరకం మిరపకాయలో అయిఉండవచ్చు. * మిగిలినవి, కుందెనపుకొమ్మ, మామెనకొమ్మ, కలివికాయ, కంబాలు గురించి వివరాలు ఇంకా లభించలేదు. ==చేసే విధానం== మిగతా వంటకాలకూ, ఊరగాయలకూ ముఖ్య భేదం ఏమిటంటే ఊరగాయలు చెయ్యడానికి వేడి అవసరం లేదు. ఊరగాయ చేసే పద్ధతి ఇలా ఉంటుంది: ఊరగాయగా చెయ్యబోతున్న కాయలను బాగా శుభ్రంచేసి, తడి ఆరాక వాటిని ముక్కలుగా కొయ్యాలి (ముక్కల ఊరగాయ చెయ్యడానికి), లేక కోరుగా తురమాలి (కోరు ఊరగాయ చెయ్యడానికి). అప్పుడు వాటిలో [[ఉప్పు]], [[పసుపు]], [[కారం]], [[ఆవ పిండి]], [[జీలకర్ర పిండి]], [[ఆవాలు]], [[వెల్లుల్లి]], [[వేరుశనగ పప్పు]], [[నువ్వుల నూనె]], [[బెల్లం]] మొదలైన దినుసులు సరైన మోతాదులలో బాగా కలిపి, మిశ్రమాన్ని ఒక జాడీలో ఉంచాలి. కొన్నిరోజులు ఊరి, కాయముక్కలు మెత్తబడ్డాక అది ఊరగాయ అవుతుంది. కలిపిన దినుసుల సమూహంలో కాయ ఊరడంవల్ల తయారయింది కనుక దానికి "ఊరగాయ" అని పేరు పెట్టారు. ===తక్కువ ఉప్పుతో ఊరగాయలు చెయ్యడం=== నిలవ ఉంచినప్పుడు బూజు పట్టకుండా ఉండడానికి కాబోలు ఊరగాయల్లో ఉప్పు మరీ ఎక్కువ వేసే వారు పూర్వ కాలంలో. కానీ ఉప్పు ఎక్కువ తింటే [[బ్లడ్‌ ప్రెజరు]] పెరుగుతుందని తెలుసుకున్నాం గదా ఇప్పుడు. అందుకనే తక్కువ ఉప్పుతో ఊరగాయలు చేసే విధానాలు అమలులోకి వచ్చాయి. కానీ ఇలా చేసిన ఊరగాయలు ఎక్కువ కాలం నిలువజేయాలంటే వాటిని రెఫ్రిజిరేటర్లో ఉంచాలి. ==పచ్చళ్ళు, ఊరగాయలు== సాధారణంగా మనం [[ఇడ్లీ]], [[దోశ]]ల్లాంటివి తినేటప్పుడు నంచుకోవడానికి "పచ్చళ్ళు" (కొబ్బరి పచ్చడి, దోసపచ్చడి, బీరతొక్కు పచ్చడి వగైరా) వాడతాం. ఈ పచ్చళ్ళు నిలువ ఉండవు, వాటిని సాధారణంగా చేసిన రోజునే వాడేస్తారు (ముఖ్యంగా రెఫ్రిజిరేటర్లు లేని పూర్వ కాలంలో). ఊరగాయలు అలా కాకుండా చాలారోజులు నిలువ ఉంటాయి. ఇదీ పచ్చళ్ళకూ, ఊరగాయలకూ ముఖ్య భేదం. కానీ ఈ మధ్య ఊరగాయలను కూడా పచ్చళ్ళని పిలవడం పరిపాటి అయిపోయింది. ==పికిలు అనే పేరు ఎలా వచ్చింది?== ఇంగ్లీషు వాళ్ళు భారత దేశం మొదట వచ్చినప్పుడు మన ఊరగాయలను రుచి చూశారు. ఇలాంటి వంటకాన్ని ఎప్పుడూ చూడకపోవడం చేత, వాటిని ఇంగ్లీషులో ఏమని పిలవాలో వారికి తెలియలేదు అప్పుడు. కానీ వారి పికిల్సులాగా పులుపుగా ఉండడంచేత ఊరగాయలను "పికిల్సు" అని పిలవడం మొదలుబెట్టారు. ఇండియాలో ఇంగ్లీషు వాడకం పెరిగిన కొద్దీ ఊరగాయలను పికిల్సు అని చెప్పుకోవడం వాడుకలోకి వచ్చింది. ===ఊరగాయలకూ, మిగతావాళ్ళ పికిల్సుకూ తేడా=== ఇండియన్లు చేసే ఊరగాయలకూ, మిగతా దేశస్థులు చేసే పికిల్సు అనే వంటకాలకూ చాలా భేదాలున్నాయి. [[అమెరికా]], [[యూరప్‌]]ల్లో చేసే కుకుంబర్‌ పికిలు, కుకుంబర్‌ని వినెగర్‌లో నానబెట్టడంతో తయారవుతుంది. [[జర్మన్‌]]లు చేశే సవర్‌క్రౌట్‌ తురిమిన కాబేజిని వినగర్లో నానబెట్టడంతో తయారవుతుంది. అలానే [[కొరియన్‌]]లు చేసే కిమ్చి కూడా, తురిమిన కాబేజి, చేపలూ, మాంసం ముక్కలూ వినగర్లో నానబెట్టడంతో తయారవుతుంది. వీళ్ళ పికిల్సన్నిటిలోనూ ముఖ్యంగా తగిలే రుచి పులుపు మాత్రమే. మన ఊరగాయల్లో ఆవ పిండీ, కారం, పసుపు, నువ్వుల నూనె (కొన్నిట్లో కొద్దిగా బెల్లం) మొదలైన దినిసులు ఉండడం ఒక గొప్ప విశేషం. దీనివల్ల మన ఊరగాయల్లో అన్నిరుచులూ తగుల్తాయి. ===ఒక అమెరికన్‌ అనుభవం=== ఊరగాయల గొప్పదనాన్ని [[ఆన్‌ఆర్బర్‌]]లో ఒక తెల్ల కొలీగు చాలా బాగా చెప్పాడు. మొదట అతను ఆవకాయను మా ఇంట్లో రుచి చూసి, అంతవరకూ కారం తినే అలవాటు లేకపోవడం మూలాన చాలా బాధ పడ్డాడు. కానీ, ఆవకాయ ఎర్ర రంగు బాగా ఆకర్షించడంతో మళ్ళీ మళ్ళీ ప్రయత్నించి దాని రుచిని ఆనందించడం నేర్చుకున్నాడు. ఇప్పుడు అతను [[ఆవకాయ]], [[నిమ్మకాయ]], [[మామిడి]]కోరు ఊరగాయలు రోజూ వాడతాడు. ఒకప్పుడు బ్రెడ్డు మీద వెన్న, జాము రాసుకొని తినేవాడు. కానీ ఇప్పుడు బ్రెడ్డు మీద ఆవకాయలోని పిండి, లేక మామిడి కోరు ఊరగాయ, లేక నిమ్మ ఊరగాయ పులుముకొని ఆనందిస్తాడు. ఊరగాయల్లోని పులుపు, ఉప్పు, కారం రుచులు కలిసి ఉండడం తనకు చాలా ఇష్టం అంటాడు. "ఆవకాయలాంటి ఊరగాయలు తెలుగువాళ్ళు ప్రపంచానికి ఇచ్చిన గొప్ప కానుక" అని చెప్తాడు. ===ఒక స్వానుభవం=== ఊరగాయల ఉపయోగం గురించి నా స్వానుభవం ఒకటి చెప్తాను. ఇప్పుడు ప్రపంచంలోని ప్రజలుచాలామంది కాఫీ దాసులుగదా. అందరిలాగానే నాకూ కాఫీ త్రాగే అలవాటు ఉండేది. ప్రొద్దున్న లేచిన వెంటనే కాఫీ తాగకపోతే ఇంకా మేలుకున్నట్లు అనిపించేది కాదు. లంచిలో కాఫీ తాగకపోతే మధ్యాహ్నం నిద్ర మత్తుగా ఉండేది. ఈ అలవాటును వదిలించుకోవడానికి ఊరగాయలు నాకు చాలా ఉపయోగపడ్డాయి. ఒకరోజు కాఫీ తాగడం మానేశాను. కాఫీత్రాగాలనేఘట్టికోరిక కల్గినప్పుడల్లా ఒకబ్రెడ్డుముక్కమీద మామిడితొక్కు ఊరగాయ పల్చగా పులిమి తినేవాడ్ని. కొన్నాళ్ళు ఇలా గడిచాక కాఫీ త్రాగాలనే కోరిక నాకుమళ్ళీ కల్గలేదు. నామాటమీద నమ్మకం లేకపోతే మీరే స్వయంగా ప్రయత్నించి చూడండి. కొన్నాళ్ళల్లో "మూర్తి మహాప్రభో, మీ అమోఘమైన సలహా తూచా తప్పకుండా పాటించాను. నాకు కాఫీబానిసత్వంనుంచి విముక్తికల్గించి మోక్షం ప్రసాదించినందుకు నా జీవితాంతంమీకు ఋణపడిఉంటాను" అంటూ మీరే నాకు మెసేజి పంపుతారని ఢంకాకొట్టి చెప్పగలను! ==మార్కెటులో ఊరగాయల లభింపు== పూర్వకాలంలో (అంతదూరం ఎందుకు, నా చిన్నప్పుడు కూడా) తయారుచేశిన ఊరగాయలు మార్కెటులో ఎక్కువగా దొరికేవి కాదు. ప్రతివాళ్ళూ తమకునచ్చిన ఊరగాయల్ని వాళ్ళ ఇంట్లో తమకుతామే చేసుకొని వాడుకొనేవారు. నాచిన్నప్పుడు మా అమ్మ ఆవకాయ చేశేటప్పుడు మామిడికాయలు కొయ్యడంలో నేను సహాయం చేశేవాణ్ణి. ఈ పని చాలా కష్టమైనా సరదాగా ఉండేది. మా అమ్మ కనీసం వందకాయలైనా తెప్పించేది ఆవకాయచెయ్యడానికి. చేశిన ఆవకాయలో బంధువులకివ్వగా మిగిలినది జాడీల్లో దాచిపెట్టి సంవత్సరమంతా వాడేది. ఆవకాయచెయ్యడానికి వాడే మామిడికాయలు బహుపులుపుగా ఉండేవి. ముమ్దు కాయల్ని బాగా కడిగి శుభ్రంచేశి, తోలు ఆరాక పెద్దగదిలో చాపలమీద కుప్పగా పోశేది. ఆ చాపలచుట్టూరా కాయలు కోశేవాళ్ళు (అంతా మగవారే) కూర్చొని, ఒక్కొక్క కాయనూ టెంకతోబాటు నాల్గు లేక ఆరు ముక్కలుగా కోశేవారు. అన్నీ కొయ్యడానికి కొన్ని గంటలు పట్టేది. ఆ కాలంలో గట్టిమామిదికాయల్ని కొయ్యడానికి బాగా అనువైన కత్తులు ఉండేవికాదు. కాయలు అమ్మినవాళ్ళే అప్పుడు వాడకంలో ఉన్న కత్తుల్ని కాయలతోబాటు తెచ్చీచ్చేవారు. మాళ్ళీ అదేరోజు సాయంత్రం వచ్చి వాళ్ళు ఆ కత్తులు తీసుకువెళ్ళేవారు. వాటితో కాయలన్నిటినీ సాయంత్రంలోపల కొయ్యడానికి మేము చాలా కష్టపడేవాళ్ళం. పెద్దబద్దలు నాచిన్నినోట్లో పట్టేవికాదు. ``అమ్మా చిన్నచిన్నముక్కలు కోద్దాం'' అంటే తను వినేదికాదు. ``లేదునాన్నా, పెద్దముక్కలు కోస్తేనే ఊరగాయ బాగా వస్తుంది. అది సాంప్రదాయం. అదీకాక వాళ్ళు కత్తులకొరకు సాయంత్రం వస్తారుకదా, చిన్నచిన్నముక్కలు కోస్తూ కూర్చుంటే ఈ పని అప్పటికి పూర్తిచెయ్యలేం'' అనేది. మేముకోశిన ముక్కల్ని వెంటవెంటనే మా అమ్మసేకరించి వాటిని మిగతా ఊరగాయ దినుసులతో కలిపి జాడీల్లో పెట్టేశేది. 2, 3 రోజులు అవి ఊరాక, వాటిని రుచిచూశి, మళ్ళీ ఇంకా అవసరమైతే నువ్వులనూనె, ఉప్పు వగైరా కలిపేది. అప్పుడు ఆ కొత్తఆవకాయని మేము రుచిచూడడానికి కొంతతీశి బయటపెట్టేది. కొత్తఆవకాయ రుచి బాగాఊరిన ఆవకాయ రుచికైనా చాలా బావుండేది నాకు. అందుకనే ఆ రోజు కొరకు నేను ఆత్రంగా ఎదురుచూశేవాణ్ణి. పెద్దవణ్ణైనా నాకు ఇప్పటికీ పెద్దముక్కల ఊరగాయలకన్నా, చిన్నముక్కల ఊరగాయలే ఇష్తం. మా ఇంట్లో తక్కువ ఉప్పు, నూనెలతో నా గృహలక్ష్మి ఊరగాయల్ని తనే చేస్తుంది. దినికి కాయల్ని నేనే చిన్నచిన్న ముక్కలుగా తురిమి ఇస్తాను తనకు. ఇప్పుడు చిన్నిచిన్ని పల్లుటురుల్లో తప్పించి చాలామంది ఊరగాయల్ని స్వయంగా చేసుకునే బదులు, తయారుచేయ్యబడ్డ ఊరగాయల్ని మార్కెటులో కొనుక్కుంటున్నారు. దీనివల్ల ఊరగాయల తయారీ, అమ్మకం పెద్ద బిజినెస్‌ అయిపోయింది. ఇప్పుడు ఇండియాలో ఊరగాయలు చేశే పెద్దపెద్ద కంపెనీలు ఉన్నాయి. వాళ్ళు ఊరగాయల్ని సీసాల్లోనూ, ప్లాస్టిక్‌ పౌచిల్లోనూ పాక్‌ చేశి ప్రపంచమంతటా సరఫరా చేస్తున్నారు. ఆరోగ్యంగా ఉండడానికి చాలామంది ఉప్పు, నూనె వాడకం తగ్గించాలనుకుంటున్నారుకదా ఈ రోజుల్లో. ఈ రెండు దినుసుల్నీ తక్కువగా వాది ఊరగాయల్ని చెయ్యడం మొదలుపెట్టితే ఈ కంపెనీలు వారి బిజినెస్‌ వాల్యూముని ఇంకా బాగా పెంచుకోవచ్చు. ==ఊరగాయల్ని గురించిన మూడనమ్మకాలు== కొంతమంది, ఊరగాయల్ని తింటే ఆరోగ్యం చెడిపోతుందనో, లేక దాంట్లోని కారంవల్ల తిన్న మర్నాడు టాయిలెట్‌ వాడినప్పుడు కడుపునొప్పి లేక మంట కల్గుతుందనో అపోహ పడ్తారు. నిజానికి, ఇలా భయపడనవసరం లేదు. అన్ని ఆహారపదార్ధాలనీ తగుమోతాదులలోనే తినాలన్నది మాత్రం సత్యం. ఏ ఆహారపదార్ధమైనాసరే, మోతాదుమించితింటే శరీరానికి అపాయం కల్గవచ్చు. ఉత్తి మంచినీళ్ళైనా సరే తక్కువకాలంలో విపరీతంగా తాగేస్తే శరీరనికి చాలా హాని కల్గుతుంది. ఊరగాయలో ఉప్పు ఎక్కువౌంటే, దాన్ని అతిగా తినడంవల్ల బ్లద్‌ప్రెజరు పెరగవచ్చు. కానీ కారంగానీ, కారంఉన్న ఊరగాయలుగానీ మోతాదులో రోజూ తినడంవల్ల ఆరోగ్యం చెడిపోదని ఖచ్చితంగా చెప్పవచ్చు. నిజానికి దానివల్ల మెరుగవుతుందికూడా. రోజూ మోతాదులో ఊరగాయలు తినడం జీర్ణశక్తిని పెంచుతుందనీ, మనిషిలోని చలాకీతనాన్నీ, సరదాతనాన్నీ పెంచుతుందనీ పరిశొధనలవల్ల తెలిశింది. ఇంకొకరి మాటలు నమ్మడమెమ్దుకు. మీకు ఊరగాయలు తినే అలవాటు లేకపోతే, నచ్చిన ఊరగాయల్ని కొద్దిగా ప్రతిరోజూ తినడం మొదలుబెట్టి చూడండి. కొన్ని రోజుల్లో మీకే తెలుస్తుంది వాటివల్ల మీ జీవితం మెరుగవుతోందని. ==ఊరగాయలూ, ఆధ్యాత్మిక చింతనా == ఉప్పు, కారం వగైరా రుచులతో ఉండే ఊరగాయలు మనిషిలో చలాకీతనం, చురుకుదనం, హుషారుతనం పెంపొందిస్తాయని చెప్పాను కదా. కనుక ఊరగాయలు తినడంవల్ల మోహ, కామోద్రేకాలూ; లైంగికవాంచలూ పెరుగుతాయని అనుకోవడం సహజం. 1979-లో రిలీజు అయిన ``ఇంటింటి రామాయణం'' సినిమా నుంచి ఈ ఆలోచనని సమర్ధించే ఒక పాట చెప్తాను. సినిమాలో ఈ పాటను, ప్రేమించుకొని పెళ్ళికని ఉవ్విళ్ళూరుతున్న ఒక జంట పాడతారు:<br> ఉప్పూ కారం తినకతప్పదూ<br> తప్పో ఒప్పో నడక తప్పదూ<br> కిందా మీదా పడక తప్పదూ<br> రేపో మాపో మనకు తప్పదూ<br> తప్పుకాదులే మల్లులు గుప్పు గుప్పు మంటూంటే<br> ఆ, తప్పులేదులే మనసులు ఎప్పుడెప్పుడంటూంటే<br> పె ళ్ళెప్పుడెప్పుడంటూంటే<br> నీరెండ కోకచుట్టీ, నీలిమబ్బు కాటుకెట్టీ<br> కొండల్లో వాగువల్లే పూలదారి వస్తాఉంటే<br> నీలో అందం అలలై, నాలో పండిన కలవై<br> వగా దిగా నువ్‌ రావాలా<br> ఎగా దిగా నే చూడాలా<br> కారంగా కన్నుకొట్టీ<br> గోరంగా కొంగుపట్టీ<br> కొమ్మల్లో కోయిలల్లే కొత్తమురళీ వాయిస్తుంటే<br> నీలో వయసే యమునై<br> నాలో మనసే మధురై<br> పదే పదే నువ్‌ పాడాలా<br> పదాలలో నేనుండాలా<br> పరువాల పంచెకట్టీ<br> పదునైన పోజుబెట్టీ<br> హ హహ హాహహా హెహేహెహ్హే<br> పైరుగాలి వానలాగా<br> ఆరుబయట వాటేస్తుంటే<br> పెదవినికోరే పెదవీ<br> చేతుల కలిపే చెయ్యీ<br> వయస్సులే జతకావాలా<br> మనస్సులే శ్రుతికావాలా<br> చీకటినిండా దీపమెట్టీ<br> సిగనిండా పూలుబెట్టీ<br> వగ్గేశే సిగ్గు విడచీ<br> వగ్గులోకి నువ్వొస్తుంటే<br> కంటికి నిదురే కరువై<br> ఒంతరి బ్రదుకే బరువై<br> ముడీ ముడీ పడికావాలా<br> వడీ వడీ ఒకతవ్వాలా<br> లాల లాలలా లా లా లా.<br> పాటలో, ఉప్పు, కారం తినడం మూలాన శరీరవాంఛలు పెరుగుతాయనే భావన గ్రహించండి. ఊరగాయలు చెయ్యడానికి వాడే మిగతా స్పైసుదినిసులకు గూడా ఈ లక్షణం ఉన్నట్లు ప్రతీతి. దీంట్లో ఆవగింజంత సత్యం లేకపోలేదు. అందుకనే కాబోలు, దైవభక్తీ, భగవచ్చింతనా, ఆద్యాత్మికచింతనా అలవరచుకోమని బోధించే స్వాములు సాధారణంగా ఊరగాయలు తినవద్దని చెప్తుంటారు. నా సలహా మాత్రం దీనికి పూర్తిగా భిన్నం. జీవితాన్ని ఎన్నో విధాలుగా ప్రభావితం చేశే ఉప్పు, కారం రుచులుగల ఊరగాయల్లాంటి పదార్ధాలని విసర్జించమనడం కన్నా, చిన్నతనం లోనే పిల్లలందరికీ; ప్రాపంచిక, ఐహిక, శరీర వాంఛలను అదుపులో పెట్టుకోగల్గే క్రమశిక్షణ నేర్పించడం చాలా ముఖ్యమని నేను చెప్తాను. ఇలాంటి క్రమశిక్షణ నేర్చుకున్నవారు మోతాదులో ఊరగాయలూ, స్పైసులూ తింటే వారి జీవితం చాలా మెరుగవుతుంది. ==రిఫరెన్సులు== [1] '''కట్టా గోపాలకృష్ణ మూర్తి''', Department of Industrial and Operations Engineering, University of Michigan, Ann Arbor. ''కొన్నితెలుగుదనాలతో నా అనుభవాలు'', http://telugudiaspora.com/telugu_publications_article14.htm, http://www.tlca.com/adults/telugudanam.html [2] '''అయ్యలరాజు నారాయణామాత్యుడు''', ''హంసవింశతి'', 4.135, ''శృంగార కావ్య గ్రంథ మండలి ప్రబంధ పరంపర'' - 4 originally published in the later half of eighteenth century, re-published by శృంగార కావ్య గ్రంథ మండలి, మచిలీపట్టణం, 1938. [3] '''శ్రీకృష్ణదేవరాయలు''', ''ఆముక్తమాల్యద'', 1, 79-82, originally written in 16th century, పునర్ముద్రణ, తెలుగువిశ్వవిద్యాలయము, 1995. [4] '''వినుకొండ వల్లభరాయడు''' ,''క్రీడాభిరామము'', Originally written in 14th century, పునర్ముద్రణ, ఎమెస్కో బుక్స్‌, 166, 1997. ప్రాచీనగ్రంథాల్లో ఊరగాయలను గురించి చెప్పబడిన విశేషాలు సేకరించిన వారు జెజ్జాల కృష్ణ మోహన రావు. ఈ గ్రంధాల్లో పేర్కొనబడిన కాయల ప్రస్తుత నామాలని గురించిన వివరాలు రిసెర్చిచేసి సేకరించిన వారు : (పాలన) పారనంది లక్ష్మీ నరసింహం. [[Category:తెలుగుదనం]] తెలుగుదనం 803 17084 2005-12-30T07:04:41Z Chaduvari 97 +Category {| cellspacing="3" |- valign="top" |width="100%"| సాధారణంగా తెలుగు వారి ప్రవర్తనలో కనిపించే అలవాట్లనూ, వాళ్ళు పాటించే ఆచారాలన తెలుగుదనాలంటారు. ఊదాహరణకు: ఊరగాయలు తినడం ఒక ముఖ్య తెలుగుదనం. ఎక్కడున్నా సరే, తెలుగువారు తినడానికి ఊరగాయల కొరకు ఉవ్విళ్ళూరుతుంటారు. ఇంకొక ప్రాంతంలో కానీ, దేశంలో కానీ స్థిరపడడానికి వెళ్తున్నా తెలుగువారు తమ ఊరగాయలని తప్పకుండా తమతో తీసుకు వెళ్తారు. ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా సరే తెలుగువారు నివసించడం మొదలుపెడితే, ఆ ప్రాతంలో త్వరలో ఊరగాయ సీసాలు అమ్మే షాపులు వెలుస్తాయని ఖచ్చితంగా చెప్పవచ్చు. <br> ఈ సెక్షన్‌లో తెలుగుదనాలకి సంబంధించిన ఆరోపాలు ఉంటాయి. |} * [[ఊరగాయ]] * [[గోడకుర్చీ]] * [[గారెలు]] * [[గోంగూర]] * [[ఉగాది పచ్చడి]] * [[అమెరికా]] * [[సాఫ్టువేర్]] [[Category:తెలుగు సంస్కృతి]] ఖగోళ శాస్త్రము 804 6942 2005-07-15T05:01:59Z 203.145.183.246 ఖ అంటే space. గోళం అంటే sphere. కనుక ఖగోళం అంటే celestial sphere. అంటే అకాశంలో మనకి కనిపించే సూర్య, చంద్ర,గ్రహ, నక్షత్రాదుల గురించి చెప్పే శాస్త్రం. దీనినే ఇంగ్లీషులో astronomy అంటారు. ఈ ఖ అన్న ధాతువు నుండి వచ్చినదే ఖ = ఆకాశంలో, గమ = తిరిగేది; పక్షి, లేదా గాలిపటం. అదే విధంగా astro అంటే నక్షత్రం. nomy అంటే లెక్క పెట్టడం, కనుక astronomy అంటే నక్షత్రాలని లెక్కపెట్టడం. శాస్త్రము 805 5025 2005-01-02T00:59:15Z 24.5.234.54 ఇంగ్లీషులో ఉన్న రకరకాల మాటలకి సమానార్ధకంగా మనం తెలుగులో శాస్త్రం అన్న ఒక్క మాట వాడతాము. ఉదాహరణకి [[mathematics]] కి బదులు గణితం, గణిత శాస్త్రం అన్న మాటలు వాడుకలో ఉన్నాయి. [[Physics]] అన్న మాటని భౌతికం అని అనం; భౌతిక శాస్త్రం అంటాం. అలాగే [[chemistry]] ని రసాయనం అనేసి ఊరుకోకుండా రసాయన శాస్త్రం అంటాం. పొతే, [[biology]], [[zoology]], .. వంటి మాటలలోని -logy ని కూడ మనం శాస్త్రం అనే అనువదిస్తాం. logos అన్న ధాతువు అర్ధం భాష. ఇక [[genetics]], [[statistics]], [[economics]] అని -ics తో అంతం అయేవి ఉన్నాయి. వీటినీ మనం శాస్త్రం అనే అంటాం. [[Astronomy]], economy మొదలైన మాటలలోని -nomy అంటే లెక్క పెట్టుకోవడం కనుక, astronomy అంటే నక్షత్రాలని లెక్క పెట్టడం, economy అంటే డబ్బుని లెక్క పెట్టడం వగైరా అర్ధాలు వస్తాయి. వీటినీ మనం ఖగోళశాస్త్రం, ఆర్ధిక శాస్త్రం అనే అనువదిస్తాము. [[Geography]] అనే మాట ఉంది. ఇక్కడ geo అంటే భూమికి సంబంధించిన అనీ graphy అంటే గియ్యటం, రాయటం అనీ అనుకుంటే geography కి భూమిని గురించి బొమ్మలు గియ్యడం అనే అర్ధం స్పురిస్తుంది. దీన్ని కూడ మనం భూగోళశాస్త్రం అనే తెలిగిస్తున్నాం. శాస్త్రము అనగా సైన్సు అని ఒక అర్దము, రాయబడినది అని మరొక అర్దము కూడా చెప్పుకొనవచ్చు. ఉదాహరణకు మనము శాస్త్ర బద్దముగా అను పదానికి according to science అని అర్దము చెప్పుకొనడము చూడవచ్చు. అలాగే పురాణాలు, వేదాలు మొదలైన వాటిని అన్నింటినీ శాస్త్రాలు అని అంటారు. పై ఉదాహరణలని బట్టి "శాస్త్రము" అన్న మాటకి బిగువైన నిర్వచనం లేదని తెలుస్తోంది కదా. ఒకానొకప్పుడు ఉండేది. ఈ మధ్య పోయింది. ఈ పరిస్థితి తెలుగులోనే కాదు, ఇంగ్లీషులో కూడ ఉంది. పొలిటికల్‌ సైన్సు, సోషల్‌ సైన్సు మొదలైన మాటలు ఈ పరిస్థితికి ఉదాహరణలు. ఈ వ్యత్యాసాలని గుర్తిస్తూ, ప్రస్తుతం పబ్బం గడవాలి కనుక, ఈ శీర్షిక కింద వచ్చే "సైన్సు" అన్న మాట యొక్క అర్ధం గణిత, భౌతిక, రసాయనిక, జీవ శాస్త్రాలు, వాటిమీద ఆధారపడ్డ అనువర్తిత (applied) శాస్త్రాలకి పరిమితం చేసి, మిగిలిన వాటిని వీటితో కలబెట్టకుండా ఉంటే సందిగ్ధతకి తావు ఉండదు. డిజిటల్‌ కంప్యూటర్‌ 806 27285 2006-06-23T12:55:22Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము '''అంక కలన యంత్రాలు (digital computers''' ఇప్పుడు బాగా వాడుక లోకి వచ్చేయి కనుక, ఇవేమిటో వివరించి చెప్పక్కరలేదు. మనం ఈ రోజుల్లో విస్తారంగా వాడే PC అనేది personal computer కి హ్రస్వ నామధేయం. వీటిని తెలుగులో సొంత [[కంప్యూటరు|కంప్యూటర్లు]] అని అనొచ్చు. మరి సొంతం కాని కంప్యూటర్లు ఏమిటో? పూర్వం ఈ కలన యంత్రాలు చాల భారీగా ఉండేవి. ఒకొక్క యంత్రానికి ఒకొక్క పెద్ద గది కావలసి వచ్చేది. పైపెచ్చు ఒకొక్కటి కోట్ల కొద్ది రూపాయలు ఖరీదు చేసేది. ఎంతో వ్యయ ప్రయాసలతో కూడిన అధిస్థాపన కనుక ఈ యంత్రాన్ని ఎంతోమంది ఉమ్మడిగా వాడుకొనే వారు. ఇటువంటి ఉమ్మడి యంత్రాలు ఇప్పుడూ ఉన్నాయి. ఇంటింటా సొంత గ్రంధాలయం ఉన్న నాడు ఊరిలో ఉన్న పెద్ద గ్రంధాలయం అవసరం ఎల తగ్గి పోతుందో అలాగే ఈ ఉమ్మడి కంప్యూటర్లని తోసిపుచ్చి ప్రతి ఇంటా సొంత కంప్యూటర్లు వెలిసేయి. పెద్దదైనా, చిన్నదైనా కంప్యూటరు పనిచేసే పద్ధతి ఒక్కటే. సిద్ధాంతమూ ఒక్కటే. నేను కాలేజీలో చదువుకునే రోజుల నాటి పెద్ద కంప్యూటర్ల కంటె నేటి బుల్లి కంప్యూటర్లు చాల రెట్లు శక్తి వంతమైనవీ, చవకైనవీ. కంప్యూటర్లని రెండు విభిన్న కోణాల నుండి అధ్యయనం చెయ్య వచ్చు. మనిషికి స్థూలమైన భౌతిక శరీరం, కంటికి కనిపించని సూక్ష్మమైన ఆత్మ ఉన్నట్లే కంప్యూటర్లకి స్థూలకాయం ([[హార్డ్‌వేర్‌]]), సూక్ష్మకాయం ([[software]]) అని రెండు భాగాలు ఉన్నాయి. సూక్ష్మ కాయం నివసించడానికి స్థూలకాయం కావాలి. అలాగే సూక్ష్మ కాయం లేక పోతే స్థూలకాయం ప్రాణం లేని కట్టె లాంటిది. [[Category:కంప్యూటరు]] హార్డ్‌వేర్‌ 807 16100 2005-12-16T17:34:40Z వైఙాసత్య 58 చేతితో ముట్టుకోడానికిగాని, పట్టుకోడానికికాని వీలైన భాగాలన్నీ స్థూలకాయం (hardware) నిర్వచనంలో ఇముడుతాయి. ఉదాహరణకి, [[కంప్యూటరు]] కొనగానే మన చేతులతొ తడిమి చూడడానికి వీలైనవి ముఖ్యంగా మూడు: (1) కంప్యూటర్‌ యొక్క అంతర్భాగాలన్నిటిని కప్పుతూ పైకి కనిపించే రేకు పెట్టె లాంటిది ఒకటి, (2) మనం రాసేవి, చూసేవి కనపడడానికి వీలుగా ఒక గాజు తెర (దీన్నే monitor అంటారు), దానితోపాటు టైపు చెయ్యడానికి వీలైన ఒక మీటల ఫలకము (దీనినే keyboard అంటారు), వగైరా, (3) వీటన్నిటిని అనుసంధించడానికి తీగలు. ఇవీ బయటకి కనిపించే స్థూలకాయం యొక్క ముఖ్య భాగాలు. ఆ రేకు పెట్టెని తెరచి చూస్తే అందులో అసలైన, సిసలైన స్థూలకాయం కనిపిస్తుంది. మన శరీరపు చర్మాన్ని ఒలిచి లోపలికి తొంగి చూస్తే గుండె, మెదడు మొదలైన అవయవాలలాగే, ఈ పెట్టెలో ఎన్నో ముఖ్యమైన అవయవాలు ఉంటాయి. వాటి గురించి తెలుసుకుందాం. స్థూలకాయం (hardware) లో ముఖ్యాతి ముఖ్యమైన భాగాన్ని మైక్రోప్రోసెసర్‌ అంటారు. మైక్రోప్రోసెసర్‌ అంటే సూక్ష్మ మైన కంప్యూటరు అని అర్ధం. పూర్వం గదంతా ఆక్రమించేసిన కంప్యూటరు ఇప్పుడు వేలి గోరంత మేర ఆక్రమిస్తుంది కనుక దీనికి ఈ పేరు వచ్చింది. దీనిని మన మెదడుతో పోల్చవచ్చు. దీని తర్వాత చెప్పుకోదగ్గది కొట్టు. ఈ కొట్టులో రెండు రకాలు. ఒకటి రాం (ROM), రెండోది రేం (RAM). ROM లో ఉన్న దత్తాంశాలని కంప్యూటరు చదవ గలదు కానీ, చెరిపేసి కొత్తవి రాయ లేదు. RAM లో ఉన్న దత్తాంశాలని కంప్యూటరు చదవనూ గలదు, ఉన్నవాటిని చెరిపేసి కొత్తవి రాయనూ గలదు. ఛిన్న ఉపమానం. మనం పుట్టినప్పుడు మన లలాట ఫలకం మీద బ్రహ్మదేవుడు రాసినదాని ప్రకారం మన జీవితం నడుస్తుందని మనం అనుకుంటాం కదా.ఈ లలాట లిఖితం ROM లాంటిది. అదే ఎవరైనా వారింటికి దారి చెప్పినప్పుడు కాని, వారి టెలిఫోను నంబరు చెప్పినప్పుడు కాని అది మనం మెదడులో దాచుకుంటాం. అవసరం తీరిపోయిన తర్వాత అది చెరిపేసి (మరచిపోయి), ఆ స్థానంలో మరొక విషయం “రాసుకుంటాం”. అలాగన్న మాట. ఈ రెండింటి తర్వాత చెప్పుకోదగ్గది తీగలు. ఈ తీగల కట్టలనే ఇంగ్లీషులో bus అంటారు. వీటిని మనం పట్టాలు లేదా పటకాలు అందాం. ఊళ్ళ మధ్య ప్రయాణం చెయ్యడానికి రైలు పట్టాలు ఉపయోగపడ్డట్లే రేకు పెట్టెలో ఉన్న మైక్రోప్రోసెసర్‌ ని, రామ్‌ నీ రేమ్‌ నీ కలపడానికే కాకుండా, పెట్టె బయట ఉన్న గాజు తెరనీ, మీటల ఫలకాన్నీ కలపడానికీ, ఇంకా అనేక కార్యాలకి ఈ తీగల రహదారిని వాడతారు. పెట్టె లోపల ఏముంటుంది? కొని ఇంటికి పట్టుకొచ్చిన కంప్యూటరు లోపల ఏముంటుందనే కుతూహలం ఉంటే, ఈ తరువాయి చదవండి. పెట్టె మూత జాగ్రత్తగా తీసి, తెలిసీ తెలియకుండా దేనినీ ముట్టుకోకుండా జాగ్రత్తగా పరిశీలిస్తే ఈ దిగువ వర్ణించిన భాగాలుకనిపిస్తాయి. Power Supply: కంప్యూటరుకి కావలసిన విద్యుత్తు అంతా ఈ పెట్టె సరఫరా చేస్తుంది. ఈ పెట్టెలో ముఖ్యంగా ఒక transformer ఉంటుంది. మన ఇంట్లో ఉన్న వోల్టేజిని అవసరం మేరకి తగ్గించి మిగిలిన భాగాలకి సరఫరా చెయ్యడమే ఈ పెట్టె చేసే పని. Hard Drive: పైకి కనిపించదు కానీ, లోపలకి చూడగలిగితే ఇది ఒక దొంతిగా అమర్చిన గ్రామఫోను పళ్ళేల మాదిరి ఉంటుంది. గ్రామఫోను రికార్డుల మీద మనం పాటలు “రాసుకుని” అవసరం వచ్చినప్పుడు తిరిగి పాడించుకుని ఎలా వింటామో అలాగే ఈ పళ్ళేలమీద దత్తాంశాలు రాసుకుని అవసరం వెంబడి తిరిగి "పాటలు వేసుకుని" వాడుకోవచ్చు. Floppy Drive: ఈ రోజులలో దీని వాడకం బాగా తగ్గి పోయింది. దీనికీ hard drive కీ ఒకే ఒక చిన్న తేడా. దీంట్లో పళ్ళేలని మనం బయటకి తీసి మనతో పట్టుకు పోయి, మరో కంప్యూటర్‌లో దోపి వాడుకోవచ్చు. Microprocessor: కావలిస్తే దీనిని సూక్ష్మ సంకలని అని తెలుగులో అనొచ్చు. నిజానికి ఇదీ అసలైన సిసలైన కంప్యూటరు. పైకి చూడడానికి చిన్న పలక ముక్కలా, చిన్న చిల్ల పెంకులా ఉంటుంది కాని దీని కట్టడి అధ్యయనం చెయ్యడానికి చాల దీక్ష ఉండాలి Ports: నదులమీద, సముద్రం మీద రేవులు చేసే పని ఏమిటి? జలభాగం మీది రహదారులని భూభాగం మీది రహదారులతో కలపడం. అదే విధంగా కంప్యూటరు లోపలి రహదారులని బయటి మార్గాలతో అనుసంధించడానికి వాడే సాధనాలే పోర్టులు. వీటిని తెలుగులో రేవులు అని అనొచ్చు. గోడ మీద ఎలట్రీ ప్లగ్‌ చేసే పని కూడా ఇదే – ఇంట్లో ఉన్న విద్యుత్‌ ఉపకరణాలని బయటి నుండి సరఫరా అయే విద్యుత్తు తో కలపడానికి ప్లగ్‌ వాడతాం. అదే విధంగా కంప్యూటర్‌ ని బయట ఉన్న ప్రింటర్‌తో, మీటల ఫలకంతో, మోడెమ్‌ తో, ఇంటర్‌నెట్‌ తో, …, కలపడానికి ఈ రేవులని వాడతారు. BIOS: లేదా Basic Input/Output System. కంప్యూటర్‌ యొక్క స్థూలకాయానికీ, సూక్ష్మ కాయానికీ మధ్య ఉండే మధ్యవర్తి లాంటిది. సూక్ష్మ కాయం లో ముఖ్యాతి ముఖ్యమైన Operating System ఉత్తర్వులు జారీ చేస్తూ ఉంటే ఏయే ఉత్తర్వులు ఏయే సూక్ష్మ కాయపు భాగాన్ని చేరాలో ఈ BIOS పర్యవేక్షణ లో జరుగుతాయి. అమాంబాపతులు: పైన చెప్పిన ముఖ్య భాగాలేకాకుండా కంప్యూటర్‌ లో ఇంకా ఎన్నో చిన్న చిన్న అంతర్భాగాలు ఉంటాయి. ఎన్నో చిన్న చిన్న అంతర్భాగాలు ఉంటాయి. [[Category:కంప్యూటరు]] జనరంజక శాస్త్రము 808 17009 2005-12-29T10:41:38Z Chaduvari 97 +Category [[ప్రశ్నలు - జవాబులు]] *[[వర్షం పడ్డప్పుడు వానపాములు చపటాలమీదకి ఎందుకు ఎగబాకుతాయి?]] *[[నోరు కారంతో చుర్రుమన్నప్పుడు నీళ్ళు తాగడం వల్ల నోరు చల్లారదు. ఎందుకని?]] *[[కారం తినడం కడుపుకి మంచిది కాదా?]] *[[భోజనం చెయ్యగానే ఎందుకు ఈత కొట్టకూడదు?]] *[[కేరట్లు తింటే కంటికి మంచిదంటారు. నిజమేనా?]] *[[ఉల్లిపాయలు తరుగుతూ ఉంటే కళ్ళ వెంబడి నీళ్ళు ఎందుకు కారతాయి?]] *[[ఉప్పు ఎక్కువ తినడం మంచిదికాదంటారు. ఎందుకని?]] *[[చలి లో తిరిగినా వర్షం లో నానినా జలుబు చేస్తుందా?]] *[[విభూతి స్నానం అంటే ఏమిటి? ఈ మాట ఎలా పుట్టుకొచ్చింది?]] *[[నీళ్ళల్లో నానినప్పుడు వేళ్ళ కొనలు ఎందుకు ముడతలు పడతాయి?]] *[[కంటి ముందు గాలి బుడగలు ఎందుకు కనబడతాయి?]] *[[మన కంటికి ఆముదపు దీపం మంచిదా? విద్యుత్‌ దీపం మంచిదా?]] *[[మనకి దురద ఎందుకు వేస్తుంది?]] *[[మూత్రం సాధారణంగా ఎందుకు పసుపుపచ్చగా ఉంటుంది?]] *[[నోట్లో వేసుకున్న మందుకి నొప్పి ఎక్కడుందో ఎలా తెలుస్తుంది?]] *[[ఆకులు ఎందుకు ఆకుపచ్చగా ఉంటాయి?]] *[[కొన్ని చెట్లు చలికాలం లో ఆకులని ఎందుకు రాల్చుతాయి?]] *[[నదులు, జలాశయాలు భూమి లోనికి ఎందుకు ఇంకిపోవు?]] *[[భూగర్భం ఎల్లప్పుడు వేడిగానే ఉంటుందా? ఇక చల్లారదా?]] *[[“పౌండు కేకు” కి ఆ పేరు ఎందుకు వచ్చింది?]] *[[ఏప్రిల్‌ 1 ని ఏప్రిల్‌ ఫూల్‌ రోజు అని ఎందుకు అంటాం?]] *[[విమానం గాలిలో ఎగురుతూన్నప్పుడు తలుపు తెరుచుకుంటే ఏమవుతుంది?]] *[[రేడియో టెలిఫోనులో మాట్లాడేటప్పుడు ...]] *[[ఆకాశం ఎందుకు నీలంగా ఉంటుంది? ...]] *[[పోలీసులు, మిలటరీ వాళ్ళు రేడియో టెలిఫోనులో మాట్లాడేటప్పుడు ...?]] [[Category:జనరంజక శాస్త్రము]] వర్షం పడ్డప్పుడు వానపాములు చపటాలమీదకి ఎందుకు ఎగబాకుతాయి? 809 21691 2006-04-07T05:50:50Z Mpradeep 50 [[జనరంజక శాస్త్రము]] '''వర్షం పడ్డప్పుడు వానపాములు చపటాలమీదకి ఎందుకు ఎగబాకుతాయి?''' మీరు ఎప్పుడైనా గమనించేరో లేదో, వర్షం పడ్డ తర్వాత నేల లోని వానపాములు బయటకొచ్చి, పొడిగా ఉన్న గచ్చు మీదకి, చపటాల మీదకి, రోడ్ల మీదకి ఎగబాకుతాయి. నిజానికి అప్పుడే మనకి వానపాములు ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. ఎందుకో తెలుసా? వానపాములు మనలాగే గాలి పీల్చి బతుకుతాయి. వాన పడ్డప్పుడు వాటి శ్వాస రంధ్రాలు నీళ్ళతో నిండిపోతాయి కనుక వాటికి ఊపిరి సలపదు. అందుకని అవి పొడిగా ఉన్న స్థలాలలకి ఎగబాకుతాయి. అని సిద్ధాంతం. నిజం వానపాములకే తెలియాలి. [[Category:జనరంజక శాస్త్రము]] నోరు కారంతో చుర్రుమన్నప్పుడు నీళ్ళు తాగడం వల్ల నోరు చల్లారదు. ఎందుకని? 810 21693 2006-04-07T05:56:13Z Mpradeep 50 - అగాధ పేజీ లో ఒక లింకు చేర్చాను - [[జనరంజక శాస్త్రము]] 2. నోరు కారంతో చుర్రుమన్నప్పుడు నీళ్ళు తాగడం వల్ల నోరు చల్లారదు. ఎందుకని? మనం తినే ఆహారంలోని కారం ఒక రకమైన జిడ్డు పదార్ధం. అంటే నూనెతో కలసిన పదార్ధం. నూనె, నీళ్ళు కలవవు. కనుక కారం నోటితో నీళ్ళు తాగితే గోడమీద పోసిన నీళ్ళలా గొంతుకలోకి పోతాయి తప్ప నాలికమీద ఉన్న కారాన్ని కడిగెయ్యవు. నోరు కారం అయినప్పుడు చిన్న బన్‌రొట్టి ముక్క తింటే ఆ రొట్టి కారంలో ఉన్న జిడ్డు పదార్ధాన్ని పీల్చుకుంటుంది. రొట్టి లేకపోతే గుక్కెడు పాలు తాగినా పని చేస్తుంది. పాలలో కేసిన్‌ అనే ప్రాణ్యం ఉంది. అది జిడ్డు పదార్ధం మీద కుంకుడు నురుగులా పని చేస్తుంది. కారం ధాటిని తగ్గించడానికి తెలుగు దేశంలో మరొక చిటకా ఉంది. కారంగా ఉన్న నోటిలో చిన్న ఉప్పు బెడ్డ వేసుకుంటే కారానికి ఉప్పు విరుగుడులా పని చేస్తుందని అంటారు. ఈ నమ్మకం వెనక విజ్ఞానపరమైన వివరణ ఏదైనా ఉందేమో నాకు తెలియదు. [[Category:జనరంజక శాస్త్రము]] కారం తినడం కడుపుకి మంచిది కాదా? 811 21694 2006-04-07T05:56:54Z Mpradeep 50 [[జనరంజక శాస్త్రము]] {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} 3. కారం తినడం కడుపుకి మంచిది కాదా? కారం తింటే పొట్టలో పుండు పుడుతుందనే గాథ ఒకటి ఆధ్రేతర రాష్ట్రాలలోనూ – ముఖ్యంగా తమిళనాడులో – ఇతర దేశాలలోనూ చలామణీలో ఉంది. ఇది ఎంత వరకు వచ్చిందంటే తమిళ సోదరులు చెప్పిన మాటలని విని కాబోలు తెలుగు డాక్టర్లు కూడా సై అంటే సై అంటున్నారు. ఇవన్నీ పునాదులు లేని పేకమేడలని డాక్టర్‌ గ్రేం అంటున్నారు. ఈయన టెక్సస్‌ రాష్ట్రంలోని హ్యూస్టన్‌ నగరంలో ఉన్న బేలర్‌ కాలేజ్‌ అఫ్‌ మెడిసిన్‌ లో ఒక పేరు మోసిన ఘనాపాటీ. టెక్సస్‌ మెక్సికో దేశపు సరిహద్దులో ఉంది కాబట్టి కాబోలు మెక్సికో దేశపు కారం తినే అలవాటు టెక్సస్‌లోనూ కనిపిస్తుంది. అందుకని ఈయనకి కారం అంటే ఇష్టమో ఏమో నాకు తెలియదు కాని ఈయన కూడ ఈ పుకారులూ వదంతులూ విన్నాడు. విసిగెత్తే వరకూ విన్నాడు. తాడో, పేడో తేల్చేద్దామని ఒక ప్రయోగం చేసేడు. ఆరోగ్యంగా ఉన్న మనుష్యులని కొంతమందిని కూడ గట్టి వాళ్ళని మూడు జట్లు గా విడగొట్టేడు. అందులో ఒక జట్టుకి కారం ఏమీ లేని చప్పిడి తిండి పెట్టేడు. రెండవ జట్టుకి అదే చప్పిడి తిండిలో అరడజను ఏస్పిరిన్‌ మాత్రలు కలిపి పెట్టేడు. మూడవ జట్టుకి బాగా కారం కలిపిన తిండి పెట్టేడు. మరునాడు ఒక బుల్లి విడియో కేమెరాని ఒక గొట్టానికి తగిలించి ఆ గొట్టాన్ని ఈ మూడు జట్ల వాళ్ళ పొట్టలలోకి దింపి క్షుణ్ణంగా పొట్ట గోడలని పరిశీలించేడు. ఏస్పిరిన్‌ తిన్న రెండవ జట్టు వాళ్ళ పొట్ట గోడలలో చిన్న చిన్న చిల్లుల గుండా రక్తం స్రవించడం చూసేడు తప్ప కారం తిన్న వాళ్ళ పొట్టలు, చప్పిడి తిండి తిన్న వాళ్ళ పొట్టలు ఒక్క లాగే, ఏ దోషం లేకుండా ఉన్నాయిట. ఇలాంటి ప్రయోగమే భారత దేశంలో కూడ ఎవరో రెండు జట్ల మీద చేసేరుట. ఓకరి తిండిలో మిరప పొడి బాగా జల్లేరుట. మరొక జట్టు తిండిలో మిరప పొడి పొడ కూడా లేదుట. ఈ రెండు జట్ల మధ్య ఏమీ తేడా కనిపించ లేదుట. ఈ రెండు ప్రయోగాల వల్ల తేలిందేమిటంటే మిరపకాయల వల్ల పొట్టలో పుండు పుట్టదని. నేను కూర్చున్న కుర్చీ లోంచి కదలకుండా స్పురణ ప్రయోగం (థాట్‌ ఎక్స్పరిమెంట్‌) ఒకటి చేసేను. దాని సారాంశం ఇది. సర్వ సాధారణంగా వేడి దేశాలలో ఉన్న ప్రజలు కారం ఎక్కువ తినడం నేను గమనించేను. వేడి దేశాలలో ఉన్న వాళ్ళకి చర్మం నల్లగా ఉండడం వల్ల ఉపయోగం ఉన్నట్లే, కారం తినాలనే కోరిక ఉండం వల్ల కూడా మనుగడకి పనికొచ్చే లాభం ఏదైనా ఉందేమో? డార్విన్‌ ని అడిగి చూడాలి. [[Category:జనరంజక శాస్త్రము]] భోజనం చెయ్యగానే ఎందుకు ఈత కొట్టకూడదు? 812 21696 2006-04-07T05:59:26Z Mpradeep 50 [[జనరంజక శాస్త్రము]] 4. భోజనం చెయ్యగానే ఎందుకు ఈత కొట్టకూడదు? ఎందుకు కొట్టకూడదు? కొట్టాలని ఉంటే కొట్టొచ్చు! కాని ఈ సూత్రం అర్ధ శతాబ్దం కిందట అమెరికన్‌ రెడ్‌క్రాస్‌ వారు ప్రచురించిన పుస్తకంలో, “భోజనం చేసిన వెంటనే ఈత కొడితే కడుపులో కండరాలు కొంకర్లు పోతాయి. ప్రాణం కూడ పోవచ్చు” అని ఉంది. చెప్పింది అమెరికా వాడు. పైపెచ్చు రెడ్‌క్రాసు వాళ్ళు. అందుకని అందరూ నమ్మేశారు. కాని [[1961]] లో ఆర్థర్‌ స్టయిన్‌హవుస్‌ అనే మరొక అమెరికా ఆసామి ఈ నమ్మకం తర్కబద్ధం కాదనీ దమ్ములు ఉంటే రుజువు చెయ్యమనీ సవాలు చేసేడు. విజ్ఞానపరంగా ఎవ్వరూ రుజువు చెయ్యలేక పోయారు. అందుకని ఈ మధ్య అమెరికన్‌ రెడ్‌ క్రాస్‌ వాళ్ళు పై రెండు వాక్యాలనీ వారి పుస్తకం నుండి తొలగించేరు. కనుక భోజనం చెయ్యగానే ఈత కొట్ట వచ్చా? కూడదా? ఏమో! [[Category:జనరంజక శాస్త్రము]] కేరట్లు తింటే కంటికి మంచిదంటారు. నిజమేనా? 813 21328 2006-03-25T14:33:44Z వైఙాసత్య 58 {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} 5. కేరట్లు తింటే కంటికి మంచిదంటారు. నిజమేనా? కేరటు దుంపలు నారింజ రంగులో పొడుగ్గా ఏకుల్లా ఉంటాయి. ఇవి తింటే కంటికి మంచిది అంటారు. ఇది మంచో కాదో తర్వాత చూద్దాం. ముందు ఈ పుకారు ఎలా పుట్టిందో పరిశీలిద్దాం. కేరట్లలో ఉండే బీటా కేరొటేన్‌ అనే రసాయనమే విటమిన్‌ ఎ తయారీకి ముడి పదార్ధం. ఈ వీటమిన్‌ లోపిస్తే రేచీకటి అనే కంటి వ్యాధి వస్తుంది. ఈ విటమిన్‌ లేకపోతే కండ్లలో చెమ్మదనం పోయి, ఎండి పోతాయి. టూకీగా చెప్పాలంటే పోషక పదార్ధాలలో విటమిన్‌ ఎ చాల ముఖ్యం. అందులో ఢోకా లేదు. రోజుల తరబడి పొట్ట వీపుకి అంటుకుపోయే అంత గర్భ దరిద్రం అనుభవించే వారిని మినహాయిస్తే సామాన్యులు తినే ఆహారంలో ఈ విటమిన్‌ దండిగానే ఉంటుంది. కనుక సర్వ సాధారణంగా విటమిన్‌ ఎ కొరత రాకూడదు. చెప్పొచ్చేదేమిటంటే కంటికి మంచిదని కేరట్లని ప్రత్యేకం మనం తినక పోయినా పరవా లేదు. బీటా కేరొటీన్‌ ఇంకా అనేక ఆహార పదార్ధాలలో లభిస్తుంది. ఉల్లిపాయలు తరుగుతూ ఉంటే కళ్ళ వెంబడి నీళ్ళు ఎందుకు కారతాయి? 814 21337 2006-03-25T14:50:17Z వైఙాసత్య 58 {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} 6. ఉల్లిపాయలు తరుగుతూ ఉంటే కళ్ళ వెంబడి నీళ్ళు ఎందుకు కారతాయి? ఈ ప్రశ్నకి కొంచెం డొంక తిరుగుడుగా సమాధానం చెబుతాను. కండ్ల వెంబడి నీళ్ళు తిరగడమే ఏడుపు కి నిర్వచనం అనుకుంటే మనం మేలుకుని ఉన్నంతసేపూ ఏడుస్తూనే ఉంటాం. నిజానికి కండ్లు మిటకరించినప్పుడల్లా మనం ఏడిచినట్లే లెక్క. ఎందుకంటే మనం మిటకరించినప్పుడల్లా కళ్ళ వెంబడి నీళ్ళు కారతాయి (దేవతలు కంటి రెప్పలని కదలించరు కనుక వాళ్ళు ఎప్పుడూ ఏడవరనే కదా!). కంటి మొనల దగ్గర ఆశ్రు గ్రంధులు ఉన్నాయి. కంటి రెప్ప వాల్చినప్పుడల్లా కండరాల కదలికకి ఈ గ్రంధులు పితకబడి, ఒక కన్నీటి బొట్టు కంట్లోకి జారుతుంది. ఇదే కంటిని చెమ్మగా ఉంచుతుంది. ఈ చెమ్మదనం లేకపోతే కంట్లో ఇసక వేసినట్లు ఉండి బాధ కలుగుతుంది. కంట్లో నలక పడ్డప్పుడు రెప్పలు టపటప కొట్టుకుంటాయి. అప్పుడు కంట్లోకి నీరు బాగా స్రవించి ఆ నలకని బయటకు తోలెస్థాయి. కంట్లోకి పొగ వెళ్ళినప్పుడు కండ్లు అశ్రువులతో నిండడానికి కూడ కారణం ఇదే. ఉల్లిపాయ విషయమూ దరిదాపుగా ఇదే. ఉల్లిపాయలో గంధకానికి సంబంధించిన తైలాలు ఉన్నాయి. ఉల్లిపాయని కోసినప్పుడు ఈ తైలాలకి సంబంధించిన భాష్పం కంటిని కలత పెడుతుంది. ఆ కలతని పారదోలడానికి కంటి రెప్పలు టపటప కొట్టుకుంటాయి. దానికి పర్యవసానంగా కండ్లు నీటితో నిండుతాయి. ఉప్పు ఎక్కువ తినడం మంచిదికాదంటారు. ఎందుకని? 815 21333 2006-03-25T14:42:40Z వైఙాసత్య 58 {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} 7. ఉప్పు ఎక్కువ తినడం మంచిదికాదంటారు. ఎందుకని? ఉప్పు ప్రకృతిలో అత్యద్భుతమైన సృష్టి అంటే అది అతిశయోక్తి కానేరదు. ఉప్పు సోడియం, క్లోరీన్‌ అనే రెండు రసాయన మూలకాల సంయోగం వల్ల పుట్టింది కనుక రసాయనులు దీనిని సోడియం క్లోరైడ్‌ అని పిలుస్తారు. ఈ సోడియమూ, క్లోరీనూ - రెండూ విపరీతమైన విష పదార్ధాలు. ఈ రెండింటి కలయిక వల్ల పుట్టిన ఉప్పు ప్రాణానికి మూలాధారం. ఆశ్చర్యంగా లేదూ? ఉప్పులో నిల్వ వేసిన తిండి పదార్ధాలు పాడవకుండా చాల కాలం నిల్వ ఉంటాయని మానవుడు ఎప్పుడో కనుక్కున్నాడు. ఆ రోజులలోనే ఉప్పు వేసిన పదార్ధాలు ఎక్కువ రుచిగా ఉంటాయని కూడ గ్రహించేడు. మనం తినే పదార్ధాల రుచి ఉప్పుదే అంటే అది అతిశయోక్తి కాదు. "చవి" అన్న మాటకి ఉప్పు అనీ, రుచి అనీ రెండు అర్ధాలు ఉన్నాయని మరచిపోకూడదు. ఉప్పు రుచి మరిగిన తర్వాత ఆ అలవాటు తప్పించుకోవడం కష్టం. ఒక విధంగా కాఫీ అలవాటూ, తాగుడు అలవాటు ఎలాంటివో ఈ ఉప్పు అలవాటు కూడ అలాంటిదే, అక్కడే వస్తుంది మడత పేచీ. నిజానికి ఉప్పు తినకపోతే బతకలేము. అలాగని గుప్పిళ్ళతో బుక్కెయ్యక్కర లేదు. రోజుకి 200 మిల్లీగ్రాములు తింటే చాలు. అంటే చెంచాలో పదవ వంతు. ఆ ప్రాప్తికి మనం తినే కాయగూరలలోను, తాగే నీళ్ళల్లోను సహజసిద్ధంగా ఉప్పు లభ్యం అవుతుంది. (నిజానికి జంతుకోటికి కావలసిన ఉప్పు ఇలాగనే సరఫరా అవుతుంది.) అసలు తాగే నీళ్ళల్లో ఉప్పు బొత్తిగా లేకపోతే నీళ్ళకి రుచే ఉండదు. నా మాట మీద నమ్మకం లేకపోతే బట్టీ పట్టిన నీళ్ళని తాగి చూడండి. అయినప్పటికీ మనం వంటలలో ఉప్పు ఎంతగానో వేసుకుంటాం - మన శరీరానికి కావలసి కాదు, జిహ్వ చాపల్యాన్ని చంపుకోలేక. మనకి ఉప్పు అంటే అంత ఇష్టం. ఇష్టమైనది, శరీరానికి కావలసినది అయిన ఉప్పుని తింటే వచ్చే మడత పేచీ ఏమిటంటారా? చిన్నప్పుడు ఉప్పు తినడం అలవాటు అయిపోతే పెద్దయిన తర్వాత ఆ అలవాటు తప్పించుకోవడం చాల కష్టం. పెద్దయిన తర్వాత మాత్రం ఎందుకు తప్పించుకోవాలంటారా? మనం పెద్ద అవుతూన్న కొద్దీ గుండెకీ, మూత్ర పిండాలకీ రోగాలు వచ్చే సావకాశం ఎక్కువ. అలాగే రక్తపు పోటు పెరిగే సావకాశాలూ ఎక్కువే. ఉప్పు ఎక్కువగా తినడం వల్ల ఈ రోగాలు వస్తాయనడానికి ఏమీ దాఖలాలు లేవు. కాని ఈ జబ్బులు వచ్చేయంటే దానికి పథ్యం ఉప్పు తినడం మానేయడమే. కాని చిన్నప్పటి నుండీ అలవాటు పడిపోయిన ఉప్పుని మానడం చాల కష్టం. కాఫీ అలన్వాటు తప్పించుకో వచ్చు, సిగరెట్ల అలవాటు ఒదిలించుకో వచ్చు; కాని ఉప్పు అలవాటు అయిపోతే మానడం కష్టం. వేడి దేశాలలో ఎండలో పని చేసే కూలీలని ఉప్పు బిళ్ళలు తినమని సలహా ఇస్తారు. దాని మాటేమిటి? ఎండలో పనిచేసేటప్పుడు చెమట బాగా పడుతుంది కదా! ఆ ఘర్మజలం తో పాటు ఉప్పు కూడ శరీరం నుండి బయటకు పోతుంది. ఇలా నష్టపోయిన ఉప్పుని భర్తీ చెయ్యమని శరీరం మొర్రో మని పోరు పెడుతుంది. అప్పుడు తాత్కాలికంగా ఉప్పు తినాలి. అప్పుడు ఒక ఉప్పు బిళ్ళని మందు వేసుకున్నట్టు వేసుకోవాలి కాని, ఆ ప్రాప్తికి ఉప్పుని వంటకాలలో కలుపుకుని తింటే ఉప్పు రుచికి శరీరం అలవాటు పడిపోతుంది. ఇంతకీ చెప్పొచ్చేదేమిటంటే ఆరోగ్యంగా ఉన్నన్నాళ్ళూ నిజానికి ఉప్పు ఎంత తిన్నా పరవా లేదు. మన శరీరానికి అవసరం లేని ఉప్పుని మన మూత్రపిండాలు సునాయాసంగా తోడెయ్య గలవు.కాని మరే కారణం వల్లనైనా మన మూత్రపిండాలు ఈ పని చెయ్యలేని పరిస్థితి సంభవిస్తే అప్పుడు వస్తుంది మడత పేచీ. గుండె జబ్బు ఉన్నవాళ్ళూ, బ్లడ్‌ ప్రెషర్‌ ఉన్న వాళ్ళూ ఉప్పు ఎక్కువ తింటే వారి పరిస్థితి ఉపశమించడానికి బదులు ఉద్రేక పడుతుంది. తస్మాత్‌ జాగ్రత్త! చలి లో తిరిగినా వర్షం లో నానినా జలుబు చేస్తుందా? 816 21331 2006-03-25T14:41:26Z వైఙాసత్య 58 {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} 8. చలి లో తిరిగినా వర్షం లో నానినా జలుబు చేస్తుందా? వర్షం లో నానినంత మాత్రాన, చలి లో తిరిగినంత మాత్రాన జలుబు చెయ్యదు. పడిశం పట్టడానికి కారణం కంటికి కనిపించనంత చిన్న వైరసులు అనబడే సూక్ష్మజీవులు. ఈ వైరసులు బేక్టీరియా కంటె చిన్నవి. ఈ వైరసులలో జలుబు చేసే జాతివి శరీరం లో ప్రవేశించినప్పుడు జలుబు చేస్తుంది. ఫ్లూ కి ఒక రకమైన వైరసులే కారణం. ఈ రెండు రకాల వైరసులు ఒకరి నుండి మరొకరికి అంటుకోవడం బహు తేలిక. తుమ్ముల వల్లనో, కరచాలనం చేసినప్పుడో, లేక జలుబు చేసిన వారు ముట్టుకున్న వస్తువులని ముట్టుకున్నప్పుడో ఇది ఒకరి నుండి మరొకరికి సంక్రమిస్తుంది. విభూతి స్నానం అంటే ఏమిటి? ఈ మాట ఎలా పుట్టుకొచ్చింది? 817 21335 2006-03-25T14:43:31Z వైఙాసత్య 58 {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} 9. విభూతి స్నానం అంటే ఏమిటి? ఈ మాట ఎలా పుట్టుకొచ్చింది? స్నానం అంటే ఒంటి మీద నీళ్ళు పోసుకోవడం. ఒంటి నిండా విభూతి పూసుకుంటే దానిని విభూతి స్నానం అంటారు. ఎందుకనో? నీళ్ళకీ విభూదికీ ఉన్న అవినాభావ సంబంధం ఏమిటో? ఈ ప్రశ్న కి సమాధానం అట్నించి నరుక్కొద్దాం. ఏ వస్తువైనా సంపూర్ణంగా కాలితే మిగిలేది భస్మం, లేదా బూడిద. కాలడానికి మూడు హంగులు కావాలి. ఓకటి, కాలగలిగే పదార్ధం. రెండు, అది రాజుకుని అంటుకోడానికి తగినంత వేడి ఉండాలి. మూడు, ఆ వస్తువు మండడానికి తగినంత ఆమ్లజని సరఫరా ఉండాలి. అప్పుడు ఆ వస్తువు కాలుతుంది. కాలగా మిగిలిన దానిని బూడిద అంటాం. విభూది ఒక రకం బూడిదే అని మనందరికీ తెలుసు. కాని నీళ్ళూ కూడ మరొక రకం బూడిదే అని మనలో ఎంతమందికి తెలుసు? ఉదజని వాయువు ని ఆమ్లజని సమక్షంలో మండించగా మిగిలిన బూడిదే నీరు. కనుక, మండవలసిన పదార్ధం అంతా మండిపోగా మిగిలినవే బూడిద, నీళ్ళూను. బూడిద ఒంటినిండా రాసుకోడానికీ, నీళ్ళు ఒంటి మీద పోసుకోడానికీ మధ్య ఉన్న వైజ్ఞానిక పరమైన సారూప్యాన్ని మనవాళ్ళకి తెలిసే ‘విభూది స్నానం’ అన్న పేరు పెట్టేరా? లేక, ఇది కేవలం కాకతాళీయమా? నీళ్ళల్లో నానినప్పుడు వేళ్ళ కొనలు ఎందుకు ముడతలు పడతాయి? 818 14838 2005-11-23T17:00:01Z వైఙాసత్య 58 నీళ్ళల్లో నానినప్పుడు వేళ్ళ కొనలు ఎందుకు ముడతలు పడతాయి? కాలి వేళ్ళ మీద, చేతి వేళ్ళ మీద దళసరి గాను, దిట్టం గాను ఉన్న చర్మం ఉంది. చర్మం నీళ్ళల్లో నానినప్పుడు నీళ్ళని పీల్చుకుని చర్మం ఉబ్బి వ్యాకోచం చెందుతుంది. ఇలా ఉబ్బిన చర్మం ఎక్కడికీ వెళ్ళలేదుగా! అందుకని ఉన్న చోటే ముడతలు పడి పడుతుంది. కంటి ముందు గాలి బుడగలు ఎందుకు కనబడతాయి? 819 9826 2005-08-26T18:14:04Z వైఙాసత్య 58 11. కంటి ముందు గాలి బుడగలు ఎందుకు కనబడతాయి? moved to కంటి ముందు గాలి బుడగలు ఎందుకు కనబడతాయి? 11. కంటి ముందు గాలి బుడగలు ఎందుకు కనబడతాయి? ఎప్పుడేనా అలా గోడ కేసి కాని, ఆకాశం కేసి కాని కొంతసేపు చూడండి. కంటికి ఎదురుగా చిన్న చిన్న గాలి బుడగలు, గాలి బుడగలతో చేసిన గొలుసుల లాంటి ఆకారాలు గాలిలో తేలియాడుతూ, ఈదుతూ కనిపిస్తాయి. పట్టుకుందామంటే చేతికి అంకవు. ఆవి నిజానికి కంటి ఎదురుగా లేవు, కంటి లోపల ఉన్నాయి. మనం తల్లి కడుపులో ఉన్నప్పుడు కంటి ఎదుగుదలకి రక్తం సరఫరా అవాలి కదా! రక్తాన్ని అలా కంటికి సరఫరా చేసే ధమనిని హయాలిడ్‌ ధమని అంటారు. కన్ను పరిపూర్ణంగా పెరగడం అయిపోయిన తర్వాత ఈ ధమనితో మరి పని లేదు. కాని దానిని విసర్జించడానికి బయటకి పోయే మార్గం లేదు. కనుక అది నెమ్మదిగా కృశించి, శిధిలమయి, చివికిపోయి చాలమట్టుకి శరీరంలో ఇంకి పోతుంది. కాని దాని అవశేషాలు కొద్దిగా కంట్లో మిగిలిపోతాయి. ఈ అవశేషాలే మన కంటి ఎదుట ఈదులాడుతూ చిన్న చిన్న బుడగలుగా కనిపిస్తాయి. మన కంటికి ఆముదపు దీపం మంచిదా? విద్యుత్‌ దీపం మంచిదా? 820 21329 2006-03-25T14:34:20Z వైఙాసత్య 58 {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} 12. మన కంటికి ఆముదపు దీపం మంచిదా? విద్యుత్‌ దీపం మంచిదా? మన పెద్దవాళ్ళంటారు, "ఈ ఎలట్రీ దీపాలు వచ్చాకనే కళ్ళజోళ్ళు ఎక్కువయాయి" అని. ఆముదపు దీపాల రోజులల్లో కళ్ళ జోళ్ళ వాడకం లేనేలేదని వాళ్ళ వాదం. మరికొంతమంది "ఏమిట్రా, ఆ గుడ్డి దీపం దగ్గర చదువుతావు, కళ్ళు పాడైపోగలవు జాగ్రత్త" అంటారు. ఈ నమ్మకాలలో నిజం ఎంత? ఆముదపు దీపం అంటే వెలుగు తక్కువ ఇచ్చేదీపం అని అన్వయం చెప్పుకుంటే, వెలుగు తక్కువగా ఉన్న ఏ దీపం దగ్గర చదివినా కంటికేమీ నష్టం లేదు. ప్రమిదలో ఆముదం పోసినా, ఆవు నెయ్యి పోసినా, కిరసనాయిలు పోసినా ఆ దీపం నుండి వచ్చే పొగలో తేడా ఉండొచ్చు కానీ ఆ దీపపు వెలుగులో ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన తేడాలు ఉండడానికి వీలు లేదు. కిరసనాయిలు దీపపు పొగకి కళ్ళు మండుతాయి కనుక కిరసనాయిలు దీపం కంటె ఆముదపు దీపం మంచిది కావచ్చు. వెలుతురు తక్కువగా ఉన్న చోట చదివితే కంటికి నష్టం కాదా? వెలుతురు తక్కువగా ఉన్న చోట ఫోటో తీస్తే కెమేరా పాడవుతుందా? పాడవదే. అలాగే వెలుతురు తక్కువగా ఉన్న చోట చదవడానికి కొంచెం ఇబ్బంది కావచ్చు కాని, కన్ను పాడవడానికి అవకాశం లేదు. చీకటికి అలవాటు పడిపోయిన తర్వాత మన కళ్ళు చీకటిలో కూడ బాగానే చూడకలవు. అలాగే విద్యుత్‌ దీపాల వెలుగు కంటికి హాని చేస్తుందనుకోవడానికి నాకు తెలుసున్నంత వరకు దాఖలాలు ఏమీ లేవు. మరి పూర్వపు రోజుల కంటె ఇప్పుడు కళ్ళజోళ్ళ వాడకం ఎందుకు పెరిగింది? పూర్వం కళ్ళ పరీక్షలకి సదుపాయాలు తక్కువగా ఉండేవి. ఇప్పుడు ఆ సదుపాయాలు పెరగడంతో చిన్న పిల్లలకి కూడా కళ్ళ పరిక్షలు చేసి కళ్ళజోళ్ళు తొడిగెస్తున్నారు తప్ప కళ్ళ జబ్బులు ఎక్కువ అయి ఏమీ కాదు. మనకి దురద ఎందుకు వేస్తుంది? 821 9831 2005-08-26T18:18:26Z వైఙాసత్య 58 13. మనకి దురద ఎందుకు వేస్తుంది? moved to మనకి దురద ఎందుకు వేస్తుంది? 13. మనకి దురద ఎందుకు వేస్తుంది? దోమ కుట్టితే దురద వేస్తుంది; నొప్పి పెట్టదు. దురదగుండాకు ఒంటికి తగిలితే దురద వేస్తుంది. కురుపు పక్కు కట్టి మానుతూన్నప్పుడు దురద వేస్తుంది. ఎందుకు? తేనెటీగ కుట్టినప్పుడు శరీరం లోనికి వెళ్ళిన విషం వల్ల నొప్పి పుడుతుంది.తేలు విషం శరీరం లోనికి వెళ్ళినప్పుడు పుట్టే సలుపు వరసే వేరు. కాని దోమ కుట్టినప్పుడు తేనెటీగ విషం లాగా, తేలు విషం లాగా బాధ పెట్టదు; దురద వేస్తుంది. దోమకాటుకి దురద ఎందుకు వేస్తుందో ముందస్తుగా చెప్పనివ్వండి. నిజం చెప్పినందుకు నిష్టూరాలడవద్దని ముందుగానే మనవి చేసుకుంటున్నాను. దోమ కుట్టినప్పుడు అది నిజంగా మన రక్తం తాగుతున్నాదన్నమాట; తేనెటీగ లాగ తేలు లాగ మన శరీరం లోకి విషం ఎక్కించడం లేదు. తన పొట్ట నిండా మన రక్తం తాగేసిన తర్వాత దోమ బరువెక్కి పోతుంది. పొట్టడు రక్తంతో దోమ మరి ఎగరలేదు. పోనీ ఆ తాగిన రక్తం బాగా ఒంట పట్టే వరకు మన శరీరం మీదే కాలక్షేపం చేద్దామా అంటే మనం మాత్రం తక్కువ వాళ్ళమా? దాని చెంప చెళ్ళు మనిపించెయ్యమూ? అందుకని తొందరగా పొట్ట నింపేసుకొని దోమ పలాయన మంత్రం పఠించాలాయె. ఎగరగలగడానికి ఎలాగో ఒక లాగ మన దోమ తన బరువుని తగ్గించుకోవాలె. మార్గంతరం లేక దోమ మన మీద అల్పాచిమానం చేసేసి వెళ్ళిపోతుంది. పోతూ పోతూ పొయ్యిలో ఉచ్చోసి పోవడం అంటే అక్షరాలా ఇదే! ఈ అల్పాచిమానం వల్లనే మనకి దురద వేస్తుంది. దోమ కాటులో విషం లేదని తెలిసి సంతోషించడమా? దోమ కరచిన కాటుకి కాకపోయినా అది పోతూ పోతూ చేసిన పనికి ఒళ్ళు మండి ఏడవడమా? మగడు కొట్టేడని కాదు కానీ తోటికోడలు నవ్వినందుకు కోపం వచ్చినట్లు ఉంది ఈ ఉదంతం. దురద అంటే నొప్పి కాదు. నొప్పి శరీరంలో ఎక్కడైనా రావచ్చు. దురద చర్మం మీదే వేస్తుంది. చర్మం ఎండిపోయినా, తామర వంటి చర్మ వ్యాధులు ఉన్నా దురద వేస్తుంది. మూత్ర పిండాలకి వ్యాధి వచ్చినా దురద వెయ్యవచ్చు. దురద వేసినప్పుడు గోకాలనే బుద్ధి ఎందుకు పుడుతుందో తెలుసా? గోకినప్పుడు ఆ గోకుడు వల్ల నొప్పి పుడుతుంది. 'దురద వేస్తున్నాదీ, 'నొప్పి పుడుతున్నాదీ అనే వాకేతాలు రెండూ మెదడుకి ఒకే సారి చేరుకుంటాయి. అప్పుడు మెదడు 'నొప్పి పెడుతున్నాదీ' అనే వాకేతానికి ప్రాముఖ్యత ఇచ్చి, దురద వాకేతాన్ని విస్మరిస్తుంది. నొప్పి మీద పరిశోధన చాల కష్టం. ఏందుకంటే మందు ప్రభావం ఎలా ఉందో తెలుసుకోవాలంటే దానిని మనుష్యుల మీద ప్రయోగించాలి. కాని మనుష్యుల మీద ప్రయోగాలంటే మనం అంతగా ఇష్టపడం. మూత్రం సాధారణంగా ఎందుకు పసుపుపచ్చగా ఉంటుంది? 822 17008 2005-12-29T10:40:52Z Chaduvari 97 14. '''మూత్రం సాధారణంగా ఎందుకు పసుపుపచ్చగా ఉంటుంది?''' ఈ రకం ప్రశ్నలకి భౌతిక శాస్త్రం ఒక రకమైన సమాధానం చెబుతుంది, రసాయన శాస్త్రం మరొక కోణం ద్వారా సమాధానం చెబుతుంది. ఆకాశం ఎందుకు నీలంగా ఉంటుంది? ఆకులు ఎందుకు ఆకుపచ్చగా ఉంటాయి? ఆన్న ప్రశ్నలకి సమాధానం చెప్పినట్లే ఇక్కడా చెప్పొచ్చు. కాని ఈ విషయానికి ఇక్కడ రసాయన శాస్త్రపు దృక్కోణం బాగా ఉపయోగ పడుతుంది. మూత్రానికి రంగు రావడానికి మూత్రం లో ఉన్న రసాయనాలే ముఖ్య కారణం. అసలు మూత్రం ఎలా తయారవుతుందో తెలిస్తే దానికా రంగు ఎందుకు వస్తుందో అదే అర్ధం అవుతుంది. రక్తంలోని మలిన పదార్ధాలని వడబోసి విడతీయగా వచ్చేదే మూత్రం. రక్తం ఎర్రగా ఉండడానికి కారణం రక్తంలో ఉండే ''హిమోగ్లోబిన్‌'' అనే ఎర్రటి రంగు పదార్ధం. ఈ ఎర్ర కణాలు కలకాలం బతకవు; వాటి కాలం తీరిపోగానే అవి చచ్చి పోతాయి. అప్పుడు ఈ హిమోగ్లోబిన్‌ బైలిరూబిన్‌ గానూ, తదుపరి యూరోక్రోమ్‌ గానూ విచ్చిన్నం అయి మూత్రం ద్వారా బయటకి విడుదల అవుతాయి. ఈ రెండు పదార్ధాలు ఎర్రటి ఎరుపులో కాకుండా కొంచెం పసుపు డౌలు లో ఉంటాయి కనుక మూత్రానికి లేత పసుపు రంగు వస్తుంది. మనం ఎక్కువ నీళ్ళు తాగినప్పుడు మూత్రం కూడ ఎక్కువగా తయారవుతుంది కనుక అప్పుడు ఈ రంగు లేత పసుపు రంగులో కాని, నీళ్ళ రంగులో కాని ఉంటుంది. నీళ్ళు బాగా తాగక పోయినా, బాగా చెమట పట్టినా మూత్రం ఎక్కువగా తయారు కాదు, కాని మలిన పదార్ధాలు తయారవుతూనే ఉంటాయి కనుక మూత్రం రంగు కొంచెం ముదురు పచ్చగా ఉంటుంది. ఈ పరిస్తితిలోనే మనవాళ్ళు వేడి చేసిందంటారు. చలవ చెయ్యడానికి మజ్జిగ తాగమంటారు. మజ్జిగే అక్కర లేదు, మంచినీళ్ళు తాగినా సరిపోతుంది; కాని అనుకోకుండా మంచి మజ్జిగ తాగే అవకాశం వస్తే ఎందుకు వదలుకోవాలి? మూత్రం పసుపు రంగులో తప్ప మరే ఇతర రంగులో ఉన్నా, వెంటనే వైద్యుణ్ణి సంప్రదించడం మంచిది. కాని ఎన్నడు సొంత వైద్యం చేసుకోకూడదు. [[Category:జనరంజక శాస్త్రము]] ఆకులు ఎందుకు ఆకుపచ్చగా ఉంటాయి? 823 20275 2006-02-22T04:27:34Z వైఙాసత్య 58 16. ఆకులు ఎందుకు ఆకుపచ్చగా ఉంటాయి? ఆకులన్నీ ఆకుపచ్చగా ఉండవు కాని, చాల మట్టుకు ఉంటాయి. ఆకుపచ్చ వృక్షసామ్రాజ్యపు పతాక వర్ణం. ఈ ఆకుపచ్చకీ వృక్షసామ్రాజ్యానికి మధ్య ఉన్న లంకె ఏమిటో చూద్దాం. మనం బతకడానికి మనకి శక్తి ఎలా కావాలో అదే విధంగా చెట్లు బతకడానికి కూడా వాటికి శక్తి కావాలి. ఈ శక్తి ఆహారం నుండి లభిస్తుంది. మనం బద్ధకిష్టులం గనక ఆకలి వేసినప్పుడల్లా ఏదో ఒక చెట్టు నుండి ఒక కాయో, పండో కోసుకు తినేస్తాం. మొక్కలు ఆ పని చెయ్యలేవు కదా. ఆందుకని మొక్కలు తమకి కావలసిన ఆహారాన్ని తామే తయారు చేసుకొంటాయి. ఈ తయారీ అంతా ఆకులలో జరుగుతుంది. అంటే ఆకులు మొక్కలకి ఆహారం తయారు చేసిపెట్టే కార్ఖానాలు. అన్ని కార్ఖానాలకి మల్లే వీటికి కూడ ముడి పదార్ధాలు కావాలి కదా? అందుకని మొక్క భూమి నుండి నీళ్ళనీ, పోషక పదార్ధాలనీ, గాలి నుండి బొగ్గుపులుసు వాయువునీ పీల్చుకుంటుంది. ఈ రెండింటిని రసాయన సంయోగం పొందించి ఆహారం తయారు చేసుకుంటుంది. ఈ ప్రక్రియకి శక్తి కావాలి కదా. ఆ శక్తి సూర్య రస్మి సరఫరా చేస్తుంది. ఈ పద్ధతినే [[కిరణజన్య సంయోగ క్రియ]] అంటారు. ఈ సంయోగం ఫలోత్పాదకంగా జరగాలంటే ఒక మధ్యవర్తి సహాయం కావలసి ఉంటుంది. అటువంటి మధ్యవర్తిని రసాయనశాస్త్రంలో [[కేటలిస్టు]] అంటారు. మొక్కలు కిరణజన్య సంయోగక్రియలో వాడే కేటలిస్టు పేరు [[పత్రహరితం]]. దీన్ని పైరుపచ్చ అని కూడ అంటారు. ఇంగ్లీషులో '[[క్లోరోఫిల్‌]]'. ఈ పత్రహరితాన్ని మొక్కలు తమకి తామే తయారు చేసికొంటాయి. ఈ పత్రహరితం ఆకుపచ్చ రంగులో ఉంటుంది కనుక, ఆకులు ఆకుపచ్చగా ఉంటాయి. మొక్కలు పత్రహరితం తో పాటు ఇంకా అనేక ఇతర రసాయనాలని తయారు చేసుకుంటాయి. పత్రహరితం ఆకుపచ్చ రంగుని ఇచ్చినట్లే '[[క్సేంతోఫిల్‌]]' అనే పదార్ధం పసుపు పచ్చ రంగుని ఇస్తుంది. కేరోటిన్‌ నారింజ రంగుని పోలిన ఎరుపు రంగుని ఇస్తుంది. '[[ఏంథోసయనిన్‌]]' ఎర్రని ఎరుపు రంగుని ఇస్తుంది. ఈ 'ఏంథోసయనిన్‌' ఏపిలు పళ్ళకి తీపిని, ఎరుపుని ఇస్తుంది. సర్వసాధారణంగా పత్రహరితం పాలు ఎక్కువ ఉండడం వల్ల పచ్చ రంగు ధాటి ముందు మిగిలిన రంగులు వెలవెలబోయి, ఆకులు పచ్చగా కనిపిస్తాయి. కొన్ని చెట్లు చలికాలం లో ఆకులని ఎందుకు రాల్చుతాయి? 824 10126 2005-08-29T18:18:36Z వైఙాసత్య 58 17. కొన్ని చెట్లు చలికాలం లో ఆకులని ఎందుకు రాల్చుతాయి? ఉష్ణమండలంలో ఉన్న ఆంధ్రదేశంలో చెట్లు ఆకులు రాల్చడం అంతగా కనిపించదుకాని, సమశీతల దేశాలలోను, శీతల మండలాలలోను చలికాలం వచ్చే సరికి కొన్ని చెట్లు ఆకులన్నిటిని పూర్తిగా రాల్చేసి మోడులలా బోడిగా కనిపిస్తాయి. మన దేశంలో [[కులూ]] లోయ లోను, [[కాశ్మీరు]] లోను ఈ విశేషం చూడవచ్చు. శీతల దేశాలలో కూడ అన్ని చెట్లూ ఆకులని రాల్చవు. పైను, ఫర్‌ మొదలైన చెట్ల ఆకులు సన్నగా సూదులలా ఉంటాయి; ఇవి ఆకులని రాల్చవు. ఎల్లప్పుడూ పచ్చగానే ఉంటాయి. కాని వెడల్పాటి ఆకులు ఉన్న చెట్లన్నీ చలికాలంలో ఆకులని రాల్చుతాయి. ఈ ప్రవర్తనకి చాల కారణాలు చూపించవచ్చు. మొదటి కారణం. ఆకులు వెడల్పుగా ఉన్న చెట్టు వైశాల్యం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఎక్కువ వైశాల్యం ఉన్న చెట్టు ఎక్కువ వేడిని నష్టపోతుంది. ఈ విషయాన్నే మరొక విధంగా చెప్పాలంటే, ఎక్కువ వైశాల్యంగా ఉన్న చెట్టుకి ఎక్కువ చలి వేస్తుంది. మనకి చలి వేసినప్పుడు మన వైశాల్యం తగ్గించడానికి ముడుచుకుని కూర్చుంటాం. అలాగే చలి కాలంలో చెట్లు తమ వైశాల్యాన్ని తగ్గించడానికి ఆకులని రాల్చివేస్తాయి. రెండవ కారణం. ఆకులు ఆహారపదార్ధాలని తయారుచేసే కర్మాగారాల్లాంటివి. వేసవి కాలంలో ఎండ మెండుగా ఉన్న రోజులలో ఆ సూర్యరస్మిని పీల్చుకోడానికి ఎక్కువ వైశాల్యం ఉన్న ఆకులు కావాలి. శీతాకాలం వచ్చేసరికి ఎండ తగ్గిపోతుంది కనుక ఆకులకి సరిపడా సూర్యరస్మి తగలదు. కనుక అవి పూర్వంలా పని చెయ్యలేవు. పని చెయ్యని ఆకులతో నాకేం పని అని చెట్టు ఆ ఆకులని రాల్చేస్తుంది. నదులు, జలాశయాలు భూమి లోనికి ఎందుకు ఇంకిపోవు? 825 13155 2005-10-23T09:12:07Z వైఙాసత్య 58 నదులు, జలాశయాలు భూమి లోనికి ఎందుకు ఇంకిపోవు? ఇంకిపోవని ఎవరన్నారు? పశ్చిమ అమెరికా లోని ఎడారులలోను, సౌదీ అరేబియా లోని ఎడారులలోను ఇలా భూమి లోకి ఇంకిపొయే నదులు ఉన్నాయి. ఇవి వర్షాలు పడ్డప్పుడు మాత్రం పొంగి పొర్లుతాయి. వర్షం ఆగిపోగానే మిగిలిన నీరు నేలలోకి ఇంకిపోయి ఎండి పోతాయి. మన వైపు దొంగేర్లు ఇలాంటివే. ఇలా ఇంకిపోని నదులనే మనం జీవనదులు అంటాం. నేల లోకి ఇంకి పోగా మిగిలిన నీరే జీవనదులలో ప్రవహించేది. ఎంత నీరు ఇంకుతుందీ అనేది నదీ గర్భం అడుగున ఉన్న రాతి పొరల లక్షణాల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. అడుగున సున్నపు రాయి (లైమ్‌ స్టోన్‌) ఉంటే ఎక్కువ నీరు ఇంకే సావకాశం ఉంది. అడుగున నల్లసేనపు రాయి (గ్రేనైట్‌) ఉంటే నీరు అంతగా ఇంకదు. భూగర్భం ఎల్లప్పుడు వేడిగానే ఉంటుందా? ఇక చల్లారదా? 826 21330 2006-03-25T14:40:40Z వైఙాసత్య 58 {{వికిపుస్తకములకు తరలింపు}} భూగర్భం ఎల్లప్పుడు వేడిగానే ఉంటుందా? ఇక చల్లారదా? మన భూమి పుట్టి 4 500 000 000 సంవత్సరాల చిల్లర అయింది. భూమి పుట్టిన దగ్గరనుండి భూగర్భం లోనుండి నిరంతరం వేడి అలా బయటకి వస్తూనే ఉంది. అగ్ని పర్వతాలు పగిలినప్పుడు, భూగర్భం నుండి వేడి ఊటలు బయటకి ఉబికి వచ్చినప్పుడు, లోపల వేడి ఉందని దాఖలా అవుతోంది కదా. ఇలా వేడి బయటకి వచ్చేస్తూ ఉంటే భూమి కొంత కాకపోయినా కొంతైనా చల్లారాలి కదా. భూమి నుండి సతతం వేడి బయటకి ప్రసారమవుతూనే ఉంటుందనే సత్యం విజ్ఞాన శాస్త్రపు విద్యార్ధులకి ఎరుకే. నాలుగు వందల ఏభై కోట్ల సంవత్సరాలనుండి ఇలా చల్లారుతూన్న భూమి ఈపాటికి పూర్తిగా చల్లారి పోయి ఉండొద్దూ? ఇంకా లోపల ఎందుకీ కుతకుతలు? ముందస్తుగా అగ్ని పర్వతాలు మనం అనుకున్నంతగా పేలడం లేదు. పేలెనుపో, పేలిన అగ్ని పర్వతాలవల్ల భూమి చల్లారేది బహు కొద్దిగా. రెండు. రోదసిలోకి ప్రసారితమయే వేడి కన్న భూగర్భంలో రేడియో ధార్మిక మూలకాల విచ్చిత్తి వల్ల పుట్టే వేడి చాల ఎక్కువ. ఆఖరుగా మరొక్క ముఖ్య విషయం. పార్కు లోని పచ్చిక మీద కూర్చుని కబుర్లు చెప్పుకుంటూన్న మనకి భూగర్భంలో ఉన్న 1760 సెల్సియస్‌ డిగ్రీల వేడి యొక్క ధాటి ఏమాత్రం తెలియడం లేదంటే దానికి కారణం భూమి పైపెచ్చు. ఇది ఎంతో సమర్ధవంతంగా లోపల వేడిని బయటకి పోకుండా ఆపుతోంది. నిజానికి మన అదృష్టం బాగుండబట్టి భూమి పుట్టి నాలుగున్నర బిలియను సంవత్సరాలైనా బహు కొద్దిగానే చల్లారింది. ఈపాటికి భూమి పూర్తిగా చల్లారిపోయి ఉండుంటే మన పుట్టి ములిగి ఉండేది. భూమి పూర్తిగా చల్లారిపోతే మరింక భూకంపాలు రావు. అగ్ని పర్వతాలు పేలవు. సముద్ర గర్భంలో భూమి ఉపరితలం మీద ఉన్న ఫలకాలు విస్తరణ చెందవు. భూఫలకాల పయనాలు ఆగిపోతాయి. తద్రూపేణా సరికొత్త పర్వతాలు పుట్టవు. ఉన్న పర్వతాలు ఎదగవు. అంటే భూమిలో చైతన్యం పూర్తిగా చల్లారి పోతుందన్న మాట. అగ్ని పర్వతాలు పేలక పోతేనూ, భూకంపాలు రాక పోతేనూ వచ్చిన నష్టం ఏమిటని మీరు అడగొచ్చు. జ్వరం వస్తే కస్టమని కాళ్ళూ, చేతులూ చల్లబడి పోవాలని కోరుకుంటామా? భూమిలో చైతన్యం చచ్చిపోతే ఏమిటవుతుందో ఒక్క నిమిషం ఆలోచించండి. ఇంకొక పది కోట్ల సంవత్సరాలలో మన పర్వతాలన్ని గాలి పోటుకీ వర్షపు ధాటికీ అరిగిపోతాయి. ఎత్తు పల్లాలన్నీ చదునుగా అయిపోతాయి. అప్పుడు సముద్రం నెమ్మదిగా భూభాగాన్ని కప్పెస్తుంది. అప్పుడు మన మనుగడకే ముప్పు. User talk:Vemurione 827 5047 2004-11-25T10:20:31Z 203.123.183.152 hi there, Are you sure about what you've been adding here? Please read * [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Ownership_of_articles#Don.27t_sign_what_you_don.27t_own] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Policies_and_guidelines] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Contributing_FAQ] * [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Naming_conventions] Your contributions to the wiki is appreciated, Looking forward to your greater participations. cheers, --[[User:HPNadig|HPNadig]] 07:07, 25 Nov 2004 (UTC) Category:తెలుగుదనం 828 5048 2004-11-26T19:55:16Z Vnagarjuna 13 Telugudanam Category సాధారణంగా తెలుగువారి ప్రవర్తనలో కన్పించే అలవాట్లనూ, వాళ్ళు పాటించే ఆచారాల్లనీ తెలుగుదనాలంటారు. ఊదాహరణకు: ఊరగాయలు తినడం ఒక ముఖ్య తెలుగుదనం. ఎక్కడున్నాసరే, తెలుగువారు తినడానికి ఊరగాయలకొరకు ఉవ్విళ్ళూరుతుంటారు. ఇంకొక ప్రాంతంలోకానీ, దేశంలోకానీ స్థిరపడడానికి వెళ్తున్నా తెలుగువారు, తమ ఊరగాయల్ని తప్పకుండా తమతో తీసుకు వెళ్తారు. ప్రపంచంలో ఎక్కడైనాసరే, తెలుగువారు నివసించడం మొదలుపెడితే, ఆ ప్రాతంలో త్వరలో ఊరగాయ సీసాలు అమ్మే షాపులు వెలుస్తాయని ఖచ్చితంగా చెప్పవచ్చు. ఈ సెక్షన్‌లో తెలుగుదనాలకి సంబంధించిన ఆరోపాలు ఉంటాయి. తెలుగు 829 25276 2006-05-07T06:32:05Z 211.228.154.148 /* ఇతర లింకులు */ == తెలుగు == తెలుగ దేలయన్న దేశంబు తెలుగేను తెలుగు రేడ నేను తెలుగొకండ ఎల్లవారు వినగ ఎరుగవే బాసాడి దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స. ::::::-[[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] జనని సంస్కృతంబు సకల భాషలకును దేశభాషలందు తెలుగు లెస్స జగతి తల్లికంటె సౌభాగ్యసంపద మెచ్చు టాడుబిడ్డ మేలు గాదె? ::::::-[[శ్రీనాథుడు|శ్రీనాథ మహాకవి]] సంస్కృతంబులోని చక్కెర పాకంబు అరవ భాషలోని అమృతరాశి కన్నడంబులోని కస్తూరి వాసన కలిసిపోయె తేట తెలుగునందు <!-- కవి పేరు మీకుతెలిస్తే వ్రాయండి --> == ఉపోద్ఘాతము == తెలుగు, [[భారత దేశము]]లోని దక్షిణ ప్రాంతములోని [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] రాష్ట్రపు [[అధికార భాష]], మరియు దాని పక్క రాష్ట్రములయిన [[తమిళనాడు]], [[కర్నాటక]], [[ఒరిస్సా]], [[చత్తీస్ గఢ్]] ప్రజలు మాట్లాడే [[భాష]]. [[ప్రపంచంలోని భాషలలో అత్యధికముగా మాట్లాడు భాషలు|ప్రపంచంలో అత్యధికముగా మాట్లాడే]] వాటిలో పదిహేనవ స్థానములోనూ, [[భారతదేశములో జనాభా పరముగా భాషల వర్గీకరణ|భారత దేశములో]] రెండవ స్థానములోను నిలుస్తుంది. [[జనగణన|2001 జనాభా లెక్కల]] ప్రకారం సుమారుగా ఏడుకోట్ల ముప్పై లక్షల మంది ఈ భాషను మాట్లాడతారు. భాషా శాస్త్రకారులు తెలుగును [[ద్రావిడ భాషా వర్గము]]నకు చెందినదిగా వర్గీకరించినారు. అనగా తెలుగు [[హిందీ భాష|హిందీ]], [[సంస్కృత భాష|సంస్కృతము]], [[లాటిను]], [[గ్రీకు]] మొదలగు భాషలు చెందు [[ఇండో ఆర్య భాషా]]వర్గమునకు (లేదా [[భారత ఆర్య భాషా వర్గము]]నకు ) చెందకుండా, [[తమిళ భాష|తమిళము]], [[కన్నడ భాష|కన్నడము]], [[మళయాళ భాష|మళయాళము]], [[తోడ]], [[తుళు]], [[నేపాలీ]], [[బ్రహుయి]] మొదలగు భాషలతోపాటుగా [[ద్రవిడ భాషా వర్గము]]నకు చెందును. లెక్కవేస్తే సుమారుగా ౨౧ కి తగ్గకుండా ఈ [[ద్రవిడ భాషా వర్గము]] చెందిన భాషలు భారత దేశములో ఉన్నాయి, మరియు కొన్ని [[ద్రవిడ భాషా వర్గము]]నకు చెందిన భాషలు [[పాకిస్తాన్]]లోను, [[ఆఫ్ఘనిస్తాన్]]లోను మాట్లాడబడుతున్నాయి, [[బ్రహుయి]] అటువంటి వాటిలో ఒకటి, దీనిని [[పాకిస్తాన్]]లో మాట్లాడతారు. [[ఆదిమ ద్రావిడ భాష]]ల చరిత్ర క్రీస్తుకు పూర్వం కొన్ని శతాబ్దాల వెనకకు మనము తెలుసుకోవచ్చు, కానీ తెలుగు చరిత్రను మనము క్రీస్తు శకం 6 వ శతాబ్దము నుండి ఆధారములను బట్టి నిర్ణయించవచ్చు, ఆరవ శతాబ్దము ముందటి తెలుగు చరిత్రకు సంబంధించి మనకు ఎటువంటి ఆధారాలూ లభించలేదు. చక్కటి తెలుగు భాషా చరిత్రను మనము క్రీస్తు శకం [[11 వ శతాబ్దం]] నుండి గ్రంథస్థము చేయబడినదిగా గమనించ వచ్చు. మనకు లభించిన తొలితెలుగు పదం 'నాగబు'. క్రీస్తు శకం [[19 వ శతాబ్దం]] వరకూ తెలుగు రచనలు గ్రాంథిక భాషలోనే సాగినాయి, కానీ తరువాత వాడుక భాషలో రచనలకు ప్రాముఖ్యం పెరిగినది. ప్రస్తుతం రచనలు, [[పత్రికలు]], [[రేడియో]], [[దూరదర్శిని]], సినిమాలు మొదలైనవన్నీ కూడా వాడుక భాషనే వాడుతున్నాయి. తెలుగు ఇతర భాషా పదాలను సులభంగా, తేలికగా అంగీకరిస్తుంది. [[సంస్కృతము]] ప్రభావము తెలుగు సాహిత్యముపై చాలా ఎక్కువ. [[సంస్కృతము]] చూపించినంత ప్రభావము ఇంక ఏ భాష కూడా తెలుగు భాషపై చూపలేదు. నిజానికి తెలుగు లిపిలో చాలా అక్షరములు, ముఖ్యముగా (aspirated?) హల్లులు కేవలం సంస్కృతము కోసమే లిపిలోనికి తీసుకొనబడినాయి. "మంచి సంస్కృత ఉచ్చారణ [[కోస్తా]] ప్రాంతములోని పండితుల దగ్గర వినవచ్చు" అని చెప్పడం అతిశయోక్తి కాదు. [[సంస్కృతము]] తెలుగు సాహితీ ప్రపంచంలో ఓ శాశ్వత స్థానం ఏర్పరుచుకున్నట్లే, [[పర్షియను]], [[ఉర్దూ భాష|ఉర్దూ]] పదాలు కూడా తెలుగు కార్యనిర్వాహక పదబందములలో ఓ స్థానం ఏర్పరుచుకున్నవి. [[బ్రిటీషు]] వారి పరిపాలనవల్ల, మరియు [[సాంకేతిక విప్లవం]] వల్ల ఈ రోజుల్లో ఏ ఇద్దరు తెలుగువాళ్ళు కూడా ఒక్క నిమిషం కంటే ఎక్కువ ఇంగ్లీషు పదాలు లేకుండా తెలుగులో మాట్లాడుకోలేరు అని చెప్పడం సత్యదూరం కాదు. [[భారత దేశము|భారతదేశం]]లో స్థిర నివాసం ఏర్పరుచుకున్న ప్రముఖ జన్యు (Genetic) శాస్త్రవేత్త అయిన [[జె.బి.ఎస్.హాల్డేన్]] గారు ఓ సందర్భములో తెలుగు భారత దేశానికి [[జాతీయ భాష]] కావడానికి అన్ని అర్హతలు ఉన్నాయి అని చెప్పడము ఆశ్చర్యకారణము కాదు. తెలుగువారికి [[ఇంగ్లీషు]] అంటే ఇంత ప్రేమ ఉన్నప్పటికీ భాషాశాస్త్రపరంగా, సంస్కృతీపరంగా, వ్యాకరణ పరంగానూ ఈ రెండు భాషలూ చాలా దూరంలో ఉంటాయి. తెలుగులో వాక్యం లో కర్త-కర్మ-క్రియ అవే వరుసలో వస్తాయి, కానీ [[ఇంగ్లీషు]] నందు మాత్రము కర్త-క్రియ-కర్మ గా వస్తాయి. [[ఇంగ్లీషు]] మాట్లాడువారికి తెలుగులో పదాల వరుస వ్యతిరేకదిశలో ఉంటాయి. ఇంకా చాలా తేడాలు ఉన్నాయి, ముఖ్యముగా past perfect Tense విషయములో. భావ వ్యక్తీకరణలో తెలుగు ప్రపంచ భాషలన్నింటిలోనూ పోటీ పడుతుంది. ప్రపంచంలోని అతి కొద్ది క్రమబద్ధీకరించబడిన భాషలలో ఇది ఒకటి. తెలుగు వ్యాకరణము చాలా తేలికగానూ, నిర్మాణపరంగా అతిశుద్ధంగానూ ఉంటుంది. అచ్చులో అంతమయ్యే విషయం వల్ల ఇది సంగీతపరంగా సంగీతకారులకు చాలా ఇష్టమైన భాష. ముఖ్యముగా [[కర్ణాటక సంగీతం]]లోని చాలా [[కృతులు]] తెలుగు భాషలోనే ఉన్నవి. [[త్యాగరాజు]], [[రామదాసు|భద్రాచల రామదాసు]], [[క్షేత్రయ్య]], [[అన్నమయ్య]], వంటివారు తమ తమ కృతులతో, [[కీర్తనల]]తో, తెలుగును సంగీతపరంగా సుసంపన్నం చేసినారు. పంతొమ్మిదవ శతాబ్దానికి చెందిన యూరోపియనులు తెలుగును "ఇటాలియన్ ఆఫ్ ద ఈస్ట్" (Italian of the east) అని పిలుచుకున్నారు. (నిజానికి ఇటాలియను కంటే తెలుగు పురాతనమైనది, కాబట్టి మనము ఇటాలియనును "తెలుగు ఆఫ్ యూరోపు" అని పిలుచుకోవచ్చు!). తెలుగు (మరియూ ఇతర భారతదేశ బాషలలోని) ఓ ప్రముఖమైన విషయము ఏమిటంటే [[సంధి]]. రెండు పదాలు పక్కపక్కన చేర్చి పలికినప్పుడు మనకు క్రొత్త మూడవ పదము వస్తుంది. ==యాసలు == బెరడ, దాసరి, దొమ్మర, గొలరి, కమతి, కోమటి, కొండ రెడ్డి, సాలేస్వరి, తెలంగాణా, తెలుగు, వడగ, వడరి, శ్రీకాకుళం, విశాఖపట్టణం, తూర్పు గోదావరి, రాయల సీమ, నెల్లూరు, గుంటూరు, సాలెం, కోయంబత్తూరు, మద్రాసు, మరియూ విరుధునగరం, టుటికోరిను, మధురయి, తంజావూరు, ==తెలుగు యూనీకోడు== తెలుగు నకు ఈ క్రింది యూనీకోడు బ్లాకు ఇవ్వబడినది 0C00-0C7F (3072-3199). {|border="1" cellpadding="2" |- align="center" | || 0 || 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7 || 8 || 9 || A || B || C || D || E || F |- align="center" |C00 || -- || -- || -- || -- || -- || a, అ || A, ఆ || i, ఇ || I, ఈ || u, ఉ || U, ఊ || R, ఋ || -- || -- || e, ఎ || E, ఏ |- align="center" |C10 || ai, ఐ || -- || o, ఒ || O, ఓ || ou, ఔ || ka, క || kha, ఖ || ga, గ || gha, ఘ || -- || ca, చ || cha, ఛ || ja, జ || jha, ఝ || -- || Ta, ట |- align="center" |C20 || Tha, ఠ || Da, డ || Dha, ఢ || Na, ణ || ta, త || tha, థ || da, ద || dha, ధ || na, న || -- || pa, ప || pha, ఫ || ba, బ || bha, భ || ma, మ || ya, య |- align="center" |C30 || ra, ర || -- || la, ల || La, ళ || -- || va, వ || Sa, శ || sha, ష || sa, స || ha, హ || -- || -- || -- || -- || -- || -- |} ==చూడండి== #[[తెలుగు సాహిత్యము]] #[[సామెతలు]] #[[జాతీయములు]] #[[ఛందస్సు]] #[[పొడుపు కధలు]] ==ఇతర లింకులు== *[http://telugubloggers.blogspot.com తెలుగు బ్లాగర్లు] {{భారతీయ భాషలు}} [[en:Telugu language]] [[de:Telugu]] [[ko:텔루구어]] Image:Wiki.png 831 5051 2004-11-27T05:24:26Z Node ue 18 telugu wikipedia logo, gfdl, by node telugu wikipedia logo, gfdl, by node గోడకుర్చీ 832 16103 2005-12-16T17:38:43Z వైఙాసత్య 58 '''గోడకుర్చీ''' తెలుగువారు ప్రాచీన కాలంలో కనిపెట్టిన ఒక అద్భుత యోగాసనం. ==చేసే విధానం== గోడకు ఆనుకొని ఉన్న ఒక కుర్చీని ఊహించండి. శరీరాన్ని ఆ కుర్చీ పోజులో ఇమిడ్చి, కొంతసేపు ఒణక కుండా, కదలకుండా ఉంచడాన్నే `''గోడకుర్చీ వెయ్యడం (లేక చెయ్యడం)'' అంటారు. ఇది చేయడానికి గోడకు సుమారు అడుగు దూరంలో పాదాలు రెంటినీ సుమారు అడుగు వ్యత్యాసంలో ఉంచి నిటరుగా నుంచోండి. మోకాలునుంచి పాదాలవరకూ కాళ్ళను నిటారుగా ఉంచుతూ వంగి, మోకాటినుంచి పిరుదులవరకూ ఉండే శరీర మధ్య భాగాన్ని భూమికి సమానంతరంగా చేసి, శరీర పైభాగాన్ని (పిరుదులనుంచి తలవరకూ) నీటారుగా చేస్తే ఈ పైభాగం గోడకు ఆనుతుంది. అప్పుడు చేతులు బార్లా చాపి భూమికి సమానాంతరంగా పెడితే అవీ గోడకు ఆనుకొని ఉంటాయి. ఇప్పుడు మీరు గోడకుర్చీ పోజుకి వస్తారు. అలానే కదలకుండా, పడిపోకుండా, సుమారు 5 నిముషాలు (మీ ఓపికను బట్టి) ఉండండి. [[Image:godakurchi.jpg|400px|center|గోడకుర్చీ చేస్తున్న ఒక బాలుడి బొమ్మ]] ==చరిత్ర== తెలుగువాళ్ళు ప్రాచీనకాలంనుంచీ గోడకుర్చీ చేస్తున్నారు. కానీ, మిగతాప్రాంతం ప్రజలకు గోడకుర్చీని గురించి ఇంతవరకూ తెలియదు. ఇంగ్లీషువాళ్ళు, స్ఖూలులో అసభ్యంగా ప్రవర్తించిన పిల్లల్ని బెంచిమీద నిలబడమని సిక్ష వేస్తారు. ఇంగ్లీషువాళ్ళహయాంలో ఇన్నిసంవత్సరాలు ఉండడంవల్ల మన పంతుళ్ళుకూడా ఈ పద్ధతినే ఇప్పుడు అవలంబిస్తున్నారు. కానీ దీనిముందు తెలుగుపంతుళ్ళు అసభ్యప్రవర్తన చేశిన విద్యార్ధులను క్రమశిక్షణ చెయ్యడానికి వాళ్ళచేత గోడకుర్చీ వేయించేవారు. ==ఈ వ్యాయామాలవల్ల ఫలితం ఏమిటీ?== రక్తనాళాల్లో ప్లాకు పేరుకుంటే వాటిలో రక్తప్రసారం అడ్డగించబడుతుంది. హై బ్లడ్‌ప్రెజర్‌కీ, గుండెజబ్బుకీ ఇదే ముఖ్య కారణం. ప్రతిరోజూ షుమారు ఒక గంటసేపు ఈ వ్యాయామాలు చేశ్తే శరీరంలో రక్తప్రసరణ బాగా పెరిగి రక్తనాళాల్లో ప్లాకు పేరుకోవడానికి అవకాశం తగ్గుతుంది. ముసలితనంలో చాలామందికి సెనిలిటీ, ఆల్‌జైమర్సు వ్యాధి వచ్చి, వాళ్ళు క్రమేపీ జ్ఞాపకశక్తిని పోల్గోటం జరుగుతోంది. ఇవి పేషంట్లకూ, వారికుటుంబాలఖూ ఎన్నో ఇక్కట్లు కల్గించే ఘోరమైన వ్యాధులు. ఈ వ్యాధులకు ముఖ్యకారణం మెదడులోని రక్తనాళాల్లో ప్లాకు పేరుకోవడమే అని ఈ మధ్య తెలిసింది. దొర్లింగు, వణుకుల్లో తల తిప్పడంవల్ల, మెడ, మెదడుల్లో రక్తప్రసారం బాగా పెరిగి, మెదడులోని రక్తనాళాల్లో ప్లాకు పేరుకోవడానికి అవకాశం తగ్గుతుంది. కొంతమంది దిప్రెషన్‌ తో బాధ పడుతుంటారు. మెదడుని శరీరంక్రిందిభాగంతో కలిపే వేగాస్‌ నర్వుని (ఇది మెడ ఎడమభాగం గుండా దిగుతుంది) ఉత్తేజ పరిస్తే వారి పరిస్థితి మెరుగవుతుందని ఈ మధ్య కనిపెట్టారు. దొర్లిగు, వణుకుల్లో తలతిప్పడం మూలాన వేగాస్‌ నర్వుకి ఈ ఉత్తేజం రోజూ కల్గి దిప్రెషన్‌ రాకుండా చేస్తుంది. ఈ మధ్య ఇండియన్స్‌లో డయాబెటీసు చాలా ఎక్కువగా కన్పిస్తోంది. ఈ వ్యాధికి తెలుగులో చాలా పేర్లు ఉన్నాయి: ప్రమేహం, అతిమూత్రం, మధు మూత్రం, మధుమేహం, అని. కానీ ఇప్పుడు డయాబెటీసు అనే పదం బాగా వాడుకలోకి వచ్చేశింది. ప్రతిరోజూ శరీరంలో అవయవాలనన్నిటినీ బలంగా కదిలించే వ్యాయామాలు చేస్తే డయాబెటీసు వచ్చే అవకాశం బాగా తగ్గుతుందని పరిశోధనలవల్ల తెలిసింది. ప్రతిరోజూ గోడకుర్చీ వెయ్యడంవల్ల మోకాటికీ, మోకాటిచిప్పకూ, కాళ్ళలోని, తుంటిలోని ఎముకలకూ; బలం చేకూరి, ఎముకలబలహీనతకు చెందిన వ్యాధులు రాకుండా చేస్తుంది. సరిపోయినంత కాల్షియం తమ భోజనంలో తీసుకుంటూ, రోజూ గోడకుర్చీ వేశేవారి కాలి ఎముకలకు ఆస్టియోపొరోసిస్‌ రాదు. ==నా చిన్నప్పటి అనుభవం== మా పెద్దతాతయ్య గోడకుర్చీమీద ఒక మంచి సామెత చెప్పేవాడు. అది చెప్తాను. నా చిన్నప్పటికే పెద్దతాతయ్య ముసలివాడు. కానీ ప్రతిరోజూ కనీసం 5 నిమిషాలపాటు గోడకుర్చీ వేశేవాడు. "మీరూ వెయ్యండిరా మీ కాళ్ళు బలపడ్తాయీ" అని చెప్పేవాడు కానీ ఎవ్వరూ వీనేవాళ్ళం కాదు. దానికి ఆయన వాడే గోడను అందరూ "తాతయ్య గోడా" అని పిల్చేవారు. ఇండియాలో, రాత్రి పడుకున్న మంచాన్ని పగపూట ముడిచి గోడకు ఆన్చి ఉంచుతారుగదా. తాతయ్య గోడకు మాత్రం ముడిచిన మంచాలు ఆన్చడం నిషేధమ మా కుటుంబంలో. నేను ఎప్పుడైనా మర్చిపోయి నా మంచాన్ని ఆ గోడకు ఆనిస్తే మా అమ్మ "తాతయ్య గోడకు ఎందుకాన్చావురా నీ మంచాన్ని" అంటూ కోప్పడేది. ఒకసారి మాకుటుంబమంతా ఏదో పుణ్యక్షేత్రదర్శనానికి వెళ్ళాం. ఆ రోజల్లా చాలా నడవాల్సి వచ్చింది, కొండలు, మెట్లు చాలా ఎక్కాల్సివచ్చింది. సాయంత్రం బసకు చేరుకున్నవెంటనే చాలామంది "నాకాళ్ళు నొప్పిపెడ్తున్నాయి మొర్రో" అంటూ మంచాలమీద కూలారు. కానీ తాతయ్య మాత్రం కాయగూరలు కడిగి తరగడం మొదలుపెట్టాడు. "నీ కాళ్ళు నొప్పిపెట్టడం లేదా తాతయ్యా" అని అడిగితే "గోడకుర్చీతో గట్టిపడ్డ కాళ్ళు ఎంతదూరమైనా వెళ్ళగలవురా" అన్నాడు!. ===స్వానుభవం=== 20 ఏళ్ళ క్రితం నా రక్తంలో కోలెస్టెరాల్‌ లెవలు పెరిగి, అది తగ్గించడానికి మందులు (లిప్పిటోర్‌ లాంటివి) తీసుకోవల్సిన అవసరం కల్గింది. ఈ మందులు కోలెస్టెరాల్‌ని తగ్గిస్తాయికానీ, వాటివల్ల వచ్చే సైడ్‌ఎఫేక్టులు చాలా ఉన్నాయి. నాకు ముఖ్యంగా కాళ్ళు విపరీతంగా నొప్పివెయ్యడం మొదలుపెట్టాయి. డాక్టరు ``ఫర్వాలేదు, కొన్నాళ్ళల్లో కాళ్ళనొప్పి తగ్గుతుంది, ఓపిగ్గా ఉండూ' అనేవాడు. ఈ మందులు రెండు సంవత్సరాలు వాడాక నాకు విసుగెత్తి, డాక్టౠ హెచ్చరిస్తున్నా సరే మానేశి, నా ఆరోగ్యాన్ని స్వప్రయత్నంతో బాగుపరచుకోవడానికి నిశ్చయించాను. పాలలో కోలెస్టెరాల్‌ ఉంటుంది. అందుకని పాలు, పెరుగులతో చేశే వంటకాలన్నీ తినడం మానేశి వీగన్‌ అయ్యాను. వీడియోలో చూపించిన వ్యాయామాలు మూడూ ప్రతిరోజూ గంటసేపు ఖచ్చితంగా చెయ్యడం మొదలుబెట్టాను. నూనె ఎక్కువగా ఉండే వేపుళ్ళు; పూరీ, గారె, పకోడీ, కారప్పూస లాంటి వంటకాలు తినడం బాగా తగ్గించాను. వీటివల్ల ఏ మందూ లేకుండానే నా కోలెస్టెరాల్‌ లెవలు బాగా తగ్గిపోయింది. ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యం కదా, అందుకనే, అందరికీ నేను: <pre> పిల్లలూ, యువతులూ, యువకులూ, పెద్దలూ ఈ వ్యాయామాలూ లేక నచ్చిన ఇతర కసరత్తులూ రోజూ చేస్తే మీ జీవితం మెరుగూ మీచురుకుదనమూ ఆలోచనాశక్తీ పెరుగూ మీకు డయాబెటీసు దూరమగూ ఊ ఊ ఊ ...</pre> అంటూ పాడుకుంటూ పాటించమని చెప్తాను. త్వరలొనే "మహాత్మా మీ సలహా అద్భుతంగా పనిచేశింది. పోబోతున్న నా ఆరోగ్యాన్ని నిలబెట్టుకోగల్గాను. నన్ను ధన్యుణ్ణి చేశారూ" అంటూ నాకు మెసేజి పంపిస్తారు చూసుకోండి! ==రిఫరెన్సులు== * [http://www.tlca.com/adults/telugudanam.html కట్టా గోపాలకృష్ణ మూర్తి, ``కొన్నితెలుగుదనాలతో నా అనుభవాలూ']. MediaWiki:Categoryarticlecount 833 17601 2006-01-06T16:48:14Z Chaduvari 97 భాషా సవరణ ఈ వర్గంలో $1 వ్యాసాలున్నాయి Template:ఇతర భాషలలో వికిపీడియ 836 5055 2004-12-01T23:13:37Z Vnagarjuna 13 Template:ఇతర భాషలలో వికిపీడియ moved to Template:ఇతర భాషలలో వికిపీడియా #REDIRECT [[Template:ఇతర భాషలలో వికిపీడియా]] Main Page 838 5057 2004-12-02T04:35:24Z Vnagarjuna 13 Main Page moved to మొదటి పేజీ #REDIRECT [[మొదటి పేజీ]] Talk:Main Page 839 13622 2005-11-03T05:18:11Z వైఙాసత్య 58 Reverted edit of 209.68.139.10, changed back to last version by Vnagarjuna #REDIRECT [[Talk:మొదటి పేజీ]] Image:Godakurchi.jpg 840 5059 2004-12-06T20:59:50Z Vnagarjuna 13 Godakurchi Godakurchi MediaWiki:Subcategorycount 841 5060 2004-12-06T21:29:29Z Vnagarjuna 13 ఈ వర్గములో $1 ఉపవర్గములు ఉన్నాయి MediaWiki:Categoriespagetext 842 18641 2006-01-16T10:13:40Z Chaduvari 97 savaraNa వికిలో ఈ కింది వర్గాలు ఉన్నాయి భాష 843 9194 2005-08-22T10:46:00Z Chaduvari 97 /* తెలుగు భాష */ ==తెలుగు భాష == [[ఉపోద్ఘాతం]] #[[తెలుగు భాషచరిత్ర|చరిత్ర]] #[[లిపి పుట్టు పూర్వోత్తరాలు]] #[[వ్యాకరణము ]] ##[[తెలుగు ధ్వనులు]] ##[[తెలుగు అక్షరాల రూపాలు]] ##[[గుణింతాలు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము|సాహిత్యం ]] భాష (దయచేసి నన్ను పొడిగిచండి ) ==చూడండి == *[[మొదటి పేజీ]] ఆటలు 845 20445 2006-02-24T20:04:30Z వెంకట రమణ 24 ==ఆటలు== శరీరక సౌష్టవము కొఱకు, మానసిక ఉల్లాసము కొఱకు తర తరాలనుండి ఆటలు ఒక అద్భుతమైన సాధవముగా ఉన్నాయి. మన వాళ్ళు రక రకాల ఆటలు ఆడుతూ ఉంటారు. ====దాడి==== {{seemain | దాడి ఆట}} [[Image:దాడి.PNG]] '''ఆడే పద్దతిః'''ఆడేవాళ్ళు యిద్దరుంటారు. 9 నప్పులుంటాయి. ఒకరి తర్వాత ఒకరు, ఒక్కొక్కటి చప్పున నప్పాలి. ఎవరివైనా మూడు నప్పులు, అడ్డంగా గాని, నిలువుగా గాని ఒకే వరుసలో వస్తే ఒక దాడి జరిగినట్లు. దాడి జరిపిన వాళ్ళు ఎదుటివారి నప్పులలోంచి ఒక నప్పును (దాడి జరగనిది మాత్రమే) తీసుకుంటారు. ఒకసారి దాడి జరిపిన నప్పుని, ప్రక్కకు జరిపి, దానితో మరల దాడి చెయ్యవచ్చును. ఇలా ఆడే యిద్దరిలో ఎవరివో ఒకరి నప్పులు పూర్తయ్యేవరకు ఆడుకోవచ్చును. మూలలో బాణం గుర్తులున్న కోణాలలో వరసగా నప్పులు పెట్టడం దాడిగా ఒప్పుకోబడదు. ====పులి-మేక==== {{seemain | పులి-మేక}} [[IMAGE: పులిమేక.PNG]] '''ఆడే పద్దతిః''' ఆటగాళ్ళుః యిద్దరు, కావలసినవిః 3-పులులు, 15-మేకలు పైనున్నది కొండ, క్రింద గళ్ళు అడవి, పులులు 3 కొండపైనే వుండాలి. ముందుగా ఒక మేకని అడవిలో వదలాలి, దాన్ని చంపేందుకు ఒక పులిని కొండమీంచి అడవిలోకి దించాలి. పులి కదలికలను బట్టి, మొదటి మేకకు కాపుగా ఇంకో మేకని నప్పాలి. అవసరాన్నిబట్టి ఒక్కొక్క పులిని కొండమీంచి దింపనూనచ్చు, కొండమీదకు పంపనూవచ్చు. ఇలా పులుల కదలికల్ని బట్టి, వాటికి అందకుండా 15 మేకల్ని క్రాస్ ల మీద పేర్చాలి, పులి తన తర్వాతి క్రాస్ మీద ఇన్న మేక మీంచి పైనుండి క్రిందికి కాని, అడ్డంగా గాని దూకవచ్చు. అలా దూకితే ఆ మేక చని పోయినట్లు భావించి ఆటలోనించి తీసేయ్యాలి. ఆయితే ఒక గడి ఎడంగాఉన్నా, లేదంటే వరుసగా వున్న రెండు మూడు మేకల మీంచి గాని పులి దూకకూడదు. ఆలాగే 15 మేకల్తోనూ 3 పులుల్ని కదలకుండా కట్టెయ్యచ్చును. అలా ఎక్కువ మేకలు చనిపోతే పులుల పార్టీ, పులులు కట్టుబడిపోతే మేకలపార్టీ నెగ్గినట్లు. మేకలు పులులమీంచి దూకలేవు సుమా! ఆడటం అలవాటైతే చదరంగం లాగానే ఆడుకోవచ్చు. ====ఆష్టా చెమ్మ==== {{seemain | ఆష్టా చెమ్మ}} [[IMAGE:అష్టా_చెమ్మా.PNG]] '''ఆడే పద్దతిః''' ====వైకుంఠ పాళీ==== ====గోడిబిళ్ళ(బిళ్ళంగోడి)==== ====కబాడీ==== [[Image:Kabaddi in villages.jpg|right|250px|thumb|గ్రామాలలో కబాడీ ఆడుతున్న దృశ్యము]] ====కోతి కొమ్మచ్చి==== ఈ ఆటలో ముందుగా ఒకరిని దొంగగా ఎన్నుకుంటారు. మిగతా వారిలో ఎవరో ఒకరు ఒక కర్రను వృత్తాకారంలో గీచిన గీతలోనుండి విసురుతారు. ఇలా వృత్తాకారంలో గీచిన గీతను '''గిరి''' అని కూడా పిలుస్తారు. అలా విసరిన కర్రను దొంగ తీసుకొచ్చి గిరిలో ఉంచుతాడు. ఆ తర్వాత మిగతా వారిలో ఎవరో ఒకరిని తాకడానికి ప్రయత్నిస్తాడు. వారు అతనికి దొరకకుండా చెట్లెక్కి దాగి ఉంటారు. దొంగ వారిలో ఎవరో ఒకరిని తాకగల్గితే అలా దొరికిన అతను తర్వాత దొంగ అవుతాడు. ఒక వేళ దొంగ ఒకరిని తాకే ప్రయత్నంలో ఉండగా ఎవరో ఒకరు గిరిలో ఉన్న కర్రను తొక్కినట్లయితే మరలా అతనే దొంగగా ఉంటాడు. ====దొంగ పోలీస్==== ====నేల-బండ==== ఈ ఆటను ఎంతమందయినా ఆడవచ్చు.ఓకరు ====తొక్కుడు బిళ్ళ==== ====దాగుడుమూతలు==== ====చెడుగుడు==== ====కోకో==== ====క్రికెట్==== ====హాకీ==== [[Category:క్రీడలు]] సాఫ్ట్‌వేర్‌ 846 16107 2005-12-16T17:45:07Z వైఙాసత్య 58 +cat ==సాఫ్ట్ వేర్== సాఫ్ట్ వేర్ అనగా కంప్యూటర్లు పనిచెయ్యడానికి ఇచ్చే ఆదేశాల వరుస. ఈ వరుసనే ప్రోగ్రాము అంటారు. ఇటువంటి ప్రోగ్రాములు చాలా రాస్తే ఒక పెద్ద పని చెయ్యడము వీలు అవుతుంది. అలాంటి పెద్ద ప్రోగ్రాముల గుంపుని సాఫ్ట్ వేర్ అంటారు.<br> సాఫ్టువేరులు చాలా రకాలుగా విభజించ వచ్చు #[[ఆపరేటింగు సిస్టంలు]] #[[చిన్న అప్లికేషన్లు]] #[[పెద్ద ప్లికేషన్లు]] #[[సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు]] ==చూడండి== *[[సాఫ్టువేరు కంపెనీలు]] [[Category: కంప్యూటరు]] తెలుగు సాహిత్యము 847 11060 2005-09-12T12:28:45Z Chaduvari 97 /* ప్రముఖ కావ్యాలు */ తెలుగు సాహిత్యమునకు వేల సంవత్సరాల చరిత్ర వున్నది. [[నన్నయ్య ]] గారు రాసిన భారతము మన మొదటి కావ్యము. అయినా అంతకు ముందే మనకు [[జానపద గీతాలు ]], కొన్ని[[ పద్యాలు ]] వున్నట్లు ఆధారాలు వున్నాయి.[[ గాధా సప్త శతి ]] లో [[జానపద గీతాలు|తెలుగు జానపద గీతాల]] ప్రస్తావన వున్నది. ==ఉపోద్ఘాతము== తెలుగు సాహిత్యం ఎంతో సుసంపన్నమైనది. ఆధ్యాత్మికమైనా, శృంగారాది నవరసములలోనైనా, జాతిని జాగృతమం చేసి ఏకంచేయు విషయంలోనైనా, ఓ నదీప్రవాహంలా చిన్న పాయగా మొదలై, ఇంతై ఇంతై వటుండంతై అన్నట్లు మహోన్నత స్థానంలో నిలిచి తెలుగువారందరూ గర్వపడేటంత విశేషమై వెలుగొందుతున్నది తెలుగు సాహిత్యం. ==చరిత్ర== '''గమనిక''':''ఈ దిగువ పేరాలో కేవలం తెలుగు సాహితీ చరిత్ర నుండి కొన్ని ముఖ్యమైన సంఘటనల క్రమమును మాత్రమే ఇస్తున్నాము, మరింత నిశితమైన, కాలానుగుణ తెలుగు సాహితీ చరిత్ర కోసం [[తెలుగు సాహితీ చరిత్ర]]ను చూడగలరు'' ''తెలుగు సాహితీకారుల గురించిన మరిన్ని వివరములకోసం [[తెలుగు సాహితీకారులు|తెలుగు సాహితీ కారుల]]ను చూడండి'' *కాలము దాచుకోని రోజులలో స్త్రీల కోకిల కంఠములలో, కర్షకాది శ్రామికుల స్వేదంలో, జానపదుల సంతోషములలో, ఘన తెలుగువారి పండుగలలో దారిగా మొదలయినది తెలుగు సాహితీ చరిత్ర *తరువాత తరువాత క్రీస్తు శకం తొమ్మిదవ శతాబ్దం నుండి [[శిలా శాసనాలు|శిలా శాసనాలకు]] ఎక్కినది. * క్రీస్తు శకము పదకొండవ శతాబ్దములో [[ఆది కవి]] [[నన్నయ్య]] గారిచేతిలో, [[ఆంధ్ర మహాభారతం]] రూపంలో ఓ ఘన యాత్ర మొదలుపెట్టినది. * ఈ [[ఆంధ్ర మహాభారతం|ఆంధ్ర మహాభారతాన్ని]] పద్నాలుగవ శతాబ్దాంతానికి [[తిక్కన్న|తిక్కన]], [[ఎఱ్రన్న|ఎర్రన]]లు పూర్తి చేసినారు, ఇలా వీరి ముగ్గురినీ తెలుగు [[కవిత్రయము]] అని పేరుపొందినారు. * పదమూడవ శతాబ్దంలో [[గోన బుద్దారెడ్డి]] గారు [[రామాయణం|రామాయణాన్ని]] తెలుగువారికి తెలుగులో అందించినారు. * పద్నాలుగవ శతాబ్దంలో [[బమ్మెర]] [[పోతన|పోతనామాత్యుడు]] [[భాగవతము|భాగవతాన్ని]] తేట తేట తెలుగులో రచించి తన జన్మతోపాటు మనందరినీ ధన్యులను చేసినారు. *[[పోతన]] గారికి సమకాలీనులైన [[శ్రీనాథుడు|శ్రీనాథ]] [[కవిసార్వభౌముడు|కవిసార్వభౌముడిని]], అతను చేసిన సాహితీ సేవను మరువలేము కదా! * పదహారవ శతాబ్దంలోని [[విజయనగరము|విజయనగర]] [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవరాయల]] వారి రాజోచిత తెలుగు సేవను, వారి "[[దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స]]" , [[నవ రత్నాలు|నవ రత్నాలను]] వారి [[ఆముక్త మాల్యద]]ను చెప్పుకోవాలి. * పదిహేనవ శతాబ్దంలోన ప్రారంభమైన [[ప్రబంధ యుగము]] తరువాత రెండు శతాబ్దాలు తెలుగు సాహితీ జగత్తును ఏలినది * ఇదే కాలములోని [[పదకవితా పితామహుడు|పదకవితా పితామహుడైన]] [[అన్నమయ్య]]ను వారి [[అన్నమయ్య వంశీకులు|వంశీకులను]], వారి [[అన్నమయ్య పాటలు|పాటలను]] ఎలా మరువ గలము. * పద కవితలు అన్నాము కాబట్టి [[క్షేత్రయ్య]]వారినీ, [[త్యాగరాజు]]ల వారినీ, [[భద్రాచలం | భద్రాచల ]] [[ రామదాసు]]ను, గుర్తుకు తెచ్చుకోకుండా ఉండలేము. * [[బ్రౌను]] దొర గారి సేవలు బహు శ్లాఘనీయమైనవి. * ఆధునిక యుగంలోని [[గురజాడ అప్పారావు|గురజాడ]]వారినీ, వాడుక భాషా ఉద్యమనేతలనూ, [[శ్రీశ్రీ]]న,ి నవలా రచయితలను ..... ఇంకా [[ఎందరో మహానుభావులు|ఎందరో మహానుభావులను]] చెప్పుకోవాలి ==తెలుగు సాహితీ పద్దతులు== తెలుగుసాహిత్యములో [[ భారతీయ సాహిత్యము]]వలే మరియూ [[ప్రపంచ సాహిత్యము]]వలే వివిధ రకరకాలైన పద్దతులు ఉన్నాయి. ముఖ్యముగా ఈ క్రింది విషయములు చెప్పుకొనవచ్చు. #[[జానపద కవితలు | జానపద సాహిత్యము]] #[[వచన కవిత|వచన కవితా సాహిత్యము]] #[[పద కవితా సాహిత్యము]] #[[పద్య కవిత|పద్య కవితా సాహిత్యము]] #[[చంపూ కవిత|చంపూ సాహిత్యము]] #[[శతక సాహిత్యము]] #[[నవలా సాహిత్యము]] #[[చిన్న కథలు]] #[[అవధానము|అవధానములు]] #[[ఆశుకవిత]] #[[సినిమా సాహిత్యము]] ==ప్రముఖ కావ్యాలు== తెలుగులో వివిధ సాహిత్య రీతుల్లో ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి పొందిన ఎన్నో కావ్యాలు వచ్చాయి. వాటి వివరాలు [[ప్రముఖ కావ్యాలు|ఇక్కడ]] చూడండి. ==ప్రస్తుత పరిస్థితి, ఓ అవలోకనం== ప్రస్తుతము [[విప్లవ సాహిత్యము]], [[అవధానము|అవధానములు]], [[ఇంటర్నెట్టు తెలుగు సాహిత్యము]], వివిధ [[ఇజములు]]కు చెందిన సాహిత్యములు, నవలలు,[[టీ వీ సాహిత్యము]], [[సినీ సాహిత్యము]], [[రీ మిక్షులు]], [[చిన్న కథలు]],తెలుగు సాహిత్య ముఖ చిత్రాన్ని చాలా వరకు పూర్తి చేస్తున్నాయి ==భారతదేశ సాహిత్యంలో తెలుగు సాహిత్యపు స్థానం== ==ప్రపంచ సాహిత్యంలో తెలుగు సాహిత్యపు స్థానం== ==ఉపభాగములు== ==చూడండి== #[[వ్యాకరణము]] [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] [[Category:భారతీయ సాహిత్యం]] {{సాహిత్యం}} నన్నయ్య 848 18122 2006-01-13T07:27:38Z Chavakiran 19 {{విస్తరణ}} నన్నయ్య గారు [[ఆది కవి]]. వీరు మహా భారతాన్ని తెలుగులో వ్రాయ ప్రారంబించి, అందులో మొదటి రెండు [[పర్వాలు]] పూర్తి చేసి, తరువాతి పర్వాన్ని(అరణ్య పర్వం) సగం వ్రాసి [[కీర్తి శేషులు]] అయ్యారు. వీరు తెలుగు భాష కు ఒక మార్గాన్ని నిర్దేశించినారు. వీరి తరువాత కవులందరూ ఒకసారి కాకపోతే ఒక సారి అయినా నన్నయ్య గారి [[ అడుగు జాడలు ]] ని అనుసరించిన వారే. నన్నయ్య గారు[[ రాన్మహేంద్రవరం]] లేదా [[రాజమండ్రి]] లో వుండి ఈ మహా భారతాన్ని తెలుగులో వ్రాసినారు. తల్లి [[గోదావరి ]] ఒడ్డున కూర్చోని, తన రాజయిన [[రాజ రాజ నరేంద్ర]] మహా రాజు గారికి చెప్పినదే ఈ మహా భారతము. [[Image:NannayaBaTTu text.jpg|right|350px|నన్నయ్య ]] [[Image:NannayyaBaTTu.jpg|left|250px|నన్నయ్య ]] <br> అటువంటి నన్నయ్య గారి [[మహా భారతము]] నుండి [[మచ్చుకు ]] కొన్ని పద్యాలు :- ఉపరిచర మహారాజు అడవిలో తన రాణి గురించి కలలు కంటున్నప్పుడు :- [[సీసము]]: పలుకులముద్దును, గలికిక్రాల్గన్నుల, తెలివును, వలుదచన్నులబెడంగు నలఘకాంచీపదస్థలములయెపును, లలితాననేందుమండలము రుచియు. నళినీలకుటిలకుంతలములకాంతియు, నెలజవ్వనంబున విలసనమును, నలసభావంబున బొలుపును, మెలుపును| గలుగు నగ్గిరికను దలచి తలచి, [[ఆటవెలది]]: ముదితయందు దనదు హృదయంబు నిలపుట | జేసి రాగ మడర భాసురముగ రమణతో వనాంతరమున రేతస్స్యంద, మయ్యె నవనిపతికి నెయ్య మొనర. వశిష్టుడి కొడుకు మత్స్య కన్యని చూసిన సంధర్బములో నన్నయ్య గారు రాసిన పద్యము [[సీసము]]: చపలాక్షిచూపులచాడ్పున కెడ మెచ్చు, జిక్కనిచనుగవజీఱగోరు. నన్నువకౌదీగ యందంబు మది నిల్పు, జఘనచక్రంబుపై జలుపు దృష్టి. యభిలాష మేర్పడు నట్లుండగా బల్కు, వేడ్కతో మఱుమాట వినగ దివురు, నతిఘనలజ్జావనత యగు యక్కన్య, పై బడి లజ్జయు బాప గడగు [[ఆటవెలది]]:- నెంతశాంతు లయ్యు, నెంత జితేంద్రియు, లయ్యు, గడువివిక్త మయినచోట సతులగోష్ఠి జిత్తచలన మోదుదు, రెందు గాముశక్తి నోర్వగలరె జనులు. {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] జానపద గీతాలు 850 11067 2005-09-12T13:23:43Z వైఙాసత్య 58 జానపద గీతాలు, జాన పదులు పాడుకునే గీతాలు జాన పద గీతాలు అంటారు. వీటినే ఆంగ్లములో [[folk songs]] అని అంటారు. తెలుగు జాన పద గీతాలు చాలా పురాతన కాలమునుండి వస్తున్నాయి. ఆశ్చర్యకరమైన విషయము ఏమిటంటే ఈ జనపదగీతాలలో కొన్నిసార్లు చక్కని [[ఛందస్సు]] కూడా ఉంటుంది. [[జానపద కవితలు]] ఆది కవి 851 5070 2004-12-08T11:38:35Z 61.95.134.10 ఆది కవి అనగా మొట్టమొదటి కవి అని అర్దము. సంస్కృతములో ఆదికవి [[వాల్మీకి]]. తెలుగులో ఆదికవి [[నన్నయ్య]] కన్నడములో ఆదికవి [[పంప]]. మనము గర్వ పడవలసిన విషయము ఏమిటంటే, ఈ పంపుడు తెలుగు వాడే ! తిక్కన 852 21631 2006-04-06T12:13:50Z Sumanthk 240 '''తిక్కన్న'''(1205 - 1288) [[మహాభారతము]] లోని [[నన్నయ్య]] [[పర్వాలు]] కాకుండా మిగిలిన పర్వాలు పూర్తిచేసినాడు. తిక్కన భారతంలో పదిహేను పర్వాలు రచించినాడు. {{మొలక}} [[Image:Tikkana.jpg|right|250px|తిక్కన ]] [[Image:Tikkana sOmayaaji text.jpg|left|250px|తిక్కన ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:తెలుగు కవులు]] ఎఱ్రన్న 853 15196 2005-11-28T21:58:24Z శాస్త్రి 204 '''ఎఱ్రాప్రగడ''' [[మహాభారతము]]లో [[నన్నయ్య]] అసంపూర్ణముగా వదిలిన పర్వాన్ని([[అరణ్య పర్వము]]) పూర్తి చేసినాడు. ఇతనిని ఉభయ కవి మిత్రుడు అంటారు. అనగా [[నన్నయ్య]] భారతాన్ని చదివి ఇతని భారతంలోని బాగం చదివితే ఇది నన్నయ్యే వ్రాసినాడా అనిపిస్తుంది, అలాగే [[తిక్కన్న]] భారతము చదివి ఎఱ్రాప్రగడ వ్రాసిన భారత భాగము చదివితే ఎఱ్రాప్రగడ భాగము కూడా తిక్కన్నే వ్రాసినాడా అనిపిస్తుంది. ఎఱ్రన్న [[14వ శతాబ్దము]]లో రెడ్డి వంశమును స్థాపించిన [[ప్రోలయ వేమారెడ్డి]] ఆస్థానములో ఆస్థాన కవిగా ఉండేవాడు. ఎఱ్రన్నకు యెల్లాప్రగడ, ఎర్రాప్రగడ అని కూడా పేర్లు ఉండేవి. ఈయనకు ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు అని బిరుదు కలదు. ఎఱ్రన్న పాకనాడు సీమ (ప్రస్తుత [[ప్రకాశం]] జిల్లాలోని భాగము) లోని [[గుడ్లూరు]] గ్రామములో జన్మించాడు. ఈయన ప్రస్తుత [[గుంటూరు]] జిల్లా [[వేమూరు]] మండలములోని [[చదలవాడ]] గ్రామములో నివసించినాడు.ఎఱ్రన శ్రీవత్స గొత్రము చెందిన అపస్తంబు శాఖ కు చెందిన బాహ్మణుడు. అతని తండ్రి సుర్రన్న, తల్లి పొత్తమ్మ. ఎఱ్రన్న కి అతని తాత గారి నామధేయమయిన ఎఱ్రపొతన నామకరణం చేశారు అతని తల్లిదండ్రులు. ఎఱ్రన్న మామ్మ పేరు పేర్రమ్మ. ఎఱ్రన్న ముత్తాత ల పేర్లు బొలన మరియి పొలమ్మ. ఎఱ్రన్న కుటుంబ ఆరాధ్య దైవం శివుడు. ఎఱ్రన్న గురువు గారి పేరు శ్రీశంకర స్వామి. ఎఱ్రన్న కుటుంబ ఆరాధ్య దైవం శివుడైన విష్ణువుని కూడా పూజించేవాడు. ఎఱ్రన [[కవిత్రయం]]లో మూడవ కవి. [[శ్రీ మహాభారతం]]లో [[నన్నయ్య ]]మిగిలింతిన అరణ్య పర్వాన్ని తెలుగు లోకి అనువదించాడు. సంస్కృత మహాభారతం లొని అరణ్య పర్వాన్ని అనువదించడానికి తిక్కన వెనుకంజ వేశాడు.బహుశా ద్రౌపతి వస్త్రాపహరాణం వర్ణిచడం కష్షముగా తొచి ఉండొవచ్చు. కాని [[ఏఱ్రన్న]] [[నన్నయ్య]]శైలి లొ అనువదించాడు. He translated Harivamsamu and Ramayanamu from Sannskrit and dedicated to king Prolaya Vemareddy. Nrisimhapuranamu was his own independent work. Errana got his inspiration for Nrisimhapuranam from his granfather Errapotana. According to legend, one day when Errana was meditating, his grandfather appeared and advised him to write Nrisimhapuranamu. This work was based on Brahmandapuranamu and Vishnupuranamu. [[Category:తెలుగు కవులు]] మొల్ల 854 22552 2006-04-16T15:22:23Z Trivikram 237 {{మొలక}} [[Image:Molla.jpg|thumb|right|225px|<center>[[Image:Molla text.jpg|225px|మొల్ల ]]<center> ]] '''ఆతుకూరి మొల్ల''' 16వ శతాబ్దపు తెలుగు కవయిత్రి. తెలుగులో మొల్ల రామాయణముగా ప్రసిద్ధి చెందిన [[ద్విపద రామాయణము]]ను రాసినది. ఈమె కుమ్మరి కుటుంబములో జన్మించినది. మొల్ల [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు]] సమయము ([[16వ శతాబ్దము]]) లోనిదని ప్రశస్తి. మొల్ల శైలి చాలా సరళమైనది మరియు రమనీయమైనది. ఈమె [[కడప]] జిల్లా [[గోపవరం]] ప్రాంతమునకు చెందినదని ఈ క్రింది పద్యము ద్వారా తెలియుచున్నది. <pre> ''గావ్య సంపద క్రియలు నిఘంటువులును-గ్రమము లేవియు నెఱుఁగ, విఖ్యాత గోప వరపు శ్రీ కంఠమల్లేశు వరముచేత - నెఱిఁ గవిత్వంబుఁ జెప్పఁగా నేర్చుకొంటి '' </pre> నెల్లూరు దగ్గర ఇంకో గోపవరం ఉన్నా గానీ అక్కడ శ్రీకంఠ మల్లేశ్వరస్వామి ఆలయం లేదు. మొల్ల తాను శ్రీ కంఠ మల్లేశ్వరుని వరం చేతనే కవిత్వం నేర్చుకున్నానని స్వయంగా చెప్పింది. శ్రీరామాలయమూ గోపవరంలోనే ఉంది. తరతరాలుగా జనం చెప్పుకునే మొల్ల బండ ఉంది. గ్రామస్థులు ఈ బండకు పూజ చేయడం ఉంది. శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు ఈ గోపవరం లో బస చేసినట్లుగా స్థానికులు చెప్పుకొంటూ ఉంటారు. మొల్ల పూర్వీకులు ఆత్మకూరుకు చెంది ఉంటారనీ, అందుకే ఆతుకూరు ఇంటిపేరు అయిందనీ కొందరి అభిప్రాయం. కుమ్మరి కులానికి చెంధిన మొల్ల ఈ ప్రాంతానికి చెందినదనడానికి గోపవరం దగ్గర కుమ్మరి కులాలవారూ ఉనారు. మొల్ల నివసిచిన ఇల్లుగా గోపవరంలో పాడుబడిన ఇల్లు ఉంది. పెద్దన కూడా గోపవరం వచ్చినట్లుగా కొందరు వృద్ధుల కథనం. మొల్ల రామాయణము ఆరు కాండములలో 138 పద్యములు తో కూడుకున్నది. ఈ కావ్యమును మొల్ల కేవలము ఐదు రోజులలో రాసినదని ప్రతీతి. మొల్ల రచన ఆనాటి పద్ధతికి విరుద్ధముగా వాడుక బాషకు దగ్గరగా ఉన్నది. వాంగ్మయ మూలాల అధారముగా మొల్ల స్వంతంత్ర భావాలు కలిగి ఉండేదని, చిన్న తనములోనే తల్లిని కోల్పోగా తండ్రి కేశవ ఈమెను గారాబముగా పెంచెనని తెలుస్తున్నది. ఈమెకు తండ్రి అంటే అమిత ఇష్టము. చివరి దాకా తండ్రి యొక్క ఇంటి పేరునే ఉపయోగించడము మూలాన మొల్ల పెళ్లి చేసుకోలేదని అనుకోవచ్చు. ==మొల్ల శైలికి ఉదాహరణలు == [[Image:Molla_Writings.jpg|thumbnail|మొల్ల రామాయణం తాటాకు ప్రతి ]] <pre> తోయజదళాక్షి వలరాయడిటు లేచి పటుసాయకములేర్చి ఇపుడేయగ దొడంగెన్ తోయదపథంబున నమేయరుచి తోడ నుదురాయడును మించి వడ గాయగ గడంగెన్ కోయిలలు కీరములు కూయగ నళివ్రజము లేయెడల జూచినను మ్రోయుచు చెలంగెన్ నాయెడల కృపారసము నీయకవివేకమున నీయెడల నుండుతిది న్యాయమె లతాంగీ జడలు దాలిచి తపసుల త్సందమునను తమ్ముడును తాను ఘోర దుర్గమ్ములందు కూరగాయలు కూడుగా కుడుత్సునట్టి రాముడేరీతి లంకకు రాగలండు </pre> ==మూలములు== *వుమెన్ రైటింగ్ ఇన్ ఇండియా 600 బీ.సీ. టు ద ప్రెజెంట్ - సూసీ థారూ, కే.లలిత వాల్యూం 1 పేజీ 94-97 (ఆంగ్లములో) ==బయటి లింకులు== *[http://www.andhrabharati.com/itihAsamulu/index.html మొల్ల రామాయణము ] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:తెలుగు కవయిత్రులు]] శ్రీనాథుడు 855 21461 2006-03-29T20:51:25Z చింతు 324 శ్రీనాధుడు గొప్ప కవి. ఇతను ఎన్నో కావ్యాలు రచించినాడు, వాటిలో కొన్ని [[భీమ ఖండము]],[[ కాశీ ఖండము]], [[మరుత్తరాట్చరిత్ర]],[[ శృంగార నైషదము ]] మొదలగున్నవి. వీరు రాసిన [[చాటువులు]] ఆంధ్రదేశమంటా బహు ప్రశస్తి పొందినాయి. వీరు [[పోతన ]] గారికి సమకాలీనులు మరియు బంధువులు. [[http://www.eemaata.com/issue39/caaTupadyaalu.pdf శ్రీనాథుడి చాటు పద్యాలు]] [[Category:తెలుగు కవులు]] తెనాలి రామలింగడు 856 18336 2006-01-14T10:49:42Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[తెనాలి రామకృష్ణుడు]] వికటకవి 857 5076 2005-05-11T03:25:06Z వైఙాసత్య 58 వికటకవి ఇది [[తెనాలి రామలింగడు|తెనాలిరామలింగడి]] గారి బిరుదు. ఇది ఒక ప్రత్యేకమైన పదము, దీనిని ఎటునుండి ఎటుచదివినా వికటకవి అని మాత్రమే వస్తుంది. పోతన 858 21508 2006-04-02T04:18:56Z 172.188.142.183 {{మొలక}} [[Image:POtanaamaatyuDu text.jpg|right|250px|పోతన ]] [[Image:POtanaamaatyuDu.jpg|left|250px|పోతన ]] పోతన గారు గొప్ప కవి, ప్రజా కవి, పండిత పామరులను ఇద్దరినీ మెప్పించే విధంగా రాసిన కవి. వీరి భాగవతము తో తన జన్మనీ, తెలుగు భాషని, తెలుగు వారిని ధన్యులను చేసినాడు. భాగవతములోని పద్యాలు వినని తెలుగు వాడు లేడంటే అతిశయోక్తి కాదు. వీరు నేటి [[వరంగల్లు]] జిల్లాలోని [[బమ్మెర]] గ్రామములో జన్మించినారు. శ్రీ రాముని ఆజ్ఞపై శ్రీ కృష్ణుని కథ, విష్ణు భక్తుల కథలు ఉన్న [[భాగవతము]]ను తెలుగించినారు. ఈ భాగవతము మొత్తము తెలుగు తనము ఉట్టిపడుతుంది. వీరి భాగవతము నుండి [[మచ్చుకి]] కొన్ని పద్యాలు :- <pre> పలికినది భాగవతమట పలికినవాడు రామ భద్రుండట పలికెడి వేరొండు గాధ పలుకుట మేలా.... నల్లని వాడు పద్మనయ నంబులవాడు కృపారసంబు పై జల్లెడువాడు మౌళిపరి సర్పిత పింఛమువాడు నవ్వురా జిల్లెడుమోమువా డొకడు ెల్వల మానధనంబు దెచ్చె నో మల్లియలర: మీ పొదల మాటున లేడుగదమ్మ: చెప్పరే: మామా వలువలు ముట్టకు మామా కొనిపోకు పోకు మన్నింపు తగన్ మా మాన మేలకొనియెదు మా మానసహరణ మేల మానుము కృష్ణా: పున్నాగ: కానవే పున్నాగ వందితు తిలకంబ: కానవే తిలకనిటలు ఘనశర: కానవే ఘనసారశోభితు బంధూక: కానవే బంధుమిత్రు మన్మథ: కానవే మన్మథాకారుని వంశంబ: కానవే వంశధరుని చందన: కానవే చందన శీతలు కుందంబ: కానవే కుందరను ఎవ్వనిచే జనించు జగ; మెవ్వని లోపల నుండు లీనమై; యెవ్వని యందు డిందు; పరమేశ్వరు డెవ్వడు; మూల కారణం బెవ్వ; డనాదిమధ్యలయుడెవ్వడు; సర్వము దానయైన వా డెవ్వడు వాని నాత్మభవు నీశ్వరు నే శరణంబు వేడెదన్. లా వొక్కింతయు లేదు; ధైర్యము విలోలంబయ్యె; బ్రాణంబులున్ ఠావుల్ దప్పెను; మూర్చ వచ్చె; దనువున్ డప్పెన్; శ్రమబయ్యెడిన్; నీవె తప్ప నిత:పరం బెఱుగ; మన్నింపందగున్ దీనునిన్; రావె ఈశ్వర; కావవె వరద; సంరక్షింపు భద్రాత్మకా; సిరికిం జెప్పడు; శంఖ చక్ర యుగముంజేదోయి సంధింపడే పరివారంబును జీర డభ్రగపతిం బన్నింప డాకర్ణికాం తర ధమ్మిల్లము జక్క నొత్తడు వివాదప్రోత్థిత శ్రీ కుచో పరిచేలాంచలమైన వీడడు గజ ప్రాణావనోత్సాహియై. తనవెంటన్ సిరి, లచ్చి వెంట నవరోధవ్రాతమున్, దాని వె న్కను బక్షీంద్రుడు, వాని పొంతను ధను:కౌమోదకీ శంఖ చ క్రనికాయంబును, నారదుండు, ధ్వజినీకాంతుండు రా వచ్చిరొ య్యన వైకుంఠపురంబునం గలుగువా రాబాలగోపాలమున్. [[కందము]]:- పడతీ: నీ బిడ్డడు మా కడవలలో నున్న మంచి కాగిన పా లా పడుచులకు బోసి చిక్కిన కడవలబో నడిచె నాఙ్న గలదో లేదో? కలయో!వైష్ణవమాయయో! ఇతర సంకల్పార్ధమోసత్యమో తలపన్ నేరక యున్నదాననొ: యశోదాదేవి గానో! పర స్థలమో! బాలకుడెంతయీతనిముఖస్తంబైయజాండంబు ప్ర జ్వలమైన్ యుండుట కేమిహేతువో! మహాశ్చర్యంబు చింతింపగన్ ఇందు గలడందు లేడను సందేహంబు వలదు చక్రి సర్వోపగతున్ డెందెందు వెదెకి చూసిన అందందే కలడు దానవాగ్రణి కంటే! ఓ యమ్మ నీ కూమరుడు మాఇంటి పాలు పెరుగు మననీ డమ్మా పోయదము ఏక్కడి కైనను మాయనెన్నల సొరబులాన మంజుల వాణి </pre> [[Category:తెలుగు కవులు]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [http://http://www.andhrabharati.com/vachana/upanyAsamulu/pOtana_CNR.html] అన్నమయ్య 859 18116 2006-01-13T07:22:10Z Chavakiran 19 {{అయోమయం|అన్నమయ్య}} [[Image:Annamacharya.jpg|thumb|150px|అన్నమయ్య]] అన్నమయ్య ([[1408]]-[[1503]]) అంటేనే తెలుగు వారికి నోరూరుతుంది. వారు గొప్ప వైష్ణవ భక్తులు, వైష్ణవ భక్తాగ్రేసరులు, పుట్టింది పదిహేనవ శతాబ్దములో [[కడప]] జిల్లా లోని [[తాళ్ళపాక]] గ్రామము. తల్లి పేరు లక్కమాంబ. గొప్ప తిరుమల వేంకటేశుని భక్తులు. [[అహోబిళం|అహోబిలము]]లోని నరసింహ స్వామిని కూడా పూజించారు. '''చందమామ రావే జాబిల్లి రావే''' అంటే వేంకటేశుడు ముద్దలు తిన్నాడో తినలేదో కానీ, తెలుగు పిల్లలు మాత్రము గబుక్కున తింటారు. '''జోఅచ్యుతానంద జో జో ముకుందా''' అంటే ముకుందుడు నిద్ర పోతాడో లేదో కానీ తెలుగు పిల్లలు మాత్రము హాయిగా నిద్ర పోతారు. అన్నమయ్య పాటలు తెలుగు సంస్కృతికి ప్రతిరూపాలు. అవి తెలుగు సంస్కృతిలో ఒక భాగమై పోయినాయి, జనాల నోళ్ళలో నాటుకోని పోయినాయి. తుమ్మెద పాటలు, గొబ్బిళ్ళ పాటలు, శృంగార గీతాలు, ఆద్యాత్మిక పాటలు - ఇలా మొత్తము ముప్పై రెండు వేల పాటలు రాసినారు. అన్నమయ్య గారికి '''పదకవితా పితామహుడు''' అని బిరుదు ఉన్నది. వీరి పాటలు మచ్చుకు కొన్ని [[అన్నమయ్య పాటలు|ఇక్కడ]] చూడండి. [[Image:Annamaacaarya text.jpg|right|250px|అన్నమయ్య ]] [[Image:Annamaacaaryulu.jpg|left|250px|అన్నమయ్య ]] ==చూడండి== *[[తెలుగు సాహిత్యము|సాహిత్యము]] *[[తెలుగు]] *[[అన్నమయ్య పాటలు]] ==బయటి లింకులు== * [http://annamayyapaaTalu.rediffblogs.com అన్నమయ్య కీర్తనల బ్లాగు] * [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/annamAcAri/annamAcAri/annamAcAri-Lyrics-in-Telugu.htm అన్నమయ్య పదమంజరి] * [http://groups-beta.google.com/group/annamayyapaaTalu గూగుల్ బృందము] * [http://www.annamayya.org అన్నమయ్య పాటల వెబ్ సైట్ (కొన్ని పాటలు .వేవ్ ఫార్మాట్లో డౌనులోడు చేసుకోవచ్చు)] [[Category:సంగీతకారులు]] [[Category:కర్ణాటక సంగీతం]] [[Category:తెలుగు కవులు]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] తాళ్ళపాక తిమ్మక్క 860 14383 2005-11-15T06:24:38Z వైఙాసత్య 58 తొలి తెలుగు కవయిత్రి. రాసినది [[సుభద్రా కల్యాణము]]. వీరు [[అన్నమయ్య|తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యుల]] వారి ఇల్లాలు [[Category:తెలుగు కవయిత్రులు]] మధుబాబు 861 26088 2006-05-30T04:24:58Z వైఙాసత్య 58 '''మధుబాబు''' తెలుగు నవలా రచయిత, డిటెక్టివ్ నవలలు రాస్తూ ఉంటారు. షాడో వీరి నవలలో సాధారణంగా హీరో, కొన్ని నవలలలో వాత్సవ్, కూడా హీరోగా చేసి రాస్తూ ఉంటారు. ఈయన రచనా శైలిలో ఒక ప్రత్యేకత ఉన్నది, ఏ విషయాన్ని రచయతగా చెప్పరు, దానిని కథ లోని పాత్రలు మాట్లాడుకునేటట్లు చేస్తారు. [[విజయవాడ]]కు చెందిన ఈయన 60 కి పైగా నవలలను షాడో కధానాయకునిగా ప్రచురించాడు. ఈయన నవలలు ప్రాచుర్యము పొందడానికి పాత్రలలోని మానవీయత మరియు హాస్యమేనని పాఠకులు భావిస్తారు. ప్రారంభదశలో మధుబాబు నవలలు [[మద్రాసు]]లోని ఎం.వీ.ఎస్ పబ్లికేషన్స్ ప్రచురించినది. ఆ తరువాత ఈయన మధుబాబు పబ్లికేషన్స్ పేరుతో సొంత ప్రచురణాలయము ప్రారంభించారు. మధుబాబును అనుకరిస్తూ మధురబాబు, శ్రీ మధుబాబు వంటి రచయితలు వెలశారు. [[Category:తెలుగు నవలా రచయితలు]] యండమూరి వీరేంధ్రనాధ్ 862 21699 2006-04-07T06:31:21Z Mpradeep 50 '''యండమూరి వీరేంధ్రనాథ్''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]లోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా [[రాజోలు]]లో యండమూరి చక్రపాణి, నరసమాంబ దంపతులకు నవంబరు 14 [[1948]] లో జన్మించాడు<ref name="birth">[http://www.yandamoori.com/4.html యండమూరి వీరేంధ్రనాథ్ జీవిత సంగ్రహం]</ref>. ఈయన తెలుగులో ప్రఖ్యాత [[నవలా సాహిత్యము|నవలా]] రచయత. యండమూరి రాసిన చాలా నవలలు చదివేవారిని ఎంతగానో ప్రభావితం చేసేవి. వాటిలో కొన్ని సినిమాలగా కూడా వచ్చినాయి. ==కొన్ని ముఖ్య రచనలు== * [[విజయానికి అయిదు మెట్లు]] * [[విజయానికి ఆరవ మెట్టు]] * [[వెన్నెల్లో ఆడపిల్ల]] * [[మీరు మంచి అమ్మాయి కాదు]] * [[భార్యా గుణవతి శత్రు]] * [[తులసీ దళం]] * [[తులసి]] ==మూలాలు== <references /> వేమన 863 20002 2006-02-17T04:12:52Z వైఙాసత్య 58 బొమ్మల అమరిక [[Image:vEmana.jpg|right|250px|వేమన]] [[Image:VEmana text.jpg|right|250px| వేమన ]] "విశ్వదాభిరామ వినురవేమ" అనే మాట వినని తెలుగు వాడు ఉండడు. పామరులకు కూడా అర్థమయ్యే భాషలో పద్యాలు చెప్పి ప్రజల్ని మెప్పించిన కవి, '''వేమన '''. [[ఆటవెలది]] తో అద్భుతమైన [[కవిత్వము]], అనంత విలువ గల సలహాలు, సూచనలు, విలువలు, తెలుగు సంగతులు ఇమిడ్చిన మహానుభావుడు, [[యోగి]]వేమన. ==చరిత్ర== వేమన చరిత్ర అస్పష్టంగా ఉంది. సుమారు [[1650]] - [[1750]] మధ్య కాలములో జీవించి ఉండవచ్చు. బహుళ ప్రచారంలో ఉన్న కథనం ప్రకరం వేమన వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి. వేమన కొండవీటి ప్రాంతంలోని మూగచింతపల్లె కు చెందినవాడు. కొండవీటి రెడ్డిరాజవంశానికి చెందిన వాడు. యవ్వనంలో వేశ్యాలోలుడిగా జీవించాడు. కొంతకాలానికి విరక్తిచెంది, తపస్సు చేసి యోగిగా మారాడు. సమాజానికి హితబోధ చేస్తూ వేలాది పద్యాలు చెప్పాడు. చివరికి కడప దగ్గరి పామూరు గుహలో సమాధి చెందాడు. ==పద్యవిశేషాలు== [[చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్]] ద్వారా వేమన పద్యాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. పద్యాలన్నీ ఆటవెలది ఛందంలోనే చెప్పాడు. ఎంతో లోతైన భావాన్ని కూడా సరళమైన భాషలో, చక్కటి ఉదాహరణలతో హృదయానికి హత్తుకునేలా చెప్పాడు, వేమన. సాధారణంగా మొదటి రెండు పాదాల్లోను నీతిని ప్రతిపాదించి, మూడో పాదంలో దానికి తగిన సామ్యం చూపిస్తాడు. ఉదా: <pre> అల్పుడెపుడు బల్కు నాడంబరముగాను సజ్జనుండు పలుకు చల్లగాను కంచుమ్రోగినట్లు కనకంబుమ్రోగునా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ. </pre> కొన్ని పద్యాల్లో ముందే సామ్యం చెప్పి, తరువాత నీతిని చెబుతాడు. ఉదా: <pre> అనగననగరాగ మతిశయించునుండు తినగ తినగ వేము తియ్యనుండు సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ. </pre> నాలుగో పాదం "'''విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ'''" అనే మకుటం. ఈ మకుటానికి అర్థంపై కూడా రెండు వాదనలున్నాయి. * వేమన ఆలనా పాలనా చూసిన ఆయన వదిన ''విశ్వద''నూ, ఆయన ఆప్తమిత్రుడు ''అభిరాముడి''నీ మకుటంలో చేర్చి వారికి శాశ్వతత్వాన్ని ఇచ్చాడని ఒక వాదన. * ''విశ్వద'' అంటే విశ్వానికి కారకుడికి, ''అభిరామ'' అంటే ప్రియమైనవాడని - అంటే సృష్టికర్తకు ప్రియమైన వేమా, వినుము - అని ఈ మకుటానికి మరో అర్థం చెప్పారు, పండితులు. బ్రౌను కూడా ఈ రెండో అర్థాన్నే తీసుకుని పద్యాలను ఇంగ్లీషులోకి అనువదించాడు. ===వేమన పద్యాలు మరికొన్ని=== వేమన పద్యాలన్నిటి కోసం '''[[వేమన శతకము]]'''ను చూడండి. <pre> ఆత్మశుద్ధి లేని ఆచారమదియేల? భాండశుద్ధి లేని పాకమేల? చిత్తశుద్ధి లేని శివపూజలేలరా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ. అనువుగానిచోట అధికులమనరాదు కొంచెముండుటెల్ల కొదువగాదు కొండ అద్దమందు కొంచెమై యుండదా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ. చెప్పులోని రాయి చెవిలోని జోరీగ కంటిలోని నలుసు కాలిముల్లు ఇంటిలోని పోరు ఇంతింతగాదయా విశ్వరాభిరామ వినురవేమ. నిక్కమైన నీలమొక్కటైన చాలు తళుకు వెళుకు రాలు తట్టెడేల? చాటు పద్యమిలను చాలదా యొక్కటి విశ్వదాభిరామ వినురవేమ </pre> ==పెద్దల పలుకులు== * [[శ్రీశ్రీ]] ఇలా అన్నాడు: "కవిత్రయం అంటే తిక్కన, వేమన, గురజాడ" * [[రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణ శర్మ]]: "వేమన కవిత్వం ''గాయపు మందు గాయానికి కాక, కత్తికే పూసినట్లుండును''" [[Category:తెలుగు కవులు]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] భాగవతము 864 8348 2005-08-11T06:44:37Z వైఙాసత్య 58 భాగవతము, దీని గొప్పతనాన్ని వ్రాయాలంటే మానవమాత్రుడి వల్ల అవుతుందా? భాగవతము[[ వ్యాసభగవానుడు ]] వ్రాసిన చివరి గ్రంథము. ఇందు భగవంతుని లీలలు సవివరంగా వర్ణింపబడ్డాయి. అతని ౨౧ (21) అవతారాలు వర్ణింపబడ్డాయి. వైష్ణవులందరికీ ఇది పరమ పవిత్రమైన గ్రంథము. ఇది మొత్తము ద్వాదశ (12)[[ స్కంధములు]]గా విభజించబడినది. మనము ఈ స్కంధములను గురించి, వాటిలోని విషయాల గురించి [[టూకీగా ]] తెలుసుకుందాము. [[ప్రధమ స్కంధము]] [[ద్వితీయ స్కంధము]] [[తృతీయ స్కంధము]] [[చతుర్ధ స్కంధము]] [[పంచమ స్కంధము]] [[షష్ఠ స్కంధము]] [[సప్తమ స్కంధము]] [[అష్టమ స్కంధము]] [[నవమ స్కంధము]] [[దశమ స్కంధము]] [[ఏకాదశ స్కంధము]] [[ద్వాదశ స్కంధము]] అలాగే భాగవతము లోని [[ఏకవింశతి అవతారములు|21 అవతారములు]] గురించి కూడా తెలుసుకుందాము. ఇంకా [[భాగవతములోని వ్యక్తులను ]] గురించి కూడా తెలుసుకుందాము. ప్రధమ స్కంధము 865 8108 2005-08-10T08:09:55Z 207.46.50.75 ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ భాగవతము ఋషుల ప్రశ్నలతో మొదలవుతుంది. తరువాత భాగవతము లోని వివిధ [[అవతారముల]]ను గురించి వివరించినారు. అటు పిమ్మట భాగవతము ఎలా మొదలైనదో వివరింపబడినది. [[వేదాలు]] విభజించి,[[ మహాభారతం]] రచించి, ౧౭ (17) [[పురాణాలు]] రాసి కూడా వ్యాసభగవానునికి మనశ్శాంతి లేకుండా పోయినది. అప్పుడు వారి ఆద్యాత్మిక గురువు గారు అయిన [[నారద]] మహర్షి విచ్చేసి[[ భాగవతము]] రాయమని ఉపదేశించి, అనేక విషయాలు బోధించి వెళతారు. అప్పుడు వ్యాసులవారు ఈ భాగవతము రాస్తారు. తరువాత ఈ భాగవతాన్ని ఎలా ప్రచారములోనికి తెచ్చినారో వివరింపబడినది. [[మహాభారతము]] ముగియడము, పరిక్షిత్తు మినహా అందరూ పరమ పదము చేరుకోవడము,[[ భీష్ము]]ని నిర్యాణము, [[శ్రీ కృష్ణ భగవానుని]] [[ద్వారకా]] ప్రయాణము, [[ద్వారక]] లో వారు ప్రవేశించడము, [[పరిక్షిత్తు]] జననము,[[ దృతరాష్ట్రుడు]] అడవులకి వెళ్ళడము, శ్రీ కృష్ణ నిర్యాణము,[[ పాండవులు]] రాజ్యాన్ని వదిలి వెళ్ళడము,[[ పరిక్షిత్తు ]]మరియు [[కలి]] సంవాదము, [[పరిక్షిత్తు]] [[కలి పురుషుడుని ]] దండించడము, దయచూపడము, [[పరిక్షిత్తు]] కి బ్రాహ్మణ బాలుడు శాపాన్ని ఒసగడము, [[శుకదేవ మహర్షి]] ఆగమనము,[[ పరిక్షిత్తు]] వారిని ప్రశ్నలు అడగటము అనే వివరములు ఈ ప్రధమ స్కంధములో గలవు. <br> {{భాగవతము స్కందములు}} [[Category:భాగవతము]] User:Chavakiran 866 18515 2006-01-15T11:18:20Z Chavakiran 19 http://www.oremuna.com http://flickr.com/photos/chavakiran contains photos taken by me..If you want to see some of the photos from there upload and then let me know about it. My Sandbod is [http://te.wikipedia.org/wiki/User:Chavakiran:SandBox] '''''Vison:''''' ''Of Every telugu Village and Town Of Every telugu in history Of Every bird, animal, tree of telugu country Of Every tale transmitted to telugu kid. Let there be an entry in telugu wiki. Join Hands to make this become true.'' It came just like that when I looked at the telugu wiki progress. Taken much more time to translate this, but not satisfied. I want both english and telugu of these versions go together, or a better translation of above lines. :) Any how here are my attempts. ==1== ధరితిలోని ప్రతి తెలుగు వాడ గురించి చరితలోని ప్రతి తెలుగు వాడి గురించి ధరణిపైనున్న ప్రతి పశుపక్షి వృక్షముల గురించి మరుగుకాని మేటి తెలుగు కథల గురించీ చరణమైనా వ్రాద్దాం తెలుగు వికీ పై కరములు కలపుదాం, కల నిజం చేద్దాం. ==2== ప్రతి తెలుగు పల్లె గురించీ ప్రతి తెలుగు పట్నం గురించీ ప్రతి తెలుగు నగరం గురించీ ప్రతి తెగువ గల తెలుగు వాని గురించీ చరిత్రలోని ప్రతి తెలుగువాని గురించీ ధరితిలోని ప్రతి తెలుగు పశు పక్షి జంతువుల గురించీ ప్రతి తెలుగు తాతయ్య, నానమ్మల కథల గురించీ ప్రతి తెలుగు గాథ గురించీ ఓ తెలుగు వికీ కాగితాన్ని ఉంచుదాం రండి, చేతులు కలపండి కలను నిజం చేసుకుందాం మచ్చుకి 867 5086 2005-05-11T03:49:49Z వైఙాసత్య 58 ఉదాహరణకు, రుచి చూడటానికి, సేంపిలుకి అని అర్దాలు చెప్పుకొనవచ్చు ఏకవింశతి అవతారములు 868 14595 2005-11-19T07:33:59Z వైఙాసత్య 58 #[[బ్రహ్మ అవతారము]] #[[వరాహ అవతారము]] #[[నర నారాయణ అవతారము]] #[[కపిల అవతారము]] #[[దత్తాత్రేయ అవతారము]] #[[సుయజ్ఞ అవతారము]] #[[ఋషభ అవతారము]] #[[పృధు అవతారము]] #[[నారద అవతారము]] #[[మత్స్య అవతారము]] #[[కూర్మ అవతారము]] #[[ధన్వంతరీ అవతారము]] #[[మోహినీ అవతారము]] #[[నృసింహ అవతారము]] #[[వామన అవతారము]] #[[పరశు రామ అవతారము]] #[[వ్యాసభగవానుని అవతారము]] #[[రామ అవతారము]] #[[కృష్ణ అవతారము]] #[[బలరామ అవతారము]] #[[బుద్ధ అవతారము]] ద్వాదశ స్కంధము 869 8122 2005-08-10T08:17:06Z 207.46.50.75 ద్వాదశ స్కంధము చివరి స్కంధము, కాని ఇక్కడ మంచి ఇంటరెష్టింగ్ పాయింట్లు ఉన్నాయి. [[శుకయోగి]] [[పరిక్షిత్తు]]నకు భావికాలగతులను చెప్పుట, యుగధర్మ ప్రాకృతాది ప్రళయచతుష్టయ వివేచనము, [[పరిక్షిత్తు]] మృతిచెందుట,[[ జనమేజయుడు]] [[సర్ప యాగము]] చేయుట, వేద వ్యాసుడు [[పురాణములు]],[[ వేదములు]] ప్రచారము చేయుట,[[ మార్కండేయోపఖ్యానము]], చైత్రాది మాసంబుల సంచెరించెడు ద్వాదశాదిత్యుల క్రమంము తెలుపుట తో [[భాగవతము]] ముగుస్తుంది. బృహద్రధుడు అనే రాజుకు పురంజయుడు పుడతాడు. అతనికి శునకుడనే అమాత్యుడుంటారు. అతడు పురంజయుని సంహరించి తానే గద్దెనెక్కి రాజ్యం పరిపాలిస్తుంటాడు. అతనికి కొంతకాలానికి ఒక కొడుకు పుడతాడు. వాడికి ప్రద్యోతుడని పేరు పెట్టి రాజ్యం కట్టబెడతాడు. ప్రద్యోతునికి విశాఖరూపుడు, అతనికి నందివర్దనుడు పుడతాడు. ఈ రాజు లైదుగురు నూటముప్పైయ్యెనిమిది సంవత్సరాలు భూమిని పరిపాలించి వృద్ది చెందుతారు. ఆ తరువాత [[శిశునాగుడు]] అనే రాజు జన్మిస్తాడు. అతనికి కాకవర్ణుడు కొడుకవుతాడు. ఆ కాకవర్ణుని కొడుకు క్షేమవర్ణుడు. క్షేమవర్ణ మహారాజుకు క్షేత్రఙ్నుడు పుత్రుడు. అతనికి విధిసారుడు, అతనికి [[అజాతశత్రువు]], అతనికి దర్బకుడు, అతనికి అజయుడు, అతనికి నందివర్దనుడు, అతనికి మహానంది ఉదయిస్తారు. శిశునాగులు అన్న పేరుతో ప్రసిద్దులయిన యీ పదిమంది మహారాజులు కలికాలంలో మూడు వందల అరవైయేళ్ళు అవిచ్చిన్నంగా అవనీ పాలన చేస్తారు. ఆ పిమ్మట మహానందికి శూద్రవనిత కడుపున [[మహాపద్ముడు ]] పుడతాడు. అతడు మహాబలవంతు డవుతాడు. అయినప్పటికీ, అతనితో క్షత్రియ వంశం అంతరించిపోతుంది. ఆ సమయంలో రాజులు శూద్రప్రాయులైపోతారు;ధర్మహీనులైపోతారు. మహాపద్మునికి సుమాల్యుడు మొదలైన తనయులు ఎనమండుగురు కలుగుతారు. వంద సంవత్సరాల పాటు వారి పరిపలన సాగుతుంది. ఆ పిమ్మట కార్ముకుడు మొదలయిన రాజులు తొమ్మండుగురు పుడతారు. వారికి నవనందు లని వ్యవహారము. ఆ నవనందులకు ఒక అవనీసుర శ్రేష్టుడు అంతరింపజేస్తాడు. నందులు లేకపోవడంచేత కొంతకాలంపాటు మౌర్యులు పరిపాలన చేస్తారు. ముందు చెప్పిన అవనీసురశ్రేష్టుడు చంద్రగుప్తునికి అభిషేకం చేసి రాజ్యాన్ని అప్పగిస్తాడు. ఆ [[చంద్రగుప్తునికి]] వారిసారుడు ఆవిర్బవిస్తాడు. క్రమంగా వారిసారుని కొడుకు [[అశోకవర్దనుడు]], అతని తనయుడు సుయశస్సు, వాని సుతుడు సంయుతుడు, అతని నందనుడు శాలిశూకుడు, వాని పుత్రుడు సోమశర్ముడు, వాని తనూభవుడు శతధన్వుడు, వాని కొమరుడు బృహద్రథుడు వరుసగా రాజు లవుతారు. మౌర్యునితో కలసి ఆ పదిమంది రాజులు మొత్తం మేద నూటముప్పయ్యేడు సంవత్సరాలు నిరాఘాటంగా రాజ్యపాలన చేస్తారు. ఆ సమయములొ బృహద్రథుని సైన్యాధినేత శుంగవంశజుడయిన పుష్యమిత్రుడు అతనిని చంపి రాజ్యాన్ని అపహరిస్తాడు. అతనికి అగ్నిమిత్రుడు పుట్టి రాజవుతాడు, అతని తరువాత సుజ్యేష్టుడు, వసుమిత్రుడు, భద్రకుడు, పుళిందుడు, ఘోషుడు, వజ్రమిత్రుడు, భాగవతుడు, దేవభూతి వరసగా తమ తండ్రినుంచి సంక్రమించిన రాజ్యాన్ని తాము గ్రహించి పరిపాలిస్తారు. పైని చెప్పిన పదిమంది శుంగులు నూటపన్నెండు సంవత్సరాలు రాచరికం నిలుపుకుంటారు. శుంగవంశజులలో చివరివా డయిన దేవభూతిని కణ్వమంత్రి అయిన వసుదేవుడు వధించి తానే రాజ్యాధిపతి అవుతాడు. అతనికి భూమిత్రుడనే పుత్రుడు కలుగుతాడు. ఆ మహానుభావునికి నారాయణుడనే కొడుకుపుడతాడు. కణ్వ వంశస్తులు మొత్తంమీద మూడువందల నలభైఅయిదు సంవత్సరాలు ప్రభువులై పరిపాలన చేస్తారు. అటుపిమ్మటి విషయం విను. కణ్వ వంశంలో సుశర్ముడనే రాజు పుడతాడు. కాని, అతనికి బృత్యుడయిన [[ఆంధ్రజాతీయుడు]] [[వృషలుడ]]నేవాడు అతనిని వధిస్తాడు. అధర్మ మార్గంలో సంచరిస్తూ ఆ రాజ్యాన్ని అవక్రవిక్రమంతో పరిపాలిస్తాడు. అతని తరువాత అతని తమ్ముడు కృష్ణుడు రాజవుతాడు. ఆ తరువాత శామ్తకర్ణుడు, పౌర్ణమానుడు, లంబోదరుడు, శిబిలకుడు, మేఘస్వాతి, దండమానుడు, హాలేయుడైన అరిష్టకర్మ, తిలకుడు, పురీష సేతుడు, సునందనుడు, వృకుడు, జటావుడు, శివస్వాతి, అరిందముడు, గోమతి, పురీమంతుడు, దేవశీర్షుడు, శివస్కందుడు, యఙ్నశీలుడు, శ్రుతస్కందుడు, యఙ్నశత్రుడు, విజయుడు, చంద్రబీజుడు, సులోమధి అనే రాజులు పైతృకంగా వచ్చిన రాజ్యసంపదను క్రమంగా అనుభవిస్తారు. వారందరూ పరిపాలించిన కాలం నాలుగు వందలయేభై ఆరు సంవత్సరాలు. ఆ తరువాత నాభీరవంశంజులేడుగురు, గర్దభవంశజులు పదిమంది, కంకవంశజులు పదహారుగురు భూభారాన్ని ధరించి పరిపాలిస్తారు. ఆ తరువాత ఎనిమిది మంది [[యవనులు]], పదునలుగురు [[బర్బరులు]] ప్రభువులవుతారు. ఆ పిమ్మట[[ గురుండులు]] పదముగ్గురు, మౌనులు పదకొండుమంది గర్వంతో కన్నూ మిన్నూ కానకుండా పందొమ్మిదివందల తొమ్మిది సంవత్సరాలు పరిపాలన సాగిస్తారు. ఆ పిమ్మట మౌనవంశంలో పుట్టిన పదకొండుమంది మూడు వందల సంవత్సరాల పాటు మత్సరగ్రస్తులై పరిపాలన సాగిస్తారు. అదే సమయంలో కైలికిలులు అనే యవనులు అవనీపాలకులవుతారు. ఆ తరువాత భూతనందుడు, నవభంగిరుడు, శిశునందుడు, అతని తమ్ముడయిన యశోనందుడు, ప్రవీరకుడు అనేవారు వీరులై నూటారు సంవత్సరాలు పాలకు లవుతారు. ఆ రాజులకు పదముగ్గురు కొడుకులు పుడతారు. వారిలో ఆరుగురు బాహ్లికదేశానికి అధిపతులవుతారు. మిగిలిన యేడుగురు కోసలదేశానికి అధిపతులవుతారు. అప్పుడు వైడూర్యపతులు నిషధదేశానికి అదీశ్వరు లవుతారు. పురంజయుడు మగధదేశప్రభువుగా ప్రభవిస్తాఉ. పుళిందులూ, యుదువంశస్థులూ, మద్రదేశీయులూ అయిన హీనజాతి జనులు బ్రహ్మ ఙ్నానహీనులూ, హరిభక్తివిహీనులూ కాగా వారికి ధర్మాన్ని ఉపదేశించి నారాయణుని పట్ల భక్తి తాత్పర్యం కలుగజేస్తాడు. శక్తి శౌర్యసమన్వితు లయిన క్షత్రియుల నుంచి ప్రయోగ వరకు గల భూమిని పరిపాలిస్తాడు. శూద్ర ప్రాయులైన రాజులు, వ్రాత్యులు[[ నాస్తికులు]] అయిన బ్రాహ్మణులు సౌరాష్ట్రమూ, అవంతీ, అభీరమూ, అర్బుదమూ, మాళవమూ అనే దేశాలకు అధిపతు లవుతారు. [[సింధు]]తీరంలోనూ, చంద్రభగ పరిసరాలలోనూ, [[కాశ్మీర]]దేశంలోనూ [[మ్లేచ్చాకారు]] లయిన రాజులు పరిపాలన చేస్తారు. వారికి తెలివితేటలుండవు; ధర్మమూ, సత్యమూ, దయాఉండవు. క్రోధమాత్సర్యాలతో పెచ్చరిల్లి స్త్రీలనూ, బాలకులనూ, గోవులనూ, బ్రాహ్మణులనూ వధించడానికి వెనుదీయరు. పరధనాసక్తి అల్పాయువులూ, అల్పబలులూ అవుతారు. శ్రీ విష్ణు పాదపద్మమకరందంలోని రుచి వారికి తెలియదు. ఒకరి పట్ల ఒకరు వైరం పెంచుకొని యుద్దాలకు సిద్దపడి ప్రాణాలు కోల్పోతారు. ఆ సమయంలో ప్రజలు కూడా వారి వేషభాషలనూ, శీలవృత్తులనూ అనుసరిస్తారు. {{భాగవతము స్కందములు}} [[Category:భాగవతము]] బలరామ అవతారము 870 8340 2005-08-11T06:29:23Z వైఙాసత్య 58 బలరాములు వారు, వీరు స్వయం భగవానుడు అయిన శ్రీకృష్ణుల వారికి సోదరులగా జన్మించిన [[అంశావతారము]]. వీరి ఆయుధము [[హలము ]] , [[నాగలి]]. వీరు గొప్ప వీరులు, దయామయులు, కృష్ణుని అన్ని వేళలా తోడు గా ఉన్నవారు. వీరి భార్య [[రేణుక]]. ఒకసారి కోపం వచ్చి యమునా నది దిశ మార్చినారు, మరొకసారి [[హస్తినాపురాన్నే]] నేటి [[డిల్లీ]] తన హలాయుధంతో [[యమున]]లో కలప ఉద్యుక్తులయినారు. వీరు కురుక్షేత్ర యుద్దమప్పుడు శాంతి కాముకులై తీర్థ యాత్రలు చేసినారు. అప్పుడు దర్శించిన ప్రదేశాలలో [[తిరుమల]] కూడా ఉన్నది. {{దశావతారములు}} నరసింహ అవతారము 871 27421 2006-06-26T03:43:03Z వైఙాసత్య 58 నృసింహ అవతారము, నరసింహ అవతారము కు తరలించబడింది: ప్రాచుర్యమైన పేరు నరసింహావతారము:- ఇది హిరణ్యకశిపుని చంపిన అవతారము. [[అహోబిలం]] లో వెలసిన స్వామి, తెలుగు వారి ఆరాద్య దైవం. వింత రూపం. సగం మనిషి సగం నృగం. ప్రహ్లాదుడిని వరించిన అవతారం. పరమ దయాళువు ఆది శంకరులు నుండి, అనాదిగా పూజలందుకున్న రూపం {{దశావతారములు}} {{భాగవతంలోని 21 అవతారములు}} [[Category:దశావతారములు]] [[Category:భాగవతంలోని 21 అవతారముల]] బుద్ధ అవతారము 873 15054 2005-11-27T03:36:28Z Chaduvari 97 బుద్దావతారము: వేదాలను పాటించవద్దని చెప్పిన అవతారము, జీవహింస మానమని చెప్పిన అవతారము, భగవంతుని [[శక్తావేశావతారము]] గౌతమ బుద్దుని అవతారము, దశావతారములలో ఒకటి కాదు. బుద్దావతారము క్షణ కాలము మాత్రమే ఉంది. విష్ణు మూర్తి రాక్షసుని చంపడానికి దిగంబర అవతారము ఎత్తుతాడు. అందుకని ఈ అవతారమును పూజించరు. అంతకు ముందరి అవతారమైన కృష్ణావతారమును పుజిస్తారు. కృష్ణార్పణం అంటారు. బుద్దార్పణం అనరు. {{దశావతారములు}} {{భాగవతంలోని ౨౧ అవతారములు}} [[Category:దశావతారములు]] [[Category:భాగవతంలోని ౨౧ అవతారములు]] నర నారాయణ అవతారము 874 5093 2004-12-09T10:54:36Z 61.95.134.10 ఊర్వసి ని సృష్టించిన వారు, అఖండ తపస్సంపన్నులు, ఇప్పటికీ హిమాలయాలలో నివసిస్తున్నవారు కృష్ణ భగవానుడు 875 19860 2006-02-12T16:12:09Z వైఙాసత్య 58 +cat శ్రీకృష్ణుడు దేవాదిదేవుడు, సర్వకారణకారణుడు. [[భగవద్గీత]] లోకానికి చెప్పినవారు. కురుక్షేత్రాన్ని నడిపించిన వారు. గోపాలుడు, కంసహరి, అరి సంహారి, మధురానివాసి, ద్వారకావాసి, భూబార నివారకుడు. [[Category:హిందూ దేవుళ్లు]] Help:Contents 876 22203 2006-04-12T06:40:36Z శివ కుమార్ 348 /* వికీపీడియాని ఉపయోగించడం */ [[Wikipedia]], ప్రపంచం మొత్తం నుండి వివిధ వ్యక్తుల సమిష్టి కృషితో రూపొందింపబడిన ఒక ఉచిత [[విజ్ఞాన సర్వస్వము]]. ఈ సైటు ని చదవడానికి, మార్పులు-చేర్పులు చేయడానికి తద్వారా మీరు కూడా ఈ బృహత్కార్యములో పాల్గొనడానికి క్రింది వ్యాసాలు సమాచారమునందించి మార్గదర్శకముగా నిలుస్తాయి. [[Wikipedia:సోదర ప్రాజెక్టులు|సోదర ప్రాజెక్టులకు]] కూడా సంబంధించిన సహాయము కొఱకు '''[[m:సహాయము:విషయసూచిక | వికీపీడియా వినియోగదారుల మార్గదర్శిని]]''' ని చూడండి. ===[[Wikipedia:తెలుగులో రచనలు చెయ్యడం|తెలుగులో రచనలు చెయ్యడం]] ఎలా? === ===[[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తెలుగు వికీపీడియాలో తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] === === ఎలా చేయడము === ''[[Wikipedia:ఎలాచేయడం| వికీపీడియా ఎలాచేయడం]]''. కూడా చూడండి. === వికీపీడియాని ఉపయోగించడం === * [[Wikipedia:శోధించడం|వికీపీడియా ని శోధించడం]] ఎలా * [[Wikipedia:వికీపీడియా ని దిగుమతి చేసుకోవడం ఎలా|వికీపీడియా ని దిగుమతి చేసుకోవడం]] ఎలా * [[Wikipedia:వికీపీడియా లో ఒక వ్యాసాన్ని వెతకడం ఎలా|వికీపీడియా లో ఒక వ్యాసాన్ని వెతకడం]] ఎలా * [[Wikipedia:చర్చ పేజీలను ఉపయోగించడం ఎలా|చర్చ పేజీలను ఉపయోగించడం]] ఎలా * [[Wikipedia:ఇటీవలి మార్పులు పేజీని ఉపయోగించడం ఎలా|ఇటీవలి మార్పులు పేజీని ఉపయోగించడం]] ఎలా * [[Wikipedia:సంబంధిత మార్పులు పేజీ ని ఉపయోగించడం ఎలా|సంబంధిత మార్పులు పేజీ ని ఉపయోగించడం]] ఎలా * [[Wikipedia:"వెళ్లు" మీట (button) ను ఉపయోగించడం ఎలా|"వెళ్లు" మీట (button) ను ఉపయోగించడం]] ఎలా * [[Wikipedia:లాగిన్‌ అవడం ఎలా|లాగిన్‌ అవడం]] ఎలా * [[Wikipedia:అభిరుచులు నిశ్చయించుకోవడం ఎలా|అభిరుచులు నిశ్చయించుకోవడం]] ఎలా * [[Wikipedia:ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు|ఉత్తర ప్రత్యుత్తరముల కొఱకు]] * [[Wikipedia:వికీపీడియా తో పరిశోధన|వికీపీడియా ని ఉపయోగించి పరిశోధన చేయడం]] ఎలా === ఒక వికీపీడియా పేజీ ని మార్పులు చేర్పులు చెయ్యడం === * [[Wikipedia:పాఠం|పాఠం]] * [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలిి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]]. మీ [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో దీనిపై ప్రయోగాలు చెయ్యవచ్చు * [[Help:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి|కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]] * [[Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు|పేజీ కి పేరు ఎలా పెట్టాలి]] * [[Wikipedia:వర్గీకరణ|వర్గాలను ఎలా వాడాలి]] * [[Wikipedia:బొమ్మల పాఠం|బోమ్మలను ఎలా వాడాలి]] ([[Wikipedia:బొమ్మలు వాడే విధానం|బొమ్మలు వాడే విధానం]]) * [[Wikipedia:దారిమార్పు|దారిమార్పు పేజీలను ఎలా వాడాలి]] * [[Wikipedia:పట్టికలను ఎలా వాడాలి|పట్టికలను ఎలా వాడాలి]] * [[Help:మూసలను ఎలా వాడాలి|మూసలను ఎలా వాడాలి]] (ఉన్న [[Wikipedia:మూసలు|మూసలు]]) * వికీపీడియా లోకి [[special:ఎగుమతి|ఎలా ఎగుమతి చెయ్యాలి]] * [[Wikipedia:Boilerplate text|add boilerplate text]] * [[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి|వివిధ నిర్వచనాలుండే విషయానికి పేజీ (లు) ఎలా ప్రారంభించాలి]] * [[Wikipedia:పేజీలను విలీనం చెయ్యడం, తరలించడం|పేజీలను విలీనం చెయ్యడం, తరలించడం ఎలా]] * [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|పేజీలను/బొమ్మలను/వర్గాలను ఎలా తొలగించాలి]] * [[Wikipedia:భాషాంతర లింకులు|వివిధ భాషల్లో ఉన్న వికీపీడీయా వ్యాసాలకు లింకులు ఎలా పెట్టాలి]] * [[Wikipedia:సోదర ప్రాజెక్టులకు లింకులు|సోదర ప్రాజెక్టులకు లింకులు ఎలా ఇవ్వాలి]] * [[Wikipedia:పేజీ ని పూర్వపు కూర్పుకు ఎలా తీసుకు వెళ్ళాలి|పేజీ ని పూర్వపు కూర్పుకు ఎలా తీసుకు వెళ్ళాలి]] * [[Wikipedia:వ్యాస పరిమాణం|మీరు దిద్దలేనంత పెద్ద వ్యాసాన్ని ఎలా దిద్దాలి]] * [[Wikipedia:Text editor support|బయటి ఎడిటరు తొ ఎలా దిద్దుబాట్లు చెయ్యాలి]] * [[Help:గణిత సూత్రాలు|గణిత సూత్రాలను TeX సాయంతో ఎలా దిద్దాలి]] * [[Wikipedia:గ్రాఫిక్సు పాఠాలు|గ్రాఫిక్కు పేజీలు ఎలా తయారు చెయ్యాలి]] * [[Wikipedia:సంరక్షణ విధానం|పేజీలను సంరక్షించడం/వదిలెయ్యడం ఎలా]] ([[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులు]] మాత్రమే) == సమర్పకులకు సమాచారం మరియు వనరులు == * [[:Category:వికీపీడియా]] * [[:Category:Wikipedia resources for researchers]] * [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] * [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|సమర్పకులకు విధానాలూ మార్గదర్శకాలు]] * [[Wikipedia:Glossary|వికీపీడియా లో వాడే పదాల కోశం]] * [[Wikipedia:Style and How-to Directory|Style and How-to Directory]] * సహాయ వ్యాసాల పూర్తి జాబితా కొరకు [[Wikipedia:HOWTOs|Wikipedia's How to]] * [[Wikipedia:గొప్ప వ్యాసం ఎలా రాయాలి|ఒక గొప్ప వ్యాసం ఎలా రాయాలి]] * [[Wikipedia:సార్వజనీన వనరులు|సార్వజనీన వనరులు]] * [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్‌]] * [[Wikipedia:పరాయి భాషలో వ్యాసాలు రాయడం|పరాయి భాషలో వ్యాసాలు రాయడం]] * [[Wikipedia:WikiProject|వికీప్రాజెక్టులు]] * [[Wikipedia:వివాద పరిష్కారం|వివాద పరిష్కారం]] == ప్రశ్నలు అడగడం == * కొత్త వారికి వికీపీడియా గురించిన [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] * [[Wikipedia:సాధారణ ఫిర్యాదులు|సాధారణ ఫిర్యాదులు]] * సాంకేతిక, విధాన సంబంధ విషయాల కొరకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] * ఏదైనా వ్యాసం కొరకు [[Wikipedia:సంప్రదింపుల కేంద్రం|సంప్రదింపుల కేంద్రం]] లో అడగండి. ఇంకా [[Wikipedia:కోరుచున్న వ్యాసములు|కోరుచున్న వ్యాసములు]] చూడండి. == ఒకరినొకరు తెలుసుకోవడం == * [[Wikipedia:మమ్మల్ని కలవండి|మమ్మల్ని కలవండి]] * [[Wikipedia:మెయిలింగు జాబితాలు|మెయిలింగు జాబితాలు]] * [[Wikipedia:IRC channels|IRC సాయంతో ఇతర సభ్యులతో బాతాఖానీ]] * [[Wikipedia:తప్పుల నివేదిక|తప్పుల నివేదికలు, వ్యాసానికై వినతులు]] * [[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియనులు]] * [[meta:Main Page|Meta Wikipedia]] - వికీపీడియా కు సంబంధించిన చర్చలకు, వ్యాసాలకు ఇక్కడ చూడండి. * [[Wikipedia:Contingency Page For When The Main Wikipedia Server Is Down|ప్రధాన సర్వరు చెడిపోయినపుడు ఆపత్కాలపు పేజీ]] ==మీడియావికీ== * [[Mediawiki]] సాఫ్ట్‌వేర్‌ ను తమ కంప్యూటర్లలో పెట్టుకున్న వారి కొరకు [[m:Help:Contents|MediaWiki User's Guide]] (వేరే సైటుకు పోతుంది). <!--{{hc}}--> [[Category:వికీపీడియా సహాయం|*]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1605;&#1587;&#1575;&#1593;&#1583;&#1577;]] [[ay:Help:Contents]] [[ca:Viquipèdia:Ajuda]] [[cs:Wikipedie:N%C3%A1pov%C4%9Bda]] [[cy:Wicipedia:Help]] [[da:Wikipedia:Hjælp]] [[de:Wikipedia:Hilfe]] [[el:&#914;&#953;&#954;&#953;&#960;&#945;&#943;&#948;&#949;&#953;&#945;:&#914;&#959;&#942;&#952;&#949;&#953;&#945;]] [[Wikipedia:Help]] [[es:Wikipedia:Ayuda]] [[eo:Vikipedio:Helpo]] [[fr:Wikipédia:Aide]] [[gl:Wikipedia:Axuda]] [[gn:Help:Contents]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#46020;&#50880;&#47568;]] [[hi:&#2357;&#2367;&#2325;&#2367;&#2346;&#2368;&#2337;&#2367;&#2351;&#2366;:&#2360;&#2361;&#2366;&#2351;&#2340;&#2366;]] [[hr:Wikipedia:Pomoć]] [[it:Aiuto:Aiuto]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1506;&#1494;&#1512;&#1492;]] [[ka:Wikipedia:&#4307;&#4304;&#4334;&#4315;&#4304;&#4320;&#4308;&#4305;&#4304;]] [[lb:Hëllef:Hëllef]] [[nl:Wikipedia:Help]] [[ja:Wikipedia:&#12504;&#12523;&#12503;]] [[no:Wikipedia:Hjelp]] [[pl:Wikipedia:Pomoc]] [[pt:Wikipedia:Ajuda]] [[ro:Wikipedia:Ajutor]] [[qu:Help:Contents]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1057;&#1087;&#1088;&#1072;&#1074;&#1082;&#1072;]] [[simple:Wikipedia:Help]] [[sk:Wikipédia:Pomoc]] [[sl:Wikipedija:Pomo&#269;]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1055;&#1086;&#1084;&#1086;&#1115;]] [[fi:Wikipedia:Ohje]] [[sv:Wikipedia:Hjälp]] [[tr:Wikipedia:Yard%C4%B1m]] [[uk:&#1042;&#1110;&#1082;&#1110;&#1087;&#1077;&#1076;&#1110;&#1103;:&#1044;&#1086;&#1074;&#1110;&#1076;&#1082;&#1072; (&#1087;&#1088;&#1086;&#1077;&#1082;&#1090;)]] [[vi:Help:M&#7909;c l&#7909;c]] [[zh:Help:目录]] MediaWiki:Monobook.css 877 22220 2006-04-13T07:50:02Z Mpradeep 50 /* Notice to Administrators! Any changes to Monobook.css or Common.css should be first proposed to [[Wikipedia:Village Pump]]. Furthermore, changes should be made in [[MediaWiki:Common.css]] rather than this page, unless there is no effect in [[MediaWiki:Common.css]]. Testing can be done on your own user Monobook.css. Thank you. */ /*<pre><nowiki>*/ /* Donations link to be uncommented during fundraising drives */ #siteNotice { margin-top:5px; padding-left: 4px; font-style: italic; text-align: center; } /* #fundraising { text-align: center; border: 1px solid gray; padding: 5px; } */ /****************************/ /* BEGIN LIGHT BLUE SECTION */ /****************************/ /* Make all non-namespace pages have a light blue content area. This is done by setting the background color for all #content areas to light blue and then overriding it for any #content enclosed in a .ns-0 (main namespace). I then do the same for the "tab" background colors. --Lupo */ #content { background: #F8FCFF; /* a light blue */ } #content div.thumb { border-color: #F8FCFF; } .ns-0 * #content { background: white; } #mytabs li { background: #F8FCFF; } .ns-0 * #mytabs li { background: white; } #mytabs li a { background-color: #F8FCFF; } .ns-0 * #mytabs li a { background-color: white; } #p-cactions li a, #p-cactions li a:hover, #p-cactions li.selected a { background-color: #F8FCFF; } .ns-0 * #p-cactions li a { background-color: #fbfbfb; } .ns-0 * #p-cactions li.selected a, .ns-0 * #p-cactions li a:hover { background-color: white; } .ns-0 * #content div.thumb { border-color: white; } /**************************/ /* END LIGHT BLUE SECTION */ /**************************/ /* Display "From Wikipedia, the free encyclopedia" */ #siteSub { display: inline; font-size: 92%; font-weight: normal; } #bodyContent #siteSub a { color: #000; text-decoration: none; background-color: transparent; background-image: none; padding-right: 0; } /* Bold 'edit this page' link to encourage newcomers */ #ca-edit a { font-weight: bold !important; } /* Display "User $1, you are already logged in!" ([[MediaWiki:Alreadyloggedin]]) in red and bold */ div.alreadyloggedin { color: red; font-weight: bold; } @media print { /* Do not print edit link in templates using Template:Ed Do not print certain classes that shouldn't appear on paper */ .editlink, .noprint, .metadata, .dablink { display: none } #content { background: #FFFFFF; } /* white background on print */ } /* Accessibility experiment: make diff changes not just colour-based */ .diffchange { font-weight: bold; background-color: inherit; } td.diff-addedline, td.diff-deletedline, td.diff-context { font-size: 85%; color: inherit; } #pt-login { font-weight: bold; font-size: 110%; } form#userlogin { float: left; padding: 1em 1em .7em 1em; background-color: #ffffe6; border: 2px solid #fc6; color: #000; margin-right: 2em; } form#userlogin table { float: left; background-color: #ffffe6; color: #000; } p.error { font-weight: bold; } /* Class styles */ /* .toccolours added here because version in monobook/main.css wasn't being used by the print style */ .toccolours { border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f9f9f9; padding:5px; font-size: 95%; } /* Remove padding from external links displayed without icon */ #bodyContent .plainlinks a {padding: 0 !important} #p-nav h5 { display: none; } .portlet a { text-decoration: none; } .portlet a:hover { text-decoration: underline; } #p-nav .pBody { padding-right: 0; } #p-nav a { display: block; width: 100%; } /* Special characters list below edit window works better without underlining */ #editpage-specialchars a { text-decoration: none; } #editpage-specialchars a:hover { text-decoration: underline; } /* If you don't want to see special characters list at all, put the following line in your User:You/monobook.css file (and remove the slash-asterisk comments) */ /* #editpage-specialchars { display: none; } */ /* Makes the background of a framed image white instead of gray. */ /* Only visible with transparent images. */ /* See #Framed_image_background_color */ div.thumb div a img { background-color:#ffffff; } /* To position the spoken article link at the top of page Commented out while sitenotice present */ #spoken { position: absolute; float: right; text-align: right; font-size: 90%; right: 0; z-index: 1; background: none; border-bottom-style: none; top: -2.2em; display: block !important; } /* try adding here, this had no effect in [[MediaWiki:Common.css]] */ .plainlinksneverexpand a.external.text:after { display: none !important } /* Standard Navigationsleisten, aka box hiding thingy from .de.*/ div.Boxmerge, div.NavFrame { margin: 0px; padding: 2px; border: 1px solid #aaaaaa; text-align: center; border-collapse: collapse; font-size: 95%; } div.Boxmerge div.NavFrame { border-style: none; border-style: hidden; } div.NavFrame + div.NavFrame { border-top-style: none; border-top-style: hidden; } div.NavPic { background-color: #ffffff; margin: 0px; padding: 2px; float: left; } div.NavFrame div.NavHead { height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; background-color: #efefef; position:relative; } div.NavFrame p { font-size: 100%; } div.NavFrame div.NavContent { font-size: 100%; } div.NavFrame div.NavContent p { font-size: 100%; } div.NavEnd { margin: 0px; padding: 0px; line-height: 1px; clear: both; } a.NavToggle { position:absolute; top:0px; right:3px; font-weight:normal; font-size:smaller; } #coordinates { position:absolute; z-index:1; border:none; background:none; right:30px; top:3.7em; float:right; margin:0.0em; padding:0.0em; line-height:1.5em; text-align:right; text-indent:0; font-size:85%; text-transform:none; white-space:nowrap; } /*</nowiki></pre>*/ MediaWiki:Sitenotice 878 9878 2005-08-26T19:21:35Z వైఙాసత్య 58 <center>Not able to view the Telugu script? [[Wikipedia:Setting up your browser for Indic scripts|Click Here]].</Center> Wikipedia:Setting up your browser for Indic scripts 879 21557 2006-04-04T01:21:16Z 59.93.74.168 == Who should read this? == If you are unable to view or edit [[:en:Telugu language|Telugu]] text on [[:en:Wikipedia|Wikipedia]], this page is for you. This page contains instructions for setting up your [[:en:Web Browser|web browser]], [[:en:Typeface|fonts]] and [[:en:Computer Keyboard|keyboard]] for Telugu on common [[:en:Operating system|operating systems]]. These instructions also apply to setting up your [[:en:Personal_Computer|machine]] for any [[:en:Website|website]] with [[:en:Unicode|Unicode]] Telugu content. == Configuring your system for Telugu == While most newer versions of [[:en:Microsoft Windows|Microsoft Windows]] and [[:en:GNU/Linux|GNU/Linux]] distributions have basic support for viewing and editing [[:en:Telugu|Telugu]] in [[:en:Unicode|Unicode]], they still need need some configuration to get Telugu working. There are three components critical for browsing Telugu unicode web pages: [[:en:Typeface|Font]], [[:en:Web Browser|Web Browser]] and [[:en:Computer Keyboard|Keyboard]]. After setting up a font and web browser, you will be able to read the articles on the Wikipedia. If you need to search, edit articles or participate in the discussion, you will need to setup your keyboard to input Telugu text. Follow the insturctions for your operating system to setup these components. ==What is your Operating System?== '''''[[Wikipedia:Configuring on Windows 98 |Windows 98]]<br> [[Wikipedia:configuring on Windows 2000 | Windows 2000]] <br> [[Wikipedia:Configuring on Linux | GNU/Linux or Linux]]<br> [[Wikipedia:Configuring on Windows XP | Windows XP ]] <br> [[Wikipedia:Configuring on Windows Server 2003 | Windows Server 2003]] <br> [[Wikipedia:Configuring on Mac | Mac]]''''' ---- == External Links == * [http://www.bhashaindia.com/Developers/indianlang/indicscript/oslevel.aspx How to enable Indian Language Support at OS level?] - has detailed (with screenshots) instructions on enabling Indian language support in Windows 2000 and Windows XP. * Since [http://www.bhashaindia.com/Downloads/downloads.aspx Microsoft's Indic IME] currently has no support for Telugu transliteration (RTS), Windows users can use [http://www.aksharamala.com/ Aksharamala] instead. The following apps which feature a built-in RTS Layout can also be used in which case you will have to cut-and-paste transliterated text from the program: ** [http://www.yudit.org Yudit] ** [http://geocities.com/vnagarjuna/padma.html Padma] ** [http://www.sirigina.com/telugulipi/ Telugu Lipi] ** [http://www.uni-hamburg.de/Wiss/FB/10/IndienS/Kniprath/ElmarsIndic.htm Elmar's Indic] * [http://telugu.sarovar.org GNU/Linux Telugu Localization Effort] - has information on setting up Telugu support for GNU/Linux. * [http://kn.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Kannada_Support Setting up your browser for Kannada support] - an article from Kannada Wikipedia on enabling Kannada support on browsers. * [http://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts Setting up your browser for Hindi support] - an article from Hindi Wikipedia on enabling Hindi support on browsers. * [http://www.unicode.org/help/display_problems.html Display Problems] - information on Unicode site about viewing Unicode text. * [http://www.indlinux.org/wiki IndLinux Wiki] ** [http://indlinux.org/wiki/index.php/TamingTheDragon Taming the Dragon] - has updates on Indian language support in Mozilla and Mozilla binaries with Indian language support ** [http://www.indlinux.org/wiki/index.php/IiimfHowto IIIMF Howto] - has information on setting up IIIMF input method. ** [http://www.indlinux.org/wiki/index.php/FontInstallation Font Installation Howto] ** [http://www.indlinux.org/wiki/index.php/KeyboardSwitchingInXserver Keyboard Switching in X Server Howto] ** [http://www.indlinux.org/wiki/index.php/KeyboardLayoutSwitching Keyboard Layout Switching in GNOME and KDE Howto] ** [http://www.indlinux.org/doc/inscripthindi.html Inscript Hindi Keymap Howto] - has information on learning the Inscript Hindi keyboard layout. * [http://www.baraha.com/ Baraha] - is a free word processing application for creating documents in Indian languages. * [http://www.aksharamala.com/ Aksharamala] has a free edition for personal use * [http://telugutoolbar.mozdev.org Telugutoolbar] is a free plugin for Firefox browser to type in WYSIWYG fashion. * [http://www.ildc.in/telugu/tindex.aspx IT Dept's free Telugu Software] [[Category:వికీపీడియా సహాయం|Telugu Script display]] Wikipedia talk:Setting up your browser for Indic scripts 880 11215 2005-09-14T15:00:55Z Chaduvari 97 /* Please active this page */ == TODO == * Sections for Windows 2000 and older version * Inscript -> KDE is different for different versions of KDE I think * A complete section on how to *use* Telugu support the computer explain the keyboard layouts mainly. * Easy way of installing IIIM on various distros should be explained * External Links section should have more references == Why Telugu font size is too small == I am able to see Telugu fonts but the size is too small to read. It is almost impossible to figure out the letters. What should I do to correct this. I noticed this in IE and Firefox. (Well, please do not suggest to increase the font size in browser) deenini sari cheyaTaaniki edayinaa maargam undaa? alaagE TelugulO raayataaniki nEnu keyboard ni elaa set chEsukovaali? :Try using Gautami font (may be you should be using pothana font) for more details regarding this see [http://www.sahiti.org/blogs/trackback/Murali/Weblog/telugu_unicode_on_windows_2000 here] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:01, 13 August 2005 (UTC) == Setting Keyboard for typing telugu == For instructions for Setting keyboard (inscript layout) click [http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts#Keyboard_2 here]. About the font thanks for the observation. I realise that telugu font is smaller when compared to other Indian language fonts on wikipedia. I dont know how to adjust this. While I figure it out, I am sorry to say that you might have work by increasing font size in browser. If you have figured it out how to fix this, let me know. Welcome to Telugu Wikipedia and have fun and create an account for yourself. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:07, 29 జూలై 2005 (UTC) == దుశ్చర్య == ఇది చాలా ముఖ్యమైన పేజీ. ఒక గంట క్రితం 220.226.53.12 IP అడ్రసు నుండి ఒకరు ఈ పేజీలో అవాంఛనీయమైన మార్పులు చేసారు. ఇది దుశ్చర్య కిందకు వస్తుంది. ఇటువంటి పనులు మళ్ళీ చేయవద్దని సదరు సభ్యునికి సూచిస్తున్నాం. పేజీని తిరిగి పూర్వపు కూర్పుకు స్థాపించాము. మీరు ప్రయోగాలు చెయ్యదలస్తే, లాగిన్‌ అయి మీ ప్రయోగశాలలో కావలసినన్ని ప్రయోగాలు చేసుకోవచ్చు.--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:17, 3 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == Please active this page == There are lot of outside websites which link to this page. So please put a redirect link here to go to original , moved page. Thanks, :I am sorry that I didnot quite understand what you are trying to say. Can you eloberate. (did you mean to say.. :* redirect this talk page to article page OR :* redirect "Wikipedia:Setting up your browser for Indic scripts" to previous "వికిపీడియా:Setting up your browser for Indic scripts" :--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:27, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :Yes, it isn't clear. As I saw it, the content looks to be on the right page. I think, I too didnt understand the issue corectly.--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 15:00, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) నిఘంటువు 881 21585 2006-04-04T12:16:53Z Sumanthk 240 నిఘంటువు అనగా ఆక్షర క్రమములో పదములు, వాటి అర్థములు కలిగిన పుస్తకము. తెలుగు భాష యందు [[చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్ ]]రచించిన నిఘంటువు ప్రఖ్యాతి గాంచినది. == On-line [[నిఘంటువు]] == [http://www.iiit.net IIIT] [[హైదరాబాదు]] [http://www.iiit.net/ltrc/index.html Language Technologies Research Centre] వారి web-siteలో [http://www.iiit.net/ltrc/Dictionaries/Dict_Frame.html వివిధమైన ఉచిత నిఘంటువులు] కలవు . [[ఆంగ్లం]] నుండి [[తెలుగు]]కు, [[కన్నడ]] [[మరాఠి]] మరియు [[బెంగాలి]] నుండి [[హింది]]కు, మరియు ఇంకా ఎన్నో భారతదేశభాషల నుండి వివిధమైన భాషలకు తర్జుమా చేయుటకు నిఘంటువులు ఉన్నవి. అవికాక ఇంకా ఇతర చోట్ల లభ్యమయ్యే ఆంగ్లం-తెలుగు నిఘంటువుల జాబితా: * [http://www.iiit.net/ltrc/Dictionaries/Dict_Frame.html వివిధమైన ఉచిత నిఘంటువులు] * [http://www.sahiti.org/dict/index.jsp సాహితి ఆన్ లైన్ నిఘంటువు ] * [http://www.aksharamala.com/telugu/e2t/ అక్షర మాల నిఘంటువు ] తెలుగు-ఆంగ్లం నిఘంటువులు: * [http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/brown/ బ్రౌన్ నిఘంటువు] User talk:వెంకట రమణ 882 12542 2005-10-08T18:56:19Z వెంకట రమణ 24 Welcome once again UVRAMANA. Happy eiditing. పరీక్ష *** --[[User:వెంకట రమణ|రమణ]] User:వెంకట రమణ 883 20446 2006-02-24T20:16:04Z వెంకట రమణ 24 పేరు: '''ఉప్పల వెంకట రమణ.''' వృత్తి: ''సాఫ్ట్ వేర్ ఇంజనీర్'' సొంత ఊరు: [[ప్రకాశం]] జిల్లా, [[నాగులుప్పలపాడు]] మండలానికి చెందిన [[ఈదుమూడి]] గ్రామం ప్రస్తుత నివాసం: [[హైదరాబాదు]] నాకు చెందిన కొన్నివెబ్ పేజిలు: [http://telugulinks.blogspot.com తెలుగు సైట్లు] [http://telugulyrics.blogspot.com తెలుగు పాటలు కొన్ని] [http://telugublog.blogspot.com తెలుగు బ్లాగు] MediaWiki:1movedto2 redir 884 sysop 13859 2005-11-09T23:19:15Z MediaWiki default [[$1]] moved to [[$2]] over redirect MediaWiki:Monobook.js 885 sysop 27602 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default /* tooltips and access keys */ ta = new Object(); ta['pt-userpage'] = new Array('.','My user page'); ta['pt-anonuserpage'] = new Array('.','The user page for the ip you\'re editing as'); ta['pt-mytalk'] = new Array('n','My talk page'); ta['pt-anontalk'] = new Array('n','Discussion about edits from this ip address'); ta['pt-preferences'] = new Array('','My preferences'); ta['pt-watchlist'] = new Array('l','The list of pages you\'re monitoring for changes.'); ta['pt-mycontris'] = new Array('y','List of my contributions'); ta['pt-login'] = new Array('o','You are encouraged to log in, it is not mandatory however.'); ta['pt-anonlogin'] = new Array('o','You are encouraged to log in, it is not mandatory however.'); ta['pt-logout'] = new Array('o','Log out'); ta['ca-talk'] = new Array('t','Discussion about the content page'); ta['ca-edit'] = new Array('e','You can edit this page. Please use the preview button before saving.'); ta['ca-addsection'] = new Array('+','Add a comment to this discussion.'); ta['ca-viewsource'] = new Array('e','This page is protected. You can view its source.'); ta['ca-history'] = new Array('h','Past versions of this page.'); ta['ca-protect'] = new Array('=','Protect this page'); ta['ca-delete'] = new Array('d','Delete this page'); ta['ca-undelete'] = new Array('d','Restore the edits done to this page before it was deleted'); ta['ca-move'] = new Array('m','Move this page'); ta['ca-watch'] = new Array('w','Add this page to your watchlist'); ta['ca-unwatch'] = new Array('w','Remove this page from your watchlist'); ta['search'] = new Array('f','Search this wiki'); ta['p-logo'] = new Array('','Main Page'); ta['n-mainpage'] = new Array('z','Visit the Main Page'); ta['n-portal'] = new Array('','About the project, what you can do, where to find things'); ta['n-currentevents'] = new Array('','Find background information on current events'); ta['n-recentchanges'] = new Array('r','The list of recent changes in the wiki.'); ta['n-randompage'] = new Array('x','Load a random page'); ta['n-help'] = new Array('','The place to find out.'); ta['n-sitesupport'] = new Array('','Support us'); ta['t-whatlinkshere'] = new Array('j','List of all wiki pages that link here'); ta['t-recentchangeslinked'] = new Array('k','Recent changes in pages linked from this page'); ta['feed-rss'] = new Array('','RSS feed for this page'); ta['feed-atom'] = new Array('','Atom feed for this page'); ta['t-contributions'] = new Array('','View the list of contributions of this user'); ta['t-emailuser'] = new Array('','Send a mail to this user'); ta['t-upload'] = new Array('u','Upload images or media files'); ta['t-specialpages'] = new Array('q','List of all special pages'); ta['ca-nstab-main'] = new Array('c','View the content page'); ta['ca-nstab-user'] = new Array('c','View the user page'); ta['ca-nstab-media'] = new Array('c','View the media page'); ta['ca-nstab-special'] = new Array('','This is a special page, you can\'t edit the page itself.'); ta['ca-nstab-project'] = new Array('a','View the project page'); ta['ca-nstab-image'] = new Array('c','View the image page'); ta['ca-nstab-mediawiki'] = new Array('c','View the system message'); ta['ca-nstab-template'] = new Array('c','View the template'); ta['ca-nstab-help'] = new Array('c','View the help page'); ta['ca-nstab-category'] = new Array('c','View the category page'); MediaWiki:Aboutsite 886 sysop 5105 2005-04-11T22:57:43Z Vnagarjuna 13 {{SITENAME}} గురించి MediaWiki:Acct creation throttle hit 887 sysop 10217 2005-08-30T09:44:31Z Chaduvari 97 సారీ, మీరిప్పటికే $1 అకౌంట్లు సృష్టించారు. ఇహ కుదరదు. MediaWiki:Addgroup 888 sysop 5107 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default Add Group MediaWiki:Allarticles 889 sysop 5108 2005-01-10T21:40:20Z Vnagarjuna 13 అన్ని వ్యాసములు MediaWiki:Alllogstext 890 sysop 19613 2006-02-04T19:04:50Z Chaduvari 97 అనువాదం అప్‌లోడు, తొలగింపు, సంరక్షణ, నిరోధం, నిర్వహణల లాగ్ ఇది. ప్రత్యేకించి ఒక లాగ్ రకాన్ని గానీ, ఓ సభ్యుని పేరు గానీ, ఓ పేజీని గాని ఎంచుకుని సంబంధిత లాగ్‌ను మాత్రమే చూడవచ్చు కూడా. MediaWiki:AllmessagesnotsupportedDB 891 sysop 27605 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default '''Special:Allmessages''' cannot be used because '''$wgUseDatabaseMessages''' is switched off. MediaWiki:AllmessagesnotsupportedUI 892 sysop 27606 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default Your current interface language <b>$1</b> is not supported by Special:Allmessages at this site. MediaWiki:Allpagesformtext1 893 sysop 7000 2005-07-21T21:04:01Z వైఙాసత్య 58 ఈ పేజీ మొదలుకొని చూపించు: $1 MediaWiki:Allpagesformtext2 894 sysop 5113 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Choose namespace: $1 $2 MediaWiki:Allpagesnamespace 895 sysop 5114 2005-01-10T21:41:05Z Vnagarjuna 13 అన్ని పేజీలు ($1 namespace) MediaWiki:Allpagesnext 896 sysop 5115 2005-01-10T21:44:40Z Vnagarjuna 13 తర్వాతి MediaWiki:Allpagesprev 897 sysop 5116 2005-01-10T21:44:09Z Vnagarjuna 13 పూర్వపు MediaWiki:Allpagessubmit 898 sysop 6997 2005-07-21T20:59:16Z వైఙాసత్య 58 వెళ్లు MediaWiki:Apr 899 sysop 10200 2005-08-30T07:40:19Z వైఙాసత్య 58 ఏప్రిల్ MediaWiki:April 900 sysop 10199 2005-08-30T07:39:58Z వైఙాసత్య 58 ఏప్రిల్ MediaWiki:Articlenamespace 901 sysop 6964 2005-07-20T22:43:29Z వైఙాసత్య 58 (వ్యాసములు) MediaWiki:Asksqlpheading 902 sysop 5121 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default asksql level MediaWiki:Aug 903 sysop 10195 2005-08-30T07:36:42Z వైఙాసత్య 58 ఆగష్టు MediaWiki:August 904 sysop 10196 2005-08-30T07:37:16Z వైఙాసత్య 58 ఆగష్టు MediaWiki:Block compress delete 905 sysop 5124 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Can't delete this article because it contains block-compressed revisions. This is a temporary situation which the developers are well aware of, and should be fixed within a month or two. Please mark the article for deletion and wait for a developer to fix our buggy software. MediaWiki:Blockpheading 906 sysop 5125 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default block level MediaWiki:Categoryarticlecount1 907 sysop 10490 2005-09-03T06:47:08Z Chaduvari 97 ఈ వర్గంలో $1 వ్యాసం ఉంది. MediaWiki:Clearyourcache 908 sysop 10103 2005-08-29T09:46:04Z Chaduvari 97 '''గమనిక:''' భద్రపరచిన తరువాత, మార్పులను చూడాలంటేమీ బ్రౌజరు కాషె ను తప్పించవలసి రావచ్చు. '''మొజిల్లా/ ఫైర్‌ఫాక్స్‌/ సఫారి:''' ''shift'' కీని నొక్కి పెట్టి ''Reload'' నొక్కండి, లేదా ''Ctrl-shift-R'' నొక్కండి (యాపుల్‌ మాక్‌ లో ''Cmd-shift-R''); '''IE:''' ''Ctrl'' నొక్కి పెట్టి, ''Refresh'' నొక్కండి, లేదా ''Ctrl-F5'' నొక్కండి; '''కాంకరర్‌:''': ''Reload'' మీట నొక్కండి, లేదా ''F5'' నొక్కండి; '''ఒపేరా''' ను వాడే వారు ''Tools&rarr;Preferences'' కు వెళ్ళి కాషె ను పూర్తిగా తీసివేయ వలసి ఉంటుంది. MediaWiki:Copyrightwarning2 909 sysop 16498 2005-12-22T07:44:10Z MediaWiki default Please note that all contributions to {{SITENAME}} may be edited, altered, or removed by other contributors. If you don't want your writing to be edited mercilessly, then don't submit it here.<br /> You are also promising us that you wrote this yourself, or copied it from a public domain or similar free resource (see $1 for details). <strong>DO NOT SUBMIT COPYRIGHTED WORK WITHOUT PERMISSION!</strong> MediaWiki:Createaccountpheading 910 sysop 5129 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default createaccount level MediaWiki:Creditspage 911 sysop 5130 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Page credits MediaWiki:Currentevents-url 912 sysop 5131 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default Current events MediaWiki:Currentrevisionlink 913 sysop 10860 2005-09-09T13:05:10Z Chaduvari 97 ప్రస్తుతపు కూర్పు చూపించు MediaWiki:Data 914 sysop 10191 2005-08-30T07:21:28Z Chaduvari 97 డాటా MediaWiki:Dec 915 sysop 10208 2005-08-30T07:45:54Z వైఙాసత్య 58 డిసెంబర్‌ MediaWiki:December 916 sysop 15478 2005-12-02T19:46:41Z వైఙాసత్య 58 correction డిసెంబర్ MediaWiki:Default 917 sysop 10465 2005-09-02T12:16:33Z Chaduvari 97 డిఫాల్టు MediaWiki:Deletedrevision 918 sysop 10463 2005-09-02T12:11:27Z Chaduvari 97 పాత కూర్పు $1 తొలగించబడినది. MediaWiki:Deleteimgcompletely 919 sysop 10088 2005-08-29T07:26:49Z Chaduvari 97 ఈ ఫైలు యొక్క అన్ని కూర్పులను తీసివేయి MediaWiki:Deletepheading 920 sysop 5139 2005-06-25T11:26:34Z MediaWiki default delete level MediaWiki:Editgroup 921 sysop 5140 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Edit Group MediaWiki:Editingcomment 922 sysop 5141 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Editing $1 (comment) MediaWiki:Editingsection 923 sysop 10003 2005-08-27T12:41:45Z Chaduvari 97 దిద్దుబాటు $1 (విభాగం) MediaWiki:Editusergroup 924 sysop 5143 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Edit User Groups MediaWiki:Emptyfile 925 sysop 5144 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default The file you uploaded seems to be empty. This might be due to a typo in the file name. Please check whether you really want to upload this file. MediaWiki:Feb 926 sysop 10212 2005-08-30T07:48:15Z వైఙాసత్య 58 ఫిబ్రవరి MediaWiki:February 927 sysop 10211 2005-08-30T07:47:55Z వైఙాసత్య 58 ఫిబ్రవరి MediaWiki:Fileexists 928 sysop 10309 2005-09-01T09:35:01Z Chaduvari 97 ఈ పేరుతో ఒక ఫైలు ఇప్పటికే ఉంది. ఫైలు $1 ని మార్చాలని అనుకుంటున్నారేమో చూడండి. MediaWiki:Filemissing 929 sysop 10311 2005-09-01T09:35:43Z Chaduvari 97 ఫైలు కనపడుటలేదు MediaWiki:Friday 930 sysop 10319 2005-09-01T09:46:14Z Chaduvari 97 శుక్రవారము MediaWiki:Geo 931 sysop 5150 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default GEO coordinates MediaWiki:History copyright 932 sysop 5151 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default - MediaWiki:Illegalfilename 933 sysop 14921 2005-11-25T01:07:21Z Chaduvari 97 ఫైలుపేరు "$1" లోని కొన్ని కారెక్టర్లు, పేజీపేర్లలో వాడకూడనివి ఉన్నాయి. పేరుమార్చి, మళ్ళీ అప్‌లోడు చెయ్యడానికి ప్రయత్నించండి. MediaWiki:Imagemaxsize 934 sysop 12887 2005-10-17T13:14:24Z Chaduvari 97 బొమ్మ వివరణ పేజీలో బొమ్మ ఉండవలసిన సైజు: MediaWiki:Info short 935 sysop 5154 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Information MediaWiki:Infosubtitle 936 sysop 5155 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Information for page MediaWiki:Jan 937 sysop 10201 2005-08-30T07:41:07Z వైఙాసత్య 58 జనవరి MediaWiki:January 938 sysop 6928 2005-07-13T19:22:07Z వైఙాసత్య 58 జనవరి MediaWiki:Jul 939 sysop 10202 2005-08-30T07:41:38Z వైఙాసత్య 58 జూలై MediaWiki:July 940 sysop 6926 2005-07-13T19:20:42Z వైఙాసత్య 58 జూలై MediaWiki:Jun 941 sysop 10203 2005-08-30T07:42:15Z వైఙాసత్య 58 జూన్ MediaWiki:June 942 sysop 6927 2005-07-13T19:21:22Z వైఙాసత్య 58 జూన్ MediaWiki:Listadmins 943 sysop 5162 2005-06-30T17:40:02Z వైఙాసత్య 58 ప్రబంధకుల జాబితా MediaWiki:Listingcontinuesabbrev 944 sysop 5163 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default cont. MediaWiki:Log 945 sysop 5164 2005-06-30T17:52:19Z వైఙాసత్య 58 లాగ్ MediaWiki:Mar 946 sysop 10198 2005-08-30T07:39:08Z వైఙాసత్య 58 మార్చి MediaWiki:March 947 sysop 10197 2005-08-30T07:38:40Z వైఙాసత్య 58 మార్చి MediaWiki:Markaspatrolleddiff 948 sysop 10147 2005-08-30T05:13:44Z Chaduvari 97 నిఘా ఉంచు MediaWiki:Markaspatrolledlink 949 sysop 6487 2005-07-03T14:19:15Z MediaWiki default [$1] MediaWiki:Markaspatrolledtext 950 sysop 10149 2005-08-30T05:15:05Z Chaduvari 97 ఈ వ్యాసంపై నిఘా ఉంచు MediaWiki:Markedaspatrolled 951 sysop 10148 2005-08-30T05:14:09Z Chaduvari 97 నిఘాలో ఉంచబడింది MediaWiki:Markedaspatrolledtext 952 sysop 10333 2005-09-01T10:10:47Z Chaduvari 97 ఎంచుకున్న సంచిక నిఘాలో ఉన్నట్లుగా గుర్తు పెట్టబడింది. MediaWiki:May 953 sysop 10209 2005-08-30T07:46:38Z వైఙాసత్య 58 మే MediaWiki:May long 954 sysop 10210 2005-08-30T07:47:00Z వైఙాసత్య 58 మే MediaWiki:Monday 955 sysop 9799 2005-08-26T15:46:58Z Chaduvari 97 సోమవారము MediaWiki:Mw math html 956 sysop 10152 2005-08-30T05:25:04Z Chaduvari 97 వీలైతే HTML లేకపోతే PNG MediaWiki:Mw math mathml 957 sysop 5176 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default MathML if possible (experimental) MediaWiki:Mw math modern 958 sysop 5177 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Recommended for modern browsers MediaWiki:Mw math png 959 sysop 5178 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default Always render PNG MediaWiki:Mw math simple 960 sysop 5179 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default HTML if very simple or else PNG MediaWiki:Mw math source 961 sysop 10153 2005-08-30T05:27:09Z Chaduvari 97 TeX గానే ఉండనివ్వు (టెక్స్ట్‌ బ్రౌజర్ల కొరకు) MediaWiki:Newbies 962 sysop 5181 2005-06-25T11:26:35Z MediaWiki default newbies MediaWiki:Newimages 963 sysop 5182 2005-06-30T17:23:47Z వైఙాసత్య 58 కొత్త బొమ్మల కొలువు MediaWiki:Newwindow 964 sysop 10155 2005-08-30T05:50:44Z Chaduvari 97 (కొత్త విండోలో వస్తుంది) MediaWiki:Nextdiff 965 sysop 16128 2005-12-17T01:20:02Z Chaduvari 97 తరువాతి తేడా → MediaWiki:Nextpage 966 sysop 13689 2005-11-05T17:18:26Z Chaduvari 97 తరువాతి పేజీ ($1) MediaWiki:Nextrevision 967 sysop 16205 2005-12-18T06:39:58Z Chaduvari 97 దీని తరువాతి కూర్పు→ MediaWiki:Nocredits 968 sysop 5187 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default There is no credits info available for this page. MediaWiki:Noimages 969 sysop 10164 2005-08-30T06:26:14Z Chaduvari 97 చూసేందుకు ఏమీ లేదు. MediaWiki:Nonunicodebrowser 970 sysop 7270 2005-07-29T11:14:11Z MediaWiki default <strong>WARNING: Your browser is not unicode compliant. A workaround is in place to allow you to safely edit articles: non-ASCII characters will appear in the edit box as hexadecimal codes.</strong> MediaWiki:Nosuchusershort 971 sysop 21574 2006-04-04T05:10:04Z Chaduvari 97 liMga taTasthata "$1" అనే పేరుతో సభ్యులు లేరు. పేరు సరి చూసుకోండి. MediaWiki:Nov 972 sysop 10205 2005-08-30T07:43:54Z వైఙాసత్య 58 నవంబర్ MediaWiki:November 973 sysop 10204 2005-08-30T07:43:26Z వైఙాసత్య 58 నవంబర్ MediaWiki:Numauthors 974 sysop 10176 2005-08-30T06:46:45Z Chaduvari 97 రచయితల సంఖ్య (వ్యాసం): $1 MediaWiki:Numedits 975 sysop 10174 2005-08-30T06:46:07Z Chaduvari 97 దిద్దుబాట్ల సంఖ్య (వ్యాసం): $1 MediaWiki:Numtalkauthors 976 sysop 10175 2005-08-30T06:46:17Z Chaduvari 97 రచయితల సంఖ్య (చర్చా పేజీ): $1 MediaWiki:Numtalkedits 977 sysop 10178 2005-08-30T06:47:20Z Chaduvari 97 దిద్దుబాట్ల సంఖ్య (చర్చా పేజీ): $1 MediaWiki:Numwatchers 978 sysop 10177 2005-08-30T06:47:00Z Chaduvari 97 వీక్షకుల సంఖ్య: $1 MediaWiki:Oct 979 sysop 10207 2005-08-30T07:44:56Z వైఙాసత్య 58 అక్టోబర్ MediaWiki:October 980 sysop 10206 2005-08-30T07:44:32Z వైఙాసత్య 58 అక్టోబర్ MediaWiki:Others 981 sysop 5200 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default others MediaWiki:Previousdiff 982 sysop 16005 2005-12-15T11:52:47Z Chaduvari 97 ← మునుపటి తేడా MediaWiki:Previousrevision 983 sysop 16006 2005-12-15T11:53:14Z Chaduvari 97 ←పాత కూర్పు MediaWiki:Protectmoveonly 984 sysop 10248 2005-08-30T10:51:48Z Chaduvari 97 తరలింపుల నుండి మాత్రమే సంరక్షించు MediaWiki:Pubmedurl 985 sysop 5204 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Abstract&list_uids=$1 MediaWiki:Qbsettingsnote 986 sysop 5205 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default This preference only works in the 'Standard' and the 'CologneBlue' skin. MediaWiki:Randompage-url 987 sysop 6519 2005-07-03T14:19:15Z MediaWiki default Special:Random MediaWiki:Rcpatroldisabled 988 sysop 5207 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Recent Changes Patrol disabled MediaWiki:Rcpatroldisabledtext 989 sysop 5208 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default The Recent Changes Patrol feature is currently disabled. MediaWiki:Recentchanges-url 990 sysop 5209 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Special:Recentchanges MediaWiki:Revisionasofwithlink 991 sysop 10858 2005-09-09T13:03:18Z Chaduvari 97 $1 నాటి కూర్పు; $2<br />$3 | $4 MediaWiki:Saturday 992 sysop 9797 2005-08-26T15:45:55Z Chaduvari 97 శనివారము MediaWiki:Savegroup 993 sysop 5212 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Save Group MediaWiki:Saveusergroups 994 sysop 5213 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Save User Groups MediaWiki:Sectionlink 995 sysop 9055 2005-08-19T23:41:43Z MediaWiki default MediaWiki:Sep 996 sysop 10214 2005-08-30T07:49:21Z వైఙాసత్య 58 సెప్టెంబర్ MediaWiki:September 997 sysop 10213 2005-08-30T07:49:01Z వైఙాసత్య 58 సెప్టెంబర్ MediaWiki:Sharedupload 998 sysop 6540 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default This file is a shared upload and may be used by other projects. MediaWiki:Showbigimage 999 sysop 12805 2005-10-15T17:18:07Z Chaduvari 97 మరింత స్పష్టమైన కూర్పును డౌనులోడు చేసుకోండి ($1x$2, $3 KB) MediaWiki:Siteadminpheading 1000 sysop 5219 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default siteadmin level MediaWiki:Sitesettings 1001 sysop 5220 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Site Settings MediaWiki:Sitesettings-caching 1002 sysop 5221 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Page caching MediaWiki:Sitesettings-cookies 1003 sysop 5222 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Cookies MediaWiki:Sitesettings-debugging 1004 sysop 5223 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Debugging MediaWiki:Sitesettings-features 1005 sysop 5224 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Features MediaWiki:Sitesettings-images 1006 sysop 5225 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Images MediaWiki:Sitesettings-memcached 1007 sysop 5226 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Memcache Daemon MediaWiki:Sitesettings-performance 1008 sysop 5227 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Performance MediaWiki:Sitesettings-permissions 1009 sysop 5228 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Permissions MediaWiki:Sitesettings-permissions-banning 1010 sysop 5229 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default User banning MediaWiki:Sitesettings-permissions-miser 1011 sysop 5230 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Performance settings MediaWiki:Sitesettings-permissions-readonly 1012 sysop 5231 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Maintenance mode: Disable write access MediaWiki:Sitesettings-permissions-whitelist 1013 sysop 5232 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Whitelist mode MediaWiki:Sitesettings-wgAllowExternalImages 1014 sysop 5233 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Allow to include external images into articles MediaWiki:Sitesettings-wgDefaultBlockExpiry 1015 sysop 5234 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default By default, blocks expire after: MediaWiki:Sitesettings-wgDisableQueryPages 1016 sysop 5235 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default When in miser mode, disable all query pages, not only "expensive" ones MediaWiki:Sitesettings-wgHitcounterUpdateFreq 1017 sysop 5236 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Hit counter update frequency MediaWiki:Sitesettings-wgMiserMode 1018 sysop 5237 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Enable miser mode, which disables most "expensive" features MediaWiki:Sitesettings-wgReadOnly 1019 sysop 5238 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Readonly mode MediaWiki:Sitesettings-wgReadOnlyFile 1020 sysop 5239 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Readonly message file MediaWiki:Sitesettings-wgShowIPinHeader 1021 sysop 5240 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Show IP in header (for non-logged in users) MediaWiki:Sitesettings-wgSysopRangeBans 1022 sysop 5241 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Sysops may block IP-ranges MediaWiki:Sitesettings-wgSysopUserBans 1023 sysop 5242 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Sysops may block logged-in users MediaWiki:Sitesettings-wgUseCategoryBrowser 1024 sysop 5243 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Enable experimental dmoz-like category browsing. Outputs things like: Encyclopedia > Music > Style of Music > Jazz MediaWiki:Sitesettings-wgUseCategoryMagic 1025 sysop 5244 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Enable categories MediaWiki:Sitesettings-wgUseDatabaseMessages 1026 sysop 5245 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Use database messages for user interface labels MediaWiki:Sitesettings-wgUseWatchlistCache 1027 sysop 5246 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Generate a watchlist once every hour or so MediaWiki:Sitesettings-wgWLCacheTimeout 1028 sysop 5247 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default The hour or so mentioned above (in seconds): MediaWiki:Sitesettings-wgWhitelistAccount-developer 1029 sysop 5248 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Developers may create accounts for users MediaWiki:Sitesettings-wgWhitelistAccount-sysop 1030 sysop 5249 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Sysops may create accounts for users MediaWiki:Sitesettings-wgWhitelistAccount-user 1031 sysop 5250 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Users may create accounts themself MediaWiki:Sitesettings-wgWhitelistEdit 1032 sysop 5251 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Users must be logged in to edit MediaWiki:Sitesettings-wgWhitelistRead 1033 sysop 5252 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Anonymous users may only read these pages: MediaWiki:Sitesupport-url 1034 sysop 8910 2005-08-18T12:05:04Z వైఙాసత్య 58 Wikimedia:Fundraising MediaWiki:Spamprotectionmatch 1035 sysop 10626 2005-09-05T08:09:33Z Chaduvari 97 మా స్పాం ఫిల్టరును ప్రేరేపించిన రచన భాగం ఇది : $1 MediaWiki:Spamprotectiontext 1036 sysop 10627 2005-09-05T08:09:47Z Chaduvari 97 మీరు భద్రపరచ దలచిన పేజీని మా స్పాం ఫిల్టరు నిరోధించింది. బహుశా ఇది ఏదైనా బయటి సైటుకు ఇచ్చిన లింకు కారణంగా జరిగి ఉండవచ్చు. MediaWiki:Spamprotectiontitle 1037 sysop 10628 2005-09-05T08:10:50Z Chaduvari 97 స్పాం సంరక్షణ ఫిల్టరు MediaWiki:Special version postfix 1038 sysop 5257 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default &nbsp; MediaWiki:Special version prefix 1039 sysop 5258 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default &nbsp; MediaWiki:Subcategorycount1 1040 sysop 10571 2005-09-05T06:20:12Z Chaduvari 97 ఈ వర్గంలో $1 ఉపవర్గం ఉంది. MediaWiki:Sunday 1041 sysop 5260 2005-06-21T12:14:11Z వైఙాసత్య 58 ఆదివారము MediaWiki:Tagline 1042 sysop 10576 2005-09-05T06:23:19Z Chaduvari 97 వికీపీడియా నుండి MediaWiki:Templatesused 1043 sysop 10443 2005-09-02T11:50:31Z Chaduvari 97 ఈ పేజీలో వాడిన మూసలు: MediaWiki:Thursday 1044 sysop 5263 2005-06-20T10:18:00Z వైఙాసత్య 58 గురువారము MediaWiki:Timezonelegend 1045 sysop 10194 2005-08-30T07:25:03Z Chaduvari 97 టైం జోను MediaWiki:Tog-editondblclick 1046 sysop 15528 2005-12-03T18:57:33Z Chaduvari 97 డబుల్‌ క్లిక్కు ద్వారా దిద్దుబాటు (జావాస్క్రిప్టు) MediaWiki:Tog-editsection 1047 sysop 15527 2005-12-03T18:57:18Z Chaduvari 97 [మార్చు] లింకు ద్వారా విభాగం దిద్దుబాటు కావాలి MediaWiki:Tog-editsectiononrightclick 1048 sysop 10267 2005-08-30T13:58:38Z Chaduvari 97 విభాగం పేరు మీద రైట్‌ క్లిక్కుతో విభాగం<br /> దిద్దుబాటు కావాలి (జావాస్క్రిప్టు) MediaWiki:Tog-editwidth 1049 sysop 10266 2005-08-30T13:56:57Z Chaduvari 97 ఎడిట్‌ బాక్సు పూర్తి వెడల్పు ఉంటుంది MediaWiki:Tog-hideminor 1050 sysop 10373 2005-09-01T11:46:02Z Chaduvari 97 ఇటీవలి మార్పులలో చిన్న మార్పులను దాచిపెట్టు MediaWiki:Tog-highlightbroken 1051 sysop 10376 2005-09-01T11:54:12Z Chaduvari 97 తెగిపోయిన లింకులను <a href="" class="new">ఇలా చూపించు</a> (ఇంకో పధ్ధతి: <a href="" class="internal">?</a>). MediaWiki:Tog-hover 1052 sysop 5271 2005-06-25T11:26:36Z MediaWiki default Show hoverbox over wiki links MediaWiki:Tog-justify 1053 sysop 10374 2005-09-01T11:47:33Z Chaduvari 97 పేరా లను జస్టిఫై చెయ్యి MediaWiki:Tog-minordefault 1054 sysop 10275 2005-08-30T14:14:56Z Chaduvari 97 డిఫాల్టుగా అన్నిటినీ చిన్న మార్పులుగా గుర్తించు MediaWiki:Tog-nocache 1055 sysop 10372 2005-09-01T11:45:26Z Chaduvari 97 పేజీ కాషింగు చెయ్యవద్దు MediaWiki:Tog-numberheadings 1056 sysop 10371 2005-09-01T11:44:43Z Chaduvari 97 శీర్షికలకు ఆటోమాటిక్‌ గా వరుస సంఖ్యలు పెట్టు MediaWiki:Tog-previewonfirst 1057 sysop 10270 2005-08-30T14:08:52Z Chaduvari 97 మొదటి దిద్దుబాటుతో ప్రీవ్యూ చూపించు MediaWiki:Tog-previewontop 1058 sysop 10271 2005-08-30T14:08:59Z Chaduvari 97 ఎడిట్‌ బాక్సుకు ముందు ప్రీవ్యూ చూపించు MediaWiki:Tog-rememberpassword 1059 sysop 10107 2005-08-29T09:55:56Z Chaduvari 97 అన్ని సెషన్ల లోనూ గుర్తుపెట్టుకో MediaWiki:Tog-showtoc 1060 sysop 10367 2005-09-01T11:38:37Z Chaduvari 97 విషయసూచిక చూపించు (3 కంటే ఎక్కువ శీర్షికలున్న పేజీలకు) MediaWiki:Tog-showtoolbar 1061 sysop 10272 2005-08-30T14:09:20Z Chaduvari 97 ఎడిట్‌ టూల్‌బార్‌ చూపించు (జావాస్క్రిప్టు) MediaWiki:Tog-underline 1062 sysop 10366 2005-09-01T11:38:20Z Chaduvari 97 లింకులను అండర్‌లైన్‌ చెయ్యి MediaWiki:Tog-usenewrc 1063 sysop 10365 2005-09-01T11:38:12Z Chaduvari 97 మెరుగైన ఇటీవలి మార్పులు (జావాస్క్రిప్టు) MediaWiki:Tog-watchdefault 1064 sysop 10274 2005-08-30T14:14:38Z Chaduvari 97 నేను సరిదిద్దే అన్ని పేజీలను నా వీక్షణ జాబితాకు చేర్చు MediaWiki:Tuesday 1065 sysop 5284 2005-06-20T10:22:05Z వైఙాసత్య 58 మంగళవారము MediaWiki:Uncategorizedcategories 1066 sysop 5285 2005-06-30T17:29:07Z వైఙాసత్య 58 వర్గీకరించని వర్గములు MediaWiki:Uncategorizedpages 1067 sysop 5286 2005-06-30T17:28:28Z వైఙాసత్య 58 వర్గీకరించని పేజీలు MediaWiki:Undeletedrevisions 1068 sysop 10636 2005-09-05T08:19:33Z Chaduvari 97 $1 కూర్పుల పునస్స్థాపన జరిగింది. MediaWiki:Uploadcorrupt 1069 sysop 10590 2005-09-05T06:43:45Z Chaduvari 97 ఫైలు చెడిపోయింది లేదా దాని ఎక్స్టెన్షను తప్పు. ఒకసారి సరిచూసి మళ్ళీ ప్రయత్నించండి. MediaWiki:Usenewcategorypage 1070 sysop 5289 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default 1 Set first character to "0" to disable the new category page layout. MediaWiki:Userlevels 1071 sysop 5290 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default User levels management MediaWiki:Userlevels-addgroup 1072 sysop 5291 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Add group MediaWiki:Userlevels-editgroup 1073 sysop 5292 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Edit group MediaWiki:Userlevels-editgroup-description 1074 sysop 5293 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Group description (max 255 characters):<br /> MediaWiki:Userlevels-editgroup-name 1075 sysop 5294 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Group name: MediaWiki:Userlevels-editusergroup 1076 sysop 5295 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Edit user groups MediaWiki:Userlevels-group-edit 1077 sysop 5296 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Existent groups: MediaWiki:Userlevels-groupsavailable 1078 sysop 5297 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Available groups: MediaWiki:Userlevels-groupshelp 1079 sysop 5298 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Select groups you want the user to be removed from or added to. Unselected groups will not be changed. You can unselect a group by using CTRL + Left Click MediaWiki:Userlevels-groupsmember 1080 sysop 5299 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Member of: MediaWiki:Userlevels-lookup-group 1081 sysop 5300 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Manage group rights MediaWiki:Userlevels-lookup-user 1082 sysop 5301 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Manage user groups MediaWiki:Userlevels-user-editname 1083 sysop 5302 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Enter a username: MediaWiki:Userrightspheading 1084 sysop 5303 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default userrights level MediaWiki:Val article lists 1085 sysop 5304 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default List of validated articles MediaWiki:Val clear old 1086 sysop 6583 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Clear my older validation data MediaWiki:Val form note 1087 sysop 6587 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default '''Hint:''' Merging your data means that for the article revision you select, all options where you have specified ''no opinion'' will be set to the value and comment of the most recent revision for which you have expressed an opinion. For example, if you want to change a single option for a newer revision, but also keep your other settings for this article in this revision, just select which option you intend to ''change'', and merging will fill in the other options with your previous settings. MediaWiki:Val merge old 1088 sysop 5307 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Use my previous assessment where selected 'No opinion' MediaWiki:Val no anon validation 1089 sysop 5308 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default You have to be logged in to validate an article. MediaWiki:Val noop 1090 sysop 10600 2005-09-05T07:13:46Z Chaduvari 97 అభిప్రాయం ఏమీలేదు MediaWiki:Val page validation statistics 1091 sysop 5310 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Page validation statistics for $1 MediaWiki:Val percent 1092 sysop 5311 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default <b>$1%</b><br />($2 of $3 points<br />by $4 users) MediaWiki:Val percent single 1093 sysop 5312 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default <b>$1%</b><br />($2 of $3 points<br />by one user) MediaWiki:Val stat link text 1094 sysop 5313 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Validation statistics for this article MediaWiki:Val tab 1095 sysop 5314 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Validate MediaWiki:Val table header 1096 sysop 16517 2005-12-22T07:44:12Z MediaWiki default <tr><th>Class</th>$1<th colspan="4">Opinion</th>$1<th>Comment</th></tr> MediaWiki:Val this is current version 1097 sysop 5316 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default this is the latest version MediaWiki:Val total 1098 sysop 10604 2005-09-05T07:15:35Z Chaduvari 97 మొత్తం MediaWiki:Val user validations 1099 sysop 5318 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default This user has validated $1 pages. MediaWiki:Val validate article namespace only 1100 sysop 5319 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Only articles can be validated. This page is <i>not</i> in the article namespace. MediaWiki:Val validate version 1101 sysop 5320 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Validate this version MediaWiki:Val validated 1102 sysop 5321 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Validation done. MediaWiki:Val version 1103 sysop 5322 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Version MediaWiki:Val version of 1104 sysop 5323 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Version of $1 MediaWiki:Val view version 1105 sysop 6605 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default View this revision MediaWiki:Validate 1106 sysop 5325 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default Validate page MediaWiki:Variantname-zh 1107 sysop 5326 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default zh MediaWiki:Variantname-zh-cn 1108 sysop 5327 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default cn MediaWiki:Variantname-zh-hk 1109 sysop 5328 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default hk MediaWiki:Variantname-zh-sg 1110 sysop 5329 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default sg MediaWiki:Variantname-zh-tw 1111 sysop 5330 2005-06-25T11:26:37Z MediaWiki default tw MediaWiki:Wednesday 1112 sysop 9798 2005-08-26T15:46:05Z Chaduvari 97 బుధవారము MediaWiki:Yourlanguage 1113 sysop 6973 2005-07-20T23:06:58Z వైఙాసత్య 58 భాష MediaWiki:Yourvariant 1114 sysop 6628 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Variant మన కవులు 1115 8599 2005-08-16T20:47:11Z 160.94.97.105 #REDIRECT [[తెలుగు సాహిత్యము]] వ్యాకరణము 1117 7514 2005-08-04T13:30:51Z 207.46.50.74 ==తెలుగు వ్యాకరణము== [[Introduction to Telugu]] #[[సంధులు]] #[[సమాసాలు]] #[[ఛందస్సు ]] #[[అలంకారాలు]] గోదావరి 1119 23498 2006-04-20T18:20:34Z Mpradeep 50 + {{విశేషవ్యాసం|2005 సెప్టెంబర్ 14}} [[Image:Godavari river.jpg|right|thumb|250px|[[కొవ్వూరు]] వద్ద గోదావరి నది]] గోదావరి నది [[భారత దేశము]] లో [[గంగ]], [[సింధు]] తరవాత అతి పెద్ద నది. ఇది [[మహారాష్ట్ర]] లోని [[నాసిక్]] దగ్గరలోని త్రయంబకం లో, [[అరేబియా సముద్రము|అరేబియా మహాసముద్రానికి]] 380 కిలో మీటర్ల దూరంలో జన్మించి దక్షిణ మధ్య భారత దేశము గుండా ప్రవహించి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోనికి ప్రవేశిస్తుంది. తరువాత [[అదిలాబాదు]], [[ఖమ్మం జిల్లా]], [[తూర్పు గోదావరి]], [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాల గుండా ప్రవేశించి [[ బంగాళా ఖాతము]] లో సంగమిస్తుంది. ఈ నది ఒడ్డున చాలా ప్రఖ్యాత పుణ్యక్షేత్రములు మరియు పట్టణములు కలవు. [[భద్రాచలము]], [[రాజమండ్రి]] వంటివి మచ్చుకు కొన్ని. [[ధవళేస్వరం]] దగ్గర అఖండ గోదావరి ఏడు పాయలుగా చీలుతుంది. అవి [[గౌతమి]] , [[వశిష్ఠ]] , [[వైనతేయ]] , ఆత్రేయ ,భరద్వాజ , తుల్య. ఇందులొ , [[గౌతమి]],[[వశిష్ఠ]],[[వైనతేయ]],మాత్రమే ప్రవహించే నదులు. మిగిలినవి అంతర్వాహినిలు. ఆ పాయలు సప్తృషుల పేర్ల మీద పిలువబడుతున్నాయి. ==ఉప నదులు== * [[వైన్‌గంగా]] * [[పెన్ గంగ]] * [[మంజీరా|మంజీరా నది]] * [[ఇంద్రావతి]] * [[బిందుసార]] * [[శబరి]] * [[ప్రవర]] * [[ఫూర్ణా]] * [[ప్రాణహిత]] * [[సీలేరు]] * [[కిన్నెరసాని]] {{విశేషవ్యాసం|2005 సెప్టెంబర్ 14}} {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] [[Category:భారతదేశ నదులు]] త్రేతాయుగము 1120 27262 2006-06-22T19:00:22Z వైఙాసత్య 58 త్రేతాయుగ౦, త్రేతాయుగము కు తరలించబడింది: redir వేదాల ననుసరించి యుగాలు నాలుగు, #[[సత్యయుగము]] #[[త్రేతాయుగ౦|త్రేతా యుగము]] #[[ద్వాపరయుగము]] #[[కలియుగము]] అందు ==త్రేతా యుగము== రెండవది, ఇందు భగవంతుడు శ్రీ రామ చంద్రుడై అవతరించి రావణాసరుణ్ణి సంహరించి ధర్మ సంస్తాపన చేసినాడు. ఈ యుగము పరిణామము 42000 * 3 = 126000 అనగా ఒక లక్షా ఇరవై ఆరు సంవత్సరములు. ఇందు ధర్మము మూడు పాదములపై నడుస్తుంది. సత్యయుగము 1123 5342 2005-01-15T14:52:57Z Chavakiran 19 వేదాల ననుసరించి యుగాలు నాలుగు, #[[సత్యయుగము]] #[[త్రేతాయుగము]] #[[ద్వాపరయుగము]] #[[కలియుగము]] అందు సత్య యుగము మొదటిది. ఇందు భగవంతుడు నారాయణుడు, లక్ష్మీ సహితముగా భూమిని పరిపాలిస్తాడు. దీని కాల పరిమాణము 42000 * 4 = 168000 అనగా ఒక లక్షా అరవై ఎనిమిది సంవత్సరములు. సత్య యుగము 1124 14609 2005-11-19T17:33:37Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[సత్యయుగము]] ద్వాపరయుగము 1125 5344 2005-01-15T14:56:01Z Chavakiran 19 వేదాల ననుసరించి యుగాలు నాలుగు, #[[సత్యయుగము]] #[[త్రేతాయుగము]] #[[ద్వాపరయుగము]] #[[కలియుగము]] అందు ద్వాపర యుగము మూడవది, ఇందు భగవంతుడు శ్రీ కృష్ణుడు గా అవతరించారు. దీని కాల పరిమాణము 42000 * 2 = 84000అనగా ఎనబై నాలు వేల సంవత్సరములు. చివరి ద్వాపర యుగము ముగిసి సుమారుగా ఐదు వేల సంవత్సరములు అయినది. ఇందు ధర్మము రెండు పాదముల పై నడుస్తుంది. కలియుగము 1126 16446 2005-12-21T00:37:22Z వైఙాసత్య 58 వేదాల ననుసరించి [[యుగాలు]] నాలుగు, #[[సత్యయుగము]] #[[త్రేతాయుగము]] #[[ద్వాపరయుగము]] #[[కలియుగము]] అందు కలి యుగము నాలుగవది, చివరిది, ప్రస్తుతము నడుస్తున్నటువంటిది. దీని కాల పరిమాణము 4,32,000 సంవత్సరములు, అందు సుమారుగా ఐదు వేల సంవత్సరములు గడిచిపొయినాయి. కలియుగాంతము నందు కల్కి రూపమున భగవంతుడు అవతరించి తిరిగి సత్య యుగ స్తాపనకు మార్గము సుగమము చేస్తారు . యతి 1127 26841 2006-06-11T05:57:42Z వైఙాసత్య 58 +cat ==యతి మరియు యతి మైత్రి== ప్రతి పాదంలో కూడా మొదటి పదాన్ని యతి అని అంటారు. పద్య పాదంలో మొదటి అక్షరానికి ఆ పద్యం లక్షనములలో చెప్పబడిన యతి స్థానంలో మైత్రి గల అక్షరాన్ని వాడటాన్నే "యతి మైత్రి" అంటారు [[Category:తెలుగు బాష]] ప్రాస 1128 5347 2005-01-15T18:36:06Z Chavakiran 19 ప్రతి పద్యంలోని ప్రతి పాదంలోని రెండవ అక్షరాన్ని ప్రాస అంటారు మొదటి పాదంలో రెండవ అక్షరం ఏ విధంగా ఉంటుందో తక్కిన పాదాలన్నింటిలో రెండవ అక్షరం ఆ విధంగానే ఉండాలి. దీనినే ప్రాస మైత్రి అంటారు మత్తేభ విక్రీడితము 1129 14608 2005-11-19T17:28:53Z వైఙాసత్య 58 ==లక్షణములు== పాదాలు: నాలుగు ప్రతి పాదంలోనూ అక్షరల సంఖ్య = 20 ప్రతిపాదంలోని గణాలు: స, భ, ర, న, మ, య, వ యతి : ప్రతిపాదంలోనూ 14 వ అక్షరము ప్రాస: పాటించ వలెను, ప్రాస యతి చెల్లదు ==ఉదాహరణలు== <pre> సవరక్షార్థము దండ్రి పంప జని విశ్వామిత్రుడుం దోడరా నవలీలం దునుమాడె రాము డదయిండై బాలుడై కుంతల చ్చవిసంపజితహాటకం గపటభాషావిఫురన్నాటకన్ జవభిన్నార్యమఘోటకం కరవిరాజ త్ఖేటకమ్ దాటకన్. సిరికిం జెప్పడు; శంఖ చక్ర యుగముంజేదోయి సంధింపడే పరివారంబును జీర డభ్రగపతిం బన్నింప డాకర్ణికాం తర ధమ్మిల్లము జక్క నొత్తడు వివాదప్రోత్థిత శ్రీ కుచో పరిచేలాంచలమైన వీడడు గజ ప్రాణావనోత్సాహియై </pre> [[Category: పద్యము]] శార్దూలవిక్రీడితము 1130 14607 2005-11-19T17:24:41Z వైఙాసత్య 58 ==లక్షణములు== పాదాలు: నాలుగు ప్రతి పాదంలోనూ అక్షరల సంఖ్య = 19 ప్రతిపాదంలోని గణాలు: మ, స, జ, స, త, త, గ [[యతి]] : ప్రతిపాదంలోనూ 13 వ అక్షరము [[ప్రాస]]: పాటించ వలెను, ప్రాస యతి చెల్లదు ==ఉదాహరణలు== <pre> తాటంకాచలనంబుతో, భుజనటద్దమ్మిల్ల బండంబుతో, శాటీముక్త కుచంబుతో, సదృఢచంచత్కాంచితో, శీర్ణలా లాటాలేపముతో, మనోహరకరాలగ్నోత్తరీయంబుతో గోటీందుప్రభతో, సురోజభర సంకోచద్విలగ్నంబుతోన్, భీమంబై తల ద్రుంచి ప్రాణముల బాపెం జక్ర మాశు క్రియన్ హేమక్ష్మాధర దేహముం జకితవన్యేభేంద్ర సందోహముం గామ క్రోధన గేహమున్ గరటి రక్త స్రావ గాహంబు ని స్పీమోత్పాహము వీత దాహము జయశ్రీ మోహమున్ గ్రాహమున్. </pre> [[Category:పద్యము]] చంపకమాల 1131 8075 2005-08-09T22:52:40Z 59.93.51.67 ==చంపకమాల== ===ఉదాహరణ 1:=== పదముల బట్టినం దలకుబా టొకయింతయు లేక శూరతన్ మదగజవల్లభుండు ఢ్ర్తిమంతుడు దంతయు గాంత ఘట్టనం జెదరగ జిమ్మె నమ్మకరిచిప్పలు పాదులు దప్పనొప్పఱన్ వదలి జలగ్రహంబు కరివాలముమూలముజీరె గోఱలన్. ===లక్షణములు=== పాదాలు: నాలుగు ప్రతి పాదంలోనూ అక్షరల సంఖ్య = 21 ప్రతిపాదంలోని గణాలు: న, జ, భ, జ, జ, జ, ర [[యతి ]]: ప్రతిపాదంలోనూ 11 వ అక్షరము [[ప్రాస]]: పాటించ వలెను, ప్రాస యతి చెల్లదు ===ఉదాహరణ రెండు=== {{వృత్తములు}} [[Category:ఛందస్సు]] ఉత్పలమాల 1132 16982 2005-12-29T03:01:13Z Chaduvari 97 /* లక్షణములు */ గణాల సవరణ, ఇతరాలు ==ఉత్పల మాల== ===ఉదాహరణ 1:=== పుణుడు రామచంద్రుడట వోయి ముదంబున గాంచె దండకా రణ్యము దాపసోత్తమ శరణ్యము నుద్దత బర్హిబర్హలా వణ్యము గౌతమీ విమల వ్:కణ పర్యటన ప్రభూత సా ద్బుణ్యము నుల్ల సత్తరు నికుంజ వరేణ్యము నగ్రగణయమున్. ===లక్షణములు=== *పాదాలు: నాలుగు *ప్రతి పాదంలోనూ అక్షరాల సంఖ్య: 4 *ప్రతిపాదంలోని గణాలు: భ, ర, న, భ, భ, ర, వ *[[యతి]] : ప్రతిపాదంలోనూ 10 వ అక్షరము *[[ప్రాస]]: పాటించవలెను, ప్రాస యతి చెల్లదు ===ఉదాహరణ రెండు=== ఊహ గలంగి జీవనపుటోలమునం బడి పోరుచున్ మహా మోహలతా నిహద్దపదమున్ విడిపించుకొనంగ లేక సం దేహముబోదు దేహిక్రియ దీనదశన్ గజ ముండె భీషణ గ్రాహదురంత దంత పరిఘట్టిత పాద ఖురాగ్ర శల్యమైన్. {{వృత్తములు}} [[Category:ఛందస్సు]] సినిమా 1133 23691 2006-04-21T11:25:42Z Trivikram 237 {{విస్తరణ}} ==సినిమా== ===ఉపోద్ఘాతము=== తెలుగు వారికి సినిమా గురించి చెప్పవలెనా! అది మన సంస్కృతిలో భాగమై పొయినది. ఏ ఇద్దరు కలుసుకున్నా, ఏ నెట్ గ్రూప్ చూసినా మన వాళ్ళు సినిమాల గురించి మాట్లాడకుండా ఉండలేరు. మన తెలుగు వారికి ఇతర సైటుల కంటే సినిమా సైటులే ఎక్కువగా ఉన్నాయి. తెలుగు సినిమా తెలుగువాడి జీవితంలో భాగమైపోయింది. ===తెలుగు సినిమా చరిత్ర=== ====స్వాతంత్రానికి పూర్వము==== ====మద్రాసులో తెలుగు సినిమా==== ====హైదరాబాదులో తెలుగు సినిమా==== ====చిత్ర నిర్మాణ సంస్థలు==== రోహిణీ పిక్చర్స్ వాహినీ ప్రొడక్షన్స్ విజయా ప్రొడక్షన్స్ భరణీ ఏ.వి.ఎం. ఎన్.ఏ.టి. అన్నపూర్ణా పద్మాలయా ====[[తెలుగు సినిమాలు]]==== [[Category:సంస్కృతి]] [[Category:సినిమా|*]] పత్రికలు 1134 22179 2006-04-11T16:33:30Z Trivikram 237 ==పత్రికలు== ===ఉపోద్ఘాతము=== ===దిన పత్రికలు=== ====చరిత్ర==== ====తెలుగు భాష లో దిన పత్రికలు==== =====2005 లో లభిస్తున్న దిన పత్రికలు===== #[[ఈనాడు]] #[[ఆంధ్ర జ్యోతి]] #[[వార్త]] #[[ఆంధ్ర భూమి]] #[[ఆంధ్ర ప్రభ]] #[[విశాలాంధ్ర]] #[[ప్రజాశక్తి]] =====తెలుగు దిన పత్రికలు===== ===ఇంటర్నెట్ లో పత్రికలు=== #[http://www.eenadu.net ఈనాడు] #[http://www.andhrajyothy.com ఆంధ్ర జ్యోతి] #[http://www.vaarttha.com వార్త] #[http://www.andhrabhoomi.net ఆంధ్ర భూమి] #[http://www.andhraprabha.com ఆంధ్ర ప్రభ] #[http://www.prajasakti.com/ ప్రజాశక్తి] ====ఇంటర్నెట్ లో మాత్రమే==== #[http://www.eemaata.com ఈమాట (తెలుగు సాహితీ ద్వైమాస పత్రిక)] #[http://www.siliconandhra.org/sujana.htm సుజనరంజని - సిలికానాంధ్ర వారి మాస పత్రిక] #[http://www.evaram.com/ ఈ వారం - వారపత్రిక] ===వార పత్రికలు=== ఇవి వారానికి ఒక సారి వస్తాయి. #[[స్వాతి|స్వాతి వార పత్రిక]] #[[ఆంధ్ర భూమి|ఆంధ్ర భూమి వార పత్రిక]] #[[ఆంధ్ర జ్యోతి|ఆంధ్ర జ్యోతి వార పత్రిక]] #[[ఆంధ్ర ప్రభ|ఆంధ్ర ప్రభ వార పత్రిక]] #[[నారద]] ===మాస పత్రికలు=== #[[చతుర]] ===పిల్లల పత్రికలు=== తెలుగులో పిల్లల పత్రికలు రావడం 1940 లలో ప్రారంభమైన"[[బాల]]" తో మొదలయిందని చెప్పవచ్చు. [[రేడియో అన్నయ్య]]గా పిలవ బడే [[న్యాయపతి రాఘవ రావు]] ఈ పత్రిక వ్యవస్థాపకుడు మరియు సంపాదకుడు. దీని తర్వాత ప్రారంభమైన పిల్లల పత్రికలు కొన్ని~: #[[చందమామ]] #[[బాలమిత్ర]] #[[బొమ్మరిల్లు]] #[[బుజ్జాయి]] #[[బాలభారతి]] [[Category:తెలుగు పత్రికలు]] దర్శనీయ స్థలాలు 1135 23483 2006-04-20T13:53:15Z వైఙాసత్య 58 /* [[కేరళ]] */ భారతదేశం లో చాలా దర్శనీయ స్థలాలు ఉన్నాయి ఈ శీర్షికలో వాటి గురించి తెలుసుకుందాము వీటిని రెండు రకాలుగా విభజించ వచ్చు #పుణ్య క్షేత్రాలు #పర్యాటక కేంద్రాలు ==పుణ్య క్షేత్రాలు== భారత దేశం అంటేనే మొదట గుర్తు వచ్చేది పుణ్య క్షేత్రాలే. కాశ్మీరు నుండి, కన్యాకుమారి వరకు అడుగుకొక పుణ్య క్షేత్రం ఉంటుంది, వీటిలో ప్రధానమైన వాటిని తెలుసుకుందాము. ===వివిధ గ్రూపులు=== వీటిలో మనము ఒక సమూహములాగా విఖ్యాతి వహించిన వాటిని గురించి తెలుసు కుందాము. #[[ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు]] #[[108 వైష్ణవ క్షేత్రాలు]] #[[ఆది శంకరాచార్యులు స్థాపించిన నాలుగు మఠాలు]] #[[పంచ శివ క్షేత్రాలు]] ===రాష్ట్రాల ప్రకారం వివిధ పుణ్యక్షేత్రాలు=== ====[[ఆంధ్రప్రదేశ్]]==== #[[తిరుపతి తిరుమల]] #[[అహోబిళం]] #[[మహానంది]] #[[అన్నవరం]] #[[కాణిపాకం]] #[[శ్రీ కాళహస్తి]] #[[శ్రీశైలం]] #[[భద్రాచలం]] #[[యాదగిరి గుట్ట]] #[[సింహాచలం]] #[[విజయవాడ ]] #[[చిల్కూరు]] #[[బాసర]] ====[[కేరళ]]==== * [[గురువయూరప్ప]] ====[[ఉత్తర ప్రదేశ్]]==== #[[కాశి/వారణాసి]] ====[[తమిళనాడు]]==== #[[రామేశ్వరము]] #[[కంచి]] ====[[పశ్చిమ బెంగాల్]]==== #[[బృందావనం]] #[[మాయాపూర్]] ==పర్యాటక కేంద్రాలు== ====[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]==== #[[అమరావతి]] #[[నాగార్జునసాగర్]] ====[[తమిళనాడు]]==== #[[ధనుష్కోడి]] ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు 1136 25582 2006-05-22T13:30:50Z Chaduvari 97 liMku maarpu #[[రామనాథస్వామి లింగము - రామేశ్వరము ]] #[[శ్రీశైల క్షేత్రము|మల్లికార్జున లింగము - శ్రీశైలము]] #[[భీమశంకర లింగము - భీమా శంకరం]] #[[ఘృష్టీశ్వర లింగం - ఘృష్ణేశ్వరం]] #[[త్రయంబకేశ్వర లింగం - త్రయంబకేశ్వరం]] #[[సోమనాథ లింగము - సోమనాథ్ ]] #[[నాగేశ్వర లింగం - దారుకావనం]] #[[ఓంకారేశ్వర-అమలేశ్వర లింగములు - ఓంకారక్షేత్రం]] #[[మహాకాళ లింగం - ఉజ్జయని]] #[[వైధ్యనాథ లింగం - చితా భూమి]] #[[విశ్వేశ్వర లింగం - వారణాశి]] #[[కేదారేశ్వర - కేదారనాథ్]] [[Image:Jyotirlinga.JPG|400px|center|భారత దేశ పటంలో ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు ]] [[Category:ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు]] Image:Jyotirlinga.JPG 1137 5356 2005-01-18T13:55:45Z Chavakiran 19 భారత దేశం పటము లో పన్నెండు జ్యోతిర్లింగ క్షేత్రాలు భారత దేశం పటము లో పన్నెండు జ్యోతిర్లింగ క్షేత్రాలు కందం 1138 5357 2005-05-15T12:30:17Z 61.95.134.10 ==కందం== ===ఉదాహరణ 1:=== గారామున గౌశికమఖ మా రాముడు గాచి దైత్యు నధికు సుబాహున్ ఘోరాజిద్రుంచి తోలెను మారీచున్నీచు గపటమంజులరోచున్ ===లక్షణములు=== పాదాలు: 4 1,3 పాదాలలో గణాల సఖ్య = 3 2,4 పాదాలలో గణాల సంఖ్య = 5 ఇహ వాటిలో కేవలం గగ, భ, జ, స, నల గణాలు మాత్రమే ఉండాలి మరియు రెండు నియమాలు పాటించవలెను ఒకటి: 1,2 పాదాలలో బేసి గణంగా "జ" గణం ఉండరాదు రెండు: 3, 4 పాదాలలో చివర గగ లేదా స గణాలు మాత్రమే ఉండవలెను ====యతి==== నాలుగవ గణం మొదటి అక్షరం ====ప్రాస==== ప్రాస పాటించ వలెను, ప్రాస యతి చెల్లదు ===ఉదాహరణ 2:=== భూతలనాథుడు రాముడు ప్రీతుండై పెండ్లి యాడె బృథుగుణమణి సం ఘాతన్ భాగ్యోపేతన్ సీతన్ ముఖకాంతి విజిత సితఖద్యోతన్ తేటగీతి 1139 5358 2005-01-19T06:41:09Z 207.46.50.74 ==తేటగీతి== ===ఉదాహరణ 1:=== విని దశగ్రీవు డంగజ వివశు డగుచు నర్థి బంచిన జసిడిఱ్రి యై నటించు నీచు మారీచు రాముడు నెఱి వధించె నంతలో సీత గొనిపోయె నసురవిభుడు ===లక్షణాలు=== పాదాలు: 4 ప్రతిపాదంలోనూ ఒక సూర్యగణం + రెండు ఇంద్ర గణాలు + రెండు సూర్యగణాలుంటాయి ====యతి==== నాల్గవ గణంలో మొదటి అక్షరం యతి ====ప్రాస==== ప్రాస నియమం లేదు ===ఉదాహరణ 2:=== అఖిలరూపముల్ దనరూపమైన వాడు నాదిమధ్యాంతములు లేక యడరువాడు భక్తజనముల దీనుల పాలివాడు వినడె చూడడె తలపడె వేగ రాడె; ఆటవెలది 1140 14610 2005-11-19T17:36:09Z వైఙాసత్య 58 ==లక్షణములు== పాదాల సంఖ్య = 4 <br> 1, 3 పాదాలు 3 సూర్య గణాలు + 2 ఇంద్ర గణాలు కలిగి ఉంటాయి <br>2,4 పాదాలు 5 సూర్య గణాలు ఉంటాయి ===యతి=== నాల్గవ గణం మొదటి అక్షరం యతి ===ప్రాస=== ప్రాస నియమం లేదు ప్రాసయతి చెల్లును ==ఉదాహరణలు== <pre> రామహేశు నాదు నవ్యక్తు నధ్యాత్మ యొగగమ్ము బూర్ణు నున్న తాత్ము బ్రహ్మ మైన వాని బరుని నతీంద్రియు నీశు స్థూలు సూక్ష్ము నే భజింతు. నెఱి నసత్య మనెడి నీడతో వెలుగుచు నుండు నెక్కటికి మహోత్తరునకు నిఖిల కారణునకు, నిష్కారణునకు న మస్కరింతు నన్ను మనుచు కొఱకు. </pre> [[Category:పద్యము]] సీసము 1141 22972 2006-04-17T18:15:37Z 66.93.141.50 /* ఉదాహరణ 2: */ ==సీస పద్యం== ===ఉదాహరణ 1:=== కలుగడే నాపాలి కలిమి సందేహింప<br> గలిమిలేములు లేక కలుగువాడు; <br> నా కడ్డపడ రాడె నలి న సాధువులచే <br> బడిన సాధుల కడ్దపడెడువాడు<br> చూడడే నా పాటు జూపుల జూడక<br> చూచువారల గృపజూచువాడు; <br> లీలతో నా మొఱాలింపడే మొఱగుల<br> మొఱ లెఱుంగుచు దన్ను మొఱగువాడు; <br> ===లక్షణములు=== పాదముల సంఖ్య = 4 ప్రతి పాదంలోనూ 6 ఇంద్ర గణాలు, + 2 సూర్య గణాలు కలిపి మొత్తం ఎనిమిది గణాలు ఉంటాయి. ఈ పద్యాలు పెద్దవి కావడం చేత ప్రతి పాదాన్నీ రెండు భాగాలుగా చూపుతారు. <br>ఈ నాలుగు పాదాలకూ చివర ఆటవెలది కానీ, తేటగీతి గానీ ఉండవలెను, ఇది తప్పనిసరి ====యతి==== ===ఉదాహరణ 2:=== వరధర్మకామార్థ వర్జితకాములై<br> విబుధు లెవ్వాని సేవించి యిష్ట<br> గతి బోందుదురు? చేరి కాంక్షించువారి క<br> వ్యయ దేహ మిచ్చు నెవ్వాడు కరుణ? <br> ముక్తాత్ము లెవ్వని మునుకొని చింతింతు? <br> రానందవార్ది మగ్నాంతరంగు <br> లేకాంతు లెవ్వని నేమియు గోరక <br> భద్రచరిత్రంబు బాడుచుందు? <br> ===ఉదాహరణ 3:=== నీసపద్యం ఎట్లా ఉండాలనేది ఒక ఆటవెలది పద్యంలో ఈ విధంగా చెప్పబడింది. <br><br> ఇంద్రగణములారు ఇనగణంబులు రెండు<br> పాదపాదమందు పల్కుచుండు<br> ఆటవెలదినైన తేటగీతియు నైన<br> చెప్పవలయు మీద సీసమునకు<br> శ్రీశైల క్షేత్రము 1142 25559 2006-05-21T21:22:07Z వైఙాసత్య 58 శ్రీ శైల క్షేత్రము, శ్రీశైల క్షేత్రము కు తరలించబడింది ==క్షేత్ర ప్రశస్తి== ==చేరుకొను విధము== ;రోడ్డు మార్గములు: *[[హైదరాబాదు]] నుండి శ్రీశైలం 200 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.ఈ రోడ్డు అటవీ ప్రాంతం గుండా పోతుంది. అటవీశాఖ వారు రాత్రి వేళల్లో ఈ ప్రాంతం గుండా ప్రయాణానికి అనుమతించరు కనుక పగటి వేళ మాత్రమే ప్రయాణించాలి. *[[గుంటూరు]] నుండి శ్రీశైలం 225 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గుంటూరు నుండి [[నరసరావుపేట]], [[వినుకొండ]] మీదుగా వచ్చే ఈ మార్గం [[దోర్నాల]] వద్ద కర్నూలు రోడ్డుతో కలుస్తుంది. అక్కడి నుండి శ్రీశైలంకు కొండ మార్గంలో ప్రయాణం (53 కి.మీ.) చాలా బాగుంటుంది. ;రైలు మార్గములు: ;విమాన మార్గములు: ;వసతి సదుపాయములు: ==చూడవలసినవి== ;మల్లికార్జున స్వామి గుడి: ;భ్రమరాంబిక అమ్మవారి గుడి: ===మల్లికార్జునుని గుడి చుట్టూ ఉన్న విశేషాలు=== ;మనోహర గుండము:శ్రీశైలములో తప్పకుండా చూడవలసిన వాటిలో ఇది ఒకటి. దీనిలో గొప్పతనము ఏమిటంటే చాలా స్వచ్చమైన నీరు ఈ గుండములో ఉంటుంది. శ్రీశైలము చాలా ఎత్తైన ప్రదేశములో ఉన్నది. అంత ఎత్తులో కూడా ఆ రాళ్ళలో ఇంత చక్కని నీరు ఉండటం నిజంగా చూడవలసినదే. ఈ నీరు చాలా స్వచ్చంగా ఉంటుంది. [[మహానంది]] లోని కోనేటి నీటిలో క్రింద రూపాయ వేస్తే పైకి స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది, అలాగే ఈ చిన్ని గుండంలో కూడా కనిపిస్తుంది. ;పంచ పాండవులు ప్రతిష్టించిన లింగాలు: ;వృద్ద మల్లికార్జున లింగము:ఇది ముడతలు పడిన ముఖంలా ఉన్న శివ లింగం. ఇది చూస్తే అంత అందముగా ఉండదు. బహుశా ముసలితనాన్ని గుర్తు చేస్తుందేమో! ;సాక్షి గణపతి ఆలయము:ఇది ముఖ్యాలయానికి కొద్ది రూరంలో ఉంటుంది. ఈ గణపతి ఆలయము ప్రత్యేకత ఏమిటంటే మనము శ్రీశైలములో శివుడిని దర్శించినంత మాత్రముననే కైలాస ప్రవేశానికి అనుమతి లభిస్తుంది. అప్పుడు మనకు ఈ సాక్షి గణపతె సాక్ష్యము చెపుతాడు, మనము శ్రీశైలము వచ్చినాము అని, అందుకే ఇతనిని సాక్షి గణపతి అంటారు. '''గమనిక''': సాక్షి గణపతి, శిఖర దర్శనము, శంకరులవారు తపస్సు చేసిన ప్రదేశము, పాలధార పంచదారలు అన్నీ ఒకే రోడ్డుపై ఉంటాయి. అన్నిటినీ ఒక వరుసలో చూడవచ్చు. [[Image:SiKara view.jpg|225px|thumb|right|శిఖరమునుండి శ్రీశైల పర్వత దృశ్యము]] [[Image:Sikara darsanaM.jpg|thumb|225px|right|శిఖర దర్శన కొండ నుండి శ్రీశైల పర్వతాన్ని దర్శనము చేసుకొంటున్న యాత్రికులు.]] ;శిఖరేశ్వరం: శ్రీశైలం మొత్తంలో ప్రత్యేకమైనది, ఈ ''' శిఖరేశ్వరం'''. శ్రీశైలములో శిఖరదర్శనము చేసుకొంటే పునర్జన్మ ఉండదు అని శాస్త్రాలు ఘోషిస్తున్నాయి. శిఖరదర్శనము అంటే పక్కనే నిలబడి శిఖరాన్ని చూడటం కాదు, దూరంగా ఉన్న ఎత్తైన కొండపై నుండి దూరంగా ఉన్న ఆలయ శిఖరాన్ని చూడాలి. అలా చూస్తే, శిఖరం కనిపిస్తే పునర్జన్మ నుండి విముక్తులవుతారు. ;పాలధార, పంచదార: ;ఆది శంకరాచార్యులవారు తపస్సు చేసిన ప్రదేశం: ;పాతాళ గంగ:శ్రీశైలం పక్కనే [[కృష్ణానది]] ప్రవహిస్తుంది. కాకపోతే ఈ శ్రీశైలము చాలా ఎత్తులో ఉన్నది, నది మాత్రము క్రింద లోయలో ప్రవహిస్తుంది. అందుకే శ్రీశైలము నుండి చాలా మెట్లు దిగి కృష్ణానదిలో స్నానం చెయ్యవచ్చు. ఈ కృష్ణానదినే ఇక్కడ పాతాళగంగ అనే సార్దక నామధేయముతో వ్యవహరిస్తారు. ఆ మెట్లు అన్నీ దిగి కృష్ణలో మునిగి తిరిగి ఎక్కినపుడు పాతాళగంగ అనునది ఎంత సార్ధక నామధేయమో తెలుస్తుంది. ;ఆనకట్ట: [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] చూడండి. [[Image:Srisailam dam 15th aug 05.jpg|225px|right|thumb|శ్రీశైలం ఆనకట్ట 2005లో గేట్లు తీసినప్పటి దృశ్యం]] ;జల విద్యుత్ కేంద్రము: ==ఇంకా చూడండి== *[[శ్రీశైలం|శ్రీశైలం మండలం]] *[[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] ==బయటి లింకులు== *[http://www.hindubooks.org/temples/andhrapradesh/srisailam/index.htm శ్రీశైల క్షేత్రం గురించి] *[http://www.tsiindia.com/temples-india/srisailam-temple.html మరో వెబ్‌సైటు] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] [[Category:ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు]] User talk:Sunil Mohan 1143 12755 2005-10-14T12:39:23Z వైఙాసత్య 58 nice work, Sunil Even I saw it, but could not guess why it was removed. :go ahead and fix it. That is all wiki about. Welcome to Telugu wiki --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:39, 14 అక్టోబర్ 2005 (UTC) తిరుమల తిరుపతి 1144 20262 2006-02-21T07:21:40Z Chavakiran 19 {{విస్తరణ}} ==తిరుమల== ===ఉపోద్ఘాతము=== తిరుమల కలియుగ [[వైకుంఠం]]. తిరుమల ఆలయాన్ని [[తోండమాన్]] చక్రవర్తి నిర్మించాడాని ప్రతీతి. తోండమాన్ చక్రవర్తి ఆకాశరాజు సోదరుడు. దక్షిణ భారత దేశాన్ని పరిపాలించిన ప్రముఖ రాజులందరు శ్రీ వేంకటేశ్వరుని దాసులే. వీరందరు శ్రీ వారిని దర్శించి తరించారు.9వ శతాభ్దానికి చెందిన [[పల్లవులు]], 10 వ శతాభ్దానికి చెందిన [[చోళులు]] (తంజావురు) పాడ్య రాజులు (మదురై), 13-14 శతాభ్దానికి చెందిన [[విజయనగర రాజులు]] శ్రీవారి కి వెలువైన కానుకలు సమర్పించినట్లు శిలాశాసనాలు చెప్పుతున్నాయి. విజయనగర రాజుల కాలంలొ దేవాలయం ప్రాముఖ్యత పెరిగింది, ఆలయ విస్తరణ జరిగింది. సతీ సమేతుడైన [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] విగ్రహాలు ఆలయ ప్రాంగణం లొ ఉన్నాయి. ===ఉన్న ప్రదేశము=== ===చేరుకొను విధము=== ====కాలి నడకన==== తిరుమల గుడికున్న ఓ ప్రాముఖ్యత "కాలినడక"! [[తిరుపతి]] నుండి పైన కొండలమీద ఉన్న తిరుమల పట్టణానికి చేరడానికి కొడపైన కాలినడక కోసం మెట్లదారి ఉన్నది, భక్తులు ఈ దారిగుండా వెళ్ళి స్వామి వారిని దర్శించుకోవడం ఒక మ్రొక్కుగా భావిస్తారు। తిరుమలకి నాలుగు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలిబాటలు ఉన్నవి అని పెద్దలు చెపుతూ ఉంటారు। ప్రస్తుతము మాత్రము రెండు ఎక్కువ వినియోగములో ఉన్నవి, మూడవది, [[కడప]] జిల్లా నుండి ఉన్నది కూడా వినియోగములో ఉన్నది అని విన్నాము, కాని వివరములు పెద్దగా తెలియదు। =====అలిపిరి కాలిబాట===== ఇది ఎక్కువ ప్రఖ్యాతిగాంచిన కాలిబాట దానికి కారణం ఇది తిరుపతి పట్టణము నుండి ఉండటము, మరియు [[తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానము]]ల వారు దీనిని బాగుగా అభివృద్దిచేయడము అనుకుంట। బస్సుద్వారా గాని, రైలు ద్వారాగాని తిరుపతి చేరుకున్న తరువాత మీరు అక్కడనుండి [[తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానములు]] వారు నడుపుతున్న ఉచిత బస్సుద్వారా, లేదా ఆటో ద్వారా (ప్రస్తుతము ౨౦ రూపాయలు అవుతున్నది), లేదా ప్రయివేటు బస్సు ద్వారా (౪ రూపాయలు ప్రస్తుత చార్జీ), లేదా టాక్షీ/జీపు ద్వారాగాని ఈ కాలిబాటవద్దకు చేరుకొనవచ్చు। అక్కడ సాధారణముగా కర్పూరములు కొని (ఏడు కొండలకు ఏడు అని అమ్ముతుంటారు), దారి ప్రారంభంలో ఉన్న వేంకటేశ్వరుని పాదాల గుడి దర్శనం చేసుకోని నడక కొనసాగిస్తూ దారిలో ఉన్న ఆంజనేయస్వామి చిన్న చిన్న మందిరములు దర్శిస్తూ నడుస్తారు! మీరు మంచి శరీరదారుడ్యముగలవారు అయితే రెండుగంటలు లేదా అంతకు తక్కువ సమయములో, ఓ మాదిరిగా అయితే మూడుగంటలలో మరీ చిన్నగా నడుస్తూ ప్రతి పదిమెట్లకీ ఆగుతూ ఉంటే ఐదు గంటల సమయము పడుతుంది కొండచేరుకోవడానికి। ఈ మెట్లదారి సుమారుగా తొమ్మిది కిలోమీటర్లు ఉంటుంది। మొదటిసారి నడవాలి అని అనుకునేవారికి కొన్ని సలహాలు, *నెమ్మదిగా నడవండి, పరుగెత్తవద్దు, పరుగెత్తితే తొందరగా అలసిపోతారు। *సాధ్యమైనంతవరకు మొదటి గంట ఎక్కడా కూర్చొనవద్దు, కూర్చోకుండా నెమ్మదిగా నడిస్తే మొదటి గంటలో మెట్లన్నీ అయిపొయ్యి సాధారణ రోడ్డులాంటి దారికి వెళ్తారు, ఇహ అక్కడ నుండి [[మోకాళ్ళ మంటపము]] వరకు మెట్లు ఉండవు, ఉన్నా [[ఒకటీ అరా]] ఉంటాయి। *మెట్లకి ఇరువైపులా ఉన్న అంగడులలో ఉన్న పానియములు, తినిబండారములు తక్కువ తీసుకొనండి। సాద్యమైనంతవరకు గ్లూకోను డీ, నీరు లపై ఆధారపడండి, ముఖ్యముగా కూల్ డ్రింకులు ఏ విధముగానూ మన నడకకు సహకరించవు। *లగేజీలో విలువైన వస్తువులు లేకుండా చూసుకొనండి, లగేజి ని క్రింద ఉన్న [[తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానము]]ల ఉచిత సేవలో పైకి పంపించండి। =====శ్రీవారి మెట్టు కాలిబాట===== తిరుమల చేరుకోవడానికి ఇది రెండవ ప్రఖ్యాతి వహించిన కాలిబాట। తిరుమల పట్టాణానికి [[కళ్యాణీ డ్యాము]] నీరు సరఫరాకి ఈ మార్గము నుండి పైపులైను వేసిన తరువాత నుండి ఈ దారి కొంత అభివృద్ది చెందినది। అలాగే [[తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానములు]]వారు ఈ కాలిబాటను కూడా బాగుగా అభివృద్ది చేస్తున్నారు। దీనికీ, అలిపిరి కాలిబాటకు ఉన్న ముఖ్యమైన తేడా ఏమిటంటే అలిపిరి కాలిబాట మొత్తం సుమారుగా ౯ కిలోమీటర్లు ఉంటే ఈ కాలిబాట సుమారుగా మూడు కిలోమీటర్లు మాత్రమే ఉంటుంది। అయితే ఈ కాలిబాటతో సమస్య ఏమిటంటే దీనికి చేరుకోవడానికి రవాణా సౌకర్యములు ఎక్కువగా లెవ్వు। ఈ దారిగుండానే వేంకటేశ్వరుడు వివాహానంతరం ఆరు నెలలు [[కాలురు]]అగస్త్యేశ్వర స్వామి సన్నిదిలో గడిపి తరువాత [[తిరుమల]] చేరుకున్నారు। [[ఆంధ్ర ప్రదేశు రోడ్డు రవాణా సంస్థ]]వారు ఇక్కడకు [[తిరుపతి]] నుండి, [[చంద్రగిరి]], [[శ్రీనివాస మంగాపురం]] ల మీదుగా ఒక బస్సు నడుపుతున్నారు। లేదా మీరు [[శ్రీనివాస మంగాపురం]] చేరుకొని అక్కడనుండి ఆటో లో వెల్లవచ్చు। [[శ్రీనివాస మంగాపురం]] నుండి శ్రీవారి మెట్టు సుమారుగా ౬ కిలోమీటర్లు ఉంటాయి। లేదా మీకు ఓపిక ఉంటే [[శ్రీనివాసమంగాపురం]] నుండే నడచి వెళ్ళవచ్చు। ఈ దారిద్వారా మొదటిసారి వెళ్ళువారికి కొన్ని సూచనలు *ఇక్కడ ఎటువంటి దుఖాణములు ఉండవు, కనుక మంచినీళ్ళు తీసుకొని వెళ్ళడం మాత్రం మర్చిపోవద్దు। *ఎక్కువ జన సంచారము ఉండదు, కనుక గుంపులుగా వెళ్ళండి। ====రోడ్డు మార్గము==== ====రైలు మార్గము==== ====విమాన మార్గము==== ===చూడవలసినవి=== ====తిరుమల ముఖ్యాలయములో==== #గర్భగుడి [[Image:TTDPic1.jpg|thumb|right|250px|తిరుపతి తిరుమల గర్భగుడి]] ధ్వజ స్తంభం నుండి శ్రీ వారి దర్శించుకోవడానికి వెండి వాకిలి దాటి బంగారు వాకిలి లొకి ప్రవెశించాలి.బంగారు వాకిలి గోపురాన్ని విమానం అంటారు.శ్రీనివాసుడు ఉండే నిలయాన్ని ఆనందనిలయం ఆంటారు. #[[వరదరాజస్వామి గుడి]] #[[రంగనాథ మండపము]] #[[కళ్యాణ మండపము]] #[[విమాన వెంకటేశ్వరస్వామి]] విమాన వెంకటేశ్వరస్వామిని శ్రీ వారి దర్శనం చేసుకోన్నాక ప్రదక్షిణం చేశాక గర్బ గుడి ఉత్తర మాడా వీధి నుండి విమానం పైన దర్శన మిస్తాడు.శ్రీవారి గోపురాన్ని విమానం అంటారు. #[[హుండీ]] #[[యోగ నరసింహస్వామి గుడి]] #[[అన్నమయ్య భాండాగారము]] అన్నమయ్య భాంఢాగారం లొ రాగి మీద చెక్కిన [[అన్నమయ్య పాటలు]] ను దాచబడి ఉన్నవి ====తిరుమల కొండలలో==== #[[పాప వినాశనము]] #[[ఆకాశ గంగ]] #[[గోగర్భం డ్యాము]] #[[తుంబురు తీర్థము ]] #[[రామకృష్ణ తీర్థము]] #[[పసుపుధారా కుమారధారా తీర్థము]] #[[స్వామి పుష్కరణి]] #[[కాయరసాయన తీర్థము]] #[[జబాలి తీర్థము]] #[[శేష తీర్థము]] =====మ్యూజియం===== [[బేడీ ఆంజనేయస్వామి దేవాలయము]] =====శిలా తోరణము===== ==తిరుపతి== ===ఉపోధ్ఘాతము=== ===తిరుపతి లోని గుడులు=== ====గోవిందరాజ స్వామి దేవాలయం==== ====కోదండ రామాలయం==== ====వరద రాజ స్వామి దేవాలయం==== ====కపిల తీర్థం==== ====జీవకోన==== ====ఇస్కాన్ దేవాలయం==== ===తిరుపతి లోని చూడదగిన విశేషాలు=== ====జూ పార్కు==== ===తిరుపతి చుట్టుపక్కల గుడులు=== ====శ్రీనివాస మంగాపురం==== ====అలివేలు మంగాపురం==== ====చంద్రగిరి ==== ==చూడండి== తిరుపతి కి 70 కిలోమీటర్ల దూరము లొ కల [[నాగలాపురం]] [[కార్వేటి నగరం]] దర్శించడం మర్చిపోవద్దు. [[తిరుపతి యాస, భాష, పదాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] అహోబిళం 1145 6733 2005-07-06T14:40:10Z వైఙాసత్య 58 ఇది [[కర్నూలు]] జిల్లాలో ఉన్నది. గమనిక: మీరు హైదరాబాదు నుండి వస్తుంటే కర్నూలు జిల్లాలోఉంది కదా అని కర్నూలు వెళ్ళి అహోబిళం వెళ్దాము అనుకొనేరు! అలా వెళ్ళడం కంటే మనము హైదరాబాదు నుండి నేరుగా వెళడమే మనకు మంచిది. ===వసతి సౌకర్యాలు=== దురదృష్టవశాత్తు అహోబిళంలో వసతిసౌకర్యములు ఇంకా సరిగ్గా లేవు. నాకు తెలిసినంతవరకు మూడు అవకాశములు ఉన్నవి *మీరు [[తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానముల]]వారి అతిధి గృహములో ఉండవచ్చు *లేదా అహోబిళం మఠంలో ఉండవచ్చు, కానీ దీనిలోకి అందరికీ అనుమతి ఉన్నదో లేదో కనుక్కొనవలెను. *దగ్గరలోని పట్టణంలో ఉండవచ్చు, అది [[నంద్యాల]] ఇది సుమారుగా ముప్పై కిలోమీటర్లు దూరంలో ఉంటుంది. ===చేరుకొను విధము=== '''రోడ్డు మార్గము''' : '''రైలు మార్గము''' : '''విమాన మార్గము''' : అహోబిళం దగ్గరలోని విమానాశ్రయం [[హైదరాబాదు]], అక్కడనుండి మీరు రోడ్డు మార్గం ద్వారా వెళ్ళవచ్చు. ===నవనారసింహ గుళ్ళు=== జ్వాలా అహోబిల మాలోల క్రోద కారంజ భార్గవ యోగానంద క్షాత్రవత పావన నవ మోర్థ్యః [[Image:UgrasthaMbamu.jpg|250px|thumb|ఉగ్రస్థంబము]] అనగా *జ్వాలా నరసింహ *అహోబిల నరసింహ *మాలోల నరసింహ *క్రోద నరసింహ *కారంజ నరసింహ * భార్గవ నరసింహ *యోగానంద నరసింహ *క్షాత్రపత నరసింహ *పావన నరసింహ అను తొమ్మిది నరసింహ దేవాలయములు ఈ క్షేత్రమున కలవు. ఇప్పుడే కొద్దికొద్దిగా రోడ్డుమార్గములు వేస్తున్నరు అన్నీ నడచిపోవాలంటే మీకు రెండు రోజులు పడుతుంది. జ్వాలా నరసింహస్వామి క్షేత్రము దగ్గర భవనాశని అనే జలపాతము ఉంటుంది. ఇక్కడ స్నానంచేస్తే సకల పాపాలు పోతాయి అని పురాణాలు చెప్తున్నాయి. అహోబిల నరసింహ అనగా గరుత్మంతునికి దర్శనమిచ్చిన నరసింహ స్వామి. మాలోల నరసింహ అనగా లక్ష్మీస్వామికి ప్రియమైన నరసింహస్వామి అని భావము. [[Image:BavanaaSani.jpg|250px|thumb|భావనాశని జలపాతము]] ===ప్రహ్లాద బడి=== ఇది చిన్న గుహ. దీనినే ప్రహ్లాద బడి అంటారు. ఈ గుహ ఎదురుగా కొండలపైనుండి నీరు పడుతూ చాలా ఆహ్లాదకరంగా ఉంటుంది. ఈ గుహ ఎదురుగా విశాలమైన రాళ్ళ చప్టాలాగా సహజసిద్ద కొండ ఉంటుంది, దానిపైన రకరకాల అక్షరాలు వ్రాసినట్లు గీతలు ఉంటాయి. మనము ఈ అక్షరాలలో చాలా వాటికి పోలికలు కనుగొనవచ్చు! ఈ గుహలోకి ఒకేసారి కేవలం ఐదుగురు మాత్రమే వళ్ళగలుగుతారు. ===మఠం=== అహోబిళం మటం చాలా ప్రసిద్ది పొందినది. ఇది వైష్ణవ మత వ్యాప్తి లొ కీలక భూమిక పోషించినది. సంకీర్తనాచార్యులు [[అన్నమయ్య]]వారు ఇక్కడనే దీక్షపొంది మంత్రోపదేశం పొందినారు(లేదా వారి గురుపరపంపర ఈ మటానికి సంబందించినది). ఇది దిగువ అహోబిళంలో ఉన్నది. ఇక్కడ లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి దేవాలయము చాలా అందంగా, శిల్పకళలతో విలసిల్లుతుంది. మటంలోనూ నరసింహస్వామి విగ్రహాలు ఉన్నవి, వీని పూజాపురస్కరాలు చూడదగ్గవి. ===ఉగ్రస్థంభం=== ఇది అహోబిళంలోని ఎత్తైన కొండ, దీనిని దూరం నుండి చూస్తే ఒక రాతి స్థంబం మాదిరిగా ఉంటుంది. దీనిని చేౠకోవడం కొంచెం కష్ష్టం కానీ ఒక సారి దీనిని చేరుకుంటే జీవత అనుభవం, మంచి ట్రెక్కింగు లాంటిది. దీని పైన ఒక ఝండా (కాషాయం), నరసింహస్వామి పాదాలు ఉంటాయి. దీని నుండే నరసింహస్వామి ఉద్భవించినాడని ఓ ప్రతీతి. జ్వాలనరసింహ, భవనాశని దగ్గరలోని చిన్న కొండ అధిరోహించు రహదారి గుండా దీనిని చేరుకోవాలి. ===భవ నాశని జలపాతం=== ===లింకులు=== [http://www.ahobilamutt.org/ అహోబిళం మటం వారి సైటు] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] భద్రాచలం 1146 24720 2006-04-25T06:43:19Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=భద్రాచలం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భద్రాచలం|villages=62|area=|population=77.96|pop_male=39.33|pop_female=38.63|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.7|lit_male=63.48|lit_female=51.81}} [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[ఖమ్మం జిల్లా]]లో, [[గోదావరి]] నది దక్షిణ తీరమున [[భద్రాచలం]] (Bhadrachalam) పట్టణం ఉంది. భద్రాచలం మండలానికి ఈ పట్టణం కేంద్రము. జిల్లాకేంద్రమైన ఖమ్మం పట్టణానికి 105 కి.మీ.ల దూరంలో ఉన్న ఈ పట్టణం, భక్త రామదాసు నిర్మించిన రామాలయానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. జిల్లాలోని ప్రముఖ పారిశ్రామిక కేంద్రాలైన [[పాల్వంచ]] 27 కి.మీ., [[కొత్తగూడెం]] 35 కి.మీ. దూరంలోను ఉన్నాయి. ==రామాలయ ప్రశస్తి== [[Image:Bhadrachalam temple view.jpg|thumb|left|భద్రాచల రామాలయ దృశ్యము]] [[గోల్కొండ]] నవాబు [[అబుల్ హసన్ తానీషా]] పాలనా కాలంలో భద్రాచల ప్రాంతానికి తహసీల్దారుగా [[కంచెర్ల గోపన్న]] ఉండేవాడు. ఇక్కడికి సమీపంలోని నేలకొండపల్లి గ్రామానికి చెందిన గోపన్న శ్రీరామ భక్తుడు. తాను ప్రజల నుండి వసూలు చేసిన పన్ను సొమ్మును ప్రభుత్వానికి జమ చెయ్యకుండా, ఈ రామాలయాన్ని నిర్మించాడు. దేవునికి రకరకాల నగలు - చింతాకుపతకం, పచ్చలపతకం మొదలైనవి - చేయించాడు. ఆ సొమ్ము విషయమై తానీషా గోపన్నను గోల్కొండ కోటలో బంధించగా, ఆ చెరసాల నుండి తనను విముక్తి చెయ్యమని రాముణ్ణి ప్రార్ధించాడు, గోపన్న. ఆ సందర్భంలో రామునిపై పాటలు రచించి తానే పాడాడు. ఇవే [[రామదాసు కీర్తనలు]]గా ప్రసిద్ధి చెందాయి. గోపన్న కీర్తనలకు కరిగిపోయిన రాముడు, దేవాలయ నిర్మాణానికి ఉపయోగించిన ప్రభుత్వ సొమ్మును తానీషాకు చెల్లించి, గోపన్నకు చెరసాల నుండి విముక్తి ప్రసాదించాడని ఐతిహ్యం. ఆ విధంగా కంచెర్ల గోపన్నకు రామదాసు అనేపేరు వచ్చింది. దేవాలయం భద్రగిరి అనే గుట్టపై ఉంటుంది. సీతా, లక్ష్మణ, హనుమంత సమేతంగా శ్రీరామచంద్రుడు ఇక్కడ కొలువుతీరి ఉన్నాడు. సీత, రాముని తొడపై కూర్చొని ఉన్నట్లు ఇక్కడి విగ్రహాలు చెక్కబడి ఉన్నాయి. మరే దేవస్థానంలోనూ లేని ప్రత్యేకత ఇది. ప్రతి సంవత్సరం శ్రీరామనవమికి వైభవంగా జరిగే సీతారామ కళ్యాణ ఉత్సవానికి అశేషప్రజానీకం వస్తారు. రాష్ట్రప్రభుత్వం ఈ కళ్యాణోత్సవానికి ముత్యపు తలంబ్రాలు, పట్టువస్త్రాలు పంపించడం సాంప్రదాయం. ప్రతి 12 సంవత్సరాలకు ఒకసారి, ఇక్కడ శ్రీరామ పట్టాభిషేకం జరుగుతుంది. రామదాసు చేయించిన వివిధరకాల నగలు దేవస్థానపు ప్రదర్శనశాలలో ప్రదర్శనకు ఉంచారు. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[భద్రాచలం]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కన్నాయిగూడెం]], [[తాళ్ళగూడెం]], [[గొట్టుగూడెం]], [[ఫెర్గుసన్ పేట]], [[తునికిచెరువు]], [[లింగాలపల్లె]], [[రామగోపాలపురం]], [[పట్టుచీర]], [[బూరుగువాయి]], [[లక్ష్మీపురం]], [[మాధవరావుపేట]], [[గొల్లగుప్ప]], [[బండిరేవు]], [[రంగాపురం]], [[కన్నాపురం]], [[విశ్వాపురం]], [[యెర్రబోరు]], [[కన్నాపురం(1)]], [[నరసింగపేట]], [[పిచ్చికలపేట]], [[సీతంపేట]], [[చింతలగూడెం]], [[చంద్రంపాలెం]], [[ఏటపాక]], [[లక్ష్మీదేవిపేట]], [[పురుషోత్తపట్నం]], [[సీతాపురం]], [[గుండాల (భద్రా)]], [[కె.నారాయణపురం]], [[పినపల్లె]], [[రాయనపేట]], [[పెనుబల్లి (భద్రా)]], [[పాండురంగాపురం]], [[ఎర్రగుంట]], [[చోడవరం]], [[చిన్న నల్లకుంట]], [[నెల్లిపాక]], [[బుట్టాయిగూడెం]], [[దేవరాపల్లి]], [[గోగుపాక]], [[గొమ్ము కోయగూడెం]], [[కాపవరం]], [[కొత్తగూడెం (భద్రా)]], [[బొడ్డుగూడెం]], [[అయ్యవారిపేట]], [[త్రిపుర పెంటవీడు]], [[గొల్లగూడెం]], [[తోటపల్లి]], [[కాపుగంపల్లి]], [[రాచగంపల్లి]], [[గన్నవరం (భద్రా)]], [[రాజుపేట]], [[కిష్టారం]], [[కుసుమానపల్లి]], [[అచ్యుతాపురం]], [[రాఘవపురం]], [[చెలెంపాలెం]], [[నల్లకుంట]], [[ముమ్మడివరు]], [[గౌరిదేవిపేట]], [[నందిగామ (భద్రా)]], [[మురుమూరు]] ==రవాణా సౌకర్యాలు== మండలకేంద్రమైన భద్రాచలం ప్రముఖ యాత్రాస్థలం కావడంతో రాష్ట్రంలోని వివిధ ప్రాంతాలతో రోడ్డు రవాణా సౌకర్యం బాగా ఉంది. [[హైదరాబాదు]] నుండి ఖమ్మం, కొత్తగూడెం మీదుగా, [[విజయవాడ]] నుండి [[కొత్తగూడెం]] మీదుగా, [[రాజమండ్రి]] నుండి [[మోతుగూడెం]] మీదుగా, [[విశాఖపట్నం]] నుండి [[సీలేరు]], [[చింతపల్లి]] మీదుగా, [[వరంగల్లు]] నుండి [[ఏటూరు నాగారం]] మీదుగా రోడ్డు మార్గాలు, బస్సు సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. భద్రాచలానికి రైలుసౌకర్యం లేదు. ఇక్కడికి 35కి.మీ.ల దూరంలోని కొత్తగూడెంలో ఉన్న ''భద్రాచలం రోడ్'' స్టేషను అతిదగ్గరలోని స్టేషను. ప్రతిరోజూ హైదరాబాదు నుండి ఒకటి, విజయవాడ నుండి ఒకటి, రామగుండం నుండి ఒక రైలు ఈ స్టేషనుకు వచ్చిపోతాయి. గోదావరి నది పక్కనే భద్రాచలం ఉండడంతో రాజమండ్రి నుండి ప్రతిరోజూ లాంచీ ద్వారా రాకపోకలు సాగుతూ ఉంటాయి. ఈ మార్గంలోనే [[పాపికొండలు]] కానవస్తాయి. భద్రాచలం కేంద్రంగా జరిగే విహారయాత్రల్లో ఈ జలమార్గం ప్రముఖమైనది. ==కొన్ని వివరాలు== భద్రాచలం పట్టణం పేరును ప్రభుత్వం [[2002]] లో ''శ్రీరామ దివ్యక్షేత్రం''' పట్టణం గా మార్చింది. భద్రాచలం రెవిన్యూ మండల జనాభాలో దాదాపు మూడోవంతు గిరిజనులు. వ్యవసాయాధారిత ఆర్ధికవ్యవస్థ. పర్యాటకం మరో ప్రధాన ఆర్ధిక వనరు. ప్రతీ వర్షాకాలంలోను గొదావరికి వరదలు వచ్చి భద్రాచలం పట్టణపు పల్లపు ప్రాంతాలు జలమయం కావడం సర్వసాధారణంగా ఉండేది. పట్టణ అభివృద్ధిలో భాగంగా, నదికి వరదకట్టను నిర్మించిన తరువాత ఈ బెడద బాగా తగ్గింది. ప్రభుత్వ సమీకృత గిరిజనాభివృద్ధి సంస్థ యొక్క ప్రధాన కార్యాలయం (ఐ.టి.డి.ఏ) భద్రాచలంలోనే ఉంది. * [[లోక్‌సభ]] నియోజకవర్గం: భద్రాచలం * [[శాసనసభ]] నియోజకవర్గం: భద్రాచలం * రెవిన్యూ డివిజను: భద్రాచలం * చూడదగ్గ ప్రదేశాలు ** భద్రాచల సీతారామచంద్ర స్వామి దేవస్థానం ==దగ్గరలో ఉన్న పర్యాటక స్థలాలు== * [[కిన్నెరసాని]]: భద్రాచలం పట్టణం నుండి 32కి.మీ.ల దూరంలోని కిన్నెరసాని నదిపై ఒక డ్యాము, అద్దాల మందిరము, జింకల పార్కు ఉన్నవి * [[పర్ణశాల]]: వనవాస సమయంలో శ్రీరాముడు ఇక్కడ ఉన్నాడని, ఇక్కడినుండే సీతను రావణుడు అపహరించాడని స్థానిక కథనం. * [[పాపి కొండలు]]:సుందరమైన గోదావరి నది, కొండలు, ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణము ==బయటి లింకులు== * [http://www.khammam.com ఖమ్మం జిల్లా అధికారిక వెబ్‌సైటు] * [http://www.bhadrachalarama.org/ శ్రీ సీతారామచంద్రస్వామి వారి దేవస్థానం] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] నదులు 1147 21106 2006-03-17T04:53:08Z 72.177.236.138 ==భారత దేశం లోని నదులు== భారత దేశాన్ని నదుల దేశం అంటే అతిశయోక్తి కాదేమో! నదులు దేశ ఆర్ధిక సాంస్కృతిక స్రవంతి లో భాగమై పోయినాయి. మనము ఈ వ్యాసము లో వివిధ నదులను గురించి వివరంగా తెలుసు కుందాము #[[గంగా నది|గంగ]] #[[సింధూ నది|సింధు]] #[[యమునా నది|యమున]] #[[బ్రహ్మపుత్రా నది|బ్రహ్మపుత్ర]] #[[సరస్వతీ నది|సరస్వతి]] #[[పంజాబు లోని ఐదు నదులు]] #[[గోదావరి]] #[[కృష్ణా నది|కృష్ణ]] #[[పెన్నా నది|పెన్న]] #[[కావేరీ నది|కావేరి]] #[[నర్మదా నది|నర్మద]] #[[తపతీ నది|తపతి]] #[[మహానది]] #[[భరతపూయా నది|భరతపూయ]] #[[ధహీసార్ నది|ధహీసార్]] #[[దామోదర్ నది|దామోదర్]] #[[ఘగ్గర్ నది|ఘగ్గర్]] #[[గోమతీ నది|గోమతి]] #[[కోయ్నా నది|కోయ్నా]] #[[మండోవీ నది|మండోవి]] #[[మిధి నది|మిధి]] #[[ఓష్వివరా నది|ఓష్వివర]] #[[సబర్మతీ నది|సబర్మతి]] #[[శారవతీ నది|శారవతి]] #[[ఉల్హాస్ నది|ఉల్హాస్]] #[[వశిష్ఠీ నది|వశిష్ఠి]] #[[జువారీ నది|జువారి]] #[[ప౦బా నది|ప౦బా]] చరిత్ర 1148 5367 2005-02-03T09:43:36Z 203.199.178.74 /* బ్రిటీషు వారి రాక నుండి తొలి స్వాతంత్ర సమరం వఱకు */ ==భారతదేశ చరిత్ర== ఇది చాలా పెద్ద కథ. ఏ రకంగా మనము భారత దేశ చరిత్రని తెలుసుకొనవచ్చు? కాలానుసారం మొదలు పెడదాము. ===క్రీస్తు పూర్వం మూడు వేల సంవత్సరాలు ముందు=== ===క్రీస్తు పూర్వం మూడు వేల సంవత్సరాల నుండి బుద్దిని జననం వఱకు=== ===బుద్దుని జనజనం నుండి అశోకుని యుగం వఱకు=== ===అశోకుని తరువాత, ఆంధ్ర శాతవాహనుల వఱకు=== ===ఆంధ్ర శాతవాహనుల నుండి తొలి ముస్లిం దండ యాత్రల వఱకు=== ===తొలి ముస్లిం దండయాత్రల నుండి మొఘలుల రాక వఱకు=== ===మొఘలులు=== ===మొఘలుల కాలంలో దక్షినాది రాజులు=== ====శివాజి==== ====రాయల వంశం==== ===బ్రిటీషు వారి రాక నుండి తొలి స్వాతంత్ర సమరం వఱకు=== ===తొలి స్వాతంత్ర సమరం నుండి గాంధీ రాక వఱకు=== ===గాంధీ రాక నుండి ప్రదమ ప్రపంచ యుద్దం వఱకు=== ===రెండు ప్రపంచ యుద్దాల నడుమ=== ===స్వతంత్ర్య భారతదేశం=== ===మొదటి దశాబ్దం=== ===రెండవ దశాబ్దం=== ===మూడవ దశాబ్దం=== ===నాలుగవ దశాబ్దం=== ===ఐదవ దశాబ్దం=== ===స్వర్ణ భారతి=== ఆపరేటింగు సిస్టంలు 1149 16104 2005-12-16T17:41:59Z వైఙాసత్య 58 +cat ==ఆపరేటింగు సిస్టములు== ఆపరేటింగు సిస్టము అనగా, [[కంప్యూటరు]] [[హార్డ్ వేర్]] తో నేరుగా అనుసంధానింపబడి ఉండి అప్లికేషన్ల నుండి వచ్చు కమాండులు, విన్నపాలు [[హార్డ్ వేర్ ]] తో పని చేయించగలదు. మరింత తేలికగా ఈ ఆపరేటింగు సిస్టము యొక్క పాత్రను అర్ధము చేసుకొనడానికి ఈ క్రింది ఉదాహరణను చూడండి. మీ దగ్గర ఒక కంప్యూటరు ఉన్నది. అది [[హార్డువేరు]]. మీరు సినిమా చూడాలి అని [[సీడీ]] ని [[సీడీ డ్రైవు]] నందు ఉంచి [[మీడియా ప్లేయరు]] ని ఓపెన్ చేసి సినిమా చూసినారు. ఇందు లో [[సీడీ]] మరియు [[సీడీ డ్రైవు]]లు రెండూ [[హార్డువేరు]] లో భాగమే, ఇహ [[మీడియా ప్లేయరు]] అనునది ఒక [[అప్లికేషను]]. మీరు [[మీడియా ప్లేయరు]] నందు ప్లే నొక్కగానే మీ విన్నపము ముందు [[మీడియా ప్లేయరు]] కు వెళ్ళి తరువాత లోన ఉన్న ఆపరేటింగు సిస్టము నకు చేరుతుంది, ఆ విన్నపాలను గ్రహించి ఆపరేటింగు సిస్టమే మీకు బొమ్మ కనపడేటట్లు, ధ్వని వినపడేటట్లు [[హార్డువేరు]] ను నియంత్రిస్తుంది. మీకూ కంప్యూటరు కు మధ్య అప్లికేషన్ వుంటే, అప్లికేషనుకు కంప్యూటరు హార్డువేరు నకు మధ్య ఆపరేటింగు సిస్టం ఉంటుంది. మనకు మార్కెట్లో రక రకాల ఆపరేటింగు సిస్టములు లభిస్తున్నాయి. వీటిని రెండు రకాల గా విభజించ వచ్చు ==డెస్కుటాపు ఆపరేటింగు సిస్టములు== డెస్కుటాపు ఆపరేటింగు సిస్టములు అనగా మనము ఇల్లలో వాడే కంప్యూటర్లను నడపటానికి వాడు ఆపరేటింగు సిస్టములు. మనకు మార్కెట్లో లభించు రకరకాల ఆపరేటింగు సిస్టములు: #[[విండోసు]] #[[లినక్షు]] #[[మేక్]] ==సర్వరు ఆపరేటింగు సిస్టములు== #[[విండోసు సర్వర్లు]] #[[లినక్షు సర్వర్లు]] #[[యునిక్షు సర్వర్లు]] [[Category:కంప్యూటరు]] సీడీ 1150 16106 2005-12-16T17:43:30Z వైఙాసత్య 58 +cat ==సీడీ== ఇది ఇంగ్లీషు లోని కాంపాక్టు డిస్కు (compact disk) నుంది వచ్చినది. [[టీవీ]]లకు క్యాసట్లు ఎలాగో, కంప్యూటరులకు ఈ సీడీ అలాగ. సీడీ తో ఇంకా చాలా పనులు చెయ్యవచ్చు, కేవలము సినిమాలు మాత్రమే కాకుండా, ఇందులో [[డేటా]] ను, పాటలు ఇంకా చాలా చాలా భద్రపరచవచ్చు. సీడీ పై భద్రపరిచిన డేటా ను బట్టి, లేదా భద్రపరచిన విధానాన్ని బట్టి (FORMAT) రకరకాల ఆ సీడీని వీసీడీ, ఆడియో సీడీ లేదా డేటా సీడీ అని పిలుస్తారు. ==వీసీడీ== వీసీడీ అంటే వీడియో సీడీ. దీనిలో సుమారు ఒక గంట సేపు నిడివి గల వీడియో భద్రపరచవచ్చు. [[Category: కంప్యూటరు]] టీవీ 1151 5370 2005-05-12T13:31:21Z 61.95.134.10 /* తెలుగు టీవీ చానల్లు */ ==టీవీ== ఇది ఆంగ్లము లోని టెలీవిజను (telivision)అను పదము నుండి వచ్చినది. దీనిని తెలుగు లో దూరదర్శిని అని కూడా అంటారు. ఇది మనకు బొమ్మలు, ధ్వని తో కలిపి వినిపిస్తుంది. ===చరిత్ర=== ===సాంకేతిక విషయాలు=== ===భారతదేశంలో టీవీ=== ===భారతదేశంలోని టీవీ చానల్లు=== #[[స్టారు టీవీలు]] #[[జీ టీవీలు]] #[[అల్ఫా టీవీలు]] #[[సోనీ టీవీలు]] #[[దూరదర్శిని]] #[[వివిధ వార్తా చానల్లు]] ===తెలుగు టీవీ చానల్లు=== #[[దూరదర్శిని]] #[[జెమినీ]] #[[ఈ టీవీ]] #[[తేజా టీవీ]] #[[ఈ టీవీ రెండు]] #[[టీవీ నైను]] #[[వీసా టీవీ]] #[[మా టీవీ]] #[[సిటీ కేబులు]] #[[తేజా న్యూసు]] #[[ఆదిత్యా మ్యూజికు]] శ్రీశ్రీ 1152 26976 2006-06-13T05:37:41Z MSRKiran 444 /* ప్రముఖ సినిమా పాటలు */ [[Image:Srisri.jpg|thumbnail|శ్రీశ్రీ]] ==శ్రీరంగం శ్రీనివాస రావు== శ్రీశ్రీ అంటే విప్లవ రచయిత <br> శ్రీశ్రీ అంటే అభ్యుదయ కవి<br> శ్రీశ్రీ అంటే సినిమా రచయిత <br> శ్రీశ్రీ అంటే మహాప్రస్థానం <br> శ్రీశ్రీ అంటే '''శ్రీరంగం శ్రీనివాస రావు''' (Sri Sri - Srirangam Srinivasa Rao) <br> ==జీవిత గమనం== [[Image:SriSri.jpg|right|350px|శ్రీశ్రీ ట్యాంకుబండ్ పై ]] [[Image:SrISrI text.jpg|left|350px|శ్రీశ్రీ ట్యాంకుబండ్ పై ]] '''శ్రీశ్రీ''' - '''శ్రీరంగం శ్రీనివాస రావు''' - [[1910]] [[జనవరి 2]] న వెంకటరమణయ్య, అప్పలకొండ దంపతులకు జన్మించాడు. ప్రాధమిక విద్యాభ్యాసం [[విశాఖపట్నం]] లో చేసాడు. [[1925]] లో [[SSLC]] పాసయ్యాడు. అదే సంవత్సరం వెంకట రమణమ్మ తో పెళ్ళి జరిగింది. 1931 లో [[మద్రాసు]] విశ్వ విద్యాలయం లో బియ్యే (జువాలజీ)పూర్తి చేసాడు. [[1935]] లో విశాఖ లోని మిసెస్‌ ఎ వి ఎస్‌ కాలేజీ లో డిమాన్స్ట్రేటరు గా చేరాడు. [[1938]] లో మద్రాసు ఆంధ్ర ప్రభలో సబ్‌ ఎడిటరు గా చేరాడు. ఆ తరువాత [[ఆకాశవాణి]], [[ఢిల్లీ]] లోను, మిలిటరీ లోను, నిజాము నవాబు వద్ద, [[ఆంధ్ర వాణి]] పత్రికలోను వివిధ ఉద్యోగాలు చేసారు. [[1933]] నుండి [[1940]] వరకు ఆయన రాసిన[[ మహాప్రస్థానం]], జగన్నాథుని రథచక్రాలు, గర్జించు రష్యా వంటి గొప్ప కవితలను సంకలనం చేసి మహప్రస్థానం అనే పుస్తకం గా ప్రచురించాడు. తెలుగు సాహిత్యపు దశనూ, దిశను మార్చిన పుస్తకం అది. [[1947]] లో [[మద్రాసు]] కు తిరిగి వచ్చి అక్కడే స్థిరపడ్డాడు. తన రచనా వ్యాసంగాన్ని కొనసాగిస్తూ మరిన్ని గొప్ప రచనలు చేసారు. ఎన్నో సినిమాలకు పాటలు, మాటలు రాసాడు. పిల్లలు లేని కారణం చేత [[1949]] లో ఒక బాలికను [[దత్తత]] తీసుకున్నాడు. [[1956]] లో సరోజను రెండవ వివాహం చేసుకున్నాడు. రెండవ భార్య ద్వారా ముగ్గురు కుమార్తెలు, ఒక కుమారుడు కలిగారు. [[1955]] సార్వత్రిక ఎన్నికలలో కమ్యూనిస్టుల తరఫున శ్రీశ్రీ చురుగ్గా ప్రచారం నిర్వహించాడు. హనుమాన్‌ జంక్షన్లో ఒక ప్రచార సభలో ఆయన అరోగ్యం దెబ్బతిని కొన్ని నెలల పాటు ఆసుపత్రి లో ఉండవలసి వచ్చింది. [[1969]] లో ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం తీవ్రంగా ఉన్న సమయంలో శ్రీశ్రీ [[వావిలాల గోపాలకృష్ణయ్య]]తో కలిసి [[ఖమ్మం]]లో సమైక్య వాదాన్ని వినిపిస్తూ ప్రదర్శన జరిపాడు. ఉద్యమకారులు ప్రదర్శనకు భంగం కలిగించడానికి ప్రయత్నించినా ఆగక తమ ప్రదర్శనను కొనసాగించాడు. వివిధ దేశాల్లో ఎన్నోమార్లు పర్యటించారు. ఎన్నో పురస్కారాలు పొందాడు. కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు, మొదటి "[[రాజా లక్ష్మీ ఫౌండేషను]]" అవార్డు వీటిలో కొన్ని. అభ్యుదయ రచయితల సంఘానికి ([[అరసం]]) అధ్యక్షుడిగా పని చేసాడు. [[1970]] లో ఆయన షష్ఠి పూర్తి ఉత్సవం విశాఖపట్నం లో జరిగింది. ఆ సందర్భంగానే ఆయన అధ్యక్షుడు గా విప్లవ రచయితల సంఘం ([[విరసం]]) ఏర్పడింది. కొంతకాలం క్యాన్సరు వ్యాధి బాధకు లోనై [[1983]] [[జూన్‌ 15]] న శ్రీశ్రీ మరణించాడు. [[విశాఖపట్నం]] లోని బీచి రోడ్డులో ఆయన నిలువెత్తు విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించారు. ==సాహితీ వ్యాసంగం== శ్రీశ్రీ చాలా చిన్న వయసులోనే తన రచనా వ్యాసంగాన్ని మొదలు పెట్టాడు. తన 18 వ ఏట 1928 లో "ప్రభవ" అనే కావ్య సంపుటిని ప్రచురించారు. ఈ రచనను సాంప్రదాయ పధ్ధతిలోనే రాసాడు. తరువాతి కాలంలో సాంప్రదాయికమైన గ్రాంధిక శైలి, [[ఛందస్సు]]వంటి వాటిని పక్కన పెట్టి వాడుక భాషలో మాత్రా ఛందస్సులో కవిత్వం రాయడం - ఇది [[గురజాడ అప్పారావు|గురజాడ]] అడుగుజాడ అని ఆయన అన్నారు - మొదలు పెట్టి గొప్ప కావ్యాలను రచించాడు. 1950 లో [[మహాప్రస్థానం]] కావ్యం మొదటిసారిగా ప్రచురితమైంది. [[మహాప్రస్థానం]], [[జగన్నాథుని రథచక్రాలు]], [[బాటసారి]], [[భిక్షువర్షీయసి]] మొదలైన కవితల సంపుటి అది. ఆధునిక తెలుగు సాహిత్యం లో ఈ కావ్యం అత్యున్నత స్థానంలో నిలిచి శ్రీశ్రీ ని మహాకవి ని చేసింది. తరువాత మరోప్రస్థానం, [[ఖడ్గ సృష్టి]] అనే కవితా సంకలనాలను, చరమరాత్రి అనే కథల సంపుటిని, రేడియో నాటికలు రచించాడు. ప్రాసకూ, [[శ్లేష]]కు శ్రీశ్రీ పెట్టింది పేరు. అల్పాక్షరాల్లో అనల్పార్ధాన్ని సృష్టించడంలో శ్రీశ్రీ మేటి. "వ్యక్తికి బహువచనం శక్తి" అనేది ఆయన సృజించిన మహత్తర వాక్యమే! శబ్ద ప్రయోగంలో నవ్యతను చూపించాడు. మహాప్రస్థానం వంటి గీతాలన్నీ మార్క్సిజం దృక్పథం తో రాసినవే అయినా అవి రాసేనాటికి మార్క్సిజం అనేది ఒకటుందని ఆయనకు తెలియదు. [[1981]] లో [[లండన్‌]] లో ప్రచురితమైన మహాప్రస్థానం (శ్రీశ్రీ స్వదస్తూరితో దీనిని ముద్రించారు, దానితో పాటు శ్రీశ్రీ పాడిన ఈ కావ్య గీతాల క్యాసెట్టును కూడా వెలువరించారు) కు ముందుమాటలో ఆయన ఈ విషయం స్వయం గా రాసాడు. అందులో ఇలా రాసాడు: "..ఈ వాస్తవాలన్నింటికీ నేను స్పందించినా, ఇలాంటి రచనలను 'సామాజిక వాస్తవికత ' అంటారనీ, దీని వెనుక దన్నుగా [[మార్క్సిజం]] అనే దార్శనికత ఒకటి ఉందనీ అప్పటికి నాకు తెలియదు. ఇప్పుడొక్కసారి వెనక్కు తిరిగి చూసుకుంటే, మహాప్రస్థాన గీతాల లోని మార్క్సిస్టు స్ఫూర్తీ, సామాజిక స్పృహా యాదృఛ్ఛికాలు కావని స్పష్టంగ తెలుస్తోంది." తెలుగు వారిని ఉర్రూతలూగించిన ఎన్నో గొప్ప సినిమా పాటలను ఆయన రచించాడు. [[అల్లూరి సీతారామరాజు (సినిమా)|అల్లూరి సీతా రామ రాజు]] సినిమాకు ఆయన రాసిన "[[తెలుగు వీర లేవరా]].." అనేది శ్రీశ్రీ రాసిన ఆణిముత్యాల్లో ఒకటి. రెండవ భార్య సరోజ తో కలిసి సినిమాలకు మాటలు రాసాడు. [[ప్రగతి వారపత్రిక]] లో '''ప్ర'''శ్నలు, '''జ'''వాబులు ('''[[ప్రజ]]''') అనే శీర్షిక ను నిర్వహించాడు. పాఠకుల ప్రశ్నలకు సమాధానాలిచ్చే శీర్షిక అది. చతురోక్తులతో, శ్లేష లతో కూడిన ఆ శీర్షిక బహుళ ప్రాచుర్యం పొందింది. ===ప్రముఖ రచనలు=== * [[మహాప్రస్థానం]] * [[మరోప్రపంచం]] * [[చరమ రాత్రి]] * [[ఖడ్గసృష్టి]] * [[ప్రజ (ప్రశ్నలు జవాబులు)]] * [[సిప్రాలి]] * [[అనంతం (ఆత్మకథ)]] ===ప్రముఖ సినిమా పాటలు=== # కారులో షికారుకెళ్ళె (తోడికోడళ్ళు) # హలో హలో ఓ అమ్మాయి (ఇద్దరు మిత్రులు) # నా హృదయంలో నిదురించే చెలి (ఆరాధన) # తెలుగువీరలేవరా (అల్లూరి సీతారామరాజు) # మనసున మనసై (డాక్టర్ చక్రవర్తి) ==వివాదాలు== ==శ్రీశ్రీ పలుకులు== చమత్కార సంభాషణల లోను, శ్లేషల ప్రయోగం లోను శ్రీశ్రీ ప్రసిధ్ధి చెందాడు. ఆయన చెణుకులు ఎన్నో లోకంలో వ్యాప్తిలో ఉన్నాయి. మచ్చుకు కొన్ని: * రైల్వే స్టేషనులో కనపడిన ఒక స్నేహితుడు ఆయనను అడిగాడు, "ఊరికేనా?" అని. దానికి శ్రీ శ్రీ ఇలా అన్నాడు - "ఊరికే". * ఒక నాటిక ఏదైనా రాయమని అడిగిన మిత్రుడితో ఇలా అన్నాడు: "ఏ నాటికైనా రాస్తాను మిత్రమా" * "వ్యక్తికి బహువచనం శక్తి" * స్నేహితులతో కలిసి మద్రాసు లో హోటలు కెళ్ళాడు. ఒకాయన అట్టు చెప్తానని అన్నాడు. దానికి శ్రీ శ్రీ "అట్లే కానిండు" అన్నాడు. ==ప్రముఖుల పలుకులు== * "మహాప్రస్థానం ఈ శతాబ్దంలో తెలుగు లో వచ్చిన ఏకైక మహా కావ్యం" - పురిపండా అప్పలస్వామి * "కృష్ణశాస్త్రి బాధ ప్రపంచానికి బాధ. ప్రపంచపు బాధ అంతా శ్రీ శ్రీ బాధ" - [[చలం]], యోగ్యతా పత్రంలో === యోగ్యతా పత్రం === యోగ్యతా పత్రం - మహాప్రస్థానం పుస్తకానికి 1940 లో [[చలం]] రాసిన పీఠిక. తెలుగు సాహిత్యంలో వచ్చిన గొప్ప పీఠికల లో ఇది ఒకటి. ఆ పుస్తకం ఎవరు చదవాలో, ఎందుకు చదవాలో, ఎలా చదవాలో వివరించే పీఠిక అది. "రాబందుల రెక్కల చప్పుడు పయోధర ప్రపంచ ఘోషం ఝంఝానిల ష్డ్జధ్వానం" విని తట్టుకోగల చావ ఉంటే ఈ పుస్తకం తెరవండి." అంటూ పుస్తకం చదవడానికి పాఠకుడిని సమాయత్త పరచే పీఠిక అది. శ్రీశ్రీ నిర్వహించిన '''ప్రజ ''' శీర్షిక లో పిచ్చి రెడ్డి అనే పాఠకుడు ఇలా ప్రశ్నించాడు: "యోగ్యతా పత్రం చదివితే మహాప్రస్థానం చదవనక్కర లేదని నేను అంటాను, మీరేమంటారు". అతిశయోక్తి అయినా, అంతటి గుర్తింపు పొందిన పీఠిక అది. అయితే శ్రీశ్రీ ఆ పాఠకుడి ప్రశ్నకు ఇలా జవాబిచ్చాడు: "మీరు సార్ధక నామధేయులంటాను" ==బయటి లంకెలు== * [http://www.mahakavisrisri.com/ మహాకవి శ్రీశ్రీ] * [http://www.teluguworld.org/new/Maha.htm మహాప్రస్థానం] * [http://sreedharcartoons.blogspot.com/2005/04/blog-post_111490739476779499.html శ్రీశ్రీ అస్తమయం రోజు, శ్రీధర్ కార్టూన్ ] [[Category:తెలుగు కవులు|శ్రీశ్ర]] [[Category:విప్లవ రచయితలు]] [[Category:1910 జననాలు]] [[Category:1983 మరణాలు]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] [[en:Srirangam Srinivasarao]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు]] అల్లసాని పెద్దన 1159 15336 2005-11-30T00:08:18Z శాస్త్రి 204 i changed the "sree krishnadevarayala" name for the correct link ==అల్లసాని పెద్దన== ===కాలం=== 15, 16 శతాబ్దాల నడుమ ===స్థలం=== భళ్ళారి మండలం, దోరాల (దోర్ణాల) గ్రామం ===గురువు=== [[శఠగోపయతి]] ===రచనలు=== #[[స్వారోచిషమనుసంభవము]] లేదా [[మనుచరిత్ర]] అలభ్య రచనలు #[[హరికథాసారము]] #[[రామస్తవరాజము]] #[[అద్వైత సిద్దంతము]] #[[చాటు పద్యాలు]] ===బిరుదు=== [[ఆంధ్ర కవితా పితామహుడు]] ===విశేషాలు=== ఇతను [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవ రాయల ]] వారి ఆస్తానంలోని [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజముల]] లో అగ్రగణ్యుడు. సంకృతాంధ్ర కవిత్వం ఎలా ఉండాలో ఒక [[ఉత్పల మాల]] చెప్పి రాయల వారి చేత సన్మానం [[గండపెండేరం]] తొడిగించుకున్నవాడు. ఇతని [[మనుచరిత్ర]] ఆంధ్రవాఙ్మయములో ప్రధమ [[ప్రబంధము]] గా ప్రసిద్దికెక్కినది. ఇతను కేవలం కవే కాక రాచకార్యాలలో కూడా రాయలవారికి సలహాలు ఇచ్చువాడు అందుకే ఇతనిని పెద్దనామాత్యుడు అని కూడా అంటారు. ===చూడండి=== [[తెలుగు సాహిత్యము]] {{అష్టదిగ్గజములు}} [[en:Allasani Peddana]] నంది తిమ్మన 1160 12862 2005-10-16T21:57:56Z Gurubrahma 152 added en: ==నంది తిమ్మన== ===మరోపేరు=== ఇతనిని ముక్కు తిమ్మన అని కూడా అంటారు. ఇతని ముక్కు పెద్దదిగా ఉండటంవల్ల, మరియూ ఇతని కవితలలో ముక్కును చక్కగా వర్ణించడంవల్ల! ===కాలం=== పదహారో శతాబ్దం ===గురువు=== [[అఘోర కవి]] ===రచనలు=== #[[పారిజాతాపహరణం]] #[[వాణీ విలాసం]] ===విశేషాలు=== ఇతను [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవరాయల]] [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజాలలో]] ఒకడు. సింగన్న, తిమ్మాంబల పుత్రుడు, ఇతను రాయల భార్య [[తిరుమల దేవి]] కి అరణంగా [[విజయ నగరం]] వచ్చిన కవి. {{అష్టదిగ్గజములు}} [[en:Nandi Thimmana]] శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము 1161 15182 2005-11-28T20:01:06Z శాస్త్రి 204 ==శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము== ===రచయత=== [[ధూర్జటి]] ===అంకితము=== శ్రీ కాళహస్తీశ్వరునకు ===విశేషాలు=== బహుశా ఇది దూర్జటి తన చివరి కాలములో రాసి ఉండవచ్చు, ప్రఖ్యాత "రాజుల్ మత్తుల్ వారిసేవ నరకప్రాయంబు, వారిచ్చు నంభోజాక్షు చతురంతయాన తురగు భూషాదులాత్మవ్యదాబీజంబుల్॥॥॥॥" అనే పధ్యము ఈ శతకము లోనిదే! ఇందు రాజులని రక రకాలగా తిట్టినాడు॥ ఏ వేదంబు ఫఠించె లూత భుజంగం మే శాస్త్రముల్ స్చుచె తా నేవిద్యాభ్యాసం మొనర్చె గరి చెంచె మంత్రం ఉహించె భో దావిర్భావ విధానముల్ చదువులులయ్యా కావు మీపాద సంసేవ శక్తియే కాక జంతుతతికిన్ శ్రీ కాళహస్తిశ్వరా {{శతకములు}} స్వారోచిషమనుసంభవము 1163 5378 2005-05-24T14:31:51Z 61.95.134.10 adding a link available full book. at andhrabharati ==మను చరిత్ర== ===కవి=== [[అల్లసాని పెద్దన]] ===మరో పేరు=== ఈ గ్రంధమునే స్వారోచిష మను సంభవము అని అంటారు. ===విశేషాలు=== ఇందు రెండవ మనువు యొక్క చరిత్ర చెప్పబడినది. ఇది తొలి తెలుగు [[ప్రబంధము]] గా పండితులు చెపుతారు, దీని తరువాత మొదలైనదే ప్రబంధ యుగము, తరువాతి ప్రబంధాలు దీని నుంది స్పూర్తిపొందినవే ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఇందు మొత్తం ఆరు [[అశ్వాసాలు]] కలవు. దీనిని తెలుగు లో [[పంచకావ్యాలు|పంచకావ్యాల]]లో ఒకటిగా చెపుతారు. ===మూలం=== మారన మార్కండేయ పురాణంలో 150 పద్యాలలో చెప్పినవిషయము. ===ఇతివృత్తము=== ఇది వరూధినీ, ప్రవరాఖ్యుల ప్రేమ కథతో మొదలై స్వారోచిషుని తో ముగుస్తుంది. http://www.andhrabharati.com/kAvyamulu/manu/index.html ఇక్కడ మనము పూర్తి కావ్యము చదవ వచ్చు। ప్రబంధము 1164 21296 2006-03-24T18:56:27Z వైఙాసత్య 58 ప్రకృష్టమైన పదబంధమున్న కావ్యం '''ప్రబంధము'''. ==లక్షణాలు== #వస్త్యైక్యము #ఏకనాయకాశ్రయ తత్వము #రస ప్రాధాన్యము #వర్ణనాప్రాచుర్యము #శయ్యానైగనిగ్యము ==ఉదాహరణలు== #[[మనుచరిత్ర]] #సంస్కృతమునందలి మాలవికాగ్నిమిత్రము #[[ఆముక్త మాల్యద]] [[Category:తెలుగు సాహిత్యము]] మనుచరిత్ర 1165 5380 2005-01-20T16:40:25Z 61.95.134.97 [[స్వారోచిషమనుసంభవము]] ఆంధ్ర కవితా పితామహుడు 1166 5381 2005-05-11T03:29:12Z వైఙాసత్య 58 తెలుగు సాహిత్య చరిత్ర లో ఈ ఆంధ్ర కవితా పితామహుడు అన్న బిరుదు మొత్తం నలుగురుకి ఉన్నది :-) [[అల్లసాని పెద్దన]] గారికి ముందు ఇద్దరికి, తరువాత ఒక్కరికి వారి పేర్లు ఉత్పల మాల 1168 16955 2005-12-28T18:51:32Z వైఙాసత్య 58 redir page #REDIRECT[[ఉత్పలమాల]] దాశరథి రంగాచార్య 1169 16764 2005-12-26T12:35:55Z Chavakiran 19 దాశరధి రంగాచార్యులు [[ఖమ్మం జిల్లా]]లోని [[గార్ల]] లో జన్మించినారు. నిజామునకు వ్యతిరేకంగా పోరాటంచేసిన కవి, యోధుడు. [[నిజామాబాదు]] జిల్లాలో ఉన్నప్పుడు <pre> "ఓ నిజాము పిశాచమా కానరాడు నిన్ను బోలిన రాజు మాకెన్నడేని తీగలను తెంచి అగ్నిలో దింపినావు నా తెలంగాణ కోటి రత్నాల వీణ" </pre> అని రాసినారు. ఇది చాలా ప్రాచుర్యము పొందినది. వీరి రచనలు [[వేదం, జీవన నాదం]], [[మోదుగు పూలు]] [[Category:తెలుగు కవులు]] పారిజాతాపహరణం 1170 5385 2005-02-21T06:49:27Z 69.243.65.67 /* విశేషాలు */ ==పరిజాతాపహరణము== ===రచయత=== [[నంది తిమ్మన]] ===అంకితము=== [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు]] ===విశేషాలు=== ఐదు అశ్వాసాలు గల ప్రబంధం. సంస్కృత భాగవతములోని మూడు పద్యాల కథని అద్భుతముగా పెంచి రచించినాడు. ===ఇతివృత్తము=== నారదుడు పారిజాతము కృష్ణులవారికి ఇవ్వడం, ఆ సమయములో వారు రుక్మిణీదేవి మందిరములో ఉండటం, ఆ పారిజాతాన్ని రుక్మిణీ గారికి ఇవ్వడం, దానిని తెలుసుకొని సత్య ఆగ్రహించడం, అటుపై రకరకాల మలుపులు, పాద పీడనం, చివరకు దేవతలతో యుద్దం పారిజాత వృక్షం సత్య తీసుకోని రావడం, తులాభారంతో కథ సుఖాంతం॥ ===తెర వెనక కథ=== ఈ గ్రంధము వ్రాయడానికి నంది తిమ్మన గారికి ఒక కారణము ఉన్నది అంటారు, ఒక రోజు అనుకోకుండా తిరుమలదేవి శ్రీ రాయల వారిని పాదాలతో తాకుతుందంట, దానితొ రాయల వారు కోపగించుకోని తిరుమలదేవ్ని చూడటం మానేస్తారు, తిరుమలదేవి అరణంగా వచ్చిన నంది తిమ్మన ఆ గొడవని రూపు మాపడానికి స్వయంగా కృష్ణులవారే తన్నిచ్చుకున్నారు మీదేముంది అని చెప్పడానికి ఈ కథ రాసినారు అని ఒక ఐతిహాసం :-) ఆశుకవిత 1172 5387 2005-05-12T03:05:48Z 61.95.134.10 ==ఆశు కవిత== చతుర్విద కవిభేదాలలో ఆశు కవిత ఒకటి. కొందరు కవులు సాదారణంగా ఆలోచించి సావదానంగా కవిత చెప్పుతారు. అలా కాకుండా మరి కొందరు కవులు వచనంలో మాట్లాడినట్లే అతి వేగంగా భావాలను చంధోనియమ బద్దంగా వ్యక్తం చేస్తారు దీనినే ఆశు కవిత అంటారు *[[ఆశు కవిత]] *[[సమస్యాపూరణం]] *[[శ్రుతిలేఖినీ]] *[[సమయలేఖినీ ]] విద్యలు ఆశు కవితలు ఉద్బటారాధ్య చరిత్ర 1174 5389 2005-01-21T00:52:18Z 61.95.134.10 ==ఉద్భుటారాధ్య చరిత్ర== ===రచయత=== [[తెనాలి రామలింగడు]] ===విశేషాలు=== ఇది మూడు అశ్వాసాలు 842 పద్యాలు గల శివ మత సంబంధ గ్రంధము. ఇందు మదాలస చరిత్ర, ముదిగొండ వంశ మూల పురుషుని కథ ఉన్నవి. ===అంకితము=== ఉరదేచమంత్రి ===మూలం=== [[బసవ పురాణం]] లోని ఏడవ అశ్వాసంలోని 38 పద్యాల ఉద్భుటారాద్య వృత్తాంతము. పాండురంగ మహాత్మ్యము 1176 18334 2006-01-14T10:48:48Z Chaduvari 97 పాండు రంగ మహాత్మ్యము, పాండురంగ మహాత్మ్యము కు తరలించబడింది ==పాండురంగ మహాత్మ్యము== ===రచయత=== [[తెనాలి రామలింగడు]] ===విశేషాలు=== ఇది ఐదు అశ్వాసాలు గో 1302 గద్య పద్యాలతో విలసిల్లు గొప్ప గ్రంధము. ఇందు ఇతివృత్తము పాండురంగని కథ. దీనిలోనుండి రెండు పద్యాలను చూడండి తుంగభద్రానది వర్ణన:<br> గంగా సంగమ మిచ్చగించునె మదిన్ గావేరీ దేవేరిగా<br> నంగీకార మొనర్చునే యమునతో నానందముంబొందునే<br> రగత్తుంగ తరంగ హస్తముల నారత్నాకరేంద్రుండు నీ<br> యంగంబంటి సుఖించునేని గుణభద్రా తుంగభద్రానదీ!<br> అలగే [[తెలుగు లిపి]] ఆ రోజులలోనే ఎంత అందంగా వ్రాసేవాళ్ళో చూడండి<br> పట్టె వ్ట్రువయును బరిపుష్టి తలకట్టు గుడుసున్న కియ్యయు సుడియు ముడియు<br> నైత్వంబు నేత్వంబు నందంబు గిలకయు బంతులు నిలుపు పొలుపు<br> నయము నిస్సందేహతయు నొప్పు మురువును ద్రచ్చి వేసిన యట్ల తనరుటయును<br> షడ్వర్గశుద్దియు జాతియోగ్యతయును వృద్దిప్రియత్వంబు విశదగతియు<br> గీలుకొవ రాయసంబుల వ్రాలు వ్రాయుగొంకుగొనరునుజేతప్పు గొనకయుండ<br> లలిత ముక్తాఫలాకార విలాసనమున మతియరున్మంత్రి వేదాద్రి మంత్రివరుడు<br> ఘటికాచల మహాత్మ్యము 1177 5392 2005-01-21T01:13:35Z 61.95.134.10 ==ఘటికాచల మహాత్మ్యము== ===రచయత=== [[తెనాలి రామలింగడు]] ===విశేషాలు=== [[ఘటికాచలము]] 108 [[దివ్య తిరుపతుల]]లో ఒక్కటి. ఇక్కడి దైవము లక్ష్మీ నరసింహస్వామి. ఈ గ్రంధము నందు మొత్తము 475 గద్య పద్యాలు కలవు. బహుశా ఇది తెనాలి చివరి రచన అయి ఉండవచ్చు. ===అంకితము=== దీనిని మహారాష్టృడైన ఖండోజీ వారికి అంకితమిచ్చినాడు కందర్పకేతు విలాసము 1178 5393 2005-01-21T01:18:22Z 61.95.134.10 ==కందర్పకేతు విలాసము== ===రచయత=== [[తెనాలి రామలింగడు]] ===విశేషాలు=== ఇది ప్రస్తుతము అలభ్యము, కానీ [[జగ్గన]] గారి [[ప్రబంధ రత్నాకరము]] లో నాలుగు పద్యాలు వల్ల దీని వివరాలు తెలుస్తున్నాయి.. హరిలీలా విలాసము 1179 5394 2005-01-21T01:20:43Z 61.95.134.10 ==హరిలీలా విలాసము== ===రచయత=== [[తెనాలి రామలింగడు]] ===విశేషాలు=== ఇది అలభ్య గ్రంధము. [[జగ్గన]] గారి [[ప్రబంధ రత్నాకరము]] లోని 21పద్యాల వల్ల ఈ గ్రంధ వివరాలు తెలుస్తున్నాయి. దిగంబర కవులు 1180 14459 2005-11-16T16:38:22Z వైఙాసత్య 58 అది [[1965]], తెలుగు విప్లవ కవి లోకం నిశబ్దంగా ఉన్న రోజులు. ఒక కెరటం ఉవ్వెత్తున ఎగిసిపడి మూడు సంవత్సరాలు అందరినీ ఆలోచింపచేసినది. అదే దిగంబర కవులు. వారికి వారే చెప్పుకున్నట్లు ఆ మూడు సంవత్సరాలు దిగంబర కవుల యుగము. దిగంబర కవులు మొత్తము ఆరుగురు. #[[నగ్నముని]] - మానేపల్లి హృషికేశవరావు #[[నిఖిలేశ్వర్]] - యాదవ రెడ్డి #[[చెరబండరాజు]] - బద్దం బాస్కరరెడ్డి #[[మహాస్వప్న]] - కమ్మిశెట్టి వెంకటేశ్వరరావు #[[జ్వాలా ముఖి]] - వీరరాఘవాచార్యులు #[[భైరవయ్య]] - మన్మోహన్ సహాయ వీరి కవితలు చాలా ఘాటుగా ఉంటాయి. ఎంత హాఠాత్తుగా మొదలయినదో అంతే హాఠాత్తుగా ఆగిపోయినది. తరువాత వీరు విడిపొయ్యి నలుగు [[విరసం]] ఇద్దరు [[అరసం]] లోనూ చేరినారు. ఒక కవిత చూడండి <pre> ఆకలి, కామం, కలలూ, కన్నీళ్ళూ మనిషిలోని మర్మజ్ఞానమంతా ఒక్కటే దేశమేదైతేనేం? మట్టుతా ఒక్కటే అమ్మ ఎవరయితేనేం? చనుబాలు తీపంతా ఒక్కటే బిక్క ముఖాలతో చూస్తారేం? పిచ్చివాణ్ణీగా కేసుపుటప్ చెయ్యండి నన్నెక్కనివ్వండి బోను </pre> [[Category:తెలుగు కవులు]] చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్ 1181 22722 2006-04-17T06:59:51Z Trivikram 237 [[image:Charles_Phillip_Brown.jpg|thumbnail|చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్]] '''చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్''' (''Charles Phillip Brown'') ([[నవంబర్ 10]], [[1798]] - [[డిసెంబర్ 12]], [[1884]]) తెలుగు సాహిత్యమునకు విశేష సేవ చేసిన ఆంగ్లేయుడు. తొలి తెలుగు శబ్దకోశమును ఈయనే ప్రచురించాడు. బ్రౌన్ డిక్షనరీని ఇప్పటికి తెలుగులో ప్రామాణికంగా ఉపయోగిస్తారు. తెలుగు జాతికి సేవ చేసిన '''నలుగురు ప్రముఖ బ్రిటిషు అధికారుల'''లో బ్రౌన్ ఒకడు. ==జీవిత విశేషాలు== సి.పి.బ్రౌన్ [[1798]] [[నవంబర్ 10]]న [[కలకత్తా]]లో జన్మించాడు. ఈయన తండ్రి డేవిడ్ బ్రౌన్ పేరొందిన క్రైస్తవ విద్వాంసుడు. తండ్రి మరణించిన తరువాత బ్రౌను కుటుంబం ఇంగ్లండు వెళ్ళిపోయింది. బ్రౌను అక్కడే హిందూస్థానీ భాష నేర్చుకున్నాడు. తరువాత [[1817]] [[ఆగష్టు 4]] న మద్రాసు లో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీలో ఉద్యోగంలో చేరాడు. ఉద్యోగ బాధ్యతల్లో భాగంగా మద్రాసులో వెలగపూడి కోదండరామ పంతులు వద్ద తెలుగులో ప్రాధమిక జ్ఞానాన్ని సంపాదించాడు. [[1820]] ఆగష్టులో [[కడప]]లో డిప్యూటీ కలెక్టరుగా చేరాడు. ఉద్యోగరీత్యా అనేక ప్రాంతాల్లో పనిచేసినపుడు తెలుగులో మాట్లాడడం తప్పనిసరి అయ్యింది. అయితే తెలుగు నేర్చుకోడానికి సులభమైన, శాస్త్రీయమైన పద్ధతి లేకపోవడం వలన, పండితులు తమ తమ పద్ధతుల్లో బోధిస్తూ ఉండేవారు. తెలుగేతరులకు ఈ విధంగా తెలుగు నేర్చుకోవడం ఇబ్బందిగా ఉండేది. భాష నేర్చుకోవడం లోని ఈ ఇబ్బంది, బ్రౌనును తెలుగు భాషా పరిశోధనకై పురికొల్పింది. ప్రాచీన తెలుగు కావ్యాలను వెలికితీసి, ప్రజలందరికీ అర్ధమయ్యేలా పరిష్కరించి, ప్రచురించడం, భాషకు ఓ వ్యాకరణం, ఓ నిఘంటువు, ఏర్పడడానికి దారితీసింది. [[మచిలీపట్నం]], [[గుంటూరు]], [[చిత్తూరు]], [[తిరునెల్వేలి]] మొదలైనచోట్ల పనిచేసి, [[1826]] లో మళ్ళీ కడపకు తిరిగి వచ్చి అక్కడే స్థిర నివాసమేర్పరచుకొన్నాడు. అక్కడ ఒక బంగళా కొని, సొంత డబ్బుతో పండితులను నియమించి, అందులో తన సాహితీ వ్యాసంగాన్ని కొనసాగించాడు. అయోధ్యాపురం కృష్ణారెడ్డి అనే ఆయన ఈ వ్యవహారాలను పర్యవేక్షిస్తూ ఉండేవాడు కడపలోను, మచిలీపట్నంలోను కూడా పాఠశాలలు పెట్టి ఉచితంగా చదువు చెప్పించాడు. విద్యార్థులకు ఉచితంగా భోజనవసతి కూడా కల్పించాడు. దానహర్మాలు విరివిగా చేసేవాడు. వికలాంగులకు సాయం చేసేవాడు. నెలనెలా పండితులకిచ్చే జీతాలు, దానధర్మాలు, పుస్తక ప్రచురణ ఖర్చుల కారణంగా బ్రౌను ఆర్థిక ఇబ్బందుల్లో పడ్డాడు. అప్పులు కూడా చేసాడు. [[1834]]లో ఉద్యోగం నుండి తొలగించడంతో ఇంగ్లండు వెళ్ళిపోయి, తిరిగి [[1837]]లో కంపెనీలో పర్షియను అనువాదకుడిగా ఇండియా వచ్చాడు. బ్రౌను మానవతావాది. [[1832]]-[[1833|33]]లో వచ్చిన ''గుంటూరు కరువు'' లేదా ''డొక్కల కరువు'' లేదా ''నందన కరువు'' సమయంలో ప్రజలకు బ్రౌను చేసిన సేవలు ప్రశంసలందుకున్నాయి. ఆ సమయంలో కరువును ''కరువు''గా కాక ''కొరత''గా రాయాలని అధికారులు చెప్పినా, అలానే పేర్కొనడంతో వారి అసంతృప్తిని ఎదుర్కొన్నాడు. పదవీ విరమణ తరువాత [[1854]]లో లండన్‌లో స్థిరపడి, కొంతకాలం పాటు లండన్ యూనివర్సిటీలో తెలుగు ప్రొఫెసరంగా పనిచేసాడు. [[1884]] [[డిసెంబర్ 12]] న మరణించాడు. ==తెలుగు భాషకు చేసిన సేవ== * వేమన పద్యాలను వెలికితీసి ప్రచురించాడు. [[1829]]లో 693 పద్యాలు, [[1839]]లో 1164 పద్యాలు ప్రచురించాడు. * [[1841]]లో "నలచరిత్ర"ను ప్రచురించాడు. * తెలుగు-ఇంగ్లీషు, ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువులను రాసి, [[1854]]లో ప్రచురించాడు. * '''ఆంధ్రమహాభారతము''', '''శ్రీమద్భాగవతము''' లను ప్రచురించాడు. * తెలుగు నేర్చుకునే ఆంగ్లేయుల కొరకు వాచకాలు, వ్యాకరణ గ్రంథాలు రాసాడు. [[1840]]లో వ్యాకరణాన్ని ప్రచురించాడు. * లండన్‌లోని "ఇండియాహౌస్ లైబ్రరీ"లో పడి ఉన్న 2106 దక్షిణభారత భాషల గ్రంథాలను మద్రాసు తెప్పించాడు. * [[1844]]లో '''వసుచరిత్ర''', [[1851]]లో '''మనుచరిత్ర''' ప్రచురించాడు. జూలూరి అప్పయ్య శాస్త్రి చేత వీటికి వ్యాఖ్యానాలు రాయించాడు. * [[1852]]లో '''పలనాటి వీరచరిత్ర'''ను ప్రచురించాడు. * అనంతపురం ప్రాంత చరిత్రను రాజుల యుద్ధములు అనే గ్రంథంగా రాసాడు. ==ఎవరెవరేమన్నారు== * నాటి పండితుడు, అద్వైతబ్రహ్మ శాస్త్రి: "సరస్వతికి ప్రస్తుతమందు తమరు ఒకరే నివాస స్థానంగా కనపడుతున్నారు. ఎక్కడ ఏ యే విద్యలు దాచబడి ఉన్నవో అవి అన్నీ తమంతట తామే తమ సన్నిధికి వస్తూ ఉన్నవి... తమరు పుచ్చుకున్న ప్రయాసల వల్ల తేలిన పరిష్కార గ్రంథములు ఆకల్పాంతమున్నూ తమయొక్క కీర్తిని విస్తరిస్తూ ఉంటవి" * ప్రముఖ పరిశోధకుడు [[బంగోరె]] (బండి గోపాల రెడ్డి): "నిలువ నీడ లేకుండా పోయిన తెలుగు సరస్వతిని ఆహ్వానించి, తన బంగళాలో ఒక సాహిత్య పర్ణశాల ఏర్పరచి, ఆ వాగ్దేవిని నిండు ముత్తైదువ లాగా నడయాడేటట్లు చేయగలిగాడు బ్రౌన్" * బంగోరె: "ప్రపంచంలోని తెలుగు ప్రొఫెసర్లు, పరిశోధకులు, విద్యావేత్తలు, సాహితీ సంస్థలు అన్నీ కలిసి తెలుగు భాషకు చేసిన సేవ, బ్రౌను ఒక్కడే చేసిన సేవలో ఓ చిన్న భాగం కూడా కాదు" ==స్మృతి చిహ్నం== * బ్రౌను స్మృతి చిహ్నంగా, కడపలో ఆయన నివసించిన బంగళా స్థలంలో ప్రభుత్వము, ప్రజలు సంయుక్తంగా గ్రంథాలయాన్ని నిర్మించారు. వివిధ సంస్థలు, వ్యక్తులు గ్రంథాలను విరాళంగా ఇచ్చారు. ప్రస్తుతం ఇది భాషా,సాహిత్య పరిశోధనా కేంద్రంగా ద్రవిడ విశ్వవిద్యాలయానికి అనుబంధంగా పని చేస్తోంది. ==బయటి లింకులు== * [http://www.engr.mun.ca/~adluri/telugu/modern/people/cpbrown1.html సి.పి.బ్రౌన్ వ్యాసము] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగుదేశంలో విదేశీయులు]] [[Category:1798 జననాలు]] [[Category:1884 మరణాలు]] గోన బుద్దారెడ్డి 1182 5397 2005-01-21T01:39:50Z 61.95.134.10 ఇతను కాకతి రెండవ ప్రతాపరుద్రుని సామంతు. [[రంగనాథ రామాయణము]] గ్రంధకర్త, పదమూడవ శతాబ్దమునకు చెందినవాడు రంగనాథ రామాయణము 1183 12787 2005-10-15T06:33:52Z చంద్రశేఖర్ 153 రంగనాథ రామాయణము, దీనినే [[బొమ్మల రామాయణము]] అని కూడా అంటారు. ఇది మన పల్లెలలో ఒకప్పుడు బహు ప్రసిద్ధి. [[తోలుబొమ్మలాట]]లలో ఈ రామాయణాన్నే పాడుతారు. ఇది మొత్తం [[ద్విపద]] లోనే ఉన్నది. కాలం [[పదమూడవ శతాబ్దం]], రచయిత [[గోన బుద్దారెడ్డి]] సిద్దేంద్ర యోగి 1184 18111 2006-01-13T07:13:33Z Chavakiran 19 ==సిద్దేంద్ర యోగి== ===కాలం=== 1672 - 1685 ===రచనలు=== #[[భామా కలాపం]] #[[గొల్ల కలాపం]] [[Image:SiddEMdra yOgi text.jpg|right|350px|సిద్దేంద్ర యోగి ]] [[Image:SiddEMdra yOgi.jpg|left|250px|సిద్దేంద్ర యోగి ]] ===విశేషాలు=== వీరు కూచిపుడి గ్రామానికి చెందినవారు, [[కూచిపుడి]] నృత్య ప్రదర్శకుకు వీరు గురించి ఒక కథ ప్రచారంలో ఉన్నది, వీరు కాశీ లో చదువుకుంటున్నప్పుడు, భార్య గర్బదానానికి సిద్దమైనది అని కబురు వస్తుంది, యువ రక్తంలోని సహజ సిద్దమైన తొందరతో వేగంగా, ఆతురతతో, ఉత్సాహంగా బయలుదేరి వస్తాడు, కానీ కూచిపుడి దగ్గరకు రాగానే కృష్ణ పొంగుతుంది పరవళ్ళు తొక్కుతూ, ఉర్కలమీద అయినా సిద్దేంద్ర గారు నది ఈదుదామని లోనికి దుముకుతారు. కానీ దురదృష్టవశాత్తూ నది మద్యలోకి రాగానే మునిగిపోసాగినాడు ఇహ చావు తప్పదు అని అనుకొని "కనీసం పుణ్యమైనా వస్తుందని" అక్కడికక్కడే సన్యాసం తనంతట తనే మంత్రం చెప్పుకొని స్వీకరిస్తాడు. సంసారసాగరాన్ని దాటించగల ఆ కృష్ణ భగవానుడు, కృష్ణా నదిని కూడా దాటిస్తాడు. ఇహ ఇంటికి వెళ్ళి పీటలపై కూర్చోమంటే సిద్దేంద్రుని భార్య "ఇతనెవరో గడ్డాలు, మీసాఅలు ఉన్న సన్యాసి, నా మొగుడు కాదు అని పీటలపై కూర్చోదు. అప్పుడు సిద్దేంద్ర జరిగిన కథ చెప్పి భార్యకి కృతజ్ఞతలు చెప్పి, మరళా పెద్దలందరి అనుమతితో సన్యాసం తీసుకుంటాడు। తరువాత కూచిపూడి నృత్యానికి ఆద్యుడై భామా కలాపం రచించినాడు। తన ఊరిలోని మగవారితోనే ఆడవేషాలు వేయించినాడు। తెలుగువారికి చిరస్మరణీయుడైనాడు। [[హంసలదీవి]] [[దీవి సుబ్బారావు]] గారు రచించిన కవితల పుస్తకం నుండి చెప్పబోయేది సుమారు మూడు వందల యేబది యేళ్ళ క్రితం సంగతి చదువు కోసం కాశీ వెళ్ళి కూచిపూడి నుండి ఓ అబ్బాయి అక్కడే వున్నాడు పదిపన్నెండేళ్ళు అక్కడుండగా వచ్చింది కబురు ఇంటి దగ్గర భార్య ఈడేరిందనీ గర్భాదానానికి ముహూర్తం కూడా కుదిరిందనీ ఇంకేం బయలుదేరాడు సంతోషంగా ఉరుకులు పరుగులు దారంతా ఊరు దగ్గర పడుతుండగా కృష్ణ కనిపించింది వురవళ్ళు పరవళ్ళుగా యువకుడు గదా దిగాడు ధైర్యం చేసి తెలిసింది గాదు వరద వుధృతం దిగాక గాని సగం దూరం పనికి వచ్చింది వచ్చిన ఈత ఇక ఖాయమనుకొన్నాడు మునక సన్యాసం పుచ్చుకొన్నాడు అక్కడికక్కడ తనకు తానే మంత్రం చెప్పుకొని పోయే ముందు పుణ్యమన్నా దక్కుతుందని ఒకే సారి జరిగాయి అట్లా ఆయన చేతులెత్తేయటం ఇట్లా ఒక పెద్ద కెరటం వచ్చి ఒడ్డుకు తోసెయ్యటం ఇంటికొచ్చి పడ్డాడు బ్రతుకు జీవుడా అంటూ పీటల మీదకొచ్చి కూర్చోవాల్సిన భార్య ససేమిరా రానన్నది అనుకొన్న ముహూర్తానికి ఈయన ఎవరో గడ్డాలూ మీసాలూ ఉన్న సన్యాసిగాని నా భర్తకాదు పొమ్మన్నది అంతా తలో మాటా అన్నారు చిన్నపిల్ల మంకుపట్టు పట్టిందని కొందరు గాలో ధూళో సోకిందని ఇంకొందరు ఆ పిల్లదొక్కటే పాట ఎవరెన్ని అన్న ఈయనెవరో సన్యాసి నా భర్త కానే కాదు అని అప్పుడు పీటల మీద కూర్చొన్న యువకుడు పంచె వుత్తరీయం తీసి పక్కన పెట్టాడు వట్టి గోచీతో లేచి నుంచొన్నాడు అక్కడున్న పెద్దలందరికీ నమస్కారాలు చెప్పాడు వరదతో వున్న కృష్ణను దాటలేక పోయిన వైనమూ ఆఖరు క్షణంలో ఆతుర సన్యాసం తీసుకొన్న తీరూ దాచకుండా చెప్పాడు ఇంకా శ్రీ కృష్ణ భగవానుడే తనను సంసారం నుండి రక్షించి ఒడ్డున పడేశాడనీ తన భార్యే తనను అధోగతి పాల్గోకుండా రక్షించిందనీ చెప్పాడు అట్లా చెప్పి అన్ని విషయాలు సన్యాసం స్వీకరించాడు యథావిధిగా అందరి అంగీకారంతో మరలా అతడే యోగి సిద్దేంద్రుడు జగన్నాటకంలో నిమిత్తమాత్రుడు యౌవనంలో శృంగార వాంఛ పూర్తిగా పోక అది పోయేటందుకుగా శృంగార రసప్రధానంగా సత్యభామా శ్రీ కృష్ణులు నాయికా నాయకులుగా పారిజాతాపహరణం యక్షగానం కూర్చాడనీ అదే భామకలాపమనీ ఆ వూరి మగవాళ్ళతోనే వేషం కటించి ఆడింపజేస్తూ వచ్చాడనీ చెబుతారు విజ్ఞులు ****** {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] తాళ్ళపాక చిన తిరు వేంగళనాథుడు 1185 14458 2005-11-16T16:37:50Z వైఙాసత్య 58 వర్గీకరణ వీరినే చిన్నన్న అని కూడా అంటారు, వీరు [[అన్నమయ్య|అన్నమాచార్యుల]] మనవడు. వీరికి మొత్తం ఎనిమిది బాషలు వచ్చు! వీరి రచనలు #[[శృంగార సంకీర్తనలు]] #[[సంకీర్తన లక్షణము]] #[[అష్టబాషా దండకము]] [[Category:తెలుగు కవులు]] అష్టబాషా దండకము 1186 5401 2005-01-21T01:53:30Z 61.95.134.10 ==అష్ట బాదండకము== ===రచయత=== [[తాళ్ళపాక చినతిరుమలాచార్యుడు]] ===విశేషాలు=== ఇది శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పై చెప్పిన దండకము, మొత్తము ఎనిమి బాషలలో చెప్పబడినది. ఆ బాషలు #తెలుగు #సంకృతము #ప్రాకృతి #శౌరసేనీ #మాగధీ #పైశాచీ #పాచ్యతంతీ #సార్వదేశీ జీవ శాస్త్రము 1187 8499 2005-08-12T20:50:28Z వైఙాసత్య 58 ప్రాణము ఉన్న జీవులయొక్క అధ్యయనమును జీవ శాస్త్రము అందురు. (ఆంగ్లము లో బయాలజీ అందురు). ఈ శాస్త్రము జీవుల యొక్క ఎలా నానా రకాల జీవుల ఉద్భావన. వాటి చుట్టుపక్కల పరిసరాలతో జీవుల జీవ శాస్త్రము యొక్క పరిధి చాలా విస్త్రుతమైనది. అవి అన్నీ కలిపి జీవమును చాలా విస్త్రుతమైన స్థాయిలలో అధ్యయనము చేస్తాయి. అణువు మరియు పరమాణువు స్థాయిలొ జీవమును [[మాలిక్యులార్‌ బయాలజీ]], [[బయోకెమిస్ట్రీ]], మరియు [[మాలిక్యులార్‌ జెనెటిక్స్‌]]లలొ అధ్యయనము చేస్తారు <!-- '''Biology''' is the [[science]] of [[life]] (from the [[Greek language|Greek]] words "&beta;&iota;os" ''bios'' = life and "&lambda;o&gamma;os", ''logos'' = reasoned account). It is concerned with the characteristics and [[behavior]]s of [[organism]]s, how [[species]] and individuals come into existence, and the interactions they have with each other and with the [[natural environment|environment]]. Biology encompasses a broad spectrum of academic fields that are often viewed as independent disciplines. Together, they study life over a wide range of [[Orders of magnitude (length)|scales]]. Life is studied at the [[atom]]ic and [[molecule|molecular]] scale in [[molecular biology]], [[biochemistry]], and [[molecular genetics]]. At the level of the [[cell (biology)|cell]], it is studied in [[cell biology]] and at [[multicellular]] scales, it is examined in [[physiology]], [[anatomy]], and [[histology]]. [[Developmental biology]] studies life at the level of the development or [[ontogeny]] of an individual organism. Moving up the scale towards more than one organism, [[genetics]] considers how [[heredity]] works between parent and offspring. [[Ethology]] considers group behavior of more than one individual. [[Population genetics]] looks at the level of an entire [[population]], and [[systematics]] considers the multi-species scale of [[lineage]]s. Interdependent populations and their [[Habitat (ecology)|habitats]] are examined in [[ecology]] and [[evolutionary biology]]. A speculative new field is [[astrobiology]] (or xenobiology) which examines the possibility of life beyond the Earth. --> [[కూరగాయలు]] [[నీరు]] [[ధాన్యములు]] [[పండ్లు ]] కూరగాయలు 1188 26666 2006-06-07T14:21:26Z వైఙాసత్య 58 /* ఫంగస్సు */ ==కూరగాయలు== మొక్కను గాని, మొక్కలోని భాగాలనుగాని కూరగాయలు అని అంటారు. ఒక్కొక్కప్పుడు మొక్కలలోని పచ్చిపండ్లను, గింజలను కూరగయలుగా వాడతారు. [[వృక్షశాస్త్ర]] రిత్యా మొక్కలలోని వివిధ భాగల నిర్మాణంలో భేదముంది, దీనివల్ల ప్రజలు ఒక్కో భాగాన్ని ఒక్కో రకంగా వాడతారు. కొన్ని పచ్చిగా తింటారు, కొన్ని వేయించి, కొన్ని ఉడకబెట్టి తింటారు. ===వేళ్ళు=== [[కందగడ్డ]], [[చేమగడ్డ]], [[కారట్టు]], [[ముల్లంగి]] ===[[లశునము]]=== [[ఉల్లిపాయలు]] (లేదా [[ఎర్రగడ్డలు]]), [[వెల్లుల్లిపాయలు]] (లేదా [[తెల్ల గడ్డలు]]) ===కాడలు లేదా కొమ్మలు=== [[తోటకూర కాడలు]] ===పువ్వులు=== [[మునగ పువ్వు]], [[అవిశపువ్వు]], [[కాలీఫ్లవరు]], [[గుమ్మడి పువ్వులు]], [[అరటి పూవులు]] ===ఆకులు=== [[కాబేజీ]], [[తోట కూర]], [[అవిశాకు]], [[మెంతుకూర]], [[పుదీనా]], [[కొతిమీర]], [[గోగూర]], [[కరివేపాకు]], [[చింతాకు చిగురు]], [[మునగాకు]], [[పొనగంటి కూర]] ===పాడులు=== [[చిక్కుడు]], [[గోరు చిక్కుడు]] (లేదా [[గోకరగాయ]]),[[ పందిరి చిక్కుడు]] ===పండని గింజలు=== [[పచ్చి కంది పప్పు]], [[పచ్చి బఠానీ పప్పు]], [[పచ్చి శనగలు]], [[సోయాబీను]] ===పండని ఫలాలు=== [[వంకాయలు]], [[గుమ్మడికాయలు]], [[దొండకాయ]] ===పండే ఫలాలు=== [[మామిడి]], [[టమాటో]], [[అరటి]] ===ఫంగస్సు=== [[పుట్టగొడుగులు]] ఇలా కూరగాయలను రకరకాలగా విభజించ వచ్చు, మరొక రకమైన విభజన #త్వరగా కుళ్ళిపొయ్యేవి #కొంతకాలం నిలువ ఉండేవి #కొన్ని రోజులు నిలువ ఉండేవి అంతా బాగానే ఉంది కానీ, కూరగాయలు కొనడం ఎలా? ఈ దిగువ కొన్ని రకాల కూరగాయలు కొనేటప్పుడు గమనించవలసిన విషయాలు ఇవ్వబడినాయి #[[బీన్సు]] #[[బెండకాయలు]] #[[కాబేజీ]] #[[వంకాయలు]] #[[క్యాలిఫ్లవరు]] #[[దోసకాయలు]] #[[ఆలుగడ్డ]], (లేదా [[బంగాళాదుంప]], లేదా [[ఉర్ల గడ్డ]]) #[[ఉల్లిపాయలు]] #[[పచ్చి బఠానీలు]] #[[బచ్చలి కూర]] #[[చిలగడదుంప]] (లేదా [[గనుసుగడ్డ]]) #[[టమాటో]] #[[బీరకాయ ]] #[[సొర కాయ]] #[[పొట్ల కాయ ]] #[[దొండ కాయ]] #[[కాకర]] #[[ఆకు కూరలు]]] [[Category:కూరగాయలు]] ఉర్ల గడ్డ 1189 14820 2005-11-23T09:28:23Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[ఆలుగడ్డ]] బీన్సు 1190 8059 2005-08-09T22:42:47Z 59.93.51.67 ముదిరిన బీన్సు ఉడకవు, [[సెల్యులొస్ ]] గట్టిగా పీచువలె ఉంటుంది. అందువల్ల జీర్ణం కాదు. మధ్యరకంగా ఉన్నవాటిలో గింజలు, తొక్కలు త్వరగా ఉడికి కూర రుచిగా ఉంటుంది॥ లేత బీస్నులో గింజలుండవు, తొక్కలతో తక్కువ [[సెల్యులోస్]] ఉంటుంది, కనుక త్వరగా ఉడికి రుచిగా ఉంటుంది. [[Category:కూరగాయలు]] బెండకాయలు 1191 9231 2005-08-22T13:50:36Z 207.46.50.74 బెండకాయ ముదిరినా బ్రహ్మచారి ముదిరినా పనికిరాడంటారు, ముదిరిన బెండకాయలు చిగుల్లు తెంపితే త్వరగా పుటుక్కున తెగవు, అవి వేలాడబడతాయి, అదే లేత బెండకాయలు అయితే చిగుల్లు పుటుక్కున తెగుతాయి. బెండ Lady's finger - Abelmoschus esculentus, N.O. Malvaceae [[తమిళము]] వెండై: [[కన్నడము]] బెండె [[మలయాళము]] వెండ [[హింది]] ఖిండీ, ఖేండా, ఓక్రా [[సంస్కృతము]] చతుష్పద. బెండ అమెరికా ఖండమందలి ఉష్ణ ప్రదెసములు జన్మ స్థానము అని చెప్పవచ్చు. [[గోగు]], [[ప్రతీ]], [[మందార]], [[గంగ రావి]], మొదలగు పెక్కు జాతులును బెండయు జేరి బెండ కుటుంబముగా వ్యవహరింపబడును. ==చెట్టు భౌతికముగా== బెండ మొక్క సామాన్యముగా 1 నుండి రెండు మీటర్లు ఎత్తు పెరుగును. అనుకూల పరిస్తితులలఓ నాలుగు మీటల వరకూ పెరుగును. మొక్క యందలి లేత భాగములందు బిరుసుగా ఉండు నూగు ఉండును. పై అంచులయందు తాళ పత్ర వైఖరి చీలి సంయుక్తమౌగా ఉండును. అండాశయము ఐదు అరలు కలిగి ఉండును. కీలము కొన ఐదుగా చీలి నిడివిగ ఉండును. కాయము ఐదు గదులు కలిగి ఉండును. ఒక్కొక్క గదిలో ఒక్కొక్క వరుస గింజలు ఉండును. ఎండిన వెనుక కాయ పై నుండి క్రిందికి క్రమముగా ఐదు (అప్పుడప్పుడూ 10) భాగములుగ పగులు ఉండును. గింజలు చిన్న కందిగింఝలంతేసి యుండును. గ్రామునకు 12 15 తూగును. నీల వర్ణముతో కూడిన ధూమ్రవర్ణము కలిగి బొడ్డు వద్ద మాత్రము తెల్లగ ఉండును. ==ఉప జాతులు == === పెద్ద బెండ === ఇది చాల అచోట్ల సాగునందున్న రకము. మొక్క పెద్దదిగా పెదురుగున్‌. కాపు ప్రారంభించుట కొంచెము ఆలస్యము. కాయ పలుకలు తీరి లేబసిమి వర్ణము కలిగి 12 - 18 సెంమీ పొడవుండును. === ఏడాకుల బెండ === === నున్న బెండ === === నున్న బెండ === ===పొడుగు బెండ === ===ఎర్ర బెండ === ===పూసా సావని === ==సాగు చేయు విధము== బెండ ఉష్ణ మండలపు పంట, అందువల్ల దీనిని శీతాకాలములో తప్ప మిగినిల కాలములలో పెంచుదురు. బెండ సామాన్యపు నేలలన్నిటిలోను పెరుగును. కాని యిసుక నేలలకంటె గరుప నేలలు దీనికి హెచ్చు అనుకూలములు. బెండ యివకజేయని జిగురు నేలలందు కూడా బాగుగా ఎదుగును. బెండ కాయలు పూర్తిగా ముదరక ముందే కోయవలెను. ==వంటలు== బెండ కాయ ముదిరిన పనికిరాదు, లేతగా ఉన్నప్పుడే కూర చేసుకోవలెను. [[బెండకాయ పులుసు]] [[బెండ్కాయ వేపుడు]] [[Category:కూరగాయలు]] కాబేజీ 1192 8053 2005-08-09T22:38:29Z 59.93.51.67 కాబేజీ పైన ఉన్న తొక్కలు గట్టిగా అంటుకొని ఆకులు పచ్చగా ఉండవలె, పగుళ్ళు ఉన్న క్యాబేజీ త్వరగా చెడిపోతుంది ఎరుపురంబు క్యాబేజీ కొన్ని ప్రదేశాలలో మాత్రమే లభిస్తుంది ముదురు ఆకుపచ్చ రంగు బాగుంటుంది [[Category:కూరగాయలు]] వంకాయలు 1193 14816 2005-11-23T09:18:04Z Chaduvari 97 '''వంగ''' - '''వంకాయ''' (Brinjal) - తెలుగు దేశములో చాలా ప్రముఖమైన, విరివిగా పెంచబడుతున్న కూరగాయల రకాలలో ఒకటి. దీని చరిత్ర సరిగ్గా తెలీదు, కానీ హిందూ మత శ్రాద్ధ కర్మలందు దీనిని కూడా నిషేధించి ఉన్నందువల్ల దీనిని భారతదేశమునకు ఇతర దేశములకు వచ్చినదిగా భావింపబడుతున్నది, కానీ ఎప్పుడు ఎలా భారతదేశమునకు వచ్చినదో సరిగ్గా తెలీదు. వంకాయలు రకరకాలుగా - చిన్న వంకాయలు, పొడుగు వంకాయలు, తెల్ల వంకాయలు, ఎర్ర వంకాయలు, గుత్తి వంకాయలు - లభిస్తున్నాయి. ==వివిధ భాషా నామములు== [[Image:Aubergine.jpg|thumb|right|250px|వంకాయ]] *'''వంగ ''' *[[ఇంగ్లీషు]] Brinjal *[[శాస్త్రీయ నామము]]: Solanum melongena, N.O. Solanacceae. *[[తమిళము]]: కత్తరి *[[కన్నడము]]: బదినె *[[మళయాళము]]: వజుతోనన్ *[[ఓఢ్రము]]: బంగినో *[[హిందీ]]: బాంగీ, బైంగన్ *[[సంస్కృతము]]: వార్తాకం ==భౌతిక వివరణ== వంగ సుమారుగా ఒకటి, ఒకటిన్నర మీటర్ల యెత్తెదుగు చిన్న గుల్మము. సామాన్యముగా ఒక సంవత్సరము పెంచబడిననూ, పరిస్థితులు అనుకూలంగా ఉన్నచో ఒకటి కన్నా ఎక్కువ సంవత్సరములు ఈ మొక్క పెరుగును. వేళ్ళు మొక్క యొక్క పైభాగమునకు తగినంత విరివిగ వ్యాపించవు. కాండము సామాన్యముగా 1.25 - 2.50 సెం. మీ. లావుగా పెరుగును. దీనికి చాలా కొమ్మలూ, రెమ్మలూ వచ్చును. ఆకులు పెద్దవిగా ఉంటాయి. సుమారుగా 15 సెంటీమీటర్లు పొడువూ, 10 సెంటీమీటర్లు వెడల్పు కలిగిఉంటాయి. అంచుకు కొద్ది గొప్ప తమ్మెలుగ చీలి ఉంటాయి. కొన్నిటిలో ఏకముగా ఉండుటనూ చూడవచ్చు. ఆకులు అంతటనూ మృదువయిన నూగు కలిగిఉండును. కొన్ని రకములలో ఆకులయందలి యీనెల పైననూ, కాండము మీదనూ, కాయల తొడిమల మీదనూ, ముచికలమీదను వాడియయిన ముళ్ళు స్వల్పముగా ఉండును. పూవులు తొడిమెలు కలిగి ఆకు పంగలందునూ, కొమ్మల చివరనుకూడా సామాన్యముగా జంట గుత్తులు బయలుదేరును. ఒక్కొక్క గుత్తిలో 1-3 వరకు పూవులుండును. ఒక్కొక్కచోట బయలుదేరు రెండు గుత్తులలో ఒకదానియందు సామాన్యముగ పిందె కట్టుటకు తగిన ఒకటే ఉండును, రెండవ గుత్తియందు పూవులు సాధారణంగా పిందెకట్టవు. ఇందు అండాశయము నామమాత్రముగా ఉండును. కానీ ఒకే గుత్తియందు కానీ, రెంటిలోనూ కలిపికానీ పిందెలు కట్టు పూవులు 2-3 ఉండుటయూ కలదు. పుష్పకోశము సంయుక్తము. తమ్మెలు ఐదు. నీచమైనను కాయలతో కూడా పెరిగి తుదివరకూ ఉండును. దళ వలయమునూ సంయుక్తమే. తమ్మెలిందునూ ఐదే. ఎరుపుతో కూడిన నీలవర్ణము కలిగియుండును. కింజల్కములు ఐదు. వీని కాడలు దళవలయము నధిష్టించి యుండును. అండాశయము ఉచ్చము. కీలము పొడవుగ ఉండును. కాయలు అనేక గింజలు కలిగి యుండు కండకయ. గింజ చిన్నది. గుండ్రముగానూ, బల్లపరుపుగానూ ఉండును. పది గ్రాములకు సుమారుగా 1600 గింజలు తూగును. ==ఉపజాతులు== ఇందు గుండ్రని కాయలు, నిడివి కాయలు, పొట్టిశీఘ్రకాలపు కాయలు అని మూడు ఉపజాతులు గుర్తింపభడినాయి. కాయల ఆకార, పరిమాణ, వర్ణభేదములనుబట్టియూ, ఆకులందును కాయల ముచికలందును ముళ్ళుండుటను లేకుండుటను బట్టియు, సాగున కనుకూలించు పరిస్థితులనుబట్టియునూ వంగలో అనేక రకములు గుర్తింఫబడుచున్నవి. ఆకారమును తరగతులుగ విభజించవచ్చును. * గుండ్రని రకములలో కొంచెమించుమించు గుండ్రములు, అడ్డు కురుచ రకాలు గూడ గలవు. బాగా ఎదిగిన కాయలు కొన్ని 12, 15 సెంటీమీటర్లు మధ్య కొలత కలిగి, చిన్న గుమ్మడి కాలంతేసి యుండును. * పొడవు రకాలలో సుమారు 30 సెంటీమీటర్లు పొడవు కలిగి సన్నగ నుండు రకాలు కలవు. * కోల రకాలు పొడవు, లావులందు రెండు తరగతులకును మధ్యమముగ నుండును. తూనికలో 25 గ్రాముల లోపునుండి 1000 గ్రాముల వరకు తూగు రకములు కలవు. కాయల రంగులో ఆకుపచ్చ ఊదా రంగులు ముఖ్యములు. తెల్లని లేక దంతపు రంగు రకాలును కలవు. ఆకుపచ్చ వర్ణములలో చాలా లేబనరు రంగు మొదలు, కారుపసరు రంగు వరకు కన్పడును. కొన్నిటిలో దట్టమగు ఆకుపచ్చ రంగుపైన లేత ఆకు పచ్చ రంగు చారలు కానీ, పట్టెలు కానీ ఉండును. ఇట్టే ఊదా రంగు నందును లేత ముదురు భేదములే కాక ఆకుపచ్చకును, ఊదా రంగుకును మధ్య అంతరములు అనేకములు కలవు. సాగున కనుకూలించు పరిస్థితుల ననుసరించి వంగలో మెట్టవంగలనియూ, నీటి వంగలనియూ రెండు తరగతులేర్పడుచున్నవి. వంగపూవు పరసంపర్కమునకు అనుకూలించుటచే స్వతస్సిధ్ధ్ముగనూ మానవ కృషివలన కూడ అనేక రకములును, ఉపరకములునూ పుట్టుచున్నవి. వ్యవసాయదారులచే ప్రత్యేకముగ వ్యవహరింపవడు తోటలలోనే యిట్టివి కలసియుండుట కలదు. ఆంధ్ర దేశమున ఆయా ప్రదేశములందు ప్రత్యేక రకములుగ పరైగణింపబడుచున్న కొన్నిటిని గురించి ఈ క్రింద క్లుప్తముగా తెల్సుకుందాము. ===ముండ్ల వంగ=== దీనిని నీరు పెట్టకుండానే వర్షాధారమున సాగుచేయ వీలగును. మిగుల తక్కువ తేమతో పెరగగలుగును. ఆకులందు కాయలు తొడిమలందు, పుష్పకోశములపైనఊ ముండ్లుండును. కాయ గుండ్రముగ నుండును. పెద్దదిగ ఎదిగి ఒక్కొక్కసారి 1క్గ్‌ వరకూ తూగు కాయలు వచ్చును. పచ్చికాయపైన ఆకుపసరుగ ఉండి క్రింది భాగమున తెలుపుగా ఉండును. కొన్ని కాయలపై చారలుకానీ, మచ్చలు కాని ఉండును, కొండెవరం మొదలగు కొన్ని ప్రదేశములంము ముఖ్యముగా పాటినేలలందు పెంచవడును. ఈ రకపు వంగ మిగుల రుచివంతముగా ఉండుటచే చాలా ప్రసిద్ది పొందినది. ఈ రకము వర్షాకాలాంతమున నాతి పెంచవడును . ఆయా ప్రదేశములందు వర్షాధారమున పెంచబడు రకములలో ఈ ముండ్ల రకమే చాలా శ్రేష్టమైనది. ===ఆత్రేయపురపు వంగ=== ఇది పొడువుగాను, సన్నముగాను ఉండు కాయలను కాయును. ఇది కూడా మెట్ట ప్రాంతములలో పండించు వంగ రకమే. ముండ్లుండవు. తూర్పుగోదావరి జిల్లాఅలోని మధ్య డెల్టాయందలి ఆత్రేయపుర ప్రాంతములందలి మెట్ట భూములలో కొంత విరివిగా పెంచబడి యీ పండ్ల నుండి వరుగు తయారు చేయబడెను, అందువల్లే ఈ పేరు వచ్చినది. పచ్చి కాయలు ఆకుపచ్చవానూ, చారలు కలిగియూ ఉండును. ఇదియూ వర్షాకాలాంతమున నాతి పెంచబడు రకమే. ===కస్తూరి వంగ === ఇది తొలకరిలో నాటి పెంచదగు ముళ్ళు లేని మెట్టవంగ. కాయ మధ్యమ పరిమాణముగలిగి కోలగా ఉండును. ఆకు పసరువర్ణపు చారలు, బట్టలు కలిగి ఉండును. క్రిందిభాగము లేబసరుగ కానీ, త్లెఉపుబా కానీ ఉండుటయు కలదు. వర్షాకాలమున పుట్టుటచే ఈ కాయలు మెట్టవంగ కాయలంత రుచికరముగా ఉండవు ===నీటి వంగ === ఇది శీతాకాలాంతమున నాటి నీరుకట్టి పెంచబడు, ముళ్ళులేని రకము. ఇందు కాయలు సుమారొక అంగుళము లావువరకూ, 25-30 సెం.మీ. పొడవు వరకునూ పెరిగి ఊదారంగు కలిగి యుండును. కానీ యీ రంగునందు రకభేధమునుబట్టి లేత ముదురు భేదములునూ, పసరువర్ణమిశ్రణములును కానవచ్చును. కాయల పొడువునందు కూడా రకభేధములను బట్టి కాల భేధములను బట్టీ నేల యొక్క సత్తువను బట్టి కురుచ పొడవు తారతమ్యములుండును. నీరు కట్టి పెంచబడుటచేత ఈ కాయలు సామాన్యముగ రుచివంతముగా ఉండవు. కానీ గుంటూరు జిల్లాలో కొన్నిచోట్ల పెంచబడు తోటలలో ఫలించు మధ్యమరకము పొడవుగ ఎదుగు కాయలు రుచికి ప్రసిద్ధముగా ఉన్నవి. === గుత్తి వంగ === ఇది మిగుల చిన్నవిగా ఉండు కోల కాయలను గిత్తులుగగాయు మరియొక నీటివంగ రకము. సామాన్యముగా ఇతర రకములలో కూడా - ముఖ్యముగా నీటి వంగలోనూ, కస్తూరివంగలోనూ అరుదుగా రెండేసి కాయలొకే గెలలో బయలుదేరుచుండును, కాని యిందు తరచూ 2, 3 కాయలుగల గెలలు బయలుదేరును. కాయలసంఖ్య హెచ్చుగా ఉన్ననూ మొత్తమూపి దిగుబడి తక్కువగుటచే నీరకము విరివిగా సాగుచేయుటకు అనుకూలము కాదు. ఆంధ్రదేశమున ఈ గుత్తివంకాయ కూర బహుప్రసిద్ది. ఈ కాయపైననే సినిమాలలో ఎన్నో పాట్లూ, డైలాగులూ చేర్చబడినాయి. ===పోచవారి రకము === పోచావారి గుండ్రకాయలు రకము ఊదారకమును, దొడ్లలోనూ పెరళ్ళలోనూ నాటి పెంచదగిన ప్రశస్తమగు రకము. ఇవి రాష్ట్రములకు విదేశములనుండి తెప్పించబడినది. ఈ రకము వ్యాపకములో వ్యవసాయ శాఖవారు శ్లాఘనీయమైన పాత్ర పోషించినారు. ===పూసాపర్పుల్‌ లాంగ === ఇది చిక్కటి ఊదారంగు కలిగి 8 - 10 అంగుళముల వరకు పొడవు ఉండును. ఈ రకము మంచి రుచి కలిగి యెక్కువ దిగుబడి నిచ్చును. ఇది వేసవి సాగుకు మిగుల ప్రశస్తమైనది. నాటిన 100 రోజులకు కాపు వచ్చును, తరువాత 75 రోజులవరకూ కాయలు విపరీతముగా కాయును. ఈ రకము కాండము తొలిచే పురుగును తట్టుకొనగలదు. ఇది మొదట కాపు తగ్గిన తరువాత ఆకులను దూసి రెమ్మలను కత్తిరించి యెరువులు వగైరా దోహాదము చేసిన మరల చిగిర్చి కాపు కాయును. దీనిని 21/2 అంగుల వరసలలో 1 1/2 అడుగు దూరములో ఒక్కొక్క మొక్క చొప్పున నాటిన చాలును. డిల్లీ పరిశోధనా కేంద్రమువారు నాటిన రెండవ రోజూననే పారుదల నీటిని పెట్టి సాగు చేయుచున్నారు. ===పూసాపర్పుల్‌ రౌండ్‌ === ఈ రకము కాయలు అర కేజీ వరకూ తూగును. ! కానీ మొక్కకు 10 వరకు కాయలు మాత్రమే వచ్చును. ఈ రకము కాండము తొలిచే పురుగును తట్తుకొనగలదు. కానీ కొక్కెర తెగులునకు తట్టుకోలేదు. ===పూసా క్రాంతి === === పూసా ఫల్గుని === === పూసా బర్సాత్‌ === === H 158, H 128, H129 === ==సాగు చేయు పద్దతి== వంగను వర్షాకాలపు పైరుగా సాగుచేసినయెడల ఆ సంవత్సరము దాని తరువాత మెట్ట నేలలో మరియొక సస్యమౌను సాగు చేయుటకు సామాన్యముగా వీలుపడదు. దానిని శీతాకాలపు పైరుగా పెట్టుకొనినచో తొలకరిని నూవు, మెట్టవరి మొదలగువానిని సాగు చేయవచ్చును. కానీ వీనిని కోసిన వెనుక నేలను బాగుగ తయారుచేయుట కంతగా వ్యవధియుండదు. కనుక వంగకు ముందే పైరును పెట్టకుండుటయే మంచిది. తోటభూములలో పై సస్యములనే కాక అరటి, మిరప, పొగాకు మొదలగు వానితో కూడా వంత్గను మార్చి పెట్ట వచ్చును. నీటివంగ తోటలను సామాన్యముగా దంపనేలలో వరితో రెండవ పంటగ పరివర్తనము కావించుదురు. విత్తులను చిన్న చిన్న మళ్ళలో జల్లి నారు పెంచి ఆ మొక్కలను నాటుటయే వంగ తోటలను పెంచు సామాన్యమైన విధానము. విత్తులను జల్లుటకు కొంతకాలము ముందు నారు మడిని బాగుగ ద్రవ్వి పెంట విస్తారముగ బోసి కలిపి తయారు చేయవలెను. మొక్కలు నాటు దూఋఅమును బట్టి 400-600 గ్రాముల విత్తులను 1/2 - 3/4 సెంట్లు విస్తీరణమున వేసిన యెడల నందు బాగుగ నెదిగిన మొక్కలోక ఏకరమునకు సరిపోవును. చిన్న పెరళ్ళలో 6 గ్రాముల విత్తులను 50 చదరపు మీటర్ల మడిలో పోసి పెంచీననారు ఒక సెంటునకు సరిపోవును. బలిష్ఠముగా ఎదిగిన మొక్కలనే నాటి తక్కిన వానిని వదలివేయవచ్చును.ల్‌ ముళ్ళు కట్టి చదును చేసి విత్తులను సమముగ జల్లి కలిపి పైన నీరు చల్లవలెను. గింజలు మొలచుటకు 7 - 10 రోజులు పడుతుంది. అంతవరకు నారుమడి పైన యీతాకులు కానీ యితర ఆకులుగానీ పరచి కప్పవలెను. పదును కనిపెటి అప్పుడప్పుడు నీరు చల్లుచుండవలెను. గింజలు మొలకలెత్త నారంభించగనే పై కప్పు తీసివేసి యెండ క్రమముగ తౌగ్లనీయవలెను. అవసరమగునపుడెల్ల కుండలతో నీరు చిమ్ముచుండవలెను. సామాన్యముగ 6 వారములు మొదలు 2 నెలల వరకు నెదిగిన పిమ్మట నారు నాతుట కర్హముగ నుండును. మిగుల లేత వంగనారు కంటె కొంచెము ముదురునారే ప్రశస్తముగ నెంచవడును. వంగ ముదుర్‌, వరి లేత అని సామెత. నారుమడిలో వారం పదిరోజుల కొకసారిగా మాత్రము నీరుపోసి నారును రాటు దేల్చినచో పంట హెచ్చుగా వచ్చునని తెలియుచ్చున్నది. వంగ మొక్కలను నాటు నేలను కూడా నా రెదుగు లోపల తరచు బాగుగ ద్రవ్విగానీ, దున్నిగాని సిద్ధము చేయవలెను. శీతాకాలమున పెంచబడు మెట్ట్వాంగతోటలకు నేలలను మరింత సమగ్రముగ తయారుచేయవలెను. లేనిచో నేలయందు తగిన పదును నిలచిన తోటయంత బాగుగ గాని హెచ్చు కాలముగాని కాయదు. పది టన్నుల వంగపంట నేలనుండి 120 కిలోగ్రాముల నైట్రోజనును, 80 కిలోగ్రాముల ఫాస్పారిక్‌ ఆసిడును తీసికొనును. సామాన్యమయిన పంటకు హెక్టారుకు 50 కి. గ్రాముల నైట్రోజనును 60 ఫాస్ఫారిక్‌ ఆసిడును, 60 పొటాషును వేయుట మంచిదని కొందరి అభిప్రాయము. ==చీడ పీడలు== ===అక్షింతల పురుగు=== (Epilachna beetle) పైన నల్లని చుక్కలు కలిగి చిన్నవిగను, గుండ్రముగనుండి ఒక జాతి పురుగు. (Epilachna vigintiocto punctata) వంగ మొక్కల ఆకులపై పచ్చని పొరను డింభదశయందునూ, పూర్ణదశయందునూ కూడా తినివేయును. డింభదశలో ఈ పురుగు ఎగురలేవు, కావున ఈ దశలో వీనిని సులభముగ ఏరి చంపవచ్చును. ఈ పురుగు చిస్తారముగా వ్యాపించినప్పుడు ఉల్లి పాషాణమునుగానీ, ఖటికపాషాణమునుకానీ చల్లి చంపవచ్చును. పేలు, ఎర్రపేలు లేని చోట్ల డి డి టి 0.16 % చిమ్మవచ్చును. మాలాథియాన్‌ 0.16% నుకూడా దీనిని నివారించుటకు వాడవచ్చును ===తలదొలుపు పురుగు=== (the shoot borer).. ఇంచుక గులాబి వర్ణము కలిగియుండు ఒక దీపపుపురుగు. (Leucinoides orbonalis) డింభము మొక్కల చిగుళ్ళను ఒక్కొక్కప్పుడు కాయలనుకూడా తొలచును. పుప్పిపట్టిన చిగుళ్ళను, కాయలను వెంటనే కోసి గోతిలోవేసి కప్పవలెను. ఎండ్రిన్‌ 0.032% కాయలన్నిటిని కోసివేసిన పిదప చిమ్మవచ్చును. పిందెలను తీసివేసిన పిమ్మటనే దీని చిమ్మదగును. 0.25% కార్బరిల్‌ కూడా పనిచేయును. ===కాడదొలుపు పురుగు=== step borer ఇది కూడా దీపపు పురుగు. (Euzophera perticella) ఇది కూడా డింభము కాండమును తొలిచి మొక్కను చంపును. ఈ పురుగుపట్టి చచ్చిన మొక్కలను కాల్చివేయుటయు, కాపు ముగిసిన వెనుక మోళ్ళను వెంటనే పీకి తగులబెట్టుటయు ఈ తెగులు బాధను తగ్గించుకొనుటకు చేయవలసిన పనులు. ఎండ్రిన్‌, ఉపయోగించవచ్చు. నువాన్‌ కూడా ఉపయోగించవచ్చును ===వంగపిండి పురుగు=== (Brinjal mealy bug) ఒక జాతి పిండిపురుగు. (phenacoccus insolitus ) మొక్కల లేత భాగములకు బట్టి యందలి రసమును పీల్చుకొనును. ఇది చురుకుగ ఎదుగు మొక్కలను సామాన్యముగ పట్టదు. ఎపుడైన అచటచట ఒక మొక్కకు బట్టినచో అట్టి మొక్కలను కనిపెట్టి వెంటనే లాగివ్యవలెను. చాలా మొక్కలను బట్టినచో 0.05% పారాథియాను చిమ్మవలెను. కాయలు ఏర్పడియున్నచో నువాను చల్లవచ్చును. సామాన్యముగ ఈ చీడ కాపు ముగిసి మరళ విగుర్చు ముదితోటలలోని లేతకొమ్మలకే పట్టును. డి.డి.టీ. చల్లిన పిమ్మట ఈ పురుగులు అధికమగును. క్రిస్టోలీమసు అను పెంకుపురుగులను తెచ్చివివ్డిచినచో అవి పిండిపురుగులను అదుపులో ఉంచును. ===వెర్రితల రోగము=== వంగ తోటలకు వచ్చు తెగుల్లలో వెర్రితల రోగము ముఖ్యము. ఇది సూక్ష్మదర్శని సహాయముననైనను కంటికి అకానరాని వైరసువలన వచ్చు తెగులు. ప్రథమ దశలో తెగులుబట్టిన కొమ్మలను హెచ్చుగ బట్టిన యెడల మొక్కలను తీసివేసి తగులబెట్టవలెను. ఈ వీఇరసును ఒక మొక్కనుండి మరియొక దానికి మోసుకొనిపోవు జాసిడులవంటి పురుగులను డి.డి.టి. చల్లి నివారించుటచే ఈ తెలుగుయొక్క వ్యాప్తిని అరికట్టవచ్చును. ఈ తెలుగు తట్టుకోగల వంగడములు వాడుట శ్రేష్టము. ==వంటకములు== వంకాయలను చప్పిడి కూరగకానీ, [[పులుసు]]పెట్టి కానీ వండి తినవచ్చును. ముదురుకాయలును, గిజరుకాయలను కారము పులుసుపెట్టి వండిననేగాని తిన బాగుండవు. ఇటువంటి కాయలను ముందు ఉడుకబెట్టి వార్చి వేసినచో అందలి గిజరు మరికొంత తగ్గును. లేత కాయలను ముందు ఉడకబెట్టకుండ పోపులోనూనెవేసి మ్రగ్గనీయవచ్చును. లేక చమురులో వేచి పైన[[ మసాలాపొడి ]]చల్లవచ్చును. నిడివిగనుండు నీటివంకాయలను ముచికవద్ద కొంతభాగము విడిచి క్రింది భాగమును నాలుగు లేక ఆరు చీలికలుగ దరిగి యందు మసాలా పొదిని కూరి మువ్వలేక గుత్తివంకాయగ కూడ వండి తినవచ్చును. గుండ్రని మెట్ట వంకాయను కాల్చి అల్లమును చెఏర్చి యిగురు పచ్చడిగగానీ, పులుసు పచ్చడిగ గానీ పెరుగుపచ్చడిగగానీ చేయవచ్చును. వంకాయ ముక్కలను సామాన్యపు పులుసులోనూ, [[మజ్జిగ పులుసు]]లోనూ కూడ తరచు వేయుచుందురు. వంకాయ ముక్కలను [[వాంగీభాత్‌]] మొదలను [[చిత్రాన్నము]]లలో కూడా ఉపయోగింతురు. [[బంగాళాదుంప]] మొదలగు ఇతర కూరలతో కలిపి వండుటయు కలదు. వంకాయ ముక్కలను పలుచని బిళ్ళలుగ తరిగి సెనగవగైరా పిండితో చేసిన చోవిలో ముంచి చమురులో వేచి [[బజ్జీలు]]గ చేయవచ్చు. మరింత వివరమైన వంకాయ వంటకాల కోసం ఈ క్రింది వివరములు చూడండి. #[[వంకాయ వేపుడు కూర]] #[[వంకాయ పులుసు]] #[[వంకాయ టమాటో కూర]] #[[సాంబారు]] #[[వాంగీభాత్‌]] #[[వంకాయ పచ్చడి]] #[[మజ్జిగ పులుసు]] #[[వంకాయ బజ్జీ]] [[Category:కూరగాయలు]] క్యాలిఫ్లవరు 1194 8063 2005-08-09T22:44:28Z 59.93.51.67 ==క్యాలీఫ్లవరు== వీటిలో ఎక్కువగా తెల్లటి పురుగులు ఉంటాయి. ఫంగస్ లేని గట్టి క్యాలిఫ్లవరు చూసి కొనవలెను. క్యాలిఫ్లవరు విరిగిపోయి ఉంటే పండినదని అర్దము, పండినవి రుచిగా ఉండవు [[Category:కూరగాయలు]] దోసకాయలు 1195 9460 2005-08-24T10:41:27Z 207.46.50.74 ==దోసకాయలు== గట్టిగా చర్మంలో ముడతలు లేనివి చూసి ఎంచుకోవలెను. దోసకాయ మెత్తదైతే పండినదని అర్దము దోస cucumber - Cueumis sativus, N.O. cucurbitaceae *[[తమిళము]] వెళ్ళరి: *[[కన్నడము]] నౌదె *[[హిందీ]] ఖీరా, కకడీ * [[సంస్కృతము]] కర్కట, ఏర్వారు దోస ఈ దేశమున ప్రాచీన కాలము నుందియూ సాగునందుండిన తీగ జాతి చెట్టు. ==రకములు== ===దేశవాళీ దోస === 12 - 15 సెం.మీ పొడవు ఉంటుంది. 7 -10 సెం.మీ లావును కలిగి ఉంటుంది. సుమారుగా అర కేజీ నుండీ కేజీ వరకు ఉంటుంది. పండిన తరువాత పసుపు పచ్చగా ఉంటాయి. === నక్క దోస === చిన్న కాయలు, 5 - 10 సెం.మీ. పొడవు, 4 - 8 సెం. మీ లావు కలిగి ఉంటాయి. ===ములు దోస === ===పందిరి దోస=== ===బుడెం దోస కాయలు=== [[Category:కూరగాయలు]] ఆలుగడ్డ 1196 14821 2005-11-23T09:30:59Z వైఙాసత్య 58 గట్టిగా లోపలి భాగము సాద్యమైనంత వరకు తెల్లగా ఊండవలెను, ఆకుపచ్చనివి అసలు బాగుండవు. ఎక్కువ ఆలుగడ్డలు కొన్నచో వీటిని చల్లని చీకటి ప్రదేశాలలో దాచిఉంచవలెను. రాయలసీమ ప్రాంతములో ఆలుగడ్డని ఉర్ల గడ్డ అని పిలుస్తారు. ఆలుగడ్డలను బంగాళాదుంప అని కూడా అంటారు [[Category:కూరగాయలు]] ఉల్లిపాయలు 1197 8052 2005-08-09T22:37:49Z 59.93.51.67 ==ఉల్లిపాయలు== ఇవి రకరకాలుగా లభిస్తున్నాయి #తెల్లనివి #ఎర్రనివి #చిన్నవి #పెద్దవి #ఎక్కువ వాసన కలవి #తక్కువ వాసన కలవి [[Category:కూరగాయలు]] పచ్చి బఠానీలు 1198 8069 2005-08-09T22:46:35Z 59.93.51.67 ==పచ్చి బఠానీలు== బఠానీల తొక్కలు ముదిరి ముడతలు పడకూడదు, తొక్కలపై నల్లటి పసుపు రంగు మరకలుండరాదు [[Category:కూరగాయలు]] చిలగడదుంప 1199 21292 2006-03-24T16:03:05Z Japes 182 {{టాక్సానమీ పెట్టె | color = lightgreen | name = చిలగడదుంప | image = Kumara.jpg | image_width = 250px | image_caption = చిలగడ దుంప | regnum = [[ప్లాంటే]] | divisio = [[flowering plants|మాగ్నోలియోఫైటా]] | classis = [[మాగ్నోలియాప్సిడా]] | ordo = [[సొలనేల్స్]] | familia = [[కన్వాల్వులేసీ]] | genus = ''[[ ఐపోమియా]]'' | species = '''''ఐ. బటాటాస్''''' | binomial = ''ఐపోమియా బటాటాస్'' | binomial_authority = [[కరోలస్ లిన్నయస్|లిన్నయస్]] }} '''చిలగడదుంప''' శాస్త్రీయ నామము ఐపోమియా బటాటాస్ (Ipomea batatas). దీనినే కొన్ని ప్రదేశములలో గెనసుగడ్డలు, మొహర్రంగడ్డ, ఆయిగడ్డ, రత్నపురిగడ్డ, కంద గడ్డ అని కూడా అంటారు. ఇవి రకరకాల రంగులలో లభిస్తున్నాయి #లేత పసుపు #నారింజ #గులాబి రంగు నలుపు మరకలు లేని, గట్టి దుంపలు మంచి రుచిగా ఉంటాయి [[Category:కూరగాయలు]] [[en:Sweet potato]] టమాటో 1200 9227 2005-08-22T13:30:44Z 207.46.50.74 ==టమాటో== గట్టిగా రంగు సమంగా ఉన్నవాటిని కొనవలెను దీనికి సీమ వంగ, రామ ములగ అని చక్కని తెలుగు పేర్లు కూడా కలవు సీమవంగ (రామ ములగ) Tamato - Lycopersicon esculentum N.O. Solanaceae [[తమిళము]] తక్కాళీ: [[హిందీ]] రిలాయతీబైగన్‌. ఇది వంగ కుటుంబములో జేరిన యొక విదేశీయపు కాయగూరజాతి. మొదట ప్రపంచంలో ఎక్కడ పెరిగినదో సరిగ్గా తెలీదు. కానీ అమెరికాలోని పెరువియా, మెక్సికో ప్రాంతములనుండి ఇది వ్యాపించినదని ఊహించబడుతున్నది. ఇంగ్లాండునకు 16 వ శతాబ్దమున ప్రవేశించినది. భారతదేశములో సుమారుగా 1850 లలో ప్రవేశించినది. త్వరగా ఇది దేశీ కూరగాయల స్థానములో ఆక్రమించినది. ఇప్పుడు టమాటో కూరలేని ఇల్లు, టమాటో కూరలేని దుఖానము చూడలేము. ==ఈ మొక్క గురించి== ఇది నేలపై ఎక్కువ ఎత్తు పెరగక, నేలపై పడి పెరుగును. ఈ మొక్కలు సామాన్యముగా ఒకటి, ఒకటిన్నర మీటర్ల ఎత్తువరకు పెరుగును. అనేక శాఖలను ఉపశాఖలగా పెరుగును. వేళ్ళు మొక్క పెరిగినంత త్వరగా వ్యాపించవు. కాండము బలహీనమయినది. లేత భాగమున నూగు కలిగి కొంచెమించుమించు గుండ్రముగ నుండును. ఆకు 10-20 చెంమీ వెడల్పు కలిగి ఉండును. ==ఇందలి రకములు== ===దేశవాళీ=== అనగా మొదట ఐరోపా నుండి దేశమునకు తెచ్చిన రకము. బాగుగా కాయలు కాయును. ఈ రకపు పండ్లు యెరుపు రంగును కలిగి మధ్మ పరిమాణమున ఉండును. ఇందు రసము తక్కువ లోన అవకాశము ఉండుటయు కలదు. చర్మము జిగియైనది. === గ్లోబ్‌ === ఇది ఒక అమెరికా దేశపు రకము. కాయ మధ్యమ పరిమాణము కలిగి గుండ్రముగను నునుపుగాను ఉండును. లోన గుల్ల యుండదు. రసమయము. === మార్‌ గ్లోబ్‌ === ===పాండిరోజా === ===గోల్డెన్‌ క్వీన్‌ === === బానీ బెస్టు === ===ఆక్సుహర్టు=== ===చెర్రీరెడ్‌=== ===సియూ=== ===పూసారూబీ=== ===పూసా రెడ్ప్లం === ==తినే పద్దతులు== #పచ్చివిగా తినవచ్చు #[[టమాటో వేపుడు]] #[[టమాటో పచ్చడి]] #[[టమాటో చారు]] #[[టామాటో ఇతర కాంబినేషనులు]] [[Category:కూరగాయలు]] నీరు 1201 21297 2006-03-24T18:58:57Z వైఙాసత్య 58 '''నీరు''' లేదా జలము. మనిషి శరీరములో 2/3 వ వంతు నీరే మనకు నీళ్ళవల్ల చాలా లాభాలు ఉన్నాయి #ఇది వాతావరణ పీడనాలనుండి మనల్ని కాపాడుతుంది #శరీరంలో రవాణా సౌకర్యాలు కలిగిస్తుంది #చెత్తని బయటకి పంపిస్తుంది రోజుకు మనిషి రెండు లీటర్ల నీరు త్రాగితే మంచిది [[Category:ద్రవములు]] [[Category:పంచ భూతములు]] ధాన్యములు 1202 5417 2005-01-21T02:38:49Z 61.95.134.10 ధాన్యములు మనము తినే [[బియ్యం]], [[గోధుమ]] ఈ కోవలోనివే బియ్యం 1203 21298 2006-03-24T18:59:55Z వైఙాసత్య 58 బియ్యం, భారతదేశ ప్రధాన ఆహారపంట ఇందులో 75% కార్బోహైడ్రేటులు ఉంటాయి సాధారణంగా దీనిని వండి కూరలతో కలిపి తింటారు గంజి వంపకపోవడము మంచిది, కనుక బియ్యాన్ని తగినన్ని నీటిలో వండవలెను ఇంకా ఇతర పదార్దములు కూడా తయారు చేసుకొని తినవచ్చు #[[అటుకులు]] #[[బొరుగులు]] (లేదా బొంబుపేలాలు) #[[ఇడ్లీ]], [[దోసె]] [[category:ధాన్యములు]] అటుకులు 1204 5419 2005-01-21T02:44:27Z 61.95.134.10 ==అటుకులు== తయారుచేయువిధానము: వరిని 60 - 70 సెల్చియస్ వద్ద నానబెట్టి, 24 గంటల తరువాత నీరు తీసివేసి వేయించవలెను. ఆ తరువాత దంచి చెరిగినచొ అటుకులు సిద్దము ఇవి ఎక్కువ కాలం నిలువ ఉంటాయి, [[పాలు]] తో మిశ్రమం చేసుకోని తిసుకొనవచ్చు పాలు 1205 5420 2005-05-16T09:54:43Z 61.95.134.10 ==పాలు== సంపూర్ణాహారము, ఇందులో అన్ని రకాలైన పోషకవిలువలు ఉన్నాయి. కొద్దిగా విటమిన్ సీ, ఇనుము తక్కువ. ప్రతిరోజూ చిన్నపిల్లలయితే లీటరున్నర, పెద్దవాళ్ళయితే అర లీటరు పాలు తాగవలెను పాలలో 4% కొవ్వు పదార్దాలు 4.7% కర్బనోదకాలు ('కార్బోహైడ్రేట్‌'లు) 3.3% ప్రాణ్యములు ('ప్రోటీన్‌'లు) 88% [[నీరు]] ఉంటాయి మనిషి పాలలో 71 కిలో కేలరీల శక్తి , ఆవు పాలలో 69 కిలోకేలరీలు, గేద పాలలో 100 కిలో కేలరీల శక్తి మేక పాలలో 66 కిలో కేలరీల శక్తి ఉంటుంది పండ్లు 1206 5421 2005-01-21T02:51:58Z 61.95.134.10 పండ్లు చెట్టు నుంచి వచ్చు మరొక తిను పదార్దములు రకరకాల పండ్లు మనకు ప్రకృతి లో లభిస్తున్నాయి #ద్రాక్ష #[[అరటి]] #ఖర్జూర #కమలాలు #నిమ్మ #బత్తాయి #దబ్బ #కొబ్బరికాయ #ఆపిల్ #దానిమ్మ #అనాస #అత్తి #సీతాఫలం #[[మామిడి]] మామిడి 1207 8055 2005-08-09T22:39:49Z 59.93.51.67 ==మామిడి== మామిడి కి నాలుగు వేల సంవత్సరముల చరిత్ర ఉన్నది వీటిని [[ఊరగాయలు]] తయారీలో ఉపయోగిస్తారు వీటినుండి రసాలు తీసి తాగుతారు వీటినుండి [[మామిడితాండ్ర]] తయారు చేసి అమ్ముతారు ఇందులో కెరోటిన్ , విటమిన్ సీ, కాల్షియం ఎక్కువ మామిడి మనకు రకరకాల గా లభిస్తుంది #బంగినపల్లి #షోలాపూరి #అల్ఫాన్సా #చిన్న రసాలు #పెద్ద రసాలు #నూజివీడు రసం #పంచదారకలశ #నీలం #కోలంగోవా #ఏండ్రాసు #సువర్ణరేఖ #కలెక్టరు [[Category:పండ్లు]] అరటి 1208 27024 2006-06-14T04:12:04Z వైఙాసత్య 58 {{టాక్సానమీ పెట్టె | color = lightgreen | name = అరటి | image = Luxor, Banana Island, Banana Tree, Egypt, Oct 2004.jpg | image_width = 250px | image_caption = అరటి చెట్టు | regnum = [[Plant]]ae | divisio = [[Flowering plant|Magnoliophyta]] | classis = [[Liliopsida]] | ordo = [[Zingiberales]] | familia = [[Musaceae]] | genus = ''[[Musa (Musaceae)|Musa]]'' | subdivision_ranks = Species | subdivision = Hybrid origin; see text }} '''అరటి''' ఒక [[చెట్టు]]లా కనిపించే [[మొక్క]] (though strictly a [[herb]]) of the [[genus]] ''[[mUsA (Musaceae)|Musa]]'' in the [[family (biology)|family]] [[Musaceae]], closely related to [[కూర అరటి]]s. అరటి చెట్టు కాండము, చాలా పెద్ద పెద్ద [[ఆకులు | ఆకులతో]] (సుమారుగా రెండు నుండి మూడు మీటర్లు పొడుగు) నాలుగు నుండి ఎనిమిది మీటర్లు ఎత్తు పెరుగును. The term ''banana'' is also applied to the elongated [[fruit]] (technically a [[false berry]]) of the plant, which grows (in edible species and varieties) in hanging clusters, several to many fruits to a tier (called a ''hand''), many tiers to a bunch. అరటి పండ్లు సాధారణంగా 125 నుండి 200 గ్రాములు బరువు తూగుతాయి. ఈ బరువు వాటి పెంపకం, వాతావరణము, ప్రాంతముల వారీగా మారుతుంది. ఈ బరువులో 80% లోన ఉన్న తినగల పదార్థము, 20% పైన ఉన్న తోలు. వ్యాపార ప్రపంచములోనూ, సాధారణ వాడకములోనూ వేలాడే అరటికాయల గుంపును ఓ గెల అంటారు. చరిత్ర పరంగా అరటిచెట్లను పశ్చిమ [[పసిఫిక్ మహాసముద్రం|పసిఫిక్]] మరియూ [[దక్షిణ ఆసియా]] దేశాలలో, [[భారత దేశం | భారత దేశంతో]] కలిపి, సాగుచేసినారు. చాలా రకాల అరటి పండ్ల రంగూ, రుచీ వాసన, అవి పక్వానికి వచ్చే దశలోని ఉష్ణోగ్రతల ఆధారంగా మారుతుంటాయి. తక్కువ ఉష్ణోగ్రతల వద్ద అరటిపండ్లు పాడయిపోయి పాలిపోతాయి, అందువల్లనే వీటిని ఇళ్ళల్లో ఫ్రిజ్జులలో పెట్టరు, అలాగే రవాణా చేసేటప్పుడు కూడా 13.5 డెగ్రీ సెల్సియస్సు కన్నా తక్కువ ఉష్ణోగ్రతకు తీసుకొనిరారు. కేవలం [[2002]] వ సంవత్సరములోనే 6.8 కోట్ల టన్నుల అరటిపండ్లు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఉత్పత్తి చేయబడినాయి. ఇందులో 1.2 కోట్ల టన్నులు దేశాల మధ్య వ్యాపారంగా రవాణా చెయ్యబడినాయి. [[ఈక్వడార్]], [[కోష్టారికా ]], [[కొలంబియా]] మరియూ [[ఫిలిప్పైన్సు]] దేశాలు ప్రతి ఒక్కటీ పది లక్షల టన్నుల కన్నా ఎక్కువ అరటి పండ్లు ఎగుమతి చేస్తున్నాయి. అరటిలో కార్బోహైడ్రేటులు ఎక్కువ. ప్రతి 100 గ్రాముల అరటి లో 20 గ్రాముల కార్బోహైడ్రేటులు, 1గ్రాము ప్రోటీనులు, 0.2 గ్రాములు కొవ్వు పదార్దాలు, 80 కిలోక్యాలరీల శక్తి ఉన్నవి. అరటికి జీర్ణశక్తి ఎక్కువ, మలబద్దకం రాకుండా శరీరాన్ని కాపాడుతుంది. భారతదేశములో మొత్తం 50 రకాల అరటిపండ్లు లభిస్తున్నాయి. వాటిలో కొన్ని రకాలు పచ్చ అరటిపండ్లు, చక్కరకేళి, పసుపు పచ్చవి, కేరళ అరటిపండ్లు, కొండ అరటిపండ్లు. వీటినుండి చిప్సు తయారు చేస్తారు ==చరిత్ర== అరటి చెట్ల యొక్క Domestication అనునది వాయువ్య ఆసియా దేశాలలో సంభవించినది. ఇప్పటికీ కూడా చాలా రకాల అడవి అరటి చెట్లు [[న్యూ గినియా]], [[మలేసియా]], [[ఇండోనేషియా]] మరియూ [[ఫిలిప్పైన్సు]] లలో కనపడతాయి. ఇటివల దొరికిన పురావస్తు మరియూ శిలాజవాతావరణ శాస్త్ర ఆధారలను బట్టి [[పౌపా న్యూ గినియా]] లోని పశ్చిమ ద్వీప ఖండములోని కుక్‌ స్వాంపు వద్ద క్రీస్తుకు పూర్వం 5000, లేదా క్రీస్తు పూర్వం 8000 సంవత్సరాల నుండే అరటి తోటల పెంపకం సాగినట్లు నిర్ధారించినారు. దీని వల్ల [[న్యూ గినియా]]లో తొలి అరటి తోటల పెంపకం జరిగినట్లు నిర్ధారించవచ్చు. తరువాత తరువాత ఇతర అడవి అరటి జాతులు దక్షిణ ఆసియా ఖండములో పెంపకము చేసినట్లు తోచుచున్నది. వ్రాత ప్రతులలో మొదటిసారిగా అరటి ప్రస్తావన మనకు క్రీస్తు పూర్వం 600 సంవత్సరములో వ్రాసిన బౌద్ద సాహిత్యమునందు కనపడుతుంది. [[అలక్షాండరు]] తొలిసారిగా వీటి రుచిని క్రీస్తు పూర్వం 327 వ సంవత్సరములో [[భారత దేశం]]నందు చూసినాడు. చైనాలో క్రీస్తు శకం 200 సంవత్సరము నుండి అరటి తోటల పెంపకం సాగినట్లుగా మనకు ఆధారాలు లభ్యమవుతున్నాయి. క్రీస్తు శకం 650 వ సంవత్సరములో ముస్లిం దండయాత్రల వల్ల అరటి [[పాలస్తీనా]] ప్రాంతానికీ తరువాత [[ఆఫ్రికా ]] ఖండానికీ వ్యాప్తి చేసినారు. క్రీస్తు శకం 1502 వ సంవత్సరాన పోర్చుగీసు వారు తొలిసారిగా అరటి పెంపకాన్ని [[కరేబియను]] మరియూ [[మధ్య అమెరికా]] ప్రాంతములలో మొదలుపెట్టినారు. ==ధర్మాలు== [[Image:Banana.arp.750pix.jpg|left|250px|thumb|కావెండిష్ అరటి రకము]] [[Image:AraTitOTa.jpg|right|250px|thumb|'అరటి తోట']] అరటిపండ్లు రకరకాల రంగులలో మరియూ ఆకారల్లో లభిస్తున్నాయి. పండిన పండ్లు తేలికగా తొక్క వలుచుకోని తినడానికీ, పచ్చి పండ్లు తేలికగా వంట చేసుకోని తినడానికీ అనువుగా వుంటాయి. పస్వ దశను బట్టి వీటి రుచి వగరు నుండి తియ్యదనానికి మారుతుంది. మాగని 'పచ్చి' అరటికాయలు మరియు అరటిపండ్లు వండటానికి ఉపయోగిస్తారు. కొన్ని ఉష్ణమండల ప్రాంత ప్రజలలో and are the staple [[పిండి పదార్ధము]]. నిఖార్సయిన అరటి పండ్లు చాలా పెద్ద పెద్ద విత్తనాలు కలిగి ఉంటాయి, కానీ విత్తనాలు లేకుండా రకరకాల అరటి పండ్లను మనుష్య్ల ఆహారం కోసం అభివృద్దిచేసినారు. వీటి పునర్త్పత్తి కాండం యొక్క తొలిభాగాల ద్వారా జరుగుతుంది. వీటిని పిలకలు అంటారు. కొన్ని పర్యాయములు ఈ పిలకలను పూలు అనికూడా పిలవడం పరిపాటి. ఒక సారి పంట చేతికి వచ్చిన తరువాత అరటి చెట్టు కాండాన్ని నరికివేసి, ఈ పిలకలను తరువాతి పంటగా వాడుకొంటారు. ఇలా నరికిన కాండం బరువు సుమారుగా 30 నుండి 50 కేజీలు ఉంటుంది. ఈ అరటి ఆకులను రక రకాల పనులకు ఉపయోగిస్తారు, ముఖ్యముగా భోజనము చెయ్యడానికీ, పెండ్లిల్లులో మండపాల అలంకరణకు వాడతారు. The commercial sweet varieties most commonly eaten in [[temperate]] countries (species ''Musa acuminata'' or the hybrid ''Musa x paradisiaca'', a [[cultigen]]) are imported in large quantities from the [[tropics]], where they are popular in part because they are available fresh year-round. In global commerce, by far the most important of these banana [[cultivar]]s is 'Cavendish', which accounts for the vast bulk of bananas exported outside of the tropics. బనానా చిప్స్‌ అనునది అరటి పండ్ల నుండి తయారు చేయు ఓ అల్పాహారం. ఇది ప్రపంచ వ్యాప్తంగా బహు ప్రసిద్ది. చాలా కంపెనీలు దీనిని వ్యాపరం లాభదాయకంగా నిర్వహిస్తున్నాయి. భారతదేశంలో, ముఖ్యముగా ఆంధ్ర ప్రదేశు నగరాలు, మరియూ పట్టనాలలో ఇవి చాలా విరివిగా లభిస్తాయి. మామూలు ఆలూ చిప్స్‌ కన్నా కొద్దిగా మందంగా ఉంటాయి. కేరళా వాళ్ళు వీటిని కొబ్బరి నూనెతో వేయించి తయారు చేస్తారు అవి ఓ వెరైటీ వాసన, రుచీ కలిగి ఉంటాయి. అరటి పండ్లను [[జాం]] తయారు చెయ్యడాంలో కూడా ఉపయోగిస్తారు. అరటి పండ్లను [[పండ్ల రసాలు]] తయారు చేయడంలోనూ, ఫ్రూట్‌ సలాడ్‌ లలోనూ, ఉపయోగిస్తారు. అరటి పండ్లలో సుమారుగా 80% నీళ్ళు కలిగి ఉన్నప్పటికీ, చారిత్రికంగా వీటినుండి జూసు తీయడం అసాధ్యంగా ఉండినది, ఎందుకంటే వీటిని మిక్షీలో పట్టినప్పుడు అది గుజ్జుగా మారిపోతుంది. కానీ 2004 వ సంవత్సరంలో [[భాభా ఆటామిక్‌ పరిశోధనా సంస్థ]] [[బార్క్‌]] వారు ఓ ప్రతేకమైన పద్దతి ద్వారా అరటి పండ్లనుండి రసాలు తయారు చేయడం రూపొందించి, [[పేటెంటు]] పొందినారు. ఈ పద్దతిలో అరటి పండ్ల గుజ్జును సుమారుగా నాలుగు నుండి ఆరు గంటల పాటు ఓ పాత్రలో చర్యకు గురిచేయడం ద్వారా పండ్ల రసాన్ని వెలికితీస్తారు. [http://www.abc.net.au/news/newsitems/s1087416.htm]. అరటి చెట్లతో పాటు అరటి పువ్వును (దీనిని తరచూ అరటి పుష్పం లేదా అరటి హృదయం అని అంటారు) [[బెంగాలీ వంటలు | బెంగాలీ వంటలలో]] మరియూ [[కేరల వంటలు | కేరలా వంటలలో]] ఉపయోగిస్తారు. అరటి కాందములోని సున్నితమైన మధ్య భాగం కూడా వంటలలో ఉపయోగిస్తారు - ముఖ్యముగా [[బర్మా]] మరియూ [[కేరళ]], [[బెంగాలు]]లో. అరటి ఆకులు చాలా సున్నితంగా, పెద్దగా సౌలభ్యంగా ఉంటాయి. ఇవి వాటర్‌ ప్రూఫుగా ఉంటాయి, అందువల్ల వీటిని గొడుగుకు బదులుగా వాడతారు. మరియూ [[చైనా]], [[జోంగ్జీ]], [[మధ్య అమెరికా]] లలో వీటిని వంటకాలు చుట్టడానికి ఉపయోగిస్తారు. మనము ఇంతక్రితమే చెప్పుకున్నట్లు వీటిని [[ఆంధ్రా]]లో చక్కని భోజనమునకు పళ్ళెరము బదులుగా ఉపయోగిస్తారు. ==కూర అరటిలోని రకాలు== *పచ్చబొంత *బూడిద బొంత *పచ్చబొంత బత్తీసా *బూడిద బొంత బత్తీసా *పచ్చగుబ్బబొంత *పలకల బొంత *నూకల బొంత *సపోటా బొంత *నేంద్రం *సిరుమల అరటి *వామనకేళి == అరటి చీడ పీడలు == [[Image:Banana trees.jpg|thumb|right|చీకటిగల కోసము అరటిచెట్ల పరిశీలన]] అరటికి చీడపీడల బెడద కొద్దిగా ఎక్కువే। దానికి కారణాలలో ఒకటిగా జన్యుపరమైన వైవిధ్యములేకపోవడము చెపుతారు. జన్యుపరమైన వైవిధ్యము లేకపోవడానికి కారణము ఇవి ఎక్కువగా స్వపరాగసంపర్కము వల్ల వృద్దిపొందటము అని చెపుతారు. కాండము ద్వారా ఫలదీకరణము చేయుపద్దతి వల్ల వైరసులు చాలా తేలికగా వ్యాపిస్తాయి. బనానా బంచీ అనునది ఆసియాలో చాలా ప్రమాదకరమైన బానానా వైరసు. ఇది వ్యాపించిన చేయగలిగినదేమీ లేదు - పంటను తగలబెట్టి మిగిలిన పొలాలకు వ్యాప్తిచెందకుండా చూడటము తప్ప. == పోషక విలువలూ, ఆహార పద్ధతుల మీద ప్రభావము == [[Image:SLredbananas.jpg|250px|thumb|left|[[శ్రీలంక]]లోని ఎర్ర అరటి రకము]] అరటిపండులో ముందే చెప్పుకున్నట్లు 74% కన్నా ఎక్కువగా [[నీరు]] ఉంటుంది. 23% కార్బోహైడ్రేటులు, ౧% ప్రోటీనులు, 2.6% ఫైబరు ఉంటుంది. ఈ విలువలు వాతావరణాన్ని, పక్వదశనుబట్టి, సాగు పద్దతిని బట్టి, ప్రాంతాన్ని బట్టి మారుతుంటాయి. <!--(మొదట చెప్పబడిన విలువలు ఓ తెలుగు పాఠ్యపుస్తకాన్నుంచి ఇవ్వబడినాయి, మరియూ ఇవి ఇంగీషు వికీ నుండి తర్జుమా చేయబడినాయి)--> పచ్చి అరటిపండులో కార్బోహైడ్రేటులు స్టార్చ్ రూపములో ఉంటాయి, పండుతున్న కొద్దీ ఇవి చక్కరగా మార్పుచెందబడతాయి. అందుకే పండు అరటి తియ్యగా ఉంటుంది. పూర్తిగా మాగిన అరటిలో 1-2% చక్కర ఉంటుంది. అరటిపండు మంచి శక్తిదాయకమైనది. అంతే కాకుండా ఇందులో [[పొటాషియం]] కూడా ఉంటుంది. అందువల్ల దీనిని [[రక్తపోటు]]తో బాధపడుతున్నవారికి చాలా విలువైన ఆహారం. అరటిపండు, పెద్ద పేగు వ్యాధిగ్రస్తులకు చాలా చక్కని ఆహారం. అరటితోపాటు [[మామిడి]], [[పైనాపిలు]], [[బొప్పాయి]], [[మేడిపండు]]లు కూడా శ్రేష్టమైనవి. [[Image:NutritionFacts banana.png|frame|right|పోషకవిలువల సమాచారము]] ==అరటి వ్యాపారం== అరటి ప్రపంచంలో ఎక్కువగా తినే పండు. కానీ చాలామంది అరటి సాగుబడిదారులకు మాత్రం మిగిలేది, లేదా గిట్టుబాటయ్యేది చాలా స్వల్ప మొత్తాలలోనే. మధ్య అమెరికా ఎగుమతులలో అరటి, కాఫీ సింహభాగాన్ని ఆక్రమిస్తున్నాయి. ఎగుమతులలో ఇవి రెండు కలిపి [[1960]] లో 67 శాతం వాటా కలిగిఉన్నాయి. [[బనానా రిపబ్లికు]] అను పదం స్థూలంగా మధ్య అమెరికాలోని అన్ని దేశాలకూ వర్తించినప్పటికీ నిజానికి [[కోస్టా రికా]], [[హోండూరస్]], [[పనామా]] లు మాత్రమే నిజమైన బనానా రిపబ్లికులు. ఎందుకంటే వీటి ఆర్ధికవ్యవస్థ మాత్రమే అరటి వ్యాపరంపై ఆధారపడి ఉన్నది. ==అరటిపండు పట్ల జనాల వైఖరి== అరటి పండు చాలా ప్రముఖమైన, ప్రసిద్ది పొందిన పండు. ఇది చాలా మందికి ఇష్టమైన పండు. కానీ [[కోతులు]], [[కొండముచ్చులూ]] అరటిపండు రకరకాల పద్దతిలో తినే ఫోటోలు చాలా ప్రసిద్ది పొందటంవల్ల ఈ అరటి పండు అనే పదాన్ని కొన్ని ప్రాంతాలలో జాతిపరమైన అపహాస్యములకు ఉపయోగించినారు. ముఖ్యముగా ఆటగాళ్ళపై అరటిపండు తొక్కలు విసిరివేయడం కుళ్ళిన టమాటాలు, కోడిగుడ్లు అంత ప్రసిద్ది. ఆకారంలోనూ, పరిమాణంలోనూ ఉన్న సమానతల కారణంగా కొన్ని పర్యాయములు హాస్యానికి అరటిపండ్లను పురుషాంగానికి పర్యాయపదంగా కూడా వాడతారు. [[మలేషియా]]లోనూ, [[సింగపూరు]]లోనూ అరటిపండును చైనీసు బాషరానీ, లేదా ఎక్కువగా ఆంగ్లేయుడి లాగా ప్రవర్తిస్తున్న చైనీయునికి పర్యాయపదంగా వాడతారు. ఎందుకంటే అరటిపండుకూడా పైన పసుపు, లోన తెలుపు కదా! ఇహ అరటితొక్కపై కలు జారిపడటం తరతరాలనుండి వస్తున్న ఓ పెద్ద కామెడీ సీను. ఇహ హీరోనో హీరోఇనో అరటితొక్కమీద కాలు జారడం ఓ పెద్ద శృంగార సన్నివేశానికి ఆరంభం మన డైరెక్టర్లకు! ==గృహవైద్యము, చిట్కా వైద్యము== అమెరికాలో పాయిజన్ ఐవీ (poison ivy) అనబడే చెట్లు చర్మానికి తగిలిన వచ్చే ఓ రకమైన చర్మ వ్యాధిని అరటిపండు తోలు లోపలి భాగంతో రుద్ది నయం చేస్తుంటారు ==లుప్తమవునవి== ఓ దశాబ్దంలో ఆహారంగా స్వీకరించు అరటి జాతి అంతరించు ప్రమాదంలో ఉన్నది. ప్రస్తుతము ప్రపంచ వ్యాప్తముగా తిను కావెండిషు అరటి (మన పచ్చ అరటి ?) జన్యుపరంగా ఎటువంటి వైవిధ్యాన్నీ చూపలేకపోవడం వల్ల వివిధ రకాల వ్యాధులకు గురిఅవుతుంది, ఉదాహరణకు 1950 లో పనామా వ్యాధి, ఇది నేల [[శిలీంద్రము]] (ఫంగస్) వల్ల వచ్చి ''‌బిగ్ మైక్'' రకానికి చెందిన అరటి జాతిని పూర్తిగా తుడిచిపెట్టినది. నల్ల సిగటోక (black sigatoka) ఇది కూడా మరో రకం శిలీంద్రము వల్ల వచ్చిన వ్యాధే కానీ చాలా త్వరితగతిన వ్యాపించినది. ముఖ్యముగా మద్య అమెరికా లోనూ ఆఫ్రికా మరియూ ఆసియా ఖండములలో ఇది వ్యాపించినది. ట్రోపికల్ జాతి 4 అనబడు ఓ క్రొత్త వ్యాధికారకము కావెండిషు (పచ్చ అరటి?) జాతికి చెందిన అరటితోటలపై ఆశించుతుంది. దీని ప్రభావము వల్ల వాయువ్య ఆసియాలో అందువల్ల ఇక్కడినుండి వచ్చే అరటి ఎగుమతులపై కొద్దిగా జాగ్రత్త వహించడం ప్రారంభం అయినది. ఈ వ్యాది వ్యాపించకుండా ఇతర దేశాలవాళ్ళు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకొంటూ మట్టినీ, మరియూ అరటి పండ్లను జాగ్రత్తగా పరిశీలించసాగినారు గ్రాస్ మికేలు లేదా బిగ్ మైక్ అను రకానికి చెందిన అరటిది ఒక విషాద కథ. ఇది పనామా వ్యాది వల్ల [[1950]] లో పూర్తిగా తుడిచిపెట్టబడినది. ఈ బిగ్ మైక్ రకం సమ శీతల, లేదా శీతల దేశాలకు ఎగుమతి చేయడానికి చాలా అనువుగా ఉండేది. కొంతమంది ఇప్పతికీ దీని రుచిని మరిచిపోలేక ప్రస్తుతము లభిస్తున్న పచ్చ అరటి కన్నా బిగ్ మైక్ రుచికరంగా ఉంటుంది అంటూ వాదిస్తుంటారు! అంతే కాకుండా రవాణాకు కూడా బిగ్ మైక్ చాలా అనుకూలంగా ఉండేది, అదే పచ్చ అరటి రవాణా విషయంలో చాలా శ్రద్ద తీసుకోవలసిన అవసరం ఉంది. ==చూడండి== *[[బనానా పాట]] *[[బనానా రిపబ్లికు]] - అవినీతిలో కూరుకోనిపోయిన దేశాన్ని (సాధారణంగా ఓ మిలటరీ నియంత ఆధీనంలోని దేశాన్ని) పిలిచే ఓ హీనమైన పేరు ==మూలములు== *తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు. [http://www.fao.org/es/esc/en/20953/20987/highlight_28367en.html Bananas Commodity notes: Final results of the 2003 season], 2004 *Denham, T., Haberle, S. G., Lentfer, C., Fullagar, R., Field, J., Porch, N., Therin, M., Winsborough B., and Golson, J. (2003) Multi-disciplinary Evidence for the Origins of Agriculture from 6950-6440 Cal BP at Kuk Swamp in the Highlands of New Guinea. Science June Issue. == బయటి లింకులు == * [http://www.nutritiondata.com/foods-banana009000000000000000000.html Complete nutritional info.] * [http://www.inibap.org/ International Network for the Improvement of Banana and Plantain (INIBAP)] * [http://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/banana.html Banana] by Julia Morton, ''Fruits of Warm Climates'', pp. 29&#8211;46. *[http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/2664373.stm Bananas could split for good] * [http://www.fao.org/english/newsroom/news/2003/13120-en.html Further details from the UN Food and Agriculture Organization]. *[http://www.eurekalert.org/pub_releases/2003-02/aps-ppu021403.php Plant pathologists unpeel rumors of banana extinction] * [http://www.crfg.org/pubs/ff/banana.html Banana Fruit Facts - California Rare Fruit Growers Organization]. * [http://www.pacificbiological.org.au/projects/PBF_02_3/pbf_02_3.htm Tracing antiquity of banana cultivation in Papua New Guinea] *[http://en.wikipedia.org/wiki/Panama_disease Panama disease] {{Commons|Banana}} [[bg:&#1041;&#1072;&#1085;&#1072;&#1085;&#1080;]] [[cs:Banán]] [[en:Banana]] [[de:Banane]] [[es:Plátano]] [[eo:Banano]] [[fr:Banane (fruit)]] [[he:בננה]] [[id:Pisang]] [[jv:Gedhang]] [[ms:Pisang]] [[nl:Banaan (fruit)]] [[ja:&#12496;&#12490;&#12490;]] [[nb:Banan]] [[nn:Banan]] [[pl:Banan]] [[ru:&#1041;&#1072;&#1085;&#1072;&#1085;]] [[simple:Banana]] [[fi:Banaanit]] [[sv:Banan]] [[uk:&#1041;&#1072;&#1085;&#1072;&#1085;]] [[zh:&#39321;&#34121;]] [[Category:కూరగాయలు]] [[Category:పండ్లు]] బొరుగులు 1209 5424 2005-01-21T03:01:29Z 61.95.134.10 #వరిని ఉడకబెట్టండి #నీరు వంచి వెయ్యండి #ఎండ బెట్టండి #పొట్టు తీసివెయ్యండి #ఒక గిన్నెలో ఇసుక వేసి అది కాలిన తరువాత ఈ దంచిన బియ్యాన్ని వేసి త్వర త్వరగా వేయించండి #జల్లెడ పట్టి ఇసుకని తీసివెయ్యండి బొరుగులు రెడీ జానపద కవితలు 1210 22103 2006-04-10T04:49:31Z Trivikram 237 /* కవిత్వాంతాలను బట్టి జానపద విభజనము */ ==జానపద గీతాలు== జానపదమనగా, జనపదము, పల్లెటూరు. జనపదమున నివశించు వారు జానపదులు, వారు పాడుకొను పాటలు జానపదములు. [[పదకవితా పితామహుడు]] [[అన్నమయ్య|అన్నమాచార్యుల]] వారు ఆ కాలమ్లో ప్రసిద్దములైన జానపద బాణీలలో చాలా పదములు రాసి మనల్ని ధన్యులని చేయ రాగిరేకుల పై భద్రపరిచినారు. కొండవీడు మందేరా - కొండపల్లి మందేరా కాదనువాడుంటే - కటకం దాకా మందేరా చూసినారా ఎంత వీర పదమో, ఈ పదము వెనక ఒక చిన్న కథ ఉన్నది, శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు కటకం పై యుద్దానికి వెల్తూ శకునం చూడగా ఒక రజకుడు ఈ పాట పాడుతూ తన బిడ్డడిని నిద్రపుచ్చుతున్నాడంట :-) అలాగే ఈ దిగువ మాయలేడి కోలాటం పాట చుడండి === కోలాటం పాట === రామయ్య గట్టించే కోలు రత్నాల మేడ కోలు సీతమ్మ గట్టించే కోలు సిరిపరినా సోల కోలు సిరిపర్నసోలాలా కోలు సిత్తారీ ముగ్గు కోలు సిత్తారి ముగ్గు పైనా కోలు రత్నాల కమ్మడీ కోలు రత్నాల కమ్మడీ పైనా కోలు వాలు చిలకాలు కోలు వాలు చిలుకలపినా కోలు వారిద్దరయ్యా కోలు రామయ్యా సీతమ్మా కోలు జూదమాడంగా కోలు ఆడుతాడుత వచ్చే కోలు అది మాయలేడి కోలు మాయాలేడికైనా కోలు మడిమే లందమ్మూ కోలు అటుజూడురామయ్య కోలు అటుజూడావయ్యా కోలు .....ఇలా సాగి పోతుంది దీనిని శ్రీ బిరుదురాజు రామరాజు గారు [[1956]] లో [[నల్గొండ|నల్లగొండ]] జిల్లా కేతేపల్లి గ్రాములో కట్టెకోత వృత్తివాల్ల దాగ్గర నుండి సేకరించినారు. ఇహ జానపదాలు రకరకాలుగా విభజించ వచ్చు #వివిధ రస పోషనును బట్టి, అనగా హాస్యాది నవరస పోషనను బట్టి #వివిధ వస్తు నిర్ణయాన్ని బట్టి, అనగా బక్తి, చరిత్రిక, స్త్రీల పాటలు ఇత్యాది #ఇంకా వాటి లోని కవిత్వ నిర్ణయాన్ని బట్టి ===కవిత్వాంతాలను బట్టి జానపద విభజనము=== #[[జోల పాటలు]] #[[లాలి పాటలు]] #[[పిల్లల పాటలు]] #చందమామ పాట #బతకమ్మ పాట #గొబ్బిల్లు పాట #సుమ్మీ పాట #బొడ్డేమ్మ పాట #ఏలెస్సా, ఓలెస్సా పాట #వానదేవుని పాటలు #తుమ్మెద పాటలు #సిరిసిరి మువ్వ పాటలు #గొల్ల పాటలు #జాజిఱ పాటలు #కోలాటపు పాటలు #ఏల #చిలుక #సువ్వాల #భ్రమర గీతాలు యాదగిరిగుట్ట 1211 18909 2006-01-21T08:43:05Z Mpradeep 50 వికీకరణ {{మండలం|name=యాదగిరిగుట్ట||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యాదగిరిగుట్ట|villages=16|area=|population=52.01|pop_male=25.96|pop_female=26.04|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.79|lit_male=74.16|lit_female=49.52}} '''యాదగిరిగుట్ట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[హైదరాబాదు]] నుండి [[వరంగల్లు]] రహదారిలో 50 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న లక్ష్మీనరసింహస్వామి క్షేత్రం, యాదగిరిగుట్టలోనే ఉన్నది. [[Image:Yadagiri guTTa.jpg|350px]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[మల్లాపూర్]] #[[గౌరాయిపల్లి]] #[[సాదువెల్లి]] #[[కాచారం]] #[[మాసాయిపేట]] #[[పెద్దకందుకూరు]] #[[సైదాపూర్]] #[[దాతారంపల్లి]] #[[జంగంపల్లి]] #[[వంగపల్లి]] #[[రామోజీపేట]] #[[చిన్నకందుకూరు]] #[[చొల్లేరు]] #[[ముటాకొండూరు]] #[[వార్టూరు]] #[[యాదగిరిగుట్ట]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు 1212 17558 2006-01-06T15:33:27Z Mpradeep 50 re categorization ==కంప్యూటరు బాషలు== భాష నునది మనిషి మనిషి మాట్లాడుకోవడానికే కాకుండా కంప్యూటర్లు తో మాట్లాడటానికి కూడా ఉపయోగ పడతాయి అసలు కంప్యూటరునకు అర్దమవ్వునది రెండే రెండు సున్నా మరియు ఒకటి వీటినుండి [[మెషను బాష]] లేదా [[యాంత్రిక బాష]] తయారు చేసినారు కాని వీటిలో మనము కంప్యూటరు తో మాట్లాడటం కష్టం కనుక ఇతర బాషలు తయారు చేసినారు వీటిని మూడు రకాలగా విభజించవచ్చు ===మెషిను బాషలు=== ఇవి కంప్యూటరు నేరుగా అర్దము చేసుకొను బాషలు ===మధ్య స్థాయి భాషలు=== ఇవి మిడిల్ లెవెలు బాషలు అన్నమాట, వీటిని మనుషులు కూడా తేలికగా అర్ధము చేసుకొనవచ్చు, కంప్యూటర్లు కూడ కొద్దిగా తొందరగానే అర్ధము చేసుకుంటాయి, చివరకు వీటిని కంప్యూటర్లు మెషిను బాషలోనికి మరచుకొని మత్రమే అర్ధము చేసుకుంటాయి ఉద్దహరణ: [[సీ]], [[సీ ప్లస్ ప్లస్]] , ఇతరములు ===ఉన్నత బాషలు=== ఇవి మనకు తేలిక గా అర్దము అవ్వడానికి [[Category: సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు]] వచన కవిత 1213 5428 2005-01-21T04:39:44Z 61.95.134.10 ==వచన కవిత== వచన కవిత అనగా, కేవలము వచనములతో గ్రంధములు వ్రాయడము. దీని యందు ఎటువంటి ఛందోరీతులు పాటింపనవసరము లేదు, ఇవి గ్రాంధికము, వాడుక బాష గా విభజించవచ్చు పద్య కవిత 1214 5429 2005-01-21T04:40:59Z 61.95.134.10 ==పద్య కవిత== పద్య కవితలు అనగా కేవలము పద్యములతోటి గ్రంధము వ్రాయవలెను. ఇవి ఛందోరీతులు పాటించవలెను చంపూ కవిత 1215 5430 2005-01-21T04:41:55Z 61.95.134.10 ==చంపూరీతి== అనగా ఇది పద్య కవితలు, వచన కవితలు రెండూ కలిగి భాసిల్లుతుంది కాణిపాకం 1216 18958 2006-01-22T04:15:54Z Mpradeep 50 removed vandalism of 65.82.119.32 ==కాణిపాకం== ===ఉన్న ఊరు=== ఇది ఆంధ్ర ప్రదేశ లోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాలో, చిత్తూరు నుండి ఐదు కిలోమీటర్లు దూరంలో ఉన్నది. ===చేరుకొను విధము=== ఇక్కడకి చిత్తూరు వెళ్ళి అక్కడనుండి తేలికగా వెళ్ళవచ్చు, చిత్తూరు తిరుపతి, బంగళూరు హైవే పై ఉన్నది. ===విశేషాలు=== ఇది వినాయకుని కొలువై ఉన్నది, ఇక్కడి వినాయక్ని వద్ద ప్రమాణము చేయడము ఆచారముగా వస్తున్నది. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] శ్రీకాళహస్తి 1217 27515 2006-06-27T23:06:58Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=శ్రీకాళహస్తి||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శ్రీకాళహస్తి|villages=61|area=|population=124.918|pop_male=62.979|pop_female=61.939|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.14|lit_male=79.16|lit_female=58.97}} '''శ్రీకాళహస్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాలో ఒక పట్టణము మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. అంతేకాదు శ్రీకాళహస్తి, [[పంచభూతలింగక్షేత్రములు|పంచభూతలింగములలో]] నాల్గవదైన వాయు లింగము గల గొప్ప శైవ పుణ్యక్షేత్రము. ఇక్కడ రెండు దీపాలలో ఒకటి ఎప్పుడూ గాలికి కదులుతూ వుంటుంది, మరొకటి ఎల్లప్పుడు నిశ్చలముగా ఉంటుంది. ==శ్రీకాళహస్తి క్షేత్రము== ===క్షేత్ర పురాణము=== <!-- భక్త కన్నప్ప కథ టూకీగా ఇక్కడ ఇవ్వాలి --> ===ఉన్న ప్రాంతము=== ఇది [[చిత్తూరు]] జిల్లాలోని [[తిరుపతి]]కి ముఫ్ఫై ఎనిమిది కి.మీ.ల దూరంలో ఉన్నది. రోడ్డు మార్గంలో తిరుపతి నుంచి ఒక గంటలోపు శ్రీ కాళహస్తి చేరుకోవచ్చు. ===చేరుకొను విధము=== ఇది రోడ్డు, రైలు మార్గములతో చక్కగా కలపబడినది. ====రోడ్డు మార్గము==== ఈ క్షేత్రం [[జాతీయరహదారి ఐదు]] మీద ఉన్నది. ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని దాదాపు అన్ని ముఖ్య పట్టణాల నుండి, మరియు చెన్నై(మద్రాసు), బెంగుళూరుల నుండి ప్రతిరోజు బస్సు సదుపాయం ఉన్నది. ====రైలు మార్గము==== ====విమాన మార్గము==== ఇక్కడకి దగ్గ్గ్గరలోని విమాన మార్గము [[తిరుపతి]] దగ్గరలోని [[రేణిగుంట]], కానీ అక్కడ విమానాలు ఇంకా రోజూ లేవు, కనుక [[చెన్నై]], [[విజయవాడ]] లేదా [[బెంగళూరు]]లకు వచ్చి అక్కడ నుండి రోడ్డుమార్గములో రావచ్చు. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[శ్రీకాళహస్తి]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొత్తపల్లె చింతల]] * [[మన్నవరం]] * [[ఇనగలూరు]] * [[గొవిందరావుపల్లె]] * [[వాంపల్లె]] * [[పోలి]] * [[భీమవరం, శ్రీకాళహస్తి|భీమవరం]] * [[ఎంపేడు]] * [[అమ్మచెరువు]] * [[పాతగుంట]] * [[మంగళగుంట]] * [[వేలంపాడు]] * [[కలవగుంట]] * [[యర్లపూడి]] * [[మేలచూరు]] * [[పాపనపల్లె]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[గొల్లపల్లె వెంకటాపురం]] * [[బహదూర్ వెంకటాపురం]] * [[కొత్తూరు చెల్లమాంబపురం]] * [[రామానుజపల్లె]] * [[కుంతిపూడి]] * [[వాగవీడు]] * [[వెంగళంపల్లె ఎండ్రపల్లె]] * [[మడమల]] * [[వేలవీడు]] * [[రెడ్డిపల్లె]] * [[ఓబులయ్యపల్లె]] * [[ముద్దుమూడి]] * [[మంగళపురి]] * [[ముచ్చివోలు]] * [[ఎర్రగుడిపాడు]] * [[బోడవారిపల్లె]] * [[ఉడమలపాడు]] * [[అక్కుర్తి]] * [[పెనుబాక]] * [[కమ్మకొత్తూరు]] * [[చెరుకులపాడు]] * [[నారాయణపురం]] * [[గుంటకిందపల్లె]] * [[మద్దిలేడు]] * [[ఉరందూరు]] * [[పనగల్లు (గ్రామీణ)]] * [[అరవకొత్తూరు]] * [[అప్పలయ్యగుంట]] * [[చుక్కలనిడిగల్లు]] * [[అమ్మపాలెం]] * [[పుల్లారెడ్డి ఖండ్రిగ]] * [[తొండమనాడు]] * [[దిగువవీధి]] * [[ఎగువవీధి]] * [[చెర్లపల్లె]] * [[కాపుగున్నేరి]] * [[మర్రిమాకులచేను ఖండ్రిగ]] * [[రాచగున్నెరి]] * [[చల్లపాలెం]] * [[బొక్కసంపాలెం]] * [[సుబ్బనాయుడు ఖండ్రిగ]] * [[రామలింగాపురం]] * [[వెడం]] * [[రామాపురం, శ్రీకాళహస్తి|రామాపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] టూకీగా 1218 5433 2005-01-22T06:50:56Z 61.95.134.10 టూకీగా, అనగా పై పైనా, క్లుప్తంగా అని అర్దాలు చెప్పుకొనవచ్చు. స్కందములు 1219 17474 2006-01-05T18:18:16Z Chaduvari 97 ఇప్పుడు మనము చాప్టర్లు, అధ్యాయములుగా పుస్తకాలను, నవలలను, గ్రంధములను విభజించి చదువుతున్నాము. అలాగే ఒకప్పుడు గ్రంధములను స్కందములుగా, అశ్వాసాలుగా విభజించేవారు. ఉధాహరణకు పోతన భాగవతము పన్నెండు స్కందములు గా ఉన్నది. ==చూడండి== *[[భాగవతము]] పరిక్షిత్తు 1220 27416 2006-06-26T03:34:20Z వైఙాసత్య 58 కొన్ని లింకులు '''పరిక్షిత్తు''', పాండవుల తరువాత [[భారతదేశము|భారతదేశాన్ని]] పరిపాలించిన మహారాజు. ఇతను [[అర్జునుడు|అర్జునుడి]] మనవడు. ===వృత్తాంతము=== అవి [[మహాభారతము]] యుద్దము చివరి రోజు, దుర్యోధనుడు కూడా నేలకొరిగినాడు. అశ్వద్దామ మరియు అర్జునుడు ఇద్దరూ పరస్పరము బ్రహ్మాస్త్రాలు ప్రయోగించుకున్నారు: కానీ పెద్దల జోక్యముతో చివరకు అర్జునుడు బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ఉపసంహరించుకొనగా అశ్వద్దామ మాత్రం ఉపసంహరణవిధ్య తెలియక "అపాండవగుగాక" అని మరలించినాడు, అనగా పాండవుల వారసులు అందరూ మరణించుగాక అని ప్రయోగించినాడు. అప్పుడు కృష్ణుడు ఒక్కరిని కాపాడతాను అని మాట ఇచ్చి తల్లి కడుపులో ఉన్న పరిక్షిత్తుని తన యోగ మాయా శక్తి తో, చిన్న రూపుడై చతుర్భుజములతో, శంఖచక్రగదాకౌముదీ మొదలగు అస్త్రాలు ధరించి పిండరూపుడై ఉన్న బాలుని చుట్టూ తిరిగి కాపాడతాడు! అలా తిరుగుతున్నప్పుడు ఆ బాలుడు అలా ఉన్న కృష్ణుడిని చూసి "ఎవరు ఇతను" "ఇలా శంఖచక్రగదాకౌముదీ మొదలగు అస్త్రాలు ధరించి పీతాంబరాలతో, కిరీటముతో, వెలిగిపోతూ నా చుట్టూ తిరుగుతున్నాడు" అని తల్లి గర్భములోనే పరమాత్ముని పరిక్షించినాదు అందువల్ల ఇతనిని పరిక్షిత్తు అని అంటారు. ఇతని కాలములోనే కలిపురుషుడు వస్తే అతనిని ఓడిస్తాడు. తరువాత ఒక చనిపోయిన పాముని, అడిగితే త్రాగడానికి నీరు ఇవ్వలేదని, ముని మెడలో వేస్తే, ఆ ముని కుమారుడు వారంరోజులలో చనిపొతావు అని పరిక్షిత్తుని శపిస్తాడు। ఆ వారం రోజులలో విన్నదే భాగవతము. ఇతని కుమారుడు [[సర్పయాగం]] చేసిన [[జనమేజయుడు]]. [[Category:పౌరాణిక వ్యక్తులు]] నాస్తికులు 1221 5436 2005-01-22T07:14:45Z 61.95.134.10 నాస్తికులు అనగా భగవంతుడు లేడు అని నమ్మేవాళ్ళు. ఆస్తికులు అనగా భగవంతుడు ఉన్నాడు అని నమ్మేవాళ్ళు. కూర్మ అవతారము 1222 8401 2005-08-11T18:51:04Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Kurma avataramu.jpg|thumb|right|200px|కూర్మ అవతారము]] ==కూర్మ అవతారము== కూర్మము అనగా తాబేలు. దేవదానవులు అమృతము కోసము పాలసముద్రాన్ని మదించడానికి మంధర పర్వతాన్ని కవ్వంగా నిర్ణయించి, పాలసముద్రంలో వేసితే అది కాస్తా ఆ బరువుకి పాలసముద్రంలో మునిగిపోతుంది. అప్పుడు భగవంతుడైన విష్ణుమూర్తి కూర్మావతారములో దానిని యదాస్థానములో నిలిపి సముద్ర మదనాన్ని కొనసాగిస్తాడు. ===దేవాలయములు=== {{దశావతారములు}} {{భాగవతంలోని ౨౧ అవతారములు}} [[Category:దశావతారములు]] [[Category:భాగవతంలోని ౨౧ అవతారముల]] మోహినీ అవతారము 1223 8097 2005-08-09T23:23:08Z 59.93.51.67 ==మోహినీ అవతారము== ===ఇతివృత్తము=== దేవదానవులు అమృతాన్ని సాధించినతరువాత నాకంటే, నాకు అని పోరాటంచేస్తుంటే విష్ణుమూర్తి మోహినీ రూపంలో వచ్చి అందరినీ మోహించి, అమృతాన్ని పంచుతాను అని చెప్పి దేవతలకు మాత్రం ఇచ్చి రాక్షసులను మోసం చేస్తాడు. రాహుకేతువులు దేవతల వరుసలో కూర్చుంటే, వారిని తన చక్రాయుధంతో వధిస్తాడు. ఇదే మోహినీ అవతారంలో విష్ణుమూర్తి శివుడిని కూడా మోహింపచేస్తాడు. {{దశావతారములు}} {{భాగవతంలోని ౨౧ అవతారములు}} [[Category:దశావతారములు]] [[Category:భాగవతంలోని ౨౧ అవతారముల]] వామన అవతారము 1224 8098 2005-08-09T23:23:39Z 59.93.51.67 ==వామనుని అవతారము== వామనుడు అదితి కి పుత్రునిగా జన్మించి, బలి చక్రవర్తి దగ్గరనుండి మూడు అడుగుల నేల అడిగి త్రివిక్రముడై మొత్తం జగత్తునంతా రెండు అడుగులతో, మిగిలిన ఒక అడుగుతో బలి చక్రవర్తిని పాతాళానికి పంపించి అక్కడ రాజుని చేసి తానే స్వయంగా వరాహ రూపంలో ఆ రాజ్యానికి కాపలాగా మారతాడు. వామనుడు అనగానే తెలుగు వారికి "ఇంతై ఇంతై వటుండంతై " అన్న పోతన గారి భాగవత పద్యము గుర్తు వస్తుంది. {{దశావతారములు}} {{భాగవతంలోని ౨౧ అవతారములు}} [[Category:దశావతారములు]] [[Category:భాగవతంలోని ౨౧ అవతారముల]] రామావతారము 1225 16619 2005-12-24T06:39:36Z Chaduvari 97 రామ అవతారము, రామావతారము కు తరలించబడింది ==యుగము== రామావతారము త్రేతా యుగములోని అవతారము. ==వంశ వివరాలు== సూర్యవంశానికి చెందిన అయోధ్య రాజు, దశరథమహారాజు. దశరథునికి ముగ్గురు భార్యలు - కౌసల్య, సుమిత్ర, కైకేయి. చాలాకాలంపాటు వారికి పిల్లలు పుట్టని కారణంచేత, సంతానం కోరి యజ్ఞం చేయగా, లభించిన యజ్ఞఫలాన్ని ముగ్గురు రాణులూ ఆరగించారు. ఫలితంగా వారికి పిల్లలు కలిగారు. విష్ణుమూర్తి, ఆదిశేషుడు, శంఖ,చక్రాలు పిల్లలుగా వారికి జన్మించారు వారి వివరాలు. కౌసల్యకు - రాముడు (విష్ణుమూర్తి) సుమిత్రకు- లక్ష్మణుడు (ఆదిశేషుడు) కైకేయికి - భరతుడు, శతృఘ్నుడు (శంఖ,చక్రాలు) లక్ష్మీదేవి మిథిలా నగర పాలకుడైన జనకుడికి కుమార్తె - [[సీత]] - గా జన్మించి రాముని పెళ్ళిచేసుకుంది. ===వృత్తాంతము=== రాముని కథని [[వాల్మీకి]] మునివరేణ్యులు, [[నారదు]]ని మార్గనిర్దేశములో [[రామాయణము]]గా అద్భుతముగా, సులభంగా రచించి సంస్కృతములో [[ఆదికవి]] గా గుర్తింపు పొందింనారు. భూభారం పెరిగిపొయినదని భూదేవి వెళ్ళి విష్ణుమూర్తితో మొరపెట్టుకుంటే, విష్ణుమూర్తి అభయం ఇచ్చి దశరథునికి పుత్రునిగా జన్మించి విశ్వామిత్రునితో వెళ్లి తాటకి, మారీచ, సుబాహు మొదలగు రాక్షసులను వధిస్తాడు. ఆ తరువాత జరిగిన కొన్ని సంఘటనల వల్ల రామునికి వనవాసం ప్రాప్తిస్తుంది, ఇక్కడ వారు భారత దేశం మొత్తం తిరుగుతూ, చాలా మంది రాక్షసులని వధిస్తారు. అటుపిమ్మట [[రావణాసురుడు]] తన సోదరి ఐన [[శూర్పణఖ]] సలహాపై [[సీత]]ను అపహరిస్తే, రాముడు [[వానరుల]] సహాయంతో సముద్రానికి [[సేతువు]] కట్టి గొప్ప యుద్దంచేసి రాక్షస సంహారం చేస్తాడు. తరువాత [[సీత]]తో కూడి [[పుష్పక విమానం]] పై అయోధ్యకు విచ్చేసి పదునాలుగువేల సంవత్సరాలు ప్రజానురంజకంగా పరిపాలన చేస్తాడు। ఇప్పటికీ ప్రజలు [[రామరాజ్యం]] అని ఆనాటి పరిపాలనను గుర్తుతెచ్చుకుంటారు. [[లవుడు]], [[కుశుడు]] అను కవలలు రాముని కుమారులు. {{దశావతారములు}} కల్కి అవతారము 1226 8341 2005-08-11T06:29:42Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} ==కల్కి అవతారము== కల్కి అవతారము, కలియుగాంతములో అవతరించనున్న భగవంతుని అవతారము, ఇతను [[శంభల]] అను గ్రామములో విష్ణుయశస్సు అను బ్రాహ్మణుని ఇంటిలో జన్మిస్తాడు. వీరు తెల్ల గుఱ్రంపై వీర ఖడ్గం ధరించి, దోపిడీ దొంగలుగా మారిన అందరు నాయకులను సంహరించి తిరిగి సత్యతుగమును ధరణి పై స్తాపిస్తాడు. {{దశావతారములు}} పంచమ స్కంధము 1227 8112 2005-08-10T08:12:46Z 207.46.50.75 ==భాగవత పంచమ స్కందము== పంచమ స్కందములో ఈ క్రింది విషయములు ఉన్నాయి. ===ప్రియవ్రతుని చరిత్ర=== ప్రియవ్రతుడు స్వాయంబువుని కుమారుడు, ఇతడు ఆదిలో సంసారంపై విరక్తి కలిగి విష్ణుమూర్తి పాదపద్మాలయందు మనస్సుని లగ్నం చేసిన వాడైనప్పతికీ, తరువాత [[బ్రహ్మదేవుని ]] ఉపదేశముతో తండ్రి ఆజ్ఞపై రాజ్యభారము వహించి [[విశ్వకర్మ ]] ప్రజాపతి కుమార్తె అయిన [[బర్హిష్మతి]] ని వివాహమాడి పదిమంది కొడుకులనూ, ఇద్దరు కుమారులనూ పొందినాడు. ఇతను రాత్రులను పగళ్ళుగా చేస్తాను అని అతి ప్రకాశవమ్తుడై రథముపై సూర్యుని చుట్టూ ఏడు సార్లు ప్రదక్షిణం చేస్తాడు, తరువాత బ్రహ్మదేవుని ఆజ్ఞపై విరమించుకుంటాడు. అతని ఏడు ప్రదక్షిణాలకు ఏరడినవే ఏడు సముద్రాలు, ఏడు ద్వీపాలు :-) [[సప్త ద్వీపాలు ]], మరియు [[సప్త సముద్రాలు]]॥ ===ఋషభావతారము=== ===భరతోపాఖ్యానము=== ===భరతుని, కిరాతులు కాళికాదేవికి బలి ఇవ్వ పూనుట=== ===భరతుడు సింధుదేశపు రాజైన రహూగణునికి తత్వోపదేశము చేయుట=== ===పరలోక వర్ణనము=== దీనిని శుకయోగి పరిసిత్తునకు తెలిపినాడు. {{భాగవతము స్కందములు}} [[Category:భాగవతము]] సప్త ద్వీపాలు 1228 5443 2005-01-22T08:21:27Z 61.95.134.10 ఈ క్రిందివే సప్త ద్వీపాలు : #జంబూద్వీపం (ప్రస్తుతం మనము ఉంటున్నది) జంబూ అనగా నేరేడు పండ్లు, లేదా గిన్నెకాయలు. ఇవి ఎక్కువగా ఉంటాయి కనుక ప్రస్తుతము మనము ఉంటున్న ద్వీపాన్ని జంబూద్వీపము అంటారు. #ప్లక్షద్వీపం #శాల్మలీద్వీపం #కుశద్వీపం #క్రౌంచద్వీపం #శాకద్వీపం #పుష్కరద్వీపం సప్త సముద్రాలు 1229 5444 2005-01-22T08:24:10Z 61.95.134.10 ==సప్తసముద్రాలు== #ఉప్పుసముద్రము #చెరకు సముద్రము #మద్య సముద్రము #ఘృత సముద్రము #పాల సముద్రము #పెరుగు సముద్రము #మంచినీటి సముద్రము ఏకాదశ స్కంధము 1231 8120 2005-08-10T08:15:48Z 207.46.50.75 ==ఏకాదశ స్కందము== అనగా పదకొండవ స్కందము, దీనిని కూడా పోతన గారి శిష్యులు రచించినారు. ఇందులోని విషయములు ===విశ్వామిత్ర వశిష్ట నారదాది మహర్షులు శ్రీ కృష్ణ సందర్శనంబునకు వచ్చుట=== ===వసుదేవునకు నారడుండు పురాతనమైన విదేహర్షభ వివరములు చెప్పుట=== ===బ్రహ్మాది దేవతలు శ్రీకృష్ణుని వైకుంఠమునకు పిలువ వచ్చుట=== ===కృష్ణుడు యాదవులను ప్రభాసతీర్దం పంపుట=== ===కృష్ణుడు ఉద్దవునికి పరమార్థోపదేశము చేయుట=== ===అవదూత యుదు సంవాదము=== ===శ్రీ కృష్ణ బలరాముల వైకుంఠ ప్రయాణము=== {{భాగవతము స్కందములు}} [[Category:భాగవతము]] ఊరగాయలు 1232 16094 2005-12-16T17:28:19Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[ఊరగాయ]] Talk:గుంటూరు 1233 21776 2006-04-08T15:50:40Z Mpradeep 50 నాకు తెలిసినంత వరకు "ఓరుగల్లు" వరంగల్లు పేరు, గుంటూరునకు కూడా ఉన్నదా? ఎవరన్నా తెలపగలరు ==టైటానిక్ ప్రయాణీకుల జాబితా == టైటానిక్ ప్రయాణీకుల జాబితా గురించి వెదుకుతుంటే కింది విశేషాలు కనిపించాయి: గుంటూరు నుండి వెళ్ళిన కుటుంబం కాకుండా, ఒక స్త్రీ జాంజ్‌గిర్ అనే ఊరినుండి వెళ్ళింది. ఆమె ఒక స్కూల్లో పని చేసేదట. ఆమె చనిపోయింది. తరువాత ఆమె పనిచేసిన స్కూలుకు ఆమె పేరే పెట్టారట. అలాగే ఓడ సిబ్బందిలో ఒకతను ఝాన్సీలో పుట్టాడు. ఇతను ప్రమాదంలో చనిపోయాడు. ఇంకొక స్త్రీ లక్నో నుండి వెళ్ళింది. ప్రమాదంలో బతికిన ఆమె కొన్నాళ్ళ తరువాత లక్నో తిరిగి వచ్చింది. వీళ్ళంతా ఇంగ్లీషు/అమెరికా వారే. గుంటూరు కుటుంబం మొత్తం బతికింది. అయితే గమనించవలసిందేమిటంటే, ప్రమాదం గురించి, ప్రయాణీకుల గురించి ఈ వెబ్సైటుల వాళ్ళు చేసిన పరిశోధన! చాలా విస్తృతంగా ఉంది. [http://www.encyclopedia-titanica.org/country/26/ ఈ లింకు చూడండి] ==మండలాల జాబితా== మండలాల జాబితా సరయిన క్రమములో ఉన్నట్లు లేదు. పటంలో ఉన్న సంఖ్యతో వాటి పేరు కలువటం లేదు. ఎవరయినా పూనుకొని దీనిని సరి దిద్దగలరు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 15:50, 8 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) “పౌండు కేకు” కి ఆ పేరు ఎందుకు వచ్చింది? 1237 14604 2005-11-19T17:16:48Z వైఙాసత్య 58 20. “పౌండు కేకు” కి ఆ పేరు ఎందుకు వచ్చింది? నేను అమెరికా వచ్చిన కొత్తలో మొట్టమొదట “పౌండు కేకు” అన్న మాటని విన్నాను. మూమూలు కేకులులా మెత్తగా, చెమ్మగా ఉండకుండా ఈ పౌండు కేకు కొంచెం గట్టిగా, చెమ్మదనం లేకుండా – మన దిబ్బ రొట్టి మాదిరి - ఉంటుంది. ఈ కేకు చెయ్యటానికి ఒక పౌను పిండి, ఒక పౌను పంచదార, ఒక పౌను వెన్న, ఒక పౌను గుడ్లు కావాలి. అందుకని దీనికి పౌండు కేకు అన్న పేరు వచ్చింది. మనదేశంలో ఆవకాయ పెట్టటానికి కూడా ఈ రకం మంత్రమే ఉంది. ఒక తవ్వెడు ఆవ పిండి, ఒక తవ్వెడు ఉప్పు, ఒక తవ్వెడు కారం కలిపి అందులో తవ్వెడు నువ్వుల నూనె పోసి తయారు చేస్తే శ్రేష్ఠమైన ఆవకాయ వస్తుందని విన్నాను. కనుక దీనిని తవ్వావకాయ అంటే ఎలా ఉంటుందంటారు? ఏప్రిల్‌ 1 ని ఏప్రిల్‌ ఫూల్‌ రోజు అని ఎందుకు అంటాం? 1238 14606 2005-11-19T17:19:21Z వైఙాసత్య 58 ఏప్రిల్‌ 1 ని ఏప్రిల్‌ ఫూల్‌ రోజు అని ఎందుకు అంటాం? మనదేశంలో మార్చి మధ్యలో, వసంత కాలంలో వచ్చినట్లే, పదహారో శతాబ్దం మధ్య వరకు యూరప్‌ లో కూడ సంవత్సరాది మార్చి మధ్యలోనే వచ్చేది. యూరప్‌ లో ఈ నూతన సంవత్సరపు ఉత్సవాలు, వసంత కాలపు ఉత్సవాలు ఓ పది రోజుల పాటు జరిగేవి, మన నవరాత్రులలా. ఏప్రిల్‌ 1 రాగానే ఈ ఉత్సవాలు ముగిసే సందర్భంలో ఒకరికొకరు లాంఛనప్రాయంగా బహుమానాలు ఇచ్చుకునేవారు. ఇలా సజావుగా జరిగిపోతూన్న జీవితాలలో ఒక పెనుమార్పు వచ్చి పడింది. అప్పటి ఫ్రాంసు దేశపు రాజు (మన పిచ్చి తుగ్లక్‌ లాంటివాడే అయ్యుండాలి) సంవత్సరాదిని మార్చి మధ్య నుండి జనవరి 1 వ తారీఖుకి మార్చుతూ ఒక తాఖీదు జారీ చేసేడు. ఆ రోజులలో వార్తాపత్రికలు, రేడియోలు, టెలివిషనులు లేవుగా. దండోరా వేయించి ఉంటాడు. కాని రాజు గారి తాఖీదు అందరికీ అందలేదు. అందిన వాళ్ళు కూడ పాత అలవాట్లని గభీ మని మార్చుకోలేకపోయారు. కనుక రాజధానిలో సంవత్సరాది జనవరి ఒకటిన జరిగిపోయినా, దేశపు మూలల్లో ఏప్రిల్‌ 1 న లాంఛనప్రాయంగా బహుమానాలు ఇచ్చుకోవటం మానలేదు. అందుకని వాళ్ళని ఎగతాళికి ఏప్రిల్‌ ఫూల్స్‌ అనేవారు. పాత అలవాట్లు చావవు కదా. అందుకని ఇప్పటికీ కొంటె బహుమానాలు ఇచ్చుకోవటం, ఎగతాళి చేసుకోవటం మిగిలేయి. విమానం గాలిలో ఎగురుతూన్నప్పుడు తలుపు తెరుచుకుంటే ఏమవుతుంది? 1239 14605 2005-11-19T17:18:02Z వైఙాసత్య 58 విమానం గాలిలో ఎగురుతూన్నప్పుడు తలుపు తెరుచుకుంటే ఏమవుతుంది? విమానం ఎగురుతూన్నప్పుడు విమానం తలుపు తెరవటం దరిదాపు అసాధ్యం. దరిదాపు అని ఎందుకన్నానంటే తలుపు కట్టడిలో ఏదైనా లొసుగు ఉన్నా, దుండగులు ఎవ్వరైనా మందుగుండు సామాను పెట్టి పేల్చేసినా తలుపు తెరుచుకోవచ్చు. అసాధ్యం అని అనటానికి రెండు కారణాలు. ఒకటి, విమానం తలుపులు లోపలికి తెరుచుకుంటాయి, అవి బయటకి వెళ్ళలేవు. రెండు, విమానాలు సాధారణంగా 30,000 అడుగులు (లేదా 10,000 మీటర్లు) ఎత్తున ఎగురుతాయి. ఆ ఎత్తున, వాతావరణం ఒత్తిడి చదరపు అంగుళానికి 3 పౌనులు మాత్రమే. సముద్ర మట్టంలో ఈ ఒత్తిడి 14 పౌనులు. విమానంలో ప్రయాణీకులకి సుఖంగా ఉండటం కొరకు లోపల కృత్రిమంగా 11 పౌనుల ఒత్తిడి సృష్టిస్తారు. అంటే పైనుండి వాతావరణం తలుపుని 3 పౌనుల శక్తితో ఒత్తుతూ ఉంటే లోపలనుండి 11 పౌనుల శక్తితో లోపలి గాలి ఒత్తుతోంది. అంటే లోపలనుండి బయటకి తోసే ఒత్తిడి నికరంగా చదరపు అంగుళానికి 8 పౌనులు. ఒక్కో తలుపు వైశాల్యం దరిదాపు 650 చదరపు అంగుళాలు ఉంటుంది. కనుక ఆ తలుపు మీద ఒత్తిడి రెండున్నర టన్నులు. ఎగురుతూన్న విమానం తలుపు తియ్యాలంటే ఆ తలుపు రెండున్నర టన్నుల బరువు ఉన్నట్లు మనకి అనిపిస్తుంది. (ఈ లెక్కలన్నీ మెట్రిక్‌ పద్ధతిలో చెయ్యనందుకు క్షమించండి.) Talk:శ్రీశ్రీ 1240 5454 2005-03-02T16:14:34Z 68.82.34.75 /* శ్రీస్రీ పు్ట్టినది 1910 లో మరణించినది 1983 లో. కాబట్టి ఆయన ఇరవయ్యొవ సతాబ్దానికి సంబంధించిన కవే. */ ''' == శ్రీశ్రీ పుట్టినది 1910 లో మరణించినది 1983 లో. కాబట్టి ఆయన ఇరవయ్యొవ శతాబ్దపు కవే. '''Bold text''' == Image:Other-langs.png 1246 21734 2006-04-08T15:12:06Z Mpradeep 50 This PNG file is copied from the English Wikipedia. This will be used in the front page to point to other languages in the Wikipedia project. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] User:Richie 1247 5461 2005-04-04T15:21:54Z Richie 47 Since March 2005 I'm an administrator on the Commons. If you want to contact me, feel free to leave a message on my [[:commons:User talk:Richie|Commons]], [[:en:User talk:Richie|English]] or [[:de:Benutzer Diskussion:Richie|German]] talk page. I'm studying [[:en:Computer science|Computer Science]] and [[:en:Geology|Geology]] at [[:en:Gonville and Caius College, Cambridge|Gonville and Caius College]], [[:en:University of Cambridge|University of Cambridge]]. My personal website is http://www.whizer.net/. [[User:Richie|Richie]] 15:21, 4 Apr 2005 (UTC) <div style="background-color:#eee; border:1px solid #ccc; text-align:center; padding:3px; margin:15px 0;"> '''My user pages:''' [[:commons:User:Richie|(c)]] | [[:ast:User:Richie|ast]] | [[:ca:Usuari:Richie|ca]] | [[:de:Benutzer:Richie|DE]] | [[:en:User:Richie|EN]] | [[:eo:Vikipediisto:Richie|eo]] | [[:es:Usuario:Richie|es]] | [[:et:Kasutaja:Richie|et]] | [[:fi:Käyttäjä:Richie|fi]] | [[:fr:Utilisateur:RichieFR|fr]] | [[:gl:User:Richie|gl]] | [[:hu:User:RichieHU|hu]] | [[:ia:Usator:Richie|ia]] | [[:it:Utente:Richie|it]] | [[:ja:利用者:Richie|ja]] | [[:nl:Gebruiker:Richie|nl]] | [[:no:Bruker:Richie|no]] | [[:pl:Wikipedysta:Richie|pl]] | [[:pt:Usuário:Richie|pt]] | [[:ro:Utilizator:Richie|ro]] | [[:ru:Участник:Richie|ru]] | [[:sv:Användare:Richie|sv]] | [[:zh-min-nan:User:Richie|zh]] </div> User:RCBot 1248 5462 2005-04-16T19:55:08Z RCBot 48 RCBot: Update user page '''[[:commons:User:RCBot|RCBot]]''' is an interlingually operating bot operated by [[:commons:User:Richie|Richie]] to help with issues related to the [[:commons:|Wikimedia Commons]]. As of now, the bot is still in development and testing, so please report all encountered issues and other feedback to its [[:commons:User talk:RCBot|talk page]] on the Commons. Please note that the talk page of this account is '''not read''', use the one on the Commons). -- [[User:RCBot|RCBot]] ౧౯:౫౫, ౧౬ Apr ౨౦౦౫ (UTC) <div style="background-color:#eee; border:1px solid #ccc; text-align:center; padding:3px; margin:15px 0;"> '''[[:commons:User:RCBot|RCBot]]'s user accounts at Wikipedia''' <div style="font-size:80%;"> [[:aa:User:RCBot|aa]] | [[:ab:User:RCBot|ab]] | [[:af:Gebruiker:RCBot|af]] | [[:ak:User:RCBot|ak]] | [[:als:Benutzer:RCBot|als]] | [[:am:User:RCBot|am]] | [[:an:User:RCBot|an]] | [[:ang:User:RCBot|ang]] | [[:ar:مستخدم:RCBot|ar]] | [[:arc:User:RCBot|arc]] | [[:as:User:RCBot|as]] | [[:ast:User:RCBot|ast]] | [[:av:User:RCBot|av]] | [[:ay:User:RCBot|ay]] | [[:az:User:RCBot|az]] | [[:ba:User:RCBot|ba]] | [[:be:Удзельнік:RCBot|be]] | [[:bg:Потребител:RCBot|bg]] | [[:bh:User:RCBot|bh]] | [[:bi:User:RCBot|bi]] | [[:bm:Utilisateur:RCBot|bm]] | [[:bn:ব্যবহারকারী:RCBot|bn]] | [[:bo:User:RCBot|bo]] | [[:br:User:RCBot|br]] | [[:bs:User:RCBot|bs]] | [[:ca:Usuari:RCBot|ca]] | [[:ce:User:RCBot|ce]] | [[:ch:User:RCBot|ch]] | [[:cho:User:RCBot|cho]] | [[:chr:User:RCBot|chr]] | [[:chy:User:RCBot|chy]] | [[:co:User:RCBot|co]] | [[:commons:User:RCBot|commons]] | [[:cr:User:RCBot|cr]] | [[:cs:Wikipedista:RCBot|cs]] | [[:csb:User:RCBot|csb]] | [[:cv:User:RCBot|cv]] | [[:cy:Defnyddiwr:RCBot|cy]] | [[:da:Bruger:RCBot|da]] | [[:de:Benutzer:RCBot|de]] | [[:dv:User:RCBot|dv]] | [[:dz:User:RCBot|dz]] | [[:ee:User:RCBot|ee]] | [[:el:User:RCBot|el]] | [[:en:User:RCBot|en]] | [[:eo:Vikipediisto:RCBot|eo]] | [[:es:Usuario:RCBot|es]] | [[:et:Kasutaja:RCBot|et]] | [[:eu:User:RCBot|eu]] | [[:fa:کاربر:RCBot|fa]] | [[:ff:User:RCBot|ff]] | [[:fi:Käyttäjä:RCBot|fi]] | [[:fj:User:RCBot|fj]] | [[:fo:Brúkari:RCBot|fo]] | [[:fr:Utilisateur:RCBot|fr]] | [[:fur:User:RCBot|fur]] | [[:fy:Meidogger:RCBot|fy]] | [[:ga:Úsáideoir:RCBot|ga]] | [[:gd:User:RCBot|gd]] | [[:gl:User:RCBot|gl]] | [[:gn:User:RCBot|gn]] | [[:got:User:RCBot|got]] | [[:gu:User:RCBot|gu]] | [[:gv:User:RCBot|gv]] | [[:ha:User:RCBot|ha]] | [[:haw:User:RCBot|haw]] | [[:he:משתמש:RCBot|he]] | [[:hi:सदस्य:RCBot|hi]] | [[:ho:User:RCBot|ho]] | [[:hr:User:RCBot|hr]] | [[:ht:User:RCBot|ht]] | [[:hu:User:RCBot|hu]] | [[:hy:User:RCBot|hy]] | [[:hz:User:RCBot|hz]] | [[:ia:Usator:RCBot|ia]] | [[:id:Pengguna:RCBot|id]] | [[:ie:User:RCBot|ie]] | [[:ig:User:RCBot|ig]] | [[:ii:User:RCBot|ii]] | [[:ik:User:RCBot|ik]] | [[:io:User:RCBot|io]] | [[:is:Notandi:RCBot|is]] | [[:it:Utente:RCBot|it]] | [[:iu:User:RCBot|iu]] | [[:ja:利用者:RCBot|ja]] | [[:jbo:User:RCBot|jbo]] | [[:jv:User:RCBot|jv]] | [[:ka:User:RCBot|ka]] | [[:kg:User:RCBot|kg]] | [[:ki:User:RCBot|ki]] | [[:kj:User:RCBot|kj]] | [[:kk:User:RCBot|kk]] | [[:kl:User:RCBot|kl]] | [[:km:User:RCBot|km]] | [[:kn:User:RCBot|kn]] | [[:ko:사용자:RCBot|ko]] | [[:kr:User:RCBot|kr]] | [[:ks:User:RCBot|ks]] | [[:ku:Bikarhêner:RCBot|ku]] | [[:kv:User:RCBot|kv]] | [[:kw:User:RCBot|kw]] | [[:ky:User:RCBot|ky]] | [[:la:Usor:RCBot|la]] | [[:lb:User:RCBot|lb]] | [[:lg:User:RCBot|lg]] | [[:li:Gebroeker:RCBot|li]] | [[:ln:User:RCBot|ln]] | [[:lo:User:RCBot|lo]] | [[:lt:User:RCBot|lt]] | [[:lv:User:RCBot|lv]] | [[:mg:User:RCBot|mg]] | [[:mh:User:RCBot|mh]] | [[:mi:User:RCBot|mi]] | [[:mk:User:RCBot|mk]] | [[:ml:User:RCBot|ml]] | [[:mn:User:RCBot|mn]] | [[:mo:User:RCBot|mo]] | [[:mr:User:RCBot|mr]] | [[:ms:Pengguna:RCBot|ms]] | [[:mt:User:RCBot|mt]] | [[:mus:User:RCBot|mus]] | [[:my:User:RCBot|my]] | [[:na:User:RCBot|na]] | [[:nah:User:RCBot|nah]] | [[:nds:Bruker:RCBot|nds]] | [[:ne:User:RCBot|ne]] | [[:ng:User:RCBot|ng]] | [[:nl:Gebruiker:RCBot|nl]] | [[:nn:Brukar:RCBot|nn]] | [[:no:Bruker:RCBot|no]] | [[:nv:Choinish'įįhí:RCBot|nv]] | [[:ny:User:RCBot|ny]] | [[:oc:Utilisator:RCBot|oc]] | [[:om:User:RCBot|om]] | [[:or:User:RCBot|or]] | [[:pa:ਮੈਂਬਰ:RCBot|pa]] | [[:pi:User:RCBot|pi]] | [[:pl:Wikipedysta:RCBot|pl]] | [[:ps:User:RCBot|ps]] | [[:pt:Usuário:RCBot|pt]] | [[:qu:User:RCBot|qu]] | [[:rm:User:RCBot|rm]] | [[:rn:User:RCBot|rn]] | [[:ro:Utilizator:RCBot|ro]] | [[:roa-rup:User:RCBot|roa-rup]] | [[:ru:Участник:RCBot|ru]] | [[:rw:User:RCBot|rw]] | [[:sa:User:RCBot|sa]] | [[:sc:Utente:RCBot|sc]] | [[:scn:User:RCBot|scn]] | [[:sd:User:RCBot|sd]] | [[:se:User:RCBot|se]] | [[:sg:User:RCBot|sg]] | [[:si:User:RCBot|si]] | [[:simple:User:RCBot|simple]] | [[:sk:Redaktor:RCBot|sk]] | [[:sl:Uporabnik:RCBot|sl]] | [[:sm:User:RCBot|sm]] | [[:sn:User:RCBot|sn]] | [[:so:User:RCBot|so]] | [[:sq:Përdoruesi:RCBot|sq]] | [[:sr:Корисник:RCBot|sr]] | [[:ss:User:RCBot|ss]] | [[:st:User:RCBot|st]] | [[:su:User:RCBot|su]] | [[:sv:Användare:RCBot|sv]] | [[:sw:User:RCBot|sw]] | [[:ta:பயனர்:RCBot|ta]] | [[:User:RCBot|te]] | [[:tg:User:RCBot|tg]] | [[:th:ผู้ใช้:RCBot|th]] | [[:ti:User:RCBot|ti]] | [[:tk:User:RCBot|tk]] | [[:tl:User:RCBot|tl]] | [[:tlh:lo'wI:RCBot|tlh]] | [[:tn:User:RCBot|tn]] | [[:to:User:RCBot|to]] | [[:tpi:User:RCBot|tpi]] | [[:tr:User:RCBot|tr]] | [[:ts:User:RCBot|ts]] | [[:tt:Äğzä:RCBot|tt]] | [[:tum:User:RCBot|tum]] | [[:tw:User:RCBot|tw]] | [[:ty:User:RCBot|ty]] | [[:ug:User:RCBot|ug]] | [[:uk:Користувач:RCBot|uk]] | [[:ur:User:RCBot|ur]] | [[:uz:User:RCBot|uz]] | [[:ve:User:RCBot|ve]] | [[:vi:User:RCBot|vi]] | [[:vo:User:RCBot|vo]] | [[:wa:Uzeu:RCBot|wa]] | [[:wo:User:RCBot|wo]] | [[:xh:User:RCBot|xh]] | [[:yi:User:RCBot|yi]] | [[:yo:User:RCBot|yo]] | [[:za:User:RCBot|za]] | [[:zh:User:RCBot|zh]] | [[:zh-min-nan:User:RCBot|zh-min-nan]] | [[:zu:User:RCBot|zu]] </div> </div> User:Yann 1249 5463 2005-04-06T06:52:24Z Yann 49 Yann, from France. [[en:User:Yann]] [[fr:Utilisateur:Yann]] [[gu:User:Yann]] [[hi:User:Yann]] సీ 1250 17560 2006-01-06T15:35:20Z Mpradeep 50 re categorization సీ ఒక క్రింది స్థాయి భాష (కొంత మంది దీనిని మధ్య స్థాయి భాష అని కూడా పిలుస్తారు). సీ ని [[1970]] లో [http://en.wikipedia.org/wiki/Ken_Thompson Ken Thompson] మరియు [http://en.wikipedia.org/wiki/Dennis_Ritchie Dennis Ritchie] అను శాస్త్రవేత్తలు తయారు చేసారు. ఇప్పుడు ఈ భాషను కంప్యూటింగ్ రంగంలో చాలా విస్త్రుతంగా వాడుతున్నారు. అంతే కాదు, ఈ భాషకు ఉన్న కొన్ని ప్రత్యేకతల వలన క్రింది స్థాయి అప్లికేషన్లకు చాలా మంచి భాషగా ప్రాముఖ్యత పొందింది. == చరిత్ర == సీ భాష మొటమొదట ఏటీ & టీ బెల్ పరిశోధనాలయంలో (AT&T Bell Labs) [[1969]] కి [[1973]] మధ్యన తయారు చేయటం జరిగింది. 'సి' కంటే ముందు 'బి' అనే కంప్యూటరు భాష ఉండేది. 'సీ'కి సంబందించిన చాలా విషయములు 'బి' నుండే దత్తతు తీసుకున్నారు. ఆంగ్లములో 'బి' తరువాత 'సి' వస్తుంది. ఈ రెండు కారణాల వలన 'సి' కి ఆ పేరు పెట్టడము జరిగింది. (మరి కొన్ని కారణాలు కూడా ప్రాచుర్యములో ఉన్నాయి కాని, పైవే చాలా మంది నమ్ముతారు). == సీ నేర్చుకొందుకు కావలిసినవి == [[సీ భాషకు ముందుమాట]]లో వివరముగా చదవండి. సీ-భాష నేర్చుకొనేముందు మీరు కంపుటరు గురించి ప్రాధమిక పరిగ్నానము ఉండవలెను. అయితే మీకు ప్రోగ్రామింక్కు సంబందించిన పరిగ్నానము పెద్దగా అవసరము లేదు. సీ-భాష నేర్చుకొనేందుకు మీకు ఒక సీ-కంపైలరు కావలెను. మీరు విండోసు ఆపరేటింగ్ సిస్టం వాదుతున్నట్లయితే *[http://en.wikipedia.org/wiki/GNU_Compiler_Collection gcc] కోసం [http://en.wikipedia.org/wiki/Cygwin Cygwin], కానీ [http://en.wikipedia.org/wiki/MinGW MinGW] కానీ వాడవలెను. *లేదా ఏదయినా వాణిజ్యపరమయిన సీ-కంపైలర్లు/IDEలు కూడా వాడవచ్చును. మీరి లినక్స్ ని వాడుతున్నట్లయితే gcc ఈపాటికే మీ కంప్యుటరులో ఉండాలి. == విశేషములు == === ముందు మాట === సీ భాష [[అసెంబ్లీ బాష]](assembly language)కు బాగా దగ్గరగా ఉంటుంది. అందుకనే, సీ భాషను అప్పుడప్పుడు "portable assembly" అని పిలుస్తారు. ఒక సారి సీ భాషలో రాసిన ప్రోగ్రాముని దాదాపు ఏ యంత్రములోనయినా [[కంపైలు ]](compile) చేసుకొని వాడుకోవచు. కానీ [[అసెంబ్లీ బాష]]లో ఇలా అన్ని యంత్రాలకు సరిపోయేటట్లు ప్రోగ్రాములను వ్రాయటము కుదరదు. === "Hello, World!" ఉదాహరణ === మామూలుగా ఎవరయినా చిన్నపిల్లలకు భాషను నేర్పేటప్పుదు "అమ్మ" అనో, ఓం నమఃశివాయ అనో (ఓనమాలు అనే పదం ఇక్కడనుండే వచ్చినది అని చెప్తారు)వ్రాయించి ఓనమాలు దిద్దిస్తారు. అలాగే కంప్యూటరు భాషలను నేర్చుకునేటప్పుడు ఈ "Hello, World!" ఉదాహరణతో మొదలు పెడతారు. ఈ ప్రోగ్రాము "Hello, World!" అని మీ కంప్యూటరు [[మానిటరు]] మీద చూపిస్తుంది. సి భాషలో "Hello, World!" ఉదహరణ ఈ క్రింది విధముగా ఉంటుంది. <pre><nowiki>main() { printf("Hello, World!\n"); }</nowiki></pre> పైన ఇచ్చిన ప్రోగ్రాము దాదాపు అన్ని కంపైలరు(compiler)లలో పని చేయక పోవచ్చును. ఎందుకనగా అది ANSI C ప్రమాణాల ప్రకారం రాయబడలేదు. ఆ ప్రోగ్రాముకు చిన్నచిన్న మార్పులు చేర్పులు చేస్తే, ప్రమాణాలకు తగ్గట్లుగా మార్చు కోవచును. <pre><nowiki>#include <stdio.h> int main(void) { printf("Hello, World!\n"); return 0; } </nowiki></pre> అయితే ఇప్పుడు మనము పైన ఇచ్చిన [[ప్రోగ్రాము]]లోని ఒకొక్క వాక్యాన్ని అర్ధము చేసుకుందాము <pre><nowiki>#include <stdio.h> </nowiki></pre> సీ-భాషలో #తో మొదలయే వాక్యాలను "[[ప్రీప్రోసెసింగ్ డైరెక్టీవ్స్]]" ("preprocessing directive") అని అంటారు. <code>#include</code> అను ప్రీప్రోసెసింగ్ డైరెక్టీవ్, ప్రీప్రోసెసర్ను-ఆ వాక్యంలో పేర్కొన్న [[ఫైలు]]లో ఉన్న మొత్తము సమాచారముతో, ఈయొక్క వాక్యము బదులుగా చేర్చుటకు సూచన ఇచ్చును. <pre><nowiki>int main(void) </nowiki></pre> తరువాతి వాక్యములో <code>main</code> అను ఒక ఫంక్షనుని "వివరించటం"(define) జరిగింది. సీ-భాషలో <code>main</code>-ఫంక్షనుతో ఒక ప్రత్యేక ఉపయోగము ఉంది. ప్రోగ్రాముని ఎక్సిక్యూట్ చేసినప్పుడు ఈ ఫంక్షనునే మొటమొదట కాల్ చేస్తారు. కాబట్టి ఈ <code>main</code>-ఫంక్షను ప్రతీ ప్రోగ్రాములో తపని సరిగా ఉండాలి. <code>int</code> అనునది ఆ ఫంక్షను తిరిగి పంపించు సమాచారము యొక్క రూపును తెలుపును. ఇక్కడ <code>int</code> అనగా ఆ సమాచారము integer రూపములో ఉంటుందని అర్ధము. <code>(void)</code> అనగా <code>main</code>-ప్రోగ్రామును పిలుచుటకు ఎటువంటి ఆర్గ్యుమెంట్సు(agruments)ని పంపించనవసరము లేదు అని తెలుపుతున్నది. <pre>{</pre> తెరుచుకునే మీసాల బ్రాకెట్లు <code>main</code>-ఫంక్షను మొదలును సూచించును. <pre> printf("Hello World\n");</pre> ఈ వాక్యము <code>printf</code> అను ఫంక్షనుని కాల్(call) చేయును. ఈ ఫంక్షను <code>stdio.h</code> అను హెడరు ఫైలులో నిరింపబడినది. ఈ ఫంక్షను, దానిలోకి పంపించిన సమాచారాన్ని ఒక క్రమ పద్దతిలో అమర్చి మీ మానిటరు పైన చూపించును. <code>"Hello, World!\n"</code> లో <code>\n</code> అనునది ఎస్కేప్ సీక్వెన్స్ ("escape sequence") అని అందురు, అది కర్సరుని ఇంకో క్రొత్త లైనులోకి వెల్లుటకు అదేశించును. ఇచట మామూలు సమాచారము మధ్యలో అడెశములు కూడా ఉండటము వలన ఎస్కేప్ సీక్వెన్స్ అని పిలవటం జరుగుతుంది. <code>printf</code>-ఫంక్షను <code>int</code> రూపములో ఉన్న సమాచారమును తిప్పి పంపించును, కానీ దాని వలన మనకు పెద్ద ఉపయోగములు ఏమీ ఉండవు. <pre> return 0;</pre> ఈ వాక్యము <code>main</code>-ఫంక్షను ఎక్సిక్యూషన్ని అంతము చేసి '0' అనే సంఖ్యను తిప్పి పంపించును. <pre>}</pre> మూసుకునే మీసాల బ్రాకెట్లు <code>main</code>-ఫంక్షను చివరను సూచించును. === అభిప్రాయములు - వ్యాఖ్యలు === సాదారనముగా కోన్ని వాక్యముల ప్రోగ్రాముని రాసి, ఆ వాక్యములు ఏమి చేస్తాయి అనే దానిని మనము ఈ అభిప్రాయములుగా రాసుకోవచును. సీ-భాషలో అభిప్రాయములను <code>/*</code> మరియు <code>*/</code> ల మధ్యన ఉంచవలెను. కావున <code>/* */</code> మధ్యన ఏమి ఉన్నా కంపైలరు అసలు పటించుకోదు. అయితే అభిప్రాయములు తెలుపుటకు మనము <code>"//"</code> కూడా ఉపయోగించ వచ్చును. కాక పోతే <code>//</code> ఉపయోగించినపుడు వాటి తరువాత ఆ లైనులో ఉన్నదంతా అభిప్రాయము కిందకు వస్తుంది. == వీటిని కూడా చూడండి == *[[సీ-ప్రీప్రాసెసర్]] *[[సీ-గ్రంధాలయము]] (Standard Library) *[[సీ-వ్యాకరణము]] (Syntax) *[[సీ-ఆపరేటర్లు]] == రిఫరెంసులు == *బ్రయాన్ కెర్నిగన్ గారు మరియు డెన్నీస్ రిట్చీ గారు రాసిన [http://en.wikipedia.org/wiki/The_C_Programming_Language_(book) ద సీ ప్రోగ్రామింగ్ లాగ్వేజీ], దీనిని K&R అని కూడా పిలుస్తారు. *[http://en.wikipedia.org/wiki/C_language సీ ప్రోగ్రామింగ్ లాగ్వేజీ], వికిపిడియా ఆంగ్లము నుండి == చూడదగిన ఇతర పేజీలు == *స్టీవ్ సమ్మిట్ గారిచే [http://www.faqs.org/faqs/C-faq/faq/index.html ''comp.lang.c తరచుగా అడుగు ప్రశ్నలు''] *డెన్నీస్ రిట్చీ గారిచే [http://cm.bell-labs.com/cm/cs/who/dmr/chist.html ''సీ లాగ్వేజీ యొక్క అభివృద్ధి''] *[http://en.wikibooks.org/wiki/Programming:C ఆంగ్ల వికిబుక్స్ లో ఉన్న ''ప్రోగ్రామింగ్ సీ''] [[Category:సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు]] User:Mpradeep 1251 25148 2006-04-27T15:37:31Z Mpradeep 50 /* అవీ-ఇవీ */ <!-- {| width = 25% cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 2px; font-size: 95%; margin: 10px 10px 0 0;" |- | style="background: #ccf; text-align: center;" | '''వికీసెలవు''' |- |నాకోసం నేను చేయవలసిన పనులు చాలా ఉన్నాయి, కాబట్టి ప్రస్తుతము నేను వికీపీడియాలో ఎటువంటి మార్పులు-చేర్పులు చేయటానికి సమయము దొరకటం లేదు. నేను ప్రస్తుతము, అనగా 28/1/2005 నుంచి, వికీపీడియా నుండి నిరవదికంగా సెలవు తీసుకుంటున్నాను. త్వరలోనే మళ్ళీ ఇక్కడికి వస్తానని ఆశిద్దాము. |- |} --> నా పేరు ప్రదీపు. నా స్వరాష్ట్రం [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]. నేను ప్రస్తుతము [http://www.nitk.ac.in NITK], సురత్కల్లో MTech చేస్తున్నాను. నా గురించి ఇంకా తెలుసు కోవాలంటే [http://mpradeep.blogspot.com నా బ్లాగు] చూడండి. నేను చేసిన [[Special:Contributions/Mpradeep|మార్పులు-చేర్పుల]] సంఖ్య ప్రస్తుతానికి [http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?dbname=tewiki_p&user=Mpradeep ఇంటరిఓట్ సాధనం ప్రకారం] 2000 లకు పైగా ఉంది, దానిని అలా అలా 3000, 5000, ఆ తరువాత 10000 వరకు తీసుకు వెళ్ళాలని నా కోరిక. ==అవీ-ఇవీ== # ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనాభా వివరాలు ఉన్న ఒక సైటు :- [http://bezawada.com/bez/information/elections/mandalwisepopulation.asp 2001 లెక్కల ప్రకారం బెజవాడ.కాం]లో... # ఎన్నికల సంగం సైటు :- [http://www.eci.gov.in/ElectionAnalysis/ భారతదేశ ఎన్నికల వివరాలు] [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [http://www.eci.gov.in/ElectionAnalysis/AE/S01/a_index_right1.htm లోక్‌సభ స్థానాలు] [http://www.eci.gov.in/ElectionAnalysis/GE/PartyCompWinner/S01/a_index_right1.htm శాసనసభ స్థానాలు] == నా ప్రయోగశాలలు == {| style="float:right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 2px; font-size: 95%; margin: 10px 10px 0 0;" | <inputbox> type=create width=25 </inputbox> |} * [[:User:Mpradeep/SandBox|నా ప్రయోగశాల]] - ఇది ఎప్పుడూ ఖాళీ గానే ఉంటుంది. * [[:User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె|వికీపిడియా క్యాలెండరుకు సంబంధించిన ఇంకో ఇసుకపెట్టె]]. * [[:User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె1|అయోమయం మూసను ఇక్కడే పరీక్షించాను]]. * [[:User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె2|వికీపిడియాలో మూలాలు లేదా రిఫరెంసుల అమరికకు ఒక సూచన]]. * వికీపిడియాలో నిర్వాహణార్ధం ఇక్కడ ఉన్న [[:User:Mpradeep/పనిముట్లు|పనిముట్లు]] ఉపయుక్తంగా ఉంటాయి. * నేను ఉపయోగించే కొన్ని [[:User:Mpradeep/సూచనలు|సూచనలు]]. ==ఒక చిన్న మాట== తెలుగు వికీపిడియాలో నా మొట్టమొదటి రచన [[సీ|సీ కంప్యూటరు భాష]] గురించి [[ఏప్రిల్ 15]]న మెదలుపెట్టాను. అప్పట్లో తెలుగు వికీపిడియాలో 100, 200 మధ్యలో వ్యాసములు ఉండేవి. ఆ తరువాత [[సీ భాషకు ముందుమాట]] అనే రచనలో సీ భాష నేర్చుకునే ముందు ఏమేమి కావాలో రాశాను. అలా ఆ రెండిటినీ పూర్తి చేసి 6 నెలలకుపైగా తెలుగు వికీపిడియా నుండి సెలవు తీసుకున్నాను. [[డిసెంబర్ 12]]న మరలా పునరాగమనం చేసాను. ఆ సరికి 2000 పైగా వ్యాసములతో తెలుగు వికీపిడియా ఒక మహా వృక్షమయిపోయింది. నాకు సాఫ్టువేరు డిజైను అన్నా, చరిత్రకు సంభందించిన విషయాలన్నా బాగా ఆసక్తి. ==కొన్ని నిజాలు== దిసెంబరు 10వ తారీఖు వరకు [http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/TablesWikipediaTE.htm తెలుగు వికీపిడియా యొక్క ఎదుగుదల] చూడండి. అది గమనిస్తే నేను అందులో నా మార్పులు చేర్పుల సంఖ్య లో 11వ స్థానంలో ఉంటాను. అంతేకాదండి, మన తెలుగువాళ్ళం భారతీయ భాషలలో ఉన్నా ఇతర వికీపిడియాన్ల కంటే కూడా ఎంతో చురుకుగా ఉన్నాము. తెలుగు వికీపిడియాలో రోజూ 4 కొత్త వ్యాసములు వస్తుంటే ఇతర వికీపిడియాలలో 2 లేదా 3 రావటమే గగణంగా ఉంది. ఈ మన కృషిని ఇలాగే కొనసాగుతుంది అని ఆసిస్తూన్నాను. ==నా కోరిక లేదా రెండో లక్ష్యం== నాకు ఒక చిన్న కోరిక ఉంది. తెలుగు వికీపిడియాలో చాలా బాగం వ్యాసాలు ఆంగ్లం నుండి అనువాదింప బడుతున్నవే, అయితే ఈ ప్రక్రియకు మనము ఒక సాఫ్టువేరు తయారు చేయగలినట్లయితే, అప్పుడు మనము కొన్ని చిన్న చిన్న సవరణలతో వ్యాసాన్ని పూర్తి చేసేయగలము. అటువంటి దానికి మనకు ఎంతలేదన్నా ఒక నిఘంటువు కావాలి, నిఘంటువులు ఉన్నాయి కూడా, వాటిని మన సాఫ్టువేరు చదవగలిగే లేదా సులువుగా ప్రాసెస్స్ చేయ గలిగేటట్లు అమర్చాలి. ఆన్‌లైన్ నిఘంటువులు ఉన్నప్పుడు అవి మనకు కావలిసిన పద్దతిలో అమర్చబడి ఉంటాయి అనే అనుకుందాము. అంటే ఇప్పుడు మనము చేయవలసిందల్లా మన ప్రోగ్రాముకు భాషను ఏవిధంగా తర్జుమా చేయాలో నేర్పిస్తే సరిపోతుందన్నమాట. ఇటువంటి సాఫ్టువేరును ఎవరో తయారు చేసారని విన్నాను, కానీ దాని "కోడు" మనకు అందుబాటులో లేదు. కాబట్టి అటువంటి దానిని మనమే తయారు చేయాల్సి ఉంటుంది. <br><br> ఒక వేళ మనము తయారు చేయాలని అనుకుంటే ఈ విధంగా మొదలుపెట్టవచ్చు. #మన ప్రోగ్రాము ప్రస్తుతం మార్చవలిసిన పదము నిఘంటువులో ఉంటే గనక వెంటనే దానిని మార్చి రాయవలెను. #ఒక వేళ ఆ పదము మన నిఘంటువులో లేనట్లయితే దానిని ఎదాతదంగా రాయవలెను. ఉదాహరణ:- *my name is pradeep. -> నా పేరు pradeep. *she went to bring bucket. -> ఆమె వెళ్ళింది తేవటానికి బాల్చీ. రెండవ వాక్యంలో స్త్రీలింగము వచ్చింది. అటువంటి వాటిని కూడా మొదటి ప్రోగ్రాముతో చూడవచ్చనే అనుకుంటున్నాను. అంతా బాగానే ఉంది కానీ ఈ ప్రోగ్రాముకు కావలిసిన నిఘంటువు ఎక్కడ దొరుకుతుంది. [[Category:వికీపీడియనులు]] User:Sj 1252 5466 2005-04-16T07:56:54Z Sj 51 [[en:User:Sj]] [[de:User:Sj]] సంస్కృతి 1253 27293 2006-06-23T14:42:27Z Chavakiran 19 /* [[పండుగలు]] */ ==[[సనాతన ధర్మము]]== ==[[పండుగలు]]== [[ఉగాది]] [[ఏరువాక]] [[అట్ల తద్దె]] [[భోగి]] [[సంక్రాంతి]] [[కనుమ]] [[బోనాలు]] [[తెలుగు నెలలు పండుగలు]] ==[[సినిమా]]== ==చూడండి == *[[మొదటి పేజీ]] User talk:Mpradeep 1254 22661 2006-04-17T05:22:03Z వైఙాసత్య 58 బాటు గురించి Hello! nice to see you editing here... [[User:Sj|Sj]] ౧౨:౦౩, ౧౭ Apr ౨౦౦౫ (UTC) == కంప్యూటరు == కంప్యూటరు వ్యాసముపై మీరు చేసిన కృషి చాలా బాగుంది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:19, 13 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == గోల్కొండ అనువాదం == [[గోల్కొండ]] వ్యాసపు అనువాదం చాలా బాగా చేసారు. అభినందనలు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 18:00, 17 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == మీ లక్ష్యం == మీ లక్ష్యాన్ని చేరే ప్రయాణంలో మరిన్ని మంచి వ్యాసాలను మీనుండి ఆశిస్తున్నాను. అలాగే వికిపీడియాకు సంబంధించిన కొన్ని ఆసక్తికరమైన గణాంకాలు [http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/TablesWikipediaTE.htm మీరిక్కడ] చూడొచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 11:34, 5 జనవరి 2006 (UTC) ==కొత్త కాలెండర్లు== సత్యా! ఈమధ్య మీరు బిజీగా ఉన్నట్లున్నారు. కొత్త కాలెండర్లు తయారు చెయ్యాలి కదా! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:21, 5 జనవరి 2006 (UTC) :గుర్తుచేసినందుకు థాంక్స్ ఆ సంగతే మర్చిపోయాను. ఆ పని మీదే ఉంటా --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:27, 5 జనవరి 2006 (UTC) ::నేను కొన్ని మూసలు [[:User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె|తయారు చేసాను]]. వాటిలో తప్పులు లేవనే అనుకుంటున్నాను. క్యాలెండర్లకు అవి సరిపోతాయా లేక ఇంకా ఏమయినా తయారు చేయాలంటారా. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 06:06, 6 జనవరి 2006 (UTC) :::ఎమీ తప్పులు లేవు. మీ కృషి చాలా బావుంది. మీరు తయారుచేసిన సుచనా పేజీని వికిపీడియా నేంస్పేస్ లో పెట్టండి. చాలామందికి విధానము అర్థముచేసుకోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:08, 9 జనవరి 2006 (UTC) == నిఘంటువు == బ్రౌన్ ఆంగ్ల-తెలుగు నిఘంటువు ఉచితముగా IIIT వెబ్ సైటునుండి డౌన్లోడు చేసుకోవచ్చు. ఆంగ్ల - హిందీ అనువాదానికి సాఫ్ట్‌వేర్ ఉందని తెలుసు కానీ ఆంగ్ల-తెలుగు అనువాదానికి ఉందో లేదో తెలియదు. ఆంగ్ల-హిందీ సోర్సుకోడ్ దొరుకుతుందేమొ ప్రయత్నిద్దాము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:19, 9 జనవరి 2006 (UTC) == Telugu Mac Font == I have been making a font for the Mac, but need Telugu speakers to check it out. Could you look over [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/తెలుగు.pdf this] and tell me if you see any mistakes? Also, if you know of any large amounts of text I can check against, please could you send me them? Thanks. [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 08:23, 15 జనవరి 2006 (UTC) :Hi, I have prepared the PDF for the [[భగవద్గీత సంస్కృతము|largest text]] in telugu wikipedia. The PDF shows the text in the wikipedia page removing the sidebar. I think you will get all the possible combinations. The PDF file is currently available [http://www.freewebs.com/mpradeep/Telugu/Bhagavat%20gIta.pdf here]. Tell me if you have any more problems. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 09:11, 15 జనవరి 2006 (UTC) ::I am going through, currently I want to say one thing that the vattus that will come under the characters should be slightly moved towards right, so that they will be centered with the character above them. I havent gone through the PDF completely. will tell if I find any more inconsistencies. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 09:18, 15 జనవరి 2006 (UTC) == నల్గొండ జిల్లా మండలాలు == ప్రదీపు, నల్గొండ జిల్లా మండలాల సంఖ్య [[నల్గొండ]] పేజీలోని పటములో మరియు జాబితాలో వేరుగా ఉన్నాయి. మొదట జబితా క్రమమును సరిచేయవలెను. దానికి అనుగుణముగా మీరు తయారు చేసిన కొన్ని మండలములకు పటముల సంఖ్య మార్చగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:19, 15 జనవరి 2006 (UTC) :సరిగానే ఉన్నాయి అనవసరంగా కంగారు పడ్డాను. క్షమించాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:26, 15 జనవరి 2006 (UTC) == కరీంనగర్‌ జిల్లా మండలాల మూస== కరీంనగర్‌ జిల్లా మండలాలు మూస పాతదే బాగుంది. గుంటూరు జిల్లా మూసను ఆధారంగా చేసుకుని నేనిది తయారుచేసాను. మీరన్న వికీకరణ ఏమిటో నాకర్థం కాలేదు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:39, 22 జనవరి 2006 (UTC) :ఏమీ లేదు అక్కడ కరీంనగఋ జిల్లా పటమును చేర్చాను. అంతకంటే ఏమీ లేదు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 05:51, 23 జనవరి 2006 (UTC) == స్వాగతము == తెలుగు వికికి తిరిగి వచ్చిన సందర్భములో స్వాగతము. ఆ కీర్తనలకి లింకులు ఇయ్యాల్సిన అవసరము లేదు. ఎందుకంటే రేపో మాపో అవి వికిబుక్స్ కి తరలించాల్సినవే --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:05, 6 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ప్రదీప్! తిరిగి స్వాగతం! తెలుగు విక్షనరీనొకసారి తీరిగ్గా చూడండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:17, 7 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == సహాయం == నమస్కారమండీ ప్రదీప్ గారు. వికీపీడియాలో మీ కృషి అభినందనీయం. నేనూ సాఫ్ట్వేర్ ప్రోగ్రామర్ నే. దయచేసి బాట్ ల గురించి నాకు సోదాహరణంగా వివరించగలరు. -- [[User:srinivasa | Srinivasa]]19:44, 8 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) : ధన్యవాదములు -- [[user:srinivasa | శ్రీనివాస]] 08:49, 9 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == బాటు గురించి == బాటు గురినిచి ఇక్కడ [[User talk:Mpradeepbot]] సూచన చేసా. మీ కృషికి జోహార్లు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:22, 17 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) కృష్ణ 1255 14839 2005-11-23T17:09:32Z వైఙాసత్య 58 కృష్ణ అను పేరుతొ చాలా విషయాలు ఉన్నాయి. * నది కొరకు చూడండి [[కృష్ణా నది]] * జిల్లా కొరకు చూడండి [[కృష్ణా జిల్లా]] * తెలుగు సినీ నటుడు కృష్ణ కొరకు చూడండి [[ఘట్టమనేని కృష్ణ]] * [[కృష్ణ భగవానుడు]] {{అయోమయ నివృత్తి}} తుంగభద్ర 1256 16318 2005-12-19T13:28:04Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} తుంగభద్ర [[కృష్ణానది |కృష్ణా]] నదికి ముఖ్య ఉపనది. తుంగ,భద్ర అను రెండు నదుల సముదాయమే తుంగభద్ర. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] విజయవాడ 1257 21832 2006-04-08T16:24:21Z Mpradeep 50 [[Image:PrakasamBarrage.jpg|right|thumb|250px|విజయవాడలోని ప్రకాశం బ్యారేజి]] [[Image:Krishna mandals outline17.png|right|thumb|250px|కృష్ణా జిల్లాలో విజయవాడ పట్టణ ప్రాంటం ఉన్న ప్రదేశమును చూపిస్తున్న పటము]] '''విజయవాడ''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో మూడవ అతిపెద్ద నగరము. [[కృష్ణా జిల్లా]] లో, [[కృష్ణా నది]] ఒడ్డునే ఉన్న ఈ నగరం ఆంధ్ర [[కోస్తా]] ప్రాంతంలో ప్రసిద్ధ వ్యాపారకేంద్రం. [[మద్రాసు]]-[[హౌరా]] మరియు మద్రాసు-[[ఢిల్లీ]] రైలు మార్గములలో విజయవాడ వస్తుంది. [[దక్షిణ మధ్య రైల్వే]]లో విజయవాడ అతి పెద్ద కూడలి. [[భారత్‌|భారత దేశం]] లోని అతిపెద్ద రైల్వే జంక్షన్లలో ఇది ఒకటి. విజయవాడను '''బెజవాడ''' అనికూడా పిలుస్తారు. విజయవాడకు ప్రస్తుత నామము, ఇక్కడి అధిష్టాన దేవత కనక దుర్గ ఆమ్మవారి మరో పేరు అయిన విజయ (విజయవాటిక) నుండి వచ్చింది. ఇక్కడ ఉన్న అనేక కార్పొరేటు విద్యాసంస్థల వలన దీనికి విద్యలవాడ అనే పేరు కూడా వచ్చింది. ఎండాకాలములో మండిపోయే ఇక్కడి ఎండలను చూసి [[కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి]] ఇది బెజవాడ కాదు ''బ్లేజువాడ'' అన్నాడట. విజయవాడ, పడమరన ఇంద్రకీలాద్రి పర్వతములతో, ఉత్తరాన [[బుడమేరు]] నది తో కృష్ణా నది ఒడ్డున ఉంటుంది. రాజధాని [[హైదరాబాదు]]కు 275 కి.మీ. దూరములో కృష్ణా జిల్లాలో 58 చదరపు కి.మీ. విస్తీర్ణములో ఉంది. [[2001]] జనాభా లెక్కల ప్రకారం విజయవాడ జనాభా 825,436. అంతేకాదు విజయవాడ కృష్ణా జిల్లాకు వర్తక/వాణిజ్య రాజధాని. ==చరిత్ర== [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు|నాగార్జున సాగరు]] నుండి [[మచిలీపట్నము]] వరకు గల కృష్ణా పరివాహక ప్రాంతములలో రాతి యుగపు మానవుల సంచారము యొక్క ఆనవాళ్ళు లభించడం వలన, ఇక్కడ ప్రాచీన మానవులు నివశించారని భావిస్తున్నారు. అర్జునుడు వేటగాని రూపములో ఉన్న శివుడిపై సాధించిన విజయానికి చిహ్నముగా ఇక్కడ విజయేశ్వరుడి (మల్లేశ్వర స్వామి లేదా జయసేనుడు)ని ప్రతిష్టించాడని పురాణగాథ. పురాణాలలో విజయవాడను విజయవాత అని పెలిచేవారు. దీని గురించి [[రాజేంద్రచోళ పురాణము]]లో కూడా పేర్కొన్నారు. హిందువులకు మరియు బౌద్ధులకు విజయవాడ ఒక ముఖ్య ఆధ్యాత్మిక స్థలము. కళ్యాణి చాళుక్యులు ఒకప్పుడు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు. కీ.శ. 638 సంవత్సరములో ఇక్కడ భౌద్ధమతము బాగా ప్రాచుర్యములో ఉన్నప్పుడు చైనా దేశపు యాత్రికుడైన సుఆన్ సాంగ్ (Hsuan-tsang) ఈ ప్రాంతాన్ని దర్శించాడు. బ్రిటీషువారు పరిపాలిస్తున్న రోజులలో ఈ ప్రాంతము చాలా అభివృద్ధిని చవిచూసింది. వారికలంలో కృష్ణానదిపై ఇక్కడ ఆనకట్టను నిర్మించారు. దానితో వ్యవసాయాభివృద్ధి జరిగి, తద్వారా విజయవాడ పట్టణం కూడా ఎంతో అభివృద్ధి చెందింది. ==విజయవాడకు ఆ పేరు ఎలా వచ్చింది?== విజయవాడకు ఆ పేరు రావటం వెనుక ఒక కధ ఉంది. ఆ కధ ఇలా సాగుతుంది: పాండవులు వనవాసం చేస్తూ అడవులలో తిరుగుతూ దారుక వనానికి వచ్చినప్పుడు, వారిని వేదవ్యాసుడు కలిసి, వారిలో ఒకరిని తపస్సు చేసి శివుడిని మెప్పించి పాశుపతాస్త్రమును పొందమని సలహా ఇచ్చాడు. పాండవులు ఆ పనికి ఆర్జునుడిని ఎన్నుకొంటారు. అర్జునుడు ఇంద్రకీల పర్వతముపై (ఇంద్రకీలాద్రి) ఒంటికాలిపై, చేతులు పైకెత్తి, పంచాగ్నుల మధ్య (నాలుగు సృష్టించినవి ఐదవది సాక్షాత్తూ సూర్య భగవానుడు), ఘోరమయిన తపస్సు చేసాడు. శివుడు, అర్జునుడి భక్తికి మెచ్చి ఇంకొంత పరీక్షించడానికి వేటగాని రూపము ధరించి ఒక ఎలుగుబంటిని తరుముకుంటూ వస్తాడు. ఇంతలో ఆ ఎలుగుబంటి అర్జునుడి వైపు వస్తుంది. గొప్ప క్షత్రియ వీరుడయిన అర్జునుడు వెంటనే తన విల్లంబులతో ఆ ఎలుగుబంటిపైకి బాణము విసురుతాడు. అదే సమయములో వేటగాని రూపములో ఉన్న శివుడు కూడా బాణము విసిరుతాడు. ఈ రెండు బాణములు ఒకేసారి తగిలి, ఎలుగుబంటి మరణిస్తుంది. ఇద్దరూ ఆ ఎలుగును చంపింది తానంటే తానేనని తగువుకి దిగుతారు. మాటలు కాస్తా యుద్ధానికి దారితీస్తుంది. అర్జునుడు ఎంత గొప్పవీరుడయినా శివుడి ప్రతాపం ముందు తట్టుకోలేక బాగా ఆలసిపోతాడు. అప్పుడు భగవంతుని అనుగ్రహం పొందడానికి మట్టితో శివలింగమును తయారు చేసి పూజిస్తాడు. తాను శివలింగము మీద వేస్తున్న పూలు వేటగాని మీద పడుతుండటం గమనించి, సాక్షాత్తూ శివుడే ఆ వేటగాడని గుర్తిస్తాడు. అప్పుడు శివుడు తన స్వరూపంలో ప్రత్యక్షమై, అర్జునుడు కోరుకునే పాశుపతాస్త్రమును ప్రసాదిస్తాడు. ఆ అద్భుత క్షణాలకు గుర్తుగా ఇంద్రకీలాద్రిపై విజయేశ్వర స్వామి వారి గుడిని అర్జునుడు ప్రతిష్టించాడని ప్రతీతి. ఇంద్రకీలాద్రిపై బోలెడన్ని రాతి గుడులు ఉండేవి. కాలక్రమంలో అవి శిధిలమై పోయాయి. రాళ్ళ కోసం క్వారీలలో తవ్వకాలు జరుపుతున్నప్పుడు అక్కడ కొన్ని రాతి గుడులు బయటపడ్డాయి. వాటిని భద్రపరిచినారు. ==విజయవాడలో చూడదగిన ప్రదేశములు== [[Image:Leninvijaywada.JPG|thumb|125|align="right"|[[లెనిన్|లెనిను]] విగ్రహం (విజయవాడ ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు కేంద్రం)]] *'''విక్టోరియా మ్యూజియము''' - పురావస్తు శాఖవారి మ్యూజియము. బందరు రోడ్డులో ఉంది. ఇందులో విగ్రహాలు, వర్ణచిత్రాలను భద్రపరచారు. ఇక్కడ రాతి యుగానికి చెందినవిగా భావిస్తున్న ఎన్నో రాతి పనిముట్లను కూడా ఉన్నాయి. ఇక్కడ అల్లూరు నుంచి తెచ్చిన బ్రహ్మాండమయిన బుద్దుని నల్లరాతి (గ్రానైటు) విగ్రహము, మరియు ఇంకొక పాలరాతి విగ్రహము ఉన్నాయి. ఇవి మూడు లేదా నాలుగవ శతాబ్దమునకు చెందినవిగా భావిస్తున్నారు. *'''కొండపల్లి, కొండపల్లి కోట''' - [[కొండపల్లి]] గ్రామం విజయవాడ నగరానికి [[దిక్కులు|వాయువ్యాన]] 14 కి.మీ.ల దూరములో ఉన్నది. కొండపల్లి కలపతో తయారుచేసే బొమ్మలకు పెట్టింది పేరు. "పొనికి" అనే తేలికయిన చెక్కమీద లక్కపూతతో అందమయిన రంగులలో ఈ బొమ్మలను తయారుచేస్తారు. గ్రామాలలోని జీవన శైలిని, పురాణ గాధలలోని పాత్రలను, జంతువులను, పక్షులను, పండ్లను, కాయగూరలను, మొదలైనవాటిని వర్ణిస్తూ తయారవుతాయి. ఏడవ శతాబ్దములో నిర్మించిన మూడు అంతస్తుల కోటను కూడా ఇక్కడ చూడవచ్చు. ఈ కోట ఎన్నో రాజ వంశాల పాలనలో ఉండేది. అంతేకాదు, ఇది ఒక వ్యాపార కేంద్రంగా కూడా ఉపయోగపడింది. బ్రిటిషు పాలకులు తమ సైన్యానికి రక్షణలో శిక్షణ ఇచ్చేందుకు ఈ కోటను వాడుకునేవారు. వనవిహారానికి ఇది చాలా అనువైనది. *'''ప్రకాశం బారేజి''' - కృష్ణా నదిపై ఇక్కడ ఒక ఆనకట్ట కట్టే ఆలోచన మొదట [[1798]] లో వచ్చింది. తరువాత [[1841]] లో కాప్టెను బకుల్ చేతులలో ఒక రూపాన్ని సంతరించుకున్నది. [[1852]] లో ఆనకట్టను నిర్మించడం మెదలుపెట్టి [[1855]] లో పూర్తి చేసారు. వందేళ్ళ పాటు ఉపయోగపడిన ఆనకట్ట ఆనకట్ట కొట్టుకొని పోవడంతో, [[1954]] [[మార్చి 1]] న [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రపు]] మొదటి [[ముఖ్యమంత్రి]] టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు ఒక కొత్త రెగ్యులేటరు మరియు వంతెన నిర్మాణానికి శంకుస్థాపన చేసాడు. [[1957]]లో బారేజి పూర్తి అయింది. 1223.5మీటర్ల పొడవు కలిగిన ఈ బారేజీ వలన మొత్తం 12 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీరు అందుతోంది. దీని వలన కృష్ణా డెల్టా రాష్ట్రం లోనే పెద్ద ధాన్యాగారముగా మారింది. ప్రకాశం బారేజి వలన ఏర్పడిన సరస్సు నలుదిక్కులా కనిపిస్తూ చాలా మనోహరంగా ఉంటుంది. *'''గాంధీ కొండ''': గాంధీ కొండ లేదా ఒర్ కొండ అని పిలిచే ఈ కొండ మీద [[1968]] లో [[మహాత్మా గాంధీ|మహాత్ముడి]] సంస్మరణార్ధం ఒక స్మారక స్థూపాన్ని నిర్మించారు. ఈ స్తూపం 15.8 మీటర్లు (52 అడుగులు) ఎత్తు ఉంటుంది. ఇక్కడ ఒక గాంధీ స్మారక గ్రంధాలయం, "సౌండ్ అన్డ్ లైట్ షో" మరియు నక్షత్రశాలలు ఉన్నాయి. ఈ కొండపై నుండి దాదాపు విజయవాడ మొత్తం కనిపిస్తుంది. కొండ మొత్తం చూపించడానికి ఒక బొమ్మ రైలు కూడా తిరుగుతూ ఉంటుంది. ఈ స్తూపం మహాత్ముని సంస్మరణార్ధం భారత దేశములో నిర్మించిన మొదటి స్తంభము. దీనిని [[అక్టోబరు 6]] [[1968]] న అప్పటి అధ్యక్షుడు స్వర్గీయ డా. [[జాకీర్ హుసేన్]] ఆవిస్కరించి, జాతికి అంకితమిచ్చాడు. *'''ఉండవల్లి గుహలు''': కీ.శ. 7వ శతాబ్దములో నిర్మితమయిన ఈ గుహలు విజయవాడకు 8 కీ.మీ.ల దూరములో ఉన్నాయి. రెండంతస్తుల ఈ గుహారూపాలను బౌద్ద సన్యాసులు వానా కాలములో తమ విశ్రాంతి గదులుగా ఉపయోగించేవారు. పడుకున్న భంగిమలో ఉన్న "అనంతశయన విష్ణువు" యుక్క భారీ ఏకశిలా విగ్రహము ఇక్కడ ఉంది. ఈ కొండ నుండి కృష్ణా నది మనోహరముగా కనిపించును. ఈ కొండపైన రాళ్ళమీద విగ్రహ ప్రతిమల మాదిరిగా చెక్కిన చిత్రాలు కూడా చూడ వచ్చు. *'''నరసింహ స్వామి ఆలయము''': విజయవాడకు దక్షిణాన 12 కి.మీ.ల దూరములో ఉన్న [[మంగళగిరి]]లో ఈ ఆలయము ఉంటుంది. విష్ణుమూర్తి యొక్క అవతారాలలో ఒకటైన నరసింహ స్వామిని ఇక్కడ దర్శించుకోవచ్చు. భక్తుల విశ్వాసం ప్రకారం ఈ స్వామికి ఒక ప్రత్యేకత ఉంది, అదేమిటంటే, భక్తులు ఎంత పానకం సమర్పించినా అందులో సగం మాత్రమే స్వామి స్వీకరిస్తాడు. ఈ ఆలయమును 14వ శతాబ్దములో నిర్మించారు, మరల 17, 18వ శతాబ్దాలలో నమూనాను మార్చినారు. ఆలయానికి వెలుపల రధాకారములో ఉన్న గరుక్మంతుని కోవెల ఉంది. *'''హజరత్‌బల్‌ మసీదు''': విజయవాడలో ఈ మసీదు మతపరమయిన ప్రాముఖ్యత ఉన్న ప్రదేశాలలో ఇంకోటి. ఇక్కడ ఉన్న మహమ్మదు ప్రవక్త యొక్క పవిత్రమయిన అస్తికలను సంవత్సరానికి ఒకసారి చూపిస్తారు. ఈ పండుగలో ముస్లిమేతరులు కూడా పెద్ద సంఖ్యలో పాల్గొంటారు. *'''గుణదల మేరీమాత చర్చి''': విజయవాడకు తూర్పున ఉన్న ఈ చర్చఇని [[1925]] లో రెవ.ఆర్లాటిగారు - గుణఅదలలోని సెయింట్‌ జోసెఫ్ అనాధాశ్రయములో అప్పటి అధికారి - ఇక్కడ మేరీమాత విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించి, తరువాత చర్చీని నిర్మించారు. [[1971]] లో దీనిని పవిత్రపరిచినారు(చొన్సెచ్రతెద్). ఇప్పుడు మేరీ మాత చర్చీగా ప్రసిద్ది చెందింది. ప్రతీ సంవత్రరం ఫిబ్రవరి నెలలో ఇక్కడ పెద్ద జాతర జరుగుతుంది. దానికి వందల సంఖ్యలో ప్రజలు సందర్శిస్తారు. *'''హ్రీంకార తీర్థ (జైనుల ఆలయము)''': మంగళగిరిలో ఉన్న ఇంకో ఆకర్షణ ఈ జైన దేవాలయం. ఈ ప్రాంతంలో ఉన్న అన్ని జైన ఆలయాలలోకి ఇదే అతి పెద్దదని ప్రతీతి. ఈ ఆలయము కళాఖండాలకు పెట్టింది పేరు. *'''రాజీవ్‌ గాంధీ పార్కు''': ఈ పార్కును విజయవాడ మునిసిపలు కార్పోరేషను ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసికొని నిర్మించింది. ఇక్కడ ఎన్నో రకాల పూల మొక్కలు పెంచబడుతున్నాయి. సంగీతాన్ని వినిపించే ఫౌంటేను, ఒక మినీ జూ ఈ పార్కుకు ప్రత్యేక ఆకర్షణ. *'''మొగల్రాజపురం గుహలు''': ఈ గుహలను కీశ ఐదవ శతాబ్దములో నిర్మించినట్లు చెబుతాతు. వీటిలో నటరాజ స్వామి, వినాయకుడు, మొదలగున వారి విగ్రహములు చూడవచ్చు. ఇక్కడ ఉన్న అర్ధనారీశ్వరుని విగ్రహము దక్షిణ భారతదేశములో మరెక్కడా కనిపించదు. *'''భవానీ ద్వీపం''' - ఈ ద్వీపం కృష్ణానదిపై ఉన్న అన్ని ద్వీపాలలోకీ పెద్దదని చెప్పుకోవచ్చు. ఇది విజయవాడ నగరానికి 4 కి.మీ.ల దూరములో ఉంటుంది. 133 ఎకరాల ఈ దీవిని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పర్యాటక శాఖవారు గొప్ప పర్యాటక ప్రదేశముగా మలచారు. ఇక్కడ ఒక రిసార్టు కూడా ఉంది. ప్రకృతి ప్రేమికులకు ఇది చాలా గొప్ప విహారక్షేత్రము. దీవి వద్దకు వెళ్ళేందుకు పడవ వసతి కల్పించారు. *'''అమరావతి''' - ఇది విజయవాడకు 68 కీ.మీ.ల దూరములో కృష్ణా నది దక్షిణపు ఒడ్డున ఉన్న చిన్నపట్టణము. [[అమరావతి]] దక్షిణభారతదేశములోనే అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన బౌద్దారామం. క్రీ.పూ. మూడు లేదా రెండవ శతాబ్దాలలో ఆచార్య నాగార్జునుడు ఇక్కడ అతిపెద్ద స్థూపాన్ని నిర్మించాడు. కల్నలు మెకెన్జీ [[1797]] లో తవ్వకాలు జరుపుతున్నప్పుడు ఇక్కడ కొన్ని శిల్పాలు బయటపడ్డాయి. ఇక్కడ దొరికిన పురావస్తు అవశేషాలు చాలావరకు మద్రాసు మరియు కోల్కతాలలో ఉన్న మ్యూజియములలో భద్రపరిచారు. ఇక్కడి ప్రాంతంవారు దీనిని దీపాల దిన్నె అని పిలిస్తారు. ఇక్కడ ఒక పురావస్తు మ్యూజియము ఉన్నది. అందులో అప్పటి నాణేలు, గాజులు, బోధి వృక్షము యొక్క శిల్పాలు, విరిగిన కమ్మీలు మొదలయినవాటిని చూడవచ్చు. ==దేవాలయాలు== ===కనక దుర్గ అమ్మ వారి దేవాలయం=== [[Image:KanakadurgaTemple.jpg|right|thumb|250px|కనక దుర్గ అమ్మ వారి దేవాలయం]] శ్రీ దుర్గా మల్లేశ్వర స్వామి వారి దేవస్ధానం కృష్ణావది ఒడ్డువే ఉన్న ఇంద్రకీలాద్రి పర్వతం పైన ఉన్నది. ఇక్కడ దుర్గా దేవి [[స్వయంభువు]]గా (తనకు తానుగా) వెలసిందని క్షేత్ర పురాణంలో చెప్పబడింది. ఆది శంకరాచార్యులవారు తమ పర్యటనలలో ఈ అమ్మవారిని దర్శించి ఇక్కడ శ్రీచక్ర ప్రతిష్ఠ చేసారని ప్రతీతి. ప్రతి సంవత్సరం కెన్ని లక్షలమంది ఈ దేవాలయానికి వచ్చి దర్శనం చేసుకొంటారు. రాక్షసుల బాధ భరించ లేక ఇంద్రకీలుడనే మహర్షి దుర్గాదేవిని గురించి తపస్సు చేసి అమ్మవారిని తనపైనే నివాసముండి రాక్షసులను సంహరించమవి ప్రార్థించగా, ఆ తల్లి అక్కడ ఇంద్రకీలాద్రి (ఇంద్రకీలుడి కొండ) పై కొలువుతీరింది. అర్జునుడు ఈ కొండ పై శివుని గురించి తపస్సు చేసాడని కూడా ప్రతీతి. ===మరకత రాజరాజేశ్వరీ దేవాలయం - పటమట === [[Image:MarakataRajarajeswari.jpg|left|thumb|125px|మరకత రాజరాజేశ్వరి]] ఆధునిక యుగంలో అపురూపమైన [http://dattapeetham.com/india/tours/2003/vijayawada_devi_temple/temple_picts/temple_picts.html శిల్పకళ]తో తయారైన గొప్ప దేవస్ధానం. అమ్మవారి మూర్తి అపురూపమైన మరకత శిలతో(పచ్చ) చెక్కబడింది. అంతేకాక, ఆలయవు గోడలన్నీ రాతితో చెక్కబడి [[శ్రీచక్రం]] లోని వివిధ చక్రాలు, వాటిలోని దేవతలను అద్భుతంగా దర్శింపజేస్తూ ఉంటాయి. ఆలయ శిఖరం [[సుమేరు]] శ్రీచక్ర అకారంలో ఉంటుంది. అమ్మ వారి ముందు కూర్మం (తాబేలు) పై మాణిక్యం (కెంపు) తో చేసిన శ్రీచక్రం అలరారుతూ ఉంటుంది. 2002 లో శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ చే ఈ గుడి కుంభాభిషేకం మరియు ప్రతిష్ఠ జరుపబడింది. ===వేంకటేశ్వరస్వామి వారి దేవాలయం - లబ్బీపేట === ===ఆంజనేయస్వామి వారి దేవాలయం - మాచవరం === ===క్షిప్రగణపతి దేవాలయం - పటమట === ==బయటి లింకులు== * [http://www.webindia123.com/city/andhra/vijaya/intro.htm విజయవాడ వెబ్ఇండియా123 నుండి] * [http://www.telugupeople.com/regional/main.asp?locationCode=3 తెలుగుపీపుల్] * [http://www.vijayawada.com/ విజయవాడ.కామ్] * [http://www.hindubooks.org/temples/andhrapradesh/vijayawada/ విజయవాడలో దేవాలయాలు] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[de:Vijayawada]] [[en:Vijayawada]] [[nl:Vijayawada]] [[pt:Vijayawada]] సామెతలు 1258 26663 2006-06-07T14:18:20Z వైఙాసత్య 58 /* క */ భాషలకు యాసలు అందం తీసుకు వస్తాయి; సామెతలు భాషలు మాట్లాడే ప్రజల సంస్కృతిని, సాంప్రదాయాలను ప్రతిబింబిస్తాయి. {{తెలుగుభాషాసింగారం}} {{చిన్నపట్టీ}} == అ == * [[అప్పుచేసి పప్పు కూడు]] * [[అప్పిచ్చువాడు వైద్యుడు]] * [[అంతా మనమంచికే.]] * [[అత్తమీద కోపం దుత్తమీద తీర్చుకున్నట్లు.]] * [[అత్త సొమ్ము అల్లుడు దానం చేయడం]] * [[అదిగో పులి అంటే ఇదిగో తోక అన్నట్లు]] * [[అందని ద్రాక్ష పుల్లన]] * [[అమ్మ పుట్టిల్లు మేనమామకి తెలీనట్లు]] * [[అమ్మకి కూడు పెట్టనివాడు, పెద్దమ్మకి కోక పెడతానన్నాడు]] * [[అడుక్కునేవాడికి అరవైఆరు కూరలు]] * [[అడుక్కునేవాడిదగ్గర గీక్కునేవాడు]] * [[అడ్డాల నాడు బిడ్డలు కాని, గడ్డాల నాడా?]] * [[అడకత్తెరలో పోకచెక్క]] * [[అయినోళ్లకి ఆకుల్లో, కానోళ్ళకి కంచంలో]] * [[అసలే కోతి, ఆపై కల్లు తాగినది.]] * [[అంగడి వీధిలో అబ్బా! అంటే, ఎవడికి పుట్టేవురా కొడుకా? అన్నట్లు]] * [[అంగట్లో అన్నీ ఉన్నా అల్లుడి నోట్లో శని]] * [[అనగా అనగా రాగం తినగా తినగా రోగం]] * [[అన్నవస్త్రాల కోసం పోతే ఉన్న వస్త్రాలు ఊడిపోయాయట]] * [[అడగందే అమ్మ అయినా పెట్టదు]] * [[అడుసు తొక్కనేల కాలు కడగనేల]] * [[ఆంబోతులా పడి మేస్తున్నావు]] * [[అడిగేవాడికి చేప్పేవాడు లోకువ]] * [[అర్దరాత్రి మద్దెల దరువు]] * [[అక్కర ఉన్నంతవరకు ఆదినారాయణ, అక్కర తీరేక గూదనారాయణ.]] * [[అంబలి తాగేవాడికి మీసాలొత్తేవాడొకడు]] ==ఆ== * [[ఆకలివేస్తే రోకలి మింగమన్నాడంట]] * [[ఆకు వెళ్ళి ముల్లు మీద పడ్డా, ముల్లు వెళ్ళి ఆకు మీద పడ్డా ఆకుకే నష్టం]] * [[ఆలు లేదు, చూలు లేదు కాని కొడుకు పేరు సోమలింగం.]] * [[ఆవు చేలో మేస్తే, దూడ దుగాన మేస్తుందా?]] * [[ఆవుకు, దూడకు లేని బాధ గుంజకెందుకో?]] * [[ఆవులింతకు అన్నలు ఉన్నారు కాని, తుమ్ముకు తమ్ముడు లేడు]] * [[ఆలి బెల్లమాయె తల్లి అల్లమాయె]] * [[ఆలస్యం అమృతం విషం]] * [[ఆయనే ఉంటే మంగలెందుకు]] ==ఇ== * [[ఇల్లలకగానే పండగకాదు]] * [[ఇల్లలుకుతూ పేరు మర్చిపోయినట్లు]] * [[ఇల్లుకాలి ఒకడేడుస్తుంటే, చుట్టకి నిప్పు అడిగాడంటొకడు]] * [[ఇంట్లో ఈగల మోత, వీధిలో పల్లకీల మోత]] * [[ఇంట్లో రామయ్య, వీధిలో కృష్ణయ్య]] * [[ఇంట్లో పిల్లి,వీధిలో పులి]] * [[ఇద్దరు ముద్దు, ఆపై వద్దు]] ==ఈ== ==ఉ == * [[ఉట్టికెగరలేనమ్మ ఆకాశానికి ఎగురుతానందంట | ఉట్టికెగరలేనమ్మ స్వర్గానికి ఎగురుతానన్నట్లు]] * [[ఉరుము ఉరిమి మంగలం మీద పడినట్లు]] * [[ఉల్లి చేసే మేలు తల్లికూడా చెయ్యదు]] ==ఊ== * [[ఊరు పొమ్మంటుంది కాడు రమ్మంటుంది]] * [[ఊరంతా ఒకదారైతే ఉలిపికట్టెదొక దారంట]] * [[ఊర్లో పెళ్ళికి ఇంట్లో సందడి]] * [[ఊర్లో పెళ్ళికి కుక్కల హడావుడి]] ==ఋ== ==ఎ== * [[ఎక్కడైనా బావేగానీ వంగతోటకాడ కాదు]] * [[ఎడ్డెమంటే తెడ్డెం అన్నట్లు]] * [[ఎడ్డె తిక్కలామె తిరణాల పోతే, ఎక్కా దిగా సరిపోయింది]] * [[ఎద్దు ఈనిందని ఒకడంటే, దూడను గాట కట్టెయ్యమని మరోడన్నాడంట]] * [[ఎద్దు కేమి తెలుసు అటుకుల రుచి?]] * [[ఎద్దు పుండు కాకికి ముద్దు]] * [[ఎంగిలిచేత్తో కాకిని తోలని వాడు]] * [[ఎంకి పెళ్ళి సుబ్బి చావుకొచ్చిందట]] * [[ఎత్తిపోయే కాపురానికి ఏ కాలు పెడితేనేమి?]] ==ఏ== * [[ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్నా పరగడుపే]] * [[ఏరు దాటిన తరువాత తెప్ప తగలేసినట్లు]] * [[ఏమీ లేని విస్తరాకు ఎగిరెగిరి పడుతుంది]] * [[ఏరు దాటే దాకా ఓడ మల్లయ్య, ఏరు దాటాక బోడి మల్లయ్య]] ==ఒ== * [[ఒడ్డునుండి ఎన్నయినా చెప్తారు]] ==ఓ== ==అం== ==అః== ==క== * [[కరవమంటే కప్పకి కోపం, విడవమంటే పాముకి కోపం]] * [[కల్లు త్రాగిన కోతిలా]] * [[కంచానికి ఒక్కడు - మంచానికి ఇద్దరు]] * [[కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా?]] * [[కందకి లేని దురద కత్తిపీటకెందుకు?]] * [[కందకు లేదు చేమకు లేదు తోటకూరకెందుకు దురద]] * [[కుక్క తోక పట్టి గోదారి దాటాలనుకొన్నట్లు]] * [[కుండలో కూడు కుండలోనుండవలె, పిల్లలు చూడ గుండులవలెనుండవలె.]] * [[కూర్చుని తింటే, కొండలైనా తరిగిపోతాయి]] * [[కూసే గాడిద వచ్చి మేసే గాడిదని చెడగొట్టినట్లు]] * [[కొత్తల్లుడిని మేపినట్లు మేపుతున్నారు]] * [[కొండనాలుకకి మందేస్తే ఉన్న నాలుక పొయింది]] * [[కోడిగుడ్డు మీద ఈకలు పీకే రకం]] * [[కంగారులో హడావుడి అన్నట్లు]] * [[కంచం, చెంబూ బయట పారేసి రాయి రప్ప లోపల వేసు కున్నట్లు]] * [[కంచె లేని చేను, తల్లి లేని బిడ్డ ఒక్కటే]] * [[కంచే చేను మేస్తే కాపేమి చేయగలడు?]] * [[కంటికి ఇంపైతే నోటికీ ఇంపే]] * [[కంటికి రెప్ప దూరమా]] * [[కంటికి రెప్ప కాలికి చెప్పు ]] * [[కండలేని వానికే గండం]] * [[కంపలో పడ్డ గొడ్డు వలె ]] * [[కక్కిన కుక్క వద్దకూ కన్న కుక్క వద్దకూ కానివాణ్ణయినా పంపరాదు]] * [[కక్కుర్తి మొగుడు పెళ్ళాం కడుపు నొప్ప్లి బాధ ఎరుగడు]] * [[కక్కొచ్చినా కళ్యాణ మొచ్చినా ఆగవు]] * [[కట్టని నోరు కట్ట లేని నది ప్రమాద కరము]] * [[కట్టేవి కాషాయాలు - చేసేవి దొమ్మరి పనులు]] * [[కలసి ఉంటే కలదు సుఖం]] ==ఖ== ==గ== * [[గారాబం గజ్జెలకేడిస్తే, వీపు గుద్దులకేడ్చిందంట]] * [[గుడ్డి కన్నా మెల్ల నయము కదా]] * [[గురివింద గింజ తన నలుపెరగదంట]] * [[గంగిగోవు పాలు గరిటడైన చాలు]] * [[గుంపులో గోవిందా]] * [[గుడ్డోడికి కుంటోడి సాయం]] * [[గుడ్డొచ్చి పిల్లనెక్కిరించింది]] * [[గోతి కాడ నక్కలా]] * [[గాలిలో దీపం పెట్టి దేవుడా నీదే భారం అన్నాట్ట]] * [[గంతకు తగ్గ బొంత]] * [[గతి లేనమ్మకు గంజే పానకము]] * [[గుర్రం కరుస్తుందని గాడిద వెనకాల దాక్కున్నాడట]] * [[గుర్రానికి మేతేస్తే ఆవు పాలిస్తుందా]] ==ఘ== ==చ == * [[చంకలో బిడ్డ నుంచుకుని, ఊరంతా వెతికినట్లు]] * [[చక్కనమ్మ చిక్కినా అందమే]] * [[చదువుకున్నోడికన్నా చాకలోడు మేలు]] * [[చల్లకొచ్చి ముంత దాయటం]] * [[చదువుకోక ముందు కాకరకాయ, చదువుకున్న తరువాత కీకరకాయ]] * [[చదవేస్తే ఉన్న మతి పోయిందట]] * [[చద్దన్నం తిన్నమ్మ మొగుడి ఆకలెరుగదు]] * [[చాప క్రింది నీరులా]] * [[చిత్తశుద్ది లేని శివపూజలేల]] * [[చదవేస్తే ఉన్న మతి పోయినట్లు]] * [[చావుతప్పి కన్నులొట్ట పోయినట్లు]] * [[చూసిరమ్మంటే కాల్చి వచ్చినట్లు]] * [[చింత చచ్చినా పులుపు చావలేదు]] * [[చెప్పేవాడికి వినేవాడు లోకువ]] * [[చెప్పేవి శ్రీరంగనీతులు, దూరేవి దొమ్మరి గుడిసెలు]] (చేసేదేమో శివ పూజలు, దూరేదేమో దొమ్మర గృహాలు) * [[చెవిలో జోరీగ]] * [[చెవిటోడి ముందు శంఖం ఊదినట్లు]] * [[చెట్టుపేరు చెప్పుకుని కాయలు అమ్మడం]] * [[చెడపకురా చెడేవు]] * [[చేతకాక మంగళవారమన్నాడంట]] * [[చేతకాక మద్దెలమీద పడిఏడ్చాడంట]] / [[చేతకాక మద్దెలమీద పడిఏడ్చాడంట|ఆడలేక మద్దెల ఓడన్నాడంట]] * [[చేతులు కాలేక ఆకులు పట్టుకున్నట్లు]] * [[చచ్చినోడి పెళ్ళికి వచ్చిందే కట్నం]] ==ఛ == ==జ == * [[జుట్టున్నమ్మ ఏ కొప్పు పెట్టినా అందమే]] * [[జోగి జోగి రాసుకుంటే బూడిద రాలినట్లు]] ==ఝ == ==ట== ==ఠ== ==డ== * [[డబ్బివ్వని వాడు ముందు పడవెక్కుతాడు]] * [[డబ్బు కోసం గడ్డి తినే రకం]] * [[డబ్బుకు లోకం దాసోహం]] ==ఢ== * [[ఢిల్లీకి రాజైనా తల్లికి కొడుకే]] ==ణ== ==త== * [[తా(ను) పట్టిన కుందేటికి మూడే కాళ్లు]] * [[తల్లి కడుపు చూస్తుంది, పెళ్ళాం జేబు చూస్తుంది]] * [[తాంబూలాలిచ్చేశాను, ఇక తన్నుకు చావండి]] * [[తాజెడ్డ కోతి వనమెల్లా చెరిచింది]] * [[తాడిచెట్టెందుకెక్కావంటే, దూడ గడ్డికోసమన్నాడంట]] * [[తాదూర సందు లేదు, మెడకో డోలు]] * [[తానా అంటే తందానా అన్నట్లు]] * [[తాడిని తన్నే వాడుంటే వాడి తలను తన్నే వాడుంటాడు]] * [[తాతకు దగ్గులు నేర్పినట్లు]] * [[తిన్నింటి వాసాలు లెక్కేయటం]] * [[తనది కాకపోతే కాశీదాకా దేకచ్చు]] * [[తా వలచినది రంభ, తా మునిగింది గంగ]] * [[తినగ తినగ వేము తియ్యగనుండు]] * [[తింటే గారెలే తినాలి,వింటే భారతమే వినాలి]] * [[తిండికి తిమ్మరాజు, పనికి పోతరాజు]] * [[తీగ లాగితే డొంకంతా కదిలినట్లు]] * [[తిట్టే నోరు, తిరిగే కాలు ఊరకుండవు]] * [[తేలు కుట్టిన దొంగలా]] * [[తోక తెగిన నక్కలా]] * [[తోక ముడుచుట]] ==థ== ==ద== * [[దున్నపోతు ఈనిందంటే, దూడని కట్టెయ్యమన్నాడట]] * [[దున్నపోతు మీద వానకురిసినట్లు]] * [[దున్నపోతు మీద రాళ్ళవాన పడ్డట్టు]] * [[దూరపుకొ౦డలు నునుపు]] * [[దిక్కులేనివారికి దేవుడే దిక్కు]] * [[దిన దిన గండం, నూరేళ్ళు ఆయుష్షు]] * [[దొంగలు పడిన ఆరునెల్లకు కుక్కలు మొరిగినట్లు]] * [[దీపం ఉన్నప్పుడే ఇల్లు చక్కదిద్దుకోవాలి]] * [[దేవుడు వరం ఇచ్చినా పూజారి వరం ఇవ్వడు]] * [[దంపినమ్మకు బొక్కిందే కూలిట|దంచినమ్మకు బొక్కిందే దక్కుదల]] * [[దరిద్రుడి పెళ్ళికి వడగళ్ళ వాన]] * [[దయగల మొగుడు తలుపు దగ్గరకు వేసి కొట్టాడట]] * [[దెయ్యాలు వేదాలు వల్లించినట్లు]] * [[దురాశ దుఃఖానికి చేటు]] ==ధ== * [[ధర్మో రక్షతి రక్షితః]] * [[ధైర్యే సాహసే లక్ష్మి]] ==న== * [[నడిచే కాలు, వాగే నోరు ఊరకుండవు!]] * [[నలుగురితో నారాయణా]] * [[నవ్విన నాపచేనే పండుతుంది]] * [[నిండా మునిగిన వానికి చలేంటి]] * [[నిప్పులేనిదే పొగరాదు]] * [[నిత్య కళ్యాణం, పచ్చ తోరణం]] * [[నివురు గప్పిన నిప్పులా]] * [[నాడా దొరికిందని, గుర్రాన్ని కొన్నట్లు]] * [[నిఙ౦ నిప్పులా౦టిది]] * [[నువ్వు దంచు.. నేను భుజాలెగరేస్తాను]] * [[నెయ్యిగార పెడతాడంట, పియ్యిగార కొడతాడంట]] * [[నేతిబీరలో నేతి చందంలా]] * [[నోరు మంచిదయితే ఊరు మంచిదవుతుంది]] ==ప== * [[పక్కలో బల్లెం]] * [[పళ్లూడగొట్టుకోడానికి ఏ రాయైతేనేమి?]] * [[పని లేని మంగలి పిలిచి తల గొరిగినట్లు]] * [[పరుగెత్తి పాలుతాగే కంటే,నిలబడి నీళ్ళు తాగటం మేలు]] * [[పచ్చకామెర్లోడికి లోకమంతా పచ్చగా కనిపిస్తుంది]] * [[పందికేంతెలుసు పన్నీరు వాసన]] * [[పప్పు దాటినాక నందైతేనేమి పందైతేనేమి]] * [[పాడిందేపాడరా, పాసిపళ్ళదాసుడా]] * [[పాలు, నీళ్ళలా కలిసిపోయారు]] * [[పిల్లికి బిచ్చం పెట్టనివాడు]] * [[పిచ్చోడికి పింగే లోకం]] * [[పిండి కొద్దీ రొట్టె]] * [[పుట్టుకతో వచ్చిన బుద్ది, పుడకలతో గానీ పోదు]] * [[పుణ్యం కొద్దీ పురుషుడు, దానం కొద్దీ బిడ్డలు]] * [[పులిని చూసి నక్క వాతలు పెట్టుకున్నట్లు]] * [[పొట్టోడికి పుట్టెడు బుద్దులు]] * [[పొమ్మనలేక పొగపెట్టినట్లు]] * [[పొరుగింటి పుల్లకూర రుచి]] * [[పైన పటారం, లోన లొటారం]] * [[పేనుకి పెత్తనం ఇస్తే తలంతా గొరిగిందంట]] * [[పిచ్చోడి చేతిలో రాయి]] * [[పుర్రెకో బుద్ధి జిహ్వకో రుచి ]] * [[పండగ నాడు కూడా పాత మొగుడేనా?]] * [[పిచ్చి పలురకాలు వెర్రి వేయి రకాలు]] ==ఫ== ==బ== * [[బెండకాయ ముదిరినా, బ్రహ్మచారి ముదిరినా పనికిరావు]] * [[బెల్లం చుట్టూ ఈగల్లా]] * [[బతకలేక బావిలో పడితే కప్పలు కనుగుడ్లు పీకినాయంట]] ==భ== భోగం ఇల్లు తగలబడిపోతోందంటే గోచీలు విప్పుకుని పరుగెత్తారంట ==మ== * [[మనిషికో మాట గొడ్డుకో దెబ్బ]] * [[మంగలిని చూసి గాడిద కుంటినట్లు]] * [[మా తాతలు నేతులు తాగారు, మా మూతులు నాకమన్నాడంట]] * [[మా తాతలు నేతులు తాగారు, మా మూతులు వాసన చూడమన్నట్లు]] * [[మందెక్కువైతే, మజ్జిగ పల్చనవుతుంది]] * [[మింగ మెతుకులేదు కాని, మీసాలకు సంపెంగ నూనె]] * [[ముందొచ్చిన చెవులకంటే, వెనకొచ్చిన కొమ్ములు వాడి]] * [[ముందు నుయ్యి వెనుక గొయ్యి]] * [[మొక్కయి వంగనిది, మానయ్యాక వంగునా?]] * [[మొగుడు కొట్టినందుకు కాదంట, తోటికోడలు నవ్వినందుకంట]] * [[మొగుణ్ణి కొట్టి మొగసాల కెక్కిందట]] * [[మోసేవాడికి తెలుస్తుంది కావిడి బరువు]] * [[మజ్జిగకి గతిలేనివాడు పెరుగుకి చీటీ రాసేడంట]] * [[మంచోడు, మంచోడు అంటే, చంకనెక్కి కూర్చున్నాడు]] * [[మంచోడు, మంచోడు అంటే, మంచమెక్కి ఏదో చేసాడంట]] * [[ముద్దొచ్చినప్పుడే, చంకనెక్కాలి]] * [[మొండివాడు రాజు కన్నా బలవంతుడు]] * [[మింగ మెతుకు లేదు మీసాలకి సంపెంగ నూనె]] * [[ముడ్డి గిల్లి జోల పాడటమంటే ఇదే]] * [[మొగుడు పోయి తానేడుస్తుంటే మిండమొగుడు రమ్మని రాళ్ళేశాడంట]] ==య== ==ర== * [[రాజుల సొమ్ము రాళ్ళ పాలు]] * [[రామాయణమంతా విని రాముడికి సీత ఏమవుతుందని అడిగినట్లు]] * [[రాజు తలచుకొంటే దెబ్బలకు కొదవా?]] * [[రాజుని చూసిన కంటితో మొగుడిని చూస్తే, మొత్తబుద్ది అవుతుంది]] * [[రోలు పోయి మద్దెలతో మొర పెట్టుకున్నదంట]] * [[రెడ్డొచ్చె మొదలెట్టు]] * [[రెంటికీ చెడిన రేవడి చందాన]] ==ల== * [[లేడికి లేచిందే పరుగు]] ==వ== * [[వీపు విమానం మోత మోగిద్ది]] * [[వేపకాయంత వెర్రి]] * [[వేగం కన్నా ప్ర్రాణం మిన్న]] * [[వేన్నీళ్ళకి చన్నీళ్ళు]] * [[ఏ చెట్టూ లేని చోట, ఆముదం చెట్టే మహా వృక్షము]] ==శ== * [[శుభం పలకరా పెళ్ళికొడకా అంటే పెళ్ళికూతురు ముండ ఎక్కడ చచ్చింది అన్నాడట]] * [[శతకోటి దరిద్రాలకు అనంతకోటి ఉపాయాలు]] * [[శివుని ఆజ్ఞ లేకుండా చీమైనా కుట్టదు]] * [[శ్వాస ఉండేవరకు ఆశ ఉంటుంది]] ==ష== ==స== * [[సుబ్బి పెళ్ళి ఎంకి చావుకొచ్చింది]] * [[సింగడు అద్దంకి వెళ్లినట్టు]] * [[సముద్రమన్నా ఈదవచ్చుగాని సంసారం ఈదటం కష్టం]] * [[సన్యాసీ సన్యాసీ రాసుకుంటే బూడిద రాలిందంట]] * [[సొమ్మొకడిది సోకొకడిది ]] * [[సంబరాల పెళ్లికొడుకు సప్తాశ్టంలో కూడ వసంతాలన్నడట]] * [[సంసారం చేద్దామని సప్తసముద్రాలలో స్నానం చెయ్యబోతే, ఉప్పు ఎక్కువై వున్నది కాస్తా ఊడింది]] * [[మంత్రాలకు చింతకాయలు రాలుతాయా?]] * [[సంతోషమే సగం బలం]] * [[సర్వేంద్రియాణాం నయనం ప్రధానం]] * [[సీత కష్టాలు సీతవి, పీత కష్టాలు పీతవి]] * [[సత్రం భోజనం మఠం నిద్ర]] ==హ== ==ళ== ==క్ష== ==ఱ== [[Category:సామెతలు|*]] కృష్ణ (జిల్ల) 1259 7096 2005-07-25T19:22:27Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[కృష్ణా జిల్లా]] పొడుపు కధలు 1260 22654 2006-04-17T04:38:40Z Trivikram 237 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} పొడుపు కథలు అనగా, ఒక రకమైన సమస్య అనుకోవచ్చు. ఇవి మెదడుకి మంచి మేత. వీటిలో ఒక పొడుపు కథ అడగబడుతుంది, వాటికి జవాబు చెప్పడాన్ని విప్పడము అంటారు.ఈ క్రింది పొడుపు కథలను గమనించండి.<br/> == కిట కిట తలుపులు, కిటారి తలుపు, ఎప్పుడు తీసిన చప్పుడు కావు, ఏమిటవి?== విప్పితే: కను రెప్పలు! == మామ కాని మామ, ఎవ్వరది?== విప్పితే: చందమామ!<br/> ==చుట్టింటికి మొత్తే లేదు == జవాబు: కోడి గుడ్డు<br/> ==నల్ల బండ క్రింద నలుగురు దొంగలు== జవాబు: బర్రె(గేదె, ఎనుము) క్రింది పొదుగులు == అమ్మ అంటే కదులుతాయి, నాన్న అంటే కదలవు == జవాబు: పెదవులు ==అమ్మ అంటే కలుస్తాయి, నాన్న అంటే కలవవు== జవాబు: పెదవులు == అడవిలో పుట్టింది, అడవిలో పెరిగింది, మా ఇంటికొచ్చింది, తైతక్కలాడింది == విప్పితే: కవ్వము!<br/> == తెల్లటి బంతి చల్లని బంతి అందని బంతి ఆడని బంతి == జవాబు: జాబిలి == దేశదేశాలకు ఇద్దరే రాజులు == జవాబు: సూర్యుడు,చంద్రుడు == చిటారు కొమ్మన మిటాయి పొట్లం == జవాబు: తేనెపట్టు ==తోక లేని పిట్ట తొంభై ఆమడలు పోతుంది== జవాబు: ఉత్తరం|జాబు|లేఖ ==ఆకాశాన అంబు, అంబులో చెంబు, చెంబులో చారెడు నీళ్ళు== జవాబు: టెంకాయ ==అరచెయ్యంత పట్నంలో అరవై గదులు; గదికొక్క సిపాయి; సిపాయికొక్క తుపాకీ== జవాబు: తేనె పట్టు ==తెల్లటి పొలంలో నల్లటి విత్తనాలు: చేత్తో చల్లుతారు, నోటితో ఏరుతారు== జవాబు: పుస్తకంలో అక్షరాలు ==వంకల వంకల రాజు, వళ్ళంతా బొచ్చు== జవాబు: పొలం గట్టు ==ఇల్లంతా తిరుగుతుంది, మూలన కూర్చుంటుంది== జవాబు: చీపురు ==పిడికెడంత పిట్ట! అరిచి గోల చేస్తుంది. ఎత్తుకుంటే చెవిలో గుసగుసలు చెబుతుంది.== జవాబు: టెలిఫోన్/సెల్ ఫోన్ [[Category:తెలుగు భాష]] [[Category:పొడుపు కధలు|*]] అంతా మనమంచికే. 1261 19286 2006-01-28T06:47:44Z Chaduvari 97 +mUsa, bhaasha savaraNa {{తెలుగుభాషాసింగారం}} దీనికే మరొక రూపం కూడా ఉంది.. '''ఏది జరిగినా మన మంచికే!''' అని. సాధారణంగా, ఏదన్నా చెడు జరిగి ఎవరన్నా బాధపడుతున్నప్పుడు ఇలా సర్ది చెప్పడం జరుగుతుంది. దిని వెనక ఒక కథ కూడా ఉంది. అనగా అనగా ఒక రాజు, ఆ రాజు దగ్గర ఒక తెలివైన మంత్రి. మంత్రి చక్కని సలహాలతో రాజును సమస్యలనుండి తప్పిస్తూ ఉంటాడు. ఒకనాడు పండ్లు తింటుండగా కత్తివాటుకు పొరపాటున రాజుగారి వేలు తెగింది. పక్కనే ఉన్న మంత్రి "అంతా మన మంచికే" అన్నాడు. వేలు తెగి బాధ పడుతుంటే, ఈయనేమిటి అంతా మంచికేనంటాడు అని రాజుకు కోపం వచ్చింది! ఎలాగైనా మంత్రికి బుద్ధి చెప్పాలని అనుకున్నాడు. ఆ తరువాత రోజు అందరూ కలసి వేటకి వెళ్తారు. రాజు, మంత్రి దారి తప్పి పోతారు. రాజు మంత్రిని ఒక బావిలోకి (నూతిలోకి) తోసి "ఏది జరిగినా మన మంచికే, నువ్వు చెప్పిందే గదా" అని వెటకారంగా అని వెళ్ళిపోయాడు. కానీ దురదృష్టవశాత్తూ, రాజును ఒక అటవిక జాతివారు బంధించి కాళికాదేవికి బలి ఇవ్వబోయారు. ఇంతలో అతని వేలికి ఉన్న గాయాన్ని చూసి బలి ఇవ్వడానికి పనికిరాడు అని వదిలేసారు. వేలు తెగినపుడు మంత్రి అన్న మాట గుర్తుకు వచ్చి, రాజు అతనిని బావినుండి వెలుపలికి తీసాడు. రాజు "నా వేలి గాయం నాకు మంచిదే అయింది, కానీ నిన్ను నూతిలోకి నెట్టడం నీకు మంచి ఎలా అయింది?" అని అడిగాడు. అప్పుడు మంత్రి "నన్ను నూతిలోకి పడెయ్యకపోతే, మీతోపాటు నన్నూ పట్టుకునేవాళ్ళు. అప్పుడు మిమ్మల్ని వదిలేసి నన్ను బలి ఇచ్చేవారే కదా ప్రభూ" అని బదులిచ్చాడు. అందుకే అంటారు - "అంతా మన మంచికే", "ఏది జరిగినా మన మంచికే" [[Category:సామెతలు]] అడ్డాల నాడు బిడ్డలు కాని, గడ్డాల నాడా? 1262 19297 2006-01-28T07:28:13Z Chaduvari 97 +mUsa, koMta samaacaaraM {{తెలుగుభాషాసింగారం}} పెద్దయ్యాక, మాట వినని కొడుకులని గురించి ఇలా అంటారు. "అడ్డాల నాడు బిడ్డలు కాని, గడ్డాల నాడా?" అంటే, ఉయ్యాలలో ఉన్నప్పుడైతే మాట వింటారు గానీ, గడ్డాలు, మీసాలు వచ్చిన తరువాత వింటారా? అని అర్థము. దీనికి కాస్త దగ్గరగా ఉండే మరో సామెత - '''మొక్కై వంగనిది మానై వంగునా''' [[Category:సామెతలు]] ఆలు లేదు, సూలూ లేదు కాని కొడుకు పేరు సోమలింగం. 1263 23866 2006-04-23T05:34:43Z Mpradeep 50 redirection #REDIRECT [[ఆలు లేదు, చూలు లేదు కాని కొడుకు పేరు సోమలింగం.]] చంకలో బిడ్డ నుంచుకుని, ఊరంతా వెతికినట్లు 1264 26671 2006-06-07T14:25:27Z వైఙాసత్య 58 చంకలో బిడ్డ నుంచుకోని, ఊరంత వెతికినట్లు, చంకలో బిడ్డ నుంచుకుని, ఊరంతా వెతికినట్లు కు తరలించబడి� {{తెలుగుభాషాసింగారం}} "నా బిడ్డేది?, నా బిడ్డేది" అని వెనకటికి ఒకామె ఊరంతా వెతకసాగిందంట. చివరకి ఎవరో చెప్తే కానీ చూసుకోలేదు, బిడ్డ తన చంకలోనే ఉందని! చేతిలోనే ఏదన్నా ఉంచుకోని వెతికేవారిని చూసి, ఇలా అంటారు. [[Category:సామెతలు]] చిట్కా వైద్యాలు 1265 15127 2005-11-27T22:05:27Z శాస్త్రి 204 /* [[నేటి దుర్వాసన]] */ పల్లెటూళ్లలో మరియు మారుమూల ప్రాంతాలలో ప్రజలు తమకు వచ్చిన జబ్బులను తమకు అందుబాటులో ఉన్న వాటితో నయం చేసుకొనే గృహవైద్యమే చిట్కావైద్యం. పురాతన కాలం నుంచి కొన్ని రుగ్మతలకు నాయనమ్మ అమ్మమ్మలు ఇంట్లో లబ్యమయ్యే పదార్ధాలతోనో పెరటిలో దొరికే ఆకులతోనో చికిత్స చేసి స్వస్థత కలిగించడం అందరికి తెలిసినదే. నాగరికత పెరిగే కొలది ఇంటి వైద్యం విలువ కోల్పోయింది. చాలా జబ్బులకు ఇంట్లో తేలిగ్గా లబించే పదార్ధాలు వాడితే స్వస్థత చేకూరుతుంది. ఇంటి వైద్యం రోగాలు ప్రారంభదశలో వున్నప్పుడు మాత్రమే పనిచేస్తాయి. రోగం తీవ్రత పెరిగితే తప్పని సరిగా డాక్టర్ని సంప్రదించాలి. '''ఇంటి వైద్యం ద్వారా తగ్గించగలిగే జబ్బులుః''' ===[[జలుబు చేస్తే]]=== ===[[జ్వరం వస్తే]]=== ===[[కడుపునొప్పి]]=== ===[[విరోచనాలు]]=== ===[[పంటినొప్పి]]=== ===[[గొంతునొప్పి]]=== ===[[దగ్గు]]=== ===[[నోటి దుర్వాసన]]=== ===[[చెవిలో ఏదైనా గుచ్చుకొంటేః]]=== ===[[చెవి మార్గంలో ఇన్ఫెక్షన్]]=== ===[[చెవి పోటు, చెవిలో చీము]]=== ===[[మొటిమలు]]=== ===[[సెగగడ్డలు]]=== ===[[గ్యాస్ ట్రబుల్]]=== ===[[పచ్చకామెర్లు]]=== ===[[మధుమేహం]]=== ===[[చక్కెర వ్యాధి]]=== జలుబు చేస్తే 1266 9977 2005-08-27T10:17:41Z 221.135.200.57 * పొద్దున్నే వేడి పాలలో, మిరియాల పొడి (వీలుంటే శోంఠి ) వేసుకోని కలిపి వేడివేడిగా త్రాగండి * ఒక గిన్నెలో వేడి నీళ్ళు కాచుకొని అందులో పసుపు వేసుకొని చెమటలు పట్టె దాకా ఆవిరి పడితె చాలా తేడా కనిపిస్తుంది. దానిలో కాస్త అమృతాంజనం వేస్తే ఇంకా ప్రభావం కనిపిస్తుంది. ---- * తులసి, అల్లపు ముక్కల రసం తేనెతో కలిపి మూడు పూటలా సేవిస్తే జలుబు తగ్గుతుంది. * శొంఠి, మిరియాలు, తులసి ఆకులు సమభాగంగా తీసుకుని కషాయం కాచాలి. దానికి చక్కెర చేర్చి, వేడిగా తాగితే పడిశం తగ్గుతుంది. * ఇరవై గ్రాముల దాల్చినచెక్క పొడి, చిటికెడు మిరియాల పొడి ఒక గ్లాసు నీటితో మరిగించి, వడగట్టి, ఒక చెంచా తేనె కలిపి వేడిగా తాగాలి. * ఒక గ్లాసు వేడి నీటిలో ఒక నిమ్మకాయ రసం పిండి, రెండు చెంచాల తేనె కలిపి, రోజు పరగడుపున తాగితే నిమ్మలోని 'సి' విటమిన్ శరీరంలో రోగనిరోధక శక్తిని పెంచి తొందరగా జలుబు తగ్గేలా చేస్తుంది. - మురళి రావిపూడి అసలే కోతి, ఆపై కల్లు తాగినది. 1267 23822 2006-04-22T05:15:22Z Trivikram 237 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} కోతికి అసలే చిలిపి చేష్టలు ఎక్కువ. [[కల్లు]] తాగిన తరువాత ఆ మత్తులో అది చేసే చిలిపి పనులు ఇంకా ఎక్కువ అని అర్థము. ఈ సామెత లోని అర్థానికి మరింత గాఢతనిస్తూ కింది విధంగా కూడా చెప్తారు: :అసలే కోతి, పైగా పిచ్చెక్కింది, ఆపై కల్లు తాగింది, ఆపై నిప్పు తొక్కింది. [[Category:సామెతలు]] Talk:సామెతలు 1268 5482 2005-04-21T03:32:52Z Kiranonly 53 hello everyone thankyou all for extending this - Kiran కూసే గాడిద వచ్చి మేసే గాడిదని చెడగొట్టినట్లు 1269 26664 2006-06-07T14:18:47Z వైఙాసత్య 58 కూసే గాడిద వచ్చి మేసే గాడిదని చెడగొట్టి నట్లు ., కూసే గాడిద వచ్చి మేసే గాడిదని చెడగొట్టినట్లు క� {{తెలుగుభాషాసింగారం}} కూసే గాడిద అంటే ఏ పనీ పాటా లేకుండా జులాయిగా తిరిగేవారు అనీ, మేసే గాడిద అంటే చక్కగా పని చేసేవారు అని భావము. పనీ పాటా లేకుండా తిరుగుతూ, చక్కగా పని చేసుకుంటున్న వారిని చెడగొట్టే వారి గురించి ఈ సామెత వాడతారు. [[Category:సామెతలు]] రెంటికీ చెడిన రేవడి చందాన 1272 26667 2006-06-07T14:22:45Z వైఙాసత్య 58 రెంటికీ చెడిన రేవడి చందాన., రెంటికీ చెడిన రేవడి చందాన కు తరలించబడింది: cinna savaraNa {{తెలుగుభాషాసింగారం}} రేవడు అంటే చాకలి అని అర్థము. దీని వెనక ఒక చిన్న కథ ఉన్నది:- అనగా అనగా ఒక ఊరు, ఆ ఊరిలో ఒక రేవు. ఒక చాకలి అతను రోజూ ఆ రేవుకి వచ్చి బట్టలు ఉతుకుతుండేవాడు. ఒకరోజు సగం బట్టలు ఉతికి ఒడ్డున ఆరేస్తుంటే, అకస్మాత్తుగా వాగు పొంగింది. "అయ్యో! అయ్యో! నా బట్టలు" అంటూ, వాగులోనికి పరుగెత్తాడు. కానీ అప్పటికే కొన్ని బట్టలు వాగులో కొట్టుకోని పోయాయి. ఇంతలో వాగు మరింత ఉదృతంగా పొంగినది. ప్రాణాలు కాపాడుకునేందుకు ఒడ్డున ఉన్న మిగిలిన బట్టల్ని కూడా వదిలేసి, పరుగెత్తుకొని దగ్గరలోని గుట్ట ఎక్కాడు. వాగు ఉధృతికి మిగిలినా ఆ బట్టలు కూడా కొట్టుకు పోయాయి. మొదటే ఒడ్డున ఉన్న బట్టలు తీసుకోని పరుగెత్తితే కనీసం అవన్నా దక్కేవి కదా! అందుకే అంటారు "రెడింటికి చెడిన రేవడి " అని. ఇటువంటి అర్థములోనే మరొక సామెత కూడా వాడతారు [[ఉన్నదీ పోయింది, ఉంచుకున్నదీ పోయింది]] అని. [[Category:సామెతలు]] User talk:Sudhakarbabu 1274 5487 2005-04-21T05:24:59Z Sudhakarbabu 55 puTTiMdi madanapalle. UMTOMdi beMgaLUru. కల్లు 1275 5488 2005-04-21T21:22:40Z Kiranonly 53 తాడి చెట్టు నుంచీ వచ్చే తెల్లని ద్రవం. సురాపానం. Wikipedia:రచ్చబండ 1277 18595 2006-01-15T18:16:52Z Chaduvari 97 /* పదివేల పండుగ */ {{రచ్చబండ}} వికిపీడియాకు మీ అవసరం ఉంది. రండి చేతులు కలపండి. ఒక మహా సర్వస్వము తయారీలో మీరు కూడా భాగస్వాములు కండి. మీరు ఇక్కడ ఉన్న వ్యాసాలు మార్చవచ్చు, లేదా మీరే సొంతంగా క్రొత్త వ్యాసాలు మొదలు పెట్టవచ్చు. మీరు వ్యాసము వ్రాయుటకు ఏదైనా [[Help:Contents | సహాయము]] కూడా తీసుకొనవచ్చును. మరిన్ని వివరములకు మీరు [http://groups-beta.google.com/group/teluguwiki తెలుగు వికి సభ్యుల సమూహము]ని చూడగలరు. join in [http://groups-beta.google.com/group/teluguwiki this group] for more discussions or help. వారము రోజులు మరియు ఆపైబడిన చర్చలను సంబందిత ఉప పేజీలలో చేర్చవలెను. ==పదివేల పండుగ== '''పదివేల పండుగ''' - తెలుగు [[వికీపీడియా]] పదివేలవ వ్యాసాన్ని చేరుకునే రోజు. చినుకు చినుకు గా మొదలై జడివాన అయినట్లు, [[మొలక]] మొలక గా మొదలై వెయ్యి దాటి రెండు వేలకు దగారౌతున్నది. త్వరలోనే రెండు, మూడు...దాటి పదివేలకు చేరాలని ఆశిస్తూ.. దీనికో మార్గసూచిక (''రోడ్‌మాప్‌'') తయారుచేసుకుంటే ఎలా ఉంటుంది? ప్రస్తుతం (07:42, 5 అక్టోబర్ 2005 (UTC)) 150 మంది సభ్యులు.. ఒక్కొక్కరు వారానికి ఒక కొత్త వ్యాసం.., మరో నాలుగు దిద్దుబాట్లు.. సంవత్సరంలో పదివేల వ్యాసాలు గొప్ప విషయమేమీ కాదనుకుంటాను.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 07:42, 5 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :* మన రాష్ట్రములో దాదాపు 1200 మండలములు ఉన్నవి. నా వంతుగా ప్రతి మండలము గురించి కనీసము 2-3 వాక్యములు రాయగలనని నా నమ్మకము. ఇప్పటికి మనము జిల్లా స్థాయిలో బాగానే రాశాము. ప్రతి గ్రామానికి ఒక పేజి ఉండే రోజు త్వరలోనే వస్తుంది. :* తెలుగు సినిమాలు 5000 దాకా ఉంటాయి. మనము వీటి డేటాబేసు ఎక్కడనుంచైన సంపాదించగలిగితే బాట్‌ ఉపయోగించి వాటన్నిటికి పేజీలు రాయొచ్చు. :* బాట్లు ఎలా ఉపయోగించాలో నేర్చుకోవాలి. పోలిష్‌ వికిపీడియా ఒక్క రోజులో 90,000 నుండి 1,00,000 కు గెంతింది. ఖచ్చితంగ బాట్ల పనే అయ్యుండొచ్చు. (ఇతర వికిపీడియాలు ఎమి చేస్తున్నయో అప్పుడప్పుడు గమనించండి). :* అన్నింటికంటే ముఖ్య మైనది. సభ్యుల సంఖ్య పెంచడము. చాలా మంది సభ్యులను ఆకర్షించడానికి ప్రతి పేజీపేరు (అన్ని పేజీలకు వర్తించదనుకో) మొదటి వాక్యములో ఆంగ్లములో రాయవచ్చని ఒక సూచన విన్నా వేరే వికిపీడియాలో. (ఉదాహరణకి '''కర్నూలు'''(Kurnool) ) will increase the chances of people getting to that article. జనాలు గుగూల్‌లో తెలుగు పదాలతో అన్వేశించడానికి ఇంకా అలవాటు పడలేదు. :--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:37, 5 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==ఇంగ్లీషులో పేజీపేరు == పేజీపేరు ఇంగ్లీషులో రాసే విషయమై [http://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%81%E0%A4%B5_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AA#GlobalWPSearch హిందీ వికీపీడియాలోని ఈ లింకు] చూడండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:16, 15 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు 1279 9890 2005-08-26T19:40:50Z వైఙాసత్య 58 వికీపీడియా: ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు moved to Wikipedia:ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు రెండు పద్దతులలో జరప వచ్చు। ౧। మీరు "చర్చ" ("TALK") పుటలను ఉపయోగించడం ద్వారా ఒక విషయానికి సంబంధించి మాట్లాడవచ్చు। ౨। లేదా మరింత మెరుగైన, త్వరితమైన సమాధానాల కోసం ఈ క్రింది గ్రూపునకు మయిలు చేయండి http://groups-beta.google.com/group/teluguwiki ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్నా పరగడుపే 1281 26617 2006-06-06T00:27:55Z వైఙాసత్య 58 ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్న పరిగడుపే, ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్నా పరగడుపే కు తరలించబడింద� {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ఏదుం{{చూడు|ref1}} = ఐదు + [[తూము]] = యేదుము పందుం{{చూడు|ref2}} = పది + తూము = పందుము ఏకాసి = ఏకాదశి, అనగా ఉపవాసము చేయు రోజు పరిగడుపు = ఏమీ తినకుండా ఉన్న కడుపు అనగా ఐదు తూములు తిన్నా, పది తూములు తిన్న ఏమీ తిననట్లే। మరీ తిండిబోతుని, పొద్దాకా ఏమన్నా పెట్టు, ఏమన్నా పెట్టు అని ఏడిపించే పిల్లలని ఇలా అంటూ ఉంటారు ==మూలములు== #{{మూలం|ref1}}{{మూలం|ref2}} కాకతీయులు - పి.వి.పరబ్రహ్మశాస్త్రి (తెలుగు అనువాదము) 243 పేజీ [[Category:సామెతలు]] అత్తమీద కోపం దుత్తమీద తీర్చుకున్నట్లు. 1282 19294 2006-01-28T07:22:12Z Chaduvari 97 +mUsa {{తెలుగుభాషాసింగారం}} దుత్త అంటే మట్టితో చేసిన చిన్న కుండ. మజ్జిగ వంటి వాటిని నిలవ ఉంచేందుకు వాడుతారు. కోడలికి అత్త మీద కోపం వచ్చిందంట, కానీ ఏమి చేస్తుంది పాపం అత్తేమో పెద్దావిడ, ఏమన్నా అందామా అంటే మొగుడు ఊరుకోడు అందుకని ఆ కోపాన్ని చేతిలో ఉన్న దుత్త మీద చూపుతూ విసిరి పగలకొట్టిందట.<!--దున్నపోతు మీద చూపిస్తూ దుడ్డు కర్ర తీసుకోని ఒక్కటేసిదంట, దున్నపోతునే సుమండీ!--> అందుకనే సాధారణంగా ఒకరి మీద కోపం మరొకరి మీద చూపించినప్పుడు అంటారు, "అత్త మీద కోపం దుత్త మీద తీర్చినట్లు" అని. ఉదాహరణకు ఆఫీసులో బాసు తిట్టాడని ఇంట్లో భార్యని విసుక్కునేవారు . [[Category:సామెతలు]] అందని ద్రాక్ష పుల్లన 1283 19298 2006-01-28T07:38:49Z Chaduvari 97 +mUsa, koMta samaacaaraM cErpu {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ఒక వస్తువు కావాలని ఆశించి, పొందాలని ప్రయత్నించి, పొందలేక భంగపడి, చివరకు.. ఛీ అది అసలు మంచిదే కాదు అని అనుకునే మనస్తత్వాన్ని వివరించేదే ఈ సామెత. దీని వెనక ఒక చిన్న కథ ఉన్నది, వినండి (చదవండి!) అనగనగా ఒక నక్క.., ఆ నక్కకి బాగా ఆకలివేస్తుంది. అడవి మొత్తం తిరుగుతుంది.. ఏమన్నా దొరుకుతుందా అని, కానీ ఏమీ లాభంలేదు! చివరగా అడవి చివరలో ఒక ద్రాక్షతోట కనిపిస్తే నోరూరి దానిలోకి వెళ్తుంది! కానీ ద్రాక్ష పళ్ళేమో చాలా ఎత్తులో ఉంటాయి. ఇహ చూడాలి నక్క బాధలు - ఎగురుతుంది, గెంతుతుంది, చెట్టు ఎక్కాలని చూస్తుంది, నడుములు విరగ్గొట్టుకుంటుంది. చివరగా ఒకసారి ద్రాక్ష పళ్ళ వైపు చూసి "ఛి ఛీ ఈ పుల్లని ద్రాక్షలు ఎవరు తింటారు?" అని విసుక్కోని వెళ్ళిపోతుంది. ఆ విధంగా వచ్చింది "అందని ద్రాక్ష పుల్లన" అని. [[సామెతలు]] [[Category:సామెతలు]] పంజాబు లోని ఐదు నదులు 1284 25590 2006-05-22T14:59:51Z Trivikram 237 #[[బియాస్ ]] ప్రాచీన నామం:[[విపాశ]] #[[సట్లేజ్]] ప్రాచీన నామం:[[శతుద్రి]] #[[రావి]] ప్రాచీన నామం:[[పరుష్ణి]]/[[ఇరావతి]] #[[చీనాబ్]] ప్రాచీన నామం:[[అసిక్ని]] #[[జీలం]] ప్రాచీన నామం:[[వితస్థ]] [[Category:భారతదేశ నదులు]] User:OlegPopov 1285 5497 2005-05-04T04:22:47Z 61.95.134.109 /* adding a link, to avoid deuplicacy */ Hello! My name '''Oleg Ivanovich Popov'''. I live in Russia. My adress: Ryazan, RO 123056, Ul. Raketnaya D.85 Kv.13. '''Education:''' Moscow State Institute of International Relations (University), 1992 to 1997 International Law School including three foreign languages: English, German, and Afrikaans. High Level Diploma - "Several Aspects of International Copyright". Work Experience: Lawyer, International Law Firm Baker & McKenzie, October 1998 to Present. '''Skills & Interests:''' Fluent in English, proficient in German, some knowledge of French and Afrikaans. Computer literate, large working experience on both PC (Windows and DOS) and Macintosh, have one of each at home. Some programming experience. I have 24/7 access to the Internet and my favourite hobby to read and study wiki sites :) '''PS:''' I have the catalogue wiki sites - http://wiki4all.com/ and I shall be very grateful to the manager of this wiki site, if it will add wiki in my catalogue with the small description... :) edited : Done at http://wiki4all.com/catalog/Telugu Talk:తెలుగు 1288 11543 2005-09-17T23:34:56Z వైఙాసత్య 58 (ప్రొఫెసరు వేమూరి రావు గారి పుస్తకము నుండి ) (స్వేచ్చానువాదము చావా కిరణ్ కుమార్ - తప్పులు ఉన్న సరిదిద్ది క్షమించగలరు , అనువాదమనే మొదలు పెటినాను కానీ వేమూరి గారి వ్యాసము ఇంగ్లీషు వారికోసం ఉద్దేశించి వ్రాయబడినది ఈ తెలుగు వికీని ఎక్కువగా తెలుగు వారే చదువుతారు కనుక నేను ఎక్కువగా స్వతంత్రముగా కోసివేయడము, పొడిగించడము వంటి నిర్ణయములు తీసుకున్నాను, విజ్ఞులు సరిచూసి సరిదిద్దగలరు. ) see the page [http://en.wikipedia.org/wiki/telugu telugu in English Wiki]. We can also translate from that page. సీ భాషకు ముందుమాట 1290 17559 2006-01-06T15:34:08Z Mpradeep 50 re categorization సీ భాష, అందులోని వ్యాకరణము వగైరా, నేర్చుకునే ముందు మీరు ఆ భాషలోని కొన్ని పదాల(terms)కు అర్ధం తెలుసుకోవటం మంచిది. అవి సీ-భాషను మరింత బాగా నేర్చుకోవడానికి పనికివస్తాయి. == కంపైలు: సీ-భాష ఎలా పని చేస్తుంది? == ఇతర ప్రోగ్రామింగు భాషలలాగానే సీ-భాషను కంప్యూటరు సరాసరి అర్ధం చేసుకోవాలంటే కుదరదు.సీ-భాష ముఖ్యోధేశము మనుషులచే కంప్యూటరుకు సూచనలు ఇచ్చుటకు, అదే సమయములో మనము ఇచ్చిన సూచనలను కంప్యూటరుకు అర్ధం అయ్యే [[యాంత్రిక భాష]]లోకి మార్చే ప్రక్రియను సులభంచేయటం. మీరు రాసిన సీ-భాష ప్రోగ్రామును నడిపించగలిగే(executable) యాంత్రిక భాషలోకి మార్చుటకుగాను '''''కంపైలరు''''' అనే ప్రోగ్రామును ఉపయోగించవలెను. మనము సీ-భాషలో రాసిన ప్రోగ్రాముని యాంత్రిక భాషలోకి మార్చుటకు కంపైలరు అనే ప్రోగ్రాముని ఉపయోగించాలి. మీరు సీ-భాషలో రాసిన ప్రోగ్రాము ఒకటి కంటే ఎక్కువ ఫైళ్ళలో ఉంటే వాటిని కలిపి ఒక నడిపించగలిగే ప్రోగ్రాముగా లేదా '''''లైబ్రరీ'''''గా తయారు చేయుటకుగాను '''''లింకర్'''''(linker) అను ప్రోగ్రాముని వాడాలి. లైబ్రరీ అనునది ఇతర ప్రోగ్రాములలో వాడుకొనుటకు అవసరమైన చిన్న చిన్న ప్రోగ్రాములను దాచుకొనుటకు ఉపయోగిస్తారు, అంతేగానీ దానిని ఒక్కదానినే నడిపించటం కుదరదు. అయితే సాదారణముగా కంపైలు చేయటం, లింకు చేయటం అనేవి చుట్టాల వంటివి. ఉపయోగించినప్పుడు రెండిటినీ ఉపయోగించవలసి వస్తుంది. కాబట్టి చాలమంది ఆ రెండిటినీ ఒకే పనిగా చూస్తారు. మీరు ఒక విషయాన్ని ఎల్లప్పుడూ గుర్తుపెట్టుకోవాలి, అది ఏమిటంటే - సీ-భాషలో ఒక దిక్కులోనే కంపైలు చేయవచ్చు: అనగా మీ సీ ప్రోగ్రామును యాంత్రిక భాషలోకి కంపైలు చేయవచ్చు, ఇది సులభమే, కాని డీకంపైలు(యాంత్రిక భాష నుండి సీ-భాష ప్రోగ్రామును పొందటం) మాత్రం చాలా కష్టం. డీకంపైలర్లు ఉన్నాయి, కానీ అవి పెద్దగా ఉపయోగపడే సీ-ప్రోగ్రాములను సృష్టించలేవు. మీకు అత్యంత నాణ్యమైన, ప్రముఖమైన GNU సీ-కంపైలరు [http://gcc.gnu.org/ http://gcc.gnu.org/]లో దొరుకుతుంది. == ఇంటిగ్రేటెడ్ డెవలప్మెంట్ ఎన్విరాన్మెంట్స్ (IDEs) == ఇంటిగ్రేటెడ్ డవలప్మెంట్ ఎన్విరాన్మెంట్ అనేవి మీ ప్రోగ్రాములు రాసుకొని బధ్రపరచుకొనుటకు, కంపైలు చేసుకొనుటకు మరియు లింకు చేసుకొనుటకు కావలిసిన వివిధ ప్రోగ్రాముల సమూహము అని చెప్పవచ్చు. మనము ఒక ప్రోగ్రాము తయారు చేయుటకు కావలిసినవి అన్నీ అకే దగ్గర దొరకటం వలన IDEలు ప్రోగ్రాముల తయారీకి చాలా సౌకర్యవంతముగా ఉంటాయి. అంతేకాదు, మనము రాసిన ప్రోగ్రాములో ఉన్న తప్పులను కనిపెట్టుటకు సహాయపడు [[డిబుగ్గరు]](debugger) అను ప్రోగ్రామును కూడా IDEలలో ఉంటాయి. ఈ డిబుగ్గరుతో మనము ఒక్కొక్క వాక్యమును నడిపి అసలు తప్పు ఏ వాక్యములో ఉన్నదో మనము తెలుసుకునేటట్లు చేయును. IDEలలో Microsoft Visual C++(MS VC++) చాలా పేరెన్నికగన్నది, కానీ ఉచితముగా లభించదు. ఉచితముగా దొరికే IDEలలో DevC++ ప్రముఖమయినది, http://www.bloodshed.net/ లో మీకు లభించగలదు. http://www.smorgasbordet.com/pellesc/ లో లభించు Pelles C కూడా మంచి IDE. అన్నీ సీ-ప్లస్.ప్లస్ అని ఉన్నాయి కదా మరి సీ-భాషకు పని చేస్తాయా అని మీరు సందేహ పడనవసరం లేదు, ఎందుకంటే సీ-భాషలో ఉన్న అన్నీ ప్రత్యేకతలు మనకు సీ-ప్లస్.ప్లస్ భాషలో కూడా ఉంటాయి. కాబట్టి చాలా సీ-ప్లస్.ప్లస్ కంపైలరులు సీ-కంపైలరుతో బాటుగా వస్తాయి. మీరు సీ-భాషను నేర్చుకునే ముందు ఒక మంచి IDEని సమకూర్చుకోవటం ఎంతయినా మంచిది. == బ్లాక్ స్ట్రక్ట్చరు మరియూ స్కోపు == మనము ఇప్పుడు సీ-ప్రోగ్రాము యొక్క స్వరూపము యొక్క ప్రాధమిక అంశాల గురించి తెలుసుకుందాము. బ్లాకు అనగా కొన్ని వాక్యముల సమూహము, వీటిని మనము ఒకే ఒక్క వాక్యముగా పరిగనించ వచ్చు. సీ-భాషలో బ్లాకులు "తెరుచుకునే మీసాల బ్రాకెట్ల"తో <code>{</code> మొదలు అయ్యి "మూసుకునే మీసాల బ్రాకెట్ల"తో <code>}</code> ముగుస్తాయి. బ్లాకులలో బ్లాకులు, వాటిలో లోపల మళ్ళీ బ్లాకులు ఇలా కూర్చుకుంటూ వేళ్ళిపోవచ్చు. సమాచారమును లేదా ఫంక్షనులను ఏ రకంగా వాడబడుతుందో లేక చూడబడుతుందో తెలుపుటను మనము స్కోపు అని వ్యవహరిస్తాము. సీ-భాషలో రెండు రకాల స్కోపులు ఉన్నాయి local(ప్రాంతీయం) మరియూ global(విశ్వవ్యాప్తం). మనము దేని గురించయినా గ్లోబల్ అని మాట్లాడుతున్నప్పుడు దానిని ప్రోగ్రాములో యెక్కడయినా చూడవచ్చు లేదా వాడుకోవచ్చు. దేనినయినా లోకల్ అని పిలిచినచో అప్పుడు వాటిని అవి పుట్టిన(declared) బ్లాకులో మాత్రమే చూడవచ్చు లేదా వాడుకోవచ్చు. (బయట బ్లాకులలో ఉన్న వాటిని లోపలి బ్లాకులలో కూడా వాడవచ్చు, కానీ లోపలి వాటిని బయట వాడుట కుదరదు.) == ఫంక్షన్లు వాడుటకు సూత్రములు == ఫంక్షనులు సీ-భాషలో చాలా ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తాయి. ఫంక్షను అనునది కొన్ని పనులు చేయుట కోసం తయారు చేయబడిన ఒక ప్రత్యేక బ్లాకు అని చెప్పవచ్చు. ఫంక్షనుని బాగా తయారు చేసినచో ఇతర ప్రోగ్రామరులు, అది చేయు పనిని, ఎలా చేస్తుంది అనేది తెలుసుకోనవసరము లేకుండా, ఉపయోగించుకోగలుగుతారు. ఫంక్షను చేయు పనిని ఉపయోగించుట అను క్రియను ఫంక్షను-కాల్(function call) అని పిలుస్తారు. చాలా ఫంక్షనులు వాటికి నిర్దేషించిన పనిని చేయుటకు కొంత సమాచారము అవసరం పడుతుంది, ఆ సమాచారమును ఆర్గుమెంట్సు(arguments) అని పిలుస్తారు. చాలా ఫంక్షనులు వాటి ఫలితమును ఒక విలువగా వాటిని పిలిచిన దానికి తిరిగిపంపిస్తాయి, వీటిని రిటర్న్ వాల్యు(return value) అని పిలుస్తారు ఒక ఫంక్షనుని పిలిచే ముందు మీరు ఆ ఫంక్షను గురించి కొన్ని విషయాలు తెలుసుకోవాలి: # ఆ ఫంక్షను ఏ పని చేస్తుందో తెలుసుకోవాలి. # ఎటువంటి సమాచారం(datatype) ఆర్గుమెంట్సుగా తీసుకుంటుంది, వాటి అర్ధమేమిటి. # ఎటువంటి సమాచారాన్ని రిటర్న్ వాల్యుగా పంపిస్తుంది, దాని అర్ధమేమిటి. అన్ని ఫంక్షనులు గ్లోబల్ సమాచారముగా పరిగనిస్తారు. అంటే ఒక ఫంక్షను లోపల ఇంకో ఫంక్షనుని రాయటం కుదరదు. గ్లోబలు సమాచారము కాక మిగతా సమాచారమునంతటినీ ఫంక్షను లోపలే సృష్టించాలి. ప్రతీ నడిపించగలిగే ప్రోగ్రాములో main() అను ఒక ఫంక్షను తప్పని సరిగా ఉండాలి. == సీ-భాష లైబ్రరీ == 1983లో సీ-భాషను స్తిరీకరణ చేస్తున్నప్పుడు, ఆ కమిటీవారు, కొన్ని ప్రాదమిక ఫంక్షనులు దాదాపుగా అన్నీ ప్రోగ్రాములకు అవసరమని గుర్తించారు. ఈ ఫంక్షనులన్నీ కలిపి సీ-భాష లైబ్రరీగా వ్యవహరిస్తున్నారు. సీ-భాష లైబ్రరీ మనకు గణితము, ఫైళ్ళు, వగైరా వాటికి సహాయపడు పనులన్నిటికీ ఫంక్షనులను చేర్చారు. అయితే లైబ్రరీ మనకు హార్డువేరు, ముదలయిన వాటికి సంబందించిన ఫంక్షనులను మాత్రం ఇవ్వదు. <code>"Hello, World"</code> ప్రోగ్రాములో మనము <code>printf</code> అనే ఒక లైబ్రరీ ఫంక్షను ఉపయోగించాము. ఈ ఫంక్షను కంపూటరు స్క్రీనుపయిన అక్ష్రములను ముద్రించుటకు ఉపయోగించుతారు. == అభిప్రాయములు - వాటిని ఉపయోగించు పద్దతి == అభిప్రాయములు(comments) మనము రాసిన ప్రోగ్రాము గురించి వివరించుటకు ఉపయోగించు కోవచ్చు. మనము రాసే ప్రోగ్రాములో సందర్బానుసారముగా ఎక్కడయినా అభిప్రాయములను ఉంచవచ్చును. సీ-భాషలో అభిప్రాయమును /* తో మొదలు పెట్టి */ తో ముగిస్తాము. మంచి పద్దతిలో అభిప్రాయములను చేర్చటం అనేది సాఫ్టువేరు తయారీలో చాల ముఖ్యమయిన అవసరంగా పరిగనిస్తారు. అభిప్రాయములను చేర్చటం అనేది ఇతరులు మీ ప్రోగ్రామును అర్ధము చేసుకోవటనికే కాదు భవిష్యత్తులోమీ ప్రోగ్రామును మీరే తొందరగా అర్ధము చేసుకోవటనికి, అది ఎలా పనిచేస్తుందో గుర్తుకు తెచ్చుకోవడానికి చాలా పనికి వస్తాయి. సాధారనముగా ఏవయితే అంతతొందరగా అర్ధమవదు అని అనుకుంటామో అక్కడ అభిప్రాయమును చేర్చటం అనునది చాల మంచి ఆలోచన. అయితే అలాగని ప్రతీ వాక్యానికి అభిప్రాయమును చేర్చటం అనేది మంచి ఆలోచన కాదు. అలా చేయటం వలన మీ ప్రోగాము చదువుటకు కష్టం అయిపోయే అవకాశం కూడా ఉంది మరి. మంచి ప్రోగ్రామింగు పద్దతి అవలంభించటం అనేది ప్రోగ్రాములను సులువుగా చదువుటకు, అర్ధవంతముగా ఉంచుటకు మరియూ మంచి ప్రోగ్రాము అన్న భావన కల్పించుటకు ఎంతయినా అవసరము. ఇది అన్ని ప్రోగ్రామింగు భాషలకు వర్తిస్తుంది అని చెప్పవచ్చు. సాదారనముగా అయితే, సరిపడా ఖాళీలను వదలటం, క్రోత్త బ్లాకులను మొదలు పెట్టినప్పటి నుండి మూసివేసే వరకు అన్ని వాక్యములను ఒకే స్థానములో మొదలు పెట్టటం(aligning), ఉపయోగించే ఫంక్షనులకు, వేరియబుల్సులకు అర్ధవంతాయిన పేర్లు పెట్టటం, మొదలయిన వన్నీ చాలా అవసరం. == సీ-[[ప్రీప్రాసెసరు]] == కొన్ని సార్లు మీరు కంపైలరుకు ప్రత్యేకమయిన సూచనలు ఇవ్వాలని అనుకుంటారు. ఈ సూచనలను మనము "ప్రీప్రాసెసర్ డైరెక్టీవు"లను ప్రోగ్రాములో కూర్చి ఇవ్వవచ్చు. మీరు మీ ప్రోగ్రామును కంపైలు చేయటం మొదలు పెట్టినప్పుడు, "ప్రీప్రాసెసరు" అనబడే ఒక ప్రోగ్రాము మీ ప్రోగ్రాములో ఉన్న ఈ సూచనల కోసం వెతికి, ఆ సూచనల అనుగునముగా మీ అసలు ప్రోగ్రామును మారుస్తుంది, ఆ తరువాతే మీ ప్రోగ్రాము కంపైలు చేయబడుతుంది. మీరు ఇక్కడ గుర్తుంచుకోవలసిన విషయమీమిటంటే ప్రీప్రాసెసరు డైరెక్టీవులు ప్రోగ్రాములో ఉన్నా కూడా, వాటిని మీ ప్రోగ్రాముతో పాటుగా కంపైలుబడవు, వాటిని కంపైలు ప్రక్రియకు సూచనలు ఇచ్చుటకు మాత్రమే ఉపయోగించుకోవచ్చును. సీ-భాషలోని అన్ని ప్రీప్రాసెసరు డైరెక్టీవులు కూడా <code>#</code> ('హాష్' అని పలుకుతారు) అనే అక్షరముతో మొదలవుతాయి. మీరు <code>"Hello, World!"</code> ప్రోగ్రాములో ఇది వరకే <code>#include</code> అను ప్రీప్రాసెసరు డైరెక్టివుని చూసి ఉంటారు. <code>#include</code> అను ప్రీప్రాసెసరు డైరెక్టీవు ఒక ఫైలుని తెరిచి అందులో ఉన్న సమాచారమును <code>#include</code>కి బదులుగా చేర్చును. <code>#define</code> అను ప్రీప్రాసెసరు డైరెక్టీవు కూడా చాలా విరివిగా ఉపయోగించుతారు. [[Category:సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు]] రేడియో టెలిఫోనులో మాట్లాడేటప్పుడు ... 1291 9856 2005-08-26T18:47:05Z వైఙాసత్య 58 23. రేడియో టెలిఫోనులో మాట్లాడేటప్పుడు ... moved to రేడియో టెలిఫోనులో మాట్లాడేటప్పుడు ... రేడియో టెలిఫోనులో మాట్లాడేటప్పుడు “నవంబర్‌, ఆల్ఫా, విక్టర్‌, యాంకీ” అంటారు, “నేవీ” అనరు. ఎందుకని? ఆకాశం ఎందుకు నీలంగా ఉంటుంది? ... 1292 9858 2005-08-26T18:48:33Z వైఙాసత్య 58 24. ఆకాశం ఎందుకు నీలంగా ఉంటుంది? ... moved to ఆకాశం ఎందుకు నీలంగా ఉంటుంది? ... ఆకాశం ఎందుకు నీలంగా ఉంటుంది? దూరపు కొండలు ఎందుకు నీలంగా ఉంటాయి? సంధ్య వేళలో ఆకాశం ఎందుకు ఎర్రగా ఉంటుంది http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%95_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81 భారత దేశము 1294 24930 2006-04-25T16:06:54Z Mpradeep 50 {{భారతదేశ సమాచార పెట్టె}} '''భారత గణతంత్ర రాజ్యము ''' [[1 E9|వంద కోట్లకు]] పైగా [[జనాభా]] తో ప్రపంచం లో అత్యధిక జనాభా కలిగిన దేశాలలో రెండవది. వైశాల్యము లో ప్రపంచం లో [[ప్రపంచ దేశాల వైశాల్యం|ఏడవది]]. భారత దేశ ప్రాముఖ్యత గత రెండు దశాబ్దాలలో గణనీయంగా పెరిగింది. [[భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ]] యొక్క [[స్థూల జాతీయోత్పత్తి]] [[పర్చేసింగ్ పవర్ పారిటీ]] ప్రకారం నాలుగో స్థానంలో ఉంది. ప్రపంచంలో అతివేగంగా వృద్ధి చెందుతున్న వ్యవస్థలలో ఇది ఒకటి. ప్రపంచం లోనే అతి పెద్ద [[స్వేచ్ఛాయుత ప్రజాస్వామ్యము]] ఐన భారతదేశం, ప్రపంచం లోనే [[భారత సైన్యం|అతి పెద్ద సైనిక సామర్థ్యం]] కలిగి ఉన్న దేశాలలో ఒకటిగా, అణ్వస్త్ర సామర్థ్యం కలిగన దేశంగా ఒక ముఖ్యమైన [[ప్రాంతీయ శక్తి]]గా ఆవిర్భవించినది. [[దక్షణాసియా]] లో ఏడు వేల [[కిలోమీటరు|కిలోమీటర్లకు]] పైగా సముద్రతీరము కలిగి ఉండి, [[భారత ఉపఖండము]] లో అధిక భాగాన్ని కూడుకొని ఉన్న భారతదేశం, అనేక చారిత్రక వాణిజ్య రహదారుల పైన ఉన్నది. [[పాకిస్తాన్]], [[చైనా]], [[మయాన్మార్]], [[బంగ్లాదేశ్]], [[నేపాల్]], [[భూటాన్]] మరియు [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]]{{చూడు|jammu}} దేశాలతో సరిహద్దులను పంచుకుంటోంది. [[శ్రీలంక]], [[మాల్దీవులు]] మరియు [[ఇండోనేసియా]] భారతదేశం దగ్గరలో గల [[ద్వీప-దేశాలు]]. భారతదేశము కొన్ని [[సింధు లోయ నాగరికత|పురాతన నాగరికతలకు]] పుట్టిల్లు మరియు నాలుగు ముఖ్య ప్రపంచ [[మతము|మతాలకు]]([[హిందూమతము]], [[బౌద్ధమతము]], [[జైనమతము]] మరియు [[సిక్కుమతము]]) జన్మనిచ్చినది. [[1947]] లో స్వాతంత్ర్యం రావడానికి ముందు [[బ్రిటీషు సామ్రాజ్యము|బ్రిటీషు సామ్రాజ్యం]] లో భాగంగా ఉండేది. ==పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు== {{ముఖ్య వ్యాసము|భారతదేశ పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు}} భారత దేశానికి మొత్తం నాలుగు పేర్లు ఉన్నట్లు చెప్పుకోవచ్చు. వీటిలో మొదటిది [[జంబూ ద్వీపం]]. ఇది వేదాలలో భారతదేశానికి ఇవ్వబడిన పేరు, ఇప్పటికీ హిందూ మత ప్రార్థనలలో ఈ పేరు ఉపయోగిస్తారు (ఉదా: జంబూ ద్వీపే, మేరో దక్షిణభాగే, శ్రీశైల ఉత్తర భాగే, కృష్ణా గోదావరీ మధ్య స్థానే......). జంబూ అంటే "నేరేడు" పండు లేదా "గిన్నె కాయ", ఈ దేశంలో ఎక్కువగా నేరేడు పండ్లు ఉంటాయి కనుక దీనికి ఈ పేరు వచ్చినది. : ఆ తరువాత వచ్చిన పేరు "భారతదేశం" లేదా "భరతవర్షం", ఈ పేరు నాటి రాజు పేరు మీదగా వచ్చినది, ఈ రాజు పేరు "[[భరతుడు]]". ఇతను విశ్వామిత్ర, మేనకల కుమార్తె అయిన శకుంతల యొక్క కుమారుడు. తరువాతి పేరు హిందూదేశం, ఇది సింధునది పేరు మీదగా వచ్చినది, పూర్వపు పర్షియనులు, గ్రీకులు సింధునదికి ఆవల ఉన్న దేశం కనుక ఈ పేరుతో పిలిచారు. తరువాత హిందూదేశం యొక్క రూపాంతరం ఐన ''ఇండియా'' అనే పేరు, బ్రిటీషు వారి వల్ల ప్రముఖ ప్రాముఖ్యతను పొందినది, ప్రస్తుతము భారత దేశానికి రెండు ప్రభుత్వ గుర్తింపు పొందిన పేర్లు కలవు, అవి ఇండియా, భారత దేశం. ఇంకా హిందూస్తాన్ అనునది కూడా హిందూ దేశం యొక్క రూపాంతరమే! == చరిత్ర == [[image:Sanchi2.jpg|thumb|left|250px|[[అశోకుడు|అశోకుడి]]చే క్రీ.పూ.3 వ శతాబ్దంలో [[మధ్య ప్రదేశ్]] లోని సాంచీలో నిర్మించబడిన [[సాంచీ|స్థూపం]].]] {{ముఖ్య వ్యాసము|భారతదేశ చరిత్ర}} [[మధ్య ప్రదేశ్]] లోని [[భింబెట్కా]] వద్ద లభ్యమైన [[రాతియుగం|రాతియుగపు]] శిలాగృహాలు, కుడ్యచిత్రాలు భారతదేశంలో మానవుని అతి ప్రాచీన ఉనికికి ఆధారాలు. మొట్టమొదటి శాశ్వత నివాసాలు 9,000 సంవత్సారాల కిందట ఏర్పడ్డాయి. ఇవే . [[క్రీ.పూ.26 వ శతాబ్దం]] మరియు [[క్రీ.పూ.20 వ శతాబ్దం]] మధ్య కాలంలో వర్ధిల్లిన [[సింధులోయ నాగరికత]] ఇదే. [[క్రీ.పూ.5 వ శతాబ్దం]] నుండి, ఎన్నో స్వతంత్ర రాజ్యాలు ఏర్పడ్డాయి. ఉత్తర భారతంలో, [[మౌర్య సామ్రాజ్యం]], భారతీయా సాంస్కృతిక వారసత్వానికి విలువైన సేవ చేసింది. [[అశోకుడు]] ఈ వంశంలోని ప్రముఖ రాజు. తరువాతి కాలంలో పాలించిన [[గుప్త వంశం|గుప్తుల]] కాలం '''స్వర్ణ యుగం '''గా వర్ణించబడింది. దక్షిణాన, వివిధ కాలాల్లో [[చాళుక్యులు]], [[చేర]], [[చోళులు]], [[పల్లవులు]], [[పాండ్యులు]] పాలించారు. [[విజ్ఞాన శాస్త్రం]], [[భారతీయ కళలు|కళలు]], [[భారతీయ సారస్వతం|సారస్వతం]], [[భారతీయ గణితం|గణితం]], [[భారతీయ ఖగోళ శాస్త్రం|ఖగోళ శాస్త్రం]], [[భారతీయ సాంకేతిక శాస్త్రం|సాంకేతిక శాస్త్రం]], [[భారతీయ మతం|మతం]], [[భారతీయ తత్వ శాస్త్రం|తత్వ శాస్త్రం]] మొదలైనవి ఈ కాలంలో పరిఢవిల్లాయి. రెండవ సహస్రాబ్దిలో తురుష్కుల దండయాత్రలతో, భారతదేశంలో ఎక్కువ భాగాన్ని [[ఢిల్లీ సుల్తానులు]], తరువాత [[మొగలు సామ్రాజ్యం|మొగలులు]] పాలించారు. అయినా, ముఖ్యంగా దక్షిణాన స్థానిక సామ్రాజ్యాలు అధికారాన్ని నిలబెట్టుకున్నాయి. రెండవ సహస్రాబ్ది మధ్యలో, [[పోర్చుగీసు|పోర్చుగల్]], [[ఫ్రెంచి|ఫ్రాన్స్]], [[బ్రిటిషు|ఇంగ్లండు]] వంటి ఐరోపా రాజ్యాలు వ్యాపారం చేసే తలంపుతో భారతదేశం వచ్చి, చిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా ఉన్న ఇక్కడి పరిస్థితి గమనించి, ఆక్రమించుకున్నారు. బ్రిటిషు [[ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ]] పై [[1857]]లో జరిగిన విఫల తిరుగుబాటు (ఇదే, ప్రఖ్యాతి గాంచిన [[ప్రథమ స్వాతంత్ర్య సమరం]]) తరువాత, భారతదేశంలోని అధిక భాగం [[బ్రిటిషు సామ్రాజ్యం]] కిందకు వచ్చింది. జాతిపిత [[మహాత్మా గాంధీ]] నాయకత్వంలో జరిగిన సుదీర్ఘ [[భారత స్వాతంత్ర్య సమరం|స్వాతంత్ర్య సమరం]] ఫలితంగా [[1947]] [[ఆగష్టు 15]] న భారతదేశానికి స్వతంత్రం సిద్ధించింది. [[1950]] [[జనవరి 26]] న సర్వసత్తాక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యంగా ఏర్పడింది. విభిన్న జాతులు, విభిన్న మతాలతో కూడిన దేశంగా భారతదేశం - జాతి, మత పరమైన సంఘర్షణలను చవిచూసింది. అయినా, తన లౌకిక, ప్రాజాస్వామ్య లక్షణాన్ని కాపాడుకుంటూనే వచ్చింది. [[1975]], [[1977]] మధ్యకాలంలో అప్పటి [[ప్రధానమంత్రి]] [[ఇందిరా గాంధి]] విధించిన [[ఎమర్జెన్సీ]] కాలంలో మాత్రమే [[పౌర హక్కులు|పౌర హక్కులకు]] భంగం వాటిల్లింది. భారత దేశానికి [[చైనా]] తో ఉన్న సరిహద్దు వివాదం కారణంగా [[1962]]లో [[చైనా యుద్ధం 1962|యుద్ధం]] జరిగింది. [[పాకిస్తాన్]] తో [[భారత పాకిస్తాన్ యుద్ధం 1947|1947]], [[భారత పాకిస్తాన్ యుద్ధం 1965|1965]], మరియు [[భారత పాకిస్తాన్ యుద్ధం 1971|1971]] లోను యుద్ధాలు జరిగాయి. [[అలీనోద్యమం]]లో భారతదేశం స్థాపక సభ్యురాలు. [[1974]]లో, భారత్ తన మొదటి [[అణు పరీక్ష]]ను నిర్వహించింది. [[1998]]లో మరో ఐదు పరీక్షలు నిర్వహించింది. [[1991]]లో జరిగిన [[ఆర్ధిక సంస్కరణలు|ఆర్ధిక సంస్కరణల]]తో ప్రపంచంలో అతివేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ఒకటిగా మారింది. [[Image:Lightmatter vishnu1.jpg|thumb|130px|right|''నృసింహావతారం '' లో ఉన్న విష్ణుమూర్తి.]] ''ఇంకా చూడండి'': * [[Timeline of Indian history|భారత దేశ చరిత్ర - ముఖ్యమైన ఘట్టాలు]] * [[Military History of India|భారత దేశ సైనిక చరిత్ర]] == ప్రభుత్వము మరియు రాజకీయాలు == {{seemain|భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} భారత దేశం ఒక ప్రజాస్వామ్య గణతంత్ర రాజయము. ఇది పలు [[రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు|రాష్ట్రాల]] [[సమాఖ్య]]. [[దేశాధినేత]] అయిన [[రాష్ట్రపతి]] పదవి అలంకార ప్రాయమైనది. రాష్ట్రపతి, [[ఉపరాష్ట్రపతి|ఉపరాష్ట్రపతు]]లు పరోక్ష పద్ధతిలో [[ఎలక్టోరల్ కాలేజి]] ద్వారా ఐదేళ్ళ కాలపరిమితికి ఎన్నుకోబడతారు. [[ప్రధానమంత్రి]] కార్యనిర్వాహక అధికారాలు గల పదవి. [[లోక్‌సభ]]లో అత్యధిక సంఖాక రాజకీయ పార్టీ, లేదా [[సంకీర్ణం]] సభ్యులు ప్రధానమంత్రిని ఎన్నుకుంటుంది. ప్రధానమంత్రి సలహా మేరకు, రాష్ట్రపతిచే నితమించబడ్డ [[కేంద్ర మంత్రివర్గం|మంత్రివర్గం]] ప్రధానమంత్రికి తన విధి నిర్వహణలో సహాయకంగా ఉంటుంది. మంత్రులచే రాష్ట్రపతి ప్రమాణ స్వీకారం చేయిస్తారు. [[image:IndiaMap2.PNG|thumb|270px|భారతదేశ పటం: నల్లటి గీత భార్త దేశం గుర్తించిన సరిహద్దు. [[కాశ్మీరు]] ఉత్తర ప్రాంతం భారత్, పాకిస్తాన్, చైనా ల అధీనంలో (పటంలో రంగుల్లో చూపబడినట్లుగా) ఉంది. ఈ ప్రాంతాలను వేరుచేస్తున్న గీత ''సంధి'' రేఖ మాత్రమే; ఇది అంతర్జాతీయ సరిహద్దు రేఖ ''కాదు''. ఇక్కడి భారత, పాకిస్తాన్ ప్రాంతాల మధ్య రేఖను [[నియంత్రణ రేఖ]] (లైన్ ఆఫ్ కంట్రోల్) అనీ, భారత, చైనా ప్రాంతాలను వేరు చేసే రేఖను '[[వాస్తవాధీన రేఖ]]' (లైన్ ఆఫ్ యాక్చువల్ కంట్రోల్) అనీ అంటారు. అరుణాచల్ ప్రదేశ్ లోని చాల ప్రాంతం భారత అధీనంలో ఉన్నప్పటికీ అవి తనవే అని చైనా వాదన]] భారత దేశపు శాసన వ్యవస్థలో '''ద్విసభా పద్ధతి''' ఉంది. ఎగువ సభను ''[[రాజ్య సభ]]'' అని, దిగువ సభను ''[[లోక్ సభ]]'' అని అంటారు. లోక్ సభ సభ్యులను ప్రజలు ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకుంటారు. రాజ్య సభ సభ్యులు ఎలక్టోరల్ కాలేజీ ద్వారా ఎన్నుకోబడతారు. న్యాయవ్యవస్థ లో పరమోన్నత న్యాయస్థానమైన [[సుప్రీం కోర్టు]], మరియు అప్పిలేట్ కోర్టులు, హైకోర్టులు ఉంటాయి. కోర్టులకు సూచనలు, ఆడేశాలు, రిట్లు ఇచే అధికారం ఉంది. రిట్లలో [[హెబియస్ కార్పస్]], [[మాండమస్]], [[నిషేధం]], [[కోవారంటో]] మరియు [[సెర్టియోరారి]] అనే వివిధ రకాలుగా ఉన్నాయి. భారతీయ కోర్టులు రాజ్యంగ శక్తులు; ఇవి రాజకీయ జోక్యం లేనివి. న్యాయ వ్యవస్థకు, శాసన వ్యవస్థకు అరుదుగా ఏర్పడే ఘర్షణను రాష్ట్రపతి మధ్యవర్తిత్వం వహించి నివారిస్తారు. స్వతంత్ర భారత చరిత్రలో అత్యధిక భాగం, కేంద్ర ప్రభుత్వంలో [[భారతీయ కాంగ్రెసు పార్టీ]] అధికారంలో ఉంటూ వచ్చింది. స్వాతంత్ర్యనికి పూర్వం అతిపెద్ద రాజకీయ పక్షం కావడం చేత, స్వాతంత్ర్యం తరువాత దాదాపు 40 ఏళ్ళపాటు దేశరాజకీయాల్లో కాంగ్రెసు గుత్తాధిపత్యం వహించింది. [[1977]]లో [[జనతా పార్టీ]] గా ఏర్పడ్డ ఐక్య ప్రతిపక్షం కాంగ్రెసును ఓడించి, మొట్టమొదటి కాంగ్రెసేతర ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పరచింది. ఇటీవలి కాలంలో, భారత ఓటర్లపై గల పట్టును కాంగ్రెసు పార్టీ కోల్పోతూ వచ్చింది. [[సార్వత్రిక ఎన్నికలు 2004|2004 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో]] అత్యధిక స్థనాలు గెలిచిన కాంగ్రెసు పార్టీ, వివిధ చిన్న పార్టీలతో కలిసి సంకీర్ణ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. హిందూ వాద పార్టీ అయిన [[భారతీయ జనతా పార్టీ|భాజపా]] ప్రధాన ప్రతిపక్షమైంది. ప్రాంతీయ పార్టీల ప్రాబల్యం కారణంగా [[1996]] తరువాత ఏర్పడిన ప్రభుత్వాలన్నీ సంకీర్ణాలే. ''ఇంకా చూడండి '': * [[భారత దేశపు రాజకీయ పార్టీలు]] * [[భారత ఎన్నికల విధానం]] * [[కేంద్ర మంత్రుల జాబితా]] * [[భారత దేశ అంతర్జాతీయ సంబంధాలు]] == భౌగోళిక స్వరూపము, వాతావరణం == [[image:Yumthangnorth.jpg|thumb|270px|[[హిమాలయాలు]] ఉత్తరాన [[జమ్మూ కాశ్మీరు]] నుండి తూర్పున [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]] వరకు విస్తరించి భారత దేశపు ఉత్తర సరిహద్దుగా విలసిల్లుతున్నాయి.]] భారతదేశపు ఉత్తర, ఈశాన్య రాష్ట్రాలు [[హిమాలయాలు|హిమాలయ పర్వతాలతో]] కూడుకుని ఉన్నాయి. మిగిలిన ఉత్తర భారతం, మధ్య, ఈశాన్య ప్రాంతాలు సారవంతమైన [[గంగా మైదానం]]తో కూడి ఉన్నాయి. పశ్చిమాన, [[పాకిస్తాన్]]కు ఆగ్నేయ సరిహద్దున [[థార్ ఎడారి]] ఉన్నది. దక్షిణ భారత ద్వీపకల్పం దాదాపు పూర్తిగా [[దక్కను|దక్కను పీఠభూమి]]తో కూడుకుని ఉంది. ఈ పీఠభూమికి రెండువైపులా [[తూర్పు కనుమలు]], [[పశ్చిమ కనుమలు]] ఉన్నాయి. భారతదేశంలో ఎన్నో ప్రముఖ నదులు ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని: [[గంగ]], [[యమున]], [[బ్రహ్మపుత్ర]], [[కృష్ణా నది|కృష్ణ]], [[గోదావరి]]. దేశపు దక్షిణాన [[ఉష్ణ వాతావరణం]] ఉండగా, ఉత్తరాన [[స్సమశీతోష్ణ వాతావరణం]] నెలకొని ఉంది. హిమాలయ ప్రాంతాల్లో [[అతిశీతల వాతావరణం]] (టండ్రా) ఉంది. భారత దేశంలో వర్షాలు [[ఋతుపవనాలు|ఋతుపవనాల]] వలన కలుగుతాయి. ''ఇంకా చూడండి '': *[[భారతదేశ వాతావరణం]] *[[భారత జాతీయ వనాలు]] == రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు == {{seemain|భారతదేశ రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు|భారతదేశ రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు}} భారతదేశము 28 రాష్ట్రాలుగా విభజించబడినది. (రాష్త్రములు కొన్ని[[భారతదేశ జిల్లాల జాబితా|జిల్లాలుగా]] విభజించబడినవి), ఆరు [[కేంద్రపాలిత ప్రాంతములు]] మరియు [[జాతీయ రాజధాని ప్రాంతము]],[[ఢిల్లీ]]. రాష్ట్రాలకు స్వంత ఎన్నికైన ప్రభుత్వము ఉండును, కానీ కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు కేంద్ర ప్రభుత్వముచే నియమించబడిన ప్రతినిధిచే పరిపాలించ బడతాయి. [[image:Indiastates&utnumbered.png|thumb|300px|[[భారతదేశ రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు|భారతదేశ రాష్ట్రాలు]].]] '''రాష్ట్రములు:''' {| |- | # [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] # [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]] # [[అస్సాం]] # [[బీహార్]] # [[చత్తీస్ గఢ్]] # [[గోవా]] # [[గుజరాత్]] # [[హర్యానా]] # [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] # [[జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్]] # [[జార్ఖండ్]] # [[కర్నాటక]] # [[కేరళ]] # [[మధ్య ప్రదేశ్]] | <ol start=15> <li>[[మహారాష్ట్ర]] <li> [[మణిపూర్]] <li> [[మేఘాలయ]] <li> [[మిజోరాం]] <li> [[నాగాలాండ్]] <li> [[ఒరిస్సా]] <li> [[పంజాబ్,భారతదేశం|పంజాబ్]] <li> [[రాజస్థాన్]] <li> [[సిక్కిం]] <li> [[తమిళనాడు]] <li> [[త్రిపుర]] <li> [[ఉత్తరాంచల్]] <li> [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] <li> [[పశ్చిమ బెంగాల్]] </ol> | |} '''కేంద్రపాలిత ప్రాంతములు:''' #[[అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు]] #[[ఛండీగఢ్]] #[[దాద్రా నగర్ హవేలీ]] #[[డామన్ మరియు డయ్యు]] #[[లక్షద్వీపములు]] #[[పాండిచ్చేరి]] '''జాతీయ రాజధాని ప్రాంతము:''' #[[ఢిల్లీ]] భారతదేశము [[అంటార్క్‌టికా]]లో territorial claim చేయలేదు కానీ [[దక్షిణ గంగోత్రి]] మరియు [[మైత్రి]] అను రెండు శాస్త్రీయ స్థావరాలు కలవు. <br> ''చూడండి'': [[జనాభా వారిగా భారతదేశ రాష్ట్రాల జాబితా]] == ఆర్ధిక వ్యవస్థ == {{seemain|భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ}} వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న భారతదేశం యొక్క ఆర్ధికవ్యవస్థ, ద్రవ్య మారకం పరంగా ప్రపంచంలోనే పదో పెద్ద వ్యవస్థ. [[పర్చేసింగ్ పవర్ పారిటీ]] ప్రకారం ఇది నాలుగో స్థానంలో ఉంది. [[2003]] లో అత్యధిక వృద్ధి రేటు - 8 శాతం - నమోదు చేసుకుంది. అయితే, అధిక జనాభా కారణంగా, పి.పి.పి ప్రకారం తలసరి ఆదాయం కేవలం 2,540 డాలర్లుగా ఉంది; [[ప్రపంచ బాంకు]] జాబితాలో ఇది 143 వ స్థానం. భారత విడేశీమారక నిల్వలు 13 వేల కోట్ల డాలర్లు. దేశానికి ఆర్ధిక రాజధానిగా [[ముంబై]] నగరం భాసిల్లుతోంది. [[భారతీయ రిజర్వు బాంకు]] కేంద్ర కార్యాలయం, [[బాంబే స్టాక్ ఎక్స్చేంజి]], [[నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజి]] ఇక్కడే ఉన్నాయి. 25% ప్రజలు ఇంకా [[దారిద్ర్య రేఖ]]కు దిగువనే ఉన్నారు. [[ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ]] రంగం విస్తరణ కారణంగా [[మధ్య తరగతి]] వర్గం విస్తరిస్తోంది. [[Image:InfosysHQFrontView.jpg|thumb|1300 కోట్ల డాలర్ల [[ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ]] పరిశ్రమ భారత్ లోని అత్యంత వేగంగా వృద్ధి చెందుతున్న వాటిల్లో ఒకటి. చిత్రంలో ఉన్నది అగ్రశ్రేణి ఐ.టి సంస్థ, [[ఇన్‌ఫోసిస్]].]] చారిత్రకంగా భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ ఆధారపడిన [[వ్యవసాయం]] పాత్ర ప్రస్తుతం తగ్గిపోయింది. ప్రస్తుతం ఇది దేశ స్థూలాదాయంలో 25% కంటే తక్కువే. ముఖ్యమైన పరిశ్రమలు [[గనులు]], [[పెట్రోలియం]], [[వజ్రాలు]], [[సినిమా]]లు, [[జౌళి]], [[ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ]], మరియు [[హస్త కళలు]]. భారత్ దేశపు పారిశ్రామిక ప్రాంతాలు ఎక్కువగా ప్రధాన పట్టణాల చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి. గత కొన్ని సంవత్సరాలలో సాఫ్ట్‌వేర్, బిజినెస్ ప్రాసెస్ ఔట్‌సొర్సింగ్ రంగాల్లో ప్రపంచంలోని పెద్ద కేంద్రాల్లో ఒకటిగా రూపొందింది. 2003-2004 లో ఈ రంగాల ఆదాయం 1250 కోట్ల డాలర్లు. చిన్న పట్టణాలు, పల్లెల్లోని ప్రజలకు స్థిరమైన ఉపాధి కల్పించే ఎన్నో లఘు పరిశ్రమలు కూడా ఉన్నాయి. ఏటా దేశాన్ని సందర్శించే విదేశీ యాత్రికులు 30 లక్షల మంది మాత్రమే అయినప్పటికీ, జాతీయాదాయంలో ఈ రంగం పాత్ర ప్రముఖమైనదే. [[అమెరికా]], [[చైనా]], [[యు.ఎ.ఇ]] మరియు [[ఐరోపా సమాఖ్య]]లు భారత దేశపు ముఖ్య వ్యాపార భాగస్వాములు. ''ఇంకా చూడండి '': [[భారతీయ కంపెనీల జాబితా]] == జనాభా వివరాలు == {{seemain|భారత జనాభా వివరాలు}} భారత దేశము, [[చైనా]] తరువాత ప్రపంచంలోని రెండో అత్యధిక జనాభా గల దేశం. ఎన్నో భిన్నత్వాలు గల జనాభా యొక్క సామాజిక, రాజకీయ వర్గీకరణలో భాష, మతం, కులం అనే మూడు ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి. దేశంలోని అతిపెద్ద నగరాలు - [[ముంబై]] (వెనుకటి ''బాంబే''), [[ఢిల్లీ]], [[కోల్‌కతా]] (వెనుకటి ''కలకత్తా''), మరియు [[చెన్నై]] (వెనుకటి ''మద్రాసు ''). భారత దేశం యొక్క ఆక్షరాస్యత 64.8%, ఇందులో మహిళల అక్షరాస్యత 53.7%. ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 933 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. దేశంలోని 80.5% ప్రజలు [[హిందూ మతం|హిందువులై]]నప్పటికీ, ప్రపంచంలోని రెండో అత్యధిక [[ఇస్లాం|ముస్లిము]] జనాభా ఇక్కడ ఉన్నారు. (13.4%). ఇతర మతాలు: [[క్రైస్తవం|క్రైస్తవులు]] (2.33%), [[సిక్కు మతం|సిక్కులు]] (1.84%), [[బౌద్ధ మతం|బౌద్ధులు]] (0.76%), [[జైన మతం|జైనులు]] (0.40%), [[యూదు మతం|యూదులు]], [[జొరాస్ట్రియను మతం|పార్సీలు]], [[అహ్మదీయ మతం|అహ్మదీయులు]], మరియు [[బహాయి మతం|బహాయిలు]]. దేశంలో ఎన్నో మత సంబంధ కార్యక్రమాలు భక్తిశ్రద్ధలతో, ఉత్సాహంగా, బహిరంగంగా జరుపుకుంటారు. అనేక మతాల కలగలుపు అయిన భారత దేశంలో [[పండుగలు]] అందరూ కలిసి జరుపుకుంటారు. వీటిలో బాగా విస్తృతంగా జరుపుకునే హిందూ పండుగలు [[దీపావళి]], [[హొలీ]] మరియు [[దసరా]]. భారత దేశం రెండు ప్రముఖ [[భారతీయ భాషలు|భాషా కుటుంబాల]]కు జన్మస్థానం. అవి, [[ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు|ఇండో-ఆర్యన్]] మరియు [[ద్రావిడ భాషలు]]. భారత రాజ్యాంగం 22 భాషలను అధికారికంగా గుర్తించింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం అధికార కార్యక్రమాలలో [[హింది]], [[ఇంగ్లీషు]] భాషలను ఉపయోగిస్తుంది. దేశంలోని రెందు ప్రాచీన భాషలు [[సంస్కృతం]] మరియు [[తమిళం]]. దేశంలో మొత్తం 1652 [[భారతీయ భాషలు|మాతృ భాషలు]] ఉన్నాయి. ''ఇంకా చూడండి '': *[[భారతీయ భాషలు - మాట్లాడే ప్రజల సంఖ్య]] *[[భారతీయ నగరాలు, పట్టణాలు]] *[[భారత దేశంలో మతాలు]] == సంస్కృతి == {{seemain|భారతీయ సంస్కృతి}} [[Image:Taj Mahal in March 2004.jpg|thumb|250px|right|[[ఆగ్రా]] లోని [[తాజ్‌మహల్]] - భారతదేశపు అత్యంత ప్రజాదరణ కలిగిన పర్యాటక స్థలం]] [[image:gumpa.jpg|thumb|250px|బౌద్ధుల సంవత్సరాది &mdash; ''లోసార్'' నాడు టిబెటు బౌద్ధులు చేసే గుంపా నృత్యం.]] భారత దేశం తన ఉత్కృష్టమైన, ప్రత్యేకమైన సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని, తరతరాలుగా కాపాడుకుంటూ వచ్చింది. ఆక్రమణదారులు, వలస వచ్చినవారి సాంప్రదాయాలను కూడా తనలో ఇముడ్చుకుంది. [[తాజ్‌మహల్]] వంటి కట్టడాలు, మరెన్నో సంస్కృతీ, సాంప్రదాయాలు [[మొగలు]] పాలకులనుండి వారసత్వంగా స్వీకరించింది. భారతీయ సమాజము భిన్న భాషలతో, భిన్న సంస్కృతులతో కూడిన బహుళ సమాజం. వివిధ మత కార్యక్రమాలు సంఘ దైనందిన జీవితంలో ఒక భాగం. అన్ని సామాజిక, ఆర్ధిక వర్గాలలోను విద్యను ఉన్నతంగా భావిస్తారు. సాంప్రదాయికమైన సమష్టి కుటుంబ వ్యవస్థలోని ఆర్ధిక అవరోధాల దృష్ట్యా [[చిరు కుటుంబాలు]] ఎక్కువైపోతున్నప్పటికీ, సాంప్రదాయిక కుటుంబ విలువలను పవిత్రంగా భావిస్తారు, గౌరవిస్తారు. [[భారతీయ సంగీతం]] వివిధ రకాల పద్ధతులతో కూడినది. [[భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీతం|శాస్త్రీయ సంగీతం]]లో రెండు ప్రధాన పద్ధతులున్నాయి. దక్షిణాదికి చెందిన [[కర్ణాటక సంగీతం]] ఒకటి కాగా, ఉతరాదికి చెందిన [[హిందూస్థానీ సంగీతం]] రెండోది. ప్రజాదరణ పొందిన మరో సంగీతం [[సినిమా సంగీతం]]. ఇవికాక ఎన్నో రకాల [[జానపద సంగీతం|జానపద సంగీత]] సాంప్రదాయాలు కూడా ఉన్నాయి. [[భారతీయ శాస్త్రీయ నాట్యం|శాస్త్రీయ నృత్య రీతులు]] కూడా ఎన్నో ఉన్నాయి &ndash; [[భరతనాట్యం]], [[ఒడిస్సీ]], [[కూచిపూడి]], [[కథక్]], [[కథకళి]] మొదలైనవి. ఇవి ఇతిహాసాలపై ఆధారపడిన కథనాలతో కూడి ఉంటాయి. ఇవి ఎక్కువగా భక్తి, ఆధ్యాత్మికత మేళవింపబడి ఉంటాయి. ప్రాచీన [[భారతీయ సారస్వతం|సారస్వతం]] ఎక్కువగా మౌఖికమైనది. తరువాతి కాలంలో అది అక్షరబద్ధం చేయబడింది. దాదాపుగా ఇవన్నీ కూడా హిందూ సంస్కృతిలో నుండి ఉద్భవించినవే. పవిత్ర శ్లోకాలతో కూడిన [[వేదాలు]], [[మహాభారతం]] మరియు [[రామాయణం]] వీటిలో ఉన్నాయి. [[తమిళనాడు]]కు చెందిన [[సంగమ]] సాహిత్యం భార్తదేశపు ప్రాచీన సాంప్రదాయిక లౌకిక తత్వానికి అద్దం పడుతుంది. ఆధునిక కాలంలో, భారతీయ భాషలలోను, ఇంగ్లీషు లోను కూడా రాసిన ప్రసిద్ధి చెందిన రచయితలెందరో ఉన్నారు. నోబెల్ బహుమతి సాధించిన ఒకేఒక భారతీయుడైన [[రవీంద్రనాథ్ టాగోర్]] [[బెంగాలీ]] రచయిత. ప్రపంచంలొనే అత్యధికంగా సినిమాలు నిర్మించేది భారతదేసమే. దేశంలో అన్నిటికంటే ప్రముఖమైనది [[ముంబై]]లో నెలకొన్న [[హిందీ సినిమా పరిశ్రమ]]. అధిక సంఖ్యలో సినిమాలు నిర్మిస్తున్న ఇతర భాషా పరిశ్రమలు - [[తెలుగు]], [[తమిళం]], [[మలయాళం]], [[కన్నడ]] మరియు [[బెంగాలీ]]. బెంగాలీ సినిమా దర్శకుడైన [[సత్యజిత్ రే]] ప్రపంచ సినిమా రంగానికి భారత్ అందించిన ఆణిముత్యం. [[వరి]] అన్నం మరియు [[గోధుమ]] (బ్రెడ్ రూపంలో)లు ప్రజల ముఖ్య ఆహారం. విభిన్న రుచులు, మసాలాలు, పదార్థాలు, వంట విధానాలతో కూడిన [[భారతీయ వంటలు]] ఎంతో వైవిధ్యమైనవి. ఎన్నో రకాల శాకాహార వంటలకు దేశం ప్రసిద్ధి చెందింది. [[భారతీయ దుస్తులు|భారతీయ ఆహార్యం]] కూడా ఆహారం వలెనే బహు వైవిధ్యమైనది. [[చీర]], [[సల్వార్ కమీజ్]] స్త్రీలు ఎక్కువగా ధరించే దుస్తులు. పురుషులు [[పంచె]], [[కుర్తా]] ధరిస్తారు. ''ఇంకా చూడండి '': *[[భారత్‌లో ప్రపంచ వారసత్వ స్థలాల జాబితా]] *[[భారతీయ శిల్పకళ]] *[[భారతీయుల ఇంటిపేర్లు]] *[[భారతీయ వంటకాలు]] == క్రీడలు == {{seemain|భారతదేశంలో క్రీడలు}} ఇతర సమకాలీన దేశములతో పోల్చితే భారతదేశము చెప్పుకోదగిన క్రీడాశక్తి కాదు. [[ఫీల్డ్‌ హాకీ|హాకీ]] భారతదేశ '''జాతీయ క్రీడ''' అయినా ఇటీవల కాలంలో ప్రజాదరణ వలన [[క్రికెట్‌|క్రికెటే]] ప్రస్తుత ''అనధికారిక'' జాతీయ క్రీడ. క్రికెట్‌ యొక్క ప్రజాదరణ విస్త్రుతమైనా, భారతదేశములోని చాలా రాష్ట్రాలలో ప్రత్యేకముగా, ఈశాన్య భారతములో అంత ప్రసిద్ధి చెందలేదు. భారతదేశము [[ఒలంపిక్‌ క్రీడలు]] లాంటి అంతర్జాతీయ స్థాయిలో జరిగే క్రీడా పోటీలలో పెద్దగా రాణించలేదు. గత మూడు ఒలంపిక్‌ క్రీడలలో కేవలం ఒక్కొక్కటే [[పతకం]] సాధించగలిగినది. కొన్ని సాంప్రదాయ ఆటలు అయిన [[కబడ్డీ]], [[ఖో-ఖో]] మరియు [[గోడుంబిళ్ళ (గిల్లీ-దండా)]]లకు దేశమంతటా బహుళ ప్రాచుర్యము ఉన్నది. [[చదరంగము]], [[క్యారమ్‌]], [[పోలో]], మరియు [[బ్యాడ్మింటన్‌]] మొదలైనటువంటి అనేక క్రీడలు భారతదేశంలో పుట్టాయి. [[ఫుట్‌బాల్‌(సాకర్‌)]]కు కూడా యావత్‌ భారతదేశంలో చాలా ప్రజాదరణ ఉన్నది. ==శెలవుదినాలు== {{seemain|Holidays in India}} భారతదేశములో జాతీయ శెలవుదినాలు మూడే. పండుగలు, పర్వదినాలు, నాయకుల జన్మదినాలకు సంబంధించిన ఇతర శెలవుదినాలు ఆయా రాష్ట్రాల పరిధిలో ఉంటాయి. <center> {| border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" width="90%" style="border-collapse:collapse; border:1px solid #aaa; text-align:left" |- ! style="background:#efefef;" width="15%" | తేదీ ! style="background:#efefef;" width="20%" | శెలవుదినము ! style="background:#efefef;" | విశేషము |- | [[జనవరి 26]] | [[గణతంత్ర దినోత్సవము]] | [[1950]] లో ఈ రోజున భారతదేశము గణతంత్ర దేశమైనది. |- | [[ఆగష్టు 15]] | [[స్వాతంత్ర్య దినోత్సవము]] | [[1947]] లో ఈ రోజున భారతదేశమునకు బ్రిటీష్‌ పరిపాలన నుండి స్వాతంత్ర్యము లభించినది. |- | [[అక్టోబర్ 2]] | [[గాంధీ జయంతి]] | [[మహాత్మా గాంధీ]] జన్మ దినోత్సవము. |} </center> == అ(న)ల్ప విషయాలు == * వాహనాలు రోడ్డుకు ఎడమ పక్కన నడుస్తాయి. డ్రైవరు స్థానం వాహనంలో కుడి పక్కన ఉంటుంది. * భారతీయులు మాట్లాడే ఇంగ్లీషు బ్రిటిషు ఇంగ్లీషును పోలి ఉంటుంది. * [[తేది]] పద్ధతి: dd/mm/yyyy * సంఖ్యా మానం: 10,000,000 = 1 [[కోటి]]. 100,000 = 1 [[లక్ష]]. * పోస్టలు కోడు ([[PIN]]): 6 అంకెలు. * అధికారిక కొలమానం: [[SI]] * [[విద్యుచ్ఛక్తి|విద్యుత్ సరఫరా]] 230 V; 50 HZ ** [[విద్యుత్ ప్లగ్గు]]లు: Type C, D & M (CEE 7/16; CEE 7/17; BS 546) * [[టెలివిజన్]] సిగ్నలు: [[PAL]] B/G * ఆర్ధిక సంవత్సరం [[ఏప్రిల్ 1]] న మొదలవుతుంది. ==ఇవికూడా చూడండి== {{భారతదేశానికి సంభందించిన అంశాలు}} ==రిఫరెన్సులు== #{{మూలం|coast}} [http://www.indianembassy.org/dydemo/indiaprofile/profile.htm గణాంకాలు], [http://www.indianembassy.org భారత రాయబార కార్యాలయం] # {{మూలం|religion}} [http://www.censusindia.net/results/religion_main.html Census of India 2001, Data on Religion], [http://www.censusindia.net Census of India] (Official site) # {{మూలం|chess}} [http://www.karpov.ru/en/club/index.php చదరంగ చరిత్ర], [[Anatoly Karpov]]. # {{మూలం|carrom}} [http://www.carrom.org/old/origins.html కారంస్ చరిత్ర], [http://www.carrom.org Carrom.org] # {{మూలం|polo}} [http://www.fippolo.com/aboutpolo/history.asp పోలో చరిత్ర], [http://www.fippolo.com/ Federation of International polo] # {{మూలం|badminton}} [http://www.tradgames.org.uk/games/Battledore-Shuttlecock.htm Battledore and Shuttlecock], [http://www.tradgames.org.uk/ Online guide to traditional games] * ''మనోరమ ఇయర్ బుక్ 2003'' &ndash; ISBN 81-900461-8-7 * ''డిస్కవరీ ఆఫ్ ఇండియా'' &mdash; [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]]&mdash;ISBN 0195623592 * ''లోన్లీ ప్లానెట్ ఇండియా'' &mdash; ISBN 1740594215 * [http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=India Ethnologue report on Languages of India] * [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/in.html CIA &mdash; The World Factbook &mdash; India] &mdash; [[CIA]]'s Factbook on India * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/country_profiles/1154019.stm Country Profile: India ] &mdash; [[BBC]]'s Country Profile on India * [http://www.countryguide.com/India/ పర్యాటక సమాచారం] * [http://homepages.rootsweb.com/~poyntz/India/maps.html భారత చారిత్రక పటం] * [http://www.statoids.com/uin.html భారత రాష్ట్రాలు] * [http://www.statoids.com/statoids.html స్టేటాయిడ్స్] *[http://www.country-studies.com/india/the-media.html భారత్‌లో మాధ్యమాలు] == బాహ్య సంపర్కాలు == <!--{{pic|India}} {{quote|India}} {{wikinews|India|India}} {{wikitravel|India}} {{wikibooks|India}} {{wikicities|india|India}}--> *[http://numismondo.com/pm/ind/ India Paper Money] - Example of a rare 19th Century 20 Rupee and all of the Haj Pilgrim Issues from the 1950's and 60's <!--Please keep these to a reasonable size--> ; '''Official''' * [http://goidirectory.nic.in భారత ప్రభుత్వ వెబ్ చిరునామాలు] * [http://pmindia.nic.in ప్రధానమంత్రి కార్యాలయ అధికారిక వెబ్‌సైటు] * [http://presidentofindia.nic.in రాష్ట్రపతి అధికారిక వెబ్‌సైటు] * [http://parliamentofindia.nic.in భారత పార్లమెంటు అధికారిక వెబ్‌సైటు] * [http://mod.nic.in రక్షణ శాఖ అధికారిక వెబ్‌సైటు] * [http://indiaimage.nic.in/ ప్రభుత్వ వెబ్ సైటుల కూడలి] * [http://www.censusindia.net జనగణన అధికారి] * [http://www.indiapost.org భారతీయ తంతి తపాలా] * [http://supremecourtofindia.nic.in సుప్రీం కోర్టు] * [http://www.mea.gov.in విదేశీ వ్యవహారాల శాఖ] * [http://www.customs.gov.in కేంద్ర ఎక్సైజు, కస్టంసు పన్నుల బోర్డు] * [http://www.eci.gov.in భారత ఎన్నికల కమిషను] * [http://www.eepc.gov.in ఇంజనీరింగ్ ఎక్స్పోర్ట్ ప్రొమోషన్ కౌన్సిల్] * [http://www.doe.gov.in ఎలక్ట్రానిక్స్ శాఖ] * [http://www.tourismofindia.com/ పర్యాటక శాఖ] * [http://www.education.nic.in విద్యా శాఖ] <!-- ==Other uses== '''India''' is also the letter [[I]] in the [[NATO phonetic alphabet]]. {{దక్షిణ ఆసియా}} --> ==పాద పీఠిక== {{మూలం|jammu}}[[జమ్మూ కాశ్మీరు]] పూర్తిగా భారత్‌లో భాగమేనని భారత ప్రభుత్వం భావిస్తున్నది. ఈ రాష్ట్రానికి [[ఆఫ్ఘనిస్తాన్]] కూడా ఒక సరిహద్దుగా ఉంది. [[1948]]లో [[ఐక్యరాజ్యసమితి]] కుదిర్చిన సంధి ప్రకారం భారత, పాక్ అధీనంలో ఉన్న భూభాగం యొక్క యథాతథ స్థితి కొనసాగుతోంది. ఈ కారణంగా, ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌కు సరిహద్దుగా నున్న ఈ రాష్ట్రపు భూభాగం ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్ ఆధీనములో ఉంది. [[Category:భారత దేశము|*]] [[Category:గణతంత్ర దేశాలు]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[ar:&#1607;&#1606;&#1583;]] [[bg:&#1048;&#1085;&#1076;&#1080;&#1103;]] [[ca:&#205;ndia]] [[cs:Indie]] [[cy:India]] [[da:Indien]] [[de:Indien]] [[eo:Barato]] [[en:India]] [[es:India]] [[et:India]] [[fa:&#1607;&#1606;&#1583;&#1608;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[fi:Intia]] [[fr:Inde]] [[gd:Na h-Innseachan]] [[gu:&#x0AAD;&#x0ABE;&#x0AB0;&#x0AA4;]] [[he:&#1492;&#1493;&#1491;&#1493;]] [[hi:&#2349;&#2366;&#2352;&#2340;]] [[id:India]] [[io:India]] [[it:India]] [[ja:&#12452;&#12531;&#12489;]] [[kn:&#3245;&#3262;&#3248;&#3236;]] [[ks:&#2349;&#2366;&#2352;&#2340;]] [[ko:&#51064;&#46020;]] [[la:India]] [[li:India]] [[lt:Indija]] [[lv:Indija]] [[mi:Inia (whenua)]] [[ms:India]] [[nds:Indien]] [[nl:India]] [[nb:India]] [[nn:India]] [[no:India]] [[ne:&#2349;&#2366;&#2352;&#2340;]] [[oc:Índia]] [[pl:Indie]] [[pt:&#205;ndia]] [[ru:&#1048;&#1085;&#1076;&#1080;&#1103;]] [[sa:&#2349;&#2366;&#2352;&#2340;]] [[simple:India]] [[sl:Indija]] [[sv:Indien]] [[ta:&#2951;&#2984;&#3021;&#2980;&#3007;&#2991;&#3006;]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3629;&#3636;&#3609;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;]] [[uk:&#1030;&#1085;&#1076;&#1110;&#1103;]] [[ur:&#1576;&#1607;&#1575;&#1585;&#1578;]] [[zh:&#21360;&#24230;]] [[zh-min-nan:&#204;n-t&#333;&#183;]] Image:India flag.png 1295 21735 2006-04-08T15:19:14Z Mpradeep 50 భారత జ౦డా [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:India coa.png 1296 21773 2006-04-08T15:32:32Z Mpradeep 50 భారత జాతీయ చిహ్నము [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:LocationIndia.png 1297 5509 2005-05-07T00:45:52Z Bhikshu 4 భారత దేశము భారత దేశము మహా భారతము లోని పర్వాలు 1298 13673 2005-11-05T05:27:37Z చంద్రశేఖర్ 153 పర్వాలు, మహా భారతము లోని పర్వాలు కు తరలించబడింది #[[ఆది పర్వము]] #[[సభా పర్వము]] #[[వన పర్వము (లేక) అరణ్య పర్వము]] #[[విరాట పర్వము]] #[[ఉద్యోగ పర్వము]] #[[భీష్మ పర్వము]] #[[ద్రోణ పర్వము]] #[[కర్ణ పర్వము]] #[[శల్య పర్వము]] #[[సౌప్తిక పర్వము]] #[[స్త్రీ పర్వము]] #[[శాంతి పర్వము]] #[[అనుశాసన పర్వము]] #[[అశ్వమేధ పర్వము]] #[[ఆశ్రమవాసిక పర్వము]] #[[మౌసల పర్వము]] #[[మహాప్రస్ధానిక పర్వము]] #[[స్వర్గారోహణ పర్వము]] గంగ 1299 17191 2006-01-01T09:30:17Z Chaduvari 97 Redirect page #REDIRECT [[గంగా నది]] ఆది పర్వము 1300 13677 2005-11-05T05:31:50Z చంద్రశేఖర్ 153 [[ఆదికవి]] రచించిన, ఆది కావ్యమైన [[శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతం]] లో మొత్తం ౧౮ [[ఉపపర్వాలు]], ౮ [అశ్వాసాలు]] కలవు. సంస్కృత భారతంలోని ఆది పర్వంలో మొత్తం ౯,౯౮౪ శ్లోకాలు ఉంటే, [[శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతం]]లోని ఆది పర్వంలో మొత్తం పద్యాలు, గద్యాలు కలిపి ౨,౦౮౪ ఉన్నాయి. ఆది పర్వం ఈ క్రింది సంస్కృత మంగళ శ్లోకం తో ప్రారంభం అవుతుంది. శ్రీవాణీగిరిజా శ్చిరాయ దధతో వక్షోముఖాజ్గేషు యే<br /> లోకానాం స్థితి మావహ న్త్యవిహతాం స్త్రీపుంసయోగోద్భవాం<br /> తే వేదత్రయమూర్తయ స్త్రిపురుషా స్సంపూజితా వస్సురై<br /> ర్భూయాసుః పురుషోత్తమామ్బుజభవశ్రీకన్ధరా శ్శ్రేయసే.<br /> ఆ తరువాత ఒక వచనం, తరువాత ఈ క్రింది [[ఉత్పలమాల]]తో ప్రారంభం అవుతుంది. రాజకులైకభూషణుడు, రాజమనోహరు, డన్యరాజతే<br /> జోజయశాలిశౌర్యుడు, విశుద్దయశశ్శరదిందు చంద్రికా<br /> రాజితసర్వలోకు, డపరాజితభూరిభుజాకృపాణధా<br /> రాజలశాంతశాత్రవపరాగుడు రాజమహేంద్రుడున్నతిన్<br /> ఈ ఆదిపర్వంలో ==ప్రథమాశ్వాసము== అవతారిక, మొదలగున్నవి, శమంతపంచకాక్షౌహిణీ సంఖ్యా కథనము, ఉదంకుడు కుండలాలు తెచ్చి గురుపత్నికిచ్చు కథ, సర్పయాగముకై ఉద్ధవుడు జనమేజయుడిని ప్రోత్సహించుట మొదలగునవి కలవు। ==ద్వితీయాశ్వాసము== నందు, గరుడుని కథ, దేవదానవులు సముద్రము మదించి అమృతము సాధించుట, దేవదానవు <!-- still to writee --> [[Category:మహాభారతము]] తెనాలి రామకృష్ణుడు 1301 21702 2006-04-07T14:11:39Z Sridharmudugu 345 /* చాటువులు */ '''తెనాలి రామకృష్ణుడు''' [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు]] ఆస్థానములోని కవి. [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజముల]]లో ఒకరిగా భావిస్తున్నారు. ఆయన ఆంధ్రదేశమంతా బహు ప్రసిద్ధి చెందాడు. గొప్ప కావ్యాలు రాసాడు, కానీ తెలుగు వారు ఆయనను ఎక్కువగా హాస్య కవిగానే చూస్తారు. ఆయనకు [[వికటకవి]] అని బిరుదు ఉన్నది. ఆయన రాసిన ''మేకతోక, మేకకొక తోక, మెక మేకతోక .......'' అనే పద్యము చాలా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆయనపై ఎన్నో కథలు ఆంధ్ర దేశమంతా ప్రాచుర్యములో ఉన్నాయి. మొదట్లో రామకృష్ణుడి ఇంటి పేరు గార్లపాటి అని, తెనాలి నుండి వచ్చినారు కనుక తరువాతి కాలంలో తెనాలి అయినది అని ఒక నానుడి. ===వీరి రచనలు=== #[[ఉద్బటారాధ్య చరిత్ర]] #[[ఘటికాచల మహాత్మ్యము]] #[[పాండురంగ మహాత్మ్యము]] ===వీరి అలభ్య రచనలు=== #[[కందర్పకేతు విలాసము]] #[[హరిలీలా విలాసము]] ===చాటువులు=== వీరు చాటువులు చెప్పడంలో బహు నేర్పరి. ఒకమారు [[అల్లసాని పెద్దన]] వారు ఒక కవితలో "అమావాశ్యనిశి" ని చంధస్సు కోసం "అమవసనిసి" అని వాడగా దానికి రామలింగకవి చెప్పిన అద్భుతమైన చాటువు: ఎమితిని సెపితివి కపితము<br> బ్రమపడి వెరిపుచ్చకాయ వడిదిని సెపితో<br> యుమెతకయతిని సెపితో,<br> యమవసనిసి యనెడి మాటయలసని పెదనా<br> మరొక మారు, ఒక ఉద్దండ పండితుడు రాయల వారి కొలువు సందర్శించి, వారికి ఒక క్లిష్ట సమస్య ఇచ్చినారట. అదేమంటే, ఈ కొలువు లో ఎవరైనా తను రాయలేనంత కఠినమైన చాటువు చెప్పగలరా అని. ఆ సమయములో రాయలు వారు మొదట అల్లసాని వారి వైపు చూసారట. అల్లసాని వారు కొంత సమయము తీసుకొంటుండగా, తెనాలి వారు అందుకొని పండితుల వారిని తికమక పెట్టేలా ఒక చాటువు వల్లించారట. ''త్భౄ ...వటి బాబా తలపై పూవట '' '' ...'' అని జాబిల్లి నేపధ్యము లో చెప్పిన చాటువు, ఆ యన సమయస్ఫూర్తికి మచ్చుతునక. ఈ సమయాన్ని సద్వినియోగం చేసుకుంటూ అల్లసాని వారు, ''షఠ్ఝా మఠ్ఝ కరాడ్ఝ్య వేడ్ఝ్య వసు తఢ్ఝా తఠ్ఝ తఠ్ఝ్యా ఖరే ...'' అంటూ చెప్పిన చాటువు అద్భుతం అద్వితీయం. {{అష్టదిగ్గజములు}} ఆంధ్ర ప్రదెౕశ్ 1302 5514 2005-05-09T14:06:33Z వైఙాసత్య 58 ఆంధ్ర ప్రదెౕశ్ moved to ఆంధ్ర ప్రదేశ్ #REDIRECT [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ఇండియా 1303 14368 2005-11-15T05:48:54Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[భారత దేశము]] ప్రకాశం 1306 24508 2006-04-24T06:34:30Z Mpradeep 50 /* మండలాలు */ reordered according to the sequence number in the map {{జిల్లా|name=ప్రకాశం| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=ఒంగోలు |area=17,626 |population=30.55 |pop_male=15.50 |pop_female=15.05 |pop-urban=4.66 |pop-rural=25.88 |pop-density=173 |pop-growth=10.72 |literacy=57.86 |lit_male=69.78 |lit_female=45.6 }} '''ప్రకాశం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము యెక్క తొమ్మిది [[కోస్తా]] ప్రాంతపు జిల్లాలో ఒకటి. ప్రకాశం జిల్లా ముఖ్య పట్టణము [[ఒంగోలు]]. ఒంగోలు జిల్లా, [[ఫిబ్రవరి 2]],[[1970]]వ తేదీన, [[నెల్లూరు]], [[కర్నూలు]] మరియు [[గుంటూరు]] జిల్లాల యొక్క కొంత భాగముల నుండి ఆవిర్భవించినది. తరువాత [[డిసెంబర్ 5]],[[1972]]వ తేదీన, జిల్లాలోని కనుపర్తి గ్రామములో పుట్టిన గొప్ప దేశభక్తుడు మరియు ఆంధ్ర నాయకుడైన, [[ఆంధ్ర కేసరి]] [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] జ్ఞాపకార్ధము ప్రకాశం జిల్లాగా నామకరణము చేయబడినది. ప్రకాశం జిల్లా [[గుంటూరు]] జిల్లా యొక్క మూడు తాలూకాలు ([[అద్దంకి]], [[చీరాల]] మరియు [[ఒంగోలు]]), [[నెల్లూరు]] జిల్లా యొక్క నాలుగు తాలూకాలు ([[కందుకూరు]], [[కనిగిరి]], [[పొదిలి]] మరియు [[దర్శి]]) మరియు [[కర్నూలు]] జిల్లా యొక్క రెండు తాలూకాలతో ([[మార్కాపురం]] మరియు [[గిద్దలూరు]]) ఏర్పడినది. ==చరిత్ర== == భౌగోళికము == ప్రకాశం జిల్లా ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్రపు దక్షిణ కోస్తాలో సుమారు 150.90 మరియు 160 డిగ్రీల ఉతర అక్షాంశాలు 79 మరియు 80 డిగ్రీల తూర్పు రేఖాంశాల మధ్య నెలకొని ఉన్నది. ఉత్తరాన [[మహబూబ్ నగర్]] మరియు [[గుంటూరు]] జిల్లాలు, పశ్చిమాన [[కర్నూలు]] జిల్లా, దక్షిణాన [[కడప]], [[నెల్లూరు]] జిల్లాలు, తూర్పున [[బంగాళా ఖాతము]] సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. జిల్లాలోని మధ్య ప్రాంతం చిన్న చిన్న పొదలతో, కొండలతో, రాతి నేలలతో కూడి జిల్లాకు ఒక ప్రత్యేకతను ఆపాదిస్తున్నాయి. ===కొండలు=== నల్లమల, వెలుగొండలు జిల్లాలోని ముఖ్యమైన కొండలు. [[నల్లమల]] కొండలు ఇదివరకటి[[ గిద్దలూరు]], [[మార్కాపురం]] తాలూకాలలో వ్యాపించి ఉండగా, వెలుగొండ కర్నూలు, [[కడప జిల్లా]]ల సరిహద్దులలో ఉన్నాయి. నల్లమలలో నంది కనుమ, మాబాల కనుమ అనే రెండు ముఖ్యమైన కనుమలు ఉన్నాయి. నంది కనుమ పశ్చిమాన గల [[కర్నూలు]],[[బళ్ళారి]] జిల్లాలకు, తూర్పున కోస్తా జిల్లాలకు ప్రధాన మార్గం కాగా, మాబాల కనుమ పశ్చిమాన ఆత్మకూరు, కర్నూలు ను తూర్పున [[దోర్నాల]], [[యర్రగొండపాలెం]], [[మార్కాపురం]] లను కలుపుతుంది. ===నదులు=== [[గుండ్లకమ్మ]], [[పాలేరు]], [[మూసీ]], [[మున్నేరు]], [[సగిలేరు]] లు జిల్లాలో ప్రవహించే ముఖ్యమైన నదులు. వీటిలో 220 కి మీలు ప్రవహించే గుండ్లకమ్మ నది జిల్లా యొక్క తాగునీటి, సాగునీటి అవసరాలకు తల్లి వంటిది. [[తమ్మిలేరు]], [[ఈగిలేరు]], [[గుడిశలేరు]] అనే చిన్న నదులు, వాగేరు వాగు, నల్లవాగు, యేడి మంగల వాగు వంటి వాగులు కూడా జిల్లలో ప్రవహిస్తున్నాయి. ===వాతావరణం, వర్షపాతం=== జిల్లా లోని కొస్తా ప్రాంతాల్లో సముద్రపు గాలి వలన అన్నికాలాల్లోను ఒకే రకంగా ఉంటుంది. ఇతర ప్రాంతాల్లో, ముఖ్యంగా మెట్ట ప్రాంతాల్లో వేసవి కాలం చాలా తీవ్రంగా ఉంటుంది. [[జూన్‌]]- [[సెప్టెంబరు]] లో [[నైరుతి]] [[ఋతుపవనాలు]], [[అక్టోబరు]] - [[డిసెంబరు]] లో [[ఈశాన్య]] ఋతుపవనాల వలన వర్షాలు కురుస్తాయి. ===నేలలు=== ఎర్ర, నల్ల రేగడి, ఇసుక నేలలు క్రమంగా 51% 41% 6% వరకు జిల్లలో ఉన్నాయి. ===వృక్ష సంపద=== జిల్లా విస్తీర్ణంలో 25.11% అడవులు ఉన్నాయి. కోస్తా ప్రాంతంలో [[చీరాల]], [[వేటపాలెం]], [[చిన్నగంజాం]], [[కొత్తపట్నం]], [[సింగరాయకొండ]], [[ఉలవపాడు]] లలో[[జీడి]] మొదలైన చెట్లతో కూడిన అడవులు ఉన్నయి. ===పరిశ్రమలు=== ప్రకాశం జిల్లాలో పరిశ్రమలకు అనుకూలమైన ప్రకృతి వనరులు పుష్కలంగా ఉన్నాయి. ప్రపంచంలోనే అతి శ్రేష్ఠమైన [[గాలక్సీ గ్రానైటు]] జిల్లాలో దొరుకుతుంది. ఎన్నో గ్రానైటు గనులు సంబంధిత పరిశ్రమలు జిల్లాలో వెలిసాయి. దేశానికి అవసరమైన రాతి పలకలో 80% మార్కాపురం నుండే వస్తుంది. సముద్ర తీరం పొడుగునా 5000 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఉప్పును పండిస్తారు. ===వ్యవసాయం=== [[వర్జీనియా పొగాకు]] ఉత్పత్తిలో జిల్లా ప్రసిద్ధి చెందింది. [[వరి]], [[జొన్న]], [[రాగి]], [[మొక్కజొన్న]], [[కొర్రలు]], [[పప్పు ధాన్యాలు]], [[మిరప]], [[పత్తి]], [[వేరుశనగ]], [[ఆముదం]] ఇక్కడ పండే ఇతర పంటలు. జిల్లాలోని 102 కి మీల సముద్ర తీరంలో సముద్ర ఉత్పత్తులు విరివిగా అవకాశాలున్నాయి. <!-- == భౌగోళికము == General: ప్రకాశం జిల్లా is a part of the southern Andhra Coastal plain lying approximately between 150.90” and 160 Northern latitude and 790 and 80’ Eastern longitudes. It is bounded on the north by [[మహబూబ్ నగర్]] and [[గుంటూరు]] జిల్లాలు, on the west by [[కర్నూలు]] జిల్లా on the South by [[కడప]] and [[నెల్లూరు]] జిల్లాలు and [[బంగాళఖాతము]] on the East. The central portion of the జిల్లా covers large tracks of low shrubs with rocky hills and stony plains which is a diversified feature of the జిల్లా. కొండలు: The important hill ranges in the జిల్లా are the picturesque నల్లమల and Velugonda. The నల్లమల కొండలు traverse the erstwhile taluks of గిద్దలూరు and మార్కాపురం while velugonda is formed in the erstwhile taluks which separate this district from కర్నూలు and కడప districts. There are two passes in the నల్లమల namely the Nandikanuma and Mabala Kanuma the Nandikanuma formed the main artery of communication between కర్నూలు and [[బళ్ళారి]] districts on the West and coastal districts on the East where as the later links Atmakur and కర్నూలు on the West and దోర్నాల, యర్రగొండపాలెం and మార్కాపురం on the East. నదులు: గుండ్లకమ్మ, పాలేరు, మూసీ, మున్నేరు, సగిలేరు are the important principal నదులు that watered the జిల్లా. Of these గుండ్లకమ్మనది which flows a length of 220 Kms, is the life giving source of the జిల్లా for drinking water and irrigation purpose. There are other minor rivers like the Tammaleru, Eagileru and Gudisaleru and streams like Vageru vagu, Nallavagu, Yedi Mangala vagu which form the limited parts of this జిల్లా. Climate and Rainfall:- In Prakasam district the sea breeze renders the climate moderate both in winter and summer in the coastal areas of the district. In the non-coastal areas, temperature in the summer is severe especially in the tracts of upland areas. The rainfall occurs during south west monsoon between June to September and the North-east monsoon between October and December. నేలలు:-Red loamy, black, sandy soils are predominant soils in the district forming 51%, 41% and 6% respectively. Flora:-Forest mandals occupy about 25.11% of the total Geographical area in the district. In the coastal area Chirala, Vetapalem, Chinnaganjam, Kothapatnam, S.Konda and Ulavapadu are occupied with forests containing caesarean and cashew plantations. పరిశ్రమలు:- Prakasam District is having abundant natural resource for industrial development. మార్కాపురం produces 80% of the total slate requirements of the county. Salt is an important marine product produced in 5000 Acres along the sea coast. Agricultural activity:-The district is famous for cultivation of Virginia variety of tobacco. The other important crops grown in the district are Paddy, Jowar, Bajra, Maize, Ragi, Korra, Variga, Pulses, Chillies, Cotton, Groundnut and castor. Fisheries:- Prakasam district has a fairly long coast line of 102 Kms offering immense scope for fish foaming. --> == జిల్లా గణాంకాలు == * రెవిన్యూ డివిజన్లు (3): కందుకూరు, ఒంగోలు, మార్కాపురం. * నదులు: [[గుండ్లకమ్మ]], [[పాలేరు]], [[మూసీ]], [[మున్నేరు]], [[సగిలేరు]]. * ముఖ్య పంటలు : వరి, వరిగలు, మొక్కజొన్న, పెసర, మినుము, పసుపు, పొగాకు, వేరుశనగ, మిర్చి, ప్రత్తి. * ముఖ్య ఖనిజాలు : పలక రాయి, గ్రానైటు, రాగి. * ముఖ్య పరిశ్రమలు : ప్రత్తి, పొగాకు, తోలు, పలకలు , బిల్డింగు రాళ్లు. * ముఖ్య నగరములు : ఒంగోలు, చీరాల, మార్కాపురం, అద్దంకి, గిద్దలూరు, కందుకూరు. * [[లోక్‌సభ]] నియోజకవర్గములు (1): ఒంగోలు * [[శాసనసభ]] నియోజకవర్గములు (13): [[ఒంగోలు]], [[సంతనూతలపాడు]], [[కందుకూరు]], [[కనిగిరి]], [[కొండపి]], [[అద్దంకి]], [[కంభం]], [[మార్టూరు]], [[మార్కాపురం]], [[దర్శి]], [[చీరాల]], [[గిద్దలూరు]], [[పర్చూరు]]. * పర్యాటక కేంద్రాలు: చీరాల (షిప్ యార్డు), టంగుటూరు, మార్కాపురం, శ్రీ చెన్నకేశవస్వామి దేవాలయము, సింగరాయకొండ వరాహ నరసింహస్వామి దేవాలయము. == మండలాలు == భౌగోళికంగా ప్రకాశం జిల్లాను 56 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. <table> <tr> <td> [[Image:Prakasammandals.jpg| ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు]] </td> <td> 1.[[యర్రగొండపాలెం]] 2.[[పుల్లలచెరువు]] 3.[[త్రిపురాంతకము]] 4.[[కురిచేడు]] 5.[[దొనకొండ]] 6.[[పెద్దారవీడు]] 7.[[దోర్నాల]] 8.[[అర్ధవీడు]] 9.[[మార్కాపురం]] 10.[[తర్లపాడు]] 11.[[కొంకణమిట్ల]] 12.[[పొదిలి]] 13.[[దర్శి]] 14.[[ముండ్లమూరు]] 15.[[తాళ్ళూరు]] 16.[[అద్దంకి]] 17.[[బల్లికురవ]] 18.[[సంతమాగులూరు]] 19.[[యద్దనపూడి]] </td> <td> 20.[[మార్టూరు]] 21.[[పర్చూరు]] 22.[[కారంచేడు]] 23.[[చీరాల]] 24.[[వేటపాలెం]] 25.[[ఇంకొల్లు]] 26.[[జే.పంగులూరు]] 27.[[కొరిసపాడు]] 28.[[మద్దిపాడు]] 29.[[చీమకుర్తి]] 30.[[మర్రిపూడి]] 31.[[కనిగిరి]] 32.[[తిమ్మారెడ్డిపల్లె]] 33.[[బెస్తవారిపేట]] 34.[[కంభం]] 35.[[రాచర్ల]] 36.[[గిద్దలూరు]] 37.[[కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం)|కొమరోలు]] 38.[[చంద్రశేఖరపురం]] </td> <td> 39.[[వెలిగండ్ల]] 40.[[పెదచెర్లోపల్లి]] 41.[[పొన్నలూరు]] 42.[[కొండపి]] 43.[[సంతనూతలపాడు]] 44.[[ఒంగోలు మండలము|ఒంగోలు]] 45.[[నాగులుప్పలపాడు]] 46.[[చినగంజాము]] 47.[[కొత్తపట్నం]] 48.[[టంగుటూరు]] 49.[[జరుగుమిల్లి]] 50.[[కందుకూరు]] 51.[[వోలేటివారిపాలెము]] 52.[[పామూరు]] 53.[[లింగసముద్రము]] 54.[[గుడ్లూరు]] 55.[[ఉలవపాడు]] 56.[[సింగరాయకొండ]] </td> </table> {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] ఒంగోలు 1307 16110 2005-12-16T17:50:53Z వైఙాసత్య 58 +cat ఒంగోలు [[ప్రకాశం]] జిల్లా యెక్క ముఖ్య పట్టణము. పూర్వము దీని పేరు వంగవోలు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] అత్త సొమ్ము అల్లుడు దానం చేయడం 1308 23820 2006-04-22T05:08:28Z Trivikram 237 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ఒకరి సొమ్ముని వేరొకరు ఖర్చు పెట్టినా, ఒకరి సొమ్ముని వేరొకరు ఇంకొకరికి దానంగా ఇచ్చినా ఈ సామెతనుపయోగించి ఎక్కిరించడం అలవాటు, బహుశా [[ఇల్లరికం]] వచ్చిన అల్లుళ్ళను గురించి మొదట ఈ సామెత మొదలయి ఉండవచ్చు! [[Category:సామెతలు]] అన్నవస్త్రాల కోసం పోతే ఉన్న వస్త్రాలు ఊడిపోయాయట 1309 23821 2006-04-22T05:14:12Z Trivikram 237 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} లేని దానికోసం కక్కుర్తి పడేవారిని చూసి ఈ సామెత చెపుతుంటారు. [[ఉన్నదీ పోయె, ఉంచుకున్నదీ పోయె]] అనే[[సామెతలు|సామెత]]ను కూడా ఇదే సందర్భంలో ఉపయోగిస్తారు. దీని వెనక ఒక చిన్న కథ కూడా ఉన్నది. అనగా అనగా ఒక చిన్న ఊరు. ఆ ఊరి నుండి ఒక జంట పక్క ఊరు వెళ్ళేందుకు బట్టలు సర్దుకొని ప్రయాణము అవుతారు. దారిలో మరొక జంట వీరిని కలిసి, ఇప్పుడే వస్తాము మా సామాను చూస్తూ ఉండమని అడిగి, పాత బట్టలు ధరించి వెళ్తారు. వెళ్ళిన వాళ్ళు కొత్త బట్టలు తీసుకొని వస్తారు! ఇది చూసి ఆశ్చర్యపోయిన మన పాత జంట "ఏమిటి విషయము" అని అడిగితే.., ఫలానా జమిందారు పేదవారికి అన్న వస్త్రాలు దానం చేస్తున్నాడు అని చెప్పి, అందుకనే మేము పేదవారిలాగా వెళ్ళి అతను ఇచ్చిన కొత్త బట్టలు తెచ్చుకున్నాము అని చెప్తారు. దీనితో మన జంట కి కూడా ఆశ పుట్టి బట్టలన్నీ మూట కట్టి వారికి అప్పగించి పాత దుస్తులు ధరించి వెళ్తారు. వెళ్తే ఏముంది.., జమీందారూ లేడు.. కొత్త బట్టలూ లేవు. ఈసురోమంటూ వెనక్కి వచ్చి చూస్తే.. వాళ్ళ దుస్తులు తీసుకుని కొత్త జంట ఎప్పుడో ఉడాయించారు. అందుకే అంటారు [[అన్న వస్త్రాల కోసం పోతే ఉన్న వస్త్రాలు ఊడిపోయాయట]] అని. [[Category:సామెతలు]] Image:BavanaaSani.jpg 1310 5520 2005-05-10T07:00:53Z Chavakiran 19 భవనాశని జలపాతము; అహోబిళము వద్ద. భవనాశని జలపాతము; అహోబిళము వద్ద. Image:UgrasthaMbamu.jpg 1311 5521 2005-05-10T07:05:03Z Chavakiran 19 ఉగ్రస్థంబము, దూరము నుండి. ఆ స్థంబం పైన చిటారుకొమ్మపై నరసింహస్వామి పాదాలు ఉంటాయి. మీరు మంచి శరీ� ఉగ్రస్థంబము, దూరము నుండి. ఆ స్థంబం పైన చిటారుకొమ్మపై నరసింహస్వామి పాదాలు ఉంటాయి. మీరు మంచి శరీరదారుడ్యము కలవారు అయితే అక్కడవరకు వెళ్ళవచ్చు. ఈ స్థంబము నుండే స్వామిప్రత్యక్ష్యమయినాడని ఈ ప్రతీతి. Image talk:UgrasthaMbamu.jpg 1312 5522 2005-05-10T07:07:03Z Chavakiran 19 I will edit the image to remove those faces, so don't worry for timebeing. Or u can edit :-) కవులు 1313 15197 2005-11-28T22:27:19Z శాస్త్రి 204 చూడండి *[[నాటి కవులు]] *[[విప్లవ రచయితలు]] *[[దిగంబర కవులు]] ప్రవాసాంధ్రులు 1314 13054 2005-10-20T05:27:21Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య లింకులు */ ఏ దేశమేగినా, ఎందుకాలిడినా ఏ పీఠమెక్కినా, ఎవ్వరేమనినా పొగడరా! నీ తల్లి భూమి భారతిని నిలుపరా! నీ జాతి నిండు గౌరవము. :::::::- [[రాయప్రోలు సుబ్బారావు]] ==బాహ్య లింకులు== *[http://www.ataworld.org ఆటా] - అమెరికా తెలుగు సంఘము *[http://www.siliconandhra.org సిలికానాంధ్ర] - సిలికాన్ వాలీ లో తెలుగు సంస్కతిని అభివృద్ధి చేస్తున్న సంస్థ *[http://www.telugudiaspora.com/ తెలుగు డయాస్పోరా] *[http://www.tana.org తానా] - ఉత్తర అమెరికా తెలుగు సమాఖ్య సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు 1315 26974 2006-06-13T04:49:27Z 64.215.88.90 /* సంగీతజ్ఞులు */ ==ఆధ్యాత్మిక రంగ ప్రముఖులు, తత్వవేత్తలు== * [[జిడ్డు కృష్ణమూర్తి]] * [[త్రిదండి శ్రీమన్నారాయణ రామానుజ చిన జియ్యరు స్వామి]] == స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు, ప్రజా నాయకులు == * [[అల్లూరి సీతారామ రాజు]] * [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] * [[దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య]] * [[పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య]] * [[పొట్టి శ్రీరాములు]] * [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] * [[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]] * [[వరాహగిరి వేంకటగిరి]] * [[సరోజినీ నాయుడు]] * [[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] * [[స్వామి రామానందతీర్థ]] == కవులు, రచయితలు == పూర్తి జాబితా కొరకు [[తెలుగు సాహితీకారులు]] చూడండి. * [[చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం]] * [[గురజాడ అప్పారావు|గురజాడ అప్పారావు పంతులు]] * [[పానుగంటి లక్ష్మీ నరసింహారావు]] * [[దివాకర్ల తిరుపతి శాస్త్రి]] * [[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]] * [[శ్రీశ్రీ]] * [[పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు]] * [[గడియారం వెంకటశేష శాస్త్రి]] * [[విద్వాన్ విశ్వం]] * [[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] * [[రాచమల్లు రామచంద్రారెడ్డి]] * [[కాళీపట్నం రామారావు]] * [[కేతు విశ్వనాథరెడ్డి]] * [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] * [[రాయప్రోలు సుబ్బారావు]] * [[కాళోజీ నారాయణరావు]] * [[చలం|గుడిపాటి వెంకట చలం]] * [[దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు]] * [[చెళ్ళపిళ్ళ వేంకటశాస్త్రి]] * [[వరవరరావు]] * [[వేదం వేంకటరాయశాస్త్రి]] * [[చెరబండరాజు ]] * [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] == వాగ్గేయకారులు == * [[త్యాగరాజు|కాకర్ల త్యాగయ్య]] * [[ముత్తుస్వామి దీక్షితులు]] * [[శ్యామశాస్త్రి]] * [[అన్నమయ్య]] * [[భక్త రామదాసు]] == సంఘ సంస్కర్తలు, సంఘ సేవకులు == * [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] * [[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] * [[రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు]] == శాస్త్రజ్ఞులు, సాంకేతిక నిపుణులు == * [[యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు|డా.యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు]] * [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] * [[కె.ఎల్.రావు]] == సంగీతజ్ఞులు == * [[మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ]] * [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]] * [[పి సుశీల]] * [[సాలూరు రాజేశ్వరరావు]] * [[షేక్ చిన్నమౌలానా]] * [[ద్వారం వేంకటస్వామి నాయుడు]] * [[చిట్టిబాబు]] * [[ఈమని శంకరశాస్త్రి]] * [[నూకల చినసత్యనారాయణ]] * [[ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]] * [[బాలాంత్రపు రజనికాంతారావు]] * [[మండా సుధారాణి]] == నటులు, ఇతర కళాకారులు == * [[బళ్ళారి రాఘవ]] * [[ఆదిభట్ల నారాయణదాసు]] * [[అడివి బాపిరాజు]] * [[గరికపాటి రాజారావు]] * [[చిత్తూరు నాగయ్య]] * [[ఎస్వీ.రంగారావు]] * [[నందమూరి తారక రామారావు]] * [[అక్కినేని నాగేశ్వరరావు]] * [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి(పి.టి.రెడ్డి)]] * [[సావిత్రి|సావిత్రి కొమ్మారెడ్డి]] * [[భానుమతీ రామకృష్ణ]] * [[చిరంజీవి]] ==సినిమా సాంకేతిక నిపుణులు, సినిమా వ్యాపారవేత్తలు== * [[రఘుపతి వెంకయ్య]] * [[గూడవల్లి రామబ్రహ్మం]] * [[బి.ఎన్.రెడ్డి]] * [[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] * [[బి.నాగిరెడ్డి]] * [[చక్రపాణి]] * [[కె.వి.రెడ్డి]] * [[కమలాకర కామేశ్వరరావు]] * [[దాసరి నారాయణ రావు]] * [[ఆదిరాజు వీరభద్రరావు]] * [[ఎమ్మెస్ రామారావు]] ==పాత్రికేయులు== * [[కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు]] * [[నార్ల వెంకటేశ్వరరావు]] * [[గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు]] * [[ముట్నూరు కృష్ణారావు]] * [[తిరుమల రామచంద్ర]] * [[రాచమల్లు రామచంద్రారెడ్డి]] * [[గజ్జల మల్లా రెడ్డి]] * [[ఎ.బి.కె.ప్రసాద్]] * [[పొత్తూరు వెంకటేశ్వరరావు]] ==వ్యాపార రంగ ప్రముఖులు== * [[ముళ్ళపూడి హరిశ్చంద్రప్రసాద్]] * [[కె.వి.కె.రాజు]] * [[సి.హెచ్.రామోజీరావు]] ==అధికారులు== * [[ఎ.వి.ఎస్.రెడ్డి]] * [[కె.జె.రావు]] * [[కందా మోహన్]] * [[పి.వి.ఆర్.కె.ప్రసాద్]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Talk:తెలుగు సాహిత్యము 1316 8581 2005-08-16T17:37:32Z వైఙాసత్య 58 Talk:సాహిత్యము moved to Talk:తెలుగు సాహిత్యము saahityam ante kavitavam okkatenaa? I want to include sataka sahityam..where do you think it will fit in? == శీర్షికకు, విషయాలకు పొంతన కుదరటం లేదు == నవల కిన్ద, నవలా ''రచయితల'' పేర్లూ, సినిమా సాహిత్యం కిన్ద సినిమా ''కవుల'' పేర్లు రాసారు. శీర్షిక్నో, విషయాలనో మారిస్తే బాగుంటుంది. : Obviously there is no single best way to classify things like this. I have tried to organize in some possible way. before that it was even more disorganized. We can come up with 2-3 different types of classfication and wikify this article according to those categories. Lots things to discuss like whether likes of kshetrayya be placed under sahityam or sangitam? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:31, 8 August 2005 (UTC) భాషలు 1317 5527 2005-05-22T03:44:31Z 61.95.134.10 * [[హిందీ]] * [[బెంగాళీ]] * [[తెలుగు]] * [[సంస్కృతము]] Image:Telugutalli.gif 1318 21772 2006-04-08T15:32:28Z Mpradeep 50 Maa Telugu Talliki Vadanamulu [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] వేమన శతకము 1319 26994 2006-06-13T13:58:37Z వైఙాసత్య 58 [[వేమన]] గురించి వ్యాసములో చదవండి. 1. తలపులోన గలుగు దా దైవమే ప్రొద్దు తలచి చూడనతకు తత్వమగును వూఱకుండ నేర్వునుత్తమ యోగిరా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 2. తన విరక్తి యనెడి దాసి చేతను జిక్కి మిగిలి వెడలవేక మిణుకుచున్న నరుడి కేడముక్తి వరలెడి చెప్పడీ విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 3. తనదు మనసుచేత దర్కించి జ్యోతిష మెంత చేసే ననుచు నెంచి చూచు, తన యదృష్టమంత దైవ మెఱుంగడా? విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 4. టీక వ్రాసినట్లేనేకులు పెద్దలు లోకమందు జెప్పి మంచు కాకులట్టి జనుల కానరీ మర్మము విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 5. జ్ఞానమెన్న గురువు జ్ఞానహైన్యము బుద్ధి రెంటినందు రిమ్మరేచునపుడు రిమ్మ తెలిపెనేని రెండొక రూపురా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 6. జాణలమని యంద్రు చపలాత్ములగువారు తెలివిలేక తమ్ముతెలియలేరు కష్టమైన యడవి గాసీలుచున్నారు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 7. జనన మరణములన స్వప్న సుషుప్తులు జగములందు నెండ జగములుండు నరుడు జగమునంట నడుబాటు కాదొకో విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 8. ఛాయననొసగుచెట్లు సాధువు బోధట్టు లడగి దరినిజేరి పడయవచ్చు నట్టునిట్టు దాటనది పోవునిది రామ విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 9. నరుడెయైన లేక నారాయణుండైన తత్త్వబద్ధుడైన దరణి నరయ మరణమున్నదనుచు మదిని నమ్మగవలె విశ్వదాభిరామా వినుర వేమ! 10. ద్వారంబంధమునకు దలుపులు గడియలు వలెనె నోటికొప్పుగల నియతులు ధర్మమెరిగి పలుక ధన్యుండౌ భువిలోన విశ్వదాభిరామా వినురవేమ 11. బ్రహ్మఘటము మేను ప్రాణంబు తగగాలి మిత్రచంద్ర శిఖులు నేత్రచయము మఱియు బ్రహ్మమనగ మహిమీద లేదయా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 13. యోగిననుచు గొంత యోగముగూర్చక జగమునెల్లబట్ట చంపి తినుచు ధనము కొఱకు వాడు తగవాడుచుండిన యోగికాడు వాడె యోగువేమ 14. అర్ధ యంకణమున కాధారమైనట్టి యొంటిమేడ గుంజు నొనరనిల్పె నింటికొక మగండె యిల్లాండ్రునేద్గురు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 15. అన్నదానమునకు నధిక సంపదగల్గి యమరలోక పూజ్యుడగును మీఱు అన్నమగును బ్రహ్మమది కనలేరయా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 16. బొంది యెవరి సొమ్ము పోషింపబలుమారు ప్రాణ మెవరి సొమ్ము భక్తిసేయ, ధనమదెవరిసొమ్ము ధర్మమె తన సొమ్ము విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 17. పండువలన బుట్టె బరగ ప్రపంచము పండువలన బుట్టె పరము నిహము పండు మేలెఱింగె బ్రహ్లాదుడిలలోన విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 18. తపమువేల? యరయ ధాత్రిజనులకెల్ల నొనర శివుని జూడ నుపమ గలదు మనసు చదరనీక మహిలోన జూడరా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 19. తనగుణము తనకు నుండగ నెనయంగా నోరుని గుణము నెంచును మదిలో దన గుణము తెలియ కన్యుని బనిగొని దూషించువాడు వ్యర్థుడు వేమ! 20. జాలినొందరాదు జవదాటి కనరాదు అది మూలమైన ఆత్మమఱుగు పోరిచేరి పొంది పూర్ణము నందురా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 21. జాతి, మతము విడిచి చని యోగికామేలు జాతితో నెయున్న నీతివలదె మతముబట్టి జాతి మానకుంట కొఱంత విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 22. నీవనినను నేననినను భావమ్మున నెఱుకయొక్క పద్ధతియగునా భావంబు దెలిసి మదిని ర్భావముగా నిన్ను గనుట పరమగు వేమా 23. నీళ్ల మునుగునేల? నిధుల మెట్టగనేల మొనసి వేల్పులకును మ్రొక్కనేల కపట కల్మషములు కడుపులో నుండగా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 24. పంచ ముఖములందు బంచాక్షరి జనించె పంచ వర్ణములను ప్రబలె జగము పంచముఖుని మీరు ప్రస్తుతి చేయుండీ విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 25. నేయి వెన్న కాచి నీడనే యుంచిన బేరి గట్టిపడును పెరుగురీతి పోరిపోరి మదిని పోనీక పట్టుము విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 26. మంటికుండవంటి మాయ శరీరంబు చచ్చునెన్నడైన, చావదాత్మ ఘటములెన్నియైన గగనమొక్కటేగదా, విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 27. మంట లోహమందు మ్రాకుల శిలలందు పటములందు గోడప్రతిమలందు తన్నుదెలియు కొఱకుదగులదా పరమాత్మ విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 28. నిమిషమైనను మది నిల్చి నిర్మలముగ లింగ జీవావేశులను గాంచి భంగపడక పూజ మదియందు జేరుట పూర్ణపదవి పరము గోరిన నిదిచేయ బాగువేమా 29. ధూమాదుల నావృతమై వ్యోమంబునకెగని కలియు నుపములు తనలో శ్రీమించు శివుని జేరును గామాదుల గలియడతడు ఘనముగ వేమా 30. పగలుడుగ నాసలుడుగును వగపుడుగం గోర్కెలుడుగు వడి జన్మంబుల్‌ తగులుడుగు భోగముడిగిన త్రిగుణంబును నడుగ ముక్తి తెరువగు వేమా! 31. పాల నీటి కలత పరమహంస మెఱుగును నీరు పాలు నెట్లు నేర్చునెమలి లజ్ఞుడైన హీనుడల శివు నెఱుగునా? విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 32. పుట్టు పుట్టలేదే పుడమిని జనులెల్ల పుట్టి గిట్టలేదె పూర్వులెవరు పుట్టి గిట్టుటెల్ల వట్టి భ్రాంతులు సుమీ, విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 33. పరుల విత్తమందు భ్రాంతి వాసినయట్టి పురుషుడవనిలోన పుణ్యమూర్తి పరుల విత్తమరయ పాపసంచితమగు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 34. పరధనంబులకును ప్రాణములిచ్చును సత్యమంతలేక జారడగును ద్విజులమంచు నింత్రుతేజమించుకలేదు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 35. నోరు పలకవచ్చు నుడి వ్రాయగరాదు వ్రాతకన్న సాక్షి వలవదన్న పరగలేని వ్రాత భంగ పాటుందెచ్చు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 36. నిజమాకల్ల రెండు నీలకంఠుడెఱుంగు నిజములాడకున్న నీతిదప్పు నిజములాడునపుడు నీ రూపమనవచ్చు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 37. దశగలారినెల్ల దమ బంధువు లటండ్రు దశయలేమి నెంత్రు తక్కువగను దశయన గమ ధన దశమొక్కటే దశ విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 38. తామసించి చేయదగ దెట్టి కార్యంబు వేగిరింప నదియు విషమగును పచ్చికాయదెచ్చి పడవేయ ఫలమౌనే విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 39. తల్లిబిడ్డలకును తగవు పుట్టించెడి ధనము సుఖము గూర్చునని గడింత్రు కాని యెల్లయెడల ఘన దుఃఖన్‌దమది విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 40. తల్లిదండ్రులెన్నదగు తొలి గురువులు పార్వతీభవు లిలబరమగురులు కూలివాండ్ర జగతి గురులన ద్రోహము విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 41. తామసించి చేయదగ దెట్టి కార్యంబు వేగిరింప నదియు విషమగును పచ్చికాయదెచ్చి పడవేయ ఫలమౌనే విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 42. పుట్టు పుట్టలేదే పుడమిని జనులెల్ల పుట్టి గిట్టలేదె పూర్వులెవరు పుట్టి గిట్టుటెల్ల వట్టి భ్రాంతులు సుమీ, విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 43. పెట్టిపోయలేని వట్టి దేబెలు భూమి బుట్టిరేమి వారు గిట్టరేమి పుట్టలోని చెదలు పుట్టదా గిట్టదా! విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 44. లోకమందుబుట్టి లోకమందె పెరిగి లోక విభవమోర్వలేక జనుడు లోకమందు జనికి లోబడి చెడిపోవును విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 45. మది గలిగిన పూజ మదనారి మెచ్చును మనసు నిల్సినంత మహితుడగును మనసులేని పూజ మట్టి సమానము విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 46. తామును జనులేమను కొన బూనుదురో దాని సరసి పొందిన జడనీ, రాని పధంబున నడిచిన దాననె ధర్మాత్ముడండ్రు తన్నిట వేమా! 47. మదము వలన గలుగు మాటలు మఱిపల్కి మ్రుచ్చు సద్దులనొగి మోసపుచ్చి కాసురాబెనగెడు కష్ఠుండు గురుడౌనే? విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 48. మనసే మాయా మృగమౌ మననేమిటి పైకిగానీ మణిపోనీకా మనసున మనసును జంపిన మనందే ముక్తిగలదు మహిలో వేమా! 49. మంత్రమొకటి చెప్పి మఱి దేవతార్చన చేసి తమకుగరుణచెందినదని వేదపఠన చేసి వెఱ్ఱులై పోదురు, విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 50. మఠములోనియోగి మాయలన్నియుగోసి ఘటములోన నున్న ఘనునిదెలిసి మాట మాటకుగురు మరువక తెలుపురా, విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 51. తిరిగి వచ్చువేళ మరలిపోయెడి వేళ వెంట దేరు ధనము వంటబోరు తొనెటకు జనునొ ధనమెందు బోవునో విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 52. ఆశయనెడు దాని గోసివేయగాలేక మొహబుద్ది వలన మునుగువారు కాశివాసులైన గనబోరు మోక్షము విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 53. చిత్తమనేడి వేరే శిథిలమైనప్పుడే ప్రకృతి యనెడి చెట్టు పడును పిదప గోర్కులనెడి పెద్దకొమ్మలెండును గదా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 54. భోగంబుల కాశింపక రాగద్వేషంబు రంగుడదమలో వేగమె మోక్ష పదంబును రాగను నాతండు యోగిరాయుడు వేమా! 55. చనువారెల్లను జనులం జనిపోయిన వారి పుణ్య సత్కథలెల్లన్‌ వినవలె గనవలె మనవలె నని మషులకు దెలుసగూడ దంత్యము వేమా! 56. ఆశయనెడి త్రాళ్ళ నఖిల జనంబులు కట్టుపడుచు ముక్తిగానరైరి జ్ఞానఖడ్గమునను ఖండింప రాదొకో విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 57. అతిథి రాక చూచి యదలించి పడవైచి కఠిన చితులగుచు గానలేరు కర్మమునకు ముందు ధర్మము గానరో విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 58. తను వలచిన దావలచును తను వలవక యున్ననెనడు తావలవ డిలన్‌ తనదు పటాటోపంబులు తన మాయలు పనికిరావు ధరలోన వేమా! 59. మాటలాడ వచ్చు మనసు నిల్వగలేదు తెలుపవచ్చు దన్ను తెలియలేదు సురియబట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 60. తనకేనాడు సుభిక్షము తనకేనాడును భగంబు తనరవయునం చును తన దశకై యెల్లెడ మనసందున జివుకుచుండు మహిలో వేమా! 61. ఎండిన మా నొకటడవిని మండిన నందగ్ని పుట్టి యూడ్చును చెట్లన్‌ దండిగల వంశమెల్లను చండాలుండొకడు పుట్టి చదుపును వేమా! 62. నిజము తెలిసియున్న సుజినుడానిజమునె పలుకవలయుగాని పరులకొరకు చావకూడ దింక నోపదవ్యం పల్క విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 63. తామును జనులేమను కొన బూనుదురో దాని సరసి పొందిన జడనీ, రాని పధంబున నడిచిన దాననె ధర్మాత్ముడండ్రు తన్నిట వేమా! 64. వినియు వినకయుండు కనియు గనక యుండు తలచి తలపకుండు తాను యోగి మనుజవరులచేత మణిపూజ గొనుచుండు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 65. వెన్న చేతబట్టి వివరంబు తెలియక ఘృతము కోరునట్టి యతని భండి తాను దైవమయ్యు దైవంబు దలచును విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 66. రూపువంక పేరు రూఢిగా నిలుచును పేరువంక క్రియలు పెనగుచుండు నాశమౌను తుదకు నామరూప క్రియల్‌ విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 67. లోభమోహములను ప్రాభవములు తప్పు తలచిన పనులెల్ల తప్పి చనును తానొకటి దలచిన దైవమొండగుచుండు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 68. శాంతమే జనులను జయమునొందించును శాంతముననె గురువు జాడ తెలియు శాంత భావ మహిమ జర్చింపలేమయా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 69. వేషధారినెపుడు విశ్వసింపగరాదు వేషదోషములొక విధయె యగును రట్టుకాదె మునుపు రావణు వేషంబు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 70. ఇంగలంబు తోడ నిల సల్పుతోడను పరుని యాలితోడ పతితుతోడ సరసమాడుటెల్ల చావుకు మూలము విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 71. ఐకమత్యమొక్క టావశ్యకం బెప్డు దాని బలిమి నెంతయైన గూడు గడ్డి వెంట బెట్టి కట్టరా యేనుంగు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 72. తామసించి చేయదగదెట్టి కార్యంబు వేగిరింప నదియు విషమగును పచ్చికాయదెచ్చి పడవేయ ఫలమౌనా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 73. తల్లీ బిడ్డలకు తగవు పుట్టించెడి ధనము సుఖము గూర్చునని గడింత్రు కానీయెల్ల యెడల ఘన దుఃఖకరమది విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 74. దొంగమాటలాడ దొరుకునె మోక్షము చేతగాని పలుకు చేటుదెచ్చు గురువుపద్దు కాదు గునహైన్య మదియగు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 75. నలుగురు కల చోటను దా దల చూపుచు మెలగుచుండి ధన్యాత గనగా దలచెడి యాతడు నిచ్చలు గల మాటలే పలుకుచుండగా దగు వేమా! 76. నడుచునిచ్చు నతని బత్తెమిచ్చిన వాని కడుపు చల్లజేసి ఘనత విడుచు నడుప నేర నేర నతడు నాలి ముచ్చేగదా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 77. పదుగురాడుమాట పాడియై ధరజెల్లు నొక్కడాడుమాట యెక్కదెందు వూరకుండు వాని కూరెల్ల నోపదు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 78. పతక మందు నొప్పు పలు రత్నముల పెంపు బంగరందు కూర్ప బరువు గనును గాని యితర లోహమైన హీనము గాదె విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 79. జన్నములను మరియు జన్నియల ననేక ముల నొనర్చియున్న ఫలముకాన రాక యుండు నీతి లేకున్న మాత్రాన విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 80. తప్పు పలుకు పలికి తాతోట చేసిన కూడియున లక్ష్మీ క్రుంగిపోవు నోటికుండ నీళ్ళు నొనరగా నిలుచునా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 81. భూమి నాది యనిన భూమి ఫక్కున నవ్వు దాన హీనుఁ జూచి ధనము నవ్వు కదన భీతుఁ జూచి కాలుఁడు నవ్వును విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 82. నీతి జ్యోతిలేక నిర్మలంబగు నేది ఎట్లు కలగుబర మదెంతయైన ధనము గలిగియున్న దైవంబు గలుగదు విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 83. పగయుడగు గోపముడిగిన పగయుడుగన్‌ కోర్కెలుడుగు బరజన్మంపుం దగులుడుగు భేదముడిగిన త్రిగుణము లుడుగంగ ముక్తి స్థిరమగు వేమా! 84. పప్పులేని కూడు పరులకోసహ్యమే యుప్పులేని వాడె యధిక బలుడు ముప్పులేని వాడు మొదటి సుజ్జానిరా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 85. నిక్కమైన మంచి నీలమొక్కటి చాలు తళుకు బెళుకు రాలు తట్టెడేల చదువ పద్యమరయ జాలదా యొక్కటి విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 86. పరుల దత్తమొప్పి పాలనచేసిన నిల స్వదత్తమునకు విను మడియగు నవని పరుల దత్త మహపరింపగ రాదు విశ్వధాబిరామ వినురవేమ! 87. నిజములాడు వాని నిందించు జగమెల్ల నిజము బల్కరాదు నీచులకడ నిజ మహాత్ముగూడ నిజమాడవలయురా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 88. పదుగురాడుమాట పాడియై ధరజెల్లు నొక్కడాడుమాట యెక్కదెందు వూరకుండు వాని కూరెల్ల నోపదు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 89. పరుల మేలు చూచి పలుగాకి వలె నెప్పు వట్టి మాటలాడు వాడధముడు అట్టి వాని బ్రతుకు టదియేల మంటికా విశ్వధాబిరామ వినురవేమ! 90. భయమంతయు దేహమునకె భయ ముడిగిన నిశ్చయంబు పరమాత్మునకే లయమంతయు జీవునకే జయమాత్మకు ననుచు జగతిఁ జాటుర వేమా 91. భూమి నాది యనిన భూమి ఫక్కున నవ్వు దాన హీనుఁ జూచి ధనము నవ్వు కదన భీతుఁ జూచి కాలుఁడు నవ్వును విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 92. మాటజెప్ప వినని మనుజుడు మూర్ఖుడు మాట విన్న నరుడు మానుడగును మాట వినగ జెప్ప మానుట కూడదు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 93. మనసు తెలిసి యొకని మాటకు బ్రతిచెప్ప సంతసించు నతడు చాలమెచ్చు మనసు దెలియకున్నడనియుచు ననునేదో విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 94. ఆలిమాటలు విని అన్నదమ్ముల రోసి వేరేపోవువాడు వెర్రివాడు కుక్కతోక పట్టి గోదారీదినా? విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 95. జ్ఞానియైనవాని మానక పూజించు మనుజుడెప్పుడు పరమునను ముదంబు సుఖమునందుచుండుసూరులు మెచ్చగ విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 96. హాని కలుగబోదు హరిమది నెంచెడు వాని కబ్దు పరము వసుధయందు పూని నిష్ఠమీరి పొదలక యుండుము విశ్వరాభిరామ వినురవేమ! 97. అల్పుడెప్పుడు పలుకు నాడంబరముగాను సజ్జనుండు పలుకు చల్లగాను కంచు మోగినట్లు కనకంబు మోగునా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 98. న్యాయశాస్త్ర మరయ నన్యాయమున దించు ధర్మశాస్త్ర మొసగు రుగ్మతంబు జ్యోతిషము జనముల నీతుల దప్పించు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 99. దేవుడనగ వేరే దేశముందున్నాడె దేహితోడ నెపుడు దేహమందె వాహనములనెక్కి పడిదోలుచున్నాడు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 100. భూమిలోన బుట్టు భూసారమెల్లను తనువులోన బుట్టు తత్త్వమెల్ల శ్రమలోన బుట్టు సర్వంబు తానౌను విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 101. వ్రాతకంటె హెచ్చు పరమీదు దైవంబు చేతకంటె హెచ్చు వ్రాత లేదు వ్రాత కజుడు కర్త చేతకు దాకర్త విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 102. అనువుగాని చోట అధికుల మనరాదు కొంచెముండుటెల్ల కొదువగాదు కొండ యద్దమందు కొంచెమై యుండదా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 103. ఇంటి ఇంటిలోననీశ్వరుడుండగ నంటి చూడలేక యడవులందు నుంట మేటంచునుందురా జోగులై విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 104. చిత్తశుద్ధి కలిగిచేసిన పుణ్యంబు కొంచెమైన నదియు కొదవగాదు విత్తనంబు మర్రి వృక్షంబునకు నెంతో విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ! 105. అగ్నిబానా మేసి యంబుధి నింకించు రాముడవలి కేగ రాక, నిలిచి చెట్లు గిరులు తెచ్చి సేతువు గట్టడా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 106. ఐదు వేళ్లు బలిమి హస్తంబు పనిచేయు నం దొకండు విడ్డ పొందు చెడును స్వీయుడొకడు విడిన జెడుకదా పనిబల్మి విశ్వదాభిరామ వినురవేమ! 107. ఆత్మబుద్ధి వలన నఖిలంబ తానయ్యె జీవబుద్ధి వలన జీవుడయ్యె మోహబుద్ధిలయము ముందర గనుగొను విశ్వదాభిరామ వినురమేమ! 108. గుణములోగలవాని కులమెంచగానేల గుణము కలిగెనేని కోటిసేయు గణములేక యున్న గుడ్డిగవ్వయులేదు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 109. తల్లితండ్రులందు దయలేని పుత్రుండు పుట్టనేమి? వాడు గిట్టనేమి? పుట్టలోని చెదలు పుట్టదా గిట్టదా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 110. కోపమున ఘనత కొంచెమైపోవును కోపమునను గుణము కొరతపడును కోపమణచనేని కోరికలీడేరు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 111. ఎలుగు తోలు తెచ్చి ఏడాది యుతికినా నలుపు నలుపేకాని తెలుపుకాదు కొయ్యబొమ్మ తెచ్చి కొట్టితే గుణియోనె విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 112. అల్పబుద్ధివానికధికారమిచ్చిన దొడ్డవారినెల్ల తొలగగొట్టు చెప్పుదినెడు కుక్క చెరకు తీపెరుగునా విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ 113. పట్టుపట్టరాదు పట్టివిడువరాదు పట్టెనేని బిగియ పట్టవలయు పట్టువిడుటకన్నా పడిచచ్చుటేమేలు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 114. తుమ్మచెట్టు ముండ్ల తోడనేపుట్టును విత్తులొననుండు వెడలునట్లు మూర్ఖునకును బుద్ధి ముందుగా బుట్టను విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 115. కపటి వేషమూని కడగండ్లు పడనేల విపిన భూమి తిరిగి విసుగనేల యుపముతోనే ముక్తి ఉన్నది చూడరా విశ్వదాభి రామ వినుర వేమ 116. అనువుగాని చోట అధికులమనరాదు కొంచెముందుటెల్ల కొదువకాదు కొండ యద్దమందు కొంచమై ఉండదా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 117. మనసులోనున్న మర్మమంత ఎరిగి స్థిరము చేసి ఆత్మ తేటపరిచి ఘటము నిల్పవలయు, ఘనతలింకేటికి విశ్వదాభి రామవినురవేమ 118. కదలనీయకుండ గట్టిగా లింగంబు కట్టివేయనేమి ఘనత కలుగు భావమందు శివుని భావించి కానరా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 119. మేక జంకబెట్టిమెలగుచు మందలో బ్రమని తిరుగు గొల్ల పగిదిగాను దేవునెరుగక పరదవేతల దలచు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 120. తన కుల గోత్రము లాకృతి తన సంపద కలిమి బలిమి తనకేలనయా? తన వెంటరావు నిజమిది తన సత్యమే తోడువచ్చు తనతో విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 121. కలిమిగల్గనేమి కరుణ లేకుండిన కలిమి తగునె దుష్టకర్ములకును తేనెగూర్పనీగ తెరువున బోవదా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 122. ఎండిన మానొకటడవిని మండిన నందగ్ని పుట్టి యూడ్చును చెట్లన్‌ దండిగల వంశమెల్లను చండాలుండొకడు పుట్టి చదువును వేమా 123. కనులు పోవువాడు కాళ్లు పోయినవాడు ఉభయులరయుగూడి యుండినట్లు పేద పేద గూడి పెనగొని యుండును విశ్వదాభిరామా వినురవేమ 124. మాటలాడు గల్గు మర్మములెరిగిన పిన్నపెద్దతనము లెన్నవలదు పిన్నచేతి దివ్వె పెద్దగా వెలగదా? విశ్వధాభిరామ వినురవేమ 125. కొండముచ్చు పెండ్లికి కోతి పేరంటాలు మొండి వాని హితుడు బండవాడు దుండగీడునకును కొండెడు దళవాయి విశ్వదాభిరామా వినురవేమ 126. ఝుషము నీరు వెడల జచ్చుటే సిద్ధము నీటనుండనేని నిక్కిపడును అండతొలుగు నెడల నందర పని అట్లే విశ్వదాభి రామ వినురవేమ 127. తల్లియేడ్వ వినక తనయాలు వగచిన జాలిపడెడు వాడు జడుడు సుమ్మి తారతమ్య మెరుగనేరని పశువది విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 128. పరులమేలు చూసి పలుకాకి వలె వట్టిమాటలాడు వాడు అధముడు అట్టివాని బతుకుటదిఏల మంటికా? విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 129. గంగి గోవుపాలు గరిటడైనను చాలు కడవెడైనను నేమి ఖరముపాలు భక్తికల్గుకూడు పట్టెడైనను చాలు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ 130. చిక్కియున్నవేళ సింహంబునైనను బక్క కుక్కయైనా బాధసేయు బలిమిలేని వేళ పంతములు చెల్లవు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ {{శతకములు}} ఆంధ్రప్రదేశ్ 1320 5530 2005-05-11T16:52:58Z Mpradeep 50 #REDIRECT [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] విరసం 1321 15462 2005-12-02T09:53:06Z Dileep 207 /* సభ్యులు */ విప్లవ రచయతల సంఘం. === పరిచయము === === సభ్యులు === * [[శ్రీశ్రీ]] * [[చలసాని ప్రసాద్]] * [[చెరబండరాజు ]] * [[వరవరరావు]] * [[కళ్యాణరావు ]] * [[వి చె౦చయ్య ]] * [[పినాకపాణి]] * [[నెల్లుట్ల వేణుగోపాల్|వేణు గోపాల్]] Talk:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ 1322 5532 2005-05-11T17:49:52Z 61.95.134.10 good that u removed that biased info. . but we need to add the cms info and what happend at the time of nadeMDla from an ecedemic point of view. and also at least we need to mention chandra baabu naidu శ్రీశైలం 1323 25573 2006-05-22T01:58:51Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=శ్రీశైలం||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శ్రీశైలం|villages=2|area=|population=30.265|pop_male=16.155|pop_female=14.11|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.54|lit_male=80.35|lit_female=54.77}} '''శ్రీశైలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు|ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాల]] లో ఒకటైన [[మల్లిఖార్జున లింగము - శ్రీ శైలము|శ్రీశైల క్షేత్రము]] ఇక్కడే ఉన్నది. మండలము మొత్తము అడవులు మరియు కొండల మయమైనందువలన వ్యవసాయ యోగ్యము కాదు. ఈ మండలము రాష్ట్రములోనే అతి తక్కువ స్త్రీ, పురుష జనాభా నిష్పత్తి గల మండలముగా 2001 జనాభా లెక్కలలో పేరొందినది. ==గ్రామాలు== *[[హటకేశ్వరం]] *[[శిఖరం]] ==ఇవికూడా చూడండి== *[[మల్లికార్జున లింగము - శ్రీ శైలము]] *[[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] కాళహస్తి 1324 19278 2006-01-27T19:04:28Z Chaduvari 97 మెలికలను సరిచేసాను #REDIRECT:[[శ్రీకాళహస్తి]] Image:Ap seal.jpg 1325 5535 2005-05-11T18:08:24Z Mpradeep 50 Image:Kumbham.jpg 1326 5536 2005-05-11T18:09:07Z Mpradeep 50 వైకుంఠ రాముడు 1327 5537 2005-05-12T03:19:08Z 61.95.134.10 [[భద్రాచలం| భధ్రాచలంలోని ]] శ్రీరాముడిని వైకుంఠ రాముడు అని అంటారు. ఎందుకంటే ఇక్కడి రాముడు వైకుంఠమునకు వెళ్ళినతరువాత మరళా భుమి మీదకి వచ్చి, తన భక్తుడైన భద్రుడి కోరిక తీర్చి భద్ర పర్వతంపై నిలిచినాడు. నవమ స్కంధము 1328 8118 2005-08-10T08:15:03Z 207.46.50.75 ఇందులో రామాయణము కూడా ఒక భాగము, ఆ రామాయణము నుండి కొన్ని పద్యాలు చూడండి. శ్రీ రామచరిత్ర [[మత్తేభము]]: అమరేంద్రాశకుబూర్ణచంద్రుడుదితుండైనట్లునారాయణాం శమునం బుట్టె మదాంధ రావణశిరస్సంఘాతసంఛేదన క్రమణోద్దాముడు రాము డాగరితకు గౌసల్యకున్ నన్ను తా సమనైర్మల్య కతుల్య కంచితజనుస్సంసారసాఫల్యకున్. తూర్పుదిక్కుకు నిండుచంద్రుండు ఉదయించినట్లుగా పొగడదగినదీ, పరిశుద్దురాలూ, సంసారసాఫల్యాన్ని పొందినదీ, సాటిలేనిసాధ్వి అయినా కౌసల్యకు, గర్వాంధుడైన రావణుని తలలను ఖండించుటలో గడిదేరిన శ్రీ రాముడు నారాయణాంశతో జన్మించాడు. [[మత్తేభము]]: సవరక్షార్థము దండ్రి పంప జని విశ్వామిత్రుడుం దోడరా నవలీలం దునుమాడె రాము డదయిండై బాలుడై కుంతల చ్చవిసంపజితహాటకం గపటభాషావిఫురన్నాటకన్ జవభిన్నార్యమఘోటకం కరవిరాజ త్ఖేటకమ్ దాటకన్. * బాలుడైన ఆ రాముడు తండ్రి పంపగా యాగాన్ని కాపాడ్డానికి విశ్వామిత్రునివెంట వెళ్ళాడు. వెళ్ళి బంగారు రంగు జుట్టు కలదీ, కవటపు మాటలతో కూడిన నటనకలిగినదీ సూర్యుడి గుఱ్రాలకంటె వడిగా పరుగులెత్తేదీ, చేత డాలుకలిగినదీ అయిన తాటక అనే రాక్షసిని ఏ మాత్రం దయతలచక అవలీలగా నేలకూల్చాడు. [[కందము]]: గారామున గౌశికమఖ మా రాముడు గాచి దైత్యు నధికు సుబాహున్ ఘోరాజిద్రుంచి తోలెను మారీచున్నీచు గపటమంజులరోచున్ * ఆ రాముడు బలవంతుడైన సుబాహుణ్ణి ఘోరయుద్దంలో చంపి కపటమైన వేషాన్ని ధరించిన మారీచుణ్ణి తరిమికొట్టి విశ్వామిత్రుడి యాగాన్ని కాపాడాడు. [[మత్తేభము]]: ఒక మున్నూఱు గదల్చి తెచ్చిన లలాటో గ్రాక్షుచాపంబు బా లకరీంద్రంబు సులీలమై జెఱుకు గోలం ద్రుంచు చందంబునన్ సకలోర్వీశులు జూడగా విఱిచె దోశ్శక్తిన్ విదేహక్షమా వకగేహంబున సీతకై గుణమణి వ్రస్ఫీతకై లీలతోన్ [[కందము]]: భూతలనాథుడు రాముడు ప్రీతుండై పెండ్లి యాడె బృథుగుణమణి సం ఘాతన్ భాగ్యోపేతన్ సీతన్ ముఖకాంతి విజిత సితఖద్యోతన్ * లోకనాయకుడైన రాముడు గొప్ప గుణవంతురాలూ, అదృష్టవంతురాలూ, చంద్రుణ్ణి అతిశయించిన ముఖకాంతి కలదైన సీతను ప్రీతితో పెండ్లాడినాడు. [[కందము]]: రాముడు నిజబాహుబల స్థేమంబున భంగపఱిచె దీర్ఘకుఠారో ద్దామున్ విదళీకృతనృప భామున్ రణరంగభీము భార్గవరామున్. * ఆ రాముడు గండ్రగొడ్డలికలిగిన గండరగండడు, రాజుల తేజస్సును పటాపంచలు చేసినవాడు, రణరంగంలో వరవీరభయంకరుడు అయిన పరశురాముణ్ణి భంగపరచాడు. [[కందము]]: దశరథుడు మున్ను గైకకు వశుడై తానిచ్చి నట్టి వరముకతన వా గ్దశ చెడక యడవి కనిచెను దశముఖముఖకమలతుహినధామున్ రామున్. *దశరథుడు మునుపు కైకకు ఇచ్చిన వరాలకు కట్టుబడి మాట తప్పక రావణునిముఖకమలాలకు చంద్రుడైన రామచంద్రుణ్ణి అడవికి పంపాడు. [[కందము]]: జనకుడు పనిచిన మేలని జనకజయును లక్ష్మణుండు సంసేవింపన్ జనపతి రాముడు విడిచెను జనపాలారాధ్య ద్విషదసాధ్య నయోధ్యన్ * తండ్రి ఆజ్ఞ తలదాల్చి ఆ రామ చంద్రుడు సీతాలక్ష్మణులు తన్ను సేవిస్తుండగా రాజులచే పూజింపబడేది, శత్రురాజులకు అసాద్యమైనదీ ఐన అయోధ్యను వదలి వెళ్ళాడు. [[కందము]]: భరతున్ నిజపదసేవా నిరతున్ రాజ్యమున నునిచి నృపమణి యెక్కెన్ సురుచిరరుచి పరిభావిత గురుగోత్రాచలము జిత్రకూటాచలమున్ * ఆ రాజ శ్రేష్టుడు నిజచరణసేవానిరతుడైన భరతుణ్ణి రాజ్యంలో నిలిపాడు. పిమ్మట సుందరమైన కాంతులతో కులపర్వతాలను మించిన చిత్రకూటపర్వతంమీద కాలుపెట్టాడు. [[ఉత్పలమాల]]: పుణుడు రామచంద్రుడట వోయి ముదంబున గాంచె దండకా రణ్యము దాపసోత్తమ శరణ్యము నుద్దత బర్హిబర్హలా వణ్యము గౌతమీ విమల వ్:కణ పర్యటన ప్రభూత సా ద్బుణ్య్అము నుల్ల సత్తరు నికుంజ వరేణ్యము నగ్రగణయమున్. * పుణ్యాత్ముడైన రామచంద్రుడు ఆ విధంగా వెళ్ళీ ఋష్లకు శరణ్యమూ, పురివిప్పి ఆడే నెమ్మళ్ళతో చూడముచ్చటైనది, పవిత్ర గోదావరీజలాలతొ భాసించేదీ, గొప్పచెట్లతో పొదరిండ్లతో కూడినదీ ఐన దండకారణ్య్అఅన్ని సంతోషంతో సందర్శించాడు. [[సీసము]]: ఆ వనంబున రాము డనుజ సమేతుడై సతితోడ నొక పర్ణశాల నుండ రావణు చెల్లెలు రతిగోరి వచ్చిన మొగి లక్ష్మణుడు దాని ముక్కు గోయ నది విని ఖరదూషణాదులు పదునాల్గు వేవురురా రామవిభుడు కలన బాణానలంబున భస్మంబు గావింప జనకనందన మేని చక్కదనము [[తేటగీతి]]: విని దశగ్రీవు డంగజ వివశు డగుచు నర్థి బంచిన జసిడిఱ్రి యై నటించు నీచు మారీచు రాముడు నెఱి వధించె నంతలో సీత గొనిపోయె నసురవిభుడు * ఆ అడవిలో రాముడు తమ్ముదితో, భార్యతో ఒక కుటీరంలో ఉండగా రావణుని చెల్లెలైన శూర్పణఖ రాముణ్ణి కామించి వచ్చింది. అప్పుడు లక్ష్మణుడు దాని ముక్కు కోశాడు. అది విని దండెత్తివచ్చి ఖరదూషణాదులను పద్నాలుగు వేలమందిని రాముడు తన భాణాగ్నితో భస్మం చేశాడు. సీత చక్కదనాన్ని విని మన్మథ పరవశుడైన రావణుడు పంపగా బంగారులేడిగా కపటవేషాన్ని ధరించి వచ్చిన నీచుడైన మారీచుణ్ణి రాముడు వచించాడు. ఆ సమయంలో రావణుడు సీతను అపహరించుకొని పోయాడు. [[ఉత్పలమాల]]: ఆ యసురేశ్వరుండు వడి సంబరవీథి నిలాతనూజ న న్యాయము సేసి నిష్కరుణుడై కొనిపోవగ నడ్డమైన ఘో రాయతహేతి ద్రుంచె నసహాయత రామునరే ద్రకార్యద త్తాయువు బక్షవేగపరివేగపరిహాసితవాయువు న జ్జటాయువున్. * ఆ విధంగా రావణుడు అన్యాయంగా, ఏ మాత్రం దయలేకుండా ఆకాశమార్గంలో సీతాదేవిని గొనిపోయేటప్పుడు రామకార్యంకోసం ప్రసాదింపబడ్డ ఆయుర్థాయంకలవాడు, వాయువేగాన్ని మించిన వేగం కలవాడు ఐన జటాయువు అడ్డుపడ్డాడు. అప్పుడు రావణుడు నిస్సహాయుడైన జటాయువును కంఠోంమైన ఆయుధంతో ఖండించాడు. వచనము: పిమ్మట ఆ రామచంద్రుడు లక్ష్మణునితో కలసి సీతను వెదుకుతూ వచ్చి తన కార్యానికై ప్రాణాలను కోల్పోయిన జటాయువుకు పరలోకక్రియలు చేసి ఋశ్యముకానికి వెళ్ళాడు. కందము: నిగ్రహము నీకు వల దిక నగ్రజు వాలిన్ వథింతు నని నియమముతో నగ్రేసరుగా నేలెను సుగ్రీవున్ చరణఘాతచూర్ణగ్రావున్. * ఇత నీకి నిర్బంధం అక్కరలేదు. మీ అన్న వాలిని వధిస్తాను అని అభయమిచ్చి పాదాలరాపిడిచేతనే బండలను పొడిచేసే సుగ్రీవుణ్ణి ఆత్మీయులలో అగ్రేసరుణ్ణిగా చేసుకొన్నాడు శ్రీ రాముడు. వచనము: లీలన్ రామవిభుండొక కోలం గూలంగ నేసె గురు నయశాలిన్ శీలిన్ సేవిత శూలిన్ మాలిన్ వాలిన్ దశాస్యమానోన్మాలిన్ * శ్రీ రాముడు ఒకే బాణంతో గొప్పనీతిశాలీ, ఈశ్వరుణ్ణి సేవించే వాడూ, రావణుని గర్వాన్ని హరించిన వాడూ ఐన వాలిని కూల్చివేశాడు. [[కందము]]: ఇలమీద సీత వెదకగ నలఘుడు రాఘవుడు పనిచె హనుమంతు సతి చ్ఛలవంతున్ మతిమంతున్, బలవంతున్ శౌర్యవంతు బ్రాబవవమ్తున్. * గొప్పవాడైన రాముడు సీతను వెదకడానికి మహామహిమాన్వితుడూ, బుద్దిమంతుడూ, బలవంతుడూ, శౌర్యవంతుడూ, సుగుణవంతుడూ ఐన హనుమంతుణ్ణి నియోగించాడు. [[కందము]]: అలవాటు కలిమి మారుతి లలితామిత లాఘవమున లంఘించెను శై వలినీగణసంబంధిన్ జలపూరిత ధరణి గగన సంధిన్ గంధిన్ * ఆ హనుమంతుడు నదులకు బంధువూ, బూమికి ఆకాశానికీ గల వ్యవధానాన్ని నీటితో నింపినదీ ఐన సముద్రాన్ని అలవాటు మేఋఅకు అత్యంతలాఘవంతో దాటాడు. {{భాగవతము స్కందములు}} [[Category:భాగవతము]] ప్రీప్రాసెసరు 1329 5539 2005-05-12T10:21:23Z 61.95.134.10 "ప్రీ ప్రాసెసరు " అనునది రెండు పదాల కలయిక. ప్రీ --> ముందు, పూర్వపు అను అర్థాలు చెప్పుకొనవచ్చు. ప్రాసెసరు --> ? కనుక మనము దీనికి పూర్వ ప్రాసెసరు అని చెప్పుకొనవచ్చు. ఆదిత్యా మ్యూజికు 1330 5540 2005-05-12T13:36:10Z 61.95.134.10 ఇది ఒక సంపూర్ణ సంగీత చానలు. ఇందులో ఇరవై నాలుగు గంటలూ సినిమా పాటలు వస్తూ ఉంటాయి. పగలు ఎక్కువగా ఫోను ద్వారా వివిధ పేర్లతో కార్యక్రమాలు ప్రత్యక్షప్రసారాల రూపంలో ఉండి మీరు కోరిన పాటలు వేస్తారు, లేదా వారికి ఇష్టమైన పాటలు వేస్తారు. గజేంద్ర మోక్షము 1332 8117 2005-08-10T08:14:29Z 207.46.50.75 <pre>గజేంద్ర మోక్షణ కథా ప్రారంభము వ. మానవాధీశ్వర: మనువు నాలవవాడు తామసుం డనగ నుత్తముని భ్రాత పృథ్వీపతులు కేతు వృషు నర ఖ్యాత్యాదు లతని పుత్రులు పద్గు రధికబలులు సత్యకహరి వీర సంజ్ఞులు వేల్పులు త్రిశిఖనామమువాడు దేవవిభుడు మునులు జ్యోతిర్వ్యోమ ముఖ్యులు; హరి పుట్టె హరి మేధునకు బ్రీతి హరిణియందు; ఆటవెలది: గ్రాయబద్దు డయిన గజరాజు విడిపించి ప్రాణ భయము వలన బాపి కాచె హరి దయాసముద్రుడఖిలలోకేశ్వరు డనిన శకుని జూచి యవనివిభుడు. కందము: నీఋఆట వనాటములకు బోరాటంబెట్లు హలెగె? బురుషోత్తముచే నారాట మెట్లు మానెను ఘోరాటవిలోని Hఅద్ర కుంజరముబకున్ కందము: మునినాధ: యీ కథాస్థితి వినిపింపుము వినగ నాకు వేడుక పుట్టెన్; వియెద గర్ణేంద్రియముల పెనుబండువు సేయ మనము బ్రీతింబొందన్. కందము: ఏ కథల యందు బుణ్య శ్లోకుడు హరి సెప్పబడుని సూరిజనముచే నా కథలు పుణ్య కథలని యాకర్ణింపుదురు పెద్ద లతి హర్షమునన్. వచనము: ఇవ్విధంబున బ్రాయోపవిష్టుండైన పరిక్షిన్నరేంద్రుండు బాదరాయణి నడిగెనని చెప్పి సభాసదులయిన మునుల నవలోకించి సూతుండు పరమహర్ష సమేతుండై చెప్పె:నట్లు శుకుండు రాజునకిట్లనియె. సీసము: రాజేంద్ర: విను సుధారాశిలో నొక పర్వ తము త్రికూటంబనదనరుచుండు యోజనాయుతమగు నున్న తత్వంబును నంతియ వెడలువు నతిశయిల్లు గాంచనాయస్సారకలధౌతమయములై మూడు శృంగంబులు మొనసియుండు; దట శృంగబహురత్న ధాతుచిత్రితములై దిశలు బూనభములు దేజరిల్లు; తేటగీతి: భూరిభూజలతా కుంజ పుంజములును మ్రోసిపఱతెంచు సెలయేటి మొత్తములును మరగి తిరిగెడు దివ్య విమానములుని జఱులగ్రీడించు కిన్నరచయము గలిగి. వచనము: అది మఱియును మాతులుంగ లవంగ లుంగ చూత కేతకీ భల్లాత కామ్రాతక సరళ పనస బరరీ వకుళ వంజుల వట కుటజ కుంద కురవక కురంటక కోవిదార ఖర్జూర బారికేళ సిందువార చందన పిచుమంద మందార జంబూ జంబీర మాధవీ మధూక తాల తక్కోల హింతాల రసాల సాల ప్రియాళు బిల్వామలక క్రముక కదంబ కరవీర కదళీ కపిత్థ కాంచన కందరాళ శిరీష శింశు పాశోక పలాశ నాగ పున్నాగ చంపక శతపత్ర మరువక మల్లికామతల్లికా ప్రముఖ నిరంతర బసంతనమయ సౌభాగ్య సంపదంకురిత పల్లవిత కోరకిత కుసుమిత ఫలిత లలిత విటప విటపి వీరున్నిపహాలంకృతంబును, మణివాలుకానేక విమల పులినతరంగిణీ సంగత విచిత్ర విద్రుమలతా మ్హోద్యాన శుక పిక నికర నిశిత సముంచిత చంచూపుట నిర్దళిత శాభిశాఖాంతర పరిపక్వ ఫలరంధ్రప్రవర్షిత రసప్రవాహ బహుళంబును, గనక మయ సలిల కాసార కాంచన కుముదకహ్లార కమల పరిమళ మిళిత కబళాహార సంతతాంగీకార భార పరిశ్రాంత కాంతా సమాలింగిత కుమార మత్త మధుకర విటసముదయ సమీపసంచార సముదంచిత శకుంత కలహంస కారండవ జకుక్కుట చక్రవాక బక బలాక కోయప్టిక ముఖర జలవిHఅంగ విసర వివిధ కోలాహల బధిరీబూత భూనభోంతరాళంబును దుహినకరకాంత మరకత కమలరాగ వజ్రవైదూర్య నీల గోమేధిక పుష్యరాగ మనోహర కనక కధౌత మయూనేక శిఖరతట దరీవిహరమాణ విద్యాధరవిబుధ సిద్ద చారణ గరుడ గంధర్వ కిన్నర కింపురుష మిధున సంతత సరససల్లాప సంగీత ప్రసంగ మంగళాయతనంబును, గంధగజ గవయ గండబేరుండ ఖడ్గ కంఠీరవ శరభ శార్దూల శశ చమర శల్య భల్ల సారంగ సాలాపృక వరాహ మహిష మర్కట మ్హోరగ మార్జాలాది నిఖిల మృగనాధ సమూహ సమర సన్నాహ సంరంభ సంచకిత శరణాగత శమన కింకరంబునై యొప్పు న ప్పర్వత సమీపంబునందు. కందము: భిల్లీ భిల్ల లులాయక భల్లుక ఫణి ఖడ్గ గవయ వలిముఖ చమరీ ఝిల్లీ హరి శరభక కిటి మల్లాద్బుత కాక ఘూక మయమగు నడవిన్. శార్దూలము: అన్యాలోకన బీకరంబులు జితాశానేక పానీకముల్ వన్యేభంబులు గొన్ని మత్తతనులై ప్రజ్యావిహారాగతో దన్యత్వంబున బూరి బూధరదరీ ద్వారంబులందుండి సౌ జన్య క్రీశల నీరుగాలి పడి కాసారావగాహార్ధమై. ఆటవెలది: అంధకార మెల్ల నద్రిగుహాంతర వీధులంద బగలు వెఱచి డాగి యెడరు వేచి సంధ్య నినుడు వృద్దత నున్న వెడలె ననగ నుహలు వెడలె గరులు. కందము: తలగవు కొండలకైనను మలగవు సింగములకైన మార్కొను కడిమిం గలగవు పిడుగుల కైనను నిల బలసంపన్న వృత్తి నేనుగు గున్నల్. సీసము: పులుల మొత్తంబులు పొదరిండ్లలో దూఱు ఘోరభల్లూకముల్ గుహలు సొచ్చు; భూదారములు నేల బొఱియలలో డాగు; హరిదంతముల కేగు హరిణచయము; మడువుల జొరబాఱు మహిషసంఘంబులు గండశైలంబుల గవులు ప్రాకు; వల్మీకములు సొచ్చు వనభుజంగంబులు నీల కంఠంబులు నింగి కెగయు; తేటగీతి: వెఱచి చమరీమృగంబులు విసరు వాల చామరంబుల విహరణశ్రమము వాయ భయదపరిహేల విహరించు భద్రకరుల గాలి వాఱిన మాత్రాన జాలి బొంది. కందము: మదగజ దానామోదము గదలని తమకముల ద్రావి కడుపులు నిండన్ బొదలుచు దుమ్మెదకొదమల కదుపులు జుంజుమ్మటంచు గానము సేసెన్. కందము: తేటి యొకటి యొరు ప్రియుకును మాటికి మాటికిని నాగ మదజల గంధం బేటి కని తన్ను బొందెడి బోటికి నందిచ్చు నిండు బోటు దనమునన్. కందము: అంగీకృత రంగ న్మా తంగీ మదగంధ మగుచు దద్దయువేడ్కన్ సంగీత విశేషంబుల భృంగీగణ మొప్పె మ్రానుపెట్టెడి మాడ్కిన్. కందము: వల్లభలు పాఱి మునుపడ వల్లభ మని ముసరి రేని వారణదానం బొల్లక మధుకర వల్లభు లుల్లంబుల బొందిరెల్ల యుల్లాసంబుల్. వచనము: అప్పుడు మత్తేభము: కలభంబుల్ సెరలాడు బల్వలము లాఘ్రాణించి ముట్టాడుచున్ ఫలభూజంబులు రాయుచుం జివురు జొంపంబుల్ వడిన్ మేయుచుం బులులం గాఱెనుపోతులన్ మృగములం బోనీక శిక్షించుచుం గొలకుల్ సొచ్చి కలంచుచున్ గిరులపై గొబ్బిళ్లుగోరాడుచున్. కందం: తొండంబుల మదజలవృత గండంబుల గుంభములను ఘట్టన సేయం గొండలు దలక్రిందై పడు బెండుపడున్ దిశలు చూచి బెగడున్ జగముల్. కందము: ఎక్కడజూచిన లెక్కకు నెక్కువయై యడవి నడచు నిభయూధములో నొక్కకరినాధు డెడతెగి చిక్కె నొక కరేణుకోటి సేవింపంగన్. వచనము: ఇట్లు వెనుక ముందట నుభయ పార్శ్వంబుల దృషార్దితంబులై యరుగుదెంచు నేనుంగు గములం గానక తెఱంగు దప్పి తొలంగుడుపడి యీశ్వరాయత్తంబైన చిత్తంబు సంవిత్తంబు గాకుండుటంజేసి తానును దనకరేణు సముదయంబును నొక్క తెరువై పోవుచు. సీసము: పల్వలంబుల లేతపచ్చిక మచ్చిక జెలుల కందిచ్చు నచ్చికము లేక; ఇవురుజొంపముల గ్రొవ్వెలయు పూగొమ్మల బ్రాణవల్లభలకు బాలువెట్టు, ఘనదానశీతల కర్ణతాళంబుల దయితల వెమటార్పు దనువు లరసి; మృదువుగా గొమ్ముల మెల్లన గళములు నివురుచు బ్రేమతో నెఱవు వలపు; తేటగీతి: పిఱుదు చక్కట్ల డగ్గఱి ప్రేమతోడ డాసి మూర్కొని దివికి దొండంబు సాచు వెద వివేకించు గ్రీడించు విశ్రమించు మత్తమాతంగ మల్లంబు మహిమతోడ: సీసము: తన కుంభముల పూర్ణతకు డిగ్గి యువతులు కుచములు పయ్యెదకోగు లీగ దన యానగంభీరతకు జాల కబలల యానంబు లందెల నండగొనగ దన కరశ్రీ గని తలగి బాలల చిఱు దొడలు మేఖలదీప్తి దోడు పిలువ దన దంతరుచికోటి తరుణుల నగవులు ముఖచంద్ర దీప్తుల ముసుగు దిగువ తేటగీతి: దనదు లావణ్య రూపంబు దలచి చూడ నంజనాభ్రము కపిలాదిహరిదిభేంద్ర దయిత లందఱు దన వెంట దగిలినడవ గుంభివిభు డొప్పె నొప్పుల కుప్పవోలె. వచనము: మఱియు నానాగహన విహరణ మహిమతో మదగజేంద్రంబు మార్గంబు దప్పి పిపాసా పరాయత్త చిత్తంబున మత్త కరేణువుల మొత్తంబునుం దానునుంజని చని. మత్తేభము: అట గాంచెం గరిణీవిభుండు నవపుల్లాంభోజకల్హారమున్ నటదిందిందిర వారముం గమఠమీన గ్రాహ దుర్వారమున్ వట హింతాల రసాల సాల సుమనో వల్లీ కుటీతీరముం జటులోద్దూత మరాళచక్రబక సంచారంబుగాసారమున్. వచనము: ఇట్లనన్య పురుష సంచారంబై నిష్కళంకంబైన య ప్పంకజాకరంబు బొడగని తోయజగంధంబు దోగిన చల్లని మెల్లని గాడ్పుల మేను లలర గమల నాళాహార విమల వాక్కల హంస రవములు సెవుల పండువులు సేయ పుల్లదిందీవరాంభోరుహా మోదంబు ఘ్రాణరంధ్రంబుల గారవింప నిర్మల కల్లోల నిర్గతాసారంబు వదన గహ్వరముల వాడు దేర్ప తేటగీతి: ద్రిజగ దభినవ సౌభాగ్య దీప్తమైన విభవ మీక్షణములకును విందు సేయ నరిగి పంచేంద్రియ వ్యవహారములని మఱచి మత్తేయూథంబు మడుగుజొచ్చె. కందం: తొండంబుల బూరించుచు గండంబుల జల్లుకొనుచు గళగళరవముల్ మెండుకొన వలుదకడుపులు నిండన్ వేదండకోటి నీటిం ద్రావెన్. వచనము: అప్పుడు మత్తేభము: ఇభలోకేంద్రుడు హస్తరంధ్రముల నీరెక్కించి పూరించి చం డభ మార్గంబున కెత్తి నిక్కివడి నుడ్డాడించి పింజింప నా రభటిన్ నీరములోన బెల్లెగసి నక్రగ్రాహ పాఠీనముల్ నభమందాడెడు మీనకర్కటములన్ బట్టెన్ సురల్ మ్రాన్పడన్ వచనము: మఱియు నగ్గజేంద్రంబు నిరర్గళవిహారంబున. సీసము: కరిణీకరోజ్ఝితకంకణచ్చటదోగి సెలయీటి నీలాద్రి చెలువుదెగడు హస్తినీ హస్త విన్యస్త పద్మంబుల వేయుగన్నులవాని వెరవు సూపు గలబసముత్కీర్ణ కల్హార రజమున గనకాచలేంద్రం Hఅనత దాల్చు గుంజరీ పరిచిత కు?దకాండంబుల ఫణిరాజ మండన ప్రభ వహించు ఆటవెలది: మదకరేణు ముక్త మౌక్తికశుక్తుల మెఱుగు మొగిలుతోడమేలమాడు నెదురులేని గరిమ నిభరాజ మల్లంబు వనజగేహకేళి వ్రాలునపుడు. వచనము: మఱియు నా సరోవరలక్ష్మి మదగజేంద్ర వివిష విహారవ్యాకులిత నూతన లక్ష్మి విభవయై యనంగ విద్యానిరూడ పల్లవ ప్రబంధపరికంపిత శరీరాలంకార యగు కుసుమ కోమలియునుం బోలె వ్యాకీర్ణ చికురమత్త మధుకర నికరయు, విగతరసపదనకమ,లయు, నిజస్థాన చలిర కుచరథాంగయుగలయు, లంపటిత జఘనపులినతలయునై యుండె; నంత సీసము: భుగభుగాయితభూరి బుద్బుదచ్చటలతో గదలుచు దివికి భంగంబు లెగయ; భువన భయంకరపూత్కార రవమున ఘోరనక్రగ్రాహకోటి బెగడ, వాలవిక్షేప దుర్వార ఝుంఝూనిల వశమున ఘమఘమావర్త మడర గల్ల్Zఓలజాల సంఘట్టనంబుల దటీ తరులుమూలములతో ధరణీ గూల తేటగీతి: సరసిలోనుండి పొడగని సంభ్రమించి యుదరి కుప్పించి లంఘించి హుంకరించి భాను గబళించి పట్టు స్వర్భానుపగిది నొక్క మకరేంద్రుడిభరాజు నొడిసి పట్టె. కందము: వడి దప్పించి కరీంద్రుడు నిడుదకరం బెత్తి వ్రేయ నీరాటంబుం బొడ వడగినట్లు జలముల భడి కడువడి బట్టె బూర్వపదయుగళంబున్. చంపకమాల: పదముల బట్టినం దలకుబా టొకయింతయు లేక శూరతన్ మదగజవల్లభుండు ఢ్ర్తిమంతుడు దంతయు గాంత ఘట్టనం జెదరగ జిమ్మె నమ్మకరిచిప్పలు పాదులు దప్పనొప్పఱన్ వదలి జలగ్రహంబు కరివాలముమూలముజీరె గోఱలన్. . కందము: కరి దిగుచు మకరి సరసికి గరి దరికిని మకరి దిగుచు గరకరి బెరయన్ గరికి మకరి మకరికి గరి భర మనుచును నతల కుతల భటు దరుదు పడన్. వచనము: ఇట్లు కరి మకరంబులు రెండును నొండొండ సముద్దండదండంబులై తలపడి నిఖిల లోకాలోకన భీకరంబులై, యన్యోన్య విజయశ్రీ వశీకరంబులై, సంక్షోభిత కమలాకరంబులై, హరి హరియును, గిరి గిరియునుం దాకి పిఱుతివియక పెనంగు తెఱంగున న్రాటం బయిన పోరాటంబునం బట్టుచు వెలికి లోనికిం దిగుచుచు గొలంకు గలంకంబంద గడువడి నిట్టట్టు వడి తడబడక బుడబుడానుకారంబులై బుగులు బుగుల్లను చప్పుళ్లతో బురువులు గట్టుచు జలంబు లుప్పరం బెగయం జప్పరించుచు దప్పక వదన గహ్వరంబుల నప్పళింపుచు నిశితనితాంత దురంతదంత కుంతంబుల నింతింతలు దునియలయి నెప్పళంబునం బునుక చిప్పలు గుదుళ్లు దప్పి రక్తంబులు గ్రమ్ముదేర హుమ్మని యొక్కమ్మడిం జిమ్ముచు నితరేతర సమాకర్షణంబులం గదలక వదంబుల మొదలిపట్టు వదలక కుదురై వర్తించుచు బరిభ్రమణ వేగంబున జలంబులం దిరుగుచు మకర కమ ఠ కర్కట గండకమండూకాది సలిల నిలయంబుల ప్రాణంబులు క్షీణంబులుగా నొండోటిం దాకు రభసంబున నిక్కలువడ మ్రక్కం ద్రొక్కుచు మెండుచెడి బెండువడి నాచు గుల్లచిప్పతండంబులం బరస్పర తాడనంబులకు నడ్డంబుగా నొడ్డుచు నోలమాసగొనక గెలుపు దలంపులు బెట్టిదంబులై రెట్టింప నహోరాత్రంబులుం బోలె గ్రమక్రమ విజృంభమాణంబులై బహుకాల కలహ విహారంబులై నిర్గత నిద్రాహారంబులై యవక్రపరాక్రమఘోరంబులై పోరుచున్న సమయంబున. జపమును జలమును బలమును వివిధములుగ బోరు కరటివీరతకు భువిన్ దివి మకరమీన కర్కట నివహము లొక్కటన మిత్రనిలయము బొందెన్. శార్దూలము: ఆటోపంబున జిమ్ము ఱొమ్మగల వజ్రాభీల దంతంబులం దాతించున్ మెడ జుట్టిపట్టి హరి దోర్దండభ శుండాహరిన్ నీటన్ మాటికి మాటికిం దిగువగా నీరాటమున్ నీటి పో రాట న్నోటమిపాతు జూపుట కరణ్యాటంబు వాచాటమై. ఆటవెలది: మకరితోడ బోరు మాతంగ విభుని నొ క్కరుని డించి పోవ గాళ్లు రాక కోరి చూచు చుండె గుంజరీయూథంబు మగలు దగులు గారె మగువలకును. ఆటవెలది: జీవనంబు దనకు జీవనంబై యుంట నలవు జలము నంతకంత కెక్కి మకర మొప్పె డస్సె మత్తేభమల్లంబు బహుళపక్ష శీతభాను పగిది। మత్తేభము: ఉఱుకుం గుంభయుగంబుపై హరి క్రియన్ హుమ్మంచు; బాదంబులన్ నెఱయం గఠము వెన్నుదన్ను; నెగయున్ హేలాగతిన్; వాలముం జఱచున్; నుగ్గు గదాకు; ముంచు; మునుగున్; శల్యంబులున్ దంతముల్ విఱుగన్ వ్రేయుచు బొంచిపొంచి కదియున్ వేదండయూథోత్తమున్. మత్తేభము: పొడగానం బడకుండ డాగు వెలికిం బోబంగ దా నడ్డమై పొడచూపుం జరణంబులం బెనగొనుం బో రాక రారాక బె గ్గడిలం గూలగదాచు లేచుతఱి నుద్ఘాటించు లంఘించు బ ల్విడి జీరుం దలగున్ మలంగు నొదియన్ వేధించు గ్రోధించుచున్. వచనము: ఇట్లు విస్మితనక్రచక్రంబయి నిర్వక్రవిక్రమంబున నల్ప హృదయజ్ఞాన దీపంబు నతిక్రమించు మహా మాయాంధకారంబునుంబోలె నంతకంతకు నుత్సాహ కలహ సన్నాహ బహువిధ జలావగాహం బయిన గ్రాహంబు మహాసాహసంబున. శార్దూలము: పాదద్వంద్వము నేలమోపి పవనున్ బంధించి పంచేంద్రియో న్మాదంబుం బరిమార్చి బుద్దిలతకున్ మాఱాకు హర్రించి ని ష్ఖేదబ్రహ్మపదావలంబనరతిం గ్రీడించు యోగీంద్రు మ ర్యాదన్ నక్రము విక్రమించె గరిపాదాక్రాంతనిర్వక్రమై. ఆటవెలది: వనగజంబు నెగుచు వనచారి బొడగని వనగజంబ కాన వజ్రిగజము వెల్ల నై సురేంద్రు వేచి సుధాంధుల బట్ట వట్టనీక బయలు ప్రాకె. ఉత్పలమాల: ఊహ గలంగి జీవనపుటోలమునం బడి పోరుచున్ మహా మోహలతా నిహద్దపదమున్ విడిపించుకొనంగ లేక సం దేహముబోదు దేహిక్రియ దీనదశన్ గజ ముండె భీషణ గ్రాహదురంత దంత పరిఘట్టిత పాద ఖురాగ్ర శల్యమైన్. వచనము: ఇ వ్విధంబున. కందము: అలయక సొలయక వేసట నొలయక కరి మకరితోడ నుద్దండత రా త్రులు సంధ్యలు దివసంబులు సలిపెం బోరొక్కవేయి సంవత్సరముల్ మత్తేభము: పృధుశక్తిన్ గజ మా జల గ్రహముతో బెక్కేండ్లు పోరాడి సం శిధిలంబై తన లావు వైరి బలముం జింతించి మిధ్యామనో రధమిం కేటికి? దీని గెల్వ సరి పోరం జాలరా దంచు స వ్యధమై యిట్లను బూర్వపుణ్యఫల దివ్యజ్ఞాన సంపత్తితోన్; శార్దూలము: ఏ రూపంబున దీనిగెల్తు? నిట మీ దేవేల్పు జింతింతు? నె వ్వారిం జీరుదు? నెవ్వరడ్డ? మిక ని వ్వారి ప్రచారోత్తమున్ వారింపం దగువార లెవ్వ? రఖిలవ్యాపార పారాయణుల్ లేరే: మ్రొక్కెదదిక్కుమాలిన మొఱాలింపం బ్రపుణ్యాత్మకుల్. శార్దూలము: నానానేకపయూధముల్ వనములోనం బెద్దకాలంబు స న్మానింపన్ దశలక్షకోటి కరిణీనాధుండనై యుండి మ ద్దానాంభ: వరిపుష్ట చందన లతాంతచ్చాయలం దుండలే కీ నీరాశ నిటేల వచ్చితి, భయం బెట్లోకదే యీశ్వరా: ఉత్పలమాల: ఎవ్వనిచే జనించు జగ; మెవ్వని లోపల నుండు లీనమై; యెవ్వని యందు డిందు; పరమేశ్వరు డెవ్వడు; మూల కారణం బెవ్వ; డనాదిమధ్యలయుడెవ్వడు; సర్వము దానయైన వా డెవ్వడు వాని నాత్మభవు నీశ్వరు నే శరణంబు వేడెదన్. కందము: ఒకపరి జగములు వెలి నిడి యొకపరి లోపలికి గొనుచు నుభయము దానై సకలార్ధ సాక్షి యగు న య్య కలంకుని నాత్మమూలు నర్ది దలంతున్. కందము: లోకంబులు లోకేశులు లోకస్తులు దెగిన తుది నలోకం బగు పెం జీకటి కవ్వల నెవ్వం డే కాకృతి వెలుగు నతని నే సేవింతున్. కందము: నర్తకుని భంగి బెక్కగు మూర్తులతో నెవ్వడాడు? మునులు దివిజులుం గీర్తింప నేర రెవ్వని వర్తన మొరు లెఱుగ రట్టి వాని నుతింతున్. ఆటవెలది: ముక్తసంగులైన మునులు దిదృక్షులు సర్వభూత హితులు సాధుచిత్తు లసదృశ వ్రతాడ్యులై కొల్తు రెవ్వని దివ్య పదము వాడు దిక్కు నాకు. భవము దోషంబు రూపంబు గర్మంబు నా హ్వయమును గుణము లెవ్వనికి లేక జగముల గలిగించు సమయించు కొఱకునై నిజమాయ నెవ్వడిన్నియునుదాల్చు నా పరేశునకు ననంత శక్తికి బ్రహ్మ కిద్దరూపికి రూపహీనునకును జిత్రచారునికి సాక్షికి నాత్మరుచికిని బరమాత్మునకు బరబ్రహ్మమునకు ఆటవెలది: మాటలను నెౠకల మనముల జేరంగ గాని శుచికి సత్త్వగమ్యుడగుచు నిపుణుడైన వాని నిష్కర్మతకు మెచ్చు వాని కే నొనర్తు వందనములు. సీసము: శాంతున కపవర్గసౌఖ్య సంవేదికి నిర్వాణ భర్తకు నిర్విశేషు నకు, ఘోరునకు గూడునకు గుణధర్మికి సౌమ్యున కధికవిజ్ఞాన మయున కఖిలేంద్రియ ద్రష్ట కధ్యక్షునకు బహు క్షేత్రజ్ఞునకు దయాసింధుమతికి మూలప్రకృతి కాత్మ మూలున కఖిలేంద్రి య జ్ఞాపకునకు దు:ఖాంత కృతికి ఆటవెలది: నెఱి నసత్య మనెడి నీడతో వెలుగుచు నుండు నెక్కటికి మహోత్తరునకు నిఖిల కారణునకు, నిష్కారణునకు న మస్కరింతు నన్ను మనుచు కొఱకు. కందము: యోగాగ్ని దగ్దకర్ములు యోగీశ్వరు లే మహాత్ము నొండెఱుగక స ద్యోగ విభాసిత మనముల బాగుబ వీక్షింతు రట్టి పరము భజింతున్. సీసము: సర్వాగమామ్నాయ జలధికి నపవర్గ మయునికి నుత్తమ మందిరునకు సకల గుణారణిచ్చన్న బోధాగ్నికి దనయంత రాజిల్లు ధన్యమతికి గుణలయోద్దీపిత గురు మానసునకు సం వర్తిత కర్మ నిర్వర్తితునకు దిశ లేని నాబోటి పశువుల పాపంబు లడచువానికి సమస్తాంతరాత్ము ఆటవెలది: డై వెలుంగువాని కచ్ఛిన్నునకు భగ వంతునకు దనూజపశునివేశ దారసక్తు లయినవారి కందగరాని వాని కాచరింతు వందనములు. వచనము: మఱియును. సీసము: వరధర్మకామార్థ వర్జితకాములై విబుధు లెవ్వాని సేవించి యిష్ట గతి బోందుదురు? చేరి కాంక్షించువారి క వ్యయ దేహ మిచ్చు నెవ్వాడు కరుణ? ముక్తాత్ము లెవ్వని మునుకొని చింతింతు? రానందవార్ది మగ్నాంతరంగు లేకాంతు లెవ్వని నేమియు గోరక భద్రచరిత్రంబు బాడుచుందు? ఆటవెలది: రామహేశు నాదు నవ్యక్తు నధ్యాత్మ యొగగమ్ము బూర్ణు నున్న తాత్ము బ్రహ్మ మైన వాని బరుని నతీంద్రియు నీశు స్థూలు సూక్ష్ము నే భజింతు. వచనము: అని మఱియు నిట్లని వితర్కించె. సీసము: పావకుం డర్చుల భానుండు దీప్తుల నెబ్భంగి నిగిడింతు రెట్లడంతు రాక్రియ నాత్మకరావళిచేత బ్ర బ్మాదుల వేల్పుల నఖిలజంతు గణముల జగముల ఘన నామ రూప భే దములతో మెఱయించి తగ నడంచు నెవ్వడు మనము బుద్దీంద్రియమ్ములు దాన యై గుణ సంప్రవాహంబు బఱపు తేటగీతి: స్త్రీ నపుణ్సక పురుష మూర్తి యును గాక తిర్య గమర నరాది మూర్తియున గాక కర్మ గుణ ఖేద స దసత్ర్పకాశి గాక వెనుక నన్ని యు దా నగు విభు దలంతు. కందము: కల డందురు దీనుల యెడ గల డందురు పరమయోగి గణములపాలం గలడందురన్నిదిశలను గలడు కలం డనెడు వాడు గలడో లేడో; సీసము: కలుగడే నాపాలి కలిమి సందేహింప గలిమిలేములు లేక కలుగువాడు; నా కడ్డపడ రాడె నలి న సాధువులచే బడిన సాధుల కడ్దపడెడువాడు చూడడే నా పాటు జూపుల జూడక చూచువారల గృపజూచువాడు; లీలతో నా మొఱాలింపడే మొఱగుల మొఱ లెఱుంగుచు దన్ను మొఱగువాడు; తేటగీతి: అఖిలరూపముల్ దనరూపమైన వాడు నాదిమధ్యాంతములు లేక యడరువాడు భక్తజనముల దీనుల పాలివాడు వినడె చూడడె తలపడె వేగ రాడె; విశ్వకరు విశ్వదూరుని విశ్వాత్మకు విశ్వవేద్యు విశ్వు నవిశ్వున్ శాశ్వతు నజు బ్రహ్మప్రభు నీశ్వరునిం బరమపురుశు నే భజియింతున్ వచనము: అని పలికి తన మనంబున నగ్గజేంద్రుండీశ్వర నస్సిధానంబు కల్పించుకొని యిట్లనియె. శార్దూలము: లా వొక్కింతయు లేదు; ధైర్యము విలోలంబయ్యె; బ్రాణంబులున్ ఠావుల్ దప్పెను; మూర్చ వచ్చె; దనువున్ డప్పెన్; శ్రమబయ్యెడిన్; నీవె తప్ప నిత:పరం బెఱుగ; మన్నింపందగున్ దీనునిన్; రావె ఈశ్వర; కావవె వరద; సంరక్షింపు భద్రాత్మకా; కందము: విను దట జీవుల మాటలు చను దట చనరానిచోట్క్ల శరణార్థుల కో యను దట పిలిచిన సర్వము గను దట సందేహ మయ్యె గరుణావార్థీ: ఉత్పలమాల: ఓ కమలాప్త: యోవరద: యో ¬ మత్తేభము: సిరికిం జెప్పడు; శంఖ చక్ర యుగముంజేదోయి సంధింపడే పరివారంబును జీర డభ్రగపతిం బన్నింప డాకర్ణికాం తర ధమ్మిల్లము జక్క నొత్తడు వివాదప్రోత్థిత శ్రీ కుచో పరిచేలాంచలమైన వీడడు గజ ప్రాణావనోత్సాహియై. వచనము: ఇట్లు భ్క్తజన పాలన ప్రాయణుండును, నిఖిల జంతు హృదయారవింద సదన సంద్థితుండును నగు నారాయణుండు కరి కులేంద్ర విజ్ఞాపిత నానావిధ దీనాలాపంబు లాకర్ణించి లక్ష్మీకాంతా వినోదంబులం దగులు సాలించి సంభ్రమించి దిశలు నిరీక్షించి గజేంద్రరక్షాపర్వతంబు నంగీకరించి నిజ పరికరంబు మరల నవధరించి గగనంబున కద్గమించి వేంచేయు నప్పుడు; మత్తేభము: తనవెంటన్ సిరి, లచ్చి వెంట నవరోధవ్రాతమున్, దాని వె న్కను బక్షీంద్రుడు, వాని పొంతను ధను:కౌమోదకీ శంఖ చ క్రనికాయంబును, నారదుండు, ధ్వజినీకాంతుండు రా వచ్చిరొ య్యన వైకుంఠపురంబునం గలుగువా రాబాలగోపాలమున్. వచనము: తదనంతరంబ ముఖారవింద మకరంద బిందు సందోహ పరిష్యందమానానందదిందిందిరయగు నయ్యిందిరాదెవి గోవింద కరారవింద సమాకృష్యమాణ సంవ్యానచేలాంచల యై పోవుచు మత్తేభము: తన వేంచేయు పదంబు వేర్కొన; డనాథస్త్రీ జనాలాపముల్ వినెనో, మ్రుచ్చులు మ్రుచ్చిలించిరో ఖలుల్ వేద ప్రపంచంబులన్, దనుజానీకము దేవతానగరిపై దండెత్తెనో, భక్తులం గని చక్రాయుడు డేడి చూపుడని దిక్కారించిరో దుర్జనుల్. వచనము: అని వితర్కించుచు. శార్దూలము: తాటంకాచలనంబుతో, భుజనటద్దమ్మిల్ల బండంబుతో, శాటీముక్త కుచంబుతో, సదృఢచంచత్కాంచితో, శీర్ణలా లాటాలేపముతో, మనోహరకరాలగ్నోత్తరీయంబుతో గోటీందుప్రభతో, సురోజభర సంకోచద్విలగ్నంబుతోన్, కందము: అడిగెద నని కడు వడి జను నడిగిన దను మగుడ నుడుగ డని నడ యుడుగున్ వెడవెడ చిడిముడి తడబడ నడు గిడు; నడుగిడదు జడిమ నడు గిడునెడలన్ సీసము: నిటలాలకము లంట నిపుర జుంజుమ్మని ముఖసరోజము నిండ ముసరు దేంట్లు; నళుల జోపగ జిల్క లల్ల నల్ల జేరిన యోష్టబింబద్యుతు లోడియ నఱుకు; శుకముల దోల జక్షుర్మీనములకు మం దాకినీ పాఠ్నలోక మెగుచు; మీన పంక్తుల దాట మెయిదీగతో రాయ డమ్పాలతలు మింట సరణి గట్టు; ఆతవెలది: శంపలను జయింప జక్రవాకంబులు కుచయుగంబు దాకి క్రొవ్వు సూవు: మెలత మొగిలు పిఱిది మెఱుగుదీవయు బోలె జలదవర్ణు వెనక జనెడు నపుడు. మత్తేభము: వినువీథిం జనుదేర గాంచి రమరుల్ విష్ణు సురారాతి జీ వనసంపత్తి నిరాకరిష్ణు గరుణావర్థిష్ణు యోగీంద్ర హ్ఋ ద్వనవర్తిష్ణు సహిష్ణు భక్త జనబృంద ప్రాభవాలంకరి ష్ణు నవోడోల్ల సదిందిరా పరిచరిష్ణున్ జిష్ణు రోచిష్ణునిన్. వచనము: ఇట్లు పొడగని మత్తేభము: చనుదెంచెన్ ఘనుడల్లవాడె; హరిపజ్జం గంటిరే లక్ష్మి? శం ఖ నినాదం బదె; చక్ర మల్లదె; భుజంగధ్వంసియున్ వాడె క్ర న్నన నేతెంచె నటంచు వేల్పులు నమోనారాయనాయేతి ని స్వనులై మ్రొక్కిరి మింట హస్తిదురవస్థావక్రికింజక్రికిన్. వచనము: ఆ య్యవసరంబునం గుంజరేద్ర పాలన పారవశ్యంబున దేవతా నమస్కారంబు లంగీకరింపక మనస్సమానసంచారుండైపోయి పోయి కొంతదూరంబున శిండుమార చక్రంబునుం బోలె గురుమకరకుళీరమీన మిథునంబై, కిన్నరేంద్రుని భాండాగారంబునుంబోలె స్వచ్చ వకచ్చపంబై, భాగ్యవంతుని భాగధేయంబునుం బోలె సరాగజీవనంబై, వైకుంఠంబునుంబోలె శంఖచక్ర కమలాలంకృతంబై, సంసార చక్రంబునుం బోలె ద్వంద్వసంకుల పంక సంకీర్ణంబై యొప్పు న ప్పంకజా కరం బొడగని. మత్తేభము: కరుణా సింధుడు సౌరి వారి చరమున్ ఖండింపగా బంపె స త్వరితాకంపిత భుచక్రము మహోద్యద్విస్పులింగచ్ఛటా పరిభూతాంబర శుక్రమున్ బహు విధ బ్రహ్మాండ భాండచ్చటాం తర నిర్వక్రముబాలితాఖిల సుధాంధస్చక్రముం జక్రమున్. వచనము: ఇట్లు వంచిన. శార్దూలము: అంభోజాకర మధ్య నూతన నలిన్యాలింగన క్రీడనా రంభుండైన వెలుంగుఱేని చెలువారన్ వచ్చి నీటన్ గుభుల్ గుంభధ్వానముతో గొలంకును గలంకం బొందగా జొచ్చి దు ష్టాంభోవర్తి వసించు చక్కటికి డాయంబోయి హృద్వేగమై. శార్దూలము: భీమంబై తల ద్రుంచి ప్రాణముల బాపెం జక్ర మాశు క్రియన్ హేమక్ష్మాధర దేహముం జకితవన్యేభేంద్ర సందోహముం గామ క్రోధన గేహమున్ గరటి రక్త స్రావ గాహంబు ని స్పీమోత్పాహము వీత దాహము జయశ్రీ మోహమున్ గ్రాహమున్. వచనము: ఇట్లు నిమిష స్పర్శనంబున సుదర్శనంబు మకరి తల ద్రూచు నవసరంబున. కందము: మకర మొకటి రవి జొచ్చెను మకరము మఱియొకటి ధనదు మాటున డాగెన్; మకరాలయమున దిరిగెడు మకరంబులు కూర్మరాజు మఱువున కరిగెన్. మత్తేభము: తమముం బాసిన రోహిణీ విభుక్రియన్ దర్చించి సంసారదు: ఖము వీడ్కొన్న విరక్త చిత్తుని గతిన్ గ్రాహంబు పట్టూద్చిన పా దము లల్లర్చి కరేణుకావిభుడు సౌందర్యంబుతో నొప్పె సం భ్రమదాశాకరిణీ కరోజ్ఝిత సుధాంభస్స్నాన విశ్రాంతుడై. శార్దూలము: పూరించెన్ హరి పాంచజన్యము గృపాంభోరాశి సౌజన్యమున్ భూరిధ్వాన చలాచలీకృత మహాభూత ప్రచైతన్యమున్ సారోదారసిత ప్రభాచకిత వర్జన్యాది రాజన్యమున్ దూరిభూతవిపన్నదైన్యమును దిర్దూతద్విషత్సైన్యమున్. మత్తేభము: మెరసెన్ నిర్జరదుందుభుల్; జలరుహామోదంబులై వాయువుల్ దిరిగెం; బువ్వుల వాన జల్లు గురిసెన్; దేవాంగనాలాస్యముల్ పరగెన్; దిక్కులయందు జీవజయశబ్దధ్వానముల్ నిండె, సా గర ముప్పొంగె దరగ చుంబిత నభోగంగాముఖాంభోజమై. కందము: నిడుద యగు కేల గజమును మడువున వెడలంగ దిగిచి మదజల రేఖల్ దుడుచుచు మెల్లన పుడుకుచు నుడిపెన్ విష్ణుండు దు:ఖ ముర్వీనాథా! కందము: శ్రీ హరి కర సంస్పర్శను దేహము దాహంబు మాని ధృతి గరిణీ సం దోహంబు దాను గజపతి మోహన ఘీంకార శబ్దములతో నొప్పెన్. కందము: కరమున మెల్లన నివురుచు గర మనురాగమున మెఱసి కలయం బడుచుం గరి హరికతమున బ్రదుకుచు గర పీడన మాచరించె గరిణుల మరలన్. </pre> [[Category:భాగవతము]] పెద్ద బాలశిక్ష 1333 25989 2006-05-28T15:45:08Z 24.10.122.155 /* బయటి లంకెలు */ సాంప్రదాయమైన తెలుగు విద్యాభ్యాసములో '''పెద్ద బాలశిక్ష''' ఆది గ్రంథము వంటిది. ఇప్పటికి ఆంధ్ర దేశములోని ప్రతి విద్యార్ధి తన చదువు పెద్ద బాలశిక్షతోనే ప్రారంభిస్తాడు. విచారకరమైన విషయము ఏమిటి అంటే ఈతరం జనానికి పెద్ద బాలశిక్ష అంటే ఏమిటొ తెలియదు. *[[తెలుగు సంవత్సరములు]] *[[నక్షత్రములు]] *[[రాశులు]] *[[చుట్టరికాలు]] *[[తిధులు]] *[[మాసములు]] *[[ఋతువులు]] *[[వారములు-అధిపతులు]] *[[సప్త ద్వీపాలు]] *[[సప్త సముద్రాలు]] *[[ఏకవింశతి అవతారములు]] ==బయటి లంకెలు== *[http://www.stotralahari.com/bAlaListPDF.htm పెద్ద బాలశిక్ష పీడీఎఫ్‌ ఫైల్లు] *[http://www.sirigina.com/pedda/ సిరిగిన పెద్ద బాలశిక్ష] [http://www.maganti.org/page4.html బాల సాహిత్యం ] తెలుగు సంవత్సరములు 1334 12292 2005-09-30T06:37:35Z Chandroos 45 01.ప్రభవ 02.విభవ 03.శుక్ల 04.ప్రమోదూత 05.ప్రజోత్పత్తి 06.అంగీరస 07.శ్రీముఖ 08.భావ 09.యువ 10.ధాత 11.ఈశ్వర 12.బహుధాన్య 13.ప్రమాది 14.విక్రమ 15.వృష 16.చిత్రభాను 17.స్వభాను 18.తారణ 19.పార్ధివ 20.వ్యయ 21.సర్వజిత్తు 22.సర్వధారి 23.విరోధి 24.వికృతి 25.కర్మ 26.నందన 27.విజయ 28.జయ 29.మన్మథ 30.దుర్ముఖి 31.హేవిలంబి 32.విలంబి 33.వికారి 34.శార్వరి 35.ప్లవ 36.శుభకృతు 37.శోభకృతు 38.క్రోధి 39.విశ్వవసు 40.పరాభవ 41.ప్లవంగ 42.కీలక 43.సౌమ్య 44.సాధారణ 45.విరోధికృతు 46.పరీధావి 47.ప్రమాధీచి 48.ఆనంద 49.రాక్షస 50.నల 51.పింగళ 52.కాళయుక్తి 53.సిధ్ధార్ధి 54.రౌద్రి 55.దుర్మతి 56.దుందుభి 57.రుద్రోధ్ఘారి 58.రక్తాక్షి 59.క్రోధన 60.అక్షయ సంగ్రహాలయాలు 1335 5545 2005-06-21T20:37:45Z వైఙాసత్య 58 * [[సాలార్ జంగ్ మ్యూజియం]] * భగవాన్ మహావీర్ ప్రభుత్వ సంగ్రహాలయం, [[కడప]] నాట్యము 1336 16135 2005-12-17T01:47:12Z Chaduvari 97 భారతీయ నాట్యరీతులు అనేక విధాలు. వీటిని ప్రధానంగా రెండు విధాలుగా వర్గీకరించవచ్చు - శాస్త్రీయ నాట్యం, జానపద నాట్యం. ==శాస్త్రీయ నాట్యరీతులు== *[[కూచిపూడి]] *[[భరతనాట్యం]] *[[కథక్]] *[[కథకళి]] *[[మణిపురి]] *[[ఒడిస్సీ]] *[[మోహినీ ఆట్టం]] ==జానపద నాట్యరీతులు== *[[ధింసా నృత్యం]] *[[చిందు నృత్యం]] *[[కోలాటం]] [[Catrgory:భారతీయ నాట్యం]] పురస్కారములు 1337 27069 2006-06-16T08:33:31Z Srinivasa 246 /* జాతీయస్థాయి పురస్కారాలు */ ==అంతర్జాతీయస్థాయి పురస్కారాలు== * [[నోబెల్ పురస్కారము]]: వివ్విధ శాస్త్ర, సాహిత్య, సామాజిక రంగాల్లో విశిష్ట సేవ చేసిన ప్రముఖులకు ఏటా ఇచ్చె పురస్కారం * [[భారతరత్న]]: ప్రసిద్ధి చెందిన వ్యక్తులకు ఇచ్చే పురస్కారం ==జాతీయస్థాయి పురస్కారాలు== * [[పద్మ పురస్కారాలు]] * [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]]: [[సినిమా]] రంగ ప్రముఖులకు ఇచ్చే పురస్కారం * [[జ్ఞానపీఠ అవార్డు]]: భారతీయ సాహితీకారులకు ఇచ్చే పురస్కారం * [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]]: వివిధ భారతీయ భాషల్లో వచ్చే అత్యుత్తమ పుస్తకాలకు ఇచ్చే ఏటా పురస్కారం * [[జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు]] ==రాష్ట్రస్థాయి పురస్కారాలు== * [[నంది పురస్కారాలు]]: [[తెలుగు సినిమా]]లకు ఏటా ఇచ్చే పురస్కారాలు * [[రఘుపతి వెంకయ్య పురస్కారం]]: జీవిత కాలంలో అత్యుత్తమ కృషి చేసిన తెలుగు సినిమా ప్రముఖులకు ఇచ్చే పురస్కారం * [[రాజాలక్ష్మీ ఫౌండేషన్ పురస్కారం]]: తెలుగు ప్రముఖులకు ఇచ్చే పురస్కారాలు [[Category:పురస్కారాలు]] ప్రజలు 1338 17167 2005-12-31T04:25:56Z Chavakiran 19 దేశమంటే మట్టి కాదోయ్, దేశమంటే మనుషులోయ్ - [[గురజాడ అప్పారావు]] భారతీయ విద్యార్థులు ప్రతి దినమూ ఉదయాన్నే చేయు [[ప్రతిజ్ఞ]] చూడండి ==పండుగలు== #[[వినాయక చవితి]] #[[ఉగాది]] #[[శ్రీరామనవమి]] #[[దసరా]] #[[దీపావళి]] #[[తొలి ఏకాదశి]] #[[అట్ల తద్ది]] #[[సంక్రాంతి]] #[[శివరాత్రి]] #[[రథసప్తమి]] #[[ఉండ్రాళ్ళతద్ది]] #[[నాగులచవితి]] #[[రక్షాబంధనం(రాఖీ)]] #[[హనుమజ్జయంతి]] #[[హోలీ]] #[[మొహరం]]([[పీరీల పండుగ]]) #[[రంజాన్]] #[[క్రిస్టమస్]] #[[గుడ్ ఫ్రైడే]] #[[జన్మాష్టమి]] ([[కృష్ణాష్టమి]]) #[[బతుకమ్మ]] #[[భోగి]] #[[సద్దులు]] #[[బక్రీద్]] ==చూడండి== * [[జన జీవనం]] కరవమంటే కప్పకి కోపం, విడవమంటే పాముకి కోపం 1339 19290 2006-01-28T07:05:11Z Chaduvari 97 +mUsa {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ఒక కప్పని పాము నోటిలో కరుచుకోని ఉన్నదంట అటువంటి సమయంలో అటుగా వెళ్తున్న దానయ్యని తీర్పు అడిగినాయంట పామేమో తినాలి అదే న్యాయం, ఇది నా ఆహారం అని అన్నదంట! కప్పేమో నేను బలహీనుడిని, మైనారిటీ వాడిని నన్ను కాపాడాలి రాజ్యాంగం ప్రకారం అన్నదంట! దానయ్యకేమి చెప్పాలో అర్థం కాలేదంట, అందుకే అతను ఉన్న స్థితిలో ఎవరు ఉన్నా ఇలా అంటారు "కరవమంటే కప్పకి కోపం, విడవమంటే పాముకి కోపం" [[Category:సామెతలు]] చేతి పనులు 1341 5551 2005-05-15T10:12:38Z 61.95.134.10 #[[కళంకారి]] #[[కొండపల్లి బొమ్మలు]] ఆది శంకరాచార్యులు స్థాపించిన నాలుగు మఠాలు 1342 12405 2005-10-03T04:26:40Z Chandroos 45 ఆది శంకరాచార్యులు స్తాపించిన నాలుగు మఠాలు, ఆది శంకరాచార్యులు స్థాపించిన నాలుగు మఠాలు కు తరలిం #[[బదరీనాథ్]] #[[ద్వారక]] #[[పూరీ]] #[[శృంగేరి]] అలంకారములు 1343 17774 2006-01-09T09:00:28Z Chaduvari 97 +vargaM #[[ఉపమ]] #[[అన్వయము]] #[[ఉపమేయోపమ]] #[[ప్రతీపము]] #[[రూపకము]] #[[పరిణామము]] #[[ఉల్లేఖము]] #[[స్మృతి]] #[[భ్రాంతి]] #[[సందేహము]] #[[అపహ్నుతి]] #[[ఉత్ప్రేక్ష]] #[[అతియోక్తి]] #[[తుల్యయోగిత]] #[[దీపకము]] #[[ఆవృత్తిదీపకము]] #[[ప్రతివస్తూపమ]] #[[దృష్టాంతము]] #[[నిదర్శన]] #[[వ్యతిరేకము]] #[[సహోక్తి]] #[[వినోక్తి]] #[[సమాసోక్తి]] #[[పరికరము]] #[[పరికరాంకురము]] #[[శ్లేషము]] #[[అపస్తుతపశంస]] #[[ప్రస్తుతాంకురము]] #[[పర్యాయోక్తము]] #[[వ్యాజస్తుతి]] #[[వ్యాజనింద]] #[[ఆక్షేపము]] #[[విరోధాభాసము]] #[[విభావన]] #[[విశేషోక్తి]] #[[అసంభవము]] #[[అసంగతి]] #[[విషమము]] #[[సమము]] #[[చిత్రము]] #[[అధికము]] #[[అల్పము]] #[[అన్యోన్యము]] #[[విశేషము]] #[[వ్యాఘాతము]] #[[కారణమాల]] #[[ఏకావలి]] #[[మాలాదీపకము]] #[[సారము]] #[[యథాసంఖ్యము]] #[[పర్యాయము]] #[[పరివృత్తి]] #[[పరిసంఖ్య]] #[[వికల్పము]] #[[సముచ్చయము]] #[[కారకదీపకము]] #[[సమాధి]] #[[ప్రత్యనీకము]] #[[కావ్యార్థాపత్తి]] #[[కావ్యలింగము]] #[[అర్థంతరన్యాసము]] #[[వికస్వరము]] #[[ప్రౌడోక్తి]] #[[సంభావన]] #[[మిథ్యాధ్యవసితి]] #[[లలితము]] #[[ప్రహర్షణము]] #[[విషాదము]] #[[ఉల్లాసము]] #[[అవజ్ఞ]] #[[అనుజ్ఞ]] #[[లేశము]] #[[ముద్ర]] #[[రత్నావళి]] #[[తద్గుణము]] #[[పూర్వరూపము]] #[[అతద్గుణము]] #[[అనుగుణము]] #[[మీలితము]] #[[సామాన్యము]] #[[ఉన్మీలితము]] #[[విశేషము]] #[[ఉత్తరము]] #[[సూక్ష్మము]] #[[పిహితము]] #[[వ్యాజోక్తి]] #[[గూడోక్తి]] #[[వివృతోక్తి]] #[[యుక్తి]] #[[లోకోక్తి]] #[[ఛేకోక్తి]] #[[వక్రోక్తి]] #[[స్వభావోక్తి]] #[[భావికము]] #[[ఉదాత్తము]] #[[అత్యుక్తి]] #[[నిరుక్తి]] #[[ప్రతిషేధము]] #[[విధి]] #[[హేతువు]] ==చూడండి== *[[సామెతలు]] *[[తెలుగు సాహిత్యము]] *[[తెలుగు]] [[Category:తెలుగు భాష]] జాతీయములు 1344 24499 2006-04-23T20:26:55Z Trivikram 237 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ==అం అనిన ఢం అననేరడు== ==ఓ అనిన వ రాదు అన్నట్టు== ==అంకకాడు== కలహ ప్రియుడు ==అంకాపొంకాలు== కోపము, విరోధము, తీవ్రము ==అంకురార్పణము== అంకురము అనగా మొలక. మొలకెత్తించుట. అంకురార్పణము అనగా ప్రారంభ మని భావము. ఏదేని శుభకార్యము చేయునపుడు మొదలుపెట్టుటకు దీనిని ఉపయోగిస్తారు. [[తిరుమల]]లో [[బ్రహ్మోత్సవములు]]కు అంకురార్పణము చేయుట అనునది ఈ జాతియానికి చాలా ప్రముఖ ఉపయోగము ==అంగడి పెట్టు== అంగడి అనగా దుకాణము లేదా [[కొట్టు]]. ఏదన్నా విషయాన్ని అనవసరంగా నలుగురితో చెప్పడాన్ని/బహిరంగపరచడాన్ని అంగడి పెట్టడం, లేదా దుకాణం పెట్టడం అని అంటారు. ==అంగలార్చు== అతిగా ఆశపడటం. ఎక్కువగా ప్రతికూలార్ధంలో వాడతారు. ==అంచుక ఇంచుక == ఏదో కొద్ది గొప్ప ==[[అంజనము]]న మాటలాడనేల?== దీనికి [[ముంజేతి కంకణమునకు అద్దమేల?]] సమానార్దముగా చెప్పుకొనవచ్చు ==అండ దండ== ఆదుకొను దిక్కు। "నాకండా దండా నీవేనయ్యా" "భద్రాచలం కొండా.... కావాలా నీకండా దండా....." అను చిరంజీవి పాట గుర్తు రావడంలేదూ! ==అంతు పంతు== ఆదీ అంతమూ అని అర్థము। అంతూ పొంతూ లేకుండా సాగిపోతున్న మన [[టీ వీ]] సీరియల్లు లాగా అన్నమాట :-) ==అందని ద్రాక్ష== ==అందచందములు== ==అందితే జుట్టు, అందకపోతే కాళ్ళు== ==అందె వేసిన చేయి== భాగా అనుభవము ఉన్న: అతను సంగీతంలో అందె వేసిన చేయి ==అక్కన్న మాదన్నలు== ఒకరికొకరు విడిపోని వారు. తానీషా కొలువులోని అక్కన్న మాదన్నలులా అని అర్థము. ==అక్షింతలు వేయు== ఆశీర్వదించు ==ఇంపు సొంపులు== ==అగ్రతాంబూలం== మొదటి స్థానము ఇవ్వు, అందరి కంటే ఎక్కువగా గౌరవించు। కృష్ణున్ని దర్మరాజు మయసభలో "అగ్రతాంబూలం" ఇచ్చి సత్కరించినాడు। ==అచ్చటా, ముచ్చటా== ముద్దూ మురిపము ==అచ్చిక, బుచ్చిక== కలుపుకోలుతనము ==అచ్చు, ముచ్చు== దొంగ దొర ==అచ్చేసిన ఆంబోతులా== ఊరిమీదకు జులాయిగా (ఏ పనీ పాట లేకుండా) తిరగడానికి వదిలేసినట్లు ==అట్టుడికినట్టు== ==అడపాదడపా== అప్పుడప్పుడు ==అడకత్తెరలో వక్కలా== ==అడవి ఉసిరి, సముద్రపు ఉప్పు కలిసినట్లు== ఎక్కడెక్కడివారో ఒకచోట కలుసుకోవడము ==అడవి కాచిన వెన్నెల== ఎంతో విలువైన వస్తువు వృధా అయిపోతున్నదనే అర్ధంలో వాడతారు. ==అటుకులు తిన్నట్టు== ==అరటి వలిచి పెట్టినట్టు== ==అడుగులకు మడుగులొత్తు== ==అడుగు గులాము== పాద దాసుడు ==అడగనివానిదే పాపము== ==అడ్డగఱ్రలు== ==అడ్డగాలు== ==అడ్డుపుల్లలు== ==అడ్డాదిడ్డాలు== ==అదవద== ==అత్తమీద చూపులు, అంగటి మీద చేతులు== ==అదను పదను== సరియైన సమయము ==అదరు బెదరు== భయపడటము ==అద్దములో నీడకి ఆశపడు== ==అద్దమరేయి== అర్థరాత్రి ==అనగి, పెనగి== కలసిమెలసి ఉండటము ==అనాఘ్రాత పుష్పము== వాసన చూడని పుష్పము అనుభవించని వస్తువు ==అన్నమో రామచంద్రా అను== [[అలో లక్ష్మణా]] అను అని కూడా ఉంది దీనిని ఆకలితో బాధపడుట కు సమానార్దముగా చెప్పుదురు ==అన్నెము, పున్నెము== అన్యాయము, న్యాయము తెలీకుండుట ==అన్ని ఉన్న విస్తరి== చక్కగా అణిగి మణిగి ఉండువారు ==అప్పు సప్పులు== ==అమ్మయ్య== ==అమ్మలక్కలు== ==అమీతుమీ== అటో, ఇటో / నువ్వో నేనో . సందిగ్ధతను పోగొట్టి విషయాన్ని అటో ఇటో తేల్చేసుకోవడమనే అర్థంలో ఈ పదాన్ని వాడతారు. హిందీ లేదా బెంగాలీ నుండి చేరిన మాటగా అనిపిస్తుంది. ఉదా: నేనెంతగా అడుగుతున్నా బాసు ఏ విషయమూ తేల్చడం లేదు. ఇక లాభంలేదు, ఇవ్వాళ అమీ తుమీ తేల్చుకోవాల్సిందే. ==అయిదు పది సేయు== ==అయ్యలవారి నట్టిల్లు== ==అరణ్యరోదన== ==అరికాలి మంట నడినెత్తికెక్కు== కోపము ఎక్కువగు ==అరచేతిలో వైకుంఠము చూపు== ==అరచేతిలో ప్రాణములుంచుకొను== ==అరచేతి మాణిక్యము== [[ముంజేతి కంకణము]] నకు సమానార్దము ==అరవ చాకిరి== ==అర్రులు చాచు== ==అల్లారు ముద్దు== ==అల్లిబెల్లి మాటలు== కల్లబొల్లి పలుకులు ==అల్లోనేరేడు== రాజ జంబూ వృక్షము (నేరేడు చెట్టు) సంగీత విశేషము బాలక్రీడా విశేషము ==అవాకులు, చవాకులు== అడ్డాదిడ్డపు మాటలు నోటికి వచ్చినట్లు మాటలాడుట సాధారణంగా "అవాకులు, చవాకులు పేలుట" అని ఉపయోగిస్తారు। ==ఆకాశపంచాంగము== పుక్కిటి పురాణము లేనిపోని గాలి ప్రచారములు ==ఆకాశరామన్న ఆర్జీలు== సంతకం లేకుండా వ్రాయు ఉత్తరాలు ==ఆకాశచిత్రము== ఆకాశమున గీయబడిన బొమ్మ ==ఆకు అలము== ఆకులు మొదలగున్నవి "నాకు ఆకులు అలములు వేసి పెట్టినారు , ఆ అడవిలో భోజనము"। ==ఆకు చాటు పిందెలలాగా== ఆకు చాటు నున్న పిందెలు, ఎండ వాన తగలకుండ సున్నితముగా ఉంటాయి। అలా ఒకరి రక్షణలో ఉన్న అమాయకపు, సున్నితపు వారిని ఆకు చాటు పిందెలలాగా అని అంటారు। ==ఆగవేగము/ఆఘమేఘాల మీద== అతి వేగము ==ఆటవిడుపు== విశ్రాంతి దినము ఒకప్పుడు బడులలో, ఇప్పుడు ఆదివారం లాగా, ఏ అమావాశ్యకో పౌర్ణమికో ఆటవిడుపు ఇచ్చేవారు దానినే ఆటవిడుపు రోజు అని అందురు। ==ఆటు, పోటు== సముద్రములో వచ్చునవి జీవితములో కష్టాలను ఆటుపోటులతో పోల్చడము సర్వసాధారణము। ==ఆటపాటలు== ఆటలు, పాటలు ఉల్లాసకరమైన క్రీడలు ==ఆటలో అరటిపండు== చిన్నపిల్లలు ఆదుకొనునప్పుడు దెబ్బ తగిలిననూ, బాధపడక అరటిపండు తొక్కినట్లు భావించెదరే కాని ఏడవరు। ఇదే ఉద్దేశ్యములో దీనిని తరచుగా ఉపయోగించెదరు। ఇప్పుడు ఎవరన్నా సరిగ్గా ఆడకపోయినా ఆటలో అరటిపండు అని ఉపయోగిస్తున్నారు। ==ఆడుచు, పాడుచు== ==ఆదమరచి నిద్రించు== గాఢంగా నిద్రించు ఎటువంటి ఆలోచనలూ లేకుండా నిద్రించు తన రక్షణగురించిన చింత కూడా లేకుండా నిద్రించు ==ఆదరా, బాదరా== హడావిడి ==ఆనుపాను== పుట్టుపూర్వోత్తరం గుట్టుమట్లు ==ఆపసోపాలు== అలసట చెందినవారికి ఇది ఉపయోగిస్తారు ==ఆరంభశూరత్వంబు== ఆంధ్రులు ఆరంభశూరత్వము అనే అపవాదు తెలిసినదే కదా! ==ఆర్చు పేర్చు== విజృంభించు ==ఆర్చు, తీర్చు== ఓదార్చు ==ఆరితేరు== ==ఆరు నూరైనా, నూరు ఆరైనా== ఎట్టిపరిస్థితుల్లోనైనా ==ఆవులించిన పేగులు లెక్కపెట్టు== ==ఇంచు మించు== సుమారుగా ==ఇంటిల్లపాది== ఇంటిలోని అందరూ ==ఇనుపగజ్జెలతల్లి== దరిద్రదేవత ==చిన్నచూపు== చులకన చేయు ==ఇల్లు గుల్ల చేయు== ఇంటిలో ఉన్న ఆస్థి మొత్తం నాశనం చేయుట ==ఇసుక తక్కెడ, పేడ తక్కెడ== ==ఇసుక చల్లినా రాలని జనం== ==ఈకకు ఈక, తోకకు తోక== ఏ పార్టుకు ఆ పార్టు విడతీయుట ==ఈడు జోడు== సరి, సమానము ==ఉచ్చ నీచములు== గౌరవ, అగౌరవములు ==ఉట్టిలో పెట్టిన గుమ్మడిలా== కదలక, మెదలక పొంకముగా కూర్చొనుట ==ఉడుత భక్తి== (వ్రాయండి, రాముని సేతువు కథ) ==ఉత్తరకుమారుని ప్రజ్ఞలు== ప్రగల్భాలు ==ఉప్పు పత్రి== అడ్డు అదుపు లేని నోరు గురించి దీనిని వాడతారు ==ఉప్పు తిను== "మీ ఉప్పు తిన్న విశ్వాసం" అంటరు చూడండి ==ఉయ్యాలో జంపాలో== చిన్న పిల్లలను ఆడించుచూ అను ఊతపదము "ఉయ్యాల జంపాల, మల్లెన్న కిల్లన్న మసిబొగ్గు మసిబొగ్గు" అనుట వినే ఉంటారు ==ఉల్లము పల్లవించు== హృదయము పల్లవించు హృదయము చిగురించు ==ఉసూరుమను== ==ఉస్సురను== బాగా పనిచేసి అలసినవారిని ఇలా అనుకుంటారు ? ==ఋణము తీరు== మీ ఋణము తీరి పోయినదండి సంబంధము తీరి పోయినది అనుట ==ఋణము పణము== అప్పు సప్పు ==ఎంగిలి మంగలము== ==ఎండ కన్నెరుగక== అతి సుకుమారముగ పెరుగుట ==ఎండకెండి, వానకు తడిసి== అన్ని కష్టములకోర్చి ==ఎగదిగ== తేరిపార చూచుట పైనుండి క్రిందివరకు చూచుట "పల్లెలోకి క్రొత్తగా వచ్చిన వారిని ఎగదిగ చూడటం సర్వసాధారణం" ==ఎగద్రోయ== ==ఎగవేయు== ==ఎడప దడప== ==ఎత్తు మరగిన బిడ్డా== క్రిందకి దించిన ఏడ్చు బిడ్డ ఎల్లప్పుడూ ఎత్తుకున్న బిడ్డ ==ఎత్తి పొడచు== ==ఎదురు చుక్క== ==ఎదుగు పొదుగు== ==ఎదురు బొదురు== ==ఎనుబోతుపై వాన== ==ఎన్ని గుండెలురా== ఎంత ధైర్యం రా నీకు అని అడుగుట ==ఎవరికి వారే యమునా తీరే== ==ఏండ్లూ పూండ్లు== చాలా కాలము ==ఏకు మేకగు== మెత్తగా వచ్చి, గట్టివాడై ద్రోహము చేయువారు ==ఏటికోళ్ళు== నమస్కారములు ==ఏడులు పూడులు== చాలా కాలము ==ఎర్ర గొర్రె మాంసము== మామిడి కాయ కారం, ఆవకాయ ==ఏనుగు తిన్న వెలగపండు== ==ఏనుగుమీది సున్నము== ==ఏనుగుపాడి== ==ఏనుగు కొమ్ము== ==ఏనుగు దాహము== చాలా ఎక్కువగు దాహము ==ఏ నెక్కడా తా నెక్కెడ== నేనెక్కడా తనెక్కడ? ==ఏ నోరు పెట్టుకొని మాటలాడుదుము?== ==ఏ మొఖము పెట్టుకొని వెళ్ళెదము?== ==ఏ యెండకాగొడుగు పట్టు== ==ఐపు ఆజ్ఞ== ==ఐసరు బొజ్జ== ==ఒకటికి ఐదారు కల్పించు== ==ఒక గుడ్డు పోయిననేమి?== ==ఒక కొలికికి వచ్చు== ==ఒక కుత్తుకయగు== ==ఒక కోడికూయు ఊరు== చాలా చిన్న గ్రామము ==ఓడలు బండ్లగు== ==ఒడలు చిదిమిన పాలు వచ్చు== ==ఓమనుగాయలు== ==ఓహరిసాహరి== తండోపతండంబులు ==కంకణము గట్టు== దీక్షబూను ==కంచము దగ్గర పిల్లి== చప్పిడి చేయకుండ ఎప్పుడు ముద్ద దొరుకునా అని చూచునది ==కంచుకాగడా వేసినను దొరకదు== ఎంత వెతకినా దొరకదు ==కంచిగరుడసేవ== కష్టమైన పని అని అర్థములో ఉపయోగిస్తారు। కంచిలో గరుడ విగ్రహము చాలా పెద్దది, ఒక రథము అంత ఉంటుంది దానిని సేవకు తరలించుట కొద్దిగ కష్టమైన విషయము కదా! ==కళ్ళల్లో వత్తులేసుకుని చూడటం== ==కంటికి రెప్పవోలె== ==కంటికి రెప్ప భార మగు== ==కంటిలో నలుసు== ==కందాల రాజు== ==కంపలో బడిన కాకి== అటు ఇటు కాని స్థితి ==కకబిక== గజిబిజి ==కకావికలు== చెల్లాచెదరు ==కట్టు తప్పు== నీతిని తప్పు ==కడుపుబ్బు== ఏ రహస్యాన్ని దాచుకోలేకపోవు స్థితి। ==కడుపు చల్లగా== ==కడుపే కైలాసం== ==కడుపులో చల్ల కదలకుండ== ==కడుపులో చేయి పెట్టి కెలుకు== మిక్కిలి కష్టపెట్టు ==కడుపునిండిన బేరము== అక్కరలేని బేరము ==కడుపు కక్కుర్తి== అత్యాశ ==కతపత్రము== ప్రమాణ పత్రము ==కత్తులబోను== ==కత్తులు నూరు== ==కత్తిమీది సాము== ==కథల కామరాజు== ==కను గానక== ==కన్నూ మిన్నూ కానక== ==కనుసన్నమెలగు== ==కన్నీళ్ళు తుడుచు== తాత్కాలికముగా శాంతపరచు ==కన్నీరు మున్నీరై పారు== ==కన్నుల నిప్పులు రాలు== ==కన్నుల పండుగ== ==కన్నులలో నిప్పులు పోసుకొను== ==కన్ను వేయు== ==కన్ను కుట్టు== ==కళ్ళు నెత్తికెక్కు== ==కన్నులు కాయలు కాచు== ==కన్నులు వాచు== ==కన్నులు పైకి వచ్చు== ==కన్నెర్రజేయు== ==కప్పదాటులు వేయుట== ==కప్పల తక్కెడ== ==కయ్యమును కాలు దువ్వు== ==కరతలామలకము== ==కర్ణాకర్ణిగా== ==కర్ణుడు లేని భారతము== ==కలసిమెలసి== ==కలలోని మాట== ==కలసి కట్టుగా నుండు== ==కలహమునకు కాలు దువ్వు== ==కలగూరగంప== ==కలలోని కాన్పు== ==కవకవ== ==కసమస== ==కహ కహ నవ్వు== కోపముతో నవ్వు ==కాందారి మాందారి ప్రొద్దు== అర్దరాత్రి ==కాకః కాకః పీకః పీకః== కాకి కాకియే పీక పీకయే కాకి కాకియే, కోకిల కోకిలయే ==కాకతాళీయము== కాకి వాలగానే అకస్మాత్తుగా తాటిపండు పడినట్లు। ==కాకదంత పరిక్ష== ==కాకిగోల== ==కాకులను కొట్టి, గ్రద్దలకు వేయు== ==కాకులు దూరని కారడవి== ==కాటికి కాళ్ళు చాపు== ==కాయగసరులు== ==కాయ గాచు== ఓ బిడ్డను కను ==కాయో పండో== అవునో కాదో ==కారాలు మిరియాలు నూరు== ==కాలనేమి జపము== ==కాలు ద్రువ్వు== ==కాలు కాలిన పిల్లి== ==కాలికి ముల్లు గ్రుచ్చుకొనదు== ==కాలికి వేసిన వేలికి, వేలికి వేసిన కాలికి== ==కాలికి బుద్ది చెప్పు== ==కసంత== కొంచెము ==కిమ్మను== ==కీలెరిగి వాత పెట్టు== ==కుంచెములతో మంచు కొలుచు== ==కుంచెడు మానెడు== ==కుండమార్పు== ==కుందేటికొమ్ము== ==కుంభకర్ణ నిద్ర== ==కుంభము మీది పొట్టేలు వలె== ==కుక్క ముట్టిన కుండ== ==కుడి ఎడమ== ==కుయ్యో మొర్రో== ==కూత వేటు దూరంలో== ==కూనలమ్మ కీర్తనలు == లల్లాయి పదాలు ==కూరగాయ కవిత్వము== ఎప్పటివో సుద్దులు ==కొంగుపరచు== రతికి తయారవ్వు ==కొంగు బంగారు== ==కొండను తవ్వి ఎలుకను పట్టు== ==కొండలు పిండి చేయు== ==కొండంత దేవరకు కొండంత పత్రి== ==కొండంత ఆశ== ==కొంప తీసి== ==కొంప కూల్చు== ==కొట్టిన పిండి== ==కొట్టు మిట్టాడు== ==కొమ్ములు తిరిగిన వాడు== ==కొరివితో తలగోక్కొను== ==కొరకరాని కొయ్య== ==కొలికికి వచ్చు== ==కోడికూసినదాక== ==కోతలు కోయు== ==కోరలు తీసిన పాము== ==గోదావరిలో కలుపు== ==గంగి== ==గంతకు తగ్గ బొంత== ==గగన కుసుమము== ==గగనమగు== ==గజ స్నానము== ==గజరుగజరులు పోవు== పిండి పిండి యగు ==గట్టెక్కు== ==గడ్డితిను== ==గాడిద గుడ్డు== ==గాలి పాట== ==గాలి మాట== ==గాలికి ధూళికి == ==గుండె రాయి చేసుకొను== ==గుటకలు మ్రింగు== ==గుట్టు మట్టు== ==హద్దు పద్దు లేకుండా== పెద్దా, చిన్నా బేధము లేకుండా [[Category:తెలుగు భాష]] [[Category:జాతీయములు|*]] వరంగల్ 1345 27513 2006-06-27T22:57:53Z వైఙాసత్య 58 {{జిల్లా|name=వరంగల్| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=వరంగల్ |area=12,846 |population=32.21 |pop_male=16.37 |pop_female=15.93 |pop-urban=6.2 |pop-rural=26.1 |pop-density=252 |pop-growth=14.63 |literacy=58.41 |lit_male=70.01 |lit_female=46.54 }} '''వరంగల్'''(వరంగల్లు , పూర్వము [[ఓరుగల్లు]]) దక్షిణ [[భారత దేశము]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్త్రం లో ఒక జిల్లా. ఇది రాష్ట్ర రాజధాని అగు [[హైదరాబాదు]]నకు ఉత్తర దిశలో 157 కి.మి దూరంలో ఉన్నది. వరంగల్ జిల్లా కు ముఖ్య పట్టణం - వరంగల్. [[కాకతీయ మెడికల్‌ కాలేజి]], [[National Institute of Technology|నేషనల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ]] (పూర్వపు Regional Engineering College),[[Kakatiya Institute of Technology and Sciences]], [[కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయము]] మొదలైన ప్రముఖ విద్యా సంస్థలు వరంగల్లులో ఉన్నాయి. ==వరంగల్ జిల్లా== వరంగల్ జిల్లా 12,846 చ కి మీ లలో వ్యాపించి 32,31,174 (2001 లెక్కలు) జనాభా కలిగిఉంది. గ్రానైటు గనులకు (నలుపు, బ్రౌను రకాలు) జిల్లా ప్రాముఖ్యత చెందింది. వరి, మిరప, పత్తి మరియు పొగాకుకు పంటలు విరివిగా పండుతాయి. ==చరిత్ర== క్రీ.శ. 12 - 14 శతాబ్దాలలో పరిపాలించిన [[కాకతీయులు|కాకతీయుల]] రాజ్యానికి వరంగల్ రాజధాని. కాకతీయులు నిర్మించిన ఎన్నో కట్టడాలు జిల్లాలో ఉన్నాయి. నాలుగు వైపులా శిలా ద్వారాలు కలిగిన పెద్ద కోట, స్వయంభూ దేవాలయము, రామప్ప దేవాలయము మొదలైనవి వీటిలో కొన్ని. కాకతీయుల పాలనా దక్షత గురించి [[మార్కోపోలో]] తన రచనలలో రాసాడు. కాకతీయులలో ప్రముఖ పాలకులు గణపతిదేవ చక్రవర్తి, రుద్రమ దేవి, ప్రతాప రుద్రుడు. [[14 వ శతాబ్దం]]లో బహమనీ సుల్తానుల చేతిలో ఓడిపోవడంతో కాకతీయుల పరిపాలన అంతమయింది. తరువాత అది [[గోల్కొండ]] ను పాలిస్తున్న [[Deccan sultanates|దక్కను సుల్తానుల]] పాలన లోకి వచ్చింది. [[మొగలు]] చక్రవర్తి [[ఔరంగజేబు]] గోల్కొండను [[1687]] లో ఆక్రమించినపుడు అది మొగలు సామ్రాజ్యం లో భాగమయింది. తరువాత [[1724]]లో ఈ సామ్రాజ్యం లోని దక్షిణ ప్రాంతం విడివడి [[హైదరాబాదు]] రాజ్యం ఏర్పడినపుడు వరంగల్లు ఆ రాజ్యంలో భాగమైంది. [[1948]]లో వరంగల్లుతో సహా [[హైదరాబాదు]] భారత దేశంలో కలిసి పోయింది. [[1956]]లో భాషా ప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటులో భాగంగా హైదరాబాదు రాష్ట్రం, ఆంధ్ర రాష్ట్రం తో కలిసి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] ఏర్పడింది. ==ఇతర విశేషాలు== * జిల్లాలో ప్రతీ రెండేళ్ళ కొకసారి జరిగే [[సమ్మక్క-సారక్క జాతర]]కు 50 లక్షల మందికి పైగా యాత్రికులు వస్తారు. వరంగల్లుకు 90 కి.మీ ల దూరంలో గల [[తాడువాయి]] గ్రామం వద్ద జరిగే ఈ జాతర అధర్మ చట్టాన్ని ఎదిరించి పోరాడిన ఒక తల్లీ, కూతురుల ప్రతిఘటనకు స్మృత్యర్ధం జరుగుతుంది. * [[Communist Party of India (Marxist-Leninist) People's War|పీపుల్స్‌వార్‌ గ్రూపు]], (ప్రస్తుత మావోయిస్టుల)కు వరంగల్లు జిల్లా గట్టి స్థావరం. * వరంగల్లు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోకెల్లా ఐదవ అతి పెద్ద నగరము. * రెవిన్యూ డివిజన్లు (3): వరంగల్, మహబూబాబాద్, పర్కాల * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు (2): వరంగల్, హన్మకొండ * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (14): [[వరంగల్]], [[హన్మకొండ]], [[మహబూబాబాద్]], [[స్టేషన్ ఘనపూర్]], [[ములుగు]], [[పర్కాల]], [[వర్థన్నపేట]], [[డోర్నకల్]], [[సాయింపేట]], [[నర్సంపేట]], [[చేర్యాల]], [[చిట్యాల]], [[ఏటూరునాగారం]], [[జనగాం]] . ==వరంగల్ మండలాలు== భౌగోళికంగా వరంగల్ జిల్లాను 50 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| border="0" |- |rowspan=19 valign="center"|[[Image:Warangal.jpg| వరంగల్ జిల్లా మండలాలు]] |- !సంఖ్య !! పేరు !!సంఖ్య !! పేరు !!సంఖ్య !! పేరు |- |1 ||[[చేర్యాల]] ||18 ||[[తొర్రూర్]] ||35 ||[[దుగ్గొండి]] |- |2 ||[[మద్దూర్]] ||19 ||[[నెల్లికోదూర్]] ||36 ||[[గీసుకొండ]] |- |3 ||[[నెర్మెట్ట]] ||20 ||[[నర్సింహులపేట]] ||37 ||[[ఆత్మకూరు,వరంగల్ జిల్లా|ఆత్మకూరు]] |- |4 ||[[బచ్చన్నపేట]] ||21 ||[[మరిపెడ]] ||38 ||[[శ్యాంపేట]] |- |5 ||[[జనగాం]] ||22 ||[[డోర్నకల్లు]] ||39 ||[[పరకాల]] |- |6 ||[[లింగాల ఘనా‌‌పూర్‌]] ||23 ||[[కురవి]] ||40 ||[[రేగొండ]] |- |7 ||[[రఘునాథపల్లి]] ||24 ||[[మహబూబాబాద్‌]] ||41 ||[[మొగుళ్ళపల్లి]] |- |8 ||[[స్టేషన్‌ ఘనా‌పూర్‌]] ||25 ||[[కేసముద్రం]] ||42 ||[[చిట్యాల, వరంగల్|చిట్యాల]] |- |9 ||[[ధర్మసాగర్‌]] ||26 ||[[నెక్కొండ]] ||43 ||[[భూపాలపల్లి]] |- |10 ||[[హసన్‌పర్తి]] ||27 ||[[గూడూరు,వరంగల్ జిల్లా|గూడూరు]] ||44 ||[[ఘనపూర్‌]] |- |11 ||[[హనుమకొండ]] ||28 ||[[కొత్తగూడెం,వరంగల్ జిల్లా|కొత్తగూడెం]] ||45 ||[[ములుగు, వరంగల్|ములుగు]] |- |12 ||[[వర్ధన్నపేట]] ||29 ||[[ఖానాపూర్‌, వరంగల్|ఖానాపూర్‌]] ||46 ||[[వెంకటాపూర్‌]] |- |13 ||[[జాఫర్‌గఢ్‌]] ||30 ||[[నర్సంపేట]] ||47 ||[[గోవిందరావుపేట]] |- |14 ||[[పాలకుర్తి]] ||31 ||[[చెన్నారావుపేట]] ||48 ||[[తడ్వాయి]] |- |15 ||[[దేవరుప్పుల]] ||32 ||[[పర్వతగిరి]] ||49 ||[[ఏటూరునాగారం]] |- |16 ||[[కొడకండ్ల]] ||33 ||[[సంగం,వరంగల్ జిల్లా|సంగం]] ||50 ||[[మంగపేట]] |- |17 ||[[రాయిపర్తి]] ||34 ||[[నల్లబెల్లి]] ||51 ||[[వరంగల్ మండలము|వరంగల్]] |- |} ==చూడవలసిన ప్రదేశాలు== [[Image:Warangal_Fort_Kakateeya_Thoranam_East_Gate.JPG|thumb|200px|వరంగల్ ఖిల్లా తూర్పు శిలాతోరణము]] * భద్రకాళి దేవాలయము * వేయి స్తంభాల దేవాలయము * కాకతీయ మ్యూజికల్ గార్డెన్ * ఖిలా వరంగల్ * వన విజ్ఞాన్ (జూ పార్కు) * ప్లానిటోరియం * రామప్ప దేవాలయము * పాకాల సరస్సు ==బయటి లింకులు== * [http://www.kuwarangal.com కాకతీయ విశ్వవిధ్యాలయం] * [http://www.nitw.ernet.in నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ టెక్నాలజీ వరంగల్] - ఒకప్పటి వరంగలు ఆర్.ఈ.సీ * [http://www.kitswgl.org కాకతీయ ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ టెక్నాలజీ వరంగల్] * [http://aponline.gov.in/Quick%20links/apfactfile/info%20on%20districts/warangal.html ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ సైటులో వరంగల్ జిల్లా వివరాలు] * [http://www.flickr.com/photos/splendid/47191477 కాకతీయ శిలా తోరణము] * [http://www.flickr.com/photos/splendid/47189276 ఖుష్ మహల్] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] రాశులు 1346 9234 2005-08-22T14:05:27Z వైఙాసత్య 58 *[[మేష రాశి]] ([[మార్చి 21]] నుండి [[ఏప్రిల్‌ 20]]) *[[వృషభ రాశి]] ([[ఏప్రిల్‌ 21]] నుండి [[మే 20]] ) *[[మిథున రాశి]] ([[మే 21]] నుండి [[జూన్‌ 20]]) *[[కర్కాట రాశి]] ([[జూన్‌ 21]] నుండి [[జూలై 20]]) *[[సింహ రాశి]] ([[జూలై 21]] నుండి [[ఆగష్టు 20]]) *[[కన్యా రాశి]] ([[ఆగష్టు 21]] నుండి [[సెప్టెంబర్‌ 20]]) *[[తులా రాశి]] ([[సెప్టెంబర్‌ 21]] నుండి [[అక్టోబర్ 20]]) *[[వృశ్చిక రాశి]] ([[అక్టోబర్ 21]] నుండి [[నవంబర్ 20]]) *[[ధనుర్ రాశి]] ([[నవంబర్ 21]] నుండి [[డిసెంబర్‌ 20]]) *[[మకర రాశి]] ([[డిసెంబర్‌ 21]] నుండి [[జనవరి 20]]) *[[కుంభ రాశి]] ([[జనవరి 21]] నుండి [[ఫిబ్రవరి 20]]) *[[మీన రాశి]] ([[ఫిబ్రవరి 21]] నుండి [[మార్చి 20]]) 2004 1348 19025 2006-01-22T16:24:42Z Chaduvari 97 /* డిసెంబర్ */ పీవీ పేరు అనువాదం [[గ్రెగేరియను క్యాలాండరు]] లేదా గ్రెగేరియను కాలనిర్ణయ పట్టిక (లేదా గ్రెగేరియను పంచాంగము) నందు '''2004'''అనునది [[గురువారంతో మొదలవు లీపు సంవత్సరం]]. It was designated the: *''International Year of [[Rice]]'' (by the [[United Nations]]) *''International Year to Commemorate the Struggle against [[Slavery]] and its Abolition'' (by [[UNESCO]]) [[Election]]s were held in 73 [[country|countries]] during 2004. See a [[Elections in 2004|list of elections]]. '''See [[The world in 2004]] for a description of the state of the world in this year.''' {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="center" colspan="2" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small><br /> [[2001]] [[2002]] [[2003]] - [[2004]] - [[2005]] [[2006]] [[2007]] |- | align="center" colspan="2" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> <br /> [[1970లు]] [[1980లు]] [[1990లు]] - '''[[2000లు]]''' - [[2010లు]] [[2020లు]] [[2030లు]] |- | align="center" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> <br /> [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]]<hr> {{C21YearInTopic}} |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 2004|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} * [[జనవరి 1]] - [[Pervez Musharraf]] gets a [[vote of confidence]] from an [[Electoral College of Pakistan|electoral college]] consisting of [[Parliament of Pakistan|Parliament]] and the provincial assemblies, confirming him as [[President of Pakistan]] until 2007. * [[జనవరి 3]] - [[Flash Airlines Flight 604]] crashes into the [[Red Sea]] off the coast of [[Egypt]], killing all 148 aboard. * [[జనవరి 4]] - **[[Mikhail Saakashvili]] wins the presidential elections in [[Georgia (country)|Georgia]]. **[[NASA]]'s [[MER-A]] (''Spirit'') lands on [[Mars (planet)|Mars]]. * [[జనవరి 8]] - [[Elizabeth II of the United Kingdom|Queen Elizabeth II]] christens the ''[[RMS Queen Mary 2]]'' cruise liner, currently the largest [[ocean liner]] in the world. * [[జనవరి 13]] - An [[Uzbekistan Airways]] plane crashes in [[Uzbekistan]]'s capital of [[Tashkent]], killing 37. * [[జనవరి 22]] - The [[European Union]] bans the import of [[poultry]] from [[Thailand]], as [[bird flu]] spreads throughout [[Southeast Asia]]. * [[జనవరి 24]] - [[NASA]]'s [[MER-B]] (''Opportunity'') lands on [[Mars (planet)|Mars]]. * [[జనవరి 27]] - The British government narrowly wins a [[British House of Commons|House of Commons]] vote on the proposed introduction of tuition top-up fees in British [[university|universities]]. * [[జనవరి 28]] - **The findings of the [[Hutton Inquiry]] are published in [[London]]. The [[British Government]] is found not to have falsified information in the "[[sexed up]] dossier". The report criticises the [[BBC]]'s role in the death of [[David Kelly]], a weapons expert on [[Iraq]]. ** At a hearing of the [[National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States]], it is revealed that the [[September 11, 2001 attacks|September 11, 2001]], terrorists used [[Mace (spray)|Mace]] (a brand of [[tear gas]]) or [[pepper spray]] in overpowering the flight crew of [[American Airlines Flight 11]]. ===[[ఫిబ్రవరి 2004|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు-శుక్ర 2}} * [[ఫిబ్రవరి 1]] - A [[hajj]] stampede in [[Mina, Saudi Arabia|Mina]], [[Saudi Arabia]], kills 251 pilgrims. * [[ఫిబ్రవరి 3]] - The [[CIA]] admits that there was no imminent threat from [[weapons of mass destruction]] before the [[2003 invasion of Iraq]]. * [[ఫిబ్రవరి 6]] - A [[suicide bomber]] kills 41 people on a [[metro]] car in [[Moscow]]. * [[ఫిబ్రవరి 10]] - ** At least 50 people killed in a [[car bomb]] attack on a police recruitment centre south of [[Baghdad]]. ** The [[French National Assembly]] votes to pass a [[French law on secularity and conspicuous religious symbols in schools|law banning religious items and clothing]] from schools. * [[ఫిబ్రవరి 12]] - [[Same sex marriage in the United States]]: The [[San Francisco, California|City and County of San Francisco]] begins issuing marriage licenses to same-sex couples as an act of [[civil disobedience]]. * [[ఫిబ్రవరి 13]] - Scientists in [[South Korea]] announce the [[cloning]] of 30 human embryos. * [[ఫిబ్రవరి 14]] - Riots break out between [[New South Wales Police|police]] and [[Australian Aborigine|Aboriginal residents]] of [[Redfern, New South Wales|Redfern]], a suburb of [[Sydney]], [[Australia]]. * [[ఫిబ్రవరి 18]] - A train carrying a convoy of [[petrol]], [[fertiliser]], and [[sulfur]] derails and explodes in [[Iran]], killing 320 people. * [[ఫిబ్రవరి 20]] - Conservatives win a majority in the [[Iran Majlis election, 2004|Iranian parliament election]]. * [[ఫిబ్రవరి 24]] - 6.5 Richter scale earthquake in Northern [[Morocco]] hits in the [[Rif|Rif mountains]] near the city of [[Al Hoceima]] - over 400 dead. [[Ait Kamara]] is destroyed. 517 dead. * [[ఫిబ్రవరి 26]] - The [[United States]] lifts a ban on travel to [[Libya]], ending travel restrictions to the nation that had lasted for 23 years. * [[ఫిబ్రవరి 29]] - [[2004 Haiti rebellion]]: [[Jean-Bertrand Aristide]] resigns as president of [[Haiti]]. The chief justice of the Haitian Supreme Court, [[Boniface Alexandre]], is sworn in as interim president. ===[[మార్చి 2004|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 3}} * [[మార్చి 2]] - ** [[John Kerry]] effectively clinches the [[U.S. Democratic Party presidential nomination, 2004]] by winning nine out of 10 "[[Super Tuesday]]" primaries and caucuses. ** [[NASA]] announces that the [[Mars (planet)|Mars]] rover [[MER-B]] (Opportunity), has confirmed that the area of Mars they landed in was once drenched in water. * [[మార్చి 10]] - Five British men released from detention at [[Camp X-Ray|Camp Delta]], [[Guantanamo Bay]] land at [[RAF Brize Norton]]. Four are immediately arrested for questioning. * [[మార్చి 11]] - [[March 11, 2004 Madrid attacks|Simultaneous explosions]] on rush hour trains in [[Madrid]] kill 190 people. * [[మార్చి 12]] - Following the terrorist attacks in Madrid on March 11, millions of protesters take to the streets of [[Spain|Spanish cities]] against terrorism. * [[మార్చి 14]] - ** Two [[suicide bombing|suicide bombers]] kill eleven Israeli civilians in [[Ashdod, Israel]]. ** The [[Spanish legislative election, 2004 | Spanish parliamentary elections of 2004]] take place. The incumbent government led by [[José María Aznar]] is defeated by the Socialist [[José Luis Rodríguez Zapatero]]. ** [[Russian presidential election, 2004 | Presidential elections in Russia]] are held. [[Vladimir Putin]] easily wins a second term. * [[మార్చి 15]] - ** A trio of [[astronomy|astronomers]] announce they have discovered a large [[trans-Neptunian object]], the largest object found in the [[solar system]] since [[Pluto (planet)|Pluto]] was discovered in [[1930]]. Initially designated '''2003 VB<sub>12</sub>''', it was named [[90377 Sedna]] in late September. ** The new Spanish government announces that it will withdraw Spain's 1,300 troops in [[Iraq]]. * [[మార్చి 17]] - Organized violence breaks out over two days in [[Kosovo]]. Nineteen people are killed, 139 Serbian homes are burned, schools and businesses are vandalized, and over 30 orthodox monasteries and churches are burned and destroyed. * [[మార్చి 19]] - The [[UN]] launches a [[political corruption|corruption]] investigation due to the [[scandal]] over its [[Iraq]]i [[Oil for Food program]]. * [[మార్చి 20]] - President [[Chen Shui-bian]] wins the [[ROC presidential election, 2004|Taiwanese presidential election]] by 0.2% of the vote. The day before, he and Vice President [[Annette Lu]] were 'shot'. [[Lien Chan]] refuses to concede and demands a recount. A controversial '[[ROC referendum, 2004|peace referendum]]' opposed by the [[People's Republic of China]] is invalidated. * [[మార్చి 21]] - ** The [[Malaysian general election, 2004|2004 Malaysian general election]] takes place. The incumbent [[Barisan Nasional]] party wins 198 out of 219 seats in the [[Malaysian]] [[Parliament]]. ** [[Antonio Saca|Tony Saca]] is [[Salvadoran presidential election, 2004|elected President]] of [[El Salvador]] (inauguration [[June 1]]). * [[మార్చి 22]] - [[Palestinian]]s protest in the streets after an [[Israel|Israeli]] helicopter gunship fires a missile at the entourage of [[Sheikh Ahmed Yassin|Ahmed Yassin]] in [[Gaza City]], killing Yassin and 7 others. * [[మార్చి 25]] - British [[Prime Minister of the United Kingdom|Prime Minister]] [[Tony Blair]] visits [[Libya]]n leader Colonel [[Muammar al-Qaddafi]], in return for the dismantling of Libya's [[WMD]] programme in [[December 2003]] - the first time a major western leader has visited the nation in several decades. <!-- Please correct details if known --> * [[మార్చి 28]] - In [[France]], the government of [[Prime minister of France|Prime Minister]] [[Jean-Pierre Raffarin]] suffers a stunning and unprecedented defeat in regional [[elections]]. * [[మార్చి 29]] - ** The [[Republic of Ireland]] [[Smoking ban|bans smoking]] in restaurants, pubs and bars. ** Largest expansion of [[NATO]] to date, allowing [[Bulgaria]], [[Estonia]], [[Latvia]], [[Lithuania]], [[Romania]], [[Slovakia]] and [[Slovenia]] into the organization. * [[మార్చి 31]] - Four American [[private military contractor]]s working for [[Blackwater USA]], are killed and their bodies mutilated after being ambushed in [[Fallujah]], [[Iraq]]. ===[[ఏప్రిల్ 2004|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 4}} * [[ఏప్రిల్ 3]] - A bomb explosion in a Madrid flat kills a Spanish policeman and five terrorists suspected of responsibility for the Madrid train bombings on March 11. * [[ఏప్రిల్ 4]] - Serious fighting breaks out in Najaf, Sadr City, and Basra in [[Iraq]] as Shia [[insurgents]] supporting [[Muqtada al-Sadr]] rise against coalition forces. * [[ఏప్రిల్ 5]] - [[Elizabeth II of the United Kingdom|Queen Elizabeth II]] begins a state visit to [[France]] to celebrate the 100th anniversary of the [[Entente Cordiale]] * [[ఏప్రిల్ 8]] - ** [[Darfur conflict]]: The [[April 8 Humanitarian Ceasefire Agreement|Humanitarian Ceasefire Agreement]] is signed by the [[Sudan]]ese government and two rebel groups. ** Three [[Japan]]ese citizens are taken [[hostage]] in [[Iraq]]. * [[ఏప్రిల్ 16]] - [[India]] defeats [[Pakistan]] in their first [[cricket]] tour in 14 years * [[ఏప్రిల్ 17]] - [[Israel]]i helicopters fire missiles at a convoy of vehicles in the [[Gaza Strip]], killing the Gaza leader of [[Hamas]], [[Abdel Aziz al-Rantissi]]. * [[ఏప్రిల్ 21]] - [[Mordechai Vanunu]], who revealed an Israeli nuclear weapons programme in the 1980s, is released from [[prison]] in [[Israel]] after an 18 year term for [[treason]]. * [[ఏప్రిల్ 22]] - **Two trains carrying explosives and fuel collide in the [[North Korea]]n town of [[Ryongchon]], killing 161 people, injuring 1,300 and destroying thousands of homes. ** The last [[coal]] mine in [[France]] closes, ending nearly 300 years of coal mining. * [[ఏప్రిల్ 25]] - [[Cyprus reunification referendum, 2004|Referenda]] on a [[Annan Plan|United Nations plan]], which proposes to re-unite the island of [[Cyprus]], take place in both the [[Republic of Cyprus|Greek]] and [[Turkish Republic of Northern Cyprus|Turkish]] parts. Although the Turks vote in favour, the Greeks reject the proposal. * [[ఏప్రిల్ 28]] - [[Abu Ghraib prisoner abuse|Abuse of prisoners at the Abu Ghraib prison]] in [[Iraq]] is revealed on the television show [[60 Minutes II]]. ===[[మే 2004|మే]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 5}} * [[మే 1]] - the largest expansion to date of the [[European Union]] takes place, extending the Union by 10 member-states: [[Poland]], [[Lithuania]], [[Latvia]], [[Estonia]], the [[Czech Republic]], [[Slovakia]], [[Slovenia]], [[Hungary]], [[Malta]] and [[Cyprus]]. * [[మే 6]] - The final episode of ''[[Friends]]'' airs on [[NBC]], drawing an estimated 52 million viewers in [[North America]]. * [[మే 9]] - [[Chechnya|Chechen]] president [[Akhmad Kadyrov]] is killed by landmine placed under a VIP stage during a [[World War II]] memorial parade in [[Grozny]]. * [[మే 10]] - The [[Philippine general election, 2004|2004 Philippine presidential and legislative elections]] take place. Incumbent president [[Gloria Macapagal-Arroyo]] wins the presidency. * [[May 11]] - An [[Stockline Plastics factory explosion|explosion destroys a plastics factory]] in [[Glasgow]], [[United Kingdom|UK]], killing nine people and injuring over a hundred. * [[May 12]] - An American civilian contractor in Iraq, [[Nick Berg]], is shown being decapitated by a group allegedly linked to [[al-Qaida]] on a web-distributed video. * [[May 13]] - In India, the [[Congress Party]] wins a surprise victory in the elections to the [[Lok Sabha]]. * [[image:Danish Royal Wedding.jpg|thumb|250px|The wedding of Crown Prince Frederik of Denmark and Mary Donaldson]][[May 14]] - [[Frederik, Crown Prince of Denmark]], marries Australian [[Mary Donaldson]] in [[Copenhagen]]. * [[May 17]] - ** [[Ezzedine Salim]], holder of the rotating leadership of the [[Iraq Interim Governing Council|Iraqi Governing Council]], is killed in a bomb blast in [[Baghdad]]. ** [[Massachusetts]] legalizes [[same-sex marriage in the United States|same-sex marriage]] in compliance with a ruling from the state's [[State supreme court|Supreme Judicial Court]] ([[Goodridge et al. v. Department of Public Health]]). * [[May 18]] - The [[International Olympic Committee|IOC]] announces the short list of candidates for the [[2012 Summer Olympics]]: [[London]], [[Madrid]], [[Moscow]], [[New York, New York|New York]], [[Paris]]. Unsuccessful cities are [[Havana]], [[Istanbul]], [[Leipzig]] and [[Rio de Janeiro]]. * [[May 19]] - ** [[Tony Blair]] is [[Fathers 4 Justice House of Commons protest|hit with a purple flour bomb]] in the chamber of the [[British House of Commons|House of Commons]] during a session of [[Prime Minister's Questions]]. ** [[Jeremy Sivits]] pleads guilty in a court-martial in connection with alleged abuse of Iraqi prisoners at [[Abu Ghraib prisoner abuse|Abu Ghraib]] prison in [[Baghdad]]. * [[May 23]] - ** A section of the ceiling in Terminal 2E at [[Paris]]'s [[Charles de Gaulle International Airport]] collapses, claiming at least six lives. ** [[Japan]]ese prime minister [[Junichiro Koizumi]] visits [[North Korea]] to secure the release of the families of the nine abducted Japanese citizens returned earlier. * [[May 26]] - [[Terry Nichols]] is convicted by an [[Oklahoma]] state court on murder charges stemming from the [[1995]] [[Oklahoma City bombing]]. * [[May 29]] - Dedication of the [[National World War II Memorial]] takes place in [[Washington, DC]]. * [[May 30]] - Thousands of people in [[Hong Kong]] take to the streets to commemorate the 15th anniversary of the [[Tiananmen Square protests of 1989|Tiananmen Square massacre]]. ===[[జూన్_2004|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 6}} * [[జూన్ 1]] - 12-year-old [[Satomi Mitarai]], a [[Japan|Japanese]] schoolgirl attending Okubo Elementary School in [[Sasebo, Nagasaki|Sasebo, Japan]] is [[murder|murdered]]. Her killer, an 11-year-old classmate identified by Japanese authorities as "Girl A", becomes the basis for the [[Nevada-tan]] [[Internet]] [[meme]]. * [[జూన్ 6]] - The 60th anniversary of [[D-Day]] is remembered by world leaders. * [[జూన్ 8]] - ** The first [[transit of Venus]] since [[1882]] occurs; the next one will occur in [[2012]]. ** The [[G8]] Summit takes place over the next 2 days on [[Sea Island]], in [[Georgia (U.S. state)|Georgia]], [[United States|USA]]. ** The pickled heart of [[Louis XVII of France]] is buried in the royal crypt at Saint-Denis. * [[June 11]] ** [[Terry Nichols]] is spared the death penalty by an Oklahoma state court on murder charges stemming from the [[1995]] [[Oklahoma City bombing]]. The decision came on the third anniversary of the execution of his co-defendant, [[Timothy McVeigh|Timothy James McVeigh]], in [[Terre Haute]], [[Indiana]]. ** After the first presidential state funeral since [[1973]], President [[Ronald Wilson Reagan]] is laid to rest at [[Simi Valley, California]], at the site of the [[Reagan Presidential Library]]. *[[June 12]] - A 1.3 [[kilogram|kg]] chondrite type [[meteorite]] struck a house in [[Ellerslie, New Zealand]] causing serious damage but no injuries.[[Image:Saddam.jpg|thumb|Imprisoned Saddam Hussein]] * [[June 16]] - The [[National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States]] (or "9/11 Commission") issues an initial report of its findings. * [[June 21]] - [[SpaceShipOne]] becomes the first privately-funded [[spaceplane]] to achieve [[Human spaceflight|spaceflight]]. * [[June 28]] - ** The U.S.-led [[2003 occupation of Iraq|coalition occupying Iraq]] transfers [[sovereignty]] to an interim Iraqi government. ** [[2004 Canadian election]]: The [[Liberal Party of Canada|Liberal Party]], led by [[Paul Martin]], is reduced to a minority government, after holding a majority since November [[1993]]. * [[June 30]] - ''The preliminary hearings begin in [[Iraq]] in the trial of former president [[Saddam Hussein]], for [[war crimes]] and crimes against [[crimes against humanity|humanity]].'' ===[[జూలై_2004|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 7}} * [[July 1]] - The [[Cassini probe|Cassini-Huygens]] spacecraft arrives at [[Saturn (planet)|Saturn]]. * [[July 4]] - ** Groundbreaking of [[Freedom Tower]] at [[Ground Zero]] in [[New York City]]. ** The [[2004 UEFA European Championship|EURO 2004]] final between [[Portugal national football team|Portugal]] and [[Greece national football team|Greece]] takes place in [[Lisbon]], [[Portugal]]. Greece wins the match 1:0. * [[July 15]] - [[July 18|18]] - [[The Open Championship]] in golf takes place in [[Troon]], [[Scotland]]. * [[July 25]] - **Over 100,000 opponents to [[Israel's unilateral disengagement plan of 2004]] participate in a [[human chain]] from [[Gush Katif]], to the [[Western Wall]], [[Jerusalem]] (90 kilometers). ** [[Lance Armstrong]] of Austin, Texas wins an unprecedented 6th consecutive [[Tour de France]] cycling title. ===[[ఆగష్టు_2004|ఆగష్టు]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 8}} * [[August 1]] - Supermarket fire in [[Asunción]], [[Paraguay]], kills about 400 people and leaves over 100 missing. * [[August 3]] - [[Statue of Liberty]] reopens after security improvements. * [[August 6]] - A [[United Nations]] report that blames the government of [[Sudan]] for crimes against humanity in [[Darfur]] is released. * [[August 12]] - [[Singapore]]'s prime minister [[Goh Chok Tong]] hands over his position to [[Lee Hsien Loong]]. * [[August 13]] - ** The [[2004 Summer Olympics]] begin in [[Athens, Greece|Athens]]. They end on [[August 29]]. ** [[Hurricane Charley]] kills 27 people in [[Florida]] after killing four in [[Cuba]] and one in [[Jamaica]]. Charley made landfall near Cayo Costa, FL as a Category 4 hurricane. Charley was the most intense hurricane to strike the United States since Hurricane Andrew in 1992. * [[August 21]] - A series of blasts rocks a rally of an opposition party in [[Dhaka]], [[Bangladesh]], killing at least 13 people. * [[August 22]] - Armed robbers steal [[Edvard Munch]]'s [[The Scream]], [[Madonna (Edvard Munch)|Madonna]] and other paintings from the Munch Museum in [[Oslo]], [[Norway]]. * [[August 24]] - Two airliners in [[Russia]], carrying a total of 89 passengers, crash within minutes of each other after flying out of [[Domodedovo International Airport]], leaving no survivors. Authorities suspect suicide attacks by rebels from [[Chechnya]] to be the cause of the crashes. * [[August 29]] - Around 200,000 protesters demonstrate in [[New York City]] against [[President of the United States|President]] [[George W. Bush]] and his government, ahead of the [[2004 Republican National Convention]]. * [[August 31]] - ** Two suicide attacks on buses in [[Beer Sheva]], [[Israel]], kill at least 16 people and injure at least 60. [[Hamas]] claims responsibility for the attacks. ** A woman commits a suicide attack near a subway station in northern [[Moscow]], [[Russia]], killing at least 10 people and injuring at least 50. Authorities hold [[Chechnya|Chechen]] rebels responsible. ===[[సెప్టెంబర్_2004|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 9}} * [[September 1]] - [[Chechnya|Chechen]] rebels take between 1,000 and 1,500 people hostage, mostly children, in a school in [[Beslan]], [[Northern Ossetia]]. The hostage-takers demand the release of Chechen rebels imprisoned in neighbouring [[Ingushetia]] and the independence of [[Chechnya]] from [[Russia]]. * [[September 2]] - The [[United Nations]] [[United Nations Security Council|Security Council]] adopts [[UN Security Council Resolution 1559|Resolution 1559]] calling for the removal of all foreign troops from [[Lebanon]]. This measure is largely aimed at [[Syrian]] troops. * [[September 3]] - **[[Russia]]n forces end the siege at a school in [[Beslan]], [[Northern Ossetia]]. At least 335 people (among which at least 32 of the approximately 40 hostage-takers) have been killed and at least 700 people have been injured. ** [[Hurricane Frances]] makes landfall in [[Florida]]. After killing two people in the [[Bahamas]], [[Hurricane Frances]] killed ten people in [[Florida]], two in [[Georgia (U.S. state)|Georgia]] and one in [[South Carolina]]. * [[September 7]] - ** The [[Scottish Parliament]] meets in the new [[Scottish Parliament Building]] for the first time. ** [[Hurricane Ivan]] passes through the [[Caribbean]] islands over the next two days, killing 5 people in [[Venezuela]], 4 in the [[Dominican Republic]], 1 in [[Tobago]] and at least 37 people in [[Grenada]]. * [[September 8]] - In the [[Killian documents|"Rathergate"]] affair, the first [[Internet]] posts appear pointing out that documents claimed by [[CBS News]] to be typewritten memos from the early 1970's appear instead to have been produced using modern word processing systems. * [[September 9]] - A [[bomb]] blast outside the [[Australia]]n embassy in [[Jakarta]], [[Indonesia]], kills eleven people and injures up to 100 people. * [[September 15]] ** Security at the [[Palace of Westminster]] is compromised when the House of Commons is stormed by a small group of protestors during a debate about [[fox hunting]]. ** [[Nevada-tan|"Girl A"]] is sentenced to be [[involuntary commitment|institutionalized]] due to the [[murder]] of classmate [[Satomi Mitarai]]. * [[September 16]] - [[Hurricane Ivan]] wreaks havoc in the [[United States]], after having crossed the [[Caribbean]] in the days before. * [[September 17]] - ** [[2004 Summer Paralympics]] commences in [[Athens]], [[Greece]]. ** [[Mexico]] and [[Japan]] finish the two year long negotiations and sign a Free Trade Agreement in Mexico City. * [[September 23]] - [[Mount St. Helens]] became [[2004 volcanic activity of Mount St. Helens|active]] again. * [[September 25]] - [[Hurricane Jeanne]] makes landfall near Hutchinson Island, FL. In all, Jeanne killed over 3,000, most in Haiti. * [[September 29]] - First [[Ansari X-Prize]] flight of [[SpaceShipOne]]. ===[[అక్టోబర్_2004|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 10}} * [[October 4]] - Two [[car bomb]]s kill at least 16 people and injure dozens more in [[Baghdad]]. * [[October 5]] - A fire breaks out on the [[Canada|Canadian]] [[submarine]] [[HMCS Chicoutimi|HMCS ''Chicoutimi'']] leaving it stranded without power in the North Atlantic ocean, off the north coast of [[Ireland]]. One crewmember is killed. * [[October 8]] - ** [[Jacques Derrida]] dies in Paris. ** [[Kenneth Bigley]], the British hostage held by [[Abu Musab al-Zarqawi]], an Iraqi insurgent, is killed after a failed escape attempt. ** Suicide bombers detonate two bombs at the [[Red Sea]] resort of [[Taba]], [[Egypt]], killing 34 people, mainly Israeli tourists and Egyptian workers. * [[October 9]] - **[[Elizabeth II of the United Kingdom|Queen Elizabeth II]] opens the new [[Scottish Parliament Building]] in a ceremony in [[Edinburgh]] ** Incumbent [[Prime Minister of Australia]] [[John Howard]] leads the Liberal-National coalition to victory over the Labor Party led by [[Mark Latham]] in federal elections. ** [[Afghan presidential election, 2004|Direct elections for president]] held for the first time in [[Afghanistan]]. Interim president [[Hamid Karzai]] is eventually declared the winner. * [[October 10]] - [[Abdullahi Yusuf]] is chosen as the new transitional president of [[Somalia]]. * [[October 14]] - Prince [[Norodom Sihamoni]] is chosen as the new king of [[Cambodia]]. * [[October 17]] - A referendum in [[Belarus]] approves the lifting of constitutional term limits for the presidency. * [[October 19]] - General [[Khin Nyunt]] is replaced by Lieutenant-General [[Soe Win]] as [[Prime Minister of Myanmar]]. * [[October 20]] - **[[Corporate Airlines Flight 5966]] crashes in [[Missouri]], killing 13 people, and injuring 2. **[[Susilo Bambang Yudhoyono]] becomes the first directly-elected [[President of Indonesia]]. * [[October 21]] - The [[Ministry of Defence]] approves the deployment of the [[Black Watch]] regiment of the [[British Army]] to [[Baghdad]], [[Iraq]] after a request for assistance by the U.S. government. * [[October 24]] - ** The bodies of 49 Iraqi soldiers discovered after being ambushed by insurgents. ** [[Brazil]] successfully launches its first rocket into space. * [[October 26]] - [[Image:Titan multi spectral overlay.jpg|thumb|Titan shown in ultraviolet and infrared wavelengths. Photo captured by the Cassini spacecraft]]The [[Cassini-Huygens|Cassini]] probe passes within 1,200km of [[Titan (moon)|Titan]] * [[October 27]] - **Details of the discovery of a new, recent, species of fossil [[hominid]], ''[[Homo floresiensis]]'', from the island of [[Flores]], [[Indonesia]] are published. **The [[Boston Red Sox]] sweep the [[St. Louis Cardinals]] to win the [[World Series]] championship for the first time since [[1918]]. * [[October 29]] ** A videotape of [[Osama Bin Laden]] speaking airs on Arabic TV, in which he threatens terrorist attacks on the [[USA]], and taunts the [[President of the United States|president]], [[George W. Bush]], over the [[September 11 Terrorist attacks]]. ** European heads of state signed in [[Rome]] the Treaty and Final Act establishing the first [[European Constitution]]. * [[October 31]] - [[Left-wing politics|Leftist]] candidate [[Tabaré Vázquez]] is elected President of [[Uruguay]]. ===[[నవంబర్ 2004|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 11}} * [[November 2]] - [[U.S. presidential election, 2004|U.S. presidential election]]: [[President of the United States|President]] [[George W. Bush]] defeats Senator [[John Kerry]]. [[United States Republican Party|Republicans]] make gains in the [[U.S. House election, 2004|House]] and [[U.S. Senate election, 2004|Senate]]. * [[November 6]] - ** [[Ufton Nervet rail crash]] in [[Berkshire]], [[England]], kills 7 people. **In [[Côte d'Ivoire]], National Army bombings kill nine people, including French UN soldiers. French UN forces retaliate by destroying the [[Military of Côte d'Ivoire|National Army's air force]]. * [[November 7]] - [[United States armed forces|U.S. forces]] launch a major assault on the [[Iraq]]i town of [[Fallujah]], in an effort to rid the area of insurgents before the Iraqi elections in January * [[November 9]] - The Ireland High Court rules that Katherine Zappone and Ann Louise Gilligan can sue the [[Revenue Commissioner]] to have their [[Vancouver, British Columbia]] [[Same-sex marriage in Ireland|Same-sex marriage]] recognized for tax purposes. *[[November 12]] - Jury finds [[Scott Peterson]] guilty of murder of his wife Laci and unborn son, Connor *[[November 13]] - After six days of intense battles, Iraqi town of Fallujah fully occupied by U.S. forces. *[[November 14]] - ''[[United States of America|American]] [[Secretary of State]], [[Colin Powell]] submits his resignation. He was replaced by [[Condoleezza Rice]] after her confirmation from the [[United States Congress]].'' * [[November 16]] **The [[European Space Agency]] probe, [[Smart 1]] passes from orbit of the [[Earth]] into orbit of the [[The Moon|Moon]] <!--It is not there yet... due to the slow rate of progress it will be a few more days / weeks.--> **A train crash near [[Bundaberg]] in [[Queensland]], [[Australia]], injures 150 people. **The [[People's Republic of China]] to invest $20 billion dollars in [[Argentina]], a deal signed days before the [[Asia-Pacific Economic Cooperation]] forum to be held in the City of [[Santiago de Chile|Santiago]] in [[Chile]]. **[[NASA]]'s [[hypersonic]] jet ''ScramJet'' breaks a record by reaching a [[velocity]] of about 7,000 [[mph]] in an unmanned experimental flight. It obtained a [[speed]] of [[Mach number|Mach]] 9.6, almost 10 times the [[speed of sound]]. * [[November 21]] - Final round of [[Ukrainian presidential election, 2004| presidential election in Ukraine]]. Official winner: [[Viktor Yanukovych]]. International election observers express severe criticism, and large crowds gather in a protest rally in [[Kiev]]. 12 days later, the Supreme Court annuls the result, and a new poll is scheduled. * November 21 - The [[Nintendo DS]] is released in [[North America]]. * [[November 26]] - A group of Iraqi political leaders, primarily from [[Sunni]] and [[Kurdish]] parties, advocate a six-month delay in popular elections scheduled for [[January]] [[2005]]. * [[November 28]] ** Explosion in [[Coal mining|coal mine]] in [[China]]. Death toll expected to be above 150. ** [[Ricardo Lagos]], President of [[Chile]] promises economic compensation to 28000 victims of torture during [[Augusto Pinochet]]'s military dictatorship. ===[[డిసెంబర్ 2004|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 12}} * [[December 3]] - The [[Colombia]]n government extradites [[Gilberto Rodríguez Orejuela]], one of the most powerful drug dealers of the world, arrested in 1995 and 2003, to the [[United States]]. * [[December 6]] - Terrorists attack the [[United States|U.S.]] [[consulate]] in [[Jeddah]], [[Saudi Arabia]], killing several people. * [[December 8]] - The biggest Chinese [[Personal computer|PC]] producer [[Lenovo]] announces its plan to purchase [[IBM]]'s global PC business, making it the third largest world PC maker after [[Dell, Inc.|Dell]] and [[Hewlett-Packard]]. * [[December 11]] - Tests show that Ukrainian opposition presidential candidate [[Viktor Yushchenko]] was poisoned with a large dose of [[dioxin]]. * [[December 13]] - Software giants [[Oracle Corporation]] and [[PeopleSoft]] to merge in a $10.3 billion deal, creating the second largest maker of [[business]] applications [[computer software|software]]. * [[Image:Millau2.jpg|thumb|250px|The [[Millau bridge]] in [[France]].]][[December 14]] - The world's tallest bridge, the [[Millau bridge]] over the [[River Tarn]] in the Massif Central mountains, [[France]] is opened by [[President of France|President]] [[Jacques Chirac]]. * [[December 15]] - **British [[Home Secretary]] [[David Blunkett]] resigns following allegations he abused his position by speeding the visa application of his lover's nanny. **[[Albania]]n terrorists take a bus and its passengers hostage in [[Athens]], [[Greece]] and demand 1 million [[euro]]s in ransom money. * [[December 16]] - **The [[House of Lords]] rules that the [[British Government]] breaches [[human rights]] legislation by detaining without trial foreign nationals suspected of being [[terrorist]]s. ** IT security company [[Symantec]] Corp signs a definitive agreement to merge with [[Veritas Software]] Corp valued at $13.5 billion in an all-stock transaction. * [[December 21]] - Iraqi insurgents attack a US military base in the city of [[Mosul]] and kill 22 people. * [[December 22]] - Armed robbers in [[Northern Ireland]], steal over £22 million from the headquarters of the [[Northern Bank]]. * [[December 26]] - ** [[Image:Sumatra devastation1.jpg|thumb|300px|right|A village near the coast of Sumatra lies in ruins after the December 26 tsunami.]] [[2004 Indian Ocean earthquake|The strongest earthquake in 40 years]] originates from the [[Indian Ocean]] off the west coast of [[Sumatra]] island in Indonesia, measuring 9.3 on the [[Richter Scale]] and creating [[tsunami]] tidal waves that sweep across much of the coastlines of [[Sri Lanka]], [[India]], [[Bangladesh]], the [[Maldives]], [[Burma]], [[Thailand]], [[Malaysia]] and [[Indonesia]]. At least 290,000 people from [[South Asia]] to as far as [[Somalia]] in [[Africa]] are confirmed to be dead. ** The re-run of the second round of the [[Ukrainian presidential election, 2004|Ukrainian presidential election]] takes place. Opposition candidate [[Viktor Yushchenko]] is declared the victor. * [[December 27]] - A gas explosion in the [[France|French]] town of [[Mulhouse]] kills 15 people. * [[December 28]] - The Ukrainian transport minister, [[Heorhiy Kyrpa]] is found shot dead, in a suspected suicide. * [[December 30]] - A fire in a [[Buenos Aires]] [[night club]] [[República Cromagnon]] kills 192 people. * [[December 31]] - **[[Simón Trinidad]], high-profiled [[FARC]] leader, was extradited to the [[United States]], following the second extradition of a high drug dealer in a month and in 2004. ** Ukrainian Prime Minister [[Viktor Yanukovich]] resigns. ** The official opening of [[Taipei 101]], the current [[World's_tallest_structures|tallest]] [[skyscraper]] in the world, standing at a height of 508 [[metre]]s or 1,676 [[Foot (unit of length)|feet]]. ==జననాలు== *[[January 21]] - HRH [[Princess Ingrid Alexandra of Norway]] ==మరణాలు== '''For more deaths see: [[Deaths in 2004]]''' ===జనవరి-మార్చి=== *[[January 3]] - [[Leon Wagner]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1934]]) *[[January 5]] - [[Tug McGraw]], [[Major League Baseball]] player *[[January 13]] - [[Harold Shipman]], English serial killer (suicide) *[[January 23]] - [[Bob Keeshan]], American television actor *[[January 25]] - [[Fanny Blankers-Koen]], Olympic athlete *[[January 28]] - [[Elroy Hirsch]], American football player *[[January 29]] - [[Joe Viterelli]], American actor *[[February 13]] - [[Zelimkhan Yandarbiyev]], President of Chechnya *[[February 14]] - [[Marco Pantani]], Italian cyclist *[[February 17]] - [[José López Portillo]], [[President of Mexico]] (b. [[1920]]) *[[February 26]] - [[Boris Trajkovski]], [[President of Macedonia]] *[[February 28]] - [[Daniel J. Boorstin]], American historian, writer, and [[Librarian of Congress]] (b. [[1914]]) *[[March 4]] - [[John McGeoch]], Scottish musician, [[Siouxsie and the Banshees]], [[Public Image Ltd.]] (b. [[May 28]], [[1955]]) *[[March 13]] - [[Franz König]], Roman Catholic archbishop of Vienna (b. [[1905]]). *[[March 15]] - [[John Pople]], English chemist, [[Nobel Prize]] laureate (b. [[1925]]) *[[March 18]] - [[Harrison McCain]], Canadian billionaire *[[March 20]] - Princess [[Juliana of the Netherlands]] *[[March 21]] - [[Sheikh Ahmed Yassin|Ahmed Yassin]], founder of [[Hamas]] *[[March 28]] - Sir [[Peter Ustinov]], English actor ===ఏప్రిల్-జూలై=== *[[April 1]] - [[Carrie Snodgress]], American actress (b. [[1946]]) *[[April 8]] - [[Bruce Edwards]], golf caddy (b. [[1954]]) *[[April 21]] - [[Karl Hass]], convicted [[Nazi]] war criminal *[[April 22]] - [[Pat Tillman]], noted [[NFL]] [[Safety]] with the [[Arizona Cardinals]]. (b. [[1976]]) *[[April 24]] - [[Estée Lauder (person)|Estée Lauder]], [[cosmetics]] pioneer (b. [[1906]]) *[[May 9]] - [[Akhmad Kadyrov]], [[Chechnya|Chechen]] president *[[May 14]] - [[Anna Lee]], English actress (b. [[1913]]) *[[May 17]] - [[Tony Randall]], actor *[[May 22]] - [[Richard Biggs]], actor *[[May 28]] - [[Umberto Agnelli]], chairman of [[Fiat]] (b. [[1934]]) *[[June 3]]- [[Frances Shand Kydd]], the mother of [[Diana, Princess of Wales]] *[[June 5]] - [[Ronald Reagan]], 40th [[President of the United States]] (b. [[1911]]) *[[June 7]] - [[Quorthon]], musician (b. [[1966]]) *[[June 8]] - [[Mack Jones]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1938]]) *[[June 10]]: **[[Ray Charles]], musician (b. [[1930]]) **[[Xenophon Zolotas]], [[Prime Minister of Greece]] (b. [[1904]]) *[[June 20]] - [[Jim Bacon]], [[Premier of Tasmania]] (b. [[1950]]) *[[July 1]] - [[Marlon Brando]], American actor (b. [[1924]]) *[[July 6]] - [[Thomas Klestil]], President of [[Austria]] (b. [[1932]]) *[[July 21]] - [[Jerry Goldsmith]], Composer *[[July 28]]: **[[Francis Crick]], co-discoverer of the structure of [[DNA]] (b. [[1916]]) **[[Sam Edwards]], American actor (b. [[1915]]) ===ఆగష్టు-సెప్టెంబర్=== * [[August 1]] - [[Philip Hauge Abelson]], [[physicist]], co-discoverer of [[Neptunium]] (b. [[1913]]) * [[August 3]] - [[Henri Cartier-Bresson]], [[France|French]] [[photography|photographer]] (b. [[1908]]) * [[August 6]] - [[Rick James]], singer ("Super Freak") (b. [[1948]]) * [[August 8]] - [[Fay Wray]], actress ("[[King Kong]]") (b. [[1907]]) * [[August 13]] - [[Julia Child]], [[cook]], [[author]], [[television]] personality, (b. [[1912]]) * [[August 14]] - [[Czeslaw Milosz|Czes&#322;aw Mi&#322;osz]], [[Polish poet]], [[Nobel Prize in Literature]] in [[1980]] (b. [[1911]]) * [[August 15]] - [[Amarsinh Chaudhary]], [[India]]n politician, [[Chief Minister]] of [[Gujarat]] * [[August 17]] - [[Gérard Souzay]], French baritone (b. [[1918]]) * [[August 22]] - [[Ota Sik]], [[Czech Republic|Czech]] economist and politician, architect of the [[Prague Spring]] * [[August 30]] - [[Indian Larry|"Indian" Larry Desmedt]], [[Motorcycle]] designer, [[stunt man]] * [[September 7]] - [[Bob Boyd]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1925]]) * [[September 11]]: ** [[Patriarch Peter VII of Alexandria|Peter VII]], [[List of Orthodox Patriarchs of Alexandria|Patriarch of Alexandria]] (b. [[1949]]) ** [[David Mann]], American artist (b. 1940) * [[September 15]] - [[Johnny Ramone]], American musician, guitarist with [[The Ramones]] (b. [[October 8]], [[1948]]) * [[September 20]] - [[Brian Clough]], English footballer and manager (b. [[1935]]) ===అక్టోబర్=== *[[October 3]] - [[Janet Leigh]], actress *[[October 5]] - [[Rodney Dangerfield]], actor, comedian (b. [[1921]]) * [[October 8]] - [[Jacques Derrida]], [[philosopher]], founder of [[deconstruction]] (b. [[1930]]) * [[October 10]] - [[Christopher Reeve]], [[United States|American]] actor, portrayed "[[Superman]]" (b. [[1952]]) * [[October 18]] - [[Veerappan]], [[India]]n [[forest]] [[bandit]] and [[sandalwood]] [[smuggler]] (b. [[1945]]) * [[October 19]] - [[Greg Shaw]], [[rock and roll|rock]] journalist * [[October 25]] - [[John Peel]], [[UK]] [[radio]] broadcaster (b. [[1939]]) * [[October 29]] - HRH [[Princess Alice, Duchess of Gloucester]], 102 (b. [[1901]], aunt of HM [[Elizabeth II of the United Kingdom|Queen Elizabeth II]] ===నవంబర్=== * [[November 2]]: **[[Zayed bin Sultan Al Nahayan]], president of the [[United Arab Emirates]] (b. [[1918]]) **[[Theo van Gogh (film director)|Theo van Gogh]], [[The Netherlands|Dutch]] filmmaker (b. [[1957]]) * [[November 3]] - [[Sergei Zholtok]], professional [[ice hockey]] player (b. [[1972]]) * [[November 9]]: **[[Iris Chang]], author (b. [[1968]]) **[[Emlyn Hughes]], English footballer (b. [[1947]]) * [[November 11]] - [[Yasser Arafat]], Palestinian Leader (President of [[Palestinian National Authority]] 1996-2004) (b. [[1929]]) * [[November 13]] - [[Russell Jones]], rapper (known as ODB) (b. [[1968]]) * [[November 17]]: **[[Samuel Karokikki]], [[athlete]] (b. [[1943]]) **[[Alexander Ragulin]], [[ice hockey]] player (b. [[1941]]) * [[November 24]] ** [[Arthur Hailey]], author (b. [[1920]]) **[[Wong Jim|James Wong]], 64, Hong Kong songwriter (b. [[1940]]) * [[November 29]] - [[Harry Danning]], [[Major League Baseball All-Star Game|MLB All-Star]] [[catcher]] (b. [[1911]]) ===డిసెంబర్=== * [[December 1]] - HRH [[Prince Bernhard of the Netherlands]] (b. [[1911]]) * [[December 3]] - [[Shiing-shen Chern]], mathematician (b. [[1911]]) * [[December 8]] - "Dimebag" [[Darrell Abbott]], musician, member of [[Pantera]] and [[Damageplan]] (b. [[1966]]) * [[December 9]] - [[Lea De Mae]] - [[Czech]] [[pornographic actress]] (b. [[1976]]) * [[December 11]] - [[Arthur Lydiard]], New Zealand athletics coach and jogging pioneer (b. [[1917]]) * [[December 13]]: **[[Andre Rodgers]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1934]]) **[[David Wheeler]], [[computer scientist]] who worked on [[EDSAC]] and the [[Burrows-Wheeler transform]] (b. [[1927]]) * [[December 14]]: **[[Rod Kanehl]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1934]]) **[[Fernando Poe Jr.]], Philippine Presidential Candidate and 'Da King' of Philippine Cinema (b. [[1939]]) * [[December 16]] - [[Ted Abernathy]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1933]]) * [[December 19]]: **[[Herbert C. Brown]], Nobel Laureate/Chemist (b. [[1912]]) **[[Renata Tebaldi]], Italian soprano (b. [[1922]]) * [[December 22]] - [[Doug Ault]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1950]]) * [[డిసెంబర్ 23]]: పూర్వ [[భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]], [[పి.వి.నరసింహారావు]] [[1991]] - [[1996]] * [[December 24]]: **[[Richard Wallace Annand]], 90, recipient of the [[Victoria Cross]] (b. [[1914]]) **[[Johnny Oates]], [[Major League Baseball]] player and manager (b. [[1946]]) * [[December 25]] - [[Jane Muskie]], widow of U.S. [[United States Senate|senator]], [[Vice President of the United States|vice presidential]] and [[President of the United States|presidential]] candidate [[Edmund Muskie]] * [[December 26]]: **Sir [[Angus Ogilvy]], husband of HRH [[Princess Alexandra of Kent]] **[[Reggie White]], [[American football]] player (b. [[1961]]) * [[December 28]]: **[[Jerry Orbach]], actor (''[[Law & Order]]'') (b. [[1935]]) **[[Susan Sontag]], writer, feminist, activist (b. [[1933]]) * [[December 29]] - [[Julius Axelrod]], [[biochemist]], [[Nobel prize]] winner (b. [[1912]]) == [[నోబెల్ పురస్కారము]] == * [[నోబెల్ పురస్కారము - Physics|Physics]]: ** [[David Gross|David J. Gross]], [[H. David Politzer]], and [[Frank Wilczek]] "for the discovery of asymptotic freedom in the theory of the strong interaction" * [[నోబెల్ పురస్కారము - Chemistry|Chemistry]]: ** [[Aaron Ciechanover]], [[Avram Hershko]], and [[Irwin Rose]] "for the discovery of ubiquitin-mediated protein degradation" * [[నోబెల్ పురస్కారము - Physiology or Medicine|Physiology or Medicine]]: ** [[Linda B. Buck]] and [[Richard Axel]] "for their discoveries of odorant receptors and the organization of the olfactory system" * [[నోబెల్ పురస్కారము - సాహిత్యం|సాహిత్యం]]: ** [[Elfriede Jelinek]] * [[నోబెల్ పురస్కారము - శాంతి|శాంతి]]: ** [[Wangari Maathai]] "for her contribution to sustainable development, democracy and peace" * [[Bank of Sweden Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel]] ** [[Finn E. Kydland]], [[Edward C. Prescott]] [[Category:2004|*]] [[af:2004]] [[ar:2004]] [[roa-rup:2004]] [[ast:2004]] [[bg:2004]] [[be:2004]] [[bs:2004]] [[ca:2004]] [[cs:2004]] [[cy:2004]] [[da:2004]] [[de:2004]] [[et:2004]] [[el:2004]] [[es:2004]] [[eo:2004]] [[eu:2004]] [[fo:2004]] [[fr:2004]] [[fy:2004]] [[ga:2004]] [[gl:2004]] [[ko:2004&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:2004]] [[io:2004]] [[id:2004]] [[ia:2004]] [[is:2004]] [[it:2004]] [[he:2004]] [[ka:2004]] [[kw:2004]] [[ku:2004]] [[la:2004]] [[lt:2004]] [[lb:2004]] [[li:2004]] [[hu:2004]] [[mi:2004]] [[ms:2004]] [[zh-min-nan:2004 nî]] [[na:2004]] [[nl:2004]] [[nds:2004]] [[ja:2004&#24180;]] [[no:2004]] [[nn:2004]] [[pl:2004]] [[pt:2004]] [[ro:2004]] [[ru:2004]] [[sm:2004]] [[sq:2004]] [[simple:2004]] [[sk:2004]] [[sl:2004]] [[sr:2004]] [[su:2004]] [[fi:2004]] [[sv:2004]] [[tt:2004]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:2004]] [[tr:2004]] [[uk:2004]] [[ur:2004&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:2004]] [[zh:2004&#24180;]] నెల్లూరు 1349 23571 2006-04-21T06:36:02Z Mpradeep 50 /* నెల్లూరు మండలాలు */ {{జిల్లా|name=నెల్లూరు| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=నెల్లూరు |area=13076 |population=26.60 |pop_male=13.41 |pop_female=13.19 |pop-urban=6.04 |pop-rural=20.56 |pop-density=203 |pop-growth=11.18 |literacy=65.9 |lit_male=74.45 |lit_female=57.24 }} '''నెల్లూరు''', [[భారత దేశము]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము యొక్క దక్షిణాత్యమైన తీరప్రాంతపు జిల్లా, నెల్లూరు జిల్లా యొక్క ముఖ్య పట్టణము. నెల్లూరు [[వరి]] సాగుకు మరియు [[ఆక్వా కల్చర్‌]] కు ప్రసిద్ధి. ==చరిత్ర== నెల్లూరుకు, పూర్వము విక్రమసింహపురి అని కూడా పేరు కలదు. విక్రమసింహ మహావీర, మనుమసిద్ధి మహారాజు సింహపురి రాజధానిగా నెల్లూరు ప్రాంతమును పరిపాలించినాడు. [[మహాభారతము]]ను తెనుగించిన [[కవిత్రయము]]లో ఒకడైన,''కవి బ్రహ్మ'',''ఉభయ కవిమిత్రుడు'' కవి తిక్కన్న, ఇతని వద్దే ప్రధాన మంత్రిగా పనిచేశాడు. ఖడ్గ తిక్కన్న ఇతని రక్షణామాత్యుడు. మనుమసిద్ధి కాలములో ఈ ప్రాంతము సస్యశ్యామలమై అత్యధిక వరి ధాన్యపు ఉత్పత్తితో విలసిల్లినది. అందుకే ఈ ప్రాంతమునకు ''నెల్లి'' ([[తమిళము]]లో వరి అని అర్ధము) పేరుమీదుగా ''నెల్లివూరు'' అనే పేరు వచ్చినది. ఈ ప్రదేశ స్థలపురాణము మరియు చరిత్ర ప్రకారము కాలక్రమములో నెల్లివూరు నెల్లూరుగా రూపాంతరము చెందినది. ఆంగ్లేయుల పరిపాలనా కాలములో నెల్లూరు, ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ లో ప్రముఖ విద్యా కేంద్రముగా ప్రసిద్ధి చెందినది. ఈ ప్రాంతములో క్వార్త్జైట్‌ అను ఒక ప్రత్యేక తరహా ఫ్లింటు రాళ్లు విరివిగా లభిస్తాయి. వీటితో ఆది మానవులు తమ ఆయుధాలు, పనిముట్లు తయారు చేసే వారు. మగధ సామ్రాజ్య స్థాపన తరువాత ఈ ప్రాంతము మీద కూడా మగధ ప్రభావము తెలుస్తున్నది. క్రీ.శ.3వ శతాబ్దములో నెల్లూరు అశోకుని సామ్రాజ్యములో భాగమైనది. ఆ తరువాత 4వ శతాబ్దము నుండి 6వ శతాబ్దము వరకు జిల్లా పల్లవుల పాలనలో ఉన్నది. 7వ శతాబ్దము ప్రారంభములో ఉత్తరములో పల్లవుల ప్రాభవము తగ్గి, అధికారం క్షీణించి, దక్షిణానికి పరిమితమై పోయారు. ఆంగ్లేయుల పరిపాలనలో జిల్లా శాంతియుతముగా ఉన్నది. ఈ కాలములో రాజకీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన ఓకే ఒక సంఘటన [[1838]] లో బ్రిటీషు పాలకులకు వ్యతిరేకముగా కర్నూలు నవాబు పన్నిన తిరుగుబాటు కుట్రలో పాలుపంచుకొన్నందుకు [[ఉదయగిరి]] జాగిర్దారు నుండి ఉదయగిరి జాగీరును లాగివేసుకొనడము. జిల్లా నేరుగా బ్రిటిషువారి పాలనలో వచ్చిన తర్వాత, [[1904]] లో [[ఒంగోలు]] తాలుకాను అప్పుడే కొత్తగా యేర్పడిన గుంటూరు జిల్లాకు బదిలీ చేయడము తప్ప జిల్లాలో పెద్ద మార్పులేమీ జరగలేదు. నెల్లూరు జిల్లా, [[1953]] [[అక్టోబర్ 1]] దాకా సంయుక్త [[మద్రాసు రాష్ట్రము]] లో భాగముగా ఉన్నది. 1956 [[నవంబర్‌ 1]] న బాషా ప్రయుక్తముగా రాష్ట్రాల పునర్విభజన జరిగినపుడు జిల్లా ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్రము కింద వచ్చినది. ==అవీ-ఇవీ== నెల్లూరు, [[విజయవాడ]] మరియు [[చెన్నై]] నగరముల మధ్యన ఉండుట వలన వ్యాపార కేంద్రముగా అబివృద్ధి చెందుతున్నది. జిల్లాలో [[పెన్నా నది]] ఒడ్డున ఉన్న రంగనాయకుల ఆలయము, ఉదయగిరి కోట, నరసింహ కోండ, పెంచల కోన, వెంకటగిరి కోట, మైపాడు బీచ్‌, శ్రీహరికోట వద్ద ఉన్న విఖ్యాతిగాంచిన రాకెట్‌ ప్రయోగ కేంద్రము, కృష్ణపట్నం రేవు, నేలపట్టు మొదలైన అనేక చూడదగిన ప్రదేశములు కలవు. నెల్లూరు జిల్లా వరి సాగుకు చాలా ప్రసిద్ధి చెందినది. ఈ ప్రాంతమును భారతదేశ ధాన్యాగారము అని అందురు. [[బంగాళా ఖాతము|బంగాళా ఖాతపు]] తీరము వెంట చేపలు మరియు రొయ్యల పెంపకము (ఆక్వా కల్చర్‌) నకు నెల్లూరు చాలా ప్రసిద్ధి. జిల్లాకు చెందిన [[బెజవాడ గోపాల రెడ్డి]] [[ఆంధ్ర రాష్ట్ర]] [[ముఖ్యమంత్రి]] గాను, [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర [[గవర్నరు]] గాను చేసాడు. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పూర్వపు ముఖ్యమంత్రి [[నేదురుమల్లి జనార్దన రెడ్డి]] నెల్లూరు జిల్లకు చెందిన వాడే. నెల్లూరులో [[తెలుగు సినిమా]]లకు విపరీతమైన అభిమాన వర్గము కలదు. పట్టణములో చాలా సినిమా థియేటర్లు కలవు. ప్రముఖ తెలుగు సినిమా నటుడు [[చిరంజీవి]] ఇక్కడే చదివాడు. ప్రముఖ తెలుగు సినిమా కవి ఆచార్య [[ఆత్రేయ]] ఈ జిల్లాకు చెందినవాడే. విఖ్యాతిగాంచిన రాకెట్‌ ప్రయోగ కేంద్రము "సతీష్‌ ధావన్‌ అంతరిక్ష పరిశోధనా కేంద్రము" (షార్‌) నెల్లూరు జిల్లా లోని [[శ్రీహరికోట]] లో కలదు. * నెల్లూరు జిల్లా అనేక ఆలయములకు ప్రసిద్ధి చెందినది. వాటిలో కొన్ని అద్భుతమైనవి. ** [[రంగనాథస్వామి ఆలయము]] ** శ్రీ కామాక్షితాయి ఆలయము, [[జొన్నవాడ]] ** చంగళ్లమ్మ గుడి, సూళ్లూరుపేట మరియు ** పెనుశిల నరసింహస్వామి గుడి, [[పెంచలకోన]] * రెవెన్యూ విభాగాలు (3): నెల్లూరు, కావలి, గూడూరు * [[లోక్‌సభ]] స్థానం (1): నెల్లూరు * [[శాసనసభ|శాసనసభా]] నియోజక వర్గాలు (11): [[గూడూరు,నెల్లూరు|గూడూరు]], [[సూళ్ళూరుపేట]], [[ఉదయగిరి]], [[కావలి]], [[ఆలూరు]], [[కోవూరు]], [[ఆత్మకూరు]], [[రాపూరు]], [[నెల్లూరు]], [[సర్వేపల్లి]], [[వెంకటగిరి]]. * [[నదులు]]: పాలేరు, మున్నేరు, పిల్లవాగు, పైడేరు, పెన్న, ఉప్పుటేరు, స్వర్ణముఖి, కాళంగి. * దర్శనీయ ప్రదేశాలు ** [[పులికాట్ సరస్సు]]: 500 చ.కి.మీ. విస్తీర్ణంలో విస్తరించి ఉన్న ఉప్పునీటి సరస్సు. ** నెల్లూరు ** [[శ్రీహరికోట]] అంతరిక్ష ప్రయోగకేంద్రం ** మైపాడు బీచ్ ** [[నేలపట్టు]] పక్షి సంరక్షణ కేంద్రం: [[సూళ్ళూరుపేట]] దగ్గర బూడిదరంగు పెలికన్స్ కోసం ఈ కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేసారు. ==ప్రముఖ వ్యక్తులు== * కవి [[తిక్కన్న]] - కవిత్రయము * ఆచార్య [[ఆత్రేయ]] - తెలుగు సినిమా కవి * [[బెజవాడ గోపాలకృష్ణారెడ్డి]] - [[ఉత్తర ప్రదేశ్‌]] తొలి గవర్నర్‌ * [[ఏ.ఎం.రత్నం]] - సినిమా నిర్మాత, దర్శకుడు * [[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]]- [[నేపధ్యగాయకుడు ]],[[నటుడు]] ==నెల్లూరు మండలాలు== భౌగోళికంగా నెల్లూరు జిల్లాను 46 రెవిన్యూ [[మండలము]]లుగా విభజించినారు. <table> <tr> <td> [[Image:Nelloor.jpg| నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు]] </td> <td> *1.[[సీతారాంపురము]] *2.[[వరికుంటపాడు]] *3.[[కొండాపురం,నెల్లూరు|కొండాపురం]] *4.[[జలదంకి]] *5.[[కావలి]] *6.[[బోగోలు]] *7.[[కలిగిరి]] *8.[[వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా)|వింజమూరు]] *9.[[దుత్తలూరు]] *10.[[ఉదయగిరి]] *11.[[మర్రిపాడు]] *12.[[ఆత్మకూరు,నెల్లూరు|ఆత్మకూరు]] *13.[[అనుమసముద్రంపేట]] *14.[[దగదర్తి]] *15.[[ఆల్లూరు]] *16.[[విడవలూరు]] </td> <td> *17.[[కొడవలూరు]] *18.[[బుచ్చిరెడ్డిపాలెము]] *19.[[సంగం, నెల్లూరు జిల్లా|సంగం]] *20.[[చేజెర్ల]] *21.[[అనంతసాగరం]] *22.[[కలువోయ]] *23.[[రాపూరు]] *24.[[పొదలకూరు]] *25.[[నెల్లూరు మండలము|నెల్లూరు]] *26.[[కోవూరు]] *27.[[ఇందుకూరుపేట]] *28.[[తోటపల్లిగూడూరు]] *29.[[ముత్తుకూరు]] *30.[[వెంకటాచలము]] *31.[[మనుబోలు]] *32.[[గూడూరు,నెల్లూరు|గూడూరు]] </td> <td> *33.[[సైదాపురము]] *34.[[దక్కిలి]] *35.[[వెంకటగిరి]] *36.[[బాలాయపల్లె]] *37.[[ఓజిలి]] *38.[[చిల్లకూరు]] *39.[[కోట]] *40.[[వాకాడు]] *41.[[చిత్తమూరు]] *42.[[నాయుడుపేట]] *43.[[పెళ్లకూరు]] *44.[[దొరవారిసత్రము]] *45.[[సూళ్లూరుపేట]] *46.[[తడ]] </td> </tr> </table> ==బాహ్య సంపర్కాలు== *[http://www.thebharat.com/maps/andhrapradesh/html/apdistrict/nellore/nelloredis.html నెల్లూరు పటము] *[http://www.confluence.org/photo.php?visitid=8665&pic=ALL నెల్లూరుకు 48 కిమీ ఉత్తరంగా ఉన్న అక్షాంశ రేఖాంశాల సంగమ ప్రదేశము] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Nellore]] కర్నూలు 1350 19325 2006-01-28T11:52:03Z Chaduvari 97 /* కొన్ని గణాంకాలు */+ lOk^sabha liMku {{జిల్లా|name=కర్నూలు| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=రాయలసీమ |head quarter=కర్నూలు |area=17,658 |population=35.12 |pop_male=17.87 |pop_female=17.24 |pop-urban=7.92 |pop-rural=27.19 |pop-density=199 |pop-growth=18.14 |literacy=54.43 |lit_male=67.36 |lit_female=41.07 }} '''కర్నూలు''' దక్షిణ[[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము చెందిన ఒక నగరము మరియు అదే పేరుగల జిల్లా యొక్క మఖ్య పట్టణము. ఒకప్పుడు '''కందెనవోలు''' గా ప్రసిద్ధి చెందిన పట్టణం ఇప్పుడు కర్నూలు గా మారింది. జిల్లాలో [[ఆపరేషన్ టైగర్]] ప్రాజెక్టు కింద అభివృద్ధి చేసిన ప్రపంచంలోకెల్లా పెద్దదైన వన్యమృగ సంరక్షణకేంద్రం (శ్రీశైలం - నాగార్జునసాగర్) ఉంది. ఎప్పుడో అంతరించి పోయిందని భావించబడిన [[బట్టమేక పక్షి]] ఇటీవల జిల్లాలోని '''రాళ్ళపాడు''' వద్ద కనిపించడంతో ఆ ప్రాంతాన్ని అభయారణ్యంగా ప్రకటించారు. మధ్వాచార్యులు అయిన రాఘవేంద్రస్వామి పుణ్యక్షేత్రం [[మంత్రాలయం]] కర్నూలు జిల్లాలోదే. [[మంత్రాలయం]] [[తుంగభద్ర|తుంగభద్రానదీ]] తీరంలో ఉన్న పుణ్యక్షేత్రం. [[అహోబిలం]]లో నరసింహస్వామి దేవాలయం ఉంది. ఇక్కడ నరసింహస్వామిని నవరూపాలుగా కొలుస్తారు. దేశంలోని [[ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు|ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాల]]లో ఒకటైన [[శ్రీశైలం]] ఈజిల్లాలోదే. ఇక్కడ మల్లిఖార్జున స్వామి, భ్రమరాంబ దేవాలయాలు ఉన్నాయి. [[కృష్ణా నది]]పై ఇక్కడ నిర్మించబడ్డ ఆనకట్ట దేశంలోని అతిపెద్ద వాటిలో ఒకటి. లక్షలాది ఎకరాలకు నీరందించడమే కాక, విద్యుదుత్పత్తిలో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రానికే ప్రధాన వనరుగా ఉంది. ==చరిత్ర== [[18వ శతాబ్ధం]] లో కర్నూలు అర్ధ స్వత్రంత్రుడైన [[పఠాన్‌ నవాబు]] యొక్క [[జాగీరు]] లో భాగముగా ఉండేది. ఈ నవాబు యొక్క వారసున్ని [[1838]] లో బ్రిటీషు ప్రభుత్వము రాజద్రోహ నేరంమోపి గద్దె దింపినది. నవాబు యొక్క జాగీరు కర్నూలు రాజధానిగా [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]]లో ఒక జిల్లా అయినది. జిల్లా మధ్యలో [[బనగానపల్లె]] సంస్థానము నలువైపులా కర్నూలు జిల్లాచే చుట్టబడి ఉన్నది.[[1947]]లో భారత దేశ స్వాతంత్రానంతరము కర్నూలు, పూర్వపు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీనుండి ఏర్పడిన మద్రాసు రాష్ట్రములో భాగమైనది.బనగానపల్లె సంస్థానము జిల్లాలో విలీనమైనది. [[1953]]లో మద్రాసు రాష్ట్రములోని పదకొండు ఉత్తర జిల్లాలు కలసి [[ఆంధ్ర రాష్ట్రము]] ఏర్పడినప్పుడు కర్నూలు ఆంధ్ర రాష్ట్ర తొలి రాజధాని అయినది. [[1956]]లో ఆంధ్ర రాష్ట్రము విస్తరించి, పూర్వపు [[హైదరాబాద్ రాష్ట్రము]]లో భాగమైన [[తెలంగాణ]] ప్రాంతమును కలుపుకొని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అవతరించినది. కొత్తగా ఏర్పడిన ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి [[హైదరాబాదు]]ను రాజధానిగా చేశారు. == కొన్ని గణాంకాలు == * రెవిన్యూ డివిజన్లు - 3 [[కర్నూలు]], [[ఆదోని]], [[నంద్యాల]] * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు - 2 నియోజకవర్గాల పేర్లు: కర్నూలు [[నంద్యాల]] * [[శాసన సభ]] స్థానాలు - 13 నియోజకవర్గాల పేర్లు: [[ఆలూరు]], [[కోడుమూరు]], [[ఆదోని]], [[ఎమ్మిగనూరు]], కర్నూలు, [[పత్తికొండ]], [[ద్రోణాచలం]], [[కోయిలకుంట్ల]], [[ఆళ్ళగడ్డ]], [[పాణ్యం]], [[నందికోట్కూరు]], [[నంద్యాల]], [[ఆత్మకూరు]]. * నదులు: [[తుంగభద్ర]], [[హగరి]], [[కుందేరు]], [[సగిలేరు]]. తుంగభద్ర, హగరి కృష్ణానదికి ఉపనదులు. కుందేరు, సగిలేరు పెన్నానదికి ఉపనదులు. * దర్శనీయప్రదేశాలు: మంత్రాలయం, [[సంగమేశ్వరం]], శ్రీశైలం, [[మహానంది]], అహోబిలం. * జిల్లాకు ఖ్యాతి తెచ్చిన ప్రముఖులు: **[[కోట్ల విజయభాస్కర రెడ్డి]] (ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు రెండు సార్లు ముఖ్యమంత్రి) == మండలాలు == భౌగోళికంగా కర్నూలు జిల్లాను 54 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. <table> <tr> <td> 1.[[కౌతాలం]] 2.[[కోసిగి]] 3.[[మంత్రాలయము]] 4.[[నందవరము]] 5.[[సి.బెళగల్‌]] 6.[[గూడూరు,కర్నూలు|గూడూరు]] 7.[[కర్నూలు మండలము|కర్నూలు]] 8.[[నందికోట్కూరు]] 9.[[పగిడ్యాల]] 10.[[కొత్తపల్లె]] 11.[[ఆత్మకూరు]] 12.[[శ్రీశైలం]] 13.[[వెలుగోడు]] 14.[[పాములపాడు]] 15.[[జూపాడు బంగ్లా]] 16.[[మిడ్తూరు]] 17.[[ఓర్వకల్లు]] 18.[[కల్లూరు,కర్నూలు|కల్లూరు]] </td> <td> 19.[[కోడుమూరు]] 20.[[గోనెగండ్ల]] 21.[[యెమ్మిగనూరు]] 22.[[పెద్ద కడబూరు]] 23.[[ఆదోని]] 24.[[హొలగుండ]] 25.[[ఆలూరు]] 26.[[ఆస్పరి]] 27.[[దేవనకొండ]] 28.[[క్రిష్ణగిరి]] 29.[[వెల్దుర్తి]] 30.[[బేతంచెర్ల]] 31.[[పాణ్యం]] 32.[[గడివేముల]] 33.[[బండి ఆత్మకూరు]] 34.[[నంద్యాల]] 35.[[మహానంది]] 36.[[సిర్వేల్‌]] </td> <td> 37.[[రుద్రవరము]] 38.[[ఆళ్లగడ్డ]] 39.[[చాగలమర్రి]] 40.[[ఉయ్యాలవాడ]] 41.[[దోర్ణిపాడు]] 42.[[గోస్పాడు]] 43.[[కోయిలకుంట్ల]] 44.[[బనగానపల్లె]] 45.[[సంజామల]] 46.[[కొలిమిగుండ్ల]] 47.[[ఔకు]] 48.[[ప్యాపిలి]] 49.[[ధోన్]] 50.[[తుగ్గలి]] 51.[[పత్తికొండ]] 52.[[మద్దికేర తూర్పు]] 53.[[చిప్పగిరి]] 54.[[హాలహర్వి]] </td> <td> [[Image:Kurnool.jpg|కర్నూలు జిల్లా మండలాలు]] </td> </tr> </table> {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Kurnool]] కరీంనగర్ 1351 26623 2006-06-06T13:53:22Z వైఙాసత్య 58 /* పర్యాటక కేంద్రాలు */ '''కరీంనగర్''' [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రమునకు చెందిన ఒక జిల్లా. జిల్లాకు ఉత్తరాన [[అదిలాబాదు]] జిల్లా, ఈశాన్యమున [[మహారాష్ట్ర]] మరియు [[చత్తీసుగఢ్]] రాష్ట్రాలు, దక్షిణాన [[వరంగల్]] జిల్లా, ఆగ్నేయాన [[మెదక్]] జిల్లా, మరియు తూర్పున [[నిజామాబాదు]] జిల్లా సరిహద్దులు. {{జిల్లా|name=కరీంనగర్| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=కరీంనగర్ |area=11,823 |population=34.77 |pop_male=17.38 |pop_female=17.39 |pop-urban=6.79 |pop-rural=27.98 |pop-density=294 |pop-growth=14.47 |literacy=56 |lit_male=67.86 |lit_female=44.19 }} == చరిత్ర == కరీంనగర్, సయ్యద్ కరీముద్దీన్ ఖిలాదారు పేరుమీదుగా నామకరణము చేయబడినది. పురాతన కాలము నుండి [[వేద]] అభ్యాసన కేంద్రముగా ప్రసిద్ధికెక్కినది. పూర్వము ఈ ప్రాంతమునకు 'సబ్బినాడు' అని పేరు. కరీంనగర్ మరియు శ్రీశైలములలో దొరికిన, కాకతీయ రాజులు ప్రోల II మరియు ప్రతాపరుద్రుని శాసనాలు ఈ ప్రాంత ఘనమైన చరిత్రకు నిదర్శనాలు. [[నిజాం]] పరిపాలనలో కరీంనగర్ ఒక రాజధాని మరియు మాజీ భారత ప్రధానమంత్రి [[పీ.వీ.నరసింహా రావు]] వంటి పలు సుప్రసిద్ధ వ్యక్తులు ఈ జిల్లా వాస్తవ్యులే. [[గోదావరి]] నది ఈ ప్రాంత సౌందర్యమును మరింత ఇనుమడింపజేస్తున్నది. కరీంనగర్ [[గోండ్లు]], కోయలు, చెంచులు మొదలైనటువంటి అనేక గిరిజన జాతులకు ఆవాసము. ఈ ప్రాంతీయులు సున్నితమైన లోహకళ అయినటువంటి వెండి నగిషీ పనిలో మంచి నిపుణులు. నేటి కరీంనగర్ ప్రాంతాన్ని పూర్వం సబ్బినాడు అని వ్యవహరించేవారు. [[1905]]కు పూర్వము జిల్లా ''ఎలిగండ్ల జిల్లా''గా ప్రసిద్ధి చెందినది. 1905లో వరంగల్‌ జిల్లా నుండి పర్కాల తాలూకాను జిల్లాలో కలిపి, లక్సెట్టిపేట మరియు చిన్నూరు తాలూకాలను అదిలాబాద్‌ జిల్లాలో, సిద్దిపేట తాలూకాను మెదక్‌ లో చేర్చి జిల్లాను 7 తాలూకాలతో పునర్‌వ్యవస్థీకరించి కరీంనగర్ జిల్లాగా నామకరణము చేశారు. కరీంనగర్ కు 30. కి.మీ. దూరంలో గోదావరి నది శాఖైన మూలవాగు తీరంలో వేములవాడ రాజరాజేశ్వరస్వామి పుణ్యక్షేత్రం ఉంది. ఇక్కడ శివరాత్రి ఉత్సవాలు కన్నుల పండువగా జరుగుతాయి. కరీంనగర్్కు ఉత్తరంగా 50 కి.మీ. దూరంలో గోదావరీ తీరంలో ధర్మపురిలో శ్రీలక్ష్మీనరసింహస్వామి దేవాలయం ఉంది. ఇవికాక జగత్యాల కొండగట్టు దగ్గర శ్రీఆంజనేయస్వామి ఆలయం ఎత్తైన పర్వతంపై ఉంది. రామగుండం వద్ద ఉన్న ఫెర్టిలైజర్ కార్పోరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా బొగ్గు ముడిపదార్థంగా ఉపయోగించి ఎరువును తయారుచేసిన మొట్టమొదటి ఫ్యాక్టరీ. నల్ల బంగారం ఉత్పత్తిలో సిరులపంట పండిస్తున్న సింగరేణి, ఖజానాలో ఎక్కువ ఆదాయం లభించేది రామగుండం నుంచే. 2001 జనాభాలెక్కల ప్రాధమిక అంచనా ప్రకారం ఈ జిల్లాలో పురుషుల కంటే స్త్రీల జనాభా అధికంగా ఉంది. ==గణాంకాలు== * రాష్ట్రవైశాల్యంలో జిల్లా వైశాల్యం శాతం - 4.29 * రాష్ట్రజనాభాలో జిల్లా జనాభా శాతం - 4.59 * నగరీకరణ - 20.55% * వర్షపాతం - 953 మి.మీ. * అడవుల శాతం - 21.18 * రెవిన్యూ డివిజన్లు : 3 (కరీంనగర్, పెద్దపల్లి, జగిత్యాల) * [[శాసనసభ]] నియోజకవర్గాలు: 13 ([[మైడారం]], [[నేరెళ్ళ]], [[మంధని]], [[పెద్దపల్లి]], [[హుజూరాబాద్]], [[కమలాపూర్]], [[ఇందుర్తి]], కరీంనగర్, [[చొప్పదండి]], [[జగిత్యాల]], [[బుగ్గారం]], [[మెట్‌పల్లి]], [[సిరిసిల్ల]]) * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు : 2 (పెద్దపల్లి, కరీంనగర్) * నదులు: మానేరు. గోదావరి నది దాదాపు 283 కిలో మీటర్లు ఈ జిల్లాలో ప్రవహిస్తోంది. * దర్శనీయ ప్రదేశాలు: వేములవాడ, ధర్మపురి, మంధని. == పర్యాటక కేంద్రాలు == {| |- |[[వేములవాడ]] |rowspan=13 valign="top" |[[image:kaman.jpg|thumb|కరీంనగర్ కమాన్]] |- |[[కాళేశ్వరము]] |- |[[ధర్మపురి]] |- |[[నాగునూరు కోట]] |- |[[మంథని]] |- |[[ధూళికట్ట]] |- |[[కొండగట్టు]] |- |[[రైకల్]] |- |[[మొలంగూరు ఖిల్లా]] |- |[[శివారం వణ్యప్రాణీ సంరక్షణాలయము]] |- |[[ఎల్గండ్ల ఖిల్లా]] |- |[[దో మినార్]] |} ==మండలాలు == <table> <tr> <td> [[Image:karimnagar_map.jpg]] </td> <td> <br>1 [[ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్|ఇబ్రహీంపట్నం]] <br>2 [[మల్లాపూర్]] <br>3 [[రైకల్]] <br>4 [[సారంగాపూర్]] <br>5 [[ధర్మపురి]] <br>6 [[వెలగటూరు]] <br>7 [[రామగుండము]] <br>8 [[కమానుపూర్]] <br>9 [[మంథని]] <br>10 [[కాటారం]] <br>11 [[మహాదేవపూర్]] <br>13 [[మల్హర్రావు]] <br>12 [[ముత్తరంమహాదేవపూర్]] <br>14 [[ముత్తరంమంథని]] <br>15 [[శ్రీరాంపూర్]] <br>16 [[పెద్దపల్లి]] <br>17 [[జూలపల్లి]] <br>18 [[ధర్మారం]] <br>19 [[గొల్లపల్లి]] </td> <td> <br>20 [[జగిత్యాల]] <br>21 [[మేడిపల్లి]] <br>22 [[కోరట్ల]] <br>23 [[మెట్‌పల్లి]] <br>24 [[కత్లాపూర్]] <br>25 [[చందుర్తి]] <br>26 [[కొడిమ్యాల్]] <br>27 [[గంగాధర]] <br>28 [[మల్లియళ్]] <br>29 [[పెగడపల్లి]] <br>30 [[చొప్పదండి]] <br>31 [[సుల్తానాబాద్]] <br>32 [[ఓడెల]] <br>33 [[జమ్మికుంట]] <br>34 [[వీణవంక]] <br>35 [[మనకొండూరు]] <br>36 [[కరీంనగర్ మండలం|కరీంనగర్]] <br>37 [[రామడుగు (కరీంనగర్)|రామడుగు]] <br>38 [[బోయినపల్లి]] </td> <td> <br>39 [[వేములవాడ]] <br>40 [[కోనరావుపేట]] <br>41 [[యల్లారెడ్డి]] <br>42 [[గంభీర్రావుపేట్]] <br>43 [[ముస్తాబాద్]] <br>44 [[సిరిసిల్ల]] <br>45 [[ఎల్లంతకుంట]] <br>46 [[బెజ్జంకి]] <br>47 [[తిమ్మాపూర్]] <br>48 [[కేశవపట్నం]] <br>49 [[హుజూరాబాద్]] <br>50 [[కమలాపూర్]] <br>51 [[ఎల్కతుర్తి]] <br>52 [[సైదాపూర్]] <br>53 [[చిగురుమామిడి]] <br>54 [[కోహెడ]] <br>55 [[హుస్నాబాద్]] <br>56 [[భీమదేవరపల్లి]] </td> </tr> </table> ==మూలాలు== [http://aponline.gov.in/Quick%20links/apfactfile/info%20on%20districts/karimnagar.html ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ సైటులో కరీంనగర్ వివరాలు] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[hi:&#2325;&#2352;&#2368;&#2350;&#2344;&#2327;&#2352;]] Image:Kaman.jpg 1352 5562 2005-05-18T04:11:16Z వైఙాసత్య 58 Image:Karimnagar map.jpg 1353 22863 2006-04-17T14:57:27Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] చిత్తూరు 1354 23490 2006-04-20T15:05:24Z Mpradeep 50 /* చిత్తూరు జిల్లా */ {{జిల్లా|name=చిత్తూరు| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=రాయలసీమ |head quarter=చిత్తూరు |area=15,152 |population=37.35 |pop_male=18.83 |pop_female=18.51 |pop-urban=8.10 |pop-rural=29.25 |pop-density=247 |pop-growth=14.54 |literacy=67.46 |lit_male=78.29 |lit_female=56.48 }} '''చిత్తూరు''' [[భారత దేశము]] యొక్క [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[states and territories of India|రాష్ట్రము]] లోని ఒక పట్టణము మరియు జిల్లా. జిల్లా, [[తిరుపతి తిరుమల|తిరుపతి]], [[కాణిపాకం]] మరియు [[శ్రీ కాళహస్తి]] దేవాలయాలకు ప్రసిద్ధి. చిత్తూరు పట్టణము, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దక్షిణ ప్రాంతములో, [[పోయిని నది]] లోయలో,[[బెంగుళూరు]]-[[చెన్నై]] రహదారి మీద ఉన్నది. ఇది [[ధాన్యము]], [[చెరుకు]], మరియు [[వేరుశనగ]]లకు వ్యాపార కేంద్రము. ఇక్కడ [[నూనె గింజలు]] మరియు [[బియ్యం]] మిల్లింగ్‌ పరిశ్రమలు కలవు. ==చిత్తూరు జిల్లా== జిల్లాకు [[దిక్కులు|వాయవ్యము]]న [[అనంతపురం]] జిల్లా, ఉత్తరాన [[కడప]] జిల్లా, ఈశాన్యమున [[నెల్లూరు]] జిల్లా, దక్షిణమున [[తమిళనాడు]] రాష్ట్రము మరియు [[దిక్కులు|నైఋతి]] దిక్కున [[కర్నాటక]] రాష్ట్రము సరిహద్దులుగా కలవు. రాష్ట్రములో బాగా వెనుకబడి ఉన్న ప్రాంతములలో ఈ జిల్లా ఒకటి. చిత్తూరు పట్టణము చుట్టుపక్కల మామిడి తోటలు మరియు చింత తోపులు విస్తారముగా కలవు. జిల్లా, పశుసంపదకు కూడా ప్రసిద్ధి చెందినది. పూర్వము '''ఏనుగు మల్లమ్మకొండ''' అని పిలవబడిన [[హా‌ర్స్లీ హిల్స్]] [[మదనపల్లె]] పట్టణానికి సమీపమున ఉన్న ఒక వేసవి విడిది. ఈ ప్రదేశము "ఆంధ్ర ఊటీ" గా పేరు పొందినది. అనేక రకమైన పండ్లు మరియు కూరగాయలు (ప్రత్యేకముగా టమాటాలు) పండించే చుట్టు పక్కల వ్యవసాయ ప్రాంతమునకు మదనపల్లె కేంద్ర స్థానము. హా‌ర్స్లీ హిల్స్ వద్దనున్న [[రిషివ్యాలీ]] గురుకుల విద్యకు ప్రసిద్ధి. జిల్లాకు పశ్చిమ భాగమున ఉన్న '''గుర్రంకొండ''' ఒక చారిత్రక ప్రదేశము. ఇక్కడ ఒక పాత కోట మరియు రాగినీ మహల్ అనబడే సుల్తాన్ యొక్క ప్యాలెస్ ఉన్నాయి. [[ఆర్ధ్రగిరి]] మరియు [[చంద్ర్రగిరి]] జిల్లాలోని ఇతర చెప్పుకోదగిన ప్రదేశములు. * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు (2): చిత్తూరు, [[తిరుపతి]], [[రాజంపేట]] (పాక్షికముగా) * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (15): [[సత్యవీడు]], [[పలమనేరు]], [[శ్రీకాళహస్తి]], [[పుత్తూరు]], [[చిత్తూరు]], [[కుప్పం]], [[పుంగనూరు]], [[మదనపల్లె]], [[తంబళ్లపల్లె]], [[వాయల్పాడు]], [[పీలేరు]], [[చంద్రగిరి]], [[తిరుపతి]], [[వేపంజేరి]], [[నగరి]]. * నదులు: సువర్ణముఖి, కాళంగి, పాపాఘ్ని, కౌండిన్య, పాలేరు, అరణి, బహుధా, కల్యాణి. * దర్శనీయ కేంద్రాలు: శ్రీకాళహస్తి, తిరుపతి - తిరుమల, కాణిపాకం, హార్సిలీహిల్స్, ఆరోగ్యవరం, చంద్రగిరి, నారాయణవనం, కైలాసనాథ కొండ. == మండలాలు == భౌగోళికంగా చిత్తూరు జిల్లాను 66 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |- |rowspan=23|[[Image:Chittoor.jpg|చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు]] |- |1 [[పెద్దమండ్యం]] || 23 [[కె.వీ.పీ.పురం]] ||45 [[నగరి]] |- |2 [[తంబళ్లపల్లె]] ||24 [[నారాయణవనం]] ||46 [[కార్వేటినగర్]] |- |3 [[ములకలచెరువు]] ||25 [[వడమలపేట]] ||47 [[శ్రీరంగరాజపురం]] |- |4 [[పెద్దతిప్ప సముద్రం]] ||26 [[తిరుపతి గ్రామీణ]] ||48 [[పాలసముద్రం]] |- |5 [[బీ.కొత్తకోట]] ||27 [[రామచంద్రాపురం, చిత్తూరు|రామచంద్రాపురం]] ||49 [[గంగాధర నెల్లూరు]] |- |6 [[కురబలకోట]] ||28 [[చంద్రగిరి]] ||50 [[పెనుమూరు]] |- |7 [[గుర్రంకొండ]] ||29 [[చిన్నగొట్టిగల్లు]] ||51 [[పూతలపట్టు]] |- |8 [[కలకడ]] ||30 [[రొంపిచెర్ల, చిత్తూరు|రొంపిచెర్ల]] ||52 [[ఐరాల]] |- |9 [[కంభంవారిపల్లె]] ||31 [[పీలేరు]] ||53 [[తావనంపల్లె]] |- |10 [[యెర్రావారిపాలెం]] ||32 [[కలికిరి]] ||54 [[చిత్తూరు మండలం|చిత్తూరు]] |- |11 [[తిరుపతి|తిరుపతి పట్టణ]] ||33 [[వాయల్పాడు]] ||55 [[గుడిపాల]] |- |12 [[రేణిగుంట]] ||34 [[నిమ్మన్నపల్లె]] ||56 [[యడమరి]] |- |13 [[యేర్పేడు]] ||35 [[మదనపల్లె]] ||57 [[బంగారుపాలెం]] |- |14 [[శ్రీకాళహస్తి]] ||36 [[రామసముద్రం]] ||58 [[పలమనేరు]] |- |15 [[తొట్టంబేడు]] ||37 [[పుంగనూరు]] ||59 [[గంగవరం, చిత్తూరు|గంగవరం]] |- |16 [[బుచ్చినాయుడు ఖండ్రిగ]] ||38 [[చౌడేపల్లె]] ||60 [[పెద్దపంజని]] |- |17 [[వరదయ్యపాలెం]] ||39 [[సోమల]] ||61 [[బైరెడ్డిపల్లె]] |- |18 [[సత్యవీడు]] ||40 [[సోదం]] ||62 [[వెంకటగిరి కోట]] |- |19 [[నాగలాపురం]] ||41 [[పులిచెర్ల]] ||63 [[రామకుప్పం]] |- |20 [[పిచ్చాటూరు]] ||42 [[పాకాల]] ||64 [[శాంతిపురం]] |- |21 [[విజయపురం]] ||43 [[వెదురుకుప్పం]] ||65 [[గుడుపల్లె]] |- |22 [[నింద్ర]] ||44 [[పుత్తూరు]] ||66 [[కుప్పం]] |- |} ==మూలాలు== [http://www.aponline.gov.in/Quick%20links/apfactfile/info%20on%20districts/chittoor.html ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వ సైటులో చిత్తూరు జిల్లా వివరాలు] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] అనంతపురం 1355 23687 2006-04-21T09:30:25Z Mpradeep 50 /* భౌగోళికము= */ {{జిల్లా|name=అనంతపురం| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=రాయలసీమ |head quarter=అనంతపురం |area=19,130 |population=36.39 |pop_male=18.59 |pop_female=17.79 |pop-urban=9.2 |pop-rural=27.19 |pop-density=190 |pop-growth=14.31 |literacy=56.69 |lit_male=68.94 |lit_female=43.87 }} '''అనంతపురం''' (Anantapur or Anantapuram) దక్షిణ [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రమునకు చెందిన ఒక జిల్లా మరియు ముఖ్య పట్టణము. అనంతపురం జిల్లా [[1882]]లో [[బళ్లారి జిల్లా]] నుండి యేర్పాటు చేయబడినది. ఈ ప్రాంతము ప్రధానముగా వ్యవసాయ ఆధారితము. ఇక్కడ పండించే ముఖ్య పంటలు వరి, పత్తి, జొన్న, మిర్చి, నువ్వులు మరియు చెరుకు. పట్టు, సున్నపురాయి, ఇనుము, మరియు వజ్రాల త్రవ్వకము ముఖ్యమైన పరిశ్రమలు ==భౌగోళికము== అనంతపురం జిల్లాకు ఉత్తరాన [[కర్నూలు]] జిల్లా, తూర్పున [[కడప]] జిల్లా, ఆగ్నేయమున [[చిత్తూరు]] జిల్లా, మరియు పశ్చిమాన, నైఋతిన [[కర్నాటక]] రాష్ట్రము సరిహద్దులుగా కలవు. జిల్లాకు ఉత్తరాన మరియు మధ్యభాగములో పెద్ద పెద్ద గ్రానైటు శిలలమయమైన ఎత్తైన మెలికెలు తిరిగిన పీఠభూమి లేదా చిన్న పర్వతశ్రేణులతో నిండిఉన్నది. దక్షిణ భాగము ఎత్తైన కొండలమయమై ఇక్కడ పీఠభూమి సముద్రమట్టమునకు 2600 అడుగుల ఎత్తుకు చేరుకొనును. [[పెన్నా]], [[చిత్రావతి]], [[వేదవతి]], [[పాపాగ్ని]], [[స్వర్ణముఖి]] మరియు [[తడకలేరు]] మొదలైన ఆరు నదులు జిల్లా గుండా ప్రవహిస్తున్నాయి. జిల్లాలో సంవత్సరానికి 381 మిల్లీమీటర్ల సగటు వర్షపాతము కురుస్తుంది. [[రాజస్థాన్]] లోని [[జైసల్మీరు]] తరువాత దేశంలో అత్యల్ప వర్షపాతం కలిగిన జిల్లా ఇది. ==జిల్లా విశిష్టతలు == * జిల్లాలో గాలులు చాలా వేగంగా వీస్తూ ఉంటాయి. ముఖ్యంగా మే-సెప్టెంబర్ కాలంలో గాలుల తీవ్రత చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఈ కాలాన్ని స్థానికంగా ''గాలికాలం'' అని అంటారు. అందుచేత పవనయువిద్యుత్తు కేంద్రాలు జిల్లాలో విస్తృతంగా ఏర్పాటయ్యాయి. రాష్ట్రంలోని మొత్తం స్థాపక శక్తిలో 75 శాతం ఒక్క అనంతపురం జిల్లాలోనే ఉంది. [[రామగిరి]], [[సింగనమల]], [[వజ్రకరూరు]] జిల్లాలోని కొన్ని ప్రముఖ పవనవిద్యుత్కేంద్రాలు. * జిల్లాలోని [[వజ్రకరూరు]] వజ్రాల వెలికితీతకు ప్రసిద్ధి. ==జిల్లా ప్రముఖులు == * పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]], ఆంధ్ర ప్రదేశ్ [[ముఖ్యమంత్రి]](రెండుమార్లు), [[లోక్‌సభ]] స్పీకరు (రెండుమార్లు), [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్ర]] ఉపముఖ్యమంత్రి, కేంద్రమంత్రి, [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] * ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[తాకట్టులో భారతదేశం]] పుస్తక రచయిత, పూర్వ లోక్‌సభ సభ్యుడు, [[తరిమెల నాగిరెడ్డి]] * పూర్వ ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి, [[నందమూరి తారక రామారావు]] జిల్లాలోని [[హిందూపురం]] నియోజకవర్గం నుండి రాష్ట్ర [[శాసనసభ]]కు ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. ==గణాంకాలు== * [[తెలుగు]], [[ఉర్దూ]] మరియు [[ఆంగ్లము]] జిల్లాలోని ప్రముఖ భాషలు. * అనంతపురము జిల్లాలో మొత్తము 866 గ్రామములు కలవు. == మండలాలు == <table> <tr> <td> [[Image:anatapur_district.jpg| అనంతపురం జిల్లా మండలాలు]] </td> <td> *1.[[డీ.హిర్చల్]] *2.[[బొమ్మనహల్]] *3.[[విడపనకళ్]] *4.[[వజ్రకరూర్]] *5.[[గుంతకల్లు]] *6.[[గుత్తి]] *7.[[పెద్దవడుగూరు]] *8.[[యాడికి]] *9.[[తాడిపత్రి]] *10.[[పెద్దపప్పూరు]] *11.[[సింగనమల]] *12.[[పమిడి]] *13.[[గార్లదిన్నె]] *14.[[కుడేరు]] *15.[[ఉరవకొండ]] *16.[[బెలుగుప్ప]] </td> <td> *17.[[కనేకల్]] *18.[[రాయదుర్గం]] *19.[[గుమ్మగట్ట]] *20.[[బ్రహ్మసముద్రం]] *21.[[సెట్టూరు]] *22.[[కుందుర్పి]] *23.[[కల్యాణదుర్గం]] *24.[[ఆత్మకూరు,అనంతపురం|ఆత్మకూరు]] *25.[[అనంతపురం మండలం|అనంతపురం]] *26.[[బుక్కరాయసముద్రం]] *27.[[నార్పాల]] *28.[[పుట్లూరు]] *29.[[ఎల్లనూరు]] *30.[[తాడిమర్రి]] *31.[[బత్తలపల్లె]] *32.[[రాప్తాడు]] </td> <td> *33.[[కనగానపల్లె]] *34.[[కంబదూరు]] *35.[[రామగిరి]] *36.[[చెన్నే కొత్తపల్లె]] *37.[[ధర్మవరం]] *38.[[ముదిగుబ్బ]] *39.[[తలుపుల]] *40.[[నంబులిపులికుంట]] *41.[[తనకల్]] *42.[[నల్లచెరువు]] *43.[[గండ్లపెంట]] *44.[[కదిరి]] *45.[[ఆమడగూరు]] *46.[[ఓబులదేవరచెరువు]] *47.[[నల్లమడ]] *48.[[గోరంట్ల]] </td> <td> *49.[[పుట్టపర్తి]] *50.[[బుక్కపట్నం]] *51.[[కొత్తచెరువు]] *52.[[పెనుకొండ]] *53.[[రొడ్డం]] *54.[[సోమందేపల్లె]] *55.[[చిలమతూరు]] *56.[[లేపాక్షి]] *57.[[హిందూపురం]] *58.[[పరిగి]] *59.[[మడకశిర]] *60.[[గుడిబండ]] *61.[[అమరాపురం]] *62.[[అగలి]] *63.[[రొల్ల]] </td> </tr> </table> ==పర్యాటక కేంద్రాలు== అనంతపురం జిల్లా [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయము]], పెనుకొండ మరియు రాయదుర్గం కోటలు, పుణ్య క్షేత్రమైన [[పుట్టపర్తి]], మరియు [[లేపాక్షి]] దేవాలయమునకు ప్రసిద్ధి. [[గుత్తి]]లో సముద్రమట్టమునకు 2171 అడుగుల ఎత్తున ఉన్న అద్భుతమైన కోటదుర్గము కలదు. ఇటువంటిదే [[బెంగుళూరు]]కు సమాన ఎత్తులో సముద్రమట్టమునకు దాదాపు 3100 అడుగుల ఎత్తునగల ఇంకా పెద్దదయిన కోటదుర్గము పెనుకొండలో కలదు. [[హైదర్ అలీ]] ఆక్రమించుకొనేవరకు గుత్తి దుర్గము మరాఠులకు గట్టిపట్టుగా ఉన్నది. [[1789]]లో [[టిప్పూసుల్తాన్]] దీనిని [[నిజాం]] వశము చేశాడు. [[1800]]లో నిజాం ఇతర రాయలసీమ(దత్త మండలము) జిల్లాలతో సహా అనంతపురం జిల్లాను బ్రిటిషు వారికి దత్తము చేశాడు. [[అనంతపురం]], [[హిందూపురం]], [[తాడిపత్రి]], [[కదిరి]], [[ధర్మవరం]], మరియు [[రాయదుర్గం]]. జిల్లాలోని ముఖ్య పట్టణములు. [[ఆలూరు]], [[చిత్రచేడు]], [[ఎనుమలదొడ్డి]], [[గుత్తి]], [[లేపాక్షి]], మరియు [[పుట్టపర్తి]] ఇతర ప్రధాన ప్రదేశములు. ==బాహ్య సంపర్కాలు== *[http://www.aponline.gov.in/Quick%20links/apfactfile/info%20on%20districts/ananthapur.html జిల్లా గురించి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వ సమాచారము] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Anantapur]] కడప 1356 25760 2006-05-26T13:31:52Z వైఙాసత్య 58 /* మండలాలు */ {{జిల్లా|name=కడప| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=రాయలసీమ |head quarter=కడప |area=15,359 |population=25.73 |pop_male=13.03 |pop_female=12.70 |pop-urban=6.00 |pop-rural=19.73 |pop-density=168 |pop-growth= |literacy=64.02 |lit_male=76.98 |lit_female=50.76 }} '''కడప''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రాయలసీమ]] ప్రాంతమునకు చెందిన జిల్లా. సుప్రసిద్ధ వాగ్గేయకారుడు మరియు సంకీర్తనాచార్యుడయిన [[అన్నమయ్య]], ఆంధ్ర కవితా పితామహుడు [[అల్లసాని పెద్దన]], తెలుగు జాతీయ కవి [[వేమన]], తొలి తెలుగు కవయిత్రి [[తాళ్ళపాక తిమ్మక్క]], మరో ప్రసిద్ధ కవయిత్రి [[మొల్ల]] ఈ జిల్లాకు చెందినవారే. ప్రపంచ ప్రఖ్యాత [[సురభి నాటక సమాజం]] ప్రస్థానం [[1885]]లో కడప జిల్లా [[సురభి|సురభి గ్రామం]]లోనే 'కీచక వధ'నాటక ప్రదర్శనతో మొదలయ్యింది. ఈ సమాజ వ్యవస్థాపకుడు వనారస గోవిందరావు. కడప జిల్లా బెరైటీస్(ముగ్గురాయి) గనులు మరియు కడప బండలకు ప్రసిద్ధి చెందినది. కడప జిల్లాకు తూర్పున [[నెల్లూరు]], పశ్చిమాన [[అనంతపురం]] మరియు దక్షిణాన [[చిత్తూరు]] జిల్లాలు కలవు. [[కర్నూలు]] మరియు [[ప్రకాశం]] జిల్లాలు ఉత్తరాన సరిహద్దులు. పూర్వము ఈ జిల్లాకు ''హిరణ్యదేశమ''ని పేరు కలదు. ఈ ప్రదేశము [[పల్లవులు]], [[తెలుగు చోళులు]], [[కాకతీయులు]], [[విజయనగర రాజులు]], [[నిజాము]] నవాబులు,[[సిద్ధవటం]] నుంచి పరిపాలించిన [[మట్లి రాజులు]], మరియు కడప నవాబుల చే పరిపాలించబడినది. ==జిల్లా గణాంకాలు== * రెవెన్యూ డివిజన్లు (3): కడప, రాజంపేట, జమ్మలమడుగు * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు (2): కడప, రాజంపేట * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (11): [[కోడూరు]], [[రాజంపేట]], [[రాయచోటి]], [[లక్కిరెడ్డిపల్లె]], కడప, [[బద్వేల్]], [[మైదుకూరు]], [[ప్రొద్దుటూరు]], [[జమ్మలమడుగు]], [[కమలాపురం]], [[పులివెందుల]]. ==భౌగోళికము== Climate: Tropical * ఉష్ణోగ్రత శ్రేణి: ** వేసవికాలము: 30°C. - 44°C. (దాదాపు 81.56F - 119.6F) ** శీతాకాలము: 21°C. - 30°C. (దాదాపు 57F - 81.56F) * వర్షపాతము: 695 మి.మీ (Seasonal) * నదులు: [[పెన్న]], [[చిత్రావతి]], [[కుందేరు]], [[పాపాఘ్ని]], [[సగిలేరు]] మరియు [[చెయ్యేరు]]. * కొండలు: [[శేషాచలం కొండలు]] ఈ జిల్లాలో విస్తారంగా వ్యాపించి ఉన్నాయి. వాటిని పాలకొండలని, నల్లమల కొండలని, వెలికొండలని, ఎర్రమల కొండలని పిలుస్తారు. * ముఖ్య పట్టణములు:[[కడప పట్టణము|కడప]],[[ప్రొద్దుటూరు]],[[రాజంపేట]] మరియు [[రాయచోటి]] * పర్యాటక కేంద్రాలు: కడప, [[సిద్ధవటం]], [[నందలూరు]], మస్జీద్-ఏ-ఆజమ్, [[మైలవరం]], [[గండికోట]], [[వేయి నూతుల కోన]], [[చిన్మయారణ్యం]] మరియు చాంద్ పీరా గుంబద్, * పుణ్య క్షేత్రాలు: [[దేవుని కడప]], [[ఆస్తాన్-ఎ-మగ్దూమ్ ఇలాహి]] (పెద్ద దర్గా), [[ఆస్తాన్-ఎ-షామీరియా]] (షామీరియా దర్గా), [[సెయింట్ మేరీ కేథడ్రాల్]], [[తాళ్ళపాక]], [[పుష్పగిరి]], [[గండి క్షేత్రం]], [[ఒంటిమిట్ట]], [[నందలూరు]] సౌమ్యనాథాలయాలు, [[అత్తిరాల]], [[వెల్లాల]], [[దానవులపాడు]], [[జ్యోతి]] జమ్మలమడుగు, [[ప్రొద్దుటూరు]] దేవాలయాలు మరియు కందిమల్లాయపల్లెలోని [[పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి]] మఠము. * అటవీ సంపద: జిల్లాలోని అటవీ ప్రాంతము కలప సమకూర్చడమే కాక దేశానికి విదేశీమారకము తెచ్చిపెట్టే ఎర్రచందనము జిల్లాలోనే లభ్యమవుతుంది. ప్రపంచంలో మరెక్కడా కనిపించకుండా ఆంతరించి పోయిందనుకున్న [[కలివికోడి]] ఇక్కడి శ్రీ లంకమల్లేశ్వర అభయారణ్యంలో కనిపించింది. సింహాలు, చిరుతపులులు, మెదలయిన వన్యప్రాణులు ఈ అడవులలో నివసిస్తున్నాయి. * నీటి పారుదల: తుంగభద్ర నది మీద [[సుంకేశుల డ్యామ్]] వద్ద మొదలై [[కె.సి.కెనాల్|కడప-కర్నూలు(కె.సి)కెనాల్]] కడప మరియు [[కర్నూలు]] జిల్లాల ద్వారా ప్రవహిస్తూ 4000 నాలుగు వేలు హెక్టేర్ల సాగుభూమికి నీటిని సమకూరుస్తున్నది. సాగునీటి పారుదల కొరకు [[హంద్రీ-నీవా సుజల స్రవంతి]] ప్రాజెక్టు మరియు [[పులివెందల కాలువ]] నిర్మాణములో ఉన్నవి. బుగ్గవంక నది మీద ఇప్పపెంట గ్రామము వద్ద పుల్లల మడుగు జలాశ్రయము నిర్మించబడినది. [[గాలేరు-నగరి సుజల స్రవంతి]] కాలువ, జిల్లాలో త్రాగునీటికి ముఖ్య ఆధారము. [[మాధవరం]] చేనేత పరిశ్రమ జిల్లాకు ఆదాయము తెచ్చిపెట్టే ఒక ముఖ్య ఆధారము. * వ్యవసాయం: [[వరి]], [[సజ్జ]], [[జొన్న]], [[రాగి]] వంటి ఆహార ధాన్యాలు, [[మామిడి]], [[చీని]], [[బొప్పాయి]] వంటి పండ్ల తోటలు, [[చెఱకు]], [[పసుపు]] వంటి వాణిజ్య పంటలు పండుతున్నాయి. [[చెన్నూరు]] [[తమలపాకులు]] ఇతర రాష్ట్రాలకు ఎగుమతి అవుతున్నాయి. * ఖనిజాలు-పరిశ్రమలు: కడప జిల్లాలో ప్రపంచంలో మరెక్కడా లభించనంత [[ముగ్గురాయి]] ([[బెరైటీస్]]) [[మంగంపేట]] గనుల్లో లభిస్తోంది. [[పులివెందుల]] ప్రాంతంలో [[రాతినార]] తీస్తున్నారు. [[నాప రాళ్ళు|నాప రాళ్ళ]]కు కడప పెట్టింది పేరు. [[ఎర్రగుంట్ల]] ప్రాంతంలో [[సిమెంటు పరిశ్రమ]] విస్తరిస్తోంది. [[ముద్దనూరు]] దగ్గర ఏర్పాటైన [[ఆర్.టి.పి.పి.|రాయలసీమ థర్మల్ పవర్ ప్రాజెక్టు]] మెగాపవర్ ప్రాజెక్టు అయ్యే దిశగా పురోగమిస్తోంది. ధార్మిక వ్యవస్థకు పునాదులైన ఎన్నో దేవాలయాలు, క్షేత్రాలు, తీర్థాలు ఈ జిల్లాలో ఉన్నాయి. రాజులు, రాజ్యాలు అంతరించినా ఆనాటి చరిత్రకు గుర్తులుగా గండికోట, సిద్ధవటం కోటలు మిగిలి ఉన్నాయి. ప్రకృతి రమణీయాలైన కొండలు, కోనలు, [[ఎర్రచందనం|చందన వృక్షాలు]], వన్యమృగాలు ఈ జిల్లాలో ఉన్నాయి. ==చరిత్ర== కడప జిల్లా చరిత్ర చాలా ప్రాచీనమైనది. క్రీ.పూ. 274-236 ప్రాంతంలో [[అశోక చక్రవర్తి]] ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించాడు.ఆ తరువాత [[శాతవాహనులు]] పాలించారు. శాతవాహనుల నాణేలు [[పెద్దముడియం]], [[దానవులపాడు]] గ్రామాల్లో దొరికాయి. క్రీ.శ. 250-450 ప్రాంతంలో [[పల్లవరాజులు]] పాలించారు. ఇంకా [[రాష్ట్రకూటులు]], [[చోళులు]], [[కళ్యాణి చాళుక్యులు]], [[వైదుంబులు]], [[కాకతీయులు]] మొదలైన రాజవంశాలు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించాయి. క్రీ.శ. 1336-1565 కాలంలో విలసిల్లిన [[విజయనగర సామ్రాజ్యం]]లో కడప జిల్లా ఒక భాగం. [[నంద్యాల]] రాజులు, [[మట్లి రాజులు]] ఈ ప్రాంతం మీద పెత్తనం సాగించారు. విజయనగర పతనం తర్వాత [[గోల్కొండ నవాబులు]], [[బీజాపూరు సుల్తానులు]], [[ఔరంగజేబు]] మొదలైన మహమ్మదీయ రాజులు పాలించారు. క్రీ.శ. 1710 ప్రాంతంలో అబ్దుల్ నబీ ఖాన్ కడపలో కోటను నిర్మించాడు. నవాబుల తర్వాత పాళెగాళ్ళు విజృంభించారు. ఆ తరువాత [[ఈస్టిండియా కంపెనీ]] ఈ ప్రాంతం మీద ఆధిపత్యం వహించింది. సర్ [[థామస్ మన్రో]] కడప జిల్లా కలెక్టరు గా పని చేశాడు. [[పాలెగాళ్ళు|పాలెగాళ్ళ]]ను అణచాడు. [[రైత్వారీ విధానం|రైత్వారీ విధానాన్ని]] ప్రవేశపెట్టాడు. ఈ ప్రాంతపు అభివృద్ధికి తెల్లదొరలు కొంతవరకు కృషి చేశారు. మన్రో ఈ ప్రాంతపు దేవాలయాల అభివృద్ధికి మడిమాన్యాలిచ్చాడు. [[సి.పి.బ్రౌన్]] తెలుగుభాషను సముద్ధరించాడు. [[మనుచరిత్ర]], [[వసుచరిత్ర]] వంటి తెలుగు కావ్యాలను ముద్రించాడు. మూడు వేలకు పైగా [[వేమన]] పద్యాలను సేకరించాడు. వాటిని ఇంగ్లీషులోకి అనువదించి అచ్చు వేయించాడు. ఇక [[మెకంజీ|కల్నల్ మెకంజీ]] గ్రామాల చరిత్రను సేకరించి [[కైఫియత్తులు|కైఫియత్తుల]] పేరుతో భద్రపరిచాడు. ==పర్యాటక ఆకర్షణలు== ====సంగ్రహాలయం==== * భగవాన్ మహావీర్ ప్రభుత్వ సంగ్రహాలయం, కడప ====చారిత్రక కట్టడాలు==== * చాంద్ పీరా గుంబద్, కడప * గండికోట దుర్గం, [[గండికోట]] ====పుణ్య క్షేత్రాలు==== * బ్రహ్మంగారిమఠం, కందిమల్లాయపల్లె * మస్జీద్-ఏ-ఆజమ్, కడప * పుష్పగిరి దేవాలయాలు * శ్రీ కోదండ రామస్వామి దేవాలయము, ఒంటిమిట్ట * [[తాళ్ళపాక]] దేవాలయాలు ====వన్యప్రాణులు==== * శ్రీ లంకమల్లేశ్వర వన్యప్రాణి సంరక్షణాలయము, లంకమల్లేశ్వరము * శ్రీ వేంకటేశ్వర వన్యప్రాణి సంరక్షణాలయము, రాజంపేట చేరుకొను విధము : కడప, రాష్ట్ర రాజధాని [[హైదరాబాదు]]కు 405 కి.మీ దూరమున ఉన్నది. == మండలాలు == <table> <tr> <td> [[Image:Cudapah mandals.jpg]] </td> <td> 1 [[కొండాపురం]] 2 [[మైలవరం,కడప|మైలవరం]] 3 [[పెద్దముడియం]] 4 [[రాజుపాలెం]] 5 [[దువ్వూరు]] 6 [[మైదుకూరు]] 7 [[బ్రహ్మంగారిమఠం]] 8 [[బి.కోడూరు]] 9 [[కలసపాడు]] 10 [[పోరుమామిళ్ల]] 11 [[బద్వేలు]] 12 [[గోపవరం]] 13 [[ఖాజీపేట]] 14 [[చాపాడు]] 15 [[ప్రొద్దుటూరు]] 16 [[జమ్మలమడుగు]] 17 [[ముద్దనూరు]] </td> <td> 18 [[సింహాద్రిపురం]] 19 [[లింగాల]] 20 [[పులివెందల]] 21 [[వేముల]] 22 [[తొండూరు]] 23 [[వీరపునాయునిపల్లె]] 24 [[యర్రగుంట్ల]] 25 [[కమలాపురం]] 26 [[వల్లూరు]] 27 [[చెన్నూరు]] 28 [[అట్లూరు]] 29 [[ఒంటిమిట్ట]] 30 [[సిద్ధవటం]] 31 [[కడప మండలము|కడప]] 32 [[చింతకొమ్మదిన్నె]] 33 [[పెండ్లిమర్రి]] 34 [[వేంపల్లె]] </td> <td> 35 [[చక్రాయపేట]] 36 [[లక్కిరెడ్డిపల్లె]] 37 [[రామాపురం]] 38 [[వీరబల్లె]] 39 [[రాజంపేట]] 40 [[నందలూరు]] 41 [[పెనగలూరు]] 42 [[చిట్వేలు]] 43 [[కోడూరు]] 44 [[ఓబులవారిపల్లె]] 45 [[పుల్లంపేట]] 46 [[టి.సుండుపల్లె]] 47 [[సంబేపల్లి]] 48 [[చిన్నమండెం]] 49 [[రాయచోటి]] 50 [[గాలివీడు]] 51 [[కాశి నాయన]] </td> </tr> </table> {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Cuddapah]] మెదక్ 1357 24775 2006-04-25T08:06:22Z Mpradeep 50 /* మెదక్ మండలాలు */ {{జిల్లా|name=మెదక్| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=సంగారెడ్డి |area=9,699 |population=26.62 |pop_male=13.47 |pop_female=13.15 |pop-urban=3.85 |pop-rural=22.77 |pop-density=274 |pop-growth=17.29 |literacy=53.24 |lit_male=65.52 |lit_female=40.68 }} [[భారత దేశము]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో, [[తెలంగాణ]] ప్రాంతంలో మెదక్‌ జిల్లా ఉంది. మెదక్‌ పట్టణం [[హైదరాబాదు]]కు 100 కి మీ ల దూరంలో ఉంది. [[సంగారెడ్డి]] జిల్లాకు ముఖ్యపట్టణం. జిల్లాలోని ఇతర పట్టణాల్లో ముఖ్యమైనవి, '''[[సిద్ధిపేట]] ''', '''[[నర్సాపూర్‌]]''', '''[[రామాయంపేట]] ''', '''[[గజ్వేల్‌]]''', '''[[నారాయణ్‌ఖేడ్‌]]''' మరియు '''[[గుమ్మడిదల]]'''. == చరిత్ర == పూర్వం ''సిద్దాపూర్''‌ అని పిలువబడే నేటి [[మెదక్]], [[కాకతీయులు|కాకతీయుల]] కాలంలో ఉచ్చస్థితిలో ఉండేది. ఆ కాలం నాటి దుర్గం మెదక్ లో ఉంది. కాకతీయ చక్రవర్తి, ప్రతాపరుద్రుని కాలంలో దీనిని నిర్మించారు. వ్యూహాత్మకంగా ఒక గుట్టపైన నిర్మించిన ఈ దుర్గాన్ని '''మెతుకుదుర్గం''' అని '''మెతుకుసీమ''' అని అనేవారు. ముఖద్వారం వద్ద కాకతీయుల ముద్ర ఐన రెండు తలల '''గండభేరుండం ''' ఠీవిగ ఉంటుంది. కాకతీయుల నిర్మాణ ధురీణతకు ఈ కోట తార్కాణంగా నిలుస్తుంది. కోటలోని ఒక బావినుండి గొట్టాల ద్వారా కోటలోకి నీటి సరఫరా జరిగేది. కోటకు మూడు ద్వారాలున్నాయి: "ప్రథమ ద్వారం", గర్జిస్తున్న రెండు సింహాల మూర్తులతో కూడిన "సింహ ద్వారం", ఇరువైపులా రెండు ఏనుగుల ప్రతిమలు కలిగిన "గజ ద్వారం". కోటలో [[17 వ శతాబ్దం]]కు చెందిన 3.2 మీటర్ల పొడవైన [[శతఘ్ని]]ని చూడవచ్చు. సహజ సిద్ధమైన భౌగోళిక రూపురేఖలను చక్కగా వినియోగించుకున్న ఈ కోటకు చుట్టు ఉన్న గండ శిలలు సహజ రక్షణగా నిలుస్తున్నాయి. ==పర్యాటక ఆకర్షణలు== నిర్మాణ, శిల్పకళల చాతుర్యాన్ని ప్రదర్శించే దేవాలయాలెన్నో మెదక్ జిల్లాలో ఉన్నాయి. '''[[బొంతపల్లి]]''' లోని వీరభద్ర స్వామి దేవాలయం([[హైదరాబాదు]] నుండి 25 కి మీ), జరసంగం, [[మంజీరా నది]] ఒడ్డున గల '''ఏడుపాయలు''' లోని కనకదుర్గ ఆలయం (మెదక్‌ నుండి 8 కి మీ), '''[[నాచగిరి]]''' లోని లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి ఆలయం (హైదరాబాదు నుండి 55 కి మీ), '''[[సిద్ధిపేట]]''' లోని కోటి లింగేశ్వర స్వామి ఆలయం వీటిలో కొన్ని. సాంప్రదాయిక [[తెలంగాణా]] సంస్కృతికి మెదక్ జిల్లా నెలవు. మెదక్ లోని చర్చి ఒక అమూల్యమైన చారిత్రక వారసత్వం. ఇది [[ఆసియా]] లోకెల్లా పెద్దదైన డయోసీసే కాక [[వాటికన్‌]] తరువాత ప్రపంచంలోనే పెద్దది కూడా. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధసమయంలో వచ్చిన కరువు సందర్భంగా ఈ చర్చిని నిర్మించారు. ఛర్లెస్‌ వాకర్‌ పోస్నెట్‌ అనే ఆయన అప్పట్లో రెవరెండుగా ఉండేవాడు. మూడేళ్ళపాటు పీడించిన కరువు భీభత్సానికి చలించిన ఆయన [[1914]] లో ఈ చర్చిని నిర్మించ తలపెట్టాడు. కళాత్మకమైన ఈ చర్చి నిర్మాణం పూర్తి చెయ్యడానికి పదేళ్ళు పట్టింది. ఒకేసారి 5000 మంది పట్టగల అతి పెద్ద చర్చి ఇది. మెదక్‌ నుండి 60 కి మీ ల దూరంలో గల '''కొండాపూర్‌ ''' వద్ద జరిపిన తవ్వకాల్లో శాతవాహనుల కాలం నాటి అవశేషాలు, బౌద్ధ నిర్మాణాలు బయట పడ్డాయి. పురావస్తు శాఖ వారు నిర్వహిస్తున్న సంగ్రహాలయం ఇక్కడ ఉంది. ఇక్కడ 8,100 పురాతన వస్తువులు ప్రదర్శన కోసం ఉంచారు. శాతవాహనుల నాణేలు కూడా ఇక్కడ ఉన్నాయి. ఈ నాణేలను బట్టి కొండాపూర్‌ కూడా శాతవాహనులకు చెందిన 30 నగరాల్లో ఒకటిగా కొందరు పరిశోధకులు భావిస్తున్నారు. బౌద్ధ స్థూపాలు, చైత్యాల అవశేషాలు కూడా కొండాపూర్‌ లో లభించడంతో ఈ ప్రాంతం ఒకప్పుడు గొప్ప బౌద్ధమత కేంద్రం గా వెలిగిందని కూడా తెలుస్తోంది. రోమను చక్రవర్తి ఆగస్టస్‌కు చెందిన బంగారు నాణెం కూడా ఇక్కడ ప్రదర్శనలో ఉంది. ఇంకా వెండి నాణేలు, పూసలు, మట్టి గాజులు, దంతం, రాగి, గాజు తో చేసిన అందమైన వస్తువులు ఉన్నాయి. మెదక్‌కు 15 కి మీ ల దూరంలో గల '''పోచారం''' అడవి [[నిజాము]] నవాబు వేటకు వెళ్ళే స్థలం. [[20 వ శతాబ్దం|20 వ శతాబ్దపు]] తొలినాళ్ళలో దీనిని అభయారణ్యము గా ప్రకటించారు. పోచారం చెరువు పేరిట ఏర్పడిన ఈ అడవి 9.12 చ.కి.మీ ల విస్తీర్ణంలో వ్యాపించి ఉంది. ఎన్నో రకాల వృక్ష, జంతు జాతులకు నెలవైన ఈ అడవికి ఏటా రకరకాలైన పక్షులు వస్తూ ఉంటాయి. ఇకడ ఉన్న పర్యావరణ యాత్రా స్థలంలో ఐదు రకాల లేళ్ళను, దుప్పులను చూడవచ్చు. వేసవిలో 46°C‌ దాటే ఉష్ణోగ్రత, శీతాకాలంలో 6°C‌ కు పడిపోతుంది. ఈ అభయారణ్యంలో చిరుతపులి, అడవి పిల్లి, అడవి కుక్క, తోడేలు, నక్క, ఎలుగుబంటి, సాంబార్‌ దుప్పి, నీల్గాయి, చింకారా, నాలుగు కొమ్ముల దుప్పి మొద్సలైన జంతువులు ఉన్నాయి. ప్రకృతి ఆరాధకులకు మెదక్‌లో ఎన్నో అందమైన ప్రదేశాలు ఉన్నాయి. హైదరాబాదుకు 35 కి మీ ల దూరంలో గల '''నర్సాపూర్ ''' అడవి, గుమ్మడిదల, నర్సాపూర్‌ ల మధ్య 30 చ.కి.మీ ల వైశాల్యంలో విస్తరించి ఉన్నది. ఎన్నో రకాల చెట్లు, జంతుజాలం, ఎన్నో చెరువులతో ఈ అడవి కళకళలాడుతూ ఉంటుంది. మెదక్‌ కు 75 కి.మీ ల దూరంలో ఉన్న '''మంజీర''' అభయారణ్యం 20 చ కి మీ ల వైశాల్యంలో విస్తరించి ఉంది. ఈ అడవి సగటు వెడల్పు 500 నుండి 800 మీటర్లు. మంజీర, సింగూరు ఆనకట్టల మధ్య విస్తరించి ఉన్న ఈ అడవి తొమ్మి చిన్న చిన్న దీవుల సమాహరం. ఎన్నో రకాల వలస పక్షులు, బురద మొసళ్ళు మొదలైన వాటికి ఈ ప్రాంతం ఆలవాలం. ==మెదక్ మండలాలు== భౌగోళికంగా మెదక్ జిల్లాను 45 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |- |rowspan=16 valign="middle"| [[Image:Medak.jpg| మెదక్ జిల్లా మండలాలు]] |- |1 [[మనూరు]] ||16 [[సిద్దిపేట]] ||31 [[కోహిర్‌]] |- |2 [[కంగిటి]] ||17 [[చిన్న కోడూరు]] ||32 [[మునుపల్లి]] |- |3 [[కల్హేరు]] ||18 [[నంగనూరు]] ||33 [[పుల్కల్లు]] |- |4 [[నారాయణఖేడ్]] ||19 [[కొండపాక]] ||34 [[సదాశివపేట]] |- |5 [[రేగోడు]] ||20 [[జగ్దేవ్ పూర్]] ||35 [[కొండాపూర్‌]] |- |6 [[శంకరంపేట (ఎ)]] ||21 [[గజ్వేల్]] ||36 [[సంగారెడ్డి]] |- |7 [[ఆళ్ళదుర్గ]] ||22 [[దౌలతాబాదు]] ||37 [[పటాన్ చెరువు]] |- |8 [[టేక్మల్]] ||23 [[చేగుంట]] ||38 [[రామచంద్రాపురం, మెదక్|రామచంద్రాపురం]] |- |9 [[పాపన్నపేట]] ||24 [[యెల్దుర్తి]] ||39 [[జిన్నారం]] |- |10 [[కుల్చారం]] ||25 [[కౌడిపల్లి]] ||40 [[హథ్నూర]] |- |11 [[మెదక్]] ||26 [[ఆందోళ్‌]] ||41 [[నర్సాపూర్, మెదక్|నర్సాపూర్]] |- |12 [[శంకరంపేట (ఆర్)]] ||27 [[రైకోడ్‌]] ||42 [[శివంపేట]] |- |13 [[రామాయంపేట]] ||28 [[న్యాల్కల్‌]] ||43 [[తూప్రాన్]] |- |14 [[దుబ్బాక]] ||29 [[ఝారసంగం]] ||44 [[వర్గల్‌]] |- |15 [[మీర్‌దొడ్డి]] ||30 [[జహీరాబాద్]] ||45 [[ములుగు]] |- |} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Medak]] శ్రీకాకుళం 1358 24887 2006-04-25T11:08:22Z Mpradeep 50 /* కొన్ని విశేషాలు */ {{జిల్లా|name=శ్రీకాకుళం| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=శ్రీకాకుళం |area=5,837 |population=25.28 |pop_male=12.56 |pop_female=12.72 |pop-urban=2.78 |pop-rural=22.50 |pop-density=433 |pop-growth=8.9 |literacy=55.9 |lit_male=67.9 |lit_female=44.19 }} '''శ్రీకాకుళం''' జిల్లా [[భారత దేశము]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో [[ఈశాన్యం|ఈశాన్య]] సరిహద్దులొ నున్నది. జిల్లా ముఖ్యపట్టణమైన శ్రీకాకుళం (అక్షా: <math>18^\mathrm{o}</math>18' ఉ, రేఖా: <math>83^\mathrm{o}</math>54' తూ) [[నాగావళి]] నది ఒడ్డున ఉన్నది. [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాలో భాగంగా ఉండే ఈ జిల్లా [[1950]] [[ఆగష్టు 15]] న ప్రత్యేక జిల్లాగా అవతరించింది. == శ్రీకాకుళం గురించి== ప్రధాన భాష [[తెలుగు]]. అయితే, [[ఒరిస్సా]] రాష్ట్రానికి సరిహద్దు కావడంచేత [[ఒరియా]]లో ఎక్కువమంది అర్ధం చేసుకోగలరు, మాట్లాడగలరు కూడా. శ్రీకాకుళం జిల్లా ప్రధానంగా వ్యవసాయాధారిత ప్రాంతం. ఇటీవలి కాలంలో జరిగితున్న పారిశ్రామిక, విద్యా రంగాల్లో అభివృద్ధి కారణంగా శ్రీకాకుళం పట్టణం వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్నది. కానీ మౌలిక సదుపాయాల విషయంలో ఆటంకాలను ఎదుర్కొంటోంది. శ్రీకాకుళం పట్టణానికి చేరువలో అనేక ధార్మిక, విహార యాత్రా స్థలాలు ఉన్నాయి. వీటిలో కొన్ని: విష్ణుమూర్తి [[కూర్మావతారం]]లో వెలసిన [[శ్రీకూర్మం]], [[శ్రీముఖలింగం]], సూర్యదేవాలయానికి ప్రసిద్ద్ఝి చెందిన [[అరసవిల్లి]], క్రీ.శ 2 వ శతాబ్దానికి చెందిన బౌద్ధారామాలు, స్థూపాలు బయల్పడిన [[శాలిహుండం]] మొదలైనవి. [[కళింగపట్నం]], అతిదగ్గరి సముద్రతీరం. == కొన్ని గణాంకాలు == (2001 జనాభా లెక్కల సాయంతో) * [[లోక్‌సభ]] స్థానం (1): [[శ్రీకాకుళం]] * ఆంధ్ర ప్రదేశ్ [[శాసనసభ]] స్థానాలు (12): [[ఇచ్ఛాపురం]], [[సోంపేట]], [[టెక్కలి]], [[హరిశ్చంద్రపురం]], [[నర్సన్నపేట]], [[శ్రీకాకుళం]], [[ఆముదాలవలస]], [[ఊనుకూరు]], [[పాతపట్నం]], [[చీపురుపల్లి]]. * రెవెన్యూ డివిజన్లు (3): శ్రీకాకుళం, టెక్కలి, [[పాలకొండ]] * నదులు: జిల్లాలో బహుద, ఉత్తర మహేంద్ర, తనయ, బెంజిగడ్డ, వరహాలు గడ్డ, [[వంశధార]], [[నాగావళి]], పెద్దగడ్డ, కందివలస అనే 9 నదులు ఉన్నాయి. వీటిలో నాగావళి వంశధార ముఖ్యమైన నదులు. * జనాభాలో శ్రామికులు: 48.6% (ఇందులో 78% వ్యవసాయం, 15% సేవల రంగం). * జిల్లా తీరప్రాంతంలోని ఇసుకలో [[మోనజైట్]] మరియు ఇతర ఖనిజాలు సమృద్ధి గా దొరుకుతాయి. * రవాణా: రైలు, రోడ్డు మార్గాల ద్వారా వివిధ ప్రాంతాలకు చక్కగా కలపబడి ఉంది. [[విశాఖపట్నం]], దగ్గరలోని విమానాశ్రయము. ==కొన్ని విశేషాలు== * ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో [[మావోయిస్టు పార్టీ|నక్సలైటు]] ఉద్యమం ప్రారంభమయింది శ్రీకాకుళం జిల్లాలోనే. * బ్రిటిషు వారు శ్రీకాకుళం పేరును పలకలేక ''చికాకోల్'' అనేవారు. * ప్రముఖ రాజకీయ నాయకుడు ''సర్దార్'' [[గౌతు లచ్చన్న]] శ్రీకాకుళం జిల్లా వ్యక్తియే. * ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పూర్వపు ముఖ్యమంత్రి [[నందమూరి తారక రామారావు|ఎన్ టి రామారావు]] జిల్లాలోని [[టెక్కలి]] నియోజకవర్గం నుండి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభలో ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. * ప్రఖ్యాతి గాంచిన [[పొందూరు]] ఖద్దరు తయారయ్యేది జిల్లాలోని పొందూరు లోనే. == మండలాలు == భౌగోళికంగా శ్రీకాకుళం జిల్లాను 37 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |- |rowspan=14 valign="center"|[[Image:Srikakulam.jpg| శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు]] |- |1 [[వీరఘట్టం]] ||14 [[భామిని]] ||27 [[టెక్కలి]] |- |2 [[వంగర]] ||15 [[కొత్తూరు, శ్రీకాకుళం|కొత్తూరు]] ||28 [[కోటబొమ్మాళి]] |- |3 [[రేగిడి ఆమదాలవలస]] ||16 [[హీరమండలం]] ||29 [[సంతబొమ్మాళి]] |- |4 [[రాజాం]] ||17 [[సరుబుజ్జిలి]] ||30 [[నందిగాం]] |- |5 [[గంగువారి సింగడాం]] ||18 [[ఆమదాలవలస]] ||31 [[వజ్రపు కొత్తూరు]] |- |6 [[లావేరు]] ||19 [[శ్రీకాకుళం మండలం]] ||32 [[పలాస]] |- |7 [[రణస్థలం]] ||20 [[గార]] ||33 [[మందస]] |- |8 [[ఎచ్చెర్ల]] ||21 [[పోలాకి]] ||34 [[సోంపేట]] |- |9 [[పొందూరు]] ||22 [[నరసన్నపేట]] ||35 [[కంచిలి]] |- |10 [[సంతకవిటి]] ||23 [[జలుమూరు]] ||36 [[కవిటి]] |- |11 [[బూర్జ]] ||24 [[సారవకోట]] ||37 [[ఇచ్ఛాపురం]] |- |12 [[పాలకొండ]] ||25 [[పాతపట్నం]] ||38 [[లక్ష్మీనరసుపేట]] [[Talk:శ్రీకాకుళం#38వ మండలం|***]] |- |13 [[సీతంపేట]] ||26 [[మెళియాపుట్టి]] || |- |} ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://www.srikakulam.org శ్రీకాకుళం.ఆర్గ్‌ ] * [http://www.srikakulamtoday.com శ్రీకాకుళం టుడే] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] విశాఖపట్నం 1359 25483 2006-05-20T12:29:37Z Mullapudi raju 406 {{జిల్లా|name=విశాఖపట్నం| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=విశాఖపట్నం |area=11,161 |population=37.89 |pop_male=19.03 |pop_female=18.86 |pop-urban=15.11 |pop-rural=22.77 |pop-density=340 |pop-growth=15.36 |literacy=59.45 |lit_male=68.84 |lit_female=49.99 }} '''విశాఖపట్నం''' ('''విశాఖ ''', '''విశాఖపట్టణం ''', వైజాగ్‌) [[భారత దేశము|భారత దేశం]] లోని ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్రం లోని ప్రముఖ నగరం.ఆంధ్రప్రదేశ్ లో [[గ్రేటర్ సిటి]] హోదా పొందిన తొలి నగరం (హైదరాబాదు కంటే ముందే). బ్రిటిషు పాలనలో వాల్తేరుగా కూడా పిలువబడింది ఈ నగరం. [[బంగాళా ఖాతము|బంగాళా ఖాతం]] ఒడ్డున కల ఈ నగరంలో భారత దేశపు నాలుగో పెద్ద ఓడరేవు, దేశంలోనే అతి పురాతన నౌకా నిర్మాణ కేంద్రం ఉన్నాయి. స్వతంత్ర భారత దేశపు మొట్ట మొదటి ఓడ- "జల ఉష" ఇక్కడే తయారయి, అప్పటి ప్రధాన మంత్రి [[జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ]] చేతుల మీదుగా జలప్రవేశం చేసింది. సుందరమైన సముద్ర తీరం, అహ్లాదకరమైన కొండలతో అలరారే విశాఖపట్నం నగరానికి చుట్టుపక్కల ఎన్నో ప్రసిద్ధ యాత్రా స్థలాలు ఉన్నాయి. అద్భుతమైన అరకు లోయ సౌందర్యం, మన్యం అడవుల సౌందర్యం, లక్షల సంవత్సరాల క్రితం ఏర్పడిన బొర్రా గుహలు, 11 వ శతాబ్ది నాటి దేవాలయం, ప్రాచీన బౌద్ధ స్థలాలు మొదలైన ఎన్నో యాత్రా స్థలాలు విశాఖ చుట్టుపట్ల చూడవచ్చు. విశాఖపట్నం రేవుకు ఒక ప్రత్యేకత ఉన్నది. ఇది సహజ సిద్ధమైన నౌకాశ్రయం. సముద్రంలోకి చొచ్చుకొని ఉన్న కొండ కారణంగా నౌకాశ్రయానికి అలల ఉధృతి తక్కువగా ఉంటుంది. డాల్ఫిన్స్‌నోస్‌ అనే ఈ కొండ సహజ సిద్ధమైన బ్రేక్‌వాటర్స్‌ గా పని చేస్తుంది. ==చరిత్ర== శివ పార్వతుల తనయుడు, శుక్ర గ్రహాధినేత, యుద్ధాల దేవుడు, ధైర్య సాహసాలకు మారు పేరూ నైన, [[విశాఖ]] పేరిట నగరానికి ఈ పేరు వచ్చిందని ప్రతీతి. ప్రాచీన గ్రంధాలైన ''[[రామాయణం|రామాయణ]]'', ''[[మహాభారతం|మహాభారతా]]'' లలో ఈ ప్రాంత ప్రస్తావన ఉన్నట్లు కనిపించుచున్నది. [[శ్రీరాముడు|రాముడు]] సీత కొరకు వెదకుచూ ఈ ప్రాంతం గుండానే వెళ్ళినట్లు, ఈ పరిసరాల్లోనే [[శబరి]] ని కలవగా ఆమే [[హనుమంతుడు]] నివసించే కోండలకు దారి చూపినట్లు గా రామాయణం తెలియజేస్తున్నది. రాముడు జాంబవంతుని కలిసింది కూడా ఈ ప్రాంతం లోనే. ఈ ప్రాంతంలోనే [[భీముడు|భీముడు]]బకాసురుని వధించినాడని ప్రతీతి. ఇక్కడికి 40 కి మీల దూరంలోని ఉప్పలం గ్రామం లో [[పాండవులు|పాండవుల]] ఆయుధాలను (రాతి)చూడవచ్చు. స్థానికంగా వినవచ్చే కథ ఒకటి ఇలా ఉంటుంది.. (9-11 శతాబ్దపు) ఒక [[కోస్తా ఆంధ్ర|ఆంధ్ర]] రాజు, [[వారణాసి|కాశీ]] కి వెళ్తూ ఇక్కడ విశ్రాంతి కొరకు ఆగాడు. ఆ ప్రదేశ సౌందర్యానికి ముగ్ధుడై తన ఆరాధ్య దైవమైన విశాఖకు ఇక్కడ ఒక గుడి నిర్మింపజేసాడు. కాని పురాతత్వ శాఖ ప్రకారం మాత్రం ఈ గుడి [[11 వ శతాబ్దం|11]], [[12 వ శతాబ్దం|12]] శతాబ్దాలలో కుళోత్తుంగ చోళునిచే నిర్మించబడినదని తెలుస్తోంది. శంకరయ్య చెట్టి అనే ఒక సముద్ర వ్యాపారి ఒక మండపాన్ని నిర్మించాడు. ప్రస్తుతం ఈ గుడి లేనప్పటికీ, - ఒక 100 ఏళ్ళ కిందట తుపానులో కొట్టుకు పోయి ఉండవచ్చు - ఈ ప్రాంతపు పెద్దవారు తమ తాతలతో ఈ గుడికి వెళ్ళినట్లుగా చెప్పే వృత్తాంతాలు ఉన్నాయి. [[గోదావరి]] నది వరకు విస్తరించిన ప్రాచీన కళింగ సామ్రాజ్యంలో భాగమైన ఈ ప్రాంతపు ప్రస్తావన క్రీ. పూ. 5, 6 శతాబ్దాల నాటి హిందూ, బౌద్ధ గ్రంధాలలోను, క్రీ.పూ. 4 వ శతాబ్ది కి చెందిన [[సంస్కృతం|సంస్కృత]] వ్యాకరణ పండితులైన [[పాణిని]], [[కాత్యాయనుడు|కాత్యాయనుని]] రచనల లోను కలదు. ఈ ప్రాంతాన్ని ఎన్నో ప్రముఖ వంశాల వారు పరిపాలించారు. వాటిలో కొన్ని: [[7 వ శతాబ్దం]] లో [[కళింగులు|కళింగులు]], [[8 వ శతాబ్దం]] లో [[చాళుక్యులు]], తరువాతి కాలంలో [[రాజమండ్రి రెడ్డి రాజులు]], [[చోళులు]], [[గోల్కొండ]]కు చెందిన [[కుతుబ్‌ షాహి]] లు, [[మొగలు సామ్రాజ్యం|మొగలులు]], [[హైదరాబాదు సంస్థానం|హైదరాబాదు]] నవాబులు. [[18 వ శతాబ్దం]]లో విశాఖపట్నం [[ఉత్తర సర్కారులు|ఉత్తర సర్కారుల]]లో భాగంగా ఉండేది. [[కోస్తా ఆంధ్ర]] లోని ప్రాంతమైన ఉత్తర సర్కారులు మొదట [[ఫ్రెంచి వారు|ఫ్రెంచి]] వారి ఆధిపత్యంలో ఉండి, తరువాత [[బ్రిటిషు వారు|బ్రిటిషు వారి]] అధీనంలోకి వెళ్ళాయి. [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]] లో విశాఖపట్నం ఒక జిల్లాగా ఉండేది. స్వాతంత్ర్యం వచ్చే నాటికి విశాఖపట్నమే దేశంలోకెల్లా అతి పెద్ద జిల్లా. తరువాత దానిని [[శ్రీకాకుళం జిల్లా|శ్రీకాకుళం]], [[విజయనగరం జిల్లా|విజయనగరం]], విశాఖపట్నం జిల్లాలుగా విడగొట్టారు. == ఘటనలు == * ప్రతి సంవత్సరం సంక్రాంతి (జనవరిలో) సందర్భంగా '''విశాఖ ఉత్సవ్‌ ''' జరుగుతుంది. * 2004 డిసెంబరు నాటి సునామీ దుర్ఘటన సందర్భంగా తీరప్రాంతంలో ఉన్నప్పటికీ విశాఖ్పట్నం ఏమంత దెబ్బ తినలేదు, ఎండబెట్టిన చేపలు కొట్టుకొని పోవడం తప్పించి == విశాఖపట్నం చరిత్ర గతి == * క్రీ.పూ.260: [[అశోకుడు|అశోకుడు]] [[కళింగ]] రాజ్యాన్ని జయించాడు. * క్రీ.పూ.208: చంద్ర శ్రీ శాతకర్ణి ఏలుబడి. * క్రీ.శ.14 వ శతాబ్దం: సింహాచల దేవాలయ నిర్మాణం. * [[1515]]: [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవ రాయల]] ఏలుబడి * క్రీ.శ.17వ శతాబ్ది మధ్య భాగం: బ్రిటిషు వారి ఈస్ట్‌ ఇండియా కంపెనీ వారిచే కర్మాగార స్థాపన. * [[1689]]: [[ఔరంగజేబు]] సేనలచే ఈ కర్మాగార ఆక్రమణ. * [[1735]]: [[నెదర్లండ్స్‌|డచ్చి]] వారిచే స్థావర నిర్మాణం. * [[1765]]: బ్రిటిషు వారి ఏలుబడిలోకి [[ఉత్తర సర్కారులు]]. తదనంతరం వారు తమ స్థావరం ఏర్పాటు చేసుకున్నారు. * [[1904]]: [[చెన్నై|మద్రాసు]] నుండి విశాఖపట్నం ద్వారా [[కోల్‌కత|కలకత్తా]] కు రైలు మార్గం ప్రారంభం. * [[1926]]: [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం]] స్థాపన. * [[1933]]: విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం స్థాపన. * [[1942]]: జపాను యుద్ధ విమానాల దాడి. * [[1947]]: తూర్పు నావికా దళ స్థాపన. 1947 కు పూర్వం రాయల్‌ నేవీ కి హఈశ్‌ సర్కార్స్‌ రూపంలో స్థావరం ఉండేది. * [[1949]]: సింథియా నౌకా నిర్మాణ కేంద్ర స్థాపన. జాతియం చేసిన తరువాత అది హిందుస్థాన్‌ షిప్‌యార్డు గా మారింది * [[1957]]: కాల్టెక్స్‌ చమురు శుద్ధి కర్మాగార స్థాపన. * [[1981]]: విశాఖపట్నం ఉక్కు కర్మాగారం స్థాపన. == పరిశ్రమలు == విశాఖ ప్రముఖ పారిశ్రామిక కేంద్రం. ఎన్నో భారీ పరిశ్రమలు ఇక్కడ నెలకొని ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని: * HPCL&mdash; చమురు శుద్ధి కర్మాగారం * విశాఖపట్నం ఉక్కు సంస్థ * జింకు శుద్ధి కేంద్రం * భారత్‌ హెవీ ప్లేట్స్‌ అండ్‌ వెస్సెల్స్‌ లిమిటెడ్‌ * హిందూస్థాన్‌ షిప్‌యార్డు * కోరమండల్‌ ఫెర్టిలైజర్సు IT/ITES రంగంలో శీఘ్రంగా పురోగమిస్తున్న నగరాలలో విశాఖ ఒకటి. ఇక్కడ స్థావరం ఏర్పరచుకున్న ప్రముఖ సంస్థలు: * HSBC BPO * http://www.synectic.in SYNECTIC INFOTECH * NuNet Technologies http://www.nunet-tech.com * సత్యం కంప్యూటర్స్‌ (పరిశీలనలో ఉంది) * పరిశ్రమల అభివృద్ధి కొరకు విశాఖపట్నంలో ఒక [http://www.vsez.com ప్రత్యేక ఆర్ధిక ప్రాంతం] ను ప్రభుత్వం నెలకొల్పింది. విశాఖపట్నంలో తమ కార్యకలాపాలను ప్రారంభించే విషయమై వివిధ సంస్థలతో ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం సంప్రదిస్తూ ఉంది. భారత ప్రభుత్వపు భాభా అణు పరిశోధనా సంస్థ ([[BARC]]) వారు తమ పరైశోధనా కేంద్రాన్ని, ఒక అణు విద్యుత్‌ కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేసే విషయం పరిశీలిస్తున్నారు భారత నౌకా దళ తూర్పు కమాండుకు విశాఖపట్నం కేంద్ర స్థానం. ==కొన్ని గణాంకాలు, వాస్తవాలు== * రెవిన్యూ డివిజన్లు (3): విశాఖపట్నం, నర్సీపట్నం, పాడేరు * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు (2): విశాఖపట్నం, అనకాపల్లి * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (13): విశాఖపట్నం, భీమునిపట్నం, పెందుర్తి, పాడేరు, మాడుగుల, చోడవరం, అనకాపల్లి, పరవాడ, ఎలమంచిలి, పాయకారావుపేట, నర్సీపట్నం, చింతపల్లి. * మండలాలు - 43 * నదులు: నెల్లిమర్ల, చంపావతి, గోస్తని, గంభీరాలగడ్డ, నరవగడ్డ, శారద, వరాహ, తాండవ. * దర్శనీయప్రదేశాలు: అనకాపల్లి, పద్మనాభం గ్రామం, భీమునిపట్నం, రాజేంద్రపాళెం గ్రామం, అరకులోయ, సింహాచలం, బొర్రాగుహలు, అనంతగిరి, రామకృష్ణామిషన్ బీచ్. == మండలాలు == భౌగోళికంగా విశాఖపట్నం జిల్లాను 43 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |rowspan=22 valign="center"|[[Image:Visakhapatnam.jpg| విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు]] |- !సంఖ్య !!పేరు!! సంఖ్య !!పేరు!! సంఖ్య !!పేరు |- |1||[[ముంచింగి‌పుట్టు]]||15||[[గోలుకొండ]]||28||[[విశాఖపట్నం మండలం]] |- |2||[[పెద్దబయలు]]||16|| [[నాతవరం]] ||29|| [[విశాఖపట్నం (పట్టణ)]] |- |3|| [[హుకుంపేట]] ||17|| [[నర్సీపట్నం]] ||30||[[గాజువాక]] |- |4|| [[దుంబిరిగూడ]] ||18|| [[రోలుగుంట]] ||31||[[పెదగంట్యాడ]] |- |5|| [[అరకులోయ]] ||19||[[రావికమతం]] ||32||[[పరవాడ]] |- |6|| [[అనంతగిరి]] ||20||[[బుచ్చయ్యపేట]] ||33||[[అనకాపల్లి]] |- |7|| [[దేవరాపల్లి]] ||21|| [[చోడవరం]] ||34||[[మునగపాక]] |- |8||[[చీదికడ]] |||22||[[కె.కొత్తపాడు]]||35||[[కశింకోట]] |- |9||[[మాడుగుల]]||23|| [[సబ్బవరం]] ||36||[[మేకవరపాలెం]] |- |10|| [[పాడేరు]] ||24||[[పెందుర్తి]]||37||[[కొత్తఊరట్ల]] |- |11|| [[గంగరాజు మాడుగుల]] ||25|| [[ఆనందపురం]] ||38||[[పాయకరావుపేట]] |- |12||[[చింతపల్లి (విశాఖపట్నం)|చింతపల్లి]]||26|| [[పద్మనాభం]] ||39||[[నక్కపల్లి]] |- |13||[[గూడెం కొత్తవీధి]]||27||[[భీమునిపట్నం]]||40||[[శృంగరాయవరం]] |- |14||[[కొయ్యూరు]]||41|| [[ఎలమంచిలి]]||42|| [[రాంబిల్లి]] |- |43|| [[అచ్చితాపురం]] |- |} == చిత్రాల్లో విశాఖపట్నం == <gallery> Image:Kailasagiri_vizag.jpg Image:Kailasagiri_towards_dolphins_nose.jpg Image:Kailasgiri_towards_Rishikonda.jpg </gallery> == బయటి లింకులు == *[http://www.Vizaginfo.com వైజాగ్ఇన్ఫో] *[http://www.visakha.org విశాఖ] *[http://www.vizagcityonline.com వైజాగ్‌సిటీ ఆన్‌లైన్] *[http://www.vizagnews.com వైజాగ్‌న్యూస్] *[http://www.indianet.com/vizag.htm ఈండియా.నెట్ సైటులో విశాఖపట్నం గురించిన సమాచారం] *[http://www.vizagredcross.org వైజాగ్ రెడ్‌క్రాస్] *[http://www.andhrauniversity.info ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం] *[http://www.vizagpressclub.com వైజాగ్ ప్రెస్‌క్లబ్] *[http://www.spaceimaging.com/quicklook/cities/_big/geo_India_Vishakhapatnam_big.jpg విశాఖనగరం ఉపగ్రహ చిత్రాలు (చాలా పెద్ద ఫైలు)] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ తీర పట్టణాలు]] <!-- links to other languages --> [[en:Visakhapatnam]] [[ta:விசாகப்பட்டிணம்]] [[de:Visakhapatnam]] [[nl:Vishakhapatnam]] [[pt:Vishakhapatnam]] [[ro:Vishakhapatnam]] తూర్పు గోదావరి 1360 22988 2006-04-18T04:37:50Z Kiranc 247 /* భౌగోళికము */ {{జిల్లా|name=తూర్పు గోదావరి| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=కాకినాడ |area=10,807 |population=48.73 |pop_male=24.46 |pop_female=24.27 |pop-urban=11.37 |pop-rural=37.36 |pop-density=451 |pop-growth=7.3 |literacy=65.49 |lit_male=69.97 |lit_female=61 }} '''తూర్పు గోదావరి''' జిల్లా [[భారత దేశము|భారత దేశం]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రానికి ఈశాన్యాన 16° 30' మరియు 18° 20' ఉత్తర అక్షాంశాల మధ్య, 81° 30' మరియు 82° 36' తూర్పు రేఖాంశాల మధ్య ఉన్నది. [[కాకినాడ]] దీని ముఖ్యపట్టణం. కాకినాడ రాష్ట్ర రాజధాని [[హైదరాబాదు]]కు 564 కి మీ ల దూరంలో ఉన్నది. ==భౌగోళికము== తూర్పు గోదావరి జిల్లా కు ఉత్తరాన [[విశాఖపట్నం]] జిల్లా, [[ఒరిస్సా]] రాష్ట్రము, తూర్పున, దక్షిణాన [[బంగాళా ఖాతము]], పశ్చిమాన [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా, వాయవ్యాన [[ఖమ్మం]] జిల్లాలు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. భౌగోళికంగా జిల్లాను మూడు ప్రాంతాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. అవి: డెల్టా, మెట్ట ప్రాంతం, కొండ ప్రాంతాలు. వివిధ ప్రాంతాల ఎత్తులు సముద్ర మట్టం నుండి 300 మీ ల వరకు ఉన్నాయి. డెల్టా ప్రాంతంలో [[కోనసీమ]], [[కాకినాడ]] లోని ప్రాంతాలు, పూర్వపు [[రామచంద్రాపురం]], [[రాజమండ్రి]] తాలూకాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రాంతం వరి పొలాలతో, అరటి, కొబ్బరి, తమలపాకు తోటలతో, లెక్కలేనన్ని తాడి చెట్లతో కళకళ లాడుతూ ఉంటుంది. సారవంతమైన ఒండ్రు నేలలు, ఇసుకతో కూడిన మట్టి నేలలు డెల్టా ప్రాంతంలో కనిపిస్తాయి. పూర్వపు తాలూకాలైన తుని, పిఠాపురం, పెద్దాపురం మరియు కాకినాడ, రామచంద్రాపురం, రాజమండ్రి ల లోని కొన్ని ప్రాంతాలను కలిపి మెట్ట ప్రాంతాలుగా పిలుస్తారు.<!-- Red loamy soil in upland and hill tracts of the district. --> [[తూర్పు కనుమలు]] సముద్ర మట్టం నుండి అంచెలంచెలుగా లేస్తూ, పూర్వపు మన్యం [[తాలూకా]]లైన [[రంపచోడవరం]], [[ఎల్లవరం]] అంతటా వ్యాపించాయి. [[గోదావరి]], [[పంపా నది|పంప]], [[తాండవ నది|తాండవ]] మరియు [[ఏలేరు నది|ఏలేరు]]లు జిల్లలో ప్రవహిస్తున్న ప్రముఖ నదులు. ప్రముఖ రైలు, రోడ్డు మార్గాలు జిల్లా గుండా పోతున్నాయి. [[చెన్నై]], [[కోల్‌కత]] లని కలిపే జాతీయ రహదారి, రైల్వే లైనులు జిల్లా గుండా పోతున్నాయి. రాజమండ్రికి 15 కి మీ ల దూరం లోని మధురపూడి వద్ద విమానాశ్రయము కలదు. ==వాతావరణం== ఏడాది పొడుగునా వాతావరణం సాధారణంగా ఉంటుంది. ఏప్రిల్‌ నుండి జూన్‌ వరకు మాత్రం ఉష్ణోగ్రతలు 48 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడు వరకు పెరుగుతాయి. జిల్లా లోని సాధారణ వర్షపాతం - 1280.0 మి మీ. సగానికి పైగా వర్షపాతం నైరుతి ఋతుపవనాల వలన కలగగా మిగిలినది ఈశాన్య ఋతుపవనాల వలన కలుగుతుంది. ==పాలనా వ్యవస్థ== రెవిన్యూ విభాగాలు 5<br> పూర్వపు తాలూకాలు 19<br> మండలాలు 60 (58 గ్రామీణ + 2 పట్టణ)<br> మండల ప్రజా పరిషత్తులు 57<br> పంచాయితీలు 1,011<br> మునిసిపాలిటీలు, కార్పొరేషనులు 9<br> పట్టణాలు 14<br> గ్రామాలు 1379 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం మొత్తం 59 మండలాలు ఉన్నాయి. అయితే G.O M.S No 31 ద్వారా రౌతులపూడి అనే కొత్త మండలం (44 గ్రామాలతో) ఏర్పరచారు. శంఖవరం నుండి 12 గ్రామాలు, కోటనందూరు నుండి 31 గ్రామాలు, తుని నుండి ఒక గ్రామాన్ని విడదీసి కొత్త మండలాన్ని ఏర్పరచారు. దీనితో మొత్తం 60 మండలాలు అయ్యాయి. ==గణాంకాలు== '''0-6 ఏళ్ళ మధ్య వయసు గల పిల్లల జనాభా ''' {| border="1" cellpadding="1" width=500 align=center ! !మొత్తం !పురుషులు !స్త్రీలు !నిష్పత్తి |- align=right |గ్రామీణ: || 456003 || 231005 || 224998 || 97.4% |- align=right |పట్టణ: || 121418 || 60911 || 60507 || 99.3% |- align=right |మొత్తం: || 577421 || 291916 || 285505 || 97.8% |} ==చరిత్ర== చూడండి [[తూర్పు గోదావరి జిల్లా చరిత్ర]] == మండలాలు == భౌగోళికంగా తూర్పు గోదావరి జిల్లాను 60 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |rowspan=22 valign="center"|[[Image:Eastgodavari.jpg| తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు]] |- !సంఖ్య !!పేరు!! సంఖ్య !!పేరు!! సంఖ్య !!పేరు |- |1 ||[[మారేడుమిల్లి]] ||21 ||[[పిఠాపురం]] ||41 ||[[కపిలేశ్వరపురం]] |- |2 ||[[వై.రామవరం]] ||22 ||[[కొత్తపల్లె,తూర్పుగోదావరి|కొత్తపల్లె]] ||42 ||[[ఆలమూరు]] |- |3 ||[[అడ్డతీగల]] ||23 ||[[కాకినాడ(గ్రామీణ)]] ||43 ||[[ఆత్రేయపురం]] |- |4 ||[[రాజవొమ్మంగి]] ||24 ||[[కాకినాడ (పట్టణ)]] ||44 ||[[రావులపాలెం]] |- |5 ||[[కోటనందూరు]] ||25 ||[[సామర్లకోట]] ||45 ||[[పామర్రు (తూ.గో జిల్లా)|పామర్రు]] |- |6 ||[[తుని]] ||26 ||[[రంగంపేట]] ||46 ||[[కొత్తపేట]] |- |7 ||[[తొండంగి]] ||27 ||[[గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా)|గండేపల్లి]] ||47 ||[[పి.గన్నవరం]] |- |8 ||[[గొల్లప్రోలు]] ||28 ||[[రాజానగరం]] ||48 ||[[అంబాజీపేట]] |- |9 ||[[శంఖవరం]] ||29 ||[[రాజమండ్రి (గ్రామీణ)]] ||49 ||[[ఐనవిల్లి]] |- |10 ||[[ప్రత్తిపాడు (తూ.గో జిల్లా)|ప్రత్తిపాడు]] ||30 ||[[రాజమండ్రి (పట్టణ)]] ||50 ||[[ముమ్మిడివరం]] |- |11 ||[[ఏలేశ్వరం]] ||31 ||[[కడియం]] ||51 ||[[ఐ.పోలవరం]] |- |12 ||[[గంగవరం]] ||32 ||[[మండపేట]] ||52 ||[[కాట్రేనికోన]] |- |13 ||[[రంపచోడవరం]] ||33 ||[[అనపర్తి]] ||53 ||[[ఉప్పలగుప్తం]] |- |14 ||[[దేవీపట్నం]] ||34 ||[[బిక్కవోలు]] ||54 ||[[అమలాపురం]] |- |15 ||[[సీతానగరం]] ||35 ||[[పెదపూడి]] ||55 ||[[అల్లవరం]] |- |16 ||[[కోరుకొండ]] ||36 ||[[కరప]] ||56 ||[[మామిడికుదురు]] |- |17 ||[[గోకవరం]] ||37 ||[[తాళ్ళరేవు]] ||57 ||[[రాజోలు]] |- |18 ||[[జగ్గంపేట]] ||38 ||[[కాజులూరు]] ||58 ||[[మలికిపురం]] |- |19 ||[[కిర్లంపూడి]] ||39 ||[[రామచంద్రాపురం]] ||59 ||[[సఖినేటిపల్లి]] |- |20 ||[[పెద్దాపురం]] ||40 ||[[రాయవరం]] |} ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://www.eastgodavari.nic.in తూర్పు గోదావరి జిల్లా ప్రభుత్వ వెబ్ సైటు] * [http://www.aponline.gov.in/Quick%20links/apfactfile/info%20on%20districts/eastgodavari.html ఏపీ ఆన్‌లైన్‌లో తూర్పు గోదావరి గురించి] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[sv:East Godavari]] [[en:East Godavari]] ఖమ్మం ఖిల్లా 1361 17747 2006-01-09T05:31:31Z Chaduvari 97 +vargaM [[కాకతీయ ]] వంశస్తుల (౧౦ - ౧౩ వ శతాబ్దం) పరిపాలనలో ఖమ్మం ఖిల్లా నిర్మాణానికి పునాదులు సుమారుగా క్రీస్తు శకం ౯౫౦ న పడినాయి. తరువాత [[రెడ్డిరాజులు]], [[వెలమరాజులు]] ఈ కోటను ఇంకా మెరుగుపరిచినారు. ఖమ్మం ఖిల్లా స్తంబాద్రి అనే కొండపై ఉన్నది. ఆ తరువాత వచ్చిన [[కుతుబ్ సాహీ]] వంశస్తులు (౧౫౩౧) కూడా ఈ కోటను మెరుగుపరచడంలో ప్రశంసనీయమైన పాత్ర పోషించినారు. [[Category:ఖమ్మం జిల్లా]] పర్ణశాల 1362 18396 2006-01-15T04:23:54Z Mpradeep 50 వర్గీకరణలో సవరణ [[Image:parnasala.jpg|left]] [[భారత దేశము|భారతదేశం]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] రాష్ట్రపు [[ఖమ్మం జిల్లా]]లో [[భద్రాచలం|భద్రాచలానికి]] 32 కి మీ ల దూరంలో పర్ణశాల ఉన్నది. హిందువుల ఆధ్యాత్మిక గ్రంధం రామాయణం లో పర్ణశాల ప్రసక్తి కలదు. [[శ్రీరాముడు]] వనవాసానికి వెళ్ళినపుడు ఇక్కడ నివసించినట్లు ప్రతీతి. వాగు వద్ద [[సీత]] స్నానం చేసిన తరువాత ఇక్కడి '''రథంగుట్ట''' పై చీరలు ఆరవేయగా దానిపై ఆ చీరల ఆనవాళ్ళు ఏర్పడినవని ఒక కథనం. ఈ ఆనవాళ్ళు పర్ణశాలలో ఒక యాత్రా విశేషం. రాముడు బంగారు లేడి రూపంలో వచ్చిన [[మారీచుడు|మారీచుని]] ఇక్కడే చంపాడు. అప్పుడు [[రావణాసురుడు]] సీతను అపహరించగా నేలపై ఒక గుంట ఏర్పడింది. పర్ణశాలలో ఉన్న గుంట ఈ కారణంగా ఏర్పడినదే అని ప్రతీతి. [[Category:ఖమ్మం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] <!-- [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] --> పాపి కొండలు 1363 14456 2005-11-16T16:31:21Z వైఙాసత్య 58 పాపికొండలు ఒక అద్భుతమైన, ప్రశాంతమైన, సుందరమైన, రమణీయమైన, ఆహ్లాదకరమైన ప్రదేశము। ఇక్కడి కొండలూ, జలపాతాలు, గ్రామీణ వాతావరణము దీనిని ఆంధ్రా కాశ్మీరం అని పిలవకుండ ఉండనీయవు। ఇక్కడ [[మునివాటం]] అను ప్రదేశం దగ్గర జలపాతం ఉన్నది। ఇక్కడే ఒక శివలింగం సర్పంనీడలో అద్భుతంగా ఉంటుంది। పాపికొండల వద్ద [[గోదావరి]] చాలా తక్కువ వెడల్పులో రెండు కొండల మద్య ప్రవహిస్తూ మరింత ఆ వాతావరణంకు మరింత రమణీయతను తెచ్చి పెడుతుంది। ఇక్కడి లాంచీ ప్రయాణం పర్యాటకులకు మచ్రిపోలేని అనుభవం। [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] త్యాగరాజు 1374 18127 2006-01-13T07:37:10Z Chavakiran 19 {{అయోమయం|త్యాగయ్య}} [[Image:Tyagaraja.jpg|left|శ్రీ త్యాగరాజు]] '''[[శ్రీ]]త్యాగరాజుగారు '''(౧౭??-౧౮౪౮) కర్నాటక సంగీత త్రిమూర్తులలో ఒకరు, వీరు గొప్ప రామ భక్తులు. వీరు ప్రస్తుత [[తమిళనాడు]] లోని [[తంజావూరు]] దగ్గరలోని [[తిరువయ్యూరు]] అను గ్రామం ([[అగ్రహారం]]) నందు [[తెలుగు]] [[వైదిక]] [[బ్రాహ్మణ]] కుటుంబంలో జన్మించినారు. త్యాగరాజుగారు కాకర్ల రామబ్రహ్మం, కాకర్ల సీతమ్మ దంపతుల మూడవ సంతానం. వీరి పూర్వీకులు ప్రస్తుత [[ప్రకాశం]] జిల్లా, [[అర్ధవీడు]] మండలములోని [[కాకర్ల]] గ్రామమునుండి తమిళదేశానికి వలస వెళ్లారు. [[Image:Tyaagayya text.jpg|right|350px|త్యాగరాజు ]] [[Image:Tyagayya.jpg|left|250px|త్యాగరాజు ]] ==జీవిత విశేషాలు== ===చదువు (శిక్షణ) మరియు ప్రయోజనం=== త్యాగరాజుగారు వారి సంగీత శిక్షణను శ్రీయుతులు [[శొంఠి వెంకటరమనయ్య]] వారి దగ్గర, చాలా చిన్న వయసులోనే ప్రారంభించినారు. [[సంగీతం]]ను భగవంతుని ప్రేమను అనుభవించు మార్గముగా త్యాగరాజుగారు భావించినారు. సంగీతంలోని [[రాగ]], [[తాళ]]ములను వాటిపై తన ప్రావీణ్యాన్ని చూపించుకోవడానికి కాక, భగవంతుని నామాలను చెప్పడానికి, భగవంతుని లీలలను పొగడటానికి ఓ సాధనముగా మాత్రమే చూసినారు. [[దేవముని]] అయిన [[నారదుడు|నారదు]]లవారే స్వయంగా వీరికి సంగీతంలోని రహస్యాలను చెప్పి ఓ అద్భుతమైన పుస్తకం ఇచ్చినారు. ఆ సంధర్భంలో త్యాగరాజు గారు చెప్పిన కృతిగా [[పంచరత్న కృతులు|పంచరత్న కృతులలో]] మూడవదైన "[[సాధించెనా]]" అని చెపుతారు. ===వృత్తి=== పదమూడేండ్ల చిరుత ప్రాయమునాడే త్యాగరాజుగారు ''[[నమో నమో రాఘవా]]'' అను కీర్తనను [[దేశికతోడి]]లో స్వరపరచినారు. గురువుగారైన [[శొంఠి వేంకటరమణయ్య]]గారు తన శిష్యుని క్రొత్త ప్రతిభను గురించి విని [[తంజావూరు]]లోని తన ఇంటికి పిలిచి కచేరీ ఇవ్వమన్నారు. అప్పుడు స్వరపరచి పాడిన పాటే ''[[ఎందరో మహానుభావులు]]''. ఇది [[పంచరత్న కృతులు|పంచరత్న కృతులలో]] ఐదవది. ఈ పాటకు వెంకటరమణయ్య గారు చాలా సంతోషించి, త్యాగరాజులోని బాలమేధావి గురించి [[తంజావూరు]] రాజుగారికి చెప్పగా రాజు సంతోషించి అనేక ధన కనక వస్తు వాహనాది రాజలాంఛనాలతో త్యాగరాజును సభకు ఆహ్వానించినాడు. కానీ త్యాగరాజు ''[[నిధి చాల సుఖమా]]'' అను కీర్తన పాడి తనకు నిధి కన్నా రామ సన్నిధి మాత్రమే సుఖమని అంత సొమ్ములను నిర్మొహమాటంగా తిరస్కరించినారు. త్యాగరాజు యొక్క ఈ చర్య తో ఆగ్రహించిన వారి అన్నయ్య, త్యాగారాజు నిత్యం పూజించుకునే [[శ్రీ రామ]] పట్టాభిషేక విగ్రహాలను [[కావేరి|కావేరీ]] నదిలో విసిరివేసినారు. [[శ్రీ రామ]] వియోగ బాధను తట్టుకోలేక, రాముడు లేని ఊరిలో ఉండలేక దక్షిణ భారతదేశ యాత్రలకు వెళ్ళి అనేకానేక దేవాలయములను, తీర్థములను దర్శించి ఎన్నో అద్భుత కీర్తనలు రచించినారు. చివరగా [[శ్రీ రామ]]అనుగ్రహంతో విగ్రహాలను పొందినారు. [[వైకుంఠ ఏకాదశి]]నాడు వీరు శ్రీరామ సన్నిధి చేరుకున్నారు. ===వీరి జీవితంలో కొన్ని సంఘటనలు=== # త్యాగరాజుగారు తన రామచంద్రుని పూజా విగ్రహాలు పోగొట్టుకున్నప్పుడు పాడిన పాట - [[ఎందు దాగినావో]] # వీరు తిరుపతి వేంకటేశ్వరుని దర్శనం కోసం వెళ్ళినప్పుడు అక్కడ తెరవేసి ఉంటే, [[తెరతీయగరాదా]] అనే పాట పాడితే తెరలు వేంకటేశ్వరుని దయచేత అవే తొలగిపొయినాయి. ఆ తరువాత వారు [[వేంకటేశ నిను సేవింప]] అనే పాట పాడినారు. # వీరు పరమపదము చేరటానికి ముందు పాడిన పాటలు - [[గిరిపై]], [[పరితాపము]] ==త్యాగరాజు ఆరాధనోత్సవాలు== అసంఖ్యాకమైన కీర్తనలు రచించి, కర్ణాటక సంగీతంలోని అన్ని నియమాలను సోదాహరణంగా నిరూపించి శాశ్వతమైన కీర్తి సంపాదించిన త్యాగరాజుగారు కర్ణాటసంగీతానికి మూలస్థంబంగా చెపుతారు. ఈ సంగీత నిధికి నివాళిగా ప్రతి సంవత్సరం జనవరి, ఫిబ్రవరి లలో [[తంజావూరు]] నందు [[త్యాగరాజు ఆరాధనోత్సవాలు]] నిర్వహిస్తారు. ==కీర్తనలు== మచ్చుకు ఈ కీర్తనను చూడండి: బిళహరి రాగము - ఆది తాళము దొరకునా ఇటువంటి సేవ ॥దొరకునా॥ దొరకునా తప మొనరించిన భూ సురవరులకైన సురలకైన ॥దొరకునా॥ తుంబుర నారదులు సుగుణకీర్త నంబుల నాలాపము సేయగా అంబరీష ముఖ్యులు నామము సే యగ జాజులపై చల్లగా బింబాధరులగు సురవారయళి వేణులు నాట్యములాడగా అంబుజభవ పాకారు లిరుగడల నన్వయ బిరుదావళిని బొగడగా అంబరవాస సతులు కరకంక ణంబులు ఘల్లని విసరగ మణిహా రంబులు ఘల్లని విసరగ మణిహా రంబులు గదలగ సూచే ఫణి త ల్పంబున నెలకొన్న హరిని గనుగొన ॥దొరకునా॥ మరకతమణిసన్నిభ దేహంబున మెఱుగు గనకచేలము శోభిల్ల చరణయుగ నభావళికాంతులు జందురు పిల్లలను గేర వరనూపురము వెలుగంగ గతయుగమున వజ్రపు భూషణములు మెఱయ ఉదమున ముక్తాహారములు మఱియు ఉచితమైన మకరకుండలంబులు చిఱునవ్వులుగల వదనంబున ముం గురు లద్దంపుగపోలము ముద్దు గురియు దివ్యఫాలంబున దిలకము మెఱసే భువిలావణ్యనిధిని గన తామసగుణరహిత మునులకు బొగడ దరముగాకనే భమసి నిల్వగ శ్రీమత్కనకపు దొట్లపైని చెలు వందగ గొలువుండగ కామితఫలదాయకియౌ సీత కాంతునిగని యుప్పొంగగ రామబ్రహ్మ తనయుడౌ త్యాగ రాజు తా బాడుచు నూచగ రాముని జగదుద్దారుని సురరిపు భీముని త్రిగుణాతీతుని బూర్ణ కాముని చిన్మయరూపుని సద్గుణ ధామని కనులార మదిని కనుగొన ॥దొరకునా॥ ==ఇంకా చూడండి== #[[తెలుగు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:సంగీతకారులు]] [[Category:కర్ణాటక సంగీతం]] [[Category:తెలుగు కవులు]] సాధించెనా 1375 5585 2005-05-20T06:52:00Z 61.95.134.10 సాధించెనే అనునది [[త్యాగరాజు]] గారి [[పంచరత్న కృతు]]లలో మూడవది. దీనిని [[దేవముని]] [[నారదుల]]వారు [[త్యాగరాజు]]గారికి సంగిత రహశ్యాలను భోధించి, ఓ అద్భుత పుస్తకాన్ని ఇచ్చిన సంధర్బములో చెప్పినారు అని చెపుతారు. ఆరభి - ఆది సాధించెనే ఓ మనసా ॥ సాధించెనే॥ బోధించిన సన్మార్గ వచనముల బొంకుజేసి తాబట్టిన పట్టు ॥సాధించెనే॥ సమయానికి తగు మాటలాడెనే ॥ సాధించెనే॥ దేవకీ వసుదేవుల నేగించినటు ॥సాధించెనే॥ రంగేశుడు సద్గంగా జనకుడు, సంగీత సంప్రదాయకుడు, ॥సాధించెనే॥ గోపీజన మనోరథ మొసంగలేకనే గేలియు జేసేవాడు ॥సాధించెనే॥ వనితల సదా సొక్కజేయుచును మ్రొక్క జేసే పరమాత్ము డదియుగాక, యశోదతనయుడంచు ముదంబునను ముద్దుబెట్ట నవ్వుచుండు హరి ॥సాధించెనే॥ పరమ భక్తవత్సలుడు సగుణపారావారుండా జన్మ మ నఘ డీ కలిబాధల దీర్చువా డనుచు నే హృదంబుజమున జూచుచుండగ ॥సాధించెనే॥ హరే! రామచంద్ర రఘుకులేశ మృదుసుభాష శేషశయన పరనారీ సోదరాజ విరాజ తురగ రాజ రాజనుత నిరామయాప ఘన సరసీరుహదశాక్ష యనుచు వేడుకొన్నను తా బ్రోవకను ॥సాధించెనే॥ శ్రీ వేంకటేశ సుప్రకాశ సర్వోన్నత సజ్జసమానస నికేతన కనకాంబరధర లసన్మకుట కుందల విరాజిత హరేయనుచు నే పొగడగా త్యాగరాజగేయుడు మానవేంద్రుడయిన రామచంద్రుడు ॥హరే॥ సమయానికి తగుమాటలాడెనె సద్భక్తులనడతలిట్లనెనే ఆ మరికగా నా పూజ కొనెనే అలుగవద్దనెనే విముఖులతో జేరబోకుమనెనే, వెతగల్గిన తాళుకొమ్మనెనే దమశమాది సుఖదాయకుడగు శ్రీ త్యాగరాజ సుతుడు చెంతరాకనే ॥సాధించెనే॥ Image:Tyagaraja.jpg 1376 5586 2005-05-20T06:55:46Z Chavakiran 19 Public domain tyagaraja painting, taken from english wiki. Public domain tyagaraja painting, taken from english wiki. నిధి చాల సుఖమా 1377 8084 2005-08-09T22:59:07Z 59.93.51.67 కళ్యాణి - త్రిపుట నిధి చాల సుఖమో రాముని స న్నిధి సేవ సుఖమో నిజముగ బల్కు మనసా ॥నిధి॥ దధి నవనీత క్షీరములు రుచో దాశరథీ ద్యానభజన సుధారసము రుచో ॥నిధి॥ శమ దమ మను గంగాస్నానము సుఖమో క ర్దమ దుర్విషయ కూపస్నానము సుఖమో మమత బంధనయుత నరస్తుతి సుఖమా సుమతి త్యాగరాజ నుతుని కీర్తన సుఖమో ॥నిధి॥ నాలుగు మాటలలో ఎంత గొప్ప భావం చెప్పినారు. దీనిని [[తంగావూరు]] రాజుగారు త్యాగరాజునకు ధన, కనక, వస్తు, వాహనాది సంపదలు పంపించి రాజసభలకు ఆహ్వానించినప్పుడు [[త్యాగరాజు]]గారు ఆలపించిన కీర్తన. ************************** {{త్యాగరాజు కీర్తనలు}} [[Category:త్యాగరాజు కీర్తనలు]] ఎందరో మహానుభావులు 1378 8745 2005-08-17T17:03:05Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}} {{త్యాగరాజు కృతులు}} శ్రీరాగము - ఆది ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము ॥ఎందరో॥ చందురు వర్ణుని యందచందమును హృదయార విందమున జూచి బ్రహ్మానంద మనుభవించువా ॥రెందరో॥ సామగానలోల మనసిజ లావణ్య ధన్యమూర్దన్యు మానసవనచర వరసంచారము నిలిపి మూర్తి బాగుగా పొగడనేవా ॥రెందరో॥ సరగుస బాదములకు స్వాంతమను సరోజమును సమర్పణము సేయువా ॥రెందరో॥ పతితపావనుడనే పరాత్పరుని గురించి బరమార్థమగు నిజమార్గముతోను బాడుచును, సల్లాపముతో స్వరలయాది రాగముల తెలియువా ॥రెందరో॥ హరి గుణమణులగు సరములు గళమున శోభిల్లు భక్తకోటు లిలలో తెలివితో చెలిమితో గరుణగల్గి జగమెల్లను సుధాదృష్టిచే బ్రోచువా ॥రెందరో॥ హోయలుమీఱ నడులుగల్గు సరసుని సదా గనుల జూచుచును, పులకశరీరులయి ముదంబునను యశముగలవా ॥రెందరో॥ పయోధి నిమగ్నులయి ముదంబునను యశముగలవా ॥రెందరో॥ పరమభాగవత మౌనివరశశివిభాకర సనకనందన దిగీస సురకింపురుష కనక కశిపుసుత నారద తుంబురు పవనసూను బాలచంద్రధర శుకసరోజభవ భూసురవరులు పరమపావనులు ఘనులు శాశ్వతులు కమలభవసుఖము సదాసుభవులుగాక ॥రెందరో॥ నీ మేను నామ వైభవమ్ములను నీ పరాక్రమ ధైర్యముల శాంత మా నసము నీవులను వచన సత్యమును రఘువర నీయెడ సద్భక్తియు జనించకను దుర్మతములను కల్ల జేసినట్టి నీమది నెఱింగి సతతంబునను గుణభవనానంద కీర్తనము జేయువా ॥రెందరో॥ భాగవత రామాయణ గీతాది శ్రుతిశాస్త్ర పురాణపు మర్మములన్ శివాది షణ్మతముల గూడముల ముప్పదిముక్కోటి సురాంత రంగముల భావముల నెఱిగి భావరాగ లయాది సౌఖ్యముచే జిరాయువుల్ గలిగి నిరవధి సుఖాత్ములై త్యాగరాజాప్తులైనవా ॥రెందరో॥ ప్రేమ ముప్పిరిగొను వేళ నామమును దలచేవారు రామభక్తుడైన త్యాగరాజ సుతునికి నిజరామ ॥రెందరో॥ చూడండి #[[త్యాగరాజు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము]] #[[తెలుగు]] [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] జగదానంద కారకా 1380 12371 2005-10-02T03:47:09Z Chandroos 45 {{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}} {{త్యాగరాజు కృతులు}} నాట - ఆది జగదానందకారక జయ జానకీ ప్రాణనాయక గగనాధిప సత్కులజ రాజరాజేశ్వర సుగుణాకర సురసేవ్య భవ్యదాయక సదా సకల ॥జగ॥ అమర తారక నిచయ కుముదహిత పరిపూర్ణానఘ ధరసురభూజ దధిపయోధి వాసహరణ సుందరతరవదన సుధామయ వచోబృంద గోవింద సానంద మావరాజరాప్త శుభకరానేక ॥జగ॥ నిగమ నిరజామృతజ పోషకానిమషవైరి వారిది సమీరణ ఖగతురంగ సత్కవి హృదాలయ అగణిత వానరాధిప నతాంఘ్రియుగ ॥జగ॥ ఇంద్రనీలమణి సన్ని భావ ఘన చంద్ర సూర్యనయనా ప్రమేయ వా- గీంద్ర జనక సకలేశ శుభ్ర నా- గేంద్ర శయన శమనవైరి సన్నుత ॥జగ॥ పాద విజిత మౌనిశాప సవ పరి- పాల వరమంత్రగ్రహణలోల పరమశాంతచిత్త జనకజాధిప సరోజభవ వరదాఖిల ॥జగ॥ సృష్టిస్థిత్యంతకారక అమిత- కామితఫలద అసమానగాత్ర శచీపతి నుతాబ్ధిమదహర అనురాగ రాగరాజిత కథాసారహిత ॥జగ॥ సజ్జనమానసాబ్ధి సుధాకర కుసుమ విమాన సురసారిపుకరాబ్జ లాలిత చరణ అవగుణాసుర- గణమదహరణ సనాతనాజ నుత ॥జగ।। ఓంకార పంజరకీర పురహర సరోజ భవ కేశవవాది రూప వాసవ రిపు జనకాంతక కలాధర కకాధరాప్త ఘృణాకర శరణాగత జనపాలన సుమనోరమణ నిర్వికార నిగమ సారతర ॥జగ॥ కరదృత శరజాలాసుర మదాపహరణావనీసుర సురావన కనీస బిలజ మౌనికృత చరిత్ర సన్నుత శ్రీ త్యాగరాజ సన్నుత ॥జగ॥ పురాణపురుష నృవరాత్నజాశ్రిత- పరాధీన ఖరవిరాధరావణ విరావణ అనఘ పరాశర మనో- హరావికృత త్యాగరాజసన్నుత ॥జగ॥ అగణితగుణ కనకచేల సారవిదళన అరుణాభ సమాచరణ అపారమహిమాద్భుత సుకవిజన- హృత్సదన సురమునిగణిత విహిత కలశనీరనిధిజారమణ పాపగజనృసింహ వర త్యాగరాజాదినుత ॥జగ॥ (ఇంగ్లీషు లిపి నుండి వ్రాయబడినది, కనుక తప్పులు ఉన్నచో క్షమించి సరిదిద్దగలరు ) చూడండి: #[[త్యాగరాజు]] #[[పంచరత్న కృతులు]] #[[తెలుగు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము]] [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] పంచరత్న కృతులు 1381 8723 2005-08-17T15:36:39Z 207.46.50.74 పంచరత్న కృతులు: కర్నాట సంగీతంలోని ఐదు కృతుల సమూహాన్ని పంచరత్న కృతులు అంటారు. చాలామంది వాగ్గేయకారులు ఈ పంచరత్న కృతులను రచించినారు. వాటిలో [[త్యాగరాజు]] గారు తెలుగులో రచించినవి చాలా ప్రాముఖ్యం పొందినాయి. ==త్యాగరాజు గారి పంచరత్న కృతులు== # [[జగదానంద కారకా]] # [[దుడుకు గల]] # [[సాధించెనే]] # [[కనక రుచిర ]] # [[ఎందరో మహానుభావులు]] {{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}} {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] సాధించెనే 1382 14452 2005-11-16T16:09:21Z వైఙాసత్య 58 {{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}} {{త్యాగరాజు కృతులు}} సాధించెనే అనునది [[త్యాగరాజు]] గారి [[పంచరత్న కృతులు]] మూడవది. దీనిని [[దేవముని]] [[నారదుడు|నారదుల]]వారు [[త్యాగరాజు]]గారికి సంగీత రహస్యాలను బోధించి, ఓ అద్భుత పుస్తకాన్ని ఇచ్చిన సంధర్భములో చెప్పారని ప్రసిద్ధి. ఆరభి - ఆది సాధించెనే ఓ మనసా ॥ సాధించెనే॥ బోధించిన సన్మార్గ వచనముల బొంకుజేసి తాబట్టిన పట్టు ॥సాధించెనే॥ సమయానికి తగు మాటలాడెనే ॥ సాధించెనే॥ దేవకీ వసుదేవుల నేగించినటు ॥సాధించెనే॥ రంగేశుడు సద్గంగా జనకుడు, సంగీత సంప్రదాయకుడు, ॥సాధించెనే॥ గోపీజన మనోరథ మొసంగలేకనే గేలియు జేసేవాడు ॥సాధించెనే॥ వనితల సదా సొక్కజేయుచును మ్రొక్క జేసే పరమాత్ము డదియుగాక, యశోదతనయుడంచు ముదంబునను ముద్దుబెట్ట నవ్వుచుండు హరి ॥సాధించెనే॥ పరమ భక్తవత్సలుడు సగుణపారావారుండా జన్మ మ నఘ డీ కలిబాధల దీర్చువా డనుచు నే హృదంబుజమున జూచుచుండగ ॥సాధించెనే॥ హరే! రామచంద్ర రఘుకులేశ మృదుసుభాష శేషశయన పరనారీ సోదరాజ విరాజ తురగ రాజ రాజనుత నిరామయాప ఘన సరసీరుహదళాక్ష యనుచు వేడుకొన్నను తా బ్రోవకను ॥సాధించెనే॥ శ్రీ వేంకటేశ సుప్రకాశ సర్వోన్నత సజ్జసమానస నికేతన కనకాంబరధర లసన్మకుట కుందల విరాజిత హరేయనుచు నే పొగడగా త్యాగరాజగేయుడు మానవేంద్రుడయిన రామచంద్రుడు ॥హరే॥ సమయానికి తగుమాటలాడెనె సద్భక్తులనడతలిట్లనెనే అమరికగా నా పూజ కొనెనే అలుగవద్దనెనే విముఖులతో జేరబోకుమనెనే, వెతగల్గిన తాళుకొమ్మనెనే దమశమాది సుఖదాయకుడగు శ్రీ త్యాగరాజ సుతుడు చెంతరాకనే ॥సాధించెనే॥ [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] దుడుకు గల 1383 13119 2005-10-22T04:07:04Z 68.99.8.108 {{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}} {{త్యాగరాజు కృతులు}} గౌళ - ఆది దుడుకుగల నన్నే దొరకొడుకు బ్రోచురా ఎంతో ॥దుడుకు॥ కడు దుర్విషయాకృష్టుడై గడియ గడియకు నిండారు ॥దుడుకు॥ శ్రీవనితా హృత్కుముదాబ్జ, అవాజ్మానసగోచర సకల భూతములయందు నీవై యుండగా మదిలేక బోయిన ॥దు॥ చిఱుతప్రాయములనాడే, భజనామృత రసవిహీన కుతర్కుడైన ॥దు॥ పరధనముల కొఱకు నొరుల మది కరగబలికి కడుపునింప తిరిగినట్టి ॥దు॥ తన మదిని భువిని సౌఖ్యపు జీ- వనమె యనుచు సదా దినములు గడిపే ॥దు॥ తెలియని నటవిట క్షుద్రులు వనితలు స్వవశమవుట కువదిశించి, సంతసిల్లి స్వరలయంబు లెఱుంగకను శిలాత్ములై సుభక్తులకు సమానమను ॥దు॥ దృష్టికి సారంబగు లలనా సదనార్భక సేవామిత ధనాదులను, దేవాదిదేవ నెర నమ్మితి గాకను నీ పదాబ్జ భజనంబు మఱచిన ॥దు॥ చక్కని ముఖకమలంబును సదా నా మదిలో స్మరణ లేకనే దుర్మదాంధ జనులకోరి పరి- తాపములచేదగిలి నొగిలి దుర్విషయ దురాసలను రోయలేక సతత మపరాధినయి, చపలచిత్తుడనైన ॥దు॥ మానవతను దుర్లభమనుచు నెంచి పరమానంద మొందలేక, మదమత్సర కామలోభమోహాలకు దాసుడయి మోసబోతిగాక, మొదటి కులజుడగుచు భువివి శూద్రుల పనులు సల్పుచునుంటినిగాక, నరాధములును రోయ రసవిహీన- మయినను సాధింప తారుమారు సతులకు కొన్నాళ్ళస్తికై సుతులకి కొన్నాళ్ళు ధనపతులకై తిరిగితినయ్య త్యాగరాజాప్త ఇటువంటి ॥దు॥ చుడండి: #[[త్యాగరాజు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము]] #[[తెలుగు]] #[[పంచరత్న కృతులు]] [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] కనక రుచిర 1384 8738 2005-08-17T16:58:32Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}} {{త్యాగరాజు కృతులు}} వరాళి - ఆది కనకన రుచిరా కనకవసన నిన్ను ॥కనకన॥ దినదినమును మనసున చదువున నిన్ను ॥కనకన॥ పాలుగారు మోమున శ్రీ య- పార మహిమ దనరు నిన్ను ॥కనకన॥ కలకలమను ముఖకళగలిగిన సీత కులుకుచు నోరకన్నులను జూచె నిన్ను ॥కనకన॥ బాలార్కాభసులచే మణిమయ మాలాలంకృత కంధర సరసిజాక్ష వర క పోల సురచిర కిరీతధర సతతంబు మనసారగ ॥కనకన॥ సాపత్నీ మాతయౌ సురుచివే కర్ణశూల మైనమాట వీనుల చురుక్కునతాళక శ్రీహరిని ద్యానించి సుఖింపగలేదా యటు ॥కనకన॥ మృగమదలామ శుభనిటల వరబటాయు మోక్షఫలద పవమానసుతుడు నీదు మహిమదెల్ప సీత తెలిసి వలచి సొక్క లేదారీతి నిన్ను ॥కనకన॥ సుఖాస్పధ విముఖాంబుధర పవన విదేహమానస విహారాప్త సురభూజ మానితగుణాంక చిదానంద ఖగతురంగ ధృతరథాంగ పరమదయాకర కరుణారస వరుణాలయ భయాపహరా శ్రీరఘుపతే ॥కనకన॥ ప్రేమమీఱు జరముల నీదుపాదకమలము బట్టుకొనువాడు సాక్షి రామనామ రసికుడు కైలాస సదనుడు సాక్షి మఱియు నారద పరాశర శుకశౌనక పురందర నగజాధరజ ముఖ్యులు సాక్షి గాద సుందరేశ సుఖకలశాంబుధి వాసాశ్రితులకే ॥కనకన॥ సతతము ప్రేమ పూరితుడగు త్యాగరాజ నుత ముఖజిత కుదముహిత వరద నిన్ను ॥కనకన॥ ==చుడండి== #[[త్యాగరాజు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము]] #[[తెలుగు]] #[[పంచరత్న కృతులు]] [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] గిరిపై 1385 8591 2005-08-16T20:41:19Z 160.94.97.105 శహస రాగము - ఆది తాళము గిరిపై నెలకొన్న రాముని గురి తప్పక గంటి భద్ర ॥గిరి॥ పరివారులు విరి సురటులచే నిల- బడి విసరుచు కొసరుచు సేవింపగ ॥గిరి॥ పులకితుడై యానందాశ్రు- వుల నింపుచు మాటలాగవలెనని కలువరించగ గని పదిపూట లాపై గాచెద నను త్యాగరాజ వినుతుని ॥గిరి॥ చూడాండి: #[[త్యాగరాజు]] #[[పంచరత్న కృతులు]] #[[తెలుగు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము]] తెరతీయగరాదా 1386 8590 2005-08-16T20:40:30Z 160.94.97.105 తెరతీయగరాదా లోని- ॥తెర॥ తిరుపతి వేంకటరమణ మచ్చరమను ॥తెర॥ పరమపురుష ధర్మాదిమోక్షముల పారదోలుచున్నది నాలోని ॥తెర॥ ఇరవొందగ భుజియించు సమయమున ఈగ తగులురీతి యున్నది హరిద్యానము సేయువేళ చిత్తము అంత్యజువాడకు బోయినట్లున్నది ।।తెర॥ మత్స్యము ఆకలిగొని గాలముచే మగ్నమైన రీతి యున్నది అచ్చమైన దీపసన్నిధిని మరు గిడబడి చెఱచినట్లున్నది ॥తెర॥ వాగురయని తెలియక మృగ గణములు వచ్చి తగులురీతి యున్నది వేగమే నీ మతము ననుసరించిన త్యాగరాజనుత మదమత్సరమను ॥తెర॥ చూడండి #[[త్యాగరాజు]] #[[పంచరత్న కృతులు]] #[[తెలుగు సాహిత్యము]] #[[తెలుగు]] సంగీతము 1387 27113 2006-06-18T08:26:48Z MSRKiran 444 /* Types of Musical Compositions (సంగీతంలోని వివిధ రచనలు) */ {{అనువాదము}} ==సంగీతంలో రకాలు== There are several forms of Indian music. Though the main classical forms are <br>known as Carnatic and Hindusthani music, other forms are also very popular. They are discussed here. (సంగీతమందు గల భిన్న సంప్రదాయములు: భారతీయ సంగీతము అనేక సంప్రదాయ రూపములలో భాసిల్లుచున్నది. వాటిలో ముఖ్యమైనవిగా కర్ణాటక హిందుస్థానీ సంగీత సంప్రదాయములు చెప్పబడుచున్ననూ, ప్రసిద్ధములైన యితర సంప్రదాయములూ కలవు. వాటిని గురించి ఈ దిగువన ప్రస్తావించెదము.) భక్తి సంగీతం: This form of music has bhakthi or devotion as its rasa. It includes poems, songs (bhajans) and slokas (Sanskrit verses) created by saintly composers. Some of these compositions, like the slokas, are usually not set to tala. (భక్తి సంగీతము: ఈ సంగీత సంప్రదాయము భక్తి రస ప్రధానము. ఈ సంప్రదాయము ఆయా వాగ్గేయకారుల పద్యములు, భజనలు, సంస్కృత శ్లోకములను కలిగి వుండును. సాధారణముగా శ్లోకముల వంటివాటికి తాళము చెప్పబడదు.) KALAKSHEPAM : This is a specific kind of musical narration of popular stories from the epics. The main singer narrates stories, enlivened with musical compositions and slokas. This form of music is popular in South India. (కాలక్షేపము: ఇది పురాణేతిహాసములలోని ప్రధాన ఇతివృత్తములను ఆధారముగా చేసికొని సాగే సంగీత కథనము. దక్షిణ భారతదేశమందు ప్రసిద్ది చెందిన ఈ ప్రక్రియయందు ప్రథాన గాయకుడు కథాభాగమునకు శ్లోకములు, కీర్తనలు మేళవించి రసరమ్యముగా ఆలపించును.) నాట్యంలో సంగీతం: Bharata Natyam, the classical dance of South India, relies a lot on Carnatic music. Several types of musical compositions such as thillana, padam, javali are used both in music and dance concerts. The pieces used in dance are usually modified to enable nritta (pure dance) and abhinaya sequences. (నాట్యమునందు సంగీతము: దక్షిణ భారతదేశమందు ఖ్యాతినొందిన శాస్త్రీయ నృత్యములగు భరత నాట్యము, కూచిపూడి, మొదలగునవి కర్ణాటక సంగీతముపై మిక్కిలి ఆధారపడియున్నవి. తిల్లానా, పదము, జావళి, మొదలగునవి సంగీత కచేరీలయందును, నృత్య ప్రదర్శనలయందును ముఖ్య భాగములుగా పరిగణింపబడుచున్నవి. నృత్యమున ఉపయుక్తములగు కృతులు నృత్తమునకు, అభినయమునకు అనుగుణముగా మార్పు చేయబడును (అనగా, కాల భేదము చూపబడును).) జానపద సంగీతము : India has a rich store of జానపద సంగీతము. Many of these have been around for several centuries or more. Bouncy with strong rhythms, they have an immediate appeal. జానపద సంగీతము is still alive in villages. Some of the classical ragas such as Anadabhairavi have evolved from జానపద సంగీతము. A lot of film music is also based on జానపద సంగీతము. (జానపద సంగీతము: భారతదేశము జానపద సంగీతానికి పట్టుకొమ్మ. కొన్ని జానపద గేయాలు శతాబ్దాలనుండీ తరువాతి తరముల వారికి అందింపబడుతున్నాయి. ఇక పోతే, చక్కటి గతులతో హృదయాన్ని హత్తుకునేలా ఉండటం దీని ప్రత్యేకత. ఇప్పటికీ పల్లెటూర్లలో జానపదాలు వినవస్తాయి. శాస్త్రీయ సంగీతం లోని ఆనంద భైరవి వంటి రాగాలు కొన్ని జానపద సంగీతం నుండి వచ్చినవే. సినిమా సంగీతం కూడా జానపదాల మీద ఆధారపడి వుంది.) == Types of Musical Compositions (సంగీతంలోని వివిధ రచనలు)== There are different types of musical compositions. (సంగీతంలో చాలా రకాల రచనలు కలవు. అవి -) గీతములు : గీతములు are simple songs accompanied by swaras, set to different ragas and talas. After learning the exercises based on scales, the music student is taught గీతములు. Through గీతములు the student is introduced to the swaras (notes) of the raga and also its characteristic phrases (sancharas). (గీతములు: వివిధ రాగ,తాళములకు కూర్చబడ్డ స్వరయుక్తమైన చిరు రచనలు గీతములు. తాళాధ్యయనము కొరకై నేర్వబడు అలంకారముల తరువాత గీతములు చెప్పబడును. విద్యార్థికి గీతముల ద్వారా రాగసంబంధమైన స్వరసంచారాదులు పరిచయం చేసెదరు.) స్వరజాతులు : After the గీతములు, the disciple is taught the స్వరజాతులు, which consist of sahithya (text or lyrics) and swaras (notes). స్వరజాతులు have three parts-- pallavi, anupallavi and charanam. స్వరజాతులు are not used in dance. (స్వరజతులు: గీతముల తర్వాత స్వర సాహిత్య యుక్తమైన స్వరజతులు నేర్పబడును. స్వరజతులయందు పల్లవి అనుపల్లవి చరణములను మూడు భాగములుండును. వీటిని నృత్యమునందు ఉపయోగించరు.) జాతిస్వరం : This is similar to the స్వరజాతి, except that it consists of only jathis and swaras. జాతిస్వరం compositions are meant for nritta sequences (non-narrative sequences) in Bharata Natyam. (జతిస్వరము: స్వరజతి వలె వుండే జతిస్వరంలో కేవలం జతులు స్వరములు మాత్రమే వుండును. ఇవి భరత నాట్యం లోని నృత్త వరుసలకు యుక్తములు. నృత్తమనగా కథనరహిత వరుసలు. స్వరము లేక పదముల బదులు వాడబడే ధీం, తాం, తోం, నం, ఝం, తకిట, తరికిట, మొదలైనవి జతులనబడును.) వర్ణం : As in dance, in music also వర్ణం is given great importance. వర్ణం, like geetham and swarajathi is used for teaching the form of the raga. It is also sung in concerts. వర్ణములు are basically of three types, namely, tana వర్ణం, pada వర్ణం and daru వర్ణం. Tana వర్ణంs begin with short sahithya passages. While only the pallavi, anupallavi and charanam have sahithya, the other parts are sung as swara passages. The pada వర్ణం, on the other hand has sahithya in all its parts and is more popular in dance. The daru వర్ణం includes jathi passages along with sahithya and swara. Some popular composers of వర్ణం are Ramaswamy Dikshitar, Pallavi Gopala Iyer, the Tanjore Quartette (Chinniah, Ponniah, Vadivelu and Sivanandam), Patnam Subrahmanya Iyer, Ramanathapuram Srinivasa Iyengar, Mangalampalli Balamurali Krishna, etc కీర్తన : కీర్తన is a composition which gives more importance to the sahithya or the lyrics than the musical aspect such as the feel of the raga. The rasa is usually bhakthi or devotion. The Divyanama and Utsava Sampradaya కీర్తనs of Thyagaraja, the కీర్తనs of Muthuthandavar, Arunachala Kavirayar and Gopalakrishna Bharatiyar are very popular today. కృతి : Kritis are compositions, believed to have been derived from the kirtanas. Here the emphasis is on the musical aspect rather than the lyrics. The feel or bhava of the raga in which a కృతి is composed is highlighted. Famous composers of kritis are Thyagaraja, Muthuswamy Dikshitar, Syama Shastri, Papanasam Sivan, Kotiswara Iyer, Patnam Subramania Iyer, Poochi Srinivasa Iyengar and Swati Tirunal. రాగమాలిక : రాగమాలిక means "garland of ragas". In this type of composition, different sequences of a piece, like a kirtana or a varnam, are set to different ragas. Apart from pre-composed pieces like varnams, padams and kirtanas, రాగమాలిక pallavis and kalpana swaras are also created spontaneously by musicians. Usually, the name of the raga in which a sequence is sung occurs in the sahithya. The change from one raga to the next is always pleasant. Some principles like aestheticism and similarity between ragas govern the order in which ragas should occur in a ragamalika composition. Muthuswamy Dikshitar, Swati Tirunal, Sitaramayya, Ramaswamy Dikshitar, Shri Thyagaraja and Syama Shastri are some of the famous composers of ragamalika. There is a ragamalika composed by Maha Vaidyanatha Ayyar featuring all the 72 Melakartha ragas. తాళమాలిక : Talamalika are compositions which have been set to various talas. The raga remains the same throughout the piece. Here again, the sahithya contains the name of the tala to which each sequence is set. One popular musician who excelled in talamalika was Tiruvottiyur Thyagayyar. రాగతాళమాలిక : In this form of composition, both the raga and the tala are changed for each part of the piece. Ramaswamy Dikshitar is famous for his composition of a ragatalamalika comprising 108 ragas and talas. పదములు : The word "pada" refers to a song with devotion as its theme. In dance and music, padams generally refer to those compositions which have shringara and bhakthi as their rasas. Though a padam seems to talk about the relation between lovers, there is a deeper meaning to its simple sahithya. It actually deals with attaining God through love and devotion. The music of a padam is always set to a slow or medium tempo. Some popular composers of padams are Annamacharya, Purandaradasa and Kshetrayya. జావళి: Javalis are compositions which are also based on shringara rasa. However, the love depicted here is amorous, with no divinity or devotion implied. The language used is also very simple while the music is light. Adi, rupaka and chapu talas are used in javalis. Swati Tirunal, Patnam Subramanya Iyer and Sivaramayya are some of the composers of javalis. This form of composition is popular in both music and dance concerts. థిల్లానా : Thillanas are pieces that are performed at the end of dance and music concerts. A thillana has rhythmic syllables, swaras and a little of sahithya. Thillanas are sometimes performed at a slower tempo in music concerts than in dance recitals. Thillanas are composed in various ragas and talas. Some thillana composers are Swati Tirunal, Ponnayya, Pallavi Seshayyar and Mangalampalli Balamurali Krishna. [[Category:సంగీతం]] క్రీడలు 1388 20710 2006-03-04T09:46:02Z 125.22.32.77 /* క్రికెట్ */ ====క్రికెట్==== ====ఫుట్ బాలు==== ====వాలీ బాలు==== ====హాకీ==== ====పరుగు పందాలు==== ====హై జంప్==== ====లాంగ్ జంప్==== ====ఫుటాబాల్==== [[Category:క్రీడలు]] నల్గొండ 1389 21774 2006-04-08T15:41:31Z Mpradeep 50 /* మండలాలు */ {{జిల్లా|name=నల్గొండ| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=నల్గొండ |area=14,240 |population=32.38 |pop_male=16.46 |pop_female=15.91 |pop-urban=4.29 |pop-rural=28.08 |pop-density=252 |pop-growth=13.55 |literacy=57.84 |lit_male=70.19 |lit_female=45.07 }} '''నల్గొండ''' దక్షిణ [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము నందలి ఒక ముఖ్య నగరము మరియు అదే పేరుగల జిల్లాకు రాజధాని. పూర్వము నల్గొండకు '''నీలగిరి''' అని పేరు ఉండేది. నల్గొండ జిల్లాకు ఉత్తరాన [[మెదక్]] మరియు [[వరంగల్]] జిల్లాలు, దక్షిణాన [[గుంటూరు]] మరియు పాక్షికముగా [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాలు, తూర్పున [[ఖమ్మం]] మరియు [[కృష్ణా జిల్లా]]లు, పశ్చిమాన [[రంగారెడ్డి జిల్లా|రంగారెడ్డి]] మరియు [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాలు సరిహద్దులు. ==కొన్ని గణాంకాలు, వాస్తవాలు == * రెవిన్యూ డివిజన్లు (3): [[నల్గొండ]], [[మిర్యాలగూడ]], [[భువనగిరి]] * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు (2): మిర్యాలగూడ, నల్గొండ * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (12): [[సూర్యాపేట]], [[ఆలేరు]], [[దేవరకొండ]], [[తుంగతుర్తి]], [[కోదాడ]], మిర్యాలగూడ, [[చలకుర్తి]], [[నకిరేకల్‌]], [[నల్గొండ]], [[రామన్నపేట]], భువనగిరి, [[మునుగోడు]]. * దర్శనీయప్రదేశాలు: [[కొలనుపాక]], భువనగిరి, [[పానగల్లు]], [[వాడపల్లి]], [[నాగార్జునసాగర్]], [[యాదగిరిగుట్ట]]. * జిల్లాలోని రెండు ముఖ్య సాగునీటి ప్రాజెక్టులు: [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] మరియు [[ఎలిమినేటి మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు]]. శాతవాహనుల కాలంలో '''నీలగిరి'''గా ప్రసిద్ధి చెందిన ఈ ప్రాంతమే కాలక్రమంలో '''నందికొండ'''గా, నల్లగొండగా మారింది. బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టుకు సరైన నిర్వచనం చెప్పగల నాగార్జున సాగర్ ఈ జిల్లాకు ప్రధాన ఆకర్షణ. మానవ నిర్మిత ఆనకట్టలలో ఆసియాలోనే ఇది అతిపెద్దది. క్రీ.శ. 2వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతంలో నివసించిన బౌద్ధమతాచార్యుడైన ఆచార్య నాగార్జునుని పేరుతో నిర్మించిన ఈ ప్రాజెక్టును [[1955]] లో అప్పటి ప్రధాని [[జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ]] ప్రారంభించాడు. జలాశయం మధ్యలోని నాగార్జున సాగర్ నుంచి [[శ్రీశైలం]] వరకూ [[కృష్ణా నది]] పొడవునా 3568 చ.కి.మీ. విస్తీర్ణంలో వ్యాపించిన రిజర్వు అడవి దేశంలో వన్యమృగ సంరక్షణ కేంద్రాలన్నింటికంటే పెద్దది. జిల్లాలోని [[యాదగిరి గుట్ట]], [[తెలంగాణా]]లోని పర్వత ప్రాంత దేవాలయాల్లో ఎంతో పేరుపొందింది. ఇక్కడి లక్ష్మీనరసింహస్వామి గుడి అన్ని ప్రాంతాలవారికి దర్శనీయ పుణ్యక్షేత్రం. దేవాలయ నిర్మాణ రీతి ప్రాచీన ఆధునిక సంప్రదాయాల కలగలుపుగా ఉంటుంది. ఏటా రథోత్సవం జరుగుతుంది. ఫాల్గుణ మాసంలో బ్రహ్మోత్సవం, పెళ్ళిళ్ళు విరివిగా జరిగే ప్రదేశం. జిల్లాలోని ఆలేరుకు సుమారు ఆరుకిలోమీటర్ల దూరంలోని కొలనుపాక జైన మతానుయాయులకు ఒక పవిత్ర యాత్రాస్థలం. ప్రస్తుతం ఇక్కడ శ్వేతాంబర శాఖకు చెందిన ఒక జైన దేవాలయం నిత్య పూజారాధనతో విలసిల్లుతోంది. సున్నపురాయి నిల్వలు అత్యధికంగా ఉన్న జిల్లా కావడంతో సిమెంట్ ఉత్పాదనలో ఈ జిల్లా ప్రథమస్థానంలో ఉంది. == మండలాలు == [[Image:Nalgonda mandals outline34.png|నల్గొండ జిల్లాలో ఆ మండలం ఉన్న ప్రదేశమును చూపిస్తున్న పటము|thumb|200px|right]] ఈ క్రింద మండలము ముందు ఉన్న సంఖ్య అంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం కేటాయించిన మండల సంఖ్య(Mandal Code). <table> <tr> <td> [[Image:Nalgonda.jpg|నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] </td> <td> 1.[[బొమ్మలరామారం]] 2.[[తుర్కపల్లి]] 3.[[రాజాపేట]] 4.[[యాదగిరి గుట్ట]] 5.[[ఆలేరు]] 6.[[గుండాల, నల్గొండ జిల్లా|గుండాల]] 7.[[తిరుమలగిరి]] 8.[[తుంగతుర్తి]] 9.[[నూతనకల్లు]] 10.[[ఆత్మకూరు(S), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(S)]] 11.[[జాజిరెడ్డిగూడెం]] 12.[[శాలిగౌరారం]] 13.[[మోతుకూరు]] 14.[[ఆత్మకూరు(M), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(M)]] 15.[[వలిగొండ]] 16.[[భువనగిరి]] 17.[[బీబీనగర్]] 18.[[పోచంపల్లి]] 19.[[చౌటుప్పల్]] 20.[[రామన్నపేట]] </td> <td> 21.[[చిట్యాల]] 22.[[నార్కెట్‌పల్లి]] 23.[[కట్టంగూర్]] 24.[[నకరేకల్]] 25.[[కేతేపల్లి]] 26.[[సూర్యాపేట]] 27.[[చేవేముల]] 28.[[మోతే]] 29.[[నడిగూడెం]] 30.[[మునగాల]] 31.[[పెన్‌పహాడ్‌]] 32.[[వేములపల్లి]] 33.[[తిప్పర్తి]] 34.[[నల్గొండ]] 35.[[మునుగోడు]] 36.[[నారాయణపూర్]] 37.[[మర్రిగూడ]] 38.[[చండూరు]] 39.[[కంగల్]] 40.[[నిడమానూరు]] </td> <td> 41.[[త్రిపురారం]] 42.[[మిర్యాలగూడ]] 43.[[గరిడేపల్లి]] 44.[[చిలుకూరు]] 45.[[కోదాడ]] 46.[[మేళ్లచెరువు]] 47.[[హుజూర్‌నగర్]] 48.[[మట్టంపల్లి]] 49.[[నేరేడుచర్ల]] 50.[[దామరచర్ల]] 51.[[అనుముల]] 52.[[పెద్దవూర]] 53.[[పెద్దఅడిసేర్లపల్లి]] 54.[[గుర్రమ్‌పోడ్‌]] 55.[[నాంపల్లి]] 56.[[చింతపల్లి]] 57.[[దేవరకొండ]] 58.[[గుండ్లపల్లి]] 59.[[చందంపేట]] </td> </table> == నదులు == * క్రిష్ణ * మూసీ * ఆలేరు * పెద్దవాగు * దిండి * పాలేరు ==బయటి లింకులు== * [http://www.nalgonda.org నల్గొండ.ఆర్గ్] * [http://www.aponline.gov.in/Quick%20links/apfactfile/info%20on%20districts/nalgonda.html నల్గొండ జిల్లా గురించి ఎపిఆన్‌లైన్‌లోని సమాచారం] * [http://nalgonda.ap.nic.in/ నల్గొండ జిల్లా అధికారిక సైటు] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Nalgonda]] [[sv:Nalgonda]] [[ta:நல்கொண்டா]] ఆదిలాబాదు 1390 23172 2006-04-19T15:51:04Z Mpradeep 50 /* అదిలాబాదు మండలాలు */ {{జిల్లా|name=ఆదిలాబాదు| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=ఆదిలాబాదు |area=16,128 |population=24.79 |pop_male=12.46 |pop_female=12.33 |pop-urban=6.56 |pop-rural=18.23 |pop-density=154 |pop-growth=19.06 |literacy=53.51 |lit_male=65.56 |lit_female=41.38 }} '''ఆదిలాబాదు '''[[భారత దేశము]]నందలి, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని ఒక జిల్లా. దీని రాజధాని '''ఆదిలాబాదు'''. [[బీజాపూర్]] సుల్తాన్ '''ఆదిల్ షా''' పేరు మీద ఈ పట్టణానికి ఈపేరు స్థిరపడింది. అంతకు ముందు అదిలాబాద్్ను '''ఎడ్లవాడ''' అని పిల్చేవారు. ==కొన్ని వాస్తవాలు== జిల్లాలోని [[బాసర]] పుణ్యక్షేత్రం [[నిర్మల్]] పట్టణానికి 35 కి.మీ దూరంలో ఉంది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని ఏకైక సరస్వతీ ఆలయం ఇక్కడే ఉంది. భారత దేశంలో గల రేండే రెండు సరస్వతీ దేవాలయాల్లో ఒకటి కాశ్మీరు లో ఉండగా, రెండవది ఇదే. ఇక, నిర్మల్ పట్టణం చిత్రకళకు ప్రసిద్ధి గాంచింది. [[కుంతల జలపాతం]] చాలా ఆకర్షణీయమైంది. పులి, మొసళ్ళు, దుప్పి వంటి అడవి జంతువుల సంరక్షణకోసం "ప్రాణహిత సంరక్షణ కేంద్రం" ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది. 600 మిలియన్ టన్నుల మేలిరకం సున్నపురాయి నిల్వలు జిల్లాలో ఉన్నాయి. పింగాణి పాత్రలు, సానిటరీ పైపులు, ఫైర్ బ్రిక్స్, బెంగుళూరు పెంకుల తయారీకి పనికి వచ్చే బంకమన్ను విస్తారంగా లభిస్తుంది. * [[లోక్‌సభ]] స్థానం (1): ఆదిలాబాద్ * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (7): [[ముధోల్]], [[నిర్మల్]], [[బోద్్]], [[ఆదిలాబాద్]], [[ఘనాపూర్]], [[అసిఫాబాద్]], [[సిర్పూర్]]. * నదులు: [[ప్రాణహిత]], [[పెన్్గంగ]], [[వార్థా]]. * దర్శనీయ ప్రదేశాలు: [[బాసర]], [[పోచంపాడు]], [[నిర్మల్]], [[కుంతల జలపాతం]], [[కడెం ప్రాజెక్టు]], [[బెల్లంపల్లి]], [[మందమర్రి]], [[సిరిపూర్]]. ==అదిలాబాదు మండలాలు== భౌగోళికంగా అదిలాబాదు జిల్లాను 52 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. <table> <tr> <td> [[Image:Adilabad.jpg| అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు]] </td> <td> 1.[[తలమడుగు]] 2.[[తాంసీ]] 3.[[అదిలాబాదు మండలం|అదిలాబాదు]] 4.[[జైనథ్]] 5.[[బేల]] 6.[[నార్నూర్‌]] 7.[[ఇంద్రవెల్లి]] 8.[[గుడిహథ్నూర్]] 9.[[ఇచ్చోడ]] 10.[[బజార్‌హథ్నూర్‌]] 11.[[బోథ్]] 12.[[నేరెడిగొండ]] 13.[[సారంగాపూర్‌]] </td> <td> 14.[[కుంటాల]] 15.[[కుభీర్‌]] 16.[[భైంసా]] 17.[[తానూర్‌]] 18.[[ముధోల్]] 19.[[లోకేశ్వరం]] 20.[[దిలావర్ పూర్]] 21.[[నిర్మల్]] 22.[[లక్ష్మన్‌చందా]] 23.[[మండా]] 24.[[ఖానాపూర్‌]] 25.[[కడ్యం]] 26.[[ఉట్నూరు]] </td> <td> 27.[[జైనూర్]] 28.[[కెరమెరి]] 29.[[సిర్పూర్‌]](U) 30.[[జన్నారం]] 31.[[దండేపల్లి]] 32.[[లక్సెట్టిపేట]] 33.[[మంచిర్యాల]] 34.[[మందమర్రి]] 35.[[కాశీపేట్‌]] 36.[[తిర్యాని]] 37.[[ఆసిఫాబాద్‌]] 38.[[వాంకిడి]] 39.[[కాగజ్‌నగర్‌]] </td> <td> 40.[[రెబ్బెన]] 41.[[తాండూరు]] 42.[[బెల్లంపల్లి]] 43.[[నెన్నెల్‌]] 44.[[భీమిని]] 45.[[సిర్పూర్‌]](T) 46.[[కౌతల]] 47.[[బెజ్జూర్‌]] 48.[[దహేగావ్‌]] 49.[[వేమన్‌పల్లి]] 50.[[కోటపల్లి]] 51.[[చెన్నూర్‌]] 52.[[జైపూర్‌]] </td> </tr> </table> == బాహ్య లింకులు == [http://adilabad.ap.nic.in/] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] నిజామాబాదు 1391 23651 2006-04-21T08:53:23Z Mpradeep 50 /* నిజామాబాదు మండలాలు */ {{జిల్లా|name=నిజామాబాదు| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=నిజామాబాదు |area=7,956 |population=23.43 |pop_male=11.62 |pop_female=11.81 |pop-urban=4.23 |pop-rural=19.20 |pop-density=294 |pop-growth=14.98 |literacy=53.26 |lit_male=66.27 |lit_female=40.57 }} '''నిజామాబాదు''' (Nizamabad) జిల్లా [[భారత దేశము]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము యొక్క [[తెలంగాణ]] ప్రాంతము నందు ఉన్నది. నిజామాబాదు నగరము ఈ జిల్లా ముఖ్య పట్టణము. నిజామాబాదు ను పూర్వము ''ఇందూరు'' మరియు ''ఇంద్రపురి'' అని పిలిచేవారు. బొధన్, కామారెడ్డి, ఆర్మూరు ఇతర ప్రధాన నగరములు. ==భౌగోళిక వివరాలు== జిల్లాకు సరిహద్దులుగా, ఉత్తరాన [[అదిలాబాదు]] జిల్లా, తూర్పున [[కరీంనగర్]], దక్షిణాన [[మెదక్]] జిల్లాలు, పశ్చిమాన [[కర్ణాటక]] లోని [[బీదరు]] జిల్లా మరియు [[మహారాష్ట్ర]] లోని [[నాందేడ్]] జిల్లాలు ఉన్నాయి. 18-5' మరియు 19' ఉత్తర అక్షాంశాల మధ్యా, 77-40' మరియు 78-37' తూర్పు రేఖాంశాల మధ్య జిల్లా విస్తిరించి ఉన్నది. సముద్రతీరానికి సుదూరంగా ఉండటంచేత జిల్లా వాతావరణం భూమధ్యరేఖా వాతావరణం గాను, విపరీత ఉష్ణోగ్రతా వ్యత్యాసాలు ఉంటాయి. సగటు కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత 13.7'C, సగటు గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 39.9'C గాను ఉన్నాయి. శీతాకాలంలో ఉష్ణోగ్రత 5'C వరకు పడిపోవడం, వేసవిలో 47'C వరకు పెరగడం కూడా కద్దు. జిల్లా విస్తీర్ణం 7956 చ.కి.మీ, అనగా 19,80,586 ఎకరాలు. జిల్లాలోని 36 మండలాల్లో ఉన్న 923 గ్రామాల్లో 866 నివాసమున్నవి కాగా, 57 గ్రామాలు ఖాళీ చెయ్యబడినవి గానీ, లేక నీటిపారుదల ప్రాజెక్టులలో ముంపుకు గురయినవి గాని. ==జిల్లా గణాంకాలు== * రెవిన్యూ మండలాలు: 36 * రెవిన్యూ విభాగాలు: (3) [[బోధన్]], నిజామాబాద్, [[కామారెడ్డి]] * [[లోక్‌సభ]] నియోజకవర్గాలు:(1) నిజామాబాదు * [[శాసనసభ]] నియోజకవర్గాలు: (9) [[జుక్కల్]], [[బాల్ కొండ]], [[ఆర్మూర్]], [[బాన్స్‌వాడ]], [[బోధన్]], [[నిజామాబాదు]], [[డిచ్‌పల్లి]], [[కామారెడ్డి]], [[ఎల్లారెడ్డి]]. * నదులు: [[మంజీరా నది]] * జిల్లా ప్రముఖులు: *#ప్రముఖ రచయిత [[డా.కేశవరెడ్డి]]. [[రాయలసీమ]]లో జన్మించిన ఈయన, జిల్లాలోని [[డిచ్‌పల్లి]] లో స్థిరపడి, పేదలకు ఉచిత వైద్య సేవలు అందిస్తున్నాడు. ==పర్యాటక ప్రదేశాలు== నిజాంసాగర్‌, [[శ్రీరాంసాగర్]], పోచారం, [[ఆలీసాగర్]], నిజామాబాదు కోట, డిచ్‌పల్లి రామాలయం, తిలక్ గార్డెన్ వద్ద ఉన్న మ్యూజియం, దోమకొండ కోట, కంటేశ్వర్ దేవాలయం, కిల్లా రామాలయం, మల్లారం అడవి, అశోక్ సాగర్, సారంగాపూర్, ఆర్మూరు రోడ్డు లోని శిలలు మొదలైనవి జిల్లాలోని కొన్ని పర్యాటక ఆకర్షణలు. నిజామాబాదు కోట, రఘునాథదాసు నిర్మించిన ఒకప్పటి రామాలయంపై నిర్మించారు. ఆయనే నిర్మించిన పెద్ద చెరువు నేటికీ నిజామాబాదు నగర మంచినీటి అవసరాలు తీరుస్తోంది. ఈ పర్యాటక ప్రదేశాలన్నీ అందమైన తోటలతో, అతిథిగృహాల వంటి సౌకర్యాలతో యాత్రికులకు సౌకర్యవంతంగా ఉన్నాయి. ==పుణ్య క్షేత్రాలు== జిల్లాలోని ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రాలలో లింబాద్రి గుట్ట, బడా పహాడ్, బీచ్కుండ మరియు సారంగాపూర్ మొదలైనవి కలవు. ;లింబాద్రి గుట్ట లింబాద్రి గుట్టపై ప్రశాంత వాతావరణములో శ్రీ నరసింహ స్వామి ఆలయము నెలకొన్నది. ఈ ప్రదేశము భీంగళ్ నుండి 4 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. ప్రతి సంవత్సరము కార్తీక సుద్ధ తదియ నుండి త్రయోదశి వరకు ఇక్కడ ఉత్సవము జరుగును. ;బడా పహాడ్ వర్ని మరియు చండూరు మధ్య ఉన్న బడా పహాడ్ పైన సయ్యద్ సదుల్లా హుస్సేనీ దర్గాలో అనేక మంది ప్రజలు శ్రద్ధాంజలి ఘటించడానికి వస్తారు. ఇక్కడ ప్రతి సంవత్సరము జాతర కూడా జరుగును. *[[బీచ్‌కుండ]] ;సారంగాపూర్ నిజామాబాదు నుండి 8 కి.మీ.ల దూరంలో ఉన్న సారంగాపూర్ వద్ద హనుమంతుని దేవాలయం ఉంది. [[ఛత్రపతి శివాజీ]] గురువైన [[సమర్థ రామదాసు]], దాదాపు 452 ఏళ్ళ కిందట ఈ ఆలయానికి [[శంకుస్థాపన]] చేసాడు. చక్కటి రవాణా సౌకర్యాలతో, భక్తులకు అవసరమైన వసతి వంటి అన్ని సౌకర్యాలు ఈ ప్రదేశం కలిగిఉంది. ;కంఠేశ్వర్: ఈ[[కంఠేశ్వర్]] వద్ద ఉన్న నీలకంఠేశ్వరుని రూపంలో ఉన్న శివుని దేవాలయం పురాతనమైనది. ఉత్తర భారత వాస్తు శైలిలో ఉండే ఈ ఆలయాన్ని శాతవాహన చక్రవర్తి యైన రెండవ శాతకర్ణి జైనుల కొరకు కట్టించాడు. [[రథసప్తమి]] పండుగను ప్రతిఏటా పెద్దేత్తున జరుపుతారు. <!-- ;మాధవనగర్ సాయిబాబా గుడి At about 5 kilometres from Nizamabad town, towards Hyderabad road (NH-7), there is a "SAI BABA" temple at Madhavnagar. The temple constructed many years ago has now been developed into the present state with Dharmashala, protected water supply and garden etc., --> *[[డిచ్‌పల్లి]] రామాలయం - [[డిచ్‌పల్లి]] ;పురాతత్వ ప్రదర్శనశాల నిజామాబాదు లోని జిల్లా పురాతత్వ ప్రదర్శనశాలలో ప్పాతిరాతియుగం నుండి విజయనగర సామ్రాజ్య కాలం వరకు మానవ నాగరికత పురోగతిని తెలియజేసే పురాతన వస్తువులు ఉన్నాయి. [[2001]] అక్టోబర్ లో ప్రారంభమైన ఈ ప్రదర్శనశాలలో పురాతత్వ విభగం, శిల్పకళా విభాగం, కాంస్య, అలంకరణ విభాగం అనే మూడు విభాగాలు ఉన్నాయి. బిద్రీ వస్తువులు మరియు అనేక రకములైన ఆయుధములు కూడా ప్రదర్శనలో ఉన్నాయి. ;ఖిల్లా రామాలయం ఇందూరు, ఇంద్రపురి అనేపేర్లు కలిగిన నిజామాబాదు పట్టణాన్ని, ఇక్కడి కోటను [[రాష్ట్రకూటులు]] నిర్మించారు. వారి కాలంలోనే నిర్మించిన 40 అడుగుల ఎత్తున్న విజయస్థూపం కూడా ఇక్కడ ఉంది. క్రీ.శ. [[1311]]లో ఈ కోటను అల్లావుద్దీన్ ఖిల్జీ ఆక్రమించాడు. తరువాత అది [[బహమనీ]] రాజుల చేతుల్లోకి, ఆపై కుతుబ్ షాహీ, ఆసఫ్ జాహీల చేతుల్లోకి వెళ్ళింది. విశాలమైన ఈ కోట రాతి గోడలతో, నాలుగు మూలల నురుజులతో ఉంది. క్రీ.శ.10 వ శతాబ్దపు ఈ రాష్ట్రకూటుల కోట ప్రస్తుతం ఆసఫ్ జాహీ ల శైలిలో విశాలమైన గదులతో ఉంది. కోటలో [[సమర్థ రామదాసు]] నిర్మించిన బడా రామాలయం మరో ఆకర్షణ. ;మల్లారం అడవి మల్లారం అడవి నిజామాబాదు నుండి 7 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. చూట్టు వన్య ప్రదేశములో ఒదిగిఉన్న మల్లారం ప్రకృతి పర్యటణకు సరైన స్థలము. అడవి మార్గములు, ఒక గోపురము మరియు ఒక దృశ్యకేంద్రమున్న టవర్ ఇక్కడి ముఖ్య ఆకర్షణలు. 1.45 బిలియన్ సంవత్సరాల పురాతనమైన శిల ఇక్కడ మిమ్మల్ని ప్రకృతి ఒడిలోకి పిలుస్తుంది. సాహసిక పర్యటనలకు మరియు ఉత్తేజితమైన పిక్నికులకు చాలా అనువైన ప్రదేశము. ;అశోక్ సాగర్ అందమైన శిలలు మరియు ఉద్యానవనాలతో దృశ్యసౌందర్యమైనది అశోక్ సాగర్ చెరువు. హైదరాబాదు - బాసర రోడ్డులో నిజామాబాదు నుండి 7 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. ఇక్కడ ఉద్యానవనము చక్కగా తీర్చిద్దిబడి వెలిగించబడిన శిలలతో ఉన్నది. ఈ సరస్సులో పడవ విహారము కూడా చేయవచ్చు. ;అలీసాగర్ అలీసాగర్ నిజామాబాదు నుండి 10 కిలోమీటర్ల దూరములో నిజామాబాదు - బాసర రోడ్డుకి 2 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. ఈ మానవ నిర్మిత జలాశయము 1930లొ కట్టబడినది. నగర జీవితము యొక్క హడావిడికి దూరముగా ఈ జలాశయము ప్రశాంత వాతావరణము కల్పిస్తుంది. వన్య ప్రాంతముతో పాటు కల వేసవి విడిది, చక్కగా తీర్చిదిద్దిన ఉద్యానవనాలు, ఒక దీవి మరియు కొండపైనున్న అతిధిగృహము దీనిని పర్యాటకులకు ఒక ముఖ్య గమ్యస్థానముగా చేస్తున్నాయి. వీటితో పాటు జింకల పార్కు, ట్రెక్కింగ్ మరియు జలక్రీడలకు సదుపాయాలు ఉండటము అదనపు ఆకర్షణ. *[[ఆర్మూరు]] రోడ్డు లోని శిలలు - [[ఆర్మూరు]] *దోమకొండ కోట - [[దోమకొండ]] ==నిజామాబాదు మండలాలు== భౌగోళికంగా నిజామాబాదు జిల్లాను 36 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |- |[[Image:Nizamabad.jpg| నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు]] |1.[[రంజల్‌]] 2.[[నవీపేట్‌]] 3.[[నందిపేట్‌]] 4.[[ఆర్మూరు]] 5.[[బాలకొండ]] 6.[[మొర్తాడ్‌]] 7.[[కమ్మర్‌పల్లె]] 8.[[భీమ్‌గల్‌]] 9.[[వేల్పూరు]] 10.[[జక్రాన్‌పల్లె]] 11.[[మక్లూర్‌]] 12.[[నిజామాబాదు మండలం]] |13.[[యెడపల్లె]] 14.[[భోధన్‌]] 15.[[కోటగిరి]] 16.[[మద్నూరు]] 17.[[జుక్కల్‌]] 18.[[బీచ్‌కుండ]] 19.[[బిర్కూర్‌]] 20.[[వర్ని]] 21.[[డిచ్‌పల్లి]] 22.[[ధర్‌పల్లె]] 23.[[సిరికొండ]] 24.[[మాచారెడ్డి]] |25.[[సదాశివనగర్‌]] 26.[[గాంధారి]] 27.[[బాన్స్‌వాడ]] 28.[[పిట్లం]] 29.[[నిజాంసాగర్‌]] 30.[[యెల్లారెడ్డి]] 31.[[నాగారెడ్డిపేట]] 32.[[లింగంపేట]] 33.[[తాడ్వాయి]] 34.[[కామారెడ్డి]] 35.[[భిక్నూర్‌]] 36.[[దోమకొండ]] |- |} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] పశ్చిమ గోదావరి 1392 19749 2006-02-10T22:49:32Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* మండలాలు */ link corrected for Ganapavaram to go to Ganapavaram(W.G.dt) {{జిల్లా|name=పశ్చిమ గోదావరి| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=ఏలూరు |area=7,742 |population=37.96 |pop_male=19.06 |pop_female=18.9 |pop-urban=7.47 |pop-rural=30.48 |pop-density=490 |pop-growth=7.92 |literacy=73.95 |lit_male=78.43 |lit_female=69.45 }} '''పశ్చిమ గోదావరి''', [[భారత దేశము]] యొక్క [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని ఒక జిల్లా. ఈ జిల్లా రాజధాని [[ఏలూరు]]. జిల్లాకు తూర్పున గోదావరి నది ప్రవహిస్తూ [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాను జిల్లా నుండి వేరు చేస్తున్నది. జిల్లాకు ఉత్తరాన [[ఖమ్మం]] జిల్లా, పశ్చిమాన [[కృష్ణా జిల్లా]], దక్షిణాన కృష్ణా జిల్లా, [[బంగాళాఖాతం]] లు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. [[తాడేపల్లిగూడెం]], జిల్లాలోని ఒక అభివృద్ధి చెందుతున్న పట్టణము. [[విజయవాడ]] నుండి 100 కి.మీ.లు మరియు ఏలూరు నుండి 50 కి.మీ.లు దూరమున ఉన్న ఈ పట్టణములో 52% అక్షరాస్యత కలదు. ==జిల్లా విశేషాలు== అక్షరాస్యతలో [[హైదరాబాదు]] తర్వాతి స్థానం పశ్చిమగోదావరిదే. జిల్లాలో 673 కి.మీ. వైశాల్యంల గల [[కొల్లేరు సరస్సు]] ఉంది. అనేకరకాల పక్షులు అక్టోబరు - మే మాసాలలో ఇక్కడ చేరుతాయి. చిన్న తిరుపతిగా ప్రసిద్ధిగాంచిన [[ద్వారకా తిరుమల]] ఏలూరు సమీపాన ఉంది. యాత్రికులకు సమస్త సౌకర్యాలున్న ఈ ఆలయంలో పెళ్ళిళ్ళు జరుగుతాయి. జిల్లాలోని అధిక ప్రాంతం సాంద్ర వ్యవసాయ పద్ధతిని అనుసరిస్తూ, వ్యావసాయికంగా ఎంతో అభివృద్ధి సాధించి, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ధాన్యాగారంగా ప్రసిద్ధిచెందింది. జిల్లాలో మత్స్య పరిశ్రమ కూడా బాగా అభివృద్ధి చెందింది. [[భీమవరం]] పట్టణం, రాష్ట్రంలోనే ప్రముఖ మత్స్య పరిశ్రమ వ్యాపారకేంద్రం. తణుకు లో ఆంధ్రా సుగర్స్, అక్కమాంబ టెక్స్ టైల్స్, సత్యనారాయణ స్పిన్నింగ్ మిల్స్ వంటి పరిశ్రమలు కలవు. * రెవిన్యూ డివిజన్లు (3): ఏలూరు, కొవ్వూరు, నర్సాపురం * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు (2): ఏలూరు, నర్సాపురం * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (16): [[ఆచంట]], [[గోపాలపురం]], [[పోలవరం]], [[నర్సాపురం]], [[ఏలూరు]], [[పాలకొల్లు]], [[భీమవరం]], [[ఉండి]], [[పెనుగొండ]], [[తణుకు]], [[అత్తిలి]], [[తాడేపల్లిగూడెం]], [[ఉంగుటూరు]], [[దెందులూరు]], [[కొవ్వూరు]], [[చింతలపూడి]]. * నదులు: గోదావరి నదికాక ఎర్రకాలువ ఈ జిల్లాలో ముఖ్యమైంది. దీనికి బైనేరు, పులివాగు, జిల్లేరు అనే ఉప కాలువలున్నాయి. దీనినే ఎగువభాగంలో ఎనమదుర్రు అని పిలుస్తారు. * దర్శనీయప్రదేశాలు: [[ద్వారకా తిరుమల]], [[కొవ్వూరు]], [[పెనుగొండ]], [[భీమవరం]], [[అంతర్వేది]]. == మండలాలు == భౌగోళికంగా పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాను 46 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |- |rowspan=17 valign="top" |[[Image:Westgodavari.jpg| పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు]] |- |1 [[జీలుగుమిల్లి]] ||17 [[నిడదవోలు]] ||33 [[ఉండి]] |- |2 [[బుట్టాయగూడెం]] ||18 [[తాడేపల్లిగూడెం]] ||34 [[ఆకివీడు]] |- |3 [[పోలవరం]] ||19 [[ఉంగుటూరు]] ||35 [[కాళ్ళ]] |- |4 [[తాళ్ళపూడి]] ||20 [[భీమడోలు]] ||36 [[భీమవరం]] |- |5 [[గోపాలపురం]] ||21 [[పెదవేగి]] ||37 [[పాలకోడేరు]] |- |6 [[కొయ్యలగూడెం]] ||22 [[పెదపాడు]] ||38 [[వీరవాసరము]] |- |7 [[జంగారెడ్డిగూడెం]] ||23 [[ఏలూరు]] ||39 [[పెనుమంట్ర]] |- |8 [[టి.నరసాపురం]] ||24 [[దెందులూరు]] ||40 [[పెనుగొండ]] |- |9 [[చింతలపూడి]] ||25 [[నిడమర్రు]] ||41 [[ఆచంట]] |- |10 [[లింగపాలెం]] ||26 [[గణపవరం(ప.గో)]] ||42 [[పోడూరు]] |- |11 [[కామవరపుకోట]] ||27 [[పెంటపాడు]] ||43 [[పాలకొల్లు]] |- |12 [[ద్వారకా తిరుమల]]||28 [[తణుకు]] ||44 [[యలమంచిలి]] |- |13 [[నల్లజర్ల]] ||29 [[ఉండ్రాజవరం]] ||45 [[నరసాపురం]] |- |14 [[దేవరపల్లి]] ||30 [[పెరవలి]] ||46 [[మొగల్తూరు]] |- |15 [[చాగల్లు]] ||31 [[ఇరగవరం]] |- |16 [[కొవ్వూరు]] ||32 [[అత్తిలి]] |- |} == జిల్లా రూపురేఖలు మార్చిన నీలివిప్లవం == ఆంధ్రప్రదేశ్ ఆవిర్భావం నాటికి పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలో చేపల సాగుకు ప్రత్యేకమైన పద్ధతులంటూ ఏమీ లేవు. ఉత్తర, తూర్పు ప్రాంతాల్లో విస్తరించిన గోదావరి, దక్షిణం వైపున 19.5 కిలోమీటర్ల మేర సముద్రం [[కొల్లేరు]], ఉప్పుటేరు ప్రాంతాల్లో లభించే చేపలతోనే మత్స్యకారులు వ్యాపారం జరిపేవారు. చేపల అధికోత్పత్తి, వాణిజ్య రంగ విస్తరణకు ఎటువంటి పద్ధతులు అప్పట్లో లేవు. 1961 నాటికి జిల్లాలో తొమ్మిది మార్కెట్లే ఉండేవి. నాడు 460 టన్నుల చేపల విక్రయాలు జరిగినట్లు గణాంకాలు వెల్లడిస్తున్నాయి. 1969-70 మధ్య రూ. 10.25 లక్షల విలువైన 471 టన్నుల చేపలు, రూ. 1.61 లక్షల విలువ చేసే 73 టన్నుల రొయ్య అమ్మకాలు జరిగాయి. ఈ క్రమంలోనే మత్స్యపరిశ్రమపై ఆధారపడిన మత్స్యకారుల కోసం 42 ఫిషర్‌మేన్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీలు 5805 మంది సభ్యులతో ఏర్పడ్డాయి. 1981 నాటికి ఆ సంఖ్య 61 సొసైటీలకు పెరిగింది. 1960లో బాదంపూడిలో చేప పిల్లల ఉత్పత్తి కేంద్రాన్ని స్థాపించడంతో జిల్లాలో చేపల పెంపకం చెరువుల్లో మొదలైంది. ఇందుకోసం ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో [[భీమవరం]] సమీపంలోని [[పెదఅమిరం]], [[నర్సాపురం]], [[కొవ్వలి]], [[తణుకు]], [[ఏలూరు]], [[కొవ్వూరు]] తదితర చోట్ల చేప పిల్లల ఉత్పత్తి కేంద్రాలు వెలిశాయి. ;80వ దశకం నుంచి విప్లవాత్మక మార్పులు శాస్త్రీయ పద్ధతుల్లో వాణిజ్య వ్యాపారంగా చేపల పెంపకం 1980 నుంచి ప్రారంభమైంది. తొలుత జిల్లాలో [[ఆకివీడు]], [[కృష్ణా జిల్లా]][[ కైకలూరు]] పంట ప్రాంతాలుగా చేపల పెంపకం విస్తరించింది. ప్రారంభంలో 20 వేల ఎకరాల్లో మొదలైన ఈ సాగు 1985-86 ప్రాంతంలో వరి పంట నష్టాలకు గురవుతుండటంతో ఒకేసారి మరో 10 వేల ఎకరాలకు విస్తరించింది. [[భీమవరం]], [[నిడమర్రు]], [[గణపవరం]], [[కాళ్ళ]], [[ఉండి]], [[వీరవాసరం]], [[మొగల్తూరు]], [[నర్సాపురం]]లలో చేపల చెరువులు బాగా విస్తరించాయి. ప్రధానంగా [[భీమవరం]] ప్రాంతంలో చేపల పరిశ్రమ అభివృద్ధి కోసం ఆనంద గ్రూపు-అమాల్‌గమ్ ఫిషరీస్ సంయుక్తంగా 1988లో కొత్త పద్ధతులను, ఫిష్ ప్యాకింగ్ గ్రేడింగ్ విధానాలను ప్రారంభించాయి. అప్పటి వరకు ఒక మోస్తరుగా రైళ్ళ ద్వారా చేపల ఎగుమతులు జరిగేవి. తదుపరి ప్యాకింగ్‌తో ట్రేడింగ్ విధానం ప్రారంభం కావడంతో [[భీమవరం]] చేపల ఉత్పత్తుల పెంపకానికి ప్రధాన కేంద్రంగా మారింది. అస్సాం, ఢిల్లీ, కలకత్తా తదితర ప్రాంతాలకు చేపల ఎగుమతులు ప్రారంభమయ్యాయి. తొలి రోజుల్లో 500 టన్నుల ఉత్పత్తులు ఎగుమతి అయ్యేవి. ;ప్రభుత్వ ప్రోత్సాహం ఈ దశాబ్దంలోనే ప్రభుత్వం చేపట్టిన పథకాల వల్ల 1985 నాటికిఉప్పునీటి చేపల ఉత్పత్తి 4 వేల టన్నులు, మంచినీటి చేపల ఉత్పత్తి 10546 టన్నులకు పెరిగింది. ఏడో పంచవర్ష ప్రణాళికలో ఈ పరిశ్రమ అభివృద్ధికి చెరువుల తవ్వకం, కోల్డ్ స్టోరేజ్‌లు ఏర్పాటు, మత్స్య క్షేత్రాలను చేపట్టారు. ఈ పథకాలకు అప్పట్లో రూ. 7.13 కోట్లు కేటాయించారు. మత్స్యకారులకు గృహాలు, పడవలు అందించారు. రూ. 1.7 కోట్లతో చేపల మార్కెట్ అభివృద్ధి సౌకర్యాల కల్పనకు వెచ్చించారు. 1990 నాటికి జిల్లాలో [[ఏలూరు]], [[ఆకివీడు]], [[భీమవరం]], [[పాలకొల్లు]], [[పెనుగొండ]], [[తణుకు]], [[పడాల]], [[కొవ్వలి]] ప్రాంతాలలో 200 టన్నుల ఐస్‌ను ఉత్పత్తి చేసే 24 ఫ్యాక్టరీల ఉత్పత్తిని పెంచుతూ నెలకొల్పారు. 1990 ప్రాంతంలో మరో 50వేల చేపల చెరువులుగా మారిపోయాయి. దీంతో గ్రామాలకు గ్రామాలు హరిత విప్లవం నుంచి నీలి విప్లవం వైపు మరలాయి. ;తాజా పరిణామాలు : రెండున్నర దశాబ్దాలలో 20 వేల ఎకరాల నుంచి జిల్లాలో 1.50 లక్షల ఎకరాల విస్తీర్ణానికి పెరిగాయి. 1990 నాటికి ప్రభుత్వం ప్రైవేటు రంగాలలో 7054 చెరువులు ఉండగా 20 వేలకు పెరిగినట్లు అంచనా. ఒక్క [[గణపవరం]], [[నిడమర్రు]], [[ఆకివీడు]] మండలాలలో గతంలో 35 లారీల చేపలు కలకత్తా మార్కెట్‌కు రోజూ వెళ్ళేవి. ప్రస్తుతం రోజుకి 1250 లారీల్లో చేపలు ఎగుమతి అవుతున్నాయి. ==బయటి లింకులు== *[http://www.westgodavari.org పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా ప్రభుత్వ వెబ్ సైటు] [[en:West Godavari]] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] మహబూబ్ నగర్ 1393 23967 2006-04-23T08:01:32Z Mpradeep 50 /* మహబూబ్ నగర్ మండలాలు */ {{జిల్లా|name=మహబూబ్ నగర్| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=మహబూబ్ నగర్ |area=18,432 |population=35.07 |pop_male=17.79 |pop_female=17.26 |pop-urban= |pop-rural= |pop-density=190 |pop-growth= |literacy=45.53 |lit_male= |lit_female= }} '''మహబూబ్‌నగర్''' జిల్లా [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[తెలంగాణా]] ప్రాంతంలోని 10 జిల్లాల్లో ఒకటి. జిల్లా ముఖ్యపట్టణం, '''మహబూబ్‌నగర్'''. ఇది [[హైదరాబాదు]]నుండి ఈశాన్య దిశలో నూరు కిలోమీటర్ల దూరంలో కలదు. జిల్లాకు దక్షిణాన [[కృష్ణా నది]], మిగిలిన దిక్కులయందు [[నల్గొండ]], [[హైదరాబాదు]], [[కర్నూలు]], [[రాయచూరు]], [[గుల్బర్గా]] జిల్లాలు కలవు. ==చరిత్ర== మహబూబ్ నగర్ ప్రాంతాన్ని పూర్వం [[పాలమూరు]] అని [[రుక్మమ్మపేట]] అని పిలిచేవారు. ఆ తరువాత డిసెంబరు 4, [[1890]]నందు అప్పటి హైదరాబాదు సంస్థాన పరిపాలకుడైన ఆరవ మహబూబ్ అలీ ఖాన్ అసఫ్ జా ([[1869]] - [[1911]]) పేరు మీదుగా మహబూబ్ నగర్ అని మార్చబడినది. [[1883]]నుండియే ఈ ప్రాంతానికి మహబూబ్ నగర్ పట్టణము కేంద్రముగా వున్నది. ఒకప్పుడు ఈ మహబూబ్ నగర్ ప్రాంతాన్ని '''చోళవాడి''' అని పిలిచేవారు. ==కొన్ని గణాంకాలు== శాసనసభ లోక్‌సభ * రెవిన్యూ విభాగాలు (4): మహబూబ్ నగర్, [[నాగర్ కర్నూలు]], [[వనపర్తి]], [[నారాయణ పేట]]. * [[లోక్సభ]] స్థానాలు (2): మహబూబ్ నగర్, నాగర్ కర్నూలు * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (13): [[అచ్చంపేట]], [[షాద్్నగర్]], మహబూబ్ నగర్, [[ఆత్మకూరు]], వనపర్తి, [[గద్వాల]], [[అలంపూర్]], [[కొడంగల్]], [[మక్తల్]], నాగర్ కర్నూల్, [[కొల్లాపూర్]], [[కల్వకుర్తి]], [[జడ్చెర్ల]]. * నదులు: [[కృష్ణానది|కృష్ణ]], [[దిండి]]. షాబాద్ కొండలలో పుట్టిన దిండి, కృష్ణానదికి ఉపనది. * దర్శనీయ ప్రదేశాలు: [[ఆలంపూర్]], [[పంగల్]], [[ప్రతాపరుద్ర కోట]], [[పిల్లలమర్రి]]. ==మహబూబ్ నగర్ మండలాలు== మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మొత్తం అరవై నాలుగు మండలములుగా విభజించబడినది <table> <tr> <td> [[Image:Mahbubnagar.jpg| మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] </td> <td> 1.[[కోడంగల్]] 2.[[బొమ్మరాసుపేట]] 3.[[కోస్గి]] 4.[[దౌలతాబాద్]] 5.[[దామరగిద్ద]] 6.[[మద్దూరు]] 7.[[కోయిలకొండ]] 8.[[హన్వాడ]] 9.[[నవాబ్ పేట]] 10.[[బాలానగర్]] 11.[[కొందుర్గ్‌]] 12.[[ఫరూఖ్ నగర్]] 13.[[కొత్తూరు]] 14.[[కేశంపేట]] 15.[[తలకొండపల్లి]] 16.[[ఆమన‌గల్]] </td> <td> 17.[[మాడ్గుల్]] 18.[[వంగూరు]] 19.[[వెల్దండ]] 20.[[కల్వకుర్తి]] 21.[[మిడ్జిల్]] 22.[[తిమ్మాజిపేట]] 23.[[జడ్చర్ల]] 24.[[భూత్‌పూర్‌]] 25.[[మహబూబ్ నగర్ మండలం|మహబూబ్ నగర్]] 26.[[అడ్డకల్]] 27.[[దేవరకద్ర]] 28.[[ధన్వాడ]] 29.[[నారాయణపేట]] 30.[[ఊట్కూరు]] 31.[[మాగనూరు]] 32.[[మఖ్తల్‌]] </td> <td> 33.[[నర్వ]] 34.[[చిన్నచింతకుంట]] 35.[[ఆత్మకూరు (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|ఆత్మకూరు]] 36.[[కొత్తకోట]] 37.[[పెద్దమందడి]] 38.[[ఘన్‌పూర్]] 39.[[బిజినపల్లి]] 40.[[నాగర్‌కర్నూల్]] 41.[[తాడూరు]] 42.[[తెల్కపల్లి]] 43.[[ఉప్పునూతల]] 44.[[అచ్చంపేట (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|అచ్చంపేట]] 45.[[అమ్రాబాద్]] 46.[[బల్మూర్]] 47.[[లింగాల (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|లింగాల]] 48.[[పెద్దకొత్తపల్లి]] </td> <td> 49.[[కోడేరు]] 50.[[గోపాలపేట]] 51.[[వనపర్తి]] 52.[[పానగల్]] 53.[[పెబ్బేరు]] 54.[[గద్వాల]] 55.[[ధరూర్]] 56.[[మల్దకల్]] 57.[[ఘట్టు]] 58.[[అయిజా]] 59.[[వడ్డేపల్లి]] 60.[[ఇటిక్యాల]] 61.[[మనోపాడ్]] 62.[[ఆలంపూర్]] 63.[[వీపనగండ్ల]] 64.[[కొల్లాపూర్]] </td> </tr> </table> ==ఇవికూడా చూడండి== * [http://www.Palamoor.org/ పాలమూరు NRI Forum] *[[పాలమూరు సంస్థానాలు]] *[[మహబూబ్ నగర్ గ్రామాలు]] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|*]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Mahbubnagar]] విజయనగరం 1394 25031 2006-04-26T03:26:00Z Mpradeep 50 /* విజయనగరం మండలాలు */ correcting links {{జిల్లా|name=విజయనగరం| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=విజయనగరం |area=6,539 |population=22.45 |pop_male=11.2 |pop_female=11.24 |pop-urban=4.12 |pop-rural=18.33 |pop-density=343 |pop-growth=6.35 |literacy=51.82 |lit_male=63.0 |lit_female=40.73 }} '''విజయనగరం''' జిల్లా [[భారత దేశము]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో [[ఈశాన్యం|ఈశాన్యాన]] ఉన్నది. విజయనగరం ఈ జిల్లాకు ముఖ్యపట్టణం. రాష్ట్రం లోని జిల్లాలన్నిటికంటే, విజయనగరం జిల్లా అత్యంత కొత్తది. [[1979]] [[జూన్ 1]] న ఈ జిల్లా ఏర్పడింది. దీనితో రాష్ట్రంలోని మొత్తం జిల్లాల సంఖ్య 23 కు చేరింది. విజయనగరం [[బంగాళా ఖాతము]] నుండి 18 కి.మీ.ల దూరములో, [[విశాఖపట్నం]] నకు 40 కి.మీ.లు ఈశాన్యమున ఉన్నది. 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారము విజయనగరం జిల్లా యొక్క జనాభా 22,45,100. ==కొన్ని గణాంకాలు== * [[లోక్‌సభ]] స్థానాలు (2): [[పార్వతీపురం]], [[బొబ్బిలి]] * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (12): [[సాలూరు]], [[శృంగవరపుకోట]], [[భోగాపురం]], [[విజయనగరం]], బొబ్బిలి, [[చీపురుపల్లి]], [[తెర్లాం]], [[పార్వతీపురం]], [[సతివాడ]], [[గజపతి నగరం]], [[ఉత్తరపల్లి]], [[నాంగూరు]]. * రెవెన్యూ విభాగాలు (2): విజయనగరం, పార్వతీపురం * నదులు: గోస్తని, చంపావతి, [[నాగావళి]], గోముఖనది, సువర్ణముఖి, వేగావతి. నాగావళిని దిగువ ప్రాంతాల్లో ''లాంగుల్య నది'' అని వ్యవహరిస్తారు. * దర్శనీయప్రదేశాలు: [[బొర్రాగుహలు]], బొబ్బిలి, తాటిపూడి, [[పుణ్యగిరి]], కుమిలి, రామతీర్థం. [[బొర్రాగుహలు]], బొబ్బిలి చారిత్రక ప్రదేశాలు కాగా రామతీర్థం పుణ్యక్షేత్రం. ఇక్కడే బౌద్ధ స్తూపం కూడా ఉంది. ==కొన్ని విశేషాలు== * ఆంధ్రుల పౌరుషాన్ని చాటిచెప్పిన బొబ్బిలి యుద్ధం జరిగింది జిల్లాలోని [[బొబ్బిలి]]లో * మహాకవి [[గురజాడ అప్పారావు]] ఈ జిల్లావాడే ==విజయనగరం మండలాలు== భౌగోళికంగా విజయనగరం జిల్లాను 34 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |- |rowspan=12 valign="top" |[[Image:Vijayanagaram.jpg| విజయనగరం జిల్లా మండలాలు]] |1 [[కొమరాడ]] ||13 [[రామభద్రాపురం]] ||25 [[పూసపాటిరేగ]] |- |2 [[గుమ్మలక్ష్మీపురం]] ||14 [[బడంగి]] ||26 [[భోగాపురం]] |- |3 [[కురుపాం]] ||15 [[తెర్లాం]] ||27 [[దెంకాడ]] |- |4 [[జియ్యమ్మవలస]] ||16 [[మెరకముడిదం]] ||28 [[విజయనగరం మండలం]] |- |5 [[గరుగుబిల్లి]] ||17 [[దత్తిరాజేరు]] ||29 [[గంట్యాడ]] |- |6 [[పార్వతీపురం]] ||18 [[మెంటాడ]] ||30 [[శృంగవరపుకోట]] |- |7 [[మక్కువ]] ||19 [[గజపతినగరం]] ||31 [[వేపాడ]] |- |8 [[సీతానగరం, విజయనగరం|సీతానగరం]] ||20 [[బొందపల్లి]] ||32 [[లక్కవరపుకోట]] |- |9 [[బాలాజీపేట]] ||21 [[గుర్ల]] ||33 [[జామి]] |- |10 [[బొబ్బిలి]] ||22 [[గరివిడి]] ||34 [[కొత్తవలస]] |- |11 [[సాలూరు]] ||23 [[చీపురుపల్లి]] |- |12 [[పాచిపెంట]] ||24 [[నెల్లిమర్ల]] |} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] హైదరాబాదు 1395 18395 2006-01-15T04:20:03Z Mpradeep 50 /* విద్య */ కొన్ని లింకులు సరి చేసాను '''హైదరాబాదు ''', [[భారత దేశము]]లోని ఐదవ పెద్ద మహానగరము. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[రాష్త్రము]] యొక్క రాజధాని. హైదరాబాదు నగరము సుసంపన్నమైన సాంస్కృతీయ వారసత్వానికి, ప్రముఖ చరిత్రకు, కట్టడాలకు, మసీదులకు, దేవాలయములకు, చక్కని కళలకు, హస్తకళలకు మరియు నాట్యానికి ప్రసిద్ది. హైదరాబాదు మరియు [[సికింద్రాబాద్‌]]లు [[జంట నగరాలు]]గా ప్రసిద్ది పొందినాయి. [[హుస్సేన్‌ సాగర్‌]] ఈ రెండు నగరాలను వేరు చేస్తుంది. అది [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా వలీ]] [[1562]]లో నిర్మించిన ఓ పెద్ద[[కృత్రిమ సరస్సు]]. [[Image:Charminar.jpg|thumb|right|225px|చార్‌మినార్‌ - హైదరాబాదు చిహ్నము]] ==పేరు పుట్టుక== హైదరాబాదునకు భాగ్యనగరము అని కూడా పేరు కలదు. ఈ పేరు ఓ నర్తకి పేరు నుండి వచ్చినది. ఈమె పేరు [[భాగమతి]]. యువరాజుగారు మహారాజుగారికి ఇష్టం లేకున్నా పెండ్లిచేసుకున్నారు. ఆవిడ పేరుమీదనే ఓ నగరాన్ని నిర్మించి దానికి భాగ్యనగరము అని పేరు పెట్టినారు. ఆ తరువాత యువరాణిగారి పేరు [[హైదర్ బేగం]] గానూ దానిని అనుసరించి మన నగరం పేరు కూడా హైదరాబాదుగా రూపాంతరం చెందినది. ==భౌగోళికము== హైదరాబాదు దాదాపు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము మధ్యలో [[తెలంగాణ]] ప్రాంతములో ఉన్నది. ఇది [[దక్కను పీఠభూమి]]పై సముద్రమట్టము నుండి 541 మీ.(1776 అడుగులు) ఎత్తులో ఉంది. సుమారుగా ఈ నగర వైశాల్యం 260 చ.కి.మీ. (100 చ.మైళ్ళు). ==చరిత్ర== హైదరాబాదు నగరము నాలుగు వందల సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగినది. ఈ నగరము చాలా ప్రసిద్దిచెందిన మసీదులు, దేవాలయములు, బజార్లు, మార్కెట్లు, ముత్యాల దుకాణాలతోను, అందమైన పరిసరాల ప్రకృతి సౌందర్యంతోనూ విలసిల్లుతున్నది. ఇందలి రాజభవనాలు, ఇళ్ళు, పార్కులు, వీధులు అన్నీ కూడా సమున్నతమైన నిర్మాణ కౌశల్యాన్ని ప్రతిబింబిస్తూ తమ ప్రత్యేకతను చాటుకుంటున్నాయి. హైదరాబాదు నగరము ఉన్నటువంటి ప్రాంతము [[క్రీ.పూ. 3 వ శతాబ్దం]]లో [[అశోకుడు|అశోకచక్రవర్తి]] సామ్రాజ్యములో భాగంగా ఉండెడిది. ఆ తరువాత చాలా మంది రాజులు దీనిని పరిపాలించారు. [[14 వ శతాబ్దం]]లో [[మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా]] రాజ్యాన్ని సుస్థిరపరచి [[గోల్కొండ]]ను రాజదానిగా చేసుకుని పరిపాలన సాగించాడు. హైదరాబాడు నగరాని [[మూసీ నది]] ఒడ్డున క్రీ.శ. 1591 - 1692 మధ్య కాలములో మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా నిర్మించాడు. ప్రసిద్ది చెండిన [[చార్మినారు]] నిర్మాణాన్ని కూడా ఆదేశించినది కూడా ఈయనే. [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము|బహుమనీ సామ్రాజ్య]] విచ్ఛిన్నం తరువాత ఉద్భవించిన ఐదు సామ్రాజ్యాలలో ఒకటైన [[గోల్కొండ]]ను [[కుతుబ్ షాహీ వంశము]] స్థాపించి, పాలించింది. కుతుబ్ షాహీ సుల్తానులేడుగురూ కూడా పండితులను ఆదరించారు. చక్కటి నిర్మాణాలు చేసారు. హైదరాబాదులో ఇండో పర్షియను, ఇండో ఇస్లామిక్ సారస్వతం, సంస్కృతుల వ్యాప్తికి దోహదం చేసారు. వీరి కాలంలో గోల్కొండ వజ్రాలకు, ముత్యాలకు, ఉక్కుకు, ఆయుధాలకు, అద్దకపు వస్త్రాలకు ప్రపంచంలోనే ప్రముఖ మార్కెట్టుగా విలసిల్లింది. [[16వ శతాబ్దం]] లో పెరుగుతున్న జనాభాకు అనుగుణంగా నగరం కూడా విస్తరించింది. [[1687]]లో గోల్కొండ రాజ్యం [[మొగలు సామ్రాజ్యము|మొగలు]] చక్రవర్తి [[ఔరంగజేబు]] చేతిలో ఓడిపోవడంతో, హైదరాబాదు మొగలు సామ్రాజ్యంలో భాగమయింది. [[18 వ శతాబ్దం]]లో మొగలు సామ్రాజ్యం బలహీనపడడంతో, ప్రాంతీయ సామంతులు స్వతంత్రులయ్యారు. మొగలు చక్రవర్తి నుండి ''నిజాం అల్ ముల్క్'' బిరుదు పొందిన [[ఆసఫ్‌జా]], [[1724]]లో ప్రత్యర్థి అధికారిని ఓడించి, [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం|హైదరాబాదు రాష్ట్రాన్ని]] చేజిక్కించుకుని, మొగలుల నుండి స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించుకున్నాడు. అతడి వారసులు [[నిజాం]] అనే పేరుతో హైదరాబాదును పాలించారు. ఏడుగురు నిజాముల పాలనలో హైదరాబాదు ఆర్థికంగాను, సాంస్కృతికంగాను కూడా అభివృద్ధిఒని సాధించింది. [[నిజాంసాగర్]], [[తుంగభద్ర]], [[ఉస్మాన్‌సాగర్]], [[హిమాయత్‌సాగర్]], వంటి పెద్ద జలాశయాలను నిర్మించారు. [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు|నందికొండ ప్రాజెక్టు]] పై సర్వేలు కూడా వీరి కాలంలో మొదలయ్యాయి. [[బ్రిటిషు సామ్రాజ్యం|బ్రిటిషు వారు]], [[ఫ్రాన్సు|ఫ్రెంచి వారు]] భారత్‌లో తమ సామ్రాజ్యాలను విస్తరించుతున్నపుడు, నిజాము వారితో స్నేహం కుదుర్చుకుని తన అధికారాన్ని కాపాడుకున్నాడు. ఏడవ నిజాముకు "బ్రిటిషు ప్రభుత్వపు విశ్వాసపాత్రుడైన మిత్రుడు" అనే బిరుదు పొందాడు కూడా. హైదరాబాదులో బ్రిటిషు వారు తమ ప్రతినిధిని ఉంచినప్పటికీ, రాస్ఝ్ట్రంలో నిజాము పాలన కొనసాగింది. నిజాముల ఏలుబడిలోని హైదరాబాదు, భారత్‌లోని అన్ని సంస్థానాల కంటే పెద్దది. ఇంగ్లండు, స్కాట్లండు ల మొత్తం వైశాల్యం కంటే పెద్దది. [[ఆదాయపు పన్ను]] లేదు. [[భారత దేశము|భారత్]] కు స్వాతంత్ర్యం వచ్చాక, హైదరాబాదును [[హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య|పోలీసు చర్య]] ద్వారా కలుపుకుంది. దీనితో అది [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు|భారత రాష్ట్రాల్లో ఒకటయింది]]. [[1956]] [[నవంబర్ 1]]న భారత దేశాన్ని భాషాపర్యుక్త రాష్ట్రాలుగా విభజించినపుడు హైదరాబాదు రాష్ట్రం మూడు భాగాలుగా విడి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[మహారాష్ట్ర]], [[కర్నాటక]] లలో కలిసిపోయింది. హైదరాబాదు నగరం, చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో కలిసాయి. హైదరాబాదు ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు రాజధాని అయింది. ==అర్థవ్యవస్ధ== 20 వ శతాబ్దం చివర్లోను, 21 వ శతాబ్దపు మొదట్లోను ఐ.టి. ఐ.టి.ఇ.ఎస్. కంపెనీలు తామరతంపరగా పెరిగిపోయి, అధికారులు తమ నగరాన్ని సైబరాబాదు అని పిలవడం మొదలుపెట్టారు. ఈ రంగంలో హైదరాబాదులో ఎన్నో పెట్టుబడులు రావడంతో సాంకేతిక రంగంలో హైదరాబాదు పేరు దేశమంతా వ్యాపించింది. విద్య మీద ప్రజలు చూపించే శ్రద్ధ ఇక్కడి ఉత్పాదకత, వాణిజ్యం పెరగడానికి దోహదపడ్డాయి. భారతదేశపు నాలుగో పెద్ద సాఫ్టువేరు కంపెనీ [[సత్యం కంప్యూటర్స్]] యొక్క ముఖ్య కార్యాలయం ఇక్కడే ఉంది. [[ఇన్ఫోసిస్]], [[మైక్రోసాఫ్ట్]], [[ఒరాకిల్]], [[విప్రో]], [[కాన్బే]], [[జి.ఇ.]], [[డెల్]], [[డెలాయిట్]], [[హెచ్.ఎస్.బి.సి.]], [[జూనో]], ఇంటర్‌గ్రాఫ్, కీన్, [[బాన్]] [[టాటా కన్సల్టెన్సీ సర్వీసెస్]], [[గూగిల్]] ఇక్కడున్న ప్రముఖ కంపెనీలలో కొన్ని. న్యూయార్క్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజిలో లిస్టయిన ప్రముఖ మందుల కంపెనీ [[డాక్టర్ రెడ్డీస్ లాబొరేటరీస్]] ముఖ్య కార్యాలయం కూడా ఇక్కడే ఉంది. ఆసియాలోనే పెద్దదైన సినిమా నిర్మాణ కేంద్రం - రామోజీ ఫిలం సిటీ - ఇక్కడే ఉంది. ముత్యాలకు హైదరాబాదు ప్రపంచ ప్రసిద్ధి చెందింది. అందుకే హైదరాబాదును ముత్యాల నగరం అని కూడా అంటారు. వెండి సామాగ్రికి, నిర్మల్ చిత్రాలకు, కలంకారీ చిత్రాలకు, బిద్రి హస్తకళా వస్తువులకు, పట్టు, చేనేత, నూలు వస్త్రాలకు కూడా హైదరాబాదు ప్రసిద్ధి చెందింది. ==పౌర పరిపాలన== నగర పరిపాలన [[హైదరాబాదు పురపాలక సంస్థ]] చేతిలో ఉంది. దీనికి నేత మేయరు అయినప్పటికీ ఆయన అధికారాలు కడు పరిమితం. నిజమైన అధికారాలు రాష్ట్రప్రభుత్వం నియమించే మునిసిపల్ కమిషనరు చేతిలో ఉంటాయి. ప్రజల నిత్యావసరాలు, మౌలిక వసతులకు బాధ్యత ఈ సంస్థదే. నగరం 100 వార్డులుగా విఉభజింపబడి ఉంది. ఒక్కో వార్డుకు ఒక కార్పొరేటరు ఎన్నికై కార్పొరేషనులో తన వార్డుకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాడు. నగరప్రాంతం మొత్తం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని 23 జిల్లాల్లో ఒకటి - అదే హైదరాబాదు జిల్లా. ఆస్తుల రికార్డులకు, రెవిన్యూ సమీకరణకు జిల్లా కలెక్టరు బాధ్యుడు. ఎన్నికల నిర్వహణ బాధ్యత కూడా కలెక్టరుదే. భారతదేశంలోని ఇతర మహానగరములలో వలెనే, హైదరాబాదు పోలీసుకు [[హైదరాబాదు పోలీసు కమీషనరు|పోలీసు కమీషనరు]] గా ఒక [[ఐ.పీ.ఎస్‌]] అధికారి ఆధిపత్యము వహించును. హైదరాబాదు పోలీసు రాష్ట్ర గృహ మంత్రిత్వ శాఖ నేతృత్వములో పని చేయును. హైదరాబాదును ఐదు పోలీసు జోన్లుగా విభజించారు ఒక్కొక్క జోన్‌కు ఒక [[డిప్యూటీ కమీషనర్‌ ఆఫ్‌ పోలీసు]]అధిపతి గా ఉండును. ట్రాఫిక్‌ పోలీసు విభాగము హైదరాబాదు పోలీసు కింద పరిమిత స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన విభాగముగా పనిచేస్తుంది. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము మొత్తము తన న్యాయ పరిధిలో ఉండే [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఉన్నత న్యాయస్థానము]] యొక్క పీఠము హైదరాబాదులో కలదు . హైదరాబాదులో రెండు దిగువ న్యాయస్థానములు, పౌరసంబంధ విషయాల కొరకు చిన్న విషయాల న్యాయస్థానము మరియు నేర విచారణ కోసము ఒక [[సెషన్స్ న్యాయస్థానము]] కలవు. హైదరాబాదు నగరానికి [[లోక్‌సభ]] లో రెండు సీట్లు మరియు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర [[శాసనసభ]] లో పదమూడు సీట్లు ఉన్నాయి. ==రవాణా== హైదరాబాదు నుండి భారత దేశములోని ఇతర నగరములకు మరియు [[మధ్య ప్రాచ్యము]], [[నైరుతి ఆసియా]], ముఖ్యముగా [[దుబాయి]], [[సింగపూరు]],[[మలేషియా]], [[చికాగో]], సంయుక్త రాష్త్రాలు మరియు ఈ మధ్యనే [[ఫ్రాంక్‌ఫర్ట్]],[[జర్మనీ]] మొదలైనటువంటి అంతర్జాతీయ గమ్యస్థానాలకు చక్కని విమాన ప్రయాణ సౌకర్యములు కలవు. హైదరాబాదులో ట్రాఫిక్‌ ఇబ్బంది తగ్గించడానికి ప్రస్తుతము మోనోరెయిల్‌ సిస్టం కార్యరూపము దాల్చనున్నది. ==గణాంకాలు== [[2001]] జనాభా లెక్కల ప్రకారము నగర జనాభా 36.9 [[లక్ష|లక్షలు]]గా అంచనా వేయబడినది. కానీ [[మహానగర]] ప్రాంతము యొక్క జనాభా 63.9 లక్షలకు పైగా ఉంటుందని అంచనా. హైదరాబాదు లో [[ముస్లిం]] జనాభా ఎక్కువగా ఉంది. [[తెలుగు]], [[ఉర్దూ]],[[హిందీ]] ఎక్కువగా మాట్లాడే భాషలు. వ్యాపార వ్యవహారాల్లో ఇంగ్లీషు ఎక్కువగానే వాడుతారు. భారత దేశములోని అనేక ప్రాంతములనుండి ప్రజలు హైదరాబాదుకు వచ్చి స్థిరపడ్డారు. ==సంస్కృతి== హిందువులు, ముస్లిములు, క్రైస్తవులు వంటి వివిధ మతాల ప్రజలు హైదరాబాదులో పెద్దసంఖ్యలో ఉన్నారు. సిక్కులు కూడా చెప్పుకోదగ్గ సంఖ్యలో ఉన్నారు. హైదరాబాదీయులు తెలుగు, ఉర్దూ, హిందీ, ఇంగ్లీషు భాషలు మాట్లాడుతారు. హిందువులు, క్రైస్తవులు తెలుగు, ముస్లిములు ఉర్దూ మాట్లాడినప్పటికీ అధికశాతం ప్రజలు రెండు భాషలూ మాట్లాడగలిగి ఉంటారు. రాష్ట్రంలోని వివిధ ప్రాంతాల ప్రజలు హైదరాబాదులో స్థిరపడటంతో అన్ని రకాల యాసల తెలుగూ ఇక్కడ వినిపిస్తుంది. అయితే ప్రధానంగా తెలంగాణా యాస ఎక్కువగా వినిపిస్తుంది. ఇక్కడి హిందీ, ఉర్దూ కూడా దేశంలోని ఇతర ప్రాంతాల వాటికంటే భిన్నమైన యాస కలిగి ఉంటాయి. ఇక్కడి ముస్లిములు సాంప్రదాయికంగా ఉంటారు. స్త్రీలు బురఖా ధరించడం, మతపరమైన ఆచారాలను ఖచ్చితంగా పాటించడం వంటివి ఇక్కడ బాగా కనిపిస్తాయి. ఉత్తర భారతీయులకంటే తాము కాస్త కులాసా జీవితం గడుపుతామని మిగతా దక్షిణాది వారి వలెనే హైదరాబాదీయులు కూడా అనుకుంటారు. <!-- People in హైదరాబాదు practice Islam, Hinduism, and Christianity. They speak Urdu, Telugu, Hindi, and English. Muslims tend to speak Urdu, while Hindus and Christians speak Telugu, although members of both groups speak the other; all హైదరాబాదుis may speak Hindi and English, but not necessarily as a primary language. Among Indian Muslims, those in హైదరాబాదుi are relatively conservative. Women often wear [[burqa]]s in public, and other religious traditions are observed closely. Like other South Indians, హైదరాబాదుis sometimes consider themselves to lead a more relaxed life than Northerners. --> ==రుచులు== హైదరాబాదు రుచులు మిగతా భారతదేశపు రుచుల కంటే భిన్నంగా ఉంటాయి. మొగలు రుచులతో కలిసిన తెలంగాణా వంటకాలు ఇక్కడి ప్రత్యేకత. [[బిరియానీ]], బగారాబైంగన్ (గుత్తి వంకాయ), [[ఖుబానీ కా మీఠా]], [[డబల్ కా మీఠా]], [[హలీమ్]] మొద్లైనవి ఇకాడి ప్రముఖ వంటకాల్లో కొన్ని. చాలామంది హైదరాబాదీ ముస్లింలు పని చేయడానికి [[మధ్య ప్రాచ్యము]] అందులో ప్రత్యేకముగా [[దుబాయి]] వెల్లడము వలన, ఇప్పుడు హలీం ఆ ప్రాంతాలలో కూడా ప్రసిద్ధి చెందినది. <!--A local chain that serves హలీమ్ and other హైదరాబాదీ specialties is [[హైదరాబాదు హౌస్]]; other renowned restaurants include [[సుల్తాన్ బజార్]] దగ్గర [[గోకుల్ చాట్]], famous for its North Indian [[chaat]], liberally doused with spices and [[పెరుగు]].--> ==విద్య== :''ప్రధాన వ్యాసము: [[హైదరాబాదు విద్యాసంస్థలు]]'' విద్య పరంగా హైదరాబాదు దక్షిణ భారతంలోనే ప్రముఖ కేంద్రం. 8 విశ్వవిద్యాలయాలు ఉన్నాయి. [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలం]], [[హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయము|హైదరాబాదు కేంద్రీయ విశ్వవిద్యాలయం]], [[సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంగ్లీష్ అండ్ ఫారిన్ లాంగ్వేజెస్]] హైదరాబాదుకు విద్యారంగంలో ఖ్యాతి తెచ్చిన సంస్థల్లో కొన్ని. ఇంకా, [[ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ]], [[ఐ యస్ బీ|ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్]], [[ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కెమికల్ టెక్నాలజీ]], [[నల్సార్]], [[అడ్మినిస్ట్రేటివ్ స్టాఫ్ కాలేజి ఆఫ్ ఇండియా]], [[ఇంజనీరింగ్ స్టాఫ్ కాలేజి ఆఫ్ ఇండియా]], [[సెంటర్ ఫర్ సెల్యులర్ అండ్ మాలిక్యులర్ బయాలజీ]], [[నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ న్యూట్రిషన్]] వంటి ప్రముఖ సంస్థలెన్నో ఉన్నాయి. దక్షిణ భారతంలోనే అతిపెద్ద ఇస్లామిక్ విశ్వవిద్యాలయం, [[జామియా నిజామియా]] కూడా ఇక్కడే ఉంది. ==మీడియా== ==క్రీడలు== [[క్రికెట్]] తోపాటు అనేక ఇతర క్రీడలు కూడా హైదరాబాదులో ప్రాచుర్యం పొందాయి. [[2005]] లో హైదరాబాదులో జరిగిన మొదటి [[ప్రీమియర్ హాకీ లీగ్]] లో హైదరాబాదు సుల్తానులు జట్టు కప్పు గెలిచింది. ఇక్కడ [[లాల్ బహదూర్ స్టేడియము]], [[జి.ఎం.సి.బాలయోగి స్టేడియము]], [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి ఇండోర్ స్టేడియము]] మొదలైన ప్రముఖ క్రీడా కేంద్రాలున్నాయి. ఇప్పటికే ఉన్న స్టేడియములకు అదనంగా ఒక కొత్త క్రికెట్ స్టేడియము - రాజీవ్ క్రికెట్ స్టేడియము - 2005 లో ప్రారంభోత్సవం చేసుకుంది. ==ప్రస్తుత సమస్యలు== తాగునీటి సమస్య హైదరాబాదు ఎదుర్కొంటున్న తక్షణ సమస్యల్లో ఒకటి. హిమ్మయత్ సాగర్, సింగూరు జలాశయం, కృష్ణా తాగునీటి మొదటి దశ ప్రస్తుతమున్న ప్రధాన నీటి వనరులు. [[కృష్ణా నది]] నుండి తాగునీటిని సరఫరా చేసే ప్రాజెక్టు రెండో దశ పనులు ప్రస్తుతం జరుగుతున్నాయి. [[దక్కను పీఠభూమి]] పైనున్న హైదరాబాదు పెద్ద ఎర్రరాళ్ళతో కూడుకొని ఉన్నది. నిర్మాణ కార్యక్రమాల్లో భాగంగా ఈ రాళ్ళను పగలగొట్టడం జరుగుతూ ఉంది. ఇది పర్యావరణంపై ప్రభావం చూపుతుండడంతో [[శిలా సంరక్షణ సమితి]] పేరుతో ఏర్పడిన ఒక సంస్థ రాళ్ళను సంరక్షించే పనికి నడుం కట్టింది. మతఘర్షణలకు, ఉద్రిక్తతలకు హైదరాబాదు తరచూ గురవుతూ ఉంటుంది. హిందూ, ముస్లిములు కూడా పెద్ద సంఖ్యలో ఉండడంతో ఘర్షణలకు అవకాశం ఎక్కువగా ఉంది. అయితే ప్రభుత్వాలు తీసుకుంటున్న చర్యల కారణంగా ఘర్షణలను చాలావరకు నివారించగలిగినా ఉద్రిక్తతలు మాత్రం అంతగా తగ్గుముఖం పట్టలేదు. ఇటీవలి కాలంలో ఇస్లామిక్ తీవ్రవాదుల కార్యకలాపాలు కూడా ఇక్కడ జరుగుతున్నట్లు వెలుగులోకి వచ్చాయి. ==ఆకర్షణలు== *[[చార్మినారు]]- ప్రపంచ ప్రసిద్ధి చెందిన హైదరాబాదు చిహ్నం. *[[లాడ్‌ బజార్‌]]- చార్మినారుకు పశ్చిమాన ఉంది. గాజులకు ప్రసిద్ధి చెందిన ప్రాంతమిది. *[[మక్కా మసీదు]] - చార్మినారుకు నైరుతిలో ఉన్న రాతి కట్టడం. *[[గోల్కొండ|గోల్కొండ కోట]] - భారత్‌లో ప్రసిద్ధి చెందిన కోటల్లో ఇది ఒకటి. *[[హుస్సేన్‌ సాగర్‌]] - హైదరాబాదు, సికిందరాబాదులను వేరుచేస్తున్న మానవనిర్మిత కాసారం. *[[పబ్లిక్‌ గార్డెన్స్‌]]- శాసనసభ, జూబిలీ హాలు వంటీ కట్టడాలతో కూడిన చక్కటి వనం. *[[సాలార్‌జంగ్‌ మ్యూజియం]]- పురాతన వస్తువులతో కూడిన పెద్ద సంగ్రహాలయమిది. *[[బిర్లా ప్లానిటేరియం]] - నగర మధ్యంలో నౌబత్ పహాడ్ గుట్టపై ఉంది. ==చూడండి== *[[హైదరాబాద్ పదాలు, యాస పదాలు, భాష ]] *[[హైదరాబాదు విద్యాసంస్థలు]] *[[టాంకు బండ పై విగ్రహాలు ]] ==బయటి లింకులు== *[http://www.cs.sunysb.edu/~kiranv/telugu.htm తెలుగు - తూర్పు ప్రాంతపు ఇటాలియను] *[http://www.spaceimaging.com/quicklook/cities/_big/geo_India_Hyderabad_big.jpg హైదరాబాదు ఉపగ్రహ చిత్రం (చాలాపెద్ద ఫైలు)] *[http://www.andhravision.com/హైదరాబాదు/hydmap.htm హైదరాబాదు పర్యాటక పటం] *[http://www.cybernoon.com/DisplayArticle.asp?section=fromthepress&subsection=inbombay&xfile=March2005_inbombay_standard6146 ప్రభుత్వం హైదరాబాదు కోసం తలపెట్టిన మోనోరైలు] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} {{భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల రాజధానులు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల రాజధానులు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య 1396 12848 2005-10-16T17:48:25Z వైఙాసత్య 58 బొమ్మ చేర్చాను [[image:sir_mv.jpg|right|frame|మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] '''మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య''' - MV - ([[1861]] [[సెప్టెంబర్ 15]] &mdash;[[1962]] [[ఏప్రిల్ 12]]), [[భారత దేశము|భారతదేశపు]] ప్రముఖ ఇంజనీరు. [[బెంగుళూరు]] నగరానికి 40 మైళ్ళ దూరంలోని ''ముద్దెనహళ్ళి'' గ్రామంలో శ్రీనివాస శాస్త్రి, వెంకాయమ్మ దంపతులకు ఆయన జన్మించాడు. వీరి పూర్వీకులు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[ప్రకాశం]] జిల్లా లోని [[మోక్షగుండం]] గ్రామానికి చెందిన వారు. మూడు శతాబ్దాల కిందట వారు [[మైసూరు]]కు వలస వెళ్ళారు. [[చిక్కబళ్ళాపూరు]] లో ప్రాధమిక విద్య, బెంగుళూరు లో ఉన్నతవిద్య పూర్తి చేసాడు. [[1881]]లో [[చెన్నై|మద్రాసు]] విశ్వవిద్యాలయం నుండి బియ్యే, తరువాత [[పుణె]] సైన్సు కాలేజి నుండి సివిలు ఇంజనీరింగు ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు. ఆయన తండ్రి సంస్కృత పండితుడు, హిందూ ధర్మశాస్త్ర పారంగతుడే కాక [[ఆయుర్వేదం|ఆయుర్వేద]] వైద్యుడు కూడా. MV కి 15 ఏళ్ళ వయసులో తండ్రి [[కర్నూలు]]లో మరణించాడు. [[ముంబై|బొంబాయి]] ప్రజా పనుల శాఖలో చేరిన తరువాత, [[భారత నీటిపారుదల కమిషను]] చేరవలసినదిగా ఆహ్వానం వచ్చింది. ఆయన దక్కను ప్రాంతంలో చక్కని నీటిపారుదల వ్యవస్థను రూపొందించాడు. ఒక ఆటోమాటిక్ వరద గేట్ల వ్యవస్థను ఆయన రూపొందించాడు. [[1903]] లో మొదటిసారిగా దీనిని పుణె దగ్గరి [[ఖడక్‌వాస్లా]] వద్ద నెలకొల్పారు. వరద సమయంలో ఆనకట్ట భద్రతను దృష్టిలో ఉంచుకుంటూనే అత్యధిక నీటి నిల్వ చేసే విధానం ఇది. దీని తరువాత [[గ్వాలియర్]] వద్ద అల తిగ్రా వద్ద, మైసూరు వద్ద గల [[కృష్ణరాజ సాగర్]] ఆనకట్టలలోను దీనిని వాడారు. అప్పట్లో కృష్ణరాజ సాగర్ ఆనకట్ట భారతదేశంలోనే అతిపెద్దది. [[హైదరాబాదు]] నగరాన్ని వరదల నుండి రక్షించడానికి ఒక వ్యవస్థను రూపొందించినపుడు, ఆయనకు గొప్ప పేరు వచ్చింది. [[విశాఖపట్నం]] రేవును సముద్రపు కోత నుండి రక్షించే వ్యవస్థను రూపొందించడంలో కూడా ఆయన పాత్ర ఉంది. [[1908]]లో స్వఛ్చంద పదవీ విరమణ తరువాత, మైసూరు సంస్థానంలో దివాను గా చేరి సంస్థాన అభివృద్ధికి కృషి చేసాడు. [[1917]] లో బెంగుళూరు లో ప్రభుత్వ ఇంజనీరింగు కాలేజి స్థాపించడంలో ప్రముఖ పాత్ర వహించాడు. తరువాత ఈ కాలేజికి ఆయన పేరే పెట్టడం జరిగింది. ఈనాటికి కూడా యూనివర్సిటీ విశ్వేశ్వరయ్య కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, [[కర్ణాటక]] లోని ప్రముఖ విద్యా సంస్థల్లో ఒకటి. మైసూరు విశ్వవిద్యాలయం నెలకొల్పటంలో కూడా ఆయన పాత్ర ఉంది. మైసూరు దివానుగా ఉండగా ఆయనకు బ్రిటిషు ప్రభుత్వపు నైట్‌హుడ్ (సర్) బిరుదు వచ్చింది. [[1955]] లో భారత దేశపు అత్యంత గొప్ప పురస్కారం - [[భారతరత్న]] - వచ్చింది. కర్ణాటక లోని ఇంజనీరింగు కాలేజీలన్నీ అనుబంధంగా ఉండే సాంకేతిక విశ్వవిద్యాలయాన్ని ఆయన పేరిట నెలకొల్పారు. ఆయన జన్మశతి సంవత్సరంలొ బెంగుళూరు లో [[విశ్వేశ్వరయ్య పారిశ్రామిక, సాంకేతిక ప్రద్ర్శనశాల]] నెలకొల్పబడింది. [[Category:1861 జననాలు|మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] [[Category:1962 మరణాలు|మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:సాంకేతిక నిపుణులు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[sv:Mokshagundam Visvesvarayya]] [[en:Mokshagundam Visvesvarayya]] భారతరత్న 1397 13453 2005-10-29T18:07:40Z చంద్రశేఖర్ 153 [[image:భారతరత్న.jpg|thumb|128px|left|భారతరత్న పతకం: మర్రి ఆకు పై సూర్యుడి చిత్రం మరియు [[దేవనాగరి]] లిపిలో "భారతరత్న" అనే అక్షరాలు]] ==భారతరత్నాల జాబితా== {| cellpadding="1" cellspacing="1" border="0" |- | align="left" | '''పేరు''' | align="left" | '''సంవత్సరం''' |- | align="left" | [[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] (1888-1975) | align="left" | 1954 |- | align="left" | [[చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి]] (1878-1972) | align="left" | 1954 |- | align="left" | [[చంద్రశేఖర్ వేంకట రామన్|డా. సీ.వీ.రామన్]] (1888-1970) | align="left" | 1954 |- | align="left" | [[భగవాన్ దాస్|డా. భగవాన్ దాస్]] (1869-1958) | align="left" | 1955 |- | align="left" | [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య|డా. మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] (1861-1962) | align="left" | 1955 |- | align="left" | [[జవహర్ లాల్ నెహ్రూ]] (1889 -1964) | align="left" | 1955 |- | align="left" | [[గోవింద్ వల్లభ్ పంత్]] (1887-1961) | align="left" | 1957 |- | align="left" | [[ధొండొ కేశవ కార్వే]] (1858-1962) | align="left" | 1958 |- | align="left" | [[బిధాన్ చంద్ర రాయ్|డా. బీ.సీ.రాయ్]] (1882-1962) | align="left" | 1961 |- | align="left" | [[పురుషోత్తమ దాస్ టాండన్]] (1882-1962) | align="left" | 1961 |- | align="left" | [[రాజేంద్ర ప్రసాద్]] (1884-1963) | align="left" | 1962 |- | align="left" | [[జాకీర్ హుస్సేన్|డా. జాకీర్ హుస్సేన్]](1897-1969) | align="left" | 1963 |- | align="left" | [[పాండురంగ వామన్ కానే]] (1880-1972) | align="left" | 1963 |- | align="left" | [[లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి ]] (మరణానంతరం) (1904-1966) | align="left" | 1966 |- | align="left" | [[ఇందిరాగాంధీ]] (1917-1984) | align="left" | 1971 |- | align="left" | [[వరహగిరి వేంకటగిరి|వీ.వీ.గిరి]] (1894-1980) | align="left" | 1975 |- | align="left" | [[కే.కామరాజు]] (మరణానంతరం) (1903-1975) | align="left" | 1976 |- | align="left" | [[మదర్ థెరిస్సా]] (1910-1997) | align="left" | 1980 |- | align="left" | [[ఆచార్య వినోబా భావే]] (మరణానంతరం) (1895-1982) | align="left" | 1983 |- | align="left" | [[ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్]] (1890-1988) | align="left" | 1987 |- | align="left" | [[యం.జీ.రామచంద్రన్]] (మరణానంతరంs) (1917-1987) | align="left" | 1988 |- | align="left" | [[బీ.ఆర్.అంబేడ్కర్]] (మరణానంతరం) (1891-1956) | align="left" | 1990 |- | align="left" | [[నెల్సన్ మండేలా]] (జ. 1918) | align="left" | 1990 |- | align="left" | [[రాజీవ్ గాంధీ]] (మరణానంతరం) (1944-1991) | align="left" | 1991 |- | align="left" | [[సర్దార్ వల్లభాయి పటేల్]] (మరణానంతరం) (1875-1950) | align="left" | 1991 |- | align="left" | [[మొరార్జీ దేశాయి]] (1896-1995) | align="left" | 1991 |- | align="left" | [[మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్]] (మరణానంతరం) (1888-1958) | align="left" | 1992 |- | align="left" | [[జే.ఆర్.డీ.టాటా]] (1904-1993) | align="left" | 1992 |- | align="left" | [[సత్యజిత్ రే]] (1922-1992) | align="left" | 1992 |- | align="left" | [[సుభాష్ చంద్ర బోస్]] (1897-1945) (తరువాత ఉపసంహరించబడినది) | align="left" | 1992 |- | align="left" | [[ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్]] (జ. 1931) | align="left" | 1997 |- | align="left" | [[గుర్జారీలాల్ నందా]] (1898-1998) | align="left" | 1997 |- | align="left" | [[అరుణా అసఫ్ అలీ]] (మరణానంతరం) (1906-1995) | align="left" | 1997 |- | align="left" | [[ఎం.ఎస్.సుబ్బలక్ష్మి]] (1916-2004) | align="left" | 1998 |- | align="left" | [[సి.సుబ్రమణ్యం]] (1910-2000) | align="left" | 1998 |- | align="left" | [[జయప్రకాశ్ నారాయణ్]] (1902-1979) | align="left" | 1998 |- | align="left" | [[రవి శంకర్]] (జ. 1920) | align="left" | 1999 |- | align="left" | [[అమర్త్య సేన్]] (జ. 1933) | align="left" | 1999 |- | align="left" | [[గోపీనాధ్ బొర్దొలాయి]] (జ. 1927) | align="left" | 1999 |- | align="left" | [[లతా మంగేష్కర్]] (జ. 1929) | align="left" | 2001 |- | align="left" | [[బిస్మిల్లా ఖాన్]] (b 1916) | align="left" | 2001 |} [[Category:భారత జాతీయ పురస్కారాలు]] [[de:Bharat Ratna]] [[es:Bharat Ratna]] [[fr:Bhârat Ratna]] [[kn:&#3245;&#3262;&#3248;&#3236; &#3248;&#3236;&#3277;&#3240;]] [[sv:Bharat Ratna]] Image:Prakasammandals.jpg 1398 24045 2006-04-23T08:42:38Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Carte Hyderabad.jpg 1399 21771 2006-04-08T15:32:22Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Andhra pradesh.jpg 1400 21770 2006-04-08T15:32:16Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Ten rupee.jpg 1401 21769 2006-04-08T15:32:13Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] సంస్కృతము 1403 19280 2006-01-28T01:06:48Z Chavakiran 19 #[[భగవద్గీత సంస్కృతము | సంపూర్ణ భగవద్గీత ఒకటే పేజీలో]] #[[భగవద్గీత_అధ్యాయానుసారం | భగవద్గీత అద్యాయానుసారం]] #[[మధురాష్టకం]] #[[భజగోవిందం]] #[[జయదేవ]] మహాకవి రచించిన [[గీతాగోవిందం]] #[[విష్ణు సహస్ర నామ స్తోత్రము ]] ==see== [[ఇండో యూరోపియను వర్గము]] భగవద్గీత సంస్కృతము 1404 7996 2005-08-09T17:15:20Z 207.46.50.75 [http://en.wikipedia.org/wiki/Bhagavad_Gita Bhagavad Gita] Source text ([http://en.wikipedia.org/wiki/Sanskrit Sanskrit]) found at Hindi Wikipedia {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <br> <p class=ctr> ౐<br/> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> అథ శ్రీమద్భగవద్గీతా<br/><br/> '''ప్రథమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ</p> ధర్మక్షేత్రే కురుక్షేత్రే సమవేతా యుయుత్సవః ౤<br/> మామకాః పాణ్డవాశ్చైవ కిమకుర్వత సంజయ ౥౧-౧౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> దృష్ట్వా తు పాణ్డవానీకం వ్యూఢం దుర్యోధనస్తదా ౤<br/> ఆచార్యముపసంగమ్య రాజా వచనమబ్రవీత్ ౥౧-౨౥<br/><br/> పశ్యైతాం పాణ్డుపుత్రాణామాచార్య మహతీం చమూమ్ ౤<br/> వ్యూఢాం ద్రుపదపుత్రేణ తవ శిష్యేణ ధీమతా ౥౧-౩౥<br/><br/> అత్ర శూరా మహేష్వాసా భీమార్జునసమా యుధి ౤<br/> యుయుధానో విరాటశ్చ ద్రుపదశ్చ మహారథః ౥౧-౪౥<br/><br/> ధృష్టకేతుశ్చేకితానః కాశిరాజశ్చ వీర్యవాన్ ౤<br/> పురుజిత్కున్తిభోజశ్చ శైబ్యశ్చ నరపుఙ్గవః ౥౧-౫౥<br/><br/> యుధామన్యుశ్చ విక్రాన్త ఉత్తమౌజాశ్చ వీర్యవాన్ ౤<br/> సౌభద్రో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వ ఏవ మహారథాః ౥౧-౬౥<br/><br/> అస్మాకం తు విశిష్టా యే తాన్నిబోధ ద్విజోత్తమ ౤<br/> నాయకా మమ సైన్యస్య సంజ్ఞార్థం తాన్బ్రవీమి తే ౥౧-౭౥<br/><br/> భవాన్భీష్మశ్చ కర్ణశ్చ కృపశ్చ సమితింజయః ౤<br/> అశ్వత్థామా వికర్ణశ్చ సౌమదత్తిస్తథైవ చ ౥౧-౮౥<br/><br/> అన్యే చ బహవః శూరా మదర్థే త్యక్తజీవితాః ౤<br/> నానాశస్త్రప్రహరణాః సర్వే యుద్ధవిశారదాః ౥౧-౯౥<br/><br/> అపర్యాప్తం తదస్మాకం బలం భీష్మాభిరక్షితమ్ ౤<br/> పర్యాప్తం త్విదమేతేషాం బలం భీమాభిరక్షితమ్ ౥౧-౧౦౥<br/><br/> అయనేషు చ సర్వేషు యథాభాగమవస్థితాః ౤<br/> భీష్మమేవాభిరక్షన్తు భవన్తః సర్వ ఏవ హి ౥౧-౧౧౥<br/><br/> తస్య సంజనయన్హర్షం కురువృద్ధః పితామహః ౤<br/> సింహనాదం వినద్యోచ్చైః శఙ్ఖం దధ్మౌ ప్రతాపవాన్ ౥౧-౧౨౥<br/><br/> తతః శఙ్ఖాశ్చ భేర్యశ్చ పణవానకగోముఖాః ౤<br/> సహసైవాభ్యహన్యన్త స శబ్దస్తుములోఽభవత్ ౥౧-౧౩౥<br/><br/> తతః శ్వేతైర్హయైర్యుక్తే మహతి స్యన్దనే స్థితౌ ౤<br/> మాధవః పాణ్డవశ్చైవ దివ్యౌ శఙ్ఖౌ ప్రదధ్మతుః ౥౧-౧౪౥<br/><br/> పాఞ్చజన్యం హృషీకేశో దేవదత్తం ధనఞ్జయః ౤<br/> పౌణ్డ్రం దధ్మౌ మహాశఙ్ఖం భీమకర్మా వృకోదరః ౥౧-౧౫౥<br/><br/> అనన్తవిజయం రాజా కున్తీపుత్రో యుధిష్ఠిరః ౤<br/> నకులః సహదేవశ్చ సుఘోషమణిపుష్పకౌ ౥౧-౧౬౥<br/><br/> కాశ్యశ్చ పరమేష్వాసః శిఖణ్డీ చ మహారథః ౤<br/> ధృష్టద్యుమ్నో విరాటశ్చ సాత్యకిశ్చాపరాజితః ౥౧-౧౭౥<br/><br/> ద్రుపదో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వశః పృథివీపతే ౤<br/> సౌభద్రశ్చ మహాబాహుః శఙ్ఖాన్దధ్ముః పృథక్పృథక్ ౥౧-౧౮౥<br/><br/> స ఘోషో ధార్తరాష్ట్రాణాం హృదయాని వ్యదారయత్ ౤<br/> నభశ్చ పృథివీం చైవ తుములో వ్యనునాదయన్ ౥౧-౧౯౥<br/><br/> అథ వ్యవస్థితాన్దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాన్కపిధ్వజః ౤<br/> ప్రవృత్తే శస్త్రసంపాతే ధనురుద్యమ్య పాణ్డవః ౥౧-౨౦౥<br/><br/> హృషీకేశం తదా వాక్యమిదమాహ మహీపతే ౤<br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> సేనయోరుభయోర్మధ్యే రథం స్థాపయ మేఽచ్యుత ౥౧-౨౧౥<br/><br/> యావదేతాన్నిరిక్షేఽహం యోద్‌ధుకామానవస్థితాన్ ౤<br/> కైర్మయా సహ యోద్ధవ్యమస్మిన్ రణసముద్యమే ౥౧-౨౨౥<br/><br/> యోత్స్యమానానవేక్షేఽహం య ఏతేఽత్ర సమాగతాః ౤<br/> ధార్తరాష్ట్రస్య దుర్బుద్ధేర్యుద్ధే ప్రియచికీర్షవః ౥౧-౨౩౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్తో హృషీకేశో గుడాకేశేన భారత ౤<br/> సేనయోరుభయోర్మధ్యే స్థాపయిత్వా రథోత్తమమ్ ౥౧-౨౪౥<br/><br/> భీష్మద్రోణప్రముఖతః సర్వేషాం చ మహీక్షితామ్ ౤<br/> ఉవాచ పార్థ పశ్యైతాన్సమవేతాన్కురూనితి ౥౧-౨౫౥<br/><br/> తత్రాపశ్యత్స్థితాన్పార్థః పితౄనథ పితామహాన్ ౤<br/> ఆచార్యాన్మాతులాన్భ్రాతౄన్పుత్రాన్పౌత్రాన్సఖీంస్తథా ౥౧-౨౬౥<br/><br/> శ్వశురాన్సుహృదశ్చైవ సేనయోరుభయోరపి ౤<br/> తాన్సమీక్ష్య స కౌన్తేయః సర్వాన్బన్ధూనవస్థితాన్ ౥౧-౨౭౥<br/><br/> కృపయా పరయావిష్టో విషీదన్నిదమబ్రవీత్ ౤<br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> దృష్ట్వేమం స్వజనం కృష్ణ యుయుత్సుం సముపస్థితమ్ ౥౧-౨౮౥<br/><br/> సీదన్తి మమ గాత్రాణి ముఖం చ పరిశుష్యతి ౤<br/> వేపథుశ్చ శరీరే మే రోమహర్షశ్చ జాయతే ౥౧-౨౯౥<br/><br/> గాణ్డీవం స్రంసతే హస్తాత్త్వక్చైవ పరిదహ్యతే ౤<br/> న చ శక్నోమ్యవస్థాతుం భ్రమతీవ చ మే మనః ౥౧-౩౦౥<br/><br/> నిమిత్తాని చ పశ్యామి విపరీతాని కేశవ ౤<br/> న చ శ్రేయోఽనుపశ్యామి హత్వా స్వజనమాహవే ౥౧-౩౧౥<br/><br/> న కాఙ్క్షే విజయం కృష్ణ న చ రాజ్యం సుఖాని చ ౤<br/> కిం నో రాజ్యేన గోవిన్ద కిం భోగైర్జీవితేన వా ౥౧-౩౨౥<br/><br/> యేషామర్థే కాఙ్క్షితం నో రాజ్యం భోగాః సుఖాని చ ౤<br/> త ఇమేఽవస్థితా యుద్ధే ప్రాణాంస్త్యక్త్వా ధనాని చ ౥౧-౩౩౥<br/><br/> ఆచార్యాః పితరః పుత్రాస్తథైవ చ పితామహాః ౤<br/> మాతులాః శ్వశురాః పౌత్రాః శ్యాలాః సంబన్ధినస్తథా ౥౧-౩౪౥<br/><br/> ఏతాన్న హన్తుమిచ్ఛామి ఘ్నతోఽపి మధుసూదన ౤<br/> అపి త్రైలోక్యరాజ్యస్య హేతోః కిం ను మహీకృతే ౥౧-౩౫౥<br/><br/> నిహత్య ధార్తరాష్ట్రాన్నః కా ప్రీతిః స్యాజ్జనార్దన ౤<br/> పాపమేవాశ్రయేదస్మాన్హత్వైతానాతతాయినః ౥౧-౩౬౥<br/><br/> తస్మాన్నార్హా వయం హన్తుం ధార్తరాష్ట్రాన్స్వబాన్ధవాన్ ౤<br/> స్వజనం హి కథం హత్వా సుఖినః స్యామ మాధవ ౥౧-౩౭౥<br/><br/> యద్యప్యేతే న పశ్యన్తి లోభోపహతచేతసః ౤<br/> కులక్షయకృతం దోషం మిత్రద్రోహే చ పాతకమ్ ౥౧-౩౮౥<br/><br/> కథం న జ్ఞేయమస్మాభిః పాపాదస్మాన్నివర్తితుమ్ ౤<br/> కులక్షయకృతం దోషం ప్రపశ్యద్భిర్జనార్దన ౥౧-౩౯౥<br/><br/> కులక్షయే ప్రణశ్యన్తి కులధర్మాః సనాతనాః ౤<br/> ధర్మే నష్టే కులం కృత్స్నమధర్మోఽభిభవత్యుత ౥౧-౪౦౥<br/><br/> అధర్మాభిభవాత్కృష్ణ ప్రదుష్యన్తి కులస్త్రియః ౤<br/> స్త్రీషు దుష్టాసు వార్ష్ణేయ జాయతే వర్ణసంకరః ౥౧-౪౧౥<br/><br/> సంకరో నరకాయైవ కులఘ్నానాం కులస్య చ ౤<br/> పతన్తి పితరో హ్యేషాం లుప్తపిణ్డోదకక్రియాః ౥౧-౪౨౥<br/><br/> దోషైరేతైః కులఘ్నానాం వర్ణసంకరకారకైః ౤<br/> ఉత్సాద్యన్తే జాతిధర్మాః కులధర్మాశ్చ శాశ్వతాః ౥౧-౪౩౥<br/><br/> ఉత్సన్నకులధర్మాణాం మనుష్యాణాం జనార్దన ౤<br/> నరకేఽనియతం వాసో భవతీత్యనుశుశ్రుమ ౥౧-౪౪౥<br/><br/> అహో బత మహత్పాపం కర్తుం వ్యవసితా వయమ్ ౤<br/> యద్రాజ్యసుఖలోభేన హన్తుం స్వజనముద్యతాః ౥౧-౪౫౥<br/><br/> యది మామప్రతీకారమశస్త్రం శస్త్రపాణయః ౤<br/> ధార్తరాష్ట్రా రణే హన్యుస్తన్మే క్షేమతరం భవేత్ ౥౧-౪౬౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్త్వార్జునః సంఖ్యే రథోపస్థ ఉపావిశత్ ౤<br/> విసృజ్య సశరం చాపం శోకసంవిగ్నమానసః ౥౧-౪౭౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదేఽర్జునవిషాదయోగో నామ ప్రథమోఽధ్యాయః ౥ ౧ ౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> తం తథా కృపయావిష్టమశ్రుపూర్ణాకులేక్షణమ్ ౤<br/> విషీదన్తమిదం వాక్యమువాచ మధుసూదనః ౥౨- ౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p> కుతస్త్వా కశ్మలమిదం విషమే సముపస్థితమ్ ౤<br/> అనార్యజుష్టమస్వర్గ్యమకీర్తికరమర్జున ౥౨- ౨౥<br/><br/> క్లైబ్యం మా స్మ గమః పార్థ నైతత్త్వయ్యుపపద్యతే ౤<br/> క్షుద్రం హృదయదౌర్బల్యం త్యక్త్వోత్తిష్ఠ పరన్తప ౥౨- ౩౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> కథం భీష్మమహం సంఖ్యే ద్రోణం చ మధుసూదన ౤<br/> ఇషుభిః ప్రతి యోత్స్యామి పూజార్హావరిసూదన ౥౨- ౪౥<br/><br/> గురూనహత్వా హి మహానుభావాన్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; శ్రేయో భోక్తుం భైక్ష్యమపీహ లోకే ౤<br/> హత్వార్థకామాంస్తు గురూనిహైవ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భుఞ్జీయ భోగాన్ రుధిరప్రదిగ్ధాన్ ౥౨- ౫౥<br/><br/> న చైతద్విద్మః కతరన్నో గరీయో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యద్వా జయేమ యది వా నో జయేయుః ౤<br/> యానేవ హత్వా న జిజీవిషామ-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్తేఽవస్థితాః ప్రముఖే ధార్తరాష్ట్రాః ౥౨- ౬౥<br/><br/> కార్పణ్యదోషోపహతస్వభావః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పృచ్ఛామి త్వాం ధర్మసమ్మూఢచేతాః ౤<br/> యచ్ఛ్రేయః స్యాన్నిశ్చితం బ్రూహి తన్మే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; శిష్యస్తేఽహం శాధి మాం త్వాం ప్రపన్నమ్ ౥౨- ౭౥<br/><br/> న హి ప్రపశ్యామి మమాపనుద్యాద్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యచ్ఛోకముచ్ఛోషణమిన్ద్రియాణామ్ ౤<br/> అవాప్య భూమావసపత్నమృద్ధం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; రాజ్యం సురాణామపి చాధిపత్యమ్ ౥౨- ౮౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్త్వా హృషీకేశం గుడాకేశః పరన్తప ౤<br/> న యోత్స్య ఇతి గోవిన్దముక్త్వా తూష్ణీం బభూవ హ ౥౨- ౯౥<br/><br/> తమువాచ హృషీకేశః ప్రహసన్నివ భారత ౤<br/> సేనయోరుభయోర్మధ్యే విషీదన్తమిదం వచః ౥౨- ౧౦౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అశోచ్యానన్వశోచస్త్వం ప్రజ్ఞావాదాంశ్చ భాషసే ౤<br/> గతాసూనగతాసూంశ్చ నానుశోచన్తి పణ్డితాః ౥౨- ౧౧౥<br/><br/> న త్వేవాహం జాతు నాసం న త్వం నేమే జనాధిపాః ౤<br/> న చైవ న భవిష్యామః సర్వే వయమతః పరమ్ ౥౨- ౧౨౥<br/><br/> దేహినోఽస్మిన్యథా దేహే కౌమారం యౌవనం జరా ౤<br/> తథా దేహాన్తరప్రాప్తిర్ధీరస్తత్ర న ముహ్యతి ౥౨- ౧౩౥<br/><br/> మాత్రాస్పర్శాస్తు కౌన్తేయ శీతోష్ణసుఖదుఃఖదాః ౤<br/> ఆగమాపాయినోఽనిత్యాస్తాంస్తితిక్షస్వ భారత ౥౨- ౧౪౥<br/><br/> యం హి న వ్యథయన్త్యేతే పురుషం పురుషర్షభ ౤<br/> సమదుఃఖసుఖం ధీరం సోఽమృతత్వాయ కల్పతే ౥౨- ౧౫౥<br/><br/> నాసతో విద్యతే భావో నాభావో విద్యతే సతః ౤<br/> ఉభయోరపి దృష్టోఽన్తస్త్వనయోస్తత్త్వదర్శిభిః ౥౨- ౧౬౥<br/><br/> అవినాశి తు తద్విద్ధి యేన సర్వమిదం తతమ్ ౤<br/> వినాశమవ్యయస్యాస్య న కశ్చిత్కర్తుమర్హతి ౥౨- ౧౭౥<br/><br/> అన్తవన్త ఇమే దేహా నిత్యస్యోక్తాః శరీరిణః ౤<br/> అనాశినోఽప్రమేయస్య తస్మాద్యుధ్యస్వ భారత ౥౨- ౧౮౥<br/><br/> య ఏనం వేత్తి హన్తారం యశ్చైనం మన్యతే హతమ్ ౤<br/> ఉభౌ తౌ న విజానీతో నాయం హన్తి న హన్యతే ౥౨- ౧౯౥<br/><br/> న జాయతే మ్రియతే వా కదాచి-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న్నాయం భూత్వా భవితా వా న భూయః ౤<br/> అజో నిత్యః శాశ్వతోఽయం పురాణో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న హన్యతే హన్యమానే శరీరే ౥౨- ౨౦౥<br/><br/> వేదావినాశినం నిత్యం య ఏనమజమవ్యయమ్ ౤<br/> కథం స పురుషః పార్థ కం ఘాతయతి హన్తి కమ్ ౥౨- ౨౧౥<br/><br/> వాసాంసి జీర్ణాని యథా విహాయ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నవాని గృహ్ణాతి నరోఽపరాణి ౤<br/> తథా శరీరాణి విహాయ జీర్ణా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న్యన్యాని సంయాతి నవాని దేహీ ౥౨- ౨౨౥<br/><br/> నైనం ఛిన్దన్తి శస్త్రాణి నైనం దహతి పావకః ౤<br/> న చైనం క్లేదయన్త్యాపో న శోషయతి మారుతః ౥౨- ౨౩౥<br/><br/> అచ్ఛేద్యోఽయమదాహ్యోఽయమక్లేద్యోఽశోష్య ఏవ చ ౤<br/> నిత్యః సర్వగతః స్థాణురచలోఽయం సనాతనః ౥౨- ౨౪౥<br/><br/> అవ్యక్తోఽయమచిన్త్యోఽయమవికార్యోఽయముచ్యతే ౤<br/> తస్మాదేవం విదిత్వైనం నానుశోచితుమర్హసి ౥౨- ౨౫౥<br/><br/> అథ చైనం నిత్యజాతం నిత్యం వా మన్యసే మృతమ్ ౤<br/> తథాపి త్వం మహాబాహో నైవం శోచితుమర్హసి ౥౨- ౨౬౥<br/><br/> జాతస్య హి ధ్రువో మృత్యుర్ధ్రువం జన్మ మృతస్య చ ౤<br/> తస్మాదపరిహార్యేఽర్థే న త్వం శోచితుమర్హసి ౥౨- ౨౭౥<br/><br/> అవ్యక్తాదీని భూతాని వ్యక్తమధ్యాని భారత ౤<br/> అవ్యక్తనిధనాన్యేవ తత్ర కా పరిదేవనా ౥౨- ౨౮౥<br/><br/> ఆశ్చర్యవత్పశ్యతి కశ్చిదేన-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మాశ్చర్యవద్వదతి తథైవ చాన్యః ౤<br/> ఆశ్చర్యవచ్చైనమన్యః శృణోతి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; శ్రుత్వాప్యేనం వేద న చైవ కశ్చిత్ ౥౨- ౨౯౥<br/><br/> దేహీ నిత్యమవధ్యోఽయం దేహే సర్వస్య భారత ౤<br/> తస్మాత్సర్వాణి భూతాని న త్వం శోచితుమర్హసి ౥౨- ౩౦౥<br/><br/> స్వధర్మమపి చావేక్ష్య న వికమ్పితుమర్హసి ౤<br/> ధర్మ్యాద్ధి యుద్ధాచ్ఛ్రేయోఽన్యత్క్షత్రియస్య న విద్యతే ౥౨- ౩౧౥<br/><br/> యదృచ్ఛయా చోపపన్నం స్వర్గద్వారమపావృతమ్ ౤<br/> సుఖినః క్షత్రియాః పార్థ లభన్తే యుద్ధమీదృశమ్ ౥౨- ౩౨౥<br/><br/> అథ చేత్త్వమిమం ధర్మ్యం సంగ్రామం న కరిష్యసి ౤<br/> తతః స్వధర్మం కీర్తిం చ హిత్వా పాపమవాప్స్యసి ౥౨- ౩౩౥<br/><br/> అకీర్తిం చాపి భూతాని కథయిష్యన్తి తేఽవ్యయామ్ ౤<br/> సమ్భావితస్య చాకీర్తిర్మరణాదతిరిచ్యతే ౥౨- ౩౪౥<br/><br/> భయాద్రణాదుపరతం మంస్యన్తే త్వాం మహారథాః ౤<br/> యేషాం చ త్వం బహుమతో భూత్వా యాస్యసి లాఘవమ్ ౥౨- ౩౫౥<br/><br/> అవాచ్యవాదాంశ్చ బహూన్వదిష్యన్తి తవాహితాః ౤<br/> నిన్దన్తస్తవ సామర్థ్యం తతో దుఃఖతరం ను కిమ్ ౥౨- ౩౬౥<br/><br/> హతో వా ప్రాప్స్యసి స్వర్గం జిత్వా వా భోక్ష్యసే మహీమ్ ౤<br/> తస్మాదుత్తిష్ఠ కౌన్తేయ యుద్ధాయ కృతనిశ్చయః ౥౨- ౩౭౥<br/><br/> సుఖదుఃఖే సమే కృత్వా లాభాలాభౌ జయాజయౌ ౤<br/> తతో యుద్ధాయ యుజ్యస్వ నైవం పాపమవాప్స్యసి ౥౨- ౩౮౥<br/><br/> ఏషా తేఽభిహితా సాంఖ్యే బుద్ధిర్యోగే త్విమాం శృణు ౤<br/> బుద్ధ్యా యుక్తో యయా పార్థ కర్మబన్ధం ప్రహాస్యసి ౥౨- ౩౯౥<br/><br/> నేహాభిక్రమనాశోఽస్తి ప్రత్యవాయో న విద్యతే ౤<br/> స్వల్పమప్యస్య ధర్మస్య త్రాయతే మహతో భయాత్ ౥౨- ౪౦౥<br/><br/> వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిరేకేహ కురునన్దన ౤<br/> బహుశాఖా హ్యనన్తాశ్చ బుద్ధయోఽవ్యవసాయినామ్ ౥౨- ౪౧౥<br/><br/> యామిమాం పుష్పితాం వాచం ప్రవదన్త్యవిపశ్చితః ౤<br/> వేదవాదరతాః పార్థ నాన్యదస్తీతి వాదినః ౥౨- ౪౨౥<br/><br/> కామాత్మానః స్వర్గపరా జన్మకర్మఫలప్రదామ్ ౤<br/> క్రియావిశేషబహులాం భోగైశ్వర్యగతిం ప్రతి ౥౨- ౪౩౥<br/><br/> భోగైశ్వర్యప్రసక్తానాం తయాపహృతచేతసామ్ ౤<br/> వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిః సమాధౌ న విధీయతే ౥౨- ౪౪౥<br/><br/> త్రైగుణ్యవిషయా వేదా నిస్త్రైగుణ్యో భవార్జున ౤<br/> నిర్ద్వన్ద్వో నిత్యసత్త్వస్థో నిర్యోగక్షేమ ఆత్మవాన్ ౥౨- ౪౫౥<br/><br/> యావానర్థ ఉదపానే సర్వతః సంప్లుతోదకే ౤<br/> తావాన్సర్వేషు వేదేషు బ్రాహ్మణస్య విజానతః ౥౨- ౪౬౥<br/><br/> కర్మణ్యేవాధికారస్తే మా ఫలేషు కదాచన ౤<br/> మా కర్మఫలహేతుర్భూర్మా తే సఙ్గోఽస్త్వకర్మణి ౥౨- ౪౭౥<br/><br/> యోగస్థః కురు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ధనంజయ ౤<br/> సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః సమో భూత్వా సమత్వం యోగ ఉచ్యతే ౥౨- ౪౮౥<br/><br/> దూరేణ హ్యవరం కర్మ బుద్ధియోగాద్ధనంజయ ౤<br/> బుద్ధౌ శరణమన్విచ్ఛ కృపణాః ఫలహేతవః ౥౨- ౪౯౥<br/><br/> బుద్ధియుక్తో జహాతీహ ఉభే సుకృతదుష్కృతే ౤<br/> తస్మాద్యోగాయ యుజ్యస్వ యోగః కర్మసు కౌశలమ్ ౥౨- ౫౦౥<br/><br/> కర్మజం బుద్ధియుక్తా హి ఫలం త్యక్త్వా మనీషిణః ౤<br/> జన్మబన్ధవినిర్ముక్తాః పదం గచ్ఛన్త్యనామయమ్ ౥౨- ౫౧౥<br/><br/> యదా తే మోహకలిలం బుద్ధిర్వ్యతితరిష్యతి ౤<br/> తదా గన్తాసి నిర్వేదం శ్రోతవ్యస్య శ్రుతస్య చ ౥౨- ౫౨౥<br/><br/> శ్రుతివిప్రతిపన్నా తే యదా స్థాస్యతి నిశ్చలా ౤<br/> సమాధావచలా బుద్ధిస్తదా యోగమవాప్స్యసి ౥౨- ౫౩౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> స్థితప్రజ్ఞస్య కా భాషా సమాధిస్థస్య కేశవ ౤<br/> స్థితధీః కిం ప్రభాషేత కిమాసీత వ్రజేత కిమ్ ౥౨- ౫౪౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ప్రజహాతి యదా కామాన్సర్వాన్పార్థ మనోగతాన్ ౤<br/> ఆత్మన్యేవాత్మనా తుష్టః స్థితప్రజ్ఞస్తదోచ్యతే ౥౨- ౫౫౥<br/><br/> దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః సుఖేషు విగతస్పృహః ౤<br/> వీతరాగభయక్రోధః స్థితధీర్మునిరుచ్యతే ౥౨- ౫౬౥<br/><br/> యః సర్వత్రానభిస్నేహస్తత్తత్ప్రాప్య శుభాశుభమ్ ౤<br/> నాభినన్దతి న ద్వేష్టి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౫౭౥<br/><br/> యదా సంహరతే చాయం కూర్మోఽఙ్గానీవ సర్వశః ౤<br/> ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౫౮౥<br/><br/> విషయా వినివర్తన్తే నిరాహారస్య దేహినః ౤<br/> రసవర్జం రసోఽప్యస్య పరం దృష్ట్వా నివర్తతే ౥౨- ౫౯౥<br/><br/> యతతో హ్యపి కౌన్తేయ పురుషస్య విపశ్చితః ౤<br/> ఇన్ద్రియాణి ప్రమాథీని హరన్తి ప్రసభం మనః ౥౨- ౬౦౥<br/><br/> తాని సర్వాణి సంయమ్య యుక్త ఆసీత మత్పరః ౤<br/> వశే హి యస్యేన్ద్రియాణి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౬౧౥<br/><br/> ధ్యాయతో విషయాన్పుంసః సఙ్గస్తేషూపజాయతే ౤<br/> సఙ్గాత్సంజాయతే కామః కామాత్క్రోధోఽభిజాయతే ౥౨- ౬౨౥<br/><br/> క్రోధాద్భవతి సంమోహః సంమోహాత్స్మృతివిభ్రమః ౤<br/> స్మృతిభ్రంశాద్బుద్ధినాశో బుద్ధినాశాత్ప్రణశ్యతి ౥౨- ౬౩౥<br/><br/> రాగద్వేషవియుక్తైస్తు విషయానిన్ద్రియైశ్చరన్ ౤<br/> ఆత్మవశ్యైర్విధేయాత్మా ప్రసాదమధిగచ్ఛతి ౥౨- ౬౪౥<br/><br/> ప్రసాదే సర్వదుఃఖానాం హానిరస్యోపజాయతే ౤<br/> ప్రసన్నచేతసో హ్యాశు బుద్ధిః పర్యవతిష్ఠతే ౥౨- ౬౫౥<br/><br/> నాస్తి బుద్ధిరయుక్తస్య న చాయుక్తస్య భావనా ౤<br/> న చాభావయతః శాన్తిరశాన్తస్య కుతః సుఖమ్ ౥౨- ౬౬౥<br/><br/> ఇన్ద్రియాణాం హి చరతాం యన్మనోఽను విధీయతే ౤<br/> తదస్య హరతి ప్రజ్ఞాం వాయుర్నావమివామ్భసి ౥౨- ౬౭౥<br/><br/> తస్మాద్యస్య మహాబాహో నిగృహీతాని సర్వశః ౤<br/> ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౬౮౥<br/><br/> యా నిశా సర్వభూతానాం తస్యాం జాగర్తి సంయమీ ౤<br/> యస్యాం జాగ్రతి భూతాని సా నిశా పశ్యతో మునేః ౥౨- ౬౯౥<br/><br/> ఆపూర్యమాణమచలప్రతిష్ఠం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సముద్రమాపః ప్రవిశన్తి యద్వత్ ౤<br/> తద్వత్కామా యం ప్రవిశన్తి సర్వే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స శాన్తిమాప్నోతి న కామకామీ ౥౨- ౭౦౥<br/><br/> విహాయ కామాన్యః సర్వాన్ పుమాంశ్చరతి నిఃస్పృహః ౤<br/> నిర్మమో నిరహంకారః స శాన్తిమధిగచ్ఛతి ౥౨- ౭౧౥<br/><br/> ఏషా బ్రాహ్మీ స్థితిః పార్థ నైనాం ప్రాప్య విముహ్యతి ౤<br/> స్థిత్వాస్యామన్తకాలేఽపి బ్రహ్మనిర్వాణమృచ్ఛతి ౥౨- ౭౨౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే సాంఖ్యయోగో నామ ద్వితీయోఽధ్యాయః ౥౨౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ తృతీయోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> జ్యాయసీ చేత్కర్మణస్తే మతా బుద్ధిర్జనార్దన ౤<br/> తత్కిం కర్మణి ఘోరే మాం నియోజయసి కేశవ ౥౩- ౧౥<br/><br/> వ్యామిశ్రేణేవ వాక్యేన బుద్ధిం మోహయసీవ మే ౤<br/> తదేకం వద నిశ్చిత్య యేన శ్రేయోఽహమాప్నుయామ్ ౥౩- ౨౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> లోకేఽస్మిన్ద్వివిధా నిష్ఠా పురా ప్రోక్తా మయానఘ ౤<br/> జ్ఞానయోగేన సాంఖ్యానాం కర్మయోగేన యోగినామ్ ౥౩- ౩౥<br/><br/> న కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం పురుషోఽశ్నుతే ౤<br/> న చ సంన్యసనాదేవ సిద్ధిం సమధిగచ్ఛతి ౥౩- ౪౥<br/><br/> న హి కశ్చిత్క్షణమపి జాతు తిష్ఠత్యకర్మకృత్ ౤<br/> కార్యతే హ్యవశః కర్మ సర్వః ప్రకృతిజైర్గుణైః ౥౩- ౫౥<br/><br/> కర్మేన్ద్రియాణి సంయమ్య య ఆస్తే మనసా స్మరన్ ౤<br/> ఇన్ద్రియార్థాన్విమూఢాత్మా మిథ్యాచారః స ఉచ్యతే ౥౩- ౬౥<br/><br/> యస్త్విన్ద్రియాణి మనసా నియమ్యారభతేఽర్జున ౤<br/> కర్మేన్ద్రియైః కర్మయోగమసక్తః స విశిష్యతే ౥౩- ౭౥<br/><br/> నియతం కురు కర్మ త్వం కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః ౤<br/> శరీరయాత్రాపి చ తే న ప్రసిద్ధ్యేదకర్మణః ౥౩- ౮౥<br/><br/> యజ్ఞార్థాత్కర్మణోఽన్యత్ర లోకోఽయం కర్మబన్ధనః ౤<br/> తదర్థం కర్మ కౌన్తేయ ముక్తసఙ్గః సమాచర ౥౩- ౯౥<br/><br/> సహయజ్ఞాః ప్రజాః సృష్ట్వా పురోవాచ ప్రజాపతిః ౤<br/> అనేన ప్రసవిష్యధ్వమేష వోఽస్త్విష్టకామధుక్ ౥౩- ౧౦౥<br/><br/> దేవాన్భావయతానేన తే దేవా భావయన్తు వః ౤<br/> పరస్పరం భావయన్తః శ్రేయః పరమవాప్స్యథ ౥౩- ౧౧౥<br/><br/> ఇష్టాన్భోగాన్హి వో దేవా దాస్యన్తే యజ్ఞభావితాః ౤<br/> తైర్దత్తానప్రదాయైభ్యో యో భుఙ్క్తే స్తేన ఏవ సః ౥౩- ౧౨౥<br/><br/> యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తో ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః ౤<br/> భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచన్త్యాత్మకారణాత్ ౥౩- ౧౩౥<br/><br/> అన్నాద్భవన్తి భూతాని పర్జన్యాదన్నసమ్భవః ౤<br/> యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ౥౩- ౧౪౥<br/><br/> కర్మ బ్రహ్మోద్భవం విద్ధి బ్రహ్మాక్షరసముద్భవమ్ ౤<br/> తస్మాత్సర్వగతం బ్రహ్మ నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ ౥౩- ౧౫౥<br/><br/> ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః ౤<br/> అఘాయురిన్ద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి ౥౩- ౧౬౥<br/><br/> యస్త్వాత్మరతిరేవ స్యాదాత్మతృప్తశ్చ మానవః ౤<br/> ఆత్మన్యేవ చ సన్తుష్టస్తస్య కార్యం న విద్యతే ౥౩- ౧౭౥<br/><br/> నైవ తస్య కృతేనార్థో నాకృతేనేహ కశ్చన ౤<br/> న చాస్య సర్వభూతేషు కశ్చిదర్థవ్యపాశ్రయః ౥౩- ౧౮౥<br/><br/> తస్మాదసక్తః సతతం కార్యం కర్మ సమాచర ౤<br/> అసక్తో హ్యాచరన్కర్మ పరమాప్నోతి పూరుషః ౥౩- ౧౯౥<br/><br/> కర్మణైవ హి సంసిద్ధిమాస్థితా జనకాదయః ౤<br/> లోకసంగ్రహమేవాపి సంపశ్యన్కర్తుమర్హసి ౥౩- ౨౦౥<br/><br/> యద్యదాచరతి శ్రేష్ఠస్తత్తదేవేతరో జనః ౤<br/> స యత్ప్రమాణం కురుతే లోకస్తదనువర్తతే ౥౩- ౨౧౥<br/><br/> న మే పార్థాస్తి కర్తవ్యం త్రిషు లోకేషు కించన ౤<br/> నానవాప్తమవాప్తవ్యం వర్త ఏవ చ కర్మణి ౥౩- ౨౨౥<br/><br/> యది హ్యహం న వర్తేయం జాతు కర్మణ్యతన్ద్రితః ౤<br/> మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౥౩- ౨౩౥<br/><br/> ఉత్సీదేయురిమే లోకా న కుర్యాం కర్మ చేదహమ్ ౤<br/> సంకరస్య చ కర్తా స్యాముపహన్యామిమాః ప్రజాః ౥౩- ౨౪౥<br/><br/> సక్తాః కర్మణ్యవిద్వాంసో యథా కుర్వన్తి భారత ౤<br/> కుర్యాద్విద్వాంస్తథాసక్తశ్చికీర్షుర్లోకసంగ్రహమ్ ౥౩- ౨౫౥<br/><br/> న బుద్ధిభేదం జనయేదజ్ఞానాం కర్మసఙ్గినామ్ ౤<br/> జోషయేత్సర్వకర్మాణి విద్వాన్యుక్తః సమాచరన్ ౥౩- ౨౬౥<br/><br/> ప్రకృతేః క్రియమాణాని గుణైః కర్మాణి సర్వశః ౤<br/> అహంకారవిమూఢాత్మా కర్తాహమితి మన్యతే ౥౩- ౨౭౥<br/><br/> తత్త్వవిత్తు మహాబాహో గుణకర్మవిభాగయోః ౤<br/> గుణా గుణేషు వర్తన్త ఇతి మత్వా న సజ్జతే ౥౩- ౨౮౥<br/><br/> ప్రకృతేర్గుణసంమూఢాః సజ్జన్తే గుణకర్మసు ౤<br/> తానకృత్స్నవిదో మన్దాన్కృత్స్నవిన్న విచాలయేత్ ౥౩- ౨౯౥<br/><br/> మయి సర్వాణి కర్మాణి సంన్యస్యాధ్యాత్మచేతసా ౤<br/> నిరాశీర్నిర్మమో భూత్వా యుధ్యస్వ విగతజ్వరః ౥౩- ౩౦౥<br/><br/> యే మే మతమిదం నిత్యమనుతిష్ఠన్తి మానవాః ౤<br/> శ్రద్ధావన్తోఽనసూయన్తో ముచ్యన్తే తేఽపి కర్మభిః ౥౩- ౩౧౥<br/><br/> యే త్వేతదభ్యసూయన్తో నానుతిష్ఠన్తి మే మతమ్ ౤<br/> సర్వజ్ఞానవిమూఢాంస్తాన్విద్ధి నష్టానచేతసః ౥౩- ౩౨౥<br/><br/> సదృశం చేష్టతే స్వస్యాః ప్రకృతేర్జ్ఞానవానపి ౤<br/> ప్రకృతిం యాన్తి భూతాని నిగ్రహః కిం కరిష్యతి ౥౩- ౩౩౥<br/><br/> ఇన్ద్రియస్యేన్ద్రియస్యార్థే రాగద్వేషౌ వ్యవస్థితౌ ౤<br/> తయోర్న వశమాగచ్ఛేత్తౌ హ్యస్య పరిపన్థినౌ ౥౩- ౩౪౥<br/><br/> శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ ౤<br/> స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః ౥౩- ౩౫౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> అథ కేన ప్రయుక్తోఽయం పాపం చరతి పూరుషః ౤<br/> అనిచ్ఛన్నపి వార్ష్ణేయ బలాదివ నియోజితః ౥౩- ౩౬౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణసముద్భవః ౤<br/> మహాశనో మహాపాప్మా విద్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్ ౥౩- ౩౭౥<br/><br/> ధూమేనావ్రియతే వహ్నిర్యథాదర్శో మలేన చ ౤<br/> యథోల్బేనావృతో గర్భస్తథా తేనేదమావృతమ్ ౥౩- ౩౮౥<br/><br/> ఆవృతం జ్ఞానమేతేన జ్ఞానినో నిత్యవైరిణా ౤<br/> కామరూపేణ కౌన్తేయ దుష్పూరేణానలేన చ ౥౩- ౩౯౥<br/><br/> ఇన్ద్రియాణి మనో బుద్ధిరస్యాధిష్ఠానముచ్యతే ౤<br/> ఏతైర్విమోహయత్యేష జ్ఞానమావృత్య దేహినమ్ ౥౩- ౪౦౥<br/><br/> తస్మాత్త్వమిన్ద్రియాణ్యాదౌ నియమ్య భరతర్షభ ౤<br/> పాప్మానం ప్రజహి హ్యేనం జ్ఞానవిజ్ఞాననాశనమ్ ౥౩- ౪౧౥<br/><br/> ఇన్ద్రియాణి పరాణ్యాహురిన్ద్రియేభ్యః పరం మనః ౤<br/> మనసస్తు పరా బుద్ధిర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః ౥౩- ౪౨౥<br/><br/> ఏవం బుద్ధేః పరం బుద్ధ్వా సంస్తభ్యాత్మానమాత్మనా ౤<br/> జహి శత్రుం మహాబాహో కామరూపం దురాసదమ్ ౥౩- ౪౩౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మయోగో నామ తృతీయోఽధ్యాయః ౥ ౩ ౥<br/> ---- <p class=ctr> '''అథ చతుర్థోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఇమం వివస్వతే యోగం ప్రోక్తవానహమవ్యయమ్ ౤<br/> వివస్వాన్మనవే ప్రాహ మనురిక్ష్వాకవేఽబ్రవీత్ ౥౪-౧౥<br/><br/> ఏవం పరమ్పరాప్రాప్తమిమం రాజర్షయో విదుః ౤<br/> స కాలేనేహ మహతా యోగో నష్టః పరన్తప ౥౪-౨౥<br/><br/> స ఏవాయం మయా తేఽద్య యోగః ప్రోక్తః పురాతనః ౤<br/> భక్తోఽసి మే సఖా చేతి రహస్యం హ్యేతదుత్తమమ్ ౥౪-౩౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> అపరం భవతో జన్మ పరం జన్మ వివస్వతః ౤<br/> కథమేతద్విజానీయాం త్వమాదౌ ప్రోక్తవానితి ౥౪-౪౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> బహూని మే వ్యతీతాని జన్మాని తవ చార్జున ౤<br/> తాన్యహం వేద సర్వాణి న త్వం వేత్థ పరన్తప ౥౪-౫౥<br/><br/> అజోఽపి సన్నవ్యయాత్మా భూతానామీశ్వరోఽపి సన్ ౤<br/> ప్రకృతిం స్వామధిష్ఠాయ సంభవామ్యాత్మమాయయా ౥౪-౬౥<br/><br/> యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత ౤<br/> అభ్యుత్థానమధర్మస్య తదాత్మానం సృజామ్యహమ్ ౥౪-౭౥<br/><br/> పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ ౤<br/> ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సమ్భవామి యుగే యుగే ౥౪-౮౥<br/><br/> జన్మ కర్మ చ మే దివ్యమేవం యో వేత్తి తత్త్వతః ౤<br/> త్యక్త్వా దేహం పునర్జన్మ నైతి మామేతి సోఽర్జున ౥౪-౯౥<br/><br/> వీతరాగభయక్రోధా మన్మయా మాముపాశ్రితాః ౤<br/> బహవో జ్ఞానతపసా పూతా మద్భావమాగతాః ౥౪-౧౦౥<br/><br/> యే యథా మాం ప్రపద్యన్తే తాంస్తథైవ భజామ్యహమ్ ౤<br/> మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౥౪-౧౧౥<br/><br/> కాఙ్క్షన్తః కర్మణాం సిద్ధిం యజన్త ఇహ దేవతాః ౤<br/> క్షిప్రం హి మానుషే లోకే సిద్ధిర్భవతి కర్మజా ౥౪-౧౨౥<br/><br/> చాతుర్వర్ణ్యం మయా సృష్టం గుణకర్మవిభాగశః ౤<br/> తస్య కర్తారమపి మాం విద్ధ్యకర్తారమవ్యయమ్ ౥౪-౧౩౥<br/><br/> న మాం కర్మాణి లిమ్పన్తి న మే కర్మఫలే స్పృహా ౤<br/> ఇతి మాం యోఽభిజానాతి కర్మభిర్న స బధ్యతే ౥౪-౧౪౥<br/><br/> ఏవం జ్ఞాత్వా కృతం కర్మ పూర్వైరపి ముముక్షుభిః ౤<br/> కురు కర్మైవ తస్మాత్త్వం పూర్వైః పూర్వతరం కృతమ్ ౥౪-౧౫౥<br/><br/> కిం కర్మ కిమకర్మేతి కవయోఽప్యత్ర మోహితాః ౤<br/> తత్తే కర్మ ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౥౪-౧౬౥<br/><br/> కర్మణో హ్యపి బోద్ధవ్యం బోద్ధవ్యం చ వికర్మణః ౤<br/> అకర్మణశ్చ బోద్ధవ్యం గహనా కర్మణో గతిః ౥౪-౧౭౥<br/><br/> కర్మణ్యకర్మ యః పశ్యేదకర్మణి చ కర్మ యః ౤<br/> స బుద్ధిమాన్మనుష్యేషు స యుక్తః కృత్స్నకర్మకృత్ ౥౪-౧౮౥<br/><br/> యస్య సర్వే సమారమ్భాః కామసంకల్పవర్జితాః ౤<br/> జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం తమాహుః పణ్డితం బుధాః ౥౪-౧౯౥<br/><br/> త్యక్త్వా కర్మఫలాసఙ్గం నిత్యతృప్తో నిరాశ్రయః ౤<br/> కర్మణ్యభిప్రవృత్తోఽపి నైవ కించిత్కరోతి సః ౥౪-౨౦౥<br/><br/> నిరాశీర్యతచిత్తాత్మా త్యక్తసర్వపరిగ్రహః ౤<br/> శారీరం కేవలం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౥౪-౨౧౥<br/><br/> యదృచ్ఛాలాభసంతుష్టో ద్వన్ద్వాతీతో విమత్సరః ౤<br/> సమః సిద్ధావసిద్ధౌ చ కృత్వాపి న నిబధ్యతే ౥౪-౨౨౥<br/><br/> గతసఙ్గస్య ముక్తస్య జ్ఞానావస్థితచేతసః ౤<br/> యజ్ఞాయాచరతః కర్మ సమగ్రం ప్రవిలీయతే ౥౪-౨౩౥<br/><br/> బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిర్బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్ ౤<br/> బ్రహ్మైవ తేన గన్తవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా ౥౪-౨౪౥<br/><br/> దైవమేవాపరే యజ్ఞం యోగినః పర్యుపాసతే ౤<br/> బ్రహ్మాగ్నావపరే యజ్ఞం యజ్ఞేనైవోపజుహ్వతి ౥౪-౨౫౥<br/><br/> శ్రోత్రాదీనీన్ద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి ౤<br/> శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి ౥౪-౨౬౥<br/><br/> సర్వాణీన్ద్రియకర్మాణి ప్రాణకర్మాణి చాపరే ౤<br/> ఆత్మసంయమయోగాగ్నౌ జుహ్వతి జ్ఞానదీపితే ౥౪-౨౭౥<br/><br/> ద్రవ్యయజ్ఞాస్తపోయజ్ఞా యోగయజ్ఞాస్తథాపరే ౤<br/> స్వాధ్యాయజ్ఞానయజ్ఞాశ్చ యతయః సంశితవ్రతాః ౥౪-౨౮౥<br/><br/> అపానే జుహ్వతి ప్రాణం ప్రాణేఽపానం తథాపరే ౤<br/> ప్రాణాపానగతీ రుద్ధ్వా ప్రాణాయామపరాయణాః ౥౪-౨౯౥<br/><br/> అపరే నియతాహారాః ప్రాణాన్ప్రాణేషు జుహ్వతి ౤<br/> సర్వేఽప్యేతే యజ్ఞవిదో యజ్ఞక్షపితకల్మషాః ౥౪-౩౦౥<br/><br/> యజ్ఞశిష్టామృతభుజో యాన్తి బ్రహ్మ సనాతనమ్ ౤<br/> నాయం లోకోఽస్త్యయజ్ఞస్య కుతోఽన్యః కురుసత్తమ ౥౪-౩౧౥<br/><br/> ఏవం బహువిధా యజ్ఞా వితతా బ్రహ్మణో ముఖే ౤<br/> కర్మజాన్విద్ధి తాన్సర్వానేవం జ్ఞాత్వా విమోక్ష్యసే ౥౪-౩౨౥<br/><br/> శ్రేయాన్ద్రవ్యమయాద్యజ్ఞాజ్జ్ఞానయజ్ఞః పరన్తప ౤<br/> సర్వం కర్మాఖిలం పార్థ జ్ఞానే పరిసమాప్యతే ౥౪-౩౩౥<br/><br/> తద్విద్ధి ప్రణిపాతేన పరిప్రశ్నేన సేవయా ౤<br/> ఉపదేక్ష్యన్తి తే జ్ఞానం జ్ఞానినస్తత్త్వదర్శినః ౥౪-౩౪౥<br/><br/> యజ్జ్ఞాత్వా న పునర్మోహమేవం యాస్యసి పాణ్డవ ౤<br/> యేన భూతాన్యశేషేణ ద్రక్ష్యస్యాత్మన్యథో మయి ౥౪-౩౫౥<br/><br/> అపి చేదసి పాపేభ్యః సర్వేభ్యః పాపకృత్తమః ౤<br/> సర్వం జ్ఞానప్లవేనైవ వృజినం సన్తరిష్యసి ౥౪-౩౬౥<br/><br/> యథైధాంసి సమిద్ధోఽగ్నిర్భస్మసాత్కురుతేఽర్జున ౤<br/> జ్ఞానాగ్నిః సర్వకర్మాణి భస్మసాత్కురుతే తథా ౥౪-౩౭౥<br/><br/> న హి జ్ఞానేన సదృశం పవిత్రమిహ విద్యతే ౤<br/> తత్స్వయం యోగసంసిద్ధః కాలేనాత్మని విన్దతి ౥౪-౩౮౥<br/><br/> శ్రద్ధావాఁల్లభతే జ్ఞానం తత్పరః సంయతేన్ద్రియః ౤<br/> జ్ఞానం లబ్ధ్వా పరాం శాన్తిమచిరేణాధిగచ్ఛతి ౥౪-౩౯౥<br/><br/> అజ్ఞశ్చాశ్రద్దధానశ్చ సంశయాత్మా వినశ్యతి ౤<br/> నాయం లోకోఽస్తి న పరో న సుఖం సంశయాత్మనః ౥౪-౪౦౥<br/><br/> యోగసంన్యస్తకర్మాణం జ్ఞానసంఛిన్నసంశయమ్ ౤<br/> ఆత్మవన్తం న కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ ౥౪-౪౧౥<br/><br/> తస్మాదజ్ఞానసమ్భూతం హృత్స్థం జ్ఞానాసినాత్మనః ౤<br/> ఛిత్త్వైనం సంశయం యోగమాతిష్ఠోత్తిష్ఠ భారత ౥౪-౪౨౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగో నామ చతుర్థోఽధ్యాయః ౥ ౪ ౥<br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథ పఞ్చమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ పునర్యోగం చ శంససి ౤<br/> యచ్ఛ్రేయ ఏతయోరేకం తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్ ౥౫- ౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ నిఃశ్రేయసకరావుభౌ ౤<br/> తయోస్తు కర్మసంన్యాసాత్కర్మయోగో విశిష్యతే ౥౫- ౨౥<br/><br/> జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ యో న ద్వేష్టి న కాఙ్క్షతి ౤<br/> నిర్ద్వన్ద్వో హి మహాబాహో సుఖం బన్ధాత్ప్రముచ్యతే ౥౫- ౩౥<br/><br/> సాంఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః ప్రవదన్తి న పణ్డితాః ౤<br/> ఏకమప్యాస్థితః సమ్యగుభయోర్విన్దతే ఫలమ్ ౥౫- ౪౥<br/><br/> యత్సాంఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం తద్యోగైరపి గమ్యతే ౤<br/> ఏకం సాంఖ్యం చ యోగం చ యః పశ్యతి స పశ్యతి ౥౫- ౫౥<br/><br/> సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః ౤<br/> యోగయుక్తో మునిర్బ్రహ్మ నచిరేణాధిగచ్ఛతి ౥౫- ౬౥<br/><br/> యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా విజితాత్మా జితేన్ద్రియః ౤<br/> సర్వభూతాత్మభూతాత్మా కుర్వన్నపి న లిప్యతే ౥౫- ౭౥<br/><br/> నైవ కించిత్కరోమీతి యుక్తో మన్యేత తత్త్వవిత్ ౤<br/> పశ్యఞ్శ్రృణ్వన్స్పృశఞ్జిఘ్రన్నశ్నన్‌గచ్ఛన్స్వపఞ్శ్వసన్ ౥౫- ౮౥<br/><br/> ప్రలపన్విసృజన్గృహ్ణన్నున్మిషన్నిమిషన్నపి ౤<br/> ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేషు వర్తన్త ఇతి ధారయన్ ౥౫- ౯౥<br/><br/> బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా కరోతి యః ౤<br/> లిప్యతే న స పాపేన పద్మపత్రమివామ్భసా ౥౫- ౧౦౥<br/><br/> కాయేన మనసా బుద్ధ్యా కేవలైరిన్ద్రియైరపి ౤<br/> యోగినః కర్మ కుర్వన్తి సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే ౥౫- ౧౧౥<br/><br/> యుక్తః కర్మఫలం త్యక్త్వా శాన్తిమాప్నోతి నైష్ఠికీమ్ ౤<br/> అయుక్తః కామకారేణ ఫలే సక్తో నిబధ్యతే ౥౫- ౧౨౥<br/><br/> సర్వకర్మాణి మనసా సంన్యస్యాస్తే సుఖం వశీ ౤<br/> నవద్వారే పురే దేహీ నైవ కుర్వన్న కారయన్ ౥౫- ౧౩౥<br/><br/> న కర్తృత్వం న కర్మాణి లోకస్య సృజతి ప్రభుః ౤<br/> న కర్మఫలసంయోగం స్వభావస్తు ప్రవర్తతే ౥౫- ౧౪౥<br/><br/> నాదత్తే కస్యచిత్పాపం న చైవ సుకృతం విభుః ౤<br/> అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం తేన ముహ్యన్తి జన్తవః ౥౫- ౧౫౥<br/><br/> జ్ఞానేన తు తదజ్ఞానం యేషాం నాశితమాత్మనః ౤<br/> తేషామాదిత్యవజ్జ్ఞానం ప్రకాశయతి తత్పరమ్ ౥౫- ౧౬౥<br/><br/> తద్‌బుద్ధయస్తదాత్మానస్తన్నిష్ఠాస్తత్పరాయణాః ౤<br/> గచ్ఛన్త్యపునరావృత్తిం జ్ఞాననిర్ధూతకల్మషాః ౥౫- ౧౭౥<br/><br/> విద్యావినయసంపన్నే బ్రాహ్మణే గవి హస్తిని ౤<br/> శుని చైవ శ్వపాకే చ పణ్డితాః సమదర్శినః ౥౫- ౧౮౥<br/><br/> ఇహైవ తైర్జితః సర్గో యేషాం సామ్యే స్థితం మనః ౤<br/> నిర్దోషం హి సమం బ్రహ్మ తస్మాద్బ్రహ్మణి తే స్థితాః ౥౫- ౧౯౥<br/><br/> న ప్రహృష్యేత్ప్రియం ప్రాప్య నోద్విజేత్ప్రాప్య చాప్రియమ్ ౤<br/> స్థిరబుద్ధిరసంమూఢో బ్రహ్మవిద్బ్రహ్మణి స్థితః ౥౫- ౨౦౥<br/><br/> బాహ్యస్పర్శేష్వసక్తాత్మా విన్దత్యాత్మని యత్ సుఖమ్ ౤<br/> స బ్రహ్మయోగయుక్తాత్మా సుఖమక్షయమశ్నుతే ౥౫- ౨౧౥<br/><br/> యే హి సంస్పర్శజా భోగా దుఃఖయోనయ ఏవ తే ౤<br/> ఆద్యన్తవన్తః కౌన్తేయ న తేషు రమతే బుధః ౥౫- ౨౨౥<br/><br/> శక్నోతీహైవ యః సోఢుం ప్రాక్శరీరవిమోక్షణాత్ ౤<br/> కామక్రోధోద్భవం వేగం స యుక్తః స సుఖీ నరః ౥౫- ౨౩౥<br/><br/> యోఽన్తఃసుఖోఽన్తరారామస్తథాన్తర్జ్యోతిరేవ యః ౤<br/> స యోగీ బ్రహ్మనిర్వాణం బ్రహ్మభూతోఽధిగచ్ఛతి ౥౫- ౨౪౥<br/><br/> లభన్తే బ్రహ్మనిర్వాణమృషయః క్షీణకల్మషాః ౤<br/> ఛిన్నద్వైధా యతాత్మానః సర్వభూతహితే రతాః ౥౫- ౨౫౥<br/><br/> కామక్రోధవియుక్తానాం యతీనాం యతచేతసామ్ ౤<br/> అభితో బ్రహ్మనిర్వాణం వర్తతే విదితాత్మనామ్ ౥౫- ౨౬౥<br/><br/> స్పర్శాన్కృత్వా బహిర్బాహ్యాంశ్చక్షుశ్చైవాన్తరే భ్రువోః ౤<br/> ప్రాణాపానౌ సమౌ కృత్వా నాసాభ్యన్తరచారిణౌ ౥౫- ౨౭౥<br/><br/> యతేన్ద్రియమనోబుద్ధిర్మునిర్మోక్షపరాయణః ౤<br/> విగతేచ్ఛాభయక్రోధో యః సదా ముక్త ఏవ సః ౥౫- ౨౮౥<br/><br/> భోక్తారం యజ్ఞతపసాం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ ౤<br/> సుహృదం సర్వభూతానాం జ్ఞాత్వా మాం శాన్తిమృచ్ఛతి ౥౫- ౨౯౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మసంన్యాసయోగో నామ పఞ్చమోఽధ్యాయః ౥ ౫ ౥<br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథ షష్ఠోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అనాశ్రితః కర్మఫలం కార్యం కర్మ కరోతి యః ౤<br/> స సంన్యాసీ చ యోగీ చ న నిరగ్నిర్న చాక్రియః ౥౬- ౧౥<br/><br/> యం సంన్యాసమితి ప్రాహుర్యోగం తం విద్ధి పాణ్డవ ౤<br/> న హ్యసంన్యస్తసంకల్పో యోగీ భవతి కశ్చన ౥౬- ౨౥<br/><br/> ఆరురుక్షోర్మునేర్యోగం కర్మ కారణముచ్యతే ౤<br/> యోగారూఢస్య తస్యైవ శమః కారణముచ్యతే ౥౬- ౩౥<br/><br/> యదా హి నేన్ద్రియార్థేషు న కర్మస్వనుషజ్జతే ౤<br/> సర్వసంకల్పసంన్యాసీ యోగారూఢస్తదోచ్యతే ౥౬- ౪౥<br/><br/> ఉద్ధరేదాత్మనాత్మానం నాత్మానమవసాదయేత్ ౤<br/> ఆత్మైవ హ్యాత్మనో బన్ధురాత్మైవ రిపురాత్మనః ౥౬- ౫౥<br/><br/> బన్ధురాత్మాత్మనస్తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః ౤<br/> అనాత్మనస్తు శత్రుత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత్ ౥౬- ౬౥<br/><br/> జితాత్మనః ప్రశాన్తస్య పరమాత్మా సమాహితః ౤<br/> శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు తథా మానాపమానయోః ౥౬- ౭౥<br/><br/> జ్ఞానవిజ్ఞానతృప్తాత్మా కూటస్థో విజితేన్ద్రియః ౤<br/> యుక్త ఇత్యుచ్యతే యోగీ సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః ౥౬- ౮౥<br/><br/> సుహృన్మిత్రార్యుదాసీనమధ్యస్థద్వేష్యబన్ధుషు ౤<br/> సాధుష్వపి చ పాపేషు సమబుద్ధిర్విశిష్యతే ౥౬- ౯౥<br/><br/> యోగీ యుఞ్జీత సతతమాత్మానం రహసి స్థితః ౤<br/> ఏకాకీ యతచిత్తాత్మా నిరాశీరపరిగ్రహః ౥౬- ౧౦౥<br/><br/> శుచౌ దేశే ప్రతిష్ఠాప్య స్థిరమాసనమాత్మనః ౤<br/> నాత్యుచ్ఛ్రితం నాతినీచం చైలాజినకుశోత్తరమ్ ౥౬- ౧౧౥<br/><br/> తత్రైకాగ్రం మనః కృత్వా యతచిత్తేన్ద్రియక్రియః ౤<br/> ఉపవిశ్యాసనే యుఞ్జ్యాద్యోగమాత్మవిశుద్ధయే ౥౬- ౧౨౥<br/><br/> సమం కాయశిరోగ్రీవం ధారయన్నచలం స్థిరః ౤<br/> సమ్ప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం దిశశ్చానవలోకయన్ ౥౬- ౧౩౥<br/><br/> ప్రశాన్తాత్మా విగతభీర్బ్రహ్మచారివ్రతే స్థితః ౤<br/> మనః సంయమ్య మచ్చిత్తో యుక్త ఆసీత మత్పరః ౥౬- ౧౪౥<br/><br/> యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ నియతమానసః ౤<br/> శాన్తిం నిర్వాణపరమాం మత్సంస్థామధిగచ్ఛతి ౥౬- ౧౫౥<br/><br/> నాత్యశ్నతస్తు యోగోఽస్తి న చైకాన్తమనశ్నతః ౤<br/> న చాతి స్వప్నశీలస్య జాగ్రతో నైవ చార్జున ౥౬- ౧౬౥<br/><br/> యుక్తాహారవిహారస్య యుక్తచేష్టస్య కర్మసు ౤<br/> యుక్తస్వప్నావబోధస్య యోగో భవతి దుఃఖహా ౥౬- ౧౭౥<br/><br/> యదా వినియతం చిత్తమాత్మన్యేవావతిష్ఠతే ౤<br/> నిఃస్పృహః సర్వకామేభ్యో యుక్త ఇత్యుచ్యతే తదా ౥౬- ౧౮౥<br/><br/> యథా దీపో నివాతస్థో నేఙ్గతే సోపమా స్మృతా ౤<br/> యోగినో యతచిత్తస్య యుఞ్జతో యోగమాత్మనః ౥౬- ౧౯౥<br/><br/> యత్రోపరమతే చిత్తం నిరుద్ధం యోగసేవయా ౤<br/> యత్ర చైవాత్మనాత్మానం పశ్యన్నాత్మని తుష్యతి ౥౬- ౨౦౥<br/><br/> సుఖమాత్యన్తికం యత్తద్ బుద్ధిగ్రాహ్యమతీన్ద్రియమ్ ౤<br/> వేత్తి యత్ర న చైవాయం స్థితశ్చలతి తత్త్వతః ౥౬- ౨౧౥<br/><br/> యం లబ్ధ్వా చాపరం లాభం మన్యతే నాధికం తతః ౤<br/> యస్మిన్స్థితో న దుఃఖేన గురుణాపి విచాల్యతే ౥౬- ౨౨౥<br/><br/> తం విద్యాద్‌దుఃఖసంయోగవియోగం యోగసంజ్ఞితమ్ ౤<br/> స నిశ్చయేన యోక్తవ్యో యోగోఽనిర్విణ్ణచేతసా ౥౬- ౨౩౥<br/><br/> సంకల్పప్రభవాన్కామాంస్త్యక్త్వా సర్వానశేషతః ౤<br/> మనసైవేన్ద్రియగ్రామం వినియమ్య సమన్తతః ౥౬- ౨౪౥<br/><br/> శనైః శనైరుపరమేద్‌బుద్ధ్యా ధృతిగృహీతయా ౤<br/> ఆత్మసంస్థం మనః కృత్వా న కించిదపి చిన్తయేత్ ౥౬- ౨౫౥<br/><br/> యతో యతో నిశ్చరతి మనశ్చఞ్చలమస్థిరమ్ ౤<br/> తతస్తతో నియమ్యైతదాత్మన్యేవ వశం నయేత్ ౥౬- ౨౬౥<br/><br/> ప్రశాన్తమనసం హ్యేనం యోగినం సుఖముత్తమమ్ ౤<br/> ఉపైతి శాన్తరజసం బ్రహ్మభూతమకల్మషమ్ ౥౬- ౨౭౥<br/><br/> యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ విగతకల్మషః ౤<br/> సుఖేన బ్రహ్మసంస్పర్శమత్యన్తం సుఖమశ్నుతే ౥౬- ౨౮౥<br/><br/> సర్వభూతస్థమాత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని ౤<br/> ఈక్షతే యోగయుక్తాత్మా సర్వత్ర సమదర్శనః ౥౬- ౨౯౥<br/><br/> యో మాం పశ్యతి సర్వత్ర సర్వం చ మయి పశ్యతి ౤<br/> తస్యాహం న ప్రణశ్యామి స చ మే న ప్రణశ్యతి ౥౬- ౩౦౥<br/><br/> సర్వభూతస్థితం యో మాం భజత్యేకత్వమాస్థితః ౤<br/> సర్వథా వర్తమానోఽపి స యోగీ మయి వర్తతే ౥౬- ౩౧౥<br/><br/> ఆత్మౌపమ్యేన సర్వత్ర సమం పశ్యతి యోఽర్జున ౤<br/> సుఖం వా యది వా దుఃఖం స యోగీ పరమో మతః ౥౬- ౩౨౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> యోఽయం యోగస్త్వయా ప్రోక్తః సామ్యేన మధుసూదన ౤<br/> ఏతస్యాహం న పశ్యామి చఞ్చలత్వాత్స్థితిం స్థిరామ్ ౥౬- ౩౩౥<br/><br/> చఞ్చలం హి మనః కృష్ణ ప్రమాథి బలవద్‌దృఢమ్ ౤<br/> తస్యాహం నిగ్రహం మన్యే వాయోరివ సుదుష్కరమ్ ౥౬- ౩౪౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అసంశయం మహాబాహో మనో దుర్నిగ్రహం చలమ్ ౤<br/> అభ్యాసేన తు కౌన్తేయ వైరాగ్యేణ చ గృహ్యతే ౥౬- ౩౫౥<br/><br/> అసంయతాత్మనా యోగో దుష్ప్రాప ఇతి మే మతిః ౤<br/> వశ్యాత్మనా తు యతతా శక్యోఽవాప్తుముపాయతః ౥౬- ౩౬౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> అయతిః శ్రద్ధయోపేతో యోగాచ్చలితమానసః ౤<br/> అప్రాప్య యోగసంసిద్ధిం కాం గతిం కృష్ణ గచ్ఛతి ౥౬- ౩౭౥<br/><br/> కచ్చిన్నోభయవిభ్రష్టశ్ఛిన్నాభ్రమివ నశ్యతి ౤<br/> అప్రతిష్ఠో మహాబాహో విమూఢో బ్రహ్మణః పథి ౥౬- ౩౮౥<br/><br/> ఏతన్మే సంశయం కృష్ణ ఛేత్తుమర్హస్యశేషతః ౤<br/> త్వదన్యః సంశయస్యాస్య ఛేత్తా న హ్యుపపద్యతే ౥౬- ౩౯౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> పార్థ నైవేహ నాముత్ర వినాశస్తస్య విద్యతే ౤<br/> న హి కల్యాణకృత్కశ్చిద్‌దుర్గతిం తాత గచ్ఛతి ౥౬- ౪౦౥<br/><br/> ప్రాప్య పుణ్యకృతాం లోకానుషిత్వా శాశ్వతీః సమాః ౤<br/> శుచీనాం శ్రీమతాం గేహే యోగభ్రష్టోఽభిజాయతే ౥౬- ౪౧౥<br/><br/> అథవా యోగినామేవ కులే భవతి ధీమతామ్ ౤<br/> ఏతద్ధి దుర్లభతరం లోకే జన్మ యదీదృశమ్ ౥౬- ౪౨౥<br/><br/> తత్ర తం బుద్ధిసంయోగం లభతే పౌర్వదేహికమ్ ౤<br/> యతతే చ తతో భూయః సంసిద్ధౌ కురునన్దన ౥౬- ౪౩౥<br/><br/> పూర్వాభ్యాసేన తేనైవ హ్రియతే హ్యవశోఽపి సః ౤<br/> జిజ్ఞాసురపి యోగస్య శబ్దబ్రహ్మాతివర్తతే ౥౬- ౪౪౥<br/><br/> ప్రయత్నాద్యతమానస్తు యోగీ సంశుద్ధకిల్బిషః ౤<br/> అనేకజన్మసంసిద్ధస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౥౬- ౪౫౥<br/><br/> తపస్విభ్యోఽధికో యోగీ జ్ఞానిభ్యోఽపి మతోఽధికః ౤<br/> కర్మిభ్యశ్చాధికో యోగీ తస్మాద్యోగీ భవార్జున ౥౬- ౪౬౥<br/><br/> యోగినామపి సర్వేషాం మద్గతేనాన్తరాత్మనా ౤<br/> శ్రద్ధావాన్ భజతే యో మాం స మే యుక్తతమో మతః ౥౬- ౪౭౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే ఆత్మసంయమయోగో నామ షష్ఠోఽధ్యాయః ౥ ౬ ౥<br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథ సప్తమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> మయ్యాసక్తమనాః పార్థ యోగం యుఞ్జన్మదాశ్రయః ౤<br/> అసంశయం సమగ్రం మాం యథా జ్ఞాస్యసి తచ్ఛృణు ౥౭- ౧౥<br/><br/> జ్ఞానం తేఽహం సవిజ్ఞానమిదం వక్ష్యామ్యశేషతః ౤<br/> యజ్జ్ఞాత్వా నేహ భూయోఽన్యజ్జ్ఞాతవ్యమవశిష్యతే ౥౭- ౨౥<br/><br/> మనుష్యాణాం సహస్రేషు కశ్చిద్యతతి సిద్ధయే ౤<br/> యతతామపి సిద్ధానాం కశ్చిన్మాం వేత్తి తత్త్వతః ౥౭- ౩౥<br/><br/> భూమిరాపోఽనలో వాయుః ఖం మనో బుద్ధిరేవ చ ౤<br/> అహంకార ఇతీయం మే భిన్నా ప్రకృతిరష్టధా ౥౭- ౪౥<br/><br/> అపరేయమితస్త్వన్యాం ప్రకృతిం విద్ధి మే పరామ్ ౤<br/> జీవభూతాం మహాబాహో యయేదం ధార్యతే జగత్ ౥౭- ౫౥<br/><br/> ఏతద్యోనీని భూతాని సర్వాణీత్యుపధారయ ౤<br/> అహం కృత్స్నస్య జగతః ప్రభవః ప్రలయస్తథా ౥౭- ౬౥<br/><br/> మత్తః పరతరం నాన్యత్కించిదస్తి ధనంజయ ౤<br/> మయి సర్వమిదం ప్రోతం సూత్రే మణిగణా ఇవ ౥౭- ౭౥<br/><br/> రసోఽహమప్సు కౌన్తేయ ప్రభాస్మి శశిసూర్యయోః ౤<br/> ప్రణవః సర్వవేదేషు శబ్దః ఖే పౌరుషం నృషు ౥౭- ౮౥<br/><br/> పుణ్యో గన్ధః పృథివ్యాం చ తేజశ్చాస్మి విభావసౌ ౤<br/> జీవనం సర్వభూతేషు తపశ్చాస్మి తపస్విషు ౥౭- ౯౥<br/><br/> బీజం మాం సర్వభూతానాం విద్ధి పార్థ సనాతనమ్ ౤<br/> బుద్ధిర్బుద్ధిమతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ ౥౭- ౧౦౥<br/><br/> బలం బలవతాం చాహం కామరాగవివర్జితమ్ ౤<br/> ధర్మావిరుద్ధో భూతేషు కామోఽస్మి భరతర్షభ ౥౭- ౧౧౥<br/><br/> యే చైవ సాత్త్వికా భావా రాజసాస్తామసాశ్చ యే ౤<br/> మత్త ఏవేతి తాన్విద్ధి న త్వహం తేషు తే మయి ౥౭- ౧౨౥<br/><br/> త్రిభిర్గుణమయైర్భావైరేభిః సర్వమిదం జగత్ ౤<br/> మోహితం నాభిజానాతి మామేభ్యః పరమవ్యయమ్ ౥౭- ౧౩౥<br/><br/> దైవీ హ్యేషా గుణమయీ మమ మాయా దురత్యయా ౤<br/> మామేవ యే ప్రపద్యన్తే మాయామేతాం తరన్తి తే ౥౭- ౧౪౥<br/><br/> న మాం దుష్కృతినో మూఢాః ప్రపద్యన్తే నరాధమాః ౤<br/> మాయయాపహృతజ్ఞానా ఆసురం భావమాశ్రితాః ౥౭- ౧౫౥<br/><br/> చతుర్విధా భజన్తే మాం జనాః సుకృతినోఽర్జున ౤<br/> ఆర్తో జిజ్ఞాసురర్థార్థీ జ్ఞానీ చ భరతర్షభ ౥౭- ౧౬౥<br/><br/> తేషాం జ్ఞానీ నిత్యయుక్త ఏకభక్తిర్విశిష్యతే ౤<br/> ప్రియో హి జ్ఞానినోఽత్యర్థమహం స చ మమ ప్రియః ౥౭- ౧౭౥<br/><br/> ఉదారాః సర్వ ఏవైతే జ్ఞానీ త్వాత్మైవ మే మతమ్ ౤<br/> ఆస్థితః స హి యుక్తాత్మా మామేవానుత్తమాం గతిమ్ ౥౭- ౧౮౥<br/><br/> బహూనాం జన్మనామన్తే జ్ఞానవాన్మాం ప్రపద్యతే ౤<br/> వాసుదేవః సర్వమితి స మహాత్మా సుదుర్లభః ౥౭- ౧౯౥<br/><br/> కామైస్తైస్తైర్హృతజ్ఞానాః ప్రపద్యన్తేఽన్యదేవతాః ౤<br/> తం తం నియమమాస్థాయ ప్రకృత్యా నియతాః స్వయా ౥౭- ౨౦౥<br/><br/> యో యో యాం యాం తనుం భక్తః శ్రద్ధయార్చితుమిచ్ఛతి ౤<br/> తస్య తస్యాచలాం శ్రద్ధాం తామేవ విదధామ్యహమ్ ౥౭- ౨౧౥<br/><br/> స తయా శ్రద్ధయా యుక్తస్తస్యారాధనమీహతే ౤<br/> లభతే చ తతః కామాన్మయైవ విహితాన్హి తాన్ ౥౭- ౨౨౥<br/><br/> అన్తవత్తు ఫలం తేషాం తద్భవత్యల్పమేధసామ్ ౤<br/> దేవాన్దేవయజో యాన్తి మద్భక్తా యాన్తి మామపి ౥౭- ౨౩౥<br/><br/> అవ్యక్తం వ్యక్తిమాపన్నం మన్యన్తే మామబుద్ధయః ౤<br/> పరం భావమజానన్తో మమావ్యయమనుత్తమమ్ ౥౭- ౨౪౥<br/><br/> నాహం ప్రకాశః సర్వస్య యోగమాయాసమావృతః ౤<br/> మూఢోఽయం నాభిజానాతి లోకో మామజమవ్యయమ్ ౥౭- ౨౫౥<br/><br/> వేదాహం సమతీతాని వర్తమానాని చార్జున ౤<br/> భవిష్యాణి చ భూతాని మాం తు వేద న కశ్చన ౥౭- ౨౬౥<br/><br/> ఇచ్ఛాద్వేషసముత్థేన ద్వన్ద్వమోహేన భారత ౤<br/> సర్వభూతాని సంమోహం సర్గే యాన్తి పరన్తప ౥౭- ౨౭౥<br/><br/> యేషాం త్వన్తగతం పాపం జనానాం పుణ్యకర్మణామ్ ౤<br/> తే ద్వన్ద్వమోహనిర్ముక్తా భజన్తే మాం దృఢవ్రతాః ౥౭- ౨౮౥<br/><br/> జరామరణమోక్షాయ మామాశ్రిత్య యతన్తి యే ౤<br/> తే బ్రహ్మ తద్విదుః కృత్స్నమధ్యాత్మం కర్మ చాఖిలమ్ ౥౭- ౨౯౥<br/><br/> సాధిభూతాధిదైవం మాం సాధియజ్ఞం చ యే విదుః ౤<br/> ప్రయాణకాలేఽపి చ మాం తే విదుర్యుక్తచేతసః ౥౭- ౩౦౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానవిజ్ఞానయోగో నామ సప్తమోఽధ్యాయః ౥ ౭ ౥<br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథాష్టమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> కిం తద్బ్రహ్మ కిమధ్యాత్మం కిం కర్మ పురుషోత్తమ ౤<br/> అధిభూతం చ కిం ప్రోక్తమధిదైవం కిముచ్యతే ౥౮- ౧౥<br/><br/> అధియజ్ఞః కథం కోఽత్ర దేహేఽస్మిన్మధుసూదన ౤<br/> ప్రయాణకాలే చ కథం జ్ఞేయోఽసి నియతాత్మభిః ౥౮- ౨౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అక్షరం బ్రహ్మ పరమం స్వభావోఽధ్యాత్మముచ్యతే ౤<br/> భూతభావోద్భవకరో విసర్గః కర్మసంజ్ఞితః ౥౮- ౩౥<br/><br/> అధిభూతం క్షరో భావః పురుషశ్చాధిదైవతమ్ ౤<br/> అధియజ్ఞోఽహమేవాత్ర దేహే దేహభృతాం వర ౥౮- ౪౥<br/><br/> అన్తకాలే చ మామేవ స్మరన్ముక్త్వా కలేవరమ్ ౤<br/> యః ప్రయాతి స మద్భావం యాతి నాస్త్యత్ర సంశయః ౥౮- ౫౥<br/><br/> యం యం వాపి స్మరన్భావం త్యజత్యన్తే కలేవరమ్ ౤<br/> తం తమేవైతి కౌన్తేయ సదా తద్భావభావితః ౥౮- ౬౥<br/><br/> తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు మామనుస్మర యుధ్య చ ౤<br/> మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్మామేవైష్యస్యసంశయమ్ ౥౮- ౭౥<br/><br/> అభ్యాసయోగయుక్తేన చేతసా నాన్యగామినా ౤<br/> పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థానుచిన్తయన్ ౥౮- ౮౥<br/><br/> కవిం పురాణమనుశాసితార-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మణోరణీయాంసమనుస్మరేద్యః ౤<br/> సర్వస్య ధాతారమచిన్త్యరూప<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మాదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ ౥౮- ౯౥<br/><br/> ప్రయాణకాలే మనసాచలేన<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భక్త్యా యుక్తో యోగబలేన చైవ ౤<br/> భ్రువోర్మధ్యే ప్రాణమావేశ్య సమ్యక్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స తం పరం పురుషముపైతి దివ్యమ్ ౥౮- ౧౦౥<br/><br/> యదక్షరం వేదవిదో వదన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశన్తి యద్యతయో వీతరాగాః ౤<br/> యదిచ్ఛన్తో బ్రహ్మచర్యం చరన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తత్తే పదం సంగ్రహేణ ప్రవక్ష్యే ౥౮- ౧౧౥<br/><br/> సర్వద్వారాణి సంయమ్య మనో హృది నిరుధ్య చ ౤<br/> మూర్ధ్న్యాధాయాత్మనః ప్రాణమాస్థితో యోగధారణామ్ ౥౮- ౧౨౥<br/><br/> ఓమిత్యేకాక్షరం బ్రహ్మ వ్యాహరన్మామనుస్మరన్ ౤<br/> యః ప్రయాతి త్యజన్దేహం స యాతి పరమాం గతిమ్ ౥౮- ౧౩౥<br/><br/> అనన్యచేతాః సతతం యో మాం స్మరతి నిత్యశః ౤<br/> తస్యాహం సులభః పార్థ నిత్యయుక్తస్య యోగినః ౥౮- ౧౪౥<br/><br/> మాముపేత్య పునర్జన్మ దుఃఖాలయమశాశ్వతమ్ ౤<br/> నాప్నువన్తి మహాత్మానః సంసిద్ధిం పరమాం గతాః ౥౮- ౧౫౥<br/><br/> ఆబ్రహ్మభువనాల్లోకాః పునరావర్తినోఽర్జున ౤<br/> మాముపేత్య తు కౌన్తేయ పునర్జన్మ న విద్యతే ౥౮- ౧౬౥<br/><br/> సహస్రయుగపర్యన్తమహర్యద్బ్రహ్మణో విదుః ౤<br/> రాత్రిం యుగసహస్రాన్తాం తేఽహోరాత్రవిదో జనాః ౥౮- ౧౭౥<br/><br/> అవ్యక్తాద్వ్యక్తయః సర్వాః ప్రభవన్త్యహరాగమే ౤<br/> రాత్ర్యాగమే ప్రలీయన్తే తత్రైవావ్యక్తసంజ్ఞకే ౥౮- ౧౮౥<br/><br/> భూతగ్రామః స ఏవాయం భూత్వా భూత్వా ప్రలీయతే ౤<br/> రాత్ర్యాగమేఽవశః పార్థ ప్రభవత్యహరాగమే ౥౮- ౧౯౥<br/><br/> పరస్తస్మాత్తు భావోఽన్యోఽవ్యక్తోఽవ్యక్తాత్సనాతనః ౤<br/> యః స సర్వేషు భూతేషు నశ్యత్సు న వినశ్యతి ౥౮- ౨౦౥<br/><br/> అవ్యక్తోఽక్షర ఇత్యుక్తస్తమాహుః పరమాం గతిమ్ ౤<br/> యం ప్రాప్య న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౥౮- ౨౧౥<br/><br/> పురుషః స పరః పార్థ భక్త్యా లభ్యస్త్వనన్యయా ౤<br/> యస్యాన్తఃస్థాని భూతాని యేన సర్వమిదం తతమ్ ౥౮- ౨౨౥<br/><br/> యత్ర కాలే త్వనావృత్తిమావృత్తిం చైవ యోగినః ౤<br/> ప్రయాతా యాన్తి తం కాలం వక్ష్యామి భరతర్షభ ౥౮- ౨౩౥<br/><br/> అగ్నిర్జ్యోతిరహః శుక్లః షణ్మాసా ఉత్తరాయణమ్ ౤<br/> తత్ర ప్రయాతా గచ్ఛన్తి బ్రహ్మ బ్రహ్మవిదో జనాః ౥౮- ౨౪౥<br/><br/> ధూమో రాత్రిస్తథా కృష్ణః షణ్మాసా దక్షిణాయనమ్ ౤<br/> తత్ర చాన్ద్రమసం జ్యోతిర్యోగీ ప్రాప్య నివర్తతే ౥౮- ౨౫౥<br/><br/> శుక్లకృష్ణే గతీ హ్యేతే జగతః శాశ్వతే మతే ౤<br/> ఏకయా యాత్యనావృత్తిమన్యయావర్తతే పునః ౥౮- ౨౬౥<br/><br/> నైతే సృతీ పార్థ జానన్యోగీ ముహ్యతి కశ్చన ౤<br/> తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు యోగయుక్తో భవార్జున ౥౮- ౨౭౥<br/><br/> వేదేషు యజ్ఞేషు తపఃసు చైవ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దానేషు యత్ పుణ్యఫలం ప్రదిష్టమ్ ౤<br/> అత్యేతి తత్సర్వమిదం విదిత్వా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యోగీ పరం స్థానముపైతి చాద్యమ్ ౥౮- ౨౮౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే అక్షరబ్రహ్మయోగో నామాష్టమోఽధ్యాయః ౥౮౥<br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథ నవమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఇదం తు తే గుహ్యతమం ప్రవక్ష్యామ్యనసూయవే ౤<br/> జ్ఞానం విజ్ఞానసహితం యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౥౯- ౧౥<br/><br/> రాజవిద్యా రాజగుహ్యం పవిత్రమిదముత్తమమ్ ౤<br/> ప్రత్యక్షావగమం ధర్మ్యం సుసుఖం కర్తుమవ్యయమ్ ౥౯- ౨౥<br/><br/> అశ్రద్దధానాః పురుషా ధర్మస్యాస్య పరన్తప ౤<br/> అప్రాప్య మాం నివర్తన్తే మృత్యుసంసారవర్త్మని ౥౯- ౩౥<br/><br/> మయా తతమిదం సర్వం జగదవ్యక్తమూర్తినా ౤<br/> మత్స్థాని సర్వభూతాని న చాహం తేష్వవస్థితః ౥౯- ౪౥<br/><br/> న చ మత్స్థాని భూతాని పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ౤<br/> భూతభృన్న చ భూతస్థో మమాత్మా భూతభావనః ౥౯- ౫౥<br/><br/> యథాకాశస్థితో నిత్యం వాయుః సర్వత్రగో మహాన్ ౤<br/> తథా సర్వాణి భూతాని మత్స్థానీత్యుపధారయ ౥౯- ౬౥<br/><br/> సర్వభూతాని కౌన్తేయ ప్రకృతిం యాన్తి మామికామ్ ౤<br/> కల్పక్షయే పునస్తాని కల్పాదౌ విసృజామ్యహమ్ ౥౯- ౭౥<br/><br/> ప్రకృతిం స్వామవష్టభ్య విసృజామి పునః పునః ౤<br/> భూతగ్రామమిమం కృత్స్నమవశం ప్రకృతేర్వశాత్ ౥౯- ౮౥<br/><br/> న చ మాం తాని కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ ౤<br/> ఉదాసీనవదాసీనమసక్తం తేషు కర్మసు ౥౯- ౯౥<br/><br/> మయాధ్యక్షేణ ప్రకృతిః సూయతే సచరాచరమ్ ౤<br/> హేతునానేన కౌన్తేయ జగద్విపరివర్తతే ౥౯- ౧౦౥<br/><br/> అవజానన్తి మాం మూఢా మానుషీం తనుమాశ్రితమ్ ౤<br/> పరం భావమజానన్తో మమ భూతమహేశ్వరమ్ ౥౯- ౧౧౥<br/><br/> మోఘాశా మోఘకర్మాణో మోఘజ్ఞానా విచేతసః ౤<br/> రాక్షసీమాసురీం చైవ ప్రకృతిం మోహినీం శ్రితాః ౥౯- ౧౨౥<br/><br/> మహాత్మానస్తు మాం పార్థ దైవీం ప్రకృతిమాశ్రితాః ౤<br/> భజన్త్యనన్యమనసో జ్ఞాత్వా భూతాదిమవ్యయమ్ ౥౯- ౧౩౥<br/><br/> సతతం కీర్తయన్తో మాం యతన్తశ్చ దృఢవ్రతాః ౤<br/> నమస్యన్తశ్చ మాం భక్త్యా నిత్యయుక్తా ఉపాసతే ౥౯- ౧౪౥<br/><br/> జ్ఞానయజ్ఞేన చాప్యన్యే యజన్తో మాముపాసతే ౤<br/> ఏకత్వేన పృథక్త్వేన బహుధా విశ్వతోముఖమ్ ౥౯- ౧౫౥<br/><br/> అహం క్రతురహం యజ్ఞః స్వధాహమహమౌషధమ్ ౤<br/> మన్త్రోఽహమహమేవాజ్యమహమగ్నిరహం హుతమ్ ౥౯- ౧౬౥<br/><br/> పితాహమస్య జగతో మాతా ధాతా పితామహః ౤<br/> వేద్యం పవిత్రమోంకార ఋక్సామ యజురేవ చ ౥౯- ౧౭౥<br/><br/> గతిర్భర్తా ప్రభుః సాక్షీ నివాసః శరణం సుహృత్ ౤<br/> ప్రభవః ప్రలయః స్థానం నిధానం బీజమవ్యయమ్ ౥౯- ౧౮౥<br/><br/> తపామ్యహమహం వర్షం నిగృహ్ణామ్యుత్సృజామి చ ౤<br/> అమృతం చైవ మృత్యుశ్చ సదసచ్చాహమర్జున ౥౯- ౧౯౥<br/><br/> త్రైవిద్యా మాం సోమపాః పూతపాపా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యజ్ఞైరిష్ట్వా స్వర్గతిం ప్రార్థయన్తే ౤<br/> తే పుణ్యమాసాద్య సురేన్ద్రలోక-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మశ్నన్తి దివ్యాన్దివి దేవభోగాన్ ౥౯- ౨౦౥<br/><br/> తే తం భుక్త్వా స్వర్గలోకం విశాలం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; క్షీణే పుణ్యే మర్త్యలోకం విశన్తి ౤<br/> ఏవం త్రయీధర్మమనుప్రపన్నా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; గతాగతం కామకామా లభన్తే ౥౯- ౨౧౥<br/><br/> అనన్యాశ్చిన్తయన్తో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే ౤<br/> తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగక్షేమం వహామ్యహమ్ ౥౯- ౨౨౥<br/><br/> యేఽప్యన్యదేవతాభక్తా యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః ౤<br/> తేఽపి మామేవ కౌన్తేయ యజన్త్యవిధిపూర్వకమ్ ౥౯- ౨౩౥<br/><br/> అహం హి సర్వయజ్ఞానాం భోక్తా చ ప్రభురేవ చ ౤<br/> న తు మామభిజానన్తి తత్త్వేనాతశ్చ్యవన్తి తే ౥౯- ౨౪౥<br/><br/> యాన్తి దేవవ్రతా దేవాన్పితౄన్యాన్తి పితృవ్రతాః ౤<br/> భూతాని యాన్తి భూతేజ్యా యాన్తి మద్యాజినోఽపి మామ్ ౥౯- ౨౫౥<br/><br/> పత్రం పుష్పం ఫలం తోయం యో మే భక్త్యా ప్రయచ్ఛతి ౤<br/> తదహం భక్త్యుపహృతమశ్నామి ప్రయతాత్మనః ౥౯- ౨౬౥<br/><br/> యత్కరోషి యదశ్నాసి యజ్జుహోషి దదాసి యత్ ౤<br/> యత్తపస్యసి కౌన్తేయ తత్కురుష్వ మదర్పణమ్ ౥౯- ౨౭౥<br/><br/> శుభాశుభఫలైరేవం మోక్ష్యసే కర్మబన్ధనైః ౤<br/> సంన్యాసయోగయుక్తాత్మా విముక్తో మాముపైష్యసి ౥౯- ౨౮౥<br/><br/> సమోఽహం సర్వభూతేషు న మే ద్వేష్యోఽస్తి న ప్రియః ౤<br/> యే భజన్తి తు మాం భక్త్యా మయి తే తేషు చాప్యహమ్ ౥౯- ౨౯౥<br/><br/> అపి చేత్సుదురాచారో భజతే మామనన్యభాక్ ౤<br/> సాధురేవ స మన్తవ్యః సమ్యగ్వ్యవసితో హి సః ౥౯- ౩౦౥<br/><br/> క్షిప్రం భవతి ధర్మాత్మా శశ్వచ్ఛాన్తిం నిగచ్ఛతి ౤<br/> కౌన్తేయ ప్రతి జానీహి న మే భక్తః ప్రణశ్యతి ౥౯- ౩౧౥<br/><br/> మాం హి పార్థ వ్యపాశ్రిత్య యేఽపి స్యుః పాపయోనయః ౤<br/> స్త్రియో వైశ్యాస్తథా శూద్రాస్తేఽపి యాన్తి పరాం గతిమ్ ౥౯- ౩౨౥<br/><br/> కిం పునర్బ్రాహ్మణాః పుణ్యా భక్తా రాజర్షయస్తథా ౤<br/> అనిత్యమసుఖం లోకమిమం ప్రాప్య భజస్వ మామ్ ౥౯- ౩౩౥<br/><br/> మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు ౤<br/> మామేవైష్యసి యుక్త్వైవమాత్మానం మత్పరాయణః ౥౯- ౩౪౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగో నామ నవమోఽధ్యాయః ౥౯౥<br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథ దశమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> భూయ ఏవ మహాబాహో శృణు మే పరమం వచః ౤<br/> యత్తేఽహం ప్రీయమాణాయ వక్ష్యామి హితకామ్యయా ౥౧౦- ౧౥<br/><br/> న మే విదుః సురగణాః ప్రభవం న మహర్షయః ౤<br/> అహమాదిర్హి దేవానాం మహర్షీణాం చ సర్వశః ౥౧౦- ౨౥<br/><br/> యో మామజమనాదిం చ వేత్తి లోకమహేశ్వరమ్ ౤<br/> అసంమూఢః స మర్త్యేషు సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే ౥౧౦- ౩౥<br/><br/> బుద్ధిర్జ్ఞానమసంమోహః క్షమా సత్యం దమః శమః ౤<br/> సుఖం దుఃఖం భవోఽభావో భయం చాభయమేవ చ ౥౧౦- ౪౥<br/><br/> అహింసా సమతా తుష్టిస్తపో దానం యశోఽయశః ౤<br/> భవన్తి భావా భూతానాం మత్త ఏవ పృథగ్విధాః ౥౧౦- ౫౥<br/><br/> మహర్షయః సప్త పూర్వే చత్వారో మనవస్తథా ౤<br/> మద్భావా మానసా జాతా యేషాం లోక ఇమాః ప్రజాః ౥౧౦- ౬౥<br/><br/> ఏతాం విభూతిం యోగం చ మమ యో వేత్తి తత్త్వతః ౤<br/> సోఽవికమ్పేన యోగేన యుజ్యతే నాత్ర సంశయః ౥౧౦- ౭౥<br/><br/> అహం సర్వస్య ప్రభవో మత్తః సర్వం ప్రవర్తతే ౤<br/> ఇతి మత్వా భజన్తే మాం బుధా భావసమన్వితాః ౥౧౦- ౮౥<br/><br/> మచ్చిత్తా మద్గతప్రాణా బోధయన్తః పరస్పరమ్ ౤<br/> కథయన్తశ్చ మాం నిత్యం తుష్యన్తి చ రమన్తి చ ౥౧౦- ౯౥<br/><br/> తేషాం సతతయుక్తానాం భజతాం ప్రీతిపూర్వకమ్ ౤<br/> దదామి బుద్ధియోగం తం యేన మాముపయాన్తి తే ౥౧౦- ౧౦౥<br/><br/> తేషామేవానుకమ్పార్థమహమజ్ఞానజం తమః ౤<br/> నాశయామ్యాత్మభావస్థో జ్ఞానదీపేన భాస్వతా ౥౧౦- ౧౧౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> పరం బ్రహ్మ పరం ధామ పవిత్రం పరమం భవాన్ ౤<br/> పురుషం శాశ్వతం దివ్యమాదిదేవమజం విభుమ్ ౥౧౦- ౧౨౥<br/><br/> ఆహుస్త్వామృషయః సర్వే దేవర్షిర్నారదస్తథా ౤<br/> అసితో దేవలో వ్యాసః స్వయం చైవ బ్రవీషి మే ౥౧౦- ౧౩౥<br/><br/> సర్వమేతదృతం మన్యే యన్మాం వదసి కేశవ ౤<br/> న హి తే భగవన్వ్యక్తిం విదుర్దేవా న దానవాః ౥౧౦- ౧౪౥<br/><br/> స్వయమేవాత్మనాత్మానం వేత్థ త్వం పురుషోత్తమ ౤<br/> భూతభావన భూతేశ దేవదేవ జగత్పతే ౥౧౦- ౧౫౥<br/><br/> వక్తుమర్హస్యశేషేణ దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః ౤<br/> యాభిర్విభూతిభిర్లోకానిమాంస్త్వం వ్యాప్య తిష్ఠసి ౥౧౦- ౧౬౥<br/><br/> కథం విద్యామహం యోగింస్త్వాం సదా పరిచిన్తయన్ ౤<br/> కేషు కేషు చ భావేషు చిన్త్యోఽసి భగవన్మయా ౥౧౦- ౧౭౥<br/><br/> విస్తరేణాత్మనో యోగం విభూతిం చ జనార్దన ౤<br/> భూయః కథయ తృప్తిర్హి శృణ్వతో నాస్తి మేఽమృతమ్ ౥౧౦- ౧౮౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> హన్త తే కథయిష్యామి దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః ౤<br/> ప్రాధాన్యతః కురుశ్రేష్ఠ నాస్త్యన్తో విస్తరస్య మే ౥౧౦- ౧౯౥<br/><br/> అహమాత్మా గుడాకేశ సర్వభూతాశయస్థితః ౤<br/> అహమాదిశ్చ మధ్యం చ భూతానామన్త ఏవ చ ౥౧౦- ౨౦౥<br/><br/> ఆదిత్యానామహం విష్ణుర్జ్యోతిషాం రవిరంశుమాన్ ౤<br/> మరీచిర్మరుతామస్మి నక్షత్రాణామహం శశీ ౥౧౦- ౨౧౥<br/><br/> వేదానాం సామవేదోఽస్మి దేవానామస్మి వాసవః ౤<br/> ఇన్ద్రియాణాం మనశ్చాస్మి భూతానామస్మి చేతనా ౥౧౦- ౨౨౥<br/><br/> రుద్రాణాం శంకరశ్చాస్మి విత్తేశో యక్షరక్షసామ్ ౤<br/> వసూనాం పావకశ్చాస్మి మేరుః శిఖరిణామహమ్ ౥౧౦- ౨౩౥<br/><br/> పురోధసాం చ ముఖ్యం మాం విద్ధి పార్థ బృహస్పతిమ్ ౤<br/> సేనానీనామహం స్కన్దః సరసామస్మి సాగరః ౥౧౦- ౨౪౥<br/><br/> మహర్షీణాం భృగురహం గిరామస్మ్యేకమక్షరమ్ ౤<br/> యజ్ఞానాం జపయజ్ఞోఽస్మి స్థావరాణాం హిమాలయః ౥౧౦- ౨౫౥<br/><br/> అశ్వత్థః సర్వవృక్షాణాం దేవర్షీణాం చ నారదః ౤<br/> గన్ధర్వాణాం చిత్రరథః సిద్ధానాం కపిలో మునిః ౥౧౦- ౨౬౥<br/><br/> ఉచ్చైఃశ్రవసమశ్వానాం విద్ధి మామమృతోద్భవమ్ ౤<br/> ఐరావతం గజేన్ద్రాణాం నరాణాం చ నరాధిపమ్ ౥౧౦- ౨౭౥<br/><br/> ఆయుధానామహం వజ్రం ధేనూనామస్మి కామధుక్ ౤<br/> ప్రజనశ్చాస్మి కన్దర్పః సర్పాణామస్మి వాసుకిః ౥౧౦- ౨౮౥<br/><br/> అనన్తశ్చాస్మి నాగానాం వరుణో యాదసామహమ్ ౤<br/> పితౄణామర్యమా చాస్మి యమః సంయమతామహమ్ ౥౧౦- ౨౯౥<br/><br/> ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం కాలః కలయతామహమ్ ౤<br/> మృగాణాం చ మృగేన్ద్రోఽహం వైనతేయశ్చ పక్షిణామ్ ౥౧౦- ౩౦౥<br/><br/> పవనః పవతామస్మి రామః శస్త్రభృతామహమ్ ౤<br/> ఝషాణాం మకరశ్చాస్మి స్రోతసామస్మి జాహ్నవీ ౥౧౦- ౩౧౥<br/><br/> సర్గాణామాదిరన్తశ్చ మధ్యం చైవాహమర్జున ౤<br/> అధ్యాత్మవిద్యా విద్యానాం వాదః ప్రవదతామహమ్ ౥౧౦- ౩౨౥<br/><br/> అక్షరాణామకారోఽస్మి ద్వన్ద్వః సామాసికస్య చ ౤<br/> అహమేవాక్షయః కాలో ధాతాహం విశ్వతోముఖః ౥౧౦- ౩౩౥<br/><br/> మృత్యుః సర్వహరశ్చాహముద్భవశ్చ భవిష్యతామ్ ౤<br/> కీర్తిః శ్రీర్వాక్చ నారీణాం స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా ౥౧౦- ౩౪౥<br/><br/> బృహత్సామ తథా సామ్నాం గాయత్రీ ఛన్దసామహమ్ ౤<br/> మాసానాం మార్గశీర్షోఽహమృతూనాం కుసుమాకరః ౥౧౦- ౩౫౥<br/><br/> ద్యూతం ఛలయతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ ౤<br/> జయోఽస్మి వ్యవసాయోఽస్మి సత్త్వం సత్త్వవతామహమ్ ౥౧౦- ౩౬౥<br/><br/> వృష్ణీనాం వాసుదేవోఽస్మి పాణ్డవానాం ధనంజయః ౤<br/> మునీనామప్యహం వ్యాసః కవీనాముశనా కవిః ౥౧౦- ౩౭౥<br/><br/> దణ్డో దమయతామస్మి నీతిరస్మి జిగీషతామ్ ౤<br/> మౌనం చైవాస్మి గుహ్యానాం జ్ఞానం జ్ఞానవతామహమ్ ౥౧౦- ౩౮౥<br/><br/> యచ్చాపి సర్వభూతానాం బీజం తదహమర్జున ౤<br/> న తదస్తి వినా యత్స్యాన్మయా భూతం చరాచరమ్ ౥౧౦- ౩౯౥<br/><br/> నాన్తోఽస్తి మమ దివ్యానాం విభూతీనాం పరన్తప ౤<br/> ఏష తూద్దేశతః ప్రోక్తో విభూతేర్విస్తరో మయా ౥౧౦- ౪౦౥<br/><br/> యద్యద్విభూతిమత్సత్త్వం శ్రీమదూర్జితమేవ వా ౤<br/> తత్తదేవావగచ్ఛ త్వం మమ తేజోంఽశసంభవమ్ ౥౧౦- ౪౧౥<br/><br/> అథవా బహునైతేన కిం జ్ఞాతేన తవార్జున ౤<br/> విష్టభ్యాహమిదం కృత్స్నమేకాంశేన స్థితో జగత్ ౥౧౦- ౪౨౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విభూతియోగో నామ దశమోఽధ్యాయః ౥ ౧౦ ౥<br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథైకాదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> మదనుగ్రహాయ పరమం గుహ్యమధ్యాత్మసంజ్ఞితమ్ ౤<br/> యత్త్వయోక్తం వచస్తేన మోహోఽయం విగతో మమ ౥౧౧- ౧౥<br/><br/> భవాప్యయౌ హి భూతానాం శ్రుతౌ విస్తరశో మయా ౤<br/> త్వత్తః కమలపత్రాక్ష మాహాత్మ్యమపి చావ్యయమ్ ౥౧౧- ౨౥<br/><br/> ఏవమేతద్యథాత్థ త్వమాత్మానం పరమేశ్వర ౤<br/> ద్రష్టుమిచ్ఛామి తే రూపమైశ్వరం పురుషోత్తమ ౥౧౧- ౩౥<br/><br/> మన్యసే యది తచ్ఛక్యం మయా ద్రష్టుమితి ప్రభో ౤<br/> యోగేశ్వర తతో మే త్వం దర్శయాత్మానమవ్యయమ్ ౥౧౧- ౪౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> పశ్య మే పార్థ రూపాణి శతశోఽథ సహస్రశః ౤<br/> నానావిధాని దివ్యాని నానావర్ణాకృతీని చ ౥౧౧- ౫౥<br/><br/> పశ్యాదిత్యాన్వసూన్రుద్రానశ్వినౌ మరుతస్తథా ౤<br/> బహూన్యదృష్టపూర్వాణి పశ్యాశ్చర్యాణి భారత ౥౧౧- ౬౥<br/><br/> ఇహైకస్థం జగత్కృత్స్నం పశ్యాద్య సచరాచరమ్ ౤<br/> మమ దేహే గుడాకేశ యచ్చాన్యద్ ద్రష్టుమిచ్ఛసి ౥౧౧- ౭౥<br/><br/> న తు మాం శక్యసే ద్రష్టుమనేనైవ స్వచక్షుషా ౤<br/> దివ్యం దదామి తే చక్షుః పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ౥౧౧- ౮౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్త్వా తతో రాజన్మహాయోగేశ్వరో హరిః ౤<br/> దర్శయామాస పార్థాయ పరమం రూపమైశ్వరమ్ ౥౧౧- ౯౥<br/><br/> అనేకవక్త్రనయనమనేకాద్భుతదర్శనమ్ ౤<br/> అనేకదివ్యాభరణం దివ్యానేకోద్యతాయుధమ్ ౥౧౧- ౧౦౥<br/><br/> దివ్యమాల్యామ్బరధరం దివ్యగన్ధానులేపనమ్ ౤<br/> సర్వాశ్చర్యమయం దేవమనన్తం విశ్వతోముఖమ్ ౥౧౧- ౧౧౥<br/><br/> దివి సూర్యసహస్రస్య భవేద్యుగపదుత్థితా ౤<br/> యది భాః సదృశీ సా స్యాద్భాసస్తస్య మహాత్మనః ౥౧౧- ౧౨౥<br/><br/> తత్రైకస్థం జగత్కృత్స్నం ప్రవిభక్తమనేకధా ౤<br/> అపశ్యద్దేవదేవస్య శరీరే పాణ్డవస్తదా ౥౧౧- ౧౩౥<br/><br/> తతః స విస్మయావిష్టో హృష్టరోమా ధనంజయః ౤<br/> ప్రణమ్య శిరసా దేవం కృతాఞ్జలిరభాషత ౥౧౧- ౧౪౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> పశ్యామి దేవాంస్తవ దేవ దేహే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వాంస్తథా భూతవిశేషసంఘాన్ ౤<br/> బ్రహ్మాణమీశం కమలాసనస్థ-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మృషీంశ్చ సర్వానురగాంశ్చ దివ్యాన్ ౥౧౧- ౧౫౥<br/><br/> అనేకబాహూదరవక్త్రనేత్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పశ్యామి త్వాం సర్వతోఽనన్తరూపమ్ ౤<br/> నాన్తం న మధ్యం న పునస్తవాదిం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పశ్యామి విశ్వేశ్వర విశ్వరూప ౥౧౧- ౧౬౥<br/><br/> కిరీటినం గదినం చక్రిణం చ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తేజోరాశిం సర్వతో దీప్తిమన్తమ్ ౤<br/> పశ్యామి త్వాం దుర్నిరీక్ష్యం సమన్తా-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ద్దీప్తానలార్కద్యుతిమప్రమేయమ్ ౥౧౧- ౧౭౥<br/><br/> త్వమక్షరం పరమం వేదితవ్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ ౤<br/> త్వమవ్యయః శాశ్వతధర్మగోప్తా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సనాతనస్త్వం పురుషో మతో మే ౥౧౧- ౧౮౥<br/><br/> అనాదిమధ్యాన్తమనన్తవీర్య-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మనన్తబాహుం శశిసూర్యనేత్రమ్ ౤<br/> పశ్యామి త్వాం దీప్తహుతాశవక్త్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్వతేజసా విశ్వమిదం తపన్తమ్ ౥౧౧- ౧౯౥<br/><br/> ద్యావాపృథివ్యోరిదమన్తరం హి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వ్యాప్తం త్వయైకేన దిశశ్చ సర్వాః ౤<br/> దృష్ట్వాద్భుతం రూపముగ్రం తవేదం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; లోకత్రయం ప్రవ్యథితం మహాత్మన్ ౥౧౧- ౨౦౥<br/><br/> అమీ హి త్వాం సురసంఘా విశన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కేచిద్భీతాః ప్రాఞ్జలయో గృణన్తి ౤<br/> స్వస్తీత్యుక్త్వా మహర్షిసిద్ధసంఘాః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్తువన్తి త్వాం స్తుతిభిః పుష్కలాభిః ౥౧౧- ౨౧౥<br/><br/> రుద్రాదిత్యా వసవో యే చ సాధ్యా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశ్వేఽశ్వినౌ మరుతశ్చోష్మపాశ్చ ౤<br/> గన్ధర్వయక్షాసురసిద్ధసంఘా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వీక్షన్తే త్వాం విస్మితాశ్చైవ సర్వే ౥౧౧- ౨౨౥<br/><br/> రూపం మహత్తే బహువక్త్రనేత్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మహాబాహో బహుబాహూరుపాదమ్ ౤<br/> బహూదరం బహుదంష్ట్రాకరాలం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దృష్ట్వా లోకాః ప్రవ్యథితాస్తథాహమ్ ౥౧౧- ౨౩౥<br/><br/> నభఃస్పృశం దీప్తమనేకవర్ణం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వ్యాత్తాననం దీప్తవిశాలనేత్రమ్ ౤<br/> దృష్ట్వా హి త్వాం ప్రవ్యథితాన్తరాత్మా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ధృతిం న విన్దామి శమం చ విష్ణో ౥౧౧- ౨౪౥<br/><br/> దంష్ట్రాకరాలాని చ తే ముఖాని<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దృష్ట్వైవ కాలానలసన్నిభాని ౤<br/> దిశో న జానే న లభే చ శర్మ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౥౧౧- ౨౫౥<br/><br/> అమీ చ త్వాం ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వే సహైవావనిపాలసంఘైః ౤<br/> భీష్మో ద్రోణః సూతపుత్రస్తథాసౌ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సహాస్మదీయైరపి యోధముఖ్యైః ౥౧౧- ౨౬౥<br/><br/> వక్త్రాణి తే త్వరమాణా విశన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దంష్ట్రాకరాలాని భయానకాని ౤<br/> కేచిద్విలగ్నా దశనాన్తరేషు<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సందృశ్యన్తే చూర్ణితైరుత్తమాఙ్గైః ౥౧౧- ౨౭౥<br/><br/> యథా నదీనాం బహవోఽమ్బువేగాః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సముద్రమేవాభిముఖా ద్రవన్తి ౤<br/> తథా తవామీ నరలోకవీరా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశన్తి వక్త్రాణ్యభివిజ్వలన్తి ౥౧౧- ౨౮౥<br/><br/> యథా ప్రదీప్తం జ్వలనం పతఙ్గా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశన్తి నాశాయ సమృద్ధవేగాః ౤<br/> తథైవ నాశాయ విశన్తి లోకా-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్తవాపి వక్త్రాణి సమృద్ధవేగాః ౥౧౧- ౨౯౥<br/><br/> లేలిహ్యసే గ్రసమానః సమన్తా-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ల్లోకాన్సమగ్రాన్వదనైర్జ్వలద్భిః ౤<br/> తేజోభిరాపూర్య జగత్సమగ్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భాసస్తవోగ్రాః ప్రతపన్తి విష్ణో ౥౧౧- ౩౦౥<br/><br/> ఆఖ్యాహి మే కో భవానుగ్రరూపో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నమోఽస్తు తే దేవవర ప్రసీద ౤<br/> విజ్ఞాతుమిచ్ఛామి భవన్తమాద్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న హి ప్రజానామి తవ ప్రవృత్తిమ్ ౥౧౧- ౩౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; లోకాన్సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః ౤<br/> ఋతేఽపి త్వాం న భవిష్యన్తి సర్వే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యేఽవస్థితాః ప్రత్యనీకేషు యోధాః ౥౧౧- ౩౨౥<br/><br/> తస్మాత్త్వముత్తిష్ఠ యశో లభస్వ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; జిత్వా శత్రూన్ భుఙ్క్ష్వ రాజ్యం సమృద్ధమ్ ౤<br/> మయైవైతే నిహతాః పూర్వమేవ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నిమిత్తమాత్రం భవ సవ్యసాచిన్ ౥౧౧- ౩౩౥<br/><br/> ద్రోణం చ భీష్మం చ జయద్రథం చ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కర్ణం తథాన్యానపి యోధవీరాన్ ౤<br/> మయా హతాంస్త్వం జహి మా వ్యథిష్ఠా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యుధ్యస్వ జేతాసి రణే సపత్నాన్ ౥౧౧- ౩౪౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచనం కేశవస్య<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కృతాఞ్జలిర్వేపమానః కిరీటీ ౤<br/> నమస్కృత్వా భూయ ఏవాహ కృష్ణం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సగద్గదం భీతభీతః ప్రణమ్య ౥౧౧- ౩౫౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> స్థానే హృషీకేశ తవ ప్రకీర్త్యా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; జగత్ప్రహృష్యత్యనురజ్యతే చ ౤<br/> రక్షాంసి భీతాని దిశో ద్రవన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వే నమస్యన్తి చ సిద్ధసంఘాః ౥౧౧- ౩౬౥<br/><br/> కస్మాచ్చ తే న నమేరన్మహాత్మన్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; గరీయసే బ్రహ్మణోఽప్యాదికర్త్రే ౤<br/> అనన్త దేవేశ జగన్నివాస<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వమక్షరం సదసత్తత్పరం యత్ ౥౧౧- ౩౭౥<br/><br/> త్వమాదిదేవః పురుషః పురాణ-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ ౤<br/> వేత్తాసి వేద్యం చ పరం చ ధామ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వయా తతం విశ్వమనన్తరూప ౥౧౧- ౩౮౥<br/><br/> వాయుర్యమోఽగ్నిర్వరుణః శశాఙ్కః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రజాపతిస్త్వం ప్రపితామహశ్చ ౤<br/> నమో నమస్తేఽస్తు సహస్రకృత్వః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పునశ్చ భూయోఽపి నమో నమస్తే ౥౧౧- ౩౯౥<br/><br/> నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ ౤<br/> అనన్తవీర్యామితవిక్రమస్త్వం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః ౥౧౧- ౪౦౥<br/><br/> సఖేతి మత్వా ప్రసభం యదుక్తం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి ౤<br/> అజానతా మహిమానం తవేదం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి ౥౧౧- ౪౧౥<br/><br/> యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విహారశయ్యాసనభోజనేషు ౤<br/> ఏకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ౥౧౧- ౪౨౥<br/><br/> పితాసి లోకస్య చరాచరస్య<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వమస్య పూజ్యశ్చ గురుర్గరీయాన్ ౤<br/> న త్వత్సమోఽస్త్యభ్యధికః కుతోఽన్యో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; లోకత్రయేఽప్యప్రతిమప్రభావ ౥౧౧- ౪౩౥<br/><br/> తస్మాత్ప్రణమ్య ప్రణిధాయ కాయం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రసాదయే త్వామహమీశమీడ్యమ్ ౤<br/> పితేవ పుత్రస్య సఖేవ సఖ్యుః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రియః ప్రియాయార్హసి దేవ సోఢుమ్ ౥౧౧- ౪౪౥<br/><br/> అదృష్టపూర్వం హృషితోఽస్మి దృష్ట్వా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భయేన చ ప్రవ్యథితం మనో మే ౤<br/> తదేవ మే దర్శయ దేవ రూపం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౥౧౧- ౪౫౥<br/><br/> కిరీటినం గదినం చక్రహస్త-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మిచ్ఛామి త్వాం ద్రష్టుమహం తథైవ ౤<br/> తేనైవ రూపేణ చతుర్భుజేన<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సహస్రబాహో భవ విశ్వమూర్తే ౥౧౧- ౪౬౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> మయా ప్రసన్నేన తవార్జునేదం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; రూపం పరం దర్శితమాత్మయోగాత్ ౤<br/> తేజోమయం విశ్వమనన్తమాద్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యన్మే త్వదన్యేన న దృష్టపూర్వమ్ ౥౧౧- ౪౭౥<br/><br/> న వేదయజ్ఞాధ్యయనైర్న దానై-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ర్న చ క్రియాభిర్న తపోభిరుగ్రైః ౤<br/> ఏవంరూపః శక్య అహం నృలోకే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ద్రష్టుం త్వదన్యేన కురుప్రవీర ౥౧౧- ౪౮౥<br/><br/> మా తే వ్యథా మా చ విమూఢభావో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దృష్ట్వా రూపం ఘోరమీదృఙ్మమేదమ్ ౤<br/> వ్యపేతభీః ప్రీతమనాః పునస్త్వం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తదేవ మే రూపమిదం ప్రపశ్య ౥౧౧- ౪౯౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఇత్యర్జునం వాసుదేవస్తథోక్త్వా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్వకం రూపం దర్శయామాస భూయః ౤<br/> ఆశ్వాసయామాస చ భీతమేనం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భూత్వా పునః సౌమ్యవపుర్మహాత్మా ౥౧౧- ౫౦౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> దృష్ట్వేదం మానుషం రూపం తవ సౌమ్యం జనార్దన ౤<br/> ఇదానీమస్మి సంవృత్తః సచేతాః ప్రకృతిం గతః ౥౧౧- ౫౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> సుదుర్దర్శమిదం రూపం దృష్టవానసి యన్మమ ౤<br/> దేవా అప్యస్య రూపస్య నిత్యం దర్శనకాఙ్క్షిణః ౥౧౧- ౫౨౥<br/><br/> నాహం వేదైర్న తపసా న దానేన న చేజ్యయా ౤<br/> శక్య ఏవంవిధో ద్రష్టుం దృష్టవానసి మాం యథా ౥౧౧- ౫౩౥<br/><br/> భక్త్యా త్వనన్యయా శక్య అహమేవంవిధోఽర్జున ౤<br/> జ్ఞాతుం ద్రష్టుం చ తత్త్వేన ప్రవేష్టుం చ పరంతప ౥౧౧- ౫౪౥<br/><br/> మత్కర్మకృన్మత్పరమో మద్భక్తః సఙ్గవర్జితః ౤<br/> నిర్వైరః సర్వభూతేషు యః స మామేతి పాణ్డవ ౥౧౧- ౫౫౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విశ్వరూపదర్శనయోగో నామైకాదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౧ ౥<br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ ద్వాదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> ఏవం సతతయుక్తా యే భక్తాస్త్వాం పర్యుపాసతే ౤<br/> యే చాప్యక్షరమవ్యక్తం తేషాం కే యోగవిత్తమాః ౥౧౨- ౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> మయ్యావేశ్య మనో యే మాం నిత్యయుక్తా ఉపాసతే ౤<br/> శ్రద్ధయా పరయోపేతాస్తే మే యుక్తతమా మతాః ౥౧౨- ౨౥<br/><br/> యే త్వక్షరమనిర్దేశ్యమవ్యక్తం పర్యుపాసతే ౤<br/> సర్వత్రగమచిన్త్యం చ కూటస్థమచలం ధ్రువమ్ ౥౧౨- ౩౥<br/><br/> సంనియమ్యేన్ద్రియగ్రామం సర్వత్ర సమబుద్ధయః ౤<br/> తే ప్రాప్నువన్తి మామేవ సర్వభూతహితే రతాః ౥౧౨- ౪౥<br/><br/> క్లేశోఽధికతరస్తేషామవ్యక్తాసక్తచేతసామ్ ౤<br/> అవ్యక్తా హి గతిర్దుఃఖం దేహవద్భిరవాప్యతే ౥౧౨- ౫౥<br/><br/> యే తు సర్వాణి కర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరాః ౤<br/> అనన్యేనైవ యోగేన మాం ధ్యాయన్త ఉపాసతే ౥౧౨- ౬౥<br/><br/> తేషామహం సముద్ధర్తా మృత్యుసంసారసాగరాత్ ౤<br/> భవామి నచిరాత్పార్థ మయ్యావేశితచేతసామ్ ౥౧౨- ౭౥<br/><br/> మయ్యేవ మన ఆధత్స్వ మయి బుద్ధిం నివేశయ ౤<br/> నివసిష్యసి మయ్యేవ అత ఊర్ధ్వం న సంశయః ౥౧౨- ౮౥<br/><br/> అథ చిత్తం సమాధాతుం న శక్నోషి మయి స్థిరమ్ ౤<br/> అభ్యాసయోగేన తతో మామిచ్ఛాప్తుం ధనంజయ ౥౧౨- ౯౥<br/><br/> అభ్యాసేఽప్యసమర్థోఽసి మత్కర్మపరమో భవ ౤<br/> మదర్థమపి కర్మాణి కుర్వన్సిద్ధిమవాప్స్యసి ౥౧౨- ౧౦౥<br/><br/> అథైతదప్యశక్తోఽసి కర్తుం మద్యోగమాశ్రితః ౤<br/> సర్వకర్మఫలత్యాగం తతః కురు యతాత్మవాన్ ౥౧౨- ౧౧౥<br/><br/> శ్రేయో హి జ్ఞానమభ్యాసాజ్జ్ఞానాద్ధ్యానం విశిష్యతే ౤<br/> ధ్యానాత్కర్మఫలత్యాగస్త్యాగాచ్ఛాన్తిరనన్తరమ్ ౥౧౨- ౧౨౥<br/><br/> అద్వేష్టా సర్వభూతానాం మైత్రః కరుణ ఏవ చ ౤<br/> నిర్మమో నిరహంకారః సమదుఃఖసుఖః క్షమీ ౥౧౨- ౧౩౥<br/><br/> సంతుష్టః సతతం యోగీ యతాత్మా దృఢనిశ్చయః ౤<br/> మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౪౥<br/><br/> యస్మాన్నోద్విజతే లోకో లోకాన్నోద్విజతే చ యః ౤<br/> హర్షామర్షభయోద్వేగైర్ముక్తో యః స చ మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౫౥<br/><br/> అనపేక్షః శుచిర్దక్ష ఉదాసీనో గతవ్యథః ౤<br/> సర్వారమ్భపరిత్యాగీ యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౬౥<br/><br/> యో న హృష్యతి న ద్వేష్టి న శోచతి న కాఙ్క్షతి ౤<br/> శుభాశుభపరిత్యాగీ భక్తిమాన్యః స మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౭౥<br/><br/> సమః శత్రౌ చ మిత్రే చ తథా మానాపమానయోః ౤<br/> శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు సమః సఙ్గవివర్జితః ౥౧౨- ౧౮౥<br/><br/> తుల్యనిన్దాస్తుతిర్మౌనీ సన్తుష్టో యేన కేనచిత్ ౤<br/> అనికేతః స్థిరమతిర్భక్తిమాన్మే ప్రియో నరః ౥౧౨- ౧౯౥<br/><br/> యే తు ధర్మ్యామృతమిదం యథోక్తం పర్యుపాసతే ౤<br/> శ్రద్దధానా మత్పరమా భక్తాస్తేఽతీవ మే ప్రియాః ౥౧౨- ౨౦౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే భక్తియోగో నామ ద్వాదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౨ ౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ త్రయోదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఇదం శరీరం కౌన్తేయ క్షేత్రమిత్యభిధీయతే ౤<br/> ఏతద్యో వేత్తి తం ప్రాహుః క్షేత్రజ్ఞ ఇతి తద్విదః ౥౧౩- ౧౥<br/><br/> క్షేత్రజ్ఞం చాపి మాం విద్ధి సర్వక్షేత్రేషు భారత ౤<br/> క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోర్జ్ఞానం యత్తజ్జ్ఞానం మతం మమ ౥౧౩- ౨౥<br/><br/> తత్క్షేత్రం యచ్చ యాదృక్చ యద్వికారి యతశ్చ యత్ ౤<br/> స చ యో యత్ప్రభావశ్చ తత్సమాసేన మే శృణు ౥౧౩- ౩౥<br/><br/> ఋషిభిర్బహుధా గీతం ఛన్దోభిర్వివిధైః పృథక్ ౤<br/> బ్రహ్మసూత్రపదైశ్చైవ హేతుమద్భిర్వినిశ్చితైః ౥౧౩- ౪౥<br/><br/> మహాభూతాన్యహంకారో బుద్ధిరవ్యక్తమేవ చ ౤<br/> ఇన్ద్రియాణి దశైకం చ పఞ్చ చేన్ద్రియగోచరాః ౥౧౩- ౫౥<br/><br/> ఇచ్ఛా ద్వేషః సుఖం దుఃఖం సంఘాతశ్చేతనా ధృతిః ౤<br/> ఏతత్క్షేత్రం సమాసేన సవికారముదాహృతమ్ ౥౧౩- ౬౥<br/><br/> అమానిత్వమదమ్భిత్వమహింసా క్షాన్తిరార్జవమ్ ౤<br/> ఆచార్యోపాసనం శౌచం స్థైర్యమాత్మవినిగ్రహః ౥౧౩- ౭౥<br/><br/> ఇన్ద్రియార్థేషు వైరాగ్యమనహంకార ఏవ చ ౤<br/> జన్మమృత్యుజరావ్యాధిదుఃఖదోషానుదర్శనమ్ ౥౧౩- ౮౥<br/><br/> అసక్తిరనభిష్వఙ్గః పుత్రదారగృహాదిషు ౤<br/> నిత్యం చ సమచిత్తత్వమిష్టానిష్టోపపత్తిషు ౥౧౩- ౯౥<br/><br/> మయి చానన్యయోగేన భక్తిరవ్యభిచారిణీ ౤<br/> వివిక్తదేశసేవిత్వమరతిర్జనసంసది ౥౧౩- ౧౦౥<br/><br/> అధ్యాత్మజ్ఞాననిత్యత్వం తత్త్వజ్ఞానార్థదర్శనమ్ ౤<br/> ఏతజ్జ్ఞానమితి ప్రోక్తమజ్ఞానం యదతోఽన్యథా ౥౧౩- ౧౧౥<br/><br/> జ్ఞేయం యత్తత్ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వామృతమశ్నుతే ౤<br/> అనాది మత్పరం బ్రహ్మ న సత్తన్నాసదుచ్యతే ౥౧౩- ౧౨౥<br/><br/> సర్వతః పాణిపాదం తత్సర్వతోఽక్షిశిరోముఖమ్ ౤<br/> సర్వతః శ్రుతిమల్లోకే సర్వమావృత్య తిష్ఠతి ౥౧౩- ౧౩౥<br/><br/> సర్వేన్ద్రియగుణాభాసం సర్వేన్ద్రియవివర్జితమ్ ౤<br/> అసక్తం సర్వభృచ్చైవ నిర్గుణం గుణభోక్తృ చ ౥౧౩- ౧౪౥<br/><br/> బహిరన్తశ్చ భూతానామచరం చరమేవ చ ౤<br/> సూక్ష్మత్వాత్తదవిజ్ఞేయం దూరస్థం చాన్తికే చ తత్ ౥౧౩- ౧౫౥<br/><br/> అవిభక్తం చ భూతేషు విభక్తమివ చ స్థితమ్ ౤<br/> భూతభర్తృ చ తజ్జ్ఞేయం గ్రసిష్ణు ప్రభవిష్ణు చ ౥౧౩- ౧౬౥<br/><br/> జ్యోతిషామపి తజ్జ్యోతిస్తమసః పరముచ్యతే ౤<br/> జ్ఞానం జ్ఞేయం జ్ఞానగమ్యం హృది సర్వస్య విష్ఠితమ్ ౥౧౩- ౧౭౥<br/><br/> ఇతి క్షేత్రం తథా జ్ఞానం జ్ఞేయం చోక్తం సమాసతః ౤<br/> మద్భక్త ఏతద్విజ్ఞాయ మద్భావాయోపపద్యతే ౥౧౩- ౧౮౥<br/><br/> ప్రకృతిం పురుషం చైవ విద్ధ్యనాదీ ఉభావపి ౤<br/> వికారాంశ్చ గుణాంశ్చైవ విద్ధి ప్రకృతిసంభవాన్ ౥౧౩- ౧౯౥<br/><br/> కార్యకరణకర్తృత్వే హేతుః ప్రకృతిరుచ్యతే ౤<br/> పురుషః సుఖదుఃఖానాం భోక్తృత్వే హేతురుచ్యతే ౥౧౩- ౨౦౥<br/><br/> పురుషః ప్రకృతిస్థో హి భుఙ్‌క్తే ప్రకృతిజాన్గుణాన్ ౤<br/> కారణం గుణసఙ్గోఽస్య సదసద్యోనిజన్మసు ౥౧౩- ౨౧౥<br/><br/> ఉపద్రష్టానుమన్తా చ భర్తా భోక్తా మహేశ్వరః ౤<br/> పరమాత్మేతి చాప్యుక్తో దేహేఽస్మిన్పురుషః పరః ౥౧౩- ౨౨౥<br/><br/> య ఏవం వేత్తి పురుషం ప్రకృతిం చ గుణైః సహ ౤<br/> సర్వథా వర్తమానోఽపి న స భూయోఽభిజాయతే ౥౧౩- ౨౩౥<br/><br/> ధ్యానేనాత్మని పశ్యన్తి కేచిదాత్మానమాత్మనా ౤<br/> అన్యే సాంఖ్యేన యోగేన కర్మయోగేన చాపరే ౥౧౩- ౨౪౥<br/><br/> అన్యే త్వేవమజానన్తః శ్రుత్వాన్యేభ్య ఉపాసతే ౤<br/> తేఽపి చాతితరన్త్యేవ మృత్యుం శ్రుతిపరాయణాః ౥౧౩- ౨౫౥<br/><br/> యావత్సంజాయతే కించిత్సత్త్వం స్థావరజఙ్గమమ్ ౤<br/> క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞసంయోగాత్తద్విద్ధి భరతర్షభ ౥౧౩- ౨౬౥<br/><br/> సమం సర్వేషు భూతేషు తిష్ఠన్తం పరమేశ్వరమ్ ౤<br/> వినశ్యత్స్వవినశ్యన్తం యః పశ్యతి స పశ్యతి ౥౧౩- ౨౭౥<br/><br/> సమం పశ్యన్హి సర్వత్ర సమవస్థితమీశ్వరమ్ ౤<br/> న హినస్త్యాత్మనాత్మానం తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౥౧౩- ౨౮౥<br/><br/> ప్రకృత్యైవ చ కర్మాణి క్రియమాణాని సర్వశః ౤<br/> యః పశ్యతి తథాత్మానమకర్తారం స పశ్యతి ౥౧౩- ౨౯౥<br/><br/> యదా భూతపృథగ్భావమేకస్థమనుపశ్యతి ౤<br/> తత ఏవ చ విస్తారం బ్రహ్మ సంపద్యతే తదా ౥౧౩- ౩౦౥<br/><br/> అనాదిత్వాన్నిర్గుణత్వాత్పరమాత్మాయమవ్యయః ౤<br/> శరీరస్థోఽపి కౌన్తేయ న కరోతి న లిప్యతే ౥౧౩- ౩౧౥<br/><br/> యథా సర్వగతం సౌక్ష్మ్యాదాకాశం నోపలిప్యతే ౤<br/> సర్వత్రావస్థితో దేహే తథాత్మా నోపలిప్యతే ౥౧౩- ౩౨౥<br/><br/> యథా ప్రకాశయత్యేకః కృత్స్నం లోకమిమం రవిః ౤<br/> క్షేత్రం క్షేత్రీ తథా కృత్స్నం ప్రకాశయతి భారత ౥౧౩- ౩౩౥<br/><br/> క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోరేవమన్తరం జ్ఞానచక్షుషా ౤<br/> భూతప్రకృతిమోక్షం చ యే విదుర్యాన్తి తే పరమ్ ౥౧౩- ౩౪౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగో నామ త్రయోదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౩ ౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ చతుర్దశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> పరం భూయః ప్రవక్ష్యామి జ్ఞానానాం జ్ఞానముత్తమమ్ ౤<br/> యజ్జ్ఞాత్వా మునయః సర్వే పరాం సిద్ధిమితో గతాః ౥౧౪- ౧౥<br/><br/> ఇదం జ్ఞానముపాశ్రిత్య మమ సాధర్మ్యమాగతాః ౤<br/> సర్గేఽపి నోపజాయన్తే ప్రలయే న వ్యథన్తి చ ౥౧౪- ౨౥<br/><br/> మమ యోనిర్మహద్బ్రహ్మ తస్మిన్గర్భం దధామ్యహమ్ ౤<br/> సంభవః సర్వభూతానాం తతో భవతి భారత ౥౧౪- ౩౥<br/><br/> సర్వయోనిషు కౌన్తేయ మూర్తయః సంభవన్తి యాః ౤<br/> తాసాం బ్రహ్మ మహద్యోనిరహం బీజప్రదః పితా ౥౧౪- ౪౥<br/><br/> సత్త్వం రజస్తమ ఇతి గుణాః ప్రకృతిసంభవాః ౤<br/> నిబధ్నన్తి మహాబాహో దేహే దేహినమవ్యయమ్ ౥౧౪- ౫౥<br/><br/> తత్ర సత్త్వం నిర్మలత్వాత్ప్రకాశకమనామయమ్ ౤<br/> సుఖసఙ్గేన బధ్నాతి జ్ఞానసఙ్గేన చానఘ ౥౧౪- ౬౥<br/><br/> రజో రాగాత్మకం విద్ధి తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్ ౤<br/> తన్నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన దేహినమ్ ౥౧౪- ౭౥<br/><br/> తమస్త్వజ్ఞానజం విద్ధి మోహనం సర్వదేహినామ్ ౤<br/> ప్రమాదాలస్యనిద్రాభిస్తన్నిబధ్నాతి భారత ౥౧౪- ౮౥<br/><br/> సత్త్వం సుఖే సంజయతి రజః కర్మణి భారత ౤<br/> జ్ఞానమావృత్య తు తమః ప్రమాదే సంజయత్యుత ౥౧౪- ౯౥<br/><br/> రజస్తమశ్చాభిభూయ సత్త్వం భవతి భారత ౤<br/> రజః సత్త్వం తమశ్చైవ తమః సత్త్వం రజస్తథా ౥౧౪- ౧౦౥<br/><br/> సర్వద్వారేషు దేహేఽస్మిన్ప్రకాశ ఉపజాయతే ౤<br/> జ్ఞానం యదా తదా విద్యాద్వివృద్ధం సత్త్వమిత్యుత ౥౧౪- ౧౧౥<br/><br/> లోభః ప్రవృత్తిరారమ్భః కర్మణామశమః స్పృహా ౤<br/> రజస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే భరతర్షభ ౥౧౪- ౧౨౥<br/><br/> అప్రకాశోఽప్రవృత్తిశ్చ ప్రమాదో మోహ ఏవ చ ౤<br/> తమస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే కురునన్దన ౥౧౪- ౧౩౥<br/><br/> యదా సత్త్వే ప్రవృద్ధే తు ప్రలయం యాతి దేహభృత్ ౤<br/> తదోత్తమవిదాం లోకానమలాన్ప్రతిపద్యతే ౥౧౪- ౧౪౥<br/><br/> రజసి ప్రలయం గత్వా కర్మసఙ్గిషు జాయతే ౤<br/> తథా ప్రలీనస్తమసి మూఢయోనిషు జాయతే ౥౧౪- ౧౫౥<br/><br/> కర్మణః సుకృతస్యాహుః సాత్త్వికం నిర్మలం ఫలమ్ ౤<br/> రజసస్తు ఫలం దుఃఖమజ్ఞానం తమసః ఫలమ్ ౥౧౪- ౧౬౥<br/><br/> సత్త్వాత్సంజాయతే జ్ఞానం రజసో లోభ ఏవ చ ౤<br/> ప్రమాదమోహౌ తమసో భవతోఽజ్ఞానమేవ చ ౥౧౪- ౧౭౥<br/><br/> ఊర్ధ్వం గచ్ఛన్తి సత్త్వస్థా మధ్యే తిష్ఠన్తి రాజసాః ౤<br/> జఘన్యగుణవృత్తిస్థా అధో గచ్ఛన్తి తామసాః ౥౧౪- ౧౮౥<br/><br/> నాన్యం గుణేభ్యః కర్తారం యదా ద్రష్టానుపశ్యతి ౤<br/> గుణేభ్యశ్చ పరం వేత్తి మద్భావం సోఽధిగచ్ఛతి ౥౧౪- ౧౯౥<br/><br/> గుణానేతానతీత్య త్రీన్దేహీ దేహసముద్భవాన్ ౤<br/> జన్మమృత్యుజరాదుఃఖైర్విముక్తోఽమృతమశ్నుతే ౥౧౪- ౨౦౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> కైర్లిఙ్గైస్త్రీన్గుణానేతానతీతో భవతి ప్రభో ౤<br/> కిమాచారః కథం చైతాంస్త్రీన్గుణానతివర్తతే ౥౧౪- ౨౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ప్రకాశం చ ప్రవృత్తిం చ మోహమేవ చ పాణ్డవ ౤<br/> న ద్వేష్టి సంప్రవృత్తాని న నివృత్తాని కాఙ్క్షతి ౥౧౪- ౨౨౥<br/><br/> ఉదాసీనవదాసీనో గుణైర్యో న విచాల్యతే ౤<br/> గుణా వర్తన్త ఇత్యేవ యోఽవతిష్ఠతి నేఙ్గతే ౥౧౪- ౨౩౥<br/><br/> సమదుఃఖసుఖః స్వస్థః సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః ౤<br/> తుల్యప్రియాప్రియో ధీరస్తుల్యనిన్దాత్మసంస్తుతిః ౥౧౪- ౨౪౥<br/><br/> మానాపమానయోస్తుల్యస్తుల్యో మిత్రారిపక్షయోః ౤<br/> సర్వారమ్భపరిత్యాగీ గుణాతీతః స ఉచ్యతే ౥౧౪- ౨౫౥<br/><br/> మాం చ యోఽవ్యభిచారేణ భక్తియోగేన సేవతే ౤<br/> స గుణాన్సమతీత్యైతాన్బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౥౧౪- ౨౬౥<br/><br/> బ్రహ్మణో హి ప్రతిష్ఠాహమమృతస్యావ్యయస్య చ ౤<br/> శాశ్వతస్య చ ధర్మస్య సుఖస్యైకాన్తికస్య చ ౥౧౪- ౨౭౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే గుణత్రయవిభాగయోగో నామ చతుర్దశోఽధ్యాయః ౥౧౪౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> ౐ శ్రీపరమాత్మనే నమః </p> <p class=ctr> '''అథ పఞ్చదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఊర్ధ్వమూలమధఃశాఖమశ్వత్థం ప్రాహురవ్యయమ్ ౤<br/> ఛన్దాంసి యస్య పర్ణాని యస్తం వేద స వేదవిత్ ౥౧౫- ౧౥<br/><br/> అధశ్చోర్ధ్వం ప్రసృతాస్తస్య శాఖా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; గుణప్రవృద్ధా విషయప్రవాలాః ౤<br/> అధశ్చ మూలాన్యనుసంతతాని<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కర్మానుబన్ధీని మనుష్యలోకే ౥౧౫- ౨౥<br/><br/> న రూపమస్యేహ తథోపలభ్యతే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నాన్తో న చాదిర్న చ సంప్రతిష్ఠా ౤<br/> అశ్వత్థమేనం సువిరూఢమూల-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మసఙ్గశస్త్రేణ దృఢేన ఛిత్త్వా ౥౧౫- ౩౥<br/><br/> తతః పదం తత్పరిమార్గితవ్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యస్మిన్గతా న నివర్తన్తి భూయః ౤<br/> తమేవ చాద్యం పురుషం ప్రపద్యే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యతః ప్రవృత్తిః ప్రసృతా పురాణీ ౥౧౫- ౪౥<br/><br/> నిర్మానమోహా జితసఙ్గదోషా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; అధ్యాత్మనిత్యా వినివృత్తకామాః ౤<br/> ద్వన్ద్వైర్విముక్తాః సుఖదుఃఖసంజ్ఞై- <br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ర్గచ్ఛన్త్యమూఢాః పదమవ్యయం తత్ ౥౧౫- ౫౥<br/><br/> న తద్భాసయతే సూర్యో న శశాఙ్కో న పావకః ౤<br/> యద్గత్వా న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౥౧౫- ౬౥<br/><br/> మమైవాంశో జీవలోకే జీవభూతః సనాతనః ౤<br/> మనఃషష్ఠానీన్ద్రియాణి ప్రకృతిస్థాని కర్షతి ౥౧౫- ౭౥<br/><br/> శరీరం యదవాప్నోతి యచ్చాప్యుత్క్రామతీశ్వరః ౤<br/> గృహిత్వైతాని సంయాతి వాయుర్గన్ధానివాశయాత్ ౥౧౫- ౮౥<br/><br/> శ్రోత్రం చక్షుః స్పర్శనం చ రసనం ఘ్రాణమేవ చ ౤<br/> అధిష్ఠాయ మనశ్చాయం విషయానుపసేవతే ౥౧౫- ౯౥<br/><br/> ఉత్క్రామన్తం స్థితం వాపి భుఞ్జానం వా గుణాన్వితమ్ ౤<br/> విమూఢా నానుపశ్యన్తి పశ్యన్తి జ్ఞానచక్షుషః ౥౧౫- ౧౦౥<br/><br/> యతన్తో యోగినశ్చైనం పశ్యన్త్యాత్మన్యవస్థితమ్ ౤<br/> యతన్తోఽప్యకృతాత్మానో నైనం పశ్యన్త్యచేతసః ౥౧౫- ౧౧౥<br/><br/> యదాదిత్యగతం తేజో జగద్భాసయతేఽఖిలమ్ ౤<br/> యచ్చన్ద్రమసి యచ్చాగ్నౌ తత్తేజో విద్ధి మామకమ్ ౥౧౫- ౧౨౥<br/><br/> గామావిశ్య చ భూతాని ధారయామ్యహమోజసా ౤<br/> పుష్ణామి చౌషధీః సర్వాః సోమో భూత్వా రసాత్మకః ౥౧౫- ౧౩౥<br/><br/> అహం వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః ౤<br/> ప్రాణాపానసమాయుక్తః పచామ్యన్నం చతుర్విధమ్ ౥౧౫- ౧౪౥<br/><br/> సర్వస్య చాహం హృది సంనివిష్టో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మత్తః స్మృతిర్జ్ఞానమపోహనం చ ౤<br/> వేదైశ్చ సర్వైరహమేవ వేద్యో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వేదాన్తకృద్వేదవిదేవ చాహమ్ ౥౧౫- ౧౫౥<br/><br/> ద్వావిమౌ పురుషౌ లోకే క్షరశ్చాక్షర ఏవ చ ౤<br/> క్షరః సర్వాణి భూతాని కూటస్థోఽక్షర ఉచ్యతే ౥౧౫- ౧౬౥<br/><br/> ఉత్తమః పురుషస్త్వన్యః పరమాత్మేత్యుదాహృతః ౤<br/> యో లోకత్రయమావిశ్య బిభర్త్యవ్యయ ఈశ్వరః ౥౧౫- ౧౭౥<br/><br/> యస్మాత్క్షరమతీతోఽహమక్షరాదపి చోత్తమః ౤<br/> అతోఽస్మి లోకే వేదే చ ప్రథితః పురుషోత్తమః ౥౧౫- ౧౮౥<br/><br/> యో మామేవమసంమూఢో జానాతి పురుషోత్తమమ్ ౤<br/> స సర్వవిద్భజతి మాం సర్వభావేన భారత ౥౧౫- ౧౯౥<br/><br/> ఇతి గుహ్యతమం శాస్త్రమిదముక్తం మయానఘ ౤<br/> ఏతద్‌బుద్ధ్వా బుద్ధిమాన్స్యాత్కృతకృత్యశ్చ భారత ౥౧౫- ౨౦౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే పురుషోత్తమయోగో నామ పఞ్చదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౫ ౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ షోడశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p> అభయం సత్త్వసంశుద్ధిర్జ్ఞానయోగవ్యవస్థితిః ౤<br/> దానం దమశ్చ యజ్ఞశ్చ స్వాధ్యాయస్తప ఆర్జవమ్ ౥౧౬- ౧౥<br/><br/> అహింసా సత్యమక్రోధస్త్యాగః శాన్తిరపైశునమ్ ౤<br/> దయా భూతేష్వలోలుప్త్వం మార్దవం హ్రీరచాపలమ్ ౥౧౬- ౨౥<br/><br/> తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమద్రోహో నాతిమానితా ౤<br/> భవన్తి సంపదం దైవీమభిజాతస్య భారత ౥౧౬- ౩౥<br/><br/> దమ్భో దర్పోఽభిమానశ్చ క్రోధః పారుష్యమేవ చ ౤<br/> అజ్ఞానం చాభిజాతస్య పార్థ సంపదమాసురీమ్ ౥౧౬- ౪౥<br/><br/> దైవీ సంపద్విమోక్షాయ నిబన్ధాయాసురీ మతా ౤<br/> మా శుచః సంపదం దైవీమభిజాతోఽసి పాణ్డవ ౥౧౬- ౫౥<br/><br/> ద్వౌ భూతసర్గౌ లోకేఽస్మిన్దైవ ఆసుర ఏవ చ ౤<br/> దైవో విస్తరశః ప్రోక్త ఆసురం పార్థ మే శృణు ౥౧౬- ౬౥<br/><br/> ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ జనా న విదురాసురాః ౤<br/> న శౌచం నాపి చాచారో న సత్యం తేషు విద్యతే ౥౧౬- ౭౥<br/><br/> అసత్యమప్రతిష్ఠం తే జగదాహురనీశ్వరమ్ ౤<br/> అపరస్పరసంభూతం కిమన్యత్కామహైతుకమ్ ౥౧౬- ౮౥<br/><br/> ఏతాం దృష్టిమవష్టభ్య నష్టాత్మానోఽల్పబుద్ధయః ౤<br/> ప్రభవన్త్యుగ్రకర్మాణః క్షయాయ జగతోఽహితాః ౥౧౬- ౯౥<br/><br/> కామమాశ్రిత్య దుష్పూరం దమ్భమానమదాన్వితాః ౤<br/> మోహాద్‌గృహీత్వాసద్గ్రాహాన్ప్రవర్తన్తేఽశుచివ్రతాః ౥౧౬- ౧౦౥<br/><br/> చిన్తామపరిమేయాం చ ప్రలయాన్తాముపాశ్రితాః ౤<br/> కామోపభోగపరమా ఏతావదితి నిశ్చితాః ౥౧౬- ౧౧౥<br/><br/> ఆశాపాశశతైర్బద్ధాః కామక్రోధపరాయణాః ౤<br/> ఈహన్తే కామభోగార్థమన్యాయేనార్థసఞ్చయాన్ ౥౧౬- ౧౨౥<br/><br/> ఇదమద్య మయా లబ్ధమిమం ప్రాప్స్యే మనోరథమ్ ౤<br/> ఇదమస్తీదమపి మే భవిష్యతి పునర్ధనమ్ ౥౧౬- ౧౩౥<br/><br/> అసౌ మయా హతః శత్రుర్హనిష్యే చాపరానపి ౤<br/> ఈశ్వరోఽహమహం భోగీ సిద్ధోఽహం బలవాన్సుఖీ ౥౧౬- ౧౪౥<br/><br/> ఆఢ్యోఽభిజనవానస్మి కోఽన్యోఽస్తి సదృశో మయా ౤<br/> యక్ష్యే దాస్యామి మోదిష్య ఇత్యజ్ఞానవిమోహితాః ౥౧౬- ౧౫౥<br/><br/> అనేకచిత్తవిభ్రాన్తా మోహజాలసమావృతాః ౤<br/> ప్రసక్తాః కామభోగేషు పతన్తి నరకేఽశుచౌ ౥౧౬- ౧౬౥<br/><br/> ఆత్మసంభావితాః స్తబ్ధా ధనమానమదాన్వితాః ౤<br/> యజన్తే నామయజ్ఞైస్తే దమ్భేనావిధిపూర్వకమ్ ౥౧౬- ౧౭౥<br/><br/> అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం చ సంశ్రితాః ౤<br/> మామాత్మపరదేహేషు ప్రద్విషన్తోఽభ్యసూయకాః ౥౧౬- ౧౮౥<br/><br/> తానహం ద్విషతః క్రురాన్సంసారేషు నరాధమాన్ ౤<br/> క్షిపామ్యజస్రమశుభానాసురీష్వేవ యోనిషు ౥౧౬- ౧౯౥<br/><br/> ఆసురీం యోనిమాపన్నా మూఢా జన్మని జన్మని ౤<br/> మామప్రాప్యైవ కౌన్తేయ తతో యాన్త్యధమాం గతిమ్ ౥౧౬- ౨౦౥<br/><br/> త్రివిధం నరకస్యేదం ద్వారం నాశనమాత్మనః ౤<br/> కామః క్రోధస్తథా లోభస్తస్మాదేతత్త్రయం త్యజేత్ ౥౧౬- ౨౧౥<br/><br/> ఏతైర్విముక్తః కౌన్తేయ తమోద్వారైస్త్రిభిర్నరః ౤<br/> ఆచరత్యాత్మనః శ్రేయస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౥౧౬- ౨౨౥<br/><br/> యః శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య వర్తతే కామకారతః ౤<br/> న స సిద్ధిమవాప్నోతి న సుఖం న పరాం గతిమ్ ౥౧౬- ౨౩౥<br/><br/> తస్మాచ్ఛాస్త్రం ప్రమాణం తే కార్యాకార్యవ్యవస్థితౌ ౤<br/> జ్ఞాత్వా శాస్త్రవిధానోక్తం కర్మ కర్తుమిహార్హసి ౥౧౬- ౨౪౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే దైవాసురసంపద్విభాగయోగో నామ షోడశోఽధ్యాయః ౥౧౬౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ సప్తదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> యే శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః ౤<br/> తేషాం నిష్ఠా తు కా కృష్ణ సత్త్వమాహో రజస్తమః ౥౧౭- ౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> త్రివిధా భవతి శ్రద్ధా దేహినాం సా స్వభావజా ౤<br/> సాత్త్వికీ రాజసీ చైవ తామసీ చేతి తాం శృణు ౥౧౭- ౨౥<br/><br/> సత్త్వానురూపా సర్వస్య శ్రద్ధా భవతి భారత ౤<br/> శ్రద్ధామయోఽయం పురుషో యో యచ్ఛ్రద్ధః స ఏవ సః ౥౧౭- ౩౥<br/><br/> యజన్తే సాత్త్వికా దేవాన్యక్షరక్షాంసి రాజసాః ౤<br/> ప్రేతాన్భూతగణాంశ్చాన్యే యజన్తే తామసా జనాః ౥౧౭- ౪౥<br/><br/> అశాస్త్రవిహితం ఘోరం తప్యన్తే యే తపో జనాః ౤<br/> దమ్భాహంకారసంయుక్తాః కామరాగబలాన్వితాః ౥౧౭- ౫౥<br/><br/> కర్షయన్తః శరీరస్థం భూతగ్రామమచేతసః ౤<br/> మాం చైవాన్తఃశరీరస్థం తాన్విద్ధ్యాసురనిశ్చయాన్ ౥౧౭- ౬౥<br/><br/> ఆహారస్త్వపి సర్వస్య త్రివిధో భవతి ప్రియః ౤<br/> యజ్ఞస్తపస్తథా దానం తేషాం భేదమిమం శృణు ౥౧౭- ౭౥<br/><br/> ఆయుఃసత్త్వబలారోగ్యసుఖప్రీతివివర్ధనాః ౤<br/> రస్యాః స్నిగ్ధాః స్థిరా హృద్యా ఆహారాః సాత్త్వికప్రియాః ౥౧౭- ౮౥<br/><br/> కట్‌వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః ౤<br/> ఆహారా రాజసస్యేష్టా దుఃఖశోకామయప్రదాః ౥౧౭- ౯౥<br/><br/> యాతయామం గతరసం పూతి పర్యుషితం చ యత్ ౤<br/> ఉచ్ఛిష్టమపి చామేధ్యం భోజనం తామసప్రియమ్ ౥౧౭- ౧౦౥<br/><br/> అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యజ్ఞో విధిదృష్టో య ఇజ్యతే ౤<br/> యష్టవ్యమేవేతి మనః సమాధాయ స సాత్త్వికః ౥౧౭- ౧౧౥<br/><br/> అభిసంధాయ తు ఫలం దమ్భార్థమపి చైవ యత్ ౤<br/> ఇజ్యతే భరతశ్రేష్ఠ తం యజ్ఞం విద్ధి రాజసమ్ ౥౧౭- ౧౨౥<br/><br/> విధిహీనమసృష్టాన్నం మన్త్రహీనమదక్షిణమ్ ౤<br/> శ్రద్ధావిరహితం యజ్ఞం తామసం పరిచక్షతే ౥౧౭- ౧౩౥<br/><br/> దేవద్విజగురుప్రాజ్ఞపూజనం శౌచమార్జవమ్ ౤<br/> బ్రహ్మచర్యమహింసా చ శారీరం తప ఉచ్యతే ౥౧౭- ౧౪౥<br/><br/> అనుద్వేగకరం వాక్యం సత్యం ప్రియహితం చ యత్ ౤<br/> స్వాధ్యాయాభ్యసనం చైవ వాఙ్మయం తప ఉచ్యతే ౥౧౭- ౧౫౥<br/><br/> మనః ప్రసాదః సౌమ్యత్వం మౌనమాత్మవినిగ్రహః ౤<br/> భావసంశుద్ధిరిత్యేతత్తపో మానసముచ్యతే ౥౧౭- ౧౬౥<br/><br/> శ్రద్ధయా పరయా తప్తం తపస్తత్త్రివిధం నరైః ౤<br/> అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యుక్తైః సాత్త్వికం పరిచక్షతే ౥౧౭- ౧౭౥<br/><br/> సత్కారమానపూజార్థం తపో దమ్భేన చైవ యత్ ౤<br/> క్రియతే తదిహ ప్రోక్తం రాజసం చలమధ్రువమ్ ౥౧౭- ౧౮౥<br/><br/> మూఢగ్రాహేణాత్మనో యత్పీడయా క్రియతే తపః ౤<br/> పరస్యోత్సాదనార్థం వా తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౭- ౧౯౥<br/><br/> దాతవ్యమితి యద్దానం దీయతేఽనుపకారిణే ౤<br/> దేశే కాలే చ పాత్రే చ తద్దానం సాత్త్వికం స్మృతమ్ ౥౧౭- ౨౦౥<br/><br/> యత్తు ప్రత్యుపకారార్థం ఫలముద్దిశ్య వా పునః ౤<br/> దీయతే చ పరిక్లిష్టం తద్దానం రాజసం స్మృతమ్ ౥౧౭- ౨౧౥<br/><br/> అదేశకాలే యద్దానమపాత్రేభ్యశ్చ దీయతే ౤<br/> అసత్కృతమవజ్ఞాతం తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౭- ౨౨౥<br/><br/> ౐తత్సదితి నిర్దేశో బ్రహ్మణస్త్రివిధః స్మృతః ౤<br/> బ్రాహ్మణాస్తేన వేదాశ్చ యజ్ఞాశ్చ విహితాః పురా ౥౧౭- ౨౩౥<br/><br/> తస్మాదోమిత్యుదాహృత్య యజ్ఞదానతపఃక్రియాః ౤<br/> ప్రవర్తన్తే విధానోక్తాః సతతం బ్రహ్మవాదినామ్ ౥౧౭- ౨౪౥<br/><br/> తదిత్యనభిసన్ధాయ ఫలం యజ్ఞతపఃక్రియాః ౤<br/> దానక్రియాశ్చ వివిధాః క్రియన్తే మోక్షకాఙ్క్షిభిః ౥౧౭- ౨౫౥<br/><br/> సద్భావే సాధుభావే చ సదిత్యేతత్ప్రయుజ్యతే ౤<br/> ప్రశస్తే కర్మణి తథా సచ్ఛబ్దః పార్థ యుజ్యతే ౥౧౭- ౨౬౥<br/><br/> యజ్ఞే తపసి దానే చ స్థితిః సదితి చోచ్యతే ౤<br/> కర్మ చైవ తదర్థీయం సదిత్యేవాభిధీయతే ౥౧౭- ౨౭౥<br/><br/> అశ్రద్ధయా హుతం దత్తం తపస్తప్తం కృతం చ యత్ ౤<br/> అసదిత్యుచ్యతే పార్థ న చ తత్ప్రేత్య నో ఇహ ౥౧౭- ౨౮౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగో నామ సప్తదశోఽధ్యాయః ౥౧౭౥<br/><br/> ---- <p class=ctr> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథాష్టాదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> సంన్యాసస్య మహాబాహో తత్త్వమిచ్ఛామి వేదితుమ్ ౤<br/> త్యాగస్య చ హృషీకేశ పృథక్కేశినిషూదన ౥౧౮- ౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> కామ్యానాం కర్మణాం న్యాసం సంన్యాసం కవయో విదుః ౤<br/> సర్వకర్మఫలత్యాగం ప్రాహుస్త్యాగం విచక్షణాః ౥౧౮- ౨౥<br/><br/> త్యాజ్యం దోషవదిత్యేకే కర్మ ప్రాహుర్మనీషిణః ౤<br/> యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యమితి చాపరే ౥౧౮- ౩౥<br/><br/> నిశ్చయం శృణు మే తత్ర త్యాగే భరతసత్తమ ౤<br/> త్యాగో హి పురుషవ్యాఘ్ర త్రివిధః సంప్రకీర్తితః ౥౧౮- ౪౥<br/><br/> యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యం కార్యమేవ తత్ ౤<br/> యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ పావనాని మనీషిణామ్ ౥౧౮- ౫౥<br/><br/> ఏతాన్యపి తు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలాని చ ౤<br/> కర్తవ్యానీతి మే పార్థ నిశ్చితం మతముత్తమమ్ ౥౧౮- ౬౥<br/><br/> నియతస్య తు సంన్యాసః కర్మణో నోపపద్యతే ౤<br/> మోహాత్తస్య పరిత్యాగస్తామసః పరికీర్తితః ౥౧౮- ౭౥<br/><br/> దుఃఖమిత్యేవ యత్కర్మ కాయక్లేశభయాత్త్యజేత్ ౤<br/> స కృత్వా రాజసం త్యాగం నైవ త్యాగఫలం లభేత్ ౥౧౮- ౮౥<br/><br/> కార్యమిత్యేవ యత్కర్మ నియతం క్రియతేఽర్జున ౤<br/> సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలం చైవ స త్యాగః సాత్త్వికో మతః ౥౧౮- ౯౥<br/><br/> న ద్వేష్ట్యకుశలం కర్మ కుశలే నానుషజ్జతే ౤<br/> త్యాగీ సత్త్వసమావిష్టో మేధావీ ఛిన్నసంశయః ౥౧౮- ౧౦౥<br/><br/> న హి దేహభృతా శక్యం త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః ౤<br/> యస్తు కర్మఫలత్యాగీ స త్యాగీత్యభిధీయతే ౥౧౮- ౧౧౥<br/><br/> అనిష్టమిష్టం మిశ్రం చ త్రివిధం కర్మణః ఫలమ్ ౤<br/> భవత్యత్యాగినాం ప్రేత్య న తు సంన్యాసినాం క్వచిత్ ౥౧౮- ౧౨౥<br/><br/> పఞ్చైతాని మహాబాహో కారణాని నిబోధ మే ౤<br/> సాంఖ్యే కృతాన్తే ప్రోక్తాని సిద్ధయే సర్వకర్మణామ్ ౥౧౮- ౧౩౥<br/><br/> అధిష్ఠానం తథా కర్తా కరణం చ పృథగ్విధమ్ ౤<br/> వివిధాశ్చ పృథక్చేష్టా దైవం చైవాత్ర పఞ్చమమ్ ౥౧౮- ౧౪౥<br/><br/> శరీరవాఙ్‌మనోభిర్యత్కర్మ ప్రారభతే నరః ౤<br/> న్యాయ్యం వా విపరీతం వా పఞ్చైతే తస్య హేతవః ౥౧౮- ౧౫౥<br/><br/> తత్రైవం సతి కర్తారమాత్మానం కేవలం తు యః ౤<br/> పశ్యత్యకృతబుద్ధిత్వాన్న స పశ్యతి దుర్మతిః ౥౧౮- ౧౬౥<br/><br/> యస్య నాహంకృతో భావో బుద్ధిర్యస్య న లిప్యతే ౤<br/> హత్వాపి స ఇమాఁల్లోకాన్న హన్తి న నిబధ్యతే ౥౧౮- ౧౭౥<br/><br/> జ్ఞానం జ్ఞేయం పరిజ్ఞాతా త్రివిధా కర్మచోదనా ౤<br/> కరణం కర్మ కర్తేతి త్రివిధః కర్మసంగ్రహః ౥౧౮- ౧౮౥<br/><br/> జ్ఞానం కర్మ చ కర్తా చ త్రిధైవ గుణభేదతః ౤<br/> ప్రోచ్యతే గుణసంఖ్యానే యథావచ్ఛృణు తాన్యపి ౥౧౮- ౧౯౥<br/><br/> సర్వభూతేషు యేనైకం భావమవ్యయమీక్షతే ౤<br/> అవిభక్తం విభక్తేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి సాత్త్వికమ్ ౥౧౮- ౨౦౥<br/><br/> పృథక్త్వేన తు యజ్జ్ఞానం నానాభావాన్పృథగ్విధాన్ ౤<br/> వేత్తి సర్వేషు భూతేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి రాజసమ్ ౥౧౮- ౨౧౥<br/><br/> యత్తు కృత్స్నవదేకస్మిన్కార్యే సక్తమహైతుకమ్ ౤<br/> అతత్త్వార్థవదల్పం చ తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౮- ౨౨౥<br/><br/> నియతం సఙ్గరహితమరాగద్వేషతః కృతమ్ ౤<br/> అఫలప్రేప్సునా కర్మ యత్తత్సాత్త్వికముచ్యతే ౥౧౮- ౨౩౥<br/><br/> యత్తు కామేప్సునా కర్మ సాహంకారేణ వా పునః ౤<br/> క్రియతే బహులాయాసం తద్రాజసముదాహృతమ్ ౥౧౮- ౨౪౥<br/><br/> అనుబన్ధం క్షయం హింసామనవేక్ష్య చ పౌరుషమ్ ౤<br/> మోహాదారభ్యతే కర్మ యత్తత్తామసముచ్యతే ౥౧౮- ౨౫౥<br/><br/> ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ ధృత్యుత్సాహసమన్వితః ౤<br/> సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే ౥౧౮- ౨౬౥<br/><br/> రాగీ కర్మఫలప్రేప్సుర్లుబ్ధో హింసాత్మకోఽశుచిః ౤<br/> హర్షశోకాన్వితః కర్తా రాజసః పరికీర్తితః ౥౧౮- ౨౭౥<br/><br/> అయుక్తః ప్రాకృతః స్తబ్ధః శఠో నైష్కృతికోఽలసః ౤<br/> విషాదీ దీర్ఘసూత్రీ చ కర్తా తామస ఉచ్యతే ౥౧౮- ౨౮౥<br/><br/> బుద్ధేర్భేదం ధృతేశ్చైవ గుణతస్త్రివిధం శృణు ౤<br/> ప్రోచ్యమానమశేషేణ పృథక్త్వేన ధనంజయ ౥౧౮- ౨౯౥<br/><br/> ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ కార్యాకార్యే భయాభయే ౤<br/> బన్ధం మోక్షం చ యా వేత్తి బుద్ధిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౥౧౮- ౩౦౥<br/><br/> యయా ధర్మమధర్మం చ కార్యం చాకార్యమేవ చ ౤<br/> అయథావత్ప్రజానాతి బుద్ధిః సా పార్థ రాజసీ ౥౧౮- ౩౧౥<br/><br/> అధర్మం ధర్మమితి యా మన్యతే తమసావృతా ౤<br/> సర్వార్థాన్విపరీతాంశ్చ బుద్ధిః సా పార్థ తామసీ ౥౧౮- ౩౨౥<br/><br/> ధృత్యా యయా ధారయతే మనఃప్రాణేన్ద్రియక్రియాః ౤<br/> యోగేనావ్యభిచారిణ్యా ధృతిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౥౧౮- ౩౩౥<br/><br/> యయా తు ధర్మకామార్థాన్ధృత్యా ధారయతేఽర్జున ౤<br/> ప్రసఙ్గేన ఫలాకాఙ్క్షీ ధృతిః సా పార్థ రాజసీ ౥౧౮- ౩౪౥<br/><br/> యయా స్వప్నం భయం శోకం విషాదం మదమేవ చ ౤<br/> న విముఞ్చతి దుర్మేధా ధృతిః సా పార్థ తామసీ ౥౧౮- ౩౫౥<br/><br/> సుఖం త్విదానీం త్రివిధం శృణు మే భరతర్షభ ౤<br/> అభ్యాసాద్రమతే యత్ర దుఃఖాన్తం చ నిగచ్ఛతి ౥౧౮- ౩౬౥<br/><br/> యత్తదగ్రే విషమివ పరిణామేఽమృతోపమమ్ ౤<br/> తత్సుఖం సాత్త్వికం ప్రోక్తమాత్మబుద్ధిప్రసాదజమ్ ౥౧౮- ౩౭౥<br/><br/> విషయేన్ద్రియసంయోగాద్యత్తదగ్రేఽమృతోపమమ్ ౤<br/> పరిణామే విషమివ తత్సుఖం రాజసం స్మృతమ్ ౥౧౮- ౩౮౥<br/><br/> యదగ్రే చానుబన్ధే చ సుఖం మోహనమాత్మనః ౤<br/> నిద్రాలస్యప్రమాదోత్థం తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౮- ౩౯౥<br/><br/> న తదస్తి పృథివ్యాం వా దివి దేవేషు వా పునః ౤<br/> సత్త్వం ప్రకృతిజైర్ముక్తం యదేభిః స్యాత్త్రిభిర్గుణైః ౥౧౮- ౪౦౥<br/><br/> బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూద్రాణాం చ పరన్తప ౤<br/> కర్మాణి ప్రవిభక్తాని స్వభావప్రభవైర్గుణైః ౥౧౮- ౪౧౥<br/><br/> శమో దమస్తపః శౌచం క్షాన్తిరార్జవమేవ చ ౤<br/> జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ ౥౧౮- ౪౨౥<br/><br/> శౌర్యం తేజో ధృతిర్దాక్ష్యం యుద్ధే చాప్యపలాయనమ్ ౤<br/> దానమీశ్వరభావశ్చ క్షాత్రం కర్మ స్వభావజమ్ ౥౧౮- ౪౩౥<br/><br/> కృషిగౌరక్ష్యవాణిజ్యం వైశ్యకర్మ స్వభావజమ్ ౤<br/> పరిచర్యాత్మకం కర్మ శూద్రస్యాపి స్వభావజమ్ ౥౧౮- ౪౪౥<br/><br/> స్వే స్వే కర్మణ్యభిరతః సంసిద్ధిం లభతే నరః ౤<br/> స్వకర్మనిరతః సిద్ధిం యథా విన్దతి తచ్ఛృణు ౥౧౮- ౪౫౥<br/><br/> యతః ప్రవృత్తిర్భూతానాం యేన సర్వమిదం తతమ్ ౤<br/> స్వకర్మణా తమభ్యర్చ్య సిద్ధిం విన్దతి మానవః ౥౧౮- ౪౬౥<br/><br/> శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ ౤<br/> స్వభావనియతం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౥౧౮- ౪౭౥<br/><br/> సహజం కర్మ కౌన్తేయ సదోషమపి న త్యజేత్ ౤<br/> సర్వారమ్భా హి దోషేణ ధూమేనాగ్నిరివావృతాః ౥౧౮- ౪౮౥<br/><br/> అసక్తబుద్ధిః సర్వత్ర జితాత్మా విగతస్పృహః ౤<br/> నైష్కర్మ్యసిద్ధిం పరమాం సంన్యాసేనాధిగచ్ఛతి ౥౧౮- ౪౯౥<br/><br/> సిద్ధిం ప్రాప్తో యథా బ్రహ్మ తథాప్నోతి నిబోధ మే ౤<br/> సమాసేనైవ కౌన్తేయ నిష్ఠా జ్ఞానస్య యా పరా ౥౧౮- ౫౦౥<br/><br/> బుద్ధ్యా విశుద్ధ్యా యుక్తో ధృత్యాత్మానం నియమ్య చ ౤<br/> శబ్దాదీన్విషయాంస్త్యక్త్వా రాగద్వేషౌ వ్యుదస్య చ ౥౧౮- ౫౧౥<br/><br/> వివిక్తసేవీ లఘ్వాశీ యతవాక్కాయమానసః ౤<br/> ధ్యానయోగపరో నిత్యం వైరాగ్యం సముపాశ్రితః ౥౧౮- ౫౨౥<br/><br/> అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం పరిగ్రహమ్ ౤<br/> విముచ్య నిర్మమః శాన్తో బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౥౧౮- ౫౩౥<br/><br/> బ్రహ్మభూతః ప్రసన్నాత్మా న శోచతి న కాఙ్క్షతి ౤<br/> సమః సర్వేషు భూతేషు మద్భక్తిం లభతే పరామ్ ౥౧౮- ౫౪౥<br/><br/> భక్త్యా మామభిజానాతి యావాన్యశ్చాస్మి తత్త్వతః ౤<br/> తతో మాం తత్త్వతో జ్ఞాత్వా విశతే తదనన్తరమ్ ౥౧౮- ౫౫౥<br/><br/> సర్వకర్మాణ్యపి సదా కుర్వాణో మద్వ్యపాశ్రయః ౤<br/> మత్ప్రసాదాదవాప్నోతి శాశ్వతం పదమవ్యయమ్ ౥౧౮- ౫౬౥<br/><br/> చేతసా సర్వకర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరః ౤<br/> బుద్ధియోగముపాశ్రిత్య మచ్చిత్తః సతతం భవ ౥౧౮- ౫౭౥<br/><br/> మచ్చిత్తః సర్వదుర్గాణి మత్ప్రసాదాత్తరిష్యసి ౤<br/> అథ చేత్త్వమహంకారాన్న శ్రోష్యసి వినఙ్క్ష్యసి ౥౧౮- ౫౮౥<br/><br/> యదహంకారమాశ్రిత్య న యోత్స్య ఇతి మన్యసే ౤<br/> మిథ్యైష వ్యవసాయస్తే ప్రకృతిస్త్వాం నియోక్ష్యతి ౥౧౮- ౫౯౥<br/><br/> స్వభావజేన కౌన్తేయ నిబద్ధః స్వేన కర్మణా ౤<br/> కర్తుం నేచ్ఛసి యన్మోహాత్కరిష్యస్యవశోఽపి తత్ ౥౧౮- ౬౦౥<br/><br/> ఈశ్వరః సర్వభూతానాం హృద్దేశేఽర్జున తిష్ఠతి ౤<br/> భ్రామయన్సర్వభూతాని యన్త్రారూఢాని మాయయా ౥౧౮- ౬౧౥<br/><br/> తమేవ శరణం గచ్ఛ సర్వభావేన భారత ౤<br/> తత్ప్రసాదాత్పరాం శాన్తిం స్థానం ప్రాప్స్యసి శాశ్వతమ్ ౥౧౮- ౬౨౥<br/><br/> ఇతి తే జ్ఞానమాఖ్యాతం గుహ్యాద్‌గుహ్యతరం మయా ౤<br/> విమృశ్యైతదశేషేణ యథేచ్ఛసి తథా కురు ౥౧౮- ౬౩౥<br/><br/> సర్వగుహ్యతమం భూయః శృణు మే పరమం వచః ౤<br/> ఇష్టోఽసి మే దృఢమితి తతో వక్ష్యామి తే హితమ్ ౥౧౮- ౬౪౥<br/><br/> మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు ౤<br/> మామేవైష్యసి సత్యం తే ప్రతిజానే ప్రియోఽసి మే ౥౧౮- ౬౫౥<br/><br/> సర్వధర్మాన్పరిత్యజ్య మామేకం శరణం వ్రజ ౤<br/> అహం త్వాం సర్వపాపేభ్యో మోక్షయిష్యామి మా శుచః ౥౧౮- ౬౬౥<br/><br/> ఇదం తే నాతపస్కాయ నాభక్తాయ కదాచన ౤<br/> న చాశుశ్రూషవే వాచ్యం న చ మాం యోఽభ్యసూయతి ౥౧౮- ౬౭౥<br/><br/> య ఇమం పరమం గుహ్యం మద్భక్తేష్వభిధాస్యతి ౤<br/> భక్తిం మయి పరాం కృత్వా మామేవైష్యత్యసంశయః ౥౧౮- ౬౮౥<br/><br/> న చ తస్మాన్మనుష్యేషు కశ్చిన్మే ప్రియకృత్తమః ౤<br/> భవితా న చ మే తస్మాదన్యః ప్రియతరో భువి ౥౧౮- ౬౯౥<br/><br/> అధ్యేష్యతే చ య ఇమం ధర్మ్యం సంవాదమావయోః ౤<br/> జ్ఞానయజ్ఞేన తేనాహమిష్టః స్యామితి మే మతిః ౥౧౮- ౭౦౥<br/><br/> శ్రద్ధావాననసూయశ్చ శృణుయాదపి యో నరః ౤<br/> సోఽపి ముక్తః శుభాఁల్లోకాన్ప్రాప్నుయాత్పుణ్యకర్మణామ్ ౥౧౮- ౭౧౥<br/><br/> కచ్చిదేతచ్ఛ్రుతం పార్థ త్వయైకాగ్రేణ చేతసా ౤<br/> కచ్చిదజ్ఞానసంమోహః ప్రనష్టస్తే ధనంజయ ౥౧౮- ౭౨౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> నష్టో మోహః స్మృతిర్లబ్ధా త్వత్ప్రసాదాన్మయాచ్యుత ౤<br/> స్థితోఽస్మి గతసన్దేహః కరిష్యే వచనం తవ ౥౧౮- ౭౩౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఇత్యహం వాసుదేవస్య పార్థస్య చ మహాత్మనః ౤<br/> సంవాదమిమమశ్రౌషమద్భుతం రోమహర్షణమ్ ౥౧౮- ౭౪౥<br/><br/> వ్యాసప్రసాదాచ్ఛ్రుతవానేతద్గుహ్యమహం పరమ్ ౤<br/> యోగం యోగేశ్వరాత్కృష్ణాత్సాక్షాత్కథయతః స్వయమ్ ౥౧౮- ౭౫౥<br/><br/> రాజన్సంస్మృత్య సంస్మృత్య సంవాదమిమమద్భుతమ్ ౤<br/> కేశవార్జునయోః పుణ్యం హృష్యామి చ ముహుర్ముహుః ౥౧౮- ౭౬౥<br/><br/> తచ్చ సంస్మృత్య సంస్మృత్య రూపమత్యద్భుతం హరేః ౤<br/> విస్మయో మే మహాన్ రాజన్హృష్యామి చ పునః పునః ౥౧౮- ౭౭౥<br/><br/> యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః ౤<br/> తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్ధ్రువా నీతిర్మతిర్మమ ౥౧౮- ౭౮౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే మోక్షసంన్యాసయోగో నామాష్టాదశోఽధ్యాయః ౥౧౮౥<br/><br/> ---- భగవద్గీత అధ్యాయానుసారం 1405 7995 2005-08-09T17:14:42Z 207.46.50.75 సంపూర్ణ భగవద్గీత అధ్యాయ సూచీ:- {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <br> [[భగవద్గీత సంస్కృతము]] నందు పూర్తి భగవద్గీట ఒకటే కాగిటమునందు కలదు [[అధ్యాయం ౧: అర్జునవిషాదయోగ]]<br> [[అధ్యాయం ౨: సాంఖ్యయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౩: కర్మయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౪: జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౫: కర్మసంన్యాసయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౬: ఆత్మసంయమయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౭: జ్ఞానవిజ్ఞానయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౮: అక్షరబ్రహ్మయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౯: రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౦: విభూతియోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౧: విశ్వరూపదర్శనయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౨: భక్తియోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౩: క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౪: గుణత్రయవిభాగయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౫: పురుషోత్తమయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౬: దైవాసురసంపద్విభాగయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౭: శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగం]]<br> [[అధ్యాయం ౧౮: మోక్షసంన్యాసయోగం]]<br> [[భగవద్గీత సంస్కృతము|సంపూర్ణ భగవద్గీతా]] <br> [[de:Bhagavad Gita]] [[en:Bhagavad Gita]] [[hi:భగవద్గీతా]] [[ks:భగవద్గీతా]] [[id:Bhagawad Gita]] అధ్యాయం ౧: అర్జునవిషాదయోగ 1406 7975 2005-08-09T16:55:33Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ౐<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> అథ శ్రీమద్భగవద్గీతా<br><br> '''ప్రథమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ</p> ధర్మక్షేత్రే కురుక్షేత్రే సమవేతా యుయుత్సవః ౤<br> మామకాః పాణ్డవాశ్చైవ కిమకుర్వత సంజయ ౥౧-౧౥<br><br> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> దృష్ట్వా తు పాణ్డవానీకం వ్యూఢం దుర్యోధనస్తదా ౤<br> ఆచార్యముపసంగమ్య రాజా వచనమబ్రవీత్ ౥౧-౨౥<br><br> పశ్యైతాం పాణ్డుపుత్రాణామాచార్య మహతీం చమూమ్ ౤<br> వ్యూఢాం ద్రుపదపుత్రేణ తవ శిష్యేణ ధీమతా ౥౧-౩౥<br><br> అత్ర శూరా మహేష్వాసా భీమార్జునసమా యుధి ౤<br> యుయుధానో విరాటశ్చ ద్రుపదశ్చ మహారథః ౥౧-౪౥<br><br> ధృష్టకేతుశ్చేకితానః కాశిరాజశ్చ వీర్యవాన్ ౤<br> పురుజిత్కున్తిభోజశ్చ శైబ్యశ్చ నరపుఙ్గవః ౥౧-౫౥<br><br> యుధామన్యుశ్చ విక్రాన్త ఉత్తమౌజాశ్చ వీర్యవాన్ ౤<br> సౌభద్రో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వ ఏవ మహారథాః ౥౧-౬౥<br><br> అస్మాకం తు విశిష్టా యే తాన్నిబోధ ద్విజోత్తమ ౤<br> నాయకా మమ సైన్యస్య సంజ్ఞార్థం తాన్బ్రవీమి తే ౥౧-౭౥<br><br> భవాన్భీష్మశ్చ కర్ణశ్చ కృపశ్చ సమితింజయః ౤<br> అశ్వత్థామా వికర్ణశ్చ సౌమదత్తిస్తథైవ చ ౥౧-౮౥<br><br> అన్యే చ బహవః శూరా మదర్థే త్యక్తజీవితాః ౤<br> నానాశస్త్రప్రహరణాః సర్వే యుద్ధవిశారదాః ౥౧-౯౥<br><br> అపర్యాప్తం తదస్మాకం బలం భీష్మాభిరక్షితమ్ ౤<br> పర్యాప్తం త్విదమేతేషాం బలం భీమాభిరక్షితమ్ ౥౧-౧౦౥<br><br> అయనేషు చ సర్వేషు యథాభాగమవస్థితాః ౤<br> భీష్మమేవాభిరక్షన్తు భవన్తః సర్వ ఏవ హి ౥౧-౧౧౥<br><br> తస్య సంజనయన్హర్షం కురువృద్ధః పితామహః ౤<br> సింహనాదం వినద్యోచ్చైః శఙ్ఖం దధ్మౌ ప్రతాపవాన్ ౥౧-౧౨౥<br><br> తతః శఙ్ఖాశ్చ భేర్యశ్చ పణవానకగోముఖాః ౤<br> సహసైవాభ్యహన్యన్త స శబ్దస్తుములోఽభవత్ ౥౧-౧౩౥<br><br> తతః శ్వేతైర్హయైర్యుక్తే మహతి స్యన్దనే స్థితౌ ౤<br> మాధవః పాణ్డవశ్చైవ దివ్యౌ శఙ్ఖౌ ప్రదధ్మతుః ౥౧-౧౪౥<br><br> పాఞ్చజన్యం హృషీకేశో దేవదత్తం ధనఞ్జయః ౤<br> పౌణ్డ్రం దధ్మౌ మహాశఙ్ఖం భీమకర్మా వృకోదరః ౥౧-౧౫౥<br><br> అనన్తవిజయం రాజా కున్తీపుత్రో యుధిష్ఠిరః ౤<br> నకులః సహదేవశ్చ సుఘోషమణిపుష్పకౌ ౥౧-౧౬౥<br><br> కాశ్యశ్చ పరమేష్వాసః శిఖణ్డీ చ మహారథః ౤<br> ధృష్టద్యుమ్నో విరాటశ్చ సాత్యకిశ్చాపరాజితః ౥౧-౧౭౥<br><br> ద్రుపదో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వశః పృథివీపతే ౤<br> సౌభద్రశ్చ మహాబాహుః శఙ్ఖాన్దధ్ముః పృథక్పృథక్ ౥౧-౧౮౥<br><br> స ఘోషో ధార్తరాష్ట్రాణాం హృదయాని వ్యదారయత్ ౤<br> నభశ్చ పృథివీం చైవ తుములో వ్యనునాదయన్ ౥౧-౧౯౥<br><br> అథ వ్యవస్థితాన్దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాన్కపిధ్వజః ౤<br> ప్రవృత్తే శస్త్రసంపాతే ధనురుద్యమ్య పాణ్డవః ౥౧-౨౦౥<br><br> హృషీకేశం తదా వాక్యమిదమాహ మహీపతే ౤<br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> సేనయోరుభయోర్మధ్యే రథం స్థాపయ మేఽచ్యుత ౥౧-౨౧౥<br><br> యావదేతాన్నిరిక్షేఽహం యోద్‌ధుకామానవస్థితాన్ ౤<br> కైర్మయా సహ యోద్ధవ్యమస్మిన్ రణసముద్యమే ౥౧-౨౨౥<br><br> యోత్స్యమానానవేక్షేఽహం య ఏతేఽత్ర సమాగతాః ౤<br> ధార్తరాష్ట్రస్య దుర్బుద్ధేర్యుద్ధే ప్రియచికీర్షవః ౥౧-౨౩౥<br><br> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్తో హృషీకేశో గుడాకేశేన భారత ౤<br> సేనయోరుభయోర్మధ్యే స్థాపయిత్వా రథోత్తమమ్ ౥౧-౨౪౥<br><br> భీష్మద్రోణప్రముఖతః సర్వేషాం చ మహీక్షితామ్ ౤<br> ఉవాచ పార్థ పశ్యైతాన్సమవేతాన్కురూనితి ౥౧-౨౫౥<br><br> తత్రాపశ్యత్స్థితాన్పార్థః పితౄనథ పితామహాన్ ౤<br> ఆచార్యాన్మాతులాన్భ్రాతౄన్పుత్రాన్పౌత్రాన్సఖీంస్తథా ౥౧-౨౬౥<br><br> శ్వశురాన్సుహృదశ్చైవ సేనయోరుభయోరపి ౤<br> తాన్సమీక్ష్య స కౌన్తేయః సర్వాన్బన్ధూనవస్థితాన్ ౥౧-౨౭౥<br><br> కృపయా పరయావిష్టో విషీదన్నిదమబ్రవీత్ ౤<br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> దృష్ట్వేమం స్వజనం కృష్ణ యుయుత్సుం సముపస్థితమ్ ౥౧-౨౮౥<br><br> సీదన్తి మమ గాత్రాణి ముఖం చ పరిశుష్యతి ౤<br> వేపథుశ్చ శరీరే మే రోమహర్షశ్చ జాయతే ౥౧-౨౯౥<br><br> గాణ్డీవం స్రంసతే హస్తాత్త్వక్చైవ పరిదహ్యతే ౤<br> న చ శక్నోమ్యవస్థాతుం భ్రమతీవ చ మే మనః ౥౧-౩౦౥<br><br> నిమిత్తాని చ పశ్యామి విపరీతాని కేశవ ౤<br> న చ శ్రేయోఽనుపశ్యామి హత్వా స్వజనమాహవే ౥౧-౩౧౥<br><br> న కాఙ్క్షే విజయం కృష్ణ న చ రాజ్యం సుఖాని చ ౤<br> కిం నో రాజ్యేన గోవిన్ద కిం భోగైర్జీవితేన వా ౥౧-౩౨౥<br><br> యేషామర్థే కాఙ్క్షితం నో రాజ్యం భోగాః సుఖాని చ ౤<br> త ఇమేఽవస్థితా యుద్ధే ప్రాణాంస్త్యక్త్వా ధనాని చ ౥౧-౩౩౥<br><br> ఆచార్యాః పితరః పుత్రాస్తథైవ చ పితామహాః ౤<br> మాతులాః శ్వశురాః పౌత్రాః శ్యాలాః సంబన్ధినస్తథా ౥౧-౩౪౥<br><br> ఏతాన్న హన్తుమిచ్ఛామి ఘ్నతోఽపి మధుసూదన ౤<br> అపి త్రైలోక్యరాజ్యస్య హేతోః కిం ను మహీకృతే ౥౧-౩౫౥<br><br> నిహత్య ధార్తరాష్ట్రాన్నః కా ప్రీతిః స్యాజ్జనార్దన ౤<br> పాపమేవాశ్రయేదస్మాన్హత్వైతానాతతాయినః ౥౧-౩౬౥<br><br> తస్మాన్నార్హా వయం హన్తుం ధార్తరాష్ట్రాన్స్వబాన్ధవాన్ ౤<br> స్వజనం హి కథం హత్వా సుఖినః స్యామ మాధవ ౥౧-౩౭౥<br><br> యద్యప్యేతే న పశ్యన్తి లోభోపహతచేతసః ౤<br> కులక్షయకృతం దోషం మిత్రద్రోహే చ పాతకమ్ ౥౧-౩౮౥<br><br> కథం న జ్ఞేయమస్మాభిః పాపాదస్మాన్నివర్తితుమ్ ౤<br> కులక్షయకృతం దోషం ప్రపశ్యద్భిర్జనార్దన ౥౧-౩౯౥<br><br> కులక్షయే ప్రణశ్యన్తి కులధర్మాః సనాతనాః ౤<br> ధర్మే నష్టే కులం కృత్స్నమధర్మోఽభిభవత్యుత ౥౧-౪౦౥<br><br> అధర్మాభిభవాత్కృష్ణ ప్రదుష్యన్తి కులస్త్రియః ౤<br> స్త్రీషు దుష్టాసు వార్ష్ణేయ జాయతే వర్ణసంకరః ౥౧-౪౧౥<br><br> సంకరో నరకాయైవ కులఘ్నానాం కులస్య చ ౤<br> పతన్తి పితరో హ్యేషాం లుప్తపిణ్డోదకక్రియాః ౥౧-౪౨౥<br><br> దోషైరేతైః కులఘ్నానాం వర్ణసంకరకారకైః ౤<br> ఉత్సాద్యన్తే జాతిధర్మాః కులధర్మాశ్చ శాశ్వతాః ౥౧-౪౩౥<br><br> ఉత్సన్నకులధర్మాణాం మనుష్యాణాం జనార్దన ౤<br> నరకేఽనియతం వాసో భవతీత్యనుశుశ్రుమ ౥౧-౪౪౥<br><br> అహో బత మహత్పాపం కర్తుం వ్యవసితా వయమ్ ౤<br> యద్రాజ్యసుఖలోభేన హన్తుం స్వజనముద్యతాః ౥౧-౪౫౥<br><br> యది మామప్రతీకారమశస్త్రం శస్త్రపాణయః ౤<br> ధార్తరాష్ట్రా రణే హన్యుస్తన్మే క్షేమతరం భవేత్ ౥౧-౪౬౥<br><br> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్త్వార్జునః సంఖ్యే రథోపస్థ ఉపావిశత్ ౤<br> విసృజ్య సశరం చాపం శోకసంవిగ్నమానసః ౥౧-౪౭౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదేఽర్జునవిషాదయోగో నామ ప్రథమోఽధ్యాయః ౥ ౧ ౥<br><br> అధ్యాయం ౨: సాంఖ్యయోగం 1407 7984 2005-08-09T17:02:21Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br/> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> తం తథా కృపయావిష్టమశ్రుపూర్ణాకులేక్షణమ్ ౤<br/> విషీదన్తమిదం వాక్యమువాచ మధుసూదనః ౥౨- ౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p> కుతస్త్వా కశ్మలమిదం విషమే సముపస్థితమ్ ౤<br/> అనార్యజుష్టమస్వర్గ్యమకీర్తికరమర్జున ౥౨- ౨౥<br/><br/> క్లైబ్యం మా స్మ గమః పార్థ నైతత్త్వయ్యుపపద్యతే ౤<br/> క్షుద్రం హృదయదౌర్బల్యం త్యక్త్వోత్తిష్ఠ పరన్తప ౥౨- ౩౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> కథం భీష్మమహం సంఖ్యే ద్రోణం చ మధుసూదన ౤<br/> ఇషుభిః ప్రతి యోత్స్యామి పూజార్హావరిసూదన ౥౨- ౪౥<br/><br/> గురూనహత్వా హి మహానుభావాన్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; శ్రేయో భోక్తుం భైక్ష్యమపీహ లోకే ౤<br/> హత్వార్థకామాంస్తు గురూనిహైవ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భుఞ్జీయ భోగాన్ రుధిరప్రదిగ్ధాన్ ౥౨- ౫౥<br/><br/> న చైతద్విద్మః కతరన్నో గరీయో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యద్వా జయేమ యది వా నో జయేయుః ౤<br/> యానేవ హత్వా న జిజీవిషామ-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్తేఽవస్థితాః ప్రముఖే ధార్తరాష్ట్రాః ౥౨- ౬౥<br/><br/> కార్పణ్యదోషోపహతస్వభావః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పృచ్ఛామి త్వాం ధర్మసమ్మూఢచేతాః ౤<br/> యచ్ఛ్రేయః స్యాన్నిశ్చితం బ్రూహి తన్మే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; శిష్యస్తేఽహం శాధి మాం త్వాం ప్రపన్నమ్ ౥౨- ౭౥<br/><br/> న హి ప్రపశ్యామి మమాపనుద్యాద్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యచ్ఛోకముచ్ఛోషణమిన్ద్రియాణామ్ ౤<br/> అవాప్య భూమావసపత్నమృద్ధం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; రాజ్యం సురాణామపి చాధిపత్యమ్ ౥౨- ౮౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్త్వా హృషీకేశం గుడాకేశః పరన్తప ౤<br/> న యోత్స్య ఇతి గోవిన్దముక్త్వా తూష్ణీం బభూవ హ ౥౨- ౯౥<br/><br/> తమువాచ హృషీకేశః ప్రహసన్నివ భారత ౤<br/> సేనయోరుభయోర్మధ్యే విషీదన్తమిదం వచః ౥౨- ౧౦౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అశోచ్యానన్వశోచస్త్వం ప్రజ్ఞావాదాంశ్చ భాషసే ౤<br/> గతాసూనగతాసూంశ్చ నానుశోచన్తి పణ్డితాః ౥౨- ౧౧౥<br/><br/> న త్వేవాహం జాతు నాసం న త్వం నేమే జనాధిపాః ౤<br/> న చైవ న భవిష్యామః సర్వే వయమతః పరమ్ ౥౨- ౧౨౥<br/><br/> దేహినోఽస్మిన్యథా దేహే కౌమారం యౌవనం జరా ౤<br/> తథా దేహాన్తరప్రాప్తిర్ధీరస్తత్ర న ముహ్యతి ౥౨- ౧౩౥<br/><br/> మాత్రాస్పర్శాస్తు కౌన్తేయ శీతోష్ణసుఖదుఃఖదాః ౤<br/> ఆగమాపాయినోఽనిత్యాస్తాంస్తితిక్షస్వ భారత ౥౨- ౧౪౥<br/><br/> యం హి న వ్యథయన్త్యేతే పురుషం పురుషర్షభ ౤<br/> సమదుఃఖసుఖం ధీరం సోఽమృతత్వాయ కల్పతే ౥౨- ౧౫౥<br/><br/> నాసతో విద్యతే భావో నాభావో విద్యతే సతః ౤<br/> ఉభయోరపి దృష్టోఽన్తస్త్వనయోస్తత్త్వదర్శిభిః ౥౨- ౧౬౥<br/><br/> అవినాశి తు తద్విద్ధి యేన సర్వమిదం తతమ్ ౤<br/> వినాశమవ్యయస్యాస్య న కశ్చిత్కర్తుమర్హతి ౥౨- ౧౭౥<br/><br/> అన్తవన్త ఇమే దేహా నిత్యస్యోక్తాః శరీరిణః ౤<br/> అనాశినోఽప్రమేయస్య తస్మాద్యుధ్యస్వ భారత ౥౨- ౧౮౥<br/><br/> య ఏనం వేత్తి హన్తారం యశ్చైనం మన్యతే హతమ్ ౤<br/> ఉభౌ తౌ న విజానీతో నాయం హన్తి న హన్యతే ౥౨- ౧౯౥<br/><br/> న జాయతే మ్రియతే వా కదాచి-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న్నాయం భూత్వా భవితా వా న భూయః ౤<br/> అజో నిత్యః శాశ్వతోఽయం పురాణో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న హన్యతే హన్యమానే శరీరే ౥౨- ౨౦౥<br/><br/> వేదావినాశినం నిత్యం య ఏనమజమవ్యయమ్ ౤<br/> కథం స పురుషః పార్థ కం ఘాతయతి హన్తి కమ్ ౥౨- ౨౧౥<br/><br/> వాసాంసి జీర్ణాని యథా విహాయ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నవాని గృహ్ణాతి నరోఽపరాణి ౤<br/> తథా శరీరాణి విహాయ జీర్ణా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న్యన్యాని సంయాతి నవాని దేహీ ౥౨- ౨౨౥<br/><br/> నైనం ఛిన్దన్తి శస్త్రాణి నైనం దహతి పావకః ౤<br/> న చైనం క్లేదయన్త్యాపో న శోషయతి మారుతః ౥౨- ౨౩౥<br/><br/> అచ్ఛేద్యోఽయమదాహ్యోఽయమక్లేద్యోఽశోష్య ఏవ చ ౤<br/> నిత్యః సర్వగతః స్థాణురచలోఽయం సనాతనః ౥౨- ౨౪౥<br/><br/> అవ్యక్తోఽయమచిన్త్యోఽయమవికార్యోఽయముచ్యతే ౤<br/> తస్మాదేవం విదిత్వైనం నానుశోచితుమర్హసి ౥౨- ౨౫౥<br/><br/> అథ చైనం నిత్యజాతం నిత్యం వా మన్యసే మృతమ్ ౤<br/> తథాపి త్వం మహాబాహో నైవం శోచితుమర్హసి ౥౨- ౨౬౥<br/><br/> జాతస్య హి ధ్రువో మృత్యుర్ధ్రువం జన్మ మృతస్య చ ౤<br/> తస్మాదపరిహార్యేఽర్థే న త్వం శోచితుమర్హసి ౥౨- ౨౭౥<br/><br/> అవ్యక్తాదీని భూతాని వ్యక్తమధ్యాని భారత ౤<br/> అవ్యక్తనిధనాన్యేవ తత్ర కా పరిదేవనా ౥౨- ౨౮౥<br/><br/> ఆశ్చర్యవత్పశ్యతి కశ్చిదేన-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మాశ్చర్యవద్వదతి తథైవ చాన్యః ౤<br/> ఆశ్చర్యవచ్చైనమన్యః శృణోతి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; శ్రుత్వాప్యేనం వేద న చైవ కశ్చిత్ ౥౨- ౨౯౥<br/><br/> దేహీ నిత్యమవధ్యోఽయం దేహే సర్వస్య భారత ౤<br/> తస్మాత్సర్వాణి భూతాని న త్వం శోచితుమర్హసి ౥౨- ౩౦౥<br/><br/> స్వధర్మమపి చావేక్ష్య న వికమ్పితుమర్హసి ౤<br/> ధర్మ్యాద్ధి యుద్ధాచ్ఛ్రేయోఽన్యత్క్షత్రియస్య న విద్యతే ౥౨- ౩౧౥<br/><br/> యదృచ్ఛయా చోపపన్నం స్వర్గద్వారమపావృతమ్ ౤<br/> సుఖినః క్షత్రియాః పార్థ లభన్తే యుద్ధమీదృశమ్ ౥౨- ౩౨౥<br/><br/> అథ చేత్త్వమిమం ధర్మ్యం సంగ్రామం న కరిష్యసి ౤<br/> తతః స్వధర్మం కీర్తిం చ హిత్వా పాపమవాప్స్యసి ౥౨- ౩౩౥<br/><br/> అకీర్తిం చాపి భూతాని కథయిష్యన్తి తేఽవ్యయామ్ ౤<br/> సమ్భావితస్య చాకీర్తిర్మరణాదతిరిచ్యతే ౥౨- ౩౪౥<br/><br/> భయాద్రణాదుపరతం మంస్యన్తే త్వాం మహారథాః ౤<br/> యేషాం చ త్వం బహుమతో భూత్వా యాస్యసి లాఘవమ్ ౥౨- ౩౫౥<br/><br/> అవాచ్యవాదాంశ్చ బహూన్వదిష్యన్తి తవాహితాః ౤<br/> నిన్దన్తస్తవ సామర్థ్యం తతో దుఃఖతరం ను కిమ్ ౥౨- ౩౬౥<br/><br/> హతో వా ప్రాప్స్యసి స్వర్గం జిత్వా వా భోక్ష్యసే మహీమ్ ౤<br/> తస్మాదుత్తిష్ఠ కౌన్తేయ యుద్ధాయ కృతనిశ్చయః ౥౨- ౩౭౥<br/><br/> సుఖదుఃఖే సమే కృత్వా లాభాలాభౌ జయాజయౌ ౤<br/> తతో యుద్ధాయ యుజ్యస్వ నైవం పాపమవాప్స్యసి ౥౨- ౩౮౥<br/><br/> ఏషా తేఽభిహితా సాంఖ్యే బుద్ధిర్యోగే త్విమాం శృణు ౤<br/> బుద్ధ్యా యుక్తో యయా పార్థ కర్మబన్ధం ప్రహాస్యసి ౥౨- ౩౯౥<br/><br/> నేహాభిక్రమనాశోఽస్తి ప్రత్యవాయో న విద్యతే ౤<br/> స్వల్పమప్యస్య ధర్మస్య త్రాయతే మహతో భయాత్ ౥౨- ౪౦౥<br/><br/> వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిరేకేహ కురునన్దన ౤<br/> బహుశాఖా హ్యనన్తాశ్చ బుద్ధయోఽవ్యవసాయినామ్ ౥౨- ౪౧౥<br/><br/> యామిమాం పుష్పితాం వాచం ప్రవదన్త్యవిపశ్చితః ౤<br/> వేదవాదరతాః పార్థ నాన్యదస్తీతి వాదినః ౥౨- ౪౨౥<br/><br/> కామాత్మానః స్వర్గపరా జన్మకర్మఫలప్రదామ్ ౤<br/> క్రియావిశేషబహులాం భోగైశ్వర్యగతిం ప్రతి ౥౨- ౪౩౥<br/><br/> భోగైశ్వర్యప్రసక్తానాం తయాపహృతచేతసామ్ ౤<br/> వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిః సమాధౌ న విధీయతే ౥౨- ౪౪౥<br/><br/> త్రైగుణ్యవిషయా వేదా నిస్త్రైగుణ్యో భవార్జున ౤<br/> నిర్ద్వన్ద్వో నిత్యసత్త్వస్థో నిర్యోగక్షేమ ఆత్మవాన్ ౥౨- ౪౫౥<br/><br/> యావానర్థ ఉదపానే సర్వతః సంప్లుతోదకే ౤<br/> తావాన్సర్వేషు వేదేషు బ్రాహ్మణస్య విజానతః ౥౨- ౪౬౥<br/><br/> కర్మణ్యేవాధికారస్తే మా ఫలేషు కదాచన ౤<br/> మా కర్మఫలహేతుర్భూర్మా తే సఙ్గోఽస్త్వకర్మణి ౥౨- ౪౭౥<br/><br/> యోగస్థః కురు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ధనంజయ ౤<br/> సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః సమో భూత్వా సమత్వం యోగ ఉచ్యతే ౥౨- ౪౮౥<br/><br/> దూరేణ హ్యవరం కర్మ బుద్ధియోగాద్ధనంజయ ౤<br/> బుద్ధౌ శరణమన్విచ్ఛ కృపణాః ఫలహేతవః ౥౨- ౪౯౥<br/><br/> బుద్ధియుక్తో జహాతీహ ఉభే సుకృతదుష్కృతే ౤<br/> తస్మాద్యోగాయ యుజ్యస్వ యోగః కర్మసు కౌశలమ్ ౥౨- ౫౦౥<br/><br/> కర్మజం బుద్ధియుక్తా హి ఫలం త్యక్త్వా మనీషిణః ౤<br/> జన్మబన్ధవినిర్ముక్తాః పదం గచ్ఛన్త్యనామయమ్ ౥౨- ౫౧౥<br/><br/> యదా తే మోహకలిలం బుద్ధిర్వ్యతితరిష్యతి ౤<br/> తదా గన్తాసి నిర్వేదం శ్రోతవ్యస్య శ్రుతస్య చ ౥౨- ౫౨౥<br/><br/> శ్రుతివిప్రతిపన్నా తే యదా స్థాస్యతి నిశ్చలా ౤<br/> సమాధావచలా బుద్ధిస్తదా యోగమవాప్స్యసి ౥౨- ౫౩౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> స్థితప్రజ్ఞస్య కా భాషా సమాధిస్థస్య కేశవ ౤<br/> స్థితధీః కిం ప్రభాషేత కిమాసీత వ్రజేత కిమ్ ౥౨- ౫౪౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ప్రజహాతి యదా కామాన్సర్వాన్పార్థ మనోగతాన్ ౤<br/> ఆత్మన్యేవాత్మనా తుష్టః స్థితప్రజ్ఞస్తదోచ్యతే ౥౨- ౫౫౥<br/><br/> దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః సుఖేషు విగతస్పృహః ౤<br/> వీతరాగభయక్రోధః స్థితధీర్మునిరుచ్యతే ౥౨- ౫౬౥<br/><br/> యః సర్వత్రానభిస్నేహస్తత్తత్ప్రాప్య శుభాశుభమ్ ౤<br/> నాభినన్దతి న ద్వేష్టి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౫౭౥<br/><br/> యదా సంహరతే చాయం కూర్మోఽఙ్గానీవ సర్వశః ౤<br/> ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౫౮౥<br/><br/> విషయా వినివర్తన్తే నిరాహారస్య దేహినః ౤<br/> రసవర్జం రసోఽప్యస్య పరం దృష్ట్వా నివర్తతే ౥౨- ౫౯౥<br/><br/> యతతో హ్యపి కౌన్తేయ పురుషస్య విపశ్చితః ౤<br/> ఇన్ద్రియాణి ప్రమాథీని హరన్తి ప్రసభం మనః ౥౨- ౬౦౥<br/><br/> తాని సర్వాణి సంయమ్య యుక్త ఆసీత మత్పరః ౤<br/> వశే హి యస్యేన్ద్రియాణి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౬౧౥<br/><br/> ధ్యాయతో విషయాన్పుంసః సఙ్గస్తేషూపజాయతే ౤<br/> సఙ్గాత్సంజాయతే కామః కామాత్క్రోధోఽభిజాయతే ౥౨- ౬౨౥<br/><br/> క్రోధాద్భవతి సంమోహః సంమోహాత్స్మృతివిభ్రమః ౤<br/> స్మృతిభ్రంశాద్బుద్ధినాశో బుద్ధినాశాత్ప్రణశ్యతి ౥౨- ౬౩౥<br/><br/> రాగద్వేషవియుక్తైస్తు విషయానిన్ద్రియైశ్చరన్ ౤<br/> ఆత్మవశ్యైర్విధేయాత్మా ప్రసాదమధిగచ్ఛతి ౥౨- ౬౪౥<br/><br/> ప్రసాదే సర్వదుఃఖానాం హానిరస్యోపజాయతే ౤<br/> ప్రసన్నచేతసో హ్యాశు బుద్ధిః పర్యవతిష్ఠతే ౥౨- ౬౫౥<br/><br/> నాస్తి బుద్ధిరయుక్తస్య న చాయుక్తస్య భావనా ౤<br/> న చాభావయతః శాన్తిరశాన్తస్య కుతః సుఖమ్ ౥౨- ౬౬౥<br/><br/> ఇన్ద్రియాణాం హి చరతాం యన్మనోఽను విధీయతే ౤<br/> తదస్య హరతి ప్రజ్ఞాం వాయుర్నావమివామ్భసి ౥౨- ౬౭౥<br/><br/> తస్మాద్యస్య మహాబాహో నిగృహీతాని సర్వశః ౤<br/> ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౥౨- ౬౮౥<br/><br/> యా నిశా సర్వభూతానాం తస్యాం జాగర్తి సంయమీ ౤<br/> యస్యాం జాగ్రతి భూతాని సా నిశా పశ్యతో మునేః ౥౨- ౬౯౥<br/><br/> ఆపూర్యమాణమచలప్రతిష్ఠం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సముద్రమాపః ప్రవిశన్తి యద్వత్ ౤<br/> తద్వత్కామా యం ప్రవిశన్తి సర్వే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స శాన్తిమాప్నోతి న కామకామీ ౥౨- ౭౦౥<br/><br/> విహాయ కామాన్యః సర్వాన్ పుమాంశ్చరతి నిఃస్పృహః ౤<br/> నిర్మమో నిరహంకారః స శాన్తిమధిగచ్ఛతి ౥౨- ౭౧౥<br/><br/> ఏషా బ్రాహ్మీ స్థితిః పార్థ నైనాం ప్రాప్య విముహ్యతి ౤<br/> స్థిత్వాస్యామన్తకాలేఽపి బ్రహ్మనిర్వాణమృచ్ఛతి ౥౨- ౭౨౥<br/><br/> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే సాంఖ్యయోగో నామ ద్వితీయోఽధ్యాయః ౥ ౨ ౥<br/><br/> అధ్యాయం ౩: కర్మయోగం 1408 7985 2005-08-09T17:02:47Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ తృతీయోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> జ్యాయసీ చేత్కర్మణస్తే మతా బుద్ధిర్జనార్దన ౤<br> తత్కిం కర్మణి ఘోరే మాం నియోజయసి కేశవ ౥౩- ౧౥<br><br> వ్యామిశ్రేణేవ వాక్యేన బుద్ధిం మోహయసీవ మే ౤<br> తదేకం వద నిశ్చిత్య యేన శ్రేయోఽహమాప్నుయామ్ ౥౩- ౨౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> లోకేఽస్మిన్ద్వివిధా నిష్ఠా పురా ప్రోక్తా మయానఘ ౤<br> జ్ఞానయోగేన సాంఖ్యానాం కర్మయోగేన యోగినామ్ ౥౩- ౩౥<br><br> న కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం పురుషోఽశ్నుతే ౤<br> న చ సంన్యసనాదేవ సిద్ధిం సమధిగచ్ఛతి ౥౩- ౪౥<br><br> న హి కశ్చిత్క్షణమపి జాతు తిష్ఠత్యకర్మకృత్ ౤<br> కార్యతే హ్యవశః కర్మ సర్వః ప్రకృతిజైర్గుణైః ౥౩- ౫౥<br><br> కర్మేన్ద్రియాణి సంయమ్య య ఆస్తే మనసా స్మరన్ ౤<br> ఇన్ద్రియార్థాన్విమూఢాత్మా మిథ్యాచారః స ఉచ్యతే ౥౩- ౬౥<br><br> యస్త్విన్ద్రియాణి మనసా నియమ్యారభతేఽర్జున ౤<br> కర్మేన్ద్రియైః కర్మయోగమసక్తః స విశిష్యతే ౥౩- ౭౥<br><br> నియతం కురు కర్మ త్వం కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః ౤<br> శరీరయాత్రాపి చ తే న ప్రసిద్ధ్యేదకర్మణః ౥౩- ౮౥<br><br> యజ్ఞార్థాత్కర్మణోఽన్యత్ర లోకోఽయం కర్మబన్ధనః ౤<br> తదర్థం కర్మ కౌన్తేయ ముక్తసఙ్గః సమాచర ౥౩- ౯౥<br><br> సహయజ్ఞాః ప్రజాః సృష్ట్వా పురోవాచ ప్రజాపతిః ౤<br> అనేన ప్రసవిష్యధ్వమేష వోఽస్త్విష్టకామధుక్ ౥౩- ౧౦౥<br><br> దేవాన్భావయతానేన తే దేవా భావయన్తు వః ౤<br> పరస్పరం భావయన్తః శ్రేయః పరమవాప్స్యథ ౥౩- ౧౧౥<br><br> ఇష్టాన్భోగాన్హి వో దేవా దాస్యన్తే యజ్ఞభావితాః ౤<br> తైర్దత్తానప్రదాయైభ్యో యో భుఙ్క్తే స్తేన ఏవ సః ౥౩- ౧౨౥<br><br> యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తో ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః ౤<br> భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచన్త్యాత్మకారణాత్ ౥౩- ౧౩౥<br><br> అన్నాద్భవన్తి భూతాని పర్జన్యాదన్నసమ్భవః ౤<br> యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ౥౩- ౧౪౥<br><br> కర్మ బ్రహ్మోద్భవం విద్ధి బ్రహ్మాక్షరసముద్భవమ్ ౤<br> తస్మాత్సర్వగతం బ్రహ్మ నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ ౥౩- ౧౫౥<br><br> ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః ౤<br> అఘాయురిన్ద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి ౥౩- ౧౬౥<br><br> యస్త్వాత్మరతిరేవ స్యాదాత్మతృప్తశ్చ మానవః ౤<br> ఆత్మన్యేవ చ సన్తుష్టస్తస్య కార్యం న విద్యతే ౥౩- ౧౭౥<br><br> నైవ తస్య కృతేనార్థో నాకృతేనేహ కశ్చన ౤<br> న చాస్య సర్వభూతేషు కశ్చిదర్థవ్యపాశ్రయః ౥౩- ౧౮౥<br><br> తస్మాదసక్తః సతతం కార్యం కర్మ సమాచర ౤<br> అసక్తో హ్యాచరన్కర్మ పరమాప్నోతి పూరుషః ౥౩- ౧౯౥<br><br> కర్మణైవ హి సంసిద్ధిమాస్థితా జనకాదయః ౤<br> లోకసంగ్రహమేవాపి సంపశ్యన్కర్తుమర్హసి ౥౩- ౨౦౥<br><br> యద్యదాచరతి శ్రేష్ఠస్తత్తదేవేతరో జనః ౤<br> స యత్ప్రమాణం కురుతే లోకస్తదనువర్తతే ౥౩- ౨౧౥<br><br> న మే పార్థాస్తి కర్తవ్యం త్రిషు లోకేషు కించన ౤<br> నానవాప్తమవాప్తవ్యం వర్త ఏవ చ కర్మణి ౥౩- ౨౨౥<br><br> యది హ్యహం న వర్తేయం జాతు కర్మణ్యతన్ద్రితః ౤<br> మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౥౩- ౨౩౥<br><br> ఉత్సీదేయురిమే లోకా న కుర్యాం కర్మ చేదహమ్ ౤<br> సంకరస్య చ కర్తా స్యాముపహన్యామిమాః ప్రజాః ౥౩- ౨౪౥<br><br> సక్తాః కర్మణ్యవిద్వాంసో యథా కుర్వన్తి భారత ౤<br> కుర్యాద్విద్వాంస్తథాసక్తశ్చికీర్షుర్లోకసంగ్రహమ్ ౥౩- ౨౫౥<br><br> న బుద్ధిభేదం జనయేదజ్ఞానాం కర్మసఙ్గినామ్ ౤<br> జోషయేత్సర్వకర్మాణి విద్వాన్యుక్తః సమాచరన్ ౥౩- ౨౬౥<br><br> ప్రకృతేః క్రియమాణాని గుణైః కర్మాణి సర్వశః ౤<br> అహంకారవిమూఢాత్మా కర్తాహమితి మన్యతే ౥౩- ౨౭౥<br><br> తత్త్వవిత్తు మహాబాహో గుణకర్మవిభాగయోః ౤<br> గుణా గుణేషు వర్తన్త ఇతి మత్వా న సజ్జతే ౥౩- ౨౮౥<br><br> ప్రకృతేర్గుణసంమూఢాః సజ్జన్తే గుణకర్మసు ౤<br> తానకృత్స్నవిదో మన్దాన్కృత్స్నవిన్న విచాలయేత్ ౥౩- ౨౯౥<br><br> మయి సర్వాణి కర్మాణి సంన్యస్యాధ్యాత్మచేతసా ౤<br> నిరాశీర్నిర్మమో భూత్వా యుధ్యస్వ విగతజ్వరః ౥౩- ౩౦౥<br><br> యే మే మతమిదం నిత్యమనుతిష్ఠన్తి మానవాః ౤<br> శ్రద్ధావన్తోఽనసూయన్తో ముచ్యన్తే తేఽపి కర్మభిః ౥౩- ౩౧౥<br><br> యే త్వేతదభ్యసూయన్తో నానుతిష్ఠన్తి మే మతమ్ ౤<br> సర్వజ్ఞానవిమూఢాంస్తాన్విద్ధి నష్టానచేతసః ౥౩- ౩౨౥<br><br> సదృశం చేష్టతే స్వస్యాః ప్రకృతేర్జ్ఞానవానపి ౤<br> ప్రకృతిం యాన్తి భూతాని నిగ్రహః కిం కరిష్యతి ౥౩- ౩౩౥<br><br> ఇన్ద్రియస్యేన్ద్రియస్యార్థే రాగద్వేషౌ వ్యవస్థితౌ ౤<br> తయోర్న వశమాగచ్ఛేత్తౌ హ్యస్య పరిపన్థినౌ ౥౩- ౩౪౥<br><br> శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ ౤<br> స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః ౥౩- ౩౫౥<br><br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> అథ కేన ప్రయుక్తోఽయం పాపం చరతి పూరుషః ౤<br> అనిచ్ఛన్నపి వార్ష్ణేయ బలాదివ నియోజితః ౥౩- ౩౬౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణసముద్భవః ౤<br> మహాశనో మహాపాప్మా విద్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్ ౥౩- ౩౭౥<br><br> ధూమేనావ్రియతే వహ్నిర్యథాదర్శో మలేన చ ౤<br> యథోల్బేనావృతో గర్భస్తథా తేనేదమావృతమ్ ౥౩- ౩౮౥<br><br> ఆవృతం జ్ఞానమేతేన జ్ఞానినో నిత్యవైరిణా ౤<br> కామరూపేణ కౌన్తేయ దుష్పూరేణానలేన చ ౥౩- ౩౯౥<br><br> ఇన్ద్రియాణి మనో బుద్ధిరస్యాధిష్ఠానముచ్యతే ౤<br> ఏతైర్విమోహయత్యేష జ్ఞానమావృత్య దేహినమ్ ౥౩- ౪౦౥<br><br> తస్మాత్త్వమిన్ద్రియాణ్యాదౌ నియమ్య భరతర్షభ ౤<br> పాప్మానం ప్రజహి హ్యేనం జ్ఞానవిజ్ఞాననాశనమ్ ౥౩- ౪౧౥<br><br> ఇన్ద్రియాణి పరాణ్యాహురిన్ద్రియేభ్యః పరం మనః ౤<br> మనసస్తు పరా బుద్ధిర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః ౥౩- ౪౨౥<br><br> ఏవం బుద్ధేః పరం బుద్ధ్వా సంస్తభ్యాత్మానమాత్మనా ౤<br> జహి శత్రుం మహాబాహో కామరూపం దురాసదమ్ ౥౩- ౪౩౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మయోగో నామ తృతీయోఽధ్యాయః ౥ ౩ ౥<br> అధ్యాయం ౪: జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగం 1409 7986 2005-08-09T17:03:22Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ చతుర్థోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఇమం వివస్వతే యోగం ప్రోక్తవానహమవ్యయమ్ ౤<br> వివస్వాన్మనవే ప్రాహ మనురిక్ష్వాకవేఽబ్రవీత్ ౥౪-౧౥<br><br> ఏవం పరమ్పరాప్రాప్తమిమం రాజర్షయో విదుః ౤<br> స కాలేనేహ మహతా యోగో నష్టః పరన్తప ౥౪-౨౥<br><br> స ఏవాయం మయా తేఽద్య యోగః ప్రోక్తః పురాతనః ౤<br> భక్తోఽసి మే సఖా చేతి రహస్యం హ్యేతదుత్తమమ్ ౥౪-౩౥<br><br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> అపరం భవతో జన్మ పరం జన్మ వివస్వతః ౤<br> కథమేతద్విజానీయాం త్వమాదౌ ప్రోక్తవానితి ౥౪-౪౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> బహూని మే వ్యతీతాని జన్మాని తవ చార్జున ౤<br> తాన్యహం వేద సర్వాణి న త్వం వేత్థ పరన్తప ౥౪-౫౥<br><br> అజోఽపి సన్నవ్యయాత్మా భూతానామీశ్వరోఽపి సన్ ౤<br> ప్రకృతిం స్వామధిష్ఠాయ సంభవామ్యాత్మమాయయా ౥౪-౬౥<br><br> యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత ౤<br> అభ్యుత్థానమధర్మస్య తదాత్మానం సృజామ్యహమ్ ౥౪-౭౥<br><br> పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ ౤<br> ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సమ్భవామి యుగే యుగే ౥౪-౮౥<br><br> జన్మ కర్మ చ మే దివ్యమేవం యో వేత్తి తత్త్వతః ౤<br> త్యక్త్వా దేహం పునర్జన్మ నైతి మామేతి సోఽర్జున ౥౪-౯౥<br><br> వీతరాగభయక్రోధా మన్మయా మాముపాశ్రితాః ౤<br> బహవో జ్ఞానతపసా పూతా మద్భావమాగతాః ౥౪-౧౦౥<br><br> యే యథా మాం ప్రపద్యన్తే తాంస్తథైవ భజామ్యహమ్ ౤<br> మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౥౪-౧౧౥<br><br> కాఙ్క్షన్తః కర్మణాం సిద్ధిం యజన్త ఇహ దేవతాః ౤<br> క్షిప్రం హి మానుషే లోకే సిద్ధిర్భవతి కర్మజా ౥౪-౧౨౥<br><br> చాతుర్వర్ణ్యం మయా సృష్టం గుణకర్మవిభాగశః ౤<br> తస్య కర్తారమపి మాం విద్ధ్యకర్తారమవ్యయమ్ ౥౪-౧౩౥<br><br> న మాం కర్మాణి లిమ్పన్తి న మే కర్మఫలే స్పృహా ౤<br> ఇతి మాం యోఽభిజానాతి కర్మభిర్న స బధ్యతే ౥౪-౧౪౥<br><br> ఏవం జ్ఞాత్వా కృతం కర్మ పూర్వైరపి ముముక్షుభిః ౤<br> కురు కర్మైవ తస్మాత్త్వం పూర్వైః పూర్వతరం కృతమ్ ౥౪-౧౫౥<br><br> కిం కర్మ కిమకర్మేతి కవయోఽప్యత్ర మోహితాః ౤<br> తత్తే కర్మ ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౥౪-౧౬౥<br><br> కర్మణో హ్యపి బోద్ధవ్యం బోద్ధవ్యం చ వికర్మణః ౤<br> అకర్మణశ్చ బోద్ధవ్యం గహనా కర్మణో గతిః ౥౪-౧౭౥<br><br> కర్మణ్యకర్మ యః పశ్యేదకర్మణి చ కర్మ యః ౤<br> స బుద్ధిమాన్మనుష్యేషు స యుక్తః కృత్స్నకర్మకృత్ ౥౪-౧౮౥<br><br> యస్య సర్వే సమారమ్భాః కామసంకల్పవర్జితాః ౤<br> జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం తమాహుః పణ్డితం బుధాః ౥౪-౧౯౥<br><br> త్యక్త్వా కర్మఫలాసఙ్గం నిత్యతృప్తో నిరాశ్రయః ౤<br> కర్మణ్యభిప్రవృత్తోఽపి నైవ కించిత్కరోతి సః ౥౪-౨౦౥<br><br> నిరాశీర్యతచిత్తాత్మా త్యక్తసర్వపరిగ్రహః ౤<br> శారీరం కేవలం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౥౪-౨౧౥<br><br> యదృచ్ఛాలాభసంతుష్టో ద్వన్ద్వాతీతో విమత్సరః ౤<br> సమః సిద్ధావసిద్ధౌ చ కృత్వాపి న నిబధ్యతే ౥౪-౨౨౥<br><br> గతసఙ్గస్య ముక్తస్య జ్ఞానావస్థితచేతసః ౤<br> యజ్ఞాయాచరతః కర్మ సమగ్రం ప్రవిలీయతే ౥౪-౨౩౥<br><br> బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిర్బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్ ౤<br> బ్రహ్మైవ తేన గన్తవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా ౥౪-౨౪౥<br><br> దైవమేవాపరే యజ్ఞం యోగినః పర్యుపాసతే ౤<br> బ్రహ్మాగ్నావపరే యజ్ఞం యజ్ఞేనైవోపజుహ్వతి ౥౪-౨౫౥<br><br> శ్రోత్రాదీనీన్ద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి ౤<br> శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి ౥౪-౨౬౥<br><br> సర్వాణీన్ద్రియకర్మాణి ప్రాణకర్మాణి చాపరే ౤<br> ఆత్మసంయమయోగాగ్నౌ జుహ్వతి జ్ఞానదీపితే ౥౪-౨౭౥<br><br> ద్రవ్యయజ్ఞాస్తపోయజ్ఞా యోగయజ్ఞాస్తథాపరే ౤<br> స్వాధ్యాయజ్ఞానయజ్ఞాశ్చ యతయః సంశితవ్రతాః ౥౪-౨౮౥<br><br> అపానే జుహ్వతి ప్రాణం ప్రాణేఽపానం తథాపరే ౤<br> ప్రాణాపానగతీ రుద్ధ్వా ప్రాణాయామపరాయణాః ౥౪-౨౯౥<br><br> అపరే నియతాహారాః ప్రాణాన్ప్రాణేషు జుహ్వతి ౤<br> సర్వేఽప్యేతే యజ్ఞవిదో యజ్ఞక్షపితకల్మషాః ౥౪-౩౦౥<br><br> యజ్ఞశిష్టామృతభుజో యాన్తి బ్రహ్మ సనాతనమ్ ౤<br> నాయం లోకోఽస్త్యయజ్ఞస్య కుతోఽన్యః కురుసత్తమ ౥౪-౩౧౥<br><br> ఏవం బహువిధా యజ్ఞా వితతా బ్రహ్మణో ముఖే ౤<br> కర్మజాన్విద్ధి తాన్సర్వానేవం జ్ఞాత్వా విమోక్ష్యసే ౥౪-౩౨౥<br><br> శ్రేయాన్ద్రవ్యమయాద్యజ్ఞాజ్జ్ఞానయజ్ఞః పరన్తప ౤<br> సర్వం కర్మాఖిలం పార్థ జ్ఞానే పరిసమాప్యతే ౥౪-౩౩౥<br><br> తద్విద్ధి ప్రణిపాతేన పరిప్రశ్నేన సేవయా ౤<br> ఉపదేక్ష్యన్తి తే జ్ఞానం జ్ఞానినస్తత్త్వదర్శినః ౥౪-౩౪౥<br><br> యజ్జ్ఞాత్వా న పునర్మోహమేవం యాస్యసి పాణ్డవ ౤<br> యేన భూతాన్యశేషేణ ద్రక్ష్యస్యాత్మన్యథో మయి ౥౪-౩౫౥<br><br> అపి చేదసి పాపేభ్యః సర్వేభ్యః పాపకృత్తమః ౤<br> సర్వం జ్ఞానప్లవేనైవ వృజినం సన్తరిష్యసి ౥౪-౩౬౥<br><br> యథైధాంసి సమిద్ధోఽగ్నిర్భస్మసాత్కురుతేఽర్జున ౤<br> జ్ఞానాగ్నిః సర్వకర్మాణి భస్మసాత్కురుతే తథా ౥౪-౩౭౥<br><br> న హి జ్ఞానేన సదృశం పవిత్రమిహ విద్యతే ౤<br> తత్స్వయం యోగసంసిద్ధః కాలేనాత్మని విన్దతి ౥౪-౩౮౥<br><br> శ్రద్ధావాఁల్లభతే జ్ఞానం తత్పరః సంయతేన్ద్రియః ౤<br> జ్ఞానం లబ్ధ్వా పరాం శాన్తిమచిరేణాధిగచ్ఛతి ౥౪-౩౯౥<br><br> అజ్ఞశ్చాశ్రద్దధానశ్చ సంశయాత్మా వినశ్యతి ౤<br> నాయం లోకోఽస్తి న పరో న సుఖం సంశయాత్మనః ౥౪-౪౦౥<br><br> యోగసంన్యస్తకర్మాణం జ్ఞానసంఛిన్నసంశయమ్ ౤<br> ఆత్మవన్తం న కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ ౥౪-౪౧౥<br><br> తస్మాదజ్ఞానసమ్భూతం హృత్స్థం జ్ఞానాసినాత్మనః ౤<br> ఛిత్త్వైనం సంశయం యోగమాతిష్ఠోత్తిష్ఠ భారత ౥౪-౪౨౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగో నామ చతుర్థోఽధ్యాయః ౥ ౪ ౥<br> అధ్యాయం ౫: కర్మసంన్యాసయోగం 1410 7987 2005-08-09T17:03:57Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ పఞ్చమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ పునర్యోగం చ శంససి ౤<br> యచ్ఛ్రేయ ఏతయోరేకం తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్ ౥౫- ౧౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ నిఃశ్రేయసకరావుభౌ ౤<br> తయోస్తు కర్మసంన్యాసాత్కర్మయోగో విశిష్యతే ౥౫- ౨౥<br><br> జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ యో న ద్వేష్టి న కాఙ్క్షతి ౤<br> నిర్ద్వన్ద్వో హి మహాబాహో సుఖం బన్ధాత్ప్రముచ్యతే ౥౫- ౩౥<br><br> సాంఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః ప్రవదన్తి న పణ్డితాః ౤<br> ఏకమప్యాస్థితః సమ్యగుభయోర్విన్దతే ఫలమ్ ౥౫- ౪౥<br><br> యత్సాంఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం తద్యోగైరపి గమ్యతే ౤<br> ఏకం సాంఖ్యం చ యోగం చ యః పశ్యతి స పశ్యతి ౥౫- ౫౥<br><br> సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః ౤<br> యోగయుక్తో మునిర్బ్రహ్మ నచిరేణాధిగచ్ఛతి ౥౫- ౬౥<br><br> యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా విజితాత్మా జితేన్ద్రియః ౤<br> సర్వభూతాత్మభూతాత్మా కుర్వన్నపి న లిప్యతే ౥౫- ౭౥<br><br> నైవ కించిత్కరోమీతి యుక్తో మన్యేత తత్త్వవిత్ ౤<br> పశ్యఞ్శ్రృణ్వన్స్పృశఞ్జిఘ్రన్నశ్నన్‌గచ్ఛన్స్వపఞ్శ్వసన్ ౥౫- ౮౥<br><br> ప్రలపన్విసృజన్గృహ్ణన్నున్మిషన్నిమిషన్నపి ౤<br> ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేషు వర్తన్త ఇతి ధారయన్ ౥౫- ౯౥<br><br> బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా కరోతి యః ౤<br> లిప్యతే న స పాపేన పద్మపత్రమివామ్భసా ౥౫- ౧౦౥<br><br> కాయేన మనసా బుద్ధ్యా కేవలైరిన్ద్రియైరపి ౤<br> యోగినః కర్మ కుర్వన్తి సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే ౥౫- ౧౧౥<br><br> యుక్తః కర్మఫలం త్యక్త్వా శాన్తిమాప్నోతి నైష్ఠికీమ్ ౤<br> అయుక్తః కామకారేణ ఫలే సక్తో నిబధ్యతే ౥౫- ౧౨౥<br><br> సర్వకర్మాణి మనసా సంన్యస్యాస్తే సుఖం వశీ ౤<br> నవద్వారే పురే దేహీ నైవ కుర్వన్న కారయన్ ౥౫- ౧౩౥<br><br> న కర్తృత్వం న కర్మాణి లోకస్య సృజతి ప్రభుః ౤<br> న కర్మఫలసంయోగం స్వభావస్తు ప్రవర్తతే ౥౫- ౧౪౥<br><br> నాదత్తే కస్యచిత్పాపం న చైవ సుకృతం విభుః ౤<br> అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం తేన ముహ్యన్తి జన్తవః ౥౫- ౧౫౥<br><br> జ్ఞానేన తు తదజ్ఞానం యేషాం నాశితమాత్మనః ౤<br> తేషామాదిత్యవజ్జ్ఞానం ప్రకాశయతి తత్పరమ్ ౥౫- ౧౬౥<br><br> తద్‌బుద్ధయస్తదాత్మానస్తన్నిష్ఠాస్తత్పరాయణాః ౤<br> గచ్ఛన్త్యపునరావృత్తిం జ్ఞాననిర్ధూతకల్మషాః ౥౫- ౧౭౥<br><br> విద్యావినయసంపన్నే బ్రాహ్మణే గవి హస్తిని ౤<br> శుని చైవ శ్వపాకే చ పణ్డితాః సమదర్శినః ౥౫- ౧౮౥<br><br> ఇహైవ తైర్జితః సర్గో యేషాం సామ్యే స్థితం మనః ౤<br> నిర్దోషం హి సమం బ్రహ్మ తస్మాద్బ్రహ్మణి తే స్థితాః ౥౫- ౧౯౥<br><br> న ప్రహృష్యేత్ప్రియం ప్రాప్య నోద్విజేత్ప్రాప్య చాప్రియమ్ ౤<br> స్థిరబుద్ధిరసంమూఢో బ్రహ్మవిద్బ్రహ్మణి స్థితః ౥౫- ౨౦౥<br><br> బాహ్యస్పర్శేష్వసక్తాత్మా విన్దత్యాత్మని యత్ సుఖమ్ ౤<br> స బ్రహ్మయోగయుక్తాత్మా సుఖమక్షయమశ్నుతే ౥౫- ౨౧౥<br><br> యే హి సంస్పర్శజా భోగా దుఃఖయోనయ ఏవ తే ౤<br> ఆద్యన్తవన్తః కౌన్తేయ న తేషు రమతే బుధః ౥౫- ౨౨౥<br><br> శక్నోతీహైవ యః సోఢుం ప్రాక్శరీరవిమోక్షణాత్ ౤<br> కామక్రోధోద్భవం వేగం స యుక్తః స సుఖీ నరః ౥౫- ౨౩౥<br><br> యోఽన్తఃసుఖోఽన్తరారామస్తథాన్తర్జ్యోతిరేవ యః ౤<br> స యోగీ బ్రహ్మనిర్వాణం బ్రహ్మభూతోఽధిగచ్ఛతి ౥౫- ౨౪౥<br><br> లభన్తే బ్రహ్మనిర్వాణమృషయః క్షీణకల్మషాః ౤<br> ఛిన్నద్వైధా యతాత్మానః సర్వభూతహితే రతాః ౥౫- ౨౫౥<br><br> కామక్రోధవియుక్తానాం యతీనాం యతచేతసామ్ ౤<br> అభితో బ్రహ్మనిర్వాణం వర్తతే విదితాత్మనామ్ ౥౫- ౨౬౥<br><br> స్పర్శాన్కృత్వా బహిర్బాహ్యాంశ్చక్షుశ్చైవాన్తరే భ్రువోః ౤<br> ప్రాణాపానౌ సమౌ కృత్వా నాసాభ్యన్తరచారిణౌ ౥౫- ౨౭౥<br><br> యతేన్ద్రియమనోబుద్ధిర్మునిర్మోక్షపరాయణః ౤<br> విగతేచ్ఛాభయక్రోధో యః సదా ముక్త ఏవ సః ౥౫- ౨౮౥<br><br> భోక్తారం యజ్ఞతపసాం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ ౤<br> సుహృదం సర్వభూతానాం జ్ఞాత్వా మాం శాన్తిమృచ్ఛతి ౥౫- ౨౯౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మసంన్యాసయోగో నామ పఞ్చమోఽధ్యాయః ౥ ౫ ౥<br> అధ్యాయం ౬: ఆత్మసంయమయోగం 1411 7988 2005-08-09T17:04:26Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ షష్ఠోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అనాశ్రితః కర్మఫలం కార్యం కర్మ కరోతి యః ౤<br> స సంన్యాసీ చ యోగీ చ న నిరగ్నిర్న చాక్రియః ౥౬- ౧౥<br><br> యం సంన్యాసమితి ప్రాహుర్యోగం తం విద్ధి పాణ్డవ ౤<br> న హ్యసంన్యస్తసంకల్పో యోగీ భవతి కశ్చన ౥౬- ౨౥<br><br> ఆరురుక్షోర్మునేర్యోగం కర్మ కారణముచ్యతే ౤<br> యోగారూఢస్య తస్యైవ శమః కారణముచ్యతే ౥౬- ౩౥<br><br> యదా హి నేన్ద్రియార్థేషు న కర్మస్వనుషజ్జతే ౤<br> సర్వసంకల్పసంన్యాసీ యోగారూఢస్తదోచ్యతే ౥౬- ౪౥<br><br> ఉద్ధరేదాత్మనాత్మానం నాత్మానమవసాదయేత్ ౤<br> ఆత్మైవ హ్యాత్మనో బన్ధురాత్మైవ రిపురాత్మనః ౥౬- ౫౥<br><br> బన్ధురాత్మాత్మనస్తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః ౤<br> అనాత్మనస్తు శత్రుత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత్ ౥౬- ౬౥<br><br> జితాత్మనః ప్రశాన్తస్య పరమాత్మా సమాహితః ౤<br> శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు తథా మానాపమానయోః ౥౬- ౭౥<br><br> జ్ఞానవిజ్ఞానతృప్తాత్మా కూటస్థో విజితేన్ద్రియః ౤<br> యుక్త ఇత్యుచ్యతే యోగీ సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః ౥౬- ౮౥<br><br> సుహృన్మిత్రార్యుదాసీనమధ్యస్థద్వేష్యబన్ధుషు ౤<br> సాధుష్వపి చ పాపేషు సమబుద్ధిర్విశిష్యతే ౥౬- ౯౥<br><br> యోగీ యుఞ్జీత సతతమాత్మానం రహసి స్థితః ౤<br> ఏకాకీ యతచిత్తాత్మా నిరాశీరపరిగ్రహః ౥౬- ౧౦౥<br><br> శుచౌ దేశే ప్రతిష్ఠాప్య స్థిరమాసనమాత్మనః ౤<br> నాత్యుచ్ఛ్రితం నాతినీచం చైలాజినకుశోత్తరమ్ ౥౬- ౧౧౥<br><br> తత్రైకాగ్రం మనః కృత్వా యతచిత్తేన్ద్రియక్రియః ౤<br> ఉపవిశ్యాసనే యుఞ్జ్యాద్యోగమాత్మవిశుద్ధయే ౥౬- ౧౨౥<br><br> సమం కాయశిరోగ్రీవం ధారయన్నచలం స్థిరః ౤<br> సమ్ప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం దిశశ్చానవలోకయన్ ౥౬- ౧౩౥<br><br> ప్రశాన్తాత్మా విగతభీర్బ్రహ్మచారివ్రతే స్థితః ౤<br> మనః సంయమ్య మచ్చిత్తో యుక్త ఆసీత మత్పరః ౥౬- ౧౪౥<br><br> యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ నియతమానసః ౤<br> శాన్తిం నిర్వాణపరమాం మత్సంస్థామధిగచ్ఛతి ౥౬- ౧౫౥<br><br> నాత్యశ్నతస్తు యోగోఽస్తి న చైకాన్తమనశ్నతః ౤<br> న చాతి స్వప్నశీలస్య జాగ్రతో నైవ చార్జున ౥౬- ౧౬౥<br><br> యుక్తాహారవిహారస్య యుక్తచేష్టస్య కర్మసు ౤<br> యుక్తస్వప్నావబోధస్య యోగో భవతి దుఃఖహా ౥౬- ౧౭౥<br><br> యదా వినియతం చిత్తమాత్మన్యేవావతిష్ఠతే ౤<br> నిఃస్పృహః సర్వకామేభ్యో యుక్త ఇత్యుచ్యతే తదా ౥౬- ౧౮౥<br><br> యథా దీపో నివాతస్థో నేఙ్గతే సోపమా స్మృతా ౤<br> యోగినో యతచిత్తస్య యుఞ్జతో యోగమాత్మనః ౥౬- ౧౯౥<br><br> యత్రోపరమతే చిత్తం నిరుద్ధం యోగసేవయా ౤<br> యత్ర చైవాత్మనాత్మానం పశ్యన్నాత్మని తుష్యతి ౥౬- ౨౦౥<br><br> సుఖమాత్యన్తికం యత్తద్ బుద్ధిగ్రాహ్యమతీన్ద్రియమ్ ౤<br> వేత్తి యత్ర న చైవాయం స్థితశ్చలతి తత్త్వతః ౥౬- ౨౧౥<br><br> యం లబ్ధ్వా చాపరం లాభం మన్యతే నాధికం తతః ౤<br> యస్మిన్స్థితో న దుఃఖేన గురుణాపి విచాల్యతే ౥౬- ౨౨౥<br><br> తం విద్యాద్‌దుఃఖసంయోగవియోగం యోగసంజ్ఞితమ్ ౤<br> స నిశ్చయేన యోక్తవ్యో యోగోఽనిర్విణ్ణచేతసా ౥౬- ౨౩౥<br><br> సంకల్పప్రభవాన్కామాంస్త్యక్త్వా సర్వానశేషతః ౤<br> మనసైవేన్ద్రియగ్రామం వినియమ్య సమన్తతః ౥౬- ౨౪౥<br><br> శనైః శనైరుపరమేద్‌బుద్ధ్యా ధృతిగృహీతయా ౤<br> ఆత్మసంస్థం మనః కృత్వా న కించిదపి చిన్తయేత్ ౥౬- ౨౫౥<br><br> యతో యతో నిశ్చరతి మనశ్చఞ్చలమస్థిరమ్ ౤<br> తతస్తతో నియమ్యైతదాత్మన్యేవ వశం నయేత్ ౥౬- ౨౬౥<br><br> ప్రశాన్తమనసం హ్యేనం యోగినం సుఖముత్తమమ్ ౤<br> ఉపైతి శాన్తరజసం బ్రహ్మభూతమకల్మషమ్ ౥౬- ౨౭౥<br><br> యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ విగతకల్మషః ౤<br> సుఖేన బ్రహ్మసంస్పర్శమత్యన్తం సుఖమశ్నుతే ౥౬- ౨౮౥<br><br> సర్వభూతస్థమాత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని ౤<br> ఈక్షతే యోగయుక్తాత్మా సర్వత్ర సమదర్శనః ౥౬- ౨౯౥<br><br> యో మాం పశ్యతి సర్వత్ర సర్వం చ మయి పశ్యతి ౤<br> తస్యాహం న ప్రణశ్యామి స చ మే న ప్రణశ్యతి ౥౬- ౩౦౥<br><br> సర్వభూతస్థితం యో మాం భజత్యేకత్వమాస్థితః ౤<br> సర్వథా వర్తమానోఽపి స యోగీ మయి వర్తతే ౥౬- ౩౧౥<br><br> ఆత్మౌపమ్యేన సర్వత్ర సమం పశ్యతి యోఽర్జున ౤<br> సుఖం వా యది వా దుఃఖం స యోగీ పరమో మతః ౥౬- ౩౨౥<br><br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> యోఽయం యోగస్త్వయా ప్రోక్తః సామ్యేన మధుసూదన ౤<br> ఏతస్యాహం న పశ్యామి చఞ్చలత్వాత్స్థితిం స్థిరామ్ ౥౬- ౩౩౥<br><br> చఞ్చలం హి మనః కృష్ణ ప్రమాథి బలవద్‌దృఢమ్ ౤<br> తస్యాహం నిగ్రహం మన్యే వాయోరివ సుదుష్కరమ్ ౥౬- ౩౪౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అసంశయం మహాబాహో మనో దుర్నిగ్రహం చలమ్ ౤<br> అభ్యాసేన తు కౌన్తేయ వైరాగ్యేణ చ గృహ్యతే ౥౬- ౩౫౥<br><br> అసంయతాత్మనా యోగో దుష్ప్రాప ఇతి మే మతిః ౤<br> వశ్యాత్మనా తు యతతా శక్యోఽవాప్తుముపాయతః ౥౬- ౩౬౥<br><br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> అయతిః శ్రద్ధయోపేతో యోగాచ్చలితమానసః ౤<br> అప్రాప్య యోగసంసిద్ధిం కాం గతిం కృష్ణ గచ్ఛతి ౥౬- ౩౭౥<br><br> కచ్చిన్నోభయవిభ్రష్టశ్ఛిన్నాభ్రమివ నశ్యతి ౤<br> అప్రతిష్ఠో మహాబాహో విమూఢో బ్రహ్మణః పథి ౥౬- ౩౮౥<br><br> ఏతన్మే సంశయం కృష్ణ ఛేత్తుమర్హస్యశేషతః ౤<br> త్వదన్యః సంశయస్యాస్య ఛేత్తా న హ్యుపపద్యతే ౥౬- ౩౯౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> పార్థ నైవేహ నాముత్ర వినాశస్తస్య విద్యతే ౤<br> న హి కల్యాణకృత్కశ్చిద్‌దుర్గతిం తాత గచ్ఛతి ౥౬- ౪౦౥<br><br> ప్రాప్య పుణ్యకృతాం లోకానుషిత్వా శాశ్వతీః సమాః ౤<br> శుచీనాం శ్రీమతాం గేహే యోగభ్రష్టోఽభిజాయతే ౥౬- ౪౧౥<br><br> అథవా యోగినామేవ కులే భవతి ధీమతామ్ ౤<br> ఏతద్ధి దుర్లభతరం లోకే జన్మ యదీదృశమ్ ౥౬- ౪౨౥<br><br> తత్ర తం బుద్ధిసంయోగం లభతే పౌర్వదేహికమ్ ౤<br> యతతే చ తతో భూయః సంసిద్ధౌ కురునన్దన ౥౬- ౪౩౥<br><br> పూర్వాభ్యాసేన తేనైవ హ్రియతే హ్యవశోఽపి సః ౤<br> జిజ్ఞాసురపి యోగస్య శబ్దబ్రహ్మాతివర్తతే ౥౬- ౪౪౥<br><br> ప్రయత్నాద్యతమానస్తు యోగీ సంశుద్ధకిల్బిషః ౤<br> అనేకజన్మసంసిద్ధస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౥౬- ౪౫౥<br><br> తపస్విభ్యోఽధికో యోగీ జ్ఞానిభ్యోఽపి మతోఽధికః ౤<br> కర్మిభ్యశ్చాధికో యోగీ తస్మాద్యోగీ భవార్జున ౥౬- ౪౬౥<br><br> యోగినామపి సర్వేషాం మద్గతేనాన్తరాత్మనా ౤<br> శ్రద్ధావాన్ భజతే యో మాం స మే యుక్తతమో మతః ౥౬- ౪౭౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే ఆత్మసంయమయోగో నామ షష్ఠోఽధ్యాయః ౥ ౬ ౥<br> అధ్యాయం ౭: జ్ఞానవిజ్ఞానయోగం 1412 8036 2005-08-09T21:47:37Z వైఙాసత్య 58 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ సప్తమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> మయ్యాసక్తమనాః పార్థ యోగం యుఞ్జన్మదాశ్రయః ౤<br> అసంశయం సమగ్రం మాం యథా జ్ఞాస్యసి తచ్ఛృణు ౥౭- ౧౥<br><br> జ్ఞానం తేఽహం సవిజ్ఞానమిదం వక్ష్యామ్యశేషతః ౤<br> యజ్జ్ఞాత్వా నేహ భూయోఽన్యజ్జ్ఞాతవ్యమవశిష్యతే ౥౭- ౨౥<br><br> మనుష్యాణాం సహస్రేషు కశ్చిద్యతతి సిద్ధయే ౤<br> యతతామపి సిద్ధానాం కశ్చిన్మాం వేత్తి తత్త్వతః ౥౭- ౩౥<br><br> భూమిరాపోఽనలో వాయుః ఖం మనో బుద్ధిరేవ చ ౤<br> అహంకార ఇతీయం మే భిన్నా ప్రకృతిరష్టధా ౥౭- ౪౥<br><br> అపరేయమితస్త్వన్యాం ప్రకృతిం విద్ధి మే పరామ్ ౤<br> జీవభూతాం మహాబాహో యయేదం ధార్యతే జగత్ ౥౭- ౫౥<br><br> ఏతద్యోనీని భూతాని సర్వాణీత్యుపధారయ ౤<br> అహం కృత్స్నస్య జగతః ప్రభవః ప్రలయస్తథా ౥౭- ౬౥<br><br> మత్తః పరతరం నాన్యత్కించిదస్తి ధనంజయ ౤<br> మయి సర్వమిదం ప్రోతం సూత్రే మణిగణా ఇవ ౥౭- ౭౥<br><br> రసోఽహమప్సు కౌన్తేయ ప్రభాస్మి శశిసూర్యయోః ౤<br> ప్రణవః సర్వవేదేషు శబ్దః ఖే పౌరుషం నృషు ౥౭- ౮౥<br><br> పుణ్యో గన్ధః పృథివ్యాం చ తేజశ్చాస్మి విభావసౌ ౤<br> జీవనం సర్వభూతేషు తపశ్చాస్మి తపస్విషు ౥౭- ౯౥<br><br> బీజం మాం సర్వభూతానాం విద్ధి పార్థ సనాతనమ్ ౤<br> బుద్ధిర్బుద్ధిమతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ ౥౭- ౧౦౥<br><br> బలం బలవతాం చాహం కామరాగవివర్జితమ్ ౤<br> ధర్మావిరుద్ధో భూతేషు కామోఽస్మి భరతర్షభ ౥౭- ౧౧౥<br><br> యే చైవ సాత్త్వికా భావా రాజసాస్తామసాశ్చ యే ౤<br> మత్త ఏవేతి తాన్విద్ధి న త్వహం తేషు తే మయి ౥౭- ౧౨౥<br><br> త్రిభిర్గుణమయైర్భావైరేభిః సర్వమిదం జగత్ ౤<br> మోహితం నాభిజానాతి మామేభ్యః పరమవ్యయమ్ ౥౭- ౧౩౥<br><br> దైవీ హ్యేషా గుణమయీ మమ మాయా దురత్యయా ౤<br> మామేవ యే ప్రపద్యన్తే మాయామేతాం తరన్తి తే ౥౭- ౧౪౥<br><br> న మాం దుష్కృతినో మూఢాః ప్రపద్యన్తే నరాధమాః ౤<br> మాయయాపహృతజ్ఞానా ఆసురం భావమాశ్రితాః ౥౭- ౧౫౥<br><br> చతుర్విధా భజన్తే మాం జనాః సుకృతినోఽర్జున ౤<br> ఆర్తో జిజ్ఞాసురర్థార్థీ జ్ఞానీ చ భరతర్షభ ౥౭- ౧౬౥<br><br> తేషాం జ్ఞానీ నిత్యయుక్త ఏకభక్తిర్విశిష్యతే ౤<br> ప్రియో హి జ్ఞానినోఽత్యర్థమహం స చ మమ ప్రియః ౥౭- ౧౭౥<br><br> ఉదారాః సర్వ ఏవైతే జ్ఞానీ త్వాత్మైవ మే మతమ్ ౤<br> ఆస్థితః స హి యుక్తాత్మా మామేవానుత్తమాం గతిమ్ ౥౭- ౧౮౥<br><br> బహూనాం జన్మనామన్తే జ్ఞానవాన్మాం ప్రపద్యతే ౤<br> వాసుదేవః సర్వమితి స మహాత్మా సుదుర్లభః ౥౭- ౧౯౥<br><br> కామైస్తైస్తైర్హృతజ్ఞానాః ప్రపద్యన్తేఽన్యదేవతాః ౤<br> తం తం నియమమాస్థాయ ప్రకృత్యా నియతాః స్వయా ౥౭- ౨౦౥<br><br> యో యో యాం యాం తనుం భక్తః శ్రద్ధయార్చితుమిచ్ఛతి ౤<br> తస్య తస్యాచలాం శ్రద్ధాం తామేవ విదధామ్యహమ్ ౥౭- ౨౧౥<br><br> స తయా శ్రద్ధయా యుక్తస్తస్యారాధనమీహతే ౤<br> లభతే చ తతః కామాన్మయైవ విహితాన్హి తాన్ ౥౭- ౨౨౥<br><br> అన్తవత్తు ఫలం తేషాం తద్భవత్యల్పమేధసామ్ ౤<br> దేవాన్దేవయజో యాన్తి మద్భక్తా యాన్తి మామపి ౥౭- ౨౩౥<br><br> అవ్యక్తం వ్యక్తిమాపన్నం మన్యన్తే మామబుద్ధయః ౤<br> పరం భావమజానన్తో మమావ్యయమనుత్తమమ్ ౥౭- ౨౪౥<br><br> నాహం ప్రకాశః సర్వస్య యోగమాయాసమావృతః ౤<br> మూఢోఽయం నాభిజానాతి లోకో మామజమవ్యయమ్ ౥౭- ౨౫౥<br><br> వేదాహం సమతీతాని వర్తమానాని చార్జున ౤<br> భవిష్యాణి చ భూతాని మాం తు వేద న కశ్చన ౥౭- ౨౬౥<br><br> ఇచ్ఛాద్వేషసముత్థేన ద్వన్ద్వమోహేన భారత ౤<br> సర్వభూతాని సంమోహం సర్గే యాన్తి పరన్తప ౥౭- ౨౭౥<br><br> యేషాం త్వన్తగతం పాపం జనానాం పుణ్యకర్మణామ్ ౤<br> తే ద్వన్ద్వమోహనిర్ముక్తా భజన్తే మాం దృఢవ్రతాః ౥౭- ౨౮౥<br><br> జరామరణమోక్షాయ మామాశ్రిత్య యతన్తి యే ౤<br> తే బ్రహ్మ తద్విదుః కృత్స్నమధ్యాత్మం కర్మ చాఖిలమ్ ౥౭- ౨౯౥<br><br> సాధిభూతాధిదైవం మాం సాధియజ్ఞం చ యే విదుః ౤<br> ప్రయాణకాలేఽపి చ మాం తే విదుర్యుక్తచేతసః ౥౭- ౩౦౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానవిజ్ఞానయోగో నామ సప్తమోఽధ్యాయః ౥ ౭ ౥<br> అధ్యాయం ౮: అక్షరబ్రహ్మయోగం 1413 7989 2005-08-09T17:04:57Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br/> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథాష్టమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> కిం తద్బ్రహ్మ కిమధ్యాత్మం కిం కర్మ పురుషోత్తమ ౤<br/> అధిభూతం చ కిం ప్రోక్తమధిదైవం కిముచ్యతే ౥౮- ౧౥<br/><br/> అధియజ్ఞః కథం కోఽత్ర దేహేఽస్మిన్మధుసూదన ౤<br/> ప్రయాణకాలే చ కథం జ్ఞేయోఽసి నియతాత్మభిః ౥౮- ౨౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> అక్షరం బ్రహ్మ పరమం స్వభావోఽధ్యాత్మముచ్యతే ౤<br/> భూతభావోద్భవకరో విసర్గః కర్మసంజ్ఞితః ౥౮- ౩౥<br/><br/> అధిభూతం క్షరో భావః పురుషశ్చాధిదైవతమ్ ౤<br/> అధియజ్ఞోఽహమేవాత్ర దేహే దేహభృతాం వర ౥౮- ౪౥<br/><br/> అన్తకాలే చ మామేవ స్మరన్ముక్త్వా కలేవరమ్ ౤<br/> యః ప్రయాతి స మద్భావం యాతి నాస్త్యత్ర సంశయః ౥౮- ౫౥<br/><br/> యం యం వాపి స్మరన్భావం త్యజత్యన్తే కలేవరమ్ ౤<br/> తం తమేవైతి కౌన్తేయ సదా తద్భావభావితః ౥౮- ౬౥<br/><br/> తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు మామనుస్మర యుధ్య చ ౤<br/> మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్మామేవైష్యస్యసంశయమ్ ౥౮- ౭౥<br/><br/> అభ్యాసయోగయుక్తేన చేతసా నాన్యగామినా ౤<br/> పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థానుచిన్తయన్ ౥౮- ౮౥<br/><br/> కవిం పురాణమనుశాసితార-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మణోరణీయాంసమనుస్మరేద్యః ౤<br/> సర్వస్య ధాతారమచిన్త్యరూప<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మాదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ ౥౮- ౯౥<br/><br/> ప్రయాణకాలే మనసాచలేన<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భక్త్యా యుక్తో యోగబలేన చైవ ౤<br/> భ్రువోర్మధ్యే ప్రాణమావేశ్య సమ్యక్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స తం పరం పురుషముపైతి దివ్యమ్ ౥౮- ౧౦౥<br/><br/> యదక్షరం వేదవిదో వదన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశన్తి యద్యతయో వీతరాగాః ౤<br/> యదిచ్ఛన్తో బ్రహ్మచర్యం చరన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తత్తే పదం సంగ్రహేణ ప్రవక్ష్యే ౥౮- ౧౧౥<br/><br/> సర్వద్వారాణి సంయమ్య మనో హృది నిరుధ్య చ ౤<br/> మూర్ధ్న్యాధాయాత్మనః ప్రాణమాస్థితో యోగధారణామ్ ౥౮- ౧౨౥<br/><br/> ఓమిత్యేకాక్షరం బ్రహ్మ వ్యాహరన్మామనుస్మరన్ ౤<br/> యః ప్రయాతి త్యజన్దేహం స యాతి పరమాం గతిమ్ ౥౮- ౧౩౥<br/><br/> అనన్యచేతాః సతతం యో మాం స్మరతి నిత్యశః ౤<br/> తస్యాహం సులభః పార్థ నిత్యయుక్తస్య యోగినః ౥౮- ౧౪౥<br/><br/> మాముపేత్య పునర్జన్మ దుఃఖాలయమశాశ్వతమ్ ౤<br/> నాప్నువన్తి మహాత్మానః సంసిద్ధిం పరమాం గతాః ౥౮- ౧౫౥<br/><br/> ఆబ్రహ్మభువనాల్లోకాః పునరావర్తినోఽర్జున ౤<br/> మాముపేత్య తు కౌన్తేయ పునర్జన్మ న విద్యతే ౥౮- ౧౬౥<br/><br/> సహస్రయుగపర్యన్తమహర్యద్బ్రహ్మణో విదుః ౤<br/> రాత్రిం యుగసహస్రాన్తాం తేఽహోరాత్రవిదో జనాః ౥౮- ౧౭౥<br/><br/> అవ్యక్తాద్వ్యక్తయః సర్వాః ప్రభవన్త్యహరాగమే ౤<br/> రాత్ర్యాగమే ప్రలీయన్తే తత్రైవావ్యక్తసంజ్ఞకే ౥౮- ౧౮౥<br/><br/> భూతగ్రామః స ఏవాయం భూత్వా భూత్వా ప్రలీయతే ౤<br/> రాత్ర్యాగమేఽవశః పార్థ ప్రభవత్యహరాగమే ౥౮- ౧౯౥<br/><br/> పరస్తస్మాత్తు భావోఽన్యోఽవ్యక్తోఽవ్యక్తాత్సనాతనః ౤<br/> యః స సర్వేషు భూతేషు నశ్యత్సు న వినశ్యతి ౥౮- ౨౦౥<br/><br/> అవ్యక్తోఽక్షర ఇత్యుక్తస్తమాహుః పరమాం గతిమ్ ౤<br/> యం ప్రాప్య న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౥౮- ౨౧౥<br/><br/> పురుషః స పరః పార్థ భక్త్యా లభ్యస్త్వనన్యయా ౤<br/> యస్యాన్తఃస్థాని భూతాని యేన సర్వమిదం తతమ్ ౥౮- ౨౨౥<br/><br/> యత్ర కాలే త్వనావృత్తిమావృత్తిం చైవ యోగినః ౤<br/> ప్రయాతా యాన్తి తం కాలం వక్ష్యామి భరతర్షభ ౥౮- ౨౩౥<br/><br/> అగ్నిర్జ్యోతిరహః శుక్లః షణ్మాసా ఉత్తరాయణమ్ ౤<br/> తత్ర ప్రయాతా గచ్ఛన్తి బ్రహ్మ బ్రహ్మవిదో జనాః ౥౮- ౨౪౥<br/><br/> ధూమో రాత్రిస్తథా కృష్ణః షణ్మాసా దక్షిణాయనమ్ ౤<br/> తత్ర చాన్ద్రమసం జ్యోతిర్యోగీ ప్రాప్య నివర్తతే ౥౮- ౨౫౥<br/><br/> శుక్లకృష్ణే గతీ హ్యేతే జగతః శాశ్వతే మతే ౤<br/> ఏకయా యాత్యనావృత్తిమన్యయావర్తతే పునః ౥౮- ౨౬౥<br/><br/> నైతే సృతీ పార్థ జానన్యోగీ ముహ్యతి కశ్చన ౤<br/> తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు యోగయుక్తో భవార్జున ౥౮- ౨౭౥<br/><br/> వేదేషు యజ్ఞేషు తపఃసు చైవ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దానేషు యత్ పుణ్యఫలం ప్రదిష్టమ్ ౤<br/> అత్యేతి తత్సర్వమిదం విదిత్వా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యోగీ పరం స్థానముపైతి చాద్యమ్ ౥౮- ౨౮౥<br/><br/> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే అక్షరబ్రహ్మయోగో నామాష్టమోఽధ్యాయః ౥౮౥<br/> అధ్యాయం ౯: రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగం 1414 7990 2005-08-09T17:05:19Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br/> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ నవమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఇదం తు తే గుహ్యతమం ప్రవక్ష్యామ్యనసూయవే ౤<br/> జ్ఞానం విజ్ఞానసహితం యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౥౯- ౧౥<br/><br/> రాజవిద్యా రాజగుహ్యం పవిత్రమిదముత్తమమ్ ౤<br/> ప్రత్యక్షావగమం ధర్మ్యం సుసుఖం కర్తుమవ్యయమ్ ౥౯- ౨౥<br/><br/> అశ్రద్దధానాః పురుషా ధర్మస్యాస్య పరన్తప ౤<br/> అప్రాప్య మాం నివర్తన్తే మృత్యుసంసారవర్త్మని ౥౯- ౩౥<br/><br/> మయా తతమిదం సర్వం జగదవ్యక్తమూర్తినా ౤<br/> మత్స్థాని సర్వభూతాని న చాహం తేష్వవస్థితః ౥౯- ౪౥<br/><br/> న చ మత్స్థాని భూతాని పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ౤<br/> భూతభృన్న చ భూతస్థో మమాత్మా భూతభావనః ౥౯- ౫౥<br/><br/> యథాకాశస్థితో నిత్యం వాయుః సర్వత్రగో మహాన్ ౤<br/> తథా సర్వాణి భూతాని మత్స్థానీత్యుపధారయ ౥౯- ౬౥<br/><br/> సర్వభూతాని కౌన్తేయ ప్రకృతిం యాన్తి మామికామ్ ౤<br/> కల్పక్షయే పునస్తాని కల్పాదౌ విసృజామ్యహమ్ ౥౯- ౭౥<br/><br/> ప్రకృతిం స్వామవష్టభ్య విసృజామి పునః పునః ౤<br/> భూతగ్రామమిమం కృత్స్నమవశం ప్రకృతేర్వశాత్ ౥౯- ౮౥<br/><br/> న చ మాం తాని కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ ౤<br/> ఉదాసీనవదాసీనమసక్తం తేషు కర్మసు ౥౯- ౯౥<br/><br/> మయాధ్యక్షేణ ప్రకృతిః సూయతే సచరాచరమ్ ౤<br/> హేతునానేన కౌన్తేయ జగద్విపరివర్తతే ౥౯- ౧౦౥<br/><br/> అవజానన్తి మాం మూఢా మానుషీం తనుమాశ్రితమ్ ౤<br/> పరం భావమజానన్తో మమ భూతమహేశ్వరమ్ ౥౯- ౧౧౥<br/><br/> మోఘాశా మోఘకర్మాణో మోఘజ్ఞానా విచేతసః ౤<br/> రాక్షసీమాసురీం చైవ ప్రకృతిం మోహినీం శ్రితాః ౥౯- ౧౨౥<br/><br/> మహాత్మానస్తు మాం పార్థ దైవీం ప్రకృతిమాశ్రితాః ౤<br/> భజన్త్యనన్యమనసో జ్ఞాత్వా భూతాదిమవ్యయమ్ ౥౯- ౧౩౥<br/><br/> సతతం కీర్తయన్తో మాం యతన్తశ్చ దృఢవ్రతాః ౤<br/> నమస్యన్తశ్చ మాం భక్త్యా నిత్యయుక్తా ఉపాసతే ౥౯- ౧౪౥<br/><br/> జ్ఞానయజ్ఞేన చాప్యన్యే యజన్తో మాముపాసతే ౤<br/> ఏకత్వేన పృథక్త్వేన బహుధా విశ్వతోముఖమ్ ౥౯- ౧౫౥<br/><br/> అహం క్రతురహం యజ్ఞః స్వధాహమహమౌషధమ్ ౤<br/> మన్త్రోఽహమహమేవాజ్యమహమగ్నిరహం హుతమ్ ౥౯- ౧౬౥<br/><br/> పితాహమస్య జగతో మాతా ధాతా పితామహః ౤<br/> వేద్యం పవిత్రమోంకార ఋక్సామ యజురేవ చ ౥౯- ౧౭౥<br/><br/> గతిర్భర్తా ప్రభుః సాక్షీ నివాసః శరణం సుహృత్ ౤<br/> ప్రభవః ప్రలయః స్థానం నిధానం బీజమవ్యయమ్ ౥౯- ౧౮౥<br/><br/> తపామ్యహమహం వర్షం నిగృహ్ణామ్యుత్సృజామి చ ౤<br/> అమృతం చైవ మృత్యుశ్చ సదసచ్చాహమర్జున ౥౯- ౧౯౥<br/><br/> త్రైవిద్యా మాం సోమపాః పూతపాపా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యజ్ఞైరిష్ట్వా స్వర్గతిం ప్రార్థయన్తే ౤<br/> తే పుణ్యమాసాద్య సురేన్ద్రలోక-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మశ్నన్తి దివ్యాన్దివి దేవభోగాన్ ౥౯- ౨౦౥<br/><br/> తే తం భుక్త్వా స్వర్గలోకం విశాలం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; క్షీణే పుణ్యే మర్త్యలోకం విశన్తి ౤<br/> ఏవం త్రయీధర్మమనుప్రపన్నా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; గతాగతం కామకామా లభన్తే ౥౯- ౨౧౥<br/><br/> అనన్యాశ్చిన్తయన్తో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే ౤<br/> తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగక్షేమం వహామ్యహమ్ ౥౯- ౨౨౥<br/><br/> యేఽప్యన్యదేవతాభక్తా యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః ౤<br/> తేఽపి మామేవ కౌన్తేయ యజన్త్యవిధిపూర్వకమ్ ౥౯- ౨౩౥<br/><br/> అహం హి సర్వయజ్ఞానాం భోక్తా చ ప్రభురేవ చ ౤<br/> న తు మామభిజానన్తి తత్త్వేనాతశ్చ్యవన్తి తే ౥౯- ౨౪౥<br/><br/> యాన్తి దేవవ్రతా దేవాన్పితౄన్యాన్తి పితృవ్రతాః ౤<br/> భూతాని యాన్తి భూతేజ్యా యాన్తి మద్యాజినోఽపి మామ్ ౥౯- ౨౫౥<br/><br/> పత్రం పుష్పం ఫలం తోయం యో మే భక్త్యా ప్రయచ్ఛతి ౤<br/> తదహం భక్త్యుపహృతమశ్నామి ప్రయతాత్మనః ౥౯- ౨౬౥<br/><br/> యత్కరోషి యదశ్నాసి యజ్జుహోషి దదాసి యత్ ౤<br/> యత్తపస్యసి కౌన్తేయ తత్కురుష్వ మదర్పణమ్ ౥౯- ౨౭౥<br/><br/> శుభాశుభఫలైరేవం మోక్ష్యసే కర్మబన్ధనైః ౤<br/> సంన్యాసయోగయుక్తాత్మా విముక్తో మాముపైష్యసి ౥౯- ౨౮౥<br/><br/> సమోఽహం సర్వభూతేషు న మే ద్వేష్యోఽస్తి న ప్రియః ౤<br/> యే భజన్తి తు మాం భక్త్యా మయి తే తేషు చాప్యహమ్ ౥౯- ౨౯౥<br/><br/> అపి చేత్సుదురాచారో భజతే మామనన్యభాక్ ౤<br/> సాధురేవ స మన్తవ్యః సమ్యగ్వ్యవసితో హి సః ౥౯- ౩౦౥<br/><br/> క్షిప్రం భవతి ధర్మాత్మా శశ్వచ్ఛాన్తిం నిగచ్ఛతి ౤<br/> కౌన్తేయ ప్రతి జానీహి న మే భక్తః ప్రణశ్యతి ౥౯- ౩౧౥<br/><br/> మాం హి పార్థ వ్యపాశ్రిత్య యేఽపి స్యుః పాపయోనయః ౤<br/> స్త్రియో వైశ్యాస్తథా శూద్రాస్తేఽపి యాన్తి పరాం గతిమ్ ౥౯- ౩౨౥<br/><br/> కిం పునర్బ్రాహ్మణాః పుణ్యా భక్తా రాజర్షయస్తథా ౤<br/> అనిత్యమసుఖం లోకమిమం ప్రాప్య భజస్వ మామ్ ౥౯- ౩౩౥<br/><br/> మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు ౤<br/> మామేవైష్యసి యుక్త్వైవమాత్మానం మత్పరాయణః ౥౯- ౩౪౥<br/><br/> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగో నామ నవమోఽధ్యాయః ౥౯౥<br/> అధ్యాయం ౧౦: విభూతియోగం 1415 7976 2005-08-09T16:56:35Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ దశమోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> భూయ ఏవ మహాబాహో శృణు మే పరమం వచః ౤<br> యత్తేఽహం ప్రీయమాణాయ వక్ష్యామి హితకామ్యయా ౥౧౦- ౧౥<br><br> న మే విదుః సురగణాః ప్రభవం న మహర్షయః ౤<br> అహమాదిర్హి దేవానాం మహర్షీణాం చ సర్వశః ౥౧౦- ౨౥<br><br> యో మామజమనాదిం చ వేత్తి లోకమహేశ్వరమ్ ౤<br> అసంమూఢః స మర్త్యేషు సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే ౥౧౦- ౩౥<br><br> బుద్ధిర్జ్ఞానమసంమోహః క్షమా సత్యం దమః శమః ౤<br> సుఖం దుఃఖం భవోఽభావో భయం చాభయమేవ చ ౥౧౦- ౪౥<br><br> అహింసా సమతా తుష్టిస్తపో దానం యశోఽయశః ౤<br> భవన్తి భావా భూతానాం మత్త ఏవ పృథగ్విధాః ౥౧౦- ౫౥<br><br> మహర్షయః సప్త పూర్వే చత్వారో మనవస్తథా ౤<br> మద్భావా మానసా జాతా యేషాం లోక ఇమాః ప్రజాః ౥౧౦- ౬౥<br><br> ఏతాం విభూతిం యోగం చ మమ యో వేత్తి తత్త్వతః ౤<br> సోఽవికమ్పేన యోగేన యుజ్యతే నాత్ర సంశయః ౥౧౦- ౭౥<br><br> అహం సర్వస్య ప్రభవో మత్తః సర్వం ప్రవర్తతే ౤<br> ఇతి మత్వా భజన్తే మాం బుధా భావసమన్వితాః ౥౧౦- ౮౥<br><br> మచ్చిత్తా మద్గతప్రాణా బోధయన్తః పరస్పరమ్ ౤<br> కథయన్తశ్చ మాం నిత్యం తుష్యన్తి చ రమన్తి చ ౥౧౦- ౯౥<br><br> తేషాం సతతయుక్తానాం భజతాం ప్రీతిపూర్వకమ్ ౤<br> దదామి బుద్ధియోగం తం యేన మాముపయాన్తి తే ౥౧౦- ౧౦౥<br><br> తేషామేవానుకమ్పార్థమహమజ్ఞానజం తమః ౤<br> నాశయామ్యాత్మభావస్థో జ్ఞానదీపేన భాస్వతా ౥౧౦- ౧౧౥<br><br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> పరం బ్రహ్మ పరం ధామ పవిత్రం పరమం భవాన్ ౤<br> పురుషం శాశ్వతం దివ్యమాదిదేవమజం విభుమ్ ౥౧౦- ౧౨౥<br><br> ఆహుస్త్వామృషయః సర్వే దేవర్షిర్నారదస్తథా ౤<br> అసితో దేవలో వ్యాసః స్వయం చైవ బ్రవీషి మే ౥౧౦- ౧౩౥<br><br> సర్వమేతదృతం మన్యే యన్మాం వదసి కేశవ ౤<br> న హి తే భగవన్వ్యక్తిం విదుర్దేవా న దానవాః ౥౧౦- ౧౪౥<br><br> స్వయమేవాత్మనాత్మానం వేత్థ త్వం పురుషోత్తమ ౤<br> భూతభావన భూతేశ దేవదేవ జగత్పతే ౥౧౦- ౧౫౥<br><br> వక్తుమర్హస్యశేషేణ దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః ౤<br> యాభిర్విభూతిభిర్లోకానిమాంస్త్వం వ్యాప్య తిష్ఠసి ౥౧౦- ౧౬౥<br><br> కథం విద్యామహం యోగింస్త్వాం సదా పరిచిన్తయన్ ౤<br> కేషు కేషు చ భావేషు చిన్త్యోఽసి భగవన్మయా ౥౧౦- ౧౭౥<br><br> విస్తరేణాత్మనో యోగం విభూతిం చ జనార్దన ౤<br> భూయః కథయ తృప్తిర్హి శృణ్వతో నాస్తి మేఽమృతమ్ ౥౧౦- ౧౮౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> హన్త తే కథయిష్యామి దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః ౤<br> ప్రాధాన్యతః కురుశ్రేష్ఠ నాస్త్యన్తో విస్తరస్య మే ౥౧౦- ౧౯౥<br><br> అహమాత్మా గుడాకేశ సర్వభూతాశయస్థితః ౤<br> అహమాదిశ్చ మధ్యం చ భూతానామన్త ఏవ చ ౥౧౦- ౨౦౥<br><br> ఆదిత్యానామహం విష్ణుర్జ్యోతిషాం రవిరంశుమాన్ ౤<br> మరీచిర్మరుతామస్మి నక్షత్రాణామహం శశీ ౥౧౦- ౨౧౥<br><br> వేదానాం సామవేదోఽస్మి దేవానామస్మి వాసవః ౤<br> ఇన్ద్రియాణాం మనశ్చాస్మి భూతానామస్మి చేతనా ౥౧౦- ౨౨౥<br><br> రుద్రాణాం శంకరశ్చాస్మి విత్తేశో యక్షరక్షసామ్ ౤<br> వసూనాం పావకశ్చాస్మి మేరుః శిఖరిణామహమ్ ౥౧౦- ౨౩౥<br><br> పురోధసాం చ ముఖ్యం మాం విద్ధి పార్థ బృహస్పతిమ్ ౤<br> సేనానీనామహం స్కన్దః సరసామస్మి సాగరః ౥౧౦- ౨౪౥<br><br> మహర్షీణాం భృగురహం గిరామస్మ్యేకమక్షరమ్ ౤<br> యజ్ఞానాం జపయజ్ఞోఽస్మి స్థావరాణాం హిమాలయః ౥౧౦- ౨౫౥<br><br> అశ్వత్థః సర్వవృక్షాణాం దేవర్షీణాం చ నారదః ౤<br> గన్ధర్వాణాం చిత్రరథః సిద్ధానాం కపిలో మునిః ౥౧౦- ౨౬౥<br><br> ఉచ్చైఃశ్రవసమశ్వానాం విద్ధి మామమృతోద్భవమ్ ౤<br> ఐరావతం గజేన్ద్రాణాం నరాణాం చ నరాధిపమ్ ౥౧౦- ౨౭౥<br><br> ఆయుధానామహం వజ్రం ధేనూనామస్మి కామధుక్ ౤<br> ప్రజనశ్చాస్మి కన్దర్పః సర్పాణామస్మి వాసుకిః ౥౧౦- ౨౮౥<br><br> అనన్తశ్చాస్మి నాగానాం వరుణో యాదసామహమ్ ౤<br> పితౄణామర్యమా చాస్మి యమః సంయమతామహమ్ ౥౧౦- ౨౯౥<br><br> ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం కాలః కలయతామహమ్ ౤<br> మృగాణాం చ మృగేన్ద్రోఽహం వైనతేయశ్చ పక్షిణామ్ ౥౧౦- ౩౦౥<br><br> పవనః పవతామస్మి రామః శస్త్రభృతామహమ్ ౤<br> ఝషాణాం మకరశ్చాస్మి స్రోతసామస్మి జాహ్నవీ ౥౧౦- ౩౧౥<br><br> సర్గాణామాదిరన్తశ్చ మధ్యం చైవాహమర్జున ౤<br> అధ్యాత్మవిద్యా విద్యానాం వాదః ప్రవదతామహమ్ ౥౧౦- ౩౨౥<br><br> అక్షరాణామకారోఽస్మి ద్వన్ద్వః సామాసికస్య చ ౤<br> అహమేవాక్షయః కాలో ధాతాహం విశ్వతోముఖః ౥౧౦- ౩౩౥<br><br> మృత్యుః సర్వహరశ్చాహముద్భవశ్చ భవిష్యతామ్ ౤<br> కీర్తిః శ్రీర్వాక్చ నారీణాం స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా ౥౧౦- ౩౪౥<br><br> బృహత్సామ తథా సామ్నాం గాయత్రీ ఛన్దసామహమ్ ౤<br> మాసానాం మార్గశీర్షోఽహమృతూనాం కుసుమాకరః ౥౧౦- ౩౫౥<br><br> ద్యూతం ఛలయతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ ౤<br> జయోఽస్మి వ్యవసాయోఽస్మి సత్త్వం సత్త్వవతామహమ్ ౥౧౦- ౩౬౥<br><br> వృష్ణీనాం వాసుదేవోఽస్మి పాణ్డవానాం ధనంజయః ౤<br> మునీనామప్యహం వ్యాసః కవీనాముశనా కవిః ౥౧౦- ౩౭౥<br><br> దణ్డో దమయతామస్మి నీతిరస్మి జిగీషతామ్ ౤<br> మౌనం చైవాస్మి గుహ్యానాం జ్ఞానం జ్ఞానవతామహమ్ ౥౧౦- ౩౮౥<br><br> యచ్చాపి సర్వభూతానాం బీజం తదహమర్జున ౤<br> న తదస్తి వినా యత్స్యాన్మయా భూతం చరాచరమ్ ౥౧౦- ౩౯౥<br><br> నాన్తోఽస్తి మమ దివ్యానాం విభూతీనాం పరన్తప ౤<br> ఏష తూద్దేశతః ప్రోక్తో విభూతేర్విస్తరో మయా ౥౧౦- ౪౦౥<br><br> యద్యద్విభూతిమత్సత్త్వం శ్రీమదూర్జితమేవ వా ౤<br> తత్తదేవావగచ్ఛ త్వం మమ తేజోంఽశసంభవమ్ ౥౧౦- ౪౧౥<br><br> అథవా బహునైతేన కిం జ్ఞాతేన తవార్జున ౤<br> విష్టభ్యాహమిదం కృత్స్నమేకాంశేన స్థితో జగత్ ౥౧౦- ౪౨౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విభూతియోగో నామ దశమోఽధ్యాయః ౥ ౧౦ ౥<br> అధ్యాయం ౧౧: విశ్వరూపదర్శనయోగం 1416 7977 2005-08-09T16:57:07Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br/> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథైకాదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> మదనుగ్రహాయ పరమం గుహ్యమధ్యాత్మసంజ్ఞితమ్ ౤<br/> యత్త్వయోక్తం వచస్తేన మోహోఽయం విగతో మమ ౥౧౧- ౧౥<br/><br/> భవాప్యయౌ హి భూతానాం శ్రుతౌ విస్తరశో మయా ౤<br/> త్వత్తః కమలపత్రాక్ష మాహాత్మ్యమపి చావ్యయమ్ ౥౧౧- ౨౥<br/><br/> ఏవమేతద్యథాత్థ త్వమాత్మానం పరమేశ్వర ౤<br/> ద్రష్టుమిచ్ఛామి తే రూపమైశ్వరం పురుషోత్తమ ౥౧౧- ౩౥<br/><br/> మన్యసే యది తచ్ఛక్యం మయా ద్రష్టుమితి ప్రభో ౤<br/> యోగేశ్వర తతో మే త్వం దర్శయాత్మానమవ్యయమ్ ౥౧౧- ౪౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> పశ్య మే పార్థ రూపాణి శతశోఽథ సహస్రశః ౤<br/> నానావిధాని దివ్యాని నానావర్ణాకృతీని చ ౥౧౧- ౫౥<br/><br/> పశ్యాదిత్యాన్వసూన్రుద్రానశ్వినౌ మరుతస్తథా ౤<br/> బహూన్యదృష్టపూర్వాణి పశ్యాశ్చర్యాణి భారత ౥౧౧- ౬౥<br/><br/> ఇహైకస్థం జగత్కృత్స్నం పశ్యాద్య సచరాచరమ్ ౤<br/> మమ దేహే గుడాకేశ యచ్చాన్యద్ ద్రష్టుమిచ్ఛసి ౥౧౧- ౭౥<br/><br/> న తు మాం శక్యసే ద్రష్టుమనేనైవ స్వచక్షుషా ౤<br/> దివ్యం దదామి తే చక్షుః పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ౥౧౧- ౮౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏవముక్త్వా తతో రాజన్మహాయోగేశ్వరో హరిః ౤<br/> దర్శయామాస పార్థాయ పరమం రూపమైశ్వరమ్ ౥౧౧- ౯౥<br/><br/> అనేకవక్త్రనయనమనేకాద్భుతదర్శనమ్ ౤<br/> అనేకదివ్యాభరణం దివ్యానేకోద్యతాయుధమ్ ౥౧౧- ౧౦౥<br/><br/> దివ్యమాల్యామ్బరధరం దివ్యగన్ధానులేపనమ్ ౤<br/> సర్వాశ్చర్యమయం దేవమనన్తం విశ్వతోముఖమ్ ౥౧౧- ౧౧౥<br/><br/> దివి సూర్యసహస్రస్య భవేద్యుగపదుత్థితా ౤<br/> యది భాః సదృశీ సా స్యాద్భాసస్తస్య మహాత్మనః ౥౧౧- ౧౨౥<br/><br/> తత్రైకస్థం జగత్కృత్స్నం ప్రవిభక్తమనేకధా ౤<br/> అపశ్యద్దేవదేవస్య శరీరే పాణ్డవస్తదా ౥౧౧- ౧౩౥<br/><br/> తతః స విస్మయావిష్టో హృష్టరోమా ధనంజయః ౤<br/> ప్రణమ్య శిరసా దేవం కృతాఞ్జలిరభాషత ౥౧౧- ౧౪౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> పశ్యామి దేవాంస్తవ దేవ దేహే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వాంస్తథా భూతవిశేషసంఘాన్ ౤<br/> బ్రహ్మాణమీశం కమలాసనస్థ-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మృషీంశ్చ సర్వానురగాంశ్చ దివ్యాన్ ౥౧౧- ౧౫౥<br/><br/> అనేకబాహూదరవక్త్రనేత్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పశ్యామి త్వాం సర్వతోఽనన్తరూపమ్ ౤<br/> నాన్తం న మధ్యం న పునస్తవాదిం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పశ్యామి విశ్వేశ్వర విశ్వరూప ౥౧౧- ౧౬౥<br/><br/> కిరీటినం గదినం చక్రిణం చ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తేజోరాశిం సర్వతో దీప్తిమన్తమ్ ౤<br/> పశ్యామి త్వాం దుర్నిరీక్ష్యం సమన్తా-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ద్దీప్తానలార్కద్యుతిమప్రమేయమ్ ౥౧౧- ౧౭౥<br/><br/> త్వమక్షరం పరమం వేదితవ్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ ౤<br/> త్వమవ్యయః శాశ్వతధర్మగోప్తా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సనాతనస్త్వం పురుషో మతో మే ౥౧౧- ౧౮౥<br/><br/> అనాదిమధ్యాన్తమనన్తవీర్య-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మనన్తబాహుం శశిసూర్యనేత్రమ్ ౤<br/> పశ్యామి త్వాం దీప్తహుతాశవక్త్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్వతేజసా విశ్వమిదం తపన్తమ్ ౥౧౧- ౧౯౥<br/><br/> ద్యావాపృథివ్యోరిదమన్తరం హి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వ్యాప్తం త్వయైకేన దిశశ్చ సర్వాః ౤<br/> దృష్ట్వాద్భుతం రూపముగ్రం తవేదం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; లోకత్రయం ప్రవ్యథితం మహాత్మన్ ౥౧౧- ౨౦౥<br/><br/> అమీ హి త్వాం సురసంఘా విశన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కేచిద్భీతాః ప్రాఞ్జలయో గృణన్తి ౤<br/> స్వస్తీత్యుక్త్వా మహర్షిసిద్ధసంఘాః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్తువన్తి త్వాం స్తుతిభిః పుష్కలాభిః ౥౧౧- ౨౧౥<br/><br/> రుద్రాదిత్యా వసవో యే చ సాధ్యా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశ్వేఽశ్వినౌ మరుతశ్చోష్మపాశ్చ ౤<br/> గన్ధర్వయక్షాసురసిద్ధసంఘా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వీక్షన్తే త్వాం విస్మితాశ్చైవ సర్వే ౥౧౧- ౨౨౥<br/><br/> రూపం మహత్తే బహువక్త్రనేత్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మహాబాహో బహుబాహూరుపాదమ్ ౤<br/> బహూదరం బహుదంష్ట్రాకరాలం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దృష్ట్వా లోకాః ప్రవ్యథితాస్తథాహమ్ ౥౧౧- ౨౩౥<br/><br/> నభఃస్పృశం దీప్తమనేకవర్ణం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వ్యాత్తాననం దీప్తవిశాలనేత్రమ్ ౤<br/> దృష్ట్వా హి త్వాం ప్రవ్యథితాన్తరాత్మా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ధృతిం న విన్దామి శమం చ విష్ణో ౥౧౧- ౨౪౥<br/><br/> దంష్ట్రాకరాలాని చ తే ముఖాని<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దృష్ట్వైవ కాలానలసన్నిభాని ౤<br/> దిశో న జానే న లభే చ శర్మ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౥౧౧- ౨౫౥<br/><br/> అమీ చ త్వాం ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వే సహైవావనిపాలసంఘైః ౤<br/> భీష్మో ద్రోణః సూతపుత్రస్తథాసౌ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సహాస్మదీయైరపి యోధముఖ్యైః ౥౧౧- ౨౬౥<br/><br/> వక్త్రాణి తే త్వరమాణా విశన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దంష్ట్రాకరాలాని భయానకాని ౤<br/> కేచిద్విలగ్నా దశనాన్తరేషు<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సందృశ్యన్తే చూర్ణితైరుత్తమాఙ్గైః ౥౧౧- ౨౭౥<br/><br/> యథా నదీనాం బహవోఽమ్బువేగాః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సముద్రమేవాభిముఖా ద్రవన్తి ౤<br/> తథా తవామీ నరలోకవీరా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశన్తి వక్త్రాణ్యభివిజ్వలన్తి ౥౧౧- ౨౮౥<br/><br/> యథా ప్రదీప్తం జ్వలనం పతఙ్గా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విశన్తి నాశాయ సమృద్ధవేగాః ౤<br/> తథైవ నాశాయ విశన్తి లోకా-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్తవాపి వక్త్రాణి సమృద్ధవేగాః ౥౧౧- ౨౯౥<br/><br/> లేలిహ్యసే గ్రసమానః సమన్తా-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ల్లోకాన్సమగ్రాన్వదనైర్జ్వలద్భిః ౤<br/> తేజోభిరాపూర్య జగత్సమగ్రం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భాసస్తవోగ్రాః ప్రతపన్తి విష్ణో ౥౧౧- ౩౦౥<br/><br/> ఆఖ్యాహి మే కో భవానుగ్రరూపో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నమోఽస్తు తే దేవవర ప్రసీద ౤<br/> విజ్ఞాతుమిచ్ఛామి భవన్తమాద్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; న హి ప్రజానామి తవ ప్రవృత్తిమ్ ౥౧౧- ౩౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; లోకాన్సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః ౤<br/> ఋతేఽపి త్వాం న భవిష్యన్తి సర్వే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యేఽవస్థితాః ప్రత్యనీకేషు యోధాః ౥౧౧- ౩౨౥<br/><br/> తస్మాత్త్వముత్తిష్ఠ యశో లభస్వ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; జిత్వా శత్రూన్ భుఙ్క్ష్వ రాజ్యం సమృద్ధమ్ ౤<br/> మయైవైతే నిహతాః పూర్వమేవ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నిమిత్తమాత్రం భవ సవ్యసాచిన్ ౥౧౧- ౩౩౥<br/><br/> ద్రోణం చ భీష్మం చ జయద్రథం చ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కర్ణం తథాన్యానపి యోధవీరాన్ ౤<br/> మయా హతాంస్త్వం జహి మా వ్యథిష్ఠా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యుధ్యస్వ జేతాసి రణే సపత్నాన్ ౥౧౧- ౩౪౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచనం కేశవస్య<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కృతాఞ్జలిర్వేపమానః కిరీటీ ౤<br/> నమస్కృత్వా భూయ ఏవాహ కృష్ణం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సగద్గదం భీతభీతః ప్రణమ్య ౥౧౧- ౩౫౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> స్థానే హృషీకేశ తవ ప్రకీర్త్యా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; జగత్ప్రహృష్యత్యనురజ్యతే చ ౤<br/> రక్షాంసి భీతాని దిశో ద్రవన్తి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వే నమస్యన్తి చ సిద్ధసంఘాః ౥౧౧- ౩౬౥<br/><br/> కస్మాచ్చ తే న నమేరన్మహాత్మన్<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; గరీయసే బ్రహ్మణోఽప్యాదికర్త్రే ౤<br/> అనన్త దేవేశ జగన్నివాస<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వమక్షరం సదసత్తత్పరం యత్ ౥౧౧- ౩౭౥<br/><br/> త్వమాదిదేవః పురుషః పురాణ-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ ౤<br/> వేత్తాసి వేద్యం చ పరం చ ధామ<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వయా తతం విశ్వమనన్తరూప ౥౧౧- ౩౮౥<br/><br/> వాయుర్యమోఽగ్నిర్వరుణః శశాఙ్కః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రజాపతిస్త్వం ప్రపితామహశ్చ ౤<br/> నమో నమస్తేఽస్తు సహస్రకృత్వః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; పునశ్చ భూయోఽపి నమో నమస్తే ౥౧౧- ౩౯౥<br/><br/> నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ ౤<br/> అనన్తవీర్యామితవిక్రమస్త్వం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః ౥౧౧- ౪౦౥<br/><br/> సఖేతి మత్వా ప్రసభం యదుక్తం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి ౤<br/> అజానతా మహిమానం తవేదం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి ౥౧౧- ౪౧౥<br/><br/> యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; విహారశయ్యాసనభోజనేషు ౤<br/> ఏకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ౥౧౧- ౪౨౥<br/><br/> పితాసి లోకస్య చరాచరస్య<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; త్వమస్య పూజ్యశ్చ గురుర్గరీయాన్ ౤<br/> న త్వత్సమోఽస్త్యభ్యధికః కుతోఽన్యో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; లోకత్రయేఽప్యప్రతిమప్రభావ ౥౧౧- ౪౩౥<br/><br/> తస్మాత్ప్రణమ్య ప్రణిధాయ కాయం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రసాదయే త్వామహమీశమీడ్యమ్ ౤<br/> పితేవ పుత్రస్య సఖేవ సఖ్యుః<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రియః ప్రియాయార్హసి దేవ సోఢుమ్ ౥౧౧- ౪౪౥<br/><br/> అదృష్టపూర్వం హృషితోఽస్మి దృష్ట్వా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భయేన చ ప్రవ్యథితం మనో మే ౤<br/> తదేవ మే దర్శయ దేవ రూపం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౥౧౧- ౪౫౥<br/><br/> కిరీటినం గదినం చక్రహస్త-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మిచ్ఛామి త్వాం ద్రష్టుమహం తథైవ ౤<br/> తేనైవ రూపేణ చతుర్భుజేన<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; సహస్రబాహో భవ విశ్వమూర్తే ౥౧౧- ౪౬౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> మయా ప్రసన్నేన తవార్జునేదం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; రూపం పరం దర్శితమాత్మయోగాత్ ౤<br/> తేజోమయం విశ్వమనన్తమాద్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యన్మే త్వదన్యేన న దృష్టపూర్వమ్ ౥౧౧- ౪౭౥<br/><br/> న వేదయజ్ఞాధ్యయనైర్న దానై-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ర్న చ క్రియాభిర్న తపోభిరుగ్రైః ౤<br/> ఏవంరూపః శక్య అహం నృలోకే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ద్రష్టుం త్వదన్యేన కురుప్రవీర ౥౧౧- ౪౮౥<br/><br/> మా తే వ్యథా మా చ విమూఢభావో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; దృష్ట్వా రూపం ఘోరమీదృఙ్మమేదమ్ ౤<br/> వ్యపేతభీః ప్రీతమనాః పునస్త్వం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; తదేవ మే రూపమిదం ప్రపశ్య ౥౧౧- ౪౯౥<br/><br/> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఇత్యర్జునం వాసుదేవస్తథోక్త్వా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; స్వకం రూపం దర్శయామాస భూయః ౤<br/> ఆశ్వాసయామాస చ భీతమేనం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; భూత్వా పునః సౌమ్యవపుర్మహాత్మా ౥౧౧- ౫౦౥<br/><br/> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> దృష్ట్వేదం మానుషం రూపం తవ సౌమ్యం జనార్దన ౤<br/> ఇదానీమస్మి సంవృత్తః సచేతాః ప్రకృతిం గతః ౥౧౧- ౫౧౥<br/><br/> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> సుదుర్దర్శమిదం రూపం దృష్టవానసి యన్మమ ౤<br/> దేవా అప్యస్య రూపస్య నిత్యం దర్శనకాఙ్క్షిణః ౥౧౧- ౫౨౥<br/><br/> నాహం వేదైర్న తపసా న దానేన న చేజ్యయా ౤<br/> శక్య ఏవంవిధో ద్రష్టుం దృష్టవానసి మాం యథా ౥౧౧- ౫౩౥<br/><br/> భక్త్యా త్వనన్యయా శక్య అహమేవంవిధోఽర్జున ౤<br/> జ్ఞాతుం ద్రష్టుం చ తత్త్వేన ప్రవేష్టుం చ పరంతప ౥౧౧- ౫౪౥<br/><br/> మత్కర్మకృన్మత్పరమో మద్భక్తః సఙ్గవర్జితః ౤<br/> నిర్వైరః సర్వభూతేషు యః స మామేతి పాణ్డవ ౥౧౧- ౫౫౥<br/><br/> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విశ్వరూపదర్శనయోగో నామైకాదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౧ ౥<br/> అధ్యాయం ౧౨: భక్తియోగం 1417 7978 2005-08-09T16:57:50Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ ద్వాదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> ఏవం సతతయుక్తా యే భక్తాస్త్వాం పర్యుపాసతే ౤<br> యే చాప్యక్షరమవ్యక్తం తేషాం కే యోగవిత్తమాః ౥౧౨- ౧౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> మయ్యావేశ్య మనో యే మాం నిత్యయుక్తా ఉపాసతే ౤<br> శ్రద్ధయా పరయోపేతాస్తే మే యుక్తతమా మతాః ౥౧౨- ౨౥<br><br> యే త్వక్షరమనిర్దేశ్యమవ్యక్తం పర్యుపాసతే ౤<br> సర్వత్రగమచిన్త్యం చ కూటస్థమచలం ధ్రువమ్ ౥౧౨- ౩౥<br><br> సంనియమ్యేన్ద్రియగ్రామం సర్వత్ర సమబుద్ధయః ౤<br> తే ప్రాప్నువన్తి మామేవ సర్వభూతహితే రతాః ౥౧౨- ౪౥<br><br> క్లేశోఽధికతరస్తేషామవ్యక్తాసక్తచేతసామ్ ౤<br> అవ్యక్తా హి గతిర్దుఃఖం దేహవద్భిరవాప్యతే ౥౧౨- ౫౥<br><br> యే తు సర్వాణి కర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరాః ౤<br> అనన్యేనైవ యోగేన మాం ధ్యాయన్త ఉపాసతే ౥౧౨- ౬౥<br><br> తేషామహం సముద్ధర్తా మృత్యుసంసారసాగరాత్ ౤<br> భవామి నచిరాత్పార్థ మయ్యావేశితచేతసామ్ ౥౧౨- ౭౥<br><br> మయ్యేవ మన ఆధత్స్వ మయి బుద్ధిం నివేశయ ౤<br> నివసిష్యసి మయ్యేవ అత ఊర్ధ్వం న సంశయః ౥౧౨- ౮౥<br><br> అథ చిత్తం సమాధాతుం న శక్నోషి మయి స్థిరమ్ ౤<br> అభ్యాసయోగేన తతో మామిచ్ఛాప్తుం ధనంజయ ౥౧౨- ౯౥<br><br> అభ్యాసేఽప్యసమర్థోఽసి మత్కర్మపరమో భవ ౤<br> మదర్థమపి కర్మాణి కుర్వన్సిద్ధిమవాప్స్యసి ౥౧౨- ౧౦౥<br><br> అథైతదప్యశక్తోఽసి కర్తుం మద్యోగమాశ్రితః ౤<br> సర్వకర్మఫలత్యాగం తతః కురు యతాత్మవాన్ ౥౧౨- ౧౧౥<br><br> శ్రేయో హి జ్ఞానమభ్యాసాజ్జ్ఞానాద్ధ్యానం విశిష్యతే ౤<br> ధ్యానాత్కర్మఫలత్యాగస్త్యాగాచ్ఛాన్తిరనన్తరమ్ ౥౧౨- ౧౨౥<br><br> అద్వేష్టా సర్వభూతానాం మైత్రః కరుణ ఏవ చ ౤<br> నిర్మమో నిరహంకారః సమదుఃఖసుఖః క్షమీ ౥౧౨- ౧౩౥<br><br> సంతుష్టః సతతం యోగీ యతాత్మా దృఢనిశ్చయః ౤<br> మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౪౥<br><br> యస్మాన్నోద్విజతే లోకో లోకాన్నోద్విజతే చ యః ౤<br> హర్షామర్షభయోద్వేగైర్ముక్తో యః స చ మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౫౥<br><br> అనపేక్షః శుచిర్దక్ష ఉదాసీనో గతవ్యథః ౤<br> సర్వారమ్భపరిత్యాగీ యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౬౥<br><br> యో న హృష్యతి న ద్వేష్టి న శోచతి న కాఙ్క్షతి ౤<br> శుభాశుభపరిత్యాగీ భక్తిమాన్యః స మే ప్రియః ౥౧౨- ౧౭౥<br><br> సమః శత్రౌ చ మిత్రే చ తథా మానాపమానయోః ౤<br> శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు సమః సఙ్గవివర్జితః ౥౧౨- ౧౮౥<br><br> తుల్యనిన్దాస్తుతిర్మౌనీ సన్తుష్టో యేన కేనచిత్ ౤<br> అనికేతః స్థిరమతిర్భక్తిమాన్మే ప్రియో నరః ౥౧౨- ౧౯౥<br><br> యే తు ధర్మ్యామృతమిదం యథోక్తం పర్యుపాసతే ౤<br> శ్రద్దధానా మత్పరమా భక్తాస్తేఽతీవ మే ప్రియాః ౥౧౨- ౨౦౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే భక్తియోగో నామ ద్వాదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౨ ౥<br><br> అధ్యాయం ౧౩: క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగం 1418 7979 2005-08-09T16:59:36Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ త్రయోదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఇదం శరీరం కౌన్తేయ క్షేత్రమిత్యభిధీయతే ౤<br> ఏతద్యో వేత్తి తం ప్రాహుః క్షేత్రజ్ఞ ఇతి తద్విదః ౥౧౩- ౧౥<br><br> క్షేత్రజ్ఞం చాపి మాం విద్ధి సర్వక్షేత్రేషు భారత ౤<br> క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోర్జ్ఞానం యత్తజ్జ్ఞానం మతం మమ ౥౧౩- ౨౥<br><br> తత్క్షేత్రం యచ్చ యాదృక్చ యద్వికారి యతశ్చ యత్ ౤<br> స చ యో యత్ప్రభావశ్చ తత్సమాసేన మే శృణు ౥౧౩- ౩౥<br><br> ఋషిభిర్బహుధా గీతం ఛన్దోభిర్వివిధైః పృథక్ ౤<br> బ్రహ్మసూత్రపదైశ్చైవ హేతుమద్భిర్వినిశ్చితైః ౥౧౩- ౪౥<br><br> మహాభూతాన్యహంకారో బుద్ధిరవ్యక్తమేవ చ ౤<br> ఇన్ద్రియాణి దశైకం చ పఞ్చ చేన్ద్రియగోచరాః ౥౧౩- ౫౥<br><br> ఇచ్ఛా ద్వేషః సుఖం దుఃఖం సంఘాతశ్చేతనా ధృతిః ౤<br> ఏతత్క్షేత్రం సమాసేన సవికారముదాహృతమ్ ౥౧౩- ౬౥<br><br> అమానిత్వమదమ్భిత్వమహింసా క్షాన్తిరార్జవమ్ ౤<br> ఆచార్యోపాసనం శౌచం స్థైర్యమాత్మవినిగ్రహః ౥౧౩- ౭౥<br><br> ఇన్ద్రియార్థేషు వైరాగ్యమనహంకార ఏవ చ ౤<br> జన్మమృత్యుజరావ్యాధిదుఃఖదోషానుదర్శనమ్ ౥౧౩- ౮౥<br><br> అసక్తిరనభిష్వఙ్గః పుత్రదారగృహాదిషు ౤<br> నిత్యం చ సమచిత్తత్వమిష్టానిష్టోపపత్తిషు ౥౧౩- ౯౥<br><br> మయి చానన్యయోగేన భక్తిరవ్యభిచారిణీ ౤<br> వివిక్తదేశసేవిత్వమరతిర్జనసంసది ౥౧౩- ౧౦౥<br><br> అధ్యాత్మజ్ఞాననిత్యత్వం తత్త్వజ్ఞానార్థదర్శనమ్ ౤<br> ఏతజ్జ్ఞానమితి ప్రోక్తమజ్ఞానం యదతోఽన్యథా ౥౧౩- ౧౧౥<br><br> జ్ఞేయం యత్తత్ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వామృతమశ్నుతే ౤<br> అనాది మత్పరం బ్రహ్మ న సత్తన్నాసదుచ్యతే ౥౧౩- ౧౨౥<br><br> సర్వతః పాణిపాదం తత్సర్వతోఽక్షిశిరోముఖమ్ ౤<br> సర్వతః శ్రుతిమల్లోకే సర్వమావృత్య తిష్ఠతి ౥౧౩- ౧౩౥<br><br> సర్వేన్ద్రియగుణాభాసం సర్వేన్ద్రియవివర్జితమ్ ౤<br> అసక్తం సర్వభృచ్చైవ నిర్గుణం గుణభోక్తృ చ ౥౧౩- ౧౪౥<br><br> బహిరన్తశ్చ భూతానామచరం చరమేవ చ ౤<br> సూక్ష్మత్వాత్తదవిజ్ఞేయం దూరస్థం చాన్తికే చ తత్ ౥౧౩- ౧౫౥<br><br> అవిభక్తం చ భూతేషు విభక్తమివ చ స్థితమ్ ౤<br> భూతభర్తృ చ తజ్జ్ఞేయం గ్రసిష్ణు ప్రభవిష్ణు చ ౥౧౩- ౧౬౥<br><br> జ్యోతిషామపి తజ్జ్యోతిస్తమసః పరముచ్యతే ౤<br> జ్ఞానం జ్ఞేయం జ్ఞానగమ్యం హృది సర్వస్య విష్ఠితమ్ ౥౧౩- ౧౭౥<br><br> ఇతి క్షేత్రం తథా జ్ఞానం జ్ఞేయం చోక్తం సమాసతః ౤<br> మద్భక్త ఏతద్విజ్ఞాయ మద్భావాయోపపద్యతే ౥౧౩- ౧౮౥<br><br> ప్రకృతిం పురుషం చైవ విద్ధ్యనాదీ ఉభావపి ౤<br> వికారాంశ్చ గుణాంశ్చైవ విద్ధి ప్రకృతిసంభవాన్ ౥౧౩- ౧౯౥<br><br> కార్యకరణకర్తృత్వే హేతుః ప్రకృతిరుచ్యతే ౤<br> పురుషః సుఖదుఃఖానాం భోక్తృత్వే హేతురుచ్యతే ౥౧౩- ౨౦౥<br><br> పురుషః ప్రకృతిస్థో హి భుఙ్‌క్తే ప్రకృతిజాన్గుణాన్ ౤<br> కారణం గుణసఙ్గోఽస్య సదసద్యోనిజన్మసు ౥౧౩- ౨౧౥<br><br> ఉపద్రష్టానుమన్తా చ భర్తా భోక్తా మహేశ్వరః ౤<br> పరమాత్మేతి చాప్యుక్తో దేహేఽస్మిన్పురుషః పరః ౥౧౩- ౨౨౥<br><br> య ఏవం వేత్తి పురుషం ప్రకృతిం చ గుణైః సహ ౤<br> సర్వథా వర్తమానోఽపి న స భూయోఽభిజాయతే ౥౧౩- ౨౩౥<br><br> ధ్యానేనాత్మని పశ్యన్తి కేచిదాత్మానమాత్మనా ౤<br> అన్యే సాంఖ్యేన యోగేన కర్మయోగేన చాపరే ౥౧౩- ౨౪౥<br><br> అన్యే త్వేవమజానన్తః శ్రుత్వాన్యేభ్య ఉపాసతే ౤<br> తేఽపి చాతితరన్త్యేవ మృత్యుం శ్రుతిపరాయణాః ౥౧౩- ౨౫౥<br><br> యావత్సంజాయతే కించిత్సత్త్వం స్థావరజఙ్గమమ్ ౤<br> క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞసంయోగాత్తద్విద్ధి భరతర్షభ ౥౧౩- ౨౬౥<br><br> సమం సర్వేషు భూతేషు తిష్ఠన్తం పరమేశ్వరమ్ ౤<br> వినశ్యత్స్వవినశ్యన్తం యః పశ్యతి స పశ్యతి ౥౧౩- ౨౭౥<br><br> సమం పశ్యన్హి సర్వత్ర సమవస్థితమీశ్వరమ్ ౤<br> న హినస్త్యాత్మనాత్మానం తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౥౧౩- ౨౮౥<br><br> ప్రకృత్యైవ చ కర్మాణి క్రియమాణాని సర్వశః ౤<br> యః పశ్యతి తథాత్మానమకర్తారం స పశ్యతి ౥౧౩- ౨౯౥<br><br> యదా భూతపృథగ్భావమేకస్థమనుపశ్యతి ౤<br> తత ఏవ చ విస్తారం బ్రహ్మ సంపద్యతే తదా ౥౧౩- ౩౦౥<br><br> అనాదిత్వాన్నిర్గుణత్వాత్పరమాత్మాయమవ్యయః ౤<br> శరీరస్థోఽపి కౌన్తేయ న కరోతి న లిప్యతే ౥౧౩- ౩౧౥<br><br> యథా సర్వగతం సౌక్ష్మ్యాదాకాశం నోపలిప్యతే ౤<br> సర్వత్రావస్థితో దేహే తథాత్మా నోపలిప్యతే ౥౧౩- ౩౨౥<br><br> యథా ప్రకాశయత్యేకః కృత్స్నం లోకమిమం రవిః ౤<br> క్షేత్రం క్షేత్రీ తథా కృత్స్నం ప్రకాశయతి భారత ౥౧౩- ౩౩౥<br><br> క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోరేవమన్తరం జ్ఞానచక్షుషా ౤<br> భూతప్రకృతిమోక్షం చ యే విదుర్యాన్తి తే పరమ్ ౥౧౩- ౩౪౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగో నామ త్రయోదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౩ ౥<br><br> అధ్యాయం ౧౪: గుణత్రయవిభాగయోగం 1419 7980 2005-08-09T17:00:02Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ చతుర్దశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> పరం భూయః ప్రవక్ష్యామి జ్ఞానానాం జ్ఞానముత్తమమ్ ౤<br> యజ్జ్ఞాత్వా మునయః సర్వే పరాం సిద్ధిమితో గతాః ౥౧౪- ౧౥<br><br> ఇదం జ్ఞానముపాశ్రిత్య మమ సాధర్మ్యమాగతాః ౤<br> సర్గేఽపి నోపజాయన్తే ప్రలయే న వ్యథన్తి చ ౥౧౪- ౨౥<br><br> మమ యోనిర్మహద్బ్రహ్మ తస్మిన్గర్భం దధామ్యహమ్ ౤<br> సంభవః సర్వభూతానాం తతో భవతి భారత ౥౧౪- ౩౥<br><br> సర్వయోనిషు కౌన్తేయ మూర్తయః సంభవన్తి యాః ౤<br> తాసాం బ్రహ్మ మహద్యోనిరహం బీజప్రదః పితా ౥౧౪- ౪౥<br><br> సత్త్వం రజస్తమ ఇతి గుణాః ప్రకృతిసంభవాః ౤<br> నిబధ్నన్తి మహాబాహో దేహే దేహినమవ్యయమ్ ౥౧౪- ౫౥<br><br> తత్ర సత్త్వం నిర్మలత్వాత్ప్రకాశకమనామయమ్ ౤<br> సుఖసఙ్గేన బధ్నాతి జ్ఞానసఙ్గేన చానఘ ౥౧౪- ౬౥<br><br> రజో రాగాత్మకం విద్ధి తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్ ౤<br> తన్నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన దేహినమ్ ౥౧౪- ౭౥<br><br> తమస్త్వజ్ఞానజం విద్ధి మోహనం సర్వదేహినామ్ ౤<br> ప్రమాదాలస్యనిద్రాభిస్తన్నిబధ్నాతి భారత ౥౧౪- ౮౥<br><br> సత్త్వం సుఖే సంజయతి రజః కర్మణి భారత ౤<br> జ్ఞానమావృత్య తు తమః ప్రమాదే సంజయత్యుత ౥౧౪- ౯౥<br><br> రజస్తమశ్చాభిభూయ సత్త్వం భవతి భారత ౤<br> రజః సత్త్వం తమశ్చైవ తమః సత్త్వం రజస్తథా ౥౧౪- ౧౦౥<br><br> సర్వద్వారేషు దేహేఽస్మిన్ప్రకాశ ఉపజాయతే ౤<br> జ్ఞానం యదా తదా విద్యాద్వివృద్ధం సత్త్వమిత్యుత ౥౧౪- ౧౧౥<br><br> లోభః ప్రవృత్తిరారమ్భః కర్మణామశమః స్పృహా ౤<br> రజస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే భరతర్షభ ౥౧౪- ౧౨౥<br><br> అప్రకాశోఽప్రవృత్తిశ్చ ప్రమాదో మోహ ఏవ చ ౤<br> తమస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే కురునన్దన ౥౧౪- ౧౩౥<br><br> యదా సత్త్వే ప్రవృద్ధే తు ప్రలయం యాతి దేహభృత్ ౤<br> తదోత్తమవిదాం లోకానమలాన్ప్రతిపద్యతే ౥౧౪- ౧౪౥<br><br> రజసి ప్రలయం గత్వా కర్మసఙ్గిషు జాయతే ౤<br> తథా ప్రలీనస్తమసి మూఢయోనిషు జాయతే ౥౧౪- ౧౫౥<br><br> కర్మణః సుకృతస్యాహుః సాత్త్వికం నిర్మలం ఫలమ్ ౤<br> రజసస్తు ఫలం దుఃఖమజ్ఞానం తమసః ఫలమ్ ౥౧౪- ౧౬౥<br><br> సత్త్వాత్సంజాయతే జ్ఞానం రజసో లోభ ఏవ చ ౤<br> ప్రమాదమోహౌ తమసో భవతోఽజ్ఞానమేవ చ ౥౧౪- ౧౭౥<br><br> ఊర్ధ్వం గచ్ఛన్తి సత్త్వస్థా మధ్యే తిష్ఠన్తి రాజసాః ౤<br> జఘన్యగుణవృత్తిస్థా అధో గచ్ఛన్తి తామసాః ౥౧౪- ౧౮౥<br><br> నాన్యం గుణేభ్యః కర్తారం యదా ద్రష్టానుపశ్యతి ౤<br> గుణేభ్యశ్చ పరం వేత్తి మద్భావం సోఽధిగచ్ఛతి ౥౧౪- ౧౯౥<br><br> గుణానేతానతీత్య త్రీన్దేహీ దేహసముద్భవాన్ ౤<br> జన్మమృత్యుజరాదుఃఖైర్విముక్తోఽమృతమశ్నుతే ౥౧౪- ౨౦౥<br><br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> కైర్లిఙ్గైస్త్రీన్గుణానేతానతీతో భవతి ప్రభో ౤<br> కిమాచారః కథం చైతాంస్త్రీన్గుణానతివర్తతే ౥౧౪- ౨౧౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ప్రకాశం చ ప్రవృత్తిం చ మోహమేవ చ పాణ్డవ ౤<br> న ద్వేష్టి సంప్రవృత్తాని న నివృత్తాని కాఙ్క్షతి ౥౧౪- ౨౨౥<br><br> ఉదాసీనవదాసీనో గుణైర్యో న విచాల్యతే ౤<br> గుణా వర్తన్త ఇత్యేవ యోఽవతిష్ఠతి నేఙ్గతే ౥౧౪- ౨౩౥<br><br> సమదుఃఖసుఖః స్వస్థః సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః ౤<br> తుల్యప్రియాప్రియో ధీరస్తుల్యనిన్దాత్మసంస్తుతిః ౥౧౪- ౨౪౥<br><br> మానాపమానయోస్తుల్యస్తుల్యో మిత్రారిపక్షయోః ౤<br> సర్వారమ్భపరిత్యాగీ గుణాతీతః స ఉచ్యతే ౥౧౪- ౨౫౥<br><br> మాం చ యోఽవ్యభిచారేణ భక్తియోగేన సేవతే ౤<br> స గుణాన్సమతీత్యైతాన్బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౥౧౪- ౨౬౥<br><br> బ్రహ్మణో హి ప్రతిష్ఠాహమమృతస్యావ్యయస్య చ ౤<br> శాశ్వతస్య చ ధర్మస్య సుఖస్యైకాన్తికస్య చ ౥౧౪- ౨౭౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే గుణత్రయవిభాగయోగో నామ చతుర్దశోఽధ్యాయః ౥౧౪౥<br><br> అధ్యాయం ౧౫: పురుషోత్తమయోగం 1420 7981 2005-08-09T17:00:27Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br/> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/> '''అథ పఞ్చదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> ఊర్ధ్వమూలమధఃశాఖమశ్వత్థం ప్రాహురవ్యయమ్ ౤<br/> ఛన్దాంసి యస్య పర్ణాని యస్తం వేద స వేదవిత్ ౥౧౫- ౧౥<br/><br/> అధశ్చోర్ధ్వం ప్రసృతాస్తస్య శాఖా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; గుణప్రవృద్ధా విషయప్రవాలాః ౤<br/> అధశ్చ మూలాన్యనుసంతతాని<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; కర్మానుబన్ధీని మనుష్యలోకే ౥౧౫- ౨౥<br/><br/> న రూపమస్యేహ తథోపలభ్యతే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; నాన్తో న చాదిర్న చ సంప్రతిష్ఠా ౤<br/> అశ్వత్థమేనం సువిరూఢమూల-<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మసఙ్గశస్త్రేణ దృఢేన ఛిత్త్వా ౥౧౫- ౩౥<br/><br/> తతః పదం తత్పరిమార్గితవ్యం<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యస్మిన్గతా న నివర్తన్తి భూయః ౤<br/> తమేవ చాద్యం పురుషం ప్రపద్యే<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; యతః ప్రవృత్తిః ప్రసృతా పురాణీ ౥౧౫- ౪౥<br/><br/> నిర్మానమోహా జితసఙ్గదోషా<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; అధ్యాత్మనిత్యా వినివృత్తకామాః ౤<br/> ద్వన్ద్వైర్విముక్తాః సుఖదుఃఖసంజ్ఞై- <br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ర్గచ్ఛన్త్యమూఢాః పదమవ్యయం తత్ ౥౧౫- ౫౥<br/><br/> న తద్భాసయతే సూర్యో న శశాఙ్కో న పావకః ౤<br/> యద్గత్వా న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౥౧౫- ౬౥<br/><br/> మమైవాంశో జీవలోకే జీవభూతః సనాతనః ౤<br/> మనఃషష్ఠానీన్ద్రియాణి ప్రకృతిస్థాని కర్షతి ౥౧౫- ౭౥<br/><br/> శరీరం యదవాప్నోతి యచ్చాప్యుత్క్రామతీశ్వరః ౤<br/> గృహిత్వైతాని సంయాతి వాయుర్గన్ధానివాశయాత్ ౥౧౫- ౮౥<br/><br/> శ్రోత్రం చక్షుః స్పర్శనం చ రసనం ఘ్రాణమేవ చ ౤<br/> అధిష్ఠాయ మనశ్చాయం విషయానుపసేవతే ౥౧౫- ౯౥<br/><br/> ఉత్క్రామన్తం స్థితం వాపి భుఞ్జానం వా గుణాన్వితమ్ ౤<br/> విమూఢా నానుపశ్యన్తి పశ్యన్తి జ్ఞానచక్షుషః ౥౧౫- ౧౦౥<br/><br/> యతన్తో యోగినశ్చైనం పశ్యన్త్యాత్మన్యవస్థితమ్ ౤<br/> యతన్తోఽప్యకృతాత్మానో నైనం పశ్యన్త్యచేతసః ౥౧౫- ౧౧౥<br/><br/> యదాదిత్యగతం తేజో జగద్భాసయతేఽఖిలమ్ ౤<br/> యచ్చన్ద్రమసి యచ్చాగ్నౌ తత్తేజో విద్ధి మామకమ్ ౥౧౫- ౧౨౥<br/><br/> గామావిశ్య చ భూతాని ధారయామ్యహమోజసా ౤<br/> పుష్ణామి చౌషధీః సర్వాః సోమో భూత్వా రసాత్మకః ౥౧౫- ౧౩౥<br/><br/> అహం వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః ౤<br/> ప్రాణాపానసమాయుక్తః పచామ్యన్నం చతుర్విధమ్ ౥౧౫- ౧౪౥<br/><br/> సర్వస్య చాహం హృది సంనివిష్టో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; మత్తః స్మృతిర్జ్ఞానమపోహనం చ ౤<br/> వేదైశ్చ సర్వైరహమేవ వేద్యో<br/> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; వేదాన్తకృద్వేదవిదేవ చాహమ్ ౥౧౫- ౧౫౥<br/><br/> ద్వావిమౌ పురుషౌ లోకే క్షరశ్చాక్షర ఏవ చ ౤<br/> క్షరః సర్వాణి భూతాని కూటస్థోఽక్షర ఉచ్యతే ౥౧౫- ౧౬౥<br/><br/> ఉత్తమః పురుషస్త్వన్యః పరమాత్మేత్యుదాహృతః ౤<br/> యో లోకత్రయమావిశ్య బిభర్త్యవ్యయ ఈశ్వరః ౥౧౫- ౧౭౥<br/><br/> యస్మాత్క్షరమతీతోఽహమక్షరాదపి చోత్తమః ౤<br/> అతోఽస్మి లోకే వేదే చ ప్రథితః పురుషోత్తమః ౥౧౫- ౧౮౥<br/><br/> యో మామేవమసంమూఢో జానాతి పురుషోత్తమమ్ ౤<br/> స సర్వవిద్భజతి మాం సర్వభావేన భారత ౥౧౫- ౧౯౥<br/><br/> ఇతి గుహ్యతమం శాస్త్రమిదముక్తం మయానఘ ౤<br/> ఏతద్‌బుద్ధ్వా బుద్ధిమాన్స్యాత్కృతకృత్యశ్చ భారత ౥౧౫- ౨౦౥<br/><br/> ౐ తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/> శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే పురుషోత్తమయోగో నామ పఞ్చదశోఽధ్యాయః ౥ ౧౫ ఓం<br/><br/> అధ్యాయం ౧౬: దైవాసురసంపద్విభాగయోగం 1421 7982 2005-08-09T17:01:04Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ షోడశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p> అభయం సత్త్వసంశుద్ధిర్జ్ఞానయోగవ్యవస్థితిః ౤<br> దానం దమశ్చ యజ్ఞశ్చ స్వాధ్యాయస్తప ఆర్జవమ్ ౥౧౬- ౧౥<br><br> అహింసా సత్యమక్రోధస్త్యాగః శాన్తిరపైశునమ్ ౤<br> దయా భూతేష్వలోలుప్త్వం మార్దవం హ్రీరచాపలమ్ ౥౧౬- ౨౥<br><br> తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమద్రోహో నాతిమానితా ౤<br> భవన్తి సంపదం దైవీమభిజాతస్య భారత ౥౧౬- ౩౥<br><br> దమ్భో దర్పోఽభిమానశ్చ క్రోధః పారుష్యమేవ చ ౤<br> అజ్ఞానం చాభిజాతస్య పార్థ సంపదమాసురీమ్ ౥౧౬- ౪౥<br><br> దైవీ సంపద్విమోక్షాయ నిబన్ధాయాసురీ మతా ౤<br> మా శుచః సంపదం దైవీమభిజాతోఽసి పాణ్డవ ౥౧౬- ౫౥<br><br> ద్వౌ భూతసర్గౌ లోకేఽస్మిన్దైవ ఆసుర ఏవ చ ౤<br> దైవో విస్తరశః ప్రోక్త ఆసురం పార్థ మే శృణు ౥౧౬- ౬౥<br><br> ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ జనా న విదురాసురాః ౤<br> న శౌచం నాపి చాచారో న సత్యం తేషు విద్యతే ౥౧౬- ౭౥<br><br> అసత్యమప్రతిష్ఠం తే జగదాహురనీశ్వరమ్ ౤<br> అపరస్పరసంభూతం కిమన్యత్కామహైతుకమ్ ౥౧౬- ౮౥<br><br> ఏతాం దృష్టిమవష్టభ్య నష్టాత్మానోఽల్పబుద్ధయః ౤<br> ప్రభవన్త్యుగ్రకర్మాణః క్షయాయ జగతోఽహితాః ౥౧౬- ౯౥<br><br> కామమాశ్రిత్య దుష్పూరం దమ్భమానమదాన్వితాః ౤<br> మోహాద్‌గృహీత్వాసద్గ్రాహాన్ప్రవర్తన్తేఽశుచివ్రతాః ౥౧౬- ౧౦౥<br><br> చిన్తామపరిమేయాం చ ప్రలయాన్తాముపాశ్రితాః ౤<br> కామోపభోగపరమా ఏతావదితి నిశ్చితాః ౥౧౬- ౧౧౥<br><br> ఆశాపాశశతైర్బద్ధాః కామక్రోధపరాయణాః ౤<br> ఈహన్తే కామభోగార్థమన్యాయేనార్థసఞ్చయాన్ ౥౧౬- ౧౨౥<br><br> ఇదమద్య మయా లబ్ధమిమం ప్రాప్స్యే మనోరథమ్ ౤<br> ఇదమస్తీదమపి మే భవిష్యతి పునర్ధనమ్ ౥౧౬- ౧౩౥<br><br> అసౌ మయా హతః శత్రుర్హనిష్యే చాపరానపి ౤<br> ఈశ్వరోఽహమహం భోగీ సిద్ధోఽహం బలవాన్సుఖీ ౥౧౬- ౧౪౥<br><br> ఆఢ్యోఽభిజనవానస్మి కోఽన్యోఽస్తి సదృశో మయా ౤<br> యక్ష్యే దాస్యామి మోదిష్య ఇత్యజ్ఞానవిమోహితాః ౥౧౬- ౧౫౥<br><br> అనేకచిత్తవిభ్రాన్తా మోహజాలసమావృతాః ౤<br> ప్రసక్తాః కామభోగేషు పతన్తి నరకేఽశుచౌ ౥౧౬- ౧౬౥<br><br> ఆత్మసంభావితాః స్తబ్ధా ధనమానమదాన్వితాః ౤<br> యజన్తే నామయజ్ఞైస్తే దమ్భేనావిధిపూర్వకమ్ ౥౧౬- ౧౭౥<br><br> అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం చ సంశ్రితాః ౤<br> మామాత్మపరదేహేషు ప్రద్విషన్తోఽభ్యసూయకాః ౥౧౬- ౧౮౥<br><br> తానహం ద్విషతః క్రురాన్సంసారేషు నరాధమాన్ ౤<br> క్షిపామ్యజస్రమశుభానాసురీష్వేవ యోనిషు ౥౧౬- ౧౯౥<br><br> ఆసురీం యోనిమాపన్నా మూఢా జన్మని జన్మని ౤<br> మామప్రాప్యైవ కౌన్తేయ తతో యాన్త్యధమాం గతిమ్ ౥౧౬- ౨౦౥<br><br> త్రివిధం నరకస్యేదం ద్వారం నాశనమాత్మనః ౤<br> కామః క్రోధస్తథా లోభస్తస్మాదేతత్త్రయం త్యజేత్ ౥౧౬- ౨౧౥<br><br> ఏతైర్విముక్తః కౌన్తేయ తమోద్వారైస్త్రిభిర్నరః ౤<br> ఆచరత్యాత్మనః శ్రేయస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౥౧౬- ౨౨౥<br><br> యః శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య వర్తతే కామకారతః ౤<br> న స సిద్ధిమవాప్నోతి న సుఖం న పరాం గతిమ్ ౥౧౬- ౨౩౥<br><br> తస్మాచ్ఛాస్త్రం ప్రమాణం తే కార్యాకార్యవ్యవస్థితౌ ౤<br> జ్ఞాత్వా శాస్త్రవిధానోక్తం కర్మ కర్తుమిహార్హసి ౥౧౬- ౨౪౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే దైవాసురసంపద్విభాగయోగో నామ షోడశోఽధ్యాయః ౥౧౬౥<br><br> అధ్యాయం ౧౭: శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగం 1422 7983 2005-08-09T17:01:36Z 207.46.50.75 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} [[Category: భగవద్గీత]] <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథ సప్తదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> యే శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః ౤<br> తేషాం నిష్ఠా తు కా కృష్ణ సత్త్వమాహో రజస్తమః ౥౧౭- ౧౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> త్రివిధా భవతి శ్రద్ధా దేహినాం సా స్వభావజా ౤<br> సాత్త్వికీ రాజసీ చైవ తామసీ చేతి తాం శృణు ౥౧౭- ౨౥<br><br> సత్త్వానురూపా సర్వస్య శ్రద్ధా భవతి భారత ౤<br> శ్రద్ధామయోఽయం పురుషో యో యచ్ఛ్రద్ధః స ఏవ సః ౥౧౭- ౩౥<br><br> యజన్తే సాత్త్వికా దేవాన్యక్షరక్షాంసి రాజసాః ౤<br> ప్రేతాన్భూతగణాంశ్చాన్యే యజన్తే తామసా జనాః ౥౧౭- ౪౥<br><br> అశాస్త్రవిహితం ఘోరం తప్యన్తే యే తపో జనాః ౤<br> దమ్భాహంకారసంయుక్తాః కామరాగబలాన్వితాః ౥౧౭- ౫౥<br><br> కర్షయన్తః శరీరస్థం భూతగ్రామమచేతసః ౤<br> మాం చైవాన్తఃశరీరస్థం తాన్విద్ధ్యాసురనిశ్చయాన్ ౥౧౭- ౬౥<br><br> ఆహారస్త్వపి సర్వస్య త్రివిధో భవతి ప్రియః ౤<br> యజ్ఞస్తపస్తథా దానం తేషాం భేదమిమం శృణు ౥౧౭- ౭౥<br><br> ఆయుఃసత్త్వబలారోగ్యసుఖప్రీతివివర్ధనాః ౤<br> రస్యాః స్నిగ్ధాః స్థిరా హృద్యా ఆహారాః సాత్త్వికప్రియాః ౥౧౭- ౮౥<br><br> కట్‌వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః ౤<br> ఆహారా రాజసస్యేష్టా దుఃఖశోకామయప్రదాః ౥౧౭- ౯౥<br><br> యాతయామం గతరసం పూతి పర్యుషితం చ యత్ ౤<br> ఉచ్ఛిష్టమపి చామేధ్యం భోజనం తామసప్రియమ్ ౥౧౭- ౧౦౥<br><br> అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యజ్ఞో విధిదృష్టో య ఇజ్యతే ౤<br> యష్టవ్యమేవేతి మనః సమాధాయ స సాత్త్వికః ౥౧౭- ౧౧౥<br><br> అభిసంధాయ తు ఫలం దమ్భార్థమపి చైవ యత్ ౤<br> ఇజ్యతే భరతశ్రేష్ఠ తం యజ్ఞం విద్ధి రాజసమ్ ౥౧౭- ౧౨౥<br><br> విధిహీనమసృష్టాన్నం మన్త్రహీనమదక్షిణమ్ ౤<br> శ్రద్ధావిరహితం యజ్ఞం తామసం పరిచక్షతే ౥౧౭- ౧౩౥<br><br> దేవద్విజగురుప్రాజ్ఞపూజనం శౌచమార్జవమ్ ౤<br> బ్రహ్మచర్యమహింసా చ శారీరం తప ఉచ్యతే ౥౧౭- ౧౪౥<br><br> అనుద్వేగకరం వాక్యం సత్యం ప్రియహితం చ యత్ ౤<br> స్వాధ్యాయాభ్యసనం చైవ వాఙ్మయం తప ఉచ్యతే ౥౧౭- ౧౫౥<br><br> మనః ప్రసాదః సౌమ్యత్వం మౌనమాత్మవినిగ్రహః ౤<br> భావసంశుద్ధిరిత్యేతత్తపో మానసముచ్యతే ౥౧౭- ౧౬౥<br><br> శ్రద్ధయా పరయా తప్తం తపస్తత్త్రివిధం నరైః ౤<br> అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యుక్తైః సాత్త్వికం పరిచక్షతే ౥౧౭- ౧౭౥<br><br> సత్కారమానపూజార్థం తపో దమ్భేన చైవ యత్ ౤<br> క్రియతే తదిహ ప్రోక్తం రాజసం చలమధ్రువమ్ ౥౧౭- ౧౮౥<br><br> మూఢగ్రాహేణాత్మనో యత్పీడయా క్రియతే తపః ౤<br> పరస్యోత్సాదనార్థం వా తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౭- ౧౯౥<br><br> దాతవ్యమితి యద్దానం దీయతేఽనుపకారిణే ౤<br> దేశే కాలే చ పాత్రే చ తద్దానం సాత్త్వికం స్మృతమ్ ౥౧౭- ౨౦౥<br><br> యత్తు ప్రత్యుపకారార్థం ఫలముద్దిశ్య వా పునః ౤<br> దీయతే చ పరిక్లిష్టం తద్దానం రాజసం స్మృతమ్ ౥౧౭- ౨౧౥<br><br> అదేశకాలే యద్దానమపాత్రేభ్యశ్చ దీయతే ౤<br> అసత్కృతమవజ్ఞాతం తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౭- ౨౨౥<br><br> ౐తత్సదితి నిర్దేశో బ్రహ్మణస్త్రివిధః స్మృతః ౤<br> బ్రాహ్మణాస్తేన వేదాశ్చ యజ్ఞాశ్చ విహితాః పురా ౥౧౭- ౨౩౥<br><br> తస్మాదోమిత్యుదాహృత్య యజ్ఞదానతపఃక్రియాః ౤<br> ప్రవర్తన్తే విధానోక్తాః సతతం బ్రహ్మవాదినామ్ ౥౧౭- ౨౪౥<br><br> తదిత్యనభిసన్ధాయ ఫలం యజ్ఞతపఃక్రియాః ౤<br> దానక్రియాశ్చ వివిధాః క్రియన్తే మోక్షకాఙ్క్షిభిః ౥౧౭- ౨౫౥<br><br> సద్భావే సాధుభావే చ సదిత్యేతత్ప్రయుజ్యతే ౤<br> ప్రశస్తే కర్మణి తథా సచ్ఛబ్దః పార్థ యుజ్యతే ౥౧౭- ౨౬౥<br><br> యజ్ఞే తపసి దానే చ స్థితిః సదితి చోచ్యతే ౤<br> కర్మ చైవ తదర్థీయం సదిత్యేవాభిధీయతే ౥౧౭- ౨౭౥<br><br> అశ్రద్ధయా హుతం దత్తం తపస్తప్తం కృతం చ యత్ ౤<br> అసదిత్యుచ్యతే పార్థ న చ తత్ప్రేత్య నో ఇహ ౥౧౭- ౨౮౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగో నామ సప్తదశోఽధ్యాయః ౥౧౭౥<br><br> అధ్యాయం ౧౮: మోక్షసంన్యాసయోగం 1423 8037 2005-08-09T21:49:38Z వైఙాసత్య 58 {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} <p class=ctr> ఓం<br> శ్రీపరమాత్మనే నమః<br> '''అథాష్టాదశోఽధ్యాయః''' </p> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> సంన్యాసస్య మహాబాహో తత్త్వమిచ్ఛామి వేదితుమ్ ౤<br> త్యాగస్య చ హృషీకేశ పృథక్కేశినిషూదన ౥౧౮- ౧౥<br><br> <p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p> కామ్యానాం కర్మణాం న్యాసం సంన్యాసం కవయో విదుః ౤<br> సర్వకర్మఫలత్యాగం ప్రాహుస్త్యాగం విచక్షణాః ౥౧౮- ౨౥<br><br> త్యాజ్యం దోషవదిత్యేకే కర్మ ప్రాహుర్మనీషిణః ౤<br> యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యమితి చాపరే ౥౧౮- ౩౥<br><br> నిశ్చయం శృణు మే తత్ర త్యాగే భరతసత్తమ ౤<br> త్యాగో హి పురుషవ్యాఘ్ర త్రివిధః సంప్రకీర్తితః ౥౧౮- ౪౥<br><br> యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యం కార్యమేవ తత్ ౤<br> యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ పావనాని మనీషిణామ్ ౥౧౮- ౫౥<br><br> ఏతాన్యపి తు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలాని చ ౤<br> కర్తవ్యానీతి మే పార్థ నిశ్చితం మతముత్తమమ్ ౥౧౮- ౬౥<br><br> నియతస్య తు సంన్యాసః కర్మణో నోపపద్యతే ౤<br> మోహాత్తస్య పరిత్యాగస్తామసః పరికీర్తితః ౥౧౮- ౭౥<br><br> దుఃఖమిత్యేవ యత్కర్మ కాయక్లేశభయాత్త్యజేత్ ౤<br> స కృత్వా రాజసం త్యాగం నైవ త్యాగఫలం లభేత్ ౥౧౮- ౮౥<br><br> కార్యమిత్యేవ యత్కర్మ నియతం క్రియతేఽర్జున ౤<br> సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలం చైవ స త్యాగః సాత్త్వికో మతః ౥౧౮- ౯౥<br><br> న ద్వేష్ట్యకుశలం కర్మ కుశలే నానుషజ్జతే ౤<br> త్యాగీ సత్త్వసమావిష్టో మేధావీ ఛిన్నసంశయః ౥౧౮- ౧౦౥<br><br> న హి దేహభృతా శక్యం త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః ౤<br> యస్తు కర్మఫలత్యాగీ స త్యాగీత్యభిధీయతే ౥౧౮- ౧౧౥<br><br> అనిష్టమిష్టం మిశ్రం చ త్రివిధం కర్మణః ఫలమ్ ౤<br> భవత్యత్యాగినాం ప్రేత్య న తు సంన్యాసినాం క్వచిత్ ౥౧౮- ౧౨౥<br><br> పఞ్చైతాని మహాబాహో కారణాని నిబోధ మే ౤<br> సాంఖ్యే కృతాన్తే ప్రోక్తాని సిద్ధయే సర్వకర్మణామ్ ౥౧౮- ౧౩౥<br><br> అధిష్ఠానం తథా కర్తా కరణం చ పృథగ్విధమ్ ౤<br> వివిధాశ్చ పృథక్చేష్టా దైవం చైవాత్ర పఞ్చమమ్ ౥౧౮- ౧౪౥<br><br> శరీరవాఙ్‌మనోభిర్యత్కర్మ ప్రారభతే నరః ౤<br> న్యాయ్యం వా విపరీతం వా పఞ్చైతే తస్య హేతవః ౥౧౮- ౧౫౥<br><br> తత్రైవం సతి కర్తారమాత్మానం కేవలం తు యః ౤<br> పశ్యత్యకృతబుద్ధిత్వాన్న స పశ్యతి దుర్మతిః ౥౧౮- ౧౬౥<br><br> యస్య నాహంకృతో భావో బుద్ధిర్యస్య న లిప్యతే ౤<br> హత్వాపి స ఇమాఁల్లోకాన్న హన్తి న నిబధ్యతే ౥౧౮- ౧౭౥<br><br> జ్ఞానం జ్ఞేయం పరిజ్ఞాతా త్రివిధా కర్మచోదనా ౤<br> కరణం కర్మ కర్తేతి త్రివిధః కర్మసంగ్రహః ౥౧౮- ౧౮౥<br><br> జ్ఞానం కర్మ చ కర్తా చ త్రిధైవ గుణభేదతః ౤<br> ప్రోచ్యతే గుణసంఖ్యానే యథావచ్ఛృణు తాన్యపి ౥౧౮- ౧౯౥<br><br> సర్వభూతేషు యేనైకం భావమవ్యయమీక్షతే ౤<br> అవిభక్తం విభక్తేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి సాత్త్వికమ్ ౥౧౮- ౨౦౥<br><br> పృథక్త్వేన తు యజ్జ్ఞానం నానాభావాన్పృథగ్విధాన్ ౤<br> వేత్తి సర్వేషు భూతేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి రాజసమ్ ౥౧౮- ౨౧౥<br><br> యత్తు కృత్స్నవదేకస్మిన్కార్యే సక్తమహైతుకమ్ ౤<br> అతత్త్వార్థవదల్పం చ తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౮- ౨౨౥<br><br> నియతం సఙ్గరహితమరాగద్వేషతః కృతమ్ ౤<br> అఫలప్రేప్సునా కర్మ యత్తత్సాత్త్వికముచ్యతే ౥౧౮- ౨౩౥<br><br> యత్తు కామేప్సునా కర్మ సాహంకారేణ వా పునః ౤<br> క్రియతే బహులాయాసం తద్రాజసముదాహృతమ్ ౥౧౮- ౨౪౥<br><br> అనుబన్ధం క్షయం హింసామనవేక్ష్య చ పౌరుషమ్ ౤<br> మోహాదారభ్యతే కర్మ యత్తత్తామసముచ్యతే ౥౧౮- ౨౫౥<br><br> ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ ధృత్యుత్సాహసమన్వితః ౤<br> సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే ౥౧౮- ౨౬౥<br><br> రాగీ కర్మఫలప్రేప్సుర్లుబ్ధో హింసాత్మకోఽశుచిః ౤<br> హర్షశోకాన్వితః కర్తా రాజసః పరికీర్తితః ౥౧౮- ౨౭౥<br><br> అయుక్తః ప్రాకృతః స్తబ్ధః శఠో నైష్కృతికోఽలసః ౤<br> విషాదీ దీర్ఘసూత్రీ చ కర్తా తామస ఉచ్యతే ౥౧౮- ౨౮౥<br><br> బుద్ధేర్భేదం ధృతేశ్చైవ గుణతస్త్రివిధం శృణు ౤<br> ప్రోచ్యమానమశేషేణ పృథక్త్వేన ధనంజయ ౥౧౮- ౨౯౥<br><br> ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ కార్యాకార్యే భయాభయే ౤<br> బన్ధం మోక్షం చ యా వేత్తి బుద్ధిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౥౧౮- ౩౦౥<br><br> యయా ధర్మమధర్మం చ కార్యం చాకార్యమేవ చ ౤<br> అయథావత్ప్రజానాతి బుద్ధిః సా పార్థ రాజసీ ౥౧౮- ౩౧౥<br><br> అధర్మం ధర్మమితి యా మన్యతే తమసావృతా ౤<br> సర్వార్థాన్విపరీతాంశ్చ బుద్ధిః సా పార్థ తామసీ ౥౧౮- ౩౨౥<br><br> ధృత్యా యయా ధారయతే మనఃప్రాణేన్ద్రియక్రియాః ౤<br> యోగేనావ్యభిచారిణ్యా ధృతిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౥౧౮- ౩౩౥<br><br> యయా తు ధర్మకామార్థాన్ధృత్యా ధారయతేఽర్జున ౤<br> ప్రసఙ్గేన ఫలాకాఙ్క్షీ ధృతిః సా పార్థ రాజసీ ౥౧౮- ౩౪౥<br><br> యయా స్వప్నం భయం శోకం విషాదం మదమేవ చ ౤<br> న విముఞ్చతి దుర్మేధా ధృతిః సా పార్థ తామసీ ౥౧౮- ౩౫౥<br><br> సుఖం త్విదానీం త్రివిధం శృణు మే భరతర్షభ ౤<br> అభ్యాసాద్రమతే యత్ర దుఃఖాన్తం చ నిగచ్ఛతి ౥౧౮- ౩౬౥<br><br> యత్తదగ్రే విషమివ పరిణామేఽమృతోపమమ్ ౤<br> తత్సుఖం సాత్త్వికం ప్రోక్తమాత్మబుద్ధిప్రసాదజమ్ ౥౧౮- ౩౭౥<br><br> విషయేన్ద్రియసంయోగాద్యత్తదగ్రేఽమృతోపమమ్ ౤<br> పరిణామే విషమివ తత్సుఖం రాజసం స్మృతమ్ ౥౧౮- ౩౮౥<br><br> యదగ్రే చానుబన్ధే చ సుఖం మోహనమాత్మనః ౤<br> నిద్రాలస్యప్రమాదోత్థం తత్తామసముదాహృతమ్ ౥౧౮- ౩౯౥<br><br> న తదస్తి పృథివ్యాం వా దివి దేవేషు వా పునః ౤<br> సత్త్వం ప్రకృతిజైర్ముక్తం యదేభిః స్యాత్త్రిభిర్గుణైః ౥౧౮- ౪౦౥<br><br> బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూద్రాణాం చ పరన్తప ౤<br> కర్మాణి ప్రవిభక్తాని స్వభావప్రభవైర్గుణైః ౥౧౮- ౪౧౥<br><br> శమో దమస్తపః శౌచం క్షాన్తిరార్జవమేవ చ ౤<br> జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ ౥౧౮- ౪౨౥<br><br> శౌర్యం తేజో ధృతిర్దాక్ష్యం యుద్ధే చాప్యపలాయనమ్ ౤<br> దానమీశ్వరభావశ్చ క్షాత్రం కర్మ స్వభావజమ్ ౥౧౮- ౪౩౥<br><br> కృషిగౌరక్ష్యవాణిజ్యం వైశ్యకర్మ స్వభావజమ్ ౤<br> పరిచర్యాత్మకం కర్మ శూద్రస్యాపి స్వభావజమ్ ౥౧౮- ౪౪౥<br><br> స్వే స్వే కర్మణ్యభిరతః సంసిద్ధిం లభతే నరః ౤<br> స్వకర్మనిరతః సిద్ధిం యథా విన్దతి తచ్ఛృణు ౥౧౮- ౪౫౥<br><br> యతః ప్రవృత్తిర్భూతానాం యేన సర్వమిదం తతమ్ ౤<br> స్వకర్మణా తమభ్యర్చ్య సిద్ధిం విన్దతి మానవః ౥౧౮- ౪౬౥<br><br> శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ ౤<br> స్వభావనియతం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౥౧౮- ౪౭౥<br><br> సహజం కర్మ కౌన్తేయ సదోషమపి న త్యజేత్ ౤<br> సర్వారమ్భా హి దోషేణ ధూమేనాగ్నిరివావృతాః ౥౧౮- ౪౮౥<br><br> అసక్తబుద్ధిః సర్వత్ర జితాత్మా విగతస్పృహః ౤<br> నైష్కర్మ్యసిద్ధిం పరమాం సంన్యాసేనాధిగచ్ఛతి ౥౧౮- ౪౯౥<br><br> సిద్ధిం ప్రాప్తో యథా బ్రహ్మ తథాప్నోతి నిబోధ మే ౤<br> సమాసేనైవ కౌన్తేయ నిష్ఠా జ్ఞానస్య యా పరా ౥౧౮- ౫౦౥<br><br> బుద్ధ్యా విశుద్ధ్యా యుక్తో ధృత్యాత్మానం నియమ్య చ ౤<br> శబ్దాదీన్విషయాంస్త్యక్త్వా రాగద్వేషౌ వ్యుదస్య చ ౥౧౮- ౫౧౥<br><br> వివిక్తసేవీ లఘ్వాశీ యతవాక్కాయమానసః ౤<br> ధ్యానయోగపరో నిత్యం వైరాగ్యం సముపాశ్రితః ౥౧౮- ౫౨౥<br><br> అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం పరిగ్రహమ్ ౤<br> విముచ్య నిర్మమః శాన్తో బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౥౧౮- ౫౩౥<br><br> బ్రహ్మభూతః ప్రసన్నాత్మా న శోచతి న కాఙ్క్షతి ౤<br> సమః సర్వేషు భూతేషు మద్భక్తిం లభతే పరామ్ ౥౧౮- ౫౪౥<br><br> భక్త్యా మామభిజానాతి యావాన్యశ్చాస్మి తత్త్వతః ౤<br> తతో మాం తత్త్వతో జ్ఞాత్వా విశతే తదనన్తరమ్ ౥౧౮- ౫౫౥<br><br> సర్వకర్మాణ్యపి సదా కుర్వాణో మద్వ్యపాశ్రయః ౤<br> మత్ప్రసాదాదవాప్నోతి శాశ్వతం పదమవ్యయమ్ ౥౧౮- ౫౬౥<br><br> చేతసా సర్వకర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరః ౤<br> బుద్ధియోగముపాశ్రిత్య మచ్చిత్తః సతతం భవ ౥౧౮- ౫౭౥<br><br> మచ్చిత్తః సర్వదుర్గాణి మత్ప్రసాదాత్తరిష్యసి ౤<br> అథ చేత్త్వమహంకారాన్న శ్రోష్యసి వినఙ్క్ష్యసి ౥౧౮- ౫౮౥<br><br> యదహంకారమాశ్రిత్య న యోత్స్య ఇతి మన్యసే ౤<br> మిథ్యైష వ్యవసాయస్తే ప్రకృతిస్త్వాం నియోక్ష్యతి ౥౧౮- ౫౯౥<br><br> స్వభావజేన కౌన్తేయ నిబద్ధః స్వేన కర్మణా ౤<br> కర్తుం నేచ్ఛసి యన్మోహాత్కరిష్యస్యవశోఽపి తత్ ౥౧౮- ౬౦౥<br><br> ఈశ్వరః సర్వభూతానాం హృద్దేశేఽర్జున తిష్ఠతి ౤<br> భ్రామయన్సర్వభూతాని యన్త్రారూఢాని మాయయా ౥౧౮- ౬౧౥<br><br> తమేవ శరణం గచ్ఛ సర్వభావేన భారత ౤<br> తత్ప్రసాదాత్పరాం శాన్తిం స్థానం ప్రాప్స్యసి శాశ్వతమ్ ౥౧౮- ౬౨౥<br><br> ఇతి తే జ్ఞానమాఖ్యాతం గుహ్యాద్‌గుహ్యతరం మయా ౤<br> విమృశ్యైతదశేషేణ యథేచ్ఛసి తథా కురు ౥౧౮- ౬౩౥<br><br> సర్వగుహ్యతమం భూయః శృణు మే పరమం వచః ౤<br> ఇష్టోఽసి మే దృఢమితి తతో వక్ష్యామి తే హితమ్ ౥౧౮- ౬౪౥<br><br> మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు ౤<br> మామేవైష్యసి సత్యం తే ప్రతిజానే ప్రియోఽసి మే ౥౧౮- ౬౫౥<br><br> సర్వధర్మాన్పరిత్యజ్య మామేకం శరణం వ్రజ ౤<br> అహం త్వాం సర్వపాపేభ్యో మోక్షయిష్యామి మా శుచః ౥౧౮- ౬౬౥<br><br> ఇదం తే నాతపస్కాయ నాభక్తాయ కదాచన ౤<br> న చాశుశ్రూషవే వాచ్యం న చ మాం యోఽభ్యసూయతి ౥౧౮- ౬౭౥<br><br> య ఇమం పరమం గుహ్యం మద్భక్తేష్వభిధాస్యతి ౤<br> భక్తిం మయి పరాం కృత్వా మామేవైష్యత్యసంశయః ౥౧౮- ౬౮౥<br><br> న చ తస్మాన్మనుష్యేషు కశ్చిన్మే ప్రియకృత్తమః ౤<br> భవితా న చ మే తస్మాదన్యః ప్రియతరో భువి ౥౧౮- ౬౯౥<br><br> అధ్యేష్యతే చ య ఇమం ధర్మ్యం సంవాదమావయోః ౤<br> జ్ఞానయజ్ఞేన తేనాహమిష్టః స్యామితి మే మతిః ౥౧౮- ౭౦౥<br><br> శ్రద్ధావాననసూయశ్చ శృణుయాదపి యో నరః ౤<br> సోఽపి ముక్తః శుభాఁల్లోకాన్ప్రాప్నుయాత్పుణ్యకర్మణామ్ ౥౧౮- ౭౧౥<br><br> కచ్చిదేతచ్ఛ్రుతం పార్థ త్వయైకాగ్రేణ చేతసా ౤<br> కచ్చిదజ్ఞానసంమోహః ప్రనష్టస్తే ధనంజయ ౥౧౮- ౭౨౥<br><br> <p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p> నష్టో మోహః స్మృతిర్లబ్ధా త్వత్ప్రసాదాన్మయాచ్యుత ౤<br> స్థితోఽస్మి గతసన్దేహః కరిష్యే వచనం తవ ౥౧౮- ౭౩౥<br><br> <p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p> ఇత్యహం వాసుదేవస్య పార్థస్య చ మహాత్మనః ౤<br> సంవాదమిమమశ్రౌషమద్భుతం రోమహర్షణమ్ ౥౧౮- ౭౪౥<br><br> వ్యాసప్రసాదాచ్ఛ్రుతవానేతద్గుహ్యమహం పరమ్ ౤<br> యోగం యోగేశ్వరాత్కృష్ణాత్సాక్షాత్కథయతః స్వయమ్ ౥౧౮- ౭౫౥<br><br> రాజన్సంస్మృత్య సంస్మృత్య సంవాదమిమమద్భుతమ్ ౤<br> కేశవార్జునయోః పుణ్యం హృష్యామి చ ముహుర్ముహుః ౥౧౮- ౭౬౥<br><br> తచ్చ సంస్మృత్య సంస్మృత్య రూపమత్యద్భుతం హరేః ౤<br> విస్మయో మే మహాన్ రాజన్హృష్యామి చ పునః పునః ౥౧౮- ౭౭౥<br><br> యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః ౤<br> తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్ధ్రువా నీతిర్మతిర్మమ ౥౧౮- ౭౮౥<br><br> ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br> శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే మోక్షసంన్యాసయోగో నామాష్టాదశోఽధ్యాయః ౥౧౮౥<br><br> మధురాష్టకం 1424 5634 2005-05-22T06:44:13Z 61.95.134.10 .. మధురాష్టక్ .. అధరం మధురం వదనం మధురం నయనం మధురం హసితం మధురమ్ . హృదయం మధురం గమనం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౧.. వచనం మధురం చరితం మధురం వసనం మధురం వలితం మధురమ్ . చలితం మధురం భ్రమితం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౨.. వేణుర్మధురో రేణుర్మధురః పాణిర్మధురః పాదౌ మధురౌ . నృత్యం మధురం సఖ్యం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౩.. గీతం మధురం పీతం మధురం భుక్తం మధురం సుప్తం మధురమ్ . రూపం మధురం తిలకం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౪.. కరణం మధురం తరణం మధురం హరణం మధురం రమణం మధురమ్ . వమితం మధురం శమితం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౫.. గుఞ్జా మధురా బాలా మధురా యమునా మధురా వీచీ మధురా . సలిలం మధురం కమలం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౬.. గోపీ మధురా లీలా మధురా యుక్తం మధురం ముక్తం మధురమ్ . దృష్టం మధురం శిష్టం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౭.. గోపా మధురా గావో మధురా యష్టిర్మధురా సృష్టిర్మధురా . దలితం మధురం ఫలితం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౮.. .. ఇతి శ్రీమద్వల్లభాచార్యవిరచితం మధురాష్టకం సమ్పూర్ణం .. భజగోవిందం 1425 5635 2005-05-25T09:07:50Z 61.95.134.10 '''భజ గోవిన్దం''' భజగోవిన్దం భజగోవిన్దం గోవిన్దం భజమూఢమతే . సంప్రాప్తే సన్నిహితే కాలే నహి నహి రక్షతి డుకృఞ్కరణే .. ౧.. Worship Govinda, worship Govinda, worship Govinda, Oh fool ! Rules of grammar will not save you at the time of your death. గోవిందుని భజించు, గోవిందుని భజించు, గోవిందుని భజించు. ఓ మూర్ఖా! మరణమాసన్నమైనప్పుడు నిను ఏ డుకృణ్ వ్యాకరణమూ రక్షించదు। మూఢ జహీహి ధనాగమతృష్ణాం కురు సద్బుద్ధిం మనసి వితృష్ణామ్ . యల్లభసే నిజకర్మోపాత్తం విత్తం తేన వినోదయ చిత్తమ్ .. ౨.. Oh fool ! Give up your thrist to amass wealth, devote your mind to thoughts to the Real . Be content with what comes through actions already performed in the past. నారీస్తనభర నాభీదేశం దృష్ట్వా మాగామోహావేశమ్ . ఏతన్మాంసావసాది వికారం మనసి విచిన్తయ వారం వారమ్ .. ౩.. Do not get drowned in delusion by going wild with passions and lust by seeing a woman's navel and chest . These are nothing but a modification of flesh . Fail not to remember this again and again in your mind. నలినీదలగత జలమతితరలం తద్వజ్జీవితమతిశయచపలమ్ . విద్ధి వ్యాధ్యభిమానగ్రస్తం లోకం శోకహతం చ సమస్తమ్ .. ౪.. The life of a person is as uncertain as rain drops trembling on a lotus leaf . Know that the whole world remains a prey to disease, ego and grief. యావద్విత్తోపార్జన సక్తః స్తావన్నిజ పరివారో రక్తః . పశ్చాజ్జీవతి జర్జర దేహే వార్తాం కోఽపి న పృచ్ఛతి గేహే .. ౫.. So long as a man is fit and able to support his family, see what affection all those around him show . But no one at home cares to even have a word with him when his body totters due to old age. యావత్పవనో నివసతి దేహే తావత్పృచ్ఛతి కుశలం గేహే . గతవతి వాయౌ దేహాపాయే భార్యా బిభ్యతి తస్మిన్కాయే .. ౬.. When one is alive, his family members enquire kindly about his welfare . But when the soul departs from the body, even his wife runs away in fear of the corpse. బాలస్తావత్క్రీడాసక్తః తరుణస్తావత్తరుణీసక్తః . వృద్ధస్తావచ్చిన్తాసక్తః పరే బ్రహ్మణి కోఽపి న సక్తః .. ౭.. The childhood is lost by attachment to playfulness . Youth is lost by attachment to woman . Old age passes away by thinking over many things . But there is hardly anyone who wants to be lost in parabrahman. కాతే కాన్తా కస్తే పుత్రః సంసారోఽయమతీవ విచిత్రః . కస్య త్వం కః కుత ఆయాతః తత్త్వం చిన్తయ తదిహ భ్రాతః .. ౮.. Who is your wife ? Who is your son ? Strange is this samsaara, the world. Of whom are you ? From where have you come ? Brother, ponder over these truths. సత్సఙ్గత్వే నిస్స్ఙ్గత్వం నిస్సఙ్గత్వే నిర్మోహత్వమ్ . నిర్మోహత్వే నిశ్చలతత్త్వం నిశ్చలతత్త్వే జీవన్ముక్తిః .. ౯.. From satsanga, company of good people, comes non-attachment, from non-attachment comes freedom from delusion, which leads to self-settledness . From self-settledness comes Jiivan muktii. వయసిగతే కః కామవికారః శుష్కే నీరే కః కాసారః . క్షీణేవిత్తే కః పరివారః జ్ఞాతే తత్త్వే కః సంసారః .. ౧౦.. What good is lust when youth has fled ? What use is a lake which has no water ? Where are the relatives when wealth is gone ? Where is samsaara, the world, when the Truth is known ? మా కురు ధన జన యౌవన గర్వం హరతి నిమేషాత్కాలః సర్వమ్ . మాయామయమిదమఖిలం హిత్వా బ్రహ్మపదం త్వం ప్రవిశ విదిత్వా .. ౧౧.. Do not boast of wealth, friends, and youth . Each one of these are destroyed within a minute by time . Free yourself from the illusion of the world of Maya and attain the timeless Truth. దినయామిన్యౌ సాయం ప్రాతః శిశిరవసన్తౌ పునరాయాతః . కాలః క్రీడతి గచ్ఛత్యాయుః తదపి న ముఞ్చత్యాశావాయుః .. ౧౨.. Daylight and darkness, dusk and dawn, winter and springtime come and go . Time plays and life ebbs away . But the storm of desire never leaves. ద్వాదశమఞ్జరికాభిరశేషః కథితో వైయాకరణస్యైషః . ఉపదేశో భూద్విద్యానిపుణైః శ్రీమచ్ఛన్కరభగవచ్ఛరణైః .. ౧౨అ .. This bouquet of twelve verses was imparted to a grammarian by the all-knowing Shankara, adored as the bhagavadpada. కాతే కాన్తా ధన గతచిన్తా వాతుల కిం తవ నాస్తి నియన్తా . త్రిజగతి సజ్జనసం గతిరైకా భవతి భవార్ణవతరణే నౌకా .. ౧౩.. Oh mad man ! Why this engrossment in thoughts of wealth ? Is there no one to guide you ? There is only one thing in three worlds that can save you from the ocean of samsaara, get into the boat of satsanga, company of good people, quickly. జటిలో ముణ్డీ లుఞ్ఛితకేశః కాషాయామ్బరబహుకృతవేషః . పశ్యన్నపి చన పశ్యతి మూఢః ఉదరనిమిత్తం బహుకృతవేషః .. ౧౪.. There are many who go with matted locks, many who have clean shaven heads, many whose hairs have been plucked out; some are clothed in orange, yet others in various colors --- all just for a livelihood . Seeing truth revealed before them, still the foolish ones see it not. అఙ్గం గలితం పలితం ముణ్డం దశనవిహీనం జతం తుణ్డమ్ . వృద్ధో యాతి గృహీత్వా దణ్డం తదపి న ముఞ్చత్యాశాపిణ్డమ్ .. ౧౫.. Strength has left the old man's body; his head has become bald, his gums toothless and leaning on crutches . Even then the attachment is strong and he clings firmly to fruitless desires. అగ్రే వహ్నిః పృష్ఠేభానుః రాత్రౌ చుబుకసమర్పితజానుః . కరతలభిక్షస్తరుతలవాసః తదపి న ముఞ్చత్యాశాపాశః .. ౧౬.. Behold there lies the man who sits warming up his body with the fire in front and the sun at the back; at night he curls up the body to keep out of the cold; he eats his beggar's food from the bowl of his hand and sleeps beneath the tree . Still in his heart, he is a wretched puppet at the hands of passions. కురుతే గఙ్గాసాగరగమనం వ్రతపరిపాలనమథవా దానమ్ . జ్ఞానవిహినః సర్వమతేన ముక్తిం న భజతి జన్మశతేన .. ౧౭.. One may go to Gangasagar, observe fasts, and give away riches in charity ! Yet, devoid of jnana, nothing can give mukthi even at the end of a hundred births. సుర మందిర తరు మూల నివాసః శయ్యా భూతల మజినం వాసః . సర్వ పరిగ్రహ భోగ త్యాగః కస్య సుఖం న కరోతి విరాగః .. ౧౮.. Take your residence in a temple or below a tree, wear the deerskin for the dress, and sleep with mother earth as your bed . Give up all attachments and renounce all comforts . Blessed with such vairgya, could any fail to be content ? యోగరతో వాభోగరతోవా సఙ్గరతో వా సఙ్గవీహినః . యస్య బ్రహ్మణి రమతే చిత్తం నన్దతి నన్దతి నన్దత్యేవ .. ౧౯.. One may take delight in yoga or bhoga, may have attachment or detachment . But only he whose mind steadily delights in Brahman enjoys bliss, no one else . భగవద్ గీతా కిఞ్చిదధీతా గఙ్గా జలలవ కణికాపీతా . సకృదపి యేన మురారి సమర్చా క్రియతే తస్య యమేన న చర్చా .. ౨౦.. Let a man read but a little from giitaa, drink just a drop of water from the ganges, worship but once muraari . He then will have no altercation with Yama . పునరపి జననం పునరపి మరణం పునరపి జననీ జఠరే శయనమ్ . ఇహ సంసారే బహుదుస్తారే కృపయాఽపారే పాహి మురారే .. ౨౧.. Born again, death again, again to stay in the mother's womb ! It is indeed hard to cross this boundless ocean of samsaara . Oh Murari ! Redeem me through Thy mercy. రథ్యా చర్పట విరచిత కన్థః పుణ్యాపుణ్య వివర్జిత పన్థః . యోగీ యోగనియోజిత చిత్తో రమతే బాలోన్మత్తవదేవ .. ౨౨.. There is no shortage of clothing for a monk so long as there are rags cast off the road . Freed from vices and virtues, onward he wanders . One who lives in communion with god enjoys bliss, pure and uncontaminated, like a child and as an intoxicated. కస్త్వం కోఽహం కుత ఆయాతః కా మే జననీ కో మే తాతః . ఇతి పరిభావయ సర్వమసారమ్ విశ్వం త్యక్త్వా స్వప్న విచారమ్ .. ౨౩.. Who are you ? Who am I ? From where do I come ? Who is my mother, who is my father ? Ponder thus, look at everything as essenceless and give up the world as an idle dream. త్వయి మయి చాన్యత్రైకో విష్ణుః వ్యర్థం కుప్యసి మయ్యసహిష్ణుః . భవ సమచిత్తః సర్వత్ర త్వం వాఞ్ఛస్యచిరాద్యది విష్ణుత్వమ్ .. ౨౪.. In me, in you and in everything, none but the same Vishnu dwells . Your anger and impatience is meaningless . If you wish to attain the status of Vishnu, have samabhaava, equanimity, always. శత్రౌ మిత్రే పుత్రే బన్ధౌ మా కురు యత్నం విగ్రహసన్ధౌ . సర్వస్మిన్నపి పశ్యాత్మానం సర్వత్రోత్సృజ భేదాజ్ఞానమ్ .. ౨౫.. Waste not your efforts to win the love of or to fight against friend and foe, children and relatives . See yourself in everyone and give up all feelings of duality completely. కామం క్రోధం లోభం మోహం త్యక్త్వాఽత్మానం భావయ కోఽహమ్ . ఆత్మజ్ఞాన విహీనా మూఢాః తే పచ్యన్తే నరకనిగూఢాః .. ౨౬.. Give up lust, anger, infatuation, and greed . Ponder over your real nature . Fools are they who are blind to the Self . Cast into hell, they suffer there endlessly. గేయం గీతా నామ సహస్రం ధ్యేయం శ్రీపతి రూపమజస్రమ్ . నేయం సజ్జన సఙ్గే చిత్తం దేయం దీనజనాయ చ విత్తమ్ .. ౨౭.. Regularly recite from the Gita, meditate on Vishnu in your heart, and chant His thousand glories . Take delight to be with the noble and the holy . Distribute your wealth in charity to the poor and the needy. సుఖతః క్రియతే రామాభోగః పశ్చాద్ధన్త శరీరే రోగః . యద్యపి లోకే మరణం శరణం తదపి న ముఞ్చతి పాపాచరణమ్ .. ౨౮.. He who yields to lust for pleasure leaves his body a prey to disease . Though death brings an end to everything, man does not give-up the sinful path. అర్థమనర్థం భావయ నిత్యం నాస్తితతః సుఖలేశః సత్యమ్ . పుత్రాదపి ధన భాజాం భీతిః సర్వత్రైషా విహిఆ రీతిః .. ౨౯.. Wealth is not welfare, truly there is no joy in it . Reflect thus at all times . A rich man fears even his own son . This is the way of wealth everywhere. ప్రాణాయామం ప్రత్యాహారం నిత్యానిత్య వివేకవిచారమ్ . జాప్యసమేత సమాధివిధానం కుర్వవధానం మహదవధానమ్ .. ౩౦.. Regulate the praaNa-s, life forces, remain unaffected by external influences and discriminate between the real and the fleeting . Chant the holy name of God and silence the turbulent mind . Perform these with care, with extreme care. గురుచరణామ్బుజ నిర్భర భకతః సంసారాదచిరాద్భవ ముక్తః . సేన్ద్రియమానస నియమాదేవం ద్రక్ష్యసి నిజ హృదయస్థం దేవమ్ .. ౩౧.. Oh devotee of the lotus feet of the Guru ! May thou be soon free from Samsara . Through disciplined senses and controlled mind, thou shalt come to experience the indwelling Lord of your heart ! మూఢః కశ్చన వైయాకరణో డుకృఞ్కరణాధ్యయన ధురిణః . శ్రీమచ్ఛమ్కర భగవచ్ఛిష్యై బోధిత ఆసిచ్ఛోధితకరణః .. ౩౨.. Thus a silly grammarian lost in rules cleansed of his narrow vision and shown the Light by Shankara's apostles. భజగోవిన్దం భజగోవిన్దం గోవిన్దం భజమూఢమతే . నామస్మరణాదన్యముపాయం నహి పశ్యామో భవతరణే .. ౩౩.. Worship Govinda, worship Govinda, worship Govinda, Oh fool ! Other than chanting the Lord's names, there is no other way to cross the life's ocean. గీతాగోవిందం 1426 8029 2005-08-09T20:21:21Z 207.46.50.74 {{Template:హిందూ మత పవిత్ర గ్రంథములు }} .. జయదేవకృత గీతగోవిన్దం ( అష్టపదీ) .. .. శ్రీ గోపాలక ధ్యానమ్ .. యద్గోపీవదనేన్దుమణ్డనమభూత్కస్తూరికాపత్రకం యల్లక్ష్మీకుచశాతకుంభ కలశే వ్యాగోచమిన్దీవరమ్ . యన్నిర్వాణవిధానసాధనవిధౌ సిద్ధాఞ్జనం యోగినాం తన్నశ్యామళమావిరస్తు హృదయే Aమహః .. ౧.. .. శ్రీ జయదేవ ధ్యానమ్ .. రాధామనోరమరమావరరాసలీల- గానామృతైకభణితం కవిరాజరాజమ్ . శ్రీమాధవార్చ్చనవిధవనురాగసద్మ- పద్మావతీప్రియతమం ప్రణతోస్మి నిత్యమ్ .. ౨.. శ్రీగోపలవిలాసినీ వలయసద్రత్నాదిముగ్ధాకృతి శ్రీరాధాపతిపాదపద్మభజనానన్దాబ్ధిమగ్నోఽనిశమ్ .. లోకే సత్కవిరాజరాజ ఇతి యః ఖ్యాతో దయామ్భోనిధిః తం వన్దే జయదేవసద్గురుమహం పద్మావతీవల్లభమ్ .. ౩.. .. ప్రథమః సర్గః .. .. సామోదదామోదరః .. మేఘైర్మేదురమమ్బరం వనభువః శ్యామాస్తమాలద్రుమై- ర్నక్తం భీరురయం త్వమేవ తదిమం రాధే గృహం ప్రాపయ . ఇత్థం నన్దనిదేశితశ్చలితయోః ప్రత్యధ్వకుఞ్జద్రుమం రాధామాధవయోర్జయన్తి యమునాకూలే రహఃకేలయః .. ౧.. వాగ్దేవతాచరితచిత్రితచిత్తసద్మా పద్మావతీచరణచారణచక్రవర్తీ . శ్రీవాసుదేవరతికేలికథాసమేతం ఏతం కరోతి జయదేవకవిః ప్రబన్ధమ్ .. ౨.. వాచః పల్లవయత్యుమాపతిధరః సన్దర్భశుద్ధిం గిరాం జానీతే జయదేవ ఏవ శరణః శ్లాఘ్యో దురూహద్రుతే . శృఙ్గారోత్తరసత్ప్రమేయరచనైరాచార్యగోవర్ధన- స్పర్ధీ కోఽపి న విశ్రుతః శ్రుతిధరో ధోయీ కవిక్ష్మాపతిః .. ౩.. యది హరిస్మరణే సరసం మనో యది విలాసకలాసు కుతూహలమ్ . మధురకోమలకాన్తపదావలీం శృణు తదా జయదేవసరస్వతీమ్ .. ౪.. .. గీతమ్ ౧ .. ప్రలయపయోధిజలే ధృతవానసి వేదమ్ . విహితవహిత్రచరిత్రమఖేదమ్ .. కేశవ ధృతమీనశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౧.. క్షితిరతివిపులతరే తవ తిష్ఠతి పృష్ఠే . ధరణిధరణకిణచక్రగరిష్ఠే .. కేశవ ధృతకచ్ఛపరూప జయ జగదీశ హరే .. ౨.. వసతి దశనశిఖరే ధరణీ తవ లగ్నా . శశిని కలఙ్కకలేవ నిమగ్నా .. కేశవ ధృతసూకరరూప జయ జగదీశ హరే .. ౩.. తవ కరకమలవరే నఖమద్భుతశృఙ్గమ్ . దలితహిరణ్యకశిపుతనుభృఙ్గమ్ .. కేశవ ధృతనరహరిరూప జయ జగదీశ హరే .. ౪.. ఛలయసి విక్రమణే బలిమద్భుతవామన . పదనఖనీరజనితజనపావన .. కేశవ ధృతవామనరూప జయ జగదీశ హరే .. ౫.. క్షత్రియరుధిరమయే జగదపగతపాపమ్ . స్నపయసి పయసి శమితభవతాపమ్ .. కేశవ ధృతభృఘుపతిరూప జయ జగదీశ హరే .. ౬.. వితరసి దిక్షు రణే దిక్పతికమనీయమ్ . దశముఖమౌలిబలిం రమణీయం .. కేశవ ధృతరామశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౭.. వహసి వపుషి విశదే వసనం జలదాభమ్ . హలహతిభీతిమిలితయమునాభమ్ .. కేశవ ధృతహలధరరూప జయ జగదీశ హరే .. ౮.. నిన్దతి యజ్ఞవిధేరహహ శ్రుతిజాతమ్ . సదయహృదయదర్శితపశుఘాతమ్ .. కేశవ ధృతబుద్ధశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౯.. మ్లేచ్ఛనివహనిధనే కలయసి కరవాలమ్ . ధూమకేతుమివ కిమపి కరాలమ్ .. కేశవ ధృతకల్కిశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౧౦.. శ్రీజయదేవకవేరిదముదితముదారమ్ . శృణు సుఖదం శుభదం భవసారమ్ .. కేశవ ధృతదశవిధరూప జయ జగదీశ హరే .. ౧౧.. వేదానుద్ధరతే జగన్నివహతే భూగోలముద్బిభ్రతే దైత్యం దారయతే బలిం ఛలయతే క్షత్రక్షయం కుర్వతే . పౌలస్త్యం జయతే హలం కలయతే కారుణ్యమాతన్వతే మ్లేచ్ఛాన్మూర్చ్ఛయతే దశాకృతికృతే కృష్ణాయ తుభ్యం నమః .. ౫.. .. గీతమ్ ౨ .. శ్రితకమలాకుచమణ్డల ధృతకుణ్డల ఏ . కలితలలితవనమాల జయ జయదేవ హరే .. ౧.. దినమణీమణ్దలమణ్డన భవఖణ్డన ఏ . మునిజనమానసహంస జయ జయదేవ హరే .. ౨.. కాలియవిషధరగఞ్జన జనరఞ్జన ఏ . యదుకులనలినదినేశ జయ జయదేవ హరే .. ౩.. మధుమురనరకవినాశన గరుడాసన ఏ . సురకులకేలినిదాన జయ జయదేవ హరే .. ౪.. అమలకమలదలలోచన భవమోచన్ ఏ . త్రిభువనభవననిధాన జయ జయదేవ హరే .. ౫.. జనకసుతాకృతభూషణ జితదూషణ ఏ . సమరశమితదశఖణ్ఠ జయ జయదేవ హరే .. ౬.. అభినవజలధరసున్దర ధృతమన్దర ఏ . శ్రీముఖచన్ద్రచకోర జయ జయదేవ హరే .. ౭.. శ్రీజయదేవకవేరిదం కురుతే ముదమ్ ఏ . మఙ్గలముజ్జ్వలగీతం జయ జయదేవ హరే .. ౮.. పద్మాపయోధరతటీపరిరమ్భలగ్న- కాశ్మీరముద్రితమురో మధుసూదనస్య . వ్యక్తానురాగమివ ఖేలదనఙ్గఖేద- స్వేదామ్బుపూరమనుపూరయతు ప్రియం వః .. ౬.. వసన్తే వాసన్తీకుసుమసుకుమారైరవయవై- ర్భ్రమన్తీం కాన్తారే బహువిహితకృష్ణానుసరణామ్ . అమన్దం కన్దర్పజ్వరజనితచిన్తాకులతయా వలద్బాధాం రాధాం సరసమిదముచే సహచరీ .. ౭.. .. గీతమ్ ౩.. లలితలవఙ్గలతాపరిశీలనకోమలమలయసమీరే . మధుకరనికరకరమ్బితకోకిలకూజితకుఞ్జకుటీరే .. విహరతి హరిరిహ సరసవసన్తే నృత్యతి యువతిజనేన సమం సఖి విరహిజనస్య దురన్తే .. ౧.. ఉన్మదమదనమనోరథపథికవధూజనజనితవిలాపే . అలికులసంకులకుసుమసమూహనిరాకులబకులకలాపే .. ౨.. మృగమదసౌరభరభసవశంవదనవదలమాలతమాలే . యువజనహృదయవిదారణమనసిజనఖరుచికింశుకజాలే .. ౩.. మదనమహీపతికనకదణ్డరుచికేశరకుసుమవికాసే . మిలితశిలీముఖపాటలిపటలకృతస్మరతూణవిలాసే .. ౪.. విగలితలజ్జితజగదవలోకనతరుణకరుణకృతహాసే . విరహినికృన్తనకున్తముఖాకృతికేతకదన్తురితాశే .. ౫.. మాధవికాపరిమలలలితే నవమాలికజాతిసుగన్ధౌ . మునిమనసామపి మోహనకారిణి తరుణాకారణబన్ధౌ .. ౬.. స్ఫురదతిముక్తలతాపరిరమ్భణముకులితపులకితచూతే . బృన్దావనవిపినే పరిసరపరిగతయమునాజలపూతే .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమిదముదయతి హరిచరణస్మృతిసారమ్ . సరసవసన్తసమయవనవర్ణనమనుగతమదనవికారమ్ .. ౮.. దరవిదలితమల్లీవల్లిచఞ్చత్పరాగ- ప్రకటితపటవాసైర్వాసయన్ కాననాని . ఇహ హి దహతి చేతః కేతకీగన్ధబన్ధుః ప్రసరదసమబాణప్రాణవద్గన్ధవాహః .. ౮.. ఉన్మీలన్మధుగన్ధలుబ్ధమధుపవ్యాధూతచూతాఙ్కుర- క్రీడత్కోకిలకాకలీకలకలైరుద్గీర్ణకర్ణజ్వరాః . నీయన్తే పథికైః కథంకథమపి ధ్యానావధానక్షణ- ప్రాప్తప్రాణసమాసమాగమరసోల్లాసైరమీ వాసరాః .. ౯.. అనేకనారీపరిరమ్భసమ్భ్రమ- స్ఫురన్మనోహారివిలాసలాలసమ్ . మురారిమారాదుపదర్శయన్త్యసౌ సఖీ సమక్షం పునరాహ రాధికామ్ .. ౧౦.. .. గీతమ్ ౪.. చన్దనచర్చితనీలకలేవరపీతవసనవనమాలీ . కేలిచలన్మణికుణ్డలమణ్డితగణ్డయుగస్మితశాలీ .. హరిరిహముగ్ధవధూనికరే విలాసిని విలసతి కేలిపరే .. ౧.. పీనపయోధరభారభరేణ హరిం పరిరమ్య సరాగమ్ . గోపవధూరనుగాయతి కాచిదుదఞ్చితపఞ్చమరాగమ్ .. ౨.. కాపి విలాసవిలోలవిలోచనఖేలనజనితమనోజమ్ . ధ్యాయతి ముగ్ధవధూరధికం మధుసూదనవదనసరోజమ్ .. ౩.. కాపి కపోలతలే మిలితా లపితుం కిమపి శ్రుతిమూలే . చారు చుచుమ్బ నితమ్బవతీ దయితం పులకైరనుకూలే .. ౪.. కేలికలాకుతుకేన చ కాచిదముం యమునాజలకూలే . మఞ్జులవఞ్జులకుఞ్జగతం విచకర్ష కరేణ ద్కూలే .. ౫.. కరతలతాలతరలవలయావలికలితకలస్వనవంశే . రాసరసే సహనృత్యపరా హరిణా యువతిః ప్రశశంసే .. ౬.. శ్లిష్యతి కామపి చుమ్బతి కామపి కామపి రమయతి రామామ్ . పశ్యతి సస్మితచారుపరామపరామనుగచ్ఛతి వామామ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవకవేరిదమద్భుతకేశవకేలిరహస్యమ్ . వృన్దావనవిపినే లలితం వితనోతు శుభాని యశస్యమ్ .. ౮.. విశ్వేషామనురఞ్జనే జనయన్నానన్దమిన్దీవర- శ్రేణీశ్యామలకోమలైరుపనయన్నఙ్గైరనఙ్గోత్సవమ్ . స్వచ్ఛన్దం వ్రజసున్దరీభిరభితః ప్రత్యఙ్గమాలిఙ్కితః శృఙ్గారః సఖి మూర్తిమానివ మదహు ముగ్ధో హరిః క్రీడతి .. ౧౧.. అద్యోత్సఙ్గవసద్భుజఙ్గకవలక్కేశాదివేశాచలం ప్రాలేయప్లవనేచ్ఛయానుసరతి శ్రీఖణ్డశైలానిలః . కిం చ స్నిగ్ధరసాలమౌలిముకులాన్యాలోక్య హర్షోదయా- దున్మీలన్తి కుహూః కుహూరితి కలోత్తలాః పికానాం గిరః .. ౧౨.. రాసోల్లాసభరేణవిభ్రమభృతామాభీరవామభ్రువా- మభ్యర్ణం పరిరమ్యనిర్భరమురః ప్రేమాన్ధయా రాధయా . సాధు త్వద్వదనం సుధామయమితి వ్యాహృత్య గీతస్తుత్- వ్యాజాదుద్భటచుమ్బితస్మితమనోహరీ హరిః పాతు వః .. ౧౩.. .. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దే సామోదదామోదరో నామ ప్రథమః సర్గః .. .. ద్వితీయః సర్గః .. .. అక్లేశకేశవః .. విహరతి వనే రాధా సాధారణప్రణయే హరౌ విగలితనిజోత్కర్షాదీర్ష్యావశేన గతాన్యతః . క్వచిదపి లతాకుఞ్జే గుఞ్జన్మధువ్రతమణ్డలీ- ముఖరశిఖరే లీనా దీనాప్యువాచ రహః సఖీమ్ .. ౧౪.. .. గీతమ్ ౫.. సంచరదధరసుధామధురధ్వనిముఖరితమోహనవంశమ్ . చలితదృగఞ్చలచఞ్చలమౌలికపోలవిలోలవతంసమ్ .. రాసే హరిమిహ విహితవిలాసం స్మరతి మనో మమ కృతపరిహాసమ్ .. ౧.. చన్ద్రకచారుమయూరశిఖణ్డకమణ్డలవలయితకేశమ్ . ప్రచురపురన్దరధనురనురఞ్జితమేదురముదిరసువేశమ్ .. ౨.. గోపకదమ్బనితమ్బవతీముఖచుమ్బనలమ్భితలోభమ్ . బన్ధుజీవమధురాధరపల్లవముల్లసితస్మితశోభమ్ .. ౩.. విపులపులకభుజపల్లవవలయితవల్లవయువతిసహస్రమ్ . కరచరణోరసి మణిగణభూషణకిరణవిభిన్నతమిస్రమ్ .. ౪.. జలదపటలవలదిన్దువినన్దకచన్దనతిలకలలాటమ్ . పీనఘనస్త్తనమణ్డలమర్దననిర్దయహృదయకపాటమ్ .. ౫.. మణిమయమకరమనోహరకుణ్డలమణ్డితగణ్డముదారమ్ . పీతవసనమనుగతమునిమనుజసురాసురవరపరివారమ్ .. ౬.. విశదకదమ్బతలే మిలితం కలికలుషభయం శమయన్తమ్ . మామపి కిమపి తరఙ్గదనఙ్గదృశా మనసా రమయన్తమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమతిసున్దరమోహనమధురిపురూపమ్ . హరిచరణస్మరణం ప్రతి సంప్రతి పుణ్యవతామనురూపమ్ .. ౮.. గణయతి గుణగ్రామం భామం భ్రమాదపి నేహతే వహతి చ పరితోషం దోషం విముఞ్చతి దూరతః . యువతిషు వలస్తృష్ణే కృష్ణే విహారిణీ మాం వినా పునరపి మనో వామం కామం కరోతి కరోమి కిమ్ .. ౧౫.. .. గీతమ్ ౬.. నిభృతనికుఞ్జగృహం గతయా నిశి రహసి నిలీయ వసన్తమ్ . చకితవిలోకితసకలదిశా రతిరభసరసేన హసన్తమ్ .. సఖి హే కేశిమథనముదారమ్ రమయ మయా సహ మదనమనోరథభావితయా సవికారమ్ .. ౧.. ప్రథమసమాగమలజ్జితయా పటుచాటుశతైరనుకూలమ్ . మృదుమధురస్మితభాషితయా శిథిలీకృతజధనదుకూలమ్ .. ౨. కిసలయశయననివేశితయా చిరమురసి మమైవ శయానమ్ . కృతపరిరమ్భణచుమ్బనయా పరిరభ్య కృతాధరపానమ్ .. ౩.. అలసనిమీలితలోచనయా పులకావలిలలితకపోలమ్ . శ్రమజలసకలకలేవరయా వరమదనమదాదతిలోలమ్ .. ౪.. కోకిలకలరవకూజితయా జితమనసిజతన్త్రవిచారమ్ . శ్లథకుసుమాకులకున్తలయా నఖలిఖితఘనస్తనభారమ్ .. ౫.. చరణరణితమనినూపురయా పరిపూరితసురతవితానమ్ . ముఖరవిశృఙ్ఖలమేఖలయా సకచగ్రహచుమ్బనదానమ్ .. ౬.. రతిసుఖసమయరసాలసయా దరముకులితనయనసరోజమ్ . నిఃసహనిపతితతనులతయా మధుసూదనముదితమనోజమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమిదమతిశయమధురిపునిధువనశీలమ్ . సుఖముత్కణ్ఠితగోపవధూకథితం వితనోతు సలీలమ్ .. ౮.. హస్తస్రస్తవిలాసవంశమనృజుభ్రూవల్లీమద్బల్లవీ- వృన్దోత్సారిదృగన్తవీక్షితమతిస్వేదార్ద్రగణ్దస్థలమ్ . మాముద్వీక్ష్య విలక్షితం స్మితసుధాముగ్ధాననం కాననే గోవిన్దం వ్రజసున్దరీగణవృతం పశ్యామి హృష్యామి చ .. ౧౬.. దురాలోకస్తోకస్తబకనవకాశోకలతికా- వికాసః కాసారోపవనపవనోఽపి వ్యథయతి . అపి భ్రామ్యద్భృఙ్గీరణితరమణీయా న ముకుల- ప్రసూతిశ్చూతానాం సఖి శిఖరిణీయం సుఖయతి .. ౧౭.. .. ఇతి గీతగోవిన్దే అక్లేశకేశవో నామ ద్వితీయః సర్గః .. .. తృతీయః సర్గః .. .. ముగ్ధమధుసూదనః .. కంసారిరపి సంసారవాసనాబన్ధశృఙ్ఖలామ్ . రాధామాధాయ హృదయే తత్యాజ వ్రజసున్దరీః .. ౧౮.. ఇతస్తతస్తామనుసృత్య రాధికా- మనఙ్గబాణవ్రణఖిన్నమానసః . కృతానుతాపః స్ కలిన్దనన్దినీ- తటాన్తకుఞ్జే విషసాద మాధవః .. ౧౯.. .. గీతమ్ ౭.. మామియం చలితా విలోక్య వృతం వధూనిచయేన . సాపరాధతయా మయాపి వారితాతిభయేన .. హరిహరి హతాదరతయా గతా సా కుపితేవ .. ౧.. కిం కరిష్యతి కిం వదిష్యతి సా చిరం విరహేణ . కిం ధనేన జనేన కిం మమ జీవనేన గృహేణ .. ౨.. చిన్తయామి తదాననం కుటిలభ్రు కోపభరేణ . శోణపద్మమివోపరి భ్రమతాకులం భ్రమరేణ .. ౩.. తామహం హృది సంగతామనిశం భృశం రమయామి . కిం వనేఽనుసరామి తామిహ కిం వృథా విలపామి .. ౪.. తన్వి ఖిన్నమసూయయా హృదయం తవాకలయామి . తన్న వేద్మి కుతో గతాసి న తేన తేఽనునయామి .. ౫.. దృశ్యతే పురతో గతాగతమేవ మే విదధాసి . కిం పురేవ సమంభ్రమం పరిరమ్భణం న దదాసి .. ౬.. క్షమ్యతామపరం కదాపి తవేదృశం న కరోమి . దేహి సున్దరి దర్శనం మమ మన్మథేన దునోమి .. ౭.. వర్ణితం జయదేవకేన హరేరిదం ప్రవణేన . కిన్దుబిల్వసముద్రసమ్భవరోహిణీరమణేన .. ౮.. హృది బిసలతాహారో నాయం భుజఙ్గమనాయకః కువలయదలశ్రేణీ కణ్ఠే న సా గరలద్యుతిః . మలయజరజో నేదం భస్మ ప్రియారహితే మయి ప్రహర న హరభ్రాన్త్యానఙ్గ క్రుధా కిము ధావసి .. ౨౦.. పాణౌ మా కురు చూతసాయకమముం మా చాపమారోపయ క్రీడానిర్జితవిశ్వ మూర్ఛితజనాఘాతేన కిం పౌరుషమ్ . తస్యా ఏవ మృగీదృశో మనసిజప్రేఙ్ఖత్కటాక్షాశుగ- శ్రేణీజర్జరితం మనాగపి మనో నాద్యాపి సంధుక్షతే .. ౨౧.. భ్రూచాపే నిహితః కటాక్షవిశిఖో నిర్మాతు మర్మవ్యథాం శ్యామాత్మా కుటిలః కరోతు కబరీభారోఽపి మారోద్యమమ్ . మోహం తావదయం చ తన్వి తనుతాం బిమ్బాదరో రాగవన్ సద్వృత్తస్తనమణ్దలస్తవ కథం ప్రాణైర్మమ క్రీడతి .. ౨౨.. తాని స్పర్శసుఖాని తే చ తరలాః స్నిగ్ధ దృశోర్విభ్రమ- స్తద్వక్త్రామ్బుజసౌరభం స చ సుధాస్యన్తీ గిరాం వక్రిమా . సా బిమ్బాధరమాధురీతి విషయాసఙ్గేఽపి చేన్మానసం తస్యా లగ్నసమాధి హన్త విరహవ్యాధిః కథం వర్ధతే .. ౨౩.. భ్రూపల్లవం ధనురపాఙ్గతరఙ్గితని బాణాః గుణః శ్రవణపాలిరితి స్మరేణ . తస్యామనఙ్గజయజఙ్గమదేవతాయామ్ అస్త్రాణి నిర్జితజగన్తి కిమర్పితాని .. ౨౪.. .. ఇతి శ్రీగితగోవిన్దే ముగ్ధమధుసూదనో నామ తృతీయః సర్గః .. . . చతుర్థః సర్గః .. .. స్నిగ్ధమధుసూదనః .. యమునాతీరవానీరనికుఞ్జే మన్దమాస్థితమ్ . ప్రాహ ప్రేమభరోద్భ్రాన్తం మాధవం రాధికాసఖీ .. ౨౫.. .. గీతమ్ ౮.. నిన్దతి చన్దనమిన్దుకిరణమను విన్దతి ఖేదమధీరమ్ . వ్యాలనిలయమిలనేన గరలమివ కలయతి మలయసమీరమ్ .. సా విరహే తవ దీనా మాధవ మనసిజవిశిఖభయాదివ భావనయా త్వయి లీనా .. ౧.. అవిరలనిపతితమదనశరాదివ భవదవనాయ విశాలమ్ . స్వహృదయర్మణీ వర్మ కరోతి సజలనలినీదలజాలమ్ .. ౨.. కుసుమవిశిఖశరతల్పమనల్పవిలాసకలాకమనీయమ్ . వ్రతమివ తవ పరిరమ్భసుఖాయ కరోతి కుసుమశయనీయమ్ .. ౩.. వహతి చ గలితవిలోచనజలభరమాననకమలముదారమ్ . విధుమివ వికటవిధున్తుదదన్తదలనగలితామృతధారమ్ .. ౪.. విలిఖతి రహసి కురఙ్గమదేన భవన్తమసమశరభూతమ్ . ప్రణమతి మకరమధో వినిధాయ కరే చ శరం నవచూతమ్ .. ౫.. ప్రతిపదమిదమపి నిగతతి మాధవ తవ చరణే పతితాహమ్ . త్వయి విముఖే మయి సపది సుధానిధిరపి తనుతే తనుదాహమ్ .. ౬.. ధ్యానలయేన పురః పరికల్ప్య భవన్తమతీవ దురాపమ్ . విలపతి హసతి విషీదతి రోదితి చఞ్చతి ముఞ్చతి తాపమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమిదమధికం యది మనసా నటనీయమ్ . హరివిరహాకులబల్లవయువతిసఖీవచనం పఠనీయమ్ .. ౮.. ఆవాసో విపినాయతే ప్రియసఖీమాలాపి జాలాయతే తాపోఽపి శ్వసితేన దావదహనజ్వాలాకలాపాయతే . సాపి త్వద్విరహేణ హన్త హరిణీరూపాయతే హా కథం కన్దర్పోఽపి యమాయతే విరచయఞ్శార్దూలవిక్రీడితమ్ .. ౨౬.. .. గీతమ్ ౯.. స్తనవినిహితమపి హారముదారమ్ . సా మనుతే కృశతనురతిభారమ్ .. రాధికా విరహే తవ కేశవ .. ౧.. సరసమసృణమపి మలయజపఙ్కమ్ . పశ్యతి విషమివ వపుషి సశఙ్కమ్ .. ౨.. శ్వసితపవనమనుపమపరిణాహమ్ . మదనదహనమివ వహతి సదాహమ్ .. ౩.. దిశి దిశి కిరతి సజలకణజాలమ్ . నయననలినమివ విగలితనాలమ్ .. ౪.. నయనవిషయమపి కిసలయతల్పమ్ . కలయతి విహితహుతాశవికల్పమ్ .. ౫.. త్యజతి న పాణితలేన కపోలమ్ . బాలశశినమివ సాయమలోలమ్ .. ౬.. హరిరితి హరిరితి జపతి సకామమ్ . విరహవిహితమరణేన నికామమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమితి గీతమ్ . సుఖయతు కేశవపదముపునీతమ్ .. ౮.. సా రోమాఞ్చతి సీత్కరోతి విలపత్యుత్క్మ్పతే తామ్యతి ధ్యాయత్యుద్భ్రమతి ప్రమీలతి పతత్యుద్యాతి మూర్చ్ఛత్యపి . ఏతావత్యతనుజ్వరే వరతనుర్జీవేన్న కిం తే రసాత్ స్వర్వైద్యప్రతిమ ప్రసీదసి యది త్యక్తోఽన్యథా నాన్తకః .. ౨౭.. స్మరాతురాం దైవతవైద్యహృద్య త్వదఙ్గసఙ్గామృతమాత్రసాధ్యామ్ . విముక్తబాధాం కురుషే న రాధా- ముపేన్ద్ర వజ్రాదపి దారుణోఽసి .. ౨౮.. కన్దర్పజ్వరసంజ్వరస్తురతనోరాశ్చర్యమస్యాశ్చిరం చేతశ్చన్దనచన్ద్రమఃకమలినీచిన్తాసు సంతామ్యతి . కింతు క్లాన్తివశేన శీతలతనుం త్వామేకమేవ ప్రియం ధ్యాయన్తీ రహసి స్థితా కథమపి క్షీణా క్షణం ప్రాణితి .. ౨౯.. క్షణమపి విరహః పురా న సేహే నయననిమీలనఖిన్నయా యయా తే . శ్వసితి కథమసౌ రసాలశాఖాం చిరవిరహేణ విలోక్య పుష్పితాగ్రామ్ .. ౩౦.. .. ఇతి గీతగోవిన్దే స్నిగ్ధమాధవో నామ చతుర్థః సర్గః .. .. పఞ్చమః సర్గః .. .. సాకాంక్షపుణ్డరీకాక్షః .. అహమిహ నివసామి యాహి రాధాం అనునయ మద్వచనేన చానయేథాః . ఇతి మధురిపుణా సఖీ నియుక్తా స్వయమిదమేత్య పునర్జగాద రాధామ్ .. ౩౧.. .. గీతమ్ ౧౦.. వహతి మలయసమీరే మదనముపనిధాయ . స్ఫుటతి కుసుమనికరే విరహిహృదయదలనాయ .. తవ విరహే వనమాలీ సఖి సీదతి .. ౧.. దహతో శిశిరమయూఖే మరణమనుకరోతి . పతతి మదనవిశిఖే విలపతి వికలతరోఽతి .. ౨.. ధ్వనతి మధుపసమూహే శ్రవణమపిదదాతి . మనసి వలితవిరహే నిశి నిశి రుజముపయతి .. ౩.. వసతి విపినవితానే త్యజతి లలితధామ . లుఠతి ధరణిశయనే బహు విలపతి తవ నామ .. ౪.. భణతి కవిజయదేవే విరహివిలసితేన . మనసి రభసవిభవే హరిరుదయతు సుకృతేన .. ౫.. పూర్వం యత్ర సమం త్వయా రతిపతేరాసాదితః సిద్ధయ- స్తస్మిన్నేవ నికుఞ్జమన్మథమహాతీర్థే పునర్మాధవః . ధ్యాయంస్త్వామనిశం జపన్నపి తవైవాలాపమాత్రావలీం భూయస్త్వత్కుచకుమ్భనిర్భరపరీరమ్భామృతం వాఞ్ఛతి .. ౩౨.. .. గీతమ్ ౧౧ .. రతిసుఖసారే గతమభిసారే మదనమనోహరవేశమ్ . న కురు నితమ్బిని గమనవిలమ్బనమనుసర తం హృదయేశమ్ .. ధీరసమీరే యమునాతీరే వసతి వనే వనమాలీ .. ౧.. నామ సమేతం కృతసంకేతం వాదయతే మృదువేణుమ్ . బహు మనుతే నను తే తనుసంగతపవనచలితమపి రేణుమ్ .. ౨.. పతతి పతత్రే విచలతి పత్రే శఙ్కితభవదుపయానమ్ . రచయతి శయనం సచకితనయనం పశ్యతి తవ పన్థానమ్ .. ౩.. ముఖరమధీరం త్యజ మఞ్జీరం రిపుమివ కేలిసులోలమ్ . చల సఖి కుఞ్జం సతిమిరపుఞ్జం శీలయ నీలనిచోలమ్ .. ౪.. ఉరసి మురారేరుపహితహారే ఘన ఇవ తరలబలాకే . తడిదివ పీతే రతివిపరీతే రాజసి సుకృతవిపాకే .. ౫.. విగలితవసనం పరిహృతరసనం ఘటయ జఘనమపిధానమ్ . కిసలయశయనే పఙ్కజనయనే నిధిమివ హర్షనిదానమ్ .. ౬.. హరిరభిమానీ రజనిరిదానీమియమపి యాతి విరామమ్ . కురు మమ వచనం సత్వరరచనం పూరయ మధురిపుకామమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవే కృతహరిసేవే భణతి పరమరమణీయమ్ . ప్రముదితహృదయం హరిమతిసదయం నమత సుకృతకమనీయమ్ .. ౮.. వికిరతి ముహుః శ్వాసానాశాః పురో ముహురీక్షతే ప్రవిశతి ముహుః కుఞ్జం గుఞ్జన్ముహుర్బహు తామ్యతి . రచయతి ముహుః శయ్యాం పర్యాకులం ముహురీక్షతే మదనకదనక్లాన్తః కాన్తే ప్రియస్తవ వర్తతే .. ౩౩.. త్వద్వామ్యేన సమం సమగ్రమధునా తిగ్మాంశురస్తం గతో గోవిన్దస్య మనోరథేన చ సమం ప్రాప్తం తమః సాన్ద్రతామ్ . కోకానాం కరుణస్వనేన సదృశీ దీర్ఘా మదభ్యర్థనా తన్ముగ్ధే విఫలం విలమ్బనమసౌ రమ్యోఽభిసారక్షణః .. ౩౪.. ఆశ్లేషాదను చుమ్బనాదను నఖోల్లేఖాదను స్వాన్తజ- ప్రోద్బోధాదను సంభ్రమాదను రతారమ్భాదను ప్రీతయోః . అన్యార్థం గతయోర్భ్రమాన్మిలితయోః సమ్భాషణైర్జానతో- ర్దమ్పత్యోరిహ కో న కో న తమసి వ్రీడావిమిశ్రో రసః .. ౩౫.. సభయచకితం విన్యస్యన్తీం దృశం తిమిరే పథి ప్రతితరు ముహుః స్థిత్వా మన్దం పదాని వితన్వతీమ్ . కథమపి రహః ప్రాప్తామఙ్గైరనఙ్గతరఙ్గిభిః సుముఖి సుభగః పశ్యన్స త్వాముపైతు ఋతార్థతామ్ .. ౩౬.. .. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దేఽభిసారికవర్ణనే సాకాఙ్క్షపుణ్డరీకాక్షో నామ పఞ్చమః సర్గః .. .. షష్ఠః సర్గః .. .. కుణ్ఠవైకుణ్ఠః .. అథ తాం గన్తుమశక్తాం చిరమనురక్తాం లతాగృహే దృష్ట్వా . తచ్చరితం గోవిన్దే మనసిజమన్దే సఖీ ప్రాహ .. ౩౭.. పశ్యతి దిశి దిశి రహసి భవన్తమ్ . తదధరమధురమధూని పిబన్తమ్ .. నాథ హరే సీదతి రాధా వాసగృహే .. ౧.. త్వదభిసరణరభసేన వలన్తీ . పతతి పదాని కియన్తి చలన్తీ .. ౨.. విహితవిశదబిసకిసలయవలయా . జీవతి పరమిహ తవ రతికలయా .. ౩.. ముహురవలోకితమణ్డనలీలా . మధురిపురహమితి భావనశీలా .. ౪.. త్వరితముపైతి న కథమభిసారమ్ . హరిరితి వదతి సఖీమనువారమ్ .. ౫.. శ్లిష్యతి చుమ్బతి జలధరకల్పమ్ . హరిరుపగత ఇతి తిమిరమనల్పమ్ .. ౬.. భవతి విలమ్బిని విగలితలజ్జా . విలపతి రోదితి వాసకసజ్జా .. ౭.. శ్రీజయదేవకవేరిదముదితమ్ . రసికజనం తనుతామతిముదితమ్ .. ౮.. విపులపులకపాలిః స్ఫీతసీత్కారమన్త- ర్జనితజడిమకాకువ్యాకులం వ్యాహరన్తీ . తవ కితవ విధాయామన్దకన్దర్పచిన్తాం రసజలధినిమగ్నా ధ్యానలగ్నా మృగాక్షీ .. ౩౮.. అఙ్గేష్వాభరణం కరోతి బహుశః పతేఽపి సంచారిణి ప్రాప్తం త్వాం పరిశఙ్కతే వితనుతే శయ్యాం చిరం ధ్యాయతి . ఇత్యాకల్పవికల్పతల్పరచనాసంకల్పలీలాశత- వ్యాసక్తాపి వినా త్వయా వరతనుర్నైషా నిశాం నేష్యతి .. ౩౯.. .. ఇతి గీతగోవిన్దే వాసకసజ్జావర్ణనే కుణ్ఠవైకుణ్ఠో నామ షష్టః సర్గః .. .. సప్తమః సర్గః .. .. నాగరనారాయణః .. అత్రాన్తరే చ కులటాకులవర్త్మపాత- సంజాతపాతక ఇవ స్ఫుటలాఞ్ఛనశ్రీః . వృన్దావనాన్తరమదీపయదంశుజాలై- ర్దిక్సున్దరీవదనచన్దనబిన్దురిన్దుః .. ౪౦.. ప్రసరతి శశధరబిమ్బే విహితవిలమ్బే చ మాధవే విధురా . విరచితవివిధవిలాపం సా పరితాపం చకారోచ్చైః .. ౪౧.. .. గీతం ౧౩.. కథితసమయేఽపి హరిరహహ న యయౌ వనమ్ . మమ విఫలమిదమమలరూపమపి యౌవనమ్ .. యామి హే కమిహ శరణం సఖీజనవచనవఞ్చితా .. ౧.. యదనుగమనాయ నిశి గహనమపి శీలితమ్ . తేన మమ హృదయమిదమసమశరకీలితమ్ .. ౨.. మమ మరణమేవ వరమతివితథకేతనా . కిమిహ విషహామి విరహానలచేతనా .. ౩.. మామహహ విధురయతి మధురమధుయామినీ . కాపి హరిమనుభవతి కృతసుకృతకామినీ .. ౪.. అహహ కలయామి వలయాదిమణీభూషణమ్ . హరివిరహదహనవహనేన బహుదూషణమ్ .. ౫.. కుసుమసుకుమారతనుమతనుశరలీలయా . స్రగపి హృది హన్తి మామతివిషమశీలయా .. ౬.. అహమిహ నివసామి నగణితవనవేతసా . స్మరతి మధుసూదనో మామపి న చేతసా .. ౭.. హరిచరణశరణజయదేవకవిభారతీ . వసతు హృది యువతిరివ కోమలకలావతీ .. ౮.. తత్కిం కామపి కామినీమభిసృతః కిం వా కలాకేలిభి- ర్బద్ధో బన్ధుభిరన్ధకారిణి వనోపాన్తే కిము భ్రామ్యతి . కాన్తః క్లాన్తమనా మనాగపి పథి ప్రస్థాతుమేవాక్షమః సంకేతీకృతమఞ్జువఞ్జులలతాకుఞ్జేఽపి యన్నాగతః .. ౪౨.. అథాగతం మాధవమన్తరేణ సఖీమియం వీక్ష్య విషాదమూకామ్ . విశఙ్క్మానా రమితం కయాపి జనార్దనం దృష్టవదేతదాహ .. ౪౩.. .. గీతమ్ ౧౪.. స్మరసమరోచితవిరచితవేశా . గలితకుసుమదరవిలులితకేశా .. కాపి మధురిపుణా విలసతి యువతిరధికగుణా .. ౧.. హరిపరిరమ్భణవలితవికారా . కుచకలశోపరి తరలితహారా .. ౨.. విచలదలకలలితాననచన్ద్రా . తదధరపానరభసకృతతన్త్రా .. ౩.. చఞ్చలకుణ్డలదలితకపోలా . ముఖరితరసనజఘనగలితలోలా .. ౪.. దయితవిలోకితలజ్జితహసితా . బహువిధకూజితరతిరసరసితా .. ౫.. విపులపులకపృథువేపథుభఙ్గా . శ్వసితనిమీలితవికసదనఙ్గా .. ౬.. శ్రమజలకణభరసుభగశరీరా . పరిపతితోరసి రతిరణధీరా .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితహరిరమితమ్ . కలికలుషం జనయతు పరిశమితమ్ .. ౮.. విరహపాణ్డుమురారిముఖామ్బుజ- ద్యుతిరియం తిరయన్నపి చేతనామ్ . విధురతీవ తనోతి మనోభువః సహృదయే హృదయే మదనవ్యథామ్ .. ౪౪.. .. గీతమ్ ౧౫.. సముదితమదనే రమణీవదనే చుమ్బనవలితాధరే . మృగమదతిలకం లిఖతి సపులకం మృగమివ రజనీకరే .. రమతే యమునాపులినవనే విజయీ మురారిరధునా .. ౧.. ఘనచయరుచిరే రచయతి చికురే తరలితతరుణాననే . కురబకకుసుమం చపలాసుషమం రతిపతిమృగకాననే .. ౨.. ఘటయతి సుఘనే కుచయుగగగనే మృగమదరుచిరూషితే . మణిసరమమలం తారకపటలం నఖపదశశిభూషితే .. ౩.. జితబిసశకలే మృదుభుజయుగలే కరతలనలినీదలే . మరకతవలయం మధుకరనిచయం వితరతి హిమశీతలే .. ౪.. రతిగృహజఘనే విపులాపఘనే మనసిజకనకాసనే . మణిమయరసనం తోరణహసనం వికరతి కృతవాసనే .. ౫.. చరణకిసలయే కమలనిలయే నఖమణిగణపూజితే . బహిరపవరణం యావకభరణం జనయతి హృది యోజితే .. ౬.. రమయతి సదృశం కామపి సుభృశం ఖలహలధరసోదరే . కిమఫలమవసం చిరమిహ విరసం వద సఖి విటపోదరే .. ౭.. ఇహ రసభణనే కృతహరిగుణనే మధురిపుపదసేవకే . కలియుగచరితం న వసతు దురితం కవినృపజయదేవకే .. ౮.. నాయాతః సఖి నిర్దయో యది శఠస్త్వం దూతి కిం దూయసే స్వచ్ఛన్దం బహువల్లభః స రమతే కిం తత్ర తే దూషణమ్ . పశ్యాద్య ప్రియసమ్గమాయ దయితస్యాకృష్యమాణం గణై- రుత్కణ్ఠార్తిభరాదివ స్ఫుటదిదం చేతః స్వయం యాస్యతి .. ౪౫.. .. గీతమ్ ౧౬.. అనిలతరలకువలయనయనేన . తపతి న సా కిసలయశయనేన .. సఖి యా రమితా వనమాలినా .. ౧.. వికసితసరసిజలలితముఖేన . స్ఫుటతి న సా మనసిజవిశిఖేన .. ౨.. అమృతమధురమృదుతరవచనేన . జ్వలతి న సా మలయజపవనేన .. ౩.. స్థలజలరుహరుచికరచరణేన . లుఠతి న సా హిమకరకిరణేన .. ౪.. సజలజలదసముదయరుచిరేణ . దలతి న సా హృది చిరవిరహేణ .. ౫.. కనకనికషరుచిశుచివసనేన . శ్వసతి న సా పరిజనహసనేన .. ౬.. సకలభువనజనవరతరుణేన . వహతి న సా రుజమతికరుణేన .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితవచనేన . ప్రవిశతు హరిరపి హృదయమనేన .. ౮.. మనోభవానన్దన చన్దనానిల ప్రసీద రే దక్షిణ ముఞ్చ వామతామ్ . క్షణం జగత్ప్రాణ విధాయ మాధవం పురో మమ ప్రాణహరో భవిష్యసి .. ౪౬.. రిపురివ సఖీసంవాసోఽయం శిఖీవ హిమానిలో విషమివ సుధారశ్మిర్యస్మిన్దునోతి మనోగతే . హృదయమదయే తస్మిన్నేవం పునర్వలతే బలాత్ కువలయదృశాం వామః కామో నికామనిరఙ్కుశః .. ౪౭.. బాధాం విధేహి మలయానిల పఞ్చబాణ ప్రాణాన్గృహాణ న గృహం పునరాశ్రయిష్యే . కిం తే కృతాన్తభగిని క్షమయా తరఙ్గై- రఙ్గాని సిఞ్చ మమ శామ్యతు దేహదాహః .. ౪౮.. .. ఇతి గీతగోవిన్దే విప్రలబ్ధావర్ణనే నాగనారాయణో నామ సప్తమః సర్గః .. .. అష్టమః సర్గః .. .. విలక్ష్యలక్ష్మీపతిః .. అథ కథమపి యామినీం వినీయ స్మరశరజర్జరితాపి సా ప్రభాతే . అనునయవచనం వదన్తమగ్రే ప్రణతమపి ప్రియమాహ సాభ్యసూయమ్ .. ౪౯.. .. గీతమ్ ౧౭.. రజనిజనితగురుజాగరరాగకషాయితమలసనివేశమ్ . వహతి నయనమనురాగమివ స్ఫుటముదితరసాభినివేశమ్ .. హరిహరి యాహి మాధవ యాహి కేశవ మా వద కైతవవాదం తామనుసర సరసీరుహలోచన యా తవ హరతి విషాదమ్ .. ౫౦.. కజ్జలమలినవిలోచనచుమ్బనవిరచితనీలిమరూపమ్ . దశనవసనమరుణం తవ కృష్ణ తనోతి తనోరనురూపమ్ .. ౨.. వపురనుహరతి తవ స్మరసఙ్గరఖరనఖరక్షతరేఖమ్ . మరకతశకలకలితకలధౌతలిపిరేవ రతిజయలేఖమ్ .. ౩.. చరణకమలగలదలక్తకసిక్తమిదం తవ హృదయముదారమ్ . దర్శయతీవ బహిర్మదనద్రుమనవకిసలయపరివారమ్ .. ౪.. దశనపదం భవదధరగతం మమ జనయతి చేతసి ఖేదమ్ . కథయతి కథమధునాపి మయా సహ తవ వపురేతదభేదమ్ .. ౫.. బహిరివ మలినతరం తవ కృష్ణ మనోఽపి భవిష్యతి నూనమ్ . కథమథ వఞ్చయసే జనమనుగతమసమశరజ్వరదూనమ్ .. ౬.. భ్రమతి భవానబలాకవలాయ వనేషు కిమత్ర విచిత్రమ్ . ప్రథయతి పూతనికైవ వధూవధనిర్దయబాలచరిత్రమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితరతివఞ్చితఖణ్డితయువతివిలాపమ్ . శృణుత సుధామధురం విబుధా విబుధాలయతోఽపి దురాపమ్ .. ౮.. తదేవం పశ్యన్త్యాః ప్రసరదనురాగం బహిరివ ప్రియాపాదాలక్తచ్ఛురితమరుణచ్ఛాయహృదయమ్ . మమాద్య ప్రఖ్యాతప్రణయభరభఙ్గేన కితవ త్వదాలోకః శోకాదపి కిమపి లజ్జాం జనయతి .. ౫౦.. ఇతి గీతగోవిన్దే ఖణ్డితావర్ణనే విలక్ష్యలక్ష్మీపతిర్నామ అష్ఠమః సర్గః .. .. నవమః సర్గః .. .. మన్దముకున్దః .. తామథ మన్మథఖిన్నాం రతిరసభిన్నాం విషాదసమ్పన్నామ్ . అనుచిన్తితహరిచరితాం కలహాన్తరితమువాచ సఖీ .. ౫౧.. .. గీతమ్ ౧౮.. హరిరభిసరతి వహతి మధుపవనే . కిమపరమధికసుఖం సఖి భువనే .. మాధవే మా కురు మానిని మానమయే .. ౧.. తాలఫలాదపి గురుమతిసరసమ్ . కిం విఫలీకురుషే కుచకలశమ్ .. ౨.. కతి న కథితమిదమనుపదమచిరమ్ . మా పరిహర హరిమతిశయరుచిరమ్ .. ౩.. కిమితి విషీదసి రోదిషి వికలా . విహసతి యువతిసభా తవ సకలా .. ౪.. సజలనలినీదలశీతలశయనే . హరిమవలోక్య సఫలయ్ నయనే .. ౫.. జనయసి మనసి కిమితి గురుఖేదమ్ . శృణు మమ వచనమనీహితభేదమ్ .. ౬.. హరిరుపయాతు వదతు బహుమధురమ్ . కిమితి కరోషి హృదయమతివిధురమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమతిలలితమ్ . సుఖయతు రసికజనం హరిచరితమ్ .. ౮.. స్నిగ్ధే యత్పరుషాసి యత్ప్రణమతి స్తబ్ధాసి యద్రాగిణి ద్వేషస్థాసి యదున్ముఖే విముఖతాం యాతాసి తస్మిన్ప్రియే . యుక్తం తద్విపరీతకారిణి తవ శ్రీఖణ్డచర్చా విషం శీతాంశుస్తపనో హిమం హుతవహః క్రీడాముదో యాతనాః .. ౫౨.. .. ఇతి గీతగోవిన్దే కలహాన్తరితావర్ణనే మన్దముకున్దో నామ నవమః సర్గః .. .. దశమః సర్గః .. .. చతురచతుర్భుజః .. అత్రాన్తరే మసృణరోషవశామసీమ్- నిఃశ్వాసనిఃసహముఖీం సుముఖీముపేత్య . సవ్రీడమీక్షితసఖీవదనాం దినాన్తే సానన్దగద్గదపదం హరిరిత్యువాచ .. ౫౩.. .. గీతమ్ ౧౯.. వదసి యది కించిదపి దన్తరుచికౌముదీ హరతి దరతిమిరమతిఘోరమ్ . స్ఫురదధరసీధవే తవ వదనచన్ద్రమా రోచయతు లోచనచకోరమ్ .. ప్రియే చారుశీలే ముఞ్చ మయి మానమనిదానం సపది మదనానలో దహతి మమ మానసం దేహి ముఖకమలమధుపానమ్ .. ౧.. సత్యమేవాసి యది సుదతి మయి కోపినీ దేహి ఖరనఖశరఘాతమ్ . ఘటయ భుజబన్ధనం జనయ రదఖణ్డనం యేన వా భవతి సుఖజాతమ్ .. ౨.. త్వమసి మమ భూషణం త్వమసి మమ జీవనం త్వమసి భవజలధిరత్నమ్ . భవతు భవతీహ మయి సతతమనోరోధిని తత్ర మమ హృదయమతిరత్నమ్ .. ౩.. నీలనలినాభమపి తన్వి తవ లోచనం ధారయతి కోకనదరూపమ్ . కుసుమశరబాణభావేన యది రఞ్జయసి కృష్ణమిదమేతదనురూపమ్ .. ౪.. స్ఫురతు కుచకుమ్భయోరుపరి మణిమఞ్జరీ రఞ్జయతు తవ హృదయదేశమ్ . రసతు రశనాపి తవ ఘనజఘనమణ్డలే ఘోషయతు మన్మథనిదేశమ్ .. ౫.. స్థలకమలగఞ్జనం మమ హృదయరఞ్జనం జనితరతిరఙ్గపరభాగమ్ . భణ మసృణవాణి కరవాణి పదపఙ్కజం సరసలసదలక్తకరాగమ్ .. ౬.. స్మరగరలఖణ్డనం మమ శిరసి మణ్డనం దేహి పదపల్లవముదారమ్ . జ్వలతి మయి దారుణో మదనకదనారుణో హరతు తదుపాహితవికారమ్ .. ౭.. ఇతి చటులచాటుపటుచారు మురవైరిణో రాధికామధి వచనజాతమ్ . జయతి పద్మావతీరమణజయదేవకవి- భారతీభణితమతిశాతమ్ .. ౮.. పరిహర కృతాతఙ్కే శఙ్కాం త్వయా సతతం ఘన- స్తనజఘనయాక్రాన్తే స్వాన్తే పరానవకాశిని . విశతి వితనోరన్యో ధన్యో న కోఽపి మమాన్తరం స్తనభరపరీరమ్భారమ్భే విధేహి విధేయతామ్ .. ౫౪.. ముగ్ధే విధేహి మయి నిర్దయదన్తదంశ- దోర్వల్లిబన్ధనిబిడస్తనపీడనాని . చణ్డి త్వమేవ ముదమఞ్చ న పఞ్చబాణ- చణ్డాలకాణ్డదలనాదసవః ప్రయాన్తు .. ౫౫.. వ్యథయతి వృథా మౌనం తన్వి ప్రపఞ్చయ పఞ్చమం తరుణీ మధురాలాపైస్తాపం వినోదయ దృష్టిభిః . సుముఖి విముఖీభావం తావద్విముఞ్చ న ముఞ్చ మాం స్వయమతిశయస్నిగ్ధో ముగ్ధే ప్రియిఽహముపస్థితః .. ౫౬.. బన్ధూకద్యుతిబాన్ధవోఽయమధరః స్నిగ్ధో మధూకచ్చవి- ర్గణ్డశ్చణ్డి చకాస్తి నీలనలినశ్రీమోచనం లోచనమ్ . నాసాభ్యేతి తిలప్రసూనపదవీం కున్దాభదాన్తి ప్రియే ప్రాయస్త్వన్ముఖసేవయా విజయతే విశ్వం స పుష్పాయుధః .. ౫౭.. దృశౌ తవ మదాలసే వదనమిన్దుసందీపకం గతిర్జనమనోరమా విధుతరమ్భమూరుద్వయమ్ . రతిస్తవ కలావతీ రుచిరచిత్రలేఖే భ్రువా- వహో విబుధయౌవనం వహసి తన్వీ పృథ్వీగతా .. ౫౮.. .. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దే మానినీవర్ణనే చతురచతుర్భుజో నామ దశమః సర్గః .. .. ఏకాదశః సర్గః .. .. సానన్దదామోదరః .. సుచిరమనునయనే ప్రీణయిత్వా మృగాక్షీం గతవతి కృతవేశే కేశవే కుఞ్జశయ్యామ్ . రచితరుచిరభూషాం దృష్టిమోషే ప్రదోషే స్ఫురతి నిరవసాదాం కాపి రాధాం జగాద .. ౫౯.. .. గీతమ్ ౨౦.. విరచితచాటువచనరచనం చరణే రచితప్రణిపాతమ్ . సంప్రతి మఞ్జులవఞ్జులసీమని కేలిశయనమనుయాతమ్ .. ముగ్ధే మధుమథనమనుగతమనుసర రాధికే .. ౧.. ఘనజఘనస్తనభారభరే దరమన్థరచరణవిహారమ్ . ముఖరితమణీమఞ్జీరముపైహి విధేహి మరాలవికారమ్ .. ౨.. శృణు రమణీయతరం తరుణీజనమోహనమధుపవిరావమ్ . కుసుమశరాసనశాసనబన్దిని పికనికరే భజ భావమ్ .. ౩.. అనిలతరలకిసలయనికరేణ కరేణ లతానికురమ్బమ్ . ప్రేరణమివ కరభోరు కరోతి గతిం ప్రతిముఞ్చ విలమ్బమ్ .. ౪.. స్ఫురితమనఙ్గతరఙ్గవశాదివ సూచితహరిపరిరమ్భమ్ . పృచ్ఛ మనోహరహారవిమలజలధారమముం కుచకుమ్భమ్ .. ౫.. అధిగతమఖిలసఖీభిరిదం తవ వపురపి రతిరణసజ్జమ్ . చణ్డి రసితరశనారవడిణ్డిమమభిసర సరసమలజ్జమ్ .. ౬.. స్మరశరసుభగనఖేన కరేణ సఖీమవలమ్బ్య సలీలమ్ . చల వలయక్వణీతైరవబోధయ హరమపి నిజగతిశీలమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమధరీకృతహారముదాసితవామమ్ . హరివినిహితమనసామధితిష్ఠతు కణ్ఠతటీమవిరామమ్ .. ౮.. సా మాం ద్రక్ష్యతి వక్ష్యతి స్మరకథాం ప్రత్యఙ్గమాలిఙ్గనైః ప్రీతిం యాస్యతి రమ్యతే సఖి సమాగత్యేతి చిన్తాకులః . స త్వాం పశ్యతి వేపతే పులకయత్యానన్దతి స్విద్యతి ప్రత్యుద్గచ్ఛతి మూర్చ్ఛతి స్థిరతమఃపుఞ్జే నికుఞ్జే ప్రియః .. ౬౦.. అక్ష్ణోర్నిక్షిపదఞ్జనం శ్రవణయోస్తాపిచ్ఛగుచ్ఛావలీం మూర్ధ్ని శ్యామసరోజదామ కుచయోః కస్తూరికాపాత్రకమ్ . ధూర్తానామభిసారసత్వరహృదాం విష్వఙ్నికుఞ్జే సఖి ధ్వాన్తం నీలనిచోలచారు సదృశాం ప్రత్యఙ్గమాలిఙ్గతి .. ౬౧.. కాశ్మీరగౌరవపుషామభిసారికాణామ్ ఆబద్ధరేఖమభితో రుచిమఞ్జరీభిః . ఏతత్తమాలదలనీలతమం తమిశ్రం తత్ప్రేమహేమనికషోపలతాం తనోతి .. ౬౨.. హారావలీతరలకాఞ్చనకాఞ్చిదామ- కేయూరకఙ్కణమణిద్యుతిదీపితస్య . ద్వారే నికుఞ్జనిలయస్యహరిం నిరీక్ష్య వ్రీడావతీమథ సఖీ నిజగాహ రాధామ్ .. ౬౩.. .. గీతమ్ ౨౧.. మఞ్జుతరకుఞ్జతలకేలిసదనే . విలస రతిరభసహసితవదనే .. ప్రవిశ రాధే మాధవసమీపమిహ .. ౧.. నవభవదశోకదలశయనసారే . విలస కుచకలశతరలహారే .. ౨.. కుసుమచయరచితశుచివాసగేహే . విలస కుసుమసుకుమారదేహే .. ౩.. చలమలయవనపవనసురభిశీతే . విలస రసవలితలలితగీతే .. ౪.. మధుముదితమధుపకులకలితరావే . విలస మదనరససరసభావే .. ౫.. మధుతరలపికనికరనినదముఖరే . విలస దశనరుచిరుచిరశిఖరే .. ౬.. వితత బహువల్లినవపల్లవఘనే . విలస చిరమలసపీనజఘనే .. ౭.. విహితపద్మావతీసుఖసమాజే . భణతి జయదేవకవిరాజే .. ౮.. త్వాం చిత్తేన చిరం వహన్నయమతిశ్రాన్తో భృశం తాపితః కన్దర్పేణ తు పాతుమిచ్ఛతి సుధాసంబాధబిమ్బాధరమ్ . అస్యాఙ్గం తదలంకురు క్షణమిహ భ్రూక్షేపలక్ష్మీలవ- క్రీతే దాస ఇవోపసేవితపదామ్భోజే కుతః సమ్భ్రమః .. ౬౪.. సా ససాధ్వససానన్దం గోవిన్దే లోలలోచనా . సిఞ్జానమఞ్జుమఞ్జీరం ప్రవివేశ నివేశనమ్ .. ౬౫.. .. గీతమ్ ౨౨.. రాధావదనవిలోకనవికసితవివిధవికారవిభఙ్గమ్ . జలనిధిమివ విధుమణ్డలదర్శనతరలితతుఙ్గతరఙ్గమ్ .. హరిమేకరసం చిరమభిలషితవిలాసం సా దదార్శ గురుహర్షవశంవదవదనమనఙ్గనివాసమ్ .. ౧.. హారమమలతరతారమురసి దధతం పరిరభ్య విదూరమ్ . స్ఫుటతరఫేనకదమ్బకరమ్బితమివ యమునాజలపూరమ్ .. ౨.. శ్యామలమృదులకలేవరమణ్డలమధిగతగౌరదుకూలమ్ . నీలనలినమివ పీతపరాగపతలభరవలయితమూలమ్ .. ౩.. తరలదృగఞ్చలచలనమనోహరవదనజనితరతిరాగమ్ . స్ఫుటకమలోదరఖేలితఖఞ్జనయుగమివ శరది తడాగమ్ .. ౪.. వదనకమలపరిశీలనమిలితమిహిరసమకుణ్డలశోభమ్ . స్మితరుచిరుచిరసముల్లసితాధరపల్లవకృతరతిలోభమ్ .. ౫.. శశికిరణచ్ఛురితోదరజలధరసున్దరసకుసుమకేశమ్ . తిమిరోదితవిధుమణ్దలనిర్మలమలయజతిలకనివేశమ్ .. ౬.. విపులపులకభరదన్తురితం రతికేలికలాభిరధీరమ్ . మణిగణకిరణసమూహసముజ్జ్వలభూషణసుభగశరీరమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితవిభవద్విగుణీకృతభూషణభారమ్ . ప్రణమత హృది సుచిరం వినిధాయ హరిం సుకృతోదయసారమ్ .. ౮.. అతిక్రమ్యాపాఙ్గం శ్రవణపథపర్యన్తగమన- ప్రయాసేనేవాక్ష్ణోస్తరలతరతారం పతితయోః . ఇదానీం రాధాయాః ప్రియతమసమాలోకసమయే పపాత స్వేదామ్బుప్రసర ఇవ హర్షాశ్రునికరః .. ౬౬.. భవన్త్యాస్తల్పాన్తం కృతకపటకణ్డూతిపిహిత- స్మితం యాతే గేహాద్బహిరవహితాలీపరిజనే . ప్రియాస్యం పశ్యన్త్యాః స్మరశరసమాకూలసుభగం సలజ్జా లజ్జాపి వ్యగమదివ దూరం మృగదృశః .. ౬౭.. .. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దే రాధికామిలనే సానన్దదామోదరో నామైకాదశః సర్గః .. .. ద్వాదశః సర్గః .. .. సుప్రీతపీతామ్బరః .. గతవతి సఖీవృన్దేఽమన్దత్రపాభరనిర్భర- స్మరపరవశాకూతస్ఫీతస్మితస్నపితాధరమ్ . సరసమనసం దృష్ట్వా రాధాం ముహుర్నవపల్లవ- ప్రసవశయనే నిక్షిప్తాక్షీమువాచ హరః .. ౬౮.. .. గీతమ్ ౨౩.. కిసలయశయనతలే కురు కామిని చరణనలినవినివేశమ్ . తవ పదపల్లవవైరిపరాభవమిదమనుభవతు సువేశమ్ .. క్షణమధునా నారాయణమనుగతమనుసర రాధికే .. ౧.. కరకమలేన కరోమి చరణమహమాగమితాసి విదూరమ్ . క్షణముపకురు శయనోపరి మామివ నూపురమనుగతిశూరమ్ .. ౨.. వదనసుధానిధిగలితమమృతమివ రచయ వచనమనుకూలమ్ . విరహమివాపనయామి పయోధరరోధకమురసి దుకూలమ్ .. ౩.. ప్రియపరిరమ్భణరభసవలితమివ పులకితమతిదురవాపమ్ . మదురసి కుచకలశం వినివేశయ శోషయ మనసిజతాపమ్ .. ౪.. అధరసుధారసముపనయ భావిని జీవయ మృతమివ దాసమ్ . త్వయి వినిహితమనసం విరహానలదగ్ధవపుషమవిలాసమ్ .. ౫.. శశిముఖి ముఖరయ మణిరశనాగుణమనుగుణకణ్ఠనిదానమ్ . శ్రుతియుగలే పికరుతవికలే మమ శమయ చిరాదవసాదమ్ .. ౬.. మామతివిఫలరుషా వికలీకృతమవలోకితమధునేదమ్ . మీలితలజ్జితమివ నయనం తవ విరమ విసృజ రతిఖేదమ్ .. ౭.. శ్రీజయదేవభణితమిదమనుపదనిగదితమధురిపుమోదమ్ . జనయతు రసికజనేషు మనోరమతిరసభావవినోదమ్ .. ౮.. మారఙ్కే రతికేలిసంకులరణారమ్భే తయా సాహస- ప్రాయం కాన్తజయాయ కిఞ్చిదుపరి ప్రారమ్భి యత్సమ్భ్రమాత్ . నిష్పన్దా జఘనస్థలీ శిథిలతా దోర్వల్లిరుత్కమ్పితం వక్షో మీలితమక్షి పౌరుషరసః స్త్రీణాం కుతః సిధ్యతి .. ౬౯.. అథ కాన్తం రతిక్లాన్తమపి మణ్డనవాఞ్ఛయా . నిజగాద నిరాబాధా రాధా స్వాధీనభర్తృకా .. ౭౦.. .. గీతమ్ ౨౪.. కురు యదునన్దన చన్దనశిశిరతరేణ కరేణ పయోధరే . మృగమదపత్రకమత్ర మనోభవమఙ్గలకలశసహోదరే . నిజగాద సా యదునన్దనే క్రీడతి హృదయానన్దనే .. ౧.. అలికులగఞ్జనమఞ్జనకం రతినాయకసాయకమోచనే . త్వదధరచుమ్బనలమ్బితకజ్జలముజ్జ్వలయ ప్రియ లోచనే .. ౨.. నయనకురఙ్గతరఙ్గవికాసనిరాసకరే శ్రుతిమణ్డలే . మనసిజపాశవిలాసధరే శుభవేశ నివేశయ కుణ్డలే .. ౩.. భ్రమరచయం రచహయన్తముపరి రుచిరం సుచిరం మమ సంముఖే . జితకమలే విమలే పరికర్మయ నర్మజనకమలకం ముఖే .. ౪.. మృగమదరసవలితం లలితం కురు తిలకమలికరజనీకరే . విహితకలఙ్కకలం కమలానన విశ్రమితశ్రమశీకరే .. ౫.. మమ రుచిరే చికురే కురు మానద మానసజధ్వజచామరే . రతిగలితే లలితే కుసుమాని శిఖణ్డిశిఖణ్డకడామరే .. ౬.. సరసఘనే జఘనే మమ శమ్బరదారణవారణకన్దరే . మణిరశనావసనాభరణాని శుభాశయ వాసయ సున్దరే .. ౭.. శ్రీజయదేవవచసి రుచిరే హృదయం సదయం కురు మణ్డనే . హరిచరణస్మరణామృతకృతకలికలుషభవజ్వరఖణ్డనే .. ౮.. రచయ కుచయోః పత్రం చిత్రం కురుష్వ కపోలయో- ర్ఘటయ జఘనే కాఞ్చీమఞ్చ స్రజా కబరీభరమ్ . కలయ వలయశ్రేణీం పాణౌ పదే కురు నూపురా- వితి నిగతితః ప్రీతః పీతామ్బరోఽపి తథాకరోత్ .. ౭౧.. యద్గాన్ధ్గర్వకలాసు కౌశలమనుధ్యానం చ యద్వైష్ణవం యచ్ఛృఙ్గారవివేకతత్వమపి యత్కావ్యేషు లీలాయితమ్ . తత్సర్వం జయదేవపణ్డితకవేః కృష్ణైకతానాత్మనః సానన్దాః పరిశోధయన్తు సుధియః శ్రీగీతగోవిన్దతః .. ౭౨.. శ్రీభోజదేవప్రభవస్య రామాదేవీసుతశ్రీజయదేవకస్య . పరాశరాదిప్రియవర్గకణ్ఠే శ్రీగీతగోవిన్దకవిత్వమస్తు .. ౭౩.. .. ఇతి శ్రీజయదేవకృతౌ గీతగోవిన్దే సుప్రీతపీతామ్బరో నామ ద్వాదశః సర్గః .. .. ఇతి గీతగోవిన్దం సమాప్తమ్ .. విష్ణు సహస్ర నామ స్తోత్రము 1427 5637 2005-05-22T10:27:00Z 61.95.134.10 <pre> ౐ సకల సౌభాగ్యదాయక .. శ్రీవిష్ణుసహస్రనామస్తోత్రమ్‌ .. శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజమ్‌ . ప్రసన్నవదనం ధ్యాయేత సర్వవిఘ్నోపశాన్తయే .. ౧.. యస్య ద్విరదవక్త్రాద్యాః పారిషద్యాః పరః శతమ్‌ . విఘ్నం నిఘ్నన్తి సతతం విష్వకసేనం తమాశ్రయే .. ౨.. వ్యాసం వసిష్ఠనప్తారం శక్తేః పౌత్రమకల్మషమ్‌ . పరాశరాత్మజం వన్దే శుకతాతం తపోనిధిమ .. ౩.. వ్యాసాయ విష్ణురూపాయ వ్యాసరూపాయ విష్ణవే . నమో వై బ్రహ్మనిధయే వాసిష్ఠాయ నమో నమః .. ౪.. అవికారాయ శుద్ధాయ నిత్యాయ పరమాత్మనే . సదైకరూపరూపాయ విష్ణవే సర్వజిష్ణవే .. ౫.. యస్య స్మరణమాత్రేణ జన్మసంసారబన్ధనాత్ . విముచ్యతే నమస్తస్మై విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే .. ౬.. ఓం నమో విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే . శ్రీవైశమ్పాయన ఉవాచ --- శ్రుత్వా ధర్మానశేషేణ పావనాని చ సర్వశః . యుధిష్ఠిరః శాన్తనవం పునరేవాభ్యభాషత .. ౭.. యుధిష్ఠిర ఉవాచ --- కిమేకం దైవతం లోకే కిం వాప్యేకం పరాయణమ్ . స్తువన్తః కం కమర్చన్తః ప్రాప్నుయుర్మానవాః శుభమ్ .. ౮.. కో ధర్మః సర్వధర్మాణాం భవతః పరమో మతః . కిం జపన్ముచ్యతే జన్తుర్జన్మసంసారబన్ధనాత్ .. ౯.. భీష్మ ఉవాచ --- జగత్ప్రభుం దేవదేవమనన్తం పురుషోత్తమమ్ . స్తువన నామసహస్రేణ పురుషః సతతోత్థితః .. ౧౦.. తమేవ చార్చయన్నిత్యం భక్త్యా పురుషమవ్యయమ్ . ధ్యాయన స్తువన నమస్యంశ్చ యజమానస్తమేవ చ .. ౧౧.. అనాదినిధనం విష్ణుం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ . లోకాధ్యక్షం స్తువన్నిత్యం సర్వదుఃఖాతిగో భవేత్ .. ౧౨.. బ్రహ్మణ్యం సర్వధర్మజ్ఞం లోకానాం కీర్తివర్ధనమ్ . లోకనాథం మహద్భూతం సర్వభూతభవోద్భవమ్ .. ౧౩.. ఏష మే సర్వధర్మాణాం ధర్మోఽధికతమో మతః . యద్భక్త్యా పుణ్డరీకాక్షం స్తవైరర్చేన్నరః సదా .. ౧౪.. పరమం యో మహత్తేజః పరమం యో మహత్తపః . పరమం యో మహద్బ్రహ్మ పరమం యః పరాయణమ్ .. ౧౫.. పవిత్రాణాం పవిత్రం యో మఙ్గలానాం చ మఙ్గలమ్ . దైవతం దైవతానాం చ భూతానాం యోఽవ్యయః పితా .. ౧౬.. యతః సర్వాణి భూతాని భవన్త్యాదియుగాగమే . యస్మింశ్చ ప్రలయం యాన్తి పునరేవ యుగక్షయే .. ౧౭.. తస్య లోకప్రధానస్య జగన్నాథస్య భూపతే . విష్ణోర్నామసహస్రం మే శృణు పాపభయాపహమ్ .. ౧౮.. యాని నామాని గౌణాని విఖ్యాతాని మహాత్మనః . ఋషిభిః పరిగీతాని తాని వక్ష్యామి భూతయే .. ౧౯.. ఋషిర్నామ్నాం సహస్రస్య వేదవ్యాసో మహామునిః .. ఛన్దోఽనుష్టుప్ తథా దేవో భగవాన్ దేవకీసుతః .. ౨౦.. అమృతాంశూద్భవో బీజం శక్తిర్దేవకినన్దనః . త్రిసామా హృదయం తస్య శాన్త్యర్థే వినియోజ్యతే .. ౨౧.. విష్ణుం జిష్ణుం మహావిష్ణుం ప్రభవిష్ణుం మహేశ్వరమ్‌ .. అనేకరూప దైత్యాన్తం నమామి పురుషోత్తమం .. ౨౨ .. .. పూర్వన్యాసః .. శ్రీవేదవ్యాస ఉవాచ --- ౐ అస్య శ్రీవిష్ణోర్దివ్యసహస్రనామస్తోత్రమహామన్త్రస్య .. శ్రీ వేదవ్యాసో భగవాన ఋషిః . అనుష్టుప్ ఛన్దః . శ్రీమహావిష్ణుః పరమాత్మా శ్రీమన్నారాయణో దేవతా . అమృతాంశూద్భవో భానురితి బీజమ్‌ . దేవకీనన్దనః స్రష్టేతి శక్తిః . ఉద్భవః క్షోభణో దేవ ఇతి పరమో మన్త్రః . శఙ్ఖభృన్నన్దకీ చక్రీతి కీలకమ్ . శార్ఙ్గధన్వా గదాధర ఇత్యస్త్రమ్ . రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్య ఇతి నేత్రమ్‌ . త్రిసామా సామగః సామేతి కవచమ్ . ఆనన్దం పరబ్రహ్మేతి యోనిః . ఋతుః సుదర్శనః కాల ఇతి దిగ్బన్ధః .. శ్రీవిశ్వరూప ఇతి ధ్యానమ్‌ . శ్రీమహావిష్ణుప్రీత్యర్థం సహస్రనామజపే వినియోగః .. .. అథ న్యాసః.. ౐ శిరసి వేదవ్యాసఋషయే నమః . ముఖే అనుష్టుప్ఛన్దసే నమః . హృది శ్రీకృష్ణపరమాత్మదేవతాయై నమః . గుహ్యే అమృతాంశూద్భవో భానురితి బీజాయ నమః . పాదయోర్దేవకీనన్దనః స్రష్టేతి శక్తయే నమః . సర్వాఙ్గే శఙ్ఖభృన్నన్దకీ చక్రీతి కీలకాయ నమః . కరసంపూటే మమ శ్రీకృష్ణప్రీత్యర్థే జపే వినియోగాయ నమః .. ఇతి ఋషయాదిన్యాసః .. .. అథ కరన్యాసః .. ౐ విశ్వం విష్ణుర్వషట్కార ఇత్యఙ్గుష్ఠాభ్యాం నమః . అమృతాంశూద్భవో భానురితి తర్జనీభ్యాం నమః . బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్బ్రహ్మేతి మధ్యమాభ్యాం నమః . సువర్ణబిన్దురక్షోభ్య ఇత్యనామికాభ్యాం నమః . నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీతి కనిష్ఠికాభ్యాం నమః . రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్య ఇతి కరతలకరపృష్ఠాభ్యాం నమః . ఇతి కరన్యాసః .. .. అథ షడఙ్గన్యాసః .. ౐ విశ్వం విష్ణుర్వషట్కార ఇతి హృదయాయ నమః . అమృతాంశూద్భవో భానురితి శిరసే స్వాహా . బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్బ్రహ్మేతి శిఖాయై వషట్ . సువర్ణబిన్దురక్షోభ్య ఇతి కవచాయ హుమ్ . నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీతి నేత్రత్రయాయ వౌషట్ . రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్య ఇత్యస్త్రాయ ఫట్ . ఇతి షడఙ్గన్యాసః .. శ్రీకృష్ణప్రీత్యర్థే విష్ణోర్దివ్యసహస్రనామజపమహం కరిష్యే ఇతి సఙ్కల్పః . .. అథ ధ్యానమ్ . క్షీరోదన్వత్ప్రదేశే శుచిమణివిలసత్సైకతేర్మౌక్తికానాం మాలాకౢప్తాసనస్థః స్ఫటికమణినిభైర్మౌక్తికైర్మణ్డితాఙ్గః . శుభ్రైరభ్రైరదభ్రైరుపరివిరచితైర్ముక్తపీయూష వర్షైః ఆనన్దీ నః పునీయాదరినలినగదా శఙ్ఖపాణిర్ముకున్దః .. ౧.. భూః పాదౌ యస్య నాభిర్వియదసురనిలశ్చన్ద్ర సూర్యౌ చ నేత్రే కర్ణావాశాః శిరో ద్యౌర్ముఖమపి దహనో యస్య వాస్తేయమబ్ధిః . అన్తఃస్థం యస్య విశ్వం సురనరఖగగోభోగిగన్ధర్వదైత్యైః చిత్రం రంరమ్యతే తం త్రిభువన వపుషం విష్ణుమీశం నమామి .. ౨.. ౐ శాన్తాకారం భుజగశయనం పద్మనాభం సురేశం విశ్వాధారం గగనసదృశం మేఘవర్ణం శుభాఙ్గమ్ . లక్ష్మీకాన్తం కమలనయనం యోగిభిర్ధ్యానగమ్యం వన్దే విష్ణుం భవభయహరం సర్వలోకైకనాథమ్ .. ౩.. మేఘశ్యామం పీతకౌశేయవాసం శ్రీవత్సాఙ్కం కౌస్తుభోద్భాసితాఙ్గమ్ . పుణ్యోపేతం పుణ్డరీకాయతాక్షం విష్ణుం వన్దే సర్వలోకైకనాథమ్ .. ౪.. నమః సమస్తభూతానామాదిభూతాయ భూభృతే . అనేకరూపరూపాయ విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే .. ౫.. సశఙ్ఖచక్రం సకిరీటకుణ్డలం సపీతవస్త్రం సరసీరుహేక్షణమ్ | సహారవక్షఃస్థలకౌస్తుభశ్రియం నమామి విష్ణుం శిరసా చతుర్భుజమ్ .. ౬.. ఛాయాయాం పారిజాతస్య హేమసింహాసనోపరి ఆసీనమమ్బుదశ్యామమాయతాక్షమలంకృతమ్ | చన్ద్రాననం చతుర్బాహుం శ్రీవత్సాఙ్కిత వక్షసం రుక్మిణీ సత్యభామాభ్యాం సహితం కృష్ణమాశ్రయే .. ౭.. .. స్తోత్రమ్‌ .. .. హరిః ౐ .. విశ్వం విష్ణుర్వషట్కారో భూతభవ్యభవత్ప్రభుః . భూతకృద్భూతభృద్భావో భూతాత్మా భూతభావనః .. ౧.. పూతాత్మా పరమాత్మా చ ముక్తానాం పరమా గతిః . అవ్యయః పురుషః సాక్షీ క్షేత్రజ్ఞోఽక్షర ఏవ చ .. ౨.. యోగో యోగవిదాం నేతా ప్రధానపురుషేశ్వరః . నారసింహవపుః శ్రీమాన్ కేశవః పురుషోత్తమః .. ౩.. సర్వః శర్వః శివః స్థాణుర్భూతాదిర్నిధిరవ్యయః . సంభవో భావనో భర్తా ప్రభవః ప్రభురీశ్వరః .. ౪.. స్వయంభూః శమ్భురాదిత్యః పుష్కరాక్షో మహాస్వనః . అనాదినిధనో ధాతా విధాతా ధాతురుత్తమః .. ౫.. అప్రమేయో హృషీకేశః పద్మనాభోఽమరప్రభుః . విశ్వకర్మా మనుస్త్వష్టా స్థవిష్ఠః స్థవిరో ధ్రువః .. ౬.. అగ్రాహ్యః శాశ్వతః కృష్ణో లోహితాక్షః ప్రతర్దనః . ప్రభూతస్త్రికకుబ్ధామ పవిత్రం మఙ్గలం పరమ్ .. ౭.. ఈశానః ప్రాణదః ప్రాణో జ్యేష్ఠః శ్రేష్ఠః ప్రజాపతిః . హిరణ్యగర్భో భూగర్భో మాధవో మధుసూదనః .. ౮.. ఈశ్వరో విక్రమీ ధన్వీ మేధావీ విక్రమః క్రమః . అనుత్తమో దురాధర్షః కృతజ్ఞః కృతిరాత్మవాన్ .. ౯.. సురేశః శరణం శర్మ విశ్వరేతాః ప్రజాభవః . అహః సంవత్సరో వ్యాలః ప్రత్యయః సర్వదర్శనః .. ౧౦.. అజః సర్వేశ్వరః సిద్ధః సిద్ధిః సర్వాదిరచ్యుతః . వృషాకపిరమేయాత్మా సర్వయోగవినిఃసృతః .. ౧౧.. వసుర్వసుమనాః సత్యః సమాత్మాఽసమ్మితః సమః . అమోఘః పుణ్డరీకాక్షో వృషకర్మా వృషాకృతిః .. ౧౨.. రుద్రో బహుశిరా బభ్రుర్విశ్వయోనిః శుచిశ్రవాః . అమృతః శాశ్వత స్థాణుర్వరారోహో మహాతపాః .. ౧౩.. సర్వగః సర్వవిద్భానుర్విష్వక్సేనో జనార్దనః . వేదో వేదవిదవ్యఙ్గో వేదాఙ్గో వేదవిత్ కవిః .. ౧౪.. లోకాధ్యక్షః సురాధ్యక్షో ధర్మాధ్యక్షః కృతాకృతః . చతురాత్మా చతుర్వ్యూహశ్చతుర్దంష్ట్రశ్చతుర్భుజః .. ౧౫.. భ్రాజిష్ణుర్భోజనం భోక్తా సహిష్ణుర్జగదాదిజః . అనఘో విజయో జేతా విశ్వయోనిః పునర్వసుః .. ౧౬.. ఉపేన్ద్రో వామనః ప్రాంశురమోఘః శుచిరూర్జితః . అతీన్ద్రః సంగ్రహః సర్గో ధృతాత్మా నియమో యమః .. ౧౭.. వేద్యో వైద్యః సదాయోగీ వీరహా మాధవో మధుః . అతీన్ద్రియో మహామాయో మహోత్సాహో మహాబలః .. ౧౮.. మహాబుద్ధిర్మహావీర్యో మహాశక్తిర్మహాద్యుతిః . అనిర్దేశ్యవపుః శ్రీమానమేయాత్మా మహాద్రిధృక్ .. ౧౯.. మహేష్వాసో మహీభర్తా శ్రీనివాసః సతాం గతిః . అనిరుద్ధః సురానన్దో గోవిన్దో గోవిదాం పతిః .. ౨౦.. మరీచిర్దమనో హంసః సుపర్ణో భుజగోత్తమః . హిరణ్యనాభః సుతపాః పద్మనాభః ప్రజాపతిః .. ౨౧.. అమృత్యుః సర్వదృక్ సింహః సన్ధాతా సన్ధిమాన్ స్థిరః . అజో దుర్మర్షణః శాస్తా విశ్రుతాత్మా సురారిహా .. ౨౨.. గురుర్గురుతమో ధామ సత్యః సత్యపరాక్రమః . నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీ వాచస్పతిరుదారధీః .. ౨౩.. అగ్రణీర్గ్రామణీః శ్రీమాన్ న్యాయో నేతా సమీరణః . సహస్రమూర్ధా విశ్వాత్మా సహస్రాక్షః సహస్రపాత్ .. ౨౪.. ఆవర్తనో నివృత్తాత్మా సంవృతః సంప్రమర్దనః . అహః సంవర్తకో వహ్నిరనిలో ధరణీధరః .. ౨౫.. సుప్రసాదః ప్రసన్నాత్మా విశ్వధృగ్విశ్వభుగ్విభుః . సత్కర్తా సత్కృతః సాధుర్జహ్నుర్నారాయణో నరః .. ౨౬.. అసంఖ్యేయోఽప్రమేయాత్మా విశిష్టః శిష్టకృచ్ఛుచిః . సిద్ధార్థః సిద్ధసంకల్పః సిద్ధిదః సిద్ధిసాధనః .. ౨౭.. వృషాహీ వృషభో విష్ణుర్వృషపర్వా వృషోదరః . వర్ధనో వర్ధమానశ్చ వివిక్తః శ్రుతిసాగరః .. ౨౮.. సుభుజో దుర్ధరో వాగ్మీ మహేన్ద్రో వసుదో వసుః . నైకరూపో బృహద్రూపః శిపివిష్టః ప్రకాశనః .. ౨౯.. ఓజస్తేజోద్యుతిధరః ప్రకాశాత్మా ప్రతాపనః . ఋద్ధః స్పష్టాక్షరో మన్త్రశ్చన్ద్రాంశుర్భాస్కరద్యుతిః .. ౩౦.. అమృతాంశూద్భవో భానుః శశబిన్దుః సురేశ్వరః . ఔషధం జగతః సేతుః సత్యధర్మపరాక్రమః .. ౩౧.. భూతభవ్యభవన్నాథః పవనః పావనోఽనలః . కామహా కామకృత్కాన్తః కామః కామప్రదః ప్రభుః .. ౩౨.. యుగాదికృద్యుగావర్తో నైకమాయో మహాశనః . అదృశ్యో వ్యక్తరూపశ్చ సహస్రజిదనన్తజిత్ .. ౩౩.. ఇష్టోఽవిశిష్టః శిష్టేష్టః శిఖణ్డీ నహుషో వృషః . క్రోధహా క్రోధకృత్కర్తా విశ్వబాహుర్మహీధరః .. ౩౪.. అచ్యుతః ప్రథితః ప్రాణః ప్రాణదో వాసవానుజః . అపాంనిధిరధిష్ఠానమప్రమత్తః ప్రతిష్ఠితః .. ౩౫.. స్కన్దః స్కన్దధరో ధుర్యో వరదో వాయువాహనః . వాసుదేవో బృహద్భానురాదిదేవః పురన్దరః .. ౩౬.. అశోకస్తారణస్తారః శూరః శౌరిర్జనేశ్వరః . అనుకూలః శతావర్తః పద్మీ పద్మనిభేక్షణః .. ౩౭.. పద్మనాభోఽరవిన్దాక్షః పద్మగర్భః శరీరభృత్ . మహర్ద్ధిరృద్ధో వృద్ధాత్మా మహాక్షో గరుడధ్వజః .. ౩౮.. అతులః శరభో భీమః సమయజ్ఞో హవిర్హరిః . సర్వలక్షణలక్షణ్యో లక్ష్మీవాన్ సమితిఞ్జయః .. ౩౯.. విక్షరో రోహితో మార్గో హేతుర్దామోదరః సహః . మహీధరో మహాభాగో వేగవానమితాశనః .. ౪౦.. ఉద్భవః క్షోభణో దేవః శ్రీగర్భః పరమేశ్వరః . కరణం కారణం కర్తా వికర్తా గహనో గుహః .. ౪౧.. వ్యవసాయో వ్యవస్థానః సంస్థానః స్థానదో ధ్రువః . పరర్ద్ధిః పరమస్పష్టస్తుష్టః పుష్టః శుభేక్షణః .. ౪౨.. రామో విరామో విరజో మార్గో నేయో నయోఽనయః . or విరామో విరతో వీరః శక్తిమతాం శ్రేష్ఠో ధర్మో ధర్మవిదుత్తమః .. ౪౩.. వైకుణ్ఠః పురుషః ప్రాణః ప్రాణదః ప్రణవః పృథుః . హిరణ్యగర్భః శత్రుఘ్నో వ్యాప్తో వాయురధోక్షజః .. ౪౪.. ఋతుః సుదర్శనః కాలః పరమేష్ఠీ పరిగ్రహః . ఉగ్రః సంవత్సరో దక్షో విశ్రామో విశ్వదక్షిణః .. ౪౫.. విస్తారః స్థావరస్థాణుః ప్రమాణం బీజమవ్యయమ్ . అర్థోఽనర్థో మహాకోశో మహాభోగో మహాధనః .. ౪౬.. అనిర్విణ్ణః స్థవిష్ఠోఽభూర్ధర్మయూపో మహామఖః . నక్షత్రనేమిర్నక్షత్రీ క్షమః క్షామః సమీహనః .. ౪౭.. యజ్ఞ ఇజ్యో మహేజ్యశ్చ క్రతుః సత్రం సతాం గతిః . సర్వదర్శీ విముక్తాత్మా సర్వజ్ఞో జ్ఞానముత్తమమ్ .. ౪౮.. సువ్రతః సుముఖః సూక్ష్మః సుఘోషః సుఖదః సుహృత్ . మనోహరో జితక్రోధో వీరబాహుర్విదారణః .. ౪౯.. స్వాపనః స్వవశో వ్యాపీ నైకాత్మా నైకకర్మకృత్ . వత్సరో వత్సలో వత్సీ రత్నగర్భో ధనేశ్వరః .. ౫౦.. ధర్మగుబ్ధర్మకృద్ధర్మీ సదసత్క్షరమక్షరమ్ . అవిజ్ఞాతా సహస్రాంశుర్విధాతా కృతలక్షణః .. ౫౧.. గభస్తినేమిః సత్త్వస్థః సింహో భూతమహేశ్వరః . ఆదిదేవో మహాదేవో దేవేశో దేవభృద్గురుః .. ౫౨.. ఉత్తరో గోపతిర్గోప్తా జ్ఞానగమ్యః పురాతనః . శరీరభూతభృద్భోక్తా కపీన్ద్రో భూరిదక్షిణః .. ౫౩.. సోమపోఽమృతపః సోమః పురుజిత్పురుసత్తమః . వినయో జయః సత్యసంధో దాశార్హః సాత్త్వతాంపతిః .. ౫౪.. జీవో వినయితా సాక్షీ ముకున్దోఽమితవిక్రమః . అమ్భోనిధిరనన్తాత్మా మహోదధిశయోఽన్తకః .. ౫౫.. అజో మహార్హః స్వాభావ్యో జితామిత్రః ప్రమోదనః . ఆనన్దో నన్దనో నన్దః సత్యధర్మా త్రివిక్రమః .. ౫౬.. మహర్షిః కపిలాచార్యః కృతజ్ఞో మేదినీపతిః . త్రిపదస్త్రిదశాధ్యక్షో మహాశృఙ్గః కృతాన్తకృత్ .. ౫౭.. మహావరాహో గోవిన్దః సుషేణః కనకాఙ్గదీ . గుహ్యో గభీరో గహనో గుప్తశ్చక్రగదాధరః .. ౫౮.. వేధాః స్వాఙ్గోఽజితః కృష్ణో దృఢః సంకర్షణోఽచ్యుతః . వరుణో వారుణో వృక్షః పుష్కరాక్షో మహామనాః .. ౫౯.. భగవాన్ భగహాఽఽనన్దీ వనమాలీ హలాయుధః . ఆదిత్యో జ్యోతిరాదిత్యః సహిష్ణుర్గతిసత్తమః .. ౬౦.. సుధన్వా ఖణ్డపరశుర్దారుణో ద్రవిణప్రదః . దివఃస్పృక్ సర్వదృగ్వ్యాసో వాచస్పతిరయోనిజః .. ౬౧.. త్రిసామా సామగః సామ నిర్వాణం భేషజం భిషక్ . సంన్యాసకృచ్ఛమః శాన్తో నిష్ఠా శాన్తిః పరాయణమ్ .. ౬౨.. శుభాఙ్గః శాన్తిదః స్రష్టా కుముదః కువలేశయః . గోహితో గోపతిర్గోప్తా వృషభాక్షో వృషప్రియః .. ౬౩.. అనివర్తీ నివృత్తాత్మా సంక్షేప్తా క్షేమకృచ్ఛివః . శ్రీవత్సవక్షాః శ్రీవాసః శ్రీపతిః శ్రీమతాంవరః .. ౬౪.. శ్రీదః శ్రీశః శ్రీనివాసః శ్రీనిధిః శ్రీవిభావనః . శ్రీధరః శ్రీకరః శ్రేయః శ్రీమాఁల్లోకత్రయాశ్రయః .. ౬౫.. స్వక్షః స్వఙ్గః శతానన్దో నన్దిర్జ్యోతిర్గణేశ్వరః . విజితాత్మాఽవిధేయాత్మా సత్కీర్తిశ్ఛిన్నసంశయః .. ౬౬.. ఉదీర్ణః సర్వతశ్చక్షురనీశః శాశ్వతస్థిరః . భూశయో భూషణో భూతిర్విశోకః శోకనాశనః .. ౬౭.. అర్చిష్మానర్చితః కుమ్భో విశుద్ధాత్మా విశోధనః . అనిరుద్ధోఽప్రతిరథః ప్రద్యుమ్నోఽమితవిక్రమః .. ౬౮.. కాలనేమినిహా వీరః శౌరిః శూరజనేశ్వరః . త్రిలోకాత్మా త్రిలోకేశః కేశవః కేశిహా హరిః .. ౬౯.. కామదేవః కామపాలః కామీ కాన్తః కృతాగమః . అనిర్దేశ్యవపుర్విష్ణుర్వీరోఽనన్తో ధనంజయః .. ౭౦.. బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్ బ్రహ్మా బ్రహ్మ బ్రహ్మవివర్ధనః . బ్రహ్మవిద్ బ్రాహ్మణో బ్రహ్మీ బ్రహ్మజ్ఞో బ్రాహ్మణప్రియః .. ౭౧.. మహాక్రమో మహాకర్మా మహాతేజా మహోరగః . మహాక్రతుర్మహాయజ్వా మహాయజ్ఞో మహాహవిః .. ౭౨.. స్తవ్యః స్తవప్రియః స్తోత్రం స్తుతిః స్తోతా రణప్రియః . పూర్ణః పూరయితా పుణ్యః పుణ్యకీర్తిరనామయః .. ౭౩.. మనోజవస్తీర్థకరో వసురేతా వసుప్రదః . వసుప్రదో వాసుదేవో వసుర్వసుమనా హవిః .. ౭౪.. సద్గతిః సత్కృతిః సత్తా సద్భూతిః సత్పరాయణః . శూరసేనో యదుశ్రేష్ఠః సన్నివాసః సుయామునః .. ౭౫.. భూతావాసో వాసుదేవః సర్వాసునిలయోఽనలః . దర్పహా దర్పదో దృప్తో దుర్ధరోఽథాపరాజితః .. ౭౬.. విశ్వమూర్తిర్మహామూర్తిర్దీప్తమూర్తిరమూర్తిమాన్ . అనేకమూర్తిరవ్యక్తః శతమూర్తిః శతాననః .. ౭౭.. ఏకో నైకః సవః కః కిం యత్ తత్పదమనుత్తమమ్ . లోకబన్ధుర్లోకనాథో మాధవో భక్తవత్సలః .. ౭౮.. సువర్ణవర్ణో హేమాఙ్గో వరాఙ్గశ్చన్దనాఙ్గదీ . వీరహా విషమః శూన్యో ఘృతాశీరచలశ్చలః .. ౭౯.. అమానీ మానదో మాన్యో లోకస్వామీ త్రిలోకధృక్ . సుమేధా మేధజో ధన్యః సత్యమేధా ధరాధరః .. ౮౦.. తేజోవృషో ద్యుతిధరః సర్వశస్త్రభృతాం వరః . ప్రగ్రహో నిగ్రహో వ్యగ్రో నైకశృఙ్గో గదాగ్రజః .. ౮౧.. చతుర్మూర్తిశ్చతుర్బాహుశ్చతుర్వ్యూహశ్చతుర్గతిః . చతురాత్మా చతుర్భావశ్చతుర్వేదవిదేకపాత్ .. ౮౨.. సమావర్తోఽనివృత్తాత్మా దుర్జయో దురతిక్రమః . దుర్లభో దుర్గమో దుర్గో దురావాసో దురారిహా .. ౮౩.. శుభాఙ్గో లోకసారఙ్గః సుతన్తుస్తన్తువర్ధనః . ఇన్ద్రకర్మా మహాకర్మా కృతకర్మా కృతాగమః .. ౮౪.. ఉద్భవః సున్దరః సున్దో రత్ననాభః సులోచనః . అర్కో వాజసనః శృఙ్గీ జయన్తః సర్వవిజ్జయీ .. ౮౫.. సువర్ణబిన్దురక్షోభ్యః సర్వవాగీశ్వరేశ్వరః . మహాహ్రదో మహాగర్తో మహాభూతో మహానిధిః .. ౮౬.. కుముదః కున్దరః కున్దః పర్జన్యః పావనోఽనిలః . అమృతాంశోఽమృతవపుః సర్వజ్ఞః సర్వతోముఖః .. ౮౭.. సులభః సువ్రతః సిద్ధః శత్రుజిచ్ఛత్రుతాపనః . న్యగ్రోధోఽదుమ్బరోఽశ్వత్థశ్చాణూరాన్ధ్రనిషూదనః .. ౮౮.. సహస్రార్చిః సప్తజిహ్వః సప్తైధాః సప్తవాహనః . అమూర్తిరనఘోఽచిన్త్యో భయకృద్భయనాశనః .. ౮౯.. అణుర్బృహత్కృశః స్థూలో గుణభృన్నిర్గుణో మహాన్ . అధృతః స్వధృతః స్వాస్యః ప్రాగ్వంశో వంశవర్ధనః .. ౯౦.. భారభృత్ కథితో యోగీ యోగీశః సర్వకామదః . ఆశ్రమః శ్రమణః క్షామః సుపర్ణో వాయువాహనః .. ౯౧.. ధనుర్ధరో ధనుర్వేదో దణ్డో దమయితా దమః . అపరాజితః సర్వసహో నియన్తాఽనియమోఽయమః .. ౯౨.. సత్త్వవాన్ సాత్త్వికః సత్యః సత్యధర్మపరాయణః . అభిప్రాయః ప్రియార్హోఽర్హః ప్రియకృత్ ప్రీతివర్ధనః .. ౯౩.. విహాయసగతిర్జ్యోతిః సురుచిర్హుతభుగ్విభుః . రవిర్విరోచనః సూర్యః సవితా రవిలోచనః .. ౯౪.. అనన్తో హుతభుగ్భోక్తా సుఖదో నైకజోఽగ్రజః . అనిర్విణ్ణః సదామర్షీ లోకాధిష్ఠానమద్భుతః .. ౯౫.. సనాత్సనాతనతమః కపిలః కపిరవ్యయః . స్వస్తిదః స్వస్తికృత్స్వస్తి స్వస్తిభుక్స్వస్తిదక్షిణః .. ౯౬.. అరౌద్రః కుణ్డలీ చక్రీ విక్రమ్యూర్జితశాసనః . శబ్దాతిగః శబ్దసహః శిశిరః శర్వరీకరః .. ౯౭.. అక్రూరః పేశలో దక్షో దక్షిణః క్షమిణాంవరః . విద్వత్తమో వీతభయః పుణ్యశ్రవణకీర్తనః .. ౯౮.. ఉత్తారణో దుష్కృతిహా పుణ్యో దుఃస్వప్ననాశనః . వీరహా రక్షణః సన్తో జీవనః పర్యవస్థితః .. ౯౯.. అనన్తరూపోఽనన్తశ్రీర్జితమన్యుర్భయాపహః . చతురశ్రో గభీరాత్మా విదిశో వ్యాదిశో దిశః .. ౧౦౦.. అనాదిర్భూర్భువో లక్ష్మీః సువీరో రుచిరాఙ్గదః . జననో జనజన్మాదిర్భీమో భీమపరాక్రమః .. ౧౦౧.. ఆధారనిలయోఽధాతా పుష్పహాసః ప్రజాగరః . ఊర్ధ్వగః సత్పథాచారః ప్రాణదః ప్రణవః పణః .. ౧౦౨.. ప్రమాణం ప్రాణనిలయః ప్రాణభృత్ప్రాణజీవనః . తత్త్వం తత్త్వవిదేకాత్మా జన్మమృత్యుజరాతిగః .. ౧౦౩.. భూర్భువఃస్వస్తరుస్తారః సవితా ప్రపితామహః . యజ్ఞో యజ్ఞపతిర్యజ్వా యజ్ఞాఙ్గో యజ్ఞవాహనః .. ౧౦౪.. యజ్ఞభృద్ యజ్ఞకృద్ యజ్ఞీ యజ్ఞభుగ్ యజ్ఞసాధనః . యజ్ఞాన్తకృద్ యజ్ఞగుహ్యమన్నమన్నాద ఏవ చ .. ౧౦౫.. ఆత్మయోనిః స్వయంజాతో వైఖానః సామగాయనః . దేవకీనన్దనః స్రష్టా క్షితీశః పాపనాశనః .. ౧౦౬.. శఙ్ఖభృన్నన్దకీ చక్రీ శార్ఙ్గధన్వా గదాధరః . రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్యః సర్వప్రహరణాయుధః .. ౧౦౭.. సర్వప్రహరణాయుధ ౐ నమ ఇతి . వనమాలీ గదీ శార్ఙ్గీ శఙ్ఖీ చక్రీ చ నన్దకీ . శ్రీమాన్ నారాయణో విష్ణుర్వాసుదేవోఽభిరక్షతు .. ౧౦౮.. శ్రీ వాసుదేవోఽభిరక్షతు ౐ నమ ఇతి . .. ఉత్తరన్యాసః.. భీష్మ ఉవాచ --- ఇతీదం కీర్తనీయస్య కేశవస్య మహాత్మనః . నామ్నాం సహస్రం దివ్యానామశేషేణ ప్రకీర్తితమ్ .. ౧.. య ఇదం శృణుయాన్నిత్యం యశ్చాపి పరికీర్తయేత్ . నాశుభం ప్రాప్నుయాత్కించిత్సోఽముత్రేహ చ మానవః .. ౨.. వేదాన్తగో బ్రాహ్మణః స్యాత్క్షత్రియో విజయీ భవేత్ . వైశ్యో ధనసమృద్ధః స్యాచ్ఛూద్రః సుఖమవాప్నుయాత్ .. ౩.. ధర్మార్థీ ప్రాప్నుయాద్ధర్మమర్థార్థీ చార్థమాప్నుయాత్ . కామానవాప్నుయాత్కామీ ప్రజార్థీ ప్రాప్నుయాత్ప్రజామ్ .. ౪.. భక్తిమాన్ యః సదోత్థాయ శుచిస్తద్గతమానసః . సహస్రం వాసుదేవస్య నామ్నామేతత్ప్రకీర్తయేత్ .. ౫.. యశః ప్రాప్నోతి విపులం జ్ఞాతిప్రాధాన్యమేవ చ . అచలాం శ్రియమాప్నోతి శ్రేయః ప్రాప్నోత్యనుత్తమమ్ .. ౬.. న భయం క్వచిదాప్నోతి వీర్యం తేజశ్చ విన్దతి . భవత్యరోగో ద్యుతిమాన్బలరూపగుణాన్వితః .. ౭.. రోగార్తో ముచ్యతే రోగాద్బద్ధో ముచ్యేత బన్ధనాత్ . భయాన్ముచ్యేత భీతస్తు ముచ్యేతాపన్న ఆపదః .. ౮.. దుర్గాణ్యతితరత్యాశు పురుషః పురుషోత్తమమ్ . స్తువన్నామసహస్రేణ నిత్యం భక్తిసమన్వితః .. ౯.. వాసుదేవాశ్రయో మర్త్యో వాసుదేవపరాయణః . సర్వపాపవిశుద్ధాత్మా యాతి బ్రహ్మ సనాతనమ్ .. ౧౦.. న వాసుదేవభక్తానామశుభం విద్యతే క్వచిత్ . జన్మమృత్యుజరావ్యాధిభయం నైవోపజాయతే .. ౧౧.. ఇమం స్తవమధీయానః శ్రద్ధాభక్తిసమన్వితః . యుజ్యేతాత్మసుఖక్షాన్తిశ్రీధృతిస్మృతికీర్తిభిః .. ౧౨.. న క్రోధో న చ మాత్సర్యం న లోభో నాశుభా మతిః . భవన్తి కృత పుణ్యానాం భక్తానాం పురుషోత్తమే .. ౧౩.. ద్యౌః సచన్ద్రార్కనక్షత్రా ఖం దిశో భూర్మహోదధిః . వాసుదేవస్య వీర్యేణ విధృతాని మహాత్మనః .. ౧౪.. ససురాసురగన్ధర్వం సయక్షోరగరాక్షసమ్ . జగద్వశే వర్తతేదం కృష్ణస్య సచరాచరమ్ .. ౧౫.. ఇన్ద్రియాణి మనో బుద్ధిః సత్త్వం తేజో బలం ధృతిః . వాసుదేవాత్మకాన్యాహుః క్షేత్రం క్షేత్రజ్ఞ ఏవ చ .. ౧౬.. సర్వాగమానామాచారః ప్రథమం పరికల్పతే . ఆచారప్రభవో ధర్మో ధర్మస్య ప్రభురచ్యుతః .. ౧౭.. ఋషయః పితరో దేవా మహాభూతాని ధాతవః . జఙ్గమాజఙ్గమం చేదం జగన్నారాయణోద్భవమ్ .. ౧౮.. యోగో జ్ఞానం తథా సాంఖ్యం విద్యాః శిల్పాది కర్మ చ . వేదాః శాస్త్రాణి విజ్ఞానమేతత్సర్వం జనార్దనాత్ .. ౧౯.. ఏకో విష్ణుర్మహద్భూతం పృథగ్భూతాన్యనేకశః . త్రీంల్లోకాన్వ్యాప్య భూతాత్మా భుఙ్క్తే విశ్వభుగవ్యయః .. ౨౦.. ఇమం స్తవం భగవతో విష్ణోర్వ్యాసేన కీర్తితమ్ . పఠేద్య ఇచ్ఛేత్పురుషః శ్రేయః ప్రాప్తుం సుఖాని చ .. ౨౧.. విశ్వేశ్వరమజం దేవం జగతః ప్రభుమవ్యయమ్ . భజన్తి యే పుష్కరాక్షం న తే యాన్తి పరాభవమ్ .. ౨౨.. న తే యాన్తి పరాభవమ ౐ నమ ఇతి . అర్జున ఉవాచ --- పద్మపత్రవిశాలాక్ష పద్మనాభ సురోత్తమ . భక్తానామనురక్తానాం త్రాతా భవ జనార్దన .. ౨౩.. శ్రీభగవానువాచ --- యో మాం నామసహస్రేణ స్తోతుమిచ్ఛతి పాణ్డవ . సోహఽమేకేన శ్లోకేన స్తుత ఏవ న సంశయః .. ౨౪.. స్తుత ఏవ న సంశయ ౐ నమ ఇతి . వ్యాస ఉవాచ --- వాసనాద్వాసుదేవస్య వాసితం భువనత్రయమ్ . సర్వభూతనివాసోఽసి వాసుదేవ నమోఽస్తు తే .. ౨౫.. శ్రీ వాసుదేవ నమోఽస్తుత ౐ నమ ఇతి . పార్వత్యువాచ --- కేనోపాయేన లఘునా విష్ణోర్నామసహస్రకమ . పఠ్యతే పణ్డితైర్నిత్యం శ్రోతుమిచ్ఛామ్యహం ప్రభో .. ౨౬.. ఈశ్వర ఉవాచ --- శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే . సహస్రనామ తత్తుల్యం రామ నామ వరాననే .. ౨౭.. శ్రీరామనామ వరానన ౐ నమ ఇతి . బ్రహ్మోవాచ --- నమోఽస్త్వనన్తాయ సహస్రమూర్తయే సహస్రపాదాక్షిశిరోరుబాహవే . సహస్రనామ్నే పురుషాయ శాశ్వతే సహస్రకోటి యుగధారిణే నమః .. ౨౮.. సహస్రకోటి యుగధారిణే ౐ నమ ఇతి . సఞ్జయ ఉవాచ --- యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః . తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్ధ్రువా నీతిర్మతిర్మమ .. ౨౯.. శ్రీభగవానువాచ --- అనన్యాశ్చిన్తయన్తో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే . తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగక్షేమం వహామ్యహమ్ .. ౩౦.. పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ . ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే .. ౩౧.. ఆర్తాః విషణ్ణాః శిథిలాశ్చ భీతాః ఘోరేషు చ వ్యాధిషు వర్తమానాః . సంకీర్త్య నారాయణశబ్దమాత్రం విముక్తదుఃఖాః సుఖినో భవన్తు .. ౩౨.. కాయేన వాచా మనసేంద్రియైర్వా బుద్ధ్యాత్మనా వా ప్రకృతిస్వభావాత్ . కరోమి యద్యత్ సకలం పరస్మై నారాయణాయేతి సమర్పయామి .. ౩౩.. .. ఇతి శ్రీవిష్ణోర్దివ్యసహస్రనామస్తోత్రం సంపూర్ణమ్ .. .. ౐ తత సత.. ---- ౐ ఆపదామపహర్తారం దాతారం సర్వసంపదామ్ . లోకాభిరామం శ్రీరామం భూయో భూయో నమామ్యహమ్ .. ఆర్తానామార్తిహన్తారం భీతానాం భీతినాశనమ్ . ద్విషతాం కాలదణ్డం తం రామచన్ద్రం నమామ్యహమ్ .. నమః కోదణ్డహస్తాయ సన్ధీకృతశరాయ చ . ఖణ్డితాఖిలదైత్యాయ రామాయఽఽపన్నివారిణే .. రామాయ రామభద్రాయ రామచంద్రాయ వేధసే . రఘునాథాయ నాథాయ సీతాయాః పతయే నమః .. అగ్రతః పృష్ఠతశ్చైవ పార్శ్వతశ్చ మహాబలౌ . ఆకర్ణపూర్ణధన్వానౌ రక్షేతాం రామలక్ష్మణౌ .. సన్నద్ధః కవచీ ఖడ్గీ చాపబాణధరో యువా . గచ్ఛన మమాగ్రతో నిత్యం రామః పాతు సలక్ష్మణః .. అచ్యుతానన్తగోవిన్ద నామోచ్చారణభేషజాత . నశ్యన్తి సకలా రోగాస్సత్యం సత్యం వదామ్యహమ్ .. సత్యం సత్యం పునస్సత్యముద్ధృత్య భుజముచ్యతే . వేదాచ్ఛాస్త్రం పరం నాస్తి న దేవం కేశవాత్పరమ్ .. శరీరే జర్ఝరీభూతే వ్యాధిగ్రస్తే కళేవరే . ఔషధం జాహ్నవీతోయం వైద్యో నారాయణో హరిః .. ఆలోడ్య సర్వశాస్త్రాణి విచార్య చ పునః పునః . ఇదమేకం సునిష్పన్నం ధ్యేయో నారాయణో హరిః .. యదక్షరపదభ్రష్టం మాత్రాహీనం తు యద్భవేత . తత్సర్వ క్షమ్యతాం దేవ నారాయణ నమోఽస్తు తే .. విసర్గబిన్దుమాత్రాణి పదపాదాక్షరాణి చ . న్యూనాని చాతిరిక్తాని క్షమస్వ పురుషోత్తమ్ .. ---- Alternate Concluding Shlokas నమః కమలనాభాయ నమస్తే జలశాయినే . నమస్తే కేశవానన్త వాసుదేవ నమోఽస్తుతే .. నమో బ్రహ్మణ్యదేవాయ గోబ్రాహ్మణహితాయ చ . జగద్ధితాయ కృష్ణాయ గోవిందాయ నమో నమః .. ఆకాశాత్పతితం తోయం యథా గచ్ఛతి సాగరమ్ . సర్వదేవనమస్కారః కేశవం ప్రతి గచ్ఛతి .. ఏష నిష్కంటకః పన్థా యత్ర సంపూజ్యతే హరిః . కుపథం తం విజానీయాద్ గోవిన్దరహితాగమమ్ .. సర్వవేదేషు యత్పుణ్యం సర్వతీర్థేషు యత్ఫలమ్ . తత్ఫలం సమవాప్నోతి స్తుత్వా దేవం జనార్దనమ్ .. యో నరః పఠతే నిత్యం త్రికాలం కేశవాలయే . ద్వికాలమేకకాలం వా క్రూరం సర్వం వ్యపోహతి .. దహ్యన్తే రిపవస్తస్య సౌమ్యాః సర్వే సదా గ్రహాః . విలీయన్తే చ పాపాని స్తవే హ్యస్మిన్ ప్రకీర్తితే .. యేనే ధ్యాతః శ్రుతో యేన యేనాయం పఠ్యతే స్తవః . దత్తాని సర్వదానాని సురాః సర్వే సమర్చితాః .. ఇహ లోకే పరే వాపి న భయం విద్యతే క్వచిత్ . నామ్నాం సహస్రం యోఽధీతే ద్వాదశ్యాం మమ సన్నిధౌ .. శనైర్దహన్తి పాపాని కల్పకోటిశతాని చ . అశ్వత్థసన్నిధౌ పార్థ ధ్యాత్వా మనసి కేశవమ్ .. పఠేన్నామసహస్రం తు గవాం కోటిఫలం లభేత్ . శివాలయే పఠేనిత్యం తులసీవనసంస్థితః .. నరో ముక్తిమవాప్నోతి చక్రపాణేర్వచో యథా . బ్రహ్మహత్యాదికం ఘోరం సర్వపాపం వినశ్యతి .. విలయం యాన్తి పాపాని చాన్యపాపస్య కా కథా . సర్వపాపవినిర్ముక్తో విష్ణులోకం స గచ్ఛతి .. .. హరిః ౐ తత్సత్ .. </pre> నిజాం 1428 19541 2006-02-03T01:56:10Z వైఙాసత్య 58 +వర్గములు [[హైదరాబాదు]] రాజ్యము యొక్క పాలకుల పట్టము '''నిజాం ఉల్ ముల్క్''' లేదా నిజాం. నిజాముని ఇప్పటికీ ''అలా హద్రట్'' అని, ''నిజాం సర్కార్'' అని సంబోధిస్తారు. వీరి వంశము [[1724]] నుండి [[1949]] వరకు హైదరాబాదును పరిపాలించారు. == నిజాం నవాబులు == *[[ఖమరుద్దీన్ చిన్ ఖిలిజ్ ఖాన్ అసఫ్ ఝా I]] [[1724]]-[[1748]] *[[నాసిర్ జంగ్ మీర్ అహ్మద్]] [[1748]]-[[1750]] *[[మొహియుద్దీన్ ముజఫ్ఫర్ జంగ్ హిదాయత్]] [[1750]]-[[1751]] *[[ఆసిఫ్ ఉద్దౌలా మీర్ అలీ సలాబత్ జంగ్]] [[1751]]-[[1762]] *[[అలీ ఖాన్ అసఫ్ ఝా II]] [[1762]]-[[1802]] *[[మీర్ అక్బర్ అలీ ఖాన్ అసఫ్ ఝా III]] [[1802]]-[[1829]] *[[నాసిర్ ఉద్దౌలా ఫర్ఖుందా అలీ అసఫ్ ఝా IV]] [[1829]]-[[1857]] *[[అఫ్జల్ ఉద్దౌలా మహబూబ్ అలీ ఖాన్ అసఫ్ ఝా V]] [[1857]]-[[1869]] *[[ఫతే జంగ్ మహబూబ్ అలీ ఖాన్ అసఫ్ ఝా VI]] [[1869]]-[[1911]] *[[ఫతే జంగ్ నవాబ్ మీర్ ఉస్మాన్ అలీ ఖాన్ అసఫ్ ఝా VII]] [[1911]]-[[1949]] [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు]] కుతుబ్ షాహీ వంశము 1429 14777 2005-11-22T15:01:53Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''కుతుబ్ షాహీ వంశము''' (ఈ వంశస్థులను '''కుతుబ్ షాహీలు''' అందురు) [[దక్షిణ భారతదేశము]] లోని [[గోల్కొండ]] రాజ్యము యొక్క పాలక వంశము. ఈ వంశస్థులు [[తుర్కమేనిస్తాన్]]-[[ఆర్మేనియా]] ప్రాంతములోని [[తుర్కమేన్]] తెగకు చెందిన [[షియా]] [[ముస్లిం]]లు. ==స్థాపన== కుతుబ్ షాహీ వంశ స్థాపకుడు '''[[సుల్తాన్ కులీ కుత్బుల్ ముల్క్]],''' [[16వ శతాబ్దము]] ప్రారంభములో కొందరు బంధువులు మరియు స్నేహితులతో కలసి [[ఢిల్లీ]]కి వలస వచ్చాడు. తరువాత దక్షిణాన [[దక్కన్ పీఠభూమి]]కి వచ్చి [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము|బహుమనీ సుల్తాన్]] [[మహమ్మద్ షా]] కొలువులో పనిచేసినాడు. అతడు గోల్కొండను జయించి [[తెలంగాణ]] రాజ్యానికి అధిపతి అయ్యెను. [[1518]]లో [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము]] పతనమై ఐదు [[దక్కన్ సుల్తానేట్లు]] ఆవిర్భవించుచున్న సమయములో బహుమనీ సుల్తానుల నుండి స్వతంత్రము ప్రకటించుకొని, "కుతుబ్ షా" అనే పట్టము స్వీకరించి గోల్కొండ కుతుబ్ షాహీ వంశమును స్థాపించినాడు. ==పరిపాలన== ఈ వంశము [[తెలుగులు|తెలుగు వారిని]] పరిపాలించిన తొలి ముస్లిం వంశము. ఇది అంధ్ర దేశమును ముస్లింలు పరిపాలి‌చిన (తెలంగాణ ప్రాంతము) మరియు హిందూ పరిపాలనలో ఉన్న ఇతర ప్రాంతములుగా విభజించినది. ఈ వంశము [[1687]] లో [[మొఘల్ సామ్రాజ్యము|మొఘల్]] చక్రవర్తి [[ఔరంగజేబు]] యొక్క సైన్యాలు [[దక్కన్]]ని జయించేవరకు, 171 సంవత్సరాలు గోల్కొండను పరిపాలించినది. ఆ తరువాత కూడా, తెలంగాణ [[1948]]లో [[హైదరాబాదు రాజ్యము]], [[న్యూఢిల్లీ]] యొక్క సైనిక జోక్యం (పోలీసు చర్య) తో [[భారత దేశము]] లో విలీనము అయ్యేవరకు ముస్లింల పరిపాలనలోనే ఉన్నది. కుతుబ్ షాహీ పాలకులు గొప్ప కళా మరియు శాస్త్ర పోషకులు. వీరు [[పర్షియన్ సంస్కృతి]]ని పోషించడమే కాకుండా, ప్రాంతీయ [[దక్కన్]] సంస్కృతికి చిహ్నమైన [[తెలుగు భాష]] మరియు కొత్తగా అభివృద్ధి చెందిన [[ఉర్దూ]]([[దక్కనీ]]) ను కూడా పోషించారు. తెలుగు ప్రాంతమైన తెలంగాణ గోల్కొండ రాజ్యములో ఒక ప్రముఖ భాగమైనందున, వాళ్ల మాతృ భాష కాకపోయినా, గోల్కొండ పాలకులు తెలుగు భాష అభ్యసించారు. గోల్కొండ, ఆ తరువాత [[హైదరాబాదు]] రాజ్యమునకు రాజధానులుగా ఉండేవి మరియు ఉభయ నగరములును కుతుబ్ షాహీ సుల్తానులే అభివృద్ధి చేశారు. ==వంశ క్రమము== ఈ వంశము యొక్క ఎనిమిది రాజులు క్రమముగా: # '''[[సుల్తాన్ కులీ కుత్బుల్ ముల్క్]]''' ([[1518]]-[[1543]]) # '''[[జంషీద్ కులీ కుతుబ్ షా]]''' ([[1543]]-[[1550]]) # '''[[సుభాన్ కులీ కుతుబ్ షా]]''' ([[1550]]) # '''[[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా|ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]]''' ([[1550]]-[[1580]]) # '''[[మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా]]''' ([[1580]]-[[1612]]) # '''[[సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా]]''' ([[1612]]-[[1626]]) # '''[[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]]''' ([[1626]]-[[1672]]) # '''[[అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా]]''' ([[1672]]-[[1687]]) == బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://www.vepachedu.org/golconda.html కుతుబ్ షాహీల పరిపాలనలో తెలుగు సాహిత్యము మరియు సంస్కృతి] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] [[Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు]] మూసీ నది 1430 18331 2006-01-14T10:27:36Z Chaduvari 97 '''మూసీ నది''' [[హైదరాబాదు]] నగరం మధ్యనుండి ప్రవహిస్తూ పాతనగరాన్ని, కొత్త ప్రాంతం నుండి వేరుచేస్తూ ఉంటుంది. నదిపై దాదాపు ఏడు వంతెనలు ఉన్నప్పటికీ ''పురానా పుల్'' అనే వంతెన అత్యంత పురాతనమైనది. [[కుతుబ్ షాహీ వంశము]] కాలంలో - [[16 వ శతాబ్దం]] - లో దీన్ని నిర్మించారు. ఇప్పటికీ ఈ వంతెన వాడుకలో ఉంది. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] [[Category:హైదరాబాదు]] గోల్కొండ 1431 21216 2006-03-19T02:55:49Z 82.163.113.178 interwiki [[Image:Golcondafort.jpg|framed|right|గోల్కొండ కోట, [[హైదరాబాదు]]లోని సందర్శనీయ స్థలాలలో ముఖ్యమయినది.]] '''గోల్కొండ''' ఒక శిధిలమయిన కోట మరియు నగరము. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాజధాని [[హైదరాబాదు]] నగరమునకు 11 కి.మీ. దూరములో ఉంది. గోల్కొండ నగరము మరియు కోట మొత్తం ఒక 120 మీ. ఎత్తయిన నల్లరాతి కొండమీద కట్టారు. కోట రక్షణార్ధం దాని చుట్టూ పెద్ద బురుజు కూడా నిర్మించారు. [[1143]]లలో ఈ ప్రాంతాన్ని [[కాకతీయులు]] పాలిస్తూ ఉండేవారు. 200 సంవత్సరముల తరువాత వారినుండి బహమనీ సుల్తాను వశము చేసుకున్నాడని కధనం. ఇది [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము]]లో రాజధానిగా (1364-1512) ఉండేది, కానీ [[1512]] తరువాత ముస్లిము సుల్తానుల రాజ్యములో రాజధానిగా చేయబడినది. గోల్కొండ అధికారులు, సైన్యం, పాలకుల కుటుంబాలు నివసించేటంత పెద్దగా ఉండేది. అక్కడ మసీదులు మరియు కోటల శిధిలాలు కూడా ఉంటాయి. అన్నీ బాగున్న రోజులలో అక్కడ వజ్రాలు దొరికేయి, గోల్కొండ ధనమునకు పర్యాయ పదముగా కూడా నిలిచింది. ==చరిత్ర== "గొల్ల కొండ" నుండి గోల్కొండ కోటగా రూపాంతరం చెందిన ఈ ప్రాకారం వెనుక ఒక ఆసక్తికరమయిన కధనం ఉంది. అదేమిటంటే [[1143]] లో మంగలవరం అనే రాళ్ళ గుట్ట పైన ఒక గొడ్లకాపరికి ఒక దేవతా విగ్రహము కనిపించినది. ఈ వార్తను అప్పటి ఆ ప్రాంతమును పాలించే కాకతీయులకు చేరవేయ బడినది. వెంటనే ఆ పవిత్ర స్థలములో రాజుగారు ఒక మట్టి కట్టడమును నిర్మించారు. 200 సంవత్సరముల తరువాత బహమనీ సుల్తానులు (1364) ఈ మట్టి కట్టడమును స్వాధీన పరుచుకున్నారు. [[1507]] నుండి మొదలుకొని ఒక 62 సంవత్సరముల కాలములో ఆ మట్టి కట్టడమును [[కుతుబ్ షాహీ వంశము|కుతుబ్ షాహీ వంశస్తులు]] పెద్ద నల్లరాతి కోటగా తయారు చేసారు. కోట బురుజులతో సహా ఇది 5 కి.మీ. చుట్టుకొలత కలిగి ఉన్నది. ఎన్నో చారిత్రక సంఘటనలకు మౌన సాక్షిగా నిలిచినది. గోల్కొండలో కుతుబ్ షాహీ వంశస్తుల పాలన [[1687]] లో [[ఔరంగజేబు]] విజయముతో అంతమయినది. ఆసమయములొనే ఔరంగజేబు, కోటను నాశనంచేసి, శిధిలాలను మిగిల్చాడు. గోల్కొండ కోట వజ్రాల వ్యాపారానికి గాను ఎంతో ఖ్యాతి సంపాదించింది. ప్రపంచప్రసిద్ద [[కోహినూరు వజ్రము]] కూడా ఇక్కడినుండే వచ్చినదని చెబుతూ ఉంటారు. గోల్కొండలోని గనుల నుండి వచ్చిన ధనము నిజాము చక్రవర్తులను సుసంపన్నం చేశాయి. నిజాములు మొగలు చక్రవర్తులనుండి స్వాతంత్ర్యము పొందిన తరువాత హైదరాబాదును [[1724]] నుండి [[1948]] లో భారత్‌లో విలీనమ్యేంతవరకు పాలించారు. ==నిర్మాణ శైలి== ===కోటలు=== గోల్కొండ నాలుగు వేర్వేరు కోటలు, 87 అర్ధ చంద్రాకారపు బురుజులతోకూడిన 10 కి.మీ. పొడవు గోడ కలిగి ఉంది; కొన్ని బురుజులలో ఇంకా ఫిరంగులను నిలిపిఉంచారు. ఇంకా 8 సింహద్వారములు, 4 ఎత్తగలిగే వంతెనలు (draw bridge), బోలెడన్ని రాచమందిరాలు, మసీదులు, గుళ్ళు, అశ్వశాలలు మొదలగునవి చాలా ఉండేవి. సింహద్వారములలో అన్నిటికంటే కిందది మరియు అన్నిటికంటే బయట ఉండే ఫతే దర్వాజా (విజయ ద్వారము) నుండే మనము గోల్కొండ కోటను చూడటానికి వెళ్తాము. ఔరంగజేబు విజయము తరువాత ఈ ద్వారము గుండానే తన సైన్యమును నడిపించాడు. ఏనుగుల రాకను ఆడ్డుకోవటానికి ఆగ్నేయము వైపున పెద్ద పెద్ద ఇనుప సువ్వలు ఏర్పాటు చేసారు.ఫతే దర్వాజా నిర్మించటానికి ధ్వనిశాస్త్రమును ఔపోసన పట్టినట్లున్నారు. గుమ్మటం కింద ఒక నిర్ణీత ప్రదేశమునందు చప్పట్లు కొడితే కిలోమీటరు ఆవల గోల్కొండలో అతి ఎత్తయిన ప్రదేశములో ఉన్న "బాలా హిస్సారు" వద్ద చాలా స్పస్టముగా వినిపిస్తుంది. ఈ విశేషమును ఒకప్పుడు ఇక్కడి నిర్వాసితులు ప్రమాదసంకేతములు తెలుపుటకు ఉపయోగించేవారు. ఇప్పుడు మాత్రం సందర్శకులకు వినోదం పంచేదిగా మిగిలిపోయింది. ===బాలా హిస్సారు దర్వాజా=== అన్ని ముఖద్వారములలోకి బాలా హిస్సారు దర్వాజా చాలా మనోహరమయినది. ఆర్చీల మూల ఖాళీలలో ఉన్న సన్నటి రాతి పలకల మీద కాల్పనిక మృగాలు మరియు సింహపు బొమ్మలు ఈ రక్షణ ద్వారమునకు ప్రత్యేక అలంకారాలు. బాలా హిస్సారు దర్వాజా నుండి కొండపైకి వెళ్ళటానికి 380 ఎగుడు దిగుడు రాతిమెట్లు ఉంటాయి. ఆ మెట్లు అన్నీ ఎక్కిన తరువాత మనకు బాలా హిస్సారు బారాదరీ అని పిలవబడే ఒక మంటపము కనిపించును. దర్బారు హాలుగా ఉపయోగించే ఈ కట్టడములో 12 ఆర్చీలు, 3 అంతస్తులు ఉన్నాయి. దానిని వంపు తిరిగిన గదులుగా దృడమయిన స్థంబాలతో విభజించినారు. ఎత్తులో ఉన్న ఒక గదికి ఆనుకొని ఉన్న మూడు ఆర్చీలద్వారా వెనుక ద్వారము తెరుచుకొనును. ఒక ఎత్తయిన మిద్దెపైన మనకు రాతి సింహాసనము కనిపించును. కొండలలో విసిరేసినట్లున్న ఈ మంటపములో తారామతి, అబుల్ హసన్ లు తమ ఉంపుడుగత్తెలను ఉంచేవారని చాలామంది నమ్మకము. బారాదరీలో మనకు మరో విశిష్టత కనిపిస్తుంది - జంట గోడల మధ్య ఉన్న ఖాళీలు గాలిని పీల్చి, పీడనం పెరిగేటట్లుగా గదిలోనికి వదులుతూ, సహజసిద్ధమయిన కూలరు వలె ఉంటుంది. ===దేవాలయములు మసీదులు=== హిందూ ఉద్యోగులలో ముఖ్యులయిన అక్కన్న మాదన్నల కార్యాలయములు పైన ఉన్న కుతుబ్ షాహీ దర్బారులో ఉంటాయి. అక్కడ మనము గండశిల నుండి నిర్మించిన కాకతీయుల కాలమునాటి హిందూ దేవాలయమును కూడా చూడవచ్చు. దీనిని మాదన్న దేవాలయముగా సంబోదిస్తారు. అందులో రంగులలో చిత్రించిన కాళీదేవి మనకు కనిపిస్తుంది. ఇక్కడ ఉన్న ఇంకో ముఖ్య కట్టడము "తారామతి" నిర్మించిన మసీదు. ఆక్కడి గండశిలల గుండా నడుస్తున్నప్పుడు మనకు బంకమట్టితో తయారుచేసిన గొట్టాలు కనిపిస్తాయి. కొండపైకి నీటి సరఫరా కోసం అప్పటి సమర్ధవంతమయిన ఏర్పాట్లకు ఇవి సాక్ష్యాలు. [[1518]]లో [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]] కటించిన మసీదు మూలలలో ఉండే మినారుల వలన చాలా బాగా కనిపిస్తుంది. మసీదు ప్రాంగణం కోట బురుజుల వరకు విస్తరించి ఉన్నది. మసీదుకు దగ్గరలోనే గండశిలలో ఒక చిన్న రామ మందిరము ఉన్నది. [[అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా|అబుల్ హసన్ తానాషా]] సంస్థానంలో కోశాధికారిగా పనిచేస్తున్న [[రామదాసు]]ను, డబ్బులు దుర్వినియోగ పరిచిన నేరంపై ఇక్కడే బంధించాడు. అప్పుడే ఆయన ఇక్కడ రాళ్ళపైన రాముడు, లక్ష్మణుడు మరియు హనుమంతుల రూపాలను చెక్కాడు. ===రాచమందిరాలు=== ఏటవాలుగా, ఇరుకుగా ఉన్న మెట్లు కింద ఉన్న జనానాకు మరియు రాణీగారి మహలుకు దారితీయును. అక్కడి రాచమందిరాలు, పెద్ద పెద్ద మిట్టలమీద కట్టారు, వాటికి ఎత్తయిన పైకప్పులు ఉన్నాయి, గోడలన్నీ అలంకార వస్తువులతో నింపి పొదరిల్లులు మరియు చూరులు పర్శియను తరహా రూపకల్పనతో ఎంతో అందముగా తీర్చిదిద్దారు. ఆర్చీల మూలలలో సన్నటి పలకలపై నాజూకు ఆకృతులు మరింత శోభను తెచ్చిపెడుతుంది. రాణీ మహలులో ఉండే ఈ విశేష భోహములను చూసి నాటి మొగలులే అసూయచెందేవారు. దర్బారు హాలు నుండి కొండపాదమున ఉండే ఒక రాచమందిరమునకు దారి చూపే రహస్య సొరంగ మార్గము ఉండేదని ఒక అభిప్రాయము. ఇస్లాముమత వాస్తుశాస్త్రము ఆధారముగా నిర్మించిన కుతుబ్ షాహీ నవాబుల సమాధులు గోల్కొండకు ఉత్తర దిక్కులో బయట గోడకు 1 కి.మీ. దూరమున నిర్మించారు. ఈ సమాధుల చుట్టూ వనములు, వాటి మధ్య అందమయిన రాతి శిల్పాలు ఉన్నాయి. కోట బయట రెండు వెర్వేరు మంటపాలను బండరాళ్ళతో నిర్మించారు. వాటిని తారామతి మందిరము మరియు ప్రేమతి మందిరము అని పెలిచేవారు. వీటిలో అక్కాచెళ్ళెలయిన తారామతి మరియు ప్రేమతి నివసించేవారు. వారు రెండంతస్తుల పైన ఒక వృత్తాకారపు వేదికపై తమ ప్రదర్శనలు ఇచ్చేవారు. దానిని కళామందిరమని పిచేవారు. దానిని గోల్కొండ కోట పైన ఉన్న రాజుగారి దర్బారునుండి తిలకించవచ్చు. ==బయటి లింకులు== * [http://www.ioc.u-tokyo.ac.jp/~islamarc/WebPage1/htm_eng/golconda-eng.htm గోల్కొండ - భారతదేశ ఇస్లామిక్‌ కట్టడాల ఛాయాచిత్రాల డేటాబేస్‌] * [http://www.webindia123.com/monuments/forts/golconda.htm భారతదేశ కట్టడాలు] [[Category:భారతదేశ కోటలు]] [[Category:భారతదేశ చరిత్ర]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[de:Golkonda]] [[en:Golkonda]] [[es:Golconda (India)]] [[fr:Golkonda]] ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక 1433 7594 2005-08-05T23:36:16Z 59.93.50.148 <pre> ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక యింతయు నేలేటిదైవ మిక వేరే కలరా మొదల జగములకు మూలమైనవాడు తుద ప్రళయమునాడు తోచేవాడు కదిసి నడుమ నిండి కలిగివుండెడివాడు మదనగురుడేకాక మఱి వేరే కలరా పరమాణువైనవాడు బ్రహ్మాండమైనవాడు సురలకు నరులకు జోటయినవాడు పరమైనవాడు ప్రపంచమైనవాడు హరి యొక్కడేకాక అవ్వలను గలరా పుట్టుగులయినవాడు భోగమోక్షాలైనవాడు యెట్టనెదుర లోనను యిన్నిటివాడు గట్టిగా శ్రీ వేంకటాద్రి కమలాదేవితోడి పట్టపుదేవుడేకాక పరులిక గలరా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అతిసులభం బిది యందరిపాలికి 1434 7592 2005-08-05T23:35:30Z 59.93.50.148 <pre> అతిసులభం బిది యందరిపాలికి గతియిది శ్రీపతికైంకర్యంబు పాలసముద్రము బలిమి దచ్చికొని- రాలరిదేవత లమృతమును నాలుక నిదె హరినామపుటమృతము యేల కానరో యిహపరము అతి|| అడరి బాతిపడి యవని దేవతలు బడివాయరు యఙ్న భాగాలకు విడువక చేతిలో విష్ణుప్రసాదము కడిగడియైనది కానరుగాని అని|| యెక్కుదురు దిగుదు రేడులోకములు పక్కన దపముల బడలుచును చిక్కినాడు మతి శ్రీవేంకటేశ్వరు డిక్కడితుదిపద మెఱగరుగాని అతి|| </pre> ఆహా ఎంత చక్కని పాట ఎంత చక్కని ఫిలాసఫీ అతి సులభం బిది యందరిపాలికి = అతి = చాలా , very సులభం = తేలిక , easy బిది = ఇది, this యందరిపాలికి = అందరి పాలిటి , for everybody గతియిది శ్రీపతికైంకర్యంబు = గతి = మార్గము, way (or path) ఇది = ఇది , this శ్రీపతి = శ్రీ అనగా లక్ష్మీ దేవి, పతి అనగా భర్త అనగా లక్ష్మీ దేవి భర్త అయిన వేంకటేశ్వరుడు. husband of Godess laxmi, that is Lord SrI veMkaTESvara కైంకర్యంబు = పూజ, pUja, worship (మోక్షానికి ) మార్గమైన, లక్ష్మీ పతి శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పూజ అందరికీ, అతిసులభమైనది. worship of Lord VenkaTeswara is forverybody and very easy. It is the way to moxa. పాలసముద్రము బలిమి దచ్చికొనిరి అలరి దేవతలు అమృతము = పాలసముద్రము = పాలసముద్రము , milky ocean బలిమి = ??? బలముతో, with great effort దచ్చికొనిరి = ??? అలరి = /??? దేవతలు = దేవతలు , demigods అమృతము = అమృతము, nector పాలసముద్రము నుండి దేవతలు అతి ప్రయాసతో అమృతమును సంపాదించుకున్నారు. Demigods got nector from milky ocean with great ocean. నాలుక నిదె హరినామపుటమృతము యేల కానరో యిహపరసుఖము = నాలుక = నాలుక , tounge ఇదె = ఇదియే, this one only హరినామపు అమృతము = హరి పేరు లోని అమృతము, nector of hari nama (nector of Lord hari's name) యేల = ఏ విధముగా, how కానరో = చూడరో, గమనించరో miss to see ఇహ = ఈ లోకమున, అనగా భూ లోకమున , in this world of earth పర = పర లోకమున, అనగా వైకుంఠమున , in the other world of viakuMTa సుఖము = సుఖము, ఆనందము, happyness (అంత కష్టపడి అమృతము సంపాదిమ్చిన దేవతలు) నాలుక పై ఉన్న హరి నామ అమృతము ను ఎలా చూడరో? ఏమిటో? ఈ హరి నామామృతము భూ లోకములోనూ, వైకుంఠ లోకములోనూ సుఖము ఇవ్వగలదు. (but those demigods) forgot to see the nector of hari nama on the tounge, which gives happy ness in this earthly planets and in vaikunTa planets. అడరి బాతిపడి యవని దేవతలు బడివాయరు (బడివాయురు?) యఙ్న భాగాలకు, విడువక చేతిలో విష్ణుప్రసాదము కడిగడియైనది కానరుగాని = అడరి = ???? బాతిపడి = బ్రాంతి పడి, with illusion యవని = భూమి దేవతలు = దేవతలు, demigods బడివాయురు = ఆశపడతారు యఙ్న భాగాలకు = యఙ్నం లోని భాగాలకు విడువక చేతిలో = విడువక చేతిలోని, un attached from hand విష్ణుప్రసాదము = విష్ణు దేవుని ప్రసాదము, Lord vishnu's prasada కడిగడియనది = ??? కానరు గాని = చూడరు గానీ, భూమి కి చెందిన దేవతలు భ్రాంతి తో యఙ్న భాగాలకు ఆశ పడతారు కాని, చేతి లో విడువక వుండే విష్ణు ప్రసాదముని చూడరు. యెక్కుదురు దిగుదు రేడులోకములు పక్కన తపముల బడలుచును = ఎక్కుదురు = పైకి వెళ్తారు , will go up దిగుదురు = కిందకి వెళ్తారు, will go down ఏడు లోకములు = ఏడు లోకములు , seven lOkaas పక్కన = పక్కన ?? , side తపముల = తపస్సులతో, with austirities బడలుచును = చేయుచూ, doing తపస్సులు చేస్తూ ఏడు లోకములలో పైకీ, క్రిందకీ తిరుగుతూ ఉంటారు ding severe austirities will go up and down of seven lokas. [ ఈ రెండు లైనులు చాలా అర్ధవంత మైనవి, ఇవి తపస్సులు చేసి భూమి, స్వర్గ ములు మారే వారి గురించి, పాపాలు చేసి పాతాల లోకాలు పొయ్యె వారి గురించి చెప్పుతున్నాయి] చిక్కినాడు మతి శ్రీవేంకటేశ్వరుడిక్కడితుదిపద మెఱగరు గాని చిక్కినాడు = దొరికినాడు, caught మతి = మనసున , in mind శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు = శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు, Lord Venkatesvara ఇక్కడి = ఇక్కడ వున్నటువంటి, here తుది పదము = చిట్ట చివరి గమ్యము, the final goal ఎఱుగరు గాని = తెలుసు కొనరు కానీ, won't know మనసున శ్రీ వేంకటేశ్వరుని ఉంచుకొనడము అనే చిట్ట చివరి గమ్యము ని తెలుసుకొనరు గానీ, (these people who with severe austirities wonder between seven lokas won't recognize the final goal of keeping Lord VeMkaTEsvara in the mind. ) నాకు ఉన్న కొద్ది జ్ఞానముతో రాసినాను, తప్పులు ఉంటే క్షమించగలరు {{అన్నమయ్య పాటలు }} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా 1435 7595 2005-08-05T23:36:44Z 59.93.50.148 <pre> నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా నమో నమో సుగ్రీవనరసింహా వరద సులభ భక్త వత్సల నరసింహా నరమృగవేష శ్రీనరసింహా పరమపురుష సర్వ పరిపూర్ణ నరసింహా గిరిగుహావాస సుగ్రీవనరసింహా నమో భయహర ప్రహ్లాదపాలన నరసింహా నయనత్రయారవింద నరసింహా జయ జయ సుర సంవిసంస్తుత నరసింహా క్రియాకలాపసుగ్రీవనరసింహా నమో అతికృపానిలమి మోహనరూప నరసింహా నతపితామహమఖ్య నరసింహా సతతశ్రీవేంకటేశ్వర దివ్యనరసింహా కితవారిభంజన సుగ్రీవనరసింహా నమో </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] హరి గోవిందా హరి గోవిందా 1436 7596 2005-08-05T23:37:00Z 59.93.50.148 <pre> హరి గోవిందా హరి గోవిందా ఆనంద మానంద మాతుమకును గురూపదేశాన వెదకగా వెదకగా గరిమ నీయర్దము కంటి మోయయ్యా సరి నన్యధర్మములు మానుమంటివి శరణు నీకు జోరుమంటివి దురితము లణచేనంటివి పరగ మోక్షం బిచ్చేనంటివి హరి నీవచనము అమోఘము నరులము నే మిది నమ్మితిమి పరమపద మిప్పుడే కలిగెను ధర నొక్క మనసుతో నున్నారమయ్యా హరి యెందు నీవే గతి యనుమంటివి యేచి యొక్కమాటే చాలునంటివి యిందరి కభయ మిత్తునంటివి యిది నీ కెపుడు వ్రతమంతివి కందువ నీబిరుదుసత్యము కానిమ్మని నేము చేపట్టితిమి అంది నీవే మాకు దిక్కైతివి అన్నిటా సంతోసాన నున్నారమయ్యా హరి అసమావినవా డెక్కు డంటివి అతనివెంట దిరిగేనంటివి భాసురపాదరేణువు నే నంటివి పావన మయ్యేనని యంటివి మోసల్నిది నీసంకల్పము మొక్కే మిందులకు శ్రీ వేంకటేశా ఆసపడ నితరుల నాకు నీవే యాస యని నీదాసులమై యున్నారమయ్యా హరి</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి 1437 7597 2005-08-05T23:37:18Z 59.93.50.148 <pre> దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి పూచి నీకీరీతిరూపపుష్పము లివి యయ్యా వొక్కసంకీర్తనె చాలు వొద్దికైమమ్ము రక్షించగ తక్కినవి భాండారాన దాచి వుండనీ వెక్కసమగునీ మము ఎలసులభము ఫల మధికము దిక్కై నన్నేలితి విక నవి తీరనినాధనమయ్యా నానాలికపైనుండి నానాసంకీర్తనలు పూని నాచే నిన్ను బొగడించితివి నేనామాలవెన్నుడా నినుతించ నెంతవాడ కానిమ్మని నా కీపుణ్యము గట్టితి వింతేయయ్యా దాచు యీమాట గర్వము గాదు నీ మహిమే కొనియాడితిగాని చేముంచి నాస్వాతంత్ర్యము చెప్పినవాడగాను నేమాన బాడేవాడను నేరము లెంచకుమీ శ్రీమధవ నే నీదాసుడ శ్రీవేంకటేశ్డవయ్యా దాచు</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవ 1438 7598 2005-08-06T04:06:21Z 59.93.55.4 <pre> చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవు యిత్తల మానేరములు యెన్ని లేవయ్యా అంగము యేడు జానలు ఆన కొండలపొడవు యెంగిలిమేను ఆచార మెంతైనా గద్దు జంగిలింతే సంసారము సాధించేది లోకమెల్లా అంగడిబడి జీవుని కలపు లేదయ్యా మఱి నల్లెడునాలికె మాటలు గంపెడేసి యెఱుక గొంచె మఙ్నాన మెంచగరాదు గుఱిలేనిది బరుకు కొలది లేదు భోగము నెఱవనిజీవునిక వేసట లేదయ్యా పట్టరానిది మనసు బయలువందిలి చేత చుట్టుకొన్నది కర్మము వట్టిది గుట్టు యిట్టె యలమేలమంగ నేలె శ్రీవేంకటేశుడు నెట్టన నీబంటుజీవునకి మితిలేదయ్యా చిత్త </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత 1439 7599 2005-08-06T04:06:54Z 59.93.55.4 <pre> చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత లెక్కలేనియప్పునకు లేమే కలిమి తగవులేమి కెదిరిధనమే తనసొమ్ము జగడగానికి విరసమే కూడు తెగుదెంపులేమికి దీనగతే దిక్కు బిగువుగూటికి వట్టిబీరమే తగవు చిక్కు పతిలేనిభూమికి బలవంతుడే రాజు గతిలేనికూటికి గన్నదే కూడు సతిలేనివానికి జరగినదే యాలు కుతదీరుటకు రచ్చకొట్టమే యిల్లు చిక్కు యెదురులేమికి దమకేదైనదలపిది మదమత్తునకు దనమఱపే మాట తుదిపదమునకు జేదొడై నవిభవము పదిలపుశ్రీవేంకటపతియే యెఱుక చిక్కు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యమ 1440 7600 2005-08-06T04:07:20Z 59.93.55.4 <pre> చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యము నాలోనిపని యెంతైనా నాకు గలదు వడబడి పరులిండ్లవాకిలిగాచే నేను వడి నాలో హరియున్న వాకిలి గాచేను బడి నొకరి గొలిచి బహురాజ్యమేలేనేను యెడ నామనోరాజ్యమింతా నేలేను చాలు చేరి యొరులకు బనిసేసి యలసేనేను సారె నాయోగాభ్యాసాన నలసేను అరిసి నే నడుగగ నన్యులిచ్చేయీవులు తారి పూర్వకర్మాదిదైవమే యిచ్చీని చాలు అందు సంతోషమే ఫల మిందు సంతోషమే ఫల మందును మాయాకల్పిత మిందును మాయే అందు నిందు శ్రీవేంకటాధీశుడే కర్త అందైతే బరతంత్రు డిందు నే స్వతంత్రుడ చాలు ||</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చాటెద నిదియే సత్యము సుండ 1441 7601 2005-08-06T04:07:46Z 59.93.55.4 <pre> చాటెద నిదియే సత్యము సుండో చేటు లేదీతని సేవించినను హరినొల్లనివారసురలు సుండో సుర లీతనిదాసులు సుండో పరమాత్ముడితడె ప్రాణము సుండో మరుగక మఱచిన మఱి లేదికను చాటె వేదరక్షుకుడు విష్ణుడు సుండో సోదించె శుకు డచ్చుగ సుండో ఆదిబ్రహ్మగన్నాతడు సుండో యేదెస వెదకిన నితడే ఘనుడు చాటె యిహపర మొసగను యీతడె సుండో వహి నుతించె బార్వతి సుండో రహస్య మిదివో రహి శ్రీవేంకట మహిధరంబున మునికై నిలిచె చాటె ||</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు 1442 7602 2005-08-06T04:08:26Z 59.93.55.4 <pre> చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు పొంచుకున్న దైవమే బుద్దులు నేర్పీని లోకరక్షకుడు నాలోననే వున్నాడిదే నాకు నభయములిచ్చి నన్ను గాచుమ శ్రీకాంతు డీతడే నాచిత్తములొ మలసీని దాకొని శుభములెల్లా దానే వొసగును చంచ పరపురుషుడు నాప్రాణనాథుడైనాడు పరగ నాపాలివాడై బ్రదికించును ధరణీశు డీతడే నాదాపుదండైల్ కడగీని నిరతి నేపొద్దును మన్నించును మమ్మెపుడు చంచ శ్రీ వేంకటేశుడు నా జిహ్వ దగిలి వున్నాడు పావనుని జేసి నాకు ఫల మిచ్చును గోవిందు డీస్వామి నన్ను గొలిపించుకొన్నవాడు యీవలనావల నాకు నిహపరా లిచ్చును చంచ ||</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు 1443 7603 2005-08-06T04:09:00Z 59.93.55.4 <pre> లెండో లెండో వాల్యూము ౪-౧౬౬ లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు కొండలరాయనినే పేర్కొన్నదిదె జాలి॥ మితిమీరె చీకట్లు మేటితలవరులాల జతనము జతనము జతనము జాలోజాలి యితవరులాల వాయించే వాద్యాలకంటె అతిఘోషముల తోడ ననరో జాలి॥ గాములు వారెడి పొద్దు కావలి కాండ్లాల జాము జాము దిరుగరో జాలో జాలి దీమనపు పారివార దీవె పంజులు చేపట్టి యేమరక మీలో మీరు యియ్యరో జాలి॥ కరుకామ్మె నడురేయి గడచె గట్టికవార సరె సరె పలుకరో జాలోజాలి యీ రీతి వేంకటేశుడిట్టె మేలుకొన్నాడు గారవాన నిక మాన కదరో జాలి॥ అన్నమయ్య పాట</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] సందెకాడ బుట్టినట్టి 1444 7604 2005-08-06T04:09:33Z 59.93.55.4 <pre> సందెకాడ బుట్టినట్టి చాయల పంట యెంత- చందమాయ చూడరమ్మ చందమామ పంట॥ మునుప పాలవెల్లి మొలచి పండినపంట నినుపై దేవతలకు నిచ్చపంట గొనకొని హరికన్ను గొనచూపులపంట వినువీధి నెగడిన వెన్నెలల పంట॥ వలరాజు పంపున వలపు విత్తిన పంట చలువై పున్నమనాటి జాజరపంట కలిమి కామిని తోడ కారుకమ్మినపంట మలయుచు తమలోని మర్రిమాని పంట॥ విరహుల గుండెలకు వెక్కసమైన పంట పరగచుక్కలరాసి భగ్యము పంట అరుదై తూరుపుకొండ నారగబండినపంట యిరవై శ్రీ వేంకటేశునింటిలోని పంట॥ అన్నమయ్య పాట ౪-౩౪౨ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా 1445 7605 2005-08-06T04:09:50Z 59.93.55.4 <pre> సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా నవ్వుచు దేవకి నందను గనియె॥ శశి వొడచె అలసంబులు గదచె దిశ దేవతల దిగుళ్ళు విడచె॥ కావిరి విరసె కంసుడు గినిసె వావిరి పువ్వుల వానలు గురిసె॥ గతి సేసె అటు గాడిద గూసె కుతిలకుడిచి జనకుడు నోరు మూసె॥ గగురు పొడిచె లోకము విధి విడిచె మొగులు గురియగ యమునపై నదచె॥ కలిజారె వేంకటపతి మీరె అలమేల్మంగ నాంచారమ్మకలుకలు తీరె॥ అన్నమయ్య పాట ౫-౩౬౧</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] రామ రామ రామకృష్ణ 1446 7606 2005-08-06T04:10:21Z 59.93.55.4 <pre> రామ రామ రామకృష్ణ వాల్యూమ్ ౧౫-౨౨౬ రామ రామ రామకృష్ణ రాజీవలోచన నీకు దీము వంటి బంటననే తేజమే నాది॥ వారధి దాటి మెప్పించ వాయుజుడనే గాను సారె చవుల మెప్పించ శబరిగాను బీరాన సీత నిచ్చి మెప్పించ జనకుండగాను ఏరీతి మెప్పింతు నన్నెట్లా గాచేవో॥ ఘనమై మోచి మెప్పించ గరుడుడనే గాను కొన కామసుఖమిచ్చు గోపిక గాను వినుతించి మెప్పించ వేయినోళ్ళ భొగిగాను నిన్నెట్లు మెప్పింతు నన్ను గాచే దెట్లా॥ నవ్వుచు పాడి మెప్పించ నారదుడనే గాను అవ్వల ప్రాణమీయ జటాయువు గాను ఇవ్వల శ్రీ వేంకటేశ యిటునీకె శరణంటి అవ్వల నా తెరువిదే రక్షించే దెట్లా॥ అన్నమయ్య పాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు 1447 7607 2005-08-06T04:10:44Z 59.93.55.4 <pre> ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు యిరర దేవతల యిందరిలోన॥ భూపతి ఈతడె పొదిగి కొలువరో శ్రీపతి ఈతడే చేకొనరో యేపున బలువుడు నీతడే చేరరో పైపై వేంకటపతి యైనాడు॥ మరుగురుడితడే మతి నమ్మగదరో పరమాత్ముడితడే భావించరో కరివరదుడితడే గతియని తలచరో పరగ శ్రీ వేంకటపతియైనాడు॥ తల్లియు నితడే తండ్రియు నితడే వెల్లవిరై యిక విడువకురో చల్లగా నితని శరణని బ్రతుకరో అల్ల శ్రీ వేంకటహరి అయినాడు॥ అన్నమయ్య పాట వాల్యూము ౩-౨౮ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఒకపరికొకపరి 1448 7608 2005-08-06T04:11:14Z 59.93.55.4 <pre> ఒకపరికొకపరి ఒకపరి కొకపరి కొయ్యారమై మొకమున కళలెల్ల మొలచినట్లుండె॥ జగదేకపతిమేన చల్లిన కర్పూరధూళి జిగికొని నలువంక చిందగాను మొగి చంద్రముఖి నురమున నిలిపెగాన పొగరు వెన్నెల దిగబోసి నట్లుండె॥ పొరిమెరుగు చెక్కుల పూసిన తట్టుపునుగు కరగి ఇరుదెసల కారగాను కరిగమన విభుడు గనుక మోహమదము తొరిగి సామజసిరి తొలికినట్లుండె॥ మెరయ శ్రీవేంకటేశుమేన సింగారముగాను తరచైన సొమ్ములు ధరియించగా మెరుగు బోడి అలమేలు మంగయు తాను మెరుపు మేఘము గూడి మెరసినట్లుండె॥ పెద తిరుమలాచర్యుల రచన వాల్యూము ౧౭-౪౮౫ ఖరహరప్రియ : రాగము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఈ పాదమే కదా 1449 7609 2005-08-06T04:11:32Z 59.93.55.4 <pre> ఈ పాదమే కదా వొల్యూము ౧-౬౬ ఈ పాదమే కదా ఇలయెల్ల గొలిచినది ఈ పాదమే కదా ఇందిరా హస్తముల సితవైనది॥ ఈ పాదమే కదా ఇందరును మ్రొక్కెడిది ఈ పాదమే కదా ఈ గగనగంగ పుట్టినది ఈ పదమే కదా యెలమి పెంపొందినది ఈ పాదమే కదా ఇన్నిటికిని యెక్కుడైనది॥ ఈ పాదమే కదా యిభరాజు దలచినది ఈ పాదమే కదా యింద్రాదులెల్ల వెదకినది ఈ పాదమే కదా యీబ్రహ్మ కడిగినది ఈ పాదమే కదా యెగసి బ్రహ్మాండమంటినది॥ ఈ పాదమే కదా ఇహపరము లొసగెడిది ఈ పాదమే కదా ఇల నహల్యకు కోరికైనది ఈ పాదమే కదా యీక్షింప దుర్లభము ఈ పాదమే కదా ఈ వేంకటాద్రిపై నిరవైనది॥ అన్నమయ్య పాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అదివో అల్లదివో 1450 7610 2005-08-06T04:11:47Z 59.93.55.4 <pre> అదివో అల్లదివో అదివో అల్లదివో శ్రీహరివాసము పదివేల శేషుల పడగలమయము॥ అదె వేంకటాచల మఖిలోన్నతము అదివో బ్రహ్మాదుల కపురూపము అదివో నిత్యనివాస మఖిలమునులకు అదె చూడుడదె మ్రొక్కుడానందమయము॥ చెంగట నల్లదివో శేషాచలము నింగి నున్నదేవతల నిజవాసము ముంగిట నల్లదివో మూలనున్నధనము బంగారు శిఖరాల బహు బ్రహ్మమయము॥ కైవల్యపదము వేంకటనగమదివో శ్రీ వేంకటపతికి సిరులైనవి భావింప సకలసంపదరూపమదివో పావనములకెల్ల పావనమయము॥ అన్నమయ్య పాట వాల్యూము ౧-౨౩ రాగము మధ్యమావత </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అదె చూడరే మోహన రూపం 1451 7611 2005-08-06T04:12:23Z 59.93.55.4 <pre> అదె చూడరే మోహన రూపం పది కోట్లు గల భావజరూపం వెలయగ పదారువేల మగువలను అలమిన ఘన మోహనరూపం వలచిన నందవ్రజము గొల్లెతల కులుకు చూపులకు గురియగురూపం ఇందిరా వనితనెప్పుడు తనవుర మందు నిలిపిన మోహనరూపం కందువ భూపతి కౌగిట సొంపుల విందులు మరిగిన వేడుకరూపం త్రిపుర సతుల భోధించి రమించిన అపురూపపు మోహనరూపం కవురుల శ్రీ వేంకటపతియై ఇల ఉపమించగ రాని వున్నతరూపం తిరుమల గిరులపై వెలసిన శ్రీ వేంకటపతి రూపం అత్యంత మనోహరమైనది॥ సమస్త విశ్వాన్ని మోహింపచేయునటువంటిది॥ ఆ రూపాన్ని చూస్తేనే ఆనందం కలుగుతుంది॥ ౧౬ వేలమంది మగువలు, నంద వ్రజములోని గొల్లెతలు కొలిచి ఆనందించింది ఈ రూపాన్నే॥ వక్ష్H స్థలంలో లక్ష్మిని నింపుకున్న మోహనరూపుడు శ్రీ వేంకటేశుడు॥ ఆయనతో సరిపోల్చు ఉపమానం ఈ విశ్వంలోనే లేదు॥ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అంగన లీరె యారతులు 1452 19228 2006-01-25T10:41:43Z 59.93.78.60 <pre> అంగన లీరె యారతులు అంగజ గురునకు నారతులూ శ్రీదేవి తోడుత చెలగుచు నవ్వే ఆదిమ పురుషుని కారతులు మేదినీ రమణి మేలము లాడేటి ఆదిత్య తేజున కారతులు సురలకు నమృతము సొరిది నొసంగిన హరికిదివో పసిడారతులు తరమిది దుష్టుల దనుజుల నడచిన అరి భయంకరున కారతులూ నిచ్చలు కల్యాణ నిధియై యేగేటి అచ్చుతునకు నివె యారతులు చొచ్చి శ్రీవేంకటేశుడు నలమేల్మంగ యచ్చుగ నిలిచిరి యారతులూ॥ </pre> అంగన లీరె = అంగనలు + ఈరే :అంగనలు = స్త్రీలు :ఈరే = ఇవ్వరే (ఇవ్వండి) <br>యారతులు = హారతులు అంగజ = అంగజుడు = మన్మథుడు <br> గురునకు = గురువునకు <br>నారతులూ = హారతులు <br>శ్రీదేవి = లక్ష్మీ దేవి <br>తోడుత = తోడుతో <br>చెలగుచు = ప్రకాశిస్తూ <br>నవ్వే = నవ్వేటి <br>ఆదిమ = మొదటి <br>పురుషుని కారతులు = పురుషునికి + ఆరతులు :పురుషునికి = పురుషునికి :ఆరతులు = హారతులు <br>మేదినీ = వసుధ (పద్మావతి) <br>రమణి = స్త్రీ <br>మేలము లాడేటి = మేలములు + ఆడేటి :మేలములు = పరిహాసములు :ఆడేటి = చేసేటి <br>ఆదిత్య తేజున కారతులు = సూర్య తేజునకు హారతులు <br>సురలకు = దేవతలకు <br>నమృతము = అమృతము (nector) <br>సొరిది = క్రమముగా <br>నొసంగిన = ఇచ్చిన <br>హరికిదివో = హరికి + ఇదివో :హరికి = హరికి (మోహినీ రూపునికి) :ఇదివో = ఇదిగో (ఇవే) <br>పసిడారతులు = బంగారపు హారతులు <br>తరమిది = ? <br>దుష్టుల = చెడ్డవారి <br>దనుజుల = రాక్షసుల <br>నడచిన = అణచిన <br>అరి = అతి <br>భయంకరున = భయంకరునకు <br>కారతులూ = హారతులు <br>నిచ్చలు = నిత్యము <br>కల్యాణ నిధియై యేగేటి = కల్యాణం చేసుకొని ఊరేగేటి ? <br>అచ్చుతునకు = అత్యుతునకు (హరికి) <br>నివె = ఇవే <br>యారతులు = హారతులు <br>చొచ్చి = వచ్చి <br>శ్రీవేంకటేశుడు నలమేల్మంగ = శ్రీవేంకటేశుడూ, అలమేల్మంగా ఇద్దరూ <br>యచ్చుగ = ? <br>నిలిచిరి యారతులూ = నిలిచిన అటువంటి వారికి హారతులు {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చందమామ రావో 1453 7613 2005-08-06T04:12:58Z 59.93.55.4 <pre> చందమామ రావో (చక్ర వాకం) చందమామ రావో జాబిల్లి రావో కుందనపు పైడికోర వెన్నపాలు తేవో॥ నగుమోము చక్కనయ్యకు నలువపుట్టించిన తండ్రికి నిగమములందుండే అప్పకు మా నీలవర్ణునికి జగమెల్ల ఏలిన స్వామికి చక్కని ఇందిర మగనికి ముగురికి మొదలైన ఘనునికి మాముద్దుల మురారి బాలునికి॥ తెలిదమ్మి కన్నులమేటికి మంచి తియ్యని మాటల గుమ్మకు కలికిచేతల కోడెకు మా కతలకారి ఈబిడ్డకు కులముద్దరించిన పట్టెకు మంచి గుణములు కలిగిన కోడెకు నిలువెల్ల నిండబొయ్యారికి నవనిధుల చూపుల చూచేసుగుణునకు॥ సురలగాచిన దేవరకు చుంచు గరుడునెక్కిన గబ్బికి నెరవాది బుద్దుల పెద్దకు మా నీటు చేతల పట్టికి విరుల వింటివాని అయ్యకు వేవేలురూపుల స్వామికి సిరిమించునెరవాది జాణకు మా శ్రీ వేంకటనాధునికి॥ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చిన్ని శిశువు 1454 7614 2005-08-06T04:13:16Z 59.93.55.4 <pre> చిన్ని శిశువు చిన్ని శిశువు చిన్ని శిశువు ఎన్నడు చూడమమ్మ ఇటువంటి శిశువు॥ తోయంపు కురులతోడ తూగేటిశిరసు, చింత కాయలవంటి జడలా గములతోడ మ్రోయుచున్న కనకపు మువ్వల పాదాలతోడ పయక యశోద వెంట పారాడు శిశువు॥ ముద్దుల వ్రేళ్ళతోడ మొరవంక యుంగగాల నిద్దపు చేతుల పైడి బొద్దుల తోడ అద్దపు చెక్కులతోడ అప్పలప్పలనినంత గద్దించి యశోదమేను కౌగిలించు శిశువు॥ బలుపైన పొట్ట మీది పాల చారలతోడ నులివేడి వెన్నతిన్న నోరితోడ చ్లగి నేడిదే వచ్చి శ్రీ వేంకటాద్రిపై నిలిచి లోకములెల్ల నిలిపిన శిశువు॥ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నారాయణతే 1455 7615 2005-08-06T04:13:32Z 59.93.55.4 <pre> నారాయణతే నారాయణతే నమో నమో నారద సన్నుత నమో నమో॥ మురహర భవహర ముకుంచ మధవ గరుడ గమన పంకజనాభ పరమ పురుష భవబంధ విమోచన నరమృగశరీర నమో నమో॥ జలధిశయన రవిచంద్రవిలోచన జలరుహభవనుత చరణయుగ బలిబంచన గోపవధూవల్లభ నలినోదర తే నమో నమో॥ ఆదిదేవ సకలాగమ పూజిత యాదవకుల మోహనరూప వేదోద్దర శ్రీ వేంకటనాయక నాదప్రియ తే నమో నమో॥ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కొమ్మలాలా 1456 7616 2005-08-06T04:14:02Z 59.93.55.4 <pre> కొమ్మలాలా ఎంతవాడె గొవింద రాజు గుమ్మరించి రాజసమే గోవింద రాజు, ||౨|| ॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥ జలజాక్షులిద్దరును సరి పాదాలొత్తగాను కొలది మీది మెచ్చే నీ గొవింద రాజు ||౨ || అదే నాభి కమలమున అజుని పుట్టించి తాను పొదలేక వున్న వాడు గొవింద రాజూ చెదరక తన వద్ద సేవ చేసే సతులకు గుది గుచ్చి వలపులు గొవింద రాజు || 2|| ఒప్పుగా వామ కరము ఒగి చాచి కొప్పుగడనెత్తినాడు గొవిందరాజు ఇప్పుడు శ్రీవెంకటాద్రి నిరవై శంఖు చక్రాలు ॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥। </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చాలు చాలు నీ జాజర 1457 7617 2005-08-06T04:14:16Z 59.93.55.4 <pre> చాలు చాలు నీ జాజర నను జాలి పరచె నీ జాజర వలపు వేదనల వాడేను ఈ తలనొప్పులే దలచేను పులకల మేనితో గొరలేను కడు జలికొని చల్లక జాతర చాలు చాలు చాలు చాలు ఒళ్ళని నిను గని ఉడికేను, నీ చిల్లర చేతల తల జిమిడేను కల్ల గంధ ఒడి జమికేను పై చల్లకు చల్లకు జాజర </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కంటిమి నేడిదె గరుడాచలపతి 1458 7618 2005-08-06T04:14:26Z 59.93.55.4 <pre> కంటిమి నేడిదె గరుడాచలపతి, ఇంటి వేలుపగు ఈశ్వరుడితడు ౨ శ్రి నరసింహుడు చిన్మయ కంతుదు దానవాంతకుడు దయానిధి నానా మహిమల నమ్మిన వారిని పూనిక కాచే పోషకుడితడు ౨ దేవాదిదేవుడు దినకర తేజుడు జీవాంతరంగుడు శ్రీ విభుడు దైవశిఖామని తలచిన వారిని సేవలు గొని కాచే విభుడితదు ౨ పరమ మూర్తి హరి ప్రహ్లాద వరదుడు కరుణానిధి బుధ కల్పము, పరగు శ్రీ వెంకటపతి తన దాసుల అరుదుగ కాచే అనంతుడితడు. ౨ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు 1459 7619 2005-08-06T04:14:44Z 59.93.55.4 <pre> ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు నాకె అదనెరిగి తెచ్చితిని అవతరించవయ్యా, ౨ రామా నిను బాసి నీ రామా నే చూడగ ఆరామమున నిను పాడెను రామ రామ యనుచు ఆ మెళుత సీతయని అపుడు నే తెలిసి నీ ముద్ర ఉంగరము నేనిచ్చితిని ౨ కమలాప్తకులుడా నీ కమలాక్షి నీ పాద కమలములు తలపోసి కమలారిదూరె నెమకి ఆలేమను నీ దేవియని తెలిసి అమరంగ నీ సేమమటు విన్నవించితిని ౨ దశరధాత్మజా నీవు దశ శిరుని చంపి ఆ దశనున్న చెలిగావొ దశ దిశలు పొగడ రసికుడ శ్రీ వెంకట రఘువీరుడా నీవు శశిముకి చేకుంటి చక్కనాయ పనులు ౨ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అపరాధిని నేనైనాను 1460 7620 2005-08-06T04:15:20Z 59.93.55.4 <pre> అపరాధిని నేనైనాను ౩ కృపగల వారికి కపటము లేదు ౨ (౨) సనాతనా అచ్యుత సర్వేశ్వరా అనాది కారణ అనంతా ౨ జనార్ధనా అచల సకల లోకేశ్వరా ౨ నిను మరచియున్నాడ నను తెలుపవయా ౨ పల్లవి ౨ పురాణ పురుష పురుషోత్తమ చరాచరాత్మక జగదీశా ౨ పరాత్పరా హరి బ్రహ్మండనాయకా ౨ ఇరగ నీవే అట ఎరిగించగదే ౨ పల్లవి ౨ దేవోత్తమా శశి దినకర నయనా పావన చరితా పరమాత్మా శ్రీ వెంకటేశా ౨ జీవాంతరంగా (౨) సేవకుడను బుద్దిచెప్పతగవలయు ౨ పల్లవి ౨ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ 1461 7621 2005-08-06T04:15:31Z 59.93.55.4 <pre> హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ,,,,, ఆఆఆఆఆఆ,,,,,ఆఆఆఆ,,,, శరనంటి మాతని సంబంధమునజేసి ౨ మరిగించి మమునేలి మన్నించవే (౨) సకల వేదములు సంకీర్తనలు చేసి ౨ ప్రకటించి నిను పాడి పావనుడైన అకళంకుడు తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యల వెకళియై ఏలిన శ్రీ వెంకట నిలయా పల్లవి ౨ సామవేద సామగాన సప్తస్వరములను ౨ బాముతోని నీ సతి నిను పాడినయట్టి (౨) ఆముకొన్న తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యుల వేలలో మెచ్చిన శ్రీ వెంకట నిలయా పల్లవి ౨ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో 1462 13246 2005-10-26T01:12:28Z చంద్రశేఖర్ 153 <pre> నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో ప్రత్యక్షమైనట్టి పరమాత్మునికి నిత్య పూజలివిగో తనువే గుడియట తలయె శిఖరమట పెను హృదయమే హరి పీఠమట కనుగొన చూపులే ఘన దీపములట తన లోపలి అంతర్యామికిని నిత్య ౨ పలుకే మంత్రమట పాదయిన నాలుకే కలకల మను పిడి ఘంటయట నలువైన రుచులే నైవేద్యములట తలపులోపలనున్న దైవమునకు నిత్య ౨ గమన చేష్టలే అంగరంగ గతియట తమి గల జీవుడే దాసుడట అమరిన ఊర్పులే ఆలబట్టములట క్రమముతో శ్రీ వెంకటరాయునికి నిత్య </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] మాధవా కేశవా మధుసూధనా 1463 7623 2005-08-06T04:16:14Z 59.93.55.4 <pre> మాధవా కేశవా మధుసూధనా ౨ విష్ణు శ్రీధరా పదనకం చింతయామి యూయం వామన గోవింద వాసుదేవ ప్రద్యుమ్నా రామ రామ కృష్ణ నారాయనాచ్యుతా ౨ దామోదరానిరుద్ద దైవ పుండరీకాక్ష ౨ నామ త్రయాదీశ నమో నమో "మాధవా " పురుషోత్తమా పుండరీకాక్ష దివ్య హరిసంకర్షనా అధోక్షజా ౨ నరశింహ హృషీకేష నగధ రాత్రి విక్రమ శరనా గత రక్ష జయ జయ సేవే "మధవా " మహిత జనార్ధనా మత్స్య కూర్మ వరాహ సహజ భార్గవ బుద్ధ జయ తురగ కల్కి ౨ విహిత విగ్నాన శ్రీ వేంకటేశ శుభ కరం అహ మిహ తవ పద దాస్యం అనిశం భజామి మధవా ౨ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇందరికి నభయంబులిచ్చు 1464 13247 2005-10-26T01:17:05Z చంద్రశేఖర్ 153 ఇందరికి న భయంబులిచ్చ, ఇందరికి నభయంబులిచ్చు కు తరలించబడింది <pre> ఇందరికి న భయంబులిచ్చు ఇందరికి న భయంబులిచ్చు చేయి కందువగు మంచి బంగారు చేయి॥ ౨ వెలలేని వేదములు వెదకి తెచ్చినచేయి చిలుకు గుబ్బలి కింద చేర్చు చేయి కలికి యగు భూకాంత కౌగిలించినచేయి వలనైన కొనగోళ్ళ వాది చేయి ఇందరికి ౨ తనివోక బలిచేత దానమడిగిన చేయి ఒనరంగ భూదాన మొసగు చేయి మొనసి జలనిధి యమ్ముమొనకు దెచ్చిన చేయి ఎనయ నాగేలు ధరియించు చేయి ఇందరికి ౨॥ పురసతుల మానములు పొల్లసేసినచేయి తురగంబు బరపెడి దొడ్డచేయి తిరువేంకటాచలాదీశుడై మోక్షంబు - తెరువు ప్రాణుల కెల్ల తెలిపెడి చేయి॥ ఇందరికి ౨॥ అన్నమయ్య పాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇతరులకు నిను నెరగతరమా 1465 7625 2005-08-06T04:16:49Z 59.93.55.4 <pre> ఇతరులకు నిను నెరగతరమా ఇతరులకు నిను నెఱగతరమా సతత సత్యవ్రతులు సంపూర్ణమోహవిర- హితలెఱుగుదురు నిను నిందిరారమణా॥ నారీకటాక్షపటునారాచభయరహిత- శూరులెఱుగుదురు నిను చూచేటిచూపు ఘోరసంసార సంకులపరిచ్చేదులగు- ధీరులెఱుగుదురు నీదివ్యవిగ్రహము॥ రాగభోగవిదూరరంజితాత్ములు మహా- భాగులెరుగుదురు నిను ప్రణుతించువిధము ఆగమోక్తప్రకారాభిగమ్యులు మహా- యోగులెఱగుదురు నీవుండేటివునికి॥ పరమభాగవత పదపద్మసేవానిజా- భరణులెఱుగుదురు నీ పలికేటిపలుకు పరగునిత్యానందపరిపూర్ణ మానస- స్థిరులెఱుగుదురు నిను తిరువేంకటేశ॥ అన్నమయ్య పాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఆదిదేవ పరమాత్మా 1466 7626 2005-08-06T04:17:05Z 59.93.55.4 <pre> ఆదిదేవ పరమాత్మా ఆదిదేవ పరమాత్మా వేద వేదాంత వేద్య నమో నమో॥ పరాత్పరా భక్త భవభంజన చరా చరలోకజనక నమో నమో॥ గదాధరా శ్రీ వేంకటగిరి నిలయ సదానంద ప్రసన్న నమో నమో॥ అన్నమయ్య పాట వాల్యూము ౧-౨౮౯ రాగము సింధు భైరవి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఆలించు పాలించు 1467 7627 2005-08-06T04:17:43Z 59.93.55.4 <pre> ఆలించు పాలించు ఆలించు పాలించు ఆదిమ పురుషా జాలిదీర నీకే శరణుజొచ్చితిమి ॥ గతినీవె మతినీవె కర్తవుభర్తవు నీవె పతివినీవె ఏ పట్టున మాకు ఇతరము లెవ్వరున్నారెంచిచూడ నినుబోల చతురుడా నిన్నునే శరణు జొచ్చితిమి॥ జననీ జనకులు శరణము నీవె వునికి మనికి నీవె వుపమ నీవె మనిసిచ్చె నీవె నన్ను మన్నించుకోటేనె చనవి మనవి శరణుజొచ్చితిమి॥ లోక సాక్షివి నీవె లోకబంధుడు నీవె ఈకడ శ్రీవేంకటేశ యిదివో నీవె నీ కంటె మరిలేరు నిఖిలమంతయు గావ సాకారరూప నీకె శరణు జొచ్చితిమి॥ అన్నమయ్య పాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఆరగించి కూచున్నాడు 1468 19193 2006-01-24T15:39:04Z Chavakiran 19 <pre> ఆరగించి కూచున్నాడు ఆరగించి కూచున్నా డల్లవాడె చేరువనే చూడరె లక్ష్మీనారసింహుడు॥ ఇందిరను తొడమీద నిడుకొని కొలువిచ్చీ అందపు నవ్వులు చల్లీ నల్లవాడె చెందిన మాణికముల శేషుని పడగమీద చెంది వరాలిచ్చీ లక్ష్మీనారసింహుడు॥ బంగారు మేడలోన పచ్చల గద్దియల మీద అంగనల ఆట చూచీ నల్లవాడె రంగగు సొమ్ముల తోడ రాజసపు విభవాల చెంగట నున్నాడు లక్ష్మీనారసింగుడు॥ పెండెపు పాదము చాచిపెనచి ఒక పాదము అండనే పూజలుగొనీ నల్లవాడె కొండల శ్రీ వేంకటాద్రి కోరి అహోబలమున మెండుగాను మెరసీ లక్ష్మీ నారసింగుడు॥ అన్నమయ్య పాట </pre> ---- ---- ఆరగించి = భోజనం చేసి <br>కూచున్నా డల్లవాడె = కూచున్నాడు + అల్లవాడె :కూచున్నాడు = కూర్చున్నాడు, ఆసీనుడైనాడు :అల్లవాడె = అదిగో వాడె <br>చేరువనే = దగ్గరలోనే, ప్రక్కనే <br>చూడరె = చూడండి <br>లక్ష్మీనారసింహుడు = లక్ష్మీ నరసింహుడు ---- <br>ఇందిరను = లక్ష్మీ దేవిని <br>తొడమీద = తొడమీద <br>నిడుకొని = ఉంచుకొని <br>కొలువిచ్చీ = దర్శనమిచ్చీ, <br>అందపు = అందమైన <br>నవ్వులు = నవ్వులు <br>చల్లీ నల్లవాడె = చల్లిన + అల్లవాడె :చల్లిన = చల్లిన :అల్లవాడె = అదిగో వాడె <The meaning of the following two lines is not clear to me > <br>చెందిన మాణికముల శేషుని పడగమీద <br>చెంది వరాలిచ్చీ లక్ష్మీనారసింహుడు॥ <br>బంగారు మేడలోన = బంగారపు మేడలో <br>పచ్చల గద్దియల మీద = పచ్చల పతకాలు పొదిగిన సింహాసనాలపై <br>అంగనల ఆట = స్త్రీల ఆటలు (నాట్యంలు) <br>చూచీ నల్లవాడె = చూచిన + అల్లవాడె :చూచినాడు అదిగో వాడె <br>రంగగు సొమ్ముల తోడ = చక్కని సంపదలతో ? <br>రాజసపు విభవాల = రాజ వైభవాలతో <br>చెంగట ? <br>నున్నాడు లక్ష్మీనారసింగుడు = లక్ష్మీ నరసింగుడు ఉన్నాడు ---- <br>పెండెపు = గండపెండారము తొడిగిన <br>పాదము = పాదము (foot) <br>చాచిపెనచి = ? <br>ఒక పాదము = ఒక పాదము <br>అండనే పూజలుగొనీ నల్లవాడె <br>కొండల శ్రీ వేంకటాద్రి కోరి అహోబలమున <br>మెండుగాను మెరసీ లక్ష్మీ నారసింగుడు॥ {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కంటి శుక్రవారము 1469 7629 2005-08-06T04:18:15Z 59.93.55.4 <pre> కంటి శుక్రవారము కంటి శుక్రవారము గడియ లేడింట అంటి అలమేల్మంగ అండ నుండే స్వామిని॥ సొమ్ములన్నీ కడబెట్టి సొంపుతో గోణముగట్టి కమ్మని కదంబము కప్పు పన్నీరు చెమ్మతోన వేష్టువలు రొమ్ముతల మొలచుట్టి తుమ్మెద యైచాయతోన నెమ్మది నుండే స్వామిని॥ పచ్చకప్పురమె నూఱి పసిడి గిన్నెల నించి తెచ్చి శిరసాదిగ దిగనలది అచ్చెరపడి చూడ అందరి కన్నులకింపై నిచ్చెమల్లెపూవు నలె నిటుతానుండే స్వామిని॥ కంటి ౨॥ తట్టు పునుగే కూరిచి చట్టలు చేరిచినిప్పు పట్టి కరగించి వెండి పళ్యాల నించి దట్టముగ మేనునిండ పట్టించి దిద్ది బిట్టు వేడుక మురియు చుండే బిత్తరి స్వామిని॥ అన్నమయ్య పాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] జయజయ నృసింహ సర్వేశ 1470 7630 2005-08-06T04:18:31Z 59.93.55.4 <pre> జయజయ నృసింహ సర్వేశ భయహర వీర ప్రహ్లాదవరద॥ మిహిర శశినయన మృగనరవేష బహిరతస్థల పరిపూర్ణ అహినాయక సింహాసన రాజిత బహుళ గుణగణ ప్రహ్లాదవరద॥ చటుల పరాక్రమ సమఘనవిరహిత నిటలనేత్ర మౌని ప్రణుత కుటిలదైత్యతతి కుక్షి విదారణ పటు వజ్రనఖ ప్రహ్లాదవరద॥ శ్రీ వనితా సంశ్రిత వామాంక బావజకోటి ప్రతిమాన శ్రీ వేంకటగిరిశిఖరనివాస పవనచరిత ప్రహ్లాదవరద॥ అన్నమయ్య పాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చేరి యశోదకు శిశు వితడు 1471 7631 2005-08-06T04:18:49Z 59.93.55.4 <pre> చేరి యశోదకు శిశు వితడు ధారుణి బ్రహ్మకు తండ్రియు నితడు సొలసి చూచినను సూర్యచంద్రులను లలి వెదచల్లెడులక్షణుడు నిలిచిననిలువున నిఖిలదేవతల కలిగించు సురలగనివో యితడు చేరి యశోదకు మాటలాడినను మరియజాండములు కోటులు వోడమేటిగుణరాశి నీటగునూర్పుల నిఖిలవేదములు చాటువనూ రేటిసముద్ర మితడు చేరి యశోదకు ముంగిట జొలసిన మోహన మాత్మల బొంగించేఘనపురుషుడు సంగతి మావంటిశరణాగతులకు నంగము శ్రీవేంకటాధిపు డితడు చేరి యశోదకు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా 1472 7632 2005-08-06T04:19:11Z 59.93.55.4 <pre> భూపాళం హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా తరవాత నా మోము తప్పకిటు చూడు మేలుకొను నాయన్న మెల్లనే నీతోడి బాలులదె పిలిచేరు బడి నాడను చాలు నిక నిద్దురలు చద్దికూళ్ళపొద్దు - వేళాయ నాతండ్రి వేగ లేవే. హరి|| కను దెరవు నాతండ్రి కమలాప్తు డుదయించె వనిత మొకమజ్జనము వడి దెచ్చెను మొనసి మీతండ్రి యిదె ముద్దాడజెలగీని దనుజాంతకుండ యిక దగ మేలుకోవే హరి|| లేవె నాతండ్రి నీలీలలటు వోగడేరు శ్రీ వేంకటాద్రిపతి శ్రీరమణుడా దేవతలు మునులు జెందిననారదాదులు ఆవలను బాడేరు ఆకసమునందు. హరి|| </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇంటర్నెట్టు 1473 17391 2006-01-04T10:27:38Z Mpradeep 50 ఇంటర్నెట్(Internet) అనేది ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న కంప్యూటర్లను కలిపే ఒక వ్యవస్త. మరింత వివరంగా చెప్పాలంటే ఇంటర్నెట్ నెట్వర్క్ లను కలిపే నెట్వర్కు. ఈ వ్యవస్తలో ఉన్న కంప్యూటర్లు ఒకదానితో ఒకటి సంభాషించుకొనేటందుకు ఇంటర్నెట్ ప్రోటోకాల్ అనే నియమావళిని ఉపయోగిస్తారు. ఆంగ్లంలో Internet అని రాస్తున్నప్పుడు మొదటి అక్షరం అయిన "I"ని ఎల్లప్పుడు కేపిటల్ లెటర్ గానే రాయవలెను. ==చరిత్ర== [[1969]]లో అమెరికా భద్రతా విభాగమయిన "ఎడ్వాన్సెడ్ రీసెర్చ్ ప్రాజెక్ట్స్ ఏజెన్సీ(ARPA)(ఆర్పా)"లో సృస్టించబడినది. తరువాత [[1990]]లో బ్రిటీషు శాస్త్రవేత్త అయిన "టిం బెర్నెర్స్ లీ" స్విట్జర్ల్యాండ్ లోని CERN వద్ద "వరల్డ్ వైడ్ వెబ్(www)"ను సృస్టించాడు. ప్రస్తుతం మనము ఇంటర్నెట్ సర్వీస్ ప్రొవైడర్(ISP)లకు కొంత రుసుము చెల్లించి మన కంప్యూటర్లను ఇంటర్నెట్టుకు అనుసంధానించవచ్చు. ==ఇంటర్నెట్ లో మనకు లభించే సేవలు== ఇంటర్నెటు మనకు చాలా సేవలు అందిస్తుంది. వాటిలో ఈమెయిలు, చాటింగ్, వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ చాలా ముఖ్యమయినవి. వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ ఇంటర్నెటులో అత్యధికంగా ఉపయోగించే సేవ. ఇందులో వెబ్ సైట్సు, [[బ్లాగు|బ్లాగులు]], మొదలయిన ఎన్నో పేజీలు మనకు అందుబాటులో ఉంటాయి. అంతెందుకు మీరు ఇప్పుడు చదువుతున్న వికీపిడియా కూడా వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ లో బాగమే. వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ ను పలకటానికి సులువుగా ఉంటుందని వెబ్ అని పిలుస్తుంటారు. వెబ్ తరువాత ఇంటర్నెటులో ఈమెయిల్ అత్యధికంగా ఉపయోగించబడే సేవ. మన పోస్టలు సేవకు మళ్ళేనే ఇందులో మనము ఉత్తరాలు వాటికి ప్రత్యుత్తరాలు పంపించుకోవచ్చు. కాకపోతే ఇక్కడ మనకు కాగితం అవసరంలేదు. కేవలం సమాచారం ఉంటే చాలు. చాటింగ్ లేదా ఇన్స్టెంట్ మెసేజింగ్ కూడా ఈమెయిల్ వంటిదే, కానీ సమాచారమును మరింత తొందరగా చేరవేస్తుంది, కాకపోతే కొద్ది సమాచారమును మాత్రమే పంపించగలము. అయితే కొన్ని దేశాలలో ప్రభుత్వాలు ఇంటర్నెటు ఒక్క చెడ్డ పదార్ధం అనే అభిప్రాయం కలిగి ఉన్నాయి. అవి ఇంటనెటులోని కొన్ని బాగాలను తమ దేశాలలో ప్రజలు వాడుకోకుండా అడ్డుకుంటున్నాయి. ఉదాహరణకు, చైనాలో ప్రజలు ఎవరు కూడా మీరు చదువుతున్న ఈ వికీపిడియాను చదవలేరు, మార్పులు కూడా చేయలేరు. అంతేకాదు కొంతమంది తల్లితండ్రులు తమ పిల్లలకు ఇంటర్నెటు చాలా కీడు చేస్తుందని భావిస్తుంటారు. ==ఇంటర్నెటులో జాగ్రత్తగా ఉండండి== ఇంటర్నెటు వలన నష్టాలు కూడా ఉన్నాయి: *మీరు చెడ్డ సైట్లకు వెళ్ళినట్లయితే, మీ కంప్యూటరుకు వైరసు సోకి చెడిపోయే ప్రమాదం ఉంది. *తెలియని వారి నుండి వచ్చిన ఈమెయిలుని తెరిచినట్లయితే, మీ కంప్యూటరుకు వైరసు సోకి చెడిపోయే ప్రమాదం ఉంది. *మీరు అజాగ్రత్తగా ఉన్నట్లయితే మీకు మనస్తాపం కలిగించే చిత్రాలను చూడవలసి వస్తుంది. మీరు సరయిన జాగ్రత్తలు తీసుకున్నట్లయితే పైన పేర్కొన్నవి అసలు నష్టాలే కావు. [[Category: కంప్యూటరు]] బ్లాగు 1474 22553 2006-04-16T15:36:09Z Mpradeep 50 Reverted edit of 85.108.102.204, changed back to last version by 12.155.130.201 {{అనువాదము}} {{dablink|This article is about a type of [[web application]]. For information on records of web server activity, see [[server log]].}} [[Image:Weblog.png|thumb|250px|The first use of the term ''weblog''.]] బ్లాగు అనునది , [[ఆంగ్లము]]లోని blog అను పదమునుండి వచ్చినది, blog అనునది web log (వెబ్లాగు) అను పదము నుండి వచ్చినది। సాధారణంగా బ్లాగు ఓ వెబ్బు పేజీ లాగానే ఉంటుంది కాకపోతే దీనిలో తారీఖుల వారీగా వ్రాసిన [[బ్లాగు పోష్టులు | పోష్టులు]] ఉంటాయి, వీటిని మామూలుగా చివర వ్రాసినవి ముందుగా చూపిస్తారు. Blogs run from individual diaries to arms of [[political campaign]]s, [[media]] programs and [[corporation]]s, and from the writing of one occasional author to the collaboration of a large [[community]] of writers. Many weblogs enable visitors to leave public comments, which can lead to a community of readers centered around the blog; others are ''non-interactive''. The totality of weblogs or blog-related websites is often called the [[blogosphere]]. When a large amount of activity, information and opinion erupts around a particular subject or controversy in the blogosphere, it is sometimes called a '''blogstorm''' or '''blog swarm'''. The format of weblogs varies, from simple bullet lists of [[hyperlink]]s, to article summaries with user-provided comments and ratings. Individual weblog entries are almost always date and time-stamped, with the newest post at the top of the page, and reader comments often appearing below it. Because links are so important to weblogs, most blogs have a way of archiving older entries and generating a static address for individual entries; this static link is referred to as a [[permalink]]. The latest headlines, with hyperlinks and summaries, are offered in weblogs in the [[RSS (file format)|RSS]] or [[Atom (standard)|Atom]] [[XML]] format, to be read with a feed reader. A weblog is edited, organized and published often through a [[content management system]] or ''CMS''. ==History== ===Precursors=== *Electronic communities existed before [[internetworking]]. For example the [[Associated Press|AP]] wire was, in effect, similar to a large [[chat room]] where there were "wire fights" and electronic conversations. Another pre-digital electronic community [[Amateur radio|Amateur (or "ham") radio]] allowed individuals who set up their own broadcast equipment to communicate with others directly. Ham radio also had logs called "[[CyborgLog|glogs]]" that were personal diaries made using wearable computers in the early [[1980s]]. *Before blogging became popular, digital communities took many forms, including [[Usenet]], [[electronic mailing list|email lists]] and [[Bulletin board system|bulletin boards]]. In the [[1990s]] [[Internet forum]] software, such as WebX, created running conversations with threads. Many of the terms from weblogging were created in these earlier media. *Diarists kept journals on the Internet: some called themselves [[escribitionist]]s. A notable example was game programmer [[John Carmark]]'s widely read journal, published via the [[finger protocol]]. For example, "[[Internet troll|troll]]," a term for a person who disrupts a discussion by posting messages to trick other users into reacting in hostility or aggravation, dates back to Usenet. "Thread," in reference to consecutive messages on one specific topic of discussion, comes from email lists and Usenet as well, and "to post" from electronic bulletin boards, borrowing usage directly from their corkboard predecessors. ===Blogging begins=== Blogging combined the personal web page with tools to make linking to other pages easier, specifically [[blogroll]]s and [[TrackBack]]s, as well as comments and afterthoughts. This way, instead of a few people being in control of threads on a [[Internet forum|forum]], or anyone able to start threads on a list, there was a moderating effect that was the personality of the weblog's owner. [[Justin Hall]], who began eleven years of personal blogging in 1994 while a student at [[Swarthmore College]], is generally recognized as one of the earliest bloggers. The term "weblog" was coined by [[Jorn Barger]] in December [[1997]]. The shorter version, "blog," was coined by [[Peter Merholz]], who, in April or May of [[1999]], broke the word weblog into the phrase "we blog" in the [[sidebar]] of his weblog [http://www.peterme.com/archives/00000205.html]. This was interpreted as a short form of the noun [http://www.bradlands.com/weblog/1999-09.shtml#September%2010,%201999] and also as a verb, to blog, meaning "to edit one's weblog or a post to one's weblog." Usage spread during 1999, with the word being further popularized by the near-simultaneous arrival of the first hosted weblog tools: [[Evan Williams]] and [[Meg Hourihan]]'s company [[Pyra Labs]] launched [[Blogger]] (which was purchased by [[Google]] in [[2004]]) and [[Paul Kedrosky]]'s [[GrokSoup]]. As of [[March 2003]], the [[Oxford English Dictionary]] included the terms weblog, weblogging and weblogger in their dictionary. [http://www.oed.com/help/updates/motswana-mussy.html] One of the pioneers of the tools that make blogging more than merely websites that scroll is [[Dave Winer]]. One of his most important contributions was the creation of [[server]]s which weblogs would [[ping]] to show that they had updated. Blog reading utilities, such as Blogrolling [http://www.blogrolling.com/], use the aggregated update data to show a user when their favorite blogs have new posts. ===Blogging's rise to influence=== After the [[September 11, 2001 attacks]], many blogs which supported the [[United States of America|U.S.]] "[[War on terrorism|War On Terrorism]]" quickly gained readership among a public searching for information to understand that event; many new blogs in the same genre sprang up in this environment. By [[2002]], many of these were supporting the policy of an [[2003 invasion of Iraq|invasion of Iraq]] to remove [[Saddam Hussein]] from power (based on U.S. policy since [[1998]]) and eliminate supposed stockpiles of [[Weapons of Mass Destruction|WMDs]]. These "[[War Blog|war bloggers]]" came primarily, though not exclusively, from the right side of the [[political spectrum]], and included [[Instapundit]]. The term was later broadened to include all bloggers whose focus was the war in Iraq, which spread representation across the political spectrum. By the spring of [[2003]], ''[[Forbes Magazine]]'' used "war blogger" in this larger sense when listing the "best warblogs." The first blog-driven controversy was probably the fall of [[Trent Lott]], who had remarked, at a party honoring [[Strom Thurmond]], that Thurmond's leadership abilities may have made him a good president. Since Thurmond had spent much of his early political career sympathetic to white-supremacists, Lott's statements were conveyed in the media to be racist. In the aftermath, bloggers such as [[Josh Marshall]] strove to demonstrate that his remarks were not an isolated misstatement, by finding evidence including quotes from other previous speeches of Lott's which were taken to be [[racist]]. Their efforts kept the story "alive" in the press until a critical mass of disapproval forced Lott to resign his position as [[United States Senate Majority Leader|Senate Majority Leader]]. By this point blogging was enough of a phenomenon that how-to manuals had begun to appear, primarily focusing on using the tools, or creating content. But the importance of a blog as a way of building an electronic community had also been written on, as had the potential for blogs as a means of publicizing other projects. Established schools of [[journalism]] began researching the blogging phenomenon, and noting the differences between current practice of journalism and blogging. Since [[2003]], weblogs have gained increasing notice and coverage for their role in breaking, shaping or spinning [[news]] stories. One of the most significant events was the sudden emergence of an interest in the [[2003 invasion of Iraq|Iraq war]], which saw both [[left-wing politics|left-wing]] and [[right-wing politics|right-wing]] bloggers taking measured and passionate points of view that did not reflect the traditional left-right divide. The blogs which gathered news on Iraq, both left and right, exploded in popularity, and ''Forbes magazine'' covered the phenomenon. The use of blogs by established politicians and political candidates&mdash;particularly [[Howard Dean]] and [[Wesley Clark]]&mdash;to express opinions on the war and other issues of the day, cemented their role as a news source. Meanwhile, the increasing number of experts who blogged, such as [[Daniel Drezner]] and [[J. Bradford DeLong]], gave blogs a built-in source of in-depth analysis. The [[2003 invasion of Iraq|Iraq war]] was the first "blog war" in another way: bloggers in [[Baghdad]] gained wider readership, and one ([[Salam Pax]]) published a book of his blog. Blogs also arose amongst soldiers serving in the Iraq war. Such milblogs have given readers a new perspective on the realities of war. Reading the thoughts of people who were "on the spot" provided a counterpoint, if not a counterweight, to official news sources. Blogs were often used to draw attention to obscure news sources, for example posting links to the traffic cameras in Madrid as a huge anti-terrorism [[Protest|demonstration]] filled the streets in the wake of the [[11 March 2004 Madrid attacks|M11 attacks]]. Bloggers would often provide nearly instant commentary on televised events, which became a secondary meaning of the word "blogging," such as "I am blogging Rice's testimony," i.e., "I am posting my reactions to Rice's testimony to my blog as I watch it." By the end of 2003 top rated blogs [[Instapundit]], [[Daily Kos]] and [[Atrios]] were receiving over 75,000 unique visitors per day. ===Blogging goes mainstream=== In 2004, the role of blogs became increasingly mainstream, as [[political consultant]]s, news services and candidates began using them as tools for outreach and opinion formation. Even politicians not actively involved in a campaign such as [[Tom Watson (politician)|Tom Watson]], a [[United Kingdom|UK]] [[Labour Party (UK)|Labour Party]] [[Member of Parliament|MP]], began to use blogging as a means for creating a bond with constituents and creating a channel for their ideas and opinions. [[Minnesota Public Radio]] broadcast a program by [[Christopher Lydon]] and [[Matt Stoller]] called "The Blogging of the President," which covered the transformation in politics that blogging seemed to presage. The ''[[Columbia Journalism Review]]'' began regular coverage of blogs and blogging. Anthologies of blog pieces began to reach print, and blogging personalities began appearing on radio and television. In the summer of that year both the [[Democratic National Convention|Democratic]] and [[Republican National Convention]]s credentialed bloggers, and blogs became a standard part of the publicity arsenal, with mainstream programs, such as [[Chris Matthews]]' ''[[Hardball with Chris Matthews|Hardball]]'', forming their own blogs. [[Merriam-Webster]]'s Dictionary declared 'blog' as the word of the year in 2004. ([http://en.wikinews.org/wiki/Blog_declared_Word_of_the_Year Wikinews]) Blogs were some of the driving forces behind the "[[Rathergate]]" scandal involving [[Dan Rather]] of [[CBS]] and some memos used on the show ''[[60 Minutes II]]''. Within 72 hours a coordinated group of bloggers had built a case that they were likely [[forgery|forgeries]]. The evidence presented eventually created such concern over the issue that CBS was forced to address the situation and make an apology for their inadequate reporting techniques. This is viewed by many bloggers as the advent of blogs' acceptance by the mass media as a source of news. It also showed how blogs could keep the pressure on an established news source, forcing defenses and then a retraction of the original story. Blogging is also used now to break consumer complaints and vulnerabilities of products, in the way that Usenet and email lists once were. One such example is the vulnerability of [[Kryptonite lock|Kryptonite 2000 locks]]. Bloggers have also moved over to other media. [[Atrios]], [[Glenn Reynolds]] and [[Markos Moulitsas Zúniga]] appear on the radio, and [[Ana Marie Cox]], better known as [[Wonkette]], appears on television. [[Hugh Hewitt]] is an example of a media personality who has moved in the other direction, adding to his reach in "old media" by being an influential blogger. In [[January 2005]], ''[[Fortune (magazine)|Fortune]]'' magazine listed [[Peter Rojas]], [[Xeni Jardin]], [[Ben Trott]] and [[Mena Trott]], [[Jonathan Schwartz]], [[Jason Goldman]], [[Robert Scoble]], and [[Jason Calacanis]] as eight bloggers that business people "could not ignore." ==Blogging and culture== Blogging however, was as much about technology as politics, and the proliferation of tools to run blogs and the communities around them connected blogging with the [[Open Source movement]]. Writers such as [[Larry Lessig]] and [[David Weinberger]] used their blogs to promote not just blogging, but more generally different social models. One of the running discussions within journalism and blogging is what "blogging" means for the way news "happens" and is covered. This leads to questions over [[intellectual property]] and the role of the [[mass media]] in society. Many bloggers differentiate themselves from the [[mainstream media]], while others are members of that media working through a different channel. Many bloggers have large agendas, and see blogging as part of [[Open Source Politics]], or the ability of people to participate more directly in politics, helping to frame the debate (See [[George Lakoff]]). Whereas institutions see blogging as a means of "getting around the filter" and pushing [[message]] directly to the public. ==Creating and publishing weblogs== Since their introduction, a number of [[software package]]s have appeared to allow people to create their own weblog. Blog hosting sites and Web services to provide editing via the Web have proliferated. Common examples include [[GreatestJournal]], [[Pitas]], [[Blogger]], [[LiveJournal]] and [[Xanga]]. Many more advanced bloggers prefer to generate their blogs by using server-side software tools such as [[Nucleus CMS]], [[Movable Type]], [[bBlog]], [[WordPress]], [[b2evolution]], [[boastMachine]] and [[Serendipity (weblog software)|Serendipity]] to publish on their own Web site or a third party site, or to host a group of blogs for a company or [[school]]. Such programs provide greater flexibility and power, but require more knowledge. If they provide a Web interface for editing, server-based systems make it easy for travelers to create and edit text; many travelers like to produce their [[travelblog]]s from [[Internet cafe]]s while they travel around the globe. In addition, some people program their own blogs from scratch by using [[PHP]], [[Common Gateway Interface|CGI]], or other server side software. While these are much more difficult to create, they add a maximum potential for [[creativity]]. Two features which are common to blogging are "blogrolls" and "commenting" or "feedback." A [[blogroll]] is a list of other blogs that are linked separately from any article. This is one means by which a blogger creates a context for his blog, by listing other blogs that are similar to his/her own, or blogs the blogger thinks may be of relevance to users. It is also used as measure of the number of citations a blog has, and is used to rank "blog authority" in a manner similar to the way that [[Google]] uses hard coded [[HTML]] linking to create "page rank." Still another use of the "blogroll" is reciprocal linking: bloggers agree to link to each other, or link to another blog in hopes of getting a link in return. Another central, and sometimes controversial, aspect of blogging is the use of a [[feedback comment system]]s. A comment system allows users to post their own comments on an article or "thread." Some blogs do not have comments, or have a closed commenting system which requires approval from those running the blog. For other bloggers, including several very prominent ones, comments are the crucial feature which distinguishes a "true" blog from other kinds of blogs. Commenting can either be built into the software, or added by using a service such as [[HaloScan]]. If a blog has regular commenters, this is referred to as the blog's ''community''. Tools such as [http://www.kung-foo.tv/ecto/ Ecto] and [http://wbloggar.com/ w.bloggar] allow users to maintain their Web hosted blog without the need to be online while composing or editing posts. Enhancements to weblog technology continue to be developed, such as the [[TrackBack]] feature introduced by [[Movable Type]] in 2002 and subsequently adopted by other software companies (e.g., [http://backend.userland.com/trackback Userland]) to enable automatic notification between websites of related content&mdash;such as a post on a particular topic or one which responds to a post on another blog [http://www.movabletype.org/trackback/beginners/]. [[bBlog]] has gone as far as implementing threaded trackbacks on comments, and comments on trackbacks. Blogs with features such as TrackBack are credited with complicating search engine page ranking techniques [http://www.theregister.co.uk/content/6/33366.html] [http://www.sixapart.com/log/2003/10/its_all_about_c.shtml]. Integrating these into search engines has proven to be a challenge, and has been used to deliberately "push" page rankings. However, as one [[Google Inc.|Google]] executive remarked, it is the search engine's job to find the ways that a website represents a "vote" for another website. Web hosting companies and online publications also provide blog creation tools, such as [http://www.salon.com/blogs Salon], [http://www.tripod.com/ Tripod], [http://www.bravenet.com/ Bravenet] and [http://hometown.aol.com/ America Online], which calls its subscriber blogs "journals." ==Types of weblogs== ===Personal=== Often, the word ''blog'' is used to describe an online [[diary]] or [[journal]], such as [[LiveJournal]]. The weblog format of an online [[diary]] makes it possible for users without much experience to create, format, and post entries with ease. People write their day-to-day experiences, complaints, [[poetry|poems]], [[prose]], illicit thoughts and more, often allowing others to contribute, fulfilling to a certain extent [[Tim Berners-Lee]]'s original view of the [[World Wide Web]] as a collaborative medium. In [[2001]], mainstream awareness of online diaries began to increase dramatically. Online diaries are integrated into the daily lives of many [[Adolescence|teenagers]] and college students, with communications between friends playing out over their blogs. Even fights may be posted in the diaries, with not-so-veiled insults of each other easily readable by all their friends, enemies, and complete strangers. ====Thoughtful==== Where a personal weblog is primarily concerned with daily life and events, and many topical weblogs focus on some technical topic, weblogs in the "thoughtful" category present an individual's (or a small group's) thoughts on whatever subject comes to hand; not necessarily the latest [[computer]] technology or the latest political scandal, but typically less contentious and more [[philosophy|philosophical]] subjects. Thoughtful weblogs of course blur into personal weblogs on one side and topical or political ones on the other, but are distinct enough to constitute a category of their own. ====FriendBlog==== A FriendBlog is a distributed networked journal on the web, composed of short, frequently updated posts written by friends connected through their similar interests. The author allows his FriendBlog to connect to other FriendBlogs, belonging to friends and acquaintances. This creates a "chain" of blogs. ===Topical=== Topical blogs focus on a specific niche, often a technical one. An example is [http://www.google.com/googleblog/ Google Blog], covering nothing but Google news. Another example is a [[soldier blog]]. Many blogs now allow categories, which means a general blog can be reshuffled to become a topical blog at the user's need. ===News=== Many weblogs provide a news digest on a certain topic, e.g., [http://china-netinvestor.blogspot.com/ Internet in China], [http://baseballnews.blogspot.com/ Baseball], [http://newsfromnorway.com/ Norwegian News in English] or [http://djmonstermo.blogspot.com/ Music] with short abstracts/summaries and links to interesting articles in the press. ===Collaborative (also collective or group)=== Many weblogs are written by more than one person about a specific topic. Collaborative weblogs can be open to everyone or limited to a group of people. [[MetaFilter]] is an example of this type of weblog. [[Slashdot]], whose status as a blog has been debated, nevertheless has a team of editors who approve and post links to technology news stories throughout the day. Although Slashdot does not refer to itself as a weblog, it shares some characteristics with weblogs. A new form of blog involves cooperation between bloggers and traditional media sources, allowing for topics discussed on the air to find legs on the Web, and vice-versa. The first and most prominent example of this form is [http://www.lonestartimes.com Lone Star Times], which is affiliated with Houston talk-radio station [[KSEV]]. ===Political=== Another common kind of blog is a political blog. Often an individual will link to articles from news web sites and post their own comments as well. Many of these blogs comment on whatever interests the author. Some of them are more specialized. One subspecies is the watch blog, a blog which sets out to criticize what the author considers systematic errors or bias in an online newspaper or news site&mdash;or perhaps even by a more popular blogger. Political blogs attracted attention because of their use by two political candidates in 2003: [[Howard Dean]] and [[Wesley Clark]]. Both gained political buzz on the Internet, and particularly among bloggers, before they were taken seriously by the establishment media as candidates. [[Joe Trippi]], Dean's campaign manager, made the Internet a particular focus of the campaign. Both candidates stumbled in the end, but were, at one time or another, thought of as front runners for the Democratic Nomination. In 2004, the Democrats took political blogging a major step forward by creating [http://blogswarm.org Blog Swarm] to coordinate the hypertext links of progressive blogs. This allowed one blog to drive traffic by harnessing the power of a full blog [[array]]. ===Legal=== Blogs that discuss law and legal affairs are often referred to as blawgs. ===Directory=== Directory weblogs are useful for web-surfers because they often collect numerous web sites with interesting content in an easy to use and constantly updated format. News-related weblogs can fall into this category or the previous one (political blogs). ===Media=== Some blogs serve as media watchdogs, reporting on falsehoods or inconsistencies that are presented as facts in the mass media. Many media blogs are focused exclusively on one newspaper or television network. ===Corporate=== Increasingly, employees of corporations are posting official or semi-official blogs about their work. The employers however, do not always appreciate the endeavor. In [[January 2005]] Joe Gordon was fired from [[Waterstone's]] bookshop in [[Edinburgh]], [[Scotland]], because he referred to his boss as an "asshole in sandals." In [[2004]] Ellen Simonetti, a [[Delta Air Lines]] flight attendant, was fired for posing in uniform on her blog. Perhaps the most famous case of all occurred when "Troutgirl" Joyce Park was [http://troutgirl.com/blog/index.php?/archives/46_Shitcanned.html fired] from [[Friendster]] because she discussed the rationale behind the website's technology conversion from [[J2EE]] to [[PHP]] on her blog. Other employers have reacted differently. For instance, when [[Power Line (blog)|Power Line]] bloggers were attacked by a [[Minneapolis Star Tribune]] columnist, one of the bloggers' employers [http://powerlineblog.com/archives/2005_01.php#009119 came to his defense]. With the rise in popularity of blogs in 2004 senior management caught on to the trend and by January 2005 several types of organizations, including universities, had started using blogs to communicate with their stakeholders. Many believe this corporate takeover of a tool that was used primarily by Internet enthusiasts will lead to a decrease in the popularity of the medium. Others believe that the use of blogs by organizations will add new voices and vitality to the medium. At any rate, there is little evidence that the growth rate of the blogosphere has slowed. In 2005 the [[Electronic Frontier Foundation]] (EFF) published a [http://www.eff.org/Privacy/Anonymity/blog-anonymously.php guide to blog anonymously and safely] about work or anything else. ===Advice=== Many weblogs provide expert advice, such as Microsoft technical knowledge ([http://blog.advisor.com/blog/garydev.nsf GaryDev]) or [[fiction]] [[publishing]] for women ([http://www.codexwriters.com/4chicks/ Four Chicks and a Book]). ===Religious=== Some blogs discuss religious topics. Religious blogs show the public's points of view on various controversies both in religion and in politics, economics, and life in general. ===Formats=== Some weblogs specialize in particular forms of presentation, such as images (see [[web comics]]), or videos (see [[videoblogging|videoblog]]), or on a particular theme, and acronyms have been developed for some of these, such as [[moblog]]s (for "mobile" blog). ====Audio==== One of the types of blog that has undergone rapid expansion since the year [[2000]] is the [[MP3 blog]], which make audio files available to the user. MP3 blogs are normally targeted at highly specialized [[musical genre]]s, such as late 60s [[soul music]] or early 90s [[hip-hop]] or even the latest stuff in electronic dance music genres like [[grime]]. However, personal audioblogs are also on the rise (See also [[Podcasting]]). ====Photography==== The increasing ubiquity of [[digital camera]]s and [[Broadband Internet access|broadband connections]] has made it ever easier to post and share photos on the web. Bloggers have adapted their software to facilitate the publishing of photos, creating what is called a [[photoblog]]. [[Photo sharing]] sites like [http://www.buzznet.com Buzznet] and [[Flickr]] have integrated the typical photo gallery service with photo sharing, blogging and syndication to create a new kind of [[social software]]. ====Video==== In January 2005 the first [http://vloggercon.blogspot.com VloggerCon] was held, catering for a new breed of bloggers, the video blogger. A [[vlog]], or videoblog, is a blog where video is included in blog posts. This is also known as videoblogging. ==Common terms== <!-- Please keep this list of terms alphabetized. Thanks! --> Blogging, like any hobby, has developed something of a specialised [[vocabulary]]. The following is an attempt to explain a few of the more common phrases and words, including [[etymology|etymologies]] when not obvious. ;[[MP3 blog|Audioblog]]:A blog where the posts consist mainly of voice recordings sent by mobile phone, sometimes with some short text message added for [[metadata]] purposes. ([[cf.]] [[podcasting]]) ;[[Bleg]]:A blog entry consisting of a request to the readers, such as for information or contributions. A portmanteau of "blog" and "beg". ;[[Blog feed]]:The XML-based file in which the blog hosting software places a machine-readable version of the blog so that it may be "syndicated" for further distribution on the web. Formats such as RSS and Atom are used to structure the XML file. ;Blogfoo:Statements written with an air of generality while obviously pointed at a specific person or group of people. ;[[Blog hopping]]:to follow links from one blog entry to another, with related side-trips to various articles, sites, discussion forums, and more. ;Blogorrhoea:A [[portmanteau]] of "blog" and "[[logorrhoea]]", meaning excessive and/or incoherent talkativeness in a weblog. ;[[Blogroll]]:A list of blogs. Usually a blogger features a list of his favorite blogs in the sidebar of his blog. These lists can be made dynamic using services like [http://www.blogrolling.com BlogRolling]. ;[[Blog site]]:The web location ([[Uniform Resource Locator|URL]]) of a blog, which may be either a dedicated domain, a sub-domain, or embedded within a web site. ;[[Blogsite]]:Sometimes confused with a simple [[blog]] or [[blog site]], but a [[blogsite]] is a web site which combines blog feeds from a variety of sources, as well as non-blog sources, and adds significant value over the raw blog feeds. ;Blogsnob:A person who refuses to respond to comments on their blog from people outside their circle of friends. ;[[Moblog]]:A [[portmanteau]] of "mobile" and "blog". A blog featuring posts sent mainly by [[mobile phone]], using [[Short message service|SMS]] or [[Multimedia Messaging System|MMS]] messages. They are often photoblogs. ;[[Permalink]]:Permanent link. The unique URL of a single post. Use this when you want to link to a post somewhere. ;Ping:The alert in the TrackBack system that notifies the original poster of a blog post when someone else writes an entry concerning the original post. ;[[TrackBack]]:A system that allows a blogger to see who has seen the original post and has written another entry concerning it. The system works by sending a 'ping' between the blogs, and therefore providing the alert. ==See also== *[[Autocast|Autocasting]] *[[BlogRoots]] *[[Blogstream]] *[[Commonplace]]: a historical precedent for the weblog *[[Google bomb]] *[[News aggregator]] *[[Persian weblogs]] *[[Podcasting]] ==External links== <!-- These links should go to sites that extend this reference about weblogs. --> <!-- DO NOT add your specific blogs or blog search engines here. --> <!-- Please keep this list alphabetized. Thanks! --> *[http://telugubloggers.blogspot.com Telugu bloggers] *[http://groups-beta.google.com/group/telugublog A group to help telugu bloggers] *[http://www.periodicdiversions.com/archives/2003/09/16/the_blogger_manifesto_or_do_weblogs_make_the_internet_better_or_worse.html The Blogger Manifesto (or, Do Weblogs Make the Internet Better or Worse?)] *[http://www.dvorak.org/blog/primer/blogprimer1.htm Blog Primer] &mdash; Understanding and Reading a Blog for Beginners by [[John C. Dvorak]] *[http://www.blogtree.com/ BlogTree.com] &mdash; Site that attempts to map blog genealogy. *[http://committeetoprotectbloggers.blogspot.com/ Committee to Protect Bloggers] *[http://www.lights.com/weblogs/tools.html A Compendium] of Weblog tools *[[Dan Gillmor]]'s [http://www.oreilly.com/catalog/wemedia/book/ ''We The Media. Grassroots Journalism by the People, for the People''] (2004, full text online) sees blogs as paradigmatic of a new form of journalism in the digital age. *[http://www.andreas.com/faq-blog.html A FAQ on Blogs] by Andreas Ramos *[http://www.samizdata.net/blog/glossary.html A glossary of blogging terms] *[http://www.guardian.co.uk/online/weblogs/ Guardian: special report - weblogs] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?WebLog MeatballWiki's] very comprehensive article on Weblogs (particularly about their history). *[http://www.onlinecoalition.com/ The Online Coalition letter to the FEC] *[[Open Directory Project]]: [http://www.dmoz.org/Computers/Internet/On_the_Web/Weblogs/Search_Engines/ Weblog Search Engines] *[http://westner.levrang.de/cms/front_content.php?idcatart=30&lang=1&client=1 Weblog service providing: Identification of functional requirements and evaluation of existing weblog services in German and English languages], master dissertation by Markus K. Westner *[http://www.rebeccablood.net/essays/weblog_history.html Weblogs: A History and Perspective] by Rebecca Blood (2000). *[http://www.foreignpolicy.com/story/cms.php?story_id=2707 "Web of Influence"] &mdash; by Daniel W. Drezner, Henry Farrell from [http://www.foreignpolicy.com ''Foreign Policy Magazine''] *[http://mama.indstate.edu/users/bones/WhyIHateWebLogs.html Why I Hate Weblogs!] &mdash; Sarcastic opinion article exploring the phenomenon (warning: harsh language). *[http://www.kuro5hin.org/story/2004/2/2/171117/8823 "Why your Movable Type blog must die"] (humorous article) [[Category:Digital Revolution]] [[Category:Internet]] [[Category:Politics and technology]] [[Category:Weblogs]] [[Category:Neologisms]] [[ar:&#1605;&#1583;&#1608;&#1606;&#1577;]] [[bg:&#1041;&#1083;&#1086;&#1075;]] [[ca:Weblog]] [[cs:Weblog]] [[cy:Blog]] [[da:Weblog]] [[de:Weblog]] [[et:Ajaveeb]] [[es:Weblog]] [[eo:Retotaglibro]] [[fa:&#1608;&#1576;&#8204;&#1604;&#1575;&#1711;]] [[fr:Weblog]] [[gl:Weblog]] [[ko:&#48660;&#47196;&#44536;]] [[id:Weblog]] [[is:Blogg]] [[it:Blog]] [[he:&#1489;&#1500;&#1493;&#1490;]] [[hu:Weblog]] [[nl:Weblog]] [[ja:Weblog]] [[no:Weblogg]] [[nb:Weblogg]] [[nn:Blogg]] [[pl:Weblog]] [[pt:Weblog]] [[ro:Weblog]] [[ru:&#1041;&#1083;&#1086;&#1075;]] [[simple:Blog]] [[sk:Weblog]] [[fi:Blogi]] [[sv:Blogg]] [[th:&#3648;&#3623;&#3655;&#3610;&#3621;&#3655;&#3629;&#3585;]] [[tr:Blog]] [[uk:&#1042;&#1077;&#1073;&#1083;&#1086;&#1075;]] [[zh:Blog]] చీరాల 1477 25774 2006-05-26T17:29:35Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{మండలం|name=చీరాల||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చీరాల|villages=2|area=|population=162.897|pop_male=81.754|pop_female=81.143|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.72|lit_male=76.02|lit_female=57.41}} '''చీరాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు అదే పేరు గల పట్టణము. The name has been derived from its ancient age name KsheeraPuri ("Here the sea looks as white as milk"). This town is the major hub for textile business in [[ప్రకాశం]] జిల్లా. Because of its wide textile business it is also called Mini-Bombay. The Indian Air Force has an air-base called [[సూర్యలంక]], very near to చీరాల. The foundation for present-day Chirala was laid in 1604 AD by two Yadavas, Minchala Papaiah and Minchala Peraiah. The town was carved out of Sudhanagaram, original name of Patha Chirala, that was granted to Chirala Anantharaju by Goparaju Ramanna, Minister of the Kakatiya king, Ganapati Deva, during Saka 1067 (1145 AD) as mentioned in the records obtained from the Madras Oriental Library. His descendant, Chirala Venkata Krishnudu, leased out the present Chirala area to the Yadavas for raising a new township. Thus, present-day Chirala was born on Visakha Sudha Saptami of Viswavasu Vatsaram, corresponding to 1604 AD. In the new township, a Venugopalaswamy temple was constructed in 1619 and that of Malleswaraswamy in 1620, while that of Gangamma was built a little later. As the temples did not have any chariots, Chirala Ramanna Panthulu built two chariots for the two temples towards the middle of the 19th century. Now a lot of temples have come up. With the advent of a railway station on the Madras-Calcutta-New Delhi main line, Chirala developed commercially with its population reaching a little over one lakh, while Patha Chirala, which once traded through the ancient port of Motupalli, shrunk to become an obscure village with a population of just 5,000. Anuguraju of the Hyheya dynasty, who ruled over Palnadu, visited Patha Chirala along with his entourage that included the famous socio-religious reformer, Brahma Naidu, during the twelfth century and left behind the idol of Chennakesava Swamy, his family deity with his consorts and weapons, used by Palnadu warriors. The ancient Adikesavaswamy temple, originally built by the Cholas during the eleventh century, and now in a dilapidated condition, is being rebuilt by Sri Arulananda Swamy, head of Sri Lalithananda Ashram of Vodarevu, near here. Chirala, which was regarded as a health resort by Britishers, got a medical facility as early as in 1906 with the opening of the Edward VII Coronation Memorial Hospital. Dr. Baer, an American, also opened the Dr. Baer Missionary Hospital in 1912 when Chirala and its neighbouring villages did not have medical facilities except at Guntur. The Europeans also started a tobacco curing factory of the ITC in 1923, opening job opportunities to labourers. More than 6,000 labourers used to work till the operations were mechanised. Known as the hub of the handloom industry, Chirala provides employment at least to 25,000 to 30,000 artisans. There is export market for the special quality of handloom cloth produced in this area. A co-operative spinning mill also was started in 1959. Chirala, which has earned a unique place in the history of the freedom struggle, completed 400 years on April 27, 2004, corresponding with the Telugu calendar `Visakha Sudha Saptami.' ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[చీరాల (m+og) (part)]] * [[చీరాల (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఈపూరుపాలెం (గ్రామీణ)]] * [[గవినివారిపాలెం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} [[en:Chirala]] బనగానపల్లె 1478 23057 2006-04-18T16:54:28Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=బనగానపల్లె||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బనగానపల్లె|villages=38|area=|population=89.03|pop_male=45.555|pop_female=43.475|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.79|lit_male=67.19|lit_female=39.77}} [[భారత దేశము|భారత దేశం]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో '''బనగానపల్లె''' ఒక చిన్న పట్టణం మరియు మండలము. [[కర్నూలు]] జిల్లలో నున్న బనగానపల్లె [[1790]] నుండి [[1948]] వరకు అదే పేరు కలిగిన [[సంస్థానం]] గా ఉండేది. ==చరిత్ర== [[1601]] లో [[బీజాపూరు]] సుల్తాను [[ఇస్మాయిల్‌ ఆదిల్‌ షా]] బనగానపల్లె కోటను రాజా నంద చక్రవర్తిని ఓడించి వశపరచుకున్నాడు. ఆక్రమిత ప్రాంతాన్ని, కోటను ఈ విజయం సాధించిన సేనాధిపతి, సిద్ధు సంబల్‌ ఆధీనంలో [[1665]] వరకు ఉన్నాయి. మహమ్మద్‌ బేగ్‌ ఖాన్‌-ఇ రోస్బహాని బనగానపల్లె జాగీరుపై శాశ్వత హక్కు పొందాడు. కాని అతడు మగ వారసులు లేకుండా చనిపోవడంతో జాగీరు అతని మనవడూ దత్తపుత్రుడూ అయిన [[ఫైజ్‌ ఆలీ ఖాన్‌ బహదూరు]] కు ధారాదత్తమైంది. [[మొగలు]] చక్రవర్తి[[ఔరంగజేబు]] [[1686]]లో బీజాపూరును ఆక్రమించుకొన్నపుడు, దక్కనులో అతని ప్రతినిధిగా పనిచేసే ఫైజ్‌ ఆలీ మేనమామ, [[ముబారిజ్‌ ఖాన్‌]] దయవల్ల ఫైజ్‌ ఆలీ ఖాన్‌ స్థానం పదిలంగానే ఉంది. [[Image:Banaganapalle samsthanam.jpg|left|frame|బనగానపల్లె సంస్థాన పటము]] అప్పటినుండి బనగానపల్లెను మొగలు చక్రవర్తుల సామంతులు గా కొన్నాళ్ళు, ఆ తరువాత [[1724]] లో మొగలుల నుండి స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించుకొన్న హైదరాబాదు నిజాము సామంతులుగా కొన్నాళ్ళు ఫైజ్‌ వారసులే పాలించారు. అతడు కూడా మగ వారసులు లేకుండా మరణించడంతో, అతని మనుమడు హుసేన్‌ ఆలీ ఖాన్‌ బనగానపల్లెకు ప్రభువయ్యాడు. అతని పాలన చివరి రోజుల్లో [[మైసూరు]] రాజు [[హైదరాలీ]] సామ్రాజ్య‌ విస్తరణ చేయడాన్ని గమనించి అతనికి సామంతుడిగా మారిపోయాడు. [[1783]]లో హుసేను మరణించాక, అతని కుమారుడు, చిన్నవాడైన గులాం మొహమ్మదాలి -మామ రాజ ప్రతినిధిగా- రాజయ్యాడు. ఒక ఏడాది లోనే హైదరాలి వారసుడైన [[టిప్పు సుల్తాను]] వాళ్ళను బనగానపల్లె నుండి తరిమివేయగా, వాళ్ళు [[హైదరాబాదు]] లో తలదాచుకున్నారు. మళ్ళీ [[1789]] లో బనగానపల్లె కు తిరిగి వచ్చారు. తరువాత కొన్నాళ్ళకు, దగ్గరలోని [[చెంచెలిమల]] జాగీరును వియ్యం ద్వారా కలుపుకున్నారు. [[1800]] తొలినాళ్ళలో బనగానపల్లె [[బ్రిటిషు ఇండియా]] లో ఒక సంస్థానం గా మారిపోయింది. ఆర్ధిక లావాదేవీలలో జరిగిన లొసుగుల కారణంగా [[1832]] నుండి [[1848]] వరకు ఒకసారి, [[1905]] లో కొన్ని నెలలపాటు మరోసారి బనగానపల్లె పరిపాలనను [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]] గవర్నరు తన అధీనంలోకి తీసుకున్నాడు. [[1901]] లో బనగానపల్లె సంస్థానం 660 చ కి మీ ల వైశాల్యంతో 32,264 జనాభాతో ఉండేది. [[1948]] లో కొత్తగా ఏర్పడిన భారత దేశంలో బనగానపల్లె సంస్థానం కలిసిపోయింది; మద్రాసు రాష్ట్రం లోని [[కర్నూలు]] జిల్లాలో భాగమయింది. [[1953]] లో కర్నూలుతో సహా మద్రాసు రాష్ట్రపు ఉత్తర జిల్లాలు కలిసి [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] గా ఏర్పడ్డాయి. ==గ్రామాలు== *[[అప్పలాపురం]] *[[బనగానపల్లె]] *[[బానుముక్కల]] *[[బాతులూరుపాడు]] *[[బీరవోలు]] *[[చెర్లొకొత్తూరు]] *[[చేరుపల్లె]] *[[ఎనకండ్ల]] *[[గులాం నబీపేట]] *[[గులాంఅలియాబాద్]] *[[హుస్సేనాపురం]] *[[ఇల్లూరు కొత్తపేట]] *[[జంబులదిన్నె]] *[[జిల్లెల]] *[[జ్వాలాపురం]] *[[కాపులపల్లె]] *[[కటికవానికుంట]] *[[కృష్ణగిరి]] *[[క్యాప]] *[[మీరాపురం]] *[[మిట్టపల్లె]] *[[నందవరం]] *[[నందివర్గం]] *[[నిలువుగొండ్ల]] *[[పాలుకూరు]] *[[పండ్లపురం]] *[[పసుపుల]] *[[పాతపాడు]] *[[రాళ్లకొత్తూరు]] *[[రామతీర్థం]] *[[సలమాబాద్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[శంకలాపురం]] *[[టంగుటూరు]] *[[తమ్మడపల్లె]] *[[తిమ్మాపురం, బనగానపల్లె|తిమ్మాపురం]] *[[వెంకటాపురం]] *[[విట్టలాపురం]] *[[యాగంటిపల్లె]] *[[యెర్రగుడి]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== [http://www.4dw.net/royalark/India/banganapalle.htm బనగానపల్లె సంస్థానము చరిత్ర] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] కనిగిరి 1479 25987 2006-05-28T14:28:15Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కనిగిరి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కనిగిరి|villages=34|area=504.10|population=82.491|pop_male=42.139|pop_female=40.352|pop-density=163.64|pop-growth=|literacy=58.24|lit_male=71.56|lit_female=44.35}} '''కనిగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[1952]] జరిగిన మొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికలలో కనిగిరి నియోజకవర్గం [[నెల్లూరు]] జిల్లాలో ఉండేది. [[ప్రకాశం]] జిల్లా యేర్పాటైన తర్వాత అన్ని నియోజకవర్గాలను పునర్వ్యవస్థీకరించి ఐదు మండలాలతో కనిగిరి నియోజక వర్గమును యేర్పరచారు. 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారము నియోజకవర్గము యొక్క మొత్తము విస్తీర్ణము 504.10 చ.కి.మీలు మరియు జనాభా 2,44,700 అందులో పురుషులు – 1,24,642 మరియు స్త్రీలు – 1,20,058. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గానుగపెంట]] * [[బడుగులేరు]] * [[చళ్లగిరిగల]] * [[దిరిసవంచ]] * [[యడవల్లి]] * [[కాంచీపురం]] * [[పునుగోడు]] * [[కనిగిరి (పట్టణ)]] * [[తుమ్మగుంట]] * [[చాకిరాల]] * [[శంకవరం]] * [[బొమ్మిరెడ్డిపల్లి]] * [[గుడిపాడు]] * [[తాళ్లూరు]] * [[హాజీస్‌పురం]] * [[పశ్చిమ కోడిగుడ్లపాడు]] * [[చిన ఇర్లపాడు]] * [[పేరం గుడిపల్లి]] * [[పోలవరం, కనిగిరి|పోలవరం]] * [[నిమ్మ మహేశ్వరపురం]] * [[కలగట్ల]] * [[గోసులవీడు]] * [[రాచగుండ్లపాడు]] * [[చినాలవలపాడు]] * [[తక్కెళ్లపాడు]] * [[జమ్మలమడక]] * [[వంగపాడు]] * [[కృష్ణాపురం]] * [[గురవాజీపేట]] * [[చీర్లదిన్నె]] * [[విజయగోపాలపురం]] * [[బాలవెంకటపురం]] * [[బల్లిపల్లి]] * [[విశ్వనాధపురం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} Image:Anatapur district.jpg 1480 22396 2006-04-15T09:38:38Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor.jpg 1481 22327 2006-04-15T09:23:58Z Mpradeep 50 [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nelloor.jpg 1482 21992 2006-04-09T10:46:20Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool.jpg 1483 21935 2006-04-09T10:36:26Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] గిద్దలూరు 1484 26449 2006-06-03T08:13:58Z వైఙాసత్య 58 /* చరిత్ర */ {{మండలం|name=గిద్దలూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గిద్దలూరు|villages=18|area=|population=78.462|pop_male=40.093|pop_female=38.369|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.09|lit_male=79.59|lit_female=47.98}} '''గిద్దలూరు''' [[ప్రకాశం]] జిల్లాలోని ఒక ముఖ్య పట్టణము మరియు అదే పేరుగల మండలము. [[సగిలేరు]] నది (స్వర్ణబాహు నది) గిద్దలూరికి దక్షిణాన ప్రవహిస్తున్నది. ==చరిత్ర== గిద్దలూరు యొక్క పూర్వ నామము సిద్ధలూరు. సిద్ధలూరు సమీపములోని నాగేశ్వరాలయము దగ్గర ఒక స్థలమును [[నందన చక్రవర్తి]] శ్రీవత్స గోత్రజుడు, [[నందనవారికులు|నందనవారిక]] వంశమునకు చెందిన కుంచాల శివప్పకు అగ్రహారముగా ఇచ్చెను. కానీ తరువాత ఈ గ్రామము పాడుబడటము వలన, శివప్ప వంశీయుడైన రామచంద్ర [[నందవరము]] నకు తరలివెళ్లెను. ఆయన అక్కడి నుండే సిద్ధలూరి యొక్క వ్రిత్తిని అనుభవించెను. శక యుగములో [[తొండమారయగుళ్ల]] స్థాపన జరిగిన తరువాత, కుంచెల రామచంద్ర తొండమారయగుళ్ల నాయకుని నుండి కొత్తగా స్థాపించిన సిద్ధలూరిని అగ్రహారముగా పొంది నందవరము నుండి ఇరవై - ముప్పై బ్రాహ్మణ కుటుంబములు మరియు [[బారబలావతి|బారబలావతుల]] తో (12 మంది గ్రామ సేవకులు) సహా సిద్ధలూరికి తిరిగి వచ్చెను. తొండమారయగుళ్ల నాయకుని మరణానంతరము ఆ ప్రదేశము నిర్జన మయ్యెను. ఆ కాలములో సిద్ధలూరి ప్రాభవము పెరిగి గ్రిద్ధలూరని కొత్త పేరు సంతరించుకొన్నది. కొంత కాలము తర్వాత గ్రిద్దలూరు అగ్రహారీకుడూ, కుంచాల రామచంద్రుని వంశజుడూ అయిన కుంచెల వెంకటాద్రయ్య గ్రామము చుట్టూ అనేక కుగ్రామములు స్థాపన చేయించి గిద్దలూరిని మెరుగు పరచెను. అనతి కాలములోనే ఆ కుగ్రామములు [[కంచిపల్లె]], [[చట్టిరెడ్డిపల్లె]] మరియు [[అక్కలరెడ్డిపల్లె]] [[మౌజే]] లుగా (స్వంతంత్ర గ్రామములు లేదా ఒక మాదిరి పట్టణములు) ఎదిగినవి. దీనితో గిద్దలూరు [[కస్బా]] (ప్రధాన కేంద్రము) గా ఎదిగినది. [[రెండవ హరిహర రాయలు|హరిహర దేవరాయల]] కాలములో రామచంద్రరాజు ఈ ప్రాంతములను జాగీర్దారుగా పరిపాలించుటకు వచ్చి ఈ గ్రామములను వెంకటాద్రి నుండి వశము చేసుకొనెను. కానీ ఆ తర్వాత కాలములో వెంకటాద్రి నుండి ఆ వంశములో మూడవ తరానికి చెందిన రామచంద్ర, హరిహర రాయలచే పునస్థాపించబడి తన గ్రామాలను తిరిగి పొందెను. ఆయన కరణముగా కూడా నియమించబడెను. ఈ విధముగా ముస్లింలు రాక వరకు రామచంద్రరాజు వంశజులు గిద్దలూరు కస్బాను మరియు దాని గ్రామాలను పరిపాలించినారు. రాయల పాలన ముగించడముతో గిద్దలూరు ముస్లింల ఆక్రమణకు గురైనది. ఆ తరువాత కాలములో బ్రిటిషు పాలన క్రింద ఉన్నది. ==గ్రామాలు== <table> <tr> <td> *[[అంబవరము]] *[[బొగద]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చట్టిరెడ్డిపల్లి]] *[[గడికోట]] *[[గిద్దలూరు]] *[[ఇసుకగుండం గూడెం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కంచిపల్లి]] *[[కొమ్మునూరు]] *[[కొంగలవీడు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కొత్తకోట]] *[[క్రిష్టంశెట్టిపల్లి]] </td> <td> *[[మాలకొండపెంట గూడెం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మోడంపల్లి]] *[[ముండ్లపాడు]] *[[నరసింహునిపల్లి]] *[[నరవ]] *[[పొదలకొండపల్లి]] *[[సంజీవరావుపేట]] *[[తంబళ్లపల్లి]] *[[తిమ్మాపురం, గిద్దలూరు|తిమ్మాపురం]] *[[త్రిపురాపురం]] *[[ఉయ్యాలవాడ]] </td> </tr> </table> {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} Image:Khammam.jpg 1485 22910 2006-04-17T15:16:08Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] ఆంధ్ర కేసరి 1486 12184 2005-09-27T10:09:46Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] తెలంగాణ 1487 25193 2006-05-02T11:57:55Z 134.95.200.248 es:, de: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలోని మూడు విభాగాలలో తెలంగాణా ఒకటి, మిగతా రెండు విభాగాలనూ [[కోస్తా]] ఆంధ్ర (లేదా [[ఆంధ్ర]] లేదా [[సర్కారు ]]) [[రాయలసీమ]] అని పిలుస్తారు. ఈ విభజన చారిత్రక కారణాల వల్ల వచ్చి భౌగోళిక, సాంస్కృతిక కారణాలతో అలాగే కొనసాగుతుంది. ప్రస్తుత తెలంగాణా ప్రాంతము [[నిజాం]] తన రాజ్యంలోని ప్రాంతములను రక రకాల కారణములతో బ్రిటీషువారికి ఇచ్చివేయగా మిగిలిన తెలుగు ప్రాంతము. ==భౌగోళిక స్వరూపం== ఈ ప్రాంతము [[దక్కను పీఠభూమి]]పై, తూర్పు కనుమలకు పశ్చిమంగా ఉన్నది. ==జిల్లాలు== ప్రస్తుత తెలంగాణా ప్రాంతమునందు, [[ఖమ్మం జిల్లా |ఖమ్మం]], [[మహబూబ్ నగర్]], [[నల్గొండ]], [[రంగారెడ్డి]], [[వరంగల్]], [[కరీంనగర్]], [[నిజామాబాదు]], [[అదిలాబాదు]], [[మెదక్]] , [[హైదరాబాదు]] అను జిల్లాలు కలవు. ==భౌగోళిక మార్పులు== స్వాతంత్రానంతరం, వరంగల్లు నుండి కొంత ప్రాంతాన్నీ, గోదావరి జిల్లాలనుండి భద్రాచలం , దండకారణ్యం ప్రాంతాలకు వేరు చేసి ఖమ్మం రాజధానిగా ఖమ్మం జిల్లాను ఏర్పరచినారు, ప్రస్తుతం ఖమ్మం జిల్లా మొత్తం తెలంగాణా ప్రాంతంలోని భాగంగానే చూపించబడుతున్నది. ==చరిత్ర== {{seemain|తెలంగాణా చరిత్ర}} ఈ ప్రాంతము మూడవ శతాబ్దంలో [[శాతవాహనులు]], తరువాత కాకతీయులు, తరువాత బహుమనీ సుల్తానులు, గోల్కొండ సుల్తానులు, మొఘలు పరిపాలకులు, నిజాం సుల్తానులు పరిపాలించినారు. :భారత దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చు నాటికి ఈ ప్రాంతము నిజం పరిపాలనలోని హైదరాబాదు సంస్తానం భాగంగా ఉండేది. తరువాత [[తెలంగాణా పోలీసు చర్య]] ద్వారా ఇది స్వతంత్ర భారత గణతంత్ర రాజ్యంలో కలపబడినది, ఈ పోరాటంలో [[తెలంగాణా సాయుధ పోరాటం]]నాటి [[రజాకార్ల]] దౌర్జన్యాలకు వ్యతిరేఖంగా ముఖ్య భూమిక పోషించినది. తరువాత [[1956]]లో భాషా ప్రాతిపదికపై రాష్ట్రాల పునర్విభజన ద్వారా అప్పటి మద్రాసు రాష్ట్రంలోని తెలుగు మాట్లాడు వారితో కలిపి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంగా ఆవిర్భవించినది. ==ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమాలు== హైదరాబాదు రాష్ట్రంలోని తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాలన్నీ ఆంధ్రతో కలిపి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం ఏర్పరచినపుడు, తెలంగాణా ప్రాంతం ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పడాలన్న కోరిక ప్రజల్లో ఉండేది. అయితే అధిక సంఖ్యాక ప్రజాప్రతినిధులు, రాజకీయ నాయకులు సమైక్య రాష్ట్రానికి అనుకూలంగా ఉండటంతో ఇది సాధ్యపడలేదు. అయితే, తెలంగాణా సర్వతోముఖాభివృద్ధికి ప్రతిబంధకాలు ఏర్పడకుండా ఒక [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం|ఒప్పందం]] కుదుర్చుకున్న తరువాతే వారు సమైక్య ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు సమ్మతించారు. తదనంతరం, ఈ ఒప్పందం సరిగా అమలు జరగడం లేదన్న అసంతృప్తితో విద్యార్ధులు, ఉద్యోగులు ఆందోళన వైపు పయనించారు. ఆ విధంగా 1969లో ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రోద్యమం వచ్చింది. ===మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము=== {{seemain|మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము}} ===రెండవ ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము=== {{seemain|రెండవ ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము}} {{తెలంగాణామూస}} తెలంగాణా ప్రాంతంలోని 10 జిల్లాలతో ప్రత్యేక '''తెలంగాణా''' రాష్ట్రాన్ని ఏర్పాటు చేసే ఏకైక లక్ష్యంతో ప్రారంభమైంది తెలంగాణా ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఉద్యమం. '''రెండవ''' అనే పేరు అధికారికంగా ఈ ఉద్యమ నేతలు పెట్టుకున్నది కాదు. చరిత్రలో తెలంగాణా కొరకు దీనికంటే ముందు మరో ఉద్యమం జరిగింది కనుక ఈ రెంటిని విడిగా చూపడానికి ''రెండవ'' అనే పదం వాడవచ్చు. ఈ ఉద్యమానికి సారథి [[కె.చంద్రశేఖరరావు]]. [[తెలుగుదేశం]] పార్టీలో ఉంటూ మంత్రిగా, [[శాసనసభ]] ఉపాధ్యక్షుడిగా పనిచేసాడు. [[2001]] లో ఆ పార్టీ నుండి వైదొలగి, '''[[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]]''' ('''తెరాస''') పేరిట ఒక రాజకీయ పార్టీ ని ఏర్పాటు చేసాడు. తెలంగాణా రాష్ట్రాన్ని సాధించడమే ఈ పార్టీ యొక్క లక్ష్యం. చక్కటి కార్యక్రమాలతో సమర్ధవంతమైన నాయకత్వంతో పార్టీని అట్టడుగు స్థాయి నుండి నిర్మించుకు వచ్చాడు. ప్రత్యేక రాష్ట్రం పట్ల ప్రజల్లో సహజంగా ఉండే ఆసక్తి, ఈ అంశం యొక్క ఉద్వేగ భరిత [[తెలంగాణా చరిత్ర|చరిత్ర]] కూడా దీనికి దోహదపడ్డాయి. ఈ లోగా తెలంగాణా రాష్ట్ర ఏర్పాటు లక్ష్యంగా [[భారతీయ జనతా పార్టీ]] లోని ప్రముఖ నేత [[ఆలె నరేంద్ర]] ఆ పార్టీ నుండి వైదొలగి, '''తెలంగాణ సాధన సమితి ''' అనే సంస్థను ఏర్పాటు చేసి, ఉద్యమం ప్రారంభించాడు. కొద్ది కాలానికే - ఆగష్టు [[2002]] లో - తన సంస్థను తెరాస లో విలీనం చేసి, తెరాసలో తాను రెండో ప్రముఖ నాయకుడయ్యాడు. [[2004]] లో జరిగిన [[శాసనసభ]], [[లోక్‌సభ]] ఎన్నికలలో [[కాంగ్రెసు పార్టీ]]తో పొత్తు పెట్టుకుని, తెరాస మంచి విజయాలు సాధించింది . ఆ ఎన్నికలలో తెలుగుదేశం, భాజపా లను ఓడించి, కాంగ్రెసు (మరియు దాని నాయకత్వంలోని కూటమి) కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రెండింటినీ చేజిక్కించుకుంది. కేంద్ర, రాష్ట్రాలు రెండింటిలోనూ ప్రభుత్వంలో చేరింది. ప్రభుత్వ నిర్ణయాలను ప్రభావితం చెయ్యగలిగే స్థానాల్లో ఉండి, ప్రత్యేక రాష్ట్రాన్ని సాధించడం తేలిక అని భావించి కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రెండింటిలోను చేరిన తెరాస, తప్పనిసరి పరిస్థితులలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నుండి బయటకు రావలసి వచ్చింది. సార్వత్రిక ఎన్నికలలో కలిసి పోటీ చేసిన మిత్రులు కేవలం 16 నెలలలోపే విడిపోయి, బద్ధ శత్రువుల వలె తిట్టుకుంటూ పురపాలక సంఘ ఎన్నికలలో పరస్పరం పోటీ పడ్డారు. పురపాలక ఎన్నికలలో అతి తక్కువ స్థానాలు గెలిచిన తెరాసకు తీవ్రమైన ఎదురు దెబ్బ తగిలింది. ==సంస్కృతి== ఈ ప్రాంతమున ముఖ్యముగా తెలుగు మాట్లాడు హిందూ మతస్తులు కలరు, ఉర్దూ మాట్లాడు ముస్లిం ప్రజలు కూడా చెప్పుకోదగ్గ సంఖ్యలోనే ఉన్నారు. ముఖ్యముగా హైదరాబాదు పాత బస్తీ ప్రాంతమునందు. [[Category:భారతదేశంలోని ప్రాంతాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:తెలంగాణా|*]] [[sv:Telangana]] [[en:Telangana]] [[es:Telingana]] [[de:Telangana]] మచిలీపట్నం 1488 25097 2006-04-26T07:58:20Z Mpradeep 50 ఇంకో వర్గము {{విస్తరణ}} {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మచిలీపట్నం||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మచిలీపట్నం|villages=28|area=|population=250.521|pop_male=125.334|pop_female=125.187|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.46|lit_male=76.67|lit_female=66.24}} మచిలీపట్నం లేదా బందరు, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములో [[బంగాళా ఖాతము]] పైన ఒక ఓడ రేవు. 17వ శతాబ్దములో ఇది ఫ్రెంచ్‌, బ్రిటీష్‌, మరియు డచ్‌ దేశీయుల వ్యాపార కేంద్రముగానున్నది. ఇది ఫుర్వము తివాచీ నేత పరిశ్రమకు ప్రసిద్ది. బియ్యము, నూనె గింజలు, మరియు వైజ్ఞానిక పరికరాలు ఇక్కడి ఇతర ఉత్పత్తులు. ఈ పట్టణము [[కృష్ణా జిల్లా]] రాజధాని, ప్రముఖ విద్యా కేంద్రము మరియు మద్రాసు - వైజాగ్‌ రైల్వే‌ లైనులో ప్రముఖ స్టేషన్‌. ==గ్రామాలు== #[[అరిసెపల్లి]] #[[భోగిరెడ్డిపల్లి]] #[[బొర్రపోతులపాలెం]] #[[బుద్దలపాలెం]] #[[చిలకలపూడి]] #[[చిన్నాపురం]] #[[గోకవరం]] #[[గోపువానిపాలెం]] #[[గుండుపాలెం]] #[[హుసైనుపాలెం]] #[[కానూరు, మచిలీపట్నం|కానూరు]] #[[కార అగ్రహారం]] #[[కోన]] #[[కొత్తపూడి]] #[[మాచవరం, మచిలీపట్నం|మాచవరం]] #[[మచిలీపట్నం]] #[[మంగినపూడి]] #[[నేలకుర్రు]] #[[పల్లెతుమ్మలపాలెం]] #[[పెద యాదర]] #[[పెదపట్నం]] #[[పోలాటితిప్ప]] #[[పోతేపల్లి]] #[[పొట్లపాలెం]] #[[రుద్రవరం]] #[[సుల్తాన్నగరం గొల్లపల్లి]] #[[తవిసిపూడి]] #[[తాల్లపాలెం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ తీర పట్టణాలు]] [[en:Machilipatnam]] చుట్టరికాలు 1489 20382 2006-02-24T04:48:50Z Chaduvari 97 +mUsa, vargaM {{మొలక}} *అమ్మ = తల్లి *అయ్య = తండ్రి [[Category:సమాజము]] టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు 1490 16788 2005-12-26T16:12:19Z Gurubrahma 152 /* బయటి లింకులు */ added en నిరుపేద కుటుంబంలో పుట్టి, వారాలు చేసుకుంటూ చదువుకుని, ఆంధ్ర రాష్ట్ర మొదటి ముఖ్యమంత్రి అయిన ధీరోదాత్తుడు, '''టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు''' (Tanguturi prakasam Pantulu). 1940, 50 లలోని ఆంధ్ర రాజకీయాల్లో ప్రముఖంగా వెలుగొందిన వ్యక్తుల్లో ప్రకాశం ఒకడు. ప్రత్యేకాంధ్ర రాష్ట్ర సాధనలో నిర్ణాయక పాత్ర పోషించిన వారిలో ప్రకాశం ఒకడు. ==బాల్యం, చదువు== '''టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు''' [[1872]] [[ఆగష్టు 23]] న ఇప్పటి [[ప్రకాశం]] జిల్లా [[కనపర్తి]] గ్రామంలో జన్మించాడు. ఆరుగురు పిల్లల్లో ప్రకాశం ఒకడు. [[వల్లూరు]]లో ప్రాథమిక విద్య సాగింది. ఆ వయసులో అల్లరిగా తిరిగేవాడు. ఆయన పదకొండోయేట తండ్రి మరణించడంతో, పిల్లలను తీసుకుని తల్లి [[ఒంగోలు]] చేరింది. పూటకూళ్ళ వ్యాపారం చేసే తల్లి సంపాదన చాలక ప్రకాశం ధనికుల ఇళ్ళల్లో వారాలకు కుదిరాడు. మిషను పాఠశాల ఉపాధ్యాయుడైన ఇమ్మనేని హనుమంతరావు నాయుడు చలవతో ప్రకాశం ఫీజు లేకుండా ప్రి మెట్రిక్ లో చదివాడు. నాయుడు రాజమండ్రికి నివాసం మారుస్తూ ప్రకాశంను తనతో తీసుకువెళ్ళి, అక్కడ ఎఫ్.ఏ. లో చేర్పించాడు. తరువాత మద్రాసుకు పంపించి, న్యాయశాస్త్రం చదివించాడు. [[1890]] లో పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. తరువాత కొద్దికాలం ఒంగోలు లో న్యాయవాద వృత్తి చేసి, [[1894]] లో మళ్ళీ రాజమండ్రి చేరాడు. వృత్తిలో బాగా పేరూ, సంపదా సంపాదించాడు. తన 35వ ఏట, రాజమండ్రి పురపాలక సంఘానికి అధ్యక్షుడయ్యాడు. [[1901]] లో లండన్ వెళ్ళి బారిస్టరు చదివాడు. తిరిగివచ్చాక, [[1907]] లో మద్రాసులో ప్రాక్టీసు పెట్టాడు. [[1921]]లో వృత్తిని వదలిపెట్టేనాటికి, లక్షల్లో సంపాదించాడు. 1921 లో స్వాతంత్ర్య సమరంలో అడుగుపెట్టి తన యావదాస్తినీ, దేశసేవకే ఖర్చు చేసాడు. ==రాజకీయ జీవితం== [[1921]] లో ఆంధ్ర ప్రాంత కాంగ్రెసు కమిటీ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. 1921 [[అక్టోబర్ 29]] న '''స్వరాజ్య''' అనే దినపత్రికను ప్రారంభించాడు. కొద్ది కాలంలోనే, ఈ పత్రిక మంచి ఆదరణ చూరగొన్నది. దీని తెలుగు, తమిళ సంచికలకు ప్రజలు ఎగబడ్డారు. [[1928]] లో [[చెన్నై|మద్రాసు]]లో [[సైమన్‌ కమిషను]] బహిష్కరణ ఉద్యమంలో పాల్గొని, తుపాకికి ఎదురు నిలిచి, కాల్చమని సవాలు చేసాడు. ఆయన ధైర్యసాహసాలకు మెచ్చి ఆంధ్ర ప్రజలు ఆయనను '''ఆంధ్ర కేసరి''' అనే బిరుదునిచ్చి గౌరవించారు. [[1937]] లో కాంగ్రెసు అధికారంలోకి వచ్చినపుడు, [[రాజాజీ]] మంత్రివర్గంలో ఆయన రెవిన్యూమంత్రి అయ్యాడు. ఎన్నో అభివృద్ధి కార్యక్రమాలకు శ్రీకారం చుట్టాడు. [[1946]] లో మద్రాసు రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా ఎన్నికై 13 నెలలపాటు ఆ పదవిలో కొనసాగాడు. ఎన్నో అభివృద్ధి పనులు చేపట్టాడు. స్వంతపార్టీలోని అంతర్గత రాజకీయాలకు ఆయన ప్రభుత్వం బలయ్యాక, పార్టీ నుండి బయటకు వచ్చి, స్వంతంగా ''ప్రజాపార్టీ'' ని స్థాపించాడు. [[1953]] [[అక్టోబర్‌ 1]] న ప్రత్యేక [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] ఏర్పడినప్పుడు మొదటి [[ముఖ్యమంత్రి]]గా ఎన్నికయ్యాడు. ఆయన పాలనా కాలంలో ప్రముఖ సంఘటనలెన్నో జరిగాయి. రాష్ట్రావతరణ మొదటి వార్షికోత్సవాన 2000 మంది ఖైదీలకు క్షమాభిక్ష, [[తిరుపతి]]లో [[శ్రీ వెంకటేశ్వర విశ్వ విద్యాలయం]] స్థాపన, సేద్యపు నీటి ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం, [[విజయవాడ]] వద్ద [[కృష్ణా నది]]పై [[ప్రకాశం బారేజి|బారేజి]] నిర్మాణం వీటిలో ప్రముఖమైనవి. ముఖ్యమంత్రి అయిన 14 నెలలకే అవిశ్వాస తీర్మానంతో ఆయన ప్రభుత్వం కూలిపోయింది. [[1957]] [[మే 20]] న [[హైదరాబాదు]] లో ఆయన మరణించాడు. టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు జాతికి చేసిన సేవలకు గుర్తుగా [[1972]] [[డిసెంబర్ 5]] న ఒంగోలు జిల్లా పేరును [[ప్రకాశం]] జిల్లాగా మార్చారు. ==ప్రకాశం గురించి ప్రముఖులు== *"గాలితోనైనా పోట్లాడే స్వభావం కలవాడు ప్రకాశం" _[[అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు]] *"ప్రమాదములున్నచోటే ప్రకాశంగారుంటారు" _[[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]] ==మూలాలు== *అమరావతి పబ్లికేషన్సు వారి ''తెలుగు వెలుగులు'' పుస్తకం *జానమద్ది హనుమచ్ఛాస్త్రి రచించిన ''సుప్రసిద్ధుల జీవిత విశేషాలు'' ==బయటి లింకులు== *[http://innaiahn.tripod.com/controversies.html ''ఆంధ్రకేసరి'' గురించి ప్రముఖ రచయిత, ఎన్.ఇన్నయ్య] {{క్రమము| ముందరి= ---| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర రాష్ట్రం ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>01/10/1953&mdash;15/11/1954| తరువాతి=[[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:1872 జననాలు]] [[Category:1957 మరణాలు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[en:Tanguturi Prakasam]] అర్ధవీడు 1491 25727 2006-05-25T13:19:46Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=అర్ధవీడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అర్ధవీడు|villages=12|area=|population=36.688|pop_male=18.97|pop_female=17.718|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.14|lit_male=70.29|lit_female=34.73}} '''అర్ధవీడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. త్యాగరాజు పూర్వీకుల గ్రామమైన [[కాకర్ల]] ఈ మండలములోనే ఉన్నది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెలగలపాయ]] * [[గన్నేపల్లి]] * [[మగుటూరు]] * [[పొట్టిబసవయ్యపల్లి]] * [[కాకర్ల]] * [[పెదకందుకూరు]] * [[అయ్యవారిపల్లి]] * [[దొనకొండ, అర్ధవీడు|దొనకొండ]] * [[అర్ధవీడు]] * [[బొల్లుపల్లి]] * [[పాపినేనిపల్లి]] * [[బోగోలు, అర్ధవీడు|బోగోలు]] * [[యెర్రగుంట్ల]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కాకర్ల 1492 25711 2006-05-24T23:18:03Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము +లింకులు [[త్యాగరాజు]] (౧౭??-౧౮౪౮) కర్నాటక సంగీత త్రిమూర్తులలో ఒకడు, ఈయన గొప్ప రామ భక్తుడు. ఈయన ప్రస్తుత [[తమిళనాడు]] లోని [[తంజావూరు]] దగ్గరలోని తిరువయ్యూరు అను గ్రామం (అగ్రహారం) నందు తెలుగు వైదిక బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించినాడు. త్యాగరాజు కాకర్ల రామబ్రహ్మం, కాకర్ల సీతమ్మ దంపతుల మూడవ సంతానం. వీరి పూర్వీకులు ప్రస్తుత [[ప్రకాశం]] జిల్లా, [[అర్ధవీడు]] మండలములోని [[కాకర్ల]] గ్రామమునుండి తమిళదేశానికి వలస వెళ్లారు. [[Category:ప్రకాశం జిల్లా గ్రామాలు]] బెస్తవారిపేట 1493 25707 2006-05-24T23:10:46Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ సవరణ {{మండలం|name=బెస్తవారిపేట||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బెస్తవారిపేట|villages=18|area=|population=48.615|pop_male=25.071|pop_female=23.544|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.41|lit_male=74.15|lit_female=41.66}} '''బెస్తవారిపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[బెస్తవారిపేట]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జగ్గంబొట్ల కృష్ణాపురం]] * [[ఒందుట్ల]] * [[పూసలపాడు]] * [[పాపయ్యపల్లి]] * [[సోమవరప్పేట]] * [[చింతలపాలెం]] * [[నేకనాంబాదు]] * [[సలకలవీడు]] * [[చినఓబినేనిపల్లి]] * [[రెట్లపల్లి]] * [[పెదఓబినేనిపల్లి]] * [[పిట్టికాయగుళ్ల]] * [[బసినెపల్లి]] * [[మదనపుల్లలచెరువు]] * [[మొక్షగుండం]] * [[పచ్చలవెంకటాపురం]] * [[గలిజెరుగుళ్ల]] * [[కోనపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} మోక్షగుండం 1494 12402 2005-10-03T03:56:31Z వైఙాసత్య 58 '''మోక్షగుండం''' [[ప్రకాశం]] జిల్లా [[బెస్తవారిపేట]] మండలములోని ఒక చిన్న [[శ్రోత్రీయ గ్రామము]]. స్థానిక [[పంచాంగము]]లు లెక్కలు కట్టే గ్రామమునకు చెందిన [[జ్యోతిష్యులు]] ఈ ప్రదేశములో పేరుపొందినారు. గ్రామమునకు తూర్పున ఒక చిన్న కొండపై ముక్తేశ్వరము అను శివాలయము ఉన్నది. ప్రతి యేటా మాఘ మాసములో(ఫిబ్రవరి) జరిగే ముక్తేశ్వర స్వామి జాతరకు అనేక మంది భక్తులు చుట్టుపక్కల ప్రదేశముల నుండి విచ్చేయుదురు. ఈ గుడి దగ్గర ఉన్న పవిత్ర గుండములో స్నానము చేసిన వారికి మోక్షము కలుగునని స్థానికులు భావిస్తారు. అందుకే ఈ ఊరికి మోక్షగుండమని పేరు వచ్చెను. భారతరత్న [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] యొక్క పూర్వీకులు ఈ గ్రామము నుండే కన్నడ దేశానికి వలస వెళ్లారు. తెలుగు గ్రంథాలయాలు 1495 14991 2005-11-26T07:03:21Z వైఙాసత్య 58 # [[గౌతమి గ్రంథాలయము]] - [[రాజమండ్రి]] # [[బ్రౌన్‌ గ్రంథాలయము]] - [[కడప]] # [[సారస్వత నికేతనం]] - [[వేటపాలెం]] # నగర కేంద్ర గ్రంథాలయము - [[హైదరాబాదు]] # వరంగల్‌ గ్రంథాలయము - [[వరంగల్]] # రామ్‌ మోహన్‌ రాయ్‌ గ్రంథాలయము - [[విజయనగరం]] # కొన్నెమరా గ్రంథాలయము - [[మద్రాసు]] # Oriental Manuscripts గ్రంథాలయము - [[మద్రాసు]] # ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వ Archives - [[హైదరాబాదు]] # [[సరస్వతీ మహల్‌]] - [[తంజావూరు]] # శ్రీ కృష్ణదేవరాయ ఆంధ్ర భాషా నిలయము - [[హైదరాబాదు]] # [[సుందరయ్య విజ్ఞాన కేంద్రము]] - [[హైదరాబాదు]] # తెలుగు సేకరణలు కల ఇతర భారతీయ గ్రంథాలయములు # తెలుగు సేకరణలు కల ఇతర అంతర్జాతీయ గ్రంథాలయములు ఏలూరు 1496 27444 2006-06-26T11:38:37Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఏలూరు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఏలూరు|villages=18|area=|population=285.9|pop_male=140.924|pop_female=144.976|pop-density=|pop-growth=|literacy=78.94|lit_male=84.15|lit_female=73.91}} '''ఏలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా యొక్క ముఖ్య పట్టణము. ==చరిత్ర== హేలపురి (ఏలూరు) సనాతన కాలమునుండి వేంగి అను బౌద్ధ రాజ్యములో భాగముగా ఉన్నది. తూర్పు చాళుక్యులు, వేంగి రాజధానిగా [[700]] నుండి [[1200]] వరకు కోస్తా ఆంధ్రను పరిపాలించారు. ఏలూరు (హేలపురి) అప్పటి చాళుక్య సామ్రాజ్యములో ఒక ప్రాంతముగా ఉండేది. [[1471]] లో ముస్లింల దండయాత్ర జరిగే వరకు ఏలూరు [[కళింగ రాజ్యము]]లో భాగముగా ఉన్నది. ఆ తరువాత [[గజపతులు|గజపతుల]] చేతుల్లొకి వచ్చి వారి పరిపాలనలో ఉన్నది. 1515 లో [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు]] గజపతుల నుండి దీనిని చేజిక్కించుకొనెను. ఆ తరువాత [[గోల్కొండ]] నవాబు కుతుబ్‌ షా వశమైనది. ఏలూరుకు సమీపములో ఉన్న పెదవేగి మరియు గుంటుపల్లి (జీలకర్ర గూడెం) గ్రామాలలో ఇందుకు సంబంధించిన అనేక చారిత్రక ఆధారాలు కలవు. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఏలూరు]](m+og) * [[ఏలూరు]] (m) ==గ్రామాలు== *[[చాటపర్రు]] *[[చోడిమొల్ల]] *[[ఏలూరు]] *[[గుడివాకలంక]] *[[జాలిపూడి]] *[[కలకుర్రు]] *[[కట్లంపూడి]] *[[కొక్కిరాయిలంక]] *[[కొమదవోలు]] *[[కోమటిలంక]] *[[మదేపల్లె]] *[[మల్కాపురం]] *[[మనూరు]] *[[పొన్నంగి]] *[[ప్రత్తికొల్లంక]] *[[పైడిచింతపాడు]] *[[శనివారపుపేట]] *[[శ్రీపర్రు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] సారస్వత నికేతనం 1497 19467 2006-02-01T08:59:33Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} '''సారస్వత నికేతనం''' [[ప్రకాశం]] జిల్లా [[వేటపాలెం]] లోని తెలుగు గ్రంథాలయము. తెలుగు భాషకు 80 సంవత్సరాలుగా మహోన్నత సేవలు చేసిన ఈ గ్రంథాలయము చాలా మందికి సాహితీకారులకు కుడా తెలియదంటే నమ్మశక్యము కాదు. ఈ గ్రంథాలయము [[1918]] లో వి.వి.శ్రేష్టి స్థాపించాడు. స్వాతంత్ర్యము రాక ముందు స్థాపించబడిన ఈ గ్రంథాలయము మొదటి నుండి ప్రైవేటు కుటుంబము నిర్వహించే గ్రంథాలయముగానే ఉన్నది. [[అంధ్ర ప్రదేశ్]] లో కెళ్లా ఇటువంటి అరుదైన ఏకైక గ్రంథాలయము సారస్వత నికేతనం. If your search for a telugu book has been unsuccessful so far, chances are that you will find it in [[వేటపాలెం]] సారస్వత నికేతనం. It is one of the foremost research oriented libraries of Andhra Pradesh. This library had the rare privilege and good fortune of its foundation stone being laid by The Father of the Nation MAHATMA GANDHI in 1929. In 1935, Babu Rajendra Prasad visited the Library and blessed it. The buildings were opened by Seth Jamnalal Bajaj and Shri Tanguturi Prakasam. It has been the fountain of inspiration to the youth during the freedom struggle. Successive Chief Ministers and great scholars visited the library and paid encomia. Library has a huge collection of books, newspapers (some dating back to 1909), periodicals - some 70,000 volumes on its racks - most of them, rare items. Research scholars from India and abroad (USA, Japan, Australia) stayed here and utilized the library resources in their research projects. The library has played an active role in the lives of people around. It has been th center of many movements in education and social welfare. The library is open to all. The library grew from a small one storey building to the current two storeys. [[Category:గ్రంథాలయములు]] వేటపాలెం 1499 25775 2006-05-26T17:31:55Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వేటపాలెం||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేటపాలెం|villages=4|area=|population=67.99|pop_male=33.88|pop_female=34.11|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.14|lit_male=74.18|lit_female=54.24}} '''వేటపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[చీరాల (m+og) (part)]] * [[వేటపాలెం (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పందిళ్లపల్లి]] * [[పుల్లరిపాలెం]] * [[కొత్తపేట (గ్రామీణ)]] * [[నాయనిపల్లి (గ్రామీణ)]] ==ఇవికూడా చూడండి== * [[సారస్వత నికేతనం]] - వేటపాలెంలోని ఒక ప్రముఖ గ్రంధాలయము {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} నేలకొండపల్లి 1500 24763 2006-04-25T07:09:41Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=నేలకొండపల్లి|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నేలకొండపల్లి|villages=22|area=|population=62.22|pop_male=31.103|pop_female=31.117|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.40|lit_male=67.05|lit_female=45.70}} {{ఖ.అ}} '''నేలకొండపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. నేలకొండపల్లి గ్రామం గొప్ప చారిత్రక స్థలం. మహాభారతంతో ముడిపడ్డ కథలొకవైపు, బౌద్ధ అవశేషాల తాలూకు చారిత్రక వాస్తవాలు మరొక వైపు ఈ ప్రాంతానికి ప్రాముఖ్యత నిస్తున్నాయి. నేలకొండపల్లికి ఒక మైలు దూరంలో విరాటరాజు దిబ్బ, కీచక గుండం అనే స్థలాలు మహాభార్త కథతో సంబంధం కలిగి ఉన్నాయి. పాండవులు అజ్ఞాతవాస సమయంలో విరాట నగరాన్ని పాలించే విరాట రాజు కొలువులో మారువేషాల్లో చేరారు. విరాట రాజు బావమరిది కీచకుడు సైరంధ్రి వేషంలో ఉన్న ద్రౌపదిని కామించగా, వలలుడి వేషంలో ఉన్న భీముడు కీచకౌణ్ణి చంపేసాడు. ఆ విరాటనగరం ఈ ప్రాంతమేనని పౌరాణిక గాధ. మహాభారతం జరిగిందని చెప్పబడుతున్న కాలం నాటి అవశేషాలు ఇక్కడ దొరకడం విశేషం. [[1977]] లో జరిపిన తవ్వకాల్లో బౌద్ధ అవశేషాలు, స్థూపాలు, విగ్రహాలు దొరక్డంతో ఈ ప్రాంతంలో బౌద్ధం విలసిల్లిందని రూఢి అవుతున్నది. ఇటీవలి చరిత్రకు వస్తే.., నేలకొండపల్లి [[భక్త రామదాసు]]గా ప్రసిద్ధి గాంచిన [[కంచర్ల గోపన్న]] ఇక్కడే జన్మించాడు. ఆయన పుట్టిన ఇంటిని భక్త రామదాసు ధ్యాన మందిరం గా పిలుస్తున్నారు. గ్రామంలో పురాతన దేవాలయాలు కూడా ఉన్నాయి. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[rajeswarapuram]] * [[aregUDem]] * [[guvvalagUDem]] * [[muggigUDem]] * [[anasagaram]] * [[nacepalli]] * [[nelakonDapalli]] * [[singareDDipAlem]] * [[acharlagUDem]] * [[konaigUDem]] * [[cennaram]] * [[surdepalli]] * [[mandrAjupalli]] * [[bodulabanDa]] * [[ramacandrapuram]] * [[painampalli]] * [[tirumalapuram]] * [[bhiravunipalli]] * [[ceruvu madharam]] * [[buddharam]] * [[kongara]] * [[kattu kacharam]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ బౌద్ధ చారిత్రక స్థలాలు]] పాల్వంచ 1501 24739 2006-04-25T07:05:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పాల్వంచ|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాల్వంచ|villages=18|area=|population=99.597|pop_male=51.267|pop_female=48.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.38|lit_male=74.76|lit_female=55.33}} {{ఖ.అ}} '''పాల్వంచ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఖమ్మంకు దాదాపు 90 కి మీ ల దూరంలో ఉన్న పారిశ్రామిక పట్టణం '''పాల్వంచ'''. [[కొత్తగూడెం]] - [[భద్రాచలం]] రహదారిపై, కొత్తగూడెం కు 8 కి మీ ల దూరంలో ఉన్న ''పాలంచ'' కొత్తగూడెం [[శాసనసభ]] [[శాసనసభ నియోజక వర్గం|నియోజక వర్గం]] పరిధిలోకి, ఖమ్మం[[లోక్‌సభ]] [[లోక్‌సభ నియోజక వర్గం|నియోజక వర్గ]] పరిధి లోకి వస్తుంది. ఎన్నో పరిశ్రమలకు పాల్వంచ కేంద్ర స్థానం. ఇక్కడి పరిసరాల్లో లభించే సహజ వనరుల కారణంగా పట్టణం పారిశ్రామికంగా ఎంతో అభివృద్ధి సాధించింది. నల్ల బంగారమని పిలవబడే '''బొగ్గు '''ఇక్కడి కొత్తగూడెం, [[మణుగూరు]] లలోని [[సింగరేణి]]గనులలో పుష్కలంగా దొరుకుతుంది. పట్టణానికి దగ్గరలో ప్రవహించే [[కిన్నెరసాని నది]] నుండి నీరు దొరుకుతుంది. వీటిపై ఆధారపడ్డ పరిశ్రమలెన్నో పాల్వంచలో నెలకొన్నాయి. వాటిలో కొన్ని: * AP Genco వారి కొత్తగూడెం తాప (థెర్మల్‌) విద్యుత్‌ కేంద్రం(KTPS) * స్పాంజి ఐరన్‌ ఇండియా లిమిటెడ్‌ (SIIL) * నవభారత్‌ ఫెర్రో అల్లాయిస్‌ లిమిటెడ్‌ మొదలైనవి. ==చూడదగ్గ ప్రదేశాలు== '''కిన్నెరసాని నది''': పాల్వంచకు కేవలం 5 కి మీ ల దూరంలో ప్రవహించే నది కిన్నెరసాని. గోదావరికి ఉపనదియైన కిన్నెరసానిపై ఇక్కడ ఆనకట్టను నిర్మించారు. ప్రకృతి రమణీయత మధ్య అలరారే ఈ అనకట్ట ప్రదేశం పరిసర ప్రాంతాలలోని విహార యాత్రికులను ఆకర్షిస్తూ ఉంటుంది. సింగరేణి సంస్థ ఇక్కడ యాత్రికుల సౌకర్యార్ధం వసతి గృహాలను నిర్మించింది. ఈ ఆనకట్ట ద్వారా, పరిశ్రమలకు నీటి అవసరాలు తీరడమే కాక చుట్టుపక్కల రైతులకు సాగునీటి వసతి కూడా లభ్యమైంది. '''వెంకటేశ్వర స్వామి దేవాలయం''': నవభార్త్‌ సంస్థచే నవభారత్‌ కొండపై నిర్మించబడిన ఈ గుడి ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణంలో భక్తులను విశేషంగా ఆకర్షిస్తూ ఉంటుంది. '''శివాలయం''': [[1820]]లో నిర్మించబడ్డ ఈ గుడి ఇస్లామిక్‌, గోతిక్‌ నిర్మాణ రీతుల్లో ఉంటుంది. '''రాధాకృష్ణ దేవాలయం''': KTPS కాలనీలో ఉన్నది. కళ్యాణ మండపం కూడా కలిగిఉంది. '''కళా భారతి ఆటస్థలం''': ఖమ్మం జిల్లలో కెల్లా పెద్దదైన ఈ ఆటస్థలం చరిత్ర పాల్వంచ క్రికెట్‌ క్లబ్బుతో ముడిపడి ఉంది. ప్రస్తుత కళాభారతి [[1964]]లో ఉనికి లోకి వచ్చింది. ఈ ప్రదేశం ఎవరికి చెందినదో తెలియరాలేదు కానీ, క్రికెట్‌ క్లబ్బుకు అందాక, క్లబ్బు [[1971]]లో పెవిలియను నిర్మించి ఈ ప్రాంతంలో క్రికెట్‌ ఆట అభివృద్దికి దోహదం చేసింది. <!-- Kala Bharathi Grounds: Kala Bharathi is the Biggest ground in the Khammam District and is also considered one of the finest in the the state. The history of the Kala Bharathi is irrevocably bound up with that of Paloncha Cricket Club, which did the pioneering work in cricket not only in Paloncha but in the whole of the Khammam District . The present Kala Bharathi came in existence some time in the year 1964. It is not certain as to whom the land belonged to although some records show that it was the property of KTPS while some other records state that it belonged to the Radhakrishna Temple. However, the fact remains that the land was effectively passed into the hand of the Paloncha Cricket Clubwho in turn presented it to the citizens of Paloncha for recreation. In course of time Paloncha Cricket Club established with its headquarters at the Kala Bharathi Grounds. The pavilion was built in 1971 and cricket was played for a long period in Sylvan surroundings. --> ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[palwancha (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[candralagUDem]] * [[vulavanoor]] * [[karegaTTu]] * [[yanambailu]] * [[sarekal]] * [[pandurangapuram]] * [[suraram]] * [[payakari yanambylu]] * [[lakshmidevipalli]] * [[somulagUDem]] * [[rangapuram]] * [[nagaram]] * [[togugUDem]] * [[repallivADa]] * [[narayanarao pETa]] * [[sangam]] * [[dantelabora]] * [[gangadeviguppa]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] మధిర 1502 24768 2006-04-25T07:10:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మధిర|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మధిర|villages=24|area=|population=65.086|pop_male=32.783|pop_female=32.303|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.40|lit_male=70.10|lit_female=50.58}} {{ఖ.అ}} '''మధిర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మధిర నుండి ప్రముఖ వ్యక్తులు== *[[శ్రీ మధిర సుబ్బన దీక్షితులు]], వీరు [[కాశీ మజిలీ కథలు]]ను సృజించినారు. *[[దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[rompinalla]] * [[mallavaram]] * [[jalimudi]] * [[siripuram (pm)]] * [[vangavIdu]] * [[kistapuram @ munagala]] * [[atukuru]] * [[matoor]] * [[nagavarappADu]] * [[siddinenigUDem]] * [[nidanapuram]] * [[dendukuru]] * [[ambarupETa]] * [[madhira]] * [[didugupADu]] * [[nakkalagaruvu]] * [[madupalli]] * [[rayapaTnam]] * [[illendulapADu]] * [[illUru]] * [[cilukuru]] * [[khammampADu]] * [[tonDala gopavaram]] * [[terlapADu]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} కొత్తగూడెం 1503 27383 2006-06-25T06:16:26Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కొత్తగూడెం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తగూడెం|villages=15|area=|population=184.415|pop_male=92.611|pop_female=91.804|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.94|lit_male=76.45|lit_female=59.41}} '''కొత్తగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు అదే పేరుగల ఒక చిన్న పట్టణము. ఇక్కడ సింగరేణీ కాలరీల ముఖ్య కేంద్రము ఉండుటవల్ల దీనిని దక్షిణభారతదేశపు బొగ్గు పట్టణముగా పిలుస్తారు. కొత్తగూడెం మరియు [[పాల్వంచ]]లు జంట పట్టణాలు, వీటియందు దట్టమైన అడవులు, పరిశ్రమలు, సుందరమైన ప్రకృతి దృశ్యాలు కలవు. ఇక్కడ ఉన్న రైల్వేస్టేషను "భద్రాచలం రోడ్డు" అనే పేరుతో పిలుస్తారు, ఎందుకంటే శ్రీరాముని [[భద్రాచలం]] చేరుకోవడానికి ఇక్కడనుండే వెళ్ళవలెను. కొత్తగూడెంనకు [[హైదరాబాదు]] నుండి బస్సు ద్వారాగానీ, రైలు ద్వారాగానీ వెళ్ళవచ్చు. దీనిని చేరుకోవడానికి హైదరాబాదు నుండి అయితే ఐదు గంటలూ, [[విజయవాడ|బెజవాడ]] నుండి అయితే నాలుగు గంటలు పడుతుంది. ==మండలంలోని పట్టణాలు== *[[కొత్తగూడెం (m+og)]] *[[కొత్తగూడెం (m)]] *[[చతకొండ (ct)]] *[[చుంచుపల్లి (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పునుకుదుచెల్క]] *[[బంగరు చెల్క]] *[[గట్టుమల్ల]] *[[రేగల్ల]] *[[కూనారం]] *[[లక్ష్మీదేవిపల్లి (గ్రామీణ)]] *[[కరుకొండ]] *[[సింగభూపాలెం]] *[[సర్వారం]] *[[పెనుబల్లి (గ్రామీణ)]] *[[సుజాతానగర్]] *[[రాఘవపురం]] *[[సీతంపేట]] *[[గరీబ్‌పేట (గ్రామీణ)]] *[[పెనగదప (గ్రామీణ)]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] జగిత్యాల 1504 26581 2006-06-05T15:40:14Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=జగిత్యాల||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జగిత్యాల|villages=24|area=|population=150.565|pop_male=75.402|pop_female=75.163|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.75|lit_male=75.25|lit_female=50.31}} {{అనువాదము}} '''జగిత్యాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాలోని ఒక పట్టణము మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[హైదరాబాదు]] నుండి 5 గంటల రోడ్డు ప్రయాణ దూరంలో జగిత్యాల ఉన్నది. చుట్టుపక్కల 50 చ కి మీ లలోని 30 గ్రామాల ప్రజలకు జగిత్యాల వ్యాపార కేంద్రం. ఈ ప్రాంతపు ప్రజలకు ఇది విద్యాకేంద్రం కూడా. పట్టణానికి ఉత్తరాన జఫరుద్దౌలా [[1747]] లో కట్టించిన పాత కోట కలదు. సమీప, దూర ప్రాంతాల పట్టణాలు, జిల్లాలు, రాష్ట్రాలతో జగిత్యాలకు చక్కని రవాణా సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. జగిత్యాల ఒక [[శాసనసభ]] [[నియోజకవర్గం|నియోజకవర్గ]] కేంద్రము. నిజాము పరిపాలన గుర్తుగా జగిత్యాలలో అప్పటి నిర్మాణాలు కొన్ని ఉన్నాయి. అయితే ఇవి ప్రస్తుతం శిధిలావస్థలో ఉన్నాయి. పవిత్ర స్థలాలైన [[కొండగట్టు]] గుట్ట (ఆంజనేయ స్వామి దేవాలయము), ధర్మపురి (దేవాలయాలు, నది) జగిత్యాలకు సమీపంలో ఉన్న యాత్రా స్థలాలు. Jagtial (also known as Jagityal) is the first of the four biggest towns in karimnagar district, Andhra Pradesh, India. Population of Jagtial is around 200,000. Indian postal code 505327. Jagtial is surrounded by many hindu religious pilgrimages such as Vemulawada (35 miles), Dharmapuri (20 miles), Kondagattu (14 miles). Some historical sites like Polasa (former Poulasteshwarapuramu 1400AD, Kakatiya dynasty) are neighbouring villages to this town. Jagtial is the center of education for its neighbouring villages. జగిత్యాల is a Mandal or Taluka in [[కరీంనగర్]] జిల్లా of [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], which is approx. 5 hours away (drive) from the State Capital Hyderabad. In కరీంనగర్ జిల్లా, జగిత్యాల is a commercial hub for about thirty villages in span of about a radius of 50 kilometers. This town provides a very good scope of education for the people in the villages around and the nearby towns. పట్టణానికి ఉత్తరాన జఫరుద్దౌలా [[1747]] లో కట్టించిన పాత కోట కలదు. There are about 6 Ciniplexes with modern technology, good number of private and govenrment hospitals. The place has got a good transportation links with all the neighbouring districts and states. No Rail, Air and Water Transportation. The town has got a very good stand in the state assembly. It's one of the prominent constituncies fighting for Telangana (a seperate state from andhra pradesh). As known, the telangana region of A.P., was ruled by Nizams and so as జగిత్యాల. Hence it still carries the grace of Nizam constructions, in the form of some ruined monuments. The holy places of Kondagattu gutta (Hanuman's Temple) and Dharmapuri (temples and the sacred river) in driving distance make జగిత్యాల a good place to settle in all aspects. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[జగిత్యాల]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కన్నాపూర్]] * [[పోరండ్ల]] * [[తిప్పన్నపేట్]] * [[పొలస]] * [[గుల్లపేట]] * [[తక్కళ్ళపల్లి]] * [[హబ్సీపూర్]] * [[సోమన్‌పల్లి]] * [[కల్లెడ]] * [[అనంతారం]] * [[లక్ష్మీపురం]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[జగిత్యాల (గ్రామీణ)]] * [[కాండ్లపల్లి]] * [[చెల్గల్]] * [[మోరపల్లి]] * [[తాటిపల్లి]] * [[అంతర్గావ్]] * [[ధరూర్]] * [[నర్సింగాపూర్]] * [[ఎల్దుర్తి]] * [[మోతే (గ్రామీణ)]] * [[జబితాపూర్]] * [[ధర్మారం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] లేపాక్షి 1505 23358 2006-04-20T05:51:59Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=లేపాక్షి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లేపాక్షి|villages=10|area=|population=42.101|pop_male=21.786|pop_female=20.315|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.91|lit_male=65.76|lit_female=39.12}} '''లేపాక్షి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక చారిత్రక పట్టణము మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. బెంగుళూరు నుండి 120 కి.మీ. దూరంలో ఉంటుంది. [[హైదరాబాదు]], [[బెంగుళూరు]] రోడ్డుకు ఎడమ వైపు నుండి 16 కి.మీ. దూరంలో ఉంటుంది. పట్టణ ప్రవేశంలో ఉన్న ఒక తోటలో పెద్ద నంది విగ్రహం టీవిగా కూర్చున్న భంగిమలో ఉంటుంది. ఇక్కడికి 200 మీ. దూరంలో మధ్య యుగం నాటి నిర్మాణ కళతో కూడిన ఒక పురాతన శివాలయం ఉంది. పాము చుట్టుకొని ఉన్నట్లున్న శివలింగం ఆరుబయటే ఉంటుంది. చక్కటి శిల్పచాతుర్యంతో కూడిన స్థంభాలు, అనేక శివలింగాలతో కూడిన ఈ గుడిలో ఇప్పటికీ పూజలు జరుగుతున్నాయి. గుడి విశాలమైన ప్రాంగణంలో ఉంది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కల్లూరు, లేపాక్షి|కల్లూరు]] * [[కొండూరు]] * [[లేపాక్షి]] * [[చోలసముద్రం]] * [[కొడిహళ్లి]] * [[పులమతి]] * [[మానేపల్లె]] * [[సిరివరం]] * [[కంచిసముద్రం]] * [[మైదుగొలం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] రామడుగు (కరీంనగర్) 1506 26473 2006-06-03T17:45:23Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=రామడుగు (కరీంనగర్)||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామడుగు (కరీంనగర్)|villages=18|area=|population=47.654|pop_male=23.905|pop_female=23.749|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.89|lit_male=67.25|lit_female=40.53}} '''రామడుగు (కరీంనగర్)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. రామడుగు, కరీంనగర్ నగరమునకు 19 కిలోమీటర్లు దూరంలో ఉంటుంది. ఇక్కడ ప్రాచీన కాలంనాటి కోట ఒకటి ఉన్నది. దీని గోడలు ముప్పై మీటర్లు ఎత్తులో ఉంటాయి. ఇది రాతి శిల్పాలకు బహు ప్రసిద్ది. ఇక్కడ ఉన్నటువంటి రాతి శిల్పాలను చూడటానికి భారతదేశం నలుమూలలనుండి జనాలు వస్తారు. ఇక్కడకు చేరుకోవడానికి [[కరీంనగర్| కరీంనగరు]], [[జగిత్యాల]], [[గంగాధర]], [[చొప్పదండి]] లనుండి చాలా బస్సులు కలవు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తిర్మలాపూర్]] * [[శ్రీరాములపల్లి]] * [[చిప్పకుర్తి]] * [[గుండి]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[దతోజీపేట్]] * [[రామడుగు]] * [[షానగర్]] * [[గోపాల్‌రావుపేట్]] * [[కోరట్‌పల్లి]] * [[రుద్రారం]] * [[మోతే]] * [[కిస్టాపూర్]] * [[వెదిర]] * [[వెలిచల్]] * [[దెశ్‌రాజ్‌పల్లి]] * [[కొక్కెరకుంట]] * [[వన్నారం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మంథని 1507 26050 2006-05-29T16:35:29Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మంథని||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మంథని|villages=31|area=|population=50.405|pop_male=25.487|pop_female=24.918|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.91|lit_male=64.14|lit_female=45.46}} '''మంథని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఇది కరీంనగర్ నుండి 60 కి.మీ.ల దూరములో, రాష్ట్ర రాజధాని [[హైదరాబాదు]] నుండి 225 కి.మీ.ల దూరములో ఉన్నది. ఈ చిన్న గ్రామము వేద బ్రాహ్మణులతో మరియు దేవాలయములతో నిండి ఉన్నది. భౌగోళికంగా, మంథని 18-30' మరియు 19' ఉత్తర అక్షాంశాల మధ్యా, 78-30' మరియు 80-30' తూర్పు రేఖాంశాల మధ్య విస్తిరించి సముద్ర మట్టమునకు 421 అడుగులు(128 మీటర్లు) ఎత్తులో ఉన్నది. మంథనికి ఉత్తరాన [[గోదావరి]] నది, దక్షిణాన బొక్కలవాగు అనే చిన్న యేరు, తూర్పున సురక్షిత అడవి, పశ్చిమాన రావులచెరువు హద్దులుగా ఉన్నవి. దక్షిణాన మరియు పశ్చిమాన గ్రామ వ్యవసాయ భూములు ఈ పొలిమేరలకు ఆవల ఉన్నా ప్రధాననివాస స్థలము ఈ హద్దులలోనే ఉన్నది. గ్రామ విస్తీర్ణము కేవలము 6 చదరపు కిలోమీటర్లు మాత్రమే. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గుంజపడుగ]] * [[ఉప్పట్ల]] * [[నాగారం (మంథని మండలం)]] * [[పందులపల్లి]] * [[సిరిపురం (మంథని మండలం)]] * [[రాచేపల్లి]] * [[అక్కేపల్లి]] * [[కన్నాల]] * [[మల్లేపల్లి (మంథని మండలం)]] * [[విలోచవరం]] * [[ఖానాపూర్ (మంథని మండలం)]] * [[ఖాన్‌సాయిబ్‌పేట]] * [[ఆరెండ]] * [[మల్లారం (మంథని మండలం)]] * [[వెంకటాపూర్ (మంథని మండలం)]] * [[సర్నేపల్లి]] * [[నాగేపల్లి (మంథని మండలం)]] * [[అదవిసోమన్‌పల్లి]] * [[భట్‌పల్లి]] * [[ఏక్లాస్‌పూర్ (మంథని మండలం)]] * [[బిట్‌పల్లి (కె)]] * [[మంథని]] * [[గుమ్నూర్]] * [[కుచిరాజ్‌పల్లి]] * [[పుట్టపాక]] * [[లక్కాపూర్]] * [[మైదిపల్లి]] * [[గద్దలపల్లి]] * [[గోపాల్‌పూర్ (మంథని మండలం)]] * [[పెద్దఓదెల]] * [[చిన్నఓదెల]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.manthani.org మంథని వెబ్‌ సైట్‌]. {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా 1508 5715 2005-06-29T22:37:53Z వైఙాసత్య 58 అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా [[దక్షిణ భారతదేశము]]లోని [[గోల్కొండ]] రాజ్యమును పరిపాలించిన [[కుతుబ్ షాహీ వంశము]]లో ఏడవ రాజు. అతడు [[1626]] నుండి [[1672]] వరకు పరిపాలించినాడు. [[సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా]] కుమారుడైన అబ్దుల్లా, బహుభాషా కోవిదుడు మరియు సంగీత నాట్య ప్రియుడు. అతడు ప్రసిద్ధి చెందిన పదకర్త [[క్షేత్రయ్య]]ను తన సభకు ఆహ్వనించి సత్కరించినాడు. క్షేత్రయ్య మధుర భక్తి సాంప్రదాయములో సుప్రసిద్ధుడు. అబ్దుల్లా తరువాత అతని అల్లుడు, [[అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా]], గోల్కొండ రాజు అయినాడు. {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} క్షేత్రయ్య 1509 17753 2006-01-09T06:03:58Z Chaduvari 97 anuvaadaM కర్ణాటక సంగీతంలో పేరెన్నికగన్న వాగ్గేయకారులలో '''క్షేత్రయ్య''' (1600-1680) ఒకడు. ఈయన అసలుపేరు '''మొవ్వా వరదయ్య''' గా భావిస్తున్నారు. అనేక పుణ్యక్షేత్రాలు, దేవాలయాలను సందర్శిస్తూ వాటిగురించిన వివరాలు తెలుసుకుంటూ ఉండటం చేత ఈయనకు ''క్షేత్రజ్ఞుడ''నే పేరు వచ్చింది. క్రమేణా అది క్షేత్రయ్య గా మారింది. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]]లోని, [[కృష్ణా జిల్లా]] [[మొవ్వ]] గ్రామంలో నివసించి, మువ్వగోపాలుని ఆరాధించాడు. ''మధుర భక్తి'' ప్రబలంగా ఉన్న [[17 వ శతాబ్దం]] లో క్షేత్రయ్య జీవించాడు. పదకవితలకు ఆద్యుడిగా క్షేత్రయ్యను భావిస్తున్నారు. ఆయన పదకవితలు నేటికీ సాంప్రదాయ నృత్యరీతులకు వెన్నెముకగా నిలిచి ఉన్నాయి. ఆయన 4500 కు పైగా పదాలు రచించాడు. వాటిలో 1500 పదాల వరకు [[గోల్కొండ]] నవాబు [[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]] కు అంకితమిచ్చాడు. [[Category:సంగీతకారులు]] [[Category:కర్ణాటక సంగీతం]] [[Category:తెలుగు కవులు]] గండికోట 1510 19612 2006-02-04T18:18:37Z 202.65.149.94 స్వల్ప సవరణలు '''గండికోట''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలోని [[కడప]] జిల్లా [[జమ్మలమడుగు]] తాలూకాలో [[పెన్నా నది]] ఒడ్డున గల ఒక చిన్న గ్రామం. ఇక్కడి ఎర్రమల పర్వత శ్రేణినే గండికోట కొండలని కూడా అంటారు. ఎర్రమల పర్వత శ్రేణికి, పర్వత పాదంలో ప్రవహించే పెన్నా నదికి మధ్య ఏర్పడిన గండి మూలంగా ఈ కోటకు గండికోట అనే పేరు వచ్చినట్లు స్పష్టమవుతున్నది. ఈ ఇరుకు లోయల్లో నది వెడల్పు 300 అడుగులకు మించదు. ఇక్కడి లోయ యొక్క సుందర దృశ్యం వర్ణనాతీతం. దట్టమైన అడవులు, మనోహరంగా కనిపించే భూతలం మధ్య ఎంతటి బలమైన శతృవుదాడినైనా ఎదుర్కొనడానికి ఈ కోట అనువుగా ఉంది. చుట్టూ లోతైన లోయలతో, ఎర్రటి గ్రానైట్ శిలలతో ఏర్పడిన దుర్బేధ్యమైన కొండలతో, 300 అడుగుల దిగువన పడమటి, ఉత్తర దిశలలో ప్రవహించే పెన్నా నదితో, కోట లోపలి వారికి బలమైన, సహజసిద్ధమైన రక్షణ కవచమేర్పడింది. ==కోట విశిష్టతలు== వృత్తాకారంలో ఉండే కోట చుట్టుకొలత దాదాపు ఐదు మైళ్ళుంటుంది. కోట ముఖద్వారానికి ఎత్తైన కొయ్య తలుపులు ఇనుప రేకుతో తాపడం చేయబడి ఉన్నాయి. తలుపులపై ఇనుప సూది మేకులున్నాయి. కోట ప్రాకారం ఎర్రటి నున్నని శాణపు రాళ్ళతో నిర్మించారు. కొండ రాతి పై పునాదులు లేకుండా గోడలు నిర్మించారు. ఈ గోడలు 10 నుండి 13 మీటర్ల ఎత్తున్నాయి. చతురస్రాకారంలోను, దీర్ఘ చతురస్రాకారంలోను 40 బురుజులున్నాయి. గోడపై భాగాన సైనికుల సంచారం కోసం 5 మీటర్ల వెడల్పుతో బాట ఉంది. కోట అంతర్భాగంలో మాధవరాయ, రంగనాథ ఆలయాలున్నాయి. ముస్లిం నవాబుల కాలంలో ఈ ఆలయాలను ధ్వంసం చేశారు. అప్పటి శిధిల శిల్పాలు ఇప్పటికీ దర్శనమిస్తాయి. మీర్ జుమ్లా జామా మసీదును సుందరంగా నిర్మించాడు. కోటలో పెద్ద ధాన్యాగారము, మందుగుండు సామగ్రి గిడ్డంగి, పావురాల గోపురం, మీనార్లు ముఖ్యమైన కట్టడాలు. ఇంతే గాక జైలు, రంగ్ మహల్ ఉన్నాయి. నీటి వసతి కోసం రాజుల చెరువు, కత్తుల కోనేరు, ఇంకా చాలా చెరువులు, బావులున్నాయి. '''భూమి అడుగున గొట్టం ద్వారా ఏర్పరచిన నీటి సదుపాయం ఇక్కడి ప్రత్యేకత.''' గతంలో ఈ కోటలో సుందరమైన, ఆహ్లాదకరమైన ఉద్యానవనాలు, తోటలు ఉండేవి.పెమ్మసాని వంశీకులు గండికోటను జనరంజకంగా పాలించినట్లు ప్రతీతి. ఇప్పుడు గండికోటలోని శిథిలాలు, మిగిలి ఉన్న కట్టడాలు ఈ కోట గత వైభవానికి ప్రతీకలుగా నిలిచి ఉన్నాయి. ==చరిత్ర== గండికోట భారత దీపకల్పములోని ఒక ప్రముఖమైన గిరిదుర్గము, దీని చరిత్ర 13వ శతాబ్దము యొక్క రెండవ అర్థభాగములో మొదలవుతుంది. గండికోట కైఫియత్ లో పశ్చిమ కళ్యాణీ చాళుక్య రాజైన [[ఆహవమల్ల సోమేశ్వర I]] చే మలికినాడు సీమకు సంరక్షకునిగా నియమించబడిన కాకరాజు శా.1044 శుభకృతు నామ సంవత్సర మాఘ శుద్ధ దశమి ([[1123]] [[జనవరి 9]]) నాడు ఈ కోటను కట్టించెను అని పేర్కొనబడింది. ఐతే ఇదినిజమని నిర్ధారించడానికి మరే ఇతర చారిత్రక ఆధారాలూ లేవు. [[త్రిపురాంతకము]] వద్ద గల శా.1212 ([[1290]]) నాటి ఒక శాసనం ప్రకారం, అంబదేవ అనే ఒక కాయస్త నాయకుడు, తన రాజధానిని [[వల్లూరు]] నుంచి గండికోట కు మార్చాడని భావిస్తున్నారు. [[ఉప్పరపల్లె]] దగ్గర గల శా.1236కు చెందిన ఒక శాసనం ప్రకారం ప్రతాపరుద్రుని సామంతుడు ఒకరు ఈ కోటను జయించాడని, ప్రతాపరుద్రుడు జుట్టయలెంక గొంక రెడ్డిని గండికోటని పాలించడానికి నియమించాడని తెలుస్తోంది. గండికోట విజయనగర సామ్రాజ్య కాలములో [[ఉదయగిరి]] మండలము (ప్రాంతము)లోని ఒక సీమకు రాజధానిగా ఉండేది. [[విజయనగర సామ్రాజ్యము]] విచ్ఛిన్నమైనపుడు, పదిహేడవ శతాబ్దం మధ్య ప్రాంతంలో [[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]] సేనాని [[మీర్ జుమ్లా]] ఈ కోటను స్వాధీన పరచుకొన్నాడు. ==చేరుకొనే మార్గములు== గండికోట జమ్మలమడుగు నుంచి పడమరగా దాదాపు ఆరు మైళ్ళ దూరంలో ఒక పర్వత శ్రేణిపై 14-49' ఉత్తర అక్షాంశము, 79-17' తూర్పు రేఖాంశముల వద్ద ఉన్నది. పెన్నా నదీ ప్రవాహం ఇక్కడి కొండల మధ్య లోతైన '''గండి'''ని ఏర్పరచడం వల్ల ఈ కోటకు గండికోట అని పేరు వచ్చినది. రెండు మూడు వందల అడుగుల ఎత్తున నిటారుగా ఉండే ఇసుకరాతి కొండల గుండా పెన్నా నదీ ప్రవాహం సాగే నాలుగు మైళ్ళ పొడవునా ఈ గండి ఏర్పడి ఉంది. నదికి దక్షిణతీరాన ఉవ్వెత్తున ఎగసిన కొండల మీద బ్రహ్మాండమైన రక్షణ గోడలున్నాయి. ==చూడదగిన ప్రదేశాలు== #'''రంగనాథాలయం:''' ఈ ఆలయం గురించిన మొట్టమొదటి ప్రస్తావన శా.1479 (క్రీ.శ.[[1557]]) నాటి ఒక శాసనంలో కనిపిస్తుంది. ఆ శాసనం గండికోట లోని రంగనాయకుని గుడికి భూమిని మాన్యంగా ఇచ్చినట్లు తెలుపుతుంది. ఈ ఆలయనిర్మాణశైలిని బట్టి చూస్తే రంగనాథాలయం నూటికి నూరు పాళ్ళూ విజయనగర రాజుల నిర్మాణం అని స్పష్టమౌతుంది. ఈ ఆధారాలను బట్టి ఈ ఆలయాన్ని క్రీ.శ.పదహైదవ శతాబ్దంలో నిర్మించినట్లు చెప్పవచ్చు. #'''మాధవరాయ ఆలయం''' ఈ ఆలయం గురించిన మొట్టమొదటి ప్రస్తావన క్రీ.శ.పదహారవ శతాబ్దానికి చెందిన శాసనాలలో కనిపిస్తుంది. ఆలయంలో మనకు కనిపించే శిల్ప కళా లక్షణాలు, ఆలయనిర్మాణశైలిని బట్టి చూసినా ఆలయ నిర్మాణం అదే కాలంలో జరిగినట్లు తోస్తుంది. ఆలయనిర్మాణాన్నీ, అందలి శిల్పకళారీతుల్నీ, వాటి లక్షణాలనూ విశదంగా అధ్యయనం చేసిన మీదట ఈ ఆలయాన్ని క్రీ.శ.పదహారవ శతాబ్దం తొలినాళ్ళలో(దాదాపుగా 1501-1525 మధ్యకాలంలో) నిర్మించినట్లు చెప్పవచ్చు. [[Category:కడప జిల్లా గ్రామాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] రాయలసీమ 1511 17810 2006-01-09T13:15:37Z Chaduvari 97 {{విస్తరణ}} [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలోని మూడు ముఖ్యప్రాంతాల్లో ఒకటి, '''రాయలసీమ'''. [[కర్నూలు]], [[కడప]], [[అనంతపురం]], [[చిత్తూరు]] జిల్లాలు రాయలసీమ ప్రాంతంలోకి వస్తాయి. ఒకప్పుడు దత్తమండలం (సీడెడ్) గా పేరుబడ్డ ఈ ప్రాంతానికి [[1928]]లో [[గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు]] రాయలసీమ అని పేరుపెట్టాడు. అప్పటి నుండి ఆ పేరే స్థిరపడింది. [[1953]] వరకు రాయలసీమ ప్రాంతం సంయుక్త మద్రాసు రాష్ట్రం లో భాగంగా ఉండేది. [[కోస్తా]], రాయలసీమ నాయకులు జరిపిన అనేక సంవత్సరాల ఉద్యమం ఫలితంగా 1953లో [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] ఏర్పడింది. కోస్తా ప్రాంతంతో పొలిస్తే రాయలసీమ అభివృద్ధి పరంగా వెనుకబడి ఉంది. ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఏర్పడినపుడు రాయలసీమ అభివృద్ధిని దృష్టిలో ఉంచుకుని ఈ ప్రాంతంలోని కర్నూలును కొత్త రాష్ట్ర రాజధానిగా నిర్ణయించారు. అయితే మరో మూడేళ్ళలోనే విశాల [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఏర్పడడంతో]] రాజధాని [[హైదరాబాదు]] కు మారింది. ==ఆర్థిక పరిస్థితి == తక్కిన రాష్ట్రం వలెనే రాయలసీమ కూడా వ్యవసాయాధారితమైనది. రాయలసీమలో వర్షపాతం రాష్ట్ర సగటు వర్షపాతం కంటే తక్కువ. [[అనంతపురం]] జిల్లా దేశం మొత్తం మీద అతి తక్కువ వర్షపాతం గల జిల్లాల్లో [[రాజస్థాను]] లోని జైసల్మీరు తరువాత రెండో స్థానంలో ఉంది. వ్యవసాయాధార ఆర్థికపరిస్థితి గల ఈ ప్రాంత అభివృద్ధిలో ఇది అతిపెద్ద అవరోధం. రాయలసీమకు సాగునీరు అందించేందుకు ప్రభుత్వాలు ఎన్నో పథకాలు రచించాయి. బ్రిటిషు వారు నిర్మించిన కర్నూలు కడప కాలువ తోపాటు, [[శ్రీశైలం కుడి బ్రాంచి కాలువ]], [[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు|తెలుగుగంగ]], హంద్రీ-నీవా సుజల స్రవంతి, గాలేరు-నగరి మొదలైన ప్రాజెక్టులు వీటిలో కొన్ని. అయితే పథకాలు ఎన్నున్నా వాటి అమలు విషయంలో జరుగుతున్న జాప్యం, వర్షాభావ పరిస్థితుల కారణంగా పథకాల అంచనాల మేరకు సాగునీరందని పరిస్థితి నెలకొంది. ==భౌగోళిక మార్పులు== స్వాతంత్రానంతరం గుంటూరు జిల్లానుండి కొంత భాగాని, కర్నూలు జిల్లా నుండి కొంత భాగాన్ని వేౠ చేసి ప్రకాశం జిల్లాను ఏర్పరచినారు. ప్రస్తుతం ప్రకాశం జిల్లా మొత్తం కోస్తా ప్రాంతంలోనే చూపించబడుతున్నది. [[Category:భారతదేశ ప్రాంతములు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] కర్నాటక 1512 26652 2006-06-07T02:59:24Z వైఙాసత్య 58 /* చరిత్ర */ అచ్చుతప్పుల సవరణ {{అనువాదము}} {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=కర్నాటక | image_map=IndiaKarnataka.png | capital=[[బెంగుళూరు]] | latd = 12.58|longd=77.35| largest_city=[[బెంగుళూరు]]| abbreviation=IN-KA | official_languages=[[కన్నడ భాష| కన్నడ]]| legislature_type=Bicameral | legislature_strength=224 + 75 | governor_name=[[టీ.ఎన్.చతుర్వేది]] | chief_minister=[[హెచ్.డీ.కుమారస్వామి]] | established_date=[[1956-11-01]] | area=192,000 | area_magnitude=11 | area_rank=8వది | population_year=2004 | population=55,868,200 | population_rank=9వది | population_density=290.98 | districts=27 | website=www.karnataka.gov.in | seal=[[image:Karnatakaseal.png|center]] | footnotes = | }} '''కర్నాటక''' ( [[కన్నడ]] లో &#3221;&#3248;&#3277;&#3240;&#3262;&#3231;&#3221;) is one of the four southern [[States and territories of India|state]]s of [[India]]. Before 1973, the state was known as '''Mysore state''', as it was formed out of the former [[Kingdom of Mysore]] in 1950, and enlarged in 1956 to include the [[కన్నడ]]-speaking regions of neighboring states. కర్నాటక's capital [[బెంగుళూరు]] is the only city in the state with a population of more than 1 million. Other major cities include [[Mysore]], [[Mangalore]], [[Hubli-Dharwad]], [[Bellary]] and [[Belgaum]]. [[కన్నడ]] is the అధికార భాష of కర్నాటక. As of 2001, it is one of 10 Indian states with a population greater than 50 million. ==భౌగోళికము== కర్నాటక is bordered by the [[Arabian Sea]] to the west, [[Goa]] to the northwest, [[Maharashtra]] to the north, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] to the east, [[Tamil Nadu]] to the east and southeast, and [[Kerala]] to the southwest. The state has three principal physical zones; * The coastal strip, between the [[Western Ghats]] and the Arabian Sea, which is lowland, with moderate to high rainfall levels. * The [[Western Ghats]], a mountain range inland from the Arabian Sea, rising to about 900m average height, and with moderate to high rainfall levels. * The [[Deccan]] [[Plateau]], comprising the main inland region of the state, which is drier and verging on the semi-arid. There are several suggested etymologies for the name Karnataka. The most reasonable one is that it comes from "karu" + "nadu" meaning "elevated land". It is interesting to note that Karnataka has one of the highest average elevations of Indian states at 1500 feet. The highest temperatureis 45.6 C at Raichur on 1928 May 23 The lowest temperature was 2.8 C on 1918 December 16 at Bidar [http://www.karnataka.com/profile/temperature.shtml] ==జిల్లాలు== [[కర్నాటక జిల్లాలు]] ''చూడండి'' ==భాష== కర్నాటక, భాష ఆధారితముగా యేర్పడిన రాష్ట్రము. అందుకే రాష్ట్రము యొక్క ఉనికిలో ఇది చాలా ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తుంది. రాష్ట్రములో అత్యధిక సంఖ్యాకులు అధికార బాష అయిన [[కన్నడ భాష|కన్నడ]]ను మాట్లాడతారు. [[తమిళము]], [[కొడవ]] మరియు [[తులు]] ఇతర బాషలు. ==ఆర్ధిక రంగము== కర్నాటక భారతదేశములోని పారిశ్రామికంగా అభివృద్ధి చెందిన రాష్ట్రాలలో ఒకటి. దీని రాజధాని బెంగుళూరు దేశములో సమాచార సాంకేతిక సేవలకు ప్రధాన కేంద్రము. భారతదేశములోని 90% [[బంగారము]] ఉత్పాదన కర్నాటకలోనే జరుగుతుంది. ఇటీవల మాంగనీసు ముడిఖనిజము యొక్క వెలికితీత పనులు [[బళ్ళారి]] మరియు [[హోస్పేట]] జిల్లాలలో ముమ్మరముగా సాగుతున్నాయి. ==చరిత్ర== కర్నాటక చరిత్ర పురాణ కాలమునాటిది. [[రామాయణము]]లో [[వాలి]], [[సుగ్రీవుడు]] మరియు '[[వానర]] సేన యొక్క రాజధాని ప్రస్తుత బళ్లారి జిల్లాలోని [[హంపి]] అని భావిస్తారు. [[మహాభారతము]]లో [[పాండవులు]] తమ తల్లి [[కుంతి]]తో వనవాసము చేయుచున్న కాలములో భీమునిచే చంపబడిన కౄర రాక్షసుడు అయిన [[హిడింబాసురుడు]] ప్రస్తుత [[చిత్రదుర్గ]] జిల్లా ప్రాంతములో నివసించుచుండేవాడు. అశోకుని కాలమునాటి శిలాశాసనములు ఇక్కడ లభించిన పురాతన పురావస్తు ఆధారాలు. క్రీ.పూ. 4వ శతాబ్దములో శాతవాహనులు ఈ ప్రాంతమున అధికారమునకు వచ్చి దాదాపు 300 సంవత్సరాలు పరిపాలించారు. ఈ వంశము క్షీణించడముతో ఉత్తరమున కాదంబులు, దక్షిణమున గాంగులు అధికారమునకు వచ్చారు. అత్యంత ఎత్తైన గోమటేశ్వరుని ఏకశిలా విగ్రహము గాంగుల కాలమునాటి కట్టడమే. The [[Chalukyas]] of [[Badami]] ([[500]] to [[735]]) ruled over a wider area, from the [[Narmada]] to the [[Cauvery River|Kaveri]] from the days of [[Pulikeshi II]] ([[609]] to [[642]]) who had even defeated [[Harshavardhana]] of [[Kannauj]]. This dynasty created fine monuments at Badami, [[Aihole]] and [[Pattadakal]], both structural and rock-cut. Aihole has been one of the cradles of temple architecture in the country. The [[Rashtrakuta]]s ([[753]]-[[973]]) of [[Malkhed]] who succeeded them levied tribute on the rulers of Kannauj successively in the so-called Age of 'Imperial Kannauj'. Kannada literature developed in this period. Outstanding [[Jain]] scholars of India lived in their court. The [[Chalukyas]] of [[Kalyana]] ([[973]] to [[1183]]) and their feudatories, the [[Hoysalas]] of [[Halebid]]u built fine temples, encouraged literature and fine arts. Noted jurist [[Vijnaneshwara]] (work-Mitakshara) lived at Kalyana. The great religious leader [[Basaveshwara]] was a minister at Kalyana. The [[Vijayanagar empire]] ([[1136]] to [[1646]]) fostered indigenous traditions and encouraged arts religion and literature in [[Sanskrit]], [[Kannada]], [[Telugu]] and [[Tamil language|Tamil]]. Overseas trade flourished. The [[Bahmani Sultanate|Bahmani sultans]] of [[Gulbarga]] (later capitals were [[Bidar]] and [[Bijapur]]) and the [[Adil Shahi]] sultans of [[Bijapur]] raised fine Indo-Saracenic buildings and encouraged [[Urdu]] and Persian literature. After the fall of [[Maratha]] [[Peshwa]] ([[1818]]) and [[Tipu Sultan]] of [[Kingdom of Mysore|Mysore]] ([[1799]]) కర్నాటక came under the [[United Kingdom|British]]. After Indian independence, the [[Wodeyar]] Maharaja acceded to India. In [[1950]], [[Kingdom of Mysore|Mysore]] became an Indian state, and the former Maharaja became its [[rajpramukh]], or governor. After accession to India, the Woyedar family was provided with a pension by the Indian state until [[1975]], and members of the family still reside in part of their ancestral palace in Mysore. On [[November 1]], [[1956]] or Rajyotsava Day (Formation Day), Mysore State was enlarged to its present boundaries, incorporating the state of [[Coorg]] and the [[Kannada]]-speaking portions of neighboring [[Madras state|Madras]], [[Hyderabad state|Hyderabad]], and [[Bombay state]]s, with an elected [[Chief Minister]] and state assembly. On November 1 [[1973]] the name of the state was changed to కర్నాటక. ==పకృతిసిద్ధ ప్రదేశాలు== కర్నాటక అనేక [[భారతదేశ జాతీయవనాలు|జాతీయ వనాల]]కు ఆలవాలము. అందులో ముఖ్యమైనవి *[[బందీపూర్ జాతీయవనము]] - [[మైసూరు]] జిల్లా *[[బన్నేరుఘట్ట జాతీయవనము]] - [[బెంగుళూరు జిల్లా]] *[[నాగర్‌హోల్ జాతీయవనము]] - మైసూరు, [[కొడగు]] జిల్లాలు *[[కుద్రేముఖ్ జాతీయవనము]] - [[దక్షిణ కన్నడ]], [[చిక్‌మగులూరు]] జిల్లాలు *[[ఆన్షీ జాతీయవనము]] - [[ఉత్తర కన్నడ]] జిల్లా. ఇవే కాక అనేక వన్యప్రాణి సమ్రక్షణాలయాలు అభయారణ్యాలు ఉన్నాయి. [[షిమోగా జిల్లా]]లోని [[జోగ్ జలపాతము]] ప్రపంచములోనే రెండవ ఎత్తైన జలపాతము == ఇవికూడా చూడండి == *[[కన్నడ]] *[[:kn:Main_Page | కన్నడ Wikipedia]] ==బయటి లింకులు== * [http://maratavahini.kar.nic.in '''KRISHI MARATAVAHINI'''] Place for Agriculture commodities Daily rates based on [[APMC]]'s daily report * [http://www.leadersindia.com/index.html District and Political Profile of Karnataka] * [http://www.my-kannada.com '''My-Kannada.Com''' Premier KarnatakaPortal] * [http://www.123bharath.com/karnataka-india-news Karnataka News] * [http://www.karnataka.com/ Karnataka.com, a portal to information about Karnataka] * [http://www.dreamroutes.org/index.html Wild Wonderful Karnataka] * [http://www.anuragjain.com/travel.html Travel in Karnataka: A few places around Bangalore] {{భారతదేశం}} [[Category:కర్నాటక| ]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Karnataka]] [[en:Karnataka]] [[fr:Karnataka]] [[hi:&#2325;&#2352;&#2381;&#2344;&#2366;&#2335;&#2325;]] [[kn:&#3221;&#3248;&#3277;&#3240;&#3262;&#3231;&#3221;]] [[nl:Karnataka]] [[nn:Karnataka]] [[sa:&#2325;&#2352;&#2381;&#2339;&#2366;&#2335;&#2325;]] [[sv:Karnataka]] Template:భారతదేశం 1513 19313 2006-01-28T09:51:35Z Chaduvari 97 AkRti savaraNa <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]]''' || [[Image:India flag large.png|50px|Flag of India]] |- | align="center" style="font-size: 95%;" colspan="2" | [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] | [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]] | [[అస్సాం]] | [[బీహార్]] | [[చత్తీసుగఢ్]] | [[గోవా]] | [[గుజరాత్]] | [[హర్యానా]] | [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] | [[జమ్మూ మరియు కాశ్మీరు]] | [[జార్ఖండ్]] | [[కర్నాటక]] | [[కేరళ]] | [[మధ్య ప్రదేశ్]] | [[మహారాష్ట్ర]] | [[మణిపూర్]] | [[మేఘాలయ]] | [[మిజోరాం]] | [[నాగాలాండ్]] | [[ఒరిస్సా]] | [[పంజాబ్,భారతదేశం|పంజాబ్]] | [[రాజస్థాన్]] | [[సిక్కిం]] | [[తమిళనాడు]] | [[త్రిపుర]] | [[ఉత్తరాంచల్]] | [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] | [[పశ్చిమ బెంగాల్]] |- | align="center" style="font-size: 95%;" colspan="2" | '''[[కేంద్రపాలిత ప్రాంతము|కేంద్రపాలిత ప్రాంతములు]]:''' [[అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు|అండమాన్, నికోబార్ దీవులు]] | [[ఛండీగఢ్]] | [[దాద్రా నగరు హవేలీ]] | [[డామన్ మరియు డయ్యు|డామన్, డయ్యు]] | [[లక్షద్వీపములు]] | [[పాండిచ్చేరి]] |- | align="center" style="font-size: 95%;" colspan="2" | '''[[జాతీయ రాజధాని ప్రాంతము]]:''' [[ఢిల్లీ]] |} </center> Template:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ 1514 17803 2006-01-09T11:58:18Z Chaduvari 97 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]]''' || [[Image:Kumbham.jpg|20px|పూర్ణ కుంభం]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | <small>[[అనంతపురం]] | [[అదిలాబాదు]] | [[కడప]] | [[కరీంనగర్]] | [[కర్నూలు]] | [[కృష్ణా జిల్లా| కృష్ణ]] | [[ఖమ్మం జిల్లా |ఖమ్మం]] | [[గుంటూరు]] | [[చిత్తూరు]] | [[తూర్పు గోదావరి]] | [[నల్గొండ]] | [[నిజామాబాదు]] | [[నెల్లూరు]] | [[పశ్చిమ గోదావరి]] | [[ప్రకాశం]] | [[మహబూబ్ నగర్]] | [[మెదక్]] | [[రంగారెడ్డి జిల్లా|రంగారెడ్డి]] | [[వరంగల్]] | [[విజయనగరం]] | [[విశాఖపట్నం]] | [[శ్రీకాకుళం]] | [[హైదరాబాదు]] </small> |- |} </center> కంభం 1515 25730 2006-05-25T13:38:04Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కంభం||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంభం|villages=14|area=|population=45.131|pop_male=22.801|pop_female=22.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.32|lit_male=82.84|lit_female=51.59}} '''కంభం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు చారిత్రక పట్టణము. ==కంభం చెరువు== చారిత్రక కంభం చెరువు 16వ శతాబ్దము తొలి రోజులలో విజయనగర చక్రవర్తి [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవరాయల]] పరిపాలనా కాలములో కట్టించినారని భావిస్తారు. [[గుండ్లకమ్మ]] మరియు [[జంపాలేరు]] నుండీ పారే ఒక యేరు ఈ చెరువుకు నీటిని సమృద్ధిగా తెచ్చి రైతులు వరి మరియు పసుపు, చెరుకు, అరటికాయలు మొదలైన వాణిజ్య పంటలు పండించుటకు వీలు కల్పిస్తున్నది. వర్షపు నీరే ఈ చెరువు యొక్క ఏకైక ఆధారము. ఈ చెరువు యొక్క ఆయకట్టు కంభం మరియు [[బెస్తవారిపేట]] మండలములలో విస్తరించి ఉన్నది. పరీవాహక ప్రాంతము యొక్క విస్తీర్ణము 6,944 ఎకరాలు. ==చరిత్ర== ===శాసనాలు=== కంభంలో రెండు శాసనాలు లభ్యమైనవి. మొదటిది [[1706]] లో ఔరంగజేబ్‌ పరిపాలనా కాలములో కంభం కోట ఖిలాదార్‌ అయిన ఖాజా మొహమ్మద్‌ షరీఫ్‌ యొక్క మరణము గురించి ప్రస్తావిస్తుంది. రెండవది [[1729]] లో మొఘల్‌ చక్రవర్తి మొహమ్మద్‌ షా పరిపాలనా కాలములో కంభం governor అయిన మొహమ్మద్‌ ఖయ్యూం యొక్క కుమారుడు మొహమ్మద్‌ సాహీన్‌ గురించి ప్రస్తావిస్తుంది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లింగాపురం]] * [[యెర్రబాలెం]] * [[తురిమెల్ల]] * [[చినకంభం]] * [[పోరుమామిళ్ళపల్లి]] * [[కంభం]] * [[కాగితాలగూడెం]] * [[హజరత్‌గూడెం]] * [[కందులపురం]] * [[జంగంగుంట్ల]] * [[లంజకోట]] * [[నడింపల్లి]] * [[ఔరంగాబాదు]] * [[రావిపాడు]] * [[అనంతపల్లి]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[లింగాపురం ఖండ్రిక]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} ప్రొద్దుటూరు 1516 23144 2006-04-19T08:18:54Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ప్రొద్దుటూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ప్రొద్దుటూరు|villages=15|area=|population=225.398|pop_male=113.112|pop_female=112.286|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.07|lit_male=80.47|lit_female=57.62}} '''ప్రొద్దుటూరు ''' పట్టణం, [[భారత దేశము|భారత దేశం]] లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] రాష్ట్రంలో, [[కడప]] జిల్లాలో కడప పట్టణానికి 55 కి మీ ల దూరంలో ఉన్న ప్రముఖ వ్యాపార కేంద్రం. ప్రొద్దుటూరు ప్రముఖ యాత్రాస్థలం కూడా. ఇక్కడి రామేశ్వరాలయములో [[శ్రీరాముడు]], అగస్తీశ్వరాలయములో [[అగస్త్య మహర్షి]] సంప్రోక్షణ జరిపారని ఒక కథనం. [[పెన్న|పెన్నా నది]] ఒడ్డున [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] నిర్మించిన ముక్తి రామలింగేశ్వర స్వామి ఉన్నది. అద్భుత కళారీతులతో ప్రసిద్ధి కెక్కిన '''కన్యకా పరమేశ్వరీ దేవాలయం '''. ప్రొద్దుటూరులో [[దసరా]] నవరాత్రి ఉత్సవాలను ఘనంగా జరుపుతారు. ప్రొద్దుటూరు లోని మరొక విశిష్టత ఇక్కడ భారీ ఎత్తున సాగే బంగారు, వెండి నగల వ్యాపారం. ఈ నగల వ్యాపారంలో ప్రొద్దుటూరు బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది. అందుకే ప్రొద్దుటూరును రెండవ బొంబాయి అంటారు. ==ముక్తి రామేశ్వరం== ముక్తి రామేశ్వరం కడప జిల్లా లోని ప్రొద్దుటూరు పట్టణం లో ఉంది. ముక్తి రామేశ్వరాలయం [[పెన్నా నది]] గా పిలువబడే పినాకినీ నది ఒడ్డున ఉంది. ఇక్కడికి సమీపంలో, ఆలయం నుంచి 14 కి.మీ. దూరంలో గల ఎర్రగుంట్లలో రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ప్రొద్దుటూరు నుంచి, [[ఎర్రగుంట్ల]] నుంచి యాత్రీకులను ఆలయం దగ్గరకు తీసుకు వెళ్ళడానికి చాలా బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. ===స్థల పురాణము=== పురాణ కథల ప్రకారం లంకాధిపతియైన రావణుడు సాక్షాత్తూ బ్రహ్మ మనుమడు. అందు చేత బ్రాహ్మణుడు. శ్రీ రాముడు రావణుడిని సంహరించిన తర్వాత ఒక బ్రాహ్మణుడిని చంపినందుకు బ్రహ్మ హత్యా పాతకం రాముడిని ఒక పిల్లి రూపంలో వెంటబడింది. దానినుంచి విముక్తుడు కావడానికి శ్రీ రాముడు దండకారణ్యంలో శివలింగాన్ని ప్రతిష్ఠించి పూజించాలనుకొన్నాడు. పినాకినీ నదీ తీరాన గల ఈ ప్రాంతాన్ని పవిత్రమైనదిగా భావించి ఇక్కడే శివలింగ ప్రతిష్ఠ చేయడానికి నిశ్చయించుకొన్నాడు. ముహూర్తం నిర్ణయించి, [[కాశీ]] నుంచి శివలింగాన్ని తెమ్మని హనుమంతుడిని పంపగా, హనుమంతుడు సకాలంలో తిరిగి రాలేక పోయాడు. దాంతో రాముడే పెన్నా నది లోని ఇసుక తో ఒక లింగాన్ని తయరు చేసి ప్రతిష్ఠించాడు. అది '''సైకత లింగం''' (=ఇసుక లింగం)గా పేరుగాంచింది. కాశీ నుంచి ఆలస్యంగా తిరిగి వచ్చిన హనుమంతుడు అది చూసి నొచ్చుకున్నాడు. దాంతో శ్రీ రాముడు అతడికి సంతోషం కలిగేటట్లు సైకత లింగానికి ఎదురుగా కొంత దూరంలో హనుమంతుడు కాశీ నుంచి తెచ్చిన లింగాన్ని కూడా ప్రతిష్ఠించాడు. అందుకే ఆక్షేత్రాల్ని రామలింగేశ్వర క్షేత్రమ్, హనుమ క్షేత్రం అని పిలుస్తారు. రాముడు మొదటి పూజ కాశీ లింగానికీ, తరువాతి పూజ సైకత లింగానికీ జరిగేటట్లు అనుగ్రహించాడు. ఈ ప్రతిష్ఠలు అయిన తర్వాత పిల్లి పెన్నా నది ఒడ్డు దాకా నడిచి అదృశ్యమైందట. పిల్లి పాదాల గుర్తులు అక్కడ ఉన్నాయంటారు. పిల్లి నదిలో దిగిన చోటును "పిల్లి గుండం" అంటారు. రామలింగేశ్వర స్వామికి ప్రక్కన రాజరాజేశ్వరి, శ్రీ చక్రం ప్రతిష్ఠించారు. ఆలయ ప్రాంగణంలో విఘ్నేశ్వరుడు, వీరభద్రుడు, సుబ్రహ్మణ్యస్వామి ఉన్నారు. చైత్ర మాసంలో పౌర్ణమి నుండి పది రోజులు బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. కార్తీక సోమవారాల్లో భక్తులు విశేషంగా వస్తారు. ఈ ఆలయానికి, ప్రక్కన, వెనుక ఇద్దరు మునుల ఆలయాలున్నాయి. స్థలపురాణం ప్రకారం శ్రీ రాముడు శివ లింగాన్ని ప్రొద్దు పొడవక ముందే తయారు చేసి ప్రతిష్ఠించాడు. అందుకే ఈ ఊరిని ప్రొద్దుటూరు అంటారు. ఈ క్షేత్ర ప్రతిష్ఠతో రాముడు బ్రహ్మహత్యా పాతకం నుంచి వి'''ముక్తి'''ని పొందాడు. అందుకే ఈ క్షేత్రాన్ని '''ముక్తి రామేశ్వరం''' అంటారు. ===ఆలయ చరిత్ర=== శాసనాల ప్రకారం [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు]] ఈ దేవాలయం మీద ఐదు అంతస్థుల గోపురం నిర్మించాడు. గోపురం చుట్టూరా చెక్కిన అనేక మంది దేవతల అందమైన విగ్రహాలు ఆ నాటి శిల్పుల పనితనాన్నీ, సామర్థ్యాన్నీ చెప్పకనే చెబుతాయి. స్థలపురాణం ప్రకారం శ్రీ రాముడు శివ లింగాన్ని ప్రొద్దు పొడవక ముందే తయారు చేసి ప్రతిష్ఠించాడు. అందుకే ఈ ఊరిని ప్రొద్దుటూరు అంటారు. ===రామలింగేశ్వర ఆలయము=== ఈ క్షేత్ర దైవం లింగరూపంలో ఉండే శ్రీ రామలింగేశ్వరుడు. ఈ శివ లింగాన్ని ప్రతిష్ఠించింది శ్రీ రాముడు. అందుకే దీనికి రామేశ్వరమని పేరు. 56 అంగుళాల ఎత్తుండే ఈ లింగం మీద శ్రీ రాముడి వేలి ముద్రలు ఇప్పటికీ ఉన్నాయి. ఇక్కడికి కొన్ని అడుగుల దూరంలోనే శ్రీ హనుమత్ లింగేశ్వర క్షేత్రముంది. హన్మంతుడు కాశీ నుంచి తీసుకు వచ్చిన శివ లింగాన్ని శ్రీ రాముడు ప్రతిష్ఠించింది ఇక్కడే. శ్రీ రామలింగేశ్వర ఆలయం ప్రక్కనే శ్రీ రాజరాజేశ్వరీ ఆలయం కూడా ఉంది. ఇక్కడ శ్రీ [[ఆది శంకరాచార్యులు]] పూజించిన "శ్రీ చక్ర యంత్రం" ఉంది. ఈ చక్ర ప్రభావం వల్లే ఈ పట్టణం బాగా అభివృద్ధి చెందిందని ప్రొద్దుటూరు వాసులు బలంగా విశ్వసిస్తారు. ఈ శ్రీ చక్ర యంత్రాన్ని పూజించిన వారికి కోరికలన్నీ తీరి జీవితంలో సుఖశాంతులు కలుగుతాయని ఒక నమ్మకముంది. ===శిల్పకళ=== ముక్తి రామలింగేశ్వరాలయం సువిశాలమైన స్థలంలో నిర్మించిన పెద్ద ఆలయం. అందమైన శిల్పాలతో అలరారే ఐదంతస్థుల రాజగోపురం చూపరులకు కనువిందు చేస్తుంది.ఈ ఆలయం చుట్టూ రక్షణ కోసం నిర్మించిన తలుపులతో బలమైన గోడలున్నాయి. ఈ ఆలయ గోపురాన్ని శ్రీకృష్ణదేవరాయలు నిర్మించాడని ప్రతీతి. కుమారస్వామి, దుర్గా దేవి, నాట్య గణపతి, శివపార్వతులు, గరుడ వాహనం మీదుండే విష్ణువు, కాళీయ మర్ధనం చేసే కృష్ణుడు మొదలైన విగ్రహాలు పూర్వ కాలపు శిల్పుల కళానైపుణ్యానికి నిదర్శనాలుగా ఉన్నాయి. ==అగస్త్యేశ్వరాలయం== ప్రొద్దుటూరు లో అగస్త్యేశ్వరాలయముంది.ఈ ఆలయాన్ని [[నందిచోళుడు]] నిర్మించాడు. [[సాళువ నరసనాయకుడు]] అభివృద్ధి చేశాడు. ఈ ఆలయం సాహిత్య సాంస్కృతిక కార్యక్రమ్మలకు కాణాచిగా ఉండేది. మహా కవి [[పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు]] ఈ ఆలయంలోనే 'శివతాండవం' కావ్యాన్ని వ్రాశాడు. ఈ ఆలయానికి ఎత్తైన ప్రాకారాలున్నాయి. ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో అగస్త్యేశ్వరుడు, రాజరాజేశ్వరి, భీమలింగేశ్వరుడు, సుందరేశ్వరుడు, కోదండరామస్వామి ఆలయాలున్నాయి. అగస్త్యేశ్వరుడు మూడడుగుల లింగాకారంలో ఉన్నాడు. అంతరాలయంలో వీరభద్రుడు, కార్తికేయుడు, గణపతి ఉన్నారు. అలయానికి ముందు పుష్కరిణి ఉండేది. దానిని పూడ్చి మార్కెట్ కాంప్లెక్సు నిర్మించారు. ప్రతి సంవత్సరం అగస్త్యేశ్వర స్వామికి వైశాఖ శుద్ధ సప్తమి నుంచి పది రోజుల పాటు బ్రహ్మోత్సవాలు నిర్వహిస్తారు. రాజరాజేశ్వరీ దేవికి ఆశ్వీయుజ శుద్ధ పాడ్యమి నుంచి దశమి వరకూ దసరా ఉత్సవాలు అత్యంత వైభవంగా నిర్వహిస్తారు. ==కన్యకా పరమేశ్వరీ ఆలయం== ప్రొద్దుటూరు నగర కీర్తికి తలమానికం శ్రీ కన్యకా పరమేశ్వరీ ఆలయం. వాసవి వైశ్య కుల దేవత అయినా అందరూ ఈమెను దర్శిస్తూ ఉంటారు. క్రీ.శ. 1890 లో ఈ దేవాలయాన్ని స్థాపించారు.కామిశెట్టి కొండయ్య అనే వైశ్యునికి వాసవి కలలో కనిపించి తన కోసం దేవాలయం నిర్మించవలసిందిగా ఆదేశించింది. ఆయన, మరికొందరు వైశ్య ప్రముఖులు కలిసి ఈ దేవాలయాన్ని నిర్మించారు. ఈ ఆలయంలో దసరా ఉత్సవాలు ఘనంగా నిర్వహిస్తారు. దసరా ఉత్సవాలలో [[మైసూరు]] తర్వాత ప్రొద్దుటూరునే చెప్పుకోవాలి. ఆలయానికి ఎత్తైన గాలిగోపురం ఉంది. ముఖ ద్వారాలు శిల్పకళతో విరాజిల్లుతున్నాయి. పురాణగాథలు తెలిపే శిల్పాలు మనోహరంగా ఉన్నాయి. వాసవి జన్మ వృత్తాంతం తెలిపే ఛాయాచిత్రాలున్నాయి. [[మహాత్మా గాంధీ]](1929 లో), [[శృంగేరీ]] పీఠాధిపతులు, [[కంచి కామకోటి]] పీఠాధిపతులు మొ. ప్రముఖులు ఈ ఆలయాన్ని దర్శించారు. ==అయ్యప్ప స్వామి ఆలయం== ప్రొద్డుటూరుకు కొత్త శోభ పెన్నా నదీ తీరంలో నిర్మించబడిన అయ్యప్ప స్వామి దేవాలయం. ఇక్కడి ప్రకృతి అందాలు ఒళ్ళు పులకరింప జేస్తాయి. 1991 లో విగ్రహాన్ని పంచలోహాలతో నిర్మించారు. ఈ విగ్రహం 21 అంగుళాల ఎత్తు, 110 కిలోగ్రాముల బరువు ఉంది.తిరుపతి సమీపంలోని తిరుచానూరు వాస్తవ్యులైన తిరుమలాచార్యులనే శిల్పి ఈ విగ్రహన్ని తయారు చేశాడు. శిల్ప కళా నైపుణ్యంతోనూ, గాలిగోపురాలతోనూ దేవాలయాన్ని చూడముచ్చటగా నిర్మించారు.మన రాష్ట్రంలో భారీ వ్యయంతో నిర్మించిన అయ్యప్ప దేవాలయాల్లో ఇదొకటి. (నిర్మాణ వ్యయం 60 లక్షలు.) ఆలయ ప్రాంగణంలో 22 అడుగుల ఎత్తు, 11 అడుగుల వెడల్పు తో శివుని శిరస్సు నిర్మించారు.రాష్ట్రంలోని యాత్రికులు ఈ అయ్యప్ప స్వామిని దర్శించుకుని శబరిమల యాత్ర చేస్తారు. ప్రొద్దుటూరు నుంచి జమ్మలమడుగు వెళ్ళే దారిలో ప్రొద్దుటూరు నానుకుని బొల్లవరం అనే చోట విజయనగర రాజులు నిర్మించిన వెంకటేశ్వర, చెన్న కేశవ, వేణుగోపాల, ఆంజనేయ స్వామి ఆలయాలున్నాయి. [[దుర్భాక రాజశేఖర శతావధాని]], మహాకవి [[గడియారం వెంకటశేష శాస్త్రి]], "గణిత బ్రహ్మ" [[లక్కోజు సంజీవ రాయ శర్మ]], [[ఇల్లస్ట్రేటెడ్ వీక్లీ ఆఫ్ ఇండియా]] తొలి భారతీయ సంపాదకుడు [[ఏ.ఎస్. రామన్]] ప్రొద్దుటూరుకు చెందిన వారే. ==గ్రామాలు== *[[బొల్లవరం (గ్రామీణ)]] *[[చౌడూరు]] *[[దొరసానిపల్లె]] *[[గోపవరం,ప్రొద్దుటూరు|గోపవరం]] *[[కల్లూరు,ప్రొద్దుటూరు|కల్లూరు]] *[[కామనూరు]] *[[కొత్తపల్లె]] *[[మోడమీదిపల్లె (గ్రామీణ)]] *[[నంగనూరుపల్లె]] *[[పెద్దసెట్టిపల్లె]] *[[రంగశాయాపురం]] *[[రేగులపల్లె]] *[[సర్విరెడ్డిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తల్లమాపురం]] *[[ఉప్పరపల్లె]] *[[యెర్రగుంట్లపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} పెన్నా నది 1517 25611 2006-05-23T00:10:49Z వైఙాసత్య 58 +బొమ్మ [[Image:Penner river satellite photo.png|thumb|right|225px|పెన్నా నది యొక్క ఉపగ్రహ చిత్రము]] పెన్నానది (ఉత్తర పినాకిని) [[కర్నాటక]] రాష్ట్రములో [[కోలారు]] సమీపాన గల [[నందిదుర్గ]] కొండలలోని చెన్నకేశవ కొండల్లో పుట్టి [[నంది శ్రేణులు|నంది శ్రేణుల]]గుండా 40 కి.మీ. ప్రవహించి [[అనంతపురం]] జిల్లాలో [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] లో ప్రవేశిస్తుంది. అక్కడి నుంచి 597 కి.మీ. (మొత్తం పొడవు 560 కి.మీ. లేదా 350 మైళ్ళు) ప్రవహిచి [[నెల్లూరు]]కు ఈశాన్యంగా 20 కి.మీ. దూరంలో [[ఊటుకూరు]] దగ్గర[[బంగాళాఖాతం]]లో కలుస్తుంది. పెన్నా నదికి గల ముఖ్యమైన ఉపనదులు: [[జయమంగళ]], [[చిత్రావతి]], [[కుందేరు]], [[పాపాఘ్ని]], [[సగిలేరు]], [[చెయ్యేరు]], [[బొగ్గేరు]] మరియు [[బిరపేరు]]. పెన్నా నది పరివాహక ప్రాంతం 55,213 చ.కి.మీ. వ్యాపించి ఉంది. ఇది [[భారత దేశం|భారత దేశపు]] మొత్తం విస్తీర్ణంలో 1.7%. ఇది ఆంధ్ర ప్రదేశ్ (48,276 చ.కి.మీ.), మరియు కర్ణాటక (6,937 చ.కి.మీ.) రాష్ట్రాలలో విస్తరించి ఉంది. ==బయటి లింకులు== *[http://wrmin.nic.in/riverbasin/pennar.htm పెన్నానది పరీవాహక ప్రాంత పటము] {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] Template:Delete 1519 5725 2005-06-10T22:25:52Z 160.94.97.104 <div name="Deletion notice" class="boilerplate metadata" id="delete" style="background-color: #fee; margin: 0 1em; padding: 0 10px; border: 1px solid #aaa;"> '''This page is a [[Wikipedia:Criteria for speedy deletion|candidate for speedy deletion]][[Template:Delete|.]]''' If you disagree with its speedy deletion, please explain why on [[{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME}}|its talk page]] or at [[Wikipedia:Speedy deletions]]. If this page obviously does not meet the criteria for speedy deletion, or you intend to fix it, please remove this notice, but do not remove this notice from articles that you have created yourself. ''[[Wikipedia:Administrators|Administrators]] - Remember to check [[Special:Whatlinkshere/{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|if anything links here]] and [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=history}} the page history] ([{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|diff=0}} last edit]) before [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=delete}} deleting].'' </div> [[Category:Candidates for speedy deletion]] Template:చిన్నపట్టీ 1520 5726 2005-06-11T03:33:53Z 65.29.60.121 {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccg" align="center" width="100%" |'''{{MediaWiki:Toc}}:'''- [[#అ|అ]] [[#ఆ|ఆ]] [[#ఇ|ఇ]] [[#ఈ|ఈ]] [[#ఉ|ఉ]] [[#ఊ|ఊ]] [[#ఋ|ఋ]] [[#ఎ|ఎ]] [[#ఏ|ఏ]] [[#ఒ|ఒ]] [[#ఓ|ఓ]] [[#అం|అం]] [[#అః|అః]] [[#క|క]] [[#ఖ|ఖ]] [[#గ|గ]] [[#ఘ|ఘ]] [[#చ|చ]] [[#ఛ|ఛ]] [[#జ|జ]] [[#ఝ|ఝ]] [[#ట|ట]] [[#ఠ|ఠ]] [[#డ|డ]] [[#ఢ|ఢ]] [[#ణ|ణ]] [[#త|త]] [[#థ|థ]] [[#ద|ద]] [[#ధ|ధ]] [[#న|న]] [[#ప|ప]] [[#ఫ|ఫ]] [[#బ|బ]] [[#భ|భ]] [[#మ|మ]] [[#య|య]] [[#ర|ర]] [[#ల|ల]] [[#వ|వ]] [[#శ|శ]] [[#ష|ష]] [[#స|స]] [[#హ|హ]] [[#ళ|ళ]] [[#క్ష|క్ష]] [[#ఱ|ఱ]]__NOTOC__ |} ప్రపంచదేశాలు 1521 6854 2005-07-07T15:30:45Z వైఙాసత్య 58 /* ఆసియా */ ==ఆసియా== <table> <tr> <td align=top> ===[[దక్షిణ ఆసియా]]=== __NOEDITSECTION__ * [[నేపాల్]] * [[బంగ్లాదేశ్]] * [[భూటాన్]] * [[భారత దేశము]] * [[మాల్దీవులు]] * [[పాకిస్తాన్]] * [[శ్రీలంక]] </td> <td> ===[[మధ్య ఆసియా]]=== __NOEDITSECTION__ * [[ఆర్మేనియా]] * [[తజికిస్తాన్]] * [[ఉజ్బెకిస్తాన్]] * [[కజఖిస్తాన్]] * [[కిర్గిజ్ స్తాన్]] * [[తుర్కమేనిస్తాన్]] </td> <td> * [[టర్కీ]] * [[బర్మా]] * [[ఇండోనేసియా]] * [[థాయిలాండ్]] * [[కంబోడియా]] * [[లావోస్]] * [[వియత్నాం]] * [[చైనా]] * [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]] * [[ఇరాన్]] * [[రష్యా]] </td> </tr> </table> నేపాల్ 1522 26573 2006-06-05T15:15:40Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} హిమాలయాలలో ఉన్న '''నేపాల్ రాజ్యము''', ప్రపంచం లోని ఏకైక [[హిందూ]] [[రాజ్యము]]. ఇది దక్షిణ ఆసియా లో చైనా, టిబెట్, భారతదేశాల సరిహద్దులతో ఉన్నది. {{Infobox Country| native_name = नेपाल <br />''Nēpāl'' | conventional_long_name = Nepal | common_name = Nepal | image_flag = Flag of Nepal.svg | image_coat = Coat of arms of Nepal.png | symbol_type = Coat of arms | national_motto = जननी जन्मभूमिष्च स्वर्गादपि गरीयसी <br /> ([[Sanskrit]]: Motherland is even dearer than the heavens) | image_map = LocationNepal.png | national_anthem = [[Rastriya Gaan]] | official_languages = [[Nepali language|Nepali]] | capital = [[Kathmandu]] | latd = 27|latm=42|latNS=N|longd=85|longm=19|longEW=E | government_type = [[Transitional]] | leader_titles = [[Kings of Nepal|King]]<br />[[List of Prime Ministers of Nepal|Prime Minister]] | leader_names = [[Gyanendra of Nepal|Gyanendra]]<br />[[Girija Prasad Koirala]]| largest_city = [[Kathmandu]] | area = 147,181 | areami²=56,827 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->| area_rank = 94th | area_magnitude = 1 E10 | percent_water = 2.8 | population_estimate = 27,133,000 | population_estimate_year = July 2005 | population_estimate_rank = 42nd | population_census = 23,151,423| population_census_year = 2002| population_density = 196 | population_densitymi² = 508<!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> | population_density_rank = 39th | GDP_PPP_year = 2005 | GDP_PPP = $42.17 billion<!-- cia.gov --> | GDP_PPP_rank = 81st | GDP_PPP_per_capita = $1,675| GDP_PPP_per_capita_rank = 152nd | HDI_year = 2003 | HDI = 0.526 | HDI_rank = 136th | HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> | sovereignty_type = [[Unification of Nepal|Unification]] | established_events = | established_dates = [[1768-12-21]] | currency = [[Nepalese Rupee|Rupee]] | currency_code = NPR | time_zone = [[Nepal Time|NPT]] | utc_offset = +5:45 | time_zone_DST = not observed | utc_offset_DST = +5:45| cctld = [[.np]] | calling_code = 977| footnotes = }} == History == నేపాల్ has a long [http://www.dilliramanregmi.org/writings1.html history] that has extended for millennia. The [[Kirant|Kirati]] are one of the first నేపాలీ groups known to historians, having migrated from the east in the [[7th century BC|7th]] or [[8th century BC]]. Lord Gautam [[Buddha]] was born in [[Lumbini]], నేపాల్ circa [[563 BC]] and the Emperor [[Ashoka|A&#347;oka]] ruled over a vast empire including North India and southern Terai region of present day నేపాల్ (though the hilly and mountainous regions were not a part of A&#347;oka's Empire) in the [[1st century BC]]. By [[200]] AD, the Buddhist empire was displaced by resurgent Hindu fiefdoms such as the Licchavi dynasty. Around [[900]], the Thakuri dynasty succeeded the Licchavi era and was eventually superseded by the Malla dynasty that ruled until the [[18th century]]. In [[1768]], the Gorkha king, [[Prithvi Narayan Shah]], captured Kathmandu. In [[1814]], Nepal fought the [[Anglo-Nepalese War]] with the [[British East India Company]] that ended with the [[1816]] [[Sugauli Treaty]], in which నేపాల్ gave up [[సిక్కిం]] and the southern Terai and the British retreated. After నేపాలీ [[Gurkhas]] aided the British in quashing the Indian [[Sepoy Mutiny]] in [[1857]], most of the Terai territories were returned to నేపాల్. The Shah dynasty was cut short in [[1846]] when Jung Bahadur Rana seized control of the country after assassinating several hundred princes and chieftans in Kathmandu's [[Kot Massacre]]. Ranas ruled as hereditary prime ministers until [[1948]] when the British colony of India achieved independence. India propped up King [[Tribhuvan]] as నేపాల్'s new ruler in [[1951]] and sponsored the Nepali Congress Party. Tribhuvan's son, King [[Mahendra]] dissolved the democratic experiment and declared a "partyless" [[panchayat]] system would govern నేపాల్. His son, King [[Birendra of Nepal|Birendra]] inherited the throne in [[1972]] and continued the panchayat policy until [[1989]]'s "Jana Andolan" (People's Movement or [[Democracy Movement]]) forced the monarchy to accept constitutional reforms. In May [[1991]], నేపాల్'s held its first election in nearly 50 years. The Nepali Congress Party and the Communist Party of నేపాల్ received the most votes. No party has held power for more than two consecutive years since. Critics argue that the governmental reforms did not appreciably improve the political order because the new government was also characterised by extreme corruption bordering on [[kleptocracy]]. In February 1996, one of the [[Maoist]] parties started their bid to replace the [[parliamentary]] system with a [[socialist]] [[republic]] through a Maoist revolutionary strategy known as [[People's war]]. This has since grown to a [[civil war]] and resulted in the deaths of 10,000 people. According to official నేపాల్ government accounts, on [[June 1]], [[2001]], the Heir Apparent [[Dipendra of Nepal|Crown Prince Dipendra]] went on a killing spree in the royal palace in a violent response to his parents' refusal to accept his choice for a wife. He apparently shot and killed his parents, King Birendra and Queen Aishwarya, as well as his brother, sister, two uncles and three aunts, before turning the gun on himself. His [[suicide]] attempt was not immediately successful, however, and although in a [[comatose]] state, he was proclaimed the king (in accordance with Nepalese tradition) in his hospital bed. He died three days later. ''See [[Dipendra of Nepal]].'' Following King Dipendra's death, his uncle (King Birendra's brother) [[Gyanendra of Nepal|King Gyanendra]] was proclaimed king on [[June 4]]. Shortly afterward, he declared martial law, and dissolved the government. Gyanendra deployed Nepal's military in the grinding [[civil war]], the [[Nepalese People's War]], with the Maoist insurgents. King Gyanendra took control once again on February 1, 2005. See [[Gyanendra of Nepal]] for more details. == జోనులు== నేపాలును మొత్తం 14 ప్రాంతీయ జోనులుగా విభజించినారు. [[భాగమతి]], [[భేరి]], [[ధావలగిరి]], [[గండకి]], [[జానక్ పూర్]], [[కర్నలి]], [[కోషి]], [[లుంబిని]], [[మహాకాళి]], [[మేచి]], [[నారాయణి]], [[రప్తి]], [[సగర్మత]], [[సేతి]] ==Geography and Climate== [[Image:Map_of_Nepal.png|right|thumb|350px|Map of Nepal]] Nepal is landlocked between China and India; total land area 147,181 [[square kilometre|km&sup2;]] (56,827 [[square mile|mi&sup2;]]). The terrain is mountainous and hilly, although with physical diversity. Three broad physiographic areas run laterally &mdash; lowland [[Terai Region]] in the south; central lower mountains and hills constituting the [[Hill Region]]; the high [[Himalaya]], with 8,850-[[metre]] (29,035-[[foot (unit of length)|foot]]) high Mount Everest and other peaks forming Mountain Region in north. Of Nepal's total land area, only 20 percent is cultivatable. Deforestation is a severe problem. [[Mount Everest]] (also known as Sagarmatha in Nepali and Chomolongma in Tibetan), the highest mountain in the world, straddles the Nepal - China border. The vista and majesty of Everest and the [[Himalaya]]n range, including eight of the world's top ten peaks, (the [[eight-thousander]]s -- mountains over 8,000 metres), are major tourist attractions and are cited as [[Wonders of the world|wonders of the natural world]]. Nepal has five climatic zones based on altitude that range from subtropical in the south, to cool summers and severe winters in the north. There is annual rainfall with seasonal variations depending on the [[monsoon cycle]], which provides 60 to 80 percent of the total annual rainfall: 2,500 [[millimetre|mm]] (98.5 [[inch|in]]) in eastern part of country; 1,420 mm (56 in) around Kathmandu; 1,000 mm (39 in) in western Nepal. In some areas of Nepal annual rainfall totals over 4,000 mm, sometimes even 6,000 mm p. a. Examples for the highest monthly rainfall at the peak of monsoon (generally July, in Mustang August). {| |- |Dadeldhura:||350 mm |- |Nepalganj:||510 mm |- |Butwal:||715 mm |- |Pokhara:||920 mm |- |Mustang:||60 mm |- |Kathmandu:||370 mm |- |Chainpur:||320 mm |- |Namche Bazar:||220 mm |- |} ==ఆర్థికవ్యవస్థ== {{seemain | నేపాల్ ఆర్థిక వ్యవస్థ }} నేపాలు ప్రభుత్వము మరియూ నేపాలు మావోయిష్టుల మధ్య నిరంతరము జరిగే గొడవలు, తగవులు, చిన్న అంతర్యుద్దముల వల్ల నేపాలు ఆర్థికముగా చాలా పతనము చెందినది. ప్రపంచములో ఇది అత్యంత పేద దేశాలలో ఒకటి, కానీ ఆర్థికంగా ఓ ప్రభల శక్తిగా మారుటకు కావలసిన అన్ని అర్హతలు ఉన్న దేశము, ముఖ్యముగా ఓ మంచి నాయకత్వం లేని లోపం చాలా సుస్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. సేవలు, వ్యవసాయం దీని ఆర్థిక వ్యవస్థలో ముఖ్య భూమిక పోషిస్తున్నాయి. సుమారుగా 80% జనాభా, 41% [[స్థూల జాతియాదాయం]] ఈ రెండు రంగాల నుండే వస్తుంది. పారిశ్రామికీకరణ కేవలం వ్యవసాయాధార పరిశ్రమలయిన నార (jute), చక్కర, పొగాగు, ఆహార పంటలకు మాత్రమే పరిమితం అయినది. వస్త్రోత్పత్తి, కార్పెట్ల తయారీ ఇప్పుడిప్పుడే పుంజుకుంటున్నది, గత మూడు సంవత్సరాలలో ఇవి రెండూ దేశ విదేశీ మారక ద్రవ్య సంపాదనలో 80% ఆక్రమించినాయి. పారిశ్రామికాభివృద్ది చాలా వరకూ కాట్మండు లోయ చుట్టుపక్కల, మరియూ [[భిరత్ నగర్]], [[బిర్గంజ్]]వంటి నగరాల లోనే జరిగినది. వ్యవసాయాభివృద్ది 5%, వార్షిక జనాభావృద్ది 2.3% గా ఉన్నది. [[1991]]నందు ప్రభుత్వము ఆర్థిక సరళీకరణల ద్వారా వ్యాపారాన్ని, విదేశీ సంస్థాగత ముదుపుదారులని ప్రోత్సహించడంద్వారా, ఆర్థికాభివృద్ది చాలా త్వరగా సాధించుదామని మొదలుపెట్టినది. కానీ రాజకీయ అస్థిరత్వం వల్ల, ఎక్కువగా వృద్ది సాధించలేకపొయినది. ముఖ్యముగా జల విద్యుత్తు, పర్యాటకరంగములలో మంచి అభివృద్దికి బాటలు పరచినది. కానీ చిన్న ఆర్థికవ్యవస్థ, రాజకీయ అస్తిరత్వం, సహజ దుర్ఘటనలు (?), సాంకేతికపరంగా వెనకబడి ఉండటం వల్ల, చైనా భారత దేశాల మధ్య భౌగోళికంగా చిక్కుకొని పోవడం వల్ల ఎక్కువగా పెట్టుబడులు రాలేదు, కానీ ఇప్పటికీ తన అభివృద్ది బడ్జటులో 80% మొత్తం బడ్జటులోనయితే 28% విదేశీ పెట్టుబడులే ఆక్రమించినాయి. ==Demographics and Culture== నేపాలు బహు భాషా, బహు మత, బహు జాతులు గల సమాజం. ఈ క్రింద ఇవ్వబడిన లెక్కలు [[2002]] నేపాలు జన గణన నుండి ఇవ్వబడినది. </i> [http://www.mope.gov.np/population/chapter5.php] ===Languages=== Nepal retains a diverse linguistic heritage evolved from three major language groups: [[Indo-Aryan]], [[Tibeto-Burman]], and [[indigenous]]. According to the 2001 national census, 92 different living languages are spoken in Nepal (a 93rd category was "unidentified"). The major languages of Nepal (percent spoken as mother tongue) are [[Nepali]] (49%), [[Maithili]] (12%), [[Bhojpuri]] (8%), [[Tharu]] (6%), [[Tamang]] (5%), [[Newari]]/[[Nepal Bhasa (language)|Nepal Bhasa]] (4%), [[Magar]] (3%), [[Awadhi]] (2%), [[Bantawa]] (2%), [[Limbu]] (1%), and [[Bajjika]] (1%). The remaining 81 languages are each spoken as mother tongue by less than one percent of the population. [[Nepali language|Nepali]], written in [[Devanagari]] script, is the official, national language and serves as ''lingua franca'' among Nepalis of different ethnolinguistic groups. In the southern [[Terai Region]] (5 to 10 mile wide stretch of flat plains in the south which is a northern continuation of Gangetic plains of India), Hindi is also spoken. ===Media=== {{main|Media of Nepal}} Nepal had no free media until the restoration of democracy by the [[Constitution of Nepal|1990 constitution]]. On Feb. 1, 2005, King Gyanendra took over direct rule, and by his rule, all media became subject to censorship by the army. The Government has given notice to the press not to publish any matter against the King, Government, and court, and to avoid news related to terrorism without prior consent of the army. Journalists are struggling to practice free media. Protest is banned for the present even though journalists have demonstrated in peace rallies with such placards as "Full-fledged Press Freedom for Peace and Democracy." Media control extends past censorship to the printing of verifiable falsehoods. After an estimated 700 U.S.-based Nepalese rallied for democracy in Washington, D.C. in 2005, the state-controlled newspaper ''Gorkhapatra'' ran a front-page article in Nepal claiming that participants, who included prominent professors, Nepal's former ambassador to the United Nations, and a speaker from Amnesty International, were a handful of laborers hired for $50 a head by the daughter of a former prime minister to insult Nepal. There are two government-owned TV channels and three private TV studios. There is one state owned Publication, ''Gorkhapatra'' (in Nepali) and ''The Rising Nepal'' (in English). Other Daily Broadsheet Newspapers: * Kantipur (Nepali)[http://www.kantipuronline.com] * The Kathmandu Post (English)[http://www.kantipuronline.com] * The Himalayan Times (English)[http://www.thehimalayantimes.com] * Nepal Samacharpatra (Nepali)[http://www.newsofnepal.com] * Rajdhani (Nepali)[http://www.rajdhani.com.np] * Annapurna Post (Nepali)[http://www.annapost.com] * Himalaya Times (Nepali) * Space Time (Nepali) Closed after Iraq riot on [[Bhadra]] 16, 2061[[Bikram Sambat|BS]] ([[September 2]] [[2004]]) Radio broadcast stations: * AM 6 (govt. owned Radio Nepal), * FM 56, * shortwave 1(govt. owned, Radio Nepal) (March 2005) * Television Nepal TV (Brodcast from Satellite, Govt. owned) [[Image:http://image26.webshots.com/26/8/63/1/339586301yjczDl_ph.jpg]] NTV 2 Metro (Broadcast within KTM valley only, Govt. owned) Channel Nepal (Broadcast from satellite, Private) Kantipur Television Network(Broadcast within KTM valley only, Private) Image Metro (Broadcast within KTM valley only, Private) Nepal 1 (Broadcast from India from satellite, Private, banned in Nepal since February 1st, 2005) Avenues TV (Yet to broadcast) ===Religions=== Nepal, constitutionally a [[Hinduism in Nepal|Hindu]] kingdom with long-standing legal provisions prohibiting discrimination against other religions and proselytization, is the only official Hindu country in the world. The 2001 census identified 80.6% of the population as [[Hinduism in Nepal|Hindu]] and [[Buddhism in Nepal|Buddhism]] was practiced by about 11% of the population (although many people labelled Hindu or Buddhist often practice a syncretic blend of Hinduism, Buddhism and/or [[animist]] traditions). About 4.2% of the population is [[Muslim]] and 3.6% of the population follows the indigenous [[Kirant]] religion. [[Christianity]] is practiced officially by less than 0.5% of the population but by many accounts has over 600,000 practicers as of early 2005. ===Ethnicity=== Nepal&#8217;s 2001 census enumerated 103 distinct caste/ethnic groups including an "unidentified group". The [[caste system]] of Nepal is rooted in the Hindu religion while the ethnic system is rooted in mutually exclusive origin myths, historical mutual seclusion and the occasional state intervention. The major caste/ethnic groups identified by the 2001 census are [[Kshatriya|Chhetri]] (15.8%) Hill [[Brahmin]] (12.7%), Madheshi (33%), [[Magar]] (7.1%), [[Tamang]] (5.6%), [[Newar]] (5.5%), [[Muslim]] (4.3%), Kami (3.9%), [[Rai (Ethnic Group)|Rai]] (3.9), [[Gurung]] (2.8%), and &nbsp;[[Damai/Dholi]] (2.4%). The remaining 92 caste/ethnic groups (including the world-famous [[Sherpa (people)|Sherpa]]), each constitute less than 2 percent of the population. ===పట్టణ జనాభా=== {| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours style="border-collapse:collapse" ! ప్రాంతము || జిల్లా || జనాభా 1991<sup>1</sup> || జనాభా. 2001 || సరాసరి పెరుగుదల || 2005 అంచనా |- | ఖాట్మండు || ఖాట్మండు || 414.264 || 671.846 || 4,7 || 807.300 |- | లలిత్ పూర్ || లలిత్ పూర్ || 117.203 || 162.991 || 3,4 || 190.900 |- | పోఖరా || కాశి || 95.311 || 156.312 || 5,0 || 190.000 |- | భిరత్ నగర్ || మోరంగు || 130.129 || 166.674 || 2,5 || 184.000 |- | బిర్గంజ్ || పార్ష || 68.764 || 112.484 || 4,9 || 136.200 |- | ధరన్ || సంసారి || 68.173 || 95.332 || 3,6 || 109.800 |- | భరత్ పూర్ || చిత్వాన్ || 54.730 || 89.323 || 4,9 || 108.200 |- | భూత్వాల్ || రూపందేహి || 44.243 || 75.384 || 5,3 || 92.700 |- | మహేంద్రనగర్ || కంచన్ పూర్ || 62.432 || 80.839 || 2,7 || 89.900 |- | జానక్ పూర్ || ధనుషా || 55.021 || 74.192 || 3,1 || 83.800 |- | ధన్ గడి || కైలాలి || 45.094 || 67.447 || 4,1 || 79.200 |- | భక్తాపూర్ || భక్తాపూర్ || 61.122 || 72.543 || 1,7 || 77.600 |- | హేతౌడా || మక్వన్పూరు || 54.072 || 68.482 || 2,4 || 75.300 |- | త్రియుగ || ఉదయపూర్ || - || 55.291 || 3,9 || 64.400 |- | నేపాల్ గంజ్ || బంకే || 48.556 || 57.535 || 1,9 || 62.000 |- | సిద్ధార్థ్ నగర్ || రూపందేహి || 35.456 || 52.569 || 2,9 || 58.900 |- | మధ్యపూర్- తిమ్మి || భక్తాపూర్ || - || 47.751 || 4,0 || 55.900 |- | మేచి నగర్ || జప || - || 49.060 || 2,8 || 54.800 |- | గులరియ || బర్డియ || - || 46.011 || 4,1 || 50.700 |- | త్రిభువన నగర్ || దంగ్దౌకురి || 29.152 || 43.126 || 4,0 || 50.500 |- |ఇటహ || సంసారి || - || 41.210 || 4,3 || 48.800 |- | లేన్కత్ || కాశి || - || 41.369 || 3,2 || 46.900 |- | టికాపూర్ ||కైలాలి || - || 38.722 || 4,1 || 45.500 |- |కిర్తిపూర్ || ఖాట్మండు || - || 40.845 || 2,7 || 45.400 |- |రత్నానగర్ || చిత్వాన్ || - || 37.791 || 4,1 || 44.500 |- |కమలమయి ||సింధూలి || - || 32.828 || 5,3 || 40.400 |- |కలైయా || బర || 17.265 || 32.260 || 5,6 || 40.100 |- |తులసీపూర్ || దంగ్దేఖురి || 20.752 || 33.876 || 4,0 || 39.600 |- |భీరేంధ్ర నగర్ || సుర్ఖేట్ || 22.888 || 31.381 || 3,1 || 35.500 |- | దమక్ || జప || 41.419 || 35.009 || -1,7 || 35.000 |- |రాజ్ బిరాజ్ || సప్తరి || 23.847 || 30.353 || 2,3 || 33.200 |- |కపిలబస్తు || కపిలబస్తు || 17.146 || 27.170 || 4,6 || 32.500 |- | బ్యాస్ || తనహు || 20.175 || 28.245 || 3,4 || 32.300 |- |లహన్ || సిరాహ || 19.046 || 27.654 || 3,8 || 32.100 |- |పుతలిబజార్ || స్యంజ || - || 29.667 || 1,4 || 31.400 |- |ప్రుథ్వినారాయణ్ ||గోర్ఖా || - || 25.738 || 2,2 || 28.100 |- | పనౌటి ||కభ్రేపలంచోక్ || - || 25.563 || 2,4 || 28.100 |- | గౌర్ || రౌతహట్ || 23.258 || 25.383 || 2,2 || 27.700 |- | దీపాయల్-సిల్గధి ||దోటి || 12.259 || 22.061 || 5,8 || 27.600 |- |ఇనరువ || సన్సరి || 18.562 || 23.200 || 2,2 || 25.300 |- | సిరాహ || సిరాహ || - || 23.988 || 1,0 || 25.000 |- |రాంగ్రాం || నవల్ పరసి || - || 22.630 || 1,8 || 24.300 |- | తాన్సేన్ || పల్ప || 13.617 || 20.431 || 4,0 || 23.900 |- | జలేశ్వర్ || మహోత్తరి || 18.161 || 22.046 || 2,0 || 23.900 |- | భగ్లంగ్ || భగ్లంగ్ || - || 20.852 || 3,2 || 23.700 |- |భీమేశ్వర్ ||డోలఖ || - || 21.916 || 1,3 || 23.100 |- | ఖడ్బరి|| సంకువసభ || - || 21.789 || 1,5 || 23.100 |- | ధనుకుట|| ధనుకుట || 17.155 || 20.668 || 1,9 || 22.300 |- | బీదుర్ ||నువాకోట్ || 18.862 || 21.193 || 1,3 || 22.300 |- | వలింగ్ || స్యంజ || - || 20.414 || 2,0 || 22.100 |- | నారాయణ్ || దైలేఖ్ || - || 19.446 || 2,1 || 21.100 |- | మలంగ్వ|| సర్లహి || 13.666 || 18.484 || 2,7 || 20.600 |- | భధ్రపూర్|| జప || 15.123 || 18.145 || 1,8 || 19.500 |- | అమరగడి || దడేల్ధుర || - || 18.390 || 1,1 || 19.200 |- | దశరథచండ్ || భైతడ్ || - || 18.345 || 0,2 || 18.500 |- | ఇలాం || ఇలాం || 13.150 || 16.237 || 2,1 || 17.600 |- | బనేప || కభ్రేపలంచోక్ || 12.622 || 15.822 || 2,3 || 17.300 |- | ధులికేల్ ||కభ్రేప్లంచోక్ || 9.664 || 11.521 || 1,6 || 12.300 |- | colspan=2 | మొత్తం పట్టణ జనాభా|| 1.742.359 || 3.197.834 || 3,5 || 3.545.500 |- | colspan=4 | increase 91-01 for first 36 mun. || 1.742.359 || 2.528.218 |} <sup>1</sup> <small>1991 నాటికి కేవలం 36 మున్సిపాలిటీలు మాత్రమే ఏర్పాటు చేయబడినాయి </small> ===Holidays=== Nepal uses 4 main calendars: the official solar [[Bikram Sambat]], the lunar calendar,Newari calendar(Nepal sambat) and the Gregorian(western). Dates for many religious Nepalese holidays are set according to the lunar calendar (somewhat like Easter is for Christians), so there are no fixed dates for Nepalese holidays in either the Western or the official calendar. Generally, the two major holidays, Dashain and Tihar, fall in October and November. ==References== *[http://www.nepalhmg.gov.np His Majesty's Government of Nepal] *[[CIA World Factbook]] [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/np.html Nepal entry] (2000) *[http://www.mope.gov.np/population/chapter5.php Nepal Population Report] (2002) *[http://www.nepalnews.com Nepal News] *[http://www.nepalitimes.com Nepal Times] *[http://www.newslookmag.com Newslook Magazine] *[http://www.newapost.com.np Newa Post] *[http://www.nepalonline.com NepalOnline.com] *[http://www.ifex.org/en/content/view/full/155/ Free Expression in Nepal] *[http://www.kantipuronline.com Kantipur Online] *[http://www.citytimes.com.np City Times] *[http://www.blog.com.np United We Blog!] *[http://www.insn.org International Nepal Solidarity Network] *[http://www.samudaya.com Samudaya] *[http://www.FreeNepal.org FreeNepal.org] *[http://www.myfreenepal.com myfreenepal] ==Further reading== *Barbara Crossette. 1995. ''So Close to Heaven: The Vanishing Buddhist Kingdoms of the Himalayas''. New York: Vintage. (ISBN 0679743634) *Bista, Dor Bahadur. The Peoples of Nepal *Peter Matthiessen.1993, "The Snow Leopard".(ISBN 0-00-272025-6) *Joe Simpson. 1997. "Storms of Silence" *Samrat Upadhyay. 2001. "Arresting God in Kathmandu" *Joseph R. Pietri.2001. "The King of Nepal" *Maurice Herzog.1951. "Annapurna" *Dervla Murphy.1967. "The Waiting Land" *Jon Kraukauer.1997. "Into Thin Air" *Indra Majupuria.1996. "Nepalese Women". (ISBN 974-89675-6-5) *Dor Bahadur Bista.1996. "People of Nepal". Kathmandu. *Eva Kipp.1995. "Bending Bamboo Changing Winds". (ISBN 81-7303-037-5) *Broughton Coburn.1982/1991. "Nepali Ama". (ISBN 0-918373-74-3) {{దక్షిణ ఆసియా}} [[Category:Himalayas]] [[Category:Monarchies]] [[Category:Nepal]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[bn:&#2472;&#2503;&#2474;&#2494;&#2482;]] [[ca:Nepal]] [[da:Nepal]] [[de:Nepal]] [[en:Nepal]] [[es:Nepal]] [[eo:Nepalo]] [[fa:&#1606;&#1662;&#1575;&#1604;]] [[fr:Népal]] [[gd:Nepal]] [[ko:&#45348;&#54036;]] [[hi:&#2344;&#2375;&#2346;&#2366;&#2354;]] [[id:Nepal]] [[io:Nepal]] [[it:Nepal]] [[he:&#1504;&#1508;&#1488;&#1500;]] [[ks:&#2344;&#2375;&#2346;&#2366;&#2354;]] [[lt:Nepalas]] [[ms:Nepal]] [[zh-min-nan:Nepal]] [[nl:Nepal]] [[ne:&#2344;&#2375;&#2346;&#2366;&#2354;]] [[nds:Nepal]] [[ja:&#12493;&#12497;&#12540;&#12523;]] [[no:Nepal]] [[pl:Nepal]] [[pt:Nepal]] [[ro:Nepal]] [[ru:&#1053;&#1077;&#1087;&#1072;&#1083;]] [[sa:&#2344;&#2375;&#2346;&#2366;&#2354;]] [[sk:Nepál]] [[sl:Nepal]] [[fi:Nepal]] [[sv:Nepal]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3648;&#3609;&#3611;&#3634;&#3621;]] [[uk:&#1053;&#1077;&#1087;&#1072;&#1083;]] [[zh:&#23612;&#27850;&#23572;]] Template:దక్షిణ ఆసియా 1523 5729 2005-06-12T00:26:01Z 65.29.60.121 <br clear="all" /> {| align="center" class="toccolours" cellspacing="0" |- ! bgcolor=#ccccff align=center | [[దక్షిణ ఆసియా]] [[ప్రపంచదేశాలు|దేశాలు]] |- | align="center" style="font-size: 90%;" | [[బంగ్లాదేశ్]] | [[భూటాన్]] | [[భారత దేశము]] | [[మాల్దీవులు]] | [[నేపాల్]] | [[పాకిస్తాన్]] | [[శ్రీలంక]] |} శ్రీలంక 1524 27518 2006-06-28T02:18:09Z వైఙాసత్య 58 సరళీకరణ {{అనువాదము}} {{Infobox_Country| |native_name = [[Image:SrilankaFont.png|250px]]<br />இலங்கை சனநாயக சோஷலிசக் குடியரசு |conventional_long_name = Democratic Socialist Republic of Sri Lanka |common_name = Sri Lanka |image_flag = Flag of Sri Lanka.svg |image_coat = Sri lanka coa.png | symbol_type=Coat of arms |image_map = LocationSriLanka.png |national_motto = none |national_anthem = [[Sri Lanka Matha]], by [[Ananda Samarakone]] |official_languages = [[Sinhala language|Sinhala]] and [[Tamil language|Tamil]] |capital = [[Sri Jayawardenapura]] |latd=6 |latm=54 |latNS=N |longd=79 |longm=54 |longEW=E | |largest_city = [[Colombo]] |government_type = [[Democracy|Democratic]] [[Socialist]] [[Republic]] |leader_title1 = [[President of Sri Lanka|President]] |leader_title2 = [[Prime Minister of Sri Lanka|Prime Minister]] |leader_name1 = [[Mahinda Rajapaksa]] |leader_name2 = [[Ratnasiri Wickremanayake]] |area_rank = 121st |area_magnitude = 1 E10 |area= 65,610 |areami²= 25,332 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |percent_water = 1.3% |population_estimate = 20,743,000 |population_estimate_rank = 52nd |population_estimate_year = 2005 |population_census = 16,864,544 |population_census_year = 2001 |population_density = 316 |population_densitymi² = 818 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |population_density_rank = 24th |GDP_PPP = 86.72 billion<!--cia.gov--> |GDP_PPP_rank = 61st |GDP_PPP_year= 2005 |GDP_PPP_per_capita = $4300 |GDP_PPP_per_capita_rank = 111st |sovereignty_type = [[History of Sri Lanka|Independence]] |sovereignty_note = From the [[United Kingdom|UK]] |established_event1 = Granted |established_date1 = [[February 04]], [[1948]] |HDI = 0.751 |HDI_rank = 93rd |HDI_year = 2003 |HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> |currency = [[Sri Lankan rupee|Sri Lankan Rupee]] |currency_code = LKR |country_code = LKA |time_zone = |utc_offset = +5:30 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |cctld = [[.lk]] |calling_code = 94 |footnotes = }} The '''Democratic Socialist Republic of Sri Lanka''' (&#3521;&#3530;&#3515;&#3539; &#3517;&#3458;&#3482;&#3535; in [[Sinhala language|Sinhala]] / &#2951;&#2994;&#2969;&#3021;&#2965;&#3016; in [[Tamil language|Tamil]]) (known as '''Ceylon''' before [[1972]]) is a tropical [[island nation]] off the [[southeast]] coast of the [[Indian subcontinent]]. The island was known in ancient times as '''Lanka''', '''Lankadeepa''' ([[Sanskrit]] for "resplendent land"), '''Simoundou''', '''Taprobane''' (from the Sanskrit ''T&#257;maraparn&#299;''), '''Serendib''' (from the Sanskrit '''Sinhala-dweepa'''), and '''Selan'''. During colonization, the island became known as '''Ceylon''', a name still used on occasion. Its unique shape and proximity to the [[India|Indian mainland]] have led some to refer to the island as ''India's Teardrop''. Life on Sri Lanka has been marred by more than two decades of [[ethnic conflict in Sri Lanka|ethnic conflict]], mainly between the national government and the Tamil minorities championed by the [[Liberation Tigers of Tamil Eelam]] (LTTE, pronounced L-T-T) insurgency. In early [[2002]], the two sides agreed on a [[ceasefire]]. The conditions of this ceasefire are currently under renogotiation, and the political stability of the country is uncertain. ==చరిత్ర== Sri Lanka's pre-historic humans were the [[Wanniyala-Aetto]], commonly known as Veddahs. The [[Sinhalese]] arguably arrived late in the [[6th century BC]], probably from northern [[India]]. [[Buddhism]] was introduced in the mid-[[3rd century BC]], and a great civilization developed at such cities as [[Anuradhapura]] (kingdom from c. [[200 BC]] to c. [[1000]] AD) and [[Polonnaruwa]] (c. [[1070]] to [[1200]]). There are two different Tamil community one Native Tamil and others are imigrated [[Tamil_people|Tamils]] from southern India also came to the island (exactly how many, and when, is a matter of debate). By the [[13th century]], there was a substantial Tamil society in the north and many fishing communities elsewhere along the island's coastline.The refernce of Native tamils in Tamil Literature and concept of [[Kumari Kandam]] in Tamil literature, Tamil poetry from the lankan Tamil ( often Srilankan tamils were refered as Ilath Tamil in literatures) dating back from 3AD , proves their nativity. The Tamils here developed a culture and polity distinct from their mainland cousins. Relations between the Tamils (of India and Sri Lanka) and the Sinhalese were complex, sometimes peaceful and sometimes warlike, with invasions in both directions and substantial intermixing. [[Buddhism]] ushered in a new civilization in Sri Lanka after the arrival of the [[Arahat]] [[Mahinda]] Thera, son of [[Emperor]] [[Asoka]], who was ruler of the [[Magadha empire]] in India. [[Devanampiya Thissa]], the king at the time of Mahinda Thero's arrival, embraced Buddhism and facilitated its spread by constructing temples and Buddhist institutions throughout the country. South Indian rulers, mostly of Tamil descent, attacked Sri Lanka on a number of occasions starting in the [[3rd century BC]]. Occasionally, such invasions resulted in Tamil rule of the island for extended periods. Several Sinhala kings are noted for driving back the Tamil invasions and retaking the capital. [[Image:Matalelanka.JPG|thumb|left|City of [[Matale]]]] After the [[Polonnaruwa]] kingdom, the Sinhalese capital moved between several cities over the next centuries, partially to circumvent foreign invasion. The capital settled in [[Kotte|Sri Jayewardenepura]] ([[Kotte]]) when coastal regions were occupied by the [[Portugal|Portuguese]] in the [[16th century]]. The Portuguese were followed by the [[Netherlands|Dutch]] in the [[17th century]]. During both Portuguese and Dutch rule of the coastal areas, the interior, hilly region of the island remained independent, with its capital, the city of [[Kandy]]. The entire island was ceded to the [[United Kingdom|British Empire]] in [[1796]] and became a crown colony in [[1802]]. As Ceylon [http://www.glue.umd.edu/~pkd/sl/facts/name_origin.html], it became independent in [[1948]]. In [[1972]], its name was changed to Sri Lanka, and in 1978 the legislative and judicial capital was moved from Colombo to nearby [[Sri Jayewardanapura Kotte]]. The flag was also changed as orange and green vertical bars were added, representing the Tamil and Muslim minority populations. Tensions between the Sinhalese majority and the Tamil minority erupted in violence in [[1983]] following the killing of 13 soldiers of Sri Lankan Army in Jaffna. This led to riots throughout the country and the deaths of hundreds of Tamils over a three-day period; many more became refugees. Tens of thousands have died on both sides in the subsequent ethnic war that continues to fester. [[Image:2004 Indonesia Tsunami 100px.gif|thumb|125px|The [[2004 Indian Ocean earthquake]].]] After two decades of fighting, the [[Liberation Tigers of Tamil Eelam]] and the government began a ceasefire in [[December]] [[2001]]. [[Norway]] is mediating the peace process. The international anti-terrorism focus may have influenced the main Tamil rebel group to seek the ceasefire, as the LTTE was declared a terrorist organization by the [[United States of America]], the [[United Kingdom]], [[Australia]], [[India]], and [[Canada]]. {{2004Earthquake}} The [[Effect of the 2004 Indian Ocean earthquake on Sri Lanka|impact on Sri Lanka]] was severe. The south and east coasts were devastated by the 10-metre high tsunami, and tens of thousands died. ==రాజకీయాలు== The [[President of Sri Lanka|president]] of the [[republic]], who is directly elected for a six-year term, serves as [[head of state]], [[head of government]] and [[commander in chief]] of the armed forces. The president is responsible to parliament for the exercise of duties in accordance with the [[constitution]] and laws. The incumbent may be removed from office by a two-thirds vote of parliament, with the concurrence of the Supreme Court. The president appoints and heads a [[cabinet]] of ministers responsible to parliament. The president's deputy is the [[prime minister of Sri Lanka|prime minister]], who leads the ruling party in parliament. The Sri Lankan ''[[Parliament]]'' is a [[unicameral]] 225-member legislature. Members are elected by universal (adult) suffrage on the basis of a modified [[proportional representation]] system by district to a six-year term. The primary modification is a unique "bonus seat" provision, where the party that receives the largest number of valid votes in each constituency gains an additional or "bonus" seat (''see'' Hickman, 1999). The president may summon, suspend, or end a legislative session and dissolve parliament any time after it has served for one year. Parliament reserves the power to make all laws. Since its independence in 1948, Sri Lanka has remained a member of the [[Commonwealth of Nations]]. Parliament was dissolved on [[February 7]], [[2004]] by President [[Chandrika Kumaratunga]]. New elections were held on [[April 2]] and the new parliament convened on [[April 23]]. ''See also:'' [[Sri Lankan parliamentary election, 2004]] ==ప్రాంతాలు== [[Image:Hindutempelcolombo.JPG|thumb|Hindu temple, [[Colombo]]]] Sri Lanka consists of 9 provinces: * [[Central Province, Sri Lanka|Central]] * [[Eastern Province, Sri Lanka|Eastern]] * [[North Central Province, Sri Lanka|North Central]] * [[Northern Province, Sri Lanka|Northern]] * [[North Western Province, Sri Lanka|North Western]] * [[Sabaragamuwa Province|Sabaragamuwa]] * [[Southern Province, Sri Lanka|Southern]] * [[Uva Province|Uva]] * [[Western Province, Sri Lanka|Western]] == భౌగోళికము == [[Image:Ce-map.png|thumb|250px|left|Map of Sri Lanka]] The island of Sri Lanka, lies within the [[Indian Ocean]], with the [[Bay of Bengal]] to the northeast. It is separated from the [[Indian subcontinent]] by the [[Gulf of Mannar]] and the [[Palk Strait]]. According to [[Hindu mythology]], a land bridge to the Indian mainland. known as [[Adam's Bridge]], was constructed during the rule of [[Rama]]. It is now mostly submerged, with only a chain of limestone shoals remaining above [[sea level]]. According to temple records this natural [[causeway]] was formerly complete, but was breached by a violent storm (probably a [[cyclone]]) in 1480. The pear-shaped island consists mostly of flat-to-rolling coastal plains, with mountains rising only in the south central part of the island. Amongst these, are [[Adam's Peak]] and [[Pidurutalagala]], the latter being the highest point at 2,524 m. [[Image:Gallemosque.JPG|thumb|right|Mosque in [[Galle]]]] The Sri Lankan [[climate]] is tropical, characterized by [[monsoon]]s: the northeast monsoon lasting from December to March, and the southwest monsoon from June to October. The lowest [[gravity|gravitational]] field on Earth lies just off the coast of Sri Lanka. The administrative and commercial capital is [[Colombo]], but parliament is located in nearby [[Kotte|Sri Jayewardanapura]] ([[Kotte]]). Other major cities include [[Jaffna]], [[Galle]], and [[Kandy]]. ==పర్యావరణము== Sri Lanka is the country with the highest [[species richness]] in the world and home to several forest [[ecoregion]]s, whose flora and fauna is related to that of southern India. The southwest portion of the island, where the influence of the moisture-bearing southwest monsoon is strongest, is home to the [[Sri Lanka lowland rain forests]]. At higher elevations they transition to the [[Sri Lanka montane rain forests]]. Both these [[Tropical and subtropical moist broadleaf forests|tropical moist forest]] ecoregions bear strong affinities to those of India's [[Western Ghats]]. The northern and eastern portions of the island are considerably drier, lying in the [[rain shadow]] of the central highlands. The [[Sri Lanka dry-zone dry evergreen forests]] are a [[tropical and subtropical dry broadleaf forests|tropical dry broadleaf forest]] ecoregion, which, like the neighboring [[East Deccan dry evergreen forests]] of India's [[Coromandel Coast]], is characterized by [[evergreen]] trees, rather than the dry-season [[deciduous]] trees that predominate in most other tropical dry broadleaf forests. These forests have been largely cleared for agriculture, timber or grazing, and many of the dry evergreen forests have been degraded to thorn scrub, [[savanna]], or thickets. Several preserves have been established to protect some of Sri Lanka's remaining natural areas. The island has three [[biosphere reserve]]s, [[Hurulu Biosphere Reserve|Hurulu]] (established 1977), [[Sinharaja Biosphere Reserve|Sinharaja]] (established 1978), and [[Kanneliya-Dediyagala-Nakiyadeniya Biosphere Reserve|Kanneliya-Dediyagala-Nakiyadeniya]] (KDN) (established 2004). == ఆర్ధిక వ్యవస్థ == శ్రీలంక is historically famous for its [[cinnamon]] and [[tea]] (introduced by the British in the [[19th century]]). Since independence, it has been moderately [[socialist]]. In the last 20 years, శ్రీలంక governments have increasingly pursued [[privatization]], and moved towards market-oriented policies and export-oriented trade. While [[tea]] and [[rubber]] are still important, the most dynamic sectors are now food processing, [[textiles]] and apparel, food and beverages, [[telecommunications]], [[insurance]], and [[banking]]. By [[1996]], plantation crops made up only 20 percent of exports (compared with 93 percent in [[1970]]), while textiles and garments accounted for 63 percent. The [[Gross Domestic Product|GDP]] grew at an average annual rate of 5.5 percent during the early [[1990s]], until a drought and a deteriorating security situation lowered growth to 3.8 percent in [[1996]]. The economy rebounded in [[1997]]-[[2000]], with average growth of 5.3 percent. [[2001]] saw the first economic contraction in the country's history, due to a combination of power shortages, budgetary problems, the global slowdown, and [[Ethnic conflict in శ్రీలంక|continuing civil strife]]. Signs of recovery appeared after the government and the LTTE signed the 2002 ceasefire. The Colombo stock exchange reported the highest growth in Asia for 2003, and today శ్రీలంక has the highest per capita income in South Asia. == ప్రజలు == [[Image:Welligamabeach.JPG|thumb|left|Beach in Welligama, southern Sri Lanka]] About 75 percent of the population belongs to the [[Sinhalese]] majority, which is predominantly [[Buddhism|Buddhist]], mostly following the [[Theravada]] tradition. The other major group on the island is the [[Tamil people|Tamil]]s, who constitute 18+7 ( Hindu and Muslim) percent of the population. They are predominantly [[Hinduism|Hindu]], and live mostly in the north and east. Both [[Sinhala]] and [[Tamil language|Tamil]] languages have enjoyed official status since the Indo-Lanka accord in 1989. English, the link language in the present constitution, is the mother tongue of roughly 10 percent of the population, and is spoken and understood widely. All three languages are used in education and administration. Smaller minorities include the (Tamils, mostly Sunni) [[Muslim]]s (7%), the [[Burgher people|Burghers]] of mixed European descent (1%) and the [[Wanniyala-Aetto]] or ''Veddahs'', the few remaining descendants of earlier cultures. Buddhism (70%) and Hinduism (15%) are the dominant religions. [[Christianity|Christians]] represent 8% of the population, including 7% Catholics and 1% Protestants. ==అవీ-ఇవీ== Famous residents of Sri Lanka include British science-fiction author [[Arthur C. Clarke]], who has lived there since [[1956]]. Canadian writer [[Michael Ondaatje]] grew up in Sri Lanka. His novel, ''Running in the Family'', captures some of his family's experiences. The Hindu newspaper placed Sri Lankan broadcaster [[Vernon Corea]], a pioneer of [[Radio Ceylon]], among the top five broadcasters in the world. Sri Lanka is the world's leading cinnamon exporter. Sizeable [[expatriate]] communities exist in the [[UK]], [[Australia]], [[Canada]], the [[US]], and [[France]], where second generation citizens of Sri Lankan origin demonstrate a sense of cultural heritage by way of intra-community fundraising events, charity dinner dances, and online communities such as [[Lankansoc]]. ==మూలములు== *Hickman, J. 1999. "Explaining the Two-Party System in Sri Lanka's National Assembly." ''Contemporary South Asia, Volume 8, Number 1'' (March), pp. 29-40 (A detailed description of the effects of the bonus seat provision). == బయటి లింకులు == *[http://www.priu.gov.lk Official governmental site of Sri Lanka] *[http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ce.html CIA - The World Factbook -- Sri Lanka] *[http://www.lankanewspapers.com Sri Lankan news updates] *[http://www.parliament.lk Parliament] - Official parliamentary site *[http://www.valvaiaustralia.com Valvai] *[http://www.lankansoc.com Lankansoc] *[http://www.InfoLanka.com InfoLanka] {{దక్షిణ ఆసియా}} [[Category:ద్వీపాలు]] [[Category:శ్రీలంక|*]] [[Category:ద్వీప దేశాలు]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[en:Sri Lanka]] [[ar:&#1587;&#1585;&#1610;&#1604;&#1575;&#1606;&#1603;&#1575;]] [[bg:&#1064;&#1088;&#1080; &#1051;&#1072;&#1085;&#1082;&#1072;]] [[bn:&#2486;&#2509;&#2480;&#2496;&#2482;&#2434;&#2453;&#2494;]] [[ca:Sri Lanka]] [[da:Sri Lanka]] [[de:Sri Lanka]] [[es:Sri Lanka]] [[eo:Sri-Lanko]] [[fr:Sri Lanka]] [[gd:Sri Lanka]] [[hi:&#2358;&#2381;&#2352;&#2368;&#2354;&#2306;&#2325;&#2366;]] [[id:Sri Lanka]] [[it:Sri Lanka]] [[he:&#1505;&#1512;&#1497; &#1500;&#1504;&#1511;&#1492;]] [[kn:&#3254;&#3277;&#3248;&#3264;&#3250;&#3302;&#3221;&#3262;]] [[la:Taprobane]] [[lt:&#352;ri Lanka]] [[ms:Sri Lanka]] [[zh-min-nan:Sri Lanka]] [[nl:Sri Lanka]] [[nds:Sri Lanka]] [[ja:&#12473;&#12522;&#12521;&#12531;&#12459;]] [[no:Sri Lanka]] [[pl:Sri Lanka]] [[pt:Sri Lanka]] [[ro:Sri Lanka]] [[ru:&#1064;&#1088;&#1080;-&#1051;&#1072;&#1085;&#1082;&#1072;]] [[sa:&#2358;&#2381;&#2352;&#2368;&#2354;&#2329;&#2381;&#2325;&#2366;]] [[sk:Srí Lanka]] [[sl:&#352;rilanka]] [[sr:&#1064;&#1088;&#1080; &#1051;&#1072;&#1085;&#1082;&#1072;]] [[fi:Sri Lanka]] [[sv:Sri Lanka]] [[ta:&#2951;&#2994;&#2969;&#3021;&#2965;&#3016;]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3624;&#3619;&#3637;&#3621;&#3633;&#3591;&#3585;&#3634;]] [[tr:Sri Lanka]] [[uk:&#1064;&#1088;&#1110;-&#1051;&#1072;&#1085;&#1082;&#1072;]] పాకిస్తాన్ 1525 18233 2006-01-14T04:35:32Z Chaduvari 97 {{అనువాదము}} '''పాకిస్తాన్''' లేదా '''పాకిస్తాన్ ఇస్లామిక్ రిపబ్లిక్''' [[దక్షిణాసియా]] లోని దేశం. [[భారత్]], [[ఇరాన్]], [[ఆఫ్ఘనిస్తాన్]], [[చైనా]], [[అరేబియా సముద్రం]] లను సరిహద్దులుగా కలిగి ఉంది. 16 కోట్లకు పైబడిన జనాభాతో అత్యధిక జనాభా కలిగిన దేశాల్లో ప్రపంచంలో ఆరవ స్థానంలోను, అత్య్ధిక ముస్లిము జనాభా కలిగిన దేశాల్లో రెండో స్థానంలోను ఉన్నది. కామన్‌వెల్తులోను, ఇస్లామిక్ దేశాల సంస్థ లోను సభ్యత్వం ఉంది. It has recently become one of the fastest-growing economies of [[Asia]], with the large-scale [[manufacturing]] sector growing by 15.4 percent in fiscal-year 2004 [http://www.voanews.com/english/2005-05-18-voa23.cfm]. In recent years, Pakistan has been playing an important role as an ally of the United States in the "[[War on Terrorism]]". {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big><big>'''&#1575;&#1587;&#1604;&#1575;&#1605;&#1740; &#1580;&#1605;&#1729;&#1608;&#1585;&#1740;&#1729;&#1616; &#1662;&#1575;&#1705;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;<br>పాకిస్తాన్ ఇస్లామిక్ రిపబ్లిక్'''</big></big> |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" | align="center" width="140px" | [[Image:Pakistan flag large.png|125px|]] | align="center" width="140px" | [[Image:pakarms22.PNG]] |- | align="center" width="140px" | ([[Flag of Pakistan|In Detail]]) | align="center" width="140px" | ([[National Emblem of Pakistan|In Detail]]) |} |- | align=center style="vertical-align: top;" colspan=2 | <small>''[[National motto]]: Iman, Ittehad, Nazm<br>([[Urdu]]: Faith, unity, discipline)''</small> |- | align=center colspan=2 style="background:#f9f9f9;" | [[image:LocationPakistan.png|Location of Pakistan]] | align=center colspan=2 style="background: #ffffff;" | |- | '''[[Official language]]s''' | [[Urdu_language|Urdu]], [[English_language|English]] |- | '''[[Capital]]''' | [[Islamabad, Pakistan|Islamabad]] |- | '''Largest city''' | [[Karachi]] |- | '''[[President of Pakistan|President]]''' | General [[Pervez Musharraf]] |- | '''[[Prime Minister of Pakistan|Prime Minister]]''' | [[Shaukat Aziz]] |- | '''[[Area]]'''<br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- % water | [[List of countries by area|Ranked 34th]]<br>803,940 [[square kilometre|km&sup2;]]<br> 3.1% |- | '''[[Population]]'''<br>&nbsp;- Total ([[2003]])<br>&nbsp;- [[Population_density|Density]] | [[List of countries by population|Ranked 6th]]<br> 150,694,740<br> 188/km&sup2; |- | '''[[Independence]]''' | [[August 14]], [[1947]] (from the [[United Kingdom|UK]]) |- | '''[[Republic]]''' | [[March 23]], [[1956]] |- | '''[[Religion]]''' | [[Islam]] |- | '''[[Currency]]''' | [[Pakistani Rupee]] |- | '''[[ISO_4217|Currency Code]]''' | PKR |- | '''[[Time zone]]''' | [[Coordinated Universal Time|UTC]] +5 |- | '''[[National anthem]]''' | [[Pak sarzamin shad bad]]<br>(Blessed Be The Sacred Land) |- | '''[[Top-level domain|Internet TLD]]''' | [[.pk]] |- | '''[[List of country calling codes|Calling Code]]''' | 92 |- | '''National game''' | [[Field Hockey|Field Hockey]] |} ==Subdivisions== [[Image:Pakistan.gif|framepx100|right|thumb|Map of Pakistan]] ''Main article: [[Subdivisions of Pakistan]]'', ''[[Districts of Pakistan]]'' Pakistan has 4 provinces, 2 territories, and also administers parts of [[Kashmir]]. The provinces are further subdivided into a total of 105 districts. '''Provinces''': * [[Balochistan]] * [[North West Frontier Province, Pakistan|North-West Frontier Province]] * [[Punjab, Pakistan|Punjab]] * [[Sindh]] '''Territories''': * [[Islamabad Capital Territory]] * [[Federally Administered Tribal Areas, Pakistan|Federally Administered Tribal Areas]] * Two provinces, NWFP and Balochistan, also have PATA ([[Provincially Administered Tribal Areas]].) It is expected that these will be developed into regular districts. '''Pakistani-administered portions of [[Jammu and Kashmir]] region''': * [[Azad Kashmir]] (''Azad'' means "free" or "independent" in [[Urdu]]) * [[Northern Areas, Pakistan|Northern Areas]] {{Subdivisions_of_Pakistan}} == History == ''Main articles: [[History of Pakistan]], [[History of India]], [[History of Afghanistan]], [[History of Iran]], [[History of South Asia]]'' Pakistan is a country with a long and rich history that has often overlapped with the histories of India, Afghanistan and Iran and sometimes stood alone. In ancient times, Pakistan was the site of the ancient Indus Valley civilization and subsequently conquered by many groups, including the [[Aryans]], [[Achaemenid|Persian]]s, [[Greeks]], [[Greco-Bactrian]]s, [[Kushan]]s, [[White Hun]]s, and [[Scythian]]s, and various other more obscure groups. Later invaders included [[Arabs]], [[Turks]] and [[Mongols]]. Pakistan is partially separated from modern-day India by natural barriers such as the [[Rann of Kutch]] and the desolate 500-mile (800-km) long [[Thar desert]], and many of these groups did not penetrate further into the rest of South Asia. ===Prehistory and the dawn of civilization=== ====Earliest settlements==== The [[Bolan river]] runs through the [[Bolan Pass]] in [[Baluchistan, Pakistan]], a natural passageway connecting the Indus plain to the [[Iranian plateau]]. The Bolan region is home to [[Mehrgarh]], the earliest known agricultural settlement in Pakistan, dating from about 7000 BCE. ====Indus Valley Civilization==== [[Image:Indus Map.jpg|200px|thumb|left|Map of the Indus Valley Civilization]] The [[Indus Valley Civilization]], 2800 BCE-1800 BCE, was one of the most ancient civilizations, thriving along the Indus River and other rivers of the Indus basin in what is now Pakistan. The Indus Valley Civilization is also sometimes referred to as the Harappa or Harappan Civilization of the Indus Valley, in reference to its first excavated city of Harappa. [[Image:indusvalleyexcavation.jpg|right|thumb|200px|The Indus Valley Civilization existed along the [[Indus River]] in present-day [[Pakistan]]. The [[Mohenjo-daro]] ruins pictured above were once the center of this ancient society.]] Indus Civilization settlements spread as far south as Mumbai, or Bombay, as far east as Delhi, as far west as the Iranian border, and as far north as the Himalayas. Among the settlements were the major urban centers of Harappa and Mohenjo-daro, as well as Dholavira, Ganweriwala, Lothal, and Rakhigarhi. At its peak, some archeologists opine that the Indus Civilization may have had a population of well over five million. To date, over 1,052 cities and settlements have been found, mainly in the general region of the Indus River in Pakistan. ===Ancient Pakistan=== ====Achaemenid rule==== [[Image:Map of Iran Achaemenid Dynasty.gif|right|thumb|The Achaemenid empire ruled ancient Pakistan in the reign of [[Darius]] the Great]] Ancient Pakistan was ruled by the Persian Achaemenid empire from c.520 BCE in the reign of [[Darius]] the Great to its conquest by [[Alexander the Great]]. It became part of the empire as a [[satrapy]] that included the lands of present-day Pakistani [[Punjab, Pakistan|Punjab]], the [[Indus]] river from the borders of [[Gandhara]] down to the [[Arabian Sea]], together with other parts of the Indus plain, According to [[Herodotus]] of [[Halicarnassus]], it was the most populous and richest satrapy of the twenty satrapies of the empire. Achaemenid rule lasted about 186 years. The Achaemenids used [[Aramaic]] script for the Persian language. After the end of Achaemenid rule, the use of Aramaic script in the Indus plain was diminished, although we know from [[Asoka]]n inscriptions that it was still in use two centuries later. Other scripts, such as [[Kharosthi]] (a script derived from Aramaic) and [[Greek]] became more common after the arrival of the [[Macedonia]]ns and Greeks. ==== Greco-Buddhist period ==== '''[[Greco-Buddhism]]''', sometimes spelled '''Græco-Buddhism''', is the cultural [[syncretism]] between the [[culture]] of [[History of Hellenistic Greece|Classical Greece]] and [[Buddhism]], which developed over a period of close to 800 years in the area corresponding to modern-day [[Afghanistan]] and [[Pakistan]], between the [[4th century BCE]] and the [[5th century|5th century CE]]. Greco-Buddhism influenced the artistic (and, possibly, conceptual) development of Buddhism, and in particular [[Mahayana Buddhism]], before it was adopted by Central and Northeastern Asia from the [[1st century|1st century CE]], ultimately spreading to [[China]], [[Korea]] and [[Japan]]. =====Alexander the great===== The interaction between [[Hellenistic Greece]] and Buddhism started when [[Alexander the Great]] conquered [[Asia Minor]], the [[Achaemenid Empire]] and ancient Pakistan in [[334 BCE]], defeating [[Porus]] at the [[Battle of the Hydaspes]] (near modern-day [[Jhelum]], Pakistan) and conquering much of the [[Punjab]]. Alexander's troops refused to go beyond the [[Beas]] river &mdash; which today runs along part of the Indo-Pakistan border &mdash; and he took most of his army southwest, adding nearly all of ancient Pakistan to his empire. Alexander created garrisons for his troops in his new territories, and founded several cities in the areas of the [[Oxus]], [[Arachosia]], and [[Bactria]], and [[Macedonian]]/Greek settlements in [[Gandhara]] (see [[Taxila]]) and the [[Punjab]]. The regions included the [[Khyber Pass]] &mdash; a geographical passageway south of the [[Himalayas]] and the [[Hindu Kush]] mountains &mdash; and the [[Bolan Pass]], on a trade route connecting [[Drangiana]], Arachosia and other Persian and [[Central Asia]] areas to the lower Indus plain. It is through these regions that most of the interaction between India and Central Asia took place, generating intense cultural exchange and trade. =====Mauryan period===== The Mauryan dynasty lasted about 180 years, nearly as long as Achaemenid rule, and began with [[Chandragupta Maurya]], not to be confused with Chandragupta I of the much-later Gupta Dynasty, which never ruled the lands of present-day Pakistan. Chandragupta Maurya lived in Taxila and met Alexander, and had many opportunities to observe the Macedonian army there. According to [[Plutarch]], Alexander encouraged him to invade the Gangetic kingdom (of [[Magadha]]) by capitalizing on the extreme unpopularity of the reigning monarch. Chandragupta recruited warriors from among the northwestern hill tribes and trained them in Macedonian fighting techniques, With this army, and with Macedonian mercenaries, Chandragupta went east to the Gangetic plain to overthrow the [[Nanda dynasty]] in [[Magadha]], thereby founding the [[Maurya dynasty]]. Following Alexander's death on [[June 10]], [[323 BCE]], his ''[[Diadochi]]'' (generals) founded their own kingdoms in [[Asia Minor]] and [[Central Asia]]. General [[Seleucus I Nicator|Seleucus]] set up the [[Seleucid Kingdom]], which included ancient Pakistan. Chandragupta Maurya, taking advantage of the fragmentation of power that followed Alexander's death, invaded and captured the Punjab and Gandhara. Later, the Eastern part of the Seleucid Kingdom broke away to form the [[Greco-Bactrian Kingdom]] ([[3rd century BCE|3rd]]&ndash;[[2nd century BCE]]). ======Ashoka the Great====== [[Image:ashokan_empire.gif|right]] Chandragupta's grandson [[Asoka]] ([[273 BCE|273]]- [[232 BCE]]), is said to have been the greatest of the Mauryan emperors. Ashoka the Great was the ruler of the Mauryan empire from 273 BC to 232 BC. A convert to Buddhism, Ashoka reigned over most of the Indian subcontinent, from present day Afghanistan to Bengal and as far south as Mysore. According to secular historians, Asoka was the first Indian emperor to rule such a large area, being comparable in size to present-day India. He converted to the Buddhist faith following remorse for his bloody conquest of the kingdom of [[Kalinga]] in [[Orissa]]. He became a great proselytiser of [[Buddhism]], and sent Buddhist emissaries to many lands. He set in stone the [[Edicts of Asoka]]. In ancient Pakistan, nearly all of the Asokan edicts are written either in the [[Aramaic]] script (Aramiac had been the [[lingua franca]] of the [[Achaemenid empire]]) or in [[Kharosthi]], a script derived from Aramaic. [[Brhadrata]], the last ruler of the [[Mauryan dynasty]], ruled territories that had shrunk considerably from the time of emperor [[Ashoka]], but he was still upholding the [[Buddhist]] faith. He was assassinated in [[185 BCE]] by his [[Brahmin]] general [[Pusyamitra Sunga]], who made himself the ruler and established the [[Sunga dynasty]]. The assassination of Brhadrata and the rise of the Sunga empire led to a wave of persecution for [[Buddhists]], and a resurgence of [[Hinduism]]. =====Indo-Greeks===== The Sunga persecution also triggered the [[180 BCE]] invasion of northern India by the king [[Demetrius I of Bactria|Demetrius]] (the son of the[[ Greco-Bactrian]] king [[Euthydemus]]) going as far as [[Pataliputra]] and established an [[Indo-Greek kingdom]] that lasted nearly two centuries, until around [[10 BCE]]. [[Image:Demetrius_I_of_Bactria.jpg|right|thumb|180px|The founder of the Indo-Greek Kingdom [[Demetrius I of Bactria|Demetrius I]] ([[205 BCE|205]]-[[171 BCE]]), wearing the scalp of an elephant, symbol of his conquest of India.]] To the south, the Greeks captured [[Sindh]] and nearby [[Arabian Sea]] coastal areas. The invasion was completed by [[175 BCE]], and the Sungas were confined to the east, although the Indo-Greeks lost some territory in the Gangetic plain. Meanwhile in Bactria, the usurper [[Eucratides]] overcame the Euthydemid dynasty, killing [[Demetrius I of Bactria|Demetrius]] in battle. ======Menander====== [[Image:Menander (Alexandria-Kapisa).jpg|thumb|350px|Tetradrachm of '''Menander I''' in [[Greco-Bactrian]] style ([[Alexandria of the Caucasus|Alexandria-Kapisa]] mint).<br> '''Obv:''' King Menander throwing a spear.<br> '''Rev:''' [[Athena]] with thunderbolt. Greek legend: BASILEOS SOTIROS MENANDROY "King Menander, the Saviour".]] '''Menander I''' was one of the Greek kings of the [[Indo-Greek Kingdom]] in ancient Pakistan from [[155 BC | 155]] to [[130 BC]]. He had been a general under king Demetrius, who was killed in battle. As a general, Menader drove the [[Greco-Bactrians]] out of [[Gandhara]] and beyond the [[Hindu Kush]], becoming king shortly after his victory. [[Image: MenanderCoin.jpg|thumb|300px|right|Silver [[drachm]] of '''Menander I''' (155-130 BC).<br>'''Obv:''' [[Greek alphabet|Greek]] legend, BASILEOS SOTHROS MENANDROY lit. "Saviour King Menander".<br> '''Rev:''' [[Kharosthi]] legend: MAHARAJA TRATASA MENADRASA "Saviour King Menander". [[Athena]] advancing right, with thunderbolt and shield. [[Taxila]] mint mark.]] Menander's territories covered the eastern dominions of the divided Greek empire of [[Bactria]] (from the areas of the [[Panjshir province|Panjshir]] and [[Kapisa]]) and extended to the modern [[Pakistan]]i province of [[Punjab, Pakistan|Punjab]] with diffuse tributaries to the south and east, possibly even as far as [[Mathura]]. Menander is one of the few Bactrian kings mentioned by Greek authors, among them [[King Apollodotus I|Apollodotus]] of [[Artemita]], who claim that he was an even greater conqueror than [[Alexander the Great]]. [[Strabo]] (XI.II.I) says Menander was one of the two Bactrian kings who extended their power farthest into India. [[Sagala]] (modern [[Sialkot]]) became his capital and propered greatly under Menander's rule. His reign (c.[[155 BC]] - c.[[80 BC]]) was long and successful. Generous findings of coins testify to the prosperity and extension of his empire. The [[Milinda Panha|Milinda Pañha]], a classical [[Buddhist texts|Buddhist text]] praises Menander, saying that "as in wisdom so in strength of body, swiftness, and valour there was found none equal to Milinda in all India " (Translation by T. W. Rhys Davids, [[1890]]) ======Fragmented Indo-Greek kingdoms====== Menander's empire survived him in a fragmented manner until the last independent Greek king, [[Hermaeus]], disappeared around [[10]] AD. The Indo-Greeks suffered a new attack from the descendants of Eucratides around [[125 BCE]], as the Greco-Bactrian king [[Heliocles]], son of [[Eucratides]], was fleeing from the invasion of the [[Yuezhi]] in Bactria and trying to relocate in [[Gandhara]]. The Indo-Greeks retreated to their territories east of the [[Jhelum River]] as far as [[Mathura]], and the two houses coexisted in the northern Indian subcontinent. Various kings ruled into the beginning of the [[1st century|1st century CE]], as petty rulers (such as [[Theodamas]]) and as administrators, after the conquests of the [[Indo-Scythians]], [[Indo-Parthians]] and [[Yuezhi]]. =====Kushan Empire===== [[Indo-Greek Kingdom|Indo-Greek]] rule was followed by the [[Kushan|Kushan Empire]] ([[1st century|1st]]&ndash;[[3rd century|3rd century CE]]). [[Image: KanishkaI.jpg|thumb|300px|left|Gold coin of Kushan emperor [[Kanishka|Kanishka I]] (c.[[100]]-[[126]]) with a Hellenistic representation of the [[Buddha]] (except for the feet spread apart, Kushan style), and the word "Boddo" in [[Greek script]].]] The rule of [[Kanishka|Kanishka I]], the fourth Kushan emperor, who flourished for at least 28 years from c. [[127]], was administered from a winter capital in Purushapura (now [[Peshawar]] in northwestern Pakistan) and a summer capital in [[Bagram]](then known as Kapisa). The rule of the Kushans linked the seagoing trade of the Indian Ocean with the commerce of the [[Silk Road]] through the long-civilized [[Indus Valley]]. At the height of the dynasty, the Kushans loosely oversaw a territory that extended to the Aral Sea through present-day Uzbekistan, Afghanistan, and Pakistan into northern India. The loose unity and comparative peace of such a vast expanse encouraged long-distance trade, brought Chinese silks to [[Rome]], and created strings of flourishing urban centers.[[Image:GBAMap.jpg|thumb|170px|right|General area of Greco-Buddhism, and boundaries of the [[Kushan]] empire at its greatest extent around [[150|150 CE]].]] Kanishka is renowed in Buddhist tradition for having convened a great Buddhist council in Kashmir. This council is attributed with having marked the official beginning of the pantheistic [[Mahayana]] Buddhism and its scission with [[Nikaya Buddhism]]. Kanishka also had the original Gandhari vernacular, or [[Prakrit]], Mahayana Buddhist texts translated into the high literary language of [[Sanskrit]]. Along with the Indian king [[Ashoka]], the [[Indo-Greek]] king [[Menander I]] (Milinda), and [[Harsha|Harsha Vardhana]], Kanishka is considered by Buddhism as one of its greatest benefactors. The art and culture of [[Gandhara]], at the crossroads of the Kushan hegemony, are the best known expressions of Kushan influences to Westerners. The interaction of Greek and Buddhist cultures continued over several centuries until it ended in the [[5th century|5th century CE]] with the invasions of the [[White Huns]], and later the expansion of [[Islam]]. '''See also:''' [[History of Buddhism]], [[Indo-Greek]], [[Menander]], and [[Ashoka]] ===Pakistan in the Middle Ages=== The arrival of people from the Central Asian nations such as the [[Turks]] and [[Mongols]] was a significant turning point in the history of present-day Pakistan. The Qalandars (wandering [[Sufi]] saints) from Central Asia, Persia and Middle East preached a mystical form of Islam that appealed to the Hindu-Buddhist population of Pakistan. The concept of equality, justice, spiritualness and secularism of the Islamic faith greatly attracted the masses towards it. The [[Sufi order]]s of the Qalandars was established gradually, over a period of centuries. Present-day Pakistan was a place of great cultural and religious diversity. Pakistan still bears marvellous architectural monuments built by the [[Mughal]] emperors. During the [[Mughal]] rule, the cities of Delhi (present-day India) and Lahore (present-day Pakistan) were made the capitals of the nothern Indian subcontinent. The [[Taj Mahal]] and other architectural marvels were the results of of the growth of Islamic culture and rule over the subcontinent. The [[Mughals]] also implemented federal regulations including taxation, social welfare reforms, justice, development of the transport and agricultural system and water canals. ===British Raj=== ====British conquest and colonization==== During the middle of the second millennium, several European countries, such as the Great Britain, Portugal, Holland and France were initially interested in trade with Indian rulers including the Mughals and leaders of other independant Kingdoms. The European took advantage of the fractured kingdoms and the divided rule to colonize the country. Most of India came under the crown of the British Empire in in [[1857]] after a failed insurrection, popularly known as the [[First War of Indian Independence]], against the [[British East India Company]] by [[Bahadur Shah Zafar]]. Present-day Pakistan remained part of [[British Raj|British India]] until [[August 14]], [[1947]]. ====Muslims in the Raj==== The first proponents of an independent Muslim nation began to appear in the early 20th Century under the [[British Raj]]. Soon after Sir Syed's death, however, the [[All India Muslim League]] was founded on the sidelines of the [[1905]] conference of the [[Mohammadan Anglo-Oriental Conference]] (an organization he had founded). This party was not, right until 1940, separatist. The idea of a separate nation was mooted in humor, satire and on the fringes of the political milieu. ====Pakistan movement==== By 1930, [[Mohammad Ali Jinnah]], who ultimately led the movement for a separate state, had despaired of Indian politics and particularly of getting mainstream parties like the Congress (of which he was a member much longer than the League) to be sensitive to minority priorities. Among the first to make the demand for a separate state was the writer/philosopher [[Allama Iqbal]], who, in his presidential address to the 1930 convention of the Muslim League said that he felt that a separate nation for Muslims was essential in an otherwise [[Hindu]]-dominated Indian subcontinent. The Sindh Assembly passed a resolution making it a demand in 1935. [[Image:Minar_e_Pakistan_01.JPG|thumb|The Minar-e-Pakistan in Lahore commemorates the 1940 Pakistan Resolution]] Iqbal, Jauhar and others then worked hard to draft [[Mohammad Ali Jinnah]] to lead the movement for this new nation. Jinnah later went on to become known as the [[Father of the Nation]], with Pakistan officially giving him the title ''Quaid-e-Azam'' or "Great Leader". (See [[Mohammad Ali Jinnah#A "Secular" Jinnah?]]) ====[[Lahore Resolution]] of 1940==== In [[1940]], Jinnah called a general session of the All India Muslim League in [[Lahore]] to discuss the situation that had arisen due to the outbreak of the [[Second World War]] and the Government of India joining the war without taking the opinion of the Indian leaders. The meeting was also aimed at analyzing the reasons that led to the defeat of the Muslim League in the general election of 1937 in the Muslim majority provinces. Jinnah, in his speech, criticised the Congress and the nationalist Muslims, and espoused the Two-Nation Theory and the reasons for the demand for separate Muslim homelands. Sikandar Hayat Khan, the Chief Minister of the Punjab, drafted the original [[Lahore Resolution]], which was placed before the Subject Committee of the All India Muslim League for discussion and amendments. The resolution, radically amended by the subject committee, was moved in the general session by ''Shere-Bangla'' [[A.K. Fazlul Huq]], the Chief Minister of [[Bengal]], on [[23 March]] and was supported by [[Choudhury Khaliquzzaman]] and other muslim leaders. The Lahore Resolution ran as follows: :''That the areas where the Muslims are numerically in a majority as in the Northwestern and Eastern zones of India should be grouped to constitute 'independent states' in which the constituent units shall be autonomous and sovereign.'' The Resolution was adopted on [[23 March]], [[1940]] with great enthusiasm. ====Origin of Name==== The name was coined by [[Cambridge]] student and Muslim [[Nationalism|nationalist]] [[Choudhary Rahmat Ali]]. He devised the word and first published it on [[January 28]], [[1933]] in the pamphlet ''Now or Never'' [http://www.zyworld.com/slam33/non.htm]. He saw it as an acronym formed from the names of the "homelands" of Muslims in [[South Asia]]. (P for [[Punjab]], A for the [[Pashtun|Afghan]] areas of the region, K for [[Kashmir]], S for [[Sindh]] and ''tan'' for [[Baluchistan]], thus forming 'Pakstan.' An 'i' was later added to the English rendition of the name to ease pronunciation, producing Pakistan.) The word also captured in the [[Persian language|Persian]] language the concepts of "Pak" meaning "Pure" and "stan" for "land" or "home" (as in the names of Central Asian countries in the region; [[Afghanistan]], [[Turkmenistan]], etc), thus giving it the meaning '''Land of the Pure'''. All [[Arabic]]-speaking countries refer to Pakistan as &#1576;&#1575;&#1705;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606; (Bakstaan), as the Arabic alphabet lacks the letter "P." ====Partition==== As the British granted independence to their dominions in India in mid- August 1947, the two nations joined the [[British Commonwealth]] as self-governing dominions. The partition left [[Punjab]] and [[Bengal]], two of the biggest provinces, divided between India and Pakistan. In the early days of independence, more than two million people migrated across the new border and more than one hundred thousand died in a spate of communal violence. === Independence to present === ==== Independence ==== Pakistan's independence was won through a democratic and constitutional struggle. Although the country's record with parliamentary democracy has been mixed, Pakistan, after lapses, has returned to this form of government. Pakistani political history is divided into alternating periods of authoritarian military government and democratic civilian/parliamentary rule. Since independence, Pakistan has also been in constant dispute with India over the territory of [[Kashmir]]. The Kashmir dispute has complicated relations between Pakistan and India. ====Military Rule ([[1958]]-[[1971]])==== [[Image:Ayubkhan.jpg|thumb|80px|left|Ayub Khan]] Although dominion status ended in [[1956]] with the formation of a [[Constitution of Pakistan|Constitution]] and a declaration of Pakistan as an [[Islam]]ic [[Republic]], the military took control in [[1958]] and held power for more than 10 years. Field Marshall [[Ayub Khan]] also started <i>Basic Democracy</i> in which the people elected electors who in turn voted to select the President. [[Image:FJinnah.jpg|thumb|right|125px|Fatima Jinnah; courtesy Dawn]] He nearly lost the national elections to [[Fatima Jinnah]]. During Ayub's rule, relations with the [[United States]] grew stronger. Pakistan engaged in the [[Indo-Pakistani War of 1965]] with [[India]] over [[Kashmir]] and the [[Rann of Kutch]]. After a nationwide uprising in [[1969]], [[Ayub Khan]] stepped down and handed over power to General [[Yahya Khan]] who promised general elections to be held at the end of [[1970]]. ==== 1971 war and the secession of East Pakistan ==== From August 14, 1947, until [[1971]], the nation consisted of two parts, [[West Pakistan]] and [[East Pakistan]], geographically separated by over a thousand miles, with India in between. More than 150,000 people died in the largest natural disaster of the twentieth century when [[1970 Bhola cyclone|a cyclone]] hit East Pakistan in [[12 November]], [[1970]]. Despite the tragedy, elections went on, and the results showed a clear division between the Eastern and the Western provinces of the country. The [[Awami League]] led by [[Sheikh Mujibur Rahman]] won a majority in the National Assembly, with 167 of the 169 East Pakistani seats, but with no seats from West Pakistan, where the [[Pakistan Peoples Party]] led by [[Zulfikar Ali Bhutto]], won 85 seats in the National Assembly. [[Yahya Khan|Yahya]] and Bhutto refused to hand over power to [[Sheikh Mujibur Rahman|Sheikh Mujib]]. Meanwhile, Mujib initiated a [[civil disobedience]] movement, strongly supported by the general population of East Pakistan and most of its government workers. A round-table conference between Yahya, Bhutto and Mujib was convened in [[Dhaka]], and after it ended without a solution, the Pakistani Army started "Operation Searchlight", an organized and brutal crackdown on the East Pakistani army, police, politicians, innocent civilians and students in [[Dhaka]]. Mujib and many other [[Awami League]] leaders were arrested, while others fled to [[India]]. On [[March 27]], [[1971]], Major [[Ziaur Rahman]], a decorated Bengali war-veteran, declared the independence of [[Bangladesh]] on behalf of Mujib. The crackdown broadened and later escalated into a guerrilla warfare between the Pakistani Army and the [[Mukti Bahini]]-Bengali freedom fighters. Although the killing of Bengalis was mostly unsupported by the people of [[West Pakistan]], it continued for 9 months. [[India]] supplied the Bengali freedom fighters with arms and training, and also hosted the millions of refugees who fled the turmoil. [[Image:Niazi_surrenders.jpg|thumb|right|230px|Gen Niazi (right) signing the document of surrender, Dec. 16, [[1971]]]]On [[December 6]], [[1971]], the Indian Army officially joined the war ([[Indo-Pakistani War of 1971]]), and launched a massive assault into East Pakistan, where, by that time, the Pakistani Army led by General [[A. A. K. Niazi]], had been weakened and exhausted. Being greatly outnumbered by the Indian Army and overwhelmed, it surrendered to the Indian Army-[[Mukti Bahini]] joint command on [[December 16]], [[1971]], in one of the largest surrenders since [[World War II|WW2]] - as nearly 90,000 soldiers become [[prisoner of war|PoWs]]. The result was the emergence of the new nation of [[Bangladesh]]. Discredited by the defeat, President Gen. [[Yahya Khan]] resigned. ==== Civilian rule and the 1973 Constitution ==== Civilian rule returned after the war when General [[Yahya Khan]] handed over power to [[Zulfikar Ali Bhutto]]. [[Image:ZAB_PM.jpg|thumb|right|125px|Zulfikar Ali Bhutto]] In 1972, Pakistani intelligence learned that India was close to developing a nuclear bomb, and in response, Bhutto formed a group of engineers and scientists, headed by nuclear scientist [[Abdus Salam]] - who later won the [[Nobel Prize]] in [[Physics]] - to develop nuclear devices. In 1973, Parliament approved the [[Constitution of Pakistan|1973 Constitution]]. Pakistan was alarmed by the Indian nuclear test of 1974, and Bhutto promised that Pakistan would also have a nuclear device "even if we have to eat grass and leaves." Elections were held in 1977, with Bhutto winning. Bhutto's victory was challenged by the opposition, which accused him of rigging the vote. General [[Muhammad Zia-ul-Haq]] took power in a [[coup]], Bhutto was later executed after being convicted of murdering a political opponent in a controversial 4-3 split decision by Pakistan's [[Supreme Court of Pakistan|Supreme Court]]. ==== Front-line state in the anti-Soviet struggle ==== Pakistan had been a US ally for much of the [[Cold War]], from the 1950s and as a member of [[CENTO]] and [[SEATO]]. The [[Soviet invasion of Afghanistan]] renewed and deepened the US-Pakistan alliance. The [[Ronald Reagan|Reagan]] administration in the United States helped supply and finance an anti-Soviet insurgency in Afghanistan, using Pakistan as a conduit. In retaliation, the [[KHAD]], under Afghan leader [[Mohammad Najibullah]], carried out (according to the [[Vasili Mitrokhin|Mitrokhin]] archives and other sources) a large number of terrorist operations against Pakistan, which also suffered from an influx of weaponry and drugs from Afghanistan. In the 1980s, as the front-line state in the anti-Soviet struggle, Pakistan received substantial aid from the [[United States]] and took in millions of [[Afghan]] (mostly [[Pashtun]]) [[refugee]]s fleeing the Soviet occupation. The influx of so many refugees - the largest refugee population in the world - had a heavy impact on Pakistan and its effects continue to this day. The dictatorship of General [[Muhammad Zia-ul-Haq]] saw an expansion of Islamic law. In [[1988]], the general died in an aircraft crash and Pakistan returned to an elected government, ushered in with the election of [[Benazir Bhutto]]. ==== Civilian Democracy ==== [[Image:bbhutto.jpg|frame|150px|right|Benazir Bhutto; a formal portrait from when she was Prime Minister]] From 1988 to [[1998]], Pakistan was ruled by civilian governments, alternately headed by [[Benazir Bhutto]] and [[Nawaz Sharif]], who were each elected twice and removed from office on charges of corruption. Economic growth declined towards the end of this period, hurt by the Asian financial crisis, and [[economic sanctions]] imposed on Pakistan after its first tests of nuclear devices in [[1998]]. The Pakistani testing came shortly after India tested nuclear devices and increased fears of a nuclear arms race in South Asia. The next year, the [[Kargil Conflict]] in Kashmir threatened to escalate to a full-scale war. [[Image:Nawaz.jpg|thumb|75px|left|Nawaz Sharif]] In the election that returned Nawaz Sharif as Prime Minister in [[1997]], his party received a heavy majority of the vote, obtaining enough seats in [[Parliament of Pakistan|parliament]] to change the [[Constitution of Pakistan|constitution]], which Sharif [[Fourteenth Amendment to the Constitution of Pakistan|amended]] to eliminate the formal [[checks and balances]] that restrained the Prime Minister's power. Institutional challenges to his authority, led by the civilian [[President of Pakistan|President]] [[Farooq Leghari]], [[Chief of Army Staff, Pakistan|military chief]] [[Jehangir Karamat]] and [[Chief Justice of Pakistan|Chief Justice]] [[Sajjad Ali Shah]] were put down and all three were forced to resign - the Chief Justice did so after the Supreme Court was stormed by Sharif partisans. ==== 1999 coup ==== On October 12 1999, Sharif attempted to dismiss army chief [[Pervez Musharraf]] and install [[Inter-Services Intelligence|ISI]] director Khwaja Ziauddin in his place. Musharraf, who was out of the country, boarded a commercial airliner to return to Pakistan. Senior Army generals refused to accept Musharraf's dismissal. Sharif ordered the Karachi airport to prevent the landing of the airliner, which then circled the skies over Karachi. In a [[coup d'état|coup]], the generals ousted Sharif's administration and took over the airport. The plane landed with only a few minutes of fuel to spare, and Musharraf assumed control of the government. General Musharraf arrested and later expelled prime minister Sharif. ==== Recent history ==== On [[May 12]], [[2000]] the [[Supreme Court of Pakistan]] ordered Pervez Musharraf to hold general elections by [[October 12]], [[2002]]. In an attempt to legitimize his presidency and assure its continuance after the impending elections, he held a national [[referendum]] on [[April 30]], [[2002]], which extended his presidential term to a period ending five years after the October elections. The referendum was monitored by various world and media organizations and received mixed reviews. Independent polls found that 55% to 67% of the general population supported Musharraf. General elections were held in October 2002 and the centrist [[Pakistan Muslim League (Q)|PML-Q]] won a [[plurality]] of the seats in the [[Parliament of Pakistan|Parliament]]. However, parties opposed to Musharraf's Legal Framework Order effectively paralyzed the [[National Assembly of Pakistan|National Assembly]] for over a year. The deadlock ended in December 2003, when Musharraf and some of his parliamentary opponents agreed upon a compromise, and pro-Musharraf legislators were able to muster the two-thirds [[supermajority]] required to pass the [[Seventeenth Amendment to the Constitution of Pakistan|Seventeenth Amendment]], which retroactively legitimized Musharraf's 1999 coup and many of his subsequent decrees. In a [[vote of confidence]] on [[January 1]], 2004, Musharraf won 658 out of 1,170 votes in the [[Electoral College of Pakistan]], and according to Article 41(8) of the [[Constitution of Pakistan]], was elected to the office of President. While economic reforms undertaken during his regime have yielded some results, social reform programmes appear to have met with resistance. Musharraf's power is threatened by extremists who have grown in strength since the [[September 11, 2001 attacks]] and who are particularly angered by Musharraf's close political and military alliance with the United States and his liberal views on reforming Islam. Musharraf has survived assassination attempts by terrorist groups believed to be part of Al-Qaeda, including at least two instances where the terrorists had inside information from a member of his military security detail. ====Nuclear Proliferation==== In his startling televised confession, [[Abdul Qadeer Khan]] insisted he acted without authorization in selling nuclear technology to other governments. A.Q. Khan admitted selling nuclear technology to Iran, Libya, and North Korea. A.Q. Khan asked for clemency, but the Pakistani government made no public announcement about whether he is to be prosecuted. The confessed proliferation took place between 1989 and 2000, though it is suspected that proliferation activities to North Korea continued after that date. The network used to supply these activities is global in scope, stretching from Germany to Dubai and from China to South Asia, and involves numerous middlemen and suppliers. == Politics == === Domestic politics === ''Main article: [[Politics of Pakistan]]'' ==== Political Parties ==== Pakistan's two largest mainstream parties are the leftist [[Pakistan Peoples Party]] and the centrist [[Pakistan Muslim League (Q)]], which obtained a [[plurality]] in the October [[2002]] elections. In those elections, the right-wing [[Muttahida Majlis-e-Amal]] (MMA), a coalition of six religious muslim parties, emerged as the third largest party, with 11% of the popular vote. In one province, [[NWFP]], it obtained 48 out of 96 Provincial Assembly seats. It formed a government in that province and in the [[Balochistan, Pakistan|Balochistan]], in coalition with other parties. ==== Form of Government ==== ===== Federal government ===== Officially a federal [[republic]], Pakistan has had a long history of alternating periods of electoral democracy and [[authoritarian]] military government. Military [[President of Pakistan|presidents]] include General [[Ayub Khan]] in the 1960s, General Zia-ul-Haq in the 1980s, and General Pervez Musharraf from 1999. A majority of Pakistan's [[Head of State|Heads of State]] and [[Head of Government|Heads of Government]] have been elected civilian leaders. The most recent general elections were held in October 2002. After monitoring the elections, the Commonwealth Observer Group stated in its report, "We believe that on election day this was a credible election: the will of the people was expressed and the results reflected their wishes." [http://www.thecommonwealth.org/shared_asp_files/uploadedfiles/%7BB8E19A5C-0810-4AAF-AD3A-F0AFCEE0E814%7D_Pakistan%202002.pdf] On [[May 22]], [[2004]], the Commonwealth Ministerial Action Group re-admitted Pakistan into the [[Commonwealth_of_Nations|Commonwealth]], formally acknowledging "the progress made in restoring democracy and rebuilding democratic institutions in Pakistan." [http://www.thecommonwealth.org/Templates/Internal.asp?NodeID=37863] ====Issues==== See [[Status of minorities in Pakistan]], [[Status of women in Pakistan]], [[Federalism and devolution in Pakistan]], [[Secularism in Pakistan]], etc. ==== Recent Political History ==== In October [[1999]], General [[Pervez Musharraf]] overthrew the civilian government after Prime Minister [[Nawaz Sharif]] allegedly hijacked the commercial airliner on which Musharraf was travelling, and attempted to thwart its landing at Karachi. Musharraf assumed executive authority. Local government elections were held in [[2000]]. Musharraf declared himself president in [[2001]]. An April 2002 national referendum approved Musharraf's role as president, but the vote was marred by irregularities &mdash; for which Musharraf [http://www.jang.com.pk/important_events/speech_of_musharraf27-05-2002/ apologized] &mdash; and the opposition stridently questioned the legitimacy of Musharraf's presidency until his [[Electoral College of Pakistan|electoral college]] victory in January 2004. Nation-wide parliamentary elections were held in 2002 with [[Zafarullah Khan Jamali]] of the [[Pakistan Muslim League]] party emerging as [[Prime Minister of Pakistan|Prime Minister]]. After over a year of political wrangling in the bicameral legislature, Musharraf struck a compromise with some of his parliamentary opponents, giving his supporters the two-thirds majority vote required to [[Seventeenth Amendment to the Constitution of Pakistan|amend]] the [[Constitution of Pakistan|constitution]] in December 2003, retroactively legalizing his 1999 coup and permitting him to remain president if he met certain conditions. A parliamentary [[Electoral College of Pakistan|electoral college]] &mdash; consisting of the National Assembly and Senate and the provincial assemblies &mdash; gave Musharraf a vote of confidence[http://www.dawn.com/2004/01/02/top1.htm] on [[January 1]], [[2004]], thereby legitimizing his presidency until 2007. Prime Minister Jamali resigned on [[June 26]], [[2004]]. [[Pakistan Muslim League|PML]]-Q leader [[Chaudhry Shujaat Hussain]] became interim PM, and was succeeded by Finance minister and former [[Citibank]] Vice President [[Shaukat Aziz]], who became Prime Minister on August 28, 2004. === International politics and foreign relations === ''Main article: [[Foreign relations of Pakistan]]'' Pakistan has been an ally of the [[United States]] for much of its history as a modern nation-state, from the 1950s and as a member of [[CENTO]] and [[SEATO]] . It is an important member of the [[Organization of the Islamic Conference|OIC]]. Pakistan is the second largest Muslim country in terms of population and its status as [[Declared nuclear states|declared nuclear power]]&mdash;the only Muslim one&mdash;also plays into its role on the international scene. == Geography == ''Main article: [[Geography of Pakistan]]'' [[Image:10 Khyber Pass.jpg|thumb|Khyber Pass in the Karakorams near Peshawar - A historic gateway into the Indian subcontinent]] Pakistan has a total area of 803,940 square kilometers, over three times the size of the [[United Kingdom]]. It has a land area of 778,720, slightly less than the combined land areas of [[France]] and the [[United Kingdom]] put together. To the south is the [[Arabian Sea]], with 1,046 km (650 mile) of Pakistani coastline. To Pakistan's east is [[India]], which has a 2,912 km (1,809 mile) border with Pakistan. To its west is [[Iran]], which has a 909 km (565 mile) border with Pakistan. To Pakistan's northwest lies [[Afghanistan]], with a shared border of 2,430 km (1,510 miles.) [[China]] is towards the northeast and has a 523 km (325 mile) border with Pakistan. The main waterway of Pakistan is the [[Indus River]] that begins in China, and runs nearly the entire length of Pakistan, flowing through all of Pakistan's provinces except [[Balochistan]]. Several major rivers, interconnected by the world's largest system of agricultural canals, join the Indus before it discharges into the Arabian Sea. The northern and western areas of Pakistan are mountainous. Pakistani administered areas of Kashmir contain some of the highest mountains in the world, including the second tallest, [[K-2]]. Northern Pakistan tends to receive more rainfall than the southern parts of the country, and has some areas of preserved moist temperate forest. In the southeast, Pakistan's border with India passes through a flat desert, called the Cholistan or [[Thar Desert]]. West-central Balochistan has a high desert plateau, bordered by low mountain ranges. Most areas of the Punjab, and parts of Sindh, are fertile plains where agriculture is of great importance. == Economy == ''Main article: [[Economy of Pakistan]]'' ===Overview=== [[Image:24 FTC.jpg|thumb|The Finance and Trade Center, Karachi, Pakistan]] Pakistan, a [[developing country]], is the [[List of countries by population|sixth most populous in the world]] and is faced with a number of challenges on the political and economic fronts. At the time of its independence in 1947, Pakistan was a very poor country, with agriculture accounting for 53% of its [[Gross Domestic Product|GDP]]. In the second half of the twentieth century, its economic growth rate was better than the world average, but imprudent policies led to a slowdown in the 1990s. Since then, the Pakistani government has instituted wide-ranging reforms, and economic growth has accelerated in the current century. Pakistan's economic outlook has brightened and its [[manufacturing]] and [[financial services]] [[sector]]s have experienced rapid expansion. The growth of the non-agricultural sectors has changed the structure of the economy, and agriculture now only accounts for roughly one-fifth of the GDP. There has been a great improvement in its [[foreign exchange]] position and a rapid growth in [[hard currency]] reserves as a result of its [[current account]] surplus. Pakistan has been a beneficiary of a large foreign aid especially from the US due to its role in US war on terror. ===Macroeconomic reform and prospects=== According to the CIA World Factbook, the government has made substantial inroads in macroeconomic reform since 2000, and medium-term prospects for job creation and poverty reduction are the best in nearly a decade. Islamabad has raised development spending from about 2% of GDP in the 1990s to 4% in 2003, a necessary step towards reversing the broad underdevelopment of its social sector. Reduced tensions with India and the ongoing peace process raise new hopes for a prosperous and stable South Asia. Pakistan achieved real GDP growth of 8.4% during 2004-05. The country was second to China and at par with Singapore in GDP growth. This is the 4th time since independence that economy registered above 8% growth rate. ===Large middle class=== [[Image:01 khi dwntown.JPG|thumb|Looking towards Karachi downtown]] Measured by purchasing power, Pakistan has a 30 million strong middle class enjoying per capita incomes of $8000-$10,000, according to Dr. Ishrat Husain, Governor of the [[State Bank of Pakistan]] [http://www.pabe.org/us-chamber-press-article/PressArticlesOctober18_2004.doc]. Previously, a paper [http://www.farmfoundation.org/documents/ Ben-Senauerpaper2--10--3-13-03_000.pdf] had estimated the middle class to be roughly 5% of Pakistan's population. In addition, Pakistan has a growing upper class with relatively high per capita incomes. However, Pakistan has no (USD) billionaires, according to Forbes magazine, and has the distinction of being (by population) the largest nation to have none. ===Economic resilience=== Pakistan's overall economic output ([[Gross domestic product|GDP]]) has grown every year since a 1951 [[recession]]. Despite this record of sustained growth, Pakistan's economy had, until a few years ago, been characterized as unstable and highly vulnerable to external and internal [[shock (economics)|shocks]]. However, the economy proved to be unexpectedly resilient in the face of multiple adverse events concentrated into a four-year period: the [[Asian financial crisis]], [[economic sanctions]], global [[recession]], a severe [[drought]] &mdash; the worst in Pakistan's history, lasting four years &mdash; and heightened perceptions of risk as a result of military tensions &mdash; with as many as a million troops on the border, and predictions of impending war &mdash; with India, and the [[War on Terrorism|post-9/11 military action]] in neighboring Afghanistan. Despite these adverse events, Pakistan's economy kept growing, and economic growth accelerated towards the end of this period. This resilience has led to a change in perceptions of the economy, with leading international institutions such as the IMF, World Bank, and ADB praising Pakistan's performance in the face of adversity. ===Stock market=== In the first three years of the current century, Pakistan's [[KSE-100]] [[stock exchange]] [[stock market index|index]] was the best-performing [[List of stock market indices|major market index]] in the world, driven in part by profit growth, high [[dividend yield]]s and greater [[Transparency (humanities)|transparency]] in [[publicly traded]] companies as a result of reforms enacted by the [[Securities and Exchange Commission of Pakistan]]. ===Currency=== The basic unit of currency is the [[Pakistani Rupee|Rupee]], which is divided into 100 paisas. Since the turn of the century, a strengthening economy and large current-account surplus has caused the rupee's exchange rate to rise in value. In response, Pakistan's [[State Bank of Pakistan|central bank]] has prevented the rupee from rising too much, by lowering interest rates and buying dollars, in order to preserve the country's export competitiveness. [[As of 2005]], one US dollar is approximately equal to 60 rupees. ===Manufacturing and finance=== Pakistan's manufacturing sector has experienced double-digit growth in recent years, with large-scale manufacturing growing by 18% in 2003. A reduction in the [[fiscal]] [[deficit]] has resulted in less government borrowing in the domestic [[money market]], lower [[interest rates]], and an expansion in [[private sector]] lending to businesses and consumers. Foreign exchange reserves continued to reach new levels in 2003, supported by robust [[export]] growth and steady worker remittances. ===Tax incentives for IT industry=== The [[Government of Pakistan]] has, over the last few years, granted numerous incentives to technology companies wishing to do business in Pakistan. A combination of decade-plus [[tax holiday]]s, zero [[Tariff|duties]] on computer imports, government incentives for [[venture capital]] and a variety of programs for subsidizing technical education, are intended to give impetus to the nascant [[Information Technology]] industry. === Technology and the Internet === Paging and mobile (cellular) telephony were adopted early and freely. Cellular phones and the Internet were adopted through a rather laissez-faire policy with a proliferation of private service providers that led to fast adoption. Both have taken off and in the last few years of the '90s and first few years of the 2000s. With a rapid increase in the number of internet users and [[Internet service provider |ISP]]s, and a large English-speaking population, Pakistani society has seen major changes. The internet, some writers (see, for example [[#Notes|<sup>1</sup>]]) argue, has become a part of upper class urban Pakistani culture. * Only 0.9% of pakistanis have access to the internet [http://www.internetworldstats.com/stats3.htm#asia] which is one of the lowest in Asia. * One estimate is that today some 1300 cities and towns of Pakistan are connected to the [[World Wide Web]] (see [[#Notes|<sup>1</sup>]]). *Almost all of the main government departments, organisations and institutions have their own websites. * The use of search engines and messenger services is also booming. Pakistanis are some of the most ardent chatters on the internet, communicating with users all over the world. Recent years have seen a huge increase in the use of online marriage services, for example, leading to a major re-alignment of the tradition of [[arranged marriage]]s. * As of 2005 there were 5 mobile companies operating in the country with nearly 10.5 million mobile phone users in the country. * Wireless Loops and fixed line sector also has been liberalised and private sector has entered thus increasing the teledensity from less than 3% to more than 10% in span of two years. * Country is said to have a potential to absorb upto 50 million mobile phone users in the next 5 years thus a potential of nearly 1 million connections per month == Demographics == ''Main article: [[Demographics of Pakistan]]'' ===Large population and decelerating population growth=== Pakistan has the world's sixth largest population, more than [[Russia]], but less than [[Brazil]]. Because of Pakistan's high growth rate, it is expected to overtake [[Brazil]] in population before [[2025]]. Based on the high fertility rates of the 1980s, demographers had projected that Pakistan would be the third most populous nation by [[2050]]. However, from [[1988]] onward, Pakistan's fertility rate has fallen faster than that of any other country except China [http://www.gfeeney.com/pubs/2003-pakistan-fertility-2/2003-pakistan-fertility-2.pdf (Feeney and Alam, 2003, PDF)]. It is now projected that its population will stabilize at a more sustainable level. ===Religion=== [[Image:01 badshahi.jpg|thumb|The Badshahi Mosque, Lahore, Pakistan]] The majority of the people of Pakistan are [[Muslim]], with 97% of the population professing Islam to be their faith. Most muslims in Pakistan are [[Sunni]] (>75%) [[Shia]] (20%), although a number of smaller sects exist. Pakistan has a small non-muslim population, mostly consisting of [[Christian]]s, [[Hindu]]s, [[Buddhist]]s, [[Zoroastrian]]s, [[Sikh|Sikhs]], [[Jew]]s, and [[Animist]]s in the remote Northern Areas. As in the rest of the Indian subcontinent, Pakistan's religious demographics were altered by partition. ===Languages=== [[Urdu_language|Urdu]] and [[English_language|English]] are both recognised as the [[Official_language|official languages]] of Pakistan. English is used in government and corporate business and by the educated urban elite. Public universities use English as the medium of instruction. Urdu is the [[lingua franca]] of the people, being widely spoken as a second language, although it is the mother tongue of only 8% of the population &mdash; mainly [[Muhajir]]s, and mostly in [[Karachi]]. Besides these, nearly all Pakistanis speak mutually related [[Indo-European languages]], of which the most widely spoken is [[Punjabi_language|Punjabi]], followed by [[Pashto_language|Pashto]], [[Sindhi_language|Sindhi]], and [[Balochi_language|Balochi]]. ===Ethnic groups=== Punjabis comprise the largest ethnic group in the country. Other important ethnic groups include: [[Pashtun]], [[Sindhi]]s, [[Balochi]]s, [[Muhajir]]s and [[Seraikis]]. There are also sizeable numbers of other immigrant groups such as Afghans and Iranians who are found mainly in the [[NWFP]] and Baluchistan - in the 1980s, Pakistan accommodated over three million Afghan refugees - the largest refugee population in the world. Urdu-speaking [[Bengali]] immigrants, who identify with Pakistan, are mainly concentrated in [[Karachi]]. ==Society and culture== Pakistan has a rich and unique cultural heritage, and has actively preserved its established traditions throughout history. Many cultural practices and monuments have been inherited from the rule of [[Mughal]] emperors. Pakistani society is largely multilingual and multicultural. Religious practices of various faiths are an integral part of everyday life in society. Education is highly regarded by members of every socio-economic stratum. Traditional family values are highly respected and considered sacred, although urban families have grown into a [[nuclear family]] system, owing to the socio-economic constraints imposed by the traditional [[joint family]] system. The past few decades have seen emergence of a middle class in cities such as [[Karachi]], [[Lahore]], [[Rawalpindi]], [[Hyderabad]], [[Faisalabad]], [[Sukkur]], [[Peshawar, [[Gujrat]], [[Abbottabad]], [[Multan]], etc. The Northwestern part of Pakistan, bordering Afghanistan, is highly conservative and dominated by centuries-old regional [[Tribal Areas of Pakistan|tribal]] customs. ''Main article: [[Culture of Pakistan]]'' === Roots === Pakistan has a very rich cultural and traditional background going back to the [[Indus Valley Civilization]], 2800 BC&ndash;1800 BC. The region that is now Pakistan has in the past been invaded and occupied by many different peoples, including [[Greeks]], [[White Huns]], [[Persians]], [[Arabs]], [[Turks]], [[Mongols]] and various Eurasian groups. There are differences in culture among the different ethnic groups in matters such as dress, food, and religion, especially where pre-Islamic customs differ from Islamic practices. === Film and television === [[Image:16 Indus Valley school.jpg|thumb|The Indus Valley School of Art and Architecture, Karachi, Pakistan]] Traditionally, the government-owned [[Pakistan Television Corporation]] (PTV) has been the dominant media player in Pakistan. However past decade has seen emergence of several private TV channels (news , entertainment) such as the GEO TV and the ARY channel. Traditionally the bulk of TV shows have been plays or soap operas---some of them critically acclaimed. Various American, European, Asian and Indian TV channels and movies are available to a majority of the population via Cable TV. Pakistani music is represented by a wide variety of forms. It ranges from traditional styles (such as [[Qawwali]]) to more modern forms that try to fuse traditional [[Music of Pakistan|Pakistani music]] with western music. A famous Pakistani musician, Nusrat Fateh Ali Khan is internationally renowned for creating a form of music which synchronized Qawwali with western music. Popular forms of music also prevail, the most notable being Film music. In addition to this are the diverse traditions of folk music An indigenous movie industry exists in Pakistan, and is known as '''[[Lollywood]]''' as it is based in [[Lahore]], producing over forty feature-length films a year. In contrast, Indian Cinema [[Bollywood]] is very popular in Pakistan although it is banned by the government. === Globalization === Increasing [[globalization]] has increased the influence of "Western culture" in Pakistan. Pakistan ranks 46th in the world on the [http://www.foreignpolicy.com/issue_marapr_2004/countrydetail.php Kearney/FP Globalization index]. Many Western [[restaurant_chain|restaurant chains]] have established themselves in Pakistan, and are found in the major cities. A large Pakistani [[diaspora]] exists in the West. Whereas Pakistanis in the United States, [[Canada]] and [[Australia]] tend to be professionals, the majority of them in the [[United Kingdom]], [[Germany]] and the [[Scandinavia]]n nations comes from a rural background and belongs to the working class. Pakistan has more expatriates than any other Muslim country, with a large number of expatriates living in the [[Middle East]]. Pakistani emigrants and their children influence Pakistan culturally and economically, keeping close ties with their roots by travelling to Pakistan and especially by returning or investing there. === Sports === The most popular sport, followed religiously in Pakistan, is [[Cricket]]. Pakistan has historically produced several multi-talented players who have been among the best batsmen and bowlers in the world. Almost every district and neighborhood in Pakistan has its cricket team and most people start playing from a young age. Pakistan has won several important international Cricket events, including the pinnacle of Cricket, the [[Cricket World Cup|World Cup]] in [[1992]]. Pakistan has always been considered one of the best in the world. [[Field Hockey|Hockey]] is also among the popular sport in Pakistan. Pakistan has won the gold medal at the Olympics and the Hockey World Cup a few times. [[Squash_%28sport%29|Squash]] is another sport that has a large following. Jahangir Khan and Jansher Khan are considered as legends of the sport and have won several World Squash Championships and other tournaments. [[Soccer|Football]] or Soccer is played in Pakistan as well, though mostly on a local level. [[Polo]] is believed to have originated in the [[Northern Areas of Pakistan|northern parts of Pakistan]], and continues to be an important sport there with several large annual competitions. [[Tennis]] is also very popular and Pakistanis compete in various international events. [[Athletics]] Pakistanis compete in various athletic events including Swimming. Other popular sports followed on TV include Formula-One motor racing, Basketball (NBA), Rugby, Table-Tennis, Chess, Badminton. === Mercantile culture === Pakistan's [[service]] sector accounts for 53% of the country's [[Gross domestic product|GDP]]. [[Wholesale]] and [[retail]] trade is 30% of this sector. Shopping is a popular pastime for many Pakistanis, especially among the well-to-do and the thirty-million strong middle class. The cities of [[Lahore]], [[Karachi]], [[Peshawar]], [[Islamabad]], [[Faisalabad]] and [[Quetta]] are especially known for the great contrast in shopping experiences - from burgeoning [[bazaar]]s to modern multi-story [[shopping mall]]s. In particular, Lahore and Karachi are peppered with colourful shopping [[plaza]]s. ==See also== *[[Islam in Pakistan]] *[[Pakistani cuisine]] *[[:Category:Pakistani people]] *[[:Category:Government of Pakistan]] *[[Pakistani literature]] *[[Music of Pakistan]] *[[Languages of Pakistan]] *[[List of Pakistanis]] *[[Timeline of Pakistani popular culture]] *[[Holidays in Pakistan]] * [[2004 in Pakistan]] * [[Communications in Pakistan]] * [[Transportation in Pakistan]] * [[Military of Pakistan]] ** [[Pakistan Air Force]] ** [[Inter-Services Intelligence]] * [[Foreign relations of Pakistan]] * [[Indo-Pakistani Wars]] * [[Kashmir]] * [[List of cities in Pakistan]] * [[Gurdwaras in Pakistan]] - Pakistan has some of the most important [[Sikh]] historical temples on its soil. == External links == {{Commons|Category:Pakistan}} ===Economic and demographic data=== * [http://devdata.worldbank.org/external/CPProfile.asp?SelectedCountry=PAK&CCODE=PAK&CNAME=Pakistan&PTYPE=CP World Bank Facts and Figures] ===Wild Life === *[http://www.wildlifeofpakistan.com/newpage2.htm Wild Life Of Pakistan] === Pakistani Government Links === * [http://www.infopak.gov.pk/ Government of Pakistan] * [http://www.presidentofpakistan.gov.pk/ Official Website of the President of Pakistan] ([[Parvez Musharraf]]) * [http://www.tourism.gov.pk/ Pakistan Tourism Development Corporation] * [http://www.embassyofpakistan.org/ Embassy of Pakistan in Washington, DC] === Pakistani Publications & News === * [http://www.dawn.com/ ''Dawn'' Newspaper] * [http://www.jang.com.pk/thenews/ ''The News International''] * [http://www.dailytimes.com.pk/ ''Daily Times''] * [http://www.thefridaytimes.com/ ''The Friday Times'' Weekly Newspaper] * [http://www.dawn.com/herald/ ''Herald'' Monthly Magazine] * [http://www.bandbaja.org/ ''Bandbaja'' Monthly Online Magazine] * [http://www.newsline.com.pk/ ''Newsline'' Monthly Magazine] * [http://www.brecorder.com/ ''Business Recorder''] * [http://www.pakpositive.com/ ''Pakpositive'' Daily Pakistani News] * [http://www.pakistanlink.com/ Pakistan Link] * [http://www.apakistannews.com/ Pakistan News] * [http://www.pakistantimes.net/ Pakistan Times] * [http://www.paktribune.com/ Pak Tribune] === Pakistani TV Channels === * [http://www.ptv.com.pk/ Pakistan Television Network - Government Controlled] * [http://ptv.com.pk/webptv/ptvfamily.asp PTV Channel List]PTV1, PT World,PTV National,Channel3,AJK TV. * [http://www.prime-tv.com/index1.htm PTV Prime] for Europe and North America. * [http://www.geo.tv/ GEOtv - News, Infotainment & etc] * [http://www.aag.tv/ AAGtv - Music Channel:: Coming Soon] * [http://www.arydigital.tv/ ARY Digital Network ] * [http://www.arydigital.tv/qtv/index.php QTV] Ary Digital Religious Channel. * [http://www.themusik.tv/ The Musik] Ary Digital Music Channel. * The City Channel - Ary Digital * [http://www.aaj.tv/ AajTV - Infotainment Television] * [http://www.hum.tv/ HUMtv - Entertainment & Information] * [http://www.aryoneworld.tv/ ARY ONE World - News Channel] * [http://www.industvnetwork.com/ INDUS Network] * [http://www.indusmusic.tv/ INDUS Music] * INDUS News - News,Live Events & Discussion * INDUS Vision - Infotainment & Entertainment. * [http://www.businessplus.tv/ BUSINESS Plus - Business News Channel] * [http://www.filmazia.com/ FILMAZIA - Pakistani Movie Channel] * [http://www.avtkhyber.com/index.htm AVT Khyber - 1st Pushto Language Channel ] * [http://www.kawish.com/KTN.html KTN - Kawish Television Network Sindhi Language] * SindhTV - Sindhi Language Television * APNA Channel - News/Entertainment Punjabi Language Television ===Maps of Major Cities=== * [http://www.itspakistan.net/pakistan/maps.aspx Maps on Pakistan] ===Technology=== * [http://www.jang.com.pk/thenews/oct2003-daily/23-10-2003/oped/o6.htm PAKISTAN IN THE CYBER AGE] * [http://www.spider.tm Spider - Pakistan's Internet Magazine] ===History=== * [http://www.storyofpakistan.com/default.asp Story of Pakistan] * [http://www.geocities.com/pak_history/main.html/ History of Pakistan] ===Collections of images of Pakistan=== * [http://www.streetphotos.net/pakistan Streetphotos.net: everyday photographs from all around Pakistan, and a weblog focusing on perceptions of Pakistan] * [http://www.pakistanpics.com/ Pakistan Photos and Picture gallery] * [http://www.worldisround.com/browse/Asia/TheSubcontinent/Pakistan/ Worldisround] * [http://www.flickr.com/groups/pakistan Flikr]. Many images reusable under a [[Creative Commons]] license. ===Other external links=== * [http://maps.unomaha.edu/Peterson/funda/Pictures/Pakistan/Pictures.html Picture Page on Pakistan] * [http://www.thepakistan.info Pakistan Travel and Tourism Guide and Information Portal] * [http://www.pakistanipopmusic.co.uk Pakistani Pop/Rock Music] * [http://www.flp.org.pk/ The Future Leaders of Pakistan FLP] * [http://www.itsPakistan.net/default.aspx About Pakistan on itsPakistan.net] *[http://www.pakmilitary.net/ PakMilitary.net: పాకిస్తాన్ సైనిక దళాలపై పరిశీలన, చర్చ] *[http://www.quetta.org క్వెట్టా గురించిన వెబ్ సైటు] *[http://www.themuzik.com పాకిస్తానీ సంగీతం] {{దక్షిణ ఆసియా}} [[Category:దక్షిణాసియా దేశాలు]] [[Category:కామన్‌వెల్తు దేశాలు]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[ar:&#1576;&#1575;&#1603;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[bg:&#1055;&#1072;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[bn:&#2474;&#2494;&#2453;&#2495;&#2488;&#2509;&#2468;&#2494;&#2472;]] [[cs:Pákistán]] [[cy:Pakistan]] [[da:Pakistan]] [[de:Pakistan]] [[et:Pakistan]] [[el:&#928;&#945;&#954;&#953;&#963;&#964;&#940;&#957;]] [[es:Pakistán]] [[eo:Pakistano]] [[eu:Pakistan]] [[fr:Pakistan]] [[gd:Pacastan]] [[hi:&#2346;&#2366;&#2325;&#2367;&#2360;&#2381;&#2340;&#2366;&#2344;]] [[it:Pakistan]] [[lt:Pakistanas]] [[ms:Pakistan]] [[zh-min-nan:Pakistan]] [[nl:Pakistan]] [[nds:Pakistan]] [[ja:&#12497;&#12461;&#12473;&#12479;&#12531;]] [[ko:&#54028;&#53412;&#49828;&#53444;]] [[no:Pakistan]] [[nn:Pakistan]] [[pl:Pakistan]] [[pt:Paquistão]] [[ru:&#1055;&#1072;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[simple:Pakistan]] [[sk:Pakistan]] [[sl:Pakistan]] [[sr:&#1055;&#1072;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[fi:Pakistan]] [[sv:Pakistan]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3611;&#3634;&#3585;&#3637;&#3626;&#3606;&#3634;&#3609;]] [[vi:Pakistan]] [[ur:&#1662;&#1575;&#1705;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[zh:&#24052;&#22522;&#26031;&#22374;]] మాల్దీవులు 1526 26654 2006-06-07T03:15:56Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{Infobox_Country |native_name=ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ |conventional_long_name = Republic of Maldives |common_name = Maldives |image_flag =Flag of Maldives.svg |image_coat =Maldives_National_Emblem.png |image_map =LocationMaldives.png |national_motto = |national_anthem = ''[[Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam]] (In National Unity Do We Salute Our Nation)'' |official_languages =[[ధివేహి భాష|ధివేహి]] |capital =[[మాలే, మాల్దీవులు|మాలే]] |latd=4 |latm=10 |latNS=N |longd=73 |longm=30 |longEW=E |largest_city =[[మాలే, మాల్దీవులు|మాలే]] |government_type = గణతంత్రము |leader_titles =[[మాల్దీవుల అధ్యక్షుడు|అధ్యక్షుడు]] |leader_names =[[మౌమూన్ అబ్దుల్ గయూమ్]] |area_rank =185th |area_magnitude =1 E7 |area=300 |areami²=116 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |percent_water = Negligible |population_estimate = 329,000 <!--UN WPP--> |population_estimate_rank = 175th |population_estimate_year =July 2005 |population_census = |population_census_year = |population_density =1,171 |population_densitymi² =3,010 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |population_density_rank =5th |GDP_PPP = $1.25 billion <!--cia--> |GDP_PPP_rank =183rd |GDP_PPP_year= 2002 |GDP_PPP_per_capita = $3,900 <small>(2002 est.)</small> |GDP_PPP_per_capita_rank = 148th |sovereignty_type = Independence |established_events = from [[United Kingdom|UK]] |established_dates =[[ 26 July]] [[1965]] |HDI = 0.745 |HDI_rank =96th |HDI_year =2003 |HDI_category =<font color="#FFCC00">medium</font> |currency =[[Rufiyaa]] |currency_code =MVR |country_code = |time_zone = |utc_offset =+5 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |cctld =[[.mv]] |calling_code = 960 |footnotes = }} The '''Republic of మాల్దీవులు''' is a country consisting territorially of a group of [[atoll]]s in the [[Indian Ocean]], south-southwest of [[India]]. 26 atolls with 1,196 coral islands. ==చరిత్ర== The early చరిత్ర of the మాల్దీవులు is obscure. According to Maldivian legend, కోయిమాలే అనే ఒక [[సింహళ]] యువరాజు was stranded with his bride--daughter of the king of [[శ్రీలంక]]--in a Maldivian lagoon and stayed on to rule as the మెదటి సుల్తాన్. Over the centuries, the islands have been visited and their development influenced by sailors from countries on the [[Arabian Sea]] and the [[Indian Ocean]] littorals. [[Mopla]] pirates from the [[Malabar Coast]]--present-day [[కేరళ]] state in India--harassed the దీవులు. In the [[16th century]], the [[Portugal|Portuguese]] subjugated and ruled the దీవులు for 15 years ([[1558]]-[[1573]]) before being driven away by the warrior-patriot and later Sultan, [[Muhammad Thakurufaanu Al-Azam]]. Although governed as an independent [[Islam]]ic [[sultanate]] for most of its history from [[1153]] to [[1968]], Maldives was a British protectorate from [[1887]] until [[July 25]], [[1965]]. In [[1953]], there was a brief, abortive attempt at a [[republic]]an form of government, after which the sultanate was reimposed. The Maldivians followed [[Buddhism]] before they converted to Islam and the conversion itself is explained in a controversial mythological story about a demon known as [[రన్నమారి]]. Following independence from Britain in 1965, the sultanate continued to operate for another 3 years. On [[November 11]], 1968, it was abolished and replaced by a republic, and the country assumed its present name. Tourism and fishing are being developed on the archipelago. On [[26 December]] [[2004]] the [[Effect of the 2004 Indian Ocean earthquake on the Maldives|మాల్దీవులు were devastated]] by a [[tsunami]] following the [[2004 Indian Ocean earthquake]]. The absence of land mass against which waves could be built up reduced the destructive impact, preventing the waves from reaching much more than 1.2 - 1.5 meters in height [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4148279.stm]. Despite this, the archipelago's low lying nature (one of the lowest lying countries on Earth) meant that nearly all of the country was swamped. At least 75 people perished, including six foreigners, and all infrastructure was lost on 13 of the inhabited islands and 29 of the resort దీవులు. ==ఆర్ధిక వ్యవస్థ== ===మత్స్య పరిశ్రమ=== The Maldivian economy was for many centuries, entirely dependent on [[fishing]] and other [[marine]] products; therefore fishing has been and still remains the main occupation of the people. This being so, the government gives special priority to the development of the fisheries sector. The [[mechanization]] of the traditional fishing dhoani in [[1974]] is a major milestone in the development of the fisheries industry and the country’s economy in general. A fish canning plant was installed in the island of [[Felivaru]], in [[1977]], as a joint venture with a Japanese firm. In 1979, a Fisheries Advisory Board was set up with the mandate of advising the government on policy guidelines for the overall development of the fisheries sector. Manpower development programs were begun in the early Eighties, and fisheries education was incorporated into the school curriculum. Fish aggregating devices and navigational aids were located at various strategic points. Moreover, the opening up of the Exclusive Economic Zone (EEZ) of Maldives for fisheries has further enhanced the growth of the fisheries sector. Today, fisheries contribute over 15 percent of the [[Gross domestic product|GDP]] and engage about 30 percent of the country’s work force. It is also largest foreign exchange earner next to tourism. ===పర్యాటక పరిశ్రమ=== [[Image:Male_Airport.JPG|thumb|300px|[[Malé International Airport|Malé Airport]]]] The development of [[tourism]] has fostered the overall growth of the country’s economy. It has created direct and indirect employment and income generation opportunities in other related industries. Today, tourism is the country’s biggest foreign exchange earner, contributing to 20% percent of the GDP. With 86 tourist resorts in operation, the year 2000 recorded 467,154 tourist arrivals. Read more on the article [[Tourism in Maldives]] ===కుటీర పరిశ్రము=== The development [[tourism]] sector gave a major boost to the country&#8217;s fledging traditional cottage industries such as mat [[weaving]], lacquer work, handicraft, and coir rope making. New industries that have since emerged include printing, production of [[PVC]] pipes, brick making, marine engine repairs, bottling of [[aerated water]], garment production. ==రాజకీయాలు== మౌమూన్ అబ్దుల్ గయూమ్, first elected అధ్యక్షుడు in 1978 and has retained power since. He has ruled in an authoritarian manner. He survived a coup attempt that was foiled with help of Indian troops in 1988. Since 2003 the country has experienced occasional antigovernment demonstrations that have called for political reforms. ==భౌగోళికము== The Maldives hold the record for being the flattest country in the world, with a maximum altitude of only 2.3 metres. Although there have been reports of rising sea levels threatening the islands, the sea level has actually lowered in recent decades. A [[tsunami]] in the Indian Ocean caused by the [[2004 Indian Ocean earthquake]] caused parts of Maldives be covered by sea water and left many people homeless. After the disaster, [[cartography|cartographers]] are planning to redraw the maps of the islands due to alterations by the tsunami. The people and government are worried that Maldives would be wiped out from the map eventually. <!-- template need to be fixed first ==ఇవికూడా చూడండి== {{వెబ్ మూలము | title=sea_level_MALDIVES.pdf | work=Flooding concept called off &#8211; New facts from the Maldives | URL=http://www.iberica2000.org/documents/eolica/sea_level_MALDIVES.pdf | date=February 5 | year=2005}} {{వెబ్ మూలము | title=Maldives Project | work=Sea Level Changes in the Maldive Islands | URL=http://www.pog.su.se/sea/10_special_projects/maldive.htm | date=February 5 | year=2005}} --> ==బయటి లింకులు== * [http://www.maldivesinfo.gov.mv/ Republic of Maldives] * [http://www.maldivesinfo.gov.mv/main/official_maldives_on_the_web.htm Official Maldives sites] {{దక్షిణ ఆసియా}} [[Category:Indian Ocean atolls]] [[Category:Maldives|*]] [[Category:Island nations]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[ar:&#1605;&#1575;&#1604;&#1583;&#1610;&#1601;]] [[ast:Maldives]] [[bn:&#2478;&#2494;&#2482;&#2470;&#2509;&#2476;&#2496;&#2474;]] [[en:Maldives]] [[cs:Maledivy]] [[da:Maldiverne]] [[de:Malediven]] [[dv:&#1934;&#1962;&#1942;&#1965;&#1927;&#1968;&#1923;&#1959;&#1940;&#1959;&#1927;&#1968;&#1923;&#1960;&#1920;&#1963;&#1929;&#1968;&#1942;&#1962;]] [[eo:Maldivoj]] [[es:Maldivas]] [[fi:Malediivit]] [[fr:Maldives]] [[he:&#1492;&#1502;&#1500;&#1491;&#1497;&#1489;&#1497;&#1497;&#1501;]] [[hi:&#2350;&#2366;&#2354;&#2342;&#2368;&#2357;]] [[id:Maladewa]] [[io:Maldivi]] [[it:Maldive]] [[ja:&#12514;&#12523;&#12487;&#12451;&#12502;]] [[ko:&#47792;&#46356;&#48652;]] [[ks:&#2350;&#2366;&#2354;&#2342;&#2368;&#2357;]] [[lt:Maldyvai]] [[ms:Maldives]] [[nds:Malediven]] [[nl:Maldiven]] [[no:Maldivene]] [[pl:Malediwy]] [[pt:Maldivas]] [[ru:&#1052;&#1072;&#1083;&#1100;&#1076;&#1080;&#1074;&#1099;]] [[sa:&#2350;&#2366;&#2354;&#2342;&#2368;&#2357;]] [[sk:Maledivy]] [[sl:Maldivi]] [[sv:Maldiverna]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3617;&#3633;&#3621;&#3604;&#3637;&#3615;&#3626;&#3660;]] [[zh:&#39532;&#23572;&#20195;&#22827;]] [[zh-min-nan:Maldives]] భూటాన్ 1527 21062 2006-03-15T15:19:26Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} The '''భూటాన్ రాజ్యము''' is a small, [[landlocked]] [[nation-state| nation]] of [[South Asia]], located in the [[Himalaya| Himalaya Mountains]], sandwiched between [[India]] and the [[People's Republic of China]]. The local name for the country, ''[[Druk Yul]]'' (pronounced ''dru ü''), means "land of the dragon". It is also called ''[[Druk Tsendhen]]'', "land of the thunder dragon", as the thunder there is said to be the sound of roaring [[Chinese dragon|dragon]]s. {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big><big>'''&#3936;&#3926;&#4018;&#3956;&#3906;&#3851;&#3937;&#3956;&#3939;<br>Druk Yul (Dru Ü)'''</big></big> |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" |- | align="center" width="140px" | [[image:Bhutan_flag_large.png|125px|Flag of భూటాన్]] | align="center" width="140px" | [[Image:Bhutan_emblem.png]] |- | align="center" width="140px" | ([[Flag of Bhutan|In Detail]]) | align="center" width="140px" | ([[Emblem of Bhutan|Full size]]) |} |- | align="center" colspan=2 | <small>''[[National motto]]: None''</small> |- | align=center colspan=2 | [[image:LocationBhutan.png]] |- | '''[[Official language]]''' || [[డ్జోంన్గఖా]] |- | '''[[Capital]]''' || [[థింపూ]] |- | '''[[భూటాన్ రాజులు|రాజు]]''' | [[జిగ్మే సింగ్యే వాంగ్ చుక్]] |- | '''[[Prime Minister]]''' | [[Lyonpo Yeshey Zimba]] |- | '''[[Area]]'''<br />&nbsp;- Total <br />&nbsp;- % water | [[List of countries by area|Ranked 128th]] <br /> 47,000 [[square kilometre|km&sup2;]] <br /> Negligible |- | '''[[Population]]'''<br />&nbsp;- Total ([[2002]]) <br />&nbsp;- [[Density]] | [[Population density|Density]] <br /> 2,094,176<br /> 45/km&sup2; |- | '''[[Independence]]'''<br>&nbsp;- [[Establishment]] | <br>[[1616]] |- | '''[[Currency]]''' || [[Ngultrum]] |- | '''[[Time zone]]''' | [[Coordinated Universal Time|UTC]] +6 |- | '''[[National anthem]]''' || [[Druk tsendhen]] |- | '''[[Top-level domain|Internet TLD]]''' || [[.bt]] |- | '''[[List_of_country_calling_codes|Calling Code]]''' | 975 |} == History == ''Main article: [[History of భూటాన్]]'' A [[Buddhism|Buddhist]] [[theocracy]] was established in భూటాన్ in the early [[17th century]]. In 1865, Britain and భూటాన్ signed the Treaty of Sinchulu, under which Bhutan would receive an annual subsidy in exchange for ceding some border land. Under British influence, a monarchy was set up in 1907; three years later, a treaty was signed whereby the British agreed not to interfere in Bhutanese internal affairs and భూటాన్ allowed Britain to direct its foreign affairs. This role was assumed by independent India after 1947. Two years later, a formal Indo-Bhutanese accord returned the areas of భూటాన్ annexed by the British, formalized the annual subsidies the country received, and defined India's responsibilities in defense and foreign relations. A refugee issue of (reportedly) some 100,000 Bhutanese in Nepal remains unresolved; 90% of the refugees are housed in seven [[United Nations High Commissioner for Refugees|UNHCR]] camps. (see ''Main article: [[History of భూటాన్]]'' for further details.) == Politics == ''Main article: [[Politics of భూటాన్]]'' The [[head of state]] is the [[Kings of భూటాన్|King]], or ''Druk Gyalpo'', presently [[Jigme Singye Wangchuck]]. Although his title is hereditary, he can be removed by a two-thirds majority vote from the [[parliament]], the [[unicameral]] National Assembly or ''Tshogdu''. This body has 154 seats, and is composed of locally elected town representatives (105), religious representatives (12), and members nominated by the king (37), all of whom serve a three-year term. [[Executive]] powers of the monarch were transferred to the council of ministers or [[cabinet (government)|cabinet]] (''Lhengye Shungtsog'') in 1998. Candidates to the council of ministers are nominated by the king, elected by the National Assembly, and serve fixed, five-year terms. Government policies are framed around the core idea of preserving traditional culture and values. This has, however, generated some dissent from some southern Bhutanese of Nepalese descent (''lhotsampa''), who are reluctant to abide by the rules and regulations of the Buddhist majority. Recently a new constitution consisting of a two party democratic system was unveiled after four years of preparation. This consititution is likely to be put up for ratification by a referendum at the end of the year 2005. == Districts == భూటాన్ is divided into 20 districts (''[[dzongkhag]]'', singular and plural): *[[Bumthang]] *[[Chukha]] (old spelling ''Chhukha'') *[[Dagana]] *[[Gasa]] *[[Haa]] *[[Lhuntse]] (old spelling ''Lhuntshi'') *[[Mongar]] *[[Paro]] *[[Pemagatshel]] (old spelling ''Pemagatsel'') *[[Punakha]] *[[Samdrup Jongkhar]] *[[Samtse]] (old spelling ''Samchi'') *[[Sarpang]] *[[Thimphu]] *[[Trashigang]] (old spelling ''Tashigang'') *[[Trashiyangste]] *[[Trongsa]] (old spelling ''Tongsa'') *[[Tsirang]] (old spelling ''Chirang'') *[[Wangdue Phodrang]] (old spelling ''Wangdi Phodrang'') *[[Zhemgang]] (old spelling ''Shemgang'') == Geography == ''Main article: [[Geography of భూటాన్]]'' <div style="float:right;width:330pz;margin-left:5px">[[Image:Bt-map.gif]]</div> భూటాన్ is a very mountainous and landlocked nation, situated within the eastern [[Himalaya]]. Mountain peaks in the north reach up to over 7,000 meters, the highest point being the [[Kula Kangri]] at 7,553 meters. [[Gangkhar Puensum]], at 7,541 meters, is the [[highest unclimbed mountain]] in the world. The southern part of the country has a lower altitude, and contains several fertile and densely forested valleys that flow down into the [[Brahmaputra]] river in India. Over 70% of the country is forested. The majority of the population lives in the central highlands. The country's largest city, the capital Thimphu (population 50,000 [http://www.smec.com.au/media/latest/bhutan.htm]), is located in the western part of these highlands. The local [[climate]] varies from tropical in the south to cool winters and hot summers in the central valleys, with severe winters and cool summers occurring in the Himalayas. == Economy == ''Main article: [[Economy of భూటాన్]]'' The economy, one of the world's smallest and least developed, is based on [[agriculture]], [[forestry]], and the sale of hydro-electric power to India (which is reported to supply 75% of government revenue). Agriculture, which provides the main livelihood for more than 90% of the population, consists largely of subsistence farming and animal husbandry. Rugged mountains dominate the terrain and make the building of roads and other [[infrastructure]] difficult and expensive. Incomes of over [[Ngultrum|BTN]]100,000 per annum are taxed, but very few wage and salary earners qualify. భూటాన్'s main economic partner is India, as its border with Tibet is closed. భూటాన్'s currency, the [[ngultrum]], is interchangeable with the [[Indian Rupee]]. The industrial sector is minimal, with any production being of the [[cottage industry]] type. Most development projects, such as road construction, rely on Indian contract labour. భూటాన్'s [[hydropower]] potential and its attraction for [[tourism|tourists]] are key resources. Model educational, social, and environmental programmes in భూటాన్ are underway, with support from multilateral development organisations, always taking భూటాన్'s wish for preservation of its traditions into account. The government has made some progress in expanding the nation's productive base and improving [[social welfare]], though detailed controls and uncertain policies in many areas continue to hamper foreign investment. While major hydroelectric projects may lead to the expansion of the economy, many environmentalists fear the reprecussions of such projects upon the geography of the region. == Demographics == ''Main article: [[Demographics of భూటాన్]]'' About half of the population is composed of indigenous భూటాన్ese, known as the [[Ngalop]], who are closely related to [[Tibet]]an tribes. Another major ethnic group is the [[Sharchop]], also of Tibetan descent. They tend to be found mostly in the east of the country. The [[Lhotshampa]], of Nepali descent, are economic immigrants from the 1950s. The majority of Nepalis are found in the southern districts of భూటాన్. While [[Dzongkha]] is the official language, many local languages are spoken, with only a few fluent speakers of some in remote areas. The official religion of భూటాన్ is the [[Mahayana]] tradition of [[Buddhism]], which is adhered to by 75% of the population. A further 20-25% of the Bhutanese are [[Hinduism|Hindus]]. [[Image:Wheel_life_01.jpg|thumb|300px|&#8221;The wheel of life&#8221;, buddhist painting from [[భూటాన్]]]] == Culture == ''Main article: [[Culture of భూటాన్]]'' భూటాన్ is one of the most secluded nations in the world, and access for foreigners is restricted to certain areas, although these are expanding. The Kings of భూటాన్ prided themselves in keeping out foreign technological advancements like [[radio]] and [[television]]; a [[Bhutan Broadcasting Service|national broadcasting service]] has been in place since [[1973]], with television broadcasts only commencing in [[1999]]. Most of the population lives in small rural villages and supports itself through agriculture, growing crops or breeding [[yak]]s; urbanisation, however, is increasing. The Buddhist religion is an important part of life. Universal health and education programmes were introduced by the third King, and all but the most remote villages have access to free medical care and primary education. Secondary education is available to all those who pass Class 8, with higher secondary education leading to tertiary studies for those who qualify in Class 10 examinations. Trades and technical training are available at regional Vocational Training Institutes, with more advanced technical studies at the Royal భూటాన్ Institute of Technology near Phuentsholing. Degree studies are offered by Sherubtse College, Trashigang, or by the Royal Government in the form of overseas scholarships. [[Archery]] is భూటాన్'s national sport, with traditional competitions being held regularly in most villages. Characteristic for the region is a type of fortress known as [[Dzong architecture]]. In [[2004]], భూటాన్ became the first country in the world to [[smoking ban|ban public smoking]] entirely. భూటాన్ese citizens are still permitted to [[tobacco smoking|smoke]] within the confines of their home. The sale of [[tobacco]] has been prohibited, but individual citizens are allowed to import a certain quantity of [[cigarette]]s per year for their personal use. Foreigners are exempt from the non-smoking rule, although if they are caught selling tobacco products to residents they incur substantial fines. == See also == * [[Music of భూటాన్]] * [[Communications in భూటాన్]] * [[Transportation in భూటాన్]] * [[Military of భూటాన్]] * [[Districts of భూటాన్]] * [[Foreign relations of భూటాన్]] == External links == * [http://www.tourism.gov.bt/ Dept of Tourism] - Official tourism bureau site * [http://www.abto.org.bt/ Association of Bhutanese Tour Operators] - Information on Tourism and listing of all Tour Operators from Bhutan. * [http://www.bhutanstudies.org.bt Journal of Bhutan Studies] - Academic Research Papers on Bhutan * [http://www.kuenselonline.com Kuenselonline] - Daily News Site from Bhutan * [http://www.who.org.bt/AboutBhutan/AdmMap.htm administrative map of Bhutan] * [http://www.nepaltravels.com/bhutan_map.htm roadmap of Bhutan] * [http://wikitravel.org/en/Bhutan Bhutan on Wikitravel] * [http://www.unicef.org/infobycountry/bhutan_25054.html UNICEF Adult Education Article] * [http://www.keystobhutan.com] - Organises exclusive privatre tours to Bhutan for people from all around the world. Lots of useful general information about Bhutan on their website. * [http://www.vast-bhutan.org] - NGO using visual arts to work with kids. {{దక్షిణ ఆసియా}} [[Category:Himalayas]] [[Category:Monarchies]] [[Category:Bhutan]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[ar:&#1576;&#1608;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[bg:&#1041;&#1091;&#1090;&#1072;&#1085; (&#1089;&#1077;&#1083;&#1086;)]] [[bn:&#2477;&#2498;&#2463;&#2494;&#2472;]] [[ca:Bhutan]] [[da:Bhutan]] [[de:Bhutan]] [[dz:&#3936;&#3926;&#4018;&#3956;&#3906;&#3851;&#3937;&#3956;&#3939;]] [[et:Bhutan]] [[es:Bután]] [[eo:Butano (lando)]] [[fr:Bhoutan]] [[he:&#1489;&#1492;&#1493;&#1496;&#1503;]] [[hi:&#2349;&#2369;&#2340;&#2366;&#2344;]] [[id:Bhutan]] [[ia:Bhutan]] [[io:Bhutan]] [[lv:But&#257;na]] [[lt:Butanas]] [[ms:Bhutan]] [[nl:Bhutan]] [[ja:&#12502;&#12540;&#12479;&#12531;]] [[ko:&#48512;&#53444;]] [[no:Bhutan]] [[nds:Bhutan]] [[pl:Bhutan]] [[pt:But&atilde;o]] [[ru:&#1041;&#1091;&#1090;&#1072;&#1085; (&#1075;&#1086;&#1089;&#1091;&#1076;&#1072;&#1088;&#1089;&#1090;&#1074;&#1086;)]] [[sl:Butan (dr&#382;ava)]] [[fi:Bhutan]] [[sv:Bhutan]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3616;&#3641;&#3599;&#3634;&#3609;]] [[zh:&#19981;&#20025;]] బంగ్లాదేశ్ 1528 20882 2006-03-10T02:33:40Z 69.234.149.76 /* Economy */ {{అనువాదము}} The '''People's Republic of బంగ్లాదేశ్''' ([[Bangla]]: &#2455;&#2472;&#2474;&#2509;&#2480;&#2460;&#2494;&#2468;&#2472;&#2509;&#2468;&#2509;&#2480;&#2496; &#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494;&#2503;&#2470;&#2486;) is a country in [[దక్షిణ ఆసియా]] that forms the eastern part of the ancient region of [[Bengal]]. ''బంగ్లాదేశ్'' (&#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494;&#2503;&#2470;&#2486;) literally means "The Country of [[Bengal]]". Lying north of the [[Bay of Bengal]], on land it borders [[India]] and [[మ్యాన్మార్]], and it is a close neighbor to [[చైనా]], [[థాయిలాండ్]], [[Nepal]] and [[Bhutan]]. {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big><big>&#2455;&#2472;&#2474;&#2509;&#2480;&#2460;&#2494;&#2468;&#2472;&#2509;&#2468;&#2509;&#2480;&#2496; &#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494;&#2503;&#2470;&#2486;<br>గాణో Proj&#257;tontr&#299; B&#257;ngl&#257;desh</big></big> |- style="text-align: center;" | colspan="2" | {| style="background: none; width: 100%; text-align:center;" |- | [[Image:Bangladesh flag large.png|125px]] | [[Image:Bangladesh coa.png|125px]] |- | ([[Flag of Bangladesh|In Detail]]) | ([[Coat of Arms of Bangladesh|In Detail]]) |} |- style="text-align: center; background: #fff;" | colspan="2" | [[image:LocationBangladesh.png]] |- | '''[[Official language]]''' || [[Bengali language|Bangla]] |- | '''[[Capital]]''' || [[Dhaka]] |- | '''[[President of బంగ్లాదేశ్|President]]''' | [[Iajuddin Ahmed]] |- | '''[[Prime Minister of బంగ్లాదేశ్|Prime Minister]]''' | [[Begum Khaleda Zia]] |- | '''[[Area]]'''<br>- Total<br>- % water | [[List of countries by area|Ranked 91st]]<br>144,000 [[square kilometre|km&sup2;]]<br>7.0% |- | '''[[Population]]'''<br> - Total (July [[2004]] est.)<br> - [[Population density|Density]] | [[List of countries by population|Ranked 8th]]<br>141,340,476<br>1,055/km&sup2; |- | '''[[Independence]]'''<br> | from [[Pakistan]]<br>[[March 26]] [[1971]] |- | '''[[Victory Day (Bangladesh)|Victory Day]]'''<br>|| [[December 16]], [[1971]] |- | '''[[Currency]]''' || [[Taka]] (BDT) |- | '''[[Unemployment Rate]]''' || 3.6% |- | '''[[Time zone]]''' | [[Coordinated Universal Time|UTC]] +6 |- | '''[[National anthem]]''' || [[Amar Sonar Bangla]] |- | '''[[National Fruit]]''' || [[Jackfruit]] |- | '''[[National Flower]]''' || Water lily|Shapla ([[Water lily]]) |- | '''[[National Fish]]''' || [[Hilsa]] |- | '''[[National Animal]]''' || [[Bengal Tiger]] |- | '''[[National Bird]]''' || Doel(Magpie) |- | '''[[Top-level domain|Internet TLD]]''' || [[.bd]] |- | '''[[List_of_country_calling_codes|Calling Code]]''' | 880 |} == చరిత్ర == ''Main article: [[బంగ్లాదేశ్ చరిత్ర]]'' There has long been advanced [[civilization]] in what is now బంగ్లాదేశ్, once the eastern part of a greater region called [[బెంగాల్]]. [[Buddhism|Buddhist]] [[monasteries]] provide evidence of civilizations dating back to [[700 BC]], and there are claims of social structures from around [[1000 BC]]. Early civilizations had Buddhist and/or [[Hindu]] influences. ఉత్తర బంగ్లాదేశ్ has several sites of mass architecture, in the form of [[temple]]s and monasteries, bearing proofs of such influences. [[బెంగాల్]] became [[Islam]]ic starting in the [[13th century]] and developed into a wealthy centre of trade and industry under the [[Mughal Empire]] during the [[16th century]]. [[Europe]]an traders had arrived in the late [[15th century]] and eventually the [[British East India Company]] controlled the region by the late [[18th century]], from which the [[United Kingdom|British]] extended [[British Raj|their rule]] over all of [[India]]. When [[Indian Independence Struggle|Indian independence]] was achieved in [[1947]], political motivations caused it to be divided into a predominantly Muslim [[Pakistan]] and a predominantly [[Hinduism|Hindu]] [[India]]. The [[Partition of India]] saw బెంగాల్ divided between the two new countries: an eastern part called [[తూర్పు బెంగాల్ (province)|తూర్పు బెంగాల్]] corresponding to what is now Bangladesh, and a western part, the Indian state of [[West బెంగాల్]]. The abolition of the [[Zamindari]] system (which divided the society into lords, owners of property, and commoners, users of property) in [[తూర్పు బెంగాల్]] ([[1950]]) was a major landmark in బంగ్లాదేశ్'s movement to a "people's state". The [[Language Movement]] of [[1952]] established the rights of the Bengali community to speak in their own language. Worth mentioning, this was the only revolution that was done solely for preserving the rights to speak a language and for this reason, [[UNESCO]] recognized [[21 February]] as [[International Mother Language Day]]. In 1955, the government of Pakistan changed the name of the province from [[తూర్పు బెంగాల్ (province)|తూర్పు బెంగాల్]] to [[తూర్పు పాకిస్తాన్]]. [[East పాకిస్తాన్]] was dominated and neglected by West పాకిస్తాన్, which comprised the rest of పాకిస్తాన్ ([[West Punjab]], [[Sindh]], [[Baluchistan]], and the [[Northwest Frontier Province]]). The frequent exploitation of the majority Bengalis by the minority non-Bengalis infuriated people on both sides of పాకిస్తాన్. The tensions peaked in [[1971]], following an open, non-democratic denial by పాకిస్తానీ president [[Yahya Khan]], a military ruler, of election results that gave the [[Awami League]] an overwhelming majority in the parliament (167 out of 169 seats allocated for East పాకిస్తాన్) [http://banglapedia.search.com.bd/HT/G_0075.HTM]. Under the leadership of Sheikh [[Mujibur Rahman]], also known as ''Bôngobondhu'' (Friend of బెంగాల్), బంగ్లాదేశ్ started its [[Bangladesh Liberation War|struggle for independence]]. The official onset followed one of the bloodiest [[genocide]]s of recent times carried out by the పాకిస్తాన్ army on Bengali civilians on [[25 March]] [[1971]]. Virtually the entire Bengali [[intelligentsia]] was eliminated. There are unsubstantiated claims that the genocide was second only to [[the Holocaust]]. Owing to West పాకిస్తాన్'s effort to rid the country of foreign journalists, accurate numbers are difficult to get, but some estimates claim 50,000 deaths in the first three days of the so-called ''Operation Searchlight'' of the Pakistan Army [http://banglapedia.search.com.bd/HT/G_0075.HTM]. More than ten million Bengalis fled to neighbouring India. The Bangladeshi Liberation War took place during the [[Cold War]] period. The United States and the People's Republic of China, considering the war an internal affair of పాకిస్తాన్, preferred to back West Pakistan. However, India, the USSR and her allies and general masses in Japan, and Western countries stood solidly behind బంగ్లాదేశ్. To gain strategic advantage over the Sino-US-Pakistan axis, the [[Indo-Soviet Friendship Treaty]] was signed on [[9 August]] 1971." [http://banglapedia.search.com.bd/HT/G_0075.HTM] India, owing to its geographical position and military antagonism towards Pakistan, vehemently backed the Liberation War, especially after the USSR backed its motives. Strategically, independence of Bangladesh would mean one fewer front to fight Pakistan on. Also worth mentioning is that certain regional governments gave support based on [[ethnicity|ethnic]] grounds. On [[27 March]] 1971, Prime Minister of India, Mrs. [[Indira Gandhi]], expressed full support of her Government to the struggle for freedom. The Bangladesh-India border was opened to allow the tortured and panic-stricken బెంగాలీలు to have safe shelter in India. The governments of West Bengal, Bihar, Assam, Meghalaya and Tripura established refugee camps along the border. These camps became ready ground for recruitment of the freedom fighters. The headquarters of the Bangladesh Forces was established at 8 Theatre Road, [[Calcutta]] which started functioning from [[12 April]] 1971. Lieutenant Colonel [[M. A. Rab]] and Group Captain [[A. K. Khandaker]] were appointed as Chief of Staff and Deputy Chief of Staff respectively. [http://banglapedia.search.com.bd/HT/G_0075.HTM] Throughout the War, despite severe opposition from the West Pakistan government, the [[British Broadcasting Corporation]] continued to provide coverage through the BBC Bangla radio services in South Asia. Among international efforts to raise awareness was also the [[Concert for Bangladesh]] by former [[The Beatles|Beatle]] [[George Harrison]]. [[Sheikh Mujibur Rahman]], being identified as a major influencer of the బెంగాలీలు, was arrested by the Pakistani Government. Before he was arrested, Sheikh Mujibur Rahman made an formal and official declaration of Independence on [[26 March]]. Hence [[26 March]] is considered as the Independence Day of బంగ్లాదేశ్. First [[M A Hannan]] on [[26 March]] and later on [[27 March]] [[Ziaur Rahman]], an army major then, and [[President of బంగ్లాదేశ్]] much later, declared the Independence of బంగ్లాదేశ్, on behalf of the Father of the Nation Bangabandhu [[Sheikh Mujibur Rahman]], using a makeshift radio transmitter from Kalurghat near the [[port]] city of [[Chittagong]]. (Although, some people of బంగ్లాదేశ్, particularly members of బంగ్లాదేశ్ Nationalist Party say that he was the man who declared independence of బంగ్లాదేశ్ first). With help of బెంగాలీ officers in the army, support of civilians and military/humanitarian aid from India, బంగ్లాదేశ్ quickly put together [[Mukti Bahini]] (Freedom Fighters), an armed group formed mostly of young [[student]]s, workers, [[farmer]]s and other [[civilian]]s. Besides harassing attacks on the resident Pakistani army, the Mukti Bahini provided local [[Military espionage|intelligence]] and guidance of immense value to the three corps of the [[Indian army]] which attacked the occupying West పాకిస్తానీ army of 80,000 in early [[December]] 1971.[[Image:TIMEfreedomofBangladesh.jpg|right|thumb|A [[TIME magazine]] issue covering the newly independent బంగ్లాదేశ్.]] Within two weeks of the Indian invasion the [[Lieutenant-General A. A. K. Niazi]] of the పాకిస్తాన్ army surrendered to the Indian army on [[16 December]] [[1971]]. India took 93,000 [[Prisoner of war|prisoners of war]] who were held in camps in India to avoid reprisals by an enraged బంగ్లాదేశీ population. The new nation of బంగ్లాదేశ్ effectively came into being and Sheikh Mujibur Rahman, who had been [[incarcerated]] in West పాకిస్తాన్ since March, returned triumphantly as the first [[Prime Minister]] of the new nation. India withdrew its troops from బంగ్లాదేశ్ within three months of the war. పాకిస్తాన్, aided by its supporters in బంగ్లాదేశ్, committed [[war crime]]s before and during the war and memories of బంగ్లాదేశీలు remain scarred to this day. After the war, [[Sheikh Mujibur Rahman]] became the Prime Minister and later the [[President]] of బంగ్లాదేశ్. He along with most of his family were massacred by a group of disgruntled Army officers on [[15 August]] [[1975]]. Following his death, (Major General) Khaled Mosharraf led a military [[Coup d'état|coup]] on [[3 November]] [[1975]]. Khaled Mosharraf was killed in a counter coup on [[7 November]] 1975 in the Dhaka cantonment culminating in General [[Ziaur Rahman]] gaining power. He later gained the Presidency. But in [[1981]], he was killed in yet another coup, in [[Chittagong]]. In [[1982]] General [[Hossain Mohammad Ershad]] staged a bloodless coup and deposed the president Ahsan Uddin Choudhury, a former Supreme Court Justice. Ershad later declared himself President and started a new political party named Janadal, which he later renamed as [[Jatiya Party]]. The rule of Ershad continued until [[1990]]. A popular uprising forced Ershad to resign and give way to a parliamentary democracy. Since then, బంగ్లాదేశ్ has been ruled by three democratically elected governments. == Politics == ''Main article: [[Politics of బంగ్లాదేశ్]]'' The [[President of బంగ్లాదేశ్|President]], while [[head of state]], holds a largely ceremonial post, with real power held by the [[Prime Minister of బంగ్లాదేశ్|Prime Minister]], who is [[head of government]]. The president is elected by the legislature every five years and his normally limited powers are substantially expanded during the tenure of a [[caretaker government]], mainly in controlling the transition to a new government. The prime minister is appointed by the president and must be a member of parliament (MP) who the president feels commands the confidence of the majority of other MPs. The [[cabinet]] is composed of ministers selected by the prime minister and appointed by the president. The [[unicameral]] Bangladeshi [[parliament]] is the House of the Nation or ''Jatiya Sangsad'', whose 300 members are elected by popular vote from single territorial constituencies for five-year terms of office. The highest [[judiciary]] body is the Supreme Court, of which the chief justices and other judges are appointed by the president. [[Begum Khaleda Zia]] is currently the Prime Minister of బంగ్లాదేశ్. == Divisions == [[Image:Bg-map.png|thumb|300px|బంగ్లాదేశ్ పటము]] {{main|బంగ్లాదేశ్ డివిజన్లు}} బంగ్లాదేశ్ is subdivided into ఆరు డివిజన్లు, all named after their respective divisional headquarters: * [[బరిసాల్ డివిజన్|బరిసాల్]] * [[చిట్టగాంగ్ డివిజన్|చిట్టగాంగ్]] * [[ఢాకా డివిజన్|ఢాకా]] * [[ఖుల్నా డివిజన్|ఖుల్నా]] * [[రాజ్షాహీ డివిజన్|రాజ్షాహీ]] * [[సిల్హెట్ డివిజన్|సిల్హెట్]] See [[List of cities in బంగ్లాదేశ్]]. <br clear="all"/> == Geography == [[Image:Satellite image of Bangladesh in October 2001.jpg|thumb|230px|right|NASA satellite Image of బంగ్లాదేశ్'s physical features (click to enlarge and view national borders)]] ''Main article: [[Geography of బంగ్లాదేశ్]]'' బంగ్లాదేశ్ consists mostly of a low-lying [[river delta]] located on the [[Indian subcontinent]] with a largely [[marsh]]y [[jungle]] coastline on the [[Bay of Bengal]] known as the [[Sundarbans]], home to the (Royal) [[Bengal Tiger]]. The densely populated delta is formed by the confluence of the [[Ganges]] (local name ''Padma''), [[Brahmaputra]] (''Jamuna''), and [[Meghna]] rivers and their tributaries as they flow down from the [[Himalaya]]. Bangladesh's alluvial soil is highly fertile but vulnerable to both flood and [[drought]]. Hills rise above the plain only in the [[Chittagong Hill Tracts]] (highest point: the [[Keokradong]] at 1230 m) in the far southeast and the [[Sylhet division]] in the northeast. Straddling the [[Tropic of Cancer]], the Bangladeshi climate is [[Tropics|tropical]] with a mild winter from [[October]] to [[March]], a hot, humid summer from March to [[June]], and a humid, warm rainy [[monsoon]] from June to October. Natural calamities, such as [[flood]]s, [[tropical cyclone]]s, [[tornado]]es, and [[tidal bore]]s affect the country almost every year, combined with the effects of [[deforestation]], [[soil degradation]] and [[erosion]]. [[Dhaka]] is the country's capital and largest city. Other major cities include [[Chittagong]], [[Rajshahi]], and [[Khulna]]. [[Cox's Bazar]], South of the city of Chittagong, has a sea beach that streches uninterrupted over 120 km; it is frequently quoted as the World's longest natural sea beach (although this claim is difficult to prove or disprove). <br clear="all"/> == Economy == {{main|Economy of బంగ్లాదేశ్}} [[Image:Cox's Bazaar Fishermen.jpg|thumb|right|300px|Fishermen near the town of Cox's Bazaar in southern బంగ్లాదేశ్. Many industries in బంగ్లాదేశ్ are still primitive by modern standards.]] Despite sustained domestic and international efforts to improve economic and demographic prospects, బంగ్లాదేశ్ remains a underdeveloped, [[overpopulation|overpopulated]], and ill-governed nation. Although more than half of the [[Gross Domestic Product|GDP]] is generated through the service sector, nearly two-thirds of Bangladeshis are employed in the [[agriculture]] sector, with [[rice]] as the single most important product. Major impediments to growth include frequent [[cyclone]]s and [[flood]]s, inefficient state-owned enterprises, mismanaged port facilities, a rapidly growing labour force that has not been absorbed by agriculture, inefficient use of energy resources (such as [[natural gas]]), insufficient power supplies, and slow implementation of economic reforms, caused by political infighting and [[Political corruption|corruption]]. In [http://www.transparency.org/cpi/2001/cpi2001.html 2001], [http://www.transparency.org/pressreleases_archive/2002/2002.08.28.cpi.en.html 2002], and [http://www.transparency.org/pressreleases_archive/2003/2003.10.07.cpi.en.html 2003], [[TransparencyInternational|Transparency International]]'s surveys ranked Bangladesh as the World's most corrupt country. Since [[June]] [[2004]] Bangladesh has been ravaged by its worst floods in six years, which have killed 628 people so far and covered about 60% of the country. About 20 million people are in need of food aid on account of damaged crops, and the [[textile]] industry which earns 80% of the country's export earnings has been disrupted. Officials estimate that the damage incurred could approach US$7 billion [http://news.yahoo.com/news?tmpl=story&u=/ap/20040804/ap_on_re_as/south_asia_floods_1 (Yahoo!News)]. {| class="wikitable" |- ! colspan="2" | Basic economic indicators |- | GDP-purchasing power parity | $230 billion (2001 est.) |- | GDP-real growth rate | 5.6% (2001 est.) |- | style="white-space:nowrap;" | GDP-per capita: purchasing power parity | $1,750 (2001 est.) |- ! colspan="2" | GDP-composition by sector |- | agriculture | 30% |- | industry | 18% |- | services | 52% (2000) |- | Population below poverty line | 35.6% (1995-96 est.) |- ! colspan="2" | Household income or consumption by percentage share |- | lowest 10% | 3.9% |- | highest 10% | 28.6% (1996) |- | Inflation rate (consumer prices) | 5.8% (2000) |- | Labour force | 64.1 million (1998) |- | colspan="2" | ''Note: extensive export of labour to Saudi Arabia, Kuwait, UAE, Oman, Qatar, and Malaysia; workers' remittances estimated at $1.71 billion in 1998-99'' |- ! colspan="2" | Labour force-by occupation |- | agriculture | 65% |- | services | 25% |- | industry and mining | 10% (1996) |- | Unemployment rate | 3.6% (2002) |- ! colspan="2" | Budget |- | revenues | $4.9 billion |- | expenditures | $6.8 billion, including capital expenditures of $NA (2000) |- | Industries | jute manufacturing, cotton textiles, garments, tea processing, paper newsprint, cement, chemical, light engineering, sugar, food processing, steel, fertilizer |- | Industrial production growth rate | 6.2% (2001) |- | Electricity-production | 13.493 billion kWh (2000) |- ! colspan="2" | Electricity-production by source |- | fossil fuel | 92.45% |- | hydro | 7.55% |- | other | 0% (2000) |- | Electricity-consumption | 12.548 billion kWh (2000) |- | Electricity-exports | 0 kWh (2000) |- | Electricity-imports | 0 kWh (2000) |- ! colspan="2" | Industry and international trade |- | Agriculture-products | rice, jute, tea, wheat, sugarcane, potatoes, tobacco, pulses, oilseeds, spices, fruit; beef, milk, poultry |- | Exports | $6.6 billion (2001) |- | Exports-commodities | garments, jute and jute goods, leather, frozen fish and seafood |- | Exports-partners | US 31.8%, Germany 10.9%, UK 7.9%, France 5.2%, Netherlands 5.2%, Italy 4.42% (2000) |- | Imports | $8.7 billion (2001) |- | Imports-commodities | machinery and equipment, chemicals, iron and steel, textiles, raw cotton, food, crude oil and petroleum products, cement |- | Imports-partners | India 10.5%, EU 9.5%, Japan 9.5%, Singapore 8.5%, China 7.4% (2000) |- | Economic aid-recipient | $1.575 billion (2000 est.) |- | Exchange rates | Taka per US dollar - 57.756 (January 2002), 55.807 (2001), 52.142 (2000), 49.085 (1999), 46.906 (1998), 43.892 (1997) |- | colspan="2" | ''Source:[http://www.discoverybangladesh.com/meetbangladesh/economy.html Discovery Bangladesh]'' |} == Demographics == ''Main article: [[Demographics of Bangladesh]]'' Apart from very small countries such as [[Singapore]] and [[Bahrain]], Bangladesh is the [[List of countries by population density|most densely populated country in the world]]. The nation, at 982 persons per km&sup2;, has often been compared to Indonesia's [[Java (island)|Java]]. Bangladesh is ethnically homogenous, with Bengalis comprising 98% of the population. The vast majority speak [[Bangla]], or Bengali. The remaining two percent are mainly [[Urdu language|Urdu-speaking]], non-Bengali Muslims from regions of [[India]] such as [[Bihar]]. A substantial number of non-Bengali tribal groups inhabit the [[Chittagong Hill Tracts]] in the southeast and the Northern regions Bangladesh, including parts of the districts of Mymensingh, Sylhet, Rangpur. Almost all non-Bengali Bangladeshis speak [[Bengali language|Bangla]] as a second language. Most Bangladeshis (about 83%) are [[Islam|Muslims]], but [[Hinduism in Bangladesh|Hindus]] constitute a sizable (16%) minority. There are also a small number of [[Buddhism in Bangladesh|Buddhists]], [[Christianity|Christians]], and [[animism|Animists]]. Bengali, an [[Indo-Aryan languages|Indo-Aryan language]], is written in a script similar to [[Devanagari]]. It is the official language, though [[English language|English]] is accepted in official tasks and in (higher) education. In the mid-eighties, the government began promoting [[birth control]] to slow population growth, but with limited success. However, the Government has gained considerable success in preventing the spread of many childhood diseases, through an effective nationwide immunisation policy. Many are landless or forced to inhabit hazardous [[floodplain]]s, with the consequence of rampant water-borne [[disease]]. In an effort to stem the spread of [[pathogen]]s like [[cholera]] and [[dysentery]], international organizations began to promote [[well]]-drilling throughout the nation. Several years after widespread implementation of the programme, over a quarter of the population exhibited symptoms of [[arsenic poisoning]]. High levels of naturally occurring [[arsenic]] in the [[water table]] of certain regions has not been accounted for. The effects of arsenic-tainted water still remain a problem. == Culture == ''Main article: [[Culture of Bangladesh]]'' * [[Literature of Bangladesh]] * [[Performing arts of Bangladesh]] * [[Bengali Language|Bangla language]] * [[Islam in Bangladesh]] * [[Hinduism in Bangladesh]] * [[Buddhism in Bangladesh]] * [[Kabaddi]] * [[Music of Bangladesh]] == Sports == ''Main article: [[Sports in Bangladesh]]'' Sports and games form an integral part of Bangladeshi's life. In the villages one might see a group of kids kicking a football, or in some dusty alley one might see kids playing cricket. Though Bangladesh is not a major sporting power in any sense, Bangladeshi athletes and sportspersons have brought her many laurels. [[Kabadi]] is the national game of Bangladesh. Recently, [[Cricket]] has gained popularity in the urban areas. == Education == Education in Bangladesh is highly subsidized by the Government, which operates many schools and colleges in the primary, secondary and higher secondary level as well as many public universities. The whole country is divided into seven education boards (Dhaka, Chittagong, Rajshahi, Jessore, Barishal, Sylhet and Comilla Education Boards) which oversee education from the primary to the higher secondary level, and conduct the primary and junior scholarship examinations, the [[SSC|Secondary School Certificate]] examination, and the [[HSC|Higher Secondary Certificate]] examination. The Government also provides a large portion of the salaries of the teachers in non-government schools. To promote literacy among women, education is free upto the higher secondery level for female students. There is also a Government-funded program which gives incentives like stipends and food for continuing education in the secondary level. ==General Universities== * [[Chittagong University|University of Chittagong (&#2458;&#2463;&#2509;&#2463;&#2455;&#2509;&#2480;&#2494;&#2478; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - CU]] * [[University of Dhaka|University of Dhaka (&#2466;&#2494;&#2453;&#2494; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - DU]] * [[Jahangirnagar University|Jahangirnagar University (&#2460;&#2494;&#2489;&#2494;&#2457;&#2509;&#2455;&#2496;&#2480;&#2472;&#2455;&#2480; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - JU]] * [[Khulna University|Khulna University (&#2454;&#2497;&#2482;&#2472;&#2494; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - KU]] * [[Rajshahi University|Rajshahi University (&#2480;&#2494;&#2460;&#2486;&#2494;&#2489;&#2496; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - RU]] ===Engineering/Technology Universities=== * [[Bangladesh University of Engineering and Technology|Bangladesh University of Engineering and Technology (&#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494;&#2470;&#2503;&#2486; &#2474;&#2509;&#2480;&#2453;&#2508;&#2486;&#2482; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - BUET]] * [[Chittagong University of Engineering and Technology|Chittagong University of Engineering and Technology (&#2458;&#2463;&#2509;&#2463;&#2455;&#2509;&#2480;&#2494;&#2478; &#2474;&#2509;&#2480;&#2453;&#2508;&#2486;&#2482; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - CUET]] * [[Khulna University of Engineering and Technology|Khulna University of Engineering and Technology (&#2454;&#2497;&#2482;&#2472;&#2494; &#2474;&#2509;&#2480;&#2453;&#2508;&#2486;&#2482; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - KUET]] * [[Rajshahi University of Engineering and Technology|Rajshahi University of Engineering and Technology (&#2480;&#2494;&#2460;&#2486;&#2494;&#2489;&#2496; &#2474;&#2509;&#2480;&#2453;&#2508;&#2486;&#2482; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - RUET]] * [[Shahajalal University of Science and Technology|Shahajalal University of Science and Technology (&#2486;&#2494;&#2489;&#2460;&#2494;&#2482;&#2494;&#2482; &#2476;&#2495;&#2462;&#2509;&#2460;&#2494;&#2472; &#2451; &#2474;&#2509;&#2480;&#2479;&#2497;&#2453;&#2509;&#2468;&#2495; &#2476;&#2495;&#2486;&#2509;&#2479;&#2476;&#2495;&#2470;&#2509;&#2479;&#2494;&#2482;&#2527;) - SUST]] == Political Parties == * [[Bangladesh Awami League|Bangladesh Awami League - AL]] * [[Bangladesh Nationalist Party|Bangladesh Nationalist Party - BNP]] * [[Communist Party of Bangladesh|Communist Party of Bangladesh - CPB]] * [[Jamaat-e-Islami Bangladesh|Jamaat-e-Islami Bangladesh - Jamaat]] * [[Jatiya Party|Jatiya Party - JP]] == Miscellaneous topics == * [[Communications in Bangladesh]] * [[Foreign relations of Bangladesh]] * [[List of Bangladeshis]] * [[Military of Bangladesh]] ** [[Bangladesh Air Force]] * [[NGOs in Bangladesh]] * [[Public holidays in Bangladesh]] * [[Transportation in Bangladesh]] ** [[Biman Bangladesh]] ==See also== *[[Language Martyrs' Day]] *[[West Bengal]] == External links == {{Commons|Category:Bangladesh}} ===Further reading/Non-government sites=== * [http://www.bangladeshgateway.org Bangladesh Gateway] * [http://banglapedia.search.com.bd/ Banglapedia - National Encyclopedia of Bangladesh] * [http://www.bgmea.com/ Bangladesh Garment Manufacturers and Exporters Association] * [http://www.fbcci-bd.org/ Federation of Bangladesh Chambers of Commerce and Industry] * [http://www.isrt.ac.bd/ Institute of Statistical Research and Training] ===Government and government organizations=== * [http://www.nbr-bd.org Bangladesh Customs Home Page (National Board of Revenue)] * [http://www.bangladesh.gov.bd Bangladesh Government Official Web Page] * [http://www.bttb.gov.bd Bangladesh Telephone and Telegraph Board (BTTB/T&amp;T)] * [http://www.dhakacity.org Dhaka City Corporation] * [http://www.bd-ec.org/index.php3 Election Commission Secretariat] * [http://www.parliamentofbangladesh.org/indexeng.html Legislative Information Centre - Official parliamentary site] ===Newspapers=== ====[[Bangla]] news papers==== * [http://www.prothom-alo.net/ Prothom Alo] * [http://www.ajkerkagoj.com/ Ajker Kagoj] * [http://www.dailyinqilab.com/ Inqilab] * [http://www.ittefaq.com/ Ittefaq] * [http://www.dailyjanakantha.com/ Janakantha] * [http://www.jugantor.com/ Jugantor] * [http://www.jaijaidin.com/ Jai Jai Din] ====[[English language|English]] newspapers==== * [http://www.thedailystar.net The Daily Star] * [http://www.newagebd.com The New Age] * [http://www.independent-bangladesh.com/ The Daily Independent] * [http://www.bangladeshobserveronline.com/ The Bangladesh Observer] * [http://www.financialexpress-bd.com/ The Financial Express] * [http://www.newstoday-bd.com/ The News Today] * [http://nation.ittefaq.com/artman/publish/ The New Nation] * [http://www.weeklyholiday.net/ The Weekly Holiday] ===Political parties=== * [http://www.albd.org/ Bangladesh Awami League - AL] * [http://www.bnpbd.com/ Bangladesh Nationalist Party - BNP] * [http://www.cpbdhaka.com/ Communist Party of Bangladesh - CPB] * [http://www.jamaat-e-islami.org/ Jamaat-e-Islami Bangladesh] * [http://www.jatiyaparty.org/ Jatiya Party - JP:Ershad] ===Public Universities=== * [http://www.kuet.ac.bd/ Khulna University of Engineering & Technology] * [http://www.citechco.net/bou/ Bangladesh Open University] * [http://www.buet.ac.bd/ Bangladesh University of Engineering and Technology] * [http://www.cuet.ac.bd/ Chittagong University of Engineering and Technology] * [http://www.juniv.edu/ Jahangirnagar University] * [http://www.ru.ac.bd/ Rajshahi University] * [http://www.sust.edu/ Shahjalal University of Science and Technology ] * [http://www.univdhaka.edu/ University of Dhaka] ===Private Universities=== * [http://www.northsouth.edu/ North South University] * [http://www.iub.edu.bd/ Independent University, Bangladesh] * [http://www.diu.edu/ Darul Ihsan University] * [http://www.iubat.edu/ International University of Business, Agriculture and Technology (IUBAT)] * [http://www.iiuc.ac.bd/ International Islamic University Chittagong] * [http://www.aust.edu/ Ahsanullah University of Science and Technology] * [http://www.aiub.edu/ American International University - Bangladesh] * [http://www.asianuniversity.cjb.net/ Asian University of Bangladesh] * [http://www.ewubd.edu/ East - West University] * [http://www.queensuniversity.edu/ Queens University] * [http://www.uap-bd.edu/ The University of Asia Pacific] ===Online Bangladeshi news sources=== * [http://www.bangladeshjournal.com/ The Bangladesh Journal] * [http://www.bangladeshnewsarchives.com/ Bangladesh News Archives] * [http://www.vinnomot.com/ Vinnomot] * [http://www.dakbangla.blogspot.com/ Dak Bangla Intelligence Scan] * [http://www.bangladesh-web.com/ News from Bangladesh] * [http://rezwanul.blogspot.com/2004/07/bangladeshi-blogs-update-here-is.html List of Bangladeshi Weblogs] {{దక్షిణ ఆసియా}} [[Category:Bangladesh]] [[Category:Bengal]] [[Category:Members of the Commonwealth of Nations]] [[Category:South Asian countries]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[bg:&#1041;&#1072;&#1085;&#1075;&#1083;&#1072;&#1076;&#1077;&#1096;]] [[be:&#1041;&#1072;&#1085;&#1075;&#1083;&#1072;&#1076;&#1101;&#1096;]] [[bn:&#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494;&#2470;&#2503;&#2486;]] [[ca:Bangla Desh]] [[cs:Banglad&#233;&#353;]] [[da:Bangladesh]] [[de:Bangladesch]] [[et:Bangladesh]] [[es:Bangladesh]] [[eo:Banglade&#349;o]] [[fr:Bangladesh]] [[gd:Bangladesh]] [[ht:Bangladèch]] [[hi:&#2348;&#2366;&amp;#2306;&#2327;&#2381;&#2354;&amp;#2366;&#2342;&#2375;&#2358;]] [[id:Bangladesh]] [[ia:Bangladesh]] [[it:Bangladesh]] [[he:&#1489;&#1504;&#1490;&#1500;&#1491;&#1513;]] [[lv:Banglade&#353;a]] [[lt:Banglade&#353;as]] [[ms:Bangladesh]] [[zh-min-nan:Bangladesh]] [[na:Bangladesh]] [[nl:Bangladesh]] [[nds:Bangladesch]] [[ja:&#12496;&#12531;&#12464;&#12521;&#12487;&#12471;&#12517;]] [[no:Bangladesh]] [[oc:Bangladèsh]] [[os:&#1041;&#1072;&#1085;&#1075;&#1083;&#1072;&#1076;&#1077;&#1096;]] [[pl:Bangladesz]] [[pt:Bangladesh]] [[ru:&#1041;&#1072;&#1085;&#1075;&#1083;&#1072;&#1076;&#1077;&#1096;]] [[sk:Banglad&#233;&#353;]] [[sl:Banglade&#353;]] [[sr:&#1041;&#1072;&#1085;&#1075;&#1083;&#1072;&#1076;&#1077;&#1096;]] [[fi:Bangladesh]] [[sv:Bangladesh]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3610;&#3633;&#3591;&#3588;&#3621;&#3634;&#3648;&#3607;&#3624;]] [[tr:Banglade&#351;]] [[ur:&#1576;&#1606;&#1711;&#1604;&#1729; &#1583;&#1740;&#1588;]] [[zh:&#23391;&#21152;&#25289;&#22269;]] థాయిలాండ్ 1529 25237 2006-05-04T08:00:48Z 218.45.100.190 {{అనువాదము}} The '''Kingdom of థాయిలాండ్''' is a country in [[Southeast Asia]], bordering [[లావోస్]] and [[కంబోడియా]] to the east, the [[Gulf of Thailand]] and [[మలేషియా]] to the south, and the [[Andaman Sea]] and [[Myanmar]] to the west. థాయిలాండ్ is also known as '''సయాం''', which was the country's official name until [[May 11]], [[1949]]. The word ''Thai'' (&#3652;&#3607;&#3618;) means "free" in the [[Thai language]]. It is also the name of the [[Thai ethnic groups|Thai people]] - leading some inhabitants, particularly the sizeable Chinese minority, to continue to use the name ''Siam''.<!-- START INFOBOX --> {{Infobox_Country| native_name = &#x0E23;&#x0E32;&#x0E0A;&#x0E2D;&#x0E32;&#x0E13;&#x0E32;&#x0E08;&#x0E31;&#x0E01;&#x0E23;&#x0E44;&#x0E17;&#x0E22;<br>Raja-anachakra Thai| common_name = Thailand | image_flag = Flag of Thailand.svg| image_coat = Coat of arms of Thailand.png| image_map = LocationThailand.png | national_motto = none | national_anthem = [[Phleng Chat]] | official_languages = [[Thai language|Thai]] | capital = [[Bangkok]] | latd=13|latm=44|latNS=N|longd=100|longm=30|longEW=E| largest_city = [[Bangkok]] | government_type = [[Constitutional monarchy]] | leader_titles = [[King]] <br> [[Prime Minister]] | leader_names = [[Bhumibol Adulyadej]] <br> [[Thaksin Shinawatra]] | area_rank = 49th | area_magnitude = 1 E11| area = 514,000 | percent_water = 0.4% | population_estimate = 62,354,402 | population_estimate_year = 2002 | population_estimate_rank = 19th | population_census = 60,916,441| population_census_year = 2000| population_density = 121 | population_density_rank = n/a| GDP_PPP_year = 2002 | GDP_PPP = $388.7 billion | GDP_PPP_rank = 21st | GDP_PPP_per_capita = $6,400 | GDP_PPP_per_capita_rank = 63rd | sovereignty_type = [[Independence]] | established_events = - Declared<br> - Recognised | established_dates = | currency = &#6107; [[Baht]] | currency_code = THB | time_zone = | utc_offset = +7 | time_zone_DST = | utc_offset_DST = +7 | cctld = [[.th]] | calling_code = 66 | footnotes= }}<!-- END INFOBOX --> ==History== ''Main article: [[History of Thailand]]'' Thailand's origin is traditionally tied to the short-lived kingdom of [[Sukhothai kingdom|Sukhothai]] founded in [[1238]], after which the larger kingdom of [[Ayutthaya kingdom|Ayutthaya]] was established in the mid-[[14th century]]. Thai culture was greatly influenced by both [[China]] and [[India]]. Contact with various [[Europe]]an powers began in the [[16th century]] but, despite continued pressure, Thailand is the only [[Southeast Asia]]n country never to have been annexed by a European power, though Western influence, including the threat of force, led to many reforms in the [[19th century]] and major concessions to British mercantile interests (as such many historians include Thailand in the "informal British Empire"). A mostly bloodless revolution in [[1932]] led to a [[constitutional monarchy]]. Known previously as ''Siam'', the country first changed its name to Thailand in [[1939]], and definitively in [[1949]] after reverting to the old name post-[[World War II]]. During that conflict Thailand was in a loose alliance with [[Japan]]; following its conclusion Thailand became an ally of the [[United States]]. Thailand then saw a series of military [[coup d'état|coups d'état]], but progressed towards democracy from the [[1980s]] onward. The [[Thai solar calendar|official calendar]] in Thailand is based on the [[Calendar era|Buddhist Era]], which is 543 years ahead of the western calendar. For example, the year AD [[2000]] is equal to the year 2543 BE. On [[26 December]] [[2004]] the west coast of Thailand was devastated by a 10 metre high [[tsunami]] following the [[2004 Indian Ocean earthquake]], claiming more than 5,000 casualties in Thailand, half of them tourists. ==Politics== ''Main article: [[Politics of Thailand]]'' The king has little direct power under the [[constitution]] but is the anointed protector of Thai Buddhism and a symbol of national identity and unity. The present monarch enjoys a great deal of popular respect and moral authority, which has on occasion been used to resolve political crises. The [[head of government]] is the [[List of Prime Ministers of Thailand|Prime Minister]], who is appointed by the king from among the members of the lower house of [[parliament]], usually the leader of the party that can organise a majority [[coalition government]]. The bicameral Thai parliament is the National Assembly or ''Rathasapha'' - &#3619;&#3633;&#3600;&#3626;&#3616;&#3634;, which consists of a House of Representatives (the ''Sapha Phuthaen Ratsadon'' - &#3626;&#3616;&#3634;&#3612;&#3641;&#3657;&#3649;&#3607;&#3609;&#3619;&#3634;&#3625;&#3598;&#3619;) of 500 seats and a [[Senate]] (the ''Wuthisapha'' - &#3623;&#3640;&#3602;&#3636;&#3626;&#3616;&#3634;) of 200 seats. Members of both houses are elected by popular vote. Members of House of Representatives serve four-year terms, while Senators serve six-year terms. The highest [[judiciary|judicial]] body is the Supreme Court or ''Sandika'' - &#3624;&#3634;&#3621;&#3598;&#3637;&#3585;&#3634;, whose judges are appointed by the monarch. Thailand is an active member of the regional [[Association of Southeast Asian Nations]]. ==Provinces== ''Main article: [[Provinces of Thailand]]'' [[Image:Thailand map CIA.png|right|280px|Map of Thailand]] Thailand is divided into 76 provinces (''changwat'', singular and plural), which are grouped into 5 groups of provinces. Each province is divided into smaller [[Amphoe|districts]] - as of 2000 there are 795 districts (''Amphoe''), 81 sub-districts (''King Amphoe'') and 50 districts of Bangkok (''khet''). However, some parts of the provinces bordering Bangkok are referred to as [[Bangkok Metropolitan Area|Greater Bangkok]] (''Prari Monthon''). These Provinces include Nonthaburi, Pathum Thani, Samut Prakan, Nakhon Pathom, Samut Sakhon. The name of each capital city (''mueang'') is the same as that of the province: for example, the capital of Chiang Mai province (''changwat Chiang Mai'') is ''amphoe mueang Chiang Mai''. ===[[Northern Thailand|North]]=== :[[Chiang Mai Province|Chiang Mai]] [[Chiang Rai Province|Chiang Rai]] [[Kamphaeng Phet Province|Kamphaeng Phet]] [[Lampang Province|Lampang]] [[Lamphun Province|Lamphun]] [[Mae Hong Son Province|Mae Hong Son]] [[Nakhon Sawan Province|Nakhon Sawan]] [[Nan Province|Nan]] [[Phayao Province|Phayao]] [[Phetchabun Province|Phetchabun]] [[Phichit Province|Phichit]] [[Phitsanulok Province|Phitsanulok]] [[Phrae Province|Phrae]] [[Sukhothai Province|Sukhothai]] [[Tak Province|Tak]] [[Uthai Thani Province|Uthai Thani]] [[Uttaradit Province|Uttaradit]] ===[[Eastern Thailand|East]]=== :[[Chanthaburi Province|Chanthaburi]] [[Chonburi Province|Chonburi]] [[Rayong Province|Rayong]] [[Trat Province|Trat]] ===[[Southern Thailand|South]]=== :[[Chumphon Province|Chumphon]] [[Krabi Province|Krabi]] [[Nakhon Si Thammarat Province|Nakhon Si Thammarat]] [[Narathiwat Province|Narathiwat]] [[Pattani Province|Pattani]] [[Phang Nga Province|Phang Nga]] [[Phattalung Province|Phattalung]] [[Phuket Province|Phuket]] [[Ranong Province|Ranong]] [[Satun Province|Satun]] [[Songkhla Province|Songkhla]] [[Surat Thani Province|Surat Thani]] [[Trang Province|Trang]] [[Yala Province|Yala]] ===[[Northeast Thailand|Northeast]]=== :[[Amnat Charoen Province|Amnat Charoen]] [[Buriram Province|Buriram]] [[Chaiyaphum Province|Chaiyaphum]] [[Kalasin Province|Kalasin]] [[Khon Kaen Province|Khon Kaen]] [[Loei Province|Loei]] [[Maha Sarakham Province|Maha Sarakham]] [[Mukdahan Province|Mukdahan]] [[Nakhon Phanom Province|Nakhon Phanom]] [[Nakhon Ratchasima Province|Nakhon Ratchasima]] [[Nongbua Lamphu Province|Nongbua Lamphu]] [[Nong Khai Province|Nong Khai]] [[Roi Et Province|Roi Et]] [[Sakon Nakhon Province|Sakon Nakhon]] [[Sisaket Province|Sisaket]] [[Surin Province|Surin]] [[Ubon Ratchathani Province|Ubon Ratchathani]] [[Udon Thani Province|Udon Thani]] [[Yasothon Province|Yasothon]] ===[[Central Thailand|Central]]=== :[[Ang Thong Province|Ang Thong]] [[Ayutthaya Province|Ayutthaya]] [[Bangkok]] [[Chachoengsao Province|Chachoengsao]] [[Chainat Province|Chainat]] [[Kanchanaburi Province|Kanchanaburi]] [[Lopburi Province|Lopburi]] [[Nakhon Nayok Province|Nakhon Nayok]] [[Nakhon Pathom Province|Nakhon Pathom]] [[Nonthaburi Province|Nonthaburi]] [[Pathum Thani Province|Pathum Thani]] [[Phetchaburi Province|Phetchaburi]] [[Prachinburi Province|Prachinburi]] [[Prachuap Khiri Khan Province|Prachuap Khiri Khan]] [[Ratchaburi Province|Ratchaburi]] [[Sa Kaeo Province|Sa Kaeo]] [[Samut Prakan Province|Samut Prakan]] [[Samut Sakhon Province|Samut Sakhon]] [[Samut Songkhram Province|Samut Songkhram]] [[Saraburi Province|Saraburi]] [[Sing Buri Province|Sing Buri]] [[Suphanburi Province|Suphanburi]] ''See also:'' [[List of cities in Thailand]] ==Geography== ''Main article: [[Geography of Thailand]]'' Thailand is home to several distinct geographic regions, partly corresponding to the provincial groups. The north of the country is mountainous, with the highest point being the [[Doi Inthanon]] at 2,576 m. The northeast consists of the [[Khorat Plateau]], bordered to the east by the [[Mekong]] river. The centre of the country is dominated by the predominantly flat [[Chao Phraya]] river valley, which runs into the [[Gulf of Thailand]]. The south consists of the narrow [[Kra Isthmus]] that widens into the [[Malay Peninsula]]. The local [[climate]] is tropical and characterised by [[monsoon]]s. There is a rainy, warm, and cloudy southwest monsoon from mid-May to September, as well as a dry, cool northeast monsoon from November to mid-March. The southern isthmus is always hot and humid. Major cities beside the capital [[Bangkok]] include [[Nakhon Ratchasima]], [[Nakhon Sawan]], [[Chiang Mai]], and [[Songkhla]]. See also: [[List of islands of Thailand]] ==Economy== ''Main article: [[Economy of Thailand]]'' After enjoying the world's highest growth rate from [[1985]] to [[1995]] - averaging almost 9% annually - increased speculative pressure on Thailand's currency, the [[baht]], in [[1997]] led to a crisis that uncovered financial sector weaknesses and forced the government to float the currency. Long pegged at 25 to the [[US dollar]], the baht reached its lowest point of 56 to the US dollar in January [[1998]] and the economy contracted by 10.2% that same year. The crisis spread to the [[Asian financial crisis]]. Thailand entered a recovery stage in [[1999]], expanding 4.2% and grew 4.4% in [[2000]], largely due to strong exports - which increased about 20% in 2000. Growth was damped by softening of global economy in [[2001]], but picking up in the subsequent years due to strong growth in [[China]] and various domestic stimulation programs along the Dual-Track Policies promoted by [[List of Prime Ministers of Thailand|Prime Minister]] [[Thaksin Shinawatra]]. Growth in [[2003]] is estimated to be around 6.3%, and projected at 8% and 10% in [[2004]] and [[2005]]. Tourism contributes significantly to the Thai economy, and the industry has benefited from the Thai baht's depreciation and Thailand's stability. Tourist arrivals in 2002 (10.9 million) reflected a 7.3% increase from the previous year (10.1 million). Thailand is also a major destination for [http://www.tourismthailand.org fascinating tourist visiting places in the South-east Asia], for instance, the beautiful Southern and Eastern seasides and islands, the Northern waterfalls and botanic gardens, as well as, [[Sukhothai]]: the UNESCO world heritage site in 1961. ==Demographics== ''Main article: [[Demographics of Thailand]]'' Thailand's population is dominated by ethnic Thai and [[Lao]], the latter concentrated in the northeastern [[Isan]] region and making up around one third of the population. There is also a large community of [[Thai Chinese]], who have historically played a disproportionately significant role in the economy. Other ethnic groups include [[Malay people|Malays]] in the south, [[Mon]], [[Khmer]] and various indigenous [[hill tribe]]s. Around 95% of Thais are [[Buddhism|Buddhists]] of the [[Theravada]] tradition, but in the south of the country there are some [[Islam|Muslim]] areas, and small minorities of [[Christianity|Christians]] and [[Hinduism|Hindus]] also exist. The [[Thai language]] is Thailand's national language, written in its own [[Thai alphabet|alphabet]], but many ethnic and regional dialects exist as well as areas where people speak predominantly [[Lao]] or [[Khmer]]. Although [[English language|English]] is widely taught in schools, proficiency is low. ==Culture== ''Main article: [[Culture of Thailand]]'' [[Muay Thai]], or Thai boxing, is the national sport in Thailand and its native [[martial art]]. It reached popularity all over the world in the [[1990s]]. Similar martial art styles exist in other [[southeast Asia]]n countries. The standard greeting in Thailand is a prayer-like gesture called the ''wai''. Taboos include touching someone's head or pointing with the feet, as the head is considered the highest and the foot the lowest part of the body. [[Cuisine of Thailand|Thai cuisine]] blends four fundamental tastes: sweet, spicy, sour and salty. ==Miscellaneous topics== * [[List of Thailand-related topics]] * [[Communications in Thailand]] * [[Transportation in Thailand]] * [[National parks (Thailand)]] * [[Historical parks of Thailand]] * [[Music of Thailand]] * [[Thai immigration to the United States]] * [[Foreign relations of Thailand]] * [[Military of Thailand]] * [[Education in Thailand]] * [[Prostitution in Thailand]] * [[Public holidays in Thailand]] ==External links== ===Official=== * [http://www.thaigov.go.th Thaigov.go.th] Royal Government of Thailand * [http://www.parliament.go.th/files/mainpage.htm Thai National Assembly] Official parliamentary website * [http://www.tourismthailand.org Tourism Authority of Thailand] Official tourism website ===Other=== * [http://wikitravel.org/en/article/Thailand Wikitravel: Thailand] Wikitravel article on Thailand * [http://thailand.united.co.uk/ List of organizations providing assistance and help to the victims of Thailand Tsunamis] * [http://www.asinah.org/travel-guides/thailand.html Thailand Tourism Guide] * [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/th.html CIA - The World Factbook - Thailand] {{Southeast_Asia}} {{Stub}} [[Category:Monarchies]] [[Category:Southeast Asian countries]] [[Category:Thailand]] [[Category:ASEAN member states]] [[af:Thailand]] [[ast:Tailandia]] [[bg:&#1058;&#1072;&#1081;&#1083;&#1072;&#1085;&#1076;]] [[ca:Tailàndia]] [[cs:Thajsko]] [[da:Thailand]] [[de:Thailand]] [[et:Tai]] [[es:Tailandia]] [[eo:Tajlando]] [[fr:Thaïlande]] [[gu:&#2725;&#2750;&#2695;&#2738;&#2759;&#2728;&#2765;&#2721;]] [[ko:&#53440;&#51060;]] [[hi:&#2341;&#2366;&#2312;&#2354;&#2376;&#2306;&#2337;]] [[id:Thailand]] [[it:Tailandia]] [[he:&#1514;&#1488;&#1497;&#1500;&#1504;&#1491;]] [[ks:&#2341;&#2366;&#2311;&#2354;&#2376;&#2306;&#2337;]] [[la:Thailandia]] [[lt:Tailandas]] [[li:Thailand]] [[ms:Thailand]] [[zh-min-nan:Thài-kok]] [[nl:Thailand]] [[nds:Thailand]] [[ja:&#12479;&#12452;&#29579;&#22269;]] [[nb:Thailand]] [[nn:Thailand]] [[pl:Tajlandia]] [[pt:Tailândia]] [[ro:Thailanda]] [[ru:&#1058;&#1072;&#1080;&#1083;&#1072;&#1085;&#1076;]] [[sa:&#2341;&#2366;&#2311;&#2354;&#2376;&#2306;&#2337;]] [[sk:Thajsko]] [[sl:Tajska]] [[fi:Thaimaa]] [[sv:Thailand]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3652;&#3607;&#3618;]] [[vi:Thái Lan]] [[uk:&#1058;&#1072;&#1081;&#1083;&#1072;&#1085;&#1076;]] [[zh:&#27888;&#22269;]] చైనా 1530 27524 2006-06-28T10:44:30Z 87.3.203.187 /* బయటి లింకులు */ {{అనువాదము}} ::''PRC redirects here. For other uses, see [[PRC (disambiguation)]].'' The '''People's Republic of చైనా''' (PRC), commonly referred to as '''చైనా''', is a state in [[East Asia]]. Since its founding in [[1949]], it has been led by the [[Communist Party of చైనా]] (CPC). It is the world's most [[populous]] country, with a population of over 1.3 billion people, most of whom are classified as the [[Han Chinese]] [[ethnicity]]. It is the largest [[country]] in [[area]] in [[East Asia]] and the [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/rankorder/2147rank.html fourth largest] in the world, after [[Russia]], [[Canada]], and the [[United States]]. The PRC borders 14 countries: [[Afghanistan]], [[Bhutan]], [[Myanmar]]/Burma, [[India]], [[Kazakhstan]], [[Kyrgyzstan]], [[Laos]], [[Mongolia]], [[Nepal]], [[North Korea]], [[Pakistan]], [[Russia]], [[Tajikistan]] and [[Vietnam]]. Although it officially remains a [[communist state]], the PRC has considerably [[privatization|privatized]] its economy in the past three decades. The PRC claims sovereignty over but has never controlled [[Taiwan]] and some neighboring islands, which are controlled by the [[Republic of చైనా]]. The PRC considers those areas as parts of itself, an eternally complete and indivisible country. This claim is controversial with the ROC considering itself an [[independent state]]. See '''[[చైనా]]''' and [[Political status of Taiwan]] for more information. The term "[[mainland చైనా]]" is sometimes used to denote the area under the PRC's rule, usually excluding the two [[Special Administrative Region]]s, [[Hong Kong]] and [[Macau]]. The PRC is sometimes also referred to as "'''Red చైనా'''", especially by its political opponents and critics, in reference to the association between the color [[red]] and [[communism]]. {{People's Republic of చైనా infobox}} ==చరిత్ర == ''Main articles: [[History of చైనా]], [[History of the People's Republic of చైనా]], [[Timeline of Chinese history]]'' See also: [[Chinese imperialism]] After [[World War II]], the [[Chinese Civil War]] between the [[Communist Party of చైనా]] and the [[Kuomintang]] ended in [[1949]] with the Communists in control of [[mainland చైనా]] and the Kuomintang in control of [[Taiwan]] and some outlying islands of [[Fujian]]. On [[October 1]], 1949, [[Mao Zedong]] declared the People's Republic of చైనా, establishing a [[communist state]], and proclaiming that "చైనా has stood up." Supporters of the Maoist Era, consisting mostly of poorer Chinese and the leftist foreign experts, claim that under Mao, చైనా's unity and [[sovereignty]] was assured for the first time in a century, and there was development of infrastructure, industry, healthcare, and education, which raised [[living standard]]s of average Chinese. They also believe that campaigns such as the [[Great Leap Forward]] and the [[Cultural Revolution]] were essential in jumpstarting చైనా's development and purifying its culture. Supporters may also doubt statistics or accounts given for death tolls or other damages incurred by Mao's campaigns. However, critics of Mao's regime, which consists of the majority of foreign experts and observers as well as many Chinese people, especially the emergent middle class and more liberal-minded city dwellers, claim that Mao's administration imposed strict controls over everyday life, and believe that campaigns such as the [[Great Leap Forward]] and [[Cultural Revolution]] contributed to or caused millions of deaths, incurred severe economic costs, and damaged చైనా's cultural heritage. The [[Great Leap Forward]] in particular preceded a massive [[famine]] in చైనా which, according to credible Western and Eastern [http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm sources], 20 - 30 million people died; most Western and many Chinese analysts attribute this to the [[Great Leap Forward]], while others, including Mao at the time, attribute this to natural disasters; still others doubt this figure entirely, or claim that many more people died due to famine or other consequences of political chaos during the rule of [[Chiang Kai-Shek]]. Following the dramatic economic failures of the early [[1960s]], Mao stepped down from his position as chairman of the People's Republic. The National People's Congress elected [[Liu Shaoqi]] as Mao's successor. Mao remained head of the Party but was removed from day to day management of economic affairs which came under the control of a more moderate leadership under the dominant influence of [[Liu Shaoqi]], [[Deng Xiaoping]] and others who initiated economic reforms. In 1966 Mao launched the [[Cultural Revolution]], which is viewed by his opponents (including both Western analysts and many Chinese people who were youth at the time) as a strike back at his rivals by mobilizing the youth of the country in support of his thought and purging the moderate leadership, but is viewed by his supporters as an experiment in direct democracy and a genuine attempt at purging Chinese society of corruption and other negative influences. Disorder followed but gradually under the leadership of [[Zhou Enlai]] moderate forces regained influence. After Mao's death, [[Deng Xiaoping]], the leader of the reformists, succeeded in winning the power struggle, and Mao's widow, [[Jiang Qing]] and her associates, the [[Gang of Four (చైనా)|Gang of Four]], who had assumed control of the country, were arrested and put on trial. Since then, the government has gradually and greatly loosened governmental control over people's personal lives, and began transitioning చైనా's planned economy into a [[mixed economy]]. Supporters of the economic reforms, who tend to be middle-class Chinese and most left-center to right Western observers, point to the rapid development of the consumer and export sectors of the economy, the creation of an urban [[middle class]] that now constitutes 15% of the population, higher living standards (which is shown via dramatic increases in GDP per capita, consumer spending, life expectancy, literacy rate, and total grain output) and a much wider range of personal rights and freedoms for average Chinese as evidence of the success of the reforms. Critics of the economic reforms, who tend to be poorer workers and peasants in చైనా and leftist Western observers, claim that the reforms have caused wealth disparity, environmental pollution, rampant [[corruption]], widespread [[unemployment]] associated with layoffs at inefficient state-owned enterprises, and has introduced often unwelcome cultural influences. Consequently they believe that చైనా's culture has been corrupted, her poor have been reduced to a hopeless adject underclass, and that the social stability is threatened. Despite these concessions to capitalism, the Communist Party of చైనా remains in control and has maintained repressive policies against groups which it feels are threats, such as [[Falun Gong]] and the separatist movement in [[Tibet]]. Supporters of these policies, who tend to be the majority of rural Chinese people and a smaller majority of urban Chinese people, as well as a minority of observers, claim that these policies safeguard stability in a society that is torn apart by class differences and rivalries, has no tradition of civil participation, and limited rule of law. Opponents of these policies, who tend to be a minority of Chinese people, most Chinese dissidents living abroad, many people from Hong Kong or Taiwan, ethnic minorities like Tibetans, and most Westerners, claim that these policies severely violate norms of [[human rights]] that the international community recognizes, and further claim that this results in a [[police state]], which creates an atmosphere of fear and ignorance. The People's Republic of చైనా adopted its current [[constitution of the People's Republic of చైనా|constitution]] on [[December 4]], [[1982]]. == రాజకీయాలు == :''Main article: [[Politics of చైనా]]'' :''This section is on the politics of [[Mainland చైనా]]. See also: [[Chinese nationalism]], [[Propaganda in the People's Republic of చైనా]], [[Imperialism in Asia]], [[Politics of Taiwan|Politics of Taiwan]], [[Hong_Kong#Politics|Politics of Hong Kong]], and [[Macau#Politics|Politics of Macau]].'' [[Image:చైనా%2C_Mao_%282%29.jpg|thumb|left|230px|[[Mao Zedong]] declares the founding of the PRC in 1949]] <!-- This picture should really go in the history section but the infobox is preventing it from doing so --> In the [[technical terminology]] of [[political science]] the PRC was a [[communist state]] for much of the [[20th century]], and is still considered a communist [[state]] by many, though not all, political [[scientist]]s. Attempts to simply characterize the nature of the political [[structure]] of చైనా fail. The [[regime]] has variously been described as [[authoritarianism|authoritarian]], [[communism|communist]], [[socialism|socialist]] and various combinations of those terms. It has also been described as a [[communist government]]. The government of the PRC is controlled by the [[Communist Party of చైనా]]. While there have been some moves toward political liberalization, in that [[contested election]]s are now held at the village level and legislatures have shown some assertiveness from time to time, the party retains effective control over governmental appointments. While the state uses authoritarian methods to deal with challenges to its rule, it simultaneously attempts to reduce dissent by improving the economy, allowing expression of personal grievances, and giving rather lenient treatment to persons expressing dissent whom the regime does not believe are organizers. [[Censorship]] of political speech is routine, and the Communist Party ruthlessly suppresses any protests and organizations that it considers a threat to its power, as was the case after the [[Tiananmen Square protests]]. However there are limits to the repression that the Party is willing or able to achieve. The media have become increasingly active in publicizing social problems and exposing corruption and inefficiency at lower levels of government. The Party has also been rather unsuccessful at controlling information, and in some cases has had to change policies in response to public outrage. Although organized opposition against the Party is not tolerated, demonstrations over local issues are frequent and increasingly tolerated. Recently, under increasingly showing himself as conservative Hu Jintao, the PRC has tended to increase crackdowns on reporters, even those working for foreign papers, such as the New York Times. The support that the Communist Party of చైనా has among the Chinese population is unclear, as there are no national elections, and private conversations and anecdotal information often reveals conflicting views. Many in చైనా appear appreciative of the role that the government plays in maintaining social stability, which has allowed the economy to grow without interruption. Political concerns in చైనా include the growing gap between rich and poor in the PRC, and the growing discontent with widespread corruption within the leadership. There are some other parties in PRC. The CPC cooperates with these parties through a special conference, called the [[Chinese People's Political Consultative Conference]] (CPPCC) led by the CPC, rather than elections. Nevertheless, the effect of the other parties on the government remains minimal. As an advisory body of the CPC without real power, the C.P.P.C.C. is quite like an external eye, although there are officers from the CPPCC in almost all government departments. == విదేశీ సంభంధాలు== ''Main article: [[Foreign relations of the People's Republic of చైనా]]'' The People's Republic of చైనా maintains diplomatic relations with most countries in the world, but makes acknowledging its claim to [[Taiwan]] and severing any official ties with the [[Republic of చైనా]] (ROC) government a prerequisite for diplomatic exchanges. It also actively opposes foreign travels by current and former political officials of Taiwan, such as [[Lee Teng-hui]] and [[Chen Shui-bian]]. The PRC also opposes travel by the [[Tenzin Gyatso, 14th Dalai Lama]] due to his leadership of the [[Government of Tibet in Exile]] and [[Li Hongzhi]], the spiritual leader of the [[Falun Gong]], who lives in exile in the US. [[Image:Clinton and jiang.jpg|right|thumb|200px|[[Jiang Zemin]] and [[Bill Clinton]]]] In [[1971]], the PRC replaced the Republic of చైనా as the sole representative for "చైనా" in the [[United Nations]] and as one of the five permanent members of the [[UN Security Council]]. (See [[చైనా and the United Nations]]) It was for a time a member and leader of the [[Non-Aligned Movement]], but now is an observer. Much of the current foreign policy is based on the concept of [[చైనా's peaceful rise]]. [[Sino-American relations]] have been strained several times in the past few decades by Japan's refusal to acknowledge its past war crime violations, most notable among which is [[The Rape of Nanking]] by [[Iris Chang]]. చైనా is often criticized for human rights abuses, with foreign relations suffering greatly following the [[Tiananmen Square Massacre]] in [[1989]]. Human rights is a perennial issue that is brought up in the US Congress, but since the Clinton years, human rights has been decoupled from economic negotiations, such as Most Favored Nation status. In May 1999, a B-2 stealth bomber dropped three 2000-pound satellite guided bombs on the Chinese embassy in [[Belgrade]] during the [[Kosovo conflict]], killing three Chinese reporters. The United States insisted this was a mistake, showing with documentary evidence that the selection of the building as a target was based on an outdated map produced by the U.S. National Imagery and Mapping Agency (now known as the [[National Geospatial-Intelligence Agency]]), which incorrectly identified the building as an arms procurement agency of the Yugoslav government. Although the U.S. dispatched a special envoy to చైనా to explain the error, the Chinese government continued to insist that the action was deliberate. In April 2001, a U.S. [[EP-3]] propeller reconnaissance plane operating in what the US claims international waters off the Chinese [[Exclusive Economic Zone]] (EEZ) and the Chinese claims within its EEZ, while conducting [[signals reconnaissance]] was "buzzed" by a Chinese jet fighter, leading to an accidental collision in which the fighter crashed and its pilot was killed. The damaged U.S. plane struggled to land on చైనా's [[Hainan Island]], where its 24 crewmembers were detained for 12 days and sensitive equipment from the craft was confiscated. <!--I haven't seen this specific explanation anywhere else, and I'm always wary of anonymous Wikipedia edits: "The United States explained that the plane had been looking for radar and missile launch sites directed at Taiwan." Need a cite. -->Another source of friction was the 1999 [[Cox report]], which revealed PRC espionage compromising U.S. nuclear secrets dating back several decades. In addition to Taiwan, చైనా is involved in several other territorial disputes. The PRC makes all of these claims on [[irredentism|irredentist]] grounds, while the opposing claimants tend to view the PRC as being motivated by resources or military considerations: *With [[India]]: **[[Aksai Chin]], administered by చైనా, claimed by [[India]] **[[Arunachal Pradesh]] / [[South Tibet]], administered by India, claimed by చైనా *Over islands on the [[East చైనా Sea]] or [[South చైనా Sea]]: **[[Paracel Islands]], administered by చైనా, claimed by [[Vietnam]] and the [[Republic of చైనా|ROC]] **[[Spratly Islands]], disputed between చైనా and several neighboring countries **[[Diaoyu Islands]] / [[Senkaku Islands]], administered by [[Japan]], claimed by the PRC and the [[Republic of చైనా|ROC]] In [[2004]], Russia agreed to turned [[Yinlong Island]] as well as one half of [[Heixiazi Island]] to చైనా, ending a long-standing border dispute between Russia and చైనా. Both islands are found at the conference of the [[Amur]] and [[Ussuri]] Rivers, and were until then administered by Russia and claimed by చైనా. The event has fostered feelings of reconciliation and cooperation, but it has also sparked some discontent on both sides, with some Russians unhappy about the loss of territory, and some Chinese unhappy that the Chinese government has effectively surrendered claims over the other half of Heixiazi Island by accepting the Russian offer. The transfer has been ratified by both the Chinese [[National People's Congress]] and the Russian [[State Duma]] but has yet to be carried out. Outside official opinion, it is popular for nationalists to make [[Irredentism|irredentist]] claims to [[Mongolia]], [[Tuva]] and [[Outer Manchuria]], as well as (less commonly) the [[Ryukyu Islands]], [[Bhutan]], [[Sikkim]], [[Ladakh]], the [[Hukawng Valley]] in northern [[Myanmar]], and [[Central Asia]] southeast of [[Lake Balkhash]]. See also: [[Political status of Taiwan]] == సైన్యం== {{seemain | చైనా సైన్యం}} [[Image:PLA_soldiers.jpg|left|thumb|200px|[[People's Liberation Army|PLA]] soldiers march in Beijing]] పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ చైనా, ప్రపంచంలోనే ఎక్కువ సంఖ్యలో సైన్యాన్ని నిర్వహిస్తుంది. దీనిని పీపుల్స్ లిబరేషన్ ఆర్మీ (ప్రజా స్వాతంత్ర్య సైన్యం) అని పిలుస్తారు. దీనిలో నావికా దళం, వాయు దళం ఉన్నాయి. [[2005]]లో దీని [[బడ్జటు]] సుమారుగా మూడువేల కోట్ల డాలర్లు (పదిహేను వేల కోట్ల రూపాయలు ?)కానీ ఈ బడ్జటు విదేశీ ఆయుధాలు, ఇతర పరిశోధనల ఖర్చు కాకుండా! విమర్శకులు ఈ బడ్జటును ఇంకా చాలా ఎక్కువా చెపుతారు. ఇటీవలి RAND అను సంస్థ ప్రకారం ఈ ఖర్చు రెండు రెట్లు ఎక్కువ! ఇది అమెరికా సంయుక్త రాష్టాల నాలుగు వందల బిలియన్ డాలర్ల తరువాత ప్రపంచంలో రెండవ స్థానంలో నిలుస్తుంది. దీనికి చక్కని అణు ఆయుధాలు, ఇతర ప్రధాన ఆయుధాలు ఉన్నప్పటికీ, బలహీనమైన నావికాదళం, విమాన వాహక నౌకలు, వైమానిక దళంలోని పాత విమానాల వల్ల, తక్కువ శిక్షణా సమయం వల్ల దీనిని ప్రపంచపు సూపర్ పవరుగా గుర్తించరు, కానీ ఓ ప్రాంతీయ శక్తిగా మంచి గుర్తింపు ఉన్నది. == రాజకీయ విభాగాలు== ''Main article: [[Political divisions of చైనా]]'' The People's Republic of చైనా has administrative control over 22 provinces (&#30465;); the government of the People's Republic of చైనా considers [[Taiwan Province|Taiwan]] (&#21488;&#28286;) to be its 23rd province. (See [[Political status of Taiwan]] for more information.) Apart from provinces there are 5 autonomous regions (&#33258;&#27835;&#21306;) containing concentrations of several minorities; 4 municipalities (&#30452;&#36758;&#24066;) for చైనా's largest cities and 2 [[Special Administrative Region]]s (SAR) (&#29305;&#21035;&#34892;&#25919;&#21306;) governed by the PRC. The 22 provinces, 5 autonomous regions and 4 municipalities can be collectively referred to as "[[mainland చైనా]]", a term which usually excludes Hong Kong, Macao, and Taiwan. [[Image:చైనా administrative.png|300px|thumb|Province-level divisions of the People's Republic of చైనా]] The following are a list of administrative divisions of areas under the control of the People's Republic of చైనా. <table border="0"><tr><td> '''Provinces''' *[[Anhui]] (&#23433;&#24509;) *[[Fujian]] (&#31119;&#24314;) *[[Gansu]] (&#29976;&#32899;) *[[Guangdong]] (&#24191;&#19996;) *[[Guizhou]] (&#36149;&#24030;) *[[Hainan]] (&#28023;&#21335;) *[[Hebei]] (&#27827;&#21271;) *[[Heilongjiang]] (&#40657;&#40857;&#27743;) *[[Henan]] (&#27827;&#21335;) *[[Hubei]] (&#28246;&#21271;) *[[Hunan]] (&#28246;&#21335;) *[[Jiangsu]] (&#27743;&#33487;) *[[Jiangxi]] (&#27743;&#35199;) *[[Jilin]] (&#21513;&#26519;) *[[Liaoning]] (&#36797;&#23425;) *[[Qinghai]] (&#38738;&#28023;) *[[Shaanxi]] (&#38485;&#35199;) *[[Shandong]] (&#23665;&#19996;) *[[Shanxi]] (&#23665;&#35199;) *[[Sichuan]] (&#22235;&#24029;) *[[Yunnan]] (&#20113;&#21335;) *[[Zhejiang]] (&#27993;&#27743;) </td><td valign="top"> '''Autonomous regions''' *[[Guangxi]] (&#24191;&#35199;) *[[Inner Mongolia|Inner Mongolia (Nèi M&#283;ngg&#468;)]] (&#20869;&#33945;&#21476;) *[[Ningxia]] (&#23425;&#22799;) *[[Xinjiang]] (&#26032;&#30086;) *[[Tibet Autonomous Region|Tibet (X&#299;zàng)]] (&#35199;&#34255;) <br /> '''Municipalities''' *[[Beijing]] (&#21271;&#20140;) *[[Chongqing]] (&#37325;&#24198;) *[[Shanghai]] (&#19978;&#28023;) *[[Tianjin]] (&#22825;&#27941;) <br /> '''Special Administrative Regions''' *[[Hong Kong|Hong Kong (Xi&#257;ngg&#462;ng)]] (&#39321;&#28207;) *[[Macau|Macau (Àomén)]] (&#28595;&#38376;) <br /> '''Claimed by the PRC, but governed by [[Republic of చైనా]]''' *[[Taiwan Province|Taiwan]] (&#21488;&#28286;) ([[Political status of Taiwan|disputed]]) </td></tr></table> == భౌగోళిక స్వరూపం== ''Main article: [[Geography of చైనా]]'' [[Image:Smaller map of చైనా.png|Map of చైనా with most important placenames|thumb|300px|The PRC controls much of eastern [[Asia]] areas in peach while the [[Republic of చైనా|ROC]] consists of a few yellow-shaded islands including [[Taiwan]]. See the [[:Image:చైనా_pol01.jpg|larger image with provincial boundaries]] for more detail.]] The PRC is the fourth largest country in the world and contains a large variety of landscapes. In the east, along the shores of the [[Yellow Sea]] and the [[East చైనా Sea]], are found extensive and densely populated [[alluvium|alluvial plains]]; the [[shore]] of the [[South చైనా Sea]] is more mountainous and southern చైనా is dominated by hill country and lower mountain ranges. In the central-east are found the [[river delta|delta]]s of చైనా's two major rivers, the [[Huang He]] and [[Yangtze River]] ([[Chang Jiang]]). Other major rivers include the [[Xi Jiang]], [[Mekong]], [[Brahmaputra]] and [[Amur]]. To the west, major mountain ranges, notably the [[Himalaya]] with చైనా's highest point [[Mount Everest]], and high plateaus feature among the more arid landscape of [[desert]]s such as the [[Takla-Makan]] and the [[Gobi Desert]]. Due to a prolonged [[drought]] and poor agricultural practices [[dust storm|dust storms]] have become usual in the spring in చైనా. According to చైనా's Environmental Protection Agency, the Gobi Desert has been expanding "like a tsunami" and is a major source of dust storms which affect [[Mainland చైనా]] and other parts of northeast Asia such as [[Taiwan]], [[Korea]] and [[Japan]]. Dust from the northern plains has been tracked to the [[West Coast]] of the [[United States]]. River management and dust erosion are problems affecting other countries that have become recent important concerns for relations between చైనా and its neighboring countries. == ఆర్థిక వ్యవస్థ== [[image:1_Yuan_1960.jpg|right|thumb|150px|A Yuan note from 1960]] ''Main article: [[Economy of the People's Republic of చైనా]]'' The CCP reformulates many aspects of its public ideology as "with Chinese characteristics" and this is true of its economy as well, which it calls [[Socialism with Chinese characteristics]]. Beginning in late [[1978]] the Chinese leadership has been [[Chinese economic reform|reforming the economy]] from a [[Soviet Union|Soviet]]-style centrally planned economy to a more market-oriented economy but still within a rigid political framework of Communist Party control. To this end the authorities have switched to a system of household responsibility in [[agriculture]] in place of the old collectivization, increased the authority of local officials and plant managers in [[industry]], permitted a wide variety of small-scale enterprise in services and light [[manufacturing]], and opened the economy to increased foreign trade and investment. Prices controls were also relaxed. This has resulted in mainland చైనా's shift from a [[command economy]] to a [[mixed economy]] with both communist and capitalist tendencies. The government has tended to not emphasize equality as when it first began and instead emphasized raising personal income and consumption and introducing new management systems to help increase productivity. The government also has focused on foreign trade as a major vehicle for economic growth, for which purpose it set up over 2000 [[Special Economic Zones]] (SEZ) where investment laws are relaxed in order to attract foreign capital. The result has been a quadrupling of [[Gross Domestic Product|GDP]] since 1978. In [[1999]], with its 1.25 billion people and a GDP of just $3,800 per capita, the PRC became the sixth largest economy in the world by exchange rate and third largest in the world after the [[European Union]] and the [[United States|U.S.]] by purchasing power. The average annual income of a Chinese worker is $1,300. Chinese economic development is believed to be among the fastest in the world, about 7-8% per year according to Chinese government statistics. చైనా is now a member of the [[World Trade Organization]]. Mainland చైనా has a reputation as being a low-cost manufacturer, particularly due to abundant cheap labor. A worker at a Chinese factory typically costs a company 50 cents to $1 per hour (average $0.86), compared with $2 to $2.50 per hour in Mexico and $8.50 to more than $20 for the U.S. By the end of 2001, the average electricity price in Guangdong Province was 0.72 yuan (9 US cents) per kilowatt hour, much higher than the average level on the Chinese mainland of 0.368 yuan (4 US cents). The PRC officially abolished direct budgetary outlays for exports on Jan. 1, 1991. Nonetheless, it is widely believed that many of mainland చైనా's manufactured exports receive other types of export subsidies. Other forms of export subsidies involve guaranteed provision of energy, raw materials or labor supplies. Exports of some agricultural products, such as corn and cotton, still benefit from direct export subsidies. However, the PRC substantially reduced the level of corn export subsidies in 1999 and 2000 essentially to the point of elimination. Preferential tax incentives are another example of export subsidies. చైనా is attempting to harmonize the system of taxes and duties it imposes on enterprises, domestic and foreign alike. As a result, preferential tax and duty policies that benefit exporters in special economic zones and coastal cities have been targeted for revision. Chinese exports to the United States were $125 billion in 2002; American exports to చైనా were $19 billion. The discrepancy is largely attributable to the fact that the U.S. consumes far more than it produces and that Chinese people paid low wages cannot afford the US's expensive products. Another factor cited by some people is the unfavorable [[exchange rate]] between the [[Renminbi|Chinese yuan]] and the [[United States dollar]] to which it is [[pegged]]. Chinese exports to the United States are rising 20% per annum, much faster than U.S. exports to చైనా. With the elimination of clothing quotas, చైనా stands to take over a large chunk of the worldwide textile industry. [http://www.nytimes.com/2003/08/26/business/worldbusiness/26CHIN.html?th], [http://www.nytimes.com/2003/09/02/business/02CHIN.html?th] In 2003, చైనా's GDP in terms of [[purchasing power parity]] reached $6.4 trillion, becoming the [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/rankorder/2001rank.html second-largest in the world]. Using conventional measurements it is ranked 7th. With its large population this still gives an average GNP per person of only an estimated $5,000, about 1/7th that of the United States. The officially reported growth rate for 2003 was 9.1%. It was estimated by the CIA that in 2002 agriculture accounted for 14.5% of చైనా's GNP, industry and construction for 51.7% and services for 33.8%. Average rural income is about one third that of urban areas, a gap which has widened in recent decades. == జన గణణ== ''Main article: [[Demographics of చైనా]]'' Officially the PRC views itself as a multi-ethnic nation with 56 recognized [[List of Chinese ethnic groups|ethnicities]]. The majority [[Han Chinese]] ethnicity makes up about 93% of the population and is the majority over about half of the area of the PRC. The Han Chinese can also be conceived as a large category bringing together many diverse ethnic subgroups sharing common cultural and linguistic characteristics. The People's Republic of చైనా, in an attempt to limit its [[Population explosion|population growth]], has adopted a policy which limits urban families ([[Nationalities of చైనా|ethnic minorities]] such as [[Tibetans]] are an exception) to [[one child policy|one child]] and rural families to two children when the first is female. Because males are considered to be more economically valuable in rural areas, there appears to be a high incidence of [[sex selective abortion]] and [[child abandonment]] in rural areas to ensure that the second child is male. (See National Geographic's చైనా's Lost Children). This has resulted in a [[sex]] ratio of 112-113 boys being born for every 100 girls which is somewhat higher than the natural rate (106 to 100), but which is comparable to the ratios in places such as the [[Caucasus]], [[Taiwan]], [[Hong Kong]] and [[South Korea]]. The figure also stabilises to 106 to 100 once the total population is taken into account. Although some of this bad ratio is attributable to [[sexism]], recently, it has been found that it correlates with hepatitis as well. The PRC government is attempting to mitigate this problem by emphasizing the worth of women and has gone so far as to criminalize medical providers from disclosing to parents the sex of an expected baby. The majority [[Han Chinese]] speak varieties of [[Chinese spoken language|spoken Chinese]], which can be regarded as either one language or a family of languages. The largest subdivision of spoken Chinese is [[Mandarin (linguistics)|Mandarin Chinese]], with more speakers than any other [[language]] on [[Earth]]. A standardized version of Mandarin based on the [[Beijing dialect]], known as [[Putonghua]], is taught in schools and used as the official language of the entire country. == ప్రజారోగ్యం == ''Main articles: [[Public health in చైనా]] and [[Environment of చైనా]]'' [[Image:చైనా.jpg|right|thumb|200px|Celebrating victory over [[SARS]]]] The PRC has several emerging [[public health]] problems: health problems related to air and water [[pollution]], a progressing [[AIDS|HIV-AIDS]] epidemic and hundreds of millions of [[tobacco smoking|cigarette smokers]]. The HIV epidemic, in addition to the usual routes of infection, was exacerbated in the past by unsanitary practices used in the collection of blood in rural areas. The problem with [[tobacco]] is complicated by the concentration of most cigarette sales in a government controlled monopoly. The government, dependent on tobacco revenue, seems hesitant in its response to the tobacco compared with other public health problems. [[Hepatitis B]] is endemic in mainland చైనా, with a large percentage of the population contracting the disease; about 10% of these are seriously affected. Often this causes [[liver]] failure or liver cancer, a common form of death in చైనా. Hepatitis has also recently been found to have resulted in fewer non-males being born (kills female sperm; the higher male to female ratio than is normal for most countries). A program initiated in [[2002]] will attempt over the next 5 years to [[vaccination|vaccinate]] all newborns in mainland చైనా. చైనా is also a source pool of [[avian bird flu]], which is thought to be currently mainly animal-human transmissable (only two well documented cases of human-human have been to the present known of to scientists), but which experts regard as likely to be the next big [[epidemic]] when the viruses in the future morph into human-human transmissable. Given the very quick morph altering of DNA in flu viruses, it is considered only a matter of time and not a will it or won't it happen question. == అంతరిక్ష కార్యక్రమాలు== ''Main article: [[Space program of చైనా]]'' On October 15, 2003, using a [[Long March rocket|Long March 2F rocket]] and [[Shenzhou 5|Shenzhou V manned spacecraft]], the PRC became the third country to put a human being into [[outer space|space]] through its own endeavors. [[Image:చైనా_%28172%29.jpg|right|thumb|150px|Launch of the [[Long March rocket]]]] The country had plans for a manned space program as early as the 1970s, with "[[Project 714]]" and the intended Shuguang manned spacecraft. Because of a series of political and economic setbacks, the programs for a manned flight never came to fruition until 2003. The [[Long March rocket|Long March 2F rocket]] and [[Shenzhou 5|Shenzhou V manned spacecraft]] carried [[Yang Liwei]] inside the Shenzhou 5 spacecraft into Earth orbit, where it remained for 21 hours, making a total of 14 revolutions. Some specialists regard the [[Shenzhou spacecraft|Shenzhou manned spacecraft]] as based on Russia's [[Soyuz]] spacecraft, a design several decades old. The PRC's burgeoning program is considered to be cause for concern in some quarters. A United States Congressional report following the 2003 launch said, "While one of the strongest immediate motivations for this program appears to be political prestige, చైనా's efforts almost certainly will contribute to improved military space systems in the 2010-2020 timeframe." Others are less impressed. A week after the launch, an [http://www1.timesofindia.indiatimes.com/cms.dll/html/uncomp/articleshow?msid=229586 editorial] in the Times of India called it "'చైనా's Late Creep Forward,' given that Beijing is attempting to showcase a four-decade-old technology". For example, today, the US Air Force's primary objective is to move into dominance of space. Whether చైనా's advances in this area will produce another [[space race]] remains to be seen. == సంస్కృతి== ''Main article: [[Culture of చైనా]]'' చైనా's traditional values were derived from the orthodox version of [[Confucianism]]/[[conservatism]], which was taught in schools and was even part of imperial [[civil service examinations]]. However, the term Confucianism is somewhat problematic in that the system of thought which reached it high-water mark in Qing Dynasty imperial చైనా was in fact composed of several strains of thought, including [[Legalism]], which in many ways departed from the original spirit of Confucianism; indeed by the height of imperial చైనా, the right of the individual ethical conscience and the democratic right of criticism bad government and demanding change had largely been prohibited by "orthodox" thinkers. Currently, there are neo-Confucians who believe that contrary to that line of thought, democratic ideals and human rights are quite competible with traditional Confucian "Asian values". See [http://www.columbia.edu/cu/ccba/cear/issues/fall97/graphics/special/debary/debary.htm] The leaders who directed the efforts to change [[Chinese society]] after the establishment of the People's Republic of చైనా in 1949 were raised in the old society and had been marked with its values. Although they were conscious revolutionaries, they had no intention of transforming Chinese culture totally. As practical administrators, PRC leaders sought to change some traditional aspects, such as rural land tenure and education, while preserving others, such as the family structure. Indeed, many observers believe that the Communist period following 1949 is very much in continuity with traditional Chinese history, rather than revolutionary--much like before, the masses accepted the views of the ruling party without much protest. The new government was seen as having who had assumed the [[Mandate of Heaven]], taking over from the old regime and establishing a new dynasty with the blessing of the gods. Just as in the imperial age, the ruler (such as Mao Zedong) was revered and generally seen as without fault and worthy of praise. Change in Chinese society, therefore, has been less than total and consistent than claimed by official spokesmen. At various times in the history of the PRC, many aspects of traditional Chinese culture including art, literature, linguistic forms, to name a few, have been sought by the regime or prominent movements (such as during the [[Cultural Revolution]] by the [[Red Guards]]) as vestiges of feudalism, regressive and harmful. Yet as time passes, much of traditional Chinese culture has been accepted by the people and regime as an integral part of Chinese society; indeed, Chinese national policy often lauds these as important achievements of the Chinese civilization, and emphasizes them as being important in forming a Chinese national identity. The PRC has also promoted feelings of nationalism in recent years, regarded by many observers as an effort to provide legitimacy for its rule. * [[Chinese art]] * [[Chinese cuisine]] * [[Chinese language]] * [[Chinese written language]] * [[List of famous Chinese people]] * [[Music of చైనా]] * [[Religion in చైనా]] * [[Holidays in the People's Republic of చైనా]] == ఇతర విషయములు == ''Main article: [[List of చైనా-related topics]]'' * [[Chinese law]] * [[Education in చైనా]] * [[Communications in చైనా]] * [[Environment of చైనా]] * [[Human rights in చైనా]] * [[Science and technology in చైనా]] * [[Police in చైనా]] * [[Transportation in చైనా]] * [[Railways in చైనా]] * [[Nationalities of చైనా]] ==రిఫరెన్సులు== *[http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ch.html CIA World Factbook 2002/2004] *[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/18902.htm Background Note: చైనా U.S. Department of State website] == మరింత సమాచారం కోసం సంప్రదించండి== * Ross Terrill, <cite>The New Chinese Empire: And What It Means for the United States</cite>, Basic Books, hardcover, 400 pages, ISBN 0465084125 {{portal}} == బయటి లింకులు == * [http://www.చైనా.org.cn/english/index.htm చైనా.org.cn] - చైనా's Official Gateway * [http://www.globalpolitician.com/articles.asp?ID=341 The Dragon's Dawn: చైనా as a Rising Imperial Power] * [http://www.HavenWorks.com/world/చైనా చైనా News] * [http://www.nytimes.com/2003/06/12/international/asia/12CHIN.html?tntemail1 Chinese politics]: New York Times (login is required) * [http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/red/ చైనా in red] - PBS: Frontline * [http://www.geocities.com/CapeCanaveral/Launchpad/1921/ Go Taikonauts!] - A Chinese citizen's page devoted to చైనా's space program. * [http://taiwansecurity.org/IS/2004/IS-Garibaldi-0704.htm Chinese Threat to American Leadership in Space] - Analysis by Gabriele Garibaldi * [http://www.చైనాorbit.com చైనా Information Site] * [http://www.space.com/missionlaunches/shenzhou_చైనా_archive.html Articles on చైనా's space activities] * [http://www.olympicwatch.org/ Human rights in చైనా and the Beijing 2008 Olympics - OlympicWatch.org] * [http://www.araచైనా.com/ చైనా International Travel Service OF Guilin - JP ] * [http://www.చైనాhistoryforum.com/ చైనా History Forums!] {{East_Asia}} {{Central_Asia}} [[Category:Communist states|చైనా, People's Republic of]] [[Category:East Asian countries|చైనా, People's Republic of]] [[Category:People's Republic of చైనా|*]] [[Category:Republics|చైనా, People's Republic of]] [[Category:Disputed territories]] [[Category:People's Republic of చైనా]] [[af:Volksrepubliek van Sjina]] [[ar:&#1589;&#1610;&#1606;]] [[ast:చైనా]] [[bg:&#1050;&#1080;&#1090;&#1072;&#1081;]] [[be:&#1050;&#1110;&#1090;&#1072;&#1081;]] [[cs:%C4%8C%C3%ADnsk%C3%A1_lidov%C3%A1_republika]] [[da:Folkerepublikken Kina]] [[de:Volksrepublik చైనా]] [[el:&#922;&#943;&#957;&#945;]] [[et:Hiina Rahvavabariik]] [[es:República Popular చైనా]] [[eo:Popolrespubliko Cxinio]] [[fr:République populaire de Chine]] [[gl:చైనా]] [[ko:&#51473;&#54868;&#51064;&#48124;&#44277;&#54868;&#44397;]] [[he:&#1505;&#1497;&#1503;]] [[id:Republik Rakyat Tiongkok]] [[ia:Republica Popular de చైనా]] [[is:Alþýðulýðveldið Kína]] [[it:Repubblica Popolare Cinese]] [[la:Respublica Populi Sinarum]] [[lv:&#310;&#299;na]] [[lt:Kinija]] [[mk:&#1050;&#1080;&#1085;&#1072;]] [[ms:చైనా]] [[nds:Volksrepubliek చైనా]] [[nl:Volksrepubliek చైనా]] [[ja:&#20013;&#33775;&#20154;&#27665;&#20849;&#21644;&#22269;]] [[no:Folkerepublikken Kina]] [[pl:Chi&#324;ska Republika Ludowa]] [[pt:República Popular da చైనా]] [[ru:&#1050;&#1080;&#1090;&#1072;&#1081;]] [[sl:Kitajska]] [[sr:&#1053;&#1072;&#1088;&#1086;&#1076;&#1085;&#1072; &#1088;&#1077;&#1087;&#1091;&#1073;&#1083;&#1080;&#1082;&#1072; &#1050;&#1080;&#1085;&#1072;]] [[fi:Kiinan kansantasavalta]] [[sv:Folkrepubliken Kina]] [[th:&#3626;&#3634;&#3608;&#3634;&#3619;&#3603;&#3619;&#3633;&#3600;&#3611;&#3619;&#3632;&#3594;&#3634;&#3594;&#3609;&#3592;&#3637;&#3609;]] [[vi:Trung Qu%E1%BB%91c]] [[zh:&#20013;&#21326;&#20154;&#27665;&#20849;&#21644;&#22269;]] [[simple:People's Republic of చైనా]] ఆఫ్ఘానిస్తాన్ 1531 21076 2006-03-15T15:26:20Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} '''Afghanistan''' ([[Pashtu]]/[[Dari (of Afghanistan)|Dari-Persian]]: '''Af&#287;&#257;nist&#257;n &#1575;&#1601;&#1594;&#1575;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;''') is a country in [[Central Asia]] and is often included as a part of the [[Middle East]]. It is bordered by [[Iran]] in the west, [[Pakistan]] in the south and east, [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] and [[Tajikistan]] in the north, and [[People's Republic of China|China]] in the easternmost part of the country. It is among the poorest countries in the world. Between the fall of the [[Taliban]] after the [[U.S. invasion of Afghanistan]] and the [[2003 Loya jirga]], Afghanistan was referred to by the West as the ''Transitional Islamic State of Afghanistan''. Under its new [[Constitution of Afghanistan|constitution]] the country is now officially named the '''[[Islamic republic|Islamic Republic]] of Afghanistan'''. {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse;" |+<big>'''&#1583; &#1575;&#1601;&#1594;&#1575;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606; &#1575;&#1587;&#1604;&#1575;&#1605;&#1610; &#1583;&#1608;&#1604;&#1578;'''<br>'''&#1583;&#1608;&#1604;&#1578; &#1575;&#1587;&#1604;&#1575;&#1605;&#1740; &#1575;&#1601;&#1594;&#1575;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;'''<br>'''Da Afghanistan Islami Dawlat'''<br>'''Dawlat-e Eslami-e Afghanestan'''</big> |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" |- | align="center" width="140px" | [[Image:Afghanistan flag large.png|125px]] | align="center" width="140px" | [[Image:COA Afghanistan.png|110px]] |- | align="center" width="140px" | ([[Flag of Afghanistan|In Detail]]) | align="center" width="140px" | ([[Emblem of Afghanistan|Full size]]) |} |- | align="center" colspan=2 | <small>''[[National motto]]: None''</small> |- | align="center" colspan=2 | [[image:LocationAfghanistan.png]] |- | '''[[Official language]]s''' || [[Persian]] ([[Dari (of Afghanistan)|Dari]]),<br>[[Pashtu]] |- | '''[[Capital]]'''<br>&nbsp;- Population:<br>&nbsp;- [[Coordinates]]: || [[Kabul]]<br>1,424,400 <small>([[1988]])</small><br>{{coor dm|34|30|N|69|10|E|}} |- | '''[[President of Afghanistan|President]]''' || [[Hamid Karzai]] |- | '''[[Area]]'''<br>&nbsp;- Total: <br>&nbsp;- % water: | [[List of countries by area|Ranked 40th]] <br>647,500 [[square kilometre|km&sup2;]] <br>0% |- | '''[[Land borders]]'''<br>'''[[Coastline]]''' || 5,529 km<br>none |- | '''[[Population]]'''<br>&nbsp;- Total: <br>&nbsp;- [[Density]]: | [[List of countries by population|Ranked 38th]]<br>28,717,213 <small>([[2002]])</small><br>43/km&sup2; |- | '''[[Independence]]''' | From [[United Kingdom|the British]]<br>[[1919]] |- | '''[[National Day]]''' || [[19 August]] |- | '''[[Religion]]s''' || [[Sunni Islam]] <small>77%</small><br>[[Shi'a Islam]] <small>22%</small> |- | '''[[Currency]]''' || [[Afghani|Afghani <small>(Af)</small>]] = 100 [[pul]]s |- | '''[[Time zone]]''' || [[UTC]]+4:30 |- | '''[[National anthem]]''' || ''[[Sououd-e-Melli]]'' |- | '''[[Top-level domain|Internet TLD]]''' || [[.af]] |- | '''[[List of country calling codes|Calling code]]''' | 93 |} ==Origin and history of the name== The name '''Afghanistan''' derives from the alternative name for the [[Pashtuns]]: ''[[Afghan]]'', being the founders of modern Afghanistan. The remainder of the name originates from the [[Persian language|Persian]] word ''st&#257;n'' (''country''). == History == ''Main article: [[History of Afghanistan]]'' Afghanistan, often called the crossroads of [[Central Asia]], has had a very turbulent history. Through the ages, the region today known as ''Afghanistan'' has been occupied by many forces including the [[Persian Empire]], [[Genghis Khan]] and [[Alexander the Great]]. The Afghanistan nation-state as it is known today came into existence in [[1746]] under the [[Durrani Empire]], but control was ceded to the [[United Kingdom]] until King [[Amanullah]] acceded to the throne in [[1919]] (see "[[The Great Game]]"). The historical rulers of Afghanistan belonged to the Abdali tribe of the ethnic Afghans, whose name was changed to Durrani upon the accession of [[Ahmad Shah]]. They belonged to the Saddozay segment of the [[Popalzay]] clan or to the Mohammadzay segment of the Barakzay clan of the ethnic Afghans. The Mohammadzay furnished the Saddozay kings frequently with top counsellors, who served occasionally as regents, identified with the epithet Mohammadzay. Since [[1900]], eleven rulers were unseated through undemocratic means: [[1919]] (assassination), [[1929]] (abdication), [[1929]] (execution), [[1933]] (assassination), [[1973]] (deposition), [[1978]] (execution), [[1979]] (execution), 1979 (execution), [[1987]] (removal), [[1992]] (overthrow), [[1996]] (overthrow) and [[2001]] (overthrow). The last period of stability in Afghanistan lay between [[1933]] and 1973, when the country was under the rule of King [[Mohammed Zahir Shah|Zahir Shah]]. However, in 1973, Zahir's brother-in-law, [[Sardar Mohammed Daoud]] launched a bloodless coup. Daoud and his entire family were murdered in 1978 when the [[communist]] [[People's Democratic Party of Afghanistan]] launched a coup and took over the government. Opposition against, and conflict within, the series of leftist governments that followed was considerable. In [[August]] 1978 the American government commenced funding anti-government [[mujahideen]] forces with the intention of drawing the Soviets into intervention; with the government in danger of collapse, the [[Soviet Union]] intervened on [[December 24]], 1979. Faced with mounting international pressure and losses of approximately 15,000 Soviet soldiers as a result of [[mujahideen]] opposition trained by the [[United States]], [[Pakistan]], and other foreign governments, the Soviets withdrew ten years later in [[1989]]. For more details, see [[Soviet invasion of Afghanistan]]. Fighting subsequently continued among the various mujahidin factions. This eventually gave rise to a state of [[warlordism]]. The chaos and corruption involved in warlordism in turn spawned the rise of the [[Taliban]] in reaction. The most serious of this fighting occurred in [[1994]], when 10,000 people were killed from factions fighting in the Kabul area. Backed by Pakistan and her strategic allies, the Taliban developed as a political/religious force and eventually seized power in 1996. The Taliban were able to capture 90% of the country, aside from [[Northern Alliance]] strongholds primarily in the northeast. The Taliban sought to impose a strict interpretation of [[Islam]]ic [[Sharia]] law. The Taliban gave safe haven and assistance to individuals and organizations that engaged in terrorism, especially [[Osama bin Laden]]'s [[Al-Qaeda]]. The [[United States]] and allied military action in support of the opposition following the [[September 11, 2001 Terrorist Attacks]] forced the group's downfall. In late 2001, major leaders from the Afghan opposition groups and diaspora met in [[Bonn]] and agreed on a [[Bonn Agreement (Afghanistan)|plan]] for the formulation of a new government structure that resulted in the inauguration of Hamid Karzai as Chairman of the [[Afghan Interim Authority]] (AIA) on [[December]] 2001. After a nationwide [[Loya Jirga]] in [[2002]], Karzai was elected President. In addition to occasionally violent political jockeying and ongoing military action to root out remaining al-Qaida and Taliban elements, the country suffers from enormous poverty, rampant warlordism, a crumbling infrastructure, and widespread land mines. On [[March 3]] and [[March 25]] [[2002]], a series of earthquakes struck Afghanistan, with a loss of thousands of homes and over 1800 lives. Over 4000 more people were injured. The earthquakes occurred at Samangan Province ([[March 3]]) and Baghlan Province ([[March 25]]). The latter was the worse of the two, and incurred most of the casualties. International authorities assisted the Afghan government in dealing with the situation. See also: [[Afghanistan timeline]], [[Invasions of Afghanistan]] == Politics == ''Main article: [[Politics of Afghanistan]]'' Currently, Afghanistan is led by president [[Hamid Karzai]], who was hand-picked by the Bush Administration to lead an interim government after the fall of the Taliban. He recently won a national election. His current cabinet includes members of the [[Northern Alliance]], and a mix from other regional and ethnic groups formed from the transitional government by the [[Loya jirga]]. Former [[monarch]] [[Mohammed Zahir Shah]] returned to the country, but was not reinstated as king and only exercises limited ceremonial powers. Under the [[Bonn Agreement (Afghanistan)|Bonn Agreement]] the [[Afghan Constitution Commission]] was established to consult with the public and formulate a draft constitution. Scheduled to release a draft on [[September 1]], [[2003]], the commission has asked for a delay in order to undertake further consultations. The meeting of a constitutional loya jirga (grand council) was held in December 2003 when a new constitution was adopted creating a presidential form of government with a bicameral legislature. Troops and [[intelligence agencies]] from the United States and a number of other countries are present, some to keep the peace, others assigned to hunt for remnants of the [[Taliban]] and [[al Qaeda]]. A [[United Nations]] peacekeeping force called the [[International Security Assistance Force]] has been operating in Kabul since [[December]] 2001. [[NATO]] took control of this Force on [[August 11]], [[2003]]. Most of the country remains under the control of warlords. On [[March 27]], [[2003]], Afghan deputy defense minister and powerful warlord General [[Abdul Rashid Dostum]] created an office for the [[North Zone of Afghanistan]] and appointed officials to it, defying interim president [[Hamid Karzai]]'s orders that there be no zones in Afghanistan. [[Eurocorps]] took over the responsibility for the NATO-led [[International Security Assistance Force|ISAF]] in Kabul [[August 9]], [[2004]]. [[Afghan presidential election, 2004|National elections]] were held on [[October 9]], [[2004]]. Over 10 million Afghans were registered to vote. Most of the 17 candidates opposing Karzai [[boycott]]ed the election, charging fraud; an independent commission found evidence of fraud, but ruled that it did not affect the outcome of the poll. Karzai won 55.4% of the vote. [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3977677.stm] He was inaugurated as president on [[December 7]]. It was the country's first national election since 1969, when parliamentary elections were last held. see also: [[List of leaders of Afghanistan]] == Administrative divisions == ''Main article: [[Provinces of Afghanistan]]'' Afghanistan consists of 34 provinces, or ''velayat'': {| | *<small>1</small> [[Badakhshan|Badakhshan]] *<small>2</small> [[Badghis Province|Badghis ]] *<small>3</small> [[Baghlan Province|Baghlan]] *<small>4</small> [[Balkh Province|Balkh]] *<small>5</small> [[Bamiyan Province|Bamiyan]] *<small>&nbsp;&nbsp;</small> [[Daikondi Province|Daikondi]] *<small>6</small> [[Farah Province|Farah]] *<small>7</small> [[Faryab Province|Faryab]] *<small>8</small> [[Ghazni Province|Ghazni]] *<small>9</small> [[Ghowr Province|Ghowr]] *<small>10</small> [[Helmand Province|Helmand]] | *<small>11</small> [[Herat Province|Herat]] *<small>12</small> [[Jowzjan Province|Jowzjan]] *<small>13</small> [[Kabul Province|Kabul]] *<small>14</small> [[Kandahar Province|Kandahar]] *<small>15</small> [[Kapisa Province|Kapisa]] *<small>16</small> [[Khost Province|Khost]] *<small>17</small> [[Konar Province|Konar]] *<small>18</small> [[Kondoz Province|Kondoz]] *<small>19</small> [[Laghman Province|Laghman]] *<small>20</small> [[Lowgar Province|Lowgar]] *<small>21</small> [[Nangarhar Province|Nangarhar]] | *<small>22</small> [[Nimruz Province|Nimruz]] *<small>23</small> [[Nurestan Province|Nurestan]] *<small>24</small> [[Oruzgan Province|Oruzgan]] *<small>25</small> [[Paktia Province|Paktia]] *<small>26</small> [[Paktika Province|Paktika]] *<small>&nbsp;&nbsp;&nbsp;</small> [[Panjshir Province|Panjshir]] *<small>27</small> [[Parvan Province|Parvan]] *<small>28</small> [[Samangan Province|Samangan]] *<small>29</small> [[Sar-e Pol Province|Sar-e Pol]] *<small>30</small> [[Takhar Province|Takhar]] *<small>31</small> [[Vardak Province|Vardak]] *<small>32</small> [[Zabol Province|Zabol]] | [[Image:AfghanistanNumbered.png|thumb|250px|right|Map showing provinces of Afghanistan]] |} == Geography == [[Image:Afghanistan map.png|framed|Map of Afghanistan]] ''Main article: [[Geography of Afghanistan]]'' Afghanistan is a [[mountain]]ous country with plains in the north and southwest. The highest point, at 7485 m above sea level, is [[Nowshak]]. Large parts of the country are dry, and fresh water supplies are limited. Afghanistan has a land climate, with hot summers and cold winters. The country is frequently subject to [[earthquake]]s. The major cities of Afghanistan are its capital Kabul, [[Herat]], [[Jalalabad, Afghanistan|Jalalabad]], [[Mazar-e Sharif]] and [[Kandahar]]. See also [[List of cities in Afghanistan]], [[Places in Afghanistan]]. == Economy == ''Main article: [[Economy of Afghanistan]]'' Afghanistan is an extremely poor country, highly dependent on [[farming]] and livestock raising. The economy has suffered greatly from the recent political and military unrest, while severe drought has added to the nation's difficulties in 1998-2001. The majority of the population continues to suffer from insufficient food, clothing, housing, medical care, and other problems exacerbated by military operations and political uncertainties. Inflation remains a serious problem. Following the US-led coalition war that led to the defeat of the Taliban in [[November 2001]], many of the country's farmers have resorted to growing cash crops for export instead of food for the sustenance of their people. A notable example of such a crop is the [[opium poppy]] (130,000 hectares in 2004 according to the [[United Nations]] Office on Drugs and Crime), the cultivation of which has largely increased during the last decade: Afghanistan, part of the so-called "[[Golden Crescent]]", has become the first illicit opium producer in the world, before [[Burma]] ([[Myanmar]]), part of the so-called "[[Golden Triangle]]). International efforts to rebuild Afghanistan lead to the formulation of the Afghan Interim Authority (AIA), as a result of the December 2001 [[Bonn Agreement (Afghanistan)| Bonn Agreement]], and later addressed at the Tokyo Donors Conference for Afghan Reconstruction in January 2002, where $4.5 billion was collected for a trust fund to be administered by the World Bank. Priority areas for reconstruction include the construction of education, health, and sanitation facilities, enhancement of administrative capacity, the development of the agricultural sector, and the rebuilding of road, energy, and telecommunication links. Two-thirds of the population live on less than US$2 a day. The infant mortality rate is 166 per 1000 births. == Demographics == ''Main article: [[Demographics of Afghanistan]]'' The population of Afghanistan is divided into a large number of ethnic groups. Because a systematic census has not been held in the country recently, exact figures about the size and composition of the various ethnic groups are not available. Therefore most figures are approximations only. According to the CIA World FactBook (updated on 17 May 2005), the ethnic group distribution is as follows: [[Pashtun]] 42%, [[Tajik]] 27%, [[Hazara]] 9%, [[Uzbek]] 9%, [[Aimak]] 4%, [[Turkmen]] 3%, [[Baloch]] 2%, other 4%. The official languages of Afghanistan are Afghan Persian or [[Dari]] 50% and [[Pashtu]] 35%. Other languages include Turkic languages (primarily [[Uzbek]] and [[Turkmen]]) 11%, 30 minor languages (primarily [[Balochi]] and [[Pashai]]) 4%. Also a small number of ethnic minorities, primarily [[Sikh]]s and [[Hindu]]s, speak [[Punjabi language|Punjabi]]. Bilingualism is also common. Religiously, Afghans are predominantly [[Muslim]] (approximately 80% [[Sunni]] and 19% [[Shi'a Islam|Shi'a]]). There are also Hindu and Sikh minorities. A many centuries old Jewish minority of several thousand only a few years ago has now dwindled away to only one remaining individual. Many of these fled during the civil war in 90's to the neighboring countries and to Europe and America. With the fall of the Taliban a number of Sikhs have returned to the [[Ghazni Province]] of Afghanistan. == Constitution == ''Main article: [[Constitution of Afghanistan]]'' According to the 2004 constitution, Afghanistan is run by a president, who is elected by direct popular vote to a five-year term. The president may only serve two terms. A candidate for president must be at least forty years of age, a Muslim, and a citizen of Afghanistan. A candidate has two vice-presidents. The president serves as head of state and government and is commander-in-chief of the armed forces. The president makes appointments for his cabinet as well as posts in the military, police force, and provincial governerships with the approval of parliament. The legislative body of Afghanistan is a parliament consisting of two houses: the [[Wolesi Jirga]] (House of the People) and the [[Meshrano Jirga]] (House of Elders). The Wolesi Jirga consists of up to 250 members elected to five-year terms through direct elections in proportion to the population of each province. At least two women must be elected from each province. In the Meshrano Jirga, one-third of the members are elected by provincial councils for four years, one-third are elected by district councils of each province for three years, and one-third are appointed by the president for five years, of which half must be women. The judicial system of Afghanistan consists of the [[Stera Mahkama]] (Supreme Court), appeals courts, and lower district courts designated by law. The Stera Mahkama is made up of nine judges appointed by the president with the approval of parliament to a ten-year term. Judges must be at least forty years of age, not belong to a political party, and have a degree in law or Islamic jurisprudence. The Stera Mahkama can judge the constitutionality of all laws in the country. == Culture == ''Main article: [[Culture of Afghanistan]]'' Many of the country's historic monuments have been damaged in the wars in recent years. The two famous statues of [[Buddhas of Bamiyan|Buddha]] in the [[Bamiyan Province]] were destroyed by the Taliban because they were regarded as being symbols of another religion. Other famous sites include the cities of [[Herat]], [[Ghazni]] and [[Balkh]]. The [[Minaret of Jam]], in the [[Hari Rud]] valley, is a [[UNESCO]] [[World Heritage site]]. The people of Afghanistan being renowned horsemen, the [[sport]] known as [[Buzkashi]] is popular there. [[Afghan hound]]s, running [[dog]]s, originate from Afghanistan. Before the Taliban gained power, the city of Kabul was home to many musicians who were masters of both traditional and modern Afghan music, especially during the [[Nauroz]]-celebration. Kabul in the middle part of the 20th century has been likened to Vienna during the 18th and 19th centuries. See also: [[Radio Kabul]], [[music of Afghanistan]], [[Islam in Afghanistan]] == Education == ''Main article: [[Education in Afghanistan]]'' In the spring of [[2003]], it was estimated that 30% of Afghanistan's 7,000 schools had been seriously damaged during more than two decades of [[Soviet Union|Soviet]] occupation and civil war. Only half of the schools were reported to have clean water, while less than an estimated 40% had adequate sanitation. Education for boys was not a priority during the [[Taliban]] regime, and girls were banished from schools outright. In regards to the poverty and violence of their surroundings, a study in 2002 by the [[Save the Children]] aid group said Afghan children were resilient and courageous. The study credited the strong institutions of family and community. Up to four million Afghan children, possibly the largest number ever, are believed to have enrolled for class for the school year which began in March of [[2003]]. Education is available for both girls and boys. Literacy of the entire population is estimated at 36%. == Miscellaneous topics == *[[Communications in Afghanistan]] *[[Transportation in Afghanistan]] *[[Military of Afghanistan]] *[[Foreign relations of Afghanistan]] *[[Stamps and postal history of Afghanistan]] *[[History of Nauru|Afghan asylum seekers affair in Nauru]] *[[List of sovereign states]] ==References== *Griffiths, John C. 1981. ''Afghanistan: A History of Conflict''. André Deutsch, London. Updated edition, 2001. Andre Deutsch Ltd, 2002, ISBN 0233050531. *Levi, Peter. 1972. '''''The Light Garden of the Angel King''': Journeys in Afghanistan''. Collins, 1972, ISBN 0002110423. Bobbs-Merrill Company, 1973, Indianapolis/New York, ISBN 0672512521. *Moorcroft, William and Trebeck, George. 1841. ''Travels in the Himalayan Provinces of Hindustan and the Panjab; in Ladakh and Kashmir, in Peshawar, Kabul, Kunduz, and Bokhara... from 1819 to 1825'', Vol. II. Reprint: New Delhi, Sagar Publications, 1971. Oxford University Press, 1979, ISBN 0195771990. *Toynbee, Arnold J. 1961. ''Between Oxus and Jumna''. Oxford University Press, London. ISBN B0006DBR44. * Wood, John. 1872. ''A Journey to the Source of the River Oxus''. New Edition, edited by his son, with an essay on the "Geography of the Valley of the Oxus" by Henry Yule. John Murray, London. Gregg Division McGraw-Hill, 1971, ISBN 0576033227. == External links == * [http://topics.developmentgateway.org/afghanistan Development Gateway's Afghanistan Reconstruction Portal] * [http://www.un.org/Depts/Cartographic/map/profile/afghanis.pdf An in-depth map of Afghanistan] * [http://www.afghanistangov.org/ Islamic Transitional State of Afghanistan] (Afghan government website) * [http://www.afghanan.net/index.php Afghanan Dot Net] * [http://www.AfghanMania.com Afghanistan Portal] * [http://www.sabawoon.com Sabawoon Online] *[http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/south_asia/country_profiles/1162668.stm BBC News Country Profile - Afghanistan] * [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/af.html CIA World Factbook - Afghanistan] * [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/aftoc.html Library of Congress Country Study of Afghanistan] data as of 1997 *[http://search.looksmart.com/p/browse/us1/us317836/us317916/us559898/us559967/us559969/ LookSmart - Afghanistan] directory category *[http://dmoz.org/Regional/Asia/Afghanistan/ Open Directory Project - Afghanistan] directory category *[http://dir.yahoo.com/regional/countries/afghanistan/ Yahoo! - Afghanistan] directory category * [http://www.washingtonpost.com/wp-srv/world/asia/centralasia/afghanistan/returntoafghanistan/returntoafghanistan.htm Return to Afghanistan] - A series of short films by the Washington Post on the New Afghanistan *[http://www.mod.uk/rcds/bashir.htm British Royal College for Defense Studies analyses and proposes a war in August 2001] *[http://www.un.org/Depts/Cartographic/map/profile/afghanis.pdf 2002 UN map of Afghanistan] (PDF) *[http://www.aims.org.af/ Afghanistan Information Management Service] - provided by joint UN projects * [http://www.geopium.org Geopium: Geopolitics of Illicit Drugs in Asia (Afghanistan and Burma)] {{Southwest_Asia}} [[Category:Afghanistan]] [[af:Afghanistan]] [[ar:&#1571;&#1601;&#1594;&#1575;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[an:Afganistán]] [[bg:&#1040;&#1092;&#1075;&#1072;&#1085;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[bs:Afganistan]] [[ca:Afganistan]] [[cs:Afghánistán]] [[cy:Afghanistan]] [[da:Afghanistan]] [[de:Afghanistan]] [[et:Afganistan]] [[el:&#913;&#966;&#947;&#945;&#957;&#953;&#963;&#964;&#940;&#957;]] [[es:Afganistán]] [[eo:Afganio]] [[fa:&#1575;&#1601;&#1594;&#1575;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[fr:Afghanistan]] [[gl:Afganist&#225;n - &#1575;&#1601;&#1594;&#1575;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[hi:&#2309;&#2347;&#2327;&#2366;&#2344;&#2367;&#2360;&#2381;&#2340;&#2366;&#2344;]] [[id:Afganistan]] [[ia:Afghanistan]] [[io:Afganistan]] [[it:Afghanistan]] [[he:&#1488;&#1508;&#1490;&#1504;&#1497;&#1505;&#1496;&#1503;]] [[ht:Afganistan]] [[la:Afgania]] [[lt:Afganistanas]] [[lv:Afganist&#257;na]] [[lb:Afghanistan]] [[ms:Afghanistan]] [[zh-min-nan:Afghanistan]] [[na:Afghanistan]] [[nl:Afghanistan]] [[nds:Afghanistan]] [[ja:&#12450;&#12501;&#12460;&#12491;&#12473;&#12479;&#12531;]] [[ko:&#50500;&#54532;&#44032;&#45768;&#49828;&#53444;]] [[nb:Afghanistan]] [[nn:Afghanistan]] [[pl:Afganistan]] [[pt:Afeganistão]] [[ps:&#1575;&#1601;&#1594;&#1575;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[ru:&#1040;&#1092;&#1075;&#1072;&#1085;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[simple:Afghanistan]] [[sk:Afganistan]] [[sl:Afganistan]] [[sr:&#1040;&#1074;&#1075;&#1072;&#1085;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[fi:Afganistan]] [[sv:Afghanistan]] [[sq:Afghanistani]] [[tl:Afghanistan]] [[tg:&#1040;&#1092;&#1171;&#1086;&#1085;&#1080;&#1089;&#1090;&#1086;&#1085;]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3629;&#3633;&#3615;&#3585;&#3634;&#3609;&#3636;&#3626;&#3606;&#3634;&#3609;]] [[tr:Afganistan]] [[uk:&#1040;&#1092;&#1075;&#1072;&#1085;&#1110;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[wa:Afganistan]] [[zh:&#38463;&#23500;&#27735;]] ఇరాన్ 1532 21077 2006-03-15T15:26:51Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} '''ఇరాన్ (= పర్షియా)''' ([[పర్షియన్ భాష|పర్షియన్]]: &#1575;&#1740;&#1585;&#1575;&#1606;) is a [[Middle East]]ern దేశము located in [[Southwest Asia|Southwest]] [[ఆసియా]]. [[1935]] దాకా ఈ దేశము [[పాశ్చాత్య ప్రపంచము]]లో '''పర్షియా''' అని పిలవబడేది.[[1959]]లో [[మహమ్మద్ రెజా షా పహ్లవి]] ఉభయ పదములు ఉపయోగించవచ్చని ప్రకటించారు.కానీ ప్రస్తుత ఇరాన్ ను ఉద్దేశించి "పర్షియా" పదము వాడుక చాలా అరుదు. ఇరాన్ అను పేరు is a [[cognate]] of "[[ఆర్యన్]]" meaning "ఆర్య భూమి". ఇరాన్ borders [[Azerbaijan]] (500 km) and [[ఆర్మేనియా]] (35 km) to the northwest the [[కాస్పియన్ సముద్రము]] to the north, [[Turkmenistan]] (1000 km) to the northeast, [[Pakistan]] (length of border: 909 km) and [[Afghanistan]] (936 km) to the east, [[టర్కీ]] (500 km) and [[ఇరాక్]] (1458 km) to the west, and finally the waters of the [[పర్షియన్ గల్ఫ్]] and the [[గల్ఫ్ of Oman]] to the south. In [[1979]], a [[ఇరానీ విప్లవం|విప్లవం]] led by the [[అయాతొల్లా ఖొమేని]] established a [[Theocracy|theocratic]] [[ఇస్లామిక్ Republic]], making the present full name of the country '''The ఇస్లామిక్ Republic of ఇరాన్''' (&#1580;&#1605;&#1607;&#1608;&#1585;&#1740; &#1575;&#1587;&#1604;&#1575;&#1605;&#1740; &#1575;&#1740;&#1585;&#1575;&#1606;). {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big><big>'''&#1580;&#1605;&#1607;&#1608;&#1585;&#1740;&nbsp;&#1575;&#1587;&#1604;&#1575;&#1605;&#1740;&nbsp;&#1575;&#1740;&#1585;&#1575;&#1606;<br>(Jomhuri-ye Eslami-ye Iran)'''</big></big> |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" |- | align="center" width="140px" | [[Image:Iran flag large.png|125px|]] || align="center" width="140px" rowspan="2" height="115px" | [[Image:Iran_coa.png]] |- | align="center" width="140px" | ([[Flag of Iran|In Detail]]) |} |- | align=center style="vertical-align: top;" colspan=2 | <small>''[[National motto]]: &mdash;'Independence, Freedom, The Islamic Republic' 'esteghlâl, âzâdi, jomhoorie eslâmi' (Persian)</small> |- | align=center colspan=2 style="background: #ffffff;" | [[image:LocationIran.png]] |- | '''[[అధికార భాష]]''' || [[పర్షియన్ భాష|పర్షియన్ (ఫార్శీ)]] |- | '''[[రాజధాని]]''' || [[టెహరాన్]] |- | '''[[Supreme Leader of ఇరాన్|Supreme Leader]]''' || [[Ali Khamenei]] |- | '''[[ఇరాన్ అధ్యక్షుడు|అధ్యక్షుడు]]''' || [[Mohammad ఖతామి]] |- | '''[[Area]]'''<br>&nbsp;- Total <br>&nbsp;- % water || [[List of countries by area|Ranked 18th]] <br> 1,648,195 [[square kilometre|km&sup2;]] <br> 0.7% |- | '''[[జనాభా]]'''<br>&nbsp;- Total (July [[2004]]) <br>&nbsp;- [[జన సాంద్రత|సాంద్రత]] || [[List of countries by population|Ranked 17th]] <br> 69,018,924 <br> 42/km&sup2; |- |- | '''[[కరెన్సీ]]''' || [[ఇరానీ రియాల్|రియాల్]] |- | '''[[Time zone]]''' || [[Coordinated Universal Time|GMT]] +3.30 |- | '''[[National anthem]]''' || ''[[Sorood-e Melli-e Jomhoori-e Eslami]]'' |- | '''[[Top-level domain|Internet TLD]] || [[.ir]]''' |- | '''[[List_of_country_calling_codes|Calling Code]]''' || 98 |} == History == {{Iran}} ''Main article: [[History of ఇరాన్]]'' ఇరాన్ traces its national origin to [[ఇరాన్|పర్షియా]], derived from ''పర్సిస్'', the ancient Greek name for [[ఇరాన్]], [[తజికిస్తాన్]], [[టర్కీ]], [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]], [[కాకసస్]], e.t.c that emerged in the [[6th century BCE]] under the [[Achaemenid]] dynasty as a vast empire that controlled an area from northwestern [[India]] to [[గ్రీస్]]. It was defeated by [[Alexander the Great]] after three attempts, but soon after, పర్షియా regained its independence in the form of the [[Parthia]]n and [[Sassanid dynasty|Sassanid]] Empires. The latter was defeated by [[Islam]]ic Arab forces in the [[7th century]] AD, who were followed by [[Seljuk Turks]], the [[మంగోలులు]], and [[Tamerlane]]. The [[16th century]] saw renewed independence with the [[సఫవిదులు]] and then other lines of kings or ''[[షా]]లు''. [[19వ శతాబ్దం]]లో పర్షియా came under pressure from both [[రష్యా]] and the [[United Kingdom]] and a process of modernisation began that continued into the [[20th century]]. Iranians longed for change and this resulted in the [[పర్షియన్ రాజ్యాంగ విప్లవం]] of [[1905]]/[[1911]]. In [[1953]], ఇరాన్'s prime minister [[Mohammed Mossadeq]], who had been elected to parliament in [[1923]] and again in [[1944]], and who had been [[prime minister]] since [[1951]], was removed from power in a complex plot orchestrated by British and US intelligence agencies ("[[Operation Ajax]]"). Many scholars suspect that this ouster was motivated by British-US opposition to Mossadeq's attempt to nationalize ఇరాన్'s oil. Following Mossadeq's fall, Shah [[మహమ్మద్ రెజా పహ్లవి of ఇరాన్|మహమ్మద్ రెజా పహ్లవి]] (ఇరాన్'s [[monarch]]) grew increasingly dictatorial. With strong support from the [[United States|USA]] and the [[United Kingdom|UK]], the Shah further modernised Iranian industry but crushed [[civil liberties]]. His [[autocracy|autocratic]] rule, including systematic [[torture]] and other human rights violations, led to the [[ఇరాన్ian revolution]] and overthrow of his regime in [[1979]]. After more than a year of political struggle between a variety of different groups, an [[Islamic republic]] was established under the [[Ayatollah Khomeini]] by popular vote. The new [[theocracy|theocratic]] political system instituted some conservative Islamic reforms, as well as engaging in an anti-Western course, in particular against the [[United States]], for its involvement in the 1953 coup which had toppled the elected government and fixed the Shah's repressive regime for more than 25 years. The new government inspired various groups considered by a a large part of the [[Western World]] to be fundamentalist. As a consequence, many countries, currently led by the USA, consider ఇరాన్ to be a hostile power. In [[1980]] ఇరాన్ was attacked by neighbouring [[Iraq]] and the destructive '''[[Iran-Iraq War]]''' continued until [[1988]]. However, in more recent years, the [[democracy|democratic]] political structure has led to the election of many reformist politicians, including the president, [[Mohammad Khatami]]. During the first decade of the [[21st century]], the struggle between reformists and conservatives over the future of the country continues through electoral politics. See also: [[List of kings of Persia|full list of Iranian Kingdoms]] == Politics == [[image:Azadidown.jpg|thumb|300px|right|<center>[[Azadi Square]] in [[Tehran]] has come to symbolize independence and liberty for millions of Iranians.</center>]] #''[[Politics of Iran]]'' #''[[Iranian Foreign Affairs]]'' #''[[U.S.-Iran relations]]'' ===Introduction=== ఇరాన్ is a constitutional Islamic Republic, whose political system is laid out in the [[1979]] constitution called ''Qanun e Asasi''. ఇరాన్'s makeup has several intricately connected governing bodies, some of which are democratically elected and some of which operate by co-opting people based on their religious inclinations. ===The Supreme Leader (''Rahbar'')=== According to [http://www.salamiran.org/IranInfo/State/Constitution/ ఇరాన్'s Constitution], the [[Supreme Leader|Supreme Leader of ఇరాన్]] is responsible for the delineation and supervision of "the general policies of the Islamic Republic of Iran." In the absence of a single leader, a council of religious leaders is appointed. The Supreme Leader is ''commander-in-chief'' of the armed forces and controls the Islamic Republic's intelligence and security operations; he alone can declare war. He has the power to appoint and dismiss the leaders of the judiciary, the state radio and television networks, and the supreme commander of the ''Islamic Revolutionary Guard Corps''. He also appoints six of the twelve members of the [[Council of Guardians]]. He, or the council of religious leaders, are elected by the ''Assembly of Experts'', on the basis of their qualifications and the high popular esteem in which they are held. ===The President (''Ra'is-e Jomhour'')=== After the office of Leadership, the [[President of ఇరాన్]] is the highest official in the country. His is the responsibility for implementing the Constitution and acting as the head of the executive, except in matters directly concerned with (the office of) the Leadership. According to the law, all presidential candidates must be approved by the [[Council of Guardians]] prior to running, after which he is elected by universal suffrage to a 4-year term by an absolute majority of votes. After his election, the president appoints and supervises the [[List of current Iranian officials|''Council of Ministers'' (the cabinet)]], coordinates government decisions, and selects government policies to be placed before the parliament. Eight vice presidents serve under the president, as well as a cabinet of 21 ministers. The Council of Ministers must be confirmed by Parliament. Unlike many other states, the executive branch in ఇరాన్ does not control the armed forces. ===The Parliament (''మజ్లిస్'')=== [[Image:Iranparliament.jpg|thumb|300px|<center>'''''The "మజ్లిస్"''''', seat of the [[Legislature|legislative branch]] of the government of The Islamic Republic of Iran.</center>]] The [[unicameral]] [[ఇరాన్ మజ్లిస్|Iranian parliament]], the Islamic Consultative Assembly or "మజ్లిస్-e Shura-ye Eslami", consists of 290 members elected to a 4-year term. The members are elected by direct and [[secret ballot]]. It drafts legislation, ratifies international treaties, and approves the country's budget. All legislation from the assembly must be reviewed by the [[Council of Guardians]]. Candidates for a seat in the Majles require approval by the [[Council of Guardians]]. ===The Assembly of Experts=== The [[Assembly of Experts]], which meets for one week every year, consists of 86 "virtuous and learned" clerics elected by the public to eight-year terms. Like presidential and parliamentary elections, the [[Council of Guardians]] determines eligibility to run for a seat in this assembly. Members of the Assembly of Experts in turn elect the [[Supreme Leader]] from within their own ranks and periodically reconfirm him. The assembly has never been known to challenge any of the Supreme Leader's decisions. ===The Council of Guardians=== Twelve jurists comprise the [[Council of Guardians]], six of whom are appointed by the Supreme Leader. The head of the judiciary recommends the remaining six, which are officially appointed by Parliament. The Council of Guardians is vested with the authority to interpret the constitution and determines if the laws passed by Parliament are in line with ''sharia'' (Islamic law). Hence the council can exercise veto power over Parliament. If a law passed by Parliament is deemed incompatible with the ''constitution'' or ''sharia'', it is referred back to Parliament for revision. The council also examines presidential and parliamentary candidates to determine their fitness to run for a seat. ===The Expediency Council=== Created by Ayatollah Khomeini in 1988, the [[Expediency Discernment Council|Expediency Council]] has the authority to mediate disputes between Parliament and the Council of Guardians. Presently, according to the constitution, the Expediency Council serves as an advisory body to the Supreme Leader, making it one of the most powerful governing bodies in the country, at least in name. ===The Judiciary=== The head of the judiciary is appointed by the Supreme Leader, who in turn appoints the head of the Supreme Court and the chief public prosecutor. Public courts deal with civil and criminal cases. There are also ''revolutionary courts'' that try certain categories of offenses, including crimes against national security, narcotics smuggling, and acts that undermine the Islamic Republic. Decisions rendered in revolutionary courts are final and cannot be appealed. The rulings of the ''Special Clerical Court'', which functions independently of the regular judicial framework and is accountable only to the Supreme Leader, are also final and cannot be appealed. The Special Clerical Court handles crimes allegedly committed by clerics, although it has also taken on cases involving lay people. == Geography == [[Image:Iran map.png|framed|Map of ఇరాన్]] ''Main article: [[Geography of ఇరాన్]]'' ఇరాన్s landscape is dominated by rugged mountain ranges that separate various basins or plateaus from one another. The populous western part is the most mountainous, with ranges such as the [[Zagros Mountains|Zagros]] and [[Alborz]] Mountains, the latter of which also contains Iran's highest point, the [[Damavand]] at 5,607 m. The eastern half consists mostly of uninhabited [[desert]] basins with the occasional [[salt lake]]. The only large plains are found along the coast of the [[Caspian Sea]] and at the northern end of the [[Persian Gulf]], where Iran borders on the mouth of the Arvand river ([[Shatt al-Arab]]). Smaller, discontinuous plains are found along the remaining coast of the Persian Gulf, the [[Strait of Hormuz]] and the [[Sea of Oman]]. The ఇరాన్ian [[climate]] is mostly arid or semiarid, though subtropical along the Caspian coast. ఇరాన్ is considered to be one of the fifteen states that comprise the so-called "[[Cradle of Humanity]]". ''See also: [[List of cities in ఇరాన్]].'' == Economy == ''Main article: [[Economy of ఇరాన్]]'' The economy is a mixture of central planning, state ownership of [[oil]] and other large enterprises, village [[agriculture]], and small-scale private trading and service ventures. The current administration has continued to follow the market reform plans of the previous one and has indicated that it will pursue diversification of ఇరాన్'s oil-reliant economy. ఇరాన్ is attempting to diversify by investing revenues in other areas, including petrochemicals. ఇరాన్ also is hoping to attract billions of dollars worth of foreign investment by creating a more favorable investment climate (i.e., reduced restrictions and duties on imports, creation of free-trade zones). [[image:Iranmoney.jpg|thumb|right|250px|<center>The '''''Rial''''' is ఇరాన్'s official currency.</center>]]ఇరాన్ is [[OPEC]]'s '''second''' largest oil producer and holds 10% of the world's proven oil reserves. It also has the world's '''second''' largest natural gas reserves (after Russia). The strong oil market in [[1996]] helped ease financial pressures on Iran and allowed for Tehran's timely debt service payments. ఇరాన్'s financial situation tightened in [[1997]] because of lower oil prices. The subsequent rise in oil prices in [[1999]]/[[2000]] afforded Iran fiscal breathing room. ఇరాన్ian budget deficits have been a chronic problem, in part due to large-scale state subsidies -- totaling some $7.25 billion per year -- including foodstuffs and especially gasoline. The services sector has seen the greatest long-term growth in terms of its share of GDP, but the sector remains volatile. State investment has boosted agriculture, however, with the liberalisation of production and the improvement of packaging and marketing helping to develop new export markets. Large-scale irrigation schemes, together with the wider production of export-based agricultural items such as dates, flowers and pistachios, produced the fastest economic growth of any sector in Iran over much of the 1990s, although successive years of severe drought in 1998, 1999, 2000, and 2001 have held back output growth substantially. Agriculture remains one of the largest employers, accounting for 22% of all jobs according to the 1991 census. == Demographics == [[Image:Iran_peoples.jpg|thumb|310px|right|<center>ఇరాన్ is a collection of nearly 80 different, yet culturally related, ethnic groups.</center>]]''Main article: [[Demographics of Iran]]'' The majority of ఇరాన్'s people speak one of the [[ఇరాన్ian languages]], though only [[Persian language|Persian]] is an official language. While the number, percentage, and definition of the different ఇరాన్ian peoples is disputed, the major ethnic groups in Iran are [[Persians]] (51%), [[Azeris]] (24%), [[Gilaki and Mazandarani]] (8%), [[Kurds]] (7%), [[Arabs]] (3%), [[Baluchistan|Baluchi]] (2%), [[Lurs]] (2%), [[Turkmen people|Turkmen]]s (2%), [[Qashqai]]s, [[Armenians]], [[Jew]]s, [[Assyria]]ns and others.¹ Most ఇరాన్ians are Muslims; 89% belong to the [[Shi'a Islam|Shia]] branch of [[Islam]], the official state religion, and about 10% belong to the [[Sunni Islam|Sunni]] branch, which predominates in most Muslim countries. Non-Muslim [[Religious minorities in Iran|religious minorities]] include the [[Bahá'í Faith]], [[Zoroastrianism|Zoroastrians]], as well as [[Judaism|Jews]] and [[Christians in Iran|Christians]]. The latter three are officially recognised minority religions and have reserved seats in parliament. ఇరాన్'s population size increased dramatically in the latter part of the 20th century. ¹ ''Please note that the numbers are according to [[2004]] edition of [[CIA]]'s [[The World Factbook]], which may be more neutral than other sources. Different claims include higher numbers for Persians and a respectively lower numbers for Turkic peoples or a higher number for Turkic speaking peoples. Some people in the first group claim that the CIA statistics are based on guesses made around [[1964]], while CIA claims that the edition is based on January 2004 information.'' == Provinces == ''Main article: [[Provinces of ఇరాన్]]'' ఇరాన్ consists of 30 provinces (''ostan-haa'', singular form: ''ostan''): {| style="margin-left:1em;" border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" | [[Image:IranNumbered.png]] || #[[టెహరాన్ Province|టెహరాన్]] #[[Qom Province|Qom]] #[[Markazi]] #[[Qazvin Province|Qazvin]] #[[Gilan]] #[[Ardabil Province|Ardabil]] #[[Zanjan Province|Zanjan]] #[[East Azarbaijan]] #[[West Azarbaijan]] #[[Kurdistan Province|Kurdistan]] #[[Hamadan Province|Hamadan]] #[[Kermanshah Province|Kermanshah]] #[[Ilam Province|Ilam]] #[[Lorestan]] #[[Khuzestan]] || <ol start=16> <li>[[Chahar Mahaal and Bakhtiari]] <li>[[Kohkiluyeh and Buyer Ahmad]] <li>[[Bushehr Province|Bushehr]] <li>[[ఫార్స్]] <li>[[Hormozgan]] <li>[[Sistan and Baluchistan]] <li>[[Kerman Province|Kerman]] <li>[[Yazd Province|Yazd]] <li>[[Esfahan Province|Esfahan]] <li>[[Semnan Province|Semnan]] <li>[[Mazandaran]] <li>[[Golestan]] <li>[[ఉత్తర ఖొరసాన్]] <li>[[Razavi ఖొరసాన్]] <li>[[దక్షిణ ఖొరసాన్]] </ol> |} == Culture == [[image:Mehmooni2.jpg|thumb|right|270px|<center>''Farhang'' ("culture") has always been the cynosure (focal point) of ఇరాన్ian civilization. Thus the ఇరాన్ian considers himself the proud inheritor and guardian of an ancient sophisticated culture.</center>]] ''Main article: [[Culture of Iran]]'' Like all ancient civilizations, culture constitutes the focal point and heart of the ఇరాన్ian civilization. The art, music, architecture, poetry, philosophy, traditions, and ideology of this land is what makes the Iranian a proud citizen of the global village. In fact, ఇరాన్ians believe their culture to be the one and only reason why their civilization has continuously survived thousands of years of plethoric calamities. * [[Ey Iran]] * [[List of kings of Persia|full list of Iranian Kingdoms]] * [[List of Iranians|List of famous Iranians]] * [[Music of ఇరాన్]] * [[Higher education in ఇరాన్]] * [[List of universities in ఇరాన్]] * [[Islam in ఇరాన్]] * [[Iranian Architecture]] * [[Persian rugs]] * [[Persian Gardens]] * [[Persian language]] * [[Persian Woman|Persian Women]] * [[List of ఇరాన్-related topics|List of all things Persian]] * [[Iranian languages]] *[[List of Iranian scientists|List of Iranian scientists]] of the pre-modern age. *[[Modern Iranian scientists and engineers|List of Iranian scientists and engineers]] of the modern age. *[[:Category:Cities in Iran|Major cities in Iran]] == Miscellaneous topics == * [[U.S.-Iran relations]] * [[Iran-Contra Affair]] * [[Iran-Iraq War]] * [[Parthia]] * [[Iran-Israel relations]] * [[Iranian Blogs]] * [[Internet censorship in Iran]] * [[Communications in Iran]] * [[Ethnic minorities in Iran]] * [[Football in Iran]] * [[Foreign relations of Iran]] * [[Holidays in Iran]] * [[Iran's nuclear program]] * [[Iran and weapons of mass destruction]] * [[List of Iranians]] * [[Iranian Media]] * [[Military of Iran]] * [[Persian]] * [[Religious minorities in Iran|Religious Minorities]] * [[Transportation in Iran]] * [[White Revolution]] ==Official Government Links== The following websites belong to the various branches of government, or are directly operated by the government of the Islamic Republic of Iran: * [http://www.leader.ir Official site of the Supreme Leader], [http://www.wilayah.org/ (Qom office)] * [http://www.president.ir Presidency of the Islamic Republic of Iran] - Official website. * [http://www.irisn.com/ The Council of Guardians], Official website. * [http://mellat.majlis.ir/ The Majlis], Iran's parliament. [http://www.majlis.ir/ (2)]. * [http://www.iranjudiciary.org/ The Judiciary of The Islamic Republic of Iran] * [http://www.mfa.gov.ir Ministry of Foreign Affairs] * [http://www.msrt.ir/ Ministry of Science, Research and Technology] * [http://www.hbi.dmr.or.ir Ministry of Health and Medical Education] * [http://www.agri-jahad.org Ministry of Agriculture] * [http://www.ershad.gov.ir/ Ministry of Culture and Islamic Guidance] * [http://www.irancommerceministry.com/ Ministry of Commerce] * [http://www.moe.org.ir/ Ministry of Energy] * [http://www.nioc.org/ Ministry of Petroleum] * [http://www.hud.ir/ Ministry of Housing and Urban Development] * [http://www.mim.gov.ir/ Ministry of Industry and Mines] * [http://www.mod.ir/ Ministry of Defense and Armed Forces] * [http://www.mrt.ir/New/Main.asp Ministry of Roads and Transportation] * [http://www.irimlsa.ir Ministry of Labour and Social Affairs] * [http://www.moi.ir/ Ministry of Interior] * [http://www.dci.ir/ Ministry of Information and Communication Technology], [http://www.iranpac.net.ir/ (2)] * [http://www.icm.gov.ir/ Ministry of Cooperation] * [http://213.176.19.4/medu/index.aspx Ministry of Education] * [http://www.mefa.gov.ir/ Ministry of Economic and Finance Affairs] * [http://www.freezones.ir/ Secretariat of The High Council of Iran Free Trade Industrial Zones] * [http://www.iranculture.org Secretariat of The High Council of The Cultural Revolution] * [http://www.spk-gov.ir/ Official Spokesman of the Islamic Republic of Iran] * [http://www.aeoi.org.ir/ Islamic Republic of Iran Atomic Energy Organization] * [http://www.police.ir/ Islamic Republic of Iran Police Forces] * [http://www.honar.ac.ir/ Islamic Republic of Iran Academy of The Arts] * [http://www.gsi-iran.org/ Islamic Republic of Iran Geological Survey Organization] * [http://www.mporg.ir/ Islamic Republic of Iran Management and Planning Organization] * [http://www.behzisty.org Islamic Republic of Iran Organization of Welfare] * [http://www.nyoir.org Islamic Republic of Iran National Youth Organization] * [http://www.irjpr.com/ Islamic Republic of Iran Judiciary Public Relations Bureau] * [http://www.women.org.ir/ Islamic Republic of Iran Center for Affairs of Women's Participation] * [http://www.ams.ac.ir/ Islamic Republic of Iran Academy of Medical Sciences] * [http://www.iranmiras.ir/ Islamic Republic of Iran Cultural Heritage Organization] * [http://www.dchq.ir/ Islamic Republic of Iran Headquarters for Combating Drugs] * [http://www.persianacademy.ir/ Islamic Republic of Iran Academy of Persian Language and Literature] * [http://www.irandoe.org/ Islamic Republic of Iran Department of Environment] * [http://www.dialoguecentre.org/ Islamic Republic of Iran International Center for Diologue Among Civilizations] * [http://www.rcs.ir/en Islamic Republic of Iran Red Crescent Society] * [http://www.sport.ir/ Islamic Republic of Iran Physical Education Organization] * [http://www.ias.ac.ir/ Islamic Republic of Iran Academy of Sciences] * [http://www.irib.com Islamic Republic of Iran Broadcasting], official website. * [http://www.cbi.ir/ Central Bank of the Islamic Republic of Iran] * [http://www.shahid.ir/ Bonyad e Shahid Foundation] * [http://www.iran-bonyad.com/ Bonyad e Mostazafeen Foundation] == External links == *http://www.economy-iran.com News and Economy Portal * [http://www.iranica.com Encyclopaedia Iranica] * [http://tehran.stanford.edu/ Iranian Cultural & Information Center] at Stanford University, California * [http://www.irpedia.com/ Iran Travel and Tourism Guide] * [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ir.html CIA World Factbook - ''Iran''] * [http://news.yahoo.com/fc?tmpl=fc&cid=34&in=world&cat=iran Yahoo! News Full Coverage ''Iran''] headline links * [http://www.havenworks.com/world/iran HavenWorks' Iran News] * [http://www.gooya.com Directory of Iranian online newspapers] * [http://www.iranoilgas.com/ Iran Oil and Gas] * [http://www.ifex.org/en/content/view/full/221/ Freedom of Expression in Iran] - IFEX * [http://cns.miis.edu/research/wmdme/iran.htm List of alleged weapons] * [http://www.islam.org.au/articles/24/iran.htm The Dismal Reality of Ahlus Sunnah in Iran ] * [http://www.thepersiangulf.org Iran, The Persian Gulf] - Iran in the Persian Gulf * List of [http://www.irpedia.com/iran/touristinfo.php?ID=1203 Iranian High Commissions, embassies and consulates] around the world. {{Southwest_Asia}} {{Middle_East}} [[Category:Persian Gulf states]] [[Category:Iran]] [[Category:Iranian people]] [[Category:Middle Eastern countries]] <!-- The below are interlanguage links. --> [[ar:&#1573;&#1610;&#1585;&#1575;&#1606;]] [[ast:Irán]] [[ca:Iran]] [[cs:Írán]] [[cy:Iran]] [[da:Iran]] [[de:Iran]] [[et:Iraan]] [[es:Irán]] [[eo:Irano]] [[fa:&#1575;&#1740;&#1585;&#1575;&#1606;]] [[fr:Iran]] [[gl:Ir&#225;n - &#1575;&#1740;&#1585;&#1575;&#1606;]] [[ko:&#51060;&#46976;]] [[hi:&#2312;&#2352;&#2366;&#2344;]] [[hr:Iran]] [[io:Iran]] [[id:Iran]] [[it:Iran]] [[he:&#1488;&#1497;&#1512;&#1488;&#1503;]] [[ku:Îran]] [[li:Iraan]] [[lv:Ir&#257;na]] [[lt:Iranas]] [[ms:Iran]] [[zh-min-nan:Iran]] [[nl:Iran]] [[nds:Iran]] [[ja:&#12452;&#12521;&#12531;]] [[nb:Iran]] [[nn:Iran]] [[oc:Iran]] [[pl:Iran]] [[pt:Irão]] [[ro:Iran]] [[ru:&#1048;&#1088;&#1072;&#1085;]] [[simple:Iran]] [[sk:Irán]] [[sl:Iran]] [[sr:&#1048;&#1088;&#1072;&#1085;]] [[fi:Iran]] [[sv:Iran]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3629;&#3636;&#3627;&#3619;&#3656;&#3634;&#3609;]] [[tr:&#304;ran]] [[uk:&#1030;&#1088;&#1072;&#1085;]] [[zh:&#20234;&#26391;]] ఆర్మేనియా 1533 27246 2006-06-22T00:01:43Z వైఙాసత్య 58 సరళీకరణ {{అనువాదము}} {{Infobox Country | native_name = Հայաստանի Հանրապետություն<br /> ''Hayastani Hanrapetutyun'' | <!--Proper Eastern Armenian translit--> conventional_long_name = Republic of Armenia | common_name = Armenia | image_flag = Flag of Armenia.svg | image_coat = Armenia coa.png | national_motto = [[Armenian language|Armenian]]: Մեկ Ազգ , Մեկ Մշակույթ<br>([[Transliteration]]: ''Mek Azg, Mek Mshakouyt'')<br>([[Translation]]: "One Nation, One Culture") | image_map = LocationArmenia.png | national_anthem = ''[[Mer Hayrenik]]''<br>("Our Fatherland") | official_languages = [[Armenian language|Armenian]] | capital = [[Yerevan]] |latd=40|latm=16|latNS=N|longd=44|longm=34|longEW=E| government_type = [[Republic]] | leader_title1 = [[President of Armenia|President]] | leader_title2 = [[Prime Minister of Armenia|Prime Minister]] | leader_name1 = [[Robert Kocharian]] | leader_name2 = [[Andranik Markaryan]] | largest_city = [[Yerevan]] | area = 29&nbsp;800 | areami² = 11,506 | <!--Do not remove --> area_rank = 139th | area_magnitude = 1 E11 | percent_water = 4.7 | population_estimate = 3,016,000 | population_estimate_year = 2005 | population_estimate_rank = 136th | population_census = 3,288,000 | population_census_year = 1989 | population_density = 100 | population_densitymi² = 259 | <!--Do not remove --> population_density_rank = 73rd | GDP_PPP_year = 2005 | GDP_PPP = $13.65 billion | GDP_PPP_rank = 118th | GDP_PPP_per_capita = $4,600 | GDP_PPP_per_capita_rank = 119th | HDI_year = 2003 | HDI = 0.759 | HDI_rank = 83rd | HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> | sovereignty_type = [[Independence]] | sovereignty_note = From the [[Soviet Union]] | established_event1 = Declared | established_event2 = Established | established_date1 = [[August 23]] [[1990]] | established_date2 = [[September 21]] [[1991]] | currency = [[Dram (currency)|Dram]] | currency_code = AMD | time_zone = [[UTC]] | utc_offset = +4 | time_zone_DST = [[DST]] | utc_offset_DST = +5 | cctld = [[.am]] | calling_code = 374 | }} The '''Republic of ఆర్మేనియా''', or '''ఆర్మేనియా''' ([[ఆర్మేనియన్ భాష|ఆర్మేనియన్]]: ''&#1344;&#1377;&#1397;&#1377;&#1405;&#1407;&#1377;&#1398;'' ''Hayastan'', ''Hayq''), is a [[landlocked]] country in southern [[Caucasus]], between the [[నల్ల సముద్రము]] and the [[కాస్పియన్ సముద్రము]], bordered by [[టర్కీ]] to the west, [[Georgia (country)|Georgia]] to the north, [[Azerbaijan]] in the east and [[ఇరాన్]] and the [[Naxichevan|Naxç&#305;van]] [[exclave]] of Azerbaijan in the south. ఆర్మేనియా is a member of the [[Council of Europe]] and the [[Commonwealth of Independent States]] and for centuries has been on the crossroads between West and East. == పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు == The original [[ఆర్మేనియన్ భాష|ఆర్మేనియన్]] name for the country was ''Hayq'', later ''Hayastan'', translated as ''the land of Haik'', and consisting of the name Haik and the [[Persian]] suffix [[-stan|stan]] (land). According to legend, [[Haik]] was a great-great-grandson of [[Noah]] (son of [[Togarmah]], who was a son of [[Gomer]], a son of Noah's son, [[Yafet]]), and according to Christian tradition, a forefather of all [[Armenians]]. He is said to have settled below [[Mount Ararat]], traveled to assist in building the [[Tower of Babel]], and, after his return, defeated the [[Assyrian]] king [[Nimrod]] near [[Lake Van]] in present-day [[Turkey]]. Hayastan was given the name '''ఆర్మేనియా''' by its neighbors, as it was the name of the strongest tribe living in the historic ఆర్మేనియన్ lands, who called themselves '''Armens'''. It is traditionally derived from ''Armenak'' or ''Aram'' (the great-grandson of Haik's great-grandson, and another leader who is, according to Armenian tradition, the ancestor of all ఆర్మేనియన్s). Some Jewish and Christian scholars write that the name 'ఆర్మేనియా' was derived from ''Har-Minni'', i.e. 'Mountains of Minni' (ie [[Mannai]]). Pre-Christian accounts suggest that ''Nairi'', meaning ''land of rivers'', was an ancient name for the country's mountainous region, first used by [[Greeks|Greek]] [[historian]]s around 800 BC; while the first recorded inscription bearing the name ఆర్మేనియా, namely the [[Behistun Inscription]] in [[Iran]], dates from [[521 BC]]. == చరిత్ర == ఆర్మేనియా was a regional empire with a rich culture in the years leading up to the [[1st Century]], spanning from the shores of the [[Black Sea]] to the [[Caspian Sea]] and the [[Mediterranean Sea]] during the rule of [[Tigranes the Great]]. In [[301]], ఆర్మేనియా was the first state to adopt [[Christianity]] as its official [[state religion]], twelve years before Rome. There had been various[[pagan]] communities settlements before Christianity, but they were converted by the success of the Christian missionaries. It also changed between various dynasties. But after [[Parthian]] (Iranian), [[Ancient Rome|Roman]], [[Arab]], [[Mongol]] and [[Iran|Persian]] occupation, ఆర్మేనియా was substantially weakened. In [[1454]], the [[Ottoman Empire]] and [[Safavid]] Persia divided ఆర్మేనియా among themselves. In [[1813]] and [[1828]], present-day ఆర్మేనియా (consisting of the [[Erivan]] and [[Karabakh]] [[khanate]]s) was temporarily incorporated into the [[Russian Empire]]. After briefly existing as an [[independent state]], in [[1920]] ఆర్మేనియా was incorporated into the [[Union of Soviet Socialist Republics|USSR]] as the [[ఆర్మేనియన్ SSR]]. During the final years of the Ottoman Empire ([[1915]]-[[1923]]), a great number of ఆర్మేనియns in eastern [[Anatolia]] (known to ఆర్మేనియns as ''Western ఆర్మేనియా'') were killed in a series of events now known as the [[ఆర్మేనియాn Genocide]], officially recognized by some countries as the first genocide of the [[20th Century]]. Between 1,000,000 and 1,500,000 ఆర్మేనియాns died in the events. Despite the massive evidence to the contrary, the [[Turkey|Turkish]] government continues to deny that these deaths resulted from mass deportation and eradication efforts by the Ottoman State, and therefore claims that they did not amount to 'genocide'. Instead, it maintains that they resulted from self-defense as most ఆర్మేనియాns allied with Russia during the war, [[civil war]], disease and [[famine]], with casualties to both sides. The ఆర్మేనియాn Genocide is recognized in numerous countries including France, Belgium, and Russia. Numerous US states have also recognized the killings as genocide. In a vain effort to further its cause Turkey has asked the ఆర్మేనియాn government to create a commission to investigate both claims. The deaths are commemorated by ఆర్మేనియాns worldwide on [[April 24]]th. On [[May 24]] of the same year, the term "Crime against humanity" was used for the first time to describe what was happening then. The ఆర్మేనియాn diaspora strongly lobbies to draw parallels between the ఆర్మేనియాn Genocide and the [[Jewish Holocaust]] which followed two decades later. One question often raised, is whether later [[genocides in history|genocides]] such as the Holocaust and those in [[The Killing Fields|Cambodia]], [[History_of_Bosnia_and_Herzegovina#Bosnian_War|Bosnia]], [[Rwandan Genocide|Rwanda]] and [[Darfur conflict|Darfur]] ([[Sudan]]) and elsewhere, could have been prevented, or at least limited, had the ఆర్మేనియాn Genocide been better recognized, at the time, and up to today. ఆర్మేనియాn leaders remain preoccupied by a long conflict with [[Azerbaijan]] over [[Nagorno-Karabakh]], an ఆర్మేనియాn-populated [[enclave]] that [[Stalin]] had placed in Soviet Azerbaijan. ఆర్మేనియా and Azerbaijan began fighting over the enclave in [[1988]] and the struggle escalated after both countries gained independence from the Soviet Union in [[1991]]. By May [[1994]], when a [[cease-fire]] took hold, ethnic ఆర్మేనియాn forces controlled not only [[Nagorno-Karabakh]] but also a large part of Azerbaijan proper. The economies of both sides have been hurt by their inability to make substantial progress toward a peaceful resolution and by mutual economic blockades. == రాజకీయాలు == The Government of ఆర్మేనియా's stated aim is to build a Western-style [[parliamentary democracy]] as the basis of its [[form of government]]. However, international observers have questioned the inherent fairness of ఆర్మేనియా's parliamentary and presidential elections and constitutional referenda since [[1995]], citing polling deficiencies, lack of cooperation by the [[electoral commission]], and poor maintenance of electoral lists and polling places. For the most part however, ఆర్మేనియా is considered one of the most pro-democratic nations in the [[Commonwealth of Independent States]]. The [[unicameral parliament]] (also called the National Assembly) is controlled by a coalition of three political parties: the conservative Republican party [http://www.hhk.am], the [[ఆర్మేనియాn Revolutionary Federation]], and the [[Country of Law]] party. The main opposition is comprised by several smaller parties joined in the [[Justice Bloc]]. ఆర్మేనియాns voted overwhelmingly for independence in a September [[1991]] referendum. [[Levon Ter-Petrossian]] was president until January [[1998]], when public demonstrations against his increasingly authoritarian regime and his domestic and foreign policies forced his resignation. In [[1999]], the assassination of Prime Minister [[Vazgen Sargsian]], parliament Speaker [[Karen Demirchian]], and six other officials led to a period of political instability. President [[Robert Kocharian]] was successful in riding out the unrest, and currently rules with the support of the parliamentary coalition. == పాలనా విభాగాలు == [[Image:ArmeniaNumbered.png|right|200px|Provinces of ఆర్మేనియా]] ఆర్మేనియా is divided into 11 [[province]]s (''marzer'', singular - ''marz''): #[[Aragatsotn]] (&#1329;&#1408;&#1377;&#1379;&#1377;&#1390;&#1400;&#1407;&#1398;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Ararat Province|Ararat]] (&#1329;&#1408;&#1377;&#1408;&#1377;&#1407;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Armavir Province|Armavir]] (&#1329;&#1408;&#1396;&#1377;&#1406;&#1387;&#1408;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Geghark'unik']] (&#1331;&#1381;&#1394;&#1377;&#1408;&#1412;&#1400;&#1410;&#1398;&#1387;&#1412;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Kotayk']] (&#1343;&#1400;&#1407;&#1377;&#1397;&#1412;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Lorri]] (&#1340;&#1400;&#1404;&#1400;&#1410; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Shirak]] (&#1351;&#1387;&#1408;&#1377;&#1391;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Syunik']] (&#1357;&#1397;&#1400;&#1410;&#1398;&#1387;&#1412;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Tavush]] (&#1359;&#1377;&#1406;&#1400;&#1410;&#1399;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[Vayots' Dzor]] (&#1358;&#1377;&#1397;&#1400;&#1409; &#1345;&#1400;&#1408;&#1387; &#1396;&#1377;&#1408;&#1382;) #[[యెరెవాన్]] (&#1333;&#1408;&#1415;&#1377;&#1398;) <br clear="all" /> == భౌగోళికము == [[Image:Am-map.png|thumb|Map of ఆర్మేనియా]] ఆర్మేనియా is a landlocked country in Asia Minor, between the Black and the Caspian Seas, bordered on the north and east by Georgia and Azerbaijan and on the south and west by Iran and Turkey. The terrain is mostly [[mountain|mountainous]], with fast flowing rivers and few forests. The climate is highland [[Continental climate|continental]]: hot summers and cold winters. The land rises to 4,095 [[meter|m]] [[above sea-level]] at [[Mount Aragats]], and no point is below 400m. Pollution from toxic chemicals such as [[DDT]] is not helping the already poor soil quality in many parts of the county. A Turkish communications blockade, due to the conflict with Azerbaijan, has led to [[deforestation]]. ఆర్మేనియా is trying to address its environmental problems. It has established a Ministry of Nature Protection and introduced taxes for air and water pollution and solid waste disposal, whose revenues are used for environmental protection activities. ఆర్మేనియా is interested in cooperating with other members of the Commonwealth of Independent States (CIS, a group of 12 former Soviet republics) and with members of the international community on environmental issues. The ఆర్మేనియాn Government is working toward closing the ఆర్మేనియాn Nuclear Power Plant as soon as alternative energy sources are identified. == ఆర్ధిక వ్యవస్థ == Until independence, ఆర్మేనియా's economy was largely [[industry]]-based &mdash; [[chemical]]s, [[electronics]], machinery, processed [[food]], [[synthetic rubber]], and [[textile]] &mdash; and highly dependent on outside resources. [[Agriculture]] contributed only 20% of net material product and 10% of employment before the breakup of the Soviet Union in 1991. Armenian mines produce [[copper]], [[zinc]], [[gold]], and [[lead]]. The vast majority of energy is produced with [[fuel]] imported from Russia, including [[gas]] and nuclear fuel (for its one [[nuclear power plant]]); the main domestic energy source is [[hydroelectric]]. Small amounts of [[coal]], gas, and [[petroleum]] have not yet been developed. Like other New Independent States of the former Soviet Union, ఆర్మేనియా's economy suffers from the legacy of a [[centrally planned economy]] and the breakdown of former Soviet trading patterns. Soviet investment in and support of ఆర్మేనియాn industry has virtually disappeared, so that few major enterprises are still able to function. In addition, the effects of the 1988 earthquake, which killed more than 25,000 people and made 500,000 homeless, are still being felt. The conflict with Azerbaijan over Nagorno-Karabakh has not been resolved. The closure of Azerbaijani and Turkish borders has devastated the economy, because ఆర్మేనియా depends on outside supplies of energy and most raw materials. Land routes through Georgia and Iran are inadequate or unreliable. [[Gross domestic product|GDP]] fell nearly 60% from [[1989]] until [[1992]]-[[1993]]. The national currency, the dram, suffered hyperinflation for the first years after its introduction in 1993. Nevertheless, the Government was able to make wide-ranging economic reforms that paid off in dramatically lower inflation and steady growth. The 1994 cease-fire in the Nagorno-Karabakh conflict has also helped the economy. ఆర్మేనియా has had strong economic growth since 1995, building on the turnaround that began the previous year, and inflation has been negligible for the past several years. New sectors, such as [[precious stone]] processing and [[jewelry]] making, [[information technology|information]] and [[communication technology]], and even [[tourism]] are beginning to supplement more traditional sectors in the economy, such as agriculture. This steady economic progress has earned ఆర్మేనియా increasing support from international institutions. The [[International Monetary Fund]] (IMF), [[World Bank]], [[European Bank for Reconstruction and Development]] (EBRD), and other international financial institutions (IFIs) and foreign countries are extending considerable grants and loans. Loans to Armenia since 1993 exceed $1.1 billion. These loans are targeted at reducing the budget deficit, stabilizing the currency; developing private businesses; energy; the agriculture, food processing, transportation, and health and education sectors; and ongoing rehabilitation in the earthquake zone. The government joined the World Trade Organization on February 5, 2003. A liberal foreign investment law was approved in June 1994, and a Law on Privatization was adopted in 1997, as well as a program on state property privatization. Continued progress will depend on the ability of the government to strengthen its macroeconomic management, including increasing revenue collection, improving the investment climate, and making strides against corruption. == ప్రజలు == ఆర్మేనియా is the second most densely populated of the former Soviet republics. Yet, it has a problem of population decline. Widespread [[emigration]] is one of the most serious problems ఆర్మేనియా has been facing since the break-up of the USSR. A drastically reduced birth rate is not nearly sufficient to keep the population from dropping in the long term. Some observers estimate that as many as one-third of ఆర్మేనియా's population lives in Russia illegally, and that ఆర్మేనియా has no more than about two million residents. This would appear to pose an existential threat to the ఆర్మేనియాn nation, especially if [[Azerbaijan]], which has had a much lesser problem with demographic decline, seeks to regain its lost territory. ఆర్మేనియా is a primarily [[Oriental Orthodoxy|Oriental Christian Orthodox]] country. The roots of the [[ఆర్మేనియాn Church]] trace back to the [[3rd century|3rd]] and [[4th century|4th]] centuries. ఆర్మేనియా is considered the first nation to adopt Christianity as a state religion, in [[301]] CE. Over 90% of ఆర్మేనియాn believers belong to the [[ఆర్మేనియాn Apostolic Church]], a form of Oriental (Non-[[Chalcedonian]]) Orthodoxy, which is a very ritualistic, conservative church, roughly comparable to the [[Coptic Church|Coptic]] and [[Syriac Orthodox Church|Syrian]] churches. ఆర్మేనియా also has a population of evangelical Protestants, Catholics and believers of the ఆర్మేనియాn traditional religion. The [[Yazidi]], who live in the western part of the country, practice [[Yazidism]]. The ఆర్మేనియాn Catholic Church is headquartered in Bzoummar, Lebanon. Ethnic [[Kurds]] and [[Azeris]] who lived in the country before the [[Nagorno-Karabakh|Karabakh]] conflict practiced [[Islam]], but most Azeris fled to Azerbaijan in 1988-[[1991]] in the beginning of the conflict. During the same period, ఆర్మేనియా also received a large influx of ఆర్మేనియాns fleeing Azerbaijan. == బయటి లింకులు మరియు మూలములు == *[http://www.armenian-genocide.org/ Armenian Genocide] *[http://www.panarmenian.net/ PanARMENIAN Network: Armenian News (Armenian, Russian, English)] *[http://www.angelfire.com/hi/Azgaser/hindus.html/ Hindus in Armenia] *[http://www.Yerevan.Ru All about Yerevan (Russian)] *[http://www.armenianhouse.org Armenian literature and history] *[http://www.president.am/president/eng/ The President of the Republic of Armenia] *[http://www.parliament.am/?lang=eng The National Assembly (Parliment)of Armenia] *[http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/am.html CIA - The World Factbook -- Armenia] *[http://www.gov.am/enversion/index.html Government of Armenia] *[http://www.haias.net Armenian Portal in Europe] (English & Deutsch) *[http://www.armenia-online.de Armenian Business Portal] *[http://www.cilicia.com Extensive Armenia info and links] *[http://www.armeniapedia.org - Armeniapedia.org - the Armenian Wiki] *[http://ancientneareast.tripod.com/Armenia.html The History of the Ancient Near East] *[http://www.armenianhistory.info Armenianhistory.info] *[http://www.armeniaforeignministry.com/ Armenian Ministry of Foreign Affairs] *[http://www.loc.gov/rr/international/amed/armenia/armenia.html Library of Congress Portals on the World - Armenia] *[http://www.washingtonpost.com/ac2/wp-dyn/A43217-2004Jul11?language=printer Armenia's brain drain] * [http://armenia.europe-countries.com Armenia Pictures] *[http://www.projectcommunis.org Project Communis: blogging from Armenia] *[http://www.caucaz.com/home_uk Caucaz.com : Weekly online publishing articles and reports about Armenia and South Caucasus. Available in English and French] *[http://based.in/?Armenia Financial institutions in Armenia] *[http://www.artsakhworld.com/ Artsakh Karabakh] *[http://www.theforgotten.org/intro.html Armenian Genocide in Turkey] *[http://nobility.artsakhworld.com/ Armenian nobility] *[http://www.atlas-of-conflicts.com/areas/armenia-and-karabakh/ Atlas of Conflicts: Historical Maps of Armenia] *[http://www.blogrel.com/ Blogrel: A Blog about Armenia] {{ఐరోపా}} {{Southwest_Asia}} {{Commonwealth_of_Independent_States}} [[Category:Armenia|*Armenia]] [[Category:Caucasus]] [[Category:CIS]] [[Category:Middle Eastern countries]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[en:Armenia]] [[az:Erm&#601;nistan]] [[bg:&#1040;&#1088;&#1084;&#1077;&#1085;&#1080;&#1103;]] [[bn:&#2438;&#2480;&#2509;&#2478;&#2503;&#2472;&#2495;&#2479;&#2492;&#2494;]] [[ca:Armènia]] [[cs:Arménie]] [[cy:Armenia]] [[da:Armenien]] [[de:Armenien]] [[et:Armeenia]] [[el:&#913;&#961;&#956;&#949;&#957;&#943;&#945;]] [[es:Armenia]] [[eo:Armenio]] [[fa:&#1575;&#1585;&#1605;&#1606;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[fr:Arménie]] [[fy:Armeenje]] [[gl:Armenia - &#1344;&#1377;&#1397;&#1377;&#1405;&#1407;&#1377;&#1398;]] [[ko:&#50500;&#47476;&#47700;&#45768;&#50500;]] [[hy:&#1344;&#1377;&#1397;&#1377;&#1405;&#1407;&#1377;&#1398;]] [[hi:&#2310;&#2352;&#2381;&#2350;&#2368;&#2344;&#2367;&#2351;&#2366;]] [[id:Armenia]] [[ia:Armenia]] [[it:Armenia]] [[he:&#1488;&#1512;&#1502;&#1504;&#1497;&#1492;]] [[ka:&#4321;&#4317;&#4315;&#4334;&#4308;&#4311;&#4312;]] [[la:Armenia]] [[lv:Arm&#275;nija]] [[lt:Arm&#279;nija]] [[ms:Armenia]] [[zh-min-nan:Hayastan]] [[na:Armenia]] [[nl:Armenië]] [[nds:Armenien]] [[ja:&#12450;&#12523;&#12513;&#12491;&#12450;]] [[no:Armenia]] [[pl:Armenia]] [[pt:Arménia]] [[ru:&#1040;&#1088;&#1084;&#1077;&#1085;&#1080;&#1103;]] [[sa:&#2310;&#2352;&#2381;&#2350;&#2368;&#2344;&#2367;&#2351;&#2366;]] [[simple:Armenia]] [[sk:Arménsko]] [[sl:Armenija]] [[sr:&#1032;&#1077;&#1088;&#1084;&#1077;&#1085;&#1080;&#1112;&#1072;]] [[fi:Armenia]] [[sv:Armenien]] [[tl:Armenia]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3629;&#3634;&#3619;&#3660;&#3648;&#3617;&#3648;&#3609;&#3637;&#3618;]] [[tr:Ermenistan]] [[uk:&#1042;&#1110;&#1088;&#1084;&#1077;&#1085;&#1110;&#1103;]] [[yi:&#1488;&#1493;&#1511;&#1512;&#1522;&#1463;&#1504;&#1506;]] [[zh:&#20126;&#32654;&#23612;&#20126;]] తజికిస్తాన్ 1534 26483 2006-06-03T23:46:45Z వైఙాసత్య 58 సరళీకరణ {{అనువాదము}} {{దేశ సమాచార పెట్టె |native_name = ҷумҳурии Тоҷикистон<br>جمهوری تاجیکستان<small> |conventional_long_name =Republic of Tajikistan |common_name =Tajikistan |image_flag = Flag of Tajikistan.svg |image_coat =Coa tajikistan.jpg |symbol_type =Coat of Arms |image_map =LocationTajikistan.png |national_motto = n/a |national_anthem = ''[[Surudi milli]]'' |official_languages =[[Tajik language|Tajik]] |capital = [[Dushanbe]] |latd=38 |latm=33 |latNS=N |longd=68 |longm=48 |longEW=E |largest_city = [[Dushanbe]] |government_type = Republic |leader_titles =[[List of Presidents of Tajikistan|President]]<br>[[List of Prime Ministers of Tajikistan|Prime Minister]] |leader_names =[[Emomali Rahmonov]]<br>[[Okil Okilov]] |area_rank = 92nd |area_magnitude = 1 E11 |area=143,100 |areami²= 55,251 |percent_water = 0.3 |population_estimate =6,507,000 <sup>1</sup> |population_estimate_rank = 100th <sup>1</sup> |population_estimate_year =July 2005 |population_census = 6,127,000 |population_census_year = 2000 |population_density =51 |population_densitymi² = 133 |population_density_rank = 120th |GDP_PPP = $8.826 billion <!--CIA--> |GDP_PPP_rank = 145th |GDP_PPP_year=2005 |GDP_PPP_per_capita = $1,200 |GDP_PPP_per_capita_rank = 204th |sovereignty_type = [[Collapse of the Soviet Union|Independence]] |established_events = From [[Soviet Union]] |established_dates =<br>[[September 9]], [[1991]] |HDI = 0.652 |HDI_rank =122nd |HDI_year = 2003 |HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> |currency = [[Somoni]] |currency_code =TJS |country_code = |time_zone = |utc_offset =+5 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |cctld =[[.tj]] |calling_code = 992 |footnotes = 1.) Rank based on U.N. 2005 figures. Estimate based on CIA figures for 2006. }} The '''Republic of తజికిస్తాన్''' (&#1058;&#1086;&#1207;&#1080;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1086;&#1085;), formerly known as the ''Tajik Soviet Socialist Republic'', is a country in [[మధ్య ఆసియా]]. It has borders with [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]], [[చైనా]], [[కిర్గిజ్ స్తాన్]], and [[ఉజ్బెకిస్తాన్]]. '''తజికిస్తాన్''' means the 'Land of the [[Tajik]]s'. == చరిత్ర == Humans have been permanently installed in the land that is now తజికిస్తాన్ since 4,000 BC. The land has been under the rule of various empires throughout history, mostly the [[Persian Empire]]. Before AD, it was part of the [[Bactrian Empire]]. [[Arab]]s brought [[Islam]] in the [[7th century]]. The [[Samanids|Samanid Empire]] supplanted the Arabs but was eventually superseded by Turkic invaders. The [[Mongols]] would later take control of the area, and తజికిస్తాన్ would become a part of the emirate of [[Bukhara]]. In the [[19th century]], the [[Russian Empire]] began to expand, and spread into [[Central Asia]]. During the [[Great Game]], it came in control of తజికిస్తాన్. After the overthrow of the [[Tsar]] in [[1917]], Tajik guerillas waged a war against [[Bolshevik]] armies in a futile attempt to maintain independence. The Bolsheviks would prevail after a four year war, in which [[mosques]] and villages were burned down and the population heavily suppressed. As part of the [[Soviet Union]], తజికిస్తాన్ was initially grouped with what is now [[Uzbekistan]] in the [[Autonomous SSR of Tajikistan]], but was later made a separate constituent republic. [[Moscow]] did not do much to develop the [[Tajik SSR]], and it remained relatively behind other Soviet Republics in living conditions, education and industry. In the [[1970s]] Islamic underground parties began to form, and served to rally Tajiks against the USSR, but real disturbances did not occur until [[1990]]. The following year, the USSR collapsed, and తజికిస్తాన్ declared its independence. The nation almost immediately fell into a civil war that involved various factions fighting one another, these factions were often distinguished by tribal loyalties. [[Emomali Rahmonov]] was the first leader of the nation, and continues to rule to this day. However, he has been accused of ethnic cleansing against other ethnicities and groups during the [[తజికిస్తాన్ Civil War]]. In [[1997]] a cease-fire was reached between Rahmonov and opposition parties (United Tajik Opposition). Peaceful elections were held in 1999, but they were reported by the opposition as unfair, and Rahmonov was re-elected by almost unanimous vote. [[Russia]]n troops continue to be stationed in southern తజికిస్తాన్, in order to guard the border with [[Afghanistan]]. Since the [[September 11th Attacks]], [[United States|American]] troops have also been stationed in the country. == రాజకీయాలు == Almost immediately after independence, తజికిస్తాన్ was plunged into a civil war that saw various factions, allegedly backed by Russia and Iran, fighting one another. All but 25,000 of the more than 400,000 ethnic Russian middle-management middle class fled to Russia. By 1997 the war had cooled down, and a central government began to take form. తజికిస్తాన్ is officially a republic, and holds elections for the [[List of Presidents of తజికిస్తాన్|President]] and Parliament. The latest elections occurred in 2005, and as all previous elections, international observers believe them to have been flawed, arrousing many accusations from opposition parties that President Emomali Rakhmonov intervenes with the election process. In the Parliament, opposition groups have often clashed with the ruling party, but this has not led to great instability. *[http://www.oneworld.org/ips2/may/tajik.html Account of events from independence leading to the Bishkek agreement of 1997] == ప్రాంతాలు == [[తజికిస్తాన్]] is divided into regions, or [[province]]s (singular: [[viloyat]], plural: viloyatho) (capitals in parentheses)- *[[Khatlon]] ''Viloyati Khatlon'' ([[Qurghonteppa]]) *[[Sughd]] ''Viloyati Sughd'' ([[Khujand]]) *[[Karotegin]] ([[Kofarnihon]]) and one autonomous province (viloyati mukhtor)- *[[Gorno-Badakhshan Autonomous Region]] (GBAR) ''Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon'' ([[Khorugh]]). Additionally, the area containing the capital (RRS, ''Region of Republican Subordination''), [[Dushanbe]], has no viloyat-level administrative divisions. <i>note:</i> the administrative center name follows in parentheses == భౌగోళికము == [[Image:Tajikistan-map.gif|thumb|300px|Map of Tajikistan]] Tajikistan is landlocked, and is the smallest nation in [[Central Asia]] by area. It is covered by mountains of the [[Pamir]] range, and more than fifty percent of the country is 3,000 meters (approx. 10,000 feet) above [[sea level]]. The [[Amu-Darya]] and [[Pyanj River|Pyanj]] rivers mark the border with Afghanistan. == ఆర్ధిక వ్యవస్థ == తజికిస్తాన్ is the poorest country of the ex-[[Soviet Union|USSR]] and one of the poorest countries in the world. With foreign revenue precariously dependent upon exports of cotton and aluminum, the economy is highly vulnerable to external shocks. In FY 2000, international assistance remained an essential source of support for rehabilitation programs that reintegrated former civil war combatants into the civilian economy, thus helping keep the peace. International assistance also was necessary to address the second year of severe [[drought]] that resulted in a continued shortfall of food production. On [[August 21]]st [[2001]], the [[Red Cross]] announced that a [[famine]] was striking తజికిస్తాన్, and called for international aid for తజికిస్తాన్ and [[Uzbekistan]]. == Demographics == Tajikistan has a population of 7,011,556 (July 2004). The major ethnic group is the [[Tajik]], although there is a sizeable minority of [[Uzbeks]], and a small population of [[Russians]], whose numbers are declining due to emigration. [[Pamiris]] of Badakhshan are considered to belong to larger group of [[Tajiks]]. Likewise, the official language of Tajikistan is [[Tajik language|Tajik]], while [[Russian language|Russian]] is largely spoken in business and for government purposes. Although the Tajik and Uzbek are now classified as separate ethnic groups, on account of their languages, this is a relatively new phenomenon and originates from the conquest of Central Asia by the Russian Empire in the [[19th century]]. Despite its poverty, Tajikistan has a high rate of literacy with an estimated 98% of the population having the ability to read and write. Most of the population follows [[Sunni]] [[Islam]], although a sizeable number of [[Shia]] are present as well. == సంస్కృతి == తజికిస్తాన్ సంస్కృతి was originally shared with that of Uzbekistan, but during Communist rule, the cultural fabric of the region was disrupted by the Soviet leadership imposing artificial boundaries and the notion of nation-state - alien to the region - on the area. This has not been completely detrimental though, as తజికిస్తాన్ was known for its theater and famous novelists during the Soviet era. Among these writers were individuals who strove to purify the Tajik language by tying it in more with [[Persian language|Persian]] and eliminating [[Arabic language|Arabic]] loanwords. Most citizens of తజికిస్తాన్ are [[Muslim]]. The impact of Islam has grown in recent years, and was a strong bonding force during తజికిస్తాన్'s fight against Soviet rule and during its civil war. Historically, a lot of Tajik culture ties it to the [[Iran|Persia]]n past of the region, and Persian writers, scientists and poets such as [[Ibn Sina]], [[Firdausi]], [[Rudaki]], and [[Omar Khayyam]] are especially revered. ==బయటి లింకులు== * Text in the sub-articles from the [[CIA World Factbook]], 2000 and 2003 * [http://tajikistan.tajnet.com/ తజికిస్తాన్ general portal site] * [http://www.khovar.tj/ Khovar] తజికిస్తాన్ news agency. * [http://www.tajik-gateway.org/ తజికి Development Gateway] ;ప్రజాస్వామ్యము * [http://www.thinking-east.net/site/index.php?option=com_content&task=view&id=93 "We have to wait a little bit, and the nation will rebel itself"] by Daler Rahimov * [http://www.thinking-east.net/site/index.php?option=com_content&task=view&id=78&Itemid=56 Tajik elections need international support] by Daler Rahimov ;సంస్కృతి * [http://www.thinking-east.net/site/index.php?option=com_content&task=view&id=55&Itemid=56 The Mosque and State in తజికిస్తాన్] by Daler Rahimov {{మధ్య ఆసియా}} {{Commonwealth_of_Independent_States}} {{Eurasian Economic Community}} [[Category:మధ్య ఆసియా దేశాలు]] [[Category:తజికిస్తాన్|*]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[en:Tajikistan]] [[ca:Tadjikistan]] [[cs:T&#225;d&#382;ikist&#225;n]] [[da:Tadsjikistan]] [[de:Tadschikistan]] [[et:Tad&#382;ikistan]] [[es:Tayikistán]] [[eo:Ta&#285;ikio]] [[fr:Tadjikistan]] [[ko:&#53440;&#51648;&#53412;&#49828;&#53444;]] [[it:Tagikistan]] [[he:&#1496;&#1490;'&#1497;&#1511;&#1497;&#1505;&#1496;&#1503;]] [[ka:&#4322;&#4304;&#4335;&#4312;&#4313;&#4308;&#4311;&#4312;]] [[lv:Tad&#382;ikist&#257;na]] [[lt:Tad&#382;ikija]] [[zh-min-nan:Tajikistan]] [[nl:Tadzjikistan]] [[nds:Tadschikistan]] [[ja:&#12479;&#12472;&#12461;&#12473;&#12479;&#12531;]] [[no:Tadsjikistan]] [[pl:Tad&#380;ykistan]] [[pt:Tadjiquistão]] [[ru:&#1058;&#1072;&#1076;&#1078;&#1080;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[sk:Tad&#382;ikistan]] [[sl:Tad&#382;ikistan]] [[fi:Tad&#382;ikistan]] [[sv:Tadzjikistan]] [[tg:&#1058;&#1086;&#1207;&#1080;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1086;&#1085;]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3607;&#3634;&#3592;&#3636;&#3585;&#3636;&#3626;&#3606;&#3634;&#3609;]] [[uk:&#1058;&#1072;&#1076;&#1078;&#1080;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[zh:&#22612;&#21513;&#20811;&#26031;&#22374;]] ఉజ్బెకిస్తాన్ 1535 26034 2006-05-29T04:36:02Z వైఙాసత్య 58 {| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 class="toccolours" style="float: right; width: 300px; clear: both; margin: 0.5em 0 1em 1em; border-style: solid; border:1px solid #7f7f7f; border-right-width: 2px; border-bottom-width: 2px; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big><big>'''O‘zbekiston Respublikasi''' aka '''O‘zbekiston Zumhurijati'''<br/>రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఉజ్బెకిస్తాన్</big></big> |- | style="background:#ffffff;" align=center colspan=2 | {| border=0 cellpadding=2 cellspacing=0 | align=center width=148 | [[Image:Flag of Uzbekistan.png|125px|ఉజ్బెకిస్తాన్ పతాకము]] | align=center width=148 | [[Image:Uzbekistan coa.png|100px|ఉజ్బెకిస్తాన్ జాతీయచిహ్నాలు]] |- | align=center width=148 | [[ఉజ్బెకిస్తాన్ పతాకము]] | align=center width=148 | [[ఉజ్బెకిస్తాన్ జాతీయచిహ్నాలు]] |} |- | colspan=2 style="text-align: center; background: #f9f9f9;" | [[Image:LocationUzbekistan.png]] |- | '''[[జాతీయగీతము]]''' | [[ఉజ్బెకిస్తాన్ జాతీయగీతము]] |- | '''[[రాజధాని]]''' | [[తాష్కెంట్]] |- | '''[[అధ్యక్షుడు]]''' | [[ఇస్లాం కరిమోవ్]] |- | '''[[ఉజ్బెకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి|ప్రధానమంత్రి]]''' | [[షౌకత్ మిర్జియయేవ్]] |- | '''[[అధికార భాష]]''' | [[ఉజ్బెక్ బాష|ఉజ్బెక్]] |- | '''[[విస్తీర్ణము]]'''<br/>&nbsp;&ndash; మొత్తము<br/>&nbsp;&ndash;నీరు % | [[List of countries by area|55వ స్థానము]]<br/>&nbsp;447,400 [[square kilometre|కి.మీ&sup2;]]<br/>&nbsp;4.9% |- | '''[[జనాభా]]'''<br/>&nbsp;&ndash; మొత్తము (2002)<br/>&nbsp;&ndash; [[జనసాంద్రత]] | [[List of countries by population|41వ స్థానము]]<br>&nbsp;25,563,441<br/>&nbsp;57/కి.మీ&sup2; |- | '''[[సోవియట్ సమాఖ్య పతనము|స్వాతంత్ర్యము]]'''<br/>&nbsp;&ndash; తేదీ | [[సోవియట్ యూనియన్]] నుండి<br/>&nbsp;[[సెప్టెంబర్ 1]], [[1991]] |- | '''[[కరెన్సీ]]''' | [[ఉజ్బెకిస్తానీ సోం]] (UKS) |- | '''[[టైంజోన్]]''' | [[Coordinated Universal Time|UTC]] +5 |- | '''[[List of country calling codes|కాలింగ్ కోడ్]]''' | 998 |- | '''[[Top-level domain|ఇంటెర్నెట్ TLD]]''' | [[.uz]] |} '''రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఉజ్బెకిస్తాన్''' (Republic of Uzbekistan) [[మధ్య ఆసియా]] లోని నలువైపులా భూమితో చుట్టబడిన దేశము. ఈ దేశానికి పడమర మరియు ఉత్తరాన [[కజఖిస్తాన్]], తూర్పున [[కిర్గిజ్ స్తాన్]] మరియు [[తజికిస్తాన్]], దక్షిణాన [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]] మరియు [[తుర్కమేనిస్తాన్]] దేశాలు సరిహద్దులుగా కలవు. == బయటి లింకులు == *[http://www.gov.uz/en/ ఉజ్బెకిస్తాన్ ప్రభుత్వము] *[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/uztoc.html లైబ్రరీ ఆఫ్ కాంగ్రేస్ - ఉజ్బెకిస్తాన్] *[http://uzbekistan.embassyhomepage.com/ ఉజ్బెకిస్తాన్ రాయబార కార్యాలయము] *[http://www.forum.uz ఉజ్బెకిస్తాన్ ఆన్‌లైన్ ఫోరం] *[http://www.advantour.com/uzbekistan/ ఉజ్బెకిస్తాన్ - పర్యటనా సమాచారము మరియు ఫోటోలు] *[http://www.uzreport.com ఉజ్‌రిపోర్ట్.కాం] *[http://www.tashkent.uz తాష్కెంట్ ఊజ్] *[http://izone.freenet.uz ఉజ్బెక్ గురించిన సమాచారము] *[http://www.odci.gov/cia/publications/factbook/geos/uz.html సీ.ఐ.ఏ - వరల్డ్ ఫ్యాక్ట్‌బుక్ - ఉజ్బెకిస్తాన్] {{మధ్య ఆసియా}} [[Category:మధ్య ఆసియా దేశాలు]][[Category:ఉజ్బెకిస్తాన్]][[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[af:Oesbekistan]] [[ar:&#1571;&#1608;&#1586;&#1576;&#1603;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[bg:&#1059;&#1079;&#1073;&#1077;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[ca:Uzbekistan]] [[cs:Uzbekist&#225;n]] [[cy:Uzbekistan]] [[da:Usbekistan]] [[de:Usbekistan]] [[et:Usbekistan]] [[es:Uzbekistán]] [[eo:Uzbekio]] [[fa:&#1575;&#1586;&#1576;&#1705;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[fr:Ouzbékistan]] [[ko:&#50864;&#51592;&#48288;&#53412;&#49828;&#53444;]] [[id:Usbekistan]] [[it:Uzbekistan]] [[he:&#1488;&#1493;&#1494;&#1489;&#1511;&#1497;&#1505;&#1496;&#1503;]] [[ka:&#4323;&#4310;&#4305;&#4308;&#4313;&#4308;&#4311;&#4312;]] [[kk:&#1256;&#1079;&#1073;&#1077;&#1082;&#1110;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[lt:Uzbekija]] [[ms:Uzbekistan]] [[zh-min-nan:Uzbekistan]] [[nl:Oezbekistan]] [[ja:&#12454;&#12474;&#12505;&#12461;&#12473;&#12479;&#12531;]] [[no:Usbekistan]] [[nn:Usbekistan]] [[nds:Usbekistan]] [[pl:Uzbekistan]] [[pt:Uzbequistão]] [[ru:&#1059;&#1079;&#1073;&#1077;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[sl:Uzbekistan]] [[fi:Uzbekistan]] [[sv:Uzbekistan]] [[tg:&#1038;&#1079;&#1073;&#1077;&#1082;&#1080;&#1089;&#1090;&#1086;&#1085;]] [[tt:Özbäkstan]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3629;&#3640;&#3595;&#3648;&#3610;&#3585;&#3636;&#3626;&#3606;&#3634;&#3609;]] [[uz:O'zbekiston]] [[zh:&#20044;&#20857;&#21035;&#20811;&#26031;&#22374;]] కజకిస్తాన్ 1536 26404 2006-06-02T03:32:22Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} '''కజఖిస్తాన్''' ([[Kazakh language|Kazakh]]: '''&#x49A;&#1072;&#1079;&#1072;&#x49B;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;''', ''Qazaqstan'', [[International Phonetic Alphabet|IPA]] /q&#593;z&#593;q&#712;st&#593;n/; [[Russian language|Russian]]: '''&#1050;&#1072;&#1079;&#1072;&#1093;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;''', ''Kazakhst&aacute;n'', [[International Phonetic Alphabet|IPA]] /k&#592;z&#601;x&#712;st&#592;n/), also spelled '''కజఖిస్తాన్''', is a country that stretches over a vast expanse of [[Asia]]. A [[Countries in both Europe and Asia|portion]] of its territory west of the Ural River is located in eastern-most [[Europe]]. It has borders with [[రష్యా]],[[చైనా]], and the [[Central Asia|Central Asian]] countries [[కిర్గిజ్ స్తాన్]], [[ఉజ్బెకిస్తాన్]] and [[తుర్కమేనిస్తాన్]], and has a coastline on the [[Caspian Sea]]. కజఖిస్తాన్ is also a former republic of the now extinct [[Soviet Union]]. కజఖిస్తాన్ is the ninth-largest country in the world by area, but its semi-[[desert]]s ([[steppe]]) make it only the 57th country in population, with approximately 6 persons per sq km (16 per sq mi). Population in [[2005]] was estimated at 15,100,500 [http://www.stat.kz/en/info/stat-bul/stbr&e0303.pdf], down from 16,464,464 in [[1989]] [http://www.stat.kz/ru/dynamic/svedenia_rk/population/nas.htm]. {{దేశ సమాచార పెట్టె|native_name = Қазақстан Республикасы<br>''Qazaqstan Respublïkası''<br>Республика Казахстан<br>''Respublika Kazakhstan'' |conventional_long_name = Republic of Kazakhstan |common_name = Kazakhstan |national_motto = none |image_flag = Flag of Kazakhstan.svg |image_coat = Coat of arms of Kazakhstan.gif |image_map = KazakhstanWorldMap.png |national_anthem = [[My Kazakhstan]] |official_languages = [[Kazakh language|Kazakh]] (state language), [[Russian language|Russian]] |capital = [[Astana]] |latd=51 |latm=10 |latNS=N |longd=71 |longm=30 |longEW=E | |largest_city = [[Almaty]] |government_type = [[Republic]] |leader_titles = [[President of Kazakhstan|President]]<br>[[Prime Minister of Kazakhstan|Prime Minister]] |leader_names = [[Nursultan Nazarbayev]]<br>[[Daniyal Akhmetov]] |area_rank = 9th |area_magnitude = 1 E7 |area = 2,717,300 |areami²= 1,049,155<!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |percent_water = 1.7% |population_estimate = 14,825,000 |population_estimate_year = 2005 |population_estimate_rank = 62nd |population_census = |population_census_year = |population_density = 5.6 |population_densitymi² =14.5 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |population_density_rank = 182nd |GDP_PPP_year= 2005 <!--cia.gov--> |GDP_PPP = $132.7 billion |GDP_PPP_rank = 56th |GDP_PPP_per_capita = $8,700 |GDP_PPP_per_capita_rank = 92nd |sovereignty_type = [[Independence]] |established_events = [[History of Kazakhstan#Sovereignty and Independence|Declared]] |established_dates = From the [[Soviet Union]]<br>[[December 16]], [[1991]] |HDI_year = 2003 |HDI = 0.761 |HDI_rank = 80th |HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> |currency = [[Kazakhstani tenge|Tenge]] |currency_code = KZT |country_code = KAZ |time_zone = |utc_offset = +5 to +6 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = +5 to +6 |cctld = [[.kz]] |calling_code = 7 |footnotes = }} == చరిత్ర == Nomadic tribes have been living in the region that is now Kazakhstan since the [[1st century BC|first century BC]]. From the [[4th century|fourth century AD]] through the beginning of the [[13th century]], the territory of Kazakhstan was ruled by a series of [[nomad]]ic nations. Following the Mongolian invasion in the early 13th century, administrative districts were established under the [[Mongol Empire]], which eventually became the territories of the [[Kazakh Khanate]]. The major medieval cities of [[Taraz|Aulie-Ata]] and [[Hazrat-e Turkestan|Turkestan]] were founded along the northern route of the [[Silk Road|Great Silk Road]] during this period. Traditional nomadic life on the vast [[steppe]] and semi-desert lands was characterized by a constant search for new pasture to support the livestock-based economy. The Kazakhs emerged from a mixture of tribes living in the region in about the [[15th century]] and by the middle of the [[16th century]] had developed a common language, culture, and economy. In the early [[1600s]], the Kazakh Khanate separated into the Great, Middle and Little (or Small) Hordes&mdash;confederations based on extended family networks. Political disunion, competition among the hordes, and a lack of an internal market weakened the Kazakh Khanate. The beginning of the [[18th century]] marked the zenith of the Kazakh Khanate. The following 150 years saw the gradual colonization of the Kazakh-controlled territories by [[Imperial Russia|tsarist Russia]]. The process of colonization was a combination of voluntary integration into the Russian Empire and outright seizure. The Little Horde and part of the Middle Horde signed treaties of protection with Russia in the [[1730s]] and [[1740s]]. Major parts of the northeast and central Kazakh territories were incorporated into the Russian Empire by [[1840]]. With the Russian seizure of territories belonging to the Senior Horde in the [[1860s]], the [[tsar]]s effectively ruled over most of the territory belonging to what is now the Republic of Kazakhstan. The Russian Empire introduced a system of administration and built military garrisons in its effort to establish a presence in Central Asia in the so-called "[[Great Game]]" between it and [[Great Britain]]. Russian efforts to impose its system aroused the resentment of the [[Kazakh people]], and by the 1860s, most [[Kazakhs]] resisted Russia's annexation largely because of the disruption it wrought upon the traditional nomadic lifestyle and livestock-based economy. The Kazakh national movement, which began in the late [[1800s]], sought to preserve the Kazakh language and identity. From the 1890s onwards ever-larger numbers of Slavic settlers began [[colonising]] the territory of present-day Kazakhstan, in particular the province of [[Semirechye|Semirechie]]. The number of settlers rose still further once the [[Trans-Aral Railway]] from [[Orenburg]] to [[Tashkent]] was completed in 1906, and the movement was overseen and encouraged by a specially created Migration Department (&#1055;&#1077;&#1088;&#1077;&#1089;&#1077;&#1083;&#1077;&#1085;&#1095;&#1077;&#1089;&#1082;&#1086;&#1077; &#1059;&#1087;&#1088;&#1072;&#1074;&#1083;&#1077;&#1085;&#1080;&#1077;) in St. Petersburg. The competition for land and water which ensued between the Kazakhs and the incomers caused great resentment against colonial rule during the final years of tsarist Russia, with the most serious uprising, the [[Central Asian Revolt]], occurring in [[1916]]. Although there was a brief period of autonomy during the tumultuous period following the collapse of the Russian Empire, the Kazakhs eventually succumbed to [[Soviet Union|Soviet]] rule. In [[1920]], the area of present-day Kazakhstan became an [[Republics of Russia|autonomous republic]] within Russia and, in [[1936]], a [[Republics of the Soviet Union|Soviet republic]]. Soviet repression of the traditional elites, along with forced [[collectivization]] in late [[1920s]]-[[1930s]], brought about mass hunger and led to unrest. Soviet rule, however, took hold, and a [[Communism|communist]] apparatus steadily worked to fully integrate Kazakhstan into the Soviet system. Kazakhstan experienced population inflows of thousands exiled from other parts of the Soviet Union during the 1930s and later became home for hundreds of thousands evacuated from the [[Second World War]] battlefields. The [[Kazakh Soviet Socialist Republic]] (SSR) contributed five national divisions to the Soviet Union's World War II effort. The period of the Second World War marked an increase in [[industrialization]] and increased [[mineral extraction]] in support of the war effort. At the time of Soviet leader [[Joseph Stalin]]'s death, however, Kazakhstan still had an overwhelmingly agricultural-based economy. In [[1953]], Soviet leader [[Nikita Khrushchev]] initiated the ambitious "[[Virgin Lands]]" program to turn the traditional pasturelands of Kazakhstan into a major grain-producing region for the Soviet Union. The Virgin Lands policy, along with later modernizations under Soviet leader [[Leonid Brezhnev]], sped up the development of the agricultural sector, which to this day remains the source of livelihood for a large percentage of Kazakhstan's population. Growing tensions within Soviet society led to a demand for political and economic reforms, which came to a head in the [[1980s]]. In [[December 1986]], mass demonstrations by young ethnic Kazakhs took place in [[Almaty]] to protest the methods of the [[communist system]]. Soviet troops suppressed the unrest, and dozens of demonstrators were jailed. In the waning days of Soviet rule, discontent continued to grow and find expression under Soviet leader [[Mikhail Gorbachev]]'s policy of [[glasnost]]. Caught up in the groundswell of Soviet republics seeking greater [[autonomy]], Kazakhstan declared its [[sovereignty]] as a republic within the Union of Soviet Socialist Republics (U.S.S.R.) in [[October 1990]]. Following the [[August 1991]] abortive [[coup]] attempt in [[Moscow]] and the subsequent [[Collapse of the Soviet Union|dissolution of the Soviet Union]], Kazakhstan declared independence on [[December 16]], [[1991]]. The years following [[independence]] have been marked by significant reforms to the Soviet command-economy and political [[monopoly]] on power. Under [[Nursultan Nazarbayev]], who initially came to power in [[1989]] as the head of the [[Kazakh Communist Party]] and was eventually elected President in 1991, Kazakhstan has made significant progress toward developing a [[market economy]]. The country has enjoyed significant economic growth since [[2000]], partly due to its large oil, gas, and mineral reserves. == రాజకీయాలు == Kazakhstan is a [[constitutional republic]] with a strong presidency. The president is the [[head of state]]. The president also is the [[commander in chief]] of the armed forces and may [[veto]] legislation that has been passed by the [[Parliament]]. President [[Nursultan Nazarbayev]], who has been in office since Kazakhstan became independent, won a new 7-year term in the [[1999]] election that the [[Organization for Security and Cooperation in Europe]] said fell short of international standards. The prime minister, who serves at the pleasure of the president, chairs the Cabinet of Ministers and serves as Kazakhstan's head of government. There are three deputy prime ministers and 16 ministers in the Cabinet. [[Daniyal K. Akhmetov]] became Prime Minister in [[June 2003]]. Kazakhstan has a bicameral Parliament, comprised of a [[lower house]] (the [[Mazhilis]]) and [[upper house]] (the [[Senate]]). Single mandate districts popularly elect 67 seats in the Mazhilis; there also are 10 members elected by party-list vote rather than by single mandate districts. The Senate has 39 members. Two senators are selected by each of the elected assemblies ([[Maslikhats]]) of Kazakhstan's 16 principal administrative divisions (14 regions, or oblasts, plus the cities of Astana and Almaty). The president appoints the remaining seven senators. Mazhilis deputies and the government both have the right of legislative initiative, though the government proposes most legislation considered by the Parliament. Elections to the Mazhilis in [[September 2004]] yielded a lower house dominated by the pro-government [[Otan party]], headed by President Nazarbayev. Two other parties considered sympathetic to the president, including the agrarian-industrial bloc [[AIST]] and the [[Asar party]], founded by President Nazarbayev&rsquo;s daughter, won most of the remaining seats. Opposition parties, which were officially registered and competed in the elections, won a single seat during elections that the Organization for Security and Cooperation in Europe said fell short of international standards. In [[1999]], Kazakhstan applied for observer status at the [[Council of Europe]] [[Council of Europe Parliamentary Assembly|Parliamentary Assembly]]. The official response of the Assembly was that Kazakhstan could apply for full membership, because it is partially located in Europe, but that they would not be granted any status whatsoever at the Council until their [[democracy]] and [[human rights]] records improved. ==prAntAlu== Kazakhstan is divided into 14 [[province]]s (oblystar) and the two municipal districts of Almaty and Astana. Each is headed by a Hakim (provincial governor) appointed by the president. Municipal Hakims are appointed by oblast Hakims. The Government of Kazakhstan transferred its capital from Almaty to Astana on [[June 10]], [[1998]]. Kazakhstan is divided into 14 ''oblys'' and 3 cities (''qala'')*: Almaty, [[Almaty]]*, [[Aqmola]] ([[Astana]]), [[Aqtobe]], [[Astana]]*, [[Atyrau]], [[Batys Qazaqstan]] ([[Oral]]), [[Bayqongyr]]*, [[Mangghystau]] ([[Aqtau]]; formerly Shevchenko), [[Ongtustik Qazaqstan]] ([[Shymkent]]), [[Pavlodar]], [[Qaraghandy]], [[Qostanay]], [[Qyzylorda]], [[Shyghys Qazaqstan]] ([[Oskemen]]; formerly Ust'-Kamenogorsk), [[Soltustik Qazaqstan]] ([[Petropavl]]), [[Zhambyl]] ([[Taraz]]; known as Dzhambul in the Soviet period, but before that as [[Aulie-Ata]]) ''note:'' administrative divisions have the same names as their administrative centers (exceptions have the administrative center name following in parentheses); in 1995 the Governments of Kazakhstan and [[Russia]] entered into an agreement whereby Russia would lease for a period of 20 years an area of 6,000 km&sup2; enclosing the [[Baikonur Cosmodrome|Bayqongyr (Baykonur) space launch facilities]] and the city of Bayqongyr (formerly [[Leninsk]]). == భౌగోళికము == [[Image:Kz-map.png|350px|thumb|right|Map of Kazakhstan]] With an area of 2.7 million sq. km. (1.56 million sq. mi.), Kazakhstan is the ninth-largest nation in the world. It is equivalent to the size of [[Western Europe]]. Major cities include, [[Astana]] (capital since [[June 1998]]), [[Almaty]] (former capital, once known as Alma-Ata and before 1917 as [[Verny]]), [[Karaganda]], [[Shymkent]] (Chimkent), [[Semey]] (Semipalatinsk) and [[Hazrat-e Turkestan|Turkestan]], once known as [[Yasi]]. The terrain extends east to west from the [[Caspian Sea]] to the [[Altay Mountains]] and north to south from the plains of [[Western_Siberia|Western]] [[Siberia]] to the oasis and desert of [[Central Asia]]. The climate is [[continental_climate|continental]] with cold winters and hot summers; arid and semi-arid. Border lengths: Russia 6,846 km., Uzbekistan 2,203 km., China 1,533 km., Kyrgyzstan 1,051 km., and Turkmenistan 379 km. * Rivers and lakes include: **[[Aral Sea]] **[[Ili River]] **[[Irtysh River]] **[[Ishim River]] **[[Lake Balkhash]] **[[Lake Zaysan]] == ఆర్ధిక వ్యవస్థ == The Government of Kazakhstan plans to double its GDP by two times in 2008 comparing to 2000 and triple by 2015 comparing to 2003. The GDP growth was stable in last five years, and was higher than 9% (the second fastest growing economy in the world in real terms). The estimation for 2005 is 9.3 % growth in GDP. The GDP growth in 2004 was 9.4%. Kazakhstan's economy grew by 9.2% in 2003, buoyed by high world oil prices. Gross domestic product (GDP) grew 9.5% in 2002; it grew 13.2% in 2001, up from 9.8% in 2000. Kazakhstan's monetary policy has been well managed. Its principal challenges in 2002 were to manage strong foreign currency inflows without sparking inflation. In 2003 inflation did not remain under control, registering at 6.8% instead of forecast level of 5.3%-6.0%. In 2002 inflation was 6.6%, compared to 6.4% in 2001. Because of its strong macroeconomic performance and financial health, Kazakhstan became the first former Soviet republic to repay all of its debt to the International Monetary Fund (IMF) in 2000, 7 years ahead of schedule. In March 2002, the U.S. Department of Commerce graduated Kazakhstan to market economy status under U.S. trade law. The change in status recognized substantive market economy reforms in the areas of currency convertibility, wage rate determination, openness to foreign investment, and government control over the means of production and allocation of resources. In September 2002, Kazakhstan became the first country in the former Soviet Union to receive an investment-grade credit rating from a major international credit rating agency. As of late December 2003, Kazakhstan's gross foreign debt was about $22.9 billion. Total governmental debt was $4.2 billion. This amounts to 14% of GDP. There has been a noticeable reduction in the ratio of debt to GDP observed in past years; the ratio of total governmental debt to GDP in 2000 was 21.7%, in 2001 it was 17.5%, and in 2002 it was 15.4%. The upturn in economic growth, combined with the results of earlier tax and financial sector reforms, dramatically improved government finances from the 1999 budget deficit level of 3.5% of GDP to a deficit of 1.2% of GDP in 2003. Government revenues grew from 19.8% of GDP in 1999 to 22.6% of GDP in 2001, but decreased to 16.2% of GDP in 2003. In 2000, Kazakhstan adopted a new tax code in an effort to consolidate these gains. On November 29, 2003 the Law on Changes to Tax Code was adopted, which reduced tax rates-- value added tax from 16% to 15%, social tax from 21% to 20%, and personal income tax from 30% to 20%. Kazakhstan furthered its reforms by adopting a new land code on June 20, 2003 and a customs code on April 5, 2003. Oil and gas is the leading economic sector. Production of oil and gas condensate in Kazakhstan amounted to 51.2 million tons in 2003, which was 8.6% more than in 2002. Kazakhstan raised oil and gas condensate exports to 44.3 million tons in 2003, 13% higher compared to 2002. Gas production in Kazakhstan in 2003 amounted to 13.9 billion cubic meters, up 22.7% compared to 2002, including natural gas production of 7.3 billion cubic meters, Kazakhstan holds about 4 billion tons of proven recoverable oil reserves and 2,000 cubic kilometers of gas. Industry analysts believe that planned expansion of oil production, coupled with the development of new fields, will enable the country to produce as much as 3 million barrels (477,000 m&sup3;) per day by 2015, lifting Kazakhstan into the ranks of the world's top 10 oil-producing nations. Kazakhstan's 2003 oil exports were valued at more than $7 billion, representing 65% of overall exports and 24% of GDP. Major oil and gas fields and their recoverable oil reserves are Tengiz with 7 billion barrels (1.1 km&sup3;); Karachaganak with 8 billion barrels (1.3 km&sup3;) and 1,350 km&sup3; of natural gas); and Kashagan with 7 to 9 billion barrels (1.1 to 1.4 km&sup3;). Kazakhstan instituted an ambitious pension reform program in 1998. As of January 1, 2003 the pension assets were about $2.6 billion. There are 16 saving pension funds in the republic. State Accumulating Pension Fund is the only state fund, which is planned to be privatized in 2004. The National Bank oversees and regulates the pension funds. The pension funds' growing demand for quality investment outlets triggered rapid development of the debt securities market. Pension fund capital is being invested almost exclusively in corporate and government bonds, including Government of Kazakhstan Eurobonds. The Kazakhstani banking system is developing rapidly. The banking system's capitalization now exceeds $1 billion. The National Bank has introduced deposit insurance in its campaign to strengthen the banking sector. Several major foreign banks have branches in Kazakhstan, including ABN-AMRO, Citibank, and HSBC. ===వ్యవసాయము=== Agriculture accounted for 13.6% of Kazakhstan's GDP in 2003. Grain (Kazakhstan is the sixth-largest producer in the world) and livestock are the most important agricultural commodities. Agricultural land occupies more than 846,000 km&sup2;. The available agricultural land consists of 205,000 km&sup2; of arable land and 611,000 km&sup2; of pasture and hay land. Chief livestock products are dairy goods, leather, meat, and wool. The country's major crops include wheat, barley, cotton, and rice. Wheat exports, a major source of hard currency, rank among the leading commodities in Kazakhstan's export trade. In 2003 Kazakhstan harvested 17.6 million tons of grain in gross, 2.8% higher compared to 2002. ===సహజ వనరులు=== Oil, gas, and mineral exports are key to Kazakhstan's economic success and have attracted most of the over $18.4 billion in foreign investment in Kazakhstan since 1993. Kazakhstan has significant deposits of coal, iron, copper, zinc, uranium, and gold. ==విదేశీ సంబంధాలు== Kazakhstan has stable relationships with all of its neighbors and is a member of the [[United Nations]], [[Organization for Security and Cooperation in Europe]], and North Atlantic Cooperation Council. It also is an active participant in the North Atlantic Treaty Organization's (NATO) Partnership for Peace program. Kazakhstan is also a member of the [[Commonwealth of Independent States]] and the [[Shanghai Cooperation Organization]] along with Russia, China, Kyrgyzstan, Tajikistan, and Uzbekistan. Kazakhstan, Russia, Belarus, Kyrgyzstan, and Tajikistan established the [[Eurasian Economic Community]] in 2000 to re-energize earlier efforts at harmonizing trade tariffs and the creation of a free trade zone under a customs union. == Demographics == ''Main article: [[Demographics of Kazakhstan]]'' The majority of modern Kazakhstanis are currently either ethnic Kazakhs (58%) or Russians (27%), with smaller Ukrainian, Uzbek, German, Korean, Uyghur and other minorities (15%). Religions are Sunni Muslim, Russian Orthodox, Protestant, and others. Kazakhstan is a bilingual country: the Kazakh language, spoken by 64.4% of the population, has the status of the "state" language, while Russian is declared the "official" language, and is used routinely in business. Education is universal and mandatory through the secondary level, and the literacy rate is 98.8%. The 1990s were marked by the emigration of much of the country's Europeans, a process that begun in the 1970s; this was a major factor in giving the autochthonous Kazakhs a majority along with higher Kazakh birthrates and ethnic Kazakh immigration from China, Mongolia and Russia. In the early 21st century, Kazakhstan has become one of the leading nations in [[international adoption]]s. The main ethnic groups in Kazakhstan are: [[Kazakhs]] ([[Qazaq]]) 58%, [[Russians]] 27%, [[Ukrainians]] 3.0%, [[Germans]] 1.5%, [[Uzbeks]] 2.9%, [[Uyghur]] 1.6%, other 6.0% (1999). Before 1991, one million Germans lived in Kazakhstan. ===పర్యావరణ అంశాలు=== In part because of the country's enormous semi-arid [[steppe]], the [[Soviet]] government used Kazakhstan as its [[nuclear testing]] site, and this, along with near-absent [[pollution controls]], has contributed to an alarmingly high rate of [[disease]] in many rural areas. Kazakhstan has identified at least two major [[ecological disasters]] within its borders-- the shrinking of the [[Aral Sea]] and [[radioactive contamination]] at the [[Semipalatinsk]] nuclear testing facility (in fact a large zone south of [[Koursatov]]) and along the Chinese border. The [[Central Asian Regional Environmental Center]] is located in Kazakhstan, which fosters regional cooperation on environmental issues. ===కాస్మోడ్రోం=== Kazakhstan possesses the Soviet equivalent to the United States' [[Cape Canaveral]], where they have launched their version of the space shuttle and the well-known space station [[Mir]]. Russia currently leases approximately 6,000 km&sup2; of territory enclosing the [[Baikonur Cosmodrome]] space launch site in south central Kazakhstan. ===క్రీడలు=== ====సైక్లింగ్==== Talented [[cycling|cyclist]] [[Alexander Vinokourov]] represents Kazakhstan in his cycling career for the German T-mobile team. Vinokourov has an impressive cycling record finishing third overall in the [[2003]] [[Tour de France]]. ====Rhythmic gymnastics==== Aliya Yussupova ended up 4th in [[Summer Olympic Games]] in [[2004 Summer Olympics|Athens]]. She has been among medal winners in several previous tournaments. Currently, she is one of the top rhythmic gymnasts in the world. ====Boxing==== Kazakh boxers are generally well known in the world. In last 3 Olympic games their performance was assesed as one of the best and they had more medals than any countries in the world except Cuba and Russia (in all three games). In 1996 and 2004 two Kazakh boxers (Vasiliy Jirov-1996 and Bakhtiyar ARTAYEV -2004) were recognised as the best boxers for their techniques with the Val Barker trophy, awarded to the best boxer of the tournament. Kazakh [[boxing|boxers]] are renowned for their incredible performance in [[2000 Summer Olympics|Sydney, 2000]]. Two boxers, Bekzat Sattarkhanov and Yermakhan Ibraimov, earned [[gold medal]]s. Another two boxers, Bulat Jumadilov and Mukhtarkhan Dildabekov, earned [[silver medal]]s. ===Trivia=== The name of the city of Almaty, 'Father of Apples' in English, derives from the wild [[apple]]s that grow naturally in the area. Apples were first cultivated in this area, and Kazakh's apple stock is the most biologically diverse in the world. Kazakhstan appears in the movies ''[[Air Force One (movie)|Air Force One]]'' (with [[Harrison Ford]]), ''[[The World Is Not Enough]]'' ([[James Bond]]), and ''[[Rollerball]]'' (with [[Jean Reno]]). ==Reference== *[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5487.htm US State Department] ==బయటి లింకులు== {{wikitravel}} *[http://www.president.kz/ President of the Republic of Kazakhstan] *[http://www.kz/ Welcome to Kazakhstan] *[http://www.government.kz/en/default.asp Government of Kazakhstan] *[http://www.nationalbank.kz/?switch=eng National Bank of Kazakhstan] *[http://www.france.diplomatie.fr/voyageurs/etrangers/avis/conseils/images/cartes/KAZAKHSTAN/kazakhstan.gif Map of contaminated zones in red] {{మధ్య ఆసియా}} {{Europe}} {{Asia}} {{Commonwealth_of_Independent_States}} {{Eurasian_Economic_Community}} [[Category:Eurasia]] [[Category:Central Asian countries]] [[Category:Kazakhstan|*]] [[Category:Bicontinental countries]] [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[ca:Kazakhstan]] [[cv:&#1050;&#1072;&#1079;&#1072;&#1093;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[cs:Kazachstán]] [[cy:Kazakstan]] [[da:Kasakhstan]] [[de:Kasachstan]] [[et:Kasahstan]] [[es:Kazajstán]] [[eo:Kaza&#293;io]] [[fr:Kazakhstan]] [[ko:&#52852;&#51088;&#55120;&#49828;&#53444;]] [[en:Kazakhstan]] [[it:Kazakistan]] [[he:&#1511;&#1494;&#1495;&#1505;&#1496;&#1503;]] [[hy:&#1346;&#1377;&#1382;&#1377;&#1389;&#1405;&#1407;&#1377;&#1398;]] [[ka:&#4327;&#4304;&#4310;&#4304;&#4334;&#4308;&#4311;&#4312;]] [[kk:&#1178;&#1072;&#1079;&#1072;&#1179;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[lv:Kazahst&#257;na]] [[lt:Kazachija]] [[li:Kazachstan]] [[ms:Kazakhstan]] [[zh-min-nan:Kazakhstan]] [[mo:Kazahstan]] [[nl:Kazachstan]] [[nds:Kasachstan]] [[ja:&#12459;&#12470;&#12501;&#12473;&#12479;&#12531;]] [[no:Kasakhstan]] [[pl:Kazachstan]] [[pt:Cazaquistão]] [[ro:Kazahstan]] [[ru:&#1050;&#1072;&#1079;&#1072;&#1093;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[sa:&#2325;&#2332;&#2366;&#2325;&#2360;&#2381;&#2341;&#2366;&#2344;]] [[sk:Kazachstan]] [[sl:Kazahstan]] [[sr:&#1050;&#1072;&#1079;&#1072;&#1093;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[fi:Kazakstan]] [[sv:Kazakstan]] [[tt:Qazaqstan]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3588;&#3634;&#3595;&#3633;&#3588;&#3626;&#3606;&#3634;&#3609;]] [[uk:&#1050;&#1072;&#1079;&#1072;&#1093;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[yi:&#1511;&#1488;&#1463;&#1494;&#1488;&#1463;&#1511;&#1505;&#1496;&#1488;&#1463;&#1503;]] [[zh:&#21704;&#33832;&#20811;&#26031;&#22374;]] మంగళగిరి 1537 24354 2006-04-23T11:58:40Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=మంగళగిరి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మంగళగిరి|villages=12|area=|population=136.26|pop_male=69.00|pop_female=67.25|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.62|lit_male=77.39|lit_female=61.66}} '''మంగళగిరి''' [[గుంటూరు జిల్లా]]లో [[గుంటూరు]]-[[విజయవాడ]] [[జాతీయ రహదారి]]పై గుంటూరుకు 20 కి మీ ల దూరంలో ఉన్న చారిత్రక పట్టణం. ప్రసిద్ధి చెందిన, అతి పురాతన మైన లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి దేవాలయం ఇక్కడ ఉంది. ఇక్కడి లక్ష్మీ నరసింహ స్వామిని '''పానకాల స్వామి''' అని అంటారు. మంగళగిరి అనగానే పానకాల స్వామి స్ఫురణకు రావడం సహజం. మంగళాగిరి గుంటూరు జిల్లా లోని ప్రముఖ పట్టణం. ఇది మంగళగిరి [[శాసనసభ]] [[శాసనసభ నియోజకవర్గం|నియోజకవర్గ కేంద్రం]] కూడా. ==పాలకులు== మంగళగిరి క్రీ పూ 225 నాటికే ఉనికిలో ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. [[ధాన్యకటకం]] రాజధానిగా క్రీ పూ 225 నుండి క్రీ శ 225 వరకు పాలించిన [[శాతవాహనులు|ఆంధ్ర శాతవాహనుల]] రాజ్యంలో మంగళగిరి ఒక భాగం. క్రీ శ 225 నుండి క్రీ శ 300 వరకు [[ఇక్ష్వాకులు]] పరిపాలించారు. ఆ తరువాత మంగళగిరి [[పల్లవులు|పల్లవుల]] ఏలుబడి లోకి వచ్చింది. పిమ్మట [[కంతేరు]] రాజధానిగా పాలించిన [[ఆనందగోత్రిజులు|ఆనందగోత్రిజుల]] అధీనంలోకి వచ్చింది. క్రీ శ 420 నుండి క్రీ శ 620 వరకు [[విష్ణు కుండినులు]] పాలించారు. రెండవ మాధవ వర్మ విజయవాడ రాజధానిగా పాలించాడు. క్రీ శ 630 నుండి [[చాళుక్యులు|చాళుక్యుల]] ఏలుబడి సాగింది. క్రీ శ [[1180]] నాటి పలనాటి యుద్ధం తరువాత మంగళగిరి [[కాకతీయులు|కాకతీయుల]] పాలనలోకి వచ్చింది. [[1323]] లో, [[ఢిల్లీ సుల్తానులు]] కాకతీయులను ఓడించాక మంగళగిరిపై సుల్తానుల పెత్తనం మొదలయింది. 1353 లో, [[కొండవీడు]] రాజధానిగా [[రెడ్డి రాజులు]] పాలించారు. 1424 లో, కొండవీడు పతనం చెందాక, మంగళగిరి [[గజపతులు|గజపతుల]] ఏలుబడిలోకి వచ్చింది. [[1515]] లో ఆంధ్ర భోజుడని ప్రసిద్ధి కెక్కిన [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] గజపతులను ఓడించిన తరువాత మంగళగిరి రాయల అధీనమయింది. విజయనగర రాజ్యంలోని 200 పట్టణాలలో మంగళగిరి ఒకటి. [[1565]] లో జరిగిన[[తళ్ళికోట యుద్ధం]]తో విజయనగర రాజ్య పతనం పరిపూర్ణమైన తరువాత, మంగళగిరికి గోల్కొండ కుతుబ్‌ షాహి లు ప్రభువులయ్యారు. కుతుబ్‌ షాహిలు కొండవీడును 14 భాగాలు చేయగా వాటిలో మంగళగిరి ఒకటి. ఆ సమయంలో మంగళగిరి విభాగంలో 33 గ్రామాలు ఉండేవి. 1750 నుండి 1758 వరకు ఫ్రెంచి పాలనలోను, 1758 నుండి 1788 వరకు నిజాము నవాబు పాలనలోను ఉన్నది. 18-9-1788 న, [[హైదరాబాదు]] నవాబు అయిన నిజాము ఆలీ ఖాను గుంటూరును బ్రిటిషు వారికి ఇచ్చివేసాడు. బ్రిటిషు వారు రాజా వాసిరెడ్డి వేంకటాద్రి నాయుడు ను ఈ ప్రాంతానికి జమీందారు గా నియమించారు. ఆయన ఇక్కడి దేవాలయానికి [[గోపురం]] నిర్మింపజేసాడు. [[1788]] నుండి [[1794]] వరకు ఈస్ట్‌ ఇండియా కంపెనీ వారి సర్క్యూట్‌ కమిటీ మంగళగిరిని పాలించింది. 1794 లో, సర్క్యూట్‌ కమిటీ ని రద్దు చేసి, 14 మండలాలతో గుంటూరు జిల్లాను ఏర్పాటు చేసారు. [[1859]] లో, గుంటూరు జిల్లా కృష్ణా జిల్లాతో ఏకమై, మళ్ళీ 1-10-[[1904]] న విడివడి ప్రత్యేక జిల్లాగా రూపొందింది. అప్పటినుండి, మంగళగిరి గుంటూరు జిల్లాలో భాగంగా ఉంటూ వచ్చింది. ==ప్రముఖుల సందర్శనలు== ప్రాచీన కాలం నుండీ, చేనేతకు, వైష్ణవ మతానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఎందరో చారిత్రక ప్రముఖులు మంగళగిరిని సందర్శించారు. వారిలో అద్వైత సిద్ధాంత కర్త [[ఆది శంకరాచార్య]], విశిష్టాద్వైతాన్ని ప్రవచించిన [[రామానుజాచార్యులు]], ద్వైత సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించిన [[మధ్వాచార్య్లు]] ప్రముఖులు. [[వల్లభాచార్య్లు]] ఇక్కడి నుండే తమ ప్రవచనాలను వినిపించారు. [[చైతన్య మహాప్రభు]] కూడా ఈ ప్రాంతాన్ని సందర్శించారు, వారి పాద ముద్రలు కొండ వద్ద కనిపిస్తాయి. తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యుని మనుమడు, శ్రీ తాళ్ళపాక చిన తిరుమలయ్య [[1561]] లో రామానుజ సమాజానికి ఇక్కడ భూమి దానం చేసాడు. శ్రి కృష్ణదేవ రాయల కాలంలో [[మహామంత్రి తిమ్మరుసు]] మంగళగిరిని సందర్శించి, విజయ స్థూపం నిర్మింపజేసాడు. కొండవీటి మంత్రి సిద్ధరాజు తిమ్మరాజు గుడిని అభివృద్ధి చేసి, దానికి భూదానం చేసారు. అబ్బన కవి ఇక్కడి దేవాలయాన్ని అనేక సార్లు సందర్శించాడు. తన అనిరుద్ధ చరితను నరసింహ స్వామికి అంకితమిచ్చాడు. [[1594]] లో గోల్కొండ సుల్తాను కుతుబ్‌ ఆలీ మంగళగిరిని సందర్శించాడు. రాజా వాసిరెడ్డి వేంకటాద్రి నాయుడు జమీందారు హోదాలో అనేక పర్యాయాలు పర్యటించారు. మొహమ్మదు ఆలీ కుతుబ్‌ షా మంగళగిరికి వచ్చినపుడు పన్ను భారాన్ని తగ్గించి, శాసన స్థంభాన్ని నిర్మించాడు. 22-3-[[1679]] న ఈస్ట్‌ ఇండియా కంపెనీ ముఖ్య అధికారి - స్ట్రైన్‌ షాం మాస్టర్‌ ఇక్కడి దేవాలయాన్ని దర్శించాడు. 20-11-[[1820]] న [[తంజావూరు]] రాజు రాజా సిర్ఫోజి గుడిని దర్శించి, దక్షణావృత శంఖాన్ని బహూకరించాడు. 16-2-[[1962]] న శ్రీ రామానుజ జియ్యరు (పెద జియ్యరు) స్వామి శ్రీ రామనామ క్రతు స్థుపాన్ని స్థాపించారు. 1982 లో [[మదర్‌ తెరెసా]] డాన్‌ బోస్కో వికలాంగుల పాఠశాలను దర్శించింది. ==కరువు కాటకాలు== [[1831]] లో అతివృష్టి కారణంగా తైతులు పంటను కోల్పోయారు. మరుసటి యేడాది [[తుపాను]] కారణంగా పంటలు నాశనమయ్యాయి. [[1833]] లో భయంకరమైన కరువు ఏర్పడింది. ఈ [[కరువు]]ను [[నందన కరువు]] అనీ, [[గుంటూరు కరువు]] అని అనేవారు. [[డొక్కల కరువు]] అనీ [[పెద్ద కరువు]] అని కూడా అనేవారు. కరువు భీభత్సానికి గుంటూరు జిల్లాలోను చుట్టుపక్కల జిల్లాలలోను ఎక్క్కడ చూసినా శవాల గుట్టలు కనిపించేవి. కంపెనీ వారికి కరువును ఎదుర్కొనే శక్తీ, ఆసక్తి లేక లక్షలాది మంది బలయ్యారు. కేవలం గుంటూరు జిల్లా లోనే 5 లక్షల జనాభాలో 2 లక్షల వరకూ చనిపోయారంటే, కరువు తీవ్రతను అర్ధం చేసుకోవచ్చు. దాదాపు 20 ఏళ్ళ వరకు ప్రజలు, పొలాలు కూడా సాధారణ స్థితికి రాలేక పోయాయి. కరువు భీభత్సం గుంటూరు జిల్లాలో మరీ ఎక్కువగా ఉండటం చేత దీనిని గుంటూరు కరువు అన్నారు. ==దోపిడీలు== [[1780]] లో [[మైసూరు]]కు [[హైదరాలీ]] రాజుగా ఉండే వాడు. అతని సేనాధిపతి నరసు మంగళగిరిని ఆక్రమించ ప్రయత్నించి, కుదరక, మంగళగిరినీ, చుట్టుపక్కల గ్రామాలైన [[కడవలకుదురు]], [[వేటపాలెం]], [[నిజాంపట్నం]] లను దోచుకొని పోయాడు. ఆ సమయంలో మంగళగిరి నిజాము సోదరుడు - బసాలత్‌ జంగు పాలనలో ఉంది. [[పిండారీ]] అనేది ఒక వ్యవస్థీకృత దోపిడీ ముఠా. [[మహారాష్ట్ర]], [[మధ్య ప్రదేశ్‌]] లలోని ఒక తెగ ఇది. వీరు ముఠాలుగా ఏర్పడి, గుర్రాలపై వచ్చి, గ్రామాలపై మెరుపుదాడి చేసి నగలూ, ధాన్యం దోచుకుపోయే వారు. 1814 లో దాదాపు 25,000 మంది పిండారీలు ఉండేవారు, 20,000 గుర్రాలుండేవి. 1816 లో కేవలం పదకొండున్నర రోజుల్లో 339 గ్రామాలను వారు దోచుకున్నారు. 1816 మార్చిలో 2000 గుర్రాలపై వచ్చి గుంటూరు జిల్లాలో 40 గ్రామాలను దోచుకున్నారు. ఎంతో మందిని చంపి, ఊళ్ళను తగలబెట్టెసారు. స్త్రీలను చెరబట్టి, బానిసలుగా అమ్మేసారు. వారిలో ఎంతో మంది ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు. ఎక్కడ చూసినా శవాలే. మంగళగిరిలోను అదే పరిస్థితి. బ్రిటిషు వారి పాలనలో అడవులను ఆక్రమించి అక్కడి వారికి జీవన భృతి లేకుండా చేసారు. వారు చివరికి దొంగలుగా మారారు. బ్రిటిషు ప్రభుత్వం వివిధ ప్రదేశాల్లో వీరికి ప్రత్యేకంగా ఆవాసం కల్పించింది. [[1913]] లో అటువంటిదే ఒక స్థావరం మంగళగిరి వద్ద కృష్ణానదికి బకింగ్‌హాం కాలువకు మధ్య ఏర్పాటు చేసారు. అప్పటినుండి [[1932]] వరకు శాల్వేషను ఆర్మీ అనే సంస్థ దీనిని నిర్వహించేది. 1932 నుండి [[1956]] వరకు పోలీసు శాఖ నిర్వహణలో ఉండేది. 1956 లో సాంఘిక సంక్షేమ శాఖ్‌ అధీనంలో కి వచ్చింది. [[1962]] లో ప్రభుత్వం వారికి నేరస్తులనే ముద్రను తొలగించి, వారి జీవనార్ధమై 156 [[ఎకరం|ఎకరాల]] భూమిని పంచింది. ==శాసన స్థంభం== ప్రధాన వీధిలో, రామాలయం వద్ద శాసన స్థంభం వీధి అనే వీధి ఉంది. ఈ వీధిలో ఎనిమిది మొఖాలు కలిగిన ఒక శాసనం ఉంది. ఈ కారణం చేత ఈ వీధికి ఆ పేరు వచ్చింది. ఈ శాసనంలో 46 లైన్లు తెలుగు లోను, 4 పెర్సియను లోను రాసి ఉన్నాయి. 1565 నుండి మంగళగిరి గోల్కొండ కుతుబ్‌ షాహిల పాలనలో ఉండేది. 1593 లో కుతుబ్‌ షాహి వృత్తి పన్ను బాగా పెంచేసాడు. అది కట్టలేని చేనేత కార్మికులు మచిలీపట్నం వంటి ప్రాంతాలకు వలస వెళ్ళిపోయారు. ఈ విషయం తెలిసిన సుల్తాను వాళ్ళను వెనక్కి రప్పించమని తన సేనాధిపతి ఖోజా ఆలీ ని ఆదేశించాడు. ఖోజా ఆలీ పుల్లరి తీసివేస్తున్నట్లు, ఇతర పన్నులను నాలుగు వాయిదాలలో కట్టవచ్చని ప్రకటించి అదే విషయాన్ని ఈ శాసనంపై రాయించాడు. ==పెద్ద కోనేరు== మంగళగిరి మధ్యలో, అర ఎకరం వైశాల్యంలో కోనేరొకటుంది. దీని పేరు '''[[కళ్యాణ పుష్కరిణి]]'''. [[1558]] లో విజయనగర రాజుల అధీనంలో ఉన్నపుడు దీనిని తవ్వించారు. చాలా లోతైన ఈ కోనేటికి నాలుగు వైపుల మెట్లు ఉన్నాయి. లక్ష్మీ నారాయణ స్వామి దేవాలయానికి చెందిన ఈ కోనేటిలో రెండు బావులు ఉన్నట్లుగా చెబుతారు. గుడికి తూర్పున శివలింగం కలదు. [[1832]] నాటి కరువులో కోనేరు ఎండిపోయి, 9,840 తుపాకులు, 44 గుళ్ళు బయట పడ్డాయి. ఇవి పిండారీలకు చెందినవి. కోనేటి అడుగున బంగారు గుడి ఉందని ప్రజలు అనుకుంటారని [[1883]]లో గార్డన్‌ మెకెంజీ [[కృష్ణా జిల్లా]] మాన్యువల్‌న్‌ లో రాసాడు. [[19 వ శతాబ్దం|19 వ శతాబ్ది]]లో శ్రీ మారెళ్ళ శినయ్య దాసు కోనేటిలో ఆంజనేయ స్వామి గుడిని నిర్మించి రెండెకరాల స్థలాన్ని దానమిచ్చాడు. ఎన్నో శతాబ్దుల పాటు ప్రజలీ కోనేటి నీటితో దేవునికి అభిషేకం జరిపించారు. [[2004]] లో కృష్ణా పుష్కరాల సందర్భంగా ప్రహరీ గోడ నిర్మించారు. ==రాజా వాసిరెడ్డి వేంకటాద్రి నాయుడు== [[రాజా వాసిరెడ్డి వేంకటాద్రి నాయుడు]] [[1761]] [[ఏప్రిల్‌ 20]] న జగ్గన్న, అచ్చమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. [[1788]] నుండి [[1817]] వరకు మంగళగిరికి [[జమీందారు]]గా ఆయన వ్యవహరించాడు. ఆయన అధీనంలో 551 గ్రామాలు ఉండేవి. ఆ కాలంలో [[చెంచులు]]గ్రామాలపై బడి దోచుకుంటూ ఉండే వారు. ఈ దోపిడీలను అరికట్టడానికి ఆయన 150 మంది చెంచు నాయకులను ఆహ్వానించి, వారిని మట్టు పెట్టించాడు. దానితో ప్రజలకు దోపిడీల బెడద తగ్గినా, ఆయన అశాంతికి లొనై, పాప పరిహారార్ధం దేవాలయాల నిర్మాణం చెయ్యమన్న కొందరు పెద్దల సూచన మేరకు అనేక దేవాలయాలను కట్టించాడు. 1807-09 లో నరసింహ స్వామి దేవాలయానికి 11 అంతస్థుల గాలి గోపురాన్ని నిర్మింపజేసి ప్రజల జ్ఞాపకాల్లో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయాడు. ఆయన 17-8-[[1817]] న మరణించాడు. ==జయ స్థంభం - శ్రీ కృష్ణదేవ రాయల శాసనం== పానకాల స్వామి దేవాలయ మెట్ల మొదట్లో ఈ శాసనం ఉంది. శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలచే ఈ శాసనం ప్రతిష్ఠింపబడినదని చెబుతారు. వాస్తవానికి ఇది రాయల మహామంత్రి తిమ్మరుసుకు చెందినది. 1515 జూన్‌ 23 న శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు కొండవీటిని జయించి ఈ శాసనం రాయించాడు. రాయల విజయాన్ని సూచించే ఈ స్థంభాన్ని జయ స్థంభం అన్నారు. అమరావతి పాలకుడైన నాదెండ్ల తిమ్మయ్య ఇచ్చిన 19 దాన శాసనాల ప్రసక్తి కూడా దీనిపై ఉన్నది. దీని లోని 198 వ వరుస నుండి 208 వ వరుస వరకు మూడు ముఖ్యమైన చారిత్రక సమాచారం కలిగి ఉంది. 198. గతి మిధున క్రోధఖెలా మనోగ్నం ప 199. రా వారాంకాకారం తటపుట ఘటితొత్థ 200. లతాలం థటాకం కృత్వా నాదిండ్లయప్ప ప్ర 201. భు రక్రుతతరాం విప్రసాధాథుకూరౌ 202. శాకాబ్దే గజరామ వార్ధిమహిగే ధాథ్రా 203. ఖ్యవర్షే ఘనం ప్రాసాదం నవహేమకుం 204. భకలిథం రమ్యం మహామంతపం స్రిమన్మం 205. గళ షైల నఢ హరయే నాదింద్లయప్ప ప్రభు 206. గ్రామం మంగళ శైలవామకమపి ప్రాధాత్‌ 207. నృసింహాయచ శాకబ్దే బ్రహ్మవహ్ని శృ 208. తిశశిగణితే చేశ్వరాఖ్యే వర్షే రేటూరి గ్రామ [[1516]] లో ఒక మండపం తొమ్మిది కుంభాలను నిర్మించారు. ఇప్పటి 11 అంతస్తుల గాలి గొపురానికి అప్పట్లో మూడే ఉండేవి. ఆ మూడింటిని తిమ్మయ్య కట్టించాడని ప్రతీతి. శాసనం ప్రకారం నరసింహ స్వామి గుడికి ఈ పట్టణాన్ని దానమిచ్చారు. దేవునికి దానమిచ్చిన ఈ భాగాలను దేవ భూమి లేదా దేవస్థాన గ్రామం గా పిలిచేవారు కనుక విజయనగర రాజ్యంలో మంగళగిరి ఒక దేవభూమి. ==దేవాలయంపై నున్న చెక్కడాలు== లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి గుడిపై రాతి చెక్కడాలకు చారిత్రక ప్రాధాన్యత ఉంది. [[1558]] లో [[సదాశివ రాయలు]] విజయనగర రాజ్యాన్ని పాలించేటపుడు, అప్పటి కొండవీటి సామంతుడు తిమ్మరాజయ్య చే ఈ చెక్కడం లిఖించబడింది. అప్పట్లో రాజ్యంలోని వారసుల్లో తిరుమల రాజు ఒకడు. అతడు తిమ్మరాజయ్యకు మేనమామ. ఈ 143 లైన్ల చెక్కడంలో తిమ్మరాజయ్య ఇచ్చిన దానాల వివరాలు ఉన్నాయి. అందుకే దీనిని ధర్మ శాసనం అని అంటారు. చెక్కడాలపై నున్న వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి: పన్నులు తొలగించబడ్డాయి. విజయనగర సామంత రాజైన తిరుమల రాజు 28 గ్రామాల లోని 200 కుంచాల భూమిని (10 ఎకరాలు) గుడికి దానమిచ్చాడు. [[నంబూరు]], [[తాళ్ళూరు]], [[నల్లపాడు]], [[మేడికొండూరు]], [[వీరంభొట్ల పాలెం]] (రాంభొట్ల వారి పాలెం?), [[తాడికొండ]], [[పెదకొండూరు]], [[గొడవర్తి]], [[దుగ్గిరాల]], [[ఉప్పలపాడు]], [[వడ్లమాను]], [[కుంచెన పల్లి]], [[కొలనుకొండ]], [[ఆత్మకూరు]], [[లాం]], [[గోరంట్ల]], [[గోళ్ళమూడిపాడు]], [[నిడమర్రు]], [[కురగల్లు]], [[ఐనవోలు]], [[శాఖమూరు]] గ్రామాల్లో భూమిని దానం చేసాడు. వాణిజ్య మండలి ముఖ్యుడైన పాపి శెట్టిని మంగళాగిరికి అధికారిగా నియమించారు. ఈ చెక్కడంపై ముగ్గురు రాజ వంశీకుల ప్స్తావన ఉన్నది. వారు: సదాశివ రాయలు, తిరుమల రాజు, తిమ్మరాజు. వారు జరిపిన ఉత్సవాలు, గుడికి చేసిన అభివృద్ధి గురించి కూడా ప్సక్తి ఉన్నది. గుడి కొరకు 5 విధాల విగ్రహాలను, 10 రకాలౌత్సవ రథాలను తయారు చేయించారు, కోనేటిని తవ్వించారు, పూల తోటలను పెంచారు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కురగల్లు]], [[కృష్ణాయపాలెం]], [[నవులూరు(గ్రామీణ)]], [[ఆత్మకూరు(గ్రామీణ)]], [[నిడమర్రు(మంగళ)]], [[కాజ]], [[చినకకాని]], [[పెదవడ్లపూడి]], [[చినవడ్లపూడి]], [[నూతక్కి]], [[రామచంద్రాపురం]], [[మంగళగిరి]] ==మంగళగిరి పట్టణ జనాభా== {| border="1" |+ మంగళగిరి జనాభా |- !సంవత్సరం!!జనాభా |- |1881|| 5,617 |- | 1893|| 6,426 |- | 1967|| 22,182 |- | 1969|| 29,000 |- | 1971|| 32,850 |- | 1991|| 58,289 |- | 1994|| 59,152 |- | 2001|| 63,246 |} <!-- During the Vijayanagar kingdom, Mangalagiri was a headquarters to a group of villages in Kondaveedu state. Sadasiva Rayulu ruled Vijayanagara kingdom from 1542 to 1569. Timmaraju was a nephew of Tiruamala Rayalu. He was the governor of Kondaveedu and devotee of Lord Narasimha Swamy. He donated so much to fetch Punyam to his maternal uncle. He authored Parama Yogi Vilasamu and dedicated to Lord Narasimha Swamy. Tirumala Rayalu was a feudatory of the Vijayanagara kingdom. He was the maternal uncle of Timmaraju who inscribed this inscription. Tirumala Rayalu also happens to be one of the sons-in-law of Sri Krishna Deva Rayalu, a famous ruler of Vijayanagara kingdom. After the defeat in historic Tallikota war, Tirumala Rayalu fled to Penugonda Fort along with the king Sadasiva Rayalu, carrying huge wealth on hundreds of elephents. He acted as Regent for some time and became king in 1569, by killing Sadasiva Rayalu. Vasu charitra, one of the famous five Kavyas in Telugu literature was dedicated to Tirumala Rayalu and he was a great warrior and litterateur. In the Vijayanagara kingdom, the famous merchants are called as Settis. They were appointed to collect the taxes. For Mangalagiri town, Papisetti was appointed as the officer. There were nearly 36 taxes at that time like land tax, Sales tax, town development tax, temple development tax etc. Vijaya Nagara Kingdom Founders In 1323, Delhi sultans captured Warangal, and andhra pradesh came under the control of delhi sultans. People suffered a lot by those rulers. To get our culture back, there was one revolution done by the people here. As the part of that revolution, in 1336, Hari Hara Rayalu, and Bukka Rayalu from Sangama vamsam (Sangama generation) established Vijayanagara kingdom. Their native place was Mangala Nilayam. Archeologists say that, Mangala Nilayam is Mangalagiri. --> {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] కొండపల్లి 1538 27546 2006-06-29T05:35:31Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Kondapalli view.jpg|right|thumb|150px|కొండపల్లి పట్టణ దృశ్యము]] [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] లోని [[కృష్ణా జిల్లా]] లో [[విజయవాడ]]కు 16 కి మీ ల దూరంలో ఉన్న కొండపల్లి ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచిన '''కొండపల్లి బొమ్మల'''కు పుట్టినిల్లు. తేలికైన '''పొనికి''' చెక్కతో చేసిన ఈ బొమ్మలు దశాబ్దాల తరబడి ప్రజలను అలరిస్తున్నాయి. పౌరాణిక ప్రముఖులు, పక్షులు, జంతువులు, పండ్లు, కూరగాయలు, ఇళ్ళు మొదలైన ఎన్నో రూపాల్లో ఈ బొమ్మలు తయారు చేస్తారు. అన్ని తీర్ధ యాత్రా స్థలాల్లోను, హస్తకళా కేంద్రాలలోను ఇవి లభిస్తాయి. కొండపల్లి కోటను [[కొండవీడు|కొండవీటి]] [[రెడ్డి రాజులు|రెడ్డి రాజ్య]] స్థాపకుడైన [[ప్రోలయ వేమారెడ్డి]] [[14 వ శతాబ్దం]]లో నిర్మించినట్లు భావిస్తున్నారు. దీనిలో మూడంతస్తుల రాతి బురుజు ఉంది. ఇక్కడి విరూపాక్ష దేవాలయ సమీపంలో చక్కని పిక్నిక్‌ ప్రదేశం కలదు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[Category:కృష్ణా జిల్లా గ్రామాలు]] ఉదయగిరి 1539 23582 2006-04-21T07:53:54Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఉదయగిరి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉదయగిరి|villages=16|area=|population=33.413|pop_male=16.842|pop_female=16.571|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.33|lit_male=80.22|lit_female=50.35}} '''ఉదయగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఉదయగిరి [[నెల్లూరు]]కు వాయువ్యమున 96 కి.మీ దూరములో ఉన్నది. [[14వ శతాబ్దము]]లో [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|విజయనగర రాజులు]] కట్టించిన కోట శిధిలాలకు ప్రసిద్ధి. ఇక్కడ 938 మీ ఎత్తైన సంజీవ కొండ వైద్య సంబంధిత వనమూలికలకు ప్రసిద్ధి. నెల్లూరు జిల్లాలో ఒక ప్రముఖ పర్యాటక ప్రదేశమైన ఉదయగిరిలో పల్లవుల మరియు చోళుల కాలం నాటి దేవాలయాలు కలవు. ==గ్రామాలు== *[[అప్పసముద్రం]] *[[ఆర్లపడియ]] *[[బండగానిపల్లె]] *[[చౌడేపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గండిపాలెం]] *[[గంగులవారి చెరువుపల్లె]] *[[గన్నెపల్లె]] *[[గుడినరవ]] *[[కొండాయపాలెం]] *[[కోటయపల్లె]] *[[కృష్ణంపల్లె]] *[[కుర్రపల్లె]] *[[పప్పులవారిపల్లె]] *[[పుల్లాయపల్లె]] *[[శకునాలపల్లె]] *[[సున్నంవారిచింతల]] *[[తిరుమలాపురం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} చినగంజాము 1540 24641 2006-04-24T10:26:38Z Mpradeep 50 merging old and new {{మండలం|name=చినగంజాము||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చినగంజాము|villages=7|area=|population=40.668|pop_male=20.365|pop_female=20.303|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.31|lit_male=67.80|lit_female=44.86}} '''చినగంజాము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[గుండ్లకమ్మ]] నది ఇక్కడే [[బంగాళా ఖాతము]]లో కలుస్తుంది. చారిత్రకమైన [[మోటుపల్లె]] రేవు ఇక్కడికి 12 కి.మీ.ల దూరములో ఉన్నది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సంతరావూరు]] * [[గొనసపూడి]] * [[చింతగుంపల్లి]] * [[కడవకుదురు]] * [[మోటుపల్లి]] * [[చినగంజం]] * [[పెదగంజం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} మోటుపల్లి 1541 20065 2006-02-19T04:38:59Z వైఙాసత్య 58 '''మోటుపల్లి''' రేవు (Motupalli), [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము [[ప్రకాశం]] జిల్లాలోని [[చినగంజాము]] నుండి 12 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. [[1298]] లో ప్రసిద్ధ యాత్రికుడు [[మార్కోపోలో]] ఇక్కడే తీరాన్ని చేరాడని భావిస్తారు. చరిత్రకారులకు, పరిశోధకులకు ఈ ప్రదేశము చాలా ముఖ్యమైనది. ప్రాచీన ఓడ రేవైన మోటుపల్లి 1వ శతాబ్దము నుండి అనేక రాజ వంశాల పాలనలో విరాజిల్లినది. పూర్వము బౌద్ధ క్షేత్రమైన మోటుపల్లిలో అనేక బౌద్ధ స్థూపాలు, శిల్పాలు కూడా ఉన్నాయి. మోటుపల్లి లో ఒక ప్రాచీన రామాలయము కూడా కలదు. మార్కోపోలో సందర్శనా కాలములో మోటుపల్లిని ఒక తెలివైన రాణి పాలించేదని, ఆమె తన ప్రజలను న్యాయముగా సమానముగా పాలించేదని పేర్కొన్నాడు. ఆమె రాజ్యములోని ప్రజలు బియ్యము, మాంసము, పాలు, పండ్లు మరియు చేపలు తిని జీవించేవారని రాసాడు. ఇతరత్రా చెప్పుకోదగిన విషయాలలో రాజ్యంలోని వజ్రాల ఉత్పాదన గురించి, రాజులకు తగినటువంటి సున్నితమైన వస్త్రాల గురించి, పుష్కలమైన మృగసంపద, భారీ గొర్రెలను గురించిన సంగతులు రాసాడు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] [[Category:ప్రకాశం జిల్లా గ్రామాలు]] వెంకటగిరి 1542 23632 2006-04-21T08:13:44Z Mpradeep 50 merging old and new versions {{మండలం|name=వెంకటగిరి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెంకటగిరి|villages=58|area=|population=75.236|pop_male=38.319|pop_female=36.917|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.48|lit_male=72.91|lit_female=51.71}} '''వెంకటగిరి''', [[నెల్లూరు]] జిల్లాలోని ఒక చారిత్రక పట్టణము మరియు అదే పేరుగల మండలము. వెంకటగిరి పట్టు చీరలకు చాలా ప్రసిద్ధి చెందినది. == చరిత్ర == == వెంకటగిరి సంస్థానము == మద్రాసు రాష్ట్రములో భాగమైన వెంకటగిరి సంస్థానమును వెలుగోటి వంశమునకు చెందిన వెలుగోటి రాయుడప్ప నాయని [[1600]]లో స్థాపించెను. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[వెంకటగిరి]] == గ్రామాలు == <table><tr><td> * [[అక్బర్‌నివాస కండ్రిగ]] * [[అక్కమాంబాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[అళివేలు మంగాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[అమ్మపాలెం]] * [[అమ్మవారిపేట]] * [[బాలసముద్రం]] * [[బంగారుపేట]] * [[బంగారుయాచసముద్రం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[బసవయ్యగుంట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[బొమ్మగుంట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[బొప్పాపురం]] * [[బుసపాలెం]] * [[సి.గుంటవెంగన్నకండ్రిగ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[చెలికంపాడు]] * [[చెలికంపాడు మన్నెగుంట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[చెవిరెడ్డిపల్లె]] (r) * [[చిన బండారుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[చిన గొట్లగుంట]] * [[చిన్నన్నపేట]] * [[చింతగుంట]] * [[చింతలపల్లెవారి ఖండ్రిగ]] * [[చింత్నాల చెరువు ఖండ్రిగ]] * [[దాచెరువు]] * [[ధర్మబట్లవారి ఖండ్రిగ]] * [[గొట్లగుంట]]</td><td> * [[గుండాలసముద్రం]] * [[జె.అప్పలాచార్యుల ఖండ్రిగ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[జంగాలపల్లె]] * [[జువ్విమాను ఖండ్రిగ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[కైలాసానందపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[కలపాడు]] * [[కలవలపూడి]] * [[కమ్మపల్లె]] * [[కందనలపాడు]] * [[కుమ్మరగుంట]] * [[కుమ్మరపేట]] * [[కుప్పంపల్లె]] * [[కుర్జగుంట]] * [[లక్ష్మీరాంపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[లాలాపేట]] * [[లింగమనాయుడుపల్లె]] * [[మడిచేను ఖండ్రిగ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[మనిగడారు ఖండ్రిగ]] * [[మన్నెగుంట]] * [[మొగల్లగుంట]] * [[మొక్కలపూడి]] * [[ముద్దంపల్లె]] * [[పాలకొండ సత్రం]] * [[పాలెంకోట]] * [[పంజాం]]</td><td> * [[పాపమాంబాపురం]] * [[పాపమ్మ చెరువు ఖండ్రిగ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[పారవోలు]] * [[పత్రపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[పెద బండారుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[పెరియవరం]] * [[పెట్లూరు]] * [[పోగులవారిపల్లె]] * [[పూలరంగడుపల్లె]] * [[రామశాస్త్రులవారి ఖండ్రిగ]] * [[సిద్ధవరం]] * [[సింగమాంబాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[సోమసానిగుంట]] * [[సుంకరవారిపల్లె]] * [[తడికలపొద ఖండ్రిగ]] * [[తిమ్మయగుంట]] * [[త్రిపురాంతక బట్లపల్లె]] * [[ఉప్పరపల్లె]] * [[వడ్డిపల్లె]] * [[వల్లివేడు]] * [[వర్ధనపల్లె]] * [[విద్వత్‌కుమారయాచసముద్రం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[విశ్వనాధపురం]] * [[యాచసముద్రం]] * [[యాతలూరు]] </td></tr></table> == చూడండి == * [[వెంకటగిరి రాజులు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} మంజీరా నది 1543 11116 2005-09-13T08:02:06Z వైఙాసత్య 58 మంజీరా, [[గోదావరి]] యొక్క ఉపనది. ఈ నది [[కర్నాటక]] రాష్ట్రములోని [[బీదరు జిల్లా]] [[పటోడా]] తాలూకాలో పుట్టి, నైరుతి దిక్కునుండి [[నిజామాబాదు]] జిల్లాలో ప్రవేశించి, [[రెంజల్‌]] మండలములోని [[కందకుర్తి]] గ్రామము వద్ద [[గోదావరి]]లో కలుస్తుంది. మంజీరానది పై, ఇదివరకటి [[బాన్స్‌వాడ]] బ్లాక్‌ లోని [[అచ్చంపేట]] గ్రామము వద్ద [[నిజాంసాగర్‌ ప్రాజెక్టు]] నిర్మాణము జరిగినది. ఈ ప్రాజెక్టులో భాగముగా 35 M.V.A.ల స్థాపక సామర్ధ్యము కలిగిన జలవిద్యుత్‌ కేంద్రము కూడా కలదు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] Image:Mahbubnagar.jpg 1544 23943 2006-04-23T07:26:23Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] పాలమూరు సంస్థానాలు 1545 20878 2006-03-09T19:02:30Z వెంకట రమణ 24 మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలోని సంస్థానాల చరిత్ర ఈ జిల్లా చరిత్రతో పెనవేసుకుపోయింది. ఈ సంస్థానాల చరిత్ర అధ్యయనం ద్వారా పాలమూరు (మహబూబ్ నగర్) చరిత్ర తెలుసుకోవచ్చు. నిజాము రాజ్యంలోని హిందూ ప్రభువుల సంస్థానాలు ఓరుగల్లును పాలించిన కాకతీయుల కాలం నాటినుండీ ఉండేవి. వీరు ప్రధానంగా చుట్టుపక్క ప్రాంతాలపై అధికారం సంపాదించుకున్న జమీందారులూ, సైనికాధికారులూను. వీళ్ళను పాలెగాళ్ళు అనీ, వీరి రాజ్యాలను పాలెములనీ అంటారు. స్వాతంత్ర్యం వచ్చేనాటికి అటువంటి సంస్థానాలు మొత్తం 16 ఉండేవి. ఈ ప్రాంతంలోని కొన్ని ప్రముఖ సంస్థానాలు - వనపర్తి, గద్వాల, జటప్రోలు, అమరచింత, పాల్వంచ, గోపాలపేట, గురుగుంట, కొల్లాపూర్, ఆనెగొంది. ప్రగతి కాముకులైన ఈ సంస్థానాల పాలకులు సమర్థవంతమైన పాలనను అందించారు. * [[గద్వాల సంస్థానము|గద్వాల]] * [[వనపర్తి సంస్థానము|వనపర్తి]] * [[జటప్రోలు సంస్థానము|జటప్రోలు]] * [[అమరచింత సంస్థానము|అమరచింత]] * [[కొల్లాపూర్ సంస్థానము|కొల్లాపూర్]] [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|సంస్థానాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సంస్థానాలు]] ఆలంపూర్ 1547 23993 2006-04-23T08:15:26Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ఆలంపూర్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline62.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆలంపూర్|villages=20|area=|population=41.22|pop_male=20.97|pop_female=20.25|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.61|lit_male=64.40|lit_female=38.54}} '''అలంపూర్''' [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాలోని చారిత్రక ప్రాధాన్యం గల ప్రదేశం. అదే పేరుతోగల ఒక మండలానికి కేంద్రం. ఇక్కడ ఏడవ శతాబ్దానికి చెందిన ప్రాచీన నవబ్రహ్మ ఆలయం కలదు. ఇది [[హైదరాబాదు]]నకు సుమారుగా రెండు వందల కిలోమీటర్ల దూరంలో కలదు. ఇది [[శ్రీశైలం|శ్రీశైలానికి]] పశ్చిమ ద్వారంగా భావింపబడినది. ([[సిద్ధవటం]], [[త్రిపురాంతకం]], [[ఉమామహేశ్వరం]]లు దక్షిణ, తూర్పు, ఉత్తర ద్వారాలుగా భావింపబడినాయి). [[తుంగభద్ర]], [[కృష్ణా నది |కృష్ణా]] నదులు అలంపూర్ కు దగ్గరలో కలుస్తాయి. ఇక్కడి తొమ్మిది నవ బ్రహ్మ దేవాలయములు కూడా శివాలయాలే! ఈ నవబ్రహ్మ దేవాలయములు [[బాదామి చాళుక్యులు]] నిర్మించారు. వీరు సుమారుగా ఆరవ శతాబ్ద మధ్య కాలం నుండి రెండువందల సంవత్సరములు పాలించారు. ఈ బాదామి చాళుక్యులు [[కర్నాటక]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]లలో చాలా దేవాలయములు నిర్మించారు. ఇక్కడి కొన్ని శిల్పాలను దగ్గరలోని సంగ్రహాలయంలో ఉంచారు. [[తారక బ్రహ్మ]], [[స్వర్గ బ్రహ్మ]], [[పద్మ బ్రహ్మ]], [[బాల బ్రహ్మ]], [[గరుడ బ్రహ్మ]], [[కుమార బ్రహ్మ]], [[అర్క బ్రహ్మ]], [[వీర బ్రహ్మ]], [[విశ్వ బ్రహ్మ]] అనునవి ఆ తొమ్మిది దేవాలయములు. ఇవి అన్నీ కూడా తుంగభద్రానది ఓడ్డున కలవు. వీటిలో బాల బ్రహ్మ పెద్దది, ఇక్కది శాసనాల ఆధారంగా దీనికి క్రీస్తు శకం [[702]]కాలం నాటిదిగా గుర్తించినారు. ఇక్కడ [[శివరాత్రి]] పండుగను ఘనంగా చేస్తారు. *తారక బ్రహ్మ దేవాలయం పాక్షికంగా శిథిలాలలో ఉన్నది. దీని గర్భగుడిలో ఎటువంటి విగ్రహంకూడా లేదు! దీనియందు ఆరు, ఏడవ శతాబ్దానికి చెందిన తెలుగు శాసనాలు కలవు. *స్వర్గ బ్రహ్మ దేవాలయం అలంపూర్ నందలి దేవాయలములలో సుందరమైనదిగా చెప్పబడుతున్నది. ఇది చాళుక్య ప్రభువుల నిర్మాణ కౌశల్యానికి ఓ మచ్చుతునక. ఇందల ఎనిమిదవ శతాబ్దాంతానికి చెందిన చాలా శాసనాలు కలవు. *పద్మ బ్రహ్మ దేవాలయం, ఇది కూడా పాక్షికంగా శిథిలమైపోయినది, ఇందులో ఓ అద్భుతమైన స్పటిక శివలింగం కలదు. *విశ్వబ్రహ్మ దేవాలయం చాలా మంచి చూడ చక్కని నిర్మాణం, ఇక్కడ రామాయణ మహాభారతాలనుండి దృశ్యాలను శిల్పాలపై మహాకావ్యాలుగా చెక్కినారు. ఇంకా [[9 వ శతాబ్దం|9 వ శతాబ్దానికి]] చెందిన సూర్యనారాయణస్వామి దేవాలయం కూడా ఇదే ప్రాంగణంలో కలదు. ఇక్కడ విష్ణుమూర్తికి చెందిన సుందరమైన విగ్రహాలు కలవు. ఇంకా ఇక్కడ [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|విజయనగర]] రాజు అయిన కృష్ణదేవరాయలకు చెందిన ఒక నరసింహస్వామి దేవాలయం కూడా కలదు. అలంపూర్ దగ్గరలో పాపనాశనం అను ఇరవైకి పైబడిన శివాలయములు వివిధ ఆకారం, పరిమాణాలలో కలవు. ఇందులో పాపనాశేశ్వర దేవాలయం ప్రధానమైనది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తక్కశిల]] *[[మరమునగాల]] *[[ప్రగటూర్]] *[[సేరిపల్లి]] *[[క్యాటూర్]] *[[ఊట్కూర్]] *[[భీమవరం (ఆలంపూర్ మండలం)]] *[[బుక్కాపూర్]] *[[గుండిమళ్ళ]] *[[బైరంపల్లి]] *[[ఆలంపూర్]] *[[ఇమాంపూర్]] *[[కోనేరు]] *[[లింగనవాయి]] *[[భైరాపూర్]] *[[బస్వాపూర్]] *[[కాశీపూర్]] *[[సింగవరం (ఆలంపూర్ మండలం)]] *[[ర్యాలంపాడు]] *[[సుల్తాన్‌పూర్]] *[[జిల్లెళ్ళపాడు]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] మాచెర్ల 1548 24493 2006-04-23T15:50:27Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=మాచెర్ల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మాచెర్ల|villages=12|area=|population=100.21|pop_male=50.83|pop_female=49.38|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.98|lit_male=68.29|lit_female=45.43}} '''మాచర్ల''', [[గుంటూరు]]నకు 110 కిలో మీటర్ల దూరంలోనూ, [[నాగార్జున సాగరు]]నకు 25 కిలోమీటర్ల దూరంలోనూ ఉన్న ఓ పట్టణము. ఈ పట్టణము [[హైహవ]] రాజుల కాలంలో నిర్మించిన చెన్నకేశవస్వామి దేవాలయమునకు ప్రసిద్ది. పురాతన కాలములో దీనిని ''మహాదేవిచర్ల'' అని పిలిచేవారు. ఇక్కడ జరిగే వార్షిక ఉత్సవము చాలా ఘనముగా నిర్వహింపబడును, ఆ సమయములో ఇక్కడికి చాలా దూరమునుండి యాత్రికులూ, భక్తులూ వస్తుంటారు. ఈ దేవాలయము 12-13 వ శతాబ్దాలలో నిర్మించబడినది. ఈ దేవాలయము ఎదురుగా ఓ పెద్ద [[ధ్వజస్థంభము]] చెక్కతో చేయబడి ఇత్తడితో కప్పబడినదై వెలుగొందుతుంది. గుడికి ఎదురుగా నాలుగుస్థంభాల మంఠపాలు కలవు. ఈ పట్టణము[[ హైదరాబాదు]] నుండి 160 కిలోమీటర్ల దూరంలో కలదు. ఇక్కడికి చేరుకోవడము చాలా సులభము, రోడ్డు మార్గాలు, రైలు మార్గాలు చాలా కలవు. ప్రైవేటు బస్సులు కూడా కలవు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[దక్షిణ విజయపురి]], [[నాగులవరం]], [[కొప్పునూరు]], [[పసువేముల]], [[తాళ్ళపల్లె]], [[కొత్తపల్లె(మాచర్ల)]], [[ఆమని జమ్మలమడక]], [[కంభంపాడు]], [[ముత్యాలంపాడు]], [[రాయవరం(మాచర్ల)]], [[మాచర్ల (గ్రామీణ)]], [[మాచర్ల (పట్టణ)]] ==బయటి లంకెలు== *[http://dsal.uchicago.edu/images/aiis/aiis_search.html?quick=Macherla&limit=20&skipMissing=1&depth=Quick+Search మాచెర్ల దేవాలయములు మరియు శిల్పాలు] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు 1549 17098 2005-12-30T08:53:45Z Chaduvari 97 Date format change {{ఆధునికాంధ్రచరిత్ర}} ==ఆంధ్ర రాష్ట్రం== {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc|సంఖ్య | bgcolor=#cccccc|పేరు | bgcolor=#cccccc|ఆరంభము | bgcolor=#cccccc|అంతము |- bgcolor=#DDEEFF | 1. | [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] | [[1953]] [[అక్టోబర్ 1]] | [[1954]] [[నవంబర్ 15]] |- bgcolor=#DDEEFF | | [[రాష్ట్రపతి పాలన]] | [[1954]] [[నవంబర్ 15]] | [[1955]] [[మార్చి 28]] |- bgcolor=#DDEEFF | 2. | [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] | [[1955]] [[మార్చి 28]] | [[1956]] [[నవంబర్ 1]] |- |} ==హైదరాబాదు రాష్ట్రం== {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc|సంఖ్య | bgcolor=#cccccc|పేరు | bgcolor=#cccccc|ఆరంభము | bgcolor=#cccccc|అంతము |- bgcolor=#DDEEFF | 1. | [[జనరల్‌ జె ఎన్‌ చౌదరి]] | [[1948]] [[సెప్టెంబర్ 17]] | [[1950]] [[జనవరి 26]] |- bgcolor=#DDEEFF | 2. | [[ఎం కె వెల్లోడి]] | [[1950]] [[జనవరి 26]] | [[1952]] [[మార్చి 6]] |- bgcolor=#DDEEFF | 3. | [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] | [[1952]] [[మార్చి 6]] | [[1956]] [[అక్టోబర్ 31]] |- |} ==ఆంధ్ర ప్రదేశ్== {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc|సంఖ్య | bgcolor=#cccccc|పేరు | bgcolor=#cccccc|ఆరంభము | bgcolor=#cccccc|అంతము |- bgcolor=#DDEEFF | 1. | [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] | [[1956]] [[నవంబర్ 1]] | [[1960]] [[జనవరి 11]] |- bgcolor=#DDEEFF | 2. | [[దామోదరం సంజీవయ్య]] | [[1960]] [[జనవరి 11]] | [[1962]] [[మార్చి 29]] |- bgcolor=#DDEEFF | 3. | [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] | [[1962]] [[మార్చి 29]] | [[1964]] [[ఫిబ్రవరి 29]] |- bgcolor=#DDEEFF | 4. | [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] | [[1964]] [[ఫిబ్రవరి 29]] | [[1971]] [[సెప్టెంబర్ 30]] |- bgcolor=#DDEEFF | 5. | [[పి.వి.నరసింహారావు]] | [[1971]] [[సెప్టెంబర్ 30]] | [[1973]] [[జనవరి 10]] |- bgcolor=#DDEEFF | | రాష్ట్రపతి పాలన | [[1973]] [[జనవరి 10]] | [[1973]] [[డిసెంబర్ 10]] |- bgcolor=#DDEEFF | 6. | [[జలగం వెంగళరావు]] | [[1973]] [[డిసెంబర్ 10]] | [[1978]] [[మార్చి 6]] |- bgcolor=#DDEEFF | 7. | డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] | [[1978]] [[మార్చి 6]] | [[1980]] [[అక్టోబర్ 11]] |- bgcolor=#DDEEFF | 8. | [[టంగుటూరి అంజయ్య]] | [[1980]] [[అక్టోబర్ 11]] | [[1982]] [[ఫిబ్రవరి 24]] |- bgcolor=#DDEEFF | 9. | [[భవనం వెంకట్రామ్]] | [[1982]] [[ఫిబ్రవరి 24]] | [[1982]] [[సెప్టెంబర్ 20]] |- bgcolor=#DDEEFF | 10. | [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] | 09/01/[[1982]] | [[1983]] [[జనవరి 9]] |- bgcolor=#DDEEFF | 11. | [[నందమూరి తారక రామారావు]] | [[1983]] [[జనవరి 9]] | [[1984]] [[ఆగష్టు 16]] |- bgcolor=#DDEEFF | 12. | [[నాదెండ్ల భాస్కరరావు]] | [[1984]] [[ఆగష్టు 16]] | [[1984]] [[సెప్టెంబర్ 16]] |- bgcolor=#DDEEFF | 13. | [[నందమూరి తారక రామారావు]] | [[1984]] [[సెప్టెంబర్ 16]] | [[1985]] [[మార్చి 9]] |- bgcolor=#DDEEFF | 14. | [[నందమూరి తారక రామారావు]] | [[1985]] [[మార్చి 9]] | [[1989]] [[డిసెంబర్ 3]] |- bgcolor=#DDEEFF | 15. | డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] | [[1989]] [[డిసెంబర్ 3]] | [[1990]] [[డిసెంబర్ 17]] |- bgcolor=#DDEEFF | 16. | [[నేదురుమిల్లి జనార్ధనరెడ్డి]] | [[1990]] [[డిసెంబర్ 17]] | [[1992]] [[అక్టోబర్ 9]] |- bgcolor=#DDEEFF | 17. | [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] | [[1992]] [[అక్టోబర్ 9]] | [[1994]] [[డిసెంబర్ 12]] |- bgcolor=#DDEEFF | 18. | [[నందమూరి తారక రామారావు]] | [[1994]] [[డిసెంబర్ 12]] | [[1995]] [[సెప్టెంబర్ 1]] |- bgcolor=#DDEEFF | 19. | [[నారా చంద్రబాబునాయుడు]] | [[1995]] [[సెప్టెంబర్‌ 1]] | [[2004]] [[మే 14]] |- bgcolor=#DDEEFF | 20. | [[వై.యస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] | [[2004]] [[మే 14]] | |} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|*]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గవర్నర్లు 1550 12283 2005-09-29T19:04:07Z వైఙాసత్య 58 గవర్నర్లు {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc|సంఖ్య | bgcolor=#cccccc|పేరు | bgcolor=#cccccc|ఆరంభము | bgcolor=#cccccc|అంతము |- bgcolor=#DDEEFF | 1 | [[సి.ఎం.త్రివేది]] | 01/11/1953 | 31/07/1957 |- bgcolor=#DDEEFF | 2 | [[భీమసేన్ సచార్]] | 01/08/1957 | 07/09/1962 |- bgcolor=#DDEEFF | 3 | జనరల్. [[ఎస్.ఎం.నగేష్]] | 08/09/1962 | 03/05/1964 |- bgcolor=#DDEEFF | 4 | [[పీ.ఏ.థాను పిల్లై]] | 04/05/1964 | 10/04/1968 |- bgcolor=#DDEEFF | 5 | [[ఖాండూభాయి కసాంజీ దేశాయి]] | 11/04/1968 | 25/01/1975 |- bgcolor=#DDEEFF | 6 | జస్టిస్ [[ఎస్.ఓబులరెడ్డి]] | 25/01/1975 | 09/01/1976 |- bgcolor=#DDEEFF | 7 | [[మెహనలాల్ సుఖాడియా]] | 10/01/1976 | 15/06/1976 |- bgcolor=#DDEEFF | 8 | [[ఆర్.డీ.భండారీ]] | 16/06/1976 | 16/02/1977 |- bgcolor=#DDEEFF | 9 | జస్టిస్ [[బీ.జె.దివాన్]] | 17/02/1977 | 04/05/1977 |- bgcolor=#DDEEFF | 10 | [[శారద ముఖర్జీ]] | 05/05/1977 | 14/08/1978 |- bgcolor=#DDEEFF | 11 | [[కె.సి.ఆబ్రహాం]] | 15/08/1978 | 14/08/1983 |- bgcolor=#DDEEFF | 12 | [[రామ్ లాల్]] | 15/08/1983 | 29/08/1984 |- bgcolor=#DDEEFF | 13 | డా. [[శంకర్ దయాళ్ శర్మ]] | 29/08/1984 | 26/11/1985 |- bgcolor=#DDEEFF | 14 | [[కుముద్ బెన్ జోషి]] | 26/11/1985 | 07/02/1990 |- bgcolor=#DDEEFF | 15 | [[కృష్ణకాంత్]] | 07/02/1990 | 21/08/1997 |- bgcolor=#DDEEFF | 16 | [[జి.రామానుజం]] | 22/08/1997 | 23/11/1997 |- bgcolor=#DDEEFF | 17 | డా. [[సి.రంగరాజన్]] | 24/11/1997 | 02/01/2003 |- bgcolor=#DDEEFF | 18 | [[సుర్జీత్‌ సింగ్‌ బర్నాలా]] | 03/01/2003 | 03/11/2004 |- bgcolor=#DDEEFF | 19 | [[సుషీల్‌ కుమార్‌ షిండే]] | 04/11/2004 | |} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] కంబోడియా 1551 21072 2006-03-15T15:24:39Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} {{Infobox_Country | native_name = [[Image:Cambodia5.png]]<br>(Preah-reach-anachâk Kampuchea) | common_name = Cambodia | image_flag = Flag of Cambodia.svg | image_coat = Coa cambodia.jpg | image_map = LocationCambodia.png | national_motto = [[Image:Kh-Motto.png|170px]]<br>(Khmer: Nation, Religion, King) | national_anthem = [[Nokoreach]] | official_languages = [[Khmer language|Khmer]]; [[French language|French]] and [[English language|English]] often understood by educated classes | capital = [[Phnom Penh]] |latd=11|latm=31|latNS=N|longd=104|longm=49|longEW=E| largest_city = [[Phnom Penh]] | government_type = [[Democracy|Democratic]] [[constitutional monarchy|const. monarchy]] | leader_titles = [[King of Cambodia|King]] <br> [[Prime Minister]] | leader_names = [[Norodom Sihamoni]] <br> [[Hun Sen]] | area_rank = 87th | area_magnitude = 1 E11| area = 181,040 | percent_water = 2.5% | population_estimate = 13,363,421 | population_estimate_year = July 2004 | population_estimate_rank = 65th | population_census = 11,437,656| population_census_year = 1998| population_density = 74 | population_density_rank = 121st | GDP_PPP_year = 2003 | GDP_PPP = $29,344 million | GDP_PPP_rank = 86th | GDP_PPP_per_capita = $2,189 | GDP_PPP_per_capita_rank = 122nd | sovereignty_type = [[Independence]] | established_events = - Declared<br>- Recognized | established_dates = From [[France]]<br>[[1949]]<br>[[1953]] | currency = &#6107; [[Riel (currency)|Riel]] <sup>1</sup> | currency_code = KHR | time_zone = | utc_offset = +7 | time_zone_DST = | utc_offset_DST = +7 | cctld = [[.kh]] | calling_code = 855 | footnotes = <sup>1</sup> Local currency, although [[United States dollar|US Dollar]]s are widely used. }} The '''Kingdom of Cambodia''' (for the various names of the country in [[Khmer language|Khmer]], see naming section below) is a [[constitutional monarchy]] in [[Southeast Asia]] with a population of over 13 million people. Most Cambodians are [[Theravada Buddhism|Therevada Buddhists]] of [[Khmer people|Khmer]] extraction. A citizen of Cambodia is usually identified as '''Cambodian''', or more often, '''Khmer'''. Cambodia is the successor state of the mighty [[Khmer Empire]], which ruled most of the [[Indochina|Indochinese Peninsula]] between the 11th and 14th centuries. The country shares a border with [[థాయిలాండ్]] to its west, with [[లావోస్]] to its north, with [[వియత్నాం]] to its east, and with the [[Gulf of Thailand]] to its south. The geography of Cambodia is dominated by the [[Mekong]] river (colloquial [[Khmer language|Khmer]]: ''Tonle Thom'', i.e. "the great river") and the [[Tonle Sap Lake|Tonle Sap]] (i.e. "the fresh water river"), an important source of fish. The country has three main political parties, of which the [[Cambodian People's Party]] is the ruling party. From 2005 on, a coalition that took one year to negotiate between the [[Cambodian People's Party]] and the royalists' [[FUNCINPEC]] is in charge. ==Naming== In the [[Khmer language]], Cambodia is known by two names. The formal name is '''Prâteh Kampuchea''' (Khmer: [[Khmer alphabet#Styles|Mul script]] [[Image:Cambodia4.png|100px]]; [[Khmer alphabet#Styles|regular script]] [[Image:Cambodia1.png|80px]]), literally "Country Cambodia". ''Prâteh'' is a formal word meaning "country"; it comes from [[Sanskrit]] and is a cognate of the word ''pradesh'' as in [[Uttar Pradesh]]. Cambodia is the traditional transliteration of the Khmer name of the country, while Kampuchea is another transliteration, more faithful to the Khmer pronunciation of the word. Contrary to what some believe, Cambodia and Kampuchea are exactly the same word, being merely two different transliterations of the same Khmer word, much as Peking and Beijing are just two different transliterations of the same Chinese word. Due to its use by the [[Khmer Rouge]], the transliteration Kampuchea is now eschewed in western languages, and the traditional Cambodia/Cambodge is preferred. The name Cambodia is derived from that of the ancient Khmer kingdom of Kambuja (''Kambujadesa''). [[Kambojas |Kambuja]] is the ancient Sanskrit name of an early north [[India]]n tribe which was named after the founder of that tribe, [[Kambu Svayambhuva]]. The French name for Cambodia was ''Cambodge'', which was derived from Kambuja. The informal and colloquial name of Cambodia, the one most used by Khmer people, is '''Srok Khmae''' (regular script [[Image:Cambodia2.png|55px]]), literally "Land Khmer". ''Srok'' is a more colloquial word than ''prâteh'', but both words roughly mean the same thing. ''Srok Khmae'' is used in almost every circumstance of life, while ''Prâteh Kampuchea'' is used in more formal occasions, such as in news programs or in political speeches. The official name of the country, however, is '''Preahreachanachâk Kampuchea''' (Mul script [[Image:Cambodia5.png|150px]]; regular script [[Image:Cambodia3.png|130px]]), i.e. "Kingdom of Cambodia". The etymology of Preahreachanachâk is: Preah- ("'''sacred'''", cognate of the Indian word [[Brahmin]]) -reach- ("king, '''royal''', realm", from Sanskrit, cognate of the Indian words ''raja'' and ''raj'' as in [[maharaja]] and [[British Raj]], cognate of [[German language|German]] ''[[Reich]]'') -ana- (from [[Pali]] ''{{IPA|&#257;&#7751;&#257;}}'', "'''authority''', command, power", itself from Sanskrit ''{{IPA|&#257;jñ&#257;}}'', same meaning) -châk (from Sanskrit ''cakra'', meaning "'''wheel'''", a symbol of power and rule). [[Image:Postagestamp-etat du cambodge-remise armes.jpg|thumb|1993 stamp showing the name ''État du Cambodge'']] Since independence was achieved in [[1953]], the official name of Cambodia has changed several times, following the troubled history of the country. In English/French, the following names have been used since 1953. *''Kingdom of Cambodia''/''Royaume du Cambodge'' under the rule of the monarchy from [[1953]] through [[1970]]; *''Khmer Republic''/''République khmère'' (a [[calque]] of [[French Republic]]) under the rule of the fascist military rule of [[Lon Nol]] from [[1970]] to [[1975]]; *''Democratic Kampuchea''/''Kampuchea démocratique'' under the rule of the communist [[Khmer Rouge]] from [[1975]] to [[1979]]; *''People's Republic of Kampuchea''/''République populaire du Kampuchea'' (a calque of [[People's Republic of China]]) under the rule of the Vietnamese sponsored government from [[1979]] to [[1989]]; *''State of Cambodia''/''État du Cambodge'' (a neutral name, before deciding whether to return to monarchy or not) under the rule of the United Nations transitional authority from [[1989]] to [[1993]]; *''Kingdom of Cambodia''/''Royaume du Cambodge'' (return to the pre-1970's name) used after the restoration of the monarchy in [[1993]] ==History== ''Main article: [[History of Cambodia]]'' From the [[9th century]] to the [[15th century]], Cambodia was the center of the mighty [[Khmer Empire]], which was during this time based at [[Angkor]]. [[Angkor Wat]], the empire's main religious temple, remains a symbol of Cambodia during its time as a world power, and is also the country's top tourist attraction to this day. Cambodia was a [[protectorate]] of [[France]] from [[1863]] until the country received independence in [[1953]]. During this period, Cambodia was under [[Japan|Japanese]] occupation during [[World War II]] from [[1941]] to [[1945]]. During the [[1950s]] and [[1960s]] the country was under the rule of [[King Norodom Sihanouk]], where the country maintained a precarious neutrality in the wake of active aggression against [[South Vietnam]] by the [[North Vietnam|North Vietnamese]]. During the [[1970s]] and [[1980s]], the country was plagued with a brutal [[Cambodian Civil War|civil war]], a hated military [[monarchist]] regime, as well as an even worse genocidal, agro-communist regime led by the [[Khmer Rouge]]. During the Khmer Rouge period, [[autogenocide]] was committed against millions of people who were perceived intellectuals, detractors of Marxism, and some just innocent civilians. Millions fled across to neighbouring [[Thailand]]. Later the country fell prey to a [[Vietnamese]] invasion in [[1979]]. After [[United Nations]] intervention, however, Cambodia has gained stability and has begun to rebuild the country's [[infrastructure]] that was lost during the brutality that reigned in the 1970s and 1980s. ===Ancient States: Funan and Chenla=== The first advanced civilizations in present day Cambodia appeared in the [[1st millennium]] AD. During the 300s, 400s, and 500s AD, the Indianized states of [[Funan]] and [[Chenla]] took hold in what is now present-day Cambodia and southwestern Vietnam. These states had close relations with [[China]] and [[India]]. After these states collapsed, the [[Khmer Empire|Khmer]] civilization began to flourish in this area from the [[9th century]] to the [[13th century]]. ===Angkor and the Khmer Empire=== ''Main article: [[Early history of Cambodia]]'' [[Image:Bayon Angkor Relief1.jpg|right|thumb|280px|A [[Khmer Empire|Khmer]] army going to war against the [[Cham]], from a relief on the [[Bayon]].]] The Angkorian period was in terms of cultural accomplishments and political power, the golden age of Cambodia. The kingdom was founded by [[Jayavarman II]] with its capital at [[Angkor]], and the Khmer Empire lasted from the early 9th century to the [[15th century]]. The Khmers had adopted religious and political ideas and institutions from India and began to establish a centralized kingdom which dominated Southeast Asia for much of this period. The rule of [[Jayavarman VII]] (r. 1181 - ca. 1218) saw the rapid expansion of the Khmer Empire. Unlike his ancestors, who had concentrated upon the cult of the [[Hinduism|Hindu]] [[devaraja|god-king]],Jayavarman VII was a patron of [[Mahayana Buddhism]]. In Khmer, Jayavarman is also referred as 'Pichey So' which means 'protector of victory'. Jayavarman VII began building activity that included the popular [[Angkor Thom]] complex and also the [[Bayon]], a temple whose stone towers bear faces which have been identified as [[Avalokitesvara]], which are either the king himself or the guardians of the [[cardinal point]]s (Kerlogue, p. 109). He also built over 200 rest houses and hospitals throughout the empire and maintained a system of roads between his capital and provincial towns throughout the empire which would make it simpler for magistrates to collect taxes or for building projects. According to historian [[George Coedes]], "No other Cambodian king can claim to have moved so much stone." Often, quality suffered for the sake of size and rapid construction. An example of this was the beautiful but poorly constructed Bayon. ===Foreign Occupation=== ''Main article: [[Colonial Cambodia]]'' [[Image:Phnom_Penh_French_Colonial.jpg|right|thumb|280px|French colonial buildings in [[Phnom Penh]]]] After the [[Thailand|Siamese]] seized Angkor in 1431, Cambodia began to endure years of foreign domination by neighboring [[Thailand|Siam]] to the west and by [[Vietnam]] to the east. This period is known as the "[[dark ages of Cambodia"]]. This period ended when Cambodia was made a [[France|French]] [[protectorate]] in [[1863]] and became part of [[French Indochina]]. Cambodia's chief colonial official was the Resident Superieur (Resident General) while lesser residents, or regional governors were posted in all of the provincial centers. In [[1897]], the incumbent Resident General complained to his superiors in [[Paris]] that the current king of Cambodia, [[Norodom of Cambodia|King Norodom]], was no longer capable of ruling, and thus received permission to assume the king's roles of issuing decrees, collecting taxes, and appointing royal officials, including the next king. Norodom and his successors thus assumed the role of figureheads and heads of the Buddhist religion. Even in the colonial bureaucracy, French nationals held the highest positions, while even in the lowest rungs of the bureaucracy the colonial government preferred to hire Vietnamese. During [[World War II]] Cambodia was occupied by the [[Japan|Japanese]]. After it ended in [[1945]], King [[Norodom Sihanouk]] demanded independence from France. With the military situation getting worse throughout Indochina, the French agreed to grant independence to the three states of [[Vietnam]], [[Laos]], and [[Cambodia]] in [[1953]]. King Sihanouk, a revered hero in the eyes of his people, returned to Phnom Penh in triumph, and independence was celebrated on [[November 9]], [[1953]]. The last French officials left Cambodia in [[1954]] after control of residual matters affecting sovereignty, such as financial and budgetary affairs, passed to the new Cambodian state. ===Civil War and Genocide=== ''Main article: [[Democratic Kampuchea]]'' [[Image:Pol=pot.jpg|thumb|180px|The leader of the [[Khmer Rouge]], [[Pol Pot]]]] During the [[Second Indochina War]], the [[Richard Nixon|Nixon]] administration of the [[United States]] began to bomb the border of South Vietnam and Cambodia, targeting secret Vietcong camps and supply routes. The Vietcong sought refuge in nearby villages, and the United States began to bomb these villages as well. The neutralist government of Prince Sihanouk could do nothing, and when Sihanouk began to send supplies to North Vietnam, a civil war began. In [[1970]], while Prince Sihanouk was away in [[Beijing]], General [[Lon Nol]] seized power in a military ''[[coup d'état]]'' and declared the [[Khmer Republic]]. Immediately a civil war began between this military regime and the [[xenophobic]] and [[communist]] [[Khmer Rouge]], which had gathered much strength because of support by the communist North Vietnamese and the [[Vietcong]]. Led by [[Pol Pot]], who later became the [[Prime Minister]] of Cambodia, the Khmer Rouge captured the capital Phnom Penh in [[1975]] and renamed the country to [[Democratic Kampuchea]]. The Khmer Rouge ideology included: *closing schools and hospitals; *abolishing [[banking]] and [[currency]]; *outlawing [[religion]]; *confiscating private property; and *relocating people from urban areas to [[collective farming|collective farms]] where they were subject to [[unfree labor|forced labor]]. The Khmer Rouge justified its actions by claiming that Cambodia was on the brink of major [[famine]] due to the American bombing campaigns, and that this required the evacuation of the cities to the countryside so that people could become self-sufficient. It had the effect of converting the entire country into a [[re-education]]/[[labor camp]]. During the rule of the Khmer Rouge, about 1.7 million people were killed, or one-fifth of the country's population of the time. The [[Killing Fields]] and the S-21 prison at [[Tuol Sleng]] shocked the entire world as the government committed brutal [[autogenocide]]. In addition to death from work starvation and exhaustion, the regime killed anyone suspected with connections with either the defeated Khmer Republic government or the previous Sihanouk government, as well as intellectuals (Pol Pot defined anyone who wore glasses as automatically an intellectual), professionals, and also ethnic [[Vietnamese]], [[Chinese]], [[Chams]], [[Laotians]], and [[Thai]]. If this wasn't enough, Cambodia broke into Vietnamese, Lao, and Thai territory and massacred entire villages of border provinces. Even the royal family was brutalized. Prince Sihanouk was put under house arrest and many of the Sisowath branch of the family were massacred. The [[Tuol Sleng]] museum is a good authority on this period. In [[1978]], a newly-unified [[Vietnam]] invaded Cambodia after repeated Khmer Rouge raids into Vietnamese territory and drove the Khmer Rouge to the western border with Thailand. A civil war between the Vietnamese-sponsored government of Phnom Penh and the Khmer Rouge continued until [[United Nations]] sponsored elections in [[1993]] restored stability. Prince Sihanouk became King again, and a coalition government between the conservative-royalist [[Funcinpec]] party and the pro-Vietnamese [[Cambodian People's Party]] was formed in 1998. That year also saw the surrender of the remaining Khmer Rouge troops and the death of [[Pol Pot]]. Nonetheless, none of the Khmer Rouge leaders have been tried for their war crimes. Cambodia now attempts to rebuild itself after years of horror. ==Politics== ''Main article: [[Politics of Cambodia]]'' [[Image:Seihamuni.jpg|thumb|200px|The current King of Cambodia, HM [[Norodom Sihamoni]]]] Cambodia underwent turbulent events from the [[1970s]] until the early [[1990s]], when elections, administered by the United Nations, were held. Ever since then, Cambodia has enjoyed greater stability and peace. One effect of this was the smooth transition when King Sihanouk abdicated in favor of his son [[Norodom Sihamoni]] on [[October 14]], [[2004]]. Cambodia is now a [[constitutional monarchy]] where executive power is held by the [[prime minister]]. The head of the state is the king, who rules but does not govern. Although in the [[Khmer language]] there are many words meaning "king", the word officially used in Khmer (as found in the 1993 Cambodian Constitution) is ''preahmâhaksat'' (Khmer regular script:[[Image:Seihamuni11.png|80px]]), which literally means: ''preah''- ("sacred", cognate of the Indian word [[Brahmin]]) -''mâha''- (from [[Sanskrit]], meaning "great", cognate with "maha-" in [[maharaja]]) -''ksat'' ("warrior, ruler", cognate of the Indian word [[Kshatriya]]). On the occasion of HM King Norodom Sihanouk's retirement in October 2004, the Cambodian National Assembly coined a new word for the retired king: ''preahmâhaviraksat'' (Khmer regular script:[[Image:Sihanouk6.png|90px]]), where ''vira'' comes from Sanskrit ''{{IPA|v&#299;ra}}'', meaning "brave or eminent man, hero, chief", cognate of [[Latin]] ''vir'', ''viris'', [[English language|English]] ''virile''. ''Preahmâhaviraksat'' is translated in English as "King-Father" ([[French language|French]]: ''Roi-Père''), although the word "father" does not appear in the Khmer noun. As ''preahmâhaviraksat'', Norodom Sihanouk retains many of the prerogatives he formerly held as ''preahmâhaksat'' and is a highly respected and listened-to figure. Thus, in effect, Cambodia can be described as a country with two heads of state: an official one, the ''preahmâhaksat'' Norodom Sihamoni, and an unofficial one, the ''preahmâhaviraksat'' Norodom Sihanouk. The [[legislature]] comprises a 61-member appointed [[Senate]] and a 123-member [[lower house]], the National Assembly, elected under [[proportional representation]] by popular vote for 5 year terms. The [[judiciary]] is very weak, since only a handful of lawyers and judges were left alive, the rest being killed during the rule of the Khmer Rouge. [[Hun Sen]] of the extreme-left, pro-Vietnam [[Cambodian People's Party]], or CPP, ousted his former co-prime minister, Prince [[Norodom Ranariddh]], son of Prince Sihanouk and brother of current King Sihamoni, in a short but bloody civil war between the two coalition partners in 1997. The CPP won the elections in 1998, and formed a coalition with FUNCINPEC, Ranariddh's royalist party, but with Hun Sen as sole prime minister. In the [[2003]] National Assembly elections, the CPP won 73 seats with 47% of the vote, the opposition-liberal [[Sam Rainsy Party]] won 24 seats (22%), and FUNCINPEC won 26 seats (21%). Eleven women were among those elected. Following a year long deadlock during which FUNCINPEC and the Sam Rainsy Party united to oppose the CPP, and thus prevented it from forming a government, FUNCINPEC switched sides and joined with the CPP, allowing it to control the two thirds of the seats in the National Assembly needed to form a government. ''See also: [[List of political parties in Cambodia]]'' ==Provinces== ''Main article: [[Provinces of Cambodia]]'' [[Image:Cambodia sm04.png|right|thumb|300px|Map of Cambodia]] Cambodia is divided into 20 provinces (''khett'', singular and plural) and 4 municipalities *(''krong'', singular and plural). It is also divided by District (srok), Communion (khum), Great districts (khett), and also Islands (kaoh). #Municipalities (Krong): #*[[Phnom Penh]] #*[[Preah Seihanu]] (Kampong Som or Sihanoukville) #*[[Pailin]] #*[[Keb]] #Province (Khett): #*[[Banteay Meanchey]], [[Battambang]], [[Kampong Cham]], [[Kampong Chhnang]], [[Kampong Speu]], [[Kampong Thom]], [[Kampot]], [[Kandal]], [[Kaoh Kong]], [[Kratié]], [[Mondul Kiri]], [[Oddar Meancheay]], [[Pursat]], [[Preah Seihanu]], [[Preah Vihear]], [[Prey Veng]], [[Ratanak Kiri]], [[Siemreap]], [[Stung Treng]], [[Svay Rieng]] and [[Takéo]] #Islands (Kaoh): #*[[Kaoh Sess]] #*[[Kaoh Polaway]] #*[[Kaoh Rong]] #*[[Kaoh Thass]] #*[[Kaoh Treas]] #*[[Kaoh Traolach]] ==Geography== ''Main article: [[Geography of Cambodia]]'' [[Image:Phnom_Penh_Climate.png|right|thumb|400px|Climate of Phnom Penh]] Cambodia has an area of about 181,040 [[square kilometer]]s, sharing an 800-kilometer border with [[Thailand]] on the north and west, a 541-kilometer border with [[Laos]] on the northeast, and a 1,228-kilometer border with [[Vietnam]] on the east and southeast. It has 443 kilometers of coastline along the [[Gulf of Thailand]]. The most distinctive geographical feature is the [[lacustrine plain]] formed by the inundations of the [[Tonle Sap]] (Great Lake), measuring about 2,590 square kilometers during the dry season and expanding to about 24,605 square kilometers during the rainy season. This densely populated plain, which is devoted to wet rice cultivation, is the heartland of Cambodia. Most (about 75 percent) of the country lies at elevations of less than 100 meters above sea level, the exceptions being the [[Cardamon Mountains]] (highest elevation 1,771 meters), their north-south extension to the east, the [[Elephant Range]] (elevation range 500-1,000 meters), and the steep escarpment of the [[Dangrek Mountains]] (average elevation 500 meters) along the border with Thailand's [[Isan]] region. Temperatures range from 10&deg;C to 38&deg;C and Cambodia experiences tropical [[monsoon]]s. Southwest monsoons blowing inland bring moisture-laden winds from the Gulf of Thailand and [[Indian Ocean]] from May to October, and the country experiences the heaviest precipitation from September to October. The northeast monsoon ushers in the dry season, which lasts from November to March, with the driest period from January to February. ==Economy== ''Main article: [[Economy of Cambodia]]'' Despite the recent progress, the Cambodian economy continues to suffer from the effects of decades of [[civil war]] and internal strife. The [[per capita income]], is rapidly increasing, but is low compared with other countries in the region. Most rural households depend on [[agriculture]] and its related sub-sectors. [[Rice]], [[fish]], [[timber]], [[garments]] and [[rubber]] are Cambodia's major exports, and the [[United States]], [[Singapore]], [[Japan]], [[Thailand]], [[Hong Kong]], [[Indonesia]] and [[Malaysia]] are its major export partners. The recovery of Cambodia's economy slowed dramatically in 1997-1998 due to the [[Asian financial crisis|regional economic crisis]], civil violence, and political infighting. [[Foreign_Direct_Investment|Foreign investment]] and [[tourism]] also fell off drastically. Since then however, growth has been steady. In 1999, the first full year of peace in 30 years, progress was made on economic reforms and [[economic growth|growth]] resumed at 5.0%. Despite severe flooding, GDP grew at 5.0% in 2000, 6.3% in 2001, and 5.2% in 2002. [[Tourism]] was Cambodia's fastest growing industry, with arrivals increasing from 219,000 in [[1997]] to 1,055,000 in 2004. During [[2003]] and [[2004]] the growth rate remained steady at 5.0%, while in [[2004]] inflation was at 1.7% and exports at $1.6 billion [[United States Dollar|US dollars]]. As of 2004 [[Gross domestic product|GDP]] per Capita was $1900 [[USD]], which ranked it 175th (out of 232) countries [http://www.odci.gov/cia/publications/factbook/rankorder/2004rank.html]. The population lacks education and productive skills, particularly in the poverty-ridden countryside, which suffers from an almost total lack of basic [[infrastructure]]. Fear of renewed political instability and corruption within the government discourage foreign investment and delay foreign aid. The government is addressing these issues with assistance from bilateral and multilateral donors. ==Demographics== ''Main article: [[Demographics of Cambodia]]'' [[Image:Cambodia-demography.png|thumb|300px|Number of inhabitants between [[1961]] and [[2001]] in thousands. Note the decrease during the Khmer Rouge years (1975-1979). FAO Data,Cambodia]] Cambodia is ethnically homogeneous, as more than 90% of its population is of [[Khmer]] origin and speaks the [[Khmer language]], the country's official language. The remainder include Chinese, Vietnamese, [[Cham people|Cham]] and [[Khmer Loeu]]. The Khmer language is a member of the [[Mon-Khmer]] subfamily of the [[Austroasiatic language]] group. [[French language|French]] is spoken by many Cambodians as a second-language and is often the language of instruction in various schools and universities. It is also frequently used in government. However, in recent decades, many younger Cambodians, as well as members of the business-classes, have favored learning [[English language|English]] and it is gradually becoming the more widely-known. [[Theravada Buddhism]], suppressed by Khmer Rouge but now revived, is the main religion, but [[Christianity]] is spreading in the country. ==Culture== ''Main article: [[Culture of Cambodia]]'' [[Image:Srokkmae.png|thumb|150px|right|"Cambodia" in [[Khmer alphabet|Khmer writing]]]] Khmer culture, as developed and spread by the [[Khmer empire]], has distinctive styles of dance, architecture and sculpture which have strongly influenced neighbouring [[Laos]] and [[Thailand]]. Notable recent artistic figures include the singers [[Sinn Sisamouth]], who introduced new musical styles to the country, and later [[Meng Keo Pichenda]]. Bonn Om Teuk (Water Festival), the annual boat rowing contest, is the biggest Cambodian holiday. The festival is held at the end of the rainy season when the Mekong river begins to sink back to its normal levels. Approximately 10% of Cambodia's population attends this event each year. Popular games include kicking a ''sey,'' which is similar to a [[hacky sack]], [[cockfighting]] and [[soccer]]. Rice, as in other South East Asian countries, is the staple grain, while fish from the Mekong and Tonle Sap also form an important part of the diet. The Cambodian per capita supply of fish and fish products for food and trade in [[2000]] was 20 kg of fish per year or 2 oz. per day per person. [http://earthtrends.wri.org/pdf_library/country_profiles/Coa_cou_116.pdf]. Some of the fish can be made into [[prahok]] (a Khmer delicacy) for longer storage. Overall, the [[cuisine of Cambodia]] is similar to that of its [[Southeast Asia|Southeast Asian]] neighbours. The cuisine is relatively unknown to the world compared to that of its neighbors [[Thailand]] and [[Vietnam]], but has been described not as spicy as [[Thai cuisine]] and similar to other Southeast Asia cuisines. Customary Cambodian teachings include: that if a person does not wake up before sunrise he is lazy; you have to tell your parents or elders where you are going and what time you are coming back home; close doors gently, otherwise you have a bad temper; sit with your legs straight down and not crossed (crossing you legs shows that you are an impolite person); and always let other people talk more than you. ==Transportation== ''Main article: [[Transportation in Cambodia]]'' [[Image:Khmer Transport.jpg|thumb|180px|[[Motorbike]] riders in Phnom Penh]] The civil war severely damaged the transportation system, despite the provision of [[USSR|Soviet]] technical assistance and equipment. Cambodia has two rail lines, totaling about 612 kilometers of single, one-meter-gauge track. The lines run from the capital to [[Preah Seihanu]] on the southern coast, and from Phnom Penh to [[Sisophon]] (although trains often run only as far as [[Battambang]]). The nation's extensive inland waterways were important historically in domestic trade. The [[Mekong]] and the Tonle Sap River, their numerous tributaries, and the [[Tonle Sap]] provided avenues of considerable length, including 3,700 kilometers navigable all year by craft drawing 0.6 meters and another 282 kilometers navigable to craft drawing 1.8 meters. Cambodia has two major ports, Phnom Penh and [[Kampong Som]], and five minor ones. Phnom Penh, located at the junction of the [[Basak River|Basak]], the Mekong, and the Tonle Sap rivers, is the only [[river port]] capable of receiving 8,000-ton ships during the wet season and 5,000-ton ships during the dry season. The country possesses six commercial [[airport]]s: [[Pochentong International Airport]] near Phnom Penh is the largest, while the others are at [[Siemriep]], Battambang, [[Mondul Kiri]], [[Ratanak Kiri]], and [[Stung Treng]]. The locals normally use [[automobile]]s, [[motorbike]]s and [[bus]]es. [[Velotaxi]]s are an additional option often used by visitors. ==Foreign relations== ''Main article: [[Foreign relations of Cambodia]]'' Cambodia has [[diplomatic relations]] with most countries and is a member of most major international organizations, including the [[United Nations]] and its specialized agencies such as the [[World Bank]] and [[International Monetary Fund]]. Cambodia is an [[Asian Development Bank]] (ADB) member, a member of [[ASEAN]], and joined the [[WTO]] on [[13 October]] [[2004]]. The country has several [[border dispute]]s with its neighbours, including disagreements over some offshore islands and sections of the boundary with [[Vietnam]], and undefined maritime boundaries and border areas with [[Thailand]]. In [[January 2003]], there were [[Thailand and Angkor|riots in Phnom Penh]] prompted by comments about [[Angkor Wat]] wrongly attributed by a Cambodian newspaper to a Thai actress: the Thai government sent military aircraft to evacuate Thai nationals and closed its border with Cambodia, while Thais demonstrated outside the Cambodian embassy in [[Bangkok]]. The border was re-opened on [[March 21]], after the Cambodian government paid $6 million [[USD]] in compensation for the destruction of the Thai embassy and agreed to compensate individual Thai businesses for their losses. ==Tourism== [[Image:Boats on Tonlé Sap river.jpg|thumb|320px|Tour boats in the [[Tonle Sap]] river]] The tourism industry is the country's second-greatest source of [[hard currency]] after the [[textile]] industry [http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2732.htm]. More than 60% of visitor arrivals are to [[Angkor]], and most of the remainder to [[Phnom Penh]] [http://www.mot.gov.kh/statistic.asp]. Other tourist hotspots include [[Kompong Som]] (Cambodia's only port), which has a popular beach. The Angkor Wat temple complex is the best preserved example of Khmer architecture. ''Angkor'' means "city" and ''Wat'' "temple". Out of bounds to tourists during the civil war, it gained particular worldwide attention after featuring in the movie [[Tomb Raider (movie)|Tomb Raider]]. The [[Bayon]], also at Angkor, is located at the center of [[Angkor Thom]]. It has 54 towers, each bearing four smiling faces. Many tourists also visit the [[Tuol Sleng Museum]], the infamous prison of the Khmer Rouge, and [[Choeung Ek]], one of the main [[Killing Fields]]; both display photographs, skulls and bones of victims of the autogenocide. Cambodia is also a major destination for [[sex tourism]], and there is particular concern over child sex and [[sexual slavery|forced prostitution]] [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/943446.stm]. ==Related topics== ''Main article: [[List of Cambodia-related topics]]'' {{Topics related to Cambodia}} ==References== *Kerlogue, Fiona. ''Arts of Southeast Asia''. Thames and Hudson [[2004]]. ISBN 050020381. *[[CIA World Factbook]] U.S. Department of State website. *[http://www.parish-without-borders.net/cditt/cambodia/khculture.htm Cambodian Culture website] Accessed [[December 11]] [[2004]] *[http://www.tourismcambodia.com Tourism Cambodia] Accessed [[December 11]] [[2004]]. *[http://www.classbrain.com/art_cr/publish/cambodia_economy.shtml Cambodian Economy Information] Accessed [[January 19]] [[2005]]. * [http://www.business-in-asia.com/airports_cambodia.html Business in Asia] report on airports. * [http://www.ifes.org/eguide/resultsum/cambodia_par03.htm IFES] summary of 2003 legislative election results. Accessed [[January 27]] [[2005]]. * [http://www.mot.gov.kh/statistic.asp Ministry of Tourism] statistics on tourism. Accessed [[January 27]] [[2005]]. * [http://www.ngoforum.org.kh/index.htm NGO Forum on Cambodia] report on 2003 legislative elections. Accessed [[January 27]] [[2005]]. *[http://www.dxing.info/articles/cambodia.dx Radio Broadcasting in Cambodia] Accessed [[January 23]] [[2005]]. ==External links== ===Official=== {{commons|Cambodia}} {{wiktionary|India}} *[http://www.cambodia.gov.kh/unisql1/egov/english/home.frame.html Cambodia.gov.kh] Official Royal Government of Cambodia Website (English Version) **[http://www.cambodia.gov.kh/unisql2/egov/khmer/home.view.html Cambodia.gov.kh] (Khmer Version) *[http://www.norodomsihanouk.info King of Cambodia, Norodom Sihanouk] Official Website of former King Norodom Sihanouk *[http://www.ccc.gov.kh/ Conseil Constitutionnel du Cambodge] Constitution council of Cambodia *[http://www.cdc-crdb.gov.kh CDC] Council for the Development of Cambodia *[http://www.nis.gov.kh/ NIS] National Institute of Statistics of Cambodia *[http://www.moi-coci.gov.kh/culture/ Ministry of Culture and Fine Arts] *[http://www.mef.gov.kh/ Ministry of Economy and Finance] *[http://www.camnet.com.kh/moe Ministry of Environment] *[http://www.maff.gov.kh/ Department of Fisheries] *[http://www.moc.gov.kh/ Ministry of Commerce] *[http://www.moeys.gov.kh Ministry of Education, Youth and Sport] *[http://www.foodsecurity.gov.kh/ Food Security and Nutrition Information System Cambodia] *[http://www.mptc.gov.kh/ Ministry of Posts and Telecommunications] *[http://www.mpwt.gov.kh/ Ministry of Public Works and Transport] *[http://www.mot.gov.kh Ministry of Tourism] *[http://www.nida.gov.kh/ NiDA] National Information Communications Technology Development Authority ===Other=== *[http://www.talesofasia.com/cambodia.htm Tales of Asia] Private website about Cambodia. *[http://www.BongThom.com BongThom.com] Website with information on the language, food, employment and culture. *[http://www.khmer.org Khmer people online] Online Khmer community. *[http://www.artweise.de/kambodscha/index.htm Artweise.de] German website with photos from Cambodia. *[http://pookaibooks.org/weblog/ Santepheap] A Cambodian weblog. *[http://www.camweb.org/ Camweb] Cambodia Web. Website of #cambodia on EFNet. *[http://www.khmerwebsite.com/ Khmerwebsite.com] Khmer Entertainment website (Formerly Somlon.com) *[http://www.licadho.org/ Cambodian League for the Promotion and Defence of Human Rights (LICADHO)] *[http://www.cambodiacic.org/ Community Information Web Portal Cambodia] Provide access for Cambodians nationwide, especially those in the provinces, to news and information on a wide range of development-related topics. *[http://www.arikah.net/TourismCambodia-TravelGuide/Cambodia-Welcome 2005 Cambodia Travel Guide] *[http://www.e-khmer.com/ E-KHMER] Cambodian Search Engine *[http://www.yellowpages-cambodia.com/ Yellow Pages Cambodia] Cambodian business directory. Also residential phone number search (white pages) and Cambodia related maps. *[[Wikitravel:Cambodia]] Travel guide on Cambodia. *[http://www.tharum.blogspot.com/ ThaRum's Web] Weblog of a Cambodian Writer. *[http://montages.blogspot.com/2005/04/privatizing-mass-grave-in-cambodia.html ''Privatizing a Mass Grave in Cambodia''] from blog ''Critical Montages'' *[http://www.livingincambodia.com LivingInCambodia.com] Tips and tricks for living in Cambodia. ==Notes== #A figure of three million deaths between 1975 and 1979 was given by the Vietnamese-sponsored Phnom Penh regime, the PRK. Father Ponchaud suggested 2.3 million; the [[Yale University|Yale]] [http://www.yale.edu/cgp/ Cambodian autogenocide Project] estimates 1.7 million; [[Amnesty International]] estimated 1.4 million ; and the [[United States Department of State]], 1.2 million. Khieu Samphan and Pol Pot, who could be expected to give underestimations, cited figures of 1 million and 800,000, respectively. {{Southeast Asia}} [[Category:Southeast Asian countries]] [[Category:Cambodia]] [[Category:Monarchies]] [[Category:ASEAN member states]] [[bg:&#1050;&#1072;&#1084;&#1073;&#1086;&#1076;&#1078;&#1072;]] [[bn:&#2453;&#2509;&#2479;&#2494;&#2478;&#2509;&#2476;&#2507;&#2465;&#2495;&#2479;&#2492;&#2494;]] [[ca:Cambodja]] [[cs:Kambod&#382;a]] [[de:Kambodscha]] [[et:Kambod&#382;a]] [[es:Camboya]] [[eo:Kambo&#285;o]] [[fr:Cambodge]] [[gl:Camboxa - K&#226;mp&#365;chea]] [[ko:&#52868;&#48372;&#46356;&#50500;]] [[io:Kambodja]] [[ia:Cambodgia]] [[it:Cambogia]] [[lv:Kambod&#382;a]] [[lt:Kambod&#382;a]] [[mi:Kamapotia]] [[ms:Kemboja]] [[zh-min-nan:Kampuchea]] [[nl:Cambodja]] [[ja:&#12459;&#12531;&#12508;&#12472;&#12450;]] [[no:Kambodsja]] [[oc:Cambòja]] [[nds:Kambodscha]] [[pl:Kambod&#380;a]] [[pt:Camboja]] [[ru:&#1050;&#1072;&#1084;&#1073;&#1086;&#1076;&#1078;&#1072;]] [[sk:Kambod&#382;a]] [[sl:Kambod&#382;a]] [[fi:Kambod&#382;a]] [[sv:Kambodja]] [[tl:Cambodia]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3585;&#3633;&#3617;&#3614;&#3641;&#3594;&#3634;]] [[vi:Campuchia]] [[zh:&#26604;&#22484;&#23528;]] లావోస్ 1552 21073 2006-03-15T15:25:08Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} The '''Lao People's Democratic Republic''' is a landlocked country in southeast [[Asia]], bordered by [[Myanmar]] (commonly known in the west as Burma) and the [[చైనా]] to the northwest, [[వియత్నాం]] to the east, [[కంబోడియా]] to the south, and [[థాయిలాండ్]] to the west. The term '''Lao''' is most frequently used to refer to the dominant language and people of Laos. It is also a romanised form of the word Laos in the [[Lao language]] (&#3749;&#3762;&#3751;). It is sometimes used in English to refer to the country as well, but [[romanisation]] standards hold that "Laos" is the preferred spelling. The country is also sometimes called the ''Land of A Million Elephants'', a translation of the name of its predecessor, [[Lan Xang]]. {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big>'''&#3754;&#3762;&#3735;&#3762;&#3749;&#3760;&#3737;&#3760;&#3749;&#3761;&#3732;&#3739;&#3760;&#3722;&#3762;&#3735;&#3764;&#3739;&#3760;&#3780;&#3733;<br>&#3739;&#3760;&#3722;&#3762;&#3722;&#3771;&#3737;&#3749;&#3762;&#3751;<br>Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao'''</big> |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" | align="center" width="135px" | [[Image:Laos flag large.png|125px|]] | align="center" width="135px" rowspan="2" height="120px" | [[Image:Laos_coa.png]] |- | align="center" width="135px" | ([[Flag of Laos|In Detail]]) |} |- | align="center" colspan=2 | <small>''[[National motto]]: Peace, Independence, Democracy, Unity and Prosperity''</small> |- | align=center colspan=2 style="background: #ffffff;" | [[image:LocationLaos.png]] |- | '''[[Official language]]''' | [[Lao language|Lao]] |- | '''[[Capital]]''' | [[Vientiane]] |- | '''[[President of Laos|President]]''' | [[Khamtai Siphandon]] |- | '''Prime minister''' | [[Boungnang Vorachith]] |- | '''[[Area]]'''<br>&nbsp;- Total <br>&nbsp;- % water | [[List of countries by area|Ranked 79th]] <br> 236,800 [[square kilometre|km&sup2;]] <br> 2% |- | '''[[Population]]''' <br>&nbsp;- Total ([[2004]]) <br>&nbsp;- [[Population density|Density]] | [[List of countries by population|Ranked 101st]] <br> 6,068,437 <br> 24/km&sup2; |- | '''[[Independence]]''' <br>&nbsp;- Date | From [[France]] <br>[[July 19]], [[1949]] |- | '''[[Currency]]''' | [[Kip (currency)|Kip]] |- | '''[[Time zone]]''' | [[Coordinated Universal Time|UTC]] +7 |- | '''[[National anthem]]''' | [[Pheng Xat Lao]] |- | '''[[Top-level domain|Internet TLD]]''' | [[.la]] |- | '''[[List_of_country_calling_codes|Calling Code]]''' | 856 |} == History == ''Main article: [[History of Laos]]'' The [[early History of Laos|early history of Laos]] was dominated by the wider [[Nanzhao]] kingdom, which was succeeded in the [[14th century]] by the local kingdom of [[Lan Xang]] that lasted until its decline in the [[18th century]], after which [[Thailand]] assumed control of the separate [[principality|principalities]] that remained. These then came under [[France|French]] influence during the [[19th century]] and were incorporated into [[French Indochina]] in [[1893]]. Following a [[Japan]]ese occupation during [[World War II]], the country became independent in [[1949]] as the [[Kingdom of Laos]] under the leadership of King [[Sisavang Vong]]. Political unrest in neighbouring [[Vietnam]] dragged Laos into the greater [[Indochina War|Second Indochina War]] (<i>see also [[Secret War]]</i>) which was a destabilising factor that contributed to [[civil war]] and several [[coup d'état|coups d'état]]. In [[1975]] the [[communist]] [[Pathet Lao]] movement overthrew the royalist government of King [[Savang Vatthana]] and took control of the country, which they promptly renamed the ''Lao People's Democratic Republic''. Initial closer ties to Vietnam and socialisation were replaced by a relaxation of economic restrictions in the late [[1980s]] and the admission into [[ASEAN]] in [[1997]]. == Politics == ''Main article: [[Politics of Laos]]'' The only legal [[political party]] is the [[Lao People's Revolutionary Party]] (LPRP). The [[head of state]] is a [[president]] elected by parliament for a five-year term. The [[head of government]] is a [[prime minister]] appointed by the president, with parliamentary approval. Government policies are determined by the party through the all-powerful nine-member [[Politburo]] and the 49-member Central Committee. Important government decisions are vetted by the Council of Ministers. Laos adopted a new [[constitution]] in [[1991]]. The following year, elections were held for a new 85-seat National Assembly with members elected by secret ballot to 5-year terms. This unicameral [[parliament]], expanded in [[1997]] elections to 99 members, approves all new laws, although the [[executive branch]] retains authority to issue binding decrees. The most recent elections took place in February 2002 when the assembly was expanded to 109 members. == Provinces == ''Main article: [[Provinces of Laos]]'' Laos is divided into 16 [[province]]s (''khoueng''), 1 municipality* (''kampheng nakhon''), and 1 special zone** (''khetphiset''): * [[Attapeu]] * [[Bokeo]] * [[Borikhamxay]] * [[Champassack]] * [[Houaphan]] * [[Khammouane]] * [[Louang Namtha]] * [[Louangphabang Province|Louangphabang]] * [[Oudomxay]] * [[Phongsaly]] * [[Saravane]] * [[Savannakhet]] * [[Vientiane Prefecture|Vientiane]] * * [[Vientiane Province]] * [[Sayaboury]] * [[Saysomboun]] ** * [[Xekong]] * [[Xieng Khouang]] == Geography == [[Image:La-map.png|thumb|Map of Laos]] ''Main article: [[Geography of Laos]]'' Laos is a landlocked country in [[Southeast Asia]] and the thickly forested landscape consists mostly of rugged mountains, the highest of which is [[Phou Bia]] at 2,817 m, with some plains and plateaus. The [[Mekong]] river forms a large part of the western boundary with [[Thailand]], whereas the mountains of the [[Annamite Chain]] form most of the eastern border with [[Vietnam]]. The local [[climate]] is tropical and characterised by [[monsoon]]s; there is a distinct rainy season from May to November, followed by a dry season from December to April. The capital and largest city of Laos is [[Vientiane]], other major cities include [[Luang Phrabang]], [[Savannakhet]] and [[Pakse]]. In 1993, the government set aside 21% of the nation's land area as [[National Biodiversity Conservation Areas]] (NBCA), which may be developed into a national park system. If completed, it is expected to be the most comprehensive and one of the finest national park systems in [[Southeast Asia]]. A number of new animal species have been discovered or re-discovered in Laos in recent years. These include the striped or [[Annamite rabbit]] the [[saola]], and most recently the [[Laotian rock rat]] or ''kha-nyou''. == Economy == ''Main article: [[Economy of Laos]]'' The government of Laos - one of the few remaining official [[communist state]]s - began decentralising control and encouraging private enterprise in [[1986]]. The results, starting from an extremely low base, were striking - growth averaged 6% in [[1988]]-[[2004]] except during the short-lived drop caused by the [[Asian financial crisis]] beginning in [[1997]]. As in many developing countries, the major urban centers have experienced the most growth. The economies of Vientiane, Luang Prabang and Savannakhet, in particular have experienced significant booms in recent years. Much of the country, however, lacks adequate [[infrastructure]]. Laos still has no [[railroad]]s, although a short link is planned to connect Vientiane with Thailand over the [[Thai-Lao Friendship Bridge]]. The major roads connecting the major urban centers, namely Route 13, have been significantly upgraded in recent years, but villages that are far from major roads are accessible only through unpaved roads that may not be accessible year round. There is limited external and internal [[telecommunication]]s, particularly the wireline sort, but cell phone usage has become widespread in urban centers. Electricity is not available in many rural areas or only during scheduled periods. Subsistence [[agriculture]] still accounts for half of [[Gross Domestic Product|GDP]] and provides 80% of total employment. The economy receives aid from the [[IMF]] and other international sources and from new foreign investment in food-processing and [[mining]], most notably of copper and gold. In late 2004, Laos gained Normal Trade Relations status with the US, allowing Laos-based producers to face lower tariffs on their exports; this may help spur growth. == Demographics == ''Main article: [[Demographics of Laos]]'' 68% of the country's people are ethnic [[Lao people|Lao]], the principal lowland inhabitants and the politically and culturally dominant group. The Lao are descended from the [[Tai people]] who began migrating southward from [[China]] in the first millennium AD. Hill people such as the [[Hmong]] (Meo), Yao ([[Mien]]), [[Black Thai]], [[Dao]], [[Shan]], and several [[Tibeto-Burman]] speaking peoples, have lived in isolated regions of Laos for many years. Mountain tribes of mixed ethnolinguistic heritage are found in northern Laos. Collectively, they are known as [[Lao Sung]] or highland Laotians. In the central and southern mountains, [[Mon people|Mon]]-[[Khmer people|Khmer]] tribes, known as [[Lao Theung]] or midslope Laotians, predominate. Some [[Vietnam]]ese and [[ethnic Chinese|Chinese]] minorities remain, particularly in the towns, but many left in two waves; after independence in the late 1940s and again after 1975. The term ''Laotian'' does not necessarily refer to the ethnic Lao language, ethnic Lao people, language or customs, but is a political term that also includes the non-ethnic Lao groups within Laos and identifies them as "Laotian" because of their political citizenship. In a similar vein the word "Lao" can also describe the people, cuisine, language and culture of the people of [[Northeast Thailand]] ([[Isan]]) who are ethnic Lao. The predominant religion is [[Theravada|Theravada Buddhism]] which, along with the common [[Animism]] practiced among the mountain tribes, coexists peacefully with spirit worship. There also is a small number of [[Christianity|Christians]] and [[Islam|Muslims]]. However, religion is strictly controlled, and the government will generally side with Buddhism over a minority religion. In 2004, [[Open Doors]] ranked Laos as the fourth worst persecutor of Christians, behind North Korea, Saudi Arabia, and Vietnam. The official and dominant language is [[Lao language|Lao]], a tonal language of the [[Tai languages|Tai linguistic group]]. Midslope and highland Laotians speak an assortment of tribal languages. == Culture == ''Main article: [[Culture of Laos]]'' [[Theravada]]n [[Buddhism]] has contributed greatly to the Lao culture. It is reflected throughout the country both in its language to the temple as well as art, literature, performing arts, etc. Laotian [[music]] is dominated by its national [[musical instrument|instrument]], the [[khaen]] (a type of [[bamboo]] [[pipe]]). Bands typically include a singer/rapper (''[[mor lam]]'') and a khaen player (''mor khaen'') alongside [[fiddle]]rs and other musicians. [[Lam saravane]] is the most popular genre of Laotian music, but ethnic Lao in [[Thailand]] have developed an internationally-best selling form called [[mor lam sing]]. One significant archive of ancient Laotian culture is the [[Plain of Jars]]. See also: * [[Cuisine of Laos]] * [[Music of Laos]] * [[Festivals of Laos]] == Media == ''Main article: [[Media of Laos]]'' All newspapers are published by the government, including two foreign language papers: the English language [[Vientiane Times]] and the French language [[Le Renovateur]]. Additionally, the [[Khao San Pathet Lao]], the official news agency of the Lao P.D.R., publishes English and French versions of its eponymous paper. Internet cafes, serving the tourist market, are now common in the major urban centers. However, the government strictly censors content and controls access. Satellite television dishes, beaming content from Thailand, are common throughout Laos. Many Laotians access the outside world through Thai television programs. == Tourist Attractions == * [[Pak Ou Caves]] * [[Pha That Luang]] * The grave of [[Henri Mouhot]] * [[Sisavang Vong]] University * The [[Plain of Jars]] * [[Luang Prabang]] * [[Vang Vieng]] * The [[Bolovens Plateau]] * [[Wat Phu]] == Miscellaneous topics == * [[Communications in Laos]] * [[Transportation in Laos]] * [[Military of Laos]] * [[Foreign relations of Laos]] * [[List of Laos-related topics]] * [[Art of Laos]] == External links == * [http://www.laopdr.com Laos' Portal] - Directory of Laotian sites * [http://www.mekongcenter.com/home.htm Mekong Center] - Official tourism site * [http://www.laoconnection.com/ Laoconnection.com] - country, culture, language info., gallery, advice column, and more. * [http://wikitravel.org/en/article/Laos Wikitravel: Laos] {{Southeast_Asia}} {{Former French colonies}} [[Category:ASEAN member states]] [[Category:Communist states]] [[Category:Laos| ]] [[Category:Southeast Asian countries]] [[bg:&#1051;&#1072;&#1086;&#1089;]] [[ca:Laos]] [[da:Laos]] [[de:Laos]] [[et:Laos]] [[es:Laos]] [[eo:Laoso]] [[fr:Laos]] [[ko:&#46972;&#50724;&#49828;]] [[hr:Laos]] [[io:Laos]] [[id:Laos]] [[it:Laos]] [[he:&#1500;&#1488;&#1493;&#1505;]] [[jv:Laos]] [[ks:&#2354;&#2366;&#2323;&#2360;]] [[la:Laonia]] [[lv:Laosa]] [[lt:Laosas]] [[ms:Laos]] [[nl:Laos]] [[nds:Laos]] [[ja:&#12521;&#12458;&#12473;]] [[nb:Laos]] [[nn:Laos]] [[pl:Laos]] [[pt:Laos]] [[ru:&#1051;&#1072;&#1086;&#1089;]] [[sa:&#2354;&#2366;&#2323;&#2360;]] [[scn:Laos]] [[simple:Laos]] [[sk:Laos]] [[sl:Laos]] [[fi:Laos]] [[sv:Laos]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3621;&#3634;&#3623;]] [[vi:Lào]] [[uk:&#1051;&#1072;&#1086;&#1089;]] [[zh:&#32769;&#25373;]] వియత్నాం 1553 21074 2006-03-15T15:25:30Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} The '''Socialist Republic of Vietnam''' is a country in [[Southeast Asia]]. Situated in eastern [[Indochina]], it borders [[చైనా]], [[లావోస్]], [[కంబోడియా]], and the [[South China Sea]]. {{Vietnam infobox}} == History == ''Main article: [[History of Vietnam|History of Vietnam]]'' Vietnam's history goes back more than 2,700 years. For a thousand years, it was under the rule of successive dynasties of the [[China|Chinese Empire]]. Vietnam regained independence in the early 10th century, and complete autonomy a century later. However, Vietnam remained a [[vassal]] state dependent on the good will of the Chinese emperors. The native dynastic period ended in mid-19th century, when the country was colonized by [[France]]. During [[World War II]], [[Japan]] occupied Vietnam. After the war, France attempted to re-establish control but ultimately failed. The [[Geneva Conference (1954)|Geneva Accords]] partitioned the country into [[North Vietnam]] and [[South Vietnam]]. During the [[Cold War]] period, the North was supported by the [[People's Republic of China]] and the [[Union of Soviet Socialist Republics]] while the South was supported by the [[United States]], [[Australia]] and other western countries. Tensions quickly escalated into the [[Vietnam War]]. The war continued until the [[Paris Peace Accords]] on [[January 27]], [[1973]] formally recognized sovereignty for both sides. American troops were withdrawn by [[March 29]], 1973. But by [[January]] [[1974]], the war was fully restarted, and yet, the newly enacted [[War Powers Resolution]] prevented the United States from defending South Vietnam. [[Fall of Saigon|Saigon fell]] in April [[1975]]. In [[1976]], Vietnam was officially unified under the North Vietnamese government as ''"The Socialist Republic of Vietnam."'' Refugees continued fleeing from Vietnam through the rest of the decade, and into the next. In 1979, Vietnam invaded Cambodia and removed Pol Pot from power and into hiding, thereby decisively stabalizing Cambodia. Only one month later, however, partially in retaliation, China launched a failed invasion of Vietnam: the [[Sino-Vietnamese War]]. == Politics == ''Main article: [[Politics of Vietnam|Politics of Vietnam]]'' The Socialist Republic of Vietnam is governed through a highly centralized system dominated by the [[Communist Party of Vietnam|Communist Party of Vietnam]] (&#272;&#7843;ng C&#7897;ng S&#7843;n Vi&#7879;t Nam), which was formerly known as the Vietnamese Labor Party. The government is in theory independent from the party, but in practice it receives most of its directives from the party. Although there has been some effort to discourage membership in overlapping party and state positions, this practice continues. Senior Politburo members ([[Tran Duc Luong]], [[Phan Van Khai]], [[Nguyen Van An]], [[Nguyen Tan Dung]], [[Le Hong Anh]] and [[Pham Van Tra]]) concurrently hold high positions in the government. There are no legal opposition parties in Vietnam, although a number of opposition groups do exist scattered overseas among [[exile]] communities within countries such as [[France]] and the [[United States]]. These communities have supported demonstrations and civil disobedience against the government. The most prominent are the [[Vietnamese Constitutional Monarchist League]], [[People Action's Party of Vietnam|People Action's Party of Viet Nam]], [[Montagnard Foundation]] Inc. and the [[Government of Free Vietnam|Government of Free Vietnam]]. The Government of Free Viet Nam has claimed responsibility for a number of guerilla raids into Vietnam, which the government has denounced as terrorism. Former political parties include the nationalist [[Viet Nam Quoc Dan Dang]] of [[Nguyen Thai Hoc]], the Can Lao party of the [[Ngo Dinh Diem]] government and the Viet Nam Duy Tan Hoi of [[Phan Boi Chau]] during the colonial period. Vietnam is a member of the [[United Nations]], [[La Francophonie]], [[ASEAN]], and [[APEC]] and has applied for membership to the [[World Trade Organization]]. == Provinces == ''Main article: [[Provinces of Vietnam|Provinces of Vietnam]]'' Vietnam's capital (''th&#7911; &#273;ô'', singular and plural) is [[Hanoi]] (Hà N&#7897;i). There are also four municipalities (''thành ph&#7889; tr&#7921;c thu&#7897;c Trung &#432;&#417;ng'', singular and plural) existing at provincial level: [[Can Tho|C&#7847;n Th&#417;]], [[Da Nang|&#272;à N&#7861;ng]], [[Hai Phong|H&#7843;i Phòng]], and [[Ho Chi Minh City]] (Thành ph&#7889; H&#7891; Chí Minh). Ho Chi Minh City was formerly known as Saigon. Besides the five cities, the country is divided into fifty-nine provinces (''t&#7881;nh'', singular and plural): [[An Giang Province|An Giang]], [[Bac Giang Province|B&#7855;c Giang]], [[Bac Kan Province|B&#7855;c K&#7841;n]], [[Bac Lieu Province|B&#7841;c Liêu]], [[Bac Ninh Province|B&#7855;c Ninh]], [[Ba Ria-Vung Tau Province|Bà R&#7883;a-V&#361;ng Tàu]], [[Ben Tre Province|B&#7871;n Tre]], [[Binh Dinh Province|Bình &#272;&#7883;nh]], [[Binh Duong Province|Bình D&#432;&#417;ng]], [[Binh Phuoc Province|Bình Ph&#432;&#7899;c]], [[Binh Thuan Province|Bình Thu&#7853;n]], [[Ca Mau Province|Cà Mau]], [[Cao Bang Province|Cao B&#7857;ng]], [[Dak Lak Province|&#272;&#7855;k L&#7855;k]], [[Dak Nong Province|&#272;&#7855;k Nông]], [[Dien Bien Province|&#272;i&#7879;n Biên]], [[Dong Nai Province|&#272;&#7891;ng Nai]], [[Dong Thap Province|&#272;&#7891;ng Tháp]], [[Gia Lai Province|Gia Lai]], [[Ha Giang Province|Hà Giang]], [[Hai Duong Province|H&#7843;i D&#432;&#417;ng]], [[Ha Nam Province|Hà Nam]], [[Ha Tay Province|Hà Tây]], [[Ha Tinh Province|Hà T&#297;nh]], [[Hoa Binh Province|Hòa Bình]], [[Hau Giang Province|H&#7853;u Giang]], [[Hung Yen Province|H&#432;ng Yên]], [[Khanh Hoa Province|Khánh Hòa]], [[Kien Giang Province|Kiên Giang]], [[Kon Tum Province|Kon Tum]], [[Lai Chau Province|Lai Châu]], [[Lam Dong Province|Lâm &#272;&#7891;ng]], [[Lang Son Province|L&#7841;ng S&#417;n]], [[Lao Cai Province|Lào Cai]], [[Long An Province|Long An]], [[Nam Dinh Province|Nam &#272;&#7883;nh]], [[Nghe An Province|Ngh&#7879; An]], [[Ninh Binh Province|Ninh Bình]], [[Ninh Thuan Province|Ninh Thu&#7853;n]], [[Phu Tho Province|Phú Th&#7885;]], [[Phu Yen Province|Phú Yên]], [[Quang Binh Province|Qu&#7843;ng Bình]], [[Quang Nam Province|Qu&#7843;ng Nam]], [[Quang Ngai Province|Qu&#7843;ng Ngãi]], [[Quang Ninh Province|Qu&#7843;ng Ninh]], [[Quang Tri Province|Qu&#7843;ng Tr&#7883;]], [[Soc Trang Province|Sóc Tr&#259;ng]], [[Son La Province|S&#417;n La]], [[Tay Ninh Province|Tây Ninh]], [[Thai Binh Province|Thái Bình]], [[Thai Nguyen Province|Thái Nguyên]], [[Thanh Hoa Province|Thanh Hóa]], [[Thua Thien-Hue Province|Th&#7915;a Thiên-Hu&#7871;]], [[Tien Giang Province|Ti&#7873;n Giang]], [[Tra Vinh Province|Trà Vinh]], [[Tuyen Quang Province|Tuyên Quang]], [[Vinh Long Province|V&#297;nh Long]], [[Vinh Phuc Province|V&#297;nh Phúc]], [[Yen Bai Province|Yên Bái]]. == Geography == [[Image:Vm-map.png|thumb|Map of Vietnam]] ''Main article: [[Geography of Vietnam|Geography of Vietnam]]'' The country is approximately 331,688 square kilometers in area, which is slightly larger than New Mexico and slightly smaller than Germany. The topography consists of hills and densely forested mountains, with level land covering no more than 20 percent. Mountains account for 40 percent, hills 40 percent, and forests 75 percent. The northern part of the country consists of highlands and the [[Red River Delta]], [[Fan Si Pan]] (3143 m) located in [[Lao Cai province]] is the highest mountain in Vietnam. The south is divided into coastal lowlands, [[Dai Truong Son]] (central mountains) with high plateaus, and the [[Mekong River]] Delta. The climate is [[tropical]] and [[monsoon]]al; [[humidity]] averages 84 percent throughout the year. Annual rainfall ranges from 120 to 300 centimeters, and annual temperatures vary between 5&deg;C and 37&deg;C. Land boundaries: Total: 4,639 km Border countries: Cambodia 1,228 km, China 1,281 km, Laos 2,130 km == Economy == ''Main article: [[Economy of Vietnam|Economy of Vietnam]]'' In 1986, the Sixth Party Congress of the [[Communist Party of Vietnam|Communist Party of Vietnam]] formally abandoned [[Marxist]] [[planned economy|economic planning]] and began introducing market elements as part of a broad economic reform package called "[[Doi Moi]]" ("Renovation"). In many ways, this followed the Chinese model and achieved similar results. On the one hand, Vietnam achieved around 8% annual [[Gross_domestic_product|GDP]] growth from [[1990]] to [[1997]] and continued at around 7% from [[2000]] to [[2002]], making it the world's second-fastest growing economy. Simultaneously, [[investment]] grew three-fold and [[domestic savings]] quintupled. On the other hand, urban unemployment has been rising steadily in recent years, and rural unemployment, estimated to be up to 35% during nonharvest periods, is already at critical levels. Layoffs in the state sector and foreign-invested enterprises combined with the lasting effects of a previous [[military]] demobilization further exacerbated the unemployment situation. The country is attempting to become a member of the WTO. Vietnam, however, is still a very poor country with GDP of US$227.2 billion (est., 2004). This translates to US$2700 per capita. The impressive growth is due to its low base and the high inflation rate, estimated at 14% p.a. in 2004. This figure has been scaled down by the Government to 9.5% per annum to avoid the &#8216;double digit&#8217; classification. The high inflation rate effectively makes the growth rate negative. However, the spending power of the public has noticeably increased. The reason lies in the high property prices. In Hanoi, the capital, property prices can be as high as those in Tokyo or New York. This has amazed many people because GDP per capita of this city is around US$1,000 per annum. The booming prices have helped people with a little piece of land or a tiny apartment, by selling them, realise their dreams despite their low monthly income. Corruption, bribery and embezzlement committed by many government officials have pushed property prices even higher, as real estate investment is a popular form of [[money laundering]]. == Demographics == [[Image:haiphongviet777.jpg|thumb|Street scene in [[Haiphong]]]] ''Main article: [[Demographics of Vietnam|Demographics of Vietnam]]'' The [[Vietnamese people|ethnic Vietnamese]] (Kinh) are concentrated largely in the alluvial deltas and in the coastal plains, having little in common with the minority peoples of the highlands, whom they historically have regarded as hostile and barbaric. A homogenous social group, the Vietnamese exert influence on national life through their control of political and economic affairs and their role as purveyors of the dominant culture. By contrast, the ethnic minorities, except for the [[Khmer Krom]] and the [[Hoa]] (Vietnamese of Chinese extraction), are found mostly in the highlands that cover two-thirds of the national territory. The [[Khmer Krom]], the largest minority, are found in the delta of the [[Mekong River]], in the south of Vietnam, where they form in many areas the majority of the rural population. They live in an area previously part of Cambodia and which Vietnam conquered in the 17th and 18th centuries. The Hoa, the fourth-largest minority, are mainly lowlanders and more specifically, urban dwellers. Officially, the ethnic minorities are referred to as national minorities. Vietnam also has a small number of [[Eurasia]]ns. Most of them are descendants of Vietnamese people and either early [[French people|French]] settlers or [[United States|American]] soldiers and personnel (or both), during colonial period and Vietnam War. According to official Vietnamese figures (1999 census), ethnic Vietnamese account for 86% of the population of the country. However, official Vietnamese figures are known to grossly underestimate the native Khmer Krom of southern Vietnam. Fully counting the 8 million Khmer Krom (who make up 10% of the overall population of Vietnam, and 30% of the population of the Mekong delta and the [[Ho Chi Minh City]] area), the ethnic Vietnamese (Kinh) only make up 77% of Vietnam. In terms of land area, the ethnic Vietnamese inhabit a little less than half of Vietnam, while the ethnic minorities inhabit the majority of Vietnam's land (albeit the least fertile parts of the country). Human Rights [[Non-governmental organization|NGO]]s point out the bad records of Vietnam with respect to ethnic minorities. In particular, the large Khmer Krom minority of southern Vietnam is denied elementary human rights in an effort by the Vietnamese government to Vietnamize the Khmer Krom, or force them to leave their native land and relocate to Cambodia. The Vietnamese government is afraid that the large native Khmer Krom population in the Mekong delta could allow Cambodia to officially claim back the fertile areas of the delta that were annexed by Vietnam more than 200 years ago. On the other hand, some in the Vietnamese government still pursue the centuries old policy of colonizing Khmer land, and it was reported that in the 1980s and 1990s some local Vietnamese officials have pushed the Cambodian-Vietnamese border several kilometers inside Cambodian territory, annexing tens of Cambodian villages, in flagrant violation of international treaties, thus further increasing the ethnic Khmer population inside Vietnam. In 2005, the retired king of Cambodia [[Norodom Sihanouk]] officially called for the end of Vietnamese annexations and an international demarcation of the boundary on the ground. According to official figures, 88% of the population speak [[Vietnamese language|Vietnamese]], the nation's official language, but in reality probably slightly less than that as explained above. Various other languages are spoken by the several minority groups in Vietnam. The most spoken languages are: [[Khmer language|Khmer]] (up to 8 million speakers), [[Tày]] (1.5 million), [[Muong]] (1.2 million), [[Cantonese language|Cantonese]] (870,000), [[Nung language|Nung]] (860,000), [[Hmong language|Hmong]] (790,000), and [[Tai Dam]] (700,000). [[French language|French]] is spoken by some, mostly older Vietnamese, as a second-language. In recent decades, [[English language|English]] has become a more popular language to learn and is increasingly used in business, among other things. See also: [[List of ethnic groups in Vietnam]] == Culture == ''Main article: [[Culture of Vietnam|Culture of Vietnam]]'' In its early history, Vietnamese writing used Chinese characters. In the 16th century, the Vietnamese developed their own set of characters called [[Chu Nom|Ch&#7919; Nôm]]. The celebrated epic ''[[Kim Van Kieu]]'' by [[Nguyen Du|Nguy&#7877;n Du]] is written in Ch&#7919; Nôm. During the French colonial period, [[Quoc Ngu|Qu&#7889;c Ng&#7919;]], the romanized Vietnamese alphabet representation of spoken Vietnamese, became popular and brought literacy to the masses. This had a profound effect on the political power in the country. Due to Vietnam's long association with China, Vietnamese culture remains strongly [[Confucianism|Confucian]] with its emphasis on familial duty and harmony. Education is highly prized. Historically, passing the imperial mandarin exams was the only means for ambitious Vietnamese to socially advance themselves. In the modern era, Vietnamese are trying to reconcile traditional culture with Western ideas of individual freedom, distrust of authority, and [[consumer culture]]. The majority of Vietnamese are [[Buddhism|Buddhists]], with a strong emphasis on ancestor worship. Some critics say that the Vietnamese' second religion is superstition and fatalism, brought on by the decades of war. Within a typical Vietnamese Catholic family, one would find: an intense devotion to the [[Virgin Mary]] (the Holy Mother outranks the Son in Confucian thinking), pictures of deceased ancestors on the family altar, and belief and practice in [[Feng Shui]] (''Phong Th&#7911;y''), fortune telling, and communication with spirits and the dead. Vietnam's cuisine and music have three distinct flavors, related to Vietnam's three regions: Bac or North, Trung or Central, and Nam or South. Northern classical music is Vietnam's oldest and is traditionally more formal. Vietnamese classical music can be traced to the [[Mongol]] invasions, when the Vietnamese captured a Chinese [[opera]] troupe. Central classical music shows the influences of [[Champa]] culture with its melancholic melodies. Southern music exudes a lively [[laissez faire]] attitude, probably due to the region's relative prosperity. Vietnamese cuisine is based on rice, soy sauce, and fish sauce. Its characteristic flavor is sweet (sugar), spicy (serrano peppers), and flavored by a variety of mints. See also: *[[Cuisine of Vietnam]] *[[Music of Vietnam]] == Miscellaneous topics == *[[List of Vietnam-related topics|List of Vietnam-related topics]] *[[Communications in Vietnam|Communications in Vietnam]] *[[Transportation in Vietnam|Transportation in Vietnam]] *[[Military of Vietnam|Military of Vietnam]] *[[Foreign relations of Vietnam|Foreign relations of Vietnam]] *[[Holidays in Vietnam|Holidays in Vietnam]] *[[Law in Vietnam]] == External links == *[http://www.na.gov.vn/english/index.html National Assembly]: The Vietnamese legislative body *[http://www.mofa.gov.vn/en/ Ministry of Foreign Affairs] **[http://www.mofa.gov.vn/en/tt_vietnam/ Information about Vietnam] *[http://www.gso.gov.vn/default_en.aspx?tabid=491 General Statistics Office] *[http://www.cpv.org.vn/index_e.html Communist Party of Vietnam]: the sole legal party *[http://www.vietnamtourism.com/index/e_index.asp Vietnam Tourism] *[http://english.vietnamnet.vn/ Vietnam Net]: Largest Vietnamese portal *[http://www.vov.org.vn/Defaultv.htm VOV News]: National radio broadcaster *[http://www.arikah.net/TourismVietnam-TravelGuide/Vietnam-Welcome 2005 Vietnam Travel Guide] *[http://www.asinah.org/travel-guides/vietnam.html Vietnam Travel Guide] *[http://www.terragalleria.com/vietnam/ Pictures of Vietnam] *[http://www.photo-vietnam.com Photos of Vietnam] {{Southeast_Asia}} [[Category:Southeast Asian countries]] [[Category:Vietnam|*]] [[Category:Communist states]] [[Category:ASEAN member states]] [[ast:Vietnam]] [[bg:&#1042;&#1080;&#1077;&#1090;&#1085;&#1072;&#1084;]] [[be:&#1042;&#1110;&#1077;&#1090;&#1085;&#1072;&#1084;]] [[ca:Vietnam]] [[da:Vietnam]] [[de:Vietnam]] [[et:Vietnam]] [[el:&#914;&#953;&#949;&#964;&#957;&#940;&#956;]] [[es:Vietnam]] [[eo:Vjetnamio]] [[fr:Viêt Nam]] [[ga:Vítneam]] [[ko:&#48288;&#53944;&#45224;]] [[hi:&#2357;&#2367;&#2351;&#2340;&#2344;&#2366;&#2350;]] [[id:Vietnam]] [[it:Vietnam]] [[he:&#1493;&#1497;&#1497;&#1496;&#1504;&#1488;&#1501;]] [[la:Vietnamia]] [[lt:Vietnamas]] [[hu:Vietnam]] [[mi:Whitinamu]] [[ms:Vietnam]] [[zh-min-nan:Oa&#781;t-l&#226;m]] [[nl:Vietnam]] [[nds:Vietnam]] [[ja:&#12505;&#12488;&#12490;&#12512;]] [[no:Vietnam]] [[pl:Wietnam]] [[pt:Vietname]] [[ro:Vietnam]] [[ru:&#1042;&#1100;&#1077;&#1090;&#1085;&#1072;&#1084;]] [[sa:&#2357;&#2367;&#2351;&#2375;&#2340;&#2344;&#2366;&#2350;]] [[sq:Vietnami]] [[simple:Vietnam]] [[sk:Vietnam]] [[sl:Vietnam]] [[fi:Vietnam]] [[sv:Vietnam]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3648;&#3623;&#3637;&#3618;&#3604;&#3609;&#3634;&#3617;]] [[vi:Vi&#7879;t Nam]] [[wa:Vietnam]] [[zh:&#36234;&#21335;]] సిక్కిం 1554 18278 2006-01-14T06:53:02Z Chaduvari 97 /* External links */ {{అనువాదము}} {| border="1" align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" width="260" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ <big><big>'''Sikkim'''</big></big> |- align="center" | colspan="2" align="center" | [[Image:IndiaSikkim.png|241px]] |- | '''Abbreviation''' | SK; SIK |- | '''Capital''' | [[Gangtok]] |- | '''[[Nation-state| Country]]''' | [[India]] |- | '''Location''' | {{coor d|28|N|89|E|}} |- | '''[[Area]]''' | 7,096&nbsp;[[square kilometre|sq km]] |- |''' [[Population]]''' | 540,493 ([[2001]]) |- | '''[[List of Indian districts| Districts]]''' | 4 |- | '''Languages spoken''' | [[Nepali language| Nepali]], [[Hindi]], [[Lepcha]], [[Indian English| English]] |- | '''[[Chief Minister]]''' | [[Pawan Kumar Chamling]] |- | '''[[Governor]]''' | [[V. Rama Rao]] |- | '''[[State animal]]''' | [[Red Panda]] |- | '''[[State bird]]''' | [[Blood Pheasant]] |- | '''[[State tree]]''' | [[Rhododendron]] |- | '''[[State flower]]''' | [[Noble orchid]] |} '''Sikkim''' is a [[landlocked]] [[India]]n [[States and territories of India|state]] nestled in the [[Himalaya]]s. It is the least populous state in India, and the second smallest in area after [[Goa]]. Sikkim was an independent state ruled by the [[Chogyal]] [[monarchy]] until [[1975]], when a referendum to make it India's twenty-second state succeeded. The thumb-shaped state borders [[Nepal]] in the west, [[Tibet]] to the north and east, and [[Bhutan]] in the south-east. The Indian state of [[West Bengal]] borders Sikkim to its south. The official language is [[Nepali language|Nepali]], and the predominant religions are [[Hinduism]] and [[Vajrayana Buddhism]]. [[Gangtok]] is the capital and largest town. Despite its small size, Sikkim is geographically diverse, owing to its location at the Himalayan foothills. Terrain ranges from [[tropical]] in the south to [[tundra]] in the north. [[Kanchenjunga]], the world's third highest peak, is located in Sikkim, straddling its northern border with [[Nepal]]. Sikkim has become one of India's most visited states owing to its reputation for untouched scenic beauty and political stability. ==Origin of name== ''Sikkim'' (or ''Sikhim'') means ''crested land'' in [[Nepali language| Nepali]]. The term, which was coined by the invading [[Gorkha]]s, is derived from the [[Sanskrit]] word ''Shikhim'' which means "crested", and is the most widely accepted origin. Sikkim would thus owe its name to its almost entirely mountainous terrain. An alternative etymology suggests that the name originates in the [[Limbu]] words ''Su'', which means "new", and ''Khim'', which means "palace". Hence the term ''Sikkim'' may also mean "New Palace", in reference to the palace built by the state's first ruler, Panchen Namgyal. The [[Tibetan language|Tibetan]] name for Sikkim is ''Denzong'', which means the "valley of rice". It is also possible that the name came from ''Su Him'' which means "Superb Snow", or "Superb Setting", supposedly the words of a newlywed Nepali princess when she first entered the palace as the bride of the local [[Lepcha]] king. During its reign, the [[Chogyal]] adopted the Tibetan translation of Sikkim, known as Vbras-ljong (&#3936;&#3926;&#4018;&#3942;&#3851;&#3939;&#3991;&#3964;&#3908;&#3942;&#3851;). ==History== {{main|History of Sikkim}} [[image:Gururinpochen.jpg|thumb|240px| Statue of [[Guru Rinpoche]], the patron saint of Sikkim. The statue in [[Namchi]] is the tallest statue of the saint in the world at 118 feet.]] The earliest recorded event related to Sikkim is the passage of the Buddhist saint [[Guru Rinpoche]] through the land in the [[9th century]]. The Guru is reported to have blessed the land, introduced [[Buddhism]] to Sikkim, and also foretold the era of monarchy in the state that would arrive centuries later. In the [[13th century]], according to legend, [[Guru Tashi]], a prince from the [[Mi-nyak House]] in [[Kham]] in Eastern [[Tibet]], had a divine revelation one night instructing him to travel south to seek his fortunes. His descendants were later to form the royal family of Sikkim. In [[1642]], the fifth generation descendant of Guru Tashi, [[Phuntsog Namgyal]], was consecrated as the first [[Chogyal]] (king) of Sikkim by the three venerated Lamas who came from the north, west, and south to [[Yuksom]] and marked the beginning of the monarchy. [[image:sikkimflag.png|right|thumb|240px|Flag of the former monarchy of Sikkim.]] Phuntsog Namgyal was succeeded in [[1670]] by his son, [[Tensung Namgyal]], who shifted the capital from Yuksom to [[Rabdentse]]. In [[1700]], Sikkim was invaded by the [[Bhutan|Bhutanese]] with the help of the half-sister of the Chogyal, who had been denied the throne. The Bhutanese were driven away by the Tibetans, who restored the throne to the Chogyal ten years later. Between [[1717]] and [[1733]], the kingdom faced many raids by the Nepalese on the west and Bhutanese on the east, culminating with the capture of the capital, Rabdentse by the Nepalese. [[image:dodrulchortenstupa.jpg|thumb|240px| The [[Dro-dul Chorten Stupa]] is a famous [[stupa]] in Gangtok.]] When the arrival of the [[Kingdom of Great Britain|British]] in neighbouring India, Sikkim allied with them against the common enemy of Nepal. The Nepalese attacked Sikkim overrunning most of the region including the [[Terai]]. This prompted the [[British East India Company]] to attack Nepal, resulting in [[the Gurkha War]] of [[1814]]. Treaties signed between Sikkim and Nepal&ndash;the [[Sugauli Treaty]] &ndash; and Sikkim and British India &ndash; [[Titalia Treaty]] &ndash; returned the territory annexed by the Nepalese to Sikkim in [[1817]]. Ties between Sikkim and the British administrators of India grew sour, however, with the beginning of British taxation of the [[Morang]] region. In [[1849]], a pair of British [[doctor]]s ventured into the mountains of Sikkim unannounced and unauthorised. The doctors were detained by the Sikkim government, leading to a punitive British expedition against the Himalayan kingdom, following which the [[Darjeeling]] district and Morang were annexed in [[1861]]. The invasion led to the chogyal's becoming a puppet king under the directive of the British governor. In [[1947]], a popular vote for Sikkim to join the Indian Union failed and [[Prime Minister of India| Prime Minister]] [[Jawaharlal Nehru]] agreed to a special [[suzerainty| protectorate]] status for Sikkim. After a period of unrest in [[1972]]-[[1973]], matters came to a head in [[1975]], when the [[Kazi]] (Prime Minister) appealed to the [[Indian Parliament]] for representation and change of status to statehood. A [[referendum]] was held in which 97.5% of the people voted to join the Indian Union.<sup>[http://www.sikkiminfo.net/elections_after_merger.htm]</sup> A few weeks later on [[1975-05-16]] Sikkim officially became a state of the Indian Union and the monarchy was abrogated. In [[2000]], in a major embarrassment for China, the seventeenth [[Karmapa]] [[Karmapa controversy#Urgyen Trinley Dorje|Urgyen Trinley Dorje]], who was proclaimed by China made a dramatic escape from Tibet to the [[Rumtek Monastery]] in Sikkim. Chinese officials were in a quandary on this issue as any protests to India on the issue would mean an explicit endorsment on India's governance of Sikkim, which the Chinese still hadn't recognised. China eventually recognised Sikkim as an Indian state in [[2003]], which led to a thaw in [[Sino-Indian relations]]. As part of a significant pact between India and China signed by the prime ministers of the two countries [[Manmohan Singh]] and [[Wen Jiabao]], China released an official map clearly showing Sikkim as part of the Republic of India. (Barua, ''The Hindu'', 2005) ==Government and politics== [[image:Whitehall.jpg|thumb|240px| The White Hall complex houses the residences of the Chief Minister and Governor of Sikkim.]] Like all [[States and territories of India|states of India]], the head of the state government is a [[governor]] appointed by the [[Government of India|Central Indian Government]]. His appointment is largely ceremonial, and his main role is to oversee the swearing in of the [[Chief Minister]]. The Chief Minister, who holds the real executive powers, is the head of the party or coalition garnering the largest majority in the state elections. The governor also appoints the cabinet ministers on the advice of the Chief Minister. Sikkim has a [[unicameral]] legislature like most other Indian states. Sikkim is allocated one seat in each of both chambers of India's national [[bicameral]] legislature, the [[Lok Sabha]], and the [[Rajya Sabha]]. There are a total of 32 state assembly seats including one reserved for the [[Sangha]]. Sikkim also has a High Court, the smallest high court in the country. In [[1975]], after the abrogation of Sikkim's monarchy, the [[Indian National Congress|Congress Party]] got the largest majority in the [[1977]] elections. In [[1979]], after a period of instability, a popular ministry headed by Nar Bahadur Bhandari, leader of the [[Sikkim Parishad Party]] was sworn in. Bhandari held on to power in the [[1984]] and [[1989]] elections. In the [[1994]] elections [[Pawan Kumar Chamling]] from the [[Sikkim Democratic Front]] becoming the Chief Minister of the state. The party has since held on to power by winning the [[1999]] and [[2004]] elections. ''See also'': * [[Assembly Election Results of Sikkim| Elections in Sikkim]] * [[:Category:Indian political parties-Sikkim| List of political parties in the state]] ==Geography == [[image:yumthangnorth.jpg|thumb|240px|The rugged Himalayan range]] The thumb-shaped state of Sikkim is characterised by wholly mountainous terrain. Almost the entire state is hilly, with the elevation ranging from 280 metres (920 feet) to 8,585 metres (28,000 feet). The summit of the [[Kanchenjunga]] is the highest point. For the most part, the land is unfit for [[agriculture]] because of the precipitous and rocky slopes. However, certain hill slopes have been converted into farm lands using terrace farming techniques and is used for cultivation. Numerous snow-fed streams in Sikkim have carved out river valleys in the west and south of the state. These streams combine into the [[River Teesta| Teesta]] and its tributary, the [[Rangeet]]. The Teesta, described as the "lifeline of Sikkim", flows through the state from north to south. About a third of the land is heavily forested. [[image:yumthanghimalayas.jpg|right|thumb|240px|The [[Himalaya]]n mountain range in North Sikkim.]] The lofty Himalayan ranges surround the northern, eastern and western borders of Sikkim in a [[crescent]]. The populated areas lie in the southern reaches of the state, in the Lower Himalayas. The state has twenty-eight mountain peaks, twenty-one [[glacier]]s, 227 high altitude [[lake]]s, including the [[Tsongmo Lake]] and [[Khecheopalri Lake]]s, five [[hot springs]], and over 100 rivers and streams. Eight mountain passes connect the state to Tibet, Bhutan and Nepal. [[image:Sikkimpolitical.png|thumb|240px| Cities and towns of Sikkim.]] ===Geology=== The hills of Sikkim mainly consist of [[gneiss|gneissose]] and [[schist|half-schistose]] rocks, making their soil brown clay, and generally poor and shallow. The soil is coarse, with large amounts of [[iron oxide]] concentrations, ranging from neutral to [[acidic]] and has poor organic and mineral nutrients. This type of soil tends to support evergreen and deciduous forests. A large portion of the Sikkim territory is covered by the [[Precambrian]] rock and is much younger in age than the hills. The rock consists of [[phyllite]]s and [[schist]]s and therefore the slopes are highly susceptible to [[weathering]] and prone to [[erosion]]. This, combined with the intense rain, causes extensive [[soil erosion]] and heavy loss of soil nutrients through [[leaching]]. As a result, [[landslide]]s are frequent, isolating the numerous small towns and villages from the major urban centres. ===Climate=== The climate ranges from [[sub-tropical]] in the south to [[tundra]] in the northern parts. Most of the inhabited regions of Sikkim, however, enjoy a [[temperate]] climate, with the temperatures seldom exceeding 28&nbsp;&deg;[[Celsius|C]] (82&nbsp;&deg;[[Fahrenheit|F]]) in summer or dropping below 0&nbsp;&deg;C (32&nbsp;&deg;F) in winter. The state enjoys five seasons: [[winter]], [[summer]], [[spring (season)|spring]], and [[autumn]], and a [[monsoon]] season between [[June]] and [[September]]. The average annual temperature for most of Sikkim is around 18&nbsp;&deg;C (64&nbsp;&deg;F). Sikkim is one of the few states in India to receive regular [[snow]]fall. The [[snow line]] is around 6,000&nbsp;[[metre]]s (19,600&nbsp;[[foot (unit of length)|feet]]). During the monsoon months, the state is lashed by heavy rains that increase the number of landslides. The state record for the longest period of non-stop rain is eleven days. In the northern region, because of high altitude, temperatures drop below &minus;40&nbsp;&deg;C in winter. [[Fog]] also affects many parts of the state during winter and the monsoons, making transportation extremely perilous. ==Flora and fauna== [[image:rhodo_ss_arborea.jpg|thumb|240px|The Rhododendron is the state tree.]] Sikkim is situated in an [[ecological hotspot]] of the lower Himalayas, one of only three among the [[Ecoregions of India]]. The forested regions of the state exhibit a diverse range of [[fauna]] and [[flora (plants)|flora]]. Owing to its altitudinal gradiation, the state has a wide variety of plants, from tropical to temperate to alpine and tundra, and is perhaps one of the few regions to exhibit such a diversity within such a small area. The flora of Sikkim includes the [[rhododendron]], the state tree, with a huge range of species occurring from subtropical to alpine regions. [[Orchids]], [[fig]]s, [[laurel]], [[banana]]s, [[sal]] trees and [[bamboo]] in the lower altitudes of Sikkim, which enjoy a [[sub-tropical]] type climate. In the temperate elevations above 1,500 metres, [[oak]]s, [[chestnut]]s, [[maple]]s, [[birch]]s, [[alder]]s, and [[magnolia]]s grow in large numbers. The [[alpine climate| alpine type]] vegetation includes [[juniper]], [[pine]], [[fir]]s, [[cypress]]es and rhododendrons, and is typically found between an altitude of 3,500 metres to 5,000 m. Sikkim boasts around 5,000 flowering plants, 515 rare orchids, 60 [[primula]]s species, 36 rhododendrons species, 11 oaks varieties, 23 bamboos varieties, 16 conifer species, 362 types of [[ferns]] and ferns allies, 8 [[tree fern]]s, and over 424 medicinal plants. [[image:Himalayanblackbear.jpg|thumb|240px|The [[Himalayan Black Bear]]]] The fauna includes the [[snow leopard]], the [[musk deer]], the [[Bhoral]], the [[Himalayan Tahr]], the [[red panda]], the [[Himalayan marmot]], the [[serow]], the [[goral]], the [[barking deer]], the [[common langur]], the [[Himalayan Black Bear]], the [[clouded leopard]], the [[marbled cat]], the [[leopard cat]], the wild [[dog]], the [[Tibetan wolf]], the [[hog badger]], the [[bintu-rong]], the [[jungle cat]] and the [[civet cat]]. Among the animals more commonly found in the alpine zone are [[yak]]s, mainly reared for their [[milk]], meat, and as a beast of burden. The [[avifauna]] of Sikkim is comprised of the [[lmpeyan pheasant]], the [[crimson horned pheasant]], the [[snow partridge]], the [[snow cock]], the [[lammergeyer]] and [[griffon vulture]]s, as well as [[golden eagle]]s, [[quail]]s, [[plover]]s, [[woodcock]], [[sandpiper]]s, [[pigeon]]s, [[flycatcher]]s, [[babbler]]s and [[robin]]s. A total of 550 species of birds have been recorded in Sikkim, some of which have been declared [[endangered species|endangered]]. ==Economy== Sikkim's economy is largely [[agriculture|agrarian]], based on traditional farming methods, on terraced slopes. The rural populace grows crops such as [[cardamom]], [[orange (fruit)|oranges]], [[apples]], [[tea]] and [[orchids]]. [[Rice]] is grown on terraced hillsides in the southern reaches. Sikkim has the highest production and largest cultivated area of cardamom in India. Because of the hilly terrain, and lack of reliable transportation infrastructure, there are no large-scale industries. [[Brewery| Breweries]], distilleries, tanning and [[watch]]-making are the main industries. These are located in the southern reaches of the state, primarily in the towns of [[Melli]] and [[Jorethang]]. The state has an impressive growth rate of 8.3%, which is the second highest in the country after [[Delhi]]. [[image:elaichi.jpg|thumb|240px|Elaichi or [[Cardamom]] is the chief [[cash crop]] of Sikkim.]] In recent years, the government of Sikkim has promoted tourism. Sikkim has a vast tourism potential and by tapping into this the state has grossed an earnings windfall. With the general improvement in infrastructure, tourism is slated to be the mainstay of the Sikkim's economy. A fledgling industry the state has recently invested in is [[online gambling]]. The "Playwin" [[lottery]], which is played on custom-built terminals connected to the [[internet]], has been a commercial success, with operations all over the country. Among the minerals mined in Sikkim are [[copper]], [[dolomite]], [[limestone]], [[graphite]], [[mica]], [[iron]], and [[coal]]. If the Central Government proposal to open up the [[Nathula| Nathula Pass]] that connects [[Lhasa]], [[Tibet]] to India is realised, the state economy will get a significant boost. The Pass, closed since the [[1962]] [[Sino-Indian War]], was an offshoot of the ancient [[Silk Route]], which was essential to the [[wool]], [[fur]] and [[spice]] trade. ==Sub-divisions== [[image:Sikkimdistricts.png|thumb|240px| The four districts of Sikkim and their Headquarters]] Sikkim has four districts, each overseen by a Central Government appointee, the [[district collector]], who is in-charge of the administration of the civilian areas of the districts. The [[Indian army]] has control of a large territory, as the state is a sensitive border area. Many areas are restricted and permits are needed to visit them. There are a total of eight towns and nine sub-divisions in Sikkim. The four districts are [[East Sikkim]], [[West Sikkim]], [[North Sikkim]] and [[South Sikkim]]. The district capitals are Gangtok, [[Geyzing]], [[Mangan]] and [[Namchi]] respectively. ==Demographics== [[image:gangtokshouse.jpg|thumb|240px| A traditional Buddhist dwelling in Gangtok]] A majority of Sikkim's residents are of [[Nepali]] ethnic origin, descendants of migrants who came to the province in the [[19th century]]. The native Sikkimese, consisting of [[Bhutia]]s, who migrated from the Kham district of Tibet, the [[Lepcha]]s, the state's original inhabitants, and the [[Damai]]s also represent a sizable portion of the population. [[Tibet|Tibetan]]s reside mostly in the northern and eastern reaches of the state. Immigrant resident communities not native to the state include the [[Marwari]]s, who own most of the shops in [[South Sikkim]] and Gangtok, the [[Bihari]]s, most of whom are employed in [[blue collar]] jobs, and the [[Bengali]]s. [[Hinduism]] and [[Buddhism]] are the religions professed by most Sikkimese. Sikkim also has a small [[Christian]] population, consisting mostly of people of Lepcha origin, converted to the faith after [[United Kingdom|British]] missionaries started preaching in the region in the late [[19th century]]. The state has never had inter-religious strife. [[Mosque]]s in downtown Gangtok and [[Mangan]] also serve the minuscule [[Muslim]] population. [[Nepali language| Nepali]] is the most widely spoken language in Sikkim. [[Indian English|English]] and [[Hindi]] are also widely spoken and understood in most of Sikkim, particularly in Gangtok. Other cognate languages spoken in Gangtok include Sikkimese, Lepcha, Limboo and [[Bengali language| Bengali]]. As India's least populous state, Sikkim has only 540,493 inhabitants<sup>[http://www.censusindia.net/profiles/sik.html]</sup>, with 288,217 males and 252,276 females. It is also the least densely populated state with only 76 persons per square kilometre. Its growth rate is 32.98% (1991-2001). The [[sex ratio]] is 875 [[female]]s per 1000 [[males]]. With 50,000 inhabitants, Gangtok is the state's only significant town. The urban population in Sikkim is 11.06%.<sup>[http://www.sikkimipr.org/GENERAL/STATS/sikkimataglance.htm] </sup> The [[per capita income]] stands at Rs 11,356, which is one of the highest in the country. ==Culture== [[image:Gumpa.jpg|thumb|240px|The Gumpa being performed in Lachung during the Buddhist festival of [[Losar]].]] Sikkim residents celebrate all major Indian festivals such as [[Diwali]] and [[Dussera]], the popular Hindu festivals. [[Losar]], [[Loosong]], Saga Dawa, Lhabab Duechen, Drupka Teshi and Bhumchu are Buddhist festivals that are also celebrated. During the Losar &ndash; the Tibetan New Year in mid-[[December]] &ndash; most government offices and tourist centres are closed for a week. [[Christmas]] has also recently been promoted in Gangtok to attract tourists during the off-season. It is common to hear [[The West| Western]] [[rock music]] being played in homes and in restaurants even in the countryside. [[Indipop| Hindi songs]] have gained wide acceptance among the masses. Indigenous Nepali rock, music suffused with a western rock beat and Nepali lyrics, is also particularly popular. [[Football (soccer)]] and [[cricket]] are the two most popular sports. [[Noodle]]-based dishes such as the thukpa, chowmein, thanthuk, fakthu, gyathuk and wonton are common in Sikkim. [[Momo_(food)|Momo]]s, steamed dumplings filled with vegetable, [[beef]] or [[pork]] and served with a soup is a popular snack. The mountainous peoples have a diet rich in beef, pork and other meats. [[Alcohol]] is cheap owing to the low excise duty in Sikkim and [[beer]], [[whiskey]], [[rum]] and [[brandy]] are consumed by many Sikkimese. Almost all dwellings in Sikkim are rustic, consisting of a [[bamboo]] frame, woven with pliable bamboo and coated with [[cow dung]], providing a warm interior. In the higher elevations, houses are made of wood. ''See also'': [[Music of Sikkim]] ==Transport== [[image:Riverteesta.jpg|thumb|240px|The [[River Teesta]] said to be the lifeline of Sikkim.]] Sikkim does not have any airports or railheads because of its rough terrain. The closest airport, [[Bagdogra Airport]], is near the town of [[Siliguri]], [[West Bengal]]. The airport is about 124 km away from Gangtok. A regular [[helicopter]] service run by the Sikkim Helicopter Service connects Gangtok to Bagdogra; the flight is thirty minutes long. The Gangtok [[helipad]] is the only civilian helipad in the state. Sikkim is slated to get its own airport in [[2005]]. The closest [[Indian Railways| railway]] station is [[New Jalpaiguri]] which is situated sixteen [[kilometre]]s from Siliguri. National Highway 31A links Siliguri to Gangtok. The highway is an all-weather metalled road which mostly runs parallel of the [[river Teesta]], entering Sikkim at [[Rangpo]]. Numerous public and privately run bus and jeep services connect the airport, railway station, and Siliguri to Gangtok. A branch of the highway from [[Melli]] connects western Sikkim. Towns in southern and western Sikkim are connected to the northern West Bengal [[hill station]]s of [[Kalimpong]] and [[Darjeeling]]. Within the state, [[four wheel drive]]s are the most popular means of transport, as they can navigate rocky slopes. Mini-buses link the smaller towns to the state and district headquarters. ==Infrastructure== [[image:tibetologymuseum.jpg|thumb|240px| Tibetology Museum and research centre]] Roads in Sikkim are in a poor condition because most are exposed to [[landslide]]s and flooding by nearby streams. The roads are maintained by the [[Border Roads Organisation]] (BRO), an offshoot of the [[Indian army]]. The roads in South Sikkim and NH-31A are in a good condition, landslides being less frequent in these areas. The state government maintains 1857.35 km of roadways that do not fall in the BRO jurisdiction.<sup>[http://www.sikkimipr.org/GENERAL/STATS/sikkimataglance.htm] </sup> Sikkim has a number of [[hydroelectric]] power stations, providing a steady electricity source. However the voltage is unstable and voltage stabilisers are needed. [[Per capita]] consumption of electricity in Sikkim is 182 [[kilowatt hour| Kwh]]. 73.2% of households have access to safe drinking water,<sup>[http://www.sikkimipr.org/GENERAL/STATS/sikkimataglance.htm] </sup> and the large number of streams assures redundant water supply, thus the state never witnesses droughts. ==Education== Literacy is 69.68%, which breaks up into 76.73% for males and 61.46% for females.<sup>[http://www.sikkimipr.org/GENERAL/STATS/sikkimataglance.htm] </sup>There are a total of 1545 government-run educational institutions and eighteen private schools mostly located in the towns.<sup>[http://www.sikkimipr.org/GENERAL/STATS/sikkimataglance.htm] </sup> There are about twelve colleges and other institutions in Sikkim that offer higher education. The largest institution is the Sikkim Manipal Institute of Technology<sup>[http://www.manipal.edu/smit/]</sup> which offers higher education in [[engineering]] and [[medicine]]. Many students however, migrate to Siliguri and [[Calcutta]] for their higher education. ==Media== [[image:Rumtek monastery.jpg|thumb|240px|The [[Rumtek monastery]] is the most famous monument of Sikkim and was the centre of media attention in 2000.]] The southern urban areas have English, Nepali and Hindi dailies. Nepali language newspapers are locally printed, whereas Hindi and English newspapers are printed in [[Siliguri]]. English newspapers include ''[[The Statesman]]'' and ''[[The Telegraph]]'' which are printed in Siliguri, as well as ''[[The Hindu]]'' and ''[[The Times of India]]'', printed in [[Calcutta]], and are received with a day's delay in the towns of Gangtok, [[Jorethang]], [[Melli]] and [[Geyzing]]. The ''Sikkim Herald'' is an official weekly publication of the government. [[Internet]] cafés are well established in the district capitals, but broadband connectivity is not widely available, and many rural areas have yet to be linked to the Internet. Satellite television channels through dish antennae are available in most homes in the state. Channels served are the same available throughout India along with a Nepali language channels. The main service providers are Sikkim Cable, [[Dish TV]], [[Doordarshan]] and Nayuma. The area is well serviced by local cellular companies such as BSNL, [[Reliance]] Infocomm, and Airtel. BSNL has state wide coverage, whereas Reliance Infocomm and Airtel have coverage only in urban areas. The national [[All India Radio]] is the only [[radio station]] in the state. ==References== * ''Holidaying in Sikkim and Bhutan'' &ndash; published by ''Nest and Wings'' &ndash; ISBN 81-87592-07-9 * ''Sikkim &mdash; Land of Mystic and Splendour'' &ndash; published by ''Sikkim Tourism''. * ''Manorama Yearbook 2003'' &ndash; ISBN 81-900461-8-7 * [http://www.sikkimipr.org/GENERAL/ecosystem/ecosystem.htm Ecosystem of Sikkim] &mdash; Flora, Fauna, Mountain passes, climate mentioned here. * [http://www.sikkimipr.org/GENERAL/HISTORY/history_of_sikkim.htm History of Sikkim] * [http://www.sikkimipr.org/GENERAL/STATS/sikkimataglance.htm Sikkim state statistics] Figures on Sikkim's population, per capita income, density etc. * {{Citenewsauthor | surname=Baruah | given=Amit | title=China backs India's bid for U.N. Council seat | date=[[12 April]] [[2005]] | org=The Hindu | url=http://www.hindu.com/2005/04/12/stories/2005041210160100.htm}} ==External links== * [http://sikkim.nic.in/ Official website of the government of Sikkim] * [http://www.sikkimipr.org/INDEX.HTM Department of Information and Public Relations, Govt. of Sikkim] * [http://www.sikkiminfo.net A complete reference to Sikkim] * [http://www.censusindia.net/profiles/sik.html Details of the census] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Sikkim]] [[de:Sikkim]] [[es:Sikkim]] [[et:Sikkim]] [[fr:Sikkim]] [[hi:&#2360;&#2367;&#2325;&#2381;&#2325;&#2367;&#2350;]] [[ja:シッキム州]] [[lt:Sikimas]] [[nl:Sikkim]] [[nn:Sikkim]] [[pt:Sikkim]] [[sa:&#2360;&#2367;&#2325;&#2381;&#2325;&#2367;&#2350;]] [[simple:Sikkim]] [[fi:Sikkim]] [[sv:Sikkim]] [[zh:&#38177;&#37329;]] తమిళనాడు 1555 27466 2006-06-26T16:17:36Z వైఙాసత్య 58 /* External links */ {{అనువాదము}} <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="299px"> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaTamilNadu.png|200px]] <tr><td>State Seal</td> <td>[[Image:Tnlogo.png]]</td></tr> <tr><td>[[Capital]]</td> <td> [[Chennai]]</td></tr> <tr><td>[[Language]]</td> <td> [[Tamil language|Tamil]]</td></tr> <tr><td>[[Governor]] </td> <td>[[Surjith Singh Barnala]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]] </td> <td>[[J Jayalalithaa]]</td></tr> <tr><td>[[Area]]</td><td> [[1 E11 m2|130, 058sq.km]] </td></tr> <tr><td>[[Population]]<br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- [[Population density|Density]] </td><td> <br> 62,110,839 ([[2001]]) <br> 478/km&sup2; </td></tr> </td></tr> <tr><td> [[Literacy]] rate : <br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- ''Male''<br>&nbsp;- ''Female''</td> <td> <br> 73.47% <br> 82.33% <br> 64.55% </td></tr> </table> '''Tamil Nadu''' (&#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021; &#2984;&#3006;&#2975;&#3009;, "[[Land]] of the [[Tamil people|Tamils]]") is a [[States and territories of India|state]] at the southern tip of [[India]]. The bordering states/territories are [[Pondicherry]], [[Kerala]], [[Karnataka]] and [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]. The island nation of [[Sri Lanka]], which has a significant Tamil minority, lies off the southeast coast. Tamil Nadu was formerly part of the [[Madras Presidency]] of [[British India]], which also included parts of present-day Andhra Pradesh, Karnataka, and Kerala. Upon India's independence, Madras Presidency became Madras state; in [[1953]], the [[Telugu]]-speaking northeastern part of the state became the new state of [[Andhra Pradesh]], and [[Bellary]] district became part of [[Mysore state]]. In [[1956]], the state acquired its present borders when the western portion of Madras state, on the [[Arabian Sea]], was divided between Mysore state (later [[Karnataka]]) and the new state of Kerala. In August [[1968]] Madras state was re-named Tamil Nadu. State politics continue to have a focus on protecting and celebrating the Tamil (and [[Dravidian]]) language and culture. Unlike most other parts of the country, Tamil Nadu gets its rainfall largely from the "North-East monsoon" in the months of October-December. Farmers are very dependent on the fickle handful of cyclonic storms that are formed in this season in the [[Bay of Bengal]]. Tamil Nadu was one of the states affected by the Asian Tsunami on December 26, 2004. There is a long standing dispute with [[Karnataka]] over the matter of water from the [[Cauvery River]]. The river flows south from Karnataka to Tamil Nadu, and both regions draw on water from the river, prompting concerns over whether the upper [[riparian]] Karnataka has released its fair share of river water to the lower riparian Tamil Nadu. [[Chennai]], which was known until [[1996]] as Madras, is the largest city and the state capital. [[Chennai]] is the home of [[Marina Beach]], the second longest beach in the world. [[Coimbatore]], [[Cuddalore]], [[Madurai]], [[Tiruchirapalli]], [[Salem, Tamil Nadu|Salem]] and [[Tirunelveli]] are other large cities of Tamil Nadu. [[Silver Beach]] in [[Cuddalore]] is the longest beach next only to Marina and has importance as a tourist attraction. Tamil Nadu is known for its rich tradition of [[literature]], [[music]] and [[dance]] which continue to flourish today. It is one of the most progressive and industrialized states in India. [[Tamil language|Tamil]] is the official language of Tamil Nadu (as well as one of the official languages of India). Some of the prominent personalities from the state are [[Subramanya Bharathy]], [[C.V. Raman]], [[Subrahmanyan Chandrasekhar]], [[R K Narayan]], [[Srinivasa Ramanujan]], [[Abdul Kalam]], [[Annadurai|Peraringnar Anna]], [[Thanthai Periyar]], [[M._Karunanidhi|Kalaingnar Karunanidhi]], [[A. R. Rahman]], [[Kamal Haasan|Padmashree Kamal Haasan]], and [[Vilayanur Ramachandran]]. Other mythological and/or ancient personalities include [[Kannagi]], [[Thiruvalluvar]], [[Kambar]] and [[Manuneedhi Chozan]]. [[Alan Turing]], a prominent figure in [[Computer Science]], spent his early childhood in the then Madras presidency. Tamil Nadu is also home to India's second largest film industry after [[Bollywood]], producing a huge number of [[Tamil language|Tamil]] films each year. Often chennai been refered as [[Kollywood]] (the locality of kodambakkam in chennai, houses all the cinema related facilities of chennai)as it was the center of all the four south Indian language movies for a longtime. [[Image:Tamilnadu landscape.jpg|right|thumbnail| Tamilnadu - Hilly landscape of Ooty]] == History == Tamil Nadu's recorded history dates back about 6000 years and the origin of its people is closely tied to the debates of the [[Aryan invasion theory]]. Those who uphold this theory favour the view that the Tamils belong to the [[Dravidian race]] and were part of the early [[Indus River|Indus Valley]] settlers. Later with the advent of the [[Aryans|Aryan]] invasion, the Dravidians were pushed back into the deep south where they ultimately settled. The present day states of [[Tamil Nadu]], [[Kerala]], [[Karnataka]] and [[Andhra Pradesh]] constitute the Dravidian culture. Whatever the historical truth, the identity of the Tamils has largely been forged on this ground. The Dravida Nadu of which modern Tamil Nadu formed a part was constituted by various kingdoms such as that of the [[Pallava]], the [[Chera]], the [[Chola]], the [[Pandya]], the [[Chalukya]] and the [[Vijayanagara]]. Also unfettered by the changes happening in the rulers and kingdoms in Tamil Nadu and elsewhere was the region of [[Kongu Nadu]], comprising the present-day districts of [[Coimbatore]], [[Erode]], [[Karur]], [[Namakkal]], [[Salem, Tamil Nadu|Salem]] and parts of [[Dharmapuri]] and [[Dindigul]]. Though this region is still populated by mostly agricultural communities, they are still politically very powerful and culturally distinct communities. In fact, the Kongu leaders had so much freedom, independence, reverence and respect during all three periods of Pandyas, Cholas and Cheras, that they often acted as intermediaries in solving issues arising from the three kingdoms. They also had the right to crown the kings of Cheras, Cholas and Pandyas. The history of the '''Pandyan kingdom''' dates as early as [[6th century BCE]]. [[Madurai]] was founded by the first Pandyan king [[Kulasekara]]. The Pandyas excelled in trade and learning. They controlled the present districts of [[Madurai]], [[Tirunelveli]], and part of south Kerala. The Pandyas had trading contacts with [[Greece]] and [[Roman commerce|Rome]] and were powerful in their own right, though they were subjugated during various periods by the Pallavas and Cholas. The kingdom of the '''Cheras''' comprised of the modern state of [[Kerala]], along the western or [[Malabar Coast]] of southern India. Their proximity to the sea favoured trade with Romans. This region never experienced Muslim conquest and remained independent until the British period. [[Image:Kanyakumari.jpg|thumb|right|Thiruvalluvar statue in kanyakumari]] ===1st to 9th centuries=== The early '''Cholas''' reigned between [[1st century|1st]] and [[4th century|4th centuries]] CE. The first and the most famous king of this period was [[Karikalan]], who built the ''[[Kallanai]]'' (''kall'' - stone, ''anai'' - bund), a dam across the [[Cauvery River]], which is considered to be an engineering marvel of that time. The Cholas occupied the present [[Thanjavur]] and [[Tiruchirapalli]] districts and excelled in military exploits. During the later half of [[4th century]], [[Pallava]]s the great temple builders emerged into prominence dominated the south for another 400 years. They ruled a large portion of Tamil Nadu with [[Kanchipuram]] as their base. In the [[6th century]] they defeated the Cholas and reigned as far as [[Sri Lanka]]. Among the greatest Pallava rulers were [[Mahendravarman-l]] and his son [[Narasimhavarman]]. Dravidian [[architecture]] reached its epitome during Pallava rule. The last Pallava King was [[Aparajitha]]. He was defeated by [[Aditya Chola]] towards the end of the [[9th century]]. === 9th to 13th centuries === The Cholas again rose to power by [[9th century]]. Under [[Rajaraja Chola]] and his son [[Rajendra Chola]], the Cholas rose as a notable power in [[South India]]. The Chola empire stretched as far as central India, [[Orissa]] and parts of [[West Bengal]]. Rajaraja Chola conquered the eastern [[Chalukya]] kingdom, defeated the [[Cheras]], and annexed parts of [[Ceylon]] by defeating the Pandyas. Rajendra Chola went beyond, occupying the islands of [[Andaman and Nicobar Islands|Andaman and Nicobar]], [[Lakshadweep]], [[Sumatra]], [[Java (island)|Java]], [[Malaya]] and the islands of [[Pegu]] with his fleet of ships. He defeated Mahipala the king of [[Bihar (India)|Bihar]] and [[Bengal]], and to commemorate his victory he built a new capital called [[Gangaikonda Cholapuram]]. The power of the Cholas declined around the [[13th century]]. === [[14th century]] === With the decline of the Cholas, the Pandyas rose to prominence once again in the early [[14th century]]. This was short lived -- they were soon subdued by Muslim [[Khilji]] invaders from the north in [[1316]]. The city of [[Madurai]] was ransacked and completely destroyed. The invasion weakened both the Cholas and Pandyas and led to the establishment of [[Bahmani]] Kingdom in the northern Deccan. This 14th century invasion caused a retaliatory reaction from the Hindus, who rallied to build a strong new kingdom, called the [[Vijayanagara empire]]. It absorbed all strongholds of Cholas and other local Hindu rulers to check the Muslims. Governors called [[Nayak]]s were engaged to run different territories of the empire. With [[Hampi]] as the Capital, Vijayanagar Empire was the most prosperous dynasty in the south. But by [[1564]] the empire came to an end at the hands of [[Deccan sultanates|Deccan sultans]] in the [[battle of Talikota]]. The empire was split into many parts and was given to the Nayaks to rule. Tamil Country under Nayaks was peaceful and prosperous. The Nayaks of [[Madurai]] and [[Thanjavur]] were most prominent of them all. They reconstructed some of the oldest temples in the country. === [[17th century]] === Around [[1609]], the [[The Netherlands|Dutch]] established a settlement in [[Pulicat]]. In [[1639]], the [[Kingdom of England|British]], under the [[British East India Company]], established a settlement further south, in present day Chennai. The British used petty quarrels among the provincial rulers ([[divide and rule]]) to expand their sphere of influence. The British fought with the various [[Europe]]an powers, notably the [[France|French]] at [[Vandavasi]] (Wandiwash) in [[1760]], and the [[The Netherlands|Dutch]] at [[Tharangambadi]] (Tranquebar), driving the Dutch away entirely, and reducing the French dominions in India to [[Pondicherry]]. The British also fought four [[war]]s with the [[Kingdom of Mysore]] under [[Hyder Ali]] and later his son [[Tipu Sultan]], which led to their eventual domination of India's south. They consolidated southern India into the [[Madras Presidency]]. Some notable Chieftains or Poligars who fought the British East India Company as it was expanding, were [[Veerapandya Kattabomman]], [[Maruthus]] and [[Pulithevan]]. === [[20th century]] === When India became independent in [[1947]], [[Madras Presidency]] became Madras State, comprising of present day Tamil Nadu, coastal [[Andhra Pradesh]], northern [[Kerala]], and the southwest coast of [[Karnataka]]. The state was subsequently split up along [[linguistics|linguistic]] lines. In [[1953]] the northern districts formed [[Andhra Pradesh]]. Under the [[States Reorganisation Act]], [[1956]], Madras State lost its western coastal districts. The [[Bellary]] and [[South Kanara]] districts were ceded to [[Mysore state]], and [[Kerala]] was formed from the [[Malabar]] district and the former [[princely state]]s of [[Travancore]] and [[Cochin]]. In [[1968]], Madras State was renamed ''[[Tamil Nadu]]'', partly to resist the imposition of [[Hindi]] as a national language by the Central Government in [[New Delhi]]. [[Image:Periyar.jpg|thumb|right|Periyar - Father of the Dravidian movement]] ==Politics== ''[[:Category:Indian political parties-Tamil Nadu|List of political parties in the state]]'' ''[[List of Chief Ministers of Tamil Nadu]]'' Tamil Nadu had a [[Bicameralism | bicameral legislature]] until [[1986]], when it was replaced with a [[Unicameralism | unicameral legislature]], like most other states in India. * Number of [[Lok Sabha]] [[Constituency|Constituencies]] : 39 * Number of Assembly Constituencies : 234 [[List of political parties in India|Regional parties]] have dominated state politics since [[1967]]. One of the earliest regional parties was the South Indian Welfare Association, which was founded in [[1916]]. It came to be known as the "[[Justice Party]]" after the name of its English-language daily, ''Justice''. [[Periyar|E.V. Ramaswamy]], popularly known as "Periyar", renamed the party [[Dravidar Kazhagam]] in [[1944]]. DK was a non-political party which demanded the establishment of an independent state called [[Dravida Nadu]]. However, due to the differences between its two leaders [[Periyar]] and [[Annadurai|C.N. Annadurai]], the party was split. [[image:StalinJayalalithaa.jpg|left|thumbnail|350px|DMK and AIADMK use almost the same colors (Black and Red) for branding, except that AIADMK uses an extra white strip between the black and red.]] Annadurai left the party to form the [[Dravida Munnetra Kazhagam]]. The DMK decided to enter into politics in [[1956]]. The [[Anti-Hindi agitations]] in mid-[[1960s]] made the DMK more popular and more powerful in the state. The DMK routed the [[Congress Party]] in the [[1967]] elections and took control of the state government, ending Congress's stronghold in Tamil Nadu. [[M Karunanidhi|M. Karunanidhi]] became the party's leader after the death of Annadurai in [[1969]]. Karunanidhi's leadership was soon challenged by [[MG Ramachandran|M.G. Ramachandran]], popularly known as MGR. in [[1972]], he split from DMK and formed the [[All India Anna Dravida Munnetra Kazhagam]] (AIADMK). He was the [[Chief Minister]] of the state from [[1977]] until his death in [[1987]]. After the death of MGR, the party split again into two factions, one led by [[Janaki Ramachandran]], wife of MGR, and the other led by [[J. Jayalalithaa]]. After the defeat of AIADMK in [[1989]] assembly polls, both factions were merged and Jayalalithaa took control of the party. She was elected as the General Secretary of the unified AIADMK. There have been splits in both the DMK and the AIADMK, but since [[1967]] one of those two parties has held power in the state. Currently, the leader of the AIADMK, J. Jayalilathaa, is the Chief Minister of the state. ==Economy== [[Image:KodaiLake.jpg|right|thumbnail| Tamilnadu - Lake view of Kodaikanal]] As the third largest state in terms of Economy, Tamil Nadu is among the industrialised states in India. It ranks third in the country in total foreign direct investment (FDI) of Rs. 22,582.64 [[crore]]s, next only to Maharashtra (Rs. 36,602.41 crores) and Delhi (Rs. 30,303.79 crores). The State's investment constitutes 9.12 per cent of the total FDI in the country [http://www.hindu.com/2005/04/22/stories/2005042211030100.htm].Unlike many other states, the economic resource and the infrastructure excellence is spreadout. According to the 2001 Census, Tamil Nadu has the highest level of urbanization (43.86 percent) in India, accounting for 6% of India’s total population and 9.6% of the urban population. '''Textile:''' Textile industry plays a significant role in Indian economy by providing direct employment to an estimated 35 million people, and thereby contributing 4% of GDP and 35 % of Gross Export Earnings. The textile sector contributes to 14% of the manufacturing sector. The city of [[Tirupur]] in [[Tamilnadu]] is the largest garment exporter in India and sometime refered as ''Textile valley of India''. In 2004, the export turnover from the town was more than Rs 5,000 crores. Some 7,000 garment units in the town provides employment opportunity to 1 million people. 56% of India's total knitwear exports come from Tirupur. The Export Import Policy of 2002-2007 tributes to Tirupur for its contribution to the export efforts'' [http://in.rediff.com/money/2005/feb/15bspec.htm]. '''Industrial:''' The heavy engineering manufacturing companies are centered around the suburbs of Chennai. Chennai boasts with presence of global car manufacturing giants like [[Ford]], [[Hyundai]], and [[Mitsubishi]] as well as home grown companies like [[MRF]], [[TI cycles]] of India, [[Ashok leyland]] and [[TVS]]. [[Kalpakkam]] Nuclear Power Plant, [[Neyveli]] Lignite Power Plant and the [[Narimanam]] Natural Gas Plants are sources of fuel and energy. As of 2005, Tamil Nadu is one of the few Indian states with surplus power. Indias leading steel producer [[Salem]] steel plant is in Tamilnadu. [http://www.sail.co.in/plant_special_salem.asp] The town of [[Sivakasi]] is the leader for Printing, Fireworks, Safety matches Production in India. It was fondly called as ''Kutty Japan'' or little [[Japan]] by Mr.[[Jawaharlal Nehru]]. It contributes to 80% of India's total Safety Matches Production as well as 90% of India's Total Fireworks Production. Also Sivakasi provides over 60% of India's Total Offset Printing Solutions and ranks as one of the highest Tax payer towns in India. Sivakasi also is a 100% employed town, among a few towns in India.Tamilnadu is leading producer of Cement in India ,it is the home for leading cement brands in the country such as Chettinad cements, [[Dalmia]] cements, Ramco cements(Madras cement ltd.,), etc., Tamilnadu government owns the World's biggest bagasse based Paper mills [http://www.tnpl.co.in/] as well as the World's sixth largest manufacturer of watches together with TATA, with a brand as TITAN ('''T'''ATA '''I'''ndustries and '''T'''amil'''N'''adu)[http://www.titanworld.com/titan/stores/watches/watcheshome.asp?catalogid=titan]. '''IT & Software:''' Tamilnadu ranks next only to [[Bangalore]] in the software exports in India and grossed over Rs 10,000 crore in 2005 [http://www.elcot.com/]. India's leading Software giants like [[Infosys]], [[TCS]], [[Sathyam]], [[Wipro]] have their research centres in [[Chennai]]. Apart from Chennai , Coimbatore and Hosur are also in the software tier II cities in India. Chennai has become the most preferred BPO hub in India and South Asia [http://economictimes.indiatimes.com/articleshow/1037825.cms]. As the ''Health capital'' and ''Banking Capital'', Chennai has attracted the presence of International companies as well as The World bank. Presence of India's leading healthcare facilities like Apollo, Malar hospitals, Cancer Research Institute facilitate as a destination for Healthcare BPO in India. Tamil Nadu has a network of about 110 industrial parks/estates that offer developed plots with supporting infrastructure[http://www.tidelpark.com/][http://www.itpchennai.com/]. Also, the Government is promoting other industrial parks like Rubber Park, Apparel Parks, Floriculture Park, TICEL Park for Biotechnology [http://www.ticelbiopark.com/], Siruseri IT Park, Agro Export Zones among others. ==E-Governance== Tamil Nadu has been a pioneering state in [[E-Governance]] initiatives in India. A large part of the government records like land ownership records are already digitised and all major offices of the state government like land registration offices, and transport offices have been computerized, thereby improving the quality of service and transparency in operations. ==Social development== The Dravidian movement, which began in Tamil Nadu, aimed at providing opportunities to all irrespective of gender, caste or religion. Educating the people and eradicating superstitions were some of their objectives. They had a commitment to social justice which led to an education revolution in the state. Today many of India's premiere colleges are located in the state. One of the biggest achievements of the Dravidian parties and the earlier [[Kamaraj]] regime was their dedication to providing primary education. Schemes such as ''Mid-day meals'', by then Chief Minister [[MG Ramachandran]], ensured children went to school and lead to a tremendous increase in the literacy rates in the state. Another recent achievement by the present Chief Minister Dr. [[J.Jayalalithaa]] include the ''Womens Self Help Group'' that imparted social and financial independence to women in the state. ==Districts== ''Main article: [[Districts of Tamil Nadu]]'' There are 30 Districts in Tamil Nadu, with Krishnagiri District being the 30th with headquarters at Krishnagiri, by bifurcating the Dharmapuri district <table> <tr> <td width=30%> *[[Chennai]] *[[Coimbatore]] *[[Cuddalore]] *[[Dharmapuri]] *[[Dindigul]] *[[Erode District|Erode]] *[[Kanchipuram]] *[[Kanyakumari]] *[[Karur]] *[[Krishnagiri]] *[[Madurai]] *[[Nagapattinam]] *[[Namakkal]] *[[Perambalur]] *[[Pudukkottai]] *[[Ramanathapuram]] *[[Salem, Tamil Nadu|Salem]] *[[Sivaganga]] *[[Thanjavur District|Thanjavur]] *[[The Nilgiris]] *[[Theni]] *[[Thoothukudi]] *[[Tiruchirapalli]] *[[Tirunelveli]] *[[Tiruvallur]] *[[Tiruvannamalai]] *[[Tiruvarur]] *[[Vellore]] *[[Viluppuram]] *[[Virudhunagar]] </td> <td> <div style="float:right">[[Image:TamilNaduDistricts.png]]</div> </td> </tr> </table> ==Festivals== [[Pongal]], a four day harvest festival, is the most celebrated festival of Tamil Nadu, followed in importance by [[Diwali]]. [[Tamil New Year]], which generally falls on April 14 or 15 of the English calendar, is another event of celebration. The first month in the tamil calendar is ''Chittirai''. Apart from these, other national festivals like [[Dasara]], [[Holi]] and [[Vinayaka Chathurthi]] are also celebrated. Almost every major temple in Tamilnadu has a special celebration called The Kumbabishekam. Vaikunta Ekadasi, Thai Poosam, Aadi Velli are a few occasions when many temples wear a festive look. In addition the Velankanni Church and The Nagore mosque stand testimony to the secular and multi-religious nature of the state. Christians are a fast growing group. ==Tourism== [[Image:KodaiLake-2.jpg|thumb|View of Kodaikanal hills]] Tamil Nadu is a land of varied beauty. It is mostly famous for its numerous [[Hindu]] temples based on the [[Dravidian]] architecture. The temples are of a distinct style which is famous for its towering [[Gopuram]]. Popular temple towns include [[Madurai]], [[Trichy]], [[Tanjore]], [[Kanchipuram]], [[Palani]] and [[Mahabalipuram]]. [[Kanyakumari]], the southern most tip of peninsular India, is famous for its [[Thiruvalluvar]] statue. Hill stations like [[ Kodaikanal]] and [[Nilgiris]] boast some of the stunning landscapes in India. The Nilgiris also has one of the two mountain Railways in India and is being evaluated for the [[UNESCO]]'s [[World Heritage Site]] list.The Mudumalai Wildlife Sanctuary known for its elephants, tigers, and deer and The Pitchavaram Mangrove forests are two of the many eco-tourism spots of importance. In Tiruvallur,near chennai is the Sri Viswaroopa Panchamukha AnjaneyaSwami Ashram (http://www.panchamukha.org) which has one of the largest Murthi's of Lord Anjneya. The Idol is made of a single green granite stone,brought from Hassan,Karnata and it stands 40 feet tall. The idol is an sculptural marvel.The Anjaneya Swami here is five faced - Anjaneya,Hayagriva,Narasimha,Varaha and Garuda Faces. ==External links== *[[తమిళనాడు శాసనసభ ఎన్నికలు 2006]] * [http://www.tn.gov.in/ Tamil Nadu Government] - Official home page * [http://tnmaps.tn.nic.in/ Tamil Nadu Maps] - Government website for maps * [http://www.tamilnadutourism.org/ Tamil Nadu Tourism] - Government tourism site * [http://hdrc.undp.org.in/shdr/Synopsis/TN.pdf UN report on Human Development in Tamil Nadu] * [http://www.tidco.com/ TIDCO] - Economic Window by the Tamil Nadu Government * [http://www.cs.utk.edu/~siddhart/tamilnadu/ Tamil Nadu Home Page] - Detailed site about Tamil Nadu * [http://www.my-tamil.com A Tamil Nadu portal] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Tamil Nadu]] [[de:Tamil Nadu]] [[et:Tamil Nadu]] [[es:Tamil Nadu]] [[fr:Tamil Nadu]] [[hi:&#2340;&#2350;&#2367;&#2354;&#2344;&#2366;&#2337;&#2370;]] [[kn:&#3236;&#3246;&#3263;&#3251;&#3265;&#3240;&#3262;&#3233;&#3265;]] [[ks:&#2340;&#2350;&#2367;&#2354;&#2344;&#2366;&#2337;&#2369;]] [[nl:Tamil Nadu]] [[nn:Tamil Nadu]] [[pt:Tamil Nadu]] [[sa:&#2340;&#2350;&#2367;&#2354;&#2344;&#2366;&#2337;&#2369;]] [[fi:Tamil Nadu]] [[sv:Tamil Nadu]] [[ta:&#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021; &#2984;&#3006;&#2975;&#3009;]] త్రిపుర 1556 26650 2006-06-07T02:39:29Z వైఙాసత్య 58 - అనువాదము {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=త్రిపుర | image_map=IndiaTripura.png | capital=[[అగర్తల]] | latd = 23.84|longd=91.28| largest_city=[[అగర్తల]]| abbreviation=IN-TR | official_languages=[[బెంగాళీ]], [[కోక్‌బరోక్]]| legislature_type=Unicameral | legislature_strength=60 | governor_name=[[డి.ఎన్. సహాయ్]] | chief_minister=[[మానిక్ సర్కార్]] | established_date=[[1972-01-21]] | area=10,492| area_rank=26వది | area_magnitude=10 | population_year=2001 | population=3,191,168 | population_rank=21వది | population_density=304 | districts=4 | website=tripura.nic.in | seal=[[image:Tripuraseal.png|center]] | footnotes = | }} '''త్రిపుర''' (&#2468;&#2509;&#2480;&#2495;&#2474;&#2497;&#2480;&#2494;) (Tripura) ఈశాన్య [[భారత దేశము]] లోని రాష్ట్రము. రాష్ట్ర రాజధాని [[అగర్తల]] మరియు ఇక్కడ మాట్లాడే ప్రధాన బాషలు [[బెంగాళీ]] మరియు [[కోక్‌బరోక్]]. ==చరిత్ర== త్రిపుర స్వాతంత్ర్యానికి మునుపు ఒక రాజ్యముగా ఉండేది. 1949 లో భారత దేశములో విలీనమయ్యేవరకు గిరిజన రాజులు మాణిక్య అనే పట్టముతో త్రిపురను శతాబ్దాలుగా పరిపాలించారు. వీరి రాజ్యము యొక్క రాజధాని దక్షిణ త్రిపురలో [[గోమతీ నది]] తీరమున రంగమతిగా పేరుపొందిన ఉదయపూర్ లో ఉన్నది. రాజధానిని తొలుత పాత అగర్తలకు ఆ తర్వాత 19వ శతాబ్దములో ప్రస్తుత అగర్తలకు తరలించబడినది. రాచరిక పరిపాలనకు వ్యతిరేకముగా [[గణముక్తి పరిషద్]] ఉద్యమము ప్రారంభమైనది. ఈ ఉద్యమము యొక్క విజయానికి ఫలితముగా త్రిపుర భారత దేశములో విలీనమైనది. దేశ విభజన తీవ్ర ప్రభావము చూపిన ప్రాంతములలో త్రిపుర కూడా ఒకటి. రాష్ట్రములో ఇప్పుడు [[బెంగాళీలు]] (ఇందులో చాలామంది 1971లో [[బంగ్లాదేశ్]] యేర్పడిన తర్వాత పారిపోయి ఇక్కడ ఆశ్రయము పొందిన వారే) స్థానిక గిరిజనులు పక్కపక్కనే సహజీవనము సాగిస్తున్నారు. ==రాజకీయాలు== త్రిపుర రాష్ట్రాన్ని ప్రస్తుతము [[మానిక్ సర్కార్]] ముఖ్యమంత్రిగా [[వామపక్ష కూటమి]] పరిపాలించుచున్నది. [[1977]] వరకు రాష్ట్రాన్ని [[కాంగ్రేసు పార్టీ]] పరిపాలించినది. [[1978]] నుండి [[1988]] వరకు వామపక్ష కూటమి పరిపాలించి, తిరిగి [[1993]]లో అధికారములోకి వచ్చినది. [[1988]] నుండి [[1993]] వరకు భారత జాతీయ కాంగ్రేసు మరియు [[త్రిపుర ఉపజాతి యుబ సమితి]] యొక్క సంకీర్ణ ప్రభుత్వము పాలించినది. 1970 దశాబ్దము చివరి నుండి త్రిపురలో సాయుధ ఘర్షణ కొనసాగుతున్నది ==బయటి లింకులు== *[http://tripura.nic.in త్రిపుర రాష్ట్ర ప్రభుత అధికారిక వెబ్‌సైటు] *[http://www.tripurainfo.com త్రిపుర ఇంఫో.కాం] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[Category:ఏడు సోదర రాష్ట్రాలు|త్రిపుర]] [[da:Tripura]] [[de:Tripura]] [[en:Tripura]] [[fr:Tripura]] [[pt:Tripura]] [[sv:Tripura]] [[ta:&#2980;&#3018;&#2965;&#3009;&#2986;&#3021;&#2986;&#3009; &#2980;&#3007;&#2992;&#3007;&#2986;&#3009;&#2992;&#3006;]] ఒరిస్సా 1557 18267 2006-01-14T06:41:36Z Chaduvari 97 /* External link */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} {| class="toccolours" style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 22em;" |+ style="margin-left: inherit; font-size: larger;" |'''Orissa''' |- | colspan="2" | [[Image:IndiaOrissa.png|200px|center]] |- |'''Date of formation''' |[[1 April]] [[1936]] |- |'''[[Capital]]''' |[[Bhubaneshwar]] |- |'''[[Governor]] ''' |[[Rameshwar Thakur]] |- |'''[[Chief Minister]] ''' |[[Naveen Patnaik]] |- |'''[[Area]]''' |[[1 E11 m²|155,707 km²]] |- |'''[[Population]]'''<br />&nbsp;- '''Total'''<br />&nbsp;- '''[[Population density|Density]]''' |<br /> 36,706,920([[2001]])<br /> 235.7/km&sup2; |- |'''[[Literacy]] rate'''<br />&nbsp;- '''Total'''<br />&nbsp;- '''Male'''<br />&nbsp;- '''Female''' |<br /> 54.63% <br /> 62.66% <br /> 40.45% |- |'''[[Urbanization]]''' |14.97% |} '''Orissa''' (&#2835;&#2849;&#2876;&#2879;&#2870;&#2878;) (2001 provisional pop. 36,706,920), 60,162 sq mi (155,820 sq km) is a [[states and territories of India|state]] situated in the east coast of [[India]]. Orissa is bounded on the north by [[Jharkhand]], on the north-east by [[West Bengal]], on the east by the [[Bay of Bengal]], on the south by [[Andhra Pradesh]] and on the west by [[Chhattisgarh]]. The relatively unindented coastline (c.200 mi/320 km long) lacks good ports save for the deepwater facility at Paradwip. The narrow, level coastal strip, including the [[Mahanadi]] River delta, is exceedingly fertile. Rainfall is heavy and regular, and two crops of rice (by far the most important food) are grown annually. The temple-dotted cities of Konarak, [[Puri]], and [[Bhubaneswar]] attract many tourists and the state offers its tranquility and simplicity. The dense population, concentrated on the coastal alluvial plain, is Oriya-speaking. The interior, inhabited largely aborigines, is hilly and mountainous. Orissa is subject to intense [[cyclones]]; in October 1999, [[Tropical Cyclone 05B]] caused severe damage and some 10,000 deaths. ==Geography== The capital of Orissa is [[Bhubaneswar]], otherwise referred to as the Land of Temples, with about 1000 temples. The city of [[Puri]] is nearby on the coast of the [[Bay of Bengal]]. Puri is a famous holy city and the site of the annual festival of Lord Jagannath. The [[Eastern Ghats]] range and the [[Chota Nagpur]] plateau occupy the western and northern portions of the state, while fertile alluvial plains occupy the coastal plain and the valleys of the [[Mahanadi River|Mahanadi]], [[Brahmani River|Brahmani]], and [[Baitarani River|Baitarani]] rivers, which empty into the Bay of Bengal. These alluvial plains are home to intensive [[rice]] cultivation. ==History and Culture== [[Oriya]] is the State's official language. The state has a very opulent cultural heritage, and the capital city of [[Bhubaneswar]] is known for its temples. Other popular cultural interests include the well known Lord Jagannath Temple in Puri, known for its annual Rath Yatra or Car Festival, the unique and beautiful applique artwork of Pipili, silver filigree ornamental works from Cuttack, the ''Patta chitras'' (silk paintings) and various tribal influenced cultures. In ancient times the region of Orissa was the center of the [[Kalinga]] kingdom, although it was temporarily conquered (c.250 B.C.) by Asoka. This region was scene of the bloody war fought by king [[Asoka the Great]] of [[Magadha]], and whose death and destruction later served as a precursor as one of the main centers of Buddhism. After Asoka, the regiond was held for almost a century by the Mauryas. With the gradual decline of Kalinga, several Hindu dynasties arose and built temples at Bhubaneswar, Puri, and Konarak. A list of various dynasties that ruled Orissa from 3rd Century B.C. is as below: *Murundas Dynasty *Matharas Dynasty *Nala Dynasty *The Vigrahas and the Mudgalas *Sailodbhava Dynasty *Bhaumakaras Dynasty *Nandodbhavas Dynasty *Somavamsis Dynasty *The Eastern Gangas *Suryavamsi Dynasty After long resistance to the Muslims, the region was overcome (1568) by Afghan invaders and passed to the [[Mughal]] empire. After the fall of the Mughals, Orissa was divided between the Nawabs of Bengal and the [[Marathas]]. In 1803 it was conquered by the British. The coastal section, which was made (1912) part of Bihar and Orissa Province, became in 1936 the separate province of Orissa. In 1948 and 1949 the area of Orissa was almost doubled and the population was increased by a third with the addition of 24 former princely states. In 1950, Orissa became a constituent state of India. The state is governed by a chief minister and cabinet responsible to an elected unicameral legislature and by a governor appointed by the president of India. ==Natural Areas== [[Chilka Lake]], a brackish water coastal lake on the [[Bay of Bengal]], south of the mouth of the [[Mahanadi River]], is the largest coastal lake in India. It is protected by the Chilka Lake Bird Sanctuary, which harbors over 150 [[migratory]] and [[resident (species)|resident]] [[species]] of [[bird]]s. ==Demographics== Orissa is among the poorest states of India. It has a [[population]] of 32 million with a high percentage of [[Scheduled Castes Tribes|scheduled tribes and scheduled castes]], approximately 24% of the total population. About 87% of the [[population]] live in the [[villages]] and one third of the [[rural]] [[population]] does not own any land other than homesteads. The small marginal farmers who constitute around 80% control only 47% of the land. Medium and large farmers who constitute 5% control 24% of the land. The aborgines or tribes, known as ''Adivasis'', constitute 24% of the population, belonging to 62 different ethnic communities, and are mostly backward. Their traditional livelihood revolves around the [[forest]] [[ecosystem]]. Over the years collection of forest produce, [[hunting]] and persuasion of other traditional ways of living have become increasingly difficult, influencing socio-cultural life. Issues with modernisation and industrial citvities, such as [[mining]], construction of [[dams]], roads, [[railways]] have grown to become a concern affecting their very traditional livelihood and have displaced the Adivasi communities. The [[Dalits]] who comprise 16% of the total [[population]], considered as the lower caste in India, suffer from deprivation and ignominy. For historical reasons, most of the Dalits are landless and depend on various service occupations, petty business and crafts for their livelihood. The infant [[mortality]] rate of 97 remains highest in [[India]]. In terms of infrastructure '''Orissa''' is relatively impoverished with regards to [[railways]], [[telecommunication]], [[literacy]] and [[irrigation]] coverage. Only 20% of the road network is paved. In rural areas more than 65% of the [[population]] have no access to safe drinking water, around 96% do not have [[sanitation]] facilities, over 82% of families do not have [[electricity]] and over 87% live in temporary houses. To add to the aforesaid, Orissa faces frequent natural disasters such as [[cyclones]], [[floods]], and droughts as a combination of both natural and man-made causes. ==Religion, Temples, and Festivals== *[[Buddhism]] *[[Hinduism]] **[[Shaivism]] **[[Vaishnavism]] **[[Shaktism]] *[[Jainism]] *[[Sun worship]] [http://www.ignca.nic.in/orist001.htm] [[Image:Stone_work_at_Konark_Orissa_India.jpg|thumb|Stone work at Konark]] [[Konark]] Temple - This is also known as the Sun Temple and is famous for its exquisite Orissan style of architecture. The sun temple was built in the 13th century A.D. The Sun Temple (Surya Deul) at Konark includes in its decoration many vignettes of military life. The thousands of elephants marching around the base of the temple are not figments of the imagination. Rather, they demonstrate pride in the superb war elephants for which Orissa was famous. Jagannath Temple (12th Century A.D.) at Puri is Famous for Rathyatra (Car Festival). Every year millions of devotees come to Puri during the Rathyatra. It is a festival during which Jagannath along with his brother Ballabhadra and sister Subhadra come out of the temple to meet their devotees. ===Charchika Mandir=== '''Maa Charchika's Mandir is situated on Ruchika parbat near the Renuka river.''' It is considered as one of the most beautiful places of Orissa, where religion and nature intermix with each. It is situated in a place called Banki which is 52KMs away from Orissa's business capital Cuttack and 60 km from political capital Bhubaneswar. Another important picnic spot is Sunadei temple on the bank of river Mahanadi. During winter season many migratory birds visit mahanadi - which is in its largest width near the Sunadei Temple. ==Politics== * ''[[Assembly Election Results of Orissa]]'' * ''[[:Category:Indian political parties-Orissa|List of political parties in the state]]'' ==Economy== In the south are the [[Eastern Ghats]], which yield valuable timber. A canal system links the Mahanadi River with the Hugli River in West Bengal. Supporting a major industrial zone in the north are deposits of iron, manganese, coal, and mica. The rate of growth in Orissa has been abysmally poor in comparison with the national average, for instance; in the [[1990s]] Orissa's rate of growth was 4.3% in comparison to the national average of 6.7%. The agricultural sector accounts for 32% of the GSDP and 62% of the total employment, there is a stagnation in per capita income in the past two decades. Around 17.5 million people live below the poverty line. [[Poverty]] is significantly worse in the western and southern districts of the state. The literacy rate is 50% , well below the national standard of 66%. ===Information Technology=== * Infosys Development Center - http://www.infosys.com/ * Satyam Computers - http://www.satyam.com/ ===Heavy Industry=== * NALCO - http://www.nalco.com * SAIL - http://www.sail.co.in/plants_rourkela.asp * HAL (Engine Division) - http://www.hal-india.com/enginedivisionkoraput.asp ===Agriculture=== * Food Grains ===Fishery=== * Aqua Culture * Fresh Water Fishing ==Education== Orissa is home to many colleges and universities, deemed and otherwise. * Also see the [http://www.orissa.gov.in/highereducation/ State Govt. of Orissa, Dept. of Higher Education] ===Universities=== * [http://www.utkal-university.org/ Utkal University], Bhubaneswar. * Utkal University of Culture, Bhubaneswar. * Fakir Mohan University, Byasa Vihar, Balasore. * [http://bamu.nic.in/ Berhampur University], Bhanja Vihar, Berhampur. * [http://164.100.140.5/ouat/ Orissa University of Agriculture & Technology (OUAT)], Bhubaneswar. * Sambalpur University, Jyoti Vihar, Sambalpur. * [http://puri.nic.in/sanskrit.htm/ Sri Jagannath Sanskrit Vishvavidhyalaya (University)], Puri. * [http://www.bput.org/ Biju Patnaik University of Technology], Rourkela. * [http://www.kiit.org/ Kalinga Institute of Industrial Technology], Bhubaneswar. * North Orissa University, Mayurbhanj. ===Management Colleges=== * [http://www.ximb.ac.in/ Xavier Institute of Management], Bhubaneshwar * Athgarh GS College, Athgarh ===Engineering Colleges=== * [http://www.nitrkl.ac.in/ National Institute of Technology], Rourkela. * [http://www.cetindia.org/ College of Engineering and Technology], Bhubaneswar. * [http://www.oecbbsr.org/ Orissa Engineering College], Bhubaneswar. * [http://www.uceburla.org/ University College of Engineering], Burla. * National Institute of Science & Technology, Berhampur. * [http://www.jitm.org/ Jagannath Institute of Technology and Management], Paralakhemundi. * [http://www.angelfire.com/or/igit/ Indra Gandhi Institute of Technology (IGIT)], Sarang (affliated to Utkal University). - unofficial website * [http://www.cvraman.org/ C.V.Raman Engineering College], Bhubaneswar (affliated to Utkal University). === Medical Colleges === * Shri Ramachandra Bhanj Medical College, Cuttack. * Maharaja Krushna Chandra Gajapati Dev Medical College, Berhampur. * Veer Surendra Sai Medical College, Burla, Sambalpur. * Institute of Health Sciences, Bhubaneswar. ===Rehabilitative Education=== * Institute of Health Sciences, Bhubaneswar. * Training Centre for Teachers of the Visually Handicapped, Bhubaneswar * Chetna Institute for the Mentally Handicapped (Jewels International), Bhubaneswar * National Institute of Rehabilitation Training and Research,Olatpur * Training Centre for Teachers of the Deaf (A Joint Project of State Govt. & AYJNIHH, Bhubaneswar * Open Learning System, Bhubaneswar * Shanta Memorial Rehabilitation Centre, Bhubaneswar ===Ayurvedic Colleges=== * Anata Tripathy Ayurvedic College,Bolangir. * Berhampur Govt. Ayurvedic College, Berhampur. * Govt. Ayurvedic College, Puri. * Gopalbandhu Ayurveda Mahavidyalaya, Puri. * Government Ayurveda College, Balangir. * K.A.T.A. Ayurvedic College, Ganjam. * Nrusingh Nath Govt. Ayurvedic College, Paikmal, Sambalpur. * S.S.N.Ayurved College and Research Institute, Nursingnath. ===Homoeopathic Colleges=== * Govt. Homoeopathic Medical College, Berhampur. ==Districts== [[Image:Orissa_districts.jpg|right|thumb|300px|Orissa districts]] *[[Angul]] *[[Balangir]] *[[Baleshwar]] *[[Bargarh]] *[[Bauda]] *[[Bhadrak]] *[[Cuttack]] *[[Deogarh]] *[[Dhenkanal]] *[[Gajapati]] *[[Ganjam]] *[[Jagatsinghpur]] *[[Jajpur]] *[[Jharsuguda]] *[[Kalahandi]] *[[Kendrapara]] *[[Kendujhargarh]] *[[Khordha]] *[[Koraput]] *[[Malkangiri]] *[[Baripada|Mayurbhanj]] *[[Nabarangapur]] *[[Nayagarh]] *[[Nuaparha]] *[[Phulabani]] *[[Puri]] *[[Rayagada]] *[[Sambalpur]] *[[Sonapur]] *[[Sundargarh]] ==See also== * [[Oriya]] ==External link== * [http://www.orissa.gov.in The website of the state Government of Orissa] * [http://www.nic.in The websites of the federal Government of India] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Orissa]] [[et:Orissa]] [[fr:Orissa]] [[hi:&#2313;&#2337;&#2364;&#2368;&#2360;&#2366;]] [[no:Orissa]] [[pl:Orissa]] [[pt:Orissa]] [[sv:Orissa]] [[or:&#2835;&#2849;&#2876;&#2879;&#2870;&#2878;]] Template:భారతీయ భాషలు 1558 5764 2005-06-14T16:38:04Z 65.29.60.121 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:10px;"> [[Image:Tricolor.png|60px|left]] <h3><u>[[:Category:భారతీయ భాషలు | భారతీయ భాషలు]]</u></h3> [[హిందీ భాష|హిందీ]] | [[ఆంగ్ల భాష|ఆంగ్లము]] | [[అస్సామీ భాష|అస్సామీ]] | [[ఉర్దూ భాష|ఉర్దూ]] | [[ఒరియా భాష|ఒరియా]] | [[కన్నడ భాష|కన్నడ]] | [[కాశ్మీరీ భాష|కాశ్మీరీ]] | [[కొంకణి భాష|కొంకణి]] | [[గుజరాతి భాష|గుజరాతి]] | [[బెంగాళీ భాష|బెంగాళీ]] | [[తమిళ భాష|తమిళం]] | [[తెలుగు భాష|తెలుగు]] | [[నేపాలీ భాష|నేపాలీ]] | [[పంజాబీ భాష|పంజాబీ]] | [[మణిపురి భాష|మణిపురి]] | [[మరాఠీ భాష|మరాఠీ]] | [[మళయాళ భాష|మళయాళము]] | [[సింధీ భాష|సింధీ]] | [[సంస్కృత భాష|సంస్కృతము]] </div> Image:Tricolor.png 1559 5765 2005-06-14T12:55:11Z వైఙాసత్య 58 తెలుగు భాష 1560 16557 2005-12-22T20:31:07Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[తెలుగు]] కన్నడ భాష 1561 19217 2006-01-25T07:44:14Z 165.72.200.8 /* Geographic distribution */ {{అనువాదము}} {{భాష|name=Kannada|nativename=&#3221;&#3240;&#3277;&#3240;&#3233; |familycolor=mediumspringgreen |states=[[Karnataka]], [[India]] |region=[[South Asia]] |speakers=45 million|rank=33 |family=[[Dravidian languages|Dravidian]]<br> &nbsp;[[Southern Dravidian languages|Southern]]<br> &nbsp;&nbsp;[[Tamil-Kannada-languages|Tamil-Kannada]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Kannada]] |nation=[[Karnataka]], [[India]] |agency= [[Kannada Saahithya Parishath]] |iso1=kn|iso2=kan|sil=KJV}} '''Kannada''' - aptly described as 'sirigannada' (known to few as '''Kanarese''') is one of the oldest [[Dravidian languages]] and is spoken in its various dialects by roughly 45 million people. It is the state language of [[Karnataka]], one of the four southern states in [[India]]. ==భాష== The Kannada language has been spoken for about 2500 years, with the Kannada writing system being in use for about the last 1900 years. The initial development of the Kannada language is similar to that of other Dravidian languages, notably [[Tamil language|Tamil]] and [[Telugu]]. During later centuries, Kannada, along with Telugu, has been highly influenced by [[Sanskrit]] vocabulary and literary styles. Kannada is a highly [[inflection|inflected]] language with three [[gender]]s (masculine, feminine, neutral or common) and two numbers (singular, plural). It is inflected for gender, number and tense, among other things. [[Image:State_flag_of_karnataka_india.png|thumb|150px|Kannada flag - known as 'Kannada bhaavuTa']] There is also a sharp distinction between the spoken and written forms of the language. Spoken Kannada tends to vary from region to region. The written form is more or less constant throughout [[Karnataka]], however. The [[ethnologue]] identifies about 20 dialects of Kannada. Notable of them are Kodava (spoken in [[Coorg]] district), Kunda (spoken exclusively in [[Kundapura]]), [[Havyaka]] (spoken mainly by Havyaka Brahmanas of [[Dakshina Kannada]], [[Uttara Kannada]], [[Shimoga]], [[Sagara]], and [[Udupi]] districts), [[Are Bhashe]] (spoken mainly in [[Sullia]] region of Dakshina Kannada), Soliga Kannada, Badaga Kannada, Gulbarga Kannada, Hubli Kannada, etc. [[Image:Kannada_on_wikipedia.png|right|thumb|250px|Kannada on Wikipedia]] ==Geographic distribution== Kannada is mainly spoken in [[Karnataka]] in [[India]], and to a lesser extent in the neighbouring states. There are significant Kannada speaking populations in the [[United States]] and the [[United Kingdom]], and to a lesser extent in [[Canada]]. [[image:kannadaalphabet.jpg|right|thumb|250px|A Kannada language sign board]] There is also a large section of the coastal areas speaking a dialect called Tulu. It is perhaps one of the oldest dialects that exist in Karnataka. ==అధికారిక స్థాయి== Kannada is one of the 22 [[ Indian languages|official languages of India]] and is the state official language of the state of [[Karnataka]]. ==కన్నడ లిపి== ''Main article:'' [[Kannada alphabet]]<br> ''See the Kannada Aksharamaale (alphabets) [[:kn:%E0%B2%95%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%A8%E0%B2%A1_%E0%B2%85%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B2%B0%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%B2%E0%B3%86 | here]]'' The language has 52 letters and is [[phonemic]]. The character set is almost identical to that of other [[Indian languages]]. The script itself, derived from [[brahmi script]], is fairly complicated like most other languages of India owing to the occurrence of various combinations of "half-letters", or symbols that attach to various letters in a manner similar to diacritical marks (such as ''aigüe'', ''grave'', and ''c&eacute;dille'' marks) in Romance languages. The number of written symbols, however, is far more than the 52 characters in the alphabet, owing to the fact that different characters can be combined to form ''compound'' characters ''(ottaksharas)''. Each written symbol in the Kannada script corresponds with one [[syllable]], as opposed to one [[phoneme]] in languages like [[English language|English]]. ===Transliteration=== Several transliteration schemes are used to type Kannada characters using a standard keyboard. These include [[Baraha]] (based on [[ITRANS]]) and [[Nudi]], the Government of [[Karnataka]]'s standard for Kannada transliteration... ==Few unique things about Kannada== Kannada has a few firsts. The first encyclopedia was written in Kannada. This was later translated to Sanskrit under name '''Shivatatvaratnakara'''. ==ఇవికూడా చూడండి== *[[Kannada literature]] *[[Indian languages]] *[[Dravidian languages]] ==Translations of commonly used phrases== Following are translations of some commonly used phrases. * kannada : Kannada * hello: Namaskaara * good-bye: Vandanegalu * please: Dayavittu * thank you: Dhanyavaada * sorry: Kshamisi * that one: Adu * how much?: Eshtu * yes: Houdu * no: Illa * I don't understand: Nanage Arthavaagalilla * Where's the bathroom?: Shoucha Gruha ellide ? OR Bacchalu mane ellide ? * generic toast (not used in formal conversations and to elders): (Hey): Lo * English: Aangla * Do you speak English?: Tamage Aangla Bhaashe Tilidideyo ? * Welcome to Karnataka!: Karnatakakke suswaagatha! ==బాహ్య లంకెలు== {{InterWiki|code=kn}} {{Wikibookspar||Kannada}} * [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=KJV Ethnolouge report for Kannada] * [http://brahmi.sourceforge.net/docs/KannadaComputing.html Description of the Kannada language] * [http://www.unicode.org/charts/PDF/U0C80.pdf Official Unicode chart for Kannada (PDF)] * [http://www.kamat.com/kalranga/kar/literature/history1.htm History of Kannada Language and Literature] * [http://www.cs.toronto.edu/~kulki/kannada/varna.html Learn Kannada (with audio)] * [http://www.bangalorebest.com/discoverbangalore/learnkanada/index.asp Learn Kannada] * [http://www.udupipages.com/pages/kanada1.html Basic sentences in Kannada] * [http://www.vicharamantapa.net www.vicharamantapa.net, website for Rationalistic Literature] * [http://www.iit.edu/~laksvij/language/kannada.html Romanized to Unicode Kannada transliterator] [[Category:Abugida writing systems]] [[Category:ద్రవిడ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{Kannada_Language}} {{భారతీయ భాషలు}} [[de:Kannada]] [[fr:Kannara]] [[kn:&#3221;&#3240;&#3277;&#3240;&#3233;]] [[nl:Kannada]] [[nn:Kannada]] [[pl:J&#281;zyk kannada]] ఒరియా భాష 1562 25275 2006-05-07T06:24:07Z 211.228.154.148 {{అనువాదము}} {{భాష|name=Oriya|nativename=&#2835;&#2908;&#2879;&#2822;|familycolor=lawngreen|fontcolor= |states=[[India]] |region=[[India]] |speakers=31 million ([[1996]]) |rank=32 ([[1996]]) |family=[[Indo-European]]<br> &nbsp;[[Indo-Iranian]]<br> &nbsp;&nbsp;[[Indo-Aryan]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Oriya''' |nation=[[India]] |agency=[[Language Academy]] |iso1=or|iso2=ori|sil= }} '''Oriya''' (&#2835;&#2908;&#2879;&#2822;) is one of the [[India]]n [[language]]s mainly spoken in the Indian state of [[Orissa]]. The language is also an official language of India. It is actually pronounced as ODIA. Oriya is an Indo-Aryan language and is thought to be directly descended from the Prakrit known as Magadhi or Pali which was spoken in Eastern India over 1,500 years ago. It bears a very strong resemblance to the modern languages, Bangla (Bengali) and Ahomiya (Assamese). Of all the languages spoken in northern India, Oriya appears to be least influenced by Persian and Arabic. Oriya has a rich literary heritage dating back to the thirteenth century. Sarala Das, who lived in the fourteenth century is known as the Vyasa of Orissa. During the fifteenth and sixteenth century, the works of Jayadeva and Chaitanya gained prominence. Upendra Bhanja was another outstanding poet of that period. Distinguished writers of the modern period include Fakir Mohan Senapati, Manoj Das, Kishore Charan Das, Kalindi Charan Panigrahi, and Gopinath Mohanty. Oriya has traditionally had a strong Buddhist and Jain influence. Oriya is written with the [[Oriya alphabet]]. == See also == * [[Oriya]] == External link == {{interwiki|code=or}} * [http://www.odia.org odia.org], Oriya (Odia) news. Download a phonetic Oriya Translitation Editor. This is ITRANS compartable. Debu's Odiphon is available here too. * [http://www.iit.edu/~laksvij/language/oriya.html Romanised to Unicode Oriya transliterator] [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} [[de:Oriya]] [[en:Oriya language]] [[ko:오리야어]] నేపాలీ భాష 1563 16546 2005-12-22T20:12:30Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} '''Nepali''' is an [[Indo-Aryan languages|Indo-Aryan language]] spoken in [[Nepal]], [[India]], [[Bhutan]] and partially in [[Burma]]. It is the official language of [[Nepal]] and [[India]]. Roughly half the population of Nepal speaks Nepalese as a mother tongue, and many other Nepalese speak it as a second language. Khaskura, as its speakers themselves call it, passes under various names. English speakers generally call it Nepali or Nepalese (i.e. the language of Nepal). Khaskura is also called Gorkhali or Gurkhali, the language of the [[Gurkha]]s, and Parbatiya, the language of the mountains. Nepali is the easternmost of the [[Pahari languages]], a group of related languages spoken across the lower elevations of the [[Himalaya]] range, from eastern Nepal through the Indian states of [[Uttaranchal]] and [[Himachal Pradesh]]. Nepali developed in close proximity to a number of [[Tibeto-Burman languages]], most notably [[Newari]], and shows Tibeto-Burman influences. Nepali is closely related to Hindi but is more conservative, borrowing fewer words from Persian and English and using more Sanskritic derivations. Today, Nepali is commonly written in the [[Devanagari]] script. [[Bhujimol]] is an older script native to Nepal. Nepali developed a small literature during the second half of the nineteenth century, which included the <Adhyatma Ramayana> by <Sundarananda Bara> (1833), [[Birsikka]], an anonymous collection of folk-tales, and a [[Ramayana]] by [[Bhanubhakta]]. There were also several translations of [[Sanskrit]] works, and a version of the [[Bible]]. See also: [[Lhotshampa]] Examples of phrases in Nepali include: * namaste. &#2344;&#2350;&#2360;&#2381;&#2340;&#2375; -- all-purpose [[Hindu]] greeting is often translated as "I salute the god within you". (Namaste is also used as a salutation between [[New Age|New Agers]]) Its literal Sanskrit meaning is "your homage" and in common usage simply means "hello" or "goodbye." * mero naam Alok ho.&#2350;&#2375;&#2352;&#2379; &#2344;&#2366;&#2350; &#2310;&#2354;&#2379;&#2325; &#2361;&#2379; -- my name Alok -- My name is Alok. * khaanaa khaane Thaaun kahaan chha? &#2326;&#2366;&#2344;&#2366; &#2326;&#2366;&#2344;&#2375; &#2336;&#2366;&#2313;&#2305; &#2325;&#2361;&#2366;&#2305; &#2331;? -- food eating place where is - Where is a place to eat? * kaaThmaandaun jaane baaTo dherai laamo chha. &#2325;&#2366;&#2336;&#2350;&#2366;&#2337;&#2380;&#2305; &#2332;&#2366;&#2344;&#2375; &#2348;&#2366;&#2335;&#2379; &#2343;&#2375;&#2352;&#2376; &#2354;&#2366;&#2350;&#2379; &#2331; -- Kathmandu going road very long is --The road to Kathmandu is very long. * nepaalmaa baneko &#2344;&#2375;&#2346;&#2366;&#2354;&#2350;&#2366; &#2348;&#2344;&#2375;&#2325;&#2379; -- Nepal-in made -- Made in Nepal. * ma nepaali hoo(n) &#2350; &#2344;&#2375;&#2346;&#2366;&#2354;&#2368; &#2361;&#2370;&#2305; -- I Nepali am -- I am Nepali. * pugyo &#2346;&#2369;&#2327;&#2381;&#2351;&#2379; &mdash;[it] arrived/sufficed &mdash; That is enough. {{interwiki|code=ne}} {{lang-stub}} [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] [[Category:Languages of Bhutan]] [[Category:Languages of Nepal]] {{భారతీయ భాషలు}} [[bg:&#1053;&#1077;&#1087;&#1072;&#1083;&#1089;&#1082;&#1080; &#1077;&#1079;&#1080;&#1082;]] [[da:Nepalesisk]] [[de:Nepali]] [[es:Idioma nepalí]] [[gd:Nepali]] [[hi:&#2344;&#2375;&#2346;&#2366;&#2354;&#2368;]] [[id:Bahasa Nepal]] [[nl:Nepalees]] [[pl:J&#281;zyk nepalski]] [[sl:Nepal&#353;&#269;ina]] [[th:&#3616;&#3634;&#3625;&#3634;&#3648;&#3609;&#3611;&#3634;&#3621;&#3637;]] మళయాళ భాష 1564 16547 2005-12-22T20:12:55Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} :''Note: Malayalam is not the [[Malay language]], which is spoken in [[Malaysia]].'' '''Malayalam (&#3374;&#3378;&#3375;&#3390;&#3379;&#3330;)''' is the major language of the state of [[Kerala]], in [[South India|southern India]]. It is one of the 22 [[official languages of India]], spoken by around 30 million people. A person who speaks Malayalam is called a "Malayali" (or rarely, a "Keralite"). {{భాష|name=Malayalam|nativename=''&#3374;&#3378;&#3375;&#3390;&#3379;&#3330;'' |familycolor=#99CC99 |states=[[India]] |region=[[Kerala]], [[Lakshadweep Islands]], and neighboring states |speakers=35.7 million|rank=29 |family=[[Dravidian languages|Dravidian]]<br> &nbsp;[[Southern Dravidian languages|Southern]]<br> &nbsp;&nbsp;[[Tamil-Kannada languages|Tamil-Kannada]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Tamil-Kodagu languages|Tamil-Kodagu]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Tamil-Malayalam languages|Tamil-Malayalam]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Malayalam''' |nation=[[Kerala]] [[States and territories of India|State]] and [[Lakshadweep]] territory, [[India]] |agency= -- |iso1=ml|iso2=mal|sil=MJS}} It belongs to the family of [[Dravidian languages]]. Both the language and its writing system are closely related to [[Tamil language|Tamil]]. Malayalam has a [[Malayalam alphabet|script]] of its own. Malayalam is the longest language name in English which is a [[palindrome]]. ==Evolution== With [[Tamil language|Tamil]], Kota, [[Kodagu]] and [[Kannada]], Malayalam belongs to the southern group of Dravidian languages. Its affinity to Tamil is the most striking. Proto-Tamil Malayalam, the common stock of Tamil and Malayalam apparently disintegrated over a period of four of five centuries from the ninth century on, resulting in the emergence of Malayalam as a language distinct from Tamil. As the language of scholarship and administration Tamil greatly influenced the early development of Malayalam. Later the irresistible inroads the [[Brahmin]]s made into the cultural life of Kerala accelerated the assimilation of many [[Indo-Aryan]] features into Malayalam at different levels. Still the pure dravidian form of malayalam called Kodum Malayalam is spoken in the parts of Kerala. ==Development of literature== The earliest written record of Malayalam is the vazhappalli inscription (ca. 830 AD). The early literature of Malayalam comprised three types of composition: *Classical songs known as /Pattu/ of the Tamil tradition *Manipravalam/ of the Sanskrit tradition, which permitted a generous interspersing of Sanskrit with Malayalam *The folk song rich in native elements Malayalam poetry to the late twentieth century betrays varying degrees of the fusion of the three different strands. The oldest examples of /paTTu/ and maniprvAlam respectively are /rAmacharitam/ and /vaishikatantram/, both of the twelveth century. The earliest extant prose work in the language is a commentary in simple Malayalam, Bhashakautaliyam (12th century) on Chanakya's Arthasastra. Malayalam prose of different periods exhibit various levels of influence from different languages such as [[Tamil language|Tamil]], [[Sanskrit]], [[Prakrit]], [[Pali]], [[Hebrew language|Hebrew]], [[Hindi]], [[Urdu]], [[Arabic]], [[Persian]], [[Syriac]], [[Portuguese language|Portuguese]], [[Dutch language|Dutch]], [[French language|French]] and [[English language|English]]. Modern literature is rich in poetry, fiction, drama, biography, and literary criticism. ==The script== In the early thirteenth century /vattezhuthu/ (round writing) traceable through the [[Grantha]] script, to the pan-Indian [[Brahmi]] script, gave rise to the Malayalam writing system. It is syllabic in the sense that the sequence of graphic elements means that syllables have to be read as units, though in this system the elements representing individual vowels and consonants are for the most part readily identifiable. In the 1960s Malayalam dispensed with many special letters representing less frequent conjunct consonants and combinations of the vowel /u/ with different consonants. Malayalam now consists of 53 letters including 20 long and short vowels and the rest consonants. The earlier style of writing is now substituted with a new style from 1981. This new script reduces the different letters for typeset from 900 to less than 90. This was mainly done to include Malayalam in the keyboards of typewriters and computers. In 1999 a group called Rachana Akshara Vedhi, led by Chitrajakumar and K.H. Hussein, produced a set of free [[typeface|font]]s containing the entire character repertoire of more than 900 [[glyph]]s. This was announced and released along with an [[editor (software)|editor]] in the same year at [[Thiruvananthapuram]], the capital city of [[Kerala]]. In 2004, the fonts were released under the [[GNU GPL]] license by Richard Stallman of the Free Software Foundation at the Cochin University of Science and Technology in [[Kochi]], Kerala. ==Language variation and external influence== Variations in intonation patterns, vocabulary, and distribution of grammatical and phonological elements are observable along the parameters of region, community, occupation, social stratum, style and register. Influence of Sanskrit is most prominent in the Brahmin dialects and least in the Harijan dialects. Loan words from English, Syriac, Latin, and Portuguese abound in the [[Christian]] dialects and those from Arabic and Urdu in the muslim dialects. Malayalam has borrowed from Sanskrit thousands of nouns, hundreds of verbs and some indeclinables. Some items of basic vocabulary also have found their way into Malayalam from Sanskrit. [[English language|English]] stands only second to Sanskrit in its influence in Malayalam. Hundreds of individual lexical items and many idiomatic expressions in modern Malayalam are of English origin. ==Planning and development== As the language of administration and as the medium of instruction in schools and colleges, Malayalam is coming into its own. A scientific register in the language is slowly evolving. Remarkably liberal in their attitudes, Malayalis have always welcomed other languages to coexist with their own and the interaction of these with Malayalam has helped its development in different respects. ==See also== * The lists of [[Wiktionary:Category:Malayalam language|Malayalam words]] and [[Wiktionary:Category:Malayalam derivations|words of Malayalam origin]] at [[Wiktionary]], the free dictionary and Wikipedia's sibling project * [[Judeo-Malayalam]] * [[Kerala]] * [[Malayalam alphabet]] * [[Malayalam calendar]] * [[Malayalam literature]] * [[Malayalam cinema]] * [[Malayalam journalism]] * [[List of places in Kerala]] * [[Demographics of India]] for a list of the official languages of India. ==External links== {{InterWiki|code=ml}} * [http://www.prd.kerala.gov.in/prd2/mala/mala.htm Information on Malayalam language at Department of Public Relations, Government of Kerala] * [http://www.unicode.org/charts/PDF/U0D00.pdf Unicode Code Chart for Malayalam (PDF Format)] * [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=MJS Ethnologue report for Malayalam] * [http://www.malayalamwords.com Malayalam Dictionary by Unicode] * [http://www.malayalamdictionary.com Malayalam Online Dictionary] * [http://www.iit.edu/~laksvij/language/malayalam.html Romanised to Unicode Malayalam transliterator] [[Category:Agglutinative languages]] [[Category:ద్రవిడ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} [[da:Malayalam]] [[de:Malayalam]] [[eo:Malajala lingvo]] [[fr:Malayalam]] [[hi:&#2350;&#2354;&#2351;&#2366;&#2354;&#2350;]] [[ja:マラヤラム語]] [[ml:&#3374;&#3378;&#3375;&#3390;&#3379;&#3330;]] [[ms:Bahasa Malayalam]] [[nl:Malayalam]] [[nn:Malayalam]] [[pl:J&#281;zyk malajalam]] [[sa:&#2350;&#2354;&#2351;&#2366;&#2355;&#2350;&#2381;&#8204;]] [[sl:Malajal&#353;&#269;ina]] [[sv:Malayalam]] [[ta:&#2990;&#2994;&#3016;&#2991;&#3006;&#2995;&#2990;&#3021;]] బెంగాళీ భాష 1565 25371 2006-05-11T08:24:34Z 194.250.151.179 <u style="display: none;">... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... no changes ... </u>{{అనువాదము}} ''This article is about the Bengali language. For the script, see [[Bengali script]].'' {{భాష|name=Bangla|nativename=&#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494; |familycolor=lightsteelblue |states=[[Bangladesh]], [[India]], and several other countries |region= Eastern [[South Asia]] |speakers=207 million|rank=4 |family=[[Indo-European languages|Indo-European]]<br> &nbsp;[[Indo-Iranian languages|Indo-Iranian]]<br> &nbsp;&nbsp;[[Indo-Aryan languages|Indo-Aryan]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Indo-Aryan Eastern Zone languages|Eastern Zone]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Apabhransa|Apabhransa Avahattha]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Bangla'''<br> |nation=[[Bangladesh]], [[India]], and Indian states of [[West Bengal]] and [[Tripura]] |agency=- |iso1=bn|iso2=ben|sil=BNG}} '''B&#257;ngl&#257;''' (&#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494;) or '''Bengali''' is an [[Indo-Aryan languages|Indo-Aryan]] [[language]] of [[South Asia]] that evolved as a successor to the earlier [[Sanskrit]], [[Pali]], and [[Prakrit]] languages. ''Bengali'' is the English word for the name of the language (as well as the people speaking the language); in the language itself the tongue is called ''B&#257;ngl&#257; (&#2476;&#2494;&#2434;&#2482;&#2494;)'', a term now finding more usage in English. From this point forward, ''Bangla'' will be used to refer to the language. Bangla is native to the region of eastern South Asia known as [[Bengal]], which comprises [[Bangladesh]] and the [[India|Indian]] state of [[West Bengal]]. There are also significant Bangla-speaking communities in the Indian states of [[Assam]] and [[Tripura]] and in immigrant populations in [[the West]] and the [[Middle East]]. With more than 200 million native speakers, it is the fourth or fifth [[List of languages by total speakers|most widely spoken language]] in the world (after [[Mandarin (linguistics)|Mandarin]], [[Spanish language|Spanish]], [[English language|English]] and, arguably, [[Hindustani language|Hindustani (Hindi-Urdu)]]) [http://www2.ignatius.edu/faculty/turner/languages.htm]. Along with [[Assamese]], the Bengali language is geographically among the easternmost of the [[Indo-European languages]]. [[Assamese]], [[Oriya]] and [[Maithili]], three other languages belonging to the Eastern [[Maghadan]] Branch of [[Indo-Aryan]] language family, are very closely related to Bangla. Standard [[Assamese]], [[Oriya]], and Bangla are considered by some to be nearly mutually intelligible and certain local dialects of one language bear striking resemblances to one of the other two languages. Bangla is the second most commonly spoken language in India (after Hindi). As a result of the [[Bengali renaissance]] in the 19th and 20th centuries, much of [[India|India's]] most famous literature, poetry, and songs are in Bangla: the works of [[Rabindranath Tagore]] (the first Asian to be awarded a [[Nobel Prize]]), for example, were written in Bangla. Additionally, many of the reformist religious, philosophical, and political movements that began in that era were led by Bengalis. == Script== ''Main article: [[Bengali script]]'' The Bangla alphabet has its own script in which Bangla is written. It is a [[Brahmic family|Brahmic]] script very similar to the [[Devanagari]] used for [[Hindi]] and [[Sanskrit]]. The Bangla alphabet is a syllabic cursive alphabet with 12 vowels and 52 consonants. All consonants have an inherent embedded vowel sound. Vowels can be written as independent letters, or by using a variety of diacritical marks which are written above, below, before or after the consonant they belong to. Additional [[diacritic]] marks can be added to change (or suppress) the embedded vowel sound of consonant. Consonant clusters are often indicated by ligating two or more symbols. This same script, with a few small modifications, is also used for writing [[Assamese]]. The spelling system is based on an older version on the language and thus does not take into acount some vowel mergers that have taken place in the spoken language; thus it cannot be described as a completely [[phonemic orthography]]. The [[Sylheti]] language, for a long time, used a different script, one based on the Devanagari alphabet. The script was called the Sylheti Nagori script. == Phonology == Bangla [[phonetics]] has 45 essential and five non-essential [[phoneme]]s. Nasalized vowels have phonemic status. <TABLE border="1" align="center" cellpadding="3"> <CAPTION>'''Vowels'''</CAPTION> <TR> <TD>&nbsp;</TD> <TD><DIV align=center> ''Front'' </DIV></TD> <TD> ''Central''</TD> <TD><DIV align=center> ''Back'' </DIV></TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''High''</TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|i}}</DIV></TD> <TD></TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|u}}</DIV></TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''Mid-high''</TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|e}}</DIV></TD> <TD></TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|o}}</DIV></TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''Mid-low''</TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|æ}}</DIV></TD> <TD></TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|&#596;}}</DIV></TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''Low''</TD> <TD></TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|a}}</DIV></TD> <TD></TD> </TR> </TABLE> <TABLE border="1" align="center" cellpadding="3"> <CAPTION>'''Consonants'''</CAPTION> <TR> <TD>&nbsp;</TD> <TD> ''Labial'' </TD> <TD> ''Dental'' </TD> <TD> ''Retroflex'' </TD> <TD> ''Palatal'' </TD> <TD> ''Velar'' </TD> <TD> ''Glottal'' </TD> </TR> <TR> <TD>''&nbsp;Voiceless stops''</TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|p}}<br/>{{IPA|p&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|t}}<br/>{{IPA|t&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|&#648;}}<br/>{{IPA|&#648;&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|&#679;}}<br/>{{IPA|&#679;&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|k}}<br/>{{IPA|k&#688;}}</DIV></TD> <TD></TD> </TR> <TR> <TD>''&nbsp;Voiced stops''</TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|b}}<br/>{{IPA|b&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|d}}<br/>{{IPA|d&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|&#598;}}<br/>{{IPA|&#598;&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|&#676;}}<br/>{{IPA|&#676;&#688;}}</DIV></TD> <TD> <DIV align=center> {{IPA|g}}<br/>{{IPA|g&#688;}}</DIV></TD> <TD></TD> </TR> <TR align="center"> <TD>''&nbsp;Voiceless fricatives ''</TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD>{{IPA|&#643;}}</TD> <TD></TD> <TD>{{IPA|h}}</TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''Voiced fricatives''</TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''Nasals''</TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|m}}</DIV></TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|n}}</DIV></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD><DIV align=center>{{IPA|&#331;}}</DIV></TD> <TD></TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''Liquids''</TD> <TD></TD> <TD><DIV align=center> {{IPA|l}}, {{IPA|r}} </DIV></TD> <TD><DIV align=center> {{IPA|&#637;}}</DIV></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> </TR> <TR> <TD>&nbsp;''Glides''</TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> <TD></TD> </TR> </TABLE> == Grammar == ''Main article: [[Bengali grammar]]'' Bangla has a [[Subject Object Verb]] word order. It makes use of [[postposition|postpositions]], instead of [[preposition|prepositions]] as found in English. There is no [[gender (grammar)|grammatical gender]] in Bangla. Adjectival and nominal morphology is light, while verbs are highly inflected. Verbs are inflected for person, tense, and [[honorific|honour]] -- but not for number. ==Variation in Dialects== Dialectual differences in Bangla manifest themselves in three forms: [[standardized dialect]] vs. regional dialect, literary language vs. colloquial language and lexical influences. There are notable differences in pronunciation between dialects. In some dialects, for example, Standard Bangla's aspirated unvoiced bilabial stop [p&#688;] often becomes an unvoiced labiodental fricative [f]; the unvoiced postalveolar fricative [{{IPA|&#643;}}] (sh) becomes an unvoiced alveolar fricative [s]; and the aspirated voiceless postalveolar affricate [{{IPA|&#679;}}&#688;] (chh) also becomes [s]. === Sh&#257;dhubh&#257;sh&#257; vs. Choltibh&#257;sh&#257; === In B&#257;ngl&#257;, there exists what is known as '''Sh&#257;dhubh&#257;sh&#257;''' (the elegant language; literally "language of sages"; also called ''Shuddhobh&#257;sh&#257;'') and '''Choltibh&#257;sh&#257;''' (the current, or colloquial, language; literally "the current or running language"; also called ''Cholitobh&#257;sh&#257;'' or ''Cholitbh&#257;sh&#257;'' in common speech). The major differences between the two are the adherence to traditional grammar (i.e. the archaic forms of Medieval B&#257;ngl&#257;) and to a heavily Sanskritized vocabulary in Sh&#257;dhubh&#257;sh&#257;. Songs like the Indian national anthem ''Jôno Gôno Môno'' (by [[Rabindranath Tagore]]) and the national song of India (by Bankim Chandra Chattopadhyay (Chatterjee)) ''Bônde M&#257;tôrom'' were actually composed in the highly refined S&#257;dhubh&#257;sh&#257; form of B&#257;ngl&#257;. However, Sh&#257;dhubh&#257;sh&#257; is not spoken in commonplace settings but confined to literary and formal contexts. Choltibh&#257;sh&#257; (or Cholitobh&#257;sh&#257; when written in Sh&#257;dhub&#257;sh&#257; form), which comprises the standard pronunciation of Bangla and thus serves as the basis for the [[orthography]] of most Bangla writing today, is modeled on the cultivated form of the dialect spoken in [[Kolkata|Kolk&#257;t&#257; (previously Calcutta)]] by the educated people originally coming from districts bordering on the lower reaches of the [[Hoogli River]]. Choltibh&#257;sh&#257;, as the colloquial dialect, derives its lexicon from several sources. Though overwhelmingly Sanskrit-based, a large amount of vocabulary is taken from [[English language|English]], [[Arabic]] and [[Persian]] sources. Greater laxity in grammatical expression, particularly the verbal conjugations, distinguishes between Choltibh&#257;sh&#257; and Sh&#257;dhubh&#257;sh&#257;. From a strictly linguistic view, Choltibh&#257;sh&#257; exhibits several marked departures from the traditional Sh&#257;dhubh&#257;sh&#257; B&#257;nglv; most noticeably clipped verbal forms [''cholitechhi'' ("I am going") becoming ''cholchhi''], consonantal simplication [''sn&#257;n'' ("bath") becoming ''ch&#257;n''], and vowel raising [''Obbh&#257;sh'' ("habit") becomes ''Obbhesh'']. === Poshchim vs. Purbo === There are marked dialectual differences between the speech of Bengalis living on the western side and eastern side of the [[Padma River]]. In the dialects prevalent in much of Eastern Bangladesh ([[Barisal]], [[Chittagong]], [[Dhaka]] and Sylhet divisions), the following sound changes occur: [[Postalveolar consonant|palato-alveolar]] affricates [c] and [ch] are pronounced closer to [ts] or [s], and aspirated [ph] is usually affricated to [f]. These sound changes are most extreme in the 'Sylheti' dialect of extreme northeastern Bangladesh -- the dialect of Bangla most common in the [[United Kingdom]]. The Sylheti dialect carries a greater Arab and Persian influence while sharing grammatical features with [[Assamese]]. During standardization of Bangla in the late [[19th century|19th]] and early [[20th century]], the cultural elite were mostly from West Bengal, especially [[Kolkata]] (formerly [[Calcutta]]). Hence, the dialect of that area was considered to be standard. However, at present, the accepted standard language in West Bengal and (all parts of) [[Bangladesh]] are identical. === Sanskrit Influences vs. Perso-Arabic Influence === The third major factor for dialectual difference, specifically between the dialects of West Bengal and Bangladesh, is a lexical one. Vocabulary items often divide along the split between the predominantly Muslim Bangladeshi populace and largely Hindu West Bengali populace. Due to their cultural and religious traditions, Muslims occasionally utilize Perso-Arabic words instead of the Sanskrit-derived forms. Some examples of lexical alternation between West Bengal dialect(or commonly called Hindu forms) and Bangladeshi Bangla (or commonly called Muslim forms) are as follows: * water: jol (S) corresponds to p&#257;ni (S/Hindi) * invitation: nimontron/nimontonno (S) corresponds to d&#257;w&#257;t (A) * bath/shower: sn&#257;n/ch&#257;n (S) corresponds to gosol (A) * god: bhOgob&#257;n, ishvar (S) corresponds to All&#257;h (A), Khod&#257; (P) * aunt (related by blood): m&#257;shi/pishi (S) corresponds to kh&#257;l&#257;/phupu (P) (here S = derived from Sanskrit; A = derived from Arabic, P = derived from Persian) The differences above depend on the region contemplated and are not always clearly distinct. For example, common people in West Bengal continue to use the words "ch&#257;n" and "gosol" (or "nimontron" and "d&#257;w&#257;t") interchangeably with no particular bias towards one word or the other; a similar situation prevails (even among Muslims) in Hindu majority and Western regions of Bangladesh. Though both jol and pani are Sanskrit derivatives, 'p&#257;ni' became more associated with the [[Hindustani language]] that imbibed so much of [[Mughal]] culture and so became the word of choice for Muslim speakers of Bangla. ==Bangla Literature== [[Image:Rabindranath.png|Rabindranath Tagore|frame|right]] Known by many as the Shakespeare of India, possibly the most prolific writer in Bangla is [[Nobel Prize|Nobel laureate]] [[Rabindranath Tagore]]. Influenced primarily by universalist Hindu philosophy in the [[Upanishad]]s, Tagore dominated both the Bengali and Indian philosophical and literary scene for decades. His 2,000 ''Rabindrasangeets'' play a pivotal part in defining Bengali culture, both in West Bengal and Bangladesh. He is the author of the [[national anthem|national anthems]] of both [[India]] and [[Bangladesh]], both originally composed in Bangla. Other notable Bangla works of his are ''[[Gitanjali]]'', a book of poems for which he was awarded the Nobel Prize for Literature, and many short stories and a few novels. In a similar category is [[Kazi Nazrul Islam]], a Muslim who was invited to post-partition Bangladesh as the '''National Poet''' and whose work, transcends sectarian boundaries. Adored by Bengalis both in Bangladesh and West Bengal, his work includes 3,000 songs, known as ''nazrul geeti''. He is frequently called the '''rebel poet''' because of his strong involvement in revolution leading to India's independence from the British Rule. His songs and poems were frequently used during the [[Bangladesh Liberation War]] as well. [[Michael Madhusudan Dutt]], a Christian by conversion, is best known for his [[Ramayana]]-based masterpiece, "The Slaying of Meghnadh," (in Bengali "''Meghnadh Bodh Kabbo''" (&#2478;&#2503;&#2456;&#2472;&#2494;&#2470; &#2476;&#2471; &#2453;&#2494;&#2476;&#2509;&#2479;)), which essentially follows in the poetic tradition of [[Milton]]'s ''Paradise Lost''. Those who have read it consider this work a world-class epic poem of the modern era. Michael Madhusudan Dutta is also credited with introduction of sonnets in Bangla literature. [[Sarat Chandra Chattopadhyay]] was a supremely well-respected author and complex Bengali stylist and [[Bankim Chandra Chattopadhyay]] is popularly known as the author of India's ''national song'', "Bande M&#257;tarom" (pronounced in Hindi "[[Vande M&#257;t&#257;ram]]"). [[Jibanananda Das]] was a superb poet, who along with Buddhadev Basu, mark the starting of the move to transcend the Tagore legacy. Titled '''polli-kobi''' (''Poet of the Country'') for works relating to the villages and country-side of Bengal, [[Jasimuddin]] is particularly famous for his poems that have become major highlights for pedagogical purposes in both West Bengal and Bangladesh. Seminal Hindu religious works in Bangla include the many songs of [[Ramprasad Sen]]. His works (still sung today in West Bengal) from the 17th century cover an astonishing range of emotional responses to Ma [[Kali]], detailing complex philosophical statements based on [[Vedanta]] teachings and more visceral prouncements of his love of [[Devi]]. Using inventive allegory, Ramprasad had 'dialogues' with the Mother Goddess through his poetry, at times chiding her, adoring her, celebrating her as the Divine Mother, reckless consort of [[Shiva]] and capricious [[Shakti]] of the cosmos. There are also the laudatory accounts of the lives and teachings of the [[Vaishnava]] saint Shri Chaitanya Mahaprabhu (the ''Choitanyo Chorit&#257;mrit'') and [[Devi]] [[Advaitist]] Shri Ramakrishna (the ''Ramakrishna Kathamrita'', translated roughly as Gospel of Ramakrishna). The mystic [[Baul]]s of the Bengal countryside who preached the boundless spiritual truth of ''Sôhoj Pôth'' (the Simple, Natural Path) and ''Moner M&#257;nush'' (The Man of The Heart) drew on Vedantic philosophy to propound transcendental truths in song format, traveling from village to village proclaiming that there was no such thing as Hindu, Muslim or Christian, only ''moner m&#257;nush.'' == History == Until the [[18th century]], Bangla did not have a well-documented grammar. Bangla existed as a collection of thousands of dialects. The first written Bangla grammar, ''Vocabolario em idioma Bengalla, e Portuguez dividido em duas partes'', was written by Manoel da Assumpcam, a [[Portuguese]] [[missionary]]. Assumpcam wrote this grammar between [[1734]] and [[1742]] while he was serving in [[Bhawal]]. Nathaniel Brassey Halhed, a [[Kingdom of Great Britain|British]] [[grammarian]], is credited as being the first to write a Bangla grammar using Bangla texts and letters for illustration: ''A Grammar of the Bengal Language ([[1778]])''. Raja Ram Mohan Roy, the great Bengali Reformer, also published a book "Grammar of the Bengali Language" in [[1832]]. === The Fight for Bangla In Bangladesh === During the period of [[1947]]-[[1971]], when Bangladesh was part of [[Pakistan]] (and first known as [[East Bengal (province)|East Bengal]] and later [[East Pakistan]]), the Bangla language became the focus and foundation of the national identity of the people, leading ultimately to the creation of the sovereign state of [[Bangladesh]]. Around [[1950]]-[[1952|52]], the emerging middle classes of East Bengal underwent an uprising known later as the "Language Movement". Bangladeshis (then East Pakistanis) were initially agitated by a decision by Central Pakistan Government to establish [[Urdu]], a minority language spoken only by the supposed elite class of [[West Pakistan]], as the sole national language for all of Pakistan. హిందీ భాష 1566 25229 2006-05-03T22:45:09Z 129.107.62.225 {{అనువాదము}} {{భాష|name=Hindi |nativename=&#2361;&#2367;&#2344;&#2381;&#2342;&#2368; |familycolor=lawngreen |states=[[India]] |region=[[South Asia]] |speakers=180-480 million|rank=5 |family=[[Indo-European languages|Indo-European]]<br> &nbsp;[[Indo-Aryan]]<br> &nbsp;&nbsp;[[Indo-Aryan languages|Indo-Aryan]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;Middle Indo-Aryan<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Hindi''' |nation=[[India]] |agency=[http://hindinideshalaya.nic.in/hindi/indexhindi.html Central Hindi Directorate] |iso1=hi|iso2=hin|sil=HND}} [[Image:hindi.png|left]] '''Hindi''' (&#2361;&#2367;&#2344;&#2381;&#2342;&#2368;) is a language spoken in most states in northern and central [[India]]. It is an [[Indo-European language]], of the [[Indo-Aryan]] subfamily. It evolved from the [[Middle Indo-Aryan]] [[prakrit]] languages of the [[Middle Ages]], and indirectly, from [[Sanskrit]]. Hindi derives much of its formal and technical vocabulary from Sanskrit. Due to [[Muslim]] influence in Northern India, a large number of [[Persian language|Persian]], [[Arabic language|Arabic]] and [[Turkish language|Turkish]] words were adopted, which eventually resulted in the formation of [[Urdu]]. Standard or "pure" Hindi is used only in public addresses and radio or TV news, while the everyday spoken language in most areas is one of several varieties of [[Hindustani language|Hindustani]]. This fact can be observed in North Indian (e.g. '[[Bollywood]]') films. Hindi became the official language<sup>[http://indiaimage.nic.in/languages.htm]</sup> of India on [[January 26]], [[1965]], although [[English language|English]] and 21 other languages are recognised as official languages by the [[Constitution of India]]. There are approximately 1650 dialects spoken across India. Linguists think of Hindi and Urdu as the same language, the difference being that Hindi is written in [[Devanagari]] (Devan&#257;gar&#299;) and draws vocabulary from Sanskrit, while Urdu is written in the [[Persian alphabet|Persian script]] and draws on Persian and [[Arabic language|Arabic]]. The separation is largely a political one; before the [[partition of India]] into India and [[Pakistan]], spoken Hindi and Urdu were considered the same language, [[Hindustani]]. Hindi and Urdu presently have four standard literary forms: Standard Hindi, Urdu, [[Dakkani]] (Dakani), and [[Reekhta]]. Dakhini is a dialect of Urdu from the [[Deccan]] region of south-central India, chiefly from [[Hyderabad, India|Hyderabad]], that uses fewer Persian or Arabic words. Reekhta is a form of Urdu used chiefly for poetry. Beside these Hindi has more than ten dialects used in India. Hindi, along with Urdu, is the second most-spoken language in the world, after [[Chinese language|Chinese]]. (This ranking comes from estimates from the [[CIA World Factbook]] for the year [[2000]]; other [[List of languages by total speakers|language rankings]] differ.) About 500 million people speak Hindi, in India and abroad, and the total number of people who can understand the language may be 800 million. A [[1997]] survey found that 66% of all Indians can speak Hindi, and 77% of the Indians regard Hindi as "one language across the nation". More than 180 million people in India regard Hindi as their mother tongue. Another 300 million use it as second language. Outside of India, Hindi speakers are 100,000 in the USA; 685,170 in Mauritius; 890,292 in South Africa; 232,760 in Yemen; 147,000 in Uganda; 5,000 in Singapore; 20,000 in New Zealand; 30,000 in Germany. Urdu, the official language of Pakistan, is spoken by about 41 million in Pakistan and other countries. Hindi became one of the official languages of India on [[January 26]], [[1965]] and it is a minority language in a number of countries, including [[Fiji]], [[Mauritius]], [[Guyana]], [[Suriname]], [[Trinidad and Tobago]], and [[United Arab Emirates]]. Hindi is generally classified in the '''Central Zone''' of the [[Indo-Aryan languages]]. Hindi is the predominant language in the states and territories of [[Himachal Pradesh]], [[Delhi]], [[Haryana]], [[Chandigarh]], [[Uttar Pradesh]], [[Rajasthan]], [[Madhya Pradesh]], [[Bihar]],Uttaranchal, Jharkhand, Chattisgarh as well as the cities of [[Mumbai]] and [[Hyderabad, India|Hyderabad]]. It is not easy to delimit the borders of the Hindi-speaking region. ==Dialects of Hindi== * [[Khadiboli]] or ''Sarhindi'' is the basis for the language used by the government and taught in schools. * [[Bambaiya Hindi]] * [[Braj]] (''Brajbhasha'') * [[Awadhi]] (Avadhi) * [[Kanauji language|Kanauji]] * [[Bundeli]] * [[Bagheli]] * [[Chhattisgarhi]] ('''Lahariya''' or '''Khalwahi''') * [[Hariyanvi]] (Bangaru or Jatu) * [[Bhaya]] * [[Chamari]] * [[Ghera]] * [[Gowli]] Some of the East-Central Zone languages, including and [[Dhanwar]], and [[Rajasthani languages]], including [[Marwari language|Marwari]], are also widely considered to be dialects of Hindi. There has been considerable controversy on the status of [[Punjabi]] and the [[Bihari languages]], including [[Maithili language|Maithili]], [[Bhojpuri language|Bhojpuri]], and [[Magadhi language|Magadhi]]. Hindi's popularity has been helped by [[Bollywood]], the Hindi film industry. These movies have an international appeal and now they have broken into the Western markets as well. The beginnings of [[Hindi Literature|Hindi literature]] go back to the Prakrits that are a part of the classical [[Sanskrit plays]]. [[Tulasidas]]'s [[Ramacharitamanas]] attained wide popularity. Modern masters include [[Jaishankar Prasad]], [[Sumitranandan Pant]], [[Maithili Sharan Gupta]], [[Suryakant Tripathi 'Nirala']], [[Mahadevi Varma]], [[Sachchidananda Hirananda Vatsyayana]] 'Ajneya' and [[Munshi Premchand]]. ==Standardization of Hindi== After independence of India, the Government of India worked on standardizing Hindi, and following changes took place: * Standardization of Hindi grammar: In [[1954]], the [[Government of India]] set up a Committee for preparing a grammar of Hindi. The committee's report was later released as "A Basic Grammar of Modern Hindi" in [[1958]]. * standardization of Hindi spelling * standardization of [[Devanagari]] (Devan&#257;gar&#299;) script by Central Hindi Directorate, Ministry of Education and Culture to bring about uniformity in writing and improve the shape of some of its characters. * scientific mode of scribing the Devanagari alphabet * incorporation of diacritics in to express sounds from other languages ==Common difficulties faced in learning Hindi== * the [[phonetics|phonetic]] mechanism of some sounds peculiar to Hindi (eg. rda, dha etc) The distinction between aspirated and unaspirated consonants will be difficult for English speakers. In addition, the distinction between dental and alveoloar (or retroflex) consonants will also pose problems. English speakers will find that they need to carefully distinguish between four different d-sounds and four different t-sounds. * even pronunciation of vowels. In English, unstressed vowels tend to have a "[[schwa]]" quality. The pronunciation of such vowels in English is changed to an "uh" sound. This is called reducing a vowel sound. The second syllable of "unify" is pronounced "uh" not "ee." The same for the unstressed second syllabe of "person" which is also pronounced "uh" rather than "oh." In Hindi, English-speakers must constantly be careful not to reduce these vowels. Probably the most important mistake here is for English speakers to reduce final "ah" sounds to "uh." This can be especially important because an English pronunciation will lead to misunderstandings about grammar and gender. In Hindi, "vo bolta hai "is "he talks" whereas "vo bolti hai" is "she talks." A typical English pronunciation in the first sentence would be "vo boltuh hai," which will be understood as "she talks" by most Hindi-native speakers. * the Verbal [[concordance]] * [[Postpositions]] (''ne'') * Relative-correlative constructions. In English interrogative and relative pronouns are the same word. In "Who are you?" the word "who" is an interrogative, or question, pronoun. In "My friend who lives in Chicago can speak Hindi," the word "who" is not an interrogative, or question, pronoun. It is a relative, or linking, pronoun. We find this pattern with other words: where, when, why, etc. are used both to ask questions and to link words. In Hindi, there are different words for each. The interrogative pronoun tends to start with the "k" sound:" kab = when?, kahaaN = where?, kitna = how much? The relative pronouns are usually very similar but start with "j" sounds: jab = when, jahaaN = where, jitna = how much. Hindi uses these j-sound pronouns where English uses relative pronouns and clauses. In English we say, "I study where she studies" but in Hindi we say this differently. "jahaaN she studies vahaaN I study." Here "jahaaN" means "where" and "vahaaN" means there. * Honorifics. For many English speakers, the fact that Hindi uses a three-part system of honorifics in the second person pronoun ("you") is deeply mystifying. It shouldn't be. The more formal pronouns are used in situations in which it's proper to express a degree of social respect. The less formal pronouns depart from this and indicate, on the one hand, intimacy, or on the other, an absence of social respect. The most formal is "aap" and is the safest for foreigners to use in all situations. It is used in situations that range from deeply respectful to the merely businesslike. When first meeting adults, whether at the bank, hotel or a restaurant, we should use "aap." The more intimate "tum" would be acceptable in talking with children or with adults with whom one is on more intimate terms. The safest thing with adults is wait and see what pronoun they use with you. They will almost certainly start off with "aap," but might, over time, start to use "tum" if your relationship becomes more like that of close friends. If your Hindi is too weak to determine whether they are using "aap" or "tum," then by all means, you should use "aap." Many grammars say that foreigners will rarely have the chance to use "tum" with Indian colleagues, but that is true only if one behaves like a "memsahib" or "sahib." The most intimate pronoun for you is "tu." This is only used in situations where there is a total absence of human formality: it is used in addressing animals or God, for example. With humans, it should probably be avoided, even for children. With another adult, the use of "tu" may express the intimacy of lovers (but even here "tum" is safer) or extraordinary anger. What's the connection? All of these situations involve the lack of social respect. Persons from lower socio-economic classes may often simply use a two-part system of honorifics: tu-tum. Foreign speakers of Hindi will probably be wise to not imitate this. * Direct and [[Oblique inflection]]s * [[Optative]] and Conditional moods * [[Compound verb]]s ==Alphabet and sound system== {{IPA notice}} The [[Devanagari|Devan&#257;gar&#299;]] script represents the sounds of spoken Hindi almost exactly, so that a person who knows the Devanagari letters can sound out a written Hindi text comprehensibly, even without knowing what the words mean. There are 11 vowels and 35 consonants in Hindi. Their pronunciation and representation is given below: ===Vowels=== [[Image:Hindi vowel chart.png|right|The vowel phonemes of Hindi]] {| cellpadding="3" rules="all" style="border: 1px solid black;" ! Devanagari !! [[International Phonetic Alphabet|IPA]] !! [[X-SAMPA]] !! [[English language|English]] example !! Notes |- | &#x0905; || {{IPA|&#x028C;}} || [<tt>V</tt>] || b'''u'''d || [[Open-mid back unrounded vowel]]. This vowel is inherent in each consonant letter. |- | &#x0906; || {{IPA|&#x0251;&#x02D0;}} || [<tt>A(:)</tt>] || br'''a''' || [[Open back unrounded vowel]] |- | &#x0907; || {{IPA|&#x026A;}} || [<tt>I</tt>] || b'''i'''d || [[Near-close near-front unrounded vowel]] |- | &#x0908; || {{IPA|i&#x02D0;}} || [<tt>i(:)</tt>] || b'''ea'''d || [[Close front unrounded vowel]] |- | &#x0909; || {{IPA|&#x028A;&#x02D0;}} || [<tt>U</tt>] || g'''oo'''d || [[Near-close near-back rounded vowel]] |- | &#x090A; || {{IPA|u&#x02D0;}} || [<tt>u(:)</tt>] || b'''oo'''ed || [[Close back rounded vowel]] |- | &#x090B; || {{IPA|r}} || r[<tt>I</tt>] || '''ri''' || The consonant r occurring with the vowel i. Its inclusion among vowels is inherited from [[Sanskrit]]. |- | &#x090F; || {{IPA|e}} || [<tt>e(I)</tt>] || b'''ay'''ed || [[Close-mid front unrounded vowel]] |- | &#x0910; || {{IPA|a}} || [<tt>a</tt>] || b'''a'''d || [[Open front unrounded vowel]] (sometimes as in the [[diphthong]] (a + i)) |- | &#x0913; || o || [<tt>o(U)</tt>] || b'''o'''de ([[American English|US]])|| [[Close-mid back rounded vowel]] |- | &#x0914; || {{IPA|&#x0252;}} || [<tt>Q</tt>] || b'''o'''d ([[British English|UK]])|| [[Open back rounded vowel]] (sometimes as in the [[diphthong]] (a + u)) |} ===Consonants=== Hindi has a rich [[consonant]] system, with about 38 distinct consonants. (An exact number cannot be given, since the regional varieties of Hindi differ in the details of their consonant repertoire, and it is unclear to what extent certain sounds that appear only in foreign words should be considered part of Hindi.) The traditional core of the consonant system, inherited from [[Sanskrit]], consists of an almost mathematical matrix of 25 ''[[occlusives]]'', in which the airstream through the mouth is completely blocked, and 8 [[sonorants]] and [[fricatives]]. The system is filled out by 6 sounds that originated in Persian and Arabic, but are now considered Hindi sounds. The 25 occlusives occur in five groups, with each group sharing the same position of articulation. These positions in their traditional order are: [[dorso-velar]], [[apico-domal]] (or retroflex), [[dorso-palatal]], [[apico-alveolar]], and [[bilabial]]. In each position, there are five varieties of consonant, with four oral stops and one nasal stop. An oral stop may be voiced, [[Aspiration (phonetics)|aspirated]], both, or neither. This four-way opposition is the hardest aspect of Hindi pronunciation for a speaker of English. The voiced, unaspirated stops are mostly easy for English speakers. The initial sounds of "get", "jet", "debt", and "bet" are perfect examples of the dorso-velar, dorso-palatal, apico-alveolar, and bilabial positions, respectively. The apico-domal or retroflex position is the hardest for an English speaker: the apex of the tongue must be curled backward and brought into contact with the dome of the palate, well behind the gum-line. The 4 resonants are '''y''', '''r''', '''l''', and '''v'''. These are all like English, except that '''r''' is a tap as in Spanish, not an approximant. ka, kha, ga, gha, rdaa cha, chha, ja, jha, nya ta, tha da, dha, nda ta, tha da, dha, na pa, pha, ba, bha, ma ya, ra, la, va sha, sha2, sa, ha rda, rdha '''Notes''': # the consonant sha2 occurs only in words borrowed from [[Sanskrit]]. # the consonants rdaa, rda, rdha, nda and nya never occur in the beginning of a word. # the ''anuswara'' (dot placed above a vowel) may represent one of these consonants: rda, nda, na, ma. These are pronounced after the vowel. This style is deprecated. eg. <todo> # the ''visarga'' (:) placed after a vowel represents ha. # ''anuswara (.)and visarga (:) are often included in list of vowel letters, but according to the standardized form of Hindi, they are consonants. # the ''khutma'' (dot placed below the consonants) indicate [[Urdu]] (from [[Arabic]], and [[Persian]]) and [[English language|English]] sounds that are not present in Sanskrit. eg. qa, kh (as in Khushbu(fragrance)), gh (as in Ghulam(slave)), z, f, etc. # a ''chandra-bindu'' sign placed above a vowel to indicate nasalized vowel (''anunasika''). # an ''ardha chandra-bindu'' placed above the vowel ''aa'' indicates 'o' sound of English (as in office, college). Some people also use this sign, placed above ''a'', to indicate 'e' (as in bet) sound of English. [Unfinished section.] == See also == *The [[Wiktionary:Category:Hindi language|list of Hindi words]] and [[Wiktionary:Category:Hindi derivations|list of words of Hindi origin]] at [[Wiktionary]], the free dictionary and Wikipedia's sibling project * [[Hindi literature]] * [[Complex Text Layout languages]] == External links == {{InterWiki|code=hi}} {{Wikibooks}} *[http://www.it-c.dk/people/pfw/hindi/ A short introduction to Hindi grammar] *[http://hi.wiktionary.org Hindi Wiktionary] *[http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=HND Ethnologue on Hindi] *[http://www.lorem-ipsum.info/_hindi Generator for Hindi typographical filler text] *[http://www.cs.colostate.edu/~malaiya/hindilinks.html Hindi Language Resources]: A comprehensive site built by Yashwant Malaiya. *[http://sanskrit.gde.to/hindi Hindi documents and dictionary] *[http://ltrc.iiit.net/showfile.php?filename=downloads/ International Institute of Information Technologies IIIT], online and downloadable dictionaries cross referenced in English for Hindi, Marathi, Punjabi, Bengali, Kannada, Telugu languages. Includes Classical Hindi Literature, writings of Meera, Suradas, Tulasidas, Premchand, Rahim et cetera. *[http://www.aczone.com/itrans/online/ Online Itrans] to generate Hindi/Devanagari output. *[http://nic.in Government of India website] *[http://www.vedantijeevan.com Hindi Website of Chinmaya Mission on Vedanta] *[http://www.unicode.org/charts/PDF/U0900.pdf Official Unicode Chart for Hindi (PDF)] *[http://www.chinmayavedantijeevan.com Hindi Website of Chinmaya Mission] *[http://www.bhashaindia.com Website of Microsoft to Provide Solutions for Hindi Language on net] *[http://www.geocities.com/matthewblackwell/hindiEditor.html Hindi Editor] *[http://www.balendu.com/madhyam/index.htm Madhyam: Free Hindi word processor ] *[http://www.prabhasakshi.com Latest news in Hindi] *[http://www.myjavaserver.com/~hindi/ Chitthaa Vishwa ( Hindi Blogdom )] *[http://www.iit.edu/~laksvij/language/hindi.html Romanized to Unicode Hindi transliterator] *http://www.ukindia.com/zhin001.htm Learn to write/read Hindi {{భారతీయ భాషలు}} [[en:Hindi]] [[da:Hindi]] [[de:Hindi]] [[es:Hindi]] [[eo:Hindia lingvo]] [[fr:Hindi]] [[gu:&#x0AB9;&#x0ABF;&#x0AA8;&#x0ACD;&#x0AA6;&#x0AC0; &#x0AAD;&#x0ABE;&#x0AB7;&#x0ABE;]] [[hi:&#2361;&#2367;&#2344;&#2381;&#2342;&#2368;]] [[ja:&#12498;&#12531;&#12487;&#12451;&#12540;&#35486;]] [[hu:Hindi nyelv]] [[li:Hindi]] [[lt:Hindi]] [[nl:Hindi]] [[nn:Hindi]] [[pl:J&#281;zyk hindi]] [[pt:Língua hindi]] [[simple:Hindi]] [[sl:Hindij&#353;&#269;ina]] [[sv:Hindi]] [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] [[Category:Languages of Singapore]] [[Category:Hindi]] అస్సామీ భాష 1567 16540 2005-12-22T20:10:00Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{భాష|name=Assamese|nativename=&#2437;&#2488;&#2478;&#2496;&#2527;&#2494; |familycolor=lawngreen |states=[[India]], [[Bangladesh]], [[Bhutan]] |region=[[Asia]] |speakers=20,000,000|rank=65 |family=[[Indo-European]]<br> &nbsp;[[Indo-Iranian]]<br> &nbsp;&nbsp;[[Indo-Aryan languages|Indo-Aryan]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;Eastern Zone<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Assamese &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Assamese''' |nation=[[Assam]] |agency=not regulated |iso1=as|iso2=asm|sil=ASM}} '''Assamese (&#2437;&#2488;&#2478;&#2496;&#2527;&#2494;)''' or ''Asamiya'' or ''Oxomiya'' is the language spoken by some of the natives of the state of [[Assam]] in northeast [[India]]. It is also the official language of Assam. It is spoken in parts of [[Arunachal Pradesh]] and other [[North-East_India|northeast]] Indian states. Small pockets of Assamese speakers can be found in [[Bhutan]] and [[Bangladesh]]. Immigrants from Assam have carried the language with them to other parts of the world. The eastern most of [[Indo-European]] languages, it is spoken by over 20 million people. == Formation of Assamese == Assamese and the cognate languages, [[Bengali]] and [[Oriya]], developed from [[Magadhi]] [[Apabhramsa_language|apabhramsa]], the eastern branch of the [[Apabhramsa_language|apabhramsa]] that followed [[Prakrit]]. Written records in an earlier form of the Assamese script can be traced to 6th/7th century AD when [[Kamarupa]] (''part of present-day Assam was a part of ancient Kamarupa'') was ruled by the Varman dynasty. Assamese language features have been discovered in the 9th century ''Charyapada'', which are Buddhist verses discovered in 1911 in Nepal, and which came from the end of the Apabhramsa period. Earliest examples of the language appeared in the early 14th century, composed during the reign of the Kamata king Durlabhnarayana. Since the time of the ''Charyapada'' over the passage of the centuries it has been influenced by the languages belonging to the Tibeto-Burmese and Austric families giving it a characteristic expressiveness and charm. == Writing == There is a strong tradition of writing from early times. Examples can be seen in edicts, land grants and copper plates of medieval kings. Assam had its own system of writing on the bark of the ''saanchi'' tree in which religious texts and chronicles and other [[Kamrupi]] texts were written. The [[Assamese script]] traces its ancestry to [[Nagari]], an earlier form of [[Devanagari]] script which is used in India's national language [[Hindi]]. The standardized script used to write modern Assamese is a variation of the standardized [[Bengali script]]. The spellings in Assamese are not necessarily phonetic. ''Hemkosh'', the second Assamese dictionary, introduced spellings based on Sanskrit which are now the standard. * The native [[Assamese]] speakers wrote only ''buranji puthi'' in the native [[Assamese]] language which is now the state language of [[Assam]] or modern [[Assamese]]. But the [[Kamrupi]] was the language used to write volumes of yesteryear scriptures. * A lot [[Kamrupi]] words have been miss-spelled in ''Hemkosh''. It is also observed in some cases that ''Hemkosh'' does not follow ''Sanskrit pronunciation/style'', e.g., ''mahush'' is written as ''manuh'' ''Hemkosh'' in , but this is not the case in presently spoken [[Kamrupi]]. * The words listed in ''Hemkosh'' are spoken in the old district ''Sibasagar'' in [[upper Assam]]. As a result, it is difficult for ordinary native [[Assamese]] to make the meaning of yesteryear [[Kamrupi]] scriptures. == Phonetics == Assamese phonetics has two distinguishing features ''vis-à-vis'' the other [[Indic]] languages of the [[Indo-European]] family: the complete absence of the [[retroflex]] sound which is particularly strong in Dravidian languages, and strong in Sanskrit; and the presence of the [[voiceless velar fricative]] [http://www.iitg.ernet.in/rcilts/Wave/word/assamese/X.wav] which is completely absent in the present forms of other Indian languages. As an example of the second, some Assamese prefer ''Oxomiya'' to ''Asomiya'' while writing the name of their language to denote the sound, represented by 'x' in the [[International Phonetic Alphabet]]. This sound present in the [[Proto-Indo-European]] language and in old (Vedic) Sanskrit disappeared in classical Sanskrit. In the Assamese context, the sound is the result of a process of [[lenition]]. Dr. Rabin Deka has demonstrated using modern algorithms and technology currently available in [[Digital Signal Processing]] discipline that the [[phoneme]] /x/ as defined by [[International Phonetic Alphabet]] is not same as that of the three phonemes produced by the native [[Assamese]] speakers. So IPA authority must incorporate new symbols for such distinctly unique phonemes - (see [[Talk:Assamese_language]] for his original research). == Dialects == The Assamese spoken in and around [[Guwahati]] is now considered standard. The Assamese taught in schools and used in newspapers today has evolved and incorporated elements from different dialects of the language. Banikanta Kakati identified two [[dialect]]s which he named (1) Eastern and (2) Western dialects. However, recent linguistic studies have identified four dialect groups [http://www.iitg.ernet.in/rcilts/asamiya.htm] (Moral 1992), listed below from east to west: * Eastern group, spoken in and other districts around Sibsagar district * Central group spoken in present Nagaon district and adjoining areas * [[Kamrupi]] group spoken in undivided Kamrup, Nalbari, Barpeta, Darrang, Kokrajhar and Bongaigaon districts * [[Goalparia]] group spoken in Goalpara, Dhubri, Kokrajhar and Bongaigoan districts It is not surprising that Guwahati is situated geographically between regions that speak the central and the [[Kamrupi]] dialects. * The IIT Guwahati author of the web link [http://www.iitg.ernet.in/rcilts/asamiya.htm] (Moral 1992 - ''http://www.iitg.ernet.in/rcilts/asamiya.htm'') violates the definition of [[dialect]] of language itself. Because, referring [[Kamrupi]] as a [[dialect]] of [[Assamese]] is as good as telling [[Latin]] as a dialect of [[Italian]]. * The IIT Guwahati author in the link also carelessly overlooked the original work of Dr. Banikanta Kakati. * Not only that the author in the link bundled up three distinct phonemes of the modern [[Assamese]] into one phoneme - read more in Phonetics' section of the link [[Assamese]] A phenomenal difference between modern [[Assamese]] and present [[Kamrupi]] is the usage of ''present perfect form'' with ''Sanskritize pronunciation'' which is missing in modern [[Assamese]]. This form in [[Kamrupi]] is composed using Sanskritized pronunciations while this grammar is dominant in currently spoken versions of [[Kamrupi]] throughout undivided [[Kamrup]], [[Goalpara]] and all the way further west to [[Cooch Behar]]. "In addition to [[Kamrupi wisdom]], [[Kamrupi lokageet]], [[Goalparia lokageet]] and Vaishnava divine song [[bargeet]] are also sung in ''present perfect form''. It is spectacular - over 90% of the sloka found in the yester year [[Kamrupi]] scriptures were composed using this grammar found in today's spoken [[Kamrupi]]." - quoted directly from the paper entitled "Some [[Kamrupi Wisdom]] and Recitation Norms" author Dr. Rabin Deka published by [[Asom Sahitya Sabha]] (Assam Literary Socity) North America branch in "[[Luitor Pora Mississippi]]", 20th publication, July 2003. The linguist [[Dr. Banikanta Kakati]] also took the above-discussed grammar into account in order for him to define the language spoken in [[Upper Assam]] area as a [[dialect]] of [[Kamrupi]]. The [[Ahom]] occupation was one of the main factors behind the formation of this dialect (now called modern [[Assamese]]) of [[Kamrupi]]. Volumes of ancient scriptures were written in [[Kamrupi]]. == History == The history of the Assamese language may be broadly divided into three periods: === Early Assamese (6th to 15th century AD)=== This period may again be split into (a) Pre&#8211;Vaishnavite and (b) Vaishnative sub-periods. The earliest known Assamese writer is Hema Saraswati, who wrote a small poem "Prahra&#61475;da Charita". In the time of the king Indranarayana ([[1350]]-[[1365]]) of Kamatapur the two poets Harihara Vipra and Kaviratna Saraswati composed ''Asvamedha Parva'' and ''Jayadratha Vadha'' respectively. Another poet named Rudra Kandali translated ''Drona Parva'' into Assamese. But the most well-known poet of the Pre-Vaishnavite sub period is [[Madhava Kandali]], who rendered the entire [[Ramayana]] into Assamese verse under the patronage of Mahamanikya, a Kachari king of Jayantapura. [[Hema Saraswati]] introduced himself in his writing as [[Vaishnava]] born in [[Kamrup]] or [[Kamarupa]]. The language he used is not [[Assamese]] but [[Kamrupi]], this is the case with [[Madhava Kandali]] too. === Middle Assamese (17th to 19th Century AD)=== This is a period of the prose chronicles (''[[Buranji]]'') of the Ahom court. The Ahoms had brought with them an instinct for historical writings. In the Ahom court, historical chronicles were at first composed in their original Tibeto-Chinese language, but when the Ahom rulers adopted Assamese as the court language, historical chronicles began to be written in Assamese. From the beginning of the seventeenth century onwards, court chronicles were written in large numbers. These chronicles or buranjis, as they were called by the Ahoms, broke away from the style of the religious writers. The language is essentially modern except for slight alterations in grammar and spelling. === Modern Assamese === ====Influence of Missionaries==== The modern Assamese period began with the publication of the Bible in Assamese prose by the American Baptist Missionaries in [[1819]]. The currently prevalent standard Asamiya has its roots in the Sibsagar dialect of Eastern Assam. As mentioned in Bani Kanta Kakati's "Assamese, its Formation and Development" (1941, Published by Sree Khagendra Narayan Dutta Baruah, LBS Publications, G.N. Bordoloi Road, Gauhati-1, Assam, India) &#8211; " The Missionaries made Sibsagar in Eastern Assam the centre of their activities and used the dialect of Sibsagar for their literary purposes". The American Baptist Missionaries were the first to use this dialect in translating the Bible in [[1813]]. These Missionaries established the first printing press in Sibsagar in [[1836]] and started using the local Asamiya dialect for writing purposes. In [[1846]] they started a monthly periodical called ''Arunodoi'', and in [[1848]], Nathan Brown published the first book on Assamese Grammar. The Missionaries published the first Assamese-English Dictionary compiled by M. Bronson in [[1867]]. ====Effect of British rule==== The British imposed [[Bengali]] in Assam after the state was occupied in [[1826]]. Due to a sustained campaign, Assamese was reinstated in [[1872]] as the state language. Since the initial printing and literary activity occurred in eastern Assam, the Eastern dialect was introduced in schools, courts and offices and soon came to be formally recognized as the Standard Assamese. In recent times, with the growth of [[Guwahati]] as the political and commercial center of Assam, the Standard Assamese has moved away from its roots in the Eastern dialect. ====Beginning of Modern Literature==== The period of modern literature began with the publication the Assamese journal ''Jonaki'' ([[1889]]), which introduced the short story form first by Laxminath Bezbarua. Thus began the Jonaki period of Assamese literature. In [[1894]] Rajanikanta Bordoloi published the first Assamese novel ''Mirijiyori''. The modern Assamese literature has been enriched by the works of Jyoti Prasad Agarwalla, Hem Barua and others. In [[1917]] the Asom Sahitya Sabha was formed as a guardian of the Assamese society and the forum for the development of Assamese language and literature. The word Assamese is an English one, built on the same principle as Cingalese, Canarese, etc. It is based on the English word Assam by which the tract consisting of the Brahmaputra valley is known. But the people themselves call their state Asam and their language Asamiya. [[ISO 639]]-1: as<br> ISO 639-2: asm<br> == External links == {{InterWiki|code=as}} * [http://www.geocities.com/bipuljyoti/authors/jyotiprasad.html The Creative Visionary: Jyoti Prasad Agarwalla (1903-1951)] * [http://www.assam.org/assam/language/assamlang.html Assamese Language and Literature ] * [http://www.neerh.8m.net/ Assamese Poems ] * [http://www.sentinelassam.com/sentinel_en/lesson_index.htm Learn Assamese in Easy Steps] * [http://www.language-museum.com/a/assamese.php Assamese Language Sample] * [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ASM Ethnologue report for Assamese] {{భారతీయ భాషలు}} [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] [[Category:Languages of Bangladesh]] [[da:Assamesisk]] [[de:Assami]] [[fr:assamais]] [[hi:&#2309;&#2360;&#2350;&#2367;&#2351;&#2366;]] [[pl:J&#281;zyk asamski]] [[sv:Assamesiska]] [[zh:&#38463;&#33832;&#22982;&#35821;]] తమిళ భాష 1568 21438 2006-03-29T12:04:05Z Arundubba 314 {{అనువాదము}} [[Image:Zhakaram.PNG|right|thumb|120px|The letter ''&#2996;&#3021;'' is a consonant believed to be unique to [[Tamil alphabet|Tamil]] and [[Malayalam]]]] తమిళం ద్రవిడ కుటుంబానికి చెందిన ముఖ్య భాషలలో ఒకటి. ఇది చాలా పురాతన మైన భాష. దక్షిణ భారతదేశం మరియు శ్రీలంకలలో తమిళం ఎక్కువగా ఉపయోగములో ఉన్నది. 1996 లెక్కల ప్రకారం 7 కోట్ల 40 లక్షల మందికి పైగా ఈ భాషను ఉపయోగిస్తున్నారు. ప్రపంచంలో అత్యధికముగా మాట్లాడబడే భాషలలో తమిళము 18వ స్థానంలో ఉన్నది. తమిళ భాషను తెలుగువారు అరవము అని కూడా అంటారు. ఉపయోగంలో ఉన్న అతి కొద్ది ప్రాచీన భాషలలో ఒకటైన తమిళ భాషకు రెండువేల సంవత్సరాలకు పైబడిన సాహిత్య చరిత్ర ఉన్నది. ప్రాచీనకాలం నుండి ఈనాటి వరకు తమిళ భాషలో వచ్చిన మార్పులు చాలా స్వల్పం కావడంచేత ప్రాచీన సాహిత్యము ఇంకనూ దైనందిక జీవితములో భాగము గానే ఉన్నది. ఉదాహరణకు అక్షరమాలను నేర్చుకోవడానికి 1వ శతాబ్దములో రాయబడిన "ఆత్తిచూడి" ఇంకనూ పాఠశాలలలో ఉపయోగములో ఉన్నది. &#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021;(తమిళ్) అను పదములోని చివరి అక్షరము యొక్క ఉచ్చారణ చాలా భిన్నమైనది. దీనిని తెలుగు "ఱ" మరియు "ళ" అక్షరాలకు మధ్యమంగా ఉచ్చరించాలి. ఈ అక్షరము తమిళ మరియు మళయాళ భాషలకు ప్రత్యేకం. <br clear=all> {{భాష|name=Tamil|nativename=&#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021; |familycolor=lightgreen |pronunciation=SAMPA: /t{mIr\`/, IPA: /tæm&#618;&#635;/ |states=[[India]] and [[Sri Lanka]] with significant minorities in [[Singapore]], [[Malaysia]], [[Mauritius]], and [[South Africa]], and emigrant communities around the world. |region=[[Asia]] and pockets across the world |speakers=74 million ([[as of 1999]]) |rank=18 ([[as of 1996]])<sup>[http://www.davidpbrown.co.uk/help/top-100-languages-by-population.html]</sup> |family=[[Dravidian languages|Dravidian]] &nbsp;[[Southern Dravidian languages|Southern]]<br> &nbsp;&nbsp;[[Tamil-Kannada]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Tamil-Kodagu]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Tamil-Malayalam]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Tamil''' |nation=[[India]], [[Sri Lanka]] and [[Singapore]] |agency=Various academies and the [[Government]] of [[Tamil Nadu]] |iso1=ta|iso2=tam|sil=TCV}} ==History== [[Image:Christian prayers in tamil on palm leaves.jpg|thumb|250px|A set of palm leaf manuscripts from the [[15th century]] or the [[16th century]], containing [[Christianity|Christian]] [[prayer]]s in Tamil]] Like the other [[Dravidian languages]], but unlike most of the other established literary [[Indian languages|languages of India]], the origins of Tamil are independent of [[Sanskrit]]. Tamil has the longest unbroken literary tradition amongst the Dravidian languages. Tamil tradition dates the oldest works to several [[millennium|millennia]] ago, but the earliest examples of Tamil writing we have today are in inscriptions from the [[3rd century BCE]], which are written in an adapted form of the Brahmi script (Mahadevan, [[2003]]). Dating the earliest literary works themselves is difficult, in large part because they were preserved either in [[palm leaf manuscript]]s (implying repeated copying and recopying) or through oral transmission. Internal linguistic evidence, however, indicates that the oldest extant works were probably composed sometime between the [[2nd century BCE]] and the [[3rd century]] CE. The earliest available text is the [[Tolkaappiyam|Tolka&#772;ppiyam]], a work on poetics and grammar which describes the language of the classical period, portions of which date back to around [[200 BCE]]. Archaelogical evidence obtained from inscriptions excavated in [[2005]] dates the language to around [[500 BCE]] [http://www.hindu.com/2005/02/17/stories/2005021704471300.htm]. The most significant [[epic]] written in the ancient Tamil language is the [[Cilappatikaram|Silappadikaram]], composed around [[200]]-[[300]] CE. [[Linguistics|Linguists]] categorise [[Tamil literature]] and language into three periods: ancient (200 BCE to [[700]] CE), medieval (700 CE to [[1500]] CE) and modern (1500 CE to the present). During the medieval period, a number of Sanskrit [[loan word]]s were absorbed by Tamil, which many [[20th century]] [[purist]]s, notably [[Parithimaar Kalaignar]] and [[Maraimalai Adigal]], later sought to remove. This movement was called ''thanith thamizh iyakkam'' (meaning ''pure Tamil movement''). As a result of this, Tamil in formal documents, public speeches and scientific discourses is largely free of Sanskrit loan words. Between [[800]] and [[1000]] CE, [[Malayalam]] is believed to have evolved into a distinct language. ==Classification== Tamil is a member of the [[Tamil languages|Tamil language family]], which includes the [[Irula language|Irula]], [[Kaikadi language|Kaikadi]], [[Betta Kurumba language|Betta Kurumba]], [[Sholaga language|Sholaga]], and [[Yerukula language|Yerukula]] languages. This group is a subgroup of the [[Tamil-Malayalam languages]], which falls under a subgroup of the [[Tamil-Kodagu languages]], which in turn is a subgroup of the [[Tamil-Kannada languages]]. The Tamil-Kannada languages belong to the [[Southern Dravidian languages|southern]] branch of the [[Dravidian languages|Dravidian language family]]. [[Malayalam]], spoken by the people of [[Kerala]] state (which borders [[Tamil Nadu]]) closely resembles Tamil in [[vocabulary]], [[syntax]] and [[writing system]]. ==Geographic distribution== Tamil is the first language of the majority in the southern [[India]]n state of [[Tamil Nadu]], and in northern and northeastern [[Sri Lanka]]. The language is also spoken in other parts of these two countries, most notably in the Indian states of [[Karnataka]], [[Kerala]] and [[Maharashtra]], and in [[Colombo]] and the hill country in [[Sri Lanka]]. During the [[19th century|19th]] and early [[20th century|20th centuries]], Tamil-speaking [[indentured servant]]s from India and Sri Lanka were sent to many parts of the [[British empire]] where they founded Tamil-speaking communities. There are currently sizeable Tamil-speaking populations descended from them in [[Singapore]], [[Malaysia]], and [[Mauritius]]. Many people in [[Asians in South Africa|South Africa]], [[Guyana]], [[Fiji]], [[Suriname]] and [[Trinidad and Tobago]] have Tamil origins, but the language is no longer spoken in those countries. Groups of more recent emigrants - primarily refugees from the Sri Lankan [[Ethnic conflict in Sri Lanka|civil war]], but also a few economic migrants - exist in [[Australia]], [[Canada]], the [[USA]] and most western [[Europe|European]] countries. ===Legal status=== Tamil is the [[official language]] of the Indian state of [[Tamil Nadu]], and is one of 22 nationally recognised languages under the [[India]]n Constitution. Tamil is also an official language of [[Sri Lanka]] and [[Singapore]], and has constitutional recognition in [[South Africa]]. In addition, Tamil was recognised as a classical language by the [[Government of India]] in [[2004]], following a campaign by several Tamil associations supported by academics from India and abroad, most notably Professor [[George L. Hart]], who occupies the Chair in Tamil Studies at the [[University of California, Berkeley]]. (''See [http://tamil.berkeley.edu/Tamil%20Chair/TamilClassicalLanguage/TamilClassicalLgeLtr.html his statement]''.) It was the first Indian language to be so recognised. The recognition was announced by the [[President of India]], Dr. [[Abdul Kalam]], in a joint sitting of both houses of the [[Parliament of India|Indian Parliament]] on [[June 6]], [[2004]]. (''See item 41 of [http://presidentofindia.nic.in/scripts/eventslatest1.jsp?id=587 his address] and the [[BBC]] news item on the [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3667032.stm formal approval by the Indian Cabinet]''.) ===Spoken and literary variants=== [[Image:Genesis in a Tamil bible from 1723.jpg|left|thumb|200px|The opening of the book of Genesis in a 18th century Tamil [[bible]]. The language is centamil.]] In addition to its various dialects, Tamil also exhibits a rather sharp [[diglossia]] between its formal or classic variety, called ''centamil'', and its [[colloquial]] form, called ''koduntamil'', a broad term which traditionally referred to all spoken Tamil dialects rather than any one standard form. Diglossia has existed in the language since ancient times - the language used in early [[temple]] inscriptions differs quite significantly from the language of classical poetry. In consequence, standard centamil is not based on the speech of any one region, a fact which has helped keep the written language mostly the same across various Tamil speaking regions. In modern times, centamil is generally used in formal writing and speech. It is, for example, the language of textbooks, of much of [[Tamil literature]] and of public speaking and debate. In recent times, however, koduntamil has been making inroads into areas that have traditionally been considered the province of centamil. Most contemporary [[cinema]], [[theatre]] and popular entertainment on television and radio, for example, is in koduntamil, and many [[politician]]s use it to bring themselves closer to their audience. Spoken dialects did not have much prestige: The grammatical rules of literary centamil were believed to have been formulated by the gods and therefore seen as being the only correct speech (see, for example, Kankeyar, [[1840]]). In contrast to most [[Europe|European]] languages, therefore, Tamil did not have a standard spoken form for much of its history. In modern times, however, the increasing use of koduntamil has led to the emergence of unofficial 'standard' spoken dialects. In [[India]], the 'standard' koduntamil is based on 'educated non-brahmin speech', rather than on any one dialect (Schiffman, [[1998]]), but has been significantly influenced by the dialects of [[Thanjavur]] and [[Madurai]]. In [[Sri Lanka]] the standard is based on the dialect of [[Jaffna]]. ===Dialects=== Tamil dialects are mainly differentiated from each other by the fact that they have undergone different phonological changes and sound shifts in evolving from Old Tamil. Thus the word for "here" - ''inge'' in chentamil (the classic variety) - has evolved into ''inga'' in the dialect of [[Thanjavur]], ''ingane'' in the dialect of [[Tirunelveli]], ''inguttu'' in the dialect of [[Ramanathapuram]], ''ingale'' and ''ingade'' in various northern dialects and ''ingai'' in some dialects of [[Jaffna]]. Although most Tamil dialects do not differ very significantly in their vocabulary, there are a few exceptions. The dialects spoken in [[Sri Lanka]] retain many words that are not in everyday use in [[India]], and use many other words slightly differently. The dialect of the [[Iyer]]s of [[Palakkad]] has a large number of [[Malayalam]] loanwords, and has also been influenced by Malayalam syntax. Finally, the [[Hebbar]] and [[Mandyam]] dialects, spoken by groups of Tamil [[Vaishnavism|Vaishnavites]] who migrated to [[Karnataka]] in the [[11th century]], retains many features of the [[Vainava paribasai]], a special form of Tamil designed in the [[9th century|9th]] and [[10th Century|10th centuries]] to reflect Vaishnavite religious and spiritual values. Tamil dialects vary according to both region and community. Several [[caste]]s have their own dialects which most members of that caste traditionally used regardless of where they come from. Some of these differences have begun to fade away in recent years as a result of the anti-casteist movement, but many traces remain and it is often possible to identify a person's [[caste]] by their speech. The [[Ethnologue]] lists twenty-two current dialects of Tamil, including [[Adi Dravida]], [[Iyer|Aiyar]], [[Iyengar|Aiyangar]], Arava, Burgandi, Kasuva, Kongar, Korava, Korchi, Madrasi, Parikala, Pattapu Bhasha, Sri Lanka Tamil, Malaya Tamil, Burma Tamil, South Africa Tamil, Tigalu, Harijan, Sanketi, Hebbar, Tirunelveli and Madurai. Other known dialects are [[Coimbatore|Kongu]] and [[Kanyakumari|Kumari]]. ==Writing system== {{main|Tamil script}} Tamil writing is [[phonetic]], and is subject to well-defined rules of elision and euphony. The present script used to write Tamil text is believed to have evolved from the [[Brahmi]] script of the [[Ashoka]] era. Later, a southern variant of the Brahmi script evolved into the [[Grantha]] script, which was used to write both [[Sanskrit]] and Tamil texts. Between the [[6th Century|6th]] and 10th centuries, a new script called ''vettezhuthu'' (meaning ''letters that are cut'') evolved in order to make it easy for creating inscriptions on stone. Some people also call this ''vattezhuthu'' (meaning ''curved letters''). Some major changes, such as the introduction of the overdot diacritic for pure consonants and the ligatures for the compounds of the vowel "E", etc., were made to the script on suggestions from Veeramaamunivar. Around [[1935]], [[Periyar]] suggested some changes to make it amenable to printing. Some of these suggestions were incorporated by the [[M.G. Ramachandran]] government in [[1975]]. While the script was still evolving, many Sanskrit words were borrowed into Tamil. To facilitate writing these words, some characters from the Grantha script are still retained. However, there are many purists who would argue against the use of such characters as there are well-defined rules in the Tolka&#772;ppiyam for Tamilising [[loan word]]s. ==Sounds== The Tamil [[alphabet]] has 12 [[vowel]]s and 18 [[consonant]]s. These combine to form 216 compound characters. There is one special character (''aaytha ezutthu''), giving a total of 247 characters. {{listen|filename=Tamil tongue twister.ogg|title=A Tamil tongue twister|description=The sentence literally means: ''"An old pauper stepped on a banana peel, and slipped, slithered, and fell"'' |format=[[Ogg]]}} ===Vowels=== The vowels are called ''uyir ezhuthu'' (''uyir'' - life, ''ezhuthu'' - letter). The vowels are classified into short and long (five of each type) and two [[diphthong]]s. The long (''nedil'') vowels are about twice as long as the short (''kuRil'') vowels. The [[diphthong]]s are usually pronounced about 1.5 times as long as the short vowels, though most grammatical texts place them with the long vowels. ===Consonants=== The [[consonant]]s are classified into three categories with 6 in each category: ''vallinam'' - hard, ''mellinam'' - soft or [[nasal]], and ''idayinam'' - medium. Tamil has very restricted consonant clusters (eg: never word initial etc.) and has neither aspirated nor voiced [[stop consonant|stops]]. Some scholars have suggested that in ''Chenthamil'' (which refers to Tamil as it existed before [[Sanskrit]] words were borrowed), stops were voiceless when at the start of a word and voiced [[allophone|allophonically]] otherwise. However, no such distinction is observed by most modern Tamil speakers. ===Special character=== [[Image:AayuthaEzhuthu.PNG|thumb|right|83px|Akh]] [[Image:ShieldA1.jpg|thumb|left|120px|A [[shield]]]] The special character '&#2947;' (pronounced 'akh') is called ''a&#772;ytham'' in the Tolka&#772;ppiyam (''see'' ''Tolka&#772;ppiyam'' 1:1:2). The ''a&#772;ytham'' is rarely used by itself: it normally serves a purely grammatical function as an independent vowel form, the equivalent of the [[overdot diacritic]] of plain consonants. The rules of pronunciation given in the Tolka&#772;ppiyam suggest that the ''a&#772;ytham'' could have [[Glottal stop|glottalised]] the sounds it was combined with. Although the character was common in classical Tamil, it fell out of use in the early modern period and is now very rare in written Tamil. It is occasionally used with a 'p' (as {{unicode|&#2947;&#2986;}}) to represent the phoneme [f]. The ''a&#772;ytham'' is also called ''ahenam'' (literally, 'the "ah" sound'). Its resemblance to the three dots that were found on [[shield]]s in mediaeval times, and the similarity of the name ''a&#772;ytham'' to the word ''a&#772;yutham'' meaning 'weapon' or 'tool' has resulted in it often being called ''a&#772;yutha ezhuthu'' (literally, 'the war-weapon letter'). ===Phonology=== Unlike most other Indian languages, Tamil does not have aspirated consonants. The Tamil script also does not distinguish between voiced and unvoiced sounds, although both are present in the spoken language. Voiced and unvoiced sounds are not quite [[allophone]]s, however. Tamil speakers are aware of the difference, and the Tolka&#772;ppiyam cites detailed rules as to when a letter is to be pronounced with voice and when it is to be pronounced unvoiced. The letter 't', for example, was to be pronounced voiced if it was at the beginning of a word, doubled or followed by another hard consonant, and unvoiced otherwise. With the exception of one rule - the pronunciation of the letter ''c'' at the beginning of a word - these rules are largely followed even today in pronuncing ''centamil''. The position is, however, much more complex in relation to spoken ''koduntamil''. The pronunciation of southern dialects and the dialects of [[Sri Lanka]] continues to reflect these rules to a large extent, though not completely. In northern dialects, however, sound shifts have changed many words so substantially that these rules no longer describe how words are pronounced. In addition many, but not all, [[Sanskrit]] [[loan word]]s are pronounced in Tamil as they were in Sanskrit, even if this means that consonants which should be unvoiced according to the Tolka&#772;ppiyam are voiced. [[Phonology|Phonologists]] are divided in their opinion over why written Tamil did not distinguish between voiced and unvoiced characters. One point of view is that Tamil never had [[conjunct consonant]]s or voiced [[stop consonant|stops]] - voice was rather the result of [[elision]] or [[sandhi]]. Consequently unlike [[Indo-European languages]] and other [[Dravidian languages]], Tamil did not need separate characters for voiced consonants. A slightly different theory holds that voiced consonants were at one stage allophones of unvoiced consonants, and the lack of distinction between the two in the modern script merely reflects that. ====Elision==== [[Elision]] is the reduction in the duration of sound of a [[phoneme]] when preceded by or followed by certain other sounds. There are well-defined rules for elision in Tamil. They are categorised into different classes based on the phoneme which undergoes elision. # Kutriyalukaram - the vowel ''u'' # Kutriyalikaram - the vowel ''i'' # Aiykaarakkurukkam - the [[diphthong]] ''ai'' # Oukaarakkurukkam - the diphthong ''au'' # Aaythakkurukkam - the special character ''akh'' (''aayutham'') # Makarakkurukkam - the phoneme ''m'' ==Grammar== {{main|Tamil grammar}} <!-- NOTE: Please direct further expansion to [[Tamil grammar]] --> Much of Tamil [[grammar]] is extensively described in the oldest available grammar book for Tamil, the ''[[Tolkaappiyam|Tolka&#772;ppiyam]]''. Modern Tamil writing is largely based on the 13th century grammar ''Na&#7753;&#7753;&#363;l'' which restated and clarified the rules of the Tolka&#772;ppiyam, with some modifications. Traditional Tamil grammar consists of five parts, namely e&#7739;uttu, col, porul, y&#257;ppu, a&#7751;i. Of these, the last two are mostly applicable in poetry. Tamil, like other Dravidian languages, is an [[agglutinative language]]. Tamil words consist of a [[lexeme|lexical root]] to which one or more [[affix]]es are attached. In written Tamil, the [[morpheme]]s that make up individual words are usually easily separable and analysable. Most Tamil affixes are [[suffix]]es. Tamil suffixes can be ''[[Derivation (linguistics)|derivational]] suffixes'', which either change the part of speech of the word or its meaning, or ''[[inflection]]al suffixes'', which mark categories such as [[Grammatical person|person]], [[Grammatical number|number]], [[Grammatical mood|mood]], [[Grammatical tense|tense]], etc. There is no absolute limit on the length and extent of [[agglutination]], which can lead to long words with a large number of suffixes, which would require several words or a sentence in English. ===Parts of speech=== The first category of words in Tamil is ''peyarcol'' or "name-words", a broad classification which includes all [[noun]]s, [[numeral]]s, [[pronoun]]s and some [[adjective]]s. The ''peyarcol'' are divided into two classes (''tin&#803;ai'') - the "[[rational]]" (''uyartin&#803;ai''), and the "[[irrational]]" (''ak&#817;r&#817;in&#803;ai''), each of which has its own sub-classes. [[Human]]s and [[deity|deities]] are normally classified as "rational", and [[animal]]s, [[object]]s and everything else as irrational. However, these classifications are not absolute - the irrational form can be used [[contempt|contemptuously]] for humans. The collective form for rational nouns is also used as an [[honorific]], and a gender-neutral singular form. The "many" form of irrational nouns - which technically ought to serve as a plural - is rarely used in speech or writing. Person, number (singular and plural) and gender are often indicated through suffixes. Suffixes are also used to perform the functions of [[case]]s or [[postposition]]s. Traditional grammars tried to group the various suffixes into 8 cases corresponding to the cases used in [[Sanskrit]]. These were the [[nominative case|nominative]], [[accusative case|accusative]], [[dative case|dative]], [[sociative case|sociative]], [[genitive case|genitive]], [[instrumental case|instrumental]], [[locative case|locative]], and [[ablative case|ablative]]. Modern grammarians, however, argue that this classification is artificial, and that Tamil usage is best understood if each suffix or combination of suffixes is seen as marking a separate case. (Schiffman, 1999). Tamil nouns can also take one of four [[prefix]]es, ''i'', ''a'', ''u'' and ''e'' which are functionally equivalent to demonstratives in English. Like Tamil nouns, Tamil [[verb]]s are also inflected through the use of suffixes. A typical Tamil verb form will have a number of [[suffix]]es, which show person, number, mood, tense and voice. *Person and number are indicated by [[suffix]]ing the [[oblique case]] of the relevant [[pronoun]] (''e&#772;n'' in the above example). The suffixes to indicate tenses and voice are formed from [[grammatical particle]]s, which are added to the stem. *Tamil has two voices. The first indicates that the subject of the sentence ''undergoes'' or ''is the object of'' the action named by the verb stem, and the second indicates that the subject of the sentence ''directs'' the action referred to by the verb stem. *Tamil has three simple tenses - past, present, and future - indicated by simple suffixes, and a series of perfects, indicated by compound suffixes. Mood is implicit in Tamil, and is normally reflected by the same [[morpheme]]s which mark tense categories. Tamil has no [[article (grammar)|article]]s. Definiteness and indefiniteness are either indicated by special grammatical devices, such as using the number "one" as an indefinite article, or by the context. In the first person plural, Tamil makes a distinction between [[inclusive]] pronouns that include the listener and [[exclusive]] pronouns that do not. Tamil does not distinguish between [[adjective]]s and [[adverb]]s - both fall under the category ''uriccol''. [[Verb auxiliary|Verb auxiliaries]] are used to indicate ''[[attitude]]'', a grammatical category which shows the [[state of mind]] of the speaker, and his attitude about the event spoken of in the verb. Common attitudes include [[pejorative opinion]], [[antipathy]], relief felt at the conclusion of an unpleasant event or period, and unhappiness at or apprehension about the eventual result of a past or continuing event. ===Sentence structure=== Word order in Tamil is rather rigid. Except in poetry, the subject must precede the object, and the verb must conclude the sentence. In a standard sentence, therefore, the order is usually [[Subject Object Verb]] (SOV). Tamil is a [[null subject language]]. Not all Tamil sentences have subjects, verbs and objects. It is possible to construct valid sentences that have only a verb - such as ''mut&#803;intuvit&#803;t&#803;atu'' ("It is completed") - or only a subject and object, such as ''atu en&#817; vi&#772;t&#803;u'' ("That is my house"). The elements that are present, however, must follow the SOV order. Tamil does not have an equivalent for the word ''is'' and the word is included in the translations only to convey the meaning. ==Vocabulary== :''See also: [[Wiktionary]]'s [[Wiktionary:Category:Tamil language|list of Tamil words]] and [[Wiktionary:Category:Tamil derivations|list of words of Tamil origin]]'' Modern Tamil vocabulary still retains most of the words from classical Tamil. Due to this and because of the emphasis on learning classical works like [[Tirukkural]], classical Tamil is comprehensible in various degrees to most native speakers of today. However, a number of Sanskrit loan words have been adapted and used commonly in modern Tamil. But, unlike some other Dravidian languages, these words are restricted mainly to spiritual terminology and [[abstract noun]]s. Besides Sanskrit, there are a few loan words from Persian and Arabic implying trade ties in ancient times. Since around the 20th century, English words have also begun to be used freely in colloquial Tamil. Some modern technical terminology is borrowed from English, though attempts are being made to have a pure Tamil technical terminology. Many individuals, and some institutions like the [[Government of Sri Lanka]] and [[Tamil Virtual University]] have generated technical dictionaries for Tamil. There are also many instances of [[words of Tamil origin|Tamil loan words in other languages]]. Popular examples are cheroot (''churuttu'' meaning "rolled up"), mango, mulligatawny (from ''milagu thanni'' meaning pepper water) and catamaran (from ''kattu maram'', &#2965;&#2975;&#3021;&#2975;&#3009; &#2990;&#2992;&#2990;&#3021;, meaning "bundled logs"). For more such words, see [http://www.penkatali.org/tamilwords.html here]. ==Examples== A sample passage in Tamil script with a [[Romanisation|Romanised transcription]]: &#2950;&#2970;&#3007;&#2992;&#3007;&#2991;&#2992;&#3021; &#2997;&#2965;&#3009;&#2986;&#3021;&#2986;&#2993;&#3016;&#2991;&#3009;&#2995;&#3021; &#2984;&#3009;&#2996;&#3016;&#2984;&#3021;&#2980;&#3006;&#2992;&#3021;. &#2949;&#2997;&#2992;&#3021; &#2953;&#2995;&#3021;&#2995;&#3015; &#2984;&#3009;&#2996;&#3016;&#2984;&#3021;&#2980;&#2997;&#3009;&#2975;&#2985;&#3021; &#2990;&#3006;&#2979;&#2997;&#2992;&#3021;&#2965;&#2995;&#3021; &#2958;&#2996;&#3009;&#2984;&#3021;&#2980;&#2985;&#2992;&#3021;. &#2997;&#2995;&#2997;&#2985;&#3021; &#2990;&#2975;&#3021;&#2975;&#3009;&#2990;&#3021; &#2980;&#2985;&#3021; &#2949;&#2992;&#3009;&#2965;&#3007;&#2994;&#3021; &#2984;&#3007;&#2985;&#3021;&#2993;&#3009;&#2965;&#3018;&#2979;&#3021;&#2975;&#3007;&#2992;&#3009;&#2984;&#3021;&#2980; &#2990;&#3006;&#2979;&#2997;&#3007; &#2965;&#2985;&#3007;&#2990;&#3018;&#2996;&#3007;&#2991;&#3009;&#2975;&#2985;&#3021; &#2986;&#3015;&#2970;&#3007;&#2965;&#3021; &#2965;&#3018;&#2979;&#3021;&#2975;&#3007;&#2992;&#3009;&#2984;&#3021;&#2980;&#3006;&#2985;&#3021;. &#2984;&#3006;&#2985;&#3021; &#2949;&#2997;&#2985;&#3016; &#2958;&#2970;&#3021;&#2970;&#2992;&#3007;&#2980;&#3021;&#2980;&#3015;&#2985;&#3021;.<br> ''aasiriyar vakuppaRaiyuL nuzhainthaar''. ''avar uLLE nuzhainthavudan maaNavarkaL ezhunthanar''. ''vaLavan mattum than arukil ninRu kondiruntha maaNavi kanimozhiyudan pEsik kondirunthaan''. ''naan avanai echarithEn.'' [[English language|English]] translation of the passage given above: The teacher entered the classroom. As soon as he entered, the students got up. Valavan alone was talking to Kanimozhi who was standing next to him. I warned him. <small>'''Note: Tamil does not have [[article (grammar)|article]]s. The article ''the'' used above is merely an [[wikt:artefact| artefact]] of translation.''' <small>'''To understand why Valavan would want to be warned, it is necessary to comprehend asian social etiquette. It is considered impolite to be distracted when a person of eminence (the teacher in this case) makes an entry and the teacher may feel insulted or slighted.''' {| border="1" width="500px" cellpadding="0" cellspacing="0" style="font-family: Lucida Sans Unicode; font-size: 10pt" |- !bgcolor=#EEEEEE|Word ([[romanisation|romanised]]) !bgcolor=#EEEEEE|[[Translation]] !bgcolor=#EEEEEE|[[Morpheme]]s !bgcolor=#EEEEEE|[[Part of speech]] !bgcolor=#EEEEEE|[[Person (grammar)|Person]], [[Gender]], [[Grammatical tense|Tense]] !bgcolor=#EEEEEE|[[List of grammatical cases|Case]] !bgcolor=#EEEEEE|[[Grammatical number|Number]] !bgcolor=#EEEEEE|Remarks |- |''aasiriyar'' |Teacher |''aasiriyar'' |[[noun]] |[[n/a]], [[gender-neutral]], n/a |Nominative |[[honorific]] plural indicated by [[suffix]] '''ar''' |use of ''aasiriyai'' for feminine gender (in honorific sense) is not uncommon |- |''vakuppaRaiyuL '' |inside the class room |vakuppu+aRai<br /> +uL |[[adverb]] |n/a |Locative |n/a |[[Sandhi]] (called ''pun&#803;arci'' in Tamil) rules in Tamil require complicated euphonic changes during [[agglutination]] (such as the introduction of ''y'' in this case) |- |''nuzhainthaar'' |entered |''nuzhainthaar'' |[[verb]] |[[third person|third]], gender-neutral, [[past tense|past]] | |honorific plural |the masculine and feminine equivalents nuzhainthaa'''n''' and nuzhainthaa'''L''' are almost invariably replaced by the collective nuzhainthaa'''r''' in a honorific context |- |''avar'' |He |''avar'' |[[pronoun]] |third, gender-neutral, n/a |Nominative |honorific plural indicated by suffix '''ar''' |the masculine and feminine forms ''avan'' and ''avaL'' are not used in a honorific sense |- |''uLLE'' |inside |''uLLE'' |adverb |n/a | |n/a | |- |''nuzhainthavudan'' |upon entering |''nuzhaintha'' +<br /> ''udan'' |adverb |n/a | |n/a |[[Sandhi]] rules require a ''v'' to be inserted between a ''a'' and a ''u'' during [[agglutination]]. |- |''maaNavarkaL'' |students |''maaNavarkaL'' |[[collective noun]] |n/a, [[masculine]], often used with gender-neutral connotation, n/a |Nominative |[[plural]] indicated by suffix '''aL''' | |- |''ezhunthanar'' |got up |''ezhunthanar'' |verb |third, gender-neutral, past | |plural | |- |''VaLavan'' |VaLavan (name) |''VaLavan'' |[[Proper noun]] |n/a, masculine, usually indicated by suffix '''n''', n/a |Nominative |[[singular]] | |- |''mattum'' |alone |''mattum'' |[[adjective]] |n/a | |n/a | |- |''than'' |his (self) own |''than'' |pronoun |n/a, gender-neutral, n/a | |singular | |- |''arukil'' |near (lit. "in nearness") |''aruku'' + ''il'' |adverb |n/a |Locative |n/a |The [[postposition]] ''il'' indicates the [[locative case]] |- |''ninRu kondiruntha'' |standing |''ninRu'' + ''kondu'' + ''iruntha'' |adverb |n/a | |n/a |the verb has been morphed into an adverb by the incompleteness due to the terminal '''a''' |- |''maaNavi'' |student |''maaNavi'' |pronoun |n/a, [[feminine]], n/a | |singular | |- |''kanimozhiyudan'' |with Kanimozhi (name of a person) |''kanimozhi'' + ''udan'' |adverb |n/a |Comitative |n/a |the name ''Kanimozhi'' literally means ''sweet language'' |- |''pEsik kondirunthaan'' |had been chatting |''pEsi'' + ''kondu'' +''irunthaan'' |verb |third, masculine, past perfect | |singular |continuousness indicated by the incompleteness brought by ''kondu'' |- |''naan'' |I |''naan'' |pronoun |[[first person]], gender-neutral, n/a |Nominative |singular | |- |''avanai'' |him |''avanai'' |pronoun |third, masculine, n/a |Accusative |singular |the [[postposition]] ''ai'' indicates [[accusative case]] |- |''echarithEn'' |cautioned |''echarithEn'' |verb |first, indicated by suffix '''En''', gender-neutral, past | |singular, plural would be indicated by substituting ''En'' with ''Om'' | |- |} ==Translations of commonly used phrases== Following are [[translation]]s of some [[Common phrases in various languages|commonly used phrases]]. *Tamil: &#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021;/''Tamizh'' /{{IPA|tami&#622;}}/ *hello: &#2997;&#2979;&#2965;&#3021;&#2965;&#2990;&#3021;/''Vanakkam'' /{{IPA|vanak&#720;am}}/ *good-bye: &#2970;&#3014;&#2985;&#3021;&#2993;&#3009; &#2997;&#2992;&#3009;&#2965;&#3007;&#2993;&#3015;&#2985;&#3021;/''sentru varukireen'' /{{IPA|sentu varukireen}}/ *please: &#2980;&#2991;&#2997;&#3009; &#2970;&#3014;&#2991;&#3021;&#2980;&#3009;/''dayavu seithu'' /{{IPA|tajavu sei}}/ *thank you: &#2984;&#2985;&#3021;&#2993;&#3007;/''nandri'' /{{IPA|nant&#661;i}}/ *sorry: &#2990;&#2985;&#3021;&#2985;&#3007;&#2965;&#3021;&#2965;&#2997;&#3009;&#2990;&#3021;/''mannikkavum'' {{IPA|}}/ *that one: &#2949;&#2980;&#3009;/''adhu'' /{{IPA|a t&#688;u}}/ *how much?: &#2958;&#2997;&#3021;&#2997;&#2995;&#2997;&#3009;/''evvalavu'' /{{IPA|ev&#720;alavu}}/ *yes: &#2950;&#2990;&#3021;/''amaam'' /{{IPA|a&#720;m}}/ *no: &#2951;&#2994;&#3021;&#2994;&#3016;/''illai'' /{{IPA|il&#720;aj}}/ *I don't understand: &#2958;&#2985;&#2965;&#3021;&#2965;&#3009;&#2986;&#3021; &#2986;&#3009;&#2992;&#3007;&#2991;&#2997;&#3007;&#2994;&#3021;&#2994;&#3016; / ''enakku puriyavillai''/ *Where's the bathroom?: &#2965;&#3009;&#2995;&#3007;&#2991;&#2994;&#2993;&#3016; &#2958;&#2969;&#3021;&#2965;&#3015; &#2953;&#2995;&#3021;&#2995;&#2980;&#3009;? / ''kuLiyalarai enge uLLadhu?''/ *generic toast (not used in formal conversations and to elders): (Hey): &#2975;&#3015;&#2991;&#3021;!/''dei'' /{{IPA|de:i}}/dai(like the 'dai' in daisy) *English: &#2950;&#2969;&#3021;&#2965;&#3007;&#2994;&#2990;&#3021;/''aangilam'' /{{IPA|a&#720;&#331;ilam}}/ *Do you speak English?: &#2984;&#3008;&#2969;&#3021;&#2965;&#2995;&#3021; &#2950;&#2969;&#3021;&#2965;&#3007;&#2994;&#2990;&#3021; &#2986;&#3015;&#2970;&#3009;&#2997;&#3008;&#2992;&#3021;&#2965;&#2995;&#3006;? / ''neengaL aangilam pEsuveergaLaa?''/ ==References== ===Modern works=== *Ka&#772;n&#775;ke&#772;yar (1840). ''Uriccol nikan&#803;t&#803;urai''. Putuvai, Kuver&#818;an&#818;ma&#772; Accukku&#772;t&#803;am. *Mahadevan, Iravatham (2003). ''Early Tamil Epigraphy from the Earliest Times to the Sixth Century A.D.'' Cambridge, Harvard University Press. ISBN 0674012275. *Natarajan, T. (1977), ''The language of Sangam literature and Tolka&#772;ppiyam''. Madurai, Madurai Publishing House. *Pope, GU (1862). ''First catechism of Tamil grammar: Ilakkan&#803;a vin&#818;avit&#803;ai - mutar&#818;puttakam''. Madras, Public Instruction Press. *Pope, GU (1868). ''A Tamil hand-book, or, Full introduction to the common dialect of that language''. (3rd ed.). Madras, Higginbotham & Co. *Rajam, VS (1992). ''A Reference Grammar of Classical Tamil Poetry''. Philadelphia, The American Philosophical Society. ISBN 087169199X. *Schiffman, Harold F. (1998). "Standardization or restandardization: The case for 'Standard' Spoken Tamil". ''Language in Society'' '''27''', 359&#8211;385. *Schiffman, Harold F. (1999). ''A Reference Grammar of Spoken Tamil''. Cambridge, Cambridge University Press. ISBN 0521640741. *Asher, Ron and E. Annamalai (2002) ''Colloquial Tamil: The Complete Course for Beginners'' Routledge. ISBN: 0415187885 ===Ancient works=== *Pava&#7751;anti Mu&#7753;ivar, ''Na&#7753;&#7753;&#363;l M&#363;lamum Viruttiyuraiyum'', (A. T&#257;m&#333;tara&#7753;; ed., 1999), International Institute of Tamil Studies, Chennai. *Pavan&#803;anti, ''Nan&#817;n&#817;u&#772;l mu&#772;lamum Ku&#772;l&#817;an&#775;kaittampira&#772;n&#817; uraiyum'' (A. Ta&#772;mo&#772;taran&#817; ed., 1980). Wiesbaden, Franz Steiner Verlag. *Tan&#803;t&#803;iya&#772;ciriyar, ''Tan&#803;t&#803;iya&#772;ciriyar iyar&#817;r&#817;iya tan&#803;t&#803;iyalan&#775;ka&#772;ram: Cuppiraman&#803;iya Te&#772;cikar uraiyut&#803;an&#817;''. (Ku. Muttura&#772;can&#817; ed., 1994). Tarmapuri, Vacanta Celvi Patippakam. *Tolka&#772;ppiyar, ''Tolka&#772;ppiyam Il&#803;ampu&#772;ran&#803;ar uraiyut&#803;an&#817;'' (1967 reprint). Cen&#817;n&#817;ai, TTSS. ==External links== {{InterWiki|code=ta}} {{Wikibookspar||Tamil}} {{Commons|Tamil language}} ===General=== * [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=TCV Ethnologue report] * [http://www.omniglot.com/writing/tamil.htm Omniglot resource] * [http://www.rosettaproject.org/live/search/detailedlanguagerecord?ethnocode=TCV Rosetta Project Archive] * [http://www.language-museum.com/t/tamil.htm Language Museum report] * [http://www.lmp.ucla.edu/profiles/proft02.htm UCLA Tamil Profile] * [http://www.geocities.com/Athens/5180/tamil7.html A brief review of its history and characteristics] * [http://www.infitt.org International Forum for Information Technology in Tamil] * [http://www.tamilnation.org/literature/ Tamil Language & Literature] * [http://www.tamilvu.org/ Tamil Virtual Univeristy] ===Resources for learning=== * [http://ccat.sas.upenn.edu/plc/tamilweb/ UPENN course page] - [[University of Pennsylvania]]'s web based courses for learning Tamil * [http://www.tamilvu.org/ Tamil virtual University] has the largest collection of digitised Tamil literary works and web based courses for learning Tamil * [http://www.uni-koeln.de/phil-fak/indologie/index.e.html IITS] - Institute of Indology and Tamil Studies, University of Cologne, Germany * [http://tamil.berkeley.edu/ University of California, Berkeley] * [http://search.yahoo.com/search?p=tamil&fr=yscpb&vs=worldcatlibraries.org Find in a library: Tamil] <!--Categories--> [[Category:Agglutinative languages]] [[Category:Classical languages]] [[Category:ద్రవిడ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] [[Category:Languages of Sri Lanka]] [[Category:Languages of Singapore]] [[Category:Tamil|Language, Tamil]] [[Category:Tamil language]] {{భారతీయ భాషలు}} <!--Interwiki Links--> [[da:Tamilsk]] [[de:Tamilische Sprache]] [[nl:Tamil]] [[nn:Tamilsk språk]] [[es:Tamil]] [[fr:Tamoul]] [[hu:Tamil nyelv]] [[id:Bahasa Tamil]] [[ja:&#12479;&#12511;&#12523;&#35486;]] [[pl:J&#281;zyk tamilski]] [[th:&#3616;&#3634;&#3625;&#3634;&#3607;&#3617;&#3636;&#3628;]] [[ta:&#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021;]] భారతదేశ రాష్ట్రాలు 1569 12215 2005-09-27T18:31:46Z వైఙాసత్య 58 భారతదేశము 28 రాష్ట్రాలుగా విభజించబడినది. (రాష్ట్రములు కొన్ని[[భారతదేశ జిల్లాల జాబితా|జిల్లాలుగా]] విభజించబడినవి), ఆరు [[కేంద్రపాలిత ప్రాంతములు]] మరియు [[జాతీయ రాజధాని ప్రాంతము]],[[ఢిల్లీ]]. రాష్ట్రాలకు స్వంత ఎన్నికైన ప్రభుత్వము ఉండును, కానీ కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు కేంద్ర ప్రభుత్వముచే నియమించబడిన ప్రతినిధిచే పరిపాలించ బడతాయి. [[image:Indiastates&utnumbered.png|thumb|300px|[[States and territories of India|భారతదేశ రాష్ట్రాలు]].]] '''రాష్ట్రములు:''' {| |- | # [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] # [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]] # [[అస్సాం]] # [[బీహార్]] # [[చత్తీసుగఢ్]] # [[గోవా]] # [[గుజరాత్]] # [[హర్యానా]] # [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] # [[జమ్మూ మరియు కాశ్మీరు]] # [[జార్ఖండ్]] # [[కర్నాటక]] # [[కేరళ]] # [[మధ్య ప్రదేశ్]] | <ol start=15> <li>[[మహారాష్ట్ర]] <li> [[మణిపూర్]] <li> [[మేఘాలయ]] <li> [[మిజోరాం]] <li> [[నాగాలాండ్]] <li> [[ఒరిస్సా]] <li> [[పంజాబ్,భారతదేశం|పంజాబ్]] <li> [[రాజస్థాన్]] <li> [[సిక్కిం]] <li> [[తమిళనాడు]] <li> [[త్రిపుర]] <li> [[ఉత్తరాంచల్]] <li> [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] <li> [[పశ్చిమ బెంగాల్]] </ol> | |} '''కేంద్రపాలిత ప్రాంతములు:''' #[[అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు]] #[[ఛండీగఢ్]] #[[దాద్రా నగరు హవేలీ]] #[[డామన్ మరియు డయ్యు]] #[[లక్షద్వీపములు]] #[[పాండిచ్చేరి]] '''జాతీయ రాజధాని ప్రాంతము:''' #[[ఢిల్లీ]] {{భారతదేశం}} ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు 1570 22159 2006-04-10T19:01:34Z Mpradeep 50 [[Image:Map AP all Districts Shaded.png|thumb|right|475px|[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]].]] * [[అదిలాబాదు]] * [[అనంతపురం]] * [[చిత్తూరు]] * [[కడప]] * [[తూర్పు గోదావరి]] * [[గుంటూరు]] * [[హైదరాబాదు]] * [[కరీంనగర్]] * [[ఖమ్మం]] * [[కృష్ణా జిల్లా| కృష్ణ]] * [[కర్నూలు]] * [[మహబూబ్ నగర్]] * [[మెదక్]] * [[నల్గొండ]] * [[నెల్లూరు]] * [[నిజామాబాదు]] * [[ప్రకాశం]] * [[రంగారెడ్డి జిల్లా|రంగారెడ్డి]] * [[శ్రీకాకుళం]] * [[విశాఖపట్నం]] * [[విజయనగరం]] * [[వరంగల్]] * [[పశ్చిమ గోదావరి]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు|జిల్లాలు]] [[en:Districts of Andhra Pradesh]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు 1571 17742 2006-01-09T05:14:23Z Chaduvari 97 +vargaM తెలుగు సంస్కృతినుండి తెలుగు నదులని వేరు చేయడము కష్టము. నదుల విషయములో మన తెలుగు సీమ చాలా సౌభాగ్యవంతమైనది. మన సీమ [[గోదావరి]] , [[కృష్ణ]] , [[ తుంగభద్ర ]] , [[పెన్న]] , [[ కిన్నెరసాని]], [[మున్నేరు]], [[శబరి]], మొదలైన నదుల చేత సుసంపన్నము చెయ్యబడినది. ఆంధ్రలో సుమారు 25 నదులు కలవు. అందులో [[గోదావరి]], [[కృష్ణ]], [[పెన్న]], [[నాగావళి]], [[వంశధార]] ముఖ్య వదులు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు 1572 19592 2006-02-04T12:56:35Z Chaduvari 97 /* పుణ్య క్షేత్రాలు */ bhaashaa savaraNa [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో చాలా దర్శనీయ స్థలాలు ఉన్నాయి. వీటిని కింది విధాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. పుణ్యక్షేత్రాలు, చారిత్రక స్థలాలు, రమణీయ ప్రకృతి గల స్థలాలు, మ్యూజియములు, జంతుప్రదర్శనశాలలు, నదీలోయ ప్రాజెక్టులు ==పుణ్య క్షేత్రాలు== *[[తిరుమల తిరుపతి ]] *[[ద్రాక్షారామం]] *[[అహోబిళం]] *[[మహానంది]] *[[అన్నవరం]] *[[కాణిపాకం]] *[[శ్రీ కాళహస్తి]] *[[శ్రీశైలం]] *[[భద్రాచలం]] *[[యాదగిరి గుట్ట]] *[[సింహాచలం]] *[[విజయవాడ ]] *[[పిఠాపురం]] *[[మంగళగిరి]] *[[చిల్కూరు]] *[[బాసర]] *[[మోపిదేవి]] *[[కాళేశ్వరం]] *[[వరంగల్]] *[[హైదరాబాదు]] *[[వేములవాడ]] *[[మెదక్]] *[[అరసవిల్లి]] ==చారిత్రక స్థలాలు== *[[అమరావతి]] *[[కొలనుపాక]] *[[ద్వారకతిరుమల]] *[[నాగార్జునసాగర్]] *[[నేలకొండపల్లి]] *[[పాకాల]] *[[భువనగిరి]] *[[రామప్ప]] *[[వరంగల్]] *[[హైదరాబాదు]] (<small>[[చార్మినార్]], [[గోల్కొండ]]</small>) ==రమణీయ ప్రకృతి గల స్థలాలు== *[[విశాఖపట్నం]] *[[అరకులోయ]] *[[మదనపల్లి]] *[[పాపికొండలు]] *[[తిరుమల తిరుపతి ]] ==మ్యూజియములు== *[[హైదరాబాదు]] *[[నాగార్జునసాగర్]] ==మృగ సంరక్షణ ప్రాంతాలు== *[[హైదరాబాదు]] *[[విశాఖపట్నం]] *[[శ్రీశైలం]] *[[నాగార్జునసాగర్]] *[[కొల్లేరు సరస్సు]] ==నదీలోయ ప్రాజెక్టులు == *[[శ్రీశైలం]] *[[నాగార్జునసాగర్]] *[[కిన్నెరసాని]] *[[విజయవాడ ]] ==బయటి లింకులు== *[http://www.aptourism.com ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పర్యాటక సంస్థ] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] హిమాచల్ ప్రదేశ్ 1573 27743 2006-07-04T02:04:03Z వైఙాసత్య 58 సరళీకరణ {{అనువాదము}} {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=హిమాచల్ ప్రదేశ్ | image_map=IndiaHimachalPradesh.png | capital=[[Shimla]] | latd = 30.06|longd=77.11| largest_city=[[Shimla]]| abbreviation=IN-HP | official_languages=[[Hindi]] and [[Pahari]]| legislature_type=Unicameral | legislature_strength=68 | governor_name=[[Vishnu Sadashiv Kokje]] | chief_minister=[[Virbhadra Singh]] | established_date=[[1971-01-25]] | area=55,673 | order_of_area=10 | area_rank=17th | area_magnitude=10 | population_year=2001 | population=6,077,248 | population_rank=20th | population_density=109 | districts=12 | website=himachal.nic.in | <!--seal=[[Image:HPseal.jpg|center]] |--> footnotes = | }} '''హిమాచల్ ప్రదేశ్''' (&#2361;&#2367;&#2350;&#2366;&#2330;&#2354; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;) is a [[States and territories of India|state]] in northwest [[India]]. Neighbouring regions are [[Tibet]] ([[China]]) to the east, [[Jammu and Kashmir]] to the north and northwest, [[Punjab]] to the southwest, [[Haryana]] and [[Uttar Pradesh]] to the south and [[Uttaranchal]] to the southeast. It is 55,658 sq km (21,490 sq mi) and the Population in 1991 was given as: 5,111,079. It was established as an administrative unit in 1948 by combining some 30 hill states and it was made the 18th state of India on [[January 25]], [[1971]]. The state capital is [[Shimla]], and it also contains the towns of [[Dharamsala]], [[Kangra]], [[Mandi]], [[Kullu]], [[Chamba]], [[Dalhousie]] and [[Manali]]. Much of the state is mountainous with the [[Himalayas]] in the north and east and the smaller [[Siwalik Hills|Shiwalik]] (or Shivalik) range in the south. The [[Ghaggar River]] originates in the Shivalik range. The main rivers are the [[Sutlej River|Sutlej]] (home of the Bhakra Nangal Dam Project) and the [[Beas River|Beas]]. The bridge on the Sutlej River at Kandraur, Bilaspur is one of the highest bridges in Asia. == జిల్లాలు == [[Image:Himachal Pradesh map.jpg|frame|Himachal Pradesh]] * [[Kangra]] * [[Hamirpur]] * [[Mandi]] * [[Bilaspur district, Himachal Pradesh|Bilaspur]] * [[Una]] * [[Chamba]] * [[Lahul and Spiti]] * [[Sirmaur]] * [[Kinnaur]] * [[Kullu]] * [[Solan]] * [[Shimla]] ==సంస్కృతి== The major spoken languages are [[Kangri]], [[Pahari]], [[Punjabi]], [[Hindi]] and [[Mandiali]]. [[Hinduism]], [[Buddhism]] and [[Sikhism]] are the main religions. [[Dharmshala]], in the western area of the state is the home of the [[Dalai Lama]] and many Tibetan refugees. ==రాజకీయాలు== In [[2003]] the state legislative assembly was won by the [[Indian National Congress]]. The main opposition is the [[Bharatiya Janata Party]]. ==రవాణా మరియు సమాచార ప్రసరణ== Roads are the main mode of transport. Transportation can be slow and dangerous especially during [[monsoon]] season due to the narrow and winding roads and to frequent landslides and washouts. The government-owned Himachal Road Transport Corporation runs a network of buses across the state. Most areas have telephone and mobile phone services. ==మూలములు== *Verma, V. 1996. ''Gaddis of Dhauladhar: A Transhumant Tribe of the Himalayas''. Indus Publishing Co., New Delhi. *Handa, O. C. 1987. ''Buddhist Monasteries in Himachel Pradesh''. Indus Publishing Co., New Delhi. ISBN 81-85182-03-5. ==బయటి లింకులు== *[http://himachal.nic.in/welcome.asp Official website of Himachal Pradesh Government] *[http://www.ibiblio.org/himachal/ Website about Himachal Pradesh] *[http://www.123himachal.com/ A Portal to art & culture of Himachal] *[http://www.himachalonline.com Guide to Himachal] *[http://www.himvikas.org/ News about Himachal Pradesh] *[http://www.dharamsalanet.com/index.htm "Dharamsala Net" with lots of links about Dharamsala] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[en:Himachal Pradesh]] [[de:Himachal Pradesh]] [[fr:Himachal Pradesh]] [[hi:&#2361;&#2367;&#2350;&#2366;&#2330;&#2354; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;]] [[nl:Himachal Pradesh]] [[pt:Himachal Pradesh]] [[sv:Himachal Pradesh]] ఉత్తరాంచల్ 1574 26631 2006-06-06T14:37:32Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=ఉత్తరాంచల్ | image_map=IndiaUttaranchal.png | capital=[[Dehradun]]<sup>†</sup> | latd = 30.19|longd=78.04| largest_city=[[Dehradun]]| abbreviation=IN-UL | official_languages=[[Hindi]], [[Garhwali]], [[Kumaoni]] | legislature_type=Unicameral | legislature_strength=30 | governor_name=[[Sudarshan Aggarwal]]| chief_minister=[[Narayan Dutt Tiwari]] | established_date=[[2000-11-09]] | area=53,566 | area_rank=18th | area_magnitude=10 | population_year=2001 | population=8,479,562 | population_rank=19th | population_density=159 | districts=13 | website=ua.nic.in | seal=[[image:Uttaranchalseal.png|center]] | footnotes = <sup>†</sup> Dehradun is the provisional capital of the state. The new capital has not yet been chosen. | }} '''ఉత్తరాంచల్ (&#2313;&#2340;&#2381;&#2340;&#2352;&#2366;&#2306;&#2330;&#2354;)''' became the 27th [[States and territories of India|state]] of the Republic of [[India]] on [[November 9]], [[2000]] after a relatively short and peaceful struggle by its people in the 1990s, having previously comprised part of [[Uttar Pradesh]]. Uttaranchal borders [[Tibet]] in the north-east and [[Nepal]] to the south-east, while its neighbour states are [[Himachal Pradesh]] and Uttar Pradesh. The provisional capital of Uttaranchal is [[Dehradun]] which is also a rail-head and largest city in the region. The small hamlet of Gairsain has been mooted as a future capital owing to its geographic centrality. The High Court of Uttaranchal is situated in the district of [[Nainital]]. The region is also known as [[Uttarakhand]], which derives from the Sanskrit for ''North Country''. Uttaranchal has traditionally been divided into two parts, the western half known as [[Garhwal]] and the eastern region going by the name of [[Kumaon]]. Uttaranchal is a region of outstanding natural beauty. Most of the northern parts of the state are covered by the high [[Himalaya]]n ranges and glaciers, while the lower reaches are densely forested. The unique Himalayan ecosystem plays host to a large number of animals (including [[bharal]], [[snow leopard]]s, [[leopard]]s and [[tiger]]s), plants and rare herbs. Two of India's mightiest rivers, the [[Ganga]] and the [[Yamuna]] take birth in the glaciers of Uttaranchal, and are fed by myriad lakes, glacial melts and streams in the region. The tourism industry is a major contributor to the economy of Uttaranchal, with the [[British Raj|Raj]] era hill-stations at [[Mussoorie]], [[Almora]], [[Ranikhet]] and [[Nainital]] being some of the most frequented destinations. To this region also belong some of the holiest Hindu shrines, and for almost 2000 years now pilgrims have been visiting the temples at [[Haridwar]], [[Rishikesh]], [[Badrinath]] and [[Kedarnath]] in the hope of salvation and purification from sin. Recent developments in the region include initiatives by the state government to capitalise on the burgeoning tourist trade. The state also plays host to some of the worst conceived big-dam projects in India such as the monstrously large [[Tehri dam]] on the Bhagirathi-Bhilangana rivers, conceived in 1953 and still incomplete. == ప్రజలు == The native people call themselves [[Garhwali]]/[[Kumaoni]] and majority of them are [[Hindu]]s. Few segments of [[Kumaoni]] people also call themselves as [[Pahari]]. Other ethnic communities in the region include [[Nepal]]is who have arrived over the past century, the Jadh, Marcha and Shauka on the Indo-Tibetan frontier, collectively known as the [[Bhotiya]], and nomadic cattle herders known as [[Gujjar]] in the southern Terai region. The [[Tharu]] and [[Buksha]] can also be found in the hilly [[Terai]] region. == భౌగోళికము == Uttaranchal lies on the south slope of the mighty [[Himalaya]] range, and the climate and vegetation vary greatly with elevation, from glaciers at the highest elevations to tropical forests at the lower elevations. The highest elevations are covered by ice and bare rock. The [[Western Himalayan Alpine Shrub and Meadows]] [[ecoregion]] lies between 3000-3500 and 5000 meters elevation; tundra and alpine meadows cover the highest elevations, transitioning to ''[[Rhododendron]]''-dominated shrublands below. The [[Western Himalayan subalpine conifer forests]] lie just below the tree line; at 3000-2600 meters elevation they transition to the [[Western Himalayan broadleaf forests]], which lie in a belt from 2,600 to 1,500 meters elevation. Below 1500 meters elevation lies western end of the drier [[Terai-Duar savanna and grasslands]] belt, and the [[Upper Gangetic Plains moist deciduous forests]]. This belt is locally known as [[Bhabhar]].These lowland forests have mostly been cleared for agriculture, but a few pockets remain. [[National parks of India|Indian National Parks]] in Uttaranchal include the [[Valley of Flowers|Valley of Flowers National Park]] and [[Nanda Devi]] National Park in [[Chamoli]] District, [[Jim Corbett National Park]] in [[Nainital]] District, [[Rajaji National Park]] in [[Haridwar]] District, and [[Govind Pashu Vihar National Park]] and [[Gangotri National Park]] in [[Uttarkashi]] District. == గణాంకాలు == *Total Geographical area: 51,125 km² :Hill Area: 92.57% :Plain Area: 7.43% :Area Covered By Forest: 63% *Location :Longitude 77° 34' 27" East to 81° 02' 22" E :Latitude 28° 53' 24" North to 31° 27' 50" N *Total Population: 7,050,634 (Male : Female = 1000 : 976) :Male: % 51.91 :Female: % 48.81 :Rural Population: 76.90 % :Urban Population: 23.10 % :Other Minorities: 2.0 %(approx) *Literacy Rate: 65% *Villages: 15620 *Cities and Urban Areas: 81 *Railway Stations: Kotwara, Dehradun, Haridwar, Rishikesh, [[Haldwani]], Lalkuan, Kathgodam, Tanakpur *Airports: Pant Nagar, Nainisaine, Jolly Grant *Major Peaks (height in m above sea level) :Gauri Parvat (6590), [[Gangotri]] (6614), Panch Chhuli( 6910), Nanda Devi (7816), Nanda Kot (6861), Kamet( 7756), Badrinath (7140), Trishul (7120), Chaukhamba (7138), Dunagiri (7066) *Major Passes :Mana (5450), Nitipass (5070), Lipulekh( 5122), LumpiaDhura (5650) *Industry :Tourism, Dairy, Agriculture, Horticulture, Floriculture, Sugar and other small scale industries *Festivals :Uttarani, [[Nanda Devi]] Mela, [[Holi]], [[Diwali]], [[Dasara]], Kandali, Hilljatra, Bikhoti, Bagwal, Harela, Ghugutee *Events :Sardotasv, Basantotsav, [[Nanda Devi Raj Jat]], Chipla Kedar Jaat, [[Kedarnath]] Yatra, Badrinath Yatra, [[Kumbh Mela]], Ardh Kumbh Mela, [[Ramleela]] *Trade Centers :[[Haldwani]], Rudrapur, Tanakpur, Dehradun, Haridwar, Kotdwar, Rishikesh ==జిల్లాలు== [[Image:Uttaranchal_districts.png|thumb|300px|right]] Uttaranchal is divided into 13 districts: [[Almora]], [[Bageshwar]], [[Chamoli]], [[Champawat]], [[Dehradun]], [[Haridwar]], [[Nainital]], [[Pauri]] (Pauri Garhwal), [[Pithoragarh]], [[Rudraprayag]], [[Tehri]] (Tehri Garhwal), [[Udham Singh Nagar]], and [[Uttarkashi]]. These districts form two divisions; [[Garhwal]] division includes Chamoli, Dehradun, Haridwar, Pauri Garhwal, Rudraprayag, Tehri, and Uttarkashi districts, and [[Kumaon]] division includes Almora, Bageshwar, Champawat, Nainital, Pithoragarh, and Udham Singh Nagar. {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Uttaranchal]] [[fr:Uttaranchal]] [[hi:&#2313;&#2340;&#2381;&#2340;&#2352;&#2366;&#2306;&#2330;&#2354;]] [[nl:Uttaranchal]] [[pt:Uttaranchal]] [[sv:Uttaranchal]] [[zh:&#20044;&#22612;&#20848;&#22865;&#23572;&#37030;]] హర్యానా 1575 18277 2006-01-14T06:52:52Z Chaduvari 97 /* External links */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px"> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaHaryana.png|200px]] <tr><td>Date of formation</td><td> [[November 1]], [[1966]]</td></tr> <tr><td>[[Capital]]</td> <td> [[Chandigarh]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]]</td><td>[[Bhupinder Singh Hooda]]</td></tr> <tr><td>[[Area]]</td><td> [[1 E10 m²|44,212 km²]] </td></tr> <tr><td>[[Population]]<br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- [[Population density|Density]] </td><td> <br> 21,083,000 ([[2001]]) 476.9/km&sup2; </td></tr> </td></tr> </table> '''Haryana''' '''(&#2361;&#2352;&#2351;&#2366;&#2339;&#2366;)''' is a [[States and territories of India|state]] in northwest [[India]]. Neighbouring states are [[Punjab, India|Punjab]] and [[Himachal Pradesh]] to the north, [[Rajasthan]] to the west and south. The river [[Yamuna]] acts as the eastern boundary between Haryana and the states of [[Uttaranchal]] & [[Uttar Pradesh]]. Seasonal rivers like [[Ghaggar River]], Markanda, Tangri, Sahibi etc pass through the state. == Geography == Haryana is situated in the north between 27 deg 37' to 30 deg 35' latitude and between 74 deg 28' to 77 deg 36' longitude. The altitude of Haryana varies between 700 to 3600 ft above sea level. The state is divided into four divisions for administrative purpose - Ambala, Rohtak, Gurgaon and Hissar. There are 19 districts, 47 sub-divisions, 67 tehsils, 45 sub-tehsils and 116 blocks. Haryana has a total of 81 cities and towns. It has 6,759 villages. An area of 1,553 km&sup2; is covered by forest. Haryana has four main geographical features. * Shivalik Hills * Yamuna - Ghaggar (Saraswati) plain * Semi-desert sandy plain * [[Aravalli Range]] == History == The mostly [[Hindi]]-speaking eastern portion of [[Punjab]] became Haryana, while mostly [[Punjabi]]-speaking western portion remained as [[Punjab]]. Today, Haryana has the vast majority of the ethnic [[Hindu]] population. [[Chandigarh]], on the linguistic border, was made a [[union territory]], that serves as capital of both these states. Haryana, with an almost 4000 year old history, is the cradle of [[Vedic]] and [[Hindu]] civilization. It was here 3000 years ago that Lord [[Krishna]] preached [[Gita]] at the start of the battle of [[Mahabharat]]. Before the Mahabharat war, a battle of ten kings took place in the [[Kurukshetra]] region in the Saraswati valley. Mahabharat (900 BC) mentions Haryana as Bahudhhanyaka, 'land of plentiful grains' and Bahudhana, 'land of immense riches'. The word 'Hariana' occurs in a [[Sanskrit]] inscription dated 1328 AD kept in Delhi Museum which refers to this region as "The heaven on earth". It was here that the [[Aryan]] culture took birth and matured. Excavations in places like Naurangabad, and Mittathal in Bhiwani, Kunal in Fatehbad, Agroha near Hissar, [[Rakhigarhi]] in Jind, Rukhi in Rohtak and [[Banawali]] in Sirsa have unearthed evidence of pre-Harappan and Harappan culture. Findings of pottery, sculpture and jewellery in sites at [[Kurukshetra]], Pehowa, Tilpat and Panipat have proved the historicity of the Mahabharat war. These places are mentioned in the Mahabharat as Prithudaka (Pehowa), Tilprastha (Tilput), Panprastha (Panipat) & Sonprastha (Sonipat). http://www.indian-elections.com/assembly-elections/haryana/ == Districts == {{Haryana districts}} == External links == * [http://www.haryana-online.com Haryana Online] ** [http://haryana-online.com/History/history.htm History of Haryana] ** [http://haryana-online.com/People/people.htm People of Haryana] ** [http://haryana-online.com/Culture/culture.htm Culture of Haryana] ** [http://haryana-online.com/Fauna/haryana_birds.htm Birds of Haryana] * [http://haryana.nic.in Haryana Government Website] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Haryana]] [[et:Haryana]] [[eo:Harjano]] [[fr:Haryana]] [[hi:&#2361;&#2352;&#2367;&#2351;&#2366;&#2339;&#2366;]] [[nl:Haryana]] [[pt:Haryana]] [[sv:Haryana]] గుజరాత్ 1576 18269 2006-01-14T06:43:00Z Chaduvari 97 /* External links */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} {| class="toccolours" style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 22em;" |+ style="margin-left: inherit; font-size: larger;" |'''Gujarat''' |- | colspan="2" | [[Image:IndiaGujarat.png|200px|center]] |- |'''Date of formation''' |[[May 1]], [[1960]] |- |'''[[Capital]]''' |[[Gandhinagar]] |- |'''[[Governor]] ''' |[[Nawal Kishore Sharma]] (since July 24, 2004) |- |'''[[Chief Minister]] ''' |[[Narendra Modi]] (since October 7, 2001) |- |'''[[Area]]''' |[[1 E11 m²|196,024 km²]] |- |'''[[Population]]'''<br />&nbsp;- '''Total''' ([[2001]])<br />&nbsp;- '''[[Population density|Density]]''' |<br /> 50,600,000<br />258/km<sup>2</sup> |- |'''Population&nbsp;growth'''<br />&nbsp;- '''1991-2001''' |<br />22.48% |- |'''Literacy''' |70% (2001) |} '''Gujarat''' (&#2711;&#2753;&#2716;&#2736;&#2750;&#2724; in [[Gujarati language|Gujarati]]) is the most industrialized [[States and territories of India|state]] in [[India]] after [[Maharashtra]] and is located in western [[India]], bordered by [[Pakistan]] to the northwest and [[Rajasthan]] to the north. Its capital is [[Gandhinagar]], a planned city close to [[Ahmedabad]], the former state capital and the commercial center of Gujarat. The state of Gujarat was created on [[May 1]], [[1960]], out of the northern, predominantly [[Gujarati_language|Gujarati]]-speaking portion of the state of [[Bombay]]. The southern, predominantly [[Marathi]]-speaking portion of Bombay state became [[Maharashtra]]. Gujarat has become one of the fastest-growing states in the country; as of 2002, Gujarat had an average per capita income of 7500 Rs (Current 1992 prices), compared to 6400 Rs, the average for all Indian states. Gujarat was the scene of devastating [[2002 Gujarat violence|communal riots]] in 2002. Gujarat has gave India two of the most prominent leaders in the independence movement, [[Mohandas Gandhi|Mahatma Gandhi]] and [[Sardar Vallabhbhai Patel]]. Though his birthplace is disputed, it is certain that the Gujarati language was also the mother-tongue of the "father of Pakistan", Quaid-e Azam [[Mohammed Ali Jinnah]]. Gujaratis have also been active in the arts and the sciences; [[Vikram Sarabhai|Vikram Sarabhai]], a Gujarati, was the father of India's space program. They are, however, mostly noted for their entrepreneurial spirit. ==Administrative divisions of Gujarat== ''See article,'' [[Districts of Gujarat]] Gujarat comprises of 25 [[districts]]. The districts are : {| |- | align="left" style="font-size: 90%;" colspan="1" | [[Ahmedabad]] | [[Amreli]] | [[Anand (town)|Anand]] | [[Banaskantha]] | [[Bharuch]] | [[Bhavnagar]] | [[Dahod]] | [[Dang]] | [[Gandhinagar]] | [[Jamnagar]] | [[Junagadh]] | [[Kheda]] | [[Kutch]] | [[Mehsana]] | [[Narmada]] | [[Navsari]] | [[Panchmahal]] | [[Patan, Gujarat|Patan]] | [[Porbandar]] | [[Rajkot]] | [[Sabarkantha]] | [[Surat]] | [[Surendranagar]] | [[Vadodara]] | [[Valsad]] |- |} [[Image:Gujarat.jpg|right|thumb|300px|The State of Gujarat]] == Geography == Gujarat is the westernmost state of India. It is bounded by the [[Arabian Sea]] to the west, by the state of [[Rajasthan]] to the north and northeast, by [[Madhya Pradesh]] to the east, and by Maharashtra to the south and southeast. The relief is low in the most part of the state. The climate is mostly dry, and even desertic in the north-west. Gujarat has about 1600 km of coastline, which a third of India's coast line and the longest coastline of all Indian states. This coastline includes of [[Gulf of Kutch]] and [[Gulf of Cambay]]. === Cities === The [[:Category:Cities and towns in Gujarat|major cities in Gujarat]] are [[Ahmedabad]], [[Vadodara]] (Baroda), [[Surat]], and [[Rajkot]]. Ahmedabad is the largest city in the state and the sixth largest in India. Other important cities in the south of Gujarat are [[Nadiad]], [[Jamnagar]], [[Ankleshwar]], [[Bharuch]], [[Navsari]], [[Vapi]], and [[Valsad]]; in the north are [[Bhuj]] and [[Dwarka]]. ===Natural Areas=== Gujarat is home to several [[National Park]]s, including [[Gir National Park]] ([[Girnar]]), near [[Junagadh]], [[Velavadar National Park]] in [[Bhavnagar]] District, [[Vandsa National Park]] in [[Bulser]] District, and [[Marine National Park]] on the [[Gulf of Kutch]] in [[Jamnagar]] District. The last remaining [[Asiatic Lion|Asian lions]], famous for their dark black manes, live in Girnar. There are also a number of wildlife sanctuaries and nature preserves, including Anjal, Balaram-Ambaji, Barda, Jambughoda, Jessore, Kachchh Desert, Khavda, Nal Sarovar, Narayan Sarovar, Paniya, Purna, Rampura, Ratanmahal, and Schoolpaneshwar. == History == ===Pre-Colonial History=== Situated on the western coast of India, the name of the state is derived from Gujjaratta, which means the land of the Gujjars. It is believed that a tribe of [[Gujjars]] migrated to India around the 5th century. The real cultural history of these people, however, is believed to have begun much earlier. Sites of the [[Indus valley civilization]] and [[Harappan civilization]] have been found in the area now known as Gujarat. Gujarat has always been known for its coastline. Its cities, chiefly [[Bharuch]], served as ports and trading centres in the [[Maurya]] and [[Gupta]] empires. After the fall of the Gupta empire in the sixth century, Gujarat flourished as an independent Hindu kingdom. The [[Maitraka]] dynasty, descended from a Gupta general, ruled from the sixth to the eighth centuries from their capital at [[Vallabhi]], although they were ruled briefly by [[Harsha]] during the seventh century. The [[Arab]] rulers of [[Sind]] sacked Vallabhi in [[770]], bringing the Maitraka dynasty to an end. A branch of the [[Pratihara]] clan ruled Gujarat after the eighth century. In [[775]] the first [[Parsi]] (Zoroastrian) refugees arrived in Gujarat from [[Iran]]. The [[Solanki]] clan of [[Rajput]]s ruled Gujarat from c. [[960]] to [[1243]]. Gujarat was a major center of Indian Ocean trade, and their capital at [[Anhilwara]] ([[Patan, Gujarat|Patan]]) was one of the largest cities in India, with population estimated at 100,000 in [[1000]]. After 1243, the Solkanis lost control of Gujarat to their feudatories, of whom the [[Vaghela]] chiefs of Dholka came to dominate Gujarat. In [[1292]] the Vaghelas became tributaries of the [[Yadava]] dynasty of [[Devagiri]] in the [[Deccan]]. In [[1297]]-[[1298|8]] [[Ala-ud-din]], [[Sultanate of Delhi|Sultan of Delhi]], destroyed Anhilwara and incorporated Gujarat into the Delhi Sultanate. After [[Timur]]'s sacking of [[Delhi]] at the end of the 14th century weakened the Sultanate, Gujarat's Muslim governor [[Zafar Khan Muzaffar]] asserted his independence, and his son, Sultan [[Ahmed Shah]] (ruled [[1411]]-[[1442]]), established [[Ahmedabad]] as the capital. [[Cambay]] eclipsed Bharuch as Gujarat's most important trade port. The Sultanate of Gujarat remained independent until [[1576]], when the Mughal emperor [[Akbar]] conquered it and annexed it to the [[Mughal empire]]. It remained a province of the Mughal empire until the [[Maratha]]s conquered it in the 18th century. ===Colonial Gujarat=== [[Image:Bombay_Prov_north_1909.jpg|thumb|Bombay Presidency in [[1909]], northern portion]] [[Image:Bombay_Prov_south_1909.jpg|thumb|Bombay Presidency in [[1909]], southern portion]] [[Portugal]] was the first [[Europe]]an power to arrive in Gujarat, acquiring several enclaves along the Gujarati coast, including [[Daman and Diu]] and [[Dadra and Nagar Haveli]]. The [[British East India Company]] established a factory in [[Surat]] in [[1614]], which formed their first base in India, but it was eclipsed by [[Mumbai]] after the British acquired it from Portugal in [[1668]]. The Company wrested control of much of Gujarat from the Marathas during the [[Second Anglo-Maratha War]]. Many local rulers, notably the Maratha [[Gaekwad]]s of Baroda ([[Vadodara]]), made a separate peace with the British, and acknowledged British sovereignty in return for retaining local self-rule. Gujarat was placed under the political authority of [[Bombay Presidency]], with the exception of Baroda state, which had a direct relationship with the [[Governor-General of India]]. From [[1818]] to [[1947]], most of present-day Gujarat, including [[Kathiawar]], [[Kutch]], and northern and eastern Gujarat were divided into dozens of [[princely states]], but several districts in central and southern Gujarat, namely [[Ahmedabad]], Broach ([[Bharuch]]), [[Kaira]], [[Panch Mahals]], and [[Surat]], were ruled directly by British officials. ===Gujarat after Indian Independence=== After [[Independence of India|Indian independence]] and the [[partition of India]] in [[1947]], the new Indian government grouped the former princely states of Gujarat into three larger units; [[Saurashtra]], which included the former princely states on the [[Kathiawar]] peninsula, [[Kutch]], and [[Bombay state]], which included the former British districts of Bombay Presidency together with most of Baroda state and the other former princely states of eastern Gujarat. In 1956, Bombay state was enlarged to include Kutch, Saurashtra, and parts of [[Hyderabad state]] and [[Madhya Pradesh]] in central India. The new state had a mostly Gujarati-speaking north and a [[Marathi]]-speaking south. Agitation by Marathi nationalists for their own state led to the split of Bombay state on linguistic lines; on [[1 May]] [[1960]], it became the new states of Gujarat and [[Maharashtra]]. The first capital of Gujarat was [[Ahmedabad]]; the capital was moved to [[Gandhinagar]] in 1970. Gujarat was hit with a devastating [[2001 Gujarat Earthquake |earthquake]] on [[January 26]], [[2001]] at 9:00am claiming a staggering 20,000 lives, injuring another 200,000 people and severely affecting the lives of 40 million Gujaratis. The economic and financial loss to Gujarat and India was deeply felt for years to come. == Politics == Gujarat is governed by a [[Legislative Assembly]] of 182 members. Members of the Legislative Assembly (MLA) are elected on the basis of adult suffrage from one of 182 constituencies, of which 13 are reserved for [[scheduled caste]]s and 26 for [[scheduled tribe]]s. The term of office for a member of the Legislative Assembly is five years. The Legislative Assembly elects a speaker, who presides over the meetings of the legislature. A governor is appointed by the [[President of India]], and is empowered to summon, prorogue, and dissolve the Legislative Assembly, and to address the House after every general election and the commencement of each year's first session of the Legislative Assembly. The Leader of the Legislative Assembly is the leader of the majority party or coalition in the legislature (Chief Minister), or his or her designee. The Leader sets the dates of the legislative sessions, and decides what business is to be transacted in the legislature and what order it is taken up. The administration of the state is led by the Chief Minister. After independence in 1947, the [[Indian National Congress]] party (INC) ruled the [[Bombay state]] (which included present-day Gujarat and [[Maharashtra]]). Congress continued to govern Gujarat after the state's creation in 1960. During and after India's [[State of Emergency in India|State of Emergency]] of 1975-1977, public support for the Congress Party eroded, but it continued to hold government until 1995. In the [[1995]] Assembly Polls, the Congress lost to the [[BJP]] and [[Keshubhai Patel]] came to power. His Government lasted only 2 years. The fall of that government was provoked by a split in the BJP led by [[Shankersinh Vaghela]]. BJP returned to power in [[1998]] state assembly polls and has won most of the subsequent polls. In [[2001]], following the loss of 2 assembly seats in [[by-election]]s, Keshubhai Patel resigned and handed over power to [[Narendra Modi]]. The BJP retained a majority in the 2002 election, and Narendra Modi has since served as Chief Minister of the state. As of 2004, key figures in Gujarat politics are: # Narendra Modi, Chief Minister (BJP) # [[Shankersinh Vaghela]], MIP representing [[Kapadvanj]] constituency; Indian Government Textile Minister (INC). # Keshubhai Patel (BJP) # [[Sureshbhai Mehta]] (BJP) === Chief Ministers === ''Main article: [[Chief Ministers of Gujarat]]'' Following are the Chief Ministers of Gujarat. (They are ordered by the date from which they took office for the first time) * Dr. Shri Jivraj Narayan Mehta * Balwantray Mehta * Hitendra K Desai * Ghanshyambhai C. Oza * Chimanbhai J Patel * Babubhai J Patel * Madhavsinh F. Solanki * Amarsinh Chaudhary * Chhabildas Mehta * [[Keshubhai Patel|Keshubhai S. Patel]] * Sureshchandra R. Mehta * Shankersinhji L. Vaghela * Dilipbhai Ramanbhai Parikh * [[Narendra Modi]] == Economy == It is one of India's most prosperous states, having a per-capita [[Gross domestic product|GDP]] significantly above India's average. Major resources produced by the state include [[cotton]], [[peanut]]s, [[Date (fruit)|dates]], [[sugarcane]], and [[gasoline|petrol]]. Surat, a city by the [[Gulf of Khambat]], is rated one of India's cleanest cities and a hub of global [[diamond]] trade. Much of its diamond trade is controlled by a handful of families professing the [[Jain]] faith. Also on the Gulf of Khambat, 50 kilometers southeast of [[Bhavnagar]], is the [[Alang Ship Recycling Yard]], the world's largest. [[Anand]] is host to [[Amul]] dairy, one of the largest milk product producers of the world. Gujarat is the largest producer of milk in India. [[Reliance Industries Limited]] was founded by one of Gujarat's most respected industrialists, the late [[Dhirubhai Ambani]]. === Educational institutions === Gujarat is home to an [[Indian Institute of Management]], located in the city of [[Ahmedabad]]. The institute has been rated as the best in [[Asia]] by ''[[Asiaweek]]'' and one of the best in the world. Its graduates work in high positions for [[Fortune 500]] companies and other major companies throughout the world. == Demography == Its primary language is [[Gujarati language|Gujarati]]. The majority of its residents are [[Hindu]]s, with significant percentages following [[Islam]], [[Jainism]], [[Zoroastrianism]] and [[Christianity]]. As Gujarat is a heavily industrialized state of India, it attracts lots of outsiders, mostly from North India, [[Bihar]], and [[South India]]. Thousands of non-Gujarati workers live in Gujarat. == Communal Harmony == Gujarat witnessed sectarian riots between Hindus and Muslims in February and March of 2002. As per the information presented in [[Parliament of India|Parliament]] by junior [[Home Minister]] Sriprakash Jaiswal of the [[Congress Party]], 790 Muslims and 254 Hindus perished in the riots; 223 more were reported missing. [http://us.rediff.com/news/2005/may/11guj.htm][http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/1106699.cms]. [[Amnesty International]] claims the figure is considerably higher, reporting "about 2000 dead, mainly Muslim". [http://web.amnesty.org/library/index/engasa200012005]. The Gujarat government led by Chief Minister [[Narendra Modi]] was heavily criticized by Human Rights groups for its inability to protect the Muslim minority in the state. As per the NHRC mandated reports, the state incurred Rs. 204.62 crore towards relief and rehabilatation measures. (''See also [[2002 Gujarat violence]]'') == Tourism == Its main tourist sites include [[Palitana]], [[Diu]], [[Kutch]], [[Jamnagar]], [[Junagadh]], and [[Rajkot]]. == See also == * [[List of people from Gujarat]] ==References == *[http://www.gujaratassembly.gov.in/pastcm.htm Chief Ministers of Gujarat] ==External links== *[http://www.gujaratindia.com/ Official portal of Gujarat Government] *[http://www.gujarat.com/ Portal of Gujarat] *[http://www.cwsteam.com/gujarat/ Nature at its Worst, Gujarat Earth Quake] *[http://www.webindia123.com/GUJARAT/history/history.htm History of Gujarat] *[http://www.1upindia.com/states/gujarat/history.html More information about history of Gujarat] *[http://www.harilalupadhyay.org Online Tribute to the Great Gujarati Author Late Shri Harilal Upadhyay] *[http://search.gujarat.com/ Website Directory of Gujarat ] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Gujarat]] [[de:Gujarat]] [[eo:Gu&#285;arato]] [[fr:Gujarat]] [[gu:&#2711;&#2753;&#2716;&#2736;&#2750;&#2724;]] [[hi:&#2327;&#2369;&#2332;&#2352;&#2366;&#2340;]] [[nl:Gujarat]] [[pl:Gud&#378;arat]] [[pt:Gujarat]] [[sv:Gujarat]] గోవా 1577 16092 2005-12-16T17:24:04Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{otheruses}} {| class="toccolours" style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 20em;" |+ style="margin-left: inherit; font-size: larger;" |'''Goa''' |- | colspan="2" | [[Image:IndiaGoa.png|200px|center]] |- | '''Abbreviation''' | GA |- | '''[[Nation-state| Country]]''' | [[India]] |- | '''Capital''' | [[Panaji]] |- | '''Location''' | {{coor d|15|N|73|E|}} |- | '''[[Population]]''' | 1.4 [[million]] ([[2001]]) |- | '''[[Area]]''' | 3,702&nbsp;[[1 E11 m2|km&sup2;]] |- | '''[[List of Indian districts| Districts]]''' | 2 |- | '''[[Governor]]''' | [[SC Jamir]] |- | '''[[Chief Minister]]''' | [[Pratapsing Rane]] |- | '''State language''' | [[Konkani]] |- | '''Coastal length''' | 101&nbsp;[[kilometre| km]] |} '''Goa''' (&#2327;&#2379;&#2357;&#2366; in [[Devanagari]]) is [[India]]'s smallest [[states and territories of India| state]] in terms of area and the fourth smallest in terms of population after [[Sikkim]], [[Mizoram]] and [[Arunachal Pradesh]]. It is India's richest state in wealth per person. It is located on the west coast of India, in the region known as the [[Konkan]], and is bounded by the state of [[Maharashtra]] to the north, and [[Karnataka]] to the east and south. The [[Arabian Sea]] makes up the state's west coast. [[Panaji]] is the state's capital, and [[Vasco da Gama (town)|Vasco]] its largest town. [[Portugal|Portuguese]] merchants first landed in Goa in the [[16th Century]] but soon after colonised it forcibly, persecuting Hindus and Muslims and converting the majority of the locals to Christianity. The Portuguese colony existed for about 450 years, until it was annexed as part of India in [[1961]]. Internationally renowned for its [[beach| beaches]], Goa is visited by hundreds of thousands of foreign and domestic tourists each year. Besides beaches, Goa is also known for its [[world Heritage Site|world heritage architecture]] including the [[Bom Jesus Basilica]] ([[Portuguese language|Portuguese]] for "Good Jesus"). Goa also has rich [[flora]] and [[fauna]], owing to its location on the [[Western Ghats]] range, which are classified as a [[biodiversity hotspot]]. ==Origin of the name== [[image:India Goa Coastline Tiracol.jpg|thumb|200px|Goa is famed for its sunny beaches.]] The precise origin of the name ''Goa'' is unclear. The Indian epic ''[[Mahabharata]]'' refers to the area now known as Goa, as "Goparashtra" or "Govarashtra", which means a nation of cowherds. "Gopakapuri" or "Gapakapattana" were used in some ancient [[Sanskrit]] texts, and these names were also mentioned in other sacred [[Hindu]] texts such as the ''[[Harivansa]]'' and the ''[[Skanda]]''. In the latter, Goa is also known as "Gomanchala". Gove, [[Govapuri]], Gopakpattan, and Gomant are some other names that the region is referred to in certain inscriptions and texts such as the ''[[Purana]]s''. It has also been known as "Aprant". ==History== {{main|History of Goa}} [[Image:Kyrkagoavelha.jpg|thumb|200px|A chapel in [[Old Goa]], an example of Portuguese architecture.]] Goa has a long history stretching back to the [[3rd century BC]], when it formed part of the [[Mauryan dynasty| Mauryan Empire]]. Goa was later ruled by the [[Satavahana]]s of [[Kolhapur]] (in Maharashtra) around two thousand years ago. It eventually passed to the [[Chalukya]]s of [[Badami]], who controlled it between [[580]] to [[750]]. Over the next few centuries Goa was successively ruled by the [[Silhara dynasty| Silharas]], the [[Kadamba]]s and the [[Chalukya]]ns of [[Kalyani]], rulers of [[Deccan| Deccan India]]. In [[1312]], Goa came under the governance of the [[Delhi Sultanate]]. However the kingdom's grip on the region was weak, and by [[1370]] they were forced to surrender it to [[Harihara I]] of [[Vijayanagar]]. The Vijayanagar monarchs held on to the territory for the next hundred years until [[1469]], when it was appropriated by the [[Bahmani Sultanate| Bahmani sultans]] of [[Gulbarga]]. After the dynasty crumbled, the area came under the hands of the [[Adil Shahi]]s of [[Bijapur]] who made [[Velha Goa]] their auxiliary capital. In [[1498]], [[Vasco da Gama]] became the first [[Europe| European]] to set foot in India through a sea route, landing in [[Kozhikode]] in [[Kerala]], followed by an arrival in what is now known as [[Old Goa]]. The Portuguese arrived with the intention of setting up a colony and seizing complete control of the spice trade from other European powers after traditional land routes to India were closed by the [[Ottoman Turks]]. Later, in [[1510]], Portuguese [[admiral]] [[Afonso de Albuquerque]] defeated the ruling Bijapur kings on behalf of a local sovereign, [[Timayya]], leading to the establishment of a permanent settlement in Velha Goa (or Old Goa). The Portuguese intended it to be a colony and a naval base, distinct from the fortified enclaves established elsewhere along India's coasts. [[image:FortAguada(Goa).jpg|thumb|200px|Ruins of [[Fort Aguada]] in north Goa; one of the defences that the Portuguese built during their reign.]] With the imposition of the [[Goa Inquisition| Inquisition]] ([[1560]]&ndash;[[1812]]), many of the local residents were forcibly converted to [[Christianity]] by missionaries. To escape the Inquisition and harassment, thousands fled the state, settling down in the neighbouring towns of [[Mangalore]] and [[Karwar]] in Karnataka. With the arrival of the other European powers in India in the [[16th century]], most Portuguese possessions were appropriated by the [[British Empire| British]] and the [[Netherlands| Dutch]]. Portuguese possessions in India were reduced to a few [[enclave]]s along India's west coast, with Goa being the largest of these holdings. It soon became their most important overseas possession and was granted the same civic privileges as [[Lisbon]]. The Portuguese encouraged its citizens to marry local women, and to settle in Goa as farmers, retail traders or artisans. These married men soon became a privileged [[caste]], and Goa acquired a sizable [[Eurasian]] population. Subsequently, a senate was created, which maintained direct communications with the king. In [[1843]] the capital was moved to Panjim from Velha Goa. By mid-[[18th century]] the area under occupation had expanded to most of Goa's present day state limits. After India gained independence from the British in [[1947]], Portugal refused to accede to India's request to relinquish their control of its [[exclave]]. Arbitration by the [[World Court]] and the [[United Nations General Assembly]] in the [[1950s]] ruled in favour of India. Finally, on [[12 December]], [[1961]], the [[Indian army]] moved in, taking the colony by force. After a brief skirmish lasting for twenty-six hours, Goa, along with [[Daman and Diu]] (enclaves lying to the north of Maharashtra), was made into a federally administered [[Union Territory]]. Though most nations recognised the annexation, Portugal acknowledged it only after its [[Carnation Revolution]] in [[1974]]. On [[30 May]], [[1987]], the Union territory was split, and Goa was elevated as India's twenty-fifth state. {{multi-video start}} {{multi-video item | filename = Goa 1955 invasion.ogg | title = 1955 reclamation of Goa | description = Newsreel footage of Goa, 1955. (5.2 [[Megabyte|MB]], [[ogg]]/[[Theora]] format). | format = [[Theora]] }} {{multi-video end}} ==Geography and climate== [[image:India Goa Anjouna Beach.jpg|thumb|200px|Goa has a long and sandy coastline.]] Goa encompasses an area of 3,702&nbsp;[[square kilometre|km&sup2;]] (1,430&nbsp;[[square mile|sq mile]]). It lies between the latitudes 14°53'54" N and 15°40'00" N and longitudes 73°40'33" E and 74°20'13" E. Most of Goa is a part of the coastal country known as the [[Konkan]], which is an escarpment risinng up to the [[Western Ghats]] range of mountains, which separate it from the [[Deccan Plateau]]. The highest point is the [[Sonsogor]], with an altitude of 1,167&nbsp;[[metre| metres]] (3,827&nbsp;[[foot (unit of length)| feet]]). Goa has a coastline of 101&nbsp;[[kilometre| km]] (63&nbsp;[[mile| miles]]). Goa's main rivers are the [[Mandovi River| Mandovi]], the [[Zuari River| Zuari]], the [[Terekhol River| Terekhol]], [[Chapora River| Chapora]] and the [[Betul River| Betul]]. The Mormugao harbour on the mouth of the river Zuari is one of the best natural harbours in South Asia. The Zuari and the Mandovi are the lifelines of Goa, with their tributaries draining 69% of it's geographic area. Goa has more than forty estuarine, eight marine and about ninety riverine islands. The total navigable length of Goa's rivers is 253&nbsp;km (157&nbsp;miles). Goa has more than three hundred ancient tanks built during the rule of the Kadamba dynasty and over a hundred medicinal springs{{ref|facts}}. Most of Goa's soil cover is made up of [[laterite]]s which are rich in [[ferric]] [[aluminium]] oxides and [[red| reddish]] in colour. Further inland and along the river banks, the soil is mostly [[alluvial]] and [[loam]]y. The soil is rich in minerals and [[humus]], thus conducive to plantation. Some of the oldest rocks in the [[Indian subcontinent]] are found in Goa between [[Molem]] and [[Anmod]] on Goa's border with Karnataka. The rocks are classified as [[Gneiss| Trondjemeitic Gneiss]] estimated to be 3,600 million years old, dated by the [[Rubidium]] isotope dating method. A specimen of the rock is exhibited in the [[Goa University]]. Goa, being in the [[tropical| tropical zone]] and near the [[Arabian Sea]], has a warm and [[humidity| humid]] climate for most of the year. The month of [[May]] is the hottest, seeing day temperatures of over 35°[[Celsius |C]] (95°[[Fahrenheit |F]]) coupled with high humidity. The [[monsoon]] rains arrive by early [[June]] and provide a much needed respite from the heat. Most of Goa's annual rainfall is received through the monsoons which last till late [[September]]. Goa has a short cool season between mid-[[December]] and [[February]]. These months are marked by cool nights of around 20°C (68°F) and warm days of around 29°C (84°F) with moderate amounts of humidity. Further inland, due to altitudinal gradation, the nights are a few degrees cooler{{ref|Nikkis}}. ==Economy== {|align="right" |[[Image:Goaskepp.JPG|thumb|200px|[[Shipping]] is one of Goa's main industries]] |- |[[image:India Goa Chapora River Boats.jpg|thumb|200px|Fishing in the Chapora river.]] |} Goa is India's richest state with a [[GDP per capita]] one and a half times that of the country as a whole, and one of its fastest growth rates: 8,23% (yearly average 1990-2000). [[Tourism]] is Goa's primary industry: it handles 12%{{ref|Economy}} of all foreign tourist arrivals in India. Goa has two main tourist seasons. Tourism is particularly focussed in the coastal areas, but its impact is more limited in the outer parts. The land away from the coast is rich in minerals and ores and [[mining]] forms the second largest industry. Mining in Goa focuses on ores of [[iron ore| iron]], [[bauxite]], [[manganese]], clays, [[limestone]] and [[silica]]. Agriculture, while of shrinking importance to the economy over the past four decades, offers part-time employment to a sizable portion of the populace. [[Rice]] is the main agricultural crop, followed by [[areca]], [[cashew]] and [[coconut]]. The fishing industry provides employment for about forty thousand people, though recent official figures indicate a decline of the importance of this sector and also a fall in catch, perhaps coupled with the fact that traditional fishing has given way to large-scale mechanised trawling. Medium scale industries include the manufacturing of [[pesticide]]s, [[fertiliser]]s, [[tyre]]s, [[tube]]s, [[footwear]], [[chemical]]s, [[pharmaceutical]]s, [[wheat]] products, steel rolling, fruits and fish canning, cashew nuts, textiles, [[brewery]] products. Goa is also notable for its low liquor prices due to its very low [[excise| excise duty]] on [[alcohol]]. Another source of cash inflow into the state comes from many of its citizens who work abroad and remit money to their families. ==Government and politics== [[Panaji]] (also known by its [[anglicise]]d name &ndash; Panjim) is the administrative capital of Goa lying on the left bank of the Mandovi near Panaji. Goa's legislative capital is [[Porvorim]] &ndash; the seat of the [[Goa assembly]], which lies across the Mandovi River. The state's judicial capital, however, is [[Mumbai]] (Bombay), as the state comes under the [[Bombay High Court]]. A bench of the High Court is present in Panaji. Goa contributes two seats to the [[Lok Sabha]] and one to the [[Rajya Sabha]], India's bicameral parliament. Goa has a [[unicameral]] legislature consisting of a forty member [[Goa assembly|Legislative Assembly]], headed by a [[Chief Minister]] who wields the executive power. The ruling government consists of the party or coalition garnering the most seats in the state elections and enjoying the support of a [[simple majority]] of the House. The governor is appointed by the [[President of India]]. The governor's role is largely ceremonial, but plays a crucial role when it comes to deciding who should form the next government or in suspending the legislature as has happened in the recent past. After having stable governance for nearly thirty years upto [[1990]], Goa is now notorious for its political instability having seen fourteen governments in the span of the fifteen years between 1990 and [[2005]]{{ref|Sastry}}. In March [[2005]] the assembly was dissolved by the governor and [[President's Rule]] was declared, which suspended the legislature. A recent by-election in [[June 2005]] saw the Congress coming back to power after winning three of the five seats that went to polls. The [[Indian National Congress|Congress party]] and the [[BJP]] are the two largest parties in the state. Other parties include the [[United Goans Democratic Party]], the [[Nationalist Congress Party]] and the [[Maharashtrawadi Gomantak Party]] is the oldest in the state, though in recent times it has lost out much of its traditional electorate. Unlike other states which follows the British Indian model of civil laws framed for individual religions, the Portuguese [[Uniform Civil Code]], based on the Napoleonic Codes, has been retained by the Goa government. ==Demographics== [[image:India Goa Hindu Temple at Siolim.jpg|thumb|200px|Hindu temples in Goa are colourful and represent the traditional indigenous architecture.]] A native of Goa is called a '''Goan''' in English, ''Goenkar'' in Konkani, ''Goês'' (male) or ''Goesa'' (female) in Portuguese and a ''Govekar'' in Marathi. In many parts of India, the names ''Goanese'' is also sometimes used instead of Goan. Goa has at present a population of 1.344 million residents consisting of 685,000 males and 658,000 females with a growth rate of 14.9% per annum. There are 363 people for each square kilometre of the land. 49.77% of the population live in urban areas. The sex ratio is 960 females to 1000 males. Goa's [[literacy| literacy rate]] is 82.32%, broken down into: males 88.88% and females 75.51%.{{ref|demographics}} [[Hinduism]] (65%), [[Catholicism]] (30%){{Ref|People}} and [[Islam]] are the three main [[Religion in India| religions]] in Goa. Goa's main towns are [[Vasco da Gama (town)| Vasco]], [[Margao]] (also spelt as Margaon, and pronounced as Madgaon), [[Marmagao]] (also pronounced by some as Murgaon), [[Panjim]] and [[Mapusa]]. The region connecting the last four towns is considered a ''de facto'' [[conurbation]], or a more or less continuous urban area. Following the end of Portuguese rule, the most widely used languages are [[Konkani]] as the primary spoken language, and [[Indian English|English]] and [[Marathi]] for official, literary or educational purposes. Language is a controversial issue in Goa, over which an agitation was fought between two contending pro-Konkani and pro-Marathi camps between [[1985]]-[[1987|87]]. After the agitation ended in 1987, a complex formula grants 'official language' status to Konkani, while Marathi is also allowed to be used "for any or all official purposes." Given the bitter rivalry between the two lobbies, clubbed with a maudlin issue has resulted in a stalemate over the actual implementation. [[Portuguese language|Portuguese]], the earlier language of the elite, has been hit by shrinking numbers, though a small section still prefer it as the medium for discourse at home, while even a few Portuguese books have been published in recent years. [[English language|English]], viewed as a language of opportuninty and social mobility is widely understood by the many of the state residents. [[Hindi]], India national language, is also spoken as a second or third language. ==Divisions== [[image:goamap.png|thumb|200px|Talukas of Goa. Talukas in purple shades belong to [[North Goa]] district, and orange denote [[South Goa]].]] The state is divided into two [[List of Indian districts| districts]]: [[North Goa]] and [[South Goa]]. Goa contributes two seats to [[Parliament of India| India's Parliament]], the [[Lok Sabha]], one from each district. [[Panaji]] is the headquarters of the north Goa district and [[Margao]] of the south district. Each district is governed by a [[district collector]], an administrator appointed by the Indian government. The districts are further divided into eleven [[taluka]]s &ndash; Talukas of North Goa are [[Bardez]], [[Bicholim]], [[Pernem]], [[Ponda]], [[Satari]] and [[Tiswadi]]. Talukas of South Goa are [[Canacona]], [[Mormugao]], [[Quepem]], [[Salcette]] and [[Sanguem]]. Headquarters of the respective talukas are Mapusa, Bicholim, Pernem, Ponda, [[Valpoi]], Panaji, [[Chaudi]], Vasco, Quepem, Margaon and Sanguem. ==Transport== Goa's main form of [[public transport]] largely consists of privately operated buses linking the major towns to rural areas. Government-run white-with-blue-and-red-stripes buses, maintained by a service called the [[Kadamba Transport Corporation]], links both major routes (like the Panjim-Margao route) and also some of the more remote parts of the state and taluka headquarters. In large towns such as Panjim and Margao, intra-city buses serve its citizens. Public transport in Goa is not very efficient, and most buses stop plying on routes a little after dusk. Residents depend heavily on their own transport, usually motorised two-wheelers. Goa has two [[National Highway]]s passing through it. NH-17 runs along India's west coast and links Goa to Bombay in the north and [[Mangalore]] to the south. NH-4A running across the state connects the capital Panjim to [[Belgaum]] in east, linking Goa to cities in the [[Deccan]]. The NH-17A connects NH-17 to [[Mormugao]] Harbour from Cortalim, and the new NH-17B, once complete will be a four lane highway connecting Mormugao Harbour to NH-17 at another location, Verna, via [[Dabolim]] airport. Goa has a total of 224&nbsp;km of National highway, 232&nbsp;km of state highway and 815&nbsp;km of district highway. Hired forms of transport include unmetered taxis, and, in urban areas, [[auto rickshaws]]. A unique form of transport in Goa is the yellow-and-black two-wheeler [[Motorcycle taxi]], operated by drivers who are locally called "pilots". These vehicles transport a single [[pillion|pillion rider]], at fares that are usually negotiated prior or after the journey. In some places in Goa, there are river crossings which are serviced by the [[ferry|ferry boats]], operated by the river navigation departments. Goa has two [[Rail transport|rail lines]] &ndash; one run by the South Central Railway and the other by the [[Konkan Railway]]. The line run by the [[South Central Railway]] was built during the colonial era linking the port town of Vasco da Gama to [[Hubli]] in [[Karnataka]] and passing through Margaon. The line, earlier a [[metre gauge]], was recently converted to [[broad gauge]]. The Konkan Railway line, which was built during the [[1990s]], runs parallel to the coast connecting Mumbai to the [[Malabar Coast]]. Goa's sole airport &ndash; the [[Dabolim Airport]] is a military airport, though civilian flights are permitted when the fields can be spared from military uses. In addition to regular flights, the airport handles a large number of chartered flights. The Mormugao harbour near the city of Vasco handles mineral ore, petroleum, coal and international containers. Much of the shipments consist of minerals and ores from Goa's hinterland. Panaji, which is situated on the banks of the Mandovi, also has a minor port, which used to handle passenger [[steamer]]s between Goa and Mumbai till the late [[1980s]]. ==Culture== [[image: India Goa Portuguese Villa.jpg|thumb|200px|An example of traditional Goan architecture.]] The most popular celebrations in Goa are [[Christmas]], [[Ganesh Chaturthi]], [[New Year's Day]], the [[Shigmo]] festival and the [[Carnival]]. However, since the [[1960s]], the celebrations of the Shigmo and carnival have shifted to the urban centres, and in recent times these festivals are seen more as a means of attracting tourists. Celebrations for all festivals usually last for a few days and include parties and balls. [[The West| Western]] English songs have a large following in most parts of Goa. Traditional Konkani folk songs too have a sizable following. [[Manddo]], the traditional Goan music which originated in the [[nineteenth century]], is sung and danced on special occasions. Goa is also known for its [[Goa trance music]]. [[Rice]] with [[fish]] [[curry]] is the staple diet in Goa. Goa is renowned for its rich variety of fish dishes cooked with elaborate recipes. [[Coconut]] and coconut oil is widely used in Goan cooking along with [[chilli]], [[spice]]s and [[vinegar]] giving the food a unique flavour. [[Pork]] dishes such as [[Vindaloo]], [[Xacuti]] and [[Sorpotel]] are cooked for major occasions among the Catholics. A rich [[egg]]-based multi-layered sweet dish known as [[bebinca]] is a favourite at [[Christmas]]. The most popular alcoholic beverage in Goa is [[fenny|feni]]; Cashew feni is made from the fermentation of the fruit of the cashew tree, while coconut feni is made from the sap of toddy palms. Goa has two [[World Heritage Sites]]: the [[Bom Jesus Basilica]] and a few designated convents. The Basilica holds the mortal remains of St. [[Francis Xavier]], regarded by many Catholics as the patron saint of Goa. Once every decade, the body is taken down for veneration and for public viewing. The last such event was conducted in [[2004]]. The Velhas Conquistas regions are also known for its Indo-Portuguese style architecture. In many parts of Goa, mansions constructed in the Indo-Portuguese style architecture still stand, though in some villages, most of them are in a dilapidated condition. [[Fontainhas]] in Panjim, has been declared a cultural quarter, and are used as a living museum showcasing the life, architecture and culture of Goa. Some influences from the Portuguese era are visible in some of Goa's temples, notably the [[Mangueshi Temple]]; although, in an conscious effort after 1961, many of these were demolished and reconstructed in the indigenous Indian style. {{see also|Music of Goa}} ==Sports== Football is widely popular in Goa, particularly around Margao where the main football stadium, at the Fatorda locality is based. Football is also played in local fields, during the non-monsoon, non-planting season, particular in central coastal Goa. Many of the country's top [[Nation Football League (India)|NFL]] clubs such as the [[Vasco Sports Club| Vasco]], [[Salgaonkar Sports Club| Salgaokar]], [[Dempo Sports Club| Dempo]], [[Sporting Clube de Goa]] and [[Churchill Brothers]] are based in Goa. In recent decades, a growing influence of [[cricket]] is visible, in large part fuelled by the massive coverage this sport gets on national television, thus making an impact even in a part of South Asia which hardly had any contact with the [[British Empire]]. The state's sole stadium is the [[Fatorda stadium]], located near Margaon. The stadium hosts both international football as well as [[cricket]] matches. [[Field Hockey| Hockey]] is the third most popular sport. Goa used to be a traditional bastion of hockey talent, though in recent times its popularity has been decreasing. ==Flora and fauna== [[image:India Goa Chapora River Colony of Birds.jpg|thumb|200px| The [[Salim Ali Bird sanctuary]] is one of the most well known ornithology sanctuaries in India.]] [[Forest]] cover in Goa stands at 1,424&nbsp;[[square kilometre|km&sup2;]], most of which is owned by the government.{{ref|Economy2}} Most of the forests in the state are located in the interior eastern regions of the state. The [[Western Ghats]], which form most of eastern Goa, have been internationally recognised as one of the biodiversity hotspots of the world. In the [[February]] [[1999]] issue of the ''[[National Geographic Magazine]]'', Goa was compared with the [[Amazon Basin| Amazon]] and [[Congo Basin| Congo]] basins for its rich tropical biodiversity. The important forests products are [[bamboo]] canes, [[Maratha bark]]s, [[chillar barks]] and the [[bhirand]]. [[Coconut trees]] are ubiquitous and are present in almost all area of Goa barring the elevated regions. A large number of [[deciduous]] vegetation consisting of [[teak]], [[sal]], [[cashew]] and [[mango]] trees are present. Fruits include [[jackfruit]]s, [[mango]]s, [[pineapple]]s and [[blackberry|blackberries]]. [[Fox]]es, [[wild boar]]s and [[bird migration|migratory]] birds are found in the jungles of Goa. The [[Avifauna]] includes [[kingfisher]]s, [[myna]]s and [[parrots]]. Numerous types of fish are also caught off the coast of Goa and in its rivers. [[Crab]]s, [[lobster]]s, [[shrimps]], [[jellyfish]], [[oysters]] and [[catfish]] form some of the piscine catch. Goa also has a high [[snake]] population, which keeps the [[rodent]] population in control. Goa has many famous [[National Parks]], including the renowned [[Salim Ali]] [[ornithology]] sanctuary. Other wildlife sanctuaries include the [[Bondla Wildlife Sanctuary]], [[Molem Wildlife Sanctuary]], [[Cotigao Wildlife Sancuary]] and the [[Mahaveer Wildlife Sanctuary]]. ==Media== The [[All India Radio]] is the only [[radio channel]] in the state, broadcasting in both [[Frequency Modulation| FM]] and [[Amplitude Modulation| AM]] bands. Major cellular service operators include [[Reliance Infocomm]], [[Tata Indicom]], [[Hutch]], [[BSNL]] and [[Idea!]]. Local newspaper publications include the [[English language]] '' [[Herald]]'' (Goa's oldest, till [[1983]] a Portuguese paper known as ''O Heraldo''), the ''[[Gomantak Times]]'' and the ''[[Navhind Times]]''. In addition to these, ''The [[Times of India]]'' and the ''[[Indian Express]]'' are also received from Bombay and Bangalore in the urban areas. Goa is served by almost all television channels available in India. Channels are received through cable in most parts of Goa. In the interior regions, channels are received via satellite dishes. [[Doordarshan]], the national television broadcaster, has two free terrestrial channels on air. Local cable channels include ''[[Goa365]]'' (English), ''[[Goa Newsline]] and [[Goa Plus]]'' (both Konkani). ==Education== Each taluka is made up of villages, each having a school run by the government. However many of the state's residents prefer to enrol in privately run schools which offer better facilities. All schools come under the state [[Secondary School Certificate| SSC]] whose syllabus is prescribed by the state Education department. There are also a few schools run by the all-India [[ICSE]] board. Most students in Goa complete their high school using English as the medium of instruction. Primary schools, on the other hand is largely run in Marathi (in government schools) and Konkani (in private, but government-aided schools). As is the case in most of India, enrollement for vernacular media has seen a fall in numbers in favour of English medium education. After ten years of schooling, students join a [[Junior College]] which offers courses in popular streams such as [[Science]], [[Liberal Arts| Arts]], [[Law]] and [[Commerce]]. Additionally, many join three year [[diploma]] courses. Two years of college is followed by a professional degree. The [[Goa University]] is the sole [[university]] in the state and all colleges are affiliated to it. There are two [[engineering]] colleges and one medical college in the state. Many residents however choose to take up courses in other states as the demand for a course in Goa is more than that available. Goa is also well-known in India for courses in [[marine engineering]], [[fisheries]], hotel management and [[cuisine]]. Portuguese is taught part of the school curriculum as a third language in some schools. The Goa University also offers bachelor and Master's degrees in Portuguese, though few who take up the course. ==External links== {{commons|Goa}} {{quote}} * [http://www.goagovt.nic.in Government of Goa official website] * [http://www.tourisminindia.com/indiainfo/states/goa/index.htm Ministry of Tourism] * [http://www.goacom.com/ Goacom directory] * [http://www.goanet.org/ Goanet mailing lists and site] * [http://www.lonelyplanet.com/destinations/indian_subcontinent/goa/get.htm Lonely Planet] * [http://www.mapsofindia.com/maps/goa/ Maps of Goa] *[http://www.roadjunky.com/goa/guide_goa.shtml Goa Travel Info] - Tips on staying safe and sane in Goa * [http://www.goacom.com/goatourism/ Goa Tourism] * [http://www.goaholidayhomes.com/Food/ Goan Recipe] * [http://www.goainformation.org Goainformation] * [http://www.amchegoa.com/ Amche Goa] &mdash; Goa: Culture lifestyle heritage, history of Goans * [http://goabooks.swiki.net Goa book reviews site] * [http://www.webindia123.com/GOA/economy/economy.htm webindia.com] * [http://www.goamog.com/ The GoaMog Information Resource Portal] ==References== # {{note|facts}} [http://www.colaco.net/thegoaUdontNO.htm The Goa that you may not know], Dr. Nandkumar Kamat, [http://www.colaco.net Colaco.net], [[2001-06-06]] # {{note|Nikkis}} [http://www.nikkistravel.com/facts_and_figures_goa.htm Facts and Figures About Goa], [http://www.nikkistravel.com/index.htm Nikkis Travel Services] verified [[2005-04-02]] # {{note|Economy}} [http://goenkar.com/book/print/112 Economy of Goa], from [http://goenkar.com/ goenkar.com] verified [[2005-04-02]]. # {{note|Sastry}} [http://www.hindu.com/2005/01/31/stories/2005013104051100.htm Odds stacked against Parrikar], Anil Sastry, ''[http://www.hindu.com The Hindu]'', [[2005-01-31]], verified [[2005-04-02]] # {{note|demographics}} ''Manorama Year Book 2003'' &mdash; pg 659 &ndash; ISBN 81-900461-8-7 # {{note|People}} [http://www.goatourism.org/People/people.htm The People], [http://www.goatourism.org/ Department of Tourism], Government of Goa, verified [[2005-04-02]] # {{note|passport}} ''[http://www.deccanherald.com/deccanherald/july242004/n4.asp Portuguese passport racket worries UK, US]'', Devika Sequeira, [http://www.deccanherald.com Deccan Herald], Saturday, [[2004-07-24]] # {{note|Economy2}} [http://goenkar.com/book/print/112 Economy of Goa], from [http://goenkar.com/ goenkar.com], Government owned forest is estimated at 1224.38 km&sup2; whilst private is given as 200 km&sup2; verified [[2005-04-02]]. {{భారతదేశం}} [[cs:Goa (stát)]] [[da:Goa]] [[de:Goa (Indien)]] [[fr:Goa]] [[es:Goa]] [[eo:Goao]] [[he:&#1490;&#1493;&#1488;&#1492;]] [[ja:&#12468;&#12450;]] [[nl:Goa (deelstaat)]] [[pl:Goa]] [[pt:Goa]] [[simple:Goa]] [[sv:Goa]] [[Category:Goa|* ]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] నాగాలాండ్ 1578 18270 2006-01-14T06:46:01Z Chaduvari 97 /* External links */ వర్గాల మార్పు {{అనువాదము}} [[image:IndiaNagaland.png|thumb|Location of Nagaland in India]] '''Nagaland''' is a [[States and territories of India|state]] in the north-eastern part of [[India]]. It borders the Indian states of [[Assam]], [[Arunachal Pradesh]] and [[Manipur]] and the country [[Myanmar]]. The state capital is [[Kohima]]. Nagaland is divided into 7 administrative districts. About 84 percent of the population belongs to 16 [[Naga (people)|Naga]] tribes, an [[Indo-Mongoloid]] ethnic group; minority tribes include the 40,000 [[Chin (ethnicity)|Chin]]. In addition, there are some 220,000 [[Assam|Assamese]] and 14,000 [[Bengali]] Muslims. More than 85 percent of the population is [[Christianity|Christian]], mostly [[Baptist]]. This Christian heritage is shared with a majority in the nearby states of [[Mizoram]] and [[Meghalaya]] and by a large minority in neighbouring [[Manipur]], but sets them apart from the rest of India which is overwhelmingly [[Hinduism|Hindu]]. ==Recent history== Nagaland became a state on [[December 1]], [[1963]]. Its status as part of India or as an independent entity beforehand has been disputed since [[1956]], and there are agitators for independence within the region. On [[October 2]], [[2004]], a series of attacks, including two bomb explosions, in the states of [[Assam]] and Nagaland killed at least 57 people and injured over 100. Officials have blamed two groups of separatist [[rebel]]s, the [[United Liberation Front of Asom]] and [[National Democratic Front of Boroland]] (NDFB). ==Facts and Figures== <!--Can somebody please make this into a table? I'll do it myself if I have time, but if somebody wants to beat me to it, that would be great!--> *Area: 16,600 km&sup2; *Population: 1.55 million ([[2000]]) **Ethnic groups: ***[[Naga (people)|Naga]] (16 tribes): 83.6% ***[[Assam|Assamese]]: 11.5% ***[[Chin (ethnicity)|Chin]]: 2.5% ***[[Bengali]]: 0.8% ***Other: 1.6% **Religion: ***[[Christianity|Christian]]: 87.5% (60%+ [[Baptist]]) ***[[Hinduism|Hindu]]: 10.1% ***[[Islam|Muslim]]: 1.7% *Capital: [[Kohima]] (pop. 63,000) ==External links== * [http://nagaland.nic.in/ Official website] * [http://news.independent.co.uk/world/asia/story.jsp?story=568505 Independent - Separatist attacks kill 57 in north-east India] * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3710318.stm BBC Breaking News - India rocked by deadly attacks] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[Category:ఏడు సోదర రాష్ట్రాలు|నాగాలాండ్]] [[de:Nagaland]] [[et:Nagaland]] [[es:Nagaland]] [[fr:Nagaland]] [[hi:&#2344;&#2366;&#2327;&#2366;&#2354;&#2376;&#2306;&#2337;]] [[pt:Nagaland]] [[sv:Nagaland]] [[zh:&#37027;&#21152;&#20848;&#37030;]] మిజోరాం 1579 18272 2006-01-14T06:47:22Z Chaduvari 97 /* External links */ వర్గాల మార్పు {{అనువాదము}} [[Image:IndiaMizoram.png|thumb|Map showing Mizoram (in black) in relation to the other states of India]] '''Mizoram''' is a state in northeastern [[India]]. Its population at the [[2001]] census stood at approximately 890,000. Mizoram boasts a literacy rate of 89 percent - the second highest among all the [[States of India|states of India]], after [[Kerala]]. ==Ethnic groups== The great majority of Mizoram's population is comprised of ethnic [[Mizo]]s. The Mizos are divided into numerous tribes, the largest of which is the [[Lushai]], which comprises almost two-thirds of the state's population. Other major Mizo tribes include the [[Ralte]], the [[Hmar]], the [[Paihte]], the [[Poi]], and the [[Pawi]]. The [[Chakma]], a non-Mizo tribe, is of [[Arakan]]ese origin. ==Religion== Some 85 percent of the population (including almost all ethnic [[Mizo]]s) is [[Christian]], mostly [[Presbyterian]] and [[Baptist]]. This Christian heritage is shared by a majority in the nearby states of [[Nagaland]] and [[Meghalaya]], and by a large minority in neighbouring [[Manipur]], and is one factor that helps to set the [[Seven Sister States]] (the seven states in the northeastern corner of India) apart from the rest of the country, which is overwhelmingly Hindu. The [[Chakma]] practice [[Theravada Buddhism]], mixed with elements of [[Hinduism]] and [[Animism]]. A minority of the Mizos have recently been observing [[Judaism]] following the announcement of a local researcher that the Mizos were one of the [[Lost Tribes of Israel]] (''see [[Bnei Menashe]]''). Roughly 5,000 Mizos and Kukis, a related ethnic group, have become or are the children of those who began to convert to Judaism during the mid-[[1980's]]. The state's powerful churches, which hold great sway over the lives of 750,000 Mizos&mdash;who are almost wholly Christian&mdash;dismiss this belief. On [[1 April]] [[2005]], the Chief [[Rabbi]] of [[Sephardi]]c Jews in Israel, [[Shlomo Amar]], recognized the Jewish community as authentic descendants of the [[Lost Tribes of Israel]]. The decision coupled with a gesture to send a contingent of Rabbis to India to perform formal [[Orthodox Judaism|Orthodox Jewish]] [[Religious_conversion#Conversion_to_Judaism|conversions]]. With the conversions, the [[Mizo Jews]], who claim ancestry to the [[Tribe]] of [[Tribe of Manasseh|Manasseh]], would be allowed to move to [[Israel]] under Israel's [[Law of Return]]. Although the male side of the group was found not to have ancestral links (''see [[Y-chromosomal_Aaron]]''), the female side of the tribe has distinct [[Middle East]]ern features. The difference between the masculine and feminine sides may be explained by the marriage of one of the mothers of the tribe, who came from the [[Middle East]], to a local native. ===See also=== * http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3228054.stm * http://newswww.bbc.net.uk/1/hi/world/south_asia/3575716.stm * http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4400957.stm * http://www.haaretz.com/hasen/spages/559669.html ==Politics== *[[Assembly election results of Mizoram]] *[[:Category:Indian political parties-Mizoram|List of political parties in the state]] ==Facts and figures== *Area: c.21,000 km&sup2; *Population: 890,000 ([[2001]]) **Ethnic groups: ***[[Mizo]]/[[Lushai]]: 63.1% ***[[Hmar]]: ? ***[[Poi]]: 8% ***[[Chakma]]: 7.7% ***[[Ralte]]: 7% ***[[Pawi]]: 5.1% ***[[Kuki]]: 4.6% ***Other: 5.1% **Religion: ***Christian: 85% ***Buddhist: 8% ***Hindu: 7% *Capital: [[Aizawl]] (population 182,000) ==External links== *[http://mizoram.nic.in/ Government of Mizoram Website] *[http://mizoram.gov.in/ Government of Mizoram Portal] *[http://www.izawl.com/ Mizoram Portal] *[http://www.hmar.net/ Hmar.net: News, issues, articles regarding the Hmar tribals] *[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3228054.stm/ BBCNews: Mizo 'Jews' seek Israel visas] *[http://newswww.bbc.net.uk/1/hi/world/south_asia/3575716.stm/ BBCNews: India's 'lost Jews' wait in hope] *[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4400957.stm/ BBCNews: Rabbi backs India's 'lost Jews'] *[http://www.haaretz.com/hasen/spages/559669.html/ Haaretz: Amar: Bnei Menashe are descendants of ancient Israelites] *[http://www.zoram.org/ Zoram.org: Regularly updated news of Mizoram and Zo kindred tribes] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[Category:ఏడు సోదర రాష్ట్రాలు|మిజోరాం]] [[da:Mizoram]] [[de:Mizoram]] [[et:Mizoram]] [[fr:Mizoram]] [[hi:&#2350;&#2367;&#2332;&#2364;&#2379;&#2352;&#2350;]] [[pt:Mizoram]] [[sv:Mizoram]] ఉత్తర ప్రదేశ్ 1580 20280 2006-02-22T14:00:26Z Chaduvari 97 Reverted edit of 62.171.194.40, changed back to last version by Chaduvari {{అనువాదము}} [[Image:IndiaUttarPradesh.png|200px|right|]] '''Uttar Pradesh''' (Hindi: &#2313;&#2340;&#2381;&#2340;&#2352; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;, Urdu: &#1575;&#1578;&#1585; &#1662;&#1585;&#1583;&#1740;&#1588;) is the fifth largest and the most populous [[States and territories of India|state]] in [[India]]. The administrative and legislative capital is [[Lucknow]] and the judicial capital is [[Allahabad]]. Other notable cities include [[Agra]], [[Aligarh]], [[Ayodhya]], [[Varanasi]] (Benares), [[Gorakhpur]], and [[Kanpur]]. Neighbouring states are [[Uttaranchal]], [[Himachal Pradesh]], [[Haryana]], [[Delhi]], [[Rajasthan]], [[Madhya Pradesh]], [[Chhattisgarh]], [[Jharkhand]] and [[Bihar (India)|Bihar]]. Uttar Pradesh shares a border with [[Nepal]]. In [[2000]], the [[Parliament of India]] carved out the northern part of Uttar Pradesh to form the state of Uttaranchal. Uttar Pradesh covers a large part of the densely populated plains around the [[Ganges]] and [[Yamuna]] rivers. With nearly 176 million inhabitants, it is not only the most populous state in India but also [[list of the most populous subnational entities|the most populous subnational entity]] in the world. Only five countries (the [[People's Republic of China]], [[India]] itself, the [[United States]], [[Indonesia]] and [[Brazil]]) have a higher population than Uttar Pradesh (see [[List of countries by population]]). It is also one of the most economically backward states of India and the literacy rate, as is the case with the rest of India, is higher for males than females. ==History== [[Image:United Provinces 1909.jpg|thumb|United Provinces, 1909]] Uttar Pradesh covers the area of the former [[princely state]] of [[Awadh]] (Oudh) and the British Province of Agra. The Province of Agra was originally the western-most British possession, after they expanded from [[Bengal]], and thus was known as the North-West Province. The North-West Province was renamed the Province of Agra, and merged in [[1858]] with the Province of Oudh to form the [[United Provinces of Agra and Oudh]], known after [[1902]] as the United Provinces. Two [[princely states]], [[Rampur]] and [[Tehri]], were under the authority of the provincial governor. With the advent of Indian independence, the United Provinces was renamed "Uttar Pradesh," ("northern province"). This preserved the commonly used abbreviation '''U.P.''' In 2000, the northwestern districts of Uttar Pradesh became the new state of [[Uttaranchal]]. ==Constituent regions== The state comprises the regions of [[Rohilkhand]] in the northwest, The [[Doab]], or [[Brij]] (Braj) (Braj-bhoomi) in the southwest, [[Awadh]] (Oudh) (the historic country of Koshal) in the centre, the northern parts of [[Bagelkhand]] & [[Bundelkhand]] in the south, and the south-western part of the Bhojpur country, commonly called [[Purvanchal]] ("Eastern Province"), in the east. ==Languages== The languages of the different regions are distinct, and the language of the western parts, called ([[Khadiboli]]) is the basis for the official [[Hindi]] language, created during the late 19th century. The most commonly spoken language in urban areas is [[Urdu]]/[[Hindi]]. Regardless of the script used, the language of Lucknow is called Lucknowie Urdu. It is a pure form of literary [[Urdu]] used by most Urdu poets. Urdu is one of the two official languages of the state. Other languages are Koshali, [[Braj]] (which is more than two thousand years old), Koeli, [[Bagheli]], [[Bundeli]] and [[Bhojpuri]]. The Bhojpuri ethnic homeland is divided between Nepal in the north, Bihar state in the east and Uttar Pradesh in the west. ==Politics== ''[[:Category:Indian political parties-Uttar Pradesh|List of political parties in the state]]'' The current chief minister of Uttar Pradesh is [[Mulayam Singh Yadav]], one of the leaders of the [[Samajwadi Party]] (Socialist Party). The former [[Prime Minister of India]], [[Atal Behari Vajpayee]], represents the constituency of [[Lucknow]]. ==Divisions and districts== Uttar Pradesh state consists of [[Districts of Uttar Pradesh|70 districts]], which are grouped into 17 divisions: [[Agra]], [[Azamgarh]], [[Allahabad]], [[Kanpur]], [[Gorakhpur]], [[Chitrakoot]], [[Jhansi]], [[Devipatan]], [[Faizabad]], [[Bahraich]], [[Bareilly]], [[Basti]], [[Mirzapur]], [[Moradabad]], [[Meerut]], [[Lucknow]], [[Varanasi]], and [[Saharanpur]]. [[Image:Uttar_Pradesh_districts.jpg]] ==Economy== ==Education== The State of U.P. has made investments over the years in all sectors of Education and has achieved some success. Female literacy situation in Uttar Pradesh is dismal. Only one out of four in the 7+ age group was able to read and write in 1991. This figure go down to 19 per cent for rural areas, 11 per cent for the scheduled castes, 8 per cent for scheduled castes in rural areas, and 8 per cent for the entire rural population in the most educationally backward districts. In terms of more demanding criteria of educational attainment on the completion of primary or secondary education, in Uttar Pradesh, in 1992-93 only 50 percent of literate males and 40 per cent of literate females could complete the cycle of eight years of schooling involved in the primary and middle stages. One other distinguishing feature of Uttar Pradesh education system is the persistence of high level of illiteracy in the younger age group. Within the younger age group, the illiteracy was endemic in rural. In the late 1980s, the incidence of illiteracy in the 10-14 age group was as high as 32 percent for rural males and 61 per cent for rural females, and more than two-thirds of all rural girls in the 12-14 age group never went to school. The problems of education system is exacting. Due to public apathy the school are in disarray, privately run school are functional, but beyond the reach of ordinary people. The State government has taken programmes to make the population totally literate. There are special programmes like World Bank aided DPEP. Steps are being taken with the help of NGOs and other organizations to raise popular participation. At the level of higher education and technical education Uttar Pradesh has 16 general universities, 3 technical universities, one Indian Institute of Technology (Kanpur), one Indian Institute of Management (Lucknow), one Indian Institute of Information Technology and large number polytechnics, engineering institutes and industrial training institutes. ==Tourism== ==External link== * [http://www.upgov.nic.in/ Official Website of the government of Uttar Pradesh] * [http://mapsofindia.com/maps/uttarpradesh/h3s3105.htm Railway Map] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Uttar Pradesh]] [[de:Uttar Pradesh]] [[et:Uttar Pradesh]] [[es:Uttar Pradesh]] [[fr:Uttar Pradesh]] [[hi:&#2313;&#2340;&#2381;&#2340;&#2352; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;]] [[nl:Uttar Pradesh]] [[pt:Uttar Pradesh]] [[sv:Uttar Pradesh]] మధ్య ప్రదేశ్ 1581 18293 2006-01-14T08:36:34Z Chaduvari 97 /* External Links */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} [[Image:IndiaMadhyaPradesh.png|200px|right|]] '''Madhya Pradesh''' (&#2350;&#2343;&#2381;&#2351; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;) is a [[States and territories of India|state]] in central [[India]]. Its capital is [[Bhopal]]. Madhya Pradesh was originally the largest state in India. On [[November 1]], [[2000]], the state of [[Chhattisgarh]] was carved out. ==Geography== '''Madhya Pradesh''' means ''Central Province'', and it is located in the geographic heart of India. The state straddles the [[Narmada River]], which runs east and west between the [[Vindhya Range|Vindhya]] and [[Satpura Range|Satpura]] ranges; these ranges and the Narmada are the traditional boundary between the north and south of India. The state is bordered on the west by [[Gujarat]], on the northwest by [[Rajasthan]], on the northeast by [[Uttar Pradesh]], on the east by [[Chhattisgarh]], and on the south by [[Maharashtra]]. Madhya Pradesh comprises several linguistically and culturally distinct regions, including: * [[Malwa]]: a plateau region in the northwest of the state, north of the Vindhya Range, with its distinct language and culture. [[Indore]] is the major city of the region, while [[Bhopal]] lies on the edge of Bundelkhand region. [[Ujjain]] is a town of historical importance. * [[Nimar]] (Nemar): the western portion of the Narmada River valley, lying south of the Vindhyas in the southwest portion of the state. * [[Bundelkhand]]: a region of rolling hills and fertile valleys in the northern part of the state, which slopes down toward the [[Indo-Gangetic plain]] to the north. [[Gwalior]] is an historic center of the region. * [[Baghelkhand]]: a hilly region in the northeast of the state, which includes the eastern end of the Vindhya Range. * [[Mahakoshal]] (Mahakaushal): the southeastern portion of the state, which includes the eastern end of the Narmada river valley and the eastern Satpuras. [[Jabalpur]] is the most important city in the region. ==Districts== ''see'' [[Districts of Madhya Pradesh]] Madhya Pradesh state is made up of 48 districts, which are grouped into nine divisions: [[Bhopal]], Chambal, [[Gwalior]], Hoshangabad, [[Indore]], [[Jabalpur]], [[Rewa]], [[Sagar]], and [[Ujjain]]. Districts: [[Anuppur]], [[Ashoknagar]], [[Balaghat]], [[Barwani]], [[Betul]], [[Bhind]], [[Bhopal]], [[Burhanpur]], [[Chhatarpur]], [[Chhindwara]], [[Damoh]], [[Datia]], [[Dewas]], [[Dhar]], [[Dindori]], [[Guna, India|Guna]], [[Gwalior]], [[Harda]], [[Hoshangabad]], [[Indore]], [[Jabalpur]], [[Jhabua]], [[Katni]], [[Khandwa]], [[Khargone]], [[Mandla]], [[Mandsaur]], [[Morena]], [[Narsinghpur]], [[Neemuch]], [[Panna]], [[Raisen]], [[Rajgarh]], [[Ratlam]], [[Rewa]], [[Sagar]], [[Satna]], [[Sehore]], [[Seoni]], [[Shahdol]], [[Shajapur]], [[Sheopur]], [[Shivpuri]], [[Sidhi]], [[Tikamgarh]], [[Ujjain]], [[Umaria]], [[Vidisha]]. ==History== ===Ancient=== The city of [[Ujjain]] (also known as Avanti) arose as a major center in the second wave of Indian urbanization in the sixth century BCE, and served as the chief city of the kingdom of [[Malwa]] or Avanti. Further east, the kindgom of [[Chedi]] lie in Bundelkhand. [[Chandragupta Maurya]] united northern India c. [[320 BCE]], establishing the [[Maurya empire]] (321 to 185 BCE), which included all of modern-day Madhya Pradesh. The Maurya empire went into decline after the death of [[Asoka]], and Central India was contested among the [[Saka]]s, [[Kushana]]s, and local dynasties during the 3rd-1st centuries BCE. Ujjain emerged as the predominant commercial center of western India from the first century BCE, located on the trade routes between the [[Ganges]] plain and India's [[Arabian Sea]] ports. It was also an important [[Hindu]] and [[Buddhist]] center. The [[Satavahana]] dynasty of the northern [[Deccan]] controlled parts of Madhya Pradesh during the 1st-3rd centuries CE. Northern India was conquered by the [[Gupta empire]] in the 4th and 5th centuries, which became known as India's "classical age". The [[Vakataka]] dynasty were the southern neighbors of the Guptas, ruling the northern [[Deccan]] plateau from the [[Arabian Sea]] to the [[Bay of Bengal]]. These empires collapsed towards the end of the 5th century. ===Medieval=== The attacks of the [[Hephthalite]]s or White Huns brought about the collapse of the Gupta empire, and India broke up into smaller states. A king [[Yasodharman]] of Malwa defeated the Huns in [[528]], ending their expansion. King [[Harsha]] of [[Thanesar]] reunited northern India for a few decades before his death in [[647]]. The Medieval period saw the rise of the [[Rajput]] clans, including the [[Paramara]]s of Malwa and the [[Chandela]]s of Bundelkhand. The Paramara king [[Bhoj]] (c. 1010-1060) was a brilliant [[polymath]] and prolific writer. The Chandelas created the temple city of [[Khajuraho]] between c. 950 and c. 1050. [[Gond]] kingdoms emerged in Gondwana and Mahakoshal. Northern Madhya Pradesh was conquered by the [[Muslim]] [[Delhi Sultanate]] in the [[13th century]]. After the collapse of the Delhi Sultanate at the end of the [[14th century]], independent regional kingdoms reemerged, including the [[Tomara]] Rajput kingdom of [[Gwalior]] and the Muslim Sultanate of Malwa, with its capital at [[Mandu]]. The Malwa Sultanate was conquered by the Sultanate of [[Gujarat]] in [[1531]]. ===Modern=== Most of Madhya Pradesh came under [[Mughal]] rule during the reign of the emperor [[Akbar]] (1542 – 1605). Gondwana and Mahakoshal remained under the control of Gond kings, who acknowledged Mughal supremacy but enjoyed virtual autonomy. After the death of the Mughal emperor [[Aurangzeb]] in [[1707]] Mughal control began to weaken, and the [[Maratha]]s began to expand from their base in central Maharashtra. Between 1720 and 1760 the Marathas took control of most of Madhya Pradesh, and Maratha clans were established semi-autonomous states under the nominal control of the Maratha [[Peshwa]]. The [[Holkar]]s of [[Indore]] ruled much of Malwa, and the [[Bhonsle]]s of [[Nagpur]] dominated [[Mahakoshal]] and [[Gondwana]] as well as [[Vidarbha]] in Maharashtra. [[Jhansi]] was founded by a Maratha general. [[Bhopal]] was ruled by a Muslim dynasty descended from the [[Afghan]] General [[Dost Mohammed Khan]]. Maratha expansion was checked at the [[Third Battle of Panipat]] in [[1761]]. The [[United Kingdom|British]] were expanding their Indian dominions from bases in [[Bengal]], [[Bombay]], and [[Madras]], and the three [[Anglo-Maratha wars]] were fought between [[1775]] and [[1818]]. The [[Third Anglo-Maratha War]] left the British supreme in India. Most of Madhya Pradesh, including the large states of Indore, Bhopal, Nagpur, [[Rewa]], and dozens of smaller states, became [[princely state]]s of [[British India]], and the Mahakoshal region became a British province, the [[Saugor and Nerbudda Territories]]. In [[1853]] the British annexed the state of [[Nagpur]], which included southeastern Madhya Pradesh, eastern [[Maharashtra]] and most of [[Chattisgarh]], which were combined with the Saugor and Nerbudda Territories to form the [[Central Provinces]] in 1861. The princely states of northern Madhya Pradesh were governed by the [[Central India Agency]]. ===After Indian Independence=== Madhya Pradesh was created in 1950 from the former British [[Central Provinces and Berar]] and the [[princely states]] of [[Makrai]] and Chhattisgarh, with [[Nagpur]] as the capital of the state. The new states of [[Madhya Bharat]] and [[Vindhya Pradesh]] were formed out of the Central India Agency. In 1956, the states of Madhya Bharat, Vindhya Pradesh, and Bhopal were merged into Madhya Pradesh, and the [[Marathi]]-speaking southern region [[Vidarbha]], which included Nagpur was ceded to [[Bombay state]]. Bhopal became the new capital of the state. In November 2000, as part of the Madhya Pradesh Reorganization Act, the southeastern portion of the state split off to form the new state of [[Chhattisgarh]]. ==Heritage and Architecture== Several cities in Madhya Pradesh are extraordinary for their architecture and or scenic beauty. Three sites in Madhya Pradesh have been declared [[World Heritage Site]]s by [[UNESCO]]: the [[Khajuraho|Khajuraho Group of Monuments]] (1986), [[Sanchi|Buddhist Monuments at Sanchi]] (1989) and the [[Bhimbetka|Rock Shelters of Bhimbetka]] ([[2003]]). Other architecturally significant or scenic sites include [[Ajaigarh]], [[Asirgarh]], [[Bhopal]], [[Dhar]], [[Gwalior]], [[Indore]], [[Maheshwar]], [[Mandu]], [[Orchha]], [[Pachmarhi]], [[Shivpuri]] and [[Ujjain]]. For travel in Madhya Pradesh see: [http://wikitravel.org/en/article/Madhya_Pradesh Madhya Pradesh at Wikitravel] ==Natural Areas== Madhya Pradesh is home to several [[National parks of India|National Parks]], including [[Bandhavgarh National Park]], [[Kanha National Park]], [[Satpura National Park]], [[Sanjay National Park]], [[Madhav National Park]], [[Van Vihar National Park]], [[Fossil National Park]], [[Panna National Park]], and [[Pench National Park]]. There are also a number of nature preserves, including Bagh Caves, Bori, [[Pachmarhi]], Panpatha, Shikarganj, Ken Gharial, Ghatigaon, Kuno Palpur, Narwar, Chambal, Kukdeshwar, Narsinghgarh, and Nora Dehi. ==Culture== ==Languages== The predominant language of the region is [[Hindi]]. In addition to standard Hindi, several regional variants are spoken, which are considered by some to be dialects of Hindi, and by others to be distinct but related languages. Among these languages are [[Malvi language|Malvi]] in [[Malwa]], [[Nimadi language|Nimadi]] in [[Nimar]], [[Bundeli language|Bundeli]] in [[Bundelkhand]], and [[Bagheli language|Bagheli]] in [[Bagelkhand]] and the southeast. Each of these languages or dialects has dialects of its own. Other languages include Bhilodi ([[Bhili language|Bhili]]), [[Gondi]], and the isolate [[Kalto]] (Nahali), all spoken by tribal groups. Due to rule of [[Maratha]]s, [[Marathi]] is spoken by a substantial number of people. ==See also== *[[:Category:Indian political parties-Madhya Pradesh|List of political parties in Madhya Pradesh]] * [[Malwa]] ==External Links== * http://www.mp.nic.in/ MP Portal * http://www.mpgovt.nic.in/ Govt. of MP * http://www.mptourism.com/ MP Tourism * http://www.mppolice.gov.in/ MP Police *[http://www.mapsofindia.com/maps/madhyapradesh/madhyapradesh.htm Map of Madhya Pradesh] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Madhya Pradesh]] [[et:Madhya Pradesh]] [[es:Madhya Pradesh]] [[fr:Madhya Pradesh]] [[hi:&#2350;&#2343;&#2381;&#2351; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;]] [[nl:Madhya Pradesh]] [[pt:Madhya Pradesh]] [[sv:Madhya Pradesh]] [[zh:&#20013;&#22830;&#37030;]] రాజస్థాన్ 1582 18273 2006-01-14T06:49:09Z Chaduvari 97 మధ్యలో ఉన్న వర్గాలను తీసేసాను {{అనువాదము}} <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px"> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaRajasthan.png|200px]] <tr><td>Date of formation</td><td> [[1948]]</td></tr> <tr><td>[[Capital]]</td> <td> [[Jaipur]]</td></tr> <tr><td>[[Governor]] </td> <td>[[Pratibha Patil]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]] </td> <td>[[Vasundhara Raje Scindia]]</td></tr> <tr><td>[[Area]]</td><td> [[1 E12 m²|342,239 km²]] </td></tr> </table> '''Rajasthan (&#2352;&#2366;&#2332;&#2360;&#2381;&#2341;&#2366;&#2344;)''' is the geographically largest [[States and territories of India|state]] in northwestern [[India]]. It borders [[Pakistan]] to the west, [[Gujarat]] to the southwest, [[Madhya Pradesh]] to the southeast, [[Uttar Pradesh]] and [[Haryana]] to the northeast and [[Punjab]] to the north. Rajasthan covers an area of 342,239 km&sup2; (132,139 sq mi; in India also expressed as 3.42 [[lakh]] sq km). The state capital is [[Jaipur]]. Geographical features include the [[Thar Desert]] and the termination of the [[Ghaggar River]]. Also one of the oldest mountain ranges, the [[Aravalli Range]], which cradles the only hill station of Rajasthan, [[Mount Abu]] and the world famous [[Dilwara Temples]]. In contrast to the vast [[Thar Desert]] it has two national tiger reserves, [[Ranthambore National Park |Ranthambore]] and [[Sariska]] and 'Ghana Bird Sanctuary' or [[Keoladeo National Park]] at [[Bharatpur]]. ==History of Rajasthan== Rajasthan was earlier called ''Rajputana'' (state of Rajputs) after the ruling class of [[Rajput]]s. ''Rajput'' which literally means 'son of rulers'. As India has always comprised of many small states with individual rulers, no invader of India was able to win Rajasthan, though many tried and failed and even lost their kingdoms (historians believe that one reason for [[Aurangzeb]], the famous [[mughal]] ruler of [[Delhi]], losing Delhi was his getting involved in fighting with Rajputs and [[Maratha]]s). Rajasthan is the only state of India which has never been directly ruled by any foreign invader or power, like the [[Mughals]] or the [[British]]. However, the British made treaties with rulers of different states of Rajasthan and were indirectly the rulers of Rajasthan during the days of the [[British Raj]]. This long freedom and rule by different rulers was preserved its freedom, culture and society, but many argue that it also kept the state illiterate, backward and old fashioned, leaving it less advanced in industrialisation, education, female rights, and equality. Rajasthan is a state where one can see history as present, in its forts, palaces and [[haveli]]s. ==Districts of Rajasthan== Rajasthan has 32 districts: [[Ajmer]], [[Alwar]], [[Banswara]], [[Baran]], [[Barmer]], [[Bhilwara]], [[Bikaner]], [[Bharatpur]], [[Bundi]], [[Chittaurgarh]], [[Churu]], [[Dhaulpur]], [[Dausa]], [[Dungarpur]], [[Hanumangarh]], [[Jaipur]], [[Jaisalmer]], [[Jalor]], [[Jhalawar]], [[Jhujhunu]], [[Jodhpur]], [[Karauli]], [[Kota]], [[Nagaur]], [[Pali]], [[Rajsamand]], [[Sawai Madhopur]], [[Sikar]], [[Sirohi]], [[Sri Ganganagar]], [[Tonk, India|Tonk]], and [[Udaipur]]. ==Famous people== The history of Rajasthan is very long and dramatic filled with lots of heroic stories and instances where people have put their life and families at risk and kept the pride and values like loyalty, freedom, truth, shelter etc intact. This is list of famous people in the history of Rajasthan: *[[Baldev Ram Mirdha]] *[[Chaudhari Kumbharam Arya]] *[[Maharana Pratap]] *[[Meera Bai]] *[[Jaimal Rathore]] *[[Veer Durgadas]] *[[Panna Dhai]] *[[Veer Teja]] *[[Shekha Ji]] *[[Maharani]] [[Gayatri Devi]] - Alive and active *[[Maharaja Sawai Jai Singh]] *[[Maharaja Sawai ManSingh]] *[[Maharaja Sawai Madho Singh]] *[[Maharaja Suraj Mal]] *[[Swami Keshwanand]] ==Statistics== * Population: 56.47 million (2001 Census, estimated at more than 58 million now) * Cities and Towns: 222 * Major cities: [[Jaipur]], [[Jodhpur]], [[Udaipur]], [[Kota]], [[Ajmer]], [[Bikaner]], [[Bhilwara]], [[Alwar]] * Roads: 61,520 km. ( 2,846 km National Highway) * National highways crossing Rajasthan: Delhi-Ahmedabad, Agra-Bikaner, Jaipur-Bhopal and Bhatinda-Kandla * Climate: Generally dry with monsoon during July-August * Districts: 33 * Languages: English and Hindi commonly used, as well as indigenous [[Rajasthani languages]] * Literacy: 61.03 % ==References== *Gahlot, Sukhvirsingh. 1992. ''RAJASTHAN: Historical & Cultural''. J. S. Gahlot Research Institute, Jodhpur. *Somani, Ram Vallabh. 1993. ''History of Rajasthan''. Jain Pustak Mandir, Jaipur. *Tod, James & Crooke, William. 1829. ''Annals & Antiquities of '''Rajasthan''' or the Central and Western Rajput States of India''. 3 Vols. Reprint: Low Price Publications, Delhi. 1990. ISBN 81-85395-68-3 (set of 3 vols.) ==Problems facing Rajasthan== The main problem in Rajasthan is its water scarcity. Many people in the desert region lack enough water. Because of the desert which constitutes western Rajasthan, the transport routes are few. The sex ratio in Rajasthan is also a problem. It has at times gone as low as 850 females to 1000 males. ==External Links== * [http://www.rajasthan.gov.in/ State Government of Rajasthan] - Official home page * [http://www.rajasthantourism.gov.in/ Tourism Department of Rajasthan] - Tourism Home Page {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Rajasthan]] [[et:Rajasthan]] [[es:Rajastán]] [[fr:Rajasthan]] [[hi:&#2352;&#2366;&#2332;&#2360;&#2381;&#2341;&#2366;&#2344;]] [[io:Rajasthan]] [[nl:Rajasthan]] [[pt:Rajasthan]] [[fi:Rajasthan]] [[sv:Rajasthan]] అసోం 1583 27464 2006-06-26T16:15:48Z వైఙాసత్య 58 /* See also */ {{అనువాదము}} {{Disputeabout|the section: '''Origin of name'''}} <table align="right" width="300" cellspacing="0" cellpadding="0" border="0"> <caption><font size="+2">'''Assam'''</font></caption> <tr><td> <table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" align="center" width="300px"> <tr><td><center>[[Image:IndiaAssam.png|200px]]</center></td></tr></table> </td></tr> <tr> <td><table align="center" width="300" cellspacing="0" cellpadding="2" border="1"> <tr> <td>Motto</td> <td>'''Jai Aai Asom'''</td> </tr> <tr> <td>Freedom from British Rule</td> <td>[[August 15]], [[1947]]</td> </tr> <tr> <td>[[Language]]</td> <td>[[Assamese language|Assamese]] [[Bodo language|Bodo]] [[Karbi language| Karbi]]</td> </tr> <tr> <td>Capital</td> <td>[[Dispur]]</td> </tr> <tr> <td>[[Governor]]</td> <td>[[Ajai Singh]]</td> </tr> <tr> <td>[[Chief Minister]]</td> <td>[[Tarun Gogoi]]</td> </tr> <tr> <td>[[Area]]</td> <td>78,438 km&sup2;</td> </tr> <tr> <td>Population<br/> &nbsp;- Total (2001)<br/> &nbsp;- Density</td> <td><br/> 26,414,322<br/> 286/km&sup2;</td> </tr> </table></td> </tr> </table> '''Assam''' (&#2437;&#2488;&#2478;) is a [[North-East India|northeastern]] state of [[India]] with its capital at [[Dispur]]. Located just below the eastern [[Himalaya|Himalayan]] foothills, it is surrounded by the other northeastern states: [[Arunachal Pradesh]], [[Nagaland]], [[Manipur]], [[Mizoram]], [[Tripura]] and [[Meghalaya]]. Assam and its commercial capital [[Guwahati]] form the gateway to the northeastern states, together called the ''[[Seven Sister States|seven sisters]]''. These states are connected to the rest of India via Assam's border with [[West Bengal]] and a narrow strip called the "[[Chicken's Neck]]." Assam shares international borders with [[Bhutan]] and [[Bangladesh]]. ==Origin of name== Some consider '''Assam''' to be a corruption of the Sanskrit word ''asama'' or ''assama'' meaning uneven. This word well describes the hilly region, as the Indo-Burmese corridor consists of a number of mountainous chains of the lower Himalayan region and valleys between them. Others believe the word is related to the [[Ahom|Ahoms]] who ruled Assam for 600 years, as there is no record of the use of this name before their advent in [[1228]], and because historical texts have occasionally used the word ''asam'' for the Ahoms. --Please cite a '''reference for a historical texts'''. The word ''asama'' or ''assama'' was used during the time while [[Bhaskarvarman]] ruled [[Kamarupa]]. Then the present upper Assam used to emit poisonous gasses and was uninhabitable. Some of the ''Kamrupi criminals'' escaped to this land during those days in order to avoid punishment, as reported in the travel notes of the Chinese traveler [[Xuanzang]]. Those people were also called ''asama'' or ''assama''. [[Xuanzang]] not traveling back via this route returning to China was because he was worried about attacks from ''asama'' or ''assama'' people. In [[Kamrupi]], the term can also mean one who is ''not comparable with'', in addition to ''weird/sinner'', but no yester year [[Kamrupi]] scriptures referred the land ''asama'' or ''asam'' or ''asom''. The British general did not choose the name from any of the above, but concatenated it from the scientific name &#8220;[[Anthera Assama]]&#8221;, i.e., he dropped &#8220;Anthera&#8221; and &#8220;a&#8221; of &#8220;Assama&#8221;. This was done for the first time while British created &#8220;Upper Assam State&#8221; after the &#8220;[[Yandabu Accord]]&#8221;. This contention is however unlikely. ''Antheraea Assama'' is the biological name of the species of [[silkworm]] that produces the Muga [[silk]]. The species is endemic to the Assam region, and it is likely that the species is named after the region it belonged to and not the other way around. [[Anthera Assama]] was discovered long before the [[Yandabu Accord]], and ''assama'' here implies ''unequal'' or ''not comparable with'' &#8211; ''assama'' was chosen as part of the ''scientific name'' because the [[silkworm]] can only live in the climate of foothills of Eastern [[Himalaya]]. ==Geography== '''T'''-shaped, the state consists of the northern [[Brahmaputra]] valley, the middle [[Karbi]] and [[Cachar]] hills and the southern [[Barak]] Valley. It experiences heavy rainfall between March and September, with very high humidity in the summer months. The temperatures are generally mild, never extreme during any season. Assam is very rich in vegetation, forests and wildlife. Lumber was once a lucrative business, until it was declared illegal by the Supreme Court of India. The region also has a number of reserved forests, and one of them, [[Kaziranga]], is the home of the rare [[Indian Rhinoceros]]. The state produces a lot of [[Bamboo]], although the bamboo industry is still nascent. The wildlife, forests and flora, rivers and waterways, have great natural beauty, providing growth in tourism. High rainfall, deforestation, and other factors have resulted in annual floods that cause widespread loss of life, livelihood and property. An earthquake prone region, Assam has experienced two large earthquakes: [[1897]] (8.1 on the [[Richter scale]]) and [[1950]] (8.6). ==History== ===Ancient Assam=== The region that comprises Assam and the adjoining areas was called Prakjyotisha in ancient times, as mentioned in the Indian epic of [[Mahabharata]]. The land was populated by ''kiratas'' and ''chinas'', generally believed to be people with Asian features. Prakjyotisha Pura was the capital of ancient Kamarupa, according to [[Purana]]. ===Medieval Assam=== Medieval Assam was known as [[Kamarupa]] or Kamata, and was ruled by many dynasties. Chief among them was the Varman Dynasty. During the rule of the greatest of the Varman kings, Bhaskarvarman, a contemporary of [[King Harsha|Harshavardhana]] of Kanauj, the Chinese traveler [[Xuanzang]] visited the region, and recorded his travels. The other dynasties that ruled the region were the Kacharis, the Chutias etc. that belonged to the Indo-Tibetan groups. Two later kingdoms left the biggest impact in the region. The [[Ahom]]s, a [[Tai]] group, ruled eastern Assam for 600 years; and the [[Koch]], a [[Tibeto-Burman_languages|Tibeto-Burmese]]/[[Dravidian]] group that ruled western Assam and northern Bengal. The Koch kingdom later split into two. The western kingdom became a vassal of the [[Moghul]]s whereas the eastern kingdom became an Ahom satellite state. In spite of numerous invasions from the west, mostly by Muslim rulers, no western power could establish its rule in Assam until the advent of the British. The most successful invader was Mir Jhumla, a governor of [[Aurangzeb]], who briefly occupied Gargaon the then capital of the Ahoms ([[1662]]-[[1663]]). He found it difficult to control the people, who carried on [[guerilla]] attacks on his forces and forced his army to leave the region. The last attempt by the Moghuls under the command of Raja Ram Singh resulted in the victory for the Ahoms at [[Saraighat]] ([[1671]]) under the Ahom general [[Lachit Borphukan]]. ===British conquest=== Ahom palace intrigue (and political turmoil resulting from the [[Moamoria rebellion]]) aided the expansionist Burmese ruler of Ava to invade Assam and install a puppet king in [[1821]]. With the Burmese having reached the doorsteps of the [[British East India Company|East India Company's]] borders, the [[First Burmese War|First Anglo-Burmese War]] ensued, in which Assam was one of the sectors. The war ended with the [[Treaty of Yandaboo]] in [[1826]], and the East India Company took control of the region. Under British Administration, Assam was made a part of the British India province called the [[Bengal Presidency]]. Sometime about 1905-1912, Assam was separated and erected as a separate province of Assam. At the time of independence of India, it consisted of the original Ahom kingdom, the present-day Arunachal Pradesh (North East Frontier Agency), Naga Hills, original Kachari kingdom, Lushai Hills, and [[Garo Hills|Garo]], [[Khasi Hills|Khasi]] and [[Jaintia Hills|Jaintia]] Hills. Of the Assam province on the eve of Independence, [[Sylhet]] choose to join Pakistan in a referendum; and the two princely states Manipur and Tripura became Group C provinces. The capital was [[Shillong]]. ===Post independence=== After the independence from British rule in [[1947]], Assam spawned four more states to become one of the ''seven sister'' states in the 1960s and 1970s. The new states were Arunachal Pradesh, Nagaland, Mizoram and Meghalaya. The capital of Assam, which was in Shillong, had to be moved to Dispur, now a part of an expanding [[Guwahati]]. When the leaders of Assam tried to establish [[Assamese language|Assamese]] as the official language, the Cachar district, which is populated by a predominantly dominant [[Bengali]] speaking people, erupted in rebellion. This resulted in the death of some agitators, and the efforts were lessened. In the 1980s the Brahmaputra valley saw a six-year [[Assam Agitation]] that began [[Non-violent resistance|non-violently]] but became increasingly violent. The movement tried to force the government to identify and deport foreigners who, the natives maintained, are illegally inundating the land from neighboring Bangladesh and changing the demographics. Critics called it a xenophobic reaction of a racist people. The agitation ended after an accord between the leaders of the agitation and the Union Government. Most of the accord remains unimplemented today, a cause for a simmering discontent. This was followed by demands for greater autonomy especially by the [[Bodo (community)|Bodo]]s in the later 1980s and 1990s. The period also saw the growth of armed secessionist groups like ''United Liberation Front of Asom'' ([[ULFA]]) and ''National Democratic Front of Bodoland'' ([[NDFB]]). The union government responded by deploying the Indian army to control the situation in November 1990, leading to claims of human rights violations. The Indian army deployment has now been institutionalized under a ''Unified Command''. Worsening inter-ethnic relationships also marked this period. The 2000s saw inter-ethnic killings, especially in the Karbi and Cachar hills (e.g the [[Hmar]]-[[Dimasa]] conflict). ==Languages== [[Assamese language|Assamese]] and Bodo are the official languages of the state. Linguistically modern Assamese traces its roots to eastern [[Magahi]] [[Prakrit]], with strong influences from the [[Tibeto-Burman]] and [[Mon-Khmer]] languages which are spoken by ethnic groups in the region. Bodo is a Tibeto-Burman language. [[Bengali]] ([[Sylheti]]) has become the dominant language in the Barak valley after the advent of the British and the [[partition of Bengal]] in 1947. [[Nepali]] and [[Hindi]] are other important languages spoken in the state. ==Culture== Assamese culture is a rich conglomerate of ethnic practices and assimilated beliefs. When the Ahoms entered the region in [[1228]], they had their own cultural features. Over the six centuries of their rule, they adopted the local language, religion and cultural customs, and embellished it with their own to such an extend that it puts them apart from medieval rulers of India. This is one reason why Assamese culture is so rich in heritage and values. The Ahom tried to replace ''Kamrupi script'' with ''tai script'', however, they were not successful. The '''Gamosa''' is an article of great significance for the people of Assam. Literally translated, it means 'something to wipe the body with' (''Ga''=body, ''mosa''=to wipe); interpreting the word &#8220;gamosa&#8221; as the body-wiping towel is misleading. It is generally a white rectangular piece of cloth with primarily a red border on three sides and red woven motifs on the fourth (in addition to red, other colors are also used). Though it is used daily to wipe the body after a bath (an act of purification), the use is not restricted to this. It is used by the farmer as a waistcloth (''tongali'') or a loincloth (''suriya''); a Bihu dancer wraps it around the head with fluffy knot. It is hung around the neck at the prayer hall and was thrown over the shoulder in the past to signify social status. Guests are welcomed with the offering of a ''gamosa'' and ''tamul'' ([[betel nut]]) and elders are offered ''gamosas'' (''bihuwaan'') during [[Bihu]]. It is used to cover the altar at the prayer hall or cover the scriptures. An object of reverence is never placed on the bare ground, but always on a ''gamosa''. One can therefore, very well say, that the ''gamosa'' symbolizes the life and culture of Assam. The word ''gamosa'' is derived from the Kamrupi word ''gaamsa'' (''gaam''+''chadar''), the cloth used to cover the Bhagavad [[Purana]] at the altar. Significantly the ''gamosa'' is used equally by all irrespective of religious and ethnic backgrounds. ===Bihu=== Chief among the cultural artefacts is the [[Bihu]] festival celebrated by most ethnic groups in the state. Bihu is celebrated (or observed) three times a year, in the months of Magh (mid-January), Bohag (mid-April) and Kati (late-October). ===Durga Puja=== Other than Bihu, Durga Puja is also celebrated in Assam with great pomp and splendour, although this might be a cultural effect of the millions of Bengali people living in the state. Even then, the entire state rejoices during Durga Puja, which signifies the victory of good over evil. ===Music=== Assam, being the home to many ethnic groups and different cultures, is very rich is folk music. The indigenous folk music has in turn influenced the growth of a modern idiom, that finds expression in the music of such artists like Rudra Baruah, Parbati Prasad Baruah, Bhupen Hazarika, Khagen Mahanta among many others. See also [[Music of Assam]]. ==Economic activity== ===Assam tea=== Assam's biggest contribution to the world is its [[tea]]. Assam produces some of the finest teas in the world. Other than the Chinese tea variety ''[[Camellia sinensis]]'', Assam is the only region in the world that has its own variety of tea, called ''[[Camellia assamica]]''. Assam tea is grown at elevations near sea level, giving it a malty sweetness and an earthy flavor, as opposed to the more floral aroma of highland (e.g. Darjeeling, Taiwanese) teas. The tea industry developed by the British planters brought in labor from [[Bihar (India)|Bihar]] and [[Orissa]] and their descendents form a significant demographic group in the state. ===Assam oil=== Assam also produces [[crude oil]] and [[natural gas]]. Assam is the second place in the world (after Titusville in the [[United States]]) where [[petroleum]] was discovered. The second oldest oil well in the world still produces crude oil. Most of the oilfields of Assam are located in the Upper Assam region of the [[Brahmaputra]] Valley. ==Problems in Assam== The region was part of the [[British Empire]] and most of the nationalities of this region were integrated peacefully into the new country. Unfortunately economic indexes of the region, which were above average before independence, began to fall compared to the rest of the country. Militant groups began forming along ethnic lines after Independence, and demands for sovereignty grew, resulting in the new states of Nagaland, Meghalaya and Mizoram in the 170s. [[ULFA]], and [[NDFB]] are two major militant groups that came into existence in the 1980s, leading to a strong military crackdown. The low-intensity military conflict has been continuing for more than a decade now without an end to the insurgency at sight. High rural unemployment adds to this insurgency. At the turn of the last century (1900s), people from present-day [[Bangladesh]] migrated to Assam, encouraged by the British to increase agricultural production and thus revenue. The migration continues today under different conditions, a claim which is hotly contested by some. The British tea planters imported labor from central India to work in the estates adding to the demographic canvas. Like [[indigenous]] people in other parts of the world, the many ethnic groups of this region struggle to maintain their cultural heritage. There are active autonomy movements in the [[Bodo (community)|Bodo]] and [[Karbi]] dominated regions. In recent times, ethnicity based militant groups have mushroomed (NDFB, BLT, UPDS, DHD, KLO, HPCD etc.) leading to violent inter-ethnic conflicts (e.g. the Hmar-Dimasa conflict). ==See also== * [[:Category:Indian political parties-Assam|List of political parties in the state]] *[[అసోం శాసనసభ ఎన్నికలు 2006]] ==External links== http://www.leadersindia.com "Complete portal of indian leaders, all indian states and districts profile" *[http://www.assam.org/content.php?menu=9&page_id=1 Assam] from assam.org *[http://assamgovt.nic.in/profil.htm Assam Profile] from the [http://assamgovt.nic.in/ Assam Government] website {{భారతదేశం}} [[Category:Assam| ]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[Category:Seven Sister States|Assam]] [[de:Assam]] [[et:Assam]] [[es:Assam]] [[fr:Assam]] [[gu:&#2694;&#2744;&#2750;&#2734;]] [[hi:&#2309;&#2360;&#2350;]] [[nl:Assam]] [[pt:Assam]] [[sa:&#2309;&#2360;&#2350;]] [[fi:Assam]] [[sv:Assam]] [[zh:&#38463;&#33832;&#22982;&#37030;]] బీహార్ 1584 16063 2005-12-16T17:16:06Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} : {{otheruses}} <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px"> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaBihar.png|200px]] <!-- <tr><td>Date of formation</td><td> ??, ??</td></tr> --> <tr><td>[[Capital]]</td> <td> [[Patna, India|Patna]]</td></tr> <tr><td>Largest City</td> <td> [[Patna, India|Patna]]</td></tr> <tr><td>[[Governor]] </td> <td>[[Buta Singh]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]] </td> <td>none (president's rule)</td></tr> <tr><td>[[Area]]</td><td> [[1 E10 m²|94,163 km²]] </td></tr> <tr><td>[[Population]]<br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- [[Population density|Density]] </td><td>[[List of states of India by population|Ranked 3rd in India]]<br> 82,878,796 ([[2001]])<br> 880/km&sup2; </td></tr> </td></tr> <tr><td> [[Literacy]] rate: <br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- ''Male''<br>&nbsp;- ''Female''</td> <td> <br> 47.53% <br> 60.32% <br> 33.57% </td></tr> <tr><td> [[Urbanization]]: </td> <td> 10.47% </td> </tr> <tr><td> [[GSDP]] in US $(Per Capa): </td> <td> $ 1,045 ([[2004]]) </td> </tr> <!-- <tr><td> [[GSDP]] growth rate: </td> <td> ??% (2002-03) </td> </tr> --> </table> '''Bihar''' (&#2348;&#2367;&#2361;&#2366;&#2352; in [[Devanagri]]) is a [[States and territories of India|state]] situated in the eastern part of [[India]]. Its [[capital]] is [[Patna, India|Patna]]. It is bordered on the north by the [[Nepal|Kingdom of Nepal]], on the west by Indian states of [[Uttar Pradesh]], south by [[Jharkhand]], and the nort-east by [[West Bengal]]. Bihar lies in the very [[fertile]] [[Gangetic plains]], and is part of the [[Hindi]]-speaking heartland of [[India]]. == History == === Ancient === Bihar has a very rich [[history]]. It was called [[Magadha]] in ancient days. Its capital Patna, known as [[Pataliputra]] during the old days, was the center of the [[Mauryan]] empire, which ruled the Indian [[subcontinent]] between [[325 BC]]-[[185 BC]]. [[Ashoka|Emperor Ashoka]] was the most famous ruler of this [[dynasty]]. Bihar remained an important place of power, culture and education during the next one thousand years. [[Nalanda]] and [[Vikramshila]] [[University|Universities]] were the world class learning centres. ====Religions Originated==== Bihar is also birthplace of many religions, including [[Buddhism]] and [[Jainism]]. The word "Bihar" has its origin in the [[Sanskrit]] word "Vihara", meaning Buddhist [[Monastery|Monasteries]]. [[Buddha]] attained the [[Enlightenment]] at [[Bodh_Gaya|Bodh Gaya]], a town located in the modern day district of [[Gaya,_India|Gaya]]. [[Buddha]] started spreading his teaching after attaining the Enlightenment at [[Bodh_Gaya|Bodh Gaya]]. [[Mahavira]], the founder of Jainism, was born in [[Vaishali]], Bihar. === Medieval === With the advent of the foreign aggression and eventual foreign subjugation of India, the position of Bihar was also adversely affected. [[Muhammad Khilji|Muhammad Bin Bakhtiar Khilji]], a General of [[Muhammad Ghori]] captured Bihar in [[12th century]]. In between, Bihar saw a brief period of glory for six years during the rule of [[Sher Shah Suri]], who was from [[Sasaram]] and built the longest road of the [[Indian subcontinent]], the [[Grand Trunk Road]], which starts from [[Calcutta]] and ends at [[Peshawar]], [[Pakistan]]. During [[1557]]-[[1576]], [[Akbar]], the [[Mughal]] emperor, annexed Bihar and Bengal to his empire and made Bihar a part of Bengal. With the decline of Mughals, Bihar passed under the control of [[Nawab]]s of Bengal. === Modern === After the Battle of Buxar ([[1765]]), the [[East India Company]] got the diwani rights (rights to administer and collect revenue, or tax administration / collection) for Bihar, [[Bengal]] and [[Orissa]]. From this point onwards, Bihar remained a part the Bengal Presidency of the [[British Raj]] until [[1912]], when Bihar was carved out as a separate [[province]]. In [[1935]], certain portions of Bihar were reorganised into the separate state of Orissa. Again, in [[2000]], 18 administrative districts of Bihar were separated to form the state of Jharkhand. [[Kunwar Singh|Babu Kunwar Singh]] of [[Sasaram]] and his army, as well as countless other persons from Bihar, contributed to the [[Indian rebellion of 1857|India's First War of Independence]] ([[1857]]), also called [[Sepoy Mutiny]] by some historians. After his return from the [[South Africa]], [[Mahatma Gandhi]] started the freedom movement in [[India]] by his [[Satyagraha|satyagraha]] in the [[Champaran]] district of Bihar against the British , who were forcing the local [[farmer]]s to plant [[indigo]] which was very harmful to the local soil. This movement by Mahatma Gandhi received the spontaneous support from a cross section of people, including Dr. [[Rajendra Prasad]], who ultimately became the first [[President of India]]. === Timelines === * 560-480 BCE: [[Buddha]] *Before 325 BCE: Nanda clan in [[Magadha]], [[Licchavi]]s in [[Vaishali]] *325-185 BCE: [[Maurya]] Dynasty *250 BCE: 3rd Buddhist Council *185 BCE-80 CE: [[Sunga]] Dynasty *80 - 240: Regional kings *[[240]] - [[600]]: [[Gupta]] Dynasty *[[600]] - [[650]]: [[Harsha|Harsha Vardhana]] *[[750]] - [[1200]]: [[Pala Dynasty|Pala]] [[Dynasty]] *1200: [[Muhammad of Ghori]]'s army, destroys the universities at [[Nalanda]] and [[Vikramshila]] *[[1200]]-[[1250]]: Decline of [[Buddhism]] *[[1250]]-[[1526]]: Ruled by [[Delhi Sultanate]] (Muslim Turks - Tughluqs, Sayyids, Lodis) *[[1526]]-[[1540]]: [[Babur]] defeats last Delhi sultan, establishes [[Mughal]] Empire *[[1540]]-[[1555]]: Suri dynasty captures empire from Mughals (including Shershah Suri who built the Grand Trunk Road) *[[1526]]-[[1757]]: [[Mughal]] dynasty resumes *[[1757]]-[[1857]]: [[British East India Company]] rule *[[1857]]: [[Revolt of 1857]] *[[1857]]-[[1947]]: [[British Raj]] rule *[[1912]]: Province of Bihar & Orissa separated from [[Bengal]] *[[1935]]: Bihar and Orissa become separate provinces *[[1947]]: Indian Independence; Bihar becomes a state *[[2000]]: Bihar divided into two states - north part remains "Bihar", southern becomes [[Jharkhand]] == Geography & climate == Bihar is mainly a vast stretch of very fertile land. It has many rivers including [[Ganga]], [[Son]], [[Bagmati]], [[Kosi]], [[Budhi Gandak]], [[Falgu]], etc. Southern part of Bihar has some small hills. Nepal is to the north of Bihar. To get to the Himalayas one will have to enter Nepal and travel for around 50-100kms. After the division of the state in 2000, when the industrial and the mineral rich part of the state was carved out as a separate state of [[Jharkhand]], the main economic activity of the state has been agriculture. Bihar is one of the poorest states of India. Blames for this are put on many factors - a historical disfavour from the center of Indian power (be it [[Calcutta]] during the British empire or [[Delhi]] during the independent [[India]]), a deeply polarized and highly politicized society, power hungry and corrupt rulers, lack of social reform movements, etc. '''Climate''' It is mildly cold in the winter (worst it could get is 5-10 degrees Celsius). Winter months are December and January. It is very hot in the summer (40-45 degrees). April, May and first half of June are the hot months. Then comes the monsoon in the months of June, July, August, and September. October, November, February, and March are very pleasant months. == Economy == The economy is mainly based on the [[agriculture|agricultural]] activities. The vast swath of the extremely fertile land makes this very easy. Despite a number of rivers and good and fertile soil, [[irrigation]] facilities are very poor and the agriculture is mainly dependent upon the vagaries of the nature. There have been some attempts to industrialize the state also -a [[oil refinery]] in [[Barauni]], a [[scooter]] plant in Fatuha, and some agriculture based industries like [[sugar]], vegetable oil etc. But Bihar has not seen success in its industrialization. == Government & politics == The state is headed by a [[Governor]], who is appointed by the [[President of India]]. However, the real executive power rests with the [[Chief Minister]] and the cabinet. The political party or the coalition of political parties having majority in the [[Legislative Assembly]] forms the Government. The administrative head of the State is called Chief Secretary, under whose jurisdiction a hierarchy of officials drawn from the [[Indian Administrative Service]] / State [[Civil Service]]s function. The [[judiciary]] is headed by the Chief Justice. Bihar has a separate High Court, functioning from [[1916]], and is located in the state capital, Patna. See ''[[:Category:Indian political parties-Bihar|List of political parties in the state]]'' == Administrative districts == See [[Districts in Bihar, India]] == Transport & travel == Bihar has two airports - [[Patna, India|Patna]] and [[Gaya]]. Patna airport is a domestic airport connected directly to [[Delhi]], [[Mumbai]], [[Kolkata]], [[Lucknow]], and [[Ranchi]]. Gaya airport is a small international airport connected by Indian airlines to [[Kolkata]] and [[Bangkok]]. Bihar is very well connected by rail lines to the rest of India. Most of the towns are interconnected and also directly connected to [[Kolkata]], [[Delhi]] and [[Mumbai]]. [[Patna, India|Patna]] and [[Gaya]] are the best connected towns.<br> Roads are not in good condition, so it is better to avoid them if possible.<br> For Buddhist pilgrims, best option is to go directly to [[Gaya]], either by air or train, and then travel to [[Bodh Gaya]], [[Nalanda]], [[Rajgir]], [[Sarnath]], etc. === Places to See === *Buddhist sites - [[Bodh Gaya]], [[Nalanda]], [[Rajgir]]. *Jain sites - [[Vaishali]] and [[Pawapuri]]. *[[Sikh]] sites - Har Mandir Sahib, Patna City, the birth place of [[Guru Gobind Singh]]. *Hindu sites - The Pind-dan at [[Gaya]], Baidyanath Dham, Tara Mandir at Mahisi, etc. *Muslim sites - [[Bihar-E-Sharif]] *Historic sites - [[Patna, India|Patna]], [[Gaya]], [[Bodh Gaya]], [[Nalanda]], [[Rajgir]], [[Vaishali]], [[Pawapuri]], [[Champaran]], [[Sasaram]], etc. *Sanjay Gandhi Jaivik Udyaan, patna == Culture == === Festivals === * [[Chhath]], also called Dala Chhath - is a major festival in Bihar, and is celebrated a week after Deepawali. Chhath is the worship of the Sun God. Wherever folks from Bihar have migrated, they have taken with them the tradition of Chhath, and now this festival is not unknown even in [[metro]]s like [[Calcutta]], [[New Delhi]] and [[Mumbai]]. [[Teej]] and [[Chitragupta]] [[Puja]] are other local festivals celebrated with fervour. * Apart from Chhath, all major festivals of India are celebrated in Bihar, like [[Makar Sankranti]], [[Sarasawati]] [[Puja]], [[Holi]], [[Id-ud-Fitra]], [[Id-ud-Joha]] ([[Bakrid]]), [[Muharram]], [[Ram Nawami]], [[Rath yatra]], [[Rakhi]], [[Mahashivaratri]], [[Durga Puja]], [[Divali]], [[Laxmi]] [[Puja]], [[X'mas|Christmas]], [[Mahavir Jayanti]], [[Buddha Purnima]], and several other local as well as national festivals. === Folksongs & music === Bihar has a very old tradition of beautiful folk songs, sung during important family occasions, like marriage, birth ceremonies, festivals, etc. They are sung mainly in group settings without the help of any musical instruments. Bihar also has a tradition of lively Holi songs, filled with fun beats. During the 19th century, when the condition of Bihar further worsened after the British loot and misrule, a lot of Biharis had to migrate as indentured labourers to West Indian islands, Fiji, and Mauritius. During this time a lot of sad plays and songs became very popular in Bhojpur area and still some dramas on that theme are played in the theaters of Patna. ''Main article: [[Music of Bihar]]'' === Language & Literature === Bihar has many local languages, including [[Hindi language|Hindi]], [[Bhojpuri language|Bhojpuri]], [[Maithili language|Maithili]], and [[Magadhi language|Magadhi]] (Magahi). Bhojpuri, Magahi, and several other local languages like [[Angika]] are sometimes collectively referred as [[Bihari language]]. Bihari, Hindi and Urdu are spoken and understood by most of the people. Bihar has produced a number of great Hindi poets and novelists during and immediately after the independence movement. Raja Radhika Raman Singh, Shiva Pujan Sahay, Divakar Prasad Vidyarthy, Ramdhari Singh Dinkar, Nirala, Ram Briksha Benipuri, and many others wrote important pieces of Hindi literature, both prose as well as poetry. Devaki Nandan Khatri , who rose to fame at the beginning of the 20th century on account of his novels like Chandrakanta and Chandrakanta Santati, was born in Muzaffarpur, Bihar. Different local languages also produced some prominent poets and authors. [[Vidyapati]], the most famous of all Bihari poets, was a great [[Maithili]] poet. === Cinema === Bihar has a very well developed cinema industry for the Bhojpuri language, spoken mainly in the central and western Bihar. There is a small Maithili film industry also. == Education == In ancient Bihar, world famous learning centres, universities of [[Nalanda]] and [[Vikramshila]], were located. After their destruction in the 13th century, Bihar has not seen any educational centre of world repute. Presently, like most parts of India, after 10 years of schooling, students can join 2 years of Intermediate course (or +2 courses) in Arts, Science and Commerce. This is followed by 3 years of degree courses. Some students choose to join 3 years diploma courses offered by Industrial Training Institutes (ITIs). There are hardly 5 or 6 institutions imparting professional courses. The educational infrastructure of the state falls short of a growing population. As such, a number of students, after completing schooling, move away to [[New Delhi]], [[Karnataka]], and other parts of India, for perusing higher technical or non-technical studies. === Schools === Bihar has a system of district schools (called Zila schools), located at district headquarter of older districts of Bihar. There are a lot of state run Navodaya schools also. In early eighties, the state government took over control and management of most of privately run schools, and accorded them government recognition. There are many such schools throughout the state with different names. Central government also runs a number of Central schools for the wards of its employees. Delhi Public School, a chain of schools, is also opening schools in various towns of Bihar. In bigger cities and towns, some schools are run by [[convents]] or by the [[Jesuit]]s. Most of the government-run schools in Bihar are affiliated to Bihar School Examination Board, whereas most of the private schools are affiliated to [[ICSE]] and [[CBSE]] boards. === Universities & colleges === Bihar has five universities: *[[University of Patna|Patna University]], Patna *University of Bhagalpur, [[Bhagalpur]] *Lalit Narayan Mithila University, [[Darbhanga]] *Kameshwar Singh Sanskrit University, [[Darbhanga]] *Magadh University, [[Bodh Gaya]] *Bihar University, [[Muzaffarpur]] University of Patna, established in [[1917]] and the seventh oldest university on the Indian subcontinent, is the most prominent among the above five universities. It has 11 colleges, including famous colleges like [[Science College]],[[Patna Women's College]], [[Patna College]] and [[Patna Medical College & Hospital]]. Patna Women's College is one of the leading women's college in Bihar, followed by [[Magadh Mahila College]]. In Bihar, there are three engineering colleges, under the management and control of the Government of Bihar: #[[Bihar College of Engineering]], now [[National Institute of Technology]], Patna #[[Bhagalpur College of Engineering]] #[[Muzaffarpur Institute of Technology]] <!-- .== Economy == .== Tourism == .== Districts == .== Major Cities == --> == External links== * [http://bihar.nic.in/ Website of government of Bihar] * [http://bihar.nic.in/Governance/Districts.htm Districts of Bihar] * [http://bihar.nic.in/Profile/History.htm History of Bihar] {{భారతదేశం}} [[Category:Bihar| ]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Bihar]] [[de:Bihar]] [[et:Bihar]] [[eo:Biharo]] [[fr:Bihar]] [[gu:&#2732;&#2751;&#2745;&#2750;&#2736;]] [[hi:&#2348;&#2367;&#2361;&#2366;&#2352;]] [[nl:Bihar]] [[sa:&#2348;&#2367;&#2361;&#2366;&#2352;]] [[sv:Bihar]] [[zh:&#27604;&#21704;&#23572;&#37030;]] అరుణాచల్ ప్రదేశ్ 1585 16061 2005-12-16T17:15:29Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {| border="1" align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" width="260" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ <big><big>'''Arunachal Pradesh'''</big></big> |- align="center" | colspan="2" align="center" | [[Image: IndiaArunachalPradesh.png |240px]] |- | '''Abbreviation''' | AR; ARP |- | '''Capital''' | [[Itanagar]] |- | '''[[Nation-state| Country]]''' | [[India]] |- | '''Location''' | {{coor d|27|N|94|E|}} |- | '''[[Area]]''' | 83,743 [[1 E11 m2|sq km]] |- |''' [[Population]]''' | 1,091,117 ([[2001]]) |- | '''[[List of Indian districts| Districts]]''' | 15 |- | '''Statehood day''' | [[20 February]], [[1987]] |- | '''Languages spoken''' | [[Adi language| Adi]], [[Nishi language| Nishi]], [[Monpa language| Monpa]] |- | '''[[Chief Minister]]''' | [[Gegong Apang]] (since August 3, 2003). |- | '''[[Governor]]''' | [[S.K. Singh]] (since December 16, 2004. |} '''Arunachal Pradesh (&#2309;&#2352;&#2369;&#2339;&#2366;&#2330;&#2354; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;)''' is an [[India]]n [[states and territories of India|state]]. It is administered by India as a state, but China claims most of it as a part of the [[Tibet Autonomous Region]]. Arunachal Pradesh is one of two main disputed regions between India and China, the other being [[Aksai Chin]]. Arunachal Pradesh borders the Indian state of [[Assam]] to the south and [[Nagaland]] to the south east. [[Myanmar]] lies to the east of the state and [[Bhutan]] to the west. [[Itanagar]] is the capital of the state. The [[People's Republic of China]] does not recognise the state itself nor its northern boundary, the [[McMahon Line]]. Instead, China calls the area '''South Tibet''' (&#34255;&#21335; [[pinyin]]: Zàngnán), and splits the area nominally among six border counties of [[Tibet Autonomous Region]]: (from west to east) [[Cona County|Cona]], [[Lhünzê County|Lhünzê]], [[Nang County|Nang]], [[Mainling County|Mainling]], [[Mêdog County|Mêdog]], and [[Zayü County|Zayü]]. At the same time, both the PRC and India have defined a [[Line of Actual Control]], and it is widely believed that this dispute is not likely to result in actual hostilities. Formerly called NEFA (North East Frontier Agency), Arunachal Pradesh was part of the state of [[Assam]] until 1987. It was given statehood status after taking into consideration the security situation in the east and Sino-Indian tensions. == History == The first ancestors of the tribal groups migrated from [[Tibet]] during the pre-historic period, they were joined by Thai-Burmese counterparts later. Except for the northwestern parts of the state, little is known about the history of Arunachal Pradesh, although the [[Apatani]] tribe had legendary knowledge of the history. Recorded history was only available in the [[Ahom]] chronicles during the 16th century. The tribal [[Monpa]] and [[Sherdukpen]] do keep historical records of the existence of local chiefdoms in the northwest as well. Northwestern parts of this area came under the control of the [[Monpa]] kingdom of Monyul, which flourished between 500 B.C. and 600 A.D. This region then came under the loose control of [[Tibet]], especially in the Northern areas. The remaining parts of the state, especially those bordering [[Myanmar]], came under the control of the [[Ahom]] and the [[Assam|Assamese]] until the annexation of [[India]] by the British in 1858. Recent excavations of ruins of Hindu temples such as the 14th Malinithan at the foot of the Siang hills in [[West Siang]] shed new light on the ancient history of Arunachal Pradesh. Paintings of the Hindu gods and altars remained untouched for many years. They attracted many local pilgrims. Another notable heritage site, Bhismaknagar, suggested that the [[Lhoba|Idu]] [[Mishmi]] had a local civilisation. The third heritage site, the 400-year-old Tawang monastery in the [[Tawang]] district also provides historical evidence of the Buddhist tribal peoples. In 1913-14, the British administrator, Sir [[Henry McMahon]], drew up the 550-mile [[McMahon Line]] as the border between India and China in [[Shimla]], during a conference which also discussed the Tibetan and Chinese borders. This border was later rejected by the Chinese government in 1947, saying that the claim was never approved and pointing to a map in the ''[[Encyclopædia Britannica]]'' of 1929 which showed the Indo-Chinese border stretching right up to the border of the Assamese plains. Following this dispute, the Chinese troops crossed the [[McMahon Line]] on the August 26, 1959, and captured an Indian outpost at Longju, a few miles south of the line. They abandoned this in 1961 but in October 1962 crossed the line once again, this time in force, beginning the [[Sino-Indian War]]. After striking toward the Tanglha ridge and [[Tawang]], which is near the [[Bhutan]] border, the Chinese later extended their attack across the whole frontier. Deep inroads were made at a number of points. However, the Chinese agreed to withdraw back to the [[McMahon Line]] and returned Indian prisoners of war in 1963. The Indian government attributes this to the preparedness of India to defend the plains of Assam, the superiority of the [[Indian Air Force]], and Chinese logistical problems; the Chinese government maintains that political considerations were the only factor in their retreat. Following that, the entire area changed its name from North East Frontier Agency and became part of [[Assam]]. Arunachal Pradesh gained statehood in 1987 after taking into consideration the security consideration in the east and Sino-Indian tensions but was not recognized by China. == Geography == Much of Arunachal Pradesh is covered by the [[Himalayas]], although parts of [[Lohit]], [[Changlang]] and [[Tirap]] are covered by the [[Patkoi Hills]]. === Climate === The climate of Arunachal Pradesh varies with elevation. Areas with very high elevation in the Upper Himalayas near the [[Tibet]]an border enjoy an alpine or [[Tundra]] climate. Below the Upper Himalayas come the Middle Himalayas, where people experience a temperate climate. Fruits like [[apple]]s, [[orange (fruit)|oranges]], etc are grown. Areas at the sub-Himalayan and sea-level elevation experience a humid sub-tropical climate, with hot summers and mild winters. The state receives heavy rainfall of 80 to 160 inches (2,000 to 4,000 mm) annually, most of it falling between May and September. The mountain slopes and hills are covered with alpine, temperate, and subtropical forests of dwarf [[rhododendron]], [[oak]], [[pine]], [[maple]], [[fir]], and [[juniper]]; [[sal]] (Shorea) and [[teak]] are the main economic species. == Sub-divisions == Arunachal Pradesh is divided into fifteen districts, each administered by a [[district collector]], who see to the needs of the local people. Especially along the Tibetan border, the [[Indian army]] has considerable control over the territory die to the continuing concern about Chinese intentions. In the Northern areas and areas near the Indo-Burmese border and [[Nagaland]], where Naga-Christian militant groups have been alleged of harassing the local people, special permits are needed to enter the area. The districts are: * [[Changlang]] * [[East Kameng]] * [[East Siang]] * [[Lohit]] * [[Lower Dibang Valley]] * [[Lower Subansiri]] * [[Papumpare]] * [[Tawang]] * [[Tirap]] * [[Upper Dibang Valley]] * [[Upper Subansiri]] * [[Upper Siang]] * [[West Kameng]] * [[West Siang]] == Demographics == ''Main Article: [[Demographics of Arunachal Pradesh]]'' 65% of the Arunachalis belong to 20 major-collective tribes and 82 tribes, who had a heritage of a diverse and rich culture, language and beliefs. Most of them are either of [[Tibet]]an or of Thai-Burmese origin. Another 35% of the population are immigrants, including 30,000 Bangladeshi and [[Chakma]] expartriates, and immigrants from other parts of [[India]], notably [[Assam]] and [[Nagaland]]. The most notable tribes include the [[Adi (tribe)|Adi]], [[Nishi (Tribe)|Nishi]] and [[Monpa]]. The literacy of the State rose to 54.74% from 41.59% in 1991. As of today, the number of literates is 487,796. About half of the state population follow the [[Donyi-Polo]] religion. Another 42% follow [[Buddhism]] and [[Hinduism]], with Christians and Muslims accounting for the remainder. == Economy == [[Agriculture]] is the primary driver of the economy. Jhum, the local word for shifting cultivation, which was widely practised among the tribal groups has come to be less practiced. The forest-products are the next most significant sector of the economy. Among the crops grown here are rice, maize, millet, wheat, pulses, sugarcane, ginger and oilseeds. Arunachal is also ideal for horticulture and fruit orchards. Its major industries are sawmills, plywood (these two trades however have been stopped by law), rice mills, fruit preservation units and handloom handicrafts. == Politics == Arunachal Pradesh is dominated by the [[Arunachal Congress]], which is headed by the Chief Minister [[Gegong Apang]]. Other opposition parties include the [[Arunachal Congress (Mithi)]], [[Congress (Dolo)]] and the [[Peoples Party of Arunachal]]. == Transport == The state's airports are located at [[Itanagar]], Daparjio, Ziro, Along, Tezu, Pashigat. However, owing to the rough terrain, these airports are mostly small and cannot handle many flights. == Tourism == The unspoiled environment of Arunachal Pradesh has attracted tourists from many parts of the world. There is also significant locally arranged tourism to see the cultural diversity of Arunachal Pradesh, places from [[Bomdila]] and [[Tawang Town|Tawang]] to [[Tirap]]. == See also == * [[List of disputed or occupied territories]] * [[List of Arunachalis]] * [[Religion in Arunachal Pradesh]] * [[Arunachal Dragon Force]] == External links == http://www.leadersindia.com "Complete portal of indian leaders, all indian states and districts profile" *[http://www.arunachalpradesh.nic.in/ Official Government website of Arunachal Pradesh] *[http://www.arunachaltourism.com/ Tourism Department of Arunachal Pradesh] *[http://www.lib.utexas.edu/maps/middle_east_and_asia/china_india_e_border_88.jpg Large Map of the Disputed Region] *[http://goidirectory.nic.in/arunachal.htm Arunachal Pradesh Internet Directory] * [http://www.esamskriti.com/html/new_photo.asp?subcatid=81 Photographs of Arunachal Pradesh] {{భారతదేశం}} [[Category:Arunachal Pradesh|*]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[Category:Seven Sister States]] [[Category:Disputed territories]] [[de:Arunachal Pradesh]] [[et:Arunachal Pradesh]] [[fr:Arunachal Pradesh]] [[hi:&#2309;&#2352;&#2369;&#2339;&#2366;&#2330;&#2354; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;]] [[nl:Arunachal Pradesh]] [[ja:&#12450;&#12523;&#12490;&#12540;&#12481;&#12515;&#12523;&#12539;&#12503;&#12521;&#12487;&#12540;&#12471;&#12517;&#24030;]] [[pl:Aruna&#263;al Prade&#347;]] [[pt:Arunachal Pradesh]] [[sa:&#2309;&#2352;&#2369;&#2339;&#2366;&#2330;&#2354; &#2346;&#2381;&#2352;&#2342;&#2375;&#2358;]] [[sv:Arunachal Pradesh]] [[ta:&#2949;&#2992;&#3009;&#2979;&#3006;&#2970;&#2994;&#2986;&#3021; &#2986;&#3007;&#2992;&#2980;&#3015;&#2970;&#2990;&#3021;]] [[zh:&#38463;&#40065;&#32435;&#24688;&#23572;&#37030;]] పంజాబ్ 1586 19343 2006-01-28T17:15:11Z Chaduvari 97 పంజాబ్,భారతదేశం, పంజాబ్ కు తరలించబడింది: ..ప్రత్యేకించి భారతదేశం అని పెద్దగా రాయరు {{అనువాదము}} [[Image:IndiaPunjab.png|200px|right|]] '''Punjab (&#2602;&#2672;&#2588;&#2622;&#2604;, &#2346;&#2306;&#2332;&#2366;&#2348;)''' is a [[States and territories of India|state]] in northwest [[India]], part of a larger [[Punjab]] region. Neighbouring regions are [[Punjab, Pakistan]] to the west, [[Jammu and Kashmir]] to the north, [[Himachal Pradesh]] to the northeast, [[Haryana]] to the south and southeast and [[Rajasthan]] to the southwest. Total area is 50,362 square kilometres (19,445 square miles). The population is 24,000,000 (as of 2000 [[Common era|CE]]). The word Punjab is a combination of the words 'Punj', meaning five and 'Aab', meaning water. Punjab is a region of five rivers, the Satluj, Beas, Ravi, Chenab and Jehlam. After partition, the western half of the region went to Pakistan and the eastern half to India. Punjab is an agricultural state, with land fertility unparalleled in the world. The largest grown crop is wheat. Other important crops are cotton, sugarcane, millet, rice ([[Basmati rice]] is known worldwide for its flavor), [[maize]] (makki ki roti and sarson da saag are the favorite foods of people in Punjab), barley and fruit. Textiles and flour milling are the major industries. Road, rail and river transportation links are extensive throughout the region. Punjab is uniquely only one of two states in India not having a Hindu majority.[[Sikhism]] is the main religion of the Indian Punjab, with about 65% of the population. [[Amritsar]] is the site of the [[Golden Temple]], the main place of worship. The [[Jains]] also consider Amritsar to be an important city. The language of the people is [[Punjabi]] on both sides of the border, although the alphabet used is different - [[Gurmukhi]] on the Indian side and [[Shahmukhi]] on Pakistani side, a modified form of [[Arabic alphabet|Arabic]]. The state capital of Punjab is [[Chandigarh]]. Other major cities include [[Ludhiana]], [[Jalandhar]] and [[Patiala]]. == History since Partition == The Indian state of Punjab was created in 1947, when the Partition of India and Pakistan split the former Raj province of [[Punjab]] between the two new countries. The mostly Muslim western part of the province became Pakistan's Punjab state; the mostly Sikh and Hindu eastern part became India's Punjab state. Several small Punjabi [[princely states]], including [[Patiala]], also became part of India. In 1950, two Punjab states were created; Punjab included all of the former Raj province of Punjab, while the princely states were combined into a new state, the [[Patiala and East Punjab States Union]] (PEPSU). In 1956, PEPSU was merged into Punjab state, and several northern districts of Punjab in the [[Himalaya]] were added to [[Himachal Pradesh]]. The capital of Punjab province, [[Lahore]], ended up in Pakistan after partition, so a new capital for Indian Punjab state was built at [[Chandigarh]]. On November 1, 1966, the mostly Hindu southeastern half of Punjab became a separate state, [[Haryana]]. Chandigarh was on the border between the two states, and became a separate [[union territory]] which serves as the capital of both Punjab and Haryana. Sikh nationalists had campaigned for an independent Sikh nation, called [[Khalistan]]. There was a period of terrorist attacks during the 80s and early 90s which included the assassination of Indira Gandhi by Sikh bodyguards. However the uprising which was backed only by a few hard core fundamentalists was slowly quelled by both Punjab Police and the Indian Army. Since then peace has returned to the region. == Politics == ''[[:Category:Indian political parties-Punjab|List of political parties in the state]]'' == See also == * [[Information Technology for Sustained Agriculture in Punjab]] ([[ITSAP]]) * [[Punjab Agricultural University]] == External links == * Out of various departments of Punjab government the Human Rights dept URL is: http://www.pshrc.net *http://punjabgovt.nic.in/ *http://www.mapsofindia.com/maps/punjab/ *http://www.ajitjalandhar.com/ [*http://thegreatindian.tripod.com/panjabState/punjab.htm Punjab State Culture Information] *http://www.whereincity.com/india/punjab {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Pandschab (Indien)]] [[es:Panyab (India)]] [[fr:Penjab (Inde)]] [[it:Punjab (India)]] [[ja:&#12497;&#12531;&#12472;&#12515;&#12502; (&#12452;&#12531;&#12489;)]] [[nl:Punjab]] [[pt:Punjab (Índia)]] [[fi:Punjab (Intia)]] [[sv:Punjab]] మేఘాలయ 1587 26651 2006-06-07T02:53:55Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=మేఘాలయ | image_map=IndiaMeghalaya.png | capital=[[షిల్లాంగ్]] | latd = 25.57|longd=91.88| largest_city=[[షిల్లాంగ్]]| abbreviation=IN-ML | official_languages=[[గారో బాష|గారో]], [[ఖాసీ బాష|ఖాసీ]], [[ఆంగ్లము]]| legislature_type=Unicameral | legislature_strength=60 | governor_name=[[ఎం.ఎం. జేకబ్]] | chief_minister=[[డీ.డీ. లపాంగ్]] | established_date=[[1971-01-25]] | area=22,429 | area_rank=22nd | area_magnitude=10 | population_year=2001 | population=2,306,069 | population_rank=23rd | population_density=103 | districts=7 | website=meghalaya.nic.in | seal=[[image:Meghalayaseal.png|center]] | footnotes = | }} '''మేఘాలయ (&#2350;&#2375;&#2328;&#2366;&#2354;&#2351;)''' (Meghalaya) is a small [[States of India|state]] in north-eastern [[India]]. It is a hilly strip in the eastern part of the country about 300 km long (East-West) and 100 km wide, with a total area of about 22,429 sq km. The population numbered 2,175,000 in [[2000]]. The state is bounded on the north by [[Assam]], with the [[Brahmaputra River]] as the border between them, and on the south by [[Bangladesh]]. The capital is [[Shillong]], which has a population of 260,000. Meghalaya was originally part of [[Assam]], and became a separate state on [[21 January]] [[1972]]. The climate of Meghalaya is moderate but humid, the average annual rainfall going as high as 1200 cm in some areas, making it the wettest state of India. The town of [[Cherrapunjee]], south of capital [[Shillong]] holds the world record for most rain in a calendar month while the village of [[Mawsynram]], near town of Cherrapunjee holds the distinction of seeing the heaviest yearly rains. About one third of the state is forested. The ranges of the [[Garo Hills]] in the west, [[Khasi Hills]], and [[Jaintia Hills]] in the east are not especially high, with [[Shillong Peak]] the highest point at 1,965 m. Many [[cave]]s are known to exist with unique limestone structures forming curious [[stalactites]] and [[stalagmites]]. Tribal peoples make up about 85 percent of Meghalaya's population. The [[Khasi]], the largest group, followed by the [[Garo (tribe)|Garos]], were among those known to the [[United Kingdom|British]] as "[[hill tribe]]s". Other groups include the [[Jaintia]]s and the [[Hajong]] (40,000). About fifteen percent of the population is defined as non-tribal; these include about 54,000 [[Bengali|Bengalis]] and 49,000 [[Shaikhs]]. Meghalaya is one of three states in India to have a [[Christianity|Christian]] majority; the other two ([[Nagaland]] and [[Mizoram]]) are also in the north-east of India. A sizeable minority (16%) of the population follow an ancient [[Animism|Animist]] philosophy. Although the state government has been promoting [[tourism]], separatist groups ([[ULFA]] and [[NDFB]]) have been using the Garo Hills recently as a base of operations; the rugged forested terrain and the border with Bangladesh make the hills a good hideout. ==జిల్లాలు== * [[East Garo Hills]] * [[East Khasi Hills]] * [[Jaintia Hills]] * [[Ri Bhoi]] * [[South Garo Hills]] * [[West Garo Hills]] * [[West Khasi Hills]] ==గణాంకాలు== *Area: 22,429 km&sup2; *Population: 2,175,000 ([[2000]]) **Ethnic groups: ***[[Khasi]]: 49% ***[[Garo]]: 34% ***[[Bengali]]: 2.5% ***[[Shaikh]]: 2.3% ***[[Hajong]]: 1.8% ***Other: 10.4% **Religion: ***[[Christianity|Christian]]: 64.6% ***[[Animism|Animist]]: 16.7% ***[[Hinduism|Hindu]]: 14.7% ***[[Islam|Muslim]]: 4% *Capital: [[Shillong]] (population 260,000) ==బయటి లింకులు== * [http://meghalaya.nic.in/ మేఘాలయ రాష్ట్ర ప్రభుత్వ వెబ్‌సైటు] *[http://www.khasinet.org/ ఖాసీల గురించిన నివేదిక] {{భారతదేశం}} [[Category:మేఘాలయ|*]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[Category:ఏడు సోదర రాష్ట్రాలు|మేఘాలయ]] [[de:Meghalaya]] [[en:Meghalaya]] [[fr:Meghalaya]] [[hi:&#2350;&#2375;&#2328;&#2366;&#2354;&#2351;]] [[pt:Meghalaya]] [[sv:Meghalaya]] [[ta:&#2990;&#3015;&#2965;&#3006;&#2994;&#2991;&#3006;]] మణిపూర్ 1588 27742 2006-07-04T01:53:45Z వైఙాసత్య 58 సరళీకరణ {{అనువాదము}} {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=Manipur | image_map=IndiaManipur.png | capital=[[Imphal]] | latd = 23.80|longd= 25.68| largest_city=[[Imphal]]| abbreviation=IN-MN | official_languages=[[Manipuri language|Manipuri]]| legislature_type=Unicameral | legislature_strength=60 | governor_name=[[Shivinder Singh Sidhu]] | chief_minister=[[Okram Ibobi Singh]] | established_date=[[1972-01-21]] | area=22,327 | area_rank=23rd | area_magnitude=10 | population_year=2001 | population=2,388,634 | population_rank=22nd | population_density=107 | districts=9 | website=manipur.nic.in | seal=[[image:Manipurseal.png|center]] | footnotes = | }} '''మణిపూర్'' (&#2478;&#2472;&#2495;&#2474;&#2497;&#2480;) is a [[state]] in northeastern [[India]] making its capital in the city of [[Imphal]]. Manipur is bounded by the Indian states of [[Nagaland]] in the north, [[Mizoram]] in the south and [[Assam]] in the west; it also borders the country of [[Myanmar]] to the east. The [[Meiteis]] from the valley region form the major ethnic group. Their language is [[Meithei]] (also known Meiteilon or Manipuri) which is also the lingua franca in the state. It was recognized as a national Indian language in [[1992]]. Manipur is considered a sensitive border state. Foreigners entering Manipur (including foreign citizens born in Manipur) must possess a Restricted Area Permit which can be obtained from the Foreigners&#8217; Regional Registration Office in the "metros" ([[Delhi]], [[Mumbai]], [[Kolkata]]) or certain other state government offices. Permits are valid for only 10 days, and visitors must travel only on tours arranged by authorised travel agents, in groups of four. Furthermore, they may come to Imphal only by air and will not be permitted to travel outside the capital. ==చరిత్ర== Manipur and [[Assam]] became involved in the disputes between [[Thailand]] and [[Burma]], and Manipur took advantage of a Burmese invasion of Thailand to raid deep into its western frontier. This triggered the Burmese invasion of Manipur and Assam, which sucked in the British, ruling neighbouring Bengal. The British, to safeguard their position against the Burmese, intervened, defeated Burma and took over Assam, and brought Manipur under British paramountcy in [[1891]]. During the [[Second World War]], Manipur was the scene of many fierce battles between the Japanese and Allied forces. The Japanese swept over East Asia and came up to Manipur. They were beaten back before they could enter Imphal and this proved to be one of the turning points of the War. There are two cemeteries maintained by the British War Graves Commission in Manipur, which are the final resting places of several Indian and allied soldiers who died here. In 1947, with British Parliament's repeal of British Paramountcy, in preparation for Indian independence, Manipur became an independent kingdom once again. The King, Maharaja Prabodhchandra, began a process of democratisation of the state, enacting the Manipur Constitution Act, [[1947]], which established a democratic form of government with the [[Maharaja]] as the Executive Head and an elected [[legislature]]. In 1949, the King Prabodhchandra was summoned to Shillong, capital of the Indian province of Assam to sign a Treaty of Accession merging the kingdom into India. Once Manipur became part of the Indian Union, India dissolved the State's Constitution Assembly in October, [[1949]], and made it into a [[union territory]] from [[1956]] onwards. In [[1972]], Manipur was elevated to the status of an autonomous state (or province). ==మణిపూర్ ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలు== One of the biggest problems facing Manipuri society today is [[drug addiction]]. The effects of being geographically close to the [[Golden Triangle]] are being felt now. Hundreds of youth in their prime have been laid unproductive because of the drug scourge. They have become a burden to the society. Related to this evil is the spread of [[AIDS]]. Sharing of syringes among addicts is the most common reason for the spread of this disease. Now Manipur has one of the highest per capita HIV positive patients in India. Though many deny it, racial tension threatens the very fabric of Manipuri society. The Meiteis had lived peacefully with the other minorities for ages. But times have changed; people from different ethnic groups interact in all walks of life, competing for land, food and other resources, which are becoming scarce. The population has increased drastically in the state with no comparable increase in the number of jobs. The state, which even had a [[Muslim]] Chief minister, faced racial riots for the first time a few years back. The hills have not been spared either. The blood of [[Kuki]]s and [[Naga]]s, (the two main tribal groups of Manipur) have coloured the green hills red and the wounds will take years to heal. In fact, most of the families who can afford to do so, send away their sons and daughters to other states. However the biggest problem, which Manipur faces today is the armed insurgency. The place where the Indian National Army (INA), led by Netaji Subhash Chandra Bose, planted the Tricolour for the first time on Indian soil, is now wracked by separatist violence. Rarely a day goes by without someone falling to bullets. The separatist movement or insurgency in Manipur started years ago just after independence from the British. These separatists are known by various names- terrorists, freedom fighters, militants, insurgents and so on, depending on whose side you are. Years of neglect by the [[Government of India]] have not helped either. Due to the [[Mongoloid]] features of the natives, their unique culture, language and customs, Indians in other states find it quite difficult to believe that Manipuris are also Indians. Many Manipuris who studied outside the state had a hard time explaining that Manipur was inside India and not somewhere near Thailand. Some people looked down on the [[Meiteis]] because they thought that they had got their University seats and jobs due to the reservation policy for scheduled tribes and scheduled castes (similar to the Affirmative Action policy in the US). In fact, the majority of Meiteis belong to the 'General' category and have to compete equally with other Indians in the same category. These incidents led to a feeling of alienation. For the hundreds of unemployed youth, joining a separatist group is sometimes the only option open to them. Today there are more than 10 separatist groups in Manipur. List of Separatist groups in Manipur (from GlobalSecurity.org) * HPC Hmar People's Convention (Also known as HRF - Hmar Revolutionary Front) * KNF Kuki National Front * NSCN (I-M) National Socialist Council of Nagaland (I-M) * PLA Peoples' Liberation Army * PREPAK People's Revolutionary Party of Kangleipak * UNLF United National Liberation Front * CKRF Chin Kuki Revolutionary Front * HPC(D) Hmar People's Convention (Democratic) * IKL Iripak Kanba Lup * INF Islamic National Front * IPRA Indigenous People's Revolutionary Alliance * IRF Islamic Revolutionary Front * KCP Kangleipak Communist Party * KDF Kuki Defence Force * KIA Kuki Independent Army * KIF Kuki International Force * KKK Kangleipak Kanba Kanglup * KLF Kuki Liberation Front * KLO Kangleipak Liberation Organisation * KNA Kuki National Army * KNF(P) Kuki National Front (?) * KNV Kuki National Volunteers * KRF Kuki Revolutionary Front * KRPC Kom Rem People's Convention * KSF Kuki Security Force * KYKL(O) Kanglei Yawol Kanna Lup (Oken) * KYKL(T) Kanglei Yawol Kanna Lup (Toijamba) * MLTA Manipur Liberation Tiger Army * MPA Manipur People's Army * MPLF Manipur People's Liberation Front (Unified platform of UNLF, PLA and PREPAK) * PRA People's Republican Army * PULF People's United Liberation Front * RPF Revolutionary People's Front * UKLF United Kuki Liberation Front * ZRA Zomi Revolutionary Army * ZRV Zomi Revolutionary Volunteers Payments of monthly dues to these groups have become routine, that it is taken as normal today. They say that the money collected is being used to fight for freedom. One issue which is likely to become a headache in the future is that of border disputes. There have been some minor border disputes with [[Myanmar]] (formerly Burma). Manipur is also involved in a border dispute with Nagaland. Some steps have been taken by the Central government to appease the Manipuris. The long-standing demand to include the Manipuri language in the 8th schedule was finally granted (by the 71st amendment of the constitution in 1992). Today Manipur has its own TV station. November 20 2004 was a landmark date in the history of Manipur when Prime Minister [[Manmohan Singh]] fulfilled a long-standing demand of the Manipuri people. He officially handed over the historic [[Kangla Fort]] to Manipur state government, which soon issued an ordinance taking over the administration and control. It had been headquarters of the paramilitary force, the [[Assam Rifles]] since 1915. It was finally opened to the general public after 113 years 7 months and 24 days. The PM also upgraded the [[Manipur University]] into a Central University and laid the foundation stone for a 97.9 km long Jiribam - [[Imphal]] new broad gauge rail line project. The line ends at Tupul, 25 km away from Imphal. However, it is very hard to quench a fire once it has started. The Indian Government has to regain the confidence of the population, which is no easy task. These are small steps but in the right direction. Creating employment would be a more effective way. Sending in troops would not solve the problems. ===అవీ-ఇవీ=== * Game [[polo]] originated in Manipur. British soldiers and planters took it back to England, modified the rules and made it popular around the world. *''[[Rosa macrocarpa]]'', the beautiful species of [[rose]], was discovered by [[Sir George Watt]] in Manipur in [[1888]]. *[[Lord Irwin]] described Manipur as the "[[Switzerland]] of India". *[[Sarit Sarak]], a relatively unknown and unique [[martial arts|Martial Art]], comes from Manipur. *Manipur is famous for its classical and [[folk dance]]s, including the graceful and soft [[Ras Lila]], the acrobatic [[Pung cholom]] among others. *[[Kaibul Lamjao National Park]] in [[Loktak lake]] is the natural habitat of the rare and endangered [[Brow antlered Deer]] (''Cervus eldi eldi''). Locally known as ''Sangai'', it is one of three species of Elds deer in the world confined to South east Asia. *The [[Siroi Lily]] (''Lilium Macklinae Sealy'') is a beautiful lily found only in the upper reaches of the Siroi Hills in Manipur's Ukhrul District. *The [[Indian National Army]] (INA), led by Netaji [[Subhash Chandra Bose]], planted the Tricolour for the first time on Indian soil in [[Moirang]], Manipur. *Manipur has 3 representatives in the Indian Union: 2 in the Lok Sabha (Lower House) and 1 in the Rajya Sabha (Upper House). ==బయటి లింకులు== * [http://manipur.nic.in/ మణిపూర్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వ అధికారిక వెబ్‌సైటు] * [http://manipurinfo.tripod.com/ మణిపూర్ కు సంబంధించిన వెబ్‌సైటు] * [http://manipuronline.tripod.com/ మణిపూర్ ఆన్‌లైన్] * [http://www.e-pao.net/ మణిపూర్ వార్తలు] * [http://www.kanglaonline.com/ మణిపూర్ వార్తలు] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[Category:ఏడు సోదర రాష్ట్రాలు|మణిపూర్]] [[de:Manipur]] [[en:Manipur]] [[es:Manipur]] [[fr:Manipur]] [[hi:&#2350;&#2339;&#2367;&#2346;&#2369;&#2352;]] [[nl:Manipur]] [[pt:Manipur]] [[sv:Manipur]] [[ta:&#2990;&#2979;&#3007;&#2986;&#3021;&#2986;&#3010;&#2992;&#3021;]] [[zh:&#26364;&#23612;&#26222;&#23572;&#37030;]] కేరళ 1589 27465 2006-06-26T16:16:41Z వైఙాసత్య 58 /* Related Information */ {{అనువాదము}} '''Kerala''' <!-- Welcome, Thanks for your contribution to Wikipedia. Please note, avoid changing the order of letters in Malayalam "Keralam" in the title name. if you see it incorrectly on your computer, it is because you have not enabled East Asian Unicode font viewing in your computer. Note MS-windows comes with this setting OFF by default :( So before changing please read "Keralam" ("Keralam") or "EKaralam" at http://en.wikipedia.org/wiki/Talk:Kerala To know how enable East Asian Unicode font viewing in your computer see http://ml.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Welcome_newcomers Once again, please dont touch this line -->(&#3349;&#3399;&#3376;&#3379;&#3330;<!-- thanks a lot for your contribution... --> - 'Keralam') is a [[state]] in [[South India]], occupying a narrow strip of India's southwestern coast. It is known for being the most literate state in India, with a [[Literacy|literacy rate]] greater than 90%. <!-- Moved to Social Scene and put a lid on the euphoria: It is also the only state in India with a [[sex ratio]] of more than 990 females/1000 males (the ratio for Kerala is 1058 females/1000 males), according to the 2001 census. --> <!-- Kerala is not to be confused with the city of [[Kerava]] in [[Finland]]. [Count google hits. Hardly anyone does.] --> <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px"> <caption><font size="+1">'''&#3349;&#3399;&#3376;&#3379;&#3330;'''<br>'''Kerala'''</font></caption> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaKerala.png|200px]] <tr><td>[[Capital]]</td><td>[[Thiruvananthapuram]]</td></tr> <tr><td>[[Area]]</td><td> [[1 E10 m²|38,863 km²]]</td></tr> <tr><td>[[Population]]<br>&nbsp;- Total ([[2001]])<br>&nbsp;- [[Density]]</td> <td><br> 31,841,374<br> 819/km²</td></tr> <tr><td>[[Sex ratio]]</td><td>1058 ([[2001]])</td></tr><tr><td> [[Literacy]] rate ([[2001]]): <br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- ''Male''<br>&nbsp;- ''Female''</td> <td> <br> 90.9% <br> 94.2% <br> 87.7% </td></tr> <tr><td>Date of formation</td><td>[[November 1]], [[1956]]</td></tr> <tr><td>[[Latitude]]</td><td>8°18'N to 12°48'N</td></tr> <tr><td>[[Longitude]]</td><td>74°52E to 72°22'E</td></tr> <tr><td>Width</td><td>35 - 120 km</td></tr> <tr><td>Length</td><td>580 km</td></tr> <tr><td>[[Governor]] </td> <td>[[R. L. Bhatia]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]] </td> <td>[[Oommen Chandy]]</td></tr> </table> ==Administration== The State of Kerala was formed by the amalgamation of three regions: the Kingdom of [[Travancore|Thiruvithamcoore]] (Travancore), the [[Kingdom of Kochi]] (Cochin), and the Province of [[Malabar]]. Thiruvithaamcoore and Kochi, former princely states, were merged to form [[Thiru-Kochi]] on [[July 1]], [[1949]]. Malabar was merged with Thiru-Kochi to form the State of Kerala on [[November 1]], [[1956]], based on the recommendations of the State Reorganisation Commission set up by the Government of [[India]]. Kerala is divided into 14 [[:Category:Districts of Kerala|districts]]. They are (from north to south) [[Kasargod]], [[Kannur]] (Cannanore), [[Wayanad]] (Wynad), [[Kozhikode]] (Calicut), [[Malappuram]], [[Palakkad]] (Palghat), [[Thrissur]] (Trichur), [[Ernakulam]] (Cochin), [[Idukki]], [[Alappuzha]] (Alleppey), [[Kottayam]], [[Pathanamthitta]], [[Kollam]] (Quilon) and [[Thiruvananthapuram]] (Trivandrum) [[Thiruvananthapuram]] is the capital of the state. [[Kochi, India|Kochi]] and [[Kozhikode]] are the other major [[:Category:Cities and towns in Kerala|cities in Keralam]]. ==Demographics== In Kerala, [[Malayalam]] is the official language. The Tamil speaking people are present in the state, the second biggest [[Tamil]] population ouside Tamil Nadu, next only to [[Karnataka]] in India. <!-- Census of India 2001 "Data on Religion" http://www.censusindia.net/religiondata/Summary%20Muslims.pdf http://www.censusindia.net/religiondata/Summary%20Christians.pdf --> The major religions followed in Kerala are [[Hinduism]] (56%), [[Islam]] (25%), and [[Christianity]] (19%). Kerala also has a tiny Jewish population, said to date from [[587 BC]] when they fled the occupation of [[Jerusalem]] by [[Nebuchadnezzar II of Babylon|Nebuchadnezzar]]. The state has many famous [[temples]], [[churches]], and [[mosques]]. The [[synagogue]] in [[Kochi]] is the oldest in [[India]]. ==Geography== [[Image:Kovallam Beach Kerala.JPG|thumb|right|300px|Kovalam Beach - tourists and fishermen]] Kerala is bounded by the [[Arabian Sea]] on the west and the [[Western Ghats]] on the east. The states of [[Karnataka]] in the north and [[Tamil Nadu]] in the east are Kerala's immediate neighbours. [[Mahe]], a part of the [[States and territories of India|union territory]] of [[Pondicherry]], is an enclave within Kerala. Physically Kerala is divided into three regions: *Highland or Mountain region *Midland or the rolling hills *Lowland or the coastal plain land There are 44 rivers flowing through Kerala, most of them are small and entirely fed by the [[Monsoons]]. ==Politics== Politically most stable region in India. Kerala gained the distinction, in [[1957]], of having democratically elected [[Communist]] government, one of few anywhere in the [[world]]. Kerala has a reputation as one of the most [[left-wing]] states in [[India]]. The people of Kerala are very politically aware and are more active participants in the political process than those in the rest of the country. Today the political life of Kerala is dominated by two alliances, the United Democratic Front (led by the [[Indian National Congress]]) and the [[Left Democratic Front]] (led by [[CPI(M)]]). Currently UDF controls the government. Following is the chronological list of Chief Ministers of Kerala * 1957-1959 - [[E. M. S. Namboodiripad]] ([[Communist Party of India|CPI]]) * 1960-1962 - [[Pattom Thanupillai]] ([[Praja Socialist Party]]) * 1962-1964 - [[R. Sankar]] ([[Indian National Congress]]) * 1967-1969 - [[E. M. S. Namboodiripad]] ([[Communist Party of India (Marxist)|CPI M]]), 2nd time * 1969-1970 - [[C. Achutha Menon]] ([[Communist Party of India|CPI]]) * 1970-1977 - [[C. Achutha Menon]] ([[Communist Party of India|CPI]]), 2nd time * 1977 (March-April) - [[K. Karunakaran]] ([[Indian National Congress|Congress I]]) * 1977-1978 - [[A. K. Antony]] ([[Indian National Congress|Congress I]]) * 1978-1979 - [[P.K. Vasudevan Nair]] ([[Communist Party of India|CPI]]) * 1979-1979 - [[C.H. Mohammed Koya]] ([[Indian Union Muslim League]]) * 1980-1981 - [[E.K. Nayanar]] ([[Communist Party of India (Marxist)|CPI M]]) * 1981-1982 - [[K. Karunakaran]] ([[Indian National Congress|Congress I]]), 2nd time * 1982-1987 - [[K. Karunakaran]] ([[Indian National Congress|Congress I]]), 3rd time * 1987-1991 - [[E.K. Nayanar]] ([[Communist Party of India (Marxist)|CPI M]]), 2nd time * 1991-1995 - [[K. Karunakaran]] ([[Indian National Congress|Congress I]]), 4th time * 1995-1996 - [[A. K. Antony]] ([[Indian National Congress|Congress I]]), 2nd time * 1996-2001 - [[E.K. Nayanar]] ([[Communist Party of India (Marxist)|CPI M]]), 3rd time * 2001-2004 - [[A. K. Antony]] ([[Indian National Congress|Congress I]]), 3rd time * 2004-''present'' - [[Oommen Chandy]] ([[Indian National Congress|Congress I]]) ==Arts== Kerala has a rich tradition in the arts, both classical and folk. In addition to the classical upper-caste art forms like [[Koodiyattom]] (UNESCO Human Heritage Art), [[Kathakali]], [[Kerala Natanam]], [[Mohiniyaattam]] and [[Thullal]], Kerala has several folk art forms performed by non-upper-castes in various regions of the state. The region also has a tradition of Christian and Muslim performing arts. Most of these art forms have become artefacts of the past showcased in tourism fares or youth festivals,as contemporary art forms weave their own identity according to changing needs. [[Mimicry]] and [[parody]] have gained considerable mass appeal in recent years. Though sometimes risque and often politically incorrect, these devices are used by artists to mock social luminaries. [[Malayalam Cinema]] is another mode of artistic expression, and films from Kerala are very distinct from films made in [[Bollywood]] or [[Hollywood]]. Apart from such performing arts, Kerala has made its mark in Fine Arts as well. Modern Indian art scenario is blessed with the presence of Kerala. However these artists have not been successful in invoking mass appeal as other artforms do. ==Social scene== [[Image:Munnar.png|frame|right|[[Munnar]] Mountain and Tea estates view]] Kerala ranks highest in India with respect to social development indices such as primary [[education]] and healthcare. Kerala was declared the world's first "baby-friendly state" under [[World Health Organization|WHO]]-[[UNICEF]]'s Baby Friendly Hospital initiative. The state is known for [[Ayurveda]], a traditional system of [[medicine]] which has found a new market in the growing tourist industry. Kerala is the only state in India with a [[sex ratio|female-to-male ratio]] higher than 0.99 (the ratio for Kerala is 1.058 while the national figure is 0.933), according to the 2001 census. However, the ratio for the 0-9 age group is 0.963, not significantly higher than the national figure of 0.928. The literacy rate in Kerala is the highest among Indian states, but so is the unemployment rate. Education and early influences of Arabs and Portuguese have also made Kerala one of the most secular states in India. Ironically, Kerala is also noted as the state with the highest [[suicide]] rate in India. Kerala has an ancient solar calendar called the [[Malayalam calendar]] which is used by various communities primarily for religious functions. Kerala has its own form of [[martial art]], [[kalaripayattu|kalarippayattu]]. [[Theyyam]] and [[Poorakkali]] are popular ritual arts of North Malabar, the northern part of Kerala. [[Onam]], associated with the legend of [[Mahabali]] is declared the state festival, but Keralites celebrate many other religious and secular festivals, including [[Eid-ul-Fitr]], [[Christmas]], [[Easter]], [[Deepavali]] and [[Vishu]]. ==Economy== Kerala's economy is predominantly agrarian in nature. In terms of per capita income and production Kerala is lagging behind many of the Indian States, but in terms of Human Development Index and life standard of the people Kerala is much ahead of most other states in India, and, in fact, in certain development indices it is on a par with some of the developed countries. This peculiar paradox often termed as the "[[Kerala Phenomenon]]" or Kerala model of development by experts, which is mainly owing to the performance of the State in the Service Sector. Kerala's [[Economic system|economy]] can be best described as a socialistic [[welfare economy]]. However, Kerala's emphasis on social welfare also resulted in slow economic progress. There are few major industries in Kerala, and the per capita GDP is lower than the national average. Remittances from Keralites working abroad, mainly in the [[Middle East]], make up over 60% of the state's [[Gross domestic product|GDP]]. Agriculture is the most important economic activity. [[Coconut]], [[tea]] and [[coffee]] are grown extensively, along with [[rubber]], [[cashew]] and [[spices]]. Spices commonly cultivated in Kerala include [[pepper]], [[cardamom]], [[vanilla]], [[cinnamon]] and [[nutmeg]]. Much of Kerala's agriculture is in the form of [[home gardens]]. ==Tourism== [[Image:KeralaHouseBoat.JPG|thumbnail|250px|left|House Boat on Kerala water-ways]] Kerala is a popular tourist destination for both domestic and foreign travellers. Among the tourist attractions are great beaches ([[Kovalam]] and [[Varkala]]), serene [[hill station|hill stations]] ([[Ponmudi]] and [[Munnar]]), wildlife sanctuaries ([[Thekkady|Periyar]] and [[Eravikulam]]) and beautiful [[Kerala Backwaters]] ([[Kumarakom]] and [[Punnamada]]), as also the marvel of kerala building art revealed through [[Padmanabhapuram Palace]], [[Padmanabhapuram]]. <!-- sandy beaches with lagoons and floating houses([[Pozhiyoor]] and[[Poovar]]): Duplication - beaches and backwaters have been mentioned, and the sentence is already getting out of hand --> The tourism department of the state calls the state as ''God's Own Country.'' [[National Geographic]] Society described Kerala as one of the 50 must-see destinations of a lifetime. Kochi, the commercial capital of the state is known as the Queen of the Arabian Sea. Alapuzha, the first planned town in Kerala is called the [[Venice]] of the East. Tourism plays an important role in the state's economy. ==Livestock sector== Livestock sector plays a vital role in the economy of Kerala. This sector has high potential for alleviating poverty and unemployment in rural areas. The majority of livestock owning farmers are either small and marginal or even landless. In view of its suitability for combining with crop subsector and its sustainability as a household enterprise with the active involvement of the farm women, [[animal husbandry|livestock rearing]] is emerging as a very popular supplementary vocation in the small farm segment. Rural women play a significant role in the development of the livestock subsector and are involved in operations like feeding, milking, breeding, management, health care and running micro-enterprises. It is estimated that about 32 [[lakh]] (3.2 million) out of the total number of 55 lakh (5.5 million) households in Kerala are engaged in livestock rearing for supplementing their income. The homestead settlement pattern, the relatively high level of literacy particularly among women, the highly favourable agroclimatic conditions conducive for biomass production and the long tradition in livestock rearing are inherent strengths which the Kerala economy possesses in favour of livestock rearing. There is a Livestock department is in keralam for promoting livestock in kerala. This advocate farmers on their issues. Kerala livestock development board was taken the initiative to produce the breed "SUNANDINI". ==Road network== India has more than 3.3 million km of road network at present making it one of the largest in the world. Length of roads in Kerala is 145704 km (4.2 percent of that in India). Kerala has 4.62 km of road per thousand population, against the national figure of 2.59 km. Road network in Kerala has the distinction of achieving connectivity to all the villages in Kerala. But as the villages are relatively large compared to other states, the development has not ensured connectivity of all the habitats. Main arterial roads are built and maintained by the Kerala Public Works Department. Traffic on the roads in Kerala has been growing at a rate of 10 to 11 percent every year, resulting in excessive pressure on the roads. Total road length in Kerala increased by 5 percent during 2003-2004. The road density in Kerala is nearly four times the national average, and is a reflection of the unique settlement patterns in the State. [[National Highway]]s form the prime arterial routes in India, spanning 58,112 km throughout the country and cater to about 45 percent of the total road transport demand. The National Highway network in Kerala is 1524 km, only 2.6 percent of the national total. There are eight National Highways in the State. A major challenge has been taken by the state government for the upgradation and expansion of important roads to the standards prescribed by the Indian Road Congress for each category of road. Upgradation and maintenance of 1600 km of state highways and major district roads have been taken up under the Kerala State Transport Project (KSTP). The much applauded GIS based Road Information & Management Project(RIMS) is developed under KSTP. ==History== People have lived in the region now known as Kerala since ancient times. The [[Sanskrit]] [[epic]] ''[[Aitareya Aranyaka]]'' has the earliest specific mention of Kerala. ''[[Katyayana]]'' ([[4th century BC]]) and ''[[Patanjali]]'' ([[2nd century BC]]) show their acquaintance with the geography of Kerala. [[Pliny the Elder]] mentions Muziris (modern [[Kodungallur]]) as the first port in India (N.H. 6.26); slightly later in time, the unknown author of the ''[[Periplus of the Erythraean Sea]]'' notes that both Muziris and Nelkunda (modern [[Kottayam]]) are "now busy places". The emergence of [[Malayalam]] language from [[Tamil]] bring light about the ancient past of Kerala. Malayalam means the 'living/inhabitants in mountain' in Tamil. The region was same as other Tamil region of that age, which later became linguistically separate from the Tamil region in the early 14th century. The [[Chera]] dynasty ruled the area of Kerala from ancient times with [[Tamil language|Tamil]] as their court language. Allied with the [[Pallava]]s, they were continually at war with the neighbouring kingdoms of the [[Chola]]s and [[Pandya]]s. The Chera capital was Vanchi, whose exact location is still a matter of conjecture. A regional identity distinct from the [[Tamil people|Tamils]] developed in the [[14th century]] with the development of the [[Malayalam]] language. Both [[Buddhism]] and [[Jainism]] reached Kerala at an early period, but would largely be supplanted by [[Hinduism]] via the [[bhakti]] movement. Meanwhile, [[Arab]] merchants founded Kerala's substantial [[Muslim]] community, the [[Mappila]]s, in the [[8th century]]. The history of Christianity in Kerala dates back to the arrival of [[Thomas (apostle)|St. Thomas the Apostle]] at [[Kodungallur]] in A.D. [[52]]. A Christian-Jewish community was founded by a contingent of Syriac-[[Nasrani]]s who arrived in [[192]] via Baghdad. [[Vasco da Gama]]'s voyage to Kerala from [[Portugal]] in [[1498]] was largely motivated by [[Portugal|Portuguese]] determination to break the Kerala [[Muslim]]s' control over the trade between local spice producers and the [[Middle East]]. He established India's first Portuguese fortress at Cochin (Kochi) in [[1503]] and from there, taking advantage of rivalry existing between the royal families of [[Calicut]] and Cochin, managed to destroy the monopoly. The dispute between Calicut and Cochin, however, provided an opportunity for the [[Netherlands|Dutch]] to come in and finally expel the Portuguese from their forts. The Dutch would, in turn, be routed by the [[Travancore|Thiruvithamcoore]] ruler [[Marthanda Varma]] at the [[Battle of Kulachal]] in 1741. The British moved into the area in the form of the [[British East India Company]] and were firmly established in Kerala by the beginning of the seventeenth century. [[Tipu Sultan]] attempted to encroach on British-held territory in [[1792]], but was defeated and the British remained in control until independence. Organised expressions of discontent with the British rule were relatively infrequent in Kerala. Uprisings of note include the [[Mappila Rebellion]] of [[1921]] and the [[Punnapra-Vayalar revolt]] of [[1946]]. Mass protests were mainly directed at established social evils such as untouchability and unapproachability. The non-violent and largely peaceful [[Vaikom]] [[Satyagraha]] of [[1924]] was instrumental in securing entry to the public roads adjacent to the Vaikom temple for people belonging to backward castes. In [[1936]], Sree Chithira Thirunal Balaramavarma Maharaja, ruler of [[Travancore|Thiruvithamcoore]] issued the [[Temple Entry Proclamation]], declaring the temples of his kingdom open to all worshippers, irrespective of caste. Modern Kerala was created in [[1956]] from [[Malabar]], which had been part of the [[Madras Presidency]], and from [[Travancore]] and Kochi. The latter two were princely states, somewhat unique among their kind in that they had concerned themselves with the education and provision of basic services to the residents of their territories. ==Trivia== * [[Arundhati Roy]]'s Booker prize winner [[The God of Small Things]] is set in Kerala. * [[Salman Rushdie]]'s ''The Moors Last Sigh'' begins in the coastal area of Kerala (Mattanchery)and talks about the spice business. ==Related Information== * [[List of famous Keralites]] *[[కేరళ శాసనసభ ఎన్నికలు 2006]] <!-- Please don't post links to commercial sites --> == External links == * [http://www.kerala.gov.in The Official Web site of Kerala Government] * [http://www.keralacm.gov.in The Official Web site of Kerala Chief Minister] * [http://www.pwd.kerala.gov.in The Official Web site of Public Works Department] * [http://www.keralapwd.net The Official web portal of the Public Works Department] * [http://www.keralatourism.org Kerala Tourism Information] * [http://kerala-history.nrksite.com/ History of Kerala] * [http://www.keltron.org Kerala State Electronics Development Corporation] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Kerala]] [[et:Kerala]] [[es:Kerala]] [[fr:Kerala]] [[hi:&#2325;&#2375;&#2352;&#2354;]] [[ml:&#3349;&#3399;&#3376;&#3379;&#3330;]] [[nl:Kerala]] [[sa:&#2325;&#2375;&#2352;&#2354;]] [[fi:Kerala]] [[sv:Kerala]] [[ta:&#2965;&#3015;&#2992;&#2995;&#3006;]] [[zh:&#21888;&#25289;&#25289;&#37030;]] జార్ఖండ్ 1590 18263 2006-01-14T06:38:46Z Chaduvari 97 /* External links */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px"> <caption><font size="+1">'''Jharkhand'''</font></caption> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaJharkhand.png|200px]] <tr><td>[[Capital]]</td><td>[[Ranchi]]</td></tr> <tr><td>[[Governor]]</td><td>[[Syed Sibtey Razi]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]]</td><td>[[Arjun Munda]]</td></tr> <tr><td>[[Area]] <br>&nbsp;- Total <br>&nbsp;- Cultivable</td> <td> 79,700 km&sup2;<br>38,000 km&sup2;</td></tr> <tr><td>[[Population]]<br>&nbsp;- Total ([[2001]])<br>&nbsp;- [[Density]]</td> <td><br> 26,909,428<br> 274/km²</td></tr> <tr><td>Date of formation</td><td>[[November 15]], [[2000]]</td></tr> <tr><td>Highways<br>&nbsp;- National<br>&nbsp;- State</td> <td> 1006 km<br> 4662 km</td></tr> <tr><td>Universities</td><td>5</td></tr> <tr><td>Schools</td><td>21386</td></tr> </table> '''Jharkhand''' (&#2333;&#2366;&#2352;&#2326;&#2306;&#2337; in [[Devanagari]]) is a [[States and territories of India|state]] of [[India]]. It was carved out of the southern part of [[Bihar (India)|Bihar]] state on [[15th November]], [[2000]]. Jharhkand is bordered by the states of Bihar to the north, [[Uttar Pradesh]] and [[Chhattisgarh]] to the west, [[Orissa]] to the south, and [[West Bengal]] to the east. The industrial city of [[Ranchi]] is its [[capital]]. The other major cities, all highly industrialised cities of eastern India, are [[Jamshedpur]], [[Bokaro]], and [[Dhanbad]]. == Introduction == Jharkhand is also popularly called ''Vananchal''. The word ''Vananchal'' is derived from combination of two [[Hindi]] words: "Vana" meaning forests, and "anchal" meaning area - thus the word "Vananchal" denotes a land mass covered with forests. Jharkhand has unparalleled mineral wealth and forestry products together with excellent human resources. Shri [[A P J Abdul Kalam]], the present Present of India, in his book, [[Ignited Minds]] have fondly mentioned of Jharkhand several times (pages 18, 31, 153-168 and 184). In one place, Kalam recalls that he has visited Jharkhand a number of times and has been struck by the tremendous resources that wait to be harnessed in the state (of Jharkhand). == History == In modern times, the demand for a separate Jharkhand state can be traced to early [[1900]]s, when Jaipal Singh, [http://www.bharatiyahockey.org/olympics/captains/] the [[Oxford]] educated Captain of [[1928]] [[Olympics]] and Gold Medal winner put forth an idea for a separate state consisting of southern districts of Bihar. Over decades, the idea remained alive in some form or the other. On [[2nd August]], [[2000]], the [[Parliament]] of India passed the Bihar Reorganization Bill to create the state of Jharkhand, and 18 districts of Bihar were carved out to form Jharkhand state on 15th Novemebr, [[2000]]. The roots to Jharkhand go far beyond the [[15th November]], [[2000]], when it was carved out of Bihar as the 28th State of the Union of India. Status and concept of Jharkhand is over 2 millennia old and some historians have traced a distinct geo-political, cultural position of Jharkhand even before the period of [[Magadha]] Empire. In recent times, according to a legend, Raja Jai Singh Deo of Orissa had declared himself the ruler of Jharkhand in the [[13th century]]. Thereafter, during the [[Mughal]] Empire period, the Jharkhand area was known as Kukara area. After year [[1765]], this area came under the control of [[British Empire]] and was known as "Jharkhand" - the Land of "Jungles" (forests) and "Jharis" (bushes), denoting, in fact, a geographical land mass interspersed with rolling hillocks covered with evergreen forests and criss-crossed by innumerable springs with natural water, sometimes water mass turning into majestic and enchanting flow of water falls thundering down with a sound more musical than the best musical notes. Really, Jharkhand located on [[Chhota Nagpur Plateau]] and [[Santhal Parganas]] unfolds before mind's eye a haven where one can savour the elegance of nature to the hilt. '''Movement for Indian Independence - Jharkhand Timelines'''<br> The subjugation and colonization of Jharkhand region by the [[East India Company]] resulted into spontaneous resistance from the local people. About one hundred years before [[Indian rebellion of 1857|India’s First War of Independence]] ([[1857]]), [[adivasis]] of Jharkhand had repeatedly revolted against the [[British India|British colonial rule]]: *[[1772]]-[[1780]] Paharia revolt *[[1780]]-[[1785]] Tilka Manjhi led the tribal revolt and managed to injure the British army Chief. In 1785, Tilka Manjhi was hanged to death in [[Bhagalpur]] *[[1795]]-[[1800]] [[Tamar]] revolt *[[1795]]-[[1800]] [[Munda]] revolt under the leadership of Vishnu Manaki *[[1800]]-[[1802]] Munda revolt under the stewardship of Dukhan Manaki of Tamar *[[1819]]-[[1820]] Munda revolt in [[Palamu]] under the leadership of Bhukan Singh *[[1832]]-[[1833]] Khewar revolt under the leadership of Bhagirath, Dubai Gosai and Patel Singh *[[1833]]-[[1834]] Bhumji revolt under the leadership of Ganga Narain of Birbhum *[[1855]] Santhals waged war against the permanent settlement of [[Lord Cornwallis]] *[[1855]]-[[1860]] During late [[1850s]] Sidhu had accumulated about ten thousands Santhal to run parallel government against British rule. The basic purpose was to collect taxes by making his own laws. British Government had announced an award of Rs. ten thousand to arrest Sidhu and his brother Kanhu *[[1856]]-[[1857]] Martyr Sahid Lal, Vishwanath Shahdeo, Sheikh Bhikhari, Ganpatrai and Budhu Veer led a movement against the British Government during [[Indian rebellion of 1857|India’s First War of Independence]], [[1857]], also called [[Sepoy Mutiny]] *[[1874]] Kherwar Movement shot into fame under the leadership of Bhagirathi Manjhi *[[1895]]-[[1900]] Movement against the [[British raj]] led by [[Birsa Munda]] (born [[15th November]], [[1875]]). Birsa Munda was captured by British forces and declared dead on [[9th June]], [[1900]] in Ranchi Jail, due to [[Cholera]], according to records of the British colonial government. All above cited uprisings againt the [[British Raj]] and resistance of [[18th century|18th]] and [[19th century|19th centuries]] in the Indian state Jharkhand were quelled by the British through massive deployment of troops across the region. In [[1914]] Tana Bhagat movement started which had the participation of more than 26,000 [[adivasis]], and it got merged with [[satyagraha]] and [[civil disobedience]], led by [[Mahatma Gandhi]]. ==Geography & climate== Most of the state lies on the [[Chota Nagpur Plateau]], which is the source of the [[Koel River|Koel]], [[Damodar River|Damodar]], [[Brahmani River|Brahmani]], [[Kharkai River|Kharkai]], and [[Subarnarekha River|Subarnarekha]] rivers, whose upper watersheds lie within Jharkhand. Much of the state is still covered by forest. Forest preserves support populations of [[tiger]]s and [[Indian elephant]]s. '''Soil'''<br>[[Soil classification|Soil]] content of Jharkhand state mainly consist of soil formed from disintegration of rocks and stones, and soil composition is further divided into:<br> #[[Red soil]], found mostly in the [[Damodar valley]], and [[Rajmahal]] area #[[Micacious soil]] (containing particles of mica), found in Koderma, [[Jhumeritilaiya]], [[Barkagaon]], and areas around the [[Mandar hill]] #[[Sandy soil]], generally found in Hazaribagh and Dhanbad #[[Black soil]], found in Rajmahal area #[[Laterite soil]], found in western part of Ranchi, Palamu, and parts of [[Santhal Parganas]] and [[Singhbhum]] == Flora & fauna == Jharkhand has a rich variety of [[flora]] and [[fauna]]. The National Parks and the Zoological Gardens located in the state of Jharkhand present a panorama of this variety. Betla National Park (Palamu), 25 km from [[Daltonganj]] covers an area of about 250 square kilometres. The national park has a large variety of wild life like [[tigers]], [[elephants]], [[bison]]s locally called gaurs, [[sambhar]]s, hundreds of [[wild boar]] and 15 to 20 feet long [[python]], herds of spotted [[deer]] ([[cheetals]]), [[rabbit]]s and [[fox]]es. The mammalian fauna to be seen at Betla National Park also include [[langur]]s, [[rhesus]], [[blue bull]] and [[wild boar]]s. The lesser mammals are the [[porcupine]], [[hare]], [[wild cat]]s, [[honey badger]]s, [[jackal]]s, [[malabar]] giant [[squirrel]] and [[mangoose wolf]], [[antelope]], etc. In [[1974]], the park was declared [[Project Tiger]] Reserve. The variety and diversity of flora and fauna found in Jharkhand state may be assessed from the fact that the [[Project Tiger]] Reserve of [[Palamu]], is abode to hundreds of species of flora & fauna [http://palamu.nic.in/forestchap4.htm#seeds], as indicated within brackets: mammal (39), Snakes (8), Lizards (4), Fish (6), Insects (21), Birds (170), seed bearing Plants & Tress (97) , Shrubs & Herbs (46), Climbers, Parasites & semi-Parasites (25), and Grasses & Bamboo (17). The Hazaribagh Wildlife Sanctuary, with scenic beauties, 135 km from Ranchi, is set in an ecosystem very similar to Betla National Park of Palamu. One [[Zoological Garden]] is also located about 16 km from Ranchi, and a number of mammalian fauna have been collected there for visitors. == Demographics == Jharkhand has a population of 26.90 million, consisting of 13.86 million males and 13.04 million females. The [[sex ratio]] is 941 females to 1000 males. The population consists of 28% tribals, 12% [[Scheduled Caste]]s and 60% others. There are 274 persons for each square kilometer of land. However, the [[population density]] varies considerably from as low as 148 per square kilometer in Gumla district to as high as 1167 per square kilometer in Dhanbad district. Jharkhand has remained a home to a number of tribal communities since time immemorial. Some of the districts have a predominant tribal population. Jharkhand has 32 primitive tribal groups.These are [[Asur]], [[Baiga]], [[Banjara]], [[Bathudi]], [[Bedia]], [[Binjhia]], [[Birhor]], [[Birjia]], [[Chero]], [[Chick-Baraik]], [[Gond]], [[Gorait]], [[Ho]], [[Karmali]], [[Kharwar]], [[Khond]], [[Kisan]], [[Kora]], [[Korwa]], [[Lohra]], [[Mahli]], [[Mal-Paharia]], [[Munda]], [[Oraon]], [[Parhaiya]], [[Santal]], [[Sauria-Paharia]], [[Savar]], [[Bhumij]], [[Kol]] and [[Kanwar]]. The geographical area now comprising Jharkhand was earlier part of Bihar. The area has witnessed migration of people from the adjoining areas of Bihar and West Bengal for last several decades. Industrial and mining centres like Jamshedpur, Dhanbad and Ranchi have attracted people from all parts of India. [[Hinduism]], [[Islam]] and [[Christianity]] are three major religions of Jharkhand state. However, people of several other religious faiths may be found in the state. ''See also''<br>[[Tribals of Jharkhand]] == Economy == Jharkhand is a rich state of poor people. It has concentration of some of country’s highly industrialized cities like Jamshedpur, Bokaro and Dhanbad, and has several firsts in India, including:<br> *First [[steel|Iron & steel]] factory at Jamshedpur *Largest [[fertilizer]] factory of its time in India (since shut down) at [[Sindri]] *Biggest [[explosive]]s factory at Gomia *First [[methane gas]] well <br>On the other hand, it has several towns and innumerable villages with sub-standard [[civic amenity|civic amenities]]. Urbanization ratio is only 22.25% and the per capita annual income is US$ 90 only. Jharkhand also has immense [[mineral]] resources: minerals ranging from (ranking in the country within bracket) from [[iron]] [[ore]] (1st), [[coal]] (3rd), [[copper]] ore (1st), [[mica]] (1st), [[bauxite]] (3rd), [[Manganese]], [[lime stone]], [[china clay]], [[fire clay]], [[graphite]] (8th), [[kainite]] (1st), [[chromite]] (2nd), [[asbestos]] (1st), [[thorium]] (3rd), [[yemenite]] (2nd), [[sillimanite]], [[uranium]] (Jaduguda mines, Narwa Pahar) (1st) and even [[gold]] (Rakha mines) (6th) and [[silver]] and several other minerals. Large deposits of coal and iron ore support concentration of [[industry]], in centers like [[Jamshedpur]], [[Bokaro]] and Ranchi. == Government & politics == The state is headed by a [[Governor]], who is appointed by the [[President of India]]. However, the real executive power rests with the [[Chief Minister]] and the cabinet. The political party or the coalition of political parties having majority in the [[Legislative Assembly]] forms the Government. The administrative head of the State is called Chief Secretary, under whose jurisdiction a hierarchy of officials drawn from the [[Indian Administrative Service]] / State Civil Services function. The [[judiciary]] is headed by the [[Chief Justice]] and Jharkhand has a separate [[High Court]], located in Ranchi. ''see also''<br>[[:Category:Indian political parties-Jharkhand|List of political parties in the state]] == Administrative districts == The state was formed with 18 districts, which were formerly part of Bihar. Some of these districts were reorganized to form 4 new districts, namely, Latehar, Saraikela Kharsawan, Jamtara and Sahebgunj. Presently, the state has 22 dsitricts: [[Ranchi]] [[Lohardaga]] [[Gumla]] [[Simdega]] [[Palamu]] [[Latehar]] [[Garhwa]] [[West Singhbhum]] [[Saraikela Kharsawan]] [[East Singhbhum]] [[Dumka]] [[Jamtara]] [[Sahebganj]] [[Pakur]] [[Godda]] [[Hazaribagh]] [[Chatra]] [[Koderma]] [[Giridih]] [[Dhanbad]] [[Bokaro]] [[Deoghar]] [http://www.jharkhandyellowpages.net/districts.php District-wise Map] == Language, literature & culture == Jharkhand is home to a number of languages belonging to three major language families. [[Indo-Aryan languages]] include [[Sadri language|Sadri]], [[Hindi]], [[Urdu]], [[Bengali]]. Jharkand is also home to the [[Munda languages]] Korku, [[Santali language|Santhali]], Mundari, Bhumij, Paharia and Ho, and the [[Dravidian languages]] Korwa, Oraon, and Sauria Paharia. == Social infrastructure == === Health === On account of salubrious climate, Jharkhand, particularly its capital Ranchi, has been like a health resort. As long back as in [[1918]], facilities were set up for treatment of [[mentally challenged]] – Central Institute of Psychiatry[http://www.cipranchi.nic.in/intro.htm], Ranchi. In certain areas of Jharkhand, poverty and consequently under nutrition, has given rise to diseases like [[tuberculosis]] (TB). In fact, TB has assumed [[epidemic]] proportions in certain areas of the state. For management and treatment of such diseases, organizations like [[Ramakrishna Mission]] through Ramakrishna Mission Tuberculosis Sanatorium[http://www.rkmtbs.org/main.htm] (set up in [[1948]]), Ranchi, has been doing exemplary work, and supplementing the efforts of the Government and other agencies. Likewise, in the field of treatment of cancer, Tata Memorial Hospital, Jamshedpur,[http://www.tatamemorialcentre.com/index.htm] is rendering pioneering work. Although several public and private health facilities are available in the state, overall infrastructure for dispensing health related services require improvements. === Education === The literacy rate in Jharkhand is only 54.13% (2001) and female literacy rate is still lower at 39.38%. Jharkhand has a network of government and privately run schools, althogh standard of teaching considerably vary, from place to place, as also from school to school. Several schools are run by Christian missionaries (of the [[Roman Catholic Church]], [[Gossenor]], [[Evengelical]] and [[Lutheran]] Church and the [[Church of North India]]) and they have contributed to take educational to the remotest part of the state. After 10 years of schooling, students can join 2 years of Intermediate course (or +2 courses) in Arts, Science and Commerce. This is followed by 3 years of degree courses. A number of non-technical colleges are located in bigger cities as well as in small towns. Some studentds choose to join 3 years diploma courses offered by Industrial Training Institutes (ITIs). Jharkhand has 5 Universities: [[Ranchi University]], Ranchi; [[Sidhhu Kanhu University]], Dumka; [[Binova Bhave University]], Hazaribagh; [[Birsa Agricultural University]], Kanke, Ranchi; and, [[Birla Institute of Technology]] (BITS-Mesra, a deemed university), Ranchi. There are only 2 medical colleges in the state, one each located in Ranchi and Jamshedpur. Apart from BITS-Mesra, other 2 engineering colleges are [[Regional Engineering College]], Jamshedpur and [[Birsa Institute of Technology (which was earlier known as Bihar Institute of Technology)]], Sindri, Dhanbad. The famous [[Indian School of Mines]] (ISM), eastablished in 1926, is located at Dhanbad and the [[Xavier Labour Relation Institute]], widely known as [[XLRI]], founded in 1949, is located in Jamshedpur. As the institutions of higher studies fall short of state's requirement, many students, after completing schooling in the state, move away to places like [[New Delhi]], [[Karnataka]] and several other locations for higher technical and non-technical studies. == Media == Hindi newspapers like the Ranchi Express[http://www.ranchiexpress.com/] and the Prabhat Khabar[http://www.prabhatkhabar.com/] are main newspapaers, published from the state capital, Ranchi and are available in almost all parts of the state. All important Indian newspapers, in Hindi, English and Bengali are also available in bigger cities by the afternoon and with a day’s delay in smaller towns. Most of the national magazines in Hindi, English and Bengali are regularly available in bigger cities and at other places supply may be arranged through newspaper vendors. [[All India Radio]] is the only [[radio station]] in Jharkhand and covers the entire state. [[Doordarshan]], the national television broadcaster, is also available in almost all parts of the state. Bigger cities of Jaharkhand is served by all television channels available in India and channels are received through cable. In some interior regions, channels are received via satellite dishes. Landline telephone connectivity is provided by [[Bharat Sanchar Nigam Limited]] (BSNL) and covers almost all parts of the state. Cellular service, covering all major centres of the state, is provided by BSNL as well as by the [[Reliance]] Infocomm. [[Internet]] connectivity is available in most of the district headquarters, but broadband connectivity is not widely available. == External links == * [http://jharkhand.nic.in Jharkhand State Government] * [http://www.ranchi.net Jharkhand News and clippings related to Ranchi] * [http://www.ranchiexpress.com The Ranchi Express] * [http://www.prabhatkhabar.com The Prabhat Khabar] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Jharkhand]] [[de:Jharkhand]] [[fr:Jharkhand]] [[hi:&#2333;&#2366;&#2352;&#2326;&#2306;&#2337;]] [[sv:Jharkhand]] [[zh:&#24688;&#23572;&#24247;&#24471;&#37030;]] మహారాష్ట్ర 1591 18280 2006-01-14T06:54:16Z Chaduvari 97 /* References */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} {| border="1" align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" width="250" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%" |- ! colspan="2" style="background-color:#efefef" |<center><font size="+2">'''Maharashtra'''</font> |- | colspan="2" | [[Image:IndiaMaharashtra.png|200px|center]] |- | '''Abbreviation''' | MH |- | '''[[Country]]''' | [[India]] |- | '''[[Capital]]''' | [[Mumbai]] |- | '''[[Population]]''' | 96,752,247 ([[2001]]) |- | '''[[Area]]''' | 307,713&nbsp;[[square kilometre|km&sup2;]] |- | '''[[List of Indian districts| Districts]]''' | 35 |- | '''[[Governor]]''' | [[SM Krishna]] |- | '''[[Chief Minister]]''' | [[Vilasrao Deshmukh]] |- | '''State language''' | [[Marathi]] |- | '''[[Legislature]]''' | [[Bicameral]] |} '''Maharashtra (&#2350;&#2361;&#2366;&#2352;&#2366;&#2359;&#2381;&#2335;&#2381;&#2352;)''' is [[India]]'s third largest [[States and territories of India| state]] in terms of [[area]] and second largest in terms of [[population]] after [[Uttar Pradesh]]. Maharashtra is bordered by the states of [[Gujarat]], [[Madhya Pradesh]], [[Chhattisgarh]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[Karnataka]], [[Goa]] and the [[Union territory]] of [[Dadra and Nagar Haveli]]. The [[Arabian Sea]] makes up the state's western coast. [[Mumbai]] (Bombay), India's largest city, is the capital of Maharashtra. ==Origin of name== The precise origins of the word ''Maharashtra'' remains unclear. The name appears to be derived from ''Maharashtri'', an old form of [[Prakrit]], an ancient Indian language. One version points to the derivation of the name from "land of the ''Mahars'' and the ''Rattas''", natives of the region. Another possible derivation is believed to be the corruption of the term "''Maha Kantara,''" which means "Great Forest"{{ref|namegov}}. The name may also have been educed from ''rathi'', which means "chariot driver", from the fact that Maharashtra at that time inhabited by builders and drivers of [[chariot]]s who formed a ''maharathis'' or "fighting force"{{ref|namemh}}. ==History== Archaeological evidence indicates that Maharashtra was inhabited since the [[Palaeolithic]] era. Not much is known about Maharashtra's early history, and its recorded history dates back to the [[3rd century BC]], with use the Maharastri language, a Prakrit corruption of [[Sanskrit]]. Later, Maharashtra became a part of the [[Magadha]] empire, ruled by the [[Buddhist]] emperor [[Ashoka]]. The port town of [[Sopara]], just north of present day Mumbai, was the centre of ancient India's commerce, with links to [[Eastern Africa]], [[Mesopotamia]], [[Aden]] and [[Cochin]]. With the disintegration of the Mauryan Empire, Maharashtra came under the rule of the [[Satavahana]]s between [[230]]&nbsp;BC and [[225]]&nbsp;AD. During the reign of the [[Vakatakas]] ([[250]]AD &ndash; [[525]]AD), [[Vidarbha]], the eastern region of Maharashtra, come under their rule. During this period, development of [[arts]], [[religion]] and [[technology]] flourished. By the [[6th century]], Maharashtra came under the reign of the [[Chalukyas]]. Later, in [[753]], the region was governed by [[Rashtrakuta]]s, an empire that spread over most of peninsula India. In [[973]], the Rashtrakutas were overthrown by the Chalukayas, who ruled parts of Maharashtra until [[1189]] when it came under the hands of the [[Yadavas]] of [[Deogiri]]. Maharashtra came under [[Islam in India| Islamic]] influence for the first time after the [[Delhi Sultanate]] rulers [[Ala-ud-din Khalji]], and later [[Muhammad bin Tughluq]] appropriated parts of the [[Deccan]] in the [[13th century]]. After the collapse of the Tughlaqs in [[1347]], the [[Bahmani Sultanate]] took over, governing the region for the next 150 years. By the [[16th century]], central Maharashtra was ruled by numerous autonomous Islamic kingdoms that owed allegiance to the [[Mughal empire| Mughals]], while coastal region was annexed by the [[Portugal| Portuguese]], in their quest to seize control of the [[spice trade]]. By the early [[17th century]] the [[Maratha Empire]] began to take root. The Marathas, native to western Maharashtra, were led by [[Shivaji| Shivaji Bhosle]], who was crowned king in [[1674]]. Under Shivaji, the Maratha Empire reached their zenith, encompassing almost the entire Deccan, central India and extending into parts of modern day [[Pakistan]]. After defeating the [[Mughals]] in [[1707]], the Marathas became the dominant rulers of India. In [[1712]], [[Bajirao| Bajirao I]] ascended to the Maratha throne, establishing the [[Peshwa]] (Prime Minister) dynasty with [[Pune]] as their capital. After suffering a heavy defeat to the [[Afghanistan| Afghan]] chieftain [[Ahmad Shah Abdali]], in the [[Third Battle of Panipat]] in [[1761]], the Maratha Confederacy was reduced to a regional kingdom. With the arrival and subsequent involvement of the [[British East India Company]] in Indian politics, the two were involved in three major battles, culminating in the annexation of Peshwa ruled territory in Maharashtra in [[1819]], which heralded the end of the Maratha empire. The British governed the region as part of the [[Bombay Presidency]], which spanned an area from [[Karachi]] in Pakistan to most of the northern Deccan. The British rule was marked by social reforms, an improvement in infrastructure as well revolts due to their discriminatory policies. At the beginning of the [[20th century]], a non-violent struggle led by [[Mahatma Gandhi]] began to take shape. In [[1942]], the [[Quit India Movement]] was called by Gandhi which was marked by a non-violent civil disobedience movement and strikes. After India's independence in [[1947]], independent princely states in central India joined the Indian Union. In [[1956]], [[Bombay state]] came into existence which merged the princely states of central India into Bombay Presidency. On [[1960-05-01]], the state of Maharashtra came into existence, carved out of the Marathi-speaking territory of Bombay state. Favourable economic policies in the [[1970s]] led to Maharashtra becoming India's leading industrial state. ''See also'': * [[Timeline of Maharashtra history]] * [[History of India]] * [[Social Reform Movement in Maharashtra]] == Geography == Maharashtra encompasses an area of 308,000&nbsp;[[square kilometres|sq km]] (119,000&nbsp;[[Square miles|sq miles]]), the third largest in India after Rajasthan and Madhya Pradesh. Maharashtra is bordered by the states of Madhya Pradesh to the north, Chhattisgarh to the east, Andhra Pradesh to the southeast, Karnataka to the south and Goa to the southwest. The state of Gujarat lies to the northwest, with the Union territory of Dadra and Nagar Haveli sandwiched between the borders. The Arabian Sea makes up Maharashtra's west coast. The [[Western Ghats]] are a hilly range which runs parallel to the coast at an average elevation of 1,200&nbsp;[[metre]]s (4,000&nbsp;[[foot (unit of length)| feet))]]. To the west of these hills lie the Konkan coastal plains which are 50-80&nbsp;kilometres in width. To the east of the Ghats lies the flat [[Deccan Plateau]]. The Western Ghats form one of the three [[watershed]]s of [[India]] of which many [[South India]]n rivers originate from. To the north of the state, near the Madhya Pradesh border lie the [[Satpura Range]]. The Western Ghats form the source major rivers of [[South India]], notable the [[River Godavari| Godavari]] and the [[River Krishna| Krishna]], two major rivers of Deccan India. The rivers, along with their tributaries flow eastwards, irrigating most of central and eastern Maharashtra emptying into the [[Bay of Bengal]]. The Ghats are also the source of numerous small rivers which flow westwards emptying into the Arabian Sea. To the north of the state, the rivers [[River Tapti| Tapti]] and [[River Narmada| Narmada]] flow westwards, irrigating most of northern Maharashtra. The plateau is composed of black [[basalt]] soil, rich in [[humus]]. ==Economy== Maharashtra's is India's leading industrial states contributing 23% of India's industrial output. 64.14% of the people are employed in [[agriculture]] and allied activities. Major industries in Maharashtra include chemical and allied products, electrical and non-electrical machinery, textiles, [[petroleum]] and allied products. Other important industries include metal products, [[wine]], [[jewellery]], [[pharmaceuticals]], engineering goods, machine tools, [[steel]] and [[iron]] castings and [[plastic]] wares. [[Food crop]]s include [[mango]]es, [[grapes]], [[banana]]s, [[orange]]s, [[wheat]], [[rice]], [[jowar]], [[bajra]] and pulses. [[Cash crop]]s include [[groundnut]], [[cotton]], [[sugarcane]], [[turmeric]] and [[tobacco]]. The net irrigated area totals 33,500&nbsp;[[square kilometre]]s. Mumbai, the capital of Maharashtra houses the headquarters of almost all major banks, financial institutions, insurance companies and [[mutual fund]]s. Within Mumbai is located [[Bollywood]], it is the epicentre of India's [[Hindi]] film and television industry. The [[Bombay Stock Exchange]], India's oldest and largest stock exchange is located in the city. After successes in the [[information technology]] in the neighbouring states, Maharashtra has set up [[software]] parks in Pune, Mumbai and Nashik. ==Government== Like all states in India, the head of state is the [[governor]], appointed by the Central government. His or her post is largely ceremonial. The [[Chief Minister]] is the [[head of government]] and is vested with most of the executive powers. Maharashtra's capital is [[Mumbai]], home to the [[Vidhan Sabha]] &ndash; the state assembly and [[Mantralaya]], the administrative offices of the government. It is also home to the [[Bombay High Court]] which has jurisdiction over Maharashtra, Goa and the Union Territory of [[Daman and Diu]]. The legislature convenes its budget and monsoon sessions in Mumbai, and the winter session in Nagpur, which was designated as the state's auxiliary capital. Maharashtra's legislature is [[bicameral]], one of the few states in India to have a bicameral type. The [[Legislative Assembly]] &ndash; the Vidhan Sabha is the lower house consisting of directly elected members. The [[Vidhan Parishad]] ([[Legislative Council]]) is the upper house, whose members are indirectly voted through an [[electoral college]]. Maharashtra is allocated nineteen seats in the [[Rajya Sabha]] and forty-eight in the [[Lok Sabha]], India's national [[Parliament of India| parliament]]. After India's independence, most of Maharashtra's political history was dominated by the [[Indian National Congress |Congress party]]. Maharashtra became a bastion of the Congress party producing stalwarts such as [[Y.B. Chavan]], one of its most prominent Chief Ministers. The party enjoyed near unchallenged dominance of the political landscape until [[1995]] when the [[right wing]] [[Shiv Sena]] and [[BJP]] secured an overwhelming majority in the state to form a [[coalition]]. The Shiv Sena with its pro-Marathi stance renamed Bombay to Mumbai and also many other colonial institutions after historic local appellations. After a split in the Congress party, former chief minister [[Sharad Pawar]] formed the [[Nationalist Congress Party]] (NCP), but formed a coalition with the Congress to keep out the BJP-SS combine. The 2004 elections saw the NCP gaining the largest number of seats to become the state's largest party, eroding much of the Shiv Sena's base. Under a pre-poll power sharing agreement, the Chief Minister would be from the Congress while the deputy Chief Minister would be from the NCP. {{See also|:Category:Indian political parties-Maharashtra|List of political parties in the state}} ==Demographics== A person native to the state is called a '''Maharashtrian'''. As per the [[2001]] census, Maharashtra has a population of 96,752,247 inhabitants making it the second most populous state in India, and the second [[List of the most populous subnational entities|most populous subnational entity]] in existence. Only eleven countries of the world have a population greater than Maharashtra. Its density is 322.5 inhabitants per [[square kilometre]]. Males constitute 50.3 million and females, 46.4 million. Maharashtra's urban population stands at 42.4%. Its sex ratio is 922 females to 1000 males. 77.27% of its population is literate, broken into 86.2% males and 67.51% females. Its growth rate between [[1991]]-2001 was pegged at 22.57%. [[Marathi]] is the official state language. Marathi is spoken by a vast majority of its populace. In Mumbai however, due to its cosmopolitan nature, Marathi is not as widely spoken as [[Hindi]]. Marathi, [[Indian English |English]] and sometimes Hindi are used for official purposes. In the northwest portion of Maharashtra, Gujarati is spoken by a minority. ==Divisions== {{main|మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}}[[మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] Maharashtra is divided into thirty-five [[List of Indian districts|districts]], which are grouped into six divisions: [[Aurangabad]], [[Amravati]], [[Konkan]], [[Nagpur]], [[Nashik]], and [[Pune]]. Maharashtra has a long standing dispute with Karnataka on the sovereignty of the [[Belgaum district]] in northwest Karnataka. When India's states were drawn on linguistic grounds, Belgaum was merged into Karnataka despite having a large Marathi-speaking population. Recently, the Maharashtra government took the matter to the [[Supreme Court of India|Supreme Court]], but lost the case. Nonetheless, Maharashtra considers Belgaum to be a part of the state and recognises its residents as its own. ==Transport== The [[Indian Railways]] covers most of the Maharashtra and is the preferred mode of transport over long distances. Almost the entire state comes under the [[Central Railways]] branch which is headquartered in Mumbai. Most of the coast south of Mumbai comes under the [[Konkan Railway]]. [[Maharashtra State Transport Corporation| ST]] buses link most of the towns and villages and have a large network of operation. These buses, run by the state government are the preferred mode of transport for much of its populace. In addition to the government run buses, private run luxury buses are also a popular mode of transport between the major towns. Mumbai has Maharashtra's only international [[airport]] and large towns such as [[Aurangabad]], [[Pune]], [[Nagpur]], [[Ratnagiri]], [[Kolhapur]] and [[Solapur]] have domestic airports. Ferry services also operate near the capital, linking the city to neighbouring coastal towns. Other modes of public transport such as a seven-seater tempo have gained popularity in semi-urban areas. Maharashtra has a large highway network and recently built the [[Mumbai-Pune Expressway]], the first fully [[concrete| concretised]] highway in India. Maharashtra has three ports, the largest being the capital, Mumbai which handles half of India's passenger traffic. [[JNPT]] lying opposite Mumbai is another port run the Central government. Ratnagiri, lying in the south handles mainly the export of ores from the hinterland. ==External links== * [http://goidirectory.nic.in/maha.htm Govt. of India directory] &ndash; A directory of websites of the Government of Maharashtra * [http://www.maharashtra.gov.in/index.php Official site of the Maharashtra govt] * [http://www.maharashtratourism.gov.in/ Maharashtra tourism official site] * [http://www.indtravel.com/maha/maharash.html Indtravel] &ndash; An overview of the state. ==References== # {{note|namegov}} [http://www.maharashtra.gov.in/english/community/community_geo_profileShow.php Geographic Profile] &mdash; Govt of Maharashtra # {{note|namemh}} [http://www.maharashtratourism.gov.in/mtdc/Default.aspx?strpage=gethistory.html Maharashtra tourism] &mdash; Govt of Maharashtra (tourism) # [http://www.maharashtratourism.gov.in/mtdc/Default.aspx?strpage=gethistory.html History of Maharashtra] # [http://www.mumbainet.com/cityinfo/histmaha.htm Mumbainet] # [http://www.indtravel.com/maha/maharash.html History] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Maharashtra]] [[de:Maharashtra]] [[et:Maharashtra]] [[es:Maharashtra]] [[fr:Maharashtra]] [[hi:&#2350;&#2361;&#2366;&#2352;&#2366;&#2359;&#2381;&#2335;&#2381;&#2352;]] [[mr:&#2350;&#2361;&#2366;&#2352;&#2366;&#2359;&#2381;&#2335;&#2381;&#2352;]] [[nl:Maharashtra]] [[ja:&#12510;&#12495;&#12521;&#12471;&#12517;&#12488;&#12521;&#24030;]] [[pt:Maharashtra]] [[sa:&#2350;&#2361;&#2366;&#2352;&#2366;&#2359;&#2381;&#2335;&#2381;&#2352;]] [[simple:Maharastra]] [[sv:Maharashtra]] [[zh:&#39532;&#21704;&#25289;&#26045;&#29305;&#25289;&#37030;]] పశ్చిమ బెంగాల్ 1592 27467 2006-06-26T16:18:22Z వైఙాసత్య 58 /* See also */ {{అనువాదము}} <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px"> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaWestBengal.png|200px]] <!-- <tr><td>Date of formation</td><td> [[May 1]], [[1960]]</td></tr> --> <tr><td>[[Capital]]</td> <td> [[Kolkata]]</td></tr> <tr><td>[[Governor]] </td> <td>[[Gopalkrishna Gandhi]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]] </td> <td>[[Buddhadeb Bhattacharya]]</td></tr> <tr><td>[[Area]]</td><td> [[1 E10 m²|88,752 km²]] </td></tr> <tr><td>[[Population]]<br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- [[Population density|Density]] </td><td>Ranked 4th in India <br> 80,221,171 ([[2001]]) <br> 904/km&sup2; </td></tr> </td></tr> <tr><td> [[Literacy]] rate: <br>&nbsp;- Total<br>&nbsp;- ''Male''<br>&nbsp;- ''Female''</td> <td> <br> 69.22% <br> 77.58% <br> 60.22% </td></tr> <tr><td> [[Urbanization]]: </td> <td> 28.03% </td> </tr> </table> '''West Bengal''' (&#2474;&#2486;&#2509;&#2458;&#2495;&#2478; &#2476;&#2457;&#2509;&#2455;, Pô&#353;&#269;im Bôngô) is a [[States and territories of India|state]] in the northeast of [[India]]. Neighbouring regions are [[Nepal]] and [[Sikkim]] to the northwest, [[Bhutan]] to the north, [[Assam]] to the northeast, [[Bangladesh]] to the east, the [[Bay of Bengal]] to the south, [[Orissa]] to the southwest and [[Jharkhand]] and [[Bihar (India)|Bihar]]. ==History of West Bengal== For more on Bengal's history prior to 1947, see ''[[Bengal]]''. Bengal was ruled by the Hindu [[Pala dynasty]] from 750 to 1161. The Palas were eclipsed by the [[Sena dynasty]], who ruled Bengal from 1095 to 1260. Bengal came under Islamic rule starting in the [[13th century]], and developed into a wealthy centre of trade and industry under the [[Mughal Empire]] during the [[16th century]]. European traders had arrived in the late [[15th century]] and eventually the [[British East India Company]] controlled the region by the late [[18th century]], from which the British extended their [[British Raj|rule over all of India]]. When Indian independence was achieved in [[1947]], Bengal was partitioned into predominantly predominantly Hindu West Bengal and predominantly Muslim [[East Bengal (province)|East Bengal]]. East Bengal later became known as [[East Pakistan]], and became the independent nation of [[Bangladesh]] in [[1971]]. On [[2 October]] [[1955]], [[Chandannagar]], a former enclave of [[French India]] which had passed into Indian control after [[1950]], was integrated into West Bengal state. ==West Bengal State== ''[[:Category:Indian political parties-West Bengal|List of political parties in the state]]'' The capital city of West Bengal is [[Kolkata]]. The primary [[language]] of West Bengal is [[Bengali]]. Since [[1977]], the state has been ruled by [[Left Front]], who repeatedly won democratic elections. ===Subdivisions=== West Bengal is composed of 18 [[districts]] *[[Calcutta]]/Kolkata *[[Bankura]] *[[Birbhum]] *[[Burdwan]] *[[Coochbehar]] *[[Darjeeling]] *[[Hoogly]], [[Howrah]] *[[Jalpaiguri]] *[[Malda]] *[[Midnapore]] *[[Murshidabad]] *[[Nadia]] *[[Purulia]] *[[North 24 Parganas]] *[[South 24 Parganas]] *[[North Dinajpur]] *[[South Dinajpur]] ===Climate=== The climate of West Bengal is [[tropical]]. The land is mostly plains, except for the northern region, which is a part of [[Himalayas|Himalayan Mountain Range]]. [[Darjeeling]], in the north is well known for its high quality [[tea]]s. At the south of West Bengal the [[Sundarbans]] delta on [[Ganges river|Ganga]] is a part of the world's largest [[river delta]] (other portions lie in [[Bangladesh]]). This region is famous for the [[Bengal Tiger]]. ===Culture=== Bengal is one of the most important cultural hubs of India. There was a saying, "What Bengal thinks today, India thinks tomorrow". It is the birthplace of India's only [[Nobel Prize in Literature|Nobel laureate in literature]], [[Rabindranath Tagore]] (not counting [[Rudyard Kipling]], who was born in [[Mumbai|Bombay]] during British rule). The world famous film director [[Satyajit Ray]] was also born here. Apart from this, Bengal gave birth to innumerable well known poets and writers who enriched the world literature ceaselessly. Some prominent members include [[Kazi Nazrul Islam]], [[Michael Madhusudan Dutt]], [[Sarat Chandra Chattopadhyay]], [[Bankim Chandra Chattopadhyay]] and [[Bibhutibhushan Bandapadhay]]. Also from West Bengal is the famous Indian singer in films, [[Kishore Kumar]] ( a Bengali by lineage but born in Khandwa, Madhya Pradesh, India), as well as the world-famous sitarist [[Ravi Shankar]]. ===Famous People=== During independence movement, Bengal took a leading and especially militant role. [[Subhash Chandra Bose]], who was belovedly called "Netaji", is still considered an exemplar of courage for Indian youth. [[Satyendra Nath Bose]], from whom the [[boson]] particle and [[Bose-Einstein statistics|Bose-Einstein]] theory get their names, was also a Bengali. [[Rabindranath Tagore]] also won the [[Nobel Prize in Literature]] for "[[Gitanjali]]" in 1913. [[Amartya Sen]], who won [[Bank of Sweden Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel|Nobel Prize in Economics]] in [[1998]] is a Bengali. In the religious realm, Bengal gave birth to great Hindu sages and saints like Shri [[Chaitanya]] Mahaprabhu (a [[15th century]] major [[Vaishnava]] figure), Ramprasad Sen (a famous [[Kali]] Bhakta and poet) and [[Ramakrishna Paramhansa]]; others include [[Swami Vivekananda]] (the most renowned of Shri Ramakrishna's disciples), [[Aurobindo|&#346;r&#299; Aurobindo]] Ghosh, and [[Prabhupada A.C. Bhaktivedanta]] the founder of the [[International Society for Krishna Consciousness]] (ISKCON). Famous athletes from this state include the current Indian Cricket Captain, Sourav Ganguly and tennis star Arpon Ray. == See also == *[[పశ్చిమ బెంగాల్ శాసనసభ ఎన్నికలు 2006]] *[[List of people from West Bengal]] *[[Bangladesh]] *[[Bengal]] *[[Kalimpong]] *[[Music of West Bengal]] == Demographics == The vast majority of the people in West Bengal are the Bengalis. Minorities of [[Bihari]]s are scattered throughout the country, and [[Sherpa (people)|Sherpa]] and ethnic Tibetans can be found in regions bordering [[Sikkim]]. The [[Nepali language|Nepali]]-speaking [[Gorkha]]s of [[Darjeeling]] district campaigned for a separate state, and have now obtained autonomy within West Bengal as the [[Darjeeling Gorkha Hill Council]]. ==External links== *[http://www.banglamusic.com/ BanglaMusic.com - Bengali site features artist, concerts, news, downloads and more] *[http://www.westbengal.gov.in/ Official website of Government of West Bengal] *[http://mapsofindia.com/maps/westbengal/westbengallocation.htm Map of India showing location of West Bengal] *[http://mapsofindia.com/maps/westbengal/h3s3202.htm District map of West Bengal] *[http://mapsofindia.com/maps/westbengal/h3s3205.htm Railway map] *[http://www.123bharath.com/westbengal-india-news West Bengal News] *[http://music.com.bd/ Bangla Music] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[bn:&#2474;&#2486;&#2509;&#2458;&#2495;&#2478;&#2476;&#2457;&#2509;&#2455;]] [[da:Vestbengalen]] [[de:Westbengalen]] [[et:Lääne-Bengal]] [[fr:Bengale occidental]] [[hi:&#2346;&#2358;&#2381;&#2330;&#2367;&#2350; &#2348;&#2306;&#2327;&#2366;&#2354;]] [[pt:West Bengal]] [[fi:Länsi-Bengali]] [[lt:Vakar&#371; Bengalija]] [[sv:Västbengalen]] [[uk:&#1047;&#1072;&#1093;&#1110;&#1076;&#1085;&#1080;&#1081; &#1041;&#1077;&#1085;&#1075;&#1072;&#1083;]] జమ్మూ కాశ్మీరు 1593 19341 2006-01-28T17:12:28Z Chaduvari 97 జమ్మూ మరియు కాశ్మీరు, జమ్మూ కాశ్మీరు కు తరలించబడింది: తెలుగునాట మరింత వాడుకలో ఉన్న పేరు {{అనువాదము}} <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="350px"> <tr><td colspan=2 align=center>[[Image:IndiaJammuKashmir.png]]<br>Shown in purple is the state of Jammu and Kashmir presently under Indian control. Indian border shown reflects total Indian claim. <tr><td>Date of formation</td><td> [[March 16]], [[1846]]</td></tr> <tr><td>[[Area]]</td><td> [[1 E11 m²|100,569 km²]] administered by India<br>222,236 km² claimed by India </td></tr> <tr><td>[[Population]]</td><td> 9,250,000 </td></tr> <tr><td>'''[[Capital]]'''<br> ''[[Summer]] ([[May]]-[[October]])'' <br> ''[[Winter]] ([[November]]-[[April]])'' </td> <td><br>[[Srinagar (city)|Srinagar]] <br> [[Jammu]]</td></tr> <tr><td>[[Governor]] (Indian state) </td> <td>[[S.K. Sinha]]</td></tr> <tr><td>[[Chief Minister]] (Indian state)</td> <td>[[Mufti Mohammad Sayeed]]</td></tr> </table> [[Image:Kashmir map.jpg|thumb|right|The dark-brown region represents the [[India]]n state of [[Jammu and Kashmir]]]]'''Jammu and Kashmir''' is the northern-most province of the Republic of [[India]], with [[Srinagar]] as its capital and [[Jammu]] as its ''winter-capital''. The [[India]]n state consists of the [[Jammu]], the [[Kashmir|Kashmir Valley]] and the [[Ladakh]]. Jammu and Kashmir is a historic state in the [[Indian subcontinent]] and is often called as ''the paradise on Earth'' because of its mountain-landscape. However, the ongoing [[Terrorism in Kashmir|terrorism]] and blood-shed has made it more of a flashpoint than a paradise. [[Jammu and Kashmir]] is a part of the [[Kashmir]]-disputed territory. The [[Kashmir]]-disputed territory consists of 5 main areas: the [[Jammu and Kashmir]], the [[Azad Kashmir]], the [[Aksai Chin]], the [[Northern Areas, Pakistan|Northern Areas]] and the [[Siachen Glacier]]. The [[Government of India]] claims the entire area to be a part of India (as its northernmost [[States and territories of India|state]]) including the area administered by Pakistan which it calls [[Pakistan Occupied Kashmir]] or PoK and the [[Aksai Chin]], presently under [[China|Chinese]] occupation. Pakistan, however, does not recognize the region as being a part of India and calls the region under Indian control, i.e. Jammu & Kashmir, as ''Occupied Kashmir'' while the region under its control is called [[Azad Kashmir]] meaning ''Free Kashmir'', except for the separately-administered [[Northern Areas, Pakistan|Northern Areas]]. [[India]] has granted [[Jammu and Kashmir]] a special autonomy status, however Kashmiri political parties demand for a greater autonomy and sovereignty. [[Jammu]] and [[Kashmir]] has two main political parties : ''People's Democratic Party (PDP)'' and the ''National Conference''. Presently, PDP is the ruling party with [[Mufti Muhammad Sayed]] as the Chief Minister of the state. PDP and its ally the [[Indian National Congress|Congress Party]] hold the maximum number of seats in the assembly. While [[Jammu]] is a [[Hindu]] majority area, the [[Kashmir|Kashmir Valley]] is predominantly [[Muslim]] and [[Ladakh]] has a [[Buddhist]]-majority population. It is this complex demography of the region which has been the main cause the ongoing [[Terrorism in Kashmir|Kashmir Dispute]]. The Indian government prohibits any publication describing the area as a disputed territory as opposed to an integral part of India, which, for example, has led to a ban on the import of ''[[Encyclopædia Britannica]]'' CD-ROMs into India in 1998 [http://www.indianexpress.com/ie/daily/19980826/23850324.html]. ==The Kashmir Dispute== Jammu and Kashmir was a [[princely state]] with a [[Muslim]] majority ruled by a [[Hindu]] Maharaja (king) until [[1947]]. In 1947, when the Indian subcontinent achieved independence from Britain, the ''Maharaja'' could not decide whether to join [[India]] or [[Pakistan]]. Soon after the independence, Pathan tribesman from [[Pakistan]]'s North Western Frontier, invaded the state. With no defence forces and increasing incidents of Human Rights abuses, the ''Maharaja'' was compelled to ask [[India]] for help and decided to acede the state to [[New Delhi]], following which ''National Conference'''s ''Shiekh Abdullah'' became the head of the Kashmir State government. By January 1948, Indian troops landed in the region and claimed the territory as a part of the Union of [[India]]. Furious [[Pakistan]], immediately invaded [[Kashmir]], resulting in the 1st Indo-Pak War. After months of intense fighting, both the nations agreed on a cease-fire, separating the region into two: [[India]]n-controlled [[Jammu and Kashmir]] and [[Pakistan Occupied Kashmir]]. In 1961, [[China]] invaded [[India]] and occupied the north-eastern region of the country known as [[Aksai Chin]], which [[India]] continues to claim as its part. Ever since, a bitter enimity has been developed between [[India]] and [[Pakistan]]. The two countries have been to war three times in Kashmir ([[1947]]-[[1948]], [[1965]], [[1971]]) and clashed there again during the [[Kargil War|Kargil Conflict]] of [[1999]]. The region remains as one of the most heavily militarised zones in the world. The de facto situation is that Pakistan controls just under half, China a small portion, and India just over half the state. [[Terrorism in Kashmir|Terrorism in the State]] has claimed more than 45,000 lives of innocent Kashmiri civilians from 1988 to 2000. Independent organisations, however, put the total casualties at a much higher figure. ==See also== * [[Kashmir]] * [[India]] * [[Terrorism in Kashmir]] * [[Border Security Force]] * [[:Category:Indian political parties-Jammu and Kashmir|List of political parties in the state]] ==External links== * [http://jammukashmir.nic.in/ Official website of government of Jammu and Kashmir] * [http://www.ummah.org.uk/kashmir/ Extensive website on Jammu and Kashmir] * [http://www.jammu-kashmir.com/ Website about Jammu and Kashmir] * [http://www.mapsofindia.com/maps/jammuandkashmir/ Maps of Jammu and Kashmir] * [http://www.jktourism.org/ Jammu and Kashmir tourism department] * [http://news.google.com/news?hl=en&lr=&ie=UTF-8&oe=UTF-8&safe=off&q=Jammu+and+Kashmir&sa=N&tab=in Search for Jammu and Kashmir] on [[Google News]] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Dschammu und Kaschmir]] [[et:Jammu ja Kashmir]] [[fr:Jammu-Kashmir]] [[ja:&#12472;&#12515;&#12531;&#12512;&#12539;&#12459;&#12471;&#12511;&#12540;&#12523;&#24030;]] [[sv:Jammu och Kashmir]] [[zh:&#20811;&#20160;&#31859;&#23572;]] {{India-stub}} ఛత్తీస్‌గఢ్ 1594 26630 2006-06-06T14:30:43Z వైఙాసత్య 58 anuvAdamu {{భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె| state_name=ఛత్తీస్‌గఢ్| image_map=Map Chhatisgarh state and districts.png | capital=[[రాయపూర్]] | latd = 21.27|longd=81.60| largest_city=[[రాయపూర్]]| abbreviation=IN-CT | official_languages=[[హిందీ]], [[ఛత్తీస్‌గఢీ బాష|ఛత్తీస్‌గఢీ]]| legislature_type=Unicameral | legislature_strength=90 | governor_name=[[ఎస్.కె.ఎం. సేథ్]] | chief_minister=[[‌రామన్ సింగ్]] | established_date=[[2000-11-01]] | area=135,194 | area_rank=? | area_magnitude=11 | population_year=2001 | population=20,795,956 | population_rank=17వది | population_density=108 | districts=16 | seal=[[image:Chhattisgarhseal.png|center]] | website=www.chhattisgarh.nic.in | footnotes = | }} '''ఛత్తీస్‌గఢ్ (&#2331;&#2340;&#2381;&#2340;&#2368;&#2360;&#2327;&#2338;&#2364;)''' (Chhattisgarh), మధ్య [[భారత దేశము]] లోని ఒక [[భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు|రాష్ట్రము]]. ఈ రాష్ట్రము [[2000]] [[నవంబర్ 1]] న [[మధ్య ప్రదేశ్]] లోని 16 ఆగ్నేయ జిల్లాలతో యేర్పాటు చేయబడినది. [[రాయపూర్]] రాష్ట్రానికి రాజధాని. ఛత్తీస్‌గఢ్ కు వాయువ్యమున [[మధ్య ప్రదేశ్]], పడమట [[మహారాష్ట్ర]], దక్షిణాన [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], తూర్పున [[ఒరిస్సా]], ఈశాన్యాన [[జార్ఖండ్]] మరియు ఉత్తరాన [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములు సరిహద్దులుగా కలవు. రాష్ట్రము యొక్క ఉత్తర భాగము [[ఇండో-గాంజెటిక్ మైదానము]] అంచులలో ఉన్నది. [[గంగా నది]] యొక్క ఉపనది అయిన [[రిహంద్ నది]] ఈ ప్రాంతములో పారుచున్నది. [[సాత్పూరా శ్రేణులు]] యొక్క తూర్పు అంచులు, [[ఛోటానాగ్‌పూర్ పీఠభూమి]] యొక్క పడమటి అంచులు కలిసి తుర్పు నుండి పడమటికి వ్యాపించే పర్వతాలతో [[మహానది]] పరీవాహక ప్రాంతము నుండి ఇండో-గాంజెటిక్ మైదానమును వేరుచేస్తున్నాయి. రాష్ట్ర మధ్య భాగము సారవంతమైన మహానది మరియు దాని ఉపనదులు యొక్క మైదానములలో ఉన్నది. ఇక్కడ విస్తృతముగా [[వరి]] సాగు చేస్తారు. రాష్ట్రము యొక్క దక్షిన భాగము [[దక్కన్]] పీఠభూమిలో [[గోదావరి]] మరియు దాని ఉపనది [[ఇంద్రావతి నది|ఇంద్రావతి]] యొక్క పరీవాహక ప్రాంతములో ఉన్నది. రాష్ట్రములోని మొత్తము 40% శాతము భూమి అటవీమయము. [[ఇండో-ఆర్యన్ బాషా కుటుంబము]] యొక్క తూర్పు-మధ్య శాఖకు చెందిన [[ఛత్తీస్‌గఢీ బాష]] ఈ ప్రాంతము యొక్క ప్రధాన బాష. రాష్ట్రములో పర్వతమయమైన జిల్లాలు [[ద్రవిడ బాషలు]] మాట్లాడే [[గోండులు|గోండులకు]] ఆలవాలము. ==జిల్లాలు== [[Image:Map_Chhattisgarh_Districts_All.png|thumb|left|175px|ఛత్తీస్‌గఢ్ జిల్లాలు]] *[[బస్తర్]] *[[బిలాస్‌పూర్]] *[[దంతేవాడ]] (దక్షిణ బస్తర్) *[[ధంతరి]] *[[దుర్గ్]] *[[జంజ్‌గిర్-చంప]] *[[జష్‌పూర్]] *[[కంకేర్]] (ఉత్తర బస్తర్) *[[కవార్ధ]] *[[కోర్బా]] *[[కొరియ]] *[[మహాసమంద్]] *[[రాయగఢ్]] *[[రాయపూర్ జిల్లా|రాయపూర్]] *[[రాజ్‌నంద్‌గావ్]] *[[సర్గూజా]] ==బయటి లింకులు== *[http://www.chhattisgarh.nic.in ఛత్తీస్‌గఢ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వ వెబ్‌సైటు] {{భారతదేశం}} [[Category:ఛత్తీస్‌గఢ్|*]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Chhattisgarh]] [[en:Chhattisgarh]] [[fr:Chhattisgarh]] [[hi:&#2331;&#2340;&#2381;&#2340;&#2368;&#2360;&#2327;&#2338;&#2364;]] [[pt:Chhattisgarh]] [[sa:&#2331;&#2340;&#2381;&#2340;&#2368;&#2360;&#2327;&#2338;&#2364;]] [[sv:Chhattisgarh]] [[zh:&#24688;&#33922;&#26031;&#21152;&#23572;&#37030;]] పాండిచ్చేరి 1595 18274 2006-01-14T06:50:13Z Chaduvari 97 /* Notes */ వర్గాల మర్పు {{అనువాదము}} [[image:IndiaPondicherry.png|thumb|250px]] [[Image:Pondy.png|right]] '''Pondicherry''' (&#2346;&#2377;&#2306;&#2337;&#2367;&#2330;&#2375;&#2352;&#2368; in [[Hindi language|Hindi]]), currently undergoing a name change to '''Puduchery''', is the name of a [[union territory]] and its capital in the south of [[India]]. The name "puduchery" means "new village" in [[Tamil language|Tamil]]. The French spelt it "Poudich&eacute;ry", which is the closest French approximation to the Tamil pronunciation. At some point, the hand-written 'u' was mistaken for an 'n', and the misspelling stuck. ==Geography== Pondicherry consists of four small unconnected districts: [[#Pondicherry (city)|Pondicherry]], [[Karaikal]], and [[యానాం]] on the [[Bay of Bengal]] and [[Mahé]] on the [[Arabian Sea]]. The first two are by far the larger ones, and are both enclaves of [[Tamil Nadu]]. The territory has a total area of 492 [[km²]]: ''Pondicherry (city)'' 293 km², ''Karaikal'' 160 km², ''Mahé'' 9 km² and ''Yanam'' 30 km². It has 0,97 million inhabitants ([[2001]]). ==History== :''See also: [[French India]]'' The [[Periplus of the Erythraean Sea]], of the early [[2nd century]] AD, mentions a marketplace named Poduke (ch. 60), which G.W.B. Huntingford identified as possibly being [[Arikamedu]], about 2 miles from the modern Pondicherry. Huntingford further notes that Roman pottery was found at Arikamedu in [[1937]], and [[archeology|archeological]] excavations between [[1944]] and [[1949]] showed that it was "a trading station to which goods of Roman manufacture were imported during the first half of the 1st century AD".[[fn|1]] Before this period nothing is known with certainty. The "Bahur Plates", issued in the 8th century speak of a [[Sanskrit]] University which was here from an earlier period. Legend has it that the sage Agastya established his Ashram here and the place was known as Agastiswaram. An inscription found near the Vedhapuriswara Temple hints at the credibility of this legend. History continues at the beginning of the fourth century A. D. when the Pondicherry area is part of the [[Pallava]] Kingdom of [[Kanchipuram]]. During the next centuries Pondicherry is occupied by different dynasties of the south: in the tenth century A.D. the [[Cholas]] of [[Tanjavur]] took over, only to be replaced by the [[Pandya]] Kingdom in the thirteenth century. After a brief invasion by the Muslim rulers of the North, who established the Sultanate of [[Madurai]], the [[Vijayanagar]] Empire took control of almost all the South of India and lasted till 1638, when the Sultan of [[Bijapur]] began to rule over [[Gingee]]. Much of the credit for putting Pondicherry into the framework of strategic importance, as far as colonial scheme of things is concerned, should rest definitely with the French. The ''[[French East India Company]]'' set up a trading centre at Pondicherry in 1673. This outpost eventually became the chief French settlement in India. Dutch and British trading companies also wanted trade with India. Wars raged between these European countries and spilled over into the Indian subcontinent. The Dutch captured Pondicherry in 1693 but returned it to France by the [[Treaty of Ryswick]] in 1699. The French acquired Mahe in the 1720's, Yanam in 1731, and Karaikal in 1738. During the Anglo-French wars (1742-1763), Pondicherry changed hands frequently. On [[January 16]], [[1761]], the [[United Kingdom|British]] captured Pondicherry from the [[France|French]], but the [[Treaty of Paris (1763)]] returned the city to the French. It was taken again by the British in [[1793]] amid the Wars of the [[French Revolution]], but once again returned to France in [[1814]]. When the British gained control of the whole of India in the late 1850s, they allowed the French to retain their settlements in the country. Pondicherry, [[Mahe]], [[Yanam]], [[Karaikal]] and [[Chandernagar]] remained a part of [[French India]] until [[1954]]. The independence of India in [[1947]] gave impetus to the union of France's Indian possessions with former [[British Raj|British India]]. An agreement between France and India in [[1948]] agreed to an election in France's Indian possessions to choose their political future. The ''[[de jure]]'' union of French India with the Indian Union did not take place until [[1962]], although ''[[de facto]]'', the bureaucracy had been united with India's on 01 November, [[1954]]. It was organized as a Union Territory in [[1963]]. Pondicherry still has a large number of Tamil residents with French passports, whose ancestors were in French Governmental service and who chose to remain French at the time of Independence. Apart from the monuments pertaining to the French Period, there is the French Consulate in Pondicherry and several cultural organisation, and even the Foyer du Soldat for war veterans of the French Army. Of the cultural organisations the French Institute, the Alliance Francais and the Ecole Francais d'Extreme Orient are noteworthy. == Independence from France == Right from the time India gained its independance from British rule in 1947, the issue of the French settlements was raised with the Government of France. It took seven years for Pondicherry to achieve freedom. However, even earlier there were agitations now and then against the French rulers. Way back in 1787 and 1791, farmers of Karaikal agitated against the heavy land tax imposed by the French. The first war of Indian Independence had its impact in the French settlements but it did not attract the attention of the rulers, as the incidents were few and considered as local. People employed legal means to fight against the French. In 1873, an advocate, Ponnuthammbi Pillai, moved the Paris court and won the case in which he was awarded a penalty by a French Magistrate in Pondicherry for walking into the court with footwear. There were student agitations in 1927 and 1930 which exhibited their sentiments. Leaders like Mahatma Gandhi, Jawaharlal Nehru and Bal Gangadhar Tilak visited Pondicherry and its other enclaves and addressed the meetings. In 1934, "Swatantram", a monthly, was started by veteran freedom fighter and trade union leader V.Subbiah for the cause of workers and the country. Police atrocities, in which trade union workers were killed, further increased the anger of the people against their rulers. In the late thirties, Mahajana sabhas were opened in Pondicherry and Karaikal. This organisation, along with trade unions organised the Non-Cooperation Movement. During the Second World War, Pondicherry supported France with men and materials. However, the youth became indignant when a large number of French-Indian soldiers died fighting in Europe. In 1946, the French India Congress was formed with the objective of integrating the French possessions with India. Later the following year, the French India Students Congress adopted a resolution on merger. In January 1948, the French People's Convention passed a resolution expressing its determination to merge the French possessions with the motherland. The Communist Party also asked the people to accept only the merger. The new Government under Jawahar Lal Nehru was anxious to integrate the French Indian territories with the country. India signed an agreement with France in June 1948 which gave power to the people for determining the political status of their land. Accordingly, the municipal elections in Pondicherry, Karaikal and Yanam were held in October, 1948. The elections were rigged and all municipalities except one were captured by the French India Socialist Party, a pro-French outfit. The new councillors at a meeting accepted the autonomy offered by the French Government. However, their efforts were thwarted by the Indian Government that assured a distinct status and help for Pondicherry after its merger with India. As the freedom movement gathered momentum under V. Subbiah, the pro-French leader Eduard Goubert switched his loyalty to the pro-merger camp. A momentous event in the freedom movement of Pondicherry occurred on March 18, 1954, when the members of the executive council and mayors of Pondicherry and seven adjoining communes proclaimed their decision to merge with India without a referendum. All the communes in Karaikal also followed suit. This decision was to be confirmed by the Representative Assembly and when the Socialist party was preparing to move the merger resolution, the French Governor scuttled it by postponing the session. Provoked by this, the Socialist party planned to capture the outlying communes one by one and move to Pondicherry. The Communist Party was also ready to launch a campaign of direct action to merge Pondicherry with India. Accordingly, the leaders of the Socialist Party hoisted the Indian national flag atop the Nettapakkam police station on the last day of March in 1954. Subsequently, many villages in Mannadipet and Bahour communes came under the sway of the pro-mergerists. In the Karaikkal region, all the communes and Karaikkal municipality passed a resolution in favour of merger. The National Youth Congress began a Satyagraha. A freedom fighters' procession was lathi charged and the flags carried by the processionists were seized and torn by the French Indian Police. India and France, following talks, issued a joint statement on March 13, 1954 announcing a modality for deciding the status of the French settlements. Five days later the elected members of the Representative Assembly and the municipal councillors of Pondicherry and Karaikkal took part in a referendum at Keeloor. Of the 178 members voting, an overwhelming majority of 170 members favoured the merger of French Indian territories with the motherland. Three days later, an agreement on the defacto transfer of the French territories to India was signed in New Delhi between the two countries. A treaty of cession was signed by the two countries in May 1956. It was ratified by the French Parliament in May 1962. On August 16, 1962 India and France exchanged the instruments of ratification under which France ceded to India full sovereignty over the territories it held. Pondicherry and the other enclaves of Karaikkal, Mahe and Yanam came to be administered as the Union Territory of Pondicherry from July 1, 1963. ===Liberation of Mahe and Yanam === Conditions became intolerable in Yanam after its Mayor and other representatives of Yanam adopted the merger resolution. The mayor, deputy mayor, and over 200 people took refuge in the adjacent areas of the Indian Union. Police and hired hoodlums from Yanam assaulted refugees on Indian soil. It was then that the refugees marched into Yanam under the leadership of Mayor Satyanandam and took over the administration. After hoisting the Indian National Flag, the liberators adopted a resolution declaring Yanam liberated. Close on their heels, in Mahe, the Mahajana sabha under its president, I.K. Kumaran began a picketing programme. Some days later, hundreds of volunteers marched into Mahe to stage a demonstration in front of the administrator's residence. They were joined by the citizens of the enclave. On July 16, 1954, Kumaran took over the administration from the French administrator marking the end of 224 years of French rule in Mahe. Under the Indo-French Agreement of June 1948, the first municipal elections were held in Chandernagore, also a French territory. In August that year the Congress Karmaparishad won 22 of the 24 seats. The new municipal assembly overwhelmingly voted for its merger with the Indian Union and the Government of India took control of Chandernagore on June 9, 1952. Later, it became a part of the Hoogly district of West Bengal. Thus with the liberation of Mahe and Yanam from French subjugation, Pondicherry became a part of the Indian Union. == Government & Administration == Pondicherry is a [[Union Territory]], not a separate State. A Union Territory (UT) has its own government but falls directly under the Central Government in [[New Delhi]]. Though a UT also has an elected Chief Minister and cabinet members, laws and legislative regulations made in these areas must get sanction or be ratified by the Central Government (Centre). The Centre is represented by the Lt. Governor, who resides at the Raj Nivas at the Park, the former palace of the French Governor. The Centre is also responsible for the financial well-being of these Union Territories, whereas the states get more or less a fixed amount and need to balance their budget by their own revenue and income. Hence, taxes in the UTs are usually lower than in the states. ==Pondicherry (city)== People in the city of Pondicherry today speak both [[French language|French]] and [[English language|English]] in addition to [[Tamil language|Tamil]]. Signboards bearing only French and English, and not the regional language Tamil, can be seen quite often in Pondicherry. The city is protected against the sea by a 1.25 mile long [[seawall]], first completed by the French in [[1735]], which reaches a height of 27 feet above [[sea level]]. The seawall protected the city from the [[tsunami]] spawned by the [[2004 Indian Ocean Earthquake]] as the waves reached only 24 feet above [[Tide|high tide]]. Famous people who have lived in Pondicherry include [[Aurobindo|Sri Aurobindo]] and [[Subramanya Bharathy]] who took part in the [[Indian independence movement]]. Hollywood film director [[M. Night Shyamalan]] was born in Pondicherry. It is also the birthplace and home of the titular character in [[Yann Martel]]'s ''[[Life of Pi]]'', before he emigrates to Canada. The city houses Sri Aurobindo's [[Ashram]], a spiritual community dedicated to [[The Mother]] and Sri Aurobindo's teachings and vision. ==See also== * [[French East India Company]] * [[French colonial empire]] * [[French India]] ==External links== *[http://pondicherry.nic.in/ Official website of the Government of the Unon Territory of Pondicherry] *[http://pib.nic.in/feature/feyr98/fe0898/f1808986.html Freedom struggle in Pondicherry] *[http://skyscrapercity.com/showthread.php?t=179795 Amazing Pictures of Pondicherry] == Notes == *{{fnb|1}} ''The Periplus of the Erythraean Sea'', transl. G.W.B. Huntingford (Hakluyt Society, 1980), p. 119. {{India state and UT capitals}} {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[de:Pondicherry]] [[fr:Pondichéry]] [[es:Pondicherry]] [[ja:&#12509;&#12531;&#12487;&#12451;&#12471;&#12455;&#12522;]] [[nl:Pondicherry (stad)]] [[fi:Pondicherry]] [[sv:Pondicherry]] లక్షద్వీపములు 1596 21522 2006-04-02T09:44:53Z 202.52.197.5 [[image:IndiaLakshadweep.png|thumb|250px|లక్షద్వీపముల పటము]] '''లక్షద్వీపములు''' [[భారత దేశము]]లోని అతి చిన్న [[కేంద్రపాలిత ప్రాంతములు|కేంద్రపాలిత ప్రాంతము]]. It consists of 12 [[coral]] [[atoll]]s, three coral [[reef]]s, and five [[bank]]s. ప్రాంతము యొక్క మొత్తము భూ వైశాల్యము 32 కి.మీ&sup2;. ఈ దీవులు [[అరేబియా సముద్రములో]], [[కేరళ]] తీరమునుండి 200 నుండి 300 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నవి. ఈ దీవులలో పది దీవులు జనావసము ఉన్న దీవులు. మిగిలిన 17 దీవులు నిర్జనమైన దీవులు. ఇవేకాక ఇంకా ఎన్నో లెక్కలోకి తీసుకోని చిన్న చిన్న దీపఖండములు (islets) ఉన్నవి. [[Image:Lakshadweep map.jpg|thumb|left|లక్షద్వీప్ దీవుల పటము]] జనావాసమైన దీవులు: * [[ఆగట్టి]] * [[అమిని]] * [[ఆండ్రొట్ట్]] * [[బంగారం]] * [[బిట్ర]] * [[చెట్లాట్]] * [[కద్మత్]] * [[కల్పేని]] * [[కవరత్తి]] * [[కిల్తన్]] * [[మినీకాయ్]] [[Image:Lakshadweep satellite image.jpg|thumb|లక్షద్వీపముల ఉపగ్రహ చిత్రము]] కవరత్తి (రాజధాని నగరమైన, [[కవరత్తి (నగరము)|కవరత్తి]] ఇక్కడే ఉన్నది), ఆగట్టి, మినీకాయ్ మరియు అమిని ప్రధానమైన దీవులు. [[2001]] జనాభా లెక్కల ప్రకారము ఈ కేంద్రపాలిత ప్రాంతము యొక్క మొత్తము జనాభా 60,595. ఆగట్టిలో ఒక విమానాశ్రయము ఉన్నది. ఇక్కడికి [[కొచ్చిన్]] నుండి నేరుగా విమాన సౌకర్యము కలదు. [[1973]] వరకు, ఈ దీవుల సమూహము [[ఆంగ్లీకరించిన]] '''''లక్కదీవ్స్''''' అనే పేరుతో పిలవబడేది. (సంస్కృతములో ''మాలద్వీపము'' అని పేరున్న [[మాల్దీవ్స్]] తో పోల్చండి). ఈ దీవుల యొక్క ప్రజలు [[మళయాళము]] యొక్క మాండలికమును మాట్లాడతారు. దాదాపు మొత్తము జనాభా ముస్లిం మతస్తులు. తమ పూర్వీకులు ఒక పెద్ద తూఫాను వలన సముద్రములో ఈ దీవులకు కొట్టుకువచ్చిన కొందరు వర్తకులని ఇక్కడి వాసుల నమ్మకము. ==బయటి లింకులు== *[http://www.reefindia.org/lakshadweep.htm భారతదేశ Reef Region - లక్షద్వీప్ దీవులు] *[http://lakshadweep.nic.in/ లక్షద్వీప్ దీవుల అధికారిక వెబ్ సైటు] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ దీవులు]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] <!-- [[Category:హిందూ మహాసముద్రపు atolls]] --> [[da:Lakshadweep]] [[en:Lakshadweep]] [[de:Lakkadiven]] [[fr:Laquedives (îles)]] [[hi:&#2354;&#2325;&#2381;&#2359;&#2342;&#2381;&#2357;&#2368;&#2346;]] [[id:Lakshadweep]] [[ka:&#4314;&#4304;&#4325;&#4328;&#4304;&#4307;&#4309;&#4312;&#4318;&#4312;]] [[ml:&#3378;&#3349;&#3405;&#3383;&#3366;&#3405;&#3381;&#3392;&#3370;&#3405;&#8204;]] [[nl:Laccadiven]] [[simple:Lakshadweep]] [[sv:Lakshadweep]] డామన్ మరియు డయ్యు 1597 18295 2006-01-14T08:37:09Z Chaduvari 97 /* External link */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} [[image:IndiaDamanDiu.png|thumb|250px]] '''Daman and Diu''' is a [[union territory]] in [[India]]. For over 450 years these coastal enclaves on the [[Arabian Sea]] coast were part of [[Portuguese India]], along with [[Goa]] and [[Dadra and Nagar Haveli]]. Goa, Daman, and Diu were occupied by the Republic of India on [[December 19]], [[1961]]; [[Portugal]] did not recognize Indian rule in these territories until [[1974]]. Goa, Daman, and Diu were administered as part of a single union territory until [[1987]], when Goa was granted statehood, leaving Daman and Diu as a separate union territory; each enclave constitutes one of the union territory's two districts. [[Gujarati language|Gujarati]] is the main language; use of [[Portuguese language|Portuguese]] is declining because it is not official or taught at school (but still spoken by 10% in Daman). There are [[Portuguese Creole|Portuguese Creoles]] in Daman (known as [[Língua da Casa]], it means ''Home Language'') and Diu (Língua dos Velhos, ''Old people's Language''). The Creole of Diu is rapidly becoming extinct by the pressure of Gujarati. ==Daman== Daman, also known as Damão, is an enclave on the western coast of India, surrounded by [[Valsad]] district of [[Gujarat]] on the north, east and south and the Arabian Sea to the west. The district has an area of 72 km&sup2;, and a population of 113,949 (2001 census), which increased 83% between 1991 and 2001. Daman lies at the mouth of the [[Daman Ganga River]]. Major industries have factories here. The closest railway station is [[Vapi]] (7 km). It is also famous for its beach, Portuguese architecture, and church, and for the scenic beauty in the twin cities of Nani-Daman and Moti-Daman, which lie opposite each other across the Daman Ganga. The chief occupation has been fishing. The city of [[Surat]] lies to the north, and [[Mumbai]] lies approximately 160 km (100 mi) south of Daman on the Arabian Sea coast in [[Maharashtra]] state. Daman was occupied by the Portuguese in 1531, and was formally ceded to Portugal in 1539 by the Sultan of Gujarat. It remained a Portuguese possession until it was occupied by Indian forces on 19 December 1961. ==Diu== Diu is an island lying off the south coast of Gujarat's [[Kathiawar]] peninsula, separated from the mainland by a tidal creek. It has an area of 40 km&sup2;, and a population of 44,110 (2001 census). The town of Diu lies at the eastern end of the island, and is famous for its fortress and old Portuguese [[Cathedral]]. It is also a fishing town. The [[Indian Air Force]] has an air base here. The village of Ghoghla, which lies on the mainland opposite the eastern end of the island, is also part of the union territory. In the [[1535]] Bahadur Shah, the Sultan of Gujarat, concluded a defensive alliance with the Portuguese against the against the [[Mughal]] emperor [[Humayun]], and allowed the Portuguese to construct a fortress and maintain a garrison on the island. The alliance quickly unravelled, and attempts by the Sultans to oust the Portuguese from Diu between 1537 and 1546 failed. The fortress, reconstructed by Dom [[Joao de Castro]] after the siege of [[1545]], still stands. The island was occupied by the Indian military on 19 December [[1961]]. It is considered one of the most beautiful tourist locations in India. Famous destinations include the nearby Nagoa beach, one of the finest beaches in the country. The old fort, the church and the museum have a strong Portuguese taste. See also the [[Battle of Diu]]. ==External link== [http://daman.nic.in/homepage.htm Daman District (National Information Centre)] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[cs:Daman a Diu]] [[de:Daman und Diu]] [[es:Damán y Diu]] [[et:Daman ja Diu]] [[fr:Daman et Diu]] [[hi:&#2342;&#2350;&#2344; &#2324;&#2352; &#2342;&#2368;&#2357;]] [[pt:Damão e Diu]] దాద్రా నగరు హవేలీ 1598 16066 2005-12-16T17:17:02Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} [[Image:India Map dadra nagar haveli.jpg|thumb|175px|దాద్రా మరియు నగరు హవేలీ]] '''దాద్రా మరియు నగరు హవేలీ''' పశ్చిమ [[భారత దేశము]]లోని ఒక [[భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు|కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము]]. నగరు హవేలీ is wedged between [[మహారాష్ట్ర]] మరియు [[గుజరాత్‌]], కానీ దాద్రా, నగరు హవేలీకి కొన్ని కిలోమీటర్లు ఉత్తరమున గుజరాత్‌లో is an [[enclave]] . ఈ కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము యొక్క రాజధాని [[సిల్‌వాస్సా]]. [[1779]] నుండి [[1954]]లో భారత దేశము స్వాధీనము చేసుకునే వరకు ఇది [[పోర్చుగల్‌|పోర్చుగీస్‌]] కాలనీగా ఉన్నది. [[1961]]లో ఇది కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము అయినది .[[గుజరాతీ]] ఈ ప్రాంతము యొక్క ముఖ్య భాష. Manufacturing is the main economy here as the taxes are low &mdash; ఎక్సైజు సుంకము లేదు. The territory is run by a Lieutenant Governor. ==చరిత్ర== After prolonged skirmishes between the Portuguese and Marathas, In order to keep the English at bay and to enlist their support against the Moghals, the Marathas made friends with the Portuguese and signed with them a treaty on 17 December 1779, the Maratha Government assigned the aggregated revenue of Rs.12,000 in a few villages of this territory to the Portuguese as compensation to ensure their friendship. According to this historic treaty of friendship, the Maratha-Peshwa agreed that the Portuguese will be allowed to collect revenues from Dadra and Nagar Haveli which consisted of 72 villages, then known as parganas. These territories were earlier ruled by the Koli chiefs who were defeated by the Hindu kings of Jawhar and Ramnagar. The Marathas conquered and annexed these territories to their kingdom.By and large, this treaty was signed only to the extent that the Portuguese will only collect the revenue in compensation for their loss of a warship called ‘Santana’ which had earlier been captured by the Marathas but not surrendered to the Portuguese inspite of their many entreaties. The Portuguese ruled this territory until its liberation on 2 August 1954. The area of Dadra &Nagar Haveli spread over 491.00 sq.kms. land locked between Gujarat in North and Maharashtra in South was liberated from Portuguese Rulers by people themselves on 2nd August 1954 . The people of the U.T. established free Administration of Dadra & Nagar Haveli, which was finally merged in to Union of India in the year 1961.Subsequently the administration was carried on for some time by an administrator. The territory was merged with the Indian Union on 11 August 1961 as a Union Territory. Since liberation of the territory from Portuguese rule a Varishtha Panchayat was working as an advisory body of the administration, which was, however, dissolved in August 1989 and Pradesh Council for Dadra and Nagar Haveli was announced. Subsequently Dadra and Nagar Haveli District Panchayat and 11 village Panchayats were constituted as per Constitutional amendments at all India level. {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[cs:Dadra a Nagar Haveli]] [[de:Dadra und Nagar Haveli]] [[fr:Dadra et Nagar Haveli]] [[ks:&#2342;&#2366;&#2342;&#2352; &#2324;&#2352; &#2344;&#2327;&#2352; &#2361;&#2357;&#2375;&#2354;&#2368;]] [[nl:Dadra en Nagar Haveli]] [[sa:&#2342;&#2366;&#2342;&#2352; &#2324;&#2352; &#2344;&#2327;&#2352; &#2361;&#2357;&#2375;&#2354;&#2368;]] ఛండీగఢ్ 1599 18292 2006-01-14T08:34:05Z Chaduvari 97 /* External links */ వర్గం మార్పు {{అనువాదము}} [[image:IndiaChandigarh.png|thumb|250px]] '''Chandigarh''' is a city in [[India]] that serves as the [[capital]] of two [[states and territories of India|states]]: [[Punjab, India|Punjab]] and [[Haryana]]. However, the city does not belong to either state. Rather, the city is administered by the federal government and hence classified as [[union territory]]. '''Chandigarh''' is also the name of this union territory. Several buildings in Chandigarh were designed by the Swiss [[architect]] [[Le Corbusier]] in the [[1950s]]. Le Corbusier was in fact the official architect of the city, which was commissioned by [[Jawaharlal Nehru]], the first [[Prime Minister of India|prime minister of independent India]], to reflect the new nation's modern outlook and to look towards the future. Chandigarh is laid down in a grid pattern. The city is divided into sectors, each sector being roughly 1.5km x 1.5km. The sectors act as mini cities, each has its own markets, places of worship, schools and colleges. Interestingly, while the city has sectors ranging from 1 to 60 (and increasing) Chandigarh has no Sector 13. This is attributable to Le Corbusier's belief that the number 13 is unlucky. Sector 17 is the city's heart and retail centre. It is a favourite haunt for the city inhabitants for an evening out and has many restaurants and hotels in addition to shops carrying virtually every Indian and foreign brand of goods. Sector 35 is another restaurant and bar sector. Chandigarh is also known for its high literacy rate of 97%. Its popular schools and colleges include St.John's High School, Bal Bhavan School, Moti Ram Arya Senior Secondary Model Achool, DAV College, GCG (girls) and Shanti Niketan. The Rock Garden of Chandigarh, built over 30 years by [[Nek Chand]] from salvaged items, is in Sector 4. The Rose Garden is in Sector 16, and Sukhana Lake in Sector 10. Chandigarh is 78.6% [[Hindu]], 16.1% [[Sikh]], and about 4% [[Muslim]]. ==External links== *http://www.pals.org/pec/chandigarh/chandigarh.html *http://www.whereincity.com/india/chandigarh/ *[http://www.nekchand.com/ Nek Chand Foundation] *[http://chdmuseum.nic.in/ Government Museum and Art Gallery] {{భారతదేశం}} {{India-geo-stub}} [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[da:Chandigarh]] [[de:Chandigarh]] [[fr:Chandigarh]] [[hi:&#2330;&#2306;&#2337;&#2368;&#2327;&#2338;&#2364;]] [[pt:Chandigarh]] [[sv:Chandigarh]] అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు 1600 21054 2006-03-15T15:11:47Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} [[image:IndiaAndamanNicobar.png|thumb|250px]] [[Image:andaman_nicobar_76.jpg|thumb|128px|అండమాన్ నికోబార్ దీవుల పటము - పోర్ట్ బ్లెయిర్ చుట్టూ ఉన్న ప్రాంతము మరింత క్షుణ్ణంగా]] '''అండమాన్ నికోబార్ దీవులు''' [[భారత దేశము]] యొక్క కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము. ఈ దీవులు [[బంగాళా ఖాతము]] కు దక్షిణమున [[హిందూ మహాసముద్రము]] లో ఉన్నవి. [[అండమాన్ దీవులు|అండమాన్ దీవులను]] మరియు [[నికోబార్ దీవులు|నికోబార్ దీవులను]] వేరుచేస్తున్న 10&deg; ఉ అక్షాంశమునకు ఉత్తరమున అండమాన్ దీవులు, దక్షిణమున నికోబార్ దీవులు ఉన్నవి. ఈ కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము యొక్క రాజధాని నగరము [[పోర్ట్ బ్లెయిర్]]. {| |విస్తీర్ణము||8293 చ.కీ.మీ. |- |జనాభా||277,989 |- |రాజధాని||పోర్ట్ బ్లెయిర్ |- |అక్షరాస్యత||73.74% |- |ప్రధాన భాషలు||స్థానిక గిరిజన భాషలు, [[హిందీ]], [[తమిళము]] మరియు [[బెంగాలీ]] |} ==పేరు== ''అండమాన్'' అను పేరు ''హండుమాన్'' అను పదమునుండి పుట్టినది. [[మలయ్ భాష]] లో హిందూ దేవుడు [[హనుమాన్]] లేదా హనుమంతున్నీ హండుమాన్ అని పిలుస్తారు. మలయ్ భాషలో ''నికోబార్'' అనగా ''నగ్న మనుషుల భూమి''. ==చరిత్ర== 17వ శతాబ్దంలొ మరాఠీలు(మహరాష్ట్రీయులు) ఈ దీవులను ఆక్రమించారు. అటు పిమ్మట ఈ దీవులు [[బ్రిటిష్]] ఇండియాలో భాగం అయినవి. రెండవ ప్రపంచ యుద్దకాలంలో నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ నాయకత్వంలోని ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్, జపనీయుల సహాయముతో ఈ దీవులను బ్రిటిష్ వారి నుండి స్వాధీనం చేసుకొన్నది. జనరల్ లోకనాధన్ గవర్నర్ గా తాత్కాలిక స్వతంత్ర భారత ప్రభుత్వం నెలకొల్పబడినది. నేతాజీ ఈ దీవులకు షహీద్(అమరజీవి) మరియు స్వరాజ్య్(స్వరాజ్యం) అని నామకరణం చేసారు.కానీ రెండవ ప్రపంచ యుద్దములో జపనీయుల ఓటమి మరియు నేతాజీ మరణంతో ఈదీవులు తిరిగి బ్రిటిష్ వారి ఆధీనంలోకి వచ్చినవి.1947లొ ఇవి స్వతంత్ర భారతంలో భాగం అయినవి. ప్రవాస లేదా ఏకాంత ద్వీపాంతర శిక్ష విధించబడిన భారత స్వతంత్ర సమరయోధులను బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఇక్కడి సెల్యులార్ జైలులొ బంధించేది. ఈ జైలును కాలాపానీ అని కూడా పిలిచేవారు. పోర్ట్ బ్లెయిర్ లోని ఈ సెల్యులార్ జైలును భారతదేశపు సైబీరియాగా పరిగణించేవారు. 26 డిశెంబరు 2004 న హిందూ మహాసముద్రంలో సంభవించిన భూకంపం ఫలితంగా వచ్చిన సునామీ 7వేలకు పైగా అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవుల వాసులను పొట్టన పెట్టుకొంది. మరణించిన వారిలో అధికులు వేరే ప్రాంతాల నుంచి వచ్చి ఇక్కడ స్థిరపడ్డవారే కాగా ఈ దీవులలోని ఆదిమవాసులు క్షేమముగా తప్పించుకోగలిగారు.[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4181855.stm] == ఇవికూడా చూడండి == * [[2004 హిందూ మహాసముద్రపు భూకంపము]] * [[అండమాన్ దీవులు]] * [[నికోబార్ దీవులు]] * [[అండమాను భాషలు]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.and.nic.in/ అండమాన్ నికోబార్ దీవుల పరిపాలనా వెబ్ సైటు] * [http://www.andaman.org/ అండమాన్ సంఘము] * [http://www.andamanindia.com/ అండమాన్ఇండియా.కాం] * [http://www.reefindia.org/andamannicobar.htm భారతదేసపు పగడపు దీవుల ప్రాంతము - అండమాన్] * [http://www.sunnetwork.org/news/national/national.asp?id=19154 2004 హిందూ మహాసముద్రపు భూకంపముపై సన్ నెట్‌వర్క్ లో వ్యాసము] {{భారతదేశం}} [[Category:భారతదేశ దీవులు]] [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] [[en:Andaman and Nicobar Islands]] [[de:Andamanen und Nikobaren]] [[et:Andamanid ja Nicobarid]] [[fr:Andaman et Nicobar]] [[hi:&#2309;&#2306;&#2337;&#2350;&#2366;&#2344; &#2324;&#2352; &#2344;&#2367;&#2325;&#2379;&#2348;&#2366;&#2352; &#2342;&#2381;&#2357;&#2368;&#2346;]] [[nl:Andamanen en Nicobaren]] [[ja:&#12450;&#12531;&#12480;&#12510;&#12531;&#12539;&#12491;&#12467;&#12496;&#12523;&#35576;&#23798;]] [[no:Andamanene og Nikobarene]] [[pt:Andaman e Nicobar]] [[sa:&#2309;&#2306;&#2337;&#2350;&#2366;&#2344; &#2324;&#2352; &#2344;&#2367;&#2325;&#2379;&#2348;&#2366;&#2352; &#2342;&#2381;&#2357;&#2368;&#2346;]] [[fi:Andamaanit ja Nikobaarit]] [[sv:Andaman & Nicobar]] [[zh:&#23433;&#36798;&#26364;&#8212;&#23612;&#31185;&#24052;&#32676;&#23707;]] ఢిల్లీ 1601 16069 2005-12-16T17:18:10Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} :''This article deals with the metropolis Delhi, which is India's [[National Capital Territory]]. For the capital of India see [[New Delhi]].'' {| cellspacing="0" border="1" style="margin-left:10px solid;" cellpadding="2" align="right" width="200px" | colspan="2" align="center"| <center>[[image:IndiaDelhi.png|200px]] </center><br/> |- |Classification |[[National Capital Territory]] |- |[[Country]] |[[India]] |- |[[States and territories of India|State]] |[[Delhi]] |- |[[District]] |Delhi District |- |[[Language]] |[[Hindi]]/[[Urdu]], [[Punjabi]], and [[English language|English]] |- |[[Time zone]] |[[GMT]]+5:30 |- |Importance |Capital of [[India]], also known as the National Capital Region or NCR, Second largest metropolitan city in India, Industrial & IT Hub, Education center par excellence. Seat of government and influence |- |[[Population]]<br> - Total<br> - [[Population density|Density]]<br> - [[Sex Ratio]] |<br> 13,850,507 ([[2001]])[http://www.censusindia.net/t_00_003.html]<br> 9,339.52/[[square kilometre|km<sup>2</sup>]]<br> 821 |- |[[Literacy Rate]]<br> - Total<br> - [[Male]]<br> - [[Female]] |<br> 81.7%[http://www.censusindia.net/t_00_006.html]<br> 87.3%<br> 74.7% |- |[[Area]] |1483 [[square kilometre|km<sup>2</sup>]] |- |[[Postal Index Number|PIN]] |110 xxx |- |Lieutenant Governor |[[B L Joshi]] |- |Chief Minister |[[Sheila Dikshit]] |- |Ruling Party |[[Indian National Congress|INC]] |- |Major Political parties |INC, BJP |} '''Delhi''' (''&#2342;&#2367;&#2354;&#2381;&#2354;&#2368;'' or ''Dill&#299;'' in [[Hindi]] and [[Bengali]] and &#1583;&#1740;&#1604;&#1740; in [[Urdu]]) is a term that refers to either the State of Delhi or the [[National Capital Territory]] (NCT) of the Republic of [[India]]. In popular use, the term NCT includes several neighbouring areas in the adjoining states of [[Haryana]] and [[Uttar Pradesh]]. The name Delhi may originate from the [[Urdu language|Urdu]]/[[Hindustani language|Hindustani]] word ''Dahleez'' (English: threshhold, or frontier) or from the name of a Mauryan king, Raja Dhillu. The people of Delhi are known as ''Delhiites'' or "''Dilliwaalay''". The latter is a historical and cultural term describing people of the old city and the associated [[diaspora]]. There are, for example, communities (often living in neighbourhoods dominated and named after them) of ''Dilliwaalay'' in major Pakistani cities who still identify their clan with neighbourhoods in the Old City of Delhi. Delhi has the most vibrant history of any of the more prominent cities or towns of India. It has been the "capital of seven empires" in Indian history and as per the [[Archaeological Survey of India]], has over 60,000 recognized monuments built over several millenia. Delhi was first referenced in the Indian epic [[Mahabharata]] as Indraprastha. Economically, Delhi is one of the most affluent urban centers in India and is at the heart of India's largest consumer belt. As an indicator, Delhi has more cars plying its roads than India's other four 'metros', [[Bangalore]], [[Kolkata]], [[Chennai]] and [[Mumbai]] combined and is widely considered to have the best transport and utilities infrastructure in the country. It has in recent years emerged as an ''[[entrepôt]]'' for multi-nationals and is the primary destination for [[FDI]] in India, particularly with the emergence of its suburbs [[Noida]] and [[Gurgaon]] as commercial and industrial centers in their own right. The nation's [[automobile]], [[media]] and [[consumer goods]] industries have facilities in and around Delhi. There is also a strong showing by key knowledge-based industries in Delhi, particularly in the [[life sciences]], [[telecom]] and the [[information technology]] arena. A preferred destination due to the quantity and high caliber of English speakers, Delhi and its suburbs account for over 30% of India's [[Information technology|IT]] and [[IT-enabled services]] (ITeS) exports--the second largest in the country (Bangalore accounts for 35%). Delhi is a very cosmpolitan city due to the multi-ethnic and multi-cultural presence of the vast Indian bureaucracy and political system. From an international perspective, there are more than 160 embassies present and an ever increasing expatriate population. Delhi derives its historic importance from its position in northern India, occupying a location between the [[Aravalli Hills]] to the southwest and the [[Yamuna]] river on whose western banks it stands. This enabled it to dominate the old trade routes from northwest India to the plains of the [[Ganges]]. As a result, it has always been an important cultural and intellectual center. With a steadily increasing quality of life, a booming economy and consumer market and by virtue of the fact that it is the nation's capital, cultural and intellectual life in Delhi are burgeoning as well. Delhi also has a high standard in education. It is the home of three major educational institutions in India--namely the [[Indian Institute of Technology, Delhi]], [[Jawaharlal Nehru University]] and [[Delhi University]]. Delhi also boasts of a great number of quality schools. Delhi is also home to a number of think tanks, museums, art galleries, parks and theaters. [[Image:IndiaGate.jpg|thumb|250px]] Strictly defining Delhi's borders, it occupies an area of some 1,483 square kilometres (572 square miles) with a population of approximately 14 million (though with its suburbs it crosses well over 23 million). The principal spoken language is [[Urdu]] though Hindus and Sikhs call it [[Hindi]] using [[Devanagari]] script. Influence of Urdu is because of Muslim rulers and greate Urdu poets of 18th and 19th century like [[Ghalib]]. Other common languages spoken are [[English Language|English]] and [[Punjabi]]. ==Local politics== [[Delhi]] has always been a stronghold of the [[Indian National Congress]] (Congress Party). The trend started to change in the 1990s when the [[BJP|Bharatiya Janata Party]] (BJP) under the leadership of [[Madan Lal Khurana]] came into power. Since [[Sheila Dikshit]] led [[Congress|Indian National Congress]] (Congress Party) to power in [[December 1998]], she has remained in power. ==History== Traditionally, Delhi is said to be the site of [[Indraprastha]], capital of the [[Pandavas]] in the Indian epic [[Mahabharata]]. A village called Indarpat existed in Delhi until the beginning of the 19th century. Excavations have unearthed sherds of the grey painted ware (ca. 1000 BC) that some archaeologists associate with the age of the Mahabharata, but no coherent settlement traces have been found. Some locate Indraprastha in the Purana-Qila area. The earliest architectural [[relic]]s age back to the [[Mauryan]] Period (ca 300 BC); since then, the site has seen continuous settlement. In 1966, an inscription of the Mauryan King [[Ashoka]] (273-236 BC) was discovered near Srinivaspuri. The famous wrought iron pillar of Ashoka near the [[Qutb Minar]] was only manufactured in the Gupta-Period (AD 400-600) and transplanted to Delhi at some time in the 10th century. Two sandstone pillars inscribed with the edicts of Ashoka were later brought to the city by Firuz Shah Tughluq. [[Image:delhi_main_bazaar.jpg|thumbnail|250px|A Bazaar in Old Delhi, 2004]] In the [[Prithvirajaraso]], the [[Rajput]] Anangpal is named as the founder of Delhi. He is supposed to have constructed the Lal-Kot and brought the Iron Pillar to the city. The Rajput period is dated from ca. 900-1200. The name of Dhilli or Dhillika first appears in an inscription from 1170 from Udaipur. By 1316, it may have become the capital of Haryana. After 1206, Delhi was the capital of the [[Delhi Sultanate]] ([[Mameluk dynasty in India|Mameluk dynasty]], [[Khilji dynasty]], [[Tughluq dynasty]], [[Sayyid dynasty]] and [[Lodhi dynasty]]). The more recent city is believed to be made up of seven successive cities, the remains of some of which can still be seen on the ground. They are # Qila Rai Pithora built by [[Prithvi Raj Chauhan]], near the oldest [[Rajput]] settlement in Lal-Kot; # Siri, built by [[Alauddin Khilji]] in 1303; # Tughluqabad, built by [[Ghiyazudin Tughluq]] (1321-1325); # Jahanpanah, built by [[Muhammad bin Tughluq]] (1325-1351); # Kotla Firoz Shah, built by [[Firuz Shah Tughluq]] (1351-1388); # Purana Qila built by [[Sher Shah Suri]] and Dinpanah built by [[Humayun]], both in the same area near the speculated site of the legendary [[Indra-Prastha]] (1538-1545); and # Shahjahanabad, built by Shah Jahan from 1638 to 1649, containing the [[Agra Fort|Lal Qila]] and the [[Chandni Chowk]]. In the mid-seventeenth century, the [[Mughal]] Emperor [[Shah Jahan]] (1628-1658) built the city that sometimes bears his name (Shahjahanabad), the seventh city of Delhi that is more commonly known as the old city or old Delhi. This city contains a number of significant architectural features, including the Red Fort (Lal Qila). The old city served as the capital of the later Mughal empire from 1638 onwards, when Shah Jahan transferred the capital from [[Agra]]. [[Aurangzeb]] (1658-1707) crowned himself as the emperor in Delhi in 1658 at the Shalinar garden ('Aizzabad-Bagh); a second coronation took place in 1659. Delhi passed under [[Britain|British]] control in 1857 after the [[First War of Indian Independence]] and after [[Bahadur Shah Zafar II]] had been transported to [[Rangoon]] and became the Capital of British India in 1911 (formerly [[Calcutta]]). In the large scale rebuilding, parts of the Old City were pulled down to provide place for [[New Delhi]]. Dehli added by aparna ==Climate== Extreme temps; min: &minus;2 ; max 47 C [http://www.mherrera.org/temp.htm] == Economy/Entertainment == [[Image:DelhiMetro.jpg|thumbnail|250px|A completed portion of the still-in-progress Delhi Metro.]] Delhi is one of the largest markets in the country because the [[per capita income]] in Delhi is much higher than in other cities. Many multinational companies have set up their headquarters in Delhi and adjoining cities--from [[Pepsico]] and [[The Gap|Gap, Inc.]] to the zipper giant, [[YKK]]. On [[Christmas]] Day, [[2002]], the [[New Delhi Metro]] opened, running in the urban area. The metro should be completed by 2022. Keeping pace with globalization, there are many [[discotheque]]s and dance clubs - most of them located in 5-star hotels. Some of these are C.J.'s (Le Meridien), Annabelle's (The [[Hilton]]), Dubliner (Maurya [[Sheraton]]), Oasis ([[Hyatt]] Regency), Djinn's ([[Hyatt]] Regency) and My Kind of Place (Taj Palace). Other places include Shalom ([[Greater Kailash]]), Voda ([[Saket]]), Buzz ([[Saket]]), T'zers ([[Saket]]), Punjabi by Nature ([[Vasant Vihar]]) and Fabric (on the Gurgaon-Mehrauli road). There are also a lot of modern [[restaurants]] in the city. One can find a wide array of [[cuisine]]s, including Greek (It's Greek To Me in [[Safdarjung]]), Chinese, Thai, Italian (Olive Bar and Kitchen in [[Mehrauli]]), Mexican and American Food. International [[restaurant]] chains and [[fast food]] chains have set up franchises in Delhi with success, inclusing Pizza Hut, [[Subway_(restaurant)|Subway]], [[McDonald's]], [[Baskin-Robbins]] and others. It is notable that in each case, the franchises modified their respective menus with respect to [[Indian culture]] and religion, clearly indicating [[vegetarian]] and non-vegetarian foods, often by a relatively common color code (red for non-vegetarian foods, green for vegetarian foods) and preparing the vegetarian foods in compliance with Hindu customs and practices. ==Transportation== [[Delhi]] by its variety, congestion, and large expanse is a transportation challenge. Delhi, however, has an advantage in terms of good infrastructure in the form of wide roads and decent railway and air [[connectivity]]. ===Roadways=== Delhi roads are connected by [[Government-Owned Delhi Transport Corporation| Delhi Transport Corporation]] buses, and private buses, including [[chartered buses]], [[White-line buses]] and [[Yellow-line buses]]. [[Road]] connectivity is mostly reliant on private vehicles. Delhi has the highest ratio of vehicles per capita in India. ====Buses==== Delhi has one of [[India]]'s largest bus connectivity rates. The State-Owned [[Delhi Transport Corporation]] runs buses across the city. [[DTC]] buses are also supplemented with private buses in form of [[white line]] and [[yellow line]] buses. ====Auto-Rickshaws==== [[Auto-Rickshaw]] forms a very important economic means of private transportation. Hiring an [[Auto]] in Delhi is very tricky as not many auto-drivers accept the standard meter charges. The typical method is to negotiate and haggle for an agreeable rate. It is also typical for the rate to be almost doubled after 11 p.m. at night. With the introduction of electronic meters, the tamperability of meters has been reduced, and a stronger juristriction has forced more autos to comply with the meter-based charging scheme. ===Railway connectivity=== Delhi was designed with a great deal of railway connectivity. There are many railway stations located with a great deal of connectivity with major parts of the city and the suburbs. The major stations connected through the trains are [[Hazrat Nizamuddin]], [[New Delhi]], [[Okhla]], [[Pragati Maidan]], [[Purani Dilli]], [[Shahdara]], [[Shakur Basti]] and [[Tilak Bridge]]. One of the major local trains is the one that operates between [[Palwal]] station and [[Shakur Basti]] station. ===Airports=== The city is served by [[Indira Gandhi International Airport]]. The airport is situated in the southwestern corner of the City. ==Educational institutions== Delhi, being the capital of the country, attracts students from all over India. It has a number of government and private [[colleges]] offering quality education in the fields of science, engineering, medicine, arts, law and management. Some prominent educational institutes are: ===Societies=== *[[Apeejay Education Society]] ===Universities=== *[[All India Institute of Medical Sciences]] *[[Delhi University]] **[[St. Stephen's College]] *[[Delhi College of Engineering]] *[[Guru Gobind Singh University]] (also known as [[Indraprastha University]]) *[[Indian Institute of Technology, Delhi]] *[[Indira Gandhi National Open University]] *[[Institute of Chartered Accountants of India]] *[[Jamia Millia Islamia]] *[[Jawaharlal Nehru University]] *[[Netaji Subhas Institute of Technology]] *[[The Indian Institute of Planning and Management]] *[[School of Planning and Architecture]] ===Schools=== *[[Air Force Bal Bharti School]] *[[Apeejay Public School]] *[[Army Public School]] *[[Bal Bharati Public School]] *[[Bluebells School]] *[[Convent of Jesus and Mary]] *[[DAV Public School]] *[[Delhi Public School]] *[[DTEA Senior Secondary School(s)]] *[[Faith Academy]] *[[Guru Harkishan Public School]] *[[Kendriya Vidyalaya]] *[[Kulachi Hansraj Model School]] *[[Lady Irwin Senior Secondary School]] *[[Manav Sthali School]] *[[Modern School, Barakhamba|Modern School]] *[[Mount Saint Mary's School]] *[[The Mother's International School]] *[[St. Columba's School]] *[[St. Xavier's School]] *[[Sardar Patel Vidyalaya]] *[[Springdales School]] *[[Vasant Valley School]] ==Suburbs/Satelite cities around Delhi== * [[Gurgaon]] * [[Noida]] * [[Faridabad]] * [[Ghaziabad]] ==Famous sites in Delhi== * [[Birla Temple]] * [[Chandni Chowk]] * [[Connaught Place]] * [[Deer Park in Delhi|Deer Park]] * [[Red Fort]], or the Lal Qila * [[Garden of Five Senses]] * [[Gurdwara Bangla Sahib]] * [[Humayun's Tomb]] * [[India Gate]] * [[International Dolls Museum]] * [[Jama Masjid, Delhi|Jama Masjid]] * [[Jantar Mantar, Delhi| Jantar Mantar]] * [[Kalindi Kunj]] * [[Lodhi Gardens]] * [[Bahá'í House of Worship|Lotus Temple]] also known as [[Bahá'í House of Worship]] * [[Mughal Gardens]] * [[National Museum]] * [[Nehru Planetarium Delhi]] * [[Purana Qila]] or the Old Fort * [[Qutab Minar]] [[Image:Qutbminar.jpg|thumbnail|200px|The Qutb Minar]] * [[Rashtrapati Bhawan]] * [[Safdarjang's Tomb]] * [[Sansad Bhawan]] or Parliament House * [[Tughlaqabad Fort]] * [[Pitampura TV Tower]] ==Famous people from Delhi== * [[Amir Khusro]] * [[Mirza Ghalib]] * [[Mukesh]] * [[M.F.Hussain]] * [[Nizamuddin Auliya]] * [[Pervez Musharraf]] was born in Delhi * [[Qurratulain Hyder]] * [[Ravi Shankar]] lives in Delhi * [[Khushwant Singh]] * [[Mohammad Adil]] ==Newspapers== *[[Asian Age]] *[[Business Line]] *[[Business Standard]] *[[The Economic Times]] *[[Financial Express]] *[[The Hindu]] *[[The Hindustan Times]] *[[Indian Express]] *[[Navbharat Times]] *[[Pioneer]] *[[Sandhya Times]] *[[The Statesman]] *[[The Times of India]] ==Markets in Delhi== * [[Chandni Chowk]] * [[Chhawla]] * [[Dilli Haat]] * [[Connaught Place]] * [[Greater Kailash]] * [[Janpath]] * [[JanakPuri]] * [[Jwala Hedi]] * [[Karol Bagh]] * [[Kamla Nagar]] * [[Khan Market]] * [[Lajpat Nagar Central Market]] * [[Najafgarh]] * [[Nehru Place]] * [[Palika Bazaar]] * [[Rajouri Garden]] * [[Sadar Bazaar]] * [[Saket]] * [[Sarojini Nagar]] * [[South Extension]] * [[Tilak Nagar]] * [[Vasant Kunj]] * [[Vasant Vihar]] * [[Azadpur Mandi]] and [[Okhla Mandi]] - Wholesale vegetable markets * [[Mehrauli]] - Wholesale food-grain market ==External links== * {{wikitravel}} *[http://delhigovt.nic.in/newdelhi/index.html Government of Delhi] *[http://www.streetphotos.net/india Photographs from around old Delhi] *[http://www.2pl.com/New-Delhi/bs-4190900001.htm Delhi Hotels] *[http://www.delhimetrorail.com/home/routeMap.htm Delhi Metro Map] *[http://www.whereincity.com/india/delhi/ www.whereincity.com] *[http://www.glogblog.com/delhi Delhi Local Information Directory] ==Literature== *Y. D. Sharma, Delhi and its neighbourhood (New Delhi, Archaeological Survey of India 1990). -Historical architectural remains. *William Dalrymple, The City of Djinns:A Year in Delhi {{భారతదేశం}} [[Category:Delhi|*]] [[de:Delhi (Stadt)]] [[es:Delhi]] [[he:&#1491;&#1500;&#1492;&#1497;]] [[ja:&#12487;&#12522;&#12540;]] [[pl:Delhi]] [[pt:Deli]] [[sa:&#2342;&#2367;&#2354;&#2381;&#2354;&#2368;]] [[sv:Delhi]] Template:ముఖ్య వ్యాసము 1602 5808 2005-06-15T04:00:25Z 65.29.60.121 <div> ''ముఖ్య వ్యాసము: '''[[{{{1}}}]]''''' </div><!--main--> ఇండోనేసియా 1603 21070 2006-03-15T15:23:23Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} The '''Republic of Indonesia''' is located in the [[Malay Archipelago]], the world's largest [[archipelago]], between [[Indochina]] and [[Australia]], between the [[Indian Ocean|Indian]] and [[Pacific Ocean]]s. It is the most populous [[Muslim]]-majority nation in the world and the fourth most populous overall. It has had free elections since the [[Indonesian 1998 Revolution]] toppled General [[Suharto]], who seized power in [[1965]].<!-- BEGIN INFOBOX --> {{దేశ సమాచార పెట్టె1| native_name = Republik Indonesia | common_name = Indonesia | image_flag = Indonesia flag large.png | image_coat = Indonesiacoatofarms.jpg | image_map = LocationIndonesia.png | national_motto = [[Bhinneka Tunggal Ika]] <br> ([[Javanese language#Old Javanese|Old Javanese]]/[[Kawi language|Kawi]]: Unity in Diversity) <br> [[ideology|National ideology]]: [[Pancasila Indonesia]]| national_anthem = [[Indonesia Raya]] | official_languages = [[Indonesian language|Indonesian]] (Bahasa Indonesia / Indonesian Language) | capital = [[Jakarta]] |latd=6|latm=08|latNS=S|longd=106|longm=45|longEW=E| largest_city = [[Jakarta]] | government_type= Democratic [[republic]] | leader_titles = [[List of Presidents of Indonesia|President]] | leader_names = [[Susilo Bambang Yudhoyono]] | area_rank = 15th | area_magnitude = 1_E10 | area=1,919,440 | percent_water = 4.85% | population_estimate = 238,452,952 | population_estimate_year = 2004 | population_estimate_rank = 4th | population_census=&#8212;| population_census_year=&#8212;| population_density = 131 | population_density_rank = &#8212; | GDP_PPP_year=2003 | GDP_PPP = $758.1 billion | GDP_PPP_rank = 15th | GDP_PPP_per_capita = $3,200 | GDP_PPP_per_capita_rank = 109th | sovereignty_type = [[Independence]] | established_events = &nbsp;- Declared<br/>&nbsp;- Recognised | established_dates = From [[Netherlands]]<br/>[[August 17]], [[1945]]<br/>[[December 27]], [[1949]] | currency = [[Rupiah]] | currency_code = IDR | time_zone= various | utc_offset= +7 to +9 | time_zone_DST= not observed | utc_offset_DST= +7 to +9| cctld= [[.id]] | calling_code = 62 | footnotes = }}<!-- END INFOBOX --> == History == ''Main article: [[History of Indonesia]]'' Under the influence of [[Hinduism]] and [[Buddhism]], several kingdoms formed on the islands of [[Sumatra]] and [[Java (island)|Java]] from the [[7th century|7th]] to [[14th century]]. The arrival of [[Arab]] traders from [[Gujarat]], [[India]] later brought [[Islam]], which became the dominant religion in many parts of the archipelago after the collapse of Hindu and Buddhist Kingdoms. When the [[Europe]]ans came in the early [[16th century]], they found a multitude of small states. These were vulnerable to the Europeans, who were in pursuit of dominating the [[spice trade]]. In the [[17th century]], the [[Netherlands|Dutch]] emerged as the most powerful of the Europeans, ousting the [[Spain|Spanish]] and [[Portugal|Portuguese]] (except for their colony [[Portuguese Timor]] on the island of [[Timor]]). The Netherlands ruled Indonesia as a colony until [[World War II]], first under the control of the [[Dutch East India Company]] (VOC), and then directly by the Dutch government beginning in the nineteenth century. Under the nineteenth-century ''Cultuveerstelsel'' (''Cultivation System''), large plantations and forced cultivation was established on Java, finally creating the profit for the Netherlands that the VOC was unable to produce. In a more liberal period of colonial rule after [[1870]] the cultivation system was abolished. After [[1901]] the Dutch introduced the Ethical Policy, which included limited political reform and increased investment in the colony. During [[World War II]], with The Netherlands under [[Germany|German]] [[Military occupation|occupation]], [[Japan]] occupied the Dutch colony. Some of the Indonesian elite, and many of the future leaders of the Republic of Indonesia, cooperated with the Japanese occupiers, as they saw them as a welcome change after Dutch rule. In [[1945]], with the war drawing to a close, Japan sponsored a committee, led by [[Sukarno]], to plan for independence. Sukarno declared independence on [[17 August]]. In an effort to regain control of their previously occupied colonies, the Allies sent in their armies, together with the [[Royal Netherlands Army|Netherlands' Army]]. Indonesia's war for independence lasted from 1945 until [[27 December]] [[1949]], when, under heavy international pressure, the Netherlands acknowledged Indonesia's independence. Sukarno became the country's first president, with Mohammad Hatta as the first vice president. ''See [[Indonesian National Revolution]]'' The [[1950s]] and [[1960s]] saw Sukarno's government aligning itself first with the emerging [[non-aligned movement]] and later with the [[socialist]] bloc. The [[1960s]] saw Indonesia in a military confrontation against neighboring [[Malaysia]], and increasing frustration over domestic economic difficulties. Army general [[Suharto]] became president in [[1967]] with the excuse of securing the country against an alleged [[Communism|Communist]] coup attempt against a weakening [[Sukarno]]. In the aftermath of Suharto's rise, hundreds of thousands people were killed or imprisoned in a backlash against alleged Communist supporters. Suharto's administration is commonly called the ''New Order'' era. Suharto invited major foreign [[investment]] into the country, which produced substantial, if uneven, economic growth. However, Suharto enriched himself and his family through widespread [[corruption]] and he was forced to step down amid massive popular demonstrations and a faltering economy in [[1998]]. ''See [[Indonesian 1998 Revolution]].'' In the period of [[1998]] to [[2001]], the country had three [[President of Indonesia|presidents]]: [[Jusuf Habibie|Bacharuddin Jusuf (BJ) Habibie]], [[Abdurrahman Wahid]] and [[Megawati Sukarnoputri]]. In [[2004]], the largest one-day election in the world and Indonesia's first direct Presidential election was held and was won by [[Susilo Bambang Yudhoyono]]. Parts of northern [[Sumatra]], particularly [[Aceh]], were devastated by a massive [[2004 Indian Ocean earthquake|earthquake and tsunami]] on [[26 December]] [[2004]]. ''See [[Impact of the 2004 Indian Ocean earthquake on Indonesia]]''. == Politics == ''Main article: [[Politics of Indonesia]]'' The highest legislative body is the ''Majelis Permusyawaratan Rakyat'' (MPR, head: [[Hidayat Nur Wahid]]) or 'People's Consultative Assembly', consisting of the ''Dewan Perwakilan Rakyat'' (DPR, head: [[Agung Laksono]]) or [[Peoples Representative Council]], elected for a five-year term, and the ''Dewan Perwakilan Daerah'' (DPD, head: [[Ginandjar Kartasasmita]]) or [[Regional Representatives Council]]. Following elections in [[2004]], the MPR will become a [[bicameral]] [[parliament]], with the creation of the DPD as a new second chamber. == Provinces == ''Main article: [[Provinces of Indonesia]]'' Currently, Indonesia has 33 provinces (of those, 2 are special territories and 1 capital city territory). The provinces are subdivided in districts, which are in turn split up in sub-districts and municipalities. The provinces are: [[Bali]], [[Bangka-Belitung]], [[Banten]], [[Bengkulu]], [[Central Java]], [[Central Kalimantan]], [[Central Sulawesi]], [[East Java]], [[East Kalimantan]], [[East Nusa Tenggara]], [[South Sumatra]], [[Gorontalo]], [[Jambi]], [[Lampung]], [[Maluku (Indonesian province)|Maluku]], [[North Maluku]], [[North Sulawesi]], [[North Sumatra]], [[Papua (Indonesian province)|Papua]] (Irian Jaya), [[Riau]], [[Riau Kepulauan]], [[South East Sulawesi]], [[South Kalimantan]], [[South Sulawesi]], [[West Irian Jaya]], [[West Java]], [[West Kalimantan]], [[West Nusa Tenggara]], [[West Sulawesi]], [[West Sumatra]] The special territories (''daerah istimewa'') are [[Aceh]] (or ''Nanggroe Aceh Darussalam'') and [[Yogyakarta]]. The capital city territory is [[Jakarta]]. [[East Timor]] was a province of Indonesia from its annexation in 1975 until it became an independent nation in 2002. == Geography == ''Main article: [[Geography of Indonesia]]'' [[Image:Id-map.png|thumb|336px|right|Map of Indonesia]] Indonesia's [[Islands of Indonesia|18,108 islands]], of which about 6,000 are inhabited, are scattered around the [[equator]], giving the country a tropical climate. The largest populated islands are Java, where about half of the population lives, Sumatra, Borneo (shared with [[Malaysia]] and [[Brunei]]), [[New Guinea]] (shared with [[Papua New Guinea]]) and [[Sulawesi]]. The country borders [[Malaysia]] on the island of [[Borneo]] ([[Indonesian language|Indonesian]]: [[Kalimantan]]), [[Papua New Guinea]] on the island of [[New Guinea]] and [[East Timor]] on the island of [[Timor]]. In addition to the capital city of Jakarta, principal Indonesian cities of high population include [[Surabaya]], [[Bandung]], [[Medan]], [[Palembang]], and [[Semarang]]. Its location on the edges of [[tectonic plate]]s means Indonesia is frequently hit by [[earthquake]]s and the resulting [[tsunami]]s. Indonesia is also rich in [[volcano]]es, the most famous being the now vanished [[Krakatau]] ([[Krakatoa]]), which was located between [[Sumatra]] and [[Java (island)|Java]]. Flora and fauna differ markedly between Kalimantan, Bali, and western islands on the one hand and Sulawesi, Lombok, and islands further to the east on the other hand. This ecological boundary has been called the [[Wallace line]] after its discoverer. The line is often given as the boundary between Asia and Australasia, as such making Indonesia a [[bicontinental country]]. See also: [[Asia#Map|Map of Asia]] == Economy == ''Main article: [[Economy of Indonesia]]'' Indonesia's economy suffered greatly in the late [[1990s]], in part as a result of the [[Asian financial crisis|financial crisis]] that struck most of Asia at the time. The economy has stabilized somewhat since then. The country has extensive natural resources outside of Java, including [[crude oil]], [[natural gas]], [[tin]], [[copper]] and [[gold]]. Indonesia is the world's second largest exporter of natural gas, though it has recently become a net importer of crude oil. Major agricultural products include [[rice]], [[tea]], [[coffee]], [[spice]]s and [[rubber]]. Indonesia's major trading partners are [[Japan]], the [[United States]] and the surrounding nations of [[Singapore]], Malaysia and Australia. However, though rich in natural and human resources, Indonesia still faces massive problems of poverty due mainly to the rampant massive corruption among the government officials. The [[central bank]] of Indonesia is Bank Indonesia [http://www.bi.go.id] == Demographics == ''Main article: [[Demographics of Indonesia]]'' Indonesia's population can be roughly divided into two groups. In the west of the country, the people are mostly [[Malay people|Malay]], while the people of the east are Papuan, with roots in the islands of [[Melanesia]]. Many Indonesians identify with a more specific ethnic group that is often linked to language and regional origins; examples of these are [[Javanese]], [[Sundanese]], or [[Batak]]. Islam is [[Islam in Indonesia|Indonesia's main religion]], with almost 89%(88.22%) of all Indonesian adhering to it according to the 2000 religious census, making Indonesia the most populous Muslim-majority nation in the world. The remainder of the population is [[Christianity|Christian]] (9%), [[Buddhism|Buddhist]] (2%), and [[Hindu]] (7%). [[Image:Hindu_Temple_in_Java_%2C_Indonesia.jpg|thumb|Prambanan Temple, 10th Century Hindu Temple, in Java, Indonesia]] Most Indonesians speak a local language (''bahasa daerah'') as their first tongue, but the official national language, [[Indonesian language|Indonesian]] (also called ''bahasa Indonesia'', and closely related to [[Malay language|Malay]]) is almost universally taught in schools and is spoken by nearly every Indonesian. == Culture == ''Main article: [[Culture of Indonesia]]'' Art forms in Indonesia have been influenced by several cultures. The famous Javanese and [[Balinese (people)|Balinese]] dances, for example, contain aspects of [[Hindu]] culture and mythology. Also well-known are the Javanese and Balinese [[Wayang|wayang kulit]] shadow theatre shows, displaying several mythological events. Several islands are famous for their [[batik]] and [[ikat]] cloth. ''[[Silat]]'' is a unique martial art originating from the archipelago. == Miscellaneous topics == * [[Communications in Indonesia]] * [[Transportation in Indonesia]] * [[Islands of Indonesia]] * [[Military of Indonesia]] * [[Music of Indonesia]] * [[Foreign relations of Indonesia]] * [[List of Indonesians|List of famous Indonesians]] * [[Hinduism in Southeast Asia]] * [[Indonesian car number plates]] * [[Islam in Indonesia]] * [[Public holidays in Indonesia]] * [[Indonesian calendars]] * [[Indonesian Chinese]] ==Further reading== * Theodore Friend, ''Indonesian Destinies'', [http://www.hup.harvard.edu/ Harvard University Press], 2003, hardcover, 544 pages, ISBN 0674011376 ==External links== '''Official Sites (owned and operated by the government of Indonesia and its agencies)''' * [http://www.indonesia.go.id/ National Portal of Republic of Indonesia] (in Indonesian) * [http://www.info-ri.com/ Info-RI - National Information Portal] (in Indonesian) * [http://www.antara.co.id/ Antara - National News Agency] * [http://www.rri-online.com/ RRI - National Radio Station] * [http://www.tvri.co.id/ TVRI - National Television Station] (in Indonesian) * [http://www.bi.go.id/ Bank Indonesia - Indonesian Central Bank] * [http://www.deplu.go.id/2003/process/language.php?lang=english List of Indonesian embassies and consulates worldwide (Department of Foreign Affairs)] (follow the "Embassies & Consulates" link in the linked page) '''Other Sites (''not'' owned nor operated by the government of Indonesia and its agencies)''' {{commons|Indonesia}} * [http://www.kompas.com/ Kompas - Indonesia's Most Widely Circulated Newspaper] (in Indonesian) * [http://www.promotingbali.com/indonesia/ Short info on Indonesia] * [http://wikitravel.org/en/article/Indonesia Indonesia travel guide at Wikitravel] * [http://www.wirantaprawira.de/links/government.htm Link list of all Government Institutions] * [http://www.indonesia-house.org/ Indonesia House] (in English and in Dutch) * [http://www.insideindonesia.org/ Inside Indonesia Journal] * [http://www.aseannewsnetwork.com/indonesia.html News from Indonesia] (in English and in Indonesian) * [http://www.ngobrol.com Indonesian Online Community] * [http://indonesia.rinkes.nl indonesia.rinkes.nl | Indonesia] * [http://www.business-indonesia.com/ Business Indonesia] * [http://www.insightnewstv.com/d10 Indonesia: The Whale Hunters] * [http://www2.iisg.nl/indoc/ INDOC Database on Indonesian Labour] * [http://muzeumazji.pl/ Asia and Pacific Museum in Warsaw] * [http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=1104447162&men=gmap&lng=en&gln=xx&dat=32&geo=-101&srt=npan&col=aohdq Maps] * [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/id.html CIA World Factbook - ''Indonesia''] {{Southeast_Asia}} {{Pacific Islands}} [[Category:Indonesia]] [[Category:Southeast Asian countries]] [[Category:Island nations]] [[Category:Republics]] [[Category:ASEAN member states]] [[bg:&#1048;&#1085;&#1076;&#1086;&#1085;&#1077;&#1079;&#1080;&#1103;]] [[id:Indonesia]] [[su:Indonésia]] [[ca:Indonèsia]] [[cy:Indonesia]] [[da:Indonesien]] [[de:Indonesien]] [[et:Indoneesia]] [[es:Indonesia]] [[eo:Indonezio]] [[fr:Indonésie]] [[gl:Indonesia]] [[ht:Endonezi]] [[io:Indonezia]] [[it:Indonesia]] [[he:&#1488;&#1497;&#1504;&#1491;&#1493;&#1504;&#1494;&#1497;&#1492;]] [[jv:Indonesia]] [[li:Indonesië]] [[mi:Initonihia]] [[ms:Indonesia]] [[minnan:Ìn-nî]] [[nds:Indonesien]] [[nl:Indonesië]] [[ja:&#12452;&#12531;&#12489;&#12493;&#12471;&#12450;]] [[ko:&#51064;&#46020;&#45348;&#49884;&#50500;]] [[lv:Indon&#275;zija]] [[no:Indonesia]] [[pl:Indonezja]] [[pt:Indonésia]] [[ro:Indonezia]] [[ru:&#1048;&#1085;&#1076;&#1086;&#1085;&#1077;&#1079;&#1080;&#1103;]] [[sa:&#2311;&#2344;&#2381;&#2342;&#2379;&#2344;&#2375;&#2358;&#2367;&#2351;&#2366;]] [[simple:Indonesia]] [[sk:Indonézia]] [[sl:Indonezija]] [[sr:&#1048;&#1085;&#1076;&#1086;&#1085;&#1077;&#1079;&#1080;&#1112;&#1072;]] [[fi:Indonesia]] [[sv:Indonesien]] [[tl:Indonesia]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3629;&#3636;&#3609;&#3650;&#3604;&#3609;&#3637;&#3648;&#3595;&#3637;&#3618;]] [[uk:&#1030;&#1085;&#1076;&#1086;&#1085;&#1077;&#1079;&#1110;&#1103;]] [[zh-cn:&#21360;&#24230;&#23612;&#35199;&#20122;]] [[hi:&#2311;&#2306;&#2337;&#2379;&#2344;&#2367;&#2358;&#2351;&#2366;]] [[lt:Indonezija]] [[oc:Indonesia]] 1965 1604 26325 2006-05-31T21:59:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1965''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1962]] [[1963]] [[1964]] [[1965]] [[1966]] [[1967]] [[1968]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940లు]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1965|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1965|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 2}} ===[[మార్చి 1965|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1965|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 4}} ===[[మే 1965|మే]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 5}} ===[[జూన్_1965|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 6}} ===[[జూలై_1965|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 7}} ===[[ఆగష్టు_1965|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1965|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 9}} ===[[అక్టోబర్_1965|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 10}} ===[[నవంబర్ 1965|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 11}} ===[[డిసెంబర్ 1965|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1965|*]] [[af:1965]] [[ar:1965]] [[roa-rup:1965]] [[ast:1965]] [[bg:1965]] [[be:1965]] [[bs:1965]] [[ca:1965]] [[cs:1965]] [[cy:1965]] [[da:1965]] [[de:1965]] [[et:1965]] [[el:1965]] [[es:1965]] [[eo:1965]] [[eu:1965]] [[fo:1965]] [[fr:1965]] [[fy:1965]] [[ga:1965]] [[gl:1965]] [[ko:1965&#45380;]] [[hr:1965]] [[io:1965]] [[id:1965]] [[ia:1965]] [[is:1965]] [[it:1965]] [[he:1965]] [[ka:1965]] [[kw:1965]] [[ku:1965]] [[la:1965]] [[lt:1965]] [[lb:1965]] [[li:1965]] [[hu:1965]] [[mi:1965]] [[ms:1965]] [[zh-min-nan:1965 nî]] [[na:1965]] [[nl:1965]] [[nds:1965]] [[ja:1965&#24180;]] [[no:1965]] [[nn:1965]] [[pl:1965]] [[pt:1965]] [[ro:1965]] [[ru:1965]] [[sm:1965]] [[sq:1965]] [[simple:1965]] [[sk:1965]] [[sl:1965]] [[sr:1965]] [[su:1965]] [[fi:1965]] [[sv:1965]] [[tt:1965]] [[vi:1965]] [[tr:1965]] [[uk:1965]] [[ur:1965&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1965]] [[zh:1965&#24180;]] Template:మాసము 31 ఆది 1607 5811 2005-06-15T04:41:06Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] |- | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] |- | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] |- | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |- | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] | [[{{{1}}} 31|31]] |} Template:మాసము 1608 5812 2005-06-15T04:45:06Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" class="toccolours" style="margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:lightblue;" |colspan="7"|'''[[{{{1}}}]]''' |- |width="14%"| [[ఆదివారము|ఆది]] |width="14%"| [[సోమవారము|సోమ]] |width="14%"| [[మంగళవారము|మంగళ]] |width="14%"| [[బుధవారము|బుధ]] |width="14%"| [[గురువారము|గురు]] |width="14%"| [[శుక్రవారము|శుక్ర]] |width="14%"| [[శనివారము|శని]] |- Template:సంవత్సరము ఆది 1609 5813 2005-06-15T04:52:29Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 12}} |} Template:సంవత్సరము ఆది 1 1610 5814 2005-06-15T04:53:24Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 ఆది|జనవరి}} Template:సంవత్సరము ఆది 2 1611 11522 2005-09-17T22:52:21Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 28 బుధ|ఫిబ్రవరి}} Template:మాసము 28 బుధ 1612 5816 2005-06-15T04:57:33Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="3"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] |- | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] |- | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] |- | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] |- | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |colspan=4| &nbsp; |} Template:సంవత్సరము ఆది 3 1613 5817 2005-06-15T04:59:47Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 బుధ|మార్చి}} Template:మాసము 31 బుధ 1614 5818 2005-06-15T05:01:09Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan=3| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] |- | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] |- | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] |- | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] |- | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] | [[{{{1}}} 31|31]] |} Template:సంవత్సరము ఆది 4 1615 5819 2005-06-15T05:03:24Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 శని|ఏప్రిల్}} Template:మాసము 30 శని 1616 5820 2005-06-15T05:04:46Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] |- | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] |- | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] |- | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] |- | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |- | [[{{{1}}} 30|30]] |colspan="6"| &nbsp; |} Template:సంవత్సరము ఆది 5 1617 5821 2005-06-15T05:07:06Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 సోమ|మే}} Template:మాసము 31 సోమ 1618 5822 2005-06-15T05:08:06Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} | &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] |- | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] |- | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] |- | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] |- | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] | [[{{{1}}} 31|31]] |colspan="3"| &nbsp; |} Template:సంవత్సరము ఆది 6 1619 5823 2005-06-15T05:09:45Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 గురు|జూన్}} Template:మాసము 30 గురు 1620 5824 2005-06-15T05:11:15Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] |- | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] |- | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] |- | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] |- | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] | &nbsp; |} Template:సంవత్సరము ఆది 7 1621 5825 2005-06-15T05:12:59Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శని|జూలై}} Template:మాసము 31 శని 1622 5826 2005-06-15T05:14:15Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] |- | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] |- | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] |- | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] |- | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |- | [[{{{1}}} 30|30]] | [[{{{1}}} 31|31]] |colspan="5"| &nbsp; |} Template:సంవత్సరము ఆది 8 1623 5827 2005-06-15T05:16:20Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 మంగళ|ఆగష్టు}} Template:మాసము 31 మంగళ 1624 5828 2005-06-15T05:17:16Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] |- | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] |- | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] |- | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] |- | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] | [[{{{1}}} 31|31]] |} Template:సంవత్సరము ఆది 9 1625 5829 2005-06-15T05:19:16Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 శుక్ర|సెప్టెంబర్}} Template:మాసము 30 శుక్ర 1626 5830 2005-06-15T05:20:17Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] |- | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] |- | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] |- | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] |- | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] |} Template:సంవత్సరము ఆది 10 1627 5831 2005-06-15T05:22:06Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 ఆది|అక్టోబర్}} Template:సంవత్సరము ఆది 11 1628 5832 2005-06-15T05:23:45Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 బుధ|నవంబర్}} Template:మాసము 30 బుధ 1629 5833 2005-06-15T05:24:38Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="3"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] |- | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] |- | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] |- | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] |- | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] |colspan=2| &nbsp; |} Template:సంవత్సరము ఆది 12 1630 5834 2005-06-15T05:26:18Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శుక్ర|డిసెంబర్}} Template:మాసము 31 శుక్ర 1631 5835 2005-06-15T05:27:25Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] |- | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] |- | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] |- | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] |- | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] |- | [[{{{1}}} 31|31]] |colspan="6"| &nbsp; |} Template:సంవత్సరము సోమ 1632 5836 2005-06-15T05:38:58Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 12}} |} Template:సంవత్సరము మంగళ 1633 5837 2005-06-15T05:40:44Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 12}} |} Template:సంవత్సరము బుధ 1634 5838 2005-06-15T05:42:20Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 12}} |} Template:సంవత్సరము గురు 1635 5839 2005-06-15T05:43:57Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 12}} |} Template:సంవత్సరము శుక్ర 1636 5840 2005-06-15T05:45:22Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 12}} |} Template:సంవత్సరము శని 1637 5841 2005-06-15T05:47:05Z 65.29.60.121 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 12}} |} Template:సంవత్సరము శని 1 1638 5842 2005-06-15T05:53:13Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శని|జనవరి}} Template:సంవత్సరము శని 2 1639 11523 2005-09-17T22:52:47Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 28 మంగళ|ఫిబ్రవరి}} Template:మాసము 28 మంగళ 1640 5844 2005-06-15T13:59:13Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] |- | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] |- | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] |- | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] |- | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |} Template:సంవత్సరము శని 3 1641 5845 2005-06-15T14:01:14Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 మంగళ|మార్చి}} Template:సంవత్సరము శని 4 1642 5846 2005-06-15T14:04:22Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 శుక్ర|ఏప్రిల్}} Template:సంవత్సరము శని 5 1643 5847 2005-06-15T14:07:50Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 ఆది|మే}} Template:సంవత్సరము శని 6 1644 5848 2005-06-15T14:09:43Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 బుధ|జూన్}} Template:సంవత్సరము శని 7 1645 5849 2005-06-15T14:12:04Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శుక్ర|జూలై}} Template:సంవత్సరము శని 8 1646 5850 2005-06-15T14:13:45Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 సోమ|ఆగష్టు}} Template:సంవత్సరము శని 9 1647 5851 2005-06-15T14:15:48Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 గురు|సెప్టెంబర్}} Template:సంవత్సరము శని 10 1648 5852 2005-06-15T14:17:41Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శని|అక్టోబర్}} Template:సంవత్సరము శని 11 1649 5853 2005-06-15T14:19:13Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 మంగళ|నవంబర్}} Template:మాసము 30 మంగళ 1650 5854 2005-06-15T14:20:29Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] |- | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] |- | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] |- | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] |- | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] |} Template:సంవత్సరము శని 12 1651 5855 2005-06-15T14:22:50Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 గురు|డిసెంబర్}} Template:మాసము 31 గురు 1652 5856 2005-06-15T14:24:23Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] |- | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] |- | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] |- | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] |- | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] | [[{{{1}}} 31|31]] |} Template:సంవత్సరము శుక్ర 1 1653 5857 2005-06-15T14:28:19Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శుక్ర|జనవరి}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 2 1654 11524 2005-09-17T22:53:12Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 28 సోమ|ఫిబ్రవరి}} Template:మాసము 28 సోమ 1655 5859 2005-06-15T14:30:49Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} | &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] |- | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] |- | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] |- | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] |- | [[{{{1}}} 28|28]] |} Template:సంవత్సరము శుక్ర 3 1656 5860 2005-06-15T14:33:38Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 సోమ|మార్చి}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 4 1657 5861 2005-06-15T14:35:36Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 గురు|ఏప్రిల్}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 5 1658 5862 2005-06-15T14:37:11Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శని|మే}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 6 1659 5863 2005-06-15T14:39:12Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 మంగళ|జూన్}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 7 1660 5864 2005-06-15T14:40:55Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 గురు|జూలై}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 8 1661 5865 2005-06-15T14:42:31Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 ఆది|ఆగష్టు}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 9 1662 5866 2005-06-15T14:44:33Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 బుధ|సెప్టెంబర్}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 10 1663 5867 2005-06-15T14:46:12Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శుక్ర|అక్టోబర్}} Template:సంవత్సరము శుక్ర 11 1664 5868 2005-06-15T14:47:54Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 సోమ|నవంబర్}} Template:మాసము 30 సోమ 1665 5869 2005-06-15T14:48:54Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} | &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] |- | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] |- | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] |- | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] |- | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] |} Template:సంవత్సరము శుక్ర 12 1666 5870 2005-06-15T14:50:53Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 బుధ|డిసెంబర్}} Template:సంవత్సరము గురు 1 1667 5871 2005-06-15T14:54:17Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 గురు|జనవరి}} Template:సంవత్సరము గురు 2 1668 11525 2005-09-17T22:53:32Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 28 ఆది|ఫిబ్రవరి}} Template:మాసము 28 ఆది 1669 5873 2005-06-15T14:56:42Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] |- | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] |- | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] |- | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |} Template:సంవత్సరము గురు 3 1670 5874 2005-06-15T19:55:12Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 ఆది|మార్చి}} Template:సంవత్సరము గురు 4 1671 5875 2005-06-15T19:56:43Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 బుధ|ఏప్రిల్}} Template:సంవత్సరము గురు 5 1672 5876 2005-06-15T19:58:05Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శుక్ర|మే}} Template:సంవత్సరము గురు 6 1673 5877 2005-06-15T19:59:15Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 సోమ|జూన్}} Template:సంవత్సరము గురు 7 1674 5878 2005-06-15T20:00:35Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 బుధ|జూలై}} Template:సంవత్సరము గురు 8 1675 5879 2005-06-15T20:02:19Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 శని|ఆగష్టు}} Template:సంవత్సరము గురు 9 1676 5880 2005-06-15T20:03:52Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 మంగళ|సెప్టెంబర్}} Template:సంవత్సరము గురు 10 1677 5881 2005-06-15T20:05:24Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 గురు|అక్టోబర్}} Template:సంవత్సరము గురు 11 1678 5882 2005-06-15T20:06:46Z 65.29.60.121 {{మాసము 30 ఆది|నవంబర్}} Template:మాసము 30 ఆది 1679 5883 2005-06-15T20:08:22Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] |- | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] |- | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] |- | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |- | [[{{{1}}} 29|29]] | [[{{{1}}} 30|30]] |} Template:సంవత్సరము గురు 12 1680 5884 2005-06-15T20:09:53Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 మంగళ|డిసెంబర్}} Template:సంవత్సరము బుధ 1 1681 5885 2005-06-15T20:12:21Z 65.29.60.121 {{మాసము 31 బుధ|జనవరి}} Template:సంవత్సరము బుధ 2 1682 11526 2005-09-17T22:53:53Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 28 శని|ఫిబ్రవరి}} Template:మాసము 28 శని 1683 5887 2005-06-15T20:14:51Z 65.29.60.121 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] |- | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] |- | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] |- | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] |- | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | &nbsp; |} రష్యా 1684 27046 2006-06-14T20:45:31Z Srinivasa 246 స్వల్ప అనువాదము {{అనువాదము}} {{Infobox Country |native_name = Российская Федерация<br />Rossiyskaya Federatsiya<br />Russian Federation |common_name = Russia |national_motto = none |national_anthem = [[National Anthem of Russia|Hymn of the Russian Federation]] |image_flag = Flag of Russia.svg |image_coat = Russia coa.svg |image_map = LocationRussia.png |capital = [[Moscow]] |latd=55|latm=45|latNS=N|longd=37|longm=37|longEW=E |largest_city = [[Moscow]] |official_languages = [[Russian language|Russian]], [[List of official languages in Russia|many others]] in component republics |government_type = [[Semi-presidential system|Semi-presidential]] [[federation]] |leader_titles = [[President of Russia|President]]<br>[[Prime Minister of Russia|Prime Minister]] |leader_names = [[Vladimir Putin]]<br />[[Mikhail Fradkov]] |sovereignty_type = [[Collapse of the Soviet Union|Independence]] |established_events = &nbsp;- Declared ([[Russia Day]])<br />&nbsp;- Finalized |established_dates = From the [[Soviet Union]]<br />[[June 12]], [[1990]]<br />[[December 26]], [[1991]] |area = 17,075,200 |areami² = 6,592,745 |area_rank = 1st |area_magnitude = 1 E12 |percent_water = 0.5 |population_estimate = 143,202,000 |population_estimate_year = 2005 |population_estimate_rank = 7th |population_census = 145,513,037 |population_census_year = 2002 |population_density = 8.4 |population_densitymi² = 21.7 |population_density_rank = 178th |GDP_PPP_year = 2005 |GDP_PPP = $1.778 trillion |GDP_PPP_rank = 7-9th |GDP_PPP_per_capita = $12,254 |GDP_PPP_per_capita_rank = 54th |HDI_year = 2003 |HDI = 0.795 |HDI_rank = 62nd |HDI_category = <font color="#ffcc00">medium</font> |currency = [[Russian ruble|Ruble]] |currency_code = RUB |time_zone = |utc_offset = +2 to +12 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = +3 to +13 |cctld = [[.ru]], [[.su]] reserved |calling_code = 7 |footnotes = }} The '''Russian Federation''' ({{lang-ru|&#1056;&#1086;&#1089;&#1089;&#1080;&#769;&#1081;&#1089;&#1082;&#1072;&#1103; &#1060;&#1077;&#1076;&#1077;&#1088;&#1072;&#769;&#1094;&#1080;&#1103;}}, [[Transliteration of Russian into English|transliteration]]: ''Rossiyskaya Federatsiya'' or ''Rossijskaja Federacija''), or '''Russia''' (Russian: &#1056;&#1086;&#1089;&#1089;&#1080;&#769;&#1103;, transliteration: ''Rossiya'' or ''Rossija''), is a country that stretches over a vast expanse of eastern [[Europe]] and northern [[Asia]]. With an area of 17,075,400 km&sup2; (6,595,600 mi&sup2;), it is the [[List of countries by area|largest]] country in the world, covering almost twice the territory of the next-largest nation, [[Canada]]. It ranks eighth in the world in population, following [[China]], [[India]], the [[United States]], [[Indonesia]], [[Brazil]], [[Pakistan]], and [[Bangladesh]]. Formerly the dominant republic of the [[Union of Soviet Socialist Republics]] (USSR), Russia is an independent country, and an influential member of the [[Commonwealth of Independent States]], since the union's dissolution in December [[1991]]. In the [[Soviet Union]] Russia was called the [[Russian Soviet Federated Socialist Republic]] (RSFSR). Most of the area, population, and industrial production of the [[Soviet Union]], then one of the world's two [[superpower]]s, lay in Russia. Consequently, after the breakup of the USSR, Russia again vied for an influential role on the world stage. This influence is notable, but is still far from that of the former Soviet Union. ==చరిత్ర== ===Ancient Rus=== The vast lands of Russia were home to disunited tribes who were variously overwhelmed by invading [[Goths]], [[Huns]], and Turkic [[Avars]] between the third and sixth centuries CE. The Iranian [[Scythian]]s populated the southern steppes, and a Turkic people, the [[Khazars]], ruled the western portion of these lands through the eighth century. They in turn were displaced by a group of Scandinavians, the [[Varangians]], who established a capital at the Slavic city of [[Novgorod]] and gradually merged with [[Slavs]]. The Slavs constituted the bulk of the population from the [[8th century]] onwards and slowly assimilated both the Scandinavians as well as native [[Finno-Ugric]] tribes, such as the [[Merya]], the [[Muromian]]s and the [[Meshchera]]. The Varangian dynasty lasted several centuries, during which they affiliated with the Byzantine, or [[Orthodox]], church and moved the capital to [[Kiev]] in [[1169]] A.D. In this era the term "Rhos", or "Russ", first came to be applied to the Varangians and the Slavs who peopled the region. In the [[10th century|10th]] to [[11th century|11th centuries]] this state of [[Kievan Rus]] became the largest in Europe and was quite prosperous, due to diversified trade with both Europe and Asia. In the 13th century the area suffered from internal disputes and was overrun by eastern invaders, the [[Golden Horde]] of the pagan Mongols and Muslim Turkic-speaking nomads who pillaged the Russian principalities for over three centuries. Also known as the [[Tatars]], they ruled the southern and central expanses of present-day Russia, while its western zone was largely incorporated into the Grand Duchy of [[Lithuania]] and [[Poland]]. The political dissolution of Kievan Rus divided the [[Russians |Russian people]] in the north from the [[Belarusians]] and [[Ukrainians]] in the west. The northern part of Russia together with [[Novgorod]] retained some degree of autonomy during the time of the [[Mongol]] yoke and was largely spared the atrocities that affected the rest of the country. Nevertheless it had to fight the Germanic crusaders who attempted to colonize the region. Like in the Balkans and Asia Minor long-lasting nomadic rule retarded the country's economic and social development. Asian autocratic influences degraded many of the country's democratic institutions and affected its culture and economy in a very negative way. In spite of this, unlike its spiritual leader, the Byzantine Empire, Russia was able to revive, and organized its own war of reconquest, finally subjugating its enemies and annexing their territories. After the fall of Constantinople in 1453 Russia remained the only more or less functional Christian state on the Eastern European frontier, allowing it to claim succession to the legacy of the Eastern Roman Empire. ===Imperial Russia === While still nominally under the domain of the Mongols, the duchy of Moscow began to assert its influence, and eventually tossed off the control of the invaders late in the 14th century. [[Ivan the Terrible]], the first leader designated [[Tsar]] (from the Roman ''[[Caesar (title)|Caesar]]'', also written Czar) of Russia, finalized this process, consolidated surrounding areas under Moscow's dominion, and annexed the vast expanses of [[Siberia]]. The Russian Empire was born. Muscovite control of the nascent nation continued under the subsequent [[Romanov dynasty]], beginning with Tsar [[Michael I of Russia|Michael Romanov]] in 1613. [[Peter the Great]], who ruled from 1689 to 1725, succeeded in bringing ideas and culture from Western Europe to a Russia which had been affected by primitive nomadic cultures. [[Catherine the Great]], ruling from 1767-1796, enhanced this effort, establishing Russia not just as an Asian power, but on an equal footing with England, France, and Germany in Europe. Unrest of the downtrodden serfs and suppression of the growing [[Intelligentsia]] were continuing problems however, and on the eve of [[World War I]], the position of Tsar [[Nicholas II of Russia|Nicholas II]] and his dynasty appeared precarious. Repeated devastating defeats of the Russian army in World War I led to widespread rioting in the major cities of the [[Russian Empire]] and to the overthrow in [[1917]] of the Romanovs. At the close of this [[Russian Revolution]], the [[Bolshevik]] wing of the [[Communist Party]] under [[Vladimir Lenin]] seized power and formed the [[USSR]]. The brutal rule of [[Joseph Stalin]] forced rapid [[industrialization]] of the largely rural country and [[collectivization]] of its agriculture at the cost of tens of millions of lives. Stalin also strengthened Russian dominance in the Soviet Union. === Russia as part of Soviet Union === === Post-Soviet Russia === In the mid and late 1980s General Secretary [[Mikhail Gorbachev]] introduced [[glasnost]] (openness) and [[perestroika]] (restructuring) in an attempt to modernize Communism. His initiatives inadvertently released forces that by December 1991 splintered the USSR into 15 independent republics of which Russia is the largest. Since then, Russia has struggled in its efforts to build a democratic political system and market economy to replace the strict social, political, and economic controls of the Communist period. Since [[Chechnya]] declared independence in the early 1990's, an intermittent guerrilla war has been fought between disparate Chechen groups and the Russian military. Some of these groups have become increasingly [[Islamist]] over the course of the struggle. It is estimated that over 200,000 people have died in this conflict. Minor conflicts also exist in [[North Ossetia]] and [[Ingushetia]]. ==రాజకీయం== The Russian Federation is a [[federal republic]] with a [[President of Russia|president]], directly elected for a four-year term, who holds considerable [[executive]] power. The president, who resides in [[the Kremlin]], nominates the highest state officials, including the [[prime minister]] or [[premier]], who must be approved by Parliament. The president can pass decrees ([[executive order]]s) without consent from Parliament and is also head of the [[Military of Russia|armed forces]] and of the [[National Security Council of Russia|National Security Council]]. Russia's [[bicameralism|bicameral]] [[parliament]], the [[Federal Assembly of Russia|Federal Assembly]] (Russian: &#1060;&#1077;&#1076;&#1077;&#1088;&#1072;&#1083;&#1100;&#1085;&#1086;&#1077; &#1057;&#1086;&#1073;&#1088;&#1072;&#1085;&#1080;&#1077;, English transliteration: ''Federalnoye Sobraniye'') consists of an upper house known as the [[Federation Council of Russia|Federation Council]] (&#1057;&#1086;&#1074;&#1077;&#1090; &#1060;&#1077;&#1076;&#1077;&#1088;&#1072;&#1094;&#1080;&#1080;, ''Sovet Federatsii''), composed of 178 ''delegates'' serving a four-year term (two are appointed from each of the 89 federal subjects), and a lower house known as the [[State Duma]] (&#1043;&#1086;&#1089;&#1091;&#1076;&#1072;&#1088;&#1089;&#1090;&#1074;&#1077;&#1085;&#1085;&#1072;&#1103; &#1044;&#1091;&#1084;&#1072;, ''Gosudarstvennaya Duma''), comprising 450 ''deputies'' also serving a four-year term, of which 225 are elected by direct popular vote from single member constituencies and 225 are elected by [[proportional representation]] from nation-wide party lists. Currently (April 2005) the legislation to change this is being passed. If passed, on next elections all 450 members of Duma will be elected from party lists. Next elections are to be held in winter 2007/2008. == Subdivisions == [[Image:Ac.russiamap.png|thumb|left|300px|Federal subjects of the Russian Federation]] The Russian Federation consists of a great number of different [[Federal subjects of Russia|federal subjects]], making a total of 89 constituent components. There are 21 [[republic]]s within the federation that enjoy a high degree of autonomy on most issues and these correspond to some of Russia's ethnic minorities. The remaining territory consists of 49 [[oblast]]s (provinces) and 6 [[krai]]s (territories), in which are found 10 autonomous [[okrug]]s (autonomous districts) and 1 autonomous oblast. Beyond these there are 2 federal cities ([[Moscow]] and [[Saint Petersburg|St. Petersburg]]). Recently, 7 extensive ''[[Federal districts of Russia|federal districts]]'' (four in Europe, three in Asia) have been added as a new layer between the above subdivisions and the national level.<br clear="all"> ==భౌగోళికం== [[Image:Rs-map.png|right|thumb|550px|Map of the Russian Federation]] The Russian Federation stretches across much of the north of the supercontinent of [[Eurasia]]. Although it contains a large share of the world's Arctic and sub-Arctic areas, and therefore has less population, economic activity, and physical variety per unit area than most countries, the great area south of these still accommodates a great variety of landscapes and [[climate]]s. Most of the land consists of vast plains, both in the [[Europe]]an part and the [[Asia]]n part that is largely known as [[Siberia]]. These plains are predominantly [[steppe]] to the south and heavily forested to the north, with [[tundra]] along the northern coast. Mountain ranges are found along the southern borders, such as the [[Caucasus]] (containing [[Mount Elbrus]], Russia's and Europe's highest point at 5,633 m) and the [[Altai]], and in the eastern parts, such as the [[Verkhoyansk Range]] or the [[volcano]]es on [[Kamchatka Peninsula|Kamchatka]]. The more central [[Ural Mountains]], a north-south range that form the primary divide between Europe and Asia, are also notable. Russia has an extensive coastline of over 37,000 km along the [[Arctic Ocean|Arctic]] and [[Pacific Ocean]]s, as well as more or less inland seas such as the [[Baltic Sea|Baltic]], [[Black Sea|Black]] and [[Caspian Sea|Caspian]] seas. Some smaller bodies of water are part of the open oceans; the [[Barents Sea]], [[White Sea]], [[Kara Sea]], [[Laptev Sea]] and [[East Siberian Sea]] are part of the Arctic, whereas the [[Bering Sea]], [[Sea of Okhotsk]] and the [[Sea of Japan]] belong to the Pacific Ocean. Major islands found in them include [[Novaya Zemlya]], the [[Franz-Josef Land]], the [[New Siberian Islands]], [[Wrangel Island]], the [[Kurile Islands|Kuril Islands]] and [[Sakhalin]]. Many rivers flow across Russia. See [[Rivers of Russia]]. Major lakes include [[Lake Baikal]], [[Lake Ladoga]] and [[Lake Onega]]. See [[List of lakes in Russia]]. === Borders === The most practical way to describe Russia is as a main part (a large contiguous portion with its off-shore islands) and an [[exclave]] (at the southeast corner of the Baltic Sea). The main part's borders and coasts (starting in the far northwest and proceeding counter-clockwise) are: *borders with the following countries: [[Norway]] and [[Finland]], *a short coast on the Baltic Sea, facing eight other [[Baltic Sea#Adjacent Countries|countries on its shores]] from Finland to Estonia and including the port of St. Petersburg, *borders with [[Estonia]], [[Latvia]], [[Belarus]], and [[Ukraine]], *a coast on the Black Sea, facing five other [[Black Sea#Adjacent Countries|countries on its shores]] from Ukraine to Georgia, *borders with [[Georgia (country)|Georgia]] and [[Azerbaijan]], *a coast on the [[Caspian Sea]], facing four other [[Caspian Sea#Adjacent Countries|countries on its shores]] from Azerbaijan to Kazakhstan, *borders with [[Kazakhstan]], [[China]], [[Mongolia]], China again, and [[North Korea]], *an extensive coastline that provides access with all the maritime nations of the world, and stretches **from the North [[Pacific Ocean]] including ***the [[Sea of Japan]] (where the west shore of Russia's [[Sakhalin]] lies), ***the [[Sea of Okhotsk]] (where the east shore of [[Sakhalin]] and its [[Kurile Islands]] lie), and ***the [[Bering Sea]], **through the [[Bering Strait]] (where its minor island of [[Big Diomede]] is separated by only a few miles from [[Little Diomede]], a part of the [[United States|US]] [[U.S. state|state]] of [[Alaska]]), **to the [[Arctic Ocean]], including ***the [[Chukchi Sea]] (where the south and east shores of its [[Wrangel Island]] lie), ***the [[East Siberian Sea]] (where its west shore, and the east shores of its [[New Siberian Islands]] lie), ***the [[Laptev Sea]] (where their west shores lie), ***the [[Kara Sea]] (where the east shore of its [[Novaya Zemlya]] lies), ***the [[Barents Sea]] (where their west shore, the south shores of its [[Franz-Josef Land]] the port of [[Murmansk]] and important naval facilities lie, and where the [[White Sea]] reaches far inland). The exclave, constituted by the [[Kaliningrad Oblast]], *shares borders with **[[Poland]] to its south and **[[Lithuania]] to its north and east, and *has a northwest coast on the Baltic Sea. The [[Baltic Sea|Baltic]] and [[Black Sea]] coasts of Russia have less direct and more constrained access to the high seas than its Pacific and Arctic ones, but both are nevertheless important for that purpose. The Baltic gives immediate access with the nine other countries sharing its shores, and between the main part of Russia and its [[Kaliningrad]] Oblast exclave. Via the straits that lie within Denmark, and between it and Sweden, the Baltic connects to the [[North Sea]] and the oceans to its west and north. The Black Sea gives immediate access with the five other countries sharing its shores, and via the [[Dardanelles]] and [[Sea of Marmora|Marmora]] straits adjacent to [[Istanbul]], [[Turkey]], to the [[Mediterranean Sea]] with its many countries and its access, via the [[Suez Canal]] and the [[Straits of Gibraltar]], to the Atlantic and Indian Oceans. The salt waters of the [[Caspian Sea]], the world's largest lake, afford no access with the high seas. === Spatial extent === A fact often mentioned about Russia is that the federation spans eleven [[time zone]]s from eastern [[Europe]] to the easternmost point in [[Asia]]. This is a confusing piece of information, because it is not a reflection of the width of Russia per se, but rather the width of a relatively northern portion of Russia that is not nearly as wide as Russia as a whole. The easternmost point in Russia is Big Diomede Island (Ostrova Ratmanova); the westernmost, the boundary with Poland on a 60-km-long (40-mi-long) spit of land separating the [[Gdansk Bay|Gulf of Gda&#324;sk]] from the [[Vistula Lagoon]]. The [[geodesic]] on the surface of the earth (i.e. shortest line between two points on a sphere) joining these two points has a length of about 6600 km (4100 mi), much of it over the Arctic Ocean north of Russia. In contrast, the distance between the two most widely separated points in Russia (the same spit, and the farthest southeast of the Kurile Islands, a few miles off Hokkaido Island, Japan) is about 8000 km (5000 mi), over 20 per cent further. This island is nevertheless further ''west'' than Big Diomede, by two time zones, and by over 44° of longitude, all but the nominal width of three of those eleven time zones. == Economy == More than a decade after the [[collapse of the Soviet Union]] in [[1991]], Russia is trying its best to establish a modern [[market economy]] and achieve strong economic growth. Russia saw its economy contract severely for five years, as the [[executive]] and [[legislature]] dithered over the implementation of reforms and Russia's industrial base faced a serious decline. Moreover, an emergency livestock shortage in 1987, which triggered large-scale international support, severely bruised the ego as well as the economy of the burgeoning Russian state. But however inefficient in terms of free market and consumer tastes the former Soviet economy was, Russian people in general after the mid 1950's lived much better than the citizens of long market-oriented and capitalistic Mexico, Brazil, India or Argentina. Illiteracy was virtually nonexistent, higher education was very good and affordable, unemployment was practically non-existent, and gender relations were among the most remarkable in the world with females sometimes advancing further than males in their pursuit of careers, especially in science. Many families owned cars, TV's, tape-recorders, could afford travelling by plane at least once a year to the famous seaside resorts. Nevertheless, the assortment of consumer goods (in particular clothes and food) was relatively basic, and the shortage of housing was very pronounced in many of the urban areas, although slums with poor sanitation were rare. After the breakup of the USSR, caused more by [[ethnoracial]] than economic reasons, Russia's first slight recovery, showing the signs of open-market influence, occurred in [[1997]]. That year's [[Asian financial crisis]] culminated in the August depreciation of the [[ruble]] in [[1998]], a [[Default (finance)|debt default]] by the government, and a sharp deterioration in living standards for most of the population. 1998 was consequently marked by recession and intense capital flight. However, the economy mildly recovered in 1999. It entered a phase of rapid expansion, the [[Gross domestic product|GDP]] growing by an average of 6.8% annually in [[1999]]-[[2004]] on the back of higher [[Petroleum]] prices, a weaker ruble, and increasing service production and industrial output. The economic development of the country, however, is extremely uneven: the country's capital region of Moscow contributes 30% to the country's GDP. This recovery, along with a renewed government effort in [[2000]] and [[2001]] to advance lagging structural reforms, has raised business and investor confidence over Russia's prospects in its second decade of transition. Russia remains heavily dependent on exports of commodities, particularly oil, [[natural gas]], metals, and [[timber]], which account for over 80% of exports, leaving the country vulnerable to swings in world prices. In recent years, however, the economy was also driven by growing internal consumer demand that has increased by over 12% annually in 2000-2004, showing the strengthening of its own internal market. The country's GDP shot up to reach €1.2 trillion ($1.5 trillion) in 2004, making it eleventh largest single economy in the world and fifth largest in Europe, closely following that of Italy (€1.3 trillion or $1.6 trillion), France (€1.38 trillion or $1.7 trillion) and Britain (€1.38 trillion or $1.7 trillion). Most likely, within 3 years, assuming that the 6.8% rate of growth persists, the country is estimated to become the second largest European economy after Germany (€1.9 trillion or $2.3 trillion) and the eighth largest in the world. The greatest challenge facing the Russian economy is how to encourage the development of [[Small and Medium-sized Enterprise|SME]] (small and medium sized enterprises) in a business climate with a young and dysfunctional banking system, dominated by [[Russian oligarchs]]. Many of Russia's banks are owned by entrepreneurs or oligarchs, who often use the deposits to lend to their own businesses. The [[European Bank for Reconstruction and Development]] and the [[World Bank]] have attempted to kick-start normal banking practices by making equity and debt investments in a number of banks, but with very limited success. Other problems include disproportional economic development of Russia's own regions. While the huge capital region of Moscow is a bustling, affluent metropolis living on the cutting edge of technology with a [[per capita income]] rapidly approaching that of the leading Eurozone economies, much of the country, especially its indigenous and rural communities in Asia, lags significantly behind. Market integration is nonetheless making itself felt in some other sizeable cities such as [[Saint Petersburg]], [[Kaliningrad]], and [[Ekaterinburg]]. Encouraging foreign investment is also a major challenge. So far the country is benefiting from rising oil prices and has been able to pay off much of its formerly huge debt. Equal redistribution of capital gains from the natural resource industries to other sectors is also a problem. Teaching customers and encouraging consumer spending is a relatively tough task for many [[province|provincial]] areas where consumer demand is primitive, although some laudable progress has already been made in larger cities especially in clothing, food, entertainment industries. The arrest of Russia's wealthiest businessman [[Mikhail Khodorkovsky]] on charges of fraud and corruption in relation to the large-scale privatizations organized under then-President [[Boris Yeltsin|Yeltsin]] has caused many foreign investors to worry about the stability of the Russian economy. Most of the large fortunes currently prevailing in Russia seem to be the product of either acquiring government assets particularly at low costs or gaining concessions from the government. Other countries have expressed concerns and worries at the "selective" application of the law against individual businessmen. However, some international firms are investing heavily in Russia. An example is ''[[Scottish and Newcastle]]'', a beer firm who has found the beer market in Russia to be growing much faster than in other areas of Europe. Scottish and Newcastle has already invested heavily in the Russian beer industry (2004). == Demographics == Russia is fairly sparsely populated and has extremely low average population density due to its enormous size; population is densest in the European part of Russia, in the [[Ural Mountains]] area, and in the south-eastern part of [[Siberia]]. The Russian Federation is home to as many as 160 different [[ethnic groups]] and [[indigenous people]]s. As of the 2002 census, 79.8% of the population is ethnically [[Russians|Russian]], 3.8% [[Tatar]], 2% [[Ukrainians|Ukrainian]], 1.2% [[Bashkir]], 1.1% [[Chuvash]], 0.9% [[Chechen people|Chechen]], 0.8% [[Armenian]], and the remainder of 10.3% includes [[Mordvins]], [[Belarusians]], [[Georgians]], [[Caucasian Avars|Avars]], [[Kazakhs]], [[Udmurts]], [[Azerbaijanis]], [[Mari]]s, [[German minority in Russia and Soviet Union|Germans]], [[Evenks]], [[Ingushes]], [[Inuit]], [[Kalmyks]], [[Karelians]], [[Koreans]], [[Chinese]], [[Ossetians]], Dolgan [[Nenetses]], [[Tuvans]], [[Yakuts]] and still others. The [[Russian language]] is the only official state language, but the individual [[Republics of Russia|republics]] have often made their native language co-official next to Russian. [[Cyrillic alphabet]] is the only [[official script]], which means that these languages must be written in Cyrillic in official texts. The [[Russian Orthodox Church]] is the dominant [[Christianity|Christian]] religion in the Federation; other religions include [[Islam]], various [[Protestant]] faiths, [[Judaism]], [[Roman Catholicism]] and [[Buddhism]]. ==మూలములు== *''The New Columbia Encyclopedia'', Col.Univ.Press, 1975 ==బయటి లింకులు== {{wiktionary}} {{Commons|Russia}} {{Wikinews|Russia}} ===ప్రభుత్వ వనరులు=== *[http://www.gov.ru/ Gov.ru] - Official governmental portal (in Russian) *[http://www.kremlin.ru/eng/ Kremlin] - Official presidential site (in English) *[http://webcam.deili.info/en,1,3 Webcam in Russia] *[http://www.council.gov.ru/index_e.htm Federative Council] - Official site of the parliamentary upper house *[http://www.duma.ru/ Duma] - Official site of the parliamentary lower house (in Russian) *[http://www.russianembassy.org/ Embassy of the Russian Federation to the United States] *[http://www.fccland.ru/kart.htm Official site: Federal Cadaster Center of Russia - Administrative maps of Russia (legends in Russian)] *[http://www.usembassy.ru/ U.S. Embassy Moscow] *[http://travel.state.gov/russia.html U.S. State Department Consular Information Sheet: Russia] *[http://www.eia.doe.gov/emeu/cabs/russia.html Russia Energy Resources and Industry from U.S. Department of Energy] *[http://www.bof.fi/bofit/fin/4ruec/index.stm Russian Economy: Bank of Finland] ===సాదారణ సమాచారం=== *[http://www.russiajournal.com/ The Russia Journal] - An independent news and analysis source from Russia. *[http://english.pravda.ru/ English Edition of Pravda] *[http://baikaland.tripod.com/russia/right.html Russian Federal Districts (legends in English)] *[http://www.gksoft.com/govt/en/ru.html government links] *[http://www.slavweb.com/eng/server-e-fr1.html Internet Resources for Russian Studies] *[http://numismondo.com/pm/rus/ Paper Money of Russia] *[http://HavenWorks.com/world/russia Russia News] *[http://www.cdi.org/russia/johnson/default.cfm Johnson's Russia List Archive] *[http://geocities.com/deweytextsonline/isr.htm Impressions of Soviet Russia, by John Dewey] *[http://www.austausch.org/en/ German-Russian Exchange] NGO that connects volunteers to ngo's in Russia (not only Germans) {{Europe}} {{Asia}} {{Commonwealth of Independent States}} {{మధ్య ఆసియా}} {{G8}} [[Category:రష్యా|*]] [[Category:Republics]] [[Category:Federalism]] [[Category:Bicontinental countries]] [[af:Rusland]] [[ang:Russland]] [[ar:الاتحاد الروسي]] [[an:Rusia]] [[roa-rup:Rusii]] [[ast:Rusia]] [[bg:&#1056;&#1091;&#1089;&#1080;&#1103;]] [[be:&#1056;&#1072;&#1089;&#1077;&#1103;]] [[bs:Rusija]] [[ca:Rússia]] [[cv:&#1056;&#1072;çç&#1077;&#1081; &#1055;&#1072;&#1090;&#1096;&#1072;&#1083;&#259;&#1093;&#283;]] [[cs:Rusko]] [[cy:Ffederasiwn Rwsia]] [[da:Rusland]] [[de:Russland]] [[et:Venemaa]] [[el:&#929;&#969;&#963;&#943;&#945;]] [[en:Russia]] [[als:Russland]] [[es:Rusia]] [[eo:Rusio]] [[fa:&#1585;&#1608;&#1587;&#1740;&#1607;]] [[fr:Russie]] [[fy:Ruslân]] [[ga:An Rúis]] [[gd:An Ruis]] [[gl:Rusia - &#1056;&#1086;&#1089;&#1089;&#1080;&#1103;]] [[hi:रुस]] [[hr:Rusija]] [[ht:Risi]] [[hy:&#1356;&#1400;&#1410;&#1405;&#1377;&#1405;&#1407;&#1377;&#1398;]] [[io:Rusia]] [[id:Rusia]] [[iu:&#5125;&#5339;&#5364;]] [[is:Rússland]] [[it:Russia]] [[he:&#1512;&#1493;&#1505;&#1497;&#1492;]] [[ka:&#4320;&#4323;&#4321;&#4308;&#4311;&#4312;]] [[kk:&#1056;&#1077;&#1089;&#1077;&#1081;]] [[ko:&#47084;&#49884;&#50500;]] [[csb:Ruskô]] [[ks:&#2352;&#2370;&#2360;]] [[ku:Rûsya]] [[ky:Оруссия]] [[la:Russia]] [[lv:Krievija]] [[lt:Rusija]] [[lb:Russland]] [[li:Rösland]] [[hu:Oroszország]] [[mk:&#1056;&#1091;&#1089;&#1080;&#1112;&#1072;]] [[ms:Russia]] [[zh-min-nan:L&#333;&#183;-se-a]] [[mo:&#1056;&#1091;&#1089;&#1080;&#1103;]] [[na:Russia]] [[nl:Rusland]] [[nds:Russland]] [[ja:&#12525;&#12471;&#12450;]] [[no:Russland]] [[nb:Russland]] [[nn:Russland]] [[os:Уæрæсе]] [[pl:Rosja]] [[pt:Rússia]] [[ro:Rusia]] [[ru:&#1056;&#1086;&#1089;&#1089;&#1080;&#1103;]] [[se:Ruo&#353;&#353;a]] [[scn:Russia]] [[sh:Rusija]] [[sq:Rusia]] [[simple:Russia]] [[sk:Rusko]] [[sl:Rusija]] [[sr:&#1056;&#1091;&#1089;&#1080;&#1112;&#1072;]] [[fi:Venäjä]] [[su:Rusia]] [[sv:Ryssland]] [[tl:Russia]] [[ta:&#2992;&#2999;&#3021;&#2991;&#3006;]] [[tt:Räsäy]] [[th:สหพันธรัฐรัสเซีย]] [[vi:Nga]] [[tr:Rusya]] [[uk:&#1056;&#1086;&#1089;&#1110;&#1103;]] [[ur:&#1585;&#1608;&#1587;]] [[uz:Rossiya]] [[wa:Rûsseye]] [[yi:%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%9C%D7%90%D6%B7%D7%A0%D7%93]] [[zh:&#20420;&#32599;&#26031;]] రంగారెడ్డి జిల్లా 1685 24843 2006-04-25T09:31:59Z Mpradeep 50 /* రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు */ {{జిల్లా|name=రంగారెడ్డి| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=హైదరాబాదు |area=7,493 |population=35.06 |pop_male=18.06 |pop_female=17.00 |pop-urban=18.68 |pop-rural=16.38 |pop-density=468 |pop-growth=37.41 |literacy=66.31 |lit_male=75.02 |lit_female=57.03 }} '''రంగారెడ్డి జిల్లా''' దక్షిణ [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని ఒక జిల్లా. ఈ జిల్లా యొక్క విస్తీర్ణము 7,493 చ.కి.మీ., మరియు జనాభా 3,506,670 (2001 లెక్కలు). [[హైదరాబాదు]] నగరము మరియు జిల్లా చుట్టూ నలువైపుల రంగారెడ్డి జిల్లా ఆవరించి ఉన్నది. [[హైదరాబాదు]] నగరమే ఈ జిల్లాకు కూడా పరిపాలనా కేంద్రము. ==చరిత్ర == రంగారెడ్డి జిల్లాకు తూర్పున [[నల్గొండ]] జిల్లా, దక్షిణాన [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లా, పశ్చిమమున [[కర్నాటక]] రాష్ట్రము మరియు ఉత్తరాన [[మెదక్]] జిల్లా సరిహద్దులు. [[హైదరాబాదు రాష్ట్రము]]లో [[బూరుగుల రామకృష్ణా రావు]] మంత్రివర్గములో మరియు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ఏర్పడిన తర్వాత [[నీలం సంజీవ రెడ్డి]] మంత్రివర్గములో సభ్యుడైన శ్రీ [[కె.వి.రంగారెడ్డి]] పేరు మీదుగా జిల్లాకు నామకరణము చేశారు. ఈ జిల్లా ఇంతకు మునుపు [[హైదరాబాదు జిల్లా]]తో కలసి ఉండేది కానీ, తర్వాత [[1978]]లో ప్రత్యేక జిల్లాగా అవతరించినది. ==కొన్ని గణాంకాలు, వాస్తవాలు== మనదేశంలో ఉన్న ఖగోళ శాస్త్రానికి సంబంధించిన ముఖ్యమైన అబ్జర్వేటరీలలో [[రంగాపూర్]] అబ్జర్వేటరీ ఒకటి. ఇది రంగాపూర్ గ్రామంలో ఉంది. ఈ గ్రామం హైదరాబాద్్కి 56 కి.మీ. దూరంలో ఇబ్రహింపట్నం దగ్గరగా ఉంది. జిల్లాలోని [[కీసరగుట్ట]]లో ఉన్న మల్లికార్జునస్వామి ఆలయం చూడతగింది. వికారాబాద్ కు 4 కి.మీ. దూరంలోని అనంతగిరి పల్లెలోని అనంతస్వామి దేవాలయం ప్రఖ్యాతమైంది. ఈ దేవాలయంలో దేవుని విగ్రహం లేకపోవడం ప్రత్యేకత. * రెవిన్యూ డివిజన్లు (3): హైదరాబాదు తూర్పు, చేవెళ్ళ, వికారాబాద్ * [[శాసనసభ]] స్థానాలు (6): [[వికారాబాద్]], [[తాండూర్]], [[పరిగి, రంగారెడ్డి|పరిగి]], [[చేవెళ్ళ]], [[ఇబ్రహీంపట్నం, రంగారెడ్డి|ఇబ్రహీంపట్నం]], [[మేడ్చల్]]. * నదులు: [[మూసీ]] == రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు== భౌగోళికంగా రంగారెడ్డి జిల్లాను 30 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించినారు. {| |- | [[Image:Rangareddy.jpg| రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు]]|| {| |-valign="top" | 1.[[మర్‌పల్లి]] 2.[[మోమిన్‌పేట్‌]] 3.[[నవాబ్‌పేట్‌]] 4.[[శంకర్‌పల్లి]] 5.[[మల్కాజ్‌గిరి]] 6.[[శేరిలింగంపల్లి]] 7.[[కుత్బుల్లాపూర్‌]] 8.[[మేడ్చల్]] 9.[[షామీర్‌పేట్‌]] 10.[[బాలానగర్, రంగారెడ్డి|బాలానగర్]] || 11.[[కీసర]] 12.[[ఘటకేసర్]] 13.[[ఉప్పల్]] 14.[[హయాత్‌నగర్‌]] 15.[[సరూర్‌నగర్‌]] 16.[[రాజేంద్రనగర్]] 17.[[మొయినాబాద్‌]] 18.[[చేవెల్ల]] 19.[[వికారాబాద్]] 20.[[ధరూర్, రంగారెడ్డి|ధరూర్]] || 21.[[బంట్వారం]] 22.[[పెద్దేముల్‌]] 23.[[తాండూర్]] 24.[[బషీరాబాద్‌]] 25.[[యేలాల్‌]] 26.[[దోమ]] 27.[[గందీద్‌]] 28.[[కుల్కచర్ల]] 29.[[పరిగి, రంగారెడ్డి|పరిగి]] 30.[[పూడూర్‌]] || 31.[[షాబాద్‌]] 32.[[శంషాబాద్]] 33.[[మహేశ్వరం]] 34.[[ఇబ్రహీంపట్నం, రంగారెడ్డి|ఇబ్రహీంపట్నం]] 35.[[మంచాల్‌]] 36.[[యాచారం]] 37.[[కందుకూర్‌]] | |} |} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] భారతీయ వంటకాలు 1686 21059 2006-03-15T15:17:46Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} <!-- ''This article has been [[Wikipedia:Duplicate articles|merged]] from the "Indian cuisine" and "Indian food" articles. It needs further merging and copyediting.'' --> == Regional cuisines == '''Indian cuisine''' can be broken down into three distinct regional styles: {| | valign=top width=200| '''[[North India]]n''' *[[ Rajasthan]] *[[Punjabi cuisine|Punjab]] *[[Kashmir]] *[[Benaras]] *[[Mughlai]]/[[durbar]] | valign=top width=200 | ''' [[South India]]n''' *[[Kerala]] *[[ఆంధ్ర వంటకాలు|ఆంధ్ర]] *[[Kannada]]/[[Mysore]] *[[Tamil]] | valign=top width=200 | '''[[East India]]n ''' *[[Bengali_cuisine|Bengali]] *[[Assamese_cuisine|Assamese]] | valign=top width=200| '''[[Western India]]n''' *[[Gujarat]] *[[Maharashtrian]] *[[Malwani]]<br> |} Due to [[India]]'s geography, [[wheat]] is a staple of North Indian foods, while [[rice]] is the primary constituent of Southern and Eastern foods. == Staple ingredients and spices == The staples of Indian cuisine are [[rice]], ''[[Atta flour|atta]]'' (a special type of whole-[[wheat]] [[flour]]), and at least five dozen varieties of [[pulses]], the most important of which are ''chana'' ([[bengal gram]]; similar to the [[chick pea]] but smaller and more flavorful), ''toor'' ([[pigeon pea]] or red gram), ''[[urad]]'' ([[black gram]]) and ''[[mung bean|mung]]'' (green gram). Pulses are used almost exclusively in the form of [[dal]], except ''chana'', which is often cooked whole for breakfast and is processed into flour (''[[శెనగ పిండి]]''). The most important spices in Indian cuisine are [[మిర్చి]], [[నల్ల ఆవాలు]], [[జీలకర్ర]], [[పసుపు]], [[మెంతులు]], [[అల్లం]], [[ధనియాలు]] మరియు [[హింగువ]]. Another very important spice is గరం మసాలా which is a powder of five or more dried spices- these are లవంగము, యాలుకలు, శొంఠి, దాల్చిని చెక్క, and jaiphal (nutmeg).In sweet dishes, [[యాలుకలు]], [[దాల్చిని చెక్క]], [[nutmeg]] and [[గులాబీ]] petal essence are used. == Regional specialties == *[[Dosa]] from [[South India|Southern India]]. (Also see [[Masala dosa]] ) *[[Idli]], also from Southern India. :Steam-cakes, which are prepared from a fermented batter of [[rice]] and [[urad]] [[dal]] ([[pulses|gram]]). Soak rice and gram in water for about 12 hours, then grind the stuff to a watery paste. Place the paste into plates that contain small compartments with tiny holes under them, then cook in a [[pressure cooking|pressure-cooker]]. :Idlis are very tasty when eaten with [[chutney]] or [[Sambar (dish)|sambhar]] as a side-dish. *[[Upma]]/[[Uppittu]] from Southern India :Made from wheat(rava) and vegetables. It is partly fried and boiled along with the cut vegetables and spices added. * [[Bonda]] * [[Bajji]] * [[Bombil Fry]] (A Maharashtrian dish of fried Bombay Duck) * [[Kombdi Vade]] (A Malwani Chicken dish of curry and fluffy fried bread) * [[Vada]] (A South Indian/Maharashtrian snack) * [[Vada pav]] (Maharashtrian answer to Burger) * [[Dahi Vada]] (Vada in curd) * [[Puri]] * [[Goli Bajje]] (Mangalore) * [[Chat food]] ===Other famous Indian dishes=== * [[Chapathi]] * [[Curry]] * [[Dum gosht]] * [[Tandoori chicken]] (a ''[[tandoor]]'' is a clay oven) * [[Vindaloo]] * [[Biryani]] Indian [[bread]] is known by various names, including [[roti]], [[poli]], [[paratha]], [[dosai]] and [[naan]]. ===Some sweets and desserts=== * [[Gulab jamun]] * [[Rasgulla]] * [[Mysore Pak|Mysore Paak]] * [[Coconut]] Burfi * [[Doodh Pedha]] * [[Pheerni]] * Puran Poli * [[Kheer]] * Modak * [[Halva]] * [[Kulfi]] * [[Jalebi]] * Shrikhand == Indian food abroad == [[Britain]] has a particularly strong tradition of Indian cuisine that originates from the [[British Raj]]. At this time there were a few Indian restaurants in the richer parts of [[London]] that catered for British officers returning from their duties in India. In the [[20th century]] there was a second phase in the development of Anglo-Indian cuisine, as families from countries such as [[Bangladesh]] migrated to London to look for work. Some of the earliest such restaurants were opened in [[Brick Lane]] in the [[East End of London]], a place that is still famous for this type of cuisine. In the [[1960]]s, a number of inauthentic "Indian" foods were developed, including the widely popular "[[chicken tikka masala]]". This tendency has now been reversed, with subcontinental restaurants being more willing to serve authentic Indian, Bangladeshi and Pakistani food, and to show their regional variations. In the late 20th century [[Birmingham]] was the centre of growth of [[Balti (food)|Balti]] houses, serving a newly developed style of cooking in a large, [[wok]]-like, pan, with a name sometimes attributed to the territory of [[Baltistan]], but more often derived from the Portuguese ''Balde'', meaning 'bucket'. Indian food is now a staple of the British diet: indeed it has been argued that Indian food can be regarded as part of the core of the British national cuisine. In the [[United States of America]], Indian cuisine has become far more popular and prevalent since the [[1970s]], especially in [[New York City]] but also in other large metropolitan areas nationwide, as a result of the huge increase in South Asian immigration. '''See also''' *[[wikibooks:Cookbook:Cuisine_of_India|Wikibook's Cuisine of India]] *[[cuisine]] *[[ఆంధ్ర వంటకాలు]] *[[Black salt]] *[[paan]] == External links == {{cookbookpar|Cuisine of India}} {{commonscat|Indian cuisine}} * [http://recipes.newkerala.com Kerala recipes and cooking guide] [[Category:Indian cuisine]] [[da:Indisk madlavning]] [[de:Indische Küche]] [[eo:Hindia kuirarto]] [[fr:Cuisine indienne]] [[hi:&#2349;&#2366;&#2352;&#2340;&#2368;&#2351; &#2326;&#2366;&#2344;&#2366;]] [[nl:Indiase keuken]] [[ja:&#12452;&#12531;&#12489;&#26009;&#29702;]] [[sv:Mat i Indien]] ఆంధ్ర వంటకాలు 1687 27047 2006-06-14T20:47:23Z Srinivasa 246 {{విస్తరణ}} ఆంధ్రులకి [[అన్నము|అన్నమే]] ప్రధానమైన ఆహారం. బియ్యం ఉత్పత్తిలో [[భారత దేశం]]లో [[పశ్చిమ బెంగాల్]] తర్వాత ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ది రెండవ స్థానము. సహజంగానే అన్ని ఆంధ్ర వంటకాలు అన్నంతో కూడుకున్నవే. సంపూర్ణ ఆంధ్ర భోజనములో సహజంగా కలిగియుండునవి: * అన్నము * 2-3 కూరలు * [[ఊరగాయ]] - ''ఆవకాయ''(కారంగా ఉండే మామిడి కాయ ఊరగాయ) మరియు ''గోంగూర'' ఇందుకు ఉదాహరణలు. * ''[[పప్పు]]'' - అన్నంతో తినేది. * ''సాంబారు'' (బాగా కారంగా ఉండి 90 డిగ్రీల వరకు వేడి చేయబడింది) - అన్నంతో తినేది. * ''రసం'' (ఎలాంటి కూరగాయలు వేయని తేలికపాటి ''సాంబారు'') * ''పులిహోర'' ([[చింత]]పులుసు అన్నం - సాదారణంగా హిందువులు దేవునికి ప్రసాదంగా నైవేద్యం పెడతారు) * ''అప్పడం'' * ''కారప్పొడి'' * ''మజ్జిగ పులుసు'' (మజ్జిగతో చేసిన ఒక రకమైన సాంబారు) * పెరుగు అన్నం * [[చేపల]] పులుసు * [[కోడి]] కూర అంతే గాకుండా ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అతి పెద్ద [[మిరప కాయ]]ల ఉత్పత్తిదారు. అందువలన [[ఊరగాయ]]ల తయారీలో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రత్యేకమైనది. [[Category:భారతీయ వంటకాలు]] Template:భారతదేశ సమాచార పెట్టె 1688 21619 2006-04-05T21:19:01Z 84.58.144.230 svg {{దేశ సమాచార పెట్టె| native_name = &#2349;&#2366;&#2352;&#2340; &#2327;&#2339;&#2352;&#2366;&#2332;&#2381;&#2351;<br />భారత గణ రాజ్యము| common_name = India |the=| image_flag = Flag of India.svg | image_coat = Emblem of India.svg | national_motto = [[సత్యమేవ జయతే]] <br /> | image_map = LocationIndia.png | national_anthem = [[జన గణ మన]] | official_languages = [[హిందీ]], [[ఆంగ్లము]], మరియు [[భారతదేశ జాతీయ భాషలు|21 ఇతర భాషలు]] | capital = [[న్యూ ఢిల్లీ]] | latd = 28|latm=34|latNS=N|longd=77|longm=12|longEW=E | government_type = [[గణతంత్ర సమాఖ్య]] | leader_titles = [[రాష్ట్రపతి]]<br />[[ప్రధానమంత్రి]] | leader_names = [[ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్]]<br />[[మన్మోహన్ సింగ్]] | largest_city = [[ముంబై]] (బొంబాయి) | area = 3,287,590 | area_rank = 7వ | area_magnitude = 1 E12 | percent_water = 9.56 | population_estimate = 1,080,264,388 | population_estimate_year = 2005 | population_estimate_rank = 2వ | population_census = 1,027,015,247 | population_census_year = 2001 | population_density = 329 | population_density_rank = 31వ | GDP_PPP_year = 2005 | GDP_PPP = $3.334&nbsp;[[1 E12|‌ట్రిలియన్]] | GDP_PPP_rank = 4వ | GDP_PPP_per_capita = $3,019 | GDP_PPP_per_capita_rank = 120వ | sovereignty_type = [[భారతదేశ స్వాతంత్ర్యము|స్వాతంత్ర్యము]] | established_events = &nbsp;- ప్రకటన<br />&nbsp;- గణతంత్ర| established_dates = [[యునైటెడ్ కింగ్‌డం]] నుండి<br />[[1947-08-15]]<br />[[1950-01-26]] | currency = [[భారతదేశ రూపాయి|రూపాయలు]] (Rs.)<sup>1</sup> | currency_code = INR | time_zone = [[భారత ప్రామాణిక కాలమానము|IST]] | utc_offset = +5:30 | time_zone_DST = లేదు | utc_offset_DST = +5:30| cctld = [[.in]] | calling_code = 91 | footnotes = <sup>1</sup> '''రూపాయి''' ఏక వచనము<div align="right"> [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86&action=edit మార్పు]</div> }} Template:దేశ సమాచార పెట్టె 1689 12975 2005-10-19T11:44:02Z వైఙాసత్య 58 <!-- TEST THIS TEMPLATE ON THE DISCUSSION PAGE -->{| class="toccolours" border="1" cellpadding="4" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 250px; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ style="margin-left: inherit; font-size: medium;" | '''{{{native_name}}}''' |- | align=center colspan="2" | {| style="background: none;" |- align=center | [[Image:{{{image_flag}}}|125px|Flag of {{{the}}} {{{common_name}}}]] | [[Image:{{{image_coat}}}|125px|Emblem of {{{the}}} {{{common_name}}}]] |- align=center | <small>([[Flag of {{{common_name}}}|జండా]])</small> | <small>([[Emblem of {{{common_name}}}|చిహ్నం]])</small> |} |- align=center style="vertical-align: top;" | style="font-size:95%" colspan="2" | [[List of state mottos|ప్రమాణం]]: {{{national_motto}}} |- align=center style="vertical-align: top;" | style="font-size:95%" colspan="2" | [[జాతీయ గీతాల జాబితా|జాతీయ గీతం]]: {{{national_anthem}}} |- align=center | colspan="2" style="background:#ffffff;" | [[Image:{{{image_map}}}|290px|Location of {{{common_name}}}]] |- style="vertical-align: top;" | '''[[రాజధాని]]''' | {{{capital}}} <br><small>{{coor dm|{{{latd}}}|{{{latm}}}|{{{latNS}}}|{{{longd}}}|{{{longm}}}|{{{longEW}}}|type:city}} </small> |- style="vertical-align: top;" | '''[[Demographics of {{{common_name}}}|పెద్ద నగరము]]''' | {{{largest_city}}} |- style="vertical-align: top;" | '''[[Official language|అధికార భాషలు]]''' | {{{official_languages}}} |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''[[List of countries by system of government|ప్రభుత్వము]]''' <div style="text-align: right;">{{{leader_titles}}}</div> | style="white-space: nowrap;" | {{{government_type}}}<br>{{{leader_names}}} |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''{{{sovereignty_type}}}'''<br>{{{established_events}}} | {{{established_dates}}} |- style="vertical-align: top;" | '''[[List of countries by area|వైశాల్యము]]'''<br>&nbsp;&bull; మొత్తం<br>&nbsp;&bull; నీరు(%) | &nbsp;<br>[[{{{area_magnitude}}} m²|{{{area}}}&nbsp;km&sup2;]]&nbsp;([[List of countries by area|{{{area_rank}}}]])<br>{{{percent_water}}} |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''[[List of countries by population|జనాభా]]'''<br>&nbsp;&bull; [[As of {{{population_estimate_year}}}|{{{population_estimate_year}}}]] అంచనా<br>&nbsp;&bull; [[As of {{{population_census_year}}}|{{{population_census_year}}}]] గణన<br>&nbsp;&bull; [[జన సాంద్రత]] | &nbsp;<br>{{{population_estimate}}} ([[List of countries by population|{{{population_estimate_rank}}}]])<br>{{{population_census}}}<br>{{{population_density}}}/km&sup2; ([[List of countries by population density|{{{population_density_rank}}}]]) |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''[[List of countries by GDP (nominal)|జి.డి.పి]]''' ([[Purchasing power parity|పి.పి.పి]])<br>&nbsp;&bull; మొత్తం<br>&nbsp;&bull; తలసరి | [[As of {{{GDP_PPP_year}}}|{{{GDP_PPP_year}}}]] అంచనా<br>{{{GDP_PPP}}} ([[List of countries by GDP (PPP)|{{{GDP_PPP_rank}}}]])<br>{{{GDP_PPP_per_capita}}} ([[List of countries by GDP (PPP) per capita|{{{GDP_PPP_per_capita_rank}}}]]) |- style="vertical-align: top;" | '''[[కరెన్సీ]]''' | style="white-space: nowrap;" | {{{currency}}} (<code>[[ISO 4217|{{{currency_code}}}]]</code>) |- style="vertical-align: top;" | '''[[కాల మానము]]'''<br>&nbsp;&bull; వేసవి&nbsp;([[Daylight saving time|DST]]) | {{{time_zone}}} ([[Coordinated Universal Time|UTC]]{{{utc_offset}}})<br>{{{time_zone_DST}}} ([[Coordinated Universal Time|UTC]]{{{utc_offset_DST}}}) |- style="vertical-align: top;" | '''[[List of Internet top-level domains|ఇంటర్నెట్ TLD]]''' | {{{cctld}}} |- style="vertical-align: top;" | '''[[List of country calling codes|ఫోను కోడ్]]''' | <code>+{{{calling_code}}}</code> |- style="vertical-align: top;" | colspan=2 | <small>{{{footnotes}}}</small> |} Template:దేశ సమాచార పెట్టె1 1690 5894 2005-06-20T05:53:06Z 24.26.165.96 {| class="toccolours" border="1" cellpadding="4" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; width:200px; border-collapse: collapse; font-size: 95%; clear: right" |+ style="margin-left: inherit; font-size: medium;" | '''{{{native_name}}}''' |- | align=center colspan="2" | {| style="background: none;" |- align=center | [[Image:{{{image_flag}}}|125px|Flag of {{{common_name}}}]] | [[Image:{{{image_coat}}}|125px|Coat of Arms of {{{common_name}}}]] |- align=center | <small>([[Flag of {{{common_name}}}|Flag]])</small> | <small>([[Coat of Arms of {{{common_name}}}|Coat of Arms]])</small> |} |- align=center style="vertical-align: top;" | style="font-size:95%" colspan="2" | [[List of state mottos|Motto]]: {{{national_motto}}} |- align=center style="vertical-align: top;" | style="font-size:95%" colspan="2" | [[List of national anthems|Anthem]]: {{{national_anthem}}} |- align=center | colspan="2" style="background:#ffffff;" | [[Image:{{{image_map}}}|290px|Location of {{{common_name}}}]] |- style="vertical-align: top;" | '''[[Capital]]''' | {{{capital}}}<br><small>{{coor dm|{{{latd}}}|{{{latm}}}|{{{latNS}}}|{{{longd}}}|{{{longm}}}|{{{longEW}}}|type:city}}</small> |- style="vertical-align: top;" | '''[[Demographics of {{{common_name}}}|Largest&nbsp;city]]''' | {{{largest_city}}} |- style="vertical-align: top;" | '''[[Official language|Official&nbsp;languages]]''' | {{{official_languages}}} |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''[[List of countries by system of government|Government]]''' <div style="text-align: right;">{{{leader_titles}}}</div> | style="white-space: nowrap;" | {{{government_type}}}<br>{{{leader_names}}} |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''{{{sovereignty_type}}}'''<br>{{{established_events}}} | {{{established_dates}}} |- style="vertical-align: top;" | '''[[List of countries by area|Area]]'''<br>&nbsp;&bull; Total<br>&nbsp;&bull; Water (%) | &nbsp;<br>[[{{{area_magnitude}}} m²|{{{area}}}&nbsp;km&sup2;]]&nbsp;([[List of countries by area|{{{area_rank}}}]])<br>{{{percent_water}}} |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''[[List of countries by population|Population]]'''<br>&nbsp;&bull; [[As of {{{population_estimate_year}}}|{{{population_estimate_year}}}]] est.<br>&nbsp;&bull; [[As of {{{population_census_year}}}|{{{population_census_year}}}]] census<br>&nbsp;&bull; [[Population density|Density]] | &nbsp;<br>{{{population_estimate}}} ([[List of countries by population|{{{population_estimate_rank}}}]])<br>{{{population_census}}}<br>{{{population_density}}}/km&sup2; ([[List of countries by population density|{{{population_density_rank}}}]]) |- style="vertical-align: top;" | style="white-space: nowrap;" | '''[[List of countries by GDP (nominal)|GDP]]''' ([[Purchasing power parity|PPP]])<br>&nbsp;&bull; Total<br>&nbsp;&bull; Per capita | [[As of {{{GDP_PPP_year}}}|{{{GDP_PPP_year}}}]] estimate<br>{{{GDP_PPP}}} ([[List of countries by GDP (PPP)|{{{GDP_PPP_rank}}}]])<br>{{{GDP_PPP_per_capita}}} ([[List of countries by GDP (PPP) per capita|{{{GDP_PPP_per_capita_rank}}}]]) |- style="vertical-align: top;" | '''[[Currency]]''' | style="white-space: nowrap;" | {{{currency}}} (<code>[[ISO 4217|{{{currency_code}}}]]</code>) |- style="vertical-align: top;" | '''[[Time zone]]'''<br>&nbsp;&bull; Summer&nbsp;([[Daylight saving time|DST]]) | {{{time_zone}}} ([[Coordinated Universal Time|UTC]]{{{utc_offset}}})<br>{{{time_zone_DST}}} ([[Coordinated Universal Time|UTC]]{{{utc_offset_DST}}}) |- style="vertical-align: top;" | '''[[List of Internet top-level domains|Internet TLD]]''' | {{{cctld}}} |- style="vertical-align: top;" | '''[[List of country calling codes|Calling code]]''' | <code>+{{{calling_code}}}</code> |- style="vertical-align: top;" | colspan=2 | <small>{{{footnotes}}}</small> |} Template:భారతదేశానికి సంబంధించిన విషయాలు 1691 17188 2006-01-01T09:21:47Z Chaduvari 97 ంస్లింకుల సవరణలు {| width="100%" bgcolor="#fff4f4" !align="center" colspan="2"|[[భారత సంబంధ విషయాలు]] <small>[http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%AD%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit మార్చు]</small> |-align="center" !align="left" valign="top"|[[భారతదేశ చరిత్ర|చరిత్ర]] |align="left" valign="top"|<small>[[భారతీయ చరిత్ర కాలసూచిక]], [[సింధు లోయ నాగరికత]], [[మేలుహ్హా]], [[ఆర్యుల దండయాత్ర సిద్ధాంతం]], [[భారతదేశంలో గ్రీకుల దండయాత్రలు]], [[మౌర్య వంశం]], [[అశోకుడు]], [[శుంగ వంశం]], [[శాతవాహనులు]], [[ఇండో గ్రీకు సామ్రాజ్యం]], [[ఇండో స్కిథియనులు]], [[ఇండో పార్థియన్ సామ్రాజ్యం]], [[కుషాణు సామ్రాజ్యం]], [[పశ్చిమ క్షాత్రపులు]], [[గుప్త సామ్రాజ్యం]], [[పాల సామ్రాజ్యం]], [[భారత్‌లో ఇస్లాము సామ్రాజ్యాలు]], [[మొగలు యుగం]], [[మరాఠా సామ్రాజ్యం]], [[బ్రిటిషు రాజ్]], [[బ్రిటిషు ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ]], [[భారత గవర్నర్ జనరల్]], [[భారత వైస్రాయి]], [[ప్రథమ భారత స్వాతంత్ర్య సమరం]], [[భారత స్వాతంత్ర్య సమరం]], [[క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం]], [[భారత విభజన]], [[అలీనోద్యమం]], [[చైనా భారత యుద్ధం]], [[భారత పాక్ యుద్ధం 1947]], [[భారత పాక్ యుద్ధం 1965]], [[భారత పాక్ యుద్ధం 1971]], [[కార్గిల్ యుద్ధం]], [[భారత సైన్యం]], [[భారత జనాభా వివరాలు]], [[భారతీయ తపాల చరిత్ర]]</small> |-align="center" !align="left" valign="top"|[[భారత రాజకీయాలు|రాజకీయాలు]] |align="left" valign="top"|<small>[[భారత జాతీయతా సూచికలు|జాతీయతా సూచికలు]], [[భారత న్యాయ వ్యవస్థ|న్యాయ వ్యవస్థ]], [[భారత రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగం]], [[భారత రాజకీయ పార్టీల చరిత్ర|రాజకీయ పార్టీల చరిత్ర]] ([[భారతీయ జనతా పార్టీ]], [[భారత జాతీయ కాంగ్రెస్]]), [[భారత విదేశీ సంబంధాలు|విదేశీ సంబంధాలు]], [[భారతీయ ఎన్నికలు|ఎన్నికలు]], [[భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు|రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు]] </small> |-align="center" !align="left" valign="top"|[[భారత ప్రభుత్వం|ప్రభుత్వం]] |align="left" valign="top"|<small>[[భారత ప్రభుత్వ ఏజన్సీలు]], [[శాసన విభాగం]] ([[లోక్ సభ]], [[రాజ్య సభ]]) [[కార్య నిర్వాహక విభాగం]] ([[రాష్ట్రపతి]] & [[ఉపరాష్ట్రపతి]], [[ప్రధానమంత్రి]], [[భారత మంత్రివర్గం]], [[భారత అటార్నీ జనరల్]], [[భారత ఎన్నికల కమిషను]], [[భారత విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రి]]; [[భారత్‌లో వట్టాల అమలు]]: [[సి.బి.ఐ]], [[సి.ఐ.డి]], [[భారత నిఘా సంస్థలు]]: [[ఐ.బి]], [[రీసెర్చ్ అండ్ ఎనాలిసిస్ వింగ్]]), [[న్యాయ విభాగం]] ([[సుప్రీం కోర్టు]]), [[భారత సైనిక దళాలు]] ([[భారత సైన్యం]], [[భారత నావికా దళం]], [[భారత వైమానిక దళం]], [[సరిహదు భద్రతా దళం]], [[భారత తీరరక్షక దళం]]) </small> |-align="center" !align="left" valign="top"|[[భారత భౌగోళిక స్వరూపం|భౌగోళిక స్వరూపం]] |align="left" valign="top"|<small>[[హిమాలయాలు]], [[పశ్చిమ కనుమలు]], [[తూర్పు కనుమలు]], [[గంగా మైదానము]], [[దక్కను పీఠభూమి]], [[థార్ ఎడారి]], [[గంగ]], [[కచ్]], [[బ్రహ్మపుత్ర]], [[ఈశాన్య భారతం]]; [[భారత్ పర్వతాల జాబితా]], [[భారత లోయల జాబితా]], [[భారత ద్వీపాల జాబితా]], [[భారత నదుల జాబితా]]; [[భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు]], [[భారత నగరాలు, పట్టణాల జాబితా]], [[భారత జిల్లాల జాబితా]], [[భారత ప్రాంతాల జాబితా]]</small> |-align="center" !align="left" valign="top"| [[భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ|ఆర్ధికం]] |align="left"|<small>[[భారత రూపాయి]], [[బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్]], [[నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్]], [[భారత్‌లో జీవన ప్రమాణాలు]], [[భారత కంపెనీలు]], [[భారతీయ రిజర్వ్ బాంక్]]</small> |-align="center" !align="left" valign="top"|[[భారతీయ జనాభా వివరాలు|జనాభా]] |align="left"|<small>[[భారతీయ భాషలు]], [[భారత్‌లో జీవన ప్రమాణం]], [[భారత్‌లో మతము]] </small> |-align="center" !align="left" valign="top"| [[భారత కళలు, వినోదం]] & [[భారతీయ సంస్కృతి]] |align="left" valign="top"|<small>[[భారతీయ సంగీతం]] ([[కర్ణాటక సంగీతం]], [[హిందూస్థానీ సంగీతం]], [[ఇండి పాప్]]), [[భారతీయ సినిమా]] & [[భారత్‌లో టెలివిజన్]] ([[హిందీ సినిమా]], [[తెలుగు సినిమా]]), [[భారత టెలివిజన్ స్టేషన్ల జాబితా]], [[భారతీయ సాహిత్యం]], [[భారతీయ వంటలు]], [[భారత్‌లో సెలవులు]], [[జానపద భారతం]], [[భారత శాస్త్రీయ నాట్యం]], [[భారతీయ శిల్పకళా]]; [[భారత్‌లో విద్య]], [[భారతీయ భాషలు]], [[భారత్‌లో మాధ్యమాలు]]</small> |-align="center" !align="left" valign="top"|ఇతరాలు |align="left" valign="top"|<small>[[కాశ్మీరు తీవ్రవాదం]], [[భారతీయ ఇంగ్లీషు]], [[భారత జాతీయతా చట్టం]], [[ఈందీన్ నతిఒనలిత్య్ లవోవెర్సేస్ చితిజెన్షిప్ ఒఫ్ ఈందీ|డూల్ చితిజెన్షిప్]], [[భారతీయ సంఖ్యా మానము]], [[ఇస్రో]], [[భారత సమాచార వ్యవస్థ]], [[భారత రవాణా వ్యవస్థ]] ([[భారత హైవేలు]], [[భారతదేశంలో రైల్వేలు|రైల్వేలు]], [[ఆటో రిక్షా]]), [[భారత జాతీయ పతాకం]], [[భారత పర్యాటక రంగం]], [[భారత వార్తా వనరులు]], [[భారత వాహన లైసెన్సులు]] |} భారతీయ రైల్వేలు 1692 18665 2006-01-17T02:51:26Z 80.141.77.240 /* Locomotives */ image under new name on commons {{అనువాదము}} ==History== {{main|History of rail transport in India}} [[Image:Bombay-Thana-train-1853.png|frame|A photo of India's first passenger train between [[Bombay]] and [[Thana]] in [[1853]].]] A plan for a rail system in India was first put forward in [[1832]], but no further steps were taken for more than a decade. In [[1844]], the [[Governor-General of India]] [[Viscount Hardinge|Lord Hardinge]] allowed private [[entrepreneur]]s to set up a rail system in India. Two new railway companies were created and the [[British East India Company|East India Company]] was asked to assist them. Interest from a lot of investors in the [[United Kingdom|UK]] led to the rapid creation of a rail system over the next few years. The first train in India became operational on [[1851-12-22]], and was used for the hauling of construction material in [[Roorkee]]. A few years later, on [[1853-04-16]], the first passenger train between [[Bori Bunder]], [[Bombay]] and [[Thana]] covering a distance of 34&nbsp;km (21&nbsp;miles) was inaugurated, formally heralding the birth of railways in India. The British government encouraged the setting up of railway companies by private investors under a scheme that would guarantee an annual return of 5% during the initial years of operation. Once completed, the company would then be transfered to the government, but the original company would retain operational control. This network had a route mileage of about 14,500&nbsp;km (9,000&nbsp;miles) by [[1880]], mostly radiating inward from the three major port cities of Bombay, [[Madras]] and Calcutta. By [[1895]], India had started building its own locomotives, and in [[1896]] sent engineers and locomotives to help build the [[Uganda Railway]]s. [[Image:India-rail-1870.png|thumb|Extent of [[Great Indian Peninsular Railway]] network in [[1870]]. The GIPR was one of the largest rail companies at that time.]] Soon various [[Kingdoms of India|independent kingdoms]] began to have their own rail systems and the network spread to the regions that became the [[States of India|modern-day states]] of [[Assam]], [[Rajasthan]] and [[Andhra Pradesh]]. A Railway Board was constituted in [[1901]], but the powers were still formally held by the [[Viceroy of India|Viceroy]], [[Lord Curzon]]. The Railway Board operated under aegis of the Department of Commerce and Industry and had three members: a government railway official serving as chairman, a railway manager from England and an agent of one of the company railways. For the first time in its history, the Railways began to make a tidy profit. In [[1907]], almost all the rail companies were taken over by the government. The following year, the first [[electric locomotive]] made its appearance. With the arrival of [[World War I|First World War]], the railways were used to meet the needs of the British outside India. By the end of the First World War, the railways had suffered immensely, and were in a poor state. The government took over the management of the Railways and removed the link between the finances of the Railways and other governmental revenues in [[1920]]. [[image:Indianrailways-stamp.jpg|thumb|A commemorative [[postage stamp]] issued by the [[Indian Post]] celebrating 100 years of the Indian Railway in [[1953]].]] The [[World War II|Second World War]] severely crippled the railways as trains were diverted to the [[Middle East]], and the railway workshops converted into munition workshops. At the time of independence in [[1947]], a big chunk of the railways went to the then newly formed [[Pakistan]]. A total of forty-two separate railway systems, including thirty-two lines owned by the former Indian princely states were amalgamated as a single unit which was christened as the ''Indian Railways''. The existing rail networks were abandoned in favour of zones in [[1951]] and a total of six zones came into being in [[1952]]. As the [[economy of India]] improved, almost all railway production units were indigenised. By [[1985]], steam locomotives were phased out in favour of diesel and electric locomotives. The entire railway reservation system was streamlined with [[computer]]isation in [[1995]]. ==Track== [[Image:Irbgtrack.jpg|thumb|240px|[[Broad gauge]] is the most predominant [[gauge]] used by the Indian railway.]] The total length of track used by Indian Railways is about 108,706&nbsp;km (67,547&nbsp;miles). Track sections are rated for speeds ranging from 75 to 160&nbsp;[[kilometres per hour|km/h]] (47 to 99&nbsp;[[miles per hour|mph]]). Indian railways uses three gauges, the [[Broad gauge]] (wider than the [[standard gauge]] &ndash; 4&nbsp;[[foot (unit of length)|ft]] 8&frac12;&nbsp;[[inch|in]] (1,435&nbsp;[[millimetre|mm]])); the [[metre gauge]]; and the [[Narrow gauge]] (narrower than the standard gauge). ''' Broad gauge ''' &ndash; 1,676&nbsp;mm (5.5&nbsp;ft) &ndash; is the most widely used gauge in India with 86,526&nbsp;km (53,765&nbsp;miles) of track. In some regions with less traffic, the '''metre gauge''' &ndash; 1,000&nbsp;mm (3.28&nbsp;ft) &ndash; is common, although the Uniguage project is in progress to convert all track to broad gauge. '''Narrow Gauge''' is present on a few routes, lying in hilly terrains, which are usually difficult to convert to broad gauge. Narrow guage covers a total of 3,651&nbsp;km (2,269&nbsp;miles). The [[Nilgiri Mountain Railway]] and the [[Darjeeling Himalayan Railway]] are two famous lines that use narrow gauge. This gauge is also used by [[zoo]]s in India, whose tracks are sometimes maintained by the railways. [[Rail tracks|Sleepers]] used in most places are made of [[concrete]], though [[teak]] sleepers are still in use on older lines. Metal sleepers are also used in some places where concrete sleepers cannot be used. Indian Railways divides the country into four zones on the basis of the range of track [[temperature]]. The greatest temperature variations occur in [[Rajasthan]], where the difference may exceed 70&nbsp;&deg;[[Celsius|C]] (158&nbsp;&deg;[[Fahrenheit|F]]). ==Accommodation classes== A standard passenger rake contains many coaches of different classes. The following table lists the classes in operation. Not all classes may be attached to a rake though. {| class="toccolours" cellspacing="1" style="border:1px solid black;" ! style="background-color:#FFD700" | Class ! style="background-color:#FFD700" | Description |- | valign="top" width="10%" | '''HA/1A''' | valign="top" | The '''First Class AC''': This is the most expensive class, with fares which can be on par with airlines. Food, bedding and internet services are included with the fare. This air conditioned coach is present only on popular routes between metropolitan cities and can carry 18 passengers. The coaches are carpeted, have sleeping accommodation and have privacy features like personal coupes. |- | valign="top" | '''2A''' | valign="top" | '''AC-Two tier''': Air conditioned coaches with sleeping berths, ample leg room, curtains and individual reading lamps. Bedding and food is included with the fare. A broad gauge coach can carry 48 passengers. |- | valign="top" | '''FC''' | valign="top" | '''First Class''': Same as 1AC, without the air conditioning. Such coaches are not very common. |- | valign="top" | '''3A''' | valign="top" | '''AC Three tier''': Air conditioned coaches with sleeping berths, but have less leg room than the 2AC variety. Berths are three-high along the width of the coach and bedding included with fare. It carries 64 passengers in broad gauge. |- | valign="top" | '''CC''' | valign="top" | '''AC Chair Car''': An air-conditioned seater coach used for day travel between cities. |- | valign="top" | '''SL''' | valign="top" | '''Sleeper Class''': The sleeper class is the most common coach, and usually up to ten coaches could be attached. These are regular sleeping coaches with three berths vertically stacked. In broad gauge, it carries 72 passengers per coach. |- | valign="top" | '''2S''' | valign="top" | '''Seater class''': same as AC Chair car, but without the air-conditioning. |- | valign="top" | '''G''' | valign="top" | '''General''': The cheapest accommodation, with seats made of pressed wood. A seat may not be guaranteed and tickets are issued usually two hours before the scheduled departure of the train. These coaches are usually heavily crowded. |} At the rear of the train is a special compartment known as the [[caboose|guard's cabin]]. It is fitted with a [[transceiver]] and the guard usually gives the all clear signal before the train departs. A standard passenger rake generally has four general compartments, two at the front and two behind, of which one is exclusively for ladies. The exact number varies according to the demand and the route. A luggage compartment is also added to the front or the back. In some trains a separate mail compartment is present. In long-distance trains a [[pantry car]] is usually included in the centre. ==Nomenclature== [[image:Bholu.png|thumb|200px|Bholu is the mascot of the Indian Railways, adopted in 2003.]] Trains are sorted into various categories which dictate the number of stops along their route, the priority they enjoy on the network, and the fare structure. Each express train is identified by a four-digit number &ndash; the first digit indicates the zone that operates the train, the second the division within the zone that controls the train and is responsible for its regular maintenance and cleanliness, and the last two digits are the train's serial number. For super-fast trains, the first digit is always '2', the second digit is the zone, the third is the division and only the last digit is the serial number within the division. Trains travelling in opposite directions along the same route are usually labelled with consecutive numbers. Most express trains also have a unique name attached to them which are usually exotic and are taken from landmarks, famous people, rivers and so on. Some notable examples are: # Charminar Express between [[Hyderabad, India|Hyderabad]] and [[Chennai]], from the monument [[Charminar]] in Hyderabad. # Amrita Express between [[Palakkad|Palghat Town]] and [[Thiruvananthapuram]], named after [[Mata Amritanandamayi]], a spiritual leader # Ashram Express between [[Ahmedabad]] and [[New Delhi]], named after [[Mahatma Gandhi]]'s [[Sabarmati Ashram]] # Gitanjali Express between [[Chatrapati Shivaji Terminus|Mumbai CST]] and [[Howrah]] (Kolkata), named after [[Rabindranath Tagore]]'s famous work # Parasuram Express between [[Mangalore]] and [[Thiruvananthapuram]], named after Parasuram the mythological character. == Railway zones == The Indian Railways is divided into sixteen zones and one subsidary zone, the Konkan Railway. <center> {| width="100%" |- | {|class="toccolours" cellspacing="1" style="border:1px solid black;text-align:left" |---- ! style="background-color:#FFD700" | No. ! style="background-color:#FFD700" | Name ! style="background-color:#FFD700" | Abbr. ! style="background-color:#FFD700" | Headquarters |---- | 1. | '''[[Northern Railway (India)|Northern Railway]]''' |NR |[[Delhi]] |---- |2. |'''[[North Eastern Railway (India)|North Eastern Railway]]''' |NER |[[Gorakhpur]] |---- |3. |'''[[Northeast Frontier Railway]]''' |NFR |[[Guwahati]] |---- |4. |'''[[Eastern Railway (India)|Eastern Railway]]''' |ER |[[Kolkata]] |---- |5. |'''[[South Eastern Railway (India)|South Eastern Railway]]''' |SER | Kolkata |---- |6. |'''[[South Central Railway]]''' |SCR |[[Secunderabad]] |---- |7. |'''[[Southern Railway (India)|Southern Railway]]''' |SR |[[Chennai]] |---- |8. |'''[[Central Railway]]''' |CR |[[Mumbai]] |---- |9. |'''[[Western Railway (India)|Western Railway]]''' |WR | Mumbai |---- |10. |'''[[South Western Railway]]''' |SWR |[[Hubli]] |---- |11. |'''[[North Western Railway]]''' |NWR |[[Jaipur]] |---- |12. |'''[[West Central Railway]]''' |WCR |[[Jabalpur]] |---- |13. |'''[[North Central Railway]]''' |NCR |[[Allahabad]] |---- |14. |'''[[South East Central Railway]]''' |SECR |[[Bilaspur, Chhattisgarh|Bilaspur, CG]] |---- |15. |'''[[East Coast Railway]]''' |ECoR |[[Bhubaneswar]] |---- |16. |'''[[East Central Railway]]''' |ECR |[[Hajipur]] |---- |17. |'''[[Konkan Railway]]''' |KR | Mumbai |} | width="220px" valign="top" | [[Image:Indianrailwayzones-numbered.png|thumb|210px|center|IR Zones. See the numbering alongside. The red dots are the zonal headquarters.]] |} </center> The [[Calcutta Metro]] is owned and operated by Indian Railways, but is not a part any of the zones. It is administratively considered to have the status of a zonal railway. ==Hierachy of trains== Trains are classified by their average speed. A faster train has less halts than a slower one and usually caters to long distance travel. {|class="toccolours" cellspacing="1" style="border:1px solid black;" |- ! style="background-color:#FFD700" | Rank ! style="background-color:#FFD700" | Train ! style="background-color:#FFD700" | Description |- | valign="top" | 1 | valign="top" | '''[[Rajdhani Express|Rajdhani Expresses]]''' | valign="top" | These are all air-conditioned trains linking major cities to [[New Delhi]]. The Rajdhani have the highest priority and are the fastest trains in India, travelling at about 120&nbsp;km/h (74.5&nbsp;mph). There are only a few stops on a Rajdhani route. |- | valign="top" | 2 | valign="top" | '''[[Shatabdi Express|Shatabdi and Jan Shatabdi Expresses]]''' | valign="top" | The Shatabdi trains are AC intercity seater-type trains similar to the Rajdhani. Jan-Shatabdi trains are generally non-AC and thus cheaper. |- | valign="top" | 3 | valign="top" | '''Super-fast Expresses''' or '''Mail''' | valign="top" | These are trains that have an average speed greater than 55&nbsp;km/h (34&nbsp;mph). Tickets for these trains have an additional super-fast surcharge. |- | valign="top" | 4 | valign="top" | '''Express''' | valign="top" | These are the most common kind of trains in India. They have more stops than their super-fast counterparts, but they stop only at relatively important intermediate stations. |- | valign="top" | 5 | '''Passenger''' and '''Fast Passenger''' | valign="top" | These are slow trains that stop at every single station, and are the cheapest trains. The entire train consists of the General-type compartments. |- | valign="top" | 6 | valign="top" | '''Suburban trains''' | valign="top" | Trains that operate in urban areas, usually stop at all stations. They have the lowest priority. |} == Ticketing == [[image:IR_sample_ticket.jpg|right|thumb|250px|An Indian Railway Ticket from [[Chennai]] to [[Vijayawada]] by [[Howrah]] Mail.]] Until the late [[1980s]], Indian Railway ticket reservations were done manually. In late [[1987]], the Railways started using a computerised ticketing system. The entire ticketing system went online in [[1995]] to provide up to date information on status and availability. Today the ticketing network is computerised to a large extent, with the exception of some remote places. In large cities tickets can be booked for any two points in the country, which may not be available in smaller stations. Tickets can also be booked through the [[internet]] and via [[mobile phone]]s, though this method carries an additional surcharge. Discounted tickets are available for [[senior citizen]]s (above sixty years) and for various other passengers including the disabled, students and high ranking government officials. Season tickets permitting unlimited travel on specific sections or specific trains for a specific time period may also be available. Foreign tourists can buy an [[Indrail Pass]], which is modelled on the lines of the [[Eurail Pass]], permitting unlimited travel in India for a specific time period. For long distance travel, reservation of a berth can be done for comfortable travel up to two months prior to the date of intended travel. Details such as the name, age and concession (if eligible) are required and are recorded on the ticket. The ticket price usually includes the base fare which depends on the classification of the train (example: super fast surcharge if the train is classified as a super-fast), the class in which one wishes to travel and the reservation charge for overnight journeys. If a seat is not available, then the ticket is given a wait listed number, else the ticket is ''confirmed'', and a berth number is printed on the ticket. A person receiving a wait listed ticket will have to wait until there are enough cancellations to enable him to move up the list and obtain a confirmed ticket. If his ticket is not confirmed on the day of departure, he may not board the train. Some of the tickets are assigned to the RAC or [[Reservation against Cancellation]] which is between the waiting list and the confirmed list. These allow the ticket holder to board the train and obtain an allotted seat decided by a ticket collector, after the ticket collector has ascertained that there is a vacant (abseentee) seat. Non-reserved tickets are available for purchase on the platform at any time before departure. A non-reserved ticket holder may only board the general compartment class. All suburban networks issue non-reserved tickets valid for a limited time period. For frequent commuters, a season pass (monthly or quarterly) guarentees unlimited travel between two stops. ==Rolling stock== [[Image:Indian Railways Map.gif|240px|thumb]] ===Locomotives=== Indian Railways use a specialised classification code for identifying its locomotives. The code is usually three or four letters, followed by a digit identifying the model (either assigned chronologically or encoding the horsepower rating of the locomotive). This could be followed by other codes for minor variations in the base model. The three (or four) letters are, from left to right, the gauge of tracks on which the locomotive operates, the type of power source or fuel for the locomotive and the kind of operation the locomotive can be used for. The gauge is coded as 'W' for broad gauge, 'Y' for metre gauge, 'Z' for the 762&nbsp;mm narrow gauge and 'N' for the 610&nbsp;mm narrow gauge. The power source code is 'D' for diesel, 'A' for AC traction, 'C' for DC traction and 'CA' for dual traction (AC/DC). The operation letter is 'G' for freight-only operation, 'P' for passenger trains-only operation, 'M' for mixed operation (both passenger and freight) and 'S' for shunting operation. Thus, a WAP-4 is a broad-gauge, AC traction, passenger trains-only locomotive and is the fourth in the series chronologically. A WDM-3D is a broad-gauge, diesel-powered, mixed mode (suitable for both freight and passenger duties) and has a power rating of 3400&nbsp;[[horsepower|hp]] (2.5&nbsp;[[Megawatt|MW]]). The most common diesel engine used is the [[WDM-2]], which entered production in [[1962]]. This 2,600&nbsp;hp (1.9&nbsp;MW) locomotive was designed by [[Alco]] and manufactured by the [[Diesel Locomotive Works]], [[Varanasi]], and is used as a standard workhorse. It is being replaced by more modern engines, ranging in power up to 4000&nbsp;hp (3&nbsp;MW). [[Image:Darjeeling Himalayan Railway.jpg|thumb|right|240px|The [[Darjeeling Himalayan Railway]] is a [[World Heritage Site]], and one of the few steam engines in operation in India.]] The first electric locomotives were manufactured by Indian Railways in [[1970]]. There is a wide variety of electric locomotives used, ranging between 2800 to 6350&nbsp;hp (2.1 to 4.7&nbsp;MW). They also accommodate the different track voltages in use. Most electrified sections in the country use 25,000&nbsp;[[volt]] [[alternating current|AC]], but railway lines around [[Mumbai]] use the older 1,500&nbsp;V [[direct current|DC]] system. Thus, Mumbai and surrounding areas are the only places where one can find AC/DC dual locomotives of the WCAM and WCAG series. All other electric locomotives are pure AC ones from the WAP, WAG and WAM series. Some specialized [[electric multiple unit]]s on the [[Western Railway]] also use dual-power systems. These dual rakes and locomotives switch power systems on-the-fly between [[Virar]] and [[Vaitarna]] using an unelectrified section of catenary called a ''dead zone''. There are also some very rare battery-powered locomotives, primarily used for shunting and yard work. The only steam engines still in service in India operate on two heritage lines ([[Darjeeling]] and [[Udhagamandalam]]) and on the tourist train ''[[Palace on Wheels]]''. Plans are afoot to re-convert the [[Neral]]-[[Matheran]] to steam. ===Traction=== About 16,000&nbsp;km of the total 63,028&nbsp;km route length is electrified. Most places use 25,000&nbsp;V AC through overhead [[catenary]] delivery. A major exception is the entire Mumbai section, which uses 1,500&nbsp;V DC. This is currently undergoing change to the 25,000&nbsp;V system, and is scheduled for completion by [[2008]]. Another exception is the [[Kolkata]] [[Metro]], which uses 750&nbsp;V DC delivered through a [[third rail]]. Traction voltages need to be changed at two places in the vicinity of [[Mumbai]]. [[Central Railway]] trains approaching through [[Igatpuri]] switch from AC to DC using a neutral section that may be switched to either voltage while the locomotives are decoupled and swapped. [[Western Railway]] trains switch power on the fly, in a section between [[Virar]] (DC) and [[Vaitarna]] (AC), where the train continues on its own momentum for about 30&nbsp;m through an un-electrified ''dead zone''. All electric engines and EMUs operating in this section are necessarily AC/DC dual system type (classified "WCAM" by Indian Railways). ===Signalling systems=== The Indian Railways makes use [[railway signal| colour signal lights]], but in some remote areas of operation, the older [[semaphore]]s and discs-based signalling (depending on the position or colour) are still in use. Except for some high-traffic sections around large cities and junctions, the network does not use [[Railway signaling#Modern_railway_signalling| automatic block systems]]. Safety therefore depends completely on the skill and vigilance of the personnel operating the individual signals and the drivers. Coloured signalling makes use of multi-coloured lighting and in many places is automatically controlled. There are three modes: * Two aspect signalling which makes use of a red (bottom) and green (top) lamp * Three aspect signalling which makes use of an additional amber lamp in the centre * Four (multiple) aspect signalling makes use of four lamps, the fourth is amber and is placed above the other three. Multiple aspect signals, by providing several intermediate speed stages between 'clear' and 'on', allow high-speed trains sufficient time to brake safely if required. This becomes very important as train speeds rise. Without multiple-aspect signals, the stop signals have to be placed very far apart to allow sufficient braking distance and this reduces track utilization. At the same time, slower trains can also be run closer together on track with multiple aspect signals. Semaphores make use of a mechanical arm to indicate the line condition. Several subtypes are used: * Two aspect lower quadrant * Three aspect modified lower quadrant * Multiple aspect upper quadrant * Disc-based: These signals are located close to levers used to operate points. They are all two-aspect signals. ''See also'': [[Railway signal]], [[Railway signalling]] ===Production units=== * '''CLW''': The [[Chittaranjan Locomotive Works]] in [[Chittaranjan]] makes electric locomotives. * '''DLW''': The [[Diesel Locomotive Works]] in [[Varanasi]] makes diesel locomotives. * '''ICF''': The [[Integral Coach Factory]] in [[Perambur]] makes [[integral coach]]es. These have a [[monocoque]] construction, and the floor is an integral unit with the undercarriage. * '''RCF''': The [[Rail Coach Factory]] in [[Kapurthala]] also makes coaches for the Indian Railways. * '''RWF''': The [[Rail Wheel Factory]] at [[Yelahanka]] manufactures wheels and axles. *'''Others''': Some electric locomotives have been supplied by [[BHEL]], and locomotive components are manufactured in several other plants around the country. ===చూడండి=== [[భారతదేశ రైల్వే స్టేషన్ల జాబితా]] భారతదేశ రైల్వే స్టేషన్ల జాబితా 1693 5897 2005-06-20T07:18:17Z 24.26.165.96 =List of railway stations in India= Downloaded and reformatted from [http://www.indianrail.gov.in/stn_code.html official list]. This list contains 3,466 station names and codes. The total number of railway stations in India is estimated to be between 7,000 and 8,000. ---- ==A== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | A_N_DEV_NAGAR || ACND |- | ABADA || ABB |- | ABHAIPUR || AHA |- | ABOHAR || ABS |- | ABU_ROAD || ABR |- | ACHALDA || ULD |- | ACHALGANJ || ACH |- | ACHALPUR || ELP |- | ACHHNERA_JN || AH |- | ADARSHNAGAR || AHO |- | ADAS_ROAD || ADD |- | ADESAR || AAR |- | ADGAON_BUZURG || ABZ |- | ADILABAD || ADB |- | ADIPUR || AI |- | ADITPARA || APQ |- | ADITYAPUR || ADTP |- | ADONI || AD |- | ADRA_JN || ADRA |- | ADUTURAI || ADT |- | AGAS || AGAS |- | AGASOD || AGD |- | AGHWANPUR || AWP |- | AGORI_KHAS || AGY |- | AGRA_CANTT || AGC |- | AGRA_CITY || AGA |- | AGRA_FORT || AF |- | AHALYAPUR || AHLR |- | AHMADGARH || AHH |- | AHMADNAGAR || ANG |- | AHMADPUR_JN || AMP |- | AHMEDABAD_JN || ADI |- | AHRAURA_ROAD || ARW |- | AISHBAGH || ASH |- | AIT || AIT |- | AITHAL || ATMO |- | AJAIBPUR || AJR |- | AJANTI || ANI |- | AJARAKA || AIA |- | AJGAIN || AJ |- | AJHAI || AJH |- | AJIT || AJIT |- | AJMER_JN || AII |- | AJNI || AJNI |- | AJNOD || AJN |- | AKALKOT_ROAD || AKOR |- | AKALTARA || AKT |- | AKANAPET || AKE |- | AKBARGANJ || AKJ |- | AKBARPUR || ABP |- | AKODIA || AKD |- | AKOLA_JN || AK |- | AKOLNER || AKR |- | AKORA || AKW |- | AKOT || AKOT |- | AKURDI || AKRD |- | ALAMNAGAR || AMG |- | ALER || ALER |- | ALGAWAN || AIG |- | ALIA_BADA || ALB |- | ALIGARH_JN || ALJN |- | ALIPUR_DUAR || APD |- | ALIPUR_DUAR_JN || APDJ |- | ALLAHABAD_CITY || ALY |- | ALLAHABAD_JN || ALD |- | ALLEPPEY || ALLP |- | ALMATTI || LMT |- | ALNAVAR_JN || LWR |- | ALNIYA || ALNI |- | ALUABARI_ROAD || AUB |- | ALWAR || AWR |- | ALWAYE || AWY |- | AMALNER || AN |- | AMALSAD || AML |- | AMAN_VADI || AMW |- | AMARPURA || APA |- | AMAUSI || AMS |- | AMBALA_CANT_JN || UMB |- | AMBALA_CITY || UBC |- | AMBALAPUZHA || AMPA |- | AMBARI_FALAKATA || ABFC |- | AMBASAMUDRAM || ASD |- | AMBATURAI || ABI |- | AMBIKA_KALNA || ABKA |- | AMBLI_ROAD || ABD |- | AMBLIYASAN || UMN |- | AMBODALA || AMB |- | AMBUR || AB |- | AMETHI || AME |- | AMGAON || AGN |- | AMGURI || AGI |- | AMIN || AMIN |- | AMLA_JN || AMLA |- | AMLAI || AAL |- | AMLAKHURD || AMX |- | AMLI || AMLI |- | AMMASANDRA || AMSA |- | AMRAVATI || AMI |- | AMRELI || AE |- | AMRITSAR_JN || ASR |- | AMRITVEL || AVL |- | AMROHA || AMRO |- | ANAKAPALLE || AKP |- | ANAND_JN || ANND |- | ANAND_NAGAR || ANDN |- | ANANDPUR_SAHIB || ANSB |- | ANANDTANDAVPUR || ANP |- | ANANTAPUR || ATP |- | ANAPARTI || APT |- | ANARA || ANR |- | ANAS || ANAS |- | ANDAL_JN || UDL |- | ANDHERI || ADH |- | ANGAMALI || AFK |- | ANGUL || ANGL |- | ANJANI || ANO |- | ANJAR || AJE |- | ANJHI_SHAHABAD || AJI |- | ANKAI || ANK |- | ANKLESHWAR_JN || AKV |- | ANKOLA || ANKL |- | ANNAVARAM || ANV |- | ANNIGERI || NGR |- | ANPARA || ANPR |- | ANTAH || ATH |- | ANTU || ANTU |- | ANUGRAHA_N_ROAD || AUBR |- | ANUPGARH || APH |- | ANUPPUR_JN || APR |- | ANUPSHAHR || AUS |- | AONLA || AO |- | ARA || ARA |- | ARAKKONAM || AJJ |- | ARAKKU || ARK |- | ARALVAYMOZHI || AAY |- | ARARIYA || ARR |- | ARARIYA_COURT || ARQ |- | ARASUR || ARS |- | ARAVALI_ROAD || AVRD |- | ARAVANKADU || AVK |- | ARIYALUR || ALU |- | ARJANSAR || AS |- | ARNETHA || ARE |- | ARNI_ROAD || ARV |- | ARSIKERE_JN || ASK |- | ARUPPUKKOTTAI || APK |- | ARVI || ARVI |- | ARYANKAVU || AYV |- | ASAFPUR || AFR |- | ASALPUR_JOBNER || JOB |- | ASANGAON || ASO |- | ASANSOL_JN || ASN |- | ASAOTI || AST |- | ASHOK_NAGAR || ASKN |- | ASLANA || ANA |- | ASLAODA || ASL |- | ASNOTI || AT |- | ASOKHAR || AXK |- | ASRANADA || AAS |- | ATARI || ATT |- | ATARRA || ATE |- | ATELI || AEL |- | ATRAMPUR || ARP |- | ATRAULI_ROAD || AUR |- | ATRU || ATRU |- | ATTABIRA || ATS |- | ATTAR || ATR |- | AULENDA || AED |- | AUNRIHAR_JN || ARJ |- | AURANGABAD || AWB |- | AUVANESWSAREM || AVS |- | AUWA || AUWA |- | AVADI || AVD |- | AYODHYA || AY |- | AZAMGARH || AMH |- | AZAMNAGAR_ROAD || AZR |- | AZIMGANJ_CITY || ACLE |- | AZIMGANJ_JN || AZ |} ==B== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | BABARPUR || BBDE |- | BABATPUR || BTP |- | BABHNAN || BV |- | BABINA || BAB |- | BABRALA || BBA |- | BABUGARH || BBO |- | BABUPETH || BUPH |- | BACHELI || BCHL |- | BACHHRAWAN || BCN |- | BACHWARA_JN || BCA |- | BAD || BAD |- | BADAGARA || BDJ |- | BADAMI || BDM |- | BADAMPAHAR || BMPR |- | BADAMPUDI || BPY |- | BADARPUR_JN || BPB |- | BADAUSA || BUS |- | BADHADA || BDHA |- | BADLAPUR || BUD |- | BADLI || BHD |- | BADNAPUR || BDU |- | BADNERA_JN || BD |- | BADSHAHNAGAR || BNZ |- | BADSHAHPUR || BSE |- | BADWASI || BWS |- | BAGAHA || BUG |- | BAGALKOT || BGK |- | BAGBAHRA || BGBR |- | BAGEVADI_RD || BSRX |- | BAGHAULI || BGH |- | BAGHORA || BJQ |- | BAGRI_NAGAR || BQN |- | BAGRI_SAJJANPUR || BGX |- | BAGWALI || BWB |- | BAHADUR_SINGH_W || BSS |- | BAHADURGARH || BGZ |- | BAHADURPUR || BPD |- | BAHERI || BHI |- | BAHILPURWA || BIP |- | BAHJOI || BJ |- | BAHRAICH || BRK |- | BAIDYANATHDHAM || BDME |- | BAIJNATH_MANDIR || BJMR |- | BAIJNATHPAPROLA || BJPL |- | BAIJNATHPUR || BYP |- | BAIKUNTHPUR_RD || BRH |- | BAINCHI || BOI |- | BAIRAGARH || BIH |- | BAIRAGNIA || BGU |- | BAITALPUR || BALR |- | BAJVA || BJW |- | BAKHTIYARPUR_JN || BKP |- | BAKRA_ROAD || BK |- | BALAGHAT_JN || BTC |- | BALAMU_JN || BLM |- | BALANGIR || BLGR |- | BALASORE || BLS |- | BALAUDA_TAKUN || BLDK |- | BALAWALA || BLWL |- | BALAWALI || BLW |- | BALHARSHAH || BPQ |- | BALIAKHERI || BAE |- | BALIPARA || BVU |- | BALLABGARH || BVH |- | BALLI || BLLI |- | BALLIA || BUI |- | BALOD || BXA |- | BALOTRA_JN || BLT |- | BALRAMPUR || BLP |- | BALSAMAND || BLSD |- | BALUGAN || BALU |- | BALWA || WAB |- | BALWARA || BAWA |- | BAMANHERI || BMHR |- | BAMHANI || BMW |- | BAMHRAULI || BMU |- | BAMLA || BMLL |- | BAMNIA || BMI |- | BAMRA || BMB |- | BAMSIN || BMSN |- | BANAHI || BYN |- | BANAPURA || BPF |- | BANAR || BNO |- | BANARHAT || BNQ |- | BANAS || BNS |- | BANASANDRA || BSN |- | BANBASA || BNSA |- | BANDA_JN || BNDA |- | BANDAKPUR || BNU |- | BANDANWARA || BDW |- | BANDEL_JN || BDC |- | BANDH_BARETA || BR |- | BANDIKUI_JN || BKI |- | BANDRA_TERMINUS || BDTS |- | BANGALORE_CANT || BNC |- | BANGALORE_CY_JN || SBC |- | BANGALORE_EAST || BNCE |- | BANGARAPET || BWT |- | BANGARAPET || BWY |- | BANGROD || BOD |- | BANI || BANI |- | BANIYA_SANDA_DH || BSDA |- | BANKATA || BTK |- | BANKURA || BQA |- | BANKURA || BQK |- | BANMANKHI_JN || BNKI |- | BANMOR || BAO |- | BANSDIH_ROAD || BCD |- | BANSHLAI_BRIDGE || BSBR |- | BANSI_PAHARPUR || BIQ |- | BANSIPUR || BSQP |- | BANSTHALI_NIWAI || BNLW |- | BANTA_RNATHGARH || BGG |- | BANTAWALA || BNTL |- | BANTHRA || BTRA |- | BANWALI || BWC |- | BAORI_THIKRIA || BOTI |- | BAPATLA || BPP |- | BAR || BAR |- | BARA_JAMDA || BJMD |- | BARABANKI_JN || BBK |- | BARABHUM || BBM |- | BARABIL || BBN |- | BARADWAR || BUA |- | BARAGAON || BNM |- | BARAIGRAM_JN || BRGM |- | BARAKAR || BRR |- | BARAL || BARL |- | BARAMATI || BRMT |- | BARAN || BAZ |- | BARARA || RAA |- | BARASAT || BT |- | BARAUNI_JN || BJU |- | BARBATPUR || BBTR |- | BARCHI_ROAD || BCRD |- | BARDDHAMAN_JN || BWN |- | BARDOLI || BIY |- | BAREILLY || BE |- | BAREILLY || BRY |- | BAREILLY_CITY || BC |- | BAREJADI || BJD |- | BARETA || BRZ |- | BARETH || BET |- | BARGARH || BRG |- | BARGARH_ROAD || BRGA |- | BARGAWAN || BRGW |- | BARH || BARH |- | BARHAN || BRN |- | BARHARWA_JN || BHW |- | BARHIYA || BRYA |- | BARHNI || BNY |- | BARI_BRAHMAN || BBMN |- | BARIARPUR || BUP |- | BARKA_KANA || BRKA |- | BARKUR || BKJ |- | BARLAI || BLAX |- | BARMER || BME |- | BARNAGAR || BNG |- | BARNALA || BNN |- | BAROG || BOF |- | BARPALI || BRPL |- | BARPETA_ROAD || BPRD |- | BARRACKPORE || BP |- | BARSATHI || BSY |- | BARSI_TAKLI || BSQ |- | BARSI_TOWN || BTW |- | BARSOI_JN || BOE |- | BARSOLA || BZO |- | BARSUAN || BXF |- | BARUVA || BAV |- | BARWA_SAGAR || BWR |- | BARWADIH_JN || BRWD |- | BARWAHA || BWW |- | BARYA_RAM || BYHA |- | BASAI || BZY |- | BASAR || BSX |- | BASHARATGANJ || BTG |- | BASI_KIRATPUR || BSKR |- | BASMAT || BMF |- | BASSI_PATHANAM || BSPN |- | BASTA || BTS |- | BASTI || BST |- | BASWA || BU |- | BATALA_JN || BAT |- | BAURIA_JN || BVA |- | BAVLA || VLA |- | BAWAL || BWL |- | BAWANI_KHERA || BWK |- | BAYANA_JN || BXN |- | BAYTU || BUT |- | BAZIDA_JATAN || BZJT |- | BAZPUR || BPZ |- | BEAS || BEAS |- | BEAWAR || BER |- | BEDETTI || BVV |- | BEGAMPET || BMT |- | BEGU_SARAI || BGS |- | BEHTAGOKUL || BEG |- | BEJNAL || BJN |- | BELA_TAL || BTX |- | BELAMPALLI || BPA |- | BELAPUR || BAP |- | BELGAHNA || BIG |- | BELGAUM || BGM |- | BELHA || BYL |- | BELLARY_JN || BAY |- | BELPAHAR || BPH |- | BELRAYAN || BXM |- | BELSIRI || BLRE |- | BELTHARA_ROAD || BLTR |- | BELVANDI || BWD |- | BEOHARI || BEHR |- | BERCHHA || BCH |- | BERHAMPORE_CRT || BPC |- | BERHAMPUR || BAM |- | BESROLI || BSRL |- | BETAVAD || BEW |- | BETTIAH || BTH |- | BETUL || BZU |- | BHABHAR || BAH |- | BHABUA_ROAD || BBU |- | BHACHAU || BCO |- | BHACHAU_BG || BCOB |- | BHADAN || BDN |- | BHADAURA || BWH |- | BHADBHADAGHAT || BVB |- | BHADLI || BDI |- | BHADOHI || BOY |- | BHADRACHALAM_RD || BDCR |- | BHADRAKH || BHC |- | BHADRAVATI || BDVT |- | BHADROLI || BBY |- | BHAGA_JN || VAA |- | BHAGALPUR || BGP |- | BHAGAT_KI_KOTHI || BGKT |- | BHAGEGA || BAGA |- | BHAGTANWALA || BGTN |- | BHAGWANPUR || BNR |- | BHAGWANPURA || BGPR |- | BHAINI_KHURD || BZK |- | BHAIRONGARH || BOG |- | BHAKTI_NAGAR || BKNG |- | BHALKI || BHLK |- | BHANAPUR || BNP |- | BHANDAK || BUX |- | BHANDARA_ROAD || BRD |- | BHANKODA || BKD |- | BHARAT_KUP || BTKP |- | BHARATKUND || BTKD |- | BHARATPUR_JN || BTE |- | BHARATWADA || BWRA |- | BHARTHANA || BNT |- | BHARUCH_JN || BH |- | BHARWA_SUMERPUR || BSZ |- | BHARWARI || BRE |- | BHATAPARA || BYT |- | BHATEL || BHTL |- | BHATGAON || BOV |- | BHATINDA_JN || BTI |- | BHATIYA || BHTA |- | BHATKAL || BTJL |- | BHATNI_JN || BTT |- | BHATON_KI_GALI || BHG |- | BHATPAR_RANI || BHTR |- | BHATPUR || BTPR |- | BHATTU || BHT |- | BHAUNRA || BNVD |- | BHAVANAGAR_PARA || BVP |- | BHAVANI_NAGAR || BVNR |- | BHAVNAGAR_TRMUS || BVC |- | BHAWANI_MANDI || BWM |- | BHAWANIPUR_KALN || BWP |- | BHAYAVADAR || BHY |- | BHEEMPURA || BIPR |- | BHEERPUR || BEP |- | BHEMSWADI || BSWD |- | BHESANA || BFY |- | BHIGWAN || BGVN |- | BHILAD || BLD |- | BHILAI || BIA |- | BHILAI_PWR_HS || BPHB |- | BHILAINAGAR || BQR |- | BHILAVDI || BVQ |- | BHILDI || BLDI |- | BHILWARA || BHL |- | BHIMAL || BIML |- | BHIMANA || BMN |- | BHIMARLAI || BMQ |- | BHIMASAR || BMSR |- | BHIMAVARAM_JN || BVRM |- | BHIMAVARAM_TOWN || BVRT |- | BHIMNATH || BNH |- | BHIMSEN || BZM |- | BHIND || BIX |- | BHINWALIYA || BWA |- | BHITAURA || BTO |- | BHIWANDI_ROAD || BIRD |- | BHIWANI || BNW |- | BHIWANI_CITY || BNWC |- | BHODWAL_MAJRI || BDMJ |- | BHOGPUR_SIRWAL || BPRS |- | BHOJIPURA_JN || BPR |- | BHOJO || BOJ |- | BHOJRAS || BHAS |- | BHOJUDIH_JN || BJE |- | BHOKE || BOKE |- | BHONE || BHNE |- | BHONGAON || BGQ |- | BHONGIR || BG |- | BHOPAL_JN || BPL |- | BHORTEX || BRTK |- | BHONRA || BON |- | BHUBANESWAR || BBS |- | BHUCHCHU || BCU |- | BHUGAON || BPK |- | BHUJ || BHUJ |- | BHULANPUR || BHLP |- | BHULON || BLO |- | BHUPALSAGAR || BSJ |- | BHUPIA_MAU || VPO |- | BHUSAVAL_JN || BSL |- | BHUTAKIA_BHIMSA || BUBR |- | BIBINAGAR || BN |- | BICHIA || BIC |- | BICHPURI || BCP |- | BIDADI || BID |- | BIDANPUR || BDNP |- | BIDAR || BIDR |- | BIDHAN_NAGAR || BNXR |- | BIDUPUR || BIU |- | BIGHAPUR || BQP |- | BIHAR_SHARIF || BEHS |- | BIHIYA || BEA |- | BIHTA || BTA |- | BIJAINAGAR || BJNR |- | BIJAPUR || BJP |- | BIJAULI || BJI |- | BIJAYSOTA || VST |- | BIJNOR || BJO |- | BIJOOR || BIJR |- | BIJORA || BJK |- | BIJROTHA || BJA |- | BIJURI || BJRI |- | BIKANER_JN || BKN |- | BIKRAMPUR || BMR |- | BILASPUR_JN || BSP |- | BILASPUR_ROAD || BLOR |- | BILDI || BILD |- | BILHAR_GHAT || BLG |- | BILHAUR || BLU |- | BILIMORA_JN || BIM |- | BILKHA || BILK |- | BILLI || BXLL |- | BILPUR || BLPU |- | BILWAI || BWI |- | BINA_JN || BINA |- | BINAUR || BNAR |- | BINDKI_ROAD || BKO |- | BINNAGURI || BNV |- | BIR || BIR |- | BIRADHWAL || BDWL |- | BIRAMBAD || BAMA |- | BIRANG_KHERA || BMK |- | BIRAPATTI || BRPT |- | BIRLANAGAR || BLNR |- | BIRMITRAPUR || BRMP |- | BIROHE || BEO |- | BIROLIYA || BRLY |- | BIRSINGHPUR || BRS |- | BIRUR_JN || RRB |- | BISALWAS_KALAN || BIWK |- | BISHENGARH || BISH |- | BISHNATHGANJ || BTJ |- | BISHNUPUR || VSU |- | BISHRAMPUR || BSPR |- | BISSAU || BUB |- | BISWAN || BVN |- | BITRAGUNTA || BTTR |- | BIYAVRA_RAJGARH || BRRG |- | BOBAS || BOBS |- | BOBBILI || VBL |- | BODELI || BDE |- | BODHAN || BDHN |- | BODWAD || BDWD |- | BOINDA || BONA |- | BOISAR || BOR |- | BOKAJAN || BXJ |- | BOKARO_STL_CITY || BKSC |- | BOKARO_THERMAL || BKRO |- | BOLAI || BLX |- | BOLARUM || BMO |- | BOLDA || BLC |- | BOLPUR_S_NIKTN || BHP |- | BOMBAY_MASJID || MSD |- | BOMBAY_VT || BB |- | BOMMIDI || BQI |- | BONGAIGAON || BNGN |- | BORAWAR || BOW |- | BORDHAL || BXY |- | BORDI || BIO |- | BORGAON || BGN |- | BORIVALI || BVI |- | BORVIHIR || BRVR |- | BOTAD_JN || BTD |- | BPT_STATION || XXXX |- | BRAHMAVART || BRT |- | BRAJRAJNAGAR || BRJN |- | BRAYLA_CHAURASI || BRLA |- | BUDALUR || BAL |- | BUDAUN || BEM |- | BUDHI || BDHY |- | BUDHLADA || BLZ |- | BUDNI || BNI |- | BULANDSHAHR || BSC |- | BUNDI || BUDI |- | BUNDKI || BEK |- | BURHANPUR || BAU |- | BURHAR || BUH |- | BURHWAL || BUW |- | BURNPUR || BURN |- | BUTARI || BTR |- | BUTEWALA || BWF |- | BUXAR || BXR |- | BYADARAHALLI || BDRL |} ==C== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | C_SHAHUMHARAJ_T || KOP |- | CALICUT || CLT |- | CANCONA || CNO |- | CANNANORE || CAN |- | CANSAULIM || CSM |- | CASTLE_ROCK || CLR |- | CHABUA || CHB |- | CHACHAURA_BNGJ || CBK |- | CHADOTAR || CDQ |- | CHAIBASA || CBSA |- | CHAINWA || CW |- | CHAJAWA || CJW |- | CHAJLI || CJL |- | CHAKDAHA || CDH |- | CHAKDAYALA || CKDL |- | CHAKIA || CAA |- | CHAKKI_BANK || CHKB |- | CHAKRADHARPUR || CKP |- | CHAKRAJ_MAL || CAJ |- | CHAKSU || CKS |- | CHAKULIA || CKU |- | CHALAKUDI || CKI |- | CHALALA || CLC |- | CHALISGAON_JN || CSN |- | CHALTHAN || CHM |- | CHAMAGRAM || CMX |- | CHAMARAJANAGAR || CMNR |- | CHAMPA || CPH |- | CHAMPANER_RD_JN || CPN |- | CHAMRAURA || CHRU |- | CHAND_SIAU || CPS |- | CHANDA_FORT || CAF |- | CHANDAN_NAGAR || CGR |- | CHANDAR || CNR |- | CHANDAULI_MJHWR || CDMR |- | CHANDAUSI_JN || CH |- | CHANDAWAL || CNL |- | CHANDERIYA || CNA |- | CHANDI_MANDIR || CNDM |- | CHANDIA_ROAD || CHD |- | CHANDIGARH || CDG |- | CHANDIL_JN || CNI |- | CHANDIPOSI || CPE |- | CHANDISAR || CDS |- | CHANDLODIYA || CLDY |- | CHANDOK || CNK |- | CHANDRAPUR || CD |- | CHANDRAPURA || CRP |- | CHANDRESAL || CDSL |- | CHANDUR || CND |- | CHANETI || CHTI |- | CHANGANACHERI || CGY |- | CHANNANI || CHNN |- | CHANNAPATNA || CPT |- | CHANPATIA || CAI |- | CHAPARMUKH_JN || CPK |- | CHARAUD || CRW |- | CHARBATIA || CBT |- | CHARBHUJA_ROAD || CBG |- | CHARKHARI_ROAD || CRC |- | CHARKHI_DADRI || CKD |- | CHARVATTUR || CHV |- | CHATA || CHJ |- | CHATRAPUR || CAP |- | CHAU_MAHLA || CMU |- | CHAUBE || CBH |- | CHAUKHANDI || CHH |- | CHAUNRAH || CNH |- | CHAURAKHERI || CRKR |- | CHAURE_BAZAR || CHBR |- | CHAURI_CHAURA || CC |- | CHAUSA || CSA |- | CHAUTH_KA_BRWRA || CKB |- | CHAVALKHEDE || CHLK |- | CHAWAPALL || CHA |- | CHEMANCHERI || CMC |- | CHENGALPATTU || CGL |- | CHENGANNUR || CNGR |- | CHENNAI_CENTRAL || MAS |- | CHENNAI_EGMORE || MS |- | CHERIYANAD || CYN |- | CHETAR || CTQ |- | CHETTINAD || CTND |- | CHHABRA_GUGOR || CAG |- | CHHANDRAULI || CDRL |- | CHHANSARA || CASA |- | CHHAPI || CHP |- | CHHAPRA || CPR |- | CHHAPRA_KACHERI || CI |- | CHHARODI || CE |- | CHHIDGAON || CGO |- | CHHINA || CHN |- | CHHINDWARA_JN || CWA |- | CHHIPADOHAR || CPDR |- | CHHITAUNI || CTE |- | CHHOTA_GUDHA || COD |- | CHHOTI_ODAI || COO |- | CHIANKI || CNF |- | CHIDAMBARAM || CDM |- | CHIHERU || CEU |- | CHIKBALAPUR || CBP |- | CHIKALTHAN || CTH |- | CHIKJAJUR_JN || JRU |- | CHIKNI_ROAD || CKNI |- | CHIKODI_ROAD || CKR |- | CHILBILA_JN || CIL |- | CHILKA || CLKA |- | CHILO || CLO |- | CHINCHLI || CNC |- | CHINCHPADA || CPD |- | CHINCHVAD || CCH |- | CHINNA_GANJAM || CJM |- | CHINTAMANI || CMY |- | CHIPLUN || CHI |- | CHIPURUPALLE || CPP |- | CHIRAI || CHII |- | CHIRALA || CLX |- | CHIRAWA || CRWA |- | CHIRAYINKIL || CRY |- | CHIRGAON || CGN |- | CHIRMIRI || CHRM |- | CHIT_BARAGAON || CBN |- | CHITAHRA || CTHR |- | CHITAL || CTL |- | CHITALI || CIT |- | CHITRADURG || CTA |- | CHITRAKOT || CKTD |- | CHITRASANI || CTT |- | CHITRAWAD || CTRD |- | CHITROD || COE |- | CHITTAPUR || CT |- | CHITTARANJAN || CRJ |- | CHITTAURGARH || COR |- | CHODIALA || CDL |- | CHOKI_SORATH || CKE |- | CHOLA || CHL |- | CHOLANG || CGH |- | CHOMUN_SAMOD || COM |- | CHONDI || CWI |- | CHOPAN || CPU |- | CHORAL || CRL |- | CHORVAD_ROAD || CVR |- | CHOSLA || CSL |- | CHOTI_KHATU || CTKT |- | CHUCHURA || CNS |- | CHUDA || CDA |- | CHUNAR || CAR |- | CHURK || CUK |- | CHURU || CUR |- | CLUTTERBUCKGANJ || CBJ |- | COCHIN_HRBR_TMS || CHTS |- | COIMBATORE_JN || CBE |- | COLONELGANJ || CLJ |- | CONTAI_ROAD || CNT |- | COONOOR || ONR |- | CUDDALORE_JN || COT |- | CUDDALORE_PORT || CUPJ |- | CUDDAPAH || HX |- | CUMBUM || CBM |- | CUTTACK || CTC |} ==D== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | DABHAURA || DBR |- | DABHOI_JN || DB |- | DABILPUR || DBV |- | DABLA || DBLA |- | DABLI_RATHAN || DBI |- | DABOLIM || DBM |- | DABRA || DBA |- | DABTARA || DUB |- | DADAR || DDR |- | DADAR || DR |- | DADRI || DER |- | DAGMAGPUR || DAP |- | DAHANU_ROAD || DRD |- | DAHAR_KA_BALAJI || DKBJ |- | DAHINA_ZAINABAD || DZB |- | DAHOD || DHD |- | DAILWARA || DWA |- | DAKANIYA_TALAV || DKNT |- | DAKHINESWAR || DAKE |- | DAKOR || DK |- | DALADI || DL |- | DALAUDA || DLD |- | DALELNAGAR || DLQ |- | DALGAON || DLO |- | DALIGANJ || DAL |- | DALKOLHA || DLK |- | DALLI_RAJHARA || DRZ |- | DALMAU_JN || DMW |- | DALMERA || DLC |- | DALPATPUR || DLP |- | DALSINGH_SARAI || DSS |- | DALTONGANJ || DTO |- | DAMNAGAR || DME |- | DAMOH || DMO |- | DANAPUR || DNR |- | DANDELI || DED |- | DANDUPUR || DND |- | DANGOAPOSI || DPS |- | DANIYAWAN_BZR_H || DNWH |- | DANKAUR || DKDE |- | DANWAR || DAR |- | DAPODI || DAPD |- | DAPPAR || DHPR |- | DARA || DARA |- | DARAGANJ || DRGJ |- | DARBHANGA_JN || DBG |- | DARJEELING || DJ |- | DARRITOLA || DTL |- | DARYABAD || DYD |- | DARYAPUR || DYP |- | DASNA || DS |- | DASUYA || DZA |- | DATIA || DAA |- | DAUDPUR || DDP |- | DAULATABAD || DLB |- | DAUND_JN || DD |- | DAURAI || DOZ |- | DAURALA || DRLA |- | DAURAM_MADHPURA || DMH |- | DAUSA || DO |- | DAUSNI || DSNI |- | DAVANGERE || DVG |- | DAYALPUR || DLPR |- | DEBARI || DRB |- | DEBIPUR || DBP |- | DEGANA_JN || DNA |- | DEHRADUN || DDN |- | DEHRI_ON_SONE || DOS |- | DEHU_ROAD || DEHR |- | DEKAPAM || DKPM |- | DELHI || DLI |- | DELHI_MG || DE |- | DELHI_AZADPUR || DAZ |- | DELHI_CANTT || DEC |- | DELHI_KISHANGNJ || DKZ |- | DELHI_S_ROHILLA || DEE |- | DELHI_SAFDARJNG || DSJ |- | DELHI_SHAHDARA || DSA |- | DELVADA || DVA |- | DEMU || DEMU |- | DEOBAND || DBD |- | DEOGAN_ROAD || DFR |- | DEORAKOT || DELO |- | DEORIA_SADAR || DEOS |- | DEPALSAR || DEP |- | DEROL || DRL |- | DESARI || DES |- | DESHALPAR || DSLP |- | DESHNOK || DSO |- | DESWAL || DSL |- | DETROJ || DTJ |- | DEVAKOTTAI_ROAD || DKO |- | DEVBALODA_CHRDA || DBEC |- | DEVGAM || DVGM |- | DEVGARH_MADRIYA || DOHM |- | DEVLALI || DVL |- | DEVPURA || DPZ |- | DEWALGAON || DEW |- | DEWANGANJ || DWG |- | DEWAS || DWX |- | DHABAN || DABN |- | DHALAIBIL || DQL |- | DHALGAON || DLGN |- | DHAMANGAON || DMN |- | DHAMNI || DNE |- | DHAMORA || DAM |- | DHAMPUR || DPR |- | DHAMTARI || DTR |- | DHAMUA || DMU |- | DHANA_KHERLI || DXK |- | DHANAKWADA || DKW |- | DHANAKYA || DNK |- | DHANARI || DN |- | DHANAWALA_WADA || DHVR |- | DHANBAD_JN || DHN |- | DHANDARI_KALAN || DDL |- | DHANDHERA || DNRA |- | DHANDHUKA || DCK |- | DHANERA || DQN |- | DHANETA || DAN |- | DHANMANDAL || DNM |- | DHARANGAON || DXG |- | DHARESHWAR || DRS |- | DHARI_JN || DARI |- | DHARIWAL || DHW |- | DHARMABAD || DAB |- | DHARMANAGAR || DMR |- | DHARMAPURI || DPJ |- | DHARMAVARAM_JN || DMM |- | DHARMPUR_HMCHL || DMP |- | DHARNAODA || DHR |- | DHARWAR || DWR |- | DHASA_JN || DAS |- | DHAULPUR || DHO |- | DHAURA || DUA |- | DHEENA || DHA |- | DHEKIAJILI_ROAD || DKJR |- | DHEMAJI || DMC |- | DHENKANAL || DNKL |- | DHILWAN || DIW |- | DHINDA || DHND |- | DHINDHORA_HKMKD || DNHK |- | DHINDSA || DDK |- | DHINOJ || DHJ |- | DHIRERA || DHRR |- | DHIRGANJ || DHRJ |- | DHIRPUR || DPP |- | DHODA_KHEDI || DHKR |- | DHODHAR || DOD |- | DHODRA_MOHAR || DOH |- | DHOLA_JN || DLJ |- | DHOLA_MAZRA || DHMZ |- | DHOLI || DOL |- | DHOLKA || DOK |- | DHONDI || DNDI |- | DHORAJI || DJI |- | DHRANGDHRA || DHG |- | DHUBRI || DBB |- | DHULE || DHI |- | DHULGHAT || DGT |- | DHULKOT || DKT |- | DHUPGURI || DQG |- | DHURI_JN || DUI |- | DIBAI || DIB |- | DIBRUGARH_TOWN || DBRT |- | DICHPALLI || DHP |- | DIDWANA || DIA |- | DIGARU || DGU |- | DIGBOI || DBY |- | DIGHWARA || DGA |- | DIGOD || DXD |- | DILAWARNAGAR || DIL |- | DILDARNAGAR_JN || DLN |- | DIMAPUR || DMV |- | DIMOW || DM |- | DINA_NAGAR || DNN |- | DINAGAON || DIQ |- | DINDIGUL_JN || DG |- | DINGWAHI || DWI |- | DIPA || DIPA |- | DIPHU || DPU |- | DIPLANA || DPLN |- | DISA || DISA |- | DIVINE_NAGAR || DINR |- | DIWANA || DWNA |- | DIWANKHAVATI || DWV |- | DIYODAR || DEOR |- | DOBH_BAHALI || DBHL |- | DODBALLAPUR || DBU |- | DODBELE || DBL |- | DOHRIGHAT || DIT |- | DOIWALA || DWO |- | DOMBIVILI || DI |- | DOMINGARH || DMG |- | DONAKONDA || DKD |- | DONDAICHA || DDE |- | DONGARGAON || DGN |- | DONGARGARH || DGG |- | DONIGAL || DOG |- | DORAHA || DOA |- | DORAVART_CHTRAM || DVR |- | DORNAKAL_JN || DKJ |- | DRONACHELLAM_JN || DNC |- | DUBAHA || DUBH |- | DUBIA || DBW |- | DUDDHINAGAR || DXN |- | DUDH_SAGAR || DDS |- | DUDHANI || DUD |- | DUDHIA_KHURD || DYK |- | DUDHWAKHARA || DKX |- | DUDWINDI || DDY |- | DUGANPUR || DUN |- | DUGDOL || DGQ |- | DUGGIRALA || DIG |- | DUHAI || DXH |- | DULIAJAN || DJG |- | DULLAHAPUR || DLR |- | DULRASAR || DUS |- | DUM_DUM || DDJ |- | DUM_DUM_CANT || DDC |- | DUMARIYA || DY |- | DUMRAON || DURE |- | DUNDARA || DOR |- | DUNDLOD_MKDGRH || DOB |- | DUNGAR_JN || DGJ |- | DUNGARPUR || DNRP |- | DURAUNDHA_JN || DDA |- | DURG || DURG |- | DURGAPUR || DGR |- | DURGAPURA || DPA |- | DURGAUTI || DGO |- | DUSKHEDA || DSK |- | DUVVADA || DVD |- | DWARKA || DWK |- | DWARKAGANJ || DWJ |} ==E== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | EKANGARSARAI || EKR |- | EKCHARI || EKC |- | EKMA || EM |- | ELAMANUR || EL |- | ELLAMANCHILI || YLM |- | ELLENABAD || ENB |- | ELURU || EE |- | ERANAKULAM_JN || ERS |- | ERNAKULAM_TOWN || ERN |- | ERODE_JN || ED |- | ETAH || ETAH |- | ETAWAH || ETW |- | ETMADPUR || ETUE |} ==F== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | FAIZABAD_JN || FD |- | FAIZULLAPUR || FYZ |- | FAKHRABAD || FKB |- | FAKIRAGRAM_JN || FKM |- | FALAKATA || FLK |- | FALNA || FA |- | FARAH_TOWN || FHT |- | FARHEDI || FRD |- | FARIDABAD || FDB |- | FARIDABAD_NW_TN || FDN |- | FARIDKOT || FDK |- | FARRUKHABAD || FBD |- | FARRUKHABAD || FKD |- | FATEH_SINGHPURA || FSP |- | FATEHABAD_CH_JN || FTD |- | FATEHGARH || FGR |- | FATEHGARH_SAHIB || FGSB |- | FATEHNAGAR || FAN |- | FATEHPUR || FTP |- | FATEHPUR_SIKRI || FTS |- | FATEHPUR_SKHWTI || FPS |- | FATWA || FUT |- | FAZALPUR || FZL |- | FAZILKA || FKA |- | FEROK || FK |- | FIROZABAD || FZD |- | FIROZPUR_CANT || FZR |- | FIROZPUR_CITY || FZP |- | FORBESGANJ || FBG |- | FURKATING_JN || FKG |- | FURSATGANJ || FTG |} ==G== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | GACHHIPURA || GCH |- | GADAG_JN || GDG |- | GADARWARA || GAR |- | GADHAKDA || GKD |- | GADRA_ROAD || GDD |- | GADWAL || GWD |- | GAHMAR || GMR |- | GAINJAHWA || GAW |- | GAINSARI_JN || GIR |- | GAIPURA || GAE |- | GAJRAULA_JN || GJL |- | GALAN || GAA |- | GAMBHIRI_ROAD || GRF |- | GANAGAPUR_ROAD || GUR |- | GANAUR || GNU |- | GANDHI_SMRAK_RD || GSX |- | GANDHIDHAM_BG || GIMB |- | GANDHIDHAM_JN || GIM |- | GANDHIGRAM || GG |- | GANDHINAGAR_JPR || GADJ |- | GANESHGANJ || GAJ |- | GANGAGANJ || GANG |- | GANGAKHER || GNH |- | GANGAPUR_CITY || GGC |- | GANGRAR || GGR |- | GANGSAR_JAITU || GJUT |- | GANJ_BASODA || BAQ |- | GANJ_DUNDWARA || GWA |- | GANJMURADABAD || GJMB |- | GANNAVARAM || GWM |- | GARHI_HARSARU || GHH |- | GARHI_MANIKPUR || GRMR |- | GARHMUKTESAR || GMS |- | GARHMUKTESAR_BR || GGB |- | GARHWA || GHQ |- | GAROT || GOH |- | GARWA_ROAD || GHD |- | GAURA || GRX |- | GAURI_BAZAR || GB |- | GAURI_PHANTA || GPF |- | GAURIBIDANUR || GBD |- | GAURIGANJ || GNG |- | GAURIYAMAU || GMU |- | GAUSHALA || GWS |- | GAUTAMPURA_ROAD || GPX |- | GAYA_JN || GAYA |- | GERATPUR || GER |- | GERITA_KOLVADA || GTKD |- | GEVRA_ROAD || GAD |- | GEVRAI || GOI |- | GHAGGHAR || GHG |- | GHAGWAL || GHGL |- | GHANAULI || GANL |- | GHARAUNDA || GRA |- | GHASO || GSO |- | GHATAKA_VARANA || GKB |- | GHATAMPUR || GTM |- | GHATPRABHA || GPB |- | GHATSILA || GTS |- | GHAZIABAD || GZB |- | GHAZIPUR_CITY || GCT |- | GHOLVAD || GVD |- | GHORADONGRI || GDYA |- | GHORAWADI || GRWD |- | GHORPURI || GPR |- | GHOSIPURA || GOPA |- | GHOSUNDA || GSD |- | GHUGHULI || GH |- | GHUGUS || GGS |- | GHUTAI || GTI |- | GIDARPINDI || GOD |- | [[గిద్దలూరు]] || GID |- | GIDDARBAHA || GDB |- | GIDHAUR || GHR |- | GIR_GADHARA || GEG |- | GIR_HADMATIYA || GRHM |- | GIRIDIH || GRD |- | GIRWAR || GW |- | GODHA || GDHA |- | GODHRA_JN || GDA |- | GOGAMERI || GAMI |- | GOGAMUKH || GOM |- | GOHAD_ROAD || GOA |- | GOHANA || GHNA |- | GOHPUR || GPZ |- | GOKAK_ROAD || GKK |- | GOKARNA_ROAD || GOK |- | GOLA_GOKARANATH || GK |- | GOLA_ROAD || GRE |- | GOLANTHRA || GTA |- | GOLE || GOLE |- | GOLSAR || GOZ |- | GOMATI_NAGAR || GTNR |- | GOMOH_JN || GMO |- | GONDA_JN || GD |- | GONDAL || GDL |- | GONDIA_JN || G |- | GONEANA || GNA |- | GOOTY || GY |- | GOP_JAM || GOP |- | GOPALGANJ || GOPG |- | GOPALPUR || GPPR |- | GORA_GHUMA || GGM |- | GORAKHPUR_CANT || GKC |- | GORAKHPUR_CITY || GKY |- | GORAKHPUR_JN || GKP |- | GORAM_GHAT || GGO |- | GORAUL || GRL |- | GORAYA || GRY |- | GOREGAON_ROAD || GNO |- | GORESUAR || GVR |- | GORIYAN || GIO |- | GOSHAINGANJ || GGJ |- | GOSSAIGAON_HAT || GOGH |- | GOTAN || GOTN |- | GOTEGAON || GON |- | GOTHAJ || GTE |- | GOVERDHAN || GDO |- | GOVINDGARH || GVG |- | GOVINDGARH_MALK || GND |- | GOVINDI_MARWAR || GVMR |- | GOVINDNAGAR || GOVR |- | GOVINDPURI || GOV |- | GOVINDPURI || GOY |- | GUDHA || GA |- | GUDIVADA_JN || GDV |- | GUDIYATTAM || GYM |- | GUDUR_JN || GDR |- | GUJHANDI || GJD |- | GULABHGANJ || GLG |- | GULABPURA || GBP |- | GULAOTHI || GLH |- | GULARBHOJ || GUB |- | GULBARGA || GR |- | GULDHAR || GUH |- | GULEDAGUDDA_RD || GED |- | GULER || GULR |- | GULZARBAGH || GZH |- | GUMA || GUMA |- | GUMIA || GMIA |- | GUMMAN || GMM |- | GUMMIDIPUNDI || GPD |- | GUMTHAL || GTF |- | GUNA || GUNA |- | GUNDARDEHI || GDZ |- | GUNERU_BAMORI || GVB |- | GUNTAKAL_JN || GTL |- | GUNTUR_JN || GNT |- | GURARU || GRRU |- | GURDASPUR || GSP |- | GURGAON || GGN |- | GURHI || GUX |- | GURIYA || GRI |- | GURLA || GQL |- | GURMURA || GMX |- | GURPA || GAP |- | GURSAHAIGANJ || GHJ |- | GURSAR_SHNEWALA || GSW |- | GURUVAYUR || GUV |- | GUWAHATI || GHY |- | GWALIOR || GWL |- | GYANPUR_ROAD || GYN |} ==H== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | H_NIZAMUDDIN || NZM |- | HABIBGANJ || HBJ |- | HABIBWALA || HBW |- | HADAPSAR || HDP |- | HADMADIYA || HRM |- | HADMATIYA_JN || HM |- | HAFIZPUR || HZR |- | HAIAGHAT || HYT |- | HAIDERGARH || HGH |- | HAJIPUR_JN || HJP |- | HAKIMPUR || HKP |- | HALDAUR || HLDR |- | HALDI_ROAD || HLDD |- | HALDIBARI || HDB |- | HALDWANI || HDW |- | HALVAD || HVD |- | HAMIRA || HMR |- | HAMIRGARH || HMG |- | HAMIRPUR_ROAD || HAR |- | HANAKERE || HNK |- | HANDIA_KHAS || HDK |- | HANSI || HNS |- | HANSIAWAS || HSWS |- | HANUMANGARH_JN || HMH |- | HANUMANGARHTOWN || HMO |- | HAPA || HAPA |- | HAPUR || HPU |- | HARANYA_KHERI || HKH |- | HARAUNI || HRN |- | HARCHANDPUR || HCP |- | HARDA || HD |- | HARDOI || HRI |- | HARDUAGANJ || HGJ |- | HARIDWAR_JN || HW |- | HARIHAR || HRR |- | HARINAGAR || HIR |- | HARIPPAD || HAD |- | HARIPUR || HP |- | HARISCHANDRPUR || HCR |- | HARISHANKER_RD || HSK |- | HARISINGA || HRSN |- | HARKIA_KHAL || HKL |- | HARMUTI || HMY |- | HARNAUT || HRT |- | HARPALGANJ || HRPG |- | HARPALPUR || HPP |- | HARRAWALA || HRW |- | HARSAULI || HSI |- | HARSUD || HRD |- | HARTHALA || HRH |- | HARWADA || HAA |- | HASIMARA || HSA |- | HASSAN || HAS |- | HATHBANDH || HN |- | HATHIDAH_JN || HTZ |- | HATHIGADH || HTGR |- | HATHRAS_CITY || HTC |- | HATHRAS_JN || HRS |- | HATHRAS_ROAD || HTJ |- | HATIA || HTE |- | HATKANAGALE || HTK |- | HATUNDI || HTD |- | HAVERI || HVR |- | HAZARIBAGH_RD || HZD |- | HEJJALA || HJL |- | HELAK || HK |- | HELEM || HML |- | HEMPUR || HMP |- | HENDEGIR || HNDR |- | HILSA || HIL |- | HIMAYATNAGAR || HEM |- | HIMMATNAGAR || HMT |- | HINDAUN_CITY || HAN |- | HINDUMALKOTE || HMK |- | HINDUPUR || HUP |- | HINGANGHAT || HGT |- | HINGOLI_DECCAN || HNL |- | HIRA_NAGAR || HRNR |- | HIRAKUD || HKG |- | HIRAPUR || HPR |- | HIRDAGARH || HRG |- | HIRNODA || HDA |- | HISAR || HSR |- | HISVAHAL || HSL |- | HODAL || HDL |- | HOJAI || HJI |- | HOL || HOL |- | HOLAMBI_KALAN || HUK |- | HOLE_ALUR || HLAR |- | HONNAVAR || HNA |- | HOOGHLY || HGY |- | HOOGHLY_GHAT || HYG |- | HOSDURGA_ROAD || HSD |- | HOSHANGABAD || HBD |- | HOSHIARPUR || HSX |- | HOSPET_JN || HPT |- | HOSUR || HSRA |- | HOTGI || HG |- | HOWBADH_JABLPUR || HBG |- | HOWRAH_JN || HWH |- | HUBLI || UBL |- | HUGRAJULI || HJLI |- | HUSAINPUR || HSQ |- | HYDERABAD_DECAN || HYB |} ==I== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | ICHAULI || ICL |- | ICHCHPURAM || IPM |- | IDAR || IDAR |- | IDGAH_AGRA_JN || IDH |- | IGATPURI || IGP |- | IKKAR || IKK |- | IKLEHRA || IKR |- | INCHHAPURI || IHP |- | INDALVAI || IDL |- | INDAPUR || INP |- | INDARA_JN || IAA |- | INDARGARH || IDG |- | INDI_ROAD || IDR |- | INDORE_JN_BG || INDB |- | INDORE_JN_MG || INDM |- | INNANJE || INJ |- | INTIYATHOK || ITE |- | IQBAL_GADH || IQG |- | IQBALPUR || IQB |- | IRINJALAKUDA || IJK |- | ISARDA || ISA |- | ISLAMPUR || IPR |- | ISMAILA_HARYANA || ISM |- | ITARSI_JN || ET |- | ITOLA || ITA |- | ITWARI || ITR |- | IZZATNAGAR || IZN |} ==J== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | JABALPUR || JBP |- | JABLI || JBL |- | JABRI || JBX |- | JADAR || JADR |- | JADCHERLA || JCL |- | JAGADHRI || JUD |- | JAGADHRI_WSHOP || JUDW |- | JAGADISHPUR || JGD |- | JAGATBELA || JTB |- | JAGDALPUR || JDB |- | JAGDEVWALA || JDL |- | JAGESHARGANJ || JGJ |- | JAGI_ROAD || JID |- | JAGRAON || JGN |- | JAHANIKHERA || JKH |- | JAIPUR || JP |- | JAIS || JAIS |- | JAISALMER || JSM |- | JAITHARI || JTI |- | JAITIPUR || JTU |- | JAITWAR || JTW |- | JAJIWAL || JWL |- | JAJPUR_K_ROAD || JJKR |- | JAKHAL_JN || JHL |- | JAKHALAUN || JLN |- | JAKHANIAN || JKN |- | JAKHAURA || JHA |- | JAKHIM || JHN |- | JAKHVADA || JKA |- | JAKSI || JKS |- | JALALGANJ || JLL |- | JALALPUR_DHAI || JPD |- | JALAMB_JN || JM |- | JALANDHAR_CANT || JRC |- | JALANDHAR_CITY || JUC |- | JALESAR_ROAD || JLS |- | JALESWAR || JER |- | JALGAON_JN || JL |- | JALILA_ROAD || JIL |- | JALIYA_DEVANI || JALD |- | JALNA || J |- | JALOR || JOR |- | JALPAIGURI || JPG |- | JALPAIGURI_ROAD || JPE |- | JALSU || JAC |- | JALSU_NANAK || JACN |- | JAM_JODHPUR_JN || JDH |- | JAM_WANTHALI || WTJ |- | JAMALPUR_JN || JMP |- | JAMBARA || JMV |- | JAMBUR || JBB |- | JAMIKUNTA || JMKT |- | JAMMU_TAWI || JAT |- | JAMNAGAR || JAM |- | JAMSAR || JMS |- | JAMTARA || JMT |- | JAMUI || JMU |- | JAMUNAMUKH || JMK |- | JAMWALA || JVL |- | JANAKPUR_ROAD || JNR |- | JANDIALA || JNL |- | JANGAON || ZN |- | JANGHAI_JN || JNH |- | JANGIPUR_ROAD || JRLE |- | JANIYANA || JNE |- | JANKAMPET_JN || JKM |- | JAORA || JAO |- | JAPLA || JPL |- | JARANDESHWAR || JSV |- | JARGAON || JRJ |- | JARI || JARI |- | JARUDA_NARAA || JDW |- | JARWAL_ROAD || JLD |- | JASAI || JSA |- | JASALI || JSI |- | JASIDIH_JN || JSME |- | JASRA || JSR |- | JASWANTGARH || JSH |- | JASWANTNAGAR || JGR |- | JATAULA_SAMPHKA || JSKA |- | JATH_ROAD || JTRD |- | JAULKA || JUK |- | JAUNPUR_CITY || JOP |- | JAUNPUR_JN || JNU |- | JAVALE || JVA |- | JAWAD_ROAD || JWO |- | JAWAI_BANDH || JWB |- | JAWALI || JAL |- | JAWLMUKHI_ROAD || JMKR |- | JAYASINGPUR || JSP |- | JAYNAGAR || JYG |- | JAYNGR_MAJLIPUR || JNM |- | JEHANABAD || JHD |- | JEJURI || JJR |- | JENAL || JNZ |- | JEONATHPUR || JEP |- | JETALSAR_JN || JLR |- | JETALVAD || JTV |- | JETPUR || JTP |- | JEUR || JEUR |- | JAGANNATH_TEMPLE_GATE || JGE |- | JHADUPUDI || JPI |- | JHAGADIYA_JN || JGI |- | JHAJHA || JAJ |- | JHALAWAR_ROAD || JHW |- | JHALIDA || JAA |- | JHAMAT || JLT |- | JHANJHARPUR || JJP |- | JHANSI_JN || JHS |- | JHARGRAM || JGM |- | JHARIA || JRI |- | JHAROKHAS || JRQ |- | JHARSUGUDA_JN || JSG |- | JHARWASAA || JWS |- | JHINGURA || JHG |- | JHINJHAK || JJK |- | JHUNJHUNUN || JJN |- | JHUNPA || JUP |- | JIGNA || JIA |- | JIND_JN || JIND |- | JIRA_ROAD || JIR |- | JIRADEI || ZRD |- | JIRON || JRO |- | JIYAPURAM || JPM |- | JODHPUR_JN || JU |- | JOGBANI || JBN |- | JOGI_MAGRA || JOM |- | JOGIDIH || JGF |- | JOGIGHOPA || JPZ |- | JOGINDER_NAGAR || JDNX |- | JOGIWALA || JGW |- | JOLARPETTAI || JTJ |- | JONE_KARRANG || JYK |- | JORHAT || JT |- | JORHAT_TOWN || JTTN |- | JOTANA || JTN |- | JUKEHI || JKE |- | JULANA || JNA |- | JUNAGADH_C_B || JNDC |- | JUNAGADH_JN || JND |- | JUNG_BAHADURGNJ || JBG |- | JUNICHAVAND || JCN |- | JUNNOR_DEO || JNO |- | JURIAGAON || JRX |- | JUTOGH || JTO |- | JWALAPUR || JWP |} ==K== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | KABAKAPUTTUR || KBPR |- | KABRAI || KBR |- | KACHEGUDA || KCG |- | KACHHIA_BRIDGE || KCO |- | KACHHWA_ROAD || KWH |- | KACHNARA_ROAD || KCNR |- | KADAKAVUR || KVU |- | KADALUNDI || KN |- | KADAMBUR || KDU |- | KADAYNALLUR || KDNL |- | KADI || KADI |- | KADIPUR || KDQ |- | KADIRI || KRY |- | KADUR || DRU |- | KAFURPUR || KFPR |- | KAHALGAON || CLG |- | KAHILIYA || KH |- | KAIALSA || KIV |- | KAILAHAT || KYT |- | KAIMGANJ || KMJ |- | KAJGAON || KJ |- | KAJRA || KJH |- | KAJRI || KFT |- | KAKINADA_PORT || COA |- | KAKINADA_TOWN || CCT |- | KAKORI || KKJ |- | KALA_AKHAR || KQE |- | KALAMBHA || KLBA |- | KALANA || KALN |- | KALANAUR_KALAN || KLNK |- | KALANWALI || KNL |- | KALAPIPAL || KPP |- | KALAY || KALE |- | KALHAR || KAH |- | KALI_SINDH || KSH |- | KALKA || KLK |- | KALKUND || KKD |- | KALLAKKUDI_PLGH || KKPM |- | KALLAL || KAL |- | KALLURU || KLU |- | KALMESHWAR || KSWR |- | KALOL || KLL |- | KALPI || KPI |- | KALUPARA_GHAT || KAPG |- | KALYAN_JN || KYN |- | KALYANI || KYI |- | KAMAKHYA || KYQ |- | KAMAKHYAGURI || KAMG |- | KAMALAPURAM || KKM |- | KAMALGANJ || KLJ |- | KAMAREDDI || KMC |- | KAMARKUNDU || KQU |- | KAMATHE || KMAH |- | KAMPTEE || KP |- | KAMPUR || KWM |- | KAMSHET || KMST |- | KAMTAUL || KML |- | KANALAS_JN || KNLS |- | KANASAR || KNSR |- | KANCHIPURAM || CJ |- | KANCHRAPARA || KPA |- | KANDAGHAT || KDZ |- | KANDLA_PORT || KDLP |- | KANDRA || KND |- | KANDRORI || KNDI |- | KANGRA || KGRA |- | KANGRA_MANDIR || KGMR |- | KANHANGAD || KZE |- | KANHARGAON_NAKA || KNRG |- | KANHEGAON || KNGN |- | KANIL || KANJ |- | KANINA_KHAS || KNNK |- | KANIWARA || KWB |- | KANIYAPURAM || KXP |- | KANJARI_BORIYAV || KBRV |- | KANKAHA || KKAH |- | KANKANADI || KNKD |- | KANKATHER || KHE |- | KANKAVALI || KKW |- | KANKROLI || KDL |- | KANNAMANGALAM || KMM |- | KANNAPURAM || KPQ |- | KANNAUJ || KJN |- | KANOH || KANO |- | KANPUR_ANWRGANJ || CPA |- | KANPUR_BGE_L_BK || CPB |- | KANPUR_CENTRAL || CNB |- | KANSIYA_NES || KANS |- | KANSRAO || QSR |- | KANTABANJI || KBJ |- | KANTH || KNT |- | KANTHAN_JN || KNHN |- | KANYAKUMARI || CAPE |- | KAPADVANJ || KVNJ |- | KAPASAN || KIN |- | KAPPIL || KFI |- | KAPREN || KPZ |- | KAPSETI || KEH |- | KAPTANGANJ_JN || CPJ |- | KAPURTHALA || KXH |- | KARAD || KRD |- | KARAGOLA_ROAD || CRR |- | KARAIKKUDI_JN || KKDI |- | KARAILA_ROAD_JN || KRLR |- | KARAMNASA || KMS |- | KARANJA || KRJA |- | KARANJADI || KFD |- | KARARI || KRQ |- | KARBIGWAN || KBN |- | KARCHANA || KCN |- | KARCHHA || KDHA |- | KARELI || KY |- | KARENGI || KEG |- | KARGI_ROAD || KGB |- | KARIMGANJ_JN || KXJ |- | KARIMUDDIN_PUR || KMDR |- | KARISATH || KRS |- | KARJAT || KJT |- | KARJODA || KRJD |- | KARKELI || KKI |- | KARKHELI || KEK |- | KARMAD || KMV |- | KARMALI || KRMI |- | KARNA || KAR |- | KARNAL || KUN |- | KARONDA || KOA |- | KARONJI || KJZ |- | KARPURIGRAM || KPGM |- | KARTARPUR || KRE |- | KARUR || KRR |- | KARWAR || KAWR |- | KASARA || KSRA |- | KASARAGOD || KGQ |- | KASGANJ || KSJ |- | KASHI || KEI |- | KASHIPUR || KPV |- | KASHTI || KSTH |- | KASIMPUR || KCJ |- | KATA_ROAD || KXX |- | KATANGI || KGE |- | KATHAL_PUKHURI || KTPR |- | KATHARA_ROAD || KTRR |- | KATHGHAR || KGF |- | KATHGODAM || KGM |- | KATHLEEGHAT || KEJ |- | KATHUA || KTHU |- | KATIHAR_JN || KIR |- | KATILI || KATA |- | KATKOLA_JN || KTLA |- | KATNI || KTE |- | KATOL || KATL |- | KATORA || KTO |- | KATOSAN_ROAD || KTRD |- | KATPADI_JN || KPD |- | KATRA || KEA |- | KATRASGARH || KTH |- | KATWA || KWAE |- | KATWA || KWF |- | KAURHA || KUF |- | KAURIYALAGHAT_H || KGT |- | KAUWAPUR || KPE |- | KAVALI || KVZ |- | KAVAS || KVA |- | KAVATHE_MAHANKL || KVK |- | KAYAMSAR || QMRS |- | KAYANKULAM || KYJ |- | KAZIPET_JN || KZJ |- | KECKHI || KCKI |- | KEDGAON || KDG |- | KEKATUMAR || KKG |- | KEM || KEM |- | KEMRI || KEMR |- | KENGERI || KGI |- | KESAMUDRAM || KDM |- | KESHAVGANJ || KVJ |- | KESHOD || KSD |- | KESHORAI_PATAN || KPTN |- | KESINGA || KSNG |- | KHACHROD || KUH |- | KHADA || KZA |- | KHADKI || KK |- | KHAGA || KGA |- | KHAGARIA || KGG |- | KHAGRAGHAT_ROAD || KGLE |- | KHAIRAR_JN || KID |- | KHAIRTHAL || KRH |- | KHAJRAHA || KHJ |- | KHAJURHAT || KJA |- | KHAJWANA || KJW |- | KHAKHARIA || KKK |- | KHALARI || KLRE |- | KHALILABAD || KLD |- | KHALILPUR || KIP |- | KHALIPALI || KHPL |- | KHALISPUR || KSF |- | KHALLIKOT || KIT |- | KHAMBHALIYA || KMBL |- | KHAMBHAT || CBY |- | KHAMGAON || KMN |- | KHAMIL_GHAT || KBK |- | KHAMMAM || KMT |- | KHANA_JN || KAN |- | KHANAPUR || KNP |- | KHANDALA || KAD |- | KHANDBAARA || KBH |- | KHANDIP || KNDP |- | KHANDWA || KNW |- | KHANNA || KNN |- | KHANNA_BANJARI || KHBJ |- | KHARAGPUR_JN || KGP |- | KHARAK || KHRK |- | KHARIA_KHANGARH || KXG |- | KHARIAR_ROAD || KRAR |- | KHARSALIYA || KRSA |- | KHARSIA || KHS |- | KHARWA || KRW |- | KHARWA_CHANDA || KRCD |- | KHATAULI || KAT |- | KHATIMA || KHMA |- | KHATU || KHTU |- | KHED || KHED |- | KHED_BRAHMA || KDBM |- | KHEDULI || KQW |- | KHEM_KARAN || KEMK |- | KHEMLI || KLH |- | KHERA_KALAN || KHKN |- | KHERALU || KRU |- | KHERI_SALWA || KSW |- | KHERIL || KL |- | KHETA_SARAI || KS |- | KHIJADIYA_JN || KJV |- | KHILERIYAN || KLYN |- | KHIMEL || KZQ |- | KHINANIYAN || KNNA |- | KHIRKIYA || KKN |- | KHOIRABARI || KBY |- | KHOJEWALA || KWJ |- | KHOPOLI || KHPI |- | KHORASON_ROAD || KRND |- | KHUDIRAM_B_PUSA || PUV |- | KHUNDAUR || KDF |- | KHUNKHUNA || KKNA |- | KHURAI || KYE |- | KHURDA_ROAD_JN || KUR |- | KHURHAND || KHU |- | KHURJA_CITY || KJY |- | KHURJA_JN || KRJ |- | KHUSROPUR || KOO |- | KICHHA || KHH |- | KIDIYANAGA || KYG |- | KIKAKUI_ROAD || KKRD |- | KILA_RAIPUR || QRP |- | KIM || KIM |- | KINWAT || KNVT |- | KIRANDUL || KRDL |- | KIRAOLI || KLB |- | KIRATGARH || KRTH |- | KIRATPUR_SAHIB || KART |- | KIRIHRAPUR || KER |- | KIRLOSKARVADI || KOV |- | KIRODA || KRC |- | KISHANGANJ || KNE |- | KISHANGARH || KSG |- | KISONI || KONY |- | KIUL_JN || KIUL |- | KIVARLI || KWI |- | KODAIKANAL_ROAD || KQN |- | KODERMA || KQR |- | KODI || KODI |- | KODIYAR_MANDIR || KDMR |- | KODUMUDI || KMD |- | KODURU || KOU |- | KOELWAR || KWR |- | KOHAND || KFU |- | KOIRIPUR || KEPR |- | KOKPARA || KKPR |- | KOKRAJHAR || KOJ |- | KOLAD || KOL |- | KOLAMB || KULE |- | KOLANALLI || CNY |- | KOLAR || KQZ |- | KOLLIDAM || CLN |- | KONDAPURAM || KDP |- | KOPA_SAMHOTA || KPS |- | KOPARGAON || KPG |- | KOPPAL || KBL |- | KORAPUT_DIST_OA || KRPT |- | KORBA || KRBA |- | KOREGAON || KRG |- | KOSAMBA_JN || KSB |- | KOSGI || KO |- | KOSI_KALAN || KSV |- | KOSLI || KSI |- | KOT_FATTEH || KTF |- | KOT_KAPURA || KKP |- | KOTA_JN || KOTA |- | KOTDWARA || KTW |- | KOTH_GANGAD || KTGD |- | KOTHAR || KTR |- | KOTHARA || QTR |- | KOTI || KOTI |- | KOTIKULAM || KQK |- | KOTLAKHERI || KTKH |- | KOTLI_KALAN || KTKL |- | KOTMA || KTMA |- | KOTSHILA || KSX |- | KOTTAPALLI || KYOP |- | KOTTARAKARA || KKZ |- | KOTTAVALASA || KTV |- | KOTTAYAM || KTYM |- | KOTTURU || KTY |- | KOVILPATTI || CVP |- | KRISHANRAJANAGA || KRNR |- | KRISHNA || KSN |- | KRISHNA_CANAL || KCC |- | KRISHNARAJAPURM || KJM |- | KRISHNARAJASGRA || KJS |- | KRISHNASHILLA || KRSL |- | KRISHNGR_CTY_JN || KNJ |- | KUANRIYA || KXA |- | KUARMUNDA || KRMD |- | KUCHAMAN_CITY || KMNC |- | KUCHMAN || KCA |- | KUDACHI || KUD |- | KUDAL || KALD |- | KUDAL || KUDL |- | KUDRA || KTQ |- | KUKMA || KEMA |- | KULHARIA || KUA |- | KULITALAI || KLT |- | KULITTHURAI || KZT |- | KULPAHAR || KLAR |- | KULTI || ULT |- | KULWA || KLA |- | KUMARAPURAM || KPM |- | KUMARDUBI || KMME |- | KUMARHATTI || KMTI |- | KUMBAKONAM || KMU |- | KUMBHRAJ || KHRJ |- | KUMBLA || KMQ |- | KUMEDPUR || KDPR |- | KUMENDI || KMND |- | KUMTA || KT |- | KUNDA_HARNAMGNJ || KHNM |- | KUNDAPURA || KUDA |- | KUNDARA || KUV |- | KUNDARKHI || KD |- | KUNEANGANJ || KVG |- | KUNKAVAV_JN || KKV |- | KUPGAL || KGL |- | KUPPAM || KPN |- | KURALI || KRLI |- | KURAM || KUM |- | KURDUVADI || KWV |- | KUREBHAR || KBE |- | KURLA_JN || CLA |- | KURNOOL_TOWN || KRNT |- | KURUKSHETRA_JN || KKDE |- | KURUMBUR || KZB |- | KURWAI_KETHORA || KIKA |- | KUSHTALA || KTA |- | KUSMHI || KHM |- | KUSUMKASA || KYS |- | KUTTIPPURAM || KTU |- | KUWANTHAL || KUTL |} ==L== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | LABAN || LBN |- | LABHA || LAV |- | LACHHIPURA || LAC |- | LACHHMANGARH_SK || LNH |- | LACHHMANPUR || LMN |- | LACHYAN || LHN |- | LADHOWAL || LDW |- | LADNUN || LAU |- | LAHERIA_SARAI || LSI |- | LAHLI || LHLL |- | LAIMEKURI || LMY |- | LAKADIYA || LKZ |- | LAKHERI || LKE |- | LAKHIMPUR || LMP |- | LAKHMINIA || LKN |- | LAKHNAURIA || LNQ |- | LAKHTAR || LTR |- | LAKKITI || LDY |- | LAKSAR_JN || LRJ |- | LAKSHMIBAI_NGR || LMNR |- | LAL_KUAN || LKU |- | LALAPET || LP |- | LALGANJ || LLJ |- | LALGARH_JN || LGH |- | LALGOPALGANJ || LGO |- | LALGUDI || LLI |- | LALITPUR || LAR |- | LALPUR || LLR |- | LALPUR_CHANDRA || LCN |- | LALPUR_JAM || LPJ |- | LALPUR_UMRI || LRU |- | LALRU || LLU |- | LAMANA || LNA |- | LAMBHUA || LBA |- | LAMBIYA || LMA |- | LANDAURA || LDR |- | LANKA || LKA |- | LAR_ROAD || LRD |- | LASALGAON || LS |- | LASUR || LSR |- | LATEHAR || LTHR |- | LATHI || LAT |- | LATUR || LUR |- | LATUR_ROAD || LTRR |- | LAUKAHA_BAZAR || LKQ |- | LAUL || LAUL |- | LAWA_SARDARGARH || LSG |- | LEDARMER || LDM |- | LEHRA_GAGA || LHA |- | LIDHORA_KHURD || LDA |- | LILIYA_MOTA || LMO |- | LIMBDI || LM |- | LIMKHEDA || LMK |- | LINCH || LCH |- | LINGAMPALLI || LPI |- | LODIPUR_BISHNPR || LDP |- | LOHA || LOHA |- | LOHARU || LHU |- | LOHARWARA || LHW |- | LOHIAN_KHAS_JN || LNK |- | LOHNA_ROAD || LNO |- | LOHOGAD || LHD |- | LOISINGHA || LSX |- | LOKMANYATILAK_T || LTT |- | LONAND || LNN |- | LONAVALA || LNL |- | LONDA_JN || LD |- | LONI || LONI |- | LORWADA || LW |- | LOWER_HAFLONG || LFG |- | LUCKEESARAI_JN || LKR |- | LUCKNOW || LJN |- | LUCKNOW || LKO |- | LUCKNOW_CITY || LC |- | LUDHIANA_JN || LDH |- | LUMDING_JN || LMG |- | LUNAVADA || LNV |- | LUNI_JN || LUNI |- | LUNI_RICHHA || LNR |- | LUNIDHAR || LDU |- | LUNKARANSAR || LKS |- | LUSA || LUSA |- | LUSADIYA || LSD |- | LUSHALA || LAL |} ==M== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | MACHARYA || MCV |- | MACHAVARAM || MCVM |- | MACHELIPATNAM || MTM |- | MACHERLA || MCLA |- | MADAN_MAHAL || MML |- | MADANAPALLE_RD || MPL |- | MADDUR || MAD |- | MADGAON || MAO |- | MADHA || MA |- | MADHABPUR || MDBP |- | MADHAPAR || MDHP |- | MADHAPUR_ROAD || MADP |- | MADHI || MID |- | MADHIRA || MDR |- | MADHOPUR_PUNJAB || MDPB |- | MADHORAJPUR || MQH |- | MADHOSINGH || MBS |- | MADHUBANI || MBI |- | MADHUPUR_JN || MDP |- | MADURAI_JN || MDU |- | MADURANTAKAM || MMK |- | MADURE || MADR |- | MAGHAR || MHH |- | MAHADANAPURAM || MMH |- | MAHADEVPARA || MHDP |- | MAHAJAN || MHJ |- | MAHALAM || MFM |- | MAHAMANDIR || MMC |- | MAHANSAR || MWR |- | MAHASAMUND || MSMD |- | MAHBUBABAD || MABD |- | MAHBUBNAGAR || MBNR |- | MAHE || MAHE |- | MAHEJI || MYJ |- | MAHENDRAGARH || MHRG |- | MAHES_KHUNT || MSK |- | MAHESANA_JN || MSH |- | MAHESHMUNDA || MMD |- | MAHIDPUR_ROAD || MEP |- | MAHISGAON || MGO |- | MAHMUDABAD_AVDH || MMB |- | MAHMUDPUR_SRYN || MZN |- | MAHOBA || MBA |- | MAHOLI || MAHO |- | MAHPUR || MHO |- | MAHUAMILAN || MMLN |- | MAHUARIYA || MXY |- | MAHUDA || MHQ |- | MAHUGARHA || MUGA |- | MAHUVA_JN || MHV |- | MAIHAR || MYR |- | MAIKALGANJ || MINJ |- | MAILANI || MLN |- | MAINPURI || MNQ |- | MAIRWA || MW |- | MAJBAT || MJBT |- | MAJHAGAWAN || MJG |- | MAJHOLA_PAKARYA || MJZ |- | MAJORDA || MJO |- | MAKHU || MXH |- | MAKRANA_JN || MKN |- | MAKRERA || MKRA |- | MAKRONIA || MKRN |- | MAKSI || MKC |- | MALARNA || MLZ |- | MALAVLI || MVL |- | MALDA_TOWN || MLDT |- | MALERKOTLA || MET |- | MALETHU_KANAK || MEQ |- | MALHARGARH || MLG |- | MALHOUR || ML |- | MALIHABAD || MLD |- | MALIPUR || MLPR |- | MALIYA_HATINA || MLHA |- | MALIYA_MIYANA || MALB |- | MALKAPUR || MKU |- | MALKHAID_ROAD || MQR |- | MALKISAR || MLC |- | MALLANWALA_KHAS || MWX |- | MALLESWARAM || MWM |- | MALLIYAM || MY |- | MALOUT || MOT |- | MALPURA || MLA |- | MALSAILU || MLSU |- | MALSIAN_SHAHKHT || MQS |- | MALUGUR || MLU |- | MALUR || MLO |- | MALWAN || MWH |- | MALWARA || MBW |- | MAMAN || MOM |- | MANAKSAR || MNSR |- | MANAMADURAI_JN || MNM |- | MANANPUR || MNP |- | MANAPARAI || MPA |- | MANAURI || MRE |- | MANAVADAR || MVR |- | MANCHERAL || MCI |- | MANCHESWAR || MCS |- | MANDA_ROAD || MNF |- | MANDAGERE || MGF |- | MANDAL || MDL |- | MANDALGARH || MLGH |- | MANDAPAM || MMM |- | MANDAPAM_CAMP || MC |- | MANDAR_HILL || MDLE |- | MANDASA_ROAD || MMS |- | MANDASOR || MDS |- | MANDHANA_JN || MDA |- | MANDI_ADAMPUR || ADR |- | MANDI_BAMORA || MABA |- | MANDI_DABWALI || MBY |- | MANDI_DHANAURA || MNDR |- | MANDI_DIP || MDDP |- | MANDLA_FORT || MFR |- | MANDOR || MDB |- | MANDRAK || MXK |- | MANDUADIH || MUV |- | MANDYA || MYA |- | MANENDRAGARH || MDGR |- | MANGALAGIRI || MAG |- | MANGALIYAWAS || MLI |- | MANGALORE || MAQ |- | MANGAON || MNI |- | MANGLIYA_GAON || MGG |- | MANGOLPURI || MGLP |- | MANGRA || MAZ |- | MANHERU || MHU |- | MANIGACHI || MGI |- | MANIKPUR_JN || MKP |- | MANINAGAR || MAN |- | MANIYACHCHI_JN || MEJ |- | MANJESHWAR || MJS |- | MANKAPUR_JN || MUR |- | MANKAR || MNAE |- | MANKARAI || MNY |- | MANKATHA || MKB |- | MANKI || MANK |- | MANMAD_JN || MMR |- | MANNANUR || MNUR |- | MANOHARGANJ || MNJ |- | MANOHARPUR || MOU |- | MANSA || MSZ |- | MANSI_JN || MNE |- | MANSURPUR || MSP |- | MANTHRALAYAM_RD || MALM |- | MANUGURU || MUGR |- | MANWATH_ROAD || MVO |- | MANZURGARHI || MZGI |- | MARAHRA || MH |- | MARAMJHIRI || MJY |- | MARAUDA || MXA |- | MARIAHU || MAY |- | MARIANI_JN || MXN |- | MARIKUPPAM || MKM |- | MARIPAT || MIU |- | MARKUNDI || MKD |- | MARMAGAO || MRH |- | MAROLI || MRL |- | MARSUL || MRV |- | MARTHIPALAYAM || MPLM |- | MARWAR_BAGRA || MBGA |- | MARWAR_BALIA || MBSK |- | MARWAR_BHINMAL || MBNL |- | MARWAR_BIRTHI || MBT |- | MARWAR_CHAPRI || MCPE |- | MARWAR_JN || MJ |- | MARWAR_KORI || KOF |- | MARWAR_LOHWAT || MWT |- | MARWAR_MATHANYA || MMY |- | MARWAR_MUNDWA || MDW |- | MARWAR_RANAWAS || MRWS |- | MARWAR_RATANPRA || MSQ |- | MASIT || MST |- | MASKANWA || MSW |- | MASODHA || MSOD |- | MASRAKH || MHC |- | MASUR || MSR |- | MATANA_BUZURG || MABG |- | MATAUNDH || MTH |- | MATHURA_CANT || MRT |- | MATHURA_JN || MTJ |- | MATLABPUR || MTB |- | MATMARI || MTU |- | MATTANCHERI_HLT || MTNC |- | MAU_AIMMA || MEM |- | MAU_JN || MAU |- | MAU_RANIPUR || MRPR |- | MAUR || MAUR |- | MAVAL || MAA |- | MAVELIKARA || MVLK |- | MAVLI_JN || MVJ |- | MAYANOOR || MYU |- | MAYILADUTURAI_J || MV |- | MCCLUSKIEGANJ || MGME |- | MECHEDA || MCA |- | MEDCHAL || MED |- | MEERUT_CANT || MUT |- | MEERUT_CITY || MTC |- | MEGHNAGAR || MGN |- | MEHNAR_ROAD || MNO |- | MEHSI || MAI |- | MEJA_ROAD || MJA |- | MELMARUVATTUR || MLMR |- | MELUSAR || MELH |- | MEMARI || MYM |- | MERALGRAM || MQX |- | MERTA_CITY || MEC |- | MERTA_ROAD_JN || MTD |- | METTUR || MTE |- | METUPALAIYAM || MTP |- | METUR_DAM || MTDM |- | MHASAVAD || MWD |- | MHMDVD_KHEDA_RD || MHD |- | MHOW || MHOW |- | MIDNAPORE || MDN |- | MIHINPURWA || MIN |- | MIHRAWAN || MIH |- | MILAK || MIL |- | MIRAJ_JN || MRJ |- | MIRANPUR_KATRA || MK |- | MIRCHADHORI || MCQ |- | MIRHAKUR || MIQ |- | MIRTHAL || MRTL |- | MIRZAPALI || MZL |- | MIRZAPUR || MZP |- | MISAMARI || MSMI |- | MISRAULI || MFL |- | MITHA || MITA |- | MITHAPUR || MTHP |- | MIYAGAM_KARJAN || MYG |- | MIYANA || MYN |- | MODELGRAM || MG |- | MODINAGAR || MDNR |- | MODNIMB || MLB |- | MODPUR || MDPR |- | MODRAN || MON |- | MOGA || MOGA |- | MOHAMMADKHERA || MQE |- | MOHANLALGANJ || MLJ |- | MOHIUDDINNAGAR || MOG |- | MOHIUDDINPUR || MUZ |- | MOHOL || MO |- | MOHRI || MOY |- | MOKALSAR || MKSR |- | MOKAMEH_JN || MKA |- | MOKHOLI || MXL |- | MONABARI || MFC |- | MONDH || MOF |- | MONGHYR || MGR |- | MORADABAD || MB |- | MORAK || MKX |- | MORAPPUR || MAP |- | MORBI || MVI |- | MORDAR || MRDD |- | MORENA || MRA |- | MORI_BERA || MOI |- | MORINDA || MRND |- | MORTHALA || MXO |- | MOTA_JADRA || MQZ |- | MOTH || MOTH |- | MOTHALA || MTIA |- | MOTHALA_HALT || MTHH |- | MOTICHUR || MOTC |- | MOTIHARI || MKI |- | MOTIPUR || MTR |- | MOTIPURA_CHAUKI || MTPC |- | MUDDANURU || MOO |- | MUDKHED || MUE |- | MUFTIGANJ || MFJ |- | MUGHAL_SARAI_JN || MGS |- | MUHAMMADABAD || MMA |- | MUIRPUR_ROAD || MPF |- | MUKERIAN || MEX |- | MUKHTIAR_BALWAR || MKT |- | MUKTSAR || MKS |- | MUKUNDARAYAPURM || MCN |- | MULI_ROAD || MOL |- | MULKI || MULK |- | MULLANPUR || MLX |- | MULTAI || MTY |- | MUMBAI_CENTRAL || BCT |- | MUMBAI_CST || CSTM |- | MUMBAI_CST || MBVT |- | MUNABAO || MBF |- | MUNDALARAM || MDLM |- | MUNDHA_PANDE || MPH |- | MUNDHEWADI || MVE |- | MUNGAOLI || MNV |- | MUNIGUDA || MNGD |- | MUNIRABAD || MRB |- | MURADNAGAR || MUD |- | MURDESHWAR || MDRW |- | MURDESHWAR || MRDW |- | MURI || MURI |- | MURKEONGSELEK || MZS |- | MURLIGANJ || MRIJ |- | MURSHADPUR || MSDR |- | MURSHIDABAD || MBB |- | MURTAJAPUR || MZR |- | MUSAFIR_KHANA || MFKA |- | MUSTAFABAD || MFB |- | MUTTARASANALLUR || MTNL |- | MUTUPET || MTT |- | MUZAFFARNAGAR || MOZ |- | MUZAFFARPUR_JN || MFP |- | MUZZAMPUR_NRYN || MZM |- | MYSORE_JN || MYS |} ==N== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | N_GHAZIABAD || GZN |- | N_J_RAMANAL || NJM |- | NABADWIP_DHAM || NDAE |- | NABHA || NBA |- | NADAUJ || NDU |- | NADIAD_JN || ND |- | NADIKODE || NDKD |- | NAGAL || NGL |- | NAGANAHALLI || NHY |- | NAGAPPATTINAM || NGT |- | NAGAR || NGE |- | NAGAR_UNTARI || NUQ |- | NAGARCOIL_JN || NCJ |- | NAGARDEVLA || NGD |- | NAGARGALI || NAG |- | NAGARI || NGI |- | NAGARIA_SADAT || NRS |- | NAGARUR || NRR |- | NAGAUR || NGO |- | NAGBHIR_JN || NAB |- | NAGDA_JN || NAD |- | NAGERCOIL_O_A || NGK |- | NAGINA || NGG |- | NAGLATULA || NGLT |- | NAGORE || NCR |- | NAGPUR || NGP |- | NAGROTA || NGRT |- | NAHARKATIYA || NHK |- | NAIHATI_JN || NH |- | NAIKHERI || NKI |- | NAILA || NIA |- | NAINI || NYN |- | NAINPUR_JN || NIR |- | NAJIBABAD_JN || NBD |- | NAKODAR_JN || NRO |- | NALANDA || NLD |- | NALBARI || NLV |- | NALGONDA || NLDA |- | NALHATI_JN || NHT |- | NALIYA || NLY |- | NALIYA_CANTT || NLC |- | NALWAR || NW |- | NAMBURU || NBR |- | NAMKON || NKM |- | NAMLI || NLI |- | NAMRUP || NAM |- | NANA || NANA |- | NANA_BHAMODRA || NBHM |- | NANAKSAR || NNKR |- | NANDALUR || NRE |- | NANDAPUR || NDPR |- | NANDED || NED |- | NANDGANJ || NDJ |- | NANDGAON || NGN |- | NANDGAON_ROAD || NAN |- | NANDOL_DEHEGAM || NHM |- | NANDURA || NN |- | NANDURBAR || NDB |- | NANDYAL || NDL |- | NANGAL_DAM || NLDM |- | NANGLOI || NNO |- | NANGUNERI || NNN |- | NANJANGUD_TOWN || NTW |- | NANPARA_JN || NNP |- | NAOJAN || NJN |- | NAPASAR || NPS |- | NAR || NAR |- | NAR_TOWN || NTN |- | NARAINA || NRI |- | NARANJIPUR || NRGR |- | NARASAPUR || NS |- | NARASARAOPET || NRT |- | NARAYANPET_ROAD || NRPD |- | NARAYANPUR || NNR |- | NARAYNPUR_ANANT || NRPA |- | NARDANA || NDN |- | NARELA || NUR |- | NARI_ROAD || NROD |- | NARIAOLI || NOI |- | NARKATIAGANJ_JN || NKE |- | NARKHER || NRKR |- | NARNAUL || NNL |- | NARODA || NRD |- | NARSINGHPUR || NU |- | NARWANA_JN || NRW |- | NARWASI || NRWI |- | NASIK_ROAD || NK |- | NASIRABAD || NSD |- | NATHDWARA || NDT |- | NATHWANA || NTZ |- | NAUGACHIA || NNA |- | NAUGANWAN || NGW |- | NAUGARH || NUH |- | NAUPADA_JN || NWP |- | NAUTANWA || NTV |- | NAVAGADH || NUD |- | NAVALUR || NVU |- | NAVAPUR || NWU |- | NAVLAKHI || NLK |- | NAVSARI || NVS |- | NAWA_CITY || NAC |- | NAWADAH || NWD |- | NAWAGAON || NVG |- | NAWALGARH || NWH |- | NAWALGOHAN || NVLN |- | NAYA_AZADPUR || NDAZ |- | NAYA_KHARADIA || NYK |- | NAYA_NANGAL || NNGL |- | NAYADUPETA || NYP |- | NAYAGAON || NYO |- | NAYDONGRI || NI |- | NAZARETH || NZT |- | NAZIRGANJ || NAZJ |- | NEKONDA || NKD |- | NELLIMARIA || NML |- | NELLORE || NLR |- | NENPUR || NEP |- | NEPALGANJ_ROAD || NPR |- | NEPANAGAR || NPNR |- | NERAL || NRL |- | NERGUNDI || NRG |- | NERI || NERI |- | NETAWAL || NTWL |- | NEW_ALIPURDAUR || NOQ |- | NEW_BHUJ || NBUJ |- | NEW_BHUJ || NBVJ |- | NEW_BONGAIGAON || NBQ |- | NEW_COOCH_BEHAR || NCB |- | NEW_DELHI || NDLS |- | NEW_FARAKKA_JN || NFK |- | NEW_GITLDADA_JN || NGTG |- | NEW_JALPAIGURI || NJP |- | NEW_MAL_JN || NMZ |- | NEW_MAYNAGURI || NMX |- | NEW_MISAMARI || NMM |- | NEYVELI || NVL |- | NEYYATTINKARA || NYY |- | NGRJUNANAGARAMU || NGJN |- | NIBHAPUR || NBP |- | NIDADAVOLU_JN || NDD |- | NIDUBROLU || NDO |- | NIGOHAN || NHN |- | NIHALGARH || NHH |- | NILAMBUR_ROAD || NIL |- | NILESHWAR || NLE |- | NILOKHERI || NLKR |- | NIM_KA_THANA || NMK |- | NIMACH || NMH |- | NIMAR_KHERI || NKR |- | NIMBAHERA || NBH |- | NIMBHORA || NB |- | NIMTITA || NILE |- | NINDHAR_BENAR || NDH |- | NINGALA_JN || NGA |- | NIPANI_VADGAON || NPW |- | NIPHAD || NR |- | NIRA || NIRA |- | NIRAKARPUR || NKP |- | NIRMALI || NMA |- | NISUI || NSU |- | NIVARI || NEW |- | NIVASAR || NIV |- | NIZAMABAD || NZB |- | NIZAMPUR || NIP |- | NIZBARGANJ || NBX |- | NIZCHATIA || NCA |- | NOAMUNDI || NOMD |- | NOHAR || NHR |- | NOKHA || NOK |- | NOMODA || NMD |- | NONERA || NNE |- | NORLA_ROAD || NRLR |- | NORTH_LAKHIMPUR || NLP |- | NOSARIA || NOA |- | NOWROZABAD || NRZB |- | NOYAL || NOY |- | NRYNPUR_TATWAR || NNW |- | NUA || NUA |- | NUNKHAR || NRA |- | NURMAHAL || NRM |} ==O== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | OBRA_DAM || OBR |- | OCHIRA || OCR |- | ODHA || ODHA |- | OKHA || OKHA |- | OKHLA || OKA |- | OMKARESHWAR_RD || OM |- | ONGOLE || OGL |- | ORAI || ORAI |- | ORCHHA || ORC |- | ORR || ORR |- | OSIYAN || OSN |- | OSRA || OSRA |- | OTTAPPALAM || OTP |} ==P== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | PABAI || PAI |- | PABLI_KHAS || PQY |- | PACHHAPUR || PCH |- | PACHOR_ROAD || PFR |- | PACHORA_JN || PC |- | PADADHARI || PDH |- | PADHEGAON || PDGN |- | PADRAUNA || POU |- | PADSE || PDP |- | PADUBIDRI || PDD |- | PAGARA || PGA |- | PAHARA || PRE |- | PAHARPUR || PRP |- | PAJIAN || PJA |- | PAKALA_JN || PAK |- | PAKKI || PKK |- | PAKUR || PKR |- | PALACHAURI || PCLI |- | PALAM || PM |- | PALAMPUR_HMCHL || PLMX |- | PALAMPUR_HP_OA || PLMA |- | PALANA || PAE |- | PALANI || PLNI |- | PALANPUR_JN || PNU |- | PALAPPURAM || PLPM |- | PALASA || PSA |- | PALDHI || PLD |- | PALEJ || PLJ |- | PALGHAR || PLG |- | PALGHAT || PGT |- | PALI || PALI |- | PALI_MARWAR || PMY |- | PALIA || PLA |- | PALIA_KALAN || PLK |- | PALITANA || PIT |- | PALSANA || PLSN |- | PALSORA_MAKRAWA || PSO |- | PALWAL || PWL |- | PAMBAN_JN || PBM |- | PANAGARH || PAN |- | PANCH_PIPILA || PCN |- | PANCH_RUKHI || PHRH |- | PANCHTALAVDA_RD || PCT |- | PANDAVAPURA || PANP |- | PANDHARPUR || PVR |- | PANDHURNA || PAR |- | PANDOLI || PMO |- | PANELI_MOTI || PLM |- | PANIAHWA || PNYA |- | PANIPAT_JN || PNP |- | PANITOLA || PNT |- | PANJHAN || PJN |- | PANKI || PNK |- | PANRUTI || PRT |- | PANSKURA || PKU |- | PANTNAGAR || PBW |- | PANVEL || PNVL |- | PAPANASAM || PML |- | PARADGAON || PDG |- | PARAMAKKUDI || PMK |- | PARAS || PS |- | PARASIA || PUX |- | PARASNATH || PNME |- | PARAVUR || PVU |- | PARBATI || PRB |- | PARBHANI_JN || PBN |- | PARDHANDE || PHQ |- | PARDI || PAD |- | PARHIHARA || PIH |- | PARKHAM || PRK |- | PARLI || PLL |- | PARLI_VAIJNATH || PRLI |- | PARLU || PRU |- | PARPANANGADI || PGI |- | PARSA_BAZAR || PRBZ |- | PARSA_KHERA || PKRA |- | PARSABAD || PSB |- | PARSIPUR || PRF |- | PARSODA || PSD |- | PARTAPGARH_JN || PBH |- | PARTAPUR || PRTP |- | PARTUR || PTU |- | PARVATIPURAM || PVP |- | PARVATIPURAM_TN || PVPT |- | PASUR || PAS |- | PATAL_PANI || PTP |- | PATAN || PTN |- | PATARA || PTRE |- | PATAS || PAA |- | PATAUDI_ROAD || PTRD |- | PATHANKOT || PTK |- | PATHARDIH_JN || PEH |- | PATHARIA || PHA |- | PATHAULI || PTLI |- | PATHRI || PRI |- | PATHSALA || PBL |- | PATIALA || PTA |- | PATLI || PT |- | PATNA_JN || PNBE |- | PATNA_SAHEB || PNC |- | PATRANGA || PTH |- | PATRATU || PTRU |- | PATSUL || PTZ |- | PATTAMBI || PTB |- | PATTI || PAX |- | PAWAPURI_ROAD || PQE |- | PAYAGPUR || PDR |- | PAYANGADI || PAZ |- | PAYYANUR || PAY |- | PEDDAPALLI || PDPL |- | PENDRA_ROAD || PND |- | PENGANGA || PGG |- | PENUKONDA || PKD |- | PERAMBUR || PER |- | PERNEM || PERN |- | PERUGAMANI || PGN |- | PETLAD_JN || PTD |- | PETTAIVAYATALAI || PLI |- | PHAGWARA_JN || PGW |- | PHALODI || PLC |- | PHANDA || PUD |- | PHAPHAMAU_JN || PFM |- | PHAPHUND || PHD |- | PHEPHNA_JN || PEP |- | PHESAR || PES |- | PHILLAUR_JN || PHR |- | PHULAD || FLD |- | PHULERA_JN || FL |- | PHULPUR || PLP |- | PIJ || PIJ |- | PILI_BANGAN || PGK |- | PILIBHIT_JN || PBE |- | PILIODA || PDZ |- | PILKHUA || PKW |- | PIMPAR_KHED || PKE |- | PIMPRI || PMP |- | PINDRA_ROAD || PDRD |- | PINGLESHWAR || PLW |- | PIPALDA_ROAD || POR |- | PIPALSANA || PLS |- | PIPAR_ROAD_JN || PPR |- | PIPARIYA || PPI |- | PIPARPUR || PPU |- | PIPARSAND || POF |- | PIPLAJ || PPF |- | PIPLEE || PLE |- | PIPLIA || PIP |- | PIPLOD_JN || PPD |- | PIPLODA_BAGLA || PPG |- | PIPRAICH || PPC |- | PIPRAIGAON || PIA |- | PIPRALA || PFL |- | PIPRI_DIH || PPH |- | PIRJHALAR || PJH |- | PIRPAINTI || PPT |- | PIRTHIGANJ || PHV |- | PIRUMADARA || PRM |- | PIRWA || PW |- | PITAMBARPUR || PMR |- | PITHAPURAM || PAP |- | PLASSEY || PLY |- | PMBAKVL_SHANDY || PBKS |- | PODANUR_JN || PTJ |- | POKHRAYAN || PHN |- | POKRAN || POK |- | POLLACHI_JN || POY |- | POLUR || PRL |- | PONDICHERRY || PDY |- | PONMLAI_GLD_RCK || GOC |- | PONNERI || PON |- | PORBANDAR || PBR |- | POTUL || POZ |- | PRACHI_ROAD_JN || PCC |- | PRANPUR_ROAD || PQD |- | PRANTIJ || PRJ |- | PRANTIK || PNE |- | PRAYAG || PRG |- | PRAYAG_GHAT || PYG |- | PRITAM_NAGAR || PRNG |- | PUDUKAD || PUK |- | PUDUKKOTTAI || PDKT |- | PUGALUR || PGR |- | PULGAON_JN || PLO |- | PUNALUR || PUU |- | PUNARAKH || PHK |- | PUNDHAG || PNW |- | PUNE_JN || PUNE |- | PUNKUNNAM || PNQ |- | PUNPUN || PPN |- | PUNTAMBA || PB |- | PURAB_SARAI || PBS |- | PURAINI || PNI |- | PURANPUR || PP |- | PURI || PURI |- | PURNA_JN || PAU |- | PURNIA_JN || PRNA |- | PURUA_KHERA || PRKE |- | PURULIA_JN || PRR |- | PUTTUR || PUT |- | PWN_KLAKNDER_RD || PQN |} ==Q== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | QUARRY_SDG || QRS |- | QUILANDI || QLD |- | QUILON_JN || QLN |} ==R== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | RADHANPUR || RDHP |- | RADHIKAPUR || RDP |- | RAE_BARELI_JN || RBL |- | RAFIGANJ || RFJ |- | RAGAUL || RGU |- | RAGHUNATHPUR || RPR |- | RAHIMABAD || RBD |- | RAHIMATPUR || RMP |- | RAHUL_ROAD || RRE |- | RAHURI || RRI |- | RAI_SINGH_NAGAR || RSNR |- | RAIBHA || RAI |- | RAICHUR || RC |- | RAIGANJ || RGJ |- | RAIGARH || RIG |- | RAIKA_BAGH || RKB |- | RAILA_ROAD || RLR |- | RAIMEHATPUR || MTPR |- | RAIPUR_JN || R |- | RAIRAKHOL || RAIR |- | RAISI || RSI |- | RAIWALA || RWL |- | RAJ_GANGPUR || GP |- | RAJ_NANDGAON || RJN |- | RAJA_BHAT_KHAWA || RVK |- | RAJA_KA_SAHASPR || RJK |- | RAJA_KI_MANDI || RKM |- | RAJALDESAR || RJR |- | RAJAMUNDRY || RJY |- | RAJAPALAYAM || RJPM |- | RAJAPUR_ROAD || RAJP |- | RAJAWARI || RJI |- | RAJENDRANAGAR || RJQ |- | RAJGARH || RHG |- | RAJGHAT_NARORA || RG |- | RAJGIR || RGD |- | RAJHURA || RHR |- | RAJIYASAR || RJS |- | RAJKHARSAWAN_JN || RKSN |- | RAJKOT_JN || RJT |- | RAJLU_GARHI || RUG |- | RAJMAHAL || RJL |- | RAJMANE || RM |- | RAJOSI || ROS |- | RAJPIPLA || RAJ |- | RAJPURA_JN || RPJ |- | RAJULA_CITY || RJU |- | RAJULA_JN || RLA |- | RAJUR || RAJR |- | RAKHA_MINES || RHE |- | RAKHI || RHI |- | RAM_CHAURA_ROAD || RMC |- | RAMAN || RMN |- | RAMANAGARAM || RMGM |- | RAMANATHAPURAM || RMD |- | RAMDEVRA || RDRA |- | RAMESWARAM || RMM |- | RAMGANGA || RGB |- | RAMGANJ || RMGJ |- | RAMGANJ_MANDI || RMA |- | RAMGARH_CANT || RMT |- | RAMGARHWA || RGH |- | RAMGUNDAM || RDM |- | RAMKOLA || RKL |- | RAMNA || RMF |- | RAMNAGAR || RMR |- | RAMPUR || RMU |- | RAMPUR_DUMRA || RDUM |- | RAMPUR_HAT || RPH |- | RAMPURA_PHUL || PUL |- | RAMSAN || RXN |- | RAMSAR || RMX |- | RAMTEK || RTK |- | RANA_BORDI || RNBD |- | RANAGHAT_JN || RHA |- | RANALA || RNL |- | RANAPRATAPNAGAR || RPZ |- | RANAVAV || RWO |- | RANCHI || RNC |- | RANCHI_ROAD || RRME |- | RANGAPARA_NORTH || RPAN |- | RANGIYA_JN || RNY |- | RANGMAHAL || RMH |- | RANI || RANI |- | RANIBENNUR || RNR |- | RANIGANJ || RNG |- | RANIPUR_ROAD || RNRD |- | RANIWARA || RNV |- | RANJANGAON_RD || RNJD |- | RANJANI || RNE |- | RANOLI || RNO |- | RANOLISHISHU || RNIS |- | RANPUR || RUR |- | RANTHAMBHORE || RNT |- | RANUJ || RUJ |- | RASRA || RSR |- | RASULABAD || RUB |- | RASULL || RES |- | RASURIYA || RYS |- | RATAN_SHAHR || RSH |- | RATANGAON || RTGN |- | RATANGARH_JN || RTGH |- | RATANGARH_WEST || RXW |- | RATANPURA || RTP |- | RATHDHANA || RDDE |- | RATLAM_JN || RTM |- | RATNAGIRI || RN |- | RATNAL || RUT |- | RAU || RAU |- | RAUZAGAON || RZN |- | RAVER || RV |- | RAWANIA_DUNGAR || RWJ |- | RAXUAL_JN || RXL |- | RAYAGADA || RGDA |- | RAYALCHERUVU || RLO |- | RAYBAG || RBG |- | RAZAMPETA || RJP |- | RECHNI_ROAD || RECH |- | REN || REN |- | RENIGUNTA_JN || RU |- | RENUKUT || RNQ |- | RENWAL || RNW |- | REOTI_B_KHERA || RBK |- | REPALLE || RAL |- | RETHORAKALAN || RAKL |- | REWA || REW |- | REWA || REWA |- | REWARI || RE |- | RICHHA_ROAD || RR |- | RICHUGHUTU || RCGT |- | RIDHORE || RID |- | RINGAS_JN || RGS |- | RISAMA || RSA |- | RISHIKESH || RKSH |- | RISIA || RS |- | RJNDR_NGR_BIHAR || RJPB |- | RMGRH_SHEKHWATI || RSWT |- | RNINGR_JLPAIGRI || RQJ |- | ROBERTS_GANJ || RBGJ |- | ROHA || ROHA |- | ROHANA_KALAN || RNA |- | ROHINI || RHNE |- | ROHTAK_JN || ROK |- | ROORKEE || RK |- | RORA || RORA |- | ROSHANPUR || RHN |- | ROTEGAON || RGO |- | ROURKELA || ROU |- | ROWTA_BAGAN || RWTB |- | ROZA_JN || ROZA |- | RUDAULI || RDL |- | RUDRAPUR_CITY || RUPC |- | RUDRAPUR_ROAD || RUPR |- | RUKADI || RKD |- | RUNIJA || RNJ |- | RUNKHERA || RNH |- | RUPAHELI || RPI |- | RUPAMAU || RUM |- | RUPBAS || RBS |- | RUPNAGAR || RPAR |- | RUPNARAYANPUR || RNPR |- | RUPRA_ROAD || RPRD |- | RUPSA_JN || ROP |- | RURA || RURA |- | RUSERA_GHAT || ROA |- | RUTHIYAI || RTA |} ==S== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | S_NARAYAN_CHPLA || SNC |- | SABALGARH || SBL |- | SABARMATI_JN || SBI |- | SABARMATI_JN || SBT |- | SABAUR || SBO |- | SACHIN || SCH |- | SADAR_BAZAR || DSB |- | SADAT || SDT |- | SADISOPUR || SDE |- | SADULPUR_JN || SDLP |- | SADULSHAHR || SDS |- | SAFDARGANJ || SGJ |- | SAFEDABAD || SFH |- | SAGAR_JAMBAGARU || SRF |- | SAGARPALI || SVI |- | SAGAULI_JN || SGL |- | SAGONI || SAO |- | SAHARANPUR || SRE |- | SAHARSA_JN || SHC |- | SAHATWAR || STW |- | SAHAWAR_TOWN || SWRT |- | SAHIBABAD || SBB |- | SAHIBGANJ_JN || SBG |- | SAHIBPUR_KML_JN || SKJ |- | SAHJANWA || SWA |- | SAI_P_NILAYAM || SSPN |- | SAIDKHANPUR || SYK |- | SAIDRAJA || SYJ |- | SAINTHIA || SNT |- | SAIYID_SARAWAN || SYWN |- | SAJANVAR_ROAD || SJF |- | SAJIYAVADAR || SVJ |- | SAKALDIHA || SLD |- | SAKHI_GOPAL || SIL |- | SAKHOTI_TANDA || SKF |- | SAKHPUR || SKR |- | SAKLESHPUR || SKLR |- | SAKRI_JN || SKI |- | SAKTESGARH || SKGH |- | SAKTI || SKT |- | SALAMATPUR || SMT |- | SALAR || SALE |- | SALARPUR || SLRP |- | SALEKASA || SKS |- | SALEM_JN || SA |- | SALEMGARHMASANI || SJSM |- | SALEMPUR_JN || SRU |- | SALOGRA || SLR |- | SALPURA || SYL |- | SALWA || SAL |- | SAMAKHIALI || SIO |- | SAMAKHIALI_B_G || SIOB |- | SAMALKHA || SMK |- | SAMALKOT_JN || SLO |- | SAMASTIPUR_JN || SPJ |- | SAMBA || SMBX |- | SAMBALPUR || SBP |- | SAMBALPUR_ROAD || SBPD |- | SAMBHAR_LAKE || SBR |- | SAMDHARI_JN || SMR |- | SAMLAYA_JN || SMLA |- | SAMPLA || SPZ |- | SAMRAU || SRK |- | SAMSI || SM |- | SANAHWAL || SNL |- | SANAND || SAU |- | SANAWAD || SWD |- | SANCHI || SCI |- | SANDAL_KALAN || SLKN |- | SANDILA || SAN |- | SANEH_ROAD || SNX |- | SANGANAPUR || SNGR |- | SANGANER || SNGN |- | SANGARIA || SGRA |- | SANGAT || SGF |- | SANGLI || SLI |- | SANGMESHWAR || SGR |- | SANGOLA || SGLA |- | SANGRAMPUR || SNU |- | SANGRANA_SAHIB || SBS |- | SANGRUR || SAG |- | SANICHARA || SAC |- | SANJAN || SJN |- | SANKARANKOVIL || SNKL |- | SANKVAL || SKVL |- | SANOSARA_NANDRA || SNSR |- | SANOSRA || SOA |- | SANT_ROAD || SAT |- | SANTALDIH || SNTD |- | SANTALPUR || SNLR |- | SANVARDAM_CRCHM || KDCR |- | SANVATSAR || SNVR |- | SANVRAD || SVO |- | SAPHALE || SAH |- | SARADHNA || SDH |- | SARAI_CHANDI || SYC |- | SARAI_HARKHU || SVZ |- | SARAI_KANSRAI || SQN |- | SARAI_MIR || SMZ |- | SARAI_RANI || RKS |- | SARANGPUR || SFW |- | SARDARNAGAR || SANR |- | SARDARSHAHR || SRDR |- | SAREIGRAM || SGAM |- | SARERI || SSR |- | SARKONI || SIQ |- | SARNATH || SRNT |- | SAROJINI_NAGAR || SOJ |- | SAROLA || SRL |- | SAROTRA_ROAD || SZA |- | SARSAWA || SSW |- | SARUPATHAR || SZR |- | SARWARI || SVD |- | SASAN_GIR || SASG |- | SASARAM || SSM |- | SASNI || SNS |- | SATADHAR || STDR |- | SATARA || STR |- | SATHAJAGAT || STJT |- | SATHIAON || SAA |- | SATHIN_ROAD || SWF |- | SATNA || STA |- | SATNALI || STNL |- | SATUNA || SCO |- | SATUR || SRT |- | SAUGOR || SGO |- | SAVARDA || SVX |- | SAVARKUNDLA || SVKD |- | SAVDA || SAV |- | SAWAI_MADHOPUR || SWM |- | SAWAI_MDHOPR_JN || SWMM |- | SAWANTWADI_ROAD || SWV |- | SEALDAH || SDAH |- | SECUNDERABAD_JN || SC |- | SEHORE || SEH |- | SEHRAMAU || SW |- | SELU || SELU |- | SEMARKHERI || SRKI |- | SENAPURA || SEN |- | SENDRA || SEU |- | SENGOTTAI || SCT |- | SEOHARA || SEO |- | SEORAPHULI || SHE |- | SERAM || SEM |- | SERAMPORE || SRP |- | SETTIHALLY || SET |- | SEVAGRAM || SEGM |- | SEVALIYA || SVL |- | SEWAPURI || SWPR |- | SHADHORAGAON || SHDR |- | SHAHABAD || SDB |- | SHAHBAD_MARKNDA || SHDM |- | SHAHDOL || SDL |- | SHAHGANJ_JN || SHG |- | SHAHJEHANPUR || SPN |- | SHAHPUR_PATOREE || SPP |- | SHAHZAD_NAGAR || SAR |- | SHAJAHANPURCORT || SXK |- | SHAJAPUR || SFY |- | SHAKTI_NAGAR || SKTN |- | SHAKURBASTI || SSB |- | SHAMBHUPURA || SMP |- | SHAMGARH || SGZ |- | SHAMLAJI_ROAD || SJS |- | SHANKARGARH || SRJ |- | SHANKARPALLI || SKP |- | SHANTIPUR || STB |- | SHAPUR_JN || SHH |- | SHARMA || SHRM |- | SHDSPRA_PADMPRA || SAS |- | SHEDBAL || SED |- | SHEGAON || SEG |- | SHEIKPURA || SHK |- | SHENDRI || SEI |- | SHENOLI || SNE |- | SHEO_SINGH_PURA || SHNX |- | SHEOPUR_KALAN || SOE |- | SHEREKAN || SRKN |- | SHERTALAI || SRTL |- | SHIKOHABAD_JN || SKB |- | SHIMOGA || SME |- | SHIMOGA_TOWN || SMET |- | SHIROOR || SHMI |- | SHIRRAVDE || SIW |- | SHIRSOLI || SS |- | SHIUPUR || SOP |- | SHIVARAMPUR || WSC |- | SHIVNAGAR || SHNG |- | SHIVNI_SHIVAPUR || SVW |- | SHIVPURI || SVPI |- | SHIVRAMPUR || SWC |- | SHOGHI || SGS |- | SHOHRATGARH || SOT |- | SHOLAPUR_CB || SURC |- | SHOLAVANDAN || SDN |- | SHORANUR_JN || SRR |- | SHRI_AMIRGADH || SIM |- | SHRI_GANGANAGAR || SGNR |- | SHRI_KARANPUR || SRW |- | SHRI_MADHOPUR || SMPR |- | SHRI_MAHABIRJI || SMBJ |- | SHRIDHAM || SRID |- | SHRIGONDA_ROAD || SGND |- | SHRIKALYANPURA || SKPA |- | SHRIRAJNAGAR || SAGR |- | SHRIRANGAPATNA || S |- | SHRIVAGILU || SVGL |- | SHUJAATPUR || SJT |- | SHUJALPUR || SJP |- | SIAJULI || SWJ |- | SIDDHPUR || SID |- | SIDHAULI || SD |- | SIDMUKH || SDMK |- | SIHAPAR || SIPR |- | SIHO || SIHO |- | SIHOR_GUJARAT || SOJN |- | SIHORA_ROAD || SHR |- | SIKANDARPUR || SKQ |- | SIKANDRA_RAO || SKA |- | SIKAR_JN || SIKR |- | SIKIR || SFK |- | SILANIBARI || SOB |- | SILAO || SILO |- | SILAPATHAR || SPTR |- | SILAUT || SLT |- | SILCHAR || SCL |- | SILIGURI_JN || SGUJ |- | SILIGURU_TOWN || SGUT |- | SILLI || SLF |- | SIMALUGURI_JN || SLGR |- | SIMARIA || SAE |- | SIMBHOOLI || SMBL |- | SIMEN_CHAPARI || SMCP |- | SIMHACHALAM || SCM |- | SIMLA || SML |- | SIMLAGARH || SLG |- | SIMULTALA || STL |- | SINDHUDURG || SNDD |- | SINDI || SNI |- | SINDKHEDA || SNK |- | SINDPAN || SDPN |- | SINDURWA || SYW |- | SINGAPURAM_ROAD || SPRD |- | SINGARAYAKONDA || SKM |- | SINGARENI_COLRS || SYI |- | SINGARPUR || SNPR |- | SINGRAULI || SGRL |- | SINGWAL || SGW |- | SINI_JN || SINI |- | SIRAS || SRAS |- | SIRATHU || SRO |- | SIRHIND_JN || SIR |- | SIRKAZHI || SY |- | SIRLI || SIF |- | SIROHI_ROAD || SOH |- | SIRPUR_KAGAZNGR || SKZR |- | SIRPUR_TOWN || SRUR |- | SIRRAN || SIRN |- | SIRSA || SSA |- | SISARKA || SSKA |- | SISVINHALLI || SVHE |- | SISWA_BAZAR || SBZ |- | SITAMARHI || SMI |- | SITAPUR || STP |- | SITAPUR_CANT || SCC |- | SITAPUR_CITY || SPC |- | SITARAMPUR || STN |- | SITHALAVAI || SEV |- | SITHOULI || STLI |- | SITIMANI || SII |- | SIVAGANGA || SVGA |- | SIVAJINAGAR || SVJR |- | SIVAKASI || SVKS |- | SIWAITH || SWE |- | SIWAN_JN || SV |- | SIWANI || SWNI |- | SOHAGPUR || SGP |- | SOHWAL || SLW |- | SOJAT_ROAD || SOD |- | SOJITRA || SJTR |- | SOLAN || SOL |- | SOLAN_BREWERY || SBY |- | SOLAPUR_JN || SUR |- | SOLAPUR_JN || SURM |- | SOMESAR || SOS |- | SOMNA || SOM |- | SOMPETA || SPT |- | SON_NAGAR || SEB |- | SONAGIR || SOR |- | SONARPUR_JN || SPR |- | SONDHA_ROAD || SCN |- | SONEGAON || SNN |- | SONGADH || SGD |- | SONI || SONI |- | SONIK || SIC |- | SONIPAT || SNP |- | SONPUR_JN || SEE |- | SONWARA || SWO |- | SORBHOG_JN || SBE |- | SORO || SORO |- | SORON || SRN |- | SRI_DUNGARGARH || SDGH |- | SRI_KALAHASTI || KHT |- | SRIKAKULAM_ROAD || CHE |- | SRIKRISHN_NAGAR || SKN |- | SRIRAMNAGAR || SRNR |- | SRIRANGAM || SRGM |- | SRIVILLIPUTTUR || SVPR |- | SUBANSIRI || SUZ |- | SUBEDARGANJ || SFG |- | SUBRAHMANYA_ROA || SBHR |- | SUBZI_MANDI || SZM |- | SUDSAR || SDF |- | SUJANGARH || SUJH |- | SUJANPUR || SJNP |- | SUKHISEWANIYAN || SUW |- | SUKHPAR_ROHA || SRHA |- | SUKHPUR || SUKP |- | SULADHAL || SUL |- | SULAH_HMCHL_PDH || SLHP |- | SULGARE || SGRE |- | SULLURUPETA || SPE |- | SULTANGANJ || SGG |- | SULTANPUR || SLN |- | SULTANPUR_LODI || SQR |- | SUMER || SUMR |- | SUMMADEVI || SUDV |- | SUMMER_HILL || SHZ |- | SUMRERI || SMRR |- | SUNAM || SFM |- | SUNDARAPRMLKOIL || SPL |- | SUNDERABAD || SNBD |- | SUNDLAK || SDLK |- | SUPAUL || SOU |- | SURAIMANPUR || SIP |- | SURAJGARH || SRGH |- | SURAJPUR || SUPR |- | SURAJPUR_ROAD || SJQ |- | SURAT || ST |- | SURATGARH_JN || SOG |- | SURATHKAL || SL |- | SURAVALI || SRVX |- | SURELI || SURL |- | SURENDRANAGAR || SUNR |- | SURIAWAN || SAW |- | SURLA_ROAD || SLRD |- | SURPURA || SPO |- | SUWANSA || SWS |- | SUWASRA || SVA |- | SWAMIMALAI || SWI |- | SWARUPGANJ || SRPJ |} ==T== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | TADALI || TAE |- | TADEPALLIGUDEM || TDD |- | TADIPATRI || TU |- | TADWAL || TVL |- | TAHSIL_BHADRA || TSD |- | TAHSIL_FATEHPUR || TSF |- | TAJPUR || TJP |- | TAJPUR_DEHMA || TJD |- | TAKAL || TAKL |- | TAKARI || TKR |- | TAKARKHEDE || TKHE |- | TAKIA || TQA |- | TAKSAL || TSL |- | TAKU || TAKU |- | TALAIYUTHU || TAY |- | TALAJA || TJA |- | TALAKHAJURI || TLKH |- | TALALA_JN || TAV |- | TALAVLI || TLZ |- | TALBAHAT || TBT |- | TALCHER || TLHR |- | TALCHHAPAR || TLC |- | TALEGAON || TGN |- | TALGUPPA || TLGP |- | TALHERI_BUZURG || THJ |- | TALLI_SAIDASAHU || TSS |- | TALOD || TOD |- | TALWANDI || TWB |- | TAMBARAM || TBM |- | TAMKUHI_ROAD || TOI |- | TANAKPUR || TPU |- | TANDA_URMAR || TDO |- | TANDUR || TDU |- | TANGLA || TNL |- | TANGRA || TRA |- | TANKUPPA || TKN |- | TANUKU || TNKU |- | TANUR || TA |- | TAPA || TAPA |- | TAPRI || TPZ |- | TARADEVI || TVI |- | TARAK_NAGAR || TNX |- | TARANA_ROAD || TAN |- | TARANGA_HILL || TRAH |- | TARAORI || TRR |- | TAREGNA || TEA |- | TARGAON || TAZ |- | TARIGHAT || TRG |- | TARN_TARAN || TTO |- | TARSAI || TRSR |- | TATANAGAR_JN || TATA |- | TATIBAHAR || TBH |- | TATISILWAI || TIS |- | TEGHRA || TGA |- | TEHARKA || TKA |- | TELAM || TQM |- | TELLICHERRY || TLY |- | TENALI_JN || TEL |- | TENKASI_JN || TSI |- | TENMALAI || TML |- | TETULMARI || TET |- | TEZPORE || TZTB |- | THAN_JN || THAN |- | THANA_BIHPUR_JN || THB |- | THANDLA_RD || THDR |- | THANE || TNA |- | THANJAVUR || TJ |- | THATHANA_MITHRI || THMR |- | THAWE_JN || THE |- | THERUBALI || THV |- | THIRUVARUR_JN || TVR |- | THIVIM || THVM |- | THOKUR || TOK |- | THURIA || THUR |- | TIBI || TIBI |- | TIHU || TIHU |- | TIKARIA || TKYR |- | TIKEKARWADI || TKKD |- | TIKUNIA || TQN |- | TILAK_BRIDGE || TKJ |- | TILARU || TIU |- | TILAYA || TIA |- | TILDA || TLD |- | TILHAR || TLH |- | TILRATH || TIL |- | TILWARA || TWL |- | TIMARNI || TBN |- | TIMBA_ROAD || TBA |- | TIMMAPUR || TMX |- | TINAI_GHAT || TGT |- | TINDIVANAM || TMV |- | TINPAHAR_JN || TPH |- | TINSUKIA_JN || TSK |- | TIPLING || TPG |- | TIPTUR || TTR |- | TIRCHRPALI_FORT || TP |- | TIRODI || TRDI |- | TIRORA || TRO |- | TIRUCHCHIRAPALI || TPJ |- | TIRUCHENDUR || TCN |- | TIRUCHRPLI_PLKI || TPE |- | TIRUKOILUR || TRK |- | TIRUMANGALAM || TMQ |- | TIRUMLAI_HLS_OA || TTH |- | TIRUNAGESVARAM || TRM |- | TIRUNELVELI || TEN |- | TIRUPADRIPULYUR || TDPR |- | TIRUPATI || TPTY |- | TIRUPATTUR_JN || TPT |- | TIRUPPAPPULIYUR || CUD |- | TIRUPPUR || TUP |- | TIRUR || TIR |- | TIRUTTANI || TRT |- | TIRUTURAIPDI_JN || TTP |- | TIRUVALLA || TRVL |- | TIRUVANGUR || TVF |- | TIRUVANNAMALAI || TNM |- | TIRUVERUMBUR || TRB |- | TIRUVIDALMARUDR || TDR |- | TISI || TISI |- | TISUA || TSA |- | TITABAR || TTB |- | TITAGARH || TGH |- | TITLAGARH || TIG |- | TIVARI || TIW |- | TODA_RAI_SINGH || TDRS |- | TODARPUR || TDP |- | TOHANA || TUN |- | TORANAGALLU || TNGL |- | TORI || TORI |- | TRICHUR || TCR |- | TRILOCHAN_MAHDO || TLMD |- | TRIUPUNITTURA || TRTR |- | TRIVANDRUM_CNTL || TVC |- | TRIVANDRUM_PETT || TVP |- | TRIVELLORE || TRL |- | TSUNDURU || TSR |- | TUGLAKABAD || TKD |- | TUKAITHAD || TTZ |- | TULSIPUR || TLR |- | TULWARA_JHIL || TLI |- | TUMKUR || TK |- | TUMSAR_ROAD || TMR |- | TUNDLA_JN || TDL |- | TUNI || TUNI |- | TURTIPAR || TTI |- | TUTI_MELUR || TME |- | TUTICORIN || TN |- | TUWA || TUWA |- | TWINING_GANJ || TWG |} ==U== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | UCHANA || UCA |- | UDAGAMANDALAM || UAM |- | UDAIPUR_CITY || UDZ |- | UDALGURI || ULG |- | UDALKACHAR || UKR |- | UDASAR || UDS |- | UDGIR || UDGR |- | UDHNA_JN || UDN |- | UDRAMSAR || UMS |- | UDUPI || UD |- | UDVADA || UVD |- | UGAR_KHURD || UGR |- | UGRASENPUR || URPR |- | UGWE || UGWE |- | UJHANI || UJH |- | UJIARPUR || UJP |- | UJJAIN_JN || UJN |- | UKAI_SONGADH || USD |- | UKSHI || UKC |- | ULHASNAGAR || ULNR |- | UMAR_TALI || UTA |- | UMARIA || UMR |- | UMBARGAM_ROAD || UBR |- | UMED || UMED |- | UMRA || UMRA |- | UMRETH || UMH |- | UMRI || UMRI |- | UNA || UNA |- | UNA_HIMACHAL || UHL |- | UNAI_VANSADA_RD || UNI |- | UNCHAHAR_JN || UCR |- | UNCHAULIA || UCH |- | UNCHDIH || UND |- | UNCHHERA || UHR |- | UNCHI_BASSI || UCB |- | UNDASA_MADHAWPU || UDM |- | UNHEL || UNL |- | UNJALUR || URL |- | UNJHA || UJA |- | UNKAL || UNK |- | UNNAO_JN || ON |- | UPLAI || UPI |- | UPLETA || UA |- | UPPAL || OPL |- | UPPALAVAI || UPW |- | URDAULI || UDX |- | URULI || URI |- | USMANPUR || UPR |- | UTARLAI || UTL |- | UTARSANDA || UTD |- | UTRAHTIA || UTR |- | UTTARKATHANI || UKE |- | UTTUKULI || UKL |} ==V== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | VADAL || VAL |- | VADALI || VAE |- | VADGAON || VDN |- | VADIYA_DEVLI || VDV |- | VADNAGAR || VDG |- | VADOD || VXD |- | VADODARA_JN || BRC |- | VADTAL_SWAMNRYN || VTL |- | VADVIYALA || VVL |- | VAGHLI || VGL |- | VAIBHAVWADI_RD || VBW |- | VAITARNA || VTN |- | VALADAR || VLDR |- | VALIVADE || VV |- | VALLABH_VDYANGR || VLYN |- | VALLIYUR || VLY |- | VALSAD || BL |- | VAMBORI || VBR |- | VANGAON || VGN |- | VANIYAMBADI || VN |- | VAPI || VAPI |- | VARAHI || VRX |- | VARANASI_CITY || BCY |- | VARANASI_JN || BSB |- | VARANGAON || VNA |- | VARKALA || VAK |- | VARTEJ || VTJ |- | VASAD_JN || VDA |- | VASAI_ROAD || BSR |- | VASCO_DA_GAMA || VSG |- | VATVA || VTA |- | VAVDI || VVD |- | VAVDI_ROAD || VVF |- | VAVERA || VVV |- | VAYALPAD || VLD |- | VEER || VEER |- | VELLORE_CANT || VLR |- | VERAVAL || VRL |- | VERKA_JN || VKA |- | VERNA || VEN |- | VETAPALEMU || VTM |- | VIDISHA || BHS |- | VIDYASAGAR || VDS |- | VIJAPUR || VJF |- | VIJAYAWADA_JN || BZA |- | VIJIYPUR_JAMMU || VJPJ |- | VIJPADI_ROAD || VJD |- | VIKARABAD_JN || VKB |- | VIKRAMGARH_ALOT || VMA |- | VIKRAMNAGAR || VRG |- | VILAD || VL |- | VILAVADE || VID |- | VILLUPARAM_JN || VM |- | VINDHYACHAL || BDL |- | VIRAMGAM_JN || VG |- | VIRAR || VR |- | VIRARAKKIYAM || VRQ |- | VIRBHADRA || VRH |- | VIRDEL_ROAD || VRD |- | VIRPUR || VRR |- | VIRUDUNAGAR_JN || VPT |- | VISAPUR || VPR |- | VISAVADAR || VSW |- | VISHAKAPATNAM || VSKP |- | VISHVAMITRI || VS |- | VISNAGAR || VNG |- | VISWANATH_CHRLI || VNE |- | VITHISVARANKOL || VDL |- | VIVEKA_VIHAR || VVB |- | VIZIANAGRAM_JN || VZM |- | VONDH || VON |- | VRIDHACHALAM_JN || VRI |- | VRINDAVAN || BDB |- | VYARA || VYA |- | VYASNAGAR || VYN |} ==W== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | WADAKANCHERI || WKI |- | WADHWAN_CITY || WC |- | WADI || WADI |- | WADIARAM || WDR |- | WAGHODA || WGA |- | WAIR || WAIR |- | WALAJAH_ROAD_JN || WJR |- | WALTAIR || WAT |- | WAN_ROAD || WND |- | WANKANER_JN || WKR |- | WANPARTI_ROAD || WPR |- | WANSJALIYA || WSJ |- | WARANGAL || WL |- | WARDHA_EAST || WRE |- | WARDHA_JN || WR |- | WARIA || OYR |- | WARIS_ALEGANJ || WRS |- | WARORA || WRR |- | WASHIM || WHM |- | WATHAR || WTR |- | WELLINGTON || WEL |- | WENA || WENA |- | WHITEFIELD || WFD |- | WYNDHAMGANJ || WDM |} ==Y== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | YADGIR || YG |- | YAMUNA_BDG_AGRA || JAB |- | YAVATMAL || YTL |- | YEDEKUMERI || YDK |- | YELHANKA_JN || YNK |- | YELIYUR || Y |- | YEOLA || YL |- | YERRAGUNTLA || YA |- | YESVANTPUR_JN || YPR |- | YEVAT || YT |- | YUSUFPUR || YFP |} ==Z== {| | '''STATION_NAME''' || '''STN_CODE''' |- | ZAFARABAD_JN || ZBD |- | ZAHIRABAD || ZB |- | ZAMANIA || ZNA |- | ZAWAR || ZW |} User talk:వైఙాసత్య 1694 27240 2006-06-21T21:32:00Z Srinivasa 246 చిత్రాల గురించి సందేహం వెనుకటి చర్చపేజీలు:[[User talk:వైఙాసత్య/చర్చపేజీ1|1]]:[[User talk:వైఙాసత్య/చర్చపేజీ2|2]] == అయోమయ నివృత్తి గురించి.. == అయోమయ నివృత్తి గురించి నా చర్చా పేజీలో రాసిన సూచనకు థాంక్స్. సమాధానం రాసాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:52, 31 మే 2006 (UTC) Hi Satya, Please tell me how I can use telugu typing. I am getting basic things but could not type "Vatthulu" like "రికార్డవుతుంది", "ఇక్కడ"...How do I get ''"ka vathu"''? Please send me details to ysnath@yahoo.com Regards, Surendra == Help on Telugu typing required == Please send me some help on telugu typing using microsoft Telugu Typing option. Regards, Surendra *[http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని] ఉపయోగించండి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:12, 8 జూన్ 2006 (UTC) మంచిది, అలాగే. - [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 04:43, 12 జూన్ 2006 (UTC) == మార్గదర్శకము గురించి == వైజాసత్యా, మొదటి పేజీలోని మార్గదర్శకములో లింకులు ఆంగ్లములో ఉన్నాయేంటి??? - [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 05:59, 12 జూన్ 2006 (UTC) అవును అప్పడప్పుడు అలా విచిత్రముగా ఆంగ్లములోకి మారుతుంటాయి మళ్లి తిరిగీ వాటికవే తెలుగులోకి వస్తాయి. దీని వెనుక ఉన్న కధేంటో ఇప్పటికి మిస్టరీనే (బహుశా మీడియా వికి ప్రోగ్రామర్స్ పనేమో?) కానీ వీరు ఎందుకు ఇలా చేస్తున్నారో అర్ధము కాదు. బగ్‌జిల్లా లో ఫిర్యాదు చేసి చూస్తాను.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:34, 12 జూన్ 2006 (UTC) == జాతీయ సినిమా పురస్కారాల గురించి == వైజాసత్యా, నేనూ పేర్ల విషయంలో సంగ్ధిగ్దంలో ఉన్నాను. మీరు పేర్కొన్నట్టు Template:జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు మూసను (లేదా వేరే ఏదైనా తగిన పేరుగాల మూసను) సవరించండి. ఆ లింకులను ఉపయోగించి మిగిలిన విభాగాలను పూర్తిచేయగలను. ధన్యవాదములు - [[User:Srinivasa | శ్రీనివాస]] 04:06, 17 జూన్ 2006 (UTC) :నేను మూసలో తగిన మార్పులు చేశాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:06, 17 జూన్ 2006 (UTC) వైజాసత్యా, feature film, jury, lifetime achievement లను తెలుగులో ఏమని అంటారు? - [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 20:53, 18 జూన్ 2006 (UTC) *feature film - పూర్తి నిడివి చిత్రము (లఘు చిత్రానికి వ్యతిరేక పదము) *jury - ప్రమాణ గణము అని నిఘంటువులో ఉంది దానికంటే జ్యూరీ అనే పదమే చాలామందికి పరిచయము. *lifetime achievement - జీవిత కాలపు కృషి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:36, 19 జూన్ 2006 (UTC) ధన్యవాదములు -- [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 10:12, 19 జూన్ 2006 (UTC) == చిత్రాల గురించి సందేహం == [[Wikipedia:రచ్చబండ (సహాయము)|ఇక్కడి]] నా సందేహాన్ని తీర్చగలరు -- [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 21:32, 21 జూన్ 2006 (UTC) User talk:Snowdog 1695 5899 2005-06-20T09:48:47Z Snowdog 73 {| style="width: 100%; padding: 3px; background: #f7f8ff; border: 1px solid gray; margin: 0 auto;" |- |colspan="2"|<center><big>'''Per favore, scrivimi [[:it:Discussioni utente:Snowdog|qui]]'''</big></center> |- |<center><big>'''Please, write me [[:it:Discussioni utente:Snowdog|here]]'''</big></center> |<center><big>'''Svp, écrivez-moi [[:it:Discussioni utente:Snowdog|ici]]'''</big></center> |- |<center><big>'''Por favor, escríbame [[:it:Discussioni utente:Snowdog|aquí]]'''</big></center> |<center><big>'''Por favor, escreva-me [[:it:Discussioni utente:Snowdog|aquí]]'''</big></center> |- |<center><big>'''Bitte schreiben Sie mich [[:it:Discussioni utente:Snowdog|hier]]'''</big></center> |<center><big>'''Tevreden, schrijf [[:it:Discussioni utente:Snowdog|hier]] me'''</big></center> |} User:Snowdog 1696 26452 2006-06-03T08:31:26Z వైఙాసత్య 58 Thanks snowdog for granting me sysop right on [[te:]] - [[te:User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] Wikipedia:దౌత్య కార్యాలయము 1697 5901 2005-06-20T12:14:17Z వైఙాసత్య 58 The [[Wikipedia]] project is multilingual, with [[Wikipedia:International Wikipedia|wikis in over ninety languages]] being ''actively'' worked on and another ''one hundred'' ready to go. {| style="border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff;padding:5px;font-size:95%;" |'''Willkommen''' auf der Botschaft der englischsprachigen Wikipedia. Fragen und Vorschläge zu internationalen oder englischen Themen können hier oder auf der Diskussionsseite zur Botschaft gepostet werden.<br /><center>'''[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_talk:Embassy&action=edit&section=new Nachricht an die Botschaft]'''</center> |'''Bienvenue''' sur l'ambassade du Wikipédia anglophone! Si vous avez une annonce ou demande concernant les questions internationales ou le wikipédia anglophone, vous pouvez la formuler ici ou sur la page de discussion de cet article.<br /><center>'''[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_talk:Embassy&action=edit&section=new Consulter des ambassadeurs]'''</center> |'''Bienvenido''' a la embajada de la Wikipedia en inglés. Si tienes cualquier pregunta o sugerencia sobre temas internacionales o la Wikipedia en inglés, estás invitado a colocarlas aquí o en la página de discusión de este artículo.<br /><center>'''[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_talk:Embassy&action=edit&section=new Mensaje para la Embajada]'''</center> |} The [[m:Wikimedia Embassy|Wikipedia Embassy]] has been set up on [[:m:|meta]] as a central place for resources to help with cross-language issues -- site-wide policy and software decisions that affect all of us, and [[Wikipedia:Interlanguage links|interlanguage linking]]. Please see that page for details of setting up an embassy in your own language, or to list yourself as an ambassador. See [[Wikipedia:Local Embassy]] for details of the English embassy where you can ask for help in your own language. See [[m:How to start a new wikipedia]] for information on starting a wikipedia in your language. == The mailing list == The Wikipedia-L [[Wikipedia:mailing lists|Wikipedia mailing list]] is open to Wikipedians of all languages and nationalities. The primary language is English, but all languages are welcome -- someone else can translate if necessary. (Bilingual messages are ''very'' welcome!) == Ambassadors == A Wikipedia Ambassador should keep an eye on the Embassy and on Wikipedia-L and Wikitech-L for issues of interest to the community they represent. You should also bring attention to the overall multilingual community locally brought-up issues and ideas that may affect or benefit everyone. A list of all embassies and ambassadors can be found at [[m:Wikipedia Embassy]]. ==Current issues== Current international issues should be discussed on Meta. Older issues have been [{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:Embassy|oldid=3607964}}#Current_issues archived here]. [[Category:Wikipedia multilingual coordination|Embassy]] [[af:Wikipedia:Ambassade]] [[als:Wikipedia:Botschaft]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1587;&#1601;&#1575;&#1585;&#1577;]] [[be:&#1042;&#1110;&#1082;&#1110;&#1087;&#1101;&#1076;&#1099;&#1103;:&#1040;&#1084;&#1073;&#1072;&#1089;&#1072;&#1076;&#1072;]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1055;&#1086;&#1089;&#1086;&#1083;&#1089;&#1090;&#1074;&#1086;]] [[bs:Wikipedia:Ambasada]] [[ca:Viquipèdia:Ambaixada]] [[cs:Wikipedie:Velvyslanectví]] [[cy:Wicipedia:Llysgenhadaeth Cymraeg]] [[da:Wikipedia:Ambassaden]] [[de:Wikipedia:Botschaft]] [[el:&#914;&#953;&#954;&#953;&#960;&#945;&#943;&#948;&#949;&#953;&#945;:&#928;&#961;&#949;&#963;&#946;&#949;&#943;&#945;]] [[eo:Vikipedio:Ambasadorejo]] [[es:Wikipedia:Embajadas]] [[et:Vikipeedia:Saatkond]] [[eu:Wikipedia:Enbaxada]] [[fi:Wikipedia:Lähetystö]] [[fr:Wikipédia:Ambassade]] [[fy:Wikipedy:Konsulaat]] [[gl:Wikipedia:Embaixada]] [[hr:Wikipedia:Veleposlanstvo]] [[hu:Wikipédia:Nagykövetség]] [[ia:Wikipedia:Ambassada]] [[id:Wikipedia:Kedutaan]] [[is:Wikipedia:Sendiráðið]] [[it:Wikipedia:Ambasciata]] [[ja:Wikipedia:&#22823;&#20351;&#39208;]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#45824;&#49324;&#44288;]] [[ku:Wîkîpediya:Sefaret]] [[nb:Wikipedia:Ambassade]] [[nds:Wikipedia:Bottschap]] [[nl:Wikipedia:Ambassade]] [[nn:Wikipedia:Ambassaden]] [[pl:Wikipedia:Przedstawicielstwo dyplomatyczne]] [[pt:Wikipedia:Embaixada]] [[ro:Wikipedia:Ambasad&#259;]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1055;&#1086;&#1089;&#1086;&#1083;&#1100;&#1089;&#1090;&#1074;&#1086;]] [[sk:Wikipédia:Ve&#318;vyslanectvo]] [[sl:Wikipedija:Veleposlaništvo]] [[sq:Wikipedia:Ambasadat]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1040;&#1084;&#1073;&#1072;&#1089;&#1072;&#1076;&#1072;]] [[su:Wikipédia:Kadutaan]] [[sv:Wikipedia:Ambassaden]] [[ur:&#1608;&#1610;&#1705;&#1610;&#1662;&#1610;&#1672;&#1610;&#1575;:&#1587;&#1601;&#1575;&#1585;&#1578; &#1582;&#1575;&#1606;&#1729;]] [[zh:Wikipedia:&#32500;&#22522;&#22823;&#20351;]] Template:ఇతర భాషలలో వికిపీడియా 1699 5902 2005-06-20T12:54:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="font-size:95%"><div id="lang-10000"> ; <small>10000 కన్నా ఎక్కువ వ్యాసములు ఉన్న వికిపీడియాలు:</small> : <big>[[:bg:|&#1041;&#1098;&#1083;&#1075;&#1072;&#1088;&#1089;&#1082;&#1080; (బల్గేరియన్‌)]] &ndash; [[:ca:|Catal&agrave; (కాటలాన్‌)]] &ndash; [[:da:|Dansk (డేనిష్‌)]] &ndash; [[:de:|Deutsch (జర్మన్‌)]] &ndash; [[:en:|English (ఆంగ్లము‌)]] &ndash; [[:eo:|ఎస్పరాన్టో]] &ndash; [[:es:|Espa&ntilde;ol (స్పానిష్‌)]] &ndash; [[:fi:|Suomi (ఫిన్నిష్‌)]] &ndash; [[:fr:|Fran&#231;ais (ఫ్రెంచ్‌)]] &ndash; [[:he:|&#1506;&#1489;&#1512;&#1497;&#1514; (హీబ్రు)]] &ndash; [[:it:|Italiano (ఇటాలియన్‌)]] &ndash; [[:ja:|&#26085;&#26412;&#35486; (జాపనీస్‌)]] &ndash; [[:nl:|Nederlands (డచ్‌)]] &ndash; [[:no:|Norsk (నార్వీజియన్‌)]] &ndash; [[:pl:|Polski (పోలిష్‌)]] &ndash; [[:pt:|Portugu&ecirc;s (పోర్చుగీస్‌)]] &ndash; [[:sv:|Svenska (స్వీడిష్‌)]] &ndash; [[:uk:|&#1059;&#1082;&#1088;&#1072;&#1111;&#1085;&#1089;&#1100;&#1082;&#1072; (యుక్రేనియన్‌)]] &ndash; [[:zh:%E9%A6%96%E9%A0%81|&#32321;&#39636;&#20013;&#25991; (సంప్రదాయక చైనీస్‌)]] &ndash; [[:zh:%E9%A6%96%E9%A1%B5|&#31616;&#20307;&#20013;&#25991; (సూక్ష్మీకరించబడిన చైనీస్‌)]]</big> </div><div id="lang-1000"> ; <small>1000 కన్నా ఎక్కువ వ్యాసములు ఉన్న వికిపీడియాలు:</small> : [[:af:|ఆఫ్రికాన్స్‌]] &ndash; [[:ar:|&#1575;&#1604;&#1593;&#1585;&#1576;&#1610;&#1577; (అరబిక్‌)]] &ndash; [[:ast:|Asturianu (ఆస్టుయేరియన్‌‌)]] &ndash; [[:bs:|Bosanski (బోస్నియన్‌)]] &ndash; [[:cs:|&#268;esk&#225; (చెక్‌)]] &ndash; [[:cy:|Cymraeg (వెల్ష్‌)]] &ndash; [[:el:|&#917;&#955;&#955;&#951;&#957;&#953;&#954;&#940; (గ్రీక్‌)]] &ndash; [[:et:|Eesti (ఎస్టోనియన్‌)]] &ndash; [[:eu:|Euskara (బాస్ఖ్‌)]] &ndash; [[:fy:|Frysk (Western Frisian)]] &ndash; [[:gl:|Gallego (గలీసియన్‌)]] &ndash; [[:hr:|Hrvatski (క్రొయేషియన్‌)]] &ndash; [[:hu:|Magyar (హంగేరియన్‌)]] &ndash; [[:io:|Ido]] &ndash; [[:ia:|Interlingua]] &ndash; [[:id:|Bahasa Indonesia (ఇండొనీషియన్‌)]] &ndash; [[:is:|&#205;slenska (ఐస్‌లాండిక్‌)]] &ndash; [[:ko:|&#54620;&#44397;&#50612; (కొరియన్‌)]] &ndash; [[:ku:|Kurd&#238; / &#1603;&#1608;&#1585;&#1583;&#1740; (కర్డిష్‌)]] &ndash; [[:la:|Latina (లాటిన్‌)]] &ndash; [[:lb:|L&#235;tzebuergesch (లక్సెంబర్గిష్‌)]] &ndash; [[:lt:|Lietuvi&#371; (లిథువేనియన్‌)]] &ndash; [[:ms:|Bahasa Melayu (మలయ్‌)]] &ndash; [[:nn:|Nynorsk]] &ndash; [[:ro:|Rom&#226;n&#259; (రొమేనియన్‌)]] &ndash; [[:ru:|&#1056;&#1091;&#1089;&#1089;&#1082;&#1080;&#1081; (రష్యన్‌)]] &ndash; [[:sa:|&#2360;&#2306;&#2360;&#2381;&#2325;&#2371;&#2340;&#2350;&#2381; (సంస్కృతము)]] &ndash; [[:simple:|Simple English]] &ndash; [[:sk:|Sloven&#269;ina (స్లొవాక్‌)]] &ndash; [[:sl:|Sloven&#353;&#269;ina (స్లొవీనియన్‌)]] &ndash; [[:sr:|&#1057;&#1088;&#1087;&#1089;&#1082;&#1080; (సెర్బియన్‌)]] &ndash;[[:tr:|T&uuml;rk&ccedil;e (టర్కిష్‌)]] &ndash; [[:tt:|Tatarça (Tatar)]] &ndash; [[:wa:|Walon (Walloon)]] </div><div id="lang-100"> ; <small>100 కన్నా ఎక్కువ వ్యాసములు ఉన్న వికిపీడియాలు:</small> : <small>[[:als:|Alemannisch (Alemannic)]] &ndash; [[:ang:|Englisc (Anglo-Saxon)]] &ndash; [[:be:|&#1041;&#1077;&#1083;&#1072;&#1088;&#1091;&#1089;&#1082;&#1072;&#1103; (Belarusian)]] &ndash; [[:csb:|Kasz&#235;bsczi (Kashubian)]] &ndash; [[:fa:|&#1601;&#1575;&#1585;&#1587;&#1740; (ఫార్సీ)]] &ndash; [[:fo:|Føroyskt (Faroese)]] &ndash; [[:ga:|Gaeilge (ఐరిష్‌)]] &ndash; [[:hi:|&#2361;&#2367;&#2344;&#2381;&#2342;&#2368; (హింది)]] &ndash; [[:ie:|Interlingue]] &ndash; [[:jv:|Bahasa Jawa (Javanese)]] &ndash; [[:kn:|&#3221;&#3240;&#3277;&#3240;&#3233; (కన్నడ)]] &ndash; [[:ks:|&#2325;&#2358;&#2381;&#2350;&#2368;&#2352;&#2368; / &#1603;&#1588;&#1605;&#1610;&#1585;&#1610; (కష్మీరి)]] &ndash; [[:kw:|Kernewek (Cornish)]] &ndash; [[:lv:|Latvie&#353;u (లాత్వియన్‌)]] &ndash; [[:mi:|M&#x0101;ori]] &ndash; [[:nds:|Plattd&#252;&#252;tsch (Low Saxon)]] &ndash; [[:oc:|Langue d'Oc (Occitan)]] &ndash; [[:su:|Basa Sunda (సుండనీస్‌)]] &ndash; [[:ta:|&#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021; (తమిళము)]] &ndash; [[:th:|&#3652;&#3607;&#3618; (థాయ్‌)]] &ndash; [[:tl:|Tagalog]] &ndash; [[:tokipona:|Toki Pona]] &ndash; [[:ur:|&#1575;&#1585;&#1583;&#1608; (ఉర్దు)]] &ndash; [[:vi:|Ti&#7871;ng Vi&#7879;t (వియత్నమీస్‌)]] &ndash; [[:zh-min-nan:|Bân-lâm-gú (Southern Min)]]</small> </div> <p id="lang-coord" style="text-align:center"> '''[[m:Complete list of language Wikipedias available|పూర్తి జాబితా]]''' &ndash; '''[[Wikipedia:అనేకభాషా సమన్వయము|అనేకభాషా సమన్వయము]]''' &ndash; '''[[m:How to start a new Wikipedia|ఇతర భాషలలో వికిపీడియా ప్రారంభించుట]]''' </p> <!--short-cut links to languages with over 10,000 articles; this produces the extra language links on the sidebar on the main page [[da:]] [[de:]] [[eo:]] [[es:]] [[fr:]] [[he:]] [[it:]] [[fi:]] [[ja:]] [[nl:]] [[no:]] [[pl:]] [[pt:]] [[sv:]] [[zh:]]:--> </div> Wikipedia:సముదాయ పోర్టల్ 1700 8430 2005-08-12T06:51:19Z వైఙాసత్య 58 Wikipedia:Community Portal 1701 17720 2006-01-09T02:32:09Z Chaduvari 97 Reverted edit of 68.82.60.178, changed back to last version by వైఙాసత్య #REDIRECT[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి]] Category:ప్రపంచ దేశాలు 1702 15316 2005-11-29T22:34:10Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భౌగోళికము]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు 1703 11257 2005-09-15T11:07:27Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|దర్శనీయ స్థలాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు 1704 11259 2005-09-15T11:08:33Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|జిల్లాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు 1705 11258 2005-09-15T11:08:20Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు 1706 11260 2005-09-15T11:10:13Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|నదులు]] కిన్నెరసాని 1707 5910 2005-06-21T19:22:47Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] మున్నేరు 1708 5911 2005-06-21T19:23:03Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] శబరి 1709 6828 2005-07-07T14:40:17Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] నాగావళి 1710 27493 2006-06-27T14:01:13Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} '''నాగావళి నది''' దక్షిణ [[ఒరిస్సా]], ఉత్తర [[తీరాంధ్ర]]లోని ముఖ్యనది. [[ఒరిస్సా]] రాష్ట్రములో పుట్టి, 225 కిలోమీటర్లు ప్రవహించి [[బంగాళా ఖాతము]]లో చేరుతుంది. [[శ్రీకాకుళం]] ఈ నదీ తీరమునే ఉన్నది. నాగావళి నది ఒరిస్సా రాష్ట్రము, [[కలహంది]] జిల్లాలో తూర్పు కనుమలలో సముద్ర మట్టానికి 915 మీటర్ల ఎత్తున్న తూర్పు కొండలలో ప్రారంభమవుతుంది. ఈ నది మొత్తము 256 కిలోమీటర్లు సముద్రానికి ప్రవహిస్తుంది. అందులో 161 కిలోమీటర్లు ఒరిస్సా రాష్ట్రములో, 2 కిలోమీటర్లు ఒరిస్సా - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] సరిహద్దుపై మరియు దాదాపు 93 కిలోమీటర్లు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములో ప్రవహిస్తుంది. బర్హా, బల్దియా, సత్నాల, సీతగుర్హ, శ్రీకోన, జంజవతి, గుముడుగెడ్డ, వొట్టిగెడ్డ, సువర్ణముఖి, వోనిగెడ్డ, రెల్లిగెడ్డ మరియు వాగవతి నాగావళి యొక్క ప్రధాన ఉపనదులు. నది యొక్క మొత్తము పరీవాహక ప్రాంతము 9410 చ.కి.మీ అందులో 4462 చ.కి.మీలు ఒరిస్సా రాష్ట్రములో (1006 చ.కి.మీలు కలహంది జిల్లాలో మరియు 3456 చ.కి.మీలు [[కోరాపుట్]] జిల్లాలో) మరియు 4948 చ.కి.మీలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములో (1789 4948 చ.కి.మీలు [[శ్రీకాకుళం]], 3096 4948 చ.కి.మీలు [[విజయనగరం]] జిల్లా మరియు 63 4948 చ.కి.మీలు [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాలో) ఉన్నది. నాగావళి నది మీద [[తోటపల్లి]], [[నారాయణపురం]] వద్ద నీటి పారుదల ప్రాజెక్టులు నిర్మించబడ్డాయి. తోటపల్లి నీటిపారుదల ప్రాజెక్టు యొక్క ఆయకట్టు 37,000 ఎకరాలు మరియు నారాయణపురం ఆనకట్ట యొక్క ఆయకట్టు దాదాపు 40,000 ఎకరాలు. ==బయటి లింకులు== *[http://www.orissawater.com/IMAGE/river3.jpg నాగావళి నదీ పరీవాహక ప్రాంతపు చిత్రము] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] వంశధార 1711 10991 2005-09-10T21:11:45Z వైఙాసత్య 58 small corrections వంశధార [[ఒరిస్సా]] రాష్త్రం లో, నియమగిరి పర్వత సానువులలో పుట్టింది. మొత్తం 230 కిలోమీటర్లు పొడవున ప్రవహిస్తుంది. ఇందులో 150 కిలోమీటర్లు ఒరిస్సా లో వుంది. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లా వద్ద ప్రవేశించి [[కళింగపట్నం]] అనే చోట [[బంగాళా ఖాతము]] లో కలుస్తుంది. వంశధార దాదాపుగా 11,500 చదరపు కిలోమీటర్లు మేర ఆవరించి, శ్రీకాకుళం జిల్లా యొక్క ప్రధాన నీటి వనరులలో ఒకటిగా ఉపయోగించబదుతుంది. [[గొట్టా]] (శ్రీకాకుళం జిల్లా) అనే ప్రదేశం లో దీని ఏకైక ఆనకట్ట వుంది. [[Category:భారతదేశ నదులు]] చిత్రావతి 1712 5915 2005-06-21T19:25:49Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] కుందేరు 1713 5916 2005-06-21T19:26:14Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] పాపాఘ్ని 1714 5917 2005-06-21T19:26:32Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] సగిలేరు 1715 12300 2005-09-30T12:01:23Z వైఙాసత్య 58 '''సగిలేరు''' [[పెన్నా నది]] యొక్క ఉపనది. ఇది [[ప్రకాశం]] జిల్లా నల్లమల్ల కొండలలో పుట్టి, దక్షిణమున [[గిద్దలూరు]] మరియు [[బద్వేలు]] తాలూకాల గుండా ప్రవహించి [[కడప]] జిల్లాలో పెన్నానదిలో కలుస్తుంది. పూర్వము ఈ నదిని స్వర్ణబాహు నది అని పిలిచేవారు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] చెయ్యేరు 1716 25605 2006-05-22T23:05:32Z వైఙాసత్య 58 +మూలములు చెయ్యేరు [[పెన్నా]] నదికి ఉపనది. దీనినే బాహుదా నది అని కూడా అంటారు. చెయ్యేరు పెన్నా నదికి ఉపనది. దీనినే బాహుదా నది అని కూడా అంటారు. ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రం [[అత్తిరాల]] ఈ నదీతీరాన్నే వెలసింది. చెయ్యేరు నది [[కడప]], [[చిత్తూరు]] జిల్లాల గుండా ప్రవహించుచున్నది. ఈ నది మీద బాదనగడ్డ వద్ద అన్నమయ్య ప్రాజెక్టు నిర్మించబడినది. ==పేరు వృత్తాంతము== ఈ నదికి చెయ్యేరు లేక బాహుద అనే పేర్లు రావడానికి వెనుకనున్న కథ ఇది: శంఖ-లిఖితులనే అన్నదమ్ములుద్దరు ఏటికి ఈ ఒడ్డున ఒకరు, ఆ ఒడ్డున ఒకరు కాపురముండేవారు.తమ్ముడు ప్రతిరోజూ అన్న వద్దకు వచ్చి వేదము, శాస్త్రము నేర్చుకుని వెళ్ళేవాడు. ఏటి ఒడ్డునే ఒక మామిడి తోట ఉంది. ఒకనాడు లిఖితుడు ఆ దారి వెంట నడుస్తుండగా అతనికి ఆకలి వేసింది. తోట యజమాని కోసం చూస్తే అతను ఎక్కడా కనిపించలేదు. లిఖితుడు ఆకలికి తాళలేక రెండు పళ్ళు కోసుకుని తిన్నాడు. తర్వాత ఈ విషయం అన్నకు చెప్పాడు. చేసింది నేరమని, రాజు రవివర్మ వద్దకు వెళ్ళి శిక్షను కోరుకొమ్మనాడు అన్న శంఖుడు. [[పొత్తపి]] రాజు లిఖితుడి చేతులు ఖండించాడు. లిఖితుడు తెగిన చేతులతో అన్న దగ్గరకు వచ్చాడు. శంఖుడు దైవాన్ని ప్రార్థించి చేతులు ఏట్లో ముంచమన్నాడు. లిఖితుడు అలాగే చేయగా అతనికి చేతులు వచ్చాయి. చేతులను రప్పించిన ఆ నదికి 'చెయ్యేరు' అని పేరు వచ్చింది. సంస్కృతంలో 'బాహు' అంటే చెయ్యి. 'ద' అంటే ఇచ్చునది. అందుకే చేతిని ఇచ్చిన ఈ నది పేరు బాహుద అయింది. ==ఉపనదులు== చెయ్యేరు యొక్క ఉపనదులు *బహుద *ఫించా *మండలి *పుల్లంగి *గుంజన ==అన్నమయ్య ప్రాజెక్టు== చెయ్యేరు నది మీద కడప జిల్లా [[రాజంపేట]] మండలములోని బాదనగడ్డ వద్ద అన్నమయ్య ప్రాజెక్టు నిర్మించబడినది. ఈ ప్రాజెక్టు వలన కడప జిల్లాలోని 22,500 ఎకరాల భూమికి సాగునీరు అందుతున్నది. ఈ ప్రాజెక్టు 2.17469 టి.ఎం.సిల నీటిని ఉపయోగించుకొంటుంది. జలాశయము యొక్క నీటి నిల్వసామర్ధ్యం 2.33948 టి.ఎం.సి (గ్రోస్) మరియు 2.23948 టి.ఎం.సి (నెట్). తొలి అంచనా ప్రకారము ఈ ప్రాజెక్టు యొక్క వ్యయము 60.44 కోట్ల రూపాయలుగా 1996-97 లో నిర్ణయించడమైనది కానీ 2001-02 లో తిరిగివేసిన అంచనాలో ఇంప్రూవ్‌మెంట్లు మరియు ఆధునీకరణ ఖర్చులతో మొత్తము వ్యయము 68.92 కోట్ల రూపాయలుగా వెలకట్టబడినది. 2004 జనవరి వరకు 57.347 కోట్ల రూపాయల మొత్తము ప్రాజెక్టు యొక్క ఆధునీకరణ, పునరావాసము మరియు కడప జిల్లా లోని రాజంపేట, పుల్లంపేట మండలాలలో 22,500 ఎకరాల ఆయకట్టు స్థిరపరచడానికి ఖర్చు చేయబడినది. ==మూలములు== *[http://webapps.cgg.gov.in/icadd/dp/KadapaDistrictProfile.jsp కడప జిల్లా నీటి వనరుల సమాచారము] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] గుండ్లకమ్మ 1717 5920 2005-06-21T19:28:09Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] పాలేరు 1718 5921 2005-06-21T19:28:31Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] Template:సంవత్సరము బుధ 3 1719 5922 2005-06-21T19:47:50Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 శని|మార్చి}} Template:సంవత్సరము బుధ 4 1720 5923 2005-06-21T19:49:35Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 మంగళ|ఏప్రిల్}} Template:సంవత్సరము బుధ 5 1721 5924 2005-06-21T19:50:38Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 గురు|మే}} Template:సంవత్సరము బుధ 6 1722 5925 2005-06-21T19:51:37Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 ఆది|జూన్}} Template:సంవత్సరము బుధ 7 1723 5926 2005-06-21T19:53:04Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 మంగళ|జూలై}} Template:సంవత్సరము బుధ 8 1724 5927 2005-06-21T19:54:09Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 శుక్ర|ఆగష్టు}} Template:సంవత్సరము బుధ 9 1725 5928 2005-06-21T19:55:33Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 సోమ|సెప్టెంబర్}} Template:సంవత్సరము బుధ 10 1726 5929 2005-06-21T19:56:43Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 బుధ|అక్టోబర్}} Template:సంవత్సరము బుధ 11 1727 5930 2005-06-21T19:57:40Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 శని|నవంబర్}} Template:సంవత్సరము బుధ 12 1728 5931 2005-06-21T19:58:40Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 సోమ|డిసెంబర్}} Template:సంవత్సరము మంగళ 1 1729 5932 2005-06-21T20:01:36Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 మంగళ|జనవరి}} Template:సంవత్సరము మంగళ 2 1730 11528 2005-09-17T22:54:39Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 28 శుక్ర|ఫిబ్రవరి}} Template:మాసము 28 శుక్ర 1731 5934 2005-06-21T20:04:39Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] |- | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] |- | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] |- | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] |- | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |} Template:సంవత్సరము మంగళ 3 1732 5935 2005-06-21T20:06:45Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 శుక్ర|మార్చి}} Template:సంవత్సరము మంగళ 4 1733 5936 2005-06-21T20:08:08Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 సోమ|ఏప్రిల్}} Template:సంవత్సరము మంగళ 5 1734 5937 2005-06-21T20:09:08Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 బుధ|మే}} Template:సంవత్సరము మంగళ 6 1735 5938 2005-06-21T20:10:09Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 శని|జూన్}} Template:సంవత్సరము మంగళ 7 1736 5939 2005-06-21T20:11:17Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 సోమ|జూలై}} Template:సంవత్సరము మంగళ 8 1737 5940 2005-06-21T20:12:22Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 గురు|ఆగష్టు}} Template:సంవత్సరము మంగళ 9 1738 5941 2005-06-21T20:13:24Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 ఆది|సెప్టెంబర్}} Template:సంవత్సరము మంగళ 10 1739 5942 2005-06-21T20:14:21Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 మంగళ|అక్టోబర్}} Template:సంవత్సరము మంగళ 11 1740 5943 2005-06-21T20:15:24Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 శుక్ర|నవంబర్}} Template:సంవత్సరము మంగళ 12 1741 5944 2005-06-21T20:16:36Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 ఆది|డిసెంబర్}} Template:సంవత్సరము సోమ 1 1742 5945 2005-06-21T20:18:18Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 సోమ|జనవరి}} Template:సంవత్సరము సోమ 2 1743 11527 2005-09-17T22:54:15Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 28 గురు|ఫిబ్రవరి}} Template:మాసము 28 గురు 1744 5947 2005-06-21T20:20:35Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] |- | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] |- | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] |- | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] |- | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |colspan=3| &nbsp; |} Template:సంవత్సరము సోమ 3 1745 5948 2005-06-21T20:22:07Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 గురు|మార్చి}} Template:సంవత్సరము సోమ 4 1746 5949 2005-06-21T20:22:58Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 ఆది|ఏప్రిల్}} Template:సంవత్సరము సోమ 5 1747 5950 2005-06-21T20:24:00Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 మంగళ|మే}} Template:సంవత్సరము సోమ 6 1748 5951 2005-06-21T20:25:01Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 శుక్ర|జూన్}} Template:సంవత్సరము సోమ 7 1749 5952 2005-06-21T20:26:40Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 ఆది|జూలై}} Template:సంవత్సరము సోమ 8 1750 5953 2005-06-21T20:27:44Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 బుధ|ఆగష్టు}} Template:సంవత్సరము సోమ 9 1751 5954 2005-06-21T20:28:47Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 శని|సెప్టెంబర్}} Template:సంవత్సరము సోమ 10 1752 5955 2005-06-21T20:29:50Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 సోమ|అక్టోబర్}} Template:సంవత్సరము సోమ 11 1753 5956 2005-06-21T20:30:56Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 30 గురు|నవంబర్}} Template:సంవత్సరము సోమ 12 1754 5957 2005-06-21T20:32:38Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 31 శని|డిసెంబర్}} 2005 1755 27195 2006-06-20T20:52:56Z Srinivasa 246 కొంత అనువాదం {| align=right cellpadding=3 class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="center" colspan=2 | '''సంవత్సరాలు:'''<br> [[2002]] [[2003]] [[2004]] - '''2005 (MMV)''' - [[2006]] [[2007]] [[2008]] |- | align="center" colspan=2 | '''[[దశాబ్దాలు]]:''' <br> [[1970]] [[1980]] [[1990]] - '''[[2000]]''' - [[2010]] [[2020]] [[2030]] |- | align="center" | '''[[శతాబ్దాలు]]:''' <br> [[20th శతాబ్దం]] - '''[[21st శతాబ్దం]]''' - [[22nd శతాబ్దం]]<hr> {{C21YearInTopic}} |} '''2005''' is a [[common year starting on Saturday]] of the [[Gregorian calendar]] and is the current year. <p>2005 is the [[World Year of Physics 2005|World Year of Physics]].</p> <p>2005 is also the Year of the Rooster in the Chinese calendar.</p> ==ఘటనలు== {{సంవత్సరము శని 1}} ===[[జనవరి 2005|జనవరి]]=== * Worldwide aid effort continues to develop in response to the [[2004 Indian Ocean earthquake]]. * [[జనవరి 3]] - Violence in [[Iraq]]: [[Assassination]] of the Governor of [[Baghdad Province|Baghdad]], [[Ali Al-Haidri]]. * [[జనవరి 9]] - ** The same storm which pounded the [[US]] earlier in the month hits [[England]] and [[Scandinavia]]. At least 13 are dead among [[hurricane]] force winds and the worst [[flood]]ing in northwest England in 40 years. ** [[Mahmoud Abbas]] is elected to succeed [[Yasser Arafat]] as [[Palestinian Authority]] president in the [[Palestinian election]]. * [[జనవరి 10]] - Record rainfall causes a [[mudslide]] in [[La Conchita, California|La Conchita]], [[California]], killing 10. * [[జనవరి 13]] - Photos of [[Prince Harry of Wales|Prince Harry]] dressed as a [[Nazi]] at a [[costume party]] cause worldwide condemnation. * [[జనవరి 14]] - The [[Huygens probe]] lands on [[Titan]], largest moon of planet [[Saturn (planet)|Saturn]]. * [[జనవరి 16]] - [[Adriana Iliescu]] gives birth at age 66 and becomes the oldest woman in the world to do so. [[Image:Iraqi voters inked fingers.jpg|thumb|220px||Iraqi police officers hold up their index fingers marked with purple indelible ink, a security measure to prevent double voting.]] * [[జనవరి 17]] - [[New Zealand]]'s controversial [[New Zealand foreshore and seabed controversy|Foreshore and Seabed]] legislation comes into force. Some [[Indigenous peoples|indigenous]] [[Maori]] citizens consider it a day of mourning and will stage a మార్చి ("hikoi") in [[Christchurch]]. * [[జనవరి 18]] - [[Mark Latham]] resigns as leader of the [[Australian Labor Party]] and as a Member of the [[Australian House of Representatives]]. * [[జనవరి 20]] - [[President of the United States|U.S. Presidential]] inauguration day for the second term of [[George W. Bush]]. * [[జనవరి 21]] - In Belize's capital city [[Belmopan]], the [[Unrest in Belize in 2005|unrest over the government's new taxes]] erupts into [[riot]]s. * [[జనవరి 23]] - [[Viktor Yushchenko]] is sworn in as the third [[President of Ukraine]] in [[Kiev]], [[Ukraine]]. * [[జనవరి 25]] - A [[stampede]] during a religious [[pilgrimage]] in [[India]] kills at least 215, mostly women and small children. * [[జనవరి 26]] - A [[helicopter]] crash in eastern [[Iraq]] kills 31 [[United States]] soldiers. * [[జనవరి 30]] - ** The [[Iraqi National Assembly election, 2005|first Parliamentary elections in Iraq]] since the overthrow of the [[Ba'ath Party]] [[government]] led by [[Saddam Hussein]] take place. ** A [[Royal Air Force]] [[C-130 Hercules]] transport plane crashes in [[Iraq]], killing 10 British servicemen. Iraqi insurgents release a video claiming to have shot the aircraft down using a missile. {{సంవత్సరము శని 2}} ===[[ఫిబ్రవరి 2005|ఫిబ్రవరి]]=== * [[ఫిబ్రవరి 8]] - [[Danish parliamentary election, 2005|Danish parliamentary elections]] continue the center-right coalition led by Prime Minister [[Anders Fogh Rasmussen]] and his [[Liberal Party (Denmark)|Liberal Party]]. * [[ఫిబ్రవరి 9]] - An [[ETA]] car bomb injures 31 people at a conference centre in [[Madrid]]. * [[ఫిబ్రవరి 10]] - **[[North Korea]] announces that it possesses [[nuclear weapon]]s as a protection against the hostility it feels from the [[United States]]. **[[Saudi Arabia]] holds its first ever elections for municipal authorities, in which only men are allowed to vote. * [[ఫిబ్రవరి 12]] - Fire devastates the [[Windsor Building]], a 32 story office block, in [[Madrid]]. * [[ఫిబ్రవరి 14]] - ** A massive suicide bomb blast in central [[Beirut]] kills [[Lebanon]]'s former [[Prime Minister of Lebanon|prime minister]] [[Rafik Hariri]] and at least 15 other people. At least 135 other people were also hurt. ** Around 59 people are killed and 200 injured in a fire at mosque in [[Tehran]], [[Iran]]. [[Image:Major greenhouse gas trends.png|230px|right|thumb|The [[Kyoto Protocol]] is intended to cut [[Earth|global]] emissions of [[greenhouse gases]].]] * [[ఫిబ్రవరి 15]] - More than 200 people have been killed by a blast at a [[mine]] in [[Fuxin]], north-east [[China]]. * [[ఫిబ్రవరి 16]]: **The [[Kyoto Protocol]] comes into effect, without the support of the [[United States]] and [[Australia]]. **The [[National Hockey League]] cancels its [[2004-05_NHL_season|2004-2005 season]] becoming the first North American professional league to cancel a season due to a labour dispute. * [[ఫిబ్రవరి 19]] - Suicide bombers kill more than 30 people in Iraq as Shia Muslims marked Ashura, their holiest day. * [[ఫిబ్రవరి 20]] - ** [[Spain]] becomes the first country to vote in a [[Spanish referendum on the Treaty establishing a Constitution for Europe|referendum on ratification]] of the [[Treaty establishing a Constitution for Europe|proposed Constitution]] of the [[European Union]], passing it by a substantial margin, but on a low turnout. ** Early [[Portuguese legislative election, 2005|Legislative elections]] in [[Portugal]] result in a landslide victory for [[José Sócrates]] and the [[Socialist Party (Portugal)|Socialist Party]]. * [[ఫిబ్రవరి 22]] - More than 500 people have been killed and over 1,000 injured after entire villages were flatted in an earthquake measuring 6.4 on the Richter scale, hit the [[Zarand]] region of [[Kerman]] province in southern [[Iran]]. * [[ఫిబ్రవరి 26]] - [[Hosni Mubarak]] the president of [[Egypt]] ordered the constitution changed to allow multi-candidate presidential elections before [[సెప్టెంబర్‌ 2005]] by asking parliament to amend Article 76 of the Egyptian constitution. {{సంవత్సరము శని 3}} ===[[మార్చి 2005|మార్చి]]=== * [[మార్చి 1]] - The [[Supreme Court of the United States|US Supreme Court]] rules the [[death penalty]] unconstitutional for juveniles who committed their crimes under age 18. * [[మార్చి 3]] - **At 19.17 the 3500-ton freighter, [[M/V Karen Danielsen]], crashes into the Western bridge of the [[Great Belt Bridge]] of Denmark, 800m from [[Funen]]. All traffic across the bridge is closed, effectively separating [[Denmark]] in two. ** [[Millionaire]] [[Steve Fossett]] breaks a world record by completing the first non-stop, non-refueled, [[solo]] [[flight]] around the world in the [[Virgin Atlantic GlobalFlyer]]. *[[మార్చి 10]] - '''[[Tung Chee Hwa's resignation]]''': [[Tung Chee Hwa]], the [[Chief Executive of Hong Kong|Chief Executive]] of [[Hong Kong]], resigns. * [[మార్చి 11]] - In the [[United Kingdom|UK]], the controversial [[Prevention of Terrorism Act 2005]] was finally given [[Royal Assent]] after one of the longest ever sittings by the [[House of Lords]]. * [[మార్చి 13]] - First round of [[Central African Republic elections, 2005|Central African Republic elections]]. * [[మార్చి 14]] - ** The [[People's Republic of China]] ratifies an anti-[[secession]] law aimed at preventing [[Taiwan]] from declaring independence. ** Nearly one million people gathered for an opposition rally in [[Beirut]], a month after the death of former Prime Minister [[Rafik Hariri]]. The largest rally in [[Lebanon]] history. [[Image:Terri Schiavo protest.jpg|thumb|Protesters in front of Terri Schiavo's Pinellas Park, Florida hospice, [[మార్చి 27]], [[2005]].]] * [[మార్చి 16]] - Suspects [[Ripudaman Singh Malik]] and [[Ajaib Singh Bagri]] in the bombing of the [[Air India Flight 182]] in [[1985]] are found to be not guilty on all accounts. * [[మార్చి 19]] - ** A suspected [[suicide bomber]] in [[Doha]], [[Qatar]], kills one Briton and injured about 12 other people. ** A time bomb explodes in a Muslim shrine in [[Quetta]], southwestern [[Pakistan]], killing at least 29 people and wounding 40. ** A mine blast occurrs at the Xishui coal mine in [[Shuozhou]] and rocks nearby Kangjiayao coal mine. The death toll is up to 59. * [[మార్చి 20]] - At least 250 people in [[Japan]] are injured and at least one killed by when a magnitude 7 earthquake struck west of Kyushu Island, just 9km (5.5 miles) below the ocean floor. *[[మార్చి 21]] - In [[Red Lake, Minnesota|Red Lake]], [[Minnesota]], [[Red Lake High School massacre|10 are killed in a school shooting]], the worst since the [[Columbine High School massacre]]. * [[మార్చి 23]] - The United States' [[11th Circuit Court of Appeals]]' 2-1 decision refuses to order the reinsertion of [[Terri Schiavo]]'s feeding tube. * [[మార్చి 24]] - The [[Tulip Revolution]] in [[Kyrgyzstan]] reaches its climax with the overthrow of president [[Askar Akayev]]. The crowd calling for his removal storms the Government House and riots occur throughout the capital city. * [[మార్చి 26]] - 1 million [[Taiwan]]ese walk in [[Taipei]] in opposition to the [[Anti-Secession Law of the People's Republic of China|Anti-Secession Law]] of [[Mainland China]]. * [[మార్చి 28]] - The [[2005 Sumatran earthquake]] struck off [[Sumatra]], 3 months after the [[2004 Indian Ocean earthquake]]. At a magnitude of 8.7 it is the second largest earthquake since [[1965]]. {{సంవత్సరము శని 4}} ===[[ఏప్రిల్‌ 2005|ఏప్రిల్‌]]=== *[[Japanese history textbooks controversy|Anti-Japanese demonstrations in China]] *[[ఏప్రిల్‌ 2]]: **[[Pope John Paul II]], leader of the [[Roman Catholic Church]], dies after a long [[bout]] with [[Parkinson's disease]]. He became the 3rd longest reigning [[pope]] in church history. *[[ఏప్రిల్‌ 7]]: **[[MG Rover]], the UK's sole remaining volume producer goes into receivership after a planned alliance with Chinese manufacturer, [[Shanghai Automotive Industry Corporation]] collapses. ** A suicide bomber blows himself up in Cairo's Khan al Khalili market, killing two foreign tourists and wounding 17 others. A group called "Islamic Pride Brigades" claims responsibility. *[[ఏప్రిల్‌ 8]] - Referendum in [[Curacao]] on independence vs. integration with the [[Netherlands]]. {| align=right | [[Image:Jp2commendation.jpg|200px|thumb|Members of the College of Cardinals look on at Pope John Paul II's Funeral.]] |- | [[Image:Charles and Camilla.jpg|200px|thumb|The Prince of Wales and the Duchess of Cornwall following their civil wedding in Windsor, England]] |} *[[ఏప్రిల్‌ 9]]: **Tens of thousands of demonstrators, many of them supporters of [[Shia]] cleric [[Moqtada Sadr]], మార్చిed through [[Baghdad]] denouncing the US occupation of Iraq, two years after the fall of [[Saddam Hussein]], and rallied in the square where his statue was toppled in [[2003]]. **The marriage of [[Prince Charles|The Prince of Wales]] and [[Camilla Parker Bowles]] takes place. *[[ఏప్రిల్‌ 12]] - Fans hurl lit flares onto the field at [[San Siro|San Siro Stadium]] in [[Milan]] during a Champions League quarter-final [[soccer]] match. *[[ఏప్రిల్‌ 15]] - At least 21 people died and around 50 people were injured in a devastating fire at a hotel in central [[Paris]]. *[[ఏప్రిల్‌ 16]] - President [[Lucio Gutierrez]] of [[Ecuador]] declared a state of emergency in the capital city and dissolved the Supreme Court. *[[ఏప్రిల్‌ 17]] - Twelve holidaymakers were killed in southern [[Switzerland]] when a bus carrying 27 people plunged 200 metres into a ravine. *[[ఏప్రిల్‌ 18]] - Five people died in ethnic clashes in [[Iran]]'s south-west [[Khuzestan]] province. *[[ఏప్రిల్‌ 19]] - Joseph Ratzinger elected [[Pope Benedict XVI]] on the second day of the [[Papal conclave, 2005|Papal conclave]]. *[[ఏప్రిల్‌ 20]]: **At least 46 workers have been killed and several others injured in a blast at an explosives factory in [[Zambia]]. **56 hurt as earthquake hits Fukuoka and Kasuga, Fukuoka Prefecture, Japan. The earthquake measured a magnitude of 5.8 on the Richter scale. **President [[Lucio Gutiérrez]] of [[Ecuador]] is said to have fled after Congress voted to sack him amid growing protests. *[[ఏప్రిల్‌ 21]]: **A bus crash in [[Vietnam]]'s Central Highlands has left 30 Vietnamese war veterans dead and four other people hurt. **A gunfight on the edge of the Saudi city of [[Mecca]] has left two militants and two members of the security forces dead. *[[ఏప్రిల్‌ 23]]: [[Silvio Berlusconi]], prime minister of [[Italy]], re-forms government after its dissolution three days earlier. *[[ఏప్రిల్‌ 25]]: A passenger train derails in the Japanese Hy&#333;go prefecture killing at least 106 people and injuring another 456. *[[ఏప్రిల్‌ 26]] - Facing international pressure, [[Syria]] withdrew the last of its 14,000 troop military garrison in [[Lebanon]] ending its 29 year military domination of that country. *[[ఏప్రిల్‌ 27]] - The Superjumbo jet aircraft [[Airbus 380]] made its first flight from [[Toulouse]]. *[[ఏప్రిల్‌ 30]] - Attacks on tourists in the Egyptian capital [[Cairo]] leave three militants dead and at least 10 people injured. {{సంవత్సరము శని 5}} ===[[మే 2005|మే]]=== * [[మే 1]] - A suicide attack targets a Kurdish funeral in the northern [[Iraq]]i town of [[Talafar]], near [[Mosul]], which leaves at least 25 people dead and injured more than 30 others. Earlier, at least five policemen and four civilians were killed in two separate attacks in Baghdad. * [[మే 2]] - A blast at an illegal munitions store in northern [[Afghanistan]] kills 28 people and injures at least 13 others. * [[మే 3]] - At least 32 people are killed and nine others injured when three two-storey buildings in the eastern [[Pakistan]]i city of [[Lahore]] collapsed after gas cylinders stored in one of them exploded. * [[మే 4]] - In one of the largest [[Insurgency|insurgent]] attacks in Iraq to date, at least 60 people have been killed and dozens wounded in a suicide bombing at a Kurdish police recruitment center in [[Irbil]], northern Iraq. * [[మే 5]] - ** The [[United Kingdom]] votes in the [[United Kingdom general election, 2005|2005 general election]]. The [[Labour Party (UK)|Labour Party]] is re-elected with a substantially reduced majority. ** Two homemade bombs explode outside the British consulate in [[New York]], [[USA]]. * [[మే 10]] - A live [[hand grenade]] lands about 100 feet from [[United States President]] [[George W. Bush]] while he is giving a speech to a crowd in [[Tbilisi]], [[Georgia (country)|Georgia]], but malfunctions and does not detonate. * [[మే 11]] - Serial killer [[Michael Ross]] became first person executed in [[New England]] in 45 years. * [[మే 13]] - **[[Uzbekistan|Uzbek]] [[Military of Uzbekistan|troops]] kill up to 500 during [[మే 2005 unrest in Uzbekistan|protests in eastern Uzbekistan]] over the trials of 23 accused [[Islamism|Islamic extremists]]. President [[Islam Karimov]] defends the act. **The [[United States]] [[Department of Defense]] issues a list of bases to be closed as part of the [[Base Realignment and Closure]] process ([[Base Realignment and Closure, 2005|BRAC 2005]]). * [[మే 15]] - A passenger [[ferry]] capsizes and sinks in strong winds in the [[Bura Gauranga River]] in [[Bangladesh]], leaving over 100 people missing. * [[మే 16]] - [[George Galloway]] appears before a US [[Senate]] committee, to answer allegations of making money from the Iraqi [[Oil-for-Food Programme]]. * [[మే 17]] - Kuwaiti women granted right to vote. * [[మే 19]] - ** ''[[Star Wars Episode III: Revenge of the Sith]]'' released, effectively completing the ''Star Wars'' movie saga begun by [[George Lucas]] in [[1977]]. ** The [[Canada|Canadian]] [[Canadian House of Commons|House of Commons]] [[38th Canadian Parliament|members]] narrowly pass [[Canadian federal budget, 2005|two budget bills]] at [[second reading]] allowing the [[minority government|minority]] [[Liberal Party of Canada|Liberal]] government of [[Prime Minister of Canada|Prime Minister]] [[Paul Martin]] to stay in power. * [[మే 21]] - [[Greece]] wins the [[Eurovision Song Contest]] in [[Kiev]]. * [[మే 25]] - **[[Liverpool|Liverpool F.C.]] won the [[UEFA Champions League]] by defeating [[AC Milan]] 3-1 in a penalty shootout in [[Istanbul, Turkey|Istanbul]]. **The Acting Chief Executive of Hong Kong, [[Donald Tsang]], resigned for participating in the Chief Executive Election in జూలై. As a result, [[Henry Tang]] and [[Michael Suen]] had become the Acting [[Chief Executive]] and Acting [[Chief Secretary for Administration]] respectively. * [[మే 29]] - **[[France]], resoundingly rejects the [[European Constitution]] (see [[French referendum on the European Constitution]]). * [[మే 31]] - [[W. Mark Felt]] is confirmed to be [[Deep Throat (Watergate)|Deep Throat]]. {{సంవత్సరము శని 6}} ===జూన్‌=== * [[జూన్‌ 1]] - [[The Netherlands]] becomes the second country to reject the [[European constitution]] (see [[Dutch referendum on the European Constitution]]). * [[జూన్‌ 5]] - [[Switzerland]] votes to join the [[Schengen treaty|Schengen]] area and to allow [[civil unions|same-sex partnerships]]. * [[జూన్‌ 6]] - [[Syria|Syrian]] [[Vice President]] [[Abdul Halim Khaddam]] resigns. * [[జూన్‌ 13]] - Singer [[Michael Jackson]] acquitted on all 10 charges of child molestation, conspiracy of child abduction, and administering alcohol to minors in aid of child molestation (see [[2005 trial of Michael Jackson]]). * A 4 year old boy dies on the thrill ride of [[Epcot]], [[Mission: Space]]. * [[జూన్‌ 17]] - A 6.7 aftershock,which followed a 5.3 [[earthquake]] the previous day, hits [[California]] making it the fourth earthquake since [[జూన్‌ 12]] in [[California]]. ([[California earthquakes of జూన్‌ 2005]]) * జూన్‌ 17 - Because of "quadruple-witching" [[option]]s and [[Futures contract|future]]s expiration, the [[New York Stock Exchange]] sees the heaviest first-hour trading on record. 704 million shares were traded between 9:30-10:30 A.M. 1.92 billion shares were traded for the day. * [[జూన్‌ 19]] - Election in the [[Autonomous Community]] of [[Galicia]], [[Spain]] &mdash; preliminary results show that [[Manuel Fraga]] and the [[Partido Popular]] lose control of the autonomous parliament. ===జూన్‌=== * [[జూన్‌ 20]]&ndash;[[జూలై 3]]: [[Wimbledon Championships]] * [[జూన్‌ 30]] - ** [[MTV Networks]] scheduled to launch [[LGBT]]-themed [[LOGO channel]] in the United States. {{సంవత్సరము శని 7}} ===జూలై=== * [[జూలై 1]] - Revaluation of the [[Romanian leu]]. * [[జూలై 1]] - [[Microsoft]] plans to end official support of [[Windows 2000]] * [[జూలై 1]]&ndash;[[జూలై 5|5]] - The [[United Church of Christ]] votes on a number of [[Gay marriage]] resolutions at their [[General Synod]] in [[Atlanta, Georgia]]. * [[జూలై 2]] - Demonstration against [[G8]] summit in [[Edinburgh]] * [[జూలై 2]] - [[Live 8]] concert at Hyde Park in London * [[జూలై 2]]&ndash;[[జూలై 9|9]] - [[Special Olympics Great Britain]] in [[Glasgow]] * [[జూలై 4]] - [[NASA]]'s [[Deep Impact (space mission)|Deep Impact]] spacecraft fires a "copper bullet" into [[Comet Tempel 1]], creating a [[Impact crater|crater]] for scientific studies. * [[జూలై 6]]&ndash;[[జూలై 8|8]] - [[G8]] summit in [[Gleneagles]] [[Perthshire|Perthshire, Scotland]], [[UK]]. * [[జూలై 6]] - Host of the [[2012 Summer Olympics]] to be announced by the [[IOC]] in [[Singapore]] during its 117th Session. * [[జూలై 10]] - [[Luxembourgish referendum on the European Constitution]] * [[జూలై 13]]&ndash;[[జూలై 31|31]] - Launch window for [[Space Shuttle Discovery|Space Shuttle ''Discovery'']] return to flight mission [[STS-114]]. This is the first flight in more than two years since the breakup of [[Space Shuttle Columbia|''Columbia'']] on its return from mission [[STS-107]]. * [[జూలై 16]] - ''[[Harry Potter and the Half-Blood Prince]]'' released in all [[English language|English]]-speaking countries. * [[జూలై 17]] - Elections of a Palestinian parliament. * [[జూలై 25]]&ndash;[[జూలై 31|31]] - [[AirVenture]] is held in [[Oshkosh, Wisconsin]]. * [[జూలై 29]] - The [[IAAF Golden League|Golden League]] tournament [[Bislett Games]] will mark the opening of the new [[Bislett stadion]] ===ఆగస్టు=== {{సంవత్సరము శని 8}} * [[ఆగస్టు 1]]: [[NASA]]'s [[MESSENGER]] probe to [[Mercury (planet)|Mercury]] makes an [[Earth]] flyby. * [[ఆగస్టు 10]]: [[Mars Reconnaissance Orbiter]] launches. * [[ఆగస్టు 15]]: Execution of the [[Israel unilateral disengagement plan of 2004|Israel Disengagement Plan]] begins. [[Israel]] will begin relocating its citizens living in the [[Gaza Strip]] and will eventually remove its troops from there. * [[ఆగస్టు 11]]&ndash;[[ఆగస్టు 21]]: [[Universiade]] summer games will be held in [[Izmir|&#x130;zmir]], [[Turkey]]. ===సెప్టెంబర్‌=== {{సంవత్సరము శని 9}} * [[సెప్టెంబర్‌]]: [[Los Angeles County Metropolitan Transportation Authority]] scheduled to complete the Orange Line, a [[busway]] across the [[San Fernando Valley]]. * [[సెప్టెంబర్‌ 12]]: [[Norwegian parliamentary election, 2005]] * [[సెప్టెంబర్‌ 12]]: [[Hong Kong Disneyland]] park opens. * [[సెప్టెంబర్‌ 13]]: The rest of the [[Hong Kong Disneyland Resort]] opens. * [[సెప్టెంబర్‌ 17]]: [[హైదరాబాదు]]లో [[వినాయక నిమజ్జనం]] ప్రశాంతంగా జరిగింది. * [[సెప్టెంబర్‌ 18]]: The 57th annual [[Emmy Awards]] are handed out in [[Los Angeles]] * [[సెప్టెంబర్‌ 24]]: The [[New Zealand]] general election must be held on, or before, this date. * [[సెప్టెంబర్‌ 25]]: The new [[Suvarnabhumi Airport]] opens in [[Bangkok]], [[Thailand]]. All international flights will transfer from Don Muang to Suvarnabhumi. * [[సెప్టెంబర్‌ 27]]: [[Danish referendum on the European Constitution]] ===అక్టోబర్‌=== {{సంవత్సరము శని 10}} * [[అక్టోబర్‌]]: The second Chinese manned space mission [[Shenzhou 6]] is scheduled to carry two astronauts for five days in orbit. * [[అక్టోబర్‌ 1]]: [[Connecticut]] will begin banning use of hand-held cell phones while driving. [[New York]], [[New Jersey]] and [[Washington, DC]] already have such bans. * [[అక్టోబర్‌ 3]]: [[Annular eclipse|Annular solar eclipse]] (North [[Portugal]], [[Spain]], east [[Africa]]). * [[అక్టోబర్‌ 4]]The Complete [[Calvin and Hobbes]] well be released. * [[అక్టోబర్‌ 8]]: The second [[DARPA Grand Challenge]] is scheduled to be held. * [[అక్టోబర్‌ 15]]: A new ''[[Asterix]]'' comic will be released. * [[అక్టోబర్‌ 26]]: 2004 సంవత్సరమునకు గాను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చే [[నంది పురస్కారాల]] ప్రధానం. [[Image:Nandi2004.jpg|thumb|200px||ఉత్తమ చిత్రం [[ఆనంద్]](శేఖర్ కమ్ముల),ఉత్తమ నటుడు [[రాజేంద్ర ప్రసాద్]],ఉత్తమ నటి [[కమిలిని ముఖర్జీ]].]] ===నవంబర్‌=== {{సంవత్సరము శని 11}} * [[నవంబర్‌ 11]]: ''[[Rent]]'' is released in US movie theaters on this day. * [[నవంబర్‌ 18]]: ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire]]'' is released in the US and UK movie theaters on this day. * [[నవంబర్‌ 26]]: The third [[Junior Eurovision Song Contest]] will be in [[Hasselt]], [[Belgium]]. * [[నవంబర్‌ 27]]: The [[93rd Grey Cup]] game to be played in [[Vancouver, British Columbia|Vancouver]], [[Canada]]. ===డిసెంబర్‌=== {{సంవత్సరము శని 12}} * [[డిసెంబర్‌ 9]]: [[Luxembourg]] will join the [[ESA]]. ===Unknown dates=== * [[European Union]] [[TLD]] ''.eu'' is to be launched, and replace ''.eu.int'' * [[Greenland]] will hold a referendum on independence. * The [[Broadway]] adaptation of [[Pink Floyd]]'s ''[[The Wall]]'' is expected to be completed and begin playing in mid-summer. * The [[BBC]] are expected to launch software for downloading and watching their [[television]] programmes from the [[Internet]]. * [[Canada|Canadian]] [[Gomery Commission|Commission of Inquiry into the Sponsorship Program and Advertising Activities]]: The final report and recommandations of [[John Gomery|Justice John H. Gomery]] is expected to be released by డిసెంబర్‌ 15, 2005. ===Fictional Events=== * [[ఫిబ్రవరి]]: The events of ''[[Metal Gear Solid]]'' take place. * [[డిసెంబర్‌ 24]]: The Pluto's Kiss Virus infects and shuts down every computer in the world, caused by a 10-year old boy. From the ''[[.hack]]'' [[anime]]. * The events of ''[[Transformers: The Movie]]'' take place. * ''[[Twisted Metal 1]]'' takes place * ''[[The Martian Chronicles]]'': [[ఏప్రిల్‌]]: The house of Usher II opens. [[ఆగస్టు]]: Elder People come to Mars. [[సెప్టెంబర్‌]]: A martian lives among the humans, [[నవంబర్‌]]: Nuclear siege befalls Earth. ==జననాలు== * [[ఏప్రిల్‌ 8]] - [[Leah Isadora Behn]], princess of [[Norway]]. ==మరణాలు== ''Main article: [[Deaths in 2005]]'' ===జనవరి=== * [[జనవరి 1]]: **[[Shirley Chisholm]], 80, first black woman elected to the [[U.S. Congress]], (b. [[1924]]) **[[Bob Matsui]], 63, [[Congressman]] from [[California]] (b. [[1941]]) * [[జనవరి 4]]: **[[Ali al-Haidri]], Governor of [[Baghdad]], [[Iraq]] **[[Frank Harary]], 84, mathematician and expert on [[Graph theory]] (b. [[1921]]) * [[జనవరి 9]] - [[Koji Hashimoto (director)|Koji Hashimoto]], 66, [[Japan]]ese film director * [[జనవరి 10]] - [[Tommy Fine]], 90, [[Major League Baseball]] player, (b. [[1914]]) * [[జనవరి 17]] - [[Zhao Ziyang]], 86, reformist [[Premier of the People's Republic of China]] and [[General Secretary of the Communist Party of China]], (b. [[1919]]) * [[జనవరి 20]] - [[Per Borten]], 92, [[Norway|Norwegian]] prime minister, (b. [[1913]]) * [[జనవరి 23]] - [[Johnny Carson]], 79, [[United States of America|American]] television host, [[The Tonight Show]], (b. [[1925]]) * [[జనవరి 25]] - [[Stanislaw Albinowski|Stanis&#322;aw Albinowski]], [[Poland|Polish]] [[economist]] and [[journalist]] (b.[[1923]]) * [[జనవరి 28]] - [[Jim Capaldi]], British musician, drummer with [[Traffic]], singer/songwriter (b. [[ఆగస్టు 2]], [[1944]]) * [[జనవరి 29]] - [[Ephraim Kishon]], [[Israel]]i [[satire|satirist]], [[dramatist]], [[screenwriter]], and [[film director]] (b. 1924). ===ఫిబ్రవరి=== * [[ఫిబ్రవరి 2]] - [[Max Schmeling]], 99, German former heavyweight champion * [[ఫిబ్రవరి 3]]: **[[Ernst మేr]], 100, evolutionary biologist **[[Zurab Zhvania]], 41, Prime Minister of [[Georgia (country)|Georgia]] **[[Corrado Cardinal Bafile]], 101, Oldest [[Cardinal (Catholicism)|Cardinal]] ever * [[ఫిబ్రవరి 4]] - [[Ossie Davis]], 87, African-American actor and civil rights activist * [[ఫిబ్రవరి 5]] - [[Gnassingbe Eyadema]], 69, President of [[Togo]] * [[ఫిబ్రవరి 10]] - [[Arthur Miller]], 89, American [[playwright]] * [[ఫిబ్రవరి 14]] - [[Rafik Hariri]], 60, former Prime Minister of [[Lebanon]] * [[ఫిబ్రవరి 17]] - [[Nariman Sadeq]], 70, former Queen of Egypt * [[ఫిబ్రవరి 20]]: **[[Sandra Dee]], 62, American actress **[[John Raitt]], 88, American actor **[[Hunter S Thompson]], 67, American writer * [[ఫిబ్రవరి 21]]: **[[Ara Berberian]], 74, American opera singer **[[Eugene Scott]], 75, American religious broadcaster **[[Guillermo Cabrera Infante]], 75, Cuban novelist *[[ఫిబ్రవరి 28]] - [[Mario Luzi]], 90, Italian poet, Italian senator ===మార్చి=== *[[మార్చి 2]] - [[Rick Mahler]], 51, [[Major League Baseball]] player *[[మార్చి 3]] - [[Max M. Fisher]], American philanthropist *[[మార్చి 6]] - [[Hans Bethe]], 98, physicist *[[మార్చి 10]] - [[Dave Allen]], 68, comedian *[[మార్చి 17]]: **[[George F. Kennan]], 101, American Cold War strategist; father of [[containment]] policy **[[Andre Norton]], 93, science fiction author *[[మార్చి 19]] - [[John De Lorean]], 80, automotive pioneer *[[మార్చి 20]] - [[Armand Lohikoski]], 93, [[Finland|Finnish]] director, (b. [[1912]]) *[[మార్చి 22]]: **[[Clemente Domínguez y Gómez]], 58, [[Antipope]] Gregory XVII *[[మార్చి 26]]: **[[Lord Callaghan of Cardiff]], 92, former British prime minister **[[Paul Hester]], 46, [[Split Enz]] / [[Crowded House]] drummer **[[Marius Russo]], 90, [[Major League Baseball]] player *[[మార్చి 29]]: **[[Howell Heflin]], 84, American politician **[[Johnnie Cochran]], 67, American defense attorney *[[మార్చి 30]] - [[Mitch Hedberg]], 37, American [[stand-up comedian]] *[[మార్చి 31]] - [[Terri Schiavo]], 41, American disabled person and [[cause célèbre]] ===ఏప్రిల్‌=== *[[ఏప్రిల్‌ 1]] - [[Harald Juhnke]], German entertainer (b. [[1929]]) *[[ఏప్రిల్‌ 2]] - [[Pope John Paul II]], 84 (b. [[1920]]) *[[ఏప్రిల్‌ 5]] - [[Saul Bellow]], Canadian [[Nobel Prize]]-winning author (b. [[1915]]) *[[ఏప్రిల్‌ 6]] - [[Rainier III, Prince of Monaco|Prince Rainier III]], 81, ruler of [[Monaco]] *[[ఏప్రిల్‌ 9]] - [[Andrea Dworkin]], 58, [[feminist]] writer and anti-[[pornography]] activist (b. [[1946]]) *[[ఏప్రిల్‌ 11]] - [[Lucien Laurent]], 97, first footballer ever to score at the [[FIFA World Cup]] finals *[[ఏప్రిల్‌ 16]] - [[Kay Walsh]], 93, British actress *[[ఏప్రిల్‌ 19]]: **[[Ruth Hussey]], 93, American actress **[[Niels-Henning Ørsted Pedersen]], jazz musician (b. [[1946]]) *[[ఏప్రిల్‌ 23]]: **Sir [[Joh Bjelke-Petersen]], 94, Longest serving premier of [[Queensland]], [[Australia]] **Sir [[John Mills]], 97, [[Academy Award|Oscar]]-winning English actor **[[Earl Wilson]], [[Major League Baseball]] player (b. [[1934]]) *[[ఏప్రిల్‌ 21]] - [[Zhang Chunqiao]], member of the Chinese "[[Gang of Four (China)|Gang of Four]]" (b. [[1917]]) *[[ఏప్రిల్‌ 24]] - [[Ezer Weizman]], 80, [[President of Israel]] from [[1993]] to [[2000]] *[[ఏప్రిల్‌ 26]]: **[[ఆగస్టుo Roa Bastos]], 87, Paraguayan writer **[[Maria Schell]], Austrian-born actress (b. [[1926]]) ===మే=== *[[మే 2]] - [[Robert Hunter (journalist)|Robert Hunter]], 64, Canadian journalist founding member of the Canadian [[Greenpeace]] [[Foundation]] (b. [[1941]]) *[[మే 7]] - [[Peter Wallace Rodino]], 95, U.S. Congressman (b. [[1909]]) *[[మే 12]] - [[Martin Lings]], 96, Islamic scholar (b. [[1909]]) *[[మే 17]] - [[Frank Gorshin]], 71, actor (b. [[1934]]) *[[మే 19]] - [[Henry Corden]], 85, voice actor (b. [[1920]]) *[[మే 20]] - [[Paul Ricoeur]], 92, French philosopher (b. [[1913]]) *[[మే 21]] - [[Subodh Mukherjee]], 84, Indian filmmaker (b. [[1921]]) *[[మే 25]]: **[[Sunil Dutt]], 75, Indian actor and politician (b. [[1929]]) **[[Ismail Merchant]], 68, Indian film producer (b. [[1936]]) **[[Ruth Laredo]], 67, American pianist (b. [[1937]]) *[[మే 26]] - [[Chico Carrasquel]], Major League Baseball player (b. [[1928]]) *[[మే 27]] - [[Fay Godwin]], 74, British photographer (b. [[1931]]) *[[మే 29]]: **[[Patsy Calton]], 57, English Member of Parliament (b. [[1948]]) **[[George Rochberg]], 86, American composer (b. [[1918]]) ===జూన్‌=== *[[జూన్‌ 1]] - [[George Mikan]], 80, [[Basketball Hall of Fame]]r (b. [[1924]]) *[[జూన్‌ 6]] - [[Anne Bancroft]], 73, American actress (b. [[1931]]) *[[జూన్‌ 8]] - [[Ed Bishop]], 72, American actor (b. [[1932]]) *[[జూన్‌ 10]] - [[Jim Exon]], 83, [[List of Governors of Nebraska|Governor]] and [[List of United States Senators from Nebraska|U.S. Senator]] from [[Nebraska]] (b. [[1921]]) *[[జూన్‌ 13]] - [[David Diamond]], 89, American composer of classical music (b. [[1915]]) *[[జూన్‌ 14]] - [[Mimi Parent]], 81, Canadian born [[surrealist]] painter *[[జూన్‌ 16]] - [[Enrique Laguerre]], 99, [[Puerto Rican]] writer (b. [[మే 3]], [[1906]]). *[[జూన్‌ 21]] - [[Jaime Cardinal Sin]], 76, former Archbishop of [[Manila]] [[Category:2005|*]] [[af:2005]] [[ar:2005]] [[ast:2005]] [[bg:2005]] [[be:2005]] [[bs:2005]] [[ca:2005]] [[cs:2005]] [[cy:2005]] [[da:2005]] [[de:2005]] [[et:2005]] [[el:2005]] [[es:2005]] [[eo:2005]] [[eu:2005]] [[fo:2005]] [[fr:2005]] [[ga:2005]] [[gl:2005]] [[ko:2005&#45380;]] [[hr:2005]] [[io:2005]] [[id:2005]] [[ia:2005]] [[is:2005]] [[it:2005]] [[he:2005]] [[ka:2005]] [[kw:2005]] [[la:2005]] [[lt:2005]] [[lb:2005]] [[li:2005]] [[hu:2005]] [[mi:2005]] [[ms:2005]] [[zh-min-nan:2005 nî]] [[nl:2005]] [[nds:2005]] [[ja:2005&#24180;]] [[no:2005]] [[nb:2005]] [[nn:2005]] [[os:2005]] [[pl:2005]] [[pt:2005]] [[ro:2005]] [[ru:2005]] [[se:2005]] [[scn:2005]] [[simple:2005]] [[sk:2005]] [[sl:2005]] [[sr:2005]] [[fi:2005]] [[sv:2005]] [[tl:2005]] [[tt:2005]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2548]] [[tr:2005]] [[uk:2005]] [[wa:2005]] [[zh:2005&#24180;]] [[zh-min-nan:2005 nî]] Image talk:Kaman.jpg 1757 5959 2005-06-21T22:42:10Z 69.137.138.119 Bhaskar Burra This is the Gateway of Karimnagar. Built by Nizams , recently renovated great architecture. This along with the Tower Cirle makes karminagar a unique city in whole Telangaana Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు 1758 13516 2005-10-31T11:59:00Z Chaduvari 97 Added to Category [[Category:భారత దేశము]] జైనమతము 1759 25405 2006-05-15T10:11:46Z Chaduvari 97 Reverted edit of 204.10.84.61, changed back to last version by వైఙాసత్య <div style="float:right;border:1px;border-style:dotted;width:156px;padding:5px;margin-left:5px"> [[image:Jain-swastika.jpg|155px|none]] <hr> The holiest Jain symbol is the right facing [[swastika]], or svastika, shown above. <p> Commonly, Jain worshippers also use loose rice grains to create svastika symbols around the temple altar. <hr> Left facing swastikas are not used in the Jain tradition. </div> '''Jainism''' (pronounced ''Jai-nizm''), traditionally known as '''Jain Dharma''', is an ancient religion known since early recorded times as an independent faith and philosophy. It is based more immediately upon the teachings of the prince [[Mahavira]] ([[599 BC|599]] - [[527 BC]]), or Lord Mahavira to Jains. According to belief, Jain philosophy is an understanding and codification of eternal universal truths which at times lapse among humanity, but later reappear through the teachings of human beings who have gained [[enlightenment]] or omniscience (''Keval Gnan''). In this part of the universe, in the present half cycle of time, the philosophy is believed to have first been given to humanity by [[Lord Rishabha]]. Evidence from the [[Indus Valley Civilization]] (c. [[3000]]- [[1500]] [[BC]]) seems to attest to its early existence as shown through seals and other artifacts unearthed since the civilization's discovery in [[1921]]. ==Overview of Jainism== Jainism teaches that "every single living thing is an individual and eternal [[soul]]," which is responsible for its own actions. Jains see their faith as teaching the individual to live, think and act in ways that respect and honor the spiritual nature of every living being to the best of one's human abilities. Jains view [[God]] as the unchanging traits of the pure soul, chief among them being Infinite Knowledge, Perception, Consciousness, and Happiness (''Ananta Gnana, Darshan, Chaitanya,'' and ''Sukh''). The universe itself is eternal, having no beginning and no end. (Hence, it is said that Jainism is a religious path which does not include the concept of a [[creator God]]). The primary figures of Jainism are the [[Tirthankara]]s. Jainism has two main variants: [[Digambar]] and [[Shvetambar]]. Jains believe in [[ahimsa]], [[asceticism]], [[karma]], [[samsara]], and the [[jiva]]. Jain philosophy has many scriptures written over a long period of time. Many Jains consider the primary [[scripture]] to be the ''[[Tattvartha Sutra]]'', or Book of Realities written over 18 centuries ago by the monk-scholar [[Umasvati]]. As part of its stance on nonviolence, Jainism goes beyond [[vegetarianism]] in that the Jain diet also excludes most [[root vegetable]]s and certain other foods believed to be unnecessarily injurious. Observant Jains do not eat, drink or travel after sunset and always rise before sunrise. At approximately 8 to 10 million adherents, Jainism is among the smallest of the [[major world religions]]. There are 6000 Jain [[nun]]s, and 2500 Jain [[monk]]s -- most of the monks and nuns are members of the [[Shvetambar]] (''[[Mary Pat Fisher|Fisher]]'') in [[India]]. Despite their meager number, Jains are said to have stood out for themselves and there are quite a lot of them in various, significant fields, mainly businesses and sciences. Jains have been an important presence in [[Culture of India|Indian culture]], contributing to [[Indian philosophy]], [[art]], [[architecture]], [[science]]s and last but not least the [[politic]]s of [[Mohandas Gandhi]] which led to [[India's independence movement|Indian independence]]. [[Maharashtra]], [[Rajasthan]] and [[Gujarat]] are likely to have the largest Jain population among Indian states. Another state of India with a relatively large Jain population among its residents is [[Karnataka]]. Jainism has a large following in the Indian region of [[Punjab]], especially the town of [[Ludhiana]]. There were many Jains in [[Lahore]] (Punjab's historic capital) and other cities before the [[Partition of India|Partition]] of [[1947]]. Many then fled to the Indian section of Punjab. === Digambaras and Shvetambaras === The two major [[sects]] of Jainism trace their origin to events that occurred about ~200 years after the death of [[Mahavira|Mah&#257;v&#299;ra]]. [[Bhadrabahu]], chief of the Jain [[monk]]s, foresaw a period of famine and led all who would follow him (~12,000 people), to [[South India|southern India]]. Twelve years later, they returned to find that [[Svetambara]] sect had arisen. The followers of Bhadrabahu became known as the [[Digambara]]s. == Jain cosmology == <div style="float:right;width:156px;margin-left:5px"> [[image:Jainism_logo.png|frame|The hand with a wheel on the palm symbolizes the Jain Vow of Ahimsa, meaning non-injury and non-violence. The word in the middle of the wheel reads "ahimsa." This logo represents halting the cycle of reincarnation through relentless pursuit of truth.]]. </div> According to Jain beliefs, the [[universe]] was never created, nor will it ever cease to exist. It is eternal but not unchangeable, because it passes through an endless series of alternations or swings. Each of these upward or downward swings is divided into six world ages ([[yugas]]). The present world age is the fifth age of one of these "swings," which is in a downward movement. These ages or "swings" are known as "AARO" as in "''Pehelo Aaro''" or First Age, "''Beejo Aaro''" or Second Age and so on. The last one is the "''Chhatho Aaro''" or Sixth Age. All these ages have fixed time durations of thousands of years. When this reaches its lowest level, even Jainism itself will be lost in its entirety. Then, in the course of the next upswing, the Jain religion will be rediscovered and reintroduced by new leaders called ''Tirthankaras'' (literally "Crossing Makers" or "Ford Finders"), only to be lost again at the end of the next downswing, and so on. In each of these enormously long alternations of time there are always twenty-four Tirthankaras. In the current world age, the twenty-third Tirthankar was [[Parshva]], an [[ascetic]] and teacher, whose traditional dates are [[877 BC|877]]-[[777 BC]], i.e., 250 years before the passing of the last Tirthankar Mahavira in [[527 BC]]. Jains regard him and all Tirthankaras as a reformer who called for a return to beliefs and practices in line with the eternal universal philosophy upon which the faith is said to be based. The twenty-fourth and final Tirthankar of this age is known by his title, [[Mahavira|Mah&#257;v&#299;ra]], the Great Hero ([[599 BC|599]]-527 BC). He too was a wandering ascetic teacher who attempted to recall the Jains to the rigorous practice of their ancient faith. Jains believe that reality is made up of two eternal principles, [[jiva]] and [[ajiva]]. Jiva consists of an infinite number of identical spiritual units; ajiva (that is, non-jiva) is matter in all its forms and the conditions under which matter exists: time, space, and movement. Both jiva and ajiva are eternal; they never came into existence for the first time and will never cease to exist. The whole world is made up of jivas trapped in ajiva; there are jivas in rocks, plants, insects, animals, human beings, spirits, et cetera. Any contact whatsoever of the jiva with the ajiva causes the former to suffer. Thus the Jains believed that existence in this world inevitably means suffering. Neither social reform nor the reform of individuals themselves can ever stop suffering. In every human being, a jiva is trapped, and the jiva suffers because of its contact with ajiva. The only way to escape from suffering is for the jiva to completely escape from the human condition, from human existence. [[Karma]] and [[reincarnation|transmigration]] keep the jiva trapped in ajiva. Achieving release from the human condition is difficult. The Jains believe that the jiva continues to suffer during all its lives or reincarnations, which are of an indefinite number. They believe that every action that a person performs, be it good or evil, opens up channels of the senses (sight, hearing, touch, taste and smell), through which an invisible substance, karma, filters in and adheres to the jiva within, weighing it down and determining the conditions of the next reincarnation. The consequence of evil actions is a heavy karma, which weighs the jiva down, forcing it to enter its new life at a lower level in the scale of existence. The consequence of good deeds, on the other hand, is a light karma, which allows the jiva to rise in its next life to a higher level in the scale of existence, where there is less suffering to be endured. However, good deeds alone can never lead to release. The way to [[moksha]] (release or liberation) is withdrawal from the world. Karma is the cause-and-effect mechanism by virtue of which all actions have inescapable consequences. Karma operates to keep the jiva chained in an unending series of lifetimes in which the jiva suffers to a greater or lesser extent. Thus the way of escape must involve an escape from karma, the destruction of all karma and the avoidance of new karma. Then, at death, with no karma to weigh it down, the jiva will float free of all ajiva, free of the human condition, free of all future embodiments. It will rise to the top of the universe to a place or state called [[Siddhashila]], where the jiva, identical with all other pure jivas, will experience its own true nature in eternal stillness, isolation and noninvolvement. It will be totally free. The way to burn up old karma is to withdraw from all involvement in the world as much as possible, and close the channel of the senses and the mind to prevent karmic matter from entering and adhering to the jiva. == Beliefs and practices == On the one hand, there are the monks, who practice severe asceticism and strive to make this birth their last. On the other hand, there are the lay people, who pursue less rigorous practices, striving to attain rational faith and do good deeds in this birth. Due to the strict ethics embedded in Jainism, the laity must choose a profession and livelihood that does not involve violence to self and other living beings. In their effort to attain their highest and most exalted state of [[beatification]] ([[Siddhatva]]), which is the permanent release of the jiva from all involvement in worldly existence, the Jains believe that no spirit or divine being can assist them in any way. The Jains consider that [[gods]] cannot help the jiva to obtain release. This has to be achieved by individuals through their own efforts. In fact, the angels cannot even gain their own release until they are reincarnated as humans and undertake the difficult life of a Jain monk. The ethical code of Jainism is taken very seriously. Summarized in the Five Vows, they are followed by both lay people and monastics. These are: # non-injury ([[ahinsa]], or [[ahimsa]]) # non-lying ([[satya]]) # non-stealing ([[asteya]]) # chastity ([[brahmacharya]]) # non-possession ([[aparigrah]]) For lay people, ''chastity'' means confining sexual experience to the marriage relationship. For monks, it means complete celibacy. Non-injury involves being strictly vegetarian. The Jain is expected to follow the principle of non-violence in all his thoughts, words and deeds. There are some Jains who wear masks over their mouths and noses to avoid any possibility of breathing in tiny insects. [[Mahatma Gandhi]], the great son of India, was deeply influenced by the Jain emphasis on a peaceful, non-harming way of life which is common to the Jain philosophy and made it an integral part of his own philosophy. The Jain rituals for marriage and other family rites are distinct and uniquely Indian. Jains have built temples where images of their Tirthankaras are venerated. Jain rituals are elaborate, and include offerings of symbolic objects, with the Tirthankaras being praised in chant. Jains have few core symbols. One Jain symbol incorporates a wheel on the palm of the hand. The holiest one is a simple unadorned [[swastika]]. ===Jain Prayer=== Every day Jains bow their heads and say their universal prayer, the Namokar-mantra. All good work and events start with this prayer of salutation and worship. ''Namo Arihantanam:'' - I bow to the Arahantas, the perfected human beings, Godmen.<br/> ''Namo Siddhanam:'' - I bow to the Siddhas, liberated bodiless souls, God.<br/> ''Namo Aariyanam:'' - I bow to the Acharyas, the masters and heads of congregations.<br/> ''Namo Uvajjhayanam:'' - I bow to the Upadhyayas, the spiritual teachers.<br/> ''Namo Loe Savva Sahunam:'' - I bow to all the spiritual practitioners in the universe, Sadhus.<br/> ''Eso Panch Namoyaro:'' - This fivefold obeisance mantra,<br/> ''Savva Pavappanasano:'' - Destroys all sins and obstacles,<br/> ''Mangalanam cha Savvesin:'' - And of all auspicious repetitions,<br/> ''Padhamam Havai Mangalam:'' - Is the first and foremost.<br/> - These five salutations are capable of destroying all the sins and this is the first happiness among all forms of happiness. In the above prayer, Jains salute the virtues of their five benevolent. They do not pray to a specific Tirthankara or monk by name. By saluting them, Jains receive the inspiration from the five benevolent for the right path of true happiness and total freedom from the misery of life. Jain prayers do not ask for any favors or material benefits from their Gods, the Tirthankaras or from monks and nuns. ===Jain Epistemology=== [[Ahimsa]] is not only the foundation of Jain morality, but also Jain [[epistemology]]. Jainism asserts that [[absolutism]] (especially [[moral absolutism]]) leads to fanaticism and violence, so Jain epistemology supports tolerance amongst beliefs, claiming that no single belief holds truth exclusively. ''Anekantavada'' -- literally '''Nonsingular Conclusivity''' or '''Non-one-ended-ness''' -- is the position that all non-omniscent truth claims are partially based on the fact that all observations, and therefore all individual conclusions derived from a given observation, are by themselves limited and biased. Underlying Jain epistemology is the idea that reality is multifaceted (anekanta, or ‘non-one-sided’), such that no one view can capture it in its entirety; that is, no single statement or set of statements captures the complete truth about the objects they describe. This insight, illustrated by the famous story of the blind men trying to describe an elephant, grounds both a kind of fallibilism in epistemology and a sevenfold classification of statements in logic. Every school of Indian thought includes some judgment about the valid sources of knowledge (pramanas). While their lists of pramanas differ, they share a concern to capture the common-sense view; no Indian school is skeptical. The Jain list of pramanas includes sense perception, valid testimony (including scriptures), extra-sensory perception, telepathy, and kevala, the state of omniscience of a perfected soul. Notably absent from the list is inference, which most other Indian schools include, but Jain discussion of the pramanas seem to indicate that inference is included by implication in the pramana that provides the premises for inference. That is, inference from things learned by the senses is itself knowledge gained from the senses; inference from knowledge gained by testimony is itself knowledge gained by testimony, etc. Later Jain thinkers would add inference as a separate category, along with memory and tarka, the faculty by which we recognize logical relations. Since reality is multi-faceted, none of the pramanas gives absolute or perfect knowledge (except kevala, which is enjoyed only by the perfected soul, and cannot be expressed in language). As a result, any item of knowledge gained is only tentative and provisional. This is expressed in Jain philosophy in the doctrine of naya, or partial predication (sometimes called the doctrine of perspectives or viewpoints). According to this doctrine, any judgment is true only from the viewpoint or perspective of the judge, and ought to be so expressed. Given the multifaceted nature of reality, no one should take his or her own judgments as the final truth about the matter, excluding all other judgments. This insight generates a sevenfold classification of predications. The seven categories of claim can be schematized as follows, where ‘a’ represents any arbitrarily selected object, and ‘F’ represents some predicate assertible of it: Perhaps a is F. Perhaps a is not-F. Perhaps a is both F and not-F. Perhaps a is indescribable. Perhaps a is indescribable and F. Perhaps a is indescribable and not-F. Perhaps a is indescribable, and both F and not-F. Each predication is preceded by a marker of uncertainty (syat), which I have rendered here as ‘perhaps.’ Some render it as ‘from a perspective,’ or ‘somehow.’ However it is translated, it is intended to mark respect for the multifaceted nature of reality by showing a lack of conclusive certainty. Early Jain philosophical works (especially the Tattvartha Sutra) indicate that for any object and any predicate, all seven of these predications are true. That is to say, for every object a and every predicate F, there is some circumstance in which, or perspective from which, it is correct to make claims of each of these forms. These seven categories of predication are not to be understood as seven truth-values, since they are all seven thought to be true. Historically, this view has been criticized (by Sankara, among others) on the obvious ground of inconsistency. While both a proposition and its negation may well be assertible, it seems that the conjunction, being a contradiction, can never be even assertible, never mind true, and so the third and seventh forms of predication are never possible. This is precisely the kind of consideration that leads some commentators to understand the ‘syat’ operator to mean ‘from a perspective.’ Since it may well be that from one perspective, a is F, and from another, a is not-F, then one and the same person can appreciate those facts and assert them both together. Given the multifaceted nature of the real, every object is in one way F, and in another way not-F. An appreciation of the complexity of the real also can lead one to see that objects are, as they are in themselves, indescribable (as no description can capture their entirety). This yields the fourth form of predication, which can then be combined with other insights to yield the last three forms. ''A Critical Opinion of Anekantavada:'' Perhaps the problem with this doctrine is one that troubles all forms of skepticism and fallibilism to one degree or another; it seems to be self-defeating. After all, if reality is multifaceted, and that keeps us from making absolute judgments (since my judgment and its negation will both be equally true), the doctrines that underlie Jain epistemology are themselves equally tentative. For example, take the doctrine of Anekantavada. According to that doctrine, reality is so complex that any claim about it will necessarily fall short of complete accuracy. The doctrine itself must then fall short of complete accuracy. Therefore, we should say, “Perhaps (or “from a perspective”) reality is multifaceted.” At the same time, we have to grant the propriety, in some circumstances, of saying, “Perhaps reality is not multifaceted.” Jain epistemology gains assertibility for its own doctrine, but at the cost of being unable to deny contradictory doctrines. What begins as a laudable fallibilism ends as an untenable relativism. ==Jainism and the Faiths Originating in Southern Asia == It has been advanced that the pervasive influence of Jain culture and philosophy in ancient Bihar gave rise to [[Buddhism]]. The Buddhists always maintained that by the time Buddha and Mahavira were alive, Jainism was already an ancient and deeply entrenched faith and culture in the region. Buddhist scriptures record philosophical dialogues between the wandering seeker Buddha and Jain teachers such as '''Udaka Ramaputta'''. Early Buddhists posited the existence of 24 previous Buddhas (Buddhas who walked the earth prior to [[Siddhartha Gautama]]) many of whose names are identical to those of the 24 Jain Tirthankaras and other traditional Jain figures. Buddhist scriptures attest that some of the first Buddhists were in fact Jains (''Nirgranthas'' as they were then called, meaning "the unbonded ones") who "converted", whom Buddha encouraged to maintain their Jain identity and practices such as giving alms to Jain monks and nuns. The famous ancient parable of the blind men and the elephant illustrates the Jain science of Anekantavada, and is found in the Buddhist [[Pali]] text called ''Udana''. Like any other splinter group, writers of the ancient Pali texts clearly rejoiced in criticizing (and at times ridiculing) the Jains and celebrating the conversion of another Jain to Buddha's path. The texts show that Buddha vigorously appealed to the Nirgranthas that his path was nothing different from that with which they were already familiar, simply better. The Buddhist formulation of the "[[Middle way|Middle Way]]" was a post-Buddha response by the Buddhist monastic community to criticism by the Jains (as seen in Jain texts such as the ''Sutrakritanga Sutra'' and ''Acharanga Sutra'') that the Buddhist ''Bhikkhus'' (mendicants) were lax and not living the rigorous life of a true ascetic or ''Shramana'' (''Samana'' in [[Prakrit]]). In defining the Middle Way, Buddhist scholars branded their faith with a unique identity that distanced itself from Jain tradition by providing an alternative to "extreme asceticism" (i.e., Jainism) on one hand and Buddha's own princely [[hedonism]] on the other. In describing Buddha's six-years of spiritual searching after leaving his family, Buddhist scriptures from the early post-Buddha period detail certain fasts, penances and austerities which Buddha undertook whose descriptions are elsewhere found only in the Jain tradition (for example, the penance by five fires and the consumption of food using only one's cupped hands). To this day, many Buddhist teachings, principles and terms remain identical to Jain ones. In short, a large body of evidence suggests strongly that, in large measure, Buddhism is an offshoot of Jainism. [[Mahavira|Mah&#257;v&#299;ra]] was a senior contemporary of the [[Buddha]], however there is no evidence the two teachers actually met. Jainism as a religion was at various times found all over South Asia including [[Afghanistan]], [[Nepal]], [[Burma]], [[Bangladesh]], and [[Sri Lanka]]. Additionally, it is practiced by adherents in all the metropolitian cities such as [[Delhi]], [[Mumbai]], [[Kolkata]] and [[Chennai]]. The religion has its presence even in the other prominent cities of India, [[Ahmedabad]], [[Bangalore]], [[Hyderabad]]. Partly due to historical biases within some academic fields related to the study of religion and culture -- namely, (i) a greater emphasis placed on the demographically larger [[Hindu]] and Buddhist faiths, and (ii) a tendency to employ historical paradigms peculiar to [[Judeo-Christian]] history -- Jainism has been variously labeled an "offshoot" or "reform movement" of Hinduism, and anti-[[Brahmin]] social movement, a lesser twin of Buddhism, a religion of "extreme asceticism", a pacifist creed, and other tableaus at odds with both historical evidence and modern reality. In fact, Jain philosophy and culture have been a major cultural, philosophical, social and political force since the dawn of civilization in South Asia, and its ancient influence has been traced beyond the borders of modern "India" into the [[Middle Eastern]] and [[Mediterranean]] regions. Jainism is presently a growing faith in the United States as well. Over several thousand years, Jain influence on Hindu philosophy and religion have been considerable, while Hindu influence on Jain temple worship and rituals can be observed in certain Jain sects. Jain scriptures are many and varied, yet contrary to parochial Hindu claims, the Jain scripture rejects both the Hindu Vedas and non-Jain writings generally as sources of religious authority and practice. The Hindu Vedic (and generally theistic) concepts of divine creation, preservation and destruction are in fact condemned in certain Jain texts such as the ''Mahavira Charitam''. However, Jainism has several schools of thought. Despite a general ''doctrinal'' tolerance in the Hindu tradition, history shows instances of persecution against Jains such as in Tamil Nadu in the 7th century, AD when Hindu Shaiva poets and teachers popularized the notion of Jains (or ''Samanars'' in Tamil) as villians opposed to the Shaiva creed. Today, a concern of modern Jains in post-independence India has been the preservation of ancient pilgrimage sites and holy shrines -- such as Mt. Girnarji in Gujarat -- which in recent decades have come under occupation by certain fundamentalist groups -- in the case of Girnarji, Hindu devotees of a deity known as Dattatreya. In modern India, Jains share a variety cultural and linguistic affinities with other religious communities, and the same may be said of those other communities. ==Jain sites== (Note: ''A sampling of references appears below.'' If counterevidence exists to any of the above, it is requested that it be ''appended'' to the end.) * [[Shravanabelagola]], monumental statue of the Jain saint Gomateshwara in [[Hassan]] District, [[Karnataka]]. * [[Dilwara Temples]], complex of white marble Jain temples on [[Mount Abu]], [[Rajasthan]]. * [[Ranakpur Temples]], extensive complex of white marble Jain temples in [[Ranakpur]], [[Rajasthan]]. * Palitana, most visited Jain temple in [[Gujarat]]. * [[Bawangaja]], a complex of Jain temples and monumental statues in [[Barwani]] District, [[Madhya Pradesh]]. * [[Gwalior]]'s fort is home to dozens of Jain rock-cut sculptures. * [[Shikharji]]in Madhuban, Bihar has a series of temples on mountains where the [[Tirthankaras]] got Keval Gyan * The [http://www.jaincentre.com/ Jain Centre ]in Leicester, England, the first Jain Temple consecrated in the western world * The ''Bhagwan'' [[Adinath]] ''derasar'' at [[Vataman]] near [[Ahmedabad]] * [[Bajrangarh]], [[Atisaya-kshetra]] in [[Guna]] district in [[Madhya Pradesh]], [[India]] ==References== * [[Mary Pat Fisher|Fisher]] -- ''[[Living Religions]]'' (5th Edition) ([[2003]]), p.130 * Bhaskar, Bhagchandra Jain, '''''Jainism in Buddhist Literature'''''. Alok Prakashan: Nagpur, 1972. * Thomas, Edward, '''''Jainism, or the Early Faith of Asoka.''''' Asian Educational Services: New Delhi, 1995 (reprint of the original by Trubner: London, 1877). * Nakamura, Hajime, '''''Gotama Buddha: A Biography Based on the Most Reliable Texts.''''' Kosei Publishing: Tokyo, 2000. * Jain Philosophy, Webb, Mark Owen http://www.iep.utm.edu/j/jain.htm#Epistemology%20and%20Logic ==External links== *[http://www.sacred-texts.com/jai/index.htm Jaina Sutras], Translated from the Prakrit by Hermann Jacobi, 1884 *[http://www.shubhlabh.net Jain Samaj Europe ] [[Category:Jainism|*]] [[de:Jainismus]] [[eo:&#284;ajnismo]] [[fr:Jaïnisme]] [[he:&#1490;'&#1497;&#1497;&#1504;&#1497;&#1494;&#1501;]] [[lb:Jainismus]] [[nds:Jainismus]] [[nl:Jaïnisme]] [[ja:&#12472;&#12515;&#12452;&#12490;&#25945;]] [[pl:D&#378;inizm]] [[pt:Jainismo]] [[ru:&#1044;&#1078;&#1072;&#1081;&#1085;&#1080;&#1079;&#1084;]] [[sl:D&#382;ainizem]] [[fi:Jainalaisuus]] [[sv:Jainism]] [[tr:Jainizm]] [[zh:&#32774;&#37027;&#25945;]] బౌద్దమతము 1760 27162 2006-06-19T15:39:47Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} [[image:Buddha_lantau.jpg|thumb|218px|right|Statues of Buddha such as this, the [[Tian Tan Buddha]] statue in [[Hong Kong]], remind followers to practice right living.]] '''Buddhism''' is a [[religion]] and [[Buddhist philosophy|philosophy]] based on the teachings of the [[Buddha]], [[Gautama Buddha|Siddh&#257;rtha Gautama]], who lived between approximately [[560s BCE|563]] and [[483 BCE]]. Originating in [[India]], Buddhism gradually spread throughout Asia to [[Central Asia]], [[Sri Lanka]], [[Tibet]], [[Southeast Asia]], as well as the East Asian countries of [[China]], [[Mongolia]], [[Korea]], and [[Japan]]. Buddhism teaches followers to perform good and wholesome actions, to avoid bad and harmful actions, and to purify and train the mind. The aim of these practices is to end the suffering of cyclic existence, [[samsara]], by awakening the practitioner to the realization of true reality, the achievement of [[Nirvana]] and [[Buddhahood]]. Buddhist morality is underpinned by the principles of harmlessness and moderation. Mental training focuses on moral discipline (''[[sila]]''), meditative concentration (''[[samadhi]]''), and [[wisdom]] (''[[prajna|prajñ&#257;]]''). While Buddhism does not deny the existence of supernatural beings (indeed, many are discussed in Buddhist scripture), it does not ascribe power for creation, salvation or judgement to them. Like humans, they are regarded as having the power to affect worldly events, and so some Buddhist schools associate with them via ritual. {{buddhism}} == What is a Buddha? == [[Image:Buddha_image_-_white_stone.jpg|thumb|left|A stone image of the Buddha.]] ''Buddha'' is a word in ancient [[India|Indian]] languages including [[Pali|P&#257;li]] and [[Sanskrit]] which means "one who has awakened". It is derived from the verbal root "budh", meaning "to awaken" or "to be enlightened", and "to comprehend". The word "Buddha" denotes not just a single religious teacher who lived in a particular epoch, but a type of person, of which there have been infinite ones throughout the course of cosmic time. (As an analogy, the term "American President" refers not just to one person, but to everyone who has ever held the office of American presidency.) The Buddha Siddhartha Gautama, then, is simply one member in the spiritual lineage of Buddhas, which stretches back into beginningless past and forward into the distant horizons of the future. Gautama, who is referred to by Buddhists as ''Shakyamuni Buddha'', did not claim any divine status for himself, nor did he assert that he was inspired by a god or gods. A Buddha is anyone who has fully awakened to the true nature of existence, liberated from the cycle of birth, death, and rebirth and has achieved [[omniscience]]. (Buddhas are not [[Omnipotence|omnipotent]], like the god of Judaism, Christianity or Islam.) Anyone can free themselves from suffering as Gautama did, regardless of age, [[gender]], or [[caste]]. The principles by which a person can be led to enlightenment are known as the [[Buddhadharma]], or simply the [[Dharma]], meaning (in this context) "law, doctrine, or truth". ==Origins== As with any history so old, there are many different stories of how the Buddha to be, [[Siddhartha Gautama|Siddh&#257;rtha Gautama]] ([[Sanskrit]]; in [[Pali|P&#257;li]], ''Siddhattha Gotama'') made his way to enlightenment. Here is one: Legend has it that he was born around the [[6th century BCE]]. His birthplace is said to be [[Lumbini]] in the Sh&#257;kya state, one of a small group of old Hindu oligarchic republics, in what is now [[Nepal]]. His father was a (Hindu) king, and Siddh&#257;rtha lived in luxury, being spared all hardship. The legends say that a seer predicted shortly after his birth, that Siddhartha would become either a great king or a great holy man; because of this, the king tried to make sure that Siddhartha never had any cause for dissatisfaction with his life, as that might drive him toward a spiritual path. Nevertheless, at the age of 29, he came across what has become known as the [[Four Passing Sights]]: an old crippled man, a sick man, a decaying corpse, and finally a wandering holy man. These ''four sights'' led him to the realization that birth, old age, sickness and death come to everyone, not only once but repeated for life after life in succession since beginningless time. He decided to abandon his worldly life, leaving behind his wife, child and rank, etc. to take up the life of a wandering holy man in search of the answer to the problem of birth, old age, sickness, and death. Indian holy men (''s&#257;dhus''), in those days just as today, often engaged in a variety of [[ascetic]] practices designed to "mortify" the flesh. It was thought that by enduring pain and suffering, the [[atman|&#257;tman]] (Sanskrit; P&#257;li: atta) or "[[soul]]" became free from the cycle of rebirth with its pain and sorrow. Siddh&#257;rtha proved adept at these practices, and was able to surpass his teachers. However, he found no answer to his problem and, leaving behind his teachers, he and a small group of companions set out to take their austerities even further. After nearly starving himself to death with no success (some sources claim that he nearly drowned), Siddh&#257;rtha began to reconsider his path. Then he remembered a moment in childhood in which he had been watching his father start the season's plowing, and he had fallen into a naturally concentrated and focused state in which time seemed to stand still, and which was blissful and refreshing. [[Image:Temple_of_tooth.jpg|thumb|right|The temple of the Tooth, in [[Kandy]], [[Sri Lanka]], which is said to contain Buddha's tooth]] Taking a little buttermilk from a passing goatherd, he found a large tree (now called the [[Bodhi tree]]) and set to [[meditation|meditating]]. He developed a new way of meditating, which began to bear fruit. His mind became concentrated and pure, and then, six years after he began his quest, he attained [[Bodhi|Enlightenment]], and became a [[Buddha]]. According to one of the stories in the [[&#256;y&#257;cana Sutta]] (''Samyutta Nikaya'' VI.1), a scripture found in the [[P&#257;li]] and other canons, immediately after his Enlightenment the Buddha was wondering whether or not he should teach the Dharma. He was concerned that, as human beings were overpowered by greed, hatred and delusion, they wouldn't be able to see the true Dharma which was subtle, deep and hard to understand. A god, Brahma Sahampati, however, interceded, and asked that he teach the Dharma to the world, as "There will be those who will understand the Dharma". With his great [[compassion]], the Buddha agreed to become a teacher. At the Deer Park near [[Benares]] in northern India he set in motion the Wheel of Dharma by delivering his first sermon to the group of five companions with whom he sought for enlightenment before. They, together with Buddha, formed the first [[sangha]], the company of Buddhist monks. In other versions of his life-story, the Buddha leaves home in the "prime of his youth", his parents weeping and wailing all the while. The state of Sh&#257;kya, where he was born, was an [[oligarchy|oligarchic]] [[republic]] at that time, so there was no royal family of which to speak. Therefore, it is believed that the Buddha's father was not a king in the sense of an absolute ruler, but rather an influential tribal figure. However, regardless of the details of his early life, the evidence strongly indicates that the Buddha was indeed a historical person living in approximately the same time and place in which he is traditionally placed. It has also been advanced that the influence of [[Jain]] culture and philosophy in ancient Bihar gave rise to Buddhism. Buddhist scriptures describe various penances (''tapas'') undertaken by Gautama Siddhartha which appear identical to Jain penances (e.g., cupping the hands to consume alms, plucking of hair, the penance by five fires, etc.). Buddhist writings reflect that Jainism was an already established faith -- rather than a newly founded or reformist one -- by the time Buddha lived. The ''Majjhima Nikaya'' relates instances of Buddha seeking converts from the apparently sizeable ''Nigantha'' (Jain) community. Both philosophies continue to share similar Prakrit terminology for important themes and teachings. (See also [[Jainism]]) ==Principles of Buddhism== ===The Three Jewels=== [[Image:Buddha-Footprint.jpeg|thumb|180px|Symbol of the Three Jewels ([[triratna]]), surmounted by a [[Dharma wheel]], on a "footprint" of the [[Buddha]], 1st century, [[Gandhara]].]] Buddhists seek refuge in what are often referred to as the ''Three Jewels'', ''Triple Gem'' or ''Triple Jewel''. These are the [[Buddha]], the [[Dharma]] (or [[Dhamma]]), and the "noble" (Sanskrit: ''arya'') [[Sangha]] or community of monks and nuns who have become enlightened. While it is impossible to escape one's [[karma]] or the effects caused by previous thoughts, words and deeds, it is possible to avoid the suffering that comes from it by becoming enlightened. In this way, [[dharma]] offers a refuge. [[Dharma]], used in the sense of the Buddha's teachings, provides a raft and is thus a temporary refuge while entering and crossing the river. However, the real refuge is on the other side of the river. To one who is seeking to become enlightened, taking refuge constitutes a continuing commitment to pursuing enlightenment and following in the footsteps of the people who have followed the path to enlightenment before. It contains an element of confidence that enlightenment is in fact a refuge, a supreme resort. Many Buddhists take the refuges each day, often more than once in order to remind themselves of what they are doing and to direct their resolve inwardly towards liberation. In all&mdash; forms of Buddhism, refuge in the Three Jewels are taken before the [[Sangha]] for the first time, as a part of the conversion ritual. However, the personal choice for taking ones' life-path in this direction is more important than any external ritual. It is good to note that in Buddhism, the word "refuge" should often not be taken in the English sense of "hiding" or "escape"; instead, many scholars have said, it ought be thought of as a homecoming, or place of healing, much as a parent's home might be a refuge for someone. This simple misunderstanding has led some Western scholars to conclude that Buddhism is "a religion for sticking one's head in the sand", when most Buddhists would assert quite the opposite. On the other hand, the main goal of Buddhism is to escape from the suffering of cyclic existence. Although Buddhists concur that taking refuge should be undertaken with proper motivation (complete liberation) and an understanding of the objects of refuge, the Indian scholar [[Atisha]] identified that in practice there are many different motives found for taking refuge. His idea was to use these different motivations as a key to resolving any apparent conflicts between all the Buddha's teachings without depending upon some form of syncretism that would cause as much confusion as it attempted to alleviate. In the [[11th century]], ''[[Lamp for the Path]]'' by Atisha, and in the subsequent [[Lamrim]] tradition as elaborated by the Tibetan master [[Tsongkhapa]], the several motives for refuge are enumerated as follows, typically introduced using the concept of the "scope" (level of motivation) of a practitioner: * Worldly scope: to improve the lot of this life - but this is not a Buddhist motivation. * Low scope: to gain high rebirth and avoid the low realms. * Middle scope: to achieve Nirvana (liberation from rebirth) * High scope: to achieve Buddhahood in order to liberate others from suffering * Highest scope is also sometimes included: to achieve Buddhahood in this life. ''See also: [[Three Jewels]]'' ===The Four Noble Truths=== The Buddha taught that life was dissatisfactory because of craving, but that this condition was curable by following the [[Eightfold Path]]. This teaching is called the [[Four Noble Truths]]: # ''[[Dukkha]]'': All worldly life is unsatisfactory, disjointed, containing suffering. # ''[[Samudaya]]'': There is a cause of suffering, which is attachment or desire (''tanha'') rooted in ignorance. # ''[[Nirodha]]'': There is an end of suffering, which is Nirvana. # ''[[Marga]]'': There is a path that leads out of suffering, known as the [[Noble Eightfold Path]]. ===The Noble Eightfold Path=== ''Main article: [[Noble Eightfold Path]]'' [[Image:Konchog-wangdu.jpeg|frame|Buddhist monk Geshe Konchog Wangdu reads Mahayana sutras from an old woodblock copy of the Tibetan Kanjur.]] In order to fully understand the noble truths and investigate whether they were in fact true, Buddha recommended that a certain lifestyle or path be followed which consists of: #''Right Understanding'' #''Right Thought'' #''Right Speech'' #''Right Action'' #''Right Livelihood'' #''Right Effort'' #''Right Mindfulness'' #''Right Concentration'' Sometimes in the [[Pali Canon|P&#257;li Canon]] the Eightfold Path is spoken of as being a progressive series of stages which the practitioner moves through, the culmination of one leading to the beginning of another, but it is more usual to view the stages of the 'Path' as requiring simultaneous development. The Eightfold Path essentially consists of meditation, following the precepts, and cultivating the positive converse of the precepts (e.g. benefiting living beings is the converse of the first precept of harmlessness). The Path may also be thought of as a way of developing [[sila|&#347;&#299;la]], meaning mental and moral discipline. ===The Five Precepts=== [[Image:Sri_lanka_aukana_buddha_statue.jpg|thumb|right|250px|The Buddha statue [[Aukana]], in [[Sri Lanka]] ]] Buddhists undertake certain precepts as aids on the path to coming into contact with ultimate reality. Laypeople generally undertake five precepts. The Five Precepts are not given in the form of commands such as "thou shalt not ...", but rather are promises to oneself: "I will (try) to...". The five precepts are: # To refrain from harming living creatures (killing). # To refrain from taking that which is not freely given (stealing). # To refrain from [[sexual misconduct]]. # To refrain from incorrect speech (lying, harsh language, slander, idle chit-chat). # To refrain from intoxicants which lead to loss of mindfulness. It should be noted that the literal, and possibly original, meaning of the third precept covers more than the now generally standard meaning "sexual misconduct" and actually involves refraining from "wrong indulgence in all sensory pleasures". In some schools of Buddhism, serious lay people or aspiring monks take an additional three to five ethical precepts, and some of the five precepts are strengthened. For example, the precept pertaining to [[sexual misconduct]] becomes a precept of celibacy; the fourth precept, which pertains to incorrect speech, is expanded to four: lying, harsh language, slander, and idle chit-chat. Fully ordained monks and nuns of the Theravada school also vow to follow the 227 [[patimokkha]] rules. Fully ordained Mahayana monks and nuns follow 348 equivalent rules with an additional set of, generally, 41 [[bodhisattva vows]]. ''See also: [[Pancasila]]'' and [[Buddha Statues of Bamiyan]] === The three marks of conditioned existence === According to the Buddhist tradition, all phenomena ([[dharma#Dharmas in Buddhist phenomenology|dharmas]]) are marked by three characteristics, sometimes referred to as the ''Dharma Seals'': *[[Anatta]] (P&#257;li; Sanskrit: an&#257;tman): In Indian philosophy, the concept of a self is called &#257;tman (that is, "[[Soul#Buddhist_beliefs|soul]]" or metaphysical self), which refers to an unchanging, permanent essence conceived by virtue of existence. This concept and the related concept of [[Brahman]], the Vedantic [[monism|monistic]] ideal, which was regarded as an ultimate [[Atman|&#257;tman]] for all beings, were indispensable for mainstream Indian metaphysics, logic, and science; for all apparent things there had to be an underlying and persistent reality, akin to a [[Platonic form]]. The Buddha rejected all concepts of &#257;tman, emphasizing not permanence, but changeability. He taught that all concepts of a substantial personal self were incorrect, and formed in the realm of ignorance. However, in a number of major Mahayana sutras (e.g. the [[Mahaparinirvana Sutra]], the [[Tathagatagarbha Sutra]], the [[Srimala Sutra]], amongst others), the Buddha is presented as clarifying this teaching and saying that, while the [[skandhas]] (constituents of the ordinary body and mind) are not the Self, there does truly exist an eternal, unchanging, blissful Buddha-essence in all sentient beings, which is the uncreated and deathless [[Buddha-nature]] ("Buddha-dhatu") or "True Self" of the Buddha himself. This immaculate Buddhic Self ([[Atman]]) is in no way to be construed as a mundane, impermanent, suffering "ego", of which it is the diametrical opposite. On the other hand, this Buddha-essence or Buddha-nature is also often explained as the ''potential'' for achieving Buddhahood, rather than an existing phenomenon one can grasp onto as being ''me'' or ''self''. It is the opposite of a personalised, samsaric "I" or "mine". The paradox is that as soon as the Buddhist practitioner tries to grasp at this inner Buddha potency and cling to it as though it were his or her ego writ large, it proves elusive. It does not "exist" in the time-space conditioned and finite mode in which mundane things are bodied forth. It is presented by the Buddha in the relevant sutras as ultimately inexplicable, primordially present Reality itself - the living potency for Buddhahood inside all beings. It is finally revealed (in the last of the Buddha's Mahayana sutras, the [[Nirvana Sutra]]) not as the circumscribed "non-Self", the clinging ego (which is indeed [[anatta]] / [[anatman]]), but as the ever-enduring, egoless Great Self or [[Dharmakaya]] of the Buddha. :The scriptural evidence of the Nik&#257;yas and &#256;gamas is ambivalent with regard to the Buddha's reported views on the existence or otherwise of a permanent self (''&#257;tman'' / ''atta''). Though he is clearly reported to have criticized many of the heterodox concepts concerning a eternal personal self and to have denied the existence of an eternal self with regards to any of the constituent elements (''skandha'') of a being, nevertheless he is not reported to have explictly denied the existence of a non-personal, permanent self, contrary to the popular, orthodox view of the Buddha's teachings. Moreover, when the Buddha predicates "''an&#257;tman''" (''anatta'') with regards to the constituents of a being, there is an grammatical ambivalence in the use of the term. The most natural interpretation is that he is simply stating that "the constituents are not the self" rather than "the constituents are devoid of self". This ambivalence was to prove troublesome to Buddhists after the Buddha's passing. Some of the major schools of Buddhism which subsequently developed maintained the former interpretation, but other influential schools adopted the latter interpretation and took measures to establish their view as the orthodox Buddhist position. One such proponent of this hard-line "no self" position was the monk Nagasena who appears in the ''Questions of King Milinda'', composed during the period of the Hellenistic Bactrian kingdoms of the 2nd and 1st centuries BCE. In this text, Nagasena demonstrates the concept of absolute 'no self' by likening human beings to a chariot and challenges King Milinda to find the essence of the chariot. Nagasena states that just as a chariot is made up of a number of things, none of which are the essence of the chariot in isolation, without the other pieces, similarly no one part of a person is a permanent entity - we can be broken up into five constituents - body, sensations, ideation, mental formations and consciousness, the consciousness being closest to the permanent idea of 'self', but is ever-changing with each new thought according to this viewpoint. :According to some thinkers both in the East and the West, the doctrine of "non-Self", may imply that Buddhism is a form of [[nihilism]] or something similar. However, as thinkers like [[Nagarjuna]] have clearly pointed out, Buddhism is not simply a rejection of the concept of existence (or of meaning, etc.) but of the hard and fast distinction between existence and nonexistence, or rather between ''being'' and ''nothingness''. Phenomena are not independent from causes and conditions, and do not exist as as isolated things like we perceive them to be. Philosophers such as [[Nagarjuna|{{nagarjuna}}]] stress that the lack of a permanent, unchanging, substantial self in beings and things does not mean that they do not experience growth and decay on the relative level. But on the ultimate level of analysis, one cannot distinguish an object from its causes and conditions, or even object and subject. (This is an idea appearing relatively recently in Western science.)Buddhism thus has much more in common with Western [[empiricism]], [[pragmatism]], and [[anti-foundationalism]] than with nihilism. *[[Anicca]] (P&#257;li; Sanskrit: anitya): All ''compounded phenomena'' (things and experiences) are inconstant, unsteady, and impermanent. (Practically) everything is made up of parts, and is dependent on the right conditions for its existence. Everything is in constant flux, and so conditions and the ''thing'' itself are constantly changing. Things are constantly coming into being, and ceasing to be. Nothing lasts. *[[Dukkha]] (P&#257;li; Sanskrit: du&#7717;kha): Because we fail to truly grasp the first two conditions, we suffer. We desire lasting satisfaction and happiness, but look for it amongst constantly changing phenomena. We perceive a self, and act to enhance that self by pursuing pleasure, and seek to prolong pleasure when the self too is a fleeting phenomenon. It is by realizing (not merely understanding intellectually, but making real in one's experience) the three marks of conditioned existence that one develops [[Prajna|Prajñ&#257;]], which is the antidote to the ignorance that lies at the root of all suffering. ''See also: [[three marks of existence]]'' === Buddha-dhatu ("Buddha-Principle", ''Buddha-nature'') === The Buddha's Mahayana doctrines contain a set of "ultimate" (''nitartha'') teachings on the immanence of a hidden core Reality within all sentient beings which is linked to the eternality of the Buddha and Nirvana. This immanent yet transcendent essence is variously called, in the key [[tathagatagarbha]] sutras which expound it, the Buddha-dhatu ("Buddha-element", [[Buddha-nature]]) or the [[Tathagatagarbha]]. This Buddha-dhatu is empty of all that is contingent, painful and impermanent. In the [[Nirvana Sutra]], it is called by the Buddha the "True Self" (to distinguish it from the "false" worldly self of the five [[skandhas]]). It is no less than the unfabricated, uncreated, uncompounded, immaculate, immortal, all-knowing, radiantly shining Principle of blissful Buddhahood - the very [[Dharmakaya]]. This Tathagatagarbha/ Buddha-dhatu, inherent in all beings, can never be destroyed or harmed, and yet is concealed from view by a mass of obscuring mental and moral taints within the mind-stream of the individual being. Once the Buddha-dhatu is finally seen and known by the faithful Buddhist practitioner, it has the power to transform that seer and knower into a Buddha. The doctrine of the Tathagatagarbha/Buddha-dhatu is stated by the Buddha of the [[Mahaparinirvana Sutra]] to be the "absolutely final culmination" of his Dharma. ===Other principles and practices=== *[[Meditation]] or [[dhyana|dhy&#257;na]] of some form is a common practice in most if not all schools of Buddhism, for the clergy if not the laity. *Central to Buddhist doctrine and practice is the law of ''[[karma]]'' and ''[[vipaka]]''; action and its fruition, which happens within the dynamic of [[dependent origination]] (''prat&#299;tya-samutp&#257;da''). Actions which result in positive retribution (happiness) are defined as skillful or good, while actions that produce negative results (suffering) are called unskillful or bad actions. These actions are expressed by the way of mind, body or speech. Some actions bring instant retribution while the results of other actions may not appear until a future lifetime. Most teachers are, however, quick to point out that though it may be a result of someone's past-life ''[[karma]]'' that they suffer, this should not be used as an excuse to treat them poorly; indeed, all should help them and help to alleviate their suffering, leading to them working to alleviate their own suffering. *[[Rebirth (Buddhist)|Rebirth]], which is closely related to the law of karma. An action in this life may not give fruit or reaction until the next life time. This being said, action in a past life takes effect in this one, making a chain of existence. The full realization of the absence of an eternal self or soul (the doctrine of anatta (P&#257;li; Sanskrit: an&#257;tman)) breaks this cycle of birth and death ([[samsara]]). ===Vegetarianism=== The [[Pancasila|first lay precept]] in Buddhism prohibits killing. Many see this as implying that Buddhists should not eat the meat of animals. However, this is not necessarily the case. The Buddha made distinction between killing an animal and consumption of meat, stressing that it is immoral conduct that makes one impure, not the food one eats. In one of the Pali sutras belonging to the Theravada lineage of Buddhism, Buddha says that vegetarianism is preferable, but as monks in ancient India were expected to receive all of their food by begging they had little or no control over their diet. Furthermore, Buddha did not wish to lay an extra burden on his lay followers by demanding that the food should be vegetarian. During the Buddha's time, there was no general rule requiring monks to refrain from eating meat. In fact, at one point the Buddha specifically refused to institute vegetarianism and the [[Pali Canon]] records the Buddha himself eating meat on several occasions. There were, however, rules prohibiting certain types of meat, such as human, leopard or elephant meat. Monks are also prohibited from consuming meat if the monk witnessed the animal's death or knows that it was killed specifically for him. This rule was not applied to commercial purchase of meat in the case of a general who sent a servant to purchase meat specifically to feed the Buddha. Therefore, eating commercially purchased meat is not prohibited. On the other hand, the Buddha in certain [[Mahayana sutras]] strongly denounces the eating of meat. In the [[Mahayana Mahaparinirvana Sutra]], the Buddha states that "the eating of meat extinguishes the seed of great compassion", adding that all and every kind of meat and fish consumption (even of animals already found dead) is prohibited by him. The Buddha also predicts in this sutra that later monks will "hold spurious writings to be the authentic Dharma" and will concoct their own sutras and mendaciously claim that the Buddha allows the eating of meat, whereas in fact (he says) he does not. A long passage in the [[Lankavatara Sutra]] shows the Buddha weighing strongly in favor of vegetarianism, since the eating of the flesh of fellow sentient beings is said by him to be incompatible with the compassion which a Bodhisattva should strive to cultivate. Several other Mahayana sutras also emphatically prohibit the consumption of meat. A solution to this problem was given when monks from the Indian sphere of influence migrated to China, as of the year 65 AD. There they met followers who provided them with money instead of food. From those days onwards Chinese monastics, and others who came to inhabit northern countries, cultivated their own vegetable plots and bought everything else they needed in terms of food in the market. In the modern world, attitudes toward vegetarianism vary by location. In the Theravada countries of Southeast Asia and Sri Lanka, monks are bound by the vinaya to accept almost any food that is offered to them, often including meat, while in China and Vietnam, monks are expected to eat no meat. In Japan and Korea, some monks practice vegetarianism, and most will do so at least when training at a monastery, but otherwise they typically do eat meat. In Tibet, where [[vegetable]] [[nutrition]] was historically very scarce, and the adopted vinaya was the [[Nikaya]] [[Sarvastivada|Sarv&#257;stiv&#257;da]], vegetarianism is very rare, although the [[Dalai Lama]] and other esteemed Lamas invite their audiences to adopt vegetarianism when they can. In the West, of course, a wide variety of practices are followed. Lay Buddhists generally follow dietary rules less rigorously than monks. == The three main branches of Buddhism == [[Image:Dazu.jpg|thumb|right|250px|Stone [[Dazu Stone Carvings|carvings]] at Dazu near [[Chongqing]], [[China]].]] Buddhism has evolved into myriad schools that can be roughly grouped into three types: Nikaya (also called Hinayana), Mahayana, and Vajrayana. Of the Nikaya schools, only the Theravada survives. Each branch sees itself as representing the true, original teachings of the Buddha, and some schools believe that the dialectic nature of Buddhism allows its format, terminology, and techniques to adapt over time in response to changing circumstances, thus validating dharmic approaches different from their own. *The [[Theravada]] school, whose name means "Doctrine of the Elders", bases its practice and doctrine exclusively on the [[Pali Canon]], which is a collection of what are known as ''[[agama (text)|agama]]s'' or ''[[nikaya]]'' sutras. The nikaya sutras are generally considered by modern scholars to be the oldest of the surviving types of Buddhist literature, and they are accepted as authentic in every branch of Buddhism. [[Theravada]] is the only surviving representative of the historical [[Nikaya Buddhism|Nikaya branch]]. Nikaya Buddhism and consequently Theravada are sometimes referred to as [[Hinayana]] or "inferior vehicle", although this is considered by some to be impolite. Native Theravada is practiced today in Sri Lanka, Burma, Laos, Thailand, Cambodia and portions of Vietnam and Malaysia. *The [[Mahayana|Mah&#257;y&#257;na]] (literally "Great Vehicle") branch emphasizes universal compassion and the selfless ideal of the [[bodhisattva]], whose goal is to achieve Buddhahood in order to be of greatest benefit to other sentient beings. In addition to the [[Nikaya]] scriptures, Mah&#257;y&#257;na schools recognize all or part of a genre of scriptures that were first put in writing around [[1 CE]]. These scriptures were written in some form of [[Sanskrit]], except a few manuscripts in [[Prakrit]], and are concerned with the purpose of achieving Buddhahood by following the path of the bodhisattva over the course of what is often described as [[kalpa|countless eons]] of time. Because of this immense timeframe, some Mah&#257;y&#257;na schools accept the idea of working towards rebirth in a [[Pure Land]]. The Pure Land is normally conceived of as a state which is not enlightenment in itself but which is a highly conducive environment for working toward enlightenment, although some sources indicate that it is synonymous with enlightenment. Native Mah&#257;y&#257;na Buddhism is practiced today in China, Japan, Korea, and most of Vietnam. *The [[Vajrayana|Vajray&#257;na]] or "Diamond Vehicle" (also referred to as Mantrayana, Tantrayana, [[Tantra|Tantric]] or esoteric Buddhism) shares the basic concepts of Mah&#257;y&#257;na, but also includes a vast array of spiritual techniques designed to enhance Buddhist practice. One component of the Vajray&#257;na is harnessing psycho-physical energy as a means of developing profoundly powerful states of concentration and awareness. These profound states are in turn to be used as an efficient path to Buddhahood. Using these techniques, it is claimed that a practitioner can achieve Buddhahood in one lifetime, or even as little as three years. In addition to the Theravada and Mah&#257;y&#257;na scriptures, Vajray&#257;na Buddhists recognise a large body of texts that include the Buddhist Tantras. Native Vajrayana is practiced today mainly in Tibet, Nepal, Bhutan, Mongolia, [[Kalmykia]], areas of India, and -- among the [[Shingon]] (''Zhèny&#257;n'', &#30495;&#35328;) and [[Tendai]] schools -- in China and Japan. At the present time the teachings of all three branches of Buddhism have spread throughout the world and are now easily available in the developed countries, and increasingly translated into local languages. == Buddhism after the Buddha == [[Image:Gandhara Buddha (tnm).jpeg|thumb|180px|left|One of the first representations of the [[Buddha]], 1st-2nd century CE, [[Gandhara]].]] Buddhism spread slowly in India until the powerful [[Mauryan]] emperor [[Asoka]] converted to it and actively supported it. His promotion led to construction of Buddhist religious sites and missionary efforts that spread the faith into the countries listed at the beginning of the article. After about [[500|500 CE]], Buddhism showed signs of waning in India, becoming [[decline of Buddhism in India|nearly extinct]] after about [[1200|1200 CE]]. This was partially due to [[Islam|Muslim]] invasions and partially due to [[Hinduism]]'s revival movements such as [[Advaita]] and the rise of the [[bhakti movement]]. Elements of Buddhism have remained within India to the current day: the Bauls of [[Bengal]] have a syncretic set of practices with strong emphasis on many Buddhist concepts. Other areas of India have never parted from Buddhism, including [[Ladakh]] and other areas bordering the Tibetan, Nepali and Bhutanese borders. Buddhism also remained in the rest of the world although in Central Asia and later Indonesia it was mostly replaced by Islam. In China and Japan, it adopted aspects of the native beliefs of [[Confucianism]], [[Taoism]] and [[Shinto]] respectively. In Tibet, the [[Tantra|Tantric]] Vajrayana lineage was preserved after it disappeared in India. <br clear=all> === History of the schools === Three months after the passing of Gautama Buddha, The First Council was held at Rajagaha by his immediate disciples who had attained [[Arhat|Arahantship]] (Enlightenment). [[Maha Kassapa]], the most respected and elderly monk, presided at the Council. The ''Dhamma'' and the ''Vinaya'' were recited at the First Council. All [[Arhat|Arahants]] unanimously agree that no disciplinary rule laid down by the Buddha should be changed, and no new ones should be introduced. At this point, no conflict about what the Buddha taught is known to have occurred, so the teachings were divided into various parts and each was assigned to an elder and his pupils to commit to memory. These groups of people often cross-checked with each other to ensure that no omissions or additions were made. [[Image:novice_monks.jpg|thumb|left|200px|Novice monks in Burma]] At the Second Council, one hundred years later, it was not the dharma that was called into question but the monks' code of rules or [[vinaya]]. This resulted in the formation of the [[Sthaviravadin|Sthavirav&#257;din]] and [[Mahasanghika|Mah&#257;s&#257;nghika]] schools. Opinions differ on the cause of the split: the Sthavirav&#257;dins described their opponents as lax monks who had ceased to follow all the vinaya rules, while the Mah&#257;s&#257;nghikas argued that the Buddha had never intended a rigid adherence to all the minor rules. Apart from P&#257;li sources, an important independent account of this split is found in the ''Sh&#257;riputra-pariprcch&#257;'' (The Enquiry of Sh&#257;riputra), an eclectic text of Indic origin, which differs radically from the received Therav&#257;din version. According to this version, the Mah&#257;s&#257;nghikas were not the defeated party, but the conservative party that preserved the original vinaya unchanged against the reformist attempts of the Sth&#257;viras to establish a reorganized and stricter version. However, after this initial division, more were to follow. Schism in early Buddhism was typically not on points of doctrine (orthodoxy), but in the area of practice (orthopraxy). So if two schools shared a vinaya, but were in dispute over doctrinal matters, it was likely that they would continue to practice together. However, if one group disputed the vinaya of another, this would often prevent common practice. In the 3rd century BCE, Theravadin sources state that a Third Council was convened under the patronage of Emperor [[Asoka|Ashoka]], but since no mention of this council is found in other sources and because of various implausible features in this account, most scholars treat the historicity of this Third Council with skepticism although it is generally accepted that one or several disputes did occur during Asoka's reign, involving both doctrinal and vinaya matters, although these are likely to have been too informal to be called a Council. However, according to the Theravadin account, this Council was convened primarily for the purpose of establishing an official orthodoxy. At the council, small groups raised questions about the specifics of the vinaya and the interpretation of doctrine. The chairman of the council, Moggaliputta Tissa, compiled a book called the ''[[Kathavatthu]]'', which was meant to refute these arguments. The council sided with Moggaliputta and his version of Buddhism as orthodox; it was then adopted by Emperor [[Asoka|Ashoka]] as his empire's official religion. This school of thought was termed ''[[Vibhajyavada|Vibhajjavada]]'' ([[Pali]]), literally "Teaching of Analysis". The version of the scriptures that had been established at the Third Council, including the vinaya, sutta and the [[abhidhamma]] commentaries (collectively known as Tripitaka), was taken to [[Sri Lanka]] by Emperor [[Asoka|Ashoka]]'s son, the Venerable [[Mahinda]]. There it was eventually committed to [[writing]] in the [[Pali]] language. The [[Pali Canon]] remains the only complete set of [[Nikaya]] scriptures to survive, although fragments of other versions exist. Whatever might be the truth behind the Therav&#257;din account, it was around the time of Asoka that further divisions began to occur within the Buddhist movement and a number of additional schools emerged, including the [[Sarv&#257;stiv&#257;da]] and the [[Sammit&#299;ya]]. All of these early schools of Nikayan Buddhism eventually came to be known collectively as the [[Eighteen Schools]] in later sources. Unfortunately, with the exception of the Therav&#257;da, none of early these schools survived beyond the late medieval period by which time several were already long extinct, although a considerable amount of the canonical literature of some of these schools has survived, mainly in Chinese translation. Moreover, the origins of specifically [[Mah&#257;y&#257;na]] doctrines may be discerned in the teachings of some of these early schools, in particular in the [[Mah&#257;s&#257;nghika]] and the Sarv&#257;stiv&#257;da. Between the [[1st century BCE]] and the [[1st century|1st century CE]], the terms [[Mahayana]] and [[Hinayana]] were first used in writing, in, for example, the [[Lotus Sutra]]. A Fourth Council is said to have been convened by the [[Kushan]] emperor [[Kanishka]], around [[100 CE]] at Jalandhar or in Kashmir, although it seems to have been primarily a [[Sarv&#257;stiv&#257;da]] affair. For this reason, Therav&#257;da Buddhism does not recognize the authenticity of this council, and sometimes they call it the &#8220;council of heretical monks&#8221;. It is said that [[Kanishka]] gathered 500 monks, headed by Vasumitra, primarily, it seems, to compile extensive commentaries on the Abhidharma, although it is possible that some editorial work was carried out upon the canon itself. The main fruit of this Council was the vast commentary known as the [[Mah&#257;-Vibh&#257;sh&#257;]] ("Great Exegesis"), an extensive compendium and reference work on a portion the Sarv&#257;stiv&#257;din Abhidharma. Scholars beleieve that it was also around this time that a significant change was made in the language of the Sarv&#257;stiv&#257;din canon, by converting an earlier [[Prakrit]] version into [[Sanskrit]]. Although this change was probably effected without significant loss of integrity to the canon, this event was of particular significance since Sanskrit was the learned language of scholars in India, regardless of their specific religious or philosophical allegiance, thus enabling a far wider audience to gain access to Buddhist ideas and practices. For this reason, all major Budhist scholars in India thereafter wrote their commentaries and treatises in Sanskrit. During and after the [[2nd century]] explicitly [[Mahayana]] philosophies were defined in the works of [[Nagarjuna]], Asanga, Shantideva, [[Ashvagosha]], and [[Vasubandhu]]. [[Image:Central Asian Buddhist Monks.jpeg|thumb|right|185px|A painting depicting a Central Asian [[Tocharian]] monk (left) along with a [[China|Chinese]] monk (right). The painting is from the [[9th century|9th]] or [[10th century]] in the [[Tarim Basin]].]] Around the [[1st century]], Buddhism spread from India through successive waves of merchants and pilgrims. It reached as far as Turkmenistan and Arabia to the west, and eastward to southeast Asia, where the first records of Buddhism date from around [[5th century|400]]. Mahayana Buddhism established a major regional center in what is today [[Afghanistan]], and from there it spread to [[Buddhism in China|China]], Korea, Mongolia, and [[Japanese Buddhism|Japan]]. In [[475]], the Indian monk [[Bodhidharma]] travelled to China and established the [[Chan]] ([[Chinese language|Chinese]]; [[Japanese language|Japanese]]: [[Zen]]), school. During the [[first millennium]], monks from China such as [[Faxian]], [[I Ching (monk)|Yijing]] and [[Xuanzang]] made pilgrimages to India and wrote accounts of their travels when they returned home. These Chinese travel records constitute extremely valuable sources for information concerning the state of Buddhism in India during the early medieval period. At one time, different [[Turkic]] and [[Tocharian]] groups along the northern fringe of [[East Turkestan]] (modern [[Xinjiang]] in western China) adhered to [[Nikaya Buddhism]]. However, Buddhism there was supplanted by the introduction of [[Islam]] around [[11th century|1000]]. [[Vajrayana]] also evolved at this stage carried from [[India]] to [[Tibet]] from around [[9th century|800]] by teachers such as [[Padmasambhava]] and [[Atisha]]. There it initially coexisted with native belief systems such as [[Bön]], but later came to largely supplant or absorb them. An early form of esoteric Vajrayana known as [[Shingon]] was also transmitted by the priest [[Kukai|K&#363;kai]] to [[Japan]], where it continues to be practiced. There is still an active debate as to whether or not [[Tantra|Tantrism]] was initially developed within Buddhism or Hinduism. Buddhist literature tends to predate the later puranic Tantras, and there is some evidence to suggest that the basic structure of tantra depends upon the Mahayana Buddhist philosophical schools. However, it is thought by others that [[meditation|meditative]] [[Shiva]] sects seem to have existed from pre-[[Vedic]] times; also, from scriptural citations and study of the [[Vedas]], some say Tantra saw its philosophical basis in the mystical rites and mantras of the [[Atharva Veda]] (and later the Hindu [[Upanishad]]s and [[Mahayana]] school of Buddhism). ''See also: [[History of Buddhism]] and [[Timeline of Buddhism]]'' == Scriptures == The Buddhist canon of [[scripture]] is known in [[Sanskrit]] as the ''Tripitaka'' and in [[Pali|P&#257;li]] as the ''[[Tipitaka|Tipitaka]]''. These terms literally mean "three baskets" and refers to the three main divisions of the canon, which are: [[Image:Young_monks_of_Drepung.jpg|thumb|right|274px|Young Buddhist monks in Tibet]] *The ''[[Vinaya|Vin&#257;ya]] Pitaka'', containing disciplinary rules for the [[Sangha|Sangha]] of Buddhist [[monk]]s and [[nun]]s, as well as a range of other texts which explain why and how rules were instituted, supporting material, and doctrinal clarification. *The ''[[Sutra Pitaka|Sutta Pitaka]]'' (P&#257;li; Sanskrit: Sutra Pitaka), containing discourses of the Buddha. *The ''[[Abhidhamma]]'' (Skt: Abhidharma) or commentary ''Pitaka'', containing a philosophical systematization of the Buddha's teaching, including a detailed analysis of Buddhist psychology. Though the Therav&#257;din Abhidhamma is well preserved and widely known, it should be noted that a number of the early [[Eighteen Schools]] each had their own distinct Abhidharma collection with virtually no common textual material. During the first few centuries after [[Gautama Buddha]], his teachings were transmitted orally, but around the [[1st Century]] [[Common Era|CE]] they began to be written down. A given school of Buddhism will generally have its own distinctive canon of texts, which will partially overlap with those of other schools. The most notable set of texts from the early period is the [[Pali Canon]], which was preserved in [[Sri Lanka]] by the [[Theravada|Therav&#257;da]] school. The sutras it contains are also part of the canon of every other Buddhist sect. Full versions of the original text[http://jbe.gold.ac.uk/palicanon.html] and partial English translations[http://www.accesstoinsight.org/canon/] are now readily available on the internet. The appearance of the [[Mahayana|Mah&#257;y&#257;na]] tradition brought with it a collection of new texts, composed in [[Buddhist Hybrid Sanskrit]], many of which were also described as actual sermons of the [[Buddha]]. These include the [[Perfection of Wisdom]] Sutras, the [[Avatamsaka Sutra|Avata&#7747;saka]], the [[Lotus Sutra]], the [[Vimalakirti Sutra|Vimalak&#299;rti Sutra]], and the [[Nirvana Sutra|Nirvana Sutra]]. Many of the Mahayana sutras were translated into Tibetan and [[classical Chinese]] and are also now read in the West. The Mah&#257;y&#257;na corpus of sutras further expanded after Buddhism was transmitted to China, where the existing texts were translated, and new texts were composed for the purpose of adapting the Indian tradition to the East Asian philosophical mindset. Some of these works are considered by modern scholars to be spurious. On the other hand, there were texts, such as the [[Platform Sutra]] and the [[Sutra of Perfect Enlightenment]] did not pretend to be of Indian origin, but are widely accepted as valid scriptures on their own merits. Later writings include the [[Linji Lu]] of [[Chan]] master [[Linji]]. In the course of the development of [[Korean Buddhism]] and [[Japanese Buddhism]], further important texts were composed. These included, for example, in Korea, some of the writings of [[Jinul]], and in Japan, works such as [[Dogen]]'s [[Shobogenzo]]. Arguably the most thorough compilation of Mahayana works is found in the Tibetan canon. This is split into those texts attributed to be authored by the Buddha (Kanjur), and those texts which are understood to be commentaries by Indian practitioners (Tenjur). [[Vajrayana|Vajray&#257;na]] practitioners also study distinctive texts such as the Buddhist [[Tantric Buddhism|tantras]]. Recently an important archaeological discovery was made, consisting of the earliest known Buddhist manuscripts, recovered from somewhere near ancient [[Gandhara]] in northwest [[Pakistan]]. These fragments, written on [[birch bark document|birch bark]], are dated to the [[1st century]] and have been compared to the [[Dead Sea scrolls]] in importance. Donated to the [[British Library]] in [[1994]], they are now being studied in a joint project at the University of Washington[http://depts.washington.edu/ebmp/]. == Relations with other faiths == Some [[Hinduism|Hindus]] (primarily in the northern regions of India) believe that Gautama is the 9th incarnation (see [[avatar]]) of [[Vishnu]]; there are accounts of the Buddha as an incarnation of Vishnu that are pro- and anti-Buddhist (i.e., either that Vishnu "really meant" what he said while incarnated as Buddha or that he was intentionally tricking those who follow unorthodox doctrines). This is not a majority view, however. The avatar theory came into existence in approximately the [[9th century]] CE. Traditionally, there has been a sharp distinction between Buddhism and what is today called "[[Hinduism]]"; this distinction is more accurately between [[Astika]] and [[Nastika]] philosophies, that is, philosophies in India which either affirmed the [[Vedas]] as divinely revealed scriptures or else regarded them as fallible human inventions. Thus Buddhism is essentially a heresy vis à vis orthodox Indian philosophy, though there are many [[syncretism|syncretic]] or [[ecumenical]] tendencies within either group which are accepting of the beliefs and practices of the other. In the [[Japan]]ese religion of [[Shinto|Shintoism]] Buddha is seen as a [[Kami]] (god). The [[Bahá'í Faith]] states he was an independent Manifestation of God. Siddhartha Gautama is thought to have been sanctified by the [[Roman Catholic]] Church as Saint [[Josaphat (saint)|Josaphat]] based on a mistaken account of his conversion to Christianity. Some [[Islam|Muslims]] believe that Gautama Buddha is [[Dhul-Kifl]], one of the prophets mentioned in the [[Qur'an]]. [[Jainism]] is an ancient religion and school of thought that predates Buddhism. One of its two most revered teachers, [[Mahavira|Mah&#257;v&#299;ra]] (599 - 527 BCE), was a senior contemporary of the Buddha whose philosophy, sometimes described as [[dynamism]] or [[vitalism]], was a blend of the earlier Jain teacher [[Parsvanatha|P&#257;r&#347;van&#257;tha]]'s order and the reforms instituted by Mahavira himself. Dialogues between the Buddha's disciples and Mah&#257;v&#299;ra are recorded in Jain texts, and dialogues between Mah&#257;v&#299;ra's disciples and the Buddha are included in Buddhist texts. == Buddhism in the modern world == [[Image:Flag of Buddhism.svg|thumb|right|The international [[Buddhist flag]] was designed in [[Sri Lanka]] in the [[1880s]] with the assistance of [[Henry Steele Olcott]] and was later adopted as a [[Buddhist symbolism|symbol]] by the [[World Fellowship of Buddhists]].]] Estimates of the number of Buddhists vary between 230 and 500 million, with 350 million as the most commonly cited figure. [http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html] ===Modern Asia=== In northern Asia, [[Mahayana|Mah&#257;y&#257;na]] remains the most common form of Buddhism in [[China]], [[Japan]], [[Korea]], [[Vietnam]], Malaysia, (parts of) Indonesia and [[Singapore]]. [[Theravada|Therav&#257;da]] predominates in most of [[Southeast Asia]], including [[Burma]], [[Cambodia]], [[Laos]] and [[Thailand]], as well as [[Sri Lanka]]. It has seats in Malaysia and Singapore. [[Vajrayana|Vajray&#257;na]] is predominant in [[Tibet]], [[Mongolia]], portions of [[Siberia]] and portions of [[India]], especially those areas bordering [[Tibet]]. [[Kalmykia]], while geographically located in [[Europe]], is culturally closely related to Mongolia and thus its Buddhism is more properly grouped with Asian than with Western Buddhism. While in the West Buddhism is often seen as exotic and progressive, in the East Buddhism is regarded as familiar and part of the establishment. Buddhist organizations in Asia frequently are well-funded and enjoy support from the wealthy and influential. In some cases, this has led critics to charge that certain monks and organizations are too closely associated with the powerful and are neglecting their duties to the poor. ===Buddhism and the West=== In the latter half of the [[19th century]], Buddhism (along with many other of the world's religions and philosophies) came to the attention of Western intellectuals. These included the pessimistic German philosopher [[Arthur Schopenhauer|Schopenhauer]] and the American philosopher [[Henry David Thoreau]], who translated a Buddhist sutra from French into English. German writer [[Hermann Hesse]] also showed great interest in the eastern religion, even writing a book entitled ''Siddhartha''. Spiritual enthusiasts enjoyed what they saw as the exotic and mystical tone of the Asian traditions. At first Western Buddhology was hampered by poor translations (often translations of translations), but soon Western scholars began to learn Asian languages and translate Asian texts. In 1880 J.R. de Silva and [[Henry Steel Olcott]] designed the [[International Buddhist flag]] to celebrate the revival of Buddhism in [[Sri Lanka]]. Its stripes symbolise universal compassion, the middle path, blessings, purity and liberation, wisdom, and the conglomeration of these. The flag was accepted as the International Buddhist Flag by the [[1952]] [[World Buddhist Congress]]. [[Image:Lightmatter Hsi Lai Temple 3.jpg|thumb|right|200px|A hallway in California's [[Hsi Lai Temple]]]] In [[1899]] [[Gordon Douglas]] became the first Westerner to be ordained as a Buddhist monk. The first Buddhists to arrive in the [[United States]] were Chinese. Hired as cheap labor for the [[railroads]] and other expanding industries, they established temples in their settlements along the rail lines. See the article on [[Buddhism in America]] for further information. The [[Buddhist Society, London]] was founded by [[Christmas Humphreys]] in [[1924]]. The cultural re-evaluations of the [[hippie]] generation in the late [[1960s]] and early [[1970s]] led to a re-discovery of Buddhism, which seemed to promise a natural path to awareness and enlightenment. Many people, including celebrities, traveled to Asia in pursuit of gurus and ancient wisdom. During and after the Chinese occupation of Tibet, many of them fled to Nepal and India, including most renown Buddhist masters. This Tibetan form of Buddhism proved especially intriguing to quite a number of westerners. Buddhism had become the fastest-growing religion in Australia and many other Western nations by the 1990s, in contrast to the steady decline of traditional western beliefs (see [[Christianity]]). A distinctive feature of Buddhism has been the continuous evolution of the practice as it was transmitted from one country to another. This dynamic aspect is particularly evident today in the West. [[Chögyam Trungpa]], the founder of the [[Shambhala]] meditation movement, claimed in his teachings that his intention was to strip the ethnic baggage away form traditional methods of working with the mind and to deliver the essence of those teachings to his western students. Another example of a school evolving new idioms for the transmission of the dharma is the Friends of the Western Buddhist Order, founded by Sangharakshita. [[Lama Surya Das]] is a prominent Western-born teacher continuing to bring the teachings of Buddhism to Westerners. ==See also== ===Buddhism=== * [[Buddha]] * [[Buddhism by country]] * [[Buddhist terms and concepts]] * [[Buddhist texts]] * [[Cultural elements of Buddhism]] * [[God in Buddhism]] * [[Faith in Buddhism]] * [[Buddha-nature]] * [[Nirvana]] * [[Nirvana Sutra]] * [[Tathagatagarbha Sutra]] * [[List of books related to Buddhism]] * [[List of Buddhist topics]] * [[List of Buddhists]] * [[History of Buddhism]] * [[Yab-Yum]] ===Related systems=== * [[Eastern philosophy]] * [[Hinduism]] * [[Jainism]] * [[Taoism]] ==References== * {{web-cite|ref=Dhammananda_64|author=[[K. Sri Dhammananda]]|page=http://www.buddhanet.net/pdf_file/whatbelieve.pdf|title=What the Buddha Taught|site=Buddhist Mission Society of Malaysia|date=1964}} ISBN 9834007127. * ''The [[Mahayana Mahaparinirvana Sutra]]'' (Nirvana Publications 1999-2000), tr. by Kosho Yamamoto, revised and edited by Dr. Tony Page. * {{cite|ref=Hanh_74|author=[[Thich Nhat Hanh]]|title=The Heart of the Buddha's Teaching|publisher=Broadway Books|date=1974}} ISBN 0767903692. * {{cite|ref=Rahula_74|author=[[Walpola Rahula]]|title=What the Buddha Taught|publisher=Grove Press|date=1974}} ISBN 0802130313. * {{cite|ref=Yin_98|author=[[Yin Shun]], Yeung H. Wing (translator)|title=The Way to Buddhahood: Instructions from a Modern Chinese Master|publisher=Wisdom Publications|date=1998}} ISBN 0861711335. ==External links== {{commons|Buddhism}} * [http://www.buddhanet.net/dhammapada/index.htm Treasury of Truth (Illustrated Dhammapada)] * [http://www.acmuller.net/ddb Digital Dictionary of Buddhism] * [http://www.orientalia.org/dic3.html International Dictionary of Buddhism] * [http://www.accesstoinsight.org/bfaq.html FAQ about Buddhism from Access to Insight] * [http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00ambedkar/ambedkar_buddha/ ''The Buddha and His Dhamma''], text of the book by [[B. R. Ambedkar]] * [http://www.buddhistchannel.tv The Buddhist Channel], a news source * [http://www.buddhanet.net/ BuddhaNet] * [http://www.dharmanet.org/ DharmaNet] * [http://buddhism.kalachakranet.org/ A View on Buddhism] * [http://www.nirvanasutra.org.uk Full text and appreciation of the Nirvana Sutra] * [http://www.religionfacts.com/buddhism/contents.htm ReligionFacts.com on Buddhism] Fast facts, glossary, timeline and articles on Buddhism. * [http://www.e-sangha.com/ E-Sangha Buddhism Portal] * [http://www.urbandharma.org/ UrbanDharma] * [http://www.buddhistview.com/ Buddhist Views] * [http://www.longleaf.net/ggrow/Buddhism.html Buddhism--A Brief Introduction for Westerners] * [http://www.abstractatom.com AbstractAtom.com: Information about Buddhist philosophy and Buddhist atomism] [[Category:Buddhism]] <!-- interwiki --> [[af:Boeddhisme]] [[als:Buddhismus]] [[ar:&#1576;&#1608;&#1584;&#1610;&#1577;]] [[bg:&#1041;&#1091;&#1076;&#1080;&#1079;&#1098;&#1084;]] [[bn:&#2476;&#2508;&#2470;&#2509;&#2471;&#2471;&#2480;&#2509;&#2478;]] [[br:Bouddhaelezh]] [[ca:Budisme]] [[cs:Buddhismus]] [[da:Buddhisme]] [[de:Buddhismus]] [[et:Budism]] [[es:Budismo]] [[eo:Budhismo]] [[fa:&#1576;&#1608;&#1583;&#1575;&#1711;&#1585;&#1575;&#1740;&#1740;]] [[fi:Buddhalaisuus]] [[fr:Bouddhisme]] [[he:&#1489;&#1493;&#1491;&#1492;&#1497;&#1494;&#1501;]] [[hr:Budizam]] [[ia:Buddhismo]] [[io:Buddhismo]] [[is:Búddismi]] [[it:Buddhismo]] [[ja:&#20175;&#25945;]] [[jbo:bu'ojda]] [[ko:&#48520;&#44368;]] [[li:Boeddhisme]] [[mn:&#1041;&#1091;&#1076;&#1076;&#1080;&#1079;&#1084;]] [[ms:Agama Buddha]] [[nds:Buddhismus]] [[nl:Boeddhisme]] [[no:Buddhisme]] [[pl:Buddyzm]] [[pt:Budismo]] [[ro:Budism]] [[ru:&#1041;&#1091;&#1076;&#1076;&#1080;&#1079;&#1084;]] [[simple:Buddhism]] [[sl:Budizem]] [[sr:&#1041;&#1091;&#1076;&#1080;&#1079;&#1072;&#1084;]] [[sv:Buddhism]] [[th:&#3614;&#3619;&#3632;&#3614;&#3640;&#3607;&#3608;&#3624;&#3634;&#3626;&#3609;&#3634;]] [[tpi:Budisim]] [[tr:Budizm]] [[vi:&#272;&#7841;o Ph&#7853;t]] [[uk:&#1041;&#1091;&#1076;&#1076;&#1080;&#1079;&#1084;]] [[zh:&#20315;&#25945;]] [[zh-min-nan:Hu&#781;t-k&#224;u]] సిక్కుమతము 1761 25247 2006-05-06T02:27:16Z 131.111.8.96 +11 iw [[Image:Gtbss001.jpg|thumb|250px|The [[Golden Temple]] is the most important sacred shrine for Sikhs]] '''Sikhism''' is a [[religion]] that developed in an environment heavily influenced by conflict between the [[Hinduism|Hindu]] and [[Islam|Muslim]] religions. ''Sikhism'' comes from the word ''Sikh'', which means a strong and able disciple. The core beliefs of Sikhism are belief in one [[God]] and the teachings of [[#The_Ten_Gurus_of_Sikhism|the Ten Gurus]], enshrined in [[Guru Granth Sahib]], the Sikh holy book. It departs from some of the social traditions and structure of [[Hinduism]] and [[Islam]] (such as the [[caste system]] and [[purdah]], respectively). Sikhism was influenced by reform movements in [[Hinduism]] (e.g. [[Bhakti]], [[monism]], [[Vedic]] metaphysics, [[guru]] ideal, and [[bhajan]]s) as well as [[Sufi|Sufi Islam]]. The founder of Sikhism, [[Guru Nanak]], was born in [[1469]] to a [[Hindu]] family in northwest [[India]] (in what is present day Pakistan). After four epic journeys (north to [[Tibet]], south to [[Sri Lanka]], east to [[Bengal]] and west to [[Mecca]] and [[Baghdad]]) Guru Nanak preached to Hindus, Muslims and others, and in the process attracted a following of Sikhs or disciples. Religion, he taught, was a way to unite people, but in practice he found that it set men against one another. He particularly regretted the antagonism between Hindus and Muslims as well as certain ritualistic practices that distracted people from focusing on [[God]]. He wanted to go beyond what was being practised by either religion and hence a well-known saying of [[Guru Nanak]] is, "There is no Hindu, there is no Muslim." [[Guru Gobind Singh]] reinforced these words by saying "Regard the whole human race as equal". [[Guru Nanak]] was opposed to the caste system. His followers referred to him as the guru (teacher). Before his death he designated a new Guru to be his successor and to lead the Sikh community. This procedure was continued, and the tenth and last Guru, Guru Gobind (AD [[1666]]&#8211;[[1708]]) initiated the Sikh ceremony in AD [[1699]] ; and thus gave a distinctive identity to the Sikhs. The five baptised Sikhs were named Panj Pyare (Five Beloved Ones), who in turn baptised the Guru at his request. Shortly before passing away Guru Gobind ordered that [[Guru Granth Sahib]], the Sikh Holy Scripture, would be the ultimate spiritual authority for the Sikhs and temporal authority would vest in the [[Khalsa Panth]] &ndash; The Sikh Nation. The first Sikh Holy Scripture was compiled and edited by the Fifth Guru, [[Guru Arjan]] in AD [[1604]].(Although some of the earlier gurus are also known to have documented their revelations.) This is one of the few scriptures in the world that has been compiled by the founders of a faith during their own life time. The Sikh Holy Scripture is particularly unique in that it is written in [[Gurmukhi]] script but contains many languages including [[Punjabi language|Punjabi]], [[Sanskrit]], [[Bhojpuri]] and [[Persian language|Persian]]. Guru Nanak's doctrinal position is clear, despite the appearance that it is a blend of insights originating from two very different faiths. Sikhism's coherence is attributable to its single central concept &ndash; the sovereignty of the One [[God]], the Creator. Guru Nanak called God the "True Name" because he wanted to avoid any limiting terms for God. He taught that the True Name, although manifest in many ways, many places and known by many names, is eternally One, the Sovereign and omnipotent God (the Truth of Love). Guru Nanak's ascribed to the concept of ''[[Maya (illusion)|maya]]'', regarding material objects and realities as expressions of the creator's eternal truth, which tended to erect "a wall of falsehood" around those who live totally in the mundane world of material desires (consumerism). This materialism prevents them from seeing the ultimate reality, as God created matter as a veil, so that only spiritual minds, free of desire, can penetrate it by the grace of the Guru (Gurprasad). The world is immediately real in the sense that it is made manifest to the senses as maya, but is ultimately unreal in the sense that God alone is ultimate reality. Retaining the Hindu doctrine of the [[reincarnation|transmigration of souls]], together with its corollary, the law of ''[[karma]]'', Guru Nanak advised his followers to end the cycle of [[reincarnation]] by living a disciplined life &ndash; that is, by moderating egoism and sensuous delights, to live in a balanced worldly manner, and by accepting ultimate reality. Thus, by the grace of Guru (Gurprasad) the cycle of re-incarnation can be broken, and the Sikh can remain in the abode of the Love of God. A Sikh should balance work, worship and charity - and meditate by repeating God's name, ''Nam japna'' (to enhance spiritual development). Salvation, Guru Nanak said, does not mean entering paradise after a last judgment, but a union and absorption into God, the true name. Sikhs believe in neither heaven nor hell. They strive for the grace of the Guru during the human journey of the soul. Political pressure from surrounding Muslim nations forced the Sikhs to defend themselves and by the [[19th century|mid-nineteenth century]], the [[Punjab]] area straddling modern-day [[India]] and [[Pakistan]], [[Afghanistan]] and [[Kashmir]] was ruled by them. The Sikh's [[Khalsa Army]] defeated the invading [[United Kingdom|British]] army and signed treaties with [[China]]. ==History of Sikhism== [[Guru Nanak]] ([[1469]]&ndash;[[1538]]), the founder of Sikhism, was born in the village of [[Nankana Sahib | Talwandi]], now called [[Nankana Sahib]], near [[Lahore]] in present-day [[Pakistan]]. His parents were of Hindu background and he belonged to the mercantile caste. Even as a boy, Nanak was fascinated by religion, and his desire to explore the mysteries of life eventually led him to leave home. He wandered all over India in the manner of Hindu saints. It was during this period that Nanak met [[Kabir]] ([[1441]]&ndash;[[1518]]), a saint revered by both Hindus and Muslims. He made four distinct major journeys, which are called [[Udasis]] spanning many thousands of miles. In [[1538]], Guru Nanak chose [[Lehna]], his disciple as a successor to the Guruship rather than his son. [[Bhai]] Lehna was named [[Guru Angad]] and became the second guru of the Sikhs. He continued the work started by the Founder. [[Guru Amar Das]] became the third Sikh guru in [[1552]] at the age of 73. Goindwal became an important centre for Sikhism during the Guruship of Guru Amar Das. He continued to preach the principle of equality for women, the prohibition of [[Sati]] and the practise of [[Langar]]. In [[1567]], [[Emperor Akbar]] sat with the ordinary and poor people of [[Punjab]] to have Langar. Guru Amar Das also trained 140 apostles of which 52 were women to manage the rapid expansion of the religion. Before he died in [[1574]] aged 95, he appointed his son-in-law, Jetha as the fourth Sikh Guru. Jetha became [[Guru Ram Das]] and vigorously undertook his duties as the new guru. He is responsible for the establishment of the city of Ramdaspur later to be named [[Amritsar]]. In [[1581]], [[Guru Arjan]]- youngest son of fourth guru - became the Fifth Guru of the Sikhs. In addition to being responsible for the construction of the [[Golden Temple]], he prepared the Sikh [[Sacred text]] and his personal addition of some 2,000 plus hymns in the [[Guru Granth Sahib]]. In [[1604]] he installed the [[Adi Granth]] for the first time as the [[Holy Book]] of the Sikhs. In [[1606]], for refusing to make changes to the [[Guru Granth Sahib]], he was tortured and killed by the [[Mughal]] rulers of the time. [[Guru Hargobind]], became the sixth guru of the Sikhs. He carried two swords &ndash; one for Spiritual reasons and one for temporal (worldly) reasons. From this point onward, the Sikhs became a military force and always had a trained fighting force to defend their independence. In [[1644]], [[Guru Har Rai]] became Guru followed by [[Guru Har Krishan]], the boy Guru in [[1661]]. [[Guru Teg Bahadur]] became Guru in [[1665]] and led the Sikhs until [[1675]], when he sacrificed his life to save the [[Kashmiri Hindu]]s who had come to him for help. In [[1675]], Aurangzeb publicly executed the ninth [[Sikh]] Guru, [[Guru Tegh Bahadur|Guru Tegh Bahadur Ji]]. Sikh mythos says that Guru Tegh Bahadur sacrificed himself to save Sikhs who the Emperor had condemned for failure to convert to Islam. This marked a turning point for Sikhism. His successor, [[Guru Gobind Singh]] further militarised his followers (see [[Khalsa]]). After Aurangzeb killed four of Gobind Singh's sons, Gobind Singh sent Aurangzeb the [[Zafarnama]] (''Notification of Victory''). The final Sikh Guru in human form was [[Guru Gobind Singh]] who in [[1708]] made the [[Guru Granth Sahib]] the last, perpetual living guru of the Sikhs. ==The Gurus of Sikhism== ===The Ten Gurus of Sikhism=== Sikhism was established by ten [[Guru]]s, teachers or masters, over the period [[1469]] to [[1708]]. These teachers were enlightened souls whose main purpose in life was the spiritual and moral well-being of the masses. Each master added to and reinforced the message taught by the previous, resulting to the creation of the religion of Sikhism. Guru Nanak was the first Guru and [[Guru Gobind Singh]] the final Guru in human form. When Guru Gobind Singh left this world, he made the Sri [[Guru Granth Sahib]] the ultimate and final Sikh Guru. {| cellpadding=5 cellspacing=2 |- bgcolor=#cccccc ! # !! Name !! Guruship on!! Prakash DOB !! Date of Demise !! Aged !! Father !! Mother |- |align=center| 1 || [[Guru Nanak Dev]] || [[15 April]] [[1469]]||[[15 April]] [[1469]]|| [[22 September]] [[1539]]|| 69 || [[Mehta Kalu]] || [[Mata Tripta]] |- bgcolor=#CCFFCC |align=center| 2 || [[Guru Angad Dev]] || [[7 September]] [[1539]]||[[31 March]] [[1504]]|| [[29 March]] [[1552]]|| 48 || [[Baba Pheru]] || [[Mata Ramo]] |- bgcolor=#DDEEEE |align=center| 3 || [[Guru Amar Das]] || [[25 March]] [[1552]]||[[5 May]] [[1479]]|| [[1 September]] [[1574]]|| 105 || [[Tej Bhan Bhalla]] || [[Bakht Kaur]] |- bgcolor=#E6E6BB |align=center| 4 || [[Guru Ram Das]] || [[29 August]] [[1574]]||[[24 September]] [[1534]]|| [[1 September]] [[1581]]|| 47 || [[Baba Hari Das]] || [[Mata Daya Kaur]] |- bgcolor=#CCFFDD |align=center| 5 || [[Guru Arjan Dev]] || [[28 August]] [[1581]]||[[15 April]] [[1563]]|| [[30 May]] [[1606]]|| 43 || [[Guru Ram Das]] || [[Mata Bhani]] |- bgcolor=#FFFFCC |align=center| 6 || [[Guru Hargobind]] || [[30 May]] [[1606]]||[[19 June]] [[1595]]|| [[3 March]] [[1644]]|| 49 || [[Guru Arjan]] || [[Mata Ganga]] |- bgcolor=#E6E6CC |align=center| 7 || [[Guru Har Rai]] || [[28 February]] [[1644]]||[[26 February]] [[1630]]|| [[6 October]] [[1661]]|| 31 || [[Baba Gurdita]] || [[Mata Nihal Kaur]] |- bgcolor=#E6E6AA |align=center| 8 || [[Guru Har Krishan]] || [[6 October]] [[1661]]||[[7 July]] [[1656]]|| [[30 March]] [[1664]]|| 8 || [[Guru Har Rai]] || [[Mata Krishan Kaur]] |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 9 || [[Guru Tegh Bahadur]] || [[20 March]] [[1665]]||[[1st April]] [[1621]]|| [[11 November]] [[1675]]|| 54 || [[Guru Hargobind]] || [[Mata Nanki]] |- bgcolor=#E6E6EE |align=center| 10 || [[Guru Gobind Singh]] || [[11 November]] [[1675]]||[[22 December]] [[1666]]|| [[6 October]] [[1708]]|| 42 || [[Guru Tegh Bahadur]] || [[Mata Gujri]] |} ===The Sri Guru Granth Sahib=== ''Main page: [[Guru Granth Sahib]]'' The Sri [[Guru Granth Sahib]], or SGGS for short, is more than a holy book of the Sikh people. The Granth is the eleventh and final Guru of the Sikhs and is held in the highest regard by the Sikhs and is treated just like a living Guru. The SGGS forms the central part of the Sikh place of worship called a [[gurdwara]]. The Holy Scripture placed on the dominant platform in the main hall of the gurdwara during the day. It is placed with great respect and dignity upon a throne with beautiful and colourful fabric. ==Sikh Religious Philosophy== The [[Sikh Religious Philosophy]] can be divided into 5 Sections: ===Primary Beliefs and Principles=== #'''"[[Ek Onkar]]" - One God:''' There is only one God, who has infinite qualities and names; She or he (see note below regarding sex neutrality) is the same for all religions. 'He' has no sex, but is present within all things and all places. #'''Rise Early and Meditate:''' The early morning hours, before the rising of the sun are used for meditation and experiencing union with God. #'''Earn One's Living Righteously:''' One must work hard and honestly and never live off of others, but give to others from the fruits of one's own labour. #'''Share With Others:''' One's home is always open to all. All are served and all are welcomed. The fruits of one's labours are always shared with others. #'''Re-incarnation, Karma & Salvation:''' All creatures have souls that pass to other bodies upon death until liberation is achieved. #'''Remember God:''' Love God, but hold the awe of her or him as well. #'''Humanhood:''' All human beings are equal. We are sons and daughters of [[Waheguru]], the Almighty. #'''Uphold Moral Values:''' Defend, safeguard, and fight for the rights of all creatures, and in particular your fellow beings. #'''Personal Sacrifice:''' Be prepared to give your life for all supreme principles &#8211; see the life of [[Guru Teg Bahadur]]. #'''Many Paths lead to God:''' The Sikhs believe that Salvation can be obtained by non-Sikhs as well. #'''Positive Attitude to Life:''' &#8220;Chardi Kala&#8221; &#8211; Always have a positive, optimistic, buoyant view of life. #'''Disciplined Life:''' Upon baptism, Sikhs must wear the [[5Ks]], strictly recite the 5 prayers ([[Bani]]s), etc. #'''No Special Worship Days:''' Sikhs do not believe that any particular day is holier than any other. #'''Conquer the 5 Thieves:''' It is every Sikh's duty to defeat these 5 thieves: ego, anger, greed, attachment, and lust. #'''Attack with 5 Weapons:''' Contentment, charity, kindness, positive attitude, humility. For more on this section select [[Sikhism primary beliefs and principles]]. ===Underlying Values=== The Sikhs must believe in the following Values: #'''Equality:''' All humans are equal before God. #'''God&#8217;s Spirit:''' All Creatures have God&#8217;s spirits and must be properly respected. #'''Personal Right:''' Every person has a right to life but this right is restricted. #'''Actions Count:''' Salvation is obtained by one&#8217;s actions &#8211; Good deeds, remembrance of God, etc. #'''Living a Family Life:''' Must live as a family unit (householder) to provide and nurture children. #'''Sharing:''' It is encouraged to share and give to charity 10 percent of one&#8217;s net earnings. #'''Accept God&#8217;s Will:''' Develop your personality so that you recognise happy events and miserable events as one. #'''The 4 Fruits of Life:''' Truth, Contentment, Contemplation and Naam, (in the Name of God). For more information on this section select [[Sikhism underlying values]]. ===Prohibited Behaviour=== #'''Non-Logical Behaviour:''' Superstitions and rituals not meaningful to Sikhs (pilgrimages; fasting; bathing in rivers; circumcision; worship of graves, idols, pictures; compulsory wearing of the veil for women; etc.) #'''Material Obsession:''' (&#8220;Maya&#8221;) Accumulation of materials have no meaning in Sikhism. Wealth, Gold, Portfolio, Stocks, Commodities, properties will all be left here on Earth when you depart. Do not get attached to them. #'''Sacrifice of Creatures:''' [[Sati]] &#8211; widows throwing themselves in the funeral pyre of their husbands; lamb and calf slaughter to celebrate holy occasions; etc are forbidden. #'''Non-Family Oriented Living:''' A Sikh is not allowed to live as a recluse, beggar, yogi, monk, nun, or celibate. #'''Worthless Talk:''' Bragging, gossip, lying, etc are not permitted. #'''Intoxication:''' Drinking alcohol, using drugs, smoking tobacco, and consumption of other intoxicants are not permitted. #'''Priestly Class:''' Sikhs do not have to depend on a priest for performing any religious functions. For more information on this section select [[Sikhism Prohibited Behaviour]] ===Technique and Methods=== #''' [[Naam Japo]]:''' - Free Service [[Sewa]], Meditation & Prayer [[Simran]], Sacred Music [[Kirtan]] #''' [[Kirat Karni]]:''' - Honest, Earnings, labour, etc while remembering the Lord #''' [[Wand kay Shako]]:''' - Share your food with others in need, Free Food [[langar]], Donation 10% of income [[Daasvand]], etc. For more information select [[Sikhism Technique and Methods]] ===Other Observations=== #'''Not Son of God:''' The Gurus were not in the Christian sense &#8220;Sons of God&#8221;. Sikhism says we are all the children of God and by deduction, God is our mother/father. #'''All Welcome:''' Members of all religions can visit Sikh temples ([[Gurdwara]]s) but must observe certain rules &#8211; cover your head, remove shoes, no smoking or drinking intoxicants. #'''Multi-Level Approach:''' Sikhism recognises the concept of a multi-level approach to achieving your target as a disciple of the faith. For example, &#8220;Sahajdhari&#8221; (slow adopters) are Sikhs who have not donned the full 5Ks but are still Sikhs nevertheless. '''Note''' The [[Punjabi language]] does not have a sex for God. Unfortunately, when translating, the proper meaning cannot be correctly conveyed without using Him/His/He/Brotherhood, S/He etc., but this distorts the meaning by giving the impression that God is masculine, which is not the message in the original script. The reader must correct for this every time these words are used. ==Sikhs Today== Today, Sikhs can be found all over India and also elsewhere in the world. Sikh men as well as some Sikh women can be identified by their practice of always wearing a turban to cover their long hair. The turban is quite different from the ones worn by the Muslim clergy and should not be confused. (In some countries, laws requiring motorcyclists to wear crash helmets had to be modified to accommodate them.) The surname or more usually the middle name [[Singh]]<sup>1</sup> (meaning lion) is very common for males, and [[Kaur]] (meaning princess) for women. Of course, not all people named Singh or Kaur are necessarily Sikhs. ==Sikhs Five Ks== ''Main article: [[The Five Ks]]'' Practicing [[Sikhs]] are bound to wear five items, known as the 5Ks, at all times. It is done either out of respect for the tenth Sikh Guru, [[Guru Gobind Singh]], or out of sense of duty or from understanding of their function and purpose and relevance in daily life. It is important to note that the 5 k's are not merely present for symbolic purposes. The tenth Guru, Guru Gobind Singh, ordered these 5 K's to be worn so that a Sikh could actively use them to make a difference to their own spirituality and to others' spirituality. The 5 items are: [[Kesh]] (uncut hair), [[Kanga]] (small comb), [[Kara]] (circular bracelet), [[Kirpan]] (small sword) and [[Kacha]] (shorts). ==Sikhs Around the World== A Sikh known as [[Yogi Bhajan]] brought the Sikh way of life to many young people in the Western hemisphere. In addition to Indian-born Sikhs, there are now thousands of individuals of Western origin who were not born as Sikhs, but have embraced the Sikh way of life and live and teach all over the world. In the late [[1970s]] and [[1980s]] a limited political separatist movement arose in India with the mission to create a separate Sikh state, called [[Khalistan]], in the Punjab area of India and [[Pakistan]]. Currently, there are about 23 million Sikhs in the world, making it the fifth largest world religion. Approximately 19 million Sikhs live in India with the majority living in the state of Punjab ('greater Punjab' extends across the India-Pakistan border but few Sikhs remained in Pakistan due to persecution during the split of India in [[1947]]). Large populations of Sikhs can be found in the [[United Kingdom]], [[Canada]], and USA. They also comprise a significant minority in [[Malaysia]] and [[Singapore]], where they are sometimes made fun of for their distinctive appearance, but are respected for their drive and high education standards, as they dominate the legal profession. Following the [[Indian general election, 2004]], Dr [[Manmohan Singh]] has become the first Sikh [[Prime Minister of India]]. He is also the first non-Hindu Prime Minister of India. ==Modern Persecution of and Discrimination Against Sikhs== === Punjab, 1947 === Between March and August [[1947]], in the year of the [[Partition of India]], attacks and massacres against Sikhs in the Punjab were carried out by the [[Muslim League]] during the ''Muslim League-Sikh War''. [http://allaboutsikhs.com/books/gst/index.htm] ===India, 1980s=== In India, Sikhs faced persecution following the [[assassin]]ation of [[Indira Gandhi]]. This assassination was an act of revenge by her Sikh body guards for the [[Operation Blue Star]] of [[1984]], when a group of Sikh militants following [[Jarnail Singh Bhindranwale]] occupied the [[Golden Temple]] in [[Amritsar]], a Sikh holy site. After attempts at negotiation failed, Indira Gandhi ordered the temple cleared by troops. Refusal to depart resulted in a firefight, with 83 army personnel killed and 493 Sikh occupiers killed (including many innocent regular worshipers who were caught in between during this unexpected event), as well as many more wounded. Many Sikhs considered the use of force in their holy place to be an unforgivable insult, and her assassination was claimed to be a response. Supporters of the government move argue that attack was justified since large amounts of ammunition were being stored by Sikh militants within the temple, and guns and shells were supposedly recovered during the army action. In the aftermath of the assassination, some Sikh communities in New Delhi were attacked by some fanatic members Gandhi's [[Congress Party]], then under the control of her son [[Rajiv Gandhi]], who would go on to become Prime Minister. Thousands of Sikhs died as a result of this persecution. [http://www.netphotograph.com/visitors/search/searchimages.zhtml?keyword=10665-&start=0&display=1] ===United States, 2000s=== Following the [[September 11, 2001 Terrorist Attack]] some Americans turned on Sikhs. They mistook symbols of religious belief, such as turbans and beards, for the garb of those who carried out the terrorist attacks. Some vigilantes in the United States threatened and hurt individuals within the Sikh community. In the months after 9-11, the Sikh community received nearly 300 reported incidents of threats, assaults, violence, and even death. While these incidents do not constitute persecution of Sikhs ''per se'', but rather persecution for perceived adherence to Islam, they illustrate a profound lack of awareness of the traditions of the Sikh and the Islamic community. This persecution is ironic since Sikhs fought the Moghuls, followers of the Islamic faith, in India for many years. It is also important that this desultory 'persecution' not obscure the fact that hundreds of thousands of Sikh-Americans live in the United States and enjoy the highest levels of respect and religious tolerance. Still, many Americans are relatively unaware of the Sikhs population in the United States and often times mistake them for practitioners of Islam. [http://www.sikhnet.com SikhNet] has been a constant presence for educating people about Sikhs and raising awareness of Sikh values and indentity. The U.S. senate issued a resolution which condemns bigotry against Sikh-Americans. The texts of Senate Concurrent Resolution 74 and the introductory statement by Senator Richard Durbin from the October 2 Congressional Record are available here: [http://usinfo.org/USIA/usinfo.state.gov/topical/pol/terror/01100320.htm U.S. Senate condemns bigotry against Sikhs] ===France, 2000s=== The French state has banned children in schools from wearing 'ostentatious' signs of their religion, since September 2003. While the law is primarily intended to ban the Islamic [[Hijab]] from schools it catches the Sikh Turban also. Whilst French Sikhs number only 5,000-7,000, internationally Sikhs have been making representations to their Governments to put pressure on France to either drop the ban, or make an exemption for Sikhs. 4 Sikhs were eventually expelled after the first semester. ==Other Observations== ===All Welcomed=== Members of all religions can visit Sikh temples (gurdwaras = the Guru's door) but are asked to observe the following rules: Covering the head (there will be bandana-like rumaal's available there), taking off one's shoes, to not smoke (even in the vicinity of the gurdwara), and also to not bring or possess any alcoholic and tobacco related items, or be under their effects when entering the gurdwara. ==Multi-level Approach== Sikhism recognises the concept of a Multi-level approach to achieving your target as a disciple of the faith. For example, Sahajdhari (slow adopters) are Sikhs who have not donned the full 5Ks but are still Sikhs nonetheless. See also [[Sikh religious philosophy]]. == The Sikh pages == This [[Sikh pages| link]] will take you to an index of the most important pages on Sikhism, the [[Sikh pages]]. *[http://www.sabadvartara.org Definitions of Sadh Sant Sateguru Naam Japna, Amritsar, Sarover, Ishnan,and other key topics] *[[Amrit]] [[Amritsar]] *[[Bhagat]] [[Sikh Bhagats]] [[Bhagat Farid]] [[Bhagat Kabir]] .... *[[Bani]] [[Gurbani]] [[Japji Sahib]] *[[Chardi Kala]] [[Chaupai]] *[[Dasam Granth]] *[[Golden Temple]] [[Gurdwara]] [[Gurdwaras in Pakistan]] *[[Guru Granth Sahib]] *[[Interfaith]] *[[Khalsa]] [[Kirat Karni]] [[Naam]] *[[List of Sikhs]] *[[Punjabi language]] [[History of the Punjab]] *[[Sikh]] [[Sikhs]] *[[Sikh 5 ks]] [[Sikhs Five Ks]] [[Simran]] *[[Sikh religious philosophy]] [[Sikhism other observations]] *[[Sikhism primary beliefs and principles]] [[Sikhism prohibited behaviour]] *[[Sikhism technique and methods]] [[Sikhism underlying values]] *[[Takhat]] *[[Ten Sikh Gurus]] [[Sikh Guru]] [[Guru Nanak]] ... [[Guru Gobind Singh]] *[[Waheguru]] [[Wand kay Shako]] == External Links == *[http://www.sikhiwiki.org SikhiWiki.org - Encyclopedia of the Sikhs] *[http://www.sikhphilosophy.net/ SikhPhilosophy.Net - Redefining Sikh, Sikhi & Sikhism. Learn about Sikh Religion & History.] *[http://www.sikhism.com Sikhism.com: A Great Overview of the Sikh Faith] *[http://www.gurugranthsahib.com Shri Guru Granth Sahib Complete Audio, Kirtan Videos] *[http://www.babanandsinghsahib.org/ Eternal Glory of Baba Nand Singh Ji Maharaj] *[http://altreligion.about.com/od/sikhsymbols/index.htm Sikh Religious Symbols] An illustrated Glossary *[http://www.sikh-history.com/ Sikh-History.com :: An invaluable source of sikh history and discussion forum] *[http://www.sikhs.org/ The Sikhism Home Page] *[http://www.srigurugranthsahib.org/ Sikhism Thy Name Is Love And Sacrifice] *[http://www.info-sikh.com/ Info-sikh a wealth of information on Sikhism] *[http://www.sikhnet.com/ SikhNet] *[http://www.sikhvideos.org/ Sikh Videos Gurbani Kirtan] *[http://www.sikhitothemax.com/ SikhitotheMax.com] *[http://www.proudtobesikh.com/khalsa/DefaultHome.aspx ProudtobeSikh.com] *[http://www.srigranth.org/servlet/gurbani.gurbani?Action=Main&S=y SGGS Translation by SriGranth.org] *[http://www.sikhifm.com/ Sikhifm.com] *[http://www.sikhpoint.com/default.php SikhPoint.com] *[http://allaboutsikhs.com/home.php AllAboutSikhs.com] *[http://www.sgpc.net/ Sgpc.net] *[http://www.sikh.net Sikh.net] ==Audio links== *[http://www.gurugranthsahib.com Shri Guru Granth Sahib Complete Audio] ===Kirtan links=== *[http://www.gurugranthsahib.com Shri Guru Granth Sahib Complete Audio, Kirtan Videos] *[http://www.svaudio.org Audio server containing information by topic of key gurbani concepts through kirtan] *[http://www.sikhnet.com/Gurbani Gurbani from Sikhnet.com] *[http://www.sikhifm.com/playlistonline.htm Sikhifm.com] *[http://www.akj.org.uk/ Akj.org.uk] *[http://www.akj.org/skins/default/multimedia.php Akj.org] *[http://www.gurbani.org/kirtan.htm Gurbani.org] *[http://www.sikhvideos.org/by-titles.htm SikhVideos.org] *[http://www.ikirtan.com/ iKirtan.com] *[http://www.gurdwaraindia.com/shabad.htm gurdwaraIndia.com] *[http://www.sikh.net/Hukam/ Live Kirtan from Harmandir Sahib by Sikh.net] *[http://www.proudtobesikh.com/khalsa/SharedFiles/linktracker.aspx?name=PTBSClassicalShabadKirtanII ProudtobeSikh.com] *[http://networks.ecse.rpi.edu/~hema/kirtan.html Bhai Harjinder Singh] *[http://www.sikhwomen.com/sikhism/culture_arts/kathainenglish.htm SikhWomen.com] *[http://www.india4world.com/Indian-religion/religion-sikhism/kirtan.shtml Information from India4World.com] *[http://www.gssagurdwara.org/kirtan.html Bhai Amrik Singh Zakhmi] ===Nitnem links=== *[http://www.gurugranthsahib.com Complete Nitnem in Audio] 1. [[Japji Sahib]] *[[Media:JapjiSahib.mp3|JapjiSahib.mp3 - Download 1.826M or Play 15.34 min]] *[http://www.punjabonline.com/sikhism/japtr_fr.html Written text of Japji Sahib] *[http://www.sikhnet.com/Sikhnet/Music.nsf/0/3d08ba69786458498725695b007bc843?OpenDocument Audio of Japji Sahib] 2. [[Jaap Sahib]] *[[Media:JaapSahib.mp3|JaapSahib.mp3 - Download 1.028M or Play 17.32 min]] *[http://www.gobindsadan.org/jaapsahib/english/index.shtml English Translation of Jaap Sahib] 3. [[Anand Sahib]] *[http://allaboutsikhs.com/prayers/anand/and-01.htm Link to Anand Sahib] *[[Media:AnandSahib.mp3 Anand|Sahib.mp3 - Download 1.951M or Play 13.18 min]] 4. [[Rehras Sahib]] *[[Media:Rehras.mp3|RehrasSahib.mp3 - Download 1.977M & Play 16.51 min]] 5. [[Kirtan Sohila]] *[[Media:KirtanSohila.mp3|KirtanSohila.mp3 - Download 1.283M & Play 3.38min]] *[http://sikhs.org/transl6.htm English Translation of Kirtan Sohila] 6. [[Tav-Prasad Savaiye]] *[http://sikhs.org/transl3.htm Tav-Prasad Savaiye - English Translation] 7. [[Chaupai]] *[[Media:Kabiobach_Bainti_Chaupai.mp3|Kabiobach Bainti Chaupai.mp3 - Download 1.55 Mbyte or Play 4 min 24 seconds]] *[http://www.sikhnet.com/sikhnet/music.nsf/0/5e48e364c9cb9a2187256aa80066625b?Open Audio by Sikhnet.com] ==Notes== Note 1. Singh, meaning "lion", which is often thought to be the surname outside of India, is actually the middle name for Sikh men, as given by Guru Gobind Singh. A lot of reasons lead this to be used or perceived as a last name e.g. # "Coming from a low caste family which is often easily identifiable by surnames. People drop the last name and use Singh as last name.".... is a common misconception. Since surnames are usually associated with castes, many sikhs prefer to drop their surname in favour of Singh. # Errors on identity papers like passports etc. # Singh was supposed to be the common surname of all Sikhs as a symbol of shattering all caste distinctions. The equivalent woman's name is Kaur, which means "princess". [[Category:Eastern culture]] [[Category:Sikhism|*]] [[Category:Religious faiths, traditions, and movements]] [[ar:سيخية]] [[da:Sikhisme]] [[de:Sikhismus]] [[en:Sikhism]] [[eo:Sikismo]] [[es:sikhismo]] [[fa:&#1587;&#1740;&#1705;&#8204;&#1711;&#1585;&#1575;&#1740;&#1740;]] [[fi:Sikhiläisyys]] [[fr:Sikhisme]] [[he:סיקיות]] [[hu:Szikhizmus]] [[id:Sikhisme]] [[is:Síkismi]] [[it:Sikhismo]] [[ja:&#12471;&#12463;&#25945;]] [[lt:Sikhizmas]] [[nl:Sikhisme]] [[nn:Sikhismen]] [[no:Sikhisme]] [[pa:ਸਿੱਖੀ]] [[pl:Sikhizm]] [[pt:Sikhismo]] [[ru:&#1057;&#1080;&#1082;&#1093;&#1080;&#1079;&#1084;]] [[sv:Sikhism]] [[ta:&#2970;&#3008;&#2965;&#3021;&#2965;&#3007;&#2991; &#2970;&#2990;&#2991;&#2990;&#3021;]] [[zh:&#38177;&#20811;&#25945;]] హిందూమతము 1762 27131 2006-06-19T04:11:13Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} <!-- The inclusion of the Holy Swastika at the top is not consensual, see Talk.--> {|style="float:right;width:156px" |[[Image:Hinduism.png|thumb|140px|[[Aum|OM]], a sacred syllablle and a quintessential symbol of Hinduism. Its meanings are many.]] |} '''Hinduism''' ('''&#2360;&#2344;&#2366;&#2340;&#2344; &#2343;&#2352;&#2381;&#2350;'''; commonly called ''San&#257;tana Dharma'', roughly translated as "Perennial Faith") is characterized by a diverse array of belief systems, practices and scriptures. It has its origin in the ancient [[Indo-Aryan]] [[Vedic]] culture and is called by Time Almanac "the oldest religion." It is the third largest religion with approximately 940 [[million]] followers worldwide, 96 percent of whom live in the [[Indian subcontinent]]. In the US alone, 3 million people follow some form of Hinduism. Perhaps the Hindu spirit of unity in diversity is best captured in a line from the ancient [[Rig Veda]]: :[[Sanskrit]]: '''&#2319;&#2325;&#2350;&#2381; &#2360;&#2340;&#2381; &#2357;&#2367;&#2346;&#2381;&#2352;&#2366;&#2307; &#2348;&#2361;&#2369;&#2343;&#2366; &#2357;&#2342;&#2344;&#2381;&#2340;&#2367;''' :Transliteration: ''Ekam Sat Vipr&#257;ha Bahudh&#257; Vadanti'' :English: "Truth is One, though the Sages know it as Many." ::&mdash; ''The Rig Veda (Book I, Hymn CLXIV, Verse 46)'' Essentially, any kind of spiritual practice followed with faith, love and persistence will lead to the same ultimate state of self-realization. Thus, Hindu thought distinguishes itself by strongly encouraging tolerance for different beliefs since temporal systems cannot claim sole understanding of the one [[transcendental]] Truth. To the Hindu, this idea has been an active force in defining the 'Eternal Dharma.'[http://www.ramakrishna.org/message14.htm] It has been for Hinduism what the infinite Divine Self of [[Advaita]] is to existence, remaining forever unchanged and self-luminous, central and pervasive, in spite of all the chaos and flux around it. In general, Hindu views are broad and range from [[monism]], [[dualism]], [[vishistadvaita|qualified non-dualism]], [[pantheism]], [[panentheism]] (alternatively called [[monistic theism]] by some scholars), strict [[monotheism]], [[polytheism]], and [[atheism]]. Hindu monists, i.e., [[Smartas]], who follow [[Advaita]] philsosophy, see one unity, with the personal Gods, different aspects of only One Supreme Being, like a single beam of light separated into colours by a prism, and are valid to worship. Some of the Hindu aspects of God include [[Devi]], [[Vishnu]], [[Ganesh]], and [[Shiva]]. One of the most prominent Hindu monists is the saint [[Ramakrishna]], whose preferred form of God is [[Devi]] and who reiterated traditional Hindu beliefs that aver devotees can invoke God in whatever form a devotee prefers (termed ''[[Ishta Devata]]'', i.e., the preferred form of God) and ask for God's grace in order to attain [[Moksha]], the end of the cycle of rebirth and death. Although Hinduism is very diverse, one of the possible things that unites all hindus is the quest for enlightenment and to free oneself from the cycle of rebirth. Another major concept is the concept of Ahimsa, which means "non-violence." Through this concept, strict movements of vegetarianism and tolerance grew. Hindus believe that everything in the world is part of the universal spirit, and therefore everything needs to be respected, preserved and protected. Contemporary Hinduism, specifically, [[Smartism]], is most widely accepted to consist of a Holy Trinity. This is comprised of [[Brahma]] (the Creator of worlds), [[Vishnu]] (the Preserver of worlds) and [[Shiva]] (the Destroyer of worlds). The most popular avatars in the Hindu religion are the avatars of Vishnu. The ten avatars of Vishnu are The Fish ([[Matsya]]), The Tortoise ([[Kurma]]), The Boar ([[Varaha]]), The Man-Lion ([[Narasimha]]), The Dwarf ([[Vamana]]), Rama with the Axe ([[Parashurama]]), Rama ([[Ramayana]]), the Prince of Ayodhya, Krishna ([[Mahabharata]]), Buddha, and Kalkin. In Hinduism views are broad and range from monism, dualism, pantheism, panentheism, alternatively called monistic theism by some scholars, and strict monotheism, but are not polytheistic as outsiders perceive the religion to be. Hinduism has often been confused to be polytheistic as many of Hinduism's adherents, i.e., [[Smartas]], followers of [[Smartism]], one denonmination of Hinduism, who follow [[Advaita]] philsophy, are monists, and view multiple manifestations of the one God or source of being. Hindu monists see one unity, with the personal Gods, different aspects of only One Supreme Being, like a single beam of light separated into colours by a prism, and are valid to worship. Some of the Hindu aspects of God include Devi, Vishnu, Ganesh, and Siva. It is this Smarta view that dominates the view of Hinduism in the West. Smartism is the only branch of Hinduism that adopts these ideas strictly. After all, [[Swami Vivekananda]], a follower of [[Ramakrishna]], along with many others, who brought Hindu beliefs to the West, were all [[Smarta]] in belief. Other denominations of Hinduism, as described later, don't hold this belief strictly and more closely adhere to a Western perception of what a monotheistic faith is. Additionally, like Judæo-Christian-Islamic religions which believe in [[angels]], Hindus also believe in less powerful entities, such as [[devas]]. Contemporary Hinduism is now divided into four major divisions, [[Vaishnavism]], [[Shaivism]], [[Shaktism]], and [[Smartism]]. Just as Jews, Christians, and Muslims all believe in one God but differ in their conceptions of Him, Hindus all believe in one God but differ in their conceptions. The two primary form of differences are between the two monotheistic religions of Vaishnavism which conceives God as [[Vishnu]] and [[Shaivism]], which conceives God as Shiva. Other aspects of God are in fact aspects of Vishnu or Shiva; see [[Smartism]] for more information. Only a Smartist would have no problem worshiping Shiva or Vishnu together as he views the different aspects of God as leading to the same One God. It is the Smarta view that predominates the view of Hinduism in the West. By contrast, a Vaishnavite considers Vishnu as the one true God, worthy of worship and other forms as subordinate. See for example, an illustration of the Vaishnavite view of Vishnu as the one true God, [http://www.dvaita.org/docs/srv_faq.html#othergods at this link]. Accordingly, many Vaishnavites, for example, believe that only [[Vishnu]] can grant the ultimate aim for mankind, [[moksha]]. See for example, [http://www.dvaita.org/docs/srv_faq.html#hell this link]. , [http://sriranganatha.tripod.com/id63.html this link] and [http://www.gopala.org/index.php/2005/05/30/shiva_the_auspicious_one this link]. Similarly, many [[Shaivites]] also hold similar beliefs, as illustrated at [http://www.sroutasaivasiddhanta.org/2-1.htm at this link] and [http://www.sroutasaivasiddhanta.org/2-11.htm at this link]. However, even Vaisnavites, like other Hindus, have tolerance for other beliefs because Lord [[Krishna]], [[avatar]] of Vishnu, said so in the Gita. Few views illustrate this view of tolerance: Krishna said: "Whatever deity or form a devotee worships, I make his faith steady. However, their wishes are only granted by Me" (Gita: 7:21-22). Another quote in the Gita states: "O Arjuna, even those devotees who worship other lesser deities (e.g., Devas, for example) with faith, they also worship Me, but in an improper way because I am the Supreme Being. I alone am the enjoyer of all sacrificial services (Seva, Yajna) and Lord of the universe" (Gita: 9:23). Even a Vedic verse illustrates this theme of tolerance. The Vedas are revered in Hinduism, regardless of denomination. For example, a well-known Rig Vedic hymn stemming from Hinduism states that "Truth is One, though the sages know it variously." This is in contrast with some beliefs of other religious traditions, where one must believe in God being one aspect and to totally reject or disdain other beliefs. == Hinduism: a brief overview == [[Image:Khajuraho Temple.jpg|thumb|left|275px|10th-century ''mandir'' (temple) in [[Khajuraho]], Madhya Pradesh]] Hinduism rests on the spiritual bedrock of the [[Vedas]], hence Veda [[Dharma]], and their mystic issue, the [[Upanishads]], as well as the teachings of many great Hindu [[guru]]s through the ages. Many streams of thought flow from the six Vedic/Hindu [[Hindu philosophy|schools]], [[Bhakti yoga|Bhakti]] sects and [[Tantra]] Agamic schools into the one ocean of Hinduism, the first of the Dharma religions. See [[Schools of Hinduism]]. The great debate between followers among the major Hindu philosophical school, Vedanta, from followers of [[Shankaracharya]]'s [[Advaita]] philosophy on one hand and the strict theistic schools such as [[Ramanuja]] and [[Madhva]] on the other, focused on the true nature of [[Brahman]], on whether Brahman was essentially attributeless or with attributes, i.e., a personal Supreme Being. [[Image:Hindu_temple_in_Atlanta.jpg|thumb|Hindu Mandir (temple) in Atlanta, USA]] ===The Eternal Way=== "The Eternal Way" (in [[Sanskrit]] &#2360;&#2344;&#2366;&#2340;&#2344; &#2343;&#2352;&#2381;&#2350;, ''San&#257;tana Dharma''), or the "Perennial Philosophy/Harmony/Faith", is the one name that has represented Hinduism for many thousands of years. According to Hindus, it speaks to the idea that certain spiritual principles hold eternally true, transcending man-made constructs, representing a pure science of consciousness. But this consciousness is not merely that of the body or mind and intellect, but of a supramental soul-state that exists within ''and'' beyond our existence, the unsullied Self of all. Religion to the Hindu is the native search for the divine within the Self, the search to find the One truth that in actuality never was lost. Truth sought with faith shall yield itself in blissful luminescence no matter the race or creed professed. Indeed, all existence, from vegetation and beasts to mankind, are subjects and objects of the eternal Dharma. This inherent faith, therefore, is also known as Arya/Noble Dharma, Veda/Knowledge Dharma, Yoga/Union Dharma, Hindu Dharma or, simply, the [[Dharma]]. What can be said to be common to all Hindus is belief in [[Dharma]], [[reincarnation]], [[karma]], and [[moksha]] (liberation) of every soul through a variety of moral, action-based, and meditative [[yoga]]s. Still more fundamental principles include [[ahimsa]] (non-violence), the primacy of the [[Guru]], the Divine Word of [[Aum|OM]] and the power of [[mantra]]s, love of Truth in many manifestations as Gods and Goddesses, and an understanding that the essential spark of the Divine ([[Atman]]/[[Brahman]]) is in every human and living being, thus allowing for many spiritual paths leading to the One Unitary Truth. [[Image:Hindu Woman.jpg|frame|left|[[Bindi|Bindis]] are worn by Hindu women on their forehead to symbolize the opening of their spiritual [[third eye]](Nowadays women of other religions too).]] An example of the pervasiveness of this paramount truth-seeking spirituality in daily life is the ''laltika (or bindi)'' (seen left), which is a religious symbol denoting marriage. It is ''sometimes'' also said to symbolize the need to cultivate supramental consciousness, which is achieved by opening the mystic "third eye." <p> Hindus across the board stress meditative insight, an intuition beyond the mind and body, a trait that is often associated with the ascetic god [[Shiva]]. Men, too, will bear on their foreheads the equivalent ''tika'' or ''tilak'' mark, usually on religious occasions, its shape often representing particular devotion to a certain main deity: a 'U' shape stands for [[Vishnu]], a group of three horizontal lines for [[Shiva]]. It is not uncommon for some to meld both in an amalgam marker signifying ''Hari-Hara'' (Vishnu-Shiva indissoluble). ===Yoga Dharma=== Hinduism is practiced through a variety of [[Yoga]]s (spiritual practices), primarily [[bhakti yoga|bhakti]] (loving devotion), [[Karma Yoga]] (selfless service), [[Raja Yoga]] (meditational Yoga) and [[Jnana Yoga]] (Yoga of discrimination, pronounced Ny&#257;na). These are described in the two principal texts of Hindu [[Yoga]]: The [[Bhagavad Gita]] and the [[Yoga Sutras]]. The [[Upanishad]]s are also important as a philosophical foundation for this rational spiritualism. ===The four goals of life=== Another major aspect of Hindu dharma that is common to practically all Hindus is that of ''purushartha'', the "four goals of life". They are ''kama'', ''artha'', ''[[dharma]]'' and ''[[moksha]]''. It is said that all humans seek ''kama'' (pleasure, physical or emotional) and ''artha'' (power, fame and wealth), but soon, with maturity, learn to govern these legitimate desires within a higher, pragmatic framework of ''dharma'', or moral harmony in all. Of course, the only goal that is truly infinite, whose attainment results in absolute happiness, is ''[[moksha]]'', or liberation, (a.k.a. ''[[Mukti]]'', ''[[Samadhi]]'', [[Nirvana]], etc.) from ''[[Samsara]]'' (a.k.a. [[Reincarnation]]), the cycle of life, death, and existential duality. ===The four stages of life=== The human life is also seen as four ''[[Ashramas]]'' ("phases" or "stages"). They are [[Brahmacharya]], [[Grihastha|Grihasthya]], [[Vanaprastha]] and [[Sanyasa]]. The first quarter of one's life, ''[[brahmacharya]]'' (literally "grazing in Brahma") is spent in [[celibate]], [[sober]] and pure contemplation of life's secrets under a [[Guru]], building up body and mind for the responsibilities of life. [[Grihastya]] is the [[householder]]'s stage, alternatively known as [[samsara]], in which one marries and satisfies [[karma (Hinduism)|karma]] and [[artha]] within a married life and [[professional]] [[career]]. [[Vanaprastha]] is gradual detachment from the [[material world]], ostensibly giving over duties to one's sons and daughters, spending more time in [[contemplation]] of the [[truth]], and making holy [[pilgrimage]]s. Finally, in [[sanyasa]], the individual goes off into seclusion, often envisioned as the forest, to find God through Yogic meditation and peacefully shed the body for the next life. [[Image:YoungBrahminBoy.jpg|thumb|175px|right|This young [[India]]n brahmachari bears on his forehead the distinctive triple-line [[tilak]] (made out of ash, referred to as ''vibhuti'') and on his chest a [[rudraksha]] (eye of [[Rudra]]) and [[mala]] (rosary), both symbols of Lord [[Shiva]].]] === Views of God === Within [[Sanatana Dharma]], or Hinduism (as it is commonly called), a variety of lesser gods are seen as aspects of the one impersonal divine ground, [[Brahman]] (not Brahma). Brahman is seen as the universal spirit. Brahman is the ultimate, both [[transcendent]] and [[immanent]] the [[absolute infinite]] [[existence]], the sum total of all that ever is, was, or ever shall be. Brahman is not a God in the monotheistic sense, as it is not imbued with any limiting characteristics, not even those of being and non-being, and this is reflected in the fact that in [[Sanskrit]], the word brahman is of neuter (as opposed to masculine or feminine) gender. [[Vedanta]] is a branch of [[Hindu philosophy]] which gives this matter a greater focus. [[Yoga]] is the primary focus in many ways of a Hindu's religious activities, being somewhere between [[meditation]], [[prayer]] and healthful [[exercise]]. ''Some'' of Hinduism's adherents are [[monist]]s, seeing in multiple manifestations of the one God or source of being, which is often confused by non-Hindus as being [[polytheism]]. It is seen as one unity, with the personal Gods differents aspects of only one Supreme Being, like a single beam of light separated into colours by a prism, and are valid to worship. Some of the Hindu aspects of God include [[Devi]], [[Vishnu]], [[Ganesh]], and [[Siva]]. Hindus believe that God, in whatever form they prefer, (or as monists prefer to call, "''Ishta Devata'',", i.e., the preferred form of God) can grant worshippers grace to bring them closer to [[Moksha]], end of the [[reincarnation|cycle of rebirth]]. The great Hindu saint, [[Ramakrishna]], a [[monist]], was a prominent advocate of this traditional Hindu view. He achieved the spiritual high of other religions besides Hinduism, such as [[Christianity]] and [[Islam]], and came to the same conclusion proclaimed by the Vedas, "Truth is one, the wise call it by different names." === The Four Major Denominations of Hinduism === Contemporary Hinduism is traditionally divided into four major divisions, '''[[Saivism]], [[Shaktism]], [[Vaishnavism]],''' and ''' [[Smarthism]].''' [[Image:Tirupati.jpg|frame|left|Thirumala:The richest temple and a very important vaishnavite temple]] Hinduism is a very rich and complex religion. Each of its four denominations shares [[rituals]], [[beliefs]], traditions and personal Gods with one another, but each sect has a different philosophy on how to achieve life's ultimate goal ([[moksa]], liberation) and on their views of the Gods. Each denomination fundamentally believes in different methods of self-realization and in different aspects of the One Supreme God. However, each denomination respects and accepts all others, and conflict of any kind is rare. [[Vaishnavism]], [[Saivism]] and [[Shaktism]], respectively believe in a monotheistic ideal of [[Vishnu]] (often as [[Krishna]]), [[Siva]], or [[Devi]]; this view does not exclude other personal Gods, as they are understood to be aspects of the chosen ideal (e.g., to many devotees of Krishna, Shiva is seen as having sprung from Krishna's creative force). Often, the monad Brahman is seen as the one source, with all other gods emanating therefrom. Thus, with all Hindus, there is a strong belief in all paths being true religions that lead to one God or source, whatever one chooses to call the ultimate truth. Again, these views, in fact, more strongly, reflect a [[Smarta]] viewpoint. == Origins, definition and society == ===[[Vedic religion]]=== Modern Hinduism grew out of the religion described in the [[Vedas]]. The earliest of these, the [[Rigveda]] centers on worship of the gods [[Indra]] and [[Agni]], and on the [[Soma]] ritual. The [[Ashvamedha]] was the most important sacrifice described in the [[Yajurveda]], possibly performed for the last time by [[Samudragupta]] in the [[4th century]]. The age and origins of the Vedas themselves are disputed, but it is clear that they were transmitted orally for several millennia. They show strong similarities to the language and religion of the [[Avesta]], which are sometimes traced back to either the influence of the [[3rd millennium BC]] [[Indus Valley Civilisation]], or to a [[2nd millennium BC]] [[Indo-Iranian]] migration (see [[Aryan invasion theory]]), or to a combination of these. ===Caste system=== ''See also: [[caste]].'' According to ancient Hindus, the four ''varnas'' (literally, 'colors') or castes had equal standing in the society and were based upon the duties to society and worked together towards the welfare of the society. According to this understanding, discrimination by caste is a perversion of [[dharma]]'s true meaning. But over a period of time the caste system has become rigid and discriminatory. In spite of centuries of numerous reform movements, notably within [[Vedanta]], [[bhakti yoga]] and Hindu streams of [[Tantra]], and reformers, with recent stalwarts like [[Swami Vivekananda]] and [[Mahatma Gandhi]], caste based discrimination is so deeply ensconced in the Indian consciousness that even Christian converts have been known to separate church meetings for different castes. A number of [[Muslim]] communities have retained caste practices as well. Caste still plays a significant role in Hindu society; however, post [[Indian_independence_movement#Independence|Independence]], caste is losing favour in India and caste-based discrimination has been illegitimised. [http://www.hindu.com/thehindu/2001/10/19/stories/05192524.htm]. Despite this various political parties sometimes exploit these divisions for electoral gain. ===Legal definition in India=== In a [[1966]] ruling, the [[Supreme Court of India]] defined the Hindu faith as follows for legal purposes: # Acceptance of the [[Vedas]] with reverence as the highest authority in religious and philosophic matters and acceptance with reverence of Vedas by Hindu thinkers and philosophers as the sole foundation of [[Hindu philosophy]]. # Spirit of tolerance and willingness to understand and appreciate the opponent's point of view based on the realization that truth is many-sided. # Acceptance of great world rhythm &mdash; vast periods of creation, maintenance and dissolution follow each other in endless succession &mdash; by all six systems of Hindu philosophy. # Acceptance by all systems of Hindu philosophy of the belief in rebirth and pre-existence. # Recognition of the fact that the means or ways to salvation are many. # Realization of the truth that numbers of Gods to be worshiped may be large, yet there are Hindus who do not believe in the worshiping of idols. *It is noteworthy that point #6, of the legal definition of Hinduism, again reflects a [[Smarta]] definition of Hinduism, or its influence, rather the viewpoints of other denominations of Hinduism, which are exclusive monotheistic faiths. So even the Supreme Court of India, also adopted a [[Smarta]] viewpoint. ===Hindutva=== ''Main article: [[Hindutva]]'' In the 20th century, emerging Indian [[nationalism]] began to emphasize Hinduism, in opposition to the British Raj, but also in contrast to Islam, and after Independence in connection with the territorial disputes with Pakistan. Such nationalistic Hinduism is generally termed [[Hindutva]] ("Hinduness", paradoxically not a well-formed Sanskrit word, since "Hindu" is a Persian word), but the boundaries are fluid and the Indian Supreme Court ruled that "no precise meaning can be ascribed to the terms 'Hindu', 'Hindutva' and 'Hinduism'; and no meaning in the abstract can confine it to the narrow limits of religion alone, excluding the content of Indian culture and heritage." Hindutva ideology was enunciated first by [[Savarkar]] in his seminal work 'Hindutva'. Hindutva ideology rose to importance in [[Politics of India|Indian politics]] in the [[1980s]] and is chiefly associated with the [[Rashtriya Swayamsevak Sangh]] movement. It has come to symbolize the rising bi-polarization of indian polity in the late 1990's and the first decade of the 21th century, evident in the rise of the Bharatiya Janata Party(BJP) in the same period. ===Current geographic distribution=== [[Image:Kumbh_mela.jpg|thumb|Largest gathering of Humanity on Earth. Around 70 million people participated in [[Kumbh Mela]] at Haridwar]] Of the total Hindu population of the world, about '''94% (890 million) live in [[India]]'''. Other countries with a significant Hindu population include: * '''[[Nepal]] (22.5 million)''' * '''[[Bangladesh]] (14.4 million)''' * '''[[Indonesia]] (4.3 million)''' * '''[[Pakistan]] (3.3 million)''' * '''[[Sri Lanka]] (3 million)''' * '''[[Philippines]] (1.8 million)''' * '''[[Malaysia]] (1.5 million)''' * '''the [[United States]] (1.5 million)''' * '''[[South Africa]] (1.1 million)''' * '''the [[United Kingdom]] (1 million)''' * '''[[Russia]] (700,000)''' * '''[[Mauritius]] (600,000)''' * '''[[Bhutan]] (560,000)''' * '''[[Kenya]] (330,000)''' * '''[[Canada]] (320,000)''' * '''[[Fiji]] (300,000)''' * '''[[Guyana]] (270,000)''' * '''[[Trinidad and Tobago]] (250,000)''' The Indonesian islands of [[Bali]], [[Java (island)|Java]], [[Sulawesi]], [[Sumatra]], and [[Borneo]] have significant native Hindu populations. See: '''[[Hinduism by country]]''' [[Image:KonarkSunTempleOrissa.jpg|thumb|left|300px|The [[Konark Surya Mandir]] (Sun Temple) is conceived as a massive 24-wheel chariot of the Sun God [[Surya]].]] ==Hindu philosophy: the six Vedic schools of thought== :''Main article: [[Hindu philosophy]]'' The six ''Astika'' or orthodox (accepting the authority of the Vedas) schools of Hindu philosophy are [[Nyaya]], [[Vaisheshika]], [[Samkhya]], [[Yoga]], [[Purva Mimamsa]] (also called just 'Mimamsa'), and [[Vedanta|Uttara Mimamsa]] (also called '[[Vedanta]]'). The non-Vedic schools are called Nastika, or heterodox, and refer to [[Buddhism]], [[Jainism]] and [[Lokayata]]. The schools that continue to affect Hinduism today are [[Purva Mimamsa]], [[Yoga]], and [[Vedanta]]. See [[Hindu philosophy]] for a discussion of the historical significance of [[Samkhya]], [[Nyaya]], and [[Vaisheshika]]. ===Purva Mimamsa=== The main objective of the Purva ("earlier") [[Mimamsa]] school was to establish the authority of the Vedas. Consequently this school's most valuable contribution to Hinduism was its formulation of the rules of Vedic interpretation. Its adherents believed that revelation must be proved by reasoning, that it should not be accepted blindly as dogma. This empirical and eminently sensible manner of religious application is key to the Sanatana/Hindu Dharma and was especially championed by rationalists like [[Adi Sankara]] and [[Swami Vivekananda]]. For greater depth, please see [[mimamsa|Purva Mimamsa]]. ===Yoga=== [[Image:Sadhu(www.kamat.com).jpg|thumb|right|200px|[[Sadhu|Sadhus]] (Hindu ascetic) are often seen meditating in [[padmasana]] (lotus pose). Used with permission from www.kamat.com]] [[Image:BrendaGail.jpg|thumb|left|Patients performing [[Yoga]]]] The [[Yoga]] system is generally considered to have arisen from the [[Samkhya]] philosophy. The ''yoga'' referred to here, however, is specifically Raja Yoga (or meditational union). It is based on the sage [[Patanjali]]'s extremely influential text entitled the [[Yoga Sutra]], which is essentially a compilation and systematization of meditational Yoga philosophy that came before. [[Upanishads]] and [[Bhagavad Gita]] are also indispensable literature in the study of Yoga. The most significant difference from [[Samkhya]] is that the Yoga school not only incorporates the concept of [[Ishvara]] (a personal God) into its metaphysical worldview but also that it holds Ishvara as the ideal upon which to meditate. This is because Ishvara is the only aspect of [[purusha]] (the infinite Divine Ground) that has not become entangled with prakrti (the temporal creative forces). It also utilizes the [[Brahman]]/Atman terminology and concepts that are found in depth in the [[Upanishad]]s, adopting Vedantic [[monism|monist]] concepts. Realization of the goal of Yoga is known as [[moksha]] or [[samadhi]]. It, like the [[Upanishad]]s, seeks realization of the Atman as being nothing other than the infinite Brahman through ethical (mind), physical (body) and meditational (soul) practices of one-pointedness on the 'one supreme truth.' See [[Yoga]] for an in-depth look at its history. ===Uttara Mimamsa: The Three Schools of Vedanta=== The Uttara ("later") Mimamsa school is perhaps one of the cornerstone movements of Hinduism and certainly was responsible for a new wave of philosophical and meditative inquiry, renewal of faith, and cultural reform. Primarily associated with the [[Upanishad]]s and their commentary by [[Badarayana]], the [[Vedanta Sutra]]s, Vedanta thought split into three groups, initiated by the thinking and writing of [[Adi Sankara]]. Most Hindu thought today in some way relates to changes affected by [[Vedanta|Vedantic]] thought, which focused on meditation, morality and centeredness on the one Self rather than on rituals and societal distinctions like [[caste]]. The great debate between followers among the major Hindu philosophical school, Vedanta, from followers of [[Advaita]] philosophy on one hand and the strict theistic schools such as those of [[Ramanuja]] and [[Madhva]] on the other, focused on the true nature of [[Brahman]], on whether Brahman was essentially attributeless or with attributes, i.e., a personal Supreme Being. See [[Vedanta]] for greater depth. ====Pure Monism: [[Advaita]]==== Advaita literally means "not two"; thus this is what we refer to as a monistic (or non-dualistic) system, which emphasises oneness. Its consolidator was [[Adi_Sankara|Sankara]] ([[788]]?-[[820]]?). Sankara expounded his theories largely based on previous teachings of the [[Upanishad]]s and his own [[guru]] [[Govinda Bhagavadpada]]. By analysis of experiential consciousness, he exposed the relative nature of the world and established the non-dual reality of Brahman in which [[Atman]] (the individual soul) and [[Brahman]] (the ultimate reality) are identified absolutely. It is not merely philosophy, but a conscious system of applied ethics and meditation, all geared towards attaining peace and understanding of truth. Adi Sankara denounced [[caste]] and meaningless [[ritual]] as foolish, and in his own charismatic manner, exhorted the true devotee to meditate on God's love and apprehend truth. To Advaitists (nondualists) Ultimate Truth is best expressed as [[Nirguna Brahman]], or God without form, or God without personal attributes; indeed, some might go so far as to say it is not 'God' but something beyond. However, even that definition can be limiting. Nirguna Brahman can never be described as that as It transcends all definitions. All personal forms of God such as [[Vishnu]] or [[Shiva]] are different aspects of God in personal form or God with attributes, [[Saguna Brahman]]. God's energy is personified as Devi, the Divine Mother. For Vaishnvaites who follow Ramanuja's philosophy, Devi is Lakshmi, who is the Mother of all and who pleads with Vishnu for mankind who is entrenched in sin. For Shaivites, Devi is Parvati. For Shaktas, who worship Devi, Devi is the personal form of God to attain the impersonal Absolute, God, i.e., Shiva. For them, Shiva is personified as God without attributes. See [[Advaita]] for more. ====Qualified Monism: [[Vishistadvaita]]==== [[Ramanuja]] ([[1040]] - [[1137]]) was the foremost proponent of the concept of Sriman Narayana as the supreme Brahman. He taught that Ultimate reality had three aspects: Isvara (Vishnu), cit (soul) and acit (matter). Vishnu is the only independent reality, while souls and matter are dependent on God for their existence. Because of this qualification of Ultimate reality, Ramanuja's system is known as qualified non-dualism. ====Dualism: [[Dvaita]] ==== Like Ramanuja, [[Shri Madhvacharya|Madhva]] ([[1238]] - [[1317]]) identified [[God]] with Vishnu, but his view of reality was purely dualistic in that he understood a fundamental differentiation between the ultimate Godhead and the individual soul, and the system is therefore called Dvaita (dualistic) Vedanta. ==Alternative cultures of worship== ===The Bhakti schools=== [[Image:Bharata_natyam_dancer_medha_s.jpg|thumb|left| [[Bharata Natyam dancer's]] right hand is in the [[Bhramara]] [[Hasta]] ([[yoga]], upward offering to the Divine), the 3 joined fingers symbolizing the sacred syllable [[AUM]].The left hand's fingers are in [[Alapadma]] [[Hasta]], the rotating lotus of spiritual light.The eyes are directed towards the Supreme Lord. The left leg is lifted, symbolizing the swift ascent of the consciousness in one step from the Earth to the Heaven.]] The [[Bhakti yoga|Bhakti]] (Devotional) school takes its name from the Hindu term that signifies a blissful, selfless and overwhelming love of God as the beloved Father, Mother, Child, or whatever relationship finds appeal in the devotee's heart. The philosophy of Bhakti seeks to tap into the universal divinity through personal form, which explains the proliferation of so many Gods and Goddesses in India, often reflecting the singular inclinations of small regions or groups of people. Seen as a form of [[Yoga]], or union, it seeks to dissolve the ego in God, since consciousness of the body and limited mind as self is seen to be a divisive factor in spiritual realization. [[Image:Ganesh.jpg|thumb|right| [[Ganesh|Shri Ganesh]] is the son of [[Shiva]] and [[Parvati]]; beloved by many Hindus, he is widely worshipped as [[Vignesh]], the remover of obstacles.]] Essentially, it is God who effects all change, who is the source of all works, who acts through the devotee as love and light. 'Sins' and evil-doings of the devotee are said to fall away of their own accord, the devotee shriven, limitedness even transcended, through the love of God. The [[Bhakti]] movements rejuvenated Hinduism through their intense expression of faith and their responsiveness to the emotional and philosophical needs of India. They can rightly be said to have affected the greatest wave of change in Hindu prayer and ritual since ancient times. The most popular means of expressing love for God in the Hindu tradition has been through ''puja'', or ritual devotion, frequently using the aid of a ''[[#Forms of worship: icons and mantras|murti]]'' (statue) in conjunction with the singing or chanting of meditational prayer in the form of [[mantra]]s. Devotional songs called [[bhajan]]s (written primarily from the 14th-17th centuries), [[kirtan]] (praise), and [[arti]] (a filtered down form of Vedic fire ritual) are sometimes sung in conjunction with performance of puja. This rather organic system of devotion attempts to aid the individual in connecting with God through symbolic medium. It is said, however, that the ''bhakta'', through a growing connection with God, is eventually able to eschew all external form and is immersed entirely in the bliss of undifferentiated Love in Truth. See [[bhakti movement]] for more depth. Altogether, bhakti resulted in a mass of devotional literature, music and art that has enriched the world and given India renewed spiritual impetus, one eschewing unnecessary ritual and artificial social boundaries. See [[bhakti yoga]] for more. ===Tantrism=== According to the most famous Western Tantrik scholar, [[Sir John Woodroffe]] [[Sir John Woodroffe/temp]] (pseudonym Arthur Avalon): "The Indian Tantras, which are numerous, constitute the Scripture (Shastra) of the Kaliyuga, and as such are the voluminous source of present and practical orthodox 'Hinduism'. The Tantra Shastra is, in fact, and whatever be its historical origin, a development of the Vaidika Karmakanda, promulgated to meet the needs of that age. Shiva says: 'For the benefit of men of the Kali age, men bereft of energy and dependent for existence on the food they eat, the Kaula doctrine, O auspicious one! is given' (Chap. IX., verse 12). To the Tantra we must therefore look if we would understand aright both ritual, yoga, and sadhana of all kinds, as also the general principles of which these practices are but the objective expression." (Introduction to Sir John Woodroffe's translation of "Mahanirvana Tantra.") The word "[[tantra]]" means "treatise" or "continuum", and is applied to a variety of mystical, occult, medical and scientific works as well as to those which we would now regard as "tantric". Most tantras were written in the late middle ages and sprang from Hindu cosmology and [[Yoga]]. See [[Tantra]] for more. == Important symbolism and themes in Hinduism== === Ahimsa and the cow === A note of the element of [[ahimsa]] in Hinduism is vital to understanding the society that has arisen around some of its principles. While [[Jainism]] as it was practiced was certainly a major influence on Indian society with its exhortation of strict [[veganism]] and non-violence as ''ahimsa'', the term first appeared in the [[Upanishad]]s. Thus, an ingrained and externally motivated influence led to the development of a large section of Hindus who grew to embrace vegetarianism in a bid to respect higher forms of life, restricting their diet to plants and vegetables. About 30% of today's [[Hindu]] population, especially in orthodox communities in [[South India]], in certain northerly states like Gujarat, and in many [[Brahmin]] enclaves around the subcontinent, is vegetarian. Thus, while vegetarianism is not dogma, it is recommended as a [[sattwa|sattwic]] (purifying) lifestyle. [[Image:Cow on Delhi street.jpg|thumb|Cow on Delhi street]] Those [[Hindus]] who do eat meat predominantly abstain from [[beef]], some even going so far as to avoid leather products. This is most likely because the largely pastoral Vedic people and subsequent generations of Hindus throughout the centuries relied so heavily on the cow for all sorts of dairy products, tilling of fields and fuel for fertilizer that its status as a willing 'caretaker' of humanity grew to identifying it as an almost maternal figure(so the term gaumata). Thus, while most Hindus do not worship the cow, and scriptural injunctions against eating beef arose long after the [[Veda]]s had been written, it still holds an honored place in Hindu society. It is said that [[Krishna]] is both [[Govinda]] (herder of cows) and Gopala (protector of cows), and [[Shiva]]'s attendant is [[Nandi Bull|Nandi]], the bull. With the stress on vegetarianism (which is usually followed even by meat-eating Hindus on religious days or special occasions) and the sacred nature of the cow, it is no wonder that most holy cities and areas in India have a ban on selling beef and there is a movement among Hindus to ban cow-slaughter not only in specific regions, but in all of [[India]]. === Hindu symbolism === Among the most revered symbols in Hinduism, two are quintessentially a part of its culture and representative of its general ethos: [[Image:Aum_3.gif|left|110px|The quintessence of Hinduism]] [[Image:Hindu swastika.svg|right|110px|The widely misunderstood Swastika, in an adorned form]] [[AUM|'''''Aum''''']] ('''&#2384;''') is the standard sign of Hinduism, and is prefixed and sometimes suffixed to all Hindu [[mantra]]s and prayers. It contains an enormous and diverse amount of symbolism; Hindus consider its sound and vibration to be the divine representation of existence, encompassing all of manifold nature into the One eternal truth. ; see [[Aum]] for more detail. The '''swastika''' ('''&#21328;''') is an [[Arya]], or ''noble'' symbol. It stands for [[satya]], truth, and stability within the power of [[Brahma (god)|Brahma]] or, alternatively, of [[Surya]], the sun. Its rotation in four directions has been used to represent many ideas, but primarily describes the four directions and their harmonious whole. It has been used in Hinduism since the early [[Vedic]] culture and is still widespread in the [[Indian subcontinent]]. Many Eastern cultures still hold it to be sacred, especially in [[India]], in spite of the recent association with [[Nazism]] which perverted the original meaning of this universal symbol. See [[Swastika]]. === Forms of worship: murtis and mantras === [[Image:Rama in Ivory.jpg|thumb|175px|left|[[Murti|Murtis]] of Lord [[Rama]], [[avatar]] of [[Vishnu]], whose story is told in the [[Ramayana]] adorn many Hindu homes and temples.]] Contrary to popular belief, practiced Hinduism is neither [[polytheism|polytheistic]] nor strictly [[monotheism|monotheistic]]. The various gods and avatars that are worshipped by Hindus are understood as different forms of One truth, sometimes seen as beyond a mere God and as a formless Divine Ground ([[Brahman]]), akin but not limited to [[monism]], or as one monotheistic principle like [[Vishnu]] or [[Shiva]]. Whether believing in the One source as formless (nirguna brahman, without attributes) or as a personal God (saguna Brahman, with attributes), Hindus understand that the one truth may be seen as different to different people. Hinduism encourages devotees to describe and develop a personal relationship with their chosen deity (ishta devata) in the form of a God or Goddess. While some censuses hold worshippers of one form or another of [[Vishnu]] (known as ''[[Vaishnavite]]s'') to be at 80% and those of [[Shiva]] (called ''[[Shaivaites]]'') and [[Devi|Shakti]] at the remaining 20%, such figures are perhaps misleading. The vast majority of Hindus worship many gods as varicolored forms of the same prism of Truth. Among the most popular are [[Vishnu]] (as [[Krishna]] or [[Rama]]), [[Shiva]], [[Devi]] (the Mother as many female deities, such as [[Lakshmi]], [[Saraswati]], [[Kali]] and [[Durga]]), [[Ganesha]], [[Skanda]] and [[Hanuman]]. Also, the [[purana]]s list twenty-five avatara of [[Vishnu]] : [[Catursana]], [[Narad]], [[Varaha]], [[Matsya]], [[Yajna]], [[Nara-Narayana]], [[Kapila]], [[Dattatreya]], [[Hayasirsa]], [[Hamsa]], [[Prsnigarbha]], [[Rsabha]], [[Prithu]], [[Narasimha]] , [[Kurma]], [[Dhanvantari]], [[Mohini]], [[Vamana]], [[Parasurama]], [[Raghavendra]], [[Vyasa]], [[Balarama]], [[Krishna]], [[Buddha]]. Worship of said deities is often done through the aid of pictures or icons (''murti'') which are said not to be God themselves but conduits for the devotee's consciousness, markers for the human soul that signify the ineffable and illimitable nature of the love and grandeur of [[God]]. They are symbols of the greater principle, representing and are never presumed to ''be'' the concept or entity itself. Thus, Hindu image worship is a form of [[icon|iconolatry]], in which the symbols are venerated as putative sigils of divinity, as opposed to [[idolatry]], a charge often levied (erroneously) at Hindus. For more details on this form of worship, see [[murti]].<br> ===Mantra=== ''Main article: '''[[Mantra]]'''.'' Reciting [[mantra]]s is a fundamental practice in Hinduism. Much of ''mantra yoga'', as it is called, is done through ''japa'' (repetition). Mantras are said, through their meaning, sound, and chanting style, to help meditational focus for the [[sadhaka]] (practitioner). They can also be used to aid in expression of love for the deity, another facet of [[Bhakti yoga]] akin to the understanding of the [[murti]]. They often give courage in exigent times and serve to help 'invoke' one's inner spiritual strength. Indeed, [[Mahatma Gandhi]]'s dying words were a two-word [[mantra]] to the Lord [[Rama]]: ''"Hai Ram!"'. The most revered mantra in Hinduism is the famed [[Gayatri Mantra]] (see [[Sanskrit]] for pronunciation): :[[Devanagari]]: &#2384; &#2349;&#2370;&#2352;&#2381;&#2349;&#2369;&#2357;&#2360;&#2381;&#2357;&#2307; | &#2340;&#2340;&#2381; &#2360;&#2357;&#2367;&#2340;&#2370;&#2352;&#2381;&#2357;&#2352;&#2375;&#2339;&#2381;&#2351;&#2350;&#2381; | &#2349;&#2352;&#2381;&#2327;&#2379; &#2342;&#2375;&#2357;&#2360;&#2381;&#2351; &#2343;&#2368;&#2350;&#2361;&#2367; | &#2343;&#2367;&#2351;&#2379; &#2351;&#2379; &#2344;&#2307; &#2346;&#2381;&#2352;&#2330;&#2379;&#2342;&#2351;&#2366;&#2340;&#2381; :Transliteration:'' OM bh&#363;r bhuva sva&#7717;'' | ''tat savit&#363;r vare&#7751;yam'' | ''bhargo devasya dh&#299;mahi'' | ''dhiyo yo na&#7717; pra-coday&#257;t'' :Translation: "May we attain that excellent glory of Savitar the God / so May he stimulate our prayers." It is considered one of the most universal of all Hindu mantras, invoking the universal [[Brahman]] as the principle of knowledge and the illumination of the primordial Sun. Many Hindus to this day, in a tradition that has continued unbroken for at least 3,000 years, perform morning ablutions at the bank of a sacred river (especially the [[Ganga]]/[[Ganges]]). Known as a universal mantra, it is revered as being the most condensed form of Divine Knowledge (Veda). Its presiding principle, Ma (Mother) Gayatri, is also known as [[Veda Mata]] (Mother of the Vedas) and is strongly associated with the Goddess of Learning and Illumination, [[Saraswati]]. The chief aim of the Vedic religion is to achieve [[moksha]], or liberation, through constant dedication to ''satya'' (Truth) and eventual realization of the ''[[atman]]'' (Universal Soul), held to be achievable by all, whether through meditation or pure love. The great [[rishi]]s (Hindu sages) have termed the samsaric (one who lives in samsara, i.e. the temporal or earthly plane) who succeeds in living an honest, loving and [[dharma|dharmic]] life a [[jivanmukta]] (living free soul). Hinduism's fundamental truth is best expressed in the [[Upanishad|Upanishadic]] dictum, ''Tat Twam Asi'' (Thou Art That), and the ultimate aspiration as follows: :''OM Asato ma sad gamaya, tamaso ma jyotir gamaya, mrityor ma aamritaam gamaya'' :"OM Lead me from ignorance to truth, from darkness to light, from death to immortality." == Hindu sacred texts == {{main|Hindu scripture}} The overwhelming majority of Hindu [[scripture|sacred texts]] are composed in the [[Sanskrit language]]. Indeed, much of the [[morphology]] and [[linguistic]] philosophy inherent in the learning of Sanskrit is sometimes claimed to be inextricably linked to study. The texts are divided into two categories: ''[[Shruti]]''- that which is heard (i.e. revelation) and ''[[Smriti]]''- that which is remembered (i.e. tradition, not revelation). ===Shruti=== The [[Veda]]s are considered as shruti (inspired) by all Hindus. While the overwhelming majority of Hindus may never read the [[Veda]]s, the reverence for the more abstract notion of eternal knowledge (''Veda'' means knowledge) is etched deep into the hearts of all those who follow Veda Dharma. The four [[Veda]]s (the [[Rig Veda|Rig]], [[Yajur Veda|Yajur]], [[Sama Veda|Sama]] and [[Atharva Veda]]s) were preserved by various ''shakhas'' or schools. Depending on the school, various commentaries and instructions are associated with each Veda. The oldest of these are the [[Brahmana]]s. The [[Shrautasutra]]s and [[Grhyasutras]] form a younger stratum dealing with domestic ritual. The [[Aranyaka]]s and the [[Upanishad]]s were originally [[esoteric]], mystical teachings related in secrecy. While the Vedas and their early commentaries on one hand center on ritual and sacrifice, the late [[Vedanta|Vedantic]] (''End of Vedas'') texts emphasize mystic insight and express abhorrence for ritual practiced at the expense of spiritual insight, claiming to streamline the excessive litany of praise to [[Vedic]] gods and to capture the essence of the Rig Vedic dictum "Truth Is One." They set Hindu philosophy apart with its embrace of a single transcendent and yet immanent force that is native to each man's soul, an identification of micro- and macrocosm as One. It can be said that while early Hinduism is most reliant on the four [[Veda]]s, Classical Hinduism, from the [[Yoga]] and [[Vedanta]] to [[Tantra]] and [[Bhakti]] streams, was molded around the [[Upanishads]]. ===Bhagavad Gita=== The [[Bhagavad Gita]] occupies a special position in the hearts of most Hindus as a keystone ''yoga upanishad'' whose eternal words perhaps are the most representative of all Hindu thought. The text documents a conversation between Arjuna, a warrior, and Lord [[Krishna]] immediately prior to the major battle described in the epic ''[[Mahabharata]]''. While technically it is considered Smriti, it has singularly achieved nearly unquestioned status as Shruti, or revealed, and is thus the most definitive single Hindu text, read by millions of ''bhaktas'' (devotees) and ''yogis'' on a largely daily basis throughout the ''Sanatana Dharmic'' world. In a wider context, it is considered a timeless classic of world literature. See [[Bhagavad Gita]] to explore this text. ===Smriti=== The post- Vedic Hindu scriptures form the latter category, the most notable of which are the ''[[Mahabharata]]'' and the ''[[Ramayana]]'', major [[epic]]s considered scripture by most followers of Sanatana Dharma, their stories arguably familiar to the vast majority of Hindus living in the [[Indian subcontinent]], if not abroad. Other texts considered important by today's Hindus include the [[Devi Mahatmya]], an ode to [[Devi]], the Divine Mother, and the [[Yoga Sutras]], a key meditative yoga text of Shri [[Patanjali]]. There are also a number of revered Hindu [[Tantras]] and [[List of sutras|Sutras]] that command the respect of various Hindu sects of different persuasion, some including the [[Mahanirvana Tantra]], [[Tirumantiram]] and [[Shiva Sutras]]. Other important scriptures are the sectarian [[Hindu Agamas]] which are texts dedicated to [[Vishnu]], [[Shiva]] and [[Devi]]. == References== *Chaudhuri, Nirad C. 1979. ''Hinduism: A Religion to Live By''. Chatto & Windus, London. ISBN 0-7011-2225-0 * [http://www.britannica.com/ebc/article?eu=402241 Rigveda. Britannica Concise Encyclopedia] * [http://encarta.msn.com/encyclopedia_761555715/Hinduism.html "Hinduism" on Microsoft Encarta Online] == See also == {{Template:Hindu scriptures}} ===Related articles, lists and concepts=== * [[Early Hinduism]] * [[Hindu kingdoms in West Asia]] * [[Contemporary Hindu movements]] * [[World Hinduism]] * [[Hinduism and other religions]] * [[Hinduism in Southeast Asia]] * [[Hindutva]] * [[Hindu Temples]] * [[Hindu deities]] * [[Hindu Calendar]] * [[Hindu temple architecture]] * [[Adi Sankarachaarya]] * [[List of Hindu denominations]] * [[List of Hindus]] * [[Sanskrit]] * [[Metrics of time in Hinduism]] * [[Survey of Hindu organisations]] * [[Vedic science]] * [[Vedic timekeeping]] ===Hindu terminology=== * [[Agnihotra]] * [[Puja]] * [[Rama-Lilas]] * [[Rta]] ==External links== * [http://www.arshavidya.org/ Arsha Vidya Gurukulam] * [http://www.atributetohinduism.com/ ''A Tribute To Hinduism''; an excellent site about Hindu culture's achievements in various fields.] * [http://www.afghanhindu.info/ www.afghanhindu.info] * [http://www.atmajyoti.org/spirwrit_hinduism.asp Atma Jyoti Ashram] Articles on aspects of Hindu spirituality. * [http://www.swaminarayan.org/ BAPS Swaminarayan Sanstha - Inspired by His Divine Holiness Pramukh Swami Maharaj.] * [http://www.bbc.co.uk/religion/religions/hinduism/index.shtml BBC Religion and Ethics on Hinduism] * [http://www.encyclopediaofauthentichinduism.org/ ''Authentic Hinduism'' Encyclopedia] * [http://www.chinfo.org/ Chinmaya International Foundation - ''The Maternal Ancestral Home of Shri AdhiSankaracharya and the Center for Advanced Sanskrit Research and Indology''] * [http://www.chinmayamission.org/ Chinmaya Mission] * [http://www.archaeolink.com/hindu_hinduism_general_resources.htm Collection of Scholarly and Academic links on Hinduism] * [http://www.devimandir.com/ Devi Mandir - More than a place of worship ] * [http://www.dharmacentral.com/ Dharma Central]; site from a Western convert to Hinduism, specifically, Vaishnvaism * [http://www.dlshq.org/home.html Divine Life Society] - based on teachings and personality of [[Swami Sivananda]] * [http://www.hinduamericanfoundation.org Hindu American Foundation] * [http://www.Hinduism.co.za/ Hinduism.co.za] * [http://www.hindu.org/ Hindu.org] * [http://www.hindubooks.org/ Hindubooks.org] * [http://www.hindu-indonesia.com/ Hinduism in Indonesia] * [http://www.hindunet.org/ Hindunet.org] * [http://www.poetseers.org/spiritual_and_devotional_poets/india/ Hindu Poets] - Collection of Hindu Poetry * [http://www.hscnet.org/ Hindu Students Council (primarily in the Americas, but with international chapters)] * [http://www.himalayanacademy.com/ himalayanacademy.com]; site from a deceased Western convert and then teacher, to Hinduism, specifically Shaivism * [http://www.indology.net/ Indology.Net] * [http://www.krishna.com/ Krishna.com - The Bhaktivedanta Book Trust] Bhagavad-gita online and extensive other resources * [http://www.panchamukha.org/ Panchmukha.org (Five Faces)] * [http://www.religionfacts.com/hinduism/contents.htm ReligionFacts.com on Hinduism] Fast facts, glossary, timeline and articles on Hinduism. * [http://web.amnesty.org/library/index/ENGASA200031999 Religious Persecution in India (Amnesty International)] * [http://www.rudraksha-ratna.com/ Rudraksha Ratna] - Symbol of spirituality in Hinduism * [http://sanskrit.gde.to/ Sanskrit site with comprehensive library of texts] * [http://www.saranam.com/ Saranam] * [http://news.hinduworld.com Sarve Samachar] - Hindu news * [http://www.shirdi-sai-baba.com/ Sai Baba] * [http://www.spiritualindia.org/ Spiritual India] * [http://www.shivashakti.com/ ShivaShakti.com: Comprehensive Hindu Tantra site] * [http://www.swaminarayan.info/ Swaminarayan Samraday - Information on original Swaminarayan faith.] * [http://www.swaveda.com/ Swaveda: A Forum for Indian Studies] * [http://thetruehistoryandthereligionofindia.org/ ''True History & Religion of India''] * [http://www.veda.harekrsna.cz/ VEDA - Vedas and Vedic Knowledge Online] * [http://www.vedah.com/org/index.asp Shri Aurobindo Kapali Sastri Institute of Vedic Culture] * [http://www.vedanet.com/ Vedanet.com: American Institute of Vedic Studies] * [http://www.vedanta.org/ Vedanta.org] * [http://www.webolim.info/ WEBOLIM.info: A non-profit organization that preaches dharmic life] ===Hindu Devotional Music=== * [http://www.devotionalsongs.com/ Hindu Devotional Songs, including Vishnu sahasranama.] * [http://www.devotionalsinging.com Listen to Hindu Kirtans, Chants, and Bhajans Online] * [http://www.spiritual-happiness.com/scriptures.html Listen to Sanskrit Shlokas, Mantras, and Scriptures Online] ===Links to Themes in Hinduism=== * [http://www.ssvt.org/Education/Hinduism%20FAQ.asp Common Questions about Hinduism] * [http://www.indianest.com/hinduism/036.htm What is Hinduism? by Ed Viswanathan] * [http://www.geocities.com/Athens/Acropolis/1863/ Indian Philosophy and Religion by Gokulmuthu] * [http://www.atmajyoti.org/sw_six_systems_of_hindu_philosophy.asp The Six Systems of Hindu Philosophy] by Raghavan Iyer * [http://www.hinduwebsite.com/hinduism/hinduismfaq.htm Hinduism and views on various topics.] * [http://www.rotten.com/library/religion/hinduism/ Rotten Library] Article on Hinduism * [http://www.himalayanacademy.com/resources/books/dws/Contents.html Dancing with Siva, Himalayan Academy's excellent book on Hinduism for Westerners and has a strong overview of Shaivism.] *[http://www.dlshq.org/download/hinduismbk.htm Swami Sivananda's excellent book on Hinduism, also available on PDF.] * [http://www.ikashmir.org/hindudharma/index.html Hindu Dharma, another excellent book on Hinduism, also available on PDF.] *[http://www.dvaita.org/shaastra/gita/gita_sara/gs-007.html Dvaita.org on the oneness of God, stressing Vishnu as the one God and source of all manifestations] *[http://www.hinduism-today.com/archives/2004/4-6/37-52_ten_questions.shtml Ten common questions by outsiders and pertinent answers.] * [http://www.dharmacentral.com/faq.htm Dharma Central's facts about Hinduism] *[http://www.hinduism-today.com/archives/2003/10-12/44-49_four_sects.shtml Good overview of the four divisions of Hinduism] *[http://www.vaishnava.com/abouthinduism.htm Vaishnava.com's site on facts about Hinduism that features a good overview of the four divisions of Hinduism] *[http://www.kamakoti.org/hindudharma/part14/chap9.htm (oneness of God from an Advaita perspective); also see chapter 10.] * [http://www.shaivam.org/hipfaq.htm see only one God, expressed for Shaivites as Shiva] <!-- interwiki --> [[ar:%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A9]] [[ca:Hinduisme]] [[da:Hinduisme]] [[de:Hinduismus]] [[et:Hinduism]] [[es:Hinduismo]] [[eo:Hinduismo]] [[fr:Hindouisme]] [[he:&#1492;&#1497;&#1504;&#1491;&#1493;&#1488;&#1497;&#1494;&#1501;]] [[hi:&#2361;&#2367;&#2344;&#2381;&#2342;&#2370;]] [[hr:Hinduizam]] [[io:Hinduismo]] [[id:Hindu]] [[is:Hindúismi]] [[it:Induismo]] [[hu:Hinduizmus]] [[ja:&#12498;&#12531;&#12489;&#12453;&#12540;&#25945;]] [[ko:&#55180;&#46160;&#44368;]] [[lt:Induizmas]] [[lv:Hinduisms]] [[nl:Hindoeïsme]] [[nb:Hinduisme]] [[nn:Hinduisme]] [[pl:Hinduizm]] [[pt:Hinduísmo]] [[ru:&#1048;&#1085;&#1076;&#1091;&#1080;&#1079;&#1084;]] [[sa:&#2360;&#2344;&#2366;&#2340;&#2344; &#2343;&#2352;&#2381;&#2350;]] [[sl:Hinduizem]] [[fi:Hindulaisuus]] [[sv:hinduism]] [[yi:%D7%94%D7%99%D7%A0%D7%93%D7%95%D7%99%D6%B4%D7%A1%D7%9D]] [[zh:&#21360;&#24230;&#25945;]] {{Hinduism}} {{HinduFestivals}} [[Category: Hinduism|*]] కిర్గిజ్‌స్తాన్ 1763 26484 2006-06-03T23:57:15Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{దేశ సమాచార పెట్టె| native_name = Кыргыз Республикасы<br>''Kyrgyz Respublikasy''<br>Кыргызская республика<br>''Kyrgyzskaya respublika'' | conventional_long_name = Kyrgyz Republic | common_name = Kyrgyzstan | image_flag = Flag of Kyrgyzstan.svg | image_coat = Kyrgystan coa.gif | national_motto = ''none'' | image_map = LocationKyrgyzstan.png | national_anthem = [[National Anthem of the Kyrgyz Republic|National Anthem of the <br> Kyrgyz Republic]] | official_languages = [[Kyrgyz language|Kyrgyz]], [[Russian language|Russian]] | capital = [[Bishkek]] | latd=42 |latm=52 |latNS=N |longd=74 |longm=36 |longEW=E | government_type = [[Republic]] | leader_titles = [[President of Kyrgyzstan|President]]<br>[[Prime Minister of Kyrgyzstan|Prime Minister]] | leader_names = [[Kurmanbek Bakiyev]]<br> [[Feliks Kulov]] | largest_city = [[Bishkek]] | area = 198,500 | areami² = 76,621 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->| area_magnitude=1 E11| area_rank = 85th | percent_water = 3.6% | population_estimate = 5,264,000 |<!--UN WPP--> population_estimate_year = July 2005 | population_estimate_rank = 111th | population_census = 4,896,100 | population_census_year = 1999 | population_density = 25 | population_densitymi² = 67 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->| population_density_rank = 147 | GDP_PPP_year = 2005 | GDP_PPP = $9.324 billion |<!--cia.gov--> GDP_PPP_rank = 142nd | GDP_PPP_per_capita = $1,800 | GDP_PPP_per_capita_rank = 190th | HDI_year = 2003 | HDI = 0.702 | HDI_rank = 109th | HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> | sovereignty_type = [[History of the Soviet Union (1985-1991)|Independence]] | established_events = &nbsp;- Declared<br> &nbsp;- Recognized<br> &nbsp;- Formerly | established_dates = From the [[Soviet Union]]<br> [[31 August]] [[1991]]<br> December 1991 <br> [[Kyrgyz SSR]] <br> | currency = [[Kyrgyzstani Som|Som]] | currency_code = KGS | time_zone = [[Kyrgyzstan Time|KGT]] | utc_offset = +6 | time_zone_DST = No daylight savings time| utc_offset_DST = | DST_note = Not in use | cctld = [[.kg]] | calling_code = 996 | footnotes = }} '''Kyrgyzstan''' ([[Kyrgyz language|Kyrgyz]]: &#1050;&#1099;&#1088;&#1075;&#1099;&#1079;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;, variously transliterated), officially the '''Kyrgyz Republic''', and sometimes known as ''Kirghizia'', is a country in [[Central Asia]]. Landlocked and mountainous, it borders [[People's Republic of China|China]], [[Kazakhstan]], [[Tajikistan]], and [[Uzbekistan]]. Its capital is [[Bishkek]]. Once a republic of the [[Soviet Union]], Kyrgyzstan has been independent since 1991. Remaining reasonably stable throughout most of the 1990s, the country's young [[democracy]] showed relative promise under the leadership of former President [[Askar Akayev]], but unfortunately moved towards [[autocracy]] and [[authoritarianism]]. At present Kyrgyzstan is in turmoil following a sudden [[Kyrgyz revolution of 2005|revolution]] and President Akayev's resignation on [[April 4]], [[2005]], and the political situation in the country remains uncertain. == చరిత్ర == According to recent findings of Kyrgyz and [[China|Chinese]] historians, Kyrgyz history dates back to [[201 BC]]. The earliest ancestors of the Kyrgyz people, who are believed to be of [[Turkic]] descent, lived in the northeastern part of what is currently [[Mongolia]]. Later, some of their tribes migrated to the region that is currently southern [[Siberia]] and settled along the [[Yenisey River]], where they lived from the [[6th century|6th]] until the [[8th century|8th]] centuries. They spread across what is now the [[Tuva]] region of the [[Russia]]n Federation, remaining in that area until the rise of the [[Mongol Empire]] in the [[13th century]], when the Kyrgyz began migrating south. In the [[12th century]], [[Islam]] became the predominant religion in the region. Most Kyrgyz are [[Sunni Muslim]]s of the [[Hanafi]] school. During the [[15th century|15th]]-[[16th century|16th centuries]], the Kyrgyz people settled in the territory currently known as the Kyrgyz Republic. In the early [[19th century]], the southern territory of the Kyrgyz Republic came under the control of the [[Khanate]] of [[Kokand]], but the territory was occupied and formally annexed by the [[Russian Empire]] in [[1876]]. The Russian takeover instigated numerous revolts against [[tsar]]ist authority, and many Kyrgyz opted to move into the [[Pamir]] mountains or to Afghanistan. The ruthless suppression of the [[1916]] rebellion in Central Asia, triggered by the Russian imposition of the military draft on the Kyrgyz and other Central Asian peoples, caused many Kyrgyz to flee to China. Soviet power was initially established in the region in [[1918]], and in [[1924]], the [[Kara-Kirghiz Autonomous Oblast]] was created within the [[Russian SFSR]]. (The term Kara-Kirghiz was used until the mid-[[1920s]] by the Russians to distinguish them from the Kazakhs, who were also referred to as Kirghiz.) In [[1926]], it became the [[Kirghiz Autonomous Soviet Socialist Republic]]. On [[December 5]], [[1936]], the [[Kirghiz Soviet Socialist Republic]] (SSR) was established as a full Union Republic of the [[U.S.S.R.]] During the 1920s, the Kyrgyz Republic saw considerable cultural, educational, and social change. Economic and social development also was notable. [[Literacy]] increased, and a standard literary language was introduced. The [[Kyrgyz language]] belongs to the Southern Turkic group of languages. In [[1924]], an [[Arabic]]-based [[Kyrgyz alphabet]] was introduced, which was replaced by [[Latin script]] in [[1928]]. In [[1941]] [[Cyrillic]] script was adopted. Many aspects of the Kyrgyz national culture were retained despite suppression of nationalist activity under [[Joseph Stalin]], who controlled the Soviet Union from the late 1920's until [[1953]]. The early years of [[glasnost]] in the late [[1980s]] had little effect on the political climate in the Kyrgyz Republic. However, the republic's press was permitted to adopt a more liberal stance and to establish a new publication, ''Literaturny Kirghizstan'', by the Union of Writers. Unofficial political groups were forbidden, but several groups that emerged in [[1989]] to deal with an acute housing crisis were permitted to function. In June [[1990]], ethnic tensions between [[Uzbek]]s and Kyrgyz surfaced in an area of the [[Osh Oblast]] where Uzbeks form a majority of the population. Violent confrontations ensued, and a state of emergency and curfew were introduced. Order was not restored until August 1990. The early 1990s brought measurable change to the Kyrgyz Republic. The [[Kyrgyzstan Democratic Movement]] (KDM) had developed into a significant political force with support in parliament. In an upset victory, [[Askar Akayev]], the president of the [[Kyrgyz Academy of Sciences]], was elected to the presidency in October 1990. The following January, Akayev introduced new government structures and appointed a new government comprised mainly of younger, reform-oriented politicians. In December 1990, the Supreme Soviet voted to change the republic's name to the Republic of Kyrgyzstan. (In [[1993]], it became the Kyrgyz Republic.) In February [[1991]], the name of the capital, Frunze, was changed back to its pre-revolutionary name&mdash;[[Bishkek]]. Despite these moves toward independence, economic realities seemed to work against secession from the [[U.S.S.R.]] In a referendum on the preservation of the U.S.S.R. in March 1991, 88.7% of the voters approved a proposal to retain the U.S.S.R. as a "renewed federation." On [[August 19]], 1991, when the [[State Committee for the State of Emergency]] (SCSE) assumed power in [[Moscow]], there was an attempt to depose Akayev in Kyrgyzstan. After the [[coup d'&eacute;tat|coup]] collapsed the following week, Akayev and Vice President [[German Kuznetsov]] announced their resignations from the [[Communist Party of the Soviet Union]] (CPSU), and the entire politburo and secretariat resigned. This was followed by the [[Supreme Soviet]] vote declaring independence from the U.S.S.R. on [[August 31]], 1991. Kyrgyz was announced as the state language in September 1991. (In December 2001, through a constitutional amendment, the Russian language was given official status.) In October 1991, Akayev ran unopposed and was elected President of the new independent republic by direct ballot, receiving 95% of the votes cast. Together with the representatives of seven other republics, he signed the [[Treaty of the New Economic Community]] that same month. On [[December 21]], 1991, the Kyrgyz Republic formally entered the new [[Commonwealth of Independent States]] (CIS). In 1993, allegations of corruption against Akayev's closest political associates blossomed into a major scandal. One of those accused of improprieties was Prime Minister Chyngyshev, who was dismissed for ethical reasons in December. Following Chyngyshev's dismissal, Akayev dismissed the government and called upon the last communist premier, [[Apas Djumagulov]], to form a new one. In January [[1994]], Akayev initiated a [[referendum]] asking for a renewed mandate to complete his term of office. He received 96.2% of the vote. A new [[Constitution of Kyrgyzstan|constitution]] was passed by the parliament in May 1993. In 1994, however, the parliament failed to produce a quorum for its last scheduled session prior to the expiration of its term in February [[1995]]. President Akayev was widely accused of having manipulated a boycott by a majority of the parliamentarians. Akayev, in turn, asserted that the communists had caused a political crisis by preventing the legislature from fulfilling its role. Akayev scheduled an October 1994 referendum, overwhelmingly approved by voters, which proposed two amendments to the constitution&mdash;one that would allow the constitution to be amended by means of a referendum, and the other creating a new bicameral parliament called the ''Jogorku Kenesh''. Elections for the two legislative chambers&mdash;a 35-seat full-time assembly and a 70-seat part-time assembly&mdash;were held in February 1995 after campaigns considered remarkably free and open by most international observers, although the election-day proceedings were marred by widespread irregularities. Independent candidates won most of the seats, suggesting that personalities prevailed over ideologies. The new parliament convened its initial session in March 1995. One of its first orders of business was the approval of the precise constitutional language on the role of the legislature. On [[December 24]], 1995, President Akayev was reelected for another 5-year term with wide support (75% of vote) over two opposing candidates. He used government resources and state-owned media to carry out his campaign. Three (out of six) candidates were de-registered shortly before the election. A February [[1996]] referendum&mdash;in violation of the constitution and the law on referendums&mdash;amended the constitution to give President Akayev more power. Although the changes gave the president the power to dissolve parliament, it also more clearly defined the parliament's powers. Since that time, the parliament has demonstrated real independence from the executive branch. An October [[1998]] referendum approved constitutional changes, including increasing the number of deputies in the lower house, reducing the number of deputies in the upper house, providing for 25% of lower house deputies to be elected by party lists, rolling back parliamentary immunity, introducing private property, prohibiting adoption of laws restricting freedom of speech and mass media, and reforming the state budget. Two rounds of parliamentary elections were held on [[February 20]], [[2000]] and [[March 12]], 2000. The Organization for Security and Cooperation in Europe ([[OSCE]]) reported that the elections failed to comply with commitments to free and fair elections and hence were invalid. Questionable judicial proceedings against opposition candidates and parties limited the choice of candidates available to Kyrgyz voters, while state-controlled media only reported favorably on official candidates. Government officials put pressure on independent media outlets that favored the opposition. The presidential election that followed later in 2000 also was marred by irregularities and was not declared free and fair by international observers. The most recent elections were parliamentary, held [[February 27]] and [[March 13]], [[2005]]. The [[OSCE]] found that while the elections failed to comply with commitments to free and fair elections, there were improvements over the 2000 elections, notably the use of indelible ink, transparent ballot boxes, and generally good access by election observers. Sporadic protests against perceived manipulation and fraud during the elections erupted into widespread calls for the government to resign, which started in the southern provinces. By [[March 24]], 15,000 pro-opposition demonstrators called for the resignation of the President and his regime in Bishkek. Injuries from police clashes were reported along with widespread looting. Protestors seized the presidential administration building, after which Akayev hurriedly fled the country, first for neighboring [[Kazakhstan]] and then for [[Moscow]]. Initially refusing to resign and denouncing the events as a coup, he subsequently resigned his office on April 4. A first attempt by parliament to ratify his resignation failed for lack of a quorum. Opposition leaders promised to move quickly to establish legitimacy, forming a broadly inclusive "Committee of National Unity" and appointing nominal heads of government. == రాజకీయాలు == The [[1993]] constitution defines the form of government as a democratic republic. The executive branch includes a president and prime minister. The parliament currently is bicameral. The judicial branch comprises a Supreme Court, a Constitutional Court, local courts, and a Procurator-General. March [[2002]] events in the southern district of [[Aksy]], where five people protesting the arbitrary arrest of an opposition politician were shot dead by police, sparked nationwide protests. President Akayev initiated a constitutional reform process which initially included the participation of a broad range of government, civil, and social representatives in an open dialogue, leading to a February [[2003]] referendum marred by voting irregularities. The amendments to the constitution approved by the referendum resulted in stronger control by the president and weakened the parliament and the Constitutional Court. Under the new constitution, the previously bicameral parliament became a 75-seat unicameral legislature following the 2005 parliamentary elections. Interim government leaders are developing a new governing structure for the country and working to resolve outstanding constitutional issues. [[Kyrgyz presidential election, 2005|Presidential elections]] have been scheduled for July 10, 2005. ==ప్రాంతాలు== Kyrgyzstan is divided into seven [[province]]s (singular: ''[[oblast]]'', plural: ''oblastlar''); adminstered by appointed governors. The capital, [[Bishkek]], is administratively an independent [[city]] (''shaar''). [[Osh]] also has ''shaar'' status. [[Image:Kyrgyzstan provinces.png|300px|right|Provinces of Kyrgyzstan]] The provinces, with their administrative capitals, are as follows: #[[Bishkek]] (shaar) #[[Batken Province]] ([[Batken]]) #[[Chui Province]] ([[Tokmok]]) #[[Issyk-Kul Province]] ([[Karakol]]) #[[Jalal-Abad Province]] ([[Jalal-Abad]]) #[[Naryn Province]] ([[Naryn]]) #[[Osh Province]] ([[Osh]]) #[[Talas Province]] ([[Talas]]) Each province is comprises a number of [[district]]s (''[[raion]]''), administered by government-appointed officials.(''akims'') Rural communities (''aiyl okmotus'') consisting of up to twenty small settlements have their own elected [[mayor]]s and [[council]]s. == భౌగోళికము == [[Image:Kyrgyzstan.png|thumb|300px|Map of Kyrgyzstan]] Places include: [[Kara-Su]] Lake: [[Issyk Kul]] == ఆర్ధిక వ్యవస్థ == Despite the backing of major Western donors, including the [[International Monetary Fund]] (IMF), the [[World Bank]] and the [[Asian Development Bank]], the Kyrgyz Republic has had economic difficulties following independence. Initially, these were a result of the breakup of the Soviet trading bloc and resulting loss of markets, which impeded the republic's transition to a free market economy. The government has reduced expenditures, ended most price subsidies, and introduced a [[value-added tax]]. Overall, the government appears committed to the transition to a [[market economy]]. Through economic stabilization and reform, the government seeks to establish a pattern of long-term consistent growth. Reforms led to the Kyrgyz Republic's accession to the [[World Trade Organization]] (WTO) on [[December 20]], 1998. The Kyrgyz Republic's economy was severely affected by the collapse of the Soviet Union and the resulting loss of its vast market. In 1990, some 98% of Kyrgyz exports went to other parts of the Soviet Union. Thus, the nation's economic performance in the early 1990s was worse than any other former Soviet republic except war-torn [[Armenia]], [[Azerbaijan]], and [[Tajikistan]], as factories and state farms collapsed with the disappearance of their traditional markets in the former Soviet Union. While economic performance has improved considerably in the last few years, and particularly since 1998, difficulties remain in securing adequate fiscal revenues and providing an adequate [[social safety net]]. [[Agriculture]] is an important sector of the economy in the Kyrgyz Republic. By the early 1990s, the private agricultural sector provided between one-third and one-half of some harvests. In 2002 agriculture accounted for 35.6% of GDP and about half of employment. The Kyrgyz Republic's terrain is mountainous, which accommodates [[livestock]] raising, the largest agricultural activity. Main crops include [[wheat]], [[sugar beets]], potatoes, [[cotton]], [[tobacco]], [[vegetables]], and [[fruit]]. [[Wool]], [[meat]], and [[dairy product]]s also are major commodities. Agricultural processing is a key component of the industrial economy, as well as one of the most attractive sectors for foreign investment. The Kyrgyz Republic is rich in mineral resources but has negligible petroleum and natural gas reserves; it imports petroleum and gas. Among its mineral reserves are substantial deposits of [[coal]], [[gold]], [[uranium]], [[antimony]], and other [[rare-earth metals]]. [[Metallurgy]] is an important industry, and the government hopes to attract foreign investment in this field. The government has actively encouraged foreign involvement in extracting and processing gold. The Kyrgyz Republic's plentiful water resources and mountainous terrain enable it to produce and export large quantities of [[hydroelectric energy]]. The principal exports are nonferrous metals and minerals, woolen goods and other agricultural products, electric energy, and certain engineering goods. Imports include petroleum and natural gas, ferrous metals, chemicals, most machinery, wood and paper products, some foods, and some construction materials. Its leading trade partners include [[Germany]], [[Russia]], [[China]], and neighboring [[Kazakhstan]] and [[Uzbekistan]]. == Demographics == ''The World Almanac 2005'' reported that Kyrgyzstan's population is slightly more than 5 million, estimating it at 5,081,429. Of those, 34.4% are under the age of 15 and 6.2% are over the age of 65. The country is [[rural]]; only about one-third (33.9%) of Kyrgyzstan's population live in urban areas. The average [[population density]] is 29 people per km<sup>2</sup> (69 people per square mile). [[Image:GravesKyrgizstan.jpg|thumb|Traditional roadside graves]] The nation's largest [[ethnic group]] is the [[Kyrgyz]], a [[Turkic peoples|Turkic]] group with [[Mongols|Mongolian]] and [[Nationalities of China|Chinese]] influences. The Kyrgyz comprise 69.5% percent of the population and have historically been semi-[[nomad]]ic herders, living in [[yurt]]s and tending [[sheep]], [[horse]]s and [[yak]]s. This nomadic tradition continues to function, and the freedoms that it assumes continue to have an impact on the political atmosphere in the country. Other ethnic groups include [[Russians|ethnic Russians]] (9.0%) concentrated in the North and [[Uzbek|Uzbeks]] (14.5%) living in the South. Small, but noticeable minorities include [[Uyghur]]s (1.1%), [[Tajiks]] (1.1%), [[Kazakh|Kazakhs]] (0.7%), [[Dungan]] (1.2%) and Turks (0.9%), as well as smaller Korean (0.3%), Ukrainian (0.5%) and tiny German communities. == సంస్కృతి == [[Image:RoadBishkekKyrgizstan.jpg|thumb|A road near [[Bishkek]]]] [[Image:55 kg issyk yourta.jpg|thumb|[[Yurt]] at the border of [[Issyk-Kul]]]] * [[Islam in Kyrgyzstan]] * ''[[Manas (epic)|Manas]]'', an [[epic poem]] * [[Tush kyiz]], large, elaborately embroidered wall hangings ===పతాకము=== It is considered that there are 40 Kyrgyz tribes. This is symbolized by the 40-rayed yellow sun in the center of the flag of Kyrgyzstan. The lines inside the sun are supposedly a [[yurt]]. ===శెలవు దినాలు=== {| border="1" align="center" cellpadding="2" cellspacing="0" ! style="background:#efefef;" | Date ! style="background:#efefef;" | English Name ! style="background:#efefef;" | Local Name ! style="background:#efefef;" | Remarks |- | January 1st | New Year | &#1046;&#1072;&#1187;&#1099; &#1078;&#1099;&#1083; | ~ |- | January 7th | Russian Orthodox Christmas | ~ | ~ |- | March 8th | Women's Day | ~ | ~ |- | March 21st | Nooruz | &#1053;&#1086;&#1086;&#1088;&#1091;&#1079; | ~ |- | May 1st | Labour (Labor) Day | ~ | ~ |- | May 5th | Constitution Day | ~ | ~ |- | May 9th | World War II Victory Day | ~ | ~ |- | August 31st | Independence Day | &#1069;&#1088;&#1082;&#1080;&#1085; &#1082;&#1199;&#1085;&#1199; | ~ |} == బయటి లింకులు == *[http://www.ktr.kg/tv/en/ Kyrgyz State Television and Radio] *[http://www.mypostcard.net Photo gallery of Kyrgyzstan, Central Asia] *[http://www.countryguide.com/ CountryGuide]: [http://www.countryguide.com/Kyrgyzstan/ Kyrgyzstan] - editor-maintained directory focused on travel planning and research *[http://www.uni-graz.at/franz.koelbl/kirgisien/ Photo gallery and information about Kyrgyzstan] - in German *[http://www.freenet.kg/kyrgyzstan/manas.html The "Manas" epic] {{మధ్య ఆసియా}} {{Commonwealth_of_Independent_States}} {{Eurasian Economic Community}} [[Category:Central Asian countries]][[Category:Kyrgyzstan|*]] [[en:Kyrgyzstan]] [[ky:&#1050;&#1099;&#1088;&#1075;&#1099;&#1079;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[ar:&#1602;&#1585;&#1594;&#1610;&#1586;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[ca:Kirguizistan]] [[cv:&#1050;&#1080;&#1088;&#1075;&#1080;&#1079;&#1080;]] [[cs:Kyrgyzstán]] [[da:Kirgisistan]] [[de:Kirgisien]] [[et:Kõrgõzstan]] [[es:Kirguistán]] [[eo:Kirgizio]] [[fa:&#1602;&#1585;&#1602;&#1740;&#1586;&#1587;&#1578;&#1575;&#1606;]] [[fr:Kirghizstan]] [[ko:&#53412;&#47476;&#44592;&#49828;&#49828;&#53444;]] [[hy:&#1346;&#1408;&#1394;&#1382;&#1405;&#1407;&#1377;&#1398;]] [[id:Kirgizia]] [[it:Kirghizistan]] [[he:&#1511;&#1497;&#1512;&#1490;&#1497;&#1494;&#1505;&#1496;&#1503;]] [[ka:&#4327;&#4312;&#4320;&#4306;&#4312;&#4310;&#4308;&#4311;&#4312;]] [[kk:&#1178;&#1099;&#1088;&#1171;&#1099;&#1079;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[lv:Kirgizst&#257;na]] [[lt:Kirgizija]] [[ms:Kyrgyzstan]] [[zh-min-nan:Kyrgyzstan]] [[nl:Kirgizië]] [[nds:Kirgisien]] [[ja:&#12461;&#12523;&#12462;&#12473;&#12479;&#12531;]] [[nb:Kirgisistan]] [[nn:Kirgisistan]] [[pl:Kirgistan]] [[pt:Quirguistão]] [[ro:Kârgâzstan]] [[ru:&#1050;&#1080;&#1088;&#1075;&#1080;&#1079;&#1080;&#1103;]] [[sk:Kirgizsko]] [[sl:Kirgizistan]] [[sr:&#1050;&#1080;&#1088;&#1075;&#1080;&#1079;&#1080;&#1112;&#1072;]] [[fi:Kirgisia]] [[sv:Kirgizistan]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3588;&#3637;&#3619;&#3660;&#3585;&#3637;&#3595;&#3626;&#3606;&#3634;&#3609;]] [[uk:&#1050;&#1080;&#1088;&#1075;&#1080;&#1079;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[zh:&#21513;&#23572;&#21513;&#26031;&#26031;&#22374;]] తుర్కమేనిస్తాన్ 1764 26568 2006-06-05T04:10:41Z వైఙాసత్య 58 /* భౌగోళికము */ అనువాదము {{అనువాదము}} {{దేశ సమాచార పెట్టె| |native_name = ''Türkmenistan Jumhuriyäti'' |conventional_long_name = Republic of Turkmenistan |common_name = Turkmenistan |image_flag = Flag of Turkmenistan.svg |image_coat = Turkmenistan coa.gif |image_map = LocationTurkmenistan.png |national_motto = |national_anthem = [[Independent, Neutral, Turkmenistan State Anthem]] |official_languages = [[Turkmen language|Turkmen]] |capital = [[Ashgabat]] |latd=37 |latm=58 |latNS=N |longd=58 |longm=20 |longEW=E | |largest_city = [[Ashgabat]] |government_type = [[Single-party state]] |leader_titles = [[Politics of Turkmenistan|President/Chairman]]<sup>1</sup> |leader_names = [[Saparmurat Niyazov]] |area_rank = 52nd |area_magnitude = 1 E11 |area= 488,100 |areami²=188,457 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |percent_water = 4.9% |population_estimate = 4,833,000 |population_estimate_rank = 113th<sup>2</sup> |population_estimate_year = July 2005 |population_census = |population_census_year = |population_density = 10 |population_densitymi² =26 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |population_density_rank = 173rd |GDP_PPP = $29.38 billion<!--CIA--> |GDP_PPP_rank = 94th |GDP_PPP_year= 2005 |GDP_PPP_per_capita = $5,900 |GDP_PPP_per_capita_rank = 92nd |sovereignty_type = [[History of Turkmenistan|స్వాతంత్యము]] |established_events = ప్రకటన<br>గుర్తింపు |established_dates = [[సోవియట్ సమాఖ్య]] నుండి<br>[[October 27]], [[1991]]<br>[[December 8]], [[1991]] |HDI = 0.738 |HDI_rank = 97th |HDI_year = 2003 |HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> |currency = [[Manat (Turkmenistan)|Turkmen Manat]] |currency_code = TMM |country_code = TKM |time_zone = |utc_offset = +5 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = +6 |cctld = [[.tm]] |calling_code = 993 |footnotes = 1.) <small>Mr. Niyazov serves as both President and Chairman of the Council of Ministers (his [[cabinet]])</small><br>2.)<small> Rank based on 2005 figures }} '''తుర్కమేనిస్తాన్''', [[మధ్య ఆసియా]] లో ఒకప్పుడు ''[[తుర్క్‌మెన్ సోవియట్ సోషలిస్ట్ రిపబ్లిక్]]'' గా పిలవబడిన దేశము. దీనికి సరిహద్దులుగా [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]], [[ఇరాన్]], [[ఖజకిస్తాన్]], [[ఉజ్బెకిస్తాన్]] దేశాలు మరియు తూర్పున [[కాస్పియన్ సముద్రము]] కలవు. == చరిత్ర == తుర్కమేనిస్తాన్ ప్రాంతము అనాదిగా జనవాసములు కలిగిన ప్రాంతము. అనేక సామ్రాజ్యాల సైన్యాలు పుష్కలమైన ప్రదేశాలకు వెళుతూ మార్గమధ్యములో ఇక్కడ తిష్ట వేశాయి. క్రీ.పూ. 4వ శతాబ్దములో [[అలెగ్జాండర్]] [[ఇండియా]] వెళ్లే మార్గములో తుర్కమేనిస్తాన్ ను జయించాడు. ఆ తరువాత నూటా యాభై సంవత్సరాలకు ప్రస్తుత రాజధాని అష్గబత్ పరిసర ప్రాంతములోనున్న నిసా రాజధానిగా [[పార్థియన్ సామ్రాజ్యము]] స్థాపించబడినది. 7వ శతాబ్దములో అరబ్బులు ఈ ప్రాంతాన్ని జయించి ఇస్లాం మతాన్ని వ్యాపించజేశారు. దీనితో తుర్క్‌మెన్ మధ్య ప్రాచ్య సంస్కృతిలో భాగమైనారు. ఇదే సమయములో ఆసియా మరియు ఐరోపాల మధ్య అతిపెద్ద వాణిజ్య మార్గముగా ప్రఖ్యాత సిల్క్ రోడ్ అభివృద్ధి చెందినది. ఖలీఫా [[అల్-మమూన్]] తన రాజధాని [[మెర్వ్]] కు తరలించినప్పుడు అనతి కాలములోనే తుర్కమేనిస్తాన్ ప్రాంతము ''గ్రేటర్ [[ఖొరసాన్]]'' యొక్క రాజధానిగా ప్రసిద్ధి చెందినది. 11వ శతాబ్దము మధ్య కాలములో, [[సెల్ద్‌జుక్ సామ్రాజ్యము]]నకు చెందిన శక్తివంతమైన తుర్కలు [[ఆఫ్ఘనిస్తాన్]] వరకు సామ్రాజ్యాన్ని విస్తరించడానికి తమ శక్తిని తుర్కమేనిస్తాన్ ప్రాంతములో కేంద్రీకరించారు. అయితే 12వ శతాబ్దపు రెండవ అర్ధ భాగములో ఆ సామ్రాజ్యము విచ్చిన్నమై తుర్క్‌మెన్ తమ స్వాతంత్ర్యము కోల్పోయారు. [[చెంఘీజ్ ఖాన్]] తన పశ్చిమ దండయాత్రలో భాగముగా కాస్పియన్ సముద్రము యొక్క తూర్పు తీర ప్రాంతాన్ని తన ఆధినములోకి తెచ్చుకొన్నాడు. తర్వాత యేడు శతాబ్దాల పాటు తుర్క్‌మెన్ ప్రజలు అనేక సామ్రాజ్యాల పాలనలో తరచూ అంతర్-తెగల యుద్ధాలతో జీవించారు. తుర్కమేనిస్తాన్ [[పర్షియా]] నుండి వేర్పడి 1865 నుండి 1885 వరకు [[రష్యా]] లో కలపబడినది. 1894 వరకు తుర్కమేనిస్తాన్ పూర్తిగా [[రష్యన్ సామ్రాజ్యము]] యొక్క ఆధీనములోకి వచ్చింది. 1917 లో జరిగిన [[రష్యన్ విప్లవము]] మరియు దాని తరువాత నెలకొన్న రాజకీయ ఉన్రెస్త్ 1924లో తుర్కమేనిస్తాన్ ను సోవియట్ సమాఖ్య యొక్క 15వ రిపబ్లిక్‌గా ప్రకటించడానికి దారితీసినది. అప్పుడే ఆధునిక సరిహద్దులతో ప్రస్తుత రూపములోని తుర్కమేనిస్తాన్ అవతరించినది. [[1991]] లో సోవియట్ సమాఖ్య విఛ్ఛిన్నము కావడముతో తుర్కమేనిస్తాన్ కు స్వాతంత్ర్యము వచ్చినది. స్వాతంత్ర్యము తర్వాత కూడా సోవియట్ కాలపు [[సోవియట్ యూనియన్ కమ్యూనిష్ట్ పార్టీ|కమ్యూనిష్టు]] నేత, [[సపర్మురత్ నియజోవ్]] అధికారములో కొనసాగాడు. == రాజకీయాలు == పూర్వపు సోవియట్ సమాఖ్య యొక్క కమ్యూనిష్టు పార్టీలో బ్యూరోక్రాట్ అయిన [[సపర్మురత్ నియజోవ్]], జీవితకాల అధ్యక్షునిగా తుర్కమేనిస్తాన్ యొక్క సర్వాధికారాలు తన గుప్పెట పెట్టుకొన్నాడు. ఈయన వ్యతిరేకతను సహించడు. అధ్యక్షుడు నియజోవ్ ''తుర్క్‌మెన్‌బాషీ'' (సమస్త తుర్క్‌మెన్ల యొక్క నాయకుడు) గా వ్యక్తి పూజ సర్వవ్యాపితమై ఉన్నది. ఈయన ముఖచిత్రము తుర్కమేనిస్తాన్ లో కరెన్సీ నోట్ల నుండి వోడ్కా సీసాల వరకు అన్నింటిమీద కనిపిస్తుంది. తుర్క్‌మెన్ జాతీయ టెలివిజన్ యొక్క చిహ్నము కూడా ఈయన చిత్రమే. నియజోవ్ రాసిన రెండు పుస్తకాలు పాఠశాలలో, మోటరుక్లబ్బుల్లో మరియు ఇళ్లల్లో తప్పనిసరిగా చదవలసినవిగా ఆజ్ఞ జారీ చేశారు. ఈయన పేరుపెట్టలేని సంస్థలకు ఈయన తల్లి పేరు పెట్టారు. అన్ని గోడ మరియు చేతి గడియారాలలో డయల్ మీద నియజోవ్ ముఖచిత్రము ముద్రించబడినది. రాజధాని నగరములో తానే స్వయంగా రూపొందించిన 15 మీటర్ల ఎత్తైన నియజోవ్ విగ్రహము తిరిగే మడపముపై ప్రతిష్టించారు. ఇది అన్నివేళలా సూర్యుని ఎదురుగా ఉండి నగరముపై కాంతి విరజిమ్ముతూ ఉంటుంది. అయితే నిజజీవితములో నియజోవ్ అంత పొడుగు మనిషేమీ కాదు. కేవలము ఐదడుగుల ఎత్తే. తుర్క్‌మెన్లలో బాగా ప్రాచుర్యము పొందిన నినాదము ''హల్క్! వతన్! తుర్క్‌మెన్‌బాషి'' (ప్రజలు! మాత్రుభూమి! నాయకుడు!) నియజోవ్ వారములో రోజుల పేర్లను మార్చి తన కుటుంబసభ్యుల పేర్లు పెట్టాడు. సరికొత్త తుర్క్‌మెన్ జాతీయ గీతాన్ని, ప్రతిజ్ఞను స్వయంగా రాశాడు. అందులో మాతృభూమి ని, తుర్క్‌మెన్‌బాషీని తులనాడిన వారి చేతులు తీసెయ్యాలని కుడా ఉంది. తుర్కమేనిస్తాన్ యొక్క విస్తార సహజ వాయువు నిల్వలను చేజిక్కించుకోవాలనుకుంటున్న విదేశీ కంపెనీలకు ఈ నిల్వలు నియజోవ్ ఆధీనములో ఉండటము వలన ఆయనతో సహకరించక తప్పట్లేదు. ఇదే కారణముచేత ఈయన రాసిన "[[రుహనామా]]" పుస్తకము విదేశీ పారిశ్రామికవేత్తలచే [[క్రొయేషియన్]], [[పోలిష్]], [[హంగేరియన్]] మరియు [[బంటూ]] మొదలైన ప్రపంచములోని ముఖ్య భాషలన్నింటిలో ప్రచురించబడింది. == ప్రాంతాలు == తుర్కమేనిస్తాన్ 5 ప్రాంతాలు లేదా ''వెలాయత్లర్'' (ఏకవచనము - ''[[వెలాయత్]]'') మరియు ఒక స్వతంత్ర నగరముగా విభజించబడినది. [[Image:TurkmenistanNumbered.png|200 px|right|]] {| class="wikitable" |- bgcolor="#efefef" ! ప్రాంతము !! [[ISO 3166-2]] !! రాజధాని!! విస్తీర్ణము (చ.కి.మీ)!! విస్తీర్ణము (చ.మఈ)!! జనాభా (1995) !! పటసూచిక |- ! [[అష్గబత్]] | || [[అష్గబత్]] || || || 604,000 || |- ! [[అహాల్ ప్రాంతము]] | TM-A || [[అష్గబత్]] || 95,000 || 36,680 || 722,800 || 1 |- ! [[బాల్కన్ ప్రాంతము]] | TM-B || [[బాల్కనబత్]] || 138,000 || 53,280 || 424,700 || 2 |- ! [[దషోవుజ్ ప్రాంతము]] | TM-D || [[దషొగుజ్]] || 74,000 ||28,570 ||1,059,800 ||3 |- ! [[లెబాప్ ప్రాంతము]] | TM-L || [[తుర్క్‌మెనబత్]] || 94,000 || 36,290 || 1,034,700 || 4 |- ! [[మేరీ ప్రాంతము]] | TM-M || [[మేరీ, తుర్కమేనిస్తాన్|మేరీ]] ||87,000 ||33,590.|| 1,146,800 || 5 |} == భౌగోళికము == [[Image:Turkmenistan-map.png|thumb|300px|తుర్కమేనిస్తాన్ పటము]] తుర్కమేనిస్తాన్ విస్తీర్ణము దాదాపు 488,100 చ.కి.మీలు. దేశము యొక్క 90% విస్తీర్ణంలో [[కారాకుం ఎడారి]] వ్యాపించిఉన్నది. మధ్య భాగమును [[తురాన్ లోతట్టుభూమి]] మరియు [[కారాకుం ఎడారి]] ఆక్రమించుచున్నాయి. ఇవి అంతా చదునైన భూములు. నైఋతి సరిహద్దు వెంటా ఉన్న కోపెత్ దాగ్ పర్వతశ్రేణులు 2,912 మీటర్ల ఎత్తుకు చేరుతున్నవి. దూర పశ్చిమాన బాల్కన్ పర్వతాలు, దూర తూర్పున కుగితాంగ్ శ్రేణులు దేశములోని ఇతర చెప్పుకోదగిన ఎత్తైన ప్రదేశాలు. [[ఆమూ దర్యా]] మరియు [[హరి రుద్]] ఈ దేశము గుండా ప్రవహించే నదులు. ఇక్కడ స్వల్ప వర్షాలతో కూడిన [[ఉప ఆయనరేఖా ప్రాంతం|ఉప ఆయనరేఖా ప్రాంతపు]] ఎడారి వాతావరణము. శీతాకాలాలు పొడిగా మరియు మితముగా ఉంటాయి. జనవరి నుండి మే వరకు చాలా మటుకు అవపాతము కురుస్తుంది. కోపెత్ దాగ్ శ్రేణులు అన్నింటికంటే ఎక్కువ అవపాతాన్ని పొందుతాయి. ఇతర నగరములు : తుర్క్‌మెన్‌బాషి (ఇదివరకటి క్రాస్నొవోడ్స్క్) మరియు దషొగుజ్. == ఆర్ధిక వ్యవస్థ == తుర్కమేనిస్తాన్ ప్రపంచములోనే 10వపెద్ద పత్తి ఉత్పత్తిదారు. సాగుభూమిలో సగభాగము పత్తి పండిస్తారు. తుర్కమేనిస్తాన్ లో ప్రపంచములోనే ఐదవ పెద్ద [[సహజ వాయువు]] నిల్వలు, చమురు నిల్వలు కలవు. 1994 లో [[రష్యా]] తుర్క్‌మెన్ సహజ వాయువును హార్డ్ కరెన్సీ మార్కెట్లకు ఎగుమతి చేయడానికి నిరాకరించడము, పూర్వపు సోవియట్ సమాఖ్యలోని పెద్దపెద్ద తుర్క్‌మెన్ సహజ వాయువు వినియోగదారుల అప్పులు కొండలా పెరిగి పోవడముతో పారిశ్రామిక ఉత్పాదన వేగంగా అడుగంటి దేశ బడ్జెట్ మెరుగులోనుండి స్వల్ప తరుగుకు వెళ్లినది. తుర్కమేనిస్తాన్ తమ సహజవాయువు మరియు పత్తి అమ్మకాలతో కుంటుపడిన ఆర్ధిక వ్యవస్థను నెట్టుకు రాగలమనే ఆశతో సంస్కరణల మార్గములో ఆచితూచి అడుగులు వేస్తున్నది. ప్రైవేటీకరణ లక్ష్యాలు పరిమితముగానే ఉన్నాయి. 1998 నుండి 2002 మధ్య కాలములో తుర్కమేనిస్తాన్ has suffered from the continued lack of adequate [[export]] routes for natural gas and from obligations on extensive short-term external [[debt]]. At the same time, however, the value of total exports has risen sharply because of higher international oil and gas prices. Prospects in the near future are discouraging because of widespread internal [[poverty]], the burden of foreign debt, and the unwillingness of the government to adopt market-oriented reforms. President Niyazov has squandered much of his country's revenue on self-glorification, with cities, [[Ashgabat]] in particular, being given extensive renovations whilst the people living outside the capital struggle in conditions of poverty. President Niyazov has pledged free water, electricity and gas, however, shortages are frequent. == Demographics == [[Image:Turkmen man with camel.jpg|thumb|సాంప్రదాయక వస్త్రధారణలో ఒక తుర్క్‌మేన్]] తుర్కమేనిస్తాన్ లో అధిక సంఖ్యాక ప్రజలు [[తుర్క్‌మెన్]] జాతికి చెందినవారు. [[రష్యన్లు]] మరియు [[ఉజ్బెక్]]లు ఇతర జాతుల ప్రజలు. జాతుల మధ్య వారధిగా [[రష్యన్ బాష]] ఇంకా చాల విరివిగా ఉపయోగిస్తున్నప్పటికీ [[తుర్క్‌మెన్ బాష]] తుర్కమేనిస్తాన్ యొక్క అధికార బాష. ఉన్నత పాఠశాల స్థాయి వరకు విద్యాభ్యాసము అందరికీ తప్పనిసరి. పాఠశాల విద్య యొక్క నిడివి ఇటీవల 11 నుండి 9 సంవత్సరాలకు కుదించబడినది. == బయటి లింకులు == *[http://www.freedomhouse.org/research/freeworld/2004/countryratings/turkmenistan.htm/ Freedom House annual report on freedom] - Freedom House report on Turkmenistan from 2004 *[http://web.amnesty.org/report2004/tkm-summary-eng/ Amnesty Interntional annual report ] - Amnesty International report on Turkmenistan from 2004 *[http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=1445&l=1/ Cracks in the Marble: Turkmenistan's Failing Dictatorship, International Crisis Group Report from 2003 ] - free registration required for access to whole report *[http://www.eurasianet.org/turkmenistan.project/ The Turkmenistan Project] - weekly news and analysis in English and Russian *[http://www.essex.ac.uk/ecpr/events/jointsessions/paperarchive/grenoble/ws2/cummings.pdf/ Niyazov's Turkmenistan: a sultanistic regime?]- Defining regime in Turkmenistan as sultanistic regime, pdf file *[http://www.uni-graz.at/franz.koelbl/turkmenistan/ Photo Gallery from Turkmenistan] (In German) {{మధ్య ఆసియా}} {{Commonwealth_of_Independent_States}} [[Category:మధ్య ఆసియా దేశాలు]] [[Category:తుర్కమేనిస్తాన్|*]] [[tk:Türkmenistan]] [[ca:Turkmenistan]] [[cy:Turkmenistan]] [[en:Turkmenistan]] [[de:Turkmenistan]] [[et:Türkmenistan]] [[es:Turkmenistán]] [[eo:Turkmenio]] [[fr:Turkménistan]] [[ko:&#53804;&#47476;&#53356;&#47700;&#45768;&#49828;&#53444;]] [[it:Turkmenistan]] [[ka:&#4311;&#4323;&#4320;&#4325;&#4315;&#4308;&#4316;&#4308;&#4311;&#4312;]] [[kk:&#1058;&#1199;&#1088;&#1082;&#1084;&#1077;&#1085;&#1110;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[lt:Turkm&#279;nija]] [[ms:Turkmenistan]] [[zh-min-nan:Turkmenistan]] [[nl:Turkmenistan]] [[nds:Turkmenistan]] [[ja:&#12488;&#12523;&#12463;&#12513;&#12491;&#12473;&#12479;&#12531;]] [[no:Turkmenistan]] [[nn:Turkmenistan]] [[pl:Turkmenistan]] [[pt:Turquemenistão]] [[ru:&#1058;&#1091;&#1088;&#1082;&#1084;&#1077;&#1085;&#1080;&#1103;]] [[sk:Turkménsko]] [[sl:Turkmenistan]] [[fi:Turkmenistan]] [[sv:Turkmenistan]] [[th:&#3611;&#3619;&#3632;&#3648;&#3607;&#3624;&#3648;&#3605;&#3636;&#3619;&#3660;&#3585;&#3648;&#3617;&#3609;&#3636;&#3626;&#3606;&#3634;&#3609;]] [[tr:Türkmenistan]] [[uk:&#1058;&#1091;&#1088;&#1082;&#1084;&#1077;&#1085;&#1110;&#1089;&#1090;&#1072;&#1085;]] [[zh:&#22303;&#24211;&#26364;&#26031;&#22374;]] బంగాళాఖాతము 1765 14235 2005-11-11T04:31:05Z Chaduvari 97 బంగాళా ఖాతము, బంగాళాఖాతము కు తరలించబడింది [[Image:Bay of Bengal.png|right|thumb|250px|బంగాళా ఖాతము ప్రాంతము]] [[హిందూ మహా సముద్రం|హిందూ మహా సముద్రపు]] ఈశాన్య ప్రాంతపు [[సముద్రం|సముద్రాన్ని]] '''బంగాళాఖాతము''' అంటారు. త్రిబుజాకారంలొ ఉండే బంగాళాఖాతానికి తూర్పున [[మలై ద్వీపకల్పం]], పశ్చిమాన [[భారత ఉపఖండం]] ఉన్నాయి. అఖాతానికి ఉత్తరాగ్రాన [[భారత దేశము|భారతదేశపు]] రాష్ట్రమైన [[పశ్చిమ బెంగాల్]], మరియు [[బంగ్లాదేశ్]] దేశము ఉన్నాయి. అందువలననే దీనికి బంగాళాఖాతము అనేపేరు వచ్చింది. దక్షిణాన [[శ్రీలంక]], [[అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు|అండమాన్‌ నికోబార్‌ దీవుల]] వరకు బంగాళాఖాతం వ్యాపించి ఉంది. భారత దేశం లోని చాలా ముఖ్యమైన నదులు పడమర నుండి తూర్పుకు ప్రవహించి బంగాళాఖాతంలో కలుస్తున్నాయి: ఉత్తరాన, [[గంగా నది|గంగ]],[[మేఘనా నది|మేఘన]], [[బ్రహ్మపుత్రా నది|బ్రహ్మపుత్ర]] నదులు, దక్షిణాన [[మహానది|మహానది]], [[గోదావరి]], [[కృష్ణా నది|కృష్ణ]] మరియు [[కావేరీ నది|కావేరి]]నదులు. గంగ, బ్రహ్మపుత్ర, మేఘన నదులు బంగాళాఖాతంలో కలిసే ప్రాంతంలో విస్తరించిన మడ అడవులను [[సుందర్బన్స్‌]] అంటారు. [[మయన్మార్‌]] (బర్మా) లోని [[ఇరావతి నది|ఇరావతి]] కూడా బంగాళాఖాతంలోనే కలుస్తుంది. [[చెన్నై]] (ఇదివరకటి మద్రాసు), [[విశాఖపట్నం]], [[కొల్కతా]] (ఇదివరకటి కలకత్తా), [[పరదీప్‌]] మరియు [[పాండిచ్చేరి]] బంగాళాఖాత తీరంలోని ముఖ్య నౌకాశ్రయాలు. దీనిని భారతదేశానికి తూర్పున ఉండటం వల్ల చాలా కాలం వరకూ "తూర్పు సముద్రం" అనీ, లేదా దాని తత్సమ పేర్లతో పిలిచారు, ఇప్పటికీ మన చరిత్ర పుస్తకాలలోని ఇండియా మ్యాపులలో బ్రిటీషువారిముందు ఈ సముద్రాన్ని ఇదే పేరుతో సూచిస్తారు. ముఖ్యముగా గుప్తుల కాలం, విజయనగరకాలంనాటి మ్యాపులు చూడండి! బ్రిటీషు వారు వచ్చినప్పుడు బెంగాలు చాలా పెద్దగా ఉండేది, దానిని[[ బెంగాలు ప్రావిన్సు]] అని పిలిచేవారు, ఇందులో ప్రస్తుత [[పశ్చిమ బెంగాల్]], [[బంగ్లాదేశ్]], ఈశాన్య రాష్ట్రాలలోని కొన్ని భాగాలు, [[ఒరిస్సా]] రాష్ట్రము, [[బీహార్‌]] రాష్ట్రము, [[జార్ఖండ్]] రాష్ట్రములు అంతర్భాగములుగా ఉండేవి, ఈ పెద్ద బెంగాలు ప్రావిన్సు [[బెంగాలు విభజన]] వరకూ కొనసాగింది, తరువాత ముక్కలైంది, ఇంత పెద్ద బెంగాలు ప్రావిన్సు ఉండుటం వల్ల, దానికి కోస్తాగా చాలావరకూ ఈ సముద్రం ఉండటం వల్ల ఈ సముద్రాన్ని వారు '''బే ఆఫ్ బెంగాల్''' అని పిలిచినారు, అదే స్థిరపడిపొయినది. తరువాత మన తెలుగులో అదే అనువాదం చెంది బంగాళాఖాతం అయినది. ఇంకా చూడండి: [[అండమాన్‌ దీవులు]] [[Category:సముద్రాలు]] User talk:159.37.7.44 1766 5968 2005-06-23T11:43:38Z 24.26.165.96 Please donot create new pages with english names and most of the stuff that is in english need to be translated to telugu ASAP --వైఙాసత్య--June 23 2005-- Talk:Ponnur 1767 5969 2005-06-23T11:45:27Z వైఙాసత్య 58 please donot create new pages with english names!! పొన్నూరు 1768 24398 2006-04-23T12:37:16Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=పొన్నూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పొన్నూరు|villages=19|area=|population=123.06|pop_male=61.81|pop_female=61.25|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.91|lit_male=78.34|lit_female=65.48}} '''పొన్నూరు''' (Ponnuru), [[గుంటూరు|గుంటూరు జిల్లా]]లోని ఒక చారిత్రక పట్టణము. ఇదేపేరిట గల మండలానికి కేంద్రం కూడా. పూర్వము పొన్నూరు '''స్వర్ణపురి''' (బంగారు భూమి) అని పిలవబడేది. గుంటూరు నగరానికి 29 కి మీ ల దూరంలో [[గుంటూరు]], [[చీరాల]] [[రాష్ట్ర రహదారి]]పై ఉన్నది. [[చెన్నై-కోల్కతా రైలు మార్గం]] ఈ పట్టణం గుండా పోతుంది. ==పట్టణ విశేషాలు== ప్రసిద్ధి చెందిన '''భావనారాయణ స్వామి''' గుడి పొన్నూరులో కలదు. ఇక్కడి ఆంజనేయస్వామి గుడి, గుడిలోని 30 అడుగుల ఎత్తు హనుమంతుని విగ్రహము వలన చాలా ప్రసిద్ధికెక్కినది. పొన్నూరు ఒక [[శాసనసభ]] నియోజకవర్గ కేంద్రము. గుంటూరు జిల్లా లోని ముఖ్య పురపాలక సంఘాలలో ఒకటి. [[నిడుబ్రోలు]] పొన్నూరును ఆనుకుని ఉన్న ఒక ప్రముఖ గ్రామం. ఒకదానితో ఒకటి కలిసిపోయి ఒకే పట్టణం వలె అనిపిస్తాయి. రైల్వే స్టేషను నిడుబ్రోలు పేరిటే ఉంటుంది. అలాగే చుట్టుపట్ల ఉన్న ఎన్నో వ్యవసాయ ఆధారిత గ్రామాలకు పొన్నూరు కేంద్రంగా ఉన్నది. ప్రముఖ గాంధేయవాది, స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, పూర్వ కేంద్ర మంత్రి, స్వర్గీయ [[ఎన్‌జీ రంగా]] (గోగినేని రంగనాయకులు) పొన్నూరునే కార్యస్థలంగా చేసుకుని తమ కార్యక్రమాలు నిర్వహించే వారు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయానికి వీరి పేరిటే [[ఆచార్య ఎన్‌జీ రంగా వ్యవసాయ విశ్వ విద్యాలయము]] అని పేరు పెట్టారు. స్థానికంగా మంచి వ్యాపార కేంద్రంగా పొన్నూరు ప్రసిద్ధి చెందింది. చుట్టుపక్కల గల గ్రామాల నుండి వచ్చే వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు పొన్నూరు ద్వారానే ఇతర ప్రాంతాలకు తరలుతూ ఉంటాయి. [[ధాన్యం]], [[తమలపాకులు]], [[అరటి పళ్ళు]], [[కూరగాయలు]] మొదలైనవి ఈ ఉత్పత్తులలో ప్రముఖమైనవి. [[కృష్ణా నది]]పై [[విజయవాడ]] వద్ద గల [[ప్రకాశం బారేజి]] నుండి పొన్నూరుకు, చుట్టుపక్కల గ్రామాలకు [[బకింగ్‌హాం కాలువ]] ద్వారా సాగు నీరు సరఫరా అవుతుంది. ప్రముఖ చారిత్రక స్థలాలైన [[చేబ్రోలు]], [[చందోలు]] (చందవోలు) పొన్నూరుకు సమీపంలో ఉన్నాయి. [[బాపట్ల]] పట్టణం 19 కి మీ ల దూరంలో ఉన్నది. ==రవాణా వివరాలు== పొన్నూరు పట్టణం తోపాటు మండలం కూడా మంచి రవాణా వ్యవస్థ కలిగిఉంది. పట్టణం గుంటూరు-బాపట్ల-చీరాల రాష్ట్ర రహదారిపై ఉండటం చేత దూర, సమీప ప్రాంతాలతో చక్కని సంధానం కలిగిఉంది. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ]] యొక్క డిపో పొన్నూరు పట్టణంలో ఉండటంచేత పొన్నూరు, చుట్టుపక్కల గ్రామాలకు మంచి రవాణా వ్యవస్థ ఏర్పడింది. చెన్నై-కోలంకతా ప్రధాన రైలుమార్గం పట్టణం గుండా పోతుండడం వలన రైలు సౌకర్యం కూడా బాగా ఉంది. ==మండల వివరాలు== అత్యధిక భాగం గ్రామీణప్రాంతమైన ఈ మండలంలో పొన్నూరు పట్టణంలోని 25 వార్డులు కూడా కలిసిఉన్నాయి. మండలం మొత్తం జనాభాలో పట్టణప్రాంత జనాభా 47%. ఆర్ధికవ్యవస్థ వ్యవసాయ ఆధారితము. * [[లోక్‌సభ]] నియోజకవర్గం: [[బాపట్ల]] * [[శాసనసభ]] నియోజకవర్గం: పొన్నూరు * రెవిన్యూ డివిజను: [[తెనాలి]] ==పొన్నూరు మండలంలోని గ్రామాలు== [[పొన్నూరు]], [[జూపూడి]], [[బ్రాహ్మణ కోడూరు]], [[వెల్లలూరు]], [[మామిళ్ళపల్లి]], [[ఆరెమండ]], [[దండమూడి]], [[మునిపల్లె]], [[పచ్చలతాడిపర్రు]], [[దొప్పలపూడి]], [[మన్నవ]], [[ఉప్పరపాలెం]], [[కొండముది]], [[జడవల్లి]], [[వడ్డెముక్కల]], [[చింతలపూడి (పొన్నూరు మండలం)]], [[వల్లభరావుపాలెం]], [[నండూరు]], [[ములుకుదురు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] Image:Guntur.jpg 1769 24427 2006-04-23T13:43:39Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy.jpg 1770 24144 2006-04-23T09:35:04Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] చిలకలూరిపేట 1772 24422 2006-04-23T13:26:44Z Mpradeep 50 + గ్రామాలు, గణాంకాలు {{మండలం|name=చిలకలూరిపేట||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిలకలూరిపేట|villages=13|area=|population=147.179|pop_male=73.384|pop_female=73795|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.51|lit_male=73.02|lit_female=52.10}} '''చిలకలూరిపేట''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]లోని [[గుంటూరు]]లో ఒక మండలము మరియు అదే పేరుగల ఒక పట్టణము. గుంటూరుకు దాదాపు 40 కి మీల దూరంలో ఉన్నది. రాష్ట్రంలోనే ప్రముఖ వ్యాపార కేంద్రంగా పేరొందిన ఈ పట్టణం జనాభా 89,888. ఈ ప్రాంతం ప్రజలు దీనిని '''పేట ''' అని ముద్దుగా పిలుచుకుంటారు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ లోని పెద్ద శాసనసభా నియోజక వర్గాలలో చిలకలూరిపేట ఒకటి. ఈ ప్రాంతంలోని 85 శాతం ప్రజలు [[వ్యవసాయం]] పై ఆధారపడ్డవారు. త్రికోటేశ్వర స్వామి వెలసిన కోటప్పకొండ ఇక్కడికి 13 కి మీలే. ==చరిత్ర== <!-- The present prosperous town that is developing in education, arts and business was once called "chilakala thota, Rajagari Kota and Purushothama patnam", a big outskirts village of చిలకలూరిపేట has a great history. The British called this town "Chick peta". Due to the orchards, a number of parrots used to come here and live on the trees. So that this place was once called "Chilakaluri" in the time of the చిలకలూరిపేట jameendars. There was a "fort" here. It was called "peddakota" in the past. The successor of the jamindari family Mr.Raja manuri venkata ragahvendrarao is still living in the Peddakota. These jamindars were always liberal with the people. They prevented the people from not paying much taxes to the government. When the decoits namely "Pindaries" attacked చిలకలూరిపేట they were driven out by hteable administration of jamaindars. In 1818, jamindars printed their own gold coins with the symbol "pagoda". They have got "best administrative award" from the British in revenue affairs. They used to import horses with fine quality to foreign countries. In 1846, all kindly people were allowed to live in chilakaluripadu. --> చిలకలూరిపేటను పూర్వం చిలకల తోట అని, రాజాగారి తోట అని, చిలకలూరిపాడు అని, పురుషోత్తమ పట్నం అని పిలిచే వారు. పురుషోత్తమ పట్నం అనేది ప్రస్తుతం పట్టణ శివారులో ఉన్న ఒక గ్రామం. బ్రిటిషు వారు దీనిని చిక్‌పేట అని పిలిచే వారు. ఇక్కడి పండ్ల తోటల వలన చిలుకలు ఎక్కువగా వచ్చేవి, అందుచేత దీనిని చిలకలూరు అని జమీందార్ల కాలంలో అనేవారు. ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించిన జమిందారులు ప్రజలతో ఉదారంగ ఉండే వారు. పన్ను రాయితీలు ఇస్తూ ప్రజలకు భారం తక్కువగా ఉండేలా చూసేవారు. [[పిండారీలు]] చిలకలూరిపేటపై దాడి చేసినపుడు, జమీందార్లు సమర్ధంగా వ్యవహరించి ఆ ముఠాలను వెళ్ళగొట్టారు. [[1818]]లో జమీందార్లు ''గోపురం'' గుర్తుతో తమ స్వంత నాణేలను (పగోడాలు) ముద్రించుకున్నారు. వారికి మంచి పరిపాలనా దక్షులుగ ఈష్టిండియా కంపెనీ ప్రభుత్వం నుండి బహుమతి వచ్చింది. ==సుప్రసిద్ధ వ్యక్తులు== <!-- చిలకలూరిపేట has produced so many great personalities like "peda and china peerusahebs" in nadaswara art. Acharya ranga conducted congress training classes in చిలకలూరిపేట in 1935-Kasu Brahamanandha reddy was arrested in 1942 quit India movement in చిలకలూరిపేట. It has become a great center for commercial crops like cotton and Tobacco Sri Sompalli Sambaiah who has acted as an M.L.A to this area for long time, karnam Rangarao, Kandimalla Buchaiah, Kandhimalla Jayamma, Thota Barathudu, Murukipudi Satayanarayancharulu, Jacob Gandhi, Rachumallu Kannaiah and Mylavarupu Govindiah have worked a lot for the development of this town. --> చిలకలూరిపేట ఎందరో గొప్ప వ్యక్తులను దేశానికి అందించింది. మరెందరో ఈ పట్టణంతో సంబంధం కలిగి ఉన్నారు. [[నాదస్వరం|నాదస్వర]] విద్వాంసులైన '''పెద్ద పీరుసాహెబు''', '''చిన్న పీరుసాహెబు''' ఇక్కడి వారే. [[ఆచార్య రంగా]], [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] మొదలైనవారు పేటతో అనుబంధం ఉన్న వ్యక్తులు. [[1935]]లో రంగా గారు ఇక్కడ కాంగ్రెసు శిక్షణా శిబిరం నిర్వహించారు. [[1942]] [[క్విట్‌ ఇండియా]] ఉద్యమంలో బ్రహ్మానంద రెడ్డి ఇక్కడే అరెస్టయ్యారు. ==శిల్పకళ== <!-- Purushothama patnam is an outskirt village of చిలకలూరిపేట which has some historical importance. Mr Ismail a great sculptor who has brought a great importance to this village. From his earlier days, he selected "sculpture" as his profession and got international name and fame in his art. He learned some tricks in sculpture from his guru namely "Shammegechari" in Mylapur nearly 7 years , and later he settled in చిలకలూరిపేట. His name was placed in the great book "Reference Asia". He has supplied so many beautiful statues and idols to various places of the country and greatly honored. Still he is living in a poor hut near by a road with his family members. It is the duty of the government to help this great artist at least something every month. --> చిలకలూరిపేట శివార్లలోని [[పురుషోత్తమపట్నం]] ప్రాధాన్యత కలిగిన స్థలం. ఇస్మాయిల్‌ అనే శిల్పి కారణంగా ఈ ఊరికి ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి వచ్చింది. [[శిల్పకళ]]ను మైలాపూరులో తన గురువైన షణ్ముగాచారి వద్ద నేర్చుకున్న ఈయన ఈ ఊరిలో స్థిరపడ్డాడు. ఆయన చెక్కిన శిల్పాలు దేశంలోని పలు ప్రాంతాలలో ప్రతిష్ఠించ బడ్డాయి. ఆయన పేరు "Reference Asia" అనే పుస్తకంలో చేర్చబడింది. ==విశేషాలు== చిలకలూరిపేట నియోజకవర్గంలో మూడు మండలాలు ఉన్నాయి. అవి చిలకలూరిపేట, ఈదలపాడు, నాదెండ్ల. మొత్తం 1,98,069 వోట్లున్నాయి. పట్టణంలో విద్యాలయాలు, ధాన్యం మిల్లులు, పత్తి జిన్నింగు మిల్లులు, నూనె మిల్లులు, వాహనాల మరమ్మత్తు సంస్థలు ఎన్నో ఉన్నాయి. చిలకలూరిపేట వాహన నిర్మాణం, మరమ్మత్తులకు పేరు పొందిన స్థలం. వాహనాల బాడీ నిర్మాణానికి ఇది పెట్టింది పేరు. ఈ పని మీద రాష్ట్రం నలుమూలల నుండి ప్రజలు చిలకలూరిపేటకు వస్తూ ఉంటారు. వాహన రంగానికి సంబంధించిన ఇతర పనులైన రంగులు వేయుట, సీట్లు తయారుచేయుట మొదలైన వాటిలో కూడా నిష్ణాతులైన పనివారు ఇక్కడ కనిపిస్తారు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఎదవల్లి]] * [[గోవిందాపురం]] * [[కావూరు]] * [[పోతవరం]] * [[మనుకొండవారిపాలెం]] * [[వేలురు]] * [[కుక్కపల్లెవారిపాలెం]] * [[గొత్తిపాడు]] * [[పాసుమర్రు (గ్రామీణ)]] * [[బొప్పూడి]] * [[రాజాపెట]] * [[మురికిపూడి]] * [[తాతపూడి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] నరసరావుపేట 1773 24391 2006-04-23T12:33:41Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నరసరావుపేట||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నరసరావుపేట|villages=16|area=|population=179.69|pop_male=90.74|pop_female=88.94|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.71|lit_male=73.07|lit_female=54.18}} [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో, [[గుంటూరు జిల్లా]] లోని పట్టణాలలో '''నరసరావుపేట''' (Narasaraopeta) ప్రముఖమైనది. నరసరావు పేటను [[పలనాడు]]కు ముఖద్వారం గా అభివర్ణించారు. జిల్లా లోని మూడు రెవెన్యూ కేంద్రాలలో ఇది ఒకటి. ఈమధ్యనే ద్విశతి (200ఏళ్ళు) జరుపుకున్న ఈ పట్టణం ఇదేపేరుతో ఉన్న రెవిన్యూ మండలానికి కేంద్రం. వాణిజ్యకేంద్రంగా, విద్యా కేంద్రంగా జిల్లాలో ప్రముఖమైన స్థానం పొందినది నరసరావు పేట. [[కొండా వెంకటప్పయ్య పంతులు]], [[అన్నాప్రగడ కామేశ్వర రావు]] వంటి స్వాతంత్ర్య సమర యోధులను నరసరావుపేట అందించింది. మాజీ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]], ప్రముఖ వేణు కళాకారుడు-కవి-సంగీత కారుడు అయిన [[ఏల్చూరి విజయరాఘవ రావు]] కూడా నరసరావు పేట నుండి వచ్చిన వారే. [[భారత్|భారతదేశం]]లోకెల్లా పెద్ద [[లోక్‌సభ]] నియోజక వర్గాలలో నరసరావుపేట ఒకటి. ప్రసిద్ధి చెందిన [[కోటప్ప కొండ]] లోని '''త్రికోటేశ్వర స్వామి దేవాలయం ''' ఇక్కడికి 12 కి మీల దూరంలో ఉంది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పాలపాడు]], [[రావిపాడు (నరస)]], [[ములకలూరు]], [[పమిడిపాడు అగ్రహారం]], [[దొండపాడు అగ్రహారం]], [[జొన్నలగడ్డ]], [[కేసనపల్లె]], [[నరసరావుపేట (గ్రామీణ)]], [[లింగంగుంట్ల అగ్రహారం (గ్రామీణ)]], [[ఇక్కుర్రు]], [[ఉప్పలపాడు]], [[కాకాని]], [[పెట్లూరివారిపాలెం]], [[కొండకావూరు]], [[ఎల్లమంద]], [[నరసరావుపేట]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] కారంపూడి 1774 24414 2006-04-23T12:57:17Z Mpradeep 50 +గణాంకాలు, గ్రామాలు {{మండలం|name=కారంపూడి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కారంపూడి|villages=10|area=|population=50.317|pop_male=25.705|pop_female=24.612|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.03|lit_male=65.29|lit_female=40.20}} '''కారంపూడి''' [[గుంటూరు]] జిల్లాలో [[తెనాలి]] సమీపములోని ఒక ఊరు. కారంపూడి, [[మాచెర్ల]] కు 35 కి.మీ.ల దూరంలో ఉన్నది. ఇక్కడ [[బ్రహ్మనాయుడు]] కట్టించిన చారిత్రక చెన్నకేశవ స్వామి ఆలయము కలదు. [[పల్నాటి యుద్ధము]] లో ఉపయోగించిన ఆయుధములు ఇక్కడ జాగ్రత్తగా భద్రపరచి ఉన్నవి. ఆ యుద్ధ వీరుల స్మృతి స్మారకముగా ప్రతి ఏటా ఇక్కడ జరిగే ఉత్సవమునకు ఈ ప్రాంతము నలుమూలల నుండి సందర్శకులు విచ్చేసెదరు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మిరియాల]] * [[పెదకొదమగుండ్ల]] * [[శంకరపురంసిద్ధయి]] * [[చినకొదమగుండ్ల]] * [[చినగర్లపాడు]] * [[చింతపల్లి]] * [[ఒప్పిచెర్ల]] * [[నర్మలపాడు]] * [[కారంపూడి]] * [[పెటసన్నిగండ్ల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] కొండగట్టు 1775 25096 2006-04-26T07:52:52Z Mpradeep 50 వర్గం మార్పు కొండగట్టు, [[కరీంనగర్]] నుండి దాదాపు 35 కి.మీ.లు దూరమున ఉన్న ఒక ఆంజనేయ స్వామి దేవాలయము. కొండలు, లోయలు మరియు సెలయేరుల మధ్యన ఉన్న కొండగట్టు చాలా ప్రకృతి సౌందర్యము కలిగిన ప్రదేశము. జానపదాల ప్రకారము, ఈ గుడిని 300 సంవత్సరాల క్రితం ఒక ఆవులకాపరి నిర్మించినాడు. ప్రస్తుతము ఉన్న దేవాలయము 160 సంవత్సరాల క్రితము క్రిష్ణారావు దేశ్‌ముఖ్‌ చే కట్టించబడినది. ఈ గుడిలో 40 రోజుల పాటు పూజ చేస్తే సంతానము లేని వారికి సంతానము కలుగుతుందని భక్తుల నమ్మకము. ఈ గుడియే కాక, కొండగట్టు దగ్గర కొండలరాయుని కోట మరియు బొజ్జపోతన గుహలు వంటి చూడదగిన ప్రదేశాలు కలవు. ==బయటి లింకులు== [http://www.kondagattu.com కొండగట్టు వెబ్‌ సైటు] [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] వేములవాడ 1776 25967 2006-05-28T09:58:57Z Chaduvari 97 మండల పేజీల అనువాదం {{మండలం|name=వేములవాడ||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేములవాడ|villages=23|area=|population=73.421|pop_male=36.696|pop_female=36.725|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.96|lit_male=70.19|lit_female=43.87}} '''వేములవాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. వేములవాడ, కరీంనగర్‌కు 32 కిమీ ల దూరంలో కరీంనగర్‌-కామారెడ్డి దారిలో ఉంటుంది. ==చరిత్ర== ఈ పురాతన గ్రామం పశ్చిమ చాళుక్యుల కాలం నుండీ ఉన్నదని ఇక్కడ లభించిన పురాతత్వ ఆధారాలను బట్టి తెలుస్తోంది. పశ్చిమ చాళుక్యులు నిర్మించిన రాజరాజేశ్వర స్వామి దేవాయమునకు వేములవాడ ప్రసిద్ధి చెందింది. చారిత్రక ప్రసిద్ధి కలిగిన ఈ దేవాలయానికి సుదూర ప్రాంతాల నుండి యాత్రికులు వస్తూ ఉంటారు. ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించిన మొదటి నరసింహుడుకు రాజాదిత్య అనే బిరుదు ఉండేది. ఆ బిరుదు పేరిట గాని, లేదా అతడు కట్టించినందువలన గాని ఈ దేవాలయానికి ఈ పేరు వచ్చిందని భావిస్తున్నారు. రాజాదిత్య మొదటి వినయాదిత్య యుద్ధమల్లుని మనుమడు. దేవాలయానికి ఉత్తరాన [[ధర్మగుండం]] అనే కోనేరు కలదు. గ్రామాన్ని ఆనుకుని ప్రవహించే వాగు ఈ కోనేటికి నీటి వనరు. వద్దేగేశ్వర స్వామి దేవాలయము కూడా ఇక్కడ ఉన్నది. ==శ్రీ రాజరాజేశ్వర స్వామి దేవస్థానం== శివరాత్రి రోజున మూడు లక్షలకు పైగా భక్తులు రాజరాజేశ్వర స్వామిని సేవించుకుంటారు. ఆ రోజున ప్రత్యేక పూజలు జరుపుతారు. వంద మంది అర్చకులతో మహాలింగార్చన జరుపుతారు. అర్ధరాత్రి వేళ శివునికి ఏకాదశ రుద్రాభిషేకం చేస్తారు. రాత్రివేళ దీపాలంకరణలతో దేవాలయం దేదీప్యమానంగా వెలుగుతూ ఉంటుంది. భక్తులకు ప్రత్యేక సౌకర్యాలు ఏర్పాటు చేస్తారు. అనేక సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి. విద్యార్ధులకు ఉచిత వసతి, భోజన ఏర్పాట్లు చేస్తారు. ఇంకా, ఈ దేవాలయం ఇతర చిన్న ఆలయాలకు దానధర్మాలు చేస్తుంది. రాష్ట్రంలో అత్యధిక ఆదాయం గల దేవాలయాల్లో ఇది ఒకటి. గ్రామాభివృద్ధి నిమిత్తం సంవత్సరానికి రూ. 8 లక్షలు ఖర్చు పెడితుంది దేవస్థానం. [[కాశీ]], [[చిదంబరం]], [[శ్రీశైలం]], [[కేదారేశ్వరం]] లను పావనం చేసిన తరువాత శివుడు వేములవాడ వేంచేసాడని పురాణ కథనం. ఇక్కడ కొలువై ఉన్న స్వామిని శ్రీ రాజ రాజేశ్వర స్వామి అని, రాజన్న అనీ అంటారు. మూలవిరాట్టుకు కుడి పక్కన శ్రీ రాజ రాజేశ్వరీ దేవి, ఎడమ పక్కన శ్రీ లక్ష్మీ సహిత సిద్ధి వినాయక విగ్రహాలు ఉంటాయి. ధర్మగుండం కోనేటిపై మూడు మండపాలు నిర్మించబడ్డాయి. మధ్య దానిపై ఈశ్వరుని విగ్రహం ప్రతిష్ఠించబడింది. ధ్యాన ముద్రలో ఉన్న శివుని విగ్రహం చుట్టూ ఐదు శివలింగాలు ఉంటాయి. భక్తులు చేసే రకరకాల పూజల్లో ప్రముఖమైనది '''కోడె మొక్కు '''. భక్తులు గిత్తను తీసుకువచ్చి గుడి చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేయించి ప్రాంగణంలో ఒకచోట కట్టివేస్తారు. దీనివలన భక్తుల పాపాలు తొలగిపోయి సంతాన ప్రాప్తి కలుగుతుందని విశ్వసిస్తారు. పవిత్రమైన '''గండ దీపాన్ని ''' వెలిగించడం కూడా ఎంతో పుణ్యకరమని భక్తులు భావిస్తారు. ==వివిధ మతావలంబికుల దర్శన స్థలం== [[శైవం|శైవులు]], [[వైష్ణవం|వైష్ణవులు]], [[జైనమతం|జైనులు]], [[బౌద్ధమతం|బౌద్ధులు]] అందరూ ఈ దేవాలయాన్ని దర్శిస్తారు. దేవాలయంపై ఉన్న శిల్పాలు కూడా జైన, బౌద్ధ సంస్కృతులను ప్రతిబింబిస్తూ ఉంటాయి. ఈ దేవాలయానికి గల మరో విశేషమేమిటంటే దీని ప్రాంగణంలో 400 ఏళ్ళ నాటి మసీదు ఉన్నది. ముస్లిము మతానికి చెందిన ఒక శివభక్తుడు ఈ గుడిలో ఉంటూ, స్వామిని సేవిస్తూ ఇక్కడే మరణించాడు; అతని స్మృత్యర్ధం ఈ మసీదు నిర్మించారని ప్రతీతి. హిందువులు శివుణ్ణీ, ముస్లిములు అల్లా ను పూజించే ఈ దేవాలయ ప్రాంగణం మతసామరస్యానికి చిహ్నంగా భాసిల్లుచున్నది. ==బయటి లింకులు== [http://www.srirajarajeshwara.com శ్రీ రాజరాజేశ్వర స్వామి దేవాలయం] <!-- Vemulawada is known for Sri Raja Rajeshwara Swamy Temple. It is one of the very few temples devoted to Lord Siva. Popularly known as Dakshana Kashi (Benaras of South India) the temple attracts lakhs of devotees from all over the country. On the Sivaratri day, a record three to four lakh pilgrims throng the sacred temple at Vemulawada. Special poojas and darshans are held to mark the festivity. Mahalingarchana is performed by about hundred archakas. At midnight Ekadasa Rudrabhishekham is performed to the deity. The temple is brightly illuminated in the night, presenting an aesthetic look. Special arrangements are made for the pilgrims during the festival. Several cultural and social activities are also organised by the authorities. Free boarding and lodging is provided to the students. Besides, the temple also offers donations for other small temples. The temple at Vemulawada is next only to Tirupati in terms of its revenues. The temple contributes Rs. 8 lakhs anually to the gram Panchayat for developmental activities in the pilgrim town. The puranic version has it that Lord Siva after having stayed at Kashi, Chidambaram, Srisailam and Kedareswaram chose to reside at Vemulawada. The presiding deity is Sri Raja Rajeswara Swamy, also called Rajanna. To the right of the presiding deity is the idol of Sri Raja Rajeswari Devi and to the left is the idol of Sri Laxmi Sahitha Siddi Vinayaka. In the temple premises there is a holy tank called the Dharma Gundam. Three mandapas were constructed on it and the statue of Lord Eshwara resides in the middle. The Lord is seen in a meditation posture with five lingas surrounding the holy tank. Offerings Although devotees make offerings to the presiding deity in different ways, the most important one is Kode Mokku (offering of bull to God). The devotees who bring the bull take them round the temple and tie it somewhere in the temple complex. The significance of this ritual is that devotees will be cleansed of their sins and they can beget children. The lighting of the holy lamp or Ganda Deepam is also considered auspicious by the devotees visiting the shrine. This temple attracts followers of both Vaishnavism (worshippers of Vishnu), and Saivism (worshippers of Siva), and is also being frequented by Jains and Buddists. The sculptures on the temples also depict the cultures of Jainism and Buddhism. The Sri Raja Rajeshwara Swamy Temple is a fine example of communal harmony where both Hindus and Muslims offer obeisance to Lord Siva and Allah. A unique feature of the temple at Vemulawada is that it also houses a 400 year old mosque inside its premises. It is believed that the mosque was built as a tribute to a muslim devotee of Lord Siva who lived for many years in the temple precincts and breathed his last. for more information www.srirajarajeshwara.com --> ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[హనుమాజీపేట్]] * [[బొల్లారం]] * [[మల్లారం]] * [[మర్రిపల్లి]] * [[వెంకటంపల్లి]] * [[నూకలమర్రి]] * [[వత్తెంల]] * [[ఫాజిల్ నగర్]] * [[సత్రాజుపల్లి]] * [[చెక్కపల్లి]] * [[ఎదురుగట్ల]] * [[వేములవాడ (ర్)]] * [[లింగంపల్లి]] * [[జయవరం]] * [[తిప్పాపురం]] * [[మారుపాక]] * [[చంద్రగిరి (వేములవాడ మండలం)]] * [[తెట్టకుంట]] * [[నాంపల్లి (వేములవాడ మండలం)]] * [[కొడుముంజ]] * [[అనుపురం]] * [[రుద్రారం]] * [[సంకేపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] Template:ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు 1777 25901 2006-05-28T06:07:29Z వైఙాసత్య 58 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Prakasammandals.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[యర్రగొండపాలెం]] | [[పుల్లలచెరువు]] | [[త్రిపురాంతకము]] | [[కురిచేడు]] | [[దొనకొండ]] | [[పెద్దారవీడు]] | [[దోర్నాల]] | [[అర్ధవీడు]] | [[మార్కాపురం]] | [[తర్లుపాడు]] | [[కొంకణమిట్ల]] | [[పొదిలి]] | [[దర్శి]] | [[ముండ్లమూరు]] | [[తాళ్ళూరు]] | [[అద్దంకి]] | [[బల్లికురవ]] | [[సంతమాగులూరు]] | [[యద్దనపూడి]] | [[మార్టూరు]] | [[పర్చూరు]] | [[కారంచేడు]] | [[చీరాల]] | [[వేటపాలెం]] | [[ఇంకొల్లు]] | [[జే.పంగులూరు]] | [[కొరిసపాడు]] | [[మద్దిపాడు]] | [[చీమకుర్తి]] | [[మర్రిపూడి]] | [[కనిగిరి]] | [[తిమ్మారెడ్డిపల్లె]] | [[బెస్తవారిపేట]] | [[కంభం]] | [[రాచర్ల]] | [[గిద్దలూరు]] | [[కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం)|కొమరోలు]] | [[చంద్రశేఖరపురం]] | [[వెలిగండ్ల]] | [[పెదచెర్లోపల్లి]] | [[పొన్నలూరు]] | [[కొండపి]] | [[సంతనూతలపాడు]] | [[ఒంగోలు మండలము|ఒంగోలు]] | [[నాగులుప్పలపాడు]] | [[చినగంజాము]] | [[కొత్తపట్నం]] | [[టంగుటూరు]] | [[జరుగుమిల్లి]] | [[కందుకూరు]] | [[వోలేటివారిపాలెము]] | [[పామూరు]] | [[లింగసముద్రము]] | [[గుడ్లూరు]] | [[ఉలవపాడు]] | [[సింగరాయకొండ]] </div> [[Category:ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు]] Category:ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు 1778 18303 2006-01-14T08:48:20Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ప్రకాశం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] రాచర్ల 1779 25706 2006-05-24T23:05:51Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ అచ్చుతప్పుల సవరణ {{మండలం|name=రాచర్ల||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాచర్ల|villages=12|area=|population=34.335|pop_male=17.441|pop_female=16.894|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.27|lit_male=76.54|lit_female=41.60}} '''రాచర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అకవీడు]] * [[వెణుతుర్లపాడు]] * [[చిన్నగానిపల్లి]] * [[చోలవీడు]] * [[జల్లివానిపుల్లలచెరువు]] * [[అనుములపల్లి]] * [[సోమిదేవిపల్లి]] * [[పలకవీడు]] * [[రాచర్ల]] * [[బూపనగుంట్ల]] * [[ఎడవల్లి]] * [[గుడిమెట్ల]] * [[దద్దనగురువాయిపల్లి]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[మాధవాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కొమరోలు 1780 27471 2006-06-26T16:25:24Z వైఙాసత్య 58 <center><small>''[[ప్రకాశం]] జిల్లా [[పుల్లలచెరువు]] మండలం లోని గ్రామమునకు చూడండి [[కొమరోలు (పుల్లలచెరువు మండల గ్రామం)]]''</small></center> {{మండలం|name=కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం)||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం)|villages=20|area=|population=40.331|pop_male=20.892|pop_female=19.439|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.10|lit_male=76.55|lit_female=40.33}} '''కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దద్దవాడ]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లి]] * [[తాటిచెర్ల]] * [[నల్లగుంట్ల]] * [[రాజుపాలెం, కొమరోలు|రాజుపాలెం]] * [[ముక్తాపురం]] ** [[వెన్నంపల్లె]] ** [[బసువపల్లి]] * [[లింగారెడ్డిపల్లె]] * [[కృష్టంపల్లి]] * [[ఇడమకల్లు]] * [[పుల్లారెడ్డిపల్లె]] * [[చింతలపల్లె]] * [[కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం)|కొమరోలు]] * [[బాదినేనిపల్లె]] * [[రామవారిపల్లె]] * [[సూరావారిపల్లె]] * [[మొట్టుపల్లె]] * [[బెడుసుపల్లి]] * [[బ్రాహ్మణపల్లి]] * [[రెడ్డిచెర్ల]] * [[అల్లినగరం]] * [[గూడూరు మొరవాయిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} పుల్లలచెరువు 1781 24592 2006-04-24T09:15:14Z Mpradeep 50 merging old and new {{మండలం|name=పుల్లలచెరువు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పుల్లలచెరువు|villages=16|area=|population=48.369|pop_male=25.175|pop_female=23.194|pop-density=|pop-growth=|literacy=33.08|lit_male=45.15|lit_female=19.84}} '''పుల్లలచెరువు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[శ్రీశైలం|శ్రీశైల]]పర్వతానికి దక్షిణాన 24 [[కోసు|కోసుల]] దూరములో నీలాచల పర్వతము మధ్యన ప్రసిద్ధ [[గుండ్లబ్రహ్మేశ్వరము|గుండ్లబ్రహ్మేశ్వర]] తీర్థము వెలసినది. కాలక్రమములో ఆ తీర్థమునకు సమీపమున ఒక గ్రామము అభివృద్ధి చెందినది. పరిసరములలో పులులు బాగా ఉండటమువలన ఆ గ్రామమునకు పులులచేరువ అని పేరు వచ్చినది అని పుల్లలచెరువు [[కైఫియత్‌]] ద్వారా తెలుస్తున్నది. పుల్లుల చేరువ క్రమంగా పుల్లలచెరువు అయ్యెను. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మురికిమల్లపెంట]] (అభయారణ్యము) * [[యెండ్రపల్లి]] * [[కొమరోలు, పుల్లలచెరువు|కొమరోలు]] * [[చాపలమడుగు]] * [[కవలకుంట్ల]] * [[రాచకొండ, పుల్లలచెరువు|రాచకొండ]] * [[పుల్లలచెరువు]] * [[గారపెంట]] (అభయారణ్యము) * [[చెన్నాపాలెం]] (అభయారణ్యము) * [[మర్రివేముల]] * [[సాతకోడు]] * [[ముతుకుల]] * [[మనేపల్లి]] * [[అయ్యగారిపల్లి]] * [[ఇసుకత్రిపురవరం]] * [[చౌటప్పచర్ల]] * [[ఉప్పలదిన్నె పెంట]] (అభయారణ్యము) (నిర్జన గ్రామము) * [[నరసాపురం, పుల్లలచెరువు|నరసాపురం]] (నిర్జన గ్రామము) {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} త్రిపురాంతకము 1782 25764 2006-05-26T14:01:09Z వైఙాసత్య 58 +అనువాదము {{మండలం|name=త్రిపురాంతకము||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=త్రిపురాంతకము|villages=15|area=|population=55.061|pop_male=28.268|pop_female=26.793|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.94|lit_male=52.50|lit_female=24.56}} '''త్రిపురాంతకము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దువ్వలి]] * [[రామసముద్రం, త్రిపురాంతకము|రామసముద్రం]] * [[మిట్టపాలెం]] * [[గణపవరం, త్రిపురాంతకము|గణపవరం]] * [[మేడపి]] * [[అన్నసముద్రం]] * [[కంకణాలపల్లి]] * [[త్రిపురాంతకము]] * [[రాజుపాలెం, త్రిపురాంతకము|రాజుపాలెం]] * [[లేళ్లపల్లి]] * [[విశ్వనాధపురం]] * [[దూపాడు]] * [[గొల్లపల్లి, త్రిపురాంతకము|గొల్లపల్లి]] * [[నరసింగాపురం]] * [[మిరియంపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} యర్రగొండపాలెం 1783 25766 2006-05-26T14:07:10Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=యర్రగొండపాలెం||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యర్రగొండపాలెం|villages=24|area=|population=53.874|pop_male=27.746|pop_female=26.128|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.24|lit_male=55.53|lit_female=25.96}} '''యర్రగొండపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పాలుట్ల]] * [[నెక్కంటి]] * [[గుట్టలచెరువు]] * [[అళ్లటం]] * [[పొన్నాల బైలు]] * [[సుద్దకుంట పెంట]] * [[బూరు గుండాల]] * [[బాయి పెంట]] * [[బిళ్లగొండి పెంట]] * [[గరిని పెంట]] * [[వెంకటాద్రి పాలెం]] * [[రాయవరం, యర్రగొండపాలెం|రాయవరం]] * [[మిల్లంపల్లి]] * [[యర్రగొండపాలెం]] * [[అల్లిపాలెం]] * [[దద్దనాల]] * [[అమ్మని గుడిపాడు]] * [[గుర్రపుసాల]] * [[కొలుకుల]] * [[గొల్లవిడిపి]] * [[రామచంద్రపురం]] * [[గంగపాలెం]] * [[బోయలపల్లి]] * [[గురిజపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} పెద్దారవీడు 1784 25777 2006-05-26T17:35:05Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెద్దారవీడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దారవీడు|villages=16|area=|population=37.854|pop_male=19.362|pop_female=18.492|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.04|lit_male=59.27|lit_female=28.01}} '''పెద్దారవీడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[శనికవరం]] * [[కలనూతల]] * [[సుంకేశుల]] * [[పెద్దారవీడు]] * [[ఎస్.కొత్తపల్లి]] * [[ప్రగళ్లపాడు]] * [[బద్వీడు]] * [[బోయద గుంపుల]] * [[తోకపల్లి]] * [[చాట్లమిట్ట]] * [[ఓబులక్కపల్లి]] * [[అంబాపురం]] * [[కంభంపాడు]] * [[తంగిరాలపల్లి]] * [[గొబ్బూరు]] * [[దేవరాజుగట్టు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} దోర్నాల 1785 25574 2006-05-22T02:12:26Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=దోర్నాల||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దోర్నాల|villages=19|area=|population=39.149|pop_male=20.081|pop_female=19.068|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.63|lit_male=65.08|lit_female=35.25}} '''దోర్నాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిన్న ఆరుట్ల]] * [[పెద ఆరుట్ల]] * [[తుమ్మలబైలు]] * [[చింతల]] * [[మర్రిపాలెం]] * [[పెద బొమ్మలాపురం]] * [[దోర్నాల]] * [[యడవల్లి]] * [[పెదచామ]] * [[రోల్లపెంట]] * [[పెదమంతనాల]] * [[చినమంతనాల]] * [[నల్లగుంట్ల]] * [[నల్లగుంట్ల గూడెం]] * [[యెగువ చెర్లోపల్లి]] * [[చిలకచెర్ల గూడెం]] * [[ఐనముక్కల]] * [[చిన్న దోర్నాల]] * [[కాటసానిపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} మార్కాపురం 1786 25889 2006-05-28T05:18:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మార్కాపురం||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మార్కాపురం|villages=21|area=|population=106.863|pop_male=54.669|pop_female=52.194|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.27|lit_male=74.55|lit_female=47.36}} '''మార్కాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[మార్కాపురం]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జమ్మనపల్లి]] * [[నికరంపల్లి]] * [[పెద నాగులవరం]] * [[ఇడుపూరు]] * [[గజ్జలకొండ]] * [[పెద యాచవరం]] * [[మార్కాపురం (గ్రామీణ)]] * [[వేములకోట]] * [[కొలభీమునిపాడు]] * [[అక్కచెరువు]] * [[గొట్టిపడియ]] * [[తిప్పాయపాలెం]] * [[భూపతిపల్లి]] * [[బొందలపాడు]] * [[మల్యావంతునిపాడు]] * [[బడేఖాన్‌పేట]] * [[చింతకుంట]] * [[శివరాంపురం]] * [[నరసింహపురం]] * [[గోగులదిన్నె]] * [[రాయవరం, మార్కాపురం|రాయవరం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} తర్లుపాడు 1787 25900 2006-05-28T06:06:34Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తర్లుపాడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తర్లుపాడు|villages=25|area=|population=32.386|pop_male=16.744|pop_female=15.642|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.52|lit_male=65.29|lit_female=34.73}} '''తర్లుపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గొరుగుంతలపాడు]] * [[సీతనాగులవరం]] * [[సూరేపల్లి]] * [[కేతగుడిపి]] * [[గానుగపెంట]] * [[పోతలపాడు]] * [[కందళ్లపల్లి]] * [[రాగసముద్రం]] * [[కలుజువ్వలపాడు]] * [[జంగమ్రెడ్డిపల్లి]] * [[జగన్నాధపురం, తర్లుపాడు|జగన్నాధపురం]] * [[తుమ్మలచెరువు]] * [[తర్లుపాడు]] * [[కారుమనిపల్లి]] * [[మిర్జాపేట]] * [[గొల్లపల్లి, తర్లుపాడు|గొల్లపల్లి]] * [[రొలగంపాడు]] * [[పాతేపురం]] * [[నాగెండ్లముడుపు]] * [[చెన్నారెడ్డిపల్లి]] * [[తాడివారిపల్లి]] * [[మంగలకుంట]] * [[ఓబయపల్లి]] * [[కొండారెడ్డిపల్లి]] * [[లక్ష్మక్కపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కురిచేడు 1788 25885 2006-05-28T05:01:07Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కురిచేడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కురిచేడు|villages=17|area=|population=38.11|pop_male=19.549|pop_female=18.561|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.41|lit_male=57.47|lit_female=28.50}} '''కురిచేడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పశ్చిమ కాశీపురం]] * [[కల్లూరు, కురిచేడు|కల్లూరు]] * [[పశ్చిమ నాయుడుపాలెం]] * [[ఆవులమంద]] * [[ముష్ట్ల గంగవరం]] * [[పశ్చిమ వీరయపాలెం]] * [[బయ్యవరం]] * [[దేకనకొండ]] * [[పెద్దవరం]] * [[నమశ్శివాయపురం]] * [[కురిచేడు]] * [[పేరంభొట్లపాలెం]] * [[పొట్లపాడు]] * [[గంగదొనకొండ]] * [[పశ్చిమ గంగవరం]] * [[అలవలపాడు]] * [[బోదనంపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} దొనకొండ 1789 25893 2006-05-28T05:36:38Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=దొనకొండ||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దొనకొండ|villages=27|area=|population=42.002|pop_male=21.474|pop_female=20.528|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.51|lit_male=55.60|lit_female=28.79}} '''దొనకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బత్తెపాడు]] * [[చండవరం]] * [[పోలేపల్లి]] * [[పడమర లక్ష్మీపురం]] * [[రామాపురం, దొనకొండ|రామాపురం]] * [[రుద్రసముద్రం]] * [[బడపురం]] * [[వీరవేంకటాపురం]] * [[యెర్రబాలెం]] * [[వబ్బపురం]] * [[నరసింహనాయునిపాలెం]] * [[ఇండ్లచెరువు]] * [[రంగమక్కపల్లి]] * [[భూమనపల్లి]] * [[మల్లంపేట]] * [[కొచ్చెర్లకోట]] * [[సిద్దయపాలెం]] * [[అనంతవరం]] * [[మంగినపూడి]] * [[పడమటి వెంకటాపురం]] * [[పెద్దన్నపాలెం]] * [[గుడిపాడు]] * [[ఆరవల్లిపాడు]] * [[వద్దిపాడు]] * [[సంగాపురం]] * [[తెల్లపాడు]] * [[పశ్చిమ కంభంపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} ముండ్లమూరు 1790 25887 2006-05-28T05:12:22Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ముండ్లమూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముండ్లమూరు|villages=28|area=|population=53.132|pop_male=27.147|pop_female=25.985|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.96|lit_male=55.69|lit_female=31.65}} '''ముండ్లమూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొమ్మవరం]] * [[ఎదర]] * [[భీమవరం, ముండ్లమూరు|భీమవరం]] * [[జమ్మలమడక]] * [[పురిమెట్ల]] * [[మారెళ్ల, ముండ్లమూరు|మారెళ్ల]] * [[భట్లపల్లి]] * [[తూర్పు కంభంపాడు]] * [[నూజెల్లపల్లి]] * [[తమ్మలూరు]] * [[ఉమామహేశ్వరపురం]] * [[వేములబండ]] * [[వేముల, ముండ్లమూరు|వేముల]] * [[చింతలపూడి, ముండ్లమూరు|చింతలపూడి]] * [[కెల్లంపల్లి]] * [[బృందావనం]] * [[పులిపాడు]] * [[బసవపురం]] * [[పెదవుల్లగల్లు]] * [[చిన్నవుల్లగల్లు]] * [[పసుపుగల్లు]] * [[సింగనపాలెం]] * [[ముండ్లమూరు]] * [[వేంపాడు, ముండ్లమూరు|వేంపాడు]] * [[పెద్దరావిపాడు]] * [[పోలవరం, ముండ్లమూరు|పోలవరం]] * [[శంకరాపురం]] * [[అవిశనవారిపాలెం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} తాళ్ళూరు 1791 25890 2006-05-28T05:21:10Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తాళ్ళూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాళ్ళూరు|villages=13|area=|population=44.881|pop_male=22.929|pop_female=21.952|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.21|lit_male=58.97|lit_female=32.96}} '''తాళ్ళూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దోసకాయలపాడు]] * [[మన్నేపల్లి]] * [[విఠలాపురం]] * [[మల్కపురం]] * [[తాళ్ళూరు]] * [[మాధవరం]] * [[రామభద్రాపురం, తాళ్ళూరు|రామభద్రాపురం]] * [[బెల్లంకొండవారిపాలెం]] * [[లక్కవరం]] * [[బొద్దికూరపాడు]] * [[నాగంభొట్లపాలెం]] * [[సోమవరప్పాడు]] * [[శివరాంపురం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} దర్శి 1792 25895 2006-05-28T05:48:50Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=దర్శి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దర్శి|villages=32|area=|population=74.862|pop_male=38.088|pop_female=36.774|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.84|lit_male=63.70|lit_female=35.52}} '''దర్శి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అబ్బయపాలెం]] * [[తుమ్మెదలపాడు]] * [[చందలూరు]] * [[చలివేంద్ర]] * [[వెంకటాచలంపల్లి]] * [[తానం చింతల]] * [[పోతవరం]] * [[దేవవరం]] * [[తిమ్మాయపాలెం]] * [[దర్శి]] * [[లంకోజనపల్లి]] * [[కే.ఎస్.పాలెం జమ్మిగంపల]] * [[బండివెలిగండ్ల]] * [[యెర్రోబనపల్లి]] * [[గణేశ్వరపురం]] * [[తూర్పు వెంకటాపురం]] * [[రామచంద్రాపురం, దర్శి|రామచంద్రాపురం]] * [[రాజంపల్లి]] * [[తూర్పు చౌటపాలెం]] * [[తూర్పు వీరయపాలెం]] * [[చెరువుకొమ్మపాలెం]] * [[పోతకామూరు]] * [[సామంతపూడి]] * [[జముకులదిన్నె]] * [[అన్నవరం, దర్శి|అన్నవరం]] * [[లక్ష్మీనారాయణపురం]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[కొర్లమడుగు]] * [[త్రిపురసుందరిపురం]] * [[క్రిష్ణాపురం]] * [[పెద ఉయ్యాలవాడ]] * [[చిన ఉయ్యాలవాడ]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} మర్రిపూడి 1793 25886 2006-05-28T05:06:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మర్రిపూడి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మర్రిపూడి|villages=24|area=|population=38.229|pop_male=19.44|pop_female=18.789|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.57|lit_male=56.75|lit_female=32.02}} '''మర్రిపూడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాజుపాలెం, మర్రిపూడి|రాజుపాలెం]] * [[గుండ్లసముద్రం]] * [[గోసుకొండ అగ్రహారం]] * [[కెల్లంపల్లి]] * [[పన్నూరు]] * [[కాకర్ల, మర్రిపూడి|కాకర్ల]] * [[చిలమకూరు, మర్రిపూడి|చిలమకూరు]] * [[రామయపాలెం]] * [[చిమట]] * [[వల్లయపాలెం]] * [[నిర్మాణపురం]] * [[మర్రిపూడి]] * [[అంకేపల్లి]] * [[కూచిపూడి, మర్రిపూడి|కూచిపూడి]] * [[గార్లపేట]] * [[వంకమర్రిపాలెం]] * [[వేమవరం]] * [[గంజిపాలెం]] * [[సన్నమూరు]] * [[జువ్విగుంట]] * [[ధర్మవరం, మర్రిపూడి|ధర్మవరం]] * [[వెంకటకృష్ణపురం]] * [[తంగెళ్ల]] * [[అయ్యపరాజుపాలెం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కొనకనమిట్ల 1794 25903 2006-05-28T06:20:16Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కొంకణమిట్ల||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొంకణమిట్ల|villages=33|area=|population=47.426|pop_male=24.265|pop_female=23.161|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.28|lit_male=60.49|lit_female=33.42}} '''కొంకణమిట్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గనివానిపాడు]] * [[వాగెమడుగు]] * [[ముమ్మాయపాలెం]] * [[బసవాపురం]] * [[మునగపాడు]] * [[వెలిగండ్ల, కొనకనమిట్ల|వెలిగండ్ల]] * [[నాగరాజుగుంట]] * [[చింతగుంట]] * [[బోదపాడు]] * [[బురదపాలెం]] * [[అంబాపురం]] * [[రేగుమానిపల్లి]] * [[గుర్రాలమడుగు]] * [[గార్లదిన్నె, కొనకనమిట్ల|గార్లదిన్నె]] * [[మర్రిపాలెం]] * [[వద్దిమడుగు]] * [[వెదురురాళ్లపాడు]] * [[కొనకనమిట్ల]] * [[వీరభద్రాపురం]] * [[సిద్దవరం]] * [[కాట్రగుంట]] * [[తువ్వపాడు]] * [[వింజవర్తిపాడు]] * [[సలనూతల]] * [[చినమనగుండం]] * [[నాగంపల్లి]] * [[బుడంకాయలపాడు]] * [[గొట్లగట్టు]] * [[గరిమనపెంట]] * [[బచ్చలకూరపాడు]] * [[చిన అరికట్ల]] * [[ఇరసలగుండం]] * [[పెద అరికట్ల]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} పొదిలి 1795 25871 2006-05-28T03:06:37Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పొదిలి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పొదిలి|villages=31|area=|population=57.424|pop_male=29.311|pop_female=28.113|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.54|lit_male=64.81|lit_female=41.82}} '''పొదిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==చరిత్ర== సాలువ వంశస్థులు పొదిలిని రాజధానిగా చేసుకొని 15వ శతాబ్దములో పొదిలి ప్రాంతమును పరిపాలించినారు. కొన్ని శాసనములు మరియు పొదిలి కైఫియతు వీరి చరిత్రకు మూలములు. పొదిలి సాలువ వంశస్థుల పరిపాలన ఎలుగు రాయుడుతో అంతమైనది. స్వాతంత్ర్యము వచ్చే వరకు పొదిలి [[వెంకటగిరి]] సంస్థానములో భాగముగా ఉన్నది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఈగలపాడు]] * [[కేశవభొట్లపాలెం]] * [[పాములపాడు, పొదిలి|పాములపాడు]] * [[కుంచెపల్లి]] * [[దాసల్లపల్లి]] * [[రాములవీదు]] * [[మల్లవరం]] * [[జువ్వలేరు]] * [[సుదనగుంట]] * [[తుమ్మగుంట]] * [[కొండయపాలెం]] * [[సలకనూతల]] * [[మూగచింతల]] * [[దొండ్లేరు]] * [[ఓబులక్కపల్లి]] * [[కంభాలపాడు]] * [[జఫలాపురం]] * [[నందిపాలెం]] * [[రామాయణ ఖండ్రిక]] * [[మదలవారి పాలెం]] * [[అక్కచెరువు]] * [[పొదిలి]] * [[నిమ్మవరం]] * [[తీగదుర్తిపాడు]] * [[ఆముదాలపల్లి]] * [[అన్నవరం, పొదిలి|అన్నవరం]] * [[చింతగంపల్లి]] * [[తాలమళ్ల]] * [[ఉప్పలపాడు]] * [[యెలూరు]] * [[టీ.సాళ్లూరు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} లింగసముద్రము 1796 25794 2006-05-26T18:35:07Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=లింగసముద్రము||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లింగసముద్రము|villages=18|area=|population=33.082|pop_male=16.225|pop_female=16.857|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.62|lit_male=65.90|lit_female=39.96}} '''లింగసముద్రము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జంగంరెడ్డి ఖండ్రిక]] * [[వెంగళాపురం]] * [[ముక్తేశ్వరం]] * [[మాలకొండరాయుని పాలెం]] * [[వీరరాఘవుని కోట]] * [[విశ్వనాధపురం]] * [[తిమ్మారెడ్డి పాలెం]] * [[లింగసముద్రం]] * [[మొగిలిచెర్ల]] * [[రాచెరువు రాజుపాలెం]] * [[చీమలపెంట]] * [[పెంట్రాల]] * [[రాళ్లపాడు]] * [[గంగపాలెం]] * [[తూనుగుంట]] * [[అన్నెబోయినపల్లి]] * [[చినపవాని]] * [[ముత్యాలపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} తిమ్మారెడ్డిపల్లె 1797 25894 2006-05-28T05:40:42Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తిమ్మారెడ్డిపల్లె||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిమ్మారెడ్డిపల్లె|villages=25|area=|population=30.436|pop_male=15.622|pop_female=14.814|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.28|lit_male=64.04|lit_female=35.73}} '''తిమ్మారెడ్డిపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అన్నదపురం]] * [[ఉమ్మనపల్లి]] * [[హనుమంతపురం]] * [[వేములపాడు]] * [[మొహమ్మదాపురం]] * [[తిమ్మారెడ్డిపల్లి]] * [[రశీదుపురం]] * [[కోటతిప్పల]] * [[కొండారెడ్డిపల్లి]] * [[నీలకంఠపురం]] * [[నల్లగండ్ల]] * [[చినగొల్లపల్లి]] * [[పెదగొల్లపల్లి]] * [[వలిచెర్ల]] * [[నందనవనం]] * [[వీరరామాపురం]] * [[రామయపల్లి]] * [[ముప్పలపాడు]] * [[వీరగరెడ్డిపల్లి]] * [[దాసళ్లపల్లి]] * [[కూతగుండ్ల]] * [[దొడ్డిచింతల]] * [[హనుమంతునిపాడు]] * [[హాజీపురం]] * [[మాసయపేట]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} నాగులుప్పలపాడు 1798 25797 2006-05-26T22:18:13Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=నాగులుప్పలపాడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాగులుప్పలపాడు|villages=18|area=|population=68.911|pop_male=34.612|pop_female=34.299|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.59|lit_male=75.94|lit_female=53.20}} '''నాగులుప్పలపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొత్తకోట]] * [[నిడమానూరు]] * [[పోతవరం]] * [[చదలవాడ]] * [[మద్దిరాలపాడు]] * [[చెకురపాడు]] * [[చీర్వనుప్పలపాడు]] * [[అమ్మనబ్రోలు]] * [[నగులుప్పలపాడు]] * [[కంద్లగుంట]] * [[తిమ్మసముద్రం]] * [[మద్దిరలముప్పల్ల]] * [[ఈదుమూడి]] * [[మత్తిగుంట]] * [[ఉప్పుగుండూరు]] * [[మాచవరం]] * [[రాపర్ల]] * [[కనుపర్తి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} చీమకుర్తి 1799 25830 2006-05-27T03:32:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చీమకుర్తి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చీమకుర్తి|villages=24|area=|population=64.59|pop_male=32.779|pop_female=31.811|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.29|lit_male=69.53|lit_female=46.73}} '''చీమకుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దేవరపాలెం]] * [[ఇలపావులూరు]] * [[రంగసాయిపురం]] * [[పల్లమల్లి]] * [[నేకునాంబాదు]] * [[చంద్రపాడు]] * [[యెర్రగుడిపాడు]] * [[మంచికలపాడు]] * [[తొర్రగుడిపాడు]] * [[బండ్లమూడి]] * [[పడమటినాయుడుపాలెం]] * [[కందూరివారి అగ్రహారం]] * [[చీమకుర్తి]] * [[నిప్పట్లపాడు]] * [[బుధవాడ]] * [[మైలవరం, చీమకుర్తి|మైలవరం]] * [[రాజుపాలెం లక్ష్మీపురం]] * [[పులికొండ]] * [[చినరావిపాడు]] * [[భూసురపల్లి]] * [[రామచంద్రాపురం, చీమకుర్తి|రామచంద్రాపురం]] * [[పిడతలపూడి]] * [[గుండువారి లక్ష్మీపురం]] * [[గోనుగుంట]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} మద్దిపాడు 1800 25793 2006-05-26T18:31:05Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మద్దిపాడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మద్దిపాడు|villages=19|area=|population=49.473|pop_male=25.349|pop_female=24.124|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.98|lit_male=75.70|lit_female=51.68}} '''మద్దిపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గార్లపాడు]] * [[గడియపూడి]] * [[అన్నంగి]] * [[గుండ్లపల్లి, మద్దిపాడు|గుండ్లపల్లి]] * [[రాచవారిపాలెం]] * [[కీర్తిపాడు]] * [[వెల్లంపల్లి]] * [[కొలచనకోట]] * [[మల్లవరం]] * [[దొడ్డవరం]] * [[నేలటూరు]] * [[మద్దిపాడు]] * [[సీతారాంపురం]] * [[నందిపాడు]] * [[ఇనమనమెల్లూరు]] * [[దొడ్డవరప్పాడు]] * [[పెద కొత్తపల్లి]] * [[లింగంగుంట]] * [[ఏడుగుండ్లపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} పెదచెర్లోపల్లి 1801 25869 2006-05-28T02:55:31Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెదచెర్లోపల్లి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదచెర్లోపల్లి|villages=19|area=|population=34.395|pop_male=17.578|pop_female=16.817|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.60|lit_male=65.08|lit_female=33.36}} '''పెదచెర్లోపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తలకొండపాడు]] * [[ముద్దపాడు]] * [[బత్తుపల్లి]] * [[చౌట గోగులపల్లి]] * [[పెద అలవలపాడు]] * [[నేరెడుపల్లి]] * [[పోతవరం]] * [[మారెళ్ల]] * [[రామగొవిండపురం]] * [[పెదచెర్లోపల్లి]] * [[మురుగమ్మి]] * [[చినవారిమడుగు]] * [[పెదవారిమడుగు]] * [[వేపగంపల్లి]] * [[చింతగంపల్లి]] * [[గుంటుపల్లి]] * [[శంకరాపురం]] * [[పెద ఇర్లపాడు]] * [[లక్ష్మక్కపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} చంద్రశేఖరపురం 1802 25902 2006-05-28T06:14:49Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చంద్రశేఖరపురం||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చంద్రశేఖరపురం|villages=36|area=|population=38.815|pop_male=19.696|pop_female=19.119|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.76|lit_male=70.24|lit_female=38.81}} '''చంద్రశేఖరపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దేవకిమర్రి]] * [[తుంగోడు]] * [[తలనీలమల]] * [[వెంకటయ్య చెరువు]] * [[బోయమడుగుల]] * [[పెదగోగులపల్లి]] * [[ముండ్లపాడు]] * [[చింతలపాలెం]] * [[అరివేముల]] * [[యేకునాంపురం]] * [[తుమ్మగుంట]] * [[దర్శిగుంటపేట]] * [[బొంతవారిపల్లి]] * [[మేదనులు వెంగనపల్లి]] * [[బోడావులదిన్నె]] * [[కొండబయనపల్లి]] * [[రంగనాయునిపల్లి]] * [[దర్శి తిమ్మక్కపల్లి]] * [[చంద్రశేఖరపురం]] * [[ముసునూరు, చంద్రశేఖరపురం|ముసునూరు]] * [[కోమటిగుంట]] * [[చింతపూడి]] * [[నాగులవరం]] * [[కోవిలంపాడు]] * [[అనికళ్లపల్లి]] * [[నల్లమడుగుల]] * [[ఉప్పలపాడు]] * [[గుంటచెన్నంపల్లి]] * [[రేగులచిలక]] * [[చెన్నపనాయునిపల్లి]] * [[వట్లబయలు]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[అంబవరం]] * [[పెదరాజుపాలెం]] * [[నలజనంపాడు]] * [[కంభంపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} వెలిగండ్ల 1803 25891 2006-05-28T05:26:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వెలిగండ్ల||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెలిగండ్ల|villages=22|area=|population=33.628|pop_male=17.256|pop_female=16.372|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.74|lit_male=67.42|lit_female=37.27}} '''వెలిగండ్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పండువ నాగులవరం]] * [[జంగం నరసయ్యపల్లి]] * [[పులికుంట్ల రాళ్లపల్లి]] * [[గణేశునిపల్లి]] * [[పండువ]] * [[గన్నవరం, వెలిగండ్ల|గన్నవరం]] * [[గరుగుపాడు]] * [[కంకణంపాడు]] * [[కంకణంపాడు అగ్రహారం]] * [[బల్లవరం]] * [[పెరుగుపల్లి]] * [[హుస్సేన్‌పురం]] * [[మొగల్లూరు]] * [[వెలిగండ్ల]] * [[రామగోపాలపురం]] * [[రామలింగపురం]] * [[ఇమ్మడిచెరువు]] * [[వెదుళ్లచెరువు]] * [[కోటలపల్లి]] * [[చోడవరం, వెలిగండ్ల|చోడవరం]] * [[మరపగుంట]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} పామూరు 1804 25870 2006-05-28T03:00:18Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పామూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పామూరు|villages=26|area=|population=55.957|pop_male=28.187|pop_female=27.77|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.93|lit_male=75.68|lit_female=45.93}} '''పామూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[పామూరు]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కట్టకిందపల్లి]] * [[చిలమకూరు]] * [[దాదిరెడ్డిపల్ల్లె]] * [[గుమ్మలంపాడు]] * [[వగ్గంపల్లి]] * [[రావిగుంటపల్లి]] * [[నాసికత్రయంబకం]] * [[ఇనిమెర్ల]] * [[మోట్రావులపాడు]] * [[చింతలపాలెం]] * [[అనుమలకొండ]] * [[బుక్కపురం]] * [[దూబగుంట]] * [[తూర్పు కోడిగుడ్లపాడు]] * [[తిరగండ్లదిన్నె]] * [[పుట్టమ్నాయుడు పల్లి]] * [[మోపాడు]] * [[బలిజపాలెం]] * [[అయ్యవారిపల్లె]] * [[అయ్యన్నకోట]] * [[బోడవాడ]] * [[సిద్దవరం]] * [[భొట్ల గూడూరు]] * [[కర్రోల్లపాడు]] * [[కంబాలదిన్నె]] * [[రేణిమడుగు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} ఉలవపాడు 1805 25831 2006-05-27T03:36:33Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఉలవపాడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉలవపాడు|villages=11|area=|population=50.375|pop_male=25.556|pop_female=24.819|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.70|lit_male=61.05|lit_female=42.11}} '''ఉలవపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఆత్మకూరు, ఉలవపాడు|ఆత్మకూరు]] * [[మన్నేటికోట]] * [[కారేడు]] * [[కే.రాజుపాలెం]] * [[భీమవరం, ఉలవపాడు|భీమవరం]] * [[బద్దెపూడి]] * [[క్రిష్ణాపురం]] * [[వీరెపల్లి]] * [[చాగల్లు, ఉలవపాడు|చాగల్లు]] * [[చాకిచెర్ల]] * [[రామయపట్నం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} సింగరాయకొండ 1806 25795 2006-05-26T18:37:32Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సింగరాయకొండ||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సింగరాయకొండ|villages=8|area=|population=56.39|pop_male=27.96|pop_female=28.43|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.47|lit_male=69.75|lit_female=51.39}} '''సింగరాయకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[సింగరాయకొండ]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కలికివాయ]] * [[కనుమల్ల]] * [[సానంపూడి]] * [[సింగరాయకొండ]] * [[సోమరాజుపల్లి]] * [[ములగుంటపాడు]] * [[పాకాల, సింగరాయకొండ|పాకాల]] * [[బింగినిపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} జరుగుమిల్లి 1807 25799 2006-05-26T22:35:19Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=జరుగుమిల్లి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జరుగుమిల్లి|villages=20|area=|population=41.224|pop_male=20.911|pop_female=20.313|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.78|lit_male=66.07|lit_female=43.23}} '''జరుగుమిల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నరసింహనాయని ఖండ్రిక]] * [[వర్ధినేనిపాలెం]] * [[పచ్చేవ]] * [[కామేపల్లి అగ్రహారం]] * [[కామేపల్లి, జరుగుమిల్లి|కామేపల్లి]] * [[చటుకుపాడు]] * [[పైడిపాడు]] * [[రామచంద్రాపురం, జరుగుమిల్లి|రామచంద్రాపురం]] * [[నరసింగోలు]] * [[యేదులూరు పాడు]] * [[చిర్రికూర పాడు]] * [[దవగూడూర్]] * [[తూమడు]] * [[పాలేటిపాడు మాచర్లవారి ఖండ్రిక]] * [[పాలేటిపాడు]] * [[వావిలేటిపాడు]] * [[జరుగుమిల్లి]] * [[ఎన్.ఎం.వీ.ఖండ్రిక]] * [[నందనవనం]] * [[కే.బిట్రగుంట]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కొండపి 1808 25796 2006-05-26T18:41:14Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కొండపి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొండపి|villages=17|area=|population=36.412|pop_male=18.283|pop_female=18.129|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.20|lit_male=65.35|lit_female=45.08}} '''కొండపి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మూగచింతల]] * [[నెన్నూరుపాడు]] * [[గుర్రప్పడియ]] * [[పెట్లూరు]] * [[సి.జి.అనంతభొట్లవారి ఖండ్రిక]] * [[అనకర్లపూడి]] * [[కొండపి గడియారంవారి ఖండ్రిక]] * [[చినకండ్ల గుంట]] * [[పెదకండ్ల గుంట]] * [[ఇలవెర]] * [[కొండపి]] * [[పెరిదేపి]] * [[ముప్పవరం]] * [[చోడవరం, కొండపి|చోడవరం]] * [[వెన్నూరు]] * [[చినవెంకన పాలెం]] * [[కే.ఉప్పలపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} పొన్నలూరు 1809 25851 2006-05-27T15:11:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పొన్నలూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పొన్నలూరు|villages=22|area=|population=35.161|pop_male=17.536|pop_female=17.625|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.38|lit_male=60.44|lit_female=36.41}} '''పొన్నలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మేకపాడు]] * [[కోటపాడు]] * [[రాజోలుపాడు]] * [[మంగినపాడు]] * [[చెన్నిపాడు]] * [[పచ్చవబల గోపాలపురం]] * [[రావులకొల్లు]] * [[ఉప్పలదిన్నె]] * [[వేంపాడు, పొన్నలూరు|వేంపాడు]] * [[ముప్పాళ్ల, పొన్నలూరు|ముప్పాళ్ల]] * [[సింగరభొట్లపాలెం]] * [[వెల్లటూరు కాళిదాసువారి ఖండ్రిక]] * [[వెల్లటూరు, పొన్నలూరు|వెల్లటూరు]] * [[పొన్నలూరు]] * [[పొన్నలూరు గూడవారి ఖండ్రిక]] * [[చెరుకూరు]] * [[బోగనంపాడు]] * [[మాలెపాడు]] * [[లింగంగుంట]] * [[చౌటపాలెం]] * [[ఇప్పగుంట]] * [[పెదవెంకన్న పాలెం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} వోలేటివారిపాలెము 1810 25892 2006-05-28T05:30:35Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వోలేటివారిపాలెము||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వోలేటివారిపాలెము|villages=20|area=|population=33.613|pop_male=16.819|pop_female=16.794|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.59|lit_male=63.90|lit_female=37.39}} '''వోలేటివారిపాలెము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వీరన్నపాలెం]] * [[పొలినేనిచెరువు]] * [[రామచంద్రాపురం, వోలేటివారిపాలెము|రామచంద్రాపురం]] * [[నవాబుపాలెం]] * [[తూర్పు పొలినేనిపాలెం]] * [[వోలేటివారిపాలెము]] * [[చుండి]] * [[రామలింగపురం]] * [[అయ్యవారిపల్లె]] * [[జెడ్.ఉప్పలపాడు]] * [[కొండసముద్రం]] * [[సమీరపాలెం]] * [[పోకూరు నేకునాంపురం]] * [[నూకవరం]] * [[కాకుటూరు]] * [[సింగమ్నేనిపల్లి]] * [[కొండారెడ్డిపాలెం]] * [[నలదలపూరు]] * [[శాఖవరం]] * [[కలవల్ల]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} గుడ్లూరు 1811 25828 2006-05-27T03:28:03Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గుడ్లూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుడ్లూరు|villages=18|area=|population=42.382|pop_male=21.428|pop_female=20.954|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.67|lit_male=58.53|lit_female=38.58}} '''గుడ్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పరకొండ పాడువగ్రహారం]] * [[పరకొండపాడు]] * [[దప్పలంపాడు]] * [[గుండ్లపాలెం]] * [[కొత్తపేట, గుడ్లూరు|కొత్తపేట]] * [[స్వర్ణాజిపురం]] * [[గుడ్లూరు]] * [[బసిరెడ్డి పాలెం]] * [[దారకానిపాడు]] * [[పూరేటిపల్లి]] * [[వెంకంపేట]] * [[చినల త్రాపి]] * [[నాయుడుపాలెం]] * [[అమ్మవారి పాలెం]] * [[పొట్లూరు]] * [[మోచెర్ల]] * [[రావూరు]] * [[చేవూరు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కందుకూరు 1812 25868 2006-05-28T02:51:17Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కందుకూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కందుకూరు|villages=16|area=|population=79.896|pop_male=40.297|pop_female=39.599|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.40|lit_male=72.35|lit_female=52.31}} '''కందుకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కందుకూరు]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జీ.మేకపాడు]] * [[పందలపాడు]] * [[జిళ్లెలమూడి]] * [[విక్కిరాలపేట]] * [[పాలుకూరు]] * [[కొండికందుకూరు]] * [[కోవూరు, కందుకూరు|కోవూరు]] * [[అనంతసాగరం, కందుకూరు|అనంతసాగరం]] * [[ఓగూరు]] * [[కంచరగుంట]] * [[కొండముడుసు పాలెం]] * [[మోపాడు]] * [[మాచవరం, కందుకూరు|మాచవరం]] * [[మదనగోపాలపురం]] * [[పాలూరు, కందుకూరు|పాలూరు]] * [[దొండపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కారంచేడు 1813 25771 2006-05-26T17:22:09Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కారంచేడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కారంచేడు|villages=7|area=|population=39.356|pop_male=19.702|pop_female=19.654|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.60|lit_male=75.23|lit_female=56.04}} '''కారంచేడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దగ్గుబాడు]] * [[కేశవరప్పాడు]] * [[కొడవలివారి పాలెం]] * [[స్వర్ణ]] * [[ఔడిపూడి]] * [[కుంకలమర్రు]] * [[కారంచేడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} ఇంకొల్లు 1814 25776 2006-05-26T17:33:55Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఇంకొల్లు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇంకొల్లు|villages=9|area=|population=48.565|pop_male=24.542|pop_female=24.023|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.16|lit_male=80.08|lit_female=58.10}} '''ఇంకొల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఇంకొల్లు లో ప్రసిద్ధిగాంచిన పొలిమేర ఆంజనేయ స్వామి గుడి ఉన్నది. దీనికి ప్రతి సంవత్సరం మే నెలలో తిరుణాల జరుగుతుంది. ఇంకొల్లులో సర్ ఆర్థర్ కాటన్ నిర్మించిన కుంట ఉన్నది, దీని నుండి నీటిని సేద్యం మరియు త్రాగునీటి వనరులకు వాడతారు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నాగండ్ల]] * [[ఇడుపులపాడు]] * [[పూసపాడు]] * [[పావులూరు]] * [[ఇంకొల్లు]] * [[గంగవరం, ఇంకొల్లు|గంగవరం]] * [[కొణికి]] * [[దుద్దుకూరు]] * [[భీమవరం, ఇంకొల్లు|భీమవరం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} పర్చూరు 1815 25770 2006-05-26T17:20:29Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పర్చూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పర్చూరు|villages=14|area=|population=55.84|pop_male=27.855|pop_female=27.985|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.55|lit_male=77.00|lit_female=54.23}} '''పర్చూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గర్నెపూడి]] * [[ఎడుబాడు]] * [[ఇనగల్లు]] * [[అదుసుమల్లె]] * [[గొల్లపూడి]] * [[చెరుకూరు]] * [[రమణయ్యపాలెం]] * [[బోదవాడమండగుంట]] * [[దేవరపల్లి, పర్చూరు|దేవరపల్లి]] * [[చెన్నుభొట్ల పాలెం]] * [[పర్చూరు]] * [[నుతలపాడు]] * [[ఉప్పుటూరు]] * [[వీరన్నపాలెం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} యద్దనపూడి 1816 25768 2006-05-26T17:14:05Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=యద్దనపూడి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యద్దనపూడి|villages=8|area=|population=29.585|pop_male=14.524|pop_female=15.061|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.57|lit_male=73.45|lit_female=52.11}} '''యద్దనపూడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అనంతవరం]] * [[ఎనమదల]] * [[యద్దనపూడి]] * [[వింజనంపాడు]] * [[పోలూరు]] * [[గన్నవరం, యద్దనపూడి|గన్నవరం]] * [[పూనూరు]] * [[జాగర్లమూడి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} మార్టూరు 1817 25769 2006-05-26T17:17:26Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మార్టూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మార్టూరు|villages=13|area=|population=63.954|pop_male=32.269|pop_female=31.685|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.10|lit_male=66.71|lit_female=45.29}} '''మార్టూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నాగరాజుపల్లి]] * [[రాజుపాలెం, మార్టూరు|రాజుపాలెం]] * [[మార్టూరు]] * [[బొబ్బెపల్లి]] * [[జొన్న తాళి అగ్రహారం]] * [[దర్శి అగ్రహారం]] * [[వలపర్ల]] * [[జంగమహేశ్వరపురం]] * [[లక్కవరం అగ్రహారం]] * [[బొల్లపల్లి]] * [[కొలలపూడి]] * [[కోనంకి]] * [[ద్రోణాదుల]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} సంతమాగులూరు 1818 25772 2006-05-26T17:24:21Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సంతమాగులూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంతమాగులూరు|villages=10|area=|population=53.608|pop_male=27.18|pop_female=26.428|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.87|lit_male=60.28|lit_female=37.10}} '''సంతమాగులూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెల్లాలచెరువు]] * [[కామేపల్లి, సంతమాగులూరు|కామేపల్లి]] * [[సంతమాగులూరు]] * [[తంగెడుమల్లి]] * [[గురిజెపల్లి]] * [[కొప్పారం]] * [[ఏల్చూరు]] * [[కుందూరు (పశ్చిమ)]] * [[కుందూరు (తూర్పు)]] * [[కొమ్మలపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} బల్లికురవ 1819 25773 2006-05-26T17:27:15Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బల్లికురవ||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బల్లికురవ|villages=14|area=|population=49.713|pop_male=25.361|pop_female=24.352|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.32|lit_male=60.60|lit_female=37.55}} '''బల్లికురవ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొప్పెరపాలెం]] * [[ఉప్పుమాగులూరు]] * [[వేమవరం]] * [[కొణిదెన]] * [[బల్లికురవ]] * [[చెన్నుపల్లి]] * [[శంకరలింగం గుడిపాడు]] * [[ముక్తేశ్వరం]] * [[గుంటుపల్లి]] * [[వైడన]] * [[కూకట్లపల్లి]] * [[గొర్రెపాడు]] * [[కొప్పెరపాడు]] * [[వల్లపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} జే.పంగులూరు 1820 25791 2006-05-26T18:25:58Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=జే.పంగులూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జే.పంగులూరు|villages=15|area=|population=44.753|pop_male=22.384|pop_female=22.369|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.88|lit_male=69.46|lit_female=48.37}} '''జే.పంగులూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రామకూరు]] * [[కొండ మంజులూరు]] * [[బైట మంజులూరు]] * [[ముప్పవరం]] * [[కొండమూరు]] * [[కోటపాడు]] * [[బుధవాడ]] * [[జే.పంగులూరు]] - (జనకవరం పంగులూరు) * [[రేణింగవరం]] * [[కాశ్యపురం]] * [[అలవాలపాడు]] * [[తూర్పు తక్కెళ్లపాడు]] * [[తూర్పు కొప్పెరపాడు]] * [[చండలూరు]] * [[నూజెండ్లపల్లి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కొరిశపాడు 1821 27559 2006-06-29T15:01:58Z Veeven 293 {{మండలం|name=కొరిసపాడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొరిసపాడు|villages=10|area=|population=43.844|pop_male=22.074|pop_female=21.77|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.16|lit_male=75.37|lit_female=52.89}} '''కొరిశపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[అనమనమూరు]] *[[బొడ్డువాని పాలెం]] *[[సోమవరప్పాడు]] *[[కొరిశపాడు]] *[[పిచికలగుడిపాడు]] *[[రావినూతల]] *[[దైవాల రావూరు]] *[[పమిడిపాడు]] *[[రాచపూడి]] *[[ప్రాసంగులపాడు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} అద్దంకి 1822 25832 2006-05-27T03:42:42Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=అద్దంకి||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అద్దంకి|villages=18|area=|population=74.904|pop_male=37.882|pop_female=37.022|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.51|lit_male=70.41|lit_female=48.40}} '''అద్దంకి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==చరిత్ర== అద్దంకి, [[రెడ్డి రాజులు|రెడ్డి రాజుల]] తొలి రాజధాని. తరువాత వారు తమ రాజధాని [[కొండవీడు|కొండవీటికి]]మార్చారు. తొలి తెలుగు పద్య శాసనము అద్దంకిలోనే వెలుగు చూసినది. అందుకే అద్దంకి [[తెలుగు]] పద్యమునకు జన్మభూమిగా ప్రసిద్ధికెక్కినది. [[ఎర్రాప్రెగడ]], తన దివ్య [[ఘంటము]]తో [[ఆంధ్రమహాభారతము|మహాభారత]] కావ్యాన్ని అద్దంకిలో పూర్తి చేసినారు. అద్దంకి, [[ఆంధ్రమహాభారతము]]ను అసంపూర్ణముగా మిగిలిపోకుండా కాపాడిన నేలగా ప్రాముఖ్యత పొందినది. ఈ పుణ్య భూమిపై మొదలుపెట్టిన ఏ మంచి కార్యమైనా విజయవంతమవుతుందని అక్కడి ప్రజల నమ్మకము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మైలవరం, అద్దంకి|మైలవరం]] * [[ఉప్పలపాడు]] * [[వెంపరాల]] * [[చినకొత్తపల్లి]] * [[ధర్మవరం, అద్దంకి|ధర్మవరం]] * [[కలవకూరు]] * [[చక్రాయపాలెం]] * [[గోపాలపురం, అద్దంకి|గోపాలపురం]] * [[బొమ్మనంపాడు]] * [[అద్దంకి (ఉత్తరం)(పట్టణ)]] * [[రామయపాలెం]] * [[కొటికలపూడి]] * [[కుంకుపాడు]] * [[మోడెపల్లి]] * [[ధేనువకొండ]] * [[నన్నూరుపాడు]] * [[మణికేశవరం]] * [[అద్దంకి (దక్షిణము)(పట్టణ)]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} సంతనూతలపాడు 1823 25827 2006-05-27T03:23:28Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సంతనూతలపాడు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంతనూతలపాడు|villages=16|area=|population=60.462|pop_male=31.598|pop_female=28.864|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.47|lit_male=72.49|lit_female=47.25}} '''సంతనూతలపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లక్ష్మిపురం]] * [[రుద్రవరం]] * [[గురవారెడ్డి పాలెం]] * [[మైనంపాడు]] * [[ఎండ్లూరు]] * [[పేర్నమిట్ట (గ్రామీణ)]] * [[గంగవరం, సంతనూతలపాడు|గంగవరం]] * [[కొనగానివారి పాలెం]] * [[పిడతలగుడిపాడు]] * [[గుమ్మలంపాడు]] * [[యెనికపాడు]] * [[భట్ల మాచవరం]] * [[మట్టిపాడు]] * [[చిలకపాడు]] * [[పడమటి తక్కెళ్లపాడు]] * [[మంగమూరు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} కొత్తపట్నం 1824 25826 2006-05-27T03:19:17Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కొత్తపట్నం||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తపట్నం|villages=7|area=|population=47.573|pop_male=24.234|pop_female=23.339|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.32|lit_male=65.32|lit_female=42.97}} '''కొత్తపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అల్లూరు]] * [[పదర్తి]] * [[అల్లూరు కొత్తపట్నం]] * [[రాజుపాలెం, కొత్తపట్నం|రాజుపాలెం]] * [[ఈతముక్కల]] * [[పాయకారి ఖండ్రిక]] * [[మదనూరు]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} టంగుటూరు 1825 25825 2006-05-27T03:17:06Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=టంగుటూరు||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=టంగుటూరు|villages=14|area=|population=58.871|pop_male=29.423|pop_female=29.448|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.40|lit_male=73.18|lit_female=51.66}} '''టంగుటూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొణిజేడు]] * [[పొందూరు, టంగుటూరు|పొందూరు]] * [[ఎం.నిడమలూరు]] * [[మర్లపాడు]] * [[కందుకూరు, టంగుటూరు|కందుకూరు]] * [[కారుమంచి]] * [[జయవరం]] * [[మల్లవరపాడు]] * [[వల్లూరు, టంగుటూరు|వల్లూరు]] * [[వాసెపల్లిపాడు]] * [[తూరుపునాయుడుపాలెం]] * [[టంగుటూరు]] * [[అనంతవరం]] * [[వెలగపూడి]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} ఒంగోలు మండలము 1826 25833 2006-05-27T03:46:43Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఒంగోలు మండలము||district=ప్రకాశం|mapname=[[Image:Prakasam mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఒంగోలు మండలము|villages=16|area=|population=196.425|pop_male=99.556|pop_female=96.869|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.46|lit_male=83.41|lit_female=67.32}} '''ఒంగోలు మండలము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ప్రకాశం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఒంగోలు (m+og) (part)]] * [[ఒంగోలు (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[త్రోవగుంట]] * [[కరవడి]] * [[ఉలిచి]] * [[దేవరంపాడు]] * [[చేజెర్ల, ఒంగోలు మండలము|చేజెర్ల]] * [[కొప్పోలు (గ్రామీణ)]] * [[గుడిమెల్లపాడు]] * [[ముక్తినూతలపాడు (గ్రామీణ)]] * [[కొత్తమామిడిపాలెం (గ్రామీణ)]] * [[వెంగముక్కపాలెం]] * [[సర్విరెడ్డిపాలెం]] * [[యెరజెర్ల]] * [[చెరువుకొమ్ముపాలెం]] * [[మంగళాద్రిపురం]] * [[పెళ్లూరు (గ్రామీణ)]] * [[నరసపురం]] {{ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు}} MediaWiki:Allmessagescurrent 1827 sysop 6029 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default Current text MediaWiki:Allmessagesdefault 1828 sysop 6030 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default Default text MediaWiki:Allmessagesname 1829 sysop 10219 2005-08-30T09:45:18Z Chaduvari 97 పేరు MediaWiki:Bad image list 1830 sysop 6032 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default MediaWiki:Laggedslavemode 1831 sysop 21718 2006-04-07T18:13:26Z Chaduvari 97 అనువాదం హెచ్చరిక: పేజీలో ఇటీవల జరిగిన మార్పులు ఉండకపోవచ్చు. MediaWiki:Readonly lag 1832 sysop 15151 2005-11-28T14:55:16Z Chaduvari 97 అనుచర (స్లేవ్) డేటాబేసు సర్వర్లు, ప్రధాన (మాస్టరు) సర్వరును అందుకునేందుకు గాను, డేటాబేసు ఆటోమాటిక్‌గా లాకు అయింది. MediaWiki:Rightslogtext 1833 sysop 6035 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default This is a log of changes to user rights. MediaWiki:Sessionfailure 1834 sysop 6036 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default There seems to be a problem with your login session; this action has been canceled as a precaution against session hijacking. Please hit "back" and reload the page you came from, then try again. MediaWiki:Sorbs 1835 sysop 6037 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default SORBS DNSBL MediaWiki:Sorbs create account reason 1836 sysop 6038 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default Your IP address is listed as an open proxy in the [http://www.sorbs.net SORBS] DNSBL. You cannot create an account MediaWiki:Sorbsreason 1837 sysop 6039 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default Your IP address is listed as an open proxy in the [http://www.sorbs.net SORBS] DNSBL. MediaWiki:Speciallogtitlelabel 1838 sysop 20538 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Title: MediaWiki:Specialloguserlabel 1839 sysop 20539 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default User: MediaWiki:Sqlhidden 1840 sysop 6042 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default (SQL query hidden) MediaWiki:Tog-fancysig 1841 sysop 10580 2005-09-05T06:27:42Z Chaduvari 97 సంతకం మాత్రమే (లింకు లేకుండా) MediaWiki:Undo 1842 sysop 6044 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default undo MediaWiki:Zhconversiontable 1843 sysop 6045 2005-06-25T11:26:33Z MediaWiki default -{}- Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ 1844 16122 2005-12-16T18:13:12Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] Category:భారతదేశ ప్రాంతములు 1845 15312 2005-11-29T22:29:42Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారత దేశము|ప్రాంతములు]] Category:భారత జాతీయ పురస్కారాలు 1846 17741 2006-01-09T05:01:21Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:పురస్కారాలు]] Category:భారతరత్న గ్రహీతలు 1847 25403 2006-05-15T10:08:43Z Chaduvari 97 Reverted edit of 203.187.255.250, changed back to last version by Chaduvari [[Category:పురస్కార గ్రహీతలు]] [[en:Bharat Ratna]] [[de:Bharat Ratna]] [[es:Bharat Ratna]] [[fr:Bhârat Ratna]] [[kn:ಭಾರತ ರತ್ನ]] [[sv:Bharat Ratna]] [[ta:பாரத ரத்னா]] ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ 1848 25466 2006-05-19T18:23:51Z Chaduvari 97 /* జీవితం */ {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border: 1px solid; margin-left: 1em" |+ '''ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్''' ! bgcolor="#efefef" colspan="2" | [[Image:Kalam.jpg|framed|center]] |- ! పుట్టినరోజు: | [[అక్టోబర్ 15]], [[1931]] |- ! పుట్టిన ప్రదేశము: | [[ధనుష్కోడి]], [[రామేశ్వరం]], <br>[[తమిళనాడు]], [[భారత దేశము]] |- ! bgcolor="#efefef" colspan="2" | [[‌భారత రాష్ట్రపతి]] |- ! పదవీ క్రమంలో: | 11 వ రాష్ట్రపతి |- ! పదవీ స్వీకారం: | [[జూలై 25]], [[2002]] |- ! మునుపటి రాష్ట్రపతి: | [[కె.ఆర్.నారాయణన్]] |} సాధారణంగా ఏ. పి.జె. అబ్దుల్ కలామ్ అని పిలవబడే డాక్టర్ '''అవుల్ పకిర్ జైనుల్ అబిదీన్ అబ్దుల్ కలామ్''' (జననం [[అక్టోబర్ 15]], [[1931]], [[రామేశ్వరం]], [[తమిళనాడు]], [[భారత దేశం]]), ప్రస్తుతం [[భారత రాష్ట్రపతి]]. అంతే గాక ఆయన భారత దేశపు ప్రముఖ [[శాస్త్ర వేత్త]] మరియు [[ఇంజనీరు]] కూడా. ==జీవితం== ప్రస్తుత [[తమిళనాడు]] రాష్ట్రంలోని [[ధనుష్కోడి]] లో ఒక [[మధ్యతరగతి]] [[ముస్లిమ్]] కుటుంబంలో పుట్టిన ఆయన 1958 లో [[మద్రాస్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ]] నుంచి [[ఏరోనాటికల్ ఇంజినీరింగు]] లో పట్టా పుచ్చుకున్నాడు. పట్టభద్రుడైన తర్వాత ఆయన భారత దేశపు [[రక్షణ పరిశోధన మరియు అభివృద్ధి సంస్థ]] డి.ఆర్.డి.ఒ. లో ఒక విఫలమైన [[హోవర్ క్రాఫ్ట్]] (hovercraft) ప్రాజెక్టు మీద పనిచేయడానికి చేరాడు. [[1962]] లో ఆయన ([[భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ]])[[ఇస్రో]] కు మారాడు. అక్కడ ఆయన ఇతర శాస్త్ర వేత్తలతో కలసి అనేక కృత్రిమ [[ఉపగ్రహం|ఉపగ్రహాలను]] విజయవంతంగా ప్రయోగించాడు. భూమి నుంచి [[తక్కువ ఎత్తులో ఎగిరే ]] (near earth orbit) [[రోహిణి]] ఉపగ్రహాన్ని జూలై [[1980]] లో విజయవంతంగా కక్ష్యలోకి వదిలిన భారతదేశపు మొట్టమొదటి [[స్వదేశీ]] [[ఉపగ్రహ ప్రయోగ వాహనం]] ([[SLV-III]]) ని అభివృద్ధి చేయడంలో ప్రాజెక్టు డైరెక్టరు గా ఆయన కృషి ఎంతో ఉంది. [[1982]] లో, ఆయన DRDO కు డైరెక్టరు గా తిరిగి వచ్చి, [[గైడెడ్ మిస్సైల్]] (guided missile)ల మీద దృష్టి కేంద్రీకరించాడు. [[అగ్ని]] మరియు [[పృధ్వి]] మిస్సైళ్ళ అభివృద్ధి, ప్రయోగాలకు ఆయనే బాధ్యుడు. దీంతో ఆయనకు భారత దేశపు "మిస్సైల్ మాన్" అని పేరు వచ్చింది. జూలై [[1992]] లో ఆయన భారత దేశపు [[రక్షణ మంత్రి]]కి సాంకేతిక సలహాదారు అయ్యాడు. [[భారత ప్రభుత్వం|భారత ప్రభుత్వానికి]] ప్రధాన సాంకేతిక సలహాదారుగా ఆయనకు [[క్యాబినెట్ మంత్రి]] హోదా వచ్చింది. ఆయన కృషి ఫలితంగానే [[1998]] లో [[పోఖ్రాన్-II]] [[అణుపరీక్షలు]] విజయవంతంగా జరిగాయి. ఈ అణు పరీక్షలు భారతదేశాన్ని [[అణ్వస్త్ర రాజ్యం|అణ్వస్త్ర రాజ్యాల]] సరసన చేర్చాయి. భారత దేశపు మూడు అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలైన [[పద్మ భూషణ్]] ([[1981]] లో); [[పద్మ విభూషణ్]]([[1990]] లో); మరియు [[భారత రత్న]] ([[1997]] లో) లతో బాటు కనీసం ముప్ఫై విశ్వవిద్యాలయాలనుంచి గౌరవ డాక్టరేట్లు, పొందిన ఏకైక వ్యక్తి డా. కలామ్. [[జూలై 18]], [[2002]] న కలామ్ బ్రహ్మాండమైన మెజారిటీతో (90% పైగా ఓట్లతో)[[భారత రాష్ట్రపతి]]గా ఎన్నికై, [[జూలై 25]]న పదవీ స్వీకారం చేశాడు. ఆయన్ను ఆ పదవికి తమ అభ్యర్థిగా నిలబెట్టింది అప్పటి అధికార పక్షమైన [[నేషనల్ డెమోక్రటిక్ అలయెన్స్]] (NDA) కాగా ప్రధాన ప్రతిపక్షమైన [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] తన మద్దతు తెలిపింది. ఆ పోటీలో ఆయన ఏకైక ప్రత్యర్థి [[వామపక్షవాదులు]] తమ అభ్యర్థిగా నిలబెట్టిన 87-ఏళ్ళ [[లక్ష్మీ సెహగల్]], [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం]]లో [[బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం|బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి]] వ్యతిరేకంగా పోరాడిన [[ఇండియన్ నేషనల్ ఆర్మీ]] (INA)లో [[సుభాష్ చంద్ర బోస్]] నాయకత్వం క్రింద మహిళా విభాగానికి నేతృత్వం వహించిన వీర వనిత గా ప్రసిద్ధురాలు. కలామ్ శాకాహారం మాత్రమే తీసుకోవడం, మద్యపానానికి దూరంగా ఉండడం, బ్రహ్మచర్యం పాటించడం ద్వారా ఖచ్చితమైన వ్యక్తిగత క్రమశిక్షణను పాటిస్తారు. ఆయన తన కుటుంబం విశ్వసించే [[ఇస్లామ్]] పవిత్ర మతగ్రంథం [[ఖురాన్]] తో బాటు, [[హిందువు]]ల ప్రధాన పవిత్ర గ్రంథమైన [[భగవద్గీత]]ను కూడా చదువుతాడు. ఇటీవల భారత దేశంలో (ముఖ్యంగా [[గుజరాత్]] లో) తలెత్తిన మతఘర్షణలను ఆయన మాన్పివేయగలరని అందరూ ఆశిస్తున్నారు. కలామ్ తాను [[తిరుక్కురళ్]] లో చెప్పిన మార్గాన్ని అనుసరిస్తున్నానని చాలా సార్లు పేర్కొన్నాడు. ఆయన దాదాపు తను చేసే ప్రతి ప్రసంగంలోనూ కనీసం ఒక్క"కురళ్" నైనా ప్రస్తావిస్తాడు. కలామ్ రాజకీయంగా భారత దేశం అంతర్జాతీయ సంబంధాలలో మరింత దృఢమైన నిర్ణయాలు తీసుకుని నిర్ణయాత్మక పాత్ర పోషించాలని కోరుతున్నాడు. తాను సుదీర్ఘ కాలం కృషి చేసి అభివృద్ధి చేసిన అణ్వాయుధ కార్యక్రమం, కాబోయే ప్రపంచ ప్రబల శక్తిగా భారతదేశ స్థానాన్ని సుస్థిరం చేసే సాధనాల్లో ఒకటిగా ఆయన భావిస్తున్నాడు. ఆయన భారత దేశపు యువతను వెన్ను తట్టి ప్రోత్సహించే ఉద్దేశ్యంతో పాఠకుల్నిఉత్తేజితుల్ని చేసే తన ఆత్మ కథ ''[[వింగ్స్ ఆఫ్ ఫైర్]]'' లాంటి పుస్తకాలు అనేకం వ్రాశాడు. [[2020]] సంవత్సరానికల్లా భారత దేశాన్ని ఒక వైజ్ఞానిక [[ప్రబల శక్తి]]గా, ఆర్థికంగా [[అభివృద్ధి చెందిన దేశం]]గా మార్చడానికి ఒక కార్యాచరణ ప్రణాళికను ఆయన చాలా బలంగా ముందుకు తెస్తున్నాడు. శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాలలో ఆయన చాలా చురుకైన పాత్ర పోషిస్తున్నాడు. [[బయో ఇంప్లాంట్స్]] (bio-implants) వాడడం ద్వారా తెలివిని పెంచడానికి ఒక పరిశోధనా కార్యక్రమాన్ని ఆయన ప్రతిపాదించాడు. ఆయన ప్రొప్రైటరీ సాఫ్టు వేర్ కంటే [[ఓపెన్ సోర్సు]] [[సాఫ్టు వేర్]] నే సమర్థిస్తాడు. ఓపెన్ సోర్సు సాఫ్టు వేర్ ను పెద్ద ఎత్తున వాడడం ద్వారానే [[సమాచార విప్లవం]] ఫలాలు ఎక్కువ మందికి అందుతాయని ఆయన విశ్వాసం. == పుస్తకాలు == *''[[ఇండియా 2020]]'' - ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్, వై.ఎస్.రాజన్ (పెంగ్విన్ బుక్స్ ఆఫ్ ఇండియా, 2003) ISBN 0140278338 *''[[ఇగ్నైటెడ్ మైండ్స్]]: అన్లీషింగ్ ద పవర్ వితిన్ ఇండియా'' by ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ (పెంగ్విన్ బుక్స్, 2003) ISBN 0143029827 *''ఇండియా-మై-డ్రీం'' - ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ (Excel Books, 2004) ISBN 817446350X *''ఎన్విజనింగ్ ఎన్ ఎంపవర్డ్ నేషన్ : టెక్నాలజీ ఫర్ సొసైటల్ ట్రాన్స్ఫర్మేషన్'' - ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ (టాటా మెక్‌గ్రా-హిల్ పబ్లిషింగ్ కంపెనీ లిమిటెడ్, 2004) ISBN 0070531544 *'''జీవితచరిత్రలు''' **''[[వింగ్స్ ఆఫ్ ఫైర్]]: ఎన్ ఆటోబయోగ్రఫీ ఆఫ్ ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్'' - ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్, అరుణ్ తివారీ (ఓరియంట్ లాంగ్మన్, 1999) ISBN 8173711461 **''సైంటిస్ట్ టు ప్రెసిడెంట్'' - ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ (గ్యాన్ పబ్లిషింగ్ హౌస్, 2003) ISBN 8121208076 **''ఎటర్నల్ క్వెస్ట్: లైఫ్ అండ్ టైంస్ ఆఫ్ డా. అవుల్ పకీర్ జైనులబ్దీన్ అబ్దుల్ కలాం'' - ఎస్.చంద్ర (పెంటగాన్ పబ్లిషర్స్, 2002) ISBN 8186830553 **''ప్రెసిడెంట్ ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్'' - ఆర్.కె.ప్రుథి (అన్మోల్ పబ్లికేషన్స్, 2002) ISBN 8126113448 **''ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్: ది విజనరీ ఆఫ్ ఇండియా''' - కె.భూషన్, జీ.కట్యాల్ (ఏ.పీ.హెచ్.పబ్లిషింగ్ కార్పోరేషన్, 2002) ISBN 817648380X == బయటి లింకులు == {{వికివ్యాఖ్య}} * [http://presidentofindia.nic.in/scripts/presidentprofile.jsp భారత అధ్యక్షుని అధికారిక వెబ్సైట్లో కలామ్ గురించి] * [http://www.tamilnation.org/hundredtamils/abdulkalam.htm అబ్దుల్ కలామ్ - 20వశతాబ్దములో ప్రముఖ తమిళులు] * [http://news.bbc.co.uk/hi/english/world/south_asia/newsid_2135000/2135439.stm రాష్ట్రపతిగా ఎన్నకైనప్పటి బీ.బీ.సీ వ్యాసము] * [http://presidentofindia.nic.in/ భారత అధ్యక్షుని అధికారిక వెబ్సైటు] [[Category:1931 జననాలు|అబ్దుల్ కలామ్]] [[Category:భారతదేశ అధ్యక్షులు]] [[Category:తమిళులు]] [[Category:భారతీయ శాస్త్రజ్ఞులు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[Category:శాఖాహారులు]] [[de:Abdul Kalam]] [[en:Abdul Kalam]] [[fi:A. P. J. Abdul Kalam]] [[fr:Abdul Kalam]] [[gl:Abdul Kalam - ஏ. பி. ஜே. அப்துல் கலாம]] [[hi:अब्दुल कलाम]] [[id:Abdul Kalam]] [[ja:アブドゥル・カラーム]] [[mr:ए. पी. जे. अब्दुल कलाम]] [[nl:Abdul Kalam]] [[no:Avul Pakir Jainulabdeen Abdul Kalam]] [[ps:عبدالکلام]] [[sa:अब्दुल कलाम]] [[sv:Abdul Kalam]] [[ta:ஏ. பி. ஜே. அப்துல் கலாம்]] [[zh:阿卜杜尔·卡拉姆]] Image:Kalam.jpg 1849 6051 2005-06-26T02:49:41Z వైఙాసత్య 58 Category:భారతదేశ అధ్యక్షులు 1850 13515 2005-10-31T11:57:50Z Chaduvari 97 Added to Category [[Category:భారత దేశము]] వేమూరు 1851 24374 2006-04-23T12:21:27Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=వేమూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేమూరు|villages=12|area=|population=44.07|pop_male=22.09|pop_female=21.98|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.89|lit_male=73.35|lit_female=62.44}} వేమూరు [[గుంటూరు]] జిల్లా లోని ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అబ్బన గూడవల్లి]] * [[బలిజపల్లె]] * [[చదలవాడ]] * [[చావలి]] * [[జంపని]] * [[కుచ్చళ్లపాడు]] * [[పెనుమర్రు]] * [[పేరావలి]] * [[పెరవలిపాలెం]] * [[పోతుమర్రు]] * [[పులిచింతలపాలెం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[వరాహపురం]] * [[వేమూరు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Nalgonda.jpg 1852 21912 2006-04-09T10:19:20Z Mpradeep 50 [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] దేవరకొండ 1853 19883 2006-02-13T04:00:57Z వైఙాసత్య 58 సవరణ {{మండలం|name=దేవరకొండ||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline57.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దేవరకొండ|villages=29|area=|population=86.584|pop_male=44.739|pop_female=41.845|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.56|lit_male=68.52|lit_female=41.74}} '''దేవరకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియూ పట్టణము. ==దేవరకొండ కోట== ఒకానొకప్పుడు దుర్భేధ్యమైన ఈ [[రేచర్ల నాయకులు|రేచర్ల నాయకుల]] కోట ఇప్పుడు శిధిలావస్థలో ఉన్నది. ఇది ఒక ముఖ్య చూడదగిన పురాతన ప్రదేశము. ఈ దుర్గము ఏడుకొండల మధ్యన ఉన్నది. [[నల్గొండ]], [[మహబూబ్ నగర్]], [[మిర్యాలగూడ]] మరియు [[హైదరాబాదు]] నుండి రోడ్డు మార్గమున ఇక్కడ చేరవచ్చును. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[గొట్టిముక్కల]] #[[ఇద్దంపల్లి]] #[[పడమటిపల్లి]] #[[తూరుపుపల్లి]] #[[కొండభీమనపల్లి]] #[[ముదిగొండ, దేవరకొండ|ముదిగొండ]] #[[సేరేపల్లి]] #[[చెన్నారం]] #[[ఏపూర్]] #[[కొల్ముంతల్‌పహాడ్]] #[[కొండమల్లేపల్లి]] #[[గుమ్మడవల్లి]] #[[చిన్నఅదిసెర్లపల్లి]] #[[చింతకుంట్ల]] #[[దొనియాల]] #[[గాజీనగర్]] #[[కొమ్మేపల్లి]] #[[తాటికొలె]] #[[కాచారం]] #[[మైనంపల్లి]] #[[మద్మద్క]] <!-- Madmadka --> #[[శాకావల్లి]] #[[పెండ్లిపాకాల]] #[[అచ్చంపేట్]] #[[వర్ధమానిగూడ]] #[[చెన్నంనేనిపల్లి]] #[[ఫకీర్‌పూర్]] #[[దేవరకొండ|దేవరకొండ(U)]] #[[దేవరకొండ(R)]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] Talk:నల్గొండ 1854 6056 2005-06-27T12:28:26Z వైఙాసత్య 58 the number code of the mandals and mandals on the map donot match నారాయణపూర్ (నల్గొండ జిల్లా మండలం) 1855 25910 2006-05-28T06:47:03Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=నారాయణపూర్||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నారాయణపూర్|villages=14|area=|population=41.064|pop_male=20.963|pop_female=20.101|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.05|lit_male=67.88|lit_female=39.63}} '''నారాయణపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[చిల్లాపురం]] #[[చిమిర్యాల]] #[[గుడిమల్కాపురం]] #[[గుజ్జ]] #[[జంగం]] #[[కంకనాలగూడెం]] #[[కొత్తగూడెం, నారాయణపూర్]] #[[కోతులాపురం]] #[[మహమ్మదాబాద్]] #[[నారాయణపూర్ (నల్గొండ జిల్లా మండలం)]] #[[పుట్టపాక]] #[[రాచకొండ]] #[[సర్వేల్]] #[[వాయిలపల్లె]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] రాచకొండ 1856 19475 2006-02-01T09:34:30Z Chaduvari 97 anuvaadaM, +vargaalu [[నల్గొండ]] నుండి 64 కి.మీ దూరాన ఉన్న '''రాచకొండ''' పర్యాటక ప్రాముఖ్యత గల ప్రదేశం. పట్టాభిగుట్ట దగ్గర ఒక గుహలోకల 'దశావతార' శిల్పాలు, పట్టణంలోని ఐదు దేవాలయాలు [[కాకతీయులు|కాకతీయుల]] శిల్పకళకు చక్కటి నిదర్శనాలు. [[రేచర్ల నాయకులు]] రాచకొండ రాజధానిగా క్రీ.శ.[[1325]] నుండి [[1474]] వరకు మొత్తము [[తెలంగాణ]]ను పరిపాలించారు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] [[Category:నల్గొండ జిల్లా గ్రామాలు]] గుత్తి 1857 23329 2006-04-20T05:24:10Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} {{మండలం|name=గుత్తి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుత్తి|villages=22|area=|population=78.099|pop_male=39.957|pop_female=38.142|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.81|lit_male=74.64|lit_female=50.43}} '''గుత్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక పట్టణము మరియు అదే పేరుగల మండలము. అనంతపురం నుండి 52 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. ==చరిత్ర== గుత్తి ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లోని అత్యంత పూరాతనమైన కోటదుర్గములలో ఒకటి. గుత్తి కోట [[చాళుక్యుల]] కాలములో కట్టబడినదని భావిస్తారు అయితే [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|విజయనగర రాజులు]] దీనిని పటిష్టము చేసినారు. గుత్తి కోటను ప్రస్తావించిన తొలి శాసనాలు [[కన్నడము]] మరియు [[సంస్కృతము]]లో ఉన్నవి. అవి [[7వ శతాబ్దము]] నాటివని అంచనా. ఒక శాసనములో ఈ కోట పేరు ''గధ''గా ఇవ్వబడినది. విజయనగర చక్రవర్తి [[మొదటి బుక్క రాయలు|బుక్క రాయల]] శాసనములో గుత్తి కోట ''దుర్గ రాజము''గా కీర్తించబడినది. ''గుత్తి కైఫియత్'' ప్రకారము కోటను [[మీర్ జుమ్లా]] ఆక్రమించుకొనెను. ఆ తరువత ఇది [[కుతుబ్ షాహీ వంశము|కుతుబ్ షాహీ]] వంశస్థుల పాలనలో ఉన్నది. [[1746]] లో [[మురారి రావు]] ఆధ్వర్యములో [[మరాఠులు]] దీనిని జయించారు. [[1775]] లో [[హైదర్ అలీ]] గుత్తి కోటను తొమ్మిది నెలల నిర్భంధము తర్వాత వశపరచుకొనెను. [[1779]] లో [[టిప్పూసుల్తాన్]] మరణానంతరము జెరువార్ ఖాన్ అనే ముస్లింగా మారిన బ్రాహ్మణ సేనాని ఆధీనములో ఈ కోట ఉండగా నిజాము తరఫున బ్రిటిషు కల్నల్ బౌజర్ కోటను ఆక్రమించుకొని బ్రిటిషు వారి పాలనలోకి తెచ్చాడు. కోట గుత్తి చుట్టూ ఉన్న మైదానము కంటే దాదాపు 300 మీటర్ల ఎత్తున ఉన్నది. The citadel of the fort is constructed on the westernmost circle of hillocks. It is a huge precipitous mass of bare rock and towers over the adjacent ones. The fort is approached by a paved path leading first to an outlying spur strongly fortified and known in former days as 'Mar Gooty'. After passing through the fortifications, the pathway winds upward round steep sides of huge rock and reaches the summit where the citadel or 'qila' is situated. ఈ కోట నత్తగుల్ల/శంఖము/గవ్వ (షెల్ల్) ఆకారములో నిర్మించబడి 15 బురుజులతో, 15 ముఖద్వారములు కలిగి ఉన్నది. The fortifications include a series of walls connected by 14 gateways flanked by bastions. None of the buildings in the fort is of any architectural importance. There are two edifices, apparently a వ్యాయామశాల and a powder magazine, and a small pavilion of polished lime stone called మురారి రావు గద్దె, on the edge of the cliff. This commands excellent view of the town below and is said to have been a favourite resort of మురారి రావు. There are also number of wells in the clefts of the rock. One of them is believed to have been connected with a stream at the foot of the hill. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బేతపల్లె]] * [[ఊటకల్లు]] * [[ఊబిచెర్ల]] * [[కరాడికొండ]] * [[ధర్మాపురం, గుత్తి|ధర్మాపురం]] * [[బసినెపల్లె]] * [[కొజ్జెపల్లె]] * [[రాజాపురం]] * [[మర్నెపల్లె]] * [[పెద్దొడ్డి]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[ఈశ్వరపల్లె]] * [[మామడూరు]] * [[ఎర్రగుడి]] * [[అనిగనిదొడ్డి]] * [[అబ్బెదొడ్డి]] * [[తూరూకపల్లె]] * [[గుత్తి (గ్రామీణ)]] * [[కొత్తపేట, గుత్తి|కొత్తపేట]] * [[ఎంగిలిబండ]] * [[తొండపాడు]] * [[జక్కలచెరువు]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[గుత్తి]] ==మూలములు== *[http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V12_335.gif ఇంపీరియల్ గజెట్ ఆఫ్ ఇండియా] [[Category:భారతదేశ కోటలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} భారతదేశ భాషలు 1858 26466 2006-06-03T17:35:38Z వైఙాసత్య 58 +cat * [[హిందీ]] * [[మరాఠి]] * [[ఒరియా]] * [[గుజరాతి]] * [[బెంగాలి]] * [[సంస్కృతం]] * [[ఉర్దూ]] ** [[ద్రవిడ భాషలు]] * [[తెలుగు]] * [[కన్నడ]] * [[తమిళం]] * [[మలయాళం]] [[Category:భాషలు]] [[Category:భారత దేశము]] ప్రపంచము 1859 6061 2005-06-27T20:30:25Z వైఙాసత్య 58 [[ప్రపంచదేశాలు]] బాపట్ల 1860 24405 2006-04-23T12:41:33Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=బాపట్ల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline57.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాపట్ల|villages=19|area=|population=137.52|pop_male=69.41|pop_female=68.10|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.40|lit_male=73.18|lit_female=57.51}} [[గుంటూరు జిల్లా]] లో [[గుంటూరు]] నుండి 53 కి మీల దూరంలో గుంటూరు-చీరాల [[రాష్ట్ర రహదారి]]పై నున్న పురాతన పట్టణం - '''బాపట్ల'''. [[చెన్నై]]-[[ కోల్కతా]] రైలు మార్గం బాపట్ల గుండా పోతుంది. ఇక్కడ నెలకొని ఉన్న [[భావనారాయణ స్వామి]] పేరిట ఈ ఊరికి '''భావపురి ''' అనే పేరు వచ్చింది. కాలాంతరాన ఆ పేరు రూపాంతరం చెంది '''భావపట్ల''' గా, '''బాపట్ల''' గా మారింది. చిరకాలముగా బాపట్ల ప్రముఖ విద్యా కేంద్రముగా విలసిల్లు చున్నది. [[ఆచార్య NG రంగా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయము]] వారి [[గృహ విజ్ఞాన కళాశాల]], [[వ్యవసాయ పరిశోధనా కేంద్రము]] ఇక్కడ ఉన్నాయి. ప్రైవేటు రంగంలో ఇంజనీరింగు, ఫార్మసీ మొదలైన కళాశాలలు కూడా ఇక్కడ ఉన్నాయి. వ్యవసాయ ఆధారితమైన ఎన్నో గ్రామాలకు బాపట్ల ఒక కూడలిగా, వ్యాపార కేంద్రంగా ఉన్నది. బాపట్లకు సమీపంలోని [[సూర్యలంక]] వద్ద నున్న బీచి [[సముద్ర స్నానాలు|సముద్ర స్నానాల]]కు అనుకూలంగా ఉండి, పరిసర ప్రాంతంలోని ప్రజలకు విహార కేంద్రంగా ఉంది. ఇక్కడే భారత వాయుసేన వారి కేంద్రము కూడా కలదు. బాపట్ల [[శాసన సభ|శాసన సభా]] నియోజకవర్గ కేంద్రమే కాక, ఒక [[లోక్‌ సభ]] నియోజక వర్గ కేంద్రం కూడా. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[జిల్లెళ్ళమూడి]], [[గోపాపురం]], [[పూండ్ల]], [[ఈతేరు]], [[గుడిపూడి]], [[నేరేడుపల్లి]], [[భర్తిపూడి]], [[అప్పికట్ల]], [[మూలపాలెం]], [[జమ్ములపాలెం]], [[చెరువు]], [[నర్సాయపాలెం]], [[మురుకుంటపాడు]], [[కంకటపాలెం]], [[బాపట్ల పశ్చిమ (గ్రామీణ)]], [[బాపట్ల తూర్పు (గ్రామీణ)]], [[మారుప్రోలువారిపాలెం (గ్రామీణ)]], [[అడివి]], [[బాపట్ల (పట్టణ)]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] Image:Krishna.jpg 1861 21833 2006-04-08T16:24:52Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad.jpg 1862 22461 2006-04-15T09:53:51Z Mpradeep 50 [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] బొబ్బిలి 1863 25030 2006-04-26T03:23:53Z Mpradeep 50 merging old and new {{మండలం|name=బొబ్బిలి||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బొబ్బిలి|villages=38|area=|population=116.213|pop_male=57.91|pop_female=58.303|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.44|lit_male=70.75|lit_female=46.35}} {{విజ.అ}} '''బొబ్బిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాలోని ఒక పట్టణం, అదే పేరుతో గల ఒక మండలానికి కేంద్రం. ఉత్కృష్టమైన చరిత్ర కలిగిన పట్టణమిది. ''పరాసు ప్రభువుల'' (ఫ్రెంచి) పాలనలో ఒక సంస్థానంగా ఉన్న బొబ్బిలికి పొరుగు రాజ్యం విజయనగరం తో శతృత్వం ఉండేది. ఈ శతృత్వం ముదిరి బొబ్బిలికీ, పరాసు, విజయనగర సంయుక్త సైన్యానికి మధ్య యుద్ధానికి దారితీసింది. ఆ యుద్ద్ధంలో జరిగిన మారణకాండ, బొబ్బిలి వీరుల వీరమరణాలు, బొబ్బిలి స్త్రీల ఆత్మాహుతి మొదలైనవి బొబ్బిలి కథకు ఒక వీరోచిత జానపద గాథ స్థాయి కల్పించాయి. ==బ్రిటిషు వారి కాలంలో బొబ్బిలి గణాంకాలు== బ్రిటిషు వారి ఇంపీరియల్ గెజెట్ ప్రకారం బొబ్బిలి వివరాలిలా ఉన్నాయి. బొబ్బిలి అప్పటి విజాగపటం జిల్లాలో ఉండేది. [[1901]]లో దీని జానాభా 17,387. బొబ్బిలి రాజా వారి సంస్థానం 227 చ.మై. విస్తీర్ణంలో ఉండేది. ఆదాయం - రూ 40,000. అందులో భూమి శిస్తు: రూ 9,000. ==చరిత్ర== [[1756]]లో బుస్సీ బొబ్బిలిపై చేసిన దాడి భారత చరిత్రలో ఒక మరపురాని ఘట్టం. బొబ్బిలికి, పొరుగున ఉన్న విజయనగరానికి మధ్య నిరంతర శతృత్వం ఉండేది. విజయనగర రాజు బుస్సీతో చేతులు కలిపి బొబ్బిలిపై దాడి చేసాడు. బొబ్బిలి పురుషులు వీరమరణం చెందగా, స్త్రీలు ఆత్మ త్యాగం చేసారు. యుద్ధం ముగిసాక, వీజయరామరాజు తన గుడారంలో నిదుర పోతుండగా, బొబ్బిలి రాజు బావమరిది యైన తాండ్ర పాపారాయుడు అతడిని హతమార్చాడు. బొబ్బిలి రాజు రంగారాయుని కుమారుడు, పసి బాలుడు చిన్న రంగారావు బుస్సీకి చిక్కాడు. ఆ బాలుడినే బొబ్బిలి రాజుగా బుస్సీ పట్టాభిషేకం చేసాడు. అయితే అతని పసితనాన్ని అవకాశంగా తీసుకుని బంధువులు రాజ్య పీఠాన్ని ఆక్రమించుకున్నారు. విజయనగరం రాజుతో సంధి కుదిరినా అది తాత్కాలికమే అయింది. ఇద్దరి మధ్యా మళ్ళీ ఘర్షణలు మొదలై బొబ్బిలి రాజు పారిపోయి నిజాము రాజ్యంలో తలదాచుకున్నాడు. [[1794]] లో బ్రిటిషు వారు చిన్న రంగారావును మళ్ళీ పీఠంపై కూర్చోబెట్టారు. 1801 lO aayana kumaaruDitO SASvata In 1794, however, on the break-up of the Vizianagram estate, Chinna Ranga Rao was restored by the British, and in 1801 a permanent settlement was made with his son. The title of raja was recognized as hereditary in the family; that of maharaja was conferred as a personal distinction on Sir Venkataswetachalapati Ranga Rao, K.C.I.E., the adopted great-great-grandson of Chinna Ranga Rao. Imp. Gazetteer of India (Oxford, 1908), s. v. Bobbili Estate. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[bobbili (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[nimmalapADu]] * [[velagavalasa (near) addumanDa]] * [[gopalarayudupETa]] * [[rAjupETa]] * [[sItayyapETa]] * [[janardhana ranga rayapuram @ kintalavanipETa]] * [[lingamvalasa]] * [[komatipalli (near) bobbili]] * [[kalavarai agrahAram]] * [[vakadavalasa]] * [[cintada]] * [[pakki]] * [[ramuduvalasa]] * [[sivaaDavalasa]] * [[konDadevupalli]] * [[kammavalasa]] * [[muttavalasa]] * [[piridi]] * [[kRshNpuram]] * [[jagannadhapuram (near) bobbili]] * [[pata bobbili (grAmINa)]] * [[citrakOTa boddavalasa]] * [[donguruvalasa]] * [[kasidoravalasa]] * [[narayanappavalasa]] * [[paradhi]] * [[bankuruvalasa]] * [[bhojarajapuram]] * [[gorla sItarampuram]] * [[mettavalasa]] * [[panukuvalasa (near) mettavalasa]] * [[gunnatotavalasa]] * [[burjavalasa (near) mettavalasa]] * [[penta]] * [[rangarayapuram]] * [[janardhanarangarayapuram @ kunukuvanivalasa]] * [[alajangi]] * [[karada]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బెల్లంకొండ 1864 24348 2006-04-23T11:54:35Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=బెల్లంకొండ||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బెల్లంకొండ|villages=13|area=|population=30.79|pop_male=15.6|pop_female=15.19|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.06|lit_male=59.15|lit_female=34.79}} పచ్చని పరిసరాలలో అందమైన ప్రకృతి సౌందర్యంలో ఒదిగి పోయిన ఒక పల్లెటూరు - '''బెల్లంకొండ'''. [[గుంటూరు]] జిల్లాలో [[గుంటూరు]]-[[పొందుగల]] రహదారి పక్కన [[సత్తెనపల్లి]]కి 19 కి మీల దూరంలో ఉన్నది ఈ ప్రాచీనమైన గ్రామం. బెల్లంకొండ రైల్వే స్టేషను గుంటూరు [[మాచర్ల]] [[రైలు మార్గం]]లో ఉంది. వెలమ దొరలైన మల్రాజు వంశస్తులు బెల్లంకొండ రాజ్యాన్ని పాలించారు. [[కొండవీడు|కొండవీటి]] [[రెడ్డి రాజులు]] నిర్మించిన దుర్గం ఈ ఊరిలోని ప్రముఖ ఆకర్షణ. దుర్గంలోని ముఖ్యమైన స్థలాలను కలుపుతూ ఒకే రాతిలో కట్టిన గోడ, వాయవ్యం లోను, నైరుతి లోను నిర్మించిన బురుజులు దుర్గం లోని ముఖ్యాంశాలు. [[1511]] లో [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] అప్పటివరకు గజపతుల ఆధీనములో ఉన్న బెల్లంకొండ దుర్గమును స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. [[విజయనగర సామ్రాజ్యము]] పతనమయ్యేవరకు బెల్లంకొండ రాయల పాలనలోనే ఉన్నది. [[సదాశివ రాయలు]] కాలములో ఈ ప్రాంతాన్ని మహమండళేశ్వరుడు యారా రామరాజ తిరుమలరాజయ్యదేవ నుండి జిళ్లెళ్ల వేంగళయ్యదేవ నాయంకరముగా పొంది పరిపాలించినాడని నకరికల్లు శాసనము ([[1554]]) ద్వారా తెలుస్తున్నది. వివాదాస్పదమైన [[పులిచింతల ప్రాజెక్టు]] వలన ముంపుకు గురయ్యే గ్రామాలు ఎక్కువగా ఈ మండలంలోనివే. అవి: [[పులిచింతల]], కొల్లూరు, [[చిట్యాల]], [[కేతవరం]], [[బోదనం]]. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పులిచింతల]], [[కొల్లూరు(బెల్లంకొండ)]], [[చిట్యాల]], [[కేతవరం]], [[వెంకటాయపాలెం]], [[బోదనం]], [[ఎమ్మాజీగూడెం]], [[మన్నేసుల్తాన్‌పాలెం]], [[పాపయ్యపాలెం]], [[చంద్రాజుపాలెం]], [[వన్నయ్యపాలెం]], [[మచ్చయ్యపాలెం]], [[బెల్లంకొండ]] ==బయటి లింకులు== *[http://www.collectbritain.com/personalisation/object.cfm?uid=019WDZ000000647U00000000&largeimage=1#largeimage బెల్లంకొండ కోట దృశ్యము - సెప్టెంబర్ 1788] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] యానాం 1865 17619 2006-01-06T17:36:19Z Mpradeep 50 /* బయటి లింకులు */ correcting spelling [[Image:Pondy.png|right]] '''యానాం''', [[పాండిచ్చేరి]] [[కేంద్రపాలిత ప్రాంతము]] లోని ఒక జిల్లా మరియు ఆ జిల్లా యొక్క ముఖ్య పట్టణము. ఈ జిల్లా [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]లోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాలో 30 చ.కి.మీల విస్తీర్ణములో ఉంటుంది. ఇక్కడ నివశించే 32,000 జనాభాలో, చాలామంది [[తెలుగు]], [[తమిళము]] లేదా [[మళయాళము]] మాట్లాడతారు. ==భౌగోళికము మరియు వాతావరణము== '''రేఖాంశము''': 16°42'ఉత్తరం - 16°46'ఉత్తరం.<br> '''అక్షాంశము''': 82°11'తూర్పు - 82°19'తూర్పు. యానాంలో ఉష్ణోగ్రత వేసవిలో 27°సెం. నుండి 45°సెం. వరకు మరియు చలికాలములో 17°సెం. నుండి 28°సెం. వరకు ఉంటుంది. ఎండా కాలంలో ఇక్కడ వాతావరణంలోని తేమ శాతం 68% నుండి 80% వరకు ఉంటుంది. ఈ జిల్లా [[గోదావరి|గోదావరి నది]] డెల్టాలో ఉంటూంది, ఈ పట్టణము గీదావరి నది [[కోరింగ|కోరింగ నది]]తో కలిసే చోట ఉంటుంది, [[బంగాళా ఖాతము|బంగాళా ఖాత]]తీరము నుండి 9 కిలోమీటర్లు దూరములో ఉన్నది. ==జనావాసాలు== యానాం పట్టణమే కాకుండ, అగ్రహారము, దరియలతిప్ప, ఫారంపేట, గ్వెరెంపేట, జాంబవన్‌పేట, కనకాలపేట, కురసంపేట మరియు మెత్తకూరు మొదలైన గ్రామాలు ఈ జిల్లా యొక్క అధికార పరిధిలో ఉన్నాయి. ==చరిత్ర== [[1723]]లో [[భారత దేశము|భారతదేశం]]లో యానాం మూడొ కాలనీగా ఫ్రెంచి పాలనలోకి వెళ్ళింది. అయితే ఆర్ధికంగా పెద్ద పెద్ద ప్రయోజనాలు కనిపించక పోవటం వలన ఈ కాలనీని ఫ్రెంచివారు [[1727]]లో వదిలేసారు. తరువాత [[1742]]లో దీనిని మరలా ఆక్రమించి [[మొగలు సామ్రాజ్యం|మొగలు సామ్రాజ్యాధిపతులు]]వద్దనుండి ఒక ఫర్వానా ద్వారా అదికారాన్ని పొందారు. అయితే వారి అంగీకారమును వారు '''ఇనాం'''ల రూపంలో తెలిపారు. ఆ ఇనాం కాస్తా ఫ్రెంచివారి చేతులలో యానాంగా మారిపోయింది. ఇక్కడి ప్రజలు ఈ ప్రదేశమును మొదట విజయనగర రాజు, బొబ్బిలి యుద్దంలో తనకు సహాయ పడినందుకుగాను, ఫ్రెంచి గెనరల్ అయిన బుషీకి కానుకగా ఇచ్చాడని చెబుతారు. ఇక్కడ బుషీ పేరుతో ఒక వీధి కూడా ఉండి. అంతే కాదు అదే వీధిలో ఉండే ఒక భవంతిలో బుషీ నివశించేవాడనికూడా అంటారు. యానాంకు పడమరలో నీలిపల్లి అనే గ్రామంలో ఆంగ్లేయుల పాలనలో ఉండేది. ఆందుకని యానాము 18వ శతాబ్దంలో అడపాదడపా ఆంగ్లేయుల పాలనలోకి వెళ్ళేది. [[1750]]లో హైదరాబాదు నిజాము, ముసాఫర్ జంగ్, ఫ్రెంచివారి వాదనలను అంగీకరిస్తూ ఈ ప్రదేశమును వారికి అప్పగించాడు. ఆంగ్లేయులనుండి భారత దేశానికి [[1947]]ళో స్వాతంత్ర్యం వచ్చినా యానాం [[జూన్ 13]] [[1954]] వరకు ఫ్రెంచు వారి ఆధీనంలోనే ఉండి పోయింది. ==బయటి లింకులు== *[http://yanam.nic.in/ యానాం జిల్లా వెబ్‌ పేజీ] [[Category:పాండిచ్చేరి]] [[Category:భారతదేశ నగరములు మరియు పట్టణములు|నగరములు మరియు పట్టణములు]] [[en:Yanam_(India)]] [[fr:Yanaon]] User talk:24.251.198.251 1866 6068 2005-06-28T06:47:26Z వైఙాసత్య 58 Why dont you help me translate some of this stuff into telugu గంగా నది 1867 16345 2005-12-19T14:10:09Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} గంగ భారత దేశం లోని నదుల్లో కెల్ల అతి పవిత్ర మైనది. {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] సింధూ నది 1868 9204 2005-08-22T11:39:26Z 207.46.50.74 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] Category:భారతదేశ నదులు 1869 25585 2006-05-22T14:24:26Z వైఙాసత్య 58 +vargamu [[Category:భారత దేశము]] [[Category:నదులు]] యమునా నది 1870 9208 2005-08-22T11:41:50Z 207.46.50.74 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] బ్రహ్మపుత్రా నది 1871 9206 2005-08-22T11:40:23Z 207.46.50.74 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] కృష్ణా నది 1874 16386 2005-12-20T06:20:30Z Chaduvari 97 /* ఆంధ్ర ప్రదేశ్ */ Link correction '''కృష్ణా నది''' (Krishna river) ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో రెండవ పెద్ద నది. కృష్ణను తెలుగు వారు ఆప్యాయంగా '''కృష్ణవేణి''' అని కూడా అంటారు. మహారాష్ట్ర లోని [[మహాబలేశ్వర్]] కు ఉత్తరంగా, పడమటి కనుమలలోని మహదేవ్ పర్వత శ్రేణిలో సముద్ర మట్టానికి 1337 మీ. ఎత్తున పుట్టింది. తూర్పు దిక్కుగా, [[మహారాష్ట్ర]], [[కర్ణాటక]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లలో 1400 కిలోమీటర్లు ప్రయాణం చేసి [[బంగాళా ఖాతము|బంగాళాఖాతం]]లో కలుస్తుంది. == ప్రయాణం == ద్వీపకల్పం పడమర చివరి నుండి తూర్పు చివరికి సాగే తన ప్రస్థానంలో కృష్ణ 29 ఉపనదులను తనలో కలుపుకుంటూంది. పుట్టిన మహాబలేశ్వర్ నుండి 135 కి.మీ.ల దూరంలో [[కొయినా]] నదిని తనలో కలుపుకుంటుంది. తరువాత '''వర్ణ''', '''పంచగంగ''', '''దోధ్‌గంగ''' లు కలుస్తాయి. నది పడమటి కనుమలు దాటాక, జన్మస్థానం నుండి దాదాపు 500 కి.మీ దూరంలో '''ఘటప్రభ''', '''మలప్రభ''' నదులు కృష్ణలో కలుస్తాయి. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోకి ప్రవేశించే ముందు, '''భీమ''' నది కలుస్తుంది. తరువాత [[కర్నూలు]] కు దగ్గరలో కృష్ణ యొక్క అతిపెద్ద ఉపనది [[తుంగభద్ర]] కలుస్తుంది. తరువాత కొద్ది దూరంలోనే నది [[నల్లమల]] కొండల శ్రేణి లోని లోతైన లోయల లోకి ప్రవేశిస్తుంది. ఇక్కడే [[శ్రీశైలం]], [[నాగార్జున సాగర్]] ల వద్ద పెద్ద ఆనకట్టలు నిర్మించబడ్డాయి. ఇక్కడి నుండి చిన్న చిన్న ఉపనదులైన దిండి, మూసి, పాలేరు, మున్నేరు వంటివి కలుస్తాయి. [[విజయవాడ]] వద్ద బ్రిటిషు వారి కాలంలో నిర్మించబడ్డ [[ప్రకాశం బారేజి]]ని దాటి డెల్టా ప్రాంతంలో ప్రవేశించి, [[హంసల దీవి]] వద్ద బంగాళాఖాతం లో కలుస్తుంది. ఉపనదులు అన్నిటితో కలిపిన కృష్ణా నదీ వ్యవస్థ యొక్క మొత్తం పరీవాహక ప్రాంతం 2,56,000 చ.కి.మీ. ఇందులో మూడు పరీవాహక రాష్ట్రాల వాటా ఇలా ఉంది: * [[మహారాష్ట్ర]]: 26.8% * [[కర్ణాటక]]: 43.8% * [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]: 29.4% ==కృష్ణా నది ఒడ్డున ఉన్న పుణ్యక్షేత్రాలు== కృష్ణా నదికి భారత దేశంలోన్ని ఇతర నదుల వలెనే పౌరాణిక ప్రశస్తి ఉన్నది. ఎన్నో పుణ్య క్షేత్రాలు నది పొడుగునా వెలిసాయి. వీటిలో ప్రముఖమైనవి: * [[శ్రీశైలం]]: ప్రసిద్ధ శివక్షేత్రమైన శ్రీశైలంలో భ్రమరాంబ, మల్లికార్జున స్వామి కొలువై ఉన్నారు. [[ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు|ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాల]]లో ఒకటి, శ్రీశైలం. * [[శ్రీదుర్గా మల్లేశ్వర స్వామి క్షేత్రం]] (కనకదుర్గ) - [[విజయవాడ]] * [[అమరావతి]]: [[అమరారామం]] ఇక్కడ శివుడు అమరలింగేశ్వర స్వామి గా పూజలందుకుంటాడు. బౌద్ధుల ఆరామలకు కూడా ఇది ప్రసిద్ధి. ==ప్రాజెక్టులు== {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} {{seemain|కృష్ణా నదీ వ్యవస్థలోని ప్రాజెక్టులు}} కృష్ణా నది పరీవాహక రాష్ట్రాలు మూడూ కూడా విస్తృతంగా సాగునీటి, విద్యుత్ ప్రాజెక్టులు నిర్మించుకున్నాయి. వీటిలో ముఖ్యమైనవి: ===కర్ణాటక=== * [[అలమట్టి ప్రాజెక్టు]] * [[నారాయణపూర్ ప్రాజెక్టు]] పై రెంటినీ కలిపి అప్పర్ కృష్ణా ప్రాజెక్టు అని అంటారు. ===ఆంధ్ర ప్రదేశ్=== * [[జూరాల ప్రాజెక్టు]] * [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] * [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] ఇవిగాక, రెండు రాష్ట్రాల్లోనూ మరిన్ని భారీ, మధ్య తరహా ప్రాజెక్టులు వివిధ నిర్మాణా దశల్లో ఉన్నాయి. ==బయటి లంకెలు== * [http://encarta.msn.com/map_701513798/Krishna_(river_India).html ఎన్‌కార్టాలో కృష్ణానది పటము] * [http://maps.google.com/maps?q=india&ll=12.900166,78.733521&spn=1.292017,2.964111&t=h&hl=te కృష్ణానది సంగమం - గూగుల్ నుండి] {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] [[Category:భారతదేశ నదులు]] [[de:Krishna (Fluss)]] [[es:Río Krishna]] [[ja:&#12463;&#12522;&#12471;&#12517;&#12490;&#24029;]] [[nl:Krishna (rivier)]] [[sv:Krishnafloden]] [[ta:கிருஷ்ணா நதி]] [[en:Krishna River]] కావేరీ నది 1876 9215 2005-08-22T11:43:40Z 207.46.50.74 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] నర్మదా నది 1877 6079 2005-06-28T07:16:07Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారతదేశ నదులు]] User:వైఙాసత్య 1878 27340 2006-06-24T14:46:59Z వైఙాసత్య 58 {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #ccf; text-align: center;" | '''నా పరికర పెట్టె''' |- | [[:User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల 1]],[[:User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె2|2]],[[:User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె3|3]],[[:User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె4|4]] |- | [[User:వైఙాసత్య/తరచూ వాడే సందేశాలు|తరచూ వాడే సందేశాలు]] |- | [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని] |- | [http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?user=&dbname=tewiki_p మార్పులు-చేర్పుల గణన],[http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?user=%E0%B0%B5%E0%B1%88%E0%B0%99%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF&dbname=tewiki_p నావి] |- | [http://people.w3.org/rishida/scripts/uniview/conversion యూనికోడ్ కన్వర్టర్] |- | style="background: #ccf; text-align: center;" | '''పనిచేస్తున్న వ్యాసాలు''' |- | [[Wikipedia:WikiProject/తెలుగు శాసనాలు|తెలుగు శాసనాలు]] |- | [[:User:వైఙాసత్య/2000వ వ్యాసము|4000వ వ్యాసము]] |- |} {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #ee88aa; background: #f7f8ee; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #bad; text-align: center;" | '''చెయ్యవలసిన పనులు''' |- |*కొత్త '''మొదటి పేజీ'''ని ఆవిష్కరించాలి |- |*కీర్తనలు, పాటలు, కథలు '''>>>>''' వికిపుస్తకాలు |- |*<small>మరీ చిన్నపేజీలు </small> '''>>> పేజీలు''' |- |*అన్ని వ్యాసాలు '''+''' వర్గాలు |- |*అనువదించవలసిన వ్యాసాల సంఖ్య '''= 0''' |- |*సగటు పేజీకి దిద్దుబాట్లు '''> 5''' |- |*వ్యాసాల సంఖ్య '''> 10,000''' |- |<inputbox> type=create preload=Template:New_page editintro= width=25 </inputbox> |} [[Wikipedia:ఖాళీ పటములు]] Template:మూస ఇసుకపెట్టె 1880 16947 2005-12-28T17:16:07Z వైఙాసత్య 58 <!-- NOTE: THIS PAGE IS NOT THE SANDBOX!!! This is a template that provides the heading for the top of the sandbox. If you want to practice editing, please do not do so in this template. You can find the actual sandbox by typing WP:SB or wp:sand in the search. Again, this template is not for experimenting! The sandbox for templates is at Template:TemplateSandbox --> '''మీరు చేయదలుచుకొన్న ప్రయోగాలు ఈ దిగువ చేయవచ్చును'''<br> మార్చుటకు '''[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} ఇక్కడ]''' క్లిక్ చెయ్యండి.<hr> Template:అక్షరక్రమానుసార వ్యాస జాబితా 1881 6083 2005-06-28T10:34:36Z వైఙాసత్య 58 <div style="border:1px solid #c6c9ff; padding: .5em 1em 1em; color: #000; background: #f7f8ff; float:right; position:relative; rowspan=8; width=30%; valign=top;"> {| <h3>అక్షరక్రమానుసార జాబితా</h3> [[Special:Allpages/అ|అ]] [[Special:Allpages/ఆ|ఆ]] [[Special:Allpages/ఇ|ఇ]] [[Special:Allpages/ఈ|ఈ]] [[Special:Allpages/ఉ|ఊ]] [[Special:Allpages/ఋ|ఋ]] [[Special:Allpages/ఎ|ఎ]] [[Special:Allpages/ఏ|ఏ]] [[Special:Allpages/ఐ|ఐ]] [[Special:Allpages/ఒ|ఒ]] [[Special:Allpages/ఓ|ఓ]] [[Special:Allpages/ఔ|ఔ]] [[Special:Allpages/అం|అం]] [[Special:Allpages/అః|అః]] [[Special:Allpages/క|క]] [[Special:Allpages/ఖ|ఖ]] [[Special:Allpages/గ|గ]] [[Special:Allpages/ఘ|ఘ]] [[Special:Allpages/ఙ|ఙ]] [[Special:Allpages/చ|చ]] [[Special:Allpages/ఛ|ఛ]] [[Special:Allpages/జ|జ]] [[Special:Allpages/ఝ|ఝ]] [[Special:Allpages/ఞ|ఞ]] [[Special:Allpages/ట|ట]] [[Special:Allpages/ఠ|ఠ]] [[Special:Allpages/డ|డ]] [[Special:Allpages/ఢ|ఢ]] [[Special:Allpages/ణ|ణ]] [[Special:Allpages/త|త]] [[Special:Allpages/థ|థ]] [[Special:Allpages/ద|ద]] [[Special:Allpages/ధ|ధ]] [[Special:Allpages/న|న]] [[Special:Allpages/ప|ప]] [[Special:Allpages/ఫ|ఫ]] [[Special:Allpages/బ|బ]] [[Special:Allpages/భ|భ]] [[Special:Allpages/మ|మ]] [[Special:Allpages/య|య]] [[Special:Allpages/ర|ర]] [[Special:Allpages/ల|ల]] [[Special:Allpages/వ|వ]] [[Special:Allpages/శ|శ]] [[Special:Allpages/ష|ష]] [[Special:Allpages/స|స]] [[Special:Allpages/హ|హ]] [[Special:Allpages/ళ|ళ]] [[Special:Allpages/క్ష|క్ష]] [[Special:Allpages/ఱ|ఱ]] [[Special:Allpages|'''అన్ని పేజీల జాబితా''']] </div> |} Template:భాష 1883 6085 2005-06-28T16:39:07Z 24.26.165.96 {| style="width: 300px; margin: 0 0 0.5em 1.4em; float: right; clear: right; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse;" border=1 ! colspan="2" style="font-size:110%; color: {{{fontcolor}}}; background-color: {{{familycolor}}};"|{{{name}}} ({{{nativename}}}) <!--fix each article and you can have this|- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |Pronunciation: |{{{pronunciation}}}--> |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మాట్లాడే ప్రదేశము: |{{{states}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |ప్రాంతము: |{{{region}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మాట్లాడే వారి సంఖ్య: |{{{speakers}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |[[List of languages by total speakers|ర్యాంక్]]: |{{{rank}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |[[Language families and languages|Genetic classification]]: | style="text-align: left;" | {{{family}}} |- ! colspan="2" style="color: {{{fontcolor}}}; background-color: {{{familycolor}}};"|అధికార status |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |అధికార భాష: | {{{nation}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |[[List_of_language_regulators|నియంత్రణ]]: | {{{agency}}} |- ! colspan="2" style="color: {{{fontcolor}}}; background-color: {{{familycolor}}};"|భాష codes |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |[[ISO 639]]-1||{{{iso1}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |ISO 639-2||{{{iso2}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |[[SIL code|SIL]]||<!--[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code={{{sil}}} {{{sil}}}]-->{{{sil}}} |- | colspan=2 style="text-align: center; padding-bottom: 0.5em;" |చూడండి: [[భాష]] &ndash; [[ప్రపంచ భాషలు]] |} Category:భారతీయ భాషలు 1884 13512 2005-10-31T11:54:28Z Chaduvari 97 Categorised [[Category:భాష]] Category:ద్రవిడ భాషలు 1885 6087 2005-06-28T16:51:06Z 24.26.165.96 Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు 1886 13513 2005-10-31T11:54:51Z Chaduvari 97 Added to Category [[Category:భాష]] కాశ్మీరీ భాష 1887 6089 2005-06-28T17:01:27Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} కొంకణి భాష 1888 6090 2005-06-28T17:01:40Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} గుజరాతి భాష 1889 6091 2005-06-28T17:01:50Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} పంజాబీ భాష 1890 6092 2005-06-28T17:02:03Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} మణిపురి భాష 1891 6093 2005-06-28T17:02:22Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} మరాఠీ భాష 1892 6094 2005-06-28T17:02:26Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} సింధీ భాష 1893 6095 2005-06-28T17:02:45Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} సంస్కృత భాష 1894 6096 2005-06-28T17:02:57Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} ఉర్దూ భాష 1895 6097 2005-06-28T17:03:13Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} ఆంగ్ల భాష 1896 6098 2005-06-28T17:03:47Z 24.26.165.96 [[Category:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు]] [[Category:భారతీయ భాషలు]] {{భారతీయ భాషలు}} Template:జిల్లా 1897 11030 2005-09-12T09:18:08Z Chaduvari 97 Translation {| style="width: 250px; margin: 0 0 0.5em 1.4em; float: right; clear: right; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse;" border=1 ! colspan="2" style="font-size:110%; color:black; background-color: lightgreen;"|{{{name}}} జిల్లా |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |రాష్ట్రము: |[[{{{state}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |ప్రాంతము: |[[{{{region}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |ముఖ్య పట్టణము: |[[{{{head quarter}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |విస్తీర్ణము: |{{{area}}} చ.కి.మీ |- ! colspan="2" style="color: {{{fontcolor}}}; background-color: lightgreen;"|జనాభా (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము: | {{{population}}} [[లక్ష|లక్షలు]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు: | {{{pop_male}}} [[లక్ష|లక్షలు]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు: | {{{pop_female}}} [[లక్ష|లక్షలు]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పట్టణ: | {{{pop-urban}}} [[లక్ష|లక్షలు]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |గ్రామీణ: | {{{pop-rural}}} [[లక్ష|లక్షలు]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనసాంద్రత: | {{{pop-density}}} / చ.కి.మీ |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనాభా వృద్ధి: | {{{pop-growth}}} % (1991-2001) |- ! colspan="2" style="color: {{{fontcolor}}}; background-color: lightgreen;"|అక్షరాస్యత (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము:||{{{literacy}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు:||{{{lit_male}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు:||{{{lit_female}}} % |- | colspan=2 style="text-align: center; padding-bottom: 0.5em;" |చూడండి: [[{{{state}}} జిల్లాలు]] |} Image:Medak.jpg 1898 23998 2006-04-23T08:32:53Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal.jpg 1899 24281 2006-04-23T11:06:06Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad.jpg 1900 22947 2006-04-17T15:26:59Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam.jpg 1901 24146 2006-04-23T09:46:56Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Westgodavari.jpg 1902 22040 2006-04-09T10:55:36Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:Eastgodavari.jpg 1903 22720 2006-04-17T05:41:26Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] తూర్పు గోదావరి జిల్లా చరిత్ర 1904 15096 2005-11-27T15:48:27Z శాస్త్రి 204 /* బ్రిటిషు పాలన, 1768-1947 */ ==తొలి హిందూ రాజ్యాలు== తూర్పు గోదావరి జిల్లా చరిత్ర మిగిలిన ఆంధ్ర చరిత్ర లాగానే [[నంద వంశం|నందుల]] కాలం నుండీ తెలుస్తున్నది. నంద వంశ స్థాపకుడైన మహా పద్మ నందుడు స్వయంగా నాయకత్వం వహించి [[దక్కను]] లోని చాలా ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించాడు. తరువాతి నందుల చరిత్ర వెలుగు లోకి రాలేదు కాని చివరి నందుడైన ధననందుని [[చంద్రగుప్త మౌర్యుడు]] [[క్రీ పూ 322]] లో పదవీచ్యుతుడ్ని చేసినట్లు తెలుస్తున్నది. కాబట్టి మౌర్య వంశ మూలపురుషుడైన చంద్రగుప్త మౌర్యుడు రాజ్యాధికారం చేపట్టగానే, దక్కను లోని ప్రాంతం కూడా అతని ఏలుబడిలోకి వచ్చింది. <!--He was succeeded by his son, [[Bindusara]] ([[297 BCE|297]]-[[272 BCE]]). Bindusara was succeeded to the throne by [[Ashoka]].--> మౌర్యుల తరువాత జిల్లా [[శాతవాహనులు|శాతవాహనుల]] అధీనంలోకి వచ్చింది. క్రీ శ [[6]] లేదా [[7]] వ సంవత్సరంలో రాజ్యానికి వచ్చిన హాలుడు ఒక్క ఏడాదే పాలించాడు. ఈ కాలంలో గొప్ప రాజకీయ సంఘటనల్లేమీ జరగ లేదు, కానీ తన '''గాధా సప్త శతి ''' ద్వారా గొప్ప రచయితగా పేరు తెచ్చుకున్నాడు. తరువాతి కాలంలో గౌతమీపుత్ర శాతకర్ణి ([[62]]-[[86]]), వశిష్టిపుత్ర పులుమాయి (86-[[114]]), యజ్ఞశ్రీ శాతకర్ణి ([[128]]-[[157]]) లు పరిపాలించినట్లు దాఖలాలు ఉన్నాయి. [[3 వ శతాబ్దం]] లో ఒక పావు భాగం వరకు శాతవాహనులు పాలించినట్లు తెలుస్తోంది. [[గుప్త వంశం|గుప్త]] చక్రవర్తి [[సముద్రగుప్తుడు]] క్రీ శ [[350]] లో ఈ ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించినపుడు పిష్టాపురం, అవముక్త రాజులతో యుద్ధం చేసాడు. పొరుగు రాజులు కూడా వీరితో చేతులు కలిపి సముద్రగుప్తుని ఎదుర్కొన్నారు. అయితే, ఈ యుద్ధపు ఫలితం ఏమిటో తెలియరాలేదు. సముద్రగుప్తుని తరువాత సుమారు [[375]] నుండి [[500]] వరకు మతరకుల కు చెందిన రాజుల పాలన సాగింది. ఈ వంశం లో చరిత్రకు అందిన మొదటి రాజు మహారాజా శక్తివర్మ. మొదటి విక్రమేంద్రవర్మ కాలంలో ఈ ప్రాంతం విష్ణుకుండినుల అధీనం లోకి వెళ్ళింది. [[5 వ శతాబ్దం|5 వ శతాబ్దపు]] మొదటి దశాబ్దాల నుండి దాదాపు రెండు శతాబ్దాలు వారి పరిపాలన సాగింది. అందుబాటులో ఉన్న ఆధారాల ప్రకారం వారి రాజ్యం జిల్లాతో పాటు, ఇప్పటి [[విశాఖపట్నం]], [[పశ్చిమ గోదావరి]], [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[గుంటూరు]] జిల్లాల ప్రాంతాల వరకు విస్తరించి ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. దుర్జయ వంశానికి చెందిన రణదుర్జయుడు, విక్రమేంద్రవర్మ కు సామంతుడిగా పిష్టాపురాన్ని (ఇప్పటి [[పిఠాపురం]]) పాలించాడు. మరో విష్ణుకుండినుడు - ఇంద్రభట్టారకుడు - వశిష్టికుల పాలకులను ఓడించి ఈప్రాంతంపై తన అధికారాన్ని పునస్స్థాపించాడు. అయితే అతని విజయం మూణ్ణాళ్ళ ముచ్చటే అయింది. తొలి [[కళింగ]] రాజులు స్థానిక చిన్న చిన్న రాజుల మద్దతుతో ఇంద్రభట్టారకుని సైన్యాన్ని చిత్తుగా ఓడించారు. దీనితో విష్ణుకుండినుల ప్రాబల్యానికి తీవ్రమైన ఎదురుదెబ్బ తగిలింది. ఇంద్రభట్టారకుని తరువాత అదే వంశానికి చెందిన మరి కొంతమంది పాలించారు. ఈ వంశంలో మూడవ మాధవర్మ చిట్టచివరి ప్రముఖ రాజు. అతడు ఒక యుద్ధంలో మరణించడంతో అతని కొడుకైన మంచన్న భట్టారకుడు రాజయ్యాడు. వార్సత్వంగా వచ్చిన రాజ్యంపై తన అధికారాన్ని స్థిరపరచుకునేందుకు విశ్వ ప్రయత్నం చేసినా అతడు సఫలం కాలేదు. తరువాత, పశ్చిమ చాళుక్య రాజైన '''రెండవ పులకేశి''', తన సోదరుడు, '''కుబ్జవిష్ణు''' సాయంతో పిష్టాపురాన్ని జయించాడు. తన సేవలకు గుర్తింపుగా ఈ ఆక్రమిత ప్రాంతాలకు కుబ్జవిష్ణు పాలకుడయ్యాడు. కుబ్జవిష్ణు తో మొదలైన '''తూర్పు చాళుక్య వంశం''' మొదట పిష్టాపురం నుండి పాలించి, తరువాత [[వేంగి]]కి, పిమ్మట రాజమహేంద్రి (రాజమండ్రి)కి మారారు. ఎందరో పాలకులు పాలించినా వారి చరిత్ర మాత్రం వారసత్వ పోరులకే పరిమితం అయ్యింది. [[892]]-[[921]] మధ్య పాలించిన '''మొదటి చాళుక్య భీముడు''', [[ద్రాక్షారామం]] లో ఒక శివాలయాన్ని నిర్మించాడు. తరువాతి కాలంలో వారసత్వం కొరకు జరిగిన అంతర్యుద్ధంలో నాలుగవ విజయాదిత్యుని కొడుకైన మొదటి అమ్మడు విజయుడై ఏడేళ్ళపాటు రాజ్యం చేసాడు. అతని తరువాత రాజైన అతడి కొడుకు ఐదవ విజయాదిత్యుడు పక్షం రోజుల్లోనే అధికారం కోల్పోయాడు. పిష్టాపురం కోటలో తలదాచుకున్న అతడు అక్కడే ఒక వంశ స్థాపన చేసాడు. [[973]] లో [[కర్నూలు]] జిల్లాలోని పెదకల్లుకు చెందిన ''జట చోడ భీముడు'' తూర్పు చాళుక్య పాలకుడైన ''దానార్ణవుని'' చంపి వేంగిని ఆక్రమించాడు. జట చోడ భీముడు 27 ఏళ్ళ పాటు పాలించాడు. దానార్ణవుని ఇద్దరు కొడుకులు- మొదటి శక్తివర్మ, విమలాదిత్యుడు పారిపోయి [[చోళులు|చోళ]] రాజైన మొదటి రాజరాజ చోళుని ([[985]]-[[1016]]) శరణు వేడారు. రాజరాజుని కుమార్తె కుందవై విమలాదిత్యుని పెళ్ళాడింది. దానార్ణవుని కొడుకుల తరపున రాజరాజు వేంగిపై దాడి చేసి, జట చోడ భీముని చంపి, రాజ్యాన్ని ఆక్రమించాడు. [[కళ్యాణి]]కి చెందిన పశ్చిమ చాళుక్య రాజు సత్యాశ్రయునికి ఇది నచ్చలేదు. దీనితో కళ్యాణి చాళుక్యులకు, చోళులకు వేంగి వివాదాస్పద మయింది. ఏడవ విజయాదిత్యుడు రాజ్యం కోల్పోయి [[1075]] లో మరణించాక తూర్పు చాళుక్యుల తరం అంతరించి పోయింది. తూర్పు చాళుక్యుల వంశం లోని వాడు, ఏడవ విజయాదిత్యుని శత్రువు అయిన రాజేంద్రుడు, కుళోత్తుంగ చోళుడనే బిరుదుతో రాజవడంతో, వేంగి రాజ్యం ఈ జిల్లాతో సహా చోళ సామ్రాజ్యంలో ఒక భాగమై పోయింది. ఈ పాలకులను చాళుక్య చోళులు అంటారు. మొదటి కుళోత్తుంగ తన కుమారులైన రాజరాజ ముమ్మడి చోడ, వీర చోడ, రాజరాజ చోడ గంగ, విక్రమ చోళ లను వేంగిలో రాజ ప్రతినిధులుగా నియమించాడు. ఈ ప్రాంతం లోని వెలనాటి ప్రభువుల పాలన అంత సమ్ర్ధవంతం గా లేకపోవటం చేత అదే సంవత్సరం విక్రమ చోళుని వెనక్కు పిలిపించాడు. దీనితో వెలనాటి ప్రభువును లొంగదీసుకోగల అవకాశం పశ్చిమ చాళుక్య పాలకుడు, ఆరవ విక్రమాదిత్యునికి లభించింది. ఆరవ విక్రమాదిత్యుని తరువాత మూడవ సోమేశ్వరుడు రాజయ్యాడు. చోళ సామ్రాజ్యానికి విక్రమ చోళుని తరువాత రెండవ కుళోత్తుంగ, రెండవ రాజరాజ, రాజాధిరాజా అధికారానికి వచ్చారు. రెండవ రాజాధిరాజా కాలంలో, వెలనాడు పాలకులు మరింత స్వేచ్ఛ పొంది, స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించుకొనే ఆలోచన చేసారు. జిల్లాలో కొంత భాగం స్థానిక వెలనాటి చోళుల పాలనలో ఉంది. ఈ వంశానికి చెందిన రాజులు: మొదటి గొంకడు, రెండవ గొంకడు, మొదటి కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుడు, రెండవ కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుడు ([[1108]]-[[1181]]). రెండవ గొంకని మృతిని అవకాశంగా తీసుకుని కోనకు చెందిన హైహయులు, పిష్టాపురపు తూర్పు చాళుక్యులు స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రక్టించుకున్నారు. రెండవ గొంకని వారసుడైన రెండవ కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుడు తన మంత్రి అమ్రుతలూరి దేవన ప్రెగ్గడ సారధ్యంలో సైన్యాన్ని పంపి కోన ప్రభువును ఓడించి లొంగదీసుకున్నాడు. తరువాతి కాలంలో, రెండవ కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుని సేనాధిపతి ప్రోలయ ప్రెగ్గడ తూర్పు చాళుక్య రాజులను జయించాడు. రెండవ కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుడు [[కాకతీయులు|కాకతీయ]] ప్రభువు రుద్రునితో కూడా యుద్ధం చేసాడు. వెలనాటి ప్రభువులప్రాభవం ఈ కాలంలో అత్యున్నత స్థానం చేరుకుని, [[కోస్తా|కోస్తా ఆంధ్ర]] మొత్తం వారి ఏలుబడి లోకి వచ్చింది. [[1181]] లో రెండవ కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుని హఠాన్మృతి వారసులలో అంతర్యుద్ధానికి దారితీసింది. దీనితో జిల్లాలో వెలనాటి చోళుల పాలన అంతమయింది. కాకతీయ రాజైన రెండవ ప్రోలయ, కళ్యాణి చాళుక్యుల ప్రాబల్యాన్ని ఛేధించి స్వాతంత్ర్యం ప్రక్టించుకున్నాడు. అతని కాలంలో కోనకు చెందిన హైహయులు అతనిని ఎదిరించారు. అతని తరువాత రాజైన కొడుకు రుద్ర ([[1150]]-[[1195]]), చాళుక్య చోళ చక్రవర్తి రెండవ రాజరాజు నుండి గోదావరి డెల్టా ప్రాంతాన్ని పొందాడు. తన తండ్రిని ఓడించిన హైహయులపై ప్రతీకారం తీర్చుకోడానికి ప్రయత్నించాడు. ద్రాక్షారామం లోని [[1158]] నాటి శాసనం దీనికి ఆధారం. గోదావరి డెల్టా పై రుద్రుని ఆధిపత్యాన్ని వెలనాటి చోళులు సవాలు చేసారు. వెలనాటి ప్రభువైన రెండవ కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుడు రుద్రునిపైకి తన సైన్యాన్ని పంపాడు. రెండవ కుళోత్తుంగ రాజేంద్ర చోళుని మంత్రి దేవన్న ప్రెగ్గడ ముందు [[1163]] లో ద్రాక్షారామం లో అధికారాన్ని స్థిరపరచుకొని తరువాత హైహయులను ఓడించి తమ సార్వభౌమత్వాన్ని వారిచే అంగీకరింపజేసాడు. అయితే, ఈ ప్రాంతంలో రుద్రుడు వారిని ప్రశాంతంగా ఉండనిచ్చినట్లు లేదు. [[1172]] లో చాళుకయ్‌ చోళ చక్రవర్తి రెండవ రాజరాజు మరణం తరువాత, రెండవ కుళోత్తుంగ చోళుడు ఇదే అదునుగా, తీర ప్రాంతమంతటికీ తననే ప్రభువుగా ప్రకటించుకున్నాడు. అయితే అతడు హఠాత్తుగా మరణించడంతో వెలనాటి చోళుల ప్రాబల్యానికి దెబ్బ తగిలింది. రుద్రుడి తరువాత అతని తమ్ముడు మహాదేవుడు రాజయ్యాడు. అతడు [[దేవగిరి]] [[దేవగిరి యాదవులు|యాదవుల]]తో జరిగిన యుద్ధంలో మరణించాడు. తరువాత రాజైన అతని కొడుకు [[గణపతదేవ చక్రవర్తిి|గణపతి]] [[దివిసీమ]]ను ([[కృష్ణా జిల్లా]]) ఆక్రమించాడు. [[కళింగ]]ను కూడా ఓడించి లొంగదీసుకున్నాడు. తూర్పు గంగ ప్రభువులైన మూడవ అమియంక భీముడు, అతని కొడుకు గణపతితో నిరంతరం యుద్ధాలలో మునిగి తేలుతూ ఉండేవారు. గణపతి తన సైన్యాన్ని గోదావరి దాటించి ఉత్తరానికి పంపి శత్రువును పారదోలాడు. [[మదురై]] కి చెందిన [[పాండ్యులు|పాండ్యుల]]తో తలపడి, వారిని చిత్తుగా ఓడించి, వారి మిత్ర రాజు కొప్పెరుజంగ ను తనకు దాసోహమయ్యేటట్లు చేసాడు. దీనితో గోదావరి లోయపై కాకతీయుల ఆధిపత్యం గణపతి పాలన పర్యంతం నిరాఘాటంగా సాగింది. గణపతి తరువాత అతని కుమార్తె రుద్రాంబ ('''[[రుద్రమ దేవి]]''') ([[1259]]-[[1295]]) పాలనకు వచ్చింది. ఆమె కాలంలో గోదావరి లోయ మొత్తం తన అధీనంలో ఉన్నట్లు తెలుస్తున్నది. [[1295]] లో [[ప్రతాపరుద్రుడు]] అధికారానికి వచ్చాడు. అతని కాలంలో [[ఢిల్లీ సుల్తానులు|ఢిల్లీ సుల్తానుల]] దాడులెన్నో జరిగాయి. [[1323]] లో [[మహమ్మద్‌ బిన్‌ తుగ్లక్‌]] చేతిలో ఓడిపోయి బందీ అయాడు. దీనితో జిల్లా కాకతీయుల నుండి ఢిల్లీ సుల్తానుల ఆధిపత్యం లోకి వెళ్ళింది. ==ముస్లిము సామ్రాజ్యాలు, హిందూ రాజ్యాలు 1323-1768== మహమ్మద్‌ బిన్‌ తుగ్లక్‌ దక్కనును, ద్క్షిణ భారతాన్ని ఐదు ప్రాంతాలుగా విడగొట్టి వాటి పాలనకు ప్రతినిధులను నియమించాడు. అయితే ఈ ప్రతినిధుల పాలనపై ప్రజల్లో వ్యతిరేకత వచ్చింది. [[నాయకులు|నాయకులంతా]] కలిసి ముసునూరి ప్రోలయ నాయకుడి నాయకత్వంలో ఒక సమాఖ్యగా ఏర్పడ్డారు. ఈ తిరుగుబాట్ల కారణంగా [[కొండవీడు|కొండవీటి]] [[రెడ్డి రాజులు]], [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|విజయనగర]] ప్రభువులు, [[రాచకొండ]]కు చెందిన [[రేచెర్ల ప్రభువులు]], [[గుల్బర్గా]] కు చెందిన [[బహమనీ సుల్తానులు]], [[వరంగల్లు]]కు చెందిన ముసునూరి ప్రభువు తమ తమ స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించుకొన్నారు. దానితో ప్రోలయ నాయకుడు కోస్తా ఆంధ్రకు తిరుగులేని నాయకుడయ్యాడు. అతని మరణం తరువాత అతని బంధువు కాపయ నాయకుడు కోస్తాకు నాయకుడయ్యాడు. కాపయ నాయకుడి నాయకత్వం వారిని ఐక్యంగా ఉంచలేక పోయింది; వారు స్వతంత్రంగా వ్యవహరించడం మొదలు పెట్టారు. దానితో, ఈ ప్రాంతపు పరిపాలనను రాజమండ్రి కేంద్రంగా తొయ్యేటి అనవోత నాయకునికి అప్పచెప్పాడు. [[1364]] లో అనవోత నాయకుని మరణం తరువాత, రాజమండ్రి మరియు గోదావరి తూర్పు తీర ప్రాంతానికి కొంతకాలం పాటు పాలకుడు లేకుండా పోయాడు. మంచికొండ ప్రభువు, కోరుకొండకు చెందిన ముమ్మడి నాయకుడు, కళింగ రాజు నాల్గవ నరసింహదేవుడు ఈ రాజకీయ పరిస్థితిని అవకాశంగా తీసుకోడానికి ప్రయ్త్నించారు. వారీ ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించుకోవడంలో విజయం సాధించినప్పటికీ, అది వారి వద్ద ఎంతో కాలం నిలవలేదు. రెడ్డి రాజైన అనపోతా రెడ్డి వారిని ఓడించి అధికారాన్ని హస్తగతం చేసుకున్నాడు. అతని తరువాత అనవేమా రెడ్డి (1364-[[1386]]), ఆ తరువాత కుమారగిరి (1386) ప్రభువులయ్యారు. కుమారగిరి రేచేర్ల ప్రభువులతోటి, కళింగ రాజులతోటి ఎన్నో యుద్ధాలు చేసాడు. తూర్పు ప్రాంత విజయ యాత్రకై యువరాజు అనపోతా రెడ్డికి, సేనాధిపతి కాటయ వేముని తోడిచ్చి పంపాడు. ఈ విజయాలతో ఉత్తరాన సింహాచలం వరకు రాజ్య విస్తరణ జరిగింది. కొత్తగా ఆక్రమించిన రాజ్యానికి తూర్పు రాజ్యం అని, రాజమహేంద్ర రాజ్యం అని పేరు పెట్టారు. యువరాజు అనపోతా రెడ్డి రాజమహేంద్రవరం రాజధానిగా ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించాడు. [[1395]] లో అతడు అకాల మరణం పాలయినప్పుడు కుమారగిరికి బావ, సేనాధిపతీ అయిన కాటయ వేముడు రాజమహేంద్ర రాజ్యానికి రాజయ్యాడు. కాటయ వేముడు లేకపోవటంతో కొండవీటిని పెద కోమటి వేముడు ఆక్రమించుకున్నాడు. పెదకోమటి వేముడి ఆధిపత్యాన్ని కాటయ వేముడు నిర్దేశించాడు. <!-- Peda Komati Vema's authority was defined by Kataya Vema.--> రాజమహేంద్ర రాజ్యం లోని చాలా భాగాన్ని ఆక్రమించిన ఏరువ రాజు అన్నదేవ చోడుడితో కాటయ వేముడు యుద్ధం చేసి, ఒడించి పారదోలాడు. తరువాత, అన్నదేవ చోడుడితో జరిగిన మరో యుద్ధంలో, కాటయ వేముడు మరణించాడు. ఆ తరువాత, కాటయ వేముని కొడుకు కొమారగిరిని ప్రభువును చేసి, అతని ప్రతినిధిగా అల్లాడ రెడ్డి, రాజ్యాన్ని పలించాడు. కొమారగిరి అకాల మృత్యువు పాలయ్యాడు. తరువాత అల్లాడ రెడ్డి ప్రభువై, [[1420]] లో చనిపోయే వరకు పాలించాడు. [[1423]] ప్రాంతాల్లో, విజయనగర రాజు రెండవ దేవరాయలు అప్పటి రాజైన వీరభద్రుని ఓడించి సామంతునిగా చేసుకున్నాడు. కొండవీటిలో పెద కోమటి వేముని తరువాత రాచ వేముడు రాజయ్యాడు. అతని పాలన నిరంకుశంగా ఉండేది. గజపతులు దడెత్తి వచ్చినపుడు, అతనికి తన సామంతులు, అధికారుల నుండి మద్దతు లభించలేదు. కపిలేశ్వర గజపతి, రెడ్డి ప్రాబల్యాన్ని అణచివేసి, రాజమహేంద్ర రాజ్యన్ని తన రాజ్యంలో కలిపేసుకున్నాడు. ఇదే సమయంలో, కొప్పుల వీరసామంతులనే సామంత రాజుల వంశం ఒకటి ఊపిరి పోసుకుంది. కాకతీయుల పతనం తరువాత, కోరుకొండ ప్రభువులనే చిన్న వంశం అధికారానికొచ్చింది. ఈ వంశపు పుట్టు పూర్వోత్తరాలు తెలియ రాలేదు. కాలక్రమేణా వీరు బలపడి బలవంతులైన పొరుగు రాజులతో వియ్యాలు కుదుర్చుకున్నారు. ఆ విధంగానే, ఈ వంశానికి చెందిన ముమ్మడి నాయకుడు, ముసునూరి ప్రభువైన కాపయ నాయకుని మరదలును పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. ఇదివరలో తొయ్యేటి అనవోత నాయకుడి పాలనలో ఉన్న కోస్తా ప్రాంతాన్ని ఇతడు ఆక్రమించాడు. గోదావరికి ఇరువైపులా ఉన్న చిన్న రాజ్యాలైన పనార, కోన, కురవత మొదలైన వాటిని అతడు ఆక్రమించినట్లు తెలుస్తోంది. ముమ్మడి నాయకుడు 1388 వరకు జీవించాడు. అతని ముగ్గురు కొడుకులు 40 ఏళ్ళ పాటు పాలించిన తరువాత, కొండవీటి రెడ్డి రాజులు వారిని ఓడించి, వారి రాజ్యాన్ని కొండవీడులో కలుపుకున్నారు. [[1470]] లో కపిలేశ్వర గజపతి మరణం తరువాత, అతని పుత్రులు హంవీరుడు, పురుషోత్తముడికి మధ్య వార్సత్వ పోరు జరిగింది. బహమనీ సుల్తానుల అండతో హంవీరుడు గెలిచి రాజైనప్పటికీ, ఎక్కువ కాలం నిలుపుకోలేక పోయాడు. పురుషోత్తముడు హంవీరుణ్ణి కూలదోసి, రాజమండ్రిని, ఇతర ప్రాంతాలను ఆక్రమించుకోడానికి ప్రయత్నించాడు. కాని మూడో మహమ్మద్‌ షా రాజమండ్రికి సేనలను నడిపించాడు. అయితే, ఈ యుద్ధం, సంధితో ముగిసింది. మూడో మహమ్మద్‌ షా మరణించాక, పురుషోత్తమ గజపతి కృష్ణా గోదావరి ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించుకొని బహమనీ సేనలను కొండవీటి వరకు తరిమి కొట్టాడు. పురుషోత్తముడి తరువాత అతని కొడుకు ప్రతాపరుద్రుడు రాజయ్యాడు. విజయనగర రాజు శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు అతని రాజ్యాన్ని ఆక్రమించుకొని రాజమండ్రిని సామంత రాజ్యంగ చేసుకున్నాడు. అయితే, వారిద్దరికీ కుదిరిన ఒక ఒప్పందం ప్రకారం ప్రతాపరుద్రుడు తన కుమార్తెను కృష్ణదేవ రాయలకు ఇచ్చి పెళ్ళి చెయ్యగా, రాయలు కృష్ణా నదికి ఉత్తర ప్రాంతమంతటినీ అతనికి ఇచ్చివేసాడు. కల్లోలంగా ఉన్న ఈ పరిస్థితులను అవకాశంగా తీసుకున్న [[గోల్కొండ]] ను పాలించే [[కుతుబ్‌షాహి]] వంశానికి చెందిన నవాబు సుల్తాను కులీ కుతుబ్‌ షాదాడి చేసి, రాజమండ్రిని, చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలను ఆక్రమించాడు. సుల్తాను హత్య చెయ్యబడినప్పుడు, అతని కొడుకు జంషీద్‌ కుతుబ్‌ షా, తరువాత మనుమడు సుభాన్‌ కుతుబ్‌ షా సింహాసనమెక్కారు. ఇబ్రహీం కుతుబ్‌ షా కాలంలో షితాబ్‌ ఖాను, విద్యాధరుల నుండి సవాళ్ళను ఎదుర్కోవలసి వచ్చింది. ఈ వంశపు చివరి పాలకుడు [[1672]] నుండి [[1687]] వరకు పాలించిన అబుల్‌ హసన్‌ తానాషా. ఈ కాలంలో, [[ముగలు]] చక్రవర్తి [[ఔరంగజేబు]] దక్షిణ భారతమంతటినీ తన అధీనంలోనికి తెచ్చుకున్నాడు. [[1687]] లో గోల్కొండను ఔరంగజేబు ఆక్రమించుకొన్న తరువాత జిల్లాతో సహా గోల్కొండ, మొగలు రాజ్యంలోని 22 రాష్ట్రాల్లో ఒకటిగా మారిపోయింది. ఈ రాష్ట్రాల పాలనకు ఔరంగజ్బు రాజ ప్రతినిధులను నియమించాడు. గోల్ల్కొండ నిజాము (రాజప్రతినిషి) ఫౌజుదార్లనే సేనాధిపతుల ద్వారా పాలన సాగించేవాడు. మొగలు చక్రవర్తి ఫరూక్సియర్‌ ఆసఫ్‌ ఝా ను నిజాముగా నొయమిఒంచాడు. అయితే, అతని స్థానంలో హుసేన్‌ ఆలీ ఖానును నియమించాడు. [[మొహమ్మద్‌ షా]] చక్రవర్తిగా నున్న సమయంలో, ఆసఫ్‌ ఝా దక్కనుపై దాడి చేసి, [[1724]] లో శకర్‌ ఖేరా యుద్ధంలో ముబారిజ్‌ ఖానును చంపి, హైదరాబాదు నిజాముగా దక్కనును పాలించాడు. [[1748]] లో నిజాం ఉల్‌ ముల్క్‌ మరణం తరువాత అతని కొడుకు నాసిర్‌ జంగు, మనుమడు ముజఫ్ఫర్‌ జంగు కు మధ్య వారసత్వపు పోరు తలెత్తింది. [[ఫ్రెంచి]] వారు, [[బ్రిటిషు]] వారు చెరో పక్షం వహించారు. ఫ్రెంచి జనరలు బుస్సీ సహాయంతో సలాబత్‌ జంగు గద్దె నెక్కడంతో ఆ పోరు ముగిసింది. అయితే, బుస్సీని కొత్త ఫ్రెంచి గవర్నరు జనరలు [[లాలీ]], దక్షిణాదికి పిలిపించాడు. అతనటు వెళ్ళగానే, విజయనగర రాజైన ఆనంద రాజు ఉత్తర సర్కారులను ఆక్రమించుకోవలసినదిగా ఇంగ్లీషు వారిని ఆహ్వానించాడు. తదుపరి జరిగిన ఇంగ్లీషు, ఫ్రెంచి యుద్ధంలో ఫ్రెంచి వారు ఓడిపోయి ఉత్తర సర్కారులలోని అన్ని ప్రాంతాలను వదులుకొన్నారు. సలాబత్‌ జంగును అతని సోదరుడు నిజాం ఆలీ ఖాను కూలదోసి, రాజమండ్రిని, శ్రీకాకుళాన్ని హసన్‌ ఆలీ ఖానుకు లీజు కిచ్చాడు. [[రాబర్టు క్లైవు]] మొగలు చక్రవర్తి [[షా ఆలం]] తో సంప్రదించి, ఉత్తర సర్కారులను ఈస్ట్‌ ఇండియా కంపెనీకి ధారాదత్తం చేసినట్లుగా ఆగస్టు [[1765]] లో ''ఫర్మానా '' తెప్పించాడు. కాని దానిని మార్చి [[1766]] వరకు రహస్యంగా ఉంచాడు. బ్రిటిషు వారు కొండపల్లి దుర్గాన్ని ఆక్రమించారు. అవసరమైతే సైనిక చర్య చేపట్టడానికై జనరలు సిల్లాడ్‌ ను [[మచిలీపట్నం]] పంపించారు. నిజాము కూడా శీఘ్రంగా యుద్ధ సన్నాహాలు చేసాడు. [[నవంబర్‌ 12]], [[1766]] న కుదిరిన ఒక ఒప్పందం వలన యుద్ధం తప్పింది. ఉత్తర సర్కారులకు ప్రతిఫలంగా, కంపెనీ, నిజాము సహాయార్ధం సైన్యాన్ని పోషిస్తుంది. జిల్లా బ్రిటిషు వారి ధారా దత్తం కాబోయే ముందు [[జమీందార్లు|జమీందార్ల]]పెత్తనం ఉండేది. రంప, పెద్దాపురం, పిఠాపురం, కోట, రామచంద్రాపురం జమీందార్లు వీరిలో ముఖ్యమైన వారు. ==బ్రిటిషు పాలన, 1768-1947== [[మార్చి 1]] [[1768]] లో సంతకాలు చేసిన మరో ఒప్పందం ద్వారా షా ఆలం దానాన్ని అంగీకరించి సర్కారులను కంపెనీకి అప్పగించి, తమ స్నేహానికి గుర్తుగా 50,000 భరణం పొందాడు, నిజాము. చివరికి, [[1823]] లో ఉత్తర సర్కారులపై పూర్తి హక్కులను నిజాము నుండి కొనేసాక అవి బ్రిటిషు వారి అధీనమై పోయాయి. సర్కారులు [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]] లో భాగమవగా, ప్రస్తుతపు తూర్పు పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాల్లున ప్రాంతాన్ని [[గోదావరి జిల్లా]] గా ఏర్పరిచారు. ==స్వాతంత్ర్యానంతరం, 1947- నేటి వరకు== [[1947]] లో స్వాతంత్ర్యం వచ్చాక, మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ [[మద్రాసు రాష్ట్రం]] అయింది. [[1953]] లో జిల్లాతో సహా ఉత్తరాది జిల్లాలన్నీ కలిసి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] గా ఏర్పడ్డాయి. [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా]] Template:మండలం 1906 16429 2005-12-20T22:31:01Z వైఙాసత్య 58 rv template to prev state {| style="width: 250px; margin: 0 0 0.5em 1.4em; float: right; clear: right; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse;" border=1 ! colspan="2" style="font-size:110%; color:black; background-color: orange;"|{{{name}}} మండలం |- |colspan="2" style="vertical-align: top; horizontal-align: center; padding-left: 0.5em;" |{{{mapname}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జిల్లా: |[[{{{district}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |రాష్ట్రము: |[[{{{state}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |ముఖ్య పట్టణము: |[[{{{head quarter}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |గ్రామాలు: |{{{villages}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |విస్తీర్ణము: |{{{area}}} చ.కి.మీ |- ! colspan="2" style="color:black; background-color: orange;"|జనాభా (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము: | {{{population}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు: | {{{pop_male}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు: | {{{pop_female}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనసాంద్రత: | {{{pop-density}}} / చ.కి.మీ |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనాభా వృద్ధి: | {{{pop-growth}}} % (1991-2001) |- ! colspan="2" style="color: black; background-color: orange;"|అక్షరాస్యత (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము:||{{{literacy}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు:||{{{lit_male}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు:||{{{lit_female}}} % |- | colspan=2 style="text-align: center; padding-bottom: 0.5em;" |చూడండి: [[{{{district}}} జిల్లా మండలాలు]] |} Template:కుతుబ్ షాహీ వంశము 1907 6109 2005-06-29T22:37:02Z వైఙాసత్య 58 <br clear=all> <center> {| id="toc" style="margin: 0 2em 0 2em;" ! align="center" style="background:#dedcff" width="100%" | [[కుతుబ్ షాహీ వంశము|కుతుబ్ షాహీలు]] || |- | align="center" style="font-size: 110%;" colspan="2" | [[సుల్తాన్ కులీ కుత్బుల్ ముల్క్]] | [[జంషీద్ కులీ కుతుబ్ షా]] | [[సుభాన్ కులీ కుతుబ్ షా]] | [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]] | [[మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా]] | [[సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా]] | [[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]] | [[అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా]] |} </center> సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా 1908 27077 2006-06-17T02:51:16Z వైఙాసత్య 58 కొంత సమాచారము '''సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా''' [[గోల్కొండ]]ను పరిపాలించిన [[కుతుబ్ షాహీ వంశము|కుతుబ్‌షాహీ వంశము]]నకు చెందిన ఆరవ చక్రవర్తి. ఈయన [[1612]] నుండి [[1626]] వరకు పరిపాలించాడు. ఈయన తనకు ముందు పరిపాలించిన [[మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా]] సోదరుడైన మీర్జా అమీన్ కుమారుడు{{చూడు|ref1}}. కులీ కుతుబ్ షాకు మగ సంతానము లేనందున తన కూతురు [[హయాత్ బక్షీ బేగం]] ను మహమ్మద్ కుతుబ్ షాకు ఇచ్చి వివాహము చేసి తన వారసునిగా ప్రకటించాడు. మహమ్మద్ కుతుబ్ షాకు ముగ్గురు కుమారులు మరియు కుమార్తెలు. వీరిలో ఏడవ సుల్తాన్ [[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]] కూడా ఒకడు. [[హైదరాబాదు]]లోని [[మక్కా మసీదు]] యొక్క నిర్మాణము [[1617]]లో ఈయన హయాములోనే దరోగా మీర్ ఫైజుల్లా బేగ్ మరియు చౌధరీ రంగయ్య నేతృత్వములో ప్రారంభమైనది. సుల్తాను మసీదు నిర్మాణ శంకుస్థాపనకు నగరములో అందరు మత పెద్దలను పిలిపించి ఎన్నడూ వేళ తప్పకుండా ప్రార్ధించిన వ్యక్తిచే మసీదు నిర్మాణము ప్రారంభింపచేయాలని తలచాడు. కానీ ఎవరూ ముందుకు రాకపోయేసరికి 12వ యేట నుండి ఎన్నడూ వేళ తప్పకుండా రోజుకు ఐదు సార్లు ప్రార్ధించిన తనే స్వయంగా నిర్మాణము ప్రారంభించాడని చెప్పుకుంటారు. మహమ్మద్ కుతుబ్ షా [[జనవరి 31]], [[1626]]న మరణించాడు. ఈయన సమాధి [[కుతుబ్‌షాహీ సమాధులు|కుతుబ్‌షాహీ సమాధుల]]లో ఒకటి. అది ఈయనకు ముందు సుల్తానుల సమాధుల కంటే ఉన్నతమైనది. ఈ సమాధి మందిరములో ఈయన సమాధితో పాటు ఈయన కుమార్తెలు, కుమారుల సమాధులు కూడా కలవు. ఈయన తర్వాత ఈయన కుమారుడు [[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]] గోల్కొండ చక్రవర్తి అయ్యాడు. ==మూలములు== #{{మూలం|ref1}}ఆంధ్రుల చరిత్ర - బి.యస్.యల్.హనుమంతరావు (పేజీ.430) {{క్రమము| ముందరి= [[మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా]]| జాబితా=[[కుతుబ్ షాహీ వంశము|గోల్కొండ సుల్తానులు]]'''<br>1612&mdash;1626| తరువాతి=[[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]] }} {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} [[Category:1626 మరణాలు]] [[en:Sultan Muhammad Qutb Shah]] అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా 1909 18109 2006-01-13T07:10:36Z Chavakiran 19 [[Image:Abul Hasan Qutb Shah.jpg|thumb|200px|right|అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా]] {{మొలక}} [[Image:TaanIshaa.jpg|right|250px|అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా ]] [[Image:TaanIshaa text.jpg|left|350px|అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా]] {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా 1910 7241 2005-07-28T23:07:30Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Muhammad Quli Qutb Shah portrait.JPG|thumb|right|250px|మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా]] {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా 1911 6113 2005-06-29T22:38:58Z వైఙాసత్య 58 {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} సుభాన్ కులీ కుతుబ్ షా 1912 27288 2006-06-23T13:14:52Z వైఙాసత్య 58 మొలక ఆరంభం {{మొలక}} '''సుభాన్ కులీ కుతుబ్ షా''' [[1550]] లో తన తండ్రి [[జంషీద్ కులీ కుతుబ్ షా]] మరణముతో [[గోల్కొండ]] సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు. ఈయన అప్పటికి 7 సంవత్సరాల బాలుడు. సుభాన్ కులీ కుతుబ్ షా కూడా అదే సంవత్సరము మరణించాడు. == బయటి లింకులు == * [http://www.ioc.u-tokyo.ac.jp/~islamarc/WebPage1/htm_eng/golconda-eng.htm గోల్కొండ పాలకుల పేజీ] {{క్రమము| ముందరి= [[జంషీద్ కులీ కుతుబ్ షా]]| జాబితా= [[కుతుబ్ షాహీ వంశము]]'''<br />1550&ndash;1550| తరువాతి=[[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]] }} {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} [[Category:1550 మరణాలు]] [[en:Subhan Quli Qutb Shah]] జంషీద్ కులీ కుతుబ్ షా 1913 6115 2005-06-29T22:39:19Z వైఙాసత్య 58 {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} సుల్తాన్ కులీ కుత్బుల్ ముల్క్ 1914 6116 2005-06-29T22:39:31Z వైఙాసత్య 58 {{కుతుబ్ షాహీ వంశము}} Talk:విశాఖపట్నం 1915 26453 2006-06-03T08:31:48Z వైఙాసత్య 58 In External links section. Do we really need some commercial or general links?? or can we just be conservative adding only websites which will enhance our knowledge about Vizag. Let me know - వైఙాసత్య బెల్గాం 1916 26531 2006-06-04T01:52:44Z వైఙాసత్య 58 బెల్గాం జిల్లా, బెల్గాం కు తరలించబడింది బెల్గాం [[కర్నాటక]] రాష్ట్రములోని ఒక జిల్లా. {{జిల్లా|name=బెల్గాం| |state=కర్నాటక |region=ఉత్తర కర్నాటక |head quarter=బెల్గాం |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} == Geography: == Northern Karnataka encompasses a landscape that is strikingly bare. It is part of the stretch that is considered the oldest land on earth, the Gondwana Plate, which broke up at the beginning of geological time to become what is now the Deccan peninsula, South Africa and Australia. . == Belgaum == The northern half is steeped in history and could rival Mysore on any historical account. Dharwad, Belgaum, Bijapur, Bidar have a strong historical base. Originally Velugram (town of bamboos), Belgaum has an enviable heritage and presents much to be discovered. It lies in a zone of cultural transition between Karnataka, Maharashtra and Goa with a known antiquity (pre-history) clearly traceable up to the 2nd century A D. Belgaum City (13 degrees 32'N & 42'E) is a crossroad of cultures due to its peculiar geographical location. Nestling in the foothills of the enchanting Sahyadris (Western Ghats), at an altitude of about 779m, 100km from the Arabian Sea with River Markandeya flowing nearby Belgaum is unique. Its untouched natural beauty & environment are a world of contrast & harmonies with swift & kaleidoscopic change in topography, vegetation & climate (50" rainfall). Its hinterland offers a rich resource mix attracting people as tourist, settlers, job-seekers & entrepreneurs, making it a veritable paradise or a "poor man’s Switzerland.” . == History: == Till 1818 (the British conquest), the town was under various dynasties, the Satavahanas, Rashtrakutas, Chalukyas, Kadambas, Rattas, Vijayanagara, Emperors, Bahamanis, Adilshahis and Marathas, all of whom have left their indelible mark on its character. However as Belgaum was never a springboard for military campaigns, it was always at the receiving end. The effect of these cultural waves is in direct proportion to the total periods of the rule and their time-lapse ever since. The Marathas and their feudatories and the British had a tremendous influence on the emergence of the "Belgaum-culture" as they were the last in succession. In the days of the Maratha Confederacy, the sansthaniks (princely states) also rose in prominence, with the Patwardhans as the ruling family. . == The Freedom Struggle: == Belgaum has a history of producing legendary freedom fighters like Rani Chennamma of Kittur- who defeated the British Commissioner of Dharwad (1824) decades before the First War of Indian Independence. And her trusted Lieutenant Sangoli Rayanna, who continued to wage war even after the Rani's death. Also worth mentioning is the fact that the session of the Indian National Congress was held here in 1924, which was presided over by none other than the Mahatma himself. Which happened to be the only session presided over by Gandhiji. . == Agriculture: == Belgaum district is rich in agriculture produce. With crops like Sugarcane, food grains, sugarcane, cotton, tobacco, oilseed, and milk products. == Present: == Belgaum is one of the fast growing cities in the state of Karnataka. The district of Belgaum borders two states, Maharashtra and Goa. Belgaum is accessible via air from Bombay and Bangalore. Belgaum is quite cosmopolitan - most people know Hindi in addition to Kannada and Marathi. Belgaum has several large industries; important among them is the INDAL Aluminum Factory. Belgaum is famous for the sweets and locally made ice cream. Belgaum is also home to several divisions of the Indian Armed Forces. Belgaum is the home to the Maratha Light Infantry Regiment (MLIRC), which was established way back in 1768. The Maratha Light Infantry has its regimental headquarters in Belgaum. The Commando School of the Indian Army is also situated in Belgaum. The Indian Air Force has a large airbase near Belgaum. But the most important feature of this city is probably the entrepreneurial qualities of the people of Belgaum. Belgaum is the home of many small-scale industries that cater to the needs of large automobile industries, both in India and abroad. It is interesting to note that these industries were set up without any help of Karnataka govt. But it is very unfortunate that the government neglects a city like Belgaum with such a potential. == Belgaum’s Problem: == Belgaum was a part of the Mumbai province before Independence. However after the reorganization of states on linguistic basis, in 1956, Belgaum was made a part of Karnataka. Belgaum city, which has a majority of Marathi speaking people, opposed this move. There were many protests that lead to police firing on the mobs, causing many deaths. The leaders from both Karnataka and Maharashtra have been exploited these volatile conditions to instigate the people. The Border dispute is still not settled, although it does not invite the same passions amongst the people, which it used to many years back. The people of Belgaum have realized that the leaders have been exploiting their feelings and hence have put the issue in the backburner. But because of the dispute, the city has not seen any development. Development that it deserves. This is because the Karnataka state Government fells that since the city is disputed, any investment made in the city/district might end up benefiting Maharashtra, if the city is ever transferred to it. The city has had negligible development since the formation of Karnataka. The following points may just give you an idea how this has prevented any development of the city: 1. Large scale industries are asked to setup their units in places other than Belgaum: A Few Years back, the then TELCO decided to setup a plant in Karnataka. After a lot of consideration, it found Belgaum the most suitable place for the plant. However the Government persuaded the company to start the unit in Dharwar. Incidentally the location is only a few kilometers away from the Belgaum border. 2. A Large number of small-scale industries in the city have shut down because of the apathy of the State Government. These industries that were setup by the local entrepreneurs, catered to the need of many Indian as well as Multi-National automobile companies. Because of the negligence of their basic needs like power, these industries either shut down or relocated to Maharashtra, which exploited these conditions to setup an Industrial complex just outside Belgaum city. This complex provides the owners of such industries with benefits like uninterrupted power supply and many years of tax holiday. 3. The City corporation of Belgaum is dominated by Marathi Speaking people who refuse to play into the hands of the Government. As a result of this the Government frequently refuses to release funds meant for the development of the city. Because of such actions, the basic amenities like Roads, water supply etc. get affected. A few years back, the then chief election commissioner of India visited Belgaum, when the tension between India and Pakistan was prevalent. He joked that; looking at the conditions of the road he thought that the Pakistani Air Force had attacked Belgaum. 4. Belgaum has four Engineering colleges, two of which are amongst the best in Karnataka. Because of lack of any career opportunity in Belgaum, almost all of them are forced to ‘migrate’ to cities like Mumbai, Bangalore, Hyderabad and Pune after their studies. The intellectual talent of the city thus migrates to make other cities prosperous. 5. Agriculture: Belgaum has very fertile land unlike other under-developed regions of India. Crops like cotton, sugarcane, Rice etc ideally must make Farmers of the district very wealthy, which is not the case. Belgaum has half the state's sugar factories. The factories do not pay farmers' due for many years. What is more shocking is the fact that they occasionally refuse to accept Sugarcane produce from the farmers as they have huge amount of sugar stored in their godowns. The govt. then bans the 'export' of raw sugarcane to neighboring states. The farmers have no option but to see their potentially rich produce getting destroyed. I have seen many instances where the farmers dry the sugarcane and use them as firewood. No wonder there have been so many cases suicide by the farmers. {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[kn:&#3244;&#3270;&#3251;&#3223;&#3262;&#3253;&#3263;]] [[en:Belgaum]] User talk:81.80.88.225 1917 6119 2005-07-01T14:07:15Z వైఙాసత్య 58 {{అజ్ఞాత సభ్యుడు}} --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] ౧౪:౦౭, ౧ Jul ౨౦౦౫ (UTC) కర్నాటక జిల్లాలు 1918 26493 2006-06-04T00:43:20Z వైఙాసత్య 58 +cat <table> <tr> <td> [[Image:Karnataka districts.jpg|కర్నాటక జిల్లాలు]] </td> <td> *[[బగల్ కోట జిల్లా|బగల్ కోట]] *[[బెంగుళూరు జిల్లా|బెంగుళూరు]] *[[బెంగుళూరు గ్రామీణ జిల్లా|బెంగుళూరు గ్రామీణ]] *[[బెల్గాం జిల్లా|బెల్గాం]] *[[బళ్లారి జిల్లా|బళ్లారి]] *[[బీదరు జిల్లా|బీదరు]] *[[బీజాపూర్ జిల్లా|బీజాపూర్]] *[[చామరాజనగర్ జిల్లా|చామరాజనగర్]] *[[చికమగలూరు జిల్లా|చికమగలూరు]] *[[చిత్రదుర్గ జిల్లా|చిత్రదుర్గ]] *[[దక్షిణ కన్నడ జిల్లా|దక్షిణ కన్నడ]] *[[దావణగెరె జిల్లా|దావణగెరె]] *[[ధార్వాడ జిల్లా|ధార్వాడ]] *[[గదగ్ జిల్లా|గదగ్]] *[[గుల్బర్గా జిల్లా|గుల్బర్గా]] *[[హసన్ జిల్లా|హసన్]] *[[హవేరి జిల్లా|హవేరి]] *[[కొడగు జిల్లా|కొడగు]] *[[కోలార్ జిల్లా|కోలార్]] *[[కొప్పళ జిల్లా|కొప్పళ]] *[[మాండ్య జిల్లా|మాండ్య]] *[[మైసూరు జిల్లా|మైసూరు]] *[[రాయచూరు జిల్లా|రాయచూరు]] *[[షిమోగా జిల్లా|షిమోగా]] *[[తుముకూరు జిల్లా|తుముకూరు]] *[[ఉడిపి జిల్లా|ఉడిపి]] *[[ఉత్తర కన్నడ జిల్లా|ఉత్తర కన్నడ]] </td> </tr> </table> [[Category:కర్నాటక]] [[Category:భారతదేశ జిల్లాలు]] [[kn:ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು]] [[en:Districts of Karnataka]] Image:Karnataka districts.jpg 1920 6122 2005-07-01T13:07:23Z వైఙాసత్య 58 Template:కర్నాటక జిల్లాలు 1921 13262 2005-10-26T02:13:14Z చంద్రశేఖర్ 153 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Karnataka-icon.jpg|100px]]</div> <h3><u>[[కర్నాటక జిల్లాలు]]</u></h3> [[బగల్ కోట జిల్లా|బగల్ కోట]] | [[బెంగుళూరు జిల్లా|బెంగుళూరు]] | [[బెంగుళూరు గ్రామీణ జిల్లా|బెంగుళూరు గ్రామీణ]] | [[బెల్గాం జిల్లా|బెల్గాం]] | [[బళ్లారి జిల్లా|బళ్లారి]] | [[బీదరు జిల్లా|బీదరు]] | [[బీజాపూర్ జిల్లా|బీజాపూర్]] | [[చామరాజనగర్ జిల్లా|చామరాజనగర్]] | [[చికమగలూరు జిల్లా|చికమగలూరు]] | [[చిత్రదుర్గ జిల్లా|చిత్రదుర్గ]] | [[దక్షిణ కన్నడ జిల్లా|దక్షిణ కన్నడ]] | [[దావణగెరె జిల్లా|దావణగెరె]] | [[ధార్వాడ జిల్లా|ధార్వాడ]] | [[గదగ్ జిల్లా|గదగ్]] | [[గుల్బర్గా జిల్లా|గుల్బర్గా]] | [[హసన్ జిల్లా|హసన్]] | [[హవేరి జిల్లా|హవేరి]] | [[కొడగు జిల్లా|కొడగు]] | [[కోలార్ జిల్లా|కోలార్]] | [[కొప్పళ జిల్లా|కొప్పళ]] | [[మాండ్య జిల్లా|మాండ్య]] | [[మైసూరు జిల్లా|మైసూరు]] | [[రాయచూరు జిల్లా|రాయచూరు]] | [[షిమోగా జిల్లా|షిమోగా]] | [[తుముకూరు జిల్లా|తుముకూరు]] | [[ఉడిపి జిల్లా|ఉడిపి]] | [[ఉత్తర కన్నడ జిల్లా|ఉత్తర కన్నడ]] </div> Image:Karnataka-icon.jpg 1922 6124 2005-07-01T13:31:58Z వైఙాసత్య 58 Template:అజ్ఞాత సభ్యుడు 1923 6125 2005-07-01T14:10:28Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please dont sign(put your name on) on the main page or any article page. If everyone who contributes on the main page starts putting their name on it... the mainpage will be a mess. For further explanation please read [[:en:Wikipedia:Ownership_of_articles | this section]] of the article on Ownership on the english wikipedia. The rest of the article as well as many such articles there, are a good read for someone new to wikipedia. To get credit for your contributions all you have to do is ''register'' and contribute as a ''logged-in user''. Wiki automatically keeps track of who added what on the history page (in the bar at the top of any wiki page) * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Template:చేతిలో ఉన్న పనులు 1924 27164 2006-06-19T15:41:58Z వైఙాసత్య 58 {| | [[Image:Evolution-tasks.png|<nowiki></nowiki>]]<br /> <div style="width:25px;height:0px;"></div> | <div style="position:relative;left:-15px;margin-right:-10px;z-index:15">'''''[[Template:చేతిలో ఉన్న పనులు|మీరు సహాయము చేయగల పనులు]]''''' [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%89%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit మార్చు] <ul style="font-size:100%;padding:.3em 0 .3em 25px;margin:0"> <!-- If you create an article from this section, and it's still a stub or needs copyediting, please move it to that section instead of removing it entirely. --> <li> '''[[Wikipedia:కోరుచున్న వ్యాసములు|కోరుచున్నవి]]:''' [[రావిశాస్త్రి]], [[రామాయణము]], [[సాళువ వంశము]], [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]], [[ఔరంగజేబు]], [[ముంబై]] <!-- Standby: (Please *do not* make the line too long when putting in new topics.) [[మహాభారతము]] [[దశావతారములు]] [[కృష్ణ అవతారము]] [[శాసన మండలి]] --> ''[[Wikipedia:కోరుచున్న బొమ్మలు|బొమ్మలు]]:'', ''[[Wikipedia:కోరుచున్న వ్యాసములు|ఇంకా...]]''</li> <li>'''[[Wikipedia:వ్యాస విస్తరణ విజ్ఞప్తులు|విస్తరణ]]:''' [[తిరుమల తిరుపతి]], [[పల్నాటి యుద్ధము]], [[కాణిపాకం]], [[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు]], [[శ్రీ కాళహస్తి]], [[నాగార్జునసాగర్]], [[యాదగిరిగుట్ట]], <!-- Standby: (Please *do not* make the line too long when putting in new topics.) [[బళ్లారి జిల్లా]] --> ''[[:Category:విస్తరణ కోరబడిన వ్యాసములు|ఇంకా...]]''</li> <li>'''[[Wikipedia:How to copy-edit|ఎడిటింగ్]]:''' <!-- Standby: (Please ***do not*** make the line too long when putting in new topics.) --> ''[[:Category:Wikipedia articles needing copy edit|ఇంకా...]]'' </li> <li>'''[[Wikify#Wiki markup|వికీకరణ]]:''' [[జన జీవనం]] <!-- Standby: (Please *do not* make the line too long when putting in new topics.) --> ''[[:Category:వికీకరించవలసిన వ్యాసములు|ఇంకా...]]'' </li> <li>'''[[Wikipedia:Cleanup|శుద్ధి]]:''' [[అరటి]], [[సంగీతము]] <!-- Standby: (Please ***do not*** make the line too long when putting in new topics.) If listed above for a long time without effect, try posting to the --> ''[[:Category:Cleanup leftovers|ఇంకా...]]'' </li> <li>'''[[Wikipedia:Duplicate articles|విలీనం]]:''' ''[[:Category:Articles to be merged|ఇంకా...]]'' <!-- Standby: (Please *do not* make the line too long when putting in new topics.) --> </li> <li>'''[[Wikipedia:వ్యాస అనువాద విజ్ఞప్తులు|అనువాదము]]:''' [[తిరుపతి]], [[భగవద్గీత]], [[భారతీయ వంటకాలు]], [[కన్నడ భాష]], <!-- Standby: (Please *do not* make the line too long when putting in new topics.) [[అస్సామీ భాష]], [[భరతనాట్యం]], [[ఢిల్లీ]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ]] See also [[Wikipedia:As of]]. --> ''[[:Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు|ఇంకా...]]'' </li> <li>'''[[Wikipedia:మొలక|మొలకలు (Stubs)]]:''' [[కోస్తా]], [[ఎత్తిపోతల జలపాతము]], [[భారత పార్లమెంటుపై తీవ్రవాదుల దాడి]], [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] <!-- Standby: (Please *do not* make the line too long when putting in new topics.) [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]], [[నేదురుమిల్లి జనార్ధనరెడ్డి]], [[చిరంజీవి]] --> ''[[:Category:మొలక|ఇంకా...]]'' <li>'''[[Wikipedia:WikiProject|ప్రాజెక్టులు]]''' - [[Wikipedia:WikiProject/తెలుగు శాసనాలు|తెలుగు శాసనాలు]], [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు|మండలాలు]], [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు|జలవనరులు]] [[:Category:వికిప్రాజెక్టులు|ఇంకా...]] </li> <!--Standby [[Wikipedia:Transwiki log|Transwiki cleanup]], [[Wikipedia:WikiProject Punctuation|Punctuation]], [[Wikipedia:Disambiguation pages with links|Disambiguation]], [[Wikipedia:WikiProject_Wiki_Syntax|Syntax]], [[Wikipedia:Cleanup_Taskforce|Cleanup Taskforce]], [[Wikipedia:WikiProject Stub sorting|Sort stubs]], <li>'''[[Template:Resources for collaboration|Projects]]''': [[:Category:To do|Compete to-do lists]], [[Wikipedia_talk:Glossary|Define glossary terms for newbies]], [[:Category:Wikipedia categories in need of attention|Clean categories]], [[Wikipedia:Pages needing attention|Pages needing attention]] Help [[Wikipedia:Untagged images|tag images]] with their proper copyright status. </li> <li>'''''[[:Category:Wikipedia backlog|Admin backlogs]]''''' - [[WP:VIP]], [[WP:VFD/Old]], [[:Category:Articles_to_be_moved|Transwikification]] </li> --> </ul> </div> |} Category:గణతంత్ర దేశాలు 1925 15315 2005-11-29T22:33:04Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు 1926 15307 2005-11-29T22:23:57Z వైఙాసత్య 58 [[Category:కర్నాటక]] Category:భారత దేశము 1927 20482 2006-02-25T17:13:07Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] [[ast:Categoría:India]] [[bg:Категория:Индия]] [[be:Катэгорыя:Індыя]] [[br:Rummad:India]] [[ca:Categoria:Índia]] [[cs:Kategorie:Indie]] [[da:Kategori:Indien]] [[de:Kategorie:Indien]] [[et:Kategooria:India]] [[el:Κατηγορία:Ινδία]] [[en:Category:India]] [[es:Categoría:India]] [[eo:Kategorio:Barato]] [[eu:Category:India]] [[fo:Bólkur:India]] [[fr:Catégorie:Inde]] [[gl:Category:India]] [[gu:Category:ભારત]] [[ko:분류:인디아]] [[hi:श्रेणी:भारत]] [[hr:Kategorija:Indija]] [[io:Category:India]] [[id:Kategori:India]] [[is:Flokkur:Indland]] [[it:Categoria:India]] [[he:קטגוריה:הודו]] [[kn:Category:ಭಾರತ]] [[ka:კატეგორია:ინდოეთი]] [[la:Categoria:India]] [[lv:Category:Indija]] [[lb:Category:Indien]] [[lt:Kategorieja:Indija]] [[hu:Kategória:India]] [[mr:Category:भारत]] [[na:Category:India]] [[nl:Categorie:India]] [[nds:Kategorie:Indien]] [[ja:Category:インド]] [[no:Kategori:India]] [[nn:Kategori:India]] [[os:Категори:Инди]] [[pa:ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ]] [[pl:Kategoria:Indie]] [[pt:Categoria:Índia]] [[ro:Categorie:India]] [[ru:Категория:Индия]] [[scn:Category:India]] [[simple:Category:India]] [[sk:Kategória:India]] [[sl:Kategorija:Indija]] [[sr:Категорија:Индија]] [[sh:Category:Indija]] [[fi:Luokka:Intia]] [[sv:Kategori:Indien]] [[ta:பகுப்பு:இந்தியா]] [[tl:Category:Indya]] [[tr:Kategori:Hindistan]] [[uk:Категорія:Індія]] [[wa:Categoreye:Inde]] [[zh:Category:印度]] కోటప్ప కొండ 1928 6130 2005-07-02T05:07:17Z వైఙాసత్య 58 [http://www.kotappakonda.com/ కోటప్ప కొండ వెబ్ సైటు] User talk:220.233.68.197 1929 6131 2005-07-02T05:04:01Z వైఙాసత్య 58 {{అజ్ఞాత సభ్యుడు}} User talk:68.163.204.102 1930 6132 2005-07-02T05:04:28Z వైఙాసత్య 58 {{అజ్ఞాత సభ్యుడు}} అతడు 1931 16909 2005-12-28T08:51:54Z Mpradeep 50 {{సినిమా| movie_name = అతడు | year = 2005 | image = | starring = మహేష్ బాబు, త్రీషా, ప్రకాశ్ రాజ్, కోటా శ్రీనివాసరావు, బ్రహ్మానందం | director = త్రివిక్రం శ్రీనివాసు | writer = త్రివిక్రం శ్రీనివాసు | producer = డి.కిషోర్ మరియు ఎం.రాంమోహన్ | distributor = | release_date = [[ఆగస్టు 10]], [[2005]]| runtime = | movie_language = తెలుగు | music = మణిశర్మ | awards = | budget = | imdb_id = 0471571 }} ఈ సినిమా [[ఆగస్టు 10]], [[2005]]న విడుదల అయింది. హీరో: మహేష్ బాబు [[category:2005 తెలుగు సినిమాలు]] User talk:202.153.41.3 1932 6134 2005-07-02T14:44:16Z వైఙాసత్య 58 {{అజ్ఞాత సభ్యుడు}} అన్నమయ్య (సినిమా) 1934 27254 2006-06-22T04:52:46Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = అన్నమయ్య | year = 1997| image = [[Image:Annamayyadvd.jpg]]| writer = [[జె.కె.భారవి]]| starring = [[అక్కినేని నాగార్జున]],<br>[[రమ్యకృష్ణ]],<br>[[కస్తూరి]]| director = [[కె.రాఘవేంద్ర రావు]] | producer = | distributor = | release_date = | runtime = 182 నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = [[ఎం.ఎం.కీరవాణి|కీరవాణి]]| awards = | imdb_id = 0249361 | budget = }} Template:సినిమా 1935 13290 2005-10-26T12:13:56Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" cellpadding="4" style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 95%; width: 20em" | colspan="2" style="text-align: center; font-size: larger;" | '''{{{movie_name}}} ([[తెలుగు_సినిమాలు_{{{year}}}|{{{year}}}]])''' |- | colspan="2" style="text-align: center;" | {{{image}}} |- style="vertical-align: top;" | '''దర్శకత్వము''' || {{{director}}} |- style="vertical-align: top;" | '''రచయిత''' || {{{writer}}} |- style="vertical-align: top;" | '''తారాగణము''' || {{{starring}}} |- style="vertical-align: top;" | '''నిర్మాత''' || {{{producer}}} |- style="vertical-align: top;" | '''పంపిణీ''' || {{{distributor}}} |- style="vertical-align: top;" | '''సంగీతము''' || {{{music}}} |- style="vertical-align: top;" | '''నిడివి''' || {{{runtime}}} |- style="vertical-align: top;" | '''భాష''' || {{{movie_language}}} |- style="vertical-align: top;" | '''బడ్జెట్''' || {{{budget}}} <!--{{if defined call1|{{{tagline}}}|Infobox Movie/tagline|{{{tagline}}}}}--> |- style="vertical-align: top;" | colspan="2" style="text-align: center;" |'''[http://www.imdb.com/title/tt{{{imdb_id}}}/ ఐ.ఎమ్.డీ.బి పేజీ]''' |} Image:Annamayyadvd.jpg 1936 6138 2005-07-02T21:05:59Z వైఙాసత్య 58 {{డీవీడీ ముఖచిత్రము}} Template:డీవీడీ ముఖచిత్రము 1937 6139 2005-07-02T21:05:27Z వైఙాసత్య 58 <center> <div class="boilerplate" id="fairuse" style="width: 95%; margin: 0 auto; text-align: justify; background: #ffffdd; padding: 0 10px; border: 1px solid #aaaa88"> : ''This is a [[DVD]] cover. It is believed that low-resolution versions of DVD covers may be exhibited on Wikipedia under the '''[[fair use]]''' provision of [[United States copyright law]]. See [[Wikipedia:Copyrights|Copyrights]].'' </div></center> Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి? 1938 10835 2005-09-09T09:56:37Z Chaduvari 97 Reverted edit of 203.197.169.20, changed back to last version by 59.93.68.243 మీరు వికిపీడియా చదవడానికి, వ్యాసాలను ఎడిట్ చేయడానికి ఎప్పుడూ [[Special:Userlogin|లాగిన్]] కానవసరము లేదు. ''ఎవరైనా'',ఎప్పుడైనా [[Wikipedia:Protected pages|దాదాపు]] అన్ని వ్యాసములను లాగిన్ కానవసరము లేకుండా మార్చవచ్చు. కానీ, అకౌంటు సృష్టించుకోవడము ఎంతో సులభమైన, క్షణాలలో చేయగల ఉచితమైన పని మరియు సాధారణంగా విభిన్నమైన కారణాల రీత్యా ఇది చాలా మంచి ఆలోచన అని భావిస్తారు. ''గమనిక: వికిపీడియా సభ్య అకౌంటు సృష్టించుకోవడానికి, ఇక్కడికి వెళ్లండి [[Special:Userlogin|లాగిన్ పేజీ]].'' == సభ్య నామము == మీరు అకౌంటు సృష్టించుకొంటే, ఒక '''[[Wikipedia:Username|సభ్యనామము]] ఎంపిక చేసుకొనవచ్చును.''' మీరు లాగిన్ అయి చేసిన సంపాదకీయాలు ఆ పేరుకు అన్వయిస్తారు. అంటే ఆ పేజీ చరిత్రలో మీ కాంట్రిబ్యూషన్లకు పూర్తి క్రెడిట్ లభిస్తుంది.(లాగిన్ అవకపోతే, ఆ సంపాదకీయాలు కేవలము మీ (బహుశా యాధృచ్ఛికమైన) [[IP address|ఐ.పీ. చిరునామా]]కు అన్వయిస్తారు). మీరు "నా కాంట్రిబ్యూషన్లు" లింకు క్లిక్ చేసి మీ కాంట్రిబ్యూషన్లను అన్నీ చూసుకొనవచ్చు. ఈ సౌకర్యము లాగిన్ అయిన సభ్యులకు మాత్రమే కలదు. మీకు మీ సొంత ''[[Wikipedia:సభ్యుని పేజీ|సభ్యుని పేజీ]]'' ఉండును. అందులో మీరు మీ గురించి కొంచెము వ్రాసుకొనవచ్చు. [[Wikipedia:ఏది వికిపీడియా కాదు#వికిపీడియా ఉచిత హోస్ట్ లేదా వికిపీడియా వెబ్ స్థల ప్రదాత కాదు|వికిపీడియా వెబ్ పేజీ ప్రదాత]] కాకపోయినా, మీరు ఈ స్థలాన్ని కొన్ని చిత్రములు ప్రదర్శించడానికి, మీ హాబీల గురించి వ్రాయడానికి, మొదలైన వాటికి ఉపయోగించవచ్చును. చాలా మంది సభ్యులు తమ సభ్య పేజీని తాము చాలా గర్వపడే వ్యాసముల జాబితా నిర్వహించడానికి లేదా వికిపీడియా నుండి ఇతర ముఖ్యమైన సమాచారము సేకరించుటకు ఉపయోగిస్తారు. మీరు ఇతర సభ్యులతో సంవాదము చేయుటకు మీకు ఒక శాశ్వత ''సభ్యుని చర్చ పేజీ'' ఉండును. ఎవరైనా మీకు మీ చర్చ పేజీలో ఒక సందేశము వ్రాసినప్పుడు అది మీకు సూచించబడును. మీరు ఈ-మెయిల్ చిరునామా ఇవ్వడానికి నిశ్చయిస్తే, ఇతర సభ్యులు మిమ్మల్ని ఈ-మెయిల్ ద్వారా సంప్రదించేందుకు అవకాశము ఉండును. ఈ ఫీచర్ చాలా ''గోపనీయమైనది''. మీకు ఈ-మెయిల్ పంపించే సభ్యునికి మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా తెలిసే అవకాశము లేదు. == ప్రసిధ్దీ, గోప్యతా == '''మీరు మీ [[Real life|నిజ జీవితపు]] గుర్తింపును తెలియపరచనవసరం లేదు ''', కానీ ఇతర సభ్యులు గుర్తించే ఒక స్థిరమైన గుర్తిమ్పును ఎకౌంటు మీకు ఇస్తుంది. అనామక చేర్పులను స్వీకరిస్తూనే, లాగిన్ అవటం వలన మీరు చేసే మార్పు చేర్పులు మీపై విశ్వాసాన్నీ, గౌరవాన్నీ కలిగిస్తాయని తెలియచెస్తున్నాము. మీరెవరో మాకు తెలిస్తే (కనీసం మీ వికీపీడియా గుర్తింపు) మీతో సంభాషించటానికీ, కలిసి పనిచేయటానికి సులభంగా వుంటుంది. పైగా ఎకౌంటు ప్రారంభించే కొత్త సభ్యుల పట్ల పాత వారికి సులభంగా [[Wikipedia:Assume good faith|విశ్వాసం]] కలుగుతుంది. సభ్యునిగా చేరకపోతే మీకుండే స్వేఛ్చ తగ్గుతుంది. వికీపీడియాన్లో దురుపయోగం చెయ్యటం, స్పామింగు చెయ్యటం, వ్యాపార ప్రకటనలను ప్రదర్శించటం మొదలైనవి జరుగుతాయి. సమాచార మూలాల్ని నిర్ధారించుకోవాలసిన అవసరం వుంది. నమ్మకమైన సమర్పకుల్నీ, మూలాల్ని నిర్ధారించుకునే మార్గం వికీపీడియాకు కావాలి. మీరు లాగిన్ కాకపోతే, మీరు చేసే మార్పు చేర్పులన్నీ అప్పటి మీ [[ఐ పీ అడ్రసు]] కు చెందుతాయి. లాగిన్ అయివుంటే అవి బహిరంగంగా మీ పేరుకు, అంతర్గతంగా మీ ఐ పి అడ్రసు కు చెందుతాయి. దీనికి సంబంధించి మరింత సమాచారం కొరకు [[Wikimedia:Privacy policy|వికీమీడియా గోప్యతా విధానము]] చూడండి. మీ [[ఇంటర్నెట్‌ సర్వీస్‌ ప్రొవైడర్‌ ]] ను బట్టీ, స్థానిక చట్టాలను బట్టీ, వికీపీడియా లో మీరు చేసే మార్పు చేర్పుల నాణ్యత, సంఖ్యను బట్టి ఈ విధానం యొక్క ప్రభావం ఉంటుంది. వికీపీడియా సాంకేతికాంశాలు, విధానాలు మారుతూ ఉండే అవకాశం ఉందని తెలుసుకోండి. == మార్పు చేర్పులకు కొత్త అవకాశాలు == నమోదయిన సభ్యులకు మాత్రమే లభ్యమయ్యే ఎన్నో [[MediaWiki|మీడియావికీ]] సాఫ్ట్‌వేర్‌ (వికీపీడియా కు శక్తి కేంద్రం అదే) కు సమ్బంధించిన విశేషాలు వున్నాయి. వుదాహరణకు, చేసిన మార్పు చేర్పులు 'స్వల్పమైనవీ అని గుర్తు పెట్టగలగటం. స్వల్ప మార్పులను "ఇటీవలి మార్పుల" జాబితా నుండి వడకట్టవచ్చు. స్వల్ప మార్పులు కానివాటిని కూడా స్వల్పమైనవిగా గుర్తు పెట్టడాన్ని దురుసుతనంగా భావిస్తాము, కాబట్టి, కేవలం వ్యాకరణ దోషాల సవరణల వంతి వాటిని మాత్రమే స్వల్ప మార్పులుగా గుర్తించాలి. అనామక సభ్యులు [[ఐ పి అడ్రసు]] చాటుగా వుంటారు కనుకా, ఆ వ్యక్తి ఎవరైనా కావచ్చు కనుక, స్వల్ప మార్పులను గుర్తు పెట్టే హక్కు వారికి వుండదు. తద్వార విశ్వాస భావనను నెలకొల్పవచ్చు. చురుకుగా వుండే సభ్యులు బాగా వాడుకోగలిగే ఒక ముఖ్య విశేషం '''[[Wikipedia:వీక్షణ జాబితా|వీక్షణ జాబితా]]'''. మీరు చూసే ప్రతి పేజీ లోను "ఈ పేజీని గమనించు" అనే లంకె వుంటుంది. మీరా లంకెను నొక్కితే ఆ పేజీ వీక్షణ జాబితాలొకి చేరుతుంది. అసలీ జాబితా ఏమిటంటే - మీరు గమనిస్తున్న పేజీలలో "ఇటీవలి మార్పుల" వడపోత మాత్రమే. ఈ విధంగా ఆయా పేజీల్లో జరిగే అన్ని మార్పులనూ చూడకుండానే వాటిని గమనిస్తూ వుండవచ్చు. నమోదైన సభ్యులు మాత్రమే పేజీల [[Wikipedia:How to rename a page|పేరు మార్పు]] చ్యగలరు. వికీపీడియ ఆకారాన్నీ, దాని ప్రామాణికతనూ చెక్కు చెదరకుండా వుంచటానికి ఇది చాలా ముఖ్యం. ఇంకా, [[Special:Upload|బొమ్మలు అప్‌ లోడు]] చెయ్యాలంటే మీరు లాగిన్ అవ్వవలసిందే. == సభ్యుని అభిరుచులు ఎన్నో == పై విశేషాలతో పాటు, మీడియావికి ప్రవర్తనను మీకు అనుగుణంగా మార్చుకొవచ్చు. అసలు వెబ్‌ సైటు రూపురేఖలనే మార్చుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు, ఇప్పుడున్న "మోనోబ్లాక్‌" తొడుగు స్థానంలో ఇదివరకటి "స్టాండర్డ్" తొడుగును ఎంచుకోవచ్చు, గణిత సూత్రాలు ఎలా కనపడాలో ఎంచుకోవచ్చు, మార్పుల పెట్టె (ఎడిట్ బాక్స్) ఎంత పెద్దదిగా వుండాలి, "ఇటీవలి మార్పుల" పేజీలో ఎన్ని పేజీలు కనిపించాలి, ఇంకా ఎన్నో. ==నిర్వాహకుడి హోదా== [[Wikipedia:Administrators|నిర్వాహకులు]] (ఇంగ్లీషు లో sysop అని అంటారు, short for System Operator) పేజీలను తొలగించడం, మళ్ళీ చేర్చడం, మార్పులు చేర్పులకు అవకాశం లేకుండా భద్రపరచడం, భద్రపరచిన వాటిని మార్చడమ, విధానాలని అతిక్రమించే సభ్యులను నిషేధించడం మొదలైనవి చెయ్యగలరు. సాధారణంగా వాళ్ళు [[Wikipedia:తొలగింపు కొరకు వోట్లు]] వంటి పేజీల్లో వికి అభిమతాన్ని [[సమూహం]] అమలుచేస్తూ వుంటారు. నమోదయిన సభ్యులు మాత్రమే నిర్వాహకులు కాగలుగుతారనేది సుస్పష్టం. మామూలుగా కొన్ని నెలల పాటు వికీపీడియా లో ఓ మాదిరి స్థాయిలో పని చేసి, ఎవరితోనూ గొడవలు పడకుండా వుండీవుంటే సరిపోతుంది. కాకపోతే, ప్రమాణాలు పెరుగుతున్నట్లుగా కనిపిస్తోంది. మీరు సభ్యులై వుండీ, నిర్వాహకులు కాదలచుకుంటే, మరిన్ని వివరాల కొరకు '''[[Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి]]''' చూడండి. == ఎన్నికలు, ఎంపికలు, వోటింగు, సర్వేలు, సంప్రదింపులు == వికీపీడియా లోని చాలా పోల లో ఎవరైనా - లాగిన్అయినా కాకున్నా - తమ అభిప్రాయాన్ని వెల్లడించవచ్చు. కానీ అదే అభిప్రాయం ఒక చక్కని మార్పు చేర్పుల చరిత్ర కలిగిన సభ్యునికి చెందినదైతే దానికి మరింత విలువ వుంటుంది. కొన్ని పోల లో నైతే, మీ వోటును పరిగణించాలంటే, మీరు నమోదైన సభ్యుడు అయి వుండాలనేది నియమం. నమోదు కాని వారు కూడా తమ అభిప్రాయాలను తెలియచేయవచ్చు. వికీమీడియా బోర్డులో ఇద్దరు వినియోగదారుల ప్రతినిధులు వుంటారు - ఒకరు "అందరు" వినియోగదారులకు, మరొకరు సభ్యులైన వినియోగదారులకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తారు. కాబట్టి, మీరు సభ్యులయి వుంటే, వివాదాలు వచ్చినప్పుడు, మీకు, బోర్డుకు మధ్యవర్తిత్వం కోసం మీరు ఎంచుకొవటానికి అవకాశం వుంటుంది. ==ఇంకా చూడండి== *[[Wikipedia:అకౌంటు తొలగింపు]] [[Category:Wikipedia FAQ|అకౌంటు ఎందుకు]] [[Category:Wikipedia feature]] [[de:Wikipedia:Anmeldung]] [[fy:Wêrom oanmelde?]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3607;&#3635;&#3652;&#3617;&#3592;&#3638;&#3591;&#3588;&#3623;&#3619;&#3626;&#3619;&#3657;&#3634;&#3591;&#3610;&#3633;&#3597;&#3594;&#3637;&#3612;&#3641;&#3657;&#3651;&#3594;&#3657;?]] <!-- == ప్రతిష్ఠ మరియు గోపనీయత == You don't need to reveal your [[Real life|offline]] identity, but having an account gives you a fixed వికిపీడియా identity that other users will recognize. While we welcome anonymous contributions, logging in lets you build trust and respect through a history of good edits. It's also easier to communicate and collaborate with an editor if we know who you are (at least, who you are on వికిపీడియా). It is also easier for veteran users to [[Wikipedia:Assume good faith|assume good faith]] from new users that take the effort to create an account. Please understand that వికిపీడియా gets vandalized, spammed, and information gets uploaded by people who just want to advertise. Information sources need to be verified and వికిపీడియా needs a way to distinguish reliable contributors and sources. If you are not logged in, all your edits are publicly associated with your [[ఐ.పీ. చిరునామా]] at the time of that edit. If you log in, all your edits are publicly associated with your account name, and are internally associated with your ఐ.పీ. చిరునామా. See [[Wikimedia:Privacy policy|Wikimedia's privacy policy]] for more information on this practice. The privacy implications of this vary, depending on the nature of your [[Internet Service Provider]], local laws and regulations, and the nature and quantity of your edits to వికిపీడియా. వికిపీడియా సాంకేతిక పద్దతులు మరియు పాలసీలు తరచూ మారవచ్చని తెలుసుకోండి. Opinions differ on the desirability of perfect anonymity. Some people believe that anonymity is synonymous with a lack of accountability, or may facilitate unproductive behaviour, or that contributing without a fixed identity is disempowering and unpleasant. Such people consider that creating an account and logging in may resolve such feelings. == New editing options == There are many features of the [[MediaWiki]] software (which powers వికిపీడియా) that are only available to registered users. For example, one of these features is being able to mark edits as "minor", which only registered members can do. Minor edits can be filtered from the list of "Recent changes". Marking edits as minor if they are not is considered very rude, so only mark an edit as minor if only a small change has been made, for example grammar correction. Anonymous members don't have the privilege to mark edits as minor because the person behind the [[IP Address]] could be anyone, so a basis of trust cannot be built. One very important feature which active contributors will likely use a lot are '''[[Wikipedia:Watchlist|watchlists]]'''. You will get a new link "Watch this page" on every page you view. If you click that link, a page will be added to your watchlist. This list is basically a filtered view of the "Recent changes" page which only shows changes recently made to items in your watchlist. This way you can keep track of pages you work on without having to follow all changes. Only registered users are allowed to [[Wikipedia:How to rename a page|rename pages]], a feature that is very important to maintain structure and consistency on Wikipedia. Also, you must be logged in if you want to [[Special:Upload|upload images]]. == Many user preferences == Aside from these features, you can customize the way MediaWiki behaves in great detail. You can change the entire appearance of the website by picking, for example, the previous "Standard" skin over the new default "MonoBook" skin, you can choose how you want mathematical formulae to be displayed, how large the editing box should be, how many pages should be displayed in "Recent changes" and much more.< You can even set your preferred date format, and articles will display dates according to your preference. > == Administrator status == [[Wikipedia:Administrators|Administrators]] (sometimes known as sysops, short for System Operator) can delete and undelete pages, protect them from being edited, edit protected pages, and block users for violation of our policies. They generally carry out the will of the wiki [[community]] on pages such as [[Wikipedia:Votes for deletion]]. For obvious reasons, only signed in users can become administrators. Usually it is sufficient to have done some semi-regular work on వికిపీడియా for a few months without clashing too much with others, though standards seem to be becoming stricter. If you are a signed in user and want to be an administrator, see '''[[Wikipedia:Requests for adminship]]''' for more information. == ఓటింగు, పోలింగు, ఎన్నికలు, సర్వేలు and reps == While in most వికిపీడియా పోలింగులలో, ఎవరైనా తమ అభిప్రాయాలను వ్యక్తపరచవచ్చు, whether logged in or not, your opinion may be given more weight if it is attributed to a fixed identity with a record of sensible commentary and informed edits. There will be two users' representatives on the Wikimedia board - one of them represents the interests of ''all'' users, where the other represents the interests only of users with an account. Thus, if you have an account, you have a choice of representatives who can intermediate between yourself and the board in cases of dispute. ==See also== *[[Wikipedia:Account deletion]] --> Wikipedia:సభ్యనామము 1939 6141 2005-07-02T22:10:21Z వైఙాసత్య 58 ''See also'': [[Wikipedia:How to log in]], [[Wikipedia:సభ్యనామము మార్చుట|సభ్యనామము మార్చుట]], [[Wikipedia:Account deletion]] మీరు వికిపీడియాలో లాగిన్ కావడానికి కొత్త అకౌంటు సృష్టించుకోవాలంటే, ఒక సభ్య నామము (username) ఎంపిక చేసుకోవాలి. ఈ పేజీ మీకు దాని గురించి కొన్ని సలహాలు ఇస్తుంది. <!-- == సభ్య నామము దేనికి ఉపయోగిస్తారు? == మీ సభ్య నామము will be attached to all your edits, while you're logged in. This is partly for reasons of [[wikipedia:accountability|accountability]]. It's also helpful from a copyright perspective: if someone wants to use your contributions in a way not allowed under the [[Wikipedia:Copyrights|Wikipedia copyright]], they can ask you on your talk page, for example. Also, the GFDL encourages giving appropriate credit to authors, and your username is used to give that credit. It's possible to change your username, see [[Wikipedia:Changing username]]. We recommend against using అనేక సభ్య నామములు, unless you have a very good reason. See [[Wikipedia:Sock puppet]]. == సభ్య నామము ఎంపిక చేసుకొనుట == The best సభ్య నామము is typically either your [[MeatBall:RealName|real name]], or a longstanding internet [[MeatBall:PenName|pen name]]. Please pick a సభ్య నామము that helps us to write an encyclopedia. That means picking a name that you're comfortable writing under, but it also means picking a name that others are comfortable seeing and collaborating with. Remember that a controversial name may colour other users' perspective on your own credibility or political viewpoint. In addition remember that Wikipedia is a world-wide source book and so take care in selecting a name to avoid anything that might potentially cause offence to someone from a different culture, religious or ethnic group. Wikipedia recommends that users avoid # names of politicians, military or religious figures or events; # any other names that may be seen as potentially offensive, or endorsing or opposing the politics, policies or beliefs of a public figure. People should be able to judge you purely on your contributions, not an emotional response to a potentially controversial nickname. Avoiding an offensive or insensitive name is in your own interest. So do please be careful. Remember you are working as part of a community. Show everyone else the respect for their beliefs that you expect them to show to you. ===Real names versus pseudonyms=== Historically many wikis have encouraged users to use their real name as their user name see, e.g [[MeatBall:UseRealNames]], in their belief that a user will offer constructive contributions to the project if they are more likely to be accountable for their actions. Whilst real names are encouraged, they are not demanded. Also if you use a [[pseudonym]] rather than a user name that identifies you with your real name U.S. copyright law grants you only a fixed period of copyright rather than one based upon when you die. Avoid using real names of famous figures (living or recently deceased). Many editors consider them overly disruptive and may request that you change it. Creating a username of a famous person, and then performing disruptive eds in that "name" or in an attempt to discredit it will likely result in actions listed under the "[[#Inappropriate usernames|Inappropriate usernames]]" section. ===Username capitalization=== Wikipedia usernames are [[case sensitivity|case sensitive]] and, for consistency, the first letter of all usernames will be capitalized when you create an account. This means that if you request the username "'''your name'''", the account created will instead be: "'''Your name'''". If your username will consist of more than one name, and you'd like your signature to be internally consistent, you might prefer to capitalize each one when you create the account. This conforms to the widely accepted rules of [[capitalization]]: usernames are, after all, [[proper noun]]s. Examples would be "'''Your Name'''", "'''Your Middle Name'''", and "'''Your M Name'''". == Inappropriate usernames == Inappropriate usernames include both clear and masked names. Wikipedia ''does not allow'' certain usernames, including the following: '''No deliberately confusing usernames:''' usernames designed to cause confusion with other contributors, or features of the software. If someone else is using a nickname that you wish to use, please consider using your real name or an alternative pseudonym instead. In the unlikely event that someone else is editing Wikipedia with your real name, please add a middle name or some other way of distinguishing between you and the existing contributor. Do not choose names such as ''recent changes'', ''Administrator'', or any other part of the interface or commonly used terms on Wikipedia. Users have been blocked in the past for choosing usernames which were perceived as impersonation attempts on present users. '''No inflammatory usernames''': Wikipedia ''does not allow'' inflammatory or offensive user names. Inflammatory usernames are needlessly discouraging to other contributors, and disrupt and distract from our task of creating an [[encyclopedia]]. This includes, but is not limited to: * Names which promote [[racial]]/[[ethnic]]/[[national]]/[[religious]] [[hatred]] * Names which are recognised as racial/ethnic/national/religious [[Term_of_disparagement|slurs]] * Names which refer to symbols of racial/ethnic/national/religious hatred * Names which refer to sexual acts or genitalia * Names which refer to violent real world actions * Names which are [[scatological]] or pornographic '''No harassing or defamatory usernames:''' Harassment and defamation is in any case inappropriate on Wikipedia. Further, your username is not a vehicle to attack other users with whom you have a disagreement. Your username should not be used to insult or mock other users, usernames, articles, or actions. Additionally, a username should not be used to defame other people, companies or groups, regardless of whether they edit Wikipedia. Fairly or unfairly, the line between acceptable and unacceptable user names is drawn by those who find the username inappropriate, not by the creator of the name. === Rationale === The primary purpose of user names is to identify and distinguish contributors. This facilitates communication and record-keeping. The user name is not a forum to be offensive or make a statement. No one has a right to any particular user name. While colorful, interesting, or expressive names may add to the pleasure of Wikipedia, they are not essential. This might include legitimate names and long-established internet pseudonyms that can be misconstrued. === Signatures === Through the [[Special:Preferences|Preferences]], one can choose a nickname used in signatures, independent of the actual user name (connected to a User: page). In general, the same rules apply for signatures as for usernames. For more information on signatures, read the official guideline at '''[[Wikipedia:Sign your posts on talk pages]]'''. === Changing inappropriate usernames === If enough people complain about your user name (through talk pages or the [[Wikipedia:Wikipedia-L|mailing list]]s or [http://meta.wikipedia.org Meta-Wikipedia]), the [[Wikipedia:Administrators|administrators]] will change it. Neither complaints, nor name changes should be arbitrary, but user names that are offensive to a significant number of people will be changed, not without notice, but without appeal. Co-operative contributors should normally just be made aware of our policy via a post on their talk page. Voluntary changes (via [[wikipedia:changing usernames]]) are preferred: users from other countries and/or age groups may make mistakes about choosing names -- immediate blocking or listing on RfC could scare off new users acting in good faith. Where a change must be forced, we first discuss it. This can take place on either (A) the user's talk page, (B) a subpage of the user's talk page, or (C) a sub page of [[Wikipedia:Requests for comment]]. It should be listed on [[Wikipedia:Requests for comment]] in the appropriate section. The user should also be made aware of the discussion. For uncontroversial cases where the user is actively editing, the decision can be taken in a day or two. For more controversial cases where the user is less actively editing, a week is more appropriate. For highly controversial cases, or cases whether the user has left Wikipedia, discussion might well take a month. After an appropriate time for discussion, a sysop can take a judgement on the name in question. They should only take action if their judgement is that a "rough consensus" has arisen that the username is inappropriate. This will involve blocking the inappropriate username, for which see [[wikipedia:blocking policy]]. Where inappropriate or borderline inappropriate usernames are coupled with vandalism, the username may be blocked indefinitely on sight: again, see [[wikipedia:blocking policy]]. Usernames that are designed to impersonate legitimate users may be blocked immediately. The IP address of these users should be left autoblocked. == See also == * [[Wikipedia:Policies and guidelines]] --> [[cs:Wikipedie:U%C5%BEivatelsk%C3%A9 jm%C3%A9no]] [[de:Wikipedia:Benutzername]] [[it:Wikipedia:Nome utente]] [[ja:Wikipedia:&#12518;&#12540;&#12470;&#12540;&#21517;]] [[simple:Wikipedia:User name]] [[fi:Wikipedia:Käyttäjätunnus]] [[sl:Wikipedija:Uporabni%C5%A1ko_ime]] [[sv:Inga stötande användarnamn]] [[zh:Wikipedia:%E7%94%A8%E6%88%B7%E5%90%8D]] [[Category:Wikipedia feature]] Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు 1940 25406 2006-05-15T18:14:54Z 61.2.32.92 {{వికిపీడియా తఅప్ర}} సందేహాలా? &mdash; అయితే మీరు సరైన పేజీ కే వచ్చారు. మీ ప్రశ్నల సమాధానాల కొరకు ఈ పేజీ నుండి మీకు లింకులు ఉంటాయి. సాధారణంగా కొత్తవారికి వచ్చే అన్ని సందేహాలకు సమాధానాలు ఈ పేజీలలో లభిస్తాయి. ఒకవేళ, మీ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇక్కడ దొరక్కపోతే, [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:FAQ ఇంగ్లీషు వికీపీడియా] ను సంప్రదించండి. * [[Wikipedia:తెలుగులో రచనలు చెయ్యడం|తెలుగులో రచనలు చెయ్యడం]] ఎలా? * మీరు వికీపీడియా కు కొత్త అయితే మీరు [[wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం]] మరియు [[Help:contents|సహాయం]] పేజీలు చూడవచ్చు. ఈ పేజీల్లో కొత్త వారికి అవసరమైన సమాచారం వుంటుంది. * ఇంకా మీకు సమాధానం దొరక్క పోతే [[wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] కు వెళ్ళి, అక్కడ మీ ప్రశ్న అడగవచ్చు; ఇతర [[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియన్లు]] మీకు జవాబిస్తారు. * లేదంటే, మీరే ప్రయోగాలు చెయ్యవచ్చు. తప్పుల్ని సరిదిద్దటానికి వందల మంది వున్నారు, కాబట్టి '''''[[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి|ధైర్యే సాహసే....!]]'''''. రండి, పాల్గొనండి. ఈ ఎడమ పక్కన వున్న "అన్వేషణ" పెట్టెలో మీకు కావాల్సిన దాన్ని రాసి, '''Go''' నొక్కండి. ==సాధారణ, ప్రత్యేక ప్రశ్నలు== *[[Wikipedia:Overview FAQ|స్థూలదృష్టి ప్రశ్నలు]]&mdash;ప్రాజెచ్టు గురించిన సాధారణ ప్రశ్నలు. *[[Wikipedia:Readers' FAQ|పాఠకుల ప్రశ్నలు]]&mdash;వికీపీడియా లోని సమాచారాన్ని వెదకడం, చదవడమ, ఉపయోగించుకోవడం. *[[Wikipedia:Schools' FAQ|విద్యాలయాలు, ఉపాధ్యాయుల ప్రశ్నలు ]]&mdash;తరగతి గదిలో వికీపీడియాను వాడుకోవడం. *[[Wikipedia:Contributing FAQ|సమర్పణలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు]]&mdash;మీరు ఎందుకు సమర్పించాలి, ఎలా సమర్పించాలి. *[[Wikipedia:Editing FAQ|మార్పు చేర్పుల ప్రశ్నలు]]&mdash;వికీపీడియాలో పేజీలు తయారు చేయడం, సరిదిద్దడం కు సంబంధిన ప్రశ్నలు. *[[Wikipedia:Administration FAQ|నిర్వహణ ప్రశ్నలు]]&mdash;నిర్వాహకుడు ఎవరు, అతని స్థాయి ఏమిటి, సర్వర్ను ఎలా నిర్వహించాలి. *[[Wikipedia:Technical FAQ|సాంకేతిక ప్రశ్నలు]]&mdash;వికీపీడియా సాఫ్ట్‌వేరు, హార్డ్‌ వేరు, ఇతర పరిమితుల గురించిన ప్రశ్నలు. *[[Wikipedia:Forking FAQ|వాడేసుకోవడం గురించిన ప్రశ్నలు]]&mdash;వికీపీడియా విషయాలను, సాఫ్ట్‌వేరును ఎలా దౌన్‌లోడు చేసుకోవాలి, వికీపీడియా నుపయోగించి వారసత్వ ఉత్పత్తులను తయారుచేసుకోవ్డం. *[[Wikipedia:Copyright FAQ|కాపీ హక్కుల ప్రశ్నలు]]&mdash;కాపీ హక్కులకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు. *[[Wikipedia:Problems FAQ|ఇబ్బందుల ప్రశ్నలు]]&mdash;ప్రస్తుతమిన్న, గతంలో వున్న ఇబ్బందులు, విమర్శలకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు. *[[Wikipedia:Miscellaneous FAQ|ఇతర ప్రశ్నలు]]&mdash;మిగతావీ, ఇతరమైనవీ... ==మరింత లోతుగా..== *[[Wikipedia:Glossary|పదకోశం]]&mdash;వికీపీడియా పదాలను నేర్చుకోండి. *[[Wikipedia:PHP script FAQ|PHP లిపి ప్రశ్నలు]]&mdash;[[UseModWiki]] కి PHP లిపికి మధ్య గల తేడాలను వివరిస్తుంది. *[[User talk:Rambot|రామ్బాట్‌ ప్రశ్నలు]]&mdash;బహు చర్చిత [[User:Rambot|రాంబాట్‌]]. *[[Wikipedia:Categorisation|వర్గీకరణ ప్రశ్నలు]]&mdash;జూన్‌ 2004 లో ప్రవేశపెట్టిన [[Wikipedia:Category|వర్గం]] గురించి. ==ఇంకా చూడండి== {{Shortcut|[[WP:FAQ]]}} *[[Help:Contents|సహాయ పేజీలు]]&mdash;వ్యాసాల దిద్దుబాటు, కొత్త వ్యాసాలు రాయటం, ఇంకా ఎన్నొ విషయాలు. *[[Wikipedia:Troubleshooting|సమస్యాపరిష్కారం]]&mdash;వికీపీడియా పేజీలను చూడటంలో గానీ, దిద్దటంలో గాని ఎదురైన సాంకేతిక సమస్యల పరిష్కారం. *[[Wikipedia:Replies to common objections|సాధారణ అభ్యంతరాలకు సమాధానాలు]]&mdash;వికీపీడియాపై వచ్చిన సాధారణ విమర్శలకు సమాధానాలు. *[[Wikipedia:Editing the main page|మొదటి పేజీ దిద్దటం]]&mdash;మొదటి పేజీని దిద్దటానికి సహాయం. *[[Wikipedia:Manual of Style|వికీపీడియా స్టైల్‌గైడ్‌ మొదటి పేజీ]]&mdash;వికీపీడియా స్టైలుకు సంబంధించి, దాని కూర్పును, ఏర్పాటును, పధ్దతిని నిలిపివుంచటానికి సహాయం. ---- [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|*]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1571;&#1587;&#1574;&#1604;&#1577; &#1605;&#1578;&#1603;&#1585;&#1585;&#1577;]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1063;&#1077;&#1089;&#1090;&#1086; &#1079;&#1072;&#1076;&#1072;&#1074;&#1072;&#1085;&#1080; &#1074;&#1098;&#1087;&#1088;&#1086;&#1089;&#1080;]] [[cs:Wikipedie:Často kladené otázky]] [[cy:Wikipedia:FAQ]] [[da:Wikipedia:OSS]] [[de:Wikipedia:FAQ]] [[el:&#914;&#953;&#954;&#953;&#960;&#945;&#943;&#948;&#949;&#953;&#945;:&#931;&#965;&#967;&#957;&#941;&#962; &#917;&#961;&#969;&#964;&#942;&#963;&#949;&#953;&#962;]] [[es:Wikipedia:FAQ]] [[eo:Vikipedio:Oftaj demandoj]] [[fa:&#1608;&#1740;&#1705;&#1740;&#8204;&#1662;&#1583;&#1740;&#1575;:&#1662;&#1585;&#1587;&#1588;&#8204;&#1607;&#1575;&#1740; &#1585;&#1575;&#1740;&#1580;]] [[fo:Wikipedia:OSS]] [[fr:Wikipédia:FAQ]] [[ga:Vicipéid:Ceisteanna Coiteanta]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:FAQ]] [[hi:&#2357;&#2367;&#2325;&#2367;&#2346;&#2368;&#2337;&#2367;&#2351;&#2366;:&#2309;&#2325;&#2381;&#2360;&#2352; &#2346;&#2370;&#2331;&#2375; &#2332;&#2366;&#2344;&#2375; &#2357;&#2366;&#2354;&#2375; &#2360;&#2357;&#2366;&#2354;]] [[lb:Wikipedia:FAQ]] [[hu:Wikip%C3%A9dia:GyIK]] [[nl:Wikipedia:Veel gestelde vragen]] [[ja:Wikipedia:FAQ]] [[pl:Wikipedia FAQ]] [[simple:Wikipedia:FAQ]] [[sl:Wikipedija:Najpogostej&#353;a vpra&#353;anja]] [[sv:Wikipedia:FAQ]] [[vi:Wikipedia:C%C3%A2u th%C6%B0%E1%BB%9Dng h%E1%BB%8Fi]] [[zh:Wikipedia:%E5%B8%B8%E8%A7%81%E9%97%AE%E9%A2%98%E8%A7%A3%E7%AD%94]] MediaWiki:Accesskey-diff 1941 sysop 9037 2005-08-19T23:41:41Z MediaWiki default v MediaWiki:Addgrouplogentry 1942 sysop 6146 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Added group $2 MediaWiki:Allinnamespace 1943 sysop 6998 2005-07-21T21:00:06Z వైఙాసత్య 58 అన్ని పేజీలు ($1 namespace) MediaWiki:Allnonarticles 1944 sysop 10220 2005-08-30T09:45:43Z Chaduvari 97 వ్యాసాలు కానివన్నీ MediaWiki:Allnotinnamespace 1945 sysop 6999 2005-07-21T21:00:49Z వైఙాసత్య 58 అన్ని పేజీలు (not in $1 namespace) MediaWiki:Allpagesfrom 1946 sysop 10222 2005-08-30T09:46:17Z Chaduvari 97 ఇక్కడ మొదలు పెట్టి పేజీలు చూపించు: MediaWiki:Already bureaucrat 1947 sysop 10225 2005-08-30T09:50:24Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యుడు ఇప్పటికే అధికారి MediaWiki:Already steward 1948 sysop 10224 2005-08-30T09:50:15Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యుడు ఇప్పటికే స్టీవార్డు MediaWiki:Already sysop 1949 sysop 10223 2005-08-30T09:50:09Z Chaduvari 97 ఈ సభ్యుడు ఇప్పటికే నిర్వాహకుడు MediaWiki:Badaccess 1950 sysop 25217 2006-05-02T17:33:19Z Chaduvari 97 అనువాదం అనుమతి లోపం MediaWiki:Badaccesstext 1951 sysop 10230 2005-08-30T10:09:02Z Chaduvari 97 మీరడిగిన పని "$2" అనుమతులు ఉన్న వారికే పరిమితం. $1 చూడండి. MediaWiki:Changed 1952 sysop 13687 2005-11-05T07:35:20Z Chaduvari 97 మార్చబడింది MediaWiki:Changegrouplogentry 1953 sysop 6160 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Changed group $2 MediaWiki:Confirmemail 1954 sysop 21206 2006-03-18T19:20:01Z Chaduvari 97 అనువాదం ఈ-మెయిల్ అడ్రసును ధృవీకరించండి MediaWiki:Confirmemail body 1955 sysop 18213 2006-01-13T18:56:04Z Chaduvari 97 ఈ ఈ-మెయిల్ అడ్రసుతో $1 ఐ.పి.అడ్రసు నుండి వికీపీడియాలో "$2" అనే ఎకౌంటును సృష్టించారు. ఈ ఎకౌంటు నిజంగా మీదేనని నిర్ధారించేందుకు, అలాగే వికీపీడియాలో ఈ-మెయిల్ ను యాక్టివేట్ చేసేందుకు కింది లింకును మీ బ్రౌజరులో తెరవండి: $3 ఒకవేళ అది మీరు *కాకపోతే* ఏమీ చెయ్యకండి. నిర్ధారణ కొరకు మేము పంపిన ఈ కోడుకు $4 తో కాలం చెల్లుతుంది. Someone, probably you from IP address $1, has registered an account "$2" with this e-mail address on {{SITENAME}}. To confirm that this account really does belong to you and activate e-mail features on {{SITENAME}}, open this link in your browser: $3 If this is *not* you, don't follow the link. This confirmation code will expire at $4. MediaWiki:Confirmemail error 1956 sysop 18214 2006-01-13T18:57:10Z Chaduvari 97 మీ నిర్ధారణను భద్రపరచడంలో ఏదో తేడా జరిగింది. MediaWiki:Confirmemail invalid 1957 sysop 18215 2006-01-13T18:58:38Z Chaduvari 97 నిర్ధారణ కోడు సరైనది కాదు. దానికి కాలం చెల్లి ఉండవచ్చు MediaWiki:Confirmemail loggedin 1958 sysop 18216 2006-01-13T18:59:28Z Chaduvari 97 మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసు ఇప్పుడు రూఢి అయింది. MediaWiki:Confirmemail send 1959 sysop 18217 2006-01-13T19:00:30Z Chaduvari 97 ఒక నిర్ధారణ కోడును పంపించు MediaWiki:Confirmemail sendfailed 1960 sysop 18218 2006-01-13T19:01:16Z Chaduvari 97 నిర్ధారణ మెయిలును పంపలేకపోయాము. అడ్రసులో తప్పులున్నాయేమో చూడండి. MediaWiki:Confirmemail sent 1961 sysop 18219 2006-01-13T19:01:57Z Chaduvari 97 నిర్ధారణ ఈ-మెయిలును పంపించాము MediaWiki:Confirmemail subject 1962 sysop 18220 2006-01-13T19:02:33Z Chaduvari 97 వికీపీడియా ఈ-మెయిల్ అడ్రసు నిర్ధారణ MediaWiki:Confirmemail success 1963 sysop 18221 2006-01-13T19:03:48Z Chaduvari 97 మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసు నిర్ధారణ అయింది. ఇక లాగిన్ అయి, వికీని అస్వాదించండి. MediaWiki:Confirmemail text 1964 sysop 18222 2006-01-13T19:10:17Z Chaduvari 97 ఈ-మెయిల్ అంశాన్ని వాడుకునే ముందు మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసును నిర్ధారించవలసిన అవసరం ఉంది. కింది మీటను నొక్కగానే మీరిచ్చిన అడ్రసుకు నిర్ధారణ మెయిలు వెళ్తుంది. ఆ మెయిల్లో ఒక కోడు కలిగిన ఒక లింకు ఉంటుంది; ఆ లింకును మీ బ్రౌజరులో తెరవండి.., ఈ-మెయిల్ అడ్రసు నిర్ధారణ అయిపోతుంది. MediaWiki:Contribs-showhideminor 1965 sysop 10461 2005-09-02T12:07:55Z Chaduvari 97 $1 చిన్న మార్పులు MediaWiki:Contributionsall 1966 sysop 6175 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default all MediaWiki:Createarticle 1967 sysop 10616 2005-09-05T07:41:04Z Chaduvari 97 వ్యాసాన్ని సృష్టించు MediaWiki:Created 1968 sysop 10615 2005-09-05T07:40:49Z Chaduvari 97 సృష్టించబడింది MediaWiki:Delete and move 1969 sysop 10618 2005-09-05T07:43:18Z Chaduvari 97 తొలగించి, తరలించు MediaWiki:Delete and move reason 1970 sysop 10617 2005-09-05T07:43:03Z Chaduvari 97 తరలింపుకు వీలుగా తొలగించబడింది MediaWiki:Delete and move text 1971 sysop 21136 2006-03-18T03:08:39Z Chaduvari 97 అనువాదం ==తొలగింపు తప్పనిసరి== గమ్యస్థానం వ్యాసం "[[$1]]" ఇప్పటికే ఉనికిలో ఉంది. ప్రస్తుత తరలింపుకు వీలుగా దాన్ని తొలగించేయమంటారా? MediaWiki:Deletedrev 1972 sysop 10464 2005-09-02T12:11:35Z Chaduvari 97 [తొలగించబడినది] MediaWiki:Destfilename 1973 sysop 10300 2005-09-01T08:17:41Z Chaduvari 97 గమ్యస్థానం ఫైలు పేరు MediaWiki:Eauthentsent 1974 sysop 19741 2006-02-09T18:44:46Z Chaduvari 97 అనువాదం ఇచ్చిన ఈ-మెయిల్ అడ్రసుకు ధృవీకరణ మెయిల్ వెళ్ళింది. మరిన్ని మెయిళ్ళు పంపే ముందు, మీరు ఆ మెయిల్ లో సూచించినట్లు చెయ్యండి. ఈ అడ్రసు నిజంగా మీదేనని ధృవపడేందుకు ఇలా చెయ్యాలి. MediaWiki:Edit-externally 1975 sysop 10091 2005-08-29T07:48:33Z Chaduvari 97 బయటి అప్లికేషను వాడి ఈ ఫైలును మార్చు MediaWiki:Edit-externally-help 1976 sysop 10094 2005-08-29T07:56:16Z Chaduvari 97 మరింత సమాచారం కొరకు [http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:External_editors సెటప్‌ సూచనలు] చూడండి. MediaWiki:Email 1977 sysop 10436 2005-09-02T11:32:13Z Chaduvari 97 ఈ-మెయిల్ MediaWiki:Emailauthenticated 1978 sysop 19740 2006-02-09T18:39:33Z Chaduvari 97 అనువాదం మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసు $1 న ధృవీకరింపబడింది. MediaWiki:Emailconfirmlink 1979 sysop 19738 2006-02-09T18:37:35Z Chaduvari 97 అనువాద సవరణ మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసును ధృవీకరించండి MediaWiki:Emailnotauthenticated 1980 sysop 10386 2005-09-01T13:51:51Z Chaduvari 97 మీ ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు <strong>ఇంకా నిర్ధారణ కాలేదు</strong>. కింద ఇచ్చిన వాటికి సంబంధించి ఈ-మెయిల్‌ పంపబడదు. MediaWiki:Enotif body 1981 sysop 27622 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Dear $WATCHINGUSERNAME, the {{SITENAME}} page $PAGETITLE has been $CHANGEDORCREATED on $PAGEEDITDATE by $PAGEEDITOR, see $PAGETITLE_URL for the current version. $NEWPAGE Editor's summary: $PAGESUMMARY $PAGEMINOREDIT Contact the editor: mail: $PAGEEDITOR_EMAIL wiki: $PAGEEDITOR_WIKI There will be no other notifications in case of further changes unless you visit this page. You could also reset the notification flags for all your watched pages on your watchlist. Your friendly {{SITENAME}} notification system -- To change your watchlist settings, visit {{fullurl:{{ns:special}}:Watchlist/edit}} Feedback and further assistance: {{fullurl:{{ns:help}}:Contents}} MediaWiki:Enotif lastvisited 1982 sysop 10304 2005-09-01T09:23:50Z Chaduvari 97 మీ గత సందర్శన తరువాత జరిగిన మార్పుల కొరకు $1 చూడండి. MediaWiki:Enotif mailer 1983 sysop 10393 2005-09-01T13:59:00Z Chaduvari 97 వికీపీడియా నోటిఫికేషను మెయిల్‌ MediaWiki:Enotif newpagetext 1984 sysop 10394 2005-09-01T13:59:21Z Chaduvari 97 ఇది ఒక కొత్త పేజీ. MediaWiki:Enotif reset 1985 sysop 10276 2005-08-30T14:15:23Z Chaduvari 97 అన్ని పేజీలను చూసినట్లుగా గుర్తించు MediaWiki:Enotif subject 1986 sysop 6197 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default {{SITENAME}} page $PAGETITLE has been $CHANGEDORCREATED by $PAGEEDITOR MediaWiki:Excontentauthor 1987 sysop 10305 2005-09-01T09:24:36Z Chaduvari 97 ఉన్న విషయ సంగ్రహం: '$1' (ఉన్న ఒకే ఒక్క రచయిత '$2') MediaWiki:Exif-aperturevalue 1988 sysop 6201 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Aperture MediaWiki:Exif-artist 1989 sysop 6202 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Author MediaWiki:Exif-bitspersample 1990 sysop 6203 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Bits per component MediaWiki:Exif-brightnessvalue 1991 sysop 6204 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Brightness MediaWiki:Exif-cfapattern 1992 sysop 6205 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default CFA pattern MediaWiki:Exif-colorspace 1993 sysop 6206 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Color space MediaWiki:Exif-colorspace-1 1994 sysop 6207 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default sRGB MediaWiki:Exif-colorspace-ffff.h 1995 sysop 6208 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default FFFF.H MediaWiki:Exif-componentsconfiguration 1996 sysop 6209 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Meaning of each component MediaWiki:Exif-componentsconfiguration-0 1997 sysop 6210 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default does not exist MediaWiki:Exif-componentsconfiguration-1 1998 sysop 6211 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Y MediaWiki:Exif-componentsconfiguration-2 1999 sysop 6212 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Cb MediaWiki:Exif-componentsconfiguration-3 2000 sysop 6213 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Cr MediaWiki:Exif-componentsconfiguration-4 2001 sysop 6214 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default R MediaWiki:Exif-componentsconfiguration-5 2002 sysop 6215 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default G MediaWiki:Exif-componentsconfiguration-6 2003 sysop 6216 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default B MediaWiki:Exif-compressedbitsperpixel 2004 sysop 6217 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Image compression mode MediaWiki:Exif-compression 2005 sysop 6218 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Compression scheme MediaWiki:Exif-compression-1 2006 sysop 6219 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default Uncompressed MediaWiki:Exif-compression-6 2007 sysop 6220 2005-07-03T14:19:13Z MediaWiki default JPEG MediaWiki:Exif-contrast 2008 sysop 6221 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Contrast MediaWiki:Exif-contrast-0 2009 sysop 6222 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Normal MediaWiki:Exif-contrast-1 2010 sysop 6223 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Soft MediaWiki:Exif-contrast-2 2011 sysop 6224 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Hard MediaWiki:Exif-copyright 2012 sysop 6225 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Copyright holder MediaWiki:Exif-customrendered 2013 sysop 6226 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Custom image processing MediaWiki:Exif-customrendered-0 2014 sysop 6227 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Normal process MediaWiki:Exif-customrendered-1 2015 sysop 6228 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Custom process MediaWiki:Exif-datetime 2016 sysop 6229 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default File change date and time MediaWiki:Exif-datetimedigitized 2017 sysop 6230 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Date and time of digitizing MediaWiki:Exif-datetimeoriginal 2018 sysop 6231 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Date and time of data generation MediaWiki:Exif-devicesettingdescription 2019 sysop 6232 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Device settings description MediaWiki:Exif-digitalzoomratio 2020 sysop 6233 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Digital zoom ratio MediaWiki:Exif-exifversion 2021 sysop 6234 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Exif version MediaWiki:Exif-exposurebiasvalue 2022 sysop 6235 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Exposure bias MediaWiki:Exif-exposureindex 2023 sysop 6236 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Exposure index MediaWiki:Exif-exposuremode 2024 sysop 6237 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Exposure mode MediaWiki:Exif-exposuremode-0 2025 sysop 6238 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Auto exposure MediaWiki:Exif-exposuremode-1 2026 sysop 6239 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Manual exposure MediaWiki:Exif-exposuremode-2 2027 sysop 6240 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Auto bracket MediaWiki:Exif-exposureprogram 2028 sysop 6241 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Exposure Program MediaWiki:Exif-exposureprogram-0 2029 sysop 6242 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Not defined MediaWiki:Exif-exposureprogram-1 2030 sysop 6243 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Manual MediaWiki:Exif-exposureprogram-2 2031 sysop 6244 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Normal program MediaWiki:Exif-exposureprogram-3 2032 sysop 6245 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Aperture priority MediaWiki:Exif-exposureprogram-4 2033 sysop 6246 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Shutter priority MediaWiki:Exif-exposureprogram-5 2034 sysop 6247 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Creative program (biased toward depth of field) MediaWiki:Exif-exposureprogram-6 2035 sysop 6248 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Action program (biased toward fast shutter speed) MediaWiki:Exif-exposureprogram-7 2036 sysop 6249 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Portrait mode (for closeup photos with the background out of focus) MediaWiki:Exif-exposureprogram-8 2037 sysop 6250 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Landscape mode (for landscape photos with the background in focus) MediaWiki:Exif-exposuretime 2038 sysop 6251 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Exposure time MediaWiki:Exif-filesource 2039 sysop 6252 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default File source MediaWiki:Exif-filesource-3 2040 sysop 6253 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default DSC MediaWiki:Exif-flash 2041 sysop 6254 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Flash MediaWiki:Exif-flashenergy 2042 sysop 6255 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Flash energy MediaWiki:Exif-flashpixversion 2043 sysop 6256 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Supported Flashpix version MediaWiki:Exif-fnumber 2044 sysop 6257 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default F Number MediaWiki:Exif-focallength 2045 sysop 6258 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Lens focal length MediaWiki:Exif-focallengthin35mmfilm 2046 sysop 6259 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Focal length in 35 mm film MediaWiki:Exif-focalplaneresolutionunit 2047 sysop 6260 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Focal plane resolution unit MediaWiki:Exif-focalplanexresolution 2048 sysop 6261 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Focal plane X resolution MediaWiki:Exif-focalplaneyresolution 2049 sysop 6262 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Focal plane Y resolution MediaWiki:Exif-gaincontrol 2050 sysop 6263 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Scene control MediaWiki:Exif-gaincontrol-0 2051 sysop 6264 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default None MediaWiki:Exif-gaincontrol-1 2052 sysop 6265 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Low gain up MediaWiki:Exif-gaincontrol-2 2053 sysop 6266 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default High gain up MediaWiki:Exif-gaincontrol-3 2054 sysop 6267 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Low gain down MediaWiki:Exif-gaincontrol-4 2055 sysop 6268 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default High gain down MediaWiki:Exif-gpsaltitude 2056 sysop 6269 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Altitude MediaWiki:Exif-gpsaltituderef 2057 sysop 6270 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Altitude reference MediaWiki:Exif-gpsareainformation 2058 sysop 6271 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Name of GPS area MediaWiki:Exif-gpsdatestamp 2059 sysop 6272 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default GPS date MediaWiki:Exif-gpsdestbearing 2060 sysop 6273 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Bearing of destination MediaWiki:Exif-gpsdestbearingref 2061 sysop 6274 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Reference for bearing of destination MediaWiki:Exif-gpsdestdistance 2062 sysop 6275 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Distance to destination MediaWiki:Exif-gpsdestdistanceref 2063 sysop 6276 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Reference for distance to destination MediaWiki:Exif-gpsdestlatitude 2064 sysop 6277 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Latitude destination MediaWiki:Exif-gpsdestlatituderef 2065 sysop 6278 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Reference for latitude of destination MediaWiki:Exif-gpsdestlongitude 2066 sysop 6279 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Longitude of destination MediaWiki:Exif-gpsdestlongituderef 2067 sysop 6280 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Reference for longitude of destination MediaWiki:Exif-gpsdifferential 2068 sysop 6281 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default GPS differential correction MediaWiki:Exif-gpsdirection-m 2069 sysop 6282 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Magnetic direction MediaWiki:Exif-gpsdirection-t 2070 sysop 6283 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default True direction MediaWiki:Exif-gpsdop 2071 sysop 6284 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Measurement precision MediaWiki:Exif-gpsimgdirection 2072 sysop 6285 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Direction of image MediaWiki:Exif-gpsimgdirectionref 2073 sysop 6286 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Reference for direction of image MediaWiki:Exif-gpslatitude 2074 sysop 6287 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Latitude MediaWiki:Exif-gpslatitude-n 2075 sysop 6288 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default North latitude MediaWiki:Exif-gpslatitude-s 2076 sysop 6289 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default South latitude MediaWiki:Exif-gpslatituderef 2077 sysop 6290 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default North or South Latitude MediaWiki:Exif-gpslongitude 2078 sysop 6291 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Longitude MediaWiki:Exif-gpslongitude-e 2079 sysop 6292 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default East longitude MediaWiki:Exif-gpslongitude-w 2080 sysop 6293 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default West longitude MediaWiki:Exif-gpslongituderef 2081 sysop 6294 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default East or West Longitude MediaWiki:Exif-gpsmapdatum 2082 sysop 6295 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Geodetic survey data used MediaWiki:Exif-gpsmeasuremode 2083 sysop 6296 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Measurement mode MediaWiki:Exif-gpsmeasuremode-2 2084 sysop 6297 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default 2-dimensional measurement MediaWiki:Exif-gpsmeasuremode-3 2085 sysop 6298 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default 3-dimensional measurement MediaWiki:Exif-gpsprocessingmethod 2086 sysop 6299 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Name of GPS processing method MediaWiki:Exif-gpssatellites 2087 sysop 6300 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Satellites used for measurement MediaWiki:Exif-gpsspeed 2088 sysop 6301 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Speed of GPS receiver MediaWiki:Exif-gpsspeed-k 2089 sysop 6302 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Kilometres per hour MediaWiki:Exif-gpsspeed-m 2090 sysop 6303 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Miles per hour MediaWiki:Exif-gpsspeed-n 2091 sysop 6304 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Knots MediaWiki:Exif-gpsspeedref 2092 sysop 6305 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Speed unit MediaWiki:Exif-gpsstatus 2093 sysop 6306 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Receiver status MediaWiki:Exif-gpsstatus-a 2094 sysop 6307 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Measurement in progress MediaWiki:Exif-gpsstatus-v 2095 sysop 6308 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Measurement interoperability MediaWiki:Exif-gpstimestamp 2096 sysop 6309 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default GPS time (atomic clock) MediaWiki:Exif-gpstrack 2097 sysop 6310 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Direction of movement MediaWiki:Exif-gpstrackref 2098 sysop 6311 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Reference for direction of movement MediaWiki:Exif-gpsversionid 2099 sysop 6312 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default GPS tag version MediaWiki:Exif-imagedescription 2100 sysop 6313 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Image title MediaWiki:Exif-imagelength 2101 sysop 6314 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Height MediaWiki:Exif-imageuniqueid 2102 sysop 6315 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Unique image ID MediaWiki:Exif-imagewidth 2103 sysop 6316 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Width MediaWiki:Exif-isospeedratings 2104 sysop 6317 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default ISO speed rating MediaWiki:Exif-jpeginterchangeformat 2105 sysop 6318 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Offset to JPEG SOI MediaWiki:Exif-jpeginterchangeformatlength 2106 sysop 6319 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Bytes of JPEG data MediaWiki:Exif-lightsource 2107 sysop 6320 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Light source MediaWiki:Exif-lightsource-0 2108 sysop 6321 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Unknown MediaWiki:Exif-lightsource-1 2109 sysop 6322 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Daylight MediaWiki:Exif-lightsource-10 2110 sysop 13873 2005-11-09T23:19:15Z MediaWiki default Cloudy weather MediaWiki:Exif-lightsource-11 2111 sysop 6324 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Shade MediaWiki:Exif-lightsource-12 2112 sysop 6325 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Daylight fluorescent (D 5700 – 7100K) MediaWiki:Exif-lightsource-13 2113 sysop 6326 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Day white fluorescent (N 4600 – 5400K) MediaWiki:Exif-lightsource-14 2114 sysop 6327 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Cool white fluorescent (W 3900 – 4500K) MediaWiki:Exif-lightsource-15 2115 sysop 6328 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default White fluorescent (WW 3200 – 3700K) MediaWiki:Exif-lightsource-17 2116 sysop 6329 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Standard light A MediaWiki:Exif-lightsource-18 2117 sysop 6330 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Standard light B MediaWiki:Exif-lightsource-19 2118 sysop 6331 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Standard light C MediaWiki:Exif-lightsource-2 2119 sysop 6332 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Fluorescent MediaWiki:Exif-lightsource-20 2120 sysop 6333 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default D55 MediaWiki:Exif-lightsource-21 2121 sysop 6334 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default D65 MediaWiki:Exif-lightsource-22 2122 sysop 6335 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default D75 MediaWiki:Exif-lightsource-23 2123 sysop 6336 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default D50 MediaWiki:Exif-lightsource-24 2124 sysop 6337 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default ISO studio tungsten MediaWiki:Exif-lightsource-255 2125 sysop 6338 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Other light source MediaWiki:Exif-lightsource-3 2126 sysop 6339 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Tungsten (incandescent light) MediaWiki:Exif-lightsource-4 2127 sysop 6340 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Flash MediaWiki:Exif-lightsource-9 2128 sysop 6341 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Fine weather MediaWiki:Exif-make 2129 sysop 6342 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Camera manufacturer MediaWiki:Exif-make-value 2130 sysop 6343 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default $1 MediaWiki:Exif-makernote 2131 sysop 6344 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Manufacturer notes MediaWiki:Exif-maxaperturevalue 2132 sysop 6345 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Maximum land aperture MediaWiki:Exif-meteringmode 2133 sysop 6346 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Metering mode MediaWiki:Exif-meteringmode-0 2134 sysop 6347 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Unknown MediaWiki:Exif-meteringmode-1 2135 sysop 6348 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Average MediaWiki:Exif-meteringmode-2 2136 sysop 6349 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default CenterWeightedAverage MediaWiki:Exif-meteringmode-255 2137 sysop 6350 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Other MediaWiki:Exif-meteringmode-3 2138 sysop 6351 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Spot MediaWiki:Exif-meteringmode-4 2139 sysop 6352 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default MultiSpot MediaWiki:Exif-meteringmode-5 2140 sysop 6353 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Pattern MediaWiki:Exif-meteringmode-6 2141 sysop 6354 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Partial MediaWiki:Exif-model 2142 sysop 6355 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Camera model MediaWiki:Exif-model-value 2143 sysop 6356 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default $1 MediaWiki:Exif-oecf 2144 sysop 6357 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Optoelectronic conversion factor MediaWiki:Exif-orientation 2145 sysop 6358 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Orientation MediaWiki:Exif-orientation-1 2146 sysop 6359 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Normal MediaWiki:Exif-orientation-2 2147 sysop 6360 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Flipped horizontally MediaWiki:Exif-orientation-3 2148 sysop 6361 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Rotated 180° MediaWiki:Exif-orientation-4 2149 sysop 6362 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Flipped vertically MediaWiki:Exif-orientation-5 2150 sysop 6363 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Rotated 90° CCW and flipped vertically MediaWiki:Exif-orientation-6 2151 sysop 7258 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default Rotated 90° CW MediaWiki:Exif-orientation-7 2152 sysop 7259 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default Rotated 90° CW and flipped vertically MediaWiki:Exif-orientation-8 2153 sysop 6366 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Rotated 90° CCW MediaWiki:Exif-photometricinterpretation 2154 sysop 6367 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Pixel composition MediaWiki:Exif-photometricinterpretation-1 2155 sysop 6368 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default RGB MediaWiki:Exif-photometricinterpretation-6 2156 sysop 6369 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default YCbCr MediaWiki:Exif-pixelxdimension 2157 sysop 27623 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Valid image height MediaWiki:Exif-pixelydimension 2158 sysop 6371 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Valid image width MediaWiki:Exif-planarconfiguration 2159 sysop 6372 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Data arrangement MediaWiki:Exif-planarconfiguration-1 2160 sysop 6373 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default chunky format MediaWiki:Exif-planarconfiguration-2 2161 sysop 6374 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default planar format MediaWiki:Exif-primarychromaticities 2162 sysop 6375 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Chromaticities of primarities MediaWiki:Exif-referenceblackwhite 2163 sysop 6376 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Pair of black and white reference values MediaWiki:Exif-relatedsoundfile 2164 sysop 6377 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Related audio file MediaWiki:Exif-resolutionunit 2165 sysop 6378 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Unit of X and Y resolution MediaWiki:Exif-resolutionunit-2 2166 sysop 6379 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default inches MediaWiki:Exif-resolutionunit-3 2167 sysop 6380 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default centimetres MediaWiki:Exif-rowsperstrip 2168 sysop 6381 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Number of rows per strip MediaWiki:Exif-samplesperpixel 2169 sysop 6382 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Number of components MediaWiki:Exif-saturation 2170 sysop 6383 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Saturation MediaWiki:Exif-saturation-0 2171 sysop 6384 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Normal MediaWiki:Exif-saturation-1 2172 sysop 6385 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Low saturation MediaWiki:Exif-saturation-2 2173 sysop 6386 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default High saturation MediaWiki:Exif-scenecapturetype 2174 sysop 6387 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Scene capture type MediaWiki:Exif-scenecapturetype-0 2175 sysop 6388 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Standard MediaWiki:Exif-scenecapturetype-1 2176 sysop 6389 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Landscape MediaWiki:Exif-scenecapturetype-2 2177 sysop 6390 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Portrait MediaWiki:Exif-scenecapturetype-3 2178 sysop 6391 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Night scene MediaWiki:Exif-scenetype 2179 sysop 6392 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Scene type MediaWiki:Exif-scenetype-1 2180 sysop 6393 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default A directly photographed image MediaWiki:Exif-sensingmethod 2181 sysop 6394 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Sensing method MediaWiki:Exif-sensingmethod-1 2182 sysop 6395 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Undefined MediaWiki:Exif-sensingmethod-2 2183 sysop 6396 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default One-chip color area sensor MediaWiki:Exif-sensingmethod-3 2184 sysop 6397 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Two-chip color area sensor MediaWiki:Exif-sensingmethod-4 2185 sysop 6398 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Three-chip color area sensor MediaWiki:Exif-sensingmethod-5 2186 sysop 6399 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Color sequential area sensor MediaWiki:Exif-sensingmethod-7 2187 sysop 6400 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Trilinear sensor MediaWiki:Exif-sensingmethod-8 2188 sysop 6401 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Color sequential linear sensor MediaWiki:Exif-sharpness 2189 sysop 6402 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Sharpness MediaWiki:Exif-sharpness-0 2190 sysop 6403 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Normal MediaWiki:Exif-sharpness-1 2191 sysop 6404 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Soft MediaWiki:Exif-sharpness-2 2192 sysop 6405 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Hard MediaWiki:Exif-shutterspeedvalue 2193 sysop 6406 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Shutter speed MediaWiki:Exif-software 2194 sysop 6407 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Software used MediaWiki:Exif-software-value 2195 sysop 6408 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default $1 MediaWiki:Exif-spatialfrequencyresponse 2196 sysop 6409 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Spatial frequency response MediaWiki:Exif-spectralsensitivity 2197 sysop 6410 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Spectral sensitivity MediaWiki:Exif-stripbytecounts 2198 sysop 6411 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Bytes per compressed strip MediaWiki:Exif-stripoffsets 2199 sysop 6412 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Image data location MediaWiki:Exif-subjectarea 2200 sysop 6413 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Subject area MediaWiki:Exif-subjectdistance 2201 sysop 6414 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Subject distance MediaWiki:Exif-subjectdistancerange 2202 sysop 6415 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Subject distance range MediaWiki:Exif-subjectdistancerange-0 2203 sysop 6416 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Unknown MediaWiki:Exif-subjectdistancerange-1 2204 sysop 6417 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Macro MediaWiki:Exif-subjectdistancerange-2 2205 sysop 6418 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Close view MediaWiki:Exif-subjectdistancerange-3 2206 sysop 6419 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Distant view MediaWiki:Exif-subjectlocation 2207 sysop 6420 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Subject location MediaWiki:Exif-subsectime 2208 sysop 6421 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default DateTime subseconds MediaWiki:Exif-subsectimedigitized 2209 sysop 6422 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default DateTimeDigitized subseconds MediaWiki:Exif-subsectimeoriginal 2210 sysop 6423 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default DateTimeOriginal subseconds MediaWiki:Exif-transferfunction 2211 sysop 6424 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Transfer function MediaWiki:Exif-usercomment 2212 sysop 6425 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default User comments MediaWiki:Exif-whitebalance 2213 sysop 6426 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default White Balance MediaWiki:Exif-whitebalance-0 2214 sysop 6427 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Auto white balance MediaWiki:Exif-whitebalance-1 2215 sysop 6428 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Manual white balance MediaWiki:Exif-whitepoint 2216 sysop 6429 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default White point chromaticity MediaWiki:Exif-xresolution 2217 sysop 7261 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default Horizontal resolution MediaWiki:Exif-ycbcrcoefficients 2218 sysop 6431 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Color space transformation matrix coefficients MediaWiki:Exif-ycbcrpositioning 2219 sysop 6432 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Y and C positioning MediaWiki:Exif-ycbcrsubsampling 2220 sysop 6433 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Subsampling ratio of Y to C MediaWiki:Exif-yresolution 2221 sysop 7264 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default Vertical resolution MediaWiki:Externaldberror 2222 sysop 6436 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default There was either an external authentication database error or you are not allowed to update your external account. MediaWiki:Fileinfo 2223 sysop 6437 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default $1KB, MIME type: <code>$2</code> MediaWiki:Files 2224 sysop 10322 2005-09-01T09:49:52Z Chaduvari 97 ఫైళ్ళు MediaWiki:Group-admin-desc 2225 sysop 6441 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Trusted users able to block users and delete articles MediaWiki:Group-admin-name 2226 sysop 10326 2005-09-01T09:59:33Z Chaduvari 97 నిర్వాహకుడు MediaWiki:Group-anon-desc 2227 sysop 10327 2005-09-01T09:59:49Z Chaduvari 97 అజ్ఞాత సభ్యులు MediaWiki:Group-anon-name 2228 sysop 10329 2005-09-01T10:00:38Z Chaduvari 97 అజ్ఞాత MediaWiki:Group-bureaucrat-desc 2229 sysop 10325 2005-09-01T09:59:19Z Chaduvari 97 అధికారుల సమూహం నిర్వాహకులను తయారుచెయ్య గలదు MediaWiki:Group-bureaucrat-name 2230 sysop 10328 2005-09-01T10:00:22Z Chaduvari 97 అధికారి MediaWiki:Group-loggedin-desc 2231 sysop 10324 2005-09-01T09:58:40Z Chaduvari 97 లాగిన్‌ అయిన సాధారణ సభ్యులు MediaWiki:Group-loggedin-name 2232 sysop 10323 2005-09-01T09:58:19Z Chaduvari 97 సభ్యుడు MediaWiki:Group-steward-desc 2233 sysop 6449 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Full access MediaWiki:Group-steward-name 2234 sysop 6450 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Steward MediaWiki:Grouprightspheading 2235 sysop 6451 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default grouprights level MediaWiki:Groups 2236 sysop 6452 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default User groups MediaWiki:Groups-addgroup 2237 sysop 6453 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Add group MediaWiki:Groups-already-exists 2238 sysop 6454 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default A group of that name already exists MediaWiki:Groups-editgroup 2239 sysop 6455 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Edit group MediaWiki:Groups-editgroup-description 2240 sysop 6456 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Group description (max 255 characters):<br /> MediaWiki:Groups-editgroup-name 2241 sysop 6457 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Group name: MediaWiki:Groups-editgroup-preamble 2242 sysop 6458 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default If the name or description starts with a colon, the remainder will be treated as a message name, and hence the text will be localised using the MediaWiki namespace MediaWiki:Groups-existing 2243 sysop 6459 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Existing groups MediaWiki:Groups-group-edit 2244 sysop 6460 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Existing groups: MediaWiki:Groups-lookup-group 2245 sysop 6461 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Manage group rights MediaWiki:Groups-noname 2246 sysop 6462 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Please specify a valid group name MediaWiki:Groups-tableheader 2247 sysop 6463 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default ID || Name || Description || Rights MediaWiki:Histfirst 2248 sysop 21144 2006-03-18T03:38:01Z Chaduvari 97 అనువాదం తొట్టతొలి MediaWiki:Histlast 2249 sysop 21145 2006-03-18T03:38:21Z Chaduvari 97 అనువాదం చిట్టచివరి MediaWiki:Imagelistall 2250 sysop 6467 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default all MediaWiki:Immobile namespace 2251 sysop 6470 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Destination title is of a special type; cannot move pages into that namespace. MediaWiki:Importinterwiki 2252 sysop 6471 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default Transwiki import MediaWiki:Importnosources 2253 sysop 6472 2005-07-03T14:19:14Z MediaWiki default No transwiki import sources have been defined and direct history uploads are disabled. MediaWiki:Invalidemailaddress 2254 sysop 15426 2005-12-02T02:48:31Z MediaWiki default The e-mail address cannot be accepted as it appears to have an invalid format. Please enter a well-formatted address or empty that field. MediaWiki:Invert 2255 sysop 17792 2006-01-09T09:54:05Z Chaduvari 97 ఎంచుకున్నవి తప్ప మిగిలినవి చూపించు MediaWiki:Ipadressorusername 2256 sysop 18637 2006-01-16T10:01:11Z Chaduvari 97 ఐ.పి.అడ్రసు లేదా సభ్యనామం MediaWiki:Ipboptions 2257 sysop 18630 2006-01-16T09:48:23Z Chaduvari 97 2 గంటలు:2 గంటలు,1 రోజు:1 రోజు,3 రోజులు:3 రోజులు,1 వారం:1 వారం,2 వారాలు:2 వారాలు,1 నెల:1 నెల,3 నెలలు:3 నెలలు,6 నెలలు:6 నెలలు,1 సంవత్సరం:1 సంవత్సరం,ఎప్పటికీ:ఎప్పటికీ MediaWiki:Ipbother 2258 sysop 18631 2006-01-16T09:52:18Z Chaduvari 97 వేరే గడువు MediaWiki:Ipbotheroption 2259 sysop 18638 2006-01-16T10:01:28Z Chaduvari 97 వేరే.. MediaWiki:Mediawarning 2260 sysop 10150 2005-08-30T05:18:53Z Chaduvari 97 '''హెచ్చరిక''': ఈ ఫైలులో హానికరమైన కోడ్‌ ఉండవచ్చు, దానిని పనిచేయిస్తే మీ సిస్టము దెబ్బతినవచ్చు. <hr> MediaWiki:Metadata 2261 sysop 19732 2006-02-09T18:18:40Z Chaduvari 97 అనువాదం మెటాడేటా MediaWiki:Metadata page 2262 sysop 19733 2006-02-09T18:19:10Z Chaduvari 97 అనువాదం Wikipedia:మెటాడేటా MediaWiki:Movelogpage 2263 sysop 10337 2005-09-01T10:42:06Z Chaduvari 97 తరలింపు లాగ్‌ MediaWiki:Movelogpagetext 2264 sysop 10342 2005-09-01T10:46:54Z Chaduvari 97 కింద తరలించిన పేజీల జాబితా ఉన్నది. MediaWiki:Movereason 2265 sysop 7402 2005-08-03T12:58:07Z వైఙాసత్య 58 కారణము MediaWiki:Namespace 2266 sysop 21321 2006-03-25T09:31:23Z Chaduvari 97 నేమ్ స్పేసు: MediaWiki:Noemailprefs 2267 sysop 10159 2005-08-30T06:15:00Z Chaduvari 97 <strong>ఈ_మెయిల్‌ అడ్రసు ఇవ్వలేదు</strong>, కింది అంశాలు పని చెయ్యవు. MediaWiki:Noimage 2268 sysop 15999 2005-12-15T11:27:29Z Chaduvari 97 ఆ పేరుతో ఫైలేమీ లేదు, మీరు $1 MediaWiki:Number of watching users RCview 2269 sysop 6506 2005-07-03T14:19:15Z MediaWiki default [$1] MediaWiki:Number of watching users pageview 2270 sysop 10399 2005-09-01T14:17:25Z Chaduvari 97 [$1 వీక్షిస్తున్న సభ్యులు] MediaWiki:Passwordtooshort 2271 sysop 10403 2005-09-01T14:20:33Z Chaduvari 97 మీ సంకేత పదము మరీ చిన్నదయినది. అది కనీసం $1 అక్షరాల పొడవు ఉండాలి. MediaWiki:Prefs-help-email 2272 sysop 10104 2005-08-29T09:50:36Z Chaduvari 97 ''*'' ఈ-మెయిల్‌ (తప్పనిసరి కాదు): మీ ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసును బయట పెట్టకుండానే, ఇతరులు మిమ్మల్ని సంప్రదించడానికి వీలు కలగ చేస్తుంది. MediaWiki:Prefs-help-email-enotif 2273 sysop 13696 2005-11-05T17:35:25Z Chaduvari 97 మీరు ఈ-మెయిల్‌ సందేశాలు కావాలని ఎంచుకుంటే, అవి ఈ అడ్రసుకే వస్తాయి. MediaWiki:Prefs-help-realname 2274 sysop 10239 2005-08-30T10:38:12Z Chaduvari 97 * అసలు పేరు (తప్పనిసరి కాదు): మీ అసలు పేరు ఇస్తే, మీ రచనల శ్రేయస్సు దానికే చెందుతుంది. MediaWiki:Print 2275 sysop 6995 2005-07-21T20:54:30Z వైఙాసత్య 58 ముద్రించు MediaWiki:Recentchangesall 2276 sysop 7016 2005-07-21T21:47:11Z వైఙాసత్య 58 అన్నీ MediaWiki:Renamegrouplogentry 2277 sysop 6524 2005-07-03T14:19:15Z MediaWiki default Renamed group $2 to $3 MediaWiki:Restrictedpheading 2278 sysop 10456 2005-09-02T12:05:07Z Chaduvari 97 నియంత్రిత ప్రత్యేక పేజీలు MediaWiki:Revertmove 2279 sysop 6529 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default revert MediaWiki:Scarytranscludedisabled 2280 sysop 6531 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default [Interwiki transcluding is disabled] MediaWiki:Scarytranscludefailed 2281 sysop 7276 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default [Template fetch failed for $1; sorry] MediaWiki:Scarytranscludetoolong 2282 sysop 19735 2006-02-09T18:23:31Z Chaduvari 97 అనువాదం [URL మరీ పొడుగ్గా ఉంది; సారీ] MediaWiki:Searchfulltext 2283 sysop 6535 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Search full text MediaWiki:Selfmove 2284 sysop 10619 2005-09-05T07:58:14Z Chaduvari 97 మూలం, గమ్యం పేర్లు ఒకటే; పేజీని దాని పైకే తరలించడం కుదరదు. MediaWiki:Setstewardflag 2285 sysop 6539 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Set steward flag MediaWiki:Shareduploadwiki 2286 sysop 10117 2005-08-29T14:01:06Z Chaduvari 97 మరింత సమాచారం కొరకు [$1 ఫైలు వివరణ పేజీ] చూడండి. MediaWiki:Showdiff 2287 sysop 7024 2005-07-21T22:03:21Z వైఙాసత్య 58 తేడాలు చూపించు MediaWiki:Sidebar 2288 sysop 15448 2005-12-02T04:20:38Z MediaWiki default * navigation ** mainpage|mainpage ** portal-url|portal ** currentevents-url|currentevents ** recentchanges-url|recentchanges ** randompage-url|randompage ** helppage|help ** sitesupport-url|sitesupport MediaWiki:Sourcefilename 2289 sysop 10625 2005-09-05T08:05:22Z Chaduvari 97 మూలంఫైలు పేరు MediaWiki:Thumbsize 2290 sysop 12889 2005-10-17T13:21:08Z Chaduvari 97 నఖచిత్రం సైజు: MediaWiki:Tog-enotifminoredits 2291 sysop 10265 2005-08-30T13:56:45Z Chaduvari 97 చిన్న మార్పుల గురించి కూడా నాకు ఈ-మెయిల్‌ పంపించు MediaWiki:Tog-enotifrevealaddr 2292 sysop 10264 2005-08-30T13:55:57Z Chaduvari 97 నోటిఫికేషను మెయిల్స్‌ లో నా ఈ-మెయిల్‌ చూపించు MediaWiki:Tog-enotifusertalkpages 2293 sysop 10370 2005-09-01T11:43:24Z Chaduvari 97 నా సభ్యుని చర్చా పేజీ లో మార్పు జరిగినపుడు నాకు ఈ-మెయిల్‌ పంపించు MediaWiki:Tog-enotifwatchlistpages 2294 sysop 10369 2005-09-01T11:41:26Z Chaduvari 97 పేజీ మార్పుల గురించి నాకు ఈ-మెయిల్‌ పంపించు MediaWiki:Tog-externaldiff 2295 sysop 6554 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Use external diff by default MediaWiki:Tog-externaleditor 2296 sysop 10273 2005-08-30T14:09:36Z Chaduvari 97 డిఫాల్టుగా బయటి ఎడిటరును వాడు MediaWiki:Tog-shownumberswatching 2297 sysop 10368 2005-09-01T11:38:46Z Chaduvari 97 వీకషకుల సంఖ్యను చూపించు MediaWiki:Tooltip-diff 2298 sysop 27695 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Show which changes you made to the text. [alt-v] MediaWiki:Tryexact 2299 sysop 10630 2005-09-05T08:14:42Z Chaduvari 97 ఖచ్చితమైన పోలిక కొరకు ప్రయత్నించు MediaWiki:Undelete short1 2300 sysop 10634 2005-09-05T08:17:58Z Chaduvari 97 ఒక రచనను పునస్స్థాపించు MediaWiki:Upload directory read only 2301 sysop 6566 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default The upload directory ($1) is not writable by the webserver. MediaWiki:Uploadnewversion 2302 sysop 10089 2005-08-29T07:28:33Z Chaduvari 97 [$1 ఈ ఫైలు యొక్క కొత్త కూర్పును అప్‌ లోడు చెయ్యి] MediaWiki:Uploadscripted 2303 sysop 21398 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default This file contains HTML or script code that may be erroneously be interpreted by a web browser. MediaWiki:Uploadvirus 2304 sysop 10407 2005-09-01T14:30:04Z Chaduvari 97 ఈ ఫైలులో వైరస్‌ ఉంది! వివరాలు: $1 MediaWiki:Userrights 2305 sysop 6573 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default User rights management MediaWiki:Userrights-editusergroup 2306 sysop 6574 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Edit user groups MediaWiki:Userrights-groupsavailable 2307 sysop 6575 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Available groups: MediaWiki:Userrights-groupshelp 2308 sysop 6576 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Select groups you want the user to be removed from or added to. Unselected groups will not be changed. You can deselect a group with CTRL + Left Click MediaWiki:Userrights-groupsmember 2309 sysop 6577 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Member of: MediaWiki:Userrights-logcomment 2310 sysop 6578 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Changed group membership from $1 to $2 MediaWiki:Userrights-lookup-user 2311 sysop 6579 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Manage user groups MediaWiki:Userrights-user-editname 2312 sysop 17210 2006-01-01T14:45:38Z MediaWiki default Enter a username: MediaWiki:Val add 2313 sysop 10595 2005-09-05T07:08:55Z Chaduvari 97 చేర్చు MediaWiki:Val del 2314 sysop 10596 2005-09-05T07:09:10Z Chaduvari 97 తొలగించు MediaWiki:Val details th 2315 sysop 6585 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default <sub>User</sub> \ <sup>Topic</sup> MediaWiki:Val details th user 2316 sysop 6586 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default User $1 MediaWiki:Val iamsure 2317 sysop 6588 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default Check this box if you really mean it! MediaWiki:Val list header 2318 sysop 10601 2005-09-05T07:14:20Z Chaduvari 97 <th>#</th><th>విషయం</th><th>రేంజి</th><th>చర్య</th> MediaWiki:Val my stats title 2319 sysop 6590 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default My validation overview MediaWiki:Val no 2320 sysop 7002 2005-07-21T21:09:09Z వైఙాసత్య 58 కాదు MediaWiki:Val of 2321 sysop 6592 2005-07-03T14:19:16Z MediaWiki default $1 of $2 MediaWiki:Val rev for 2322 sysop 6593 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Revisions for $1 MediaWiki:Val rev stats link 2323 sysop 6594 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default See the validation statistics for "$1" <a href="$2">here</a> MediaWiki:Val revision 2324 sysop 6595 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Revision MediaWiki:Val revision changes ok 2325 sysop 6596 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Your ratings have been stored! MediaWiki:Val revision number 2326 sysop 6597 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Revision #$1 MediaWiki:Val revision of 2327 sysop 6598 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Revision of $1 MediaWiki:Val revision stats link 2328 sysop 10602 2005-09-05T07:14:56Z Chaduvari 97 వివరాలు MediaWiki:Val show my ratings 2329 sysop 6600 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Show my validations MediaWiki:Val time 2330 sysop 10603 2005-09-05T07:15:09Z Chaduvari 97 సమయం MediaWiki:Val topic desc page 2331 sysop 6602 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Project:Validation topics MediaWiki:Val user stats title 2332 sysop 6603 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Validation overview of user $1 MediaWiki:Val validation of 2333 sysop 6604 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Validation of "$1" MediaWiki:Val votepage intro 2334 sysop 6606 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Change this text <a href="{{SERVER}}{{localurl:MediaWiki:Val_votepage_intro}}">here</a>! MediaWiki:Val warning 2335 sysop 15526 2005-12-03T18:51:16Z Chaduvari 97 <b>సముదాయపు <i>స్పష్టమైన</i>, విస్తృత, ఏకాభిప్రాయం లేకుండా, ఇక్కడ <i>ఎటువంటి</i> మార్పులు చెయ్యరాదు!</b> MediaWiki:Val yes 2336 sysop 7001 2005-07-21T21:08:32Z వైఙాసత్య 58 అవును MediaWiki:Variantname-is 2337 sysop 6609 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default is MediaWiki:Variantname-iz 2338 sysop 6610 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default iz MediaWiki:Versionrequired 2339 sysop 6611 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Version $1 of MediaWiki required MediaWiki:Versionrequiredtext 2340 sysop 6612 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Version $1 of MediaWiki is required to use this page. See [[Special:Version]] MediaWiki:Views 2341 sysop 6613 2005-07-03T14:19:17Z MediaWiki default Views MediaWiki:Watchlistall1 2342 sysop 9995 2005-08-27T11:51:29Z Chaduvari 97 అన్నీ MediaWiki:Watchlistall2 2343 sysop 9996 2005-08-27T11:52:08Z Chaduvari 97 అన్నీ MediaWiki:Wlheader-enotif 2344 sysop 10348 2005-09-01T11:06:37Z Chaduvari 97 * ఈ-మెయిల్‌ నోటిఫికేషను చైతన్య వంతం అయింది. MediaWiki:Wlheader-showupdated 2345 sysop 10347 2005-09-01T11:06:23Z Chaduvari 97 * మీ గత సందర్శన తరువాత మారిన పేజీలు '''బొద్దు''' గా చూపించబడ్డాయి. MediaWiki:Wlhide 2346 sysop 9795 2005-08-26T15:37:50Z Chaduvari 97 దాచు MediaWiki:Wlhideshowown 2347 sysop 9992 2005-08-27T11:42:10Z Chaduvari 97 నా మార్పులను $1 MediaWiki:Wlshow 2348 sysop 9994 2005-08-27T11:45:13Z Chaduvari 97 చూపించు MediaWiki:Yourdomainname 2349 sysop 10351 2005-09-01T11:07:21Z Chaduvari 97 మీ డోమైను Template:దానము 2350 7003 2005-07-21T21:11:48Z వైఙాసత్య 58 ఈ విజ్ఞాన సర్వస్వము కానీ దీని సోదర ప్రాజెక్టులు కానీ మీకు ఉపయోగకరమనిపించినట్లయితే, దయచేసి [[wikimedia:Fundraising|సహాయము చేయుటకు]] ప్రయత్నించండి. మీ విరాళములు ప్రాధమికంగా [[m:Wikimedia servers|సర్వర్ సామగ్రి]] కొనుగోలు చేయుటకు ఉపయోగించెదరు. Template:భారతదేశ రాజకీయ పార్టీ 2351 6652 2005-07-05T12:38:25Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float: right; margin: 0 0 .5em .5em; width: 24em; font-size: 100%;" cellspacing="5" |- | colspan="2" bgcolor="{{{colour_html}}}"| |- ! colspan="2" style="text-align: center; font-size: larger;" | '''{{{party_name}}}''' |- | colspan="2" bgcolor="{{{colour_html}}}"| |- | colspan="2" style="padding: 1em 0; text-align: center;" | {{{party_logo}}} |- | colspan="2" bgcolor="{{{colour_html}}}"| |- style="vertical-align: top; text-align: left;" | '''నాయకత్వము''' | {{{leader}}} |- | colspan="2" bgcolor="{{{colour_html}}}"| |- style="vertical-align: top; text-align: left;" | '''స్థాపితము''' | {{{foundation}}} |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |'''ముఖ్య కార్యాలయము''' | {{{headquarters}}} |- | colspan="2" bgcolor="{{{colour_html}}}"| |- | colspan="2" {{Indian politics/party colours/{{{party_wikicolourid}}}}}| |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |'''సంబంధన''' | {{{alliance}}} |- | colspan="2" {{Indian politics/party colours/{{{party_wikicolourid}}}}}| |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |'''సిద్ధాంతము''' | {{{ideology}}} |- | colspan="2" {{Indian politics/party colours/{{{party_wikicolourid}}}}}| |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |'''ప్రచురణలు''' | {{{publication}}} |- | colspan="2" bgcolor="{{{colour_html}}}"| |- | colspan="2" {{Indian politics/party colours/{{{party_wikicolourid}}}}}| |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |'''వెబ్ సైట్''' | {{{website}}} |- | colspan="2" {{Indian politics/party colours/{{{party_wikicolourid}}}}}| |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |'''చూడండి''' |[[భారతదేశ రాజకీయాలు]]<br> [[List of political parties in India|భారతదేశ రాజకీయ పార్టీలు]]<br> [[భారతదేశంలో ఎన్నికలు]] |} [[Category:భారతదేశ రాజకీయ పార్టీలు]] భారత జాతీయ కాంగ్రేసు 2352 6645 2005-07-05T05:15:26Z వైఙాసత్య 58 {{భారతదేశ రాజకీయ పార్టీ | party_name = భారత జాతీయ కాంగ్రేసు | party_logo = [[Image:Congresssymbol.jpg|center|150px|పార్టీ చిహ్నము]]| leader = [[సోనియా గాంధీ]] | foundation = [[1885]] | alliance = [[యునైటెడ్ ప్రోగ్రెసివ్ అలయన్స్]] | ideology = [[సామ్యవాద ప్రజాతంత్రము]]/[[జనాదారణ]] | publication = కాంగ్రేస్ సందేశ్ | headquarters = 24, అక్బర్ రోడ్, [[న్యూ ఢిల్లీ]] - 110011 | website = [http://www.congress.org.in/ కాంగ్రేస్.ఆర్గ్.ఇన్] }} Image:Congresssymbol.jpg 2353 6644 2005-07-05T05:13:31Z వైఙాసత్య 58 Category:భారతదేశ రాజకీయ పార్టీలు 2354 15854 2005-12-13T05:53:39Z Chaduvari 97 Added to Category [[Category:భారత దేశము|రాజకీయ పార్టీలు]] [[Category:రాజకీయం]] తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి 2355 6656 2005-07-05T12:55:02Z వైఙాసత్య 58 {{భారతదేశ రాజకీయ పార్టీ | party_name = తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి | party_logo = [[Image:TRS.jpg|center|150px|పార్టీ చిహ్నము]]| leader = | foundation = | alliance = [[యునైటెడ్ ప్రోగ్రెసివ్ అలయన్స్]] | ideology = | publication = | headquarters = | website = }} User talk:Rajasekhar 2356 9225 2005-08-22T13:19:15Z వైఙాసత్య 58 Hi Rajasekhar!! * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. Your effort is really appreciated. * Please dont sign(put your name on) on the main page or any article page (except talk pages). If everyone who contributes on the main page starts putting their name on it... the mainpage will be a mess. For further explanation please read [[en:Wikipedia:Ownership_of_articles | this section]] of the article on Ownership on the english wikipedia. The rest of the article as well as many such articles there, are a good read for someone contributing to wikipedia. You will get credit for all your contributions in the history page of the article. Wiki automatically keeps track of who added what on the history page (in the bar at the top of any wiki page) * If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Have a nice day !!! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] ౫ July ౨౦౦౫ ౧౩:౦౭ (UTC) Hey Rajasekhar!! Thanks for your persistent effort on Geography page !! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:19, 22 August 2005 (UTC) User talk:83.83.47.193 2358 6659 2005-07-05T16:59:39Z 160.94.97.111 {{అజ్ఞాత సభ్యుడు}} అల్లూరి సీతారామరాజు (సినిమా) 2359 17127 2005-12-30T12:20:37Z Kiranc 247 {{సినిమా| movie_name = అల్లూరి సీతారామరాజు| year = | image = | writer = | starring = కృష్ణ, విజయనిర్మల ,జగ్గయ్య| director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} అనార్కలి 2361 16312 2005-12-19T13:21:24Z Mpradeep 50 {{మొలక}} {{సినిమా| movie_name = అనార్కలి | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఆకలి రాజ్యం 2364 6666 2005-07-05T17:09:39Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఆకలి రాజ్యం | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} అహ! నా పెళ్ళంట ! 2366 26855 2006-06-11T14:21:57Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = అహ! నా పెళ్ళంట ! | year = 1987| image = [[Image:Aha naa pellanta dvd cover.jpg|225px]]| writer = [[ఆదివిష్ణు]] (కథ),<br>[[జంధ్యాల]] (సంభాషణలు)| starring = [[రాజేంద్ర ప్రసాద్]], [[రజని]], [[నూతన్ ప్రసాద్]] , [[కోట శ్రీనివాసరావు]], [[బ్రహ్మానందం]], [[రాళ్లపల్లి]], [[సుత్తి వీరభద్రరావు]], [[అశోక్‌రావు]], [[సుభలేఖ సుధాకర్]], [[విద్యాసాగర్]]| director = [[జంధ్యాల]]| producer = [[దగ్గుబాటి రామానాయుడు]]| distributor = | release_date = | runtime = 148 నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = [[రమేష్ నాయుడు]]| awards = | imdb_id = 0249336| budget = }} ఆనందం 2367 6669 2005-07-05T17:11:30Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఆనందం | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఇద్దరు మిత్రులు 2370 18031 2006-01-13T05:16:25Z Mpradeep 50 + అయోమయం మూస {{అయోమయం|ఇద్దరు మిత్రులు}} {{మొలక}} {{సినిమా| movie_name = ఇద్దరు మిత్రులు | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఇదే నా మొదటి ప్రేమలేఖ 2371 6673 2005-07-05T17:13:24Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఇదే నా మొదటి ప్రేమలేఖ | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఇష్టం 2372 6674 2005-07-05T17:13:43Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఇష్టం | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఇంద్ర 2373 6675 2005-07-05T17:14:12Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఇంద్ర | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఇంద్రుడు చెంద్రుడు 2374 6676 2005-07-05T17:14:45Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఇంద్రుడు చెంద్రుడు | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఇంట్లో ఇల్లాలు వంటింట్లో ప్రియురాలు 2375 6677 2005-07-05T17:15:07Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఇంట్లో ఇల్లాలు వంటింట్లో ప్రియురాలు | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} ఒక్కడు 2377 6679 2005-07-05T17:15:59Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = ఒక్కడు | year = | image = | writer = | starring = | director = | producer = | distributor = | release_date = | runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = | awards = | imdb_id = | budget = }} బీజాపూర్ 2390 26505 2006-06-04T01:47:09Z వైఙాసత్య 58 బీజాపూర్ జిల్లా, బీజాపూర్ కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=బీజాపూర్| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=బీజాపూర్ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బీదరు 2391 26503 2006-06-04T01:46:46Z వైఙాసత్య 58 బీదరు జిల్లా, బీదరు కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=బీదరు| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=బీదరు |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బళ్లారి 2392 26535 2006-06-04T01:54:07Z వైఙాసత్య 58 బళ్లారి జిల్లా, బళ్లారి కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=బళ్లారి| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=బళ్లారి |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} బళ్లారి [[కర్నాటక]] రాష్ట్రములోని ఒక జిల్లా. {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] కోలార్ 2393 26513 2006-06-04T01:48:33Z వైఙాసత్య 58 కోలార్ జిల్లా, కోలార్ కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=కోలార్| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=కోలార్ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] కొప్పళ జిల్లా 2394 6696 2005-07-05T19:04:46Z వైఙాసత్య 58 {{జిల్లా|name=కొప్పళ| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=కొప్పళ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] మాండ్య 2395 26519 2006-06-04T01:49:37Z వైఙాసత్య 58 మాండ్య జిల్లా, మాండ్య కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=మాండ్య| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=మాండ్య |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] మైసూరు 2396 26523 2006-06-04T01:50:17Z వైఙాసత్య 58 మైసూరు జిల్లా, మైసూరు కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=మైసూరు| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=మైసూరు |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] రాయచూరు 2397 26529 2006-06-04T01:52:16Z వైఙాసత్య 58 రాయచూరు జిల్లా, రాయచూరు కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=రాయచూరు| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=రాయచూరు |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] షిమోగా జిల్లా 2398 6700 2005-07-05T19:06:56Z వైఙాసత్య 58 {{జిల్లా|name=షిమోగా| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=షిమోగా |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] తుముకూరు 2399 26517 2006-06-04T01:49:09Z వైఙాసత్య 58 తుముకూరు జిల్లా, తుముకూరు కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=తుముకూరు| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=తుముకూరు |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ఉడిపి 2400 26515 2006-06-04T01:48:51Z వైఙాసత్య 58 ఉడిపి జిల్లా, ఉడిపి కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=ఉడిపి| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=ఉడిపి |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ధార్వాడ 2401 26533 2006-06-04T01:53:44Z వైఙాసత్య 58 ధార్వాడ జిల్లా, ధార్వాడ కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=ధార్వాడ| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=ధార్వాడ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} ధార్వాడ [[కర్నాటక]] రాష్ట్రములోని ఒక జిల్లా. {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] హసన్ జిల్లా 2402 6704 2005-07-05T19:09:09Z వైఙాసత్య 58 {{జిల్లా|name=హసన్| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=హసన్ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] గుల్బర్గా 2403 26511 2006-06-04T01:48:09Z వైఙాసత్య 58 గుల్బర్గా జిల్లా, గుల్బర్గా కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=గుల్బర్గా| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=గుల్బర్గా |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] దావణగెరె 2404 26521 2006-06-04T01:49:55Z వైఙాసత్య 58 దావణగెరె జిల్లా, దావణగెరె కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=దావణగెరె| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=దావణగెరె |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} దావణగెరె [[కర్నాటక]] రాష్ట్రములోని ఒక జిల్లా. ==ప్రముఖ వ్యక్తులు== ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://pc.freeshell.org/maps/dist.html దావణగెరె జిల్లా పటము] * [http://www.ubdtce.com/ బ్రహ్మప్ప దేవేంద్రప్ప తవనప్పనవర్ విశ్వవిద్యాలయ ఇంజనీరింగ్ కళాశాల] * [http://www.bietdvg.edu/ బాపూజీ ఇంజనీరింగ్ మరియు తాంత్రిక మహావిద్యాలయము] {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Davanagere]] [[kn:ದಾವಣಗೆರೆ]] Image:Annamacharya.jpg 2405 6719 2005-07-06T13:20:58Z వైఙాసత్య 58 Talk:అన్నమయ్య 2406 6722 2005-07-06T13:38:50Z వైఙాసత్య 58 Cleaned up the article. Added an Image, cleared the redundancy between [[అన్నమయ్య పాటలు]] and [[అన్నమయ్య]]. Formatted the external links and see also section. I see urgent need to establish a style guide in telugu --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] ౬ July ౨౦౦౫ ౧౩:౩౮ (UTC) బగల్‌కోట 2407 26498 2006-06-04T01:31:58Z వైఙాసత్య 58 బగల్ కోట జిల్లా, బగల్‌కోట కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=బగల్ కోట| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=బగల్ కోట |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బెంగుళూరు జిల్లా 2408 6735 2005-07-06T15:20:44Z 24.26.165.96 {{జిల్లా|name=బెంగుళూరు| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=బెంగుళూరు |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బెంగుళూరు గ్రామీణ జిల్లా 2409 6736 2005-07-06T15:21:17Z 24.26.165.96 {{జిల్లా|name=బెంగుళూరు గ్రామీణ| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=బెంగుళూరు |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] చామరాజనగర్ 2410 26507 2006-06-04T01:47:29Z వైఙాసత్య 58 చామరాజనగర్ జిల్లా, చామరాజనగర్ కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=చామరాజనగర్| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=చామరాజనగర్ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] చికమగలూరు జిల్లా 2411 6738 2005-07-06T15:22:49Z 24.26.165.96 {{జిల్లా|name=చికమగలూరు| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=చికమగలూరు |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] చిత్రదుర్గ 2412 26509 2006-06-04T01:47:50Z వైఙాసత్య 58 చిత్రదుర్గ జిల్లా, చిత్రదుర్గ కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=చిత్రదుర్గ| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=చిత్రదుర్గ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] దక్షిణ కన్నడ జిల్లా 2413 6740 2005-07-06T15:24:35Z వైఙాసత్య 58 {{జిల్లా|name=దక్షిణ కన్నడ| |state=కర్నాటక |region= |head quarter= |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] గదగ్ 2414 26527 2006-06-04T01:51:30Z వైఙాసత్య 58 గదగ్ జిల్లా, గదగ్ కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=గదగ్| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=గదగ్ |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] హవేరి 2415 26525 2006-06-04T01:51:11Z వైఙాసత్య 58 హవేరి జిల్లా, హవేరి కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=హవేరి| |state=కర్నాటక |region= |head quarter=హవేరి |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] [[Category:కర్నాటక నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ఉత్తర కన్నడ జిల్లా 2416 6743 2005-07-06T15:26:09Z వైఙాసత్య 58 {{జిల్లా|name=ఉత్తర కన్నడ| |state=కర్నాటక |region= |head quarter= |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] కొడగు 2417 26500 2006-06-04T01:32:58Z వైఙాసత్య 58 కొడగు జిల్లా, కొడగు కు తరలించబడింది {{జిల్లా|name=కొడగు| |state=కర్నాటక |region= |head quarter= |area= |population= |pop_male= |pop_female= |pop-urban= |pop-rural= |pop-density= |pop-growth= |literacy= |lit_male= |lit_female= }} {{కర్నాటక జిల్లాలు}} [[Category:కర్నాటక]] [[Category:కర్నాటక జిల్లాలు]] మహారాష్ట్ర జిల్లాలు 2418 6747 2005-07-06T15:41:45Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} Template:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు 2419 6749 2005-07-06T15:59:09Z వైఙాసత్య 58 <br clear="all"> <center> {| Class="toccolours" Width="75%" Border="1" ! Style="Background:#f8dca7" Align="Center" Width="100%" | '''మహారాష్ట్ర జిల్లాలు''' |- | [[అకోలా]] - [[అమ్రావతి]] - [[అహ్మద్ నగర్]] - [[ఉస్మానాబాద్]] - [[ఔరంగాబాద్]] - [[కొల్హాపూర్]] - [[గఢ్ చిరోలి]] |- |[[గోదియా]] - [[చంద్రపూర్]] - [[జలగావ్]] - [[జల్నా]] - [[ధూలే]] - [[నందుర్బార్]] - [[నాగపూర్]] |- |[[నాసిక్]] - [[నాందేడ్]] - [[ఠాణే]] - [[పర్భణీ]] - [[పూణే]] - [[బాంద్రా]] - [[బీడ్]] |- |[[బుల్ఢానా]] - [[భండారా]] - [[ముంబయి]] - [[యావత్మల్]] - [[రత్నగిరి]] - [[రాయఘడ్]] - [[లాతూర్]] |- |[[వార్ధా]] - [[వశీం]] - [[సతారా]] - [[సాంగ్లీ]] - [[సింధుదుర్గ్]] - [[సోలాపూర్]] - [[హింగోలి]] |} </center> అకోలా 2420 6750 2005-07-06T16:01:42Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] అమ్రావతి 2421 6751 2005-07-06T16:02:10Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] అహ్మద్ నగర్ 2422 6752 2005-07-06T16:02:17Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ఉస్మానాబాద్ 2423 6753 2005-07-06T16:02:39Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ఔరంగాబాద్ 2424 6754 2005-07-06T16:02:48Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] కొల్హాపూర్ 2425 6755 2005-07-06T16:03:03Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] గఢ్ చిరోలి 2426 6756 2005-07-06T16:03:14Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] గోదియా 2427 6757 2005-07-06T16:03:23Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] చంద్రపూర్ 2428 6758 2005-07-06T16:03:37Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] జలగావ్ 2429 6759 2005-07-06T16:03:48Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] జల్నా 2430 6760 2005-07-06T16:04:07Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ధూలే 2431 6761 2005-07-06T16:04:18Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] నందుర్బార్ 2432 6762 2005-07-06T16:04:27Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] నాగపూర్ 2433 6763 2005-07-06T16:04:35Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] నాసిక్ 2434 6764 2005-07-06T16:04:51Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] నాందేడ్ 2435 6765 2005-07-06T16:05:00Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ఠాణే 2436 6766 2005-07-06T16:05:18Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] పర్భణీ 2437 7192 2005-07-27T20:18:51Z వైఙాసత్య 58 పర్భణీ {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] పూణే 2438 6768 2005-07-06T16:06:05Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బాంద్రా 2439 6769 2005-07-06T16:06:13Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బీడ్ 2440 6770 2005-07-06T16:06:23Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] బుల్ఢానా 2441 6771 2005-07-06T16:06:38Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] భండారా 2442 6772 2005-07-06T16:06:47Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ముంబయి 2443 6773 2005-07-06T16:07:11Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] యావత్మల్ 2444 6774 2005-07-06T16:07:23Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] రత్నగిరి 2445 6775 2005-07-06T16:07:37Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] రాయఘడ్ 2446 6776 2005-07-06T16:07:58Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] లాతూర్ 2447 6777 2005-07-06T16:08:08Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] వార్ధా 2448 6778 2005-07-06T16:08:24Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] వశీం 2449 6779 2005-07-06T16:08:35Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] సతారా 2450 6780 2005-07-06T16:08:44Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] సాంగ్లీ 2451 6781 2005-07-06T16:09:00Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] సింధుదుర్గ్ 2452 6782 2005-07-06T16:09:10Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] సోలాపూర్ 2453 6783 2005-07-06T16:09:29Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] హింగోలి 2454 6784 2005-07-06T16:09:42Z వైఙాసత్య 58 {{మహారాష్ట్ర జిల్లాలు}} [[Category:మహారాష్ట్ర]] [[Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు]] [[Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] Category:మహారాష్ట్ర 2455 15309 2005-11-29T22:27:26Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] Category:మహారాష్ట్ర జిల్లాలు 2456 15310 2005-11-29T22:28:07Z వైఙాసత్య 58 [[Category:మహారాష్ట్ర]] Category:మహారాష్ట్ర నగరాలు మరియు పట్టణాలు 2457 15311 2005-11-29T22:28:09Z వైఙాసత్య 58 [[Category:మహారాష్ట్ర]] Category:మధ్య ఆసియా దేశాలు 2458 15319 2005-11-29T22:46:36Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] Category:తజికిస్తాన్ 2459 16484 2005-12-22T02:52:25Z 62.141.24.89 +interwiki [[bg:Категория:Таджикистан]] [[br:Rummad:Tadjikistan]] [[ca:Categoria:Tadjikistan]] [[cs:Kategorie:Tádžikistán]] [[de:Kategorie:Tadschikistan]] [[et:Kategooria:Tadžikistan]] [[en:Category:Tajikistan]] [[es:Categoría:Tayikistán]] [[eo:Kategorio:Taĝikio]] [[fa:Category:تاجیکستان]] [[fr:Catégorie:Tadjikistan]] [[gl:Category:Taxiquistán]] [[ko:분류:타지키스탄]] [[io:Category:Tajikistan]] [[is:Flokkur:Tadsjikistan]] [[it:Categoria:Tagikistan]] [[he:קטגוריה:טג'יקיסטן]] [[ka:კატეგორია:ტაჯიკეთი]] [[lt:Kategorija:Tadžikija]] [[nl:Categorie:Tadzjikistan]] [[ja:Category:タジキスタン]] [[pl:Kategoria:Tadżykistan]] [[pt:Categoria:Tadjiquistão]] [[ro:Categorie:Tadjikistan]] [[ru:Категория:Таджикистан]] [[sl:Kategorija:Tadžikistan]] [[sr:Категорија:Таџикистан]] [[fi:Luokka:Tadžikistan]] [[sv:Kategori:Tadzjikistan]] [[tg:Category:Тоҷикистон]] [[tr:Kategori:Tacikistan]] [[zh:Category:塔吉克]] జనవరి 23 2460 19026 2006-01-22T16:28:49Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ నేతాజీ పేరు '''జనవరి 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 23వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 342 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 343 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[1565]] - తళ్లికోట యుద్ధము ==జననాలు== *[[1897]]: నేతాజీ [[సుభాష్ చంద్ర బోసు]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 22]] - [[జనవరి 24]] - [[మార్చి 29]] - [[మే 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 23]] Category:కర్నాటక జిల్లాలు 2461 15306 2005-11-29T22:23:40Z వైఙాసత్య 58 [[Category:కర్నాటక]] రేచర్ల నాయకులు 2462 6836 2005-07-07T15:02:51Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు]] Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు 2463 15314 2005-11-29T22:31:53Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారత దేశము|పరిపాలించిన వంశములు]] Template:విస్తరణ 2464 15721 2005-12-09T12:46:30Z Chaduvari 97 {| width=72% align=center class="expansion" style="background: #ECFFFF; border: 1px solid #aaa; padding: .2em; margin-bottom: 3px; font-size: 100%;" | style="padding-right: 4px; padding-left: 4px;" | [[Image:Wiki_letter_w.png|40px|]] | ఈ వ్యాసం లేదా వ్యాసభాగాన్ని విస్తరించవలసి ఉంది. <br ><small > వివరాలకు [[Wikipedia:వ్యాస విస్తరణ విజ్ఞప్తులు|జాబితా]] లేదా ఈ వ్యాసపు చర్చా పేజీ చూడండి. విస్తరణ పూర్తయిన తర్వాత, ఈ నోటీసును తొలగించండి. </small > |} [[Category:విస్తరణ కోరబడిన వ్యాసములు|{{PAGENAME}}]] Category:విస్తరణ కోరబడిన వ్యాసములు 2465 20479 2006-02-25T17:10:26Z వైఙాసత్య 58 +cat మొలక స్థాయిని దాటినా.., మరింత సమాచారం చేర్చవలసిన అవసరం ఉన్న వ్యాసాలు విస్తరణ అవసరమైన వ్యాసాల కోవలోకి వస్తాయి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ 2468 19262 2006-01-26T09:47:53Z Mpradeep 50 spelling correction {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border: 1px solid; margin-left: 1em" |+ '''డా. సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్''' ! bgcolor="#efefef" colspan="2" | [[Image:radhakrishnan.jpg|డా. సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] |- ! జననం: | [[సెప్టెంబర్ 5]], [[1888]] |- ! మరణం: | [[ఏప్రిల్ 17]], [[1975]] |- ! colspan="2" | [[భారత దేశము|భారత దేశపు]] రెండవ [[రాష్ట్రపతి]] |} '''డా. సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్''' (Dr. Sarvepalli Radhakrishnan) ([[సెప్టెంబర్ 5]], [[1888]] &ndash; [[ఏప్రిల్ 17]], [[1975]]) [[భారత దేశము|భారతదేశపు]] మొట్టమొదటి [[ఉపరాష్ట్రపతి]] మరియు రెండవ [[రాష్ట్రపతి]] కూడా. అంతేకాదు భారతీయ తాత్వికచింతనలో పాశ్చాత్య తత్వాన్ని ప్రవేశ పెట్టినాడని ప్రతీతి. రెండు పర్యాయాలు ఉపరాష్ట్రపతి పదవి చేపట్టి, తరువాత రాష్ట్రపతిగా ఒక పర్యాయం పదవిని చేపట్టి, భారతదేశపు అత్యంత క్లిష్టకాలంలో([[చైనా]], [[పాకిస్తాన్|పాకిస్తాను]]లతో యుద్ద సమయం) ప్రధానులకు మార్గనిర్దేశం చేశాదు. అప్పటి ధక్షిణభారతదేశంలో [[మద్రాసు]]కు ఈశాన్యంగా 64కీమీల దూరమున ఉన్న తిరుత్తనిలో సర్వేపల్లి వీరస్వామి, సీతమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు{{చూడు|birth}}. ఇతని మాతృభాష తెలుగు. సర్వేపల్లి బాల్యము మరియు విద్యాబ్యాసము ఎక్కువగా తిరుత్తని మరియు [[తిరుపతి]]లోనే గడిచెపోయాయి. మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయం నుండి కళలులో(arts) పట్టభద్రుడు అయ్యాడు. [[1906]]లో 18 సంవత్సరాల చిరుప్రాయంలో శివకామమ్మతో వివాహము జరిగింది. వీరికి ఐదుగు కూతుళ్ళు ఒక కుమారుడు కలిగారు. [[1962]]లో సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ భారత రాష్ట్రపతి అయిన తరువాత కొందరు శిశ్యులు మరియు మిత్రులు, పుట్టిన రోజు జరపటానికి అతనివద్దకు వచ్చినప్పుడు, "నా పుట్టిన రోజును వేరుగా జరిపే బదులు, దానిని ఉపాధ్యాయ దినోత్సవంగా నిర్వహిస్తే నేను ఎంతో గర్విస్తాను", అని చెప్పి ఉపాధ్యాయ వృత్తి పట్ల తన ప్రేమను చాటారు. అప్పటినుండి ఆయన పుట్టిన రోజును ఉపాధ్యాయ దినోత్సవంగా జరుపుకుంటున్నాము.{{చూడు|teacher}} ఈయన పాశ్చాత్య తత్వవేత్తలు ఎలా తమ భావనలను తమ సంస్కృతిలో అప్పటికే ఉన్న వేదాంత ప్రభావానికి ఎలా లోనవుతున్నారో చూపించాడు. అతని దృస్టిలో తత్వము అనేది జీవితాన్ని అర్ధంచేసుకోవటానికి ఒక మార్గము, భారతీయ తత్వమును అర్ధం చేసుకోవటం అనేది ఒక సాంస్కృతిక చికిత్సగా భావించేవాడు. భారతీయ ఆలోచనా దృక్పదాన్ని పాశ్చాత్యా పరిభాషలో చెప్పి, అందులో వివేకము, తర్కము ఇమిడి ఉన్నాయని చూపించి, భారతీయ తాత్వికచింతన ఏమాత్రం తక్కువ కాదని నిరూపించాడు. {{చూడు|philosophy}} == చేపట్టిన పదవులు == [[Image:SarvEpalli raadhaakRshNan.jpg|thumb|right|170px|[[ట్యాంకు బండ్]] పైన ఉన్న సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ విగ్రహము]] *మద్రాసు ప్రెసిడెంసీ కలాశాలలో తాత్విక శాస్త్రానికి ఉపన్యాసకుడిగా, ఉపప్రాధ్యాపకుడుగా, ప్రాధ్యాపకుడిగా వివిద పదవులను అలంకరించాడు. *[[1918]] నుండి [[1921]] వరకు మైసూరు విశ్వవిద్యాలయంలో తత్వశాస్త్రానికి ప్రాధ్యాపకుడిగా(professor) పనిచేసాడు. *1921లో, అప్పటి భారతదేశంలోని కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయంలో ముఖ్య తాత్విక పీఠమైన, '''కింగ్ జార్జ్ 5 చెయిర్ ఆఫ్ మెంటల్ అండ్ మోరల్ సైన్స్'''(King George V Chair of Mental and Moral Science), కు రాధాకృష్ణన్ను నియమించాడు. *[[1926]] జూన్‌లో బ్రిటనులో జరిగిన విశ్వవిద్యాలయాల కాంగ్రేసులో కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయానికి ప్రాతినిధ్యం వహించారు. తరువాత ప్రపంచ ప్రఖ్యాత హార్వార్డు విశ్వవిద్యాలయం నిర్వహించే అంతర్జాతీయ తాత్విక కాంగ్రేసు (International Congress of Philosophy)లో సెప్టెంబర్ 1926లో కూడా కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయానికి ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. *[[1929]]లో, ఆక్స్‌ఫార్డులోని మాంచిస్టరు కలాశాలకు ప్రిన్సిపలుగా పనిచేయుటకు ఆయనను ఆహ్వానించారు. దీనివలన ఆక్స్‌ఫార్డు విశ్వవిద్యాలయంలోని విద్యార్దులకు "తూలనాత్మక మతము"(Comparative Religion)అనే విషయం మీద ఉపన్యాసము ఇవ్వగలిగే అవకాశము వచ్చింది. *[[1931]] నుండి [[1936]] వరకు [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం|ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయానికి]] ఉపాద్యక్షుడుగా(Vice-Chancellor) పనిచేసాడు. *[[1936]]లో, ''Spalding Professor of Eastern Religions and Ethics''అనే పేరులో ఆక్స్‌ఫార్డు విశ్వవిద్యాలయంలో భారతదేశ ఉపరాస్ట్రపతి పదవిని అలంకరించే వరకు, అంటే [[1952]] వరకు, ఒక పదవిని నిర్వహించాడు. *[[1939]] నుండి [[1948]] వరకు బెనారసు హిందూ విశ్వవిద్యాలయానికి ఉపాద్యక్షుడుగా పనిచేసాడు. *[[1949]] నుండి [[1952]] వరకు రష్యాలో భారత రాయబారిగా పనిచేసాడు. *[[1946]] నుండి [[1950]] వరకు పలుమార్లు భారతదేశం తరుపున UNESCO సభ్య బృందానికి అధ్యక్షుడు. *[[1948]]లో విశ్వవిద్యాలయాల విద్యా కమీషనుకు అధ్యక్షుడిగా భారత ప్రభుత్వంచే నియమింపబడ్డాడు. *[[1948]]లో UNESCO కార్యనిర్వాహక బృందానికి అధ్యక్షుడిగా ఉన్నాడు. *[[1952]]లో UNESCO అధ్యక్షుడు అయ్యాడు. *[[1962]]లో బ్రిటీషు ఎకాడమీకి Honorary Fellowగా ఎన్నుకోబడ్డాడు. == గౌరవములు == [[Image:SarvEpalli raadhaakRshNan text.jpg|thumb|right|170px|మూర్తీభూత సమగ్ర భారతీయ సంస్కృతి వేదాంత విజ్ఞాన సందీప్త సుకృతి]] *ఉపాధ్యాయ వృత్తికి ఆయన తెచ్చిన గుర్తింపు, గౌరవమునకుగాను ప్రతీ సంవత్సరం ఆయన పుట్టిన రోజయిన [[సెప్టెంబర్ 5]]ను [[ఉపాధ్యాయ దినోత్సవం]]గా జరుకుంటారు. *[[1931]]లో బ్రిటీషు ప్రభుత్వం వారు ఇచ్చే ప్రతిష్టాత్మక '''సర్''' బిరుదు ఈయనను వరించింది. *[[1954]]లో మానవ సమాజానికి ఆయన చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా భారతదేశంలోని అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకమైన [[భారతరత్న]] బిరుదు పొందాడు. *[[1961]]లో జర్మనీ పుస్తక సదస్సు యొక్క శాంతి బహుమానం(Peace Prize of the German Book Trade) పొందాడు. *[[1963]] [[జూన్ 12]]న బక్కింగ్‌హం రాజగ్రుహాంలోని Order of Meritకి గౌరవ సభుడిగా ఎన్నుకోబడ్డాడు. *ప్రపంచ ప్రఖ్యాత విశ్వవిద్యాలయాలయిన ఆక్స్‌ఫర్డు, కేంబ్రిడ్జి, మొదలయినవాటి నుండి వందకు పైగా గౌరవ పురస్కారాలు మరియు డాక్టరేటులు సంపాదించాడు. *ఆక్స్‌ఫర్డు విశ్వవిద్యాలయము సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ సంస్మరణార్ధం '''రాధాకృష్ణన్ చెవెనింగ్ స్కాలర్‌షిప్'''ను ప్రకటించింది. == ఉల్లేఖనములు (Quotes) == * "It is not God that is worshipped but the group or authority that claims to speak in His name. Sin becomes disobedience to authority not violation of integrity." {{చూడు|quote1}}''తెలుగు అనువాదము:'' దేవుడు కాదు పూజింపబడేది, కానీ అతని తరుపున వకాల్తా పుచ్చుకున్న కొంతమంది ''పెద్దవారు'' పూజింపబడుతున్నారు. అలాంటప్పుడు, పాపం అనేది ఈ ''పెద్దవారిని'' ధికరించటమేగానీ, న్యాయవర్తనను నాశనంచేయటం పాపం అవ్వదు. == రచనలు == *The Ethics of the Vedanta and Its Material Presupposition (వేదాంతాలలోని నియమాలు మరియు వాటి ఉపయోగము ఒక తలంపు)([[1908]]) - M.A. పర్రిశోధనా వ్యాసం. *The Philosophy of Rabindranath Tagore (రవీంద్రుని తత్వము)([[1918]]). *The Reign of Religion in Contemporary Philosophy (సమకాలీన తత్వములో మతము యొక్క ఏలుబడి)([[1920]]). *Indian Philosophy (భారతీయ తత్వము)(2 సంపుటాలు) ([[1923]] మరియు [[1927]]). *The Hindu View of Life (హిందువుల కోణంలో జీవితము)([[1926]]). *The Religion We Need (మనకు కావలిసిన మతము)([[1928]]). *Kalki or The Future of Civilisation (కల్కి లేదా నాగరికత యొక్క భవిష్యత్తు)([[1929]]). *An Idealist View of Life (ఆదర్శవాదుని కోణంలో జీవితం)([[1932]]). *East and West in Religion (తూర్పు మరియు పడమరాలలో మతము)([[1933]]). *Freedom and Culture (స్వతంత్ర్యం మరియు సంస్కృతి)([[1936]]). *The Heart of Hindusthan (భారతీయ గుండె)([[1936]]). *My Search for Truth (Autobiography)(నిజం కోసం వెతుకులాట(ఆత్మకధ))([[1937]]). *Gautama, The Buddha (గౌతమ బుద్దుడు)([[1938]]). *Eastern Religions and Western Thought (తూర్పు మతాలు మరియు పాశ్చాత్య చింతన) (1939, రెండవ కూర్పు [[1969]]). *Mahatma Gandhi (మహాత్మా గాంధీ)([[1939]]). *India and China (భారత దేశము మరియు చైనా)([[1944]]). *Education, Politics and War (విద్య, రాజకీయం మరియు యుద్దము)([[1944]]). *Is this Peace (ఇది శాంతేనా)([[1945]]). *The Religion and Society (మతము మరియు సంఘము)([[1947]]). *The Bhagwadgita (భగవత్గీత)([[1948]]). *Great Indians (గొప్ప భారతీయులు)([[1949]]). *East and West: Some Reflections (తూర్పు మరియు పడమర: కొన్ని ప్రతిబింబాలు)([[1955]]). *Religion in a Changing World (మారుతున్న ప్రపంచంలో మతము)([[1967]]). == మూలాలు == #{{మూలం|birth}}[http://www.liveindia.com/freedomfighters/11.html liveindia.comలో సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ గురించి] #{{మూలం|teacher}}[http://www.indianchild.com/teachers_day_india.htm భారతదేశంలో ఉపాధ్యాయ దినోత్సవం] #{{మూలం|philosophy}}[http://sify.com/itihaas/fullstory.php?id=13401410 డా. సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ జీవిత చరిత్ర(సమగ్రంగా) sify.comలో] #{{మూలం|quote1}}[http://www.positiveatheism.org/hist/quotes/quote-r.htm నాస్తికత్వంపైన ఉల్లెఖనములు] #[http://presidentofindia.nic.in/scripts/formerpresidents.jsp ఇంతకుముందు ఉన్న రాష్ట్రపతుల గురించి భారత ప్రభుత్వంవారి అధికారిక వెబ్‌సైటులో చూడండి] #[http://www.cs.memphis.edu/~ramamurt/srk_phil.html సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ చేతి రాత మరియు ఆయన గొంతును కూడా ఇక్కడ వినవచ్చు] {{క్రమము| ముందరి=[[రాజేంద్ర ప్రసాద్]]| జాబితా=[[రాష్ట్రపతి|భారత రాష్ట్రపతి]]'''<br>[[1962]] [[మే 13]]&mdash;[[1967]] [[మే 13]]| తరువాతి=[[జాకీర్ హుస్సేన్]] }} {{భారత రాష్ట్రపతులు}} {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు|సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు|సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] [[Category:1888 జననాలు|సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] [[Category:1975 మరణాలు|సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] <!--[[Category:Indian philosophers|సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]]--> [[de:Sarvepalli Radhakrishnan]] [[en:Sarvepalli_Radhakrishnan]] [[mr:सर्वपल्ली राधाकृष्णन]] [[sa:सर्वपल्ली राधाकृष्णन्]] [[sk:Sarvapalli Rádhakrišnan]] [[sv:Sarvepalli Radhakrishnan]] [[ta:சர்வபள்ளி ராதாகிருஷ்ணன்]] లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి 2469 6835 2005-07-07T15:01:21Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] పొట్టి శ్రీరాములు 2473 17061 2005-12-30T05:38:53Z Chaduvari 97 + Category [[Image:PottiSriramulu.png|thumb|right|145px|పొట్టి శ్రీరాములు]] [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్ర సాధన]] కొరకు ఆమరణ నిరాహారదీక్ష చేసి, ప్రాణాలర్పించి, ''అమరజీవి'' యైన మహాపురుషుడు, '''పొట్టి శ్రీరాములు''', ఆంధ్రులకు ప్రాత:స్మరణీయుడు. భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటుకు కారణభూతుడైనవాడు ఆయన. [[మహాత్మా గాంధీ]] బోధించిన సత్యము, అహింస, హరిజనోద్ధరణ అనే ఆశయాలకొరకు జీవితాంతం కృషిచేసిన మహనీయుడు. ==జీవిత విశేషాలు== పొట్టి శ్రీరాములు [[1901]] [[మార్చి 16]]న [[మద్రాసు]], జార్జిటౌను, అణ్ణాపిళ్ళె వీధిలోని 165 వ నుంబరు ఇంటిలో గురవయ్య, మహాలక్ష్మమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. వారి పూర్వీకులది [[నెల్లూరు]] జిల్లాలోని [[పటమటపల్లె]] గ్రామం. 20 వ ఏట వరకు శ్రీరాములు విద్యాభ్యాసం మద్రాసు లోనే జరిగింది. తరువాత [[ముంబై|బొంబాయి]]లో శానిటరీ ఇంజనీరింగు చదివాడు. తెరువాత గ్రేట్ ఇండియన్ పెనిన్సులర్ రైల్వేలో చేరి దాదాపు నాలుగేళ్ళు అక్కడ ఉద్యోగం చేసాడు. 25వ ఏట భార్య చనిపోయిన తరువాత, ఐహిక సుఖాలపై అనురక్తి తగ్గి, [[1927]]లో ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేసాడు. ఆస్తిపాస్తులను తల్లికి, అన్నదమ్ములకు పంచిపెట్టి, గాంధీజీ అనుయాయిగా సబర్మతి ఆశ్రమం చేరాడు. స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో పాల్గొన్నాడు. [[1930]]లో ఉప్పు స్త్యాగ్రహంలో పాల్గొని జైలుశిక్ష అనుభవించాడు. [[1941]]-[[1942|42]] సంవత్సరాల్లో సత్యాగ్రహాలు, క్విట్ఇండియా ఉద్యమాల్లో పాల్గొన్నాడు. మూడుసార్లు జైలుశిక్ష అనుభవించాడు. గుజరాత్ రాష్ట్రంలోని రాజకోట్ లోను, ఆంధ్రలో కృష్ణా జిల్లాలోని [[కొమరవోలు]] లోను గ్రామ పునర్నిర్మాణ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొన్నాడు. కొమరవోలు లో యెర్నేని సుబ్రహ్మణ్యం నెలకొల్పిన గాంధీ ఆశ్రమంలో చేరాడు. [[1943]]-[[1944|44]]ల్లో నెల్లూరు జిల్లాలో చరఖా వ్యాప్తికి కృషిచేసాడు. కులమతాల పట్టింపులు లేకుండా ఎవరి ఇంట్లోనైనా భోజనం చేసేవాడు. [[1946]]లో నెల్లూరు మూలపేటలోని వేణుగోపాలస్వామి ఆలయంలో హరిజనుల ప్రవేశంకోసం నిరాహారదీక్ష బూని, సాధించాడు. మరోసారి నిరాహారదీక్ష చేసి, మద్రాసు ప్రభుత్వం చేత హరిజనోద్ధరణ శాసనాలను ఆమోదింపజేసాడు. దీని ఫలితంగా వారంలో కనీసం ఒకరోజు హరిజనోద్ధరణకు కృషి చెయ్యవలసిందిగా ప్రభుత్వం కలెక్టర్లకు ఉత్తరువులు ఇచ్చింది. జీవితం చివరిదశలో నెల్లూరులో ఉంటూ, హరిజనోద్ధరణకు కృషిచేసాడు. దీనిగురించిన నినాదాలను అట్టలకు రాసి, మెడకు వేలాడేసుకుని ప్రచారం చేసేవాడు. కాళ్ళకు చెప్పులు, తలకు గొడుగు లేకుండా మండుటెండల్లో తిరుగుతూ ప్రచారం చేసే అయన్ను పిచ్చివాడనేవారు. ఆ పిచ్చివాడే ఆంధ్రుల చిరకాల స్వప్నమైన ప్రత్యేక రాష్ట్రాన్ని సాధించేందుకు ప్రాణత్యాగానికి పూనుకుని, అమరజీవి అయ్యాడు. ==ఆంధ్ర రాష్ట్రసాధన దీక్ష== ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్ర సాధన కొరకు మద్రాసులో [[1952]] [[అక్టోబర్ 19]]న [[బులుసు సాంబమూర్తి]] ఇంట్లో నిరాహారదీక్ష ప్రారంభించాడు. చాలా మామూలుగా ప్రారంభమైన దీక్ష, క్రమంగా ప్రజల్లో అలజడి రేపింది. ఆంధ్ర కాంగ్రెసు కమిటీ మాత్రం దీక్షను సమర్ధించలేదు. ప్రజలు మాత్రం శ్రీరాములుకు మద్దతుగా సమ్మెలు, ప్రదర్శనలు జరిపారు. ప్రభుత్వం మాత్రం రాష్ట్రం ఏర్పాటు దిశగా విస్పష్ట ప్రకటన చెయ్యలేదు. చివరికి [[1952]] [[డిసెంబర్ 15]] అర్ధరాత్రి పొట్టి శ్రీరాములు, తన ఆశయసాధనలో ప్రాణాలర్పించి అమరజీవి అయ్యాడు. ఆగ్రహావేశులైన ప్రజలు హింసాత్మకచర్యలకు పాల్పడ్డారు. మద్రాసులో జరిగిన ఆయన శవయాత్రలో నినాదాలతో ప్రజలు ఆయన త్యాగనిరతిని కొనియాడారు. తదుపరి జరిగిన పరిణామాలలో మద్రాసు నుండి విశాఖపట్నం వరకు ఆందోళనలు, హింస చెలరేగాయి. పోలీసు కాల్పుల్లో ప్రజలు మరణించారు. చివరికి [[డిసెంబర్ 19]]న ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఏర్పాటుచేస్తూ [[ప్రధానమంత్రి]] [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] ప్రకటన చేసాడు. [[1953]] [[అక్టోబర్ 1]]న [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] ఏర్పరచింది. ==పొట్టి శ్రీరాములు ప్రశంస== * పొట్టి శ్రీరాములు కార్యదీక్షను చూసి గాంధీజీ ఇలా అన్నాడు: "శ్రీరాములు వంటి దీక్షాపరులు మరో పదిమంది ఉంటే, ఏడాదిలో స్వాతంత్ర్యం సాధీంచవచ్చు" * మద్రాసు మైలాపూరు, రాయపేట హైరోడ్డు లో శ్రీరాములు అమరజీవియైన 126 నంబరు ఇంటిని ఆయన స్మృతి చిహ్నంగా [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం కాపాడుతున్నది. ==మూలాలు, వనరులు== * [[జానమద్ది హనుంచ్ఛాస్త్రి]] రచించిన ''సుప్రసిద్ధుల జీవిత విశేషాలు'' ==బయటి లింకులు== * [http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/11/11/stories/2002111101540200.htm హిందూ పత్రికలో ఈ వ్యాసం] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:1901 జననాలు]] [[Category:1952 మరణాలు]] [[en:zotti Sreeramulu]] నందమూరి తారక రామారావు 2475 25382 2006-05-13T19:13:18Z వెంకట రమణ 24 /* చలనచిత్ర జీవితం */ తెలుగువారు “అన్నగారు” అని అభిమానంతో పిలుచుకొనే '''నందమూరి తారక రామారావు''' (Nandamuri Taraka Rama Rao / NT Rama Rao / NTR) ([[1923]] [[మే 28]] - [[1996]] [[జనవరి 18]]) ఒక గొప్ప నటుడు, ప్రజానాయకుడు. '''రామారావు''', '''ఎన్.టి.ఆర్''', '''ఎన్.టి.రామారావు''' గా కూడా ప్రసిద్ధుడైన ఆయన, [[తెలుగు]], [[తమిళం]] మరియు [[హిందీ]] భాషలలో కలిపి దాదాపుగా 302 [[సినిమా|చిత్రాలలో]] నటించాడు. తన ప్రతిభను కేవలం నటనకే పరిమితం చేయకుండా పలు చిత్రాలను నిర్మించి, మరెన్నో చిత్రాలకు దర్శకత్వం వహించాడు. రామారావు అనేక [[జానపద చిత్రాలు|జానపద]], [[సాంఘిక చిత్రాలు|సాంఘిక]] చిత్రాలలో వైవిధ్యభరితమైన పాత్రలెన్నో పోషించి మెప్పించడమేగాక, రాముడు, కృష్ణుడు వంటి [[పౌరాణిక చిత్రాలు|పౌరాణిక]] పాత్రలతో తెలుగు వారి హృదయాలలో శాశ్వతంగా నిలచిపోయాడు. [[1982]] లో [[తెలుగుదేశం పార్టీ|తెలుగుదేశం]] పేరుతో ఒక రాజకీయ పార్టీని స్థాపించి రాజకీయ రంగప్రవేశం చేసాడు. పార్టీని స్థాపించిన కేవలం 9 నెలలలోనే [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[భారత జాతీయ కాంగ్రెసు|కాంగ్రెస్ పార్టీ]] ఏకచ్ఛత్రాధిపత్యానికి తెరదించుతూ అధికారాన్ని కైవసం చేసుకున్నాడు. ఆ తరువాత మూడు దఫాలుగా దాదాపు 8 సంవత్సరాల పాటు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా]] పనిచేసి, అప్పటి వరకు అత్యధిక కాలం పనిచేసిన ముఖ్యమంత్రిగా నిలచాడు. [[Image:Ntrpic.jpg|నందమూరి తారక రామారావు|right|thumb|250px]] ==బాల్యము, విద్యాభ్యాసము== నందమూరి తారక రామారావు 1923, మే 28 వ తేదీన, సాయంత్రం 4:32కి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని [[కృష్ణా జిల్లా]], [[పామర్రు]] మండలంలోని, [[నిమ్మకూరు]] గ్రామంలో లక్ష్మయ్య చౌదరి, వెంకట రామమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. మొదట కృష్ణ అని పేరుపట్టాలని తల్లి అనుకున్నప్పటికీ, మేనమామ తారక రాముడయితే బాగుంటుంది అని చెప్పడంతో ఆ పేరే పెట్టారు. తరువాత అది కాస్తా తారక రామారావుగా మారింది. పాఠశాల విద్య [[విజయవాడ]] మునిసిపలు హైస్కూలులో చదివాడు. తరువాత విజయవాడ ఎస్.ఆర్.ఆర్. కాలేజీలో చేరారు. ఇక్కడ [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] తెలుగు విభాగానికి అధిపతి. ఒకసారి రామారావును ఒక నాటకములో ఆడవేషం వేయమన్నాడు. అయితే రామారావు తన మీసాలు తీయటానికి 'ససేమిరా' అన్నాడు. మీసాలతోటే నటించడం వలన ఆయనకు "మీసాల నాగమ్మ" అనే పేరు తగిలించారు. [[1942]] మే నెలలో 20 ఏళ్ళ వయసులో మేనమామ కూతురు అయిన బసవ రామతారకంను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. వివాహం విద్యనాశాయ అన్నట్లు పెళ్ళయిన తరువాత పరీక్షలలో రెండుసార్లు తప్పాడు. తరువాత [[గుంటూరు]] [[ఆంధ్రా క్రిస్టియన్ కళాశాల]]లో చేరాడు. అక్కడకూడా నాటక సంఘాల కార్యకలాపాలలో చురుకుగా పాల్గొనేవాడు. ఆ సమయంలోనే నేషనల్ ఆర్ట్ థియేటర్ గ్రూప్ (NAT) అనే నాటక సంస్థను స్థాపించి [[కొంగర జగ్గయ్య]], [[ముక్కామల నాగభూషణం]], కె.వి.ఎస్.శర్మ తదితరులతో '''చేసినపాపం''' వంటి ఎన్నో నాటకాలు ఆడాడు. తరువాతి కాలంలో ఈ సంస్థ కొన్ని చిత్రాలను కూడా నిర్మించింది. ఎన్టీఆర్ మంచి చిత్రకారుడు కూడా. రాష్ట్రవ్యాప్త చిత్రలేఖన పోటీలలో ఆయనకు బహుమతి కూడా లభించింది. [[సుభాష్ చంద్రబోసు]] విజయవాడ వచ్చినప్పుడు ఎన్టీఆర్ బోసు బొమ్మను చిత్రించి ఆయనకు కానుకగా ఇచ్చాడు. ==చలనచిత్ర జీవితం== [[Image:NTR-Movies.JPG|వివిధ సినిమాలలో ఎన్.టి.ఆర్.|left|thumb|280px]] రామారావు కాలేజీలో విద్యాభ్యాసం చేస్తున్నప్పుడు వారి ఆస్తి మొత్తం కొన్ని కారణాల వలన హరించుకుపోయింది. అప్పుడు యుక్తవయసులో ఉన్న రామారావు జీవనం కోసం అనేక పనులు చేసాడు. కొన్ని రోజులు పాల వ్యాపారం, తరువాత కిరాణా కొట్టు, ఆపై ఒక ముద్రణాలయాన్ని కూడా నడిపాడు. ఆర్థిక ఇబ్బందులు ఉన్నప్పటికీ అప్పు చేసేవాడు కాదు. రామారావు [[1947]]లో పట్టభద్రుడయ్యాడు. తదనంతరం ఆయన మద్రాసు సర్వీసు కమీషను పరీక్ష రాసాడు. పరీక్ష రాసిన 1100 మంది నుండి ఎంపిక చేసిన ఏడుగురిలో ఒకడుగా నిలిచాడు. అప్పుడు ఆయనకు మంగళగిరిలో సబ్-రిజిస్ట్రారు ఉద్యోగం లభించింది. అయితే సినిమాలలో చేరాలనే ఆశయం కారణంగా ఆ ఉద్యోగంలో మూడు వారాలకంటే ఎక్కువ ఉండలేకపోయాడు. ప్రముఖ నిర్మాత [[బి.ఏ.సుబ్బారావు]] ఎన్టీఆర్ ఫొటోను [[ఎల్వీ ప్రసాదు]] దగ్గర చూసి, వెంటనే ఆయనను [[మద్రాసు]] పిలిపించి [[పల్లెటూరి పిల్ల]] సినిమాలో <!--ఎటువంటి పరీక్షలు లేకుండానే -->కథానాయకుడిగా ఎంపిక చేసాడు. దీనికి గాను రామారావుకు వెయ్యి నూటపదహార్ల పారితోషికం లబించింది. వెంటనే ఆయన తన సబ్-రిజిస్ట్రారు ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేసేసాడు. కానీ సినిమా నిర్మాణం వెంటనే మొదలు అవ్వలేదు. ఈలోగా మనదేశం అనే సినిమాలో అవకాశం రావడంతో దానిలో నటించాడు. అంచేత ఆయన మొదటిసారి కెమేరా ముందు నటించిన సినిమా [[మనదేశం]] అయింది. [[1949]]లో వచ్చిన ఆ సినిమాలో ఆయన ఒక పోలీసు ఇన్స్‌పెక్టర్‌ పాత్ర పోషించాడు. [[1950]]లో పల్లెటూరి పిల్ల విడుదలైంది. అదే సంవత్సరం ఎల్వీ ప్రసాదు [[షావుకారు]] కూడా విడుదలైంది. ఈ రెండు సినిమాల తరువాత ఎన్టీఆర్ తన నివాసం మద్రాసుకు మార్చివేశాడు. థౌజండ్‌ లైట్స్‌ ప్రాంతంలో ఒక చిన్న గదిని అద్దెకు తీసుకొని అందులో ఉండేవాడు. ఆయనతో పాటు ఆ గదిలో యోగానందు (తరువాతి కాలంలో నిర్మాత అయ్యాడు) కూడా ఉండేవాడు. <!--ఆ సమయంలో రామారావు డబ్బుకు చాలా ఇబ్బంది పడ్డాడు. ఆఖరికి బస్సు చార్జీలకు కూడా డబ్బుండేది కాదు.--> [[Image:శ్రీNTR.jpg| శ్రీకృష్ణుడుగా ఎన్టీఆర్|right|thumb|200px]] [[1951]]లో కె.వి.రెడ్డి [[పాతాళభైరవి]], దాని తరువాత అదే సంవత్సరం [[బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి|బి.ఎన్‌.రెడ్డి]] [[మల్లీశ్వరి]], [[1952]]లో ఎల్వీ ప్రసాదు [[పెళ్ళిచేసి చూడు]], ఆ తరువాత వచ్చిన [[కమలాకర కామేశ్వరరావు]] చిత్రం [[చంద్ర హారం]] ఆయనకు నటుడిగా గొప్ప కీర్తిని సంపాదించి పెట్టాయి. ఈ సినిమాలన్నీ విజయావారివే. ప్రతీ సినిమాకు నెలకు 500 రూపాయిలు జీతం మరియు 5000 రూపాయిల పారితోషికమూ ఇచ్చారు. పాతాళభైరవి 34 కేంద్రాలలో 100 రోజులు ఆడి అప్పట్లో సంచలనం సృష్టించింది. తన ఉంగరాల జుట్టుతో, ఎత్తయిన రూపంతో, వెలుగులు విరజిమ్మే నవ్వుతో ఆంద్రదేశ ప్రజలను ఆకట్టుకుని వారి మనసులలో నిలిచిపోయాడు. [[1956]]లో విడుదలయిన [[మాయాబజార్‌]]లో ఆయన తీసుకున్న 7500 రూపాయల పారితోషికం అపట్లో అత్యధికం అని భావిస్తారు. [[1959]]లో [[ఎవిఎమ్]] వారు నిర్మించి, విడుదల చేసిన [[భూకైలాస్]] చిత్రంలో రావణబ్రహ్మ పాత్రకు <!--నటించేందుకు ఆయన రావణుడి గూర్చి అద్యాయనం చేసి,--> రామారావు ప్రాణప్రతిష్ఠ చేసాడు. <!--మరెవ్వరూ ఆ పాత్రకు రామారావుగారిలా న్యాయం చేయలేరు. -->[[1960]]లో విడుదలయిన [[శ్రీ వెంకటేశ్వర మహాత్మ్యం]] భారీ విజయం సాధించింది. <!--ఆ సినిమా చూసి వెంకటేశ్వర స్వామి భక్తులు ఎన్.టీ.ఆర్. దర్శనం కోసం ఆయన ఇంటి ముందు వరుసలు కట్టారు.--> [[శ్రీమద్విరాటపర్వము]]లో ఆయన ఐదు పాత్రలు పోషించాడు. ఆ విధముగా 1950లలో ఎన్టీఆర్ ఎంతో ప్రజాదరణ పొందిన నటుడిగా ఎదిగాడు. సంవత్సరానికి 10 సినిమాల చొప్పున నటిస్తూ ఉండేవాడు. [[1963]]లో విడుదలయిన [[లవకుశ]] అతి పెద్ద విజయాన్ని నమోదు చేసింది. ఎన్టీఆర్ సినిమాలలోకి వచ్చిన 22 సంవత్సరముల వరకు ఆయన పారితోషికం 4 లేదా 5 అంకెలలోనే ఉండేది. [[1972]]నుంచి ఆయన పారితోషికం లక్షల్లోకి చేరింది. ఎన్టీఆర్ దర్శకత్వంలో వచ్చిన మొదటి చిత్రం [[1961]]లో విడుదలైన [[సీతారామ కళ్యాణం]]. ఈ చిత్రాన్ని తన సోదరుడు త్రివిక్రమరావు ఆధీనంలోని "నేషనల్ ఆర్టు ప్రొడక్షన్సు" పతాకంపై విడుదల చేసాడు. [[1977]]లో విడుదలయిన [[దాన వీర శూర కర్ణ]]లో ఆయన మూడు పాత్రలలో నటిస్తూ స్వయంగా దర్శకత్వం చేసాడు. [[1978]]లో విడుదలయిన [[శ్రీరామ పట్టాభిషేకం]] సినిమాకు కూడా ఆయన దర్శకత్వం వహించాడు. ఎన్టీఆర్ నటించిన సాంఘిక చిత్రాలు [[అడవిరాముడు]], [[యమగోల]] గొప్ప బాక్సాఫీసు విజయం సాధించాయి. [[1991]] ఎన్నికల ప్రచారం కోసం ఆయన నటించి, దర్శకత్వం వహించిన [[బ్రహ్మర్షి విశ్వామిత్ర]] [[1990]]లో విడుదలయింది. ఎన్టీఆర్ క్రమశిక్షణలో చాలా కచ్చితంగా ఉండేవాడు. గంభీరమైన తన స్వరాన్ని కాపాడుకోడానికి ప్రతీరోజూ మద్రాసు మెరీనా బీచిలో అభ్యాసము చేసేవాడు. [[నర్తనశాల]] సినిమా కోసం ఆయన [[వెంపటి చినసత్యం]] దగ్గర [[భరతనాట్యం]] నేర్చుకున్నాడు. వృత్తిపట్ల ఆయన నిబద్ధత అటువంటిది. కెమెరా ముందు ఎన్టీఆర్ తడబడిన దాఖలాలు లేవని చెబుతూంటారు, ఎందుకంటే ఆయన డైలాగులను ముందుగానే కంఠతా పట్టేసేవాడు. ==రాజకీయ ప్రవేశం== [[1978]]లో ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో అధికారానికి వచ్చిన కాంగ్రేసు పార్టీ అంతర్గత కుమ్ములాటల వలన అపకీర్తి పాలయ్యింది. తరచూ ముఖ్యమంత్రులు మారుతూ ఉండేవారు. ఐదు సంవత్సరాల కాలంలో నలుగురు ముఖ్యమంత్రులు మారారు. ముఖ్యమంత్రిని ఢిల్లీలో నిర్ణయించి, రాష్ట్రంలో శాసనసభ్యులచేత నామకార్థం ఎన్నిక చేయించేవారు. ఈ పరిస్థితి కారణంగా ప్రభుత్వం అప్రదిష్ట పాలయింది. [[1981]]లో ఊటీలో [[సర్దార్‌ పాపారాయుడు]] చిత్రం షూటింగు విరామసమయంలో ఒక విలేఖరి, ''మీకు ఇంకో 6 నెలల్లో 60 సంవత్సరాలు నిండుతున్నాయి కదా, మరి మీ జీవితానికి సంబంధించి ఏదయినా నిర్ణయం తీసుకుంటున్నారా?'' ఆని అడిగాడు. దానికి జవాబుగా ''నేను నిమ్మకూరు అనే చిన్న గ్రామములో పుట్టాను. తెలుగు ప్రజలు నన్ను ఎంతగానో ఆదరించారు. వారికి నేనెంతో రుణపడి ఉన్నాను. కాబట్టి నా తరువాతి పుట్టిన రోజునుంచి నా వంతుగా ప్రతీనెలలో 15రోజులు తెలుగుప్రజల సేవకోసం కేటాయిస్తాను'' అని చెప్పాడు. ఆయన చేయబోయే రాజకీయ ప్రయాణానికి అది మొదటి సంకేతం. అప్పటి నుండి ఎన్టీఆర్ తాను నటించవలసిన సినిమాలు త్వరత్వరగా పూర్తి చేసాడు. 1982 [[మార్చి 21]] న హైదరాబాదు వచ్చినప్పుడు అభిమానులు ఆయనకు ఎర్రతివాచీ పరిచి స్వాగతం పలికారు. 1982 [[మార్చి 29]] సాయంత్రము 2:30లకు కొత్త పార్టీ పెడుతున్నట్లు చెప్పాడు. ఆసమయంలోనే తన పార్టీ పేరు ''తెలుగుదేశం''గా నిర్ణయించి, ప్రకటించాడు. పార్టీ ప్రచారానికై తన పాత చెవ్రోలెటు వ్యానును బాగు చేయించి, దానిని ఒక కదిలే వేదికగా తయారు చేయించాడు. దానిపై నుండే ఆయన తన ప్రసంగాలు చేసేవాడు. దానిని ఆయన "చైతన్యరథం" అని అన్నాడు. ఆ రథంపై "తెలుగుదేశం పిలుస్తోంది, రా! కదలి రా!!" అనే నినాదం రాయించాడు. ఆ తరువాతి కాలంలో భారత రాజకీయాల్లో పరుగులెత్తిన ఎన్నో రథాలకు ఈ చైతన్యరథమే స్ఫూర్తి. ==ప్రచార ప్రభంజనం == ఎన్టీఆర్ ప్రజలను చైతన్య పరుస్తూ చైతన్యరథంపై ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నలుమూలలకూ ప్రచార యాత్రను సాగించాడు. చైతన్యరథమే ప్రచార వేదికగా, నివాసంగా మారిపోయింది. ఒక శ్రామికుడి వలె ఖాకీ దుస్తులు ధరించి, నిరంతరం ప్రయాణిస్తూ, ఉపన్యాసాలిస్తూ ప్రజల హృదయాలను దోచుకున్నాడు. ఆంధ్రుల ఆత్మగౌరవ పరిరక్షణ అనే ఒక ఉద్వేగభరితమైన అంశాన్ని తీసుకుని ప్రజల మనోభావాలను తీవ్రంగా ప్రభావితం చేసాడు. కాంగ్రెసు అధికారాన్ని కూకటివేళ్ళతో పెకలించివేసిన ప్రచార ప్రభంజనమది. ఎన్టీఆర్ ప్రసంగాలు ఉద్వేగభరితంగా, ఉద్రేక పూరితంగా ఉండి, ప్రజలను ఎంతో ఆకట్టుకునేవి. <!--ఎన్.టీ.ఆర్. ప్రభావం డిల్లీ [[ఇందిరా గాంధీ]] వరకు పాకింది, వారు ఆంద్ర ప్రదేశ్ లో కాంగ్రేసుపార్టీ గెలవటం కష్టమేమోనని ముఖ్యమంత్రిని మరొక సారి మార్చారు.--> ముఖ్యమంత్రులను తరచూ మార్చడం.., అదీ ఢిల్లీ పెద్దల నిర్ణయం ప్రకారమే తప్ప, శాసనసభ్యుల మాటకు విలువ లేకపోవడం వంటి వాటిని లక్ష్యంగా చేసుకుని తన ప్రసంగాలను మలచుకున్నాడు. కాంగ్రెసు నాయకులు కుక్కమూతి పిందెలనీ, కొజ్జాలనీ, దగాకోరులనీ, దగుల్బాజీలని, అధిష్టానం చేతిలో కీలుబొమ్మలనీ తీవ్రపదజాలంతో విమర్శించాడు. కాంగ్రెసు పార్టీ కారణంగా తెలుగువారి ఆత్మగౌరవం దెబ్బతిన్నదనీ, దాన్ని ఢిల్లో తాకట్టు పెట్టారనీ విమర్శిస్తూ, ఆ ఆత్మగౌరవ పునరుద్ధరణకే తాను రాజకీయాల్లోకి వచ్చానని చెప్పాడు. కాంగ్రెసు నిర్వాకానికి అప్పటికే విసుగు చెందిన, ప్రజలు ఆయన నినాదం పట్ల ఆకర్షితులయ్యారు. <!-- ప్రజలలో ఎన్టీఆర్ ఎంతటి స్పూర్తిని రగిల్చారంటే ఆయన ఎక్కడికి వెళ్ళినా మంగళహారతులు, రక్తతిలకాలు స్వాగతం పలికేవి. ఇందిరాగాంధీ, ఎన్.టీ.ఆర్. ఇద్దరూ తమ చివరి ఎన్నికల ప్రచార సభలను తిరుపతిలోనే పెట్టారు. అప్పుడు ఇందిరాగాంధీ కంటే కూడా ఎన్.టీ.ఆర్. ఎక్కువ మంది ప్రజలను ఆకర్శించగలిగారని చేబుతారు. అంతేకాదు వీధులన్నీ తెలుగుదేశం పార్టీ రంగు ఆయిన పసుపు చొక్కాలతో నిండి పోయిందని చెబుతారు.--> [[1983]] [[జనవరి 7]] న మధ్యాహ్నం ఎన్నికల ఫలితాలను ప్రకటించారు. తెలుగుదేశం 199, కాంగ్రెసు 60, [[సిపిఐ]] 4, [[సిపిఎం]] 5, బిజెపి 3 సీట్లు గెలుచుకున్నాయి. 97 ఎళ్ళ సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉన్న కాంగ్రెసు పార్టీ 9 నెలల తెలుగుదేశం పార్టీ చేతులలో ఓడిపోయింది. ఆయన విజయానికి అప్పటి దినపత్రికలు - ముఖ్యంగా [[ఈనాడు]] - ఎంతో తోడ్పడ్డాయి. ==రాజకీయ ఉత్థాన పతనాలు == [[1970]]లలో ఎదుర్కొన్న చిన్నపాటి ఒడిదుడుకులు తప్పించి, ఎన్టీఆర్ సినిమా జీవితం విజయవంతంగా, అప్రతిహతంగా సాగిపోయింది. అయితే ఆయన రాజకీయ జీవితం అలా -నల్లేరుపై నడకలా సాగలేదు. అద్భుతమైన విజయాలకూ, అవమానకరమైన అపజయాలకు మధ్య తూగుటుయ్యాలలా సాగింది. ఎన్నికల ప్రచారసమయంలో ఎన్టీఆర్ కాంగ్రెసు నాయకులపై చేసిన ఆరోపణల కారణంగాను, ఎన్నికల్లో తెలుగుదేశం చేతిలో కాంగ్రెసు పొందిన దారుణ పరాభవం వలనా, ఆ రెండు పార్టీల మధ్య వైరి భావాన్ని పెంచింది. రాజకీయపార్టీల మధ్యన ఉండే ప్రత్యర్థి భావన కాక శతృత్వ భావన వారి మధ్యన నెలకొంది. తెలుగుదేశం పాలిత ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు కాంగ్రెసు పాలిత కేంద్రానికీ మధ్య వివాదంగా మారే వరకు వెళ్ళింది. '''కేంద్రం మిథ్య''' అనేంతవరకు ఎన్టీఆర్ వెళ్ళాడు. [[1983]] శాసనసభ ఎన్నికలలో ఆయన సాధించిన అపూర్వ విజయం ఆయన రాజకీయ జీవితంలో అత్యున్నత ఘట్టం. అధికారం చేపట్టిన తరువాత, అనేక వివాదాస్పద నిర్ణయాలు తీసుకున్నాడు. ప్రభుత్వోద్యోగుల పదవీ విరమణ తగ్గింపు వీటిలో ప్రధానమైనది. ఈ నిర్ణయాల కారణంగా చాలా వేగంగా ప్రజాభిమానం కోల్పోసాగాడు. [[1984]] [[ఆగష్టు 16]] న [[నాదెండ్ల భాస్కరరావు]], అప్పటి గవర్నరు రాంలాల్, ప్రధానమంత్రి [[ఇందిరా గాంధీ]]ల లోపాయికారీ సహకారంతో రామారావును అధికారం నుండి తొలగించి, తాను దొడ్డిదారిన గద్దెనెక్కడంతో తిరిగి రామారావు ప్రజల్లోకి వెళ్ళాడు. జరిగిన అన్యాయాన్ని ఎలుగెత్తి చాటాడు. ఈ ''ప్రజాస్వామ్య పునరుద్ధరణ ఉద్యమం''లో మిత్రపక్షాలు ఆయనకు ఎంతో సహాయం చేసాయి. ఫలితంగా [[సెప్టెంబర్ 16]] న రామారావును తిరిగి ముఖ్యమంత్రిగా ప్రతిష్టించక తప్పింది కాదు, కేంద్రప్రభుత్వానికి. నెలరోజుల్లోనే, ఆయన ప్రభ తిరిగి శిఖరాగ్రానికి చేరిన సందర్భం ఇది. ఆంద్ర ప్రదేశ్ లో మొదటి కాంగ్రేసేతర ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణస్వీకారం చేసిన తరువాత ఆయన ఎన్నో కార్యక్రమాలు చేపట్టాడు. [[1984]]లో సినిమారంగంలో "స్లాబ్ విధానము"ను అమలుపరిచారు. ప్రభుత్వానికి ఖర్చు తప్ప ఎందుకూ పనికిరాదని చెప్పి [[శాసనమండలి]]ని రద్దు చేసాడు (1985 జూన్ 1 న అధికారికంగా మండలి రద్దయింది). హైదరాబాదు లోని హుస్సేన్‌సాగర్ కట్ట ([[ట్యాంక్ బండ్]])పై సుప్రసిద్ధులైన తెలుగువారి విగ్రహాలు నెలకొల్పాడు. నాదెండ్ల కుట్ర కారణంగా శాసనసభలో తనకు తగ్గిన ఆధిక్యతను తిరిగి సంపాదించే ఉద్దేశ్యంతో మార్చి [[1985]]లో ప్రజలతీర్పు కోరుతూ మధ్యంతర ఎన్నికలకు వెళ్ళాడు. ఆ ఎన్నికలలో 202 స్థానాల్లో గెలిచి తిరిగి అధికారంలోకి వచ్చాడు.<!--విద్యారంగంలో ఆయన తెచ్చిన మార్పులు గందరగోళం సృష్టించి ఆయనకు చెడ్డపేరు తెచ్చాయి. వివేకానంద వేషధారణ వంటి నాటకీయ పద్ధతుల కారణంగాను, ప్రభుత్వోద్యోగుల పదవీ విరమణ వయస్సు తగ్గింపు వంటి ప్రజా వ్యతిరేక చర్యల వలనా, రాజకీయ అనుభవలేమి వలన ఎన్టీఆర్ వేగంగా ప్రజాభిమానం కోల్పోయాడు.--> 1985-89 మధ్య కాలంలో తన ఏకస్వామ్యపాలన వలన ఎన్టీఆర్ ఎంతో అప్రదిష్ట పాలయ్యాడు. పార్టీలోను, ప్రభుత్వంలోను అన్నీ తానే అయి నడిపించాడు. ప్రజల్లో నిరసన భావం కలగడానికి ఇది ప్రధాన కారణమైంది. [[1989]]లో ఎన్నికలకు కొద్ది నెలల ముందు మొత్తం మంత్రివర్గాన్ని ఏకపక్షంగా రద్దుపరచి కొత్త మంత్రుల్ని తీసుకున్నాడు. ఈ కాలంలో జరిగిన కొన్ని కులఘర్షణలు కూడా ప్రభుత్వ ప్రతిష్టపై దెబ్బతీసాయి. 1989 ఎన్నికలలో ఇది తీవ్ర ప్రభావం చూపింది. కాంగ్రెసు తెలుగుదేశాన్ని చిత్తుగా ఓడించి తిరిగి అధికారానికి వచ్చింది. ఎన్నికలలో ఓడిపోయినా భారత దేశంలోని ప్రాంతీయ పార్టీలన్నిటినీ, కమ్యూనిస్టులతో కలిపి కాంగ్రేసుకు ప్రత్యామ్నాయంగా నేషనల్ ఫ్రంట్ అనే ఒక సంకీర్ణాన్ని ఏర్పాటు చేయటంలో ఎన్టీఆర్ విజయం సాధించాడు. [[1991]] లో [[నంద్యాల]] [[లోక్‌సభ]] ఉప ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు తరపున అభ్యర్థిగా అప్పటి ప్రధానమంత్రి [[పి.వి.నరసింహారావు]] నిలబడగా, ప్రధానమంత్రి అయిన ఒక తెలుగువాడికి గౌరవ సూచకంగా ఎన్టీఆర్ ఎవరినీ పోటీగా నిలబెట్టలేదు. 1989-94 మధ్యకాలం ఎన్టీఆర్ రాజకీయ చరిత్రలో అత్యంత నిమ్నదశగా చెప్పవచ్చు. ప్రతిపక్ష నాయకుడిగా శాసనసభలో అధికార కాంగ్రెసు పార్టీ చేతిలో అవమానాలు పొందాడు. శాసనసభలో అధికార, ప్రతిపక్ష పార్టీల మధ్య ఘర్షణ ఏస్థాయిలో ఉండేదంటే - ఈ కాలంలో ప్రతిపక్ష తెలుగుదేశం పార్టీ సభ్యులను 9 సార్లు సభనుండి బహిష్కరించారు. ఈ కాలంలో నాలుగు సినిమాలలో నటించాడు కూడా. తన జీవితకథ రాస్తున్న లక్ష్మీపార్వతిని [[1993]] సెప్టెంబర్‌లో పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. రామారావు వ్యక్తిగత జీవితంలో ఇదో కీలకమైన మలుపు. ఆయన వ్యక్తిగత జీవితం, కుటుంబ సభ్యులతో ఆయన సంబంధాలపై ఈ పెళ్ళి కారణంగా నీడలు కమ్ముకున్నట్లు కనిపించాయి. [[1994]]లో కిలో బియ్యం రెండు రూపాయలు, [[మద్యనిషేధ ఉద్యమం 1994|సంపూర్ణ మద్య నిషేధం]], వంటి హామీలతో, మునుపెన్నడూ ఏపార్టీ కూడా సాధించనన్ని స్థానాలు గెలిచి మళ్ళీ అధికారంలోకి వచ్చాడు. ప్రభుత్వ ఖజానాకు ఎంత భారంపడినా కూడా ఎన్టీఆర్ తన హామీలను అమలుపరిచాడు. అయితే ఆయన రెండవ భార్య లక్ష్మీపార్వతి పార్టీ, ప్రభుత్వ విషయాలలో విపరీతంగా కలుగజేసుకోవటం వలన ఆయన చాలా సమస్యలు ఎదుర్కొనవలసి వచ్చింది. పార్టీలో ప్రముఖులు అభద్రతా భావాన్ని ఎదుర్కొన్నారు. పార్టీలో ముదిరిన సంక్షోభానికి పరాకాష్టగా ఆయన అల్లుడు, ఆనాటి మంత్రీ అయిన [[నారా చంద్రబాబునాయుడు]] తిరుగుబాటు చేసాడు. అంతటితో ఎన్టీఆర్ రాజకీయ జీవితం ముగిసినట్లయింది. అనతికాలంలోనే, [[1996]] [[జనవరి 18]]న 73 సంవత్సరాల వయసులో గుండెపోటుతో ఎన్టీఆర్ మరణించాడు. ముప్పైమూడేళ్ళ తెర జీవితంలోను, పదమూడేళ్ళ రాజకీయ జీవితంలోను నాయకుడిగా వెలిగిన ఎన్టీఆర్ చిరస్మరణీయుడు. ఆయన మరణించినపుడు ఈనాడు పత్రికలో శ్రీధర్ వేసిన [http://img57.echo.cx/img57/4394/61sb.jpg ఈ కార్టూను] ప్రజల హృదయాల్లో ఎన్టీఆర్ పట్ల ఉన్న అభిమానానికి అద్దం పడుతుంది. ==ఎన్టీఆర్ జాతీయ పురస్కారం== ఎన్టీఆర్ పేరిట సినిమా ప్రముఖులకు జీవిత కాలంలో చేసిన సేవకు గుర్తింపుగా '''ఎన్టీఆర్ జాతీయ పురస్కారాన్ని''' ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 1996 లో నెలకొల్పింది. [[2002]] వరకు ఇస్తూ వచ్చిన ఈ అవార్డును ప్రభుత్వం తరువాత నిలిపివేసింది. ఎన్టీఆర్ వర్థంతి సందర్భంగా [[2006]] జనవరి 18 న ఈ పురస్కారాన్ని పునరుద్ధరించాలని పొరభుత్వం నిర్ణయించింది. ==ఎన్టీఆర్ విశిష్టత== *సిసలైన ప్రజానాయకుడు ఎన్టీఆర్‌. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో, ఆయన సమకాలికుల్లో ఆయనంతటి ప్రజానాయకుడు మరొకరు లేరు. *వటవృక్షంలాంటి కాంగ్రెసు పార్టీకి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో దీటైన ప్రత్యామ్నాయాన్ని నిలబెట్టిన గొప్పదనం పూర్తిగా ఎన్టీఆర్‌దే. *పట్టుదలకూ, క్రమశిక్షణకు మారుపేరైన వ్యక్తి ఆయన. ఈ కారణాలవల్లనే కాంగ్రెసు పార్టీని ఎదుర్కొని స్థిరమైన ప్రభుత్వాన్నీ, ప్రభావవంతమైన ప్రతిపక్షాన్ని రాష్ట్ర ప్రజలకు ఇవ్వగలిగాడు. *తెలుగుజాతికీ, తెలుగుభాషకూ దేశవ్యాప్తంగా గుర్తింపు తెచ్చిన వ్యక్తి ఎన్టీఆర్. *స్త్రీలకు ఆస్తిలో వాటా ఉండాలని చట్టం తెచ్చిన ఘనత రామారావుదే. *బలహీన వర్గాలకు లక్షలాదిగా ఇళ్ళు కట్టించిన గొప్పతనం ఆయనకు దక్కింది. *రెండు రూపాయలకే కిలో బియ్యం వాగ్దానం చేసి, ఎన్నో ఆర్థిక ఇబ్బందులకు ఓర్చి, తన వాగ్దానాన్ని నిలబెట్టుకున్నాడు. *[[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు]]లో పట్టుబట్టి రాయలసీమ సాగునీటి అంశాన్ని చేర్చిన ఘనత కూడా ఎన్టీఆర్‌దే. *దేశంలో ప్రధాన ప్రతిపక్షాలను ఒకతాటిపైకి తెచ్చిన నేత ఆయన. *ఎందరో కొత్తవారిని, బాగా చదువుకున్నవారిని రాజకీయాలకు పరిచయం చేసి, ఒంటిచేత్తో వారిని గెలిపించిన ప్రజానాయకుడు ఆయన. [[దేవేందర్ గౌడ్]], [[కె.చంద్రశేఖరరావు]] మొదలైన నేతలు ఆయన పరిచయం చేసినవారే. ==ఎన్టీఆర్ పై విమర్శ== *ఏకస్వామ్య పరిపాలన *వ్యక్తుల గురించి, రాజకీయ పార్టీల గురించి ఆయన వాడిన భాష రాజకీయాల్లో ఒక కొత్త ఒరవడిని సృష్టించింది. ఇతర పార్టీలు దీన్ని మరింత ముందుకు తీసుకువెళ్ళడంతో రాజకీయనేతలు వాడే భాషా స్థాయి మరింత పడిపోయింది. *ఏ ఇతర నేతకూ లభించని ప్రజాదరణ పొందినా కేవలం స్వీయ తప్పిదాల కారణంగా దాన్ని నిలుపుకోలేకపోయాడు. *ఆయన పాలనా కాలంలో కులపరమైన ఘర్షణలు జరిగాయి. ఆయనకు ప్రత్యక్ష సంబంధం లేకున్నా, అప్పటి ముఖ్యమంత్రిగా బాధ్యత వహించక తప్పలేదు. ==సినిమాలు== ===నటుడిగా=== [[యన్టీ రామారావు నటించిన సినిమాల జాబితా]] ===దర్శకునిగా=== #శ్రీసీతారామకళ్యాణం(1961) #గులేబకావళికథ(1962) #శ్రీకృష్ణపాండవీయం(1966) #వరకట్నం(1969) #తల్లాపెళ్ళామా(1970) #తాతమ్మకల(1974) #దానవీరశూరకర్ణ(1977) #చాణక్యచంద్రగుప్త(1977) #అక్బర్ సలీమ్ అనార్కలి(1978) #శ్రీరామపట్టాభిషేకం(1978) #శ్రీమద్విరాటపర్వం(1979) #శ్రీతిరుపతివెంకటేశ్వరకల్యాణం(1979) #చండశాసనుడు(1983) #శ్రీమద్విరాటపోతులూరివీరబ్రహ్మేంద్రస్వామిచరిత్ర(1984) #బ్రహ్మర్షివిశ్వామిత్ర(1991) #సామ్రాట్ అశోక(1992) ===నిర్మాతగా=== #సామ్రాట్ అశోక్(1992) #శ్రీనాథకవిసార్వభౌమ(1993) ===రచయితగా=== #''బిదాయి(1974) (హిందీ)'' ==మూలాలు, వనరులు== * [http://www.telugudesamparty.org తెలుగు దేశం పార్టీ వెబ్ సైటు] * [http://www.odi.org.uk/publications/working_papers/wp180.pdf ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో ప్రజాస్వామ్యం, ఎన్నికల రాజకీయాలు] * [http://www.odi.org.uk/publications/working_papers/wp179.pdf ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో కుల, వర్గ రాజకీయాలపై ఒక సమీక్షా వ్యాసం] * [http://listserv.indnet.org/cgi/wa.cgi?A2=ind9408b&L=india-d&F=&S=&P=1619 తెలుగుదేశం శాసనసభ్యుల సస్పెన్షన్] * [http://listserv.nodak.edu/cgi-bin/wa.exe?A2=ind9309&L=telugu&F=&S=&P=1606 రెండో పెళ్ళి] * వివిధ పుస్తకాలు, వెబ్ వనరులు ==బయటి లింకులు== * [http://www.nandamurifans.com నందమూరి అభిమానుల వెబ్ సైటు] * [http://www.telugupeople.com/cinema/profile.asp?artistID=1 తెలుగుపీపుల్.కాం లో నందమూరి తారక రామారావు గురించి] * [http://img57.echo.cx/img57/4394/61sb.jpg రామారావు మరణించినపుడు ఈనాడులో శ్రీధర్ వేసిన కార్టూను] {{క్రమము| ముందరి=[[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>09/01/1983&mdash;16/08/1984| తరువాతి=[[నాదెండ్ల భాస్కరరావు]] }} {{క్రమము| ముందరి=[[నాదెండ్ల భాస్కరరావు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>16/09/1984&mdash;03/12/1989| తరువాతి=డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] }} {{క్రమము| ముందరి=[[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>12/12/1994&mdash;01/09/1995| తరువాతి=[[నారా చంద్రబాబునాయుడు]] }} {{విశేషవ్యాసం|2006 జనవరి 16}} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] [[Category:1923 జననాలు]] [[Category:1996 మరణాలు]] [[Category:పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీతలు]] [[en:Nandamuri Taraka Ramarao]] వై.ఎస్.రాజశేఖర్ రెడ్డి 2477 21323 2006-03-25T14:26:32Z వైఙాసత్య 58 redir #REDIRECT[[వై.యస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] గురజాడ అప్పారావు 2482 18135 2006-01-13T07:58:08Z Mpradeep 50 /* ఎవరెవరు ఏమన్నారు */ spelling correction [[Image:Gurajada Apparao.jpg|frame|left|గురజాడ అప్పారావు]][[Image:Gurajada.gif|right|గురజాడ అప్పారావు]] ==ప్రవేశిక== ''[[తాంబూలాలిచ్చేశాను, ఇక తన్నుకు చావండి]]'' ''దామిట్‌! కథ అడ్డంగా తిరిగిందీ'' ''పొగ తాగని వాడు దున్నపోతై పుట్టున్‌'' గురజాడ అప్పారావు గురించి వినని వారు వుంటారేమో గానీ, కన్యాశుల్కం నాటకంలో ఆయన సృజించిన ఈ వాక్యాలు వినని తెలుగు వారు వుండరు. ఈనాటకంలో ఆయన సృష్టించిన గిరీశం, మధురవాణి, రామప్పంతులు మొదలైన పాత్రలు కూడా అంతే ప్రఖ్యాతి పొందాయి. '''గు ర జా డ అ ప్పా రా వు''' తెలుగు సాహిత్యాన్ని సుసంపన్నం చేసిన గొప్ప సాహితీకారులలో ఒకరు. [[19 వ శతాబ్దం]]లోను, [[20 వ శతాబ్దం|20 వ శతబ్ది]] మొదటి దశకంలోను ఆయన చేసిన రచనలు ఈనాటికీ ప్రజల మన్ననలను పొందుతున్నాయి. రాశిలో తక్కువైనా, ఆయనవి వాసికెక్కిన రచనలు. వ్యావహారిక భాషలో రచనలు చేయడం తప్పుగానూ, చేతకానితనం గాను భావించే ఆ రోజుల్లో ఆయన ప్రజలందరికీ అర్ధమయ్యే జీవ భాషలో రచనలు చేసారు. ==జీవిత విశేషాలు== [[విశాఖపట్నం]] జిల్లా [[ఎలమంచిలి]] తాలూకా [[రాయవరం]] గ్రామంలో [[1862]] [[సెప్టెంబర్ 21]] అప్పారావు జన్మించారు. తండ్రి వెంకట రామదాసు, తల్లి కౌసల్యమ్మ. చీపురుపల్లిలో పదేళ్ళ వరకు చదివారు. విజయనగరంలో బి.ఏ చదువుతున్నపుడు వాడుక భాషా ఉద్యమ నాయకుడు గిడుగు రామమూర్తి పంతులు ఆయనకు సహాధ్యాయి. వారిద్దరూ ప్రాణస్నేహితులు. [[1884]] లో మహారాజ కాలేజి వారి పాఠశాలలో ఉపాధ్యాయుడిగా చేరారు. [[1885]] లో అప్పలనరసమ్మ గారితో వివాహమైంది. [[1886]] లో డిప్యూటీ కలెక్టరు ఆప్ఫీసులో హెడ్‌ క్లర్కు పదవినీ, [[1887]] లో కళాశాల లో అధ్యాపక పదవిని నిర్వహించారు. [[1886]] లో రాజా వారి ఆస్థానంలో చేరారు. [[1911]] లో మద్రాసు యూనివర్సిటీ లోని బోర్డ్‌ ఆఫ్‌ స్టడీస్‌ లో సభ్యత్వం లభించింది. గిడుగు రామమూర్తి తో కలిసి వాడుక భాషా వ్యాప్తికి ఉద్యమించారు. ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచిన '''[[కన్యాశుల్కం]]''' నాటకాన్ని [[1890]] ప్రాంతాల్లో పూర్తి వాడుక భాషలో రచించారు (ఖచ్చితమైన సంవత్సరం తెలియ రాలేదు). ఆ రోజుల్లో ప్రబలంగా వున్న కన్యాశుల్కం, వేశ్యావృత్తి వంటి దురాచారాలపై విమర్శ ఈ నాటకానికి కథావస్తువు. [[1892]] లో నాటకపు తొలి ప్రదర్శన జరిగింది. [[1897]] లో కన్యాశుల్కం తొలి కూర్పును మహారాజా ఆనందగజపతికి అంకితమిచ్చారు. ఇప్పుడు మనకు దొరుకుతున్న కన్యాశుల్కం రెండవ కూర్పును [[1909]] లో రచించారు. 53 సంవత్సరాల వయసులో [[1915]] [[నవంబర్ 30]] న గరజాడ అప్పారావు మరణించారు. ఆయనకు ముగ్గురు సంతానం - ఇద్దరు కుమార్తెలూ, ఒక కుమారుడు. ==సాహితీ చరిత్ర== గురజాడ రచనల్లో [[కన్యాశుల్కం]] అగ్రగణ్యమైనది. కన్యాశుల్కం [[కన్యాశుల్కం దురాచారం|దురాచారాన్ని]] విమర్శిస్తూ గురజాడ రచించిన ఈ నాటకం భారతీయ భాషల్లో వెలువడిన ఉత్తమోత్తమమైన రచనలలో ఒకటి. 1892 లో ప్రచురించిన మొదటి కూర్పుకు ఎన్నో మార్పులు చేసి 1909 లో రెండవ కూర్పును ప్రచురించారు. వాడుక భాషలో, విజయనగర ప్రాంత యాసలో రాసిన ఈ నాటకం 100 సంవత్సరాల తరువాత కూడా ఈ నాటికీ పాఠకులను అలరిస్తూ ఉంది. ఈ నాటకం [[కన్నడం]], [[ఫ్రెంచి]], [[రష్యన్‌]], [[ఇంగ్లీషు]] (2 సార్లు), [[తమిళం]], [[హిందీ]] (2 సార్లు) భాషల్లోకి అనువాదమైంది. గురజాడ మరణం తరువాత కన్యాశుల్కం పై ఎన్నో వివాదాలు రేగాయి. అది అసలు ఆయన రాయనేలేదనీ, వేరెవరో రాస్తే, తన పేరు వేసుకున్నారని ఒకటి; ఆయన ఇంగ్లీషులో రాస్తే, వేరే ఒకాయన దానిని తెలుగు లోకి అనువదించారని మరొకటి, ఇలాగ కొన్ని వివాదాలు రేగాయి. చివరికి ఆ వాదనలన్నీ అసత్యాలని తేలిపోయాయి. ఈ వివాదాలన్నీ గురజాడ మరణం తరువాత వచ్చినవే. ఇన్ని వివాదాల మధ్యా కన్యాశుల్కం కొన్ని వందల ప్రదర్శనలు పూర్తి చేసుకుంది. 100 ప్రదర్శనలు పూర్తి చేసుకున్న మొదటి తెలుగు సాంఘిక నాటకమదే! '''[[పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మా]]''' అనే సుప్రసిధ్ద గేయం ఆయన రచనల్లో మరొకటి. దీని ఇతివృత్తం కూడా కన్యాశుల్కం దురాచారమే. కరుణ రసాత్మకమైన ఈ గేయ కావ్యం లోని చివరి పద్యం ఇది: కన్నుల కాంతులు కలువల చేరెను మేలిమి జేరెను మేని పసల్‌ హంసల జేరెను నడకల బెడగులు దుర్గను జేరెను పూర్ణమ్మ ఆయన రాసిన ప్రముఖ గేయం లోని ఒక భాగం ఇది: :<small>'''[[దేశమును ప్రేమించుమన్నా|పూర్తి గేయాన్ని]]''' కూడా చదవండి.</small> దేశమును ప్రేమించుమన్నా మంచి యన్నది పెంచుమన్నా వొట్టి మాటలు కట్టిపెట్టోయ్‌ గట్టిమేల్‌ తలపెట్టవోయ్‌ ''కొండుభట్టీయం'', ''నీలగిరి పాటలు'', ''ముత్యాల సరములు'', ''కన్యక'', ''బిల్‌హణీయం'' (అసంపూర్ణం), ''లంగరెత్తుము'', ''దించులంగరు'', ''కాసులు'' ఆయన ఇతర రచనలు. ==కన్యాశుల్కం కర్తృత్వం పై వివాదం== 1955 మార్చి 13 న (అప్పారావు గారు మరణించిన దాదాపు 40 ఏళ్ళ తరువాత) జయంతి కుమారస్వామి గారు ఆంధ్ర పత్రికలో రాసిన ఒక వ్యాసంతో ఒక పెద్ద వివాదం చెలరేగింది. ఆ వ్యాసంలో కుమరస్వామి ఇలా రాసారు: "గురజాడ అప్పారావు గారు ఆంగ్లములో బహు నిష్ణాతులు. ఆయన ఎన్నో రచనలను ఆంగ్లంలోనే చేసారు. కన్యాశుల్కాన్ని కూడా ఆంగ్లంలోనే రచించారు. కాని తెనిగించినది అప్పా రావు గారు కాదు, గోమఠం శ్రీనివాసాచార్యులు గారు. గోమఠం శ్రీనివాసాచార్యులు గారిది విజయనగరమే అని, ఈ సంగతి గురజాడ అప్పారావు గారి మిత్రులైన వావిళ్ళ వెంకటేశ్వర శాస్త్రి గారి ద్వారా తెలియ వస్తున్నది..." "..లోకం అంతా గురజాడ అప్పారావు గారే కన్యాశుల్కం తెలుగులో రాసారు అని అనుకుంటున్నారు. శ్రీనివాసాచార్య్లు గారు తెనిగించడం నిజమా? అభూతకల్పనా??" ఇలా సాగింది ఆ వ్యాసం. ఈ వ్యాసంపై ఉవ్వెత్తున విమర్శలు రేగి ఒక నెలాపదిహేను రోజులపాటు ఆంధ్ర పత్రికలో రసవత్తరమైన చర్చ జరిగింది. ఎందరో ఉద్దండులు చర్చలో పాల్గొనారు. జయంతి కుమారస్వామి గారు వివాదం లేవదీస్తే, నిడుదవోలు వెంకట రావు ఆ వాదనను సమర్ధిస్తూ రాసారు. [[ఆరుద్ర]], రామదాసు (అప్పారావు గారి కుమారుడు), గిడుగు సీతాపతి, భమిడిపాటి కామేశ్వర రావు, వంగోలు మునిసుబ్రహ్మణ్యం, ఎ వి జగన్నాధ రావు మొదలైన వారెందరో ఆ వాదనను వ్యతిరేకిస్తూ ఆంధ్ర పత్రికలో వ్యాసాలు రాసారు. ఈలోగా యామిజాల పద్మనాభ స్వామి గారు వావిళ్ళ వెంకటేశ్వర శాస్త్రి ని ఇంటర్వ్యూ చేసారు. ఆ ఇంటర్వ్యూ లో శాస్త్రి గారు "గురజాడ కన్యా శుల్కాన్ని ఇంగ్లీషులో రాసారు. దానిని తెలుగులో రాసింది మాత్రం గోమఠం శ్రీనివాసాచార్యులు గారు." అని చెప్పారని స్వామి గారు ఆంధ్రపత్రికలో రాసారు. దీనిపై మరిన్ని విమర్శలు చెలరేగాయి. చివరికి ఆంధ్ర పత్రిక సాహిత్య విలేకరి వావిళ్ళ వారిని ఇంటర్వ్యూ చేసి ఇలా రాసారు. వావిళ్ళ వారు "కన్యాశుల్కం తెలుగు లో రసింది గురజాడే. దానిని ప్రదర్శన యోగ్యం చెయ్యడానికి గోమఠం వారూ, వేదం వెంకటాచలయ్య గారు అక్కడక్కడా మెరుగులు పెట్టారు" అని చెప్పారు. మరి స్వామి గారికి అలా ఎందుకు చెప్పారని అడగ్గా వావిళ్ళ వారు ఇలా అన్నారు:"ఏదో అడిగినాడు. ఏదో చెప్పినాను. మీరు పాటించకండి". ఈ విధంగా ఆ వివాదం సద్దుమణిగింది. ఇంత వివాదానికీ మూలకారణం ఐన వావిళ్ళ వెంకటేశ్వర శాస్త్రి గారు తనకు తానుగా ఒక్క ప్రకటన కూడా చెయ్యక పోవడం విశేషం. అప్పట్లో ఆంధ్ర పత్రికలో వచ్చిన ఈ వ్యాస పరంపరను ఆచార్య మొదలి నాగభూషణ శర్మ, డాక్టరు ఏటుకూరి ప్రసాదు గారల సంపాదకత్వంలో [[విశాలాంధ్ర పబ్లిషింగు హౌసు]] వారు ఒక పుస్తకంగా ముద్రించారు. 970 పేజీల బృహద్గ్రంధంలో పై వివాదం తో పాటు గా, కన్యాశుల్కం గురించిన ఎన్నో వ్యాసాలు, విశ్లేషణలు, పరిశోధనలు, పాత్రల పరిశీలనలు ఉన్నాయి. కన్యాశుల్కం '''గురించి''' తెలుసుకోవడానికి ఈ పుస్తకం ఒక గొప్ప వనరు. ==ఎవరెవరు ఏమన్నారు== * "కన్యాశుల్కం నాటకానికి సాటి రాగల రచన భారతీయ సాహితంలో మృచ్చకటికం తప్ప మరోటి లేదు" - ''[[శ్రీశ్రీ]]'' * "కవిత్రయమంటే [[తిక్కన]], [[వేమన]], గురజాడ" - ''శ్రీశ్రీ'' * "గురజాడ 1915 లో చనిపోలేదు, అప్పుడే ఆయన జీవించడం ప్రారంభించాడు" - ''[[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]]'' [[Image:GurajaaDa appaaraavu text.jpg|right|350px|గురజాడ అప్పారావు ]] [[Image:GurajaaDa appaaraavu.jpg|left|150px|గురజాడ అప్పారావు ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:1862 జననాలు]] [[Category:1915 మరణాలు]] [[en:Gurajada Apparao]] రంగనాయకమ్మ 2483 21558 2006-04-04T02:01:04Z Satyavani 336 /* బయటి లింకులు */ {{విస్తరణ}} '''ముప్పాళ్ల రంగనాయకమ్మ''' సుప్రసిద్ధ [[స్త్రీవాద]], [[హేతువాద]] రచయిత్రి. ఈమె వ్రాసిన నవల '[[జానకి విముక్తి]]' [[ఆంధ్రప్రభ వారపత్రిక]]లో సీరియల్ గా వస్తూ ఉన్న రోజుల్లోనే వివాదాస్పదం కావడం వల్ల మధ్యలోనే ఆగి పోయింది. [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] వ్రాసిన '[[రామాయణ కల్పవృక్షం]]' ని తీవ్రంగా విమర్శిస్తూ '[[రామాయణ విషవృక్షం]]' వ్రాసింది. ఆధునిక తెలుగు సాహిత్యం లో తీవ్ర సంచలనం కలిగించిన [[యండమూరి వీరేంద్రనాథ్]] నవల '[[తులసీదళం]]' ని విమర్శిస్తూ పుంఖానుపుంఖాలుగా వ్యాసాలు వ్రాసింది. వాటిలో యండమూరి తో బాటు ఆ నవలకు ముందుమాట వ్రాసిన డాక్టర్ [[కొమ్మూరి వేణుగోపాలరావు]] ను కూడా విమర్శించడం వల్ల ఆయన పరువు నష్టం దావా వేసి గెలిచాడు. ఆమె ఆవేశం, ఆమె భావాల్లోని స్పష్టత పాఠకులను ఆశ్చర్యపరుస్తాయి. అద్భుతమైన భావ వ్యక్తీకరణతో, అంతర్లీనంగా వినిపించే ఆవేశంతో, కడుపుబ్బ నవ్వించే హాస్య చతురతతో ఆమె వ్రాసిన మంచి నవల [[స్వీట్ హోం]]. రంగనాయకమ్మ, [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా [[బొమ్మిడి]] గ్రామములో [[1939]] లో జన్మించింది. ఈమె [[తాడేపల్లిగూడెం]] లో ఉన్నత పాఠశాలలో చదివి 1955 లో ఎస్.ఎస్.ఎల్.సీ ఉత్తీర్ణురాలయ్యింది. ఈమె తల్లితండ్రులు ఉన్నత చదువులకొరకు దూరప్రాంతములోని కళాశాలకు పంపించి చదివించలేని కారణముగా ఈమె విధ్యాభ్యాసము అంతటితో ఆగిపోయినది. రంగనాయకమ్మ [[1958]]లో సాంప్రదాయకముగా పెద్దలు కుదిర్చిన పెళ్లి చేసుకొన్నది. కానీ విరుద్ధ భావాలతో కొనసాగలేక [[1970]] లో ఆ వివాహము నుండి బయటపడినది. అప్పటి నుండి తన కంటే వయసులో పది సంవత్సరాలు చిన్నవాడు, తన అభిమాని, పాఠకుడు అయిన బీ.ఆర్.బాపూజీ (అలియాస్ గాంధీ) తో కలసి నివసిస్తున్నది. ===నవలలు=== జానకి విముక్తి <br> రచయత్రి <br> బలిపీఠం <br> క్రిష్ణవేణి <br> పేకమేడలు <br> కూలినగోడలు <br> స్త్రీ <br> ఇదే నా న్యాయం <br> చదువుకున్న కమల <br> కల ఎందుకు <br> స్వీట్ హోం <br> అంధకారంలొ <br> ==బయటి లింకులు== *[http://www.ranganayakamma.org/index.html రంగనాయకమ్మ వెబ్ సైటు] [[Category:స్త్రీవాద రచయితలు]] ఆత్రేయ 2485 26857 2006-06-11T18:56:25Z Srinivasa 246 /* ఆత్రేయ గురించి */ {{మొలక}} [[image:Atreya.gif|thumbnail|మనసు కవి ఆత్రేయ]] '''ఆచార్య ఆత్రేయ''' గా సినీరంగ ప్రవేశం చేసిన '''కిళాంబి వెంకట నరసింహాచార్యులు''' ([[మే 7]], [[1921]]) తెలుగులో సుప్రసిద్ధ సినీ రచయిత. 1921 మే 7 న [[నెల్లూరు]] జిల్లాలోని [[సూళ్ళూరుపేట]] మండలంలో గల [[మంగళంపాడు]] గ్రామంలో జన్మించాడు. ఆత్రేయ పాటలలో ఎక్కువగా మనసుకు సంబందించిన ప్రస్తావన ఉండటం వలన ఆయన '''మనసు కవి''', '''మన సుకవి ''' అయ్యాడు. [[దీక్ష]] (1950) చిత్రానికి తొలిసారి గీత రచన, అదే సంవత్సరంలో విడుదలైన [[సంసారం]] చిత్రానికి తొలిసారి కధా రచన చేసారు. [[వాగ్ధానం]] (1961) చిత్రానికి దర్శకత్వం కూడా చేసాడు. చిన్ని చిన్ని పదాలతో స్పష్టమైన భావాన్ని పలికించడంలో ఆత్రేయ ఘనాపాటి. తెలుగు పాటను ఆస్వాదించే అందరి మనసులను దోచుకున్న ఈ మనసు కవి [[1989]],[[సెప్టెంబర్ 9]] న స్వర్గస్తులయ్యారు. ==ఆత్రేయ గురించి== *రచనలు చేయడానికి చాలా సమయం తీసుకునేవాడు ఆత్రేయ. నిర్మాతలను తిప్పుకునేవాడు. రాయక నిర్మాతలనూ రాసి ప్రేక్షకులనూ ఏడిపిస్తాడని ఆయనపై ఓ ఛలోక్తి. *తన పాటల్లో అత్యున్నత భావాలను పలికించినట్లే, ద్వంద్వార్థాలనూ, చవకబారు అర్థాలనూ ప్రతిఫలించాడు. అంచేత ఆయనను ''బూత్రేయ'' అనీ అన్నారు. *ఒకసారి ఏదో చిత్రానికి పాట రాయవలసివచ్చినప్పుడు చాలా సమయం తీసుకోవడంతో నిర్మాత గొల్లుమన్నాడు. తను ఆ పాట కోసం బస చేసిన హోటల్ పేరు కళంగ అందుకే పల్లవి తట్టడంలేదని చెప్పి వేరే హోటల్ కి మార్పించుకుని వెంటనే ఆ పాటను పూర్తి చేసారు. [[Category:1921 జననాలు]] [[Category:1989 మరణాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు]] Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము 2486 19527 2006-02-02T17:41:34Z Chaduvari 97 లింకుల మార్పులు [[వికీపీడియా]] అనేది పాఠకులే ''[[Collaborative writing|సామూహికంగా]]'' రాస్తున్న ఒక [[విజ్ఞాన సర్వస్వం]]. ఈ సైటు ఒక [[వికీ]].. అంటే, ఎవరైనా - మీతో సహా -, ఏ వ్యాసాన్నయినా మార్చవచ్చు అని. కానీ, అది చెయ్యబోయే ముందు ఈ వ్యాసాన్ని చదవండి. == వికీపీడీయాను చదవడం == వికీపీడియా అనేక రకాల విషయాల గురించిన సమాచార సంగ్రహం. [[రాజకీయాలు]], [[విజ్ణాన శాస్త్రం]], [[చరిత్ర]], [[సంగీతం]], [[మతం]], [[పాప్‌ సంస్కృతి]], [[క్రీడలు]] మొదలైన ఎన్నో అంశాలు ఇందులో ఉన్నాయి. ఈ అంశాలను చూడండి. {{categorybrowsebar}} వ్యాసాలలో మీకు కావల్సిన సమాచారం కొరకు వెదకవచ్చు. ఎడమ పక్కన గల "అన్వేషణ" లో మీకు కావలసిన పదం రాసి "అన్వేషణ" మీట నొక్కండి. ఒక్కోసారి సర్వర్లు పని వత్తిడిలో ఉన్నపుడు అన్వేషణ పని చెయ్యక పోవచ్చు; అప్పుడు మీ అభ్యర్థన [[Google|గూగుల్]]- ఆధారిత అన్వేషణకు వెళుతుంది. ఇంకా [[Wikipedia:అన్వేషణ|ఇతర విధాల]] ద్వారా [[Wikipedia:Readers%27_FAQ#How_do_I_search_Wikipedia.3F|వికీపీడియాలో అన్వేషణ]] చెయ్యవచ్చు. మీరు చదివిన వ్యాసం మీకు నచ్చితే, [[Wikipedia:చర్చ పేజీ|చర్చా పేజీ]] లో మీ సందేశం రాయవచ్చు. పేజీ కి పైనున్న '''చర్చ ''' లింకును నొక్కి, ఈ పేజీలోకి వెళ్ళవచ్చు. తరువాత ఆ పేజీ లోని '''ఈ పేజీని మార్చు''' అనే లింకును గానీ, ఆ లింకుకు పక్కనే గల '''+''' ను గాని నొక్కి మీ అభిప్రాయం రాయవచ్చు. ప్రయోజనకరమైన అభిప్రాయాల్ని మేము ఆహ్వానిస్తాం. మా వద్ద లేనిది ఏమైనా ఉన్నా, లేదా అదెక్కడుందో మీకు కనపడకున్నా, [[Wikipedia:సంప్రదించు కేంద్రం|సంప్రదించు కేంద్రం]] వద్ద అడగండి, లేదా ఆ విషయాన్ని [[Wikipedia:అభ్యర్ధించిన వ్యాసాలు|అభ్యర్ధించిన వ్యాసాలు]] లో రాయండి. [[Wikipedia:శోధించడం|వికీపీడియా శోధన]]కు ఇతర మార్గాలు చూడండి లేదా... [[Help:Starting a new page|మీరే ఒక వ్యాసం రాయండి]]. == దిద్దుబాట్లు == వికీపీడియా లో పేజీలను ఎవరైనా సరిదిద్దవచ్చు &mdash; ఈ పేజీ తో సహా! పేజీ లోని సమాచారాన్ని సరిదిద్దవలసిన అవసరం ఉందని మీరు భావిస్తే, పేజీకి పైనున్న '''ఈ పేజీ ని మార్చు''' అనే లింకును నొక్కి ([[Wikipedia:This page is protected|సంరక్షించిన పేజీలు]] తప్ప) సరిదిద్దవచ్చు. దీని కోసం ప్రత్యేకించి ఏమీ అవసరం లేదు; మీరు [[Wikipedia:లాగిన్‌ అవడం ఎలా|లాగిన్‌]] అయి ఉండవలసిన అవసరము కూడా లేదు. ఇదెలా పని చేస్తుందో (పేజీని చెడగొట్టకుండా) చూద్దామనుకుంటే, [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] లో తనివితీరా ప్రయోగాలు చెయ్యండి. నిజమైన పేజీలను (ఈ పేజీ వంటివి) సరిదిద్దాలనుకుంటే, వ్యాసాన్ని పూర్తిగా కాపీ చేసి, ప్రయోగశాల లో పెట్టుకుని సరిదిద్దండి. ఇంకా తెలుసుకోవాలంటే, [[Wikipedia:పాఠం|వికీపీడియా పాఠం]] చూడండి. ఇదంతా చూస్తే ముందు బెరుకుగా ఉండవచ్చు, కానీ వికీపీడియా వ్యవస్థ ఈ విధంగా పని చేస్తూ విజయవంతం అవడానికి కారణాలు [[Wikipedia:సాధారణ అభ్యంతరాలకు సమాధానాలు|సాధారణ అభ్యంతరాలకు సమాధానాలు]] లో చూడండి. ==విధానాలు== మీరు గమనించవలసిన కొన్ని [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలు, మార్గదర్శకాలు]] ఉన్నాయి. మూడు అతి ముఖ్యమైన సూత్రాలేమిటంటే - NPOV, GFDL, మరియు మర్యాద. వీటికి అర్ధం ఏమిటి? *NPOV, లేదా [[Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్కోణం|తటస్థ దృక్కోణం]] అంటే వ్యాసాలు పక్షపాతంగా ఉండకూడదు, విషయంపై ఉన్న విభిన్న దృక్కోణాల్ని సమగ్రంగా ప్రతిబింబించాలి. *అన్ని రచనలూ [[GNU ఫ్రీ దాక్యుమేంటేషన్‌ లైసెన్సు]] (GFDL) కు లోబడి ఉండాలి. ఇది, వికీపీడియా ఎప్పటికీ ఉచితంగానే ఉండేలా చూస్తుంది. కాపీ హక్కులు గల వ్యాసాన్ని అనుమతి లేకుండా దయచేసి వికీపీడియాలో సమర్పించకండి. (మరింత సమాచారానికై [[Wikipedia:కాపీహక్కులు|కాపీహక్కులు]] చూడండి). *మర్యాద. వికీపీడియా ఒక సామూహిక కార్యం, కాబట్టి పరస్పర గౌరవం, [[Wikipedia:మర్యాద|మర్యాద]], మరియు [[Wikipedia:వికీప్రేమ|వికీప్రేమ]] తప్పనిసరిగా ఉండాలి. ఎవరితోనైనా విభేధించినపుడు [[Wikipedia:Assume good faith|సకారణంగా చెయ్యండి]], [[Wikipedia:సంయమనంగా ఉండండి|సంయమనంగా ఉండండి]], మర్యాదగా వ్యవహరించండి. మార్పులు చేర్పులు చేసినపుడు [[Wikipedia:దిద్దుబాటు సారాంశం|చిన్న సారాంశం]] జత చేస్తే మీ మార్పుల ఆవశ్యకతను ఇతరులు గుర్తించి, అంగీకరించడానికి సహాయపడుతుంది. మీ మార్పు చేర్పులను మార్చినట్లో, తీసివేసినట్లో మీరు గమనిస్తే, తిరిగి మార్పు చేసే ముందు కాస్త నిదానించండి. పేజీ చరితంలో గానీ, మీ చర్చా పేజీ లో గాని, వ్యాసపు చర్చా పేజీ లో గాని చర్చించండి. ఇంకా[[Wikipedia:Wikiquette|వికీ సాంప్రదాయం]] చూడండి. ==నిరుత్సాహపడకండి== మీరు మార్పుచేర్పులు మొదలు పెట్టీ పెట్టగానే అభిప్రాయ భేదాలు తలెత్తితే, నిరుత్సాహ పడకండి. సామూహికంగా చేసే ఏ పనిలోనైనా ఘర్షణలు తప్పవు. [[Wikipedia:Writers rules of engagement|సభ్యుల సంవాద నియమాలు]] చూడండి. వాటిని ఉపయోగించుకొని సమస్యల పరిష్కారానికి మార్గాలు తెలుసుకోండి. మీకు అర్ధం కానిది ఏమైనా ఉంటే &mdash; సాంకేతికమైనా, సామాజికమైనా &mdash; దాని కొరకు ఎక్కడ వెతకాలో తెలియకపోతే, [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం]] లో ప్రశ్నించండి, మీకు సహాయం దొరుకుతుంది. వికీపీడియాను ఆస్వాదించండి! ==సభ్యత్వం కావాలా?== ఎవరైనా వ్యాసాలు రాయవచ్చు, దిద్దవచ్చు. కానీ, మీరు క్రమం తప్పకుండా రాయాలనుకుంటే, సభ్యుడిగా చేరడం వలన [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|ఉపయోగాలు]] ఉన్నాయి. చేరడానికి, [[Special:Userlogin|'''అకౌంటు సృష్టించి,''']], తరువాత [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|'''కొత్త సభ్యుల పట్టిక''']] లో రాస్తే చాలు. == ఇంకా చూడండి == === సాధారణ సమాచారం, మార్గదర్శకాలు, సహాయం === *[[Wikipedia:గురించి|ప్రాజెక్టు గురించి]] *[[Help:contents|సహాయ పేజీలు]] &mdash; పేజీల దిద్దుబాటు, కొత్త పేజీ ప్రారంభించడం మొదలైన ఎన్నో విషయాల గురించి. *[[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|వికీపీడియా లో తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] &mdash; సైటు గురించి తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు. *[[Wikipedia:Glossary|పదకోశం]] &mdash; వికీపీడియా లో సాధారణంగా వాడే పదాల పట్టిక. *[[Wikipedia:What is Wikipedia|ఏది వికీపీడియా]] *[[Wikipedia:What Wikipedia is not|ఏది వికీపీడియా కాదు]] *[[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|సమర్పకులకు విధానాలు మార్గదర్శకాలు]] *[[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్‌]] === వికీసివిక్స్‌ === ====పాఠాల విభాగం==== *''[[Wikipedia:Wikiquette|వికీ మర్యాద]]'' *''[[Wikipedia:NPOV tutorial|నిష్పాక్షికత]]'' *''[[Wikipedia:Writers rules of engagement|సభ్యుల సంవాద నియమాలు]]'' &mdash; వివాద పరిష్కారం. *''[[Wikipedia:Faux pas avoidance|పొరపాట్ల నివారణ]]'' ====లోతైన విచారణల శాఖ==== *''[[Wikipedia:మర్యాద|మర్యాద]]'' *''[[Wikipedia:Contributing to Wikipedia|సమర్పించడం]]'' *''[[Wikipedia:Neutral point of view|నిష్పాక్షిక దృక్కోణం]]'' === వికీపీడియా సముదాయం === *[[Wikipedia:మమ్మల్ని కలవండి|కలవండి]] *[[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియన్లు]] &mdash; సభ్యుల పట్టిక; మీ పేరు కూడా చేర్చుకోవచ్చు. *[[Wikipedia:Wikifun|వికీఫన్‌]]. [[Category:Wikipedia basic information]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1578;&#1585;&#1581;&#1610;&#1576; &#1576;&#1575;&#1604;&#1602;&#1575;&#1583;&#1605;&#1610;&#1606; &#1575;&#1604;&#1580;&#1583;&#1583;]] [[bs:Wikipedia:Dobrodo&#353;li]] [[ca:Viquipèdia:Benvinguts a la Viquipèdia]] [[ceb:Wikipedya:Maayong pag-abot, higala!]] [[cs:Wikipedie:Vítejte ve Wikipedii]] [[da:Wikipedia:Velkommen nybegynder]] [[de:Wikipedia:Willkommen]] <!--[[en:Wikipedia:Welcome, newcomers]]--> [[eo:Vikipedio:Bonvenon al la Vikipedio]] [[es:Wikipedia:Bienvenidos]] [[fa:&#1608;&#1740;&#1705;&#1740;&#8204;&#1662;&#1583;&#1740;&#1575;:&#1578;&#1575;&#1586;&#1607;&#8204;&#1608;&#1575;&#1585;&#1583;&#1575;&#1606;&#1548; &#1582;&#1608;&#1588; &#1570;&#1605;&#1583;&#1740;&#1583;]] [[fr:Wikipédia:Bienvenue]] [[ga:Vicipéid:Fáilte, a núíosaigh]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1489;&#1512;&#1493;&#1499;&#1497;&#1501; &#1492;&#1489;&#1488;&#1497;&#1501;]] [[hi:&#2357;&#2367;&#2325;&#2367;&#2346;&#2368;&#2337;&#2367;&#2351;&#2366;:&#2360;&#2381;&#2357;&#2366;&#2327;&#2340;, &#2344;&#2351;&#2375; &#2310;&#2344;&#2375;&#2357;&#2366;&#2354;&#2379;&#2306;]] [[hu:Wikipédia:Üdvözlünk_látogató]] [[ia:Wikipedia/Benvenite]] [[ja:Wikipedia:&#26032;&#35215;&#21442;&#21152;&#32773;&#12398;&#26041;&#12289;&#12424;&#12358;&#12371;&#12381;]] [[lb:Wikipedia:Wëllkomm]] [[li:Wikipedia:Wèlkóm]] [[lt:Wikipedia:%C4%AE%C5%BEanga naujokams]] [[ms:Wikipedia:Selamat_Datang]] [[nds:Infos F&#1094;r Niege]] [[nl:Wikipedia:Welkom voor nieuwelingen]] [[no:Wikipedia:Velkommen til Wikipedia]] [[pl:Wikipedia:Powitanie nowicjuszy]] [[pt:Wikipedia:Boas-vindas]] [[ro:Wikipedia:Bun venit]] [[sk:Wikip%C3%A9dia:Vitajte_vo_Wikip%C3%A9di%C3%AD]] [[sl:Wikipedija:Dobrodo&#353;li, novinci]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1044;&#1086;&#1073;&#1088;&#1086;&#1076;&#1086;&#1096;&#1083;&#1080;]] [[su:Wikipédia:Wilujeng sumping]] [[sv:Wikipedia:Välkommen]] [[tt:Säläm, yaña kilgännär]] [[vi:Wikipedia:Chào m&#7915;ng ng&#432;&#7901;i m&#7899;i &#273;&#7871;n]] [[ur:%D8%AE%D9%88%D8%B4_%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%8A%D8%AF]] [[zh-cn:Wikipedia:&#27426;&#36814;&#65292;&#26032;&#26469;&#32773;]] [[zh-tw:Wikipedia:&#27489;&#36814;&#65292;&#26032;&#20358;&#32773;]] కోవూరు 2487 23601 2006-04-21T07:56:44Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కోవూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోవూరు|villages=10|area=|population=72.051|pop_male=36.036|pop_female=36.015|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.02|lit_male=79.52|lit_female=66.58}} '''కోవూరు''', [[నెల్లూరు]] జిల్లలోని ఒక మండలము మరియు అదే పేరు కలిగిన పట్టణము. ==గ్రామాలు== * [[చెర్లోపాలెం]] * [[గంగవరం]] * [[ఇనమడుగు]] * [[కోవూరు]] * [[లేగుంటపాడు]] * [[మోదెగుంట]] * [[పదుగుపాడు]] * [[పాతూరు]] * [[పోతిరెడ్డిపాలెం]] * [[వేగూరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} <!-- Raja Rao Bahadur ANAND JETTI, Zamindar of Kovur since 6th July 2000. born 10th July 1973 in Nellore, Member of the Society of Ethics, has many international awards in medicine, a medical professional with a special interest in women's health and is in the process of planning a unique set-up to promote and nurture modern care for the women of the region. PREDECESSORS AND SHORT HISTORY: The Jetti dynasty has been the most influential family in the Kovur/Nellore region for over 8 generations now. That is as far as recorded history about the family is available. More Zamindars rather than Kings, they have been responsible for the safety and security of the people in the region in the olden days. The family has been at the forefront promoting education and health in the region. Most importantly, they have been responsible for eradicating the superstitions plaguing society. Religious tolerance, social equality and justice, model farming methods and family planning have been their main goals. Rulers were.... * Raja Rao Bahadur PRABHAKAR REDDY Raju, married Rani Hemalatha, and has issue. * Raja Rao Bahadur ANAND JETTI (son) (see above) --> చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి 2488 6878 2005-07-11T22:36:39Z 160.94.97.111 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] చంద్రశేఖర్ వేంకట రామన్ 2489 13449 2005-10-29T17:54:14Z చంద్రశేఖర్ 153 [[Image:Chandrasekhara_Venkata_Raman.gif|right|frame|చంద్రశేఖర్ వేంకట రామన్]] {{విస్తరణ}} == బయటి లంకెలు == * [http://www.britannica.com/nobel/micro/493_32.html రామన్ గారిపై వ్యాసం - బ్రిటానికా నుండి] * [http://almaz.com/nobel/physics/1930a.html నోబెల్ బహుమతి విజేతలు] * [http://nobelprize.org/physics/laureates/1930/raman-lecture.pdf నోబెల్ బహుమతి గ్రహించినప్పటి ఉపన్యాసం] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[en:Chandrasekhara Venkata Raman]] [[de:C. V. Raman]] [[es:Chandrasekhara Raman]] [[fr:Chandrashekhara Venkata Râman]] [[hi:सी वी रामण]] [[id:Venkata Raman]] [[kn:ಚಂದ್ರಶೇಖರ ವೆಂಕಟ ರಾಮನ್]] [[mr:सर चंद्रशेखर वेंकट रमण]] [[nl:Chandrasekhara Venkata Raman]] [[pl:Chandrasekhara Venkata Raman]] [[pt:Chandrasekhara Venkata Raman]] [[sa:चन्द्रशेखर वेङ्कट रामन्]] [[sv:C.V. Raman]] [[ta:சந்திரசேகர வெங்கட ராமன்]] భగవాన్ దాస్ 2490 27114 2006-06-18T14:01:49Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} '''భగవాన్ దాస్''' ([[జనవరి 12]], [[1869]] - [[సెప్టెంబర్ 18]], [[1958]]) [[భారత దేశము|భారతీయ]] [[తత్వవేత్త]]. <!--and public figure--> కొంతకాలము ఈయన అవిభాజిత భారతదేశము యొక్క కేంద్ర విధానసభ లో పనిచేశాడు. ఈయన [[హిందుస్తానీ సాంస్కృతిక సమాజము]]తో అనుబంధితుడై [[ఘర్షణ]] ఒక ఆందోళనా పద్ధతిగా ఉపయోగించడాన్ని చురుకుగా వ్యతిరేకించాడు. స్వాతంత్ర్య సమరయోధునిగా [[యునైటెడ్ కింగ్‌డం|బ్రిటిషు]] పాలనకు వ్యతిరేకముగా పోరాడుతూ సామ్రాజ్యవాద ప్రభుత్వము నుండి తరచూ ముప్పును ఎదుర్కొన్నాడు. [[వారణాసి]] లో జన్మించిన ఈయన పాఠశాల తరువాత కలెక్షన్ బ్యూరోలో డిప్యుటీగా పనిచేశాడు. ఆ తరువాత ఉన్నత చదువులకోసము ఉద్యోగాన్ని వదిలాడు. [[అన్నీ బీసెంట్]] తో కలిసి ఈయన [[కేంద్ర హిందూ కళాశాల]] స్థాపించాడు. ఇదియే ఆ తర్వాత కాలములో [[బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయము]] అయినది. దాస్ ఆ తరువాత జాతీయ విశ్వవిద్యాలయమైన [[కాశీ విద్యాపీఠము]]ను స్థాపించి ప్రాధానోపాధ్యాయునిగా పనిచేశాడు. భగవాన్ దాస్ సంస్కృత పండితుడు. ఈయన [[సంస్కృతము]], [[హిందీ]] బాషలలో దాదాపు 30 పుస్తకాలు రచించాడు. భగవాన్ దాస్ కు భారత ప్రభుత్వము 1955 లో [[భారత రత్న]] పురస్కారము ప్రధానము చేసినది. ఈయన వారణాసిలోని ఒక విభిన్నమైన సంపన్న షా కుటుంబానికి చెందినవాడు. తన కొడుకు [[శ్రీ ప్రకాశ]] న్యాయ విద్య అభ్యసించడానికి బ్రిటన్ వెళ్లాలని అనుకున్నప్పుడు సముద్రము దాటడము వలన కులాన్ని ఏమీ కోల్పోమని సమర్ధించడము వలన ఈయనను [[అగర్వాల్ సమాజము]] నుండి బహిష్కరించారు. [[Category:1869 జననాలు]] [[Category:1958 మరణాలు]] [[Category:భారతీయ తత్వవేత్తలు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[en:Bhagwan Das]] పురుషోత్తమ దాస్ టాండన్ 2494 6882 2005-07-12T18:16:21Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] రాజేంద్ర ప్రసాద్ 2495 19302 2006-01-28T08:55:12Z Mpradeep 50 {{అనువాదము}} {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border: 1px solid; margin-left: 1em" |+ '''డా. రాజేంద్ర ప్రసాద్''' ! bgcolor="#efefef" colspan="2" | [[Image:Rajendra Prasad.jpg|150px|center|డా. రాజేంద్ర ప్రసాద్]] |- ! జననం: | [[డిసెంబర్ 3]], [[1884]] |- ! మరణం: | [[ఫిబ్రవరి 28]], [[1963]] |- ! colspan="2" | [[భారత దేశము|భారతదేశపు]] మొదటి [[రాష్ట్రపతి]] |} డా. '''రాజేంద్ర ప్రసాద్''' (Dr. Rajendra Prasad) ([[డిసెంబర్ 3]], [[1884]] &ndash; [[ఫిబ్రవరి 28]], [[1963]]) [[భారత దేశము|భారతదేశపు]] మొట్టమొదటి [[రాష్ట్రపతి]]. రాజేంద్ర ప్రసాద్ గొప్ప స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, [[భారత రాజ్యాంగం|భారత రాజ్యాంగ]] నిర్మాణ శిల్పి. [[1948]] నుండి [[1950]] వరకు భారత రాజ్యాంగ ముసాయిదా తయారీ కోసం ఏర్పరచబడిన సంఘానికి (Constituent Assembly) అధ్యక్షత వహించాడు. భారతదేశ మొట్టమొదటి ప్రభుత్వంలో కొద్ది కాలం పాటుగా కేంద్ర మంత్రిగా కూడా పని చేసాడు. భారతదేశ స్వాతంత్ర్య సమరంలో ఒక ముఖ్య నాయకుడుకూడా == బాల్యము మరియు విద్యాబ్యాసము == రాజేంద్ర ప్రసాద్ [[బీహార్]] రాష్ట్రంలో శివాన్ జిల్లాలోని జిర్దేయి గ్రామంలో జన్మించాడు. అతని తండ్రి మహదేవ్ సహాయ్ సంస్కృతం మరియు పర్శియను భాషలలో పండితుడు. తల్లి కమలేశ్వరీ దేవి was a devout lady who would tell stories from the [[Ramayana]] to her son. At the age of 5, the young Rajendra Prasad was sent to a [[Maulavi]] for learning Persian. After that he was sent to Chapra Zilla School for further primary studies. He was married at the age of 12 to Rajvanshi Devi. He then went on to study at R.K. Ghosh's Academy in [[Patna, India|Patna]] to be with his older brother [[Mahendra Prasad]]. Soon afterward, however, he rejoined the Chapra Zilla School, and it was from there that he passed the entrance examination of [[Calcutta University]], at the age of 18. He stood first in the first division of that examination. He then joined the [[Presidency College, Kolkata|Presidency College]], [[Kolkata|Calcutta]]. He was initially a student of science and his teachers included [[Jagadish Chandra Bose|J.C.Bose]] and [[Prafulla Chandra Roy]]. Later he decided to switch his focus to the arts. Acharya Prafulla Chandra Roy, who was impressed by his intellect and dedication asked him on the occasion ''"Why have you deserted your class?."'' Prasad lived with his brother in the Eden Hindu Hostel. A plaque still commemorates his stay in that room. He had been initiated into the [[Swadeshi]] movement by his brother. He then joined the [[Dawn Society]] run by [[Satish Chandra Mukherjee]], and [[Sister Nivedita]]. In [[1911]], he joined the A.I.C.C. However, his family estate was in bad condition. He was looked upon as the provider. But he sought permission from his brother in a letter to join the Indian freedom movement. He wrote, ''"Ambitions I have none, except to be of some service to the Motherland".'' The shock of his brother, however, held him to the family. In [[1916]], Rajendra Prasad joined the High Court of [[Bihar]], and [[Orissa]]. Such was his intellect and his integrity, that often when his adversary failed to cite a precedent, the judges asked Rajendra Prasad to cite a precedent against himself. == స్వాతంత్ర్య సమరంలో == After meeting [[Mahatma Gandhi]], he quit as a Senator of the University, much to the regret of the British Vice-Chancellor.He also responded to the call by the Mahatma to boycott Western education by asking his son [[Mrityunjaya Prasad]], a brilliant student to drop out of the University and enroll himself in [[Bihar Vidyapeeth]], an institution he had along with his colleagues founded on the traditional Indian model. He wrote articles for ''Searchlight'' and the ''Desh'' and collected funds for these papers. He toured a lot, explaining, lecturing and exhorting. When the earthquake of Bihar occurred on [[January 15]], [[1934]], Rajendra Prasad was in jail. He was released two days later. He set himself for the task of raising funds. The [[Viceroy]] had also raised a fund. However, while Rajendra Prasad's fund collected over 38 [[Lakhs]] (Rs. 3,800,000), the Viceroy could only manage one-third of that amount. The way relief was organized left nothing to be desired. Nationalist India expressed its admiration by electing him to the President of the Bombay session of the Indian National Congress. After [[India]] became independent he was elected the [[President of India]]. As President, he used his moderating influence so silently and unobtrusively that he neither reigned nor ruled. His sister [[Bhagwati Devi]] died on the night of [[25 January]], [[1960]]. She doted on her dearly-loved younger brother. It must have taken Rajendra Prasad all his will power to have taken the Republic Day salute as usual, on the following day. It was only on return from the parade that he set about the task of cremation. In 1962, after 12 years as President, he announced his decision to retire. He was subsequently awarded the [[Bharat Ratna]], the nation's highest civilian award. == మరణము మరియు వారసత్వం == Within months of his retirement, early in September 1962, his wife Rajvanshi Devi passed away. In a letter written a month before his death to one devoted to him, he said, "I have a feeling that the end is near, end of the energy to do, end of my very existence". He died on [[28 February]], [[1963]] with 'Ram Ram' on his lips. Because of the enormous public adulation he enjoyed,he was referred to as [[Desh Ratna]] or the ''Jewel of the country''. His legacy is being ably carried forward by his great gandson [[Ashoka Jahnavi-Prasad]], a psychiatrist and a scientist of international repute who introduced [[sodium valproate]] as a safer alternative to [[lithium salts]] in the treatment of [[bipolar disorders]]. == మూలాలు == * [[Mahatma Gandhi]], [[Indian Independence Movement]], [[Indian Nationalism]] #[http://presidentofindia.nic.in/scripts/formerpresidents.jsp ఇంతకుముందు ఉన్న రాష్ట్రపతుల గురించి భారత ప్రభుత్వంవారి అధికారిక ''వెబ్‌సైటు''లో చూడండి] # [http://www.congresssandesh.com/AICC/history/presidents/dr_rajendra_prasad.htm కాంగ్రేస్ పార్టీ వెబ్‌సైటులో రాజేంద్ర ప్రసాద్ గురించి] # [http://www.indiatogether.org/people/rajendra_prasad.htm The Life of Dr. Rajendra Prasad] {{క్రమము| ముందరి=[[రాజాజీ|రాజగోపాలాచారి]] (జెనరల్ గవర్నర్)| జాబితా=[[రాష్ట్రపతి|భారత రాష్ట్రపతి]]'''<br>[[1950]] [[జనవరి 26]]&mdash;[[1962]] [[మే 13]]| తరువాతి=[[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] }} {{భారత రాష్ట్రపతులు}} [[Category:1884 జననాలు|రాజేంద్ర ప్రసాద్]] [[Category:1963 మరణాలు|రాజేంద్ర ప్రసాద్]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు|రాజేంద్ర ప్రసాద్]] [[de:Rajendra Prasad]] [[en:Rajendra Prasad]] [[fr:Rajendra Prasad]] [[hi:राजेन्द्र प्रसाद]] [[id:Rajendra Prasad]] [[mr:डॉ. राजेंद्र प्रसाद]] [[sa:राजेन्द्र प्रसाद]] [[sv:Rajendra Prasad]] ఆచార్య వినోబా భావే 2496 6877 2005-07-11T22:36:01Z 160.94.97.111 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ 2497 19381 2006-01-29T04:26:26Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} '''బాద్షా ఖాన్''' గా '''సరిహద్దు గాంధీ''' గా పేరుగాంచిన '''ఖాన్ అబ్దుల్‌గఫార్‌ఖాన్''' ([[1890]] - [[జనవరి 20]], [[1988]]) స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, గాంధేయవాది. [[భారతరత్న]] పురస్కారమును పొందిన తొలి భారతేయతరుడు. ==బయటి లింకులు== *[http://www.bharat-rakshak.com/SRR/Volume11/gayatri.html సెక్యూరిటి రీసెర్చ్ రివ్యూలో ఖాన్ అబ్దుల్‌గఫార్‌ఖాన్ పై వ్యాసము] [[en:Khan Abdul Ghaffar Khan]] జ్ఞానపీఠ అవార్డు 2498 18671 2006-01-17T05:06:52Z Chaduvari 97 /* అవార్డు */ 2003 avaarDu grahIta pEru cErcaanu [[భారత దేశం|భారతదేశపు]] సాహితీ పురస్కారాల్లో '''జ్ఞానపీఠ అవార్డు''' అత్యున్నతమైనది. [[వగ్దేవి]] [[కాంస్య]] ప్రతిమ, పురస్కార పత్రం, ఐదు లక్షల రూపాయల నగదు ఈ పురస్కారంలో భాగం. [[1961]]లో నెలకొల్పబడిన ఈ పురస్కారం మొదటిసారిగా [[1965]]లో మలయాళ రచయిత జి శంకర కురుప్‌కు వచ్చింది. భారతీయ అధికార భాషలలో దేనిలోనైనా రాసే భారత పౌరులు ఈ బహుమతికి అర్హులు. [[1982]]కు ముందు, ఏదైనా ఒక రచనకు గాను సంబంధిత రచయితకు ఈ పురస్కారం ఇచ్చేవారు. అప్పటినుండి, భారతీయ సారస్వతానికి చేసిన సేవకు కూడా ఈ బహుమతిని ఇస్తూ వస్తున్నారు. ఇప్పటి వరకు [[కన్నడ]] రచయితలు అత్యధికంగా ఏడుసార్లు ఈ పురస్కారం అందుకున్నారు. హిందీ రచయితలు ఆరుసార్లు అందుకున్నారు. ==అవార్డు== (సంవత్సరం - పేరు - కృషి - భాష) * [[1965]] - [[జి శంకర కురుప్]] - ''ఒడక్కుజల్'' (వేణువు) - [[మలయాళం]] * [[1966]] - [[తారాశంకర్ బందోపాధ్యాయ]] - ''గణదేవత'' - [[బెంగాలి]] * [[1967]] - [[కువెంపు|డా.కె.వి.పుట్టప్ప]] - ''శ్రీ రామాయణ దర్శనం'' - [[కన్నడ]] * [[1967]] - [[ఉమా శంకర్ జోషి]] - ''నిషిత'' - [[గుజరాతి]] * [[1968]] - [[సుమిత్రానందన్ పంత్]] - ''చిదంబర'' - [[హింది]] * [[1969]] - [[ఫిరాఖ్ గోరఖ్‌పురి]] - ''గుల్-ఎ-నగ్మా'' - [[ఉర్దూ]] * [[1970]] - [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] - ''రామాయణ కల్పవృక్షమ'' - [[తెలుగు]] * [[1971]] - [[బిష్ణు డే]] - ''స్మృతి స్త్తా భవిష్యత్'' - [[బెంగాలి]] * [[1972]] - [[రాంధారి సింగ్ 'దినకర్']] - ''ఊర్వశీ'' - [[హింది]] * [[1973]] - [[దత్తాత్రేయ రామచందరన్ బెంద్రే]] - ''నకుతంతి'' - [[కన్నడ]] * [[1973]] - [[గోపీనాథ్ మొహంతి]] - ''మట్టిమతల్'' - [[ఒరియా]] * [[1974]] - [[విష్ణు సకరం ఖాందేకర్]] - ''యయాతి'' - [[మరాఠీ]] * [[1975]] - [[పి.వి.అకిలాండం]] - ''చిత్రప్పావై'' - [[తమిళం]] * [[1976]] - [[ఆశా పూర్ణా దేవి]] - ''ప్రథం ప్రతిశృతి'' - [[బెంగాలి]] * [[1977]] - [[కె.శివరాం కారంత్]] - ''ముక్కజ్జియ కనసుగలు'' (బామ్మ కలలు) - [[కన్నడ]] * [[1978]] - [[ఎస్.హెచ్.వి.ఆజ్ఞేయ]] - ''కిత్నీ నావోన్ మే కిత్నీ బార్'' (ఎన్ని పడవల్లో ఎన్నిసార్లు?) - [[హింది]] * [[1979]] - [[బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య]] - ''మృత్యుంజయ్'' - [[అస్సామీ]] * [[1980]] - [[ఎస్.కె.పొట్టెక్కాట్]] - ''ఒరు దేశత్తింతె కథ'' - [[మలయాళం]] * [[1981]] - [[అమృతా ప్రీతం]] - ''కాగజ్ తే కాన్వాస్'' - [[పంజాబీ]] * [[1982]] - [[మహాదేవి వర్మ]] - [[హిందీ]] * [[1983]] - [[మాస్తి వెంకటేశ అయ్యంగార్]] - ''చిక్కవీర రాజేంద్ర'' - [[కన్నడ]] * [[1984]] - [[తకజి శివశంకర పిళ్ళె]] - [[మలయాళం]] * [[1985]] - [[పన్నాలాల్ పటేల్]] - [[గుజరాతి]] * [[1986]] - [[సచ్చిదానంద రౌత్రాయ్]] - [[ఒరియా]] * [[1987]] - [[విష్ణు వామన్ శిర్వాద్కర్]] ([[కుసుమాగ్రజ్]]) - [[మరాఠీ]] * [[1988]] - డా.[[సి.నారాయణ రెడ్డి]] - [[తెలుగు]] * [[1989]] - [[ఖురాతుల్-ఐన్-హైదర్]] - [[ఉర్దూ]] * [[1990]] - [[వి.కె.గోకక్]] - ''భారత సింధు రశ్మీ'' - [[కన్నడ]] * [[1991]] - [[సుభాష్ ముఖోపాధ్యాయ]] - [[బెంగాలి]] * [[1992]] - [[నరేశ్ మెహతా]] - [[హింది]] * [[1993]] - [[సీతాకాంత్ మహాపాత్ర]] - [[ఒరియా]] * [[1994]] - [[యు.ఆర్.అనంతమూర్తి]] - [[కన్నడ]] * [[1995]] - [[ఎం.టి.వాసుదేవన్ నాయర్]] - [[మలయాళం]] * [[1996]] - [[మహాశ్వేతా దేవి]] - [[బెంగాలి]] * [[1997]] - [[ఆలీ సర్దార్ జాఫ్రి]] - [[ఉర్దూ]] * [[1998]] - [[గిరీష్ కర్నాడ్]] - [[కన్నడ]] * [[1999]] - [[నిర్మల్ వర్మ]] - [[హింది]] * [[1999]] - [[గురుదయాల్ సింగ్]] - [[పంజాబీ]] * [[2000]] - [[ఇందిరా గోస్వామి]] - [[అస్సామీ]] * [[2001]] - [[రాజేంద్ర కేశవ్‌లాల్ షా]] - [[గుజరాతి]] * [[2002]] - [[డి.జయకాంతన్]] - [[తమిళం]] * [[2003]] - [[వృందా కరందికర్‌]] - [[మరాఠీ]] [[Category:భారతీయ సాహిత్య పురస్కారాలు]] [[de:Jnanpith Award]] [[eo:Gjanpith]] దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు 2499 22251 2006-04-14T16:38:48Z వైఙాసత్య 58 {{Template:భారతీయ పురస్కారాలు, పతకాలు}} '''దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు''' [[భారతీయ సినిమా]]కు గణనీయమైన సేవ చేసిన వారికి ప్రతి సంవత్సరం ఇచ్చే పురస్కారం. భారతీయ సినిమాకు పితామహుడుగా భావించబడే [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే]] జన్మశతి సందర్భంగా [[1963]] లో ఈ పురస్కారం ఏర్పాటు చేయబడింది. ఒక సంవత్సరానికి సంబంధించిన పురస్కారం మరుసటి ఏడాది చివర్లో ఇచ్చే [[జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు|జాతీయ సినిమా అవార్డుల]] తోపాటు ఇస్తారు. ఇప్పటి వరకు అవార్డు గ్రహీతలు: * [[1969]] - [[దేవికా రాణి]], నటి * [[1970]] - [[బి.ఎన్.సర్కార్]] * [[1971]] - [[పృథ్వీరాజ్ కపూర్]], నటుడు * [[1972]] - [[పంకజ్ మల్లిక్]] * [[1973]] - [[సులోచన]] * [[1974]] - [[బి.ఎన్.రెడ్డి]] * [[1975]] - [[ధీరేన్ గంగూలీ]] * [[1976]] - [[కానన్ దేవి]], నటి * [[1977]] - [[నితిన్ బోస్]] * [[1978]] - [[ఆర్.సి.బోరల్]] * [[1979]] - [[సోహ్రాబ్ మోడి]] * [[1980]] - [[జైరాజ్]] * [[1981]] - [[నౌషాద్]], సంగీత దర్శకుడు * [[1982]] - [[ఎల్.వి.ప్రసాద్]], దర్శకుడు, నిర్మాత, నటుడు * [[1983]] - [[దుర్గా ఖోటే]], నటి * [[1984]] - [[సత్యజిత్ రే]], దర్శకుడు * [[1985]] - [[వి.శాంతారాం]], దర్శకుడు, నిర్మాత, నటుడు * [[1986]] - [[బి.నాగిరెడ్డి]], నిర్మాత * [[1987]] - [[రాజ్ కపూర్]], నటుడు, దర్శకుడు * [[1988]] - [[అశోక్ కుమార్ (నటుడు)|అశోక్ కుమార్]], నటుడు * [[1989]] - [[లతా మంగేష్కర్]], గాయని * [[1990]] - [[అక్కినేని నాగేశ్వర రావు|ఎ.నాగేశ్వర రావు]], నటుడు * [[1991]] - [[భాల్జీ ఫెండార్కర్]] * [[1992]] - [[భూపేన్ హజారికా]], సంగీత దర్శకుడు * [[1993]] - [[మజ్రూహ్ సుల్తాన్‌పురి]], పాటల రచయిత * [[1994]] - [[దిలీప్ కుమార్]], నటుడు * [[1995]] - [[రాజ్ కుమార్]], నటుడు * [[1996]] - [[శివజీ గణేశన్]], నటుడు * [[1997]] - [[ప్రదీప్]], పాటల రచయిత * [[1998]] - [[బి.ఆర్.చోప్రా]], దర్శకుడు, నిర్మాత * [[1999]] - [[హృషీకేష్ ముఖర్జీ]], దర్శకుడు * [[2000]] - [[ఆషా భోంస్లే]], గాయని * [[2001]] - [[యష్ చోప్రా]], దర్శకుడు, నిర్మాత * [[2002]] - [[దేవానంద్]], నటుడు, దర్శకుడు, నిర్మాత * [[2003]] - [[మృణాల్ సేన్]], దర్శకుడు * [[2004]] - [[అదూర్ గోపాలక్రిష్ణన్]], దర్శకుడు [[Category:సినిమా పురస్కారాలు]] [[Category:భారతీయ సినిమా]] <!-- The below are interlanguage links. --> [[fr:Prix Dadasaheb Phalke]] గోవింద్ వల్లభ్ పంత్ 2500 6883 2005-07-12T18:16:49Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] పాండురంగ వామన్ కానే 2501 27097 2006-06-17T19:42:20Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} '''డా. పాండురంగ వామన్ కానే''' ([[1880]]-[[1972]]) ప్రముఖ భారతీయవేత్త, సంస్కృత విద్వాంసుడు. ఈయన [[మహారాష్ట్ర]] లోని [[రత్నపురి]] జిల్లాలో ఒక సాంప్రదాయ చిత్‌పవన బ్రాహ్మణ కుటుంబములో జన్మించాడు. [[Category:1880 జననాలు]] [[Category:1972 మరణాలు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[en:Pandurang Vaman Kane]] ఇందిరా గాంధీ 2502 18311 2006-01-14T08:54:24Z Chaduvari 97 ఇందిరాగాంధీ, ఇందిరా గాంధీ కు తరలించబడింది {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] వరహగిరి వేంకటగిరి 2503 6886 2005-07-12T18:17:37Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] బీ.ఆర్.అంబేడ్కర్ 2504 22237 2006-04-13T18:15:33Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} భీంరావ్ రాంజీ అంబేడ్కర్ ([[ఏప్రిల్ 14]], [[1891]] - [[డిసెంబర్ 6]], [[1956]]) భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత. స్వంతంత్ర భారత తొలి న్యాయ శాఖా మంత్రి, స్వాతంత్ర్యోద్యమ దలిత నాయకుడు, వృత్తి రీత్యా న్యాయవాది. [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[en:B. R. Ambedkar]] నెల్సన్ మండేలా 2505 6888 2005-07-12T18:18:04Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] యం.జీ.రామచంద్రన్ 2506 6889 2005-07-12T18:18:19Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] సత్యజిత్ రే 2507 6890 2005-07-12T18:18:31Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] సుభాష్ చంద్ర బోస్ 2508 6891 2005-07-12T18:18:49Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] జే.ఆర్.డీ.టాటా 2509 6892 2005-07-12T18:19:00Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్ 2510 19372 2006-01-28T18:54:29Z Chaduvari 97 వేరే వ్యాసాన్ని ఇందులో విలీనం చేస్తున్నాను {{విస్తరణ}} ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, [[భారత్|భారత]] ప్రభుత్వ తొలి విద్యాశాఖామంత్రి, '''మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్'''. ఆయన అసలుపేరు అబుల్ కలాం మొహియుద్దీన్ అహమ్మద్, ఆజాద్ కలంపేరు. ఆలియా బేగమ్, ఖైరుద్దీన్ అహమ్మద్ లకు [[1888]] [[జనవరి 11]] న మక్కాలో జన్మించాడు. [[ఖిలాఫత్ ఉద్యమం]], [[సహాయ నిరాకరణోద్యమం]], [[ఉప్పు సత్యాగ్రహం]], [[క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం|క్విట్ ఇండియా]] ఉద్యమాల్లో పాల్గొని 10 సంవత్సరాలపాటు జైలుశిక్ష అనుభవించాడు. భారత ప్రభుత్వంలో 11 సంవత్సరాలపాటు విద్యాశాఖామంత్రిగా పనిచేసాడు. [[1958]] [[ఫిబ్రవరి 22]] న మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్ మరణించాడు. [[1992]]లో భారత ప్రభుత్వం ఆయనకు [[భారతరత్న]] ఇచ్చి గౌరవించింది. [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[Category:1888 జననాలు]] [[Category:1958 మరణాలు]] సర్దార్ వల్లభాయి పటేల్ 2511 6894 2005-07-12T18:19:25Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] మొరార్జీ దేశాయి 2512 27260 2006-06-22T18:52:45Z వైఙాసత్య 58 మొలక ప్రారంభం {{మొలక}} '''మొరార్జీ రణ్‌చోడ్జీ దేశాయి ''' (హిందీ: मोरारजी देसाई) ([[ఫిబ్రవరి 29]], [[1896]] – [[ఏప్రిల్ 10]], [[1995]]) భారతీయ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు మరియు భారత దేశ తొలి కాంగ్రేసేతర ప్రధాన మంత్రి. [[భారత్]] మరియు [[పాకిస్తాన్]] దేశాల అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలైన [[భారత రత్న]]నూ, [[నిషానే పాకిస్తాన్]] నూ పొందిన ఏకైక వ్యక్తి. [[Category:1896 జననాలు]] [[Category:1995 మరణాలు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[Category:భారతదేశ ప్రధాన మంత్రులు]] అమర్త్య సేన్ 2513 6896 2005-07-12T18:19:54Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] లతా మంగేష్కర్ 2514 17704 2006-01-08T14:24:24Z Chaduvari 97 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీతలు]] బిస్మిల్లా ఖాన్ 2515 6898 2005-07-12T18:20:16Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] రవి శంకర్ 2516 6899 2005-07-12T18:20:28Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] జయప్రకాశ్ నారాయణ్ 2517 6900 2005-07-12T18:20:38Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] ఎం.ఎస్.సుబ్బలక్ష్మి 2518 6901 2005-07-12T18:20:54Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] అరుణా అసఫ్ అలీ 2519 6902 2005-07-12T18:21:07Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] గుర్జారీలాల్ నందా 2520 6903 2005-07-12T18:21:18Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] కే.కామరాజు 2521 6904 2005-07-12T18:21:33Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] జాకీర్ హుస్సేన్ 2522 6905 2005-07-12T18:22:08Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] మదర్ థెరిస్సా 2523 6906 2005-07-12T18:22:26Z 160.94.76.41 {{విస్తరణ}} [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] రాజీవ్ గాంధీ 2524 19142 2006-01-24T10:53:34Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} {{క్రమము| ముందరి=[[ఇందిరా గాంధీ]]| జాబితా=[[ప్రధానమంత్రి|భారత ప్రధానమంత్రి]]'''<br>31/10/1984&mdash;2/12/1989| తరువాతి=[[వి.పి.సింగ్]] }} {{భారత ప్రధానమంత్రులు}} [[Category:భారత ప్రధానమంత్రులు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[de:Rajiv Gandhi]] [[en:Rajiv Gandhi]] [[et:Rajiv Gandhi]] [[fr:Rajiv Gandhi]] [[hi:राजीव गाँधी]] [[he:רג'יב גנדי]] [[lt:Radživas Gandis]] [[hu:Radzsiv Gandhi]] [[nl:Rajiv Gandhi]] [[no:Rajiv Gandhi]] [[pt:Rajiv Gandhi]] [[sa:राजीव गान्धी]] [[fi:Rajiv Gandhi]] [[sv:Rajiv Gandhi]] [[ta:ராஜீவ் காந்தி]] Template:భారతీయ భాషలలో వికిపీడియా 2525 14734 2005-11-21T06:51:29Z 24.16.153.4 <div style="font-size:100%"><div id="lang-10000"> [[:en:|English (ఆంగ్లము‌)]] &ndash; [[:sa:|&#2360;&#2306;&#2360;&#2381;&#2325;&#2371;&#2340; (సంస్కృతము)]] &ndash; [[:hi:|&#2361;&#2367;&#2344;&#2381;&#2342;&#2368; (హింది)]] &ndash; [[:kn:|&#3221;&#3240;&#3277;&#3240;&#3233; (కన్నడ)]] &ndash; [[:ta:|&#2980;&#2990;&#3007;&#2996;&#3021; (తమిళము)]] &ndash; [[:gu:|ગુજરાતી (గుజరాతి)]] &ndash; [[:mr:|मराठी (మరాఠీ)]] &ndash; [[:bn:|বাংলা (బెంగాళీ)]]&ndash; [[:ks:|&#2325;&#2358;&#2381;&#2350;&#2368;&#2352;&#2368; / &#1603;&#1588;&#1605;&#1610;&#1585;&#1610; (కష్మీరి)]] &ndash; [[:ur:|&#1575;&#1585;&#1583;&#1608; (ఉర్దు)]] &ndash; [[:ne:|नेपाली (నేపాలీ)]] &ndash; [[:or:|ଓଡ଼ିଆ (ఒరియా)]] &ndash; [[:ml:|മലയാളം (మళయాళము)]] </div> <p id="lang-coord" style="text-align:center"> '''[[m:Complete list of language Wikipedias available|పూర్తి జాబితా]]''' &ndash; '''[[:en:Wikipedia:Multilingual coordination|బహుభాషా సమన్వయము]]''' &ndash; '''[[m:How to start a new Wikipedia|ఇతర భాషలలో వికిపీడియా ప్రారంభించుట]]''' </p> ఔకు 2526 23072 2006-04-18T17:11:20Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ఔకు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఔకు|villages=18|area=|population=55.144|pop_male=28.552|pop_female=26.592|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.54|lit_male=64.87|lit_female=37.23}} ఔకు దక్షిణ దక్కన్‌ ప్రాంతములొని ఒక చిన్న రాజ్యము. ఇది ఉత్తరాన ఉన్న [[హైదరాబాదు]] నుండి దక్షిణాన ఉన్న [[బెంగుళూరు]] నుండి సమదూరములో ఉన్నది. ఔకు ప్రస్తుతము [[కర్నూలు]] జిల్లాలో ఒక మండలము. ==చరిత్ర== ఔకు సంస్థానము [[1473]] కు పూర్వము [[విజయనగర సామ్రాజ్యము]] లో భాగముగా ఉండేది. ===ఔకు సంస్థానాధీశులు=== {| |- |బుక్క |1473-1481 |- |బుక్క కుమారుడు (పేరు తెలియదు) |1481-1508 |- |తిమ్మ |1508-1536 |- |నల్ల తిమ్మ |1536-1555 |- |రఘునాథ |1555-1558 |- |పెద్ద క్రిష్ణమ |1558-1588 |- |చిన్న క్రిష్ణమ |1588-1618 |- |ఒలజాపతి I |1618-1646 |- |నరసింహ I |1646-1668 |- |రాఘవ |1668-1691 |- |పెద్ద కుమార రాఘవ |1691-1735 |- |అప్ప నరసింహ |1735-1737 |- |చెల్లమ |1737-1739 |- |నరసింహ II |1739-1743 |- |క్రిష్ణమ |1743-1751 |- |ఒలజాపతి II |1751-1759 |- |కుమార రాఘవ |1759-1767 |- |వెంకట నరసింహ |1767-1771 |- |నారాయణ |1771-1785 |- |కృష్ణ |1785-1805 |} [[1805]] తర్వాత ఔకు సంస్థానము [[హైదరాబాదు]] రాజ్యములో కలుపుకొనబడినది. ==ఆర్థిక పరిస్థితి== [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] నుండి [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]], శ్రీశైలం కుడి ప్రధాన కాలువ, [[బనకచర్ల]] రెగ్యులేటర్, శ్రీశైలం కుడి బ్రాంచి కాలువ ద్వారా వచ్చే నీళ్ళు ఇక్కడి బాలెన్సింగు జలాశయానికి చేరి, ఈ ప్రాంత సాగునీటి అవసరాలను తీరుస్తాయి. ==గ్రామాలు== *[[అన్నవరం]] *[[చానుగొండ్ల]] *[[చెన్నంపల్లె]] *[[చెర్లపల్లె]] *[[గుండ్ల సింగవరం]] *[[జునుతల]] *[[కునుకుంట్ల]] *[[మెట్టుపల్లె]] *[[నిచ్చెనమెట్ల]] *[[ఔకు]] *[[రామవరం]] *[[సంగపట్నం]] *[[సింగనపల్లె]] *[[శివవరం]] *[[సుంకేశుల]] *[[ఉప్పలపాడు]] *[[వజ్రగిరి]] *[[వేములపాడు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Template:ఇతర ప్రాజెక్టులు 2528 27738 2006-07-03T20:56:56Z 217.225.84.76 {| align="center" cellpadding="2" width="95%" |- valign="top" | colspan="3" | '''వికిపీడియా ఇతర ప్రాజెక్టులు:''' |- | [[Image:Wikimedia-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[m:Telugu|'''మెటా-వికి''']]&nbsp;<br />''ప్రాజెక్టుల సమన్వయము''&nbsp; | [[Image:Commons-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[commons:Telugu|'''వికిమీడియా కామన్స్‌''']]&nbsp;<br />''ఉమ్మడి వనరులు''&nbsp; | [[Image:Wiktionary-logo-en.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[wikt:|'''విక్షనరి''']]&nbsp;<br />''శబ్దకోశము''&nbsp; | [[Image:Wikibooks-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[b:|'''వికిబుక్స్‌''']]&nbsp;<br />''పాఠ్యపుస్తకములు''&nbsp; |- | [[Image:Wikisource-logo.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[wikisource:Main Page:Telugu|'''వికిసోర్స్‌''']]&nbsp;<br />''మూలములు''&nbsp; | [[Image:Wikiquote-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[q:|'''వికికోట్‌''']]&nbsp;<br />''వ్యాఖ్యలు''&nbsp; | [[Image:Wikinews-logo.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [http://wikinews.org/ '''వికిన్యూస్‌''']<br />''వార్తలు'' | [[Image:Wikispecies-logo.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]] | [http://species.wikipedia.org '''వికిస్పీసీస్''']<br />''జీవులు'' |} Wikipedia:సముదాయ పందిరి 2529 22210 2006-04-12T17:50:09Z Mpradeep 50 + [[Wikipedia:మూలాలు|మూలాలు]] to /* రచన/రిఫరెన్సు వనరులు */ {| cellspacing="3" width="100%" |width="100%" colspan="6"| {| |style="padding-right: 1em;"| [[Wikipedia|వికిపిడియా]] కు ''మీ'' అవసరం వుంది ! అందరం కలిసి ఒక విజ్ఞాన సర్వస్వాన్నీ, ఒక వికీ సమాజాన్ని నిర్మిస్తున్నాం. ఇప్పటికిప్పుడు మీరో వ్యాసాన్ని [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాటు]] చెయ్యడం మరియు కొత్త వ్యాసాన్ని [[Help:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి|ప్రారంభించడం]] చెయ్యవచ్చు. మీ వ్యాసాలను ఎలా సమర్పించాలో [[Wikipedia:పాఠం|పాఠం]] (Tutorial) లో తెలుసుకోండి. (లేదా [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి). '''[[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]]''' వద్ద మీ ప్రశ్నల్ని అడగండి, ఇంకా కావాలంటే [[Help:Contents|సహాయము]] పేజీని మరియు మా [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలు]] పేజీని సంప్రదించండి. వికీ సమాజంలో జరుగు ఘటనల గురించి '''''[[Wikipedia:Wikipedia Signpost|వికీపీడియా సైన్‌పోస్ట్‌]]''''' లో చదవండి (మీరూ రాయవచ్చు). మీకు ఇంకా అకౌంటు లేకపోతే [[Special:Userlogin|అకౌంటు సృష్టించుకోండి]] ([[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|ఎందుకు?]]) |} |- |width="50%" valign="top" style="border: 1px solid gray; padding-left:1em;"| ==కలసి పనిచేద్దాం రండి== {{చేతిలో ఉన్న పనులు}} <!-- do not leave a blank line here --> |width="50%" valign="top" style="border: 1px solid gray; padding-left:1em;"| ==ఈ వారము సమైక్య కృషి== {{ఈ వారము సమైక్య కృషి}} |- valign="top" |valign="top" style="border: 1px solid gray; padding:0.5em;padding-right:0.1em;padding-top:0.5em;padding-bottom:0.5em;"| ==వికిపీడియా గురించి== [[:Category:వికీపీడియా|వర్గాల వారీగా పేజీలను చేరుకోవటం]] ===కొత్త సభ్యులకు సమాచారము=== [[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|సుస్వాగతము!]] &middot; [[Wikipedia:పాఠం|నేర్చుకోండి]] &middot; [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] &middot; [[Wikipedia:సహాయము|సహాయము]] &middot; [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల లాగ్]] ===తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు=== [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|ప్రశ్నల జాబితా]] మరియు [[Wikipedia:Overview FAQ|స్థూల ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Administration FAQ|నిర్వహణ ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Contributing FAQ|సమర్పణల ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Editing FAQ|దిద్దుబాటు ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Schools' FAQ|విద్యాలయాల ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Miscellaneous FAQ|ఇతర ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Problems FAQ|సమస్యల ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Readers' FAQ|పాఠకుల ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Technical FAQ|సాంకేతిక ప్రశ్నలు]] &middot; [[Wikipedia:Glossary|పద కోశం]] &middot; [[Wikipedia:ఏది వికిపీడియా కాదు|ఏది వికిపీడియా కాదు]] ===సంభాషించుకునే మార్గాలు=== [[Wikipedia:మమ్మల్ని కలవండి|మమ్మల్ని కలవండి (సింహావలోకనం)]] &middot; '''[[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]]''' (<small>[[Wikipedia:రచ్చబండ (ప్రతిపాదనలు)|ప్రతిపాదనలు]], [[Wikipedia:రచ్చబండ (వార్తలు)|వార్తలు]], [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)|విధానం]], [[Wikipedia:రచ్చబండ (సాంకేతికము)|సాంకేతికాంశాలు]], [[Wikipedia:రచ్చబండ (సహాయము)|సహాయము]], [[Wikipedia:రచ్చబండ (విశేష వ్యాసం)|విశేష వ్యాసం]], [[Wikipedia:రచ్చబండ (అనువాదాలు)|అనువాదాలు]], [[Wikipedia:రచ్చబండ (ఇతరములు)|ఇతరములు]]</small>) &middot; [[Wikipedia:చర్చ పేజీ|చర్చా పేజీలు]] &middot; [[Wikipedia:Mailing lists|మెయిలింగు జాబితా]] &middot; [[m:IRC channels|IRC బాతా ఖానీ]] &middot; [[Wikipedia:Instant Messaging Wikipedians|తక్షణ సందేశాలు]] &middot; [[Wikipedia:Meetup|స్వయంగా కలవడం]] &middot; [[Wikipedia:సభ్యుని పేజీ|సభ్యుని పేజీలు]] ===సముదాయ సమాచారము=== [[Wikipedia:గురించి|వికిపీడియా గురించి]] &middot; [[Wikipedia:వికీమీడియా విశేషాలు|వికీ'''మీడియా''' గురించి]] &middot; [[Wikipedia:Wikipedians|వికపీడియనులు]] &middot; [[Wikipedia:Friends of Wikipedia|వికీపీడియా మిత్రులు]] &middot; [[Wikipedia:Babel|బాబెల్‌]] &middot; [http://wikimediafoundation.org/fundraising విరాళాలు] ===వికిపీడియా ముఖ్యాంశాలు=== [[wikipedia:Featured articles|ప్రదర్శించిన వ్యాసాలు]], [[Wikipedia:Featured pictures|బొమ్మలు]], మరియు [[Wikipedia:Featured lists|జాబితాలు]] &middot; [[Wikipedia:Collaboration of the week|ఈ వారపు సంఘటిత కార్యం]] &middot; [[Wikipedia:ప్రస్తుత సర్వేలు|సర్వేలు]] &middot; [[Wikipedia:Watch|బహిరంగ వీక్షణ జాబితా]], [[Wikipedia:Announcements|ప్రకటనలు]] మరియు ఇతర '''[[Wikipedia:Goings-on|జరుగుతున్న కథలు]]''' &middot; [[Wikipedia:మీడియాలో వికిపీడియా|మీడియాలో వికిపీడియా]] మరియు [[Wikipedia:ప్రెస్ ప్రకటనలు|పత్రికా ప్రకటనలు]] &middot; [[Wikipedia:Statistics|గణాంకాలు]] &middot; [[m:Milestones|మైలురాళ్లు]] ===సాధారణ పద్దతులు=== [[Wikipedia:Featured article candidates|వ్యాసం]], [[Wikipedia:Featured pictures candidates|బొమ్మలు]] లేదా [[Wikipedia:Featured list candidates|జాబితాలు]] ప్రదర్శించడం &middot; [[Wikipedia:సాటి వారి సమీక్ష|సాటి వారి సమీక్ష]] &middot; [[Wikipedia:తొలగింపు కొరకు వోట్లు|పేజీ తొలగింపు]] (<small>[[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|పూర్తి విధానం]]</small>) &middot; [[Wikipedia:Requested moves|పేజీ తరలింపు]] (<small>[[Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు|నామకరణ విధానాలు]]</small>) &middot; [[Wikipedia:Requests for page protection|పేజీని సంరక్షించుట]] (<small>[[Wikipedia:సంరక్షణ విధానం|పూర్తి విధానం]]</small>) &middot; [[Wikipedia:How to revert a page to an earlier version|పేజీ పూర్వ స్థితి పునరుధ్ధరణ]] &middot; [[Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి|నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి]] ===మెటా-వికి సహాయము=== [[m:MediaWiki_User%27s_Guide|వినియోగదారుల మార్గదర్శిని]] &middot; [[m:Help:Table|పట్టిక స్వరూపం]] &middot; [[m:Help:Formula|టెక్స్, గణితము మరియు ఫార్ములాలు]] &middot; [[m:Help:Images_and_other_uploaded_files|బొమ్మలు మరియు embedding]] ===అకౌంటు నిర్వహణ=== [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|అకౌంటు ఉపయోగాలు]] &middot; [[Wikipedia:సభ్యనామము|సభ్యనామము ఎంపిక]] మరియు [[Wikipedia:సభ్యనామము మార్చుట|మార్చుట]] &middot; [[m:MediaWiki User's Guide:లాగింగ్-ఇన్|లాగింగ్ ఇన్]] &middot; [[m:MediaWiki User's Guide: Setting preferences|సభ్యుని అభిరుచులు]] &middot; [[Wikipedia:Changing attribution for an edit|మార్పుచేర్పుల వివరాల మార్పు]] &middot; [[Wikipedia:అకౌంటు తొలగింపు|అకౌంటు తొలగింపు]] ===డౌనులోడులు=== [http://download.wikimedia.org/ వికీపీడియా డాటాబేసు డౌన్‌లోడు] [[Special:Export]] (బాగా పెద్దది) |valign="top" style="border: 1px solid gray; padding:0.5em;padding-right:0.1em;padding-top:0.5em;padding-bottom:0.5em;"| ==రచన/రిఫరెన్సు వనరులు== ===విధానాలు, పద్దతులు మరియు మార్గదర్శకాలు=== [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాల సింహావలోకనం]] &middot; [[Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్కోణం|తటస్థ దృక్కోణం ('''NPOV''')]] &middot; [[Wikipedia:మూలాలు|మూలాలు]] &middot; [[Wikipedia:కాపీహక్కులు|కాపీ హక్కు]] &middot; [[Wikipedia:సంపాదక పాలసీ|సంపాదకీయం]] &middot; '''[[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్‌]]''' (<small>[[Wikipedia:Guide to Layout|ఆకృతి]], [[Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు|నామకరణ పధ్ధతులు]], [[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి|అయోమయ నివృత్తి]], [[Wikipedia:వ్యాఖ్యలు|వ్యాఖ్యలు]]</small>) &middot; [[Wikipedia:బొమ్మల వినియోగ విధానం|బొమ్మల వినియోగం]] &middot; [[Wikipedia:వికీపీడియాను ఉదహరించడం|వికీపీడియాను ఉదహరించడం]] &middot; [[Wikipedia:Libel|దుర్వ్యవహారం]] &middot; [[Wikipedia:వికీ సాంప్రదాయం|వికీపీడియా సాంప్రదాయం]] &middot; [[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి|వెనకాడ వద్దు!]] ===వివాదాల్ని ఎలా పరిష్కరించుకోవాలి=== [[Wikipedia:సంయమనంగా ఉండండి|సంయమనంగా ఉండండి!]] &middot; [[Wikipedia:కొత్తవారిని ఆదరించండి|కొత్తవారిని ఆదరించండి]] &middot; [[Wikipedia:హెచ్చరికలు|హెచ్చరించండి]] &middot; [[Wikipedia:AMA Requests for Assistance|సభ్యుల సలహాదారు సహాయం అడగండి]] &middot; [[Wikipedia:వివాద పరిష్కారం|వివాద పరిష్కారం]] &middot; [[Wikipedia:మధ్యవర్తిత్వ విధానం|మధ్యవర్తిత్వ విధానం]] ===వనరులు=== [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] &middot; [[Wikipedia:సంప్రదించు కేంద్రం|సంప్రదించు కేంద్రం]] &middot; [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|పేజీలో దిద్దుబాట్లు ఎలా చేయాలి]] · <!-- this is already implicitly linked above, but it's important enough to merit mention here --> [[Special:Specialpages|ప్రత్యేక పేజీలు]] &middot; [[Wikipedia:Utilities|సాధకాలు(Utilities)]] &middot; [[Wikipedia:Basic topics|మౌలిక విషయాలు]] &middot; [[Wikipedia:Contributing to Wikipedia|సమర్పించడం]] &middot; [[Wikipedia:Guide to improving articles|వ్యాసాలను మెరుగు పరచడం]] &middot; [[Wikipedia:How to write a great article|గొప్ప వ్యాసం రాయడం]] &middot; [[Template:Article_resources|వ్యాసాలకు వనరులు]] &middot; [[Wikipedia:Template_messages|మూసలు]] &middot; [[Wikipedia:బొమ్మల కొలువు|బొమ్మల జాబితా]] &middot; [[Wikipedia:Tools|పనిముట్లు]] ===ప్రాజెక్టులు=== [[Wikipedia:WikiProject|వికీప్రాజెక్టులు]] &middot; [[Wikipedia:కోరుచున్న వ్యాసములు|అడిగిన వ్యాసాలు]] మరియు [[Wikipedia:కోరుచున్న బొమ్మలు|బొమ్మలు]] &middot; [[Wikipedia:Article series|వ్యాస పరంపర]] &middot; [[Wikipedia:సమాచార పెట్టె|సమాచార పెట్టెలు]] &middot; [[Wikipedia:WikiProject Writing Captions|వ్యాఖ్యలు]] &middot; [[Wikipedia:WikiMoney|వికీమనీ]] &middot; [[Wikipedia:Wikipedia maintenance|నిర్వహణ]] (<small>[[Wikipedia:Pages needing attention|దృష్టి పెట్టవలసిన పేజీలు]], [[Wikipedia:Cleanup|శుధ్ధి]], [[Wikipedia:Requests for page expansion|విస్తరణ]], [[Wikipedia:Categorization|వర్గీకరణ]]</small>) &middot; [[Wikipedia:Transwiki log|ట్రాన్స్‌వికీ]] &middot; [[Wikipedia:Regional notice boards|ప్రాంతీయ నోటీసు బోర్డులు]] &middot; [[Wikipedia:Duplicate articles|డూప్లికేటు వ్యాసాలు]] ===సాంకేతిక సమాచారము=== [[Wikipedia:MediaWiki|మీడియావికీ సాఫ్ట్‌వేర్‌]] &middot; [[m:MediaWiki feature request and bug report discussion|వినతులు, తప్పుల (బగ్‌) నివేదికలు]] &middot; [[Wikipedia:Browser notes|బ్రౌజర్‌ నోట్స్‌]] &middot; [[m:User_styles|సభ్యుల శైలులు (CSS ద్వార మీ డిస్‌ప్లేని మలచుకోవడం)]] &middot; [[Wikipedia:Multimedia|మల్టీమీడియా]] &middot; [[Wikipedia:Bots|బాట్స్‌]] &middot; [[Wikipedia:Database download|SQL దిగుమతులు]] (<font size="-1">[[Wikipedia:TomeRaider database|టోమ్‌రెయిడర్‌ మూస]]</font>) ===సంబంధిత సముదాయాలు=== [[:en:Wikipedia:Multilingual coordination|ఇతర వికీపీడియా భాషలు]] {{Wikipediasister-list}} |} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ <!-- [[Category:Wikipedia basic information|Community Portal]] [[Category:Wikiportals]] --> [[en:Wikipedia:Community Portal]] Image:Guru copy.jpg 2530 21768 2006-04-08T15:32:08Z Mpradeep 50 His Holiness Sri.God (V.V.Subrahmanyam) Head, Sri Vijaya Durga Peetham Vedurupaka - 533 345 Rayavaram Mandal, East Godavari District Tel: 08857-235253 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] User talk:Maswamy 2531 7031 2005-07-22T20:16:42Z వైఙాసత్య 58 Hi, Welcome to Telugu wikipedia!! Are you planning to use this Image in any of the articles? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] ౨౦:౧౬, ౨౨ జూలై ౨౦౦౫ (UTC) జూలై 20 2532 27424 2006-06-26T03:52:03Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 201వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 202వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 164 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== ==బయటి లింకులు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 19]] - [[జూలై 21]] - [[జూన్ 20]] - [[ఆగష్టు 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[en:July 20]] జూలై 21 2533 27425 2006-06-26T03:54:05Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''జూలై 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 201వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 202వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 164 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 20]] - [[జూలై 22]] - [[జూన్ 21]] - [[ఆగష్టు 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[en:July 21]] Template:జూలై క్యాలెండర్‌ 2534 9934 2005-08-26T21:15:36Z వైఙాసత్య 58 {{జూలై క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:నెలలు 2535 7041 2005-07-22T22:40:35Z వైఙాసత్య 58 {| border="0" class="toccolours" style="margin: 0 auto" align=center |align=center| [[జనవరి]] | [[ఫిబ్రవరి]] | [[మార్చి]] | [[ఏప్రిల్]] | [[మే]] | [[జూన్]] | [[జూలై]] | [[ఆగష్టు]] | [[సెప్టెంబర్]] | [[అక్టోబర్]] | [[నవంబర్]] | [[డిసెంబర్]] |} జూలై 22 2536 27426 2006-06-26T03:55:22Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''జూలై 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 203వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 204వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 162 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బయటి లింకులు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 21]] - [[జూలై 23]] - [[జూన్ 22]] - [[ఆగష్టు 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 22]] జూలై 23 2537 27427 2006-06-26T03:56:09Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''జూలై 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 204వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 205వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 161 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బయటి లింకులు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 22]] - [[జూలై 24]] - [[జూన్ 23]] - [[ఆగష్టు 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 23]] జూలై 24 2538 18177 2006-01-13T17:50:18Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''జూలై 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 205వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 206వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 160 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1971]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి [[గుర్రం జాషువా]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 23]] - [[జూలై 25]] - [[జూన్ 24]] - [[ఆగష్టు 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 24]] దామోదరం సంజీవయ్య 2541 26995 2006-06-13T13:58:52Z 202.156.6.54 /* బాల్యము మరియు విద్యాభ్యాసము */ [[Image:Damodaram Sanjivayya.jpg|thumb|right|250px|దామోదరం సంజీవయ్య]] '''దామోదరం సంజీవయ్య''' ([[ఫిబ్రవరి 14]],[[1921]] - [[మే 7]],[[1972]]) [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర రెండవ [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ముఖ్యమంత్రి]] మరియు తొలి దళిత ముఖ్యమంత్రి. సంయుక్త [[మద్రాసు రాష్ట్రము]]లో, [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రము]]లో, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములో మరియు కేంద్ర ప్రభుత్వములో అనేక మార్లు మంత్రి పదవిని నిర్వహించాడు. రెండుసార్లు అఖిల భారత కాంగ్రేస్ కమిటీ అధ్యక్షుడు అవడము కూడా ఈయన ప్రత్యేకతల్లో ఒకటి. ఈయన కాంగ్రేసు పార్టీ తొలి దళిత అధ్యక్షుడు కూడా. 38 సంవత్సరాల పిన్న వయసులో ముఖ్యమంత్రి అయిన ఘనత ఈయనకే దక్కింది. ==బాల్యము మరియు విద్యాభ్యాసము== సంజీవయ్య [[1921]] [[ఫిబ్రవరి 14]]న{{చూడు|ref1}} [[కర్నూలు]] జిల్లా, [[కల్లూరు,కర్నూలు|కల్లూరు]] మండలములో, కర్నూలు నుండి ఐదు కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్న [[పెద్దపాడు, కల్లూరు|పెద్దపాడు]] లో ఒక దళిత కుటుంబములో మునెయ్య, సుంకులమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. ఐదుగురు పిల్లలున్న ఆ కుటుంబములో చివరివాడు సంజీవయ్య. ఆయన కుటుంబానికి సొంత భూమి లేకపోవడము వలన నేత పనిచేసి, కూలి చేసి జీవనము సాగించేవారు. సంజీవయ్య పుట్టిన మూడు రోజులకు తండ్రి మునెయ్య చనిపోగా కుటుంబము మేనమామతో [[పాలకుర్తి]]కి తరలివెళ్లినది. అక్కడ సంజీవయ్య పశువులను కాసేవాడు. మూడు సంవత్సరాల తరువాత తిరిగి పెద్దపాడు చేరుకున్నారు. సంజీవయ్య అన్న చిన్నయ్య కుటుంబ పోషణ బాధ్యతలు స్వీకరించి సంజీవయ్యను బడికి పంపించాడు. పెద్దపాడులో 4వ తరగతి వరకు చదివి ఆ తరువాత కర్నూలులోని [[అమెరికన్ బాప్టిస్ట్ మిషన్ పాఠశాల]]లో చేరాడు. [[1935]] లో కర్నూలు [[మున్సిపాలిటీ ఉన్నత పాఠశాల]]లో చేరి [[1938]] లో SSLC (ఎస్.ఎస్.ఎల్.సీ) జిల్లాలోనే ప్రధమునిగా ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు. ==ఉద్యోగాలు== ఆ తరువాత చిన్నయ్య ఆర్ధిక సహాయముతో [[అనంతపురం]] [[ప్రభుత్వ సీడెడ్ జిల్లాల కళాశాల]] లో గణితము మరియు ఖగోళ శాస్త్రములు అధ్యయనము చేశాడు. [[1942]]లో బీ.ఏ పూర్తి చేసిన తర్వాత జీవనోపాధి కొరకు అనేక చిన్నా చితక ఉద్యోగాలు చేశాడు. అప్పుడు [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధము]] వలన ఉద్యోగాలు దొరకడము చాలా కష్టముగా ఉన్నది. సంజీవయ్య కర్నూలు పట్టణ రేషనింగ్ ఆఫీసులో గుమస్తాగా 48.80 రూపాయల జీతముతో ఉద్యోగములో చేరాడు. 1944 లో కొంతకాలము మద్రాసు కేంద్ర ప్రజా పనుల శాఖ (CPWD) కార్యాలయములో సహాయకునిగా పనిచేశాడు. 1945 జనవరిలో కేంద్ర ప్రజాపనుల శాఖా తనిఖీ అధికారిగా బళ్లారిలో పనిచేశాడు. ఈ గజెటెడ్ హోదా కల ఉద్యోగము డిసెంబర్ 1945 లో రద్దయ్యేదాకా 11 నెలల పాటూ పనిచేశాడు. ఆ తరువాత కొంత సమయము మద్రాసులోని పచ్చయప్ప పాఠశాలలో అధ్యాపకునిగా పనిచేసాడు. సంజీవయ్య [[1946]] లో అప్పటి బళ్లారి జిల్లా జడ్జి కే.ఆర్.కృష్ణయ్య చెట్టి ప్రోత్సాహముతో మద్రాసు లా కాలేజీలో 'ఎఫ్.ఎల్' (F.L) లో చేరాడు. అప్పట్లో కాలేజిలో స్కాలర్‌షిప్ప్లు ఇచ్చే పద్ధతి ఉండేది కాదు. అందువలన సంజీవయ్య మద్రాసు జార్జ్‌టౌన్ లోని ప్రోగ్రెస్సివ్ యూనియన్ హైస్కూల్ లో పర్ట్‌టైం గణిత అధ్యాపకునిగా పనిచేశాడు. అక్కడ ఇచ్చే 90 రూపాయల జీతముతో హాస్టలు ఖర్చులు భరించేవాడు. లా చదువుతున్నపుడు సంజీవయ్యకు రోమన్ న్యాయానికి సంభందించిన లాటిన్ పదాలు గుర్తుపెట్టుకోవడము కష్టమయ్యేది. లాలో ఆయనకు సహాధ్యాయి అయిన ప్రముఖ రచయిత [[రావిశాస్త్రి]] వాటిని తెలుగు పాటగా మలిచి పాడుకుంటే బాగా గుర్తుంటాయని సలహా ఇచ్చాడు. లా చదివే రోజుల్లో సంజీవయ్య చంద్రగుప్త అనే నాటకములో పాత్ర ధరించాడు. శివాజీ అనే ఇంకొక నాటకాన్ని తనే రచించి రంగస్థలము మీద ప్రదర్శించాడు. ఈయన గయోపాఖ్యానము గద్యముగా రచించాడు అయితే ఇందులో ఏ ఒక్కటి ప్రస్తుతము లభ్యము అవుటలేదు. లా పట్ట చేతపుచ్చుకొని సంజీవయ్య 1950 అక్టోబర్ లో మద్రాసు బార్ లో న్యాయవాదిగా నమోదు చేసుకొన్నాడు. ఈయన గణపతి వద్ద ఆ తరువాత జాస్తి సీతామహాలక్ష్మమ్మ వద్ద సహాయకునిగా పనిచేశాడు ==రాజకీయ రంగప్రవేశము== సంజీవయ్యకు విద్యార్ధిగా ఉన్న రోజుల్లో రాజకీయాలపై, స్వాతంత్ర్యోద్యమముపై ఏమాత్రము ఆసక్తి చూపలేదు. కానీ లా అప్రెంటిసు చేస్తున్న సమయములో వివిధ రాజకీయనాయకుల పరిచయము మరియు సాంగత్యము వలన రాజకీయాలలో ప్రవేశించాలనే ఆసక్తి కలిగినది. 1950 జనవరి 26న రాజ్యాంగము అములులోకి రావడముతో అప్పటి దాకా రాజ్యాంగ రచన నిర్వహించిన భారత రాజ్యాంగ సభ ప్రొవిజనల్ పార్లమెంట్ గా అవతరించినది. అయితే ప్రొవిజనల్ పార్లమెంటులో, రాష్ట్రాల శాసనసభలలో రెండిట్లో సభ్యత్వము ఉన్న సభ్యులు ఏదొ ఒకే సభ్యత్వముని ఎన్నుకోవలసి వచ్చినది. షెడ్యూల్డ్ కులమునకు చెందిన ఎస్.నాగప్ప అలా తన శాసనసభ సభ్యత్వము అట్టిపెట్టుకొని ప్రొవిజనల్ పార్లమెంటుకు రాజీనామా చేయడముతో ఆ స్థానమును పూరించడానికి [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]], ఆంధ్ర రాష్ట్ర కాంగ్రేసు కమిటీ తరఫున సంజీవయ్యను ఎంపిక చేశాడు. ఎన్నికలు జరిగి తొలి విధానసభ ప్రమాణస్వీకారము చేయడముతో 1952 మే 13 న ప్రొవిజనల్ పార్లమెంటు రద్దయినది. టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు మంత్రివర్గములో ఆరోగ్యశాఖా మంత్రిగా ఉండగానే సికింద్రాబాదులో పాఠశాల ఉపాధ్యాయినిగా పనిచేస్తున్న కృష్ణవేణి ని సంజీవయ్య [[1954]], [[మే 7]] న పెద్దలు కుదిర్చిన పెళ్లి చేసుకున్నాడు. వీరికి సంతానము లేదు. సుజాత అను ఒక బాలికను దత్తత తీసుకున్నారు. [[1967]]లో ఎన్నికల ప్రచార సమయములో [[విజయవాడ]] నుండి హైదరాబాదుకు వస్తుండగా రోడ్డు ప్రమాదానికి గురయ్యాడు. ఆ ప్రమాదం నుంచి పూర్తిగా ఎన్నటికి కోలుకోలేకపోయాడు. [[1972]] [[మే 7]] వ తేదీ రాత్రి 10:30 గంటల ప్రాంతములో [[ఢిల్లీ]]లో గుండెపోటుతో మరణించాడు. ఆయన అంత్యక్రియలు [[మే 9]]వ తేదీన [[సికింద్రాబాదు]]లోని పాటిగడ్డలో అధికార లాంచనాలతో జరిగినవి. ఆయన స్మారకార్ధం పాటిగడ్డ సమీపమున ఒక ఉద్యానవనమును పెంచి ఆయన పేరుమీదుగా ''సంజీవయ్య పార్కు'' అని పేరు పెట్టారు. ==నిర్వహించిన పదవులు== *[[1950]] - [[1952]] ప్రొవిజనల్ పార్లమెంటు సభ్యుడు *[[1952]] [[ఏప్రిల్ 20]] - [[1953]] [[అక్టోబర్ 1]] [[రాజాజీ]] మంత్రివర్గములో మద్రాసు రాష్ట్ర మున్సిపల్ మరియు సహకార శాఖా మంత్రి *[[1953]] [[అక్టోబర్ 1]] - [[1954]] [[నవంబర్ 15]] [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు|ప్రకాశం]] మంత్రివర్గములో ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఆరోగ్య, హరిజనోద్ధరణ మరియు పునరావాస శాఖా మంత్రి *[[1955]] [[మార్చి 28]] - [[1956]] [[నవంబర్ 1]] [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] మంత్రివర్గములో ఆంధ్ర రాష్ట్ర రవాణా మరియు వాణిజ్య పన్నుల శాఖా మంత్రి *[[1956]] [[నవంబర్ 1]] - [[1960]] [[జనవరి 10]] [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] మంత్రివర్గములో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర శ్రమ మరియు స్థానిక స్వయంపరిపాలనా శాఖా మంత్రి *[[1960]] [[జనవరి 11]] - [[1962]] [[మార్చి 29]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి. *[[1962]] [[జూన్]] - [[1964]] [[జనవరి 6]] అఖిల భారత కాంగ్రేస్ కమిటీ అధ్యక్షుడు. *[[1964]] [[జనవరి 24]] - [[1964]] [[జూన్ 9]] [[నెహ్రూ]] ప్రభుత్వములో కేంద్ర శ్రమ మరియు ఉద్యోగ శాఖామంత్రి *[[1964]] [[జూన్ 9]] - [[1966]] [[జనవరి 23]] [[లాల్ బహుదూర్ శాస్త్రి]] ప్రభుత్వములో కేంద్ర శ్రమ మరియు ఉద్యోగ శాఖామంత్రి *[[1966]] [[జనవరి 24]] - [[1967]] [[మార్చి 12]] [[ఇందిరా గాంధీ]] ప్రభుత్వములో కేంద్ర పరిశ్రమల శాఖామంత్రి *[[1970]] [[ఫిబ్రవరి 18]] - [[1971]] [[మార్చి 18]] ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వములో కేంద్ర శ్రమ మరియు పునరావాస శాఖామంత్రి *[[1971]] [[మార్చి 18]] - [[1972]] [[మే 7]] అఖిల భారత కాంగ్రేస్ కమిటీ అధ్యక్షుడు. ==మూలములు== #{{మూలం|ref1}} ఇది నిజమైన జన్మ దినము కాకపోవచ్చు. ఆ రోజుల్లో సంజీవయ్య జన్మదినమును నమోదు చేయలేదు కాబట్టి బడిలో చేరే సమయములో సంజీవయ్యను జన్మదినము అడిగినప్పుడు ఆయన ఫిబ్రవరి 14 ను ఎంచుకున్నాడు. # దామోదరం సంజీవయ్య అండ్ హిజ్ టైంస్ - ఆచార్య జీ.వెంకట్రాజం (ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయ పరిశోధనా గ్రంథము) (ఆంగ్లములో) ==బయటి లింకులు== *[http://www.hindu.com/lf/2005/04/21/stories/2005042106200200.htm శిధిలావస్థలో ఉన్న సంజీవయ్య పూర్వీకుల గృహము] {{విశేషవ్యాసం|2006 ఫిబ్రవరి 13}} {{క్రమము| ముందరి=[[నీలం సంజీవరెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>11/01/1960&mdash;12/03/1962| తరువాతి=[[నీలం సంజీవరెడ్డి]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్షులు]] [[Category:1921 జననాలు]] [[Category:1972 మరణాలు]] టంగుటూరి అంజయ్య 2544 27201 2006-06-21T14:22:16Z వైఙాసత్య 58 +vargAlu {{విస్తరణ}} '''టంగుటూరి అంజయ్య'''([[1919]] - [[అక్టోబర్ 19]],[[1986]]), [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర 8వ [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ముఖ్యమంత్రి]]. ఈయన [[1980]] అక్టోబర్ నుండి [[1982]] ఫిబ్రవరి వరకు 16 నెలలపాటు ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేశాడు. [[కాంగ్రేసు పార్టీ]]కి చెందిన అంజయ్య [[మెదక్]] జిల్లా [[రామాయంపేట]] నియోజకవర్గము నుండి రాష్ట్ర [[శాసన సభ]]కు ఎన్నికైనాడు. 1984 పార్లమెంటు ఎన్నికలలో [[సికింద్రాబాదు]] నియోజకవర్గము నుండి గెలిచి మరణించే వరకు పార్లమెంటు సభ్యునిగా పనిచేశాడు. ఆ ఎన్నికలలో రాష్ట్రము నుండి ఎన్నికైన ఆరుగురు కాంగ్రేసు పార్టీ పార్లమెంటు సభ్యులలో అంజయ్య ఒకడు అవటము విశేషము. ఈ కాలములోనే అంజయ్య కేంద్ర కార్మిక శాఖా మత్రిగా [[రాజీవ్ గాంధీ]] మంత్రివర్గములో పనిచేశాడు.ఈయన తర్వాత ఈయన సతీమణి మణెమ్మ కూడా సికింద్రాబాదు నియోజకవర్గము నుండి పార్లమెంటుకు ఎన్నికైనది. {{క్రమము| ముందరి=డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>11/10/1980&mdash;24/02/1982| తరువాతి=[[భవనం వెంకట్రామ్]] }} [[Category:1919 జననాలు]] [[Category:1986 మరణాలు]] [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[en:Tanguturi Anjaiah]] కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి 2546 16287 2005-12-19T12:06:20Z 210.212.194.179 {{విస్తరణ}} కాంగ్రేసు పార్టీకి చెందిన రాజకీయ నాయకుడైన '''కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[ముఖ్యమంత్రి]]గా రెండు సార్లు పనిచేశాడు. [[1982]] - [[1983]] లో మొదటిసారి, మరియు [[1992]] నుండి [[1995]] వరకు రెండవసారి పదవిలో ఉన్నాడు. ఆయన కేంద్రంలో మంత్రిగా కూడా పనిచేసాడు. విజయభాస్కర రెడ్డి[[1920]] [[ఆగష్టు 16]] న [[కర్నూలు]] జిల్లాలోని [[లద్దగిరి]] గ్రామములో జన్మించాడు. ఈయనకు భార్య శ్యామలా దేవి మరియు ఇద్దరు కుమారులు (సూర్యప్రకాశ్ రెడ్డి, రమేష్ రెడ్డి) మరియు ముగ్గురు కుమార్తెలు (వాసంతి, ఇందుమతి, వరలక్ష్మి) కలరు. విజయభాస్కరరెడ్డి [[సెప్టెంబర్ 27]], [[2001]] న మరణించాడు. {{క్రమము| ముందరి=[[భవనం వెంకట్రామ్]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>09/01/1982&mdash;09/01/1983| తరువాతి=[[నందమూరి తారక రామారావు]] }} {{క్రమము| ముందరి=[[నేదురుమిల్లి జనార్ధనరెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>09/10/1992&mdash;12/12/1994| తరువాతి=[[నందమూరి తారక రామారావు]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:1920 జననాలు]] [[Category:2001 మరణాలు]] నారా చంద్రబాబునాయుడు 2549 16984 2005-12-29T03:30:57Z Chaduvari 97 {{విస్తరణ}} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] {| |తండ్రి పేరు | నారా కర్జూరనాయుడు |- |పుట్టిన రోజు |[[ఏప్రిల్ 20]] [[1951]] |- |పుట్టిన ఊరు |[[నారావారిపల్లె]], [[చిత్తూరు]] జిల్లా |- |పెళ్ళి రోజు |[[సెప్టెంబర్ 10]], [[1981]] |- |భార్య పేరు |[[నారా భువనేశ్వరి]] ([[నందమూరి తారక రామారావు]] కుమార్తె) |- |కుమారుడు |నారా లోకేష్ |- |విద్యార్హతలు |యం.ఏ. ([[ఆర్థిక శాస్త్రం]]); [[శ్రీవేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం]] |- |ప్రాధమిక చదువు |[[చంద్రగిరి]] |- |కాలేజీ చదువు |శ్రీ వేంకటేశ్వరా ఆర్ట్స్ కాలేజీ, [[తిరుపతి]] |- |తండ్రి వృత్తి |వ్యవసాయం |- |నియోజకవర్గంలో వీరి చిరునామా |14-248, పాలస్ రోడ్డు, [[కుప్పం]], చిత్తూరు జిల్లా |} {{క్రమము| ముందరి=[[నందమూరి తారక రామారావు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>[[1995]] [[నవంబర్ 1]]&mdash;[[2004]] [[మే 14]]| తరువాతి=[[వై.యస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] }} వై. యస్. రాజ శేఖర్ రెడ్డి 2550 26683 2006-06-08T01:53:15Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[వై.యస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు 2551 17372 2006-01-04T07:03:56Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:ప్రభుత్వ పదవులు నిర్వహించినవారు]] [[Category:రాజకీయ నాయకులు]] డిసెంబర్ 5 2552 7076 2005-07-25T07:29:18Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''డిసెంబర్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 339వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 340వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 26 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - [[ఒంగోలు]] జిల్లా [[ఆంధ్ర కేసరి]] [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] జ్ఞాపకార్ధము [[ప్రకాశం]] జిల్లాగా నామకరణము చేయబడినది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - [[శ్రీ అరబిందో]], గురు ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/5 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/12/5 This Day in History] ---- [[డిసెంబర్ 4]] - [[డిసెంబర్ 6]] - [[నవంబర్ 5]] - [[జనవరి 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 5]] డిసెంబర్ 6 2553 19141 2006-01-24T10:52:46Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +saavitri jananaM '''డిసెంబర్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 340వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 341వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 25 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1937]]: తెలుగు సినీ ప్రపంచం లో మహానటి, కొమ్మారెడ్డి [[సావిత్రి]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/6 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/12/6 This Day in History] ---- [[డిసెంబర్ 5]] - [[డిసెంబర్ 7]] - [[నవంబర్ 6]] - [[జనవరి 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 6]] డిసెంబర్ 7 2554 9612 2005-08-25T00:23:05Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 341వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 342వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 24 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 6]] - [[డిసెంబర్ 8]] - [[నవంబర్ 7]] - [[జనవరి 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 7]] Category:తేదీలు 2555 19223 2006-01-25T09:26:55Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:కాలం]] నవంబర్ 1 2556 15893 2005-12-13T16:39:54Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''నవంబర్ 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 305వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 306వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 60 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[హైదరాబాదు]] రాజధానిగా, మొదటి భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రముగా అవతరించినది. ==జననాలు== *[[1915]]: ప్రముఖ రచయిత, ప్రజా ఉద్యమనేత, [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] - [[అవతరణ దినోత్సవము]] *[[కర్నాటక]] - [[అవతరణ దినం]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/1 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/11/1 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 31]] - [[నవంబర్ 2]] - [[అక్టోబర్ 1]] - [[డిసెంబర్ 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 1]] అక్టోబర్ 1 2557 15012 2005-11-26T16:05:07Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''అక్టోబర్ 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 274వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 275వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 91 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - [[కర్నూలు]] రాజధానిగా ఆంధ్ర రాష్ట్ర అవతరణ. ==జననాలు== *[[1862]] - [[రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు]], విద్యావేత్త, సంఘసంస్కర్త ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/1 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/1 This Day in History] ---- [[సెప్టెంబర్ 30]] - [[అక్టోబర్ 2]] - [[సెప్టెంబర్ 1]] - [[నవంబర్ 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 1]] లిపి పుట్టు పూర్వోత్తరాలు 2558 21058 2006-03-15T15:17:21Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{అనువాదము}} SCRIPT IS A GRAPHIC CODE FOR SET OF SPELLING ELEMENTS.Mainly aimed to Record Languages on a parmanent Media Rather than depending on Human memory(Brain).Indus-valley Script its variations are chainees and Japanees Scripts, Egyptian Pictograms whare-in the first letter of word represent as picture. A for Apple,B for Boy,C for Cat, D for Dog etc., Telugu Script was started in 900A.D. Earlier to it Brahmi was Common script for all Indian Languages.Even Nagari (later known as Devnagari)was introduced in North India in 700A.D. But it was interduced in South and all over India by Pallava King, finally it was accepted as Sanskrit Script. Scripts are Changing time to time .They are adopted by a language or a set of languages. Alanguage can be transliterated in many Scripts Examples our '''Sanskrit Classics''' Even '''Hanuman Chaleesaa''' are available in all our regional scripts. తెలుగు అక్షరాల రూపాలు 2559 7092 2005-07-25T17:09:25Z 202.153.41.2 కి, క్రి, క్ష్మి ఈమూడు సంయుక్తాక్షరాలను పరిశీలించండి మూడిటందు క హల్లునకే ఏందుకు ఇకారముంది ఆలోచించండి . రూలు ప్రకారము తలకట్లు హల్లులకే ఇవ్వాలి క్రి లో ర ఒత్తు రూపములొ,క ఒకటే హల్లుగా వ్రాయబట్టి, అలాగే క్ష్మి లో ష, మ లు ఒత్తుల రూపములొ,క ఒకటే హల్లుగా వ్రాయబట్టి, క కే ఇకారము ఇచ్చినారు కృష్ణా జిల్లా 2560 21831 2006-04-08T16:23:32Z Mpradeep 50 /* మండలాలు */ {{జిల్లా|name=కృష్ణా| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=కోస్తా |head quarter=మచిలీపట్నం |area=8,727 |population=42.18 |pop_male=21.51 |pop_female=20.67 |pop-urban=13.65 |pop-rural=28.52 |pop-density=483 |pop-growth=14.05 |literacy=69.91 |lit_male=74.57 |lit_female=65.05 }} కృష్ణా జిల్లాకు ఆ పేరు జిల్లాలో ప్రవహించే [[కృష్ణా నది]] వల్ల వచ్చింది. జిల్లా అధికారిక కేంద్రం [[మచిలీపట్నం]] కాగా, వాణిజ్య కేంద్రంగా [[విజయవాడ]] ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ జిల్లా సరిహద్దులలో ఉత్తరాన [[ఖమ్మం జిల్లా]], తూర్పున [[పశ్చిమ గోదావరి]], దక్షిణాన [[బంగాళాఖాతము]], నైరుతిలో [[గుంటూరు]] జిల్లా, వాయవ్యంలో [[నల్గొండ]] జిల్లా ఉన్నాయి. రాష్ట్రంలోని పెద్ద నగరాల్లో విజయవాడ మూడవది. ==విశిష్టతలు== ప్రపంచ ప్రసిద్ధి గాంచిన [[కొల్లేరు సరస్సు]] లో కొంత భాగం కృష్ణా జిల్లాలో కూడా ఉంది. ఇక్కడ ప్రవహించే నదులు కృష్ణా, [[బుడమేరు]], [[మున్నేరు]] మరియు [[తమ్మిలేరు]]. కృష్ణా జిల్లా ఎందరో ప్రముఖులకు పుట్టినిల్లు. వారిలో కొందరు [[నందమూరి తారక రామారావు]], [[అక్కినేని నాగేశ్వరరావు]], [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]], [[పింగళి వెంకయ్య]], [[అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు]], [[కె.ఎల్.రావు]], [[దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య]], [[కైకాల సత్యనారాయణ]] మరియు [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]]. విజయవాడ, [[గుడివాడ]], [[వుయ్యూరు]], మచిలీపట్నం, [[కొండపల్లి]], [[తిరువూరు]], [[కైకలూరు]], [[నందిగామ]], [[నూజివీడు]], [[జగ్గయ్యపేట]] ఈ జిల్లాలోని ముఖ్యమైన పట్టణాలు. ==చరిత్ర== చరిత్రలో వివిధ కాలాల్లో [[శాతవాహనులు]], [[చోళులు]], [[రెడ్డిరాజులు]], [[గోల్కొండ నవాబులు]] మొదలైనవారు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు. కృష్ణా జిల్లాను ఇంతకు ముందు "మచిలీపట్నం జిల్లా" అని పిలిచేవారు. [[1859]]లో గుంటూరు జిల్లాలోని కొన్ని తాలూకాలను ఈ జిల్లాలో కలిపి కృష్ణాజిల్లాగా పేరు మార్చారు. [[1925]]లో కృష్ణాజిల్లాను కృష్ణా మరియు పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలుగా విభజించారు. పట్టణ ప్రాంత ప్రజలలో ఎక్కువ మంది వ్యాపారంలో ఉండగా, గ్రామాల్లో వ్యవసాయం ప్రధాన వృత్తి. ==మరి కొంత వివరము== ఇక్కడి తెలుగులో కొంత కోస్తా యాస కలిసి ఉంటుంది. జిల్లలో 9% అటవీ ప్రదేశం. సామాజిక అటవీ కార్యక్రమం కూడా కొనసాగుతున్నది. ఇక్కడి తీరప్రాంతములలో చమురు నిల్వలు కూడా ఉన్నాయి. కృష్ణా జిల్లాలో ఎన్నో చిన్న, మధ్య తరహా పరిశ్రమలు ఉన్నాయి. వాటిలో "కెసీపి చెక్కర కర్మాగారం" చెప్పుకోతగ్గది. ఇదికాక ఎన్నో సిమెంటు ఫ్యాక్టరీలు కూడా ఉన్నాయి. విజయవాడ దగ్గరి ఇబ్రహీమ్ పట్నం వద్ద ఉన్న తాప విద్యుత్కేంద్రం చాలా పేరెన్నికగన్నది. ఇవికాక మచిలీపట్నంలో గిల్టునగల తయారీ, కొండపల్లి చెక్కబొమ్మలు, జగ్గయపేటలో సంగీత సాధనముల తయారీ మొదలయిన చేతి వృత్తి పనులు కూడా ఉన్నాయి. ప్రసిద్ధి చెందిన సాంప్రదాయిక నృత్య రీతి యైన [[కూచిపూడి నృత్యం]] జిల్లాలోని [[కూచిపూడి]]లో పుట్టింది. == మండలాలు == భౌగోళికంగా కృష్ణా జిల్లాను 50 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించారు. {| |- |rowspan=18 |[[Image:Krishna.jpg|కృష్ణా జిల్లా మండలాలు]] |- |1 [[జగ్గయ్యపేట]] ||18 [[పెనమలూరు]] ||35 [[నాగాయలంక]] |- |2 [[వత్సవాయి]] ||19 [[తొట్లవల్లూరు]] ||36 [[కోడూరు, కృష్ణా|కోడూరు]] |- |3 [[పెనుగంచిప్రోలు]] ||20 [[కంకిపాడు]] ||37 [[మచిలీపట్నం]] |- |4 [[నందిగామ]] ||21 [[గన్నవరం]] ||38 [[గూడూరు,కృష్ణా|గూడూరు]] |- |5 [[చందర్లపాడు]] ||22 [[అగిరిపల్లి]] ||39 [[పామర్రు]] |- |6 [[కంచికచెర్ల]] ||23 [[నూజివీడు]] ||40 [[పెదపారుపూడి]] |- |7 [[వీరుల్లపాడు]] ||24 [[చత్రాయి]] ||41 [[నందివాడ]] |- |8 [[ఇబ్రహీంపట్నం]] ||25 [[ముసునూరు]] ||42 [[గుడివాడ]] |- |9 [[జి.కొండూరు]] ||26 [[బాపులపాడు]] ||43 [[గుడ్లవల్లేరు]] |- |10 [[మైలవరం, కృష్ణా|మైలవరం]] ||27 [[ఉంగుటూరు, కృష్ణా|ఉంగుటూరు]] ||44 [[పెదన]] |- |11 [[ఏ.కొండూరు]] ||28 [[వుయ్యూరు]] ||45 [[బంటుమిల్లి]] |- |12 [[గంపలగూడెం]] ||29 [[పమిడిముక్కల]] ||46 [[ముదినేపల్లి]] |- |13 [[తిరువూరు]] ||30 [[మొవ్వ]] ||47 [[మందవల్లి]] |- |14 [[విస్సన్నపేట]] ||31 [[ఘంటసాల]] ||48 [[కైకలూరు, కృష్ణా|కైకలూరు]] |- |15 [[రెడ్డిగూడెం]] ||32 [[చల్లపల్లి]] ||49 [[కలిదిండి]] |- |16 [[విజయవాడ గ్రామీణ]] ||33 [[మోపిదేవి]] ||50 [[కృతివెన్ను]] |- |17 [[విజయవాడ|విజయవాడ పట్టణం]] ||34 [[అవనిగడ్డ]] |- |} ==వనరులు== # [http://www.krishna.gov.in కృష్ణా జిల్లా అధికారిక సైటు] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] [[en:Krishna_District]] [[ta:கிருஷ்ணா]] Template:నవంబర్ క్యాలెండర్‌ 2561 7097 2005-07-25T19:30:44Z వైఙాసత్య 58 {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:నవంబర్ క్యాలెండర్‌2005 2562 14391 2005-11-15T09:24:07Z Chaduvari 97 Reverted edit of Chaduvari, changed back to last version by వైఙాసత్య {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:నవంబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము 2563 7099 2005-07-25T19:37:14Z వైఙాసత్య 58 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ|month=నవంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:30రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ 2564 7100 2005-07-25T19:40:03Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌ 2565 7101 2005-07-25T19:45:20Z వైఙాసత్య 58 {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2005 2566 7102 2005-07-25T19:46:28Z వైఙాసత్య 58 {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము 2567 7105 2005-07-25T19:54:07Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-శని|month=అక్టోబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:31రోజుల క్యాలెండర్‌-శని 2568 7104 2005-07-25T19:50:43Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 31{{{4}}}|31]] |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} నవంబర్ 15 2569 7212 2005-07-28T00:20:23Z 24.26.167.40 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''నవంబర్ 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 319వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 320వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 46 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 14]] - [[నవంబర్ 16]] - [[అక్టోబర్ 15]] - [[డిసెంబర్ 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 15]] నవంబర్ 14 2570 7211 2005-07-28T00:19:48Z 24.26.167.40 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''నవంబర్ 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 318వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 319వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 47 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - [[జవహర్ లాల్ నెహ్రూ]], భారతదేశ ప్రధానమంత్రి (మ.[[1964]]) ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 13]] - [[నవంబర్ 15]] - [[అక్టోబర్ 14]] - [[డిసెంబర్ 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 14]] అక్టోబర్ 15 2571 13142 2005-10-23T06:36:55Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''అక్టోబర్ 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 288వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 289వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 77 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] ==జననాలు== *[[1931]] - [[ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్]] (‌భారత రాష్ట్రపతి) ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/15 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/15 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 14]] - [[అక్టోబర్ 16]] - [[సెప్టెంబర్ 15]] - [[నవంబర్ 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 15]] అక్టోబర్ 16 2572 7118 2005-07-25T23:21:13Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 289వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 290వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 76 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/16 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/16 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 15]] - [[అక్టోబర్ 17]] - [[సెప్టెంబర్ 16]] - [[నవంబర్ 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 16]] అక్టోబర్ 17 2573 7119 2005-07-25T23:22:22Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 290వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 291వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 75 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/17 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/17 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 16]] - [[అక్టోబర్ 18]] - [[సెప్టెంబర్ 17]] - [[నవంబర్ 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 17]] అక్టోబర్ 18 2574 7120 2005-07-25T23:23:37Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 291వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 292వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 74 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/18 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/18 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 17]] - [[అక్టోబర్ 19]] - [[సెప్టెంబర్ 18]] - [[నవంబర్ 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 18]] అక్టోబర్ 19 2575 15140 2005-11-28T07:32:59Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''అక్టోబర్ 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 292వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 293వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 73 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[1952]]: ప్రత్యేకాంధ్ర రాష్ట్రాన్ని కోరుతూ [[పొట్టి శ్రీరాములు]] తన ఆమరణ నిరాహారదీక్ష మొదలుపెట్టాడు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/19 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/19 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 18]] - [[అక్టోబర్ 20]] - [[సెప్టెంబర్ 19]] - [[నవంబర్ 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 19]] అక్టోబర్ 20 2576 7122 2005-07-25T23:26:01Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 293వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 294వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 72 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/20 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/20 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 19]] - [[అక్టోబర్ 21]] - [[సెప్టెంబర్ 20]] - [[నవంబర్ 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 20]] అక్టోబర్ 21 2577 17044 2005-12-30T03:06:50Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''అక్టోబర్ 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 294వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 295వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 71 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1996]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/21 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/21 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 20]] - [[అక్టోబర్ 22]] - [[సెప్టెంబర్ 21]] - [[నవంబర్ 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 21]] అక్టోబర్ 22 2578 7124 2005-07-25T23:28:33Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 295వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 296వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 70 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/22 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/22 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 21]] - [[అక్టోబర్ 23]] - [[సెప్టెంబర్ 22]] - [[నవంబర్ 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 22]] అక్టోబర్ 23 2579 13143 2005-10-23T06:43:00Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 296వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 297వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 69 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1990]] - [[అయోధ్య]]కు రథయాత్ర చేస్తున్న [[భాజపా]] అధ్యక్షుడు [[ఎల్.కె.అద్వానీ]]ని [[బీహార్]]లోని [[సమస్తిపూర్]] లో అరెస్టు చెయ్యడంతో [[యునైటెడ్ ఫ్రంట్]] ప్రభుత్వానికి భాజపా తన మద్దతును ఉపసంహరించుకుంది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1623]] - [[తులసీదాసు]] ([[హిందీ]] రామాయణకర్త) ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/23 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/23 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 22]] - [[అక్టోబర్ 24]] - [[సెప్టెంబర్ 23]] - [[నవంబర్ 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 23]] అక్టోబర్ 24 2580 7127 2005-07-26T01:56:59Z 24.26.167.40 /* సంఘటనలు */ '''అక్టోబర్ 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 297వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 298వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 68 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1945]] - [[ఐక్యరాజ్య సమితి]] స్థాపన ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/24 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/24 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 23]] - [[అక్టోబర్ 25]] - [[సెప్టెంబర్ 24]] - [[నవంబర్ 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 24]] అక్టోబర్ 25 2581 7128 2005-07-26T01:59:05Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 298వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 299వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 67 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1945]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/25 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/25 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 24]] - [[అక్టోబర్ 26]] - [[సెప్టెంబర్ 25]] - [[నవంబర్ 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 25]] అక్టోబర్ 26 2582 7129 2005-07-26T02:00:20Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 299వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 300వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 66 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1945]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/26 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/26 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 25]] - [[అక్టోబర్ 27]] - [[సెప్టెంబర్ 26]] - [[నవంబర్ 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 26]] అక్టోబర్ 27 2583 7130 2005-07-26T02:01:23Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 300వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 301వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 65 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1945]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/27 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/27 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 26]] - [[అక్టోబర్ 28]] - [[సెప్టెంబర్ 27]] - [[నవంబర్ 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 27]] అక్టోబర్ 28 2584 7131 2005-07-26T02:02:52Z 24.26.167.40 '''అక్టోబర్ 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 301వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 302వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 64 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1945]] ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/28 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/28 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 27]] - [[అక్టోబర్ 29]] - [[సెప్టెంబర్ 28]] - [[నవంబర్ 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 28]] అక్టోబర్ 29 2585 13469 2005-10-30T05:03:57Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''అక్టోబర్ 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 302వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 303వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 63 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[2005]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[నల్గొండ]] దగ్గరి [[వలిగొండ]] వద్ద జరిగిన ఘోర రైలు ప్రమాదంలో [[రేపల్లె]], [[సికిందరాబాదు]] డెల్టా పాసెంజరు యొక్క ఇంజను, 8 పెట్టెలు పట్టాలు తప్పి ఉధృతంగా ప్రవహిస్తున్న వాగులో పడి పోయాయి. 200 మందికి పైగా మరణించి ఉంటారని అంచనా. <!--పూర్తి వివరాలు వచ్చాక దీనిని సరిదిద్దాలి. --> * [[ఢిల్లీ]] లో జరిగిన మూడు వరుస పేలుళ్ళలో 70 మంది మరణించారు. 200 మంది గాయపడ్డారు. ఒక బస్సులో ఉంచిన పేలుడు పదార్ధాలను గుర్తించిన డ్రైవరు, కండక్టరు వాటిని బయటకు విసిరి వేయడంతో నాలుగో పేలుడు తప్పింది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/29 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/29 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 28]] - [[అక్టోబర్ 30]] - [[సెప్టెంబర్ 29]] - [[నవంబర్ 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 29]] అక్టోబర్ 30 2586 19079 2006-01-23T17:05:14Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +భాభా '''అక్టోబర్ 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 303వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 304వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 62 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1945]] ==జననాలు== *[[1909]]: ప్రముఖ అణుశాస్త్రవేత్త [[హోమీ జహంగీర్ భాభా]] జన్మించాడు. ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/30 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/30 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 29]] - [[అక్టోబర్ 31]] - [[సెప్టెంబర్ 30]] - [[నవంబర్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 30]] అక్టోబర్ 31 2587 13571 2005-11-02T05:49:03Z వైఙాసత్య 58 /* సంఘటనలు */ '''అక్టోబర్ 31''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 304వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 305వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 61 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[2005]]: [[ఎర్రకోటపై దాడి]] కేసులో ప్రధాన నిందితుడు, లష్కరేతొయిబా ఉగ్రవాది, మొహమ్మద్ ఆరిఫ్ అష్ఫాక్ కు ఢిల్లీ కోర్టు ఉరిశిక్ష విధించింది. * [[2000]]: [[డిసెంబర్ 22]] న [[ఢిల్లీ]] లోని ఎర్రకోటలోకి ప్రవేశించిన ఐదుగురు ఉగ్రవాదులు ఇద్దరు సైనికులను, ఒక సాధారణ పౌరుని హతమార్చారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2005]]: ప్రముఖ నేపథ్యగాయని [[పి.లీల]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/31 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/31 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 30]] - [[నవంబర్ 1]] - [[సెప్టెంబర్ 30]] - [[నవంబర్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 31]] Template:31రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది 2588 7136 2005-07-26T02:17:51Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 31{{{4}}}|31]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:31రోజుల క్యాలెండర్‌-సోమ 2589 7137 2005-07-26T02:18:58Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 31{{{4}}}|31]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:31రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ 2590 7138 2005-07-26T02:20:01Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 31{{{4}}}|31]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:31రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ 2591 7139 2005-07-26T02:20:57Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="3"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 31{{{4}}}|31]] |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:31రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు 2592 7140 2005-07-26T02:21:54Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 31{{{4}}}|31]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:31రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర 2593 7141 2005-07-26T02:22:44Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 31{{{4}}}|31]] |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:30రోజుల క్యాలెండర్‌-శని 2594 7143 2005-07-26T02:26:53Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:30రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది 2595 7144 2005-07-26T02:28:04Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:30రోజుల క్యాలెండర్‌-సోమ 2596 7145 2005-07-26T02:29:52Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:30రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ 2597 7146 2005-07-26T02:31:34Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="3"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:30రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు 2598 7147 2005-07-26T02:32:27Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:30రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర 2599 7148 2005-07-26T02:33:18Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}{{{month}}} {{{3}}}|{{{2}}} {{{month}}} {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}}{{{month}}} 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 2{{{4}}}|2]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 9{{{4}}}|9]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 16{{{4}}}|16]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 23{{{4}}}|23]] |- | [[{{{1}}}{{{month}}} 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 29{{{4}}}|29]] | [[{{{1}}}{{{month}}} 30{{{4}}}|30]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} సెప్టెంబర్ 30 2600 7235 2005-07-28T17:48:07Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''సెప్టెంబర్ 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 273వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 274వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 92 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 29]] - [[అక్టోబర్ 1]] - [[ఆగష్టు 30]] - [[అక్టోబర్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 30]] Template:సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌ 2601 7152 2005-07-26T02:42:50Z వైఙాసత్య 58 {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2005 2602 7153 2005-07-26T02:44:25Z వైఙాసత్య 58 {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము 2603 7154 2005-07-26T02:47:07Z వైఙాసత్య 58 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు|month=సెప్టెంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Talk:లిపి పుట్టు పూర్వోత్తరాలు 2604 14089 2005-11-10T14:20:09Z 192.133.193.80 deleted someone's favorite encoding scheme. Had nothing to do with the origins of Telugu Script. - 68.211.189.158 21:59, 26 జూలై 2005 I have deleted the obvious advertisement portion of the article. But I dont have expertise on this subject to decide whether the rest of the article remaining has any useful information. Can some one verify this? Once again please be reminded that this is not a forum to advertise. Thanks ---[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:23, 27 జూలై 2005 (UTC) Please read "Dravidian Languages (2003)" by Bhadriraju Krishnamurti for a comprehensive coverage on the history of Telugu language as well as the script. The website: http://www.engr.mun.ca/~adluri/telugu/language/script/index.html has very accurate and useful information too. User talk:68.211.189.158 2605 7159 2005-07-27T03:16:15Z వైఙాసత్య 58 Hey, * Nice observation reagarding the lipi article. Why dont you just create an account? * Please post on the talk page of an artcle if you have any concern regarding an article before taking drastic steps. Thanks --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:16, 27 జూలై 2005 (UTC) Image:Keesara.jpg 2606 7163 2005-07-27T04:39:42Z వైఙాసత్య 58 కీసర 2607 24872 2006-04-25T09:48:20Z Mpradeep 50 merging old and new {{మండలం|name=కీసర||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కీసర|villages=15|area=|population=197.145|pop_male=102.191|pop_female=94.954|pop-density=|pop-growth=|literacy=77.52|lit_male=84.20|lit_female=70.27}} '''కీసర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. కీసర, రాష్ట్ర రాజధాని [[హైదరాబాదు]] నుండి 25 కి.మీ దూరములో ఉన్నది. [[మేడ్చల్]] అసెంబ్లీ నియోజకవర్గములో భాగమైన ఈ మండలంలో 15 గ్రామాలు ఉన్నవి. కీసర ఇక్కడ ఉన్న అతి పురాతన కీసరగుట్ట శివుని ఆలయమునకు ప్రసిద్ధి. "మహాశివరాత్రి" పండుగ రోజు ఆలయమును దర్శించుటకు రాష్ట్రము నలుమూలలనుండి భక్తులు విచ్చేయుదురు. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కాప్ర]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[Image:Keesara.jpg|left|thumb|కీసర మండలం]] {| |- |bgcolor=#FF0000|గ్రామము ||bgcolor=#FF0000|విస్తీర్ణము(ఎకరాలు) ||bgcolor=#FF0000|జనాభా |- |[[అహ్మద్‌గూడా]] ||align=right|576 ||align=right|1,803 |- |[[బోగారం]] ||align=right|2,347 ||align=right|1,954 |- |[[చీర్యాల్]] ||align=right|2,792 ||align=right|3,070 |- |[[ధర్మారం]] ||align=right|1,083 ||align=right|418 |- |[[గోదుమకుంట]] ||align=right|886 ||align=right|1,276 |- |[[హరిదాస్‌పల్లి]] ||align=right|784 ||align=right|135 |- |[[కుందన్‌పల్లి]] ||align=right|1,645 ||align=right|1,084 |- |[[నర్సంపల్లి]] ||align=right|510 ||align=right|505 |- |[[తిమ్మాయిపల్లి]] ||align=right|1,500 ||align=right|768 |- |[[యాద్గార్‌పల్లి (తూర్పు)]]||align=right|1,449 ||align=right|2,968 |- |[[యాద్గార్‌పల్లి (పడమర)]]||align=right|1,122 ||align=right|729 |- |[[కీసర]] ||align=right|7,449 ||align=right|6,232 |- |[[కీసర దాయిరా]] ||align=right|772 ||align=right|818 |- |[[నగరం]] ||align=right|3,643 ||align=right|6,291 |} ==బయటి లింకులు== * [http://www.manage.gov.in/RRSites/keesara/keesara%20main.htm కీసర మేనేజ్ వెబ్ సైట్] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] Category:రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు 2608 18304 2006-01-14T08:48:26Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Image:Bramakrishanarao.jpg 2609 7167 2005-07-27T08:38:42Z వైఙాసత్య 58 బూర్గుల రామకృష్ణారావు 2610 17064 2005-12-30T05:50:46Z Chaduvari 97 + Category [[Image:Bramakrishanarao.jpg|thumb|250px|బూరుగుల రామకృష్ణా రావు]] '''బూర్గుల రామకృష్ణారావు''' బహుభాషావేత్త, స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుడు, రచయిత, న్యాయవాది. [[హైదరాబాదు]] రాష్ట్రానికి తొలి ఎన్నికైన ముఖ్యమంత్రి. రెండు రాష్ట్రాలకు గవర్నరుగా కూడా పనిచేసాడు. ==బాల్యం, విద్యాభ్యాసం== రామకృష్ణారావు [[1899]] [[మార్చి 3]]న రంగనాయకమ్మ, నరసింగరావులకు జన్మించాడు. ఇంటిపేరు పుల్లంరాజు. అయితే తన స్వగ్రామమైన బూరుగుల పేరుమీదుగా ''రామకిషన్‌రావు బూర్గుల్'' అని ప్రసిద్ధుడై, బూర్గుల ఆయన ఇంటిపేరుగా స్థిరపడిపోయింది. తండ్రి వద్ద తెలుగు, ఉర్దూ, పారశీకం, ఇంగ్లీషు భాషలు నేర్చుకున్నాడు. హైదరాబాదు లోని ధర్మవంత్ పాఠశాలలోను, నిజాము కాలేజీలోను ఆయన విద్యాభ్యాసం సాగింది. [[నిజాము కాలేజీ]]లో ఇంటర్మీడియెట్‌లో ప్రథముడిగా వచ్చి ''వాకర్ మెడల్''ను గెలుచుకున్నాడు. తరువాత [[పుణె|పూనా]] (పుణె) ఫెర్గుసన్ కాలేజీలో బి.ఏ. చదివాడు. అక్కడ [[మరాఠీ]] నేర్చుకున్నాడు. తరువాత బొంబాయి విశ్వవిద్యాలయంలో ఎల్.ఎల్.బి. చదివాడు. ==ప్రజాజీవితం== [[1912]]లో వివాహం జరిగింది. ఆమె [[1920]]లో మరణించడంతో, [[1924]]లో మళ్ళీపెళ్ళి చేసుకున్నాడు. [[1923]]లో హైదరాబాదులో న్యాయవాద వృత్తి ప్రారంభించి అగ్రస్థాయికి చేరాడు. న్యాయవాదిగా ఉంటూనే, రాజకీయాల్లో పాల్గొన్నాడు. [[ఆంధ్రోద్యమం]], [[గ్రంథాలయోద్యమం]], [[భూదానోద్యమం]] మొదలైన వాటిలో పాల్గొన్నాడు. [[మాడపాటి హనుమంతరావు]], [[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] మొదలైన వారితో కలిసి పనిచేసాడు. [[కృష్ణదేవరాయాంధ్రభాషా నిలయం]]కు అధ్యక్షుడిగా, కార్యదర్శిగా పనిచేసాడు. హైదరాబాదు రాష్ట్ర కాంగ్రెసు వ్యవస్థాపకుల్లో బూర్గుల ప్రముఖుడు. పార్టి తరపున ఆయన అనేక కార్యక్రమాలకు నేతృత్వం వహించాడు. శాసనోల్లంఘన ఉద్యమంలోను, క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలోను పాల్గొని కారాగారవాసం అనుభవించాడు. [[1948]] లో [[పోలీసు చర్య]] తరువాత [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] అయి, సైనిక ప్రభుత్వం ఏర్పడినపుడు, ఆయన రెవిన్యూ, విద్యాశాఖల మంత్రి అయ్యాడు. [[1952]]లో మొదటిసారి హైదరాబాదు రాష్ట్రానికి ఎన్నికలు జరిగాక ఏర్పడిన ప్రజాప్రభుత్వంలో [[ముఖ్యమంత్రి]] అయ్యాడు. [[1956]]లో హైదరాబాదు రాష్ట్రంలోని తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాలను విడదీసి, కోస్తా, రాయలసీమ లతో కలిపి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఏర్పాటు]] అయినపుడు, కొత్త రాష్ట్రానికి [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. బూర్గుల, [[కేరళ]] రాష్ట్రానికి [[గవర్నరు]]గా వెళ్ళాడు. [[1960]] వరకు కేరళ గవర్నరుగా పనిచేసి, తరువాత [[1962]] వరకు [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] గవర్నరుగా పనిచేసాడు. [[1967]] [[సెప్టెంబర్ 14]]న బూర్గుల మరణించాడు. ==సాహితీ వ్యాసంగం== బూర్గుల బహుభాషావేత్త, సాహితీవేత్త. పారశీక వాఞ్మయ చరిత్ర ఆయన రచనలలో పేరు పొందినది. జగన్నాథ పండితరాయల లహరీపంచకము ను, [[ఆది శంకరాచార్య|శంకరాచార్యుల]] సౌందర్యలహరి, కనకధారాస్తవము ను [[తెలుగు]] లోకి అనువదించాడు. కృష్ణ శతకం, సంస్కృతంలో శ్రీ వెంకటేశ్వర సుప్రభాతం, శారదస్తుతి, గౌరీస్తుతి, వాణీస్తుతి, లక్ష్మీస్తుతి, శ్రీకృష్ణాష్టకం మొదలైనవి ఆయన ఇతర రచనలు. ==పురస్కారాలు== * [[1953]]లో [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం]] అయనకు ''డాక్టర్ ఆఫ్ లిటరేచర్'' గౌరవపట్టాను ప్రదానం చేసింది. * [[1956]]లో [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం]] ''డాక్టర్ ఆఫ్ లాస్'' అనే పట్టాను ఇచ్చింది. ==మూలాలు, వనరులు== * అమరావతి పబ్లికేషన్సు వారి తెలుగు వెలుగులు పుస్తకం {{క్రమము| ముందరి=[[ఎం కె వెల్లోడి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|హైదరాబాదు రాష్ట్రం ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>06/03/1952&mdash;31/10/1956| తరువాతి=[[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ }} [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:1967 మరణాలు]] [[Category:1899 జననాలు]] అక్టోబర్ 2 2611 7174 2005-07-27T13:56:34Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 275వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 276వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 90 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/2 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/2 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 1]] - [[అక్టోబర్ 3]] - [[సెప్టెంబర్ 2]] - [[నవంబర్ 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 2]] అక్టోబర్ 3 2612 7173 2005-07-27T13:56:03Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 276వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 277వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 89 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/3 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/10/3 This Day in History] ---- [[అక్టోబర్ 2]] - [[అక్టోబర్ 4]] - [[సెప్టెంబర్ 3]] - [[నవంబర్ 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 3]] అక్టోబర్ 4 2613 7176 2005-07-27T14:01:24Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''అక్టోబర్ 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 277వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 278వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 88 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 3]] - [[అక్టోబర్ 5]] - [[సెప్టెంబర్ 4]] - [[నవంబర్ 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 4]] అక్టోబర్ 5 2614 20815 2006-03-08T05:35:15Z 202.80.50.102 /* మరణాలు */ '''అక్టోబర్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 278వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 279వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 87 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1978]] - ravi kumar janmadhinam ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 4]] - [[అక్టోబర్ 6]] - [[సెప్టెంబర్ 5]] - [[నవంబర్ 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 5]] అక్టోబర్ 6 2615 7178 2005-07-27T14:05:19Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 279వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 280వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 86 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 5]] - [[అక్టోబర్ 7]] - [[సెప్టెంబర్ 6]] - [[నవంబర్ 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 6]] అక్టోబర్ 7 2616 7179 2005-07-27T14:06:53Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 280వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 281వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 85 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 6]] - [[అక్టోబర్ 8]] - [[సెప్టెంబర్ 7]] - [[నవంబర్ 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 7]] అక్టోబర్ 8 2617 14258 2005-11-11T14:20:17Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''అక్టోబర్ 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 281వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 282వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 84 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1895]] - [[అడివి బాపిరాజు]] స్వాంతంత్ర్య సమరయోధుడు, రచయిత, కళాకారుడు ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 7]] - [[అక్టోబర్ 9]] - [[సెప్టెంబర్ 8]] - [[నవంబర్ 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 8]] అక్టోబర్ 9 2618 7181 2005-07-27T14:09:29Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 282వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 283వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 83 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 8]] - [[అక్టోబర్ 10]] - [[సెప్టెంబర్ 9]] - [[నవంబర్ 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 9]] అక్టోబర్ 10 2619 7182 2005-07-27T14:10:55Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 283వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 284వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 82 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 9]] - [[అక్టోబర్ 11]] - [[సెప్టెంబర్ 10]] - [[నవంబర్ 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 10]] అక్టోబర్ 11 2620 12682 2005-10-12T18:12:28Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''అక్టోబర్ 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 284వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 285వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 81 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1942]] - [[అమితాబ్ బచ్చన్]], ‌సినిమా నటుడు ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 10]] - [[అక్టోబర్ 12]] - [[సెప్టెంబర్ 11]] - [[నవంబర్ 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 11]] అక్టోబర్ 12 2621 7184 2005-07-27T14:13:23Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 285వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 286వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 80 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 11]] - [[అక్టోబర్ 13]] - [[సెప్టెంబర్ 12]] - [[నవంబర్ 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 12]] అక్టోబర్ 13 2622 7185 2005-07-27T14:14:37Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 286వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 287వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 79 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 12]] - [[అక్టోబర్ 14]] - [[సెప్టెంబర్ 13]] - [[నవంబర్ 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 13]] అక్టోబర్ 14 2623 7186 2005-07-27T14:15:55Z వైఙాసత్య 58 '''అక్టోబర్ 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 287వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 288వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 78 రోజులు మిగిలినవి. {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/10/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[అక్టోబర్ 13]] - [[అక్టోబర్ 15]] - [[సెప్టెంబర్ 14]] - [[నవంబర్ 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:October 14]] నాగార్జునసాగర్ 2624 15727 2005-12-09T19:57:32Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Nagarjuna-sagar-dam.jpg|thumb|250px|right|నాగార్జునసాగర్ ఆనకట్ట]] [[Image:sagar.jpg|thumb|250px|right|నాగార్జునసాగర్ 2005 ఆగష్టులో]] [[Image:sagar1.jpg|thumb|250px|right|నాగార్జునసాగర్,2005 ఆగష్టులో ఇంకొక దృశ్యము ]] నాగార్జున సాగర్ ప్రముఖ బౌద్ధ చారిత్రక స్థలం. [[ఆచార్య నాగార్జునుడు]] ఈ ప్రాంతంలో బోధనలు చేసినట్లుగా చారిత్రక ఆధారాలు ఉన్నాయి. నల్గొండ జిల్లా, [[పెద్దవూర]] మండలంలోని నందికొండ, ఇప్పటి నాగార్జున సాగర్‌గా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇక్కడ [[కృష్ణా నది]]పై నిర్మించబడ్డ బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టు వలన ఏర్పడిన జలాశయానికి ఆచార్య నాగార్జునుడి పేరు మీద నాగార్జున సాగర్ అని పేరు పెట్టారు. అప్పటినుండి నందికొండ కూడా అదే పేరుతో పిలువబడుతోంది. నాగార్జునసాగర్ పట్టణము మూడు భాగములుగా విభజించబడినది. ఆనకట్టకు దక్షిణాన విజయపురి సౌత్ (వీ.పీ.సౌత్), ఆనకట్ట దాటిన వెంటనే ఉత్తరాన పైలాన్, ఉత్తరాన కొండ మీద హిల్ కాలనీ ఉన్నవి. ==దర్శనీయ స్థలాలు == * [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]]: నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు, [[ఆసియా]] లొని అతి పెద్ద ఆనకట్టలలొ ఒకటి. ఈ ఆనకట్ట [[నల్గొండ]], [[గుంటూరు]] జిల్లాల సరిహద్దులో [[కృష్ణా నది]] మీద నిర్మించబడినది. *[[నాగార్జున కొండ]] *[[ఎత్తిపోతల జలపాతము]] *[[అనుపు]] *[[మాచర్ల]] {{విస్తరణ}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[en:Nagarjuna Sagar]] విజయనగర సామ్రాజ్యము 2625 27480 2006-06-27T01:01:41Z వైఙాసత్య 58 +విలీనము {{విలీనము ఇక్కడ|విజయనగర రాజులు}} విజయనగర సామ్రాజ్యాన్ని హక్క(తరువాత హరిహర) మరియు బుక్క (తరువాత బుక్కరాయ) అనే అన్నదమ్ములు 1336 లో స్ధాపించారు. వారి మొదటి స్ధావరము ఈ ప్రదేశమందు ఉండవచ్చునని అంచనా. వారి రాజధాని మొదట [[ఆనెగొండి]]. ఆనెగొండి ప్రస్తుతము తుంగభద్ర ఉత్తర తీరమున ఒక చిన్న పల్లి. సామ్రాజ్యము బుక్కరాయ పరిపాలనలో అభివృద్ధి చెందిన తరువాత రాజధానిని తుంగభద్ర దక్షిణ తీరమున గల [[విజయనగరము]]నకు తరలించారు. ఈ సామ్రాజ్యం 1336 నుండి 1660 వరకు వర్ధిల్లింది. చివరి శతాబ్దాన్ని దీనికి క్షీణదశగా చెప్పుకోవచ్చు. సుల్తానుల సమాఖ్య వీరిని దారుణంగా ఓడించి, రాజధానిని కొల్లగొట్టి, నేలమట్టం చేశారు. ఈ సామ్రాజ్యపు స్థాపన వివరాలూ, దాని చరిత్రలో ఎక్కువ భాగం అస్పష్టంగా ఉన్నాయి; కానీ దాని శక్తీ, అర్ధిక పుష్ఠి లను పోర్చుగీసు యాత్రికులైన డోమింగో పేస్‌, నూనిజ్‌ వంటి వారే కాక మరి కొందరు కూడా నిర్ధారించారు. ==స్ధాపన== విజయనగర సామ్రాజ్య స్థాపన [[ఆనెగొంది]] రాజ్యం ప్రాపకంతో [[తుంగభద్ర]] నది ఒడ్డున జరిగింది. విజయనగర సామ్రాజ్య స్ధాపనకు శతాబ్దము మునుపు దక్షిణ భారత దేశమునందలి రాజ్యములను ముస్లింలు జయించారు. 1309 లో మాలిక్ కాఫుర్ [[ఓరుగల్లు]] ను ఆక్రమించి మలాబార్ రాజ్యములపై దాడి చేశాడు. [[ఢిల్లీ]] నుండి ముబారక్ తిరిగి 1323 లో వరంగల్ చేరుకున్నాడు. 1334-1336 మధ్య కాలంలో, ఢిల్లీ సుల్తాను [[ముహమ్మద్ తుఘ్లఖ్]] ఈ ప్రాంతాన్ని మళ్ళీ జయించి ఆనెగొందిని స్వాధీనపరచుకున్నాడు. సంగమ రాయలు కుమారుడైన హరిహరరాయలు అప్పటికే ఆనెగొందిలో ముఖ్యుడైన మంత్రిగా ఉన్నాడు. ముహమ్మద్ తుఘ్లఖ్ హరిహరరాయల్ని అక్కడ తన ప్రతినిధిగా నియమించాడని ఒక అభిప్రాయం. హరిహర రాయలనే దేవరాయలని కూడా అంటారు. అతడే విజయనగర సామ్రాజ్యానికి తొలి చక్రవర్తి. దక్కను ప్రాంతంలోని ముస్లిమ్ సామంతుల తిరుగుబాట్ల వల్ల ముహమ్మద్ తుఘ్లఖ్ పాలన అంతమవడంతో హరిహరరాయలు ఏలుబడిలోని ప్రాంతం త్వరితంగా విస్తరించింది. విజయనగర రాజధాని 1340 ప్రాంతంలో ఆనెగొందికి ఎదురుగా తుంగభద్రానదికి ఆవలి తీరాన స్థాపించబడింది. హరిహరరాయలు తర్వాత 1343లో అధికారంలోకి వచ్చిన బుక్కరాయలు 1379 వరకు పాలించాడు. అతడి పాలనా కాలం చివరకొచ్చేసరికి దక్షిణభారత దేశంలో తుంగభద్రానదికి దక్షిణాన ఉన్న ప్రాంతమంతా దాదాపుగా అతడి ఏలుబడిలోకి వచ్చింది. ==తారాస్ధాయి== తరువాత రెండు శతాబ్దాల లో, విజయనగర సామ్రాజ్యము యొక్క ఆధిపత్యము దక్షిణ భారత దేశమంతటా ప్రకాశించంది. యావద్భారత ఉపఖండములోనే విజయనగరము బలీయమైన దేశమై ఉండవచ్చను. ఈ కాలంలో గంగా మైదానం నుండి వచ్చిన టర్కీ సుల్తానుల దాడులను సమర్థవంతంగా ఎదుర్కొన్నది. దక్కను లోని ఐదు సుల్తానుల నుండి నిరంతరంగా ఘర్షణలను ఎదుర్కొంది. ఒక బలీయమైన శక్తిగా నిలబడింది.<!-- The empire during that period served as a bulwark against invasion from the Turkic [[Delhi Sultanate|Sultanates]] of the [Indo-Gangetic Plain]]; and remained in constant competition and conflict with the the five [[Deccan Sultanates]] that established themselves in the Deccan to the north of it. It remained a land power. --> [[1510]] ప్రాంతాల్లో బిజాపూరు సుల్తాను అధీనంలో ఉన్న [[గోవా]] ను పోర్చుగీసు వారు ఆక్రమించుకున్నారు. ఇది బహుశా విజయనగర రాజ్యపు అనుమతి లేదా రహస్య అవగాహన ద్వార జరిగి ఉండవచ్చు. వీరిద్దరి మధ్య ఉన్న వ్యాపార సంబంధాలు చాలా ముఖ్యమైనవి.<!-- In about 1510, [[Goa]], which had been under the rule of the Sultan of Bijapur, was captured by the Portuguese, possibly with the approval or connivance of Vijayanagara. Commerce between the Portuguese and Vijayanagara became very important to both sides. --> [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు]] కాలంలో ఈ సామ్రాజ్యం ఉచ్ఛస్థితికి చేరింది. దక్కనుకు తూర్పున, కళింగుల అధీనంలోగల ప్రాంతాలను వశపరచుకున్నాడు. సామ్రాజ్యపు గొప్ప గొప్ప నిర్మాణాలు ఆయన తోటే మొదలయ్యాయి. విజయనగరం లోని హజార రామాలయం, కృష్ణ దేవాలయం, ఉగ్ర నరసింహ మూర్తి వీటిలో కొన్ని.<!--Krishna conquered or subjugated territorise on the east of the Deccan that belonged previously to [[Orissa]]. Many of the great monuments of the empire date from his time. Among these are the Hazara Rama temple, the Krishna temple and the Ugra Narasimha idol, all at Vijayanagara. --> 1530 లో అచ్యుతరాయలు ఆయనకు వారసుడయ్యాడు. 1542 లో రామరాయలు గద్దెనెక్కాడు. ఇతడు దక్కను సుల్తానులను అనవసరంగా రెచ్చగొట్టి వారి శతృత్వం కొనితెచ్చుకున్నట్లు కనిపిస్తుంది. 1565 తళ్ళికోట యుద్ధంలో విజయనగర సైన్యాన్ని దక్కను సుల్తానులు చిత్తుగా ఓడించారు. సంయుక్త సుల్తాను సైన్యం రాజధానిని సర్వనాశనం చేసి, నేలమట్టం చేసింది. రామరాయలు పెనుకొండకు పారిపోయాడు.<!--He was followed by [[Achyuta Raya]] in 1530. In 1542, Achyuta was succeeded by Rama (of the third dynasty), who seems to have made a point of unnecessarily provoking the Deccan sultanates, so that eventually they allied against him. In 1565, at the battle of [[Talikota]], the army of Vijayanagara was routed by an alliance of the Deccan sultanates. Their united armies proceeded to raze the capital virtually to the ground. The Raya fled south to Penukonda.--> విద్యా, సాంస్కృతిక పరంగా విజయనగర సామ్రాజ్య కాలాన్ని స్వర్ణయుగంగా పరిగణిస్తారు. <!--Vijayanagara is considered by many today, especially in the state of [[Andhra Pradesh]], to have been a golden age of culture and learning.--> ==పతనము== చివరకు కొంచము పరువు, ప్రతిష్ఠ మిగిలినా కూడ, పతనము తప్పలేదు. ఈ దశలో కూడా పోర్చుగల్ తో వాణిజ్యము కొనసాగంచారు. బ్రిటీషు వారికి మద్రాసు పట్టణం ఏర్పాటు చేయటానికి భూమి మంజూరు చేశారు. ==వంశ పరంపర== కింది జాబితా '''రాబర్ట్ సెవెల్''' రాసిన ''ఎ ఫర్గాటెన్ ఎంపైర్'' (విస్మృత సామ్రాజ్యం) అనే పుస్తకం నుండి సంగ్రహించినవి. '''సంగమ వంశము''' *[[హరిహర|హరిహర I]] (దేవ రాయ) 1336-1343 *బుక్క I 1343-1379 *హరిహర II 1379-1399 *బుక్క II 1399-1406 *దేవ రాయ I 1406-1412 *వీర విజయ 1412-1419 *దేవ రాయ II 1419-1444 *(తెలియదు) 1444-1449 *మల్లికార్జున 1452-1465 (తేడిలు సందేహాస్పడం) *రాజశేఖర 1468-1469 (తేడిలు సందేహాస్పడం) *విరూపాక్ష I 1470-1471 (తేడిలు సందేహాస్పడం) *ప్రౌఢదేవ రాయ 1476-? (తేడిలు సందేహాస్పడం) *రాజశేఖర 1479-1480 (తేడిలు సందేహాస్పడం) *విరూపాక్ష II 1483-1484 (తేడిలు సందేహాస్పడం) *రాజశేఖర 1486-1487 (తేడిలు సందేహాస్పడం) '''సాలువ వంశము''' *నరసంహ 1490-? *నరస (వీర నరసంహ) ?-1509 *[[కృష్ణ దేవ రాయ|కృష్ణ దేవ రాయ]] 1509-1530 *అచ్యుత 1530-1542 *సదాసివ (పేరుకు మాత్రమే) 1542-1567 '''తులువ వంశము''' *రామ (పట్టాభిషిక్తుడు కాదు) 1542-1565 *తిరుమల (పట్టాభిషిక్తుడు కాదు) 1565-1567 *తిరుమల (పట్టాభిషిక్తుడు) 1567-1575 *రంగ II 1575-1586 *వెంకట I 1586-1614 '''ఆరవీడు''' (తేడిలు సందేహాస్పడం, కేవలం శాసనాల ఆధారంగా సేకరించిన సమాచారం) రాజుల్లో కిందివారు ఉన్నారు. ప్రతిపేరుతోను ఒకరికంటే ఎక్కువ రాజులు ఉన్నారు.<!--There is certainly more than one ruler under each name.--> కాలం - 1614 నుండి చివరగా తెలిసిన 1739 వరకు <!--The period extends from 1614 onward, till the last known reference in 1739.--> *రంగ దేవరాయ II 1614-1615 *రామ దేవరాయ 1615-1633 *వెంకట దేవరాయ III 1633-1646 *రంగ దేవరాయ III 1614-1615 ==సంబంధిత లింకులు== * [http://43.1911encyclopedia.org/V/VI/VIGO.htm సార్వజనికమైన వనరు] * [http://onlinebooks.library.upenn.edu/webbin/gutbook/lookup?num=3310 ఎ ఫర్గాటెన్ ఎంపైర్: విజయనగరం: e కాంట్రిబ్యూషన్ టు ది హిస్టరీ ఆఫ్ ఇండియా] * [http://freeindia.org/biographies/greatlkings/hakkabukka/index.htm హరిహర, బుక్క రాయల కథ] * [http://www.kamat.com/kalranga/andhra/vnagar.htm విజయనగర సామ్రాజ్యానికి అనేక లింకులు] * [http://www.hampionline.com/ హంపీ-చరిత్ర పర్యాటకం] * [http://www.vijayanagaracoins.com/htm/history.htm విజయనగర నాణెములు] {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] [[de:Vijayanagar]] [[eo:Vgxajanagara imperio]] [[fr:Royaume de Vijayanâgara]] [[ja:ヴィジャナガル王国]] [[sv:Vijayanagar]] User talk:24.160.116.162 2626 7195 2005-07-27T20:38:31Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made. For more benefits of logging in see [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?]] * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page |english wiki]] for editing help. * For a list of works that needs to be done, Please refer [[వికిపీడియా:సముదాయ పోర్టల్‌|సముదాయ పోర్టల్‌]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:38, 27 జూలై 2005 (UTC) Image:Nagarjuna-sagar-dam.jpg 2627 7204 2005-07-27T22:04:21Z వైఙాసత్య 58 Image:Ethipothala.jpg 2628 7207 2005-07-27T22:08:32Z వైఙాసత్య 58 ఎత్తిపోతల జలపాతము 2629 16591 2005-12-23T13:36:43Z Chaduvari 97 {{మొలక}} [[Image:Ethipothala.jpg|thumb|right|250px|ఎత్తిపోతల జలపాతము]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలపాతములు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలపాతములు 2630 16120 2005-12-16T18:11:00Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|జలపాతములు]] నవంబర్ 16 2631 16852 2005-12-27T14:35:36Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''నవంబర్ 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 320వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 321వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 45 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1908]] - [[బి.ఎన్.రెడ్డి]], తెలుగు సినిమా దర్శకులు ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 15]] - [[నవంబర్ 17]] - [[అక్టోబర్ 16]] - [[డిసెంబర్ 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 16]] నవంబర్ 17 2632 14485 2005-11-17T05:32:40Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''నవంబర్ 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 321వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 322వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 44 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[2001]]: [[శ్రీశైలం]] జలాశయ కనీస నీటిమట్టం 834 అ. గాను, [[నాగార్జునసాగర్]] మట్టం 510 అ. గాను [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. [[కర్ణాటక]] లోని [[ఆలమట్టి]] ఆనకట్ట నిర్మాణం తరువాత ఏర్పడిన పరిస్థితులలో నీటిలభ్యత గురించి ప్రభుత్వం ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 16]] - [[నవంబర్ 18]] - [[అక్టోబర్ 17]] - [[డిసెంబర్ 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 17]] నవంబర్ 18 2633 7215 2005-07-28T00:24:00Z 24.26.167.40 '''నవంబర్ 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 322వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 323వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 43 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 17]] - [[నవంబర్ 19]] - [[అక్టోబర్ 18]] - [[డిసెంబర్ 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 18]] నవంబర్ 19 2634 12851 2005-10-16T17:57:10Z వైఙాసత్య 58 Reverted edit of 71.96.208.30, changed back to last version by వైఙాసత్య '''నవంబర్ 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 323వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 324వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 42 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - *[[1977]] - అంధ్ర ప్రదేశ్‌ లోని కోస్తా జిల్లాలను, ముఖ్యంగా కృష్ణా జిల్లా దివిసీమను అతలా కుతలం చేసిన పెను తుఫాను వచ్చిన రోజు. ==జననాలు== *[[1917]] - [[ఇందిరా గాంధీ]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 18]] - [[నవంబర్ 20]] - [[అక్టోబర్ 19]] - [[డిసెంబర్ 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 19]] నవంబర్ 20 2635 7217 2005-07-28T00:26:21Z 24.26.167.40 '''నవంబర్ 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 324వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 325వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 41 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 19]] - [[నవంబర్ 21]] - [[అక్టోబర్ 20]] - [[డిసెంబర్ 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 20]] నవంబర్ 21 2636 7218 2005-07-28T00:27:39Z 24.26.167.40 '''నవంబర్ 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 325వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 326వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 40 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 20]] - [[నవంబర్ 22]] - [[అక్టోబర్ 21]] - [[డిసెంబర్ 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 21]] నవంబర్ 22 2637 7219 2005-07-28T00:28:47Z 24.26.167.40 '''నవంబర్ 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 326వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 327వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 39 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 21]] - [[నవంబర్ 23]] - [[అక్టోబర్ 22]] - [[డిసెంబర్ 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 22]] నవంబర్ 23 2638 7220 2005-07-28T00:30:01Z 24.26.167.40 '''నవంబర్ 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 327వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 328వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 38 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 22]] - [[నవంబర్ 24]] - [[అక్టోబర్ 23]] - [[డిసెంబర్ 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 23]] నవంబర్ 24 2639 7224 2005-07-28T13:28:35Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 328వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 329వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 37 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 23]] - [[నవంబర్ 25]] - [[అక్టోబర్ 24]] - [[డిసెంబర్ 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 24]] నవంబర్ 25 2640 14937 2005-11-25T02:34:51Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 329వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 330వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 36 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== * [[1964]]: ప్రముఖ వాయులీన విద్వాంసుడు, [[ద్వారం వెంకటస్వామి నాయుడు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 24]] - [[నవంబర్ 26]] - [[అక్టోబర్ 25]] - [[డిసెంబర్ 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 25]] నవంబర్ 26 2641 7226 2005-07-28T13:31:18Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 330వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 331వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 35 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 25]] - [[నవంబర్ 27]] - [[అక్టోబర్ 26]] - [[డిసెంబర్ 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 26]] నవంబర్ 27 2642 7227 2005-07-28T13:32:29Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 331వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 332వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 34 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 26]] - [[నవంబర్ 28]] - [[అక్టోబర్ 27]] - [[డిసెంబర్ 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 27]] నవంబర్ 28 2643 7228 2005-07-28T13:33:33Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 332వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 333వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 33 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 27]] - [[నవంబర్ 29]] - [[అక్టోబర్ 28]] - [[డిసెంబర్ 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 28]] నవంబర్ 29 2644 7229 2005-07-28T13:35:37Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 333వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 334వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 32 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 28]] - [[నవంబర్ 30]] - [[అక్టోబర్ 29]] - [[డిసెంబర్ 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 29]] నవంబర్ 30 2645 7828 2005-08-08T12:42:31Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 334వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 335వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 31 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1915]] - [[గురజాడ అప్పారావు]] *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 29]] - [[డిసెంబర్ 1]] - [[అక్టోబర్ 30]] - [[డిసెంబర్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 30]] ఆగష్టు 30 2646 7236 2005-07-28T19:55:36Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 242వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 243వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 123 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 29]] - [[ఆగష్టు 31]] - [[జూలై 30]] - [[సెప్టెంబర్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 30]] Template:ఆగష్టు క్యాలెండర్‌ 2647 7237 2005-07-28T19:57:51Z వైఙాసత్య 58 {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2005 2648 7238 2005-07-28T19:59:26Z వైఙాసత్య 58 {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2005మూలము 2649 7240 2005-07-28T20:03:54Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-సోమ|month=ఆగష్టు|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} MediaWiki:Exif-focalplaneresolutionunit-2 2650 sysop 7257 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default inches MediaWiki:Exif-subjectdistance-value 2651 sysop 7260 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default $1 metres MediaWiki:Exif-xyresolution-c 2652 sysop 7262 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default $1 dpc MediaWiki:Exif-xyresolution-i 2653 sysop 7263 2005-07-29T11:14:10Z MediaWiki default $1 dpi MediaWiki:Shareddescriptionfollows 2654 sysop 7277 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default - MediaWiki:Skinpreview 2655 sysop 7280 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default (Preview) MediaWiki:Trackback 2656 sysop 15449 2005-12-02T04:20:38Z MediaWiki default ; $4$5 : [$2 $1] MediaWiki:Trackbackbox 2657 sysop 16513 2005-12-22T07:44:12Z MediaWiki default <div id="mw_trackbacks"> Trackbacks for this article:<br /> $1 </div> MediaWiki:Trackbackdeleteok 2658 sysop 7286 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default The trackback was successfully deleted. MediaWiki:Trackbackexcerpt 2659 sysop 15451 2005-12-02T04:20:38Z MediaWiki default ; $4$5 : [$2 $1]: <nowiki>$3</nowiki> MediaWiki:Trackbacklink 2660 sysop 7288 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default Trackback MediaWiki:Trackbackremove 2661 sysop 7289 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default ([$1 Delete]) MediaWiki:Underline-always 2662 sysop 10644 2005-09-05T08:35:32Z Chaduvari 97 ఎల్లప్పుడూ MediaWiki:Underline-default 2663 sysop 7292 2005-07-29T11:14:12Z MediaWiki default Browser default MediaWiki:Underline-never 2664 sysop 10645 2005-09-05T08:35:46Z Chaduvari 97 ఎప్పటికీ వద్దు MediaWiki:Unusedcategories 2665 sysop 13787 2005-11-08T08:10:04Z Chaduvari 97 ఉపయోగించని వర్గాలు MediaWiki:Unusedcategoriestext 2666 sysop 13786 2005-11-08T08:08:30Z Chaduvari 97 కింది వర్గాలకు పేజీలైతే ఉన్నాయి గానీ, వీటిని వ్యాసాలు గానీ, ఇతర వర్గాలు గానీ ఉపయోగించడం లేదు. MediaWiki:Val rev stats 2667 sysop 7299 2005-07-29T11:14:13Z MediaWiki default See the validation statistics for "$1" <a href="$2">here</a> User talk:212.117.69.42 2668 7306 2005-07-29T12:45:26Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. User talk:207.46.50.71 2669 7307 2005-07-29T12:46:27Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Wikipedia:రూపొందుతున్న మొదటి పేజీ 2670 11812 2005-09-20T20:27:14Z వైఙాసత్య 58 {|width="100%" |- |{{సుస్వాగతము}} |- |{{మొదటి పేజీ లింకులు}} |} <table cellpadding="0" cellspacing="0" border="0"> <tr valign="top"> <td width = "60%">{{మార్గదర్శిని}}</td> <td> {|cellpadding="0" cellspacing="0" border="0" |- |{{విశేష వ్యాసము}} |- |{{మీకు తెలుసా?}} |- |{{చరిత్రలో ఈ రోజు}} |} </td> </tr> </table> {{మొదటి పేజీ పాదము}} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ [[en:Main Page]] [[de:]] [[fr:]] [[hi:मुख्य पृष्ठ]] [[kn:ಮುಖ್ಯ ಪುಟ]] [[as:]] [[bh:]] [[bn:]] [[gu:]] [[ks:]] [[ml:]] [[mr:]] [[ne:]] [[or:]] [[pa:]] [[sa:]] [[sd:]] [[ta:]] [[ur:]] Template:సుస్వాగతము 2671 19082 2006-01-24T02:31:04Z Chaduvari 97 వికీపీడియా స్పెల్లింగు సవరణ {| cellspacing="3" class="mainpagetable" style="background-color: #f9f9f9" |- valign="top" |width="85%"| [[Image:Telugu_kalasam.gif|left|125px]] <big> [http://te.wikipedia.org వికీపీడియా]కు సుస్వాగతం. ఇది ఒక స్వతంత్ర విజ్ఞాన సర్వస్వము. ఈ వికీపీడియాలో ప్రస్తుతం [[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] వ్యాసాలు ఉన్నాయి. </big> |style="font-size:80%;"| <div class="noprint" align="right"> [[#lang|ఇతర భాషలు]]<br/> [[#sister|సోదర ప్రాజెక్టులు ]]<br/> [[Main Page (table free)|గడులు లేకుండా]]<br/> [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]]<br/> </div> |} Template:మార్గదర్శిని 2672 20503 2006-02-25T20:36:52Z 70.162.96.31 <table cellpadding="0" cellspacing="3" border="0"> <tr valign="top"> <th style="background-color: #e2e2ff; border: 2px solid #e2e2ff; border-bottom: none; padding-top: 0.3em; padding-bottom: 0.3em; font-size: large;" align="center" width="60%"> <strong>మార్గదర్శిని</strong> </th> </tr> <tr valign="top"> <td style="background-color: #f8f8ff; border: 2px solid #e2e2ff; border-top: none; padding: 0.6em; padding-top: none;"> ==[[తెలుగు]]== [[భాష]] - [[ప్రజలు]] - [[సంస్కృతి]] - [[తెలుగుదనం]] - [[తెలుగు సాహిత్యము|సాహిత్యము]] - [[తెలుగు సాహితీకారులు|సాహితీకారులు]] - [[సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] - [[ప్రవాసాంధ్రులు]] - [[నిఘంటువు]] ==[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]== [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు|జిల్లాలు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జల వనరులు|జల వనరులు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు|దర్శనీయ స్థలాలు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర|చరిత్ర]] ==[[భారత దేశము]]== [[భారతదేశ భాషలు|భాషలు]] - [[భారతదేశ రాష్ట్రాలు|రాష్ట్రాలు]] - [[ప్రజలు]] - [[సంస్కృతి]] - [[భారతదేశ చరిత్ర|చరిత్ర]] - [[కవులు]] - [[నదులు]] - [[దర్శనీయ స్థలాలు]] ==[[ప్రపంచము]]== [[ప్రపంచదేశాలు]] ==ఆరోగ్యము== [[చిట్కా వైద్యాలు ]] ==[[కళలు]]== [[చరిత్ర(కళలు)| చరిత్ర ]] - [[నాట్యము]] - [[సంగీతము]] - [[కళాకారులు]] - [[పురస్కారములు]] - [[చేతి పనులు]] - [[ఉద్యోగాలు]] - [[సంఘటనలు]] - [[మానవీయ శాస్త్రాలు]] - [[సంస్థలు]] - [[సంగ్రహాలయాలు]] ==[[సమాచారము]]== [[వర్తకము]] - [[నేరాలు]] - [[విద్య]] - [[ఆరోగ్యము]] - [[చరిత్ర (సమాచారము ) | చరిత్ర ]] - [[హాస్యం]] - [[న్యాయం]] - [[సాహిత్యము]] - [[రాజకీయం]] - [[శాస్త్రము]] - [[ఆటలు]] - [[సాంకేతికము]] - [[ప్రయాణము]] ==[[వర్తకము]]== [[చరిత్ర(వర్తకము )|చరిత్ర ]] - [[ఆర్ధిక శాస్త్రము]] - [[న్యాయం]] - [[శ్రమ]] - [[వాణిజ్యము]] - [[పన్నులు]] ==[[విద్య]]== [[పెద్ద బాలశిక్ష]] - [[ఉపప్రమాణములు]] - [[సదస్సులు]] - [[చరిత్ర(విద్య)|చరిత్ర ]] - [[పత్రికలు]] - [[గ్రంథాలయాలు]] - [[అక్షరాస్యత]] - [[పద్దతులు]] - [[బోధన]] ==[[వినోదము]] - [[కాలక్షేపము]]== [[పురస్కారములు]] - [[ప్రహసనము]] - [[రేడియో]]- [[ఆటలు]] - [[క్రీడలు]] - [[సినిమా]] ==[[శాస్త్రము]]== [[జీవ శాస్త్రము]] - [[భూగోళ శాస్త్రము]] - [[వన్య శాస్త్రము]] - [[భౌతిక శాస్త్రము]]- [[జీవావరణ శాస్త్రము]] - [[ఖగోళ శాస్త్రము]] - [[రసాయన శాస్త్రము]] - [[కంప్యూటర్లు]] - [[జనరంజక శాస్త్రము]] ==[[భక్తి/ఆధ్యాత్మికత]]== [[పురాణములు]] - [[వేదములు]] - [[తత్వము]] - [[దేవుళ్ళు]] - [[మతములు]] - [[స్తోత్రములు]] - [[వ్రతములు]] - [[భక్తి పాటలు]] - [[ఆధ్యాత్మిక గురువులు]] - [[నీతి కధలు]] </td> </tr> </table> __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ Template:మొదటి పేజీ లింకులు 2673 11807 2005-09-20T19:53:01Z వైఙాసత్య 58 <div align="center" style="font-size: 120%;"> <font color="chocolate">[[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|అకౌంటు వలన లాభాలు]]</font> - <font color="chocolate">[[Special:Userlogin|లాగిన్ పేజీ]]</font> - <font color="chocolate">[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|ఎలా తోడ్పడవచ్చు?]]</font> - <font color="chocolate">[[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]</font> - <font color="chocolate">[[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]]</font> - <font color="chocolate">[[Template:ఈ వారం వికీ చిట్కా|ఈ వారం చిట్కా]]</font> </div> <!-- {|cellspacing="3" |- |class="MainPageBG" align="center" style="border: 0px solid #9f8f9f; padding: 0.5em 1.6em 0; padding-bottom: 1em;font-size: 140%; color: #103; background-color: #f9f9f9" |<font color="chocolate">[[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|అకౌంటు వలన లాభాలు]]</font> - <font color="chocolate">[[Special:Userlogin|లాగిన్ పేజీ]]</font> - <font color="chocolate">[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|ఎలా తోడ్పడవచ్చు?]]</font> - <font color="chocolate">[[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]</font> - <font color="chocolate">[[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]]</font> - <font color="chocolate">[[Template:ఈ వారం వికీ చిట్కా|ఈ వారం చిట్కా]]</font> |} --> Template:మొదటి పేజీ పాదము 2674 7318 2005-07-29T15:08:05Z వైఙాసత్య 58 {| cellspacing="3" |- |colspan="2" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #bfbfbf; padding: .5em 1em 0; font-size: 100%; color: #000; background-color: #fff"| <h3 id="lang">భారతీయ భాషలలో వికిపీడియా</h3> {{భారతీయ భాషలలో వికిపీడియా}} |- |colspan="2" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #bfbfbf; padding: .5em 1em 0; font-size: 100%; color: #000; background-color: #fff"| {{ఇతర ప్రాజెక్టులు}} |- |colspan="2" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #9f8f9f; padding: .5em 1em 0; font-size: 100%; color: #000; background-color: #fff6ff"| {{దానము}} |} Template:చరిత్రలో ఈ రోజు 2675 14434 2005-11-16T05:59:38Z Chaduvari 97 <table cellpadding="0" cellspacing="3" border="0" align="right"> <tr valign="top"> <th style="background-color: #fff5ee; border: 2px solid #fff5ee; border-bottom: none; padding-top: 0.3em; padding-bottom: 0.3em; font-size: large;" align="center" width="40%"> <strong>చరిత్రలో ఈ రోజు ([[{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}]])</strong><noinclude><small>[http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80&action=purge కాషె ను ఊడ్చివెయ్యి]</small></noinclude> </th> </tr> <tr valign="top"> <td style="background: #fffffa; border: 2px solid #fff5ee; border-top: none; padding: 0.6em; padding-top: none; font-size = 200%"> {{Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}}}<br><br> <div align="right" class="noprint">[http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:చరిత్రలో_ఈ_రోజు/{{CURRENTMONTHNAME}}_{{CURRENTDAY}}&action=edit మార్చు] | [[చరిత్రలో ఈ రోజు క్యాలెండర్‌|క్యాలెండర్‌]]</div> </td> </tr> </table> Wikipedia:ఇసుకపెట్టె 2678 27326 2006-06-23T21:04:27Z Srinivasa 246 వ్యక్తిగత ఇసుకపెట్టెలు చేర్చాను {{మూస ఇసుకపెట్టె}} <!-- Donot delete content above this line--> దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స అని శ్రీ కృష్ణ దేవరాయలు అనలేదా........! తెలుగు చాలా తియ్యనైనది.......అన్న విషయం లొ సందేహము లేదు. ఎక్కడో పశ్చిమ దేశంలో పుట్టి తెలుగు భాషని పోషించిన చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్ గారు మహానుభావులు. --[[User:Chandrudu|Chandrudu]] 05:28, 12 మార్చి 2006 (UTC) తమిళ కవి సుబ్రమణ్యభారతి "సుందర తెలుఁగు" అని ప్రస్తుతించారు. <font color=cornflowerblue>-- ఇంకను చేర్చవలసియున్నది -- </font> telugu ఇది మనందరి కోసం... రండి ఇక నుంచి అందరం తెలుగు లోనే మాట్లాడుకుందాం తెలుగు లోనే మన ఉత్తరాలు రాసుకుందాం. - ప్రవీణ్ కుమార్ రెడ్డి అంబటి. ==వ్యక్తిగత ఇసుకపెట్టెలు== *[[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె/Srinivasa|శ్రీనివాస]] చరిత్రలో ఈ రోజు క్యాలెండర్‌ 2679 11302 2005-09-16T10:49:07Z వైఙాసత్య 58 /* చరిత్రలో ఈ రోజు */ ==చరిత్రలో ఈ రోజు== <table border="1" width="100%" id="hariini" cellspacing="0" cellpadding="2"> <tr> <td width="100%"> <h2>చరిత్రలో {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}</h2> {{Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}}}<br><br> <div align="right" class="noprint">[http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:చరిత్రలో_ఈ_రోజు/{{CURRENTMONTHNAME}}_{{CURRENTDAY}}&action=edit మార్చు]</div> </td> </tr> </table> ==క్యాలెండర్‌== రోజువారీ పట్టిక: <table border="1" width="100%" id="table1" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tr align="center"> <th width="7%">జనవరి</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 30|30]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 31|31]]</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">ఫిబ్రవరి</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 29|29]]</font></td> <td width="3%" bgcolor="#000000"><font size="-1">&nbsp;</font></td> <td width="3%" bgcolor="#000000"><font size="-1">&nbsp;</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">మార్చి</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 30|30]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 31|31]]</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">ఏప్రిల్</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 30|30]]</font></td> <td width="3%" bgcolor="#000000"><font size="-1">&nbsp;</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">మే</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 30|30]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 31|31]]</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">జూన్</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూన్ 30|30]]</font></td> <td width="3%" bgcolor="#000000"><font size="-1">&nbsp;</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">జూలై</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 30|30]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జూలై 31|31]]</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">ఆగష్టు</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 30|30]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఆగష్టు 31|31]]</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">సెప్టెంబర్</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/సెప్టెంబర్ 30|30]]</font></td> <td width="3%" bgcolor="#000000"><font size="-1">&nbsp;</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">అక్టోబర్</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 30|30]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 31|31]]</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">నవంబర్</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 30|30]]</font></td> <td width="3%" bgcolor="#000000"><font size="-1">&nbsp;</font></td> </tr> <tr align="center"> <th width="7%">డిసెంబర్</th> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 1|1]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 2|2]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 3|3]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 4|4]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 5|5]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 6|6]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 7|7]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 8|8]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 9|9]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 10|10]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 11|11]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 12|12]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 13|13]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 14|14]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 15|15]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 16|16]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 17|17]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 18|18]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 19|19]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 20|20]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 21|21]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 22|22]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 23|23]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 24|24]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 25|25]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 26|26]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 27|27]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 28|28]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 29|29]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 30|30]]</font></td> <td width="3%"><font size="-1">[[Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 31|31]]</font></td> </tr> </table> వనపర్తి సంస్థానము 2680 17793 2006-01-09T09:57:29Z Chaduvari 97 +vargaalu వనపర్తి సంస్థానము [[హైదరాబాదు రాష్ట్రము]]లోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాలో నైఋతి దిక్కున ఉన్నది. ఈ సంస్థానములోని 124 గ్రామాలు మహబూబ్ నగర్ జిల్లా యొక్క [[నాగర్‌కర్నూల్]], [[జడ్చర్ల]], [[మహబూబ్ నగర్]], [[కల్వకుర్తి]] మరియు [[అమ్రాబాద్]] తాలూకాలలో విస్తరించి ఉన్నాయి. ఈ సంస్థానము 450 చ.కి.మీ.లలో విస్తరించినది. 1901లో సంస్థాన జనాభా 62,197. సంస్థానము యొక్క రెవిన్యూ 1.5 లక్షలు, అందులో 76,883 రూపాయలు [[నిజాము]]కు కప్పముగా కట్టేవారు ==చరిత్ర== ఈ సంస్థానపు రాజులు [[కుతుబ్ షాహీ వంశము|కుతుబ్ షాహీ]] రాజులకు సన్నహితముగా ఉండేవారు. తొలిదశలోని వనపర్తి రాజులు 2000 మంది పదాతి దళము మరియు 2000 మంది అశ్విక దళాలు కల సైన్యమును నిర్వహించేవారు. [[1727]] వరకు సంస్థానానికి సుగూరు రాజధానిగా ఉండేది. దాని పేరు మీదుగా సంస్థానాన్ని సుగూరు సంస్థానము అని పిలిచేవారు. కానీ తర్వాతి కాలములో వనపర్తిని రాజధానిగా ఎంపిక చేసుకున్నారు. పరిపాలనా సౌలభ్యము కొరకు సంస్థానమును "సుగూరు" మరియు "కేశంపేట్‌‌" అను రెండు తాలూకాలుగా విభజించి, ఇద్దరు తహసీల్దారులను నియమించారు. [[1843]] [[మార్చి 17]]న నిజాము [[సికందర్‌ ఝా]], రాజా రామేశ్వర రావు I కు గౌరవ చిహ్నముగా "[[బల్వంత్]]" అను బిరుదును ప్రధానము చేశారు. నిజాము తన సైన్యముకు రాజా రామేశ్వర రావు I ను ఇన్స్పెక్టర్‌గా నియమించాడు. రాజా రామేశ్వర రావు I, హైదరాబాదీ బెటాలియన్‌ [[1853]] [[నవంబర్ 5]] న సృష్టించెను. [[1866]]లో రాజు యొక్క మరణము తర్వాత, ఈ బెటాలియన్‌ నిజాం సైన్యములో కలపబడి దానియొక్క ప్రధాన బిందువయ్యెను. ఈయన తర్వాత ఇతని కుమారుడు రాజా కృష్ణ ప్రసాద రావు సంస్థానాధీశుడయ్యెను. [[1910]]లో రాజా రామేశ్వర రావు II, ముఖ్యముగా అబిస్సీనియులు, సొమాలీలు మరియు ఐరోపా అధికారులతో కూడుకొన్న అశ్విక దళము ఆఫ్రికన్‌ క్యావలరీ గార్డ్స్‌ లేదా ఏ.సీ.గార్డ్స్‌, నిజామ్‌ VI కి బహుకరించెను. ఈ ప్రత్యేక దళమును అధికారిక సందర్భములలో నిజామ్‌ యొక్క భద్రత కొరకు ఉపయొగించేవారు. "మహారాజ" రాజా రామేశ్వర రావు II, [[1922]] [[నవంబర్ 22]]వ తేదీన మరణించారు. అతనికి ఇద్దరు కుమారులు, కృష్ణదేవ రావు మరియు రామదేవ రావు. భారత దేశానికి స్వాతంత్ర్యము వచ్చిన తర్వాత ఈ కుటుంబము దేశ రాజకీయాలలో కూడా పాల్గొన్నది. ==విశేషాలు== ఈ సంస్థానము యొక్క నైరుతీ భాగము గుండా [[కృష్ణా నది]] 16 మైళ్ల దూరము ప్రవహించేది. కానీ, నదీతలము చాలా అడుగున ఉండటము మూలాన దాని జలాలు వ్యవసాయపారుదల కొరకు ఉపయోగపడటము లేదు. వనపర్తి పట్టణములో ఆ రోజుల్లో ఆముదము తయారుచేయుటకు ఒక నూనె మిల్లు ఉండేది. ఇక్కడి తయారు చేసిన ఆముదము [[రాయచూరు]] మరియు [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]]లోని [[కర్నూలు]]కు ఎగుమతి చేసేవారు. నూలు మరియు పట్టు వస్త్రాలు, చీరలు ఇక్కడ నేసేవారు కానీ, వాటి అల్లిక [[అమరచింత]] మరియు [[గద్వాల]]లో నేసిన వాటంత నాణ్యముగా లేదు. [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|సంస్థానాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సంస్థానాలు]] [[Category:సంస్థానములు]] Wikipedia talk:ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు 2682 9892 2005-08-26T19:40:50Z వైఙాసత్య 58 Talk:వికీపీడియా: ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు moved to Wikipedia talk:ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు In stead of 'charcha kaagitaalanu', 'charcha paejeelanu' can be used. Wikipedia:అకౌంటు తొలగింపు 2686 13006 2005-10-19T17:42:54Z Chaduvari 97 వికీమీడియా లోని అకౌంట్లను తొలగించము. మార్పు చేర్పులు సమర్పించిన అకౌంట్లను తొలగించటానికి వీలే కాదు, ఎందుకంటే అదే సభ్యనామంతో ఇంకొకరు అకౌంటు ప్రారంభించి, గతంలో చేసిన మార్పు చేర్పులు నావే అనవచ్చు. మీరు అకౌంటును ప్రారంభించిన తరవాత - ముఖ్యంగా స్వంత పేరుతో - మీరు అజ్ఞాతంగా వుండదలిస్తే, మీరు మీ అకౌంటు పేరు మార్చుకొనవచ్చు. దీనికొరకు మీరు [[Wikipedia:సభ్యనామం మార్పు]] కు వెళ్ళి విజ్ఞప్తి చెయ్యవచ్చు, లేదా ఎవరైనా సమర్ధుడైన [[మ:developer|డెవలపర్‌]] ను కలవవచ్చు. మీరే ఒక కొత్త పేరు ఎంపిక చేసుకోవచ్చు లేదా డెవలపర్‌ నే ఎంపిక చెయ్యమనవచ్చు. ఇది అయ్యాక, మీరు ఇదివరకు సమర్పించినవన్నీ కొత్త పేరుకు బదిలీ అవుతాయి. మీ మార్పు చేర్పులను పూర్తిగా తొలగించడం సాధ్యం కాదు. [[GNU Free Documentation License]] ను అతిక్రమించకుండా వుండటానికి వాటిని వేరే దానికి ఆపాదించగలము. [[Wikipedia:సభ్యుని పేజీ]] లో వివరించినట్లు, మీ పేరు, మీ చర్చా పేజీ ని తొలగించమని విజ్ఞప్తి చెయ్యవచ్చు. మీరు పాల్గొన్న చర్చా పేజీలు మీ పాత పేరుతోనే కనబడుతూ వుంటాయి. వీటిని స్వయంగా మార్చవలసి వుంటుంది. మీ పేరు సైటులో కనపడరాదని నిశ్చయంతో వుంటే మీరు స్వయంగా వాటిని మార్చవచ్చు లేదా ఇతరుల సహాయం తీసుకొనవచ్చు [[Wikipedia: సాయం కావాలి]]. మీ సభ్యుని పేజీ లో "ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు" అనే లంకె ను నొక్కితే ఈ పేజీలను తెలుసుకోవచ్చు. పాత సంచికలలొ [[Wikipedia:page history|పేజీ చరిత్ర]] నుండి వీటిని తీసివేయటానికి ప్రస్తుతానికి ఏ మార్గం లేదు. ''ఇంకా చూడండి'': [[MeatBall:RightToVanish]] [[Category:వికీపీడియా సహాయం|{{PAGENAME}}]] [[Category:వికీపీడియా తొలగింపు|{{PAGENAME}}]] User talk:Chaduvari/మునుపటి కబుర్లు1 2687 23696 2006-04-21T12:04:19Z Chaduvari 97 Hey Chaduvari/Sirish, Good job with the why create account and account deletion page and also lots of great translations. Keep up the good work. Do you have some problem with nakaara at the end of the word? how are you writing telugu? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:42, 3 August 2005 (UTC) :meeru cUpina maargamE Satya! I saw your message on Google groups and visited your site and started working with Padma.html. Initially I had problem with halantam. Later I noticed your remedy and started putting ^. I saw the mistakes and will do corrections in the due course. :Thanks for padma.html. It is a great free source. I am looking forward to improvements in the transliteration area. The removal of the nakaara in dvitva and saMyukta aksharaalu will make the text far more readable and enjoyable. (చదువరి) ::Padma is written by [[User:Vnagarjuna|Nagarjuna]]. All the credit goes to him. He did a fantastic job!! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:56, 3 August 2005 (UTC) ==Wiktionary== Hey chaduvari, I saw you are compiling all the words. why dont you start working on it in a proper format. Check this out [http://te.wiktionary.org/wiki/ http://te.wiktionary.org/wiki/] and I think it is many to many dictionary. I too dont know much about it. You can read more about it from the english version. [http://en.wiktionary.org/wiki/ http://en.wiktionary.org/wiki/] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:20, 4 August 2005 (UTC) :Hi Satya! Tried to do it, but not sure how to go about it. What I wanted was to have an English-Telugu dictionary, while there is only provision for a Telugu-Telugu dictionary. I created a link, but am doubtful if it confirms to Wiki style. There is another way of creating an English-Telugu dictionary (by editing the English-English dictionary to enter Telugu meanings). But I think it will be difficult searching. Any suggestions..? ::Hi Chaduvari, ::*I know that English wiktionary is mostly english-many languages dictionary it makes searching for a telugu meaning in it would be a bit difficult. But it also gives telugu users to take advantage of the word base generated by everyone in all major languages of the world. So ultimately we might have to post these telugu words in english wiktionary too. I think we can wait on it. ::*Regarding the role of telugu wiktionary I think we can make it both telugu-english and also english-telugu, though for now it is looking like a T->E dictionary. I can make required format change and also I will try to establish a format with an example and look at it and give me your input. ::--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:00, 6 August 2005 (UTC) :::Hi Chaduvari, :::*I made a mainpage for wiktionary and made a sample entry for english-telugu (example statistics). Let me know how can we improve it. :::--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:14, 8 August 2005 (UTC) ==Great work== Hey Chaduvari, Great work!! with FAQs and also samudAya pandiri. Good to have you onboard --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:14, 8 August 2005 (UTC) ==నిర్వాహకుల పేజీ== Hey Chaduvari,<br> I found an old page "పాలకులు" which was linked to nowhere and I pasted the text into [[Wikipedia:నిర్వాహకులు]]. Can you please check whether the text is inline with the rest of our సముదాయ పందిరి. Hey I also found an unlinked Village pump page రచ్చబండ and linked it to సముదాయ పందిరి. Thanks --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:36, 10 August 2005 (UTC) ==dictionary== Hey chaduvari, I thought you are doing that english-telugu in wiktionary. If you are doing it in wikipedia itself model your page like this [[మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా]] but with english alphabets though. sorry for any miscommunication --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:28, 11 August 2005 (UTC) :: Here I just showed how it looks [[User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె]]. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:45, 11 August 2005 (UTC) == Adminship Nomination == Hey Chaduvari, I have nominated you for the adminship. Indicate your acceptance '''[{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/చదువరి|action=edit}} here] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:32, 17 August 2005 (UTC) :Chaduvari, :Congratulations you are a Sysop now. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:17, 24 August 2005 (UTC) ::Thanks, వైఙాసత్య.-[[User:Chaduvari|Chaduvari]] 04:59, 25 August 2005 (UTC) == Orphaned page == Hey Chaduvari, Great job with all the mediawiki translations. This file [[తెలుగు వికీపీడియా తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] seems to be floating around without being linked. Can you change its namespace to wikipedia and then integrate it somewhere. or Integrate the content somewhere and delete the file as you think is appropriate. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:35, 31 ఆగష్టు 2005 (UTC) ==నేలల మూసలు== I have made all the templates needed for months including leapyear months.<br> The months templates used in year pages are as follows<br> Normal year (Lets say year starts with Wednesday) then the templates<br> *సంవత్సరము బుధ 1 - January *సంవత్సరము బుధ 2 - Feb *... *సంవత్సరము బుధ 12 - Dec For leap year starting with Wednesday *సంవత్సరము బుధ 1 - jan *సంవత్సరము బుధ-గురు 2 -feb (here day switch) *సంవత్సరము గురు 3 - March *... *సంవత్సరము గురు 12 - Dec --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:59, 16 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :Thanks Satya, you did a great job. I already used in one of the ''prayOgaSAla '' pages. I am planning to create pages and corresponding categories for all the years going back into the 19th century from 2003. Please alert me if I am missing something or otherwise.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 09:20, 17 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==అలుపెరగని..== మీ బహుమతికి నా ధన్యవాదాలు. నేను చేసింది ఎంతో తెలీదు గానీ, మీరిచ్చిన ప్రోత్సాహం మాత్రం అమూల్యం. నా ఉత్సాహం కంటే, మీ ప్రోత్సాహమే దీనికి ముఖ్య కారణం. నిజానికి ఈ తారకు మొదటి ''రాజు'' (చంద్రుడు అనే అర్ధంలో) వైఙాసత్యనే! మీ కృషితో మరింతమంది సభ్యులు చేరి తెలుగు వికీపీడియా త్వరలోనే [[Wikipedia:రచ్చబండ#పదివేల పండుగ|పదివేల పండుగ]] జరుపుకోవాలని ఆశిస్తూ..__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 07:12, 5 అక్టోబర్ 2005 (UTC) మీరు ఈనాడు గురించి వ్రాసిన వ్యాసం చాలా బాగుంది. నాకు తెలియని సమాచారం ఎంతో తెలుసుకున్నాను. ---[[User:వెంకట రమణ|రమణ]] :థాంక్స్ __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 19:04, 8 అక్టోబర్ 2005 (UTC) == పునస్స్థాపన == చదువరీ, Wikipedia:గురించి వ్యాసము ఉన్నదికదా, వికిపీడియా:గురించి యొక్క పునస్స్థాపన ఎందుకు జరిగినది. అక్కడికి ఏ వ్యాసమునుండి లింకులు కూడా లేవు.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:04, 15 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :వికీపీడియా:గురించి పేజీలో ఎవరో '''66.103.171.205''' నుండి దుశ్చర్యకు పాల్పడినట్లు అనిపించింది. నేను Wikipedia:గురించి గా తికమక పడినట్లున్నాను. అయాం సారీ. కానీ తొలగించబడిన ఆ పేజీలో ఆ సభ్యుడు ఎలా రాయగలిగాడు?__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 04:57, 15 అక్టోబర్ 2005 (UTC) == చరిత్రలో ఈ రోజు == Hey Caduvari, My browser is showing me చరిత్రలో ఈ రోజు of 25th from 3-4 days. I tried refreshing browser window several times. But did not work. Is it the same for you? Whenever you write చరిత్రలో ఈ రోజు or whenever you realise that old day template is being displayed though we have fresh template ready. Purge the main page once so that It will show today's date template. To purge the main page click [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80&action=purge here]. For now I purged it. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:24, 29 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :క్రితం రోజు నాటి "చరిత్రలో..." కనపడటం జరుగుతూ ఉంటుంది గానీ, మరీ నాలుగు రోజుల నాటిది కనపడటం లాంటిది జరగలేదు. కాషె ను పర్జ్ చెయ్యడమనేది వ్యక్తిగత (బ్రౌజరు లేదా కంప్యూటర్ కు సంబంధించిన) విషయం కదా? ఒకరు పేజీ ని పర్జ్ చేసినంత మాత్రాన మిగిలిన అందరికీ ఈ సమస్య రాకుండా ఉంటుందా?__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 09:30, 29 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ::ఎమో ఇందులో సాంకేతికాలు నాకు తెలియవు. ఆంగ్లములో మీకు తెలుసా (DYK) మూసలో దాన్ని ఎలా అప్‌డేట్ చెయ్యాలో వివరణ ఇవ్వబడినది. అందులో మార్చిన మూస అందరికి కనిపించటానికి అప్‌డేట్ చేసిన వ్యక్తి మొదటి పేజీని పర్జ్ చేయవలెను అని ఉన్నది.[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Did_you_know/Guide&action=view&section=3 ఈ పేజీలో] ''process'' విభాగములో పదవ పాయింట్ చూడుము. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:41, 29 అక్టోబర్ 2005 (UTC) == తెలుగు సభ్య నామము == చదువరీ, కావాలంటే మీ సభ్యనామము తెలుగులోకి నేను rename చెయ్యగలను. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:05, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) :థాంక్స్ సత్యా! మార్చుకుందామని అనుకున్నాను, కానీ వికీ ఎడిటరుతో, RTS కూడా చేరిన తరువాత చేద్దామని వాయిదా వేసాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:39, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) ::వికీ ఎడిటరు??, RTS?? ఏంటి అర్ధము కాలేదు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:20, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) :::ప్రస్తుతం నేను ఏ చిన్న తెలుగు మాట రాయాలన్నా, పద్మ పేజీకి వెళ్ళి, RTS ద్వారా యూనికోడ్ లోకి మార్చాలి. అప్పుడు లాగిన్ కావడానికి కూడా చెయ్యాలి కదా, అదీ నా ఉద్దేశ్యం! __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:49, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) ::::ఓ,అలాగా ఆ ఇబ్బంది నాకు తెలుసు మొదట్లో నేను ''ఇటివల మార్పులకు'' వెళ్లి నా పేరు కాపీ చేసుకొని లాగిన్ అయ్యే వాన్ని. ఫైరఫాక్స్ బ్రౌజర్ వాడితే [http://padma.mozdev.org/ పద్మ బ్రౌజర్ ఎక్స్టెన్షన్] ఇన్స్టాల్ చేసుకొని ఎంచక్క ఎడిట్ బాక్సులోనే RTS రాసి దానిని సెలెక్టు చేసుకోని తెలుగులోకి మార్చవచ్చు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:26, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) == అభినందనలు == తెలుగు వికిపీడియా 2000 వ్యాసముల గమ్యము చేరుకొనుటకు కృషి చేసినందుకు అభినందనలు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:12, 23 నవంబర్ 2005 (UTC) :మీక్కూడా నా అభినందనలు __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 23:32, 23 నవంబర్ 2005 (UTC) == స్వాగతం template lO == స్వాగతం పేజీలో మనము "ఇటీవలి మార్పులు"నకు కూడా ఓ లింకు కలిపిన చాలా ఇంట్రస్టింగుగా ఉంటుంది అని నా ఉద్దేశ్యము, ఏమంటారు? [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 12:44, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == user page == అది పొరపాటున జరిగినది. నేను కంగారులో అలా చెసాను. [[User:Kiranc|Kiranc]] 04:09, 5 జనవరి 2006 (UTC) == Telugu font for Mac == Could you let me know what you think of the comments I left at the bottom of [[User talk:వైఙాసత్య]] ? [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 04:48, 14 జనవరి 2006 (UTC) :I saw your message but have no clue with regard to the "source Unicode bytes that were used to create the pictures". Perhaps other members on tewiki may be able to give you this info. Please do let me know if you need anything else. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:53, 14 జనవరి 2006 (UTC) ::Well I mean could you just have a look over the picture and let me know what's wrong with it, i.e. what needs to be fixed. By source bytes, I mean that if someone were to send me a screenshot of correctly rendering text, then also send the text in editable form so I can see the bytes and try to work out how to get the correct output from them. [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 04:58, 14 జనవరి 2006 (UTC) :::I saw the text that you displayed [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/sample.png here] and observed some flaws. I am trying to explain what they are. Gimme 10 Mnts. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 05:02, 14 జనవరి 2006 (UTC) ::::I have made changes and the new sample [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/తెలుగు.pdf is here]. Would you mind taking another look? [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 14:51, 14 జనవరి 2006 (UTC) :::::It looks good. Thanks for the great work. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:29, 14 జనవరి 2006 (UTC) ==Telugu Font issue, my input== Hi I have displayed the first sentence of your text here both in RTS and Telugu trnsliteration. The first set is correct one which I wrote. The second one is what is hsown on your page. I amrked the differences in bold in the second set. I hope I could explain you enough. SET-1 upOdghaatamu telugu bhaaratadESamulOni, dakshiNaprAMtamulOni aaMdhrapradES^ raashTrapu adhikaara bhaasha, mariyu daani pakka raashTramulayina tamiLanaaDu, karnaaTaka, orissaa, chattIs^gaDh^ prajalu maaTlaaDE bhaasha. ఉపోద్ఘాతము తెలుగు భారతదేశములోని, దక్షిణప్రాంతములోని ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రపు అధికార భాష, మరియు దాని పక్క రాష్ట్రములయిన తమిళనాడు, కర్నాటక, ఒరిస్సా, చత్తీస్‌గఢ్ ప్రజలు మాట్లాడే భాష. -------------- SET 2 (Your text) upOdaat'''gh'''amu telugu bhaaratadESamulOni, dakiN'''sh'''apAM'''r'''tamulOni aaMdhap'''r'''ad'''r'''ES^ raashTap'''r'''u adhikaara bhaasha, mariyu daani pakka raasham'''Tr'''ulayina tamiLanaaDu, karnaaTaka, orissaa, chatIs'''t'''^gaDh^ prajalu maaTaaD'''l'''E bhaasha. ఉపోదాత్ఘము తెలుగు భారతదేశములోని, దకిణ్షపాంర్తములోని ఆంధప్రద్రేశ్ రాష్టప్రు అధికార భాష, మరియు దాని పక్క రాషంట్రులయిన తమిళనాడు, కర్నాటక, ఒరిస్సా, చతీస్త్‌గఢ్ ప్రజలు మాటాడ్లే భాష. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 05:23, 14 జనవరి 2006 (UTC) :Thank you. Could you also provide a screenshot of what the page looks like on your computer (i.e. when rendered properly)? Please make the text size big so i can spot differences more easily. [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 05:38, 14 జనవరి 2006 (UTC) :Also, could you summarise the errors (e.g. something like "the ottus/vattus are being drawn on the character after the one they should be on, and the ra vattu should be doing this...") ? [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 05:52, 14 జనవరి 2006 (UTC) ::I thought you would not understand if I start talking about Ottus. Now I am comfortable explaining the errors. The ottus of some letters are rendered correctly like ''ka'' ottu. These ottus are printed on the side of the main letter (inline). The other ottus which are printed nelow the main letter like ''Ta'' ottu, ''ta'' ottu etc are shown blow the next letter than the intended letter. Regardin the ''ra'' ottu, it can be shown in two ways - one ottu printed inline with th emain letter and the other - ottu printed at the bottom. Both are acceptable. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:03, 14 జనవరి 2006 (UTC) ::Please check this [[:Image:CorrectRendering.jpg|image]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:27, 14 జనవరి 2006 (UTC) == కరీంనగర్‌ జిల్లా మండలాల మూస== కరీంనగర్‌ జిల్లా మండలాలు మూస పాతదే బాగుంది. గుంటూరు జిల్లా మూసను ఆధారంగా చేసుకుని నేనిది తయారుచేసాను. మీరన్న వికీకరణ ఏమిటో నాకర్థం కాలేదు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:39, 22 జనవరి 2006 (UTC) :ఏమీ లేదు అక్కడ కరీంనగఋ జిల్లా పటమును చేర్చాను. అంతకంటే ఏమీ లేదు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 05:52, 23 జనవరి 2006 (UTC) == [[Kurów]] == Could you please write a stub http://te.wikipedia.org/wiki/Kur%C3%B3w - just a few sentences based on http://en.wikipedia.org/wiki/Kur%C3%B3w ? Only 2 -5 sentences enough. Please. [[pl:User:Pietras1988|Pietras1988]] 20:22, 30 జనవరి 2006 (UTC) Thx for article. [[pl:User:Pietras1988|Pietras1988]] 21:24, 7 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) == గుంటూరు జిల్లాల మండలాలు == చదువరీ, కొన్ని గుంటూరు జిల్లాల మండలాలకు పేజీలు తయారు చేయకపోవడానికి ప్రత్యేక కారణమేమైనా ఉన్నదా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:53, 19 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) :సత్యా! నేనది గమనించలేదు. ఇప్పుడు కొన్ని చూసాను కానీ అన్నిటికీ పేజీలు కనపడుతున్నాయి. అవేంటో చెప్పండి, రాస్తాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 05:18, 19 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) ::ఒక వారము క్రితము చూసినప్పుడు 7-8 ఎర్రలింకులు కనిపించాయి..ఏమయ్యాయో ఏమో? ఇప్పుడు అన్ని సరిగానే ఉన్నాయి. [[ముప్పాళ్ల]] కు గ్రామాలు, మూసలు తదితర విషయాలు నింపండి. థాంక్స్ --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:47, 19 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) ==Translation request== '''Greetings Chaduvari'''! Can you help me translate the English words in [http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%9C_%E0%B0%8F%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B0%BF this article] into the Telugu language? If you are not a Christian, then can you at least help me translate the "sub-titles" of the article? Your help would be gratefully appreciated. -- Regards, [[Jason Lee|Jason]] 7 March 2006. == విన్నపం == చదువరీ, మొదటి పేజీలో 'ఈ నెల పండుగ'లను తెలిపే శీర్షక ఉంటే బాగుంటుందేమోనండి! -- [[user:srinivasa|శ్రీనివాస]] 18:59, 11 మార్చి 2006 (UTC) :అవునండీ, బాగానే ఉంటుంది. దీనికోసం ముందు మనం పండుగల జాబితా తయారు చెయ్యాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 20:04, 11 మార్చి 2006 (UTC) == మీ సూచనలు == చదువరి గారు, మీరు సూచించిన సలహాలు చాల ఉపయొగపడ్డాయి. మార్పులు గమనించగలరు. -తారకరామారావు గారి గురించి నేను ఏమి మార్పులు చెయ్యలేదు. -నేను, 'చలం' గారి పేరు మార్చాను - రంగనాయకమ్మ గారి ఇంటి పేరు గురించి వెతికాను, 'ముప్పాల ' అనే అనుకుంటున్నాను. అది సరి కాదు అనిపిస్తె మార్చండి. -మీరు ఒక మంచి విషయం చర్చించారు. రచయతలు వారి ఇంటి పేరు వాడకపొతె, మనము వారిని add/refer చేసెటప్పుడు ఏమి చెయ్యాలంటారు? నాకు తెలేదు. విషయం తెలిస్తె, వేరె రచయతల పేర్లు ను కూడ మారుస్తాను. -చివరకు, 'లింకు 'ను కలపడం ఎలా? ఇంకా చాల ప్రశ్నలు ఉన్నాయి, next చర్చలొ.. -సత్యవాణి Wikipedia:గురించి 2688 27376 2006-06-25T03:03:53Z వైఙాసత్య 58 /* వికీపీడియా శోధన */ లింకులు సరి చేశాను [[Image:Www.wikipedia.org screenshot.png|thumb|వికీపీడియా.ఆర్గ్]] '''వికీపీడియా''' సమస్త ప్రపంచం లోని ప్రజల చేత [[Collaborative writing|కలసికట్టుగా]] రాయబడిన ఒక '''[[free content|ఉచిత]] [[విజ్ఞాన సర్వస్వము]]'''. ఈ సైటు ఒక [[వికి]] - అనగా ''ఈ పేజీ ని మార్చు'' అనే లింకు ను నొక్కి ''ఎవరైనా'' వ్యాసాలను దిద్దవచ్చు. ''[[వికీపీడియా]]'' అనేది [[వికీమీడియా|వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌ ఇన్‌కార్పొరేటెడ్‌.]] వారి [[ట్రేడ్‌మార్క్‌]] <div style="text-align: center; margin: 1em 10%; border: 1px solid"> '''సహాయ సంబంధ విషయాల కొరకు, ప్రశ్నావళికి, సంప్రదింపుల సమాచారం కొరకు [[Help:Contents|ఇక్కడ]] చూడండి.''' </div> == చరిత్ర== [[జిమ్మి వెల్స్‌]], [[లారి సంగర్‌]] లు కొంత మంది ఔత్సాహికులతో కలిసి [[జనవరి 15]], [[2001]] న వికీమీడియా ను స్థాపించారు. మూడేళ్ళ తరువాత, డిసెంబరు 2004 నాటికి [http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/Sitemap.htm 100 కు పైగా భాషలలో] [http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/TablesArticlesTotal.htm 1,800,000 కు మించిన వ్యాసాలపై][http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/TablesWikipediansEditsGt5.htm 13,000 కి పైగా సమర్పకులు] చురుకుగా పనిచేస్తున్నారు. ఈ నాటికి [[English language|ఇంగ్లీషులో]] {{వ్యాసాలు}} వున్నాయి; ప్రతిరోజూ ప్రపంచమంతటి నుండీ[http://www.wikipedia.org/wikistats/EN/TablesUsageVisits.htm వందల వేల మంది] పదుల వేల సంఖ్యలో వ్యాసాలను దిద్దటం, వేలాది కొత్త వ్యాసాలను రాయటం చేసి ఈ విగ్నాన సర్వస్వం లోని విగ్జ్నానాన్ని మెరుగుపరుస్తూ వుంటారు. వికీపీడియా లోనున్న వ్యాసాలూ, చాలా బొమ్మలు మరియు ఇతర విషయాలు [[GNU Free Documentation License]] (GFDL) కు లోబడి వుంటాయి. వ్యాసాలన్నీ వాటి సమర్పకుల ఆస్తి గానే వుంటాయి, కానీ వీటి ఉచితంగా పంపిణీకి, తిరిగి వాడుకోవటానికి ఈ లైసెన్సు వీలు కలిగిస్తుంది. (మరింత సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:Copyrights|కాపీహక్కు గమనిక]] మరియు [[Wikipedia:Content disclaimer|అస్వీకార ప్రకటన]] లను చూడండి). == వికీపీడియా శోధన == సందర్శకులు ఈ సైటుకు రావటానికి ప్రధాన కారణం విజ్ఞాన సముపార్జన. రెండో కారణం విజ్ఞానాన్ని పంచుకోవటం. వాస్తవానికి ఈ క్షణాన ఎన్నో వ్యాసాలు మెరుగు పడుతున్నాయి. ఏమేమి మార్పులు జరుగుతున్నాయో [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] పేజిలో చూడవచ్చు. [[Special:Newpages|కొత్త వ్యాసాలు]] కూడా చేరుతున్నాయి. ఇంకా వికీపీడియా లో చాలా [[Wikipedia:WikiProject|ప్రాజెక్టులు]] ఉన్నాయి. ఏ సభ్యుడైనా ఇతరులకు ఉపయోగపడే సమాచారాన్ని ఇవ్వాలని ఆశిస్తాం. ప్రాజెక్టులు అందరి పనినీ సమన్వయపరుస్తాయి. వ్యాసాలు ఎక్కువగా [[Wikipedia:మొలక|మొలక]]లు గా మొదలై, చాలా సమర్పణల తరువాత [[Wikipedia:విశేష వ్యాసాలు|విశేష వ్యాసాలు]] గా ముగియ వచ్చు. మీరు వెదుకుతున్న సమాచారం వికీపీడియా లో దొరకకుంటే, [[Wikipedia:కోరుచున్న వ్యాసములు|వ్యాసం కావాలని అడగండి]] లేదా [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో ప్రశ్నించండి. మీరు [[Special:Randompage|యాదృఛ్చిక వ్యాసం]] చూడవచ్చు. == వికీపీడియా లో సమర్పించడం == వ్యాసం లోని మార్చు లింకును ను నొక్కి వికీపీడియా కు ఎవరైనా సమర్పణలు చెయ్యవచ్చు. అయితే, సమర్పించే ముందు, [[Wikipedia:Tutorial|పాఠం]], [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలూ మార్గదర్శకాలు]] మరియు [[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం పేజీ]] లను తప్పక చూడాలి. == వికీపీడియా వెనుక == వికీపీడియా [[Wikipedia:MediaWiki|మీడియావికీ]] అనే [[open-source]] సాఫ్ట్‌వేర్‌ ను వాడుతుంది. అన్ని [[WikiMedia]] ప్రాజెక్టుల్లోను దీనిని వాడతారు. ఈ ప్రాజెక్టులన్నీ ప్రపంచ వ్యాప్తంగా నున్న 100 సర్వర్లలో పనిచేస్తూ ఉంటాయి. సర్వర్లకు సంబంధించిన పూర్తి వివరాలు [[m:Wikimedia_servers|ఈ మెటా పేజీ]] లో దొరుకుతాయి. వికీపీడియా సాంకేతిక వివరాల కొరకు [[Wikipedia:Technical_FAQ|సాంకేతిక ప్రశ్నలు]] చూడండి. == ప్రాజెక్టు సభ్యులను ఎలా సంప్రదించాలి == మరింత సమాచారం కావాలంటే ముందుగా చూడవలసినది [[Help:Contents]] పేజీ. సభ్యులతో మాట్లాడాలంటే వారి [[Wikipedia:Talk page|చర్చా పేజీ]] లో సందేశం పెట్టండి. విధాన పరమైన, ప్రాజెక్టుకు సంబంధించిన ప్రశ్నలు సాధారణంగా [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] వద్ద, ఆన్‌లైనులో, [[Wikipedia:మెయిలింగు లిస్టు|వికీపీడియా మెయిలింగు లిస్టులు]], ఈ-మెయిల్‌ ద్వార అడగాలి. [[Wikipedia:వికీపీడియన్లు|వికీపీడియన్ల]]ను ఇంకా [[Wikipedia:IRC Channel|IRC]] మరియు [[Wikipedia:Instant Messaging Wikipedians|తక్షణ సందేశం]] ద్వారా కలవ వచ్చు. ఇంకా వివిధ ప్రాజెక్టులను సమన్వయ పరచే [[m:|'''meta'''-Wikipedia]] వంటి ఎన్నో చోట్ల [[Wikipedia:Bug reports|తప్పుల నివేదికలు, వ్యాసాలకు వినతులు]] సమర్పించవచ్చు. పూర్తి వివరాల జాబితా కొరకు చూడండి: [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. == అభిప్రాయాలూ, అభ్యంతరాలు == వికీపీడియా ను శోధించాలనీ, వ్యాసాలు రాయాలనీ చలా మంది అనుకుంటారు. [[Wikipedia:వికీపీడియా ఎందుకు అంత గొప్పది|వికీపీడియా]] గొప్పదనం పై వ్యాసాలున్నాయి. కొన్ని [[Wikipedia:అభ్యంతరాలకు సమాధానాలు|అభ్యంతరాలకు సమాధానాలు]] కూడా ఉన్నాయి == ఇతర లింకులు == *[[వికీపీడియా]] *[[Wikipedia:గణాంకాలు|గణాంకాలు]] *[[Wikipedia:వికీపీడియా స్నేహితులు|స్నేహితులు]] *[[Wikipedia:అధికార కూర్పు|అధికార కూర్పు]] * [[Wikipedia:వికీపీడియా వంటి ఇతర ప్రాజెక్టులు|వికీపీడియా వంటి ఇతర ప్రాజెక్టులు]] == ఇతర భాషల్లో వికీపీడియా లు == {{ఇతర భాషలలో వికిపీడియా}} == సోదర ప్రాజెక్టులు == {{ఇతర ప్రాజెక్టులు}} [[Category:వికీపీడియా మౌళిక సమాచారము|గురించి]] [[en:Wikipedia:About]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1581;&#1608;&#1604;]] [[ast:Uiquipedia:Sobre]] [[bg:Уикипедия:За Уикипедия]] [[id:Wikipedia:Selamat datang]] [[ms:Wikipedia:Perihal]] [[ca:Viquipèdia:Quant a la Viquipèdia]] [[da:Wikipedia:Om]] [[de:Wikipedia:Über Wikipedia]] [[es:Wikipedia:Acerca de]] [[et:Vikipeedia:Tiitelandmed]] [[fo:Wikipedia:Um]] [[fr:Wikip&eacute;dia:&Agrave; propos]] [[fy:Wikipedy:Wat is Wikipedia]] [[gl:Wikipedia:Sobre]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1488;&#1493;&#1491;&#1493;&#1514;]] [[hi:&#2357;&#2367;&#2325;&#2367;&#2346;&#2368;&#2337;&#2367;&#2351;&#2366;:&#2357;&#2367;&#2325;&#2367;&#2346;&#2368;&#2337;&#2367;&#2351;&#2366; &#2325;&#2375; &#2348;&#2366;&#2352;&#2375; &#2350;&#2375;&#2306;]] [[hu:Wikipédia:Wikipédiáról]] [[ja:Wikipedia:&#12454;&#12451;&#12461;&#12506;&#12487;&#12451;&#12450;&#12395;&#12388;&#12356;&#12390;]] [[csb:Wikipedijô:Ò Wikipediji]] [[lb:Wikipedia:Iwwert Wikipedia]] [[pt:Wikipedia:Sobre]] [[ro:Wikipedia:Despre]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1054;&#1087;&#1080;&#1089;&#1072;&#1085;&#1080;&#1077;]] [[simple:Wikipedia:About]] [[sv:Wikipedia:Om]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;]] [[tr:Wikipedia:Om]] [[vi:Wikipedia:N&#243;i v&#7873;]] [[zh:Wikipedia:&#20851;&#20110;]] ఆగష్టు 1 2689 7409 2005-08-03T13:50:40Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 213వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 214వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 152 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 31]] - [[ఆగష్టు 2]] - [[జూలై 1]] - [[సెప్టెంబర్ 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 1]] ఆగష్టు 2 2690 14301 2005-11-13T00:27:24Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''ఆగష్టు 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 214వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 215వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 151 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1876]] - [[పింగళి వెంకయ్య]], భారతదేశ జాతీయ పతాక నిర్మాత. ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 1]] - [[ఆగష్టు 3]] - [[జూలై 2]] - [[సెప్టెంబర్ 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 2]] ఆగష్టు 3 2691 7411 2005-08-03T13:53:19Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 215వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 216వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 150 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 2]] - [[ఆగష్టు 4]] - [[జూలై 3]] - [[సెప్టెంబర్ 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 3]] ఆగష్టు 4 2692 7412 2005-08-03T13:54:27Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 216వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 217వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 149 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 3]] - [[ఆగష్టు 5]] - [[జూలై 4]] - [[సెప్టెంబర్ 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 4]] ఆగష్టు 5 2693 7413 2005-08-03T13:55:28Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 217వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 218వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 148 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 4]] - [[ఆగష్టు 6]] - [[జూలై 5]] - [[సెప్టెంబర్ 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 5]] ఆగష్టు 6 2694 7414 2005-08-03T13:56:33Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 218వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 219వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 147 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 5]] - [[ఆగష్టు 7]] - [[జూలై 6]] - [[సెప్టెంబర్ 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 6]] ఆగష్టు 7 2695 19109 2006-01-24T09:45:40Z Chaduvari 97 pEruku liMku iccaanu '''ఆగష్టు 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 219వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 220వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 146 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1907]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్ర]] రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]], డా.[[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 6]] - [[ఆగష్టు 8]] - [[జూలై 7]] - [[సెప్టెంబర్ 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 7]] ఆగష్టు 8 2696 7416 2005-08-03T14:00:31Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 220వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 221వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 145 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 7]] - [[ఆగష్టు 9]] - [[జూలై 8]] - [[సెప్టెంబర్ 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 8]] ఆగష్టు 9 2697 19170 2006-01-24T11:31:32Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ vaakyaM amarika maarpu '''ఆగష్టు 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 221వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 222వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 144 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== * [[1948]]: ప్రముఖ వైద్య శాస్త్రవేత్త, [[యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 8]] - [[ఆగష్టు 10]] - [[జూలై 9]] - [[సెప్టెంబర్ 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 9]] ఆగష్టు 10 2698 7418 2005-08-03T14:03:02Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 222వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 223వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 143 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 9]] - [[ఆగష్టు 11]] - [[జూలై 10]] - [[సెప్టెంబర్ 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 10]] ఆగష్టు 11 2699 7419 2005-08-03T14:04:01Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 223వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 224వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 142 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 10]] - [[ఆగష్టు 12]] - [[జూలై 11]] - [[సెప్టెంబర్ 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 11]] User:Sree Sistla 2701 8358 2005-08-11T10:47:14Z Sree Sistla 102 * శ్రీహరిదాస సంకీర్తనాస్రవంతి * రచన: శిష్ట్లా శ్రీరామచంద్రమూర్తి * [http://www.sistla.org/Srihari-web/SrIharidAsuDu.htm సంకీర్తనలపరిచయము ]లోచూడండి. * [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/index.html శ్రీహరిదాససంకీర్తనాస్రవంతి-బహుభాషలలో]చూడండి. * [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/hariBakti-in-Telugu.htm శ్రీహరిదాససంకీర్తనాస్రవంతి-తెలుగుభాషలో]చూడండి. [http://www.www.sistla.org/Srihari-Lyrics/Introduction.htm నాగుఱించి]లోచూడండి. [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/importanat%20links%20-%20in%20-%20Telugu.htm ముఖ్యమైనలింకులు] నాతెలగు బ్లాగర్లు: [http://www.hari-pada-dasa.blogspot.com/ శ్రీహరిభక్తిరసధుని] [http://sriharibakti.blogspot.com/ శ్రీవేంకటేశునిపై భక్తి] ఇతర బ్లాగర్లు: [http://hari-bakti.blogspot.com/ SrIhari-Bakti-rasadhuni] [http://bakti-rasa-gamgadharam.blogspot.com/ దేవనాగరి లిపిలో] [http://sriharibakti-kannada.blogspot.com/ కన్నడలిపిలో] భగవదనుగ్రహమువల్ల శ్రీహరిదాస సంకీర్తనములు (నాలుగు భాగములు) సంకలనము చేయబడినవి: # [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIvishnu-sahasra-nAma-saMkIrtana-lyrics.htm శ్రీవిష్ణుసహస్రనామసంకీర్తనము] భావార్థమలను సంకీర్తనల తెలుగు పిడిఫ్ ఫైల్సు రూపములో చూడగలరు. # [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIhari-padamulu-Telugu-lyrics.htm శ్రీహరిదాసపదములను]సంకీర్తనల తెలుగు పిడిఫ్ ఫైల్సు రూపములో చూడగలరు. # [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIhari-gIta-Telugu-lyrics.htm శ్రీహరిగీతార్థమును] ధారావాహికముగా సంకీర్తనల తెలుగు పిడిఫ్ ఫైల్సు రూపములో చూడగలరు. # [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIhari-Bakti-tattva-%20gAnaM-Telugu-lyrics.htm శ్రీహరిభక్తితత్త్వమును] సంకీర్తనల తెలుగు పిడిఫ్ ఫైల్సు రూపములో చూడగలరు. [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/mp3%20Audio%20music.htm యం.పి.త్రిమ్యూజిక్] ఫైల్సు మీరు వినగలరు శ్రీహరిదాస సంకీర్తనలను. నాతెలుగు బ్లాగర్లు: భగవదనుగ్రహముచే ఈకీర్తనసంపుటిని అనామకుడనైన నేను కాకతాళీయముగ రచించడమైనది. భగవద్ప్రేరణ లేకుండ జరిగేదేదిలేదు. ఇందులో నాప్రతాపమేమి లేదు. ఈకీర్తనల సంపుటి బ్రహ్మార్పణమే. నా ఉనికిమనికి కులుకు తళుకులన్ని ఆభగవంతుని సంకల్పాలేగ. నేచేసిన కృషి చంద్రునికొక నూలు ప్రోగు వంటిదే. ఈకీర్తలందలి భావస్ఫూర్తి భగవంతునిచలవే. ఇక తప్పులన్ని నాదజ్ఞానజనితములే. పండితులు సంగీత విద్వాంసులు తప్పులమన్నించమని నాప్రార్థన. [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/annamAcAri/annamAcAri/1-Tel.pdf అన్నమాచార్యపదములు] తెలుగు పిడిఫ్ ఫైల్సులో చూడగలరు. కర్మణ్యేవాధికారస్తే మా ఫలేషు కదాచ మా కర్మఫలహేతు ర్భూర్మా తే సంగోऽస్త్వకర్మణి || ఓం తత్సత్ బ్రహ్మార్పణం User talk:Sree Sistla 2702 8509 2005-08-13T00:32:46Z వైఙాసత్య 58 Hi శిష్ట్లా శ్రీరామచంద్రమూర్తి gaaru. Welcome to telugu wikipedia. We are very happy to have a telugu writer here. * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * Please use [[User:Sree Sistla|your user page]] specially allocated to you to write about yourself and any interesting links you have. I have transfered the text you have put into another article to [[User:Sree Sistla|this (your user page)]].For further information regarding this matter see [[:en:Wikipedia:What_Wikipedia_is_not|here]]. * Please donot advertise or sign(put your name on) on the main page or any article page. If everyone who contributes on the main page starts putting their name on it... the mainpage will be a mess. * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Welcome Sir, శ్రీరామచంద్రమూర్తి gaaru, We appreciate you being part of telugu wikipedia community. You have developed a nice informative and helpful user page. I have reverted the changes you have made to main page as they are against wikipedia policies.I would like you to remind that wikipedia is not a free advertisement portal. for more information see [[en:Wikipedia:What Wikipedia is not|What Wikipedia is not?]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:32, 13 August 2005 (UTC) Wikipedia talk:సముదాయ పందిరి 2703 26451 2006-06-03T08:30:40Z వైఙాసత్య 58 ==Request for Bureaucrat permissions== Hi fellow users, editors and sysops, I am currently sysop and I am requesting for Bureaucrat permissions on Telugu wikipedia to serve the community better. I would request your co-operation in this regard. [http://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_permissions#Admin_for_Wikipedia Here] is the link to my request. Thanks - ([[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:45, 3 August 2005 (UTC)) == May be from vikIkaraNa we can remove annamayya paaTalu == Or is there anythig needs to be done. I guess it is ok now. :Hi 207.46.50.75, you did a very good job with annamayya pAtalu. I think we can now remove it from the vikikarana. For now I will take it off, but you can do it for yourself in future if see anything like that. Just put a note about what you did. :Why dont you create an account ? So that I dont have to address you with weird numbers like 207.46.50.75 :-) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:05, 8 August 2005 (UTC) ==South Indian Inscriptions in Telugu== Here is an e-mail I got back from whatisindia.com. they have tons of inscriptions concerning telugu/Andhra. If we translate them and put them here. That will be a very unique and tremendous resource for telugu people online/offline. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:36, 12 August 2005 (UTC) Hi Ravi: Thanks for contacting us regarding the inscriptions. I am glad that you liked them and found them useful. Our aim is to popularize India, its heritage, culture, and history. Therefore, you may translate the inscriptions to Telugu and post them on wikipedia. However, I would like you to provide a link to inscriptions.whatisindia.com from those pages. We would correspondingly add a link to those pages from http://www.whatisindia.com/issues/andhrapr/index.html the home page for Andhra Pradesh. Please let us know if we can help you with other materials. Sincerely, Aravind Sitaraman Editor-at-Large What Is India Publishers (P) Ltd ఆగష్టు 12 2704 7437 2005-08-03T21:14:08Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 224వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 225వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 141 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 11]] - [[ఆగష్టు 13]] - [[జూలై 12]] - [[సెప్టెంబర్ 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 12]] ఆగష్టు 13 2705 7438 2005-08-03T21:15:36Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 225వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 226వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 140 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 12]] - [[ఆగష్టు 14]] - [[జూలై 13]] - [[సెప్టెంబర్ 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 13]] ఆగష్టు 14 2706 7439 2005-08-03T21:16:43Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 226వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 227వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 139 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 14]] - [[ఆగష్టు 15]] - [[జూలై 14]] - [[సెప్టెంబర్ 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 14]] ఆగష్టు 15 2707 7440 2005-08-03T21:17:48Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 227వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 228వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 138 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 14]] - [[ఆగష్టు 16]] - [[జూలై 15]] - [[సెప్టెంబర్ 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 15]] ఆగష్టు 16 2708 16164 2005-12-17T07:27:48Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''ఆగష్టు 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 228వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 229వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 137 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1920]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పూర్వపు [[ముఖ్యమంత్రి]], [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 15]] - [[ఆగష్టు 17]] - [[జూలై 16]] - [[సెప్టెంబర్ 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 16]] ఆగష్టు 17 2709 7442 2005-08-03T21:21:29Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 229వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 230వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 136 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 16]] - [[ఆగష్టు 18]] - [[జూలై 17]] - [[సెప్టెంబర్ 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 17]] ఆగష్టు 18 2710 14833 2005-11-23T14:35:54Z వైఙాసత్య 58 /* పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు */ '''ఆగష్టు 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 230వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 231వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 135 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1868]] - [[గుంటూరు]] లో [[సంపూర్ణ సూర్య గ్రహణం|సంపూర్ణ సూర్య గ్రహణాన్ని]] చూస్తూ [[Pierre Jules Cesar Janssen|పియరీ జూల్స్‌ సీజర్‌ హాన్సెన్‌]] అనే శాస్త్రవేత్త [[హీలియం]] ఉనికిని కనుగొన్నాడు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[ప్రపంచము]] - [[ప్రపంచ హీలియం దినము]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 17]] - [[ఆగష్టు 19]] - [[జూలై 18]] - [[సెప్టెంబర్ 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 18]] ఆగష్టు 19 2711 7444 2005-08-03T21:24:12Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 231వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 232వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 134 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 18]] - [[ఆగష్టు 20]] - [[జూలై 19]] - [[సెప్టెంబర్ 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 19]] ఆగష్టు 20 2712 7445 2005-08-03T21:25:42Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 232వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 233వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 133 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 19]] - [[ఆగష్టు 21]] - [[జూలై 20]] - [[సెప్టెంబర్ 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 20]] ఆగష్టు 21 2713 7446 2005-08-03T21:27:10Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 233వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 234వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 132 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 20]] - [[ఆగష్టు 22]] - [[జూలై 21]] - [[సెప్టెంబర్ 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 21]] ఆగష్టు 22 2714 10048 2005-08-28T18:55:52Z వైఙాసత్య 58 /* పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు */ '''ఆగష్టు 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 234వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 235వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 131 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[భారత దేశము]] - [[మద్రాసు దినము]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 21]] - [[ఆగష్టు 23]] - [[జూలై 22]] - [[సెప్టెంబర్ 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 22]] ఆగష్టు 23 2715 12185 2005-09-27T10:11:14Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''ఆగష్టు 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 235వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 236వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 130 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== * [[1872]]: [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 22]] - [[ఆగష్టు 24]] - [[జూలై 23]] - [[సెప్టెంబర్ 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 23]] ఆగష్టు 24 2716 7449 2005-08-03T21:30:28Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 236వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 237వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 129 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 23]] - [[ఆగష్టు 25]] - [[జూలై 24]] - [[సెప్టెంబర్ 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 24]] Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి 2717 19044 2006-01-23T06:23:03Z వైఙాసత్య 58 /* ప్రస్తుతపు ప్రతిపాదనలు */ ''[{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి|action=purge}} Purge the cache to refresh this page]''<br> <!--{{Shortcut|[[WP:RFA]]}}--> '''నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి''' is a page to nominate yourself or others to become a [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|వికిపీడియా నిర్వాహకులు]]. Admins have access to a few technical features that help with [[Wikipedia:Maintenance|Wikipedia maintenance]]. Please see the [[Wikipedia:administrators' reading list|reading list]] and [[Wikipedia:Administrators' how-to guide|how-to guide]] before applying here. <center>[[Wikipedia:నిర్వాహకుల జాబితా|ప్రస్తుత నిర్వాహకులు]] | [[Wikipedia:ఇటీవలి నిర్వాహకులు|ఇటీవలి నిర్వాహకులు]] | [[Wikipedia:Unsuccessful adminship candidacies|Unsuccessful candidacies]] (ఆగష్టు 2005 నుండి)</center> <br/> ==RfA గురించి== వికీపీడియా విధానాల గురించి బాగా తెలిసిన సముదాయ సభ్యులకు నిర్వాహక హోదా ఇస్తారు. నిర్వాహకులకు వికీపీడియా లో ప్రత్యేక అధికారాలేమీ వుండవు, కానీ కొందరు సభ్యులు వారిని వికీపీడియా యొక్క అధికారిక ముఖం గా భావిస్తారు కాబట్టి వారిని ఉన్నతంగా చూస్తారు. నిర్వాకహులు మర్యాద గా వుండాలి. ఇతరులతో వ్యవహరించేటపుడు, ఓర్పు తోటీ, నర్ణాయక శక్తిని కలిగి వుండాలి. అభ్యర్ధులకు ఈ గుణాలు వీరికి వున్నాయని ప్రజలు నిర్ధారించుకోవడానికి అవసరమైనంత కాలం వారు వికీపీడియాలో వుండీ వుండాలి. ఇంతా చేసి, నిర్వాహక హోదా అంటే అదో గొప్ప విషయమేమీ కాదు. నిర్వాహకుని చర్యలను తిరగదోడవచ్చు; నిర్వాహకులకు మాత్రమే సంబంధించిన నియమాలు, విధానాలు ఉన్నాయి - అందుచేత అది ఒక అదనపు బాధ్యత మాత్రమే. '''అభ్యర్ధిత్వ ప్రమాణాలు''' <br/> కొత్త నిర్వాహకులకు కనీసం మూడు నెలల అనుభవం మరియు 1000 దిద్దుబాట్లు వుంటాయి. [[Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/ప్రమాణాలు|నిర్వాహక హోద కొరకు ప్రమాణాలు]] చూడండి. అభ్యర్ధి దిద్దుబాట్లను లెక్కించడానికి [http://kohl.wikimedia.org/~kate/cgi-bin/count_edits.cgi కేట్‌ సాధనం] వాడవచ్చు; గుర్తుంచుకోండి - అప్రధానమైన దిద్దుబాట్లు అతిగా చేసి దిద్దుబాట్ల సంఖ్యను కృత్రిమంగా పెంచవచ్చు. మిమ్మల్ని మీరే ప్రతిపాదించుకోవచ్చు. అనామక సభ్యులు అభ్యర్ధులు కాలేరు, ఇంకొకరిని ప్రతిపాదించలేరు, వోటు చెయ్యలేరు. వ్యాఖ్యానం చెయ్యగలరు. '''ప్రతిపాదన విధానం Nomination process''' <br/> వోట్లు, వ్యాఖ్యల కొరకు ప్రతిపాదనలు సాధారణంగా వారం రోజులు వుంటాయి. ఏకాభిప్రాయం రానప్పుడు దీనిని పెంచే అధికారం అధికారులకు వుంది; కనీసం 75-80 శాతం మంది ప్రతిపాదనను బలపరచాలి. అసాధారణ పరిస్థితులలో మొత్తం వోట్లన్నిటినీ రద్దు చేసి మళ్ళీ వోటుకు పెట్టే అధికారం అధికారులకు కలదు. అనవసరమైన చెడు భావనలు వ్యాపించకుండా నిరోధించడానికై, ఖచ్చితంగా వీగి పోతాయనుకున్న ప్రతిపాదనల్ని ముందే తీసివేయవచ్చు; కాకపోతే, ఎక్కువ మంది ఎడిటర్లు వికీపీడియాను రోజూ చూడరు కాబట్టి అవసరమైనంత సమయం ఇవ్వాలి. ఎటువంటి పరిస్థితులలోనైనా సరే ముందే తీసువేయడాన్ని కొందరు సభ్యులు వ్యతిరెకిస్తారు. మీ ప్రతిపాదనను [[Wikipedia:Adminship candidacies not promoted|తిరస్కరిస్తే]], మళ్ళీ ప్రతిపాదించడానికి కాస్తంత సమయం (ఓ నెల) తీసుకోండి. '''వోటింగు ''' <br /> మీ వోటు వేయడానికి, ఆ అభ్జ్యర్ధికి చేందిన విభాగాంలో రాయండి. అకౌంటున్న వికీపీడియన్లందరూ వోటెయ్యడానికి ఆహ్వానితులే. '''వ్యఖ్యానాలు ''' విభాగంలో దీర్ఘమైన చర్చలు జరగాలి. అభ్యర్ధిని మీరు '''బలపరుస్తున్నారో (సపోర్ట్‌)''' లేక '''వ్యతిరేకిస్తున్నారో (అపోస్‌)''' సూచించండి. మీరు '''న్యూట్రల్‌''' వోటును కూడా వెయ్యవచ్చు - అంతిమ లెక్కింపులో వీటిని లెక్కించరు. వోటు వేసినపుడు, అందునా '''అప్పోస్‌''', '''న్యూట్రల్‌''' వోట్లు వేసినపుడు వివరణ ఇవ్వండి. అందువలన అభ్యర్ధీ, ఇతర సభ్యులు దానిని అర్ధం చేసుకుని, పరిశీలించడానికి వీలవుతుంది. వోట్లు పోటా ఫోటీ గా వున్నపుడు, '''న్యూట్రల్‌''' వోట్లకు సంబంధించిన వాటితో సహా '''అన్ని ''' వివరణలూ, వ్యాఖ్యలు కూడా పరిశీలిస్తారు. వోటింగు చేసేటపుడు వోట్ల సంఖ్యను కూడా మార్చాలి. మీ వ్యాఖ్యల్లో ఇతరుల పట్ల గౌరవంగా వ్యవహరించండి. కొన్ని వ్యాఖ్యలు వివదాస్పదంగా, ఉద్వేగాలను రెచ్చగొట్టేవిగా వుండవచ్చు. మనమందరం భావావేశాలు, ఉత్సాహ ఉద్వేగాలు, స్వాభిమానం కలిగిన మనుష్యులమని గుర్తుంచుకోండి. '''ఎవరినైన ప్రతిపాదించడం (మీతో సహా)''' <br /> ఈ పేజీలో ఇటీవలి ప్రతిపాదనకు పైన క్రింద నిచ్చిన వాక్యం రాయండి: #: <tt><nowiki>{{Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/UserName}}</nowiki></tt> #: <tt><nowiki>----</nowiki></tt> #: ఎర్రటి లింకును అనుసరించి వికీపీడియా:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/UserName కు వెళ్ళి క్రింద నిచ్చిన దాన్ని రాయండి: #:<tt><nowiki>===[[User:UserName|]]===</nowiki></tt> #:<tt><nowiki>'''[{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/UserName|action=edit}} Vote here] (0/0/0) ending {{subst:CURRENTTIME}} [[00 Month]] [[2005]] (UTC)'''</nowiki></tt> #:<tt><nowiki>{{User|USERNAME}} - </nowiki></tt>''మీ ప్రతిపాదన/సభ్యుని గురించి వివరణ''<tt><nowiki> --~~~~</nowiki></tt> #:<tt><nowiki>{{subst:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/అభ్యర్ధి ప్రశ్నలు}}</nowiki></tt> మీ ప్రతిపాదనను ఒకసారి సరి చూసుకోండి; ''<nowiki>[[00 Month]]</nowiki>'' ను మీ సంతకం లోని తేదీ తో మార్చండి <u>కానీ ''వారం రోజుల తరవాతి తేదీని '' వెయ్యండి</u>. ==ప్రస్తుతపు ప్రతిపాదనలు== ''ప్రతిపాదనల్ని ముందుగా సంబంధిత సభ్యుడు అంగీకరించాలి. మీరెవరైనా సభ్యుని పేరు ప్రతిపాదిస్తే, వారి చర్చా పేజీలో సందేశం పెట్టి, వారికి అంగీకారమైతే, దానికి సమాధానాన్ని ఇక్కడికి పంపమనండి. '' ''కొత్త వినతులను ఈ విభాగపు పై భాగాన రాయండి. (మీరు వోటు వేసేటపుడు, శీర్షం (Header)లోని వోటు గణాంకాలను తగువిధంగా మార్చండి)'' ''ప్రస్తుత సమయం - '''{{CURRENTTIME}}, [[{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}}]] [[{{CURRENTYEAR}}]]''' (UTC)'' ---- {{Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/Mpradeep}} ---- <!-- Place new nomination(s) here {{Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/username}} ---- {{Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/username}} ---- {{Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/username}} ---- --> ==[[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహక హోదా]] కొరకు స్వీయ ప్రతిపాదనలు== :'''స్వీయ ప్రతిపాదకులు''' పైన చూపిన అర్హతలను ఒకసారి పరిశీలించాలి. స్వీయ ప్రతిపాదకులు "సాధారణ మార్గదర్శకాలను బాగా అధిగమించి వుండాలి", "చాలా" నెలలుగా అకౌంటు కలిగి వుండాలి, "ఎన్నో" వందల దిద్దుబాట్లు చేసివుండాలి (1000 కంటే తక్కువ దిద్దుబాట్లు చేసిన వారికి నిర్వాహకుడయ్యే వాస్తవ అవకాశం లెనట్లే). అంటే దీనర్ధం, స్వీయ ప్రతిపాదకులు మామూలు అభ్యర్ధుల కంటే తక్కువ అర్హతలు కలవారని కాదు; కాకపోతే, కొందరు ఎడిటర్లు ప్రతిపాదన చేసే వారితో తమకు గల పరిచయాన్ని బట్టి అభ్యర్ధిత్వాన్ని ఒక మెట్టు పైన నిలబెడతారు. ఎక్కువ మంది వోటర్లు అందరు అభ్యర్ధుల్నీ వారి వారి అర్హతలను బట్టే పరిశీలిస్తారని ఆశించవచ్చు. స్వీయ ప్రతిపాదకుల్ని స్వతంత్ర భావాలు కలిగి వుంటారనే ఉద్దేశ్యంతో కోంతమంది ప్రత్యేక అభిమానంతో చూస్తారు. మంచి గతం కలిగివుండటమనేది ఇరువురికీ ముఖ్యమైనదే. ''Please add new requests at the top of this section immediately below (and again, please update the headers when voting)'' ---- <!--{{Wikipedia:Requests for adminship/Zxcvbnm}}--> ---- ==అధికారి హోదా కొరకు వినతి== [[Wikipedia:Bureaucrats|అధికారులు]] అంటే సముదాయ నిర్ణయం ప్రకారం కొత్త అధికారుల్నీ, నిర్వాహకుల్నీ తయారుచేసే అధికారం కలవారు. వీరు సభ్యుని యొక్క [[Wikipedia:సభ్యనామము మార్చుట|సభ్యనామాన్ని మార్చ]]గలరు కూడా. అధికారిని నియమించే పధ్దతి కూడా పైన చూపిన నిర్వాహకుని నియామకం లాగానే కానీ సామాన్యంగా వినతి మేరకే జరుగుతుంది. వోట్ల సంఖ్య పరంగాను, వోటర్లను, అభ్యర్ధులను ఎంగేజి చెయగలగటంలోను, ముఖ్యమైన అభ్యర్ధిత్వ నిరాకరణల్లోను నిర్వాహకుని కంటే, అధికారికి ఎక్కువ బాధ్యతలు ఉంటాయి. అక్టోబరు 2004 నుండి ఇంతవరకు ఒక్క అధికారిని కూడా నియమించ లేదు. ఈ కాలమ్లో ముగ్గురు అభ్యర్ధులు అధికారి హోదా పొందడంలో విఫలమయ్యారు. వారి అనుభవం గురించీ, కొత్త అధికారుల అవసరం పెద్దగా లేదనే విషయం పైనా వ్యాఖ్యానాలు వచ్చాయి. తమని తాము ప్రతిపాదించుకునే ముందు అభ్యర్ధులు 'కొత్త అధికారుల అవసరం ప్రుస్తుతం లేద'నే విషయంపై చర్చ మొదలుపెడితే మంచిది. క్లిష్టమైన అంశాలపై ఏకాభిప్రాయాన్ని సమీకరించగలిగి, వాటిపై తమ నిర్ణయాలను వివరించడానికి అధికారులు సిధ్ధంగా వుండాలి. వోటు విభాగాలు, బాయిలర్‌ ప్లేట్‌ ప్రశ్నలు <nowiki>{{subst:వికీపీడియా:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/అభ్యర్ధుల ప్రశ్నలు}}</nowiki> లో పొందుపరచవచ్చు. కొత్త అధికారులు, విఫలురైన అభ్యర్ధుల జాబితా [[వికీపీడియా:ఇటీవలి కొత్త అధికారులు]] లో చూడవచ్చు. ''Please add new requests at the top of this section immediately below (and again, please update the headers when voting)'' ---- <!-- nomination here --> ---- ==సంబంధిత విజ్ఞప్తులు== *[[m:Requests for permissions|ఇతర వికీమీడియా ప్రాజెక్టులపై పనిచేయడానికి అనుమతికై విజ్ఞప్తులు]] *[[m:Meta:Requests for adminship|మెటా పై నిర్వాహక హోదా లేదా అధికారి హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి]] *ఏదైనా ప్రాజెక్టుపై నిర్వాహక బాధ్యతలనుండి స్వయంగా తప్పుకోవడానికై విజ్ఞప్తులకు [[m:అనుమతులకై విజ్ఞప్తి]] చూడండి. *ఎవరైనా సభ్యుని బాట్‌ గా గుర్తించాలంటే [[వికీపీడియా చర్చ:బాట్స్‌]] లో సర్వామోదం లభించాక [[m:అనుమతులకై విజ్ఞప్తి]] లో చేయవచ్చు. *[[Wikipedia:possible misuses of sysop rights|నిర్వాక హక్కులను దురుపయోగం చేసే సంభావ్యత]] గురించి [[Wikipedia:Requests for comment|వ్యాఖ్యానానికై విజ్ఞప్తి]] చూడండి. ఈ పేజీలో మార్పులు సరిగా జరగక పోతే, [[WP:cache|మీ కేష్‌ ను తొలగించండి]] లేదా [http://en.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Requests_for_adminship&action=తొలగించడానికి ఇక్కడ నొక్కండి]. [[category:వికీపీడియా విజ్ఞప్తులు|నిర్వాహకత్వము]] [[category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు]] [[en:Wikipedia:Requests for adminship]] ఐ పీ అడ్రసు 2718 27318 2006-06-23T18:49:14Z Chaduvari 97 భాషా సవరణలు '''ఐ పి అడ్రసు ''' ([[ఇంటర్నెట్‌ ప్రోటోకోల్‌]] అడ్రసు) అనేది టెలిఫోను నంబరు లాంటి ఒక ప్రత్యేక సంఖ్య. [[ఇంటర్నెట్]] ద్వారా సమాచారాన్ని పంపేటపుడు [[కంప్యూటర్|కంపూటర్ల]] వంటి యంత్రాలు ఒకదాన్నొకటి గుర్తించే అడ్రసు ఇది. పంపేవారి తరఫున సమాచారాన్ని ఎక్కడికి పంపాలో తెలియాటానికి, ఆ సమాచారాన్ని అందుకునే మిషనుకు తానే గమ్యస్థానమని తెలియటానికీ ఈ ఐ పి అడ్రసు సాయపడుతుంది. నమూనా ఐ పి అడ్రసు ఇలా వుంటుంది - 207.142.131.236. మనుష్యులు చదివే విధంగా వుండే ''www.wikipedia.org'' వంటి అడ్రసును [[డోమైన్‌ నేమ్‌ సిస్టమ్‌]] ఇటువంటి సంఖ్యా రూపం లోకి మారుస్తుంది. ఈ మార్చే ప్రక్రియను [[డోమైన్‌ నేమ్‌]] ''[[పరిష్కరణ]]'' (''resolution of the [[domain name'') అని అంటారు. == మరిన్ని వివరాలు == [[ఇంటర్నెట్‌ ప్రోటోకోల్‌]] (IP) ప్రతి లాజికల్‌ హోస్ట్‌ ఇంటర్ఫేస్‌ ను ఈ '''ఐ పి అడ్రసు ''' ద్వారా గుర్తిస్తుంది. ఏ నెట్‌వర్కును తీసుకున్నా సరే, దానితో సంపర్కం కలిగివున్న హోస్ట్‌ ఇంటర్ఫేస్‌ లన్నిటిలోనూ ఈ సంఖ్య విలక్షణంగా, ప్రత్యేకంగా (unique) వుంటుంది. [[ఇంటర్నెట్‌]] వినియోగదారులకు ఐ పి అడ్రసుతో పాటు ఒక్కోసారి [[హోస్ట్‌ నేమ్‌]] ను కూడా వాళ్ళ [[ఇంటర్నెట్‌ సర్వీస్‌ ప్రొవైడర్‌]] ఇస్తారు. [[World wide web]] ను గాలించే వినియొగదారుల ఐ పి అడ్రసులే ఆయా వెబ్‌ సైట్‌ లకు సంబంధించిన సర్వర్ల తో సంభాషిస్తాయి. మనం పంపే [[ఈ-మెయిల్‌]] యొక్క శీర్షం (Header) లో కూడా ఇది వుంటుంది. వాస్తవానికి [[TCP/IP]] ప్రోటోకోల్‌ వాడే అన్ని ప్రోగ్రాములకు వివిధ కంప్యూటర్లతో సంభాషించాలన్నా, సమాచారాన్ని పంపాలన్నా విధిగా పంపే వారిది, అందుకునేవారిది ఐ పి అడ్రసులు వుండాలి. వాడే [[ఇంటర్నెట్‌]] కనెక్షను ననుసరించి, ఐ పి అడ్రసు ఎప్పుడు కనెక్టయినా ఒకటే వుండటం గానీ ([[స్థిర ఐ పి అడ్రసు]] అంటాము), లేదా కనెక్టయిన ప్రతిసారీ మారటం గానీ([[గతిశీల ఐ పి అడ్రసు]] అంటాము) జరుగుతుంది. గతిశీల ఐ పి అడ్రసు వాడాలంటే, ఆ అడ్రసు ఇవ్వడానికి ఒక సర్వరు తప్పనిసరిగా వుండి తీరాలి. సాధారణంగా DHCP లేదా ''Dynamic Host Configuration Protocol'' అనే సర్వరు ద్వారా ఐ పి అడ్రసులను ఇస్తారు. ఇంటర్నెట్‌ అడ్రసులు మాట్లాడుకునే వివిధ వర్గాల కొరకే కాక, సమాచార రవాణా కొరకు కూడా అవసరం. అందుచేతనే చాలా భాగం అడ్రసులు వాడకుండానో లేక ఒక పక్కన పెట్టబడో (reserved) వుంటాయి. ఈ ఐ పి అడ్రసుల విలక్షణత, ప్రత్యేకత ల వలన ఏ కంప్యూటరైనా - తద్వారా ఏ మనిషైనా - ఇంటర్నెట్‌ లో ఏం సమాచారాన్ని పంపారు, అసలేం చేసారు అనేది చాలా సందర్భాల్లో తెలిసిపోతుంది. నేరగాళ్ళను, అనుమానితుల్నీ పట్టుకోవటానికి ఇది చట్టానికి ఉపయోగపదుతుంది. కాకపోతే గతిశీల ఐ పి అడ్రసుల వలన ఇది కాస్త కష్టమవుతుంది. == ఐ పి కూర్పు (వెర్షన్) 4 == === అడ్రసులు ఇవ్వటం ఎలా === ప్రస్తుత ప్రామాణికమైన [[IPv4|ఇంటర్నెట్‌ ప్రోటోకోల్‌ యొక్క కూర్పు 4]] (IPv4) లో ఐ పి అడ్రసు 32 [[బిట్లు]] కలిగివుంది. ఈ లెక్క ప్రకారం 4,294,967,296 (400 కోట్లకు పైగా) విలక్షణ అడ్రసులు వున్నా, ఆచరణలోకి వచ్చేసరికి, అడ్రసుల్ని గంప గుత్తగా కేటాయించటం వలన, చాలా ఎక్కువ అడ్రసులు నిరుపయోగంగా పడివుంటాయి (పెద్దగా జనాభా లేని చోట్ల ఫోను నంబర్లు ఖాళీగా వున్నట్లు). అందుచేత ఐ పి కూర్పు 6 ద్వారా అడ్రసుల విస్తీర్ణాన్ని పెంచాలని వత్తిడి వున్నది (కింద చూడండి). మామూలుగా IP4 లోని అడ్రసులను ''చుక్కల చదర'' (dotted quad) లుగా, అనగా ఒకదాన్నొకటి చుక్క ద్వారా విడిపోయిన నాలుగు [[అష్టం]]లు (8 బిట్లు) గా చూపిస్తారు. www.wikipedia.org అనే ఒక హోస్టుకు ప్రస్తుతం 3482223596 అనే నుంబరు వుంది. దాన్ని [[Numeral system|బేస్‌]]-256 లో ఇలా రాస్తారు - 207.142.131.236: 3482223596 అంటే 207&times;256<sup>3</sup> + 142&times;256<sup>2</sup> + 131&times;256<sup>1</sup> + 236&times;256<sup>0</sup>. ("www.wikipedia.org" అనే పేరుకు సంబంధించిన నంబరు ఏదో పరిష్కరించే పని [[డోమైన్‌ నేమ్‌ సిస్టమ్‌]] సర్వర్లు చూసుకుంటాయి.) <!-- In [[IPv4|version 4 of the Internet protocol]] (IPv4), the current standard protocol for the Internet, IP addresses consist of 32 [[bit]]s, which makes for 4,294,967,296 (over 4 billion) unique host interface addresses in theory. In practice, because addresses are allocated in blocks, a large number of unused addresses are unavailable (much like unused phone numbers in a sparsely-populated area code), so that there is some pressure to extend the address range via IP version 6 (see below). IPv4 addresses are commonly expressed as a ''dotted quad'', four [[octet]]s (8 bits) separated by periods. The host known as www.wikipedia.org currently has the number 3482223596, written as 207.142.131.236 in [[Numeral system|base]]-256: 3482223596 equals 207&times;256<sup>3</sup> + 142&times;256<sup>2</sup> + 131&times;256<sup>1</sup> + 236&times;256<sup>0</sup>. (Resolving the name "www.wikipedia.org" to its associated number is handled by [[Domain Name System]] servers.) IPv4 addresses were originally divided into [[Classful network|two parts]]: the network and the host. A later change increased that to three parts: the network, the [[subnetwork]], and the host, in that order. However, with the advent of [[classless inter-domain routing]] (CIDR), this distinction is no longer meaningful, and the address can have an arbitrary number of levels of [[hierarchy]]. (Technically, this was already true any time after the advent of subnets, since a site could elect to have more than one level of subnetting inside a [[Classes of IP addresses|network number]].) See also: [[Classful network]] === Assignment === The actual assignment of an address is not arbitrary. An organization, typically an Internet service provider, requests an assignment of a netblock from a registry such as the [[ARIN|American Registry for Internet Numbers]] (ARIN). The network number comprises a range of addresses which the organization is free to allocate as they wish. An organization that has exhausted a significant part of its allocated address space can request another netblock. For example, ARIN has allocated the addresses 64.78.200.0 through 64.78.207.255 to Verado, Inc. In turn, Verado has allocated the addresses 64.78.205.0 through 64.78.205.15 to Bomis. Bomis, in turn, has assigned the specific address 64.78.205.6 to the host interface that is named www.wikipedia.com. [[As of 2005|As of February 2005]], some large blocks assigned include: Class A {| cellpadding=0 cellspacing=0 ! Organization !! !! Block |- |Reserved by [[Internet Assigned Numbers Authority|IANA]] as special-use addresses|| ||0.0.0.0 - 0.255.255.255 |- |[[General Electric]]|| ||3.0.0.0 - 3.255.255.255 |- |[[Level 3 Communications]]|| ||4.0.0.0 - 4.255.255.255 |- |[[Department of Defense]] Network Information Center|| ||6.0.0.0 - 7.255.255.255 |- |[[Level 3 Communications]]|| ||8.0.0.0 - 8.255.255.255 |- |[[IBM]]|| ||9.0.0.0 - 9.255.255.255 |- |Reserved by [[Internet Assigned Numbers Authority|IANA]] as [[Private IP address|private address space]]|| ||10.0.0.0 - 10.255.255.255 |- |[[Department of Defense]] Network Information Center|| ||11.0.0.0 - 11.255.255.255 |- |[[AT&T]] WorldNet Services|| ||12.0.0.0 - 12.255.255.255 |- |[[Xerox]] [[Xerox PARC|Palo Alto Research Center]]|| ||13.0.0.0 - 13.255.255.255 |- |Reserved by [[Internet Assigned Numbers Authority|IANA]] for public data networks|| ||14.0.0.0 - 14.255.255.255 |- |[[Hewlett-Packard ]]Company|| ||15.0.0.0 - 15.255.255.255 |- |[[Digital Equipment Corporation]]|| ||16.0.0.0 - 16.255.255.255 |- |[[Apple Computer]], Inc.|| ||17.0.0.0 - 17.255.255.255 |- |[[Massachusetts Institute of Technology]]|| ||18.0.0.0 - 18.255.255.255 |- |[[Ford Motor Company]]|| ||19.0.0.0 - 19.255.255.255 |- |[[Computer Sciences Corporation]]|| ||20.0.0.0 - 20.255.255.255 |- |[[Department of Defense]] Network Information Center|| ||21.0.0.0 - 22.255.255.255 |- |Various U.S. Cable Networks|| ||24.0.0.0 - 24.255.255.255 |- |[[Royal Signals and Radar Establishment]]|| ||25.0.0.0 - 25.255.255.255 |- |[[Department of Defense]] Network Information Center|| ||26.0.0.0 - 26.255.255.255 |- |[[Department of Defense]] Network Information Center|| ||28.0.0.0 - 30.255.255.255 |- |[[AT&T]] Global Network Services|| ||32.0.0.0 - 32.255.255.255 |- |[[Department of Defense]] Network Information Center|| ||33.0.0.0 - 33.255.255.255 |- |[[Halliburton Company]]|| ||34.0.0.0 - 34.255.255.255 |- |[[Merit Network]], Inc.|| ||35.0.0.0 - 35.255.255.255 |- |[[Performance Systems International]], Inc.|| ||38.0.0.0 - 38.255.255.255 |- |[[Eli Lilly and Company]]|| ||40.0.0.0 - 40.255.255.255 |- |[[African Network Information Center]] (AfriNIC) || ||41.0.0.0 - 41.255.255.255 |- |[[Japan Inet]]|| ||43.0.0.0 - 43.255.255.255 |- |[[Amateur Radio Digital Communications]]|| ||44.0.0.0 - 44.255.255.255 |- |[[Interop Show Network]]|| | Talk:ఐ పీ అడ్రసు 2719 7460 2005-08-04T10:23:33Z 207.46.50.74 Good one. NIce work. ఏనుకూరు 2720 24874 2006-04-25T10:07:32Z 207.46.50.70 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఏనుకూరు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఏనుకూరు|villages=11|area=|population=33.151|pop_male=17.103|pop_female=16.048|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.33|lit_male=62.29|lit_female=39.62}} '''ఏనుకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. దీనిని ఆంగ్లములో Enkoor అనిగానీ Enkur అనిగానీ వ్రాస్తుంటారు. ఇది [[సుజాతనగర్‌]] నియోజకవర్గములో ఉన్నది. ఈ గ్రామము ఒక సాధారణమైనటువంటి గ్రామమే అయినప్పటికీ దీనికి కొన్ని ప్రత్యేకథలు ఉన్నాయి. * ఇది ఖమ్మం నుండి [[కొత్తగూడెం]] (లేదా [[భధ్రాచలం]], [[మణుగూరు]], [[రాజమండ్రి]]) వెళ్ళు మర్గములో హైవేపై [[తల్లాడ]] దాటిన తరువాత పన్నెండు కిలోమీటర్లకు వస్తుంది. * అలాగే దీనిని చేరుకోవడానికి [[ఖమ్మం]] నుండి [[పండితాపురం]], [[ముచ్చర్ల]], [[తిమ్మారావుపేట]] గ్రామాల ద్వార ఇంకో మార్గము ఉన్నది. * దీని చుట్టు పక్కన చాలా గ్రామాలు ఉండుటం వల్ల ఒక ప్రధాన వ్యాపార కూడలిగా రూపాంతరము చెందినది. * ముఖ్యముగా వ్యవసాయానికి కావలసిన పరికరములూ, విత్తనములు, పురుగుమందుల కోసం ఇక్కడకి చాలామంది చుట్టు పక్కగ్రామాల నుండి వస్తూ ఉంటారు. * ఇక్కడ [[ఆంధ్ర ప్రదేశు గురుకుల పాఠశాల]], [[జిల్ల పరిషత్తు పాఠశాలు]], upper primary schoolలు, డిగ్రీ కళాశాల ఉండుతం వల్ల ఇది ఒక విధ్యా కేంద్రముగా వెలుగొందుతున్నది. * ఏనుకూరు [[ఏజన్సీ ప్రాంతము]] క్రిందకు వస్తుంది. బహుశా [[ఖమ్మం]] నుంది వస్తుంటే ఏజన్సీ ప్రాంతానికి ఇదే ఆరంభం అనుకుంటాను. * ఈ గ్రామములో నూతనముగా నిర్మించిన రామాలయము, సాయిబాబా గుడులతో పాటు, దీనికి దగ్గరలోని గ్రామాలలో [[గార్ల ఒడ్డు]] నందు లక్ష్మీనరసింహస్వామి దేవస్థానము, [[నాచారం]] నందు ఉన్న వేంకటేశ్వర స్వామి దేవస్థానములు చాలా ప్రసిద్ది. * ఈ గ్రామము ద్వారా నాగార్జున సాగరు ఎడమ కాలువ పోతూ సస్యస్యామలం చేస్తుంది, అలాగే దగ్గరలోని గ్రామాలకు ఇక్కడ ఓ [[ఎత్తిపోతల ]]ప్రాజెక్టు కూడా ఉన్నది. ఇంకా ఓ పశువైధ్యశాల, పోష్టాఫీసు, రెండు మూడు ప్రైవేటు ఆసుపత్రులూ, ఓ గవర్నమెంటు ఆసుపత్రి(?) ఉన్నాయి. కాకపోతే దీనికి ఇంతవరకూ ఓ మంచి బస్టాండు లేకపోవడము ఓ పెద్ద లోటు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాయమాదారం]] * [[తిమ్మారావుపేట]] * [[బురద రాఘవాపురం]] * [[కేసుపల్లి]] * [[నాచారం]] * [[మేడేపల్లి]] * [[ఏనుకూరు]] * [[తూతక లింగంపేట]] * [[ఆరికాయలపాడు]] * [[జన్నారం]] * [[నూకులంపాడు ]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} కల్లూరు,ఖమ్మం 2721 27354 2006-06-24T17:09:06Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కల్లూరు,ఖమ్మం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కల్లూరు,ఖమ్మం|villages=23|area=|population=63.336|pop_male=32.366|pop_female=30.97|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.11|lit_male=64.92|lit_female=46.84}} '''కల్లూరు,ఖమ్మం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. * ఇది ఖమ్మం నుండి [[సత్తుపల్లి]] లేదా [[తిరువూరు]] వెళ్ళునప్పుడు వస్తుంది. ఆ రెండు మార్గాలు ఇక్కడ చీలిపోతాయి. * ఇక్కడ ఓ చక్కర కర్మాగారము కలదు. * ఈ ప్రాంతము గుండా [[నాగార్జున సాగర్‌]] ఎడమ కాలువ వెళ్తూ భూమిని సస్యస్యామలం చేస్తుంది. * ఈ పట్టాణములో మూడు "సీ" క్లాసు సినిమా హాళ్ళు కలవు. * దగ్గరలోని చాలా గ్రామలు ఇది ఓ విద్యాకేంద్రముగా, వ్యాపర కూడలిగా భాసిల్లుతున్నది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ముచారం]] *[[యజ్ఞ నారాయణపురం]] *[[చెన్నూరు]] *[[రవికంపాడు]] *[[పెద్దకొరుకొంది]] *[[తల్లూరు]] *[[చిన్న కొరుకొంది]] *[[తెలగారం]] *[[వెన్నవల్లె]] *[[యెర్రబోయినపల్లి]] *[[రఘునాధగూడెం]] *[[చంద్రుపట్ల]] *[[గోపాల దేవబొయినపల్లి]] *[[పయపూర్]] *[[కల్లూరు]] *[[లోకవరం]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[బాతులపల్లి]] *[[గోకవరం]] *[[ఖంఖంపేట్]] *[[నారాయణపురం]] *[[కొర్లగూడెం]] *[[పెరువంచ]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} ఎర్రుపాలెం 2722 27353 2006-06-24T17:01:51Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఎర్రుపాలెం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఎర్రుపాలెం|villages=21|area=|population=48.253|pop_male=24.518|pop_female=23.735|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.28|lit_male=63.06|lit_female=41.16}} '''ఎర్రుపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[విజయవాడ]] - [[ఖమ్మం]] రైలు మార్గంలో ఇది ఉంది. ఇక్కడికి దగ్గరలోని [[జమలాపురం_ఖమ్మం|జమలాపురం]] వేంకటేశ్వరస్వామి దేవస్థానం చాలా ప్రసిద్ది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గొసవీడు]] *[[అయ్యవారిగూడెం]] *[[భీమవరం]] *[[గుంతుపల్లి గోపవరం]] *[[కచరం]] *[[మమునూరు]] *[[ఇనగలి]] *[[ములుగుమాడు]] *[[సఖిన వీదు]] *[[తక్కెల్లపాడు]] *[[చొప్పకట్లపాలెం]] *[[బనిగండ్లపాడు]] *[[మీనవొలె]] *[[పెగల్లపాడు]] *[[పెద్ద గోపారం]] *[[రాజులపాలెం]] *[[జమలపురం]] *[[ఎర్రుపాలెం]] *[[కేశిరెడ్డిపల్లి]] *[[రెమిదిచెర్ల]] *[[గట్ల గౌరారం]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} Template:ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు 2723 24663 2006-04-25T04:01:59Z Mpradeep 50 replaced with direct links <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Khammam.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు|ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[వాజేడు]] | [[వెంకటాపురం(ఖమ్మం)|వెంకటాపురం]] | [[చర్ల]] | [[పినపాక]] | [[గుండాల]] | [[మణుగూరు]] | [[అశ్వాపురం]] | [[దుమ్ముగూడెం]] | [[భద్రాచలం]] | [[కూనవరం]] | [[చింతూరు]] | [[వరరామచంద్రపురం|వరరామచంద్రపురం (వి.ఆర్.పురం)]] | [[వేలేరుపాడు]] | [[కుక్కునూరు]] | [[బూర్గంపాడు|బూర్గంపాడు (బూర్గం పహాడ్)]] | [[పాల్వంచ]] | [[కొత్తగూడెం]] | [[టేకులపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)|టేకులపల్లి]] | [[ఇల్లందు]] | [[సింగరేణి]] | [[బయ్యారం]] | [[గార్ల]] | [[కామేపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)|కామేపల్లి]] | [[జూలూరుపాడు]] | [[చంద్రుగొండ]] | [[ములకలపల్లి]] | [[అశ్వారావుపేట]] | [[దమ్మపేట]] | [[సత్తుపల్లి]] | [[వేంశూరు]] | [[పెనుబల్లి]] | [[కల్లూరు,ఖమ్మం|కల్లూరు]] | [[తల్లాడ]] | [[ఏనుకూరు]] | [[కొణిజర్ల]] | [[ఖమ్మం (అర్బన్)]] | [[ఖమ్మం (రూరల్)]] | [[తిరుమలాయపాలెం]] | [[కూసుమంచి]] | [[నేలకొండపల్లి]] | [[ముదిగొండ]] | [[చింతకాని]] | [[వైరా]] | [[బోనకల్లు|బోనకల్లు (బోనకాలు)]] | [[మధిర]] | [[ఎర్రుపాలెం]] </div> [[Category:ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు]] ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు 2724 24722 2006-04-25T06:45:42Z Mpradeep 50 ఖమ్మం జిల్లా మండలములు, ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు కు తరలించబడింది: to maintain common format {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} అశ్వారావుపేట 2725 27351 2006-06-24T16:44:49Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=అశ్వారావుపేట|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అశ్వారావుపేట|villages=19|area=|population=51.756|pop_male=25.956|pop_female=25.8|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.06|lit_male=56.94|lit_female=45.10}} '''అశ్వారావుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తిరుమలకుంట]] *[[దుర్దపాడు]] *[[నందిపాడు]] *[[గుమ్మదవల్లి]] *[[బచువరిగూడెం]] *[[కవిదిగుండ్ల]] *[[కన్నైగూడెం]] *[[అనంతారం]] *[[నారాయణపురం]] *[[ఖమ్మంపాడ్]] *[[గుంటిమడుగు]] *[[అసుపాక]] *[[రామన్నగూడెం]] *[[వేదాంతపురం]] *[[జమ్మిగూడెం]] *[[మద్దికొండ]] *[[అచ్యుతాపురం]] *[[నరమువారిగూడెం]] *[[అశ్వారావుపేట]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} అశ్వాపురం 2726 27256 2006-06-22T14:57:25Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=అశ్వాపురం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అశ్వాపురం|villages=10|area=|population=38.643|pop_male=19.762|pop_female=18.881|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.68|lit_male=67.94|lit_female=49.02}} '''అశ్వాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పాములపల్లి]] *[[కుమ్మరిగూడెం]] *[[అమ్మగారిపల్లి]] *[[అమెర్ల]] *[[చింత్రియల]] *[[అశ్వాపురం]] *[[గందిగూడెం]] *[[మామిళ్ళవై]] *[[తుమ్మలచెరువు]] *[[నెల్లిపాక]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} బయ్యారం (ఖమ్మం జిల్లా మండలం) 2727 25802 2006-05-27T01:49:47Z Chaduvari 97 బయ్యారం, బయ్యారం (ఖమ్మం జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=బయ్యారం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బయ్యారం|villages=17|area=|population=42.326|pop_male=21.439|pop_female=20.887|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.09|lit_male=56.75|lit_female=35.12}} {{ఖ.అ}} '''బయ్యారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gurimella]] * [[moTlatimma puram]] * [[jagatraopet]] * [[venkatapuram]] * [[kommavaram]] * [[kambalapalli]] * [[kacanapalli]] * [[lingagiri]] * [[irsulapuram]] * [[ramacandra puram]] * [[gowraram]] * [[uppalapADu]] * [[bayyaram]] * [[singaram]] * [[gandhampalli]] * [[kottapETa]] * [[dharmapuram]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} బోనకల్లు 2729 24767 2006-04-25T07:10:19Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=బోనకల్లు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బోనకల్లు|villages=18|area=|population=42.989|pop_male=21.798|pop_female=21.191|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.14|lit_male=63.72|lit_female=42.29}} {{ఖ.అ}} '''బోనకల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[tutikunTla]] * [[laxmipuram]] * [[garlapADu]] * [[ramapuram]] * [[mustikunTla]] * [[choppa kaTlapAlem]] * [[cirunomula]] * [[ravinootala]] * [[peddabIravalli]] * [[cinna bIravalli]] * [[rapalli]] * [[brAhmaNapalli (ke)]] * [[kalakOTa]] * [[narayanapuram]] * [[bonakal]] * [[allapADu]] * [[govinDapuram]] * [[motamarri]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} బూర్గంపాడు 2730 24738 2006-04-25T07:04:46Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=బూర్గంపాడు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బూర్గంపాడు|villages=16|area=|population=55.106|pop_male=28.496|pop_female=26.61|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.18|lit_male=69.64|lit_female=50.05}} {{ఖ.అ}} '''బూర్గంపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[sarapaka (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[irvendi]] * [[motepattinagar]] * [[nagineniprolu]] * [[kRshN sagar]] * [[uppusaka]] * [[pinapaka pattinagar]] * [[sompalli]] * [[morampalli]] * [[nakirapETa]] * [[burgampahad]] * [[sItarama nagar]] * [[SrIdhara]] * [[gumpanapalli]] * [[ganapavaram]] * [[ibrahimpETa]] * [[ravigUDem [big]]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} చర్ల 2731 27499 2006-06-27T17:23:40Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=చర్ల|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చర్ల|villages=59|area=|population=38.54|pop_male=19.15|pop_female=19.39|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.43|lit_male=58.56|lit_female=42.43}} '''చర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[సుబ్బంపేట (జి)]] *[[సుబ్బంపేట (జెడ్)]] *[[రామానుజపురం]] *[[సీ. కతిగూడెం]] *[[గొమ్ముపుల్లిబోయినపల్లి]] *[[చీమలపాడు]] *[[కొయ్యూరు (జెడ్)]] *[[రేగుంట (జి)]] *[[రేగుంట (జెడ్)]] *[[సింగసముద్రం]] *[[ఉప్పెరగూడెం]] *[[గన్నవరం (జెడ్)]] *[[కొటూరు]] *[[చింతకుంట (జెడ్)]] *[[పులిబోయినపల్లి]] *[[గంపల్లి (జెడ్)]] *[[చెర్ల (జి)]] *[[మొగుల్లపల్లి (జి)]] *[[లింగాపురం(జెడ్)]] *[[కొత్తపల్లి(జెడ్)]] *[[దందుపేట (జి)]] *[[కేశవపురం]] *[[రిచెపేట]] *[[భూముల్లంక]] *[[చెర్ల (జెడ్)]] *[[దోసిల్లపల్లి]] *[[ఉంజుపల్లి]] *[[వద్దిపేట్ (జెడ్)]] *[[పుసుగుప్ప (పచ్చీ)]] *[[ఉయ్యాలమడుగు (జి)]] *[[తిప్పాపురం]] *[[చలమల (జెడ్)]] *[[బత్తినపల్లి]] *[[పెద మిడిసిలెరు (జెడ్)]] *[[పెద మిడిసిలెరు చల్క్-ఈ]] *[[పెద మిడిసిలెరు చల్క్-ఇ]] *[[కుర్నాపల్లి]] *[[చిన మిడిసిలెరు (జి)]] *[[చిన మిడిసిలెరు (జెడ్)]] *[[జంగాలపల్లి]] *[[బొదనల్లి (జి)]] *[[బొదనల్లి (జెడ్)]] *[[చింతగుప్ప]] *[[కలివేరు (జెడ్)]] *[[తెగద (జెడ్)]] *[[తెగద (జి)]] *[[గొమ్ముగూడెం (జెడ్)]] *[[లింగాల (జెడ్)]] *[[పెద్దిపల్లి]] *[[ముమ్మిడారం (జెడ్)]] *[[జెట్టిగూడెం (జెడ్)]] *[[ఆర్. కొత్తగూడెం]] *[[కుదునూరు (జెడ్)]] *[[కుదునూరు (జి)]] *[[దేవరపల్లి (జెడ్)]] *[[గోగుబాక (జెడ్)]] *[[రల్లగూడెం]] *[[మామిడిగూడెం చల్క్]] *[[పులిగుండల]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} చంద్రుగొండ 2732 27498 2006-06-27T17:15:05Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=చంద్రుగొండ|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చంద్రుగొండ|villages=20|area=|population=47.517|pop_male=24.347|pop_female=23.17|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.79|lit_male=56.94|lit_female=38.15}} '''చంద్రుగొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గానుగపాడు]] *[[పూకలగూడెం]] *[[రవికంపాడు]] *[[తుంగరం]] *[[తిప్పనపల్లి]] *[[సీతయ్యగూడెం]] *[[అబ్బుగూడెం]] *[[తెలిగెర్ల]] *[[అన్నదేవం]] *[[అన్నపురెడ్డిపల్లి]] *[[పెంట్లం]] *[[నామవరం]] *[[నర్సాపురం]] *[[గుంపెన]] *[[దమెరచర్ల]] *[[చంద్రుగొండ]] *[[గుర్రంగూడెం]] *[[మద్దుకూరు]] *[[పెద్దిరెడ్డిగూడెం]] *[[వూతుపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} చింతకాని (ఖమ్మం జిల్లా మండలం) 2733 27500 2006-06-27T17:28:22Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=చింతకాని|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చింతకాని|villages=16|area=|population=47.962|pop_male=24.271|pop_female=23.691|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.23|lit_male=61.51|lit_female=40.65}} '''చింతకాని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[వండనం]] *[[కొదుమూరు]] *[[నెరద]] *[[లచ్చగూడెం]] *[[బస్వాపురం]] *[[అనంతసగర్]] *[[పందిల్లపల్లి]] *[[చింతకాని]] *[[రేపల్లివాడ]] *[[మత్కెపల్లి]] *[[తిమ్మినేనిపాలెం]] *[[చినమండవ]] *[[నాగుల వంచ]] *[[పతర్లపాడు]] *[[ప్రొద్దుటూరు]] *[[నగిలి కొండ]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} చింతూరు 2734 27535 2006-06-28T16:42:05Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=చింతూరు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చింతూరు|villages=80|area=|population=36.763|pop_male=18.108|pop_female=18.655|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.19|lit_male=41.91|lit_female=28.75}} '''చింతూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[దొంగల జగ్గారం]] *[[నర్సింగపేట]] *[[మల్లంపేట]] *[[నరకొండ]] *[[అల్లిగూడెం]] *[[వినాయకపురం]] *[[సురకుంట]] *[[కాటుకపల్లి]] *[[ఇర్కంపేట]] *[[బలిమెల]] *[[యెదుగురల్లపల్లి]] *[[తాటిలంక]] *[[ఉప్పనపల్లి]] *[[ఉప్పనపల్లి గట్టు]] *[[మద్దిగూడెం]] *[[బొద్దుగూడెం]] *[[పెగ]] *[[వెంకగూడెం]] *[[లచ్చిగూడెం]] *[[గంగనమెట్ట]] *[[సరివెల]] *[[వెంకట్రాంపురం]] *[[అహ్మదాలీపేట]] *[[బురకనకోట]] *[[నారయణపురం]] *[[తుమ్మల]] *[[నర్సింహాపురం]] *[[సిగన్నగూడెం]] *[[కన్నాపురం]] *[[పలగూడెం]] *[[సుద్దగూడెం]] *[[చిదుమురుం]] *[[చత్తి]] *[[కుమ్మూరు]] *[[మల్లెతోట]] *[[ఉలుమూరు]] *[[అగ్రహారపు కోడేరు]] *[[తుమ్మర్గూడెం]] *[[కొండపల్లి]] *[[రామన్నపాలెం]] *[[చిన్న సీతన్నపల్లి]] *[[పెద్ద సీతన్నపల్లి]] *[[నర్సింగపేట]] *[[ముక్కునూరు]] *[[చుటూరు]] *[[వెగితోట]] *[[కొల్టూరు]] *[[కన్సులూరు]] *[[కన్నయగూడెం]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[చింతూరు]] *[[యెర్రంపేట]] *[[పోతనపల్లి]] *[[స్తఫొర్ద్‌పేట]] *[[రత్నపురం]] *[[కుయుగూరు]] *[[కల్లేరు]] *[[మడుగూర్]] *[[సూరన్నగండి]] *[[గూడూరు]] *[[దేవరపల్లి]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[వెముల్రై]] *[[నెలకోట]] *[[మోతుగూడెం]] *[[చొప్పుమామిడి]] *[[గొందిగూడెం]] *[[తులుగొండ]] *[[దొండగూడెం]] *[[సిరసనపల్లి]] *[[కేసారం]] *[[యెర్రకొండపాకలు]] *[[లక్కవరం]] *[[తులసిపాకలు]] *[[మిట్టవాడ]] *[[లక్కగూడెం]] *[[చౌలూరు]] *[[గమల్లకోట]] *[[చదలవాడ]] *[[యేరువాడ]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} దమ్మపేట 2735 27540 2006-06-28T17:16:23Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=దమ్మపేట|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దమ్మపేట|villages=21|area=|population=53.526|pop_male=27.264|pop_female=26.262|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.81|lit_male=63.22|lit_female=46.08}} '''దమ్మపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కత్కూరు]] *[[అంకంపాలెం]] *[[జగ్గారం]] *[[బాలరాజుగూడెం]] *[[పట్వారిగూడెం]] *[[పెద్దగొల్లగూడెం]] *[[లచ్చాపురం]] *[[మల్కారం]] *[[దమ్మపేట]] *[[నగుపల్లి]] *[[నాచారం]] *[[గణేష్‌పాడు]] *[[గున్నేపల్లి]] *[[నాయుడుపేట]] *[[మొద్దులగూడెం]] *[[ముస్తిబండ]] *[[మల్లారం]] *[[సాయన్నరావుపాలెం]] *[[మండలపల్లి]] *[[వడ్లగూడెం]] *[[అకినేపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} దుమ్ముగూడెం 2736 24731 2006-04-25T07:03:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=దుమ్ముగూడెం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దుమ్ముగూడెం|villages=80|area=|population=44.393|pop_male=21.998|pop_female=22.395|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.32|lit_male=49.01|lit_female=35.73}} {{ఖ.అ}} '''దుమ్ముగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[parnasala]] * [[sitanagaram]] * [[govinDapuram]] * [[pedabandirevu]] * [[mulakanapalli]] * [[lingapuram]] * [[paidagUDem]] * [[gouravaram]] * [[sangam]] * [[cinnabandirevu]] * [[lakshmi narasimharao pETa]] * [[suravaram]] * [[pedanallaballi]] * [[lakshmipuram]] * [[paidakulamaDugu]] * [[kottajinnalagUDem]] * [[sughnapuram]] * [[cintaguppa]] * [[pata jinnalagUDem]] * [[khalsa vIrabhadrapuram]] * [[z. vIrabhadrapuram]] * [[cinna nallaballi]] * [[tailorpETa]] * [[kasinagaram]] * [[kesavapaTnam]] * [[ramacandrapuram]] * [[pragallapalli]] * [[byragulapADu]] * [[manguvai]] * [[anjubaka]] * [[katayagUDem]] * [[dummugUDem]] * [[lakshminagaram]] * [[kannapuram]] * [[achutapuram]] * [[mahadevapuram]] * [[dabbanutula]] * [[koTUruu]] * [[rAjupETa]] * [[cinna kamalapuram]] * [[pedda kamalapuram]] * [[yerraboru]] * [[adavi ramavaram]] * [[arlagUDem]] * [[dharmapuram]] * [[subbaraopETa]] * [[gangolu]] * [[burra vemula]] * [[kotta dummugUDem]] * [[nadikudi]] * [[work land reguballe]] * [[zamanDari reguballe]] * [[khalsa reguballe]] * [[ramarao pETa]] * [[pata maredubaka]] * [[sItarampuram]] * [[venkata ramapuram]] * [[dantenam]] * [[narsapuram]] * [[TUruubaka]] * [[banDarugUDem]] * [[kottagUDem]] * [[maredubaka (jeD^)]] * [[white nagaram]] * [[singavaram]] * [[laxmipuram]] * [[gangavaram]] * [[fowlerpETa]] * [[narayanarao pETa]] * [[gurralabayalu]] * [[lacigUDem]] * [[ramacandruni pETa]] * [[bojjiguppa]] * [[koya narsapuram]] * [[bhImavaram]] * [[cerupalli]] * [[marayagUDem]] * [[jinnegaTTu]] * [[kottapalli]] * [[kommanapalli]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} జూలూరుపాడు 2737 27538 2006-06-28T16:52:31Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=జూలూరుపాడు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జూలూరుపాడు|villages=8|area=|population=31.739|pop_male=16.02|pop_female=15.719|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.09|lit_male=56.73|lit_female=35.25}} '''జూలూరుపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పాపకొల్లు]] *[[జూలూరుపాడు]] *[[పదమట నర్సాపురం]] *[[కరివారిగూడెం]] *[[మాచినేనిపేట]] *[[కాకర్ల]] *[[గుందెపూడి]] *[[నల్లబండబోదు]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} గార్ల 2738 27496 2006-06-27T17:06:59Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=గార్ల|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గార్ల|villages=10|area=|population=34.936|pop_male=17.66|pop_female=17.276|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.16|lit_male=59.37|lit_female=36.75}} '''గార్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ముల్కనూర్]] *[[మద్ది వంచ]] *[[చంద్రగిరి]] *[[రాంపురం]] *[[బుద్ధారం]] *[[గార్ల]] *[[సెరిపురం]] *[[గోపాలపురం]] *[[పోచారం]] *[[పుల్లూరు]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} గుండాల (ఖమ్మం జిల్లా మండలం) 2739 27497 2006-06-27T17:11:39Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=గుండాల|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుండాల|villages=17|area=|population=23.817|pop_male=11.991|pop_female=11.826|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.38|lit_male=55.00|lit_female=31.59}} '''గుండాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[లింగగూడెం]] *[[సయనపల్లి]] *[[చిన్న వెంకటపురం]] *[[దమరతోగు]] *[[అడవి రామవరం]] *[[మర్కొదె]] *[[పెద్ద వెంకటపురం]] *[[అల్లపల్లి]] *[[రామానుజగూడెం]] *[[మమకన్ను]] *[[ముతపురం]] *[[కోనవారిగూడెం]] *[[గుండాల]] *[[గలబ]] *[[సెత్తిపల్లి]] *[[కచనపల్లి]] *[[అనంతోగు]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} కామేపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా) 2740 27355 2006-06-24T17:21:45Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కామేపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కామేపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)|villages=13|area=|population=40.249|pop_male=20.307|pop_female=19.942|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.63|lit_male=58.43|lit_female=36.64}} '''కామేపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గరిదెపల్లి]] *[[పొన్నేకల్]] *[[గోవింద్రల]] *[[నెమిలిపురి]] *[[లింగాల]] *[[పింజరమడుగు]] *[[కామేపల్లి]] *[[వూతుకూర్]] *[[జాస్తిపల్లి]] *[[కొండైగూడెం]] *[[కొమ్మినేపల్లి]] *[[ముచెర్ల]] *[[మద్దులపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} ఖమ్మం (అర్బన్) 2741 27384 2006-06-25T06:18:31Z Veeven 293 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఖమ్మం (అర్బన్)|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఖమ్మం (అర్బన్)|villages=14|area=|population=255.8|pop_male=130.049|pop_female=125.751|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.40|lit_male=82.18|lit_female=66.39}} '''ఖమ్మం (అర్బన్)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఖమ్మం (m+og) (part)]] * [[ఖమ్మం (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పాపడపల్లి]] * [[చిమ్మపూడి]] * [[మంచుకొండ]] * [[ఈర్లపుడి]] * [[మల్లేపల్లి చింతగుర్తి]] * [[కోయచిలక ]] * [[రేగుల చిలక]] * [[రఘునాథపాలెం]] * [[వేపకుంట్ల]] * [[బల్లేపల్లి]] * [[ఖానాపురం హవేలీ]] * [[ధంసలపురం]] * [[వెలుగుమట్ల]] * [[వి.వెంకటాయపాలెం]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} కూసుమంచి 2742 27381 2006-06-25T06:04:01Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కూసుమంచి|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కూసుమంచి|villages=18|area=|population=56.738|pop_male=28.855|pop_female=27.883|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.30|lit_male=60.41|lit_female=37.84}} '''కూసుమంచి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గైగొల్లపల్లి]] *[[చౌతపల్లి]] *[[పోచారం]] *[[చేగొమ్మ]] *[[జీలచెరువు]] *[[కూసుమంచి]] *[[జుజ్జులరావుపేట]] *[[పలైరు]] *[[నైకానిగూడెం]] *[[ఈశ్వరమదరం]] *[[భగయత్వీడు]] *[[రాజుపేట]] *[[పెరికసింగరం]] *[[జక్కెపల్లి]] *[[మల్లెపల్లి]] *[[గట్టు సింగరం]] *[[నెలపట్ల]] *[[మునిగెపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} ఖమ్మం (రూరల్) 2743 27385 2006-06-25T06:23:39Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఖమ్మం (రూరల్)|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఖమ్మం (రూరల్)|villages=23|area=|population=73.291|pop_male=37.319|pop_female=35.972|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.76|lit_male=63.47|lit_female=41.64}} '''ఖమ్మం (రూరల్)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఖమ్మం (m+og) (part)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కాచిరాజుగూడెం]] *[[గుదురుపాడు]] *[[తనగంపాడు]] *[[తిర్తల]] *[[దరెదు]] *[[కమంచికల్]] *[[మల్లెమడుగు]] *[[గొల్లపాడు]] *[[వెంకటయ్యపాలెం]] *[[అరెకోడు]] *[[అరెంపల]] *[[ముతగూడెం]] *[[పల్లిగూడెం]] *[[పోలెపల్లి]] *[[దనవాయిగూడెం]] *[[ఎదులపురం (గ్రామీణ)]] *[[బరుగూడెం]] *[[కొండాపురం]] *[[తల్లంపాడు]] *[[మద్దులపల్లి]] *[[తెల్దరుపల్లి]] *[[గుర్రాలపాడు]] *[[గుదిమల్ల]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} కొణిజర్ల 2744 27382 2006-06-25T06:11:21Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కొణిజర్ల|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొణిజర్ల|villages=17|area=|population=55.888|pop_male=28.668|pop_female=27.22|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.13|lit_male=58.25|lit_female=37.51}} '''కొణిజర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తనికెల్ల]] *[[తుమ్మలపల్లి]] *[[గుబ్బగుర్తి]] *[[సింగరాయపాలెం]] *[[సివారు వెంకటపురం]] *[[మల్లుపల్లి]] *[[కొనిజెర్ల]] *[[అమ్మపాలెం]] *[[గొపతి]] *[[లింగ గూడెం]] *[[గుంద్రతిమడుగు]] *[[దుద్దెపూడి]] *[[పల్లిపాడు]] *[[గోపారం]] *[[పెదమునగల]] *[[కొండ వనమల]] *[[కచరం హవేలి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} కుక్కునూరు 2745 27379 2006-06-25T05:36:50Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కుక్కునూరు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుక్కునూరు|villages=18|area=|population=25.758|pop_male=13.026|pop_female=12.732|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.14|lit_male=54.11|lit_female=40.00}} '''కుక్కునూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తొండిపాక]] *[[కోమట్లగూడెం]] *[[అమరవరం]] *[[ఉప్పేరు]] *[[దమరచర్ల]] *[[చీరవల్లి]] *[[మాధవరం]] *[[కౌందిన్యముక్తి]] *[[వింజరం]] *[[కొండపల్లి]] *[[మారేడుబాక]] *[[కివ్వక]] *[[కుక్కునూరు]] *[[దాచారం]] *[[రామచంద్రాపురం]] *[[గొమ్ముగూడెం]] *[[పోచారం]] *[[అర్వైపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} కూనవరం 2746 27380 2006-06-25T05:44:12Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కూనవరం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కూనవరం|villages=48|area=|population=24.597|pop_male=11.925|pop_female=12.672|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.40|lit_male=51.67|lit_female=37.60}} '''కూనవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తెకులొద్ది]] *[[సీతారాంపురం]] *[[కోడేరు]] *[[హర్వెగూడెం]] *[[బొజ్జరాయిగూడెం]] *[[తల్లగూడెం]] *[[రెగులపాడు]] *[[లింగాపురం]] *[[అబిచెర్ల]] *[[కుటూరుగట్టు]] *[[కుటూరు]] *[[ముల్లూరు]] *[[భగవాన్‌పురం]] *[[రేపాక]] *[[గంది కొత్తగూడెం]] *[[మెట్ట రామవరం]] *[[పెద్దరుకూర్]] *[[బొదునూరు]] *[[చిన్నరుకూర్]] *[[వల్ఫొర్ద్‌పేట]] *[[కొటూరు]] *[[పందిరాజుపల్లి]] *[[పైదిగూడెం]] *[[పల్లూరు]] *[[అయ్యవారిగూడెం]] *[[పొట్లవారిగూడెం]] *[[కుదలిపాడు]] *[[దుగుట్ట]] *[[పోచవరం]] *[[గుందువారిగూడెం]] *[[చిన్నపొలిపాక]] *[[కచవరం]] *[[తెకుబాక]] *[[నరసింగపేట]] *[[కరకగూడెం]] *[[వెంకటయ్యపాలెం]] *[[గొమ్ము అయ్యవారిగూడెం]] *[[కుమారస్వామిగూడెం]] *[[జగ్గవరం]] *[[కొండైగూడెం]] *[[గొమ్ముగూడెం]] *[[మర్రిగూడెం]] *[[చుచిరేవుల గూడెం]] *[[కూనవరం]] *[[శ్రీరాంపురం]] *[[వెంకట్రాయపాలెం]] *[[కొండరాజుపేట]] *[[ఎస్.కొత్తగూడెం]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} మణుగూరు 2747 24729 2006-04-25T07:02:47Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మణుగూరు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మణుగూరు|villages=7|area=|population=63.31|pop_male=32.119|pop_female=31.191|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.36|lit_male=75.55|lit_female=58.91}} {{ఖ.అ}} '''మణుగూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[manuguru (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ramanujavaram]] * [[samatsingaram]] * [[mallaram [patti mallaram]]] * [[gundlasingaram]] * [[annaram]] * [[anantaram]] * [[cinnaravigUDem]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} ముదిగొండ 2748 24764 2006-04-25T07:09:49Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ముదిగొండ|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముదిగొండ|villages=21|area=|population=57.847|pop_male=29.496|pop_female=28.351|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.48|lit_male=60.06|lit_female=38.48}} {{ఖ.అ}} '''ముదిగొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[madhapuram]] * [[katkur]] * [[edavalli]] * [[medapalli]] * [[gokinapalli]] * [[venkatapuram]] * [[mudigonDa]] * [[suvarnapuram]] * [[kanapuram]] * [[penduregupalli]] * [[mutaram]] * [[cirumarri]] * [[pammi]] * [[ammapETa]] * [[vallapuram]] * [[ganDasiri]] * [[kamalapuram]] * [[banapuram]] * [[pedamanDava]] * [[vallabhi]] * [[mallaram]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} ములకలపల్లి 2749 24749 2006-04-25T07:07:08Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ములకలపల్లి|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ములకలపల్లి|villages=11|area=|population=31.855|pop_male=16.008|pop_female=15.847|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.06|lit_male=53.04|lit_female=34.98}} {{ఖ.అ}} '''ములకలపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[annaram]] * [[pusugUDem]] * [[chaparalapalli]] * [[madharam]] * [[mulkalapalli]] * [[kamalapuram]] * [[jagannatapuram]] * [[mookamAmiDi]] * [[pagallapalli]] * [[timmampETa]] * [[racannagUDem]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} పెనుబల్లి 2750 24754 2006-04-25T07:07:57Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పెనుబల్లి|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనుబల్లి|villages=21|area=|population=50.049|pop_male=25.526|pop_female=24.523|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.06|lit_male=62.91|lit_female=44.87}} {{ఖ.అ}} '''పెనుబల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[tallapenta]] * [[lingagUDem]] * [[gowararam]] * [[bhavannapAlem]] * [[ramacandra puram]] * [[lankapalli]] * [[yerughaTla]] * [[chowdavaram]] * [[penuballi]] * [[tekulapalli]] * [[tummalapalli]] * [[bayyannagUDem]] * [[manDalapADu]] * [[gollagUDem]] * [[adavimallela]] * [[karaigUDem]] * [[kuppenakunTla]] * [[cintagUDem]] * [[telagavaram]] * [[ganeshunipADu]] * [[kondrupADu]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} పినపాక 2751 24727 2006-04-25T07:02:17Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పినపాక|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పినపాక|villages=25|area=|population=46.597|pop_male=23.665|pop_female=22.932|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.68|lit_male=62.44|lit_female=38.57}} {{ఖ.అ}} '''పినపాక''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[anantaram (patimallur)]] * [[samat mothe]] * [[mote (pattimallur)]] * [[regalla]] * [[samatbhattupalli]] * [[bhattupalli]] * [[karakagUDem]] * [[kalvalanagaram]] * [[cirramalla]] * [[poTlapalli]] * [[dugineypalli]] * [[cegarsala]] * [[bhImavaram]] * [[sarjatpalli]] * [[janampETa]] * [[singireDDipalli]] * [[venkatraopETa]] * [[elcireDDipalli]] * [[allampalli]] * [[gaddampalli]] * [[pinapaka]] * [[uppaka]] * [[bayyaram]] * [[sItarampuram]] * [[bommarAjupalli]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} సత్తుపల్లి 2752 27585 2006-06-30T07:12:51Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=సత్తుపల్లి|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సత్తుపల్లి|villages=15|area=|population=65.952|pop_male=33.397|pop_female=32.555|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.80|lit_male=73.38|lit_female=58.07}} '''సత్తుపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[యతలకుంట]] *[[రేగల్లపాడు]] *[[రుద్రాక్షపల్లి]] *[[చెరుకుపల్లి]] *[[జగన్నాధపురం]] *[[కాకర్లపల్లి]] *[[సత్తుపల్లి]] *[[అయ్యగారిపేట్]] *[[కిస్తారం]] *[[కొమ్మెపల్లి]] *[[రేజెర్ల]] *[[సదాశివునిపాలెం]] *[[తుంబూర్]] *[[సిద్దారం]] *[[బేటుపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} తిరుమలాయపాలెం 2753 27539 2006-06-28T17:08:28Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=తిరుమలాయపాలెం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిరుమలాయపాలెం|villages=25|area=|population=60.568|pop_male=30.769|pop_female=29.799|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.34|lit_male=57.84|lit_female=36.52}} '''తిరుమలాయపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ముజాహిద్‌పురం]] *[[కకర్వాయి]] *[[పైనంపల్లి]] *[[సొలిపురం]] *[[రాజారం]] *[[జుపెద]] *[[రఘునాధపాలెం]] *[[లక్ష్మీదేవిపల్లి]] *[[బచోదు]] *[[బండంపల్లి]] *[[హస్నాబాద్]] *[[సుబ్లైద్]] *[[మొహమ్మదాపురం]] *[[మేడిదెపల్లి]] *[[బీరోలు]] *[[తల్ల చెరువు]] *[[తెట్టెలపాడు]] *[[పతర్లపాడు]] *[[జల్లెపల్లి]] *[[హైదర్‌సాయిపేట]] *[[తిప్పరెడ్డిగూడెం]] *[[పిండిప్రోలు]] *[[ఎదుల్ల చెరువు]] *[[తిరుమలాయపాలెం]] *[[కొక్కిరేని]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} వేలేరుపాడు 2754 24736 2006-04-25T07:04:19Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వేలేరుపాడు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేలేరుపాడు|villages=21|area=|population=21.474|pop_male=10.53|pop_female=10.944|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.67|lit_male=43.70|lit_female=29.93}} {{ఖ.అ}} '''వేలేరుపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[rudramkOTa]] * [[repakagommu]] * [[tatukur]] * [[tirumalapuram]] * [[narlavaram]] * [[koTUruu]] * [[cigurumAmiDi]] * [[siddaram]] * [[tekuru]] * [[katukur]] * [[kacharam]] * [[koida]] * [[tekupalli]] * [[kakisnoor]] * [[parentapalli]] * [[medapalli]] * [[koyamadaram]] * [[lachapETa]] * [[gundlavai]] * [[rallapUDi]] * [[ramavaram]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} సింగరేణి 2755 27584 2006-06-30T07:10:30Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=సింగరేణి|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సింగరేణి|villages=11|area=|population=52.238|pop_male=26.739|pop_female=25.499|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.37|lit_male=63.26|lit_female=40.96}} '''సింగరేణి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మాధారం]] *[[పేరుపల్లి]] *[[ఉసిరికాయలపల్లి]] *[[సింగరేణి]] *[[కరెపల్లి (గేట్)]] *[[కమలాపురం]] *[[విశ్వనాధపల్లి]] *[[కొమట్లగూడెం]] *[[మాణిక్యారం]] *[[బజుమల్లైగూడెం]] *[[రెలకాయలపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} తల్లాడ 2756 27537 2006-06-28T16:49:26Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=తల్లాడ|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తల్లాడ|villages=19|area=|population=54.266|pop_male=27.698|pop_female=26.568|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.06|lit_male=64.27|lit_female=45.41}} '''తల్లాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మల్లారం]] *[[బాలపేట]] *[[అన్నర్‌గూడెం]] *[[గోపాలపేట]] *[[బిల్లుపాడు]] *[[వెంగన్నపేట]] *[[నుతంకల్]] *[[రెజెర్ల]] *[[తల్లాడ]] *[[కొదవటిమెట్ట]] *[[పినపాక]] *[[తెలగారం]] *[[మిట్టపల్లి]] *[[రామానుజవరం]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[ముద్దునూరు]] *[[కుర్నవల్లి]] *[[బసవాపురం]] *[[కలకొదిమ]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} టేకులపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా) 2757 27536 2006-06-28T16:45:52Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=టేకులపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=టేకులపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)|villages=6|area=|population=43.961|pop_male=22.186|pop_female=21.775|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.22|lit_male=51.44|lit_female=28.79}} '''టేకులపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[బొదు]] *[[కొప్పురాయి]] *[[గంగారం]] *[[బేతంపూడి]] *[[పెగల్లపాడు]] *[[గొల్లపల్లి]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} వరరామచంద్రపురం 2758 24735 2006-04-25T07:04:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వరరామచంద్రపురం|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వరరామచంద్రపురం|villages=54|area=|population=23.411|pop_male=11.731|pop_female=11.68|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.41|lit_male=53.15|lit_female=31.64}} {{ఖ.అ}} '''వరరామచంద్రపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[pratipaka]] * [[ravigUDem]] * [[venkannagUDem]] * [[koppalli]] * [[somulagUDem]] * [[ramavaram]] * [[choppalli]] * [[mulakanapalli]] * [[kottapETa]] * [[gollagUDem]] * [[verapapanikunTa]] * [[tellamvari gUDem]] * [[gulletivADa]] * [[kundulUru]] * [[jallivari gUDem]] * [[kunjavari gUDem]] * [[kannampETa]] * [[kokkiragUDem]] * [[tekulUru]] * [[venkampAlem]] * [[cinnamattapalli]] * [[kannayagUDem]] * [[gundugUDem]] * [[gurrampETa]] * [[ummadivaram]] * [[nutigUDem]] * [[peddamattapalli]] * [[tammayyapETa]] * [[pulusumAmiDi]] * [[buruguvADa]] * [[annavaram]] * [[waddegUDem]] * [[suddagUDem]] * [[rekapalli]] * [[totapalli]] * [[rAjupETa]] * [[sItampETa]] * [[SrIramgiri]] * [[chokkanapalli]] * [[koTUruu]] * [[kaltunuru]] * [[jediguppa]] * [[kottarugommu]] * [[isunuru]] * [[mulkapalli]] * [[bhimavaram]] * [[darapalli]] * [[maredupUDi]] * [[ippuru]] * [[venkata narasimhapuram]] * [[pochavaram]] * [[tummileru]] * [[kondepUDi]] * [[kollUru]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} వేంశూరు 2759 24753 2006-04-25T07:07:47Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వేంశూరు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేంశూరు|villages=13|area=|population=42.908|pop_male=21.845|pop_female=21.063|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.58|lit_male=66.43|lit_female=50.46}} {{ఖ.అ}} '''వేంశూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[adsarlapADu]] * [[chowdaram]] * [[pallivaaDa]] * [[yerragunTa]] * [[vemsoor]] * [[kallUrugUDem]] * [[guduru]] * [[kandragaTlamallela]] * [[kunchaparti]] * [[ammapAlem]] * [[vennacedu]] * [[kandukuru]] * [[duddipUDi]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} వెంకటాపురం(ఖమ్మం) 2760 24725 2006-04-25T07:01:52Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వెంకటాపురం(ఖమ్మం)|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెంకటాపురం(ఖమ్మం)|villages=42|area=|population=29.045|pop_male=14.405|pop_female=14.64|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.04|lit_male=60.38|lit_female=39.86}} {{ఖ.అ}} '''వెంకటాపురం(ఖమ్మం)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[punem vIrapuram (jeD^)]] * [[punem vIrapuram (ji)]] * [[sudibaka (ji)]] * [[marikala (jeD^)]] * [[marikala (ji)]] * [[banDagUDem (ji)]] * [[barlagUDem (jeD^)]] * [[cirtapalli (jeD^)]] * [[ramavaram (jeD^)]] * [[ramavaram (ji)]] * [[cinagangaram (ji)]] * [[mahitapuram (jeD^)]] * [[pamunoor]] * [[rachapalli (ji)]] * [[mallapuram (ji)]] * [[nuguru(jeD^)]] * [[nuguru(ji)]] * [[cirtapalli (ji)]] * [[vADagUDem (ji)]] * [[vADagUDem (jeD^)]] * [[venkatapuram(jeD^)]] * [[venkatapuram(ji)]] * [[uppedu vIrapuram (jeD^)]] * [[koyabestagUDem (ji)]] * [[pAlem (jeD^)]] * [[vIrabhadraram (jeD^)]] * [[ippagUDem (jeD^)]] * [[ankannagUDem(jeD^)]] * [[pujarigUDem (jeD^)]] * [[morram vanigUDem (ji)]] * [[alubaka (jeD^)]] * [[alubaka (ji)]] * [[ippapuram (ji)]] * [[kalipaka (ji)]] * [[bodapuram (ji)]] * [[taniparty (ji)]] * [[konDapuram (jeD^)]] * [[kE.konDapuram (jeD^)]] * [[suravIdu (jeD^)]] * [[suravIdu (ji)]] * [[edhira (ji)]] * [[onticintalagUDem (ji)]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} ఇల్లందు 2761 27352 2006-06-24T16:55:12Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఇల్లందు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇల్లందు|villages=6|area=|population=104.343|pop_male=52.2|pop_female=52.143|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.02|lit_male=73.11|lit_female=54.90}} '''ఇల్లందు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఇల్లందు (np)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మామిడిగుండల]] *[[చల్ల సముద్రం]] *[[రొంపైద్]] *[[కొమరారం]] *[[సుదిమల్ల]] *[[రఘబొయింగూడెం]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} వైరా 2762 24766 2006-04-25T07:10:09Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వైరా|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వైరా|villages=21|area=|population=51.205|pop_male=25.984|pop_female=25.221|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.59|lit_male=70.20|lit_female=50.73}} {{ఖ.అ}} '''వైరా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[somavaram]] * [[brAhmaNapalli (E.g)]] * [[siripuram (kE.jI.)]] * [[punyapuram]] * [[vippala madaka]] * [[narapanenipalli]] * [[poosalapADu]] * [[musalimaDugu]] * [[tatipUDi]] * [[gollanapADu]] * [[rebbavaram]] * [[konDa kodima]] * [[khanapuram]] * [[gollapUDi]] * [[astnagurty]] * [[vallapuram]] * [[paladugu]] * [[gannavaram]] * [[dachapuram]] * [[garikapADu]] * [[lingannapAlem]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} వాజేడు 2763 24724 2006-04-25T07:01:37Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వాజేడు|distlink=ఖమ్మం జిల్లా|district=ఖమ్మం|mapname=[[Image:Khammam mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వాజేడు|villages=44|area=|population=23.545|pop_male=11.753|pop_female=11.792|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.37|lit_male=61.67|lit_female=37.18}} {{ఖ.అ}} '''వాజేడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[ఖమ్మం జిల్లా|ఖమ్మం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[tekulagUDem (jeD^)]] * [[tekulagUDem chalk-ii]] * [[peddagangaram (jeD^)]] * [[candrupaTla (jeD^)]] * [[kRshNpuram (ji)]] * [[kadekal (ji)]] * [[kadekal (jeD^)]] * [[peruru (ji)]] * [[peruru (jeD^)]] * [[ayyavaripETa (ji)]] * [[bhuvanapalli]] * [[lakshmipuram]] * [[lingapETa (jeD^)]] * [[arlagUDem (ji)]] * [[cintoor (jeD^)]] * [[cerukur (ji)]] * [[mulkanapalli (ji)]] * [[penugolu (ji)]] * [[koyavIrapuram (ji)]] * [[peddagollagUDem (ji)]] * [[peddagollagUDem (jeD^)]] * [[chIkupalli (jeD^)]] * [[gummadidoDDi(jeD^)]] * [[gummadidoDDi(ji) chalka]] * [[janagalapalli (ji)]] * [[ippagUDem(ji)]] * [[dulapuram(ji)]] * [[nagaram (ji)]] * [[wazId(ji)]] * [[kongala (ji)]] * [[arunachalapuram]] * [[ghanapuram (jeD^)]] * [[koppusuru]] * [[pusur (jeD^)]] * [[bommanapalli (ji)]] * [[morumuru (jeD^)]] * [[morumuru (ji)]] * [[pragallapalli (jeD^)]] * [[edjarlapalli (ji)]] * [[edjarlapalli (jeD^)]] * [[mutaram chowk]] * [[argunTapalli (jeD^)]] * [[bijenapalli]] * [[bollaram (jeD^)]] {{ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు}} ఛందస్సు 2764 11066 2005-09-12T13:18:52Z వసు 117 /* గుర్తులు/ సంజ్ఞలు */ ==గురువులు, లఘువులు== ===గురువు, లఘువు, విభజించడము=== ఈ గురు లఘు నిర్ణయం ఒక అక్షరాన్ని పలికే సమయం పై ఆధార పడి ఉంటుంది, ఉదాహరణకు "అమల, అమ్మ, ఆవల, అండ" ఇందు మొదటి పదము "అమల": అ మ ల మూడు అక్షరాలూ ఒక్కొక్కటీ ఒక లిప్త కాలము మాత్రమే తీసుకుంటున్నాయి. రెండవ పదము " '''అమ్మ''' " ఇందు మొదటి పదము ''' అ ''' రెండు లిప్తల కాలము ఆ తరువాతి ''' మ్మ ''' ఒక లిప్త కాలము తీసుకుంటున్నది. అలాగే మూడవ పదము ''' "ఆవల" ''' ఆ = రెండు లిప్తలు, వ, ల లు ఒక లిప్త కాలములు తీసుకుంటున్నాయి. ఇలా ఒక లిప్త కాలము తీసుకొను వాటిని లఘువు అని, రెండు లిప్తల కాలము తీసుకొను వాటిని గురువు అని అందురు. === గుర్తులు/ సంజ్ఞలు === గురువుని U తోటీ, లఘువుని I తోటీ సూచిస్తారు ===కొన్ని నియమాలు=== #దీర్ఘాలన్నీ గురువులు, ఉదాహరణకు ఆట = U I #ఋ పొల్లులు (కృ , మొదలగున్నవి ) లఘువులు మాత్రమే #ర వత్తు ఉన్నప్పటికీ దాని ముందు అక్షరములు కొన్ని సంధర్భములలో లఘువులే! అద్రుచులోని అ లఘువు, సక్రమ లో స గురువు, దీనికి అభ్యాసము పై తెలుసుకొనవచ్చు. #ఒక సున్నా, రెండు సున్నాలు ఉన్న అక్షరాలు అన్నీ గురువులే (ఉదా: సందడి లో సం గురువు, అంత:పురము లో త: అనునది గురువు ) ==గణాలు== గణాలు అనగా, రెండు లేక అంత కంటే ఎక్కువ అక్షరాల గురు లఘు నిర్ణయాన్ని బట్టి వాటిని ఏదో ఒక గ్రూపు లో ఉంచుతారు, దీనినే ఏదో ఒక గణము అని అంటారు. ===రెండక్షరాల గణాలు=== మొత్తము ఉన్నవి రెండు రకాల అక్షరాలు గురువు, లఘువు; రెండక్షరాల గణాలు మొత్తము నాలుగు వస్తాయి (బైనరీ 0, 1 కాంబినేషన్లు తీసుకున్న 00, 01, 10, 11 వచ్చినట్లు) ఆ నాలుగు రెండక్షరాల గణాలు #లల II ఉదా: రమ, క్రమ, సమ, ధన, అన్నీ కూడా లల గణములు #లగ IU ఉదా: రమా #గల UI ఉదా: అన్న, అమ్మ, కృష్ణ #గగ UU ఉదా: రంరం, సంతాన్ ===మూడక్షరాల గణాలు=== ఇవి మూడక్షరాల కాంబినేషన్లతో ఏర్పడేవి (బైనరీ 0, 1, తీసుకున్న 000, 001, 010, 011, 100, 101, 110, 111) ఇవి తేలిక గా గుర్తు ఉంచుకోవడానికి చిన్నప్పుడు ఒక వరస లో గుర్తు ఉంచు కున్నాము, ఇప్పుడు అదే వరుస లో రాస్తున్నాను భ జ స న య ర త మ అనగా #ఆది గురువు భ గణము (UII) #మధ్య గురువు జ గణము (IUI) #చివరి గురువు స గణము (IIU) #సర్వ లఘువులు న గణము (III) #ఆది లఘువు య గణము (IUU) #మధ్య లఘువు ర గణము (UIU) #చివరి లఘువు త గణము (UUI) #సర్వ గురువులు మ గణము (UUU) అంతే నండి, ఇవే మూడక్షరముల గణములు ===ఉపగణాలు=== ఉప గణములు అనగా పై వాటి కాంబినేషన్ల లో ఏర్పడేవి ఇవి మూడు రకములు ====సూర్య గణములు==== న = న = III హ = గల = UI ====ఇంద్ర గణములు==== #నగ = న + గ = III + U = IIIU ఈ క్రిందివి కూడా అలాగే #సల #నల #భ #ర #త ====చంద్ర గణములు==== #భల #భగరు #తల #తగ #మలఘ #నలల #నగగ #నవ #సహ #సవ #సల #సగగ #నహ #రగురు #నల ==పద్య లక్షణాలు== ===వృత్తాలు=== గణాలతో శోభిల్లుతూ, [[యతి]] [[ ప్రాస ]] లక్షణాలను కలిగి ఉన్నటువంటివి వృతాలు. ఇందు చాలా రకాలు కలవు, వాటిని క్రింద విడివిడిగా తెలుసుకుందాము #[[చంపకమాల]] #[[ఉత్పలమాల]] #[[శార్దూలవిక్రీడితము]] #[[మత్తేభ విక్రీడితము]] #[[తరళం]] #[[తరలము]] #[[తరలి]] #[[మాలిని]] #[[మత్తకోకిల]] ===జాతులు=== జాతులు మాత్రాగణములతో మఱియు ఉపగణములతో శోభిల్లును #[[కందం]] #[[ద్విపద]] #[[తరువోజ]] ===ఉప జాతులు=== #[[తేటగీతి]] #[[ఆటవెలది]] #[[సీసము]] ==చూడండి== #[[తెలుగు సాహిత్యము]] #[[అలంకారములు]] User:Chaduvari 2765 23385 2006-04-20T09:38:17Z Chaduvari 97 {| width = 25% cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 2px; font-size: 95%; margin: 10px 10px 0 0;" | style="background: #ccf; text-align: center;" | ''' ముఖ్య లింకులు ''' |- | [http://tools.wikimedia.de/~kate/cgi-bin/count_edits రచనల సంఖ్య] |- | [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] |- |[[Wikipedia:నిర్వాహకుల నోటీసు బోర్డు|నిర్వాహకుల నోటీసు బోర్డు]] |- |[[Special:Categories|వర్గములు]] |- |[[Special:Listusers|సభ్యుల జాబితా]] |- | style="background: #ccf; text-align: center;" | ''' చేయ్యాల్సినవి ''' |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె|నిఘంటువు ]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె2|కన్యాశుల్కం ]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె3|వికీప్రయోగాలు]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె4|సంవత్సరం పేజీ మూస]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె5|ప్రస్తుత ఘటనలు]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె6|మీకు తెలుసా]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె7|రాజకీయ వ్యవస్థ]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె8|తెలంగాణా]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె9|స్వాగతం]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె10|జలవనరులు]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె11|రోజుకోపదం]] |- | [[:User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె12|తెలుగెలా వెలగాలి!]] |- | style="background: #ccf; text-align: center;" | '''అనువాదాలు''' |- |} {| width = 25% cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 2px; font-size: 95%; margin: 10px 10px 0 0;" |- | style="background: #ccf; text-align: center;" | '''నేను''' |- | *ఇక్కడ తొంభయ్యేడో వాణ్ణి. *[[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకుణ్ణి]] *ఇంగ్లీషు వికీలో [[:en:User:Chaduvari|సభ్యుణ్ణి]] *హిందీలోనూ [[:hi:User:Chaduvari|సభ్యుణ్ణే]] *[http://chaduvari.blogspot.com నా బ్లాగు] *ఇంగ్లీషు - పర్లేదు, హిందీ - కాస్తొచ్చు *నా ఇష్టాలు **తెలుగూ తెలుగువారూ **సంస్కృతీ సాంప్రదాయాలూ **చరిత్రా రాజకీయాలు |- |} <div class="usermessage"> <div class="plainlinks"> </div> <font size="5" color="blue"> '''చదువరి'''</font></div> {|width= 100% cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 10px 10px 0 0;" | style="background: #f7f8ff;" | కన్నతల్లి, జన్మభూమి, మాతృభాష - ఈ మూడిటి కన్న మిన్నయైనది, గౌరవప్రదమైనది, ఆరాధనీయమైనది మరోటి లేదు. వీటిలో, మాతృభాషను తెలుగువారు ఉపేక్షిస్తున్నారు. మనభాషను మనమే చులకన చేస్తే మనమే పలుచన అవుతాం. తెలుగు జాతిని, తెలుగు భాషను, తెలుగు దేశాన్ని కాపాడుకోవాలని చెప్తూ [[కాకతీయులు|కాకతీయుల]] సమకాలికుడైన [[నన్నెచోడుడు|నన్నెచోడ మహాకవి]] '''తెలుగు నిలుపుట ''' అనే మాట చెప్పాడని ప్రముఖ చరిత్ర పరిశోధకుడు, [[తేరాల సత్యనారాయణ శర్మ]] రాసాడు. ఆనాడు భాషను కాపాడుకోవలసి వచ్చింది - పర దేశస్థుల దండయాత్రల నుండి, వారి సాంస్కృతిక దురాక్రమణల నుండి. ఇప్పుడు మాత్రం.. మనకు మనమే శత్రువులం. ఎంత విషాదం! |- |} {|width= 100% cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 10px 10px 0 0;" | style="background: #f7f8ff;" | {| cellpadding="1" width="10%" style="float: center;border: 1px solid #8888aa; background: #FFDFBF; padding: 5px; font-size: 75%; margin: 0 15px 0 15px;" |- | [[Image:విశిష్ట పతాకము.gif]] |- | style="text-align: center;" |అలుపెరగని కృషీవలుడు [[User:Chaduvari|చదువరికి]] [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయానికి పందిరేసినందుకు]] - [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] |} |- |} [[Category:వికీపీడియనులు|చదువరి]] User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె 2766 18298 2006-01-14T08:41:14Z Chaduvari 97 వికీపీడియాలో అనువాదాలు చేస్తూ వుంటే తెలుస్తున్నాయి అందులోని కష్టాలేమిటో. ఇంగ్లీషు పదాలకు సరైన, అర్థవంతమైన, వ్యావహారికమైన తెలుగు పదాలు వెదకడమనేది మామూలు విషయం కాదని తెలిసింది. తెలుగులో పదాలు లేక కాదు, సరైన పదం తెలియకో, తెలిసినా ఆ సమయానికి తట్టకో, మరోటో, మరోటో! సరైన పదం తెలిసీ, సమయానికి గుర్తుకు రాకపోతే అది నిజమైన నరక యాతన. ఈ యాతనను కాస్తో కూస్తో తగ్గించడానికి, వీలైతే తప్పించడానికి ఈ నిఘంటువు ను రాయడం మొదలు పెట్టాను. మీరూ చెయ్యి కలపండి, కీ బోర్డు కదపండి. నాకు తట్టిన పదాల్తో దీనిని మొదలు పెట్టాను. అందుకనే పదాలు అక్షర క్రమంలో లేవు. ఇంగ్లీషు పదాల అక్ష్ర క్రమంలో వుంచే పని త్వరలో చేస్తాను ఈ నిఘన్టువు మీకు ఉపయోగపడితే సంతోషం. ఉపయోగకరం కాదనిపిస్తే నాకు రాయండి, తప్పు దిద్దుకుంటాను. {{చిన్నపట్టీ-ఆంగ్లము}} ==A== [[Absurd]] [[About]] [[Alive]] [[Ailment]] [[Allege]] [[Allergy]] [[Allow]] * Alter = మార్చు [[Alternate]] [[Alternative]] [[Amaze]] [[Ambiguous]] [[Always]] [[Allay]] [[Ally]] [[Amateur]] [[Ambient]] [[Amble]] [[Ample]] [[Amenable]] [[Amenity]] [[Amphibious]] [[Amnesty]] [[Amicable]] [[Amid]] [[Avail]] [[Assess]] [[Agent]] [[Aggressive]] [[Average]] [[Astute]] [[Access]] [[Ascent]] [[Accent]] [[Anticipate]] [[Aggrieved]] [[Aim]] [[Alien]] [[Aid]] [[Agree]] [[Agriculture]] [[Aggregate]] [[Agony]] [[Aggress]] [[Aggravate]] [[Affluent]] [[Affair]] [[Afflict]] [[Age]] [[Arm]] [[Alms]] [[Alert]] ==C== *conservative = {| cellpadding="1" style="float: left; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #ccf; text-align: center;" | ''' నిఘంటువు ''' |- | 1 skin || రూపు, తొడుగు, చర్మం |- | 2 report || నివేదిక, నివేదించు |- | 3 complaint || ఫిర్యాదు |- | 4 complain || ఫిర్యాదు చేయు |- | 5 feedback || అభిప్రాయం, స్పందన, ప్రతి స్పందన, నా మాట, మీ మాట |- | 6 decision ||నిర్ణయం |- | 7 idea || ఆలోచన, ఉపాయం, ఉద్దేశ్యం, తలంపు |- | 8 help || సాయం, సహాయం, ఉపకారం, ఆసరా |- | 9 more || మరింత, మరిన్ని, ఇంకా |- | 10 edit || దిద్దు, సరిదిద్దు, మార్చు, కూర్చు, చేర్చు |- | 11 arrange || పేర్చు, అమర్చు, అమరిక, కూర్పు |- | 12 details || వివరాలు, వివరణ, |- | 13 explain || వివరించు, వివరణ, |- | 14 long || పొడవైన, పొడవు, దీర్ఘ, సుదీర్ఘ |- | 15 source || మూలం |- | 16 resource || వనరు |- | 17 public || బహిరంగం, సార్వజనీనం |- | 18 similar || అటువంటి, అట్టి, అలాంటి |- | 19 copy || అనుకరించు, సేకరించు, తస్కరించు, దొంగిలించు |- | 20 positive || సానుకూలం, సకారాత్మకం, సాభిప్రాయం |- | 21 negative || ప్రతికూలం, నకారత్మకం, వ్యతిరేకం |- | 22 list || పట్టీ, జాబితా |- | 23 to do || చేయ్యాల్సినవి |- | 24 submit || సమ్ర్పించు, పంపించు |- | 25 table || పట్టిక |- | 26 version || కూర్పు, సంపుటి, వాదం (that is his version అనే సందర్భంలో ) |- } <!-- ఆంధ్ర రాష్ట్రం కొరకు సంఘర్షణ: ==నేపథ్యం== బ్రిటిషు పరిపాలనా కాలంలో ఇప్పటి ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ వివిధ ప్రాంతాల ఏలుబడిలో ఉండేది. తెలంగాణా ప్రాంతం ఇప్పటి కర్ణాటక, మహారాష్ట్రలలోని కొన్ని ప్రాంతాలతో కలిసి నిజాము పాలనలో ఉండేది. కోస్తా, రాయలసీమ ప్రాంతాలు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ లో భాగంగా, బ్రిటిషు వారి అధికారంలో ఉండేది. ంఅద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో కింది జిల్లాలి ఉండేవి. శ్రీకాకుళం, విశాఖపట్టణం, తూర్పు గోదావరి, పశ్చిమ గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు, నెల్లూరు, చిత్తూరు, అనంతపురం, కడప, కర్నూలు. ంఅద్రసు ప్రెసిడెన్సీలో తమిళుల ప్రాబల్యం అధికంగా ఉండేది. జనాభాలోను, విస్తీర్ణంలోను ఆంధ్ర ప్రాంతమే హెచ్చుగా ఉన్నప్ప్పటికీ, పరిపాలనలోను, ఆర్ధిక వ్యవస్థ లోను తమిళుల ఆధిపత్యం సాగేది. సహజంగానే, ఆంధ్రులలో అభద్రతా భావం కలిగింది. తమకంటూ ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఉంటేనే, రాజకీయంగాను, ఆర్ధికంగాను గుర్తింపు లభిస్తుందని వారు ఆసించారు. టెలుగు మాట్లాడే వారందరికీ ప్రత్యేక రాష్ట్రం – విశాలాంధ్ర - కావాలనే కోరిక తలెత్తి క్రమంగా బలపడసాగింది. ==బీజ దశ== మొట్టమొదటి సారిగా ప్రత్యేక రాష్ట్ర ప్రతిపాదన అధికారికంగా 1912 మే లో నిడదవోలు లో జరిగిన గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు జిల్లా నాయకుల సదస్సులో వచ్చింది. అయితే ఎటువంటి తీర్మానాన్ని ఆమోదించకుండానే సభ ముగిసింది. ఆన్ని తెలుగు జిల్లాల ప్రతినిధులతో ఏర్పాటైన సమావేశంలో మాత్రమే తీర్మానం చెయ్యాలని నిర్ణయించి తీర్మానాన్ని వాయిద వేసారు. నిడదవోలు సభలో నిర్ణయించిన ప్రకారం 1913 మే 20న గుంటూరు జిల్లా బాపట్లలో సమగ్ర ఆంధ్ర మహాసభను నిర్వహించారు. ప్రత్యేకాంధ్రపై విస్తృతంగా చర్చ జరిగింది. ఆంధ్రోద్యమానికి శ్రీకారం చుట్టారు. ఆ విధంగా బాపట్ల సభ విశేషంగా ఇజయవంతమైంది. ఆ తరువాత జరిగిన సభల్లో కూడా ప్రత్యేక రాష్ట్రం గురించిన చర్చలు జరిగాయి. కాకినాడలో జరిగిన నాలుగవ ఆంధ్ర మహాసభలో భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య, కొండా వెంకటప్పయ్య కలిసి భారత రాష్ట్రాల పునర్ణిర్మాణం పేరిట ఒక కరపత్రాన్ని తయారుచేసరు. దీన్ని దేశవ్యాప్తంగా కాంగ్రెసు వాదులకు పంచిపెట్టారు. ==కాంగ్రెసుకు చేరిన ఉద్యమం== 1914లో మద్రాసులో జరిగిన భారత జాతీయ కాంగ్రెసు సమావేశంలో మొదటి సారిగా ప్రత్యేకాంధ్ర ప్రస్తావన వచ్చింది. ఆంధ్ర ప్రాంతానికి ప్రత్యేక కాంగ్రెసు విభాగం ఉంటే, ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు మార్గం సుగమం అవుతుందని భావించి, దాని గురించి తమ వాదనను వినిపించి, దానిపై అభిప్రాయాన్ని కూడగట్టగలిగారు. ఈ సభతో ప్రత్యేకాంధ్ర ఉద్యమం ఆంధ్ర మహాసభ నుండి, కాంగ్రెసు పార్టీ సభలోకి చేరింది. అయితే ఈ ప్రతిపాదన కాంగ్రెసు పరిశీలనకు వచ్చినా, దానిపై నిర్ణయం తీసుకోడానికి మరో నలుగేళ్ళు పట్టింది. కాంగ్రెసు పెద్దల వ్యతిరేకతను అధిగమించి, 1918 జనవరి 22 న ఆంధ్రకు ప్రత్యేకంగా కాంగ్రెసు విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేయించడంలో ఆంధ్ర నాయకులు కృతకృత్యులయ్యారు. ==చట్ట సభల్లో చర్చ== 1918లో ప్రత్యేకాంధ్రోద్యమం మరో మెట్టెక్కింది. Fఎబ్రూర్య్‌ 6 న మద్రాసు శసనసభలో భాష ప్రాతిపదికన ప్రత్యేక రాష్ట్ర స్థాపన గురించి బి ఎన్‌ శర్మ ఒక ప్రతిపాదన ప్రవేశపెట్టాడు. ఆ ప్రతిపాదన ఇది: విభజించు, పాలించు అనే బ్రిటిషు వారి సూత్రానికి భాష ప్రాతిపదికపై ప్రజలు ఏకమవడం సహజంగానే రుచించక, ఆ ప్రతిపాదన వీగిపోయింది. ==ఆంధ్రుల్లో అనైక్యత== అయితే, ప్రత్యేకాంధ్ర ఉద్యమానికి అన్ని ప్రాంతాల వాళ్ళూ కలిసి రాలేదు. అభ్వృద్ధి విషయంలో కోస్తా జిల్లాల కంటే వెనకబడి ఉన్న రాయలసీమ ప్రాంతం ప్రత్యేకాంధ్ర మరింత వెనకబడి పోతుందనే ఉద్దేశ్యంతో, తమకూ ప్రత్యేక కాంగ్రెసు విభాగం కావాలనే ప్రతిపాదనను 1924 లో రాయలసీమ నాయకులు లేవదీసారు. ఈ అపోహలకు, అనుమానాలకు తెరదించుతూ 1937 లో చారిత్రాత్మకమైన శ్రీ బాగ్‌ ఒడంబడిక కుదిరింది. కోస్తా, రాయలసీమ నాయకుల మధ్య మద్రాసులో కుదిరిన ఈ ఒప్పందంతో రాయలసీమ నాయకులు సంతృప్తి చెందారు. 1939 లో కృష్ణా జిల్లా కొండపల్లిలో జరిగిన సభలో ప్రత్యేకాంధ్ర కోరుతున్న అన్ని సంస్థలూ విలీనమై ఆంధ్ర రాష్ట్ర నిర్మాణ సంఘం గా ఏర్పడ్డాయి. 1939 అక్టోబర్‌ కల్లా ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటయ్యేలా ప్రయత్నించాలని ఆంధ్ర శసనసభ్యులను కోరింది. ==స్వాతంత్ర్యం తరువాత== 1947 ఆగష్టు 15న స్వాతంత్ర్యం వచ్చినపుడు, తమ చిరకాల వాంఛ తీరుతుందని ఆసించారు. అప్పటి ప్రధాని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూకు, ఉప ప్రధాని వల్లభ్‌భాయి పటేల్‌కు ఎన్ని విజ్ఞప్తులు చేసినా ఫలితం లేకపోయింది. భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటుపై కేంద్రప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన దార్‌ కమిషను అటువంటి రాష్ట్రాల ఏర్పాటును వ్యతిరేకించింది. ఈ కమిషను నివేదికతో ఆందోళన చెందిన ఆంధ్రులను బుజ్జగించడానికి కాంగ్రెసు పార్టీ నాయకులు, నెహ్రూ, పటేల్‌, భోగరాజు పట్టాభి సీతారమయ్య లతో ఒక అనధికార సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. ఝె.వి.పి సంఘంగా పేరొందిన ఈ సంఘం 1949 ఏప్రిల్‌లో కాంగ్రెసు వర్కింగు కమిటీకి కింది సూచనలు చేసింది. * భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటును కొన్నేళ్ళు వాయిదా వెయ్యాలి. * కాని ఆంధ్ర రాష్ట్రాన్ని మాత్రం ఏర్పాటు చయ్యాలి – కాని ఒక నిబంధన మీద.. * నిబంధన: మద్రాసును ఆంధ్రులు వదులుకోవాలి మద్రాసును వదులుకొనేందుకు ఇష్టపడని ఆంధ్రుల్లో ఈ నివేదిక అలజడి సృష్టించింది. ఈ పరిస్థితుల మధ్య అప్పటి మద్రాసు ముఖ్యమంత్రి, కుమారస్వామి రాజా నాయకత్వంలో ఒక విభజన సంఘం ఏర్పాటయింది. ఆంధ్రుల తర్పున టంగుటూరి ప్రకాశం, బెజవాడ గోపాల రెడ్డి, కళా వెంకట రావు, నీలం సంజీవ రెడ్డి ఈ సంఘంలో సభ్యులు. ఈ సంఘం ఒక నిర్దుష్ట ఒప్పందానికి రాలేకపోయింది. ప్రకాశం మిగిలిన సభ్యులతో విభేదించి, అసమ్మతి లేవనెత్తారు. ఆయన అసమ్మతిని అవకాశంగా తీసుకొని కేంద్రప్రభుత్వం మొత్తం వ్యవహారాన్నే అటకెక్కించింది. దీనితో అసంతృప్తి చెందిన ప్రముఖ గాంధేయవాది, స్వామి సీతారాం (గొల్లపూడి సీతారామ శస్త్రి) ఆమరణ నిరాహార దీక్షకు పూనుకొన్నాడు. దీంతో ఉద్రిక్త భరిత వాతావరణం ఏర్పడింది. 35 రోజుల తరువాత, 1951 సెప్టెంబర్‌ 20న ఆచార్య వినోబా భావే అభ్యర్ధనపై ఆయన తన దీక్షను విరమించాడు. ఈ దీక్ష వలన ప్రజల్లో తమ నాయకుల పట్ల, కేంద్రప్రభుత్వం పట్ల అపనమ్మకం పెంచడం మినహా మరేమీ సాధించలేక పోయింది. 1952లో జరిగిన మొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికలలో, కాంగ్రెసును ఓదించి, ఆంధ్రులు వారిపై గల తమ అసంతృప్తి వెలిబుచ్చారు. ంఅద్రాసు శసనసభ లో ఆంధ్ర ప్రాంతం నుండి ఉన్న 140 స్థానాలలో కాంగ్రెసు 43 మాత్రమే పొందగా, కమ్యూనిస్టులు పోటీ చేసిన 60 స్థాల్లోను 40 ని గెలుచుకున్నారు. మొత్తం శసనసభలో కాంగ్రెసు బలం 152 కాగా, కాంగ్రెసేతర సభ్యులు 164 మంది. వీరంతా ఐక్య ప్రజాస్వామ్య ఫ్రంటు గా ఏర్పడి టంగుటూరి ప్రకాశాన్ని తమ నాయకుడిగా ఎన్నుకున్నారు. అయితే అప్పటి గవర్నరు, రాజాజీ ని శసన మండలికి నామినేట్‌ చేసి, మంత్రివర్గ ఏర్పాటుకు ఆయనను ఆహ్వానించాడు. రాజాజీ మిఖ్యమంత్రి అయ్యాక, కృష్ణా-పెన్నా ప్రాజెక్టు కట్టి, కృష్ణా నీళ్ళను తమిళ ప్రాంతాలకు మళ్ళించే ఆలోచన చేసాడు. ఆ ప్రాజెక్టు కడితే తమ నోట మన్నే అని గ్రహించిన ఆంధ్రులు ఆందోళన చేసారు. సమస్య పరిశీలనకై కేంద్రప్రభుత్వం ఎ.ఎన్‌ ఖోస్లా నాయకత్వంలో ఒక నిపుణుల సంఘాన్ని నియమించింది. ప్రాజెక్టును ప్రతిపాదిత స్థలంలో కట్టకూడదనీ, నందికొండ (ఇప్పటి నాగార్జున సాగర్‌ ఉన్న ప్రదేశం) వద్ద కట్టాలనీ ఈ కమిటీ సూచించింది. రాజాజీ ప్రభుత్వం తమపై సవతి ప్రేమ చూపిస్తున్నదనే ఆంధ్రుల భావన మరింత బలపడింది. ంఅద్రాసు రాష్ట్రం నుండి వేరు పడాలనే ఆంధ్రుల భావన మరింత బలపడసాగింది. ఈ సమయంలో 1952 అక్టోబర్‌ 19న పొట్టి శ్రీరాములు అనే గాంధేయవాది, ప్రత్యేకాంధ్ర సాధనకై మద్రాసులో ఆమరణ నిరాహార దీక్షను ప్రారంభించాడు. ఈ దీక్ష ఆంధ్ర అంతటా కలకలం రేపినా, కాంగ్రెసు నాయకులు, కేంద్రప్రభుత్వంలో మాత్రం చలనం రాలేదు. 1952 డిసెంబర్‌ 15న 56 రోజుల అకుంఠిత దీక్ష తరువాత పొట్టి శ్రీరాములు అమరజీవి అయ్యాడు. ఆఅయన మృతి ఆంధ్రుల్లో ఉద్రిక్తత రగిలించి, హింసాత్మక ఆందోళనకు దారితీసింది. ప్రజల్లో అనూహ్యంగా వచ్చిన ఈ స్పందనను గమనించిన నెహ్రూ ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లుగా లోక్‌సభలో 1952 డిసెంబర్‌15న ప్రకటించాడు. 11 జిల్లాలు, బళ్ళారి జిల్లాలోని 3 తాలూకాలు ఇందులో భాగంగా ఉంటాయి. శ్రీకాకుళం, విశాఖపట్నం, తూర్పు గోదావరి, పశ్చిమ గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు, నెల్లూరు, చిత్తూరు, కడప, అనంతపురం, కర్నూలు జిల్లాలు, బళ్ళారి జిల్లాలోని రాయదుర్గం, ఆదోని, ఆలూరు తాలుకాలు కలిపి 1953 అక్టోబర్‌ 1న ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడింది. బళ్ళారి జిల్లాలోని బళ్ళారి తాలూకా ఎల్‌.ఎస్‌ మిశ్రా సంఘం నివేదిక ననుసరించి మైసూరు రష్ట్రంలో కలిపేసారు. 1937 నాటి శ్రి బాగ్‌ ఒడంబడిక ననుసరించి ఖొత్త రాష్ట్రానికి కర్నూలు ముఖ్యపట్టణం అయింది. టంగుటూరి ప్రకాశం ముఖ్యమంత్రి అయ్యడు. సి ఎం త్రివేది గవర్నరు అయ్యాడు. నెహ్రూ చేతుల మీదుగా జరిగిన ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఏర్పాటుతో ఆంధ్రుల చిరకాల స్వప్నం కొంత ఫలించింది. ఇక తెలుగు మాట్లాడే మిగత ప్రాంతాలైన నైజాముతో కలిపి విశాలాంధ్ర ఏర్పడటమే తరువాయి. ==హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య== 1946 1948ల మధ్య హైదరాబాదు రాష్ట్రమ్ళొ నెలకొన్న పరిస్థితుల పట్ల ఆంధ్రులు కలత చెందారు. హైదరాబాదుకు స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి కావాలని ఆసిస్తూ, దాన్ని ప్రత్యేక దేశంగా గుర్తించాలని నిజాము ప్రతిపాదించాడు. ఇత్తెహాదుల్‌ ముస్లిమీను, దాని సైనిక విభాగమైన రజాకార్ల కు చెందిన ఖసిం రజ్వి ద్వారా దీన్ని సాధించాలని నిజాము ప్రయత్నించాడు. రాష్ట్రానికి చెందిన అధిక శతం ప్రజలు భారతదేశంలో కలిసిపోవాలని ఉద్యమం మొదలుపెట్టారు. స్వామి రామానంద తీర్థ నాయకత్వంలో కాంగ్రెసు నాయకులు ఉద్యమంలో పాలుపంచుకునారు. రాష్ట్ర కాంగ్రెసును నిజాము నిషేధించడం చేత, ఈ నాయకులు విజయవాడ, బొంబాయి వంటి ప్రదేశాల నుండి ఉద్యమాన్ని నడిపించారు. రజాకార్ల దాడులను ఎదుర్కోడానికి కమ్యూనిస్టులు గ్రామ రక్షక దళాలను ఏర్పాటు చేసారు. భారత ప్రభుత్వానికి నిజాముకు మధ్య జరిగిన అన్ని చర్చలూ విఫలమయ్యాయి. భారత దేశంలో విలీనానికి నిజాము అంగీకరించలేదు. ంఅజ్లిస్‌ ఇత్తెహాదుల్‌ ముస్లిమీన్‌ మరియు రాజాకార్ల కార్య కలాపాలు శాంతికి, సామరస్యానికి భంగకరంగా తయారయ్యాయి. వాస్తవ పరిస్థితిని నిజాముకు అర్ధమయ్యేలా చెప్పడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం చేసిన ప్రయత్నాలు ఫలించి, 1947 నవంబర్‌ 29న యథాతథ స్థితి ఒప్పందం కుదిరింది. 1947 ఆగష్టు 15కు పూర్వపు పరిస్థితికి ఒక సంవత్సరం పాటు కట్టుబడి ఉండాలనేది ఈ ఒప్పంద సారాంశం. విదేశాల్లో ఆయుధాలు కొనుగోలు చేసి, హైదరాబాదుకు దొంగతనంగా తరలించే సమయం పొందడమే ఈ ఒప్పందంతో నిజాము ఉద్దేశ్యం. ఈలోగా పరిస్థితిని ఐక్యరాజ్యసమితి యొక్క భద్రతా సమితికి నివేదించడానికి నిజాము ఒక బృందాన్ని పంపించాడు. ణిజాము చేపట్టిన ఈ చర్యలకు తోడు రజాకార్ల హింస, హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్యకు కేంద్ర ప్రభుత్వం నడుం కట్టింది. 1948 సెప్టెంబర్‌ 13న హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య మొదలైంది. మేజర్‌ జనరల్‌ జె.ఎన్‌. చౌదరి నాయకత్వంలో భారత సైన్యం ఐదు వైపుల నుండి హైదరాబాదును ముట్టడించింది. 1949 సెప్టెంబర్‌ 18న నిజాము లొంగిపోయాడు. ఆతని ప్రధానమంత్రి మీర్‌ లయిక్‌ ఆలీ, రజాకార్ల నాయకుడు ఖసిం రజ్వీ అరెస్టయ్యారు. సెప్టెంబర్‌ 23న భద్రతా సమితిలో తన ఫిర్యాదును నిజాము ఉపసంహరించుకున్నాడు. హైదరాబాదు భరతదేశంలో విలీనం అయినట్లుగా ప్రకటించారు. మేజర్‌ జనరల్‌ జె.ఎన్‌. చౌదరి హైదరాబాదు సైనిక గవర్నరుగా బాధ్యతలు స్వీకరించి, 1949 చివరి వరకు ఆ పదవిలో ఉన్నారు. 1950 జనవరిలో ఎం.కె.వెల్లోడి ని ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు, నిజామును రాజ్‌ ప్రముఖ్‌ గా ప్రకటించారు. 1952 లో జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో మొదటి ఎన్నికైన ప్రభుత్వం బూర్గుల రామకృష్ణా రావు ముఖ్యమంత్రిగా అధికారంలోకి వచ్చింది. ==ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ== 1953 లో ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడ్డాక, భాషా ప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటుపై వత్తిడి పెరిగింది. హైదరాబాదు ప్రజలు తమ రాష్ట్రాన్ని మూడు భాగాలుగా విడగొట్టాలని కోరుతుండంతో తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాలన్నీ కలిపి విశాలాంధ్ర స్వప్నం నిజమయే రోజు దగ్గరపడింది. ఒరిస్సా, మధ్య ప్రదేశ్‌, మైసూరు, మద్రాసు రాష్ట్రాలలోని తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాలతో విశాలాంధ్ర ఏర్పడాలని ఆంధ్రులంతా ఆసించారు. 1953 డిసెంబర్‌ లో సయ్యద్‌ ఫజల్‌ ఆలీ నేతృత్వంలో రాష్ట్రాల పునర్విభజన కమిషను ఏర్పాటయింది. విశాలాంధ్ర ఏర్పాటునులోని ప్రయోజనాలను అది గుర్తించినా, తెలంగాణా రాష్ట్ర ఏర్పాటును అది సమర్ధించింది. దీని నివేదిక తెలంగాణా, విశాలాంధ్ర వాదులు తమతమ వాదనలను తీవ్రతరం చేసారు. కమ్యూనిస్టులు తీవ్రంగా ప్రతిస్పందిస్తూ, హైదరాబాదు శసనసభకు రాజీనామా చేసి, ఈ విషయంపై ఎన్నికలకు వెళ్తామని ప్రకటించారు. హైదరాబాదు శసనసభలో అధిక శతం సభ్యులు విశాలాంధ్రను సమర్ధించారు. కాంగ్రెసు అధిష్ఠానం కూడా విశాలాంధ్రనే సమర్ధించి, ఆంధ్ర తెలంగాణా నాయకులను తమ విభేదాలను పరిష్కరించుకొమ్మని ఒత్తిడి చేసింది. ఆ విధంగా వారిమధ్య పెద్దమనుషుల ఒప్పందం కుదిరింది. ఒప్పందం లోని నియమాలు ఇలా ఉన్నాయి: *తెలంగాణా సర్వతోముఖాభివృద్ధి కొరకు ప్రాంతీయ మండలి ఏర్పాటు చెయ్యాలి. *ఏకీకృత రాష్ట్రానికి ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అని పేరు ఉంటుంది, హైదరాబాదు దీనికి రాజధాని. 1956 నవంబర్‌ 1న నెహ్రూ చేతుల మీదుగా ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ఆవిర్భవించింది. నీలం సంజీవ రెడ్డి ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. అప్పటి వరకు హైదరాబాదు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న రామకృష్ణా రావుకు కేరళ గవర్నరు పదవి లభించింది. సి.ఎం. త్రివేది ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ గవర్నరు అయ్యాడు. *తరువాతి కాలంలో మరో మూడు జిల్లాలు ఏర్పడ్డాయి. ఆవి: 1970 లో ప్రకాశం జిల్లా, 1978లో రంగారెడ్డి జిల్లా, 1979 లో విజయనగరం జిల్లా. వీటితో కలిపి మొతం 23 జిల్లాలయ్యాయి. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ కు మొదటి ముఖ్యమంత్రి అయిన సంజీవ రెడ్డి, అఖిల భారత కాంగ్రెసు కమిటీ కి అధ్యక్షుడవడంతో 1960 జూన్‌ 10న ముఖ్యమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసాడు. తరువాత దామోదరం సంజీవయ్య ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. 1962 సార్వత్రిక ఎన్నికల తరువాత సంజీవ రెడ్డి మళ్ళీ 1962 మార్చి 12న ముఖ్యమంత్రి అయ్యడు. కర్నూలు రవణ వ్యవస్థ జాతీయీకరణ వివాదంలో సుప్రీం కోర్టు తీర్పు వ్యతిరేకంగా రావడంతో, నైతిక బాధ్యత వహిస్తూ 1964 లో ఆయన రాజీనామా చేసాడు. ఆయన తరువాత కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి 1964 ఫిబ్రవరి 29న ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. ఏడునరేళ్ళ పాటు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నాడాయన. ఆయన కాలంలోనే ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం వచ్చింది. ==1969, 1972 ల నాటి రాజకీయ ఉద్యమాలు== 1969, 1972 సంవత్సరాల్లో ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రెండు రాజకీయ ఉద్యమాలతో అట్టుడికి పోయింది. ఆవి తెలంగాణా, జై ఆంధ్ర ఉద్యమాలు. రాష్ట్రం ఏర్పాటుకు దోహదపడిన పెద్దమనుషుల ఒప్పందాన్ని అతిక్రమించారన్న భావనతో 1969లో ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం మొదలైంది కోస్తా ప్రాంతం నుండి హైదరాబాదుకు వచ్చి స్థిరపడటంతో సామాజికంగా ఉద్రిక్తత ఏర్పడింది. వారు తమను అణగదొక్కుతున్నారనే భావన తెలంగాణా అధికారుల్లో, నిరుద్యోగ యువతలో కలిగింది. పెద్దమనుషుల ఒప్పందాన్ని ఖచ్చితంగా అమలుపరచాలని జనవరి 1969 లో ఖమ్మంలో ఒక విద్యార్ధి నిరాహార దీక్ష చేపట్టడంతో వారిలోని అసంతృప్తి బయటపడింది. కాలం గడిచే కొద్దీ ఉద్యమం హైదరాబాదుకూ, తెలంగాణా లోని ఇతర ప్రాంతాలకు వ్యాపించింది. ఒప్పందంలోని అంశాలను అమలు పరచాలనేది ఉద్యమం ప్రారంభ లక్ష్యమైనా తరువాత అది ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఉద్యమం గా రూపు దిద్దుకుంది. తెలంగాణ ప్రాంత శసనసభ్యులు ఉద్యమాన్ని సమర్ధించడంతో ఆందోళన కొత్త మలుపు తిరిగింది. డా. ంఅర్రి చెన్నారెడ్డి తెలంగాణా ప్రజా సమితి పేరిట సంస్థను ఏర్పాటు చేసి ఉద్యమానికి నాయకత్వం వహించాడు. నవంబర్‌ 1969 నాటికి అప్పటి ప్రధానమంత్రి ఇందిరా గాంధీ మద్దతు ఉద్యమానికి లేదని తెలుసుకున్న శసనసభ్యులు కొందరు బయటికి రావడంతో సమితిలో చీలిక వచ్చింది. ఉద్యమం నిదానంగా చల్లబడింది. సెప్టెంబర్‌ 1971 లో బ్రహ్మానంద రెడ్డి రాజీనామా చెయ్యడంతో 1971 సెప్టెంబర్‌ 30న పి.వి.నరసింహా రావు తెలంగాణా ప్రాంతం నుండి మొదటి ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసాడు. తెలంగాణా ప్రజా సమితిని రద్దు చేసి, దాని సభ్యులు కాంగ్రెసులో తిరిగి చేరిపోయారు. 1972లో ఆంధ్ర ప్రాంతంలో జై ఆంధ్ర పేరుతో ఒక ఉద్యమం మొదలైంది ముల్కీ సమస్య ఈ ఉద్యమానికి మూల కారణం. ముల్కీ సమస్యకు చాలా చరిత్ర ఉన్నది. 1919లో నిజాము జరీ చేసిన ఒక ఫర్మానా ప్రకారం – హైదరాబాదు రాష్ట్రంలో ముల్కీ లకు మాత్రమే ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో ప్రవేశం ఉంటుంది. ముల్కీ ని ఇలా నిర్వచించారు: హైదరాబాదు రాష్ట్రం లో జన్మించిన వారు, లేదా రాష్ట్రంలో వరుసగా 15 సంవత్సరాలుగా నివసిస్తూ, తమ స్వస్థలాలకు తిరిగి వెళ్ళమని అఫిడవిట్టును ఇచ్చిన వారిని ముల్కీ అంటారు. ఆ కాలం నాటి ఆ చట్టం ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ఏర్పడ్డాక కూడా, తెలంగాణాలో ఇది అమలవుతూనే ఉంది. ఇతర ప్రాంతాల ప్రజలు దీన్ని కోర్టులో సవాలు చెయ్యడంతో హై కోర్టు నాలుగు-ఒకటి ఆధిక్యతతో ముల్కీ వ్యవస్థను రద్దు చేసింది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం సుప్రీం కోర్టుకు అప్పీలు చెయ్యగా, ముల్కీ వ్యవస్థను పునరుద్ధరిస్తూ 1972 అక్టోబర్‌ 3న సుప్రీం కోర్టు తీర్పునిచ్చింది. ఈ తీర్పు రాష్ట్రంలో కల్లోలం సృష్టించింది. తమ రాష్ట్ర రాజధానిలోనే తాము రెండవ స్థాయి పౌరుల మయ్యామనే భావన కలిగింది. విడిపోతేనే తమ పరువు నిలబడుతుందని భావించి జై ఆంధ్ర ఉద్యమం మొదలుపెట్టారు. ఉద్యమం కొనసాగడంతో 1973 జనవరి 10న రాష్ట్రంలో రాష్ట్రపతి పాలన విధించారు. కేంద్రప్రభుత్వ జోక్యంతో ఉద్యమానికి ఒక రాజకీయ ప్రైష్కారం లభించింది. రెండు ప్రాంతాల నాయకులకు మష్య ఆరు సూత్రాలతో ఒక ఒప్పందం కుదిరింది. ఆ సూత్రాలివి: *ముల్కీ వ్యవస్థ, తెలంగాణా ప్రాంతీయ కమిటీల రద్దు *హైదరాబాదులో కేంద్ర విశ్వవిద్యలయం ఏర్పాటు 1973 డిసెంబర్‌ 10న రాష్ట్రపతి పాలన ఎత్తివేసి, జలగం వెంగళ రావు ముఖ్యమంత్రిగా ప్రజాప్రభుత్వం ఏర్పడింది. దీనితో రాష్ట్రంలో శాంతి స్థాపన జరిగి రాజకీయ స్థిరత్వం ఏర్పడింది. 1978 ఫిబ్రవరిలో శసనసభకు జరిగిన ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు గెలిచి, చెన్నారెడ్డి ఆరవ ముఖ్యమంత్రిగా మార్చి 6న ప్రమాణ స్వీకారం చేసాడు. ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం తెరమరుగయ్యిందని ఆయన ప్రకటించాడు. పార్టిలోని అంతర్గత కలహాల కారణంగా ఆయన రాజీనామా చెయ్యడంతో 1980లో టంగుటూరి అంజయ్య ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. పదహారు నెలల తరువాత 1982 ఫిబ్రవరిలో ఆయనను తొలగించి భవనం వెంకట్రాం ను ముఖ్యమంత్రి చేసింది కాంగ్రెసు అధిష్ఠానం. కొద్ది నెలల్లోనే ఆయన్నూ తొలగించి కోట్ల విజయభాస్కర రెడ్డిని ముఖ్యమంత్రిని చేసారు. ఈ విధంగా నాలుగేళ్ళలో నలుగురు ముఖ్యమంత్రులు మారారు. పదే పదే ముఖ్యమంత్రులను మార్చడం ప్రజల్లో అసంతృప్తి కలిగించింది. అదే సమయంలో సినిమాల్లో నటన ద్వారా అశేష ప్రజాభిమానం సంపాదించిన నందమూరి తారక రామారావు 1982 మే లో తెలుగు దేశం పెరుతో పార్టీ పెట్టి ఆంధ్రుల ఆత్మాభిమానం నిలబెట్టుతాననే అంశంతో ప్రజల్లోకి వెళ్ళాడు. కాంగ్రెసుతో విసిగిపోయి ఉన్న ప్రజలు, రామారావు కు 1983 ఎన్నికలలో పట్టం గట్టారు. ముఖ్యమంత్రి అయిన సంవత్సరం లోనే నాదెండ్ల భాస్కర రావు అప్పటి గవర్నరు రాంలాల్‌ సాయంతో శసనసభ్యుల సంఖ్యను తప్పుగా చూపి రామారావును గద్దె దింపి తాను ముఖ్జ్యమంత్రి అయ్యాడు. కాని ఖచ్చితంగ నెల రోజులలోనే శసనసభ్యుల మద్దతు సమీకరించుకోలేక, సర్వత్రా వచ్చిన విమర్శల నేపథ్యంలో భాస్కర రావు తొలగిపోయాడు. రామారావు మళ్ళీ ముఖ్యమంత్రిగా 1984 సెప్టెంబర్‌ 16న ప్రమాణ స్వీకారం చేసాడు. 1985లో మధ్యంతర ఎన్నికలు జరిపించి, అత్యధిక స్థానాలు పొంది తనకు ప్రజా మద్దతు ఉందని నిరూపించుకున్నాడు రామారావు. రామారావు యొక్క కొన్ని విధానాలు నచ్చని ప్రజలు 1989ం ఎన్నికలలో ఓదించి మళ్ళీ కాంగ్రెసును గెలిపించారు. తరువాతి ఐదేళ్ళలో ముగ్గురు ముఖ్యమంత్రులను కాంగ్రెసు నియమించింది. వారు: చెన్నారెడ్డి, నేదురుమల్లి జనార్ధన రెడ్డి, కోట్ల విజయభాస్కర రెడ్డి. తరువాత 1994 లో జరిగిన ఎన్నికలలో కంరెసును ఓదించి, మళ్ళీ రామారావును గద్దెనెక్కించారు. 1995లో రామారావుకు స్వయానా అల్లుడు, మంత్రీ అయిన నారా చంద్రబాబు నాయుడు తెలుగుదేశం పార్టీ కే చెందిన అత్యధిక శసనసభ్యుల మద్దతుతో రామారావును తొలగించి, తాను ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. ప్రాచీన చరిత్ర ( - క్రీ.శ. 7 వ శతాబ్దం వరకు) మధ్య యుగం (8 వ శతాబ్దం నుండి 18 వ శతాబ్దం వరకు) ఆధునిక చరిత్ర (19 వ శతాబ్దం - ) ఆంధ్ర మహాసభ శ్రీ బాగ్‌ ఒడంబడిక పెద్దమనుషుల ఒప్పందం ముల్కీ వ్యవస్థ తెలంగాణ ఉద్యమం 1969 జై ఆంధ్ర ఉద్యమం తెలంగాణ విముక్తి పోరాటం --> User talk:207.46.50.74 2767 8027 2005-08-09T20:00:55Z 207.46.50.71 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. ==Great work== Hi 207.46.50.74, you did a fantastic work with Bhagavagita and Hinduism templates!! Why dont you create an account for yourself..--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:56, 9 August 2005 (UTC) Thank you. But Don't want to come to light. I am happy with anaamaka. But I have an account already :D User talk:192.77.198.12 2768 7526 2005-08-04T15:09:22Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. User talk:చదువరి/ఇసుకపెట్టె 2770 7534 2005-08-04T18:39:40Z 59.93.49.1 There is something called wiki dictionary May be u can start posting it. User talk:59.93.49.1 2771 7535 2005-08-04T21:46:15Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. ఆగష్టు 25 2772 16857 2005-12-27T14:43:22Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''ఆగష్టు 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 237వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 238వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 128 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1953]] - [[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] పత్రికా సంపాదకుడు, పరిశోధకుడు, క్రియాశీల ఉద్యమకారుడు ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 24]] - [[ఆగష్టు 26]] - [[జూలై 25]] - [[సెప్టెంబర్ 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 25]] ఆగష్టు 26 2773 7561 2005-08-05T15:30:07Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 238వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 239వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 127 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 25]] - [[ఆగష్టు 27]] - [[జూలై 26]] - [[సెప్టెంబర్ 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 26]] ఆగష్టు 27 2774 7562 2005-08-05T15:31:22Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 239వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 240వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 126 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 26]] - [[ఆగష్టు 28]] - [[జూలై 27]] - [[సెప్టెంబర్ 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 27]] ఆగష్టు 28 2775 7563 2005-08-05T15:33:08Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 240వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 241వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 125 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 27]] - [[ఆగష్టు 29]] - [[జూలై 28]] - [[సెప్టెంబర్ 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 28]] ఆగష్టు 29 2776 10139 2005-08-30T04:05:06Z వైఙాసత్య 58 /* పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు */ '''ఆగష్టు 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 241వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 242వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 124 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1905]] - [[ధ్యాన్‌ చంద్‌]] (మ.[[1979]]) - [[హాకీ]] క్రీడాకారుడు ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[జాతీయ క్రీడా దినోత్సవము]] - [[భారత దేశము]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 28]] - [[ఆగష్టు 30]] - [[జూలై 29]] - [[సెప్టెంబర్ 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 29]] ఆగష్టు 31 2777 7565 2005-08-05T15:37:37Z వైఙాసత్య 58 '''ఆగష్టు 31''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 243వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 244వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 122 రోజులు మిగిలినవి. {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/31 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/8/31 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఆగష్టు 30]] - [[సెప్టెంబర్ 1]] - [[జూలై 31]] - [[సెప్టెంబర్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:August 31]] నవంబర్ 13 2778 14521 2005-11-18T00:11:16Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 317వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 318వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 48 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1925]] - [[టంగుటూరి సూర్యకుమారి]] - గాయని, నటీమణి (మ.[[2005]]) ==మరణాలు== *[[2002]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి, [[తెలంగాణా]]వాది, [[కాళోజీ నారాయణరావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 12]] - [[నవంబర్ 14]] - [[అక్టోబర్ 13]] - [[డిసెంబర్ 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 13]] నవంబర్ 12 2779 14289 2005-11-12T07:43:43Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 318వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 319వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 49 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[1969]]: [[ఇందిరా గాంధీ]] కాంగ్రెసు పార్టీని చీల్చి, కాంగ్రెస్(ఐ) ని ఏర్పాటు చేసింది. * [[1996]]: [[హర్యానా]] లోని భివాని వద్ద ఆకాశంలో రెండు విమానాలు ఢీకొన్న ఘోర దుర్ఘటనలో 350 మంది మరణించారు. ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1946]]: పండిత [[మదన్ మోహన్ మాలవ్యా]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 11]] - [[నవంబర్ 13]] - [[అక్టోబర్ 12]] - [[డిసెంబర్ 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 12]] నవంబర్ 11 2780 13819 2005-11-09T17:35:02Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 315వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 316వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 50 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1970]]: [[పద్మభూషణ]] [[మాడపాటి హనుమంతరావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 10]] - [[నవంబర్ 12]] - [[అక్టోబర్ 11]] - [[డిసెంబర్ 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 11]] నవంబర్ 10 2781 13817 2005-11-09T17:29:09Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 314వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 315వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 51 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1798]]: [[సి.పి.బ్రౌన్|ఛార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్]], కలకత్తాలో. ==మరణాలు== *[[1979]]: [[తెన్నేటి విశ్వనాథం]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 9]] - [[నవంబర్ 11]] - [[అక్టోబర్ 10]] - [[డిసెంబర్ 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 10]] Template:అన్నమయ్య పాటలు 2782 7910 2005-08-09T06:08:43Z వైఙాసత్య 58 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[అన్నమయ్య పాటలు ]]''' || [[Image:Annamacharya.jpg|25px|అన్నమయ్య]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[అన్నమయ్య_పాటలు_అ | అ]] | [[అన్నమయ్య_పాటలు_ఆ | ఆ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఇ | ఇ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఈ | ఈ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఉ | ఉ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఊ |ఊ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఋ | ఋ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ౠ | ౠ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఎ | ఎ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఏ | ఏ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఐ | ఐ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఒ | ఒ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఓ | ఓ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఔ | ఔ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_అం | అం ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_అః | అః ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_క | క ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఖ | ఖ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_గ | గ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఘ | ఘ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఙ | ఙ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_చ | చ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఛ | ఛ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_జ | జ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఝ | ఝ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఞ | ఞ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ట | ట ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఠ | ఠ ]] |[[ అన్నమయ్య_పాటలు_డ | డ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఢ | ఢ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ణ | ణ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_త | త ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_థ | థ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ద | ద ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ధ | ధ ]] | [[అన్నమయ్య_పాటలు_న | న ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ప | ప ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఫ | ఫ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_బ | బ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_భ | భ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_మ | మ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_య | య ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ర | ర ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ల | ల ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_వ | వ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_శ | శ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ ష| ష ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_స | స ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_హ | హ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ళ | ళ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_క్ష | క్ష ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఱ | ఱ ]] |- |} </center> [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు అ 2783 11952 2005-09-23T11:27:25Z Chavakiran 19 ==అన్నమయ్య పాటలు, "అ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ అంగన లీరె యారతులు]] #[[అచ్చుత మిమ్ముదలచేయంతపని వలెనా]] #[[అందరు మాలినయట్టిఆధమూలాల]] #[[అందాకా నమ్మలేక అనుమానపడు దేహి]] #[[అతడు భక్తసులభు డచ్యుతుడు ]] #[[అతడే సకలము అని భావింపుచు ]] #[[అతిసులభం బిది యందరిపాలికి]] #[[అతి సులభం బిదె శ్రీపతి శరణము అందుకు నారదాదులు సాక్షి]] #[[నంతలే చొచ్చితిగాని సరకు గాననైతి]] #[[అంతరంగమెల్ల శ్రీహరికి ఒప్పించకుంటె]] #[[ అదివో అల్లదివో ]] #[[ అదివో నిత్యసూరులు అచ్యుత నీదాసులు]] #[[ అదె చూడరే మోహన రూపం]] #[[అద్దిగా వోయయ్య నే నంతవాడనా! వొక_]] #[[అందరివలెనే వున్నా డాతడా వీడు]] #[[అటుగన రోయగ దగవా]] #[[అనంతమహిముడవు అనంతశక్తివి నీవు ]] #[[అని రావణుతల లట్టలు బొందించి]] #[[అన్నిటా నాపాలిటికి హరి యాతడే కలడు ]] #[[అన్నిటా శ్రీహరిదాసుడగువానికి ]] #[[అన్నిటి కెక్కుడుయీవి హరియిచ్చేది]] #[[అన్నిటికి నొడయుడవైనశ్రీపతివి నీవు]] #[[అన్నియు నీతనిమూల మాతడే మాపలజిక్కె]] #[[అనుచు నిద్దరునాడే రమడవలెనే]] #[[ అపరాధిని నేనైనాను ]] #[[అప్పడు దైవాలరాయ డాదిమూలమీతడు]] #[[అప్ప డుండే కొండలోన ఇప్పపూల ఏరబోతే]] #[[అమరాంగనలదె ఆడేరు]] #[[అమీదినిజసుఖ మరయలేము]] #[[అయ్యో నానేరమికే అట్టే యేమని వగతు]] #[[అయ్యో మాయల బొంది అందు నిండు నున్నవారు]] #[[అయ్యో వారిభాగ్య మంతేకాక]] #[[అయ్యో వికల్పవాదులంతటా సిగ్గువడరు]] #[[అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము]] #[[అలరులు గురియగ నాడెనదే]] #[[అవధారు రఘుపతి అందరిని చిత్తగించు]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఆ 2784 8206 2005-08-10T14:25:30Z 207.46.50.75 == అన్నమయ్య పాటలు, "ఆ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ఆకటి వేళల అలపైన వేళల]] #[[ ఆదిదేవ పరమాత్మా ]] #[[ఆముస్వతంత్రులు గారు 'దాసోహము' నన లేరు]] #[[ఆలాగు పొందులును అటువంటి కూటములు]] #[[ ఆలించు పాలించు]] #[[ ఆరగించి కూచున్నాడు ]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఇ 2785 12224 2005-09-28T06:39:02Z Chavakiran 19 == అన్నమయ్య పాటలు, "ఇ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ఇచ్చలో గోరేవల్లా ఇచ్చేధనము ]] #[[ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి]] #[[ ఇందరికి న భయంబులిచ్చ]] #[[ఇందుకంటే మరి యికలేదు హితోపదేశము వోమనసా]] #[[ఇందుకేపో వెరగయ్యీ నేమందును]] #[[ఇందులో మొదలికర్త యెవ్వడు లేడుగాబొలు]] #[[ ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు]] #[[ఇతనికంటే నుపాయ మిక లేదు]] #[[ ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు]] #[[ఇతర చింత లిక నేమిటికి]] #[[ఇతరదేవతల కిది గలదా]] #[[ఇతరములిన్నియు నేమిటికి]] #[[ ఇతరులకు నిను నెరగతరమా]] #[[ఇంతేపో వారివారిహీనాధికములెల్ల]] #[[ఇన్ని దేహముల బుట్టి యేమిగంటిమి ]] #[[ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు]] #[[ఇట్టి ప్రతాపముగల యీతని దాసులనెల్ల]] #[[ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని]] #[[ఇట్టి నాస్తికులమాట యేమని సమ్మెడి దిక]] #[[ఇహము బరము జిక్కె నీతనివంక]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఈ 2786 11948 2005-09-23T11:25:25Z Chavakiran 19 == అన్నమయ్య పాటలు, "ఈ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ఈతగవే నాకు నీకు నెంచి చూచితే ]] #[[ఈతని గొలిచితేనే యిన్ని గొలలును దీరు]] #[[ఈడ నుండె నిందాకా నింటిముంగిట]] #[[ ఈ పాదమే కదా]] #[[ఈ మాట విని నిన్ను నిందుకే నవ్వితి నేను]] #[[ఈహీ శ్రీహరిగంటే యింత లేదుగా వట్టి]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఎ 2787 11944 2005-09-23T11:21:01Z Chavakiran 19 == అన్నమయ్య పాటలు, "ఎ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ఎక్కడ చూచిన వీరే యింటింటిముంగిటను ]] #[[ఎక్కడ నున్నారో సురలెవ్వరు భూమికి దిక్కో]] #[[ఎక్కడిమతము లింక నేమి సోదించేము నేము]] #[[ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక]] #[[ఎంత బాపనా సోద మింత గలదా]] #[[ఎందరైన గలరు నీ కింద్రచంద్రాదిసురలు]] #[[ఎందరితో బెనగేను యెక్కడని పొరలేను]] #[[ఎదురేది యెంచిచూడ నితని ప్రతాపానకు]] #[[ఎట్టయినా జేసుకో ఇక నీ చిత్తము నన్ను]] #[[ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే]] #[[ఎట్టు మోసపోతి నేను యివియెల్ల నిజమని]] #[[ఎట్టు వలసినా జేయు మేటి విన్నపము లిక]] #[[ఎన్నడు దీరీ నీతెందేపలు]] #[[ఎన్నడు మంచివాడ నయ్యేను నేను ]] #[[ఎన్నడొకో నే దెలిసి యెక్కుడయి బ్రదికేది]] #[[ఎవ్వరు దిక్కింక నాకు నేది బుద్ది]] #[[ఎవ్వరిభాగ్యం బెట్టున్నదో]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు చ 2788 11935 2005-09-23T11:16:36Z Chavakiran 19 == అన్నమయ్య పాటలు, "చ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన]] #[[ చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు]] #[[ చందమామ రావో]] #[[ చాలు చాలు నీ జాజర]] #[[చాలుచాలును భోగసమయమున మైమఱపు]] #[[ చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యమ]] #[[ చాటెద నిదియే సత్యము సుండ]] #[[చూడ వేడుకలు సొరిది నీమాయలు ]] #[[చూపజెప్పగలభక్తసుజనుడవు మాకు]] #[[చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత]] #[[ చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవ]] #[[ చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత]] #[[ చిన్ని శిశువు]] #[[చింతలు రేచకు మమ్ము చిత్తమా నీవు ]] #[[చీ చీ వివేకమా చిత్తపువికారమా]] #[[చెలగి నా కిందుకే చింతయ్యీని ]] #[[చెల్లబో తియ్యనినోర జే దేటికి యి]] #[[చెల్లబో యీజీవు లిల జేసినపాప మెంతో]] #[[చేకొనువారికి చేరువిదే పైకొనిజీవులభాగ్యమిదే ]] #[[చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు]] #[[ చేరి యశోదకు శిశు వితడు]] #[[చేసినట్టే సేసుగాక చింత మాకేలా]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు స 2789 7965 2005-08-09T16:34:56Z 207.46.50.74 == అన్నమయ్య పాటలు, "స" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[సకలశాంతికరము సర్వేశ నీపై భక్తి సర్వేశ]] #[[ సందెకాడ బుట్టినట్టి]] #[[ సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా]] #[[సేయనివా డెవ్వడు చిల్లరదోషాలు]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు న 2790 8716 2005-08-17T15:06:02Z 207.46.50.74 == అన్నమయ్య పాటలు, "న" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో]] #[[నీమహి మది యెంత నీవు చేసేచేత లెంత]] #[[నన్ను నింతగా గడించి నాయమా దిగవిడువ]] #[[నన్ను నెవ్వరు గాచేరు నాటిపగెంతురుగాక]] #[[నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా]] #[[నమ్మిన దొకటే నాకు నీశరణము]] #[[నవనీతచోర నమో నమో]] #[[నాకు నందు కేమివోదు నన్ను నీ వేమి చూచేవు]] #[[నానాటి బదుకు నాటకము]] #[[ నారాయణతే]] #[[నారాయణాచ్యుతానంత గోవింద హరి]] #[[నారాయ ణాచ్యుతానంత గోవిందా]] #[[నీదాస్యమొక్కటే నిలిచి నమ్మగలది]] #[[నీయంతటివా రెవ్వరు నీకు నెదురేది యెందు ]] #[[నీయంతవారు గారు నిండుసామర్థ్యము లేదు ]] #[[నీయాధీనము లింతే నిఖిలప్రపంచమును]] #[[నీవెంత నేనెంత నీకు నాకు నెంతదవ్వు]] #[[నీవే నేరవుగాని నిన్ను బండించేము నేము]] #[[నేడు దప్పించుకొంటేను నేరుపున్నదా]] #[[నే ననగా నెంతవాడ నెయ్యపుజీవులలోన]] #[[నేనే బ్రహ్మము కోనేరము॥ నేము]] #[[నే నొక్కడ లేకుండితే నీకృపకు బాత్ర మేది]] #[[నూతులు దవ్వగబోతే బేతాళములు పుట్టె]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు హ 2791 7742 2005-08-08T08:14:08Z 207.46.50.70 == అన్నమయ్య పాటలు, "హ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా]] #[[ హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ]] #[[హరిభక్తివోడ యెక్కినట్టివారలే కాని]] #[[ హరి గోవిందా హరి గోవిందా]] #[[హరిదాసులతోడ నల్పులు సరెననరాదు]] #[[హరివారమైతిమి మ మ్మవుగాదనగరాదు]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ద 2792 8282 2005-08-11T01:29:42Z 59.93.49.238 == అన్నమయ్య పాటలు, "ద" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి]] #[[దాసోహ మనుబుద్ది దలచరు దానవులు]] #[[ద్రువవరదా సంస్తుతవరదా]] #[[దీనుడనేను దేవుడవు నీవు]] #[[దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం]] #[[దేవ నమో దేవా]] #[[దేవ నీదయ యెంతునో దివ్యసులభ మెంతునో]] #[[దొరకె మాపాలికి గందువయర్థము]] #[[దైవమా నీమాయ తామొలెఱగనీదు]] #[[దైవము నీవే యిక దరి చేరుతువుగాక]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ల 2793 7710 2005-08-08T07:49:56Z 207.46.50.70 == అన్నమయ్య పాటలు, "ల" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు]] #[[లేదు భయము మఱి కాదు భవము]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ర 2794 11942 2005-09-23T11:20:24Z Chavakiran 19 == అన్నమయ్య పాటలు, "ర" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[రామచంద్రుడితడు రఘువీరుడు]] #[[ రామ రామ రామకృష్ణ]] #[[రామా దయాపరసీమా అయోధ్యపుర]] #[[రాముడు లోకాభిరాముడు త్రైలోక్య]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఒ 2795 7805 2005-08-08T08:51:31Z 207.46.50.70 == అన్నమయ్య పాటలు, "ఒ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ ఒకపరికొకపరి]] #[[ఒల్లడుగాక దేహి వుద్యోగించడుగాక ]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు జ 2796 8605 2005-08-17T04:24:34Z 207.46.50.75 == అన్నమయ్య పాటలు, "జ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[ జయజయ నృసింహ సర్వేశ]] #[[జయ జయ రామా సమరవిజయ రామా ]] #[[జయలక్ష్మి వరలక్ష్మి సంగ్రామ వీరలక్ష్మి]] #[[జవ్వాది మెత్తినది అది తన]] #[[జోవచ్యుతానంద జోజో ముకుంద ]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు మ 2797 8641 2005-08-17T10:09:23Z 207.46.50.75 == అన్నమయ్య పాటలు, "మ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[మరలి మరలి జయమంగళము]] #[[మఱి యేపురుషార్థము మావంకలేదు మీకు ]] #[[మఱి హరిదాసుడై మాయల జిక్కువడితే]] #[[ మాధవా కేశవా మధుసూధనా ]] #[[ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు]] #[[మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Wikipedia:Overview FAQ 2798 13011 2005-10-19T18:16:14Z Chaduvari 97 /* వికీపీడియా ఏ సాఫ్ట్‌ వేర్‌ పై నడుస్తుంది? */ {{వికిపీడియా తఅప్ర}} '''స్థూలంగా.. (తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు) ''': == '''వికీ''' అంటే ఏమిటి? == : ''[[వికీ]]'' అనేది ఒకదానికొకటి అనుబంధమున్న వెబ్‌ పేజీల '''సమూహం '''. వీటన్నిటినీ ఎవరైనా, ఎప్పుడైనా చూడవచ్చు, మార్పు చేర్పులు చెయ్యవచ్చు.([[collaborative software]]). ఇది ఆసక్తికరంగానూ, సరదాగానూ అనిపిస్తోన్ది. కానీ, దీని వలన సమాచారానికి భద్రత కరవై, తప్పులతో కూడి పనికిరాకుండా పోవచ్చు. [[వార్డ్‌ కన్నింగ్‌హామ్‌]] ఈ భావాన్నీ, సాఫ్ట్‌వేర్‌ ను కనుక్కున్నారు. ఈ పేజీలో పైనున్న "మార్చు" అనే లింకును నొక్కి, ఈ పేజీని సైతం దిద్దుబాటు చెయ్యవచ్చు లెదా కుడి పక్కనున్న "[edit]" అనే లింకును నొక్కి ఏదో ఒక విభాగాన్ని మాత్రమే దిద్దుబాటు చెయ్యవచ్చు! ఈ పేజీలో మార్పులు చేర్పులు చెయ్యటానికి మీకేమీ కనిపించకపోతే, అసలిది ఎలా పనిచేస్తుందో చూడాటానికి [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. ఇంకా చూడండి: [[Wikipedia:Editing_FAQ|దిద్దుబాటు ప్రశ్నలు]]. == వికీపీడియా అంటే ఏమిటి? == :వికీపీడియా అనేది ఒక సమగ్రమైన, [[Free Content|ఉచితంగా లభించే]] కొత్త తరహా విగ్నాన సర్వస్వాన్ని తయారుచేసే ఒక పథకం. మరింత సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:గురించి]] మరియు [[Wikipedia:వికీపీడియా]] లను చూడండి. == దీన్ని వికీపీడియా అని ఎందుకంటారు? == :వికీపీడియా అనేది "[[వికివికి]]" మరియు "[[ఎన్‌సైక్లోపీడియా]]" అనే పదాల యొక్క [[portmanteau]] (రెండూ లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పదాల కలయికతో పుట్టిన పదం). ==వికీపీడియా లక్ష్యం ఏమిటి?== :విస్తృతి లోనూ, లోతు లోను కూడ అత్యంత పెద్దదైన ఒక ఉచిత, నమ్మదగ్గ [[విగ్జ్నాన సర్వస్వాన్ని]]&mdash; తయారుచెయ్యడమే. ఈ [[బ్రుహత్తర]] లక్ష్యాన్ని సాధించటానికి ఎన్నో సంవత్సరాలు పట్టవచ్చు! ==వికీపీడియా ఎవరిది?== : వికీపీడియా ని మాతృ సంస్థ అయిన [[Wikimedia Foundation|వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌]] నిర్వహిస్తుంది. వికీపీడియా సోదర ప్రాజెచ్టులైన [[విక్షనరీ]] (వికి నిఘంటువు), [[వికీబుక్స్‌]] (ఉచిత పాఠ్యపుస్తకాలు), మొదలైన వాటితో పాటు, సంబంధిత డోమైన్‌ పేరులను కూడా కలిగివుంది. ఇదివరలో, ఈ సైటును [[జిమ్మీ వేల్స్‌]] కు చెందిన [[బొమిస్‌ ఇన్క్‌]] అనే కంపెనీ సర్వర్లలో వుండేది. ఈ కంపెనీ ప్రస్తుతం సిటు యొక్క ఖర్చుల్లో కొంత భాగాన్ని భరిస్తోంది. వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌ ను [[జూన్‌ 20]], [[2003]] లో ఏర్పాటు చేసిన తరువాత డొమైన్‌ పేర్లూ, సంకేతిక పరికరాలు ఫౌండేషన్‌ కు బదిలీ అయ్యాయి. జిమ్మీ వేల్స్‌ ప్రవచించిన [[User:Jimbo Wales/Statement of principles|సిధ్ధాంతాల]] మార్గదర్శకత్వంలో [[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియనుల]] సముదాయం ప్రస్తుతం ఈ సైటును నిర్వహిస్తున్నది. [[Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్పథం|నిష్పాక్షిక దృక్పథం]] ఒక ఉదాహరణ. :ఈ సైటులో ప్రచురించిన వ్యాసాలన్నీ ఆయా రచయితలు [[GNU Free Documentation License]] కు లోబడి వెలువరిస్తారు, కాబట్టి ఈ వ్యాసాలన్నీ [[ఉచితం]]. వీటిని ఆ లైసెన్సుకు లోబడి ఉచితంగా వాడుకోవచ్చు కూడా. వికీపీడియా వ్యాసాలను ఎలా వాడుకోవచ్చో తెలుసుకోవడం కొరకు [[Wikipedia:కాపీహక్కులు|కాపీ హక్కులు]] మరియు [[Wikipedia:Readers'_FAQ|పాఠకుల ప్రశ్నలు]] చూడండి. ==వికీపీడియా లోని వ్యాసాలకు బాధ్యులెవరు?== :[[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియనులు]]. ఇది ఒక [[సమైక్య]] ప్రయత్నం. వేలాది మంది ఈ ప్రాజెక్టు లోని వివిధ భాగాలలో తమ తమ వన్తు పాత్ర పోషిస్తున్నారు. మీతో సహా, ఎవరైనా చెయ్యవచ్చు. దీనికి [[Wikipedia:How to edit a page|పేజీని ఎలా దిద్దుబాటు]] చెయ్యలనేది, ఇతరులతో పంచుకోడానికి కాస్త [[Wikipedia:contribute what you know or are willing to learn more about|విగ్నానం]] తెలిస్తే చాలు. ఈ విగ్నాన సర్వస్వం వినియోగదారులకు కొంత స్వేఛ్చ నిస్తుంది. :ఒక పేజీలోని ఇటీవలి మార్పులు ఎవరెవరు చేసారనేది "పేజీ చరితం" అనే లింకును నొక్కి తెలుసుకోవచ్చు. ప్రస్తుతమున్న కూర్పులో ఎవ్మైనా తప్పులున్నట్లు మీరు గుర్తిస్తే, వాటిని [[Wikipedia:be bold in updating pages|సరిదిద్దటానికి చొరవగా ముందుకు రండి]]. ఈ విగ్జ్నాన సర్వస్వం యొక్క విశ్వసనీయతను కాపాడడంలో ఈది ఒక మౌలిక అంశం. :ఏదైనా వ్యాసంలో పదాలు గానీ, వాక్యాలు గానీ మీకు అస్పష్టంగా, సందిగ్ధంగా అనిపిస్తే, ఆ భాగాన్ని ఉదహరిస్తూ సంబంధిత [[Wikipedia:చర్చ పేజీ|చర్చా పేజీ]] లో ప్రశ్నించండి. దీని ద్వారా తప్పులూ, సందిగ్ధతా, సందేహాస్పదమైనవీ, తప్పు అర్ధం వచ్చే వాటిని సత్వరమే తీసివేసే వీలు కలుగుతుంది. పైగా దీన్ని సముదాయం హర్షిస్తుంది కూడా. ==నేను ప్రాజెచ్టును ఎలా సంప్రదించాలి?== :ఇంత పెద్ద స్థాయిలో ప్రజలు పాల్గొనే ప్రాజెచ్టులో ఒకే సప్రదింపుల కేమ్ద్రం వుండదు. ప్రాజెక్టు సంబంధిత సందేహాల నివృత్తికై మాట్లాడడానికి చాల జాబుల జాబితాలు (మెయిలింగు లిస్టులు) ఉన్నాయి. [[meta:మెయిలింగు జాబితాలు]] ఇక్కడ చూడండి. ప్ర్రజెక్టేతర విషయాల కొరకు [http://mail.wikipedia.org/mailman/listinfo/foundation-l ఫౌండేషన్‌ మైలింగు జాబితా] మరియు [http://meta.wikipedia.com/ మెటా]వికీ చూడండి. బహిరంగంగా సంప్రదించడానికి మీరు ఇష్టపడకపోతే, ఫౌండేషన్‌ డైరెక్టర్లను [mailto:board@wikimedia.org board@wikimedia.org] లో సంప్రదించవచ్చు. ఫలానా సభ్యునితో సంభాషించాలంటే ఆ సభ్యుని వ్యక్తిగత చర్చా పేజీలో సందేశం రాయండి; వ్యక్తిగత పేజీల జాబితా (మీ దానితో సహా) [[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియనుల జాబితా]]లో చూడవచ్చు. చాలా మంది వికీపీడియన్యులు తమ ఈ-మెయిల్‌ ఐ డీ ని నమోదు చేసుకున్నారు. వ్యక్తిగత పేజీలోని "సభ్యునికి ఈ-మెయిల్‌ పంపు" లింకును నొక్కి ఈ-మెయిల్‌ పంపవచ్చు. ప్రతీ సభ్యునికీ, వ్యాసానికి ఒక్కొక్క [[Wikipedia:చర్చ పేజీ|చర్చా పేజీ]] ఉంది. సభ్యునికి సందేశం ఇవ్వటానికి, వ్యాసంపై వ్యాఖ్యానం రాయడానికి ఇది మీకు అవకాశమిస్తుంది. ''చర్చ'' లింకును నొక్కి చర్చా పేజీకి వెళ్ళవచ్చు ==నుపీడియా ఏమిటి?== : నుపీడియా అనేది ఇదివరకటి విగ్జ్నాన సర్వస్వం ప్రొజెక్టు. ప్రస్తుతం అది పనిచేయ్డం లేదు; [[Wikipedia:Nupedia and Wikipedia]] చూడండి. ==నేను అకౌంటు ప్రారంభించడం తప్పనిసరా? అనామకంగా వ్యాసాలను సరిదిద్దలేనా?== : [[Wikipedia:బాధ్యత]] చూడండి. అకౌంటు వున్న [[ఎడిటర్లు]] చాలా సౌకర్యాలు అనుభవిస్తారు. మంచి నాణ్యమైన పనికి లభించే గుర్తింపు, కీర్తి వాటిల్లో ఒకటి. వ్యాస వివాదాలను పరిష్కరించడంలో చక్కటి చరిత్ర వున్న వికీపీడియన్ల మాటకు విలువ వుంటుంది. పైగా, ఊరూ పేరూ లేని వారితో కలిసి పని చేయడం వికీపీడియన్లకు ఇబ్బందిగా వుంటుంది. దీనర్ధం వికీపీడియా అధికార సోపానం అనేదేదో ఉందని కాదు గానీ ఇక్కడ నిర్వాహక హక్కులున్న ఎడిటర్లున్నారు ([[Wikipedia:నిర్వాహకులు]] చూడండి) - వీళ్ళని సముదాయం ఎంపిక చేసింది. కాస్త [[అరాచకం]] తోనైనా సరే వికీపీడియా లో [[ప్రజస్వామ్యాన్ని]] బలోపేతం చెయ్యడమే వికీపీడియన్ల లక్ష్యం. :ఒక రకంగా సభ్యనామమున్న వికీపీడియన్లే ''ఎక్కువ '' అనామకంగా, అన్యాపదేశంగా ఉంటారు: ఎందుకంటే లాగిన్‌ అవని సభ్యుని ఐ పి అడ్రసును ఎవరైనా చూడవచ్చు, అదే లాగిన్‌ అయినవారి ఐ పి అడ్రసును సర్వరు నిర్వాహకులు మాత్రమే చూడగలరు. కాబట్టి, గోప్యత, అనామకత్వం గురించి అలోచించేట్లయితే మీరు లాగిన్‌ అయితేనే మంచిది. :ఏదేమైనా, మీరు చీకట్లోనే ఉండాలని అనుకుంటే, లాగిన్‌ కాకుండానే దిద్దుబాట్లు చెయ్యవచ్చు. ఎంతో మంది ఈ పధ్దతినే ఎంచుకుని తమ విలువైన సమర్పణలు చేశారు. ==సమాచారం సరి యైనదే అని మీరు ఎలా తెలుసుకుంటారు?== :ఎవరైనా, ఏ వ్యాసాన్నైనా దిద్దవచ్చు కాబట్టి, పక్షపాత పూరితమైన, కాలదోషం పట్టిన లేక తప్పుడు సమాచారాన్ని ప్రచురించే అవకాశం ఉంది. కానీ, ఎంతో మంది [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] పేజీ లో ఈ వ్యాసాలను చదువుతూ, గమనిస్తూ ఉంటారు కాబట్టి, తప్పుడు సమాచారాన్ని త్వరగానే సరి దిద్దుతారు. ఈ విధంగా, రోజు రోజుకూ పెరుగుతున్న సభ్యుల కారణంగా స్థూలంగా విగ్జ్నాన సర్వస్వం యొక్క ప్రామణికత మెరుగు పడుతూ ఉంది. వ్యాసాల్ని సరిదిద్దటానికీ, మీ విగ్నానాన్ని పంచడానికి మెమ్మల్ని ప్రోత్సహిస్తున్నాం. :ఈ విషయంపై మరింత చర్చ కొరకు [[Wikipedia:సాధారణ అభ్యంతరాలకు జవాబులు]] చూడండి. ==X అనే సైటు వికీపీడియా కాపీ హక్కులను అతిక్రమిస్తుందనిపిస్తోంది. మీకీ సంగతి తెలుసా?== :వాళ్ళు హక్కులను అతిక్రమించి వుండక పోవచ్చు. [[GNU ఫ్రీ డాక్యుమెంటేషన్‌ లైసెన్స్‌]] ను పాటించినంత కాలం వికీపీడియా లోని సమాచారాన్ని ఎవరైనా వాడేసుకోవచ్చు. 100 కు పైగా సైట్లు వికీపీడియా లోని సమాచారాన్ని వాడేసుకోవడాన్ని గమనించాం. [[Wikipedia:మిర్రర్స్‌ అండ్‌ ఫోర్క్స్‌]] లో ఈ సైట్ల వర్గీకరణను చూడవచ్చు. == వికీపీడియా ఏ సాఫ్ట్‌ వేర్‌ పై నడుస్తుంది? == : [[Wikipedia:మీడియావికీ]] చూడండి ---- {{WikipediaFAQBottom}} [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|స్థూల దృష్టి]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1571;&#1587;&#1574;&#1604;&#1577; &#1593;&#1575;&#1605;&#1577;]] [[de:Wikipedia:Allgemeine FAQ]] [[ga:Vicipéid:Ceisteanna Ginearálta]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;&#50640;&#49436; &#54616;&#45716; &#55124;&#54620; &#51656;&#47928;]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1513;&#1488;&#1500;&#1493;&#1514; &#1493;&#1514;&#1513;&#1493;&#1489;&#1493;&#1514; - &#1499;&#1500;&#1500;&#1497;]] [[ja:Wikipedia:&#12503;&#12525;&#12472;&#12455;&#12463;&#12488;FAQ]] [[zh:Wikipedia:&#24120;&#35265;&#38382;&#39064;&#35299;&#31572;/&#39033;&#30446;]] Wikipedia:Glossary 2799 11762 2005-09-19T09:25:41Z Chaduvari 97 /* A */ <div style="border: 1px solid #ffad80; padding: .5em 1em; color: #000; background-color: #fff7cb; margin: 3px 3px 0;"> సారాంశం సారాంశాలు ''గమనిక: ఈ పదకోశం లోని అర్ధాలు, నిర్వచనాలు సముదాయ పేజీల్లోనూ (చర్చ, వికీపీడియా, సభ్యుడు, మెట, మొ..) మరియు [[Wikipedia:Edit summary|దిద్దుబాటు సారాంశం]] రాయడంలో వాడుకోవచ్చు. కానీ విగ్జ్నాన వ్యాసాలు రాసేటపుడు ఈ పదకోశాన్ని పక్కన పెట్టి, సామాన్యులందరికీ సులభంగా అర్ధమయ్యే భాషలోనే రాయండి. చూడండి: [[Wikipedia:పదాల వివరణ]]''.</div><br clear="all"> {{Shortcut|[[WP:G]]}} '''[[Wikipedia|వికీపీడియా]]లో సాధారణంగా వాడే పదాల [[కోశమిది]]'''. మరింత సహాయం కావాలంటే, [[Wikipedia:సహాయం]], [[Wikipedia:ప్రశ్నలు]] మరియు [[Wikipedia:సమర్పణ ప్రశ్నలు]] చూడండి. [[Wikipedia:Edit summary|దిద్దుబాటు సారాంశం]] లో వాడే పొడి పదాల (abbreviations) అర్ధం కొరకు [[Wikipedia:దిద్దుబాటు సారాంశం సూచిక]] చూడండి. [[Wikipedia:Votes for deletion|VfD]] లో సాధారణంగా వాడే ''పొట్టి లిపి '' కొరకు [[Wikipedia:తొలగింపుకై వోట్లు, మార్గదర్శిని]] చూడండి. __NOTOC__ {{compactTOC4}} ==A== ;<span id=Accidental_link style="font-weight: bold">Accidental link - సూటి లింకు</span> : A [[#Wikilink|wikilink]] where the displayed text is the name of the target article. To display text other than the name of the target article, use a [[#Piped link|piped link]]. :''సూటి లింకు'': లింకులో మనకు కనపడే పేరు, గమ్యస్థానపు వ్యాసపు పేరు ఒకటే ఉంటుంది. లింకుకు గమ్యస్థానపు వ్యాసపు పేరును కాకుండా వేరే పేరును పట్టాలనుకుంటే ''[[#Piped link|పైపు లింకు]]''ను వాడండి ;<span id="Admin" style="font-weight: bold">Admin - నిర్వాహకుడు</span> : Short for [[Wikipedia:Administrator|Administrator]]. A user with extra technical privileges who does housework. : ''Also used: '''[[#Sysop|Sysop]]'''.'' :[[Wikipedia:Administrator|నిర్వాహకుడు]]. ఇల్లు చక్కబెట్టడానికి ప్రత్యేక అనుమతులు గల సభ్యుడు ;<span id=Advertorial style="font-weight: bold">Advertorial|వ్యాపార వ్యాసం</span> : Describing an article that exists more to advertise or promote a product, company, service or site than to provide encyclopedic information on it. :విగ్జ్నానం కంటే కూడా వ్యాపార లాభం కొరకు ఉద్దేశించిన వ్యాసం ;<span id=Anchor style="font-weight: bold">Anchor</span> : An [[HTML]] term for code that lets you link to a specific point in a page, using the "#" character. You can use them to link to a [[Wikipedia:section|section]] of a page, e.g. [[Wikipedia:How to edit a page#Links,_URLs,_images]]. ''Note that anchors currently have no effect in redirects.'' ;<span id=AOTW style="font-weight: bold">AOTW</span> : [[Wikipedia:Article of the week|Article of the week]], an article needing improvement that is selected by vote to be the subject of widespread cooperative editing for a week. This has been recently renamed as [[Wikipedia:Collaboration of the week]], or '''[[#COTW|COTW]]'''. ;<span id=Arbitration style="font-weight: bold">Arbitration - మధ్యవర్తిత్వం</span> : The final step in the [[Wikipedia:Dispute resolution|dispute resolution]] process. : వివాద పరిష్కార దిశలో చిట్టచివరి సాధనం : ''See also [[Wikipedia:Arbitration Committee]].'' ;<span id=Archive style="font-weight: bold">Archive - సంగ్రహం, దాచు</span> : A '''[[#Subpage|subpage]]''' of a '''[[#Talk page|Talk page]]''' to which some parts of the discussion are transferred, to reduce the size of the Talk page. Rarely, the term may refer to the [[Wikipedia:Archive]] page, for obsolete historical material. : చర్చా పేజీ నిడివి పెరిగిపోయినపుడు, దాని పరిమాణం తగ్గించడానికి కొంత భాగాన్ని వేరే చోటికి బదిలీ చెయ్యటం : ''See also: [[Wikipedia:How to archive a talk page]].'' ;<span id=Article style="font-weight: bold">Article - వ్యాసం</span> : An encyclopedia entry. All articles are pages, but not all pages are articles. : విగ్జ్నాన సర్వస్వంలో ఒక చేర్పు. అన్ని వ్యాసాలూ పేజీలే కానీ, అన్ని పేజీలు వ్యాసాలు కావు : ''See also [[Wikipedia:What is an article]].'' ==B== ;<span id=Ban style="font-weight: bold">Ban - నిషేధం, నిషేధించు</span> : Banning is the extreme, last resort action by which someone is prevented from editing Wikipedia for a prolonged or indeterminate length of time. Reason for banning is usually a long history of biased edits, persistent adding of incorrect or doubtful material, refusal to cooperate with others, or extreme incivility and threats. If someone is banned, their username is blocked, and any username or IP that is with great likelihood identified as being the same person can be blocked without any further reason. See also: '''[[#Block|Block]]'''. : వికీపీడియాలో దుష్ప్రవర్తన కలిగిన వారికి విధించే సిక్షలలో అత్యంత తీవ్రమైనది. నిషేధించిన తరవాత ఆ సభ్యుని స్భ్యనామం తో గానీ ఆ ఐ పి అడ్రసు నున్డి గానీ వికీపీడియా లో దిద్దుబాట్లు చెయ్యలేరు. ;<span id=Be_Bold style="font-weight: bold">Be Bold - చొరవ తీసుకోండి</span> : The exhortation that users should try to fix mistakes in articles themselves, rather than complaining about it. See [[Wikipedia:Be bold in updating pages]]. : వ్యాసాల లోని పొరపాట్లను చొరవ తీసుకుని సరిదిద్దమని సభ్యులను ప్రోత్సహించడం ;<span id=BEEFSTEW style="font-weight: bold">BEEFSTEW</span> : A proposed rubric that some editors use for judging the quality of articles on high schools (and, by extension, elementary schools). See [[User:Dpbsmith/BEEFSTEW]]. ;<span id=BJAODN style="font-weight: bold">BJAODN</span> : Abbreviation for [[Wikipedia:Bad jokes and other deleted nonsense]]. ;<span id=Blanking style="font-weight: bold">Blanking - వెల్ల వేయడం</span> : Removing all content from a page. Newcomers often do this accidentally. On the other hand, if blanking an article is done in bad faith, it is ''[[#Vandalism|vandalism]]''. If blanking is done to a vandalised brand-new page, it is maintenance, and the page will be deleted by an [[#Admin|admin]] within a few hours if no dispute arises. <nowiki>{{delete}}</nowiki> should be added to the blanked page to draw attention to it, rather than just blanking it. Newcomers often mistake blanking for ''deletion''. :ఒక పేజీ లోని మొత్తం సమాచారన్ని తుడిచి వేయడం. సాధారణంగా కొత్తవాళ్ళు పొరపాటున చేస్తూ ఉంటారు. అయితే, కావాలని దురాలోచనతో కూడా కొంతమంది చెయ్యవచ్చు. ఒక్కోసారి, దురుద్దేశంతో ఎవరైనా పేజీలలో అభ్యంతరకరమైన సమాచారం ప్ర్చురిస్తే, నిర్వాహకుడు దానిని తుడిచి వేయవచ్చు. తరువాత ఆ పేజీని తొలగించే పని చేపడతారు. ;<span id=Block style="font-weight: bold">Block</span> : Action by a sysop, removing from a certain IP-number or username the ability to edit Wikipedia. Usually done against addresses that have done vandalism or against users who have been banned. See also: '''[[#Ban|Ban]]'''. ;<span id=Boilerplate_text style="font-weight: bold">Boilerplate text</span> : A standard message which can be added to an article using a [[m:template|template]]. For example, <nowiki>{{stub}}</nowiki> is expanded to the following: <blockquote> <div class="boilerplate metadata" id="stub" style="white-space: nowrap;"> ''This article is a [[Wikipedia:Perfect stub article|stub]]. You can [[Wikipedia:Find or fix a stub|help]] Wikipedia by [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} expanding it]''.</div > </blockquote> : ''See also [[Wikipedia:Boilerplate text]].'' ;<span id=Bot style="font-weight: bold">Bot</span> : A program that automatically or semi-automatically adds or edits Wikipedia-pages. : ''See also [[Wikipedia:Bots]], '''[[#Rambot|Rambot]]'''.'' ;<span id=Broken_link style="font-weight: bold">Broken link - తెగి పోయిన లింకు</span> : ''Also used: '''edit link''', '''red link'''.'' : A link to a nonexistent page, usually colored {{red|red}}. [[Template:]] may display this way depending on your settings. : అసలు ఉనికే లేని పేజీకి ఇచ్చే లింకు. ఎర్రగా ఉంటుంది. మీ అభిరుచులను బట్టి వేరే విధంగా కూడా ఉండవచ్చు. ఈ లింకును నొక్కినపుడు, సంబంధిత ''మార్చు'' పేజీ కి వెళ్ళిపోతుంది. అక్కడ సంబంధిత వ్యాసం రాసి భ్ద్రపరచగానే ఆ పేజీ ఉనికి లోనికి వచ్చినట్లు. అప్పుడు దాని లింకు రంగు నీలంగా మారిపోతుంది. ;<span id=Broken_redirect style="font-weight: bold">Broken redirect</span> : Redirect to a non-existing page. Common opinion is that these should be removed. ;<span id=Bureaucrat style="font-weight: bold">Bureaucrat</span> : A Wikipedia Administrator who has been entrusted with promoting users to sysops. : ''See also [[Wikipedia:Bureaucrats]].'' ==C== ;<span id=Cabal style="font-weight: bold">Cabal</span> : A secretive organization which some Wikipedians claim is ultimately responsible for the development of Wikipedia. Supposedly the Cabal acts to stifle dissent and impose their private [[Wikipedia:Point of view|points of view]] while hypocritically extolling [[Wikipedia:Neutral point of view|NPOV]]. [[#Admin|Admins]] who take action against users for seemingly illogical or immature reasons are often claimed to be acting on behalf of the Cabal. : ''Compare with '''[[#Troll|Troll]]'''.'' : ''See also [[m:Cabal]], [[There Is No Cabal]].'' ;<span id=Category style="font-weight: bold">Category</span> : A category is a collection of pages automatically formed by the Wikipedia servers by analysing category tags in articles. Category tags are in the form <nowiki>[[Category:Computers]]</nowiki>. The part after the ":" is the name of the Category. Adding a category tag causes a link to the category and any super-categories to go to the bottom of the page. As stated, it also results in the page being added to the category listing. A list of basic categories to browse through can be found at [[:Category:Fundamental]]. ;<span id=CfD style="font-weight: bold">CfD</span> : The [[Wikipedia:Categories for deletion]] page. ;<span id=Chatty style="font-weight: bold">Chatty</span> : A term used for articles which seem to attempt a conversation with the reader. Chatty articles may need [[Wikipedia:cleanup|cleanup]]. ;<span id=Cleanup style="font-weight: bold">Cleanup</span> : The process of repairing articles that are ungrammatical, are poorly formatted, etc. Cleanup generally requires only editing skills, as opposed to the specialized knowledge that is more often called for by [[Wikipedia:Pages needing attention|pages needing attention]]. : ''See also: [[Wikipedia:Cleanup process]].'' ;<span id=Comment out="font-weight: bold">Comment out</span> : To hide from normal display whilst retaining the material for editors to see. This is done by inserting the characters <nowiki><!--</nowiki> at the start of the comment text and <nowiki>--></nowiki> at the end. These character strings are used to delimit comments in HTML code. ;<span id=Community Portal="font-weight: bold">Community Portal</span> : One of Wikipedia's main pages. It can often be found on the quickbar (on the left side in most skins), and is a page that lists the collaboration of the week, outstanding tasks that need to be addressed, and several other useful bits of information and resources. The Community Portal is useful for picking an article or topic to work on or read. ;<span id=Contribs style="font-weight: bold">Contribs</span> : Short for contributions. These are the edits that a user has made. ;<span id=Copyedit="font-weight: bold">Copyedit</span> : A change to an article that only affects formatting, grammar, and other presentational aspects. ;<span id=Copyvio style="font-weight: bold">Copyvio</span> : ''Also used: '''copyviol'''.'' : [[Copyright]] violation. Usually used in an edit summary when some copyrighted material has been added to Wikipedia. : ''See also [[Wikipedia:Copyrights]].'' ;<span id=COTW style="font-weight: bold">COTW</span> : [[Wikipedia:Collaboration of the week|Collaboration of the week]], an article needing improvement that is selected by vote to be the subject of widespread cooperative editing for a week. ;<span id=CSB style="font-weight: bold">CSB</span> : [[Wikipedia:WikiProject Countering systemic bias|WikiProject Countering systemic bias]] or, more rarely, an adjective for an topic of concern to the WikiProject, e.g. "This doesn't seem to be a CSB article." ;<span id=Cut_and_paste move style="font-weight: bold">Cut and paste move</span> : Moving a page by taking the text of the page, and put it into the edit window for the second page. Generally considered worse than the 'move page' option, because it causes the page and its edit history to be in different places. Cut and paste moves can be fixed by administrators. : ''See also [[Wikipedia:How to fix cut and paste moves]].'' ==D== ;<span id=dab style="font-weight: bold">dab</span> : ''See '''[[#Disambiguation|Disambiguation]]'''.'' ;<span id=Data dump style="font-weight: bold">Data dump</span> : To import material from outside sources into Wikipedia without editing, formatting and linking. This is frowned upon by most [[Wikipedia:Wikipedians|Wikipedians]]. : ''See also '''[[#Wikify|Wikify]]'''.'' ;<span id=Dead-end_page style="font-weight: bold">Dead-end page</span> : Page that has no links to existing other pages, except perhaps interlanguage links. [[Special:Deadendpages]] lists them, but this function is disabled in some Wikimedia projects. ;<span id=De-admin style="font-weight: bold">De-admin</span> : ''See '''[[#De-sysop|De-sysop]]'''.'' ;<span id=De-bold style="font-weight: bold">De-bold</span> : ''Also used: '''un-bold'''.'' : To remove a phrase's bold typeface, because it is not the first reference to the title or a synonym of the topic (which should be bold), or that it is not the topic of the article at all. Common situations when one would de-bold include: bold foreign words (should instead be italicized) and bold Wikilinks (which, according to current [[Wikipedia:Manual of Style|Manual of Style]], should be plain). ;<span id=Deletionist style="font-weight: bold">Deletionist</span> : Someone who is in favor of deleting some pages that others prefer to keep. Often used as a derogatory term. The term 'inclusionist' for the opposite party is less used. : ''See also [[m:deletionism]] and [[m:inclusionism]].'' ;<span id=De-sysop style="font-weight: bold">De-sysop</span> : ''Also used: '''De-admin'''.'' : Take away someone's sysop status. Used very rarely, in cases where someone has misused their sysop powers. : ''See also [[Wikipedia:Possible misuses of admin privileges]].'' ;<span id=Developer style="font-weight: bold">Developer</span> : A user who can make direct changes to the [[Wikipedia software]] and database. : ''See also [[m:Developer]] for a list of developers and further information.'' ;<span id=De-Wikify style="font-weight: bold">De-Wikify</span> : ''Also used: '''Un-Wikify'''.'' : To remove (de-link) a [[#Wikify|wikification]] of an article. This can be done to remove [[#Self-link|selflinks]] or excessive common-noun Wikification. ;<span id=Dicdef style="font-weight: bold">Dicdef</span> : ''Also used: '''Dictdef'''.'' : Short for a dictionary definition. This term is commonly used on [[Wikipedia:Votes for deletion]] when referring to an article that is more similar to a dictionary article than an encyclopedia one. : ''See also [[Wikipedia:Wikipedia is not a dictionary]].'' ;<span id=Diff style="font-weight: bold">Diff</span> : The difference between two versions of page, as displayed using the ''Page history'' feature, or from [[Special:Recentchanges|Recent Changes]]. The versions to compare are encoded in the [[URL]], so you can make a link by copying and pasting it - for instance when discussing a change on an article's talk page. : ''See also [[m:Help:Diff]].'' ;<span id=Disambiguation style="font-weight: bold">Disambiguation</span> : ''Also used: '''dab''', '''disambig'''.'' : The process of resolving the conflict that occurs when articles about two or more different topics have the same natural title. : ''See also [[Wikipedia:Disambiguation]].'' ;<span id=Disambiguation_page style="font-weight: bold">Disambiguation page</span> : A page that contains various meanings of a word, and refers to the pages where the various meanings are defined. ;<span id=Double_redirect style="font-weight: bold">Double redirect</span> : A [[#Redirect|redirect]] which leads to another redirect. Counterintuitively, this will not bring one to the final destination, so it needs to be eliminated by linking directly to the target redirect. ;<span id=Dupe style="font-weight: bold">Dupe</span> : Short for a duplicate article. Often used when identifying a duplicate page that needs to be '''[[#Merge|merged]]''' with another. ;<span id=DYK style="font-weight: bold">DYK</span> : An abbreviation for [[Template:Did you know]]. {{compactTOC2}} ==E== ;<span id=Edit_conflict style="font-weight: bold">Edit conflict</span> : Two or more parties both attempt to save different edits to the same page at the same time, causing one to get canceled out. : ''See also [[Wikipedia:Edit conflicts]].'' ;<span id=Edit_link style="font-weight: bold">Edit link</span> : ''See '''[[#Broken link|Broken link]]'''.'' ;<span id=Edit_summary style="font-weight: bold">Edit summary</span> : The contents of the "Summary:" field below the edit box on the "Edit this page" page. : ''See also [[Wikipedia:Edit summary]].'' ;<span id=Edit_war style="font-weight: bold">Edit war</span> : ''Also used: '''revert war'''.'' : Two or more parties continually making their preferred changes to a page, and undoing the changes they don't agree with. Generally, an edit war is the result of an argument on a talk page that could not be resolved. : ''See also [[Wikipedia:Edit war]].'' ;<span id=External_link style="font-weight: bold">External link</span> : ''Also used: '''ext. ln''', '''ext lk''', or '''extlink'''.'' : A link to a website not owned by Wikimedia. The alternatives are an '''internal link''', '''wikilink''' or '''free link''' within Wikipedia, and an [[m:interwiki link|interwiki link]] to a sister project. : ''See also [[Wikipedia:External links]].'' ==F== ;<span id=FA style="font-weight: bold">FA</span> : [[Wikipedia:Featured articles|Featured article]], an article that has been selected as representing "the best of Wikipedia". Articles become featured articles when a [[#FAC|FAC]] gets consensus for promotion. ;<span id=FAC style="font-weight: bold">FAC</span> : [[Wikipedia:Featured article candidates|Featured article candidate]], an article that has been proposed for consideration to be [[Wikipedia:Featured articles|featured]] as one of the best in Wikipedia. ;<span id=FARC style="font-weight: bold">FARC</span> : [[Wikipedia:Featured article removal candidates|Featured article removal candidate]], a [[#FA|featured article]] whose "featured" status is considered for removal, either because the featured article criteria or the article itself changed. ;<span id=Fancruft style="font-weight: bold">Fancruft</span> : A [[neologism]] most often seen on [[WP:VFD]], meaning a trivia article of interest only to hardcore fans of a specific film, television series, book, game, etc. Where the line is drawn is highly subjective and can be controversial. Often seen as an insult to those who've contributed that information, and to others interested in the subject. ;<span id=Forest_fire style="font-weight: bold">Forest fire</span> : A [[flame war]] which spreads, seemingly uncontrollably, beyond the pages where it began into unrelated articles' talk pages. A forest fire becomes progressively more difficult for any user to keep track of. On Wikipedia, this is less of a problem than on other [[wiki]]s, due to well-established boundaries for [[Wikipedia:Request for comments|user conduct]], clear guidelines for [[Wikipedia:What Wikipedia is not|article content]], and a formal [[Wikipedia:Dispute resolution|dispute resolution process]]. : ''See also [[wildfire]] and [[MeatBall:ForestFire]].'' ;<span id=Fork style="font-weight: bold">Fork</span> : A splitting of an entity to satisfy different groups of people - in Wikipedia, this can either mean a project-wide split, in which a group of users decides to take a project database and continue with it on their own site (which is perfectly legal under the [[#GFDL|GFDL]]), or the split of an article, usually to a accommodate different [[#POV|POVs]]. The latter is often called a '''POV fork''' and generelly regarded as highly undesirable. ;<span id=Free_link style="font-weight: bold">Free link</span> : A link pointing to another page within Wikipedia or its sister projects by using the wiki markup double square-brackets <nowiki>"[[" and "]]"</nowiki>. Sometimes they are referred to as '''wikilink'''s or '''internal link'''s. These links usually show up as <font color=blue>blue</font> if they are working and you haven't visited them before, <font color=red>red</font> if they are broken, and <font color=purple>purple</font> if they are working and you have visited them before; note that they do not have the arrow symbol characteristic of an external link. ==G== ;<span id="Geogre's Law" style="font-weight: bold">Geogre's Law</span> : A law attributed to [[User:Geogre]] (although he may not have been the first person, and has certainly has not been the only person, to observe this correlation), and most frequently referred to in [[Wikipedia:Votes for deletion]]. Paraphrased, the law states that there exists a strong [[correlation]] between the lack of proper capitalization of a person's name, in the title of a biographical article, and the failure of the subject of that article to satisfy the [[Wikipedia:Criteria for inclusion of biographies]]. ;<span id=GFDL style="font-weight: bold">GFDL</span> : [[GNU Free Documentation License]]. Wikipedia articles are released under this license. : ''See also [[Wikipedia:Copyrights]].'' ;<span id="Google test" style="font-weight: bold">Google test</span> : Running sections or titles of articles through the [[Google]] search engine for various purposes. The four most common are to check for copyright violations, to determine which term among several is the most widely used, to decide whether a person is sufficiently famous to warrant an article or is simply engaging in vanity and to check whether a questionable and obscure topic is real (as opposed to the idiosyncratic invention of a particular individual). : ''See also [[Wikipedia:Google test]].'' ;<span id=GPL style="font-weight: bold">GPL</span> : [[GNU General Public License]]. [[Wikipedia:PHP script|Wikipedia's software]] is released under this license. ==H== ;<span id=History style="font-weight: bold">History</span> : All previous versions of an article, from its creation to its current state. Also called ''page history''. :''See also: '''''[[Wikipedia:Page history]]''' ==I== ;<span id=IfD style="font-weight: bold">IfD</span> :An abbreviation for [[Wikipedia:Images for deletion|Images for Deletion]]. ;<span id=IANAL style="font-weight: bold">IANAL</span> :An abbreviation for I Am Not A Lawyer, indicating that an editor is about to give their opinion on a legal matter as they understand it, although they are not qualified and probably don't fully understand the law in question. ;<span id=Inclusionist style="font-weight: bold">Inclusionist</span> : A user who is of the opinion that Wikipedia should contain as much information as possible, often regardless of presentation or notability. There are varying degrees of [[m:Inclusionism|Inclusionism]] &mdash; radical Inclusionists vote "Keep" on every [[#VfD|VFD]] they come across, while more moderate ones merely express their desire for a wide variety of topics to be covered, even if they do not fit the classical criteria for inclusion in an encyclopedia, or if the articles in question have quality problems. ;<span id=Infobox style="font-weight: bold">Infobox</span> :A consistently formatted table which is present in articles with a common subject. : ''See also: '''[[#Taxobox|taxobox]]'''.'' ;<span id=Internal_link style="font-weight: bold">Internal link</span> : ''See '''[[#Free_link|free link]]'''.'' ;<span id=Interwiki style="font-weight: bold">Interwiki</span> : A link to a sister project; this can be an [[Wikipedia:Interlanguage links|interlanguage link]] to a corresponding article in a [[Wikipedia:Complete list of language wikis available|different language]] in Wikipedia, or a link to a project such as Wikibooks, Meta, etc. ;<span id=Interwiki style="font-weight: bold">ITN</span> :An abbreviation for [[Template:In the news]] ==J== ;<span id=Jimbo style="font-weight: bold">Jimbo</span> : [[Jimmy Wales]], chair of the [[Wikimedia]] Foundation. ==L== ;<span id=Language_link style="font-weight: bold">Language link</span> : ''See '''[[#Interwiki|Interwiki]]'''.'' ==M== ;<span id=Main_Page style="font-weight: bold">Main Page</span> : The page to which every user not specifying an article is redirected. The [[Main Page]] contains links to current events, presents certain articles (like a [[#FA|featured article]] of the day and links to Wikipedia's newest articles), and also serves as an entry point to browsing all articles by topic or other classification. Links to sister projects and other-language Wikipedias are also a prominent feature on the Main Page. Due to its high exposure, all content on the Main Page is [[#Protected page|protected]]. ;<span id=Mediation style="font-weight: bold">Mediation</span> : An attempt by a third party to resolve an edit war or other conflict between users. There exists a [[Wikipedia:Mediation Committee]] which can do so on a more or less official basis as the penultimate step in the [[Wikipedia:dispute resolution]] process. : ''See also: [[Wikipedia:What is mediation?]]; [[Wikipedia:Mediation]].'' ;<span id=MediaWiki style="font-weight: bold">MediaWiki</span> : The software behind Wikipedia and its sister projects, as well as several projects not related to Wikimedia, and a namespace. : ''Compare with '''[[#Wikimedia|Wikimedia]]'''.'' : ''See also [[Wikipedia:MediaWiki]], [[Wikipedia:MediaWiki namespace]].'' ;<span id=Merge style="font-weight: bold">Merge</span> : Taking the text of two pages, and turning it into a single page. ;<span id=Mergist style="font-weight: bold">Mergist</span> : A user who adheres to the principle of [[m:Mergism|Mergism]], which is a compromise between the [[#Inclusionist|Inclusionist]] and [[#Deletionist|Deletionist]] principles. A Mergist is of the opinion that while many topics merit inclusion, not every topic deserves its own article, and tries to combine these "side" topics into longer, less specific articles. ;<span id=Meta style="font-weight: bold">Meta</span> : A separate [[wiki]] ([http://meta.wikipedia.org http://meta.wikipedia.org]) used to discuss general Wikipedia matters. In the past, this has been called ''Metapedia'', ''Meta Wikipedia'', ''Meta Wikimedia'', and many other combinations. : ''See also [[Wikipedia:Meta|Meta]].'' ;<span id=Meta_page style="font-weight: bold">Meta page</span> : Page that provides information about Wikipedia. Meta pages are more correctly referred to as [[Wikipedia:project namespace|project namespace]] pages. Meta pages should not be confused with a page on Meta-Wikimedia. : ''See also [[Wikipedia:Meta page]].'' ;<span id=Mirror style="font-weight: bold">Mirror</span> : A website other than Wikipedia that uses content original to Wikipedia as a source for at least some of its content. : ''See also [[Wikipedia:Mirrors and forks]].'' ;<span id=Move="font-weight: bold">Move</span> : Changing the name and location of an article because of a misspelling, violation of naming convention, misnomer, or inaccuracy. Involves either renaming the page or moving it and constructing a redirect to keep the original link intact. : ''See also [[Help:Renaming (moving) a page]].'' {{compactTOC2}} ==N== ;<span id=Namespace style="font-weight: bold">n/a</span> : An abbreviation for ''new article'', often used in edit summaries. ;<span id=Namespace style="font-weight: bold">Namespace</span> : A way to classify pages. Wikipedia has namespaces for encyclopedia articles, pages about Wikipedia ([[Wikipedia:Project namespace|project namespace]]), [[#User_page|user pages]] (User:), special pages (Special:), [[#Template|template]] pages (Template:), and [[#Talk_page|talk pages]] (Talk:, Wikipedia talk:, and User talk:), among others. : ''See also [[Wikipedia:Namespace]].'' ;<span id=Newbie_test style="font-weight: bold">Newbie test</span> : ''Also used: '''newb test''', '''noob test'''.'' : An edit made by a newcomer to Wikipedia, just to see if "Edit this page" ''really'' does what it sounds like. Newcomers should use [[Wikipedia:Sandbox]] for this purpose. : ''See also [[Wikipedia:Clueless newbies]].'' ;<span id=Notice_board style="font-weight: bold">Notice board</span> :''Also used: '''noticeboard'''.'' : A page which acts as a forum for a group of users, who use it to coordinate their editing. Most notice boards are by geographic location, like the [[WP:UKWNB|UK Wikipedians' notice board]]; a notable exception is the [[WP:AN|Administrators' noticeboard]]. ;<span id=NPOV style="font-weight: bold">NPOV</span> : [[Wikipedia:Neutral point of view|Neutral point of view]], or the agreement to report subjective opinions objectively, so as not to cause edit wars between opposing sides. As a verb, to remove biased statements or slanted phrasing. As an adjective, it indicates that an article is in compliance with Wikipedia's NPOV policy. ;<span id=Nupedia style="font-weight: bold">Nupedia</span> : A Wikipedia predecessor project that shut down in 2003. It is currently inactive and there are no plans to resurrect it. : ''See also: [[Wikipedia:Nupedia and Wikipedia]].'' ==O== ;<span id=Open_tasks style="font-weight: bold">Open tasks</span> : A [[#Template|template]] (found at {{tl|opentask}}) that lists several more or less janitorial things to do. It is found on the [[#Community Portal|community portal]] as well as on many [[#User page|user pages]]. ;<span id=Orphan style="font-weight: bold">Orphan</span> : A page with no links from other pages. You can view lists of [[Special:Lonelypages|orphaned articles]] and [[Special:Unusedimages|images]]. :: ''See also [[Wikipedia:Orphan]].'' ==P== ;<span id=Page style="font-weight: bold">Page</span> : Any individual topic within Wikipedia; the [[web page]] without the top, bottom and side bars. Pages include articles, stubs, redirects, disambiguation pages, user pages, talk pages, documentation and [[Wikipedia:Special pages|special pages]]. ;<span id=Patent_nonsense style="font-weight: bold">Patent nonsense</span> :A humorous pejorative applied to articles that are either completely unintelligible or totally irrelevant. See [[Wikipedia:Patent nonsense]]. ;<span id=Peer_Review style="font-weight: bold">Peer Review</span> :A request to have fellow wikipedians review and help improve an article. Wikipedia has a page specifically for posting such a request and offering up your work for review. See [[Wikipedia:Peer Review]]. ;<span id=Personal_attack style="font-weight: bold">Personal attack</span> :A comment that is not directed at content, but insults or threatens another editor (or a group of editors) personally. To maintain a friendly and productive atmosphere, personal attacks are forbidden per Wikipedia [[#Policy|policy]] and may be grounds for [[#Block|blocking]] in serious and/or repeated cases. : ''See also: [[Wikipedia:No personal attacks]], [[Wikipedia:Remove personal attacks]]'' ;<span id=Phase_I style="font-weight: bold">Phase I</span> : The [[wiki software]] [[UseModWiki]]. Wikipedia used this software prior to [[January 25]], [[2002]]. ;<span id=Phase_II style="font-weight: bold">Phase II</span> : The wiki software written by [[User:Magnus Manske]] and adopted by Wikipedia after [[January 25]], [[2002]] ([[Magnus Manske Day]]). ;<span id=Phase_III style="font-weight: bold">Phase III</span> : A rewritten and improved version of the Phase II software. It was eventually renamed to [[MediaWiki]]. Wikipedia currently uses MediaWiki version 1.4 : ''See also [[Wikipedia:MediaWiki]], [[m:MediaWiki]].'' ;<span id=Phase_IV style="font-weight: bold">Phase IV</span> : A dreamy proposal for the next generation of Wikipedia software made back when complete rewrites were in vogue. Development is now focused on incremental progress. : ''See also [[m:Wikipedia4]].'' ;<span id=Piped_link style="font-weight: bold">Piped link</span> : A link where the displayed text is not the name of the target article. Such links are created using the ''pipe character'' "|" e.g. <nowiki>[[Target article|Displayed text]]</nowiki>. The '''pipe trick''' is a software feature that generates the displayed text for you in certain circumstances. : ''See also [[Wikipedia:Piped link]].'' ;<span id=Pokémon_test style="font-weight: bold">Pokémon test</span> : A heuristic for assessing the relevance or legitimacy of prospective article topics, which holds that any topic more notable than the most obscure species of Pokémon may deserve a Wikipedia article. ;<span id=POV style="font-weight: bold">POV</span> : [[Wikipedia:Point of view|Point of view]]. Often used negatively as an [[adjective]] to indicate [[bias]], as in "That reply was POV, not neutral.". ;<span id=POV_warrior style="font-weight: bold">POV warrior</span> : A wiki editor who aggressively distorts coverage of certain topics to suit his/her biases despite community norms of neutrality. An affliction that especially infests Wikipedia. ;<span id=Project_namespace style="font-weight: bold">Project namespace</span> : The [[Wikipedia:project namespace|project namespace]] is a [[Wikipedia:namespace|namespace]] dedicated to providing information about wikipedia. ;<span id=Protected_page style="font-weight: bold">Protected page</span> : A page that cannot be edited except by sysops. Usually this is done to cool down an edit war. : ''See also [[Wikipedia:This page is protected]].'' ;<span id=The_Pump style="font-weight: bold">The Pump</span> : ''Also used: '''VP'''.'' : A nickname for [[Wikipedia:Village pump]]. ==Q== ;<span id=Quarto style="font-weight: bold">Quarto</span> :'''Wikimedia Quarto''' is a multilingual quarterly newsletter published by the Wikimedia Foundation, Inc. It can be read online [http://wikimediafoundation.org/wiki/Wikimedia_Quarto here]. ;<span id=Quickpoll style="font-weight: bold">Quickpoll</span> : A poll among Wikipedia regulars on issues that need to be quickly resolved, such as the banning of problematic users. Also used as verb: ''to quickpoll'', meaning ''to hold a quickpoll''. Considered obsolete. ==R== ;<span id=Rambot style="font-weight: bold">Rambot</span> : A controversial [[#Bot|bot]] written by [[User:Ram-Man]] and used to enter [[United States]] geographical data for tens of thousands of cities, notable and otherwise. : ''See also [[User talk:Rambot]].'' ;<span id=Random page style="font-weight: bold">Random page</span> : The Random page link is on the left of each page for most [[Wikipedia:skin|skins]]. It will take you to a Wikipedia article that is chosen by a computer algorithm without any deliberate pattern or meaning to the choice. ;<span id=RC style="font-weight: bold">RC</span> :An abbreviation for [[#Recent changes|Recent changes]] ;<span id=Re-creation style="font-weight: bold">Re-creation</span> : A posting either of the same text of a deleted article by a new user, or of the same text or different text of a deleted article by the original creator. ;<span id=Recent_changes style="font-weight: bold">Recent changes</span> :A dynamically generated page (found at [[Special:Recentchanges]]) that lists all edits in descending chronological order. Recent changes are checked regularly by editors doing '''RC patrol''', which means checking all suspicious edits to catch [[#Vandalism|vandalism]] as early as possible. Another way of watching recent changes is the [irc://browne.wikimedia.org/#en.wikipedia Recentchanges IRC channel], which announces changes in realtime. ;<span id=Redirect style="font-weight: bold">Redirect</span> : ''Also used: '''redir'''.'' : A page title which, when requested, merely sends the reader to another page. This is used for synonyms and ease of linking. For example, ''[[impressionist]]'' might redirect to ''[[impressionism]]''. : ''See also [[Wikipedia:Redirect]].'' ;<span id=Red_link style="font-weight: bold">Red link</span> : ''See '''[[#Broken link|Broken link]]'''.'' ;<span id=Refactor style="font-weight: bold">Refactor</span> : The act of restructuring a document, usually applied to the ordering and summarizing of [[#Talk page|talk pages]]. :''See also: [[Wikipedia:Refactoring talk pages]]'' ;<span id="Reincarnation" style="font-weight: bold">Reincarnation</span> :A new user account created by a [[#Ban|banned]] user. ;<span id=Revert style="font-weight: bold">Revert</span> : An edit that reverses changes made by someone else. : ''See also [[Wikipedia:Revert]]'' ;<span id=Revert war style="font-weight: bold">Revert war</span> : ''See '''[[#Edit war|Edit war]]'''.'' ;<span id=RfA style="font-weight: bold">RfA</span> : Can mean [[Wikipedia:Requests for adminship|request for adminship]] or [[Wikipedia:Requests for arbitration|request for arbitration]], depending on the context. The latter is frequently abbreviated '''''RfAr''''' to avoid the ambiguity. ;<span id=RfC style="font-weight: bold">RfC</span> : Request for comment, part of the [[Wikipedia:Dispute resolution|dispute resolution]] process. A request for comment is an informal process for soliciting input from Wikipedians about a question of article content or a user's conduct. : ''See also: [[Wikipedia:Requests for comment]].'' ;<span id=RfD style="font-weight: bold">RfD</span> : The [[Wikipedia:Redirects for deletion]] page. ;<span id=RfM style="font-weight: bold">RfM</span> : Request for [[Wikipedia:Glossary#mediation|mediation]], part of the [[Wikipedia:Dispute resolution|dispute resolution]] process. : ''See also: [[Wikipedia:Requests for mediation]].'' ;<span id=rm style="font-weight: bold">rm</span> : Remove. Used in edit summaries to indicate that a particular piece of text or formatting has been deleted. ;<span id=Rollback style="font-weight: bold">Rollback</span> : To change a page back to the version before the last edit. Sysops have special possibilities to do this more easily. ;<span id=rv style="font-weight: bold">rv</span> : Revert. An edit summary indicating that the page has been reverted to a previous version, often because of [[Wikipedia:vandalism|vandalism]]. : ''See also [[Wikipedia:How to revert a page to an earlier version]].'' ==S== ;<span id=s/word1/word2/ style="font-weight: bold">s/word1/word2/</span> : Replace ''word1'' with ''word2''. Used in edit summaries. It is a reference to the command for "find and replace" in languages such as [[sed]] and [[Perl]]. '''s/word1/word2/g''' means "replace ''all occurrences'' of ''word1'' with ''word2''" (''g'' stands for "global"). ;<span id=Sandbox style="font-weight: bold">Sandbox</span> : A [[sandbox]] is a page that users may edit however they want. Though it is meant to help users experiment and gain familiarity with [[#Wiki markup|Wiki markup]], the public sandbox at [[Wikipedia:Sandbox]] is often filled with [[Wikipedia:Sandbox In-sand-ity|strange things]] and [[Wikipedia:patent nonsense|patent nonsense]]. In addition to the public sandbox, users may create private sandboxes on [[Wikipedia:subpages|subpages]] of their [[Wikipedia:user page|user page]], e.g. [[User:Hephaestos/Sandbox]]. ;<span id=Section_editing style="font-weight: bold">Section editing</span> : Using one of the '[edit]' links to the right of each section's title, one can get an edit window containing only the section of the page that's ''below'' the [edit] link. This makes it (hopefully) easier to find the exact spot where one wants to edit, and helps you avoiding an [[#Edit conflict|edit conflict]]. You can turn section editing off in your [[Special:preferences|preferences]] under the "Enable section editing via [edit] links" option. ;<span id=Self-link style="font-weight: bold">Self-link</span> : A Wikilink contained in an article that points the reader to that same article, e.g. linking ''[[Vice President]]'' in the article "[[Vice President]]". Such links are automatically displayed as '''strongly emphasised text''' rather than links, but the more complex case of a link which ''redirects'' to the same article is not, and should be de-[[#Wikify|wikified]]. ;<span id=Skin style="font-weight: bold">Skin</span> : The appearance theme in [[Special:Preferences]]. Currently, five are available: Standard, Nostalgia, Cologne Blue, Monobook, and MySkin. ;<span id=Sock_puppet style="font-weight: bold">Sock puppet</span> : Another user account created secretly by an existing wikipedian, generally to manufacture the illusion of support in a vote or argument. Also, particularly on [[#VfD|VfD]], a friend of an existing Wikipedian who has created an account solely for the purpose of supporting that wikipedian in a vote. It is not always possible to tell the difference. : ''See also [[Wikipedia:Sock puppet]].'' ;<span id=Soft_redirect style="font-weight: bold">Soft redirect</span> : A very short article or page that essentially points the reader in the direction of another page. Used in cases where a normal redirect is inappropriate for various reasons (e.g. it is a cross-wiki redirect) : ''See also [[Wikipedia:Soft redirect]]''. ;<span id=sp style="font-weight: bold">sp</span> : Short for ''spelling correction''. Used in [[Wikipedia:Edit summary|edit summaries]]. ;<span id=Speedy_delete style="font-weight: bold">Speedy delete</span> : Deletion of a page without prior discussion. Pages can be speedily deleted only under very specific circumstances, see [[Wikipedia:Criteria for speedy deletion]] for those. ;<span id=Split style="font-weight: bold">Split</span> : Separating a single page into two or more pages. ;<span id=Steward style="font-weight: bold">Steward</span> : An [[#Administrator|Administrator]] who has been empowered to change any user's status, including granting and revoking Administrator status and granting [[#Bureaucrat|bureaucrat]] status. : ''See also [[Wikipedia:Administrators#Stewards]].'' ;<span id=Stub style="font-weight: bold">Stub</span> : An article usually consisting of one short paragraph or less. : ''See also [[Wikipedia:Find or fix a stub]].'' ;<span id=Strike_out style="font-weight: bold">Strike out</span> : Placement of text in strikethrough (HTML &lt;s&gt;&lt;/s&gt;) tags. This is very rarely used in articles, but is relatively common in votes and discussions when a contributor changes his opinion. As not to cause confusion, the outdated comments are stricken out (<s>like this</s>). ;<span id=Sub-stub style="font-weight: bold">Sub-stub</span> : A very short [[#Stub|stub]]. For example, an article that is no more than a simple definition ("An airplane is a type of winged flying vehicle"). The practice of tagging short articles as substubs has been deprecated - tag them as stubs instead. : ''See also [[Wikipedia:Substub]].'' ;<span id=Subpage style="font-weight: bold">Subpage</span> : A page connected to a parent page. You can only create subpages in certain namespaces. Do not use subpages in the main article space. : ''See also [[Wikipedia:Subpages]].'' ;<span id=Sysop style="font-weight: bold">Sysop</span> : ''See '''[[#Admin|Admin]]'''.'' {{compactTOC2}} ==T== ;<span id=Talk_page style="font-weight: bold">Talk page</span> : A page reserved for discussion. All pages within Wikipedia (except talk pages themselves!) have talk pages attached to them. : ''See also [[Wikipedia:Talk page]].'' ;<span id=Taxobox style="font-weight: bold">Taxobox</span> : A type of [[#Infobox|infobox]], a taxobox is a [[taxonomy]] table positioned at the right side of an entry for a species of organism (or for a [[genus]] or [[family]]), giving a chart of the [[Kingdom (biology)|kingdom]], [[phylum]], etc. of the creature. Taxoboxes are also used for similar standardised tables. : ''See also [[Wikipedia:Taxobox]].'' ;<span id=Template style="font-weight: bold">Template</span> : A way of automatically including the contents of one page within another page, used for '''[[#Boilerplate text|boilerplate text]]''', navigational aids, etc. : ''See also: [[Wikipedia:Template namespace]].'' ;<span id=TfD style="font-weight: bold">TfD</span> : The [[Wikipedia:Templates for deletion]] page. ;<span id=Transclusion style="font-weight: bold">Transclusion</span> :There are two main ways of using templates on articles: inclusion (accomplished by using <code><nowiki>{{Template Name}}</nowiki></code>), and transclusion (<code><nowiki>{{subst:Template Name}}</nowiki></code>). The former will include the content of ''Template Name'' on the fly whenever the article is loaded, while the latter will permanently insert the content of the template onto the article. Thus, using transclusion, if the template content is modified at a later date, the article's content will ''not'' change. :Transclusion is the preferred method for short-term, non-permanent notices, as it is less confusing, and even helps to lighten the load on the database. ;<span id=Translation style="font-weight: bold">Translation</span> : The English-language Wikipedia should have only pages in English. Non-English pages are subject to deletion unless translated. : ''See also: [[Wikipedia:Pages needing translation into English]] for pages on the English Wikipedia that are written in a foreign language; [[Wikipedia:Translation into English]] for requests for translations into English of pages from foreign-language Wikipedias.'' ;<span id=Transwiki style="font-weight: bold">Transwiki</span> : Move a page to another wiki, in particular [[Wiktionary]], [[Wikibooks]], [[Wikisource]] or [http://sep11.wikipedia.org sep11]. : ''See also [[m:Transwiki]].'' ;<span id=Troll style="font-weight: bold">Troll</span> : A user who incites or engages in disruptive behavior ('''[[internet troll|trolling]]'''). There are some people who just enjoy causing conflict, and there are those who make a hobby of it. However, these are few in number. Calling someone a troll in a dispute is a bad idea; it has an effect similar to [[Godwin's law|calling someone a Nazi]] &ndash; no further meaningful debate can be held. : ''Compare with '''[[#Cabal|Cabal]]'''.'' : ''See also [[polarization (psychology)|polarization]].'' ;<span id=Tyop style="font-weight: bold">Tyop</span> : A cute misspelling of [[typo]]. Used as an edit summary when correcting typos. : ''See also [[Wikipedia:typo]].'' ==U== ;<span id=Unencyclopedic style="font-weight: bold">Unencyclopedic</span> : What should not be in Wikipedia; the term is highly debated and sometimes considered useless or tautological. : ''See also [[Wikipedia:Unencyclopedic]].'' ;<span id=Un-wiki style="font-weight: bold">Un-wiki</span> : Going against the character of a [[Wiki]]. Usually saying that something is un-wiki means that it makes editing more difficult or impossible. ;<span id=UseMod style="font-weight: bold">UseMod</span> : ''See [[UseModWiki]].'' ;<span id=Userfy style="font-weight: bold">Userfy</span> : To turn a page in the article namespace into a user page or [[#Subpage|subpage]]. ;<span id=User_page style="font-weight: bold">User page</span> : A personal page for [[Wikipedia:Wikipedians|Wikipedians]]. Most people use their pages to introduce themselves and to keep various personal notes and lists. They are also used by Wikipedians to communicate with each other via the user talk pages. A user page is linked to as <nowiki>[[User:Hephaestos|Hephaestos]]</nowiki> and appears as [[User:Hephaestos|Hephaestos]]. : ''See also [[Wikipedia:User page]].'' ;<span id=umbrella_nomination style="font-weight: bold">umbrella nomination</span> : A nomination (e.g. on [[WP:CfD|CfD]]) that contains several items (e.g. categories) which normally are nominated individually. ==V== ;<span id=Vandalbot style="font-weight: bold">Vandalbot</span> : Some kind of [[#bot|bot]] being used for vandalism or spamming. Recognizable by the fact that one or a few IP-addresses make many similar clearly vandalist edits in a short time. In the worst cases these have created or vandalized hundreds of pages in several Wikipedias in a timespan of only minutes. : ''See also [[m:Vandalbot]].'' ;<span id=Vandalism style="font-weight: bold">Vandalism</span> : Deliberate defacement of Wikipedia pages. This can be by deleting text or writing nonsense, bad language etcetera. The term is often incorrectly used to discredit the views of an opponent in edit wars. Vandalism can be reported at [[Wikipedia:Vandalism in progress]]. : ''See also [[m:Wikipedia vandalism]].'' ;<span id=Vanity_page style="font-weight: bold">Vanity page</span> : A page in the article [[Wikipedia:Namespace|namespace]] that presents biographical details of a non-famous person favorably and is considered inappropriate and/or [[Wikipedia:Unencyclopedic|unencyclopedic]] by most Wikipedians. Such articles are often suspected to be written by their subjects. : ''See also [[Wikipedia:Wikipedia is not a vanity press]].'' ;<span id=VfD style="font-weight: bold">VfD</span> : The [[Wikipedia:Votes for deletion]] page. : ''See also [[Wikipedia:Votes for deletion phrases]] for explanation of some terms used on VfD.'' ;<span id=VfU style="font-weight: bold">VfU</span> : The [[Wikipedia:Votes for undeletion]] page. ;<span id=Village_pump style="font-weight: bold">Village pump</span> : The main community forum of Wikipedia (found at [[Wikipedia:Village pump]]), where proposals, policy changes, technical problems and other internals are announced and discussed in front of a wider audience than a topic-specific page would have. ;<span id=VP style="font-weight: bold">VP</span> : Shorthand for [[#Village pump|Village pump]]. ==W== ;<span id=Watchlist style="font-weight: bold">Watchlist</span> : A set of pages selected by the user, who can then click on [[Special:Watchlist|My watchlist]] to see recent changes to those pages. : ''See also: [[meta:Help:Watching pages|Help:Watching pages]]''. ;<span id=Wikibooks style="font-weight: bold">Wikibooks</span> : A Wikipedia sister project that works to develop free textbooks, manuals, and other texts online. : ''See also [[Wikibooks]].'' ;<span id=Wikibreak style="font-weight: bold">Wikibreak</span> : ''Also used: '''Wikivacation'''.'' : When a [[Wikipedia:Wikipedian|Wikipedian]] takes a break from [[Wikipedia]]. : ''See also [[m:Wikibreak]].'' ;<span id=Wikify style="font-weight: bold">Wikify</span> : To format using '''[[#Wiki_markup|Wiki markup]]''' (as opposed to plain text or [[HTML]]) and add internal links to material, incorporating it into the whole of Wikipedia. Noun: '''Wikification'''. Sometimes abbreviated '''wfy'''. : ''See also [[:Category:Articles that need to be wikified]].'' ;<span id=Wikilink style="font-weight: bold">Wikilink</span> : A link to another Wikipedia page, as opposed to an '''[[#External link|external link]]'''. See [[Wikipedia:Canonicalization]]. ;<span id=Wiki_markup style="font-weight: bold">Wiki markup</span> : ''Also used: '''wiki text''', '''wikitext'''.'' : Code like HTML, but simplified and more convenient, for example <nowiki>'''bold'''</nowiki> instead of <nowiki><b>bold</b></nowiki>. It is the source code stored in the database and shown in the edit box. [[Wikipedia:Searching|Searching]] by the Wikipedia software is done in the wikitext, as opposed to searching by Google, which is done in the resulting text. The size of a page is the size of the wikitext. : ''See also [[Wikipedia:How to edit a page]].'' ;<span id=Wikimedia style="font-weight: bold">Wikimedia</span> : Properly '''Wikimedia Foundation Inc.''', a non-profit organisation that provides a legal, financial and organisational framework for Wikipedia and its sister projects and provides the necessary hardware. : ''Compare with '''[[#MediaWiki|MediaWiki]]'''.'' : ''See also [[Wikimedia]].'' ;<span id=Wikipedian style="font-weight: bold">Wikipedian</span> : ''Also used: '''Wikipedist''', '''Wikipede'''.'' : A contributor to Wikipedia. : ''See also [[Wikipedia:Wikipedians]].'' ;<span id=WikiProject style="font-weight: bold">WikiProject</span> : An attempt to standardise the content and formatting of a particular category of articles using an agreed template. : ''See also [[Wikipedia:WikiProject]].'' ;<span id=Wikiquette style="font-weight: bold">Wikiquette</span> : The Wikipedia etiquette of working with others on Wikipedia. : ''See also [[Wikipedia:Wikiquette]].'' ;<span id=Wikiquote style="font-weight: bold">Wikiquote</span> :A Wikipedia sister project to create a free online collection of quotations. : ''See also [[Wikiquote]].'' ;<span id=Wikisource style="font-weight: bold">Wikisource</span> : A Wikipedia sister project to create a free online compendium of primary source texts. : ''See also [[Wikisource]].'' ;<span id=Wikispam style="font-weight: bold">Wikispam</span> : Articles with advertorial content. ;<span id=Wikistress style="font-weight: bold">Wikistress</span> : Personal stress or tension induced by editing Wikipedia, or more often by being involved in minor conflict with another editor. Some users maintain a Wikistress meter on their user page. See [[Template_talk:Wstress3d|Wikistress template]], [[:Template talk:Boschmeter|The Bosch Wikistress Meter]] ;<span id=Wiktionary style="font-weight: bold">Wiktionary</span> : A Wikipedia sister project to create a free online dictionary of every language. : ''See also [[Wiktionary]].'' ;<span id=WMF style="font-weight: bold">WMF</span> : ''See [[Wikimedia Foundation]].'' ;<span id=WP style="font-weight: bold">WP</span> : Common abbreviation for [[Wikipedia]], especially for pages in the Wikipedia [[Wikipedia:namespace|namespace]]. See [[Wikipedia:Namespace#Pseudo namespaces]] and [[Wikipedia:WP]]. ==?== ;<span id=en style="font-weight: bold">en: / de: / ja: / etc.</span> : The English / German / Japanese / etc.-language Wikipedia. Often used in ''edit summaries'' to indicate changes to [[#Interwiki|interwiki]] links. For a full list of codes, see [[ISO 639]]. For a full list of Wikipedias, see [[m:Complete list of language Wikipedias available]]. {{compactTOC2}} [[Category:Wikipedia FAQ|Glossary]] [[Category:Wikipedia help|Glossary]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1056;&#1077;&#1095;&#1085;&#1080;&#1082;]] [[de:Wikipedia:Glossar]] <!--[[en:Wikipedia:Glossary]]--> [[fr:Aide:Jargon]] [[is:Wikipedia:Hugtakaskrá]] [[it:Aiuto:Glossario]] [[lb:Hëllef:Jargon]] [[hu:Wikipédia:Szójegyzék]] [[zh-min-nan:Wikipedia:Te&#781;k-s&#251; i&#333;ng-g&#237;]] [[ms:Wikipedia:Glosari]] [[nl:Wikipedia:Terminologie]] [[ja:Wikipedia:&#12454;&#12451;&#12461;&#12506;&#12487;&#12451;&#12450;&#29992;&#35486;&#38598;]] [[simple:Wikipedia:Glossary]] [[zh:Wikipedia:&#26415;&#35821;&#34920;]] User talk:59.93.55.4 2800 7650 2005-08-06T17:13:28Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. ఆకటి వేళల అలపైన వేళల 2801 7655 2005-08-07T17:47:39Z 59.93.48.83 <pre> ఆకటి వేళల అలపైన వేళల తేకువ హరినామమే దిక్కు మరి లేదు కొఱమారియున్న వేళ కులము చెడిన వేళ చెఱవడి వొరుల చేజిక్కినవేళ వొఱపైన హరినామమొక్కటే గతి గాక మఱచి తప్పిననైన మఱి లేదు తెరగు ఆపద వచ్చిన వేళ ఆరడి బడిన వేళ పాపపు వేళల భయపడిన వేళ వోపినంత హరినామ మొక్కటే గతి గాక మాపు దాకా పొరలిన మరిలేదు తెరగు సంకెల బెట్టిన వేళ చంప బిలిచిన వేళ అంకిలిగా నప్పుల వారాగిన వేళ వేంకటేశు నామమే విడిపించ గతినాక మంకు బుద్ది పొరలిన మరిలేదు తెరగు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు వ 2802 11946 2005-09-23T11:22:48Z Chavakiran 19 == అన్నమయ్య పాటలు, "వ" అక్షరంతో మొదలవునవి == మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి #[[వలదన నొరులకు వసమటవే]] #[[వట్టిమోపు మోయనేల వడి ములుగగనేల ]] #[[వాడివో వీడివో హరి వలసిన వారికెల్లా]] #[[విచారించు హరి నావిన్నప మవధరించు]] #[[విడువరా దెంతైనా వెఱ్రివాడైన నీకు]] #[[వినరో భాగ్యము విష్ణుకథ]] #[[విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు]] #[[విభుడ వింతటికి వెరపుతో ననుగావు]] #[[విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా]] #[[వివరముమాలినట్టివెర్రిదేహి తొల్లి ]] #[[విశ్వరూపమిదివో విష్ణురూపమిదివో]] #[[వెనకేదో ముందరేదో వెఱ్రి నేను నా]] #[[వెన్నలుదొంగిలునాటివెఱ్రివా నీవు]] #[[వెర్రివాడ వెర్రివాడ వినియు గనియు మర]] #[[వెఱ్రి మానుప రెవ్వరు వేదురు నాయంత విడువదు]] #[[వెఱ్రివారి దెలుపుటవేవేలు సుకృతము]] #[[వలదననొరులకు వశమటవే]] #[[వివేకించ వేళ లేదు విజ్ఞానమార్గమందు ]] #[[వేసరకు వీ డేల యనకుము విడువ నిన్నిక శరణు చొచ్చితి]] #[[వెఱ్రిదెలిసి రోకలి వెస జుట్టుకొన్నట్టు]] #[[వేవేలు బంధములు విడువ ముడువబట్టె]] #[[వేఱొకచోట లేడు వీడివో హరి]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వెఱ్రిదెలిసి రోకలి వెస జుట్టుకొన్నట్టు 2803 7660 2005-08-07T17:57:02Z 59.93.48.83 <pre> వెఱ్రిదెలిసి రోకలి వెస జుట్టుకొన్నట్టు యిఱ్రిదీముభోగముల నెనసేము మురికిదేహము మోచి మూలల సిగ్గుపడక పొరి బరిమళములు పూసేము పరగ పునుకతల పావనము సేసేమంటా నిరతితోడ దినము నీట ముంచేము. పుక్కట పంచేంద్రియపువుట్టు వుట్టి యందరిలో మొక్కించుక దొరలమై మురిసేము అక్కర నజ్ఞానమనేఅంధకారముననుండి దిక్కుల నెదిరివారి దెలిపేము. దినసంసారమే మాకు దేవుడని కొలుచుక వెనుకొని ఘనముక్తి వెదకేము యెనలేని శ్రీ వేంకటేశ మమ్ము గావగాను తనిసి తొల్లిటిపాటు దలచేము. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] జయ జయ రామా సమరవిజయ రామా 2804 7662 2005-08-07T17:59:30Z 59.93.48.83 <pre> జయ జయ రామా సమరవిజయ రామా భయహర నిజభక్తపారీణ రామా జలధిబంధించిన సౌమిత్రిరామా సెలవిల్లువిరచినసీతారామా అలసుగ్రీవునేలినాయోధ్యరామా కలిగి యజ్ఞముగాచేకౌసల్యరామా అరిరావణాంతక ఆదిత్యకులరామా గురుమౌనులను గానేకోదండరామా ధర నహల్యపాలిటిదశరథరామా హరురాణినుతులలోకాభిరామా. అతిప్రతాపముల మాయామృగాంతక రామా సుతకుశలవప్రియ సుగుణ రామా వితతమహిమలశ్రీవేంకటాద్రిరామా మతిలోనబాయనిమనువంశరామా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వినరో భాగ్యము విష్ణుకథ 2805 7665 2005-08-07T18:01:47Z 59.93.48.83 <pre> వినరో భాగ్యము విష్ణుకథ వెనుబలమిదివో విష్ణు కథ ఆదినుండి సంధ్యాదివిధులలో వేదంబయినది విష్ణుకథ నాదించీనిదె నారదాదులచే వీదివీధులనే విష్ణుకథ వదలక వేదవ్యాసులు నుడిగిన విదితపావనము విష్ణుకథ సదనంబైనది సంకీర్థనయై వెదకినచోటనే విష్ణుకథ. గొల్లెతలు చల్ల గొనకొని చిలుకగ వెల్లవిరియాయ విష్ణుకథ యిల్లిదె శ్రీ వేంకటేశ్వరునామము వెల్లిగొలిపె నీవిష్ణుకథ. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అతడే సకలము అని భావింపుచు 2806 7667 2005-08-07T18:03:16Z 59.93.48.83 <pre> అతడే సకలము అని భావింపుచు నీతితో నడవక నిలుకడ యేది. యెందును జూచిన యీశ్వరుడుండగ విందుల మనసుకు వెలితేది సందడించేహరిచైతన్య మిదివో కందువలిక వెదకగ నేది. అంతరాత్ముడై హరి పొడచూపగ పంతపుకర్శపుభయ మేది సంతత మాతడే స్వతంత్రుడిదివో కొంత గొంత మరి కోరేది లేదు, శ్రీ వేంకటపతి జీవుని నేలగ యీవల సందేహ మిక నేది భావం బీతడు ప్రపంచ మీతడు వేవేలుగ మరి వెదకెడిదేది. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నవనీతచోర నమో నమో 2807 7669 2005-08-07T18:04:37Z 59.93.48.83 <pre> నవనీతచోర నమో నమో నవమహిమార్ణవ నమో నమో హరి నారాయణ కేశవాచ్యుత శ్రీకృష్ణ నరసింహ వామన నమో నమో మురహర పద్మ నాభ ముకుంద గోవింద నరనారాయణరూప నమో నమో. నిగమగోచర విష్ణు నీరజాక్ష వాసుదేవ నగధర నందగోప నమో నమో త్రిగుణాతీత దేవ త్రివిక్రమ ద్వారక నగరాధినాయక నమో నమో. వైకుంఠ రుక్మిణీవల్లభ చక్రధర నాకేశవందిత నమో నమో శ్రీకరగుణనిధి శ్రీ వేంకటేశ్వర నాకజనననుత నమో నమో. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] User talk:59.93.48.83 2808 7671 2005-08-07T18:35:37Z 24.223.241.172 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. జోవచ్యుతానంద జోజో ముకుంద 2809 7672 2005-08-07T18:35:59Z 59.93.51.214 <pre> జోవచ్యుతానంద జోజో ముకుంద రావె పరమానంద రామ గోవింద నందు నింటను జేరి నయము మీఱంగ చంద్రవదనలు నీకు సేవ చేయంగ నందముగ వారిండ్ల నాడుచుండంగ మందలకు దోంగ మా ముద్దురంగ పాలవారాశిలో పవళించినావు బాలుగా మునుల కభయమిచ్చినావు మేలుగా వసుదేవు కుదయించినావు బాలుడై యుండి గోపాలుడైనావు అట్టుగట్టిన మీగ డట్టె తిన్నాడే పట్టి కోడలు మూతిపై రాసినాడే అట్టె తినెనని యత్త యడగ విన్నాడే గట్టిగా నిది దొంగ కొట్టుమన్నాడే గొల్లవారిండ్లకు గొబ్బునకుబోయి కొల్లలుగా త్రావి కుండలను నేయి చెల్లునా మగనాండ్ర జెలిగి యీశాయీ చిల్లతనములు సేయ జెల్లునటవోయి రేపల్లె సతులెల్ల గోపంబుతోను గోపమ్మ మీ కొడుకు మా యిండ్ల లోను మాపుగానే వచ్చి మా మానములను నీపాపడే చెఱిచె నేమందుమమ్మ ఒకని యాలినిదెచ్చి నొకని కడబెట్టి జగడములు కలిపించి సతిపతులబట్టి పగలు నలుజాములును బాలుడై నట్టి మగనాండ్ర చేపట్టి మదనుడై నట్టి అంగజుని గన్న మా యన్న యిటు రారా బంగారు గిన్నెలో పాలు పోసెరా దోగ నీవని సతులు పొంగుచున్నారా ముంగిట నాడరా మోహనాకార గోవర్థనంబెల్ల గొడుగుగా పట్టి కావరమ్మున నున్న కంసుపడగొట్టి నీవు మధురాపురము నేలచేపట్టి ఠీవితో నేలిన దేవకీపట్టి అంగుగా తాళ్ళపా కన్నయ్య చాల శృంగార రచనగా చెప్పెనీ జోల సంగతిగ సకల సంపదల నీవేళ మంగళము తిరుపట్ల మదనగోపాల </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు క్ష 2810 7673 2005-08-07T18:37:23Z 59.93.51.214 #[[క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని 2811 19377 2006-01-29T02:52:53Z Chavakiran 19 <pre> క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని నీరజాలయమునకు నీరాజనం జలజాక్షి మోమునకు జక్కవ కుచంబులకు నెలకొన్న కప్పురపు నీరాజనం అలివేణి తురుమునకు హస్తకమలంబులకు నిలువుమాణిక్యముల నీరాజనం చరణ కిసలయములకు సకియరంభోరులకు నిరతమగు ముత్తేల నీరాజనం అరిది జఘనంబునకు అతివనిజనాభికిని నిరతి నానావర్ణ నీరాజనం పగటు శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై నెగడు సతికళలకును నీరాజనం జగతి నలమేల్మంగ చక్కదనములకెల్ల నిగుడు నిజ శోభనపు నీరాజనం </pre> క్షీరాబ్ధి = పాలసముద్రము <br>కన్యకకు = కన్యకకు (పాలసముద్రము నందు జన్మించిన కన్యకకు ) <br>శ్రీ మహాలక్ష్మికిని = శ్రీ మహాలక్ష్మీదేవికి <br>నీరజాలయమునకు = ? :నీరజము = తామర, ముత్యము, చెంగల్వ కోష్టు <br>నీరాజనం = హారతి <br>జలజాక్షి = జలజము + అక్షి :జలజము = తామర :అక్షి = కన్నులు <br>మోమునకు = మొఖమునకు (తామర కన్నులు కల మొఖమునకు) <br>జక్కవ = చక్రవాక పక్షి ? <br>కుచంబులకు = స్తనములకు , పయోధరములకు <br>నెలకొన్న = <br>కప్పురపు = కర్పూరపు <br>నీరాజనం = హారతి <br>అలివేణి = తుమ్మెద వంటి వెంట్రుకలు కల ఇంతి (స్తీ, పడతి) <br>తురుమునకు = కొప్పునకు (జడ కొప్పునకు) <br>హస్తకమలంబులకు = చేతులకు ? <br>నిలువుమాణిక్యముల = ? <br>నీరాజనం = హారతి <br>చరణ = పాద <br>కిసలయములకు = చిగురులకు, పల్లవములకు <br>సకియరంభోరులకు = ? <br>నిరతమగు = నిరంతరమగు <br>ముత్తేల = ముత్యాల <br>నీరాజనం = హారతి <br>అరిది = దుర్లభము, అశక్యము <br>జఘనంబునకు = నడుము, మొల, మడికట్టు నకు <br>అతివనిజనాభికిని = స్త్రీ నిజ బొడ్డునకిని <br>నిరతి = నిరంతరము <br>నానావర్ణ = రకరకాల రంగుల <br>నీరాజనం = హారతులు <br>పగటు = ప్రకాశించు <br>శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై = శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి పట్టపు రాణి అయి <br>నెగడు = మెరిసిపోవు, ప్రకాశించు <br>సతికళలకును = ? <br>నీరాజనం = హారతులు <br>జగతి నలమేల్మంగ చక్కదనములకెల్ల = జగత్తులో అలిమేల్మంగ చక్కదములకెల్లా <br>నిగుడు = వ్యాపించు <br>నిజ శోభనపు నీరాజనం = నిజ మంగళపు నీరాజనము {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ప 2812 8713 2005-08-17T15:04:23Z 207.46.50.74 #[[పట్టరో వీదుల బరువులు వెట్టి]] #[[పరుసము సోకక పసిడౌనా]] #[[పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను]] #[[పలుమరు వుట్ల పండుగను]] #[[పలువిచారములేల పరమాత్మనీవు నాకు]] #[[పసిడియక్షంతలివె పట్టరో వేగమె రారో]] #[[ప్రతిలేని పూజదల పంగకోటి మణుగులై]] #[[పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా ]] #[[పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను]] #[[పాటించి నమ్మిన వారి భాగ్యముగాదా ]] #[[పాపపుణ్యముల రూపము దేహమిది దీని]] #[[పాప మెఱగను పుణ్యఫల మెఱగను]] #[[పుట్టినట్టె వున్న వాడ పోలేదు రాలేదు]] #[[పురుషోత్తముడ నీవు పురుషాధముడ నేను]] #[[పురుషోత్తముడ నీవే పుణ్యము గట్టుక నన్ను]] #[[పులుగు చెప్పెడి నదె పొంచి మాగురుడు నీకు]] #[[పూచిన యీదేహము పువ్వుగాని పిందెగాని ]] #[[పెట్టిననీ వెఱుగుదు పెనుదిక్కు]] #[[పెంచి తమపెట్టుజెట్టు పెరికివేయ రెవ్వరు]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పురుషోత్తముడ నీవే పుణ్యము గట్టుక నన్ను 2813 19706 2006-02-09T07:33:23Z Chavakiran 19 <pre> పురుషోత్తముడ నీవే పుణ్యము గట్టుక నన్ను రదిచేర్చి రక్షించి దయజూడగదవే ధరలో యాచకునకు ధర్మాదర్మము లేదు సిరుల గాముకునికి సిగ్గు లేదు పరమపాతకునకు భయ మించు కాలేదు విరసపునాకై తే వివేకమే లేదు మించినకృతఘ్నునికి మే లెన్నడును లేదు చంచలచిత్తునకు నిశ్చయమే లేదు అంచల నాస్తికునకు నాచారమే లేదు కొంచనిమూర్ఖుడ నాకు గుణమే లేదు మదించినసంసారికి మరి తనివే లేదు పొదిగొన మూర్ఖునకు బుద్దేలేదు అదన శ్రీ వేంకటేశ అలమేల్మంగదాసుడ నిదివో చనవరి నాకెదురే లేదు అన్నమయ్య పాట రాగం లలిత </pre> <br>పురుషోత్తముడ = పురుషోత్తముడవు (పురుషులలో ఉత్తముడవు, భగవ్ంతుని ఒకానొక పేరు, పురుషులు అనగా కార్య సాధకులు ) <br>నీవే = నీవే <br><br><br>పుణ్యము గట్టుక = (కొంచెం పుణ్యము ఉంటుంది ఈ పని చేసి పెట్టు అని మన తెలుగువాళ్ళు అడుగుతుంటారు చూడండి) పుణ్యము కట్టుకోని <br>నన్ను = నన్ను <br>దరిచేర్చి = ఒడ్డుకు చేర్చి <br><br>రక్షించి = కాపాడి, రక్షించి <br>దయజూడగదవే = దయచూడవా (అని బ్రతిమిలాడుతున్నాడు) <br> <br> <br>ధరలో = భూమిపై <br><br><br>యాచకునకు = అడుక్కునేవానికి <br>ధర్మాదర్మము లేదు = ధర్మము, అధర్మము అని తేడాలు లేవు <br><br>సిరుల గాముకునికి = డబ్బుపై ఆశకలవానికి <br>సిగ్గు లేదు = సిగ్గు అనునది లేదు <br>పరమపాతకునకు = అతి భయంకరమైన పాపములు చేయువానికి <br><br><br>భయ మించు కాలేదు = భయము + ఇంచుక + లేదు = భయము కొంచెము కూడా లేదు <br>విరసపునాకై తే వివేకమే లేదు = విరసపు + నాకైతే + వివేకమే లేదు = ? <br><br> <br>మించినకృతఘ్నునికి = చేసిన సాయం మరచువానికి <br><br><br>మే లెన్నడును లేదు = మేలు + ఎన్నడును + లేదు = మేలు చేయడము ఎన్నడునూ లేదు <br>చంచలచిత్తునకు = చంచలమైన మనస్సుకలవానికి <br>నిశ్చయమే లేదు = ఓ ధృఢ నిశ్చయము లేదు <br><br>అంచల నాస్తికునకు నాచారమే లేదు = భగవంతుని నమ్మనివానికి ఆచారమనునదే లేదు <br>కొంచనిమూర్ఖుడ నాకు గుణమే లేదు = ? <br> <br>మదించినసంసారికి = సంసార సుఖములో మునిగితేలే వానికి <br>మరి తనివే లేదు = తృప్తే లేదు <br><br><br>పొదిగొన మూర్ఖునకు బుద్దేలేదు = వొదిగిన మూర్ఖునకు బుద్దే లేదు <br>అదన శ్రీ వేంకటేశ అలమేల్మంగదాసుడ = అదన(?) శ్రీ వేంకటేశ అలమేల్మంగా సేవకుడనైన నాకు <br>నిదివో చనవరి నాకెదురే లేదు = ? {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] విచారించు హరి నావిన్నప మవధరించు 2814 7679 2005-08-07T18:43:53Z 59.93.51.214 <pre> విచారించు హరి నావిన్నప మవధరించు పచారమే నాదిగాని పనులెల్లా నీవే ॥ పల్లవి ॥ తనువు నాదెందుగాని ~తనువులోనింద్రియములు అవిశము నా చెప్పినట్టు సేయవు మనసు నాదెందుగాని మర్మము నాయిచ రాదు పనిపడి దూరు నాది పరులదే భోగము ॥విచా॥ అలరి నానిద్దర నాదెందగాని, సుఖమెల్ల కలలోని కాపిరాలకతలపాలె తెలివి నాదెందుగాని దినాలు కాలముసొమ్ము యెలమి బేరు నాది యెవ్వరిదో బలువు ॥విచా॥ కర్మము నాదెందు గాని కర్మములోపలమెల్ల అర్మిలి నాజన్మముల ఆదీనమె ధర్మపు శ్రీవేంకటేశ దయానిధివి నీవు నిర్మితము నీ దింతే నేరుపు నీమాయది ॥విచా॥ రాగం కాంభోజి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అదివో నిత్యసూరులు అచ్యుత నీదాసులు 2815 7682 2005-08-07T18:45:38Z 59.93.51.214 <pre> అదివో నిత్యసూరులు అచ్యుత నీదాసులు యెదురులేనివారు యేకాంగవీరులు ॥పల్లవి॥ రచ్చల సంసారమనేరణరంగములోన తచ్చి కామక్రోధాలతలలు గొట్టి అచ్చపుతిరుమంత్రపుటారువుబొబ్బలతోడ యిచ్చలనే తిరిగేరు యేకాంగ వీరులు ॥అది॥ మొరసి పుట్టుగులనేముచ్చు బౌజుల కురికి తెరలి నడుములకు దెగవేసి పొరి గర్మము బొడిచి పోటుగంటుల దూరి యెరగొని తిరిగేరు యేకాంగవీరులు ॥అది॥ వొడ్డినదేహములనేవూళ్ళలోపల చొచ్చి చెడ్డయహంకారమును చెఱలు పట్టి అడ్డమై శ్రీవేంకటేశు నుండనుండి లోకులనే యెడ్డల జూచి నవ్వేరు యేకాంగవీరులు ॥అది॥ రాగము : వరాళి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు శ 2816 8265 2005-08-10T19:02:56Z 59.93.51.225 #[[శరణంటి మాతనిసమ్మంధమున]] #[[శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా]] #[[శ్రీ వేంకటేశ రాజీవాక్ష మేలుకొనవే]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] శరణంటి మాతనిసమ్మంధమున 2817 7684 2005-08-07T18:47:10Z 59.93.51.214 <pre> శరణంటి మాతనిసమ్మంధమున మరిగించి మమునేలి మన్నించవే ॥పల్లవి॥ సకలవేదములు సంకీర్తనలు చేసి ప్రకటించి నిను బాడి పావనుడైన అకలంకుడు తాళ్ళపాకన్నమాచార్యుల వెకలియై యేలిన శ్రీవేంకటనిలయ ॥శర॥ నారదాది సనకసనందనాదులవలె పేరుపడి నిన్ను బాడి పెద్దలైనట్టి ఆరీతి దాళ్ళపాకన్నమాచార్యుల చేరి యేలినయట్టి శ్రీ వేంకటనిలయ ॥శర॥ సామవేదసామగానసప్తస్వరములను బాముతో నీసతి నిన్ను బాడినయట్టి ఆముకొన్న తాళ్ళపాకన్నమాచరుల వేమరు మెచ్చిన శ్రీ వేంకటనిలయా ॥శర॥ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] దేవ నమో దేవా 2818 7686 2005-08-07T18:49:07Z 59.93.51.214 <pre> దేవ నమో దేవా పావనగుణగణభావా ॥పల్లవి॥ జగదాకారచతుర్భుజ గగననీల మేఘశ్యామ నిగమపాదయుగ నీరజనాభ అగణితలావణ్యాననా ॥దేవ॥ ఘనవేదాంతై గణన వుదార కనకశంఖచక్రకరాంకా దినమణిశశాంకదివ్యవిలోచన అనుపమరవిబింబాధరా ॥దేవ॥ భావజకంభవజరక శ్రీవనితాహృదయేశ శ్రీవేంకటగిరిశిఖరవిహార పావనగుణగణభావా। ॥దేవ॥ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు డ 2819 7687 2005-08-07T18:50:05Z 59.93.51.214 #[[డోలాయాం చల డోలాయాం]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] డోలాయాం చల డోలాయాం 2820 7688 2005-08-07T18:50:48Z 59.93.51.214 <pre> డోలాయాం చల డోలాయాం హరే డోలాయాం ॥పల్లవి॥ మీనకూర్మ వరాహా మృగపతిఅవతారా దానవారే గుణశౌరే ధరణిధర మరుజనక ॥డోలా॥ వామన రామ రామ వరకృష్ణ అవతారా శ్యామలాంగా రంగ రంగా సామజవరద మురహరణ ॥డోలా॥ దారుణ బుద్ద కలికి దశవిధఅవతారా శీరపాణే గోసమాణే శ్రీ వేంకటగిరికూటనిలయ 2 ॥డోలా॥ రాగం: వరాళి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] User talk:61.11.63.194 2823 7698 2005-08-08T06:19:16Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * Play around and experiment with stuff in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె Sandbox]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. ఈతని గొలిచితేనే యిన్ని గొలలును దీరు 2824 7701 2005-08-08T06:58:31Z 207.46.50.70 <pre> గౌళ ఈతని గొలిచితేనే యిన్ని గొలలును దీరు చేతనబెట్టుపుణ్యాలు చేరువనే కలుగు పట్టి కాళింగుని దోలి పాముకొల దీర్చినాడు బట్టబాయిటనే రేపల్లెవారికి అట్టె పూతన జంపి ఆడుగొల దీర్చినాడు గట్టిగా గృష్ణుడు లోకమువారికెల్లను బలురావణు జంపి బాపనకొల దీర్చినాడు యిలమీద గలిగినఋషులకెల్లా కొలదిమీరినయట్టికోతికొల దీర్చినాడు సొలసి రాఘవుడదె సుగ్రీవునికిని వొలిసి పురాలు చొచ్చి పూర గొల దీర్చినాడు అల తనదాసులైన అమరులకు సిలుగుగొలలు దీర్చి సేన వరా లిచ్చినాడు చెలగి పరుషలకు శ్రీవేంకటేశుడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] హరిభక్తివోడ యెక్కినట్టివారలే కాని 2825 7709 2005-08-08T07:49:15Z 207.46.50.70 <pre> గుండక్రియ హరిభక్తివోడ యెక్కినట్టివారలే కాని తరగు మొరగులను దాటలే రెవ్వరును నిండు జింతాజలధికి నీళ్ళు దనచిత్తమే దండిపుణ్యపాపాలే దరులు కొండలవంటికరళ్ళు కోరికె లెందు చూచినా తండుముండుపడేవారే దాటలే రెవ్వరును ఆపదలు సంపదలు అందులోనిమకరాలు కాపురపులంపటాలే కైయెత్తులు చాపలపుగుణములే సరిజొచ్చేయేరులు దాపుదండ చేకొని దాటలే రెవ్వరును నెలవై వుబ్బునగ్గులే నిచ్చలు బోటును బాటు బలువైనయాళే బడబాగ్ని యెలమి శ్రీవేంకటేశుహితులకే కాల్నడ తలచి యితరులెల్ల దాటలే రెవ్వరును </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] లేదు భయము మఱి కాదు భవము 2826 19266 2006-01-27T16:05:45Z Chavakiran 19 <pre> లేదు భయము మఱి కాదు భవము ఆదియు నంత్యము దెలిసిన హరియాజ్ఞేకాన తలపులుగడుగక వొడ లటు తా గడిగిన నేమి వెలుపలికాంక్షలు వుడుగక విధులుడిగిన నేమి అలరుచు శ్రీహరిదాస్యము ఆతుమ గలిగినయాతడు చెలగుచు పనులైన సేసిన మరి యేమి పొంచిన కోపము విడువక భోగము విడిచిననేమి పంచేంద్రియములు ముదియక పై ముదిసిన నేమి వించినదైవము నమ్మిన నిర్భరుడయినయాతడు యెంచుక యేమార్గంబుల నెట్టుండిన నేమి వేగమె లోపల గడుగక వెలి గడిగిన నేమి యోగము దెలియక పలుచదువులు దెలిసిన నేమి యీగతి శ్రీ వేంకటపతి నెఱిగి సుఖిందేటియాతడు జాగుల ప్రపమ్చమందును నతమైనా నేమి </pre> లేదు భయము = భయము లేదు <br>మఱి = ఇంకా | మరియూ <br>కాదు భవము --> :భవము = పుట్టుక, సంసారము, ప్రాప్తి, శుభము, సత్త :కాదు = కాదు * సంసారము సరిపోతుందనుకుంట ? <br>ఆదియు నంత్యము = ఆదియును + అంత్యము :ఆదియును = మొదలును, :అంత్యమును = తుదియును <br>దెలిసిన = తెలిసిన <br>హరియాజ్ఞేకాన = హరి ఆజ్ఞ కావున (భయను లేదు, సంసరము కాదు) <br>తలపులు = ఆలోచనలు <br>గడుగక = కడుగక , మార్చుకొనక, శుభ్రపరచక <br>వొడ లటు = వొడలు + అటు :వొడలు = శరీరము :అటు <br>తా = తాను <br>గడిగిన = కడిగిన, శుభ్రపచచిన <br>నేమి = ఏమి (ఏమి లాభము?) <br>వెలుపలికాంక్షలు = బయటి కోరికలు <br>వుడుగక = తొలగక <br>విధులుడిగిన నేమి = పనులు (కర్మలు) మానేసిన ఏమి లాభము? <br>అలరుచు = సంతోషిస్తూ, ప్రకాశిస్తూ <br>శ్రీహరిదాస్యము = శ్రీ హరి సేవ <br>ఆతుమ = ఆత్మయందు (మనస్పూర్తిగా చేస్తున్నవాడు) <br>గలిగినయాతడు = కలిగినవాడు <br>చెలగుచు = ఉత్సాహముతో <br>పనులైన = కర్మలు, పనులు <br>సేసిన మరి యేమి = చేసినా ఏమి (నష్టము?) <br>పొంచిన = దాగిఉన్న <br>కోపము = కోపము <br>విడువక = వదలకు <br>భోగము = కామము, స్త్రీ(పురుష) సాంగత్యము <br> <br>విడిచిననేమి = వదిలినా ఏమి (లాభము?) <br>పంచేంద్రియములు = ఐదు ఇంద్రియములు (కన్ను(చూపు), ముక్కు(వాసన), నాలుక(రుచి), చెవి(వినడం), చర్మము(స్పర్శ)) <br>ముదియక = స్త్రీ (ముద్దియక) <br>పై = పై <br>ముదిసిన నేమి = ఉంచినా(?) ఏమి నష్టము? <br>వించిన = ? <br>దైవము = దేవుడు <br>నమ్మిన = నమ్మిన <br>నిర్భరుడయినయాతడు = భయములేని వాడయిన అతడు <br>యెంచుక = ? <br>యేమార్గంబుల = ఏ మార్గమునందు <br>నెట్టుండిన నేమి = ఎలా ఉంటే ఏమిటి? <br>వేగమె = తొందరగా <br>లోపల = లోపల <br>గడుగక = శుభ్రపరచక <br>వెలి గడిగిన నేమి = బయట శుభ్రపచరిన ఏమి లాభము? <br>యోగము = (భక్తి?) యోగము <br>దెలియక = తెలుసుకోకుండా <br>పలుచదువులు దెలిసిన నేమి = అనేక చదువులు చదివితే ఏమిటి? <br>యీగతి = ఈ విధంగా<br> <br> శ్రీ వేంకటపతి నెఱిగి = వేంకటేశ్వర స్వామిని తెలుసుకొని <br>సుఖిందేటియాతడు = సుఖపడేటి వాడు <br>జాగుల ప్రపమ్చమందును నతమైనా నేమి ???????? {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నారాయ ణాచ్యుతానంత గోవిందా 2827 7713 2005-08-08T07:55:53Z 207.46.50.70 <pre> నారాయ ణాచ్యుతానంత గోవిందా నేరరాదు విజ్ఞానము నీ వియ్యక లేదు నిగమాంతవిదులైతే నిన్నెఱుగుదురుగాక మృగసమానులకేల మీమీదిభక్తి వెగటుగా గృపతోడ విశ్వరూపు చూసినాను సగటుదుర్యోధనుడు బహురూప మనడా చిరపుణ్యులైతే మీ సేవలు సేతురుగాక దురితచిత్తులకు మీత్రోవ యేటికి గరిమ బ్రత్యక్షమై కంబములో గలిగినా హిరణ్యకశిపుడు మి మీంచి శరణనెనా దేవతలయితే మిమ్ము దెలియనేర్తురుగాక యేవల నసురలు మిమ్మెఱిగేరా శ్రీవేంకటాద్రిమీద సిరితో నీవుండగాను కేవలసంసారు లెఱిగియును మఱవరా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పురుషోత్తముడ నీవు పురుషాధముడ నేను 2828 7715 2005-08-08T07:57:05Z 207.46.50.70 <pre> పురుషోత్తముడ నీవు పురుషాధముడ నేను ధరలో నాయందు మంచితన మేది అనంతాపరాధములు అటు నేము సేసేవి అనంతమయినదయ అది నీది నిను నెఱగకుండేటినీచుగుణము నాది నను నెడయకుండేగుణము నీది సకలయాచకమే సరుస నాకు బని సకలరక్షకత్వము సరి నీపని ప్రకటించి నిన్ను దూరేపలుకే నా కెప్పుడూను వెకలివై ననుగాచేవిధము నీది నేర మింతయును నాది నేరు పింతయును నీది సారెకు నజ్ఞాని నేను జ్ఞానిని నీవు యీరీతి శ్రీ వేమ్కటేశ యిట్టే నన్ను నేలితివి ధారుణిలో నిండెను ప్రతాపము నీది </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎక్కడిమతము లింక నేమి సోదించేము నేము 2829 7718 2005-08-08T07:58:03Z 207.46.50.70 <pre> ఎక్కడిమతము లింక నేమి సోదించేము నేము తక్కక శ్రీపతి నీవే దయజూతుగాక కాదనగ నెట్టువచ్చు కన్నులెదుటిలోకము లేదనగ నెట్టువచ్చు లీలకర్మము నీదాసుడ ననుచు నీమరగు చొచ్చుకొంటే యేదెసనైనా బెట్టి యీడేరింతుగాక తోయ నెట్టువచ్చు మించి తొలకేటినీమాయ పాయ నెట్టువచ్చు యీభవబంధాలు చేయార నిన్ను బూజించి చేరి నీముద్రలు మోచి యీయెడ నుండగా నీవే యీడేరింతుగాక తెలియగ నెట్టువచ్చు ద్రిష్టమైననిమహిమ తలచగ నెట్టువచ్చు తగునీరూపు నెలవై శ్రీవేంకటేశ నీవు గలవనుండగా యిలమీద మమ్ము నీవే యీడేరింతు గాక </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఏ 2830 12227 2005-09-28T06:41:26Z Chavakiran 19 #[[ఏగతి నుద్దరించేవో యింతటిమీదట మమ్ము ]] #[[ఏటినేను యేటిబుద్ది యెక్కడిమాయ ]] #[[ఏటిమాట లివి విన నింపయ్యనా మది]] #[[ఏటి సుఖము మరి ఏటి సుఖము]] #[[ఏది నిజంబని యెటువలె నమ్ముదు]] #[[ఏదెస మోxఅము లేదు యెవ్వరికి ననేరు మీ_]] #[[ఏనోరువెట్టుక నిన్ను నేమని కావుమందును ]] #[[ఏమందురు యీమాటకు నిందరూ నిన్ను]] #[[ఏమి చేచే మిక నేము యెంతని దాచుకొందుము]] #[[ఏమి చేయుదు నింక నిందిరాధీశ్వరుడా]] #[[ఏమొకో చిగురుటధరమున ఎడనెడకస్తూరి నిండెను]] #[[ఏలోకమున లేడు యింతటిదైవము మరి]] #[[ఏవి నుపాయాలుగావు యెక్కువ భక్తేకాని]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏమి చేచే మిక నేము యెంతని దాచుకొందుము 2831 7720 2005-08-08T07:59:32Z 207.46.50.70 <pre> ఏమి చేచే మిక నేము యెంతని దాచుకొందుము నీమహిమ యింతంతననేరము నేమయ్యా అంది నిన్ను నొకమాటు హరి యని నుడిగితే పొందినపాతకమెల్లా బొలిసిపోయ మందలించి మఱి యొక మాటు నుడిగినఫల మందె నీ కప్పగించితి మదిగోవయ్యా యిట్టె మీకు రెండుచేతులెత్తొకమాటు మొక్కితే గట్టిగా నిహపరాలు గలిగె మాకు దట్టముగ సాష్టాంగదండౌ వెట్టినఫల మట్టె నీమీద నున్నది అదిగోవయ్యా సరుగ నీకొక మాటు శరణన్న మాత్రమున సిరుల బుణ్యుడ నైతి శ్రీవేంకటేశ ధరలోన నే నీకు దాసుడనైనఫల మరయ నీమీద నున్న దదిగోవయ్యా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏవి నుపాయాలుగావు యెక్కువ భక్తేకాని 2832 7722 2005-08-08T08:00:41Z 207.46.50.70 <pre> దేసాక్షి ఏవి నుపాయాలుగావు యెక్కువ భక్తేకాని దావతి బడక యిది దక్కితే సులభము ముంటిపై సుఖమందుట ముక్కున నూరుపునట్టి దండవాయువు గెలువదలచేదెల్లా చెంటికవట్టుక పోయి చెస గొండ వాకుట వెంట గర్మ మార్గమున విష్ణుని సాధించుట యేనుగుతో బెనగుట యిల నిరాహారియై కాననిపంచేంద్రియాల గట్టబోవుట నానిం చినుపగుగిళ్ళు నమలుట బలిమిని ధ్యానించి మనసుబట్టి దైవము సాధించుట దప్పికి నెండమావులు దాగ దగ్గరబోవుట తప్పుజదువులలో దత్త్వము నెంచుట పిప్పిచవి యడుగుట పెక్కుదైవాల గొలిచి కప్పిన శ్రీవేంకటేశుకరుణ సాధించుట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అప్పడు దైవాలరాయ డాదిమూలమీతడు 2833 7724 2005-08-08T08:02:26Z 207.46.50.70 <pre> శంకరాభరణం అప్పడు దైవాలరాయ డాదిమూలమీతడు యిప్పు డిట్టిమహినుల నెక్కుడాయ నీతడు చేకొని తొలికొలితే చేసినపన్నీరు కాపు జోక గాలువలై సొరిది జార సైకపునీలాద్రినుండి జలజలబారేటి కేకలసెలయేరులరీతి నున్న దిదివో తెప్పలుగా గుప్పినట్టితెల్లనికప్పురకాపు చిప్పిలుచు వెన్నెలలై చిందగాను పుప్పొడిదోగినకల్ప భూజము నిలుచున్న చొప్పున నున్నాడిదివో సొంపులు మీరుచును పొందుగ నంతటిమీద జూసినపునుగుకాపు కందువ మాణిక్యముల గనియైనట్టు అంది శ్రీవేంకటేశ్వరు కదె యలమేలుమంగ చెంది యరత గట్టగా శ్రీవిభుడై నిలిచె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అందరివలెనే వున్నా డాతడా వీడు 2834 7726 2005-08-08T08:03:20Z 207.46.50.70 <pre> సామంతం అందరివలెనే వున్నా డాతడా వీడు యిందుముఖల గూడినా డీత డానాడు యిందరూ నేటేట జేసేయింద్రయాగపుముద్దలు అందుకొని యారగించినాతడా వీడు చెంది మునులసతులసత దెప్పించుక మంచి విందులారగించినాడు వీ డానాడు తొలుత బ్రహ్రదాచినదూడలకు బాలులకు అలరి మారుగడించినాతడా వీడు నిలుచుండేడుదినాలు నెమ్మది వేల గొండెత్తి యిల నావుల గాచినా డీతడానాడు బాలుడై పూతనాదుల బలురక్కసుల జంపి అలరియాటలాడినయాతడా వీడు యీలీల శ్రీవేంకటాద్రి యెక్కినాడు తొలుతే యేలెను బ్రహ్మాదుల నీత డానాడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నీయంతటివా రెవ్వరు నీకు నెదురేది యెందు 2835 7728 2005-08-08T08:04:55Z 207.46.50.70 <pre> నీయంతటివా రెవ్వరు నీకు నెదురేది యెందు చాయల నీసుద్ది విని శరణంటి నేను కావలెనంటే దొల్లి కంభము చించుకవెళ్ళి కైవశమై ప్రహ్లాదు గావవా నీవు తేవలనంటే బ్రహ్మ దేవునికి వేదములు సోవల సముద్రమయిన చొచ్చి తేవా నీవు పట్టియెత్తవలెనంటే బాతాళాన బడ్డకొండ తట్టియెత్తి పాలవెల్లి దచ్చవా నీవు మట్టుపెట్టవలె నంటే మరి భూమి చాపగాగ చుట్టుకపోతే దెచ్చి సొంపుగ నిలుపవా పక్షపామయ్యేనంటే బాండవుల గెలుపించి యీక్షితి యేలించి చనవియ్యవా నీవు రక్షించేనంటే గాతరాన శ్రీవేంకటాద్రి బ్ర త్యక్షమై మావంటివారి దగ గరుణించవా [[సాళంగనాట]] </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు త 2836 8650 2005-08-17T10:20:03Z 207.46.50.75 #[[తనసొమ్మీడేరించక తా మానీనా]] #[[తరుణినీయలుకకెంతటిది ఇంతినీ వేళ]] #[[తాము స్వతంత్రులు గారు తమయంతను ]] #[[తుద సమస్తమును దుర్లభమే]] #[[తెలిసితేమోక్షము తెలియకున్న బంధము]] #[[తెలిసినవాడా గాను తెలియనివాడా గాను]] #[[తెలిసిన వారికి దేవుండితడే]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] తెలిసినవాడా గాను తెలియనివాడా గాను 2837 7731 2005-08-08T08:06:18Z 207.46.50.70 [[రామక్రియ]] <pre> తెలిసినవాడా గాను తెలియనివాడా గాను యిల నొకమాట నీ కెత్తిచ్చితిగాని పుట్టించేవాడవు నీవే బుద్దిచ్చేవాడవు నీవే యెట్టున్నా నపరాదా లేవి మాకు అట్టూ నన్నవారముగా మనగా నీచిత్తమెట్టో కిట్టి వొక మాట మడిగితి నింతేకాని మనసులోపల నీవే మరి వెలుపల నేవే యెనసి అపరాధాలు యేవి మాకు నిను నౌగాదనలేము నీసరివారము గాము అనవలసినమాట అంటి మింతేకాని అంతరాత్మవును నీవే అన్నిటా గావగ నీవే యెంతైనా నపరాధా లేవి మాకు వింత లేక శ్రీవేంకటవిభుడ నీబంట నింతే వంతుకు నే నొకమాట వాకుచ్చితిగాని </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నే ననగా నెంతవాడ నెయ్యపుజీవులలోన 2838 7733 2005-08-08T08:07:54Z 207.46.50.70 [[దేసాళం]] <pre> నే ననగా నెంతవాడ నెయ్యపుజీవులలోన యీనెపాన రక్షించీ నీశ్వరుడేకాక యెవ్వరు బుద్దిచెప్పిరి యిలపై జీమలకెల్లా నెవ్వగ బుట్టల గొల్చు నించుకొమ్మని అవ్వల సంసారభ్రాంతి అనాదినుండియు లోలో దవ్వించి తలకెత్తేయంతర్యామేకాని చెట్టుల కెవ్వరు బుద్దిచెప్పేరు తతికాలాన బుట్టి కాచి పూచి నిండా బొదలుమని గుట్టుతో జైతన్యమై గుణములన్నిటికిని తిట్టపెట్టి రచించినదేవు డింతేకాక బుద్దు లెవ్వరు చెప్పిరి పుట్టినట్టిమెకాలకు తిద్ది చన్ను దాగి పూరి దినుమని పొద్దువొద్దు లోన నుండి భోగములు మఱపిన నిద్దపుశ్రీవేంకటాద్రినిలయుండేకాక </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] హరిదాసులతోడ నల్పులు సరెననరాదు 2839 7735 2005-08-08T08:09:03Z 207.46.50.70 ధన్నాసి <pre> హరిదాసులతోడ నల్పులు సరెననరాదు గురుడు శిష్యుడుననే గుఱిదప్పుగానా కోరి ముత్యపుజిప్పల గురిసినవానయు సారె బెమ్కులలోవాన సరియౌనా శ్రీరమణు డిన్నిటాను జేరియుంటే నుండెగాక సారెకు బాత్రాపాత్రసంగ తంతా లేదా మలయాద్రి మాకులును మహిమీదిమాకులును చలమున నెంచిచూడ సరియౌనా అలరి దేవుడు అంతర్యామియైతే నాయగాక తెలియగ క్షేత్రవాసి దిక్కులందు లేదా అమరులజన్మములు నసురలజన్మములు బమళి బుట్టినంతలో సరియౌనా అమరి శ్రీవేంకటేశు డాతుమైతే నాయగాక తమితో నధికాతిభేదములు లేవా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎవ్వరిభాగ్యం బెట్టున్నదో 2840 7737 2005-08-08T08:10:14Z 207.46.50.70 [[లలిత]] <pre> ఎవ్వరిభాగ్యం బెట్టున్నదో దవ్వు చేరువకు తానె గురుతు పరమమంగళము భగవన్నామము సురలకు నరులకు శుభకరము యిరవుగ నెఱిగిన యెదుటనె వున్నది వరుసల మఱచినవారికి మాయ వేదాంతసారము విష్ణుభక్తి యిది అదిమునులమత మయినది సాదించువారికి సర్వసాధనము కాదని తొలగిన గడుశూన్యంబు చేతినిదానము శ్రీవేంకటపతి యేతల జూచిన నిందరికి నీతియు నిదియే నిజఏవకులకు పాఠకులకు నది భవసాగరము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] తుద సమస్తమును దుర్లభమే 2841 7739 2005-08-08T08:11:59Z 207.46.50.70 [[లలిత]] <pre> తుద సమస్తమును దుర్లభమే అదె సులభుడు మాహరి యొకడే సురలును నరులును సొంపగుసిరులను వొరసిన నిన్నియు నుపాధులే నిరుపాధికుడును నిజకరుణావిధి అరయగ నిదె మాహరి యొకడే అందరియీవులు నఖిలకర్మములు అందగరానిప్రయాసములే యిందిరారమణి నేచినసేవిది చెందరు సుజనులు చెప్పంగలదే యితరోపాయము లేవి చూచిన శ్రుతివిరహితములు శూన్యములే రతి శ్రీవేంకటరమణునిమతి యిది హితపరిపూర్ణం బిది యొకటే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు లలిత ]] అతి సులభం బిదె శ్రీపతి శరణము అందుకు నారదాదులు సాక్షి 2842 7741 2005-08-08T08:13:22Z 207.46.50.70 <pre> అతి సులభం బిదె శ్రీపతి శరణము అందుకు నారదాదులు సాక్షి ప్రతిలే దిదియే నిత్యానందము బహువేదంబులె యివే సాక్షి వేసరకుమీ జీవుడా వెదకివెదకి దైవమును ఆసపాటుగా హరి యున్నా డిదె అందుకు ప్రహ్లాదుడు సాక్షి మోసపోకుమీ జన్మమా ముమ్చినయనుమానములను సేసినభక్తికి జేటు లేదు యీనేత కెల్ల ధ్రువుడే సాక్షి తమకించకుమీ దేహమా తగుసుఖదు:ఖంబుల నలసి అమితము నరహరికరుణ నమ్మితే నందుకు నర్జునుడే సాక్షి భ్రమయకుమీ వివేకమా బహుకాలంబులు యీదీది తమితో దాస్యము తను రక్షించును దానికి బలీంద్రుడే సాక్షి మరిగివుండుమీ వోజిహ్వా మరి శ్రీవేంకటపతిసుతులు అరయగ నిదియే యీడేరించును అందుకు వ్యాసాదులె సాక్షి తిరుగకుమీ విజ్ఞానమా ద్రిష్టపుమాయలకును లోగి సరిలే దితనిపాదసేవకును సనకాదులబ్రదుకే సాక్షి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] హరివారమైతిమి మ మ్మవుగాదనగరాదు 2843 7743 2005-08-08T08:14:56Z 207.46.50.70 [[భూపాళం]] <pre> హరివారమైతిమి మ మ్మవుగాదనగరాదు తరముగా దికను మాతప్పులు లోగొనరో వెన్నడించిసూడువట్టేవిష్ణుమాయ నీకు నేము యిన్నిటా బంతమిచ్చేము యింక గావరో నన్నల ఎట్టిగొనేటిసంసారబంధము నీకు మున్నె కిందువడితిమి ముంచి దయ జూడవో ఆడించేటి కామక్రోదాదిజూజరులాల వోడితిమి మీకు దొల్లె వొరయకురో వీడనికర్మమ నీకు వెఱచి వూరి గఱచే మీడనే ధర్మదార మా కికనైనా బట్టవో దక్కగొన్న మాలోనితనుభోగములాల మొక్కితిమి మాకు గొంతమొగమోడరో యెక్కువ శ్రీవేంకటేశు డేలె మా జన్మములాల గక్కున వేడుకొంటిమి కపటాలు మానరో </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు భూపాళం]] నన్ను నింతగా గడించి నాయమా దిగవిడువ 2844 7745 2005-08-08T08:16:37Z 207.46.50.70 [[కన్నడగౌళ]] <pre> నన్ను నింతగా గడించి నాయమా దిగవిడువ అన్నిటా రక్షించకపో దంతర్యామి సొమ్ము వోవేసినవాడు చుట్టిచుట్టి వీథులెల్లా కమ్ముక వెదకీనత కన్నదాకాను నమ్మిన అజ్ఞానములో నన్ను బడవేసుకొని అమ్మరో వూరకుందురా అంతర్యామి వోడబేరమాడేవాడు వొకదరి చేరితి కూడినయర్థము గాచుకొనీనట యీడనే ప్రపంచములో నిట్టె నన్ను దరిచేర్చి వోడక కాచుకోరాదా వోయంతర్యామి చేరి పుప్పమ్మేవాడు చిట్లు వే గనడట వూరకే శ్రీవేంకటేశ వోపికతోడ అరయ నన్ను బుట్టించినట్టివాడవు నాభార మేరీతి నైన మోవు మిక నంతర్యామి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు కన్నడగౌళ ]] దేవ నీదయ యెంతునో దివ్యసులభ మెంతునో 2845 7747 2005-08-08T08:18:12Z 207.46.50.70 [[దేసాక్షి]] <pre> దేవ నీదయ యెంతునో దివ్యసులభ మెంతునో కావించి అంటగటుక కాచుకుండె విదివో వెదక నావసమా వేగుదాకా నిన్ను నేను కదిసి నీమూరితి కానవసమా యెదుట శంఖుచక్రాల యెట్టిదైవమ నేనని పొదుగుచు నీకునీవే పొడచూపేవుగాక పొగడ నావసమా పురుణించి నీగుణాలు తగుల నావసమా నీతలపెఱిగి విగిడి వేదశాస్త్రాల నిన్ను నీవే చెప్పుకొని పగటుమాయజ్ఞానము పాపే వింతేకాక కొలువ నావసమా గుఱుతెఱిగి నీవెంట చెలగి నాచేతుల బూజించవసమా నిలిచి శ్రీవేంకటేశ నీవే నాయదలో నుండి మలసి పెరరేపుచు మన్నించేవుగాక </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు దేసాక్షి]] అమీదినిజసుఖ మరయలేము 2846 7749 2005-08-08T08:19:59Z 207.46.50.70 [[సాళంగనాట]] <pre> అమీదినిజసుఖ మరయలేము పామరపుచాయలకే భ్రమసితిమయ్యా మనసున బాలు దాగి మదియించివున్నట్టు ననిచి గిలిగింతకు నవ్వినయట్టు ననిచి గిలిగింతకు నవ్వినయట్టు యెనసి సంసారసుఖ మిది నిజము సేసుక తనివోది యిందులోనే తడబడేమయ్యా బొమ్మలాట నిజమటా బూచి చూచి మెచ్చినట్టు తెమ్మగా శివమాడి తా దేఅరైనట్టు కిమ్ముల యీజన్మదు కిందుమీదు నేఱక పమ్మి భోగములనేతెప్పల దేలేమయ్యా బాలులు యిసుకగుళ్ళు పస గట్టు కాడినట్టు వీలి వెఱ్రివాడు గంతువేసినయట్టు మేలిమి శ్రీవేంకటేశ మిమ్ము గొలువక నేము కాల మూరకే యిన్నాళ్ళు గడపితిమయ్యా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు సాళంగనాట ]] ఏమందురు యీమాటకు నిందరూ నిన్ను 2847 7752 2005-08-08T08:21:30Z 207.46.50.70 [[వరాళి]] <pre> ఏమందురు యీమాటకు నిందరూ నిన్ను నీమాయ యెంతైనా నిన్ను మించవచ్చునా నేను నిన్ను గొలిచితి నీవు నన్ను నేలితివి పాని పంచేంద్రియాలేల పనిగొనీవి కానిలేనిబంట్ల దేరకాండ్లు వెట్టిగొనగ దానికి నీ కూరకుండ ధర్మమా సర్వేశ్వరా పుట్టించినాడవు నీవు పుట్టినవాడను నేను వట్టి కర్మమేల నన్ను బాధపెట్టీని వొట్టినసొమ్ముకు వేరొకరు చేయిచాచితే తట్టి నీవు వహించుకోదగదా సర్వేశ్వరా యెదుట నీవు గలవు యిహములో నే గలను చెదరినచిత్తమేల చిమ్మిరేచీని అదన శ్రీవేంకటేశ ఆరితేరినట్టినన్ను వదలక రక్షించుకో వన్నెగా సర్వేశ్వరా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category: అన్నమయ్య పాటలు వరాళి ]] వేసరకు వీ డేల యనకుము విడువ నిన్నిక శరణు చొచ్చితి 2848 7754 2005-08-08T08:23:08Z 207.46.50.70 <pre> వేసరకు వీ డేల యనకుము విడువ నిన్నిక శరణు చొచ్చితి నీసరెవ్వరు లేరు వెదకిన నిండుబండికి జేట వేగా మీరు నాకు గలరు నేనేమి సేసిన గాతురనియెడి ధీరతను జము సరకు గొనకే తివిరి సేసితి బాపము॥ వోరసేయుచు నెంతలేదని వూరకే మీరుంటిరేనియు వారికివి గొరగాను॥ నేనెవ్వరిని నెఱగను మిమ్మేకాని॥ మిమ్ముగొలిచినగర్వమున నేమీ జేయక కాలమందే, నమ్మి కర్మములెల్ల మానితి నాకునాకే వేసరి॥ దొమ్మి కోపక మీకు నాకును దూరమనుచు బరాకుచేసిన యిమ్ములను నన్నవియు రోసును యేల నా కవి నీవేకాక॥ నీకు మొక్కినమందెమేళము నేనొక కొండసేసుక లోకములదేవతలకెల్లను లోను వెలిగా నైతి॥ యీకడను శ్రీవేంకటేశుడ యిప్పుడిటు ననుగరుణజూచితి చేకొనుచు వారె మెత్తురు చెలగి నీకింకరుడననుచు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు క 2849 11940 2005-09-23T11:19:17Z Chavakiran 19 #[[కన్నులపండుగలాయ గడపరాయనితేరు]] #[[కలకాలమిట్లాయ గాపురమెల్లా]] #[[కంచూగాదు పెంచూగాదు కడుబెలుచు మనసు]] #[[కడునజ్ఞానపుకరపుకాల మిదె]] #[[కటకటా యేమిటాను కడవర గానడిదే]] #[[కరుణించు మికనైన కాపురమా]] #[[కలదిదివో సుఖము గలిగినను గర్బము నిలువక మానునా]] #[[కల్లమాడ దొడ్డముద్ర కటకటా]] #[[కాకుంటే యీశూన్యవాదకంఠినచిత్తులచేత]] #[[కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా]] #[[కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు]] #[[కొలనిలోనమునుగోపికలు]] #[[కొలిచిన వారల కొంగుపైడితడు]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కరుణించు మికనైన కాపురమా 2850 7756 2005-08-08T08:24:36Z 207.46.50.70 [[లలిత]] <pre> కరుణించు మికనైన కాపురమా కరికరి బెట్టకుమీ కాపురమా కలలోనిసుఖమైన కాపురమా కలుషమేచవియైనకాపురమా కలను బేహారపుకాపురమా కలడు మా కిదే హరి కాపురమా గంటవేటలో తగులుకాపురమా కంటవత్తివెట్టికాచేకాపురమా గంటుగిందుగా బొరబేకాపురమా కంటిమి శ్రీపతికృప కాపురమా కావిరి వెఱ్రిచేరాయి కాపురమా కావలసినట్లయ్యేకాపురమా శ్రీవేంకటేశ్వరుడు చేరి నిన్ను నన్ను నొక్క కైవశము నేనెగదోకాపురమా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు లలిత ]] అయ్యో వారిభాగ్య మంతేకాక 2851 18731 2006-01-17T13:25:22Z Chavakiran 19 [[రామక్రియ]] <pre> అయ్యో వారిభాగ్య మంతేకాక నెయ్యపువెన్న వట్టుక నెయ్యి వెదకేరు దేవుడు వెల్లవిరై దిక్కులెల్లా నిండుండగా సోవల నాస్తికునకు శూన్యమై తోచు యీవల వాన గురిసి యేరెంతబంటి వారినా కావరపుజీవునకు గతుగతుకే హరి శరణంటే గాచేఅట్టియుపాయమే వుండగ విరసానకు గర్మమే వెగాళమాయ పరగ నరులకెల్లా బట్టపగలై యుండగా అరయ గొన్నిజంతుల కంధకారమాయను యిక్కడ శ్రీవేంకటేశు డెదుటనే వుండగాను అక్కటా మూడున కెందు ననుమానమే మక్కువ నింతా నమృతమయమైన గోడికి తెక్కుల దవ్వ బోయ్యేది తిప్పపెంటలే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category: అన్నమయ్య పాటలు రామక్రియ]] వెన్నలుదొంగిలునాటివెఱ్రివా నీవు 2852 7762 2005-08-08T08:27:50Z 207.46.50.70 <pre> వెన్నలుదొంగిలునాటివెఱ్రివా నీవు విన్నకన్న జాడ గాదు వెఱ్రివా నీవు చేరి నిన్ను నొల్లనట్టిజీవుల నీవు దరాన వీరుడవై మోచేవు వెఱ్రివా నీవు నారపేరు నుడిగితే నాపేరంటా దగిలేవు వీరాన జుట్టమవై వెఱ్రివా నీవు బంటులైనవారికి బరతంత్రుడవై యీ వెంట వెంట దిరిగేవు వెఱ్రివా నీవు అంటే ననరాదు రెండు అడుకులకే చొచ్చేవు వింటే మాకు నవ్వు వచ్చీ వెఱ్రివా నీవు? పావనులయి లోకమెల్లా బదుకుమంటా బేళ్ళు వేవేలు వెట్టుకొంటివి వెఱ్రివా నీవు శ్రీవేంకటేశుడవై చెంది వరము లిచ్చేవు వేవేగ నెవ్వరికైనా వెఱ్రివా నీవు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు పాడి ]] ఇందుకేపో వెరగయ్యీ నేమందును 2853 7764 2005-08-08T08:29:27Z 207.46.50.70 [[శంకరాభరణం]] <pre> ఇందుకేపో వెరగయ్యీ నేమందును కందులేనినీమహిమ కొనియాడగలనా అటు దేవతలకెల్ల నమృతమిచ్చిననీవు యిటు వెన్న దొంగిలుట కేమందును పటుగతి బలీంద్రుని బంధించినట్టినీవు నట రోలగట్టువడ్డచందాన కేమందును కలిగి యాకరిరాజు గరుణ గాచిననీవు యిల నావుల గాచుట కేమందును తలవ బ్రహ్మాదిదేవతలకు జిక్కనినీవు చెలులకాగిళ్ళకు జిక్కితి వేమందును భావించ నన్నిటికంటే బరమమూర్తివి నీవు యీవల బాలుడవైతి వేమందును కావించి బ్రహ్మాండాలు కడుపున నిడుకొని శ్రీవేంకటాద్రి నిలిచితి వేమందును </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు శంకరాభరణం ]] నేనే బ్రహ్మము కోనేరము॥ నేము 2854 7766 2005-08-08T08:30:26Z 207.46.50.70 <pre> muKaari నేనే బ్రహ్మము కోనేరము॥ నేము కామించిన స్వతంత్రము గడు లేదుగాన క్షణములోపలనె సర్వజీవావస్థలూను గణుతించేవా డొకడు గలడు వేరే అణుమహత్త్వములందు నంతర్యామైనవాని ప్రణుతించి దాసులమై బ్రదికేముగాని పనిగొని యేలుటకు బ్రహ్మాదిదేవతల గనిపించేవా డోకడు గలడు వేరే ననిచి సిరుల లక్ష్మీనాథుడైనవాని అనులవారము నేము బ్రదికేముగాని సతతరక్షకుడయి శంఖచక్రధరుడయి గతి శ్రీవేంకటపతి గలడు వేరే అతనిమఱగు చొచ్చి యానందపరవశాన బ్రతిలేక యిందరిలో బ్రదికేము గాని </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] మఱి హరిదాసుడై మాయల జిక్కువడితే 2855 7768 2005-08-08T08:31:21Z 207.46.50.70 <pre> దేసాక్షి మఱి హరిదాసుడై మాయల జిక్కువడితే వెఱపించబోయి తనే వెఱచినట్లువును శూరుడైనవాడేడజొచ్చిన నడ్డము లేదు ఆరీతిజ్ఞానికి విధు లడ్డము లేవు కారణాన నప్పటినీ గలిగెనా నది మరి తేరిననీళ్ళ వండు దేరిన ట్లవును సిరులరాజై తే నేమిసేసిన నేరమి లేదు పరమాధికారియైతే బాపము లేదు అరసి తనకుదానే అనుమానించుకొనెనా తెరువే పో?సుంకరి దెలిపినట్లవును భూమెల్ల మేసినా నాబోతుకు బందె లేదు నేమపుబ్రపన్నునికి నింద లేదు యీ మేర శ్రీవేంకటేశ్వరుని శరుణుని సోమరి కర్మమంటితే జుంటీగ కతవును </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నంతలే చొచ్చితిగాని సరకు గాననైతి 2856 7770 2005-08-08T08:32:37Z 207.46.50.70 <pre> కాంబోది నంతలే చొచ్చితిగాని సరకు గాననైతి యింతట శ్రీహరి నీవే యిటు దయజూడవే కాంతచనుగొండలు కడకు నెక్కితి గాని యెంతైనా మోక్షపుమెట్లు యెక్కలే నైతి అంతట జవ్వనమనే అడవి చొచ్చితిగాని సంతతహరిభక్తెనేసంజీవి గాననైతి తెగి సంసారజలధి దిరుగులాడితిగాని అగడై వైరాగ్యరత్న మది దే నైతి పొగరుజన్మాలరణభూములు చొచ్చితిగాని పగటుగామాదులపగ సాధించనైతి తనువనియెడికల్పతరువు యెక్కితిగాని కొనవిజ్ఞానఫలము గోయలేనైతి ఘనుడ శ్రీవేంకటేశ కమ్మర నీ కృపచేత దనిసి యేవిధులను దట్టుపడనైతి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నాకు నందు కేమివోదు నన్ను నీ వేమి చూచేవు 2857 7772 2005-08-08T08:33:27Z 207.46.50.70 <pre> సాళంగనాట నాకు నందు కేమివోదు నన్ను నీ వేమి చూచేవు నీకరుణ గలిగితే నించి చూపవయ్యా ఘోరమైన దేహపుదుర్గుణ మేమిగలిగిన అరసి బ్రకృతిబోయి అడుగవయ్యా నేరనినాజన్మముతో నేరుపేమిగల్లా నన్ను ధారుణి బుట్టించిన విధాత నడుగవయ్యా పంచేంద్రియములలోనిపాప మేమిగలిగినా అంచెల గామునిబోయి అడుగవయ్యా ముంచిననాకర్మములో మోసమేమి గలిగినా మంచితనాన జేయించేమాయ నడుగవయ్యా అన్నిటా నా వెనకటిఅపరాధ మేమిగల్లా మన్నించి నాగురు జూచి మానవయ్యా మిన్నక శ్రీవేంకటేశ మీదిపను లేమిగల్లా నిన్ను జూచుకొని నన్ను నీవే యేలవయ్యా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఙ 2858 7773 2005-08-08T08:33:56Z 207.46.50.70 #[[జ్ఞానులాల యోగులాల సకలవిరక్తులాల]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] జ్ఞానులాల యోగులాల సకలవిరక్తులాల 2859 7774 2005-08-08T08:34:22Z 207.46.50.70 <pre> సాళంగం జ్ఞానులాల యోగులాల సకలవిరక్తులాల నానావిహాల విని నమ్మేరు సుండి అలరియింతులయధరామృతము లివియెల్ల కాలకూటవిషములకరణి సుండి శీలముతో వీరలచెట్టలు వట్టుటలెల్లా బాలనాగాల దొడికి పట్టుట సుండి కాంతలు నవ్వుచునైనా గన్నుల జూచినచూపు పంతమున నలుగులపాతర సుండి బంతుల నెదుటనున్న పడతులచన్ను లివి కంతల నొడ్డినబడిగండ్లు సుండి జవ్వనపుగామినులసరసపుమాటలెల్లా మవ్వమైనయట్టిచొక్కు మంత్రాలు సుండి యివ్వలను శ్రీవేంకటేశ్వరుదాసుల కివి చివ్వన జెప్పినట్టు చేసేవి సుండి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చెల్లబో యీజీవు లిల జేసినపాప మెంతో 2860 7776 2005-08-08T08:35:44Z 207.46.50.70 <pre> శ్రీ రాగం చెల్లబో యీజీవు లిల జేసినపాప మెంతో వుల్లమున నున్నహరి వూరకే దవ్వాయ కన్నచోటనే హరి కలడన్నవారికి విన్నచోటనే విష్ణుడు వివేకులకు వున్నతి గొలువలేక వొద్దనుండగా గొందరు మిన్ను మీద వెదకేరు మితిమీఱ జదివి పట్టినదే బ్రహ్మము పరమార్థవేత్తలకు తిట్టులోనా దైవము దివ్యులకును ముట్టి చేత మొక్క లేరు ముందటనే వుండగాను బట్టబయలు పాకేరు బహుకర్మవిదుల ఊపిరిలో దేవుడున్నాడు యోగీంద్రులకు దాపున నున్నాడు హరిదాసులకును యేపున శ్రీవేంకటేశు నేచి శరణనలేక చాపలాన చెదకేరు సకలదేవతల </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కలదిదివో సుఖము గలిగినను గర్బము నిలువక మానునా 2861 7778 2005-08-08T08:36:36Z 207.46.50.70 <pre> గుజ్జరి కలదిదివో సుఖము గలిగినను గర్బము నిలువక మానునా మలసి కామ్యకర్మములకుజొచ్చినమగుడ బుట్టువులు మానునా పరగ నింద్రజిత్తుడు హనుమంతుని బ్రహ్మాస్త్రంబున గట్టి అరయ సందుపై మోకులు గట్టిన నలబ్రహ్మాస్త్రము వదలె పరిపరివిధముల నిటువలెనే హరి బ్రపత్తి నమ్మిననరుడు తిరుగ గర్మమార్గమునకు జొచ్చిన దేవుడు దనవాత్సల్యము అలరిన సంసారభ్రమ విడిచి యడవిలోన జడభరతుడు తలపుచు నొకయిఱ్రి బెంచినంతనే తనకును నారూపు దగిలె ములుగుచు లంపటములు దెగ విడిచి మోక్షము వెదకెడినరుడు వలపనిదుస్సంగతులు పెంచినను వాసన లంటక మానునా అటుగన తా బట్టిసవ్రత ముండగ సవ్యమతము చేపట్టినను నటనల నెందున బొందక జీవుడు నడుమనె మోరుడైనట్లు తటుకన శ్రీవేంకటపతి నొక్కని దాస్యము భజియించిననరుడు ఘటనల నాతనికైంకర్యములకు కడుబాత్రుడుగాక మానునా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కంచూగాదు పెంచూగాదు కడుబెలుచు మనసు 2862 7780 2005-08-08T08:37:28Z 207.46.50.70 <pre> కంచూగాదు పెంచూగాదు కడుబెలుచు మనసు యెంచరాదు పంచరాదు యెట్టిదో యీమనసు పట్ట బసలేదు చూడ బయలుగా దీమనసు నెట్టన బారుచునుండు నీరూగా డీమనసు చుట్టి చుట్టి పాయకుండు జుట్టమూగా దీమనసు యెట్టనెదుటనే వుండు నేటిదో యీమనసు రుచు లెల్లా గానుపించు రూపు లేదు మనసు పచరించు నాసలెల్లా బసిడిగా దీమనసు యెచటా గరగదు రాయీగాదు మనసు యిచటా నచటా దానే యేటిదో యీమనసు తప్పక నాలో నుండు దైవము గాదు మనసు కప్పి మూటగరాట్టదు గాలీ గాదు మనసు చెప్పరానిమహిమల శ్రీవేంకటేశు దలచి యిప్పు డిన్నిటా గెలిచె నేటిదో యీమనసు మలహరి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నీదాస్యమొక్కటే నిలిచి నమ్మగలది 2863 7782 2005-08-08T08:38:39Z 207.46.50.70 <pre> భైరవి నీదాస్యమొక్కటే నిలిచి నమ్మగలది శ్రీదేవుడవు నీచిత్తము నాభాగ్యము అనుష్ఠానములు గతియని నమ్మి చేసితినా తనువిది మలమూత్రములప్రోగు జనులలో నుత్తమపుజన్మమే నమ్మితినా వొనర గర్మమనేవోదాన బడినది చదువుల శాస్త్రములజాడలు నమ్మితినా పొదలినమతములపోరాట మది మదిమదినుండిననామనకే నమ్మితినా అదియును నింద్రియాల కమ్ముడువోయినది పుత్రదారధనధాన్యభూములు నమ్మితినా పాత్రమగురుణానుబంధములవి చిత్రముగ నను గావు శ్రీవేంకటేశ నీవే పత్రపుష్పమాత్రమే నా భక్తియెల్లా నీకు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] తెలిసితేమోక్షము తెలియకున్న బంధము 2864 7784 2005-08-08T08:39:43Z 207.46.50.70 <pre> తెలిసితేమోక్షము తెలియకున్న బంధము కలవమ్టిది బదుకు ఘనునికిని అనయము సుఖమేడ దవల దు:ఖమేడది తనువుపై నాసలేనితత్వమతికి పొనిగితే బాపమేది పుణ్యమేది కర్మమందు వొనర ఫలమొల్లవియోగికిని తగినయమృతమేది తలవగ విషమేది తెగి నిరాహారియైనదీరునికిని పగవారనగ వేరి బంధులనగ వేరీ వెగటుప్రపంచమెల్ల విడిచేవివేకికి వేవేలువిధులందు వెఱపేది మఱపేది దైవము నమ్మినయట్టిధన్యునికిని శ్రీవేంకటేశ్వరుడు చిత్తములో నున్నవాడు యీవలేది యావలేది యితనిదాసునికి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కల్లమాడ దొడ్డముద్ర కటకటా 2865 7786 2005-08-08T08:40:29Z 207.46.50.70 <pre> కల్లమాడ దొడ్డముద్ర కటకటా చెల్లుబడికల్లలు చెప్పేరు లోకులు యిప్పుడేలేబ్రహ్మదేవుడిట్టే వుండగ మీదటి వొప్పగుబ్రహ్మపట్టము వొకరికి వెచ్చపెట్టి అప్పటి మూడుమూర్తులయందులో నీతని సరి చెప్పబొయ్యె రీమాట చెల్లునా లోకులకు కైలాసము రుద్రుడుగల బ్రహ్మాండకోట్లు పోలించి చిష్ణుడు కడుపున నించుకుండగాను చాలి మూడుమూర్తులలో సరి యీతడంటాను కూళలై యాడేరుగాక కూడునా లోకులకు ఘనుడీతనిపాదము గడిగె బ్రహ్మదేవుడు మునుముట్టి శిరసున మోచె శివుడు వొనర మూడుమూర్తులం దొకడు శ్రీవేంకటేశు డనుమాట యిది తగవవునా లోకులకు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అందరు మాలినయట్టిఆధమూలాల 2866 7788 2005-08-08T08:41:33Z 207.46.50.70 <pre> అందరు మాలినయట్టిఆధమూలాల పొంత సంతకూటమి పొరిచూపు గాదా కనక మిత్తడితోడ కలయ సరిదూచితే అనువనువునా అది దోషమవుగాక ఘనుడైనహరితో గడుహీనదేవతల నవిచి సరివెట్టితే నయ మవునా భువిని పట్టభద్రుడు గూర్చుండేబలుసింహాసనముపై వెట్టింబంటు బెట్టేవారు వెఱ్రులేకారా గట్టిగా శ్రీహరితోడ కలగంపదేవతల బెట్టి కొలుచుట విందువెట్టి పగగాదా కొంచక సింహముండేటిగుహ నుండవచ్చునా పొంచి నక్కలకెల్ల బొక్కలేకాక అంచెల శ్రీవేంకటేశుడాత్మలోనే వుండగాను కొంచపుదైవాల పలువంచలనేకాక </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వెనకేదో ముందరేదో వెఱ్రి నేను నా 2867 7790 2005-08-08T08:42:33Z 207.46.50.70 <pre> వెనకేదో ముందరేదో వెఱ్రి నేను నా మనసుమరులు దేర మందేదొకో చేర మీదటిజన్మముసిరులకు నోమేగాని యేరూపై పుట్టుదునో యెఱగ నేను కోరి నిద్రించ బరచుకొన నుద్యోగింతుగాని సారె లేతునో లేవవో జాడ దెలియ నేను తెల్లవారినప్పుడెల్లా తెలిసితిననేగాని కల్లయేదో నిజమేదో కాన నేను వల్ల చూచి కామినుల వలపించేగాని మొల్లమై నామేను ముదిసిన దెరగ పాపాలు చేసి మఱచి బ్రదుకుచున్నాడగాని వైపుగజిత్రగుప్తుడువ్రాయు టెఱగ యేపున శ్రీవేంకటేశు నెక్కడో వెతకేగాని నాపాలిదైవమని నన్ను గాచుటెఱగ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పెట్టిననీ వెఱుగుదు పెనుదిక్కు 2868 7792 2005-08-08T08:43:50Z 207.46.50.70 <pre> ధన్నాసి పెట్టిననీ వెఱుగుదు పెనుదిక్కు జట్టిగా శ్రీహరి నీకు శరణు చొచ్చితిమి కర్మమూలమైనట్టికాయము మోచి నేను కర్మము విడువబోతే కడుసంగతా మర్మమెఱిగిననీవే మాయల గట్టుండగాను పేర్మి నే విడువబోతే బిగియదా కట్టు బమ్ధములమైనట్టిప్రపంచమందు నుండి బంధము బాసేనంటే బాసునా అది అంధకారమైనట్టిఅజ్ఞానాన దోసితివి అంధకారమున వెలు గరసితే గలదా నిచ్చలు నీ సంసారపునీరధిలోన మునిగి చొచ్చి వెళ్ళి చేరేనంటే జోటు గలదా యిచ్చట శ్రీవేంకటేశ యిహమందే పరమిచ్చి అచ్చు మోపి యేలగా నే నన్నియు దెలిసితి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అనుచు నిద్దరునాడే రమడవలెనే 2869 7794 2005-08-08T08:44:52Z 207.46.50.70 <pre> రామక్రియ అనుచు నిద్దరునాడే రమడవలెనే మొనసి యివెల్లా జూచి మ్రొక్కిరి బ్రహ్మాదులు రాముడ పండ్లు నాకు రండు వెట్టరా యేమిరా యిట్లానె నాకు యిత్తువా నీవు ప్రేమపుతమ్ముడగాన పిన్ననే నీకు యీమాట మఱవకు యిందరా కృష్ణుడా యెక్కిన పుట్టిపై నన్ను నెక్కించరా వోరి వుక్కున బడేవు రాకు వద్దురా నీవు పక్కున మొక్కేరా నీపయిడికాళ్ళకు వోరి అక్కతో జెప్పేగాని అందుకొనే రారా యెవ్వరు వొడవో సరి నిటు నిలుతమురా వోరి నివ్వటిల్ల నీ వింత నిక్కవొద్దురా రవ్వల శ్రీవేంకటాద్రిరాయడనేరా, అయితే యివ్వల నీకంటే బెద్ద యిది నీ వెఱగవా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చీ చీ వివేకమా చిత్తపువికారమా 2870 7796 2005-08-08T08:46:35Z 207.46.50.70 <pre> శుద్దవసంతం చీ చీ వివేకమా చిత్తపువికారమా యేచి హరి గొలువక హీనుడాయ జీవుడు బతికేనంటా బోయి పయిడి పుచ్చుక తన పతియవసరముల బ్రాణమిచ్చీని బతు కందులోన నేది పసిడి యెక్కడ నుండు గతిహరి గొలువక కట్టువడె జీవుడు దొడ్డవాడనయ్యేనని దొరల గొలిచి వారి కడ్డము నిడుపు మొక్కు నతిదీనుడై దొడ్డతన మేది యందు దొర యాడనున్న వాడు వొడ్డి హరి గొలువక వోడుపడె జీవుడు చావనేల నోవనేల సారె గిందుపడనేల యీవల శ్రీవేంకటేశుడింట నున్నాడు దేవుడాతడే నేడు తెలిసి కొలిచేగాని భావించ కిన్నాళ్ళదాకా భ్రమ బడె జీవుడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అయ్యో మాయల బొంది అందు నిండు నున్నవారు 2871 7798 2005-08-08T08:47:30Z 207.46.50.70 <pre> భైరవి అయ్యో మాయల బొంది అందు నిండు నున్నవారు యియ్యగొన గర్తలుగా రెఱగరు జడులు చుక్కలై యుండినవారు సురలై యుండినవారు యిక్కడనుండిపోయినయీజీవులే దిక్కుల వారి నిందరు దేవతలంటా మొక్కేరు యెక్కుడైనహరి నాత్మ నెఱగరు జడులు పాతాళవాసులును పలులోకవాసులును యీతరవాతనుండినయీజీవులే కాతరాన వారిపుణ్యకతలె వినేరుగాని యీతల శ్రీహరికత లెఱగరు జడులు యిరవెఱిగినముక్తులెఱగని బద్దులు యిరవై మనలోనున్న యీజీవులే సిరుల మించినవాడు శ్రీవేంకటేశ్వరుడే శరణాగతులు దక్క చక్కగారు జడులు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏమి చేయుదు నింక నిందిరాధీశ్వరుడా 2872 8047 2005-08-09T22:29:59Z 59.93.51.67 <pre> ఏమి చేయుదు నింక నిందిరాధీశ్వరుడా నీమఱగు చొచ్చితిని నెరవేర్తుగాక కడి వోనిజవ్వనము కలిమిలేమెఱుగునా బడినుండి మిగుల రుణపరచుగాక అడియాసలెల్లా ఋణ్యముబాప మెఱుగునా వెడగుదనలో దయ విడిపించుగాక వలపువెఱ పెఱుగునా వాడిమొనలకు నైన బలిమి దూరించ జలపట్టుగాక చలనమందినమనసు జాతి నీ తెఱుగునా కలిసి హేయమున కొడిగట్టించుగాక యెలమి రతిపరవశము యెగ్గుసిగ్గెఱుగునా బలిమి దిట్లకు నొడబఱచుగాక యిలలోన శ్రీవేంకటేశ నీమాయ లివి తలగించి యేలితివి దయసేతుగాక saamaMtaM </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] [[Category:అన్నమయ్య పాటలు సామంతం]] అన్నిటి కెక్కుడుయీవి హరియిచ్చేది 2873 7802 2005-08-08T08:49:56Z 207.46.50.70 <pre> అన్నిటి కెక్కుడుయీవి హరియిచ్చేది మన్నించునాతనికంటే మఱి లేరు దొరలు తగుబ్రహ్మలోకముదాకా నెక్కిచూచిన మగుడ బుట్టేలోకాలే మనుజులకు తెగియిచ్చే యింద్రాదిదేవతలవరములు యెగుఅదిగువలను యీసందివే మాయలోన బుట్టేది మాయలోన బెరిగేది కాయదారులుకు నెల్లా గలిగినదే నేయరానిపుణ్యమెల్లా జేసి గండించుకొనేది చాయల బహురూప సంసారమే చెడనివై కుంఠ మిచ్చు జేటులేనిపరమిచ్చు వెడమాయ బెడబాపు విష్ణు డీతడే యెడయక శ్రీ వేంకటేశుడై వున్నాడు వీడె జడియ కితడే కాచు శరణంటే జాలును saaLaMganaaTa </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నూతులు దవ్వగబోతే బేతాళములు పుట్టె 2874 7804 2005-08-08T08:51:00Z 207.46.50.70 <pre> సామంతం నూతులు దవ్వగబోతే బేతాళములు పుట్టె కాతాళపులోకులాల కంటిరా యీసుద్దులు మీఱినపుత్రకామేష్టి మించి లంకకు బై వచ్చె ఆఱడి రామావతార మసురబాధ తూఱి సీతపెండ్లి హరుదొడ్డ వింటిపండుగాయ పాఱి పాఱి నమ్మనెటువలెవచ్చు వీరిని చూడ కేకయరాజ్యము చుప్పనాతిపాపమాయ వేడుక మాయామృగమువేటాయను వాడికె సుగ్రీవుమేలు వాలికి గండాన వచ్చె యీడుగానిరాచపుట్టు యెట్టు నమ్మవచ్చును వుమ్మడి గోతులకూట ముదధికి గట్లు వచ్చె తమ్మువిబుద్ది రావణుతల వోయను పమ్మి శ్రీ వేంకటేశునిపట్టానకే యింతానాయ యిమ్ముల నిట్టిదేవర నెట్టు నమ్మవచ్చును </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఒల్లడుగాక దేహి వుద్యోగించడుగాక 2875 7806 2005-08-08T08:51:52Z 207.46.50.70 <pre> లలిత ఒల్లడుగాక దేహి వుద్యోగించడుగాక కొల్లలైనమేలు తనగుణములో నున్నది తలచుకొంటేజాలు దైవమేమి దవ్వా నిలుచుక తనలోనే నిండుకున్నాడు చలపట్టితేజాలు సర్గ మేమి బాతా చలివేడినాలికపై సత్యములో నున్నాడు ఆయమెఱిగితే జాలు నాయుష్యము గరవా కాయపుటూపిరిలోనే గని వున్నది చేయబోతే పుణ్యుడుగా జీవునికి దడవా చేయుర గర్మము తనచేతిలోనే వున్నది మొక్క నేరిచితే జాలు మోక్షమేమి లేదో యెక్కువశ్రీవేంకటేశుడిదె వున్నాడు దక్కగొంటేజాలు పెద్దతనమేమి యరుదా తక్కక శాంతముతోడిదయ లోన నున్నది </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇందులో మొదలికర్త యెవ్వడు లేడుగాబొలు 2876 7808 2005-08-08T08:52:41Z 207.46.50.70 <pre> ఇందులో మొదలికర్త యెవ్వడు లేడుగాబొలు ముందు కరివరదుడే ముఖ్యుడుగాబోలు ఆడితిబో బహురూపా లన్ని యోనుల బుట్టి తోడనె బ్రహ్మాదులనేదొరలెదుటా జాడలు మెచ్చాలేరు చాలునన్న వారు లేరు వేడుక నడవిగానేవెన్నెలాయ బ్రదుకు అన్ని కర్మములు జేసి ఆటలో బ్రాహ్మణుడనైతి నన్ని వేదములనేటియంగడివీధి నన్ను జూచేవారు లేరు నవ్వేటివారు లేరు వన్నెలసముద్రములో వానలాయ బ్రదుకు సంసారపు నాటకసాలలో ప్రతిమనైతి కంసారి శ్రీవేంకటపతిమాయలోన యింసలెన్నియు దేరె నిందరు జుట్టములైరి హంసచేతిపాలునీరునట్లాయ బ్రదుకు రాగం ఆహిరి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పులుగు చెప్పెడి నదె పొంచి మాగురుడు నీకు 2877 7810 2005-08-08T08:53:40Z 207.46.50.70 <pre> ముఖారి పులుగు చెప్పెడి నదె పొంచి మాగురుడు నీకు తలచుకో నేడు నీవు దాచినర్థము యిలమీద తమసొమ్ము లెవ్వరివద్ద నుండినా తలపిడి కొలుపిడి తగిలినట్టు తొలుత పంచేంద్రియపుదొంగలవద్ద నున్నాడ వెలా నీసొమ్మనుచు విడిపించుకొనవే చేరి తమవూరివారి చెఱపటుకొని పోతే కోరి కుయివోయి తెచుకొన్నట్టు వూరక నీకుక్షిలోనవున్న నన్ను నీమాయ వీరాన బెఱవట్టెను విడిపించుకొనవే బడిదప్పి తిరిగేటిపడుచుల తమవారు తడయక తెచ్చుక ఆదరించినట్టు వెడబుద్ది దిరిగేను వెఱ్రిని శ్రీవేంకటేశ విడువక అజ్ఞానినన్ను విడిపించుకొనవే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] దైవమా నీమాయ తామొలెఱగనీదు 2878 7812 2005-08-08T08:55:01Z 207.46.50.70 <pre> దైవమా నీమాయ తామొలెఱగనీదు కావరపువిషయాలకట్లు వదలవు గక్కున బెరిగివచ్చీ కాలము మీదమీద వొక్కనాటికొక్కనాటి కొత్తు కొత్తుక నిక్కి తుమ్మిదలవంటినెరులెల్లా దెల్లనాయ కక్కరమాయ మేను కాంక్షలూ నుడుగవు చిన్ననాడుమోహించినచెలులు నేజూడగానే పన్నినవయసుమీరి ప్రౌడలైరి వన్నెకుబెట్టినసొమ్ము వడి రాసి యెత్తుదీసె మున్నిటివే వెనకాయ ముచ్చటా దొలగదు సిగ్గులెల్లా బెడబాసె చేరి యవ్వరు నవ్వినా యెగ్గుపట్టదు మనసు యెఱుకతోనే నిగ్గులశ్రీవేంకటేశ నీవు నన్ను నేలుకొని దగ్గరి నాలోనుండగా తలపూగైవాలదు రాగం భైరవి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] దొరకె మాపాలికి గందువయర్థము 2879 7814 2005-08-08T08:56:17Z 207.46.50.70 <pre> దొరకె మాపాలికి గందువయర్థము దరిదాపైయుండినతత్వార్థము తిరముగ నల్లదీవి దెచ్చినయర్థ మిదివో విరజవోడరేవున వెళ్ళినర్థము పరమభాగవతులు పాతినర్థ మిదివో పురుషోత్తముడనేటిపురుషార్థము చందపువేదముల శసనము వేసినర్థము ముందు సముద్రలకెల్లా మొదలర్థము అందరియాత్మలనేటిఅంగళ్ళలోనియర్థము యెందు సహస్రనామపుటెన్నికర్థము కొలచి బ్రహ్మాండముల కొప్పెరలోనర్థము యిల నిహపరముల కెక్కినర్థము యెలమి హీనునినైన యెక్కుడుసేసేయర్థము అలరి శ్రీవేంకటేశుడైనయర్థము రాగము: సాళంగనాట </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] విడువరా దెంతైనా వెఱ్రివాడైన నీకు 2880 7816 2005-08-08T08:57:20Z 207.46.50.70 <pre> ఆహిరి విడువరా దెంతైనా వెఱ్రివాడైన నీకు కడవారు నవ్వకుండా గాచుకో నన్నును జ్ఞానము నే నెఱగ సజ్ఞానము నే నెఱగను మానను విషయములు మంగెంతైనా నీనామము నొడిగి నీదాసుడ ననుకొందు దీనికే వహించుకొని తిద్దుకో నన్నును అకర్మము నెఱగను సుకర్మము నెఱగను ప్రకటసంసారముపై పాటు మానసు వొకపనివాడనై పూని ముద్రధారినైతి మొకమోడి యిందుకే గోమున నేలు నన్నును వెనక గానను ముందు విచారించి కానను నినుపై దేహధారినై నీకు మొక్కేను ఘనుడ శ్రీవేంకటేశ కన్నులెదుట బడితి కవి పోవిడువరాదు కరుణించు నన్నును </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] తాంబూలాలిచ్చేశాను, ఇక తన్నుకు చావండి 2881 12600 2005-10-11T04:47:48Z Chaduvari 97 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} '''తాంబూలాలిచ్చేశాను, తన్నుకు చావండి ''' అని కూడా అనటం కద్దు. [[గురజాడ అప్పారావు]] కలం నుండి భాషలోకి ప్రవహించిన గొప్ప వాక్యాల్లో ఇది ఒకటి. ఆయన తన రచనల్లో రాసిన ఎన్నో పదాలు నానుడులై, సామెతలై, నుడికారాలై భాష లోకి ఒదిగి పోయాయి. అటువంటి సామెతల్లో అగ్రశ్రేణికి చెందినది కన్యాశుల్కం నాటకం లోని ఈ వాక్యం. అగ్నిహోత్రావధాన్లు అనే ఒక పాత్ర, కన్యా శుల్కం మీది పేరాశతో భార్య ఇష్టానికి వ్యతిరేకంగా, ఆమెకు తెలియకుండా, తమ కూతురుకి ఒక ముసలి వాడితో పెళ్ళి నిశ్చయిస్తాడు. దానికి భార్య, బావమరిది అభ్యంతరం చెప్పినపుడు, ఆసక్తికరమైన సంభాషణ వారి ముగ్గురి మధ్య జరుగుతుంది. ఆ సందర్భంలొ అగ్నొహోత్రావధాన్లు చేత గురజాడ ఈ మాట అనిపిస్తాడు. తాంబూలాలివ్వడమనేది భారతీయ సాంప్రదాయంలో పెళ్ళి నిశ్చయం చేసుకోవడం. అక్కడి వరకూ వచ్చాక ఇక ఆ పెళ్ళి ఆగటం సాధారణంగా జరగదు;పెళ్ళి దాదాపు జరిగినట్లే. నేను తాంబూలాలు కూడా ఇచ్చేశాను, ఇక మీరెంత గింజుకున్నా ఒరిగేదేమీ లేదని ఆ పాత్ర భావం. చెయ్యాల్సిందంతా చేసేశాను, ఇంక ఎన్ననుకున్నా ఏమీ లాభం లేదు అని చెప్పాల్సిన సందర్భంలో దీనిని వాడతారు. కేవలం ఒక పాత్ర సంభాషణలలో భాగంగా రాసిన డైలాగు [[సామెతలు|సామెత]]గా భాషలో ఇంకిపోయింది. [[Category:సామెతలు]] User talk:207.46.50.70 2882 8477 2005-08-12T12:51:37Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * Play around and experiment with stuff in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|Sandbox]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. ==few more things == Hi, nice contribution to puranas and for translations in Hyderabad article. * As a policy we adopted to use only english numerals. No, telugu numerals unless it is absloutely required. * Can you add the పురాణము to each and every one of the puranas article titles (ex: change విష్ణు -> విష్ణు పురాణము many more articles will be using the "vishnu" title so that there will be clash and then we might have to establish [[en:Wikipedia:disambiguation]] page. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:51, 12 August 2005 (UTC) User talk:202.88.222.42 2883 9122 2005-08-20T17:26:40Z 198.174.52.14 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * Play around and experiment with stuff in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|Sandbox]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. ==Telugu font problem== Hi 202.88.222.42, I think you posted regarding the small telugu font. Did you fix the problem? I think It has to do with Pothana font. I installed it in my system and telugu font became small. I uninstalled it, everything came back to normal. I think you need to get Gautami. --[[User:198.174.52.14|198.174.52.14]] 17:26, 20 August 2005 (UTC) User talk:59.93.50.188 2884 7831 2005-08-08T12:50:43Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * Play around and experiment with stuff in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|Sandbox]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Template:విశేష వ్యాసము 2885 25179 2006-05-02T02:29:25Z Chaduvari 97 చందమామ.., విశేషవ్యాసంగా. <table cellpadding="0" cellspacing="3" border="0" align="right"> <tr valign="top"> <th style="background-color: #ccffff; border: 2px solid #ccffff; border-bottom: none; padding-top: 0.3em; padding-bottom: 0.3em; font-size: large;" align="center" width="30%"> <strong>విశేష వ్యాసము</strong></br> </th> </tr> <tr valign="top"> <td style="background: #f0ffff; border: 2px solid #ccffff; border-top: none; padding: 0.6em; padding-top: none; font-size = 200%"> <!-- Paste the featured article below this line --> <!-- Image specification - 150px left or right align - donot make it thumb--> <!-- Donot use any English words in this space --> [[Image:ChandamamaTelugu.gif|right|120px]] '''చందమామ''' సుప్రసిద్ధ పిల్లల మాసపత్రిక. పేరుకు పిల్లల పత్రికే అయినా పెద్దలు కూడా ఇష్టంగా చదివే పత్రిక. భారతీయుల్లో చదవడం వచ్చిన ప్రతి ఒక్కరూ చందమామ ఎప్పుడో ఒకప్పుడు చదివే ఉంటారనడం అతిశయోక్తి కాదు. అత్యధికులు చందమామను కథల కోసమే చదువుతారు. సున్నిత హాస్యంతో, విజ్ఞాన వినోదాత్మకమైన చక్కటి చందమామ కథలు చక్రపాణి నిర్దేశకత్వంలో [[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] పెట్టిన ఒరవడిలోనే సాగుతూ తరాలు మారినా పాఠకులను ఇంకా అలరిస్తూనే ఉన్నాయి. <!-- Paste the featured article above this line --> <div align="right" class="noprint">[http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Template:విశేష_వ్యాసము&action=edit మార్చు]</div> </td> </tr> </table> Talk:అన్నమయ్య పాటలు 2886 8224 2005-08-10T18:01:25Z వైఙాసత్య 58 /* Delete this page */ ==Wikibooks== Do you think that అన్నమయ్య పాటలు is more appropriate in Wikibooks than in wikipedia? Discuss pros and cons --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:09, 8 August 2005 (UTC) ===Pros=== * More logical place for it to be ===Cons=== * Less exposure than here I think it is ok to put it here, as both Hindi and Sanskrit wikis have lot of books in wiki itself. Like Bhagavad gita, bhagavatam etc.. for example. But we can also keep them in wiki books. :Hi 207.46.50.74, :I think you are right for now we can have a copy in wikibooks too. Can you take care of placing it in wikibooks? You did very good job with Annamayya pATalu and seems to be very mature contributor to wikipedia. why dont you create an account for yourself so that we dont have to refer to you with a bunch of weird numbers. Thanks --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:31, 9 August 2005 (UTC) == Delete this page == Delete this page, We have now good template, and this is anyhow not a complete list of songs. :Hi, Can you explain me more about what you are requesting I am not sure I understood it correctly. I know we have Individual pages for each of the alphabets (annamayya songs అ etc..). But I feel we need a page to tie all these individuals files together. A template best serves navigation. May be you can go ahead and delete the song list on the page and write some introduction to annamayya songs in that place. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:01, 10 August 2005 (UTC) Template:శుద్ధి 2887 7852 2005-08-08T17:31:39Z వైఙాసత్య 58 <div class="notice metadata" id="cleanup" style="text-align: center; background: #efefff; margin: 1em 10%; border: #9F9FFF 1px solid;">ఈ వ్యాసమును [[Wikipedia:Style and How-to Directory|ఉన్నత నాణ్యతా ప్రమాణములకు]] అనుగుణముగా '''[[Wikipedia:Cleanup|శుద్ధి చేయవలసిన]]''' అవసరము ఉన్నది. <br> ఈ వ్యాసము {{{1}}} నుండి శుద్ధి చేయుటకు గుర్తింపబడి ఉన్నది. <br> <small>సహాయమునకు [[Wikipedia:How to edit a page|పేజీని ఎలా మార్చాలి?]] మరియు [[Wikipedia:Style and How-to Directory|శైలి మరియు ఎలా?]], లేదా వివరములకు ఈ వ్యాసము యొక్క [[Talk:{{PAGENAME}}|చర్చ పేజీలను]] చూడండి. </small></div>[[Category:శుద్ధి చేయవలసిన వ్యాసములు|{{PAGENAME}}]][[Category:శుద్ధి చేయవలసిన వ్యాసములు {{{1}}}]] <!--Paramter 1 takes <Monthname><year> --> Template:అనువాదము 2888 16050 2005-12-16T16:28:43Z వైఙాసత్య 58 {|class = "toccolours" align="center" width="50%" |- |align="center"|ఈ వ్యాసాన్ని పూర్తిగా <span class="plainlinks">[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} అనువదించి,]</span>తరువాత ఈ మూసను తీసివేయండి |} <br> [[Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] Template:వికీకరణ 2889 26837 2006-06-11T05:16:08Z వైఙాసత్య 58 మూస అనువాదము <div class="notice metadata" id="cleanup" style="text-align: center; background: #aaefaa; margin: 1em 10%; border: #9F9FFF 1px solid;">''ఈ వ్యాసాన్ని [[Wikipedia:Glossary#W|వికీకరించి]] ఈ మూసను తొలగించండి. <!-- Please format this article according to the guidelines laid out at [[Wikipedia:Guide to layout]].-->''</div>[[Category:వికీకరించవలసిన వ్యాసములు]] Template:తుడిచివేత 2890 7851 2005-08-08T16:02:52Z వైఙాసత్య 58 <!-- Please do not remove or change this VfD message until the issue is settled --> <div class="boilerplate metadata" id="vfd" style="margin: 0 5%; padding: 0 7px 7px 7px; background: #EDF1F1; border: 1px solid #999999; text-align: left; font-size:95%;"> '''This article is being considered for deletion in accordance with Wikipedia's [[Wikipedia:Deletion policy|deletion policy]][[Template:Vfd|.]]'''<br /> Please vote on and discuss the matter. See '''[[Wikipedia:Votes for deletion/{{PAGENAME}}|this article's entry]]''' on the Votes for Deletion page.<br /> You are welcome to edit this article, but please do not blank, merge, or move this article, or remove this notice while the discussion is in progress. For more information, read the [[Wikipedia:Guide to Votes for deletion|Guide to ''Votes for Deletion'']].</div>[[Category:Pages on votes for deletion]] <!-- End of VfD message, feel free to edit beyond this point --> వివేకించ వేళ లేదు విజ్ఞానమార్గమందు 2891 7871 2005-08-09T05:18:14Z 207.46.50.74 <pre> వివేకించ వేళ లేదు విజ్ఞానమార్గమందు భవసంపదలపెద్దపౌజు చూచీ జీవుడు చిత్తమనియెడిమహాసింహాసనం బెక్కి హత్తిబహుపరాకాయ నదె జీవుడు గుత్తపుదేహమనేటికొలువుకూటములోన జొత్తు బ్రకృతినాట్యము చూచీవి జీవుడు పంచేంద్రియములనేబలుతేజీలపై నెక్కి అంచల వయ్యాళిదోలీ నదె జీవుడు ముంచినకర్మములనేముద్రలపెట్టెలు దెచ్చి సంచముగా లెక్కవెట్టి సరి దాచీ జీవుడు యిచ్చ గామక్రోధాలనే హితమంత్రులును దారు తచ్చి తలపోసుకొనీ దగ జీవుడు అచ్చపుశ్రీవేంకటేశు డంతరాత్మయై యుండగా పచ్చిగా నాతని జూచి భ్రసీని జీవుడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చెల్లబో తియ్యనినోర జే దేటికి యి 2892 7873 2005-08-09T05:19:51Z 207.46.50.74 <pre> సామంతం చెల్లబో తియ్యనినోర జే దేటికి యి పల్లదపుగొరికలపాలు సేయవలెనా అసలకు నాదేహ మమ్ముకొంటి వింటింట దాసునిగా నాపాలిదైవమా నీవు పోసరించి భూమిలోన బుట్టించి రక్షించి యీసులేక భంగపెట్టు టిది గొంత వలెనా పామరపుటింద్రియాలబారి దోసితివి నన్ను దామెనకట్టుగా గట్టి తత్వమా నివు దోమటి నామతిలోన దొడునీడవై యుండి పామేటిసుఖములనే భ్రమయించాలెనా గక్కన నింతట నన్ను గరుణించితివి నేడు మొక్కితి శ్రీవేంకటాద్రిమూలమా నీకు దిక్కు దెసవై నాకు దేవుడవై యేలికవు చొక్కి నామన సింత సోదించవలెనా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చూపజెప్పగలభక్తసుజనుడవు మాకు 2893 7875 2005-08-09T05:21:05Z 207.46.50.74 <pre> భూపాళం చూపజెప్పగలభక్తసుజనుడవు మాకు దాపైనహరి యిట్టె తప్పె దారెననక కోరి పాండవులయింట గూర లారగించినట్టు సారపుశబరివిందు చవిగొన్నట్టు వూరకే మా యింట నీవు వొదవినపాటి నీ వారగించవయ్య చవు లౌగాములెంచక తొల్లియు రేపల్లె గొల్లదోమటి దొడికినట్టు తల్లి అనసూయపాల దనిసినట్టు చిల్లరైనమాయింట జేసినపా టారగించు చల్లతోడిబొనమైన చాలు జాలదనక అంకెల శ్రీవేంకటాద్రి నారగించినయట్టు కొంకులేక సిరితోడ గోనేటిరాయ లెంకనయిననాయింటిలేశమైన నారగించు అంకిమ్చి నీనాలోనిఅంతరము లెంచకా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏగతి నుద్దరించేవో యింతటిమీదట మమ్ము 2894 7877 2005-08-09T05:22:10Z 207.46.50.74 <pre> లలిత ఏగతి నుద్దరించేవో యింతటిమీదట మమ్ము భోగపుగొరింకలచే బొలిసెబో పనులు పరగి నాలుకసొమ్పు వరసిపొయ పరులనే నుతియించి పలుమారును విరసపు బాపములవినికిచే వీనులెల్లా గొరమాలె మాకు నేటికులాచారములు మొక్కలాన బంధనమునకు జాచి చాచి యెక్కువ జేతులమహి మెందో పొయ తక్కక పరస్త్రీల దలచి మనసు బుద్ది ముక్కపొయ మాకు నేటిముందరిపుణ్యములు యెప్పుడు నీచుల ఇండ్ల కెడ తాకి పాదములు తప్పనితపములెల్లా దలగిపోయ యిప్పుడే శ్రీవేంకటేశ యిటు నిన్ను గొలువగా నెప్పున నే జేసినట్టి నేరమెల్లా నడగె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పాప మెఱగను పుణ్యఫల మెఱగను 2895 7879 2005-08-09T05:23:02Z 207.46.50.74 <pre> ముఖారి పాప మెఱగను పుణ్యఫల మెఱగను యేపనులు నీకు నెల విన్నియును గావా మునుప నీవిషయముల ముద్ర మానునులగా నునిచితివి నామీద నొకటొకటినే అనిశంబు నవి చెప్పినట్లు జేయకయున్న ఘనుడ నీయాజ్ఞ నే గడచుటే కాదా కలిమిగల యింద్రియపుగా పులుండినవూరు యెలమి నా కొనగితివి యేలు మనుచు అలసి వీరల నేను నాదరించక కినిసి తొలగద్రోచిన నదియు ద్రోహమే కాదా కుటిలముల బెడబాపి కోరినచనవులెల్ల ఘటన జెల్లించితివి॥ ఘనుడ నేను॥ అటుగనక శ్రీవేంకటాద్రీశ నీదాసి నెటుచేసినా నీకు నితవేకదా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నిటికి నొడయుడవైనశ్రీపతివి నీవు 2896 7882 2005-08-09T05:24:56Z 207.46.50.74 <pre> శ్రీరాగం అన్నిటికి నొడయుడవైనశ్రీపతివి నీవు యెన్నరాదు మాబలగ మెంఉకో మాపౌజు జ్ఞానేంద్రియము లైదు శరీరిలొపల ఆనక కర్మేంద్రియము లైదు తానకపుకామక్రోధాలవర్గములారు యీనెలవు పంచభూతా లెంచు మాపౌజు తప్పని గుణాలు మూడు తనువికారములారు అప్పటి మనోబుద్ద్యహంకారాలు వుప్పతిల్లువిషయము లుడివోని వొకాయిదు యిప్పటి మించేకోపము యెంచుకో మాపౌజు ఆకలి దప్పియును మానావమానములును సోకినశీతోష్ణాలు సుఖదు:ఖాలు మూకగమికాడ నేను మొక్కెద శ్రీవేంకటేశ యేకటారగడసేవా నెంచుకో మాపౌజు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఈడ నుండె నిందాకా నింటిముంగిట 2897 7884 2005-08-09T05:25:56Z 207.46.50.74 <pre> లలిత ఈడ నుండె నిందాకా నింటిముంగిట ఆడ నెందు బోడుగద అప్పుడే యీకృష్ణుడు యేడ పూతకి జంపె నింతపిన్నవాడంటా ఆడుకొనే రదే వీధి నందరు గూడి వేడుకతో మనగోవిందుడు గాడుగదా చూడరమ్మ వీడు గడుచుల్లరీడు పాపడు మరలి యపటివాడె మద్దులు విఱిచెనంటా పరువులు పెట్టేరు పడతులెల్లా కరికరించగ రోల గట్టితే నప్పుడు మా హరి గాడుగదా ఆడనున్న బిడ్డడు వింతగాక నొకబండి విఱిచె నప్పటినంటా రంతు సేసే రదివో రచ్చలు నిండి అంత యీశ్రీవేంకటేశు డైనమనకృష్ణుడంట యింతేకాక యెవ్వరున్నా రిటువంటిపాపడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] విభుడ వింతటికి వెరపుతో ననుగావు 2898 7886 2005-08-09T05:26:46Z 207.46.50.74 <pre> పాడి విభుడ వింతటికి వెరపుతో ననుగావు అభయహస్తముతోడిఆదిమూలమా పలులంపటాలచేత బాతువడి పాటువడి అలసితి గావవే వో ఆదిమూలమా చలమరి యితరసంసారభ్రాంతి జిక్కితి న - న్నలరించి కావవే వోఆదిమూలమా యెంతకైనా నాసలచే యేగేగి వేసరితి నంత కోప గావవే వో ఆదిమూలమా సంతలచుట్టరికాల జడిసితి నిక గావు అంతరాత్మ నాపాలిఆదిమూలమా రంటదెప్పుటింద్రియాల రవ్వైతి గావవే వో- అంటినశ్రీవేంకటాద్రిఆదిమూలమా గెంటక ముమ్మాటికిని నీకే శర- ణంటి గావవే వో ఆదిమూలమా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏటిమాట లివి విన నింపయ్యనా మది 2899 7888 2005-08-09T05:27:39Z 207.46.50.74 <pre> శ్రీరాగం ఏటిమాట లివి విన నింపయ్యనా మది నేటవెట్టి దాసుడౌ టిదిసరియా జీవుడే దేవుడని చెప్పుదురు గొందరు దైవముచేతలెల్లా దమ కున్నవా ఆవల గొందరు కర్మ మది బ్రహ్మ మందురు రావణాదు లవి సేసి రతికెక్కిరా। మిగుల గొందరు దైవమే లేదనెందురు తగ నీప్రపంచమెల్లా దనచేతలా గగన మతడు నిరాకార మందురు గొంద రెగువ బురుషసూక్త మెఱగరా తాము యెనిమిదిగుణములే యితని వందురు గొంద- రనయము మిగిలిన వవి దమనా యెనయగ శ్రీవేంకటేశ్వరుదాసులై మనుట నిత్యముగాక మరి యేమినేలా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నిటా శ్రీహరిదాసుడగువానికి 2900 7891 2005-08-09T05:28:59Z 207.46.50.74 <pre> రామక్రియ అన్నిటా శ్రీహరిదాసుడగువానికి కొన్నిదైవముల గొలువగ దగునా విహితకర్మముసేసి వెదకేటిహరి నిట్టె సహజమై కొలచేతిసరసునికి గహనపుగర్మాలు కడమలైన నేమి మహి గనకాద్రికి మరి పైడి వలెనా పలుదానములకెల్ల బలమైనహరి నిట్టె బలువుగ జేకొన్న భక్తునికిని నెలకొని యాత డన్నియును జేసినవాడె తెలిసి సూర్యుని జూడ దీపాలు వలెనా వేదవేద్యుడు శ్రీవేంకటపతి రామ మాదిగా బఠియించే యధికునికి ఆదైవచదువులు అఱచేతి వతనికి మేదిని దిరుగాడ మెట్లు వలెనా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఈహీ శ్రీహరిగంటే యింత లేదుగా వట్టి 2901 7893 2005-08-09T05:29:55Z 207.46.50.74 <pre> ఈహీ శ్రీహరిగంటే యింత లేదుగా వట్టి దాహపుటాసల వెఱ్రి దవ్వు టింతేకాకా పలుమారు నిందరిని భంగపడి వేడేది యిలపై దేహమువెంచేయిందు కింతేకా కలికికాంతలచూపుఘాతలకు భ్రమనేది చెలగి మైమఱచేటిచేత కింతేకా పక్కన జన్మాలనెల్లా బాటువడేదెల్లాను యెక్కడో సంసారాన కిందు కింతేకా వొక్కరి గొలిచి తిట్టు కొడిగట్టే దెల్లాను చక్కుముక్కునాలికెపైచవి కింతేకా గారవాన ధనములు గడియించేదెల్లాను ఆరయ నాదని వీగేయందు కింతేకా చేరి శ్రీవేంకటపతి సేవకు జొరనిదెల్లా భారపుగర్మపుభాద బట్టువడికా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎంత బాపనా సోద మింత గలదా 2902 7895 2005-08-09T05:30:54Z 207.46.50.74 <pre> బౌళి ఎంత బాపనా సోద మింత గలదా అంతయు నీమహిమే హరిభట్లూ సూరిభ ట్లొకవంక చొరనిచోట్లు చొచ్చి వారబియ్య మెత్తి యెత్తి వడదాకి నీరువట్టుగొని భూమి నీళ్లెల్లా వారాట్టీ కేరికేరి నగాయ్యా క్రిష్ణభట్లూ దేవరొజ్ఝ లొకవంక దిక్కులలో బొలగూడు దీవెనతో నారగించి తీవుమరిగి యీవల బెట్టినవారి కేమైనా నొసగీని వేవేలమాయలవిష్ణుభట్లూ సోమయాదు లొకవంక సొరిది సురలకెల్లా- నామనితో విందువెట్టీ ననుదినము హోమపువిప్రులసొమ్ము లొడిసి తా బుచ్చుకొనీ వేమరు శ్రీవేంకటాద్రివెన్నుభట్లూ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అటుగన రోయగ దగవా 2903 7898 2005-08-09T05:32:04Z 207.46.50.74 <pre> గుండక్రియ అటుగన రోయగ దగవా నటనల శ్రీహరి నటమింతే చిడుముడి మూగినజీవులలోపల కడగి నే నొక్కడ నింతే నిడువక పక్షులు వృక్షము లిలపై వెడగుభోగముల వెదకీనా తనువులు మోచినతగుప్రాణులలో గనుగొని నొకమశకమ నింతే మునుకొని కీటకములు జీమలు నిల చెనకి దొరతనము సేసీనా శ్రీవేంకటపతిసేవవారిలో సోవల నొకదాసుడ నేను భావించి సురలు బ్రహ్మాదు లతని దైవపుమాయలు దాటేరా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నమ్మిన దొకటే నాకు నీశరణము 2904 7900 2005-08-09T05:33:14Z 207.46.50.74 <pre> గుండక్రియ నమ్మిన దొకటే నాకు నీశరణము యెమ్మెలసంసార మింతే యిందేమి గలదు యేటికర్మము నా కేటిధర్మము యేటిదో నే జేయుగా నీ కేమి గూడెను నాటకపుతొంటివారు నడిచినమార్గమని యీటుకు జేసేగాక యిందేమి గలదు యేడతపము నా కేడజపము నే వాడిక జేయగ నీకు వచ్చినదేమి బెడిదపుబెద్దలెల్లా బెట్టినతిట్టములంటా యీడుకు జేసెగాక యిందేమి గలరు యెక్కడిపుణ్యము నా కెక్కడిభోగములు యిక్కువ నన్నిట్ల జేసి యేమిగంటివి నిక్కెపుశ్రీవేంకటేశ నిన్ను గనుటగాక యెక్కడి కెక్కడిమాయ లిందేమి గలదు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ద్రువవరదా సంస్తుతవరదా 2905 7903 2005-08-09T05:34:29Z 207.46.50.74 <pre> మాళవి ద్రువవరదా సంస్తుతవరదా నవమైనయార్తుని నన్ను గావవే కరిరాజవరదా కాకాసురవరదా శరణాగతవిభీష్ణవరదా సిరుల వేదాలు నిన్ను జెప్పగా వినీని మరిగి మఱుగుచొచ్చే మమ్ము గావవే అక్రూరవరదా అంబరీషవరదా శక్రాదిదివిజనిచయవరదా విక్రమించి యిన్నిటా నీవే ఘనమని నీకు చక్రధర శరణంటి సరి గావవే చక్రధర శరణంటి సరి గావవే ద్రౌపదీవరదా తగ నర్జునవరదా శ్రీపతీ ప్రహ్లాదిశిశువరదా యేపున శ్రీవేంకటాద్రి నిటు నేను నాగురుడు రూపగా గొలిచే నచ్చుగ గావవే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] సేయనివా డెవ్వడు చిల్లరదోషాలు 2906 7905 2005-08-09T05:35:24Z 207.46.50.74 <pre> సేయనివా డెవ్వడు చిల్లరదోషాలు యేయెడ జీవులజాడ లీశ్వరకల్పితమే దేవునినమ్మినయట్టిదేహియట యాతనికి యీవల నెంతటిపాప మేమినేసును భావించి యన్ని నేరాలు పరిహరించు నతడే ఆవటించుసూర్యునికి నందకార మెదురా పూజింపించుకొనువాడు భువనరక్షకుడట తేజముతో దురితాలు తెంచగలేడా రాజు సేసినయాణాజ్ఞ రాజుకంటే నెక్కుడా వోజతో వజ్రాయుధాన కోపునా పర్వతాలు చేతనాత్మకుడట శ్రీవేంకటేశ్వరుడు జాతిలేనుజీవునికి స్వతంత్ర మేది కాతరపుజన్మానకు గార్య కారణమేది యేతున గరుడనికి ఎదురా పాములు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము 2907 7907 2005-08-09T05:59:57Z 207.46.50.74 <pre> . అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము (వాల్యూం 12-159) అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము జలజాక్షు కన్నులకు చవులిచ్చేవమ్మ గరుడాచలాధీశు ఘనవక్షముననుండి పరమానంద సంభిరతవై నెరతనములు జూపి నిరంతరమునాథుని హరుషింపగ జేసి తిగదమ్మ శశికిరణములకు చలువలచూపులు విశదముగా మీద వెదజల్లుచు రసికత పెంపున కరగించి ఎప్పుడు నీ వశముజేసుకొంటి వల్లభునోయమ్మ రట్టడి శ్రీవేంకటరాయనికి నీవు పట్టపురాణివై పరగుచు వట్టిమాకులిగిరించు వలపుమాటలవిభు జట్టిగొని వురమునసతమైతివమ్మ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వలదననొరులకు వశమటవే 2908 7909 2005-08-09T06:05:05Z 207.46.50.74 <pre> వలదననొరులకు (వాల్యూం 4-17) వలదననొరులకు వశమటవే తలచినట్లనిది దైవమెచేసె తరుణికుచములను తామరమొగుడలు విరిసేనోయని వెరపునను సరగునపతినఖ చంద్రశకలములు దరులుగలుగనిది దైవమెచేసె పొలతివదనమను పున్నమచంద్రుడు బలిమినెగయునని భయమునను మెలుతచికురధ మ్మిల్లపురాహువు తలచెదరగనిది దైవమెచేసె వనితకువాడునొ వలపుతాపమున తనులతికయనుచు తమకమున ఘనవేంకటపతి కౌగిటచమటల తనివి దీర్చనిది దైవమె చేసె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు భ 2909 8292 2005-08-11T01:36:32Z 59.93.49.238 #[[భక్త సులభుడును పరతంత్రుడు హరి]] #[[భక్తికొలది వాడే పరమాత్ముడు]] #[[భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము]] #[[భావములోనా బాహ్యమునందును]] #[[భావించి నేరనైతి పశుబుద్ది నైతిని]] #[[భూమిలోన గొత్తలాయ బుత్రోత్సవ మిదివో]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] భక్తికొలది వాడే పరమాత్ముడు 2910 7912 2005-08-09T06:23:38Z 207.46.50.74 <pre> భక్తికొలది వాడే పరమాత్ముడు భుక్తిముక్తి తానెయిచ్చు భువి పరమాత్ముడు పట్టినవారిచే బిడ్డ పరమాత్ముడు బట్టబయటి ధనము పరమాత్ముడు పట్టపగటి వెలుగు పరమాత్ముడు యెట్టనెదుటనే వున్నాడిదె పరమాత్ముడు పచ్చిపాలలోనివెన్న పరమాత్ముడు బచ్చనవాసినరూపు పరమాత్ముడు బచ్చుచేతివొరగల్లు పరమాత్ముడు యిచ్చుకొలదివాడువో యీ పరమాత్ముడు పలుకులలోనితేట పరమాత్ముడు ఫలియించునిందరికి పరమాత్ముడు బలిమిశ్రీ వేంకటాద్రి పరమాత్ముడు యెలమి జీవులప్రాణమీ పరమాత్ముడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] User talk:203.145.183.246 2911 7920 2005-08-09T12:36:32Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * Play around and experiment with stuff in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|Sandbox]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Wikipedia:సమాచార పెట్టె 2912 12498 2005-10-06T12:51:09Z Chandroos 45 An '''సమాచార పెట్టె''' on [[Wikipedia]] is a consistently-formatted table which is present in articles with a common subject (An infobox is a generalization of a ''taxobox'' (from ''[[taxonomy]]'') which summarizes information for an [[organism]] or group of organisms). If you make a table for a new project, please place it on this page when it is proposed (in the ''proposed'' section below) and move it in the main list when it has been implemented. If you choose to use colors in your table, please do not choose one that is already being used, and place your choice on this list so that others know it has been taken. You can use either the same color for all tables in a project, or use a system of coloration (for example, the ''organism'' taxobox has different colors for each of the kingdoms). To find more information about what colors can be used, see the article on [[web color]]s. If you want to redesign an Infobox, please take it up in the appropriate [[WikiProject]]. Thanks. An infobox may or may not use the [[m:Help:Template|template]] software feature. Infobox templates are an alternative to static infoboxes; they can be used to create a common look between subject items, with a minimum of coding within articles. See also [[Wikipedia:Infobox templates]]. ---- ==రంగుల జాబితా== {| |- ! bgcolor="chocolate" | Television theme songs || chocolate |- ! bgcolor="#D06030" | Strict Nature Reserve || #D06030 |- ! bgcolor="#FF6666" | Elements:Alkali metals || #FF6666 |- ! bgcolor="salmon" | EPs || salmon |- ! bgcolor="#ff99cc" | Elements:Actinides || #ff99cc |- ! bgcolor="#ffbfff" | Elements:Lanthanides || #ffbfff |- ! bgcolor="pink" | Animals || pink |- ! bgcolor="pink" | Dog breeds || pink |- ! bgcolor="#ffc0c0" | Astronomical objects || #ffc0c0 |- ! bgcolor="#ffc0c0" | Elements:Transition metals || #ffc0c0 |- ! bgcolor="#ddbbbb" | British New Army || #ddbbbb |- ! bgcolor="yellow" | Singles || పసుపు |- ! bgcolor="#ffff99" | Elements:Halogens || #ffff99 |- ! bgcolor="khaki" | Protists || khaki |- ! bgcolor="EEDD82" | Academy Awards ceremonies || #EEDD82 |- ! bgcolor="#FFDEAD" | Elements:Alkaline earths || #FFDEAD |- ! bgcolor="#FFDEAD" | Compounds || #FFDEAD |- ! bgcolor="#ffcc99" | Alternative Medicine || #ffcc99 |- ! bgcolor="gold" | Saints || gold |- ! bgcolor="#ECC850" | Breweries || #ECC850 |- ! bgcolor="orange" | Albums (original, studio LPs) || orange |- ! bgcolor="#FF9C00" | Monster Trucks || #FF9C00 |- ! bgcolor="#B5954B" | Wilderness Area || #B5954B |- ! bgcolor="#e7dcc3" | Mountains || #e7dcc3 |- ! bgcolor="#CCCC99" | Elements:Semimetals || #cccc99 |- ! bgcolor="#dbdbbb" | British Yeomanry (Army) || #dbdbbb |- ! bgcolor="#bbddbb" | British Regular Army || #bbddbb |- ! bgcolor="#DEFFAD" | Geographic subdivisions || #DEFFAD |- ! bgcolor="#a0ffa0" | Elements:Nonmetals || #a0ffa0 |- ! bgcolor="lightgreen" | Plants || lightgreen |- ! bgcolor="lightgreen" | Corporations || lightgreen |- ! bgcolor="#66FFCC" | Television Stations || #66FFCC |- ! bgcolor="#80FF80" | Natural Monument || #80FF80 |- ! bgcolor="#65CB9B" | Habitat/Species Management Area || #65CB9B |- ! bgcolor="darkseagreen" | Greatest hits, box sets and other compilations || darkseagreen |- ! bgcolor="#9BCB65" | National Park || #9BCB65 |- ! bgcolor="#bbbbdd" | British Territorial Army || #bbbbdd |- ! bgcolor="lightblue" | Fungi || lightblue |- ! bgcolor="#c0ffff" | Elements:Noble gases || #c0ffff |- ! bgcolor="darkturquoise" | Live albums || darkturquoise |- ! bgcolor="#4B95B5" | Protected Landscape/Seascape || #4B95B5 |- ! bgcolor="#87BBC8" | Sustainability and Energy Development || #87BBC8 |- ! bgcolor="#87CEEB" | Planes || #87CEEB |- ! bgcolor="lightskyblue" | Royal Air Force Squadrons|| lightskyblue |- ! bgcolor="deepskyblue" | Royal Air Force Stations|| deepskyblue |- ! bgcolor="#3060D0" | Managed Resource Protected Area || #3060D0 |- ! style="background: navy; color: white" | Ships || Navy |- ! bgcolor="plum" | Cover and tribute albums || plum |- ! bgcolor="#9966FF" | Rocks and Minerals || #9966FF |- ! bgcolor="#efefef" | Countries, US states || #efefef |- ! bgcolor="#efefef" | Space missions || #efefef |- ! bgcolor="#efefef" | Weaponry || #efefef |- ! bgcolor="gainsboro" | Movie soundtracks || gainsboro |- ! bgcolor="#DDDDDD" | Languages || #DDDDDD |- ! bgcolor="lightgrey" | Bacteria || lightgrey |- ! bgcolor="#cccccc" | Elements:Metals || #cccccc |- ! bgcolor="#cccccc" | Battles || #cccccc |- ! bgcolor="#cccccc" | Other British army || #cccccc |- ! bgcolor="silver" | Constellations || silver |- ! bgcolor="darkgray" | Archaea || darkgray |- ! bgcolor="#f9f9f9" | Computing topics || #f9f9f9 |} ==సమాచార పెట్టెలు== ===సినిమా=== {{సినిమా| movie_name = అన్నమయ్య | year = [[1997]] | image = [[Image:Annamayyadvd.jpg]]| writer = [[జె.కె.భారవి]]| starring = [[అక్కినేని నాగార్జున]],<br>[[రమ్యకృష్ణ]],<br>[[కస్తూరి]]| director = [[కె.రాఘవేంద్ర రావు]] | producer = [[వి. దొరస్వామిరాజు]]| distributor = | release_date = | runtime = 182 నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = [[ఎం.ఎం.కీరవాణి|కీరవాణి]]| awards = | imdb_id = 0249361 | budget = }} <br clear=all> ===జిల్లా=== {{జిల్లా|name=కరీంనగర్| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=కరీంనగర్ |area=11,823 |population=34.77 |pop_male=17.38 |pop_female=17.39 |pop-urban=6.79 |pop-rural=27.98 |pop-density=294 |pop-growth=14.47 |literacy=56 |lit_male=67.86 |lit_female=44.19 }} <br clear=all> ===మండలం=== {{మండలం|name=కనిగిరి| |district=ప్రకాశం |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |head quarter=కనిగిరి |villages=27 |area=504.10 |population=82.192 |pop_male=42.005 |pop_female=40.187 |pop-density=163 |pop-growth= |literacy=50.05 |lit_male=61.73 |lit_female=37.85 }} <br clear=all> ===రాష్ట్రము=== <table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300px"> <caption><font size="+1">'''ఆంధ్ర ప్రదేశ్'''</font></caption> <tr> <td style="background:#ffffff;" align="center" colspan="2"> <table border="0" cellpadding="2" cellspacing="0"> <tr> <td align="center" width="140px">[[image:ap_seal.jpg]]</td> <td align="center" width="140px">[[image:Kumbham.jpg]]</td> </tr> </table> </td> </tr> <tr><td colspan=2 align=center> [[Image:IndiaAndhraPradesh.png]] </td></tr> <tr> <td>అధికార [[భాష]]</td> <td>[[తెలుగు]], [[ఉర్దూ]]</td> </tr> <tr> <td>[[రాజధాని]]</td> <td>[[హైదరాబాదు]]</td> </tr> <tr> <td>[[గవర్నర్]]</td> <td>[[సుషీల్ కుమార్ షిండే]]</td> </tr> <tr> <td>[[ముఖ్య మంత్రి]]</td> <td>[[వై. యస్. రాజ శేఖర్ రెడ్డి]]</td> </tr> <tr> <td>[[విస్తీర్నం|విస్తీర్ణం]]</td> <td>[[1 E11 m²|275,000 చ.కి.మీ]]</td> </tr> <tr> <td>[[జనాభ]]<br> &nbsp;- మొత్తం (2002)<br> &nbsp;- [[జనసాంద్రత]]</td> <td><br> 66,508,000<br> 241/చ.కి.మీ</td> </tr> <tr> <td>[[మారకము]]</td> <td>[[రూపాయి]]</td> </tr> <tr> <td>[[టైమ్ జోన్ ]]</td> <td>[[UTC]] +5.5</td> </tr> <tr> <td>[[Internet TLD]]</td> <td>.IN</td> </tr> <tr> <td>[[కాలింగ్ కోడ్]]</td> <td>91 40</td> </tr> </table> <br clear=all> [[Category:Wikipedia style and how-to|{{PAGENAME}}]] [[en:Infobox]] ఏమొకో చిగురుటధరమున ఎడనెడకస్తూరి నిండెను 2914 7930 2005-08-09T16:00:37Z 207.46.50.71 <pre> ఏమొకో చిగురుటధరమున (వాల్యూం 12-82) ఏమొకో చిగురుటధరమున ఎడనెడకస్తూరి నిండెను భామిని విభునకు వ్రాసిన పత్రిక కాదు కదా కలికి చకోరాక్షికి కడకన్నులు కెంపైతోచిన చెలువంబిప్పుడిదేమో చింతింపరేచెలులు నలువున ప్రాణేశ్వరునిపై నాటినయాకొనచూపులు నిలువునపెరుకగనంటిన నెత్తురుకాదుకదా పడతికి చనుగవమెరుగులు పైపై పయ్యెద వెలుపల కడుమించిన విధమేమో కనుగొనరే చెలులు వుడుగని వేడుకతో ప్రియుడొత్తిన నఖశశిరేఖలు వెడలగవేసవికాలపు వెన్నెలకాదుకదా ముద్దియ చెక్కుల కెలకుల ముత్యపు జల్లుల చేర్పుల వొద్దికలాగులివేమో ఊహింపరే చెలులు గద్దరి తిరువేంకటపతి కొగిటియధరామృతముల అద్దిన సురతపు చెమటల అందము కాదు కదా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] తెలిసిన వారికి దేవుండితడే 2915 7932 2005-08-09T16:01:46Z 207.46.50.71 <pre> తెలిసిన వారికి దేవుండితడే (వాల్యూం 3-480) తెలిసిన వారికి దేవుండితడే వలవని దుష్టుల వాదములేల పురుషులలోపల పురుషోత్తముడు నరులలోన నరనారాయణుడు పరదైవములకు పరమేశ్వరుడు వరుసమూఢుల కెవ్వరోయితడు పలుబ్రహ్మలకును పరబ్రహ్మము మలయునీశులకు మహేశుడితడు ఇలనాత్మలలో నిటుపరమాత్ముడు ఖలులకెట్లుండునో కానము యితడు వేదంబులలో వేదాంతవేద్యుడు సోదించకరిగాచుచో నాదిమూలము యీదెస శ్రీ వేంకటేశుడిందరికి గాదిలి మతులను గైకొనడితడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కొలిచిన వారల కొంగుపైడితడు 2916 7934 2005-08-09T16:03:07Z 207.46.50.71 <pre> కొలిచిన వారల (వాల్యూం 3-419) కొలిచిన వారల కొంగుపైడితడు బలిమి తారక బ్రహ్మమీతడు యినవంశాంబుధి నెగసిన తేజము ఘన యజ్ఞంబుల గల ఫలము మనుజరూపమున మనియెడి బ్రహ్మము నినుపుల రఘుకుల నిథానమితడు పరమాన్నములోపలి సారపుజవి పరగినదివిజుల భయహరము మరిగినసీతా మంగళ సూత్రము ధరలో రామావతారంబితడు చకితదానవుల సంహారచక్రము సకలవన చరుల జయకరము వికసితమగు శ్రీవేంకట నిలయము ప్రకటిత దశరథ భాగ్యంబితడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అంతరంగమెల్ల శ్రీహరికి ఒప్పించకుంటె 2917 7936 2005-08-09T16:04:57Z 207.46.50.71 <pre> అంతరంగమెల్ల (వాల్యూం 1-437) అంతరంగమెల్ల శ్రీహరికి ఒప్పించకుంటె వింతవింత విధముల వీడునా బంధములు మనుజుడై ఫలమేది మరిజ్ఞాని యౌదాకా తనువెత్తి ఫలమేది దయగలుగుదాకా ధనికుడై ఫలమేది ధర్మము సేయుదాకా పనిమాలి ముదిసితే పాసెనా భవము చదివియు ఫలమేది శాంతము కలుగుదాకా పెదవెత్తి ఫలమేది ప్రియమాడు దాకా మదిగల్గి ఫలమేది మాధవుదలచు దాకా యెదుట తాను రాజైతే ఏలేనాపరము పావనుడై ఫలమేది భక్తి కలిగిన దాకా జీవించి ఫలమేది చింత దీరుదాకా వేవేల ఫలమేది వేంకటేశుగన్నదాక భావించితా దేవుడైతే ప్రత్యక్షమౌనా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము 2918 7938 2005-08-09T16:06:03Z 207.46.50.71 <pre> భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము (వాల్యూం 3-322) భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము యుక్తిజూచిన నిజం బొక్కటేలేదు కులమెంత గలిగెనది కూడించు గర్వంబు చలమెంత గలిగెనది జగడమే రేచు తలపెంత పెంచినా తగిలించు కోరికలు యెలమి విజ్ఞానంబు యేమిటాలేదు ధనమెంత గలిగెనది దట్టమౌలోభంబు మొనయు చక్కదనంబు మోహములు రేచు ఘనవిద్య గలిగినను కప్పు పై పై మదము యెనయగ పరమ పద మించుకయులేదు తరుణులెందరు అయిన తాపములు సమకూడు సిరులెన్ని గలిగినను చింతలేపెరుగు యిరవయిన శ్రీవేంకటేశు నినుకొలువగా పెరిగె నానందంబు బెళకులికలేవు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] విశ్వరూపమిదివో విష్ణురూపమిదివో 2919 7940 2005-08-09T16:07:02Z 207.46.50.71 <pre> విశ్వరూపమిదివో (వాల్యూం 3-409) విశ్వరూపమిదివో విష్ణురూపమిదివో శాశ్వతులమైతిమింక జయము నాజన్మము కొండవంటి హరిరూపు గురుతైన తిరుమల పండిన వృక్షములే కల్పతరువులు నిండిన మృగాదులెల్ల నిత్యముక్తజనములు మెండుగ ప్రత్యక్షమాయె మేలువోనాజన్మము మేడవంటి హరిరూపు మించైనపైడి గోపుర మాడనే వాలిన పక్షుల మరులు వాడల కోనేటి చుట్ల వైకుంఠ నగరము యీడమాకు పొడచూపె ఇహమేపోపరము కోటిమదనులవంటి గుడిలో చక్కని మూర్తి యీటులేని శ్రీ వేంకటేశుడితడు వాటపు సొమ్ములు ముద్ర వక్షపుటలమేల్మంగ కూటువైనన్నేలితి యెక్కువనోనాతాపము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అవధారు రఘుపతి అందరిని చిత్తగించు 2920 7942 2005-08-09T16:08:08Z 207.46.50.71 <pre> అవధారు రఘుపతి (వాల్యూం 3-492) అవధారు రఘుపతి అందరిని చిత్తగించు యివలనిండే కొలువిదెనదె సముఖాన రామరాఘవరామ రామచంద్రప్రభో శ్రీమదయోధ్యాధిపతి సీతాపతి ప్రేమనారదుడు పాడిపెక్కురంభాదులాడేరు మోమెత్తి కపులెల్ల మ్రొక్కేరదివో యినవంశకుల జాత ఇక్ష్వాకుకులతిలక ఘనదశరథసుత కౌశికప్రియ మునులు దీవించేరు ముందట భరతుడదె వెనక లక్ష్మణుడు సేవించీ వింజామర కందువకౌసల్యాగర్భ రత్నాకర చెందిన శ్రీవేంకటాద్రి శ్రీనివాస సందడి కుశలవులు చదివేరు వొకవంక చెంది నీరాజసము చెప్పరాదు రామ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] రామచంద్రుడితడు రఘువీరుడు 2921 19263 2006-01-26T12:23:31Z Chavakiran 19 <pre> రామచంద్రుడితడు (వాల్యూం 10-147) రామచంద్రుడితడు రఘువీరుడు కామిత ఫలములీయ గలిగెనిందరికి గౌతము భార్యపాలిటి కామధేనువితడు ఘాతల కౌశికుపాలి కల్పవృక్షము సీతాదేవి పాలిటి చింతామణి యితడు యీతడు దాసుల పాలిటి యిహపర దైవము పరగసుగ్రీవుపాలి పరమ బంధువితడు సరిహనుమంతుపాలి సామ్రాజ్యము నిరతి విభీషణునిపాలి నిధానము యీతడు గరిమజనకు పాలి ఘనపారిజాతము తలప శబరిపాలి తత్వపు రహస్యము అలరిగుహునిపాలి ఆదిమూలము కలడన్నవారిపాలి కన్నులెదుటి మూరితి వెలయ శ్రీవేంకటాద్రి విభుడితడు </pre> రామచంద్రుడితడు = రామచంద్రుడు ఇతడు <br>రఘువీరుడు = రఘు వంశానికి చెందిన వీరుడు <br>కామిత = కోరుకున్న <br>ఫలములీయ = ఫలములివ్వ <br>గలిగెనిందరికి = గలిగెను + ఇందరికి <br> <br>గౌతము = గౌతమ ముని <br>భార్య = భార్య <br>పాలిటి <br>కామధేనువితడు = కామధేనువు + ఇతదు :కామధేనువు = కోరిన కోర్కెలు తీర్చువాడు :ఇతడు = ఈ శ్రీ రామ చంద్రుడు <br>ఘాతల = <br>కౌశికుపాలి = కౌశిక మహా మునికి <br>కల్పవృక్షము = కల్ప వృక్షము (కోరిన కోర్కెలు తీర్చు వృక్షము) <br>సీతాదేవి పాలిటి = సీతా దేవికి <br>చింతామణి = చింతామణి (కోరిన కోర్కెలు తీర్చు మణి) <br>యితడు = ఈ శ్రీరామ చంద్రుడు <br> <br>యీతడు = ఈ శ్రీరామ చంద్రుడు <br>దాసుల పాలిటి = దాసులకు <br>యిహపర = ఇహమునందూ (ఈ లోకమునందూ) పరమునందూ (పరలోకమునందు) <br>దైవము = దేవుడు <br>పరగ = <br>సుగ్రీవుపాలి = సుగ్రీవునకు <br>పరమ = గొప్ప <br>బంధువితడు = చుట్టము <br>సరి = <br>హనుమంతుపాలి = హనుమంతునకు <br>సామ్రాజ్యము = రాజ్యము <br>నిరతి = <br>విభీషణునిపాలి = విభీషనుకు <br>నిధానము <br>యీతడు = ఈ శ్రీరామ చంద్రుడు <br> <br>గరిమ <br>జనకు పాలి = జనక మహా రాజునకు <br>ఘనపారిజాతము = గొప్ప పారిజాతము (సాటిలేని పుష్పము) <br>తలప <br>శబరిపాలి = శబరికి <br>తత్వపు = తత్వపు <br>రహస్యము = రహస్యము <br>అలరి <br>గుహునిపాలి = గుహునికి <br>ఆదిమూలము = తొలి మూలము (అన్నింటికీ కారణమైనవాడు ) <br> <br>కలడన్నవారిపాలి = కలడు అన్నవారికి <br>కన్నులెదుటి = కన్నుల ఎదుటి <br>మూరితి = మూర్తి (విగ్రహము) <br>వెలయ <br>శ్రీవేంకటాద్రి విభుడితడు = శ్రీ వేంకటాద్రిపై దేవుడితడు {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పలువిచారములేల పరమాత్మనీవు నాకు 2922 7946 2005-08-09T16:11:12Z 207.46.50.71 <pre> పలువిచారము లేల (వాల్యూం 3-100) పలువిచారములేల పరమాత్మనీవు నాకు కలవు కలవు ఉన్న కడమలేమిటికి నీపాదముల చెంత నిబిడమైతే చాలు యేపాతకములైన ఏమిసేసును యేపార నీభక్తి ఇంత గలిగిన చాలు పై పై సిరులచ్చట పాదుకొని నిలుచు సొరిదినీ శరణము జొచ్చితినంటే చాలు కరుణించి యప్పుడట్టే కాతువు నీవు సరుస నీముద్రలు భుజములనుంటే చాలు అరుదుగా చేతనుండు అఖిలలోకములు నేరకవేసిన చాలు నీమీద ఒక పువ్వు కోరిన కోరికలెల్ల కొనసాగును మేరతో శ్రీవేంకటేశ నిన్నుగొలిచితి నేను యేరీతినుండిన గాని యిన్నిటా ఘనుడను </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇతరములిన్నియు నేమిటికి 2923 7948 2005-08-09T16:12:08Z 207.46.50.71 <pre> ఇతరములిన్నియు (వాల్యూం 1-86) ఇతరములిన్నియు నేమిటికి మతిచంచలమే మానుటపరము ఎక్కడి సురపుర మెక్కడి వైభవ మెక్కడి విన్నియునేమిటికి యిక్కడనే పరహితమును పుణ్యము గక్కున జేయగ గలదిహ పరము యెవ్వరు చుట్టములెవ్వరు బంధువు లెవ్వరిందరును నేమిటికి రవ్వగు లక్ష్మీరమణుని దలపుచు యివ్వలదా సుఖియించుట పరము యెందరు దైవము లెందరు వేల్పులు యెందరిందరును నేమిటికి కందువెఱిగి వేంకటగిరి రమణుని చిందులేక కొలిచినదిహ పరము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నారాయణాచ్యుతానంత గోవింద హరి 2924 7950 2005-08-09T16:14:19Z 207.46.50.71 <pre> నారాయణాచ్యుతానంత (వాల్యూం 2-423) నారాయణాచ్యుతానంత గోవింద హరి సారముగ నీకునే శరణంటిని చలువయును వేడియును నటల సంసారంబు తొలకు సుఖమొకవేళ దుఃఖమొకవేళ ఫలములివె యీ రెండు పాపములు పుణ్యములు పులుసు దీపును గలపి భుజియించినట్లు పగలు రాత్రులరీతి బహుజన్మ మరణాలు తగుమేను పొడచూపు తనుదానె తొలగు నగియించు నొకవేళ నలగించు నొకవేళ వొగరు కారపు విడెము ఉబ్బించినట్లు యిహము పరమును వలెనె యెదిటికల్లయు నిజము విహరించు భ్రాంతియును విభ్రాంతియును మతిని సహజ శ్రీ వేంకటేశ్వర నన్ను కరుణింప బహువిధంబుల నన్ను పాలించవే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏటి సుఖము మరి ఏటి సుఖము 2925 7952 2005-08-09T16:15:26Z 207.46.50.71 <pre> ఏటి సుఖము (వాల్యూం 1-135) ఏటి సుఖము మరి ఏటి సుఖము ఒకమాట మాత్రము నటమటమైన సుఖము కొనసాగు దురితములె కూడైన సుఖము తను విచారములలో దాకొన్న సుఖము పనిలేని యాసలకు బట్టయిన సుఖము వెనక ముందర జూడ వెరగైన సుఖము నిందలకులోనైన నీరసపు సుఖము బొందికిని లంచంబు పుణికేటి సుఖము కిందుపడి పరులముంగిలి గాచు సుఖము పందివలె తనుదానె బ్రతికేటి సుఖము ధృతిమాలి యిందరికి దీనుడగు సుఖము మతిమాలి భంగములు మరపించు సుఖము పతి వేంకటేశు కృప పడసినది సుఖము యితరంబులన్నియును నీ పాటి సుఖము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఆలాగు పొందులును అటువంటి కూటములు 2926 7954 2005-08-09T16:17:35Z 207.46.50.71 <pre> ఆలాగు పొందులును (వాల్యూం 1-30) ఆలాగు పొందులును అటువంటి కూటములు యీలాగు లౌటనేడిదె చూడనైతి అడియాస చూపులకు నాసగించితిగాని వెడమాయలనిలోను వెదకలేనైతి కడువేడుకల దగిలి గాసిబొందితిగాని యెడలేని పరితాప మెఱగలేనైతి చిరునగవుమాటలకు చిత్తగించితిగాని తరితీపులని లోను తలుపలేనైతి వరుసమోహపు బసలవలల చిక్కితిగాని గరువంపు పొలయలుక గానలేనైతి శ్రీ వేంకటేశ్వరుని చింతజేసితిగాని దేవోత్తమునిలాగు తెలియలేనైతి యీ వైభవముపై నిచ్చగించితి గాని యీ వైభవానంద మిది పొందనైతి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] రాముడు లోకాభిరాముడు త్రైలోక్య 2927 7956 2005-08-09T16:18:39Z 207.46.50.71 <pre> రాముడు లోకాభిరాముడు (వాల్యూం 2-219) రాముడు లోకాభిరాముడు త్రైలోక్య ధాముడు రణరంగ భీముడు వాడే వరుడు సీతకు, ఫలాధరుడు మహోగ్రపు శరుడు రాక్షస సంహరుడు వాడే స్థిరుడు సర్వగుణాకరుడు కోదండ దీక్షా గురుడు సేవకశుభకరుడు వాడే ధీరుడు లోకైకవీరుడు సకలా ధారుడు భవబంధదూరుడు వాడే శూరుడు ధర్మవిచారుడు రఘువంశ సారుడు బ్రహ్మసాకారుడు వాడే బలుడు యిన్నిటా రవికులుడు భావించ, ని ర్మలుడు నిశ్చలుడవికలుడు వాడే వెలసి శ్రీ వేంకటాద్రి నిజనగరములోన తలకొనె పుణ్యపాదతలుడు వాడే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కొలనిలోనమునుగోపికలు 2928 7958 2005-08-09T16:29:04Z 207.46.50.74 <pre> కొలనిలోన (వాల్యూం 2-214) కొలనిలోనమునుగోపికలు మొలకనవ్వులతో మ్రొక్కిరి నీకు పిరుదులు దాటిన పింఛపు టలకల తురుములు వీడగ తొయ్యెలులు అరిది నితంబులందునెదాచుక మురిపెపు కరముల మ్రొక్కిరినీకు నిద్దపు మానము నెలతలు లోగుచు గద్దరి తొడలనె గట్టుచును ముద్దుటుంగరంబుల కరములతో ముద్దులు గునియుచు మ్రొక్కిరి నీకు పాలిండ్ల పెనుభారంబుల మూలపు మెరుగులు ముంచగను వేలపు ప్రియముల వేంకటేశనిను మూలకుపిలుచుచు మ్రొక్కిరి నీకు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అమరాంగనలదె ఆడేరు 2929 7960 2005-08-09T16:30:41Z 207.46.50.74 <pre> అమరాంగనలదె (వాల్యూం 10-26) అమరాంగనలదె ఆడేరు ప్రమదంబుననదె పాడేరు గరుడవాహనుడు కనక రథముపై ఇరవుగ వీధుల నేగేని సురలును మునులును సొంపుగ మోకులు తెరలిచి తెరలిచి తీసేరు ఇలధరుడదివో ఇంధ్రరథముపై కెలయుచు దిక్కులు గెలిచీని బలు శేషాదులు బ్రహ్మశివాదులు చెలగి సేవలటు సేసేరు అలమేల్మంగతో నటు శ్రీవేంకట నిలయుడరదమున నెగడేని నలుగడ ముక్తులు నారదాదులును పొలుపు మీరకడు పొగడేరు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పసిడియక్షంతలివె పట్టరో వేగమె రారో 2930 7962 2005-08-09T16:32:53Z 207.46.50.74 <pre> పసిడియక్షంతలివె (వాల్యూం 3-194) పసిడియక్షంతలివె పట్టరో వేగమె రారో దెసల పేరంటాండ్లు దేవుని పెండ్లికిని శ్రీవేంకటేశ్వరునికి శ్రీ మహాలక్ష్మికి దైవికపు పెండ్లిముహూర్తము నేడు కావించి భేరులు మ్రోసె గరుడధ్వజంబెక్కె దేవతలు రారో దేవుని పెండ్లికిని కందర్ప జనకునకి కమలాదేవికి పెండ్లి పందిలిలోపల తలంబాలు నేడు గంధమూ విడెమిచ్చేరు కలువడాలు గట్టిరి అందుక మునులు రారో హరి పెండ్లికిని అదె శ్రీ వేంకటపతికి అలమేలు మంగకును మొదలి తిరుణాళ్ళకు మ్రొక్కేము నేడు యెదుట నేగేరు వీరెయిచ్చేరు వరములివె కదలిరారో పరుష ఘనుల పెండ్లికిని </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పాపపుణ్యముల రూపము దేహమిది దీని 2931 7964 2005-08-09T16:34:16Z 207.46.50.74 <pre> పాపపుణ్యముల రూపము (వాల్యూం 1-28) పాపపుణ్యముల రూపము దేహమిది దీని దీపనంబణగింప తెరువెందులేదు అతిశయంబైన దేహాభిమానము దీర గతిగాని పుణ్యసంగతి బొందరాదు మతిలోని దేహాభిమానంబు బిడుచుటకు రతిపరా~జ్ముఖుడు గాక రవణంబు లేదు సరిలేని మమకారజలధి దాటినగాని అరుదైన నిజసౌఖ్యమది వొందరాదు తిరువేంకటాచలాధిపుని గొలిచినగాని పరగు బ్రహ్మానంద పరుడుతాకాడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] సకలశాంతికరము సర్వేశ నీపై భక్తి సర్వేశ 2932 7966 2005-08-09T16:35:28Z 207.46.50.74 <pre> సకలశాంతికరము (వాల్యూం 3-377) సకలశాంతికరము సర్వేశ నీపై భక్తి సర్వేశ ప్రకటమై మాకు నబ్బె బతికించు నిదియె సర్వేశ మనసులో పాపబుద్ధి మరియెంత దలచిన నినుదలచినంతనే నీఱౌను కనుగొన్న పాపములు కడలేనివైనాను ఘనుడనిన్ను జూచితే కడకు దొలగును చేతనంటి పాతకాలు సేనగానే జేసినాను ఆతల నీకు మ్రొక్కితే నన్నియు బాయు ఘాతలజెవుల వినగా నంటిన పాపము నీతితో నీ కథ వింటే నిమిషానబాయును కాయమున జేసేటి కర్మపు పాపములెల్ల కాయపునీ ముద్రలచే గ్రక్కున వీడు యేయెడ వేంకటేశ యేయేపాతకమైనా అయమైన నీ శరణాగతిచే నణగు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చాలుచాలును భోగసమయమున మైమఱపు 2933 7968 2005-08-09T16:36:50Z 207.46.50.74 <pre> చాలుచాలును (వాల్యూం 12-45) చాలుచాలును భోగసమయమున మైమఱపు పాలుపడునట యేటి బ్రతుకురా ఓరీ ఇందుముఖినిను కౌగిలించి లోపలి జగము కందునని నీ బిగువు కౌగిలే వదలె పొందైన వారితో పొసగ కౌగిట జేర్ప పొందుగాదట యేటి పొందురా ఓరీ నెలత నీ వాలు కన్నులు మూసి జగమెల్ల కలయ చీకట్లైన గక్కనను వదలె వలచిన అంగనలు తమ వలసిన విలాసముల వలను నెఱపనిదేటి వలపురా ఓరీ కొమ్మ నీ ఉరముపై గోరు దివియుచునాత్మ నిమ్మైన ననుతాక నిద్దరిని తాకె దిమ్మరివి కోనేటి తిమ్మ నీపై ప్రియము కుమ్మరించని దేటి కోర్కిరా ఓరీ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] తరుణినీయలుకకెంతటిది ఇంతినీ వేళ 2934 7970 2005-08-09T16:38:02Z 207.46.50.74 <pre> తరుణినీయలుక (వాల్యూం 12-70) తరుణినీయలుకకెంతటిది ఇంతినీ వేళ కరుణించగదర వేంకటశైలనాథ ఒకమారు సంసారమొల్ల బొమ్మని తలచు ఒక మారు విధిసేతలూహించి పొగడు ఒక మారు తనుజూచి వూరకే తలవూచు నొకమారు హర్షమున నొందిమేమఱచు నినుజూచివొకమారు నిలువెల్ల పులకించు తనుజూచి వొకమారు తలపోసి నగును కనుదెరచి నినుజూచి కడు సిగ్గువడి నిలిచి యిన్నియును తలపొసి యింతలో మఱచు వదలైన మొలనూలు గదియించు నొకమారు చెదరిన కురులెల్ల చెరుగునొకమారు అదనెరిగి తిరువేంకటాధీశ పొందితివి చదురుడవునిను బాయ జాలదొకమారు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ప్రతిలేని పూజదల పంగకోటి మణుగులై 2935 7972 2005-08-09T16:45:23Z 207.46.50.75 <pre> ప్రతిలేని పూజదలపంగ (వాల్యూం 12-300) ప్రతిలేని పూజదల పంగకోటి మణుగులై అతివ పరవశము బ్రహ్మానందమాయె మానినీమణిమనసు మంచియాసనమాయె ఆనందబాష్పజల మర్ఘ్యాదులాయె మీనాక్షి కనుదోయి మించుదీపములాయె ఆనన సుధారసంబభిషేకమాయె మగువచిరునవ్వులే మంచి క్రొవ్విరులాయె తగుమేనితావి చందనమలదుటాయె నిగనిగనీతనుకాంతి నీరాజనంబాయె జగడంపుటలుకలుపచారంబులాయె ననుపైన పొందులె నైవేద్య తతులాయె తనివోని వేడుకలు తాంబూలమాయె వనిత శ్రీ వేంకటేశ్వరుని కౌగిట జేయు వినయ వివరంబు లరవిరిమ్రొక్కులాయె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] మరలి మరలి జయమంగళము 2936 7974 2005-08-09T16:47:41Z 207.46.50.75 <pre> మరలిమరలి జయమంగళము (వాల్యూం 1-448) మరలి మరలి జయమంగళము సొరిదినిచ్చలును శుభమంగళము కమలారమణికి కమలాక్షునకును మమతల జయజయ మంగళము అమరజననికిని అమరవంద్యునకు సుముహూర్తముతో శుభమంగళము జలధికన్యకును జలధిశాయికిని మలయుచును శుభమంగళము కలిమికాంత కాకలికి విభునికిని సుళువుల యారతి శుభమంగళము చిత్తజు తల్లికి శ్రీ వేంకటపతికి మత్తిల్లిన జయ మంగళము యిత్తల నత్తల యిరువురకౌగిటి జొత్తుల రతులకు శుభమంగళము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Wikipedia:Administration FAQ 2937 13015 2005-10-19T18:22:17Z Chaduvari 97 /* ఐ పి నిషేధాన్ని ఎలా తొలగించడం? */ Added to a Category {{వికిపీడియా తఅప్ర}} వికీపీడియా నిర్వాహకులకు సంబంధించిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఈ పేజీలో లభిస్తాయి. ''ఇంకా చూడండి:'' [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులు]] ==విధానాలను ఎలా నిర్ణయిస్తారు?== :చర్చ, ఏకాభిప్రాయాల ద్వారా వికీపీడియా విధానాలు, మార్గదర్శకాలను ఎలా రూపొందిస్తుందో [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలూ, మార్గదర్శకాలు]] వివరిస్తుంది. "Wikipedia:" నేమ్‌స్పేస్‌ లో భాగాలైన [[Wikipedia:మెయిలింగు జాబితాలు|మెయిలింగు జాబితాలు]] లోను, వివిధ విధాన పేజీల్లోను చర్చ జరిగుతుంది. ==ఈ నిర్వాహకుడేమిటి? sysop ఏమిటి?== :ఒకే దానికి రెండు పేర్లు. నిర్వాహకుడంటే వికీపీడియా సాఫ్ట్‌వేర్‌ లోని కొన్ని నియంత్రించిన విభాగాలను కూడా చేరగలిగే ఒక [[వికీపీడియను]], అంతే. అవేమిటంటే, వ్యాసాలను తొలగించడం, ఫైళ్ళు ఎగుమతి చెయ్యడం, పేజీల సంరక్షణా, విడుదలా, ఐ పి అడ్రసుల నిషేధం విధింపూ, తొలగింపు. ==నేను నిర్వాహకుడు కావాలంటే ఎలా?== :చాల తేలిక. ముందుగా మీకో సభ్య అకౌంటు కావాలి. తరువాత, కొంతకాలం పాటు ఉపయోగకరమైన మార్పు చేర్పులు చెయ్యాలి. దీని ద్వారా, మీరిక్కడకు వచ్చింది మంచి ఉద్దేశ్యంతోనే నని సముదాయానికి తెలుస్తుంది. కొన్ని నెలల తరువాత మీ పేరుని [[Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి|నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి]] లో చేర్చుకోవచ్చు. వోయ్‌లా! [[Wikipedia:నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా|నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా]], [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులు]], [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|తొలగింపు విధానం]], [[Wikipedia:సంరక్షణ విధానం|సంరక్షణ విధానం]], [[Wikipedia:నిరోధం విధానం|నిరోధం విధానం]] లను తప్పక చదవాలి. మీ "అధికారాలను" జాగ్రత్తగా వినియోగించండి. ==నిర్వాహకుని నడతను ఎవరు గమనిస్తూ వుంటారు?== :నిర్వాహకులు ఒకరినొకరు గమనిస్తూ వుంటారు; ఒక నిర్వాహకుని యొక్క దాదాపు అన్ని అధికారాలు కూడా మ్రో నిర్వాహకుడు కత్తిరించవచ్చు ([[Special:Log/delete|పేజీల తొలగింపు]], [[Wikipedia:Protection policy|తాళాలు]], [[Special:Ipblocklist|ఐ పి నిషేధాలు]] తో సహా. కానీ ప్రస్తుతానికి ఎగుమతి చేసిన ఫైళ్ళను తొలగించే అధికారం ఈ జాబితాలో లేదు). [[Wikipedia:Arbitration Committee|మధ్యవర్తిత్వ సంఘం]] కి కూడా నిర్వాహకులపై క్రమశిక్షణా చర్యలు తీసుకునే అధికారం వుంది, ఎన్నో సార్లు అలా చేసారు కూడా. తప్పనిసరైనపుడు, అరుదుగా [[వికీమీడియా]] ట్రస్టీల బోర్డు రంగంలోకి దిగుతుంది. ఏదేమైనా, మీకు [[MeatBall:RightToFork|వాడేసుకునే హక్కూ]], వద్దనుకుంటే [[MeatBall:RightToLeave|వెళ్ళిపోయే హక్కు]] వున్నాయి. ==ఐ పి నిషేధాన్ని ఎలా తొలగించడం?== :నిర్వాహకులు [[Special:IPblocklist|ఐ పి బ్లాక్‌లిస్ట్‌]] కి వెళ్ళి, "నిషేధం తొలగించు" ను నొక్కాలి. డెవెలపర్లు ఒక్కసారే బహుళ సంఖ్యలో ఐ పి ల నిషేధాన్ని తొలగించగలరు. [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|నిర్వాహకులు]] [[Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు]] [[Category:Wikipedia FAQ|Administration]] [[en:Wikipedia:Administration FAQ]] భగవద్గీత 2938 22802 2006-04-17T10:57:43Z అన్వేషి 340 /* Overview */ {{Template:అనువాదము}} {{Template:హిందూ మత పవిత్ర గ్రంథములు }} '''భగవద్గీత''' , [[మహాభారతము | మహాభారత]] ఇతిహాసములోని భీష్మ పర్వమునందు 23-40 పర్వాలలో కలదు. హిందువుల పవిత్ర గ్రంథము, మరియు మూల సిద్దాంత గ్రంథమైన భగవద్గీతయందు [[వేదములు]], [[యోగ]], [[వేదాంత]], [[తాంత్రిక]] సిద్దాంతాల మూల సూత్రాలు ఉన్నాయి. భగవద్గీతను తరచుగా "గీత" అని సంక్షిప్త నామంతో పిలుస్తారు. దీనిని [[గీతోపనిషత్తు]] అని కూడా అంటారు. భగవద్గీత అంటే "భగవంతుని గీతం" అనగా దేవుని పాట ని అర్థము చెప్పుకొనవచ్చు. భగవద్గీతయందు [[కృష్ణుడు]] తనను భగవంతునిగా ప్రకటించుకుంటారు. ఈ విషయంలో అర్జునుని అనుమానాలు నివృత్తి చేయడంకోసం విశ్వరూపాన్ని ప్రదర్శిస్తారు. ఈ [[విశ్వరూపం]] చాలా గొప్పగా వర్ణింపబడినది. దీని వర్ణన కోసం ఇక్కడ చూడండి. [[విశ్వరూపం]]; భగవద్గీత ఎప్పుడు వ్రాయబడినదో పూర్తిగా నిర్ధారణ కాలేదు, లేదా నిరూపింపబడలేదు. [[మహాభారతము | మహాభారత]] ఇతిహాసమునందలై వివిధ ఖగోళ ఆధారల అనుసరించి, మహాభారత కాలాన్ని క్రీస్తు పూర్వం 3137 గా చెప్పబడుతున్నాయి. ఈ తారీఖులు హిందువుల విశ్వాసమైన [[కలియుగము | కలియుగారంభమై]] 5000 సంవత్సరాలు అయినాయి అనేదానికి అనుకూలంగానే ఉన్నాయి. పురాణాలను అనుసరించి మాత్రం క్రీస్తుపూర్వం 1924 గా చెప్పబడుతున్నాయి. పాశ్చాత్య విద్వాంసులు మాత్రం ఈ తారీఖులు క్రీస్తు పూర్వం వెయ్యి సంవత్సరాలగా చెప్పుచున్నారు. [http://www.sulekha.com/expressions/column.asp?cid=305835] == Bhagavad Gita in General == Starting in the middle of the Mahabharata immediately before the epic's major battle at the field of Kurukshetra, the Bhagavad Gita recounts the exchange between the warrior-prince Arjuna and his charioteer Krishna, a king who is considered an [[avatar]] of [[God]], or God Himself. Arjuna hears the conch shells signaling the start of fighting as he and Krishna ride out. As he looks at the opposing armies and sees his relatives, teachers, and friends fighting on either side, he is heartsick at the thought of killing these beloved persons. He turns to Krishna for advice. [[Krishna]] counsels [[Arjuna]], beginning with the tenet that since souls are immortal, their deaths on the battlefield are just the shedding of the body, which is not the soul. Krishna goes on to expound on the yogic paths of devotion, action, meditation and knowledge. Fundamentally, the Bhagavad Gita proposes that true enlightenment comes from growing beyond identification with the ego, the little self, and that one must identify with the truth of the immortal Self, the soul or Atman, the ultimate divine consciousness. Through dispassion the yogi, or follower of a particular path of yoga, is able to transcend his mortality and attachment for the material world and see the infinite. To demonstrate the infinity of the unknowable [[Brahman]], Krishna temporarily gives Arjuna the cosmic eye and allows him to see Him in all his divine glory. He reveals that He is fundamentally both the ultimate essence of being in the universe and also its material body. Among the great sages and philosophers who have drawn inspiration from the Bhagavad Gita are Shri [[Chaitanya Mahaprabhu]], who started the public singing of the "Hare Krishna" mantra, and [[Mahatma Gandhi]], who bestowed spiritual legitimacy to non-violence through the Gita and interpreted the war of the [[Mahabharata]] as a metaphor for the conflicts that trouble all people at one time or another. The culminating message of the Gita was the inspiration for his struggle against [[Britain|British]] colonial rule. American physicist and director of the [[Manhattan Project]] [[J. Robert Oppenheimer]], upon witnessing the world's [[trinity site|first atomic blast]] in 1945, is reported to have misquoted "I am become Death, the shatterer of worlds," from the Bhagavad Gita 11, Verse 32. [http://www.bartleby.com/73/123.html] The dynamic Swami [[Vivekananda]], the follower of Shri [[Ramakrishna]] known for his seminal commentaries on the four yogas, Bhakti, Jnana, Karma and Raja [[Yoga]], also drew from his knowledge of the Gita to expound on them. Swami [[Sivananda]] advises the aspiring yogi to read verses from the Bhagavad Gita every day. Paramahamsa [[Yogananda]], writer of the famous "Autobiography of a Yogi," viewed the Bhagavad Gita as one of the world's most divine scriptures, along with the Four [[Gospel]]s of [[Jesus]]. ==Bhagavad Gita as a Yoga Scripture== The Gita addresses the discord between the senses and the intuition of cosmic unity. It speaks of the [[yoga]] of equanimity, a detached outlook. The term [[yoga]] covers a wide range of meanings, but in the context of the Bhagavad Gita it describes a unified outlook, serenity of mind, skill in action, and the ability to stay attuned to the glory of the Self (Atman), which is of the same essence as the basis of being (Brahman). According to Krishna, the root of all suffering and discord is the agitation of the mind caused by desire. The only way to douse the flame of desire is by stilling the mind through discipline of the senses and the intellect. However, abstinence from action is regarded as being just as detrimental as extreme indulgence. According to the Bhagavad Gita, the goal of life is to free the mind and intellect from their complexities and to focus them on the glory of the Self by dedicating one's actions to the divine. This goal can be achieved through the yogas of meditation, action, devotion and knowledge. Krishna summarizes the Yogas through eighteen chapters. There are four kinds of Yoga: Raja Yoga or psycho-physical meditation, Bhakti Yoga or devotion, Karma Yoga or selfless action, and Jnana (pronounced ''gyaan'') Yoga or self-transcending knowledge. Other forms that exist today sprang up long after the Bhagavad Gita and Yoga Sutras and are all essentially forms of Raja Yoga. While each path differs, their fundamental goal is the same: to realize Brahman (the Divine Essence) as being the only truth, that the body is temporal, and that the soul (Atman) is infinite. Yoga's aim (nirvana, moksha) is to escape from the cycle of reincarnation through realization of oneness with the ultimate reality. Here are some quotations from Lord Krishna that make up history's first real yoga text and give comprehensive definitions of the four principle yogas: ===On The Goal Of Yoga=== "When the mind comes to rest, restrained by the practice of yoga, and when beholding the Self, by the self, he is content in the Self." (B.G., Chapter 6, Verse 20) | " He who finds his happiness within, his delight within, and his light within, this yogi attains the bliss of Brahman, becoming Brahman." ===On Karma Yoga=== Karma Yoga is essentially acting, or doing one's duties in life as per his/her [[dharma]] or duty, without desire or expectation of reward - a sort of constant sacrifice of action to the Supreme. It is action done without thought of gain. In a more modern interpretation, it can be viewed as duty bound deeds done without letting the type of result affect your action. It is said that the results can be of 3 types, a. as aimed for, b. opposite of what is aimed for and c. a mixture of these. If one can perform his duties (as prescribed in the [[Vedas]]) without any anticipation of the result of his actions, he is bound to succeed. It includes, but is not limited to, dedication of one's chosen profession and its perfection to God. It is also visible in community and social service, since they are inherently done without thought of personal gain. '''Example:''' If one is playing tennis on the tennis court his duty is to play as well as he can. If he is a [[Karma Yogi]], the loss of a few points will not hamper his enthusiasm and energy for the rest of the game, but if he is not then he will start getting tense, nervous, self-conscious, etc. and is then bound to make mistakes and lose anyway. This is a simple example of Karma Yoga for a [[layman]]. "With the body, with the mind, with the intellect, even merely with the senses, the yogins perform action toward self-purification, having abandoned attachment. He who is disciplined in yoga, having abandoned the fruit of action, attains steady peace..." (B.G. Chapter 5, Verses 11-12) ===On Jnana Yoga=== Jnana Yoga is a process of learning to discriminate between what is real and what is not, what is eternal and what is not eternal. Through a steady advancement in realization of the real and the unreal, what is eternal and temporal, one develops into a Jnana Yogin. This is essentially a path to God through knowledge and discrimination, and has been described as being the "shortest, but steepest" path to God: the most difficult one. "When he perceives the various states of being as resting in the One, and from That alone spreading out, then he attains Brahman. / They who know, through the eye of knowledge, the distinction between the field and the knower of the field, as well as the liberation of beings from material nature, go to the Supreme." (B.G. Chapter 13, Verse 31 / Verse 35). ===On Raja Yoga=== Raja Yoga is, in general, stilling of the mind and body through meditative techniques, geared at realizing one's true nature. This practice was later described by Patanjali in his [[Yoga Sutras]]. " Establishing a firm seat for himself in a clean place... having directed his mind to a single object, with his thought and the activity of the senses controlled, he should practice yoga for the purpose of self-realization. Holding the body, head and neck erect, motionless and steady, gazing at the tip of his own nose and not looking in any direction, with quieted mind, banishing fear, established in the brahmacharin vow of celibacy, controlling the mind, with thoughts fixed on Me, he should sit, concentrated, devoted to Me. Thus, continually disciplining himself, the yogin whose mind is subdued goes to nirvana, to supreme peace, to union with Me." (B.G., Chapter 6, Verses 11-15) ===On Bhakti Yoga=== Bhakti Yoga is simply service in love and devotion to God (Krishna in the Bhagavad Gita). The teaching of Bhakti thus bears some resemblance to finding salvation in Christ through love. "I consider the yogi-devotee - who lovingly contemplates on Me with supreme faith, and whose mind is ever absorbed in Me - to be the best of all the yogis." (B.G., Chapter 6, Verse 47) "After attaining Me, the great souls do not incur rebirth in this miserable transitory world, because they have attained the highest perfection." (B.G., Chapter 8, Verse 15) "... those who, renouncing all actions in Me, and regarding Me as the Supreme, worship Me... For those whose thoughts have entered into Me, I am soon the deliverer from the ocean of death and transmigration, Arjuna. Keep your mind on Me alone, your intellect on Me. Thus you shall dwell in Me hereafter." (B.G., Chapter 12, Verses 6-8) "And he who serves Me with the yoga of unswerving devotion, transcending these qualities [binary opposites, like good and evil, pain and pleasure] is ready for liberation in Brahman." (B.G. Chapter 14, Verse 26) "Fix your mind on Me, be devoted to Me, offer service to Me, bow down to Me, and you shall certainly reach Me. I promise you because you are My very dear friend." (B.G., Chapter 18, Verse 65) "Setting aside all meritorious deeds (Dharma), just [[surrender (religion)|surrender]] completely to My will (with firm faith and loving contemplation). I shall liberate you from all sins. Do not grieve." (B.G., Chapter 18, Verse 66) == Revelation of the Supreme == A memorable passage of the Gita is in the Eleventh Chapter in which Krishna reveals himself to Arjuna in all his splendid forms, all the plenary permutations of beings, the many gods and planes of existences all subsumed into the one essential Super-consciousness. A stirring excerpt from Sir Edwin Arnold's highly poetic translation follows: <center> "'''Krishna''': Thou canst not!&mdash;nor, with human eyes, Arjuna! ever mayest! Therefore I give thee sense divine. Have other eyes, new light! And, look! This is My glory, unveiled to mortal sight! '''Sanjaya''': Then, O King! the God, so saying, Stood, to Pritha's Son displaying All the splendour, wonder, dread Of His vast Almighty-head. Out of countless eyes beholding, Out of countless mouths commanding, Countless mystic forms enfolding In one Form: supremely standing Countless radiant glories wearing, Countless heavenly weapons bearing, Crowned with garlands of star-clusters, Robed in garb of woven lustres, Breathing from His perfect Presence Breaths of every subtle essence Of all heavenly odours; shedding Blinding brilliance; overspreading&mdash; Boundless, beautiful&mdash;all spaces With His all-regarding faces; So He showed! If there should rise Suddenly within the skies Sunburst of a thousand suns Flooding earth with beams undeemed-of, Then might be that Holy One's Majesty and radiance dreamed of! So did Pandu's Son behold All this universe enfold All its huge diversity Into one vast shape, and be Visible, and viewed, and blended In one Body&mdash;subtle, splendid, Nameless&mdash;th' All-comprehending God of Gods, the Never-Ending Deity! But, sore amazed, Thrilled, o'erfilled, dazzled, and dazed, Arjuna knelt; and bowed his head, And clasped his palms; and cried, and said: '''Arjuna''': Yea! I have seen! I see! Lord! all is wrapped in Thee! The gods are in Thy glorious frame! the creatures Of earth, and heaven, and hell In Thy Divine form dwell, And in Thy countenance shine all the features Of Brahma, sitting lone Upon His lotus-throne; Of saints and sages, and the serpent races Ananta, Vasuki; Yea! mightiest Lord! I see Thy thousand thousand arms, and breasts, and faces, And eyes,&mdash;on every side Perfect, diversified; And nowhere end of Thee, nowhere beginning, Nowhere a centre! Shifts&mdash; Wherever soul's gaze lifts&mdash; Thy central Self, all-wielding, and all-winning!" </center> ==Overview== In many ways seemingly a heterogeneous text, the Gita is a reconciliation of many facets and schools of Hindu philosophy of both [[Brahman|Brahmanical]] (i.e., orthodox, Vedic) origin and the parallel ascetic, yogic tradition. It comprises primarily Vedic (as in the four Vedas, as opposed to the Upanishads/Vedanta), Upanishadic, Samkhya and Yoga philosophy. It has stood the time, bringing together all four thought systems by taking their largely cohesive, common ideologies and backgrounds into the powerful Sanskrit verse of one text. It had always been a seminal text for Hindu priests and yogis in India. Although not strictly part of the 'canon' of Vedic writings, almost all Hindu sects draw upon the Gita as authoritative. Recently, textual studies have indicated that it may have been inserted into the Mahabharata at a later date, but this is only natural as it sounds more like an Upanishad (which are commentaries that followed the Vedas) in thought than a Purana (histories), of which tradition the Mahabharata is a part. For its religious depth, quintessential Upanishadic and Yogic philosophy and beauty of verse, the Bhagavad Gita is one of the most compelling and important texts to come out of the Hindu tradition. Indeed, it stands tall among the world's greatest religious and spiritual scriptures. '''Text Used Above''' Winthrop Sargeant (the Yogas) and Sir Edwin Arnold (Revelation) translations == గీతా శ్లోక సంఖ్య == భగవద్గీతలోని శ్లోకాల సంఖ్య గురించి చాలా పరిశోధన జరిగింది, ఇంకా జరుగుతూ ఉంది. ప్రస్తుతం లభ్యమౌతున్న సంస్కృత మహాభారతంలో భీష్మ పర్వం 43వ అధ్యాయం, 4వ శ్లోకం ఇలా ఉంది: :షట్శతాని సవింశాని శ్లోకానాం ప్రాహకేశవః<br> :అర్జునః సప్తపంచాశత్ సప్తషష్టించ సంజయః<br> :ధృతరాష్ట్రః శ్లోకమేకం గీతాయా మానముచ్యతే దీన్నిబట్టి కృష్ణుడు 620 శ్లోకాలు, అర్జునుడు 57 శ్లోకాలు, సంజయుడు 67 శ్లోకాలు, ధృతరాష్ట్రుడు 1 శ్లోకం చెప్పారు. అంటే మొత్తం 745 శ్లోకాలు. కానీ, వాడుకలో ఉన్న భగవద్గీత ప్రతిని బట్టి కృష్ణుడు 574 శ్లోకాలు, అర్జునుడు 84 శ్లోకాలు, సంజయుడు 41 శ్లోకాలు, ధృతరాష్ట్రుడు 1 శ్లోకం చెప్పారు. అంటే మొత్తం 700. మరి కొన్ని ప్రతులలో 13వ అధ్యాయం "క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞ విభాగ యోగం" మొదట్లో అర్జునుడు అడిగినట్లుగా "ప్రకృతిం పురుషం చైవ ..." అని ఒక ప్రశ్న ఉంది. అది కనుక కలుపుకుంటే మొత్తం 701 శ్లోకాలు అవుతాయి. ఇవి కాకుండా రాజస్థాన్లోని కథియవాడ్ లో భోజ (భూర్జర) పత్రాలపై రాసిన భగవద్గీత పాఠాంతరం ఒకటి బయటపడిందనీ, దానిలో ఏకంగా 755 శ్లోకాలు ఉన్నాయనీ, తమ 'గీతా మకరందం' (1963) రెండవ ముద్రణలొ (చూడు పే. 13, 1964) విద్యాప్రకాశానందగిరి వారు (శుకబ్రహ్మాశ్రమము, కాళహస్తి) రాశారు. కానీ, దీనిని గురించి మరిన్ని వివరాలు అందుబాటులో లేవు. ఏది ఏమైనా, మహాభారత శ్లోకం ప్రక్షిప్తం కాదనుకుంటే మరొక 44/45 అమూల్యమైన శ్లోకాలు కాలగర్భంలో కలిసిపోయాయని చెప్పచ్చు. == చూడండి == * [[భగవద్గీత యథాతదము ]] * [[మహాభారతము ]] {{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}} == References == * [[WikiSource:Geeta|Bhagvad Geeta source text in Sanskrit/Devnagari at Wikisource]] * [http://wikisource.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%97%E0%A4%B5%E0%A4%A6%E0%A5%8D_%E0%A4%97%E0%A5%80%E0%A4%A4%E0%A4%BE Full text in Sanskrit with Devanagari] (Wikisource) * [http://wikisource.org/wiki/Bhagavad_Gita_(en) English translation by Kâshinâth Trimbak Telang] (Wikisource) * [http://wikisource.org/wiki/Bhagavad_Gita_(en),_EA English translation by Sir Edwin Arnold] (Wikisource) == External links: the text and translations == The Bhagavad Gita is quickly becoming one of the most popular religious texts in translation with numerous readings and adaptations of its 700 verses in many languages having come out, especially with its exposure to the world outside of [[India]]. Traditionally the commentators belong to spiritual traditions or schools ([[sampradaya]]) and guru lineages ([[parampara]]) which preserve the teaching in pure form. Thus traditions stemming from [[Krishna]] himself are considered the most faithful to the original message. It should be kept in mind that different translators and commentators have widely differing views on what multi-layered [[Sanskrit]] words and passages truly signify and their best possible presentation in English depending on the sampradaya they are affiliated to. Especially in modern times in the West different authors came up with a wealth of diverse interpretations which often do not agree with a traditional views. English translations of high repute not available online include those of Juan Mascaro (praised by [[Aurobindo Ghosh]]), Barbara Stoler-Miller, the combined effort of Christopher Isherwood and Swami Prabhavananda, Winthrop Sargeant, and Swami Chidbhavananda. English: (alphabetical by author's name) [http://www.gitasupersite.iitk.ac.in/index.htm Gita Supersite!] Multilingual Bhagavadgita with translations, classical and contemporary commentaries and much more. [[భగవద్గీత యథాతదము]] by [[A.C._Bhaktivedanta_Swami_Prabhupada]], Founder-[[acharya]] of [[ISKCON|ISKCON/Hare Krishna]] sampradaya: Gaudiya Vaishnava (monotheism), parampara: Sarasvata [http://www.krishna.com/main.php?id=291 Bhagavad Gita As It Is online] with audio [http://www.harekrishna.com/~ara/col/books/BG/tsem1.html Introduction] [http://www.chinmayauk.org/Resources/Downloads.htm Complete Swami Chinmayananda's Gita translation and commentary] Gita Download with Interactive browsing, extensive search, instant definitions of selected words, etc. [http://www.yogamovement.com/texts/gita.html Sir Edwin Arnold translation (1900)] highly poetic style [http://www.gita-society.com/ International Gita Society] [http://www.sacred-texts.com/hin/sbe08/ Kashinath Trimbak Telang translation] [http://members.aol.com/jajnsn/ Mahatma Gandhi Translation and interspersed commentary] [http://www.atmajyoti.org/gi_bhagavad_gita_intro.asp Bhagavad Gita for Singing] A translation in metered verse for singing. by Swami Nirmalananda Giri [http://www.spiritual-happiness.com/scriptures.html The Glorious Bhagavad Gita Sung in English!] All 18 Chapters in Streaming Realplayer [http://eawc.evansville.edu/anthology/gita.htm Dr. Ramanand Prasad, of the American Gita Society] [http://www.gita4free.com/englishmenu.html] [http://www.san.beck.org/Gita.html Sanderson Beck translation] [http://sss.vn.ua/bh_g_eng.htm Translation by Swami Tapasyananda (Pocket Edition) Published by Sri Ramakrishna Math, Chennai] [http://www.geocities.com/neovedanta/gita.html Vedantic commentary on the Gita.] [http://www.theosociety.org/pasadena/gita/bg-eg-hp.htm William Quan Judge of the Theosophical Society] with audio: [http://www.bhagavad-gita.org/ Verses in Sanskrit Devnagari, transliteration, word-for-word translations, verse translations and accompanying chants in Realaudio] pictures and selected verses: [http://www.onelittleangel.com/wisdom/quotes/bhagavat_gita.asp] Gujarati: [http://www.SaralGita.com Saral Gita - translation of Bhagavad Gita alongwith sanskrit verses, mp3 audio of select chapters] Selections: [http://www.sacred-texts.com/hin/m06/m06025.htm Gita excerpt from the Mahabharata by Kisari Mohan Ganguly (published between 1883 and 1896), the most comprehensive English translation to date] Eknath Easwaran's poetic translation: * [http://www.nilgiri.org/Contentfiles/Passages/RiversPassage.cfm?ID=25 The Way of Love] * [http://www.nilgiri.org/Contentfiles/Passages/RiversPassage.cfm?ID=5 The Illumined Man] * [http://www.nilgiri.org/Contentfiles/Passages/RiversPassage.cfm?ID=63 What Is Real Never Ceases] * [http://www.nilgiri.org/Contentfiles/Passages/RiversPassage.cfm?ID=37 Whatever You Do] * [http://www.nilgiri.org/Contentfiles/Passages/RiversPassage.cfm?ID=46 Be Aware of Me Always] ==External links: Commentaries on the Bhagavad Gita== {{Wikisource}} * [http://www.granthamandira.org/search.php?search_keywords=Bhagavad Six commentaries - Adi Sankara, Ramanuja, Sridhara Swami, Madhusudana Sarasvati, Visvanatha Chakravarti and Baladeva Vidyabhusana] (Roman transliteration of Sanskrit) * [http://www.atmajyoti.org/hi_gita_commentary_1.asp Commentary on the Gita] by Swami Nirmalananda Giri * [http://swami-center.org/en/text/bhagavad_gita.html Bhagavad Gita with Commentaries by Vladimir Antonov] ==External links: Quotes from the Bhagavad Gita== * [http://www.atmajyoti.org/gi_bhagavad_gita_maharshi.asp Maharshi Gita] Verses from the Bhagavad Gita arranged by Ramana Maharshi to give its essential meaning. * http://home.att.net/%7Es-prasad/geeta.htm * [http://www.geocities.com/profvk/gohitvip/contentsbeach11.html] Live Happily the Gita Way, in a sequence of 12 lectures, by profvk [[Category: భగవద్గీత]] [[Category:పురాణాలు]] {{హిందూ మతము }} [[de:Bhagavad Gita]] [[es:Bhagavad-gita]] [[eo:Bhagavadgitao]] [[fr:Bhagavad-Gîtâ]] [[hi:भगवद्गीता]] [[id:Bhagawad Gita]] [[it:Bhagavad Gita]] [[he:בהגאוואד גיטה]] [[hu:Bhagavad-gíta]] [[ms:Bhagavad Gita]] [[nl:Bhagavad Gita]] [[ja:バガヴァッド・ギーター]] [[pl:Bhagawad Gita]] [[pt:Bhagavad Gita]] [[sa:भगवद्गीता]] [[fi:Bhagavad Gita]] [[uk:Бгагавад-Гіта]] [[zh:薄伽梵歌]] Template:హిందూ మతము 2939 9770 2005-08-26T12:55:30Z వైఙాసత్య 58 {| style="margin: 0.2em auto; width:96%; font-size:90%; border:1px solid orange; background-color: #FFFFFF;" class="toccolours" cellpadding="3" |- |align=center colspan=2 style="background:orange;"| '''Topics in''' '''[[హిందూ మతము]]''' |- |align=right|'''[[శృతి]] (ప్రాథమిక పవిత్ర గ్రంథాలు ):''' |[[వేదములు]] <nowiki>|</nowiki> [[ఉపనిషత్తులు]] <nowiki>|</nowiki> [[భగవద్గీత]] <nowiki>|</nowiki> [[ఇతిహాసములు]] ([[రామాయణము]] & [[మహాభారతము]]) <nowiki>|</nowiki> [[హిందూ ఆగమ శాస్త్రములు|ఆగమ శాస్త్రములు]] |- |align=right|'''[[స్మ్రుతి ]] (ఇతర గ్రంథములు):''' |[[తంత్ర శాస్త్రములు]] <nowiki>|</nowiki> [[సూత్రములు]] <nowiki>|</nowiki> [[పురాణములు]] <nowiki>|</nowiki> [[భ్రహ్మసూత్రములు]] <nowiki>|</nowiki> [[హఠయోగ ప్రదీపిక]] <nowiki>|</nowiki> [[స్మ్రుతులు]] <nowiki>|</nowiki> [[తిరుక్కురల్]] <nowiki>|</nowiki> [[యోగ సూత్రములు]] |- |align=right|'''భావములు:''' |[[అవతారములు]] <nowiki>|</nowiki> [[బ్రాహ్మణ్]] <nowiki>|</nowiki> [[ధర్మ ]] <nowiki>|</nowiki> [[ఖర్మ]] <nowiki>|</nowiki> [[మోక్ష]] <nowiki>|</nowiki> [[మాయ ]] <nowiki>|</nowiki> [[ఇష్టదేవతలు]] <nowiki>|</nowiki> [[ముక్తి]] <nowiki>|</nowiki> [[పునర్జన్మ ]] <nowiki>|</nowiki> [[సంసారము]] <nowiki>|</nowiki> [[త్రిమూర్తులు]] <nowiki>|</nowiki> [[తురియ]] |- |align=right|'''[[హిందూ తత్వశాస్త్రము]]:''' |[[Schools of Hinduism]] <nowiki>|</nowiki> [[ఆదిమ హిందూ మతము]] <nowiki>|</nowiki> [[సాంఖ్య]] <nowiki>|</nowiki> [[న్యాయ]] <nowiki>|</nowiki> [[వైశేషిఖ ]] <nowiki>|</nowiki> [[యోగ]] <nowiki>|</nowiki> [[మీమాంస ]] <nowiki>|</nowiki> [[వేదాంత]] <nowiki>|</nowiki> [[తంత్ర]] <nowiki>|</nowiki> [[భక్తి యోగము]] |- |align=right|'''సాంప్రదాయ ఆచారములు:''' |[[జ్యోతిష్యాస్త్రము]] <nowiki>|</nowiki> [[ఆయుర్వేదము]] |- |align=right|'''[[కర్మకాండ]]:''' |[[హారతి]] <nowiki>|</nowiki> [[భజన]] <nowiki>|</nowiki> [[దర్శనము]] <nowiki>|</nowiki> [[దీక్ష]] <nowiki>|</nowiki> [[మంత్ర]] <nowiki>|</nowiki> [[పూజ]] <nowiki>|</nowiki> [[సత్సంగమము]] <nowiki>|</nowiki> [[స్తోత్రములు]] <nowiki>|</nowiki> [[యజ్ఞములు]] |- |align=right| '''[[ఆచార్యులు]] మరియు[[పుణ్యాత్ములు]]:''' |[[ఆది శంకరాచార్యులు]] <nowiki>|</nowiki> [[రామానుజాచార్యులు]] <nowiki>|</nowiki> [[శ్రీ మధ్వాచార్యులు]] <nowiki>|</nowiki> [[రామకృష్ణ పరమహంస]] <nowiki>|</nowiki> [[స్వామీ వివేకానంద]] <nowiki>|</nowiki> [[శ్రీ నారాయణ గురు]] <nowiki>|</nowiki> [[శ్రీ అరవిందో]] <nowiki>|</nowiki> [[రమణ మహర్షి]] <nowiki>|</nowiki> [[స్వామీ శివానంద]] <nowiki>|</nowiki> [[చిన్మయానంద]] <nowiki>|</nowiki> [[సద్గురు శివాయ సుబ్రమణ్యస్వామి|శివాయ సుబ్రమణ్యస్వామి]] <nowiki>|</nowiki> [[స్వామి నారాయణ]] <nowiki>|</nowiki> [[శ్రీ ఏ.సీ. భక్తివేదాంతస్వామి ప్రభుపాదులు]] |- |align=right| '''[[హిందూ మత శాఖలు]]:''' |<br />[[వైష్ణవము]] <nowiki>|</nowiki> [[శైవము]] <nowiki>|</nowiki> [[శక్త్యారాధాన]] <nowiki>|</nowiki> [[స్మార్తులు]] <nowiki>|</nowiki> [[ఆగమ హిందూ ధర్మము]] <nowiki>|</nowiki> [[Contemporary Hindu movements]] <nowiki>|</nowiki> [[Survey of Hindu organisations]] |- |align=right|'''[[హిందూ దేవతా విగ్రహములు]]:''' |[[హిందూ దేవతా విగ్రహముల పట్టిక]] <nowiki>|</nowiki> [[హిందూ పురాణములు]] |- |} Template:హిందూ మత పవిత్ర గ్రంథములు 2940 13259 2005-10-26T01:50:00Z చంద్రశేఖర్ 153 {| style="float: right; border: 1px solid orange; background: #FFFFFF; padding: 1px; font-size: 90%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: orange; text-align: center;" | '''పవిత్ర గ్రంథములు''' |- | *'''[[శ్రుతి]]''' ** [[వేదములు]] *** [[ఋగ్వేదము]] *** [[సామ వేదము]] *** [[యజుర్వేదము]] *** [[అథర్వణవేదము]] **[[బ్రాహ్మణములు]] **[[ఆర్యంకములు]] ** [[ఉపనిషత్తులు]] *'''[[స్మృతి]]''' ** [[హిందూ ఇతిహాసములు]] *** [[మహాభారతము]]'' **** [[భగవద్గీత]] *** [[రామాయణము]] *** [[పురాణములు]]([[పురాణముల పట్టిక]]) ** [[తంత్రశాస్త్రములు]] ** [[సూత్రములు]]([[సూత్రముల పట్టిక]]) ** [[స్మృతి]] ([[స్మృతుల పట్టిక]]) ** [[అష్టావక్ర గీత]] ** [[గీతా గోవిందము]] ** [[హఠయోగ ప్రదీపిక]] |- |} Template:Wikisource 2941 25985 2006-05-28T12:59:41Z 82.212.68.183 <div class="noprint" style="clear: right; border: solid #aaa 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: #f9f9f9; width: 250px; padding: 4px; spacing: 0px; text-align: left; float: right;"> <div style="float: left;">[[Image:wikisource-logo.png|50px|none|Wikisource]]</div> <div style="margin-left: 60px;">ఆంగ్ల [[en:Wikisource| ]] వికీసోర్సునందు ఈ వ్యాసమునకు సంభందించిన పూర్తి పాఠము కలదు: <div style="margin-left: 10px;">'''''[[Wikisource:{{PAGENAME}}|{{PAGENAME}}]]'''''</div> </div> </div> Template talk:చేతిలో ఉన్న పనులు 2942 8010 2005-08-09T18:31:42Z 207.46.50.71 HOpe u guys don't mind, adding one more to already existing big line. IF you mind, go ahead and delete it. Template:అనువాదము కోరబడినది 2943 8018 2005-08-09T18:50:14Z వైఙాసత్య 58 <div class="notice metadata" id="cleanup" style="text-align: center; background: #efefff; margin: 1em 10%; border: #9F9FFF 1px solid;">'''ఈ వ్యాసము యొక్క అనువాదము కోరబడినది'''. <br> దయచేసి వికీపీడియాని విస్తరించడంలో తద్వారా తెలుగును ఇంటర్నెటులో పెంచడంలోనూ, తద్వారా తెలుగు జాతి గౌరవాన్ని ఇనుమడింపజేయడంలోనూ మీవంతు పాత్ర నిర్వర్తింప వినయపూర్వక విన్నపము.<br> </div>[[Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] Template:భగవద్గీత పూర్తి పాఠము 2944 8035 2005-08-09T21:46:07Z వైఙాసత్య 58 Added links to two missing chapters <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[ భగవద్గీత పూర్తి పాఠము ]]''' || [[Image:Gitopadesham.jpg|30px|భగవద్గీత ]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[అధ్యాయం ౧: అర్జునవిషాదయోగ | అర్జునవిషాదయోగ]] | [[అధ్యాయం ౨: సాంఖ్యయోగం | సాంఖ్యయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౩: కర్మయోగం | కర్మయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౪: జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగం | జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౫: కర్మసంన్యాసయోగం | కర్మసంన్యాసయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౬: ఆత్మసంయమయోగం |ఆత్మసంయమయోగం ]] | [[అధ్యాయం ౭: జ్ఞానవిజ్ఞానయోగం | జ్ఞానవిజ్ఞానయోగం]] | [[ అధ్యాయం ౮: అక్షరబ్రహ్మయోగం | అక్షరబ్రహ్మయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౯: రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగం | రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౦: విభూతియోగం | విభూతియోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౧: విశ్వరూపదర్శనయోగం | విశ్వరూపదర్శనయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౨: భక్తియోగం | భక్తియోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౩: క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగం |క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౪: గుణత్రయవిభాగయోగం | గుణత్రయవిభాగయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౫: పురుషోత్తమయోగం | పురుషోత్తమయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౬: దైవాసురసంపద్విభాగయోగం | దైవాసురసంపద్విభాగయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౭: శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగం| శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగం ]] | [[అధ్యాయం ౧౮: మోక్షసంన్యాసయోగం | మోక్షసంన్యాసయోగం]] | [[ భగవద్గీత సంస్కృతము | భగవద్గీత ]] |- |} </center> [[Category:భగవద్గీత ]] Image:Gitopadesham.jpg 2945 8032 2005-08-09T21:24:13Z వైఙాసత్య 58 Image talk:Gitopadesham.jpg 2946 8034 2005-08-09T21:44:00Z 59.93.51.56 Where did u get this image? Isn't copy righted by www.krishna.org ? Template:అష్టదిగ్గజములు 2947 8086 2005-08-09T23:00:49Z వైఙాసత్య 58 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[అష్టదిగ్గజములు]]''' |- | align="center" style="font-size: 100%;" | [[అల్లసాని పెద్దన]] | [[నంది తిమ్మన]] | [[ధూర్జటి]] | [[మాదయ్యగారి మల్లన]] | [[అయ్యలరాజు రామభధ్రుడు]] | [[పింగళి సూరన]] | [[రామరాజభూషణుడు]] | [[తెనాలి రామకృష్ణుడు]] |- |} </center> [[Category:సాహిత్యము]] [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:అష్టదిగ్గజములు]] బంగాళాదుంప 2948 14822 2005-11-23T09:32:03Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[ఆలుగడ్డ]] Category talk:కూరగాయలు 2949 8072 2005-08-09T22:48:40Z 59.93.51.67 This is a good inititive. But lot of things to be added Like 1. images 2. history 3. season 4. some #vaMTakaalu# 5. areas where grown 6. etc... ధూర్జటి 2950 15192 2005-11-28T20:52:28Z శాస్త్రి 204 /* స్థలం */ ==ధూర్జటి== ===కాలం=== [[క్రీస్తు శకం]] పదహారో శతాబ్దం ===స్థలం=== [[శ్రీకాళహస్తి]] ===సమకాలీనులు=== [[అల్లసాని పెద్దన]], [[నంది తిమ్మన]], [[అయ్యలరాజు రామభధ్రుడు]], [[మాదయగారి మల్లన]] ===రచనలు=== #[[శ్రీ కాళహస్తి మహాత్మ్యము]] #[[శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము]] ===విషేషాలు=== ఇతను సింగమ్మ, నారాయణుల పుత్రుడు, తాత జక్కయ. ఇతను [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవరాయల ]] [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజాలలో]] ఒకడు. కాళహస్తీశ్వర భక్తుడు. ఇతనిని పెద ధూర్జటి అని అంటారు, ఎందుకంటే ఇదే పేరుతో ఇంకో నలుగురు ధూర్జటులు ఉన్నారు. {{అష్టదిగ్గజములు}} [[en:Dhurjati]] అష్టదిగ్గజములు 2951 13475 2005-10-30T17:55:22Z Chaduvari 97 భాష సవరణలు ==అష్టదిగ్గజములు== [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవరాయల]] ఆస్థానంలోని ఎనిమిది మంది కవులను '''అష్టదిగ్గజాలు''' అని అంటారు. వీరికి [[కడప]] జిల్లాలోని [[తిప్పలూరు]] గ్రామాన్ని ఇచ్చినట్లు శాసనాధారాన్ని బట్టి తెలుస్తూంది. అష్టదిగ్గజములు ఎవరెవరనే విషయమై చరిత్రకారులలో భిన్నాభిప్రాయాలున్నాయి. ఈ క్రింది వారు అయి ఉండవచ్చు అని ఒక భావన. #[[అల్లసాని పెద్దన]] #[[నంది తిమ్మన]] #[[ధూర్జటి]] #[[మాదయ్యగారి మల్లన]] #[[అయ్యలరాజు రామభధ్రుడు]] #[[పింగళి సూరన]] #[[రామరాజభూషణుడు]] #[[తెనాలి రామకృష్ణుడు]] {{అష్టదిగ్గజములు}} [[en:Astadiggajas]] User talk:59.93.51.67 2952 8100 2005-08-09T23:26:35Z వైఙాసత్య 58 Hi 59.93.51.67, Thanks for categorizing a bunch of uncategorized article. Your work is very much appreciated. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:24, 9 August 2005 (UTC) Please use English numerals --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:26, 9 August 2005 (UTC) Category:తెలుగు కవులు 2953 14382 2005-11-15T06:23:57Z వైఙాసత్య 58 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు]] Wikipedia:Contributing FAQ 2954 14965 2005-11-25T09:13:17Z Chaduvari 97 /* నేను చేసిన దిద్దుబాట్ల సంఖ్య తెలుసుకోవడం ఎలా? */ {{వికిపీడియా తఅప్ర}} వికీపీడియా సమర్పకులు సాధారణంగా అడుగుతూ వుండే ప్రశ్నలకు సమాధానాలివ్వడానికి తరచూ అడిగే ప్రశ్నల్ని ఈ పేజీలో ఇస్తున్నాం. ----- ''పేజీలలో ఎలా దిద్దుబాట్లు చేయాలి అనే విషయంపై మరిన్ని వివరాల కొరకు [[Wikipedia:సహాయం|సహాయ పేజీ]] చూడండి.'' == శుభారంభం == ===నేను ఎలా సమ్ర్పించాలి?=== :ఎన్నో మార్గాలు ఉన్నాయి! [[Wikipedia:వికీపీడియాలో సమర్పణలు]] చూడండి. ===నేనెందుకు సమర్పించాలి?=== : [[Wikipedia:అసలు నేనో వికీకి ఎందుకు సమ్ర్పించాలి|అసలు నేనో వికీకి ఎందుకు సమ్ర్పించాలి]] మరియు [[Wikipedia:ఏమిటి వికీపీడియా గొప్ప|ఏమిటి వికీపీడియా గొప్ప]] లను చూడండి. ===పేజీలు దిద్దటానికి నేను నమోదు చేసుకోవాలా?=== :లేదు. '''ఎవరైనా''' ఎటువంటి నమోదు కాకుండానే దిద్దుబాట్లు చెయ్యవచ్చు (నిషేధించిన విఛ్చిన్నకర సభ్యులు తప్పించి). ([[Wikipedia:అనామక దిద్దుబాట్లకు స్వాగతం]] చూడండి) ===సభ్య నామం యొక్క అవ్సరం ఏమిటి?=== :చాలా కారణాలున్నయి: [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు మొదలుపెట్టాలి?]] చూడండి. ===నేను నా అసలు పేరును ఉపయోగించాలా?=== :అసలు పేర్లు అవసరం లేదు; కొంతమంది అసలు పేర్లు వాడతారు; కొంతమంది వాడరు. ===నా సభ్యనామాన్ని మార్చుకోవడం ఎలా?=== :[[Wikipedia:సభ్యనామం మార్పు]] చూడండి. == పదకోశం == :చర్చా పేజీల్లోనూ, దిద్దుబట్ల చరితం తాత్పర్యాల్లోను వికీపీడియాకే ప్రత్యేకమైన కొన్ని పదాలను, పొడి పదాలను మీరు ఎక్కువగా చూస్తారు. కొత్తవారికి కొత్తగా అనిపించే పదాలు ఏవంటే; :: దిద్దుబాట్ల తాత్పర్యంలో వచ్చే '''rv''' లేదా '''revert''' అంటే ఆ పేజీని తిరిగి పూర్వపు కూర్పుకు పంపిచినట్లు. ఎక్కువగా ఇది దుష్ప్రవర్తన కారణమ్గా జరుగుతుంది. ::'''NPOV''' అంటే [[నిష్పాక్షిక దృక్కోణం]] కలిగివుండటం. దానికి వ్యతిరేకమైనది '''POV'''; అంటే సంబంధిత సమర్పణ పక్షపాతం గా వున్నదన్నమాట. ::'''Wikify''' అంటే మామూలు వ్యాసానికి అంతర్గత లింకులు పెట్టటం, ఇతర కూర్పులు చెయ్యడం వంటివి. ::'''dab''' అంటే అయోమయ నివృత్తి లేదా ఒక లింకును మెరుగు పరచి సరాసరి సంబంధిత వ్యాసానికి వెళ్ళేటట్లు చెయ్యడం. :మరింత విస్తృత జాబితా కొరకు [[Wikipedia:Glossary|పదకోశం]] చూడండి. ===పేజీకి వ్యాసానికి మధ్య గల తేడా ఏమిటి?=== : వికీపీడియా లో వున్న విగ్జ్నాన వ్యాసాలు, చర్చా పేజీలు, దాక్యుమెంటేషను, [[Special:ఇటీవలిమార్పులు|ఇటీవలి మార్పులు]] వంటి [[Wikipedia:ప్రత్యేకపేజీలు|ప్రత్యేక పేజీలు]] మొదలైనవన్నీ పేజీలే. "వ్యాసం" అనేది కేవలం విగ్జ్నాన సర్వస్వం కు సంబంధించిన సమ్ర్పణ మాత్రమే. అంటే, అన్ని వ్యాసాలూ పేజీలే, కానీ, అన్ని పేజీలు వ్యాసాలు కావు. మరింత సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:వ్యాసం అంటే ఏమిటి]] చూడండి ===అనాధ అంటే ఏమిటి?=== : వేరే ఏ ఇతర వ్యాసం నుండి లింకులు లేని వ్యాసాన్ని అనాధ అంటారు. వికీపీడియాను అన్వేషిస్తే ఇవి దొరుకుతాయి, అయినా ఎదో ఒక సంబంధిత వ్యాసంలో దీనికి లింకు పెట్టటం అనేది అభిలషణీయం. అనాధ వ్యాసాలను [[Special:ఒంటరిపేజీలు|ఇక్కడ]] చూడవచ్చు. ===మొలక (stub) అంటే ఏమిటి?=== : వికీపీడియాలో ఒక పేరాగ్రాఫు లోపు వుండే చిన్న వ్యాసాన్ని మొలక అంటారు. ఎక్కువ మందికి మొలక అంటే పడదు, కాకపోతే అవి తప్పని తలనెప్పి వంటివి. చాలా గొప్ప వ్యాసాలు కూడా చిన్న మొలకలుగా మొదలైనవే, కాబట్టి, ఇప్పటి మొలకల్ని పూర్తిస్థాయి వ్యాసాలుగా విస్తృత పరచాలి. మొలకలపై సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:మొలక]] ను చూడండి. ===అయోమయ నివృత్తి ఏమిటి?=== : [[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి]] చూడండి. ===చిన్న మార్పు అంటే ఏమిటి? దాన్నెప్పుడు వాడాలి?=== :వికీపీడియా లో [[Wikipedia:లాగిన్‌ ఎలా కావాలి|లాగిన్‌ అయిన]] సభ్యుడు తాను చేసే మార్పులను "చిన్న" మార్పులుగా గుర్తు పెట్టే అవకాశం ఉంది. ఇలా గుర్తు పెట్టడం అనేది వ్యక్తిగత ఇష్టాయిష్టాల్ని బట్టి ఉంటుంది. ఒక బండ గుర్తు ఏమిటంటే చిన్న వ్యాకరణ దోషాలు, వ్యాసం అమరికలో చేసే చిన్న చిన్న మార్పులు, కొద్ది పదాలను మార్చడం మొదలైనవి ఈ కోవ లోనికి వస్తాయి. వ్యాసంలోని మార్పులను మళ్ళీ పర్శీలించాలనుకునే మార్పులు పెద్ద మార్పులు అవుతాయి. అంత మాత్రాన, "తీవ్రవాది" ని "స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు" అని మార్చి, ఒకే పదం మార్పు కదా అని దీన్ని "చిన్న" మార్పు అని గుర్తించరాదు :ఈ అంశం ముఖ్యమైనది, ఎందుకంటే సభ్యులు [[Special:ఇటీవలిమార్పులు|ఇటీవలి మార్పులు]] చూసేటపుడు మార్పుల సంఖ్యను తగ్గించి చూడడానికి చిన్న మార్పులను "దాచ" వచ్చు. :లాగిన్‌ కాని వారు చిన్న మార్పులని గుర్తు పెట్టే అవకాశం ఇవ్వనిది ఎందుకంటే దుష్ప్రవర్తనతో కూడిన మార్పులను చిన్న మార్పులుగా గుర్తు పెడితే, వాటిని గుర్తించడంలో ఆలస్యమవుతుంది కనుక. [[Special:యూజర్‌లాగిన్‌|అకౌంటు సృష్టించి]] లాగిన్‌ అయివుండాలనటానికి ఇది మరో కారణం. :ఇంకా చూడండి: [[Wikipedia:చిన్న మార్పులు]]. == సాధారణం == ===ఈ ప్రశ్నల్లో కంటే ఇంకా ఎక్కువ సమాచారం నాకెక్కడ దొరుకుతుంది?=== : [[Wikipedia:కొత్తవారికి స్వాగతం]] తో మొదలు పెట్టండి. [[Wikipedia:సహాయం]] పేజీలో చక్కని సూచిక ఉంది, [[Wikipedia:విషయ సూచిక]] లో వివిధ లింకులకు సంబంధించి పెద్ద జాబితా ఉంది. ===నేను తెలుసుకోవలసిన నియమాలు, మార్గదర్శకాలు ఏమైనా ఉన్నాయా?=== :[[Wikipedia:విధానాలూ, మార్గదర్శకాలు]] చూడండి. ఇందులో: :* పేజీల పేర్లకు ప్రామాణికాలు: [[Wikipedia:నామకరణ పధ్దతులు]] :* ఒకే పేరున్న వేరు వేరు వాటి వ్యవహారం: [[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి]] ఉంటాయి. ===ఇటీవలి మార్పులు అంటే ఏమిటి, అక్కడ వాడిన పొడి పదాల అర్ధం ఏమిటి?=== : ఒక నిర్ణీత సమయం లోపు చేసిన మార్పులను ఇటీవలి మార్పులు అంటారు. దీనిపై సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ===తేదీ వంటి వాటికి ప్రామాణికమైన మూసలు ఏమైనా ఉన్నయా?=== :[[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్‌]] చూడండి. ===ఒకే విషయంపై రెండు వ్యాసాలుంటే ఏం చెయ్యాలి?=== : ఏముందీ, [[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి|చొరవ]] తీసుకుని వాటిని కలపండి. [[Wikipedia:నామకరణ పధ్దతులు|చక్కగా అతికే పేరు]] ను ఎంచుకోండి (ఉన్న రెండూ కాకపోయినా పరవాలేదు!). ఏ పేరు వాడాలో నిర్ణయించుకోలేకపోతే లేదా అసలా వ్యాసాల్ని కలపాలో అక్కర్లేదో నిర్ణయించుకోలేక పోతే, ఏదో ఒక వ్యాసపు చర్చా పేజీ లో రాసి (రెండో వ్యాసపు చర్చా పేజీలో దీనికి లింకు పెట్టండి) ఇతర వికీపీడియన్లు ఏమి అనుకుంటారో గమనించండి. [[Wikipedia:డూప్లికేటు వ్యాసాల]] జాబితాలో కూడా దీనిని ప్రస్తావించ వచ్చు. ===వ్యాసానికి గరిష్ఠ/అనుకూలమైన పొడవు ఎంత? వ్యాసాన్ని ఎప్పుడు చిన్న చిన్న భాగాలుగా విభజించాలి?=== :[[Wikipedia:వ్యాసపు పరిమాణం]] చూడండి ===వ్యాస విషయాలపై ఇక్కడ చర్చించ వచ్చా?=== :ఇది ఒక విగ్జ్నాన సర్వస్వం, విషయాలను [[Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్కోణం|నిష్పాక్షిక దృక్కోణం]] లో ప్రచురించడానికి శ్రమిస్తుంది. మీ అభిప్రాయంతో ఏకిభవించేలా వేరే వారిని ఒప్పించడం కోసం చేసే చర్చ [[Wikipedia:IRC ఛానెల్స్‌]] లో చెయ్యవచ్చు. అయితే వ్యాసాలను మెరుగు పరచే ఉద్దేశ్యంతో చేసే చర్చ ఇక్కడ చెయ్యవచ్చు; వ్యాసానికున్న చర్చా పేజీలో ఇది జరుగుతుంది. ===దుష్ప్రవర్తనను కనుక్కున్నాను, లదా పొరపాటున నేనే ఒక పేజీని పాడు చేసాను! దాన్నెలా సరిదిద్దాలి?=== : చూడండి: [[Wikipedia:పేజీని పూర్వపు కూర్పుకు ఎలా తీసుకువెళ్ళాలి]]. ===ఏ యే భాషలు వాడవచ్చు?=== :తెలుగు వికీపీడియా లో తెలుగే వాడాలి, మీరు రాసే పదానికి తెలుగు అనువాదం లేకపోతే తప్ప. వేరే భాషల్లో రాయదలుచుకుంటే వివిధ భాషల్లో వికీపీడియాలున్నాయి, అక్కడ రాయవచ్చు. వీటి లింకుల కొరకు [[Wikipedia:బహుళ భాషా సమన్వయం|బహుళ భాషా సమన్వయం]] లో చూడండి. మీ భాష ఇంకా ఆచరణలో లేకపోతే, [[వికీపీడియా-L]] లో సభ్యులై మీ కోరికను తెలియజేయవచ్చు. ===కొన్ని లింకులు ఎర్రగా ఎందుకుంటాయి? ఈ ? లింకులు ఏమిటి?=== : అవి రెండూ కూడా- ఆ పేరుతో నున్న పేజీ ఇంకా మొదలు కాలేదని తెలియజేస్తాయి. ఈ రెండింటిలో ఏది మీకు కనప్డుతుందనేది మీ [[స్పెషల్‌:అభిరుచుల]] ను బట్టి వుంటుంది. "ఖాళీ పేజీల లింకులను గుర్తించు" అనేది ఎంచుకుని వుంటే, మీకు ఎర్ర లింకులు కనిపిస్తాయి. లేకపోతే, చిన్న నీలం రంగు ప్రశ్నార్ధకాలు కనిపిస్తాయి. :ఏ విధంగా నయినా సరే, ఆ లింకును నొక్కి ఆ పేరుతో మీరో కొత్త పేజీని మొదలు పెట్టవచ్చు. జాగ్రత్త సుమా-- అటువంటి విషయాల పై వేరే వ్యాసాలు ఉండవచ్చు, లేదా అదే వ్యాసం వేరే పేరుతో ఉండవచ్చు. అటువంటి విషయాల గురించి ముందు వెదకడం అనేది ముఖ్యం. పేజీలకు పేరు పెట్టే విషయంపై సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:నామకరణ పధ్దతులు]] చూడండి. ===సరే, ఈ తేలిక నీలం రంగు లింకుల సంగతేమిటి?=== :ఇవి బయటి లింకులు; అంటే, వికీపీడియా కు బయట ఉండే పేజీల లింకులు. అవి [http://www.example.com ఇలా కనపడతాయి]. ===ఒక పేజీని ఇద్దరు సభ్యులు ఒకే సమయంలో మార్చితే ఏమి జరుగుతుంది?=== : దీనిని "మార్పు ఘర్షణ" అంటారు. రెండు కూర్పులను రెండు విండో లలో చూపిస్తూ వాటిలోని తేడాలను హైలైట్‌ చేసి (ఇద్దరూ చేసిన మార్పులు మాత్రమే చుపిస్తుంది కానీ వాళ్ళు చేసిన ఒకే విధమైన మార్పును చూపించదు), తరువాత వారెలా ముందుకు సాగాలో తెలియజేస్తుంది. సమాచారం ఏ కొంచం కూడా పోయే అవకాశం లేదు. :భవిష్యత్తులో రెండు కూర్పులను దానంతట అదే కలిపేసే సాఫ్ట్‌వెర్‌ రావచ్చని వికీపీడియా డెవెలపర్లు సూచించారు ===దిద్దుబాటు మధ్యలో ఉండగా నా కంప్యూటరు గాని బ్రౌజరు గాని క్రాష్‌ అయితే, లేక సర్వరు స్పందించకపోతేనో ఏమి జరుగుతుంది?=== : క్రాష్‌ అయితే మీ దిద్దుబాట్లు పోతాయి. ఏదో ఒక టెక్స్ట్‌ ఎడిటరు వాడి దీనినుండి కొంతవరకు బయట పడవచ్చు (కానీ ఎప్పటికప్పుడు సేవ్‌ చేసుకోక పోతే క్రాష్‌ అయిన సందర్భంలో ఇదీ పనిచేయదు). : సర్వరు టైమవుట్‌ అయినప్పుడు దిద్దుబాట్లు పోవడం పోవకపోవడం అనేది మీ [[బ్రౌజరు]]ను బట్టి వుంటుంది. కొన్ని బ్రౌజర్లు (ఉదా..[[మొజిల్లా ఫైర్‌ఫాక్స్‌]]) బాక్‌ బటను నొక్కినపుడు మీరు రాసిన దాన్ని మళ్ళీ చూపిస్తాయి. కొన్నిటిలో అవి పోతాయి. ఆ టెక్స్ట్‌ ను కాపీ చేసుకుని(కనీసం క్లిప్‌బోర్డుకు) రక్షించుకోవచ్చు. మీరిది చేయకపోతే, బాక్‌ బటను నొక్కి వెనక్కి వెళ్ళి, రిఫ్రెష్‌ చేస్తే కనీసం ఇటీవలి కూర్పును పొందవచ్చు. ===ఒక విషయంపై జరిగే మార్పుల సంగతి ప్రతిసారీ ఆ పేజీ కి వెళ్ళకుండానే ఎలా తెలుసుకోవడం?=== :మీరు లాగిన్‌ అయివుంటే, ప్రతిపేజీలోను మీకు "ఈ వ్యాసాన్ని వీక్షించు" అనే లింకు కనిపిస్తుంది. దానిని నొక్కితే, ఆ వ్యాసం మీ [[Special:వీక్షణ జాబితా|స్వంత వీక్షణ జాబితా]] లో చేరిపోతుంది. మీరు గమనిస్తున్న వ్యాసాల లోని ఇటీవలి మార్పులను మీ వీక్షణ జాబితా చూపిస్తుంది. ===బొమ్మలకు/వీడియోలకు ఏ ఫైల్‌ ఫార్మాట్‌ ను వాడాలి?=== : ఫోటోగ్రాఫులకు [[JPEG]] ను, ద్రాయిందగులకు, లోగోలు మొదలైన వాటికి [[PNG]] ని వాడాలి. PNG కి బదులుగా [[GIF]] ను వాడవచ్చు గానీ పేటేంటు కారణాల వలన దానిని ప్రోత్సహించడం లేదు. ఇక వీడియో, మంచి ప్రశ్న; అది ఇంకా లేదు. మరింత సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:బొమ్మలు వాడుకునే విధానం]] చూడండి. ===శబ్దానికి ఏ ఫైల్‌ ఫార్మాట్‌ ను వాడాలి?=== :వివిధ ఫార్మాట్లను ప్రోత్సహిస్తున్నాం. [[WAV]] మరియు [[Ogg Vorbis]] లను అంగీకరిస్తాం, కానీ [[MP3]] ని ఒప్పుకోం. మరింత సమాచారం కొరకు[[Wikipedia:శబ్దం]] ను చూడండి. ===ఒక సమర్పకుడు మరీ అసంబధ్దంగా ఉన్నారు. సాయం చెయ్యగలరా!=== : [[Wikipedia:సంయమనంతో ఉండండి]] మరియు [[Wikipedia:వివాద పరిష్కారం]] చూడండి. ==="నా మార్పులు చేర్పులు" జాబితా లోని సమర్పణల సంఖ్యను నేను మార్చవచ్చా?=== : ప్రస్తుతానికి కుదరదు. You can, however, change the setting ''on the page'' and bookmark the resulting page. ===నేను రాసిన వ్యాసాన్ని ఎందుకు తొలగించారు?=== :* కొత్త వ్యాసాలను వికీపీడియా [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలు, మార్గదర్శకాల]] ను పాటించనందుకు తొలగిస్తారు. మీ వ్యాసాన్ని తొలగించినా సరే, మీరు మరిన్ని వ్యాసాలను సమ్ర్పించవచ్చు. :* వ్యాసాలను త్వరగా తొలగించడానికి కారణాలిలా ఉండవచ్చు: :* అసందర్భంగా ఉండే వాక్యాలతో కూడిన చాలా చిన్న పేజి(ఉదా.. "నాకు దాహం వేస్తోంది. అయినా సరే అనకాపల్లి ఎంత పెద్దదో నాకు తెలియదు."). :* అర్ధం పర్ధం లేని వాక్యాలు లేదా చరితం (ఉదా.. "స్ధ్ఘీదూXఫ"). [[Wikipedia:సిసలైన చెత్త|సిసలైన చెత్త]] ను చూడండి. :* పరీక్షా పేజి (ఉదా.. "నేనిక్కడ కొత్త పేజిని తయారు చెయ్యగలనా?"). :* సిసలైన దుశ్చర్య([[Wikipedia:దుశ్చర్యను ఎదుర్కోవడం|దుశ్చర్యను ఎదుర్కోవడం]] చూడండి). మీలో చెడు తలంపులు లేకపోతే, మీ వ్యాసం ఈ కోవ లోకి రాదని తెలుసుకోండి. :* [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|తొలగింపు విధానం]] కింద ఇంతకు ముందు తొలగిమ్చిన దానిని మళ్ళీ సమర్పించడం.[[Wikipedia:పునహ్ప్రతిష్ఠ విధానం|పునహ్ప్రతిష్ఠ విధానం]] ప్రకారం తిరిగి చేర్చిన వాటికి ఇది వర్తించదు. :* ఒక సభ్యుని నిషేధించిన తరువాత ఆ సభ్యుడు తానొక్కడే సృష్టించి, దిద్దుబాట్లు జరిపిన పేజీ ([[Wikipedia:నిషేధాలు, అడ్డగింపులు|నిషేధాలూ అడ్డగింపులు]] చూడండి). దీని విషయంలో భేదాభిప్రాయాలున్నాయి! :* ఇప్పటికే [[m:ట్రాన్స్‌వికీ|ట్రాన్స్‌వికీ]] పధ్దతిలో వ్యాసాన్ని తరలించినపుడు. ===నేను చేసిన మార్పు చేర్పులను ఎందుకు తొలగించారు?=== : చాలా రకాల కారణాలున్నాయి(కొన్ని[[Wikipedia:సాధారణ పొరపాట్లను నివారించడం|సాధారణ పొరపాట్లు]]). మీరు ముందు చెయ్యవసింది మీరు దిద్దుబాటు చేసిన వ్యాసపు చరితం పేజీని చూడటం. ఎవరు చేసారు, ఎప్పుడు చేసారు, బహుశా ఎందుకు చేసారో చిన్న కారణం కూడా అక్కడ మీకు దొరుకుతుంది. అక్కడ '''చర్చ చూడు ''' అని వుంటే, ఆ వ్యాసపు చర్చా పేజీ ని చూడాలి. ఇంకా, మీరు మీ చర్చా పేజీ ని కూడా ఏమైనా సందేశం ఉందేమో చూడండి. మీకు సంతృప్తికరమైన సమాధానం దొరక్క పోతే, వ్యాసపు చర్చా పేజీలో మీరు తలపెట్టిన మార్పు గురించి మర్యాదగా రాయండి. మీ మార్పులో ఉండవలసిన కొన్ని మార్పుల గురించి సలహాలు రావచ్చు, లేదా ఎందుకు దానిని ప్రచురించకూడదో కారణాలు మీకు లభించవచ్చు. ==లింకులు: బయటివీ, బహుళ భాషలవి== ===ఒక వికీపీడియా నుండి మరొక దానికి నేను పేజీలను అనువాదం చెయ్యవచ్చా?=== : తప్పకుండా, అదొక మంచి ఆలోచన. ===[[యాంత్రిక అనువాదం]] వాడవచ్చా?=== : ఒక తెలియని భాషలోని విషయాన్ని తెలుసుకోవడానికి యాంత్రిక అనువాదాన్ని వాడవచ్చు కాని దాని అనువాదాలు చాలా అథమ స్థాయిలో ఉంటాయి. అందుచేత వాటిని యథాతథంగా వాడలేము. యాంత్రిక అనువాదాన్ని కేవలం ఒక సాధనం గా వాడుకుని తరువాత ఆ అనువాదాన్ని సరి దిద్దుకునే ఆలోచన ఉంటే, అలా చెయ్యవచ్చు. ===వేరే భాష లోని వికీపీడియాలో ఫలానా వ్యాసం ఉందని ఎలా తెలుస్తుంది?=== : వివిధ భాషలలోని పేజీల మధ్య లింకులు పెట్టే ప్రయత్నం చేస్తాం -- ఒక వ్యాసం వేరే చోట ఉందో లేదో తెలుసుకోవడానికి అదొక మార్గం. భాషల లింకులు పేజీ పై భాగాన లేక పోతే వేరే భాషలలో సంబంధిత వ్యాసాల కొరకు వెదకండి. దొరికితే, ఒకదానికొకటి లింకులు పెట్టండి; లేదంటే, అనువాదం చెయ్యండి. ఒక్క విషయం గుర్తుంచ్కోండి - ఒకే వ్యాసం వివిధ వికీపీడియాల్లో యథాతథంగా ఉండదు. మరింత సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:భాషాంతర లింకులు]] మరియు [[Wikipedia:బహుళ భాషా సమన్వయం]] చూడండి. == కాపీహక్కులు == ===వికీపీడియా లోకి ఒక బొమ్మను గానీ, వ్యాసాన్ని గానీ కాపీ చేయడానికి నాకు ప్రత్యేక అనుమతి ఉంది, లేదా తెచ్చుకుంటాను. నేనలా చెయ్యవచ్చా?=== :వికీపీడియా లోని వ్యాసాలూ, బొమ్మలు [[GNU ఫ్రీ డాక్యుమెంటేషన్‌ లైసెన్స్‌]] కు లోబడి ఉంటాయి. ఏదైనా వస్తువు ఇటువంటి లైసెన్స్‌ కు లోబడి లేకున్నా, లేక అది సార్వజనీనం కాకున్నా దానిని వికీపీడియాలో వాడే వీలు లేదు. కాబట్టి మీరు దానిని GFD లైసెన్సుకు లోబడీ ఇవ్వాలని ఆ కాపీ హక్కుదారుని అడగాలి. ===నా దగ్గర కాపీహక్కు లేని ఒక బొమ్మ (లేక వ్యాసం) ఉంది. కానీ దానిని కాపి హక్కులు గల పుస్తకంలో పునర్ముద్రించారు. నేను దానిని వికీపీడియా లోకి స్కాన్‌ గానీ టైపు గాని చెయ్యవచ్చా?=== : వాళ్ళు దానిని యథాతథంగా వాడితే దాని మీద వారికి కాపీ హక్కులు ఉండవు. వాళ్ళు వాడే ముందు అది సార్వజనీనం అయితే ఇప్పుడూ అది సార్వజనీనమే. ===[[GIF]] బొమ్మమ్ను వికీపీడియాలో వాడితే దానికి పేటెంటు ఉంది కాబట్టి GFDL ను అతిక్రమించినట్లా?=== :లేదు. GIF పధ్దతి తో ఉపయోగించే [[LZW]] కంప్రెషన్‌ ఆల్గారిధమ్‌ యొక్క లైసెన్సుకు కాలదోషం పట్టింది. ===జపాను కాపీ హక్కుల చట్టం ప్రకరం హక్కుదారులు తమ వస్తువులను సార్వజనీనం చెయ్యకూడదు, కాబట్టి అక్కడ సార్వజనీనం అనేదే లేదు. అప్పుడు ఏమి చెయ్యాలి?=== :సాంకేతికంగా, జపాను లో కూడా, లైసెన్సుకు కాలదోషం పట్టడం ఉంటుంది. కాబట్టి లైసెన్సుకు కాలదోషం పట్టగానే అవి సార్వజనీనమైనట్లే. లేని పక్షంలో అవి సార్వజనీనం కానట్లే-- [[సభ్యుడు:టకుయామురాటా|టకు]] (నాకు బాగ తెలియదు. మీరేమయిన సహాయం చెయ్యగలరా!) == అవీ, ఇవీ== ===వికీపీడియా చాలా బాగుంది, కానీ నేనెంత కాలం ఉంటానో తెలీదు. అందుకని నేను ఈ వికీపీడియా జబ్బును నా తోటివరికి అంటించాలని అనుకుంటున్నాను. ఎలా చేయాలి?=== : దీనిపై కొన్ని ఉపాయాల కొరకు [[Wikipedia:వికీపీడియా సభ్యుల సంఖ్యని పెంచడం]] చూడండి. మీ కుట్ర జయప్రదమగు గాక. హాహాహా..! ===వికీపీడియా కు విరాళాలు ఎలా ఇవ్వాలి?=== : http://wikimediafoundation.org/fundraising చూడండి. ===వికీపీడియా లో దేన్నయినా సరే మార్చవచ్చా, నిజంగా?=== అవును చెయ్యవచ్చు. ఆ మార్పులు వెంటనే కనిపిస్తాయి కూడా.. : (వాస్తవానికి, ఇది ''పూర్తిగా'' నిజం కాదు. వికీపీడియా లో కొన్ని [[Wikipedia:రక్షించిన పేజీ|రక్షించబడిన]] పేజీలు ఉన్నాయి, వీటిని [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులు]] మాత్రమే మార్చగలరు. శాశ్వతంగా రక్షించబడిన [[మొదటి పేజీ]], మరియు [[Wikipedia:దిద్దుబాటు యుధ్ధం|దిద్దుబాటు యుధ్ధం]] తరువాత జరిగే సంధి లో భాగంగా తాత్కాలికంగా రక్షించబడిన మామూలు పేజీలు ఈ జాబితా లో ఉంటాయి. అయితే, వికీపీడియా లోని ఎక్కువ భాగం పేజీలను ఎవరైనా, ఎప్పుడైనా దిద్దవచ్చు.) ===నేను చేసిన దిద్దుబాట్ల సంఖ్య తెలుసుకోవడం ఎలా?=== : '''[http://kohl.wikimedia.org/~kate/cgi-bin/count_edits దిద్దుబాట్ల లెక్కింపు]''' అనే సాధనం దానంతట అదే లెక్కవేస్తుంది. : మీరే లెక్క పెట్టుకోవాలంటే, పేజీ పై భాగంలో ఉండే '''నా మార్పు చేర్పులు ''' లింకు ద్వారా చెయ్యవచ్చు. : [[స్పెషల్‌:సమర్పణలు]] లో మీ దిద్దుబాట్ల జాబితా ఉంటుంది; మీరే లెక్క పెట్టుకోవాలి, గబ గబా లెక్క పెట్టటానికి అక్కడ అడ్డదారి ఏమీ లేదు. ఈ URL కు వెళ్ళండి: :: <nowiki>http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Special:Contributions&limit=50&offset=</nowiki>'''50'''<nowiki>&hideminor=0&target=</nowiki>''username'' : అక్కడ బొద్దుగా (bolded) ఉన్న 50 ని గమనించండి. ఆ సంఖ్యను పెంచి మళ్ళీ మీ మార్పు చేర్పుల పేజీ కి వెళ్ళండి. ఆ విధంగా మీరు దానితో లెక్క పెట్టించవచ్చు. మీరో 500 దిద్దుబాట్లు చేసి ఉంటానని అనుకుంటే, ఈ విధంగా లెక్క వేస్తే త్వరగా అయిపోతుంది : ముందుగా 500 తో మొదలు పెట్టండి, పేజీలో కొంత ఖాళీ వచ్చిందనుకోండి, దానర్ధం మెరింకా 500 చెయ్యలేదన్నమాట. ఈ సంఖ్యను కొద్ది కొద్ది గా తగ్గించుకుంటూ వెళ్ళండి. ఉదాహరణకు 200 వద్ద ఒక నిండు పేజీ, తరువాతి పేజీలో 15 వచ్చాయనుకుందాం. అంటే మీరు 215 దిద్దుబాట్లు చేసారన్న మాట. ===మొదటి పేజీని దిద్దటం=== : [[Wikipedia:మొదటి పేజీని దిద్దటం]] చూడండి. ---- [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|సమర్పణలు]] [[Category:Wikipedia copyright|Contributing FAQ]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1571;&#1587;&#1574;&#1604;&#1577; &#1604;&#1604;&#1605;&#1615;&#1588;&#1575;&#1585;&#1603;]] [[de:Wikipedia:FAQ für Mitarbeiter]] [[fr:Wikipédia:FAQ participants]] [[lb:Wikipedia:FAQ Participanten]] [[ja:Wikipedia:&#25237;&#31295;&#32773;&#21521;&#12369;FAQ]] [[zh:Wikipedia:&#24120;&#35265;&#38382;&#39064;&#35299;&#31572;/&#21442;&#19982;&#32773;]] తృతీయ స్కంధము 2956 8110 2005-08-10T08:12:11Z 207.46.50.75 {{భాగవతము స్కందములు}} [[Category:భాగవతము]] షష్ఠ స్కంధము 2958 8214 2005-08-10T16:56:32Z వైఙాసత్య 58 షష్ఠమ స్కందము అనగా ఆరవ స్కందము. ఈ స్కందాన్ని మరియు 11, 12, స్కందాలను పోతన గారు రచింపలేదు, వారి శిష్యులైన [[సింగయ]]గారు రచించినారు। పరిశోధన రచనలలో ఎందుకు పోతన గారు ఈ స్కందాలు రచించలేదు అనేదానికి చాలా చాలా పరిశోధనలు చేసినారు. ఈ క్రింది రెండు చాలా ముఖ్యమైన్ అబిప్రాయములు। #పోతన గారు ఈ నాలుగు స్కందములను తన శిష్యులు వ్రాయమని ఇచ్చినారు #రాజు తనకు భాగవతమును అంకితము ఇవ్వలేదని నాశనము చెయ్య పూనితే ఈ నాలుగు స్కందాలు కాలిపొయినాయి, కనుక మరళ తిరిగి వ్రాసినారు. #అంతాబాగానే ఉంది, కానీ పోతనగారు ఈ భాగవతాన్ని రెండు కట్టలు కట్టి చక్కగా భద్రపరిచినారు, కానీ రెండు కట్టలలోనూ అడుగున ఉన్న రెండు స్కందాలు చెదలు చేత నాశనము అయినాయి. అందుకనే వాటిని వారి శిష్యులు తిరిగి వ్రాసినారు. ఇహ ఈ ఆరవ స్కందములో వివరములు ===అజామిళోపాఖ్యానము=== అజమిళుడు ఒక [[బ్రాహ్మణుడు]]. ఇతను చక్కగానే ఉండేవాడు, కానీ ఒక నాదు అడవిలో ఒక వేశ్య మరియు కిరాతుల పూర్తి శృంగార క్రీడలు చూసి ఒక వేశ్య దగ్గరకు వెళ్ళి బార్యా, తల్లిదండ్రులను నిర్లక్ష్యము చేస్తాడు, కానీ అతనికీ వేశ్యకు పుట్టిన కుమారునికి [[నారాయణుడు]] అని పేరు పెట్టుకుంటాడు. ఇతను మృత్యుముఖంలో కుమారున్ని పిలుస్తు నారాయణా, నారాయణా అని అంటాడు, అప్పుడు అతనిని రక్షించడానికి స్వయంగా విష్ణుదూతలే వచ్చి యమదూతలతో వాదించి అజామిళునికి చక్కని బోదనలు చేస్తారు। ===దక్షుని హంసగుహ్యం అను స్తవరాజము=== ===నారదుడు శబళాశ్వులకు ఉపదేశములు చేయుట=== ===దక్షుని నారదుని శాపవృత్తాంతము=== ===దేవాసుర యుద్దము=== ===శ్రీమన్నారాయన కవచము=== ===వృతాసుర వృత్తాంతము=== ===చిత్రకేతూపాఖ్యానము=== ===సవితృ వంశ ప్రవచనాది కథ=== {{భాగవతము స్కందములు}} [[Category:భాగవతము]] Template:భాగవతము స్కందములు 2961 8124 2005-08-10T08:27:10Z 207.46.50.75 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | భాగవతము స్కందములు''' || [[Image:bhagavataM_cover.jpg|25px|భాగవతము స్కందములు]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[ ప్రధమ స్కంధము]] | [[ద్వితీయ స్కంధము]] | [[ తృతీయ స్కంధము ]] | [[ చతుర్ధ స్కంధము ]] | [[పంచమ స్కంధము ]] | [[ షష్ఠ స్కంధము ]] | [[ సప్తమ స్కంధము ]] | [[ అష్టమ స్కంధము ]] | [[ నవమ స్కంధము ]] | [[దశమ స్కంధము ]] | [[ ఏకాదశ స్కంధము ]] | [[ ద్వాదశ స్కంధము ]] |- |} </center> [[Category:భాగవతము ]] విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు 2962 8126 2005-08-10T08:34:56Z 207.46.50.75 <pre> విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు (రాగం - భూపాళం) విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు పన్నగపు దోమతెర పైకెత్తవేలయ్యా తెల్లవారె జామెక్కె దేవతలు మునులు అల్లనల్ల నంతనింత నదిగోవారే చల్లని తమ్మిరేకులు సారసపు గన్నులు మెల్లమెల్లనె విచ్చి మేలుకొనవేలయ్యా గరుడ కిన్నరయక్ష కామినులు గములై విరహపు గీతముల వింతాలాపాల పరిపరివిధముల బాడేరునిన్నదివో సిరిమొగము దెరచి చిత్తగించవేలయ్యా పొంకపు శేషాదులు తుంబురునారదాదులు పంకజభవాదులు నీ పాదాలు చేరి అంకెలనున్నారు లేచి అలమేలుమంగను వేంకటేశుడా రెప్పలు విచ్చి చూచి లేవయ్యా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అలరులు గురియగ నాడెనదే 2963 8128 2005-08-10T08:36:15Z 207.46.50.75 <pre> అలరులు గురియగ నాడెనదే (రాగం - శంకరాభరణం) అలరులు గురియగ నాడెనదే అలకల గులుకుల నలమేలుమంగ అరవిరి సొబగుల నతివలు మెచ్చగ అర తెర మరుగున నాడె నదే వరుసగ పూర్వదు వాళపు తిరుపుల హరి గరగింపుచు నలమేలుమంగ మట్టపు మలపుల మట్టెలకెలపుల తట్టెడి నడపుల దాటెనదే పెట్టిన వజ్రపు పెండెపు దళుకులు అట్టిట్టు చిమ్ముచు నలమేలుమంగ చిందుల పాటల శిరిపొలయాటల అందెల మ్రోతల నాడె నదే కందువ తిరువెంకటపతి మెచ్చగ అందపు తిరుపుల నలమేలుమంగ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా 2964 8130 2005-08-10T08:37:07Z 207.46.50.75 <pre> కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా (రాగం - దేసాళం) కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా జలజల రాలీని జాజులు మాయమ్మకు ఒయ్యనే మేను గదలీ నొప్పుగా నడవరో గయ్యాళి శ్రీపాదతాకు కాంతులాలా పయ్యెద చెఱగు జారీ భారపు గుబ్బల మిద అయ్యో చెమరించె మా యమ్మకు నెన్నుదురు చల్లెడి గందవొడియై జారీ నిలువరో పల్లకి వట్టిన ముద్దు బణతులాల మొల్లమైన కుందనపు ముత్యాల కుచ్చులదర గల్లనుచు గంకణాలు గదలీమాయమ్మకు జమళి ముత్యాల తోడి చమ్మాళిగ లిడరో రమణికి మణుల నారతు లెత్తరో అమరించి కౌగిట నలమేలు మంగనిదె సమకూడె వేంకటేశ్వరుడు మా యమ్మకు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన 2965 8132 2005-08-10T08:38:03Z 207.46.50.75 <pre> చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన (రాగం - పాడి) చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన చక్కెర మోవికి చాంగుభళా కులికెడి మురిపెపు కుమ్మరింపు తన సళుపు జూపులకు చాంగుభళా పలుకుల సొంపుల బతితో గసరెడి చలముల యలుకకు చాంగుభళా కిన్నెరతో పతి కెలన నిలుచు తన చన్ను మెఱుగులకు చాంగుభళా ఉన్నతి బతిపై నొరగి నిలుచు తన సన్నపు నడిమికి చాంగుభళా జందెపు ముత్యపు సరులహారముల చందన గంధికి చాంగుభళా విందయి వెంకట విభుబెన చినతన సంది దండలకు చాంగుభళా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను 2966 8134 2005-08-10T08:39:20Z 207.46.50.75 <pre> పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను (రాగం - సాళంగనాట) పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను కలికి తనముల విభుని గలసినది గాన నిగనిగని మోముపై నెఱులు గెలకుల జెదర పగలైన దాక జెలి పవళించెను తెగని పరిణతులతో తెల్లవారినదాక జగదేక పతి మనసు జట్టి గొనె గాన కొంగు జారిన మెఱుగు గుబ్బ లొలయగ దరుణి బంగారు మేడపై బవళించెను చెంగలువ కనుగొనల సింగారములు దొలక అంగజ గురునితోడ నలసినదిగాన మురిపెంపు నటనతో ముత్యాల మలగుపై పరవశంబున దరుణి పవళించెను తిరు వేంకటాచలా ధిపుని కౌగిట గలసి అరవిరై నును జెమలు నంటినదిగాన </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వలదన నొరులకు వసమటవే 2967 8137 2005-08-10T08:40:32Z 207.46.50.75 <pre> వలదన నొరులకు వసమటవే (రాగం - సామంతం) వలదన నొరులకు వసమటవే తలచినట్లు నిది దైవమె చేసె తరుణి కుచములను తామర మొగుడలు విరిసేనో యని వెరపునను సరగున బతి నఖ చంద్రశకలములు దరుల గలుగ నివి దైవమె చేసె పొలతి వదనమను పున్నమ చంద్రుడు బలిమి నెగయునని భయమునను మెలుత చికుర ధమ్మిల్లపు రాహువు తల జెదరగ నిది దైవమె సేసె వనితకు వాడునొ వలపు తాపమున తనులతిక యనుచు దమకమున ఘన వేంకటపతి కౌగిట చెమటల దనివి దీర్చనిది దవమె సేసె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి 2968 8139 2005-08-10T08:41:37Z 207.46.50.75 <pre> ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి (రాగం - ముఖారి) ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి యిదిగాక వైభవం బిక నొకటి కలదా అతివ జన్మము సఫలమై పరమయోగివలె నితర మోహాపేక్ష లిన్నియును విడిచె సతి కోరికలు మహాశాంతమై యిదె చూడ సతత విజ్ఞాన వాసన వోలె నుండె తరుణి హృదయము కృతార్థత బొంది విభుమీది పరవశానంద సంపదకు నిరవాయ సరసిజానన మనో జయ మంది యింతలో సరిలేక మనసు నిశ్చలభావమాయ శ్రీ వేంకటేశ్వరుని జింతించి పరతత్త్వ భావంబు నిజముగా బట్టె జెలియాత్మ దేవోత్తముని కృపాధీనురాలై యిపుడు లావణ్యవతికి నుల్లంబు దిరమాయ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను 2969 8141 2005-08-10T08:42:36Z 207.46.50.75 <pre> పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను (రాగం - సామంతం) పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను నిద్దుర గంటికి దోపదు నిమిషంబొక యేడు కన్నుల నవ్వెడి నవ్వులు గబ్బితనంబుల మాటలు నున్నవి యొయ్యారంబులు నొచ్చిన చూపులును విన్నదనంబుల మఱపులు వేడుక మీరిన యలపులు సన్నపు జెమటలు దలచిన ఝల్లనె నా మనసు ఆగిన రెప్పల నీరును నగ్గలమగు పన్నీటను దోగియు దోగని భావము దోచిన పయ్యెదయు కాగిన దేహపు సెకలును కప్పిన పువ్వుల సొరబులు వేగిన చెలి తాపమునకు వెన్నెల మండెడిని దేవశిఖామణి తిరుమల దేవుని దలచిన బాయక భావించిన యీ కామిని భావము లోపలను ఆ విభుడే తానుండిక నాతడె తానెఱగగవలె నీ వెలదికి గల విరహంబేమని చెప్పుదము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] జవ్వాది మెత్తినది అది తన 2970 8143 2005-08-10T08:43:21Z 207.46.50.75 <pre> జవ్వాది మెత్తినది అది తన (రాగం - శంకరాభరణం) జవ్వాది మెత్తినది అది తన జవ్వనమే జన్నె వట్టినది ముద్దుల మాటలది అది చెక్కు టద్దముల కాంతి నలరినది గద్దరి చూపులది అది తన వొద్ది చెలియమీద నొరగున్నది పుత్తడి బోలినది అది తన చిత్తము ని సొమ్ము చేసినది గుత్తపు గుబ్బలది అది అల చిత్తజుని లెక్క సేయనిది ఎమ్మెలు యెఱుగనిది అది తన కెమ్మోవి జిరునవ్వు గెరలున్నది కమ్ముకొనగ వెంకటరాయా నీ కమ్మని కౌగిట గలశున్నది </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా 2971 8145 2005-08-10T08:44:27Z 207.46.50.75 <pre> విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా (రాగం - సామంతం) విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా సిరుల జేసె నిదె సింగారములూ నెలత నుదుటిపై నీలపు గురులనె తొలుతనె కట్టెను దోరణము మొలక చెమటలనె ముత్యపు మ్రుగ్గులు అలరిచె మదనుండదె చెలిమేన దట్టముగా జింతా లతనే వడి బెట్టి జప్పరము పెనగొనగ పట్టిన మైతావులు పరిమళములు కట్టించెను చెంగట వలరాజు విందగు వేంకట విభుని ప్రేమచే బొందగ బెట్టెను బోనాలు ఇందువదనకీ యిందిరావిభుని కందుదేర నలు కలు చలి చేసె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు 2972 8147 2005-08-10T08:45:10Z 207.46.50.75 <pre> కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు (రాగం - ఆహిరి) కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు కుమ్మరింపుచు దెచ్చు కొన్నదీ వలపు ఒయ్యారమున విభుని వొరపు గనుగొని రెప్ప మయ్యు నేరక మహా మురిపెమునను కయ్యంపు గూటమికి గాలు దువ్వుచు నెంతె కొయ్యతనమున దెచ్చు కొన్నదీ వలపు పైపైనె ఆరగింపకుము పన్నీరు గడు తాపమవునని చెలులు దలకగానే తోపు సేయుచు గెంపు దొలకు గన్నుల కొనల కోపగింపుచు దెచ్చు కొన్న దీవలపు ఎప్పుడును బతితోడ నింతేసి మేలములు ఒప్పదని చెలిగోర నొత్తగానే యెప్పుడో తిరువేంకటేశు కౌగిట గూడి కొప్పుగులుకుచు దెచ్చు కొన్నదీవలపు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె 2973 8149 2005-08-10T08:46:50Z 207.46.50.75 <pre> మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె (రాగం - కాంభోజి) మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె ముత్తెమువలె నున్నాడు ముద్దులాడు చక్కని యశోద తన్ను సలిగతో మొత్తరాగా మొక్క బోయీ గాళ్ళకు ముద్దులాడు వెక్కసాన రేపల్లె వెన్నలెల్లమాపుదాక ముక్కున వయ్యగ దిన్న ముద్దులాడు రువ్వెడి రాళ్ళదల్లి రోల దన్ను గట్టెనంట మువ్వల గంటల తోడి ముద్దులాడు నవ్వెడి జెక్కుల నిండ నమ్మిక బాలునివలె మువ్వురిలో నెక్కుడైన ముద్దులాడు వేల సంఖ్యల సతుల వెంట బెట్టుకొనిరాగా మూల జన్నుగుడిచీని ముద్దులాడు మేలిమి వెంకటగిరి మీదనున్నాడిదె వచ్చి మూలభూతి దానైన ముద్దులాడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు 2974 8151 2005-08-10T08:47:39Z 207.46.50.75 <pre> ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు (రాగం - సాళంగనాట) ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు తిద్దరాని మహిమల దేవకీ సుతుడు అంత నింత గొల్లెతల అరచేతి మాణికము పంత మాడే కంసుని పాలి వజ్రము కాంతుల మూడు లోకాల గరుడ పచ్చ బూస చెంతల మాలో నున్న చిన్ని కృష్ణుడు రతికేళి రుక్మిణికి రంగు మోవి పగడము మితి గోవర్ధనపు గోమేధికము సతమై శంఖ చక్రాల సందుల వైడూర్యము గతియై మమ్ము గాచేటి కమలాక్షుడు కాళింగుని తలలపై గప్పిన పుష్యరాగము యేలేటి శ్రీ వేంకటాద్రి యింద్రనీలము పాల జలనిధి లోన బాయని దివ్య రత్నము బాలునివలె దిరిగీ బద్మ నాభుడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని 2975 8153 2005-08-10T08:48:35Z 207.46.50.75 <pre> ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని (రాగం - దేవగాంధారి) ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని బట్టి తెచ్చి పొట్టనిండ బాలు వోయరే గామిడై పారితెంచి కాగెడి వెన్నెలలోన చేమ పూవు కడియాల చేయి పెట్టి చీమ గుట్టెనని తన చెక్కిట గన్నీరు జార వేమరు వాపోయే వాని వెడ్డు వెట్టరే ముచ్చువలె వచ్చి తన ముంగ మురువుల చేయి తచ్చెడి పెరుగులోన దగబెట్టి నొచ్చెనని చేయిదీసి నోర నెల్ల జొల్లుగార వొచ్చెలి వాపోవువాని నూరడించరే ఎప్పుడు వచ్చెనో మా యిల్లు చొచ్చి పెట్టెలోని చెప్పరాని వుంగరాల చేయి పెట్టి అప్పడైన వేంకటాద్రి అసవాలకుడు గాన తప్పకుండ బెట్టె (బట్టి) వాని తలకెత్తరే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఉ 2976 8705 2005-08-17T14:58:31Z 207.46.50.74 #[[ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె]] #[[ఉన్నచోనే మూడు లోకాలూహించి చూచితే నీవే]] #[[ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె 2977 8155 2005-08-10T08:49:40Z 207.46.50.75 <pre> ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె (రాగం - భైరవి) ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె య్యొగ్గీనిదె శిశు వోయమ్మా కడుపులోని లోకమ్ములు గదలీ నొడలూచకురే వోయమ్మా తొడికెడి సరుగున దొలగ దీయరే వుడికెడి పాలివి వోయమ్మా చప్పలు వట్టుక సన్నపు బాలుని నుప్పర మెత్తకు రోయమ్మా అప్పుడె సకలము నదిమీనోరనె వొప్పదు తియ్యరె వోయమ్మా తొయ్యలు లిటు చేతుల నలగించక వుయ్యల నిడరే వోయమ్మా కొయ్య మాటలను కొండల తిమ్మని నొయ్యన తిట్టకు రోరమ్మా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పలుమరు వుట్ల పండుగను 2978 8157 2005-08-10T08:50:30Z 207.46.50.75 <pre> పలుమరు వుట్ల పండుగను (రాగం - ముఖారి) పలుమరు వుట్ల పండుగను చిలుకు చిడుక్కని చిందగను ఊళ్ళవీధుల వుట్లు కృష్ణుడు తాళ్ళు దెగిపడ దన్నుచును (న్నగను?) పెళ్ళు కఠిల్లు పెఠిల్లని పెళ్ళుగ మ్రోసె పెనురవము బంగా(గ)రు బిందెల బాలు బెరుగులు ముంగిట నెగయుచు మోదగను కంగు కళింగు కఠింగు ఖణింగని రంగు మీరు పెను రవములై నిగ్గుగ వేంకట నిలయుడుట్టిపా లగ్గలిక బగుల నడువగను భగ్గు భగిల్లని పరమామృతములు గుగ్గిలి పదనుగ గురియగను </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఘ 2979 8158 2005-08-10T08:51:01Z 207.46.50.75 #[[ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను 2980 8159 2005-08-10T08:51:32Z 207.46.50.75 <pre> ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను (రాగం - పాడి) ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను కమ్మని నేతులు కాగగ జెలగె నీలవర్ణుడని నీరజాక్షుడని బాలుని నతివలు పాడేరో పాలు పిదుకుచును బానల కాగుల సోలిపెరుగు త్రచ్చుచు జెలరేగి మందరధరుడని మాధవుడని గో విందుని బాడేరు వెలదులిదే నందవ్రజమున నలుగడనావుల మందల బేయల మంచిరవముల వెంకటపతియని వేదనిలయుడని పంకజనాభుని బాడేరు అంకుల చేతను నలరు రవంబుల బింకపు మాటల బృందావనమున </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు 2981 8161 2005-08-10T08:52:24Z 207.46.50.75 <pre> ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు (రాగం - శంకరాభరణం) ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు నొయ్య నొయ్య నొయ్యనుచు బాలయవ్వనలు పసిడివుయ్యాల బాలుని వద్ద పాడేరు లాలి లాలి లాలి లాలెమ్మ లాలి లాలి లాలి లాలనుచు తమ్మిరేకు గనుదమ్ముల నవ్వుల పమ్ము జూపుల బాడేరు కొమ్మలు మట్టెల గునుకుల నడపుల ధిమ్మి ధిమ్మి ధిమ్మి ధిమ్మనుచు చల్లు జూపుల జవరాండ్లురే పల్లె బాలుని బాడేరు బల్లిదు వేంకటపతి జేరి యందెలు ఘల్లు ఘల్లు ఘల్లు ఘల్లనుచు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] దీనుడనేను దేవుడవు నీవు 2982 8163 2005-08-10T08:53:18Z 207.46.50.75 <pre> దీనుడనేను దేవుడవు నీవు (రాగం - శుద్ధవసంతం) దీనుడనేను దేవుడవు నీవు నీ నిజ మహిమే నెరపుట గాక మతి జనన మెరుగ మరణం బెరుగను ఇతవుగ నినునిక నెరిగేనా క్షితి బుట్టించిన శ్రీపతి నీవే తతి నాపై దయ దలతువు గాక తలచ బాపమని తలచ బుణ్యమని తలపున ఇక నిను దలచేనా అలరిన నాలో అంతర్యామివి కలుష మెడయ నను గాతువు గాక తడవ నా హేయము తడవ నా మలినము తడయక నీ మేలు దడవేనా విడువలేని శ్రీ వేంకట విభుడవు కడదాక నిక గాతువు గాక </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నానాటి బదుకు నాటకము 2983 8960 2005-08-19T12:43:07Z Chavakiran 19 <pre> నానాటి బదుకు నాటకము (రాగం - ముఖారి) నానాటి బదుకు నాటకము కానక కన్నది కైవల్యము పుట్టుటయు నిజము పోవుటయు నిజము నట్టనడిమి పని నాటకము యెట్ట నెదుట గల దీ ప్రపంచము కట్ట గడపటిది కైవల్యము కుడిచే దన్నము కోక చుట్టెడిది నడ మంత్రపు పని నాటకము వొడి గట్టుకొనిన వుభయ కర్మములు గడి దాటినపుడె కైవల్యము తెగదు పాపము తీరదు పుణ్యము నగి నగి కాలము నాటకము యెగువనె శ్రీ వేంకటేశ్వరుడేలిక గగనము మీదిది కైవల్యము </pre> [[నానాటి బతుకు తాత్పర్యము| తాత్పర్యము]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] భావములోనా బాహ్యమునందును 2984 8167 2005-08-10T08:55:13Z 207.46.50.75 <pre> భావములోనా బాహ్యమునందును (రాగం - దేసాక్షి) భావములోనా బాహ్యమునందును గోవింద గోవిందయని కొలువవో మనసా హరి యవతారములే యఖిల దేవతలు హరి లోనివే బ్రహ్మాండంబులు హరి నామములే అన్ని మంత్రములు హరి హరి హరి హరి యనవో మనసా విష్ణుని మహిమలే విహిత కర్మములు విష్ణుని పొగడెడి వేదంబులు విష్ణుడొక్కడే విశ్వాంతరాత్ముడు విష్ణువు విష్ణువని వెదకవో మనసా అచ్యుతుడితడే ఆదియు నంత్యము అచ్యుతుడే యసురాంతకుడు అచ్యుతుడు శ్రీవేంకటాద్రి మీదనిదె అచ్యుత యచ్యుత శరణనవో మనసా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా 2985 8169 2005-08-10T08:56:56Z 207.46.50.75 <pre> శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా (రాగం - మాళవి) శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా శరణు రాక్షస గర్వ సంహర శరణు వెంకటనాయకా కమలధరుడును కమలమిత్రుడు కమలశత్రుడు పుత్రుడు క్రమముతో మీకొలువు కిప్పుడు కాచినా రెచ్చరికయా అనిమిషేంద్రులు మునులు దిక్పతులమర కిన్నర సిద్ధులు ఘనతతో రంభాదికాంతలు కాచినా రెచ్చరికయా ఎన్నగల ప్రహ్లాద ముఖ్యులు నిన్ను గొలువగ వచ్చిరీ విన్నపము వినవయ్య తిరుపతి వేంకటాచలనాయకా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం 2986 8171 2005-08-10T08:57:48Z 207.46.50.75 <pre> దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం (రాగం - ధన్నాసి) దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం రావణాసురవైరి రణపుంగవం రాజవరశేఖరం రవికులసుధాకరం ఆజానుబాహు నీలాభ్రకాయం రాజారి కోదండ రాజ దీక్షాగురుం రాజీవలోచనం రామచంద్రం నీలజీమూత సన్నిభశరీరం ఘనవి శాలవక్షం విమల జలజనాభం తాలాహినగహరం ధర్మసంస్థాపనం భూలలనాధిపం భోగిశయనం పంకజాసన వినుత పరమనారాయణం శంకరార్జిత జనక చాపదళనం లంకా విశోషణం లాలితవిభీషణం వెంకటేశం సాధు విబుధ వినుతం </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు 2987 8173 2005-08-10T08:58:38Z 207.46.50.75 <pre> ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు (రాగం - భూపాళం) ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు అప్పడగు తిరువేంకటాద్రీశు గంటి అతిశయంబైన శేషాద్రిశిఖరము గంటి ప్రతిలేని గోపుర ప్రభలు గంటి శతకోటి సూర్య తేజములు వెలుగగ గంటి చతురాస్యు బొడగంటి చయ్యన మేల్కొంటి కనకరత్న కవాట కాంతు లిరుగడగంటి ఘనమైన దీపసంఘములు గంటి అనుపమ మణీమయమ్మగు కిరీటము గంటి కనకాంబరము గంటి గ్రక్కన మేల్కొంటి అరుదైన శంఖ చక్రాదు లిరుగడ గంటి సరిలేని యభయ హస్తము గంటి తిరువేంకటాచలాధిపుని జూడగ గంటి హరి గంటి గురు గంటి నంతట మేల్కంటి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు 2988 8175 2005-08-10T08:59:33Z 207.46.50.75 <pre> చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు (రాగం - శ్రీరాగం) చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు యీ రీతి శ్రీ వెంకటాద్రి నిరవైన దేవుడు అలమేలుమంగ నురమందిడుకొన్న దేవుడు చెలగి శంఖ చక్రాల చేతి దేవుడు కల వరద హస్తము గటి హస్తపు దేవుడు మలసీ శ్రీ వత్స వనమాలికల దేవుడు ఘన మకర కుండల కర్ణముల దేవుడు కనక పీతాంబర శృంగార దేవుడు ననిచి బ్రహ్మాదుల నాభి గన్న దేవుడు జనించె బాదాల గంగ సంగతైన దేవుడు కోటి మన్మథాకార సంకులమైన దేవుడు జూటపు గిరీటపు మించుల దేవుడు వాటపు సొమ్ముల తోడి వసుధాపతి దేవుడు యీటులేని శ్రీవేంకటేశుడైన దేవుడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా 2989 8177 2005-08-10T09:00:36Z 207.46.50.75 <pre> పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా మమ్ము (రాగం - అట్టతాళం) పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా మమ్ము నెడయకవయ్య కోనేటి రాయడా కోరిమమ్ము నేలినట్టి కులదైవమా, చాల నేరిచి పెద్దలిచ్చిన నిధానమా గారవించి దప్పిదీర్చు కాలమేఘమా, మాకు చేరువజిత్తములోని శ్రీనివాసుడా భావింప గైవసమైన పారిజాతమా, మమ్ము చేవదేర గాచినట్టి చింతామణీ కావించి కోరికలిచ్చే కామధేనువా, మమ్ము తావై రక్షించేటి ధరణీధరా చెడనీక బ్రతికించే సిద్ధమంత్రమా, రోగా లడచి రక్షించే దివ్యౌషధమా బడిబాయక తిరిగే ప్రాణబంధుడా, మమ్ము గడియించినట్టి శ్రీ వేంకటనాథుడా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అని రావణుతల లట్టలు బొందించి 2990 8189 2005-08-10T13:59:16Z 207.46.50.75 <pre> సాళంగనాట అని రావణుతల లట్టలు బొందించి చెనకి భూతములు చెప్పె బుద్ది కట్టిరి జలనిధి కపిసేన లవిగో చుట్టు లంక కంచుల విడిసె కొట్టిరి దానవకోట్లతల లదే కట్టిడిరావణ గతియో నీకు యెక్కిరి కోటలు యిందరు నొకపరి చిక్కిరి కలిగినచెరయెల్ల పక్కన సీతకు బరిణామమాయ నిక్కము రావణ నీకో బ్రదుకు పరగ విభీషణు బట్టము గట్టెను తొరలి లంకకును తొలుదొలుతే గరిమెల శ్రీవేంకటగిరి రాముడు మెరసెను రావణ మేలాయ బనులు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] దైవము నీవే యిక దరి చేరుతువుగాక 2991 8191 2005-08-10T14:00:28Z 207.46.50.75 <pre> దేవగాంధారి దైవము నీవే యిక దరి చేరుతువుగాక జీవులవసము గాదు చిక్కిరి లోలోననే పుట్టుట సహజ మిది పొదలేజీవులకెల్ల గట్టిగా జగమునందు కలకాలము నట్టేటివరదవలె నానాటినీమాయ కొట్టుక పారగజొచ్చె కూడినవిజ్ఞానము పాపమే సహజము బద్దసంసారులకెల్ల కాపురపువిధులలో కలకాలము తేపలేనిసముద్రమురెరగున కర్మమెల్లా మాపురేపు ముంచజొచ్చె మతిలోనిధైర్యము లంపటమే సహజము లలి దేహధారులకు గంపమోపు కోరికెలకలకాలము యింపుల శ్రీవేంకటేశ ఇదె నీదాసులని పంపుసేసి బ్రదికించె ప్రపన్నసుగతి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇట్టి నాస్తికులమాట యేమని సమ్మెడి దిక 2992 8193 2005-08-10T14:01:48Z 207.46.50.75 <pre> గుండక్రియ ఇట్టి నాస్తికులమాట యేమని సమ్మెడి దిక పట్టి సములమంటానే భక్తుల దూషింతురు వేదములు చదువుతా విశ్వమెలా గల్లనేరు ఆదెస తాము పుట్టుండి అదియును మాయనేరు పాదగువిష్ణుడుండగ బయలు తత్వమనేరు లేదు జీవతత్వమంటా లేమల బొందుదురు తిరమై తమ ఇండ్ల దేవపూజలు సేసేరు ధరలోన తముదామే దైవమనేరు ఆరయగర్మమె బ్రహ్మమని యాచరించేరు సరి నదే కాదని సన్యసించేరు అందుక పురుషసూక్తమర్థము జెప్పుదురు కందువ నప్పటి నిరాకారమందురు యిందులో శ్రీవేంకటేశ యిటె నీ దాసులుగాక మందపురాక్షసులాడేమతము నడతురు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇహము బరము జిక్కె నీతనివంక 2993 8195 2005-08-10T14:03:46Z 207.46.50.75 <pre> వసంతవరాళి ఇహము బరము జిక్కె నీతనివంక అహిశయనునిదాసులంతవారు వేరీ సిరికలిగినవారు చింతలిన్నిటను బాసి నిరతపువర్గముతో నిక్కేరటా సిరికి మగడయిన శ్రీపతి యేలి మ__ మ్మరయుచునున్నాడు మాయంతవారు వెరి బలవంతుడైనవాడు భయములిన్నిట బాసి గెలిచి పేరువాడుచు గెరిలీనటా బలదేవుడైన శ్రీపతి మా యింటిలోన అలరివున్నాడు మాయంతవారు వేరి భూములేలేటివాడు భోగములతో దనిసి కామించి యానందమున గరగీనటా సేమముతో భూపతైన శ్రీవేంకటేశుడు మాకు ఆముకొనివుండగా మాయంతవారు వేరీ </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నియు నీతనిమూల మాతడే మాపలజిక్కె 2994 8197 2005-08-10T14:06:24Z 207.46.50.75 <pre> మాళవిగౌళ అన్నియు నీతనిమూల మాతడే మాపలజిక్కె కన్నుల మావేడుకకు కడయేది యికను కామధేనువు గలిగితే గర్వించు నొక్కరుడు భూమి యేలితే నొకడు పొదలుచుండు కామించి నిధి గంటె కళలమించు నొకడు శ్రీమంతుడగుహరి చిక్కె మాకు నిదివో పరుసవేదిగలిగితే పంతములాడు నొకడు ధర జింతామణబ్బితే దాటు నొకడు సురలోక మబ్బితేను చొక్కుచునుండు నొకడు పరమాత్ముడే మాపాలజిక్కెనిదివో అమృతపానముసేసి యానందించు నొకడు భ్రమసు దేహసిద్ది బరగొకడు తమి శ్రీవేంకటేశుడే దాచినధనమై మాకు అమరి నామతి జిక్కె నడ్డాములే దిదివో </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పట్టరో వీదుల బరువులు వెట్టి 2995 8199 2005-08-10T14:14:27Z 207.46.50.75 <pre> దేవగాంధారి పట్టరో వీదుల బరువులు వెట్టి పుట్టుగులతో హరి పొలసీ వీడే వేవేలు నేరాలు వెదకేటిదేవుడు ఆవుల గాచీ నలవాడే పోవుగ బ్రాహ్మల బుట్టించుదేవుడు సోవల యశోదసుతుడట వీడే ఘనయజ్ఞములకు గర్తగుదేవుడు కినిసి వెన్న దొంగిలె వీడే మునులచిత్తములమూలపుదేవుడు యెనసీ గొల్లెతలయింటింట వీడే నుడిగి నారదుడు నుతించుదేవుడు బడిరోలగట్టువడె వీడే వుడివోనివరము లొసగెడుదేవుడు కడగిన శ్రీ వేంకటగిరి వీడే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వెఱ్రివారి దెలుపుటవేవేలు సుకృతము 2996 8201 2005-08-10T14:17:18Z 207.46.50.75 <pre> భైరవి వెఱ్రివారి దెలుపుటవేవేలు సుకృతము ముఱ్రుబాలమంకే కాని ముందు గాన దైవమా ఇంతకతొల్లిటిజన్మ మెటువంటిదో యెరగ పొంతనే ఇటమీదటిపుట్టు వెరగ పొంతనే ఇటమీదటిపుట్టు వెరగ అంతరాన బెరిగేకాయమే నాకు సుఖమై సంతసాన మురిసేను సంసారమందును వొడలిలోపలిహేయ మొకైంతా దలచను బడి నెదిటిదేహాలవచ్చి దలచ సుడిసి పైపచారాలే చూచి సురతసుఖాన పడతుల బొంది పొంది పరిణామించేను పాపమూలమున వచ్చేబలునరకము లెంచ యేపున బుణ్యపుబుద్ది ఇంచుకా నెంచ దీపన జంతువును దెచ్చి పాపను జేసితి చేపట్టి నన్ను రక్షించు శ్రీవేంకటేశుడా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎందరితో బెనగేను యెక్కడని పొరలేను 2997 8203 2005-08-10T14:23:38Z 207.46.50.75 <pre> ఎందరితో బెనగేను యెక్కడని పొరలేను కందర్ప జనక నీవే గతిగాక మాకు నిక్కి నాబలవంతాన నేనే గెలిచేనంటే__ నొక్కపంచేంద్రియముల కోపగలనా తక్కినసంసారవార్ది దాటగలనో మరి దిక్కుల కర్మబంధము తెంచివేయగలనో పన్నుకొన్నపాయమున పరము సాధించేనంటే యెన్న నీమాయ కుత్తర మియ్యగలనా వన్నెలనామనసే పంచుకోగలనో మరి కన్నట్టి యీప్రపంచమే కడవగగలనో వుల్లములో నిన్ను ధ్యాన మొగి నేజేసేనంటే తొల్లిటియజ్ఞానము తోయగలనా ఇల్లిదే శ్రీవేంకటేశ యెదుటనే నీకు మొక్కి బల్లిదుడ నౌదుగాక పంద నే గాగలనా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అయ్యో నానేరమికే అట్టే యేమని వగతు 2998 8205 2005-08-10T14:24:48Z 207.46.50.75 <pre> ఆహిరి అయ్యో నానేరమికే అట్టే యేమని వగతు ముయ్యంచుచంచలాన మోసపోతిగాక కాననా నావంటివారే కారా యీజంతువులు నానా యోనుల బుట్టి నడచేవారు మానక నాగర్వమున మదాంధమున ముందు గానక భయపడినకర్మి నింతేకాక చదువనా నేదొల్లి జన్మజన్మాంతరముల ఇది పుణ్య మిది పాప మింతంతని వదలక నాభోగవాంఛలే పెంచి పెంచి తుదకెక్క వెదకనిదుషుడనేను వినవా నే బురాణాల వెనకటివారినెల్ల మనెడిభాగవతులమహిమలెల్లా యెనయుచు శ్రీవేంకటేశుకృపచేత నేడు ఘనుడ నయితిగాక కష్టుడగానా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఆముస్వతంత్రులు గారు 'దాసోహము' నన లేరు 2999 8208 2005-08-10T14:26:27Z 207.46.50.75 <pre> సాళంగనాట ఆముస్వతంత్రులు గారు 'దాసోహము' నన లేరు పామరపుదేహులకు పట్టరాదు గర్వము పరగుబ్రహ్మాదులు బ్రహ్మమే తా మనలేరు హరికే మొరవెట్టేరు ఆపదైతేను ధరలో మనుజులింతే తామే దయివమనేరు పొరి దాము చచ్చిపుట్టే పొద్దెరగరు పండినవ్యాసాదులు ప్రపంచము కల్లనరు కొండలుగా బురాణాల గొనియాడేరు అండనే తిరిపెములై అందరినడిగి తా_ ముందుండి లేదనుకొనే రొప్పదన్నా మానరు సనకాదియోగులు శౌరిభక్తి సేసేరు దు_ ర్జనులు భక్తి వొల్లరు జ్ఞానులమంటా నినుపయి శ్రీవేంకటేశ నిను జేరి మొక్కుతానె అనిశము నిరాకారమనేరు యీద్రోహులు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎట్టు మోసపోతి నేను యివియెల్ల నిజమని 3000 8210 2005-08-10T14:27:50Z 207.46.50.75 <pre> శంకరాభరణం ఎట్టు మోసపోతి నేను యివియెల్ల నిజమని నెట్టాన హరినే నమ్మనేర నయితిగా దేహమిది నాదని తెలిసి నమ్మివుండితే ఆహా నే నొల్లనన్నా నటే ముదిసె వూహల నాభోగమెల్లా వొళ్ళబట్టెనంటా నుంటే దాహముతోడ నినుముదాగిననీరాయగా మనసు నాదని నమ్మి మది మది నే పెంచితి__ ననుగుబంచేంద్రియములందు గూడెను యెనసి ప్రాణవాయువు లివి సొమ్మని నమ్మితి మెనసి లోను వెలినై ముక్కు వాత నున్నవి ఇందుకొరకె నేను ఇన్నాళ్ళు పాటువడితి ముందు వెనకెంచక నే మూఢుడ నైతి అంది శ్రీవేంకటేశ్వరు డంతటా నుండి నా_ చందము చూచి కావగ జన్మమే యీడేరె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎందరైన గలరు నీ కింద్రచంద్రాదిసురలు 3001 8212 2005-08-10T14:31:00Z 207.46.50.75 <pre> ముఖారి పుట్టించేవాడవు నీవే పోరులు వెట్టేవు నీవే యెట్టు నేరుచుకొంటి విది నీవినోదమా కొందరు దేవతలును కొందరు రాక్షసులును ఇందరి కంతర్యామి వెప్పుడు నీవు అంది కోప మొకరిపై అట్టె ప్రసాద మొకరి __ కిందులోనే పక్షపాత మిది నీకే తగును నరకమనుచు గొంత నగి స్వర్గమని కొంత నిరతి గురిసేసేవు నీకుక్షిలోనే ధర జీక టొకవంక తగ వెన్నె లొకవంక నెరపేవు నీమాయ నీకే తెలుసును దానిపరిపాలనము తగు దుష్టశిక్షణము వాసిగైకొంటివి నీకు వశమై రెండు దోసము నీవల్ల లేదు తొలుతే శ్రీవేంకటేశ సేసినవారిపుణ్యమే చిత్తాన బెట్టితివి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] యుగాలు 3002 16445 2005-12-21T00:36:28Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} వేదాల ననుసరించి యుగాలు నాలుగు, #[[సత్యయుగము]] లేదా కృత యుగము - 17,28,000 సంవత్సరాలు. #[[త్రేతాయుగము]] - 12,96,00 సంవత్సరాలు. #[[ద్వాపరయుగము]] - 8,64,000 సంవత్సరాలు. #[[కలియుగము]] - 4,32,000 సంవత్సరాలు. (ఇందులో 5,106 సంవత్సరాలు జరిగినది). ==బయటి లింకులు == *[http://www.indiaheritage.com/rendez/article1.htm#image1 హిందూ కాలమానము] Wikipedia:నిర్వాహకులు 3003 12679 2005-10-12T17:17:17Z Chaduvari 97 /* నిర్వాహక హోదా కావాలంటే.. */ "''sysop''" అధికారములున్న వికిపీడియా సభ్యులను '''నిర్వాహకులు''' అంటారు. ప్రస్తుతము వికిపీడియాలో పాటించు విధానం ప్రకారము చాలా కాలము నుంచి వ్యాసములు రాయుచున్న సభ్యులు నిర్వాహకులు అవ్వవచ్చు. ఈ సభ్యులు సాధారణముగా వికిపీడియా సమాజములో విశ్వసనీయులై ఉంటారు. <center>'''[[Wikipedia:నిర్వాహకుల సహాయము కోసం అభ్యర్ధన|సహాయము కోసం అభ్యర్ధన]]''' - '''[[Wikipedia:నిర్వాహకుల జాబితా|నిర్వాహకుల పూర్తి జాబితా]]'''</center> నిర్వాహకులకు ప్రత్యేకమైన ''అధికారములు'' ఏవీ లేవు, వ్యాఖ్యాన బాధ్యతలలో వారు మిగతా సభ్యులతో సమానులు. నిర్వాహకుల‌కు మిగతా సభ్యులపై ఎటువంటి అధికారములు ఉండవు, వారు కేవలం అందరు సభ్యుల నిర్ణయాలను అమలు చేస్తారు. నిర్వాహకులు తమకు మిగతా సభ్యుల కన్నా ఎక్కువ ఉన్న అనుమతులను ఉపయోగించి కొన్ని ముఖ్యమైన కుటుంబసంబంధమైన బాధ్యతలను నెరవేరుస్తారు. ఉదాహరణకు - కొన్ని వ్యాసములను ఉంచవలెనా, తొలిగించివలెనా అను సమాజ నిర్ణయములను అమలు పరచుట, సిస్‌ఆప్స్‌ అనుమతులు అవసరమైన సభ్యుల అభ్యర్ధనలను నెరవేర్చుట, కొత్త మరియు మార్చబడిన వ్యాసములలో వాండలిజం కోసమ చూచుట మొదలైనవి. సహాయము అవసరమైన సభ్యులకు నిర్వాహకులు సలహా మరియు సమాచారములను ఇస్తారు. ==వివరములు== వికి సాఫ్ట్‌‌వేర్‌లో కొన్ని ముఖ్యమైన అంశాల ప్రవేశముపై ఆంక్షలు వున్నాయి. అట్టి అంశాలలో నిర్వాహకులకు అనుమతి కలదు. ===మార్పు చేయుటకు అనుమతి లేని పేజీలు=== * మొదటి పేజీని మరియు ఇతర మార్చుటకు అనుమతించని పేజీలను నిర్వాహకులు మార్చగలరు. * నిర్వాహకులు పేజీల అనుమతులను మార్చగలరు. ===తొలగించుట మరియు పునస్థాపన=== * నిర్వాహకులకు పేజీలను తొలగించుటకు అనుమతి కలదు. వారు పేజీల యొక్క చరిత్రను కూడ తొలగించగలరు. * తొలగించబడిన పేజీలను, వాటి చరిత్రను వారు చూడగలరు. అంతే కాక వారు ఆ పేజీలను పునస్థాపించ గలరు. * బొమ్మలను శాశ్వతముగా తొలగించగలరు. ===ఇంకా=== నిర్వాహకులు ఒక పేజీ యొక్క పాత కూర్పును తిరిగి స్థాపించగలరు. మిగతా సభ్యులు కూడా ఈ పని చేయవచ్చు, నిర్వాహకులు దీనిని త్వరగా చేయగలరు. == నిర్వాహక హోదా కావాలంటే.. == మీరు నిర్వాహకుడు కాదలుచుకుంటే మీ పేరును [[Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి|నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి]] పేజీ లో అక్కడి నిబంధనలకు అనుగుణంగా చేర్చాలి. మీరు నిర్వాహకుడు కావచ్చో కాకూడదో తోటి సభ్యులు వోటింగు ద్వారా తెలియజేస్తారు. విజ్ఞప్తి చేసే ముందు మీరు వికీపీడియా లో కొన్నాళ్ళ పాటు సమర్పణలు చేస్తూ ఉండాలి. వోటు వేసే ముందు ఇతర సభ్యులు మిమ్మల్ని గుర్తించ గలగాలి కదా మరి. తెలుగు వికీపీడియా కు ఇతర వికీపీడియాలకు ఈ విధానాల విషయంలో తేడాలు ఉండవచ్చు. ''దయచేసి జాగ్రత్తగా ఉండండి!'' , నిర్వాహక హోదా వచ్చాక ఆ బాధ్యతలను నిర్వర్తించేటపుడు జాగ్రత్తగా ఉండాలని కోరుతున్నాం. ముఖ్యంగా పేజీలూ, వాటి చరితం తొలగించేటపుడు, బొమ్మలను తొలగించేటపుడు (పైగా ఇది శాశ్వతం కూడా), IP అడ్రసులను అడ్డగించేటపుడు. ఈ కొత్త అధికారాల గురించి [[Wikipedia:Administrators' how-to guide|Administrators' how-to guide]] లో తెలుసుకోవచ్చు. అలాగే ఈ అధికారాలను వాడే ముందు '''[[Wikipedia:నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా|నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా]]''' లో లింకులు ఉన్న ఉన్న పేజీ లను కూడా చదవండి. ==నిర్వాహకుల పూర్తి జాబితా== తెలుగు వికిపీడియాలొ 2005 అక్టోబర్ 12 నాటికి నలుగురు నిర్వాహకులు కలరు. [[Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు]] అన్నమయ్య పాటలు 3004 13249 2005-10-26T01:18:23Z చంద్రశేఖర్ 153 #[[అతిసులభం బిది యందరిపాలికి]] #[[ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక]] #[[నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా]] #[[ హరి గోవిందా హరి గోవిందా]] #[[ దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి]] #[[ చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవ]] #[[ చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత]] #[[ చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యమ]] #[[ చాటెద నిదియే సత్యము సుండ]] #[[ చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు]] #[[లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు]] #[[ సందెకాడ బుట్టినట్టి]] #[[ సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా]] #[[ రామ రామ రామకృష్ణ]] #[[ ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు]] #[[ ఒకపరికొకపరి]] #[[ ఈ పాదమే కదా]] #[[ అదివో అల్లదివో ]] #[[ అదె చూడరే మోహన రూపం]] #[[ అంగన లీరె యారతులు]] #[[ చందమామ రావో]] #[[ చిన్ని శిశువు]] #[[ నారాయణతే]] #[[ కొమ్మలాలా]] #[[ చాలు చాలు నీ జాజర]] #[[ కంటిమి నేడిదె గరుడాచలపతి]] #[[ ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు]] #[[ అపరాధిని నేనైనాను ]] #[[ హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ]] #[[ నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో]] #[[ మాధవా కేశవా మధుసూధనా ]] #[[ ఇందరికి నభయంబులిచ్చు]] #[[ ఇతరులకు నిను నెరగతరమా]] #[[ ఆదిదేవ పరమాత్మా ]] #[[ ఆలించు పాలించు]] #[[ ఆరగించి కూచున్నాడు ]] #[[ కంటి శుక్రవారము]] #[[ జయజయ నృసింహ సర్వేశ]] #[[ చేరి యశోదకు శిశు వితడు]] #[[హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇతరదేవతల కిది గలదా 3005 8226 2005-08-10T18:33:36Z 59.93.51.225 <pre> దేవగాంధారి ఇతరదేవతల కిది గలదా ప్రతి వేరీ నీప్రభావమునకు రతిరాజజనక రవిచంద్రనయన అతిశయశ్రీవత్సాంకుడవు పతగేంద్రగమన పద్మాసతీపతి మతి నిను దలచిన మనోహరము ఘనకిరీటధర కనకాంబర పా__ వన క్షీరాంబుధివాసుడవు వనజచక్రధర వసుధావల్లభ నిను బేరుకొనిన నిర్మలము దేవపితామహ త్రివిక్రమ హరి జీవాంతరాత్మక చిన్మయుడా శ్రీవేంకటేశ్వర శ్రీకర గుణనిధి నీవా మనుటే నిజసుఖము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎట్టు వలసినా జేయు మేటి విన్నపము లిక 3006 8228 2005-08-10T18:35:08Z 59.93.51.225 <pre> మాళవిగౌళ ఎట్టు వలసినా జేయు మేటి విన్నపము లిక కట్టుకో పుణ్యమైనాగాక మరేమైనాను నన్ను నెంచి కాచెనంటేనా యవగుణి నేను నిన్ను నెంచి కాచేనంటే నీవు లక్ష్మీపతివి యిన్నిటా నాకంటే హీనుడిక మరెవ్వడూ లేడు వున్నతి నీకంటే ఘను లొకరూ లేరు నిలువెల్లా నెంచుకొంటే నివ్వరిముల్లంత లేను బలువుడ నీవైతే బ్రహ్మాండము యెలమి నే నుపకార మెవ్వరికి జేయలేను మెలగి నీవే తృణము మేరువు సేయుదువు భావించ నీ వేలికవు బంటుమాత్రమింతే నేను నీవు సర్వాంతరాత్మవు నే నొకడను సావధానమున నేను సర్వభక్షకుండ నింతే శ్రీవేంకటేశ నీవు జీవరక్షకుడవు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వేవేలు బంధములు విడువ ముడువబట్టె 3007 8230 2005-08-10T18:36:37Z 59.93.51.225 <pre> శంకరాభరణం వేవేలు బంధములు విడువ ముడువబట్టె దైవమా నిన్నెట్టు తగిలేమయ్యా పారీ ముందటిభవపాశములు తీరీ దొల్లిటితిత్తిలో పుణ్యము వూరీ గోరిక లొకటొకటే యేరీతి సుజ్ఞాన మెరిగేనయ్యా పట్టీ నాకొంగు పంచేంద్రియములు తొట్టీ బాపము తోడుతనే పెట్టీ భ్రమల బెరిగి నీమాయలు అట్టే మోక్ష మెన్నడందేమయ్యా విందై యిహము వెనకకు దీసీ అందీ వైరాగ్య మరచేతికి కందువ శ్రీవేంకటపతి యీ రెండు బొందించితి వేది భోగింతునయ్యా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే 3008 8232 2005-08-10T18:37:58Z 59.93.51.225 <pre> కన్నడగౌళ ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే బట్టరానిఘనబలవంతములు కడునిసుమంతలు కన్నులచూపులు ముడుగక మిన్నులు ముట్టెడిని విడువక సూక్ష్మపువీనులు యివిగో బడిబడి నాదబ్రహ్మము మోచె అదె తిలపుష్పంబంతనాసికము కదిసి గాలి ముడెగట్టెడని పొదిగి నల్లెడే పొంచుక నాలికె మొదలుచు సర్వము మింగెడిని బచ్చెనదేహపుపైపొర సుఖమే యిచ్చ బ్రపంచం బీనెడిని చెచ్చెర మనసిది శ్రీవేంకటేశ్వరు దచ్చి తలచగా దరిచెరెడిని </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నే నొక్కడ లేకుండితే నీకృపకు బాత్ర మేది 3009 8234 2005-08-10T18:39:25Z 59.93.51.225 <pre> భౌళిరామక్రియ నే నొక్కడ లేకుండితే నీకృపకు బాత్ర మేది పూని నావల్లనే కీర్తి బొందేవు నీవు అతి మూడులలోన నగ్రేసరుడ నేను ప్రతిలేనిఘనగర్వపర్వతమను తతి బంచేంద్రియములధనవంతుడను నేను వెతకి నావంటివాని విడువగ జెల్లునా మహిలో సంసారపుసామ్రాజ్యమేలేవాడ నేను యిహమున గర్మవహికెక్కితి నేను బహుయోనికూపసంపద దేలేవాడ నేను వహించుక నావంటివాని దేనోపేవా భావించి నావంటినీచు బట్టి కాచినప్పుడుగా యేవంక నీకీర్తి గడువెంతురు భువి నావల్ల నీకు బుణ్యము నీవల్లనే బ్రదుకుదు శ్రీవేంకటేశుడ యింత చేరె జుమ్మీ మేలు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నీవే నేరవుగాని నిన్ను బండించేము నేము 3010 8236 2005-08-10T18:40:44Z 59.93.51.225 <pre> దేసాక్షి నీవే నేరవుగాని నిన్ను బండించేము నేము దైవమా నీకంటే నీదాసులే నేర్పరులు వట్టిభక్తి నీమీద వళుకువేసి నిన్ను బట్టితెచ్చి మతిలోన బెట్టుకొంటిని పట్టెడుదులసి నీపాదములపై బెట్టి జట్టిగొనిరి మోక్షము జాణలు నీదాసులు నీవు నిర్మించిన వేనీకే సమర్పణ సేసి సోవల నికృపయెల్ల జూరగొంటిమి భావించొకమొక్క మొక్కి భారము నీపై వేసిరి పావనపునీదాసులే వంతపుచతురులు చెరువులనీళ్ళు దెచ్చి చేరడు నీపైజల్లి వరము వడసితిమి వలసినటు యిరవై శ్రీవేంకటేశ యిటువంటివిద్యలనే దరిచేరి మించిరి నీదాసులే పో ఘనులు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇతర చింత లిక నేమిటికి 3011 8238 2005-08-10T18:41:52Z 59.93.51.225 <pre> గుండక్రియ ఇతర చింత లిక నేమిటికి అతడే గతియై అరసేటివాడు కర్మమూలమే కాయము నిజ ధర్మమూలమే తనయాత్మ అర్మిలి రెంటికి హరియొకడే మర్మ మీతడే మనిపేటివాడు బహుభోగమయము ప్రపంచము నిహితజ్ఞానము నిజముక్తి ఇహపరములకును యీశ్వరుడే సహజపుకర్తై జరపేటివాడు అతిదుఃఖకరము లానలు సతతసుఖకరము సమవిరతి గతి యలమేల్మంగతో శ్రీవేంకట పతి యొకడిన్నిట బాలించువాడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అచ్చుత మిమ్ముదలచేయంతపని వలెనా 3012 8240 2005-08-10T18:43:26Z 59.93.51.225 <pre> శంకరాభరణం అచ్చుత మిమ్ముదలచేయంతపని వలెనా యిచ్చల మీవారే మాకు నిహపరా లియ్యగా మిమ్ము నెఱిగినయట్టిమీదాసుల నెఱిగే_ సమ్మవిజ్ఞానమే చాలదా నాకు వుమ్మడి మీసేవ సేసుకుండేటివైష్ణవుల_ సమ్ముఖాన సేవించుటే చాలదా నాకు। నిరతి నీకు మొక్కేనీడింగరీలకు సరవితో మొక్కుటే చాలదా నాకు పరగ నిన్ను బూజించే ప్రసన్నుల బూజించే_ సరిలేనిభాగ్యము చాలదా నాకు। అంది నీకు భక్తులై నయలమహానుభావుల_ చందపువారిపై భక్తి చాలదా నాకు కందువ శ్రీ వేంకటేశ కడు నీబంటుబంటుకు సందడిబంటనవుటే చాలదా నాకు । </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అద్దిగా వోయయ్య నే నంతవాడనా! వొక 3013 8242 2005-08-10T18:46:24Z 59.93.51.225 <pre> సాళంగనాట అద్దిగా వోయయ్య నే నంతవాడనా! వొక_ కొద్ది నీదాసులసేవ కోరగలగాక హరి నీమాయలకు నే నడ్డము చెప్పేవాడనా అరిదైన దదియు రాచాజ్ఞ గనక పరమ పదాన కానపడుటయు ద్రోహము సొరిది నీభండారము సొమ్ముగనక పంచేద్రియముల నే బారదోలేవాడనా ముంచి నీవు వెట్టినట్టి ముద్ర కర్తలు అంచల నావిజ్ఞాన మది దహించవచ్చునా నించి నీవు పాతినట్టినిధాన మది వొట్టి సంసారపు మోపు నోపననేవాడనా వెట్టి మమ్ము జేయించేటివేడుక నీది గట్టిగా శృఈవేంకటేశ కదిసి నీశరణంటి ఱట్టుగ నే జెప్పేనా మీఱగ నీరహస్యము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇచ్చలో గోరేవల్లా ఇచ్చేధనము 3014 8244 2005-08-10T18:47:53Z 59.93.51.225 <pre> రామక్రియ ఇచ్చలో గోరేవల్లా ఇచ్చేధనము అచ్చుతనామమెపో అధికపుధనము నారదాదులువొగడేనాలుకపయిధనము సారపువేదములలో చాటేధనము కూరిమిమునులు దాచుకొన్నట్టిధనము నారాయణనామ మిదే నమ్మినట్టిధనము పరమపదవికి సంబళమైనధనము యిరవై భక్తులకెల్లా నింటిధనము పరగ నంతరంగాన పాతినట్టిధనము హరినామ మిదియపో అరచేతిధనము పొంచి శివుడు కాశిలో బోధించేధనము ముంచినాఅచార్యుల మూలధనము పంచి శ్రీ వేంకటపతి పాలించేధనము నించి విష్ణునామ మదే నిత్యమైనధనము। </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చూడ వేడుకలు సొరిది నీమాయలు 3015 8246 2005-08-10T18:50:04Z 59.93.51.225 <pre> లలిత చూడ వేడుకలు సొరిది నీమాయలు తోడనే హరి హరి దొరసీ నిదివో పుట్టేటిజీవులు పొదలేటిజీవులు జట్టిగొని రిదియే జగమెల్లా కట్టిడికర్మము కాయజుమర్మము నెట్టుకొన్న దిదెనిఖిలంబెల్లా ములిగేటిదనములు మోచేటిధనములు కలిమి మెరసె లోకంబెల్లా పొససి వేగుటలు పొద్దు గుంకుటలు కలిగిన విదివో కాలంబెల్లా లేటిపురుషులు తమకపు కాంతలు బగివాయని దీబదుకెల్లా అగపడి శ్రీవేంకటాధిప నీకృప దెగనీజివనము దినదినమెల్లా। </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎన్నడొకో నే దెలిసి యెక్కుడయి బ్రదికేది 3016 8248 2005-08-10T18:51:13Z 59.93.51.225 <pre> దేవగాంధారి ఎన్నడొకో నే దెలిసి యెక్కుడయి బ్రదికేది పన్నిననాగుణమెల్లా భ్రమత పాలాయ। ధనమద మిదె నన్ను దైవము నెఱ గనీదు తనుమద మెంతయిన తపము జేయనీదు ఘన సంసారమదము కలుషము బాయనీదు మవెడినామనువెల్ల మదముపాలాయ। పొంచి కామాంధకారము పుణ్యము గానగనీదు కంచపుజన్మపుచిక్కు గతి చూపదు పెంచి యజ్ఞానతనము పెద్దల నెరగనీదు చించరానినాబుద్ది చీకటిపాలాయ। శ్రీ వేంకటేశ్వరమాయ చిత్తము దేరనీదు యేవంకా నీతడే గతి యిన్నిటా మాకు యేవుపాయమును లేక యీతని మఱగు చొచ్చి దేవుడంతర్యామి యని తేజము బొందితిమి। </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇంతేపో వారివారిహీనాధికములెల్ల 3017 8250 2005-08-10T18:52:03Z 59.93.51.225 <pre> గుజ్జర ఇంతేపో వారివారిహీనాధికములెల్ల పంతాన తా మేపాతిభాగ్యము నాపాటే। అందరిలో దేవుడుండు అందధికులు గొందరు కొందరు హీనులై కుందుదు రింతే చెంది వీచేగాలొకటే చేనిపంటా నొకటే పొంది గట్టికొలుచుండి పొల్లు కడబడును। పుట్టుగందరి కొకటే భూమిలో యేలికలును వెట్టిబంట్లు గొందరై వీగుదు రింతే చుట్టి వరి గురుమతో జొన్న గింజ సరిదూగు తెట్టెలై మేలొకటికి తీలొకటికాయ కోరి శ్రీవేంకటపతికుక్షిలోనే లోకములు ఆరయ గిందెడు మీదెడై వున్నవింతే యీరీతి నితనిదాసు లెక్కిరి పొడవులకు తారి కిందికి దిగిరి దానవులై కొందరు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నిటా నాపాలిటికి హరి యాతడే కలడు 3018 8252 2005-08-10T18:53:09Z 59.93.51.225 <pre> లలిత అన్నిటా నాపాలిటికి హరి యాతడే కలడు యెన్నికగా దుధిపద మెక్కితిమి మేలు కొందరు జీవులు నన్ను గోపగించినా మేలు చెంది కొందరట్టె సంతసించినా మేలు నిందించి కొందరు నన్ను నేడే రోసినా మేలు పొందుగ కొందరు నన్ను బొగడినా మేలు కోరి నన్ను బెద్దసేసి కొందరు మొక్కినా మేలు వేరే హీనుడని భావించినా మేలు కూరిమి గోదరు నన్ను గూడుకుండినా మేలు మేరతో విడిచి నన్ను మెచ్చకున్నా మేలు యిప్పటికిగలపాటి యెంతపేదయినా మేలు వుప్పతిల్లుసంపద నాకుండినా మేలు యెప్పుడు శ్రీవేంకటేశు కేనిచ్చినజన్మ మిది తప్పు లే దాతనితోడితగులమే మేలు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఊ 3019 8253 2005-08-10T18:54:17Z 59.93.51.225 #[[ఊరకే నీశరణని వుండుటే నాపనిగాక]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఊరకే నీశరణని వుండుటే నాపనిగాక 3020 13390 2005-10-28T04:51:11Z 68.99.8.108 <pre> రాగం: ధన్యాసి ఊరకే నీశరణని వుండుటే నాపనిగాక యీరీతి నావుపాయము లేడ కెక్కీనయ్యా ముందే అంతర్యామివై మొగి నాలో నుండగాను చెంది నిన్ను లేనివానిజేసుక నామనసులో గొంది నీయాకారముగా కొంత నే భావించుకొంటా ఇందు గల్పిత ధ్యానము లెట్టు చేసేనయ్యా కన్నులు జూచినందెల్ల కమ్మి నీవై యుందగాను అన్నిటా బ్రత్యక్షమందు అభావన చేసుకొని విన్ననై తెలియలేక వేరే యెందొ వెదకుచు పన్నినప్రయాసాల బడనేటికయ్యా శ్రీ వేంకటాద్రిమీద శ్రీపతివై కొలువుండి ఆవటించి తలపులో నచ్చొత్తి నట్టుండగాను దేవు డెట్టివాడంటా తెగనిచదువులందు సోవలుగా నింకనేమి సోదించేనయ్యా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] భూమిలోన గొత్తలాయ బుత్రోత్సవ మిదివో 3021 8256 2005-08-10T18:56:05Z 59.93.51.225 <pre> రామక్రియ భూమిలోన గొత్తలాయ బుత్రోత్సవ మిదివో నేమవుకృష్ణజయంతి నేడే యమ్మా కావిరి బ్రహ్మాండము కడుపులోనున్న వాని దేవకి గర్భమున నద్దిర మోచెను దేవతలెల్ల వెదకి తెలిసి కాననివాని యీవల వసుదేవుడు యెట్టు గనెనమ్మా పొడవుకు బొడవైన పురుషోత్తముడు నేడు అడరి తొట్టెలబాలుడాయ నమ్మ వుడుగక యజ్ఞ భాగమొగి నారగించేవాడు కొడుకై తల్లిచన్నుగుడిచీనమ్మా పాలజలధియల్లుండై పాయకుండేయీతనికి పాలవుట్లపండుగ బాతే యనటే అలరి శ్రీవేంకటాద్రి నాటలాడనే మరిగి పేలరియై కడు పెచ్చువెరిగీనమ్మా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అందాకా నమ్మలేక అనుమానపడు దేహి 3022 8258 2005-08-10T18:57:09Z 59.93.51.225 <pre> లలిత అందాకా నమ్మలేక అనుమానపడు దేహి అంది నీసొమ్ముగనక అదియు దీరుతువు నీదాసుడననేటినిజబుద్ది గలిగితే అదెస నప్పుడే పుణ్యుడాయ నతడు వేదతొ వొక్కొక్క వేళ వెలుతులు గలిగితే నిదయవెట్టి వెనక నీవే తీరుతువు తొలుత నీశరణము దొరకుటొకటేకాని చెలగి యాజీవునికి జేటు లేదు కలగి నడుమంత్రాన గతిదప్పనడచిన నెలకొని వంకలొత్తనీవే నేరుతువు నీ వల్ల గొరత లేదు నీపేరు నొడిగితే శ్రీవేంకటేశ యిట్టె చేరి కాతువు భావించలేకుండగాను భారము నీదంటే జాలు నీవారి రక్షించ నీవె దిక్కౌదువు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కడునజ్ఞానపుకరపుకాల మిదె 3023 8260 2005-08-10T18:58:19Z 59.93.51.225 <pre> లలిత కడునజ్ఞానపుకరపుకాల మిదె వెడలదొబ్బి మావెరపు దీర్చవె పాపపుపొఅసురము బందెలు మేయగ పోపులపుణ్యము పొలివోయ శ్రీపతి నీకే చేయి చాచెదము యేపున మమ్మిక నీడేర్చవె యిల గలియగమనుయెండలు గాయగ చెలగి ధర్మమనుచెరు వింకె పొలసి మీకృపాంబుధి చేరితి మిదె తెలిసి నాదాహము తీర్చవె వడిగొని మనసిజవాయువు విసరగ పొడవగు నెఱకలు పుటమొగసె బడి శ్రీవేంకటపతి నీశరణము విడువక చొచ్చితి వెసగావగదే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] భావించి నేరనైతి పశుబుద్ది నైతిని 3024 8262 2005-08-10T18:59:40Z 59.93.51.225 <pre> గుజ్జర భావించి నేరనైతి పశుబుద్ది నైతిని యీవల నాయపచార మిది గావవయ్యా హరి నీవు ప్రపంచమందు బుట్టించితి మమ్ము పరము నే సాధించేది బలుద్రోహ మవుగాదో నీరులనేలేటివాడు చెప్పినట్టు సేయక విరసాలు బంట్లకు వేరే సేయదగునా పంచేద్రియములు నాపై బంపువెట్టితివి నీవు యెంచి వాని నే దండించే దిది నేరమౌగాదో పెంచేటితల్లిదండ్రులు ప్రియమైవడ్డించగాను కంచము కాలదన్న సంగతియా బిడ్డలకు మిక్కిలిసంసారము మెడగట్టితివి నాకు అక్కర నే వేసారేది అపరాధ మవుగాదో దిక్కుల శ్రీవేంకటాద్రిదేవుడ నీవియ్యగాను యెక్కడో జీవుడ నేను యెదురాడదగునా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు గ 3025 8273 2005-08-10T19:08:05Z 59.93.51.225 #[[గరుడధ్వజం బెక్కె కమలాక్షు పెండ్లికి]] #[[గెలిచితి భవములు గెలిచితి లోకము]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] గరుడధ్వజం బెక్కె కమలాక్షు పెండ్లికి 3026 8264 2005-08-10T19:00:50Z 59.93.51.225 <pre> రామక్రియ గరుడధ్వజం బెక్కె కమలాక్షు పెండ్లికి పరుష లదివో వచ్చె బైపై సేవించను పాడిరి సోబాన నదే భారతియు గిరిజయు ఆడిరి రంబాదులైనఅచ్చరలెల్ల కూడిరి దేవతలెల్ల గుంపులై శ్రీవేంకటాద్రి వేడుకలు మీరగ శ్రీవిభునిపెండ్లికిని కురిసె బువ్వులవాన కుప్పలై యెందు చూచిన మొరసె దేవదుందుభిమోతలెల్లను బెరసె సంపదలెల్ల పెంటలై శ్రీవేంకటాద్రి తిరమైమించిన దేవదేవుని పెండ్లికిని వేసిరి కానుకలెల్ల వేవేలు కొప్పెరలు పోసి రదే తలబాలు పుణ్యసతులు ఆసల శ్రీవేంకటేశుడలమేలుమంగదాను సేసలు వెట్టినయట్టిసింగారపు పెండ్లికి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] శ్రీ వేంకటేశ రాజీవాక్ష మేలుకొనవే 3027 8266 2005-08-10T19:03:31Z 59.93.51.225 <pre> భగవత్ప్రబోధం రాగం : భూపాళం తాళం : జంపె పల్లవి శ్రీ వేంకటేశ రాజీవాక్ష మేలుకొనవే వేగవేగ మేలుకొను వెలిఛాయ లమరే చరణాలు సురలు గంధర్వ కిన్నరులెల్ల గూడి తం బురుశ్రుతులను జేర్చి సరవిగాను అరుణోదయము దెలిసి హరిహరి యనుచు నర హరి నిన్ను దలచెదరు హంసస్వరూప అల చిలుక పలుకులకు నధరబింబము బోలె తెలివి దిక్కుల మిగుల తేట బారే అలరు కుచగిరుల నుదయాస్త్రాదిపై వెలిగె మలినములు తొలగ నిదో మంచు తెరవిచ్చే తళుకొత్త నిందిరా తాటంకరైరుచుల వెలిగన్ను తామరలు వికసింపగాను అలర్మేల్ మంగ శ్రీవేంకటాచలరమణ చెలువు మీఱగను ముఖకళలు గనవచ్చే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అప్ప డుండే కొండలోన ఇప్పపూల ఏరబోతే 3028 8268 2005-08-10T19:05:13Z 59.93.51.225 I heard some controvery about the following song is actually annamayya song or not. need to verify with sources, <pre> రాగం: యదుకులకాంబోది తాళం : చాపు ౧। అప్ప డుండే కొండలోన ఇప్పపూల ఏరబోతే ఇప్పపూలు కప్పలాయెరా ఓ వేంకటేశ అప్పలుగల వాని వలనే ఓ వేంకటేశ। ౨। ఆకాశాన పొయ్యేకాకి మూకజూచి కేకవేశే మూక మూడు విధము లాయరా - ఓ వేంకటేశ దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశ। ౩। అహోబిలయ్య గుంటలోన వొల్వలు ఉదుక పోతే వొల్వలెల్ల మల్ల్యెలాయే - ఓ వేంకటేశా దీనిభావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా। ౪। అహోబిలాన చెట్టు బుట్టే భూమి యెల్ల తీగపారే కంచిలోన కాయ కాచేరా ఓ వేంకటేశా శ్రీరంగాన పండు పండేరా ఓ వేంకటేశా। ౫। పుట్టామీద చెట్టు బుట్టే భూమియెల్ల తీగపారే పర్వతాన పండు పండేరా ఓ వేంకటేశా అందవచ్చు కోయరాదురా - ఓ వేంకటేశా। ౬। చేయిలేనివాడుకోశే నెత్తిలేని వాడుమేశే కాళ్ళులేని వాడు నడచే ఓ వేంకటేశా పెదవిలేనివాడు చిలుక తినేరా ఓ వేంకటేశా। ౭। గుంట యెండి పండు పండే - పండుకోశి కుప్పవేశే కుప్పకాలి యప్పు తీరేరా - ఓ వేంకటేశా దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా। ౮। సందెకాడ తలవ్రాలు సంధిదీరి వేంకటరాయా! తెల్లవారనాయనీడరా ఓ వేంకటేశ! దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశ! ౯। ముత్యాల పందిటిలోన ముగ్గురు వేంచేసి రాగ ముక్కంటి దేవుని జూచేరు ఓ వేంకటేశా! దీని భావము నీకే తెలుసురా! ఓ వేంకటేశా! ౧౦। ఏటిలోన వలవేశే తాటిమాను నీడలాయె దూరపోతే చోటులేదురా ఓ వేంకటేశా దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా। ౧౧। ముందు కూతు రాలు ఆమె ముందు ఆలు కూతురాయె పొందుగా పెండ్లాము తానాయె ఓ వేంకటేశ దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా। ౧౨। ఆకులేని అడవిలోన మూడుతోకల పెద్దపులిని మేక యొకటి యెత్తి మింగేరా ఓ వేంకటేశా దీని భావము నీకే తెలుసురా ఒ వేంకటేశా। ౧౩। పున్నమ వెన్నెలలోన వన్న్యలాడితోను గూడి కిన్నెర మీటుచు పొయ్యేవు ఓ వేంకటేశా దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా। ౧౪। అర్థరాత్రివేళలోని రుద్రవీణ నెత్తుకొని నిద్రించిన నిన్ను పాడగ - ఓ వేంకటేశా దీని భావము నీకే తెలుసురా - ఓ వేంకటేశా। తాళ్ళపాక పదసాహిత్యము సంపుటము ౨౭ శృంగార సంకీర్తనలు నుండి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇట్టి ప్రతాపముగల యీతని దాసులనెల్ల 3029 8270 2005-08-10T19:06:27Z 59.93.51.225 <pre> అన్నమయ్య పాటలు రేకు ౨౧౦ మాళవి ఇట్టి ప్రతాపముగల యీతని దాసులనెల్ల కట్టునా కర్మములెల్ల గాలి బోబుగాక యెలమి జక్రాయుధున కెదురా దానవులు తొలగ కెందుచొచ్చిన దుండించుగాక ఇల గరుడధ్వజుపై నెక్కునా విషములు కలగి నీరై పారి గాలిబోబుగాక గోవర్దనధరునిపై కొలువునా మాయలు వేవేలుదునుకలై విరుగుగాక కేవలుడచ్యుతునొద్ద గీడు చూపగలవా కావరమై తా దానె గాలి బోవుగాక ఇట్టి వీరనారసింహునకు వెరపులు గలవా దూరాన గగ్గులకాడై తొలగుగాక కోరి యీ శ్రీవేంకటేశు గొలిచితి మిదివో కారుకొన్నపగలెల్ల గాలి బోవుగాక ఇట్టి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏది నిజంబని యెటువలె నమ్ముదు 3030 8272 2005-08-10T19:07:31Z 59.93.51.225 <pre> బౌళి ఏది నిజంబని యెటువలె నమ్ముదు పోది తోడ నను బోధింపవే సత్తు నసత్తని సర్వము నీవని చిత్తగించి శ్రుతి చెప్పెడిని వుత్తమమధ్యమ మొగి గలదని మరి యిత్తల శాస్త్రము లేర్పరచీని ఏది నానారూపులు నరహరి నీపని పూనినవిధు లిటు పొగడెడిని మానక హేయము మరి వుపాధేయము కానవచ్చి యిల గలిగియున్నవి ఏది భావాభావము పరమము నీవని దైవజ్ఞులు నిను దలచెదరు శ్రీవేంకటగిరి జెలగిననీవే తావుగ మదిలో దగిలితివి ఏది </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] గెలిచితి భవములు గెలిచితి లోకము 3031 8274 2005-08-10T19:08:35Z 59.93.51.225 <pre> సాళంగనాట గెలిచితి భవములు గెలిచితి లోకము యెలమి నీదాసుల కెదురింక నేది జయ జయ నరసింహా జయ పుండరీకాక్ష జయ జయ మురహర జయ ముకుంద భయహరణము మాకు పాపనాశనము క్రియతోడి నీ సంకీర్తన గలిగె నమో నమో దేవ నమో నాగపర్యంక నమో వేదమూర్తి నారాయణా తిమిరి మమ్ము గావగ దిక్కయి మాకు నిలువ జమళీభుజముల శంకుజక్రములు గలిగె రక్ష రక్ష పరమాత్మ రక్ష శ్రీవేంకటపతి రక్ష రక్ష కమలారమణ పతి అక్షయసుఖ మియ్యగల వటు దాపుదండగా పక్షి వాహనుడ నీ భక్తి మాకు గలిగె గెలి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎక్కడ చూచిన వీరే యింటింటిముంగిటను 3032 8276 2005-08-10T19:09:38Z 59.93.51.225 <pre> దేపాళం ఎక్కడ చూచిన వీరే యింటింటిముంగిటను పెక్కుచేతలు సేసేరు పిలువరే బాలుల పిన్నవాడు కృష్ణుడు పెద్దవాడు రాముడు వన్నె నిద్ద రమడలవలె నున్నారు వెన్నలు దొంగిలుదురు వీడు వాడు నొక్కటే పన్నుగడై వచ్చినారు పట్టరే యీబాలుల ఎక్క నల్లనివాడు కృష్ణుడు తెల్లనివాడు రాముడు అల్లదివో జోడుకోడెలై వున్నారు వెల్లవిరై (?) తిరిగేరు వేరు లేదిద్దరికిని పెల్లుగ యశోదవద్ద బెట్టరె యీబాలుల రోల జిక్కె నొకడు రోకలి పట్టె నొకడు పోలిక సరిబేనికి బొంచి వున్నారు మేలిమి శ్రీవేంకటాద్రి మించిరి తానే తానై ఆలించి నెవ్వరి నేమి ననకురే బాలుల </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Category:భగవద్గీత 3033 8279 2005-08-10T23:13:35Z వైఙాసత్య 58 దాసోహ మనుబుద్ది దలచరు దానవులు 3034 8283 2005-08-11T01:30:13Z 59.93.49.238 <pre> నాట దాసోహ మనుబుద్ది దలచరు దానవులు యీసులకే పెనగేరు యిప్పుడూ గొందరు హరిచక్రముదూషించేయట్టి వారే యసురులు అరయ దామేదైవమన్న వారు నసురలే ధర నరకాసురుడు తానే దైవమని చెడె యిరవై యిది మానరు యిప్పుడూ గొందరు పురుషోత్తముని పూజపొంత బోరు అసురలు సరవి విష్ణుని జపించనివారు నసురలే హిరణ్యకశిపుడును యీతని నొల్లక చెడె యిరవై యీతని నొల్ల రిప్పుడూ గొందరు సురలును మునులును శుకాదియోగులును పరమము శ్రీవేంకటపతి యనుచు శరణని బ్రదికేరు సరి నేడు వైష్ణువులు యెరపరికాన బొయ్యేరప్పుడూ గొందరు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వెర్రివాడ వెర్రివాడ వినియు గనియు మర 3035 8285 2005-08-11T01:32:00Z 59.93.49.238 <pre> వెర్రివాడ వెర్రివాడ వినియు గనియు మర వెర్రి దెలిసి రోకలి వేరె చుట్టేగాక పుట్టించిన వాడవట పూచి నన్ను బెంచలేవా కట్టగడ నమ్మని నాకడమేకాక వొట్టి నాలో నుందువట వొగి బాపము నాకేది గట్టిగా బుణ్యము వేరే కట్టుగొనేగాక యేడనైనా నీవేయట యెదుట నుండగలేవా వేడ వెట్టి యేడనైనా వెదకేగాక ఆడినదెల్లా నీవట అందులో దప్పులున్నవా వీడు పడ్డతలపుతో వెరచేగాక భాచించితే మెత్తువట పరము నీవియ్యలేవా నీ వాడనన్ని నా నేరమే కాక శ్రీవేంకటేశుడ నేను చేరి నీకు శరణంటి దేవుడవై కావగా నే దిద్దుకొనేగాక </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పూచిన యీదేహము పువ్వుగాని పిందెగాని 3036 8287 2005-08-11T01:33:43Z 59.93.49.238 <pre> ఆహిరి పూచిన యీదేహము పువ్వుగాని పిందెగాని చేచేత నెవ్వరికి జెప్పనోప బ్రియము పుట్టించినదైవము పూరి మేపునా మమ్ము బట్టిన పూర్వకర్మము పాసిపొయ్యీనా మెట్టినసంసారము మెదిగినపాటే చాలు తొట్టి కన్నవారినెల్ల దూరనోప మిందుకు నొసల వ్రాసిన వ్రాలు నునిగితే మానినా కొసరి జగము నాకే కొత్తలయ్యీనా వుసురుతోడిసుఖము వుందినపాటే చాలు కొసరి జన్మము లింకా గోరనోప నేను యేలినవాడు శ్రీ హరి యేమిసేసినా మేలె వేళతో నాతడే శ్రీవేంకటేశుడు పాలించె నాతడు మమ్ము పదివేలులాగులను యీలాగులనే సుఖించేము నేము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పుట్టినట్టె వున్న వాడ పోలేదు రాలేదు 3037 8289 2005-08-11T01:34:41Z 59.93.49.238 <pre> ధన్నాసి పుట్టినట్టె వున్న వాడ పోలేదు రాలేదు ఇట్టె నీదాసుడనైతి యెంగిలెల్ల బాపె వెలినున్న జగమెల్ల విష్ణుడ నీమహిమే అలరి నాలోన నీవే అంతరాత్మవు తెలిసి నేనున్న చోటే దివ్యవైకుంఠము వెలలేనినరకములవెరపెల్ల దీరె తనువుతోనుండేది నీతల చినతలపేనా మనుపుసంసారము నీమాయచేతిదే పనులనాకర్మము నీపంచినట్టి పనుపే మనసులోపలియనుమానమెల్ల బాసె తెరమరుగుదినాలు వుడ నీకల్పితమే సొరిది యీసురలెల్ల చుట్టాలే నాకు నిరతి శ్రీ వేంకటేశ నీ మరగు చొచ్చి నేడు గురునియానతిచేత గొంకులెల్లా బాసె </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు ఐ 3038 8290 2005-08-11T01:35:30Z 59.93.49.238 #[[ఐనదయ్యీ గానిదెల్లా నటు గాకుండితే మానీ]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఐనదయ్యీ గానిదెల్లా నటు గాకుండితే మానీ 3039 8291 2005-08-11T01:35:54Z 59.93.49.238 <pre> వరాళి ఐనదయ్యీ గానిదెల్లా నటు గాకుండితే మానీ మానుపరా దివి హరిమాయా మహిమలు పుట్టేటి వెన్ని లేవు పోయేటి వెన్ని లేవు వెట్టి దేహాలు మోచినవెడజీవులు గట్టిగా దెలుసుకొంటే కలలోనివంటి దింతే పట్టి ఇందుకుగా నేల బడలేమో నేము కడచిన వెన్ని లేవు కాచుకున్న వెన్ని లేవు సుడిగొన్న తనలోని సుఖదుఃఖాలు యెడపుల నివి రెండు యెండనీడవంటి వింతే కడనుండి నే మేలకరగేమో నేము కోరినవి యెన్ని లేవు కోరగల వెన్ని లేవు తీరనైసంపదలతో తెందేపలు ధారుణి శృఈవేంకటేశుదాసులమై యిన్నియును చేరి కైకొంటిమి యేమి సేసేమో నేము </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] భక్త సులభుడును పరతంత్రుడు హరి 3040 8293 2005-08-11T01:36:59Z 59.93.49.238 <pre> సాళంగం భక్త సులభుడును పరతంత్రుడు హరి యుక్తిసాధ్య మిదె యొకరికీ గాడు నినుపగులోకముల నిండిన విష్ణుడు మనుజుడ నాలో మనికియయ్యె మునుకొని వేదముల ముడిగినమంత్రము కొననాలికలలో గుదురై నిలిచె యెలమి దేవతలనేలినదేవుడు నలుగడ నదముని నను నేలె బలుపగు లక్ష్మీపతియగుశ్రీహరి యిల మాయింటను యిదివో నిలిచె పొడవుకు బొడవగు పురుషోత్తముడిదె బుడిబుడి మాచేత బూజగొనె విడువ కిదివో శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు బడివాయడు మాపాలిట నిలిచి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎన్నడు దీరీ నీతెందేపలు 3041 8295 2005-08-11T01:40:49Z 59.93.49.238 <pre> దేపాళం ఎన్నడు దీరీ నీతెందేపలు (?) పన్నిన జీవులబంధములు. భారపుజిత్తము ప్రవాహరూపము వూరెటిమదములు వీటెత్తె తీర వింద్రయపుదేహభ్రాంతులు కోరేటికోర్కుల గొండలు వెరిగె ఉడికేటిపాపము లుగ్రనరకములు తొడికేటికర్మము తోడంటు విడువవు భవములు వెంటవెంటనే చిడుముడి జిత్తము చీకటి వడెను. రపణపుభవములు రాట్నపుగుండ్రలు చపలపుబుద్దులు జలనిధులు ఇపుడిదె శ్రీవేంకటేశుడ నీవే కపటమువాయగ గరుణించితివి. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నీవెంత నేనెంత నీకు నాకు నెంతదవ్వు 3042 8297 2005-08-11T01:42:21Z 59.93.49.238 <pre> ముఖారి == Headline text == నీవెంత నేనెంత నీకు నాకు నెంతదవ్వు దైవమా సిగ్గుపడక తగిలే నేగాకా చెంది నీకు బ్రహ్మాదులు సేవలు సేయుగాను యిందు మాసేవలు నీకు నేడకువచ్చు పొంది వసిష్ఠాదులట్టే పూజలు సేయగాను సందడి మాపూజలు సరకా నీకు సనకాదియోగులు సారె నిన్ను దలచగా యెనసి మాతలపు నీ కేడకెక్కును నునుపుగా శేషాదులు నుతులు నిన్ను జేయగా పనివడి మానుతులు బాతేయనా నీకు. కిట్టి నారదాదులు నీకింకరులై వుండగాను యిటె నీదాసుడనను టెంత కెంత వొట్టి శ్రీవేంకటేశ మాకొకవుపాయము గద్దు పట్టి నీదాసులబంటుబంట నయ్యేనికను. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అయ్యో వికల్పవాదులంతటా సిగ్గువడరు 3043 8299 2005-08-11T01:44:42Z 59.93.49.238 <pre> ళలిత అయ్యో వికల్పవాదులంతటా సిగ్గువడరు యియ్యెడ నెట్టుగలిగె నీయసురమతము. నీముద్రలూ నొల్లరు నీదాసోహము నొల్లరు కామించి నీమీదిభక్తి కడు నొల్లరు నామమంత్రము నొల్లరనామయుండ వనెందురు తాము వైష్ణవుల మంటా దర్కింతురు. పైకృతవేళ నీప్రసాదమూ నొల్లరు ఘాతలనూర్ధ్వపుండ్రము గాదందురు ఝాతరదైవాల నిన్ను సరిగా బూజింతురు ఆఅతల వైష్ణవులు దామనుకొందురు.. శ్రీవైష్ణవుల గంటే జేతులెత్తి మొక్కరు భావింతురు పగ వారిబలె గన్నట్టు ఆఅవల వైకుంఠమూ ననిత్యమందురు కావించి వైష్ణవులము కామా నే మందురు. వరుస రావణాదులవలె నెజ్ఞాలు సేతురు శరుస నట్టే వేదమూ జదువుదురు ణిరతి శ్రీవేంకటేశ నీమహిమ లెరగక ఆరిది వైష్ణవులమే యని యాడుకొందురు. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నీయంతవారు గారు నిండుసామర్థ్యము లేదు 3044 8301 2005-08-11T01:46:28Z 59.93.49.238 <pre> నీయంతవారు గారు నిండుసామర్థ్యము లేదు యీయహంకారపుముక్తి యీడేరీనా తమకు. నీసేవలే సేసి నీకృప రక్షించగాను ఆసల బొందేముక్తి అదిచాలక నీసరివారలై నీవే తామనుకొని యీసుల బొందేముక్తి యీడేరీనా తమకు పొంచిన రాక్షసులెల్ల పూర్వదేవతలమంటా యెంచుక పెట్టినమద మీగర్వము అచెల గర్మమే సేసేరాయాదేవతల గూర్చి ఇంచుకంతలోనే ముక్తి యీడేరీ నా తమకు. హరిలాంఛనపుభక్తి కందుకు నొడబడరు సరి రోగికి బథ్యము చవిగానట్టు గరిమ శ్రీవేంకటేశు గైన్‌ మననివారికి యెరవులనే ముక్తి యీడేరీనా తమకు. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వట్టిమోపు మోయనేల వడి ములుగగనేల 3045 8303 2005-08-11T01:47:46Z 59.93.49.238 <pre> బౌళి వట్టిమోపు మోయనేల వడి ములుగగనేల వట్టిన నేమముతోడ బ్రదుక గవలదా. తల్లిదండ్రిగలవారు తమలేము లెఱగక చెల్లపిళ్లలై యాటల జెందినయట్టు వుల్లములో హరినమ్మివుండినప్రపన్నులెల్ల పల్లదాన నిర్భరులై బ్రతుకగవలదా. మగడుగలసతులు మంచి ముత్తైదువలై యెగువ నితరమార్గా లెరగనట్టు నగుతా లక్ష్మీపతి నమ్మినప్రపన్నులెల్ల పగటు గర్మము మాని బ్రదుకగవలదా. యేలికె నమ్మినబంటేరికి బ్రియము చెప్ప కోలి బతివాకిలి గాచుండినయట్టు తాలిమి శ్రీవేంకటేశుదాసులైనప్రపన్నులు పాలించినాతని నమ్మి బ్రతుకగవలదా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Category talk:అన్నమయ్య పాటలు 3046 8321 2005-08-11T03:27:12Z వైఙాసత్య 58 Around 240 songs I guess is a good number. I am tired :) leaving it here. :Well done ..fanatastic job - --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:27, 11 August 2005 (UTC) భక్తి యోగము 3047 8305 2005-08-11T02:16:41Z 59.93.49.238 భక్తి యోగము గురించి వ్రాయ సంకల్పించినాను :) ప్రస్తుతానికి దీనిలోని ప్రముఖ వ్యక్తులతో మొదలుపెడ్తాను ==శైవాచార్యులు== ==వైష్ణవాచార్యులు== #[[ఆళ్వారులు]] #[[గోదాదేవి]] #[[రామానుజాచార్యులు]] #[[మధ్వాచార్యులు]] #[[నింబార్క స్వామి]] #[[వల్లభాచార్యులు]] #[[రాఘవేంద్రస్వామి]] #[[చైతన్య ప్రభువు]] #[[శ్రీ ఏ సీ భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాదులు]] ఆళ్వారులు 3048 8306 2005-08-11T02:18:40Z 59.93.49.238 {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] Template:ఆళ్వారులు 3049 8320 2005-08-11T03:01:49Z 59.93.49.238 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[ఆళ్వారులు]]''' || [[Image:alvaarulu.jpg|25px|ఆళ్వారులు]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[ సరోయోగి | సరోయోగి (పొయ్ గయాళ్వార్)]] | [[భూత యోగి | భూత యోగి (పూదత్తాళ్వార్ ) ]] | [[మహాయోగి | మహాయోగి (పేయాళ్వార్)]] | [[భట్టనాథులు | భట్టనాథులు (పెరియాళ్వార్ )]] | [[భక్తిసారులు | భక్తిసారులు (తిరుమళిశయాళ్వార్) ]] | [[కులశేఖరుడు | కులశేఖరుడు (కులశేఖరాళ్వార్)]] | [[మునివాహనులు | మునివాహనులు (తిరుప్పాణాళ్వార్) ]] | [[ భక్తాంఘ్రిరేణువు | భక్తాంఘ్రిరేణువు (తొండరడిప్పొడియాళ్వార్) ]] | [[ పరకాలయోగి | పరకాలయోగి (తిరుమంగయాళ్వార్) ]] | [[మధురకవి | మధురకవి (ఆళ్వారుక్కు అదియాన్ )]] | [[ శఠకోపముని | శఠకోపముని (నమ్మాళ్వార్)]] | [[గోదాదేవి]] |- |} </center> [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు ]] సరోయోగి 3050 8335 2005-08-11T04:26:36Z 59.93.50.193 {| border=1 align = right |పేరు | సరోయోగి |- |నామాంతరములు |పొయ్ గయాళ్వారు |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |పాంచజన్య శంకము |- |రచనలు |ఇయఱ్పా |- |విశేషములు |తొలిముగ్గురు ఆళ్వారులలో ఒక్కరు |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] భూత యోగి 3051 16330 2005-12-19T13:52:10Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] మహాయోగి 3052 8325 2005-08-11T04:01:25Z 59.93.50.223 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] భట్టనాథులు 3053 8326 2005-08-11T04:01:38Z 59.93.50.223 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] భక్తిసారులు 3054 8327 2005-08-11T04:01:52Z 59.93.50.223 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] కులశేఖరుడు 3055 8336 2005-08-11T06:02:06Z వైఙాసత్య 58 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |పునర్వసు |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} పన్నెండుమందిలో ఒకడైన '''కులశేఖరాల్వార్‌''' పునర్వసు నక్షత్రమున జన్మించాడు. అతను [[చేర సామ్రాజ్యము|చేర సామ్రాజ్యాన్ని]] పరిపాలించాడు. గొప్ప రామభక్తుడైన అతను రాముని కష్టాలు తన స్వంత కష్టములుగా భావించేవాడు. అందువలన అతనిని ‘పెరుమాళ్‌’, (అంటే ‘అతి గొప్పవాడు’ – సాధారణముగ వెంకటేశ్వరస్వామికి ఉపయోగించే పేరు) అనికూడా పిలిచేవారు. అతని భక్తి ఎంత తీవ్రమైనదంటే స్వామి భక్తులను సాక్షాత్తు స్వామివలే పూజించేవాడు. అతను [[శ్రీరంగము|శ్రీరంగములో]] నివసిస్తూ అక్కడి ఆలయములో [[రంగనాథ స్వామి]] సేవచేస్తుండేవాడు. <!--In thus serving the Lord and his devotees, and not serving any mundane interests, he had the greatest self-satisfaction and spiritual fulfillment. In the 105 songs of his in the first thousand of the [[Divya Prabhandham]], one can feel the contagious overflow of his devotion to Lord Ranganatha, [[Krishna]] and Rama. This part of the Prabhandham is known as ‘Perumal Tirumozhi’. See also [[Bhakti]] Source: Naalaayira divya prabhandham: Commentary by. Dr. Jagadrakshakan. (1997). Aazhvaargal Research Centre, Chennai 600017. --> {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] మునివాహనులు 3056 8328 2005-08-11T04:02:00Z 59.93.50.223 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] భక్తాంఘ్రిరేణువు 3057 8329 2005-08-11T04:02:18Z 59.93.50.223 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] పరకాలయోగి 3058 8330 2005-08-11T04:02:32Z 59.93.50.223 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] మధురకవి 3059 8331 2005-08-11T04:02:49Z 59.93.50.223 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] శఠకోపముని 3060 9218 2005-08-22T12:48:25Z 207.46.50.75 {| border=1 align = right |పేరు |Edit_Me |- |నామాంతరములు |Edit_Me |- |జన్మ స్థలము |Edit_Me |- |జన్మ నక్షత్రము |Edit_Me |- |కాలము |Edit_Me |- |దైవాంశ |Edit_Me |- |రచనలు |Edit_Me |- |విశేషములు |Edit_Me |} Two of the pasuraMs written by him. <pre> కూఱాయ్ నీఱాయ్ నిలనాకి కొడువల్లశురర్ కుల మెల్లామ్ శీఱా వెరియమ్ తిరునేమి వలవా తెయ్ వ క్కోమానే శేఱార్ శునైత్తామరైశెన్దీమలరుం తిరువేంగడత్తానే అఱావన్పిలడియే నున్నడిశేర్ వణ్ణ మరుళాయే వానో మఱి కడలో మారుతమో తీయకమో కానో పరుంగిత్తు కండిలమాల్ - అనీన్ర కను యరత్తా మెఱిన్దు కాయుతిర్ త్తార్ తాళ్ వణిందోమ్ వన్ తుయరై యానా మరిన్దు </pre> {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] గోదాదేవి 3061 9247 2005-08-22T22:43:37Z 160.94.97.98 {| border=1 align = right |పేరు |గోదా దేవి |- |నామాంతరములు |కోదై, <br>[[చూడిక్కొడుత్త నాచ్చియార్]],<br> [[ఆండాళ్]],<br> [[ఆముక్త మాల్యద]] |- |జన్మ స్థలము |శ్రీరంగం ? |- |జన్మ నక్షత్రము |కర్కాట మాసమున,<br> పుబ్బా నక్షత్రమున క్రీస్తు శకము 776 |- |కాలము |క్రీస్తు శకము 776 |- |దైవాంశ |లక్ష్మీ |- |రచనలు |[[తిరుప్పావు]],<br>[[ నాచ్చియార్ తిరుమళి ]] |- |విశేషములు |విష్ణుచిత్తుల పెంపుడు కుమారి,<br> రంనాథునికి తను ధారణ చేసిన మాలలు సమర్పించినది |} గోదాదేవి, శ్రీ విష్ణుచిత్తులకు పూలతోటలో లభించిన కుమార్తె. ఈమెను విష్ణుచిత్తుల దంపతులు చాలా అల్లారుముద్దుగా పెంచుకున్నారు. యుక్త వయస్సులో వచ్చిన తరువాత గోదా దేవి, శ్రీవారు అయిన రంగనాథుడినే తన పతిగా పొందాలని తలచినది. విష్ణుచిత్తులవారు ప్రతిరోజూ స్వామివారికి పూలమాలలు అలంకరణగా తీసుకోని వెళ్ళేవారు, అయితే వాటిని గోదాదేవి ముందే ధరించి తరువాత స్వామివారికి పంపించసాగినది, ఓ రోజు ఈ రహస్యం తండ్రి అయిన విష్ణుచిత్తులవారికి తెలిసి చాలా దుఃఖించి స్వామివారికి మాలాధారణ కావించరు, దానితో స్వామి మొహం చిన్నబోతుంది, దీనికంతటికీ తన కుమార్తె తప్పిదమే కారణమి చాలా చాలా బాధపడుతుంటే స్వామివారు విష్ణుచిత్తులతో అదేమీ లేదనీ, అంతే కాకుండా ఇహ ప్రతిరోజూ తనకు గోదాదేవి ధరించిన మాలాధారనే కావాలని ఆదేశిస్తారు, దానితో విష్ణుచిత్తులవారు అలాగే చేస్తారు. తరువాత గోదా అమ్మవారు, తన తోటి బాలికలతో కలిసి "తిరుప్పావు" వ్రతాచరణ చేస్తారు. ఆ తరువాత స్వామివారి ఆదేశానుసారం గోదాదేవికీ, రంగనాథస్వామి వారికీ వివాహం జరుగుతుంది, వివాహానంతరం గోదాదేవి ఆ చిద్విలాసునిలో లీనమవుతుంది, అది చూసి విష్ణుచిత్తులవారు దుఃఖితులయితే స్వామి విష్ణుచిత్తులకు జ్ఞానోపదేశంచేసి మాయ నుండి వెలుపలకి రావడానికి సాయం చేస్తారు. గోదాదేవి వ్రతాచరణ సమయంలో రచించిన తిరుప్పావై చాలా ప్రసిద్ది, దీనిని దనుర్మాసంలో ప్రతిరోజూ రోజుకొక్కటి చొప్పున ఓ పాశురం విష్ణ్వాలయంలలో పఠిస్తారు. {{ఆళ్వారులు}} [[Category:ప్రముఖ వైష్ణవాచార్యులు]] Template:దశావతారములు 3062 26657 2006-06-07T05:10:22Z 84.189.240.65 <br clear="all" /> {| align="center" class="toccolours" cellspacing="0" |- ! bgcolor=#F6E6AE align=center |'''[[దశావతారములు]]''' || [[Image:Hindu swastika.svg|40px|]] |- |align=center| [[మత్స్య అవతారము|మత్స్య]] | [[కూర్మ అవతారము|కూర్మ]] | [[వరాహ అవతారము|వరాహ]] | [[నృసింహ అవతారము|నరసింహ]] | [[వామన అవతారము|వామన]] | [[పరశురామ అవతారము|పరశురామ]] | [[రామ అవతారము|రామ]] | [[కృష్ణ అవతారము|కృష్ణ]] | [[బలరామ అవతారము|బలరామ]] / [[బుద్ధ అవతారము|బుద్ధ]] | [[కల్కి అవతారము|కల్కి]] |} [[Category:దశావతారములు]] బుద్ద అవతారము 3063 8343 2005-08-11T06:34:25Z వైఙాసత్య 58 బుద్ద అవతారము moved to బుద్ధ అవతారము: spelling mistake in old title #redirect [[బుద్ధ అవతారము]] Category:దశావతారములు 3065 8351 2005-08-11T06:49:10Z వైఙాసత్య 58 Wikipedia:Editing FAQ 3066 19526 2006-02-02T17:37:58Z Chaduvari 97 /* పేజీని ఎలా సరిదిద్దాలి? */ లింకు మార్పు {{వికిపీడియా తఅప్ర}} వికీపీడియా లో దిద్దుబాట్లకు సంబంధించిన చాలా సాధారణ ప్రశ్నలకు ఇక్కడ సమాధానాలు ఉంటాయి. '''వ్యాసాల్లో దిద్దుబాట్లపై పూర్తి సహాయం కొరకు [[Help:contents|సహాయ పేజీ]] చూడండి. ఈ క్రింది వ్యాసాలు కూడా చూడండి: ''' * [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలిి|పేజీని ఎలా దిద్దాలి]] * [[Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి|కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]]. * [[Wikipedia:చర్చ పేజీ|చర్చా పేజీలను ఎలా వాడాలి]] - వ్యాసాలను ఎలా మెరుగు పరచాలనే చర్చ ఇక్కడ చేస్తారు. * [[Wikipedia:పేజీ పేరు మార్చడం లేదా తరలించడం|పేజీ పేరు ఎలా మార్చాలి లేదా తరలించాలి]]. * [[Wikipedia:దారిమార్పు|పేజీల దారి ఎలా మార్చాలి]]. * [[Wikipedia:పేజీ ని పూర్వపు కూర్పుకు ఎలా తీసుకు వెళ్ళాలి|పేజీ ని పూర్వపు కూర్పుకు ఎలా తీసుకు వెళ్ళాలి]]. * [[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి|వివిధ నిర్వచనాలుండే విషయానికి పేజీ (లు) ఎలా ప్రారంభించాలి]]. * [[Wikipedia:భాషాంతర లింకులు|వివిధ భాషల్లో ఉన్న వికీపీడీయా వ్యాసాలకు లింకులు ఎలా పెట్టాలి]]. * [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|పేజీలను ఎలా తొలగించాలి]] * [[Wikipedia:వ్యాసాలను ఎలా దిగుమతి చేసుకోవాలి|వ్యాసాలను దిగుమతి చేసుకోవడం ఎలా]] * [[Wikipedia:పేజీ ని ఎలా తెగగొట్టాలి|పేజీ ని ఎలా తెగగొట్టాలి]] * [[Wikipedia:పట్టికలను ఎలా వాడాలి|పట్టికలను ఎలా వాడాలి]] ==పేజీని ఎలా సరిదిద్దాలి?== : అది చాలా సులభం. పేజీ కి పైన ఉన్న "ఈ పేజీని సరిదిద్దండి" అనే లింకును గానీ, విభాగపు శీర్షికకు పక్కన ఉన్న ఎడిట్‌ అనే లింకును గాని నొక్కి టైపు చేసుకుంటూ పోవడమే. లింకులు ఎలా పెట్టాలి, ''బొద్దు '', ''ఇటాలిక్స్‌'' మొదలైన ఎన్నో వివరాల కొరకు [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|పేజీని ఎలా సరిదిద్దాలి]] చూడండి. ==ఈ దిద్దుబాట్లు చేసేటపుడు నా బ్రౌజరు తో ఇబ్బందులొస్తున్నాయే!== : [[Wikipedia:బ్రౌజరు గురించి]] చూడండి. ==లింకులు ఎలా పెట్టాలి?== : [[Wikipedia:లింకులు|లింకు]] అంటే రెండు స్క్వేర్‌ బ్రాకెట్ల మధ్యన ఉండే ఒక పేజీ పేరు. లింకు లోని పేరు కాకుండా, వేరే పేరు కనపడే విధంగా కూడా లింకును పెట్టవచ్చు: : <nowiki>[[పేజీ పేరు]] </nowiki> : <nowiki>[[పేజీ పేరు]]లు </nowiki>-- అంత్య పదం (suffix text) లింకుగా కనపడుతుంది. : <nowiki>[[పేజీ పేరు|కనపడే పేరు]]</nowiki> -- [[పైపు లింకు]]: పేజీ పేరును దాచేసి, వేరే వాక్యం కన్పడేలా చేస్తుంది. (కానీ దీనిని తక్కువగా వాడాలి. "ఇక్కడ నొక్కండి" అనే పదాలు మాత్రం ''అస్సలు '' వాడ వద్దు.!) : <nowiki>[[పేజీ పేరు (అయోమయ నివృత్తి)|]]</nowiki> -- "పైపు మాయ": బ్రాకెట్లలో ఉన్న భాగం కనపడదు. : గమనిక: మామూలుగా లింకుల్లో పదాలను వేరు చేయడానికి వాడే అండర్స్కోరు ("_") ను వాడ నవసరం లేదు. పదానికీ పదానికి మధ్య ఖాళీ ని వుంచేయండి, దానితో ఇబ్బందేమీ లేదు. ==పేజీ పేరు ఎలా మార్చాలి?== : కాస్తంత దిద్దుబాటు అనుభవం ఉన్న సభ్యులు పేజీలను తరలించగలరు; అలా తరలించినపుడు, వ్యాసం పేజీ, దాని చరితం కూడా వేరే పేరు కిందకి వెళ్ళిపోతాయి, పాత పేజీ లో కొత్త పేజీ కి దారి మార్పు లింకు ఏర్పడుతుంది. పేజీ లోని వ్యాసాన్నంతా కాపీ చేసి కొత్త పేజీ లో అతికించే దాని కంటే ఇది మంచి పధ్ధతి. ఎందుకంటే, దీని వలన వ్యాసపు చరితం కూడా వ్యాసం వెంబడే ఉంటుంది. "ఈ పేజీని తరలించు" లింకును వాడండి. పేజీ ని తరలించిన తరువాత, "ఎక్కడెక్కడి నుండి ఇక్కడకు రావచ్చు" ను నొక్కి, పాత పేజీ కి ఉన్న లింకులను సరిదిద్దండి ("ఎక్కడెక్కడి నుండి ఇక్కడకు రావచ్చు" జాబితా లో ఇది దారిమార్పు గా చూపిస్తింది). మరిన్ని వివరాలకు [[Wikipedia:పేజీ పేరు ఎలా మార్చాలి లేదా తరలించాలి|పేజీ పేరు ఎలా మార్చాలి లేదా తరలించాలి]] చూడండి. : బొమ్మలు మరియు ఇతర మీడియా ఫైళ్ళ పేర్లు మార్చడానికి వీలు లేదు. ఆ ఫైలును మీ కంప్యూటరు లోకి కాపీ చేసుకుని, పేరు మార్చి, ఆ కొత్త పేరుతో మళ్ళీ అప్‌లోడు చెయ్యాలి. పాత ఫైలుకు ఉండే లింకుల్ని కొత్త దానికి పెట్టి, పాత దానికి "త్వరగా తొలగించ వల్సిన బొమ్మ" అనే అట్ట తగిలించండి: <nowiki>{{</nowiki>[[Template:isd|isd]]|కొత్త బొమ్మ పేరు}} నమూనా ను బొమ్మ యొక్క వివరణ పేజీ లోకి కాపీ చెయ్యాలి (కొత్త పేరును పూర్తి చెయ్యడం). దీనితో అది [[Wikipedia:తొలగించవలసిన బొమ్మలు మరియు మీడియా|తొలగించవలసిన బొమ్మలు]] వర్గానికి చేరుతుంది. ఎవరైనా నిర్వాహకుడు దానిని తొలగించుతారు. ==పేజీని ఎలా తొలగించాలి?== : ముందుగా ఒక విషయం, వ్యాసాలను ఖాళీ చెయ్యకండి (తుడిచి వెయ్యకండి). అటువంటి మార్పులు వెంటనే పునరుధ్ధరించే అవకాశం చాలా ఉంది. కాబట్టి ఆ పధ్ధతి పనికిరాదు. : పేజీల తొలగింపు పధ్ధతి [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం]] లో వివరించాము. తొలగించవలసిన వ్యాసాలను [[Wikipedia:తొలగింపు కొరకు వోట్లు]] లో ప్రతిపాదించాలి. ==దారి మార్పు పేజీ ని ఎలా దిద్దుబాటు చెయ్యాలి?== : దారి మార్పు పేజీని దిద్దుబాటు చెయ్యడానికి అతి తేలికైన పధ్ధతి ఏమిటంటే మీరున్న పేజీ లో పైనున్న "redirected from ..." అనే లింకును నొక్కడం. ఉదాహరణకు, మీరు [[William Jefferson Clinton]] పేజీ కి పోదలిస్తే, దారి మార్చి అది [[Bill Clinton]] పేజీకి పోతుంది. ఆ పేజీలో అన్నిటి కంటే పైన మీకీ సందేశం కనిపిస్తుంది: "(redirected from [[William Jefferson Clinton]])", అందులోని [[William Jefferson Clinton]] లింకును నొక్కితే, మీరు ఆ దారి పార్పు పేజీ ని దిద్ద వచ్చు. [[Wikipedia:దారిమార్పు|దారిమార్పు]] చూడండి. == ఒక ఆదర్శవంతమైన వ్యాసం ఎంత పొడవు ఉండాలి? == : ఒక పేజీ నుండి ఇంకో పేజీ కి అక్కడి నుండి ఇంకో పేజీ కి లింకులు పెట్టవచ్చు కదా, మరి ఒక ఆదర్శవంతమైన వ్యాసం ఎంత పొడవు ఉండాలి? దీనికి సాధారణ నియమం - 5000 పదాల కంటే తక్కువగా ఉండాలి, మరీ అవసరమైతే తప్ప. కాకపోతే, విషయం మరీ అంత క్లిష్టమైనదైతే, ఒక ప్రధాన పేజీ ని పెట్టుకుని దాని నుండి లింకులతో చిన్న చిన్న వ్యాసాలు రాసుకోవచు. : ఉదాహరణకు: : ఆంధ్రులు :: ఆంధ్రుల చరిత్ర :: ఆంధ్రుల సాహిత్యం :: ఆంధ్రుల కళలు :: ఆంధ్రుల వర్తక నైపుణ్యం : ఒక పెద్ద వ్యాసం రాసినపుడు, ఎలాగూ కొత్త శీర్షికలు కావాలి. పెద్ద పారాగ్రాఫు రాసినపుడు, లైన్‌ బ్రేకులు ఉండాలి. [[Wikipedia:వెబ్‌ ను నిర్మించండి|వికీపీడియా ఆకృతి ఒక సాలె గూడు వంటిది]], వరసగా చదువుకు పోయే పాఠం కాదు. : మరింత చర్చ కొరకు [[m:వికీ కాగితం కాదు]] చూడండి. ==ఒక వ్యాసం ఎంత పెద్దదో ఎలా తెలుసుకోవాలి?== : అన్వేషణ ఫలితాలు పరిమాణాన్ని చూపిస్తాయి. అన్వేషణ పని చెయ్యక పోతే, ఎడిట్‌ బాక్స్‌ లోని పాఠాన్ని మీ కంప్యూటరు లోని ఎడిటరు లోకి తీసుకుని సైజు చూడండి. కొద్ది తేడాలు ఉండవచ్చు. : వ్యాస పరిమాణం 32 KB కి చేరినపుడు పైన ఒక హెచ్చరిక కనిపిస్తుంది- అంతకంటే పెద్ద ఫైళ్ళతో కొన్ని బ్రౌజర్లకు సమస్యలు వస్తాయి. దిద్దుబాటు చేసే వారికి కూడా సమస్యలు రావచ్చు. == వ్యాసం మరీ పెద్దదైతే ఏమి చెయ్యాలి? == : [[Wikipedia:వ్యాసాన్ని ఎలా తెగగొట్టాలి]] ని చూడండి. ==ఒక వ్యాసంలో ఇతర సభ్యులు ఏమేం మార్పులు చేసారో ఎలా తెలుస్తుంది?== : ఒక వ్యాసం యొక్క రెండు కూర్పుల మధ్య గల మార్పులను వికీపీడియా సాఫ్ట్‌ వేర్‌ చూపిస్తుంది (రెండు వరుస కూర్పుల మధ్య గానీ, లేదా ఒక పాత కూర్పు, ప్రస్తుత కూర్పు మధ్య గాని). ఈ తేడాలు రెండు పక్క పక్క నిలువు వరుసలలో ఉండి, మార్పులు హైలైటు చేసి ఉంటాయి (ఒక [http://www.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Editing_FAQ&diff=0&oldid=644424 ఉదాహరణ ఇదిగో]. ఇటీవలి మార్పులు పేజీ నుండి, "diff" అనే లింకును నొక్కవచ్చు; వ్యాసం పేజీ నుండే "చరితం" లింకును, తరువాత "cur" లేక "last" నొక్కి మార్పులు చూడవచ్చు. : మీకిష్టమైన ఏ రెండు కూర్పుల మధ్య గల తేడాలననినా చూడాలనుకుంటే [[Wikipedia:URLs]] కు వెళ్ళండి. ==[[unicode]] కారెక్టర్లను [[HTML]] స్పెషల్‌ కారెక్టర్లుగా ఎలా మార్చాలి?== #వ్యాసాన్ని మామూలుగా UTF-8'd వికీ సైట్లలో ఎలా దిద్దుతారో అలాగే దిద్దండి. #"సరిచూడు" నొక్కండి. తెగి పోయిన కారెకటర్లు [[mojibake]] కనిపిస్తాయి, కానీ వాటిని తొలగించవద్దు. ఎందుకంటే అవి యూనికోడ్‌ కారెక్టర్లను హ్టళ కి మార్చడానికి దోహద పడతాయి. #తెగిపోయిన కారెక్టర్లను అలాగే ఉంచి, వ్యాసాన్ని టైపు చెయ్యండి. :([[Wikipedia:స్పెషల్‌ కారెక్టర్లు]] లోని ''CJK కారెక్టర్లు'' చూడండి) ==నా పేజీల్లో బొమ్మలెలా పెట్టాలి?== :ముందు, [[GNU ఫ్రీ డాక్యుమెంటేషన్‌ లైసెన్సు]] కింద ఆ బొమ్మపై మీకు ప్రచురణ హక్కులు ఉండాలి. దానర్ధం ఆ బొమ్మను మీరు తయారు చేసైనా ఉండాలి, లేదా అది సార్వజనీనమైన అయివుండాలి. ఆ బొమ్మ మీకు చెందిన సర్వర్లో ఉన్నట్లయితే, మీ వికీ పేజీ నుండి, దానిని సంబంధిత URL తో ఉదహరించవచ్చు- ఇలాగ: <code><nowiki>[[image:NameOfImage.png|Alternate Text]]</nowiki></code>. :(అది కేవలం లింకు మాత్రమే, బొమ్మ కనపడదు.) వికీపీడియా లోకి బొమ్మ అప్‌లోడు చెయ్యాలంటే, [[special:upload]] ను వాడి చెయ్యవచ్చు. లింకును ఇలా పెట్టి దానిని ఉదహరించవచ్చు:<code><nowiki>[[image:NameOfImage.png|Alternate Text]]</nowiki></code>. : ఇంకా [[Wikipedia:బొమ్మలు వాడే విధానం|బొమ్మలు వాడే విధానం]] చూడండి. ==అప్‌లోడు చేసిన వాటిని తీసివేయడం ఎలా?== : [[Wikipedia:నిర్వాహకులు]] మాత్రమే తీసివేయగలరు, కానీ ఎవరైనా అదేపేరుతో కొత్త దానిని అప్‌లోడు చెయ్య వచ్చు. దానితో పాతదన్ని తీసివేయవచ్చు. : ఏదైనా ఫైలును తీసివేయాలని ప్రతిపాదించదలిస్తే [[Wikipedia:తొలగింపు కొరకు బొమ్మలు]] లో చెయ్యాలి. ==బొమ్మల వివరణ ఎలా ఇవ్వాలి?== : బొమ్మను నొక్కితే, వివరణ పేజీ వస్తుంది. అలాగే, బొమ్మను అప్‌లోడు చేసేటపుడు, సమరీ లో మీరు పెట్టినది [[బొమ్మ వివరణ పేజీ]] లోకి వెళ్తుంది. ఉదాహరణకు [[:Image:Great Horned Owl.USFWS-thumb.jpg]] చూడండి. ==దిద్దుబాట్లు సులభంగా, త్వరగా చెయాడానికి ఏమైనా సాధనాలు ఉన్నాయా?== : అటువంటి సాధనాల కొరకు [[Wikipedia:సాధనాలు]] చూడండి. '''త్వరిత దిద్దుబాట్లు ''' మరియు '''అన్వేషణ ''' కొరకు బ్రౌజరు ప్లగ్‌ఇన్‌ లూ, HTML '''దిగుమతి''' కొరకు, అంధులకు ఉపయోగప్డే సాధనాలు దొరుకుతాయి ---- [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|దిద్దుబాటు]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1603;&#1610;&#1601;&#1610;&#1577; &#1578;&#1581;&#1585;&#1610;&#1585; &#1575;&#1604;&#1589;&#1601;&#1581;&#1575;&#1578;]] [[de:Wikipedia:FAQ zum Editieren]] [[fa:&#1608;&#1740;&#1705;&#1740;&#8204;&#1662;&#1583;&#1740;&#1575;:&#1662;&#1585;&#1587;&#1588;&#8204;&#1607;&#1575;&#1740; &#1585;&#1575;&#1740;&#1580; &#1608;&#1740;&#1585;&#1575;&#1740;&#1588;&#1711;&#1585;&#1575;&#1606;]] [[zh:Wikipedia:&#24120;&#35265;&#38382;&#39064;&#35299;&#31572;/&#31649;&#29702;]] [[ja:Wikipedia:&#32232;&#38598;FAQ]] Template:శతకములు 3067 8416 2005-08-12T05:21:43Z వైఙాసత్య 58 <br clear="all" /> {| align="center" class="toccolours" cellspacing="0" |- ! bgcolor=#F6E6AE align=center |'''[[శతకములు]]''' || [[Image:satakamu.png|40px|శతకము]] |- |align=center| [[శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము]] | [[వేమన శతకము]] | [[సుమతీ శతకము]] | [[దాశరథీ శతకము]] | [[భాస్కర శతకము]] | [[నీతి శతకము]] | [[నారాయణ శతకము]] | [[కృష్ణ శతకము]] | [[ఆంధ్ర నాయక శతకము]] | [[నరసింహ శతకము]] | [[రామలింగేశ శతకము]] | [[వృషాధిప శతకము]] | [[మారుతి శతకము]] | [[దేవకీనందన శతకము]] | [[గువ్వలచెన్న శతకము]] | [[కుమార శతకము]] | [[వేంకటేశ శతకము]] | [[సూర్య శతకము]] | [[సర్వేశ్వర శతకము]] | [[శ్రీ (అలమేలుమంగా) వేంకటేశ్వర శతకము]] | [[ధూర్తమానవా శతకము]] | [[కుప్పుసామి శతకము]] | [[శతకము]] |} [[Category:శతకములు]] Image:WikipediaFAQ.png 3070 8381 2005-08-11T16:19:20Z వైఙాసత్య 58 Template:వికిపీడియా తఅప్ర 3071 13008 2005-10-19T18:08:56Z Chaduvari 97 Categorised {|cellpadding="0" cellspacing="0" style="padding: 0.3em; float:right; margin-left:15px; border: 1px solid #999; border-right-width: 2px; border-bottom-width: 2px; background:#f4f4ff; text-align:center" | <center>[[image:WikipediaFAQ.png|<nowiki></nowiki>]]</center> |- |style="padding: 0.3em"| ఈ వ్యాసము [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]]<br/> యొక్క భాగము |- |style="padding: 0.3em; font-family: sans-serif; font-size: 0.8em; background-color: #ccf"| ప్రశ్నల పేజీలు... |- |style="padding: 0.3em; line-height: 1.5em"| [[Wikipedia:Overview_FAQ|స్థూల ప్రశ్నలు]] <br/> [[Wikipedia:Readers'_FAQ|పాఠకుల ప్రశ్నలు]]<br/> [[Wikipedia:Schools'_FAQ|విద్యాలయాల ప్రశ్నలు]]<br/> [[Wikipedia:Contributing_FAQ|సమర్పణల ప్రశ్నలు]] <br/> [[Wikipedia:Editing_FAQ|దిద్దుబాటు ప్రశ్నలు]]<br /> [[Wikipedia:Administration_FAQ|నిర్వహణ ప్రశ్నలు]] <br/> [[Wikipedia:Technical_FAQ|సాంకేతిక ప్రశ్నలు]] <br/> [[Wikipedia:Problems_FAQ|సమస్యల ప్రశ్నలు]] <br/> [[Wikipedia:Miscillaneous_FAQ|ఇతర ప్రశ్నలు]] <br/> [[Wikipedia:Copyright_FAQ|కాపిహక్కు ప్రశ్నలు]]<br /> |- |style="padding: 0.3em; font-family: sans-serif; font-size: 0.8em; background-color: #ccf"| చూడండి... |- |style="padding: 0.3em; line-height: 1.5em"| [[Help:Contents|సహాయ పేజీ]] |} [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|*]] Talk:About 3073 8388 2005-08-11T16:30:48Z వైఙాసత్య 58 please see your user talk immediately --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:30, 11 August 2005 (UTC) Template:చిన్నపట్టీ-ఆంగ్లము 3074 8390 2005-08-11T16:39:31Z వైఙాసత్య 58 {| border=0 class="toccolours plainlinks" | |- ! {{MediaWiki:Toc}}: | [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}}} Top] &ndash; [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=0}} 0&ndash;9] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=A}} A] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=B}} B] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=C}} C] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=D}} D] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=E}} E] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=F}} F] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=G}} G] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=H}} H] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=I}} I] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=J}} J] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=K}} K] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=L}} L] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=M}} M] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=N}} N] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=O}} O] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=P}} P] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Q}} Q] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=R}} R] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=S}} S] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=T}} T] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=U}} U] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=V}} V] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=W}} W] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=X}} X] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Y}} Y] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|from=Z}} Z] |} శ్రీకాకులం 3075 8396 2005-08-11T17:25:46Z వైఙాసత్య 58 శ్రీకాకులం moved to శ్రీకాకుళం: Inconsitent title #redirect [[శ్రీకాకుళం]] వరాహ అవతారము 3077 14593 2005-11-19T07:32:53Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Varaha avataramu.jpg|thumb|right|150px|వరాహ అవతారము]] '''వరాహావతారం''' [[హిరణాక్షుడి]]ని చంపిన [[అవతారము]]. ఆది వరాహ మూర్తి, యఙ్న వరాహ మూర్తి, మహా సూకరం అని నామాలు కూడా కలవు. [[తిరుమల]] కొండలపై మొదట వెలసిన స్వామి వీరే, వీరి అనుమతితోనే వేంకటేశ్వరుడు అక్కడ నివాసము ఏర్పాటుచేసుకున్నారు. రాక్షసునితో భయంకరంగా యుద్దం చేసి, [[చక్రాయుధం]]తో వానిని సంహరించి, భూమాతని జలము పై నిలిపిన స్వామి, [[వేదాల]]ను [[రాక్షసుల]] బారినుండి రక్షించిన [[స్వామి]]. {{దశావతారములు}} Image:Varaha avataramu.jpg 3078 8399 2005-08-11T18:49:14Z వైఙాసత్య 58 taken from [[mr:]] taken from [[mr:]] Image:Kurma avataramu.jpg 3079 8400 2005-08-11T18:49:47Z వైఙాసత్య 58 taken from [[mr:]] taken from [[mr:]] Image:Matsya avataramu.jpg 3080 8402 2005-08-11T18:52:24Z వైఙాసత్య 58 taken from [[mr:]] taken from [[mr:]] మత్స్య అవతారము 3081 8403 2005-08-11T18:53:20Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Matsya avataramu.jpg|thumb|right|200px|మత్స్య అవతారము]] {{దశావతారములు}} సుమతీ శతకము 3083 17649 2006-01-07T09:35:07Z Mpradeep 50 + template {{శతకములు}} సుమతీ శతకము [[బద్దెన]] ==శతకము== శ్రీ రాముని దయచేతను నారూఢిగ సకల జనులు నౌరా యనగా ధారాళమైన నీతులు నోరూరగ జవులు పుట్ట నుడివెద సుమతీ [1] అక్కరకు రాని చుట్టము, మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు, మొహరమున దా నెక్కిన బారని గుర్రము గ్రక్కున విడవంగవలయు గదరా సుమతీ [2] అడిగిన జీతంబియ్యని మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుకుట కంటెన్‌ వడిగల యెద్దుల గట్టుక మడి దున్నుకు బ్రతుక వచ్చు మహిలో సుమతీ [3] అడియాస కొలువు గొలువకు, గుడి మణియము సేయబోకు, కుజనుల తోడన్‌ విడువక కూరిమి సేయకు, మడవిని దోడరకొంటి నరుగకు సుమతీ [4] అధరము గదలియు, గదలక మధురములగు భాష లుడుగి మౌన వ్రతుడౌ అధికార రోగ పూరిత బధిరాంధక శవము జూడ బాపము సుమతీ [5] అప్పు కొని చేయు విభవము, ముప్పున బృఆయంపుటాలు, మూర్ఖుని తపమున్‌, దప్పరయని నృపు రాజ్యము దెప్పరమై మీద గీడు దెచ్చుర సుమతీ [6] అప్పిచ్చువాడు, వైద్యుడు, నెప్పుడు నెడతెగక పారు నేరును, ద్విజుడున్‌ జొప్పడిన యూర నుండుము చొప్పడకున్నట్టి యూరు చొరకుము సుమతీ [7] అల్లుని మంచితనంబు, గొల్లని సాహిత్య విద్య, కోమలి నిజమున్‌, బొల్లున దంచిన బియ్యము, దెల్లని కాకులును లేవు తెలియుము సుమతీ [8] ఆకొన్న కూడె యమృతము, తాకొంచక నిచ్చువాఙ్డె దాత ధరిత్రిన్‌, సోకోర్చువాడె మనుజుడు, తేకువ గలవాడె వంశ తిలకుడు సుమతీ [9] ఆకలి యుడుగని కడుపును, వేకటియగు లంజ పడుపు విడువని బ్రతుకున్‌, బ్రాకొన్న నూతి యుదకము, మేకల పాడియును రోత మేదిని సుమతీ [10] ఇచ్చునదే విద్య, రణమున జొచ్చునదే మగతనంబు, సుకవీశ్వరులున్‌ మెచ్చునదే నేర్చు, వదుకు వచ్చునదే కీడు సుమ్ము వసుధను సుమతీ [11] ఇమ్ముగ జదువని నోరును, నమ్మా యని బిలిచి యన్న మడుగని నోరున్‌, దమ్ముల బిలువని నోరును గుమ్మరి మను ద్రవ్వినట్టి గుంటర సుమతీ [12] ఉడుముండదె నూరేండ్లును, బడియుండదె పేర్మి బాము పదినూరేండ్లున్‌, మడువున గొక్కెర యుండదె, కడు నిల బురుషార్థ పరుడు గావలె సుమతీ [13] ఉత్తమగుణములు నీచున కెత్తెఱగున గలుగ నేర్చు; నెయ్యెడలం దా నెత్తిచ్చి కరగి పోసిన నిత్తడి బంగారమగునె యిలలో సుమతీ? [14] ఉదకము ద్రావెడు హయమును, మదమున నుప్పొంగుచుండు మత్తేభంబున్‌, మొదవు కడ నున్న వృషభము, జదువని యానీచు గడకు జనకుర సుమతీ [15] ఉపకారికి నుపకారము విపరీతము గాదు సేయ వివరింపంగా; నపకారికి నుపకారము నెపమెన్నక సేయువాడు నేర్పరి సుమతీ [16] ఉపమింప మొదలు తియ్యన కపటం బెడనెడను జెఱకు కై వడినే పో నెపములు వెదకును గడపట గపటపు దుర్జాతి పొందు గదరా సుమతీ [17] ఎప్పటి కెయ్యది ప్రస్తుత మప్పటికా మాటలాడి, యన్యుల మనముల్‌ నొప్పించక, తా నొవ్వక, తప్పించుక తిరుగువాడు ధన్యుడు సుమతీ [18] ఎప్పుడు దప్పులు వెదకెడు నప్పురుషుని గొల్వగూడ దది యెట్లన్నన్‌ సర్పంబు పడగ నీడను గప్ప వసించిన విధంబు గదరా సుమతీ [19] ఎప్పుడు సంపద కలిగిన నప్పుడు బంధువులు వత్తు రది యెట్లన్నన్‌ తెప్పలుగ జెఱువు నిండిన గప్పలు పదివేలు చేరు గదరా సుమతీ [20] ఏఱకుమీ కసుగాయలు, దూఱకుమీ బంధుజనుల దోషము సుమ్మీ, పాఱకుమీ రణమందున, మీఱకుమీ గురువు నాజ్ఞ మేదిని సుమతీ [21] ఒక యూరికి నొక కరణము, నొక తీర్పరియైన గాక, నొగి దఱుచైనన్‌, గకవికలు గాక యుండునె సకలంబును గొట్టువడక సహజము సుమతీ [22] ఒరు నాత్మ దలచు సతి విడు, మఱుమాటలు పలుకు సతుల మన్నింపకుమీ, వెఱ పెఱుగని భటునేలకు, తఱచుగ సతి గవయ బోకు, తగదుర సుమతీ [23] ఒల్లని సతి నొల్లని పతి, నొల్లని చెలికాని విడువ నొల్లని వాడే గొల్లండు, కాక ధరలో గొల్లండును గొల్లడౌనె గుణమున సుమతీ [24] ఓడల బండ్లును వచ్చును, ఓడలు నాబండ్లమీద నొప్పుగ వచ్చున్‌, ఓడలు బండ్లును వలనే వాడంబడు గలిమి లేమి వసుధను సుమతీ [25] కడు బలవంతుడైనను బుడమిని బ్రాయంపుటాలి బుట్టిన యింటన్‌ దడవుండ నిచ్చెనేనియు బడుపుగ నంగడికి దానె బంపుట సుమతీ [26] కనకపు సింహాసనమున శునకము గూర్చుండబెట్టి శుభ లగ్నమునం దొనరగ బట్టము గట్టిన వెనుకటి గుణమేల మాను వినరా సుమతీ [27] కప్పకు నొరగాలైనను, సర్పమునకు రోగమైన, సతి తులువైనన్‌, ముప్పున దరిద్రుడైనను, తప్పదు మఱి దుఃఖ మగుట తథ్యము సుమతీ [28] కమలములు నీట బాసిన కమలాప్తుని రశ్మి సోకి కమలిన భంగిన్‌ తమ తమ నెలవులు దప్పిన తమ మిత్రులు శత్రులౌట తథ్యము సుమతీ [29] కరణము గరణము నమ్మిన మరణాంతక మౌను గాని మనలేడు సుమీ; కరణము దన సరి కరణము మఱి నమ్మక మర్మ మీక మనవలె సుమతీ [30] కరణముల ననుసరింపక విరసంబున దిన్న తిండి వికటించు జుమీ యిరుసున కందెన బెట్టక పరమేశ్వరు బండి యైన బారదు సుమతీ [31] కరణము సాదైయున్నను, గరి మద ముడిగినను, బాము గఱవక యున్నన్‌, ధర దేలు మీటకున్నను, గర మరుదుగ లెక్క గొనరు గదరా సుమతీ [32] కసుగాయ గఱచి చూచిన మసలక పస యొగరు రాక మధురంబగునా; పస గలుగు యువతులుండగ పసి బాలల బొందువాడు పశువుర సుమతీ [33] కవి కాని వాని వ్రాతయు, నవరస భావములు లేని నాతుల వలపున్‌, దవిలి చను పంది నేయని వివిధాయుధ కౌశలంబు వృధరా సుమతీ [34] కాదు సుమీ దుస్సంగతి, పోదుసుమీ "కీర్తి" కాంత పొందిన పిదపన్‌, వాదు సుమీ యప్పిచ్చుట, లేదు సుమీ సతుల వలపు లేశము సుమతీ [35] కాముకుడు దనిసి విడిచిన కోమలి బరవిటుడు గవయ గోరుట యెల్లన్‌ బ్రేమమున జెఱకు పిప్పికి చీమలు వెస మూగినట్లు సిద్ధము సుమతీ [36] కారణము లేని నగవును, బేరణము లేని లేమ, పృథివీ స్థలిలో బూరణము లేని బూరెయు, వీరణము లేని పెండ్లి వృధరా సుమతీ [37] కులకాంత తోడ నెప్పుడు గలహింపకు, వట్టి తప్పు ఘటియింపకుమీ, కలకంఠి కంట కన్నీ రొలికిన సిరి యింట నుండ నొల్లదు సుమతీ [38] కూరిమి గల దినములలో నేరము లెన్నడును గలుగ నేరవు మఱి యా కూరిమి విరసంబైనను నేరములే తోచు చుండు నిక్కము సుమతీ [39] కొంచెపు నరు సంగతిచే నంచితముగ గీడు వచ్చు నది యెట్లన్నన్‌ గించిత్తు నల్లి కుట్టిన మంచమునకు జేటు వచ్చు మహిలో సుమతీ [40] కొక్కోకమెల్ల జదివిన, చక్కనివాడైన, రాజ చంద్రుండైనన్‌, మిక్కిలి రొక్కము లియ్యక, చిక్కదురా వారకాంత సిద్ధము సుమతీ [41] కొఱ గాని కొడుకు బుట్టిన కొఱ గామియె కాదు, తండ్రి గుణముల జెఱచున్‌ చెఱకు తుద వెన్ను బుట్టిన జెఱకున తీపెల్ల జెఱచు సిద్ధము సుమతీ [42] కోమలి విశ్వాసంబును, బాములతో జెలిమి, యన్య భామల వలపున్‌, వేముల తియ్యదనంబును, భూమీశుల నమ్మికలును బొంకుర సుమతీ [43] గడన గల మగని జూచిన నడుగడుగున మడుగు లిడుదు రతివలు దమలో; గడ నుడుగు మగని జూచిన నడ పీనుగు వచ్చె నంచు నగుదురు సుమతీ [44] చింతింపకు కడచిన పని, కింతులు వలతురని నమ్మ కెంతయు మదిలో, నంతఃపుర కాంతలతో మంతనముల మాను మిదియె మతముర సుమతీ [45] చీమలు పెట్టిన పుట్టలు పాముల కిరవైనయట్లు పామరుడు దగన్‌ హేమంబు గూడ బెట్టిన భూమీశుల పాల జేరు భువిలో సుమతీ [46] చుట్టములు గాని వారలు చుట్టములము నీకటంచు సొంపు దలిర్పన్‌ నెట్టుకొని యాశ్రయింతురు గట్టిగ ద్రవ్యంబు గలుగ గదరా సుమతీ [47] చేతులకు దొడవు దానము, భూతలనాథులకు దొడవు బొంకమి ధరలో, నీతియె తొడవెవ్వారికి, నాతికి మానంబు తొడవు నయముగ సుమతీ [48] తడ వోర్వక, యొడ లోర్వక, కడు వేగం బడిచి పడిన గార్యం బగునే; తడ వోర్చిన, నొడ లోర్చిన, జెడిపోయిన కార్యమెల్ల జేకుఱు సుమతీ [49] తన కోపమె తన శత్రువు, తన శాంతమె తనకు రక్ష, దయ చుట్టంబౌ తన సంతోషమె స్వర్గము, తన దుఃఖమె నరక మండ్రు తథ్యము సుమతీ [50] తన యూరి తపసి తపమును, తన పుత్రుని విద్య పెంపు, దన సతి రూపున్‌, దన పెరటి చెట్టు మందును, మనసున వర్ణింపరెట్టి మనుజులు సుమతీ [51] తన కలిమి యింద్ర భోగము, తన లేమియె స్వర్గలోక దారిద్ర్యంబున్‌, దన చావు జల ప్రళయము, తను వలచిన యదియె రంభ తథ్యము సుమతీ! [52] తన వారు లేని చోటను, జనమించుక లేని చోట, జగడము చోటన్‌, అనుమానమైన చోటను, మనుజునకును నిలువ దగదు మహిలో సుమతీ [53] తమలము వేయని నోరును, విమతులతో చెలిమి చేసి వెతబడు తెలివిన్‌, గమలములు లేని కొలకును, హిమధాముడు లేని రాత్రి హీనము సుమతీ [54] తలనుండు విషము ఫణికిని, వెలయంగా దోక నుండు వృశ్చికమునకున్‌, తల తోక యనక యుండును ఖలునకు నిలువెల్ల విషము గదరా సుమతీ [55] తలపొడుగు ధనము పోసిన వెలయాలికి నిజము లేదు వివరింపంగా దల దడివి బాస జేసిన వెలయాలిని నమ్మరాదు వినరా సుమతీ [56] తల మాసిన, నొలు మాసిన, వలువలు మాసినను బ్రాణ వల్లభునైనన్‌ గులకాంతలైన రోతురు తిలకింపగ భూమిలోన దిరముగ సుమతీ! [57] తాను భుజింపని యర్థము మానవ పతి జేరు గొంత మఱి భూగతమౌ గానల నీగలు గూర్చిన తేనియ యొరు జేరునట్లు తిరముగ సుమతీ! [58] దగ్గఱ కొండెము సెప్పెడు ప్రెగ్గడ పలుకులకు రాజు ప్రియుడై మఱి దా నెగ్గు బ్రజ కాచరించుట బొగ్గులకై కల్పతరువు బొడుచుట సుమతీ! [59] ధనపతి సఖుడై యుండిన నెనయంగా శివుడు భిక్షమెత్తగ వలసెన్‌; దన వారి కెంత గలిగిన దన భాగ్యమె తనకు గాక తథ్యము సుమతీ! [60] ధీరులకు జేయు మేలది సారంబగు నారికేళ సలిలము భంగిన్‌ గౌరవమును మఱి మీదట భూరి సుఖావహము నగును భువిలో సుమతీ! [61] నడువకుమీ తెరువొక్కట, గుడువకుమీ శత్రు నింట గూరిమి తోడన్‌, ముడువకుమీ పరధనముల, నుడువకుమీ యొరుల మనసు నొవ్వగ సుమతీ [62] నమ్మకు సుంకరి, జూదరి, నమ్మకు మొగసాల వాని, నటు వెలయాలిన్‌, నమ్మకు మంగడి వానిని, నమ్మకు మీ వామ హస్తు నవనిని సుమతీ! [63] నయమున బాలుం ద్రావరు, భయమునను విషమ్మునైన భక్షింతురుగా; నయమెంత దోషకారియొ, భయమే జూపంగ వలయు బాగుగ సుమతీ! [64] నరపతులు మేఱ దప్పిన, దిరమొప్పగ విధవ యింట దీర్పరి యైనన్‌, గరణము వైదికుడైనను, మరణాంతక మౌనుగాని మానదు సుమతీ! [65] నవరస భావాలంకృత కవితా గోష్టియును, మధుర గానంబును దా నవివేకి కెంత జెప్పిన జెవిటికి శంఖూదినట్లు సిద్ధము సుమతీ! [66] నవ్వకుమీ సభ లోపల; నవ్వకుమీ తల్లి, దండ్రి, నాథుల తోడన్‌; నవ్వకుమీ పరసతితో; నవ్వకుమీ విప్రవరుల నయమిది సుమతీ [67] నీరే ప్రాణాధారము నోరే రసభరితమైన నుడువుల కెల్లన్‌ నారియె నరులకు రత్నము చీరయె శృంగారమండ్రు సిద్ధము సుమతీ! [68] పగవల దెవ్వరి తోడను, వగవంగా వలదు లేమి వచ్చిన పిదపన్‌, దెగ నాడ వలదు సభలను మగువకు మనసియ్య వలదు మహిలో సుమతీ [69] పతికడకు, దన్ను గూరిన సతికడకును, వేల్పు కడకు, సద్గురు కడకున్‌, సుతుకడకు రిత్తచేతుల మతిమంతులు చనరు నీతి మార్గము సుమతీ! [70] పనిచేయునెడల దాసియు, ననుభవమున రంభ, మంత్రి యాలోచనలన్‌, దనభుక్తి యెడల దల్లియు, నన్‌ దన కులకాంత యుండు నగురా సుమతీ! [71] పరనారీ సోదరుడై, పరధనముల కాసపడక, పరులకు హితుడై, పరులు దను బొగడ నెగడక, పరు లలిగిన నలుగ నతడు పరముడు సుమతీ! [72] పరసతి కూటమి గోరకు, పరధనముల కాసపడకు, బరునెంచకుమీ, సరిగాని గోష్టి సేయకు, సిరిచెడి చుట్టంబు కడకు జేరకు సుమతీ [73] పరసతుల గోష్ఠి నుండిన పురుషుడు గాంగేయుడైన భువి నింద పడున్‌, బరసతి సుశీలయైనను బరుసంగతి నున్న నింద పాలగు సుమతీ! [74] పరులకు నిష్టము సెప్పకు, పొరుగిండ్లకు బనులు లేక పోవకు మెపుడున్‌, బరు గదిసిన సతి గవయకు, మెఱిగియు బిరుసైన హయము లెక్కకు సుమతీ [75] పర్వముల సతుల గవయకు, ముర్వీశ్వరు కరుణ నమ్మి యుబ్బకు మదిలో, గర్వింప నాలి బెంపకు, నిర్వహణము లేని చోట నిలువకు సుమతీ [76] పలు దోమి సేయు విడియము, తలగడిగిన నాటి నిద్ర, తరుణులయెడలన్‌ బొల యలుక నాటి కూటమి వెల యింతని చెప్పరాదు వినరా సుమతీ! [77] పాటెఱుగని పతి కొలువును, గూటంబున కెఱుకపడని కోమలి రతియున్‌, బేటెత్త జేయు చెలిమియు, నేటికి నెదురీదినట్టు లెన్నగ సుమతీ [78] పాలను గలసిన జలమును పాల విధంబుననె యుండు బరికింపంగా పాల చవి జెఱచు గావున పాలసుడగు వాని పొందు వలదుర సుమతీ [79] పాలసునకైన యాపద జాలింబడి తీర్ప దగదు సర్వజ్ఞునకున్‌ తేలగ్ని బడగ బట్టిన మేలెఱుగునె మీటు గాక మేదిని సుమతీ [80] పిలువని పనులకు బోవుట, గలయని సతి గతియు, రాజు గానని కొలువుం, బిలువని పేరంటంబును, వలువని చెలిమియును జేయ వలదుర సుమతీ [81] పుత్రోత్సాహము తండ్రికి పుత్రుడు జన్మించినపుడె పుట్టదు, జనులా పుత్రుని కనుగొని బొగడగ పుత్రోత్సాహంబు నాడు పొందుర సుమతీ! [82] పురికిని ప్రాణము గోమటి, వరికిని ప్రాణంబు నీరు వసుమతి లోనన్‌, గరికిని ప్రాణము తొండము, సిరికిని ప్రాణంబు మగువ సిద్ధము సుమతీ! [83] పులి పాలు దెచ్చి యిచ్చిన, నలవడగా గుండె గోసి యఱచే నిడినన్‌, దలపొడుగు ధనము బోసిన, వెలయాలికి గూర్మి లేదు వినరా సుమతీ! [84] పెట్టిన దినముల లోపల నట్టడవులనైన వచ్చు నానార్థములున్‌, బెట్టని దినముల గనకపు గట్టెక్కిన నేమి లేదు గదరా సుమతీ! [85] పొరుగున బగవాడుండిన, నిరవొందక వ్రాతకాడె యేలిక యైనన్‌, ధర గాపు కొండెమాడిన, గరణాలకు బ్రదుకు లేదు గదరా సుమతీ! [86] బంగారు కుదువ బెట్టకు, సంగరమున బాఱిపోకు సరసుడవైతే, నంగడి వెచ్చము వాడకు, వెంగలితో జెలిమి వలదు వినరా సుమతీ [87] బలవంతుడ నాకేమని పలువురతో నిగ్రహించి పలుకుట మేలా; బలవంత మైన సర్పము చలి చీమల చేత జిక్కి చావదె సుమతీ! [88] మదినొకని వలచి యుండగ మదిచెడి యొక క్రూర విటుడు మానక తిరుగున్‌ బది చిలుక పిల్లి పట్టిన జదువునె యాపంజరమున జగతిని సుమతీ [89] మండల పతి సముఖంబున మెండైన ప్రధాని లేక మెలగుట యెల్లన్‌ గొండంత మదపు టేనుగు తొండము లేకుండినట్లు దోచుర సుమతీ [90] మంత్రిగలవాని రాజ్యము తంత్రము సెడకుండ నిలుచు దఱచుగ ధరలో మంత్రి విహీనుని రాజ్యము జంత్రపు గీలూడినట్లు జరుగదు సుమతీ! [91] మాటకు బ్రాణము సత్యము, కోటకు బ్రాణంబు సుభట కోటి, ధరిత్రిన్‌ బోటికి బ్రాణము మానము, చీటికి బ్రాణంబు వ్రాలు సిద్ధము సుమతీ [92] మానధను డాత్మధృతి చెడి హీనుండగు వాని నాశ్రయించుట యెల్లన్‌ మానెడు జలముల లోపల నేనుగు మెయి దాచినట్టు లెఱుగుము సుమతీ [93] మేలెంచని మాలిన్యుని, మాలను, మొగసాలెవాని, మంగలి హితుగా నేలిన నరపతి రాజ్యము నేల గలసి పోవుగాని నెగడదు సుమతీ [94] రాపొమ్మని పిలువని యా భూపాలుని గొల్వ భుక్తి ముక్తులు గలవే దీపంబు లేని యింటను జేపున కీళ్ళాడినట్లు సిద్ధము సుమతీ [95] రూపించి పలికి బొంకకు, ప్రాపగు చుట్టంబు నెగ్గు పలుకకు మదిలో, గోపించు రాజు గొల్వకు, పాపపు దేశంబు సొఱకు పదిలము సుమతీ [96] లావిగలవాని కంటెను భావింపగ నీతిపరుడు బలవంతుండౌ గ్రానంబంత గజంబును మావటివాడెక్కినట్లు మహిలో సుమతీ! [97] వఱదైన చేను దున్నకు, కఱవైనను బంధుజనుల కడ కేగకుమీ, పరులకు మర్మము చెప్పకు, పిరికికి దళవాయి తనము పెట్టకు సుమతీ [98] వరిపంట లేని యూరును, దొర యుండని యూరు, తోడు దొరకని తెరువున్‌, ధరను పతి లేని గృహమును నరయంగా రుద్రభూమి యనదగు సుమతీ [99] వినదగు నెవ్వరు జెప్పిన వినినంతనె వేగ పడక వివరింప దగున్‌ కని కల్ల నిజము దెలిసిన మనుజుడె పో నీతి పరుడు మహిలో సుమతీ [100] వీడెము సేయని నోరును, జేడెల యధరామృతంబు సేయని నోరున్‌, పాడంగరాని నోరును బూడిద కిరవైన పాడు బొందర సుమతీ [101] వెలయాలి వలన గూరిమి గలగదు, మఱి గలిగెనేని కడతేఱదుగా; బలువురు నడచెడు తెరువున మొలవదు పువు, మొలిచెనేని పొదలదు సుమతీ [102] వెలయాలు చేయు బాసలు, వెలయగ మొగసాల బొందు వెలమల చెలిమిన్‌, గలలోన గన్న కలిమియు విలసితముగ నమ్మరాదు వినరా సుమతీ [103] వేసరపు జాతి గానీ, వీసము దా జేయనట్టి వీరిడి గానీ, దాసి కొడుకైన గానీ, కాసులు గల వాడె రాజు గదరా సుమతీ! [104] శుభముల పొందని చదువును, నభినయముగ రాగరసము నందని పాటల్‌, గుభ గుభలు లేని కూటమి, సభ మెచ్చని మాటలెల్ల జప్పన సుమతీ [105] సరసము విరసము కొఱకే, పరిపూర్ణ సుఖంబు లధిక బాధల కొఱకే, పెరుగుట విరుగుట కొఱకే, ధర తగ్గుట హెచ్చు కొఱకె తథ్యము సుమతీ! [106] సిరి తా వచ్చిన వచ్చును సలలితముగ నారికేళ సలిలము భంగిన్‌, సిరి తా బోయిన బోవును కరి మ్రింగిన వెలగ పండు కరణిని సుమతీ! [107] స్త్రీల యెడ వాదులాడకు, బాలురతో జెలిమిచేసి భాషింపకుమీ, మేలైన గుణము విడువకు, మేలిన పతి నింద సేయ కెన్నడు సుమతీ [108] {{శతకములు}} User talk:218.111.103.202 3084 8434 2005-08-12T07:15:46Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * Play around and experiment with stuff in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|Sandbox]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Template:అష్ఠాదశ పురాణములు 3085 26658 2006-06-07T05:10:31Z 84.189.240.65 <br clear="all" /> {| align="center" class="toccolours" cellspacing="0" |- ! bgcolor=#F6E6AE align=center |'''[[అష్ఠాదశ పురాణములు]]''' || [[Image:Hindu swastika.svg|40px|]] |- |align=left| [[బ్రహ్మ పురాణములు|బ్రహ్మ పురాణములు :]] | [[బ్రహ్మ పురాణము|బ్రహ్మ]] | [[బ్రహ్మాండ పురాణము|బ్రహ్మాండ ]] | [[మార్కండేయ పురాణము|మార్కండేయ]] | [[భవిష్య పురాణము|భవిష్య]] | [[వామన పురాణము|వామన]] |- |align=left| [[విష్ణు పురాణములు|విష్ణు పురాణములు :]] | [[విష్ణు పురాణము|విష్ణు]] | [[భాగవత పురాణము|భాగవత]] | [[నారదేయ పురాణము|నారదేయ]] | [[గరుడ పురాణము|గరుడ]] | [[పద్మ పురాణము|పద్మ]] | [[వరాహ పురాణము|వరాహ]] |- |align=left| [[శివ పురాణములు|శివ పురాణములు :]] | [[వాయు పురాణము|వాయు]] | [[లింగ పురాణము|లింగ]] | [[స్కంద పురాణము|స్కంద]] | [[అగ్ని పురాణము|అగ్ని]] | [[మత్స్య పురాణము|మత్స్య]] | [[కూర్మ పురాణము|కూర్మ]] |} [[Category:అష్టాదశ పురాణములు]] పురాణములు 3086 23818 2006-04-22T03:50:25Z అన్వేషి 340 {{అష్టాదశ పురాణములు }} అష్టాదశ పురాణాలను తేలికగా గుర్తు పెట్టుకోవడం కోసం ఈ క్రింది శ్లోకం తయారుచేయబడిందని చెప్తారు. :మద్వయం భద్వయం చైవ బ్రత్రయం వచతుష్టయం :అనాపద్లింగకూస్కాని పురాణాని పృథక్ పృథక్ పైన చెప్పిన వాటిలో: * మద్వయం -- మత్స్య పురాణం, మార్కండేయ పురాణం * భద్వయం -- భాగవత పురాణం, భవిష్య పురాణం * బ్రత్రయం -- బ్రహ్మ పురాణం, బ్రహ్మ వైవర్త పురాణం, బ్రహ్మాండ పురాణం * వచతుష్టయం -- విష్ణు పురాణం, వరాహ పురాణం, వామన పురాణం, వాయు పురాణం మిగిలిన వాటి పేర్ల మొదటి అక్షరాలు మాత్రమే తీసుకుని శ్లోకపాదం కూర్చటం జరిగింది: * అ -- అగ్ని పురాణం * నా -- నారద పురాణం * పద్ -- పద్మ పురాణం * లిం -- లింగ పురాణం * గ -- గరుడ పురాణం * కూ -- కూర్మ పురాణం * స్కా -- స్కాంద పురాణం అష్ఠాదశ పురాణములు 3087 8441 2005-08-12T08:30:09Z 207.46.50.70 {{అష్ఠాదశ పురాణములు }} పురాణముల పట్టిక 3109 8463 2005-08-12T08:35:10Z 207.46.50.70 {{అష్ఠాదశ పురాణములు }} Wikipedia:శోధించడం 3110 18652 2006-01-16T15:06:06Z Mpradeep 50 + వర్గం ఈ వ్యాసం [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీల లోని ఒక భాగం. వికీపీడియాను శోధించే మార్గాలలో కొన్ని కింద ఉన్నాయి: * వ్యాసాల కొరకు వెదకండి. ఎడమ పక్కన ఉన్న అన్వేషణ పెట్టెలో రాసి మీట నొక్కండి. [[Wikipedia:Searching|అన్వేషణలో సహాయం]] చూడండి. * వ్యాసం నుండి వ్యాసానికి ఉండే లింకులను అనుసరించండి. * [[Special:Random|యాదృఛ్ఛిక పేజీ]] కి వెళ్ళడానికి '''''యాదృఛ్ఛిక పేజీ ''''' లింకును నొక్కండి. * వివిధ [[wikipedia:Categories|వర్గాలను]] శోధించండి. [[wikipedia:Browse|శోధన]] చూడండి. * [[Special:Recentchanges|ఈ మధ్య జరిగిన మార్పులు]] చూడండి. ఎడమ పక్కన ఉన్న '''''ఇటీవలి మార్పులు ''''' ను నొక్కండి. * మీ [[Special:Watchlist|వీకషణ జాబితా]] సాయంతో ఏదైనా ఒక పేజీ లో జరిగిన మార్పులను చూడండి ([[Special:Userlogin‌|లాగిన్‌]] అయి ఉన్నపుడు మాత్రమే). పైన ఉన్న '''''వీక్షణ జాబితా ''''' నొక్కండి. [[wikipedia:Watchlist_help|వీక్షణ జాబితా సహాయం]] చూడండి. * ఒక పేజీతో లింకులున్న ఇతర పేజీ లను చూడండి: '''''ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు'''''ను నొక్కండి. * [[Special:Specialpages|ప్రత్యేక పేజీలు]] వాడండి. '''''ప్రత్యేక పేజీలు '''''ను నొక్కండి. అన్వేషణ పెట్టె మరియు ఇతర లింకుల స్థానాలు డిఫాల్ట్‌ తొడుగుకు వర్తిస్తాయి. [[ca:Viquipèdia:Navegar]] [[cy:Wicipedia:Ymchwilio Wicipedia]] [[da:Wikipedia:Hvordan udforsker jeg Wikipedia]] [[es:Wikipedia:Cómo explorar Wikipedia]] [[id:Wikipedia:Jelajahi]] [[ja:Wikipedia:&#12454;&#12451;&#12461;&#12506;&#12487;&#12451;&#12450;&#12434;&#25506;&#26908;&#12377;&#12427;&#12395;&#12399;]] [[pl:Wikipedia:Jak eksplorowa&#263; Wikipedi&#281;]] [[su:Wikipédia:Ngalanglang]] [[zh:Wikipedia:%E5%A6%82%E4%BD%95%E6%8E%A2%E7%B4%A2_Wikipedia]] [[Category:వికీపీడియా సహాయం]] Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి 3111 21628 2006-04-06T10:48:46Z 210.212.194.179 ఈ వ్యాసం [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీల లోని ఒక భాగం. మీతో సహా ఎవరైనా, వికీపీడియా లో రాయవచ్చు! కింద ఉన్న పెట్టె లో ఏదో ఒక పేరు రాసి, "వ్యాసాన్ని సృష్టించు" ను నొక్కండి: <inputbox> type=create preload=Template:New_page editintro= width=45 </inputbox> <!-- --> ---- పేజీ కీ, '''కొత్త పేజీ ''' కి తేడా ఒకటే - పేజీ కి [[page history|పేజీ చరిత్ర]] ఉంటుండి. అయితే, కొత్త పేజీ ప్రారంభించడం అంటే మరేమీ కాదు, ఒక ఖాళీ పేజీ లో దిద్దుబాటు చెయ్యడమే! ఒక్కోసారి కొత్త పేజీ ఖాళీ గా కాక, ముందే నిర్ధారించిన కొన్ని వాక్యాలు ఉండవచ్చు. ==URL ద్వారా పేజీ ని ప్రారంభించడం== ఇప్పటికే ఉన్న పేజీ URL ను నొక్కినపుడు పేజీ ఎలా వస్తుందో, లేని పేజీ కూడా అలాగే వస్తుంది. [[MediaWiki:Newarticletext]] లో నిర్ధారించిన వాక్యాలు ఆ కొత్త పేజీ లో ఉంటాయి. మామూలు పేజీ లో లాగానే, దీనిలో కూడా, మార్చు లింకు ఉంటుంది. దాని ద్వారా మీరు వ్యాసాన్ని సమర్పించవచ్చు. కాబట్టి "తెగిపోయిన లింకు " అనేది నిజానికి తెగిపోయినదేమీ కాదు. లింకు లోని మొదటి సగం సరిగ్గా ఉన్నంత వరకు, అన్ని లింకులకు పేజీ లు ఉంటాయి. URL ను సృష్టించే సులభమైన విధానం - ఒక పేజీ URL లోని చివరి భాగాన్ని మార్చి కొత్త URL తయారు చెయ్యడమే. వేరే భాష వికీపీడియా లోని పేజీ కి [[interwiki link]] ద్వారా కొత్త పేజీ ని ప్రారంభించ వచ్చు, కాని ఇది అభిలషణీయం కాదు. <!-- To get access to a MediaWiki project with all the links at the edges, but without superfluous loading of any page, you can bookmark a non-existing page. {{hc}} --> [[af:Wikipedia:Hoe om 'n nuwe bladsy te skep]] [[zh-min-nan:Help:Khui sin ia̍h]] [[da:Wikipedia:Hvordan starter jeg en side]] [[de:Wikipedia:Neue Seite anlegen]] [[eo:Helpo:Kiel krei paĝon]] [[ga:Vicipéid:Conas a cuirtear tús le leathanach]] [[id:Wikipedia:Memulai halaman baru]] [[ia:Wikipedia:Como crear paginas]] [[is:Hjálp:Að byrja nýja síðu]] [[ms:Wikipedia:Bagaimana memulakan laman baru]] [[nl:Help:Nieuwe pagina aanmaken]] [[ja:Wikipedia:新しいページを作成する方法]] [[no:Wikipedia:Hvordan starte en side]] [[pt:Ajuda:Como começar uma página]] [[vi:Wikipedia:Viết trang mới]] [[zh:Help:如何创建新页面]] Talk:అష్ఠాదశ పురాణములు 3112 8483 2005-08-12T13:36:23Z వైఙాసత్య 58 Hi 207.46.50.70, very good idea to have pages on puranas and thanks for translations in Hyderabad article. few things I would like you to know * As a policy we adopted to use only english numerals. No, telugu numerals unless it is absloutely required. (we had a discussion in google group about it for a while) * I added పురాణము at the end of each and every one of the puranas article titles (ex: changed విష్ణు -> విష్ణు పురాణము many more articles will be using the "vishnu" title so that there will be clash and then we might have to establish a [[en:Wikipedia:disambiguation|disambiguation]] page. you can also help article on how to do links in english wikipedia. * Made a improvised template for puranas. Good to have you onboard --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:36, 12 August 2005 (UTC) Wikipedia:మొలక 3113 10871 2005-09-09T14:20:15Z Chaduvari 97 Category corrected {{guideline}} '''మొలకలు ''' అంటే వ్యాసాలే, కానీ ఇప్పుడిప్పుడే మొలకెత్తుతున్న దశలో ఉన్నాయన్న మాట. ఇంకా వికీపీడియా సభ్యుల దృష్టి వాటి మీద పడలేదు. వ్యాసం ప్రారంభం అయితే జరిగింది గాని పూర్తి స్థాయి వ్యాసానికి ఉండవలసినంత సమాచారం అందులో ఇంకా లేదు. అంత మాత్రం చేత మొలకలు అంటే పనికి రానివని సముదాయం అనుకోదు. వ్యాసం తయారయే క్రమం లో మొలక అనేది మొదటి అడుగు మరి! ఈ మొలకలతో ఎలా వ్యవహరించాలో నిర్దేశించడమే ఈ వ్యాసం యొక్క ఉద్దేశ్యం. ఈ వ్యాసపు మొదటి భాగమైన ''అత్యవసర సమాచారం'' విభాగాన్ని అందరూ చదవాలి. ఇక రెండవ భాగమైన ''అదనపు సమాచారం'' కొందరికే ఆసక్తి కలిగించవచ్చు, కాబట్టి అది తప్పని సరేమీ కాదు. ==అత్యవసర సమాచారం== ===మొలకను గుర్తించుట=== మొలక అంటే చాలా చిన్న వ్యాసం, కాని మరీ పనికిరానంత చిన్నదేమీ కాదు. సాధారణంగా, మొలక పరిమాణం వ్యాసపు శీర్షికను నిర్వచించేటంత పెద్దదిగా నైనా ఉండాలి. అంటే 3 నుండి 10 వాక్యాలన్న మాట. విషయం మరీ క్లిష్టమైనదైతే మొలక పెద్దదిగా ఉండవచ్చు; అలాగే, మరీ స్వల్ప విషయానికి సంబంధించిన చిన్న వ్యాసం మొలక కాకపోవచ్చు. [[Wikification|వికీకరణ]] చెయ్యవలసిన పెద్ద వ్యాసాలు మొలకల కిందకి రావు. వీటికి, {{tl|శుధ్ధి}} అనే టాగు తగిలించాలి. చాలా కొద్ది సమాచారం ఉండే చిన్న వ్యాసాలు [[Wikipedia:తొలగింపు|తొలగింపు]] కు గురయ్యే అవకాశం ఉంది. వికీపీడియా నిఘంటువు కాదు. చిన్న చిన్న నిర్వచనాలు పెట్టడానికి దాని సోదర ప్రాజెక్టు - [[Wiktionary|విక్షనరీ]]— ఉంది చూడండి. ఆ వ్యాసానికి మరింత సమాచారం జోడించడం ఇంకా మంచి ఆలోచన. ===మొలక వర్గీకరణ=== చిన్న వ్యాసాన్ని రాసాక అది మొలక అని తెలియ జేయడానికి ''మొలక టెంప్లేటు '' ను వ్యాసానికి జత చెయ్యండి. ఆచారం ప్రకారం ఈ టెంప్లేటును వ్యాసానికి చివర పెట్టాలి. మొలక టెంప్లేటు రెండు భాగాలుగా ఉంటుంది: మొదటిది, ఇది ఫలానా రకానికి చెందిన మొలక అని, సభ్యులు మార్పు చేర్పులు చెయ్యవచ్చనీ తెలియ చెప్పే ఒక సందేశం; ఇక రెండోది, వ్యాసాన్ని ''మొలకల వర్గం '' లో పెట్టే ఒక వర్గపు లింకు. (ఈ రెండవ భాగం ఇంగ్లీషు వికీపీడియా లో ఉంది గాని తెలుగు కూర్పులో ఇంకా లేదు. ఇంగ్లీషులో మొలకలు బాగా ఎక్కువై పోవడంతో మొలకల ఉప వర్గాల అవసరం వచ్చింది. తెలుగులో ఆ అవసరం ఇంకా రాలేదు. త్వరలో వస్తుందని ఆశిద్దాం) ప్రధాన మొలక వర్గం - {{tl|stub}} - పూర్తిగా నిండిపోవడంతో ఉప వర్గాల అవసరం ఏర్పడింది. ఇందువలన మొలకలను వెదకటం బాగా తేలక అయింది. మామూలుగా, మొలకల నామకరణ విధానం ఇలా ఉంటుంది ''విషయం-మొలక ''; మొలకల పూర్తి జాబితా కొరకు [[Wikipedia:Wikiproject Stub sorting/మొలకల రకాలు]] చూడండి. వ్యాసాలను మొలకలుగా గుర్తించేటపుడు, వీలయినంత ఖచ్చితంగా, నిర్దుష్టంగా చెయ్యండి —మిగిలిన సభ్యులకు మొలకను గుర్తించడంలో ఇది చాలా సహాయ పడుతుంది. ఒక వేళ వ్యాసం రెండు వర్గాల లోకి వసుంటే, రెండు టెంప్లేటులు వాడండి. రెండు కంటే ఎక్కువ వాడటం మాత్రం అంత మంచిది కాదు. ఒక ప్రధాన వర్గమంటూ లేని మొలక మీకు కనిపిస్తే, దానికి ఒక వర్గాన్ని సృష్టించండి. మొలకకు టాగు తగిలించడం ఎంత ముఖ్యమో, వర్గాన్ని సృష్టించడం కూడా అంతే ముఖ్యమైనది. మొలక బాగా విస్తరించాక, పూర్తి స్థాయి వ్యాసం అయ్యాక, దాని మొలక టాగును తొలగించాలి. మొలక సంబంధిత కార్య కలాపాలకు [[Wikipedia:WikiProject Stub sorting]] (shortcut [[WP:WSS]]) కేంద్ర స్థానం. ===ఒక చక్కని మొలక వ్యాసం ఎలా ఉండాలి=== ఒక మొలకను ప్రారంభించేటపుడు, దాని ప్రధాన ఉద్దేశ్యం విస్తరణ అని మీరు దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి. దానికి తగినట్లుగా, ఆ వ్యాసంలో విస్తరణకు వీలైనంత కనీస మాత్రపు సమాచరం ఉండే విధం గా చూడాలి. పుస్తకాల నుండి గానీ, [[YAHOO!]], [[Google]] వంటి సెర్చి ఇంజనుల నుండి గాని మీ తొలి సమాచారాన్ని సేకరించ వచ్చు. ఇతర మార్గాల నుండి సేకరించిన సమాచారాన్ని కూడా పొందు పరచ వచ్చు; ఆ సమాచారం సరి యైనదీ,[[Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్కోణం|నిష్పాక్షికమైనది]] అయి ఉండాలి. విషయాన్ని నిర్వచించడం తో మొలకను మొదలు పెట్టండి. కొన్ని సార్లు విషయాన్ని నిర్వచించడం అసాధ్యం; అటువంటప్పుడు విషయం గురించి స్పష్టమైన వివరణ ఇవ్వండి. ఉదాహరణకు ఆ స్థలం ఎందుకు ప్రసిధ్ధి చెందింది, ఫలానా వ్యక్తి గొప్పదనం ఏమిటి మొదలైనవి. తరువాత, ఈ ప్రాధమిక నిర్వచనాన్ని విస్తరించాలి. ఇంతకు ముందు సూచించిన పధ్ధతుల ద్వారా తగినంత సమాచారాన్ని సేకరించవచ్చు. కొన్ని వాక్యాలు రాసిన తరువాత వాటిలోని పదాలకు సంబంధిత అంతర్గత లింకులు పెట్టాలి. అనవసరంగా, అతిగా లింకులు పెట్టవద్దు; ఏమైనా సందేహాలుంటే, సరిచూడు మీట నొక్కి, ఒక పాఠకుడి దృష్టి తో వ్యాసాన్ని చదవండి. లింకులు అవసరం లేదనిపించిన చోట పెట్టకండి. వ్యాసాన్ని సమర్పించిన తరువాత అది ఎన్నో దశల గుండా ప్రస్థానం చెందుతుంది. ఎవరైనా సభ్యుడు దానిని విస్తరించవచ్చు, సరైన సమాచారం దొరికినపుడో, తీరుబడి గా ఉన్నపుడో మీరే దానిని విస్తరించవచ్చు. ===మొలకలను గుర్తించడం=== :[[:Category:మొలక]] ''ఉప వర్గాలు, వ్యాసాల జాబితా'' :[[:Category:మొలకలు]] :[[Wikipedia:ప్రసిధ్ధి చెందిన మొలకలు]] :[[Wikipedia:పొట్టి పేజీలు]] <!-- ===Locating stubs=== :[[:Category:Stub categories]] ''the main list of stub categories and of articles contained within them'' :[[:Category:Stubs]] ''deprecated, but still receives a few articles periodically'' :[[User:Triddle/stubsensor|Stubsensor]] ''a script which detects long articles with the stub tag attached to them and is used to organize periodic [[User:Triddle/cleanup|cleanup projects]]'' :[[Wikipedia:Most wanted stubs]] :[[Wikipedia:Shortpages]] ==Additional information== ===New stub categories=== If you identify a group of stubs that do not fit in an existing category, or if an existing stub category is growing too large and might be optimized by creating a narrower category, you might propose the creation of a new stub category. Proposed new stub types are debated at [[Wikipedia:WikiProject Stub sorting/Proposals]]. Before you start a new stub category, make sure you consider these six guidelines: #Is there a stub for this topic already? #:Check [[Wikipedia:WikiProject Stub sorting/Stub types|the list]]. #Will the new category be well-defined enough to help editors identify articles that they have the expertise to expand? #:Remember that using stubs categories is a way to facilitate article expansion. #Does the new category cover ground not covered by other categories, or create a well-defined subcategory that does? #:A new category might fit as a subcategory of more than one existing category, such as in the case of {{tl|Baseballbio-stub}}, which is a ''child'' of both {{tl|Sportbio-stub}} and {{tl|Baseball-stub}}. #Will there be a significant number of stubs in this category; are there enough article stubs to warrant this new type? #:Typically the threshold ranges from 100 to 300 articles. This threshold is waived if the stub category exists as a tool for use by a [[Wikipedia:WikiProject|WikiProject]]. In general any new category must have at least 60 articles. #Would your new category overlap with other categories? #:For example, geography stubs are sorted by country so you wouldn&#8217;t want to create mountain-stub or river-stub. #If you are breaking a subcategory out of a pre-existing category, will the new stub reduce the size of the parent category by a significant amount? #:This is not an absolute necessity, but it has been a driver for the creation of most of the existing stub categories. If you think you have satisfied these guidelines, propose the new stub category. If there are no objections within a week, you can go ahead and create the new stub category. ===Creating the stub template=== First, you will need to create the template which will be displayed on the articles which contain the stub. This should be named logically, following this model: ''Template:topic-stub''. For more information please refer to [[Wikipedia:WikiProject Stub sorting/Naming guidelines|this article]]. This is the basic format for new stub templates: <div> <table cellspacing="0" style="width;background:#C5FCDC"><tr> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em"><nowiki><div class="boilerplate" id="stub"> ''This [[A]]-related article is a [[Wikipedia:Stub|stub]]. You can [[Wikipedia:Find or fix a stub|help]] Wikipedia by [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} expanding it]''. </div>[[Category:B]] </nowiki></td></tr></table></div> You might find use in pasting this code into the new template and customizing it by inserting different text into it. Replacing the letters '''A''' and '''B''' as such: *A: The stub topic goes into this field. For example, ''Road''. The topic must have a developed article, and thus not be another stub. *B: This should be replaced by a proper category, so that the stub will automatically be listed together with other stubs of its kind. Continuing with the previous example, you would replace '''B''' with ''Road stubs'' or ''Road-related stubs''. When the page is saved, a new template will have been created. In this example, {{tl|road-stub}}. In the past, it was standard practice to add a small image to the stub template (the "stub icon"), but this is now discouraged, as it increases the strain on the Wikipedia servers. ===Creating the stub category=== Next, you will need to create a category to hold the articles which will have the new stub tag attached to them. ''Do this before you add your new template to any articles.'' To start editing it, you should follow the red category link on the stub template you have created. In this case, it would appear as [[:Category:Road stubs]]. Here's the basic format for stub categories: <div> <table cellspacing="0" style="width;background:#C5FCDC"><tr> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em"><nowiki> <div class="boilerplate" id="stub">{{Stub Category|article=[[A]]s or [[A]]|newstub=B|category=C}}</div> </nowiki></td></tr></table></div> *A: Insert the description of the category here. In this case it would be ''roads'', you can expand the description by adding additional terms. So you could, for example, add ''road transportation''. *B: Insert the name of the new stub here. *C: Insert the name of an appropriate higher level category, for this example it would be ''road transport stubs''. If you have broken your new stub out from an existing stub category, it would be advisable to list this category here. This syntax does four things, it: # adds the [[:Category:Road stubs]] to [[:Category:Stubs]] # provides a description of the category # displays the stub text # inserts this category into a higher level category, in this case the ''Category:Road'' stubs will be a member of ''Category:Road transport''. So, in this example, the formatting would look like this: <div> <table cellspacing="0" style="width;background:#C5FCDC"><tr> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em"><nowiki> <div class="boilerplate" id="stub">{{Stub Category|article=[[Road]]s or [[Road Transport]]|newstub=Road-stub|category=Road transport}}</div> </nowiki></td></tr></table></div> In order to increase the categories effectiveness and visibility, it's generally advisable to add your category to several categories. For example, this would add it to the Roads category: <div> <table cellspacing="0" style="width;background:#C5FCDC"><tr> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em"><nowiki> <div class="boilerplate" id="stub">[[category:Roads]]</div> </nowiki></td></tr></table></div> When you are done, it is important that you make sure that the new stub and the new stub category are linked correctly to other categories. Using the ''road-stub'' as an example, the ''road-stub category'' needs to be a member of [[:Category:Stub categories]] (because it's a stub category) and [[:Category:Roads]] (because it's a category consisting of roads). If your new category has been made from part of an existing stub category or categories, these should also be listed here (so, for example, [[:Category:France geography stubs]] should be part of [[:Category:France-related stubs]] and [[:Category:Europe geography stubs]]). At this point, you should add the new stub category to this list: [[Wikipedia:WikiProject Stub sorting/Stub types]] Once the new stub category is approved by the [[WP:WSS]] (which should normally be done before it is created), to make clear that it underwent the mandatory revision proccess and was approved by means of consensus, add the {{tl|WPSS-cat}} template to the category page. If you have doubts or comments regarding any part of the process, don't hesitate to address them [[Wikipedia talk:WikiProject Stub sorting|here]]. [[Category:WikiProject Stub sorting|Stub]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3650;&#3588;&#3619;&#3591;]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1576;&#1584;&#1585;&#1577;]] [[be:&#1042;&#1110;&#1082;&#1110;&#1087;&#1101;&#1076;&#1099;&#1103;:&#1053;&#1072;&#1082;&#1110;&#1076;]] [[ca:Viquipèdia:Esborrany]] [[cs:Wikipedie:Pahýl]] [[da:Wikipedia:Udvide en stub]] [[de:Wikipedia:Stub]] [[es:Wikipedia:Encontrar o fijar un esbozo]] [[eo:Vikipedio:Trovi aux ripari stumpon]] [[fo:Wikipedia:Stubbi]] [[fr:Wikipédia:Bouchon]] [[ga:Vicipéid:Stumpa]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1511;&#1510;&#1512;&#1502;&#1512;]] [[ia:Wikipedia:Stub]] [[id:Wikipedia:Tulisan rintisan]] [[is:Wikipedia:Stubbar]] [[it:Wikipedia:Stub]] [[ja:Wikipedia:&#12473;&#12479;&#12502;]] [[jv:Wikipedia:Stub]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#53664;&#47561;&#44544;]] [[ku:Wîkîpediya:&#350;itl]] [[kw:Wikipedia:Stokk]] [[ms:Wikipedia:Rencana stub sempurna]] [[nds:Wikipedia:Stubben]] [[nl:Wikipedia:Beginnetje]] [[no:Wikipedia:Stubb]] [[pl:Wikipedia:Zal%C4%85%C5%BCek artyku%C5%82u]] [[pt:Wikipedia:Esboço]] [[ro:Wikipedia:G&#259;se&#351;te &#351;i repar&#259; un ciot]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1041;&#1086;&#1083;&#1074;&#1072;&#1085;&#1082;&#1072; &#1089;&#1090;&#1072;&#1090;&#1100;&#1080;]] [[simple:Wikipedia:Stub]] [[sk:Wikipédia:Stub]] [[sl:Wikipedija:&#352;krbina]] [[sq:Wikipedia:Gjej_ose_rregullo_nj%C3%AB_cung]] [[sv:Wikipedia:Stumpartikel]] [[tl:Wikipedia:Maghanap o magkumpuni ng stub]] [[tr:Wikipedia:Madde tasla&#287;&#305;]] [[vi:Wikipedia:Bài m&#7899;m]] [[wa:Wikipedia:Djermons]] [[zh:Wikipedia:&#23567;&#20316;&#21697;]] [[zh-min-nan:Wikipedia:Phí]] --> Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి 3114 8543 2005-08-16T08:46:42Z Chaduvari 97 {{guideline}} {{Shortcut|[[WP:D]] or [[WP:DAB]]}} ==మార్చు పేజీ చూడండి== <!-- :''For style guidelines, see [[Wikipedia:Manual of Style (disambiguation pages)|Manual of Style (disambiguation pages)]]'' '''Disambiguation''' in Wikipedia and [[Wikimedia]] is the process of resolving ''ambiguity''&mdash;meaning the conflicts that occur when articles about two or more different topics have the same "natural" title. In other words, disambiguations are types of turnpikes that lead to different meanings of a related word. Wikipedia thrives on the fact that making links is simple and automatic: as you're typing in an edit window, put brackets around [[Mercury]] (like this: <nowiki>[[Mercury]]</nowiki>) and you'll have a link. But were you intending to link to Mercury the [[Mercury (element)|element]], the [[Mercury (planet)|planet]], the [[Mercury (automobile)|automobile brand]], the [[Mercury Records|record label]], the [[Project Mercury|NASA manned-spaceflight project]], or the [[Mercury (mythology)|Roman god]]? Disambiguation should not be confused with the [[Wikipedia:Merge|merging]] of [[Wikipedia:Duplicate articles|duplicate articles]] (articles with different titles, but regarding the very same topic, for example "Gas Turbine" and "Gas turbine", or "loo" and "restroom"). __TOC__ Two different methods of disambiguating are discussed here: '''disambiguation links''' and '''disambiguation pages'''. In the first case, an article discussing one particular meaning of a term has a link at the top (or, rarely, at the bottom) pointing the user to another page with a similar title. A ''disambiguation page'' contains no article content, only links to other Wikipedia pages. ==When to disambiguate== Disambiguation serves a single purpose: to let the reader choose among different pages that might reside under the same title. Do not disambiguate, or add a link to a disambiguation page, if there is ''no risk of confusion''. Ask yourself: When a reader enters this term and pushes "[[Wikipedia:Go button|Go]]", what article would they realistically be expecting to view as a result? Disambiguation pages are not search indices &mdash; do not add links that merely contain part of the page title where there is no significant risk of confusion. ==Pages titles with multiple uses need Disambiguation links== When a user searches for a particular term, they may have something else in mind than what actually comes up. In this case, a friendly link to the alternate article is placed at the top. For example, the article [[Star Wars]] is about the movie series, but it has a link saying :''For the missile defense system, see [[Strategic Defense Initiative]]'' Note that this is because "Star Wars" was a (derogatory) term for the SDI. The article [[Star]] has no such link. If there is more than one such alternative page, create a link to a disambiguation page (see below). One of the templates shown below may be used, or a custom message such as :''Bach redirects here. For other uses, see [[Bach (disambiguation)]]'' which appears on the [[Johann Sebastian Bach]] page. Don't [[Wikipedia:Piped link|pipe]] the link; leave the linked article title as is. One can also disambiguate at the bottom of the article like this: :<nowiki>----</nowiki> :<nowiki>'''Horse''' is also a [[slang]] term for the [[recreational drug]] [[heroin]].</nowiki> Some editors believe this makes them harder to find, however. === Templates for Disambiguation Links === A number of [[Wikipedia:templates|templates]] have been created to ensure a common appearance of disambiguation links: *{{tl|Otheruses}} :<span class="dablink">''For other uses, see [[ArticleName (disambiguation)]].''</span> *{{tl|Otheruses2}} : <span class="dablink">''For other uses, see [[ DifferentArticleName (disambiguation)]].''</span> *{{tl|Otheruses3}} to add one or two links :<span class="dablink">''For other uses, see [[DifferentArticleName]] or [[AnotherArticleName]].''</span> *{{tl|Otheruses-number}} for year pages : <span class="dablink">''This article is about the year. For other uses, see [[ArticleName (number)|number 1492]].''</span> *{{tl|Otherplaces}} :<span class="dablink">''For other places with the same name, see [[ArticleName (disambiguation)]].''</span> *{{tl|Otherplaces2}} <div class="dablink"> :''For other places with the same name, see [[DifferentArticleName (disambiguation)]].'' </div> ==Disambiguation pages== These have links only, like this: '''Blah''' may mean: *[[Blah (book)]] *[[Blah (movie)]] *[[Blah (video game)]] A disambiguation page may have a name like [[Blah (disambiguation)]] or may be named after the general term [[Blah]]; see [[#Page naming|page naming]], below. Style for disambiguation pages is detailed at [[Wikipedia:Manual of Style (disambiguation pages)]]. Highlights: *Put the article title in bold as an intro *Start each line with the link to the target page *Don't wikilink any other words *Only include references to related subject articles if the term in question actually is described on that page (for example, [[Canton]] legitimately has a link to [[Flag terminology]]) *Include the template {{tl|disambig}} at the bottom. You may want to disambiguate on the same page: *''TITLE'' and ''Title'' *''Title'' town and ''Title'' township ===What NOT to put on disambiguation pages=== The considerations of [[what Wikipedia is not]] are not magically invalidated for disambiguation pages. Dictionary definitions don't belong here, nor do lists of articles of which the disambiguated term forms a part of the article title. If there is a separate list article, however, it makes sense to have a link to it in a "See also" section; for example, [[List of people whose first name is Michael]] should have a link from [[Michael]]. Disambiguation pages are not intended for games of "[[Free association (psychology)|free association]]". Please use them carefully and only when needed. Disambiguation descriptions should not be created for subjects whose only articles are only on pages of sister projects, even if the disambiguation page already exists (e.g., the [[Wikipedia:Disambiguation/Sep11|poll on 9/11 victims]]). However, there are templates for linking to Wiktionary; see [[Wikipedia:How to link to Wikimedia projects#Wiktionary]]. Subjects which have articles on both Wikipedia and sister projects are, of course, fine. ====Examples==== On a page called ''Title'', generally do not disambiguate: * ''Title'' County * ''Title'' City * ''Title'' Hospital * ''Title'' University "''Title'' Island", "''Title'' River" or "River ''Title''" may be worth listing in cases where the "Island"/"River" part is often omitted. In most cases, do not list names of which ''Title'' is a part, unless the persons are very frequently referred to simply by their first or last name (e.g. [[Galileo]], [[Shakespeare]]). ===TLAs=== Pages of common two and three letter abbreviations group series of possible expansions for the letters, such as [[chemical symbol]]s, similar to disambiguation pages. These should be expanded beforehand. Such pages facilitate navigation and replace disambiguation pages. See '''[[Wikipedia:Disambiguation and abbreviations]]''' for details. ===Multi-stub pages=== * '''Sections on one page''': Several small articles of just a paragraph or so each can co-exist on a single page, separated by headings. Although this is a disambiguation page, the disambiguation notice should not be put here as the page doesn't link to other articles with similar title. But as each [[wikipedia:section|section]] grows, there comes a point where each meaning must have a page of its own. Although a few pages (such as [[bug (disambiguation)]]) rely on this principle, it has become more common on Wikipedia for each subject to get a separate page for its own stub. ===Issues=== In general, inline descriptions are problematic because links to disambiguation pages should be avoided, so they are likely to be neglected for lack of visibility. Common misspellings should only be listed if you would redirect to the correct title if there were no other disambiguations, and as noted above, only if the articles exist or should be written and there is a real risk of confusion, e.g., [[Kington (disambiguation)|Kington]] could include a link to [[Kingston (disambiguation)|Kingston]]. Misspellings on disambiguation pages can be listed in a separate section "Common misspellings" or "see also". Links to misspellings should not be added when no other disambiguation takes place, unless they are notable enough to be added inline in the article. ==Redlinks== Adding links to non-existent articles ("redlinks") should be done with care. There is no need to brainstorm all occurrences of the page title and create redlinks to articles that are unlikely ever to be written, or if they are, likely to be removed. For example, quite a few names will show up as song titles, but with few exceptions, we usually do not write articles about individual songs, so there is no point in linking to them. If you must add this type of information, be sure to link to at least one existing article (band, album, etc.). A good guideline for the inclusion of a redlink is when an article links to the ambiguous article (a list of links to an article can be obtained using [[Wikipedia:What links here|Special:What links here]]) with none of the disambiguation options in mind. ==Page naming== Some topics have a '''primary topic''' which editors agree is the primary meaning for the term ([[Rome]], for example). In this case the disambiguation page is named [[Rome (disambiguation)]], and the primary topic keeps the topic word or phrase. Ensure that the disambiguation page links not to the primary meaning, but to an unambiguous meaning ([[Rome, Italy]] rather than [[Rome]], for example). The ambiguous meaning might [[Wikipedia:redirect|redirect]] to the unambiguous meaning, or visa versa. In other cases, where there is no such consensus, disambiguation pages are named after the topic itself ([[Table]], for example). ===Topic page naming=== For creating the specific topic pages, a few options are available. If there's an alternate name or more complete name that is equally clear, that can be used. For example, [[Java programming language]], [[Titan rocket]]. Otherwise, a disambiguating word or phrase can be added in parentheses. The word or phrase in parentheses should be one of two things: a generic noun describing what the specific title is an instance of (for example, [[Mercury (element)]], [[Seal (mammal)]]); or the ''subject'' or ''context'' to which the term applies (for example, [[Union (set theory)]], [[Inflation (economics)]]). Rarely, an adjective describing the title can be used, but in this case it's usually better to rephrase the title to avoid parentheses. If there's a choice between using a short phrase and word with context (for example, "Mathematical analysis" vs. "Analysis (mathematics)", there is no hard rule about which is preferred, and one can often create both, one redirecting to the other. A special case of using a "context" to disambiguate is when the context is a book or other creative work, such as with articles about fictional characters. However, we don't really want lots of twisty little stubs about fictional characters: [[Wikipedia:Guide to writing better articles#Check your fiction|check your fiction]]. If there is a choice between disambiguating with a generic term or with a context, choose whichever is simpler. For example "mythology" rather than "mythological figure". Use the same disambiguating phrase for topics within the same context. To conform to our normal [[wikipedia:naming conventions|naming conventions]], the phrase in parentheses should be treated just as any other word in a title: normally lowercase, unless it is a proper noun that ''always'' appears capitalized even in running text (such as a book title). For more on which word or phrase to insert in the parentheses, see [[Wikipedia:Naming conventions]] and [[Wikipedia talk:Naming conventions]]. ==Fixing links to disambiguated topics== '''A code of honor for creating disambiguation pages is to fix the mis-directed links that will be created when the disambiguation page is made.''' Before creating a disambiguation page, click on "What links here" to find all the pages that link to the page you are about to change. Make sure those pages are fixed or that they won't be adversely affected before you do the split. Rather than doing this manually, there is a tool to facilitate this in the [http://sourceforge.net/projects/pywikipediabot/ Python Wikipedia Robot], occasionally run by e.g. [[User:Robbot]]. The bot offers to update links to choices listed on the disambiguation page. Bots are one of the reasons for limited number of links in the [[Wikipedia:Manual of Style (disambiguation pages)]]. == Links to disambiguation pages == There is rarely any need for links directly to disambiguation pages&mdash;except from the primary topic, if any&mdash;in most cases links should point to the article that deals with the specific meaning intended, and not to a disambiguation page. Before making a page into a disambiguation page one should first look at each page that links to it (using the "pages that link here" feature of the software) and correct the links as appropriate. Of course, the whole point of making a disambiguation page is so that accidental links made to it will make sense, so it's not a major problem if there are still links to it. The Wikipedia software has a feature that lists "[[special:Lonelypages|orphan]]" pages; that is, pages that no other page links to. But for disambiguating pages, that's perfectly correct: we usually want pages to link to the more specific pages. So, in order to make the orphans list more useful by not cluttering it with intentional orphans, disambiguation pages are linked from either *[[Wikipedia:Multiple-place names|Multiple-place names]] for place names *[[wikipedia:Links to disambiguating pages|Links to disambiguating pages]] or [[Wikipedia:Links to (disambiguation) pages|Links to (disambiguation) pages]] for other such pages. *People are also included on [[Wikipedia:Non-unique personal name|Non-unique personal name]]. [[Special:Whatlinkshere/Template:Disambig]] (previously "[[Special:Whatlinkshere/MediaWiki:Disambig]]") could list all disambiguation pages, but the Wiki software limits the number of results listed to 500 in order to reduce technical strain on the servers. The [[:Category:Disambiguation]] provides a complete list, but it is also hard on the servers (given that we have over 7,000 of them). If you create a disambiguation page, put a link to it in one of those pages as appropriate. If you must link to a disambiguation page (instead of a specific meaning), link to a redirect to the disambiguation page that includes the text "(disambiguation)", e.g. [[America (disambiguation)]]. This helps in distinguishing accidental links to the disambiguation page from intentional ones. == Interlanguage links == Pure disambiguation pages should only contain interlanguage links if a similar problem of disambiguation exists in the target language; that is, they should not point to a single meaning from the list of meanings but to another disambiguation page. == See also == * [[Wikipedia:Disambiguation pages with links]], an active Wiki fixup project * [[Wikipedia:Disambiguation and abbreviations]] * [[Wikipedia:Contributing FAQ]] * [[Wikipedia:Policies and guidelines]] * [[Wikipedia:Offline reports/This is one of the most linked to disambiguation pages]] [[Category:Disambiguation| ]] [[af:Wikipedia:Dubbelsinnigheid]] [[als:Wikipedia:Begriffsklärung]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1055;&#1086;&#1103;&#1089;&#1085;&#1080;&#1090;&#1077;&#1083;&#1085;&#1072; &#1089;&#1090;&#1088;&#1072;&#1085;&#1080;&#1094;&#1072;]] [[cs:Wikipedie:Rozcestníky]] [[da:Wikipedia:Links til sider med flertydige titler]] [[de:Wikipedia:Begriffsklärung]] [[el:&#914;&#953;&#954;&#953;&#960;&#945;&#943;&#948;&#949;&#953;&#945;:&#913;&#960;&#959;&#963;&#945;&#966;&#942;&#957;&#953;&#963;&#951;]] [[eo:Vikipedio:Apartigiloj]] [[es:Wikipedia:Página de desambiguación]] [[et:Vikipeedia:Täpsustuslehekülg]] [[fi:Wikipedia:Täsmennyssivu]] [[fr:Aide:Homonymie]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1508;&#1497;&#1512;&#1493;&#1513;&#1493;&#1504;&#1497;&#1501;]] [[hr:Wikipedia:Disambiguation]] [[hu:Wikipédia:Egyértelm&#369;sít&#337; lapok]] [[ia:Wikipedia:disambiguation]] [[id:Wikipedia:Disambiguasi]] [[is:Wikipedia:Aðgreiningarsíður]] [[it:Wikipedia:disambiguazione]] [[ja:Wikipedia:&#26326;&#26151;&#12373;&#22238;&#36991;]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#46041;&#51020;&#51060;&#51032;&#50612; &#54168;&#51060;&#51648;]] [[lb:Wikipedia:Homonymie]] [[lt:Wikipedia:Nukreipiamieji]] [[nb:Wikipedia:Flertydige titler]] [[nds:Wikipedia:Begreepkloren]] [[nl:Wikipedia:Doorverwijspagina]] [[nn:Wikipedia:Fleirtyding]] [[pl:Wikipedia:Strony ujednoznaczniaj&#261;ce]] [[pt:Wikipedia:Desambiguação]] [[ro:Wikipedia:Dezambiguizare]] [[simple:Wikipedia:Disambiguation]] [[sl:Wikipedija:Razlo&#269;itev]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1042;&#1080;&#1096;&#1077;&#1079;&#1085;&#1072;&#1095;&#1085;&#1072; &#1086;&#1076;&#1088;&#1077;&#1076;&#1085;&#1080;&#1094;&#1072;]] [[sv:Wikipedia:Gaffelsida]] [[uk:Wikipedia:&#1041;&#1072;&#1075;&#1072;&#1090;&#1086;&#1079;&#1085;&#1072;&#1095;&#1085;&#1110;&#1089;&#1090;&#1100;]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3585;&#3634;&#3619;&#3649;&#3585;&#3657;&#3588;&#3623;&#3634;&#3617;&#3585;&#3635;&#3585;&#3623;&#3617;]] [[zh:Wikipedia:&#28040;&#38500;&#27495;&#20041;]] --> Image:తాటిచెట్టు .jpg 3115 21767 2006-04-08T15:32:02Z Mpradeep 50 Uploading an image of taTiceTTu, we can keep this in an essay which describes the tree. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:తలంబ్రాలు చెట్టు.jpg 3116 21766 2006-04-08T15:30:47Z Mpradeep 50 This very popular tree in Andhra, We need an essay for this. Isn't it? [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Mashroom rock.jpg 3117 21765 2006-04-08T15:30:42Z Mpradeep 50 This is very famous rock, in University of Hyderabad campus. This is so famous that this rock is on the official guide book of university. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:గచిబౌళి స్టేడియము.jpg 3118 21764 2006-04-08T15:30:36Z Mpradeep 50 This is a kind of rare photo of gachibowly, as this is photographed from the back side of stadium. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:దిగుడుబావి.jpg 3119 21763 2006-04-08T15:30:32Z Mpradeep 50 This sets a good example for our old style diguDu baavulu. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Deforestation.jpg 3120 21762 2006-04-08T15:30:28Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Lilly.jpg 3121 21761 2006-04-08T15:30:23Z Mpradeep 50 Is this lilli flower? [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Rose.jpg 3122 21760 2006-04-08T15:30:17Z Mpradeep 50 The famous red rose. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] User talk:Chavakiran 3123 25408 2006-05-15T22:48:15Z 217.153.83.162 Hi, Welcome back!! Have fun --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:46, 12 August 2005 (UTC) Thanks closer to 1000. Great! We will again find a place in wiki mail page :-) Tamil is at 860 :) Hindi 1300, Sanskrit 1200 Go wiki go. == Vision statement == Hey Kiran, Thats a very nice vision for telugu wiki. Can you translate it into telugu and then we will put it up for discussion and then we can have it in someplace where it is highly visible. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:40, 17 August 2005 (UTC) == Re: [[:en:User talk:Mxn#Telugu wiki, A thanks|Telugu wiki, A thanks]] == I translate [[m:Wikimedia News|Wikimedia News]] into Vietnamese, and I noticed that the Telugu Wikipedia had reached 1,000 articles. (Congratulations on that!) Apparently the 1,000<sup>th</sup> article was [[వినాయకుడు]], which I discovered was about [[:en:Ganesha|Ganesha]]. I make a habit of adding interwiki links on articles that receive attention&nbsp;&ndash; in this case, because it&rsquo;s your milestone article. &ndash;&nbsp; [[:en:User:Mxn|Minh Nguyễn]] <small class="plainlinks">([[:en:User talk:Mxn|talk]], [[Special:Contributions/Mxn|contribs]], [http://mxn.f2o.org/index.html blog])</small> 03:42, 18 August 2005 (UTC) ==Note== * left a note for you [[Talk:నానాటి బతుకు తాత్పర్యము|here]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:50, 19 August 2005 (UTC) ==Sandboxes== Hi Kiran, you can create your own personal sandbox <nowiki> by creating files like User:Chavakiran/Sandbox1 ,2,3 etc</nowiki>. Wiki handles "sanbox-Chavakiran" and "User:Chavakiran/Sandbox" differently. In the former case it thinks that it is an article and in the latter case it is treated as an userpage according to namespace conventions. If you want I can move those sanboxes you are working into you user pages so that you can go ahead. For example see my sandboxes at [[User:వైఙాసత్య]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:41, 20 August 2005 (UTC) == Adminship Nomination == Hey Kiran, I have nominated you for Adminship. Indicate you acceptance here. '''[{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/Chavakiran|action=edit}} మీ మద్దతు ఇక్కడ తెలుపుము] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:03, 25 August 2005 (UTC) : Hi Kiran, Congratulations!!! you are a sysop now. Happy Wikiing --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:58, 2 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) : Congrats, Kiran!--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 12:39, 2 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==User comments== Hi Kiran, Please leave the commnents to new users (any user) in their User_talk pages instead of User pages lest some people may find it as an invasion of private space (though technically it is not) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:18, 8 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Sure Thank you [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 05:20, 9 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == సమయానికి అందించారు! == సరిగ్గా సమయానికి - రామారావు వర్ధంతి నాటికి - మీరు టాంకు బండు విగ్రహాలు బొమ్మలు, పేజీలు అప్‌లోడు చెయ్యడం చాలా సందర్భోచితంగా ఉంది. వాటి వరుసలో ఆయనా ఉండదగినవాడే! మంచిపని చేసారు, అభినందనలు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:55, 13 జనవరి 2006 (UTC) :Thank you. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 11:08, 15 జనవరి 2006 (UTC) ==Translation request== '''Greetings'''! Can you help me translate the English words in [http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%9C_%E0%B0%8F%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B0%BF this article] into the Telugu language? If you are not a Christian, then can you at least help me translate the "sub-titles" of the article? Your help would be gratefully appreciated. -- Regards, [[zh:User:Jason Lee|Jason]] 7 March 2006. ==Katowice== Hello.I'm wikipedia redactor form Poland. I have a one question. Could You make translation article about en:Katovice into Your native language? Just a few sentences. There is a source in [[en:English]] and in a few other languages in interwiki. Katowice is a one of the major cities of Poland. Please do it. Best Regards [[pl:user:Stimoroll]] శ్రీహరిదాస సంకీర్తన స్రవంతి 3124 8506 2005-08-12T22:10:24Z Sree Sistla 102 సద్భక్తిసహిత సంగీతజ్ఞానమే జీవన్ముక్తి సాధనము శ్రీహరిభక్తి రసధునికి సుస్వాగతము  ఎందరో మహానుభావులు అందరికి వందనములు ! భగవదనుగ్రహమువల్ల శ్రీహరిదాస సంకీర్తనములు (నాలుగు భాగములు) సంకలనము చేయబడినవి: [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIvishnu-sahasra-nAma-saMkIrtana-lyrics.htm శ్రీవిష్ణుసహస్ర నామావళి భావార్థము] సంకీర్తనల రూపములో [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIhari-padamulu-Telugu-lyrics.htm శ్రీహరిదాస పదములు] సంకీర్తనల రూపములో: [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIhari-gIta-Telugu-lyrics.htm శ్రీహరిగీతార్థము] ధారావాహికముగా సంకీర్తనల రూపములో [http://www.sistla.org/Srihari-Lyrics/SrIhariweb/SrIhari-Bakti-tattva-%20gAnaM-Telugu-lyrics.htm శ్రీహరిభక్తితత్త్వము-మొదటిభాగము] సంకీర్తనల రూపములో చూడగలరు. నేను కవిని గాను గాయకుడను గాను. కాని భగవదనుగ్రహముచే ఈకీర్తనసంపుటిని అనామకుడనైన నేను కాకతాళీయముగ రచించడమైనది. భగవద్ప్రేరణ లేకుండ జరిగేదేదిలేదు. ఇందులో నాప్రతాపమేమి లేదు. ఈకీర్తనల సంపుటి బ్రహ్మార్పణమే. నాదునికి మనికి కులుకు తళుకులన్ని ఆభగవంతుని సంకల్పాలేగ. నేచేసిన కృషి చంద్రునికొక నూలు ప్రోగు వంటిదే. ఈకీర్తలందలి భావస్ఫూర్తి భగవంతునిచలవే. ఇక తప్పులన్ని నాదజ్ఞానజనితములే. పండితులు సంగీత విద్వాంసులు తప్పులమన్నించమని నాప్రార్థన. కర్మణ్యేవాధికారస్తే మా ఫలేషు కదాచ మా కర్మఫలహేతు ర్భూర్మా తే సంగోऽస్త్వకర్మణి || ఓం తత్సత్ బ్రహ్మార్పణం శిష్ట్లా శ్రీరామచంద్ర మూర్తి తెలుగు శాసనాలు 3125 8512 2005-08-13T07:42:06Z వైఙాసత్య 58 {{తెలుగు శాసనాలు}} శాసనాలు <!-- Pages from India's history What is India offers books that provide invaluable source material to scholars pursuing India studies. These books are transcribed from authoritative volumes brought out by the Archaeological Survey of India. This is an exclusive What is India service, not available on any other website. South Indian Inscriptions (Texts) Volume 10 contains Telugu inscriptions from Andhra Pradesh. It was edited by Kalaprapurna J Ramayya Pantulu and N Lakshminarayan Rao and first published in 1948, this scholarly series compiles inscriptions from the region then known as the Madras presidency. It contains inscriptions of Vishnukundins, Eastern Chalukyas, Western Chalukyas, Rashtrakutas, Cholas, Kakatiyas, Reddis, Early Cholas of Renadu, Vaidumbas, Chindas, Eastern Gangas, Gajapathis, Qutb-Shahis of Golkonda, Moghuls, and smaller miscellaneous dynasties. Volume 10 : Telugu Inscriptions from Andra Pradesh Edited by Kalaprapurna J Ramayya Pantulu and N Lakshminarayan Rao and first published in 1948, this scholarly series compiles inscriptions from the region then known as the Madras presidency. We have transcribed the book from its 1986 reprint. The series covers inscriptions in three languages: Tamil, Telugu and Kannada. In Volume 10, which you can access here, you will find texts of 781 Telugu inscriptions copied between 1904 and 1928. We provide the English commentary; those keen on scrutinizing the Telugu portions will still have to refer to the print version. The South Indian Inscriptions series is issued by The Director (Epigraphy), Mysore 570 005, on behalf of The Director-General, Archaeological Survey of India. What is India thanks the Archeological Survey of India for kind permission to publish this book online. --> Template:తెలుగు శాసనాలు 3126 8513 2005-08-13T07:48:00Z వైఙాసత్య 58 {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #DDF2FB; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #ccf; text-align: center;" | '''తెలుగు శాసనాలు''' |- | [[విష్ణుకుండినుల శాసనాలు|విష్ణుకుండినులు]] |- | [[తూర్పు చాళుక్యుల శాసనాలు|తూర్పు చాళుక్యులు]] |- | [[పశ్చిమ చాళుక్యుల శాసనాలు|పశ్చిమ చాళుక్యులు]] |- | [[రాష్ట్రకూటుల శాసనాలు|రాష్ట్రకూటులు]] |- | [[ఇతర వంశముల శాసనాలు|ఇతర వంశములు]] |- | [[సామ్రాజ్య చోళుల శాసనాలు|సామ్రాజ్య చోళులు]] |- | [[కాకతీయుల శాసనాలు|కాకతీయులు]] |- | [[రెడ్డి రాజుల శాసనాలు|రెడ్డి రాజులు]] |- | [[రేనాటి చోళుల శాసనాలు|రేనాటి చోళులు]] |- | [[వైడుంబుల శాసనాలు|వైడుంబులు]] |- | [[చిందుల శాసనాలు|చిందులు]] |- | [[తూర్పు గాంగుల శాసనాలు|తూర్పు గాంగులు]] |- | [[గజపతుల శాసనాలు|గజపతులు]] |- | [[కుతుబ్‌షాహీల శాసనాలు|కుతుబ్‌షాహీలు]] |- | [[మొఘల్‌ సామ్రాజ్య శాసనాలు|మొఘల్‌ సామ్రాజ్యము]] |- | [[సూచిక I]] |- | [[సూచిక II]] |- |} విష్ణుకుండినుల శాసనాలు 3127 14374 2005-11-15T05:55:31Z వైఙాసత్య 58 {{తెలుగు శాసనాలు}} #([[ఆ.రి.నెం.]] 581 1925వ సంవత్సరము) :*[[గుంటూరు]] జిల్లా, [[సత్తెనపల్లి]] తాలూకా, [[వేల్పూరు]] లోని రామలింగస్వామి దేవాలయము ప్రవేశము దగ్గర ఉన్న ఒక తెల్లని పాలరాతి స్థంభము మీద :*తేదీ నిర్ధారితము కాలేదు. :*ఇది ఇప్పడి వరకు కనుగొనిన ఈ వంశము యొక్క ఏకైక శిలాశాసనము. ఇది ధ్వంసమైనది మరియు అసంపూర్ణమైనది. కేవలము వంశము యొక్క పేరు విష్ణుకుండి మరియు ప్రభువు మాధవవర్మ యొక్క పేరు కనిపించుచున్నవి. [[Category:తెలుగు శాసనాలు]] లక్ష 3128 9607 2005-08-24T21:08:26Z వైఙాసత్య 58 '''లక్ష''' (లేదా ''ల్యాక్‌'') [[సాంప్రదాయ సంఖ్యా మానము]]లోని ఒక కొలత. [[భారత దేశము]] మరియు [[బంగ్లాదేశ్‌]]లలో ఇప్పటికీ దీనిని చాలా విరివిగా ఉపయోగిస్తారు. ఒక లక్ష, వంద [[వేలు|వేలకు]] సమానము. వంద లక్షలు కలిపి ఒక [[కోటి]] అవును. భారత దేశము కాక తక్కిన ప్రపంచములో సాధారణముగా ఉపయోగించే పద్దతికి భిన్నముగా, ఈ సాంప్రదాయ సంఖ్యా మానము ప్రకారము అంకెల మధ్య విభాజకాలు వేరే పద్దతిలో ప్రవేశపెడతారు. ఉదాహరణకు, 3 [[మిలియన్లు]] (30 లక్షలు) ఈ విధముగా వ్రాయబడును 30,00,000. ==చూడండి== *[[భారతీయ సంఖ్యా మానము]] Wikipedia:సహాయ కేంద్రం 3129 25429 2006-05-18T02:58:03Z Shashikanth 400 Adding my name to Wikipedian list {{HD header}} ==నమస్కారములు== నాకింకా బోధపడటలేదు! నేనేవిధముగా సహాయపడాలో మీరే చెప్పండి. ద్రవ్యసహాయము మాత్రము చెయ్యలేను (రిటైర్ అయిన కారణముచే). శ్రేయోభిలాషి శిష్ట్లా శ్రీరామచంద్ర మూర్తి :నమస్కారము శ్రీరామచంద్ర మూర్తి గారు, :మీ లాంటి పెద్దవారు ఇక్కడ ఉండుటయే మహా భాగ్యము. మీ సహాయము ఈ మహత్తర బృహద్‌ కార్యానికి ఎంతైనా అవసరము. మీరు ఏ విధముగా సహాయము చేయవచ్చొ తెలుసుకొనుటకు [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]లో "కలసి పనిచేద్దాం రండి" విభాగము చూడండి. :తెలుగులో ఇంకా సహాయ పేజీలు పూర్తిగా తర్జుమా చేయలేదు. కావున మీరు [http://en.wikipedia.org/wiki/Help:Contents ఆంగ్ల సహాయ పేజీలు] కూడా చూడవచ్చు. :ధన్యవాదములు :వైఙాసత్య ==Why should we edit the pages written by somebody.== asalu naku ee site em cheyalo ardham kavadam ledhu, verokaru rasina articles ni edit cheyadam dheniki.. asalu Because we believe 1. Nobody is perfect, but at the same time there is something we can contribute as a personal leve, when combined with a group of contributions we will move towards perfection. 2. If you are not interested in editing some others articles, WELCOME write your own articles and obsrve how they are edited (if so) and I hope then u will get an answer of why articles should be edited and how they improve after edit after edit. Regards, Kiran [[user:chavakiran]] [[Category:వికీపీడియా సహాయం|సహాయ కేంద్రం]] == తెలుగు వికిపీడియా == సభ్యులకు నమస్కారములు. ఆకౌంటు ఆనే పదం బదుల ఖాతా అంటే బాగా ఉంటుందేమౌ!!!!!!! : అవునండీ ఇలా చాలా సూచనలు వచ్చాయి కాని ఎదీ ప్రస్తుత సందర్భములో ఖచ్చితముగ సరిపోక అలాగే ఉంచేశాము. కానీ మిగతా సభ్యులు ఖాతాకు మార్చడానికి అనుకూలిస్తే నాకేమీ అభ్యంతరము లేదు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:47, 27 నవంబర్ 2005 (UTC) == unable to type the matter in telugu == i have joined this site recently and i would like to type the matter in telugu and also i would like to post something for discussions but unable to do it. please help in this. sailaja :Welcome to Telugu Wikipedia. The simplest way is to go to this URL... http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html. It is a simple and highly useful tool called Padma. It converts (transliterates) whatever you type in English, into Telugu. Then copy that Telugu text and paste it wherever you want. It is provided by V Nagarajuna. :If you are using Firefox brouser, you can type Telugu matter in English script and then transliterate into Telugu script there itself. You need to install Padma extension in Firefox. :For more on Telugu reading and writing links, please visit.. http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:47, 7 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == derivatives == == how to type in telugu == you have suggested me some sites to type in telugu, but i still have doubts with regard this subject. to type in telugu do i have to download or install anything? please suggest me in this subject. sailaja. :If your brouser is displaying Telugu fonts, and you are able to read Telugu text, you need not install any software to use Padma tool at Geocities. I hope I cleared your doubt. If not, please post your doubt again. Thanks. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 17:51, 10 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == how to get my name in Telugu Font in Hotmail. == hi, i have seen of my friends has her name in Urdu in Hotmail next to her English name. Is there any possibility that i can also have my Name in Telugu in hotmail Msn along with my Name in English. Please respond back to rajbasa@yahoo.com. regards, Raj. నమస్కారములు, నా పేరు అరుణ్. నేను వికిపీడియా లొ ఇటీవలనే ఖాతా తెరిచాను. నేను ఆంగ్లము లోని పేజీలను తెలుగు లోనికి అనువాదము చెయ్యదలిచాను. దయచేసి నేను ఏమి చెయ్యవలెనో తెలుపగలరు అరుణ్ గారు, మీరు ఆంగ్ల వ్యాసములు తెలుగులోకి అనువదించాలనుకొంటున్నదుకు చాలా సంతోషం. ఇదివరకట నాలాంటి వాళ్లు ఆలోచించకుండా ఆంగ్ల వ్యాసములను నేరుగా తెలుగు వికిలో అతికించడము జరిగింది. అవి ఇప్పటికి కూడా అనువాదము కోసము వేచిఉన్నాయి. వాటి జాబితా కొరకు [[:Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు|అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] చూడండి. కొత్తవి అనువదించాలనుకుంటే మీరు ఒక సొంత ఇసుకపెట్టె పేజీ తయారు చేసుకొని అందులో అనువదించి తరువాత వ్యాసముతో పేజీ సృష్టించవచ్చు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:36, 14 మార్చి 2006 (UTC) == Creating new Page == ---- నేను పొరబాటున కమ్యునిజం(communism), కమ్యునిజం అను పేర్లతో రెండు వ్యాసాలు సృష్టించాను. రెండిటి పాఠము ఒక్కటే. మరియు నేను సృష్టించిన పేజీలు సెర్చ్ బాక్స్ లో టైప్ చేసి "వెళ్ళు" క్లిక్ చేస్తే కనబడుట లేదు. కొత్త వ్యాసాలను ఎలా సృష్టించాలో తెలుపగలరు. --arun :అరుణ్ గారూ, పొరపాటున అలా తప్పు పేరుతో పేజీ సృష్టించినప్పుడు మీరు రెండు పనులు చేయవచ్చు. మొదటిది మీరు దానిని సరైన పేజీకి తరలించవచ్చు. లేదా కొత్తపేజీలో పాత సమాచారము అతికించవచ్చు. కానీ మొదటి విధానమే సరి అయినది ఎందుకంటే రెండవ విధానములో పేజీ చరిత్ర కోల్పోతాము. వెళ్ళు నొక్కితే ఆ పేరుతో పేజీ ఉంటేనే అక్కడికి నేరుగా వెలుతుంది. అన్వేషణ నొక్కితే అన్ని పేజీలలో ఆ పదాన్ని వెతికి చూపిస్తుంది. కొత్త పేజి సృష్టించడానికి ఈ వ్యాసము చదవండి [[Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]]. ఇతర ప్రశ్నలకు [[Help:Contents]] చూడండి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:59, 15 మార్చి 2006 (UTC) == సంకేత పదం (password) మర్చిపోతె ఎలా == వికిపీడియా లొ 'లాగిన్ '/'సంకేత పదం ' కాని మర్చిపోతె ఎలా రాబట్టుకోవాలి? ఎక్కడికి వెళ్ళాలి? ఏమి చెయ్యాలి? [[User:Satyavani|Satyavani]] 00:59, 6 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) సత్యవాణి :లాగిన్ అయ్యేచోటే "నా సంకేతపదం మర్చిపోయాను, కొత్తది పంపించు" అనే మీట ఉంది. అది నొక్కితే, మీరిచ్చిన ఈ మెయిల్ ఐడీ కి కొత్త సంకేతపదం వస్తుంది. సభ్యత్వం పొందేటపుడు మీరు మీ ఈ మెయిల్ ఐడీ ఇచ్చి ఉండకపోతే.., సంకేతపదాన్ని పొందే ఏర్పాటు లేనట్లే! మరింత సమాచారం దొరుకుతుందేమో చూస్తాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:23, 6 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == Adding my name to Wikipedian list == Hi, It is confusing, can you help me to add my name to the list Thaks Shashikanth Image:Regional settings.JPG 3130 8522 2005-08-13T21:58:21Z వైఙాసత్య 58 screenshot screenshot అవధానము 3131 16319 2005-12-19T13:29:31Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} అవధానం అనేది [[తెలుగు సాహిత్యము|తెలుగు సాహిత్యం]]లో ఒక విశిష్ట ప్రక్రియ. సంస్కృతం, తెలుగు కాకుండా వేరే ఏ భాష లోనూ ఈ ప్రక్రియ ఉన్నట్లు కనపడదు. క్లిష్టమైన సాహితీ సమస్యలను అలవోకగా పరిష్కరిస్తూ, చమత్కార పూరణలను అవలీలగా పూరిస్తూ, అసంబధ్ధ, అసందర్భ ప్రశ్నలను సమర్ధంగా ఎదుర్కుంటూ, ఆశువుగా పద్యాలు చెప్తూ - వీటన్నిటినీ ఏక కాలంలో - అవధాని చేసే సాహితీ విన్యాసమే అవధానం. కవి యొక్క ఆశుకవిత్వ గరిమకు, సాహితీ పటిమకు, ధారణా శక్తికి (గుర్తుంచుకోగల శక్తి, memorising ability), పాండితీ ప్రకర్షకు అవధానం అత్యున్నత పరీక్ష. సాంప్రదాయికంగా జరిగే "అష్టావధానం" లో 8 మంది పృఛ్ఛకులు (ప్రశ్నలు అడిగే వారు) అవధాని చుట్టూ చేరి వివిధ రకాలైన ప్రశ్నలు (పాండిత్యాన్ని పరీక్షించేవి కొన్ని, అవధాని సహనాన్ని పరీక్షించేవి మరి కొన్ని) అడుగుతూ ఉంటారు. పృఛ్ఛకులు కూడా పాండిత్య ప్రంగా ఉద్దండులైన వారే ఉంటారు. ఎందరో కవి పండితులు అవధాన ప్రక్రియను జయప్రదంగా చేసి పండితుల మన్ననలను పొందారు. అవధానం విజయవంతంగా చేసిన వారిని '''అవధాని ''' అని అంటారు. ఏక కాలంలో తెలుగు, సంస్కృతం - రెండు భాషల లోనూ అవధానం చేసిన పండితులు ఉన్నారు. ==అవధానము== అవధానాలు చాలా రకాలు ===అష్టావధానము=== ఇందు ఎనిమిది ప్రక్రియలు ఒకేసారి చెయ్యవలెను, కనీస సమయము నాలుగు గంటలు. ఆ ఎనిమిది ప్రక్రియలు #కావ్య పాఠము #కవిత్వము #శాస్త్రార్దము #ఆకాశపురాణము #లోకాభిరామాయణము #వ్యస్తాక్షరి #చదరంగము #పుష్ప గణనము ఇవే కాకుండా కొంతమంది ఇంకా ఎక్కువ కూడా చేస్తారు ===వధానము=== వంద మమ్ది పృచ్చకులు అడిగే ప్రశ్నలకు, సమస్యలకు ఒక్కొక్క పాదాన్ని పూరించి మరళా ఆ వంద మంది అయిపోయిన తరువాత రెండవ పాదాన్ని, ఆ తరువాత మూడవ పాదాన్ని, ఆ తరువాత ఎవరి ఇష్టాన్ని బట్టి వారి పాదాన్ని పూరించవలెను ===సహస్రావధానము=== ===ద్వి సహస్రావధానము=== ===త్రి సహస్రావధానము=== ===పంచ సహస్రావధానము=== ===నాట్యావధానము=== ===అంగుష్టావధానము=== ===ఘంటావధానము=== ===నేత్రావధానము=== Image:Telugu Inscript layout.JPG 3132 8529 2005-08-15T13:46:03Z వైఙాసత్య 58 Wikipedia:Schools' FAQ 3134 13013 2005-10-19T18:17:49Z Chaduvari 97 {{వికిపీడియా తఅప్ర}} <!-- This FAQ page deals with some questions teachers and school administrators might have about the content of information in Wikipedia, and use of Wikipedia by students. {| |<CENTER>''If you are thinking about assigning Wikipedia as a class project, see [[Wikipedia:School and university projects]].''</CENTER> |} ==Overview== :As the world's most widely used online encyclopedia, [[Wikipedia]] will inevitably find its way into classroom activities. It might be fair to say open-source and public encyclopedias will become at least a permanent &mdash; and perhaps major &mdash; part of the public and parochial educational landscape. :Several questions arise about the role of an open source encyclopedia in [[K-12]] (primary and secondary school) educational settings. Concepts such as [[open source]], [[copyleft]], [[collaborative writing]], volunteer contributions for the public good can be unique ideas in educational settings. Wikipedia offers an opportunity for educators to explore concepts of public trust that are likely to continue growing in prominence throughout the lives of today's record population of youth. :Some common question students or educators ask about Wikipedia are listed below, with answers based on the status of Wikipedia, and on reasonable projections for the immediate future. ==Is Wikipedia accurate and reliable?== :Generally, yes, Wikipedia is accurate. Wikipedia is rapidly developing, so the reliability of the encyclopedia is improving all the time. Readers can rely on Wikipedia for a wider range of information, and for more detail as the encyclopedia grows. Because readers continually compare articles to what they already know, articles tend to become more accurate and detailed. Certain articles about many of the major sciences were developed from other free or public domain encyclopedias, providing a reliable basis upon which encyclopedia writers could develop more current information. Wikipedia is cited almost daily in the press (see [[Wikipedia:Wikipedia as a press source|Wikipedia as a press source]]). :On the other hand, it is possible for an article on Wikipedia to be biased, outdated, or factually incorrect. This is true for any resource. One should always double check the accuracy of important facts, regardless of the source. In general, popular articles are more accurate since they are seen and corrected by more people. Very specific minor facts, like an exact date for a not very important historical detail, are less trustworthy since they are sometimes changed by vandals. This can be difficult to detect unless a dedicated scholar is constantly watching the article. ==What keeps somebody from contributing false or misleading information?== :Nothing. Anyone can, at this very moment, go to almost any page and change the information to make it misleading or wrong, or write a new article that has no basis in fact. :However, it probably won't stay that way very long. Scores of contributors monitor the list of contributions (particularly to controversial articles), and will quickly delete nonsense or obviously wrong articles, and undo baseless edits. Many users watch Wikipedia's [[Wikipedia:Recent Changes|Recent Changes]], particularly for those from anonymous users, and major articles are usually on several individuals' personal watch lists as well. If an anonymous or relatively new user changes a number or a date by a little bit, without justifying their edit, it is particularly likely to raise a red flag. :But Wikipedia cannot be perfect. There is almost certainly inaccurate information in it, somewhere, which has not yet been discovered to be wrong. Therefore, if you are using Wikipedia for important research or a school project, you should '''always''' verify the information somewhere else &mdash; just like you should with all sources. ==What does ''Wiki'' mean?== :"WikiWiki" is a [[Hawaiian language|Hawaiian]] word for quick. Some educators ask if Wiki has anything to do with the [[Wicca]]n religion. It does not. The word was adopted as the name of the type of [[software]] Wikipedia runs on, a Web-based, open collaboration platform known as a [[wiki software|wiki]]. ==Can students cite Wikipedia in assignments?== :It depends on what teachers accept. The best policy in any writing is to have more than one source. Wikipedia can be an excellent starting place for further research. Teachers might ask students what they did to validate the information they learned from Wikipedia. Using a comprehensive search engine such as Google, students can easily compare Wikipedia content with information from other reputable websites. Students can compare information in Wikipedia with information in other encyclopedias or books. Also, most of our better articles have sections such as "References," "Sources," "Notes," "Further reading," or "External links," which generally contain information about sources. :For purposes of establishing authorship and finding more sources, students may also find the articles' "History" tabs useful, as these detail every contribution &mdash; the contributor and what he or she contributed. All of our registered contributors have Talk pages for leaving them notes and many can be contacted through a form on this website by other registered users, including students, if they choose to register. A toolbox link ("E-mail this user") is also visible on user pages while logged in. :For information about how to format citations, see [[Wikipedia:Citing Wikipedia]]. ==Is it a safe environment for young people?== :Wikipedia is as safe as most interactive online environments. Participation in Wikipedia is probably safe for youths who know basic online safety practices. Wikipedia is not a social organization, and provides few opportunities for casual social interaction. Because other editors routinely monitor Wikipedia, inappropriate activity is quickly noticed and stopped. :However, Wikipedia is not [[bowdlerize]]d or [[Censorship|censored]]. It contains articles on subjects such as racial slurs, controversial political groups and movements, and sexual acts. Pages which are normally appropriate for children to use are occasionally vandalized with rude words or content which may be offensive. Vandalism is normally noticed and removed within a few minutes &mdash; if not seconds &mdash; but it is still possible that a child may access a page before this is dealt with. Teachers should supervise young children on Wikipedia, as they would in any other online environment. ==What is open-source media?== :[[Open source|Open-source]] media is a kind of information produced by open groups of developers in which anybody who wants to can use the information. Open-source production emerged among software engineers with the production of [[GNU/Linux]], an open-source computer operating system. [[MediaWiki]] is an open source software that supports an open source encyclopedia. :Open-source production relies on qualified users to maintain a constantly improving collection, whether it is an open collection of computer code or of encyclopedic information. Open source collections typically maintain back-up resources, so if a developer accidentally damages the code or the content, it can easily be reverted to an earlier, stable version. The same backup system provides protection against malicious damage to an open-source project. ==Why do people contribute to open source?== :Few surveys have developed reliable answers to why people contribute to open source works like Wikipedia. Some sort of public interest or community spirit is often part of the motive. Open source projects offer an opportunity to contribute to something that has lasting value and that will continue to grow. Open source publishing allows writers and software developers to apply their skills outside of a strictly business environment. Casual writers and editors sometimes participate as a hobby or as a learning experience. ==Why haven't I heard of this before?== :Wikipedia is relatively new, but chances are always getting better than ever that you have heard of it before. Wikipedia's rapid growth recently has been reported in several national news programs. Wikipedia was established in [[January 2001]], and is now making a place for itself in the world's collection of knowledge. As the encyclopedia grows, more people learn about it everyday, much in the same way Internet use surged in the late [[1990s]]. See [[Wikipedia:Press coverage]]. :Wikipedia does not advertise as many new services do, so public knowledge of Wikipedia is mostly a result of [[word of mouth]], readers discovering the service while browsing online, or people learning about the encyclopedia from news reports. ==Beyond information from the encyclopedia, what can students learn from Wikipedia?== :Most youths will likely at some point become involved in interactive online activities. For educators, youths' involvement with Wikipedia provides an opportunity to survey youths' understanding of online safety, and to teach appropriate practices. Educators can use Wikipedia as a way of teaching students to develop hierarchies of credibility that are essential for navigating and conducting research on the Internet. :Wikipedia provides an opportunity for teachers to discuss the concept of the public domain. Wikipedia is an opportunity to participate in an open community that relies primarily on mutual respect and cooperation, but which is not related to familiar authority figures some youths might tend to oppose. :Editing in Wikipedia is an opportunity to learn to participate in collective editorial processes. Wikipedia presents a ready opportunity for youths to research, compile and publish articles for peer review. For youths who contribute images, selection and production of an image provides opportunities to learn what a market wants from an artist. Youths who master skills for accurate writing and drawing about encyclopedic subjects are better equipped to develop their own style in more creative genres. :Because all articles in Wikipedia must conform to [[Wikipedia:NPOV|Neutral point of view]], students participating in collaborative editing activities on Wikipedia are building experience in detecting and eliminating bias in writing. ==Can a school group set up its own Wiki?== :Yes. [[MediaWiki]] is an open source software, which means anyone who knows how to use it and who has access to a server computer may set up their own Wiki project. :Access to a Wiki database can be password protected, to allow groups to develop an open document within their membership. Passwords can allow a Wiki to be developed by a school club, a teachers group, a regional group of schools or any group within an educational community. MediaWiki databases might be used for school histories, to develop yearbook material or as class projects. A group can operate a Wiki project on-line or within a closed Local Area Network. ==Where can I learn more about Wikipedia?== :Visit [[Wikipedia:About]] for more information about us, as well as the [[Community Portal]] or some of our [[Wikipedia:FAQ|FAQ]]s. The [[main page]] is also available. ---- [[Category:Wikipedia FAQ|Schools]] [[es:Wikipedia:Colegios y Wikipedia, preguntas frecuentes]] [[ja:Wikipedia:&#21839;&#38988;&#35299;&#27770;FAQ]] --> [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|పాఠశాలలు]] Wikipedia:Readers' FAQ 3135 13012 2005-10-19T18:17:14Z Chaduvari 97 /* [[Special:Randompage|యాధృఛ్చిక పేజీ]] లింకును వాడినపుడు, కొన్ని అంతగా ప్రాముఖ్యం లేని విషయాలకు సంబంధించి {{వికిపీడియా తఅప్ర}} వికీపీడియా గురించి పాఠకులకు ఉండే కొన్ని సందేహాలకు ఇక్కడ సమాధానం దొరుకుతుంది. ==వికీపీడియా లో అన్వేషణ ఎలా చెయ్యాలి?== :తెర మీద ఎడమ పక్కన ఒక చిన్న ''అన్వేషణ '' పెట్టె ఉంటుంది, దాని పక్కనే '''వెళ్ళు ''' అనీ, '''అన్వేషణ ''' అని రెండు మీటలు ఉంటాయి. మీరు వెదక దలచిన దాన్ని ఆ పెట్టెలో టైపు చేసి, ''ఎంటర్‌'' కీ ని నొక్కండి. లేదంటే, '''వెళ్ళు ''' ను గానీ '''అన్వేషణ ''' ను గానీ నొక్కండి. మరిన్ని వివరాలకు [[Wikipedia:అన్వేషణ]] చూడండి. :గూగుల్‌ లో [http://www.google.com/custom?sa=Google+Search&domains=wikipedia.org&sitesearch=wikipedia.org ఈ లింకును ఉపయోగించి] కూడా వికీపీడియా లో అన్వేషణ చెయ్యవచ్చు . కాకపోతే గూగుల్‌ లో వచ్చే ఫలితాలు పాతబడి ఉంటాయి. ఎందుకంటే, వారి బాట్స్‌ ఒక నిర్ణీత వ్యవధి ప్రకారం అన్వేషణ చేస్తాయి, అందుచేత ఇటీవల జరిగిన మార్పులు వాటి దృష్టికి రావు. :వికీపీడియా లో అన్వేషణ కు [[User:AxelBoldt]] కొన్ని [[bookmarklet]]s ను తయారు చెసారు. వాటిని మీరు [http://math-www.uni-paderborn.de/~axel/bookmarklet.html ఇక్కడ] పొందవచ్చు. :చివరగా, వికీపీడియా లోని వివిధ భాషల్లో అన్వేషణ కొరకు మీరీ చక్కటి [http://www.wikipedia.org/tools/wikisearch.php బహుళ భాషాన్వేషి] ని వాడవచ్చు (ప్రస్తుతం పనిచేయడం లేదు). ==వికీపీడియా తో ఎలా అన్వేషించాలి?== :వికీపీడియా లో పరిశోధన గురించిన సమాచారాన్ని [[Wikipedia:Researching with Wikipedia|ఇక్కడ]] చూడవచ్చు. ==[[Wikipedia|వికీపీడియా]] లోని విషయాలపై లైసెన్సు ఒప్పందం ఏమిటి?== :వికీపీడియా లోని వ్యాసాలన్నీ [[సార్వజనీనం]]. ఇవి [[GNU ఫ్రీ దాక్యుమెంటేషన్‌ లైసెన్సు]] కు లోబడి ఉంటాయి. [[Wikipedia:కాపిహక్కు]]లు చూడండి. ==వికీపీడియా మొత్తాన్ని నా సైటు లో ప్రచురించుకోవచ్చా? వికీపీడియా ను ఎంతవరకు నేను ఉదహరించవచ్చు?== :మీ ప్రచురణ [[GNU ఫ్రీ దాక్యుమెంటేషన్‌ లైసెన్సు]] కు లోబడినంత కాలం, మీ ఇష్టం వచ్చినంత ప్రచురించుకోవచ్చు, ఉదహరించవచ్చు. [[Wikipedia:కాపీహక్కు]]లు చూడండి. ==నా సైటు లోని ఒక పదానికి లింకును వికీపీడియా కు ఇవాలంటే, నా సైటుకు [[GNU Free Documentation License|GNU FDL]] ఉండాలా? ఒకవేళ నేను మూడు నాలుగు వాక్యాలు వాడుకుంటే? మొత్తం వ్యాసాన్నే వాడుకుంటే ఏమిటి?== :మొదటి రెండూ [[fair use]] సిధ్ధాంటానికి లోబడి ఉన్నాయి కనుక వీటికీ "అవసరం లేదు". ఇక మూడోదానికి సంబంధించి, మీ లాయరును సంప్రదించండి. కాకపోతే, వికీపీడియన్లు మంచిగా ఆలోచిస్తారు కనుక, చిన్న చిన్న అతిక్రమణలపై దావాలు వెయ్యం. ==వికీపీడియా CD లో దొరుకుతుందా? దాన్ని దిగుమతి చేసుకోవచ్చా?== :ప్రస్తుతానికి CD లు లేవు. డాటాబేసు ను [[Wikipedia:Database download|ఇక్కడి]] నుండి దిగుమతి చేసుకోవచ్చు, కానీ, దానిని వాడుకోవాలంటే, మీరు [[web server]], [[PHP]], [[MySQL]] మా వికీ సాఫ్ట్‌ వేర్‌ -[[Wikipedia:MediaWiki|మీడియావికీ]] ని మీ కంప్యూటర్‌ లో ఇన్‌స్టాల్‌ చేసుకోవాలి. వికీపీడియా ను CD గా మార్చడంపై ప్రస్తుతం [[User:Jimbo Wales/Pushing To 1.0]] లో చర్చ జరుగుతున్నది. కాని ఇంకా నిర్ణాయక ప్రణాళికలు తయారు చెయ్యలేదు. :అయితే, చాలమంది వికీపీడియన్లు వివిధ వికీపీడియా డాటాబేసులను [[TomeRaider]] మూస లో అందుబాటులో ఉంచారు. మరిన్ని వివరాలకు [[Wikipedia:TomeRaider database]] చూడండి. ==ఏదైనా పేపరులో వికీపీడియా వ్యాసాన్ని ఉదహరించాలంటే ఎలా?== :ఆ పేపరులో ఇతర వనరులను ఎలా ఉదహరిస్తారో అలాగే వికీపీడియానూ ఉదహరించండి. వ్యాసకర్తలను విడి విడిగా ఉదహరించనక్కర లేదు, కానీ మీరు ఆ వ్యాసాన్ని సేకరించిన తేదీని మాత్రం రాయండి. : [[Wikipedia:వికీపీడియా ను ఉదహరించడం]] చూడండి. ==కొన్ని పేజీల నేపధ్యం నీలం గానూ, కొన్నిటికి తెల్ల గాను ఎందుకు ఉంటుంది?== :విగ్జ్నాన సర్వసవం వ్యాసాల పేజీలు తెల్లటి నేపధ్యం తో ఉంటాయి, [[Wikipedia:Special pages|ప్రత్యేక పేజీలు]], చర్చా పేజీలు, సభ్యుని పేజీలు, వికీపీడియా గురించిన పేజీలకు నీలం నేపధ్యం ఉంటుంది. మీరు చూస్తున్నది సర్వస్వం వ్యాసం అవునో, కాదో చూడగానే తెలియడానికే ఈ ఏర్పాటు. :(గమనిక: మీరు ప్రస్తుతం వాడుతున్న [[m:Skins|తొడుగు]] పై దీని సమాధానం ఆధారపడి ఉంటుంది. మరింత సమాచారం కొరకు [[m:Help:Preferences|Help:Preferences on MetaWiki]] చూడండి.) ==[[Special:Randompage|యాధృఛ్చిక పేజీ]] లింకును వాడినపుడు, కొన్ని అంతగా ప్రాముఖ్యం లేని విషయాలకు సంబంధించిన వ్యాసాలు ఎక్కువగా వస్తున్నాయి. దీనికి విరుగుడు ఏమిటి?== :అవును, అటువంటి పేజీలు ఎక్కువ ఉంటే, తరుచుగా రావడానికి అవకాశం ఉంది. మీకు వాటిపై ఆసక్తి లేకపోతే, మరోసారి యాధృఛ్చిక పేజీ లింకును నొక్కండి. ---- [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|పాఠశాలలు]] [[Category:Wikipedia FAQ|Readers]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1571;&#1587;&#1574;&#1604;&#1577; &#1604;&#1604;&#1605;&#1615;&#1578;&#1589;&#1601;&#1581;]] [[de:Wikipedia:FAQ für den Leser]] [[fr:Wikipédia:FAQ lecteurs]] [[lb:Wikipedia:FAQ Lieser]] [[zh:Wikipedia:&#24120;&#35265;&#38382;&#39064;&#35299;&#31572;/&#35835;&#32773;]] [[ja:Wikipedia:&#35501;&#32773;&#21521;&#12369;FAQ]] Wikipedia:Technical FAQ 3136 13017 2005-10-19T18:25:52Z Chaduvari 97 /* ప్రస్తుత పరిస్థితి */ Categorised {{వికిపీడియా తఅప్ర}} వికీపీడియా సాఫ్ట్‌ వేర్‌, హార్డ్‌వేర్‌, ఇంకా ఇతర సాంకేతిక విషయాలపై సమాచారం ఇక్కడ లభిస్తుంది. ''గమనిక: మీరు వెదుకుతున్న ఏదైనా ఒక ప్రత్యేక సామ్కేతిక సమస్యకు సమాధానం ఇక్కడ దొరక్క పోతే, దానిని [[Wikipedia:Troubleshooting]] లేదా [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] వద్ద గానీ అడగండి.'' ==ఒకే పేజీని ఒకేసారి ఇద్దరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది మారుస్తూంటే ఏమి జరుగుతుంది?== :చివరగా మార్చిన వారికి (తరువాతి వారికి) "మార్పు ఘర్షణ" సందేశం వస్తుంది. దానితో పాటు తమ మార్పులను, చిట్టచివరగా భద్రపరచిన కూర్పు తో కలిపి వేసే అవకాశం కూడా వస్తుంది. ఒక వేళ మీరు మార్పులు చేస్తూ, సరి చూస్తున్నపుడు కూడా (భ్ద్రపరచక ముందే) మార్పు ఘ్ర్షణల కొరకు వికీ చూస్తుంది. వరసగా వచ్చే బహుళ ఘర్షణలను కూడా గుర్తించి దానికి కొద్ది భేదం కలిగిన సందేశం పంపిస్తుంది. ఒక రకంగా ఇది సాఫ్ట్‌వేర్‌ కూర్పులను నిర్వహించే [[Concurrent Versions System]] (CVS) వంటిదే. :మీడియావికీ సాఫ్ట్‌వేర్‌ పురోభివృధ్ధి చెందేకొద్దీ, పేజీ ఘ్రషణల పరిమాణం తగ్గిపోతూ ఉంది. జనవరి 2005 లో, ఇది పేజీ లోని ఒక విభాగం ([edit] లింకు కలిగినది) స్థాయికి పడిపోయింది. ==మర్చిపోయిన సంకేతపదాన్ని ఎలా తిరిగి పొందాలి?== :అకౌంటు ప్రారంభించినపుడు, మీ ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు ఇచ్చిఉంటే, కొత్త సంకేత పదాన్ని పెట్టుకోవచ్చు. పైన కుడి మూలన ఉన్న "[[Special:Userlogin|లాగిన్‌]]" లింకునున నొక్కండి. మె సభ్యనామం రాసి, "నా కొత్త సంకేత పదాన్ని పంపు" అనే మీట నొక్కండి. కొత్త సంకేత పదంతో మీకో ఈ-మెయిల్‌ వస్తుంది. దానితో లాగిన్‌ అయి, తరువాత సంకేత పదాన్ని మీరు మార్చుకోవచ్చు. ==తప్పులు కనిపిస్తే ఎలా నివేదించాలి?== :తప్పులను పరిశీలించడానికి డెవెలపర్లు [[MediaZilla:|మీడియాజిల్లా]] ను వాడతారు. మరింత సమాచారం కొరకు [[Wఇకిపెదీ:భుగ రెపొర్త|తప్పుల నివేదికలు]] చూడండి. ==ఒక కొత్త అంశం గురించిన సలహా ను ఎలా పంపాలి?== :ఏదైనా అంశంపై అభ్యర్ధనకు [[MediaZilla:|మీడియాజిల్లా]] ను వాడండి. (దీనికి బగ్జిల్లా పేజీని వాడాలి.) :మీడియాజిల్లా వాడకంపై సమాచారానికై [[Wikipedia:Bug reports|తప్పుల నివేదికలు]] చూడండి. :కొత్త అంశాన్ని చర్చించడానికి, [[meta:MediaWiki feature request and bug report discussion|మీడియావికీ అంశాలకై వినతులు, తప్పుల నివేదికలపై చర్చ]] పేజీ ని చూడండి. మీడియాజిల్లా లో మీ వినతిని నివేదించక పోతే, అది ఎప్పటికీ అమలు కాకపోవచ్చని గుర్తుంచుకోండి ==వికీపీడియా ను నడిపే సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఏది?== :తొలుత [[user:Clifford Adams|క్లిఫోర్డ్‌ ఆడమ్స్‌]] యొక్క [[UseModWiki]] పై నడిపాము. జనవరి 2002 లో, [[PHP]] లిపికి మారాము. ఆపై, తరువాతి జులై లో దానిని సమూలంగా మార్చేసి ప్రస్తుతమున్న [[Wikipedia:MediaWiki|మీడియావికీ]] ని రూపొందించాము. :డాటాబేసు గా [[MySQL]] ని, వెబ్‌ సర్వరు గా [[Apache HTTP Server|అపాచి]] ని, [[DNS]] గా [[PowerDNS]] ను వాడుతున్నాము. :వికీపీడియా సర్వర్ల [[operating system]] - [[Linux]]. ==హార్డ్‌వేర్‌ సంగతేమిటి?== === ప్రస్తుత పరిస్థితి === :[[m:Wikimedia servers]] చూడండి. <!-- === History of Wikipedia Hardware === :A brief history of Wikipedia serving: :'''Phase I: January 2001 - January 2002''' :#One of bomis' servers hosted all Wikipedia wikis running on [[UseModWiki]] software :'''Phase II: January 2002-July 2002''' :#One of bomis' servers hosted all Wikipedia wikis; English and meta running on the php/mysql-based new software, all other languages on UseModWiki. Runs both the database and the web server on one machine. :'''Phase IIIa: July 2002-May 2003''' :#Wikipedia gets own server, running English Wikipedia and after a bit meta, with rewritten PHP software. Runs both the database and the web server on one machine. :#One of bomis' servers continues to host some of the other languages on UseModWiki, but most of the active ones are gradually moved over to the other server during this period. :'''Phase IIIb: May 2003-Feb 2004''' :#Wikipedia's server is given the code name "pliny". It serves the database for all phase 3 wikis and the web for all but English. :#New server, code name "larousse", serves the web pages for the English Wikipedia only. Plans to move all languages' web serving to this machine are put on hold until load is brought down with more efficient software or larousse is upgraded to be faster. :#One of bomis' servers continued to host some of the other languages on UseModWiki until it died. All are now hosted on pliny; a few more of the active ones have been gradually moved over to the new software, and an eventual complete conversion is planned. :'''Phase IIIc: Feb 2004-present''' :#Wikipedia gets a whole new set of servers, paid for through donations to the non-profit Wikimedia Foundation. :#The new architecture has a new database server (suda), with a set of separate systems running Apache, as well as "squids" that cache results (to reduce the load). More details are at [[m:Wikimedia servers]]. :# New servers bought as needed, bringing total number to over 40 servers. Plans to cope with further growth investigated (2005) ==How about the connection?== Wikimedia currently has a single 1Gbit/s connection to its colo provider, of which it is using roughly 120Mbit/s at peak (May 2005). ==How big is the database?== :About 170GB on [[9 October]] [[2004]], excluding images and multimedia. :About 57GB on [[11 April]] [[2004]] and growing at between 1 and 1.4 GB per week. This includes all languages and support tables but not images and multimedia. You can download compressed database dumps at http://download.wikipedia.org/ . :In August [[2003]] the database was roughly 16 GB and uploaded images and media files took another gigabyte or so. In February [[2003]] it was about 4GB. ==What kind of [[markup language]] does Wikipedia use?== :Wikipedia uses a very simple markup based on [[UseModWiki]]. For more details, see [[Wikipedia:How does one edit a page]]. ==Why not use [[HTML]]?== :The short answer is: for simplicity and security. :And now the longer answer. Wikipedia, and [[wiki]]s in general, are meant to be edited on the fly. HTML is not easy to use when you simply want to write an article. Creating links gives us a particularly dramatic example. To link to the HTML article using HTML, one would have to type ::<nowiki><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/HTML">HTML</a></nowiki> :Using Wikipedia markup is much easier: ::<nowiki>[[HTML]]</nowiki> :Then there's security. Different [[web browser]]s have bugs that can be exploited via HTML. Malicious users could also do things like [[JavaScript]] popup windows or page redirects if they had full HTML ability on Wikipedia. Several "experimental" sites that allowed full-HTML editing have suffered such attacks, including a couple other wikis that allowed arbitrary HTML. ==So we can't use <i>any</i> HTML?== :Okay, okay, a few tags work. Also, HTML table tags were for a while the only way to create tables. See [[Wikipedia:How does one edit a page]]. However, there's been some rumbling among the software developers that most HTML tags are [[deprecated]]. There's also been discussion about wiki syntax for tables; see [[m:WikiShouldOfferSimplifiedUseOfTables]] for a very old beginning, and [[m:Wiki markup tables]] and [[m:MediaWiki User's Guide: Using tables]] for more recent activity. ==What about non-[[ASCII]] characters, and special symbols?== :Just because the codes are defined in HTML4 doesn't mean they actually work in any common browser. See the [[Meta:Help:Special characters]] page for a detailed discussion of what is generally safe and what isn't. This page will be updated over time as more browsers come to support more features. ==What about math topics, which require many special symbols, fonts, and graphics?== :Just use [[TeX]]! See [[Meta:Help:Formula]]. ==Is it possible to download the contents of Wikipedia?== :Yes, the complete text and editing history of all Wikipedia pages can be downloaded. See [[Wikipedia:database download]]. :Note that downloading the database dumps is '''much''' preferred over trying to spider the entire site. Spidering the site will take you much longer, and puts a lot of load on the server (especially if you ignore our [http://www.wikipedia.org/robots.txt robots.txt] and spider over billions of combinations of diffs and whatnot). Heavy spidering can lead to your spider, or your IP, being barred with prejudice from access to the site. Legitimate spiders (for instance search engine indexers) are encouraged to wait about a minute between requests, follow the robots.txt, and if possible only work during less loaded hours (2:00-14:00 UTC is the lighter half of the day). :The uploaded images and other media files are not currently bundled in an easily downloadable form; if you need one, please contact the developers on the [http://mail.wikipedia.org/mailman/listinfo/wikitech-l wikitech-l mailing list]. Please ''do not'' spider the whole site to get images. ==Is there a [[CPAN]] module to query Wikipedia?== :Ed Summers has written [http://search.cpan.org/~esummers/WWW-Wikipedia/lib/WWW/Wikipedia.pm WWW::Wikipedia]. :If you're just after retrieving a topic page, the following [[Perl programming language|Perl]] sample code works. In this case, it retrieves and lists the [[Main Page]], but modifications to the '''$url''' variable for other pages should be obvious enough. Once you've got the page source, Perl regular expressions are your friend in finding wiki links. :<pre><nowiki> #!/usr/bin/perl use LWP; $browser = LWP::UserAgent->new(); $url = "http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia%3AMain_Page"; $webdoc = $browser->request(HTTP::Request->new(GET> $url)); if ($webdoc->is_success) #...then it's loaded the page OK { print $webdoc->title, "\n\n"; # page title print $webdoc->content, "\n\n"; # page text } </nowiki></pre> :Note that all (English) Wikipedia topic entries can be accessed using the conventional prefix "http://en.wikipedia.org/wiki/", followed by the topic name (with spaces turned into underscores, and special characters encoded using the standard URL encoding system). :See also [[m:Machine-friendly wiki interface]] ==Does Wikipedia use [[HTTP cookie|cookies]]?== :Cookies are not required to read or edit Wikipedia, but they are required in order to [[Special:Userlogin|log in]] and link your edits to a user account. :When you log in, the wiki will set a temporary session cookie which identifies your login session; this will be expired when your browser exits (or after an inactivity timeout), and is not saved on your hard drive. :Another cookie will be saved which lists the user name you last logged in under, to make subsequent logins just a teensy bit easier. (Actually two: one with your name, and one with your account's internal ID number; they must match up.) These cookies expire after 30 days. If this worries you, clear your cookies after completing your session. :If you check the "remember my password" box on the login form, another cookie will be saved with a hash of your password (not the password itself). As long as this remains valid, you can bypass the login step on subsequent visits to the wiki. The cookie expires after 30 days, or is removed if you [[Special:Userlogout|log out]]. If this worries you, don't use the option. (You should probably not use it on a public terminal!) ==Hey! Why was I automatically logged-out?== :This could be a result of your cookie, browser cache, or firewall/Internet security settings. Or, to quote [[User:Tim Starling|Tim Starling]] (referring to a question about "remembering password across sessions"): *"The kind of session isn't a network session strictly speaking, it's an HTTP session, managed by PHP's [http://www.php.net/manual/en/ref.session.php session handling functions]. This kind of session works by setting a cookie, just like the "remember password" feature. The difference is that the session cookie has the "discard" attribute set, which means that it is discarded when you close your browser. This is done to prevent others from using your account after you have left the computer. *The other difference is that PHP sessions store the user ID and other such information on the server side. Only a "session key" is sent to the user. The remember password feature stores all required authentication information in the cookie itself. On our servers, the session information is stored in the notoriously unreliable [[memcached]] system. Session information may occasionally be lost or go missing temporarily, causing users to be logged out. ''The simplest workaround for this is to use the remember password feature'', as long as you are not worried about other people using the same computer." from the [[Wikipedia:Village pump (technical)]] on May 4, 2005. (italics added). == The software that runs Wikipedia is great! Can I use it for my site? == : You can, but you might be better served using something else; MediaWiki is big and complex. See first [[Wiki software]] for a list of wiki scripts : If after scanning that you're still sure you want to use MediaWiki; it is available from [[m:MediaWiki]]. ==I have a problem not on this list, where do I go?== :See [[Wikipedia:Troubleshooting|Troubleshooting]] - if it's not on there try the [[wikipedia:village pump|village pump]] ==Low-bandwidth wireless Wikipedia== :To view a low-bandwidth [[Main Page]] suitable for wireless users, select the ''[[Main Page (table free)|no-tables]]'' link. That main page has a link to the ''[[Main Page (text only)|text-only version]]'' of the main page. For now, direct entry of the URL into your wireless device's browser is the most convenient way to get to the articles. If you know a one-word article, such as [[Science]], you can use that article to gain entry to your favorite topics. ---- {{WikipediaFAQBottom}} [[Category:Wikipedia FAQ|Technical]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1571;&#1587;&#1574;&#1604;&#1577; &#1578;&#1602;&#1606;&#1610;&#1577;]] [[de:Wikipedia:Technische FAQ]] [[fr:Wikipédia:FAQ technique]] [[lb:Wikipedia:FAQ (Technesch)]] [[zh:Wikipedia:&#24120;&#35265;&#38382;&#39064;&#35299;&#31572;/&#25216;&#26415;]] [[ja:Wikipedia:&#12486;&#12463;&#12491;&#12459;&#12523;FAQ]] --> [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|సాంకేతిక]] Wikipedia:Problems FAQ 3137 13018 2005-10-19T18:26:15Z Chaduvari 97 /* కాపీ కొట్టినట్లుగా (ప్లేగియారిజం)గమనిస్తే ఏమి చెయ్యాలి? */ Category change {{వికిపీడియా తఅప్ర}} సభ్యులు వికీపీడియా ను వాడేటపుడు లేదా దిద్దుబాట్లు చేసేటపుడు ఎదుర్కొనే వివిధ ఇబ్బందులకు ఇక్కడ పరిష్కరాలు లభిస్తాయి. ''గమనిక: మీరేదైనా ఒక సాంకేతిక సమస్యకు సంబంధించి సహాయం కొరకు చూస్తుంటే, ఇక్కడ సమాధానం దొరక్క పోతే, [[Wikipedia:Troubleshooting]] లేదా [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] వద్ద చూడండి.'' ===సరిగా పని చెయ్యని విషయాన్ని ఎలా నివేదించాలి?=== :సాప్ఫ్ట్‌వేర్‌ లో సమస్య అని మీరు అనుకుంటే, డెవెలపర్లకు ఆ నివేదిక పంపండి. సూచనల కొరకు [[Wikipedia:Bug reports]] చూడండి. సమస్య మీ బ్రౌజరు ది కూడా అయి ఉండవచ్చు; తరువాతి ప్రశ్న చూడండి. ===నా బ్రౌజరూ, వికీపీడియా తగవులాడుకుంటున్నాయి!=== :[[Wikipedia:Browser notes]] కు రిపోర్ట్‌ చెయ్యండి. సమస్యను వివరిస్తూ, మీ బ్రౌజరు పేరు, వెర్షను, [[operating system]] వివరాలు కూడా పంపండి. ===సమస్య వికీపీడీయా దో, నా బ్రౌజరుదో ఎలా తెలుస్తుంది?=== :మీకు ఇంకో బ్రౌజరు ఉంటే, దానిలో కూడా ఆ సమస్య వస్తుందేమో చూడండి. లేదా, సమస్యని [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] వద్ద పెట్టి, ఇంకెవరికైనా అటువంటి ఇబ్బంది ఉందేమో తెలుసుకోండి. ఏవరికీ ఆ సమస్య లేకపోతే, బహుశా అది మీ బ్రౌజరు సెటప్‌ లో ఉండవచ్చు. ===బొమ్మలు - అన్నీ కాదు, కొన్నే - కనపడవు. ఎందుకలా?=== :సాధారణంగా ఇది అడ్‌-బ్లాకింగ్‌ సాఫ్ట్‌వేర్‌ ల వలన జరుగుతుంది; అప్‌లోడు చేసిన బొమ్మల్లో ప్రతి 256 కి ఒకటి http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/a/ad/ అనే సబ్‌ దైరెక్టరీ లోకి చేరుతాయి. కొన్ని అడ్‌-బ్లాకింగ్‌ సాఫ్ట్‌వేర్‌ ప్రాక్సీలు ఈ దైరెక్టరీ లోని బొమ్మల్ని చూపించవు. ప్రాక్సీని తగు విధంగా మారిస్తే, అవి కనపడతాయి. ===అసలు వికీపీడియా సిధ్ధాంతం పైనే నాకో లక్ష అభ్యంతరాలు ఉన్నాయి. మరి దీన్ని సీరియస్‌ గా ఎలా తీసుకోమంటారు?=== : అటువంటి అభ్యంతరాలకు, వాటి సమాధానాలకు [[Wikipedia:సాధారణ అభ్యంతరాలకు సమాధానాలు|సాధారణ అభ్యంతరాలకు సమాధానాలు]] చూడండి. ===వికీపీడియా లోని పేజీలన్నిటినీ ఎవడైనా దుష్టుడు తొలగించ గలిగే అవకశం ఉందా?=== :లేదు. పేజీలు తొలగించాలంటే [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకుడు]] అయి ఉండాలి. వేరే ఏ సహ్యుడైనా పేజీ లోని వ్యాసాన్ని తుడిచివేడం మాత్రమే చెయ్యగలరు, కానీ మరి ఏ సభ్యుడైనా దానిని పునస్థాపితం చెయ్యగలరు. ఎవరైనా పని గట్టుకుని దాడి జరిపితే నిర్వాహకులు ఆ సభ్యుని నిషేధించగలరు. అంతేకాక, మొత్తం సర్వరునే స్థిర వ్యవధిలో బాకప్‌ చేస్తూ ఉంటాము. మరింత సమాచారం కొరకు [[Wiki:WikiWipeout|ఈ చర్చ చూడండి]]. ===వికీపీడియా లో వ్యాపార ప్రకటనలు చేసే అవకాశం ఉందా?=== :దురదృష్టవశాత్తూ, అడపా దడపా వికీపీడియా లో చెత్త వేస్తూనే ఉన్నారు. అదృష్టవశాత్తు, ఎవరైనా మళ్ళీ దాన్ని చెత్త లేని పూర్వపు కూర్పుకు తీసుకు పోగలరు -- అదెంత తేలిక అంటే, నిమిషాల్లో చేసెయ్యవచ్చు. మీరు అటువంటి చెత్త చూస్తే [[Wikipedia:How to revert a page to an earlier version]] చూడండి. ===కాపీ కొట్టినట్లుగా (ప్లేగియారిజం)గమనిస్తే ఏమి చెయ్యాలి?=== వాటి వివరాలు ఆ వ్యాసపు చర్చా పేజీ లో రాయండి. తరువాత [[Wikipedia:Copyright problems|కాపిహక్కు సమస్యలు]] లో రాయండి. ---- [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|సమస్యలు]] [[de:Wikipedia:FAQ bei Problemen]] [[zh:Wikipedia:&#24120;&#35265;&#38382;&#39064;&#35299;&#31572;/&#20854;&#20182;&#38382;&#39064;]] [[ja:Wikipedia:&#21839;&#38988;&#35299;&#27770;FAQ]] Wikipedia:Miscellaneous FAQ 3138 9272 2005-08-23T09:28:54Z Chaduvari 97 Template changed {{వికిపీడియా తఅప్ర}} ఇతర ప్రశ్నావళు లలో దొరకని ప్రశ్నలు, వాటి సమాధానాలు ఇక్కడ దొరుకుతాయి. వికీపీడియా కు లింకు ఎలా ఇవ్వాలి, వికీపీడియా ఎలా పనిచేస్తుంది వంటివి ఈ ప్రశ్నల్లో కొన్ని. ==వికీపీడియా లోగో గురించి చెప్పండి== :లోగో వివరాలు '''[[m:Logo|లోగో]]''' వద్ద లభిస్తాయి. :ఈ లోగో ను ఎంపిక చేసిన పధ్ధతి గురించి '''[[m:International logo vote|అంతర్జాతీయ ఎంపిక]]''' మరియు '''[[m:Final logo variants|విభిన్న లోగోలు]]''' చూడండి. :మరిన్ని వివరాల కొరకు [[Wikipedia:Logos and slogans|లోగోలూ నినాదాలు]] మరియు ఇదివరకటి లోగోల కొరకు [[m:Logo history|లోగో చరిత్ర]] చూడండి. ==అభిమాన అంశాల్లోను, షార్ట్‌ కట్స్‌ లోను వాడే ఐకన్‌ ఎక్కడ లభిస్తుంది?== :ఇదిగో ఇక్కడ: [http://en.wikipedia.org/favicon.ico favicon.ico] ==పేజీలు దిద్దటానికి ఎవర్ని పడితే వాళ్ళని అనుమతించడం మంచిదేనా? ప్రజలపై బురద చల్లడానికి వాడుకోవచ్చు; దాంతో సంస్థకు న్యాయపరమైన చిక్కులు వస్తాయి కదా.== :ఇప్పటి వరకూ అటువంటి సమస్య రాలేదు, కాబట్టి ప్రస్తుతానికి అది ఊహా జనితమే. వాస్తవానికి చట్టవ్యతిరేకమైనది ఏదైనా చాలా త్వరగా వికీ నుండి తొలగిస్తాము. [[Wiki:WikiAndIllegalMaterial|ఈ చర్చ]] ను చూడండి. :చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకుంటామని వికీపీడియా కు చాలా బెదిరింపులు వచ్చాయి, కాని ఒక్కటి కూడా ఆచరణలో జరగలేదు. ==వేరే సైటు నుండి వికీపీడియా కు లింకు ఎలా ఇవ్వాలి?== :బహుళ భాషా వికీపీడియా మొదటి పేజీ URL - http://www.wikipedia.org. పాత URL - http://www.wikipedia.com - ఇంకా పనిచేస్తూంది కాని, దానిని ఓ పక్కన పెట్టాము. తెలుగు వికీపీడియా కు లింకు కావ డానికి URL - http://te.wikipedia.org. :ప్రస్తుతం అమలులో ఉన్న భాషా సంకేతాలను [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] పేజీ లో చూడండి. '''S''' అక్షరానికి మాత్రం మినహాయింపు ఉంది; దీన్ని http://simple.wikipedia.org/ కొరకు వాడాము. ==లింకుగా వాడటానికి వికీపీడియా బానర్లు గానీ, బొమ్మలు గాని ఉన్నాయా?== :కొందరు సభ్యులు అవి తయారు చేసారు. వాటి కొరకు [[Wikipedia:Banners and buttons|బానర్లూ మీటలు]] పేజీ లో చూడండి. మా [[Wikipedia:Logos and slogans|లోగో]] ను కూడా వాడవచ్చు. మీరే వికీపీడియా బొమ్మలు తయారు చేస్తే, (దయచేసి చెయ్యండి!) వాటిని [[Special:Upload|అప్‌లోడు]] చేసి [[Wikipedia:Banners and buttons|బానరు]] పేజీ నుండి లింకు పెట్టండి. =="రోజుకో వ్యాసం" జాబితా ఎక్కడ ఉంది? దానిలో చేర్పులు చెయ్యవచ్చా?== :"రోజుకో వ్యాసం" అనేది వికీపీడియా వ్యాసాలను ఈ-మెయిల్‌ ద్వారా పంపే ఒక విశేషం. దీనిని ఆపేసి, [[Wikipedia:Brilliant Prose|గొప్ప గద్యం]] ను ప్రవేశపెట్టాము. "రోజుకో వ్యాసం" అనేది [[Wikipedia:Featured articles|ప్రదర్శిత వ్యాసం]] గా పునర్జన్మ ఎత్తింది. ==స్థిరత్వం గురించి బెంగగా ఉంది. ఇక్కడ ఏమి జరుగుతున్నదో అసలేమీ తెలియని కొత్తవళ్ళు వికీపీడియా ను ముంచెత్తి ఇష్టం వచ్చినట్లు కెలికేస్తే ఎలా?== :కొత్తవారిని ఆదరించి, వారి రచనలను సరిదిద్ది, వారికి అవసరమైన మార్గదర్శకత్వం చెయ్యడానికి అంకిత భావంతో పనిచేసే ఔత్సాహికులు వికీపీడియా లో ఉన్నారు. మా సాఫ్ట్‌వేర్‌, పేజీ కి సంబంధించిన చర్తాన్ని జాగ్రత్త చేస్తుంది కాబట్టి పొరపాటునో, కావాలనో నష్టం కలిగించినా మళ్ళి వెంటనే సరిజేయవచ్చు. వికీపీడియా లో ఎన్నోసార్లు ట్రాఫిక్కు వెల్లువెత్తింది, మేము ఆ ట్రాఫిక్కును సమరధవంతంగా ఎదుర్కొన్నాము. ==కొత్త వ్యాసాల కొరకు ఎక్కడ అడగాలి?== :మూడు చోట్ల అడగవచ్చు: :* [[Wikipedia:సంప్రదింపుల కేంద్రం|సంప్రదింపుల కేంద్రం]] ఒక గ్రంధాలయం గా పని చేస్తుంది: ఏ విషయం పైనైనా ప్రశ్నలు అడగవచ్చు. అక్కడ మీరు ఏ ప్రశ్నకైనా సమాధానం ఇవ్వదలచు కున్నారా? అయితే మరి ఆలస్యం ఎందుకు? :*[[Wikipedia:అభ్యర్ధించిన వ్యాసాలు|అభ్యర్ధించిన వ్యాసాలు]] పేజీలో ఒక నిర్దిష్టమైన వ్యాసం కావాలని అడగవచ్చు. [[Wikipedia:అభ్యర్ధించిన బొమ్మలు|అభ్యర్ధించిన బొమ్మలు]] కూడా చూడండి. :*[[Special:అత్యవసరమైన పేజీలు|అత్యవసరమైన పేజీల]] లో వ్యాసం నుండి లింకులు ఉండీ, ఉనికిలో లేని వ్యాసాల జాబితా ఉంటుంది. ==ఉన్న సమాచారాన్ని "సమ స్థాయి" వారిచే పరిశీలన జరిపించే పధ్ధతి ఏమైనా ఉందా?== :మనమందరం సమ స్థాయి వారమే, ఒకరి వ్యాసాలను మరొకరు పరిశీలిస్తూనే ఉంటాము. :ఒక పధ్ధతి ప్రకారం సమస్థాయి పరిశీలన చెయ్యడం గానీ, వ్యాసానికి ప్రమాణ పత్రం ఇవ్వడం గాని, చేసే విషయమై కొందరు ఆలోచిస్తున్నారు. అది ఆచరణలోకి రాగానే తెలియజేస్తాము. ==వికీపీడియా ను ఎలా బాకప్‌ చేస్తారు? ఏదన్నా ప్రమాదం జరిగి మొత్తం సమాచారమంతా పోయే అవకాశం ఉందా?== :వారానికో సారి డాటాబేసును దిగుమతి చేస్తాము, ఒక స్లేవ్‌ సర్వరులో డాటాబేసు కాపీ నడుస్తూ ఉంటుంది. సైటు కాంఫిగరేషను ఫైల్ల బాకప్‌ కూడా [[m:Contingency plans|అపాయంలో ఉపాయాలు]] లో ఒక భాగం. ఎవరైనా కావాలనుకుంటే, [[Wikipedia:database download|డాటాబేసును దిగుమతి]] చేసుకుని జాగ్రత్త చేసుకోవచ్చు. ==కొన్ని పేజీలు పసుపు రంగులోను కొన్ని తెల్ల గాను ఎందుకు ఉంటాయి? == :మామూలు విగ్జాన సర్వస్వం పేజీలు తెల్లగా ఉంటాయి. క్లాసిక్‌ తొడుగు లో ఇతర పేజీలు ([[చర్చ పేజీ]] లు, [[సభ్యుని పేజీ]] లు) వేరే రంగులతో ఉంటాయి. అవి విగ్జాన సర్వస్వం పేజీలు కావని గుర్తు. :వివిధ తొడుగులకు వివిధ రంగులు ఉంటాయి, కాని ప్రస్తుతం ఉన్న తొడుగు లో వివిధ నేం స్పేసు ల మధ్య రంగుల తేడాలు లేవు. ==ఒక వ్యాసం లోని '''మొలక ''' టెంప్లేటును ఎప్పుడు తొలగించవచ్చు?== :అది [[Wikipedia:మొలక|మొలక]] కాదని మీరు ఎప్పుడనుకుంటే, అప్పుడు తొలగించవచ్చు. మరింత సమాచారం కొరకు [[వికిపెదీ:Fఇంద్‌ ఒర్‌ ఫిక్ష్‌ అ స్తుబ్‌|మొలకను సరిదిద్దండి]] చూడండి. ==మొట్టమొదటి వ్యాసం ఏది?== మొదటి దిద్దుబాటు [[Jimmy Wales|Jimbo]] చేసారు. [[Wikipedia:Wikipedia's oldest articles|వికీపీడియా లోని అతి పురాతన వ్యాసం]] లో నమోదయిన ప్రకారం, [http://en.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=UuU&oldid=291430 UuU] అనేది అన్నిటి కంటే పాత వ్యాసం. దానిని [[Eiffel.demon.co.uk]] అనే సభ్యుడు [[16 January]] [[2001]], 21:08 UTC న రాసారు. అది [[History of Wikipedia#Project beginnings|వికీపీడియా ప్రారంభం]] అయిన రెండో రోజు. <!-- ==When does an article warrant having its '''stub''' template removed?== :The short answer is whenever you feel the article is no longer a [[Wikipedia:Stub|Stub]]. See [[Wikipedia:Find or fix a stub|Find or fix a stub]] for more info. ==What was the very first article?== While the first edit ever made is believed to be a test edit by [[Jimmy Wales|Jimbo]], Wikipedia's [[benevolent dictator]] or "God-King", the oldest article still preserved is, as documented at [[Wikipedia:Wikipedia's oldest articles]], the article [http://en.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=UuU&oldid=291430 UuU]. It was created by the user [[Eiffel.demon.co.uk]] on [[16 January]] [[2001]], at 21:08 UTC. This was on the second day after the [[History of Wikipedia#Project beginnings|start of Wikipedia]]. ---- {{WikipediaFAQBottom}} [[Category:Wikipedia FAQ|Miscellaneous]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1044;&#1088;&#1091;&#1075;&#1080; &#1063;&#1047;&#1042;]] [[de:Wikipedia:FAQ Verschiedenes]] [[fr:Wikipédia:FAQ divers]] [[ja:Wikipedia:&#32048;&#12363;&#12394;&#12354;&#12428;&#12371;&#12428;&#12395;&#12388;&#12356;&#12390;&#12398;FAQ]] --> Wikipedia:మమ్మల్ని కలవండి 3139 10699 2005-09-05T11:58:27Z Chaduvari 97 /* వ్యాసాలను సరిదిద్దటం, మెరుగు పరచడం */ [[Wikipedia|వికీపీడియా]] లో వివిధ విషయాలకు సంబంధించి మమ్మల్ని కలవడం కొరకు అవసరమైన సమాచారం ఈ పేజీ లో లభిస్తుంది. == వ్యాస పాఠం== ===కొత్త వ్యాసాలను సూచించడం, మొదలు పెట్టడం=== కొత్త వ్యాసం ఎవరైనా రాయవచ్చు. ముందుగా, దిద్దుబాటు యొక్క [[Wikipedia:Introduction|ప్రాధమిక అంశాలు]] తెలుసుకోవాలి. [[Wikipedia:Your first article|ఎటువంటి వ్యాసాలు రాయకూడదో]] కూడా తెలుసుకోవాలి. ఇవన్నీ తెలుసుకున్న తరువాత, [[Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి|కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]] తో కొత్త పేజీని మొదలు పెట్టవచ్చు. ఇంకా సహాయం కావాలంటే, [[Wikipedia:పాఠం|వికీపీడియా పాఠం]] ఉండనే ఉంది. వికీపీడియా కు ఒక కొత్త వ్యాస విషయాన్ని సూచించ దలస్తే, [[Wikipedia:అభ్యర్ధించిన వ్యాసాలు|అభ్యర్ధించిన వ్యాసాలు]] పేజీ లో చెయ్యవచ్చు. ఆ పేజీ లో విషయ సూచిక ఉంది, మీ సూచనను అక్కడ చేర్చవచ్చు. ===వ్యాసాలను సరిదిద్దటం, మెరుగు పరచడం=== వికీపీడియా వ్యాసాలను ఎవరైనా సరిదిద్దవచ్చు. పేజీ లో తప్పు గమనిస్తే ఆ పేజీ కి పైన ఉన్న '''మార్చు ''' లింకును నొక్కండి. అప్పుడు వచ్చే దిద్దుబాటు పేజీ లోని టెక్స్ట్‌ బాక్స్‌ లో తప్పును సరిదిద్దండి. దిద్దుబాట్లు చేసేటపుడు,[[Wఇకిపెదీ:దిద్దుబాటు సారాంశం|దిద్దుబాటు సారాంశం]] ను కూడా జత చేయండి. దిద్దుబాటు పై సహాయం కావాలంటే, [[Wikipedia:పాఠం|వికీపీడియా పాఠం]] చదవండి. వ్యాసాన్ని మెరుగు పరచడం పై చర్చించడానికి [[Wikipedia:చర్చ పేజీ|చర్చా పేజీ]]కి వెళ్ళ్ళండి. వ్యాసం పేజీ కి వెళ్ళి, అక్కడ "చర్చ" ను నొక్కితే చర్చా పేజీ కి వెళ్ళవచ్చు. సభ్యులతో విడిగా మాట్లాడాలంటే, వారి [[Wikipedia:Talk page#User talk pages|చర్చా పేజీ]] కి వెళ్ళాలి. సభ్యుని పేరును నొక్కితే, సదరు సభ్యుని పేజీ కి వెళ్తారు, అక్కడ "చర్చ" నొక్కితే, ఆ సభ్యుని చర్చా పేజీ కి వెళ్తారు. అక్కడ మీరు చేసే మార్పు చేర్పులు, ఆ సభ్యుడు లాగిన్‌ కాగానే కనిపిస్తాయి. ===దుశ్చర్య (విఛ్ఛిత్తి లేదా విఛ్ఛిన్నకర చర్య)=== వికీపీడియా లో ఎవరైనా రాయవచ్చు కాబట్టి, ఇక్కడ దుశ్చర్యలు జరగటం సహజమే. వికీపీడియా లో దుశ్చర్య అంటే, వ్యాసాన్ని చెడగొట్టే ఉద్దేశ్యంతో పనికిరాని చెత్తను పేజీల్లో పెట్టడం. మీరు ఏ పేజీ లో నైనా దుశ్చర్య ను గమనిస్తే [[Wikipedia:How to revert a page to an earlier version|ఈ సూచనలను]] పాటించి, వ్యాసాన్ని పూర్వపు కూర్పుకు తీసుకొని పోవచ్చు. తరువాత కూడా ఆ సభ్యుడు అటువంటి దుశ్చర్యలు చేస్తూ ఉంటే, ఇతర సభ్యులను ఈ విషయమ్పై అప్రమత్తం చెయ్యండి. దీని కొరకు మీరు ఈ పేజీ లను చూడండి:[[Wikipedia:Vandalism in progress|దుశ్చర్య జరుగుతూనే ఉంది]] [[Wikipedia:Administrator intervention against vandalism|దుశ్చర్య పై నిర్వాహకుని జోక్యం]] అప్పుడు, అవసరమైతే, [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|వికీపీడియా నిర్వాహకుడు]] ఆ దుష్టుని [[IP address]], సభ్యత్వాన్ని నిషేధించుతారు. ===పేజీ ల తొలగింపు, పునరుజ్జీవం=== ఒక పేజీ ని పూర్తిగా తొలగించవలసి ఉందని మీరు భావిస్తే, పైగా అది వికీపీడియా [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|తొలగింపు విధానానికి]] అనుగుణంగా ఉందని అనుకుంటే, [[Wikipedia:తొలగింపుకై వోట్లు|తొలగింపుకై వోట్లు]] పేజీ లో ప్రతిపాదించండి. ఆ పేజీలో, అడుగున, తొలగింపు కొరకు ఎలా ప్రతిపాదించాలో వివరణ ఉంది. ఏదైనా పేజీని అన్యాయంగా తొలగించారని మీరు భావిస్తే, [[Wikipedia:తొలగింపుకు వ్యతిరేకంగా వోట్లు|తొలగింపుకు వ్యతిరేకంగా వోట్లు]] లో మీ వాదనను వినిపించండి. == వికీపీడియా సభ్యులు == వికీపీడియా సభ్యుని గురించి తెలుసుకోవడానికి, ఆ సభ్యుని పేరును నొక్కండి; వారి ''సభ్యుని పేజీ'' కి వెళ్తారు. ఏ సభ్యుని తోనైనా చర్చించాలంటే, ఆ సబ్యుని పేజీలో ''చర్చ'' ను నొక్కండి. కొంతమంది సభ్యులు వికీపీడియా ద్వారా ఈ-మెయిల్స్‌ ను అనుమతిస్తారు. అటువంటి సభ్యుని పేజీ లో, తెరకు ఎడమ అడుగు భాగంలో "E-mail this user" అనే లింకు కనిపిస్తుంది. కొంత మంది సభ్యులు ఇంకొంత సమాచారం కూడా (ఈ-మెయిల్‌, తక్షణ సందేశం, ఫోను మొదలైనవి) తమ పేజీలో ఇస్తారు. చాలా మంది సభ్యులను ఒకేసారి సంప్రదించాలనుకుంటే, మీరు [[Wikipedia:మెయిలింగు జాబితాలు|మెయిలింగు జాబితా]] లలో సభ్యత్వం తీసుకుని అక్కడ సందేశం ఇవ్వవచ్చు, లేదా [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] వద్ద చర్చించవచ్చు. సందేశాల సంగ్రహం నుండి పాత సందేశాలను చూడవచ్చు కూడా. ==వికీపీడియా గురించి సాధారణ ప్రశ్నలు== వికీపీడియా గురించిన సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|వికీపీడియా లో తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] ఒక మంచి వనరు. ప్రతీ పేజీ కి (వ్యాసం పేజీలు, విధాన పేజీలు, సభ్యుని పేజీలు) కూడా దాని చర్చా పేజీ ఉంది. ఒక విషయానికి లేదా సభ్యునికి సంబంధించిన సమాచారం కొరకు, ఈ చర్చా పేజీయే సరియైన స్థానం. ఇది కాకుండా, సాధారణ ప్రశ్నలకు 4 ప్రదేశాలు ఉన్నాయి: *పేరుకు తగినట్టే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] సముదాయానికంతటికీ ఒక సమావేశ స్థలం. ప్రశ్నలకు, చర్చలకు, సిధ్ధాంత ప్రతిపాదనలకు, ప్రణాళికలకు, ఇంకా ఎన్నిటికో ఇది ఒక స్థావరం. మీకు ఏమైనా సందేహాలుంటే, ముందు రచ్చబండ వద్ద పెట్టండి; రచ్చబండ కు సంబంధించని ప్రశ్నలను తీసివేసి, సరైన చోట పెట్టి, అక్కడికి దారి కూడా చూప్స్తారు. *వికీపీడియా ఆకృతీ, అమరికల గురించిన ప్రశ్నలకు, ముఖ్యంగా "ఎలా", "ఎందుకు", "అలా ఎందుకు చేయాలి" వంటి ప్రశ్నల సమాధానాలకై [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] చూడండి. *ఏదైనా విషయంపై వికీపీడియా సముదాయాన్ని అడిగి తెలుసుకోవాలంటే [[Wikipedia:సంప్రదింపుల కేంద్రం|సంప్రదింపుల కేంద్రం]] చూడండి. ఒక గ్రంధాలయం లాగా ఇక్కడి ఔత్సాహికులు మీ ప్రశ్నలకు సమాధానా లివ్వడమే గాక ఆ విషయంపై చక్కని సమాచార వనరులను కూడా మీకు సూచిస్తారు. (ఒక్క మాట!, మీ హోమ్‌ వర్కు చెయ్యటానికి మమ్మల్ని వాడుకోవద్దు సుమా!!). *వికీపీడియాను ఎలా మెరుగు పరచాలనే విషయంపై చర్చకు [[Wikipedia:సాధారణ ఫిర్యాదులు|సాధారణ ఫిర్యాదులు]] చూడండి. పై స్థలాల్లో మీ ప్రశ్నను అడిగిన తరువత కొన్ని రోజుల పాటు, క్రమం తప్పకుండా ఆ పేజీని సమాధానాల కొరకు చూస్తూండండి. వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌ కూ సంనంధించిన వివరాలకై (వాటి కొరకు మాత్రమే) [mailto:board@wikimedia.org board@wikimedia.org] కు ఈ-మెయిల్‌ చెయ్యండి. ==పత్రికా విచారణలు== విలేకరులు మరియు ఇతర ఆసక్తి పరులు [[Wikipedia:మెయిలింగు జాబితాలు|మెయిలింగు జాబితా]]కు ఈ-మెయిల్‌ పంపవచ్చు. మీరు ఈ జాబితాలో సభ్యులు కాకపోతే మీ ఈ-మెయిల్‌ ను నిర్వాహకుడు అనుమతించవలసి ఉంటుంది. మీరు చాలా ఈ-మెయిల్‌ లు పంపాలనుకుంటే సభ్యత్వ వివరాల కొరకు [[Wikipedia:మెయిలింగు జాబితాలు|మెయిలింగు జాబితా]] ను చూడండి. వికీపీడియన్లను సంప్రదించదలిస్తే, [[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియన్లు]] మరియు [[Wikipedia:నిర్వాహకుల జాబితా|నిర్వాహకుల జాబితా]] లను చూడండి. మీకు పత్రికా సమాచార సేకరణ అవసరమైతే, పైగా మీరు విలేకరి ''అయితేనే '', మీరు టెర్రీ ఫూట్‌ ను +1 727 231 0101 లో సంప్రదిస్తే ఆయన మిమ్మల్ని [[User:Jimmy Wales|జిమ్మీ వేల్స్‌]] కు కలుపుతారు. లేదా మీరు జిమ్మీ కి సరాసరి వికీ.చొమ వద్ద ఈ-మెయిల్‌ పంపవచ్చు. ఆ ఫోనును ''కేవలం'' పత్రికా విచారణలకే వాడండి. వేరే వటికి దానిని వాడ రాదు. వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌ పత్రికా అధికారి వివరాలకై [[meta: Press Officer]] చూడండి. ==విధానం== వికీపీడియా విధానాల పై చర్చ [[Wikipedia:మెయిలింగు జాబితాలు|మెయిలింగు జాబితా]] వద్ద చెయ్యవచ్చు. ===దిద్దుబాట్ల నుండి నిషేధం=== కొన్నిసార్లు దుశ్చర్యల కారణంగా [[IP address]] ను నిషేధించ వలసి రావచ్చు (పైన చూడండి). అయితే, ఒక్కోసారి, వేరే వాళ్ళు కూడా అదే అడ్రసును వాడుతూ ఉండవచ్చు. ఒకవేళ అదే మీరయితే, మీరు దిద్దుబాట్లు జరపబోయినపుడు ఎదురైన సందేశం లోని సూచనలను పాటించండి. లేదా [[Wikipedia:నిర్వాహకుల జాబితా|నిర్వాహకుల జాబితా]] లోని నిర్వాహకులను సంప్రదించవచ్చు.(ఈ-మెయిల్‌ లింకు ఉన్న నిర్వాహకులకు ఈ-మెయిల్‌ పంపవచ్చు). లేదా మీ సభ్యుని చర్చా పేజీలో సందేశం పెట్టండి (సాధారణంగా మీ సభ్యుని చర్చా పేజీ పనిచేస్తూనే ఉంటుంది). ===కాపీ హక్కు ప్రశ్నలు=== మీకు కాపీ హక్కు ఉన్న వ్యాసం మీ అనుమతి లేకుండా వికీపీడియా లో వాడితే [[Wikipedia:కాపిహక్కు అతిక్రమణను వెంటనే తొలగించడానికి విగ్జ్నప్తి|వెంటనే తొలగించడానికి విగ్జ్నప్తి]] చెయ్యవచ్చు. మరింత సమాచారానికై[[Wikipedia:Copyrights#If you are the owner of Wikipedia-hosted content being used without your permission| Wikipedia:కాపిహక్కు]] చూడండి. కాపీ హక్కుల అతిక్రమణ అని మీరు ''అనుమానిస్తే '' [[Wikipedia:Copyright problems#Instructions|ఇక్కడ]] ఉన్న సూచనలను పాటించండి. వికీపీడియా లోని వ్యాసాలను వాడుకోవడానికి అనుమతి కావాలా? ([[GNU ఫ్రీ డాక్యుమెంటేషన్‌ లైసెన్సు]]) ఇప్పటికే మీకా అనుమతి - వ్యాపార ప్రయోజనాల కోసం కూడా - ఇచ్చేసింది. అయితే, మీరు లైసెన్సు నిబంధనలను పాటించాలి. వివరాలకు [[Wikipedia:కాపీహక్కులు|కాపీహక్కులు]] చూడండి. [[Category:Wikipedia basic information|Contact us]] [[cs:Wikipedie:Kontakt]] [[da:Wikipedia:Kontakt os]] [[de:Wikipedia:Impressum]] [[fr:Wikipédia:Contact]] [[simple:Wikipedia:Contact us]] [[fa:&#1608;&#1740;&#1705;&#1740;&#8204;&#1662;&#1583;&#1740;&#1575;:&#1578;&#1605;&#1575;&#1587; &#1576;&#1575; &#1605;&#1575;]] [[id:Wikipedia:Contact us]] [[ja:Wikipedia:&#36899;&#32097;&#20808;]] [[nn:Wikipedia:Kontakt]] [[zh:Wikipedia:&#32852;&#31995;&#25105;&#20204;]] Wikipedia:Miscillaneous FAQ 3140 13019 2005-10-19T18:26:34Z Chaduvari 97 Added to Category {{వికిపీడియా తఅప్ర}} [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|ఇతర]] Wikipedia:Copyright FAQ 3141 13020 2005-10-19T18:28:32Z Chaduvari 97 Added to Category {{వికిపీడియా తఅప్ర}} [[Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు|కాపీ హక్కు]] Wikipedia:Manual of Style 3143 13027 2005-10-19T18:56:14Z Chaduvari 97 {{Guideline}} రచనలను ఒక క్రమపధ్ధతిలో, చదవడానికి చక్కగా వీలయ్యే విధంగా రాయడానికి అవసరమైన మార్గదర్శకాల సమాహారమే ఈ '''శైలి మాన్యువల్‌'''. కింది నియమాలు చివరి మాటేమీ కాదు. ఒక పధ్ధతి ఇతర పధ్ధతి లాగే బాగుండవచ్చు, కానీ అందరూ ఒకే పధ్ధతిని అనుసరిస్తే, [[వికీపీడియా]] చదవడానికి సులభంగా ఉంటుంది. ఈ సందర్భంలో ఒక వ్యాఖ్యను గమనిద్దాం: :ఇటువంటి నియమాలు, నియంత్రణలు మరీ మొండిగా అమలు పరచేందుకు కాదు. అవి సగటు వ్యవహారాల్లో ప్నికొచ్చేవే. వాటి అమలు విషయంలో కాస్త పట్టూ విడుపూ ఉండాలి. రచనలు ఎలా అందంగా తీర్చి దిద్దాము అనేదానికంటే, అది ఎంత స్పష్టంగా, సమాచార సంహితంగా, పక్షపాత రహితంగా ఉంది అనేది ముఖ్యం. రచయితలు ఈ నియమాలేవీ పాటించవలసిన అవసరం ''లేదు ''. ==వ్యాసం పేర్లు== ''ప్రధాన వ్యాసం: [[Wikipedia:నామకరణ విధానం|నామకరణ విధానం]]'' వీలయినంత వరకు వ్యాసం పేరు వ్యాసం యొక్క మొదటి వాక్యం లోనే వచ్చేలా ఉండాలి. పేరు మొదటిసారి వ్యాసంలో కనిపించేటపుడు, దానిని బొద్దుగా చెయ్యండి. ఉదాహరణ ఇదిగో: <code><nowiki>'''వ్యాసం పేరు '''</nowiki></code> ఇది ఇలా కనిపిస్తుంది <span style="background-color: white">'''వ్యాసం పేరు '''</span>. పేరులో లింకులు పెట్టరాదు. పేరును ''ఇటాలిక్స్‌'' లో పెట్టదలిస్తే, పేరు మొత్తాన్ని పెట్టాలా లేక కొంత భాగాన్ని మాత్రమే పెట్టాలా అనే విషయమై ''ఇటాలిక్స్‌'' నియమాలను పాటించండి. ==వ్యక్తుల పేర్లు== వ్యక్తులు, సంస్థలు, ఊళ్ళు మొదలైన వాటి పేర్లు రాసేటపుడు కింది పద్ధతులను పాటించాలి. * బాగా ఎక్కువగా వాడుకలోనున్న పేరును వాడాలి. ఉదాహరణకు '''విజయవాడ ''' ను '''బెజవాడ '''అని కూడా అంటారు. కానీ, విజయవాడ అనే పేరే ఎక్కువగా వాడుకలో ఉంది కనుక అదే వాడాలి. * ఒక్కోసారి, రెండు పేర్లు కూడా బాగా వ్యాప్తిలో ఉండవచ్చు; ఆ సందర్భాల్లో ఏది వాడాలనే విషయమై సందిగ్ధత రావచ్చు. ఉదాహరణకు, '''నందమూరి తారక రామారావు''' విషయంలో, '''ఎన్.టి.ఆర్''', '''ఎన్.టి.రామారావు''' అనే రెండు పేర్లూ ఎక్కువగా వాడుకలో ఉన్నాయి. అప్పుడు ఒక పేరుతో పేజీ సృష్టించి, దానిని లక్ష్యంగా చేసుకుని రెండవ పేరుతో ఒక దారిమార్పు పేజీని సృష్టించాలి. * పేర్ల చివర ఉండే సాంప్రదాయిక/కుల సూచికలు: పేర్లకు చివర ఉండే రావు, రెడ్డి, శాస్త్రి, మాదిగ, నాయుడు, చౌదరి పేర్లను వ్యక్తి పేరుతో కలిపి రాయాలా లేక విడిగా రాయాలా అనే విషయమై కింది విధానం పాటించాలి. :వ్యక్తి పేరు, కులసూచిక కలిసి సమాసం ఏర్పడితే కలిపి రాయాలి, లేకపోతే విడిగా రాయాలి. ఉదాహరణకు: :రామారావు, కృష్ణారెడ్డి, సుబ్బారెడ్డి, నరసింహారావు: వీటిలో పదాలు రెండు కలిసి సమాసమై మొదటి పదానికి దీర్ఘం వచ్చింది. కాబట్టి కలిపి రాయాలి. * మిగిలిన అన్ని సందర్భాలలోను విడి విడి గానే రాయాలి. * ఇంటి పేర్లను ఎల్లప్పుడూ విడిగానే రాయాలి '''గమనిక''': ఏ పేరు వాడాలనే విషయంలో సందిగ్ధత ఉంటే దారిమార్పు పేజీని సృష్టించండి. * పొడి అక్షరాలు రాసేటపుడు ఇలా రాయాలి: :'''ఎన్.టి.రామారావు''', '''కె.బి.ఆర్.పార్కు'''. (అక్షరాలకు చుక్కకు మధ్య ఖాళీ లేకపోవడాన్ని గమనించండి.) ==గౌరవ వాచకాలు== వ్యక్తుల గురించి రాసేటపుడు, ''శ్రీ'', ''గారు'' వంటి గౌరవ వాచకాలు ఉపయోగించవద్దు. ''వచ్చారు'', ''అన్నారు'', ''చెప్పారు'' వంటి పదాలను కాక ''వచ్చాడు'', ''అన్నాడు'', ''చెప్పాడు'' అని రాయాలి. ==శీర్షికలు== ''ప్రధాన వ్యాసం: [[Wikipedia:Manual of Style (headings)|శైలి మాన్యువల్‌]]'' శిర్షికల కొరకు <code>==</code> వాడండి, <code><nowiki>'''</nowiki></code> ('''బొద్దు ''') వాడవద్దు. ఉదాహరణ: :<code>==ఇది శీర్షిక==</code> ఈ వాక్యం ఇలా కనపడుతుంది.. <div style="background-color: white"> :<b><font style="font-size: 120%">ఇది శీర్షిక</font></b> </div> శీర్షికలను ఇలా పెడితే, విషయ సూచిక ఆటోమాటిక్‌గా వచేస్తుంది. అభిరుచులలో నిశ్చయించుకొని శీర్షికలకు సంఖ్యలు వచ్చే విషంగా చెయ్యవచ్చు. శీర్షికల వలన వ్యాసాన్ని చదవడం తేలికగా ఉంటుంది. * శీర్షికలలో లింకులు పెట్టవద్దు. * మరీ ఎక్కువగా ఉప శీర్షికలు పెట్టవద్దు. ==''ఇటాలిక్స్‌''== ఈ విధంగా రాయాలి: <code><nowiki>''</nowiki></code> . ఉదాహరణ: :<code><nowiki>''ఇది ఇటాలిక్‌.''</nowiki></code> ఇది ఇలా కనిపిస్తుంది :<span style="background-color: white">''ఇది ఇటాలిక్‌.''</span> కొన్ని పదాలను నొక్కి చెప్పేందుకు ''ఇటాలిక్స్‌'' ను వాడతాము. ఈ కింది సందర్భాలలో కూడా వీటిని వాడవచ్చు. ===శీర్షిక పేర్లు=== ''ప్రధాన వ్యాసం: [[Wikipedia:Manual of Style (headings)|శైలి మాన్యువల్‌]]'' కింది వాటి పేర్లకు ''[[italics|ఇటాలిక్స్‌]]'' ను వాడాలి: * బాక్టీరియా, జెనస్‌-స్పీసీస్‌ గా రాసినపుడు. ఉదాహరణకు: ''[[బాసిల్లస్‌ సబ్టైలిస్‌]]'' * పుస్తకాలు * కంప్యూటరు, వీడియో గేములు * కోర్టు కేసులు * సినిమాలు * పద్యాలు * సంగీత అల్బములు * రైలు బళ్ళు * సంగీత పదాలు * వార్తా పత్రికలు, ఇతర పత్రికలు * నాటకాలు * ఓడలు * టెలివిజను ధారావాహికలు * కళా రూపాలు సాధారణంగా పెద్ద వాటికి ''ఇటాలిక్స్‌'' ను వాడతారు. చిన్న వాటికి డబల్‌ కొటేషను గుర్తులు వాడాలి. ఉదాహరణకు: * వ్యాసాలు * పుస్తకం లోని అధ్యాయాలు * తెలివిజను ధరావాహిక లోని ఒక భాగం * చిన్న పద్యాలు * చిన్న కథలు * పాటలు కొన్ని సందర్భాలలో పేర్లు ''ఇటాలిక్స్‌'' లో గాని, డబల్‌ కొటేషను గుర్తుల్లో గాని ఉండకూడదు. అవి: * పురాతన శాసనాలు * చట్టపరమైన, రాజ్యాంగ పరమైన దస్తావేజులు === పదాల్లాగా పదాలు === పదాల గురించి పదాల లాగా, అక్షరాల గురించి అక్షరాల లాగా రాస్తున్నపుడు ''ఇటాలిక్స్‌'' వాడండి. ఉదాహరణకు: * ''స్నానము చేసి'' అనే రెండు పదాలతో కూడిన క్రియను ఒకే పదంగా - ''స్నానించి'' అని ప్రయోగించాడు, [[వడ్డెర చండీదాస్‌]]. * ''ౠ '' అక్షరం యొక్క ఉపయోగం క్రమేణా తగ్గిపోతున్నది. === అరువు పదాలు === ఇతర భాషల నుండి తెలుగు లోకి తెచ్చిన పదాలను ''ఇటాలిక్స్‌'' లో రాయాలి. అయితే తెలుగు లో ఒదిగిపోయిన రైలు వంటి పదాలకు ''ఇటాలిక్స్‌'' వాడరాదు. ''ఇటాలిక్స్‌'' అనే పదాన్ని గమనించండి, ఇది ప్రతిచోటా ''ఇటాలిక్స్‌'' లోనే ఉంది. ఆది అరువు పదం కనుక అలా ఉంది. [[Wikipedia:గొప్ప వ్యాసం రాయడం ఎలా| గొప్ప వ్యాసం రాయడం ఎలా]] ప్రకారం, ఇతర భాషా పదాలు అరుదుగా, వేరే పదం లేనప్పుడు '''మాత్రమే''' వడాలి. ===సూక్తులు, సుభాషితాలు, ఉటంకింపులు, ఉదహరింపులు=== వ్యాఖ్యలను ఉదహరించేటపుడు ''ఇటాలిక్స్‌'' వాడవలసిన పని లేదు, ఆ వాక్యాలకు ప్రత్యేకంగా అవసరమైత్గే తప్ప. ==వ్యాకరణ చిహ్నాలు== మామూలుగ వ్యాకరణ చిహ్నాలను ఎలా వాడుతామో అలాగే వాడండి. ===కొటేషను గుర్తులు === సాధారణంగా డబల్‌ కొటేషను గుర్తులను వాడండి&ందష్‌;చదివేటపుడు సులభంగా ఉంటుంది. &ందష్‌; కొటేషన్ల లోపల కొటేషన్లు అవసరమైనపుడు సింగిలు కొటేషను గుర్తులను వాడండి. గమనిక: ఏదైనా పదం 'ఇలా' సింగిలు కొటేషను గుర్తుల్లో ఉంటే, [[Wikipedia:Searching|అన్వేషణ]] జరిపేటపుడు సింగిలు కొటేషను గుర్తులను కూడా ఆ పదంలో భాగంగానే గుర్తిస్తుంది. అన్వేషణలో పదంతో పాటు కొటేషన్లను కూడా ఇస్తేనే, ఆ పదాన్ని పట్టుకుంటుంది. డబల్‌ కోట్లను వాడటానికి ఇది మరో కారణం, ఎందుకంటే, దాని విషయంలో ఈ ఇబ్బంది రాదు. <!-- When punctuating quoted passages include the mark of punctuation inside the quotation marks ''only if'' the sense of the mark of punctuation is part of the quotation. This is the style used in Australia, New Zealand, and Britain, for example. (A fuller treatment of the recommendations given here can be found in ''[[Fowler's Modern English Usage]]'' and other style guides for these countries, some of which vary in fine details.) "Stop!", for example, has the punctuation inside the quotation marks because the word "stop" is said with emphasis. When using "[[scare quotes]]", however, the comma goes outside. Other examples: :Arthur said the situation was "deplorable". (''The [[full stop]] (period) is not part of the quotation.'') :Arthur said, "The situation is deplorable." (''The full sentence is quoted; the period is part of the quotation.'') :Arthur said that the situation "was the most deplorable he had seen in years." (''Although the full sentence is not quoted, the sense of finality conveyed by the period is part of the quotation.'') Longer quotations may be better rendered in an indented style by starting the first line with a colon or by using <nowiki> <blockquote> </blockquote> </nowiki> notation, which indents both left and right margins. Indented quotations do not need to be marked by quotation marks. Double quotation marks belong at the beginning of each paragraph in a quotation of multiple paragraphs not using indented style, though at the end of only the last paragraph. Use quotation marks or indentations to distinguish quotations from other text. There is normally no need to put quotations in italics unless the material would otherwise call for italics (emphasis, use of non-English words, etc.). Characters identical in appearance to left single quotation mark or right single quotation mark are used as letters in some Latin-letter transliteration systems and in some languages, for example to display the '''[[okina|‘okina]]''' character in Hawaiian. The characters may also be used in discussions about the quotation marks themselves. When using these characters, include them directly instead of using HTML entity references or [[numeric character reference]]s. ====Use of punctuation in presence of brackets==== Punctuation goes where it belongs. (A sentence wholly inside brackets will have its full stop within those brackets.) This means that bracketed clauses at the end of sentences do not include a full stop (like shown here). ===Serial commas=== The Oxford or [[serial comma]] is the optional last comma in a list in the phrases such as "ham, egg(,) and chips". Sometimes omitting the comma can lead to an ambiguous sentence, as in the example "The author would like to thank her parents, Sinéad O'Connor and President Bush." In these cases, there are three options for avoiding ambiguity: * A final serial comma can be used to avoid ambiguity. * The sentence can be recast to avoid listing the items if possible. * The items in the list can be presented using a wiki list (like this). In most cases, however, the presence of the final serial comma does not affect ambiguity of the sentence, and in these cases there is no Wikipedia consensus on whether it should be used. Some style authorities support the mandatory final serial comma, such as ''[[Fowler's Modern English Usage]]'', the ''[[Chicago Manual of Style]]'', and [[Strunk and White]]'s ''[[The Elements of Style]]'', while other style authorities recommend avoiding the comma where possible, such as that used by ''[[The Times]]'' and ''[[The Economist]]''. By common convention, and by consensus of the Trains wikiproject, the serial comma should never be employed when specifying the name of a railroad or railway. For example, "[[Cleveland, Cincinnati, Chicago and St. Louis Railroad]]", not "[[Cleveland, Cincinnati, Chicago, and St. Louis Railroad]]". ===Spaces after the end of a sentence=== There are no guidelines on whether to use one or two spaces after the end of a sentence but it is not important as the difference only shows up in the edit box. See [[Wikipedia talk:Manual of Style archive (spaces after a full stop/period)|Wikipedia talk:Manual of Style archive (spaces after the end of a sentence)]] for a discussion on this. ===Contractions=== In general, formal writing is preferred. Therefore, avoid excessive use of contractions&nbsp;&mdash; such as ''don't'', ''can't'', ''won't'', ''would've'', ''they'd'', and so on &mdash; unless they occur in a quotation. ==Scientific style== ''Main article: [[Wikipedia:Technical terms and definitions]]'' * For [[unit]]s of measure, use [[SI]] units in science articles, unless there are compelling historical or pragmatic reasons not to do so: (for example, [[Hubble's constant]] should be quoted in its most common units of [[km]]/[[s]]/[[Mpc]] rather than its SI unit of [[Hz]]). For other articles, either Imperial or metric units may be used. See [[Wikipedia:Manual of Style (dates and numbers)#Measurements]]. Wikipedia Style for numbers is ''12,345,678.901''. * In articles about [[chemical]]s and [[chemistry]], use the style of the [[IUPAC|International Union of Pure and Applied Chemistry]] (IUPAC) for chemical names wherever possible, except in article titles, where the common name should be used if different, followed by mention of the IUPAC name. For general information see [[systematic name]], and for organic compounds in particular see [[IUPAC nomenclature]]. * In [[periodic table group]]s, use the ''new'' IUPAC names (these use [[Arabic numerals]], not [[Roman numerals]] or letters). * For [[mathematics]] and [[mathematical formula]]e, see [[Wikipedia:WikiProject Mathematics]]. ==Sections== ''Main article: [[Wikipedia:Section]]'' ===ఉపోద్ఘాతం=== శిర్షిక పేరు వ్యాసం మొదటి వాక్యంలో వచ్చేటట్లు రాయాలి. * గొప్ప సంఘ సంస్కర్త, [[తెలుగు]] జాతి గర్వించదగ్గ మహోన్నత వ్యక్తి '''కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు '''. :<code><nowiki> గొప్ప సంఘ సంస్కర్త, [[తెలుగు]] జాతి గర్వించదగ్గ మహోన్నత వ్యక్తి '''కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు '''.</nowiki></code> * '''టొం అంద్‌ ఝెర్ర్య్‌'''&ంబ్స్ప్‌;&ందష్‌; ఫైరింగ్‌ ఒఫ్‌ నమెస్‌ ఫ్రొం [[ఫిఎర్చె ఏగన్‌]]'స్‌ ''ళిఫె ఇన్‌ ళొందొణ్‌' :<చొదె><నౌఇకి>'''టొం అంద్‌ ఝెర్ర్య్‌'''&అంప్‌;ంబ్స్ప్‌;&అంప్‌;ందష్‌; ఫైరింగ్‌ ఒఫ్‌ నమెస్‌ ఫ్రొం [[ఫిఎర్చె ఏగన్‌]]'స్‌ ''ళిఫె ఇన్‌ ళొందొణ్‌' వ్యాస విషయానికి ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేర్లు ఉంటే, ప్రతీ పేరూ మొదటి సారి వచ్చినపుడు బొద్దుగా ఉండాలి. * '''నందమూరి తారక రామారావు''' ను '''NTR''' అనీ, '''N T రామారావు''' అని కూడా పిలుస్తారు :<code><nowiki> '''నందమూరి తారక రామారావు''' ను '''NTR''' అనీ, '''N T రామారావు''' అని కూడా పిలుస్తారు. </nowiki></code> వ్యాసం మొదటి కొద్ది పదాల్లోనే సందర్భాన్ని వివరించండి. * ఈన్‌ [[qఊంతుం ఫ్య్సిచ్స్‌]], థె '''హైసెంబెర్గ్‌ ఉంచెర్తైంత్య్‌ ప్రించిప్లే''... :<చొదె><నౌఇకి>ఈన్‌ [[qఊంతుం ఫ్య్సిచ్స్‌]], థె '''హైసెంబెర్గ్‌ ఉంచెర్తైంత్య్‌ ప్రించిప్లే'' వ్యాసం పేరులో లింకులు పెట్టవద్దు. అయితే, పేరులో వీలయినన్ని పదాలకు విడిగా లింకులు ఉండాలి. * '''భుద్ధిస్త్‌ మెదితతిఒణ్‌'', [[మెదితతిఒన్‌]] ఉసెద్‌ ఇన్‌ థె ప్రచ్తిచె ఒఫ్‌ [[భుద్ధిస్మ్‌]], "ఇంచ్లుదెస్‌ అన్య్‌ మెథొద్‌ ఒఫ్‌ మెదితతిఒన్‌ థత్‌ హస్‌ ఏన్లిఘ్తెన్మెంత్‌ అస్‌ ఇత్స్‌ ఉల్తిమతె ఐం." (ఖమలషిల 1996) :<చొదె><నౌఇకి>'''భుద్ధిస్త్‌ మెదితతిఒణ్‌'', [[మెదితతిఒన్‌]] ఉసెద్‌ ఇన్‌ థె ప్రచ్తిచె ఒఫ్‌ [[భుద్ధిస్మ్‌]], "ఇంచ్లుదెస్‌ అన్య్‌ మెథొద్‌ ఒఫ్‌ మెదితతిఒన్‌ థత్‌ హస్‌ ఏన్లిఘ్తెన్మెంత్‌ అస్‌ ఇత్స్‌ ఉల్తిమతె ఐం." (ఖమలషిల 1996) ===Introduction=== The title or subject can almost always be made part of the first sentence, but some articles simply have names. * The '''Pythagorean theorem''' is named after and attributed to the [[6th century BC]] Greek philosopher and mathematician [[Pythagoras]] :<code><nowiki>The '''Pythagorean theorem''' is named after and attributed to the [[6th century BC]] Greek philosopher and mathematician [[Pythagoras]]</nowiki></code> * '''Tom and Jerry'''&nbsp;&mdash; Pairing of names from [[Pierce Egan]]'s ''Life in London'' :<code><nowiki>'''Tom and Jerry'''&amp;nbsp;&amp;mdash; Pairing of names from [[Pierce Egan]]'s ''Life in London''</nowiki></code> If the subject of the article has more than one name, each new form of the name should be in bold on its first appearance. * '''Sodium hydroxide''' ([[sodium|Na]][[oxygen|O]][[hydrogen|H]]), also known as '''caustic soda''' or '''lye'''... :<code><nowiki>'''Sodium hydroxide''' ([[sodium|Na]][[oxygen|O]][[hydrogen|H]]), also known as '''caustic soda''' or '''lye'''</nowiki></code> Make the context clear in the first few words. * In [[quantum physics]], the '''Heisenberg uncertainty principle'''... :<code><nowiki>In [[quantum physics]], the '''Heisenberg uncertainty principle'''</nowiki></code> Avoid links in the title and circular definitions. However, most words in titles should be linked to. * '''Buddhist meditation''', [[meditation]] used in the practice of [[Buddhism]], "includes any method of meditation that has Enlightenment as its ultimate aim." (Kamalashila 1996) :<code><nowiki>'''Buddhist meditation''', [[meditation]] used in the practice of [[Buddhism]], "includes any method of meditation that has Enlightenment as its ultimate aim." (Kamalashila 1996)</nowiki></code> ===Lead section=== ''See also: [[Wikipedia:Guide to writing better articles#Lead section]]'' The lead section is the [[Wikipedia:Section|section]] before the first headline. It is shown above the table of contents (for pages with more than three headlines). The appropriate lead length depends on the length of the article, but should be no longer than three paragraphs in any case. ==="See also" and "Related topics" sections=== Mostly, topics related to an article should be included within the text of the article as free links. If the article is divided into sections and '''See also''' refers to a particular section only, references to related articles that have ''not'' been linked from free links in the text may be placed at the top of the section: :<code><nowiki>''See also:'' [[Internet troll]], [[flaming]]</nowiki></code> which produces: :''See also:'' [[Internet troll]], [[flaming]]. The above form may also be used in short articles without sections. When the '''See also''' refers to the entire article, not just a section, it should be a heading of level 2 so that it appears in the [[table of contents]]. Place it at the bottom of the article, before '''External links'''. For example: :<code>==See also==</code> :<code><nowiki>* [[Internet troll]]</nowiki></code> :<code><nowiki>* [[flaming]]</nowiki></code> Notice that, consistent with the policy of [[Wikipedia:Lists]], ''See also'' list items are not capitalized unless the word normally would be, such as, in the above example, [[Internet]]. The heading '''Related topics''' may be used instead of '''See also'''. If you remove a redundant link from the ''See also'' section of an article, it may be an explicit cross reference (see below), so consider making the link in the main text '''[[bold]]''' instead. Sometimes it is useful to have an explicit [[reference|cross-reference]] in the text, for example, when a long section of text has been moved somewhere else, or there is a major article on a subtopic. In these cases, make the link '''bold'''. For example: :The '''[[legal status of circumcision]]''' varies from country to country. ===Other sections=== Other common sections (in their preferable order) are: * [[Wikipedia:Cite sources|References]] * Compare against * [[Wikipedia:External links|External links]] ==Simple tabulation== Any line that starts with a blank space becomes a fixed font width and can be used for simple tabulation. foo bar baz alpha beta gamma A line that starts with a blank space with nothing else on it forms a blank line. ==Pictures== ''Main article: [[Wikipedia:Picture tutorial]]'' Articles with a single picture are encouraged to have that picture at the top of the article, right-aligned, but this is not a hard and fast rule. Portraits with the head looking to the right should be left-aligned (looking into the article). The current image markup language is more or less this: :<code><nowiki>[[Image:picture.jpg|120px|left|thumb|Blah blah caption]]</nowiki></code> ==Captions== ''Main article: [[Wikipedia:Captions]]'' Photos and other graphics should have captions unless they are "self-captioning" as in reproductions of album or book covers, or when the graphic is an unambiguous depiction of the subject of the article. For example, in a biography article, a caption is not needed for a portrait of the subject, pictured alone. ==Identity== This is perhaps one area where Wikipedians' flexibility and plurality are an asset, and where one would not wish all pages to look exactly alike. Wikipedia's [[Wikipedia:Neutral point of view|neutral point of view]] and [[Wikipedia:No original research|no original research]] policies always take precedence. However, here are some non-binding guidelines that may help: * Where known, use terminology that subjects use for themselves ([[self identification]]). This can mean calling an individual the term they use, or calling a group the term most widely used by that group. * Use specific terminology: People from Ethiopia (a country in Africa) should be described as Ethiopian, not African. * Though often a more general name will prove to be more neutral or more accurate. For example, a [[List of African-American composers]] is acceptable, though a [[List of composers of African descent]] may be more useful. * If possible, terms used to describe people should be given in such a way that they [[grammatical modifier|qualify]] other nouns. Thus, ''black people'', not ''blacks''; ''gay people'', not ''gays''; and so forth. * Do not assume that any one term is the most [[inclusive]] or [[accurate]]. * The term ''Arab'' refers to people and things of ethnic Arab origin. The term ''Arabic'' refers to the Arabic language or [[writing system]] (and related concepts). For example: ''Not all Arab people write or converse in Arabic, but nearly all are familiar with Arabic numerals.'' --> ==ఇతరత్రా..== ===ఈ పేజీలో మీకు అవసరమైనది దొరక్కపోతే=== ఈ పేజీలో శైలికి సంబంధించి మీకు అవసరమైన సమాచారం దొరక్కపోతే, మీకు నచ్చిన వ్యాసం ఒకదానికి వెళ్ళి, దాని మార్చు పెఝికి వెళ్ళండి. ఆక్కడ రచయితల శైలి ఎలా ఉందో చూడండి. తరువాత పేజీని భద్రపరచకుండా వదిలేయండి. దాదాపు ప్రతీ వ్యాసాన్ని కూడా మెరుగుపరచవచ్చు. ===అతిగా అలంకరణ కూడదు=== మీ వ్యాసంలో మరీ ఎక్కువ మార్కప్‌ ను వాడకుండా ఉంటే మీకు, వ్యాసం చదివేవారికి కూడా సులభంగా ఉంటుంది. మీరు వ్యాసంలో పెట్టిన మార్కప్‌ అంతా వ్యాసంలో కనపడుతుందని అనుకోకండి. మార్కప్‌ ను అవసరమైన మేరకే - వ్యాసాన్ని సులభంగా చదవటానికి అవసరమైనంత వరకే - వాడండి. అతిగా వాడి, క్లిష్టతరం చెయ్యవద్దు. HTML, CSS మార్కప్‌ లను తక్కువగా వాడండి. విజ్ఞాన సర్వస్వం ఉపయోగకరంగా ఉండాలనేది మొదటి లక్ష్యమైతే, దానిలో దిద్దుబాట్లు చెయ్యడం సులభంగా ఉండటమనేది మరో ముఖ్య లక్ష్యం. మరీ నిర్దుష్టంగా, <code>float</code> లేదా <code>line-height</code> లను వాడితే కొన్ని బ్రౌజర్లలో సరిగా చూపించవు. <!-- ===Formatting issues=== Formatting issues such as font size, blank space and color are issues for the Wikipedia site-wide [[Cascading Style Sheets|style sheet]] and should not be dealt with in articles except in special cases. If you absolutely must specify a font size, use a relative size i.e. <code>font-size: 80%</code>; not an absolute size, for example, <code>font-size: 4pt</code>. Color coding of information should not be done, but if necessary, try to choose colors that are unambiguous when viewed by a person with [[color blindness]]. In general, this means that red and green should not both be used. Viewing the page with Vischeck (http://www.vischeck.com/vischeck/vischeckURL.php) can help with deciding if the colors should be altered. --> ===వ్యాఖ్యానాలను కనపడనీయకండి=== వ్యాసం అసంపూర్తిగా ఉందనీ, మరింత పని జరగాల్సి ఉందని ఎత్తి చూపకండి. అసలు విషయం లేకుండా, ఉత్త శీర్షికలతో పాఠకుడికి ఉపయోగమేమీ ఉండదు. మామూలు పాఠకుడితో కాకుండా, దిద్దుబాట్లు చేసే సభ్యులకు ఏమైనా సందేశం ఇవ్వదలిస్తే, ఆ సందేశాన్ని కింది గుర్తుల మధ్య పెడితే సరిపోతుంది. <code>&lt;!--</code> మరియు <code>--&gt;</code>. ఉదాహరణకు: :<code>హలో &lt;!-- ఇదొక వ్యాఖ్య. --&gt; లోకం<br/></code> ఇలా కనిపిస్తుంది: : హలో లోకం వ్యాఖ్య, దిద్దుబాటు చేసే వారికి మాత్రమే కనిపిస్తుంది. ===సంబోధన కూడదు=== విజ్ఞాన సర్వస్వంలోని వ్యాసాల్లో మిమ్మల్ని గాని, పాఠకుడిని గాని మీరు సంబోధించరాదు. అంటే - ''నేను'', ''మేము'', ''మీరు'', ''మనం'' వంటి పదాలు రాకూడదు. ఉదాహరణకు ''నేను అనుకునేదాని ప్రకారం..'', ''దాన్ని మనం ఇలా అర్ధం చేసుకోవచ్చు..'' వంటి వాక్యాలు రాయకూడదు. ==ఇంకా చూడండి== * [[Style guide]], the Wikipedia entry on "style guides". Contains links to the online style guides of some magazines and newspapers. * [[Wikipedia:Annotated article]] - the article contains annotations that show how it should be edited preferentially. * [[Wikipedia:Avoiding common mistakes]] gives a list of common mistakes and how to avoid them. * [[Wikipedia:Be bold in updating pages]] should define your attitude toward page updates. * [[Wikipedia:Cite sources]] explains process and standards for citing references in articles. * [[Wikipedia:Editing policy]] has even more editing guidelines. * [[Wikipedia:How to edit a page]] is a short primer on editing pages. * [[Wikipedia:పరిచయము]] is a gentle introduction to the world of Wikipedia. * [[Wikipedia:Perfect stub article]] shows what you should aim for at a minimum when starting a new article. * [[Wikipedia:Policies and guidelines]] is the main stop for policies and, well, guidelines. * [[Wikipedia:How to edit a page#Wiki markup|Wiki markup]] explains the mechanics of what codes are available to you when editing a page, to do things like titles, links, external links, and so on. * [[Wikipedia:WikiProject]] sets out boilerplates for certain areas of knowledge. * [[Meta:Reading level]] (discussion) [[Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు]] [[zh-min-nan:Wikipedia:Siá-chok ê kui-hoān]] [[ca:Viquipèdia:Llibre d'estil]] [[da:Wikipedia:Stilmanual]] [[es:Wikipedia:Manual de estilo]] [[eo:Vikipedio:Stilogvido]] [[fr:Wikipédia:Conventions de style]] [[ga:Vicipéid:Lámhleabhar Stíle]] [[ko:위키백과:스타일북]] [[id:Wikipedia:Panduan tata-letak]] [[it:Aiuto:Manuale di stile]] [[he:ויקיפדיה:המדריך לעיצוב דפים]] [[ja:Wikipedia:スタイルマニュアル]] [[no:Wikipedia:Stilmanual]] [[pt:Wikipedia:Livro de estilo]] [[ro:Wikipedia:Manual de stil]] [[sk:Wikipédia:Štylistická príručka]] [[sl:Wikipedija:Slogovni priročnik]] [[fi:Wikipedia:Tyyliopas]] [[sv:Wikipedia:Rekommendationer]] [[ta:விக்கிபீடியா:நடைக் கையேடு]] [[vi:Wikipedia:Cẩm nang về văn phong]] [[zh:Wikipedia:格式指南]] సాహిత్యము 3144 8601 2005-08-16T20:48:47Z 160.94.97.105 [[తెలుగు సాహిత్యము]] Talk:సాహిత్యము 3145 8582 2005-08-16T17:37:32Z వైఙాసత్య 58 Talk:సాహిత్యము moved to Talk:తెలుగు సాహిత్యము: title is too broad and universal for the content #redirect [[Talk:తెలుగు సాహిత్యము]] జయలక్ష్మి వరలక్ష్మి సంగ్రామ వీరలక్ష్మి 3146 8606 2005-08-17T04:25:30Z 207.46.50.75 <pre> శృంగార సంకీర్తనలు సంపుటము 19 రేకు 989 రాగము - లలిత జయలక్ష్మి వరలక్ష్మి సంగ్రామ వీరలక్ష్మి ప్రియురాలవై హరికిఁ బెరసితివమ్మా పాలజలనిధిలోని పసనైనమీఁగడ మేలిమితామరలోని మించువాసన నీలవర్ణునురముపై నిండిననిధానమవై యేలేవు లోకములు మమ్మేలవమ్మా చందురుతోడఁ బుట్టిన సంపదలమెఱుఁగవో కందువ బ్రహ్మలఁ గాచేకల్పవల్లి అందినగోవిందునికి అండనే తోడునీడవై వుందానవు మాఇంటనే వుండవమ్మా పదియారువన్నెలతో బంగారుపతిమ చెదరనివేదములచిగురుఁబోడి యెదుట శ్రీవేంకటేశునిల్లాలవై నీవు నిదుల నిలిచేతల్లి నీవారమమ్మా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Image:AraTitOTa.jpg 3147 8607 2005-08-17T05:22:05Z Chavakiran 19 The common araTi toTa of Andhra. The common araTi toTa of Andhra. Image:Sagar1.jpg 3148 8608 2005-08-17T05:23:57Z Chavakiran 19 Nagarjuna Sagar Dam, in the year 2005, month August. Nagarjuna Sagar Dam, in the year 2005, month August. Image:Sagar.jpg 3149 8610 2005-08-17T06:20:51Z Chavakiran 19 Nagarjuna Sagar Dam, one more view. Nagarjuna Sagar Dam, one more view. Image:Sikara darsanaM.jpg 3150 8611 2005-08-17T06:24:29Z Chavakiran 19 This is how people, piligrims on Srisailam sikharam try to get a glimpse of far looking SriSailam sikhram. This is how people, piligrims on Srisailam sikharam try to get a glimpse of far looking SriSailam sikhram. Image:SiKara view.jpg 3151 8612 2005-08-17T06:25:13Z Chavakiran 19 This is the view of Srisailaam temple mountain from the sikhara darsana hill. This is the view of Srisailaam temple mountain from the sikhara darsana hill. Image:Srisailam dam 15th aug 05.jpg 3152 8613 2005-08-17T06:25:48Z Chavakiran 19 srisailam dam when its gates opened. srisailam dam when its gates opened. Image:Srisalam dam.jpg 3153 8614 2005-08-17T06:26:29Z Chavakiran 19 srisailam dam view from a bit distance, Beautiful. Isn't it? srisailam dam view from a bit distance, Beautiful. Isn't it? Image:VyavasaayaM.jpg 3154 21759 2006-04-08T15:30:13Z Mpradeep 50 kaaDi eDulu. A common scene in andhra villages. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] నీయాధీనము లింతే నిఖిలప్రపంచమును 3155 8633 2005-08-17T09:52:51Z 207.46.50.75 BUpaaLaM <pre> నీయాధీనము లింతే నిఖిలప్రపంచమును మాయాకృతము నీవు మానుమంటే మానదా. నీకు నరుహంబైన నిండినయీమనసు కాకువిషయాలపాలుగా నరుహమా చేకొని నీవు పెరరేచినయీచైతన్యము పైకొని అకర్మములపాలు సేయదగునా. అంచల నీవంతర్యామివైనయీదేహము పంచేంద్రియముల కొప్పనసేతురా యెంచగ నీకుక్షిలోన నెత్తిన యీజన్మము కొంచెపుభోగములకు గురిసేయవలెనా. శ్రీవేంకటేశ నీకు జక్కినయీదాస్యము యీవల సంసారమున కియ్యవలెనా దేవుడవు నీవేయని తెలిస్పితి విదే మాకు జీవులము మమ్ము నిక చిమ్మిరేచనేటికి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Wikipedia:సహాయము 3156 8634 2005-08-17T10:05:18Z Chaduvari 97 Redirecting the page to Help:Contdents page #REDIRECT [[Help:Contents]] ఈ మాట విని నిన్ను నిందుకే నవ్వితి నేను 3157 8636 2005-08-17T10:06:07Z 207.46.50.75 <pre> సాళంగనాట ఈ మాట విని నిన్ను నిందుకే నవ్వితి నేను నేమమెంత నేమెంత నీకరుణ యెంత. సకలకర్మముచేత సాధ్యముగానినీవు వొకైంచుకంతభక్తి కొగిలోనైతి ప్రకటించి బహువేదపఠన జిక్కనినీవు మొకరివై తిరుమంత్రమునకు జిక్కితివి. కోటిదానములచేత కోరి లోనుగాని నీవు పాటించి శరణంటేనే పట్టి లోనైతి మేటి వుగ్రతపముల మెచ్చి కైకొననినీవు గాటపుదాసు లైతేనే కైకొని మన్నించితి. పెక్కు తీర్థములాడిన భేదించరానినీవు చొక్కి నీముద్రవారికి సులభుడవు గక్కన దేవతలకు గానరానినీవు మాకు నిక్కడ శ్రీవేంకటాద్రి నిరవైతివి. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వేఱొకచోట లేడు వీడివో హరి 3158 8638 2005-08-17T10:07:18Z 207.46.50.75 <pre> లలిత వేఱొకచోట లేడు వీడివో హరి వీఱిడియై చేరువనే వీడివో హరి. మునుకొని వెదకితే ముక్కుమార్పుగాలికొన వెనవెనక దిరిగీ వీడివో హరి పెనగి వెదకబోతే పెడచెవులమంత్రమై వినవచ్చీ మాటలలో వీడివో హరి. సోదించి వెదకితేను చూపులకొనలనే వీదుల నెందు చూచినా వీడివో హరి ఆదిగొని వెదకితే నట్టే నాలికకొన వేదమై నిలిచినాడు వీడివో హరి. తెలిసి వెదకబోతే దేహపుటంతరాత్మయై వెలుపలా లోపలాను వీడివో హరి చెలగి శ్రీవేంకటాద్రి చేకొని మమ్ము రక్షించ వెలసె నిందరు జూడ వీడివో హరి. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అన్నమయ్య పాటలు బ 3159 8639 2005-08-17T10:07:53Z 207.46.50.75 #[[బోధింపరే యెరిగినబుధులాల పెద్దలాల ]] {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] బోధింపరే యెరిగినబుధులాల పెద్దలాల 3160 8640 2005-08-17T10:08:51Z 207.46.50.75 <pre> బౌళి బోధింపరే యెరిగినబుధులాల పెద్దలాల శ్రీధరునిమాయలలో జిక్కితిమి నేము. దైవమును నొల్లము ధర్మమును నొల్లము దావతిసంసారముతో తగులేకాని భావపుభవవంధాలభయమూ నెరగము వేవేలు విధులే కాని వెగిలేచి నేము. ముందు విచారించము మొదల విచారించము పొందేటిసతులతోడిభోగమే కాని చెందినమనసులోని చింతలను బాయము మందపుమదమే కాని మాపుదాకా నేము. పరమూ దడవము భక్తి దడవము అరిది ధనముమీది ఆసలేకాని ఇరవై శ్రీవేంకటేశు డేలుకొనె దానే నన్ను నిరతి నెరగనైతి నేనించుకంతాను. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] మఱి యేపురుషార్థము మావంకలేదు మీకు 3161 8642 2005-08-17T10:09:56Z 207.46.50.75 <pre> శ్రీరాగం మఱి యేపురుషార్థము మావంకలేదు మీకు అఱువడము మాకెంత అత్తువో నీవు. హరి నీవు నాకు నంతర్యామివైనఫలము తిరిగినందే మావెంట దిరిగెదవు ఇరవుగ నీవు మాకు నేలికవైనఫలము గరిమె మాపాపమెల్ల గట్టుకొంటివి. భువిలోన నీవు నన్ను బుట్టించినఫలము ఇవల రక్షించేతొడుసిదొకటాయ తివిరి నన్ను నీకుక్షి దెచ్చిడుకొన్నఫలము జవళ నా నేరములు చక్క బెట్టబడెను. గారవాన నన్ను వెనకవేసుకొన్నఫలము చేరి నన్ను బుణ్యునిగా జేయవలసె అరసి నాకు బ్రత్యక్షమైనఫలమున నన్ను యీరీతి శ్రీవేంకటేశ ఇముడుకోబడెను. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏనోరువెట్టుక నిన్ను నేమని కావుమందును 3162 8644 2005-08-17T10:11:08Z 207.46.50.75 <pre> ఆహిరి ఏనోరువెట్టుక నిన్ను నేమని కావుమందును నే నిన్ను దలచినది నిమిషమూ లేదు పాయమెల్ల సంసారముపాలే పడితిగాని చేయార నీసేవ నే జేసుట లేదు కాయమెల్ల కాంతలకే కడుశేషమాయగాని నీయవసరములందు నేనొదుగలేదు. చిత్తము ఆసలపాలే సేసి బదికితి గాని హత్తి నిన్ను ధ్యానము సేయగలేదు సత్తెపునానాలుకెల్ల చవుల కమ్మితిగాని మత్తిలి నీర్తనము మరపుటా లేదు. పుట్టుగెల్లా నజ్ఞానముపొంతనే వుంటిగాని వొట్టి నీవిజ్ఞానము నొల్లనైతిని యెట్టు నన్ను మన్నించితి విందుకే పో వెరగయ్యీ నెట్టన శ్రీవేంకటేశ నిన్నడుగా లేదు. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Wikipedia:Statistics 3163 8652 2005-08-17T10:21:08Z Chaduvari 97 తనసొమ్మీడేరించక తా మానీనా 3164 8648 2005-08-17T10:19:34Z 207.46.50.75 <pre> దేసాళం తనసొమ్మీడేరించక తా మానీనా పెనగుచు నేమూరకే బిగిసేముగాక. భూమితో బ్రపంచమెల్ల బుట్టించిన దేవుడు ఆమీదిపారుపత్యాన కందుకోపడా నామమాత్రజీవులము నడుమంతరాల వచ్చి నేము గర్తలమనుచు నిక్కేముగాక. యెనలేక యెదిరికి ఇనుమడిచేవారికి తనతగర మడువ దడవయ్యీనా గునిసి సంసారపుకొండనే మోచేనంటా తినికేమిదియు వట్టి దీమసముగాక. చిత్తములో నున్నట్టి శ్రీవేంకటేశ్వరుడు మత్తిల్లి నను గావక మానబోయ్యీనా కొత్తగా నీతని నేడు కొలిచేమనుచు నేము తత్తరపుస్వతంత్రాన దగిలేముగాక. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] తాము స్వతంత్రులు గారు తమయంతను 3165 8651 2005-08-17T10:20:32Z 207.46.50.75 <pre> ముఖారి తాము స్వతంత్రులు గారు తమయంతను ఆమీదటిగురి ఆది నీవు. యెలమి స్వర్గమేలేటీంద్రునికినైనాను అలమి కోరేటిఫల మది నీవు బలిమి గైలాసమేలేపతిరుద్రునికినైనా నిలుకడైనపదము నీపదము యెక్కుడు సత్యలోకము యేలేబ్రహ్మకునైనా ఇక్కువ జేరేచోటు యెందును నీవు వెక్కసపుబుణ్యముల వేదములకైనాను అక్కరతో ముఖ్యమైన అర్థమెల్లా నీవు, నాడు నాడే ముక్తులైన నారదళుకాదులకు నేడును విహరించేనెలవు నీవు పోడిమి శ్రీవేంకటేశ పోలించ నెవ్వరూ లేరు మూడులోకముల నీవే మూలము నీవే </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చింతలు రేచకు మమ్ము చిత్తమా నీవు 3166 8654 2005-08-17T10:23:56Z 207.46.50.75 <pre> గౌళ చింతలు రేచకు మమ్ము చిత్తమా నీవు పంతముతో మముగూడి బతుకుమీ నీవు. తల్లి శృఈ మహాలక్ష్మి తండ్రి వాసుదేవుడు ఇల్లు మాకు బ్రహ్మాండమింతా నిదె జల్లిదపుహరిభక్తి పాడీ బంటా నాకు వొల్లము కర్మఫలము లొకటి నేము. జ్ఞానమే మాకు ధనము సర్వవేదములు సొమ్ము పూనినవైరాగ్యమే వుంబళి మాకు ఆనినగురుసేవలు ఆడుబిడ్డలు నాకు మేనితోనే తగులాయ మేలు మాకు జేరెను. యేలికె శ్రీ వేంకటేశు డింటిదేవపూజ మాకు పాలుగలబంధువులు ప్రపన్నులు కీలు మాకు నీతని సంకీర్తన మోక్షమునకు యేల ఇంకా మాకు నేమిటితో గొడవ. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Wikipedia:Wikipedians 3168 27429 2006-06-26T04:18:32Z Suryarao r 380 /* అక్షర క్రమంలో సభ్యుల జాబితా */ [[Image:Wikipede1.png|right|frame|[[Wikipedia:Mascot|The "wikipede."]]]] '''వికీపీడియనులు ''' అంటే [[Wikipedia|వికీపీడియా]] లో వ్యాసాలు రాయడం, దిద్దటం చెసేవాళ్ళు. ఇంగ్లీషు పేరు కాకుండా తెలుగు పేరు ను వాడే విషయంపై అభిప్రాయాలు రాయండి. నమోదైన తెలుగు వికీపీడియనుల సంఖ్య 100 కు మించి ఉంది. సభ్యత్వం తీసుకోని వారు మరి కొన్ని వందల మంది ఉండవచ్చు. నమోదైన వికీపీడియనుల వివరాలు వారి వారి సభ్యుని పేజీలలో ఉంటాయి. అయితే వారి వివరాలను ఆ పేజీలో పెట్టాలన్న నిబంధన ఏదీ లేదు. కింద ఇచ్చిన జాబితాలో మీ సభ్యనామం రాయండి. ==అక్షర క్రమంలో సభ్యుల జాబితా== # [[User:kotharavikiran|కొత్త రవికిరణ్]] # [[User:SankarJV|శంకర్]] # [[User:Chinthu|చింతు]] # [[User:Chaduvari|చదువరి]] # [[User:Chavakiran|చావా కిరణ్]] # [[User:Chandu|చంద్రశేఖర్ వల్లభనేని]] # [[User:Charasala|ప్రసాద్ చరసాల]] # [[User:Daffodile|Daffodile]] # [[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] # [[User:Dileep|Dileep]] # [[User:Narasimha|నరసింహ]] # [[User:Nawin|నవీన్]] # [[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]] # [[User:sivamangesh|శివ మన్గెష్]] # [[User:వైఙాసత్య|వైజాసత్య]] # [[User:vr_suni|సురేష్ బాబు వాయర]] # [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] # [[User:Kiranc|కిరణ్]] # [[user:murali|మురళీకృష్ణ]] # [[User:Sumanthk|సుమంత్]] # [[User:Swaroop|Swaroop]] # [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] # [[User:svadrevu|శ్రీనివాస్ వాడ్రేవు]] # [[User:విజయభాస్కర్ రెడ్డి|విజయభాస్కర్ రెడ్డి]] #[[User:Veeven|వీవెన్]] # [[Prabhu Patimalla]] # [[User:రాముడుమంచిబాలుడు|రాముడుమంచిబాలుడు]] #[[User:satyavani|సత్యవాణి]] #[[User:gsrinivasakumar|గుళ్ళపూడి శ్రీనివాసకుమార్]] #[[User:Sitaram|సీతారాం]] #[[User:chandrudu|చంద్రశేఖర్ ఈమని]] #[[User:ysnath|సురేంద్రనాథ్ యాదా]] #[[User:suryarao_r|సుర్యారావు రాయారావు]] <!-- '''Wikipedians''' are the people who write and edit articles for [[Wikipedia]]. Some might think that '''Wikipedist''' would be a more appropriate name, as an [[encyclopedist]] is someone who contributes to an [[encyclopedia]]. The ending of '''Wikipedian''', though, suggests being part of a group or community. So in this sense, Wikipedians are people who form '''The Wikipedia Community'''. For additional discussion of the Wikipedia community, see the [[m:Main Page|Meta site]] [http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikipedians] and [[Wikipedia:Who, Why?]]. The number of Wikipedians is now more than 350,000 (counting registered user accounts), plus an unknown (but quite large) number of unregistered contributors. Detailed statistical information about Wikipedia is available at [[Wikipedia:Statistics]]. The diversity of Wikipedians renders it nearly impossible to make many categorical statements about Wikipedians as a whole. Information about many registered Wikipedians is available on their user pages. However, users are not required to create these pages or post information on them. You could think of Wikipedians as a global ant colony&mdash;except there's no queen, and users choose their own roles. Some Wikipedians [[WP:WC|Welcome Newcomers]], some Wikipedians [[WP:KC|award those who deserve awards]]. Some upload images, some work on history articles, and still others work on reverting vandalism. Many take on all of these tasks. Whatever you decide to do, every Wikipedian is valuable. This page contains lists of Wikipedians by country, as well as various other groupings. Different categories have been created due to demand. Individual Wikipedians may add themselves to appropriate lists if they wish. It is suggested that if you put your name on one of the more-specific lists, you should also include it on the alphabetical list. ==Alphabetical listing== *[[Wikipedia:Alphabetical list of Wikipedians]] is a voluntary listing. Please add yourself to this list. ** This is being replaced by a set of Categories - see [[:Category:Wikipedians]] and its sub-categories (such as [[:Category:Wikipedians by location]]), and the new project page [[Wikipedia:User categorisation]] to help. *[[Special:Listusers]] is an automatic listing; however, due to technical limitations, it does not list all users. == Listing by region == Please list yourself both by your nationality and also by your place of current residence! For example, if John has moved to the [[Wikipedia:Wikipedians/United States|United States]] from [[Wikipedia:Wikipedians/Ireland|Ireland]], he can put himself in both places at once (if he wants to). '''This system has been deprecated. This has been incorporated into a project to re-implement the user lists of '''[[Wikipedia:Wikipedians]]''' into a set of Categories. Feel free to help! Virtually all lists found listed as subsections of Wikipedia:Wikipedians should be eventually converted into Categories and their included links converted to the new system by tagging them in the appropriate new categories.''' See [[:Category:Wikipedians]] and [[:Category:Wikipedians by location]] for more info. '''Please see the new project page at [[Wikipedia:User categorisation]] to help!''' Basically if the link on the left is going to a subpage of [[Wikipedia:Wikipedians]], it is still being crawled to eventually be replaced by the link on the right - once it has been replaced, it should link to the country's article instead, and the link to the new category should be made '''bold'''. ''If you are going to add yourself to any list, please use the new Categories instead of the old lists!'' This change makes a lot of sense for a number of reasons. :[[Wikipedia:List of Wikipedian notice boards|List of notice boards by region]] :[[Acadia]] (part of [[Canada]]) '''[[:Category:Wikipedians in Acadia]]''' :[[Albania]] '''[[:Category:Wikipedians in Albania]]''' :[[Algeria]] '''[[:Category:Wikipedians in Algeria]]''' :[[Andorra]] '''[[:Category:Wikipedians in Andorra]]''' :[[Antigua]] & [[Barbuda]] '''[[:Category:Wikipedians in Antigua & Barbuda]]''' :[[Argentina]] '''[[:Category:Wikipedians of Argentina]]''' :[[Armenia]] '''[[:Category:Wikipedians in Armenia]]''' :[[Aruba]] (part of the Kingdom of the [[Kingdom of the Netherlands|Netherlands]]) '''[[:Category:Wikipedians in Aruba]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Australia|Australia]] [[:Category:Australian Wikipedians]] :[[Austria]] '''[[:Category:Wikipedians in Austria]]''' :[[Azerbaijan]] '''[[:Category:Wikipedians in Azerbaijan]]''' :[[Bangladesh]] '''[[:Category:Bangladeshi Wikipedians]]''' :[[Barbados]] '''[[:Category:Wikipedians in Barbados]]''' :[[Basque Country]] (currently part of [[Spain]] and [[France]]) '''[[:Category:Wikipedians in Basque Country]]''' :[[Belarus]] '''[[:Category:Wikipedians in Belarus]]''' :[[Belgium]] '''[[:Category:Wikipedians in Belgium]]''' :[[Bermuda]] '''[[:Category:Wikipedians in Bermuda]]''' :[[Bhutan]] '''[[:Category:Wikipedians in Bhutan]]''' :[[Bolivia]] '''[[:Category:Wikipedians in Bolivia]]''' :[[Bosnia and Herzegovina]] '''[[:Category:Wikipedians in Bosnia and Herzegovina]]''' :[[Botswana]] '''[[:Category:Wikipedians in Botswana]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Brazil|Brazil]] [[:Category:Wikipedians in Brazil]] :[[Brittany]] (part of [[France]]) '''[[:Category:Wikipedians in Brittany]]''' :[[Buckinghamshire]] '''[[:Category:Wikipedians in Bucks]]''' :[[Bulgaria]] '''[[:Category:Wikipedians in Bulgaria]]''' :[[Cameroon]] '''[[:Category:Wikipedians in Cameroon]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Canada|Canada]] [[:Category:Canadian Wikipedians]] :[[Wikipedia:List of Caribbean Wikipedians|Caribbean]] [[:Category:Caribbean Wikipedians]] :[[Catalonia]] (divided between [[Spain]], [[Andorra]] and [[France]]) '''[[:Category:Wikipedians in Catalonia]]''' :[[Chechnya]] (breakaway [[Russian Federation|Russia]] republic) '''[[:Category:Wikipedians in Chechnya]]''' :[[Chile]] '''[[:Category:Chilean Wikipedians]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/China|China]] (includes Mainland China, [[Hong Kong]], and [[Macau]]) [[:Category:Wikipedians in China]] :[[Colombia]] '''[[:Category:Wikipedians in Colombia]]''' :[[Cornwall]] '''[[:Category:Wikipedians in Cornwall]]''' :[[C&ocirc;te d'Ivoire]] '''[[:Category:Wikipedians in C&ocirc;te d'Ivoire]]''' :[[Costa Rica]] '''[[:Category:Wikipedians of Costa Rica]]''' :[[Croatia]] '''[[:Category:Wikipedians in Croatia]]''' :[[Cuba]] '''[[:Category:Wikipedians in Cuba]]''' :[[Cyprus]] (includes [[Northern Cyprus]]) '''[[:Category:Wikipedians in Cyprus]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Czech Republic|Czech Republic]] [[:Category:Wikipedians in Czech Republic]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Denmark|Denmark]] [[:Category:Danish Wikipedians]] :[[East Timor]] '''[[:Category:Wikipedians in East Timor]]''' :[[Ecuador]] '''[[:Category:Wikipedians in Ecuador]]''' :[[Egypt]] '''[[:Category:Wikipedians in Egypt]]''' :[[El Salvador]] '''[[:Category:Wikipedians in El Salvador]]''' :[[WikiPedia:Wikipedians/England|England]] (part of [[United Kingdom|UK]]) [[:Category:Wikipedians in England]] :[[Estonia]] '''[[:Category:Wikipedians in Estonia]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Europe|Europe]] [[:Category:Wikipedians in Europe]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Faroe Islands|Faroe Islands]] (part of the Kingdom of [[Denmark]])[[:Category:Wikipedians in Faroe Islands]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Fiji|Fiji]] [[:Category:Wikipedians in Fiji]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Finland|Finland]] [[:Category:Wikipedians in Finland]] :[[Wikipedia:Wikipedians/France|France]] [[:Category:Wikipedians in France]] :[[FYROM]] (Macedonia) '''[[:Category:Wikipedians in FYROM]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Georgia|Georgia]] [[:Category:Wikipedians in Georgia]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Germany|Germany]] [[:Category:Wikipedians in Germany]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Ghana|Ghana]] [[:Category:Wikipedians in Ghana]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Greece|Greece]] [[:Category:Wikipedians in Greece]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Guadeloupe|Guadeloupe]] (an overseas department of [[France]]) [[:Category:Wikipedians in Guadeloupe]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Honduras|Honduras]] [[:Category:Wikipedians in Honduras]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Hong Kong|Hong Kong]] (a special administrative region of the [[People's Republic of China]]) [[:Category:Hong Kong Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Hungary|Hungary]] [[:Category:Wikipedians in Hungary]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Iceland|Iceland]] [[:Category:Wikipedians in Iceland]] :[[Wikipedia:Wikipedians/India|India]] [[:Category:Indian Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Indonesia|Indonesia]] [[:Category:Wikipedians in Indonesia]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Iran|Iran]] [[:Category:Wikipedians in Iran]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Iraq|Iraq]] [[:Category:Wikipedians in Iraq]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Ireland|Ireland]] [[:Category:Wikipedians in Ireland]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Israel|Israel]] [[:Category:Israeli Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Italy|Italy]] [[:Category:Wikipedians in Italy]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Jamaica|Jamaica]] [[:Category:Wikipedians in Jamaica]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Japan|Japan]] [[:Category:Wikipedians in Japan]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Jordan|Jordan]] [[:Category:Wikipedians in Jordan]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Korea|Korea]] (including both sides of the Korean peninsula, North Korea and South Korea) [[:Category:Wikipedians in Korea]] :[[Latvia]] '''[[:Category:Wikipedians in Latvia]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Liberia|Liberia]] [[:Category:Wikipedians in Liberia]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Libya|Libya]] [[:Category:Wikipedians in Libya]] :[[Lithuania]] '''[[:Category:Wikipedians in Lithuania]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Lebanon|Lebanon]] [[:Category:Wikipedians in Lebanon]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Luxembourg|Luxembourg]] [[:Category:Wikipedians in Luxembourg]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Macao|Macao]] (a special administrative region of the [[People's Republic of China]]) [[:Category:Wikipedians in Macao]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Malaysia|Malaysia]] [[:Category:Wikipedians in Malaysia]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Maldives|Maldives]] [[:Category:Wikipedians in Maldives]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Malta|Malta]] [[:Category:Wikipedians in Malta]] :[[:Category:Wikipedians of Mexico|Mexico]] [[:Category:Wikipedians of Mexico]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Moldova|Moldova]] [[:Category:Wikipedians in Moldova]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Mongolia|Mongolia]] [[:Category:Wikipedians in Mongolia]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Morocco|Morocco]] [[:Category:Wikipedians in Morocco]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Myanmar|Myanmar]] [[:Category:Wikipedians in Myanmar]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Nepal|Nepal]] [[:Category:Wikipedians in Nepal]] :[[Wikipedia:Wikipedians/The Netherlands|The Netherlands]] [[:Category:Wikipedians in the Netherlands]] :[[Wikipedia:Wikipedians/New Zealand|New Zealand]] [[:Category:Wikipedians in New Zealand]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Nigeria|Nigeria]] [[:Category:Wikipedians in Nigeria]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Northern Ireland|Northern Ireland]] (part of [[United Kingdom|UK]])[[:Category:Wikipedians in Northern Ireland]] :[[Norway]] '''[[:Category:Wikipedians in Norway]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Occitan|Occitan]] (divided between [[Spain]], [[Andorra]], [[Italy]] and [[France]]) [[:Category:Wikipedians in Occitan]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Ontario|Ontario]] (part of [[Canada]]) [[:Category:Wikipedians in Ontario]] :[[Palestine]] '''[[:Category:Wikipedians in Palestine]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Pakistan|Pakistan]] [[:Category:Wikipedians in Pakistan]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Paraguay|Paraguay]] [[:Category:Wikipedians in Paraguay]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Peru|Peru]] [[:Category:Peruvian Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Philippines|Philippines]] [[:Category:Filipino Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Pitcairn Islands|Pitcairn Islands]] [[:Category:Wikipedians in Patcairn Islands]] ([[United Kingdom|UK]] colony) :[[Wikipedia:Wikipedians/Poland|Poland]] [[:Category:Wikipedians in Poland]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Portugal|Portugal]] [[:Category:Wikipedians in Portugal]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Puerto Rico|Puerto Rico]] (a commonwealth of the [[United States|United States of America]]) [[:Category:Wikipedians in Puerto Rico]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Quebec|Québec]] [[:Category:Wikipedians in Quebec]] (part of [[Canada]]) :[[Wikipedia:Wikipedians/Romania|Romania]] [[:Category:Wikipedians in Romania]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Russia|Russia]] [[:Category:Russian Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Saint Lucia|Saint Lucia]] [[:Category:Saint Lucian Wikipedians]] :[[San Marino]] '''[[:Category:Wikipedians in San Marino]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Saudi Arabia|Saudi Arabia]] [[:Category:Wikipedians in Saudi Arabia]] :[[:Category:Scandinavian Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Scotland|Scotland]] (part of [[United Kingdom|UK]]) [[:Category:Wikipedians in Scotland]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Serbia and Montenegro|Serbia and Montenegro]] [[:Category:Wikipedians in Serbia and Montenegro]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Singapore|Singapore]] [[:Category:Wikipedians in Singapore]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Slovenia|Slovenia]] [[:Category:Wikipedians in Slovenia]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Slovakia|Slovakia]] [[:Category:Wikipedians in Slovakia]] :[[Wikipedia:Wikipedians/South Africa|South Africa]] [[:Category:Wikipedians in South Africa]] :[[Wikipedia:Wikipedians/South Korea|South Korea]] [[:Category:Wikipedians in South Korea]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Spain|Spain]] [[:Category:Wikipedians in Spain]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Sri Lanka|Sri Lanka]] [[:Category:Wikipedians in Sri Lanka]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Suriname|Suriname]] [[:Category:Wikipedians in Suriname]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Sweden|Sweden]] [[:Category:Swedish Wikipedians]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Switzerland|Switzerland]] [[:Category:Wikipedians in Switzerland]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Syria|Syria]] [[:Category:Wikipedians in Syria]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Taiwan|Taiwan]] ([[Republic of China]]) [[:Category:Wikipedians in Taiwan]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Thailand|Thailand]] [[:Category:Wikipedians in Thailand]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Trinidad and Tobago|Trinidad and Tobago]] [[:Category:Wikipedians in Trinidad and Tobago]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Turkey|Turkey]] [[:Category:Wikipedians in Turkey]] :[[Uganda]] '''[[:Category:Wikipedians in Uganda]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/Ukraine|Ukraine]] [[:Category:Wikipedians in Ukraine]] :[[United Arab Emirates]] '''[[:Category:Wikipedians in United Arab Emirates]]''' :[[Wikipedia:Wikipedians/United Kingdom|United Kingdom]] (including all parts of the United Kingdom: [[England]], [[Scotland]], [[Northern Ireland]], and [[Wales]]) [[:Category:Wikipedians in the United Kingdom]] :[[Wikipedia:Wikipedians/United States|United States of America]] [[:Category:Wikipedians in the United States]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Uruguay|Uruguay]] [[:Category:Wikipedians in Uruguay]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Venezuela|Venezuela]] [[:Category:Wikipedians in Venezuela]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Vietnam|Vietnam]] [[:Category:Wikipedians in Vietnam]] :[[Wikipedia:Wikipedians/Wales|Wales]] [[:Category:Wikipedians in Wales]] (part of [[United Kingdom|UK]]) :''If your country isn't listed above, add it! - it should be in the format '''Category:Wikipedians in (Country Name)''' and should tagged in the '''Category:Wikipedians by location''''' ==Other listings== All lists are strictly voluntary. We encourage you to spend your time categorizing our encyclopedic content, rather than categorizing yourself! '''Many of these lists are eligible for replacement by categories.''' '''Please see [[Wikipedia:User categorisation]] to help!''' * [[Wikipedia:Wikipedians by alma mater|by alma mater]] (current or former educational institution) **[[:Category:Wikipedians by alma mater]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by culture|by culture]] * [[Wikipedia:Wikipedians by D&D alignment|by D&D alignment]] * [[Wikipedia:Wikipedians by Erdos number|by Erdos number]] * [[Wikipedia:Wikipedians by fields of interest|by field of interest]] **[[:Category:Wikipedians by fields of interest]] * [[Wikipedia:Instant Messaging Wikipedians|by instant messaging service used]] * [[Wikipedia:Wikipedians with articles|by notability]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by number of edits|by number of edits]] * [[Wikipedia:Wikipedians by organization|by organization]] **[[:Category:Wikipedians by organization]] * [[Wikipedia:Wikipedians by pet|by pet]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians in order of arrival|in order of arrival]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by martial art|by martial art]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by military branch|by military branch]] * [[Wikipedia:Missing Wikipedians|Missing Wikipedians]] * [[Wikipedia:Wikipedians/Green users|by support for environmental causes]] * [[Wikipedia:Wikipedians/Punks|by interest in Punk music]] * [[Wikipedia:Wikipedians/Surrealist Wikipedians|by degree of Surrealism]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by language|by language]] **[[:Category:Wikipedians by language]] and [[:Category:User languages]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by interest in literature|by interest in literature]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by age|by age]] * [[Wikipedia:List of Wikipedians by interest in sport|by interest in sport]] ===Listings on [[meta:|Meta-Wiki]]=== * [[meta:Wikimedians by birthday|by birthday]] * [[meta:Wikipedians by college major or degree|by college major or degree]] * [[meta:Wikipedians#Gender and sexuality|by gender]] * [[meta:Wikimedians by MBTI type|by MBTI type]] * [[meta:Wikipedians by race|by race]] * [[meta:Wikipedians by religion|by religion]] * [[meta:Wikipedians categorized by sub-cultural affiliation|by sub-cultural affiliation]] * [[meta:Wikipedians who use thefacebook|by thefacebook name and location]] * [[meta:Wikipedians by age|by year of birth]] ==Skills-based listings== We can all string a few words together (some better than others), but Wikipedia is in need of contributors with ''other'' skills. If you are proficient in any of the following skills, please add your ''technological distinctiveness to the collective''. * [[/Cartographers|Cartographers]] * [[/Graphic Artists|Graphic Artists]] * [[/Photographers|Photographers]] * [[/Transcribers|Transcribers]] * [[/Translators|Translators]] * [[/Technical Communicators|Technical Communicators]] * [[/Historians|Historians]] ==Wikipedian associations== Some Wikipedians have formed [[voluntary association]]s to participate in various activities on Wikipedia. Consult their pages if you are interested in joining. * [[Meta:Association of Deletionist Wikipedians|Association of Deletionist Wikipedians]] * [[Meta:Association of Inclusionist Wikipedians|Association of Inclusionist Wikipedians]] * [[Meta:Association of Mergist Wikipedians|Association of Mergist Wikipedians]] * [[Meta:Association of Wikipedians Who Dislike Making Broad Judgements About the Worthiness of a General Category of Article, and Who Are In Favor of the Deletion of Some Particularly Bad Articles, but That Doesn't Mean They are Deletionist|Association of Wikipedians Who Dislike Making Broad Judgements About the Worthiness of a General Category of Article, and Who Are In Favor of the Deletion of Some Particularly Bad Articles, but That Doesn't Mean They are Deletionist]] * [[Wikipedia:Association of Members' Advocates|Association of Members' Advocates]] * [[Wikipedia:Association of Copyright Violation Hunting Wikipedians|Association of Copyright Violation Hunting Wikipedians]] * [[Wikipedia:Cleaning department|Cleaning department]] * [[Wikipedia:WikiProject_Computer_science/General|Computer Science Club]] - [[Wikipedia:WikiProject_Computer_science|Workroom]] - [[m:Computer science|Clubhouse]] * [[Wikipedia:Department of Fun|Department of Fun]] * [[Wikipedia:Harmonious editing club|Harmonious editing club]] * [[Wikipedia:Typo|Typo team]] * [[Wikipedia:Stub Makers|Stub Makers]] * [[Wikipedia:Forum for Encyclopedic Standards]] * [[Wikipedia:Version 1.0 Editorial Team|Version 1.0 Editorial Team]] **[[m:Revision review group]] at [[meta]] '''new''' * [[Wikipedia:Welcoming committee|Welcoming committee]] * [[:Category:WikiProject Stub sorting participants|WikiProject Stub sorting participants]] == See also == * [[Meta:Wikipedian]] * [[Wikipedia:Facebook]], for pictures of Wikipedians * [[Wikipedia:Wikipediholic]] * [[M:Wikipedians who blog]] * [[Wikipedia:You know you're a Wikipedian if]] --> [[ca:Viquipèdia:Viquipedistes]] [[cs:Wikipediiste]] [[da:Wikipedia:Wikipedianere]] [[de:Wikipedia:Die Wikipedianer]] [[el:&#914;&#953;&#954;&#953;&#960;&#945;&#943;&#948;&#949;&#953;&#945;:&#914;&#953;&#954;&#953;&#960;&#945;&#953;&#948;&#953;&#963;&#964;&#941;&#962;]] [[en:Wikipedia:Wikipedians]] [[eo:Vikipedio:Vikipediistoj]] [[es:Wikipedia:Wikipedistas]] [[fr:Wikipédia:Wikipédiens]] [[fy:Wikipedy:Wikipedianen]] [[ga:Vicipéid:Vicipéideoirí]] [[he: ויקיפדיה: ויקיפדים]] [[hr:Wikipedia:Wikipedianci]] [[hu:Wikipédia:Wikipédisták]] [[ja:Wikipedia:&#12454;&#12451;&#12461;&#12506;&#12487;&#12451;&#12450;&#12531;]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;&#49324;&#51204;&#44032;]] [[nl:Wikipedia:Wikipedianen]] [[pl:Wikipedia:Twórcy Polskiej Wikipedii]] [[pt:Wikipedia:Wikipedistas]] [[ro:Wikipedia:Wikipedist]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1059;&#1095;&#1072;&#1089;&#1090;&#1085;&#1080;&#1082;&#1080;]] [[simple:Wikipedia:Wikipedians]] [[sl:Wikipedija:Wikipedisti]] [[su:Wikipédia: Wikipédiawan]] [[sv:Wikipedia:Wikipedianer]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3594;&#3634;&#3623;&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;]] [[vi:Wikipedia:Thành viên]] [[zh:Wikipedia:&#32500;&#22522;&#20154;]] [[Category:వికీపీడియనులు|*]] ఎక్కడ నున్నారో సురలెవ్వరు భూమికి దిక్కో 3169 8660 2005-08-17T11:15:06Z 207.46.50.71 <pre> ఆహిరి ఎక్కడ నున్నారో సురలెవ్వరు భూమికి దిక్కో తొక్కులవడె జీవుడు దుండగీలచేతను. ఆసలనియెడివెర్రి యంగడివెంటా దిప్పె దోసిలొగ్గించె దైన్యము దొరలెదుట యీసుల నాకటి వెఇషమేమైనా దినిపించె గాసిబడె జీవుడిదె కన్న వారిచేతను. కడు గోపపు భూతము కాయమెల్లా మఱపించె వడి నజ్ఞానపుటేరు వరతగొట్టె నడుమ బాపపుచొక్కు నరకపుగుంటదోసె గడుసాయ జీవుడిదె కన్న వారిచేతను. భవము సంసారపుబందెలదొడ్డి బెట్టించె తగిలింద్రియపుతాళ్ళు దామెన గట్టె యివల శ్రీ వేంకటేశు డింతలో దిక్కయి కాచె కవడువాసె జీవుడు కన్న వారిచేతను. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏదెస మోxఅము లేదు యెవ్వరికి ననేరు మీ 3170 8662 2005-08-17T11:16:02Z 207.46.50.71 <pre> సాళంగనాట ఏదెస మోxఅము లేదు యెవ్వరికి ననేరు మీ_ వేదాంతశ్రవణము వెట్టికి జేసేరా. అంతా బ్రహ్మమైతేనాతుమా వొక్కటియైతే చింతింప గురుడు లేడు శిష్యుడూ లేడు బంతినే ముక్తుడూ లేడు బద్ధుడూ లేడిట్లయితే వంతుల సత్కర్మమెల్ల వఱతపాలాయంబో యిహమెల్లా గల్ల నేరు యేటికి బుట్టినవారు సహజమే యిదనేరు చావనేటికి మహి మీకు బోధించిన మహాత్ము శంకరాచార్యు డహరహ మేమైయున్నా నాతనికేది గతి? కొందరికి సుఖమిది కొందరికి దుఃఖమది యిందు జిక్కి బ్రహ్మమున కీఘోరమేలా అందిన శ్రీవేంకటేశు డంతరాత్ముడొక్కదింతే మందలించికొలువరు మంటికా మీజ్ఞానము. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వాడివో వీడివో హరి వలసిన వారికెల్లా 3171 8664 2005-08-17T11:17:08Z 207.46.50.71 <pre> పాడి వాడివో వీడివో హరి వలసిన వారికెల్లా మూడులోకముల మరి మొరగ జోటేడి బహిరంతరాన హరి ప్రత్యxఅమై యుండగాను సహజాన బ్రత్యxఅవిచారమేల ఇహములో గలవెల్లా యీతనిలీలై యుండగా విహరించేలీల వేరే వెదకనేలా. మనికై యన్నిటా నుండి మాటలాదుచుండగాను వెనక హరి మాటలు వేరే వున్ననా కనుచూ పతడంతటా కలగొన జూడగాను చనవిచ్చి కృపాదృష్టి చల్లుమననేలా. నెలవై యాత డిన్నిటా నిండుకొనియుండగాను అలరి వేరే వచ్చీనననేలా యెలమి శ్రీవేంకటేశుయిచ్చకొలదే యింతా పలుమారు నిట్టట్టని బావించదగునా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చెలగి నా కిందుకే చింతయ్యీని 3172 8666 2005-08-17T11:18:17Z 207.46.50.71 <pre> లలిత చెలగి నా కిందుకే చింతయ్యీని తెలిసినదాకా నిది ద్రిష్టమయ్యీనా. హరి పుట్టించినదేహి హరినే కొలువక నరుల గొలుచుట అన్యాయమయ్యా గరిమ నేరు గుడిచి కాలువ బొగడబోతే యెరవెరవేకాక యితవయ్యీనా. దేవుడిచ్చినట్టిబుద్ది దేవునిపయి బెట్టక భావ మింద్రియాలకియ్య బాపమయ్యా జీవిత మొకరిసొమ్ము జీవించి యొకరివెంట ఆఅవల బరువులిడు టందమయ్యీనా. అరిది శ్రీవేంకటేశు డంతరాత్మయి వుండగాను శరణనకుండుటనాచారమయ్యా ధర దనయింట గోటిధన మట్టేవుండగాను మరలి తిరియబోతే మట్టుపడీనా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కాకుంటే యీశూన్యవాదకంఠినచిత్తులచేత 3173 8668 2005-08-17T11:19:27Z 207.46.50.71 <pre> పాడి కాకుంటే యీశూన్యవాదకంఠినచిత్తులచేత పైకొని వివేకులకు బ్రదుకగవచ్చునా. అల్లనాడు నిరాకారమనెడిమాటలచేత వెల్లిబోయ లోకములో విజ్ఞానమెల్లా కల్లని మీత్రివిక్రమాకారము చూపి మీరు చెల్లబెట్టితిరి వేదశిఖలందు మరియు. ఆలకించి యహంబ్రహ్మనెడిబుద్దులచేత గాలిబోయ భక్తి యల్లా కాలమందే యేలి ప్రహ్లాదునికిగా హిరణ్యకశిపునొద్ద యేలికబంటువరుస లిందె చూపితిరి అంతా నొక్కటియనే అధర్మవిధులచేత గుంతబడె బుణ్యమెల్లా గొల్లబోయి ఇంతట శ్రీ వేంకటేశ యెక్కుడు నేనని కొండ వింతగాగ లొడవెక్కి విఱ్రవీగితివి. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] చేకొనువారికి చేరువిదే పైకొనిజీవులభాగ్యమిదే 3174 8670 2005-08-17T11:20:31Z 207.46.50.71 <pre> శుద్దవసంతం చేకొనువారికి చేరువిదే పైకొనిజీవులభాగ్యమిదే యేకడ జూచిన యితరము లేదు. తలపులోన నంతర్యామిదివో తెలిసిచూచితే ద్రిష్టంబు చలమున దనమతి సందేహించిన కలగి మూడులోకంబుల లేడు వెస గనుదెఱచిన విశ్వాత్మకు డిదె దెపల నింతటా ద్రిష్టంబు పసిగొని తను బాపములు భ్రమించిన కసరి సృష్టి చీకటివడు నపుడే. చేరి కొలిచితే శృఈవేంకటపతి సారె బ్రతుకునకు శాసనము పైరగుతనలో భక్తి వదలితే కూరిమి తెరమఱగునకును మఱగు. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పెంచి తమపెట్టుజెట్టు పెరికివేయ రెవ్వరు 3175 8672 2005-08-17T11:21:41Z 207.46.50.71 <pre> వరాళి పెంచి తమపెట్టుజెట్టు పెరికివేయ రెవ్వరు మంచివాడ గాకున్న మన్నించకుండేవా తెరువు దప్పి యడవి దిరిగేటివారి దెచ్చి తెర్వున బెట్టుదురు తెలిసినవారలు నరుడనై నేరక నడిచేటినన్ను నీవు మరిగించి కావక మానవచ్చునా. దిక్కుమాలినట్టివారి దెచ్చి దయగలనారు దిక్కయి కాతురు వారి దిగదోయరు తక్కక మాయలోబడి దరిదాపులేనినన్ను వెక్కసాన రxఇంచక విడిచేవా నీవు. ఆవల బయపడ్డవా రంగడిబడితే దొర_ లోవల విచారించి వూరడింతు రంతలోనే శ్రీవేంకటేశ నీవు సృష్టికల్లా నేలికవు వేవేలు మామొర నీవు విచారించకుండేవా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎన్నడు మంచివాడ నయ్యేను నేను 3176 8674 2005-08-17T11:23:19Z 207.46.50.71 <pre> సామంతం. ఎన్నడు మంచివాడ నయ్యేను నేను నన్ను నీవే మన్నించి నడుపవే దయివమా వేపమానికిని చేదు విడువక వుండేది యేపొద్దు సహజమే యెంతైనాను పాపపుణ్యలంపటాన బరగింవుండేటినేను చాపలదుర్గుణినౌట సహజమే పాముకు విష మెప్పుడు పండ్ల బెట్టుకుండేది భూమిలో సహజమే పొరి నెంతైనా కామక్రోధుడ నాకు గరుణ యించుక లేక సామజపుదుర్మదము సహజమే, అటుగాన శృఈవేంకటాధిప నాకిక వేరే తటుకన నేడు శాంతము వచ్చీనా ఘటన నీకృపయందుగలిగిన మేలు నాపై తటుకన ముంచి నన్ను దరిచేర్పవే. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Template:HD header 3177 11027 2005-09-12T08:14:18Z Chaduvari 97 <div style="background:#fee;border:1px solid #fcc;padding:2px"><div style="background:#fcc; padding:3px">'''గమనిక: ఇక్కడ ప్రాపంచిక ప్రశ్నలు అడగరాదు (''ఉదా..'', మన ప్రధాన మంత్రి ఎవరు?)''' </div> * ప్రాపంచిక ప్రశ్నల కొరకు (''ఉదా..'', మన ప్రధాన మంత్రి ఎవరు?) [[Wikipedia:సంప్రదింపుల కేంద్రం|సంప్రదింపుల కేంద్రం]] చూడండి. * మెరుగు పరచవలసిన విషయాలపై చర్చ కొరకు [[Wikipedia:సాధారణ ఫిర్యాదులు|సాధారణ ఫిర్యాదులు]] చూడండి. * సాంకేతిక విషయాలపై సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] చూడండి. * సభ్యుల మధ్య వివాదాల పరిష్కారం కొరకు [[Wikipedia:వివాద పరిష్కారం|వివాద పరిష్కారం]] చూడండి. </div> '''సహాయ కేంద్రానికి ''' స్వాగతం! వికీపీడియా గురించిన ప్రశ్నలు అడగటానికీ, వ్యాసాలు రాసే విషయంలో సహాయం పొందటానికి ఇదే సరియైన స్థలం. ఎక్కువగా [[Wikipedia:Welcome, newcomers|కొత్తవారి]] ప్రశ్నలకు సమాధానాఅలిస్తాం, కాని అనుభవగ్జ్నులూ అడగవచ్చు. మీరు ప్రశ్న రాసిన తరువాత, సమాధానాలు వచ్చాయేమో చూడటానికి ఈ పేజీ ని చూస్తూ ఉండండి. ఇంకా, మీరు [[Wikipedia:Newbie|కొత్తవారై]], ఇంకా కొన్నాళ్ళ పాటు సహాయం అవసరమని భావిస్తే, [[Wikipedia:అయోమయంలో కొత్తవారు|అయోమయంలో కొత్తవారు]] కూడా చూడండి. ఇదివరకటి ప్రశ్నలను [[:Category:సహాయ కేంద్ర భండారము|ఇక్కడ]] సంగ్రహంగా ఉంచాము. <big>'''ప్రశ్న ఎలా అడగాలి '''</big> * ముందుగా, మీ ప్రశ్నకు ఇదివరకే సమాధానం ఇచ్చేసారేమో చూడండి. చాలా ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచుగా అడిగే ప్రశ్నల]] లో సమాధానాలు దొరుకుతాయి.<br> * ప్రశ్నలకు ఒక '''అర్ధవంతమైన ''' శీర్షిక పెట్టండి, దానికి అర్ధవంతమైన సమాధానం వచ్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంది. * '''సూటిగా''', వివరంగా అడ్గండి. * ప్రశ్న చివర '''సంతకం పెట్టండి '''. మీకు వికీపీడియా లో [[Special:Userlogin|సభ్యత్వం]] ఉంటే, <code><nowiki>--~~~~</nowiki></code> అని టైపు చెయ్యండి. లేకపోతే, మీ పేరు రాయవచ్చు లేదా <code>--ఆకాశరామన్న</code> అని రాయవచ్చు. * ప్రశ్నలకు ఈ-మెయిల్‌ లో సమాధానాలు ఇవ్వరు కాబట్టి, '''ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు ఇవ్వకండి '''. పైగా వికీపీడియా లో విషయాలు యథేఛ్ఛగా కాపీ చేసుకోవచ్చు కనుక మీ ఈ-మెయిల్‌ కు గోప్యత ఉండదు. * అప్పుడప్పుడూ ఈ పేజీని చూస్తూ ఉండండి. ఎందుకంటే, సమాధానం ఒక్కసారే రాకపోవచ్చు, అది ''ఏర్పడుతూ'' ఉంటుంది కాబట్టి. * మీ ప్రశ్నకు అనుబంధంగా ఇంకా అడగాలంటే, మీ ప్రశ్న విభాగం పక్కనే ఉండే <nowiki>[edit]</nowiki> లింకును నొక్కి ప్రశ్నను రాయండి. ఒకె ప్రశ్నపై బహుళ విభాగాలు ప్రారంభించవద్దు. * '''అన్ని వయసుల పాఠకులూ ఈ పేజీ చూస్తార'''ని గుర్తుంచుకోండి. * ప్రశ్న తెలుగులోనే అడగండి. * ప్రశ్నలకు సమాధానాలు మనుష్యులే ఇస్తారు, కమ్ప్యూటర్లు కాదు. ఇది '''సెర్చ్‌ ఇంజిన్‌ కాదు'''. <div style="margin: 0 2em; border: 1px dashed blue; padding: 3px; text-align: center"> '''[http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82&action=edit&section=new కొత్త ప్రశ్న అడగటానికి ఇక్కడ నొక్కండి]''' </div> <br> <big>'''సమాధానం ఎలా ఇవ్వాలి ''' </big> * వీలయినంత '''విపులమైన ''' సమాధానం ఇవ్వండి. * '''క్లుప్తంగా ఇవ్వండి, కరకుగా కాదు '''. స్పష్టంగా, సులభంగా అర్ధమయ్యే విధంగా రాయండి. ప్రశ్న పరిధికి లోబడి సమాధానం ఇవ్వండి. * సమాధానం తెలుగులోనే ఇవ్వండి. * '''వికీపీడియా లోని పేజీ లకు లింకులు ఇవ్వండి '''. దీనివలన మరింత సమాచారం దొరుకుతుంది. * వాదాలకు ఇది వేదిక కాదు. ఏ విషయంపైనైనా వాదించాలనుకుంటే, [[Wikipedia_talk:{{PAGENAME}}|చర్చా పేజీ]] చూడండి. Wikipedia talk:Wikipedians 3178 26450 2006-06-03T08:30:07Z వైఙాసత్య 58 /* telugu name for wikipedians */ ==telugu name for wikipedians== suggest here * వికిజీవి (వైఙాసత్య) :"వికీజీవి" పేరు బాగుంది. ఈ పేరు వాడదామా సత్యా? *పర్వాలేదు, కానీ జీవి అనేది అంత positive పదము కాదు. వాడొక జీవిరా అనేది కొద్దిగా వ్యంగంగా, negative టచ్‌ తో వాడతారు. నా అభిప్రాయము అయితే "వికీపీడియను" is OK. లేదా వికీ లేకుండా ఏదన్నా పదము వాడితే ఎలా వుంటుంది? వికివేత్త వికిజ్ఞుడు వికి మనిషి వికివాలా వికిబొయ్‌ అవునూ వికీవాలా ఎలా వుంది? * నాకు ఈ జాబితా లో వికివేత్త మరియు వికివాలా నచ్చాయి. కాని ఇంకా కొన్ని అభిప్రాయములు సేకరిద్దాము. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:53, 19 August 2005 (UTC) :అన్నిటికంటే వికీజీవి బాగుంది. ఈ పేరునే వాడితే బాగుంటుంది.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 09:31, 19 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == Any updates? == Any updates over this? We can also do that vikivaala and vikivEtta as two #birudulu# to those who contributed 1000, 10,000 edits respectively. And keep vikipIDiyanu for the current task. afterall vaalaa came from hindi (or urdu, or arabik0 vEtta (came from sanskrit) pIDiyanu (never mind one english edition :) ) * I concur , also వికిజ్ఞుడు seems to be good. - [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 16:43, 2 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) == వర్గము == * How about categorising the User names like in [[http://te.wikipedia.org/wiki/Category:%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%B5_%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81 విప్లవ రచయితలు]], that way we wont have to bother about Alphabetical ordering i guess? - [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 16:43, 2 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) వెఱ్రి మానుప రెవ్వరు వేదురు నాయంత విడువదు 3179 8689 2005-08-17T13:56:10Z 207.46.50.75 <pre> గుజ్జరి వెఱ్రి మానుప రెవ్వరు వేదురు నాయంత విడువదు ముఱ్రబాలలోబుట్టిన ముంచిన వెఱ్రెయ్యా. జగములు రxఇంచ బాల్పడి సర్వేశ్వరుడే వుండగ అగణితు డాతనిశక్తి యల్పముగా దెలసి జిగి నాసంసారరxఅణ సేసెదినంచును దిరిగెద నగుబాత్ల యల్పుడ నే నావెఱ్రిదేయయ్యా. అంతర్యామై దేవుడు అటు సుఖదుఃఖము లొసగగ అంతయు మనుజులు సేసేరని నే దిరిగితిని బంతినే నావంటి జీవులబడి దిరిగాడుచు గర్మపు దొంతుల జిక్కిననా వెఱ్ఱితోడనే యిదేయయ్యా. శ్రీవేంకటపతి యెదుటనే చేకొని వరము లొసగగ దావతిపడి యితరుల నే దగులుచు నడిగితిని యీవేళనే నాగురుడును యీదైవము నిటు చూపగ తో వెరిగిటు నే బతికితి తొల్లెల్ల వెఱ్ఱినయ్యా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇతనికంటే నుపాయ మిక లేదు 3180 8696 2005-08-17T14:50:42Z 207.46.50.74 <pre> దేసాxఇ ఇతనికంటే నుపాయ మిక లేదు మతిలోననున్న వాడు మర్మ మిదే సుండీ. ఇన్నిలోకసుఖములు ఇంద్రియప్రీతులే తన్ను గనినతల్లిదండ్రి తనుపోషకులే కన్ను లెదిటిధనాలు కారణార్థములే వున్నతి నిష్టార్థసిద్ది కొక్కడే దేవుడు. కలదేవత లిందరు కర్మఫలదాతలే లలి విద్యలెల్ల ఖ్యాతిలాభపూజలకొరకే పలుమంత్రములెల్లను బ్రహ్మలోక మీసందివె వొలిసి ఇష్టార్థసిద్ది కొక్కడే దేవుడు. అనుదినరాజసేవ లల్ప్రార్థహేతులే కొనగల్పవృxఅమైన గోరినవిచ్చేటిదే ఘన శ్రీవేంకటేశుడు కల్పించె జీవుని గావ_ వొనర నిష్టార్థసిద్ది కొక్కడే దేవుడు. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నన్ను నెవ్వరు గాచేరు నాటిపగెంతురుగాక 3181 8698 2005-08-17T14:52:53Z 207.46.50.74 <pre> బౌళి నన్ను నెవ్వరు గాచేరు నాటిపగెంతురుగాక నిన్న నేడీరోతలైతే నీతియౌనా నాకును. దేవుడ నేనేయంటా తిరిగే నాస్తికుడనా దేవతలకు మొక్కబోతే నిక నగరా కావించి యింద్రియములే గతెని యిన్నాళ్లు నుండి ఆవల జితేంద్రియుడనంటే నవి నగవా. కర్మము దొల్లి సేయక కడుదూరమైన ఇక నా కర్మము సేయగబోతే కర్మమే నగదా దుర్మతి సంపారినై తొయ్యలులకు మోహించి ఆర్మిలి దూషించితేను అటె వారు నగరా. నేనే స్వతంత్రుడనంటా నిండుదానాలెల్ల మాని పూని యిక జేయబోతే పొంచి యవి నగవా నే నిన్నిటా సిగ్గువడి నీమరగు చొచ్చితిని అనుకొని శ్రీవేంకటాధిపుడ కావవే. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పరుసము సోకక పసిడౌనా 3182 8700 2005-08-17T14:54:33Z 207.46.50.74 <pre> సామంతం పరుసము సోకక పసిడౌనా పురుషోత్తముడే బుద్దిచ్చుగాక. ఘవి భోగములకు బుట్టినదేహము వివరపు మోxఅము వెదకీనా యివల సకలమును యేలేతిదేవుడు తవిలి రxఇంపుట ధర్మముగాక బెరసి యాసలనే పెరిగేటిదేహము ధర గొంతయినా దనిసీనా అరుదుగ నంతర్యామగుదేవుడు పొరి బెరరేచుటే పొందౌగాక. ఘనమగుసంసార కారణజీవుడు తనసుజ్ఞానము దలచీనా వెనకమునుప శ్రీవేంకటపతియే కనుగొని మమ్మిటు కాచుటగాక. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నీమహి మది యెంత నీవు చేసేచేత లెంత 3183 8702 2005-08-17T14:56:04Z 207.46.50.74 <pre> లలిత నీమహి మది యెంత నీవు చేసేచేత లెంత దీమసపునీమాయలు తెలియరాదయ్యా. నిపాదతీర్థము నెత్తి మోచె నొకడు పూపకొడుకై యొకడు బొడ్డునబుట్టె యేపున నింతటివారి కెక్కుడైనదైవమవు మోపుచు ధర్మరాజుకు మొక్కుటెట్టయ్యా నీలీల జగమెల్లా నిండియున్న దొకవంక _ నోలి నీలో లోకా లున్న వొకవంక యేలీలజూచినాను యింతటిదైవమవు బాలుడై రేపల్లెలో బారాడితి వెట్టయ్యా. శ్రీసతికి మగడవు భూసతికి మగడవు యీసరుస శ్రీవేంకటేశుడవు రాసికెక్కి నీవింతటి రాజసవుదైవమవు దాసులము మాకెట్ల దక్కితివయ్యా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కలకాలమిట్లాయ గాపురమెల్లా 3184 8704 2005-08-17T14:57:55Z 207.46.50.74 <pre> ఆహిరి కలకాలమిట్లాయ గాపురమెల్లా అలదైవమెందున్నాడో ఆలకించడుగా. తనకే సంతసమైతే తన భాగ్యము వొగడు తనకు జింతవుట్టితే దైవము దూరు మనుజునిగుణమెల్లా మాపుదాకా నిట్లానె ఘనదైవ మెందున్నాడో కరుణ జూడడుగా. విరివి బాపాలు సేసేవేళ నాదాయము లెంచు నరకమంది పుణ్యము నాడు వెదకు తిరమైనజీవునితెలివెలా నీలాగె ధర దైవ మెందున్నాడో దయ జూడడుగా. వేళతో నిద్దిరింపుచు విరక్తునివలె నుండు మేలుకొన్నవేళ నన్ని మెడ బూనును యీలీల దేహిగుణము యెంచి శ్రీవేంకటేశుడు యేలి దైవ మెందున్నాడో యిట్టే మన్నించడుగా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఉన్నచోనే మూడు లోకాలూహించి చూచితే నీవే 3185 8706 2005-08-17T14:59:00Z 207.46.50.74 <pre> శంకరాభరణం ఉన్నచోనే మూడు లోకాలూహించి చూచితే నీవే కన్నచోటనే వెదకి కానడింతే కాక. యెక్కడ వొయ్యెడి జీవుడేది వైకుంఠము యిక్కడ హరి యున్నాడు హృదయమందె ముక్కున నూరుపు మోచి ముంచి పుణ్యపాపాల_ కక్కసాన జిక్కి తమ్ము గాన డింతే కాక. యేమి విచారించీ దేహి యెందు దేవుని వెదకీ కామించి యాత డిన్నిటా గలిగుండగా దోమటి సంసారపుదొంతికర్మముల జిక్కి కాముకుడై కిందుమీదు గాన డింతే కాక. యేవిధులు తా జేసీ యెవ్వరి నాడగబోయీ శ్రీవేంకటేశ్వరుసేవ చేతనుడగా భావ మాతడుగాను బ్రతికె నిదవో నేడు కావరాన నిన్నాళ్ళు కాన డింతే కాక </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కటకటా యేమిటాను కడవర గానడిదే 3186 8708 2005-08-17T15:00:51Z 207.46.50.74 <pre> ధన్నాసి కటకటా యేమిటాను కడవర గానడిదే నిటలపువ్రాత యెట్టో నిజము దెలియదు. బాదలసంసారము పరవంజుకొని తొల్లి యేది నమ్మి పాటువడె నీజివుడు గాదెలకొలుచుగాగ గట్టుకొని కర్మములు యేదెస చొచ్చీనోకాని యీప్రాణి. కాపురమై తమతల్లికడుపున వచ్చి పుట్టె యేపని గలిగెనో యీదేహి కాపాడి నిxఏపాలు కడునాసతో బాతి యేపదవి దా నుండునో యీజంతువు. దవ్వుల యమబాదలు దలచి వెరవడిదె యెవ్వరి నలిగెనమ్మో యీజీవి రవ్వగా శ్రీవేంకటాద్రిరాయడు మన్నించగాను యివ్వల బతికెగాక యెవ్వడోయి తాను. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎవ్వరు దిక్కింక నాకు నేది బుద్ది 3187 8710 2005-08-17T15:02:08Z 207.46.50.74 <pre> కాంబోది ఎవ్వరు దిక్కింక నాకు నేది బుద్ది యివ్వల విచారించవే ఇందిరారమణా. వెంటబెట్టి కామక్రోధవితతులు చుట్టి నన్ను తొంటి మీసేవకు నన్ను దూరము సేసె కంటకపుటింద్రియాలు కడుహితశత్రులై అంటిన మోxఅముత్రోవ నంటకుండా జేసెను. తిప్పి తిప్పి నాయాసలు తెగీ వైష్ణవధర్మాన దెప్పల దేలకుండాను తీదీపు సేసె వొప్పగుంసంసార మిది వున్నతి నాచార్యసేవ చొపు మాపి పుణ్వాసకు జొరకుండాజేసెను. మచ్చరపు దేహ మిది మనసిట్టె పండనిక తచ్చి యజ్ఞానమునకు దావుసేసె ఇచ్చల శృఈవేంకటేశ ఇంతలో నన్ను నేలగ నిచ్చలు నీకృపే నన్ను నిర్మలము సేసెను. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అనంతమహిముడవు అనంతశక్తివి నీవు 3188 8712 2005-08-17T15:03:31Z 207.46.50.74 <pre> దేసాళం అనంతమహిముడవు అనంతశక్తివి నీవు యెనలేనిదైవమా నిన్నేమని నుతింతును. అన్నిలోకములు నీయందు నున్న వందురు నీ_ వున్న లోక మిట్టిదని వూహించరాదు యెన్న నీవు రxఅకుడ విందరిపాలిటికి నిన్ను రxఇంచేటివారి నేనెవ్వరి నందును. తల్లివి దండ్రివి నీవు తగుబ్రహ్మాదులకు యెల్లగా నీతల్లిదండ్రులెవ్వరందును యిల్లిదె వరములు నీ విత్తువిందరికిని చెల్లబో నీకొకదాత చెప్పగ జోటేది. జూవుల కేలికవు శ్రీవేంకటేశుడవు నీ_ వేవల జూచిన నీ కేయేలికే లేడు వేవేలు మునులును వెదకేరు నిన్నును నీ వెవ్వరి వెదకేవు నిర్మలమూరితివి. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] పాటించి నమ్మిన వారి భాగ్యముగాదా 3189 8714 2005-08-17T15:04:56Z 207.46.50.74 <pre> శ్రీరాగం పాటించి నమ్మిన వారి భాగ్యముగాదా కోటిసుద్దులేల యిదె కోరి చేకొనేది. స్వామిద్రోహియైనచండిరావణాసురుడు కామించి శరణంటేను కాచే నంటివి యేమని నీదయ యెంతు నెంతని నీమహిమెంతు ఆమాటకు సరియౌ నఖిలవేదములు. దావతి సీతాద్రోహము దలచి కాకాసురుడు కావుమని శరణంటే గాచితివి ఆవల నీపని యెట్టు అట్టె నీమన్నన యెట్టు యీవల నీశరణనే ఇందుసరే తపము. చిక్కు లిన్నీ నికనేల చేరి యేపాటివాడైన గక్కన నీశరణంటే గాతువు నీవు అక్కరతో నిన్ను శరణంటిమి శ్రీవేంకటేశ యెక్కువ నీబిరుదుకు యీడా పుణ్యములు. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నేడు దప్పించుకొంటేను నేరుపున్నదా 3190 8717 2005-08-17T15:06:27Z 207.46.50.74 <pre> పాడి నేడు దప్పించుకొంటేను నేరుపున్నదా పేడుక భోగించుతానే పెనగ జోటున్నదా. తనువు మోచిననాడే తప్పులెల్లా జేసితిని వెనక మంచితనాలు వెదక నేది ననిచి సంసారినైననాడే నిష్టూరానకెల్ల మునుప నే గురియైతి మొరగ జోటున్నదా. సిరులు చేకొన్ననాడే సిలుగెల్లా గట్టుకొంటి తరగాతిపను లింక దడవనేల నరలోకముచొచ్చిననాడే పుణ్యపాపముల పొరుగుకు వచ్చితిని బుద్దు లింక నేల వూపిరిమోచిననాడే వొట్టికొంటి నాసలెల్లా మాపుదాకా వేసరిన మాన బొయ్యీనా యేపున శ్రీవేంకటేశుడింతలో నన్ను గావగా పైపై గెలిచితిగాక పంతమాడగలనా. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఇన్ని దేహముల బుట్టి యేమిగంటిమి 3191 8719 2005-08-17T15:10:05Z 207.46.50.74 <pre> దేపాళం ఇన్ని దేహముల బుట్టి యేమిగంటిమి పున్నతపుహరిదాస్యమొక్కటేకాక హీనజంతువైననాడు యేనుగై పుట్టిననాడు ఆనంద మొక్కటే అంగాలే వేరు యీనేటియజ్ఞానము యీజీవుల కొక్కలాగే జ్ఞానమే యెక్కుడుగాక సరిలేని దొకటే నరలోక భోగానకు నరకానుభవానకు సరేగాని ముగులదు చనెదొల్లె గరిమ నేర్పడ నందు ఘనమేమి కొంచెమేమి హరిదాసుడై బ్రదుకుటదియే లాభము బాలుడైనయప్పుడూను పండి ముదిసినప్పుడు కాలమొక్కటే బుద్ది కడు లేదు ఆలకించి శ్రీవేంకటాధిపతి సేవించి యేలికంటా మొక్కుచుండే దిదియే భాగ్యము. </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/చదువరి 3192 9531 2005-08-24T16:19:33Z వైఙాసత్య 58 /* [[User:Chaduvari|చదువరి]] */ ===[[User:Chaduvari|చదువరి]]=== '''[{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/చదువరి|action=edit}} మీ మద్దతు ఇక్కడ తెలుపుము] (17/08/05) ఆఖరి తేదీ 15:27 [[ఆగష్టు 24]] [[2005]] (UTC)''' <br> {{User|Chaduvari}} - Chaduvari has been a consistent contributor to telugu wiki and very proactive. He has done an excellent job with FAQs and most of the community portal as also suggested some great interface translation. Though he has over 200+ edits most of them are very significant edits and I believe quality is always better than quantity. As a way of translating most of the policies he knows them very well. Hence I nominate him to Adminship. Please indicate your support below --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:27, 17 August 2005 (UTC) <br> చదువరి తన అంగీకారము ఇక్కడ తెలియ చేయవలెను. :Thanks for the nomination. I accept it. --[[User:Chaduvari|చదువరి]] :: Sysop rights granted to Chaduvari --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:19, 24 August 2005 (UTC) ====మద్దతు==== * Qualified and deserving candidate --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:38, 24 August 2005 (UTC) {{subst:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/అభ్యర్ధి ప్రశ్నలు}} Template:త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు 3193 8726 2005-08-17T15:43:51Z 207.46.50.74 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | త్యాగరాజు గారి [[పంచరత్న కృతులు ]]''' || [[Image:tyagaraja.jpg|25px|త్యాగరాజు]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[జగదానంద కారకా]] | [[దుడుకు గల]] | [[సాధించెనే]] | [[కనక రుచిర ]] | [[ఎందరో మహానుభావులు]] |- |} </center> [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] Image:Ganesh.jpg 3194 8734 2005-08-17T16:24:50Z వైఙాసత్య 58 వినాయకుడు 3195 13422 2005-10-29T06:38:12Z చంద్రశేఖర్ 153 [[Image:Ganesh.jpg|right|thumb|200px|వినాయకుడు]] శుక్లాంబర ధరం విష్ణుం <br> శశివర్ణం చతుర్భుజం <br> ప్రసన్న వదనం ధ్యాయేత్‌ <br> సర్వ విఘ్నోప శాంతయే <br> అగజానన పద్మార్కం <br> గజాననమ్‌ అహర్ణిశం <br> అనేకదమ్‌ తమ్‌ భక్తానాం <br> ఏకదంతమ్‌ ఉపాస్మహే <br> గణపతి స్తోత్రము<br> ఓం గణానాంత్వా గణపతిగుం హవామహే కవిం కవీనా ముపవశ్రవస్తవం<br> జ్యేష్ఠ రాజం బ్రహ్మణా బ్రహ్మణస్పతిః ఆన ష్రుణ్వన్నూతిభిః సీదసాదనం<br> ==ఇవికూడా చూడండి== *[[వినాయక చవితి]] *[[వినాయక వ్రత కల్ప విధానము]] [[ca:Ganesha]] [[da:Ganesha]] [[de:Ganesha]] [[en:Ganesha]] [[es:Ganesha]] [[fr:Ganesh]] [[nl:Ganesha]] [[ja:ガネーシャ]] [[pl:Ganeśa]] [[pt:Ganesa]] [[sl:Ganeša]] [[sv:Ganesha]] [[ta:தமிழ்]] Template:త్యాగరాజు కృతులు 3196 8737 2005-08-17T16:56:09Z 207.46.50.74 {| style="float: right; border: 1px solid orange; background: #FFFFFF; padding: 1px; font-size: 90%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: orange; text-align: center;" | '''త్యాగరాజు కృతులు''' |- | *[[త్యాగరాజు కృతులు_అ|అ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఆ|ఆ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఇ|ఇ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఈ|ఈ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఉ|ఉ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఊ |ఊ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఋ|ఋ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఎ|ఎ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఏ|ఏ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఐ|ఐ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఒ|ఒ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఓ|ఓ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఔ|ఔ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_అం|అం ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_అః|అః ]] త్యాగరాజు కృతులు *[[త్యాగరాజు కృతులు_క|క ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఖ|ఖ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_గ|గ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఘ|ఘ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఞ|ఞ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_చ |చ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఛ |ఛ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_జ |జ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఝ |ఝ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_?? |??]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ట|ట ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఠ|ఠ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_డ|డ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఢ|ఢ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ణ|ణ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_త|త ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_థ|థ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ద|ద ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ధ|ధ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_న|న ]] త్యాగరాజు కృతులు *[[త్యాగరాజు కృతులు_ప|ప ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఫ|ఫ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_బ|బ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_భ |భ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_మ|మ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_య|య ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ర|ర ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ల |ల ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_వ |వ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_శ |శ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ష |ష ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_స |స ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_హ |హ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ళ |ళ ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_క్ష |క్ష ]] *[[త్యాగరాజు కృతులు_ఱ|ఱ]] |- |} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] త్యాగరాజు కృతులు ఏ 3197 9093 2005-08-20T05:42:33Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} #[[ ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు]] #[[ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి ]] #[[ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా ]] #[[ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే ]] #[[ ఏటి యోచనలు చేసేవురా ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా]] #[[ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ ]] #[[ ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో]] #[[ ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని]] #[[ ఏమని మాట్లాడితివో రామ ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి]] #[[ ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ స్వామి కరుణ లేని వారిలలో]] #[[ ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున]] #[[ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో ]] #[[ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు ]] #[[ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం]] #[[ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై ]] [[Category:త్యాగరాజు కృతులు ]] ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ 3198 8748 2005-08-17T17:13:18Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} <pre> ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ రాగం: వరాళి తాళం: చాపు పల్లవి: ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ ॥ఏ॥ అను పల్లవి: ఏటి జన్మమిది ఎందుకుఁ గలిగెనో ఎంతని సైరింతు హా ఓ రామ ॥ఏ॥ చరణము(లు) సాటిలేని మారకోటి లావణ్యుని మాటి మాటికిఁ జూచి మాటలాడని తన ॥కే॥ సారెకు ముత్యాల హార మురము పాలు గారు మోమును గన్నులారఁ జూడని తన ॥కే॥ ఇంగితమెరిగిన సంగీతలోలుని పొంగుచుఁ దనివార గౌగిలించని తన ॥కే॥ సాగరశయనుని త్యాగరాజనుతుని వేగమె కూడక వేగేని హృదయము ॥ఏ॥ </pre> [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో 3199 8750 2005-08-17T17:16:11Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో రాగం: వకుళాభరణం తాళం: త్రిపుట పల్లవి: ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో ॥ఏ॥ అను పల్లవి: వారము నిజదాసవరులకు రిపులైన వారి మదమణచే శ్రీరాముడుగాదో ॥ఏ॥ చరణము(లు) ఏకాంతమున సీత సోకార్చిఁ జోగొట్ట కాకాసుతుఁడు చేయు చీకాకు సైరించు కోక మదిని దయలేక బాణమునేసి ఏకాక్షునిఁ జేసిన సాకేతపతి గాదో ॥ఏ॥ దారపుత్రులవద్ద చేరనీక రవికు మారుని వెలవట బారదోలి గిరిఁ జేరఁ జేసినట్టి తారానాయకుని సం హారము జేసిన శ్రీరాముడు గాదో ॥ఏ॥ రోషము నాడు దుర్భాషలను విని వి భీషణుఁడావేళ ఘోషించి శరణన దోషరావణు మదశోషకుఁడైన ని ర్దోష త్యాగరాజ పోషకుఁడు గాదో ॥ఏ॥ </pre> ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే 3200 8752 2005-08-17T17:18:04Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే రాగం: అసావేరి తాళం: ఆది పల్లవి: ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే ॥నే॥ అను పల్లవి: శ్రీపతి! శ్రీరామచంద్ర! నీ చిత్తమునకు తెలియదా? ॥ఏ॥ చరణము(లు) వాల్మీకాది మునులు, నరులు నిన్ను వర్ణించిరి నయాశ దీరునా! మేల్మియౌ యుండును, సద్భక్తులు మెచ్చుదురే? త్యాగరాజనుత! ॥ఏ॥ </pre> ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా 3201 8755 2005-08-17T17:20:11Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా రాగం: శృతిరంజని తాళం: దేశాది పల్లవి: ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా ॥ఏ॥ అను పల్లవి: శ్రీ దాది మధ్యాంత రహిత సీతాసమేతగుణాకర నే ॥నే॥ చరణము(లు) అన్ని తానను మార్గమునకు జనితే నన్ను వీడను భారమని యనేవు నన్నుఁ బ్రోవరా సదా యంటే ద్వైతుఁడనేవు త్యాగరాజనుత ॥ఏ॥ </pre> ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి 3202 8757 2005-08-17T17:21:34Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి రాగం: యదుకులకాంభోజి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి ॥ఎ॥ అను పల్లవి: సీతా లక్ష్మణ భరత రిపుఘ్న వాతాత్మజులతో నాడు నాటక ॥మే॥ చరణము(లు) ఆలు వజ్రాలు సొమ్ము లడిగిరో అనుజులు తల్లి దండ్రు లన్న మడిగిరో? శీలులైన వరభక్తులు బిలచిరో? చిరకాలము త్యాగరానుత ॥ఏ॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఎ 3203 8759 2005-08-17T17:29:12Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన ]] #[[ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య ]] #[[ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన ఎంతవారలైన కాంతదాసులే ]] #[[ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే ]] #[[ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ చింత విడువఁజాల శ్రీరామ ]] #[[ఎంతవేడుకొందు రాఘవ పంతమేలరా ఓ రాఘవ ]] #[[ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము ]] #[[ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని]] #[[ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట ]] #[[ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ ఇపుడైన దెలుపవయ్య ]] #[[ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ]] #[[ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా ]] #[[ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య ]] #[[ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే ]] #[[ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన ]] #[[ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు ]] #[[ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని ]] #[[ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు? ]] #[[ఎవరని నిర్ణయించిరిరా నిన్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు ]] #[[ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి ]] #[[ఎవరున్నారు బ్రోవ ఇంత తామసమేలనయ్య ]] #[[ఎవరురా నినువినా గతిమాకు ]] #[[ఎవరైన లేరా పెద్దలు? ఇలలోన దీనుల బ్రోవను ]] #[[ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి ]] ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి 3204 8760 2005-08-17T17:30:48Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి రాగం: గాగేయభూషణి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి ॥ఎ॥ అను పల్లవి: రవ్వకుఁ దావులేక సుజనులను రాజిగ రక్షించే వా ॥రె॥ చరణము(లు) పగవానికి సోదరుఁడని ఎంచక భక్తినెఱిగిఁ లంకాపట్టణ మొసగఁగా నగధర సురభూసురపూజిత వర నాగశయన త్యాగరాజవినుత సరి ॥ఎ॥ </pre> ఎవరైన లేరా పెద్దలు? ఇలలోన దీనుల బ్రోవను 3205 8761 2005-08-17T17:31:34Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎవరైన లేరా పెద్దలు? ఇలలోన దీనుల బ్రోవను రాగం: సిద్ధసేన తాళం: రూపకం పల్లవి: ఎవరైన లేరా పెద్దలు? ఇలలోన దీనుల బ్రోవను ॥ఎవరైన॥ అను పల్లవి: భవసాగరమున చరించు బలు గాసి రామునితోఁ దెలుప ॥ఎవరైన॥ చరణము(లు) కలి మానవాధముల కార్యములు కామ మత్సరాదుల కృత్యములు చల చిత్తము లేని దారిపుడు చాల త్యాగరాజ నుతునితో దెలుప ॥ఎవరైన॥ </pre> ఎవరురా నినువినా గతిమాకు 3206 8763 2005-08-17T17:32:52Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎవరురా నినువినా గతిమాకు రాగం: మోహన తాళం: చాపు పల్లవి: ఎవరురా నినువినా గతిమాకు ॥ఎ॥ అను పల్లవి: సవరక్షక నిత్యోత్సవ సీతాపతి ॥ఎ॥ చరణము(లు) రాదా నాదుపై నీ దయ విన రాదా మురవైరి గాదా దయఁ బల్క రాదా ఇది మరియాదా నాతో వాదమా నే భేదమా మాకు ॥ఎ॥ రాక నన్నేచ న్యాయమా ప రాక నేనంటే హేయమా రామా రాకాశశిముఖ నీ కాసించితి సాకుమా పుణ్యశ్లోకమా మాకు ॥ఎ॥ శ్రీశారిగణారాతివి నా దాశా తెలియకబోతివి ఆప గేశార్చిత పాలితేశా నవ కాశమా స్వప్రకాశమా మాకు ॥ఎ॥ రాజా బిగు నీ కేలరా త్యాగ రాజార్చిత తాళఁ జాలరా ఈజాలము సేయ రాజా బ్రోవ సం కోచమా సురభూజమా మాకు ॥ఎ॥ </pre> ఎవరున్నారు బ్రోవ ఇంత తామసమేలనయ్య 3207 8764 2005-08-17T17:33:35Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎవరున్నారు బ్రోవ ఇంత తామసమేలనయ్య రాగం: మాళవశ్రీ తళం: దేశాది పల్లవి: ఎవరున్నారు బ్రోవ ఇంత తామసమేలనయ్య ॥ఎ॥ అను పల్లవి: వివరంబుగ దెల్పవయ్య వెశ్వేశ శ్రీ పంచనదీశ ॥ఎ॥ చరణము(లు) మనసారగ ధ్యానింపను మనసు నిలుపు మర్మంబు దెలిపి తనవాడనే దలచి ధైర్య మొసగు త్యాగరాజ వినుత ॥ఎ॥ </pre> ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి 3208 8765 2005-08-17T17:34:39Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి రాగం: కాంభోజి తాళం: ఆది పల్లవి: ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి ॥ఎ॥ అను పల్లవి: అవనిలో నార్షేయ పౌరుషేయమంది చోద్యమెఱుఁగ లేనయ్య ॥ఎ॥ చరణము(లు) భక్తపరాధీనుఁడనుచుఁ బరమభాగవతుల వ్యక్తరూపుఁడై పలికిన ముచ్చట యుక్తమనుచు నుంటి శక్తి గల మహాదేవుఁడు నీవని సంతోషమున నుంటి సత్త చిత్తుడగు త్యాగరాజనుత సత్యసంధుఁ డనుకొంటి నిలలో ॥ఎ॥ </pre> ఎవరని నిర్ణయించిరిరా నిన్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు 3209 8766 2005-08-17T17:35:17Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎవరని నిర్ణయించిరిరా నిన్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు రాగం: దేవామృతవర్షిణి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఎవరని నిర్ణయించిరిరా ని న్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు ॥లె॥ అను పలవి: శివుఁడనో మాధవుదనో కమల భవుఁడనో పరబ్రహ్మనో ॥ఎ॥ చరణము(లు) శివమంత్రమునకు మా జీవము మా ధవమంత్రమునకు రాజీవము ఈ వివరముఁ దెలిసిన ఘనులకు మ్రొక్కెద వితరణగుణ త్యాగరాజ వినుత ని ॥న్నె॥ </pre> ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు? 3210 8767 2005-08-17T17:36:05Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు? రాగం: మాళవశ్రీ తాళం: ఆది పల్లవి: ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు? ॥ఎన్నాళ్లు॥ అను పల్లవి: ఎన్నరాని దేహము లెత్తి ఈ సంసార గహనమందు పన్నుగ చోరుల రీతి పరులను వేఁగించుచును ॥ఎన్నాళ్లు॥ చరణము(లు) రేపటి కూటికి లేదని రేయిఁ బగలు వెసనమొంది శ్రీపతి పూజలు మరచి చేసినట్టి వారివలె నే ॥నెన్నాళ్లు॥ ఉప్పు కర్పూరము వరకు నుంఛవృత్తిచే నార్జించి మెప్పులకు పొట్టనింపి మేమే పెద్దల మనుచు ॥నెన్నాళ్లు॥ భ్రమను కొని ఇరుగుఁ బొరుగు భక్షింప రమ్మని పిలువ అమరుచుకో పూజ జపము నా సాయము ననుచు ॥నెన్నాళ్ళు॥నాయందు యుండు తప్పులు నాఁడె దెలుసుకొంటివిగాని బాయ విడువకు మహానుభావ! త్యాగరాజ వినుత ॥నెన్నాళ్లు॥ </pre> ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని 3211 8768 2005-08-17T17:36:52Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని రాగం: కలావతి తాళం: ఆది పల్లవి: ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని న్నె... అను పల్లవి: పన్నగశయన! భక్తజనావన! పున్నమచందురుఁబోలు ముఖమ్మును ఎ... చరణము(లు) ధరణిజ సౌమిత్రి భరత రిపుఘ్న వా నరయూధపతి వరుఁడాంజనేయుఁడు కరుణను ఒకరికొకరు వరింప నా దరణను బిలిచే నిను త్యాగరాజార్చిత! ఎ... </pre> ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు 3212 8769 2005-08-17T17:37:59Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు రాగం: నీలాంబరి తాళం: ఆది పల్లవి: ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు పన్నుగఁ గనుగొనని కన్నులేలే కన్నెమిన్నలేలే ॥ఎ॥ చరణము(లు) మోహముతో నీలవారి వాహకాంతిని గేరిన శ్రీహరిని గట్టుకొనని దేహమేలే ఈ గేహమేలే ॥ఎ॥ సరసిజ మల్లె తులసీ విరజాజి పారిజాత విరులచేఁ బూజించని కరములేలే ఈ కాపురములేలే ॥ఎ॥ మాలిమితో త్యాగరాజునేలిన రామమూర్తిని లాలించి పొగడని నాలికేలే సూత్రమాలికేలే ॥ఎ॥ </pre> ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన 3213 8770 2005-08-17T17:38:42Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన రాగం: వసంత తాళం: ఆది పల్లవి: ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన ॥కెట్లా॥ అను పల్లవి: చుట్లార గడియ దోవకు నాదు పట్లాభిమానము లేకుండగ ॥ఎట్లా॥ చరణము(లు) పాద మహిమో పెద్ద లాశీర్వాద బలమో సుస్వరపు నాదఫలమో త్యాగరాజ ఖేదహర శ్రీనాథ! తన ॥కెట్లా॥ </pre> ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే 3214 8771 2005-08-17T17:39:45Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే రాగం: సామ తాళం: చాపు పల్లవి: ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే ॥ఎటులైన॥ అనుపల్లవి: మటుమాయ భవమును మనదని యెంచక వటపత్ర శయనుని పాదయుగములందు ॥ఎటులైన॥ చరణము(లు) విద్యా గర్వము లేల? నీ వ విద్యా వశము గానేల? ఖద్యోతాన్వయ తిలకుని పురమేలు బుద్ధి యాశుగ దోచనేల? ఓ మనసా! ॥ఎటులైన॥ రామ నామము సేయ సిగ్గా? కారా దేమి బల్కవు పుంటి బుగ్గ భామలు గరదాటక యుండిన జగ్గ పామర మేను నమ్మక నీటి బుగ్గ ॥ఎటులైన॥ భోగ భాగ్యములందు నిజ భాగవతులకౌ నీ పొందు త్యాగరాజ వరదుని నీ యందు బాగుగ ధ్యానించు భవ రోగమందు ॥ఎటులైన॥ </pre> ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య 3215 8772 2005-08-17T17:40:24Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య రాగం: చక్రవాకం తాళం: త్రిపుట పల్లవి: ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య ॥ఎ॥ అను పల్లవి: కటకట నా చరితము కర్ణకఠోరమయ్య ॥ఎ॥ చరణము(లు) వట్టి గొడ్డు రీతి భక్షించి తిరిగితి పుట్టులోభులను పొట్టకై పొగడితి దుష్టులతోఁ గూడి దుష్కృత్యములు సల్పి ఱట్టుబడిన త్యాగరాజుని దయతో ॥ఎ॥ </pre> ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా 3216 8773 2005-08-17T17:41:08Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా రాగం: హరికాభోజి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా ॥ఎం॥ ఇందునిభానన ఇనకులచందన ॥ఎం॥ పరమపావన పరిమళాపఘన ॥ఎం॥ నే పరదేశీ బాపవే గాసి ॥ఎం॥ ఉడుతభక్తి గని ఉప్పతిల్లఁగ లేదా ॥ఎం॥ శత్రుల మిత్రుల సమముగఁజూచే నీ ॥కెం॥ ధరలో నీవై త్యాగరాజుపై ॥ఎం॥ </pre> ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ 3217 8774 2005-08-17T17:41:47Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ రాగం: తోడి తాళం: త్రిపుట పల్లవి: ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ కెం... అను పల్లవి: సందడి యని మఱచితివో ఇందులే వో నీ కెం... చరణము(లు) సారెకు దుర్విషయసార మనుభవించు వారి చెలిమి సేయనేరక మేను శ్రీరామ సగమాయెఁ జూచి చూచి నీరజదళనయన నిర్మలాపఘన ఎం... తీరని భవనీరధి యాఱడి సైరింప నేరక భయమందఁగఁ బంకజపత్ర నీరువిత మల్లాడఁగ ఇట్టి నను జూచి నీరదాభశరీర నిరుపమ శూర ఎం... జాగేల ఇది సమయమేగాదు చేసితే ఏ గతి బలుకవయ్య శ్రీరామ నీ వేగాని దరిలే దయ్య దీనశరణ్య త్యాగరాజ వినుత తారక చరిత ఎం... </pre> ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ ఇపుడైన దెలుపవయ్య 3218 8775 2005-08-17T17:42:32Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ ఇపుడైన దెలుపవయ్య రాగం: దర్బారు తాళం: త్రిపుట పల్లవి: ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ ఇపుడైన దెలుపవయ్య ॥ఎందుండి॥ అను పల్లవి: అంద చందము వేరై నడత లెల్ల త్రిగు ణాతీతమై యున్నదుగాని శ్రీరామ ॥ఎందుండి॥ చరణము(లు) చిటుకంటె నపరాధ చయములఁ దగిలించే శివలోకముగాదు వటరూపుఁడై బలిని వంచించి మణచువాని వైకుంఠముగాదు విట వచనము లాడి శిరము ద్రుంపబడ్డ విధిలోకముగాదు ధిటవు ధర్మము సత్యము మృదు భాషలు గలుగు దివ్యరూప త్యాగరాజ వినుత నీ ॥వెందుండి॥ </pre> ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట 3219 8776 2005-08-17T17:43:41Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట రాగం: తోడి తాళం: త్రిపుట పల్లవి: ఎందు దాగినాఁడో ఈడకు రా నెన్నడు దయవచ్చునో ఓ మనసా ॥ఎం॥ అను పల్లవి: ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట ॥కెం॥ చరణము(లు) అలనాడు కనక కశిపు నిండారు చలముఁజేసి సుతుని సకల బా ధలఁ బెట్టగా మదిని దాళక ని శ్చలుఁడైన ప్రహ్లదుకొఱకు కంబములో పల నుండఁగలేదా ఆ రీతిని నే ॥డెం॥ మును వారివాహ వాహన తనయుఁడు మద మున రవిజుని చాలఁ గొట్టుటఁ జూచి మనసు తాళఁజాలలేక ప్రేమ మున పాలనముసేయ తాళతరువు మరు గున నిల్వఁగలేదా రీతిని నే ॥డెం॥ తొలి జన్మముల నాఁడు జేసిన దుష్కర్మ ముల నణఁగను సేయ ఆరు శ త్రులఁగట్టి పొడిసేయ అదియుఁగాక ఇలలో చంచలము రహిత నిజభక్త జ నులను త్యాగరాజుని రక్షింప నే ॥డెం॥ </pre> ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని 3220 8777 2005-08-17T17:44:24Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని రాగం: శుద్ధదేశి తాళం: ఆది పల్లవి: ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని ॥న్నెం॥ అను పల్లవి: అందమైన కుందరవదన - ఇందిరా హృన్మందిరా! ని ॥న్నెం॥ చరణము(లు) నీదు పలుకె పలుకురా నీదు కులుకే కులుకురా నీదు తళుకే తళుకురా నిజమైన త్యాగరాజనుత! ని ॥న్నెం॥ </pre> ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము 3221 8778 2005-08-17T17:45:21Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము రాగం: శ్రీ తాళం: ఆది పల్లవి: ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము ॥ఎం॥ అను పల్లవి: చందురు వర్ణుని యంద చందమును హృదయార విందమునఁ జూచి బ్రహ్మానంద మనుభవించు వా ॥రెం॥ చరణము(లు) సామగానలోల మనసిజలావణ్య ధన్యమూర్ధన్యు లెం.. మానస వనచరవర సంచారము సలిపి మూర్తి బాగుగఁ బొడగనెడు వా రెం... సరగున పాదములకు స్వాంతమను సరోజమును సమర్పణము జేయు వా రెం... పతితపావనుఁడగు పరాత్పరుని గురించి పరమార్థమగు నిజమా ర్గముతోను బాడుచును సల్లాపముతో స్వరలయాది రాగములఁ దెలియు వా రెం... హరిగుణ మణిమయ సరములు గళమున శోభిల్లు భక్తకోటు లిలలో తెలివితోఁ జెలిమితోఁ గరుణ గల్గి జగమెల్లను సుధా దృష్టిచే బ్రోచు వా రెం... హొయలుమీర నడలు గల్గు సరసుని సదాకనులఁ జూచుచును పులక శ రీరులై యానందపయోధి నిమగ్నులై ముదంబునను యశము గల వా రెం... పరమ భాగవత మౌనివర శశి విభాకర సనక సనందన దిగీశ సుర కింపురుష కనకకశిపు సుత నారద తుంబురు పవనసూను బాలచంద్రధర శుక సరోజభవ భూసురవరులు పరమపావనులు ఘనులు శాశ్వతులు కమలభవ సుఖము సదానుభవులు గాక ఎం... నీ మేని నామ వైభంబులను నీ పరాక్రమ ధై ర్యముల శాంత మానసము నీవులను వచన సత్యమున రఘువర నీయెడ సద్భక్తియు జనించకను దుర్మతములను కల్ల జేసినట్టి నీమది నెఱింగి సంతతంబునను గుణ భజనా నంద కీర్తనము జేయు వా రెం... భాగవత రామాయణ గీతాది శ్రుతి శాస్త్ర పురాణపు మర్మములఁ శివాది షణ్మతముల గూఢములఁ ముప్పదిముక్కో టి సురాంతరంగముల భావంబుల నెఱిఁగి భావ రాగ లయాది సౌఖ్య ముచే చిరాయువు గలిగి నిరవధి సుఖాత్ములై త్యాగరాజాప్తులైన వా రెం... ప్రేమ ముప్పిరి గొను వేళ నామము దలచువారు రామభక్తుఁడైన త్యాగ రాజనుతుని నిజదాసులైన వా రెం... </pre> ఎంతవేడుకొందు రాఘవ పంతమేలరా ఓ రాఘవ 3222 8779 2005-08-17T17:46:02Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎంతవేడుకొందు రాఘవ పంతమేలరా ఓ రాఘవ రాగం: సరస్వతీ మనోహరి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఎంతవేడుకొందు రాఘవ పంతమేలరా ఓ రాఘవ ॥ఎం॥ అను పల్లవి: చింతఁ దీర్చుట కెంతమోడి రా అంతరాత్మ నాచెంతరాను నే ॥నెం॥ చరణము(లు) చిత్తమందు నిన్నుఁ జూచు సౌఖ్యమే ఉత్తమంబనుచు ఉప్పొంగుచును సత్తమాత్రమా చాల నమ్మితిని సార్వభౌమ శ్రీత్యాగరాజ నుత ॥ఎం॥ </pre> ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ చింత విడువఁజాల శ్రీరామ 3223 8780 2005-08-17T17:46:37Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ చింత విడువఁజాల శ్రీరామ రాగం: హరికాంభోజి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ చింత విడువఁజాల శ్రీరామ ॥ఎం॥ అను పల్లవి: అంతకారి నీ చెంతఁ జేరి హను మంతుఁడై కొలువలేదా ॥ఎం॥ చరణము(లు) శేషుఁడు శివునికి భూషుఁడు లక్ష్మణ వేషియై కొలువలేదా ॥ఎం॥ శిష్టుఁడు మౌనివరిష్టుఁడు గొప్ప వ శిష్టుడు హితుఁడు గాలేదా ॥ఎం॥ నరవర నీకై సురగణమును వా నరులై కొలువగలేదా ॥ఎం॥ ఆగమోక్తమగు నీ గుణముల శ్రీ త్యాగరాజు బాడఁగ లేదా ॥ఎం॥ </pre> ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే 3224 8782 2005-08-17T17:47:17Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే రాగం: బిందుమాలిని తాళం: ఆది పల్లవి: ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే ॥ఎం॥ అను పల్లవి: ఎంతవారలైనఁ గాని కామ చింతాక్రాంతులైనారు ॥ఎం॥ చరణము(లు) అత్తమీఁద కనులాసకు దాసులు సత్త భాగవత వేసులైరి దుత్త పాలరుచిఁ దెలియ సామ్యమె ధురీణుఁడౌ త్యాగరాజ నుతుఁడు ॥ఎం॥ </pre> ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన ఎంతవారలైన కాంతదాసులే 3225 8783 2005-08-17T17:48:09Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన ఎంతవారలైన కాంతదాసులే రాగం: సింధుధన్యాసి (ఉదయరవిచంద్రిక) తాళం: దేశాది పల్లవి: ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన ఎంతవారలైన కాంతదాసులే ॥ఎం॥ అను పల్లవి: సంతతంబు శ్రీకాంతస్వాంత సి ద్ధాంతమైన మార్గచింతలేని వా ॥రెం॥ చరణము(లు) పరహింస పరభామాన్యధన పరమానవాపవాద పరజీవనమ్ముల కనృతమే భాషించేరయ్య త్యాగరాజ నుత ॥ఎం॥ </pre> ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య 3226 8784 2005-08-17T17:48:52Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య రాగం: ముఖారి తాళం: రూపకము పల్లవి: ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య ॥మెం॥ అను పల్లవి: దాంతులు వరకాంతలు జగమంత నిండి యుండఁగ ॥నెం॥ చరణము(లు) కనులార సేవించి కమ్మని ఫలముల నొసఁగి తనువు పులకరించఁ బాదయుగములకు మ్రొక్కి ఇనకులపతి సముఖంబున పునరావృత్తి రహిత పద మును పొందిన త్యాగరాజ నుతురాలి పుణ్యమ్మును ॥ఎం॥ </pre> ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన 3227 8785 2005-08-17T17:49:27Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన రాగం: సారంగ తాళం: దేశాది పల్లవి: ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన ॥కెం॥ అను పల్లవి: చెంతఁజేరి సౌజన్యుఁడై పలికి చింత బాగ తొలగించి బ్రోచితివి ॥ఎం॥ చరణము(లు) మున్ను మీ సమీపమున వెలయు స న్ముములనెల్ల నణి మాది లీలలచేఁ దిన్నగాను పాలనఁ జేసి నటు నన్నుఁ గాచితివి త్యాగరానుత ॥ఎం॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఊ 3228 8786 2005-08-17T17:56:14Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి ]] Category:త్యాగరాజు కృతులు 3229 18313 2006-01-14T09:00:16Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:తెలుగు సాహిత్యం|కీర్తనలు]] ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి 3230 8788 2005-08-17T17:56:58Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి రాగం: శహాన తాళం: చాపు పల్లవి: ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి ॥ఊరక॥ అను పల్లవి: సారెకును సంసారమున జొచ్చి సారమని యెంచు వారి మనసున ॥నూరక॥ చరణము(లు) ఆలు సుతులు జుట్టాలు వరసద నాలు గాయ ఫలాలు కనక ధ నాలు గల విభవాలఁగని యస్థి రాలను భాగ్య శాలులకుఁ గాక ॥యూరక॥ మంచి వారిని బొడగాంచి సంతతము సే వించి మనవి నాలకించి యాదరి సా ధించి సర్వము హరియంచుఁ దెలిసి భా వించి మదిని పూజించు వారికి గాక ॥యూరక॥ రాజసగుణ యుక్త పూజల నొనరించ గజ సన్నుత! త్యాగరాజుని జిహ్వపై రాజిల్లు వర మంత్ర రాజమును స దా జపించు మహారాజులకు గాక! ॥యూరక॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఉ 3231 8790 2005-08-17T17:58:12Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా ]] #[[ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా ]] #[[ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన!]] ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన! 3232 8791 2005-08-17T17:58:50Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన! రాగం: భైరవి తాళం: ఆది పల్లవి: ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన! ॥ఉప॥ అను పల్లవి: చపల కోటి నిభాంబరధర! శ్రీ జానకీపతి! దయజేసి నా ॥దుప॥ చరణము(లు) కపట నాటక సూత్ర ధారివై కామిత ఫలము లొసఁగెడు రామ అపరిమిత నవరత్నము ల్బొదిగిన యపరంజి గొడుగు నీకే తగునయ్య ॥ఉప॥ మెరుగు తీగలరీతిని మెరసెడు తఱకు బంగారు కాఁడ లమరిన శరదిందు ద్యుతి సమానమౌ చా మర యుగములు నీకే తగునయ్య ॥ఉప॥ జాజులు సంపంగులు మరువపు విర జాజులు కురువేరు వాసనలను వి రాజ మానమగు వ్యజనము త్యాగ రాజ వినుత! నీకే తగునయ్య ॥ఉప॥ </pre> ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా 3233 8792 2005-08-17T17:59:36Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా రాగం: భైరవి తాళం: రూపకము పల్లవి: ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా ॥ఉప॥ అను పల్లవి: కృప కావలెనని నే నీ కీర్తిని పల్కుచు నుండఁగ ॥ఉప॥ చరణము(లు) వాకిటనే పదిలముగా వాతాత్మజుఁడున్నాడని శ్రీకరులగు నీ తమ్ములు చేరియున్నారని ఏకాంతమునను జానకి ఏర్పడి యున్నదని శ్రీకాంత పరులేలని శ్రీ త్యాగరాజ వినుత ॥ఉప॥ </pre> ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా 3234 8793 2005-08-17T18:00:00Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా రాగం: హరికాంభోజి తాళం: రూపకము పల్లవి: ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా ॥ఉం॥ అను పల్లవి: చండమార్తాండ మధ్యమండలమునను చెలంగుచు ॥ఉం॥ చరణము(లు) తామసాది గుణరహితుఁడు ధర్మాత్ముఁడు సర్వసముడు క్షేమకరుఁడు త్యాగరాజచిత్తహితుఁడు జగమునిండి ॥ఉం॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఈ 3235 8794 2005-08-17T18:02:21Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ నామమే బల్కవలెను ]] #[[ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా?]] #[[ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా ]] ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా 3236 8795 2005-08-17T18:03:15Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా రాగం: శహాన తాళం: ఆది పల్లవి: ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా ॥ఈ॥ అను పల్లవి: భావుకము గల్గి వర్ధిల్లు కోవూరి సుందరేశ గిరీశ ॥ఈ॥ చరణము(లు) ఆసచే యనిమిషము నీ పుర వాసమొనరఁ జేయువారి మది వేసటలెల్లను దొలగించి ధన రాసుల నాయువును భూసురభక్తియు తేజము నొసఁగి భువనమందుఁగీర్తి గల్గఁజేసి దాసవరద త్యాగరాజ హృదయ నివాస చిద్విలాస సుందరేశ ॥ఈ॥ </pre> ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా? 3237 8796 2005-08-17T18:03:46Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా? రాగం: శంకరాభరణం తాళం: ఆది పల్లవి: ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా? ॥ఈవరకు॥ అను పల్లవి: పావనము సేయు శక్తి కణగని పాపము గలదా కరివదన న ॥నీవరకు॥ చరణము(లు) శ్రీశరణా శుగాశన శయన ప రేశ నీ పద సుశేశ యార్చనము నేసేయక దురాశ చే భవపాశ బద్ధుఁడై గాసి తాళని న ॥న్నీవరకు॥ పరలోక భయ విరహితులై న నరులు నాదుపై మఱి యసూయల బఱచిన బాధలు తరముగాక నీ చరణ యుగములను శరణొందిన న ॥న్నీవరకు॥ నాగాశన సదాగమన ఘృణా సాగర నిన్ను వినా యెవరు నీ వే గతియని వేవేగ మొఱలనిడు త్యాగరాజుని రాగరహిత నీ ॥నీవరకు॥ </pre> ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ నామమే బల్కవలెను 3238 8797 2005-08-17T18:04:16Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ నామమే బల్కవలెను రాగం: వరాళి తాళం: ఆది పల్లవి: ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ నామమే బల్కవలెను ॥ఈమేను॥ అను పల్లవి: కామాది దుర్గుణ స్తోమ పూరితమైన పామరత్వమేగాని నేమము లేనట్టి ॥ఈమేను॥ చరణము(లు) సంసారమున బ్రోవ దారిని పర హింసజెందు కిరాతుఁడు హంసరూపుల గతినడుగ రామనామ ప్ర శంసజేసి యుపదేశించ ధన్యుఁడు గాలేదా? ॥ఈమేను॥ తాపసి శాపమిడగా జలోరగ రూపముగొని యుండగా తాపము సైరించక తల్లడిల్లగ శర చాపధరుని నామ శ్రవణము బ్రోవలేదా? ॥ఈమేను॥ కరిరాజు తెలియలేక బలుఁడైన మ కరిచేత గాసి జెందగా అరలేక నిజమున నాదిమూలమనగ వరదుఁడు వేగమే వచ్చి బ్రోవగలేదా ॥ఈమేను॥ ఆగమ వేదములను దానవుఁడు గొంపో వగా చతురాననుఁడు త్యాగరాజనుత తారక నామ యని బాగున నుతింప భయము దీర్పగ లేదా? ॥ఈమేను॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఇ 3239 8824 2005-08-17T18:36:55Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ ]] #[[ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా? ]] #[[ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల ]] #[[ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి? ]] #[[ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ ]] #[[ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా ]] #[[ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి? ఇపుడైన దెలుపవయ్య]] ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి? ఇపుడైన దెలుపవయ్య 3240 8799 2005-08-17T18:07:31Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి? ఇపుడైన దెలుపవయ్య! రాగం: నారాయణ గౌళ తాళం: చాపు పల్లవి: ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి? ఇపుడైన దెలుపవయ్య! ॥ఇన్నాళ్ళు॥ అను పల్లవి: చిన్న నాట నుండి నిన్నేగాని నే నన్యుల నమ్మితినా? ఓ రామ! ॥ఇన్నాళ్ళు॥ చరణము(లు) అలనాడు తరణి సుతార్తినిఁ దీర్పను వలసి నిల్వగ లేదా? అదియుగాక బలము జూపలేదా? వాని నేర ములఁ దాళుకొని చెలిమిఁజేసి పద ముల భక్తి నియ్యగ లేదా? నాయందు నీ ॥కిన్నాళ్ళు॥ ధన గజాశ్వములు దనకుఁ గలుగఁ జేయు మని నే నిన్నడిగితినా? ఇఁక నే కనక మిమ్మనినానా? శ్రీరామ నా మనమున నిను కులధముగ సం రక్షణముఁ జేసితిగాని మరచితినా? ॥ఇన్నాళ్ళు॥ తల్లి తండ్రి యన్నదమ్ములు నీవని యుల్లము రంజిల్లఁ బెద్దలతోను కల్లలాడక మొల్ల సుమముల నీ చల్లని పదములఁ గొల్లలాడుచు వెద జల్లితిగాని త్యాగరాజునిపై నీ ॥కిన్నాళ్లు॥ </pre> ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా 3241 8800 2005-08-17T18:08:31Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా రాగం: పున్నాగవరాళి తాళం: ఆది పల్లవి: ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా ॥ఇది॥ అను పల్లవి: పదిలముగఁ గొల్చిన - భావము వేరై యున్నది ॥ఇది॥ చరణము(లు) గతి లేనివారినిఁ గడతేర్చు దైవమని పతితపావన! నమ్మితి; శ్రీరామ! న్నతి వేగమున వేడితి; సంతతము స మ్మతిని నిన్నే కోరితి; శ్రీరామ! ॥ఇది॥ పరమ దయాళువని, పాలన సేతువని సరగున, దేవరాయ! గొల్చిన నాపైఁ గరుణ లేదని కన్నీరాయె, జూచి నీ మనసు గరఁగ దెందుకురా? ఓ శ్రీరామ! ॥ఇది॥ అన్నిట నిండవే, అద్భుతానందఘన! మన్నన సేయ రాదా? శ్రీరామ! నీ కెన్నరాని పుణ్యము రాదా? శ్రీత్యాగరాజ సన్నుత! నీ వాఁడను గాదా, శ్రీరామ! సీతారామ ॥ఇది॥ </pre> ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ 3242 8801 2005-08-17T18:09:03Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ రాగం: ఛాయాతరంగిణి తాళాం: రూపకము పల్లవి: ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ ॥ఇ॥ చరణము(లు) మతభేదములేక సదా మదిని మరులుకొన్న తన మనసుదెలిసి ప్రోచినను మరచినాను నీవె తనవాడన తరుణమిది త్యాగరాజ సన్నుత ॥ఇ॥ </pre> ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి? 3243 8802 2005-08-17T18:09:32Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి? రాగం: బలహంస తాళం: ఆది పల్లవి: ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి? ॥ఇక॥ అను పల్లవి: అఖిలాండ కోటి బ్రహ్మాండనాథుఁ డంతరంగమున నెలకొని యుండగ ॥నిక॥ చరణము(లు) ముందటి జన్మములను జేసిన యఘ బృంద విపినముల కా నంద కందుఁడైన సీతాపతి నందకాయుధుడై యుండగ ॥నిక॥ కామాది లోభ మోహ మద స్తోమ తమమ్ములకును సోమ సూర్య నేత్రుడైన శ్రీ రామచంద్రుఁడే నీ యందుండగ ॥నిక॥ క్షేమాది శుభములను త్యాగరాజ కామితార్థములను నీమమున నిచ్చే దయానిధి రామభద్రుఁడే నీయం దుండగ ॥నిక॥ </pre> ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా? 3244 8803 2005-08-17T18:10:04Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా? రాగం: పున్నాగవరాళి తాళం: చాపు పల్లవి: ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా? ॥ఇంత॥ అను పల్లవి: చింతనీయ! శ్రీరాఘవ! నిను మదిఁ జింతించు సుజనుల పూజించినవారి ॥కింత॥ చరణము(లు) మతిహీనులైన, నెమ్మతిలేనివారైన నతి పాపకృతులైన, నెన్నటికి స ద్గతిరానివారైన, శ్రీరామ! శ్రుతి పురాణ నుత! ప్రతిలేని నిన్ను సన్నుతి సేయు భక్తుల జతఁగూడిన వారి ॥కింత॥ సారెకు మాయ సంసారమందు చాల దూరినవారై నఁ, గామాదులు పూరిత మతులా న, సకల వేదసార! నిన్ను మన సార నమ్మిన సుధాపూర చిత్తుల సేవఁ గోరినవారి ॥కింత॥ భర్మ చేల! నీదు మర్మముఁ దెలియని కర్మమార్గులై న, త్యాగరాజు నుత! ధర్మరహితులై న, లోకములు నిర్మించిన నీదు శర్మము స్మరియించు నిర్మల మతుల శర్మమొంచినవారి ॥కింత॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఆ 3245 8804 2005-08-17T18:14:00Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట ]] #[[ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ ]] #[[ఆనంద సాగరమీదని దేహము భూమి భారము; రామ]] #[[ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే ]] ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే 3246 8805 2005-08-17T18:15:18Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే రాగం: తోడి తాళం: రూపకము పల్లవి: ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే ॥ఆరగింపవే॥ అను పల్లవి: రఘు వీర జనకజా కర పవిత్రితమౌ వెన్న పా ।।లారగింపవే॥ చరణము(లు) సారమైన దివ్యాన్నము - షడ్రసయుత భక్షణములు దార సోదరాదులతో, త్యాగరాజు వినుత! పా ॥లారగింపవే॥ </pre> ఆనంద సాగరమీదని దేహము భూమి భారము; రామ 3247 8806 2005-08-17T18:15:52Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఆనంద సాగరమీదని దేహము భూమి భారము; రామ! రాగం: గరుడ ధ్వని తాళం: దేశాది పల్లవి: అనంద సాగరమీదని దే హము భూమి భారము; రామ! బ్ర ॥హ్మానంద॥ అను పల్లవి: శ్రీనాయకాఖిల నైగమా శ్రిత సంగీత జ్ఞానమను బ్ర ॥హ్మానంద॥ చరణము(లు) శ్రీ విశ్వనాథాది శ్రీకాంత విధులు పావన మూర్తులుపాసింప లేదా? భావించి రాగ లయాదులఁ భజియించు శ్రీత్యాగరాజనుత ॥ఆనంద॥ </pre> ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ 3248 8807 2005-08-17T18:16:18Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ రాగం: ఆహిరి తళం: ఆది పల్లవి: ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ ॥కా॥ అనుపల్లవి: మోదముతో సద్భక్తి మర్మమును - బోధన జేసి సదా బ్రోచిన నీ ॥కా॥ చరణము(లు) నిన్ను తిట్టితొట్టి హింసబెట్టిన దన్నియు నన్నన లేదా? ఎన్నరాని నిందలఁ దాళుమని మన్నించగ లేదా? అన్నముఁ దాంబూల మొసగి దేహము మిన్నఁ జేయ లేదా? కన తల్లి దండ్రి మేమనుచు త్యాగరాజునికిఁ బరవసమీ లేదా? నీ ॥కా॥ </pre> ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట 3249 8808 2005-08-17T18:16:38Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట రాగం: చారుకేశి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట ॥లా॥ అను పల్లవి: తోడునీడ నీవె యనుచు భక్తితోఁ గూడి పాదములఁ బట్టినమాట ॥లా॥ చరణము(లు) చదువులన్ని దెలిసి శంకరాంశుఁడై సదయుఁడాశుగ సంభవుండు మ్రొక్క గదలు తమ్ముని బల్కఁ జేసితివి గాకను త్యాగరాజే పాటి మాట ॥లా॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు అ 3250 8809 2005-08-17T18:24:17Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా]] #[[అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు వందుకేమి సేతు రామ ]] #[[అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా ]] #[[అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను ]] #[[అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు ]] #[[అన్యాయము సేయకురా రామ]] #[[అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా]] #[[అపరాధముల నోర్వ సమయము ]] #[[అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ ]] #[[అది కాదు భజన మనసా]] #[[అనాథుఁడనుగాను రామ నే]] #[[అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింపవమ్మ ]] #[[అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో ]] అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో 3251 8810 2005-08-17T18:25:58Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో రాగం: మధ్యమావతి తాళం: రూపకము పల్లవి: అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో ॥అ॥ అను పల్లవి: చెలువు మీఱఁగను మారీచుని మదమణఁచే వేళ ॥అ॥ చరణము(లు) ముని కనుసైగఁ దెలిసి శివ - ధనువును విఱిచే సమయ మున త్యాగరాజు విను - తుని మోమున రంజిల్లు ॥అ॥ </pre> అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింపవమ్మ 3252 8811 2005-08-17T18:27:01Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింపవమ్మ రాగం: కల్యాణి తాళం: ఝంప పల్లవి: అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింప వమ్మ! సతతము పదములే నమ్మి నానమ్మ ॥అమ్మ॥ అను పల్లవి: నెమ్మదిని నీ విహ పరమ్ము లొసగుదు వనుచు కమ్మవెల్తుని తండ్రి గలనైన బాయడట ॥అమ్మ॥ చరణము(లు) నీ మృదు తనువును గని - నీ పరిమళమును గని నీ మహత్వమును గని - నీరజాక్షి తామరస దళనేత్రు - త్యాగరాజునిమిత్రు ప్రేమతో శిరమునను - బెట్టుకొన్నాడట ॥అమ్మ॥ </pre> అనాథుఁడనుగాను రామ నే 3253 8812 2005-08-17T18:27:31Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అనాథుఁడనుగాను రామ నే రాగం: జంగలా తాళం: ఆది పల్లవి: అనాథుఁడనుగాను రామ నే ॥న॥ అను పల్లవి: అనాథుఁడవు నీ వని నిగమజ్ఞుల సనాతనులమాట విన్నాను నే ॥న॥ చరణము(లు) నిరాదరపుఁజూచి ఈ కలి నరాధములనేరు పురాణపురుష పురరిపునుత నా గరాట్ఛయన త్యాగరాజనుత నే ॥న॥ </pre> అది కాదు భజన మనసా 3254 8813 2005-08-17T18:27:56Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అది కాదు భజన మనసా! రాగం: యదుకుల కాంభోజి తాళం: ఆది పల్లవి: అది కాదు భజన మనసా! ॥అది॥ అనుపల్లవి: యదలో నెంచు టొకటి ప-య్యెద గల్గినచో నొకటి ॥అది॥ చరణము(లు) గొప్ప తనముకై యాస కుచ్చిత విషయ పిపాస మెప్పులకై బహు వేస మిడి ఉప్పతిల్లెదరు; త్యాగరాజ వినుత! ॥అది॥ </pre> అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ 3255 8814 2005-08-17T18:28:19Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ రాగం: అఠాణ తాళం: ఆది పల్లవి: అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ మా ॥యమ్మ॥ అను పల్లవి: ఇమ్మహి నీ సరి యెవరమ్మ శివుని కొమ్మ మా ॥యమ్మ॥ చరణము(లు) ధాత్రి ధరనాయక ప్రియ పుత్రి మదనకోటి మంజుల గాత్రి అరుణ నీరజదళ నేత్రి నిరుపమ శుభ గాత్రి పీఠనిలయె వర హ స్తధృత వలయె పరమ ప విత్రి భక్త పాలన ధురంధరి వీరశక్తి నే నమ్మినా ॥నమ్మ॥ అంబ కంబుకంఠి చారుక దంబ గహన సంచారిణి బింబాధర తటిత్కోటి నిభాభరి దయావారినిధే శంబరారి వైరి హృచ్చంకరి కౌమారి స్వరజిత తుంబురు నారద సంగీత మాధుర్యె దురితహారిణి మా ॥యమ్మ॥ ధన్యే త్ర్యంబకే మూర్థన్యే పరమయోగి హృదయ మాన్యె త్యాగరజకుల శ రణ్యె పతితపావని కా రుణ్యసాగరి సదా అపరోక్షము గారాదా సహ్య కన్యా తీరవాసిని పరాత్పరి కాత్యాయని రామసోదరి మా ॥యమ్మ॥ </pre> అపరాధముల నోర్వ సమయము 3256 8815 2005-08-17T18:28:49Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అపరాధముల నోర్వ సమయము రాగం: వనాళి తాళం: ఆది పల్లవి: అపరాధముల నోర్వ సమయము కృప జూడు ఘనమైన నా ॥అ॥ అనుపల్లవి: చపలచిత్తుఁడై మనసెఱుఁగకనే జాలికలుగజేసుకొని మొరలనిడే ॥అ॥ చరణము(లు) సకలలోకుల ఫలాఫలము లెఱిఁగి సంరక్షించుచునుండఁగ న న్నొకని బ్రోవ తెలియును కీర్తన సుశతక మొనర్చుకొన్న త్యాగరాజుని ॥అ॥ </pre> అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా 3257 8816 2005-08-17T18:29:20Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా! రాగం: కాపి తాళం: చాపు పల్లవి: అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా! ॥అతడే॥ అనుపల్లవి: సతతయాన సుత ధృతమైన సీతా పతి పాదయుగమును సతతము స్మరియించు ॥నతడే॥ చరణము(లు) వెనుకఁదీక తనమనసు రంజిల్లగ ఘనమైన నామకీర్తన పరుఁడైనట్టీ ॥యతడే॥ తుంబురువలె తన తంబూరబట్టి ద యాంబుధి సన్నిధానంబున నటియించు ॥నతడే॥ సాయకు సుజనుల బాయక తాను ను పాయమునను ప్రొద్దు హాయిగ గడపు ॥నతడే॥ ఉల్లపు తాపము చల్లజేసి యన్ని కల్లలను యెంచి సలాపమున నుండు ॥నతడే॥ కరివరదుని తత్వ మెఱుఁగను మఱి గించి అరిషడ్వర్గములందు బరవలేకఁ దిరుగు ॥నతడే॥ ఆర్తిని మఱియు బ్రవర్తినిఁ దొలగించి కీర్తిగల్గిన రామమూర్తిని నెరనమ్ము ॥నతడే॥ కలగని నిజ విప్రకులమున జన్మించి నిలువరమగు ముక్తి ఫలమును జేకొన్న ॥యతడే॥ కర్మ నిష్టుఁడైన ధర్మశీలుఁడైన శర్మ రామనామ మర్మము దెలిసిన ॥యతడే॥ కాసు వీసములకోసము ఆసతో వేసము ధరియించి మోసము జెందని ॥యతడే॥ అందముగా నామ మందరు జేసిన సుందర రామునియందు లక్ష్యము బెట్టు ॥అతడే॥ అన్ని పాటుకు సర్వోన్నత సుఖ మున్న యనుభవించుకొన్న వాఁడెవఁడో ॥అతడే॥ రాజస జనులతోఁ దా జతగూడక రాజిల్లు శ్రీత్యాగరాజనుతుని నమ్ము ॥అతడే॥ </pre> అన్యాయము సేయకురా రామ 3258 8817 2005-08-17T18:29:59Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అన్యాయము సేయకురా రామ! రాగం: కాపి తాళం: ఆది పల్లవి: అన్యాయము సేయకురా రామ! న న్నన్యునిగ జూడకురా; నాయెడ, రామ! ॥అన్యాయము॥ అనుపల్లవి: ఎన్నో తప్పులు గలవారిని, రా జన్య! నీవు బ్రోచినావు గనుకను ॥అన్యాయము॥ చరణము(లు) జడభరతుఁడు జింక శిశువునెత్తి బడలిక దీర్చగ లేదా? కడలిని మునిగిన గిరి కూర్మము గాపాడ లేదా? పుడమిని పాండవ ద్రోహిని ధర్మ పుత్రుఁడు బ్రోవగ లేదా? నడమి ప్రాయమున త్యాగరాజనుత! నా పూర్వజు బాధ దీర్ప లేదా? ॥అన్యాయము॥ </pre> అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు 3259 8818 2005-08-17T18:30:23Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు రాగం: సరస్వతి తాళం: రూపకం పల్లవి: అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు ॥అ॥ అనుపల్లవి: ఘనులైన యంతర్జ్ఞానుల కెఱుకేగాని ॥అ॥ చరణము(లు) వగవగగా భుజియించువారికి తృప్తియౌరీతి సగుణధ్యానముపైని సౌఖ్యము త్యాగరాజనుత ॥అ॥ </pre> అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను 3260 8819 2005-08-17T18:30:57Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను నెరనమ్మి యనుసరించినవాడనైతి రాగం: అఠాణ తాళం: జంప పల్లవి: అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను నెరనమ్మి యనుసరించినవాడనైతి ॥అ॥ చరణము(లు) మనుపకయె యున్నావు మనుపతీ వ్రాసి మేననుప మాకెవరు వినుమా దయరాని ॥అ॥ జనకజామాతవై జనకాజామాతవై జనక జాలము చాలు చాలును హరీ ॥అ॥ కనక పటధర నన్ను కన కపటమేల తను కనకపఠనము సేతుగాని బూని ॥అ॥ కలలోన నీవే సకలలోకనాథా కో కల లోకువగనిచ్చి గాచినది విని ॥అ॥ రాజకుల కలశాబ్ధరాజ సురపాల గజ రాజ రక్షక త్యాగరాజ వినుత ॥అ॥ </pre> అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా 3261 8820 2005-08-17T18:31:22Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా రాగం: మధ్యమావతి తాళం: రూపకం పల్లవి: అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా? ఆదిమూలమా! రామ! ॥అడిగి॥ అనుపల్లవి: సడలని పాప తిమిరకోటి సూర్య! సార్వభౌమ! సారసాక్ష! సద్గుణ! ని ॥న్నడిగి॥ చరణము(లు) అశ్రయించి వరమడిగిన సీత యడవికిఁ బోనాయె; ఆశరహరణ! రక్కసి ఇష్టమడగ నపుడె ముక్కువోయె; ఓ రామ! ని ॥న్నడిగి॥ వాసిగ నారదమౌని వరమడుగ వనిత రూపుఁడాయె, ఆశించి దూర్వాసులు అన్నమడుగ అపుడె మందమాయె; ఓరామ! ని ॥న్నడిగి॥ సుతుని వేడుక జూడ దేవకి యడుగ య శోద జూడ నాయె; సతులెల్ల రతి భిక్షమడుగ వారివారి పతుల వీడనాయె; ఓరామ! ని ॥న్నడిగి॥ నీకేఁ దయబుట్టి బ్రోతువో! బ్రోవవో! నీ గుట్టు బయలాయె; సాకేతధామ! శ్రీత్యాగరాజనుత! స్వామి! యేటి మాయ? ఓరామ! ని ॥న్నడిగి॥ </pre> అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు వందుకేమి సేతు రామ 3262 8821 2005-08-17T18:31:42Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు వందుకేమి సేతు రామ రాగం: అఠాణ తాళం: ఆది పల్లవి: అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు వందుకేమి సేతు రామ? నీ ॥వాట్ట॥ అను పల్లవి: తొట్లనర్భకుల సూతువు; మఱి మఱి తోచినట్టు గిల్లుదువు; శ్రీరామ! నీ ॥వాట్ట॥ చరణము(లు) జీవుల శిక్షించగ నేర్తువు; చిరం జీవులుగాఁ జేయ నేర్తువురా భావ మెఱిఁగి బ్రోతువు; సద్భక్త- భాగధేయ! శ్రీత్యాగరాజ వినుత! ॥అట్ట॥ </pre> అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా 3263 8823 2005-08-17T18:32:12Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా అ... రాగం: మనోరంజని తాళం: ఆది పల్లవి: అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా అ... అనుపల్లవి: ఎటులోర్తును ఓ దయఁజూడవయ్య ఏ వేల్పు సేయు చలమో దెలిసి అ... చరణము(లు) వేదశాస్త్రోపనిషద్విదుఁడైన నిజదారినిబట్టి దాసుఁడైన నాదుపై నెపమెంచితే త్యాగరాజనుత అ... </pre> ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ 3264 8825 2005-08-17T18:37:47Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ రాగం: బిలహరి తాళం: రూపకము పల్లవి: ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ ॥ఇం॥ అను పల్లవి: సంతజనులకొల్ల సమ్మతియుంటే కాని ॥ఇం॥ చరణము(లు) ఆడుచు నాదమునఁ బాడుచు ఎదుటరా వేడుచు మనసునఁగూడి యుండేది చాలు ॥ఇం॥ శ్రీహరికీర్తనచే దేహాదియింద్రియ స మూహముల మఱచి సోహమైనదె చాలు ॥ఇం॥ నీజపములవేళ నీజగములు నీపై రాజిల్లు నయ త్యాగరాజనుత చరిత్ర ॥ఇం॥ </pre> ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల 3265 8826 2005-08-17T18:38:26Z 207.46.50.70 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల రాగం: కాపి తాళం: ఆది పల్లవి: ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల ఎంతో యేమో యెవరికిఁ దెలుసునో? ॥ఇంత॥ అను పల్లవి: దాంత! సీతాకాంత! కరుణా స్వాంత! ప్రేమాదులకే దెలుసునుగాని ॥ఇంత॥ చరణము(లు) స్వరరాగలయ సుధారసమందు వర రామనామమనే కండ చ క్కెర మిశ్రముఁజేసి భుజించే శం కరునికి దెలుసును త్యాగరాజువినుత ॥ఇంత॥ </pre> Talk:అరటి 3266 8842 2005-08-18T04:30:23Z వైఙాసత్య 58 completed raw translation. నాడా దొరికిందని గుర్రం కొన్నట్లయింది। మంచి అరటి తోట బొమ్మ చూసి ఇన్స్పైరు అయి ఈ వ్యాసాన్ని మొదలుపెట్టినాను। But it took more than five hours of effort. Please make this clean. --Do the untranslated part --add more images. :Thats how everything starts. we'll take care of it. keep up the good work!!!--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:30, 18 August 2005 (UTC) Wikipedia:సంరక్షణ విధానం 3268 18743 2006-01-17T18:42:15Z Chaduvari 97 /* ఇంకా చూడండి */ అనువాదం పేజీలో దిద్దుబాట్లు చెయ్యకుండా, బొమ్మలను మార్చకుండా సంరక్షించే అవకాశం [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకుల]]కు ఉంది. పేజీలని కేవలం తరలించకుండా సంరక్షించడం కూడా నిర్వాహకులే చెయ్యగలరు. ఈ అధికారాలను పరిమితంగా వాడాలి; ఎందుకంటే [[m:Protected pages considered harmful|సంరక్షిత పేజీలు హానికారకము కనుక]]. నిర్వాహకులు కానివారు సంరక్షిత పేజీలలో మార్పులు చెయ్యదలిస్తే, ఆ మార్పులను సంబంధిత చర్చ పేజీలో ప్రతిపాదించాలి. ==ఉపయోగాలు== సెమి-శాశ్వత సంరక్షణ ను కింది సందర్భాలలో వాడతాము: *[[మొదటి పేజీ]] వంటి ఎక్కువగా చూసే పేజీలను దుశ్చర్యల నుండి కాపాడటం. *సైటు లోగోను కాపాడటం. *కీలకమైన కాపీహక్కు, లైసెన్సు పేజీలను కాపాడటం. *పత్రికా ప్రకటనలను కాపాడటం. *''"system administration"'' పేజీలను కాపాడటం. *ఎక్కువగ ఉపయోగంలో ఉండే మీడియావికీ నేంస్పేసు లోని టెక్స్టును కాపాడటం. *దుశ్చర్యలకు గురవుతూ ఉండే సభ్యుల పేజీలు, ఉప పేజీలను కాపాడటం. తాత్కాలిక సంరక్షణ కింది వాటికి వాడతాము: *దిద్దుబాట్ల యుద్ధాలలో శాంతి నెలకొల్పటానికి-అభ్యర్ధన మీదట. *పదే పదే దుశ్చర్యకు గురవుతున్న పేజీ కానీ, బొమ్మను గానీ కాపాడటం. *[[MediaWiki]] సాఫ్ట్‌వేరులోని లోపాన్ని సరిచేసే సమయంలో ఒక పేజీలో మార్పులను నివారించడానికి. పేజీ ఫలానా కూర్పు వద్ద సంరక్షించబడితే దానర్ధం - ఆ ఫలానా కూర్పుకు మా మద్దతు ఉన్నదని అర్ధం కాదు. కాబట్టి, సంరక్షణ వేరే కూర్పు వద్ద చెయ్యమని అడగవద్దు. చర్చా పేజీలు, సభ్యుని చర్చా పేజీలు మరీ తీవ్రమైన పరిస్థితులలో తప్ప సంరక్షించబడవు. ఏదైనా పేజీ మొదటి పేజీ నుండి ఉన్న లింకు వలన గానీ, వేరే ఇతర కారణాల వలన గానీ బాగా వెలుగులో ఉంటే, సాధారణంగా అది దుశ్చర్యలకు గురవుతుంది. అటువంటపుడు దానిని సంరక్షించే బదులు, మీ వీక్షణ జాబితాకు చేర్చి, [[Wikipedia:దుశ్చర్యలతో వ్యవహారం|ఎప్పటికప్పుడు దుశ్చర్యలను పునస్థాపించండి]]. ==ఎలా== #తాత్కాలికంగా సంరక్షించబడిన పేజీలో దిద్దుబాట్లు చెయ్యవద్దు, - సంరక్షించబడింది అనే నోటీసు పెట్టడానికో, సంబంస్ధిత విధానాల్కు లింకు ఇవ్వడానికో అయితే తప్ప. #మీరు స్వయంగా ఏదైనా వివాదంలో భాగమయినప్పుడు, సదరు పేజీని సంరక్షించవద్దు. #'''<nowiki>{{</nowiki>[[Template:సంరక్షణ|సంరక్షణ]]}}''' (లేదా దుశ్చర్యకు వ్యతిరేకంగా నయితే '''<nowiki> {{</nowiki>[[Template:దుశ్చర్యసంరక్షణ|దుశ్చర్యసంరక్షణ]]}}''') అనే మూసను పేజీ పై భాగాన పెట్టి, ఈ విషయాన్ని దిద్దుబాటు సారాంశంలో రాయండి. #మీరు సంరక్షించిన పేజీని [[Wikipedia:సంరక్షిత పేజీ]] లో చేర్చండి. #వివాదంలో ఇరుక్కున్న వివిధ పక్షాల మధ్య పరిష్కారాన్ని ప్రోత్సహించండి. #సంరక్షణ నుండి తొలగించిన పేజీ పైనున్న <nowiki>{{సంరక్షణ}}</nowiki> టాగును తీసేసి ఆ విషయాన్ని దిద్దుబాటు సారాంశంలో రాయండి. నిర్వాహకులు తాము సంబంధం కలిగి ఉన్న పేజీలను (పేజీలో దిద్దుబాట్లు - మరీఓ చిన్నవి కాకుండా- చేసినా, చర్చా పేజీలో మీ అభిప్రాయాలు రాసినా సంబంధం కలిగి ఉన్నట్లే ) సంరక్షించ '''రాదు'''. నిర్వాహకత్వం ఒక ప్రత్యేక హోదాగా కాక, నిర్వాహక విషయాలలో సభ్యులకు సేవకుడుగా భావించాలి. మీరు మీకు సంబంధం ఉన్న పేజీని సంరక్షించాలని భావిస్తే, మరో నిర్వాహకుడి సహాయం తీసుకోండి. నిర్వాహకులు ఏదో ఒక పక్షపు అభిప్రాయాలకు అనుకూలంగా ఉండరాదు. దుశ్చర్యకు సంబంధించిన వివాదంలో దుశ్చర్యకు వ్యతిరేకంగా రెండో పక్షపు వాదనను బలపరచవచ్చు. అటువంటి వివాదాల్లో నిర్వాహకుడు దుశ్చర్యకు ముందటి కూర్పును సంరక్షించవచ్చు. <!-- Additionally, when protection is due to a revert war, the protecting sysop may choose to protect the version preferred by those more closely complying with the [[Wikipedia:Three revert rule|guideline on repeated reverts]]. See [[Wikipedia talk:Revert#The protection option]] for the discussion on this. --> తాత్కాలికంగా సంరక్షించిన పేజీలను మరీ ఎక్కువ కాలం సంరక్షణలో ఉంచరాదు. మరియు వాటి చర్చా పేజీలను దిద్దుబట్లకు అనుమతించాలి. css, js వంటి పేజీలను సంరక్షించనవసరం లేదు. <!--There is no need to protect personal css and js pages like user/monobook.css or user/cologneblue.js. Only the account associated with these pages is able to edit them.--> == సంరక్షిత పేజీలలో దిద్దుబాట్లు చెయ్యడం == సంరక్షిత పేజీలో మార్పులు చెయ్యకూడదనే విధానం సెమి-సంరక్షిత పేజీకి సంబంధించిన విధానం వంటిది కాదు. ఈ పేజీల విషయంలో నిర్వాహకులు సంబంధిత పేజీ విషయానికి సంబంధించిన మార్గదర్శకాలను, ఆ విషయంపై ఏకాభిప్రాయాన్నీ పాటిస్తూ దిద్దుబాట్లు చెయ్యాలి. మీరు చెయ్యదలచిన దిద్దుబాటు ముఖ్యమైనది అయ్యీ, అలా చెయ్యడం వివాదాస్పదం అయ్యేలా ఉంటే, ముందు దాన్ని చర్చా పేజీలో లేవనెత్తి చర్చించడం మంచిది. తాత్కాలిక సంరక్షణ విషయంలో నిర్వాహకులు దిద్దుబాట్లు '''చెయ్యరాదు'''. అయితే కింది సందర్భాలలో నిర్వాహకులు దిద్దుబాటు నిర్ణయం తీసుకోవచ్చు: * వివాదాలకు సంబంధించిన విధానపరమైన పేజీలకు లింకు ఇవ్వడానికి * వివాదం మొదలు కాక ముందున్న కూర్పుకు పేజీని తీసుకువెళ్ళడానికి <!-- The policy on not editing a protected page does not apply in the same way to the semi-permanently protected pages. For these pages, admins must be cautious about editing and do so in accordance with consensus and any specific guidelines on the subject. In some cases, such as when an edit is a major change to an important page and likely to be viewed as controversial, sysops should consider first raising the issue on the relevant talk page. In cases of temporary page protection, admins should '''not''' edit the page while it is protected as people with different points of view who are not admins are unable to do so. There are, however, a few times when admins may ''cautiously'' decide to edit such a page: * Adding a link to [[Wikipedia:accuracy dispute]] or [[Wikipedia:NPOV dispute]], or a similar disclaimer about the current state of an article. * Reverting to an old version of the page from a week or so before the controversy started ''if'' there is a clear point before the controversy. * Reverting to a favored version, as described above. --> == సంరక్షిత పేజీల జాబితా == మీరేదైనా పేజీని సంరక్షించినా, లేక ఏదైన సంరక్షించబడిన పేజీ రక్షిత పేజీల జాబితాలో లేనట్లు గమనించినా, సదరు పేజీని [[Wikipedia:సంరక్షిత పేజీ#సంరక్షిత పేజీల జాబితా|జాబితా]] లో చేర్చండి. ఎందుకు సంరక్షించారో ఒక చిన్న వివరణను &mdash; 10 పదాలకు మించకుండా &mdash; చేర్చండి. దాని గురించి ఇంకా చెప్పాలనుకుంటే, ఆ పేజీ యొక్క చర్చా పేజీ లో రాయండి. ==ఇంకా చూడండి== *[[Wikipedia:సంరక్షణ అభ్యర్థనలు|సంరక్షణ అభ్యర్థనలు]] *[[Special:Log/protect|సంరక్షణ లాగ్]] *[[Wikipedia:సంరక్షిత పేజీ|సంరక్షిత పేజీల జాబితా]] [[Category:వికీపీడియాలో దుశ్చర్య]] [[cs:Wikipedie:Pravidla pro zam%C4%8Den%C3%A9 str%C3%A1nky]] [[de:Wikipedia:Geschützte Seiten]] [[fr:Wikipédia:page protégée]] [[it:Wikipedia:Politica di protezione delle pagine]] [[ja:Wikipedia:&#20445;&#35703;&#12398;&#26041;&#37341;]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#48372;&#54840;&#47928;&#49436;]] [[no:Wikipedia:Beskyttelse retningslinjer]] [[sv:Wikipedia:Skyddade sidor]] [[zh:Wikipedia:&#38913;&#38754;&#20445;&#35703;&#26041;&#37341;]] Wikipedia:నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా 3269 9764 2005-08-26T12:42:24Z Chaduvari 97 Category changed నిర్వాహకులకు వికీపీడియా విధానాల గురించి వివరంగా తెలిసి ఉండాలి. వాళ్ళకు తెలుసునన్న విషయాన్ని ఎప్పటికప్పుడు ప్రదర్శిస్తూ ఉండాలి కూడా. మరీ ముఖ్యంగా మామూలు సభ్యులకు అందుబాటులో లేనివీ, నిర్వాహకులకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉండే అంశాలకు సంబంధించి వీరికి మంచి పరిగ్జానం ఉండాలి. కింద ఇచ్చిన వ్యాసాలు నిర్వాహకులు తప్పక చదవ వలసినవి. నిర్వాహకుడు కాగోరుతున్న వారికి అవసరమైన ఎన్నో విషయాలు వీటిలో ఉన్నాయి: ==సాధారణం== * [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులు]] * [[Wikipedia:Administration FAQ|నిర్వహణ ప్రశ్నలు]] * [[Wikipedia:నిర్వాహకుల మార్గదర్శిని|నిర్వాహకుల మార్గదర్శిని]] * [[Wikipedia:వికీ సాంప్రదాయం|వికీ సాంప్రదాయం]] * [[Wikipedia:నిర్వాహకుల నోటీసు బోర్డు|నిర్వాహకుల నోటీసు బోర్డు]] ==వివాదం== * [[Wikipedia:వివాదాల జాబితా|వివాదాల జాబితా]] * [[Wikipedia:NPOV వివాదం|NPOV వివాదం]] * [[Wikipedia:సంరక్షణ విధానం|సంరక్షణ విధానం]] ==తొలగింపు== * [[Wikipedia:నిర్వాహకులకు తొలగింపు మార్గదర్శకాలు|నిర్వాహకులకు తొలగింపు మార్గదర్శకాలు]] * [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|తొలగింపు విధానం]] * [[Wikipedia:తొలగించడం|తొలగించడం]] * [[Wikipedia:తొలగింపు విరుధ్ధ వైధానం|తొలగింపు విరుధ్ధ వైధానం]] * [[Wikipedia:త్వరగా తొలగించవలసినవి|త్వరగా తొలగించవలసినవి]] ==అభ్యర్ధనలు== * [[Special:Recentchangeslinked/Wikipedia:Requests for administrator attention|Changes related to]] ''[[Wikipedia:Requests for administrator attention]]'' * [[Wikipedia:Requests for arbitration/Admin enforcement requested|Enforcement of arbitration rulings]] * [[:Category:Wikipedia backlog|Backlogged processes requiring attention]] ==దుశ్చర్య== * [[Wikipedia:దుశ్చర్యలతో వ్యవహారం|దుశ్చర్యలతో వ్యవహారం]] * [[m:Vandalbot]] * [[Wikipedia:అడ్డగింపు విధానం|అడ్డగింపు విధానం]] * [[Wikipedia:నిషేధ విధానం|నిషేధ విధానం]] * [[m:Bans and blocks]] ==ఇతరాలు== * [[Wikipedia:కాపిహక్కులు|కాపిహక్కులు]] * [[Wikipedia:మొదటి పేజీ ని దిద్దటం|మొదటి పేజీ ని దిద్దటం]] * [[Wikipedia:How to fix cut and paste moves|How to fix cut and paste moves]] * [[Wikipedia:బొమ్మలు వాడుకునే విధానం|బొమ్మలు వాడుకునే విధానం]] [[Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు]] [[ja:Wikipedia:&#31649;&#29702;&#32773;&#12364;&#24515;&#24471;&#12427;&#12409;&#12365;&#25991;&#26360;&#12398;&#19968;&#35239;]] [[sv:Wikipedia:Manual för administratörer]] Wikipedia:అడ్డగింపు విధానం 3270 8853 2005-08-18T05:46:37Z Chaduvari 97 {{policy}} {{Shortcut|[[WP:BP]]}} <!-- '''Blocking''' is one of the technological means by which [[wikipedia:banning policy|bans]] are enforced, and is also used to deal with [[Wikipedia:dealing with vandalism|vandalism]], [[Wikipedia:Bots|bots]], and inappropriate [[Wikipedia:Username|usernames]]. There are three types of blocks: *User accounts, *Anonymous [[IP address]]es, and *IP ranges. [[Wikipedia:Administrators|Administrators]] have the technical ability to block any of these for any period of time, but such blocks should follow our blocking policy. Normal users can post block requests at [[Wikipedia:Administrator intervention against vandalism]] for quick action in clear cases. [[Image:Sockpuppet.jpg|thumb|[[WP:SOCK|Sockpuppets]] are often subject to blocks]] ==When blocks may be used == Blocks are most frequently used to deal with [[Wikipedia:Vandalism|vandalism]] and to enforce bans. There are several other less common situations where blocks are appropriate, which are listed below. Blocks should initially last 24 hours, except as noted below. ===Vandalism=== Sysops may, at their judgement, block IP addresses whose users vandalise Wikipedia. For dynamic IPs, such blocks should last up to 24 hours. For static IPs, such blocks should initially last 24 hours, but repeat violators may be blocked for a maximum of one month; there are various rules of thumb by which sysops decide how far to extend the blocks of habitual vandals, none of which is formal policy. In general, casual vandals should be warned twice before being blocked, though warnings are not usually given for deliberate vandalism intended to discredit Wikipedia or serve an activist agenda. See [[Wikipedia:Vandalism#Dealing with vandalism|Dealing with vandalism]] for overall policy. Logged-in users that do essentially nothing but vandalism may also be blocked for the same time periods. However, user accounts that perform a mixture of valid edits and vandalism should not be blocked in this manner. Blocks should not be used against isolated incidents of vandalism. === Excessive reverts === Sysops may block users who violate the [[Wikipedia:three revert rule|three revert rule]] by reverting any page more than three times within a period of 24 hours. In the cases where multiple parties violate the rule, sysops should treat all sides equally. It is helpful to leave a notice of the block, with links to the differences that demonstrate the violation, on the user's talk page. Sysops blocked under this provision must not unblock themselves. === Bans === Users that have been banned are typically blocked from editing Wikipedia. Such bans may occur as the result of: * Community consensus that the user should be banned (for example, the quickpoll process briefly used in the first half of 2004) * Ruling by the [[wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]] * Ruling by [[User:Jimbo Wales|Jimbo Wales]] * Ruling by the [[Wikimedia]] [[m:Board of Trustees|Board of Trustees]] (which has yet to happen) When it becomes clear that a user account is a "reincarnation" of an existing banned user, the reincarnating account can likewise be blocked. See [[Wikipedia:Sock puppet]] for discussion. Blocks of reincarnations almost always become [[Wikipedia:Controversial blocks|controversial]]. See [[Wikipedia:banning policy|banning policy]]. ===Anonymous and open proxies=== Administrators are permitted and encouraged to IP-block anonymous proxies indefinitely [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010605.html] [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010659.html] [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010660.html]. See the entire thread for discussions about the legitimacy of using an anonymous proxy to edit Wikipedia. Such blocks are routine and uncontroversial. [[User:Proxy blocker]] was once used to automatically block open proxies, but was turned off as it "spooked" some people's ISPs. The suggested block message is [[Template:Blocked proxy]]. ===Disruption=== Sysops may, at their judgement, block IP addresses or usernames that disrupt the normal functioning of Wikipedia. Such disruption is to be objectively defined by specific policies, and may include changing other users' signed comments or making deliberately misleading edits. Users should be warned that they are violating policy before they are blocked. For dynamic IPs, such blocks should last 24 hours. For static IPs and user names, such blocks should initially last 24 hours, but repeat violators may be blocked for a maximum of one month. Sysops may also block new user accounts that make lots of disruptive edits, for any length of time or permanently, at their discretion. [[Wikipedia:Sock puppet|Sockpuppets]] that were created to violate Wikipedia policy should be blocked permanently. However, blocks should not be used against isolated incidents of disruption from IP addresses nor against user accounts that make a mixture of disruptive and useful edits. Reincarnations of blocked disruptive users will be reblocked if they continue being disruptive, or if they edit in a way which suggests they are likely to continue being disruptive&mdash;such as "YOU CANT BLOCK ME!!11!!" or "JOIN ME IN MY FIGHT TO DESTROY WIKIPEDIA!1!!1!!" Blocks under this provision are almost always [[Wikipedia:Controversial blocks|controversial]]. === Usernames === According to our [[Wikipedia:username|username policy]], inflammatory, deliberately confusing, and other inappropriate usernames are not allowed, and in certain circumstances, sysops may block accounts with such usernames. Sysops can force a namechange by blocking the username (with an expiry time of infinite). The blocking sysop should include [[Template:UsernameBlock]] in the block message (by writing <nowiki>{{UsernameBlock}}</nowiki> in the "reason" field), along with a link to the RfC or user talk page where the matter was discussed. If a user page has already been created, any user may add an explanation of why the user was blocked and a link to the [[WP:RFC|RfC]] page on the blocked user's userpage. It is not advisable to create user pages or talk pages for users with offensive usernames. Care should be taken to unblock the user's IP address. To unblock the IP but not the username, wait until the user next tries to edit a page, and something like ''#1234 was blocked because they share an IP with OldUserName'' will appear at [[Special:Ipblocklist]]. Click "unblock" next to that number. Then the user can log in under their new name. If an account has been blocked both for vandalism ''and'' for having an inappropriate username, the IP should be left auto-blocked. ==== Impersonation ==== Usernames that are designed to impersonate legitimate users may be blocked immediately and indefinitely. The IP address of these users should be left autoblocked. Accounts and IP addresses that illegitimately use another account's name in the signature should be warned first, and then can be blocked. Please be sure that the account is a ''malicious'' impersonator before blocking it; someone might choose a name similar to that of another user without any ill intent. Use common sense. If the suspected impersonators are vandalizing, flaming other users, or otherwise acting with malice, then they should be blocked immediately. If they are making legitimate edits, they should be told of the possible confusion and encouraged to change usernames. ==="Public" accounts=== Wikipedia convention is that accounts with a specific name, but created for general public use by multiple people, are not to be used. These are seen as pretending to a reputation as an individual within the Wikipedia project, while masking anonymity. Public accounts are not considered necessary because anonymous users can edit freely, and anyone can quickly create a username without even an email address being required. Examples include any account where the owner posts the password for public use. These may be blocked on sight indefinitely, with the block message pointing out that public accounts are not needed. As an alternative, when confirming that the password is public, it is quite simple and often creates less fuss to just go into [[Special:Preferences]] and change the password. This makes the password no longer public, and can also be done by anyone, not just an administrator. ===Bots=== As discussed in [[Wikipedia:Bots]], bots must have prior approval on [[Wikipedia talk:Bots]], and must follow certain minimum standards. In any case, sysops may block on sight any bot that appears to be out of control. Initial blocks should last 24 hours, which should be sufficient time to allow the operator of the bot to respond. ===Personal attacks which place users in danger=== Blocks may be imposed in instances where threats have been made or actions performed (including actions outside the Wikipedia site) which expose other Wikipedia editors to political, religious or other persecution by government, their employer or any others. In such a case a ban for a period of time may be applied immediately by any sysop upon discovery. Sysops applying such sanctions should confidentially notify the members of the [[Wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]] and [[User:Jimbo Wales|Jimbo Wales]] of what they have done and why. See [[Wikipedia:No personal attacks|No personal attacks]]. This provision is rarely used. ==When blocking may not be used== The list above is widely considered to be an exhaustive list of the situations that warrant blocking. Blocking should not be used in any other circumstances, unless there is exceptional widespread community support. Use of blocks to gain advantage in a content dispute, and self-blocking to enforce a Wikiholiday or departure are specifically prohibited, although the latter was somewhat common earlier in our history. Likewise, users should not block those with whom they are currently engaged in conflict. Sysops should not block themselves (to enforce a "vacation" on themselves, for instance) because the resultant "autoblock" may affect other users (see [[#Effects of being blocked|Effects of being blocked]], below), unless they know what they're doing (i.e., they have a static IP). ==Effects of being blocked== Blocked users can still see all Wikipedia pages, but the "Edit this page" link brings up a "[[MediaWiki:Blockedtext|User is blocked]]" page which explains the reason behind the block and gives information on how to request unblocking. This page includes the "reason" message supplied by the administrator who placed the block. Links and template includes all work as normal in the "reason" section. The duration of the block depends on the expiry time that was entered at the time of the block, which may be "indefinite" or "infinite" (ie, until explicitly unblocked). When a blocked user attempts to edit, the IP from which they are editing is "autoblocked," so that they may not make the same edit anonymously or under a different user name. There is an internal autoblock expiry time variable, which is set to 24 hours, meaning that when a username is blocked indefinitely, their IP will be automatically unblocked 24 hours after they last accessed a page. Note that blocking does not in any way restrict any feature other than normal article editing: normal users can still read articles, as well as adjust their watchlists and user preferences. Administrators and bureaucrats can continue to use all of their respective features: add and remove blocks, roll back vandalism, make someone a sysop, etc. If an admin or bureaucrat is blocked for a content dispute (such as the three revert rule), he should be careful not to use these abilities in relation to the article or articles in question, as a temporary revocation of administrator access ("desysopping") is the only way to ensure that this does not continue. ==Accidental blocks== Occasionally, users with floating IPs will find that they have been blocked accidentally, because their present IP was previously used by a vandal or hard-banned user. These blocks will disappear if IP change can be forced. If that is not possible, the block should be reported to the nearest friendly sysop via email - see the [[wikipedia:list of administrators|list of administrators]] for some likely candidates. Users who act so as to impersonate a previously banned user, to impersonate a known vandal, or to pretend to be engaging in vandalism, are also likely to be accidentally blocked. To avoid this problem, do not act in this way. "[http://www.jargon.net/jargonfile/d/Dontdothatthen.html Don't do that then]". It is good practice to edit so as to demonstrate your trustworthiness, not to put up a facade of untrustworthiness. == How to block == Sysops may go to [[Special:Specialpages|Special pages]] and select the "Block a user/IP address" link. This takes them to [[Special:Blockip]], which has further instructions. [[Special:Blockip]] is also accessible via the [block] link that appears next to each non-logged in user on [[Special:Recentchanges|recent changes]]. The "reason" that the administrator fills in will be displayed to the blocked user when they attempt to edit, as well as appearing in the [[Special:Log/block|block log]] and the [[Special:Ipblocklist|block list]]. Expiry times are entered in the GNU standard format, which is described in the [http://www.gnu.org/software/tar/manual/html_chapter/tar_7.html tar manual]. Alternatively, a block may be "indefinite" or "infinite", meaning the block is permanent, until a sysop explicitly unblocks the account. If no expiry time is entered, an error message will be displayed. A user may be blocked by more than one administrator at a time. In this case, the user will be blocked until his/her shortest block has expired. For instance, if an administrator blocks a user for one day, and another administrator blocks the same user for two days, then the user will remain blocked for one day, assuming that the blocks were given at the same time. If it is not for an obvious reason, or if more than one line is needed to explain the block, the administrator may record the block at [[Wikipedia:policy enforcement]]. == Range blocks == Range blocks are sometimes used when a vandal or disruptive user has been IP blocked on several occasions but responds by using a different IP address. In most cases, range blocks will affect at least some legitimate users. Therefore, range blocks should only be used when the disruptive behavior is frequent and severe enough to make other methods ineffective. This is a matter of judgement, and the likely number of legitimate users that might be affected should be considered. When used, range blocks should be as brief as possible. The range block feature is difficult to use correctly because it requires an understanding of binary arithmetic. It has certain limitations inherent in its implementation, requiring the starting and ending addresses to be an exact multiple of the distance between them, which must be a power of two. For details, see [[m:Range blocks|Range blocks]]. == Unblocking == [[Special:Ipblocklist]] contains a list of all currently blocked users and IPs. Sysops will see a link to [unblock] next to each user. After clicking this, you should type in the reason that you are unblocking the user and then click the ''Unblock this address'' button. Sysops are technically able to unblock themselves by following this procedure but should absolutely ''not'' do so. If an admin feels they were not blocked for a valid reason, the safest course is to contact the blocking admin, another admin, or the mailing list and ask to be unblocked. Sysops may unblock users if: * They were blocked in violation of this policy. * The reason for blocking no longer applies. * The block has lasted too long. * In other appropriate cases Before removing a block placed by another admin, please consider contacting that admin first to discuss the matter. It is not always obvious from the blocked user's edit history what the problem was. There are no hard and fast guidelines on unblocking, hence the "in other appropriate cases" guidance. Sysops must use their common sense and good judgement. See [[Wikipedia:Controversial blocks]] for details and guidance. == See also == * [[Special:Ipblocklist]] (a list of blocked users) * [[Special:Log/block|Block log]] * [[Wikipedia talk:Block log|Block log archives]] [[Category:Wikipedia official policy|{{PAGENAME}}]] [[hu:Wikipédia:Blokkolási irányelvek]] [[it:Wikipedia:Politiche di blocco degli utenti]] [[ja:Wikipedia:&#25237;&#31295;&#12502;&#12525;&#12483;&#12463;&#12398;&#26041;&#37341;]] [[simple:Wikipedia:Bans and blocks]] [[sl:Wikipedija:Pravila za blokiranje]] --> Wikipedia:తొలగింపు విధానం 3272 17350 2006-01-03T18:54:58Z Chaduvari 97 /* VfD లో పునహ్ప్రతిపాదనలపై పరిమితులు */ భాషాదొష సవరణ, అస్పష్టత తొలగింపు వికీపీడియాలో ప్రతిరోజూ ఎన్నో వ్యాసాలు [[Wikipedia:Votes for deletion|తొలగించబడుతూ]] ఉంటాయి. పేజీలోని వ్యాసాన్ని పూర్తిగా తీసివేసి పేజీని ఖాళీ చెయ్యడం ఏ సభ్యుడైనా చెయ్యగలరు, కానీ వ్యాసం పూర్తి పాఠం చరితం లో భద్రంగా ఉంటుంది కాబట్టి కావాలంటే దానిని మళ్ళీ స్థాపించవచ్చు. కానీ పేజీని తొలగించినపుడు, పేజీకి చెందిన పాత కూర్పులు కూడా పోతాయి. పేజీల తొలగింపుకు, పునస్థాపనకు [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకుల]]కు మాత్రమే అనుమతులు ఉన్నాయి. నిర్వాహకులు విచక్షణతో జాగ్రత్తగా ఈ నిర్ణయం తీసుకోవాలి. నిర్వాహకులు కింద ఇచ్చిన పధ్ధతిని అనుసరించి సరైన నిర్ణయం తీసుకోవాలి. నిర్వాహకులు తొలగించిన పేజీలను పునస్థాపన చెయ్యగలరు. అయితే దీనికి [[Wikipedia:పునస్థాపనకై వోట్లు|పునస్థాపనకై వోట్లు]] లో సపోర్టు ఉండాలి, లేదా ఆ పేజీని తొలగించడం మామూలు పధ్ధతిలో గాక తవరిత పధ్ధతిలో తొలగించి ఉండాలి. తొలగింపులు మరీ ఆషామాషీగా చేస్తే, అంతా అయోమయంగా తయారవుతుంది. అంచేత, తొలగింపును తేలికగా తీసుకోక తొలగింపు విధానాన్ని పాటిస్తూ చెయ్యాలి. పునస్థాపనపై మార్గదర్శకాల కొరకు [[Wikipedia:పునస్థాపన విధానం|పునస్థాపన విధానం]] చూడండి. ఒక వ్యాసాన్ని తొలగించిన తరువాత, ఇతర సభ్యులు మళ్ళీ మళ్ళీ అదే వ్యాసాన్ని సృష్టిస్తూ ఉంటే, ఆ వ్యాసం యొక్క అవసరం ఉందని అర్ధం చేసుకోవచ్చు. అలాగే, ఒక వ్యాసం తొలగింపుకు మళ్ళీ మళ్ళీ ప్రతిపాదనలు వస్తూ ఉన్నంత మాత్రాన, ఆ వ్యాసాన్ని తొలగించడానికి అదే ఆధారం కాబోదు. (శుధ్ధి చేయడం సరైన చర్య కావచ్చు.) కొన్ని సందర్భాలలో, వ్యాసాన్ని తొలగింపజేయడానికి పదే పదే ప్రయత్నించడం [[Wikipedia:Dont disrupt Wikipedia to illustrate apoint|విఛ్ఛిన్నకరం]]గా భావించబడుతుంది. సందేహాస్పదంగా ఉంటే, తొలగించకండి! == తొలగించే పధ్ధతి == వ్యాసం [[Wikipedia:criteria for speedy deletion|త్వరగా తొలగించవలసిన కారణాల]] జాబితాలోకి రాకపోతే, ముందు దానిని ఒక ఐదు రోజుల పాటు [[Wikipedia:తొలగింపుకై వోట్లు|తొలగింపుకై వోట్లు]] పేజీలో ఉంచాలి (ఇతర రకాలైన ఫైళ్ళైతే [[Wikipedia:బొమ్మలు, ఇతర మీడియా ఫైళ్ళు|బొమ్మలు, ఇతర మీడియా ఫైళ్ళు]], [[Wikipedia:Categories for deletion|Categories]], [[Wikipedia:Templates for deletion|Templates]], [[Wikipedia:Redirects for deletion|redirects]]). === సమస్య వచ్చిన పేజీ/బొమ్మ/వర్గం ను ఏంచెయ్యాలి === పేజీ నిజంగా వ్ఫ్డ్‌ లో పెట్టవచ్చా? ఇది తెలుసుకోవడానికి కింది రెండు పట్టికలను చదవండి. {| border=1 cellpadding=3 |+<big>'''తొలగింపు అవసరం లేని సమస్యలు ''' </big> !సమస్య !పరిష్కారం !ఈ టాగు చేర్చండి |- |<div id="foreign">వ్యాసం తెలుగులో లేదు</div> |[[Wikipedia:వ్యాస అనువాద విజ్ఞప్తులు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{అనువాదము}}</nowiki></tt> |- |<div id="stub">మొలక (ఎదిగే అవకాశం ఉంది)</div> |[[Wikipedia:మొలక|విస్తరించండి]]! |<tt><nowiki>{{మొలక}} లేదా {{విస్తరణ}}</nowiki></tt> |- |<div id="minor">ఒక వ్యాసం అవసరం లేని చిన్న విషయం </div> |వేరే వ్యాసంలో [[Wikipedia:ఏకీకరణ|కలిపేసి]], [[Wikipedia:Redirect|దారి మార్చండి]] |<tt><nowiki>{{mergeto|article}}</nowiki></tt> |- |<div id="duplicate">వేరే వ్యాసపు విషయానికి ఇది అనుకరణ</div> |కలిపేసి [[Wikipedia:Redirect|దారి మార్చండి]]. <br> ఎలా కలిపాలో అర్ధం కాకపోతే, టాగు పెట్టి [[Wikipedia:Duplicate articles|డూప్లికేటు వ్యాసాలు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{merge|article}}.</nowiki></tt> |- |<div id="cleanup">వ్యాసాన్ని మెరుగు పరచాలి </div> |[[Wikipedia:శుధ్ధి]] లో చేర్చు |<tt><nowiki>{{శుధ్ధి}}</nowiki></tt> |- |వ్యాసం ''చాలా '' మెరుగు పడాలి |[[Wikipedia:Pages needing attention|దృష్టి పెట్టవలసిన పేజీలు]] లో చేర్చండి |&nbsp; |- |<div id="POV">వ్యాసం పక్షపాత ధోరణితో ఉంది </div> |[[Wikipedia:Pages needing attention|దృష్టి పెట్టవలసిన పేజీలు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{npov}} or {{POV check}}</nowiki></tt> |- |<div id="disputed">వ్యాసంపై వివాదం </div> |[[Wikipedia:Requests for comments|వ్యాఖ్యానాల కొరకు వినతి]] లో చేర్చండి |<tt><nowiki>{{disputed}}</nowiki></tt> |- |<div id="disambig">రెండు విషయాలకు ఒకే పేరు</div> |[[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి|అయోమయ నివృత్తి]] పేజీ తయారు చెయ్యండి |<tt><nowiki>{{అయోమయ నివృత్తి}}</nowiki></tt> |- |<div id="verify">వ్యాసంలోని సమాచారం నిర్ధారణ కాలేదు </div> |[[Wikipedia:Verifiability|నిర్ధారణ]] పధ్ధతిని అనుసరించండ.<br> అది పని చెయ్యకపోతే, మళ్ళీ ఇకాడకు రండి. నిజంగానే ''నిర్ధారణ చెయ్యలేనిదయితే'', తొలగించవచ్చు. |&nbsp; |- |[[Wikipedia:User page|అసంబధ్ధమైన సభ్యుని పేజీ]] |సభ్యునితో చర్చించండి. <br> పని కాకపోతే, మళ్ళీ ఇక్కడకు రండి. |&nbsp; |- |<div id="vandalism">[[Wikipedia:vandalism|దుశ్చర్య]]</div> |[[Wikipedia:How to revert a page to an earlier version|పూర్వపు కూర్పుకు తీసుకు వెళ్ళండి]].<br> అవసరమైతే [[Wikipedia:Vandalism in progress|దుశ్చర్య జరుగుతూనే ఉంది]] పేజీలో పెట్టండి. |&nbsp; |- |కోపం తెప్పించే సభ్యుడు |[[Wikipedia:Staying cool when the editing gets hot|శాంతంగా ఉండండి]].<br> అవసరమైతే సభ్యుని [[Wikipedia:Requests for comment]] లో చేర్చండి. |&nbsp; |} {| border=1 cellpadding=3 |+<big>'''తొలగింపు అవసరమైన సమస్యలు'''</big> !సమస్య !పరిష్కారం !ఈ టాగు చేర్చండి |- |<div id="vfd"> * వికీపీడీయాకు అనుగుణంగా లేదు. * [[Wikipedia:No original research|ఒరిజినల్‌ రీసెర్చి]] * [[Wikipedia:User page|అసభ్యమైన సభ్యుని పేజీలు]] - మరీ మొండి కేసులైతే. * [[Wikipedia:Vanity page|Vanity page]] * వ్యాపార ప్రకటనలు లేదా స్పాం * [[Hoax|పుకార్లు, గాలి కబుర్లు]] * స్వంత డబ్బా</div> |List on [[Wikipedia:Votes for deletion|తొలగింపు కొరకు వోట్లు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{subst:vfd}}</nowiki></tt> |- |<div id="copyvio">వ్యాసం కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘన జరిగి ఉండవచ్చు </div> |[[Wikipedia:Copyright problems|కాపిహక్కు సమస్యలు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{copyvio}}</nowiki></tt> ''లేదా''<br><tt><nowiki>{{copyvio|url=</nowiki>''source''}}</tt> |- |బొమ్మ యొక్క కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘన జరిగి ఉండవచ్చు ||[[Wikipedia:Copyright problems|కాపిహక్కు సమస్యలు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{imagevio}}</nowiki></tt> ''లేదా''<br><tt><nowiki>{{imagevio|url=</nowiki>''source''}}</tt> |- |తొలగింపు అవసరమైన బొమ్మ లేదా ఇతర మీడియా (కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘన కాదు) |[[Wikipedia:Images for deletion"తొలగింపు కొరకు బొమ్మలు]] లో చేర్చండి |<tt><nowiki>{{ifd}}</nowiki></tt> |- |<div id="redirect">అవసరం లేని దారి మార్పు</div> |వదిలెయ్యండీ, నష్టమేమీ లేదు కదా!<br> కాదూ తీసెయ్య వలసిందేనంటారా, [[Wikipedia:Redirects for deletion|తొలగింపు కొరకు దారి మార్పు]] లో చేర్చండి. కానీ ముందు [[Wikipedia:Redirect#When_should_we_delete_a_redirect?|దారి మార్పుల తొలగింపు పై మార్గదర్శకాలు]] చూడండి. |<tt><nowiki>{{rfd}}</nowiki></tt> |- |<div id="category">వర్గీకరణ గజిబిజి అయిపోయింది </div> |[[Wikipedia:Categories for deletion|తొలగింపుకై వర్గాలు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{cfd}}</nowiki></tt> |- |అవసరం లేని, తప్పుదారి పట్టించే సీరీస్‌ బాక్సు. |[[Wikipedia:Templates for deletion|తొలగింపుకై మూసలు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{tfd}}</nowiki> (Put in the box itself)</tt> |- |అవసరం లేని, తప్పుదారి పట్టించే మొలక మూస లేదా వర్గం. |[[Wikipedia:Stub types for deletion|తొలగింపుకై మొలకల రకాలు]] లో చేర్చండి. |<tt><nowiki>{{sfd-c}}</nowiki> మొలకల వర్గాల కొరకు; <nowiki>{{sfd-t}}</nowiki> మొలకల మూసల కొరకు </tt> |- |<div id="dicdef">నిఘంటువు లో ఉండే అర్ధానికి మించి పెరగనే పెరగదు ("dicdef")</div> |[[Wikipedia:Things to be moved to Wiktionary|విక్షనరీ లోకి తరలించినవి]] లో చేర్చండి<br> విక్షనరీ లో ఇప్పటికే అది ఉంటే, విషయాన్ని తీసివేసి ఇది చేర్చండి:<nowiki>{{wi}}</nowiki>. |<tt><nowiki>{{move to Wiktionary}} </nowiki></tt> |- |<div id="source">Article is a source text</div> |[[m:Transwiki|Move]] text to [[Wikisource]] and replace it with a stub and a [[Wikipedia:soft redirect|soft redirect]]. |&nbsp; |- |<div id="speedy">ఇది [[Wikipedia:Criteria for speedy deletion|త్వరగా తొలగించవలసిన వ్యాసం]]. ఇంకా ఇది:</div> * [[Wikipedia:Patent nonsense|సిసలైన చెత్త]] * కేవలం [[Wikipedia:vandalism|దుశ్చర్య]] |[[Wikipedia:Speedy deletions|త్వరిత తొలగింపులు]] లో చేర్చండి. <br> సరళమైన కేసుల్లో, <nowiki>{{deletebecause}}</nowiki> అనే టాగును తగిలిస్తే చాలు, [[CAT:CSD]] లో చేరిపోతుంది. |<tt><nowiki>{{db|</nowiki>''reason''}}</tt> |} తొలగింపు పధ్ధతులలో కొద్దిపాటి తేడాలు ఉంటాయి. వివరాల కొరకు సంబంధిత పేజీ చూడండి. '''దానిని ఎందుకు తొలగించాలనుకుంటున్నారో కారణం రాయండీ''. ఈతర సభ్యులు దానిపై వ్యఖ్యానించడానికి కొంత సమయం పాటు అది అలాగే ఉంటుంది. కొంత సమయం తరువాత, ఒక స్థూలమైన ఏకాభిప్రాయం వస్తే నిర్వాహకుడు ఆ పేజీని తొలగించుతాడు- [[Wikipedia:Deletion guidelines for administrators#Rough_consensus]] చూడండి. [[Wikipedia:candidates for spedy eletion|త్వరగా తొలగించవలసిన వాటి]] విషయంలో, [[Wikipedia: నిర్వాహకులు | నిర్వాహకులు]] తొలగింపు పధ్ధతిని పాటించనవసరం లేదు – వాటిని గమనించిన వెంటనే తొలగించవచ్చు. అయితే కొందరు నిర్వాహకులు కొన్ని సందర్భాలలో [[Wikipedia:Speedy deletions|త్వరిత తొలగింపు]] పధ్ధతిని పాటిస్తారు. === పేజీని తొలగింపునకు జాబితా లోకి ఎలా చేర్చాలి === పేజీ తొలగింపు జాబితాలోకి చేర్చడానికి 3 అంచెలు: [[Wikipedia:Votes_for_deletion/Log/Today#VfD_footer]] ===VfD లో పున ప్రతిపాదనలపై పరిమితులు === సాధారణంగా, VfD లో ఒక వ్యాసంపై చర్చ జరిగి, తొలగించకూడదని నిర్ణయం జరిగితే, ఆ వ్యాసాన్ని తొలగించాలని మళ్ళీ వెంటనే ప్రతిపాదించ కూడదు. ఎందుకంటే, మరీ అంత కొద్ది వ్యవదిలో మనసు మార్చుకునేటంత బలమైన కారణం ఉంటే తప్ప, రెండో సారి కూడా మొదటి ఫలితమే వచ్చే అవకాశం ఉంది. కొన్ని సార్లు వోట్లు చాలా తక్కువ రావచ్చు, లేదా అసలు రాకపోవచ్చు. మళ్ళీ ప్రతిపాదించడానికి ఇంత వ్యవధి ఉండాల్సిందేనని నియమమైతే లేదుగానీ, "మరీ మొన్నే కదా దీని గురించి చర్చించింది, ఉంచేస్తే పోలా" అని ఎక్కువ మంది అనుకోవచ్చు. ఒకవేళ ట్రాన్స్‌వికీకి వెళ్ళడమే నిర్ణయమైతే, ఆ పని అవగానే పేజీ తవరగా తొలగించవలసిన జాబితాలో చేరిపోయినట్లే; VfD కి వెళ్ళ వలసిన పని లేదు. === "తొలగింపు జాబితాలో చేరింది" నోటీసు === పేజీని [[Wikipedia:votes for deletion|తొలగింపు కొరకు వోట్లు]] లో చేర్చగానే, ఈ సంగతి అందరికీ తెలియజేయడం మర్యాద. పేజీ పైభాగాన సంబంధిత మూసను/టాగును తగిలించడం అనేది సూచించబడిన విధానం. పేజీని ఎందుకు తొలగించారో అనే సందేహాన్ని ఈ నోటీసు నివృత్తి చేస్తుంది. ''ఒక గమనిక: [[Wikipedia:Copyright problems|కాపీహక్కు సమస్యల]]కు వేరే నోటీసు ఉంది.'' ''ఇంకా చూడండి: [[Wikipedia:Boilerplate_text#Listed_for_deletion]]'' కింది సందర్భంలో నోటీసు అవసరం లేదు వ్యాసం పేజీ ఖాళీగా ఉన్నపుడు ([[Wikipedia:Redirect|దారిమార్పు]] వంటివి), '''మరియు ''' చెప్పుకోదగినంత చరితం లేనపుడు. === వ్యవధులు === పేజీని ఒకసారి జాబితాలో చేర్చిన తరువాత సభ్యులు దానిని గమనించి వ్యాఖ్యానించడానికి వీలుగా ఒక నిర్ణీత సమయం పాటు అక్కడ ఉంచాలి. వివిధ పేజీలకు విభిన్న వ్యవధులు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం ఈ వ్యవధులు ఇలా ఉన్నాయి: * [[Wikipedia:Copyright problems|కాపీహక్కు సమస్యలు]] – ఒక వారం (వాస్తవానికి రెండు వారాల వరకు ఉండొచ్చు) * [[Wikipedia:Images for deletion|తొలగింపు కొరకు బొమ్మలు]] – ఒక వారం పాటు * [[Wikipedia:Redirects for deletion|తొలగింపు కొరకు దారిమార్పులు]] - ఒక వారం పాటు * [[Wikipedia:Templates for deletion|తొలగింపు కొరకు మూసలు]] – ఏదు రోజులు * [[WikipediaStub types for deletion|తొలగింపు కొరకు మొలక రకాలు]] - ఏదు రోజులు * [[Wikipedia:Speedy deletions|త్వరిత తొలగింపు]] – వ్యవధి లేదు * [[Wikipedia:Votes for deletion|తొలగింపు కొరకు వోట్లు]] – ఐదు రోజులు === వ్యాఖ్యానించడం === వ్యాసాన్ని జాబితాలోకి చేర్చాక ఎవరైనా దానిపై వ్యాఖ్యానం చెయ్యవచ్చు. అభిప్రాయం రాసేటపుడు ''మీ అభిప్రాయం'', ''మీరు చెప్పే కారణం'' రాయండి. <tt><nowiki>~~~~</nowiki></tt>- ఇలా సంతకం చెయ్యండి. కింది పదాలు వాడాలని సూచన. ఇవీ, ఇంకా కొన్ని ఇతర పదాల కొరకు [[Wikipedia:Guide to Votes for deletion]] చూడండి. * తొలగించు * ఉంచు * వ్యాఖ్య (వోటు కాదు) * ఇతర (ఇతర చర్య). కిందివి ఈ కోవ లోకి వస్తాయి ** <nowiki>[[వ్యాసం]] </nowiki> కు దారి మార్పు ** <nowiki> [[వ్యాసం]] </nowiki> తో ఏకీకృతం చేసి, దారి మార్చు ** [http://www.wiktionary.org/ Wiktionary] / [http://meta.wikipedia.org/ Meta] / other GFDL site కి తరలించు === నిర్ణయ విధానం === తొలగింపు విగ్జప్తిని VfD లో ఉంచిన ఐదు రోజుల తరువాత, ఒక [[Wikipedia:Deletion guidelines for administrators#Rough_consensus|స్థూల ఏకాభిప్రాయం]] వస్తే, ఆ పేజీని తొలగిస్తారు. లేదంటే తొలగించరు. స్థూల ఏకాభిప్రాయం ఎంత అనే దానిపై భిన్నాభిప్రాయాలున్నాయి – మూడింట రెండు వంతులు ఆధిక్యత ఉండాలని కొందరంటే, మరి కొందరు ఇంకా ఎక్కువ ఉండాలంటారు. పేజీని జాబితాలో చేర్చిన తరువాత అది మెరుగుపడి, తొలగించవలసిన అవసరం ఇప్పుడు లేకపోతే కూడా పేజీని తొలగించరు. వోట్లను తొలగించవద్దు. ఏదైనా వోటు విషయంలో ఒకే వ్యక్తికి చెందిన వివిధ వోట్లని అనుమానం వచ్చినా, వేరే ఏ కారణం చేతనైనా వోటు చెల్లదని మీరు భావించినా, దానిపై ఒక వ్యాఖ్య రాసి, అక్కడే ఉంచేయండి. చర్చను సమీక్షించే నిర్వాహకుడు మీ వ్యాఖ్యను గమనించి, ఆ వోటును పరీక్షించి దానిని లెక్కింపు లోకి తీసుకోవాలో లేదో నిరణయిస్తారు. వోట్లను తొలగించకపోవడం వలన ఎవరు తొలగించారు, ఏమి తొలగించారు వంటి వివాదాలు రావు. [[Wikipedia:Deletion guidelines for administrators]] నిర్వాహకులకు మరిన్ని మార్గదర్శకాలు సూచిస్తుంది. === పేజీని VfD జాబితా నుండి తీసివేయడం === తొలగింపు కంటే మెరుగైన పరిష్కారం లభిస్తే, పేజీని జాబితాలో అలాగే కొన్నాళ్ళు ఉండనివ్వండి. దానిని అక్కడ చేర్చిన సభ్యుడికి విషయం తెలుస్తుంది, అందువలన మళ్ళీ ప్రతిపాదన రాకుండా ఉంటుంది. ఆ తరువాత (ఆ సభ్యుడు చూసినా చూడకున్నా ఒక రోజు తరువాత) పేజీని జాబితా నుండి తొల్లగించవచ్చు. === వ్యవధి అయిపోయాక === ఐదు రోజుల తరువాత, చర్చను VfD పేజీ నుండి [[Wikipedia:votes for deletion/Old| votes for deletion/Old]] పేజీకి తరలిస్తారు. నిర్వాహకుడు నిర్ణయం తీసుకునే వరకు అది అక్కడే ఉంటుంది. ఈ పనులకు [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం]] లో సూచించిన పధ్ధతులను పాటించండి. పేజీని తొలగించినా, దాని తొలగింపుపై జరిగిన చర్చను మాత్రం దాచాలి. ===ఇంకా చూడండి=== * [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం]] * [[Wikipedia:Votes for deletion/Precedents]] * [[Wikipedia:Blankpages]], [[Wikipedia:Shortpages]] * [[Wikipedia:Bad jokes and other deleted nonsense]] * [[Wikipedia:Things to be moved to Wiktionary]] * [[Wikipedia:Pages needing attention]] * [[Wikipedia:Deletion guidelines for administrators]] * [[Wikipedia:Archived delete debates]] - please link /deletion pages and talk pages on which debates took place to here. * [[Wikipedia:Transwiki log]] for articles that have been moved to another project * [[Wikipedia:Votes for deletion/Maintenance]] - untranscluding or refactoring VfD discussions * [[Wikipedia:Neologism]] [[Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు|తొలగింపు]] [[Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు|తొలగింపు]] Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు 3276 18897 2006-01-21T05:11:27Z Chaduvari 97 /* విధానాలను ఎలా అమలు పరుస్తారు? */ liMkula savaraNa {{policy}} వికీపీడియా ఒక సామూహికంగా చేపట్టిన ప్రాజెక్టు. దాని వ్యవస్థాపకులకూ, సమ్ర్పకులకు ఉన్న ఒకే ఒక లక్ష్యం: :''విశ్వసనీయమైన ఒక ఉచిత విగ్జాన సర్వస్వాన్ని తయారు చెయ్యడమే&mdash; విస్తృతి లోను, లోతు లోను అత్యంత పెద్దదైన సర్వస్వం.'' ఈ లక్ష్యాన్ని చేరుకోవడానికి వికీపీడియా కు కొన్ని '''విధానాలు, మార్గదర్శకాలు ''' ఉన్నాయి. కొన్ని విధానాలు ఇంకా రూపు దిద్దుకొంటుండగా, కొన్ని ఇప్పటికే తయారయి నిర్వివాదంగా పని చేస్తున్నాయి. విధానాలు ఒక పక్కన రూపు దిద్దుకొంటుండగా, అన్ని రకాల దుశ్చర్యలను అరికట్టడానికి ఈ నియమాలు సరిపోవని కొందరు [[Wikipedia:Wikipedians|వికీపీడియనులు]] భావిస్తున్నారు. ఉదాహరణకు, వికీపీడియా స్ఫూర్తి కి విరుధ్ధంగా ప్రవర్తించే వారిని - వారు నియమాలను అతిక్రమించక పోయినా - మందలించవచ్చు. [[Wikipedia:సద్బుధ్ధి|సద్బుధ్ధి]]తో దిద్దుబాట్లు చేసే వారికి, [[Wikipedia:మర్యాద|మర్యాద]] గా ఉండేవారికి, [[Wikipedia:ఏకాభిప్రాయం|ఏకాభిప్రాయం]] కొరకు ప్రయత్నించే వారికి, [[WP:NPOV|నిష్పాక్షికమైన]] ఒక [[సర్వస్వాన్ని]] తయారు చెయ్య్డానికి ప్రయతినించే వారికి, [[Wikipedia:వికీ సాంప్రదాయం|అనుకూల వాతావరణం]] ఉండాలి. {{Shortcut|[[WP:RULES]]<br>[[WP:POL]]}} == కీలక విధానాలు == వికీపీడియా లో రాయడానికి ముందు మీరు ప్రతీ విధానాన్నీ చదవ నవసరం లేదు! అయితే, కింద పేర్కొన్న విధానాలు మాత్రం కనీస అవసరాలు. ఎంత త్వరగా వీటిపై పట్టు సాధిస్తే మీ వికీపీడియా అనుభవం అంత బాగుంటుంది. # '''వికీపీడియా ఒక విగ్జాన సర్వస్వం.''' ఇదీ దాని లక్ష్యం, అంతకు మించి ఇంకేమీ కాదు. మరింత సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:ఏది వికీపీడియా కాదు|ఏది వికీపీడియా కాదు]] చూడండి. # '''పక్షపాతం వీడండి.''' విషయంపై సత్యాలను, వాస్తవాలను వెల్లడిస్తూ [[Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్కోణం|నిష్పాక్షిక దృష్టి]]తో వ్యాసాలు రాయాలి. # '''కాపీహక్కు లను ఉల్లంఘించ వద్దు.''' వికీపీడియా [[GNU ఫ్రీ డాక్యుమెంటేషన్‌ లైసెన్సు]] నిబంధనలకు లోబడి ఉన్న ఒక ఉచిత సర్వస్వం. [[Copyright infringement|కాపిహక్కులను అతిక్రమించే]] వ్యాసాలను సమర్పిస్తే, ఉచిత విగ్జాన సర్వస్వాన్ని తయారు చెయ్యాలనే మా సంకల్పానికే ప్రమాదం. పైగా అది చట్ట పరమైన వివాదాలకు దారి తీయవచ్చు. మరింత సమాచారానికై [[Wikipedia:కాపీహక్కులు|కాపీహక్కులు]] చూడండి. # '''ఇతర సభ్యులను గౌరవించండి.''' వికీపీడియా సభ్యులు వివిధ దేశాల కు, వివిధ సంస్కృతులకు చెందిన వారు, విభిన్న అభిప్రాయాలు కలిగిన వారు. ఇతరులను గౌరవించడం అనేది ఈ ప్రాజెక్టు విజయానికి కీలకమైనది. కొన్ని మార్గదర్శకాల కొరకు [[Wikipedia:వికీ సాంప్రదాయం|వికీపీడియా సాంప్రదాయం]], [[Wikipedia:సంవాద నియమాలు]], [[Wikipedia:మర్యాద]], [[Wikipedia:వివాద పరిష్కారం|వివాద పరిష్కారం]] చూడండి. ==ఇతర విధానాలు, మార్గదర్శకాలు== వివిధ విధానాలకు లింకులు కింది [[Wikipedia:వర్గాలు|వర్గాల]] లో చూడవచ్చు: * [[:Category:వికీపీడియా అధికారిక విధానం]] - అందరూ ఆమోదించిన, అందరూ పాటించవలసిన విధానాలు * [[:Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు]] - కొద్దిగా తక్కువ దృఢమైన నియమాలు - అందరి ఆమోదంతో ఈ విధానాలను పాటిస్తారు === పధ్ధతులు === వీటిని పాటించి మరింత సమగ్రమైన, ప్రయోజన కరమైన విగ్జాన సర్వస్వాన్ని తయారు చెయ్యగలుగు తున్నాము: * [[Wikipedia:దిద్దుబాటు విధానం|దిద్దుబాటు విధానం]] (దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి) * [[Wikipedia:నామకరణ విధానం|నామకరణ పధ్ధతులు]] (వ్యాసాలకు పేర్లు ఎలా పెట్టాలి) * [[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి|అయోమయ నివృత్తి]] (వ్యాసాల పేర్ల వివాదాలను ఎలా పరిష్కరించాలి) * [[Wikipedia:బొమ్మలు వాడుకొనే విధానం|బొమ్మలు వాడుకొనే విధానం]] (అప్‌లోడులను నిర్వహించడం) * [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం|తొలగింపు విధానం]] (తొలగింపుకు పేజీ లను ఎలా ప్రతిపాదించాలి, ఎలా తొలగించాలి) ==పధ్ధతులకు సంబంధిన ప్రశ్నలు== === విధానాలను ఎలా నిర్ణయిస్తారు? === వికీపీడియా విధానాం చాలావరకు ప్రాజెక్టు ప్రారంభ దశలోనే - 2002 లో - తయారయింది. మార్పులు చేర్పులు - కాస్త కష్టమయినా - [[Wikipedia:విస్తృత అంగీకారం|విస్తృత అంగీకార]] పధ్ధతి లోనే జరిగాయి. కింది వర్గాల్లో ప్రతిపాదించిన, తిరస్కరించిన విధానాలు ఉన్నాయి: * [[:Category:వికీపీడియా ప్రతిపాదనలు]] - కొత్త విధానాలకై ప్రతిపాదనలు * [[:Category:వికీపీడియా తిరస్కరించిన ప్రతిపాదనలు]] - తిరస్కరించబడ్డ విధాన ప్రతిపాదనలు [[Wikipedia:విధానాన్ని ఎలా తయారుచెయ్యాలి]] చూడండి. ===విధానాలను ఎలా అమలు పరుస్తారు? === '''''మీరు ''''' ఒక [[Wikipedia:గురించి|వికీపీడియా]] సంపాదకుడు. రోజూ జరిగే వివిధ సమర్పణలు, ఇతర పనులను పర్యవేక్షించడానికి ప్రధాన సంపాదకుడు కానీ, ఒక అధికారిక యంత్రాంగం కాని వికీపీడియా లో లేవు. దాని బదులు, చురుగ్గా ఉండే సభ్యులు సమర్పణలకు, ఆకృతి కి సంబంధించిన సమస్యలు ఏమైనా గమనిస్తే అవసరమైన మార్పులు చేస్తారు. కాబట్టి [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యులే]] రచయితలు, వారే సంపాదకులూను. కాబట్టి సభ్యులే తమలో తాము చర్చించుకుంటూ విధానాలను అమలు చేస్తారు. కొన్ని విధానాలను నిర్వాహకులు తాత్కాలిక నిరోధాల ద్వారా (ముఖ్యంగా [[Wikipedia:దుశ్చర్యలతో వ్యవహారం|దుశ్చర్యలతో వ్యవహరించడం]]) అమలు చేస్తారు. మరీ తీవ్రమైన కేసుల్లో [[Wikipedia:మధ్యవర్తిత్వ సంఘం|మధ్యవర్తిత్వ సంఘం]] జోక్యం చేసుకుని [[Wikipedia:వివాద పరిష్కారం|వివాద పరిష్కారం]] పధ్ధతికి అనుగుణంగా ఉత్తర్వులు ఇవ్వవచ్చు. === నియంత్రిత అంశాలు === పేజీల తొలగింపు, పేజీ లను సంరక్షించడం వంటి కొన్ని దురుపయోగం కాగాల అంశాలు కేవలం [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకుల]]కే అందుబాటు లో ఉంటాయి. నిర్వాహకులకు మాత్రమే సంబంధించిన విధానాలు ఇవి: * [[Wikipedia:సంరక్షణ విధానం|సంరక్షణ విధానం]] (పేజీ ని ఎప్పుడు, ఎందుకు సంరక్షించాలి) * [[Wikipedia:నిరోధ విధానం|నిరోధ విధానం]] (దుశ్చర్యలను నిరోధించడానికి సభ్యులను నిరోధించడం) == మార్గదర్శకాల రకాలు == పైన చూపిన విధానలతో పాటు, కింది మార్గదర్శకాలను కూడా వివిధ సభ్యులు సూచించారు: === సాధారణ మార్గదర్శకాలు === * [[Wikipedia:Contribute what you know or are willing to learn about|మీకు త్లిసినదానిని సమర్పించండి]] * [[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి|చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి]] * [[Wikipedia:ంఅకె ఒమిస్సిఒన్స్‌ ఎక్ష్ప్లిచిత్‌|ంఅకె ఒమిస్సిఒన్స్‌ ఎక్ష్ప్లిచిత్‌]] * [[Wikipedia:వెబ్‌ ను నిర్మించండి|వెబ్‌ ను నిర్మించండి]] * [[Wikipedia:Bots|బాట్స్‌ ను వాడటం]] * [[దిద్దుబాటు సారాంశం|దిద్దుబాటు సారాంశం ఇవ్వండి]] మరిన్ని చిత్కాల కొరకు [[Wikipedia:సాధారణ పొరపాట్లను నివారించడం|సాధారణ పొరపాట్లను నివారించడం]] చూడండి. === ప్రవర్తనా నియమావళి === * [[Wikipedia:చర్చ పేజీ లలో మీ రచనలకు సంతకం పెట్టండి|చర్చ పేజీ లలో మీ రచనలకు సంతకం పెట్టండి]] * [[Wikipedia:తిట్ల పురాణం|తిట్ట వద్దు]] * [[Wikipedia:వ్యక్తిగత దూషణ వద్దు|వ్యక్తిగత దూషణ వద్దు]] (వ్యక్తిగత చర్చ ను ఈ-మెయిల్‌ లో చెయ్యండి) * [[Wikipedia:చట్టపరమైన బెదిరింపులు వద్దు|చట్టపరమైన బెదిరింపులు వద్దు]] * [[Wikipedia:జవాబుదారీ|జవాబుదారీ గా ఉండండి]] * [[Wikipedia:సభ్యనామం|రెచ్చగొట్టే సభ్యనామాలు వద్దు]] * [[Wikipedia:కొత్తవారిని ఆదరించండి|కొత్తవారిని ఆదరించండి]] * [[Wikipedia:ఆత్మకథ|ఆత్మకథలు రాయవద్దు]] * [[Wikipedia:Three revert rule|Three revert rule]] (Revert wars considered harmful) * [[Wikipedia:సభ్యుని పేజీ|మీ సభ్యుని పేజీ ని సరైన విధంగా వాడండి]] * [[Wikipedia:చర్చ పేజీ మార్గదర్శకాలు|చర్చ పేజీ మార్గదర్శకాలు]] === రచనా పాఠానికి సంబంధించిన మార్గదర్శకాలు === * [[Wikipedia:మెరుగైన వ్యాసాలు రాయడానికి మార్గద్రశకాలు|మెరుగైన వ్యాసాలు రాయడానికి మార్గద్రశకాలు]] * [[Wikipedia:వికీ పదాల వివరణ|వికీ పదాల వివరణ]] * [[Wikipedia:పేటెంటు తలనెప్పి|పేటెంటు తలనెప్పి]] తో జాగ్రత్తగా ఊండండి * [[Wikipedia:State the obvious|State the obvious]] * [[Wikipedia:ఉదహరించండి|ఉదహరించండి]]: వనరులు, మూలాల గురించి పాఠకుడికి తెలియజేయండి * [[Wikipedia:నిర్ధారణార్హం|నిర్ధారణార్హం]]: మీరిచ్చిన సమాచరం అవసరమైతే నిర్ధారించుకో గలగాలి (అంటే "అధికారిక" సమాచారం మాత్రమే ఉండాలని కాదు) * [[Wikipedia:త్వరగా కాలదోషం పట్టే వాక్యాలు రాయవద్దు|త్వరగా కాలదోషం పట్టే వాక్యాలు రాయవద్దు]] * [[Wikipedia:గాడి తప్పకండి|విషయాన్ని గాడి తప్పించకండి]] * [[Wikipedia:దుష్టుల గురించి పాఠకులను హెచ్చరించండి|దుష్టుల గురించి పాఠకులను హెచ్చరించండి]] * [[Wikipedia:పాఠకులకు ఉపయోగపడే వ్యాసాలు రాయండి|పాఠకులకు ఉపయోగపడే వ్యాసాలు రాయండి]] * [[Wikipedia:మీరు రాస్తున్న విషయాలను నిర్ధారించుకోండి|మీరు రాస్తున్న విషయాలను నిర్ధారించుకోండి]] * [[Wikipedia:చర్చ పేజీలు|చర్చా పేజీలు]] పై మార్గదర్శకాలు * [[Wikipedia:Avoid peacock terms|Avoid peacock terms]] * [[Wikipedia:Avoid weasel terms|Avoid weasel terms]] (disputed) * [[Wikipedia:Avoid self-references|Avoid self-references]] * [[Wikipedia:వాడకూడని పదాలు|వాడకూడని ఫోవ్‌ పద్దలు]] * [[Wikipedia:Algorithms on Wikipedia|Algorithms on Wikipedia]] * [[Wikipedia:Summaries|Avoid lengthy, separate summaries of movies and books]] === శైలి మార్గదర్శకాలు === * [[Wikipedia:Manual of Style|'''శైలి మాన్యువల్‌''']] * [[Wikipedia:Don't include copies of primary sources|Don't include copies of primary sources]] * [[Wikipedia:Follow highlighting conventions|Follow highlighting conventions]] * [[Wikipedia:సందర్భోచితమైన లింకులు పెట్టండి|సందర్భోచితమైన లింకులు పెట్టండి]] * [[Wikipedia:ఉప శీర్షికలు తక్కువగా వాడండి|ఉప శీర్షికలు తక్కువగా వాడండి]] * [[Wikipedia:చిన్న చిన్న వాక్యాలు, జాబితాలు వాడండి|చిన్న చిన్న వాక్యాలు, జాబితాలు వాడండి]] * [[Wikipedia:dont use line breaks|లైన్‌ బ్రేకులు వాడవద్దు]] * [[Wikipedia:ఏక వాక్య పేరాలు|ఏక వాక్య పేరాలు వాడవద్దు]] * [[Wikipedia:ఉప పేజీలు|ఉప పేజీలు వాడవద్దు]] === వ్యాసాలను సమూహం చేసే యుక్తి పై మార్గదర్శకాలు === * సమూహం చేసే పధ్ధతులు: [[Wikipedia:Categories, lists, and series boxes]] * By ''grouping technique'': ** [[Wikipedia:జాబితాలు|జాబితాలు]] ** [[Wikipedia:వర్గీకరణ|వర్గాలు]] ** [[Wikipedia:Navigational templates|series boxes]] (or: ''navigational templates'') == వికీపీడియా గురించి ఇతర వ్యాసాలు, చర్చలు == * The [http://meta.wikimedia.org/ Meta-Wikipedia] site contains many articles about Wikipedia and related topics in a more editorial style. * Creating [[Wikipedia:How-to|how-to]] articles in Wikipedia. *[[Wikipedia:Topical index]] lists many policy, editing, behavior, and other resources. *[[Wikipedia:Votes_for_deletion/Policy_consensus]] has a number of discussions to establish consensus on whether some groups of articles should or should not be included in Wikipedia. [[Category:వికీపీడియా విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలు]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1055;&#1088;&#1077;&#1087;&#1086;&#1088;&#1098;&#1082;&#1080; &#1080; &#1087;&#1088;&#1072;&#1074;&#1080;&#1083;&#1072;]] [[da:Wikipedia:Politik]] [[de:Wikipedia:Empfehlungen]] [[en:Wikipedia:Policies and guidelines]] [[eo:Vikipedio:Konsiletoj]] [[es:Wikipedia:Políticas]] [[fr:Wikipédia:Recommandations et règles à suivre]] [[ga:Vicipéid:Polasaithe agus treoirlínte]] [[ia:Wikipedia:Politicas e directivas]] [[ja:Wikipedia:&#22522;&#26412;&#26041;&#37341;&#12392;&#12460;&#12452;&#12489;&#12521;&#12452;&#12531;]] [[mk:Википедија:Начела и насоки]] [[ms:Wikipedia:Polisi dan panduan]] [[lb:Wikipedia:Regelen]] [[nn:Wikipedia:Retningsliner]] [[no:Wikipedia:Regler og retningslinjer]] [[pt:Wikipedia:Política e orientações]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1055;&#1088;&#1072;&#1074;&#1080;&#1083;&#1072; &#1080; &#1091;&#1082;&#1072;&#1079;&#1072;&#1085;&#1080;&#1103;]] [[simple:Wikipedia:Policy]] [[sv:Wikipedia:Policy och riktlinjer]] [[sl:Wikipedija:Pravila in smernice]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1055;&#1088;&#1072;&#1074;&#1080;&#1083;&#1072;_&#1080;_&#1089;&#1084;&#1077;&#1088;&#1085;&#1080;&#1094;&#1077;]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3609;&#3650;&#3618;&#3610;&#3634;&#3618;]] [[uk:&#1042;&#1110;&#1082;&#1110;&#1087;&#1077;&#1076;&#1110;&#1103;:&#1055;&#1088;&#1072;&#1074;&#1080;&#1083;&#1072; &#1110; &#1087;&#1086;&#1088;&#1072;&#1076;&#1080;]] [[vi:Wikipedia:Quy &#273;&#7883;nh và h&#432;&#7899;ng d&#7851;n s&#7917; d&#7909;ng]] [[zh:Wikipedia:&#26041;&#37341;&#33287;&#25351;&#24341;]] Talk:వికిపీడియా:సముదాయ పోర్టల్‌ 3280 8871 2005-08-18T06:16:40Z వైఙాసత్య 58 Talk:వికిపీడియా:సముదాయ పోర్టల్‌ moved to Wikipedia talk:సముదాయ పందిరి: Namespace change #redirect [[Wikipedia talk:సముదాయ పందిరి]] Talk:వికిపీడియా:Setting up your browser for Indic scripts 3282 8886 2005-08-18T07:36:27Z వైఙాసత్య 58 Talk:వికిపీడియా:Setting up your browser for Indic scripts moved to Wikipedia talk:Setting up your browser for Indic scripts: Namespace change #redirect [[Wikipedia talk:Setting up your browser for Indic scripts]] Template:మొలక 3284 12016 2005-09-26T03:15:43Z Chaduvari 97 {|class = "toccolours" align="center" width="30%" |- |''ఈ వ్యాసం ఒక [[Wikipedia:మొలక|మొలక]]. దీనిని <span class="plainlinks">[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} విస్తరించండి.]</span>'' |} <br> [[Category:మొలక]] Wikipedia:కొత్తవారిని ఆదరించండి 3285 8897 2005-08-18T10:49:45Z Chaduvari 97 {{guideline}} <!-- ''See also: [[Wikipedia:Please do not bite the new administrators]]'' {{Shortcut|[[WP:bite]]}} <nowiki></nowiki> {{clearright}} :[[Image:Happy pit bull.jpg|thumb|right|Don't bite -- slobber them with kisses and love!]] Wikipedia improves through not only the hard work of [[Wikipedia:Wikipedians by number of edits|more dedicated members]], but also through the often anonymous contributions of many curious [[newbie|newcomers]]. ''All'' of us were newcomers once, even those careful or lucky enough to have [[Wikipedia:Avoiding common mistakes|avoided common mistakes]], and many of us consider ourselves newcomers even after months (or years) of contributing. New contributors are prospective "members" and are therefore our most valuable resource. We must treat newcomers with kindness and patience &mdash; nothing scares potentially valuable contributors away faster than hostility or elitism. While many newcomers hit the ground running, some lack knowledge about the way we do things. == Please do not bite the newcomers == * Understand that newcomers are both needed by and of value to the community. By empowering newcomers, we improve the diversity of knowledge, opinions and ideals on Wikipedia, enhance its value and preserve its neutrality and integrity as a resource. * Remember, our motto - and our invitation to the newcomer - is '''be bold'''. We have a set of rules and standards and traditions, but they must not be applied in such a way as to thwart those newcomers who take that invitation at face value. It is entirely possible for a newcomer to this site to bring a wealth of experience from other venues, together with ideas and creative energy which, current rules and standards notwithstanding, may further improve our community and end product. It may be that the rules and standards need revising or expanding; some of what the newcomer seems to be doing "wrong" at first may prove to actually improve Wikipedia. Observe for a while and, if necessary, ask what the newcomer is about before defining what he/she is doing as "wrong" or "substandard". * If you do determine, or sincerely believe, a newcomer has made a mistake, such as forgetting to put titles in boldface, or failing to make useful links, try to correct the mistake yourself. Don't slam the newcomer; remember, this is a place where anyone can edit and, in a very real sense, it is therefore each person's responsibility to edit, not criticize or supervise others. * If you really feel that you must say anything at all to a newcomer about a mistake, do it in a spirit of being helpful. Begin by introducing yourself with a [[Wikipedia:Standard user greeting|greeting]] on their talk page to let them know that they are welcome here, and present your corrections calmly and as the contributor's peer, perhaps also pointing out things they've done which you *like*. If you can't do that, then it is better to say nothing. * Other newcomers may be hesitant to make changes, especially major ones, such as [[Wikipedia:Neutral point of view|NPOV]]-ing and moving, due to fear of damaging Wikipedia (or of offending other Wikipedians, or being flamed). Teach them to [[be bold]], and do not be annoyed by their "timidity". * When giving advice to newcomers, tone down the rhetoric even a few notches from the usual mellow discourse that dominates Wikipedia. Make the newcomer feel genuinely welcome, not as though they must win your approval in order to be granted membership into an exclusive club. Any new domain of concentrated, special-purpose human activity has its own specialized strictures and structures, which take time to learn, and which may benefit from periodic re-examination and revision. * [[Wikipedia:Assume good faith|Assume good faith]] on the part of the newcomer. They most likely want to help out. Give them a chance! * Remember [[Hanlon's Razor]]. Behavior that appears malicious to experienced Wikipedians is more likely due to ignorance of our expectations and rules. Even if you're '''100% sure''' that someone is a worthless, no-good, low-down scum-sucking '''[[Internet troll]]''', vandal, or worse, ''conduct yourself as if they're not.'' By being calm, interested, and respectful, your dignity is uplifted, and you further our project. * Remember that you were once a newcomer also. Treat others as (if possible, '''better than''') you would want to be treated if you had just arrived at Wikipedia. [[Category:Wikipedia guidelines|{{PAGENAME}}]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1053;&#1077; &#1093;&#1072;&#1087;&#1077;&#1090;&#1077; &#1085;&#1086;&#1074;&#1086;&#1076;&#1086;&#1096;&#1083;&#1080;&#1090;&#1077;]][[es:Wikipedia:No morder a los novatos]] [[fr:Wikipédia:Ne mordez pas les nouveaux]] [[it:Wikipedia:Non mordete i nuovi arrivati]] [[ja:Wikipedia:&#26032;&#35215;&#21442;&#21152;&#32773;&#12434;&#33499;&#12417;&#12394;&#12356;&#12391;&#12367;&#12384;&#12373;&#12356;]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#49352;&#47196; &#50728; &#49552;&#45784;&#46308;&#51012; &#51923;&#50500;&#45236;&#51648; &#47560;&#49464;&#50836;]] [[hu:Wikipédia:Ne harapd le az újoncok fejét]] [[sv:Wikipedia:Skräm inte bort nybörjare!]] [[zh:Wikipedia:&#19981;&#35201;&#20260;&#23475;&#26032;&#25163;]] --> Wikipedia:వివాద పరిష్కారం 3286 8898 2005-08-18T10:49:52Z Chaduvari 97 {{policy}} {{shortcut|[[WP:DR]]}} <!-- Wikipedia is a community, which means that we have to work together in writing the encyclopedia. Articles often have more than one user working on them, and sometimes users will disagree about how the article should be written. If you have a disagreement over an article, try to reach a [[Wikipedia:Truce|truce]] and stop editing until you can resolve the issue. Please do not engage in [[Wikipedia:Edit war|edit wars]] with other users; this is not a helpful way of resolving disputes and does nothing to improve Wikipedia. Instead, follow the process outlined here to resolve disagreements and prevent them from turning into serious disputes. {{dispute-resolution}} If you would like assistance with the process, the [[Wikipedia:Association of Members' Advocates|Association of Members' Advocates]] (AMA) is a group of users who have offered to help you to resolve your dispute or to understand the process of resolving disputes. You may request assistance from an advocate at any stage of the process of resolving disputes or even when the dispute has just begun. You may seek help directly from any of the members that are listed on the [[Wikipedia:AMA Member Statements|AMA pages]] or through the [[User talk:Alex756|AMA Coordinator]] directly or through the [[Wikipedia:AMA Requests for Assistance|Requests for Assistance]] page. '''Note:''' These steps are designed for resolving disagreements between two or more parties. [[Wikipedia:Dealing with vandalism|Vandalism]] and flagrant violations of [[Wikipedia:Policies and guidelines|Wikipedia policies and behavior guidelines]] by repeat offenders may be handled using expedited procedures, potentially resulting in the offender being [[Wikipedia:Bans and blocks|banned from Wikipedia]]. In most situations, however, alleged misconduct by an individual user should be handled using the principles outlined here. This does not mean that users who point out the misconduct are part of the dispute; they simply represent the Wikipedia community generally. == Avoidance == ''The best way to resolve a dispute is to avoid it in the first place.'' Be respectful to others and their points of view. This means primarily: '''Do not simply revert changes in a dispute.''' When someone makes an edit you consider biased or inaccurate, ''improve'' the edit, rather than reverting it. Provide a good [[Wikipedia:edit summary|edit summary]] when making significant changes that other users might object to. The [[WP:3RR|Three Revert Rule]] forbids the use of reverts in repetitive succession. If you encounter rude or inappropriate behavior, resist the temptation to respond in kind, and [[WP:NPA|do not make personal attacks]]. Writing according to the "[[Wikipedia:the perfect article|perfect article guidelines]]" and following the [[Wikipedia:Neutral point of view|NPOV]] policy can help you write "defensively", and limit your own bias in your writing. For some guidelines, see [[Wikipedia:Wikiquette]]. == First resort: talk to the other parties involved == The first resort in resolving almost any conflict is to discuss the issue on a [[Wikipedia:talk page|talk page]]. Either contact the other party on that user's talk page, or use the talk page associated with the article in question. Never carry on a dispute on the article page itself. When discussing an issue, [[Wikipedia:Staying cool when the editing gets hot|stay cool]] and [[Wikipedia:No personal attacks|don't mount personal attacks]]. Take the other person's perspective into account and try to reach a compromise. Assume that the other person is acting in [[good faith]] unless you have clear evidence to the contrary. Both at this stage and throughout the dispute resolution process, talking to other parties is not simply a formality to be satisfied before moving on to the next forum. Failure to pursue discussion in good faith shows that you are trying to escalate the dispute instead of resolving it. This will make people less sympathetic to your position and may prevent you from effectively using later stages in dispute resolution. In contrast, sustained discussion and serious [[negotiation]] between the parties, even if not immediately successful, shows that you are interested in finding a solution that fits within Wikipedia policies. For additional ideas, see [[Wikipedia:Negotiation]]. == Further dispute resolution == If talking to the other parties involved fails, you should try one of these four methods to resolve the dispute. Which ones you choose and in what order will depend on the nature of the dispute, and the preferences of people involved. === Discuss with third parties === *Wikipedia works by building [[consensus]]. To develop a consensus on a disputed topic, you may need to expose the issue to a larger audience. Options for doing this include [[Wikipedia:Third opinion]] (for disputes involving only two editors), [[Wikipedia:Wikiquette alerts]], and [[Wikipedia:Requests for comment]]. (See also [[Wikipedia:NPOV dispute]] and [[Wikipedia:Accuracy dispute]]). For disputes over the content of an article, if you have not agreed to a [[Wikipedia:Truce|truce]] before this point, you should do so now. This allows others to fairly consider the issue without the confusion of ongoing edits, which are likely to aggravate the dispute. If an edit war persists and a truce is not feasible, [[Wikipedia:Requests for page protection|request that the page be protected]] to allow the process to move forward. See [[Wikipedia:Requests for comment]], [[Wikipedia:Protection policy]] === Conduct a survey === *If consensus is difficult to gauge from discussion alone, or if some users seem to be ignoring the consensus, consider conducting a publicized [[statistical survey|opinion survey]]. Use the criteria at [[Wikipedia:Survey guidelines]] to develop the survey. (Some parties may dispute the validity of the survey if this is not done properly.) The survey should be carefully designed to present all sides of the dispute fairly. When the survey questions have been drafted, announce the survey by listing it at [[Wikipedia:Current surveys]]. Note that informal [[straw poll]]s can be held at any time if there are enough participants in the discussion, but publicizing the survey can get more of the community involved and increase the weight given to the results. See [[Wikipedia:Current surveys]] === Mediation === *[[Wikipedia:Requests for mediation|Request mediation]] of the dispute. [[Mediation]] is a voluntary process in which a neutral person works with the parties to a dispute. The mediator helps guide the parties into reaching an agreement that can be acceptable to everyone. When requesting formal mediation, be prepared to show that you tried to resolve the dispute using the steps listed above. See [[Wikipedia:Mediation Committee]], [[Wikipedia:Requests for mediation]] ===Requesting an advocate=== * While you can request the assistance of an advocate at any stage please seriously consider use of a member advocate in the later states of dispute resolution. Typically, advocates advise and/or represent one party to a dispute. If you want the services of an advocate, you may contact any advocate directly, or post a [[Wikipedia:AMA Requests for Assistance|request for assistance]]. You can request an advocate at any stage of the process. See [[Wikipedia:Association of Members' Advocates]]. == Last resort: Arbitration== If you have taken all other reasonable steps to resolve the dispute, [[Wikipedia:Requests for arbitration|request Arbitration]]. Be prepared to show that you tried to resolve the dispute by other means. [[Arbitration]] differs from Mediation in that the [[Wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]] will consider the case and issue a decision, instead of merely assisting the parties in reaching an agreement. If the issue is decided by Arbitration, you will be expected to abide by the result. If the case involves serious user misconduct, Arbitration may result in a number of serious consequences, as laid out in the [[Wikipedia:Arbitration policy|Arbitration policy]]. See [[Wikipedia:Arbitration Committee|Wikipedia Arbitration Committee]], [[Wikipedia:Arbitration policy|Arbitration policy]], [[Wikipedia:Requests for arbitration|Requests for arbitration]] [[Category:Wikipedia dispute resolution|{{PAGENAME}}]] [[cs:Wikipedie:Řešení konfliktů]] [[fr:Wikipédia:Résolution de conflit]] [[ja:Wikipedia:&#35542;&#20105;&#12398;&#35299;&#27770;]] [[nl:Wikipedia:Conflictafhandeling]] [[sv:Wikipedia:Konfliktlösning]] [[vi:Wikipedia:Gi&#7843;i quy&#7871;t mâu thu&#7851;n]] [[zh:Wikipedia:&#20105;&#35770;&#30340;&#35299;&#20915;]] --> Wikipedia:సంయమనంగా ఉండండి 3287 18896 2006-01-21T05:06:51Z Chaduvari 97 /* See also */ anuvaadaM [[Image:Female_cool_as_a_cucumber.PNG|thumb|Try to stay as cool as a cucumber!]] [[Image:Cool_as_a_cucumber.PNG|thumb|It's all cool.]] వికీపీడియా కొన్ని తీవ్రమైన వివాదాలు చూసింది. ఆన్‌లైన్‌ లో వివాదాలు చాల త్వరగా చెలరేగుతాయి. ప్రతిస్పందనలు చాలా త్వరగా వచ్చే వికీపీడియా లాంటి చోట అయితే మరీను. కానీ గుర్తుంచ్కోవలసినది ఏమిటంటే - మనమంతా ఇక్కడకు చేరిన [[Wikipedia:Who, Why?|కారణం]] ఒకటే.[[Flaming|జగడాల]] వల్ల ఏమాత్రం ప్రయోజనం లేక పోగా వాటి వలన అందరికీ తలనెప్పే. జగడాలను నివారించడానికి కొన్ని చిట్కాలు ఇవిగో చూడండి: # మీతో ఎవరైనా విభేదిస్తే ఎందుకో ఆలోచించండి. మీ వాదనను ఎందుకు సరైనదో చర్చా పేజీల్లో కారణాలు చూపించండి. #సభ్యులకు పేర్లు పెట్టకండి. దాంతో నిర్మాణాత్మకమైన చర్చకు ఆస్కారం పోతుంది. #నిదానించండి. కోపంగా ఉన్నపుడు రచనలు చెయ్యకండి. కాస్త సమయం తీసుకొని మరుసటి రోజో ఆ తరువాతో తిరిగి రండి. మీరు చెయ్యదలచిన మార్పును మరొకరు చేసి ఉండవచ్చు. #కేవలం రాసిన దాన్ని చదవడం అనేది సందిగ్ధతతో కూడి, అపార్థాలకు దారితీసే ప్రమాదం చాలా ఉంది. మనుషులు ఎదురెదురుగా నిలబడి మాట్లాడుకున్నట్లు కాదు. ముఖా కవళికలు, స్వరం లోని భావం ఇవేవీ ఉండవు. వీలైనంత మర్యాదగా, వివరంగా, ఎదటి వారి వాదనను మీరు ఎలా అర్థం చేసుకున్నారో వివరిస్తూ రచనలు చెయ్యాలి. #ఇతరుల గురించి అంతా మంచిగానే ఆలోచించండి. #వాదనలో పొరపాటున రాయగూడని మాట రాయవచ్చు. వెంటనే క్షమాపణ కోరండి. అది మనం చెయ్యగలిగిన కనీసమైన పని. #తొలగింపులు చెయ్యకూడదని ఒక నియమం పెట్టుకోండి. తాము రాసిన దాన్ని అలా తొలగించేస్తే, అది రాసినవారికి కష్టంగా ఉంటుంది. #పరిస్థితి మరీ దిగజారితే, ఆ పేజీ నుండి తప్పుకోండి. ఇంకా చాలామంది ఉన్నారు ఆ పేజీ సంగతి చూసేందుకు. ఇందువలన మీకు మనశ్శాంతీ ఉంటుంది, ఆ సమయాన్ని మరో వ్యాసం కోసం వాడవచ్చు కూడా. == నిందలతో వ్యవహారం == వ్యక్తిగతమైన నిందలు చెయ్యకూడదని వికీపీడియాలో అందరూ ఒప్పుకున్నదే అయినా, పెళుసు మాటలు విసురుకోవడం అనేది జరుగుతూనే ఉంటుంది. దీన్ని అరికట్టడానికి వివిధ పద్ధతులు ఉన్నాయి: #పట్టించుకోకండి. తిట్లు కష్టం కలిగిస్తాయి. అయితే, వాటివల్ల ఉపయోగమూ లేదు, పరిణతి చెందిన వారు చేసే పనీ కాదది. మీ పని మీరు చేసుకుపోండి; వాటికి సమాధానమివ్వాల్సిన పని లేదు. #తిట్లను ఉపసంహరించుకొమ్మని మిమ్మల్ని తిట్టిన వ్యక్తిని మర్యాదగా అడగండి. కొన్నిసార్లు వాళ్ళు అనుకోకుండా అలా రాసి ఉండవచ్చు, లేదా కావాల్ని చేసినా తమ తప్పును ఈ పాటికి తెలుసుకుని ఉండవచ్చు. మీరే పొర్పాటున ఎవరినైనా తిట్టి ఉంటే, క్షమాపణ అడగండి. మీరా నింద కావాలనే చేసి, నిజాయితీగా క్షమాపణ చెప్పలేఇ పక్షంలో, మౌనంగా ఉండండి. అదీ లాభం లేదనుకుంటే, మీ అభ్యంతరాలేమిటో వివరంగా చెప్పండి, నిందించడం తగదు. == తటస్థ దృక్కోణం వైపు ప్రయాణం == తటస్థ దృక్కోణాన్నీ అతిక్రమించిన సందర్భాల్లో దాన్ని సవరించే వారే అనుకోకుండా ఏదో ఒక దృక్కోణానికి చూపించే పొరపాటు చేస్తారు. "ఫలానా వారు ఇలా అన్నారు.." వంటి మాటలు అలాంటివే. అప్పుడు అసలు సభ్యునికి ఇది నచ్చక, ఈ వాదనలో తటస్థత లేదని ఎత్తి చూపవచ్చు. దాంతో యుద్ధం మొదలవుతుంది. ఆ సందర్భాల్లో కింది పద్ధతులను పాటించవచ్చు: #మీరు తటస్థంగా లేదని భావించిన అంశాల గురించి వ్యాసపు చర్చా పేజీలో మర్యాదగా లేవనెత్తి, మార్పులను సూచించండి. #సమాధానమేమీ రాకపోతే మార్పులు చేసెయ్యండి. #సమాధానమొస్తే, మీరు వాడదలచిన పదాల విషయంలో ఒక అంగీకారానికి రండి. ఆ విధంగా ఒక అంగీకారానికి వస్తే, ఇక యుద్ధం లేనట్లే. ఈ పద్ధతిలో ఒక లోపమేమిటంటే, ఈ ఒప్పందాలు కుదిరే కాలంలో వ్యాసం అసంపూర్తిగా ఉండిపోతుంది. అయితే నిముష నిముషానికీ మారిపోయే వ్యాసం కంటే ఇది నయమే కదా! పై వ్యూహం పనిచెయ్యని కేసులుంటాయి. తటస్థంగా రాయనే లేని వారు, రాయదలచని వారు, సరైన సమాచారాన్ని తొలగించే వారు, అసాంఘిక శక్తులు మొదలైన రకరకాల సభ్యులు ఉంటారు. ఇలాంటి వారు వికీపీడియాలో ఉండకూడదని మనం అనుకుంటాం, అలాంటి కొంతమందిని నిషేధించాం కూడా. వికీపీడియన్లందరూ తమకిష్టమైన విషయాల్లో కొద్దో గొప్పో తటస్థత నుండి పక్కకు పోతూ ఉంటారు; అయితే వీటిని సవరించడం సులభం. ==ఇంకా చూడండి == * [[Wikipedia:మర్యాద]] * [[Wikipedia:వికీమర్యాద]], [[netiquette]] * [[Wikipedia:ఎవరు, ఎందుకు?]] * [[Wikipedia:రచయితల సమన్వయ నియమాలు]] * [[Wikipedia:వ్యక్తిగత వ్యాఖ్యలు వద్దు]] * [[Wikipedia:సత్సంకల్పంతో ఉండండి]] <!--* [[Hanlon's razor]], which states "Never attribute to malice that which can be adequately explained by stupidity." --> [[Category:వికీపీడియా వివాద పరిష్కారం|{{PAGENAME}}]] [[es:Wikipedia:C%C3%B3mo_mantenerte_calmado_en_un_conflicto]] [[zh:Wikipedia:在编辑白热化的时候保持冷静]] Wikipedia:హెచ్చరికలు 3288 8901 2005-08-18T10:58:25Z Chaduvari 97 <!-- Wikiquette alerts are an option for a quick, streamlined way to get an outside view. ==Procedure== At the bottom of the list, just post a '''single''' link here to the problem or issue as you see it (for example, a single posting or section of a talk page). Label the comment '''neutrally''' and post the date but do not sign and '''do not use names''' (type <nowiki>~~~~~</nowiki>). Alternatively, if you would like to get an outside view on your own behaviour, please post it here too. Outsiders who visit the link are encouraged to make a constructive comment about any Wikiquette breaches they see. Postings should be removed after seven days. This page is not the place to discuss any real or perceived Wikiquette breaches. Please use the relevant talk page. ==Archive== Old discussions moved to [[/archive]]. ==Active alerts== ===August 11=== *[[Hitler's Pope]] . Definition of source as POV . *Rv' ing [[Pope Pius XII]] . Copy final appeal: *I'm sorry Jimbo , but I see the responsibility to settle intractable disputes rests with you . I seem to run into intractable dispute on your WP , so I ask you to take responsibility . No one else can take this your place . I refer you to the articles [[Pope Pius XII]] and [[Hitler's Pope]] as the centre of this dispute and ask you to put yourself into the position of final arbiter now, OK ? I particularly think that the surviving Roman Jewess's words be taken as an issue : I wish you therefore to show or not show , that an [[Auschwitz]] survivor be called POV ( rv'd ,Pius in WWar 2) . You will see that the difference between the two articles at this minute is simple : one (PPII) is the 'censored' or whatever version of the other (H's P). Having been battling to and beyond the brink for 8 months on the one article , I say that only you can survey this with any authority to do anything about it . Let you be the judge of all the WP requisites, knowing that your judgements are real , and that ultimately you yourself will equally be judged . Auschwitz survivors are definitely in a minority and this responsibility for arbitration I lay at you because you are the organ . I will consider myself in-active until you please let me know that I am required . As various users may find this disappearance odd , I post this letter to you for them to see elsewhere . [[User:Famekeeper|Famekeeper]] 11:37, 11 August 2005 (UTC) ===August 12=== *[[User:Davy Blue]] - please see talk page. 02:04, 12 August 2005 (UTC) *[[User:Aaron Brenneman]] please see history of pages Adult Baby, Infantilism, Davy Blue talk page, Aaron Brenneman talk page. He's tried to delete some of the more offensive material in the last 24-48 hours, so you'll have to do some digging through the history to see the harshest stuff. [[User:Davy Blue|Dave]] 02:25, 12 August 2005 (UTC) *[[User:Light current]] - Relatively new user. Not very civil: [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Rohitbd&diff=20740022&oldid=20737212] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Omegatron&diff=20706325&oldid=20706244 "It is not my intention to engage in personal attacks on anyone unless they happen to start it."] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Talk:Impedance_matching&diff=next&oldid=20738059 "I'm sorry, I'm not going to cast any more 'pearls' amongst swine"] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Omegatron&diff=20741814&oldid=20738904] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Omegatron&diff=20738904&oldid=20737666] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Rohitbd&diff=prev&oldid=20818567 "Now please dont be a sore loser. "] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Talk:Current_source&diff=prev&oldid=20742424] [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Light_current&diff=20744294&oldid=20743740], and so on... ===August 14=== *[[User:Ddespie@san.rr.com|Ddespie@san.rr.com]] keeps removing the VfD notice from [[List of The Simpsons TV ads]]. [[User:Tregoweth|<font face="Georgia">''tregoweth''</font>]] 01:39, August 15, 2005 (UTC) ** And has now attempted to avoid the VfD by moving the article to [[List of The Simpsons television advertisements]]. [[User:Tregoweth|<font face="Georgia">''tregoweth''</font>]] 22:48, August 16, 2005 (UTC) * A number of personal attacks against a third party, on [[User talk:Nick Boulevard]]. ** Now repeated on [[User talk:80.255/potw]] ***Moved to talk page. - [[User:Aaron Brenneman|<font color="#2f4f4f">brenneman</font>]][[User Talk:Aaron Brenneman|<font color="#2f4f4f"><sup>(t)</sup></font>]][[Special:Contributions/Aaron Brenneman|<font color="#2f4f4f"><sup>(c)</sup></font>]] 00:21, 16 August 2005 (UTC) * [[User:Pigsonthewing]] has been attempting to remove relevant comments on him from a number of other user's talk pages, claiming that they were "personal abuse" even though no-one else seems to think this is a fair description. A number of users, including [[User:Nick Boulevard]], whose talk page was largely affected, requested he stop, but he has consistently ignored these requests. Examples from today: [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Nick_Boulevard&curid=664253&diff=21063905&oldid=21063581], [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Nick_Boulevard&diff=21066787&oldid=21066649], [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:80.255/potw&diff=21067560&oldid=21067360]. ===August 15=== * There's a text in Russian or another slavic language written in cyrillic at [[Talk:Black_Ruthenia]]. It seems to me quite inappropriate that a text in a language other than English should appear on the English wikipedia, otherwise anybody can begin polluting wikipedia putting racist or nationalist texts without most of the readers being aware of it. So, I suppressed the text, a logical move did it seem to me. Well, not logical for [[User:Mikkalai]], who justifies the presence of this Russian text with 'For reference. Experts on the topic must know slavic languages.' and then puts the Russian text back on line with as comment 'Removal from talk pages is violation of rules.'. I quite disagree with both statements. This [[User:Mikkalai]] seems to have a very particular view of wikipedia rules. --[[User:Pylambert|Pylambert]] 22:04, 15 August 2005 (UTC) ===August 16=== * Melasma is a general term for skin pigment. An administrator, who claims to be a doctor, repeatedly deletes any mention of anything other than the mask of pregnancy. The extreme malice of his mind-set is evident from his explanations. For example, it is a rule of the Wikipedia that sources must be quoted. Rare - and new - photographs carried my name. "Would Charles please remove his name from the photographs". No. That would be removing the source. Other images of melasma suprarenale came from Plate 5 of Addison's own book; from the Louis Martineau thesis of 1862, and so on. Exact protein-sequencing, complete with the ligand of attachment to melanophores, came from Dr. Mac E Hadley's ENDOCRINOLOGY (2nd edition, Prentice-Hall, 1992) and so on. The article was ENCYCLOPEDIC. That is what it was meant to be. However, there is a fifth column in society whose purpose is sabotage. Most people will have heard of fake doctors - Dr. Reinaldo Sylvestre who is currently on trial in the States for giving female breasts to Mr. Mexico, or Drs Walton, Alison and Ledward who raped their patients (over 4000 each) over thirty years, or Harold Frederick Shipman, who killed 862 patients. You will also have seen on the Internet that you can get any degree without study due to a "loophole in the law". So we can discount the credentials of the alleged Dutch doctor who is an administrator, when he glibly calls my work "amateurish". We have no proof of his academic history. He is ANTI-encyclopedic in that he ERASES the work of others. I mayself am not prepeared to work in circles. If it is Wikipedia policy to allow such wholesale deletions, on the say-so of an individual, I shall no longer waste my time writing here. I spent my life as a professional technical author - but then, I might be an impostor. "By his fruits you will know him" - does he produce a product, or destroy the products of others? ===August 17=== :A user has placed a rant against another member here, [http://en.wikipedia.org/wiki/User:Pigsonthewing] , and the user in question has responded here, [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Pigsonthewing&oldid=21205426#Sort_this_out.]. Please would someone with some kind of authority or ability to actually resolve this thing offer suggestions. Thanks. : Note: perhaps more importantly, this user has said [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Pigsonthewing&diff=21166777&oldid=18884032] that he will not discuss any of his edits with another user. This is clearly against the spirit of Wikipedia and needs resolution. ===August 18=== Someone anonymously keeps posting a link to an irrevelent to a personal website on [[Nabu]], presumably advertising their own site. --04:27, 18 August 2005 (UTC) --> Wikipedia:మధ్యవర్తిత్వ విధానం 3289 8903 2005-08-18T10:59:26Z Chaduvari 97 {{policy}} {{shortcut|[[WP:AP]]}} <!-- The '''Arbitration policy''' acts as a guideline for the workings of the [[Wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]]. These policies are now fully adopted, but subject to amendment. See the [[Wikipedia talk:Arbitration policy comments|Arbitration policy comments]], the [[Wikipedia:Arbitration policy ratification vote|Arbitration policy ratification vote]], and the [[Wikipedia:Arbitration rationale|Arbitration rationale]]. It has been indicated elsewhere (see ''e.g.'' the [[Wikipedia:Arbitration policy ratification vote#What will be the effects of this vote?|Arbitration policy ratification vote]]) that the "''Arbitration Policy may be tweaked as the Committee gains experience and learns better ways of doing things''". [[User:Jimbo Wales|Jimbo Wales]] has also suggested that the policy is not subject to amendment by the community. Several landmark decisions have been made in previous cases that may have an impact on current cases; see [[/Precedents]]. == Scope == The Arbitrators reserve the right to hear or not hear any dispute, at their discretion. The following are general guidelines which will apply to most cases, but the Arbitrators may make exceptions. # The Arbitrators will hear disputes that have been referred to Arbitration by the Mediation Committee. # Where a dispute has not gone through [[Wikipedia:Mediation|Mediation]], or the earlier steps in the [[Wikipedia:Dispute resolution|dispute resolution process]], the Arbitrators may refer the dispute to the Mediation Committee if it believes Mediation is likely to help. # The Arbitrators will occasionally request advice from Jimbo Wales on whether to hear a particular dispute. # The Arbitrators will primarily investigate interpersonal disputes. # The Arbitrators will hear or not hear disputes according to the wishes of the community, where there is a consensus. # The Arbitrators will not hear disputes where they have not been requested to Arbitrate. # As a body reporting to the Wikimedia Foundation Board, which has the ability to direct the Committee to reach a verdict or otherwise act in a particular way, the Committee has no jurisdiction over the members of the Board. == Rules == The Arbitrators will decide cases according to the following guidelines, which they will apply with common sense and discretion, and an eye to the expectations of the community: # Established Wikipedia customs and common practices. # Wikipedia's "laws": terms of use, submission standards, bylaws, general disclaimer, and copyright license. # Sensible "real world" laws. Former decisions will not be binding on the Arbitrators - rather, they intend to learn from experience. == Transparency == * Arbitrators with multiple accounts on Wikipedia will disclose the usernames of those accounts to the rest of the Committee, and to [[user:Jimbo Wales|Jimbo Wales]], but are not required to disclose them publicly. * Each Arbitrator will make their own decision about how much personal information about themselves they are willing to share, both publicly, and with the rest of the Committee. * Arbitrators take evidence in public, but reserve the right to take some evidence in private in exceptional circumstances. * Deliberations are often held privately, but Arbitrators will make detailed rationale for all their decisions public. == Requests == The Arbitration Committee accepts [[Wikipedia:Requests for Arbitration|requests for Arbitration]] from anyone, and will decide whether to accept cases based on its Jurisdiction as described previously. The Arbitrators will accept a case if four or more Arbitrators have voted to hear it; unless otherwise specified by the Arbitrator's votes, a minimum twenty-four hour grace period will be granted between the fourth vote to open the case and the actual opening of the case. The Arbitrators will reject a case if one week has passed without this occurring AND four or more Arbitrators have voted not to hear it, or if all but three active Arbitrators have voted to reject the case. Individual Arbitrators will provide a rationale for their vote if so moved, or if specifically requested. In the case of users whose editing privileges on Wikipedia have been revoked, they can request Arbitration by emailing a member of the Arbitration Committee. == Who takes part? == All Arbitrators will hear all cases, barring any personal leaves or [[Wiktionary:Recuse|recusals]]. If an Arbitrator believes they have a [[conflict of interest]] in a case, they shall recuse themselves immediately from participation in the case. Users who believe Arbitrators have a [[conflict of interest]] should post an appropriate statement during the Arbitration process. The Arbitrator in question will seriously consider it and make a response. Arbitrators will not be required to recuse themselves for trivial reasons &ndash; merely reverting an edit of a user involved in a case undergoing Arbitration, for example, will likely not be seen as a serious enough conflict of interest to require recusal. == Hearing == Participants involved in cases heard by the Arbitration Committee will present their cases and evidence as directed on a sub-page of the case page, itself a sub-page of [[Wikipedia:Requests for arbitration|requests for arbitration]], titled as "[Username]" or "[UsernameA] v. [UsernameB]" or the like, at the discretion of the Arbitrator responsible for opening the case. ''Disputants'' shall be defined as the user or users named in the case or any advocates they identify. Evidence and brief arguments may be added to the case pages by disputants, interested third parties, and the Arbitrators themselves. Such evidence is usually only heard by the Committee if it has come from easily verifiable sources - primarily in the form of Wikipedia edits ("[[meta:Help:Diff|diffs]]"), log entries for [[Special:Log|MediaWiki actions]] or web server access, posts to the [[Wikipedia:Mailing lists|official mailing lists]], or other Wikimedia sources. The Arbitrators reserve the right to disregard certain items of evidence or certain lines of argument, most notably if it is unverifiable. There is usually a grace period of one week between the opening of the case and the beginning of deliberations by Arbitrators. If the deliberations are made public, then outside commentary on the deliberations is discouraged until such time after the hearing has ceased that the Arbitrators define as the period for public commentary on the deliberations. == Injunctions == At any time between the opening of a case and its closure, Arbitrators may propose Temporary Injunctions, which are binding decisions that shall be in effect until a case closes. Such Injunctions take the form of Remedies outlined below and are enforceable by twenty four hour blocks per violation of the Injunction by those tha are affected by it. An Injunction is considered to have passed when four or more Arbitrators have voted in favour of it, where a vote in opposition negates a vote in support. A grace period of twenty four hours is usually observed between the fourth Aye vote and the enactment of the Injunction; however, Arbitrators may, in exceptional circumstances, vote to implement an injunction immediately if four or more Arbitrators express a desire to do so in their votes, or if a majority of Arbitrators active on the case have already voted to support the Injunction. == Final decision == During deliberations, the Arbitrators will construct a consensus opinion made out of Principles (general statements about policy), Findings of Fact (findings specific to the case), Remedies (binding Decrees on what should be done), and Enforcements (conditional Decrees on what can further be done if the terms are met). Each part will be subject to a simple-majority vote amongst active non-recused Arbitrators - the list of active members being that listed on [[Wikipedia:Arbitration Committee]]. Dissenting votes for and opinions on parts that pass will be noted. In the event of no options for action gaining majority support, no decision will be made, and no action will be taken. Principles are general statements of policy on Wikipedia, and there is no strict form they take; they will, however, reference appropriate Wikipedia policy pages where applicable. Findings of fact will be of a form similar to: * XXX has/has not engaged in YYY behavior [in violation of ZZZ rule]. ''(diff of Incident 1)'' ''(diff of Incident 2)'' ''(further diffs)'' Remedies will be of a form similar to: * "User X is cautioned against making personal attacks even under severe provocation." * "User X is limited to one revert per twenty four article period on article A." * "User X is placed on personal attack parole for a period of Y; if User X engages in edits which an administrator believes to be personal attacks, they may be banned for a short period of time of up to Z." * "User X is prohibited from editing group Y of articles for a period of Z." * "User X is banned from editing Wikipedia for a period of Y." Enforcements will be of a form similar to: * "If User X edits group Y of articles, they may be banned for a short period of time of up to one week." Remedies and Enforcements, once the case has closed as described below, may be enforced by intervention by [[Wikipedia:administrators|administrators]], usually in the form of [[Wikipedia:Blocking policy|blocks]] on accounts and IP addresses. Once a decision has been compiled, and a sufficient number of Arbitrators have reviewed the case and cast their votes, a non-recused Arbitrator may initiate a Motion to Close the case. A Motion to Close shall be considered to have passed once four Arbitrators have voted in favour of closing the case; each opposing vote shall negate one supporting vote. A grace period of a minimum of twenty-four hours shall be observed between the fourth net vote to close the case and the going into effect of those Remedies passed in the case, unless four or more Arbitrators vote to close the case immediately, or if a majority of Arbitrators active on the case have voted to close the case. In due course, the Arbitrators will review the possibility of additional software-based security measures, but will not request such features at the present time, relying instead on Decrees. Remedies and enforcement actions may be appealed to, and are subject to veto by, Jimbo Wales. == Unresolved issues == Deliberately left unspecified at this time. See the sub-pages for discussion: * [[Wikipedia:Arbitration policy/Election of Arbitrators|Election of Arbitrators]] * [[Wikipedia:Arbitration policy/Procedure for changing this policy|Procedure for changing this policy]] * [[Wikipedia:Arbitration policy/Procedure for votes which produce no majority opinion|Procedure for votes which produce no majority opinion]] == See also == * [[Wikipedia:Arbitration Committee]] * [[Wikipedia:Requests for Arbitration]] [[Category:Wikipedia official policy|{{PAGENAME}}]] [[Category:Wikipedia dispute resolution|{{PAGENAME}}]] --> Image:Gurajada.gif 3290 8913 2005-08-18T13:00:14Z వైఙాసత్య 58 Image:Telugu kalasam.gif 3291 8915 2005-08-18T20:42:28Z V tel001 108 Image:Telugu thalli.JPG 3292 21758 2006-04-08T15:30:07Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] దేశమును ప్రేమించుమన్నా 3293 18142 2006-01-13T17:01:23Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[గురజాడ అప్పారావు]] రచించిన ఈ గేయం ప్రజల్లో దేశ భక్తిని ప్రబోధించి, దేశాభివృధ్ధికై ప్రజలను కార్యోన్ముఖుల్ని చేస్తుంది. దేశమును ప్రేమించుమన్నా<br> మంచి యన్నది పెంచుమన్నా<br> వొట్టి మాటలు కట్టిపెట్టోయ్‌<br> గట్టిమేల్‌ తలపెట్టవోయ్‌<br><br> :::పాడి పంటలు పొంగిపొరలే <br> :::దారిలో నువు పాటు పడవోయ్‌<br> :::తిండి కలిగితే కండ కలదోయ్‌<br> :::కండ కలవాడేను మనిషోయ్‌<br><br> ఈసురోమని మనుషులుంటే<br> దేశమేగతి బాగుపడునోయ్‌<br> జల్దుకొని కళలెల్ల నేర్చుకు<br> దేశి సరకులు నింపవోయ్‌<br><br> :::దేశాభిమానం నాకు కద్దని<br> :::వొట్టి గొప్పలు చెప్పుకోకోయ్‌<br> :::పూని ఏదైనాను ఒక మేల్‌<br> :::కూర్చి జనులకు చూపవోయ్‌<br><br> చెట్టపట్టాల్‌ పట్టుకొని<br> దేశస్థులంతా నడువవలెనోయ్‌<br> అన్నదమ్ముల వలెను జాతులు<br> మతములన్నియు మెలగవలెనోయ్‌<br><br> :::సొంత లాభం కొంత మానుకు<br> :::పొరుగు వానికి తోడుపడవోయ్‌<br> :::దేశమంటే మట్టి కాదోయ్‌<br> :::దేశమంటే మనుషులోయ్‌ ---- ఈ గేయంలోని రెండు లైనులు చాలా ప్రాచుర్యాన్ని పొందినాయి అవి చివరి రెండు లైనులు :::దేశమంటే మట్టి కాదోయ్‌<br> :::దేశమంటే మనుషులోయ్‌ [[Category:దేశభక్తి గేయాలు]] సెప్టెంబర్ 1 3295 10018 2005-08-27T20:58:55Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 244వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 245వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 121 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 2]] - [[ఆగష్టు 31]] - [[ఆగష్టు 1]] - [[అక్టోబర్ 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 1]] Talk:సెప్టెంబర్ 1 3296 8983 2005-08-19T15:15:51Z వైఙాసత్య 58 ==Automation possibilities== Values in the Top sentence - సెప్టెంబర్ 1, గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌ ప్రకారము సంవత్సరములో 244వ రోజు (లీపు సంవత్సరము లో 245వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 121 రోజులు మిగిలినవి - and the next day, previous day, same day next month, same day previous month links may be automated. It is quite laborious to change these values for so many days. (Chaduvari) :How is it done in Eng wiki? :How to automate? :Who will auotmate? :: No automation in English too. Wiki Developers may look into it. ::: In English wiki the layout and the method of implementation is same as I have adopted it from English wiki. But whether they did it using a bot or manually I have no idea. We can write a bot. But getting a permission to implement a bot looks like a long negotiating process as we have to get a permission and then in specified testing period we have to prove that it is not malicious etc etc. Read more about Bots on en wiki. I think this is one time grunt work. some one has to do it before we start getting into dates, months and year articles --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:15, 19 August 2005 (UTC) నానాటి బతుకు తాత్పర్యము 3297 8996 2005-08-19T20:05:53Z Chavakiran 19 [[నానాటి బదుకు నాటకము]] ==ప్రతిపదార్ధములు== {| |- |'''నానాటి''' |=ప్రతి రోజు Every Day. ఇప్పటికీ మనకు నానాటికి, నాటికి అనే పదాలు బహుళ వాడకములో ఉన్నాయి। ఉదాహరణకు "నానాటికీ పరిస్థితులు దిగజారసాగినాయి" , "నాటికీ నేటికీ పెద్దగా తేడాలు లేవు" నానాటికి అంటే రోజురోజుకి అనే అర్థము చెప్పుకొనవచ్చు। నాటికి అంటే నిన్నటికి అని అర్థము చెప్పుకొనవచ్చు। నానాటి అంటే నాటి నాటికీ అంటే ప్రతి రోజూ అని అర్థము చెప్పుకోవచ్చు। |- |'''బదుకు''' |= బతుకు, బ్రతుకు, జీవితం (Life) |- |'''నాటకము''' |= డ్రామా (drama) |- |'''కానక''' |= చూడక (without seeing) |- |'''కన్నది''' |= చూసినది (which was seen) |- |'''కైవల్యము''' |= మోక్షము (salvation) |- |'''పుట్టుటయు''' |= Taking birth |- |'''నిజము''' |= is truth |- |'''పోవుటయు''' |= leaving (+this body) |- |'''నిజము''' |= is truth |- |'''నట్టనడిమి''' |= మధ్యలోని (in the middle ) |- |'''పని''' |= work |- |'''నాటకము''' |= డ్రామా। ( Drama ) |- |'''యెట్ట నెదుట''' |= యెట్ట నెదుట, = యెట్ట యెదుట = ఎదుట + ఎదుట = చక్కగా ఎదురుగా ఉన్న (very clearly lies before eyes) |- |''' గల దీ''' |= గలదు + ఈ = కలదు ఈ => కలదు = exists, lies, |- |ఈ |= this |- |'''ప్రపంచము''' |= World |- |'''కట్ట గడపటిది''' |= చిట్ట చివరిది The last one |- |''' కైవల్యము''' |= మోక్షము (salvation) |- |'''కుడిచే దన్నము''' |= కుడిచేది + అన్నము = '''కుడిచేది''' = తినేది (that which is eaten is ) ఇప్పటికీ "దూడలు పాలు కుడవటానికి వదులు" అనే వ్యవహారము బహుళ ప్రాచుర్యములో ఉన్నది |- |'''అన్నము''' |= భోజనము ,( food ) |- |'''కోక''' |= చీర, Saree |- |'''చుట్టెడిది''' |= కట్టుకునేది, చుట్టెడిది అంటే encircling అని అర్థము చెప్పుకొనవచ్చు। కానీ ఇక్కడ చీర కాబట్టి సరిపోతుంది। |- |'''నడ మంత్రపు''' |ఇప్పుడు కూడా "నడ మంత్రము సిరి" అని ఓ ప్రయోగమునకు బహుళ ఆదరము గలదు। = నడుమ వచ్చిన, మధ్యలో వచ్చిన, which came in between. i.e not there in the begining. |- |'''పని''' |= work |- |'''నాటకము''' |= డ్రామ Drama |- |'''వొడి గట్టుకొనిన''' |ఒడి కట్టుకోవడం అంటే ఒడిలో నింపుకోవడం, మన ఆడవాళ్లు పొలాల్లో పనిచేసేటప్పుడు కాయలూ, (పత్తి, ఇప్పుడయితే) ఒడిలోనే నింపుకుంటారు, అలాగే కొన్ని కొన్ని ఫంక్షనులలో వివిధరకాలయిన పండ్లతో ఒడినింపుతారు। ముఖ్యముగా శ్రీమంతమ అప్పుడు అనుకుంటాను। = కూడ బెట్టుకొనిన, సంపాదించుకొనిన (gathered, acquired) |- |'''వుభయ కర్మములు''' |= రెండు కర్మములు, మంచీ, చెడుల ఫలితములు। (Two deeds, results of both good and bad deeds) |- |'''గడి''' |= గడప, door, outer gate of house. |- |దాటినపుడె |= only when crossed |- |''' కైవల్యము''' |= మోక్షము salvation. |- |'''తెగదు''' |= won't cut |- |'''పాపము''' |= evil , bad |- |''' తీరదు''' |= will not be fulfilled |- |'''పుణ్యము''' |= good deed. |- |'''నగి నగి''' |= నవ్వి నవ్వి, లేదా నవ్వుతూ గడిపిన |- |'''కాలము''' |=time |- |'''నాటకము''' |= drama |- |'''యెగువనె''' |= పైననే , ఈ కొండపైననే, Here on this top itself. |- |'''శ్రీ వేంకటేశ్వరుడేలిక''' |= శ్రీవేంకటేశ్వరుడె + ఏలిక = Only Lord VenkaTESvara is the ruler. |- |'''గగనము''' |= ఆకాశము sky |- |'''మీదిది''' |= పైనున్నది on top of |- |'''కైవల్యము''' |= మోక్షము , salvation |} ---- ==బావము== '''నానాటి బదుకు నాటకము'''<br> '''కానక కన్నది కైవల్యము'''<br> Everyday's life is a drama. <br> ''The second line, I am unable to get the meaning exactly.'' If we translate exact meaning then it comes to "That which is not seen, but seen is salvation" కాన కన్నది కైవల్యము గా మారిస్తే , Thus What is seen is salvation. అనే అర్థము చెప్పుకోవచ్చు '''పుట్టుటయు నిజము పోవుటయు నిజము'''<br> '''నట్టనడిమి పని నాటకము'''<br> Only birth and death are truth, the life in the middle is a drama. '''యెట్ట నెదుట గల దీ ప్రపంచము'''<br> '''కట్ట గడపటిది కైవల్యము'''<br> The one before you is the world, but which is at the last is salvation. '''కుడిచే దన్నము కోక చుట్టెడిది'''<br> '''నడ మంత్రపు పని నాటకము'''<br> Which is eaten is food, Which is encirled to body is saree, the middle (or other works) is a drama. '''వొడి గట్టుకొనిన వుభయ కర్మములు'''<br> '''గడి దాటినపుడె కైవల్యము'''<br> '''తెగదు పాపము తీరదు పుణ్యము'''<br> '''నగి నగి కాలము నాటకము'''<br> To understand these four lines we need some background information. మనము చేసే ప్రతిపనికీ రెండు రకాల ఫలితాలు వస్తాయి। మంచిపనులకు పుణ్యము, చెడు పనులకు పాపము। మనము ఎంత పుణ్యము వస్తుందో అంత కాలము మనము స్వర్గములో స్వర్గ సౌఖ్యములు అనుభవిస్తాము, (లేదా మరో లోకంలో సౌఖ్యములు అనుభవిస్తాము, గమనిక: ఇక్కడ స్వర్గము మరియూ ఇతర లోకములు వైకుంఠములు కావు - వైకుంఠములోనికి చేరడము మోక్షము లేదా కైవల్యము ) ఎంత పాపము చేస్తామో అంత కాలము నరకములో లేదా మరో లోకములో అంత కష్టాలు అనుభవిస్తాము। అంతే కానీ ఈ పాపాలు, పుణ్యాలను nallify చేయవు। కొన్ని కొన్ని పనుల (యజ్ఞాలు, పూజలు, వ్రతాల వంటివి) ద్వారా మనము ఇప్పుడు రానున్న కష్టాలు వాయిదా వేయవచ్చు, లేదా తరువాత రానున్న సుఖాలు ఇప్పుడే అనుభవించవచ్చు। This is called law of karma. Whatever we do, we will get two kinds of results. punya and papa, punya for good things and papa for bad things. Depending upon amount of punya we will enjoy life in svarga or other earthly planets. And for the amount of papa we will suffer either in naraka or in other earthly planets. Note that moxa or salvation is different than going to this svarga. Salvation is entering into vaikuMTha, or planet of vishnu. To get salvation we need to nullify both punya and papa. This is called law of karma. In the above four lines Annamayya is telling the same thing. మోక్షము రావాలంటే పుణ్యాలు పాపాలు రెండూ ఉండకూడదు అదే విషయాన్ని ఈ పై నాలుగు చరణాలలో అన్నమయ్యగారు చెప్పుతున్నారు। '''యెగువనె శ్రీ వేంకటేశ్వరుడేలిక'''<br> '''గగనము మీదిది కైవల్యము'''<br> Who resides on the hill is Lord venkaTEsvara and he is the only ruler. Which is beyond sky is salvation. ---- ==విశేషములు== ఈ పదములోని కోక చుట్టుకోవడము, ఒడి నింపుకోవడము వంటి పదాల వాడుక వల్ల ఇది ఎవరో స్త్రీకి భోధిస్తూ చెప్పిన హితములాగా కనిపిస్తుంది నాటకము అంటే అన్నమయ్య గారి ఉద్దేశ్యము మాయ లేదా మిథ్య అనా? కానీ అన్నమయ్య వైష్ణవుడు, వీరు శంకరుల సర్వం మిథ్య అనే బావామును పూర్తిగా విమర్శిస్తారు, ఇదే విషయంపై [[అన్నమయ్య పాటలు]] కూడా ఉన్నాయి, కనుక నేను పూర్తిగా ఈ విషయములో ఓ నిర్ణయమునకు రాలేకపోతున్నాను అదే కాకుండా మిథ్య అంటే మనము జీవితాన్ని ఎలా వస్తే అలా తీసుకోవాలి, "నాటకము" అంటే "సూత్రదారి" (లేదా డైరెక్టరు) చెప్పినట్లు నటించాలి, అనగా ఆ "నటనసూత్రదారి" అయిన దేవదేవుడు చెప్పినట్లు నటించాలి అని వారి ఉద్దేశ్యము అయిఉండవచ్చు Talk:భాష 3298 8984 2005-08-19T15:24:24Z వైఙాసత్య 58 cancel Please eloberate what that one word in this context means and also signup so that we know whom to talk to --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:24, 19 August 2005 (UTC) User talk:210.214.114.221 3299 8979 2005-08-19T14:57:06Z వైఙాసత్య 58 దయచేసి ప్రయోగములు [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ఇక్కడ]] చెయ్యండి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:57, 19 August 2005 (UTC) ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు 3300 8980 2005-08-19T14:57:47Z వెంకట రమణ 24 #REDIRECT [[ప్రకాశం]] User talk:194.39.131.39 3301 8985 2005-08-19T15:26:41Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. Talk:నానాటి బతుకు తాత్పర్యము 3302 8989 2005-08-19T16:24:06Z Chavakiran 19 NO clue Hey Kiran, Nice effort here with నానాటి బతుకు తాత్పర్యము. Can you standardize format of this article as a model article for the తాత్పర్యము articles, so that this can be adopted as the standard to similiar future articles. I think it might need some wikification and layout. Manual of style may have some ideas. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:48, 19 August 2005 (UTC) == NO clue == I don't have a clue of how to wikify this. Suggestions are more than welcome. I will try mean while at different sources. User talk:207.218.111.3 3303 8993 2005-08-19T19:51:00Z వైఙాసత్య 58 Hi anonymous user. A few things... * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * '''Please register as a wikipedia user using the link on the top-right hand corner of this page to get proper attributions for the edits you made.''' * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page | en wiki]] for editing help. * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:Community_Portal]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. టీ వీ సాహిత్యము 3304 9007 2005-08-19T21:39:20Z Chavakiran 19 {{మొలక}} టీ వీ సాహిత్యానికి భవిష్యత్తులో మంచి జగము ఉన్నట్టు తోచుచున్నది, మన వాళ్ళు టీ వీ లకు అతుక్కుపోయే సమయము చూస్తే! ప్రస్తుతానికి మన టీవీలలో అంతులేని సీరియల్లు అను కథలు, సీరియల్లకే చెందిన పాటలను, సినిమా సంభంధించిన ప్రోగ్రాములూ, కొన్ని హాస్యపు జల్లుల సీరియల్లు, (ప్రస్తుతానికి అయితే [[ఈ టీ వీ]] లోని [[డూప్సు సీరియలు | డూప్సు]], [[జెమినీ టీ వీ]]లోని [[అమృతం సీరియలు]]ను, [[మా టీ వీ]]లోని [[కానిష్టేబులు కనకారావు]]ను చెప్పుకోవచ్చు. ) డామినేటు చేస్తున్నాయి! తెలుగు దేశంలోని [[టీవీ]]ల గురించి చెప్పుకునేది ఏదైనా [[రాడన్ టీ వీ]] వారి [[తమిళము | తమిళ ]] [[ డబ్బింగు ]] సీరియల్లు గురించీ [[ఈ టీ వీ]] అధినేత, సుప్రిమో అయిన [[రామోజీరావు]] గారి కుమారుడు అయిన [[ఈటీవీ సుమన్ | సుమన్]] గారి బహుముఖ ప్రజ్ఞాపాటవాలను గురించి చెప్పుకోకుంటే పూర్తికానట్లే! ==చూడండి== [[తెలుగు టీ వీ చానల్లు]] [[భారతీయ టీ వీ చానల్లు]] తెలుగు టీవీ చానళ్ళు 3305 17163 2005-12-31T02:30:24Z Chaduvari 97 తెలుగు టీ వీ చానల్లు, తెలుగు టీవీ చానళ్ళు కు తరలించబడింది #[[సప్తగిరి చానలు | సప్తగిరి లేదా దూరదర్శను 8 ]] #[[జెమినీ టీ వీ]] #[[ఈ టీ వీ]] #[[తేజా టీ వీ]] #[[ఈ టీ వీ రెండు]] #[[మా టీ వీ]] #[[టీ వీ 9]] #[[తేజా న్యూస్]] #[[ఆదిత్యా చానలు]] #[[టూన్ డిస్నీ]] #[[సిటీ కేబులు]] #[[విస్సా టీ వీ]] #[[జీ తెలుగు]] భారతీయ టీవీ ఛానళ్ళు 3306 17165 2005-12-31T02:32:35Z Chaduvari 97 /* వివిధ కంపెనీల టీవీ చానల్లు */ పేర్ల సవరణ ==వివిధ భారతీయ భాషలలో టీవీ చానళ్ళ వివరములు == #[[హిందీ టీవీ చానళ్ళు|హిందీ]] #[[తెలుగు టీవీ చానళ్ళు|తెలుగు]] #[[తమిళ టీవీ చానళ్ళు|తమిళ]] #[[కన్నడ టీవీ చానళ్ళు|కన్నడ]] #[[మలయాళ టీవీ చానళ్ళు|మళయాల]] #[[మరాఠీ టీవీ చానళ్ళు|మరాఠీ]] #[[బెంగాలీ టీవీ చానళ్ళు|బెంగాళీ]] #[[పంజాబీ టీవీ చానళ్ళు|పంజాబీ]] #[[ఉర్దూ టీవీ చానళ్ళు|ఉర్దూ]] #[[గుజరాతీ టీవీ చానళ్ళు|గుజరాతీ]] #[[రాజస్థానీ టీవీ చానళ్ళు|రాజస్థానీ]] ==వివిధ కంపెనీల టీవీ చానళ్ళు== #[[ఈనాడు టీవీ చానళ్ళు|ఈనాడు]] #[[స్టార్ టీవీ చానళ్ళు|స్టార్]] #[[సన్ టీవీ చానళ్ళు|సన్]] #[[జీ టీవీ చానళ్ళు|జీ]] #[[సోనీ టీవీ చానళ్ళు|సోనీ]] #[[దూరదర్శను టీవీ చానళ్ళు|దూరదర్శను]] తెలుగు సాహితీకారులు 3307 27468 2006-06-26T16:21:04Z వైఙాసత్య 58 /* మధ్య యుగమునకు చెందిన కవులు (ప్రబంధ కవులు) */ {{విస్తరణ}} ప్రముఖ తెలుగు కావ్యాల కొరకు [[ప్రముఖ కావ్యాలు]] చూడండి. ''ఆదికవి'' [[నన్నయ]] (నన్నయ భట్టారకుడు) కు ముందు తెలుగులో ప్రామాణిక గ్రంధాలు లేవు. మహా భారతము అనువాదానికి పూనుకొన్నపుడు రచనకు అవసరమైన కథాంశాన్ని సంస్కృత మూలం నుండి స్వీకరించినా, రచనకు అవసరమైన భాష, శైలి, వ్యాకరణం మొదలైన వాటిని తానే సృజించుకున్నాడు. అందుకే ఆయన ఆదికవి అయ్యాడు, వాగనుశాసనుడైనాడు. నన్నయ తరువాత ''కవిబ్రహ్మ'' తిక్కన (తిక్కన సోమయాజి) మహాభారత రచనను కొనసాగించాడు. ఎర్రన (ఎర్రాప్రగడ) పూర్తి చేసాడు. ''ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు'' అని ఆయనకు పేరు. ఈ ముగ్గురినీ [[కవిత్రయం]] అంటారు. తరువాతి కాలాల్లో తెలుగు భాష ఎన్నో మార్పులకు లోనైంది. తెలుగు సాహిత్యం లో ఎన్నో మార్పులు వచ్చాయి. పురాణాలు, భక్తి రస రచనలు దాటి, శ్రింగార రస ప్రధానమైన రచనల కాలం వచ్చింది. అదే ప్రబంధ యుగం. శ్రీనాథుడు ఈ యుగంలో ప్రముఖ రచయిత. ఈ కాలంలో శ్రీకృష్ణదేవ రాయల కాలం తెలుగు భాషకు ఒక స్వర్ణ యుగం గా పరిగణించవచ్చు. స్వయంగా కవీ, కవి పోషకుడూ నైన రాయలు తన ఆస్థానంలో అష్ట దిగ్గజాలనే ఎనిమిది మంది కవులను పోషించాడు. తదుపరి కాలం [[వేమన]]ది. వేమన చరిత్ర అస్పష్టంగా ఉంది. ప్రజలకు చక్కగా అర్ధమయ్యేలా, తేట తెలుగు లో వేమన చెప్పిన పద్యాలు ఈ నాటికీ ప్రజలను అలరిస్తున్నాయి. తరువాతి కాలం ఆధునిక యుగం. భాషలోను, సాహిత్య రీతులలోను గణనీయమైన మార్పులు వచ్చిన కాలం ఇది. సామాన్య ప్రజలకు అర్ధం కాని గ్రాంధిక భాషను పక్కన పెట్టి, వాడుక భాషలో రచనలు చెయ్యడం మొదలైంది. [[గిడుగు రామమూర్తి]] వాడుక భాషా ఉద్యమానికి పితామహుడు. గురజాడ దీనికి మరింత ఊతమిస్తూ వాడుక భాషలోనే రచనలు చేసాడు. భావ కవిత్వం, విప్లవ కవిత్వం, దిగంబరులు, పైగంబరులు, వచన కవిత, కథ, అవధానం, నవల, నవలిక, పేరడీ, ఘజల్‌, రుబాయీలు, హై-కు, కాల్పనికవాదం, వాస్తవికత, అధివాస్తవికత, దళిత వాదం, స్త్రీ వాదం ఇలా ఎన్నో సాహిత్య రూపాలు, ఎన్నో వాదాలు, ఇజాలు ఈ కాలం లో వచ్చాయి, వస్తున్నాయి. ఎందరో మహాను భావులు తెలుగు సాహిత్యాన్ని సుసంపన్నం చేసారు. వారి గురించి తెలుసుకొనడానికి ఇది ఒక వేదిక, ఒక సూచిక. తెలుగు సాహితీకారులను కింది విధాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. ==మొదటి తరానికి చెందిన కవులు (పురాణ కవులు)== #[[నన్నయ్య]] #[[తిక్కన్న ]] #[[ఎఱ్రన్న ]] ==మధ్య యుగమునకు చెందిన కవులు (ప్రబంధ కవులు)== #[[పోతన]] #[[అన్నమయ్య]] #[[శ్రీనాథుడు]] #[[తెనాలి రామలింగడు]] #[[నన్నెచోడుడు]] #[[మొల్ల]] #[[తాళ్ళపాక తిమ్మక్క ]] #[[వేమన ]] #[[ధూర్జటి]] #[[అల్లసాని పెద్దన]] #[[నంది తిమ్మన]] #[[గోన బుద్దారెడ్డి ]] #[[చేమకూర వెంకటకవి]] #[[ముద్దుపళని]] #[[రంగాజమ్మ]] ==ఆధునిక కవులు== #[[అడవి బాపిరాజు]] #[[అబ్బూరి వరదరాజేశ్వరరావు]] #[[ఆచార్య ఆత్రేయ]] #[[ఆరుద్ర]] (భాగవతుల శంకరశాస్త్రి) #[[ఇంద్రగంటి హనుమఛ్ఛాస్త్రి]] #[[కరుణశ్రీ జంధ్యాల పాపయ్యశాస్త్రి]] #[[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] #[[కాళీపట్నం రామారావు]] #[[కాళోజీ నారాయణరావు]] #[[కె.ఎన్‌.వై.పతంజలి]] #[[కె.వి.రమణారెడ్డి]] #[[కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు]] #[[డాక్టర్‌ కేశవరెడ్డి]] #[[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] #[[కొసరాజు రాఘవయ్య చౌదరి]] #[[గుంటూరు శేషేంద్రశర్మ]] #[[చిన్న తిరుమలాచార్యులు]] #[[తిరుపతి వేంకట కవులు]] #[[తాళ్ళపాక చిన తిరు వేంగళనాథుడు ]] #[[గురజాడ అప్పారావు]] #[[చలం]] (గుడిపాటి వెంకట చలం) #[[చాగంటి సోమయాజులు]] #[[చిన్నయసూరి]] #[[జాషువా]] #[[తుమ్మల సీతారామమూర్తి]] #[[తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి]] #[[త్రిపురనేని గోపీచందు]] #[[త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి]] #[[దాశరథి కృష్ణమాచార్య]] #[[దాశరధి రంగాచార్య]] #[[దిగంబర కవులు]] #[[దువ్వూరి రామిరెడ్డి]] #[[దేవరకొండ బాలగంగాధర తిలక్‌]] #[[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]] #[[నండూరి సుబ్బారావు ]] #[[పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు]] #[[పురాణం సుబ్రహ్మణ్యశర్మ]] #[[పెద్ద తిరుమలాచార్యులు]] #[[బలివాడ కాంతారావు]] #[[బుచ్చిబాబు]] #[[బోయి భీమన్న]] #[[మొక్కపాటి నరసింహ శాస్త్రి]] #[[మల్లాది రామకృష్ణశాస్త్రి]] #[[ముళ్ళపూడి వెంకటరమణ]] #[[రాచకొండ విశ్వనాధ శాస్త్రి]] #[[రాయప్రోలు సుబ్బారావు]] #[[రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణశర్మ]] #[[రంగనాయకమ్మ]] #[[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] #[[వడ్డెర చండీదాస్‌]] #[[వరవరరావు]] #[[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] #[[వేగుంట మోహన్‌ ప్రసాద్‌]] #[[వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి]] #[[వేటూరి సుందరరామమూర్తి]] #[[శంకరంబాడి సుందరాచారి]] #[[శ్రీశ్రీ]] #[[సత్యం శంకరమంచి]] #[[సిద్దేంద్ర యోగి]] #[[సినారె]] (సి నారాయణ రెడ్డి) #[[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]] #[[సంజీవదేవ్‌]] #[[మిరియాల రామకృష్ణ]] #[[బూదరాజు రాధాకృష్ణ]] ==తెలుగు వాగ్గేయకారులు== #[[క్షేత్రయ్య]] #[[అన్నమయ్య]] #[[రామదాసు]] #[[త్యాగరాజు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] [[Category:భారతీయ సాహిత్యం]] [[Category:తెలుగు కవులు]] {{సాహిత్యం}} Talk:తెలుగు సాహితీకారులు 3308 9070 2005-08-20T00:44:29Z వైఙాసత్య 58 This is move kind of page, after dividing telugu saahityaM page, We need to write this in a better way, We need a better classification of both prakriyalu, and Times of sahitI kaarulu. I think more appropriate way of classification is based upon time, instead of these three classifications. Also we can put another page where we clasify according to prakirya eg.. novala, short story etc.. : Very good idea Kiran, go ahead dude. All the support for you. This was the one page which badly needed a reorganization --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:44, 20 August 2005 (UTC) ప్రబంధ యుగము 3309 9013 2005-08-19T22:04:59Z Chavakiran 19 చూడండి [[ప్రబంధము]] శతక సాహిత్యము 3310 11741 2005-09-18T21:51:14Z వైఙాసత్య 58 /* శతక సాహిత్యము */ శతకము అనగా వంద, శతక సాహితీ ప్రక్రియలో ఒకటే ముకుటము గల పద్యాలు కనీసం వంద వ్రాస్తారు. ముకుటము అంటే చివరలో వచ్చే పదము, లేదా పదములు లేదా పూర్తి చరణము. ఉదాహరణకు [[విశ్వదాభిరామ వినురవేమ]] అనునది [[వేమన శతకము]]నకు ముకుటము, అలాగే సుమతీ అనునది [[సుమతీ శతకము]]నకు ముకుటము, అలాగే [[వెంకటేశ్వరా]], [[దాశరదీ]] అనునవి ఇతర ఉదాహరణములు. ==శతక సాహిత్యము== *[[శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము]] *[[వేమన శతకము]] *[[సుమతీ శతకము]] *[[దాశరథీ శతకము]] *[[భాస్కర శతకము]] *[[నీతి శతకము]] *[[నారాయణ శతకము]] *[[కృష్ణ శతకము]] *[[ఆంధ్ర నాయక శతకము]] *[[నరసింహ శతకము]] *[[రామలింగేశ శతకము]] *[[వృషాధిప శతకము]] *[[మారుతి శతకము]] *[[దేవకీనందన శతకము]] *[[గువ్వలచెన్న శతకము]] *[[కుమార శతకము]] *[[వేంకటేశ శతకము]] *[[సూర్య శతకము]] *[[సర్వేశ్వర శతకము]] *[[శ్రీ (అలమేలుమంగా) వేంకటేశ్వర శతకము]] *[[ధూర్తమానవా శతకము]] *[[కుప్పుసామి శతకము]] నవలా సాహిత్యము 3311 21562 2006-04-04T02:19:50Z Satyavani 336 /* నవలా రచయితలు */ ==నవలా రచయితలు== #[[గుడిపాటి వెంకట చలం]] #[[బుచ్చిబాబు]] #[[ముప్పల రంగనాయకమ్మ]] #[[మొక్కపాటి నరసింహశాస్త్రి]] #[[అడవి బాపిరాజు]] #[[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] #[[ఉన్నవ లక్ష్మీనారాయణ]] #[[పి. లలిత కుమారి (ఓల్గా)]] #[[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] #[[యండమూరి వీరేంద్రనాథ్]] #[[యద్దనపూడి సులోచనారాణి]] #[[మధుబాబు]] #[[మల్లాది వెంకటకృష్ణమూర్తి]] #[[సూర్యదేవర రామమోహనరావు]] #[[యర్రంశెట్టి శాయి]] #[[కొమ్మూరి వేణుగోపాలరావు]] #[[చల్లా సుబ్రహ్మణ్యం]] సినిమా సాహిత్యము 3312 14252 2005-11-11T06:29:18Z వైఙాసత్య 58 /* సినిమా కథా రచయితలు */ {{మొలక}} ==సినిమా పాటల రచయితలు== #[[ఆత్రేయ]] #[[ఆరుద్ర]] #[[సముద్రాల]] #[[శ్రీశ్రీ]] #[[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]] #[[వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి]] #[[జాలాది]] ==సినిమా కథా రచయితలు== * [[పాలగుమ్మి పద్మరాజు]] ==సినిమా మాటల రచయితలు== #[[పరుచూరీ బ్రదర్స్]] ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు 3313 9019 2005-08-19T22:24:41Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు రాగం: అఠాణ తాళం: ఆది పల్లవి: ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు ॥ఏ॥ అనుపల్లవి: బాల! కనకమయచేల! సుజనపరి పాల! శ్రీరమాలోల! విధృతశర జాల! శుభద! కరుణాలవాల! ఘన నీల! నవ్య వనమాలికాభరణ! ॥ఏ॥ చరణము(లు) రారా దేవాదిదేవ! రారా మహానుభావ! రారా రాజీవనేత్రా! రఘువరపుత్రా! సారతర సుధాపూర హృదయ పరి వార జలధిగంభీర దనుజ సం హార దశరథ కుమార బుధజన వి హార సకలశృతిసార నాదుపై ॥ఏ॥ రాజాధిరాజ! మునిపూజితపాద! రవి రాజలోచన! శరణ్య అతిలావణ్య! రాజధరనుత! విరాజ తురగ! సుర రాజవందిత పదాజ! జనక! దిన రాజకోటి సమతేజ! దనుజగజ రాజ నిచయ మృగరాజ! జలజముఖ! ॥ఏ॥ యాగరక్షణ! పరమ భాగవతార్చిత! యోగీంద్ర సుహృద్భావిత! ఆద్యంతరహిత! నాగశయన! వరనాగ వరద! పు న్నాగ సుమధుర! సదాఘమోచన! స దాగతిజ ధృతపదా! గమాంతరచర! రాగ రహిత! శ్రీత్యాగరాజ సుత ॥ఏ॥ </pre> సాఫ్టువేరు కంపెనీలు 3314 16893 2005-12-28T03:52:49Z Chavakiran 19 #[[మైక్రో సాఫ్ట్ ]] #[[ఐ బీ యం]] #[[ఒరాకిల్]] #[[సన్]] #[[అడోబ్]] #[[మెటా ప్రొడుక్ట్స్]] #[[టీ సీ యస్ ]] #[[విప్రో]] #[[సత్యం]] #[[ఇన్ఫోసిస్]] #[[ఐ ఫ్లెక్ష్]] #[[హెచ్ పీ]] మైక్రో సాఫ్ట్ 3315 21854 2006-04-08T22:41:03Z Srinivasa 246 {{అనువాదము}} {{Infobox_Company | company_name = మైక్రోసాఫ్ట్‌ కార్పోరేషను| company_logo = [[Image:Microsoft (logo).jpg|250px]] | company_type = [[Public company|Public]] ([[NASDAQ]]: [http://quotes.nasdaq.com/asp/SummaryQuote.asp?symbol=MSFT&selected=MSFT MSFT]) | company_slogan = Your potential. Our passion. | foundation = [[అల్బకర్క్యూ, న్యూ మెక్షికో రాష్ట్రం, అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రములు]] ([[1975]]) | location = [[రెడ్ మాండ్, వాషింగ్టను రాష్ట్రం]], [[అమెరికా సంయుక్తరాష్ట్రములు]]| key_people = [[బిల్ గేట్స్ ]], వ్యవస్థాపకుడు మరియూ చైర్మెను <br />[[పౌల్ అలెన్]], సహ వ్యవస్థాపకుడు<br />[[స్టీవ్ బామరు]], CEO | num_employees = 57,000 (2004) | industry = [[కంప్యూటరు సాఫ్ట్వేరు]], <br />[[వీడియో గేములు]] | products = [[మైక్రోసాఫ్టు ఆఫీసు]]<br />[[మైక్రోసాఫ్టు విండోసు]]<br />[[యక్ష్ బాక్షు]]<br />[[యమ్ యస్ యన్ ]]<br />([[#Product groups|See more products.]]) | revenue = [[image:green up.png]]$36.8 billion [[United States dollar|USD]] ([[2004]]) | operating_profit = [[image:green up.png]]$8.1 billion [[United States dollar|USD]] ([[2004]]) | homepage = [http://www.microsoft.com/ www.microsoft.com] }} '''మైక్రోసాఫ్ట్‌ కార్పోరేషను''', {{nasdaq|MSFT}} ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద కంపెనీ. ప్రపంచ వ్యాప్థంగా ఉన్న అన్ని బ్రాంచిలను కలుపుకొని, మే 2004 నాటికి ఈ కంపెనీలో సుమారుగా 50,000 మది ఉద్యోగులు పనిచేస్తున్నారు. [[అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు | అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలలోని]] [[వాషింగ్టన్‌ రాష్ట్రం]]లోని [[రెడ్మాండ్‌]] నగరంలో [[ప్రధాన ఆఫీసు]] గల ఈ కంపెనీ 1975 వ సంవత్సరంలో [[బిల్‌ గేట్స్‌]] మరియూ [[పౌల్‌ అలెన్‌]] అను ఇద్దరు మిత్రులు స్థాపించినారు. ఈ కంపెనీ వివిధ రకాలైన కంప్యూటరు పరికరాలకు వివిధ రకాలయిన [[సాఫ్త్‌ వేర్లు]] అభివృద్ది పరచడం, తయారు చేయడం, లైసెంచులు ఇవ్వడం మరియూ సహకారం అందించడం చేస్తుంది. [[మైక్రోసాఫ్ట్‌ విండోసు]] [[ఆపరేటింగు సిస్టము]] మరియూ [[మైక్రోసాఫ్ట్‌ ఆఫీసు]] అత్యంత ప్రముఖమైన, ప్రజాదారణ పొందిన సాఫ్త్వేరు వస్తువులు. ఈ రెండు సాఫ్ట్వేరులు సుమారుగా [[డెస్క్టాపు కంప్యూటరు]] నందు అటో ఇటో పూర్తి వాటాని కలిగి ఉన్నాయి. ==ప్రస్తుత వ్యాపార కార్యకలాపములు== [[Image: Microsoft sign closeup.jpg|right|thumb| మైక్రోసాఫ్ట్‌ రెడ్మాండ్‌ ఆఫీసు, ఇందు సుమారుగా 80 లక్షల చదరపు అడుబుల వైళాల్యం (750, 000 చదరపు మీటర్లు) మరియూ 28, 000 మంది ఉద్యోగులు ఉన్నారు. ఈ గుర్తు ఆ క్యాంపసునకు మొదటి గుర్తు. ]] వీరి తరువాతి విండోసు ఆపరేటింగు సిస్టము అయిన [[విండోసు విస్టా]] 2006 నందు విడుదలకు ఉన్నది. ఇందులోన కొన్ని విష్యములు: డివైజులకు మరింత గొప్ప సహకారము (ఉదాహరణకు మీడియా ప్లేయర్లు), ఏయిరో అని పిలవబడు, మరింత గొప్ప యూజర్‌ ఇంటర్‌ ఫేసూ, మెట్రో అని పిలవబడు [[పీ డీ యఫ్‌]] లాంటి ఫార్మేతు, డెస్క్టాపులోనికి క్రొత్త "శోధన" వ్యవస్థ, మరియూ ఇంకా చాలా చాలా క్రొత్త ఫీచర్లు చెప్పబడినాయి. మైక్రోసాఫ్ట్‌ తన [[యక్ష్‌ బాక్షు]] నకు మరొక క్రొత్త వర్షను విడుదలకు సిద్దం చేస్తుంది, దీనిని [[యక్ష్‌ బాక్షు 360]] అని పిలుస్తున్నారు. ఈ [[యక్ష్‌ బాక్షు]]ను వారు [[విండోసు విస్టా]] మరియూ [[విండోసు మీడియా సెంటరు]] తో కలిపి (integrate ? ) ఓ గొప్ప వినోదపరమైన విప్లవం తీసుకురావాలని ఆలోచిస్తున్నారు. ఇటీవల కంపెనీ మేనేజర్లు చేసిన ఉపన్యాసాలు, వ్యాఖ్యల ద్వారా ఓ విషయం అర్థమవుతుంది, అది ఏమిటంటే ఇహ నుండి కంపెనీ "తక్కువ ధర, అందుకు కొనండి" అనే సిద్దాంతాన్ని వదిలి "మంచి క్వాలిటీ, భవిష్యత్తులోని ఖర్చులను తగ్గిస్తాము" అని చెప్పి మార్కెటింగు చెయ్యబోతున్నారు అని. [[Image: Microsoft hyd.jpg|right|thumb| మైక్రో సాఫ్ట్ హైదరాబాదు క్యాంపసు నందలి బోర్డు ]] ==చరిత్ర== {{మైన్‌ | మైక్రోసాఫ్ట్‌ చరిత్ర}} మైక్రో - సాఫ్ట్‌ అనగా మైక్రో కంప్యూటరు అను పదములనుంది వచ్చినది."Micro-soft" (short for [[microcomputer]] [[software]]) was originally founded as a software company in [[Albuquerque, New Mexico]], in [[1975]] by [[Bill Gates]] and [[Paul Allen]] to develop and sell [[BASIC programming language|BASIC]] [[interpreter (computer software)|interpreter]]s for the [[Altair 8800]]. The company eventually became the dominant provider of [[Operating System]]s. ===Early history=== Microsoft cofounder Paul Allen was on his way to visit Bill Gates in his dorm room when he came across a magazine containing information about the [[Altair 8080]]. It was praised as the world's first [[microcomputer]] to rival commercial models. Days afterwards, Bill Gates called [[MITS]] (Micro Instrumentation and [[Telemetry]] Systems), creators of the Altair 8080, and informed them that he and others developed a version of the programming language [[BASIC]] which ran on the [[Altair]] 8080 platform&mdash; neither Bill Gates or Paul Allen had touched an Altair 8080 computer, but [[MITS]] was very interested in possessing this new build, however. After about eight weeks, when Gates and Allen finally believed that their product was ready for demonstration, Allen flew to [[MITS]] to unveil the new BASIC system. Allen had never handled an Altair, since Gates had done all of the actual product [[development]], but the demonstration was successful, and resulted in a deal with [[MITS]] to buy the rights to Allen's and Gates' [[BASIC]] for the [[Altair]] platform. Noticing an opportunity, Gates left Harvard university to pursue the market and eventually found Microsoft. ===MS-DOS=== In [[August 12]], [[1981]], after negotiations with [[Digital Research]] failed, [[International Business Machines|IBM]] awarded a contract to Microsoft for a version of [[CP/M]] set to be used as the [[operating system]] for the upcoming [[IBM Personal Computer]] (PC). However, Microsoft had no OS at the time, so they purchased a [[CP/M]] clone called [[QDOS]] ("Quick and Dirty Operating System") from [[Tim Paterson]] of [[Seattle Computer Products]] for $50,000, which Microsoft renamed to [[PC-DOS]]. Due to potential [[copyright infringement]] problems with CP/M, IBM sold both CP/M for $250 and PC-DOS for $40, with PC-DOS eventually becoming the standard due to its lower price. The early [[1980s]] saw a flood of IBM PC clones, kicked off by [[Compaq]] after it successfully cloned the IBM [[BIOS]]. Microsoft was quick to use its position to dominate the home computer operating system market. Microsoft began licensing its OS for use on non-IBM [[PC clone]]s, and called that version [[MS-DOS]] (for Microsoft [[Disk]] [[Operating System]]). By marketing MS-DOS aggressively to manufacturers of IBM-PC clones, Microsoft went from a small player to one of the major software vendors in the home computer industry. ===OS/2 to Windows=== In [[1985]] Microsoft and [[IBM]] partnered in the development of a more advanced operating system called [[OS/2]]. OS/2 was marketed in connection with a new hardware design proprietary to IBM, the [[PS/2]]{{ref|techworldos2}}. Shortly afterwards, in February [[1986]], Microsoft relocated to [[Redmond, Washington]]. One month later the company went public, raising $61 million at $21.00 per share. By the end of the trading day, the price had risen to $28. Eventually in [[1987]] Microsoft released their first version of OS/2 to [[OEM]]s{{ref|msos2announcement}}. In 1989, Microsoft announced at [[Comdex]] that the 1991 release of Windows 3.0 would be the last version of Windows. Over the next few years, Microsoft continued to issue statements indicating that OS/2 was the future of computing. On [[May 16]], [[1991]], Bill Gates announced to Microsoft employees that the OS/2 partnership was over, and that Microsoft would henceforth focus its platform efforts on Windows and the [[Windows NT]] [[kernel]]. Some, especially developers who had ignored Windows and committed most of their resources to OS/2, were taken by surprise. They alleged that Microsoft had engaged in deliberate misdirection. The Windows changeover was frequently referred to within the industry as "the head-fake." In the ensuing years, the popularity of OS/2 declined, and Windows quickly became the favored PC platform. During the transition from MS-DOS to Windows, Microsoft gained ground on application-software competitors such as [[WordPerfect]] and [[Lotus 1-2-3]] with its product [[Microsoft Office]]. Some allege that Microsoft used its inside knowledge of the Windows kernel and undocumented API features to make Office perform better than its competitors. Eventually Microsoft Office became the dominant business suite, with [[market share]] far exceeding that of any of its competitors. <!-- TODO we need Windows 95 history and the apple case as a seperate section with a short summeries of each--> ===Antitrust problems===<!-- Need a better name for this section that includes Win2k somehow...--> [[Image:Microsoft_Sign_on_German_campus.jpg|thumb|right|200px|Microsoft eventually became an international company with headquarters in many countries. This is a picture of the Microsoft sign at the entrance of the German Microsoft campus, Konrad-Zuse-Str. 1, Unterschleißheim, Germany]] <!-- we don't need to go into great detail here as we have several wiki pages for it, but we need a summary--> On [[May 18]], [[1998]], the [[United States Department of Justice]] and nineteen U.S. states filed charges against Microsoft, alleging that Microsoft illegally abused its [[monopoly]] power in sales of Windows, in [[United States v. Microsoft]]{{ref|usantitrust}}. On April 3, [[2000]], U.S. District Judge [[Thomas Penfield Jackson]] ruled that Microsoft "maintained its monopoly power by anticompetitive means." Jackson ordered Microsoft to be split into two companies, one to produce the operating system, and one to for their other software products. The antitrust suit spurred many companies to file their own suits against Microsoft for alleged illegal practices, and Microsoft settled with many of these companies out of court for large sums. <!-- While the trail was underway, on February 17, [[2000]], Microsoft released [[Windows 2000]], which is what some still consider the best OS Microsoft has made. Its most important improvement was that it provided OS stability on the level of its [[Unix]] counterparts. Unlike previous consumer-level operating systems, Windows 2000 was not built upon DOS but upon the [[Windows NT]] kernel. [[Windows 2000]] also provided a [[DOS]] [[emulator]] that could run most old DOS applications from previous Windows versions. --> In [[June 2001]], a federal appeals court overturned part of the order to split Microsoft into two companies. Later, in [[September 2001]], the Justice Department under the direction of a new President's administration ([[George W. Bush]]) announced it no longer sought to split Microsoft up, and instead sought a settlement with Microsoft. <!-- Need to specify what happened after the bush statement --> <!-- TODO - put this in context with recent Windows XP history --> The [[European Union]] brought its own antitrust action against Microsoft in March 2004. Eventually Microsoft lost and was fined $613 million, ordered to divulge certain protocols to competitors, and ordered to produce a version of Windows that did not include the Windows Media Player. {{ref|euantitrust}} <!-- Don't we have an EU vs. MS article someplace here? --> ==Product groups== [[Image:Microsoft Windows.jpg|thumb|The Microsoft Windows operating system is Microsoft's best known product.]] Microsoft sells a wide range of software products&mdash;many of these products were developed internally, such as [[Microsoft BASIC]] and [[Microsoft Word]]. Others were acquired and [[rebranding|rebranded]] by Microsoft for distribution, including [[Microsoft Project]], a project management package; [[Microsoft Visio|Visio]], a charting package; [[FoxPro]], a [[database]]; Links, a [[golf]] game; [[Visual Source Safe]], a developer's tool; [[DoubleSpace]]; [[Virtual PC]], acquired from [[Connectix]]; and [[MS-DOS]] itself, the basis for the company's success. Many of these have seen continued development by Microsoft. [[Internet Explorer]] is based on code licensed from [[Spyglass|Spyglass, Inc.]], and main development was initially performed outside [[Redmond, Washington|Redmond]] in Spyglass headquarters. In April 2002, Microsoft reorganized into seven core business units, each with its own financial reporting to delegate responsibility and more closely track the performance of each unit {{ref|msproductgroups}} ===Windows Client group=== {{main|History of Microsoft Windows}} Microsoft's [[flagship]] product is the Windows [[operating system]]. It has been produced in many versions including [[Windows 98]], [[Windows XP]] and [[Windows Server 2003]]. Almost all [[IBM PC compatible|IBM compatible]] [[personal computers]] come with Windows preinstalled. ===Information Worker group=== Groups which produces [[Microsoft Office]], which is the company's line of office software. It includes [[Microsoft Word|Word]] (a word processor), [[Microsoft Access|Access]] (a personal relational database application), [[Microsoft Excel|Excel]] (a [[spreadsheet]] program), [[Microsoft Outlook|Outlook]] (Windows-only [[collaborative software|groupware]], frequently used with the [[Microsoft Exchange Server|Exchange]] server), [[Microsoft PowerPoint|PowerPoint]] (presentation software) and [[Microsoft FrontPage]], a [[WYSIWYG]] [[HTML editor]]. With the release of Office 2003, a number of other products were brought under the Office banner, including [[Microsoft Visio]], [[Microsoft Project]], [[Microsoft MapPoint]], [[Microsoft InfoPath]], [[Microsoft Publisher]] and [[Microsoft OneNote]]. Microsoft also produces Microsoft Office for [[Apple Macintosh]] computers, which includes [[Microsoft Entourage|Entourage]], a Macintosh-specific application not available in the Windows version of Microsoft Office, instead of Outlook. ===Microsoft Business Solutions group=== The Business Solutions Group was created in [[April 2001]] with the acquisition of [[Great Plains (Microsoft)|Great Plains]]. Subsequently, Navision was acquired to provide a similar entry into the European market. (The acquisition resulted in the planned release during the week of [[18 October]] [[2004]], of [[Microsoft Navision|Microsoft Navision 4.0]].) The Business Solutions group focuses on developing financial and business management software for companies. ===Server and Tools group=== [[Microsoft Visual Studio]] is the company's set of [[programming]] tools and [[compilers]]. It is GUI oriented and links easily with the [[Windows API]]s, but must be specially configured if used with non-Microsoft libraries. The current version is [[Visual Studio .NET]] 2003, named after the [[Microsoft .NET|.NET]] initiative, which is a Microsoft marketing initiative covering a number of different technologies. Microsoft's definition of .NET continues to emerge over time. [[As of 2004]], .NET aims to ease the development of Microsoft Windows-based applications that use the Internet by using a new Microsoft communications system called Indigo, correct some problems previously introduced by Microsoft's DLL design which made it difficult to manage and install multiple versions of complex software packages on the same system (see [[DLL-hell]]), and provide a more consistent development platform for all Windows applications (see [[Common Language Infrastructure]], also known as CLI). Microsoft also offers a suite of [[server]] software, called [[Windows Server System]]. [[Windows Server 2003]], an operating system for network servers, is the core of the Windows Server System line. Another server product, [[Systems Management Server]], is a collections of tools that provide remote control, patch management, software distribution, and hardware/software inventory. ===Mobile and Embedded Devices group=== Microsoft has attempted to expand the Windows brand into many other markets, with products such as [[Windows CE]] for [[Personal Digital Assistant|PDA]]s and its "Windows powered" Smartphone products. Microsoft initially entered the Mobile market through Windows CE for handheld devices, which today has developed into Windows Mobile 2003. Microsoft recently moved the embedded group and the mobile group under one team. The embedded group's focus is on devices where the OS may not directly be visible to the end user, e.g., appliances and cars. The company also bought WebTV (subsequently renamed [[MSN TV]]), a television-based [[internet appliance]]. ===MSN group=== [[Image: Microsoft hyd bld.jpg|right|thumb| మైక్రో సాఫ్ట్ హైదరాబాదు క్యాంపసు ]] In the mid-[[1990s]], Microsoft began to expand its product line into the [[computer network|networked]] computer world. It launched its [[online service]] [[MSN]] (Microsoft Network) on [[August 24]], [[1995]], as a direct competitor to [[AOL]]. MSN became an umbrella service for all of Microsoft's online services, using [[Microsoft Passport]] as a universal login system for all of its websites. In [[1996]], Microsoft and [[NBC]], an [[United States|American]] broadcasting network, created [[MSNBC]], a combined 24-hour-news television channel and online news service. Microsoft owned the online magazine [http://www.slate.com Slate] until December 21, 2004, when it was then acquired by ''[[The Washington Post]]''. At the end of [[1997]], Microsoft acquired [[Hotmail]], the first and most popular [[webmail]] service, which they rebranded as "MSN Hotmail". Later in [[1999]] Microsoft introduced [[.NET Messenger Service|MSN Messenger]], an [[instant messaging]] client, to compete with the popular [[AOL Instant Messenger]] (AIM). ===Home and Entertainment group=== Microsoft sells [[computer games]] that run on Windows PCs, including titles such as ''[[Age of Empires]]'' and the ''[[Microsoft Flight Simulator]]'' series. They also produce a line of reference works which include [[encyclopedia]]s and [[atlas (cartography)|atlas]]es, under the name [[Microsoft Encarta|Encarta]]. [[Microsoft Zone]] hosts free premium and retail games where players can compete against each other and in tournaments. Microsoft entered the multibillion-dollar [[game console]] market dominated by [[Sony]] and [[Nintendo]] in late [[2001]], with the release of the [[Xbox]]. Currently the console ranks second to Sony's [[PlayStation 2]] and ahead of [[Nintendo]]'s [[GameCube]] in market share in the United States (although behind the two worldwide). Microsoft develops and publishes its own [[video games]] for this gaming console, and in addition, "[[third-party developer|third party]]" Xbox video game publishers such as [[Electronic Arts]] and [[Activision]] can pay a license fee to publish games for the system. Microsoft also sold a set-top [[Digital Video Recorder]] (DVR) called the [[UltimateTV]], which allowed users to record up to 35 hours of television programming from direct-to-home satellite television provider [[DirecTV]]. This was the main competition in the UK for [[bSKYb]]'s SKY + service, owned by [[Rupert Murdoch]]. UltimateTV has since been discontinued, with DirecTV instead opting to market DVRs from [[TiVo]] Inc. ==Miscellaneous ventures== <!-- (I'm not sure where to put this palladium stuff... it needs to be put in context etc.) --> Microsoft has launched the Next-Generation Secure Computing Base (formerly known as the [[Palladium operating system]], also known as [[Trusted Computing]]) as its solution to [[computer insecurity]]. Some have characterized it as an attempt to extend Microsoft's dominance, effectively allowing the company to control all uses of PC technology. Microsoft has a set of certification programs to recognize individuals who have expertise in their products and solutions. Similar to offerings from [[Cisco]], Sun, [[Novell]], [[IBM]], and [[Oracle]], these tests are designed to identify a minimal set of proficiencies in a specific role which can include developers ("Microsoft Certified Solution Developer" [[MCSD]]), system/network analysts ("Microsoft Certified Systems Engineer" [[MCSE]]), trainers ("[[Microsoft Certified Trainers]]" MCT) and administrators ("Microsoft Certified Systems Administrator" [[MCSA]]). Microsoft also produces a number of computing-related hardware products including [[computer mouse|mice]], [[Computer keyboard|keyboard]]s, [[joystick]]s, and, until mid-[[2003]], [[gamepad]]s and other [[game controller]]s. <!-- clean up the above a bit and put in context. Add Channel9 etc. community-related stuff here, maybe a bit about blogs etc.. Needs a bit about MS Research too... --> ==Business culture== [[Image:Microsoft building 17 front door.jpg|thumb|right|350px|Front lobby entrance of building 17, one of the largest buildings on the Main Campus portion of Microsoft's Redmond campus.]] *'''The software developer''' Microsoft has often been described as having a developer-centric business culture. A great deal of time and money is spent each year on recruiting young university-trained software developers who meet very exacting criteria, and on keeping them in the company. For example, while many software companies often place an entry-level software developer in a [[cubicle desk]] within a large [[office]] space filled with other cubicles, Microsoft assigns a private or semiprivate closed office to every developer or pair of developers. In addition, key [[decision making|decision makers]] at every level are either developers or former developers. In a sense, the software developers at Microsoft are considered the "stars" of the company in the same way that the [[sales]] staff at [[IBM]] are considered the "stars" of their company. This culture is reflected in their hiring process&mdash;the "[[Microsoft Interview]]" is notorious for off-the-wall questions such as "Why is a manhole cover round?" and is a process often mimicked in other organizations. Note that, although they were once ubiquitous, recently fewer interviewers have been using this type of question. *'''"Comfortable with Ambiguity"''' In an ever changing world, Microsoft expects its employees to be comfortable with ambiguity. They may not, for example, know with any degree of certainty when a product will ship, what it will be called or what features will be included. The business culture expects agile thinkers to rapidly adjust to dramatic changes. *'''"Eating our own dog food"''' Within Microsoft the expression [[eat one's own dog food|"eating our own dog food"]] is used to describe the policy of using the latest Microsoft products inside the company. Only prerelease and beta versions of products are considered dog food. This is usually shortened to just "dog food" and used as noun, verb, and adjective. *'''Long-term wariness''' Microsoft fosters a general attitude of long-term strategic wariness in its managers, who are expected to be ready for any challenge from the competition or the market. In this frame of mind, being the largest software company in the world is not seen as a form of safety or a guarantee of future success; for instance, future competitors could rise from other industries, or computer hardware companies could try to become less dependent on Microsoft, or consumers could decide not to upgrade their software as often. Microsoft requires its managers to maintain vigilance and sustain a dynamic expansion in new markets. Microsoft takes internal security as a very serious issue. If it did not secure its software and hardware secrets successfully (such as the [[source code]] to software) then it could stand to lose its market position. ==Corporate affairs== ===Logo=== [[image:mslogohistorical.png|right|thumb|Microsoft logo, mid-1980s]] In 1987, Microsoft adopted their current logo, the so-called "Pacman Logo" designed by Scott Baker. According to the March 1987 ''Computer Reseller News Magazine'', "The new logo, in Helvetica italic typeface, has a slash between the ''o'' and ''s'' to emphasize the "soft" part of the name and convey motion and speed." Employees ran a campaign to save the old logo, which was green, in all uppercase, and featured a fanciful letter ''O'' nicknamed the ''blibbet'', but it was nevertheless discarded. ===Diversity=== Even though it hires many American workers, Microsoft generally always goes up to their limit in hiring foreign workers with H1B visas each year. In addition, Microsoft was also named one of the 100 Best Companies for Working Mothers in [[2004]] by ''[[Working Mothers]]'' magazine. Microsoft recieved a 86% rating in the [[2004]] Corporate Equality Index from the [[Human Rights Campaign]] related to its policies concerning [[LGBT]] employees. According to the [[Human Rights Campaign]], this is right in line with the industry standard {{ref|hrc_cei}}. Microsoft also recieved criticism from the [[Human Rights Campaign]] and many others in April 2005 for withdrawing support for Washington's H.B. 1515 bill that would extend the state's current anti-discrimination laws to people with alternate sexual orientations{{ref|hrc_1515withdraw}}. However, under harsh criticism Microsoft enventually supported the bill once again in May 2005 {{ref|hrc_1515support}}. ===Criticism=== {{main|Common criticisms of Microsoft}} Microsoft has been the focus of much controversy in the computer industry, especially since the 1980s, most critically for their business tactics which some percieve as unfair and anticompetitive. Some also accuse Microsoft of allowing the user interface of its products to become inconsistent and overly complicated, requiring interactive "wizards" to function as an extra layer between the user and the interface. In addition, the security of Microsoft products (such as Internet Explorer) are seen as overly vulnerable to computer viruses and malicious attacks. [[Free software]] and critics are engaged with Microsoft in a debate over the Total cost of ownership (TCO) of its products, as some percieve Microsoft software as more expensive to purchase, use and maintain than competitors' software. Many [[Free software]] advocates also criticize Microsoft for their [[EULA]]s which they say are too restrictive and Microsoft's usage of [[Digital Rights Management]]. ==Facts and trivia== *The name ''Microsoft'' was first used in a letter from Gates to Allen on [[November 29]], [[1975]]. *''Microsoft'', without a hyphen, became a [[registered trademark]] on [[November 26]], [[1976]]. *In the early 1980s, in cooperation with a large number of companies, Microsoft created a home computer system named [[MSX]]. It became fairly popular in Japan and Europe, but the IBM PC became increasingly dominant through the late 1980s and the early 1990s, bringing an end to the MSX and many other systems like it. *Microsoft's [[Macintosh Business Unit]] is the largest developer of [[Apple Macintosh|Macintosh]] software outside of [[Apple Computer|Apple]] itself. *[[Microsoft Bob]], a Windows 3.1 program manager replacement released by Microsoft in [[March 1995]], is what many consider Microsoft's most unsuccessful product, becoming the source of many jokes as a result of its unpopularity. *The [[Microsoft Puzzle Hunt]] is an annual [[puzzlehunt]] held at the Redmond campus. It is a spinoff of the [[MIT Mystery Hunt]]. ==See also== *General **[[Microsoft Developer Network]] **[[DirectX]] *Lists **[[List of companies acquired by Microsoft Corporation]] **[[List of assets owned by Microsoft Corporation]] ==References== * {{Web reference_simple | title=Windows history(at pc museam) | URL=http://members.fortunecity.com/pcmuseum/windows.htm | date=August 5 | year=2005}} * {{Web reference_simple | title=Windows vs. Macintosh | URL=http://www.jmusheneaux.com/ | date=August 5 | year=2005}} ==Footnotes== # {{note|varbusiness2002}} {{Citepaper_publisher | Author=Cirillo, Rich | Title=Ballmer: Linux Changed Our Game | Publisher=VARbusiness | PublishYear=July 15, 2002 | URL=http://www.varbusiness.com/sections/news/breakingnews.jhtml?articleId=18821093}} # {{note|techworldos2}} {{Web reference_simple | title=Techworld Article:OS/2 users must look elsewhere | URL=http://www.techworld.com/applications/features/index.cfm?featureid=1603&Page=1&pagePos=5 | date=August 5 | year=2005}} # {{note|msos2announcement}} {{Web reference_simple | title=Microsoft OS/2 announcement | URL=http://pages.prodigy.net/michaln/history/pr/87apr_m3592.html | date=August 5 | year=2005}} # {{note|usantitrust}} {{Web reference_simple | title=United States v. Microsoft | URL=http://www.usdoj.gov/atr/cases/ms_index.htm | date=August 5 | year=2005}} homepage at the [[United States Department of Justice]] # {{note|euantitrust}} {{Web reference_simple | title=Text of the European Union ruling against Microsoft | URL=http://europa.eu.int/comm/competition/antitrust/cases/decisions/37792/en.pdf | date=August 5 | year=2005}} ([[PDF]] format - from the official EU website) # {{note|msproductgroups}} {{Web reference_simple | title=Microsoft product groups | URL=http://www.microsoft.com/mscorp/articles/business.asp | date=August 5 | year=2005}} # {{note|hrc_cei}} {{Web reference_simple | title=HRC Corporate Equality Index for 2004 | URL=http://www.hrc.org/Template.cfm?Section=About_HRC&Template=/ContentManagement/ContentDisplay.cfm&ContentID=23003 | date=August 11 | year=2005}} ([[PDF]] format) # {{note|hrc_1515withdraw}} {{Web reference_simple | title=HRC: Microsoft withdraws support for H.B. 1515| URL=http://www.hrc.org/Template.cfm?Section=Press_Room&CONTENTID=26588&TEMPLATE=/ContentManagement/ContentDisplay.cfm | date=August 11 | year=2005}} # {{note|hrc_1515support}} {{Web reference_simple | title=HRC: Microsoft renews support for H.B. 1515| URL=http://www.hrc.org/Template.cfm?Section=Press_Room&CONTENTID=26803&TEMPLATE=/ContentManagement/ContentDisplay.cfm | date=August 11 | year=2005}} ==External links== {{wikinews|Microsoft announces name of new version of Windows: Vista}} {{commons|Category:Microsoft}} *General **[http://www.microsoft.com/ Official website] **[http://update.microsoft.com Official update site] Update your Microsoft software **[http://www.microsoft.com/security/bulletins/default.mspx Official security update site] **[http://www.msn.com/ MSN (Microsoft Network)] **[http://encarta.msn.com/ Encarta online site] **[http://www.google.com/microsoft Google Special Search: Microsoft] - "Search Microsoft-related pages" *Microsoft's Redmond campus maps **[http://www.microsoft.com/careers/mslife/locations/images/campus_map.jpg Main Campus] **[http://www.microsoft.com/careers/mslife/locations/images/west_campus.jpg West Campus] **[http://www.microsoft.com/careers/mslife/locations/images/north_campus.jpg North Campus] *Articles **[http://www.cato.org/pubs/policy_report/v21n2/friedman.html March/April 1999 - ''The Business Community's Suicidal Impulse''] by [[Milton Friedman]] (includes criticism of the antitrust case against Microsoft) **[http://www.wnd.com/news/article.asp?ARTICLE_ID=24068 Free Market Predators vs. Well-meaning Reformers] *Data **[http://biz.yahoo.com/ic/14/14120.html Yahoo! - Microsoft Corporation Company Profile] *Audio **[http://www.cnn.com/TECH/computing/9803/03/gates.full/ Microsoft CEO before the US Congress] *Video **[http://story.news.yahoo.com/fc?tmpl=fc&cid=34&lp=3&ll=b3&pg=1&mod=video&in=tech&cat=microsoft_antitrust Yahoo! News - Full Coverage - Microsoft Antitrust] *Books **[http://www.techbooksforfree.com/microsoft.shtml Collection of free downloadable books available from Microsoft] <!-- Categorization --> [[Category:Microsoft]] [[Category:Fortune 500 companies]] [[Category:Companies based in Washington]] <!-- Localization --> [[ar:مايكروسوفت]] [[ast:Microsoft]] [[bg:Microsoft]] [[bs:Microsoft]] [[ca:Microsoft]] [[cs:Microsoft]] [[da:Microsoft]] [[de:Microsoft]] [[es:Microsoft]] [[eo:Mikrosofto]] [[fr:Microsoft]] [[gl:Microsoft Corporation]] [[ko:마이크로소프트]] [[hi:माईक्रोसॉफ्ट]] [[hr:Microsoft]] [[id:Microsoft]] [[ia:Microsoft Corporation]] [[it:Microsoft Corporation]] [[he:מיקרוסופט]] [[ku:Microsoft]] [[lt:Microsoft]] [[hu:Microsoft]] [[zh-min-nan:Microsoft]] [[nl:Microsoft]] [[ja:マイクロソフト]] [[nb:Microsoft]] [[pl:Microsoft Corporation]] [[pt:Microsoft]] [[ro:Microsoft]] [[ru:Майкрософт]] [[sq:Microsoft]] [[simple:Microsoft]] [[sk:Microsoft Corporation]] [[sl:Microsoft]] [[fi:Microsoft]] [[sv:Microsoft Corporation]] [[th:ไมโครซอฟท์]] [[tr:Microsoft]] [[zh:微软]] Template:Infobox Company 3316 9024 2005-08-19T22:38:59Z Chavakiran 19 {| class="infobox" style="float:right;margin:0 0 1em 1em;width:25em;font-size:90%;clear:right;" cellspacing="5" |+ style="text-align:center; font-size:larger;" | '''{{{company_name}}}''' |- | colspan="2" style="padding-bottom:1em;text-align:center;" | {{{company_logo}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" | '''[[:category:types of companies|Type]]''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{company_type}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" | '''Founded''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{foundation}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''Location''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{location}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''Key people''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{key_people}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''[[Industry]]''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{industry}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''[[Product (business)|Products]]''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{products}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''[[Revenue]]''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{revenue}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''[[Website]]''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{homepage}}} |} User:Chavakiran:SandBox 3317 9307 2005-08-23T13:29:35Z Chavakiran 19 Chava's SandBox moved to User:Chavakiran:SandBox /* Leave this page to me */ So no edits, no talks here, Do all the talks in my User Page [[User:chavakiran]] Currently Translating [[మైక్రో సాఫ్ట్]] ఏటి యోచనలు చేసేవురా ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా 3318 9027 2005-08-19T22:45:37Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏటి యోచనలు చేసేవురా ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా రాగం: కిరణావళి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఏటి యోచనలు చేసేవురా ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా ॥ఏ॥ అను పల్లవి: నోటి మాట జార్చఁగ రాదురా కోటి వేల్పులలో మేటియైన నీ ॥వే॥ చరణము(లు) మెండుశూరులతో వెనుక తీయవని రెండుమాటలాడేవాఁడు గాదని అండకోట్లఁ బాలించేవాఁడని చండమౌనులాడ త్యాగరాజనుత ॥ఏ॥ </pre> ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు 3319 9028 2005-08-19T22:46:12Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు రాగం: కల్యాణి తాళం: దేశాది పల్లవి: ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు ॥ఏ॥ అను పల్లవి: సీతా గౌరీ వాగీశ్వరి యను స్త్రీ రూపములందా గోవిందా ॥ఏ॥ చరణము(లు) భూకమలార్కానిల నభమందా లోకకోటు లందా శ్రీకరుఁడగు త్యాగరాజ కరార్చిత </pre> ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో 3320 9029 2005-08-19T22:46:40Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో రాగం: భైరవి తాళం: ఆది పల్లవి: ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో ॥ఏ॥ అను పల్లవి: శ్రీనాథ బ్రహ్మకైన నీదు సేవ దొరకునా తనకు గలిగెను ॥ ఏ॥చరణము(లు) నేను గోరిన కోర్కులెల్లను నేఁడు తనకు నెరవేరెను భానువంశతిలక నా పాలి భాగ్యమా సజ్జన యోగ్యమా ॥ఏ॥ నీదు దాపు నీదు ప్రాపు దొరికెను నిజముగా నే నీసొమ్మైతిని ఆది దేవ ప్రాణనాథ నా దంకమున పూజింప తన ॥కే॥ సుందరేశ సుగుణబృంద దశరథనంద నారవిందనయన పావన అందగాఁడ త్యాగరాజనుత సుఖమనుభవింప దొరకెరా భళీ తన ॥కే॥ </pre> ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని 3321 9035 2005-08-19T22:57:07Z 207.46.50.75 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని రాగం: వీరవసంత తాళం: ఆది పల్లవి: ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని ॥న్నే॥ అను పల్లవి: శ్రీమన్నభోమణి వంశల లామ భువనవాసీ మారామ ని ॥న్నే॥ చరనము(లు) శివునికిఁ దామసగుణమిచ్చి కమల భవునికి రాజసగుణమొసఁగి శచీ ధవుని గర్వహృదయునిగాఁ జేసిన దాశరథీ త్యాగరాజ వినుత ని ॥న్నే॥ </pre> ఏమని మాట్లాడితివో రామ ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి 3322 9034 2005-08-19T22:56:14Z 207.46.50.75 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏమని మాట్లాడితివో రామ ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి రాగం: తోడి తాళం: ఆది పల్లవి: ఏమని మాట్లాడితివో రామ ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి ॥ఏ॥ అను పల్లవి: మామ మరుదులనుజులు తల్లిదండ్రులు భామలు పరిజనులు స్వవశమౌట కే... చరణము(లు) రాజులు మునులు సురారులు వర ది గ్రాజులు మరి శూరులు శశధరదిన రాజులు లోబడి నడువను త్యాగ రాజవినుత నయభయముగ ముద్దుగ ॥ఏ॥ </pre> ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున 3323 9032 2005-08-19T22:48:33Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున రాగం: శ్రీమణి తాళం: దేవాది పల్లవి: ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున ॥దేమందునే॥ అను పల్లవి: నీ మంత్ర మహిమ నెఱుగలేక సామాన్యులై పల్కెదరు నీతో ॥నేమందునే॥ చరణము(లు) తామసంబుచేత తత్త్వముఁబల్కుచు కామదాసులై కరుణమాలి మదిని భూమిసంచరించి పొట్టనింపుచును తామే పెద్దలట; త్యాగరాజనుత! ॥ఏమందునే॥ </pre> ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ స్వామి కరుణ లేని వారిలలో 3324 9033 2005-08-19T22:49:24Z 207.46.50.71 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ స్వామి కరుణ లేని వారిలలో రాగం: తోడి తాళం: చాపు పల్లవి: ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ స్వామి కరుణ లేని వారిలలో ॥నేమి॥ అను పల్లవి: కామమోహ దాసులై శ్రీరాముని కట్టు తెలియని వారిలలో ॥నేమి॥ చరణము(లు) ఇమ్ము కలిగితే నేమి ఇల్లాలికి సొమ్ము బెట్టితే యేమి కమ్మవిల్తు కేళిని దెలిసియేమి తమ్మికంటి వాని కరుణలేనివా రిలలో ॥నేమి॥ సవము జేసితే నేమి కలిమికి పుత్రో త్సవము గలిగితే నేమి భువిలో నన్యబీజ జనితునిఁ గొనియేమి శివకర శ్రీరాముని దయలేని వారిలలో ॥నేమి॥ మేడఁగట్టితే నేమి అందున లందరు జోడు గట్టితే నేమి చేడి యలను మెప్పించఁ గెలిసెతే నేమి ఈడులేని రాముని దయ లేనివా రిలలో ॥నేమి॥ రాజ్యమేలితే నేమి బహుజనులలో పూజ్యులైతే నేమి ఆజ్య ప్రవాజముతో నన్న మిడితే నేమి పూజ్యుఁడైన రాముని దయ లేని వారిలలో ॥నేమి॥ గురువు తానైతేనేమి కంటికి మేను గురువై తోచితే నేమి పరమంత్రమన్యుల కుపదేశించితే నేమి వర త్యాగరాజనుతుని దయ లేని వారిలలో ॥నేమి॥ </pre> MediaWiki:Expiringblock 3325 sysop 9043 2005-08-19T23:41:42Z MediaWiki default expires $1 MediaWiki:Infiniteblock 3326 sysop 9044 2005-08-19T23:41:42Z MediaWiki default infinite MediaWiki:Ipblocklistempty 3327 sysop 9045 2005-08-19T23:41:42Z MediaWiki default The blocklist is empty. MediaWiki:Linkprefix 3328 sysop 9046 2005-08-19T23:41:42Z MediaWiki default /^(.*?)([a-zA-Z\x80-\xff]+)$/sD MediaWiki:Mostlinked 3329 sysop 13785 2005-11-08T08:02:15Z Chaduvari 97 అధిక లింకులు గల పేజీలు MediaWiki:Namespacesall 3330 sysop 16203 2005-12-18T06:33:50Z Chaduvari 97 అన్నీ MediaWiki:Restorelink1 3331 sysop 10453 2005-09-02T12:04:15Z Chaduvari 97 ఒక తొలగించబడిన రచన MediaWiki:Unit-pixel 3332 sysop 9061 2005-08-19T23:41:44Z MediaWiki default px చేమకూర వెంకటకవి 3333 27718 2006-07-02T13:18:41Z MSRKiran 444 '''{{కవి పరిచయము | కవి పేరు = చేమకూర వెంకటకవి| కాలము = 17 వ శతాబ్దం | రచనలు = [[విజయ విలాసము]] <br>[[సారంగధర చరిత్ర]] | బిరుదులు = ??? | అంకితమిచ్చినది = [[రఘునాథరాజు]]| ప్రాంతము = [[తంజావూరు]]| }} చేమకూర వేంకటరాజకవిని, అతడు వ్రాసిన ప్రబంధరాజాలు[[ విజయవిలాసం]],[[ సారంగధర చరిత్ర]]లను నోరార ప్రశంసించని కవులుగాని, పండితులుగాని, విమర్శకులుగాని ఈ మూడువందల యాభై సంవత్సరాల్లో ఆంధ్రదేశంలో ఎవ్వరూ లేరని నిరాఘాటంగ చెప్పవచ్చు. కొందరు [[చేమకూర ]]పాకాన పండిందన్నారు. ఇంటిపేరు నసగా ఉన్నా కవిత్వం పసగా ఉందన్నారు కొందరు. చక్కెరమళ్ళలో అమృతం పారించి పండించిన చేమకూర అని ఒకరు అన్నారు. ఇంకొకరు కడుంగడుం గడుసువాడు అని మెచ్చారు. చేమకూర కవిని అనేక విధాల ప్రశంసించారు.[[ కందుకూరి వీరేశలింగము]]గారి వంటివారు, "అచ్చ తెలుగు పదములను పొందికగ గూర్చి కవనము చెప్పు నేర్పు ఈ కవికి కుదిరినట్లు మరియొక కవికి కుదిరిందని చెప్పవనలు వడదు ...పింగళ సూరనార్యుని ప్రభావతీ ప్రద్యుమ్నమునకు తరువాత విజయవిలాసము సర్వ విధములచేతను తెలుగులో శ్లాఘ్య కావ్యముగ నున్నది, జాతియాది చమత్కృతినిబట్టి విజయవిలాసమే శ్లామ్యతరమయినదని అనేకు లభిప్రాయపడుచున్నారు" అని ప్రశంసించినారు. [[తంజావూరు]] [[నాయకరాజులు |నాయకరాజులలో]] ప్రసిద్దుడగు [[రఘునాథరాజు]] ఆస్థానంలో ఈ సరసకవి ఉండేవాడు. ఈ కవి వృత్తి రిత్యా రఘునాథుని వద్ద, క్షాత్ర ధర్మం నిర్వర్తిస్తూ రాజు సైనికులలోనో, సైనికాధికారులలోనో ఒకరిగా ఉండేవారు. [[Category:తెలుగు కవులు]] Template:కవి పరిచయము 3334 9072 2005-08-20T03:40:51Z Chavakiran 19 {| class="infobox" style="float:right;margin:0 0 1em 1em;width:25em;font-size:90%;clear:right;" cellspacing="5" |+ style="text-align:center; font-size:larger;" | '''{{{కవి పేరు }}}''' |- |- style="vertical-align: top; text-align: right;" | '''కాలము''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{కాలము}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" | '''రచనలు''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{రచనలు}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''బిరుదులు''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{బిరుదులు}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''అంకితమిచ్చినది''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{అంకితమిచ్చినది}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |'''ప్రాంతము''' | style="vertical-align: top; text-align: left;" | {{{ప్రాంతము}}} |- style="vertical-align: top; text-align: right;" |} రఘునాథరాజు 3335 27359 2006-06-25T00:02:57Z వైఙాసత్య 58 వర్గము, కొన్ని లింకులు [[తంజావూరు]] [[నాయక రాజులు | నాయకరాజులలో]] ప్రసిద్దుడు ఈ '''రఘునాథరాజు'''. ఇతను [[1600]] - [[1630]] వరకు [[తంజావూరు]]ను పాలించినాడు. [[కృష్ణదేవరాయలు| కృష్ణదేవరాయల]] అనంతరం అంతటివాడేకాక, అంతకుమించినవాడని ఎన్నదగిన [[ఆంధ్రభోజుడు]]. ఈయన రాజేకాకుండా [[సంస్కృతం]], [[తెలుగు]] ఊభయభాషలలోనూ కవిత్వం చెప్పగలవారు. అంతేకాకుండా నూతన రాగాలను, తాళాలను కనిపెట్టి వీణల మేళవింపును సంస్కరించిన సంగీతశాస్త్ర నిపుణుడు.[[పారిజాతా హరణం]] అను గ్రంథమును చిరుత ప్రాయంలోనే [[సంస్కృతం]]లో రచింఛినారు. ఇప్పుడు లభిస్తున్న వీరి గ్రంథములు [[వాల్మీకి చరిత్ర]], [[రామాయణము]] అను పధ్య కావ్యములు, [[నల చరిత్ర]] అను [[ద్విపద]] కావ్యము. ఇహ [[జానకీ కల్యాణం]] అను చాటు కావ్యం, రుక్మిణీ కల్యాణం అను [[యక్ష గానం]]లు. వీరి ఆస్థానంలోని కవులలోని ప్రముఖులు : #[[చేమకూర వెంకటకవి]] #[[గోవింద దీక్షితులు]] #[[యజ్ఞనారాయణ దీక్షితులు]] #[[కృష్ణాధ్వరి]] #[[రామభద్రాంబ]] #[[మధురవాణి]] [[Category:తంజవూరు నాయకరాజులు]] విజయవిలాసం 3336 27362 2006-06-25T00:08:07Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము '''విజయవిలాసము''', [[చేమకూరి వెంకటకవి]] రచించిన ప్రబంధకావ్యము. ==కథ== ఇందులో ముగ్గురు కావ్యనాయికలు, ఈ నాయకుడు అర్జునుడు కలరు. కావ్యనాయికలు, ఉలూచి, చిత్రాంగద, సుభద్ర లు. ==అంకితము== ఈ గ్రంథమును [[తంజావూరు]] రాజయిన [[రఘునాథరాజు]] నాకు అంకితము ఇవ్వబడినది. ==విశేషములు== ఈ గ్రంథమునకు [[తాపీ ధర్మారావు]] గారు రచించిన [[హృదయోల్లాస విలాసము]] అను వ్యాఖ్యానము బహుళ ప్రాముఖమైనది [[Category:తెలుగు కావ్యములు]] త్యాగరాజు కృతులు క 3337 9099 2005-08-20T05:49:25Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం]] #[[కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు]] #[[కదలే వాఁడుగాడే రాముడు ]] #[[కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ క]] #[[కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర]] #[[కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ]] #[[కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే ]] #[[కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ ]] #[[కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా ]] #[[కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు ]] కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం 3338 9084 2005-08-20T05:35:19Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం... రాగం: లతాంగి తాళం: దేశాది పల్లవి: కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం... అను పల్లవి: బంటుఁడై వెలయు బాగుగాని తప్పు తంటలెల్ల మానుకొన్న నన్నుఁ గ్రీ గం... చరణము(లు) అలనాఁడు సౌమిత్రి పాదసేవ చెలరేగి సేయువేళ సీతతోఁ బలికిఁ జూచినంత పులకాంకితుఁడై బరగిన యటు త్యాగరాజుని క్రీ గం... </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఓ 3339 9085 2005-08-20T05:37:04Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా]] #[[ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెద]] #[[ఓ రంగశాయీ బిలిచితే]] ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా 3340 9086 2005-08-20T05:37:48Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా ఓ రఘూత్తమా నీవంటి వానికి రాగం: కన్నడగౌళ తాళం: దేశాది పల్లవి: ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా ఓ రఘూత్తమా నీవంటి వానికి ॥ఓ॥ అను పల్లవి: నీరజాక్ష మును నీదాసులకు నీకేటి వాపులు దెల్పవె ॥ఓ॥ చరణము(లు) మానమించుకైన నీకుఁ దోచలే కపో యిన వైనమేమి పుణ్యరూపమా దీనరక్షక! శ్రిత మానవ సం తాన! గానలోల! త్యాగరాజనుత ॥ఓ॥ </pre> ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెద 3341 9087 2005-08-20T05:38:09Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెదవేరా? నే నీకు వేరా? రాగం: ఆరభి తాళం: చాపు పల్లవి: ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెద వేరా? నే నీకు వేరా? ॥ఓ రాజీవాక్ష॥ అను పల్లవి: నేరని నాపై నేరము లెంచినఁ గారాదని పల్కెడు వారు లేని నన్ను ॥ఓ రాజీవాక్ష॥ చరణము(లు) మక్కువతో నిను మ్రొక్కిన జనులకు దిక్కు నీవని యతి గ్రక్కున బ్రోతువని యెక్కువ సుజనుల యొక్క మాటలు విని చక్కని శ్రీరామ దక్కితి గదరా ॥ఓ రాజీవాక్ష॥ మితి మేరలేని ప్రకృతిలోన దగిలి నే మతిహీనుఁడై సన్నుతి సేయనేరక బతిమాలి నీవే గతియని నెర న మ్మితిగాని నిను మరచితినా సంతతము ॥ఓ రాజీవాక్ష॥ మావర సుగుణ ఉమావర సన్నుత దేవర దయజేసి బ్రోవగ రాదా పావన భక్తజనావన మహాను భావ త్యాగరాజ భావిత ఇంక నన్ను ॥ఓ రాజీవాక్ష॥ </pre> ఓ రంగశాయీ బిలిచితే 3342 9088 2005-08-20T05:38:45Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఓ రంగశాయీ బిలిచితే ఓ యనుచు రారాదా రాగం: కాంభోజి తాళం: ఆది పల్లవి: ఓ రంగశాయీ బిలిచితే ఓ యనుచు రారాదా ॥ఓ॥ అను పల్లవి: సారంగవరుఁడు జూచి కైలా సాధిపుఁడు గాలేదా ॥ఓ॥ చరణము(లు) భూలోక వైకుంఠమిది యని నీలోన నీవే యుప్పొంగి శ్రీలోలుఁడై యుంటే మా చింత దీరే దెన్నడో ॥ఓ॥ మేలోర్వలేని జనులలోనే మిరుల నొగిలి దివ్యరూపమును ము త్యాల సరుల యురమును గనవచ్చితి త్యాగరాజ హృద్భూషణ ॥ఓ॥ </pre> త్యాగరాజు కృతులు ఒ 3343 9089 2005-08-20T05:39:57Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] #[[ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి]] #[[ఒకసారి జూడగ రాదా]] #[[ఒకమాట ఒకబాణము]] ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి 3344 9090 2005-08-20T05:40:50Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి? పరమ పావన శ్రీరామ రాగం: శుద్ధ సావేరి తాళం: ఆది పల్లవి: ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి? పరమ పావన శ్రీరామ ॥ఒరుల॥ అను పల్లవి: పరితాపము తాళక మొఱలిడగా కరుణ లేక నీవే నను జూడగ ॥ఒరుల॥ చరణము(లు) మంచివారి సహవాసము బాసి కొంచెపు నరుల కొఱకు నుతి జేసి యెంచిన కార్యము గూడని గాసి స హించ కుండెడిది నా పేరు వాసి ॥ఒరుల॥ రాశియనుచు నరులను చేబూని వాసి యుండెడిది భవాని ఆశప్రియ! నే ముందురాని జేసిన కర్మ ననుకోవలె గాని ॥ఒరుల॥ దేవ త్యాగరాజ వినుత! సనక భావనీయ! రఘుకుల తిలక! ఈ వరకును నాదు తను వలయక నీవే తెలుసుకోవలె గాక ॥ఒరుల॥ </pre> ఒకసారి జూడగ రాదా 3345 9091 2005-08-20T05:41:07Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఒకసారి జూడగ రాదా! పల్లవి: ఒకసారి జూడగ రాదా! ॥ఒక॥ అను పల్లవి: సుకవి మానసార్చిత పాద! సదా శుద్ధాంతరంగ! ముదంబుతో ॥నొక॥ చరణము(లు) వరులైన దిగీశులు చంద్ర విభా కర మౌనివరులు, శ్రీరామ! నీ కరుణా కటాక్షము చేత వెలసిరి గాన నన్ను త్యాగరాజ వినుత ॥ఒక॥ </pre> ఒకమాట ఒకబాణము 3346 9092 2005-08-20T05:41:43Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఒకమాట ఒకబాణము రాగం: హరికాంభోజి తాళం: రూపకము పల్లవి: ఒకమాట ఒకబాణము ఒక పత్నీవ్రతుఁడే మనసా ॥ఒ॥ అను పల్లవి: ఒకచిత్తము గలవాఁడే ఒక నాఁడును మఱవకవే ॥ఒ॥ చరణము(లు) చిర జీవత్వము నిర్జర వర సొఖ్య మొసంగునె ధరఁ బరగే దేవుఁడే త్యాగరాజ నుతుఁడే ॥ఒ॥ </pre> ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం 3347 9094 2005-08-20T05:43:38Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం రాగం: సారంగ తాళం: చాపు పల్లవి: ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం పాహి పంచనదీశ ॥ఏహి॥ అను పల్లవి: వాహినీశ రిపునుత శివ సాంబ దేహి త్వదీయ కరాబ్జావలంబం ॥ఏహి॥ చరణము(లు) గంగాధర ధీర నిర్జర రిపు - పుంగవ సంహార మంగళకరపురభంగ విధృత సుకు రం గాప్త హృదయాబ్జభృంగ శుభాంగ ॥ఏహి॥ వారనాజినచేల భవనీరధి తరణ సురపాల క్రూర లోకభ్రసమీరణ శుభ్రశ రీర మామకాఘహార పరాత్పర ॥ఏహి॥ రాజశేఖర కరుణాసాగర నగ రాజాత్మజా రమణ రాజరాజ పరిపూజిత పద త్యాగ రాజరాజ వృషరాజాధిరాజ ॥ఏహి॥ </pre> ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై 3348 9095 2005-08-20T05:44:30Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై రాగం: ముఖారి తాళం: ఆది పల్లవి: ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై ఏ... అనుపల్లవి: ఆలము సేయుటకా అయోధ్య పాలనఁ జేయుటకా ఓ రాఘవ ఏ... చరణములు: యోగులను జూచుటకా భవ రోగులను బ్రోచుటకా శత రాగరత్నమాలికలు రచించిన త్యాగరాజునకు వర మొసంగుటకా ఏ... </pre> కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు 3349 9097 2005-08-20T05:46:22Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు రాగం: తోడి తాళం: ఆది పల్లవి: కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు పెద్దల మాటాలు నే డబద్ధ మౌనో ॥క॥ అను పల్లవి: అద్దంపుఁ జెక్కిళ్లచే ముద్దుగారు మోముఁ జూడ బుద్ధి గలిగినట్టి మానద్ద రావదేమిరా ॥క॥ చరణము(లు) నిద్దుర నిరాకరించి ముద్దుగాఁ దంబురఁబట్టి శుద్ధమైన మనసుచే సుస్వరముతోఁ బద్దు తప్పక భజియించే భక్తపాలనముసేయు తద్దయశాలివి నీవే త్యాగరాజ సన్నుత ॥క॥ </pre> కదలే వాఁడుగాడే రాముడు 3350 9098 2005-08-20T05:46:36Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కదలే వాఁడుగాడే రాముడు - కథలెన్నోగలవాఁడె రాగం: నారాయణగౌళ తాళం: ఆది పల్లవి: కదలే వాఁడుగాడే రాముడు - కథలెన్నోగలవాఁడె ॥క॥ అను పల్లవి: మొదలే తానైనాఁడే - తుదిమొదలే లేనివాఁడైనాడే ॥క॥ చరణము(లు) కల్పన లెన్నడులేఁడు సం - కల్పములే గలవాఁడు శేష తల్పశయనుఁడే వాఁడు శ్రీ - త్యాగరాజనుతుఁడై నాఁడే ॥క॥ </pre> కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు 3351 9100 2005-08-20T05:50:36Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు రాగం: బిలహరి తాళం: దేశాది పల్లవి: కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు ॥క॥ అను పల్లవి: ఇనకులమందు ఇంపుగాను బుట్టిన ఇలలోన సీతానాయకుని నేఁడు ॥క॥ చరణము(లు) భరత లక్ష్మణ శత్రుఘ్నులు కొలువఁ బవమానసుతుఁడు పాదములఁ బట్ట ధీరులైన సుగ్రీవప్రముఖులు వినుతిసేయ త్యాగరాజనుతుని నేఁడు ॥క॥ </pre> కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా 3352 9101 2005-08-20T05:51:05Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా రాగం: నాయకి తాళం: రూపకం పల్లవి: కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా ॥కనుగొను॥ అను పల్లవి: దనుజు వైరియగు రాముని దయ గల్గిన నతని వినా ॥కనుగొను॥ చరణము(లు) తనువొకచో మనసొకచో దగిన వేషమొకచో నిడి జనుల నేచువారికి జయమౌనే త్యాగరాజు ॥కనుగొను॥ </pre> కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ 3353 9102 2005-08-20T05:51:22Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ రాగం: కల్యాణ వసంత తాళం: రూపక పల్లవి: కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ ॥క॥ అను పల్లవి: ననబోణులపై నేరమన నోరేమి రామ ॥క॥ చరణము(లు) ఘోరభూతపతినిజూచి దారుకారణ్యసతులు మేరమీఱి భువిని యపదూరు గల్గజేసిరే ॥క॥ మన మోహనానంద మదచకోరనయన కుందర దన చంద్రవదన సుందరాంగ త్యాగరాజ వినుత ॥క॥ </pre> కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే 3354 9103 2005-08-20T05:51:41Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే రాగం: దేవమనోహరి తాళం: దేశాది పల్లవి: కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే ॥క॥ అను పల్లవి: నిన్నసేయుపనులు నేఁడుగాక వే రెన్నలే దనుచు వేమాఱులకు ॥క॥ చరణము(లు) ఎదురు తాననే ఇంగితం వెఱిఁగి చెదరనీక పంచేంద్రియ మణంచి నిన్ వదలలేని ధైర్యశాలి గాదని మదనకోటి రూప త్యాగరాజ నుత ॥క॥ </pre> కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ 3355 9104 2005-08-20T05:52:05Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ రాగం: సావేరి తాళం: ఆది పల్లవి: కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ గాసి చెంద నేలనమ్మ ॥క॥ అను పల్లవి: వెన్నయుండ నేతి కెవరైన వెసనబడుదురా త్రిపురసుందరి ॥క॥ చరణము(లు) ఎల్లవారి ధనములశ్వరములు మఱి ఎక్కువైన గట్టి మిద్దెలన్నియు కల్లగాని కన్నవారలు గాంచు సుఖము సున్న యనుచును ఉల్లసమునను బాగ తెలిసికొంటిని ఊరకే ధనికల సంభాషణము నే నొల్ల మాయని దెలిసి రజ్జుపై యురగబుద్ధి చెందనేల నమ్మానను ॥క॥ పలుకు మంచిగాని భాంధవులు మఱి బావమరదులక్కలన్నదమ్ములు కలిమిఁజూచువారు లేమిని గనులఁగానరారు అనుచును దలఁచుకొన్నవెనుక వారి మాయల తగులఁజాలనమ్మా మరుమరీచి కలను జూచి నీరని భ్రమసి కందురా ఆదిపురవిహారిణీ నను ॥క॥ కనక భాషణములఁ బెట్టి మఱియు సొగసుఁజేసి పాలుబోసి పెంచిన తనువు సతము గాదు నిర్మల తన మించుకలేదు అనుచును అనుదిన మొనరించు సత్క్రియల నీ కని పల్కిన త్యాగరాజరక్షకి విను మన్నిట నీవనెఱిఁగి వేల్పుల వేఱని యెంచుదురా త్రిపురసుందరి నను ॥క॥ </pre> కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర 3356 9105 2005-08-20T05:52:26Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర రాగం: బృందావన సారంగ తాళం: దేశాది పల్లవి: కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర కావవయ్య నను, కరుణా సముద్ర! ॥కమలా॥ అను పల్లవి: కమలా కళత్ర! కౌసల్యా సుపుత్ర! కమనీయ గాత్ర! కామారి మిత్ర! ॥కమలా॥ చరణము(లు) మును దాసుల బ్రోచినదెల్ల చాల విని నీ చరణాశ్రితుఁడైతినయ్య కనికరంబున నాకభయ మియ్యవయ్య వనజ లోచన! శ్రీ త్యాగరాజ వినుత ॥కమలా॥ </pre> కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ క 3357 9106 2005-08-20T05:52:51Z 207.46.50.74 {{త్యాగరాజు కృతులు}} [[Category:త్యాగరాజు కృతులు]] <pre> కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ రాగం: వరాళి తాళం: ఆది పల్లవి: కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ క... అను పల్లవి: పరమాత్ముఁడు జీవాత్ముఁడు యొకఁడై బరగుచుండు భక్తపరాధీనుని క... చరణము(లు) అనృతంబాడఁడు అల్పుల వేడఁడు సునృపుల గొలువఁడు సూర్యుని మఱవఁడు క... మాంసము ముట్టఁడు మధువును త్రాగఁడు పరహింసల సేయఁడు యెఱుకను మఱవఁడు క... మూడీషణముల వాడఁడు జీవ న్ముక్తుఁడై తిరుగు మదమును జూపఁడు క... వంచన సేయఁడు పరులతో బోంకఁడు చంచలచిత్తుఁడై సౌఖ్యము విడవఁడు క... సాక్షి యని దెలిసి యందు లక్ష్యము విడువఁడు కం జాక్షుని త్యాగరాజ రక్షఁకుడైనవాని క... </pre> నవంబర్ 9 3358 13814 2005-11-09T17:05:32Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 313వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 314వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 52 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[2005]]: పూర్వ [[భారత దేశము|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]] [[కె.ఆర్.నారాయణన్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 8]] - [[నవంబర్ 10]] - [[అక్టోబర్ 9]] - [[డిసెంబర్ 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 9]] నవంబర్ 8 3359 16853 2005-12-27T14:36:06Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''నవంబర్ 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 312వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 313వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 53 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1977]] - [[బి.ఎన్.రెడ్డి]], తెలుగు సినిమా దర్శకులు ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 7]] - [[నవంబర్ 9]] - [[అక్టోబర్ 8]] - [[డిసెంబర్ 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[af:8 November]] [[an:8 de nobiembre]] [[ar:8 نوفمبر]] [[ast:8 de payares]] [[be:8 лістапада]] [[bg:8 ноември]] [[bs:8. novembar]] [[ca:8 de novembre]] [[co:8 di nuvembri]] [[cs:8. listopad]] [[csb:8 lëstopadnika]] [[cy:8 Tachwedd]] [[da:8. november]] [[de:8. November]] [[el:8 Νοεμβρίου]] [[en:November 8]] [[eo:8-a de novembro]] [[es:8 de noviembre]] [[et:8. november]] [[eu:Azaroaren 8]] [[fr:8 novembre]] [[fi:8. marraskuuta]] [[fo:8. november]] [[fy:8 novimber]] [[ga:8 Samhain]] [[gl:8 de novembro]] [[he:8 בנובמבר]] [[hr:8. studenog]] [[hu:November 8]] [[ia:8 de novembre]] [[io:8 di novembro]] [[is:8. nóvember]] [[it:8 novembre]] [[ja:11月8日]] [[jv:8 November]] [[ka:8 ნოემბერი]] [[ko:11월 8일]] [[ku:8'ê sermawezê]] [[lb:8. November]] [[lt:Lapkričio 8]] [[mk:8 ноември]] [[nl:8 november]] [[nn:8. november]] [[no:8. november]] [[oc:8 de novembre]] [[pl:8 listopada]] [[pt:8 de Novembro]] [[ro:8 noiembrie]] [[ru:8 ноября]] [[scn:8 di nuvèmmiru]] [[simple:November 8]] [[sk:8. november]] [[sl:8. november]] [[sq:8 Nëntor]] [[sr:8. новембар]] [[sv:8 november]] [[th:8 พฤศจิกายน]] [[tl:Nobyembre 8]] [[tr:8 Kasım]] [[tt:8. Nöyäber]] [[uk:8 листопада]] [[wa:8 di nôvimbe]] [[zh:11月8日]] నవంబర్ 7 3360 9125 2005-08-20T17:36:55Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 311వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 312వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 54 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 6]] - [[నవంబర్ 8]] - [[అక్టోబర్ 7]] - [[డిసెంబర్ 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 7]] నవంబర్ 6 3361 9126 2005-08-20T17:39:48Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 310వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 311వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 55 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 5]] - [[నవంబర్ 7]] - [[అక్టోబర్ 6]] - [[డిసెంబర్ 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 6]] నవంబర్ 5 3362 9127 2005-08-20T17:40:52Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 309వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 310వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 56 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 4]] - [[నవంబర్ 6]] - [[అక్టోబర్ 5]] - [[డిసెంబర్ 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 5]] నవంబర్ 4 3363 9128 2005-08-20T17:42:08Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 308వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 309వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 57 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 3]] - [[నవంబర్ 5]] - [[అక్టోబర్ 4]] - [[డిసెంబర్ 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 4]] నవంబర్ 3 3364 19172 2006-01-24T11:32:57Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ vaakya nirmaaNaM maarpu '''నవంబర్ 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 307వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 308వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 58 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1940]]: విప్లవ రచయిత, [[వరవరరావు|పెండ్యాల వరవర రావు]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 2]] - [[నవంబర్ 4]] - [[అక్టోబర్ 3]] - [[డిసెంబర్ 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 3]] నవంబర్ 2 3365 9130 2005-08-20T17:44:09Z వైఙాసత్య 58 '''నవంబర్ 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 306వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 307వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 59 రోజులు మిగిలినవి. {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1956]] - ==జననాలు== *[[1889]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/11/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[నవంబర్ 1]] - [[నవంబర్ 3]] - [[అక్టోబర్ 2]] - [[డిసెంబర్ 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:November 2]] Talk:నవంబర్ 2 3366 9131 2005-08-20T17:48:33Z వైఙాసత్య 58 With this November is completed. So far we have August, Oct, Nov completely done. In July, Sep and Dec few dates are done. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:48, 20 August 2005 (UTC) Template:Guideline 3367 12191 2005-09-27T12:49:48Z Chaduvari 97 {| class="Talk-Notice" |- ||'''ఈ పేజీ వికీపీడియా [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|మార్గదర్శకాలలో]] ఒకటి.''' సర్వామోదం పొందిన ప్రమాణాలను వివరించే పేజీ ఇది. ఈ పేజీ లో మార్పులు అవసరమని భావిస్తే [[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి|చొరవ]]గా ముందుకు వచ్చి ఆయా మార్పులు చెయ్యండి. కాకపోతే, మీరు చెయ్యదలచిన మార్పులు పెద్దవైతే ముందుగా ఆ మార్పులను [[{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME}}|చర్చా పేజీ]] లో ప్రస్తావించండి. ------ [[Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు|{{PAGENAME}}]] |} Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు 3368 13662 2005-11-04T11:58:14Z Chaduvari 97 Added to Category [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ప్రజలు]] Category:సాహితీ కారులు 3369 9159 2005-08-22T09:36:30Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:నాటక, సినిమా రంగ ప్రముఖులు 3370 9160 2005-08-22T09:37:49Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు 3371 15011 2005-11-26T16:02:39Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:ప్రజలు]] Category:సంఘ సేవకులు 3372 9162 2005-08-22T09:38:03Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:ఉపాధ్యాయులు 3373 9163 2005-08-22T09:40:04Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:వ్యాపార వేత్తలు 3374 9164 2005-08-22T09:40:12Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:రాజులు, చక్రవర్తులు 3375 9165 2005-08-22T09:40:26Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:ఆధ్యాత్మిక రంగ ప్రముఖులు 3376 9166 2005-08-22T09:41:44Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:సాంకేతిక నిపుణులు 3377 9167 2005-08-22T09:41:53Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:శాస్త్రవేత్తలు 3378 9168 2005-08-22T09:42:01Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:కళాకారులు 3379 9172 2005-08-22T09:43:15Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:ప్రజా నాయకులు 3380 9173 2005-08-22T09:43:30Z Chaduvari 97 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Template:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు 3381 24429 2006-04-23T15:12:03Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Guntur.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు|గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[మాచెర్ల]] | [[రెంటచింతల]] | [[గురజాల]] | [[దాచేపల్లి]] | [[మాచవరం (గుంటూరు జిల్లా మండలం)|మాచవరం]] | [[బెల్లంకొండ]] | [[అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా)|అచ్చంపేట]] | [[క్రోసూరు]] | [[అమరావతి]] | [[తుళ్ళూరు]] | [[తాడేపల్లి]] | [[మంగళగిరి]] | [[తాడికొండ]] | [[పెదకూరపాడు]] | [[సత్తెనపల్లి]] | [[రాజుపాలెం(గుంటూరు)]] | [[పిడుగురాళ్ల]] | [[కారంపూడి]] | [[దుర్గి]] | [[వెల్దుర్తి(గుంటూరు)]] | [[బోళ్లపల్లి]] | [[నకరికల్లు]] | [[ముప్పాళ్ళ (గుంటూరు జిల్లా)|ముప్పాళ్ల]] | [[ఫిరంగిపురం]] | [[మేడికొండూరు]] | [[గుంటూరు మండలం|గుంటూరు]] | [[పెదకాకాని]] | [[దుగ్గిరాల]] | [[కొల్లిపర]] | [[కొల్లూరు (గుంటూరు జిల్లా)|కొల్లూరు]] | [[వేమూరు]] | [[తెనాలి]] | [[చుండూరు]] | [[చేబ్రోలు]] | [[వట్టిచెరుకూరు]] | [[ప్రత్తిపాడు (గుంటూరు జిల్లా)|ప్రత్తిపాడు]] | [[యడ్లపాడు]] | [[నాదెండ్ల]] | [[నరసరావుపేట]] | [[రొంపిచెర్ల]] | [[ఈపూరు]] | [[శావల్యాపురం]] | [[వినుకొండ]] | [[నూజెండ్ల]] | [[చిలకలూరిపేట ]] | [[పెదనందిపాడు]] | [[కాకుమాను]] | [[పొన్నూరు]] | [[అమృతలూరు]] | [[చెరుకుపల్లి (గుంటూరు జిల్లా)|చెరుకుపల్లి]] | [[భట్టిప్రోలు]] | [[రేపల్లె]] | [[నగరం]] | [[నిజాంపట్నం]] | [[పిట్టలవానిపాలెం]] | [[కర్లపాలెం]] | [[బాపట్ల]] </div> [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Talk:వంకాయలు 3382 9196 2005-08-22T10:50:57Z 207.46.50.75 This essay needs to be updated with lates developements in this vaMkaaya kUra saagu and other improvements, as the book used as reference is very old one. Template:భారతదేశ నదులు 3383 11118 2005-09-13T08:09:16Z వైఙాసత్య 58 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[భారతదేశ నదులు|భారతదేశ నదులు]]''' || |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[సింధూ నది|సింధు]] | [[బ్రహ్మపుత్రా నది|బ్రహ్మపుత్ర]] | [[గంగా నది|గంగ]] | [[యమునా నది|యమున]] | [[సరస్వతీ నది|సరస్వతి]] | [[నర్మదా నద|నర్మద]] | [[తపతి]] | [[మహానది]] | [[వంశధార]] | [[గోదావరి]] | [[కృష్ణా నది|కృష్ణ]] | [[కావేరీ నది|కావేరి]] | [[పెన్నా నది|పెన్న (పినాకిని)]] |- |} </center> సరస్వతీ నది 3384 19707 2006-02-09T07:53:27Z Chavakiran 19 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] {{seealso|గఘ్ఘర్-హక్ర నది }} '''సరస్వతి నది''' హిందూ పురాణములలో చెప్పబడిన ఓ పురాతన నది. [[ఋగ్వేదము]]నందలి [[నదిస్తుతి, ఋగ్వేదము | నదిస్తుతి]]నందు చెప్పబడిన సరస్వతి నదికి, [[యమునా నది]] తూర్పున [[సట్లేజ్ నది]] పశ్చిమాన కలది. ఆ తరువాత [[మహాభారతము]]లో ఈ నది ఎండిపొయినట్లు చెప్పబడినది. [[సింధూ లోయా నాగరికథ]]కాలంనాటి అవశేషాలు ఎక్కువగా [[సింధూ నది]]కి తూర్పున, [[గఘ్ఘర్-హక్ర నది]] ప్రాంతములలో లభించినాయి. ప్రస్తుతము సరస్వతి అనే పేరుమీద ఓ చిన్న నది కలదు, ఇది గఘ్ఘర్ నదికి ఉపనది. బహుశా పురాతన సరస్వతీ నదికి ఓ శాఖ అయి ఉండవచ్చు. == హిందూ పురాణములలో సరస్వతీ నది == === ఋగ్వేదము=== ఋగ్వేదములో సరస్వతీ నది ప్రముఖముగా చెప్పబడినది. మొత్తం అరవై పర్యాయములు (ఉదాహరణకు: 2.41.16; 6.61.8-13; 1.3.12.) ఈ సరస్వతీ నది ప్రస్తావనకు వస్తుంది. ఈ నది ఏడు పుణ్య నదులలో ఒకటి. భాషా పరంగా సరస్వతి అనగా అనేక పాయలతో ప్రవహించు నది అని అర్థము. ప్రస్తుతము చాలామంది పండితులు, గఘ్ఘర్-హక్రా నదే సరస్వతీ నదిగానో, లేదా కనీసం ఓ పాయగానో ఒప్పుకుంటారు, కానీ ఈ పేరు ఆఫ్ఘనిస్తాను నుండి పంజాబుకు వెళ్ళినదో లేదా పంజాబునుండి ఆఫ్ఘనిస్తానుకు వెళ్ళినదో అనే విషయముపై భిన్నాభిప్రాయములు ఉన్నాయి. ఋగ్వేదములో సరస్వతీ నదిని అన్నింటికంటే ఉత్తమమైన నదిగా కీర్తించినారు. దీనిని ఏడవ నదిగా, వరదలకు తల్లిగా, ఉత్తమ తల్లిగా, ఉత్తమ దేవతగా, ఉత్తమ నదిగా కీర్తించినారు. (ఋగ్వేదము 2.41.16-18; మరియు 6.61.13; 7.95.2) (ఋగ్వేదము: 7.36.6. సరస్వతి సప్తః సింధుం", 2.41.16 లో ఆంబితమే నాదీతమే దేవితమే సారస్వతి" ॥ దీనిని బట్తి సరస్వతీనదీ ప్రాముఖ్యత అర్థము అవుతుంది. ఋగ్వేదము 7.95.1-2 నందు సరస్వతీ నదిని సముద్రమువైపు ప్రయాణము చేయు నదిగా కీర్తించినారు. :''This stream Sarasvati with fostering current comes forth, our sure defence, our fort of iron.'' :"ఈ సరస్వతీనది మా ఇనుప కోటకు రక్షణ" :''As on a car [= [[chariot]]], the flood flows on, surpassing in majesty and might all other waters.'' :"రథములో వలే సరస్వతీనది ప్రవహిస్తూ మిగిలిన నదులు ఔన్నత్యమునూ, గొప్పతనాన్ని కనుమరుగు చేస్తుంది" :''Pure in her course from mountains to the ocean, alone of streams Sarasvati hath listened.'' :''Thinking of wealth and the great world of creatures, she poured for [[Nahusa]] her [[milk]] and fatness.'' The Rig Veda also describes the Sarasvati as a river that flows from the mountains to the [[Samudra]], ocean (see RV 2.41.16-18; 7.95.2). Samudra is usually translated as "ocean" (e.g. Griffith, Macdonnel and Keith) and the word "samudra" means "with waves". But a minority of scholars (e.g. [[Madhav Deshpande]]) translate the term Samudra as "river". And some Rig-vedic verses (6.61.2) indicate that the Sarasvati river originated in the high [[Himalaya]]s like the ancient "Sarasvati-[[Sutlej]]" river where she could "burst with her strong waves the ridges of the hills", and not merely in the Himalayan [[foothills]] like the present-day Sarasvati-[[Ghaggar]] river. Rig Veda 7.95.2. and other verses (e.g. 8.21.18) also tell that the Sarasvati region poured milk and "fatness" ([[ghee]]), indicating that [[cattle]] were herded in the region. In the enumeration of the rivers in [[Rigveda]] 10.75.05, the order is [[Ganga]], [[Yamuna]], Sarasvati, [[Shutudri]] (= [[Sutlej]]). This verse enumerates all important rivers from the Ganges in the east to the Punjab in the west in a strict geographical order. The position of the Sarasvati between the [[Yamuna]] and the [[Sutlej]] in this Rigvedic verse is the same as that of the [[Ghaggar]]-[[Hakra]] river. Hence it is quite clear that one of the rivers given the name 'Sarasvati' flowed through [[Haryana]] and [[Rajasthan]]. The question is whether this is the primal 'Sarasvati'. There are [[Indus Valley Civilization]] archaeological sites on the [[Ghaggar]] and its continuation, but not further downstream than [[Bahawalpur]] province of [[Pakistan]], as if the water could not be relied on for [[irrigation]] any further downstream. The [[Mahabharata]] says that the River Sarasvati ended in a desert, and that each year there was a religious ceremony at the confluence of Sutlej and Yamuna (probably in what is now Bahawalpur province) if either river flowed so far without drying up. The water that got into the Sarasvati would tend to get less over time due to:- *Erosion of glacier which must be feeding Saraswati (Like Gangotri glacier feeds River Ganga, and Gangotri glacier is getting eroded slowly) *Loss of rain caused by [[deforestation]] and [[overgrazing]] in its headwaters area. *Loss of rain caused by [[deforestation]] and [[overgrazing]] generally, causing [[climate change]]. *Large amounts of its water being led off to [[irrigation|irrigate]] fields. The Sarasvati may have routinely flowed much further before [[agriculture]] and [[livestock]] [[domestication]] started, and the [[Rann of Kutch]] is likely the remains of its [[river delta|delta]]. The Vedic Sarasvati river finally stopped flowing when the Sutlej and the upper Yamuna changed their courses. Some scholars believe that a great earthquake in plains of punjab must have resulted in changing the course of Sutlej and Yamuna. Today, we find that river Sutlej has a sharp turn in her course near Ropar in Haryana. A river flowing into an [[aggradation|aggrading]] [[flood plain]] tends to gradually build up with silt the land round its course, until at the next big flood the river finds it easier to flow into lower land further away from its old course. See [[Hwang Ho]] for a river known for spectacular destructive changes of course. The [[Rigveda]] says that this Sarasvati rises in the mountains and ends up in the sea (e.g. RV 7.95.2 quoted above); it describes a man sailing up the Sarasvati from the sea to the mountains; but that may have been an unusual feat when one year's very heavy [[monsoon]] rains filled the Sarasvati so full that it flooded normally dry channels and reached the sea. It is thought that the main feeders of the River Sarasvati were:- *The upper [[Yamuna]], which then turned west near [[Paonta Saheb]] where it leaves the hills. *The [[Sutlej]], which then flowed further east. Sometimes Sarasvati also means the heavenly 'river' - i.e. the [[Milky Way]] - and it is also personified as a goddess. ==== The seven rivers ==== The Rig Veda refers to seven sacred or important rivers (Sapta Sindhu). In RV 10.64.8. and 6.61.2. three groups of seven sacred rivers are refered to (maybe the Indus-system, the Sarasvati-system and the Ganga-system). === Other Hindu texts === Later texts like the Mahabharata narrate that the Sarasvati dried up in a desert. The [[Brahmana]]s, which are considered later texts than the Rig Veda, mention that the Sarasvati flowed through a desert; the [[Purana]]s like [[Bhagavata Purana]] mention her too and the [[Mahabharata]] says that the Sarasvati dried up in a desert, possibly the [[Thar Desert]] (Mhb. 3.130.3; 6.7.47; 6.37.1-4., 9.34.81, 9.36.1-2.). In the [[Manu Smriti|Manu Samhita]] (II.17-18), the sage [[Manu (Hinduism)|Manu]], escaping from a flood, founded the Vedic culture between the Sarasvati and Drishadvati rivers. In the Shatapatha Brahmana there is a description of the God [[Agni]] burning out rivers, which may be a reference to the drying up of rivers. The [[Mahabharata]] states that [[Vasishtha]] committed suicide by throwing himself into the Sutlej and that the Sutlej then broke up in a 100 channels (Yash Pal in S.P. Gupta 1995: 175). This myth seems to be related with the changing of the course of the Sutlej river. Recent research indicates that the Sutlej flowed into the Ghaggar-Hakra river in ancient times. According to Hindu mythology, the Sarasvati flows in a subterranenan channel and joins the Yamuna and the Ganga in the "Triveni Sangam" at [[Prayag]] ([[Allahabad]]). When the Mahabharata War began, Saraswati was already becoming dry. That is why when Balaram, elder brother of Krishna, decided to remain neutral and refused to participate in the war, took a journey along the banks of Saraswati and visited a number of holy places during the wartime. The goddess [[Sarasvati]] was originally a personification of this river, and later developed an identity and meaning independently from the river. == The present-day Sarasvati == The present-day Sarasvati originates in a submontane region ([[Ambala]] district) and joins the Ghaggar near Shatrana in PEPSU. Near Sadulgarh (Hanumangarh) the Naiwala channel, a dried out channel of the [[Sutlej]], joins the [[Ghaggar]]. Near Suratgarh the Ghaggar is then joined by the dried up [[Drishadvati]] river. == Helmand river == {{main|Helmand River}} The Sarasvati river has been identified with various present-day or historical rivers, particularly the [[Ghaggar Hakra River]] in [[India]] and [[Pakistan]]; this course continues into the Raini Nala riverbed. Other suggestions include the [[Helmand River]] in [[Afghanistan]], which historically bore the name Harahvaiti, which is the [[Avestan]] form for "Sarasvati". However, this Afghan river flows into a small lake in the [[Iran]]ian plateau, which does not match the Rig Vedic description of a "sea going" river. It is disputed if the river name was transferred from the Punjab to Afghanistan or the other way round. According to George Erdosy (1989) and other scholars, "it would be just as plausible to assume that Saraswati was a Sanskrit term indigenous to India and was later imported by the speakers of Avestan into Iran. The fact that the Zend [[Avesta]] is aware of areas outside the [[Iranian plateau]] while the Rigveda is ignorant of anything west of the [[Indus]] basin would certainly support such an assertion." (Bryant 2001: 133). And according to Bryant (2001: 133), "any transfer from [[Iran]] to India must have occurred before Iranian developed the h phoneme, since s can become h but never vice versa." (The Sanskrit "s" is replaced with a "h" in Iranian, as in Asura --> Ahura, Sarasvati --> Harahvaiti or Sindhu --> Hindu.) The Helmand historically bore the name ''Harahvaiti'', which is the [[Avestan]] form correspondign to Sanskrit ''Sarasvati'', both descended from [[Proto-Indo-Iranian]] ''saras-vnt-ī'', meaning "she with many pools". The Old Persian form is Harachuwati, in [[Achaemenid]] times the name of the [[Arghandab River]], the chief tributary of the Helmand. This name was in turn hellenized to [[Arachosia]]. The distance between the ''Harahvaiti'' and the Ghaggar (and its tributary, still called Sarasvati today) is some 600 km, and it was suggested that the name was reassigned after the [[Indo-Aryan]]s had reached the [[Punjab region|Punjab]], thus tracing the route of the [[Indo-Aryan migration]]. There is also a river in [[Iran]] which has been given this name. == Bibliography == * {{Book reference | First=Edwin | Last=Bryant | Authorlink=Edwin Bryant | Title=[[The Quest for the Origins of Vedic Culture]] | Publisher=Oxford University Press | Year=2001 | ID=ISBN 0195137779}} *[[David Frawley|Frawley David]]: The Rig Veda and the History of India, 2001.(Aditya Prakashan), ISBN 81-7742-039-9 *Gupta, S.P. (ed.). 1995. The lost Sarasvati and the Indus Civilization. Kusumanjali Prakashan, Jodhpur. *Keith and Macdonell. 1912. Vedic Index of Names and Subjects. *Oldham, R.D. 1893. The Sarsawati and the Lost River of the Indian Desert. Journal of the Royal Asiatic Society. 1893. 49-76. *{{Book reference | Author=Shaffer, Jim G. | Title=Cultural tradition and Palaeoethnicity in South Asian Archaeology | Publisher=In: Indo-Aryans of Ancient South Asia. Ed. George Erdosy. | Year=1995 | ID=ISBN 0948-1923}} == See also == *[[Ghaggar-Hakra River]] *[[Sutlej]] *[[Yamuna]] *[[Ganga]] *[[Indus]] *[[Samudra]] == External links == *[http://www.ias.ac.in/currsci/oct25/articles20.htm Saraswati – the ancient river lost in the desert by A. V. Sankaran] *[http://www.hindunet.org/saraswati/ieindex.htm Articles on the Saraswati], [http://www.hindunet.org/saraswati/index1.htm] *[http://www.ucl.ac.uk/~ucgadkw/members/indus.html Sarasvati-Sindhu civilization and Sarasvati River] *[http://www.stephen-knapp.com/recent_research_on_the_sarasvati_river.htm Recent Research on the Sarasvati River] *[http://www.sawf.org/newedit/edit02192001/musings.asp How old is the Rig Veda?] *[http://www.gisdevelopment.net/application/archaeology/site/archs0001.htm The Saraswati: Where lies the mystery by Saswati Paik] *[http://www.tri-murti.com/ancientindia/aryan2.html The rediscovery of the Sarasvati River] *[http://www.voi.org/indology/ReplytoWitzel.html#_ftnref7 The Sarasvati in the Rig Veda by D. Frawley] More Vedic discoveries http://www.gosai.com/chaitanya/saranagati/html/vedic-age_fs.html [[Category:History of India]] [[Category:Hindu history]] [[Category:Rivers of India]] [[Category:Rivers of Rajasthan]] [[id:Sungai Saraswati Weda]] [[fr:Sarasvatî (fleuve)]] [[pl:Saraswati]] నర్మదా నద 3385 9210 2005-08-22T11:42:27Z 207.46.50.74 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] తపతి 3386 9211 2005-08-22T11:42:40Z 207.46.50.74 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] మహానది 3387 9212 2005-08-22T11:42:50Z 207.46.50.74 {{భారతదేశ నదులు}} [[Category:భారతదేశ నదులు]] పపెన్నా నది 3389 9221 2005-08-22T12:59:28Z వైఙాసత్య 58 పపెన్నా నది moved to పెన్నా నది #redirect [[పెన్నా నది]] ససరస్వతీ నది 3390 9223 2005-08-22T13:02:05Z వైఙాసత్య 58 ససరస్వతీ నది moved to సరస్వతీ నది #redirect [[సరస్వతీ నది]] టామాటో ఇతర కాంబినేషనులు 3391 9229 2005-08-22T13:34:13Z 207.46.50.71 టమాటోను నిజంగా ఎన్నిరకముల కాంబినేషనులలో వాడవచ్చో తెలిస్తే మీరు ముక్కుమీద వేలు వేసుకుంటారు, #[[టమాటో]][[ సొరకాయ]] #[[టమాటో]] [[బంగాళదుంప]] #టమాటో [[కోడిగుడ్డు]] #టమాటో[[ ఉల్లిగడ్డ ]] #టమాటో [[సాంబారు]]లో #టమాటో[[ పెరుగు పచ్చడి]]లో #టమాటో [[జాం]] #టమాటో మిక్షుడ్ ఫ్రూట్ జాం #టమాటో [[సాస్]] #టమాటో[[ కెచప్]] #టమాటో అన్నము మొదలగున్న Image:India Map dadra nagar haveli.jpg 3392 9237 2005-08-22T15:32:41Z వైఙాసత్య 58 from [[:sv:]] from [[:sv:]] జూలై 25 3393 9240 2005-08-22T16:05:07Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 206వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 207వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 159 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 24]] - [[జూలై 26]] - [[జూన్ 25]] - [[ఆగష్టు 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 25]] జూలై 26 3394 9241 2005-08-22T16:06:05Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 207వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 208వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 158 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 25]] - [[జూలై 27]] - [[జూన్ 26]] - [[ఆగష్టు 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 26]] జూలై 27 3395 9242 2005-08-22T16:07:03Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 208వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 209వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 157 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 26]] - [[జూలై 28]] - [[జూన్ 27]] - [[ఆగష్టు 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 27]] జూలై 28 3396 17768 2006-01-09T07:09:23Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''జూలై 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 209వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 210వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 156 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[1972]]: నక్సల్బరీ ఉద్యమ నేత [[చారు మజుందార్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 27]] - [[జూలై 29]] - [[జూన్ 28]] - [[ఆగష్టు 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 28]] జూలై 29 3397 9244 2005-08-22T16:09:36Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 210వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 211వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 155 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 28]] - [[జూలై 30]] - [[జూన్ 29]] - [[ఆగష్టు 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 29]] జూలై 30 3398 9245 2005-08-22T16:11:37Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 211వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 212వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 154 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 29]] - [[జూలై 31]] - [[జూన్ 30]] - [[ఆగష్టు 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 30]] జూలై 31 3399 9246 2005-08-22T16:13:15Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 31''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 212వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 213వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 153 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/31 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/31 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 30]] - [[ఆగష్టు 1]] - [[జూన్ 30]] - [[ఆగష్టు 31]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 31]] గోరు చిక్కుడు 3400 9262 2005-08-23T07:32:21Z 207.46.50.70 గోరు చిక్కుడు, Christer bean - Cyamapsis psoroloides, N.O. legumenosae. *[[తమిళము]] కొత్తవరై. *[[కన్నడము]] గోవర్థన. *[[హిందీ]] గవార్‌, గోరాణి; *[[సంస్కృతము]] గోవర్థన, దృఢబీజ గోరుచిక్కుడు ఇండియా దేశమున చాలా చోట్ల సాగు చేయబడు దేశీ కూరగాయ. ==భౌతిక వివరములు== ఇది చిక్కుడు జాతికి చెందినది. సుమారు రెండు మీటర్ల ఎత్తువరకు పెరుగును. కొన్ని రకముల అనుకూల పరిస్తితుల యందు ఇది మూడు మీటర్ల ఎత్తువరకు పెరుగును. గోరుచిక్కుడు సామాన్యముగా విత్తిన ఆరు ఏడు వారముల లోపున పూయనారంభించును. ==సాగు చేయు పద్దతి== దీనిని అన్ని నేలలయదూ, అన్ని కాలములందూ సాగు చేయవచ్చు. దీనిని ఒంటిగా కానీ, అంతర పంటగా కానీ, మిశ్రమ పంటగా కానీ సాగు చేయవచ్చు. బాగుగ అదున్ని సాగు చేయవలెను. దీనికి ఎరువు అంతగా అవసరములేదు, ఎందుకంటే ఇది సూక్ష్మ జీవుల సహాయముతో నేలలోని నత్రజని స్వీకరించును. ==వంటకములు== సామాన్యముగా పులుసు, బెల్లముపెట్టి వండెదరు. ఇంకా కొబ్బరి చేర్చి ఇగురు లేదా వేపుడు చేయుదురు. ఇది మంచి బలమైన ఆహారము. [[Category:కూరగాయలు]] బీరకాయ 3401 9261 2005-08-23T07:32:07Z 207.46.50.70 బీర Ribbed gourd, Luffa acutangula N.O Cucurbitaceae. * [[సంస్కృతము]] కోశాతకీ; * [[హిందీ]] టోరీ ==మొక్క గురించి== [[గుమ్మడి]] కుటుంబమునకు చెందినది. బీరతీగ గుమ్మడి కుటుంబమునందలి జాతులలో విస్తరణమున మధ్యమము. నులితీగలు 2 - 5 శాఖలు కలిగి యుండును. ఆకును 5 - 7 కోణములు లేక స్పష్టమగు తమ్మెలు గలిగి ఆయారకములలో మధ్యమ పరిమాణము కలిగి కానీ పెద్దవిగా కానీ యుండును. మగ పూవులు గుత్తులుగ బయలుదేరును. ఇందు 5 తమ్మెలుగల పుష్పకోశమును, ఐదు పసిమి రంగుగల రక్షతపత్రములు ఉండును. కింజల్కములు మూడు. ఆడు పూవున కూడా పుష్పకోశమును, దళవలయమును, మగపూవునందువలెనే యుండును. ఇవి ఉచ్చములు, అనగా అండాశయముపై నమరియుండును. కీలము మూడు అగ్రములు కలిగి కురుచగ ఉండును. మూడు మానమాత్రపు కింజల్కములు కూడా నుండును. బీర పూవులు సాయంకాలము 5 - 6 గంటల మధ్య విడచును. కాయలలో పొడవు 10 - 60 సెం.మీ ఉండును. లావు 2.5 - 3. 5 సెం.మీ ఉండును. పైన స్ఫుటమయిన కోణములు తేరి డోరియాలు కలిగి ఉంండును. సామాన్యముగా ఈ కోణములు పది యుండును. కాయ ఎండిన వెనుక పై చర్మము పీచుకట్టుటయే కాక లోన కూడా కొన్ని పక్షుల గూళ్ళవలె పీచుతో నల్లబడిన అరలు కలిగి యందు పెక్కు గింజలు ఉండును. ==రకములు== ===పందిరి బీర=== దీనినే పెద్ద బీర, పొడవు బీర అని అంటారు. ఇవి చాలా పొడవు పెరుగును, అనగా సుమారుగా 20-30 సెం.మీ పెరుగును, అనుకూల పరిస్తితులలో అవి 60 సెం.మీ వరకూ పెరుగును. పందిరి ఎక్కించుటవల్ల వీనిని పందిరి బీఋఅ అని అంటారు. ===పొట్టి బీఋఅ=== ఇవి 12-20 సెం.మీ వరకు పెరుగును. కానీ ఇది లావుగా ఉండును. ===గుత్తిబీర=== ===నేతి బీర=== ఇది బీర జాతిలలో ఒక ప్రత్యేక జాతి, తీగ సామాన్యముగా బీర జాతికన్నా మోటుగా పెరుగును. తరచు స్వతస్సిద్ధముగా పుట్టి చెట్ల మీద ప్రాకుచుండును. ఆకులు గుండ్రముగా ఐదు తమ్మెలేర్పడియుండును. పూవులు పెద్దవి. పసుపు పచ్చగా ఉండును. మగ పూవులలో కింజల్కములు ఇతర జాతులలోవలె ఉండును. నాలుగు నుండి ఐదు సెంమీ. వరకు లావు అవును. నునుపుగా ఉండును. కానీ సామాన్యపు బీరలోవలెనే పది కోణముల ఆనవాళ్ళూ మాత్రము కనపడును. ఇది అంత రుచికరముగా ఉండదు, కానీ చూడటానికి మాత్రము బహు రమ్యముగా ఉంటుంది. నేతి బీరలోని నేతి చందముగా అని ఓ [[సామెత ]] ఉంది కదా మనకు. ==సాగు చేయు విధము== బీరపాదులు వర్షాకాలమున బాగుగా పెరిగి కాయును. కానీ వర్షాకాలమున హెచ్చుగా వర్షాలు బచ్చినచో ఈ పాదులు చెడిపోవును. తొలకరి మొదలకొని వర్షాకాలము ముగియువరకు ఈ పాదులు పెట్టుచుండవచ్చును. బీరపాదులన్ని విధముల నేలలోను సులభముగా పెరుగును, కానీ యిసుక కొడి నెలలలో తగ్తినంత సత్తువ జేసిన కానీ పెరగవు == viSEshamulu== మన తెలుగు దేశములో సారా సీసాలు బీర కాయలులా ఉండుటవల్ల వాటిని బీర కాయ అని ముద్దుగా రహస్యముగా పిలుచుట కలదు [[Category:కూరగాయలు]] సొర కాయ 3402 9267 2005-08-23T07:43:50Z 207.46.50.70 /* వంటలు */ సొరకాయ లేదా అనప కాయ లేదా అనగ కాయ. Bottle gourd - Lagenaria vulgaris N.O. Cucurbitaceae. *[[తమిళము]] సొర: *[[కన్నడము]] సొరె: * [[మళయాళము]] చొర *[[హిందీ]] అల్‌ ఖద్దు , లౌకీ * [[సంస్కృతము]] ఆలాబు. అనగ వేదకాలమునుండి ఈ దేశమున సాగుచేయబడుచున్న జాతి కూరగాయ!. ==భౌతిక స్వరూపము== సొర కాయ అనుకూల పరిస్తితులలో మిక్కిలి విరివీఅ ప్రాకు మోటుజాతి మలితీగలు రెండుగా చీలియుండును. పూవులు బీర పూవులకంటే కొంచెం పెద్దవి. మగ పూవులయందు పుష్పకోశము పొడవుగా ఉండును. ఆకర్షక పత్రములు క్రిందివరకు విడియుండును. తెలుపు, కింజల్కములు అన్నియూ జేరి యుండును. ఆడుపూవున దళవలయమును, పుష్పకోశమును నిడివియైన యండాశయముపై నమరియుండును. ==రకములు== ===కోల=== ===గుండరని=== ====తెలుపు==== ====నలుపు==== ==సాగు చేయుపద్దతి== ఇవి అన్ని నేలలయందు పెరుగును. మంచిగా దున్నిన తరువాత సిద్దము చేసిన నేలలో2.5 - 3.5 మీటర్ల గోతులు తీసి వీటిని పెంచవలెను. ఆ గోతులలో పసువుల ఎరువును వేయవలెను. ==విశేషములు== ఎండిన సొర కాయ పై తొడుగును, సొరకాయ బుర్ర అని పిలుస్తారు, దీనిలో నీరు పోసుకోని పొలాలకు తీసుకోని వెళ్ళు అలవాటు కలదు. అందులో నీరు చల్లగా ఉంటాయి. దీనిని మనము నాచురల్‌ వాటర్‌ బాటిల్‌, నాచురల్‌ మినీ కూలర్‌ గా ఉపయోగింఛ వచ్చు! గుండ్రని సొర బుర్రలను వీణలుగా కూడా చేయుదురు. ==వంటలు== #[[సొరకాయ వడియాలు]] #[[సొరకాయ పులుసు]] #[[సొరయాక టమాటో కూర]] #[[సొరకాయ సాంబారు]] దీనిలో పెద్దగా పోషక విలువలు లేవు, మరియూ ఇది ఆలశ్యముగా జీర్ణమగును. నీరు ఎక్కువ. [[Category:కూరగాయలు]] గుమ్మడికాయలు 3404 9268 2005-08-23T07:54:37Z 207.46.50.71 గుమ్మడి లేదా తియ్య గుమ్మడి Pumpkin Cucurbita moschata, N.O. cucurbitaceae. *[[తమిళము]] పూషిణి. శర్కరపూషిణి; *[[కన్నడము]] కుంబల: * [[హిందీ]] ఖద్దూ; * [[సంస్కృతము]] పీతకూష్మాండః గుమ్మడి ఆంధ్రులకు ప్రీతికరమైన శుభప్రదమైన తరచూ వాడబడు కూర. ==భౌతిక రూపము== పూవుయొక్క, కాయయొక్క పరిమాణమున ఈ కుటుంబమునందలి జాతులందు గుమ్మడి అగ్రస్థానము వహించును, అందుకే దీనిని గుమ్మడి జాతి అందురు. పౌష్టిక శక్తిలోకానీ, తినుట కింపుగా ఉండుటయందు కూడా ఇదే మంచిది. గుమ్మడితీగ చాలా ఎక్కువగా పాకు మోటు జాతి తీగ. కాండము గరుసుగా ఉండు రోమములు కలిగి ఉండునును. ఆకులు హృదయాకారము కలిగినవి. ... ==రకములు== ===సూర్య గుమ్మడి=== ===పెద్ద గుమ్మడి=== [[Category:కూరగాయలు]] Wikipedia:చొరవగా ముందుకు రండి 3406 9281 2005-08-23T09:52:38Z Chaduvari 97 Redirection set #redirect[[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి]] Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి 3407 13021 2005-10-19T18:40:19Z Chaduvari 97 భాషాదోషాలు సరిదిద్దాను. {{guideline}} [[Image:Be bold.png|150px|right|Be bold!]] ==ముందుకు రండి== వ్యాసాలను సరిదిద్దే విషయమై ''చొరవగా'', ''జంకు లేకుండా'' ముందుకు రమ్మని వికీపీడియా సభ్యులను ప్రోత్సహిస్తోంది. వ్యాసాల్లోని తప్పులను సరిదిద్దుతూ, వ్యాకరణ దోషాలను సవరిస్తూ, కొత్త విషయాలను జోడిస్తూ, భాషను మెరుగుపరిస్తూ ఉంటేనే [[wiki|వికీ]] చురుగ్గా వృద్ధి చెందుతుంది. అందరూ ఆశించేది అదే. మీరు వికీపీడియాలో ఎన్నో వ్యాసాలు చదివి ఉంటారు, తప్పులు చూసి ఉంటారు, "ఈ తప్పుల్ని ఎందుకు సరిదిద్దడం లేదో" అని మీరు అనుకునే ఉంటారు. ఈ తప్పుల్ని మీరే సరిదిద్దడానికి వికీపీడియా అనుమతించడమే కాదు, కోరుతున్నది కూడా. కాస్త మర్యాద ఉంటే చాలు. అది పని చేస్తుంది, మీరే చూస్తారుగా! సరైన పద్ధతిలో రాయని మంచి వ్యాసం గానీ, మరీ పసలేని వ్యాసం గాని, చిన్న చిన్న పొరపాట్లు గానీ, తప్పుల తడక గాని, హాస్యాస్పదమైనది గాని, ఏదైనా మీకు కనిపిస్తే తప్పులు సరిదిద్దండి. అవసరమైతే సమూలమైన మార్పులు చెయ్యండి. ఆ వ్యాసకర్త ఏమనుకుంటాడో అని సందేహించకండి. అసలు వికీ అంటేనే అది. మీ రచనలను కూడా ఇతరులు అలాగే సరిదిద్దుతారు. మరీ వ్యక్తిగతంగా తీసుకోకండి. మనలాగే వాళ్ళు కూడా వికీపీడియాను ఉత్తమంగా తీర్చిదిద్దాలనుకునే వారే. ==...కానీ, నిర్లక్ష్యంగా ఉండకండి!== ముఖ్యంగా కొత్తవారు [[వికీపీడియా]] యొక్క ఉదారతకు ముచ్చటపడి, వెంటనే కార్య రంగంలోకి దూకుతారు. మంచిదే! కానీ ఒక్క విషయం: ''చొరవగా, జంకు లేకుండా సరిదిద్దండి'' అంటే, వివాదాస్పద విషయాలపై ఇప్పటికే ఉన్న వ్యాసాలలో పెద్ద పెద్ద మార్పులు చెయ్యమని కాదు. ఎన్నో దిద్దుబాట్లు, చర్చల తరువాత ఈ వ్యాసాలు ప్రస్తుతపు రూపుకు వచ్చి ఉంటాయి. ఆ పేజీల్లో అజాగ్రత్తగా చేసిన ఏ చిన్న మార్పైనా తేనె తుట్టెను కదిపినట్లయి, ఇతర సభ్యులు తీవ్రంగా స్పందించే అవకాశం ఉంటుంది. కొట్టొచ్చినట్లు కనబడే వ్యాకరణ దోషాలను సరిదిద్దవచ్చనుకోండి. ఏదైనా వివాదాస్పద వ్యాసంలో దిద్దుబాట్లు చెయ్యాలనుకుంటే, వ్యాసాన్ని క్షుణ్ణంగా చదివి, చర్చా పేజీలో ఉన్న అభిప్రాయాలు, పేజీ చరితం లను కూడా చదివిన తరువాతే చెయ్యడం మంచిది. దీనివలన ఆ వ్యాసం ఎలా ''ఏర్పడిందో '', దాని ప్రస్తుత స్థితి ఏమిటొ తెలుస్తుంది. వ్యాసంలో పెద్ద మార్పులు చెయ్యదలచి కూడా, మీ మార్పులను ఇతరులు ఎలా స్వీకరిస్తారో అనే శంక మీకు ఉంటే, ఇలా చెయ్యవచ్చు: #మార్పులు అవసరమైన భాగాన్ని కాపీ చేసి, [[Wikipedia:talk page|చర్చా పేజీ]] లో పెట్టి, ఆ భాగంలో మీ అభ్యంతరాలేమిటో తెలియజేయండి. (విషయం ఒక వాక్యానికి అటూఇటూగా ఉంటే) #చర్చా పేజీలో మీ అభ్యంతరాలను రాయండి.(అభ్యంతరాలున్న భాగం మరీ పెద్దది అయితే) స్పందనల కొరకు ఓ నాల్రోజులు ఆగండి. ఎవరూ అభ్యంతరపెట్టకపోతే, కానివ్వండి. వ్యాసంలో పెద్ద ఎత్తున తొలగింపులు ఉంటే, తొలగించిన భాగాలను చర్చా పేజీలో పెట్టి, మీ వివరణ రాయండి. అలాగే, వివరమైన [[Wikipedia:edit summary|దిద్దుబాటు సారాంశాన్ని]] తప్పక పెట్టండి. ==బెదిరిపోకండి!== ఏవో బహు కొద్ది వివాదాస్పద వ్యాసాలు తప్పించి మిగతా అన్ని వ్యాసాల్లో కూడా మీరు సరైనవనుకొన్న మార్పులు చెయ్యవచ్చు, చెయ్యండి. ఈ వివాదాస్పదమైన వ్యాసాలు తెలిపోతూనే ఉంటాయి. తెలియకపోయినా పరవాలేదు, మీకు చర్చలలో పాల్గొనే ఉత్సాహం, ఓపిక ఉంటే, ''చొరవ''గా ముందుకు వచ్చి దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి. వివాదాస్పద వ్యాసంలో మార్పులు జరుగుతూనే ఉంటాయి, మీరే మొదటి వారు కాదు, మిరే చివరివారూ కాదు. ఏదేమైనా, ఒకటి మాత్రం వాస్తవం: వ్యాసంలో నుండి ఏదన్నా విషయాన్ని తొలగించేదానికన్నా వ్యాసంలో చేర్చే కొత్త సమాచారాన్ని ఎక్కువ హర్షిస్తారు. ==విస్తృతమైన ప్రభావాలుండే చర్యలు, దిద్దుబాట్లు== [[Wikipedia:Template namespace|మూసలను]] సరిద్దడం, చాలా లింకులున్న పేజీలను తరలించడం వంటి పనులు చేసేటపుడు చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలి: ఎందుకంటే, ఈ చర్యలు ఆయా పేజీలనే కాక ఎన్నో ఇతర పేజీలను కూడా ప్రభావితం చేస్తాయి. ఇటువంటి మార్పులు చేసేముందు, సంబంధిత మార్గదర్శకాలను చదవడం మంచిది. అలాగే, ఇటువంటి మార్పుల వలన ప్రభావితమైన పేజీలను సరిదిద్దడానికి సద్ధపడటం మర్యాదకరమైన చర్య. ==ఇంకా చూడండి== *[[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] *[[Wikipedia:దిద్దుబాటు విధానం|దిద్దుబాటు విధానం]] [[Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు|{{PAGENAME}}]] [[ar:&#1608;&#1610;&#1603;&#1610;&#1576;&#1610;&#1583;&#1610;&#1575;:&#1610;&#1603;&#1608;&#1606; &#1580;&#1585;&#1610;&#1574;&#1577; &#1593;&#1606;&#1583;&#1605;&#1575; &#1578;&#1581;&#1585;&#1610;&#1585; &#1606;&#1589;&#1608;&#1589;]] [[cs:Wikipedia:Editujte s odvahou]] [[da:Wikipedia:Vær ikke bange for at redigere artikler]] [[de:Wikipedia:Sei mutig beim Ändern der Seiten]] [[es:Wikipedia:Sé audaz actualizando páginas]] [[et:Tehke julgelt parandusi]] [[fr:Wikipédia:N'hésitez pas !]] [[hu:Wikipédia:Bátran szerkeszd a lapokat]] [[ia:Wikipedia:Edita paginas intrepidemente]] [[ja:Wikipedia:&#12506;&#12540;&#12472;&#12398;&#32232;&#38598;&#12399;&#22823;&#32966;&#12395;]] [[nl:Wikipedia:Voel je vrij en ga je gang]] [[pt:Wikipedia:Seja audaz ao atualizar uma página]] [[sv:Wikipedia:Var djärv]] [[fi:Wikipedia:Muokkaa sivuja rohkeasti]] [[zh:Wikipedia:&#21191;&#20110;&#26356;&#26032;&#39029;&#38754;]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3586;&#3629;&#3651;&#3627;&#3657;&#3585;&#3621;&#3657;&#3634;&#3649;&#3585;&#3657;&#3652;&#3586;&#3610;&#3607;&#3588;&#3623;&#3634;&#3617;]] Wikipedia:Contact us 3408 9286 2005-08-23T10:30:46Z Chaduvari 97 Wikipedia:Contact us moved to Wikipedia:మమ్మల్ని కలవండి: Redirecting to a page with Telugu Heading #redirect [[Wikipedia:మమ్మల్ని కలవండి]] Image:HanumanChalisa.jpg 3409 21757 2006-04-08T15:30:03Z Mpradeep 50 హనుమాన్ చాలీసా.In telugu.. [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] User talk:Nawin 3410 12928 2005-10-18T19:44:12Z వైఙాసత్య 58 Good question: Why should we edit the pages written by somebody. Because we believe 1. Nobody is perfect, but at the same time there is something we can contribute as a personal leve, when combined with a group of contributions we will move towards perfection. 2. If you are not interested in editing some others articles, WELCOME write your own articles and obsrve how they are edited (if so) and I hope then u will get an answer of why articles should be edited and how they improve after edit after edit. Regards, Kiran user:chavakiran ---- Ok Mr.Kiran.. actually am very new to WIKIPEDIA.. thats y i asked like that. Thanks for your reply. ---- Hi Nawin. Welcome to telugu wikipedia. We are very happy to have you here. * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] for editing help. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. ---- : Hi Nawin, Welcome. There is lot to do. Start out observing how things are going on here. See [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. There a list of tasks that need to be done there. There are bunch of pages which still are in English. they need to be translated. Happy Editing on Wiki. Let me know if you have any questions. :A Tip: This is called camel pipe <nowiki> [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] </nowiki>. If you type that you will see this "[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]" and if you click on the link it will take you to this page "[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి]]" :--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:23, 23 August 2005 (UTC) == ఇరగ తీస్తున్నావు గురూ == [[Image:ఇరగ తీస్తున్నావు గురూ]] గో గో గో ఆల్ ద బెస్టు : మాస్‌ అదిరింది!! may you are the best person to work on the cinema section though you are at your wish to edit what ever you want to edit here on wiki. Keep up the good work!! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:37, 24 August 2005 (UTC) ==Welcome back== Hey Navin, Welcome back, must have realised that kiran created huge year wise movie list pages. Guess next step would be creating pages for actors and actresses though I made a list of actors in one page. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:44, 18 అక్టోబర్ 2005 (UTC) Image talk:HanumanChalisa.jpg 3411 9296 2005-08-23T12:15:36Z Chavakiran 19 Good one. Looking beautiful. Is it possible to put a text version of the same? User:Nawin 3412 13367 2005-10-27T12:26:19Z Nawin 112 [[హనుమాన్ చాలీసా]] తంజావూరు 3413 9306 2005-08-23T13:24:51Z వైఙాసత్య 58 Added Image [[Image:Brihadeeshwara temple Tanjavuru.jpg|thumb|250px|right|బృహదీశ్వరాలయము]] '''తంజావూరు''' [[దక్షిణ భారత దేశము]] నందలి [[తమిళనాడు]] రాష్ట్రములోని ఒక పట్టణము. ఈ పట్టణము [[కావేరి]] నది దక్షిణ ఒడ్డున ఉన్నది. [[చెన్నై]] నుండి 218 మైళ్ళ దూరంలో ఉన్నది. తంజావూరు జిల్లాకు ఈ పట్టణము రాజధాని. తంజావూరునకు ఈ పేరు తంజన్‌-అన్‌ అను రాక్షసుని నుండి వచ్చినది. ఈ రాక్షసుడు [[శ్రీ ఆనందవల్లి అమ్మ]] మరియూ [[శ్రీ నీలమేగప్పెరుమాల్‌]] ల చేత చంపబడ్డాడు. ఆ రాక్షసుని చివరి కోరికపై ఈ పట్టాణానికి తంజావూరు అని పేరు పెట్టినారు. ==చూడవలసిన ప్రదేశాలు== తంజావూరు, [[రాజ రాజ చోళుడు]] కట్టించిన ఇక్కడి [[బృహదీశ్వరాలయము]]నకు ప్రసిద్ది. [[యునెస్కో]] వారి [[ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశము]]లలో ఈ దేవాలయము కూడా ఉన్నది. ఈ దేవాలయములో [[సుభ్రమన్యస్వామి]] ప్రధాన దేవుడు. ఇంకా ఇక్కడి విజయ నగర కోట కూడా చాలా ప్రసిద్ది. ఇక్కడనే ప్రఖ్యాత [[సరస్వతీ మహల్‌ గ్రంథాలయము]] ఉన్నది. ఈ గ్రంథాలయమున సుమారుగా 30,000 పైబడిన గ్రంథాలు ఉన్నాయి. ==సంస్కృతి== భారతదేశపు సాంస్కృతిక, రాజకీయ, ఆధ్యాత్మిక కేంద్రాలలో తంజావూరు ఒకటి. ఈ నగరము ముఖ్యముగా [[కర్నాటక సంగీతం | కర్నాటిక సంగీతానికి]] చేసిన సేవలకూ, [[భరత నాట్య| భరత శాస్త్రానికి]] చేసిన సేవలకు నిలుస్తుంది. అలాగే [[తంజావూరు పెయింటింగు]] చాలా ప్రసిద్ది. ఇంకా [[వీణ]], [[తంజావూరు బొమ్మలు]], [[తవిల్‌]] ఇక్కడి ప్రముఖమైన విషయములు. ==చరిత్ర== చారిత్రకముగా ఈ నగరము ఒకప్పుడు [[చోళ ]] రాజులకు బలమైన కేంద్రము. తరువాత [[నాయక రాజులు]] తరువాత [[విజయ నగర| విజయ నగర రాజులు]] ఈ నగరాన్ని పాలించినారు. తరువాత [[మరాఠా రాజులు]] కూడా ఈ నగరాన్ని ఏలినారు. 1674 వ సంవత్సరములో మరాఠాలు ఈ నగరాన్ని [[వెంకాజీ]] నాయకత్వములో ఆక్రమించుకున్నారు. వెంకాజీ [[శివాజీ మహా రాజు]] నకు తమ్ముడు. 1749 వ సంవత్సరములో [[భ్రిటీషు]] వారు మొదట ఇక్కదికి వచ్చినారు కాని విఫలం చెంది తరువాత 1799 లో విజయం సాధించినారు. == భౌతిక వివరణలు== ఈ నగరము [[తమిళనాడు]] నందలి నగరాలలో ఎనిమిదవ పెద్దది. జనాభా సుమారుగా 2,25,000 మంది. ఇక్కది ప్రజలలో [[తమిళులు]], [[ తెలుగు వారు]] ఎక్కువగా ఉంటారు. తరువాత [[సౌరాష్ట్రీయులు]], [[మరాఠీలు]] ఉంటారు. ==ఉద్యోగాలు== ఇక్కడి ప్రజలు ఎక్కువగా వ్యవసాయదారులు. ఇక్కడ్‌ ఉన్న నలభైకిపైబదిన మెడికల్‌ కాలేజీల వల్ల ఎక్కువ సంఖ్యలో డాక్టర్లను కూడా చూడ వచ్చు. ==భౌగోళికంగా== నగరం ఓ ఫ్ల్య్‌ ఓవరు వల్ల రెండుగా విభజించబడినది. పాత నగరం వ్యాపార కేంద్రము, కొత్త నగరం ఎక్కువగా నివాస కేంద్రము. ఈ జిల్లా సరిహద్దులుగా '''వాయలూరు, గురువడి, పల్లియగ్రారం, కరంథై, పాత నగరం, నంజికోట్టై, విలార్‌, కీలవస్తచావిడీ'' ఉన్నాయి. ==విద్యా కేంద్రముగా== తంజావూరు ప్రముఖ విద్యాకేంద్రముగా వెలుగొందుతున్నది. తంజావూరు నందు రెండు యూనివర్సిటీలు కలవు. [[tamil yUnivarsiTI]] [[సస్త్ర డీండ్‌ యూనివర్సిటీ]] ఇంకా ఎన్నో కాలేజీలు ఉన్నాయి. ==బాయ్హ లింకులు== * [http://www.thanjavur.nic.in తంజావూరు జిల్లా] * [http://www.thanjavur.com తంజావూరు డాట్‌ కాం] Image:Brihadeeshwara temple Tanjavuru.jpg 3414 9305 2005-08-23T13:21:33Z వైఙాసత్య 58 Produced by NIC. In Public Domain Produced by NIC. In Public Domain Template:ఈ వారము సమైక్య కృషి 3416 19886 2006-02-13T07:40:36Z 210.18.146.227 phibravari vyaasaalu, మార్చి pratipaadanalu {| |- |కింది వ్యాసాలు ఫిబ్రవరి నెలలో విశేషవ్యాసాలుగా ప్రతిపాదించబడ్డాయి. వీటిపై సముదాయం దృష్టిపెట్టాలి. *ఫిబ్రవరి 20: [[తెలుగు|మన భాష]] *ఫిబ్రవరి 27: [[కోస్తా]] మార్చి నెల విశేషవ్యాసాల కొరకు [[Wikipedia:రచ్చబండ (విశేష వ్యాసం)|ప్రతిపాదనలు చెయ్యండి]]. |- |} Wikipedia:ఏది వికిపీడియా కాదు 3417 9314 2005-08-23T14:07:15Z Chaduvari 97 {{policy}} <!-- ----- {{mergefrom|No Instruction}} {{Shortcut|[[WP:WIN]]<br>[[WP:WWIN]]<br>[[WP:NOT]]}} Wikipedia is an online [[encyclopedia]] and, as a means to that end, also [[meta:The Wikipedia Community|an online community]]. Therefore, there are certain things that Wikipedia is ''not''.<sup id="fn_1_back">[[#fn_1|1]]</sup> ==What Wikipedia is not== ===Wikipedia is not a paper encyclopedia=== [[m:Wiki is not paper|Wikipedia is not a paper encyclopedia]]. This means that there is no practical limit to number of topics we can cover other than verifiability and the other points presented on this page. There is a kind of ''feasible limit'' for individual article sizes that depends on page download size for our dialup readers and readability considerations for everybody (see [[Wikipedia:article size]]). After a point, splitting an article into separate articles and leaving adequate summaries is a natural part of growth for a topic (see [[Wikipedia:Summary style]]). But for topics that are covered by print encyclopedias only in short, static articles, the fact that Wikipedia is not paper allows us to give more thorough treatments, include many relevant links, be more timely, etc. This also means you don't have to redirect one topic to a not fully equivalent topic that is of more common usage. A "See Also" section that states further information on the topic is available on the page of a closely related topic may be preferable. ===Wikipedia is not a dictionary=== [[Wikipedia:Wikipedia is not a dictionary|Wikipedia is not a dictionary]], or a usage or jargon guide. If you're interested in working on a wiki dictionary, check out our sister project [[Wiktionary]]. Wikipedia articles are not: # '''Dictionary definitions'''. Because Wikipedia is not a dictionary, please do not create an entry merely to define a term. Sometimes an article can and should ''begin with'' a [[fallacies of definition|good]] [[definition]]; If you come across an article that is nothing more than a definition, see if there is information you can add that would be appropriate for an encyclopedia. An exception to this rule is for articles about the cultural meanings of individual [[List of numbers|numbers]]. # '''Lists of such definitions'''. There are, however, [[Wikipedia:Disambiguation|disambiguation pages]] consisting of pointers to other pages; these are used to clarify differing meanings of a word. Wikipedia also includes [[List_of_glossaries|glossary pages]] for various specialized fields. # A '''usage guide''', or '''slang and idiom guide'''. Wikipedia is not in the business of saying how words, idioms, etc., are used. We aren't teaching people how to talk like a [[leet]] [[Hacker#Hacker:_Intruder_and_criminal|cracker]] or a [[Cockney]] chimney-sweep. However, it may be important ''in the context of an encyclopedia article'' to describe just how a word is used in order to distinguish among similar, easily confused ideas, as at [[Nation]] or [[Freedom]]. In some special cases an article about an essential piece of slang may be appropriate. ===Wikipedia is not a publisher of original thought=== Wikipedia is not a place to publish your own thoughts and analyses. Please leave out of Wikipedia: # '''Primary (original) research''' such as proposing theories and solutions, original ideas, defining terms, coining new words, etc. ''See'' [[Wikipedia:No original research]]. If you have done primary research on a topic, publish your results in other venues such as peer-reviewed journals, other printed forms, or respected online sites. Wikipedia will report about your work once it becomes part of accepted human knowledge. Not all information added to Wikipedia has to be from peer-reviewed journals; but strive to make sure that information is as reliable and verifiable. For example, [[Wikipedia:Cite sources|citing]] book, print, or reliable web resources demonstrates that the material is [[Wikipedia:Verifiability|verifiable]] and is not the editor's opinion. # '''Critical reviews'''. Biographies and articles about art works are supposed to be encyclopedia articles. Of course, critical analysis of art ''is'' welcome, if grounded in direct observations of outside parties. See No 5 below. See also [[Wikipedia:Guide to writing better articles#Check your fiction|Writing guide: check your fiction]]. # '''Personal essays''' that state your particular opinions about a topic. Wikipedia is supposed to compile human knowledge. It is not a vehicle to make personal opinions become part of human knowledge. See [[Wikipedia:No original research]]. In the unusual situation where the opinions of a single individual are important enough to discuss, it is preferable to let other people write about them. Personal essays on topics relating to Wikipedia are welcome at [[meta:|Meta]]. There is a Wikipedia [[Fork (software)|fork]] at [[Wikinfo]] that encourages personal opinions in articles. # '''Opinions on [[current affairs]]''' is a particular case of the previous item. Although current affairs may stir passions and tempt people to "climb [[soapbox]]es" (i.e. passionately advocate their pet POV), Wikipedia is not the medium for this. Articles must be balanced so as to put entries for [[current affairs]] in a reasonable perspective. Furthermore, Wikipedia authors should strive to write articles that will not quickly become obsolete. Also see [[Wikipedia:Wikipedia is not a blog|Wikipedia is not a blog]]. # '''Discussion forums''' (or [[Everything2]] nodes). Please try to stay on the task of creating an encyclopedia. You can chat with folks on their user talk pages, and should resolve problems with articles on the relevant [[Wikipedia:Talk page|talk pages]], but please do not take discussion into articles. ===Wikipedia is not a propaganda machine=== Wikipedia is not a [[soapbox]], or a vehicle for propaganda and advertising. Therefore, Wikipedia articles are not: #'''[[Propaganda]] or [[advocacy]]''' of any kind. Of course, an article can report objectively ''about'' such things, as long as an attempt is made to approach a [[Wikipedia:neutral point of view|neutral point of view]]. You might wish to go to [[Usenet]] or start a [[blog]] if you want to convince people of the merits of your favorite views. #'''Self-promotion'''. While you are free to write about yourself or projects you have a strong personal involvement in, remember that the standards for encyclopedic articles apply to such pages just like any other. A very few somewhat famous Wikipedians have significantly contributed to encyclopedia articles about themselves and their accomplishments, and this has mostly been accepted after some debate. Creating overly abundant links and references to autobiographical articles is not acceptable. See [[Wikipedia:Autobiography]]. #'''Advertising'''. Articles about companies and products are fine if they are written in an objective and unbiased style. Furthermore, all article topics must be third-party verifiable, so articles about very small "garage" companies are not likely to be acceptable. External links to commercial organizations are acceptable if they can serve to identify major corporations associated with a topic (see [[finishing school]] for an example). Please note Wikipedia does not endorse any businesses and it does not set up affiliate programs. ===Wikipedia is not a mirror or a repository of links, images, or media files=== Wikipedia is neither a [[Mirror (computing)|mirror]] nor a repository of links, images, or media files. All content added to Wikipedia may have to be edited mercilessly to be included in the encyclopedia. By submitting any content, you agree to release it for free use under the [[GNU FDL]]. <sup id="fn_2_back">[[#fn_2|2]]</sup> Wikipedia articles are not: # Mere '''collections of external links''' or '''Internet directories'''. There is nothing wrong with adding to an article a list of content-relevant links; however, excessive lists can dwarf articles and detract from the purpose of Wikipedia. # Mere '''collections of internal links''', except for [[wikipedia:disambiguation|disambiguation]] pages when an article title is ambiguous, and for [[wikipedia:Structured list|structured lists]] to assist with the organisation of articles. # Mere '''collections of [[public domain]] or other source material''' such as entire books or source code, original historical documents, letters, laws, proclamations, and other source material that are only useful when presented with their original, un-modified wording. Complete copies of primary sources should go into [[Wikisource]]. There's nothing wrong with using [[public domain resources]] such as [[1911 Encyclopaedia Britannica]] to add content to an article. See also [[Wikipedia:Don't include copies of primary sources]]. # '''Collections of photographs or media files''' with no text to go with the articles. If you are interested in presenting a picture, please provide an encyclopedic context, or consider adding it to '''[[Wikimedia Commons]]'''. If a picture comes from a public domain source on a website, then consider adding it to [[Wikipedia:Images with missing articles]] or [[Wikipedia:Public domain image resources]]. ===Wikipedia is not a free host or webspace provider=== You may not host your own website, blog, or wiki at Wikipedia. If you are interested in using the [[wiki]] technology for a collaborative effort on something else, even if it is just a single page, there are many [[List_of_wiki_farms|sites that provide wiki hosting]] (free or for money). You can also [http://wikipedia.sourceforge.net/ install wiki software on your server]. (See the ''[[Wikibooks:Wiki Science|Wiki Science]]'' wikibook for information on doing this.) Wikipedia pages are not: # '''Personal [[homepage]]s'''. [[Wikipedia:Wikipedians|Wikipedians]] have their own personal pages, but they are used for information relevant to working on the encyclopedia. If you are looking to make a personal webpage unrelated to encyclopedia work (e.g. posting your resume), please make use of one of the many free homepage providers on the Internet. # '''[[File storage]] areas'''. Please upload only files that are used (or will be used) in encyclopedia articles; anything else will be deleted. If you have extra relevant images, consider uploading them to the [[Wikimedia Commons]], where they can be linked from Wikipedia. ===Wikipedia is not an indiscriminate collection of information=== Wikipedia is not an indiscriminate collection of items of information. That something is 100% true does not mean it is suitable for inclusion in an encyclopedia. While there is a continuing debate about the encyclopedic merits of several classes of entries, current consensus is that Wikipedia articles are not: # '''Lists of [[FAQ|Frequently Asked Questions]]'''. Wikipedia articles should not list FAQs. Instead, format the information provided as neutral prose within the appropriate article(s). You may want to consider contributing FAQ lists to [[Wikibooks]]. #'''Lists or repositories of loosely associated topics''' such as quotations, aphorisms or persons. If you want to enter lists of quotations, put them into our sister project [[Wikiquote]]. Of course, there is nothing wrong with having lists if their entries are famous ''because'' they are associated with or significantly contributed to the list topic. Wikipedia also includes reference tables and tabular information for quick reference. # '''Travel guides'''. An article on [[Paris]] should mention landmarks such as the [[Eiffel Tower]] and the [[Louvre]], but not the telephone number or street address of your favorite hotel or the price of a ''café au lait'' on the [[Champs-Élysées]]. Such details are, however, very welcome at [http://wikitravel.org/ Wikitravel], but note that due to license incompatibility you cannot copy content wholesale unless you are the copyright holder. # '''Memorials'''. It's often sad when people die, but Wikipedia is not the place to honor them. Subjects of encyclopedia articles must have a claim to fame besides being fondly remembered by their friends and relatives. # '''News reports'''. Wikipedia should not offer first-hand news reports on breaking stories (however, our sister project [[Wikinews]] does exactly that). Wikipedia does have many ''encyclopedia articles'' on topics of historical significance that are currently in the news, and can be significantly more up-to-date than most reference sources since we can incorporate new developments and facts as they are made known. See [[current events]] for examples. # '''Genealogical entries''', or '''phonebook entries'''. Biography articles should only be for people with some sort of fame, achievement, or perhaps notoriety. One measure of achievement is whether someone has been featured in several external sources (on or off-line). Minor characters may be mentioned within other articles (e.g. Ronald Gay in [[Persecution of gays, lesbians, bisexuals, and the transgendered]]). See [[m:Wikipeople]] for a proposed genealogical/biographical dictionary project. # '''[[Directory|Directories]], directory entries''', or a '''resource for conducting business'''. For example, an article on a radio station generally shouldn't list upcoming events, current promotions, phone numbers, etc (although mention of major events or promotions may be acceptable). Furthermore, the Talk pages associated with an article are for talking about the article, not for conducting the business of the topic of the article. ===Wikipedia is not a crystal ball=== '''Future events''' are usually unencyclopedic, especially if they are unverifiable until they have actually occurred. In particular: # Individual '''scheduled or expected future events''', such as the 2028 Summer Olympics, are not suitable topics for articles, unless they are as predictable as an astronomical event; ''planning'' or ''preparation'' for the event is already in progress and the ''preparation itself'' merits encyclopedic inclusion; or speculation is well documented, such as with the [[U.S. presidential election, 2008|2008 U.S. presidential election]]. The ''schedule as a whole'' may also be appropriate. # Similarly, individual items from a '''predetermined list or a systematic pattern of names,''' preassigned to future events or discoveries, are not suitable article topics, if only generic information is known about the item. [[Lists of tropical cyclone names]] is encyclopedic; "Tropical storm Alex, 2010" is not, even though it is virtually certain that a storm of that name will occur in the North Atlantic and will turn counterclockwise. Similarly, articles about '''words formed on a predictable numeric system''' (such as "septenquinquagintillion") are not encyclopedic unless they are defined on good authority, or genuinely in use. Certain scientific extrapolations, such as chemical elements documented by [[IUPAC]], prior to isolation in the laboratory, are usually considered encyclopedic. # Articles that present '''extrapolation, speculation, and "future history"''' are original research and therefore inappropriate. Of course, we do and should have articles ''about'' notable ''artistic works, essays, or credible research'' that embody predictions. An article on [[Star Wars]] and [[Star Trek]] is appropriate; an article on "Weapons to be used in World War IV" is not. ===Wikipedia is not censored for the protection of minors=== [[Wikipedia:Content disclaimer|Wikipedia may contain content that some readers consider objectionable or offensive]]. Anyone reading Wikipedia can edit an article and the changes are displayed instantaneously without any checking to ensure appropriateness, so Wikipedia cannot guarantee that articles or images are appropriate for children or adhere to specific [[social norms]]. While obviously inappropriate content (such as inappropriate links to [[shock site]]s) is usually removed immediately, except from an article directly concerning the content (such as the article about [[pornography]]), some articles may include objectionable text, images, or links, provided they do not violate any of our existing [[Wikipedia:policies and guidelines|policies]] (especially [[Wikipedia:Neutral point of view|Neutral point of view]]), nor the law of the [[U.S. state|state]] of [[Florida]] in the [[United States]], where the servers are hosted. ==What the Wikipedia community is not== ===Wikipedia is not a battleground=== Every user is expected to interact with others [[Wikipedia:Civility|civilly]], [[Wikipedia:Staying cool when the editing gets hot|calmly]], and in a spirit of cooperation. Do not [[Wikipedia:No personal attacks|insult]], harass or intimidate those with whom you have a disagreement. Rather, approach the matter in an intelligent manner, and engage in polite discussion. Do not create or modify articles [[Wikipedia:Don't disrupt Wikipedia to illustrate a point|just to prove a point]]. Do not make [[Wikipedia:No legal threats|legal]] or other threats against Wikipedia, Wikipedians, or the Wikimedia Foundation <sup id="fn_3_back">[[#fn_3|3]]</sup>. Threats are not tolerated and may result in a [[Wikipedia:Bans and blocks|ban]]. See also [[Wikipedia:Dispute resolution]]. ===Wikipedia is not an anarchy=== Wikipedia is free and open, but restricts both freedom and openness where they interfere with the purpose of creating an encyclopedia. Accordingly, Wikipedia is not a forum for unregulated [[free speech]]. The fact that Wikipedia is an open, self-governing project does not mean that any part of its purpose is to explore the viability of [[anarchism|anarchistic]] communities. Our purpose is to build an encyclopedia, not to test the limits of anarchism. If you want to do so, you may use the Wikipedia fork [http://www.meta.anarchopedia.org/ Anarchopedia]. See also [[meta:Power structure]] ===Wikipedia is not a democracy=== Wikipedia is [http://mail.wikimedia.org/pipermail/wikien-l/2005-January/018735.html not an experiment in democracy]. Its primary method of finding [[wikipedia:Consensus|consensus]] is discussion, not [[m:don't vote on everything|voting]]. That is, majority opinion does not necessarily rule in Wikipedia. Various votes are regularly conducted, but their numerical results are usually only one of several means of making a decision. The discussions that accompany the voting processes are crucial means of reaching consensus. For example, a very important Wikipedia process is reaching consensus on what articles are not encyclopedic and should be deleted from Wikipedia entirely. The discussion by which that consensus is reached occurs in the context of a "vote" on the [[Wikipedia:Votes for deletion]] page. ===Wikipedia is not a bureaucracy=== Disagreements should be resolved through [[Wikipedia:Consensus|consensual]] discussion, rather than through tightly sticking to rules and procedures. [[m:Instruction creep|Instruction creep]] should be avoided. A perceived procedural error made in posting anything, such as an idea or nomination, is not grounds for invalidating that post. Follow the spirit, not the letter, of any rules, policies and guidelines. ==When you wonder what to do== *When you wonder what should or should not be in an article named "whatever", ask yourself what a reader would expect under "whatever" '''''in an encyclopedia'''''. For examples of what kinds of articles people consider to be encyclopedic, see [[Wikipedia:Votes for deletion/Precedents]] and [[Wikipedia:What's in, what's out]]. *When you wonder whether the rules given above are being violated, consider: ** Changing the content of an article (normal editing) ** Changing the page into a redirect, preserving the page history ** Nominating the page for deletion on [[Wikipedia:Votes for deletion]] if it meets grounds for such action under the [[Wikipedia:Deletion policy]] page. To develop an understanding of what kinds of contributions are in danger of being deleted you have to regularly follow discussions there. ** Changing the rules on this page after a consensus has been reached following appropriate discussion with other Wikipedians via the [[Wikipedia_talk:What_Wikipedia_is_not|Talk]] page. When adding new options, please be as clear as possible and provide counter-examples of similar, but permitted, subjects. ==Notes== <cite id="fn_1">[[#fn_1_back|Note 1:]]</cite> While this page is intended to record policies that are firmly established, it continues to evolve. If you wish to quote it in a discussion, please be sure to check the latest version. <cite id="fn_2">[[#fn_2_back|Note 2:]]</cite> Note that Wikipedia incorporates many images and some text which are considered "fair use" into its GFDLed articles. See also [[Wikipedia:Copyrights]]. <cite id="fn_3">[[#fn_3_back|Note 3:]]</cite> If you believe that your legal rights are being violated, you may discuss this with other users involved, take the matter to the appropriate [[meta:Mailing_list|mailing list]], contact the [http://wikimediafoundation.org Wikimedia Foundation], or in cases of [[Wikipedia:Copyrights|copyright]] violations notify us [[Wikipedia:Request_for_immediate_removal_of_copyright_violation|here]]. ==See also== {{Spoken Wikipedia|What Wikipedia is not.ogg|2005-04-21}} * [[Wikipedia:Policies and guidelines]] * [[Wikipedia:Avoiding common mistakes]] * [[Wikipedia:Votes for deletion/Precedents]] * [[Wikipedia:Google test]] * [[Wikipedia:Ownership of articles]] * [[Wikipedia:What the GFDL is not]] * [[Wikipedia:Importance]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1050;&#1072;&#1082;&#1074;&#1086; &#1085;&#1077; &#1077; &#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;]] [[ca:Viquipèdia:Allò que la Viquipèdia no és]] [[da:Wikipedia:Hvad Wikipedia ikke er]] [[de:Wikipedia:Was Wikipedia nicht ist]] [[es:Wikipedia:Lo que Wikipedia no es]] [[fr:Wikipédia:Ce que Wikipédia n'est pas]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1502;&#1492; &#1492;&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492; &#1488;&#1497;&#1504;&#1504;&#1492;]] [[hu:Wikipédia:Mi nem való a Wikipédiába]] [[it:Wikipeida:Cosa Wikipedia non è]] [[ja:Wikipedia:&#12454;&#12451;&#12461;&#12506;&#12487;&#12451;&#12450;&#12399;&#20309;&#12391;&#12394;&#12356;&#12363;]] [[lb:Wikipedia:Waat Wikipedia nët ass]] [[nl:Wikipedia:Wat Wikipedia niet is]] [[no:Wikipedia:Hva Wikipedia ikke er]] [[pl:Wikipedia:Czym Wikipedia nie jest]] [[pt:Wikipedia:O que a Wikipedia não é]] [[ro:Wikipedia:Ce nu este Wikipedia]] [[ru:Википедия:Чем не является Википедия]] [[simple:Wikipedia:What Wikipedia is not]] [[sr:&#1096;&#1090;&#1072; &#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072; &#1085;&#1080;&#1112;&#1077;]] [[fi:Wikipedia:Mikä Wikipedia ei ole]] [[sk:Wikipédia:&#268;o Wikipédia nie je]] [[sl:Wikipedija:Kaj Wikipedija ni]] [[sv:Wikipedia:Vad Wikipedia inte är]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3629;&#3632;&#3652;&#3619;&#3607;&#3637;&#3656;&#3652;&#3617;&#3656;&#3651;&#3594;&#3656;&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;]] [[vi:Wikipedia:Nh&#7919;ng gì không ph&#7843;i là Wikipedia]] [[zh:Wikipedia:&#19981;&#36866;&#21512;&#32500;&#22522;&#30334;&#31185;&#30340;&#25991;&#31456;]] --> భారతదేశ చరిత్ర 3418 25689 2006-05-23T20:01:16Z 202.56.231.117 /* ఈష్టు ఇండియా పాలన */ {{భారత దేశ చరిత్ర}} ప్రపంచ చరిత్రలో అత్యంత పురాతన నాగరికత కలిగిన అతి కొద్ది దేశాలలో భారత దేశము ఒకటి. ఇక్కడి ప్రజల నమ్మకాలను అనుసరించి దీని చరిత్ర కొన్ని లక్షల సంవత్సరాలకు ముందునుండి ఉన్నది. ముఖ్యముగా [[రామాయణము]], దీనిని కొన్ని లక్షల సంవత్సరాల క్రితం జరిగినదిగా చెపుతారు, కానీ [[రొమీలా థాపర్‌]] వంటి చరిత్రకారులు రామాయణాన్ని చాలా కాలం క్రితం కాకుండా చాలా కాలం తరువాత జరిగినదిగా చెపుతారు, ముఖ్యముగా [[మహాభారతం]] తరువాత జరిగినదిగా చెపుతారు. కానీ కాలమేదయినా రామాయణ యుగాన్ని చాలామంది [[మహాభారతము|మహాభారత]] కాలానికన్నా ముందు జరిగినదిగానే భావిస్తారు. ఇటీవల నాసా(NASA) వారు విడుదల చేసిన [[ఆడమ్స్ బ్రిడ్జ్]] ఫోటోలు చూసి చాలామంది [[రాముడు]] మరియూ [[వానరవీరులు]] నిర్మించిన సేతువుగా చాలామంది భావించినారు. ==పాతరాతి (పాలియోలితిక్) యుగము == [[Image:Bhimbetka_rock_paintng1.jpg|frame|Bhimbetka rock painting]] [[మధ్య భారతదేశము]]నందలి [[నర్మద]] నదీ పరివాహ ప్రాంతము నందలి [[హత్నోరా]]నందలి [[హొమినిడ్]] అవశేషాల వల్ల భారతదేశ భూభాగమునందు [[పాతరాతి యుగము]] నుండే జనావాసాలు ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. ఈ అవశేషాల యొక్క సరియైన కాలము తెలియకున్నప్పటికినీ, పురావస్తు శాస్త్రజ్ఞుల ప్రకారం ఇవి కనీసం రెండు నుండి ఏడు లక్షల సంవత్సరాల కాలము నాటి క్రిందవని తెలియుచున్నది. ఈ [[శిలాజాలు]] [[దక్షిణ ఆసియా]] లోనే లభించిన తొలి మానవ అవశేషాలు. [[దక్షిణ భారతదేశము]]నందలి [[కలడ్గి]] ప్రాంతంలో ఓ క్వారీలో ఇటీవల కొన్ని అవశేషాలు కనుగొన్నారు. వీటిని బట్టి ఆధునిక మానవులు ఈ ప్రాంతంలో సుమారు 12,000 సంవత్సరాల నాటి చివరి [[మంచు యుగము]] నుండే ఉన్నట్లు తెలియుచున్నది. [[మధ్య ప్రదేశు]] నందలి [[బింబెట్కా]] అను ప్రదేశములోని ఆధారాలను అనుసరించి 9,000 సంవత్సరాల క్రితము ఇక్కడ మనుషులు ఉన్నట్లు పూర్తి ఆధారాలతో నిర్ధారణ అవుచున్నది. ==కొత్తరాతి (నియోలితిక్) యుగము == దక్షిణాసియా ప్రాంతంలో, కొత్తరాతి యుగపు తొలి సంస్కృతి మెహర్‌గఢ్లో క్రీ.పూ.7000 లో వర్ద్ధిల్లింది. ఈ ప్రదేశం ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్‌ లోని బలూచిస్తాన్‌ లో ఉంది. మెహర్గఢ్‌ ప్రజలు ముఖ్యంగా పశువుల కాపరులు, మట్టి ఇళ్ళలో నివసించేవారు. బుట్టలు అల్లుతూ, గొర్రెలను పెంచుతూ ఉండేవారు. క్రీ.పూ.5500 నాటికి, వీరు కుండలు చెయ్యడము మొదలు పెట్టినారు. అలాగే రాగి పనిముట్ల వాడకం కూడా మొదలైంది. [[క్రీ.పూ.2000]] నాటికి వీరు అదృశ్యం అయినారు. ==కంచు యుగము == ===సరస్వతీ, సింధూ నదీ లోయల నాగరికత === [[Image:indusvalleyexcavation.jpg|thumb|350px|The Indus Valley Civilization existed along the [[Indus River]] in present-day [[Pakistan]]. The [[Mohenjo-daro]] ruins pictured above were once the centre of this ancient society.]] {{seemain|సింధూ, సరస్వతీ నదీ నాగరికత}} వ్యవసాయాధారిత జనపదాల నుండి, పట్టణ జనావాసాల వైపు పురోగమనం మెహర్‌గఢ్‌ కాలానికీ, [[క్రీ.పూ.3000]] కు మధ్య ప్రారంభమైంది. ఈ కాలంలోనే భారతదేశపు మొట్టమొదటి పట్టణ సంస్కృతి ప్రారంభమైంది. అదే [[సింధు లోయ నాగరికత]]. [[హరప్పా నాగరికత]] అని కూడా పిలువబడే ఈ నాగరికత [[క్రీ.పూ. 2800]] నుండి, [[క్రీ.పూ 1800]] వరకు విలసిల్లింది. [[సరస్వతి]], [[సింధు]] నదులూ, వాటి ఉప్నదుల తీరాల వెంబడి కేంద్రీకృతమైన ఈ నాగరికత [[గంగా]], [[యమున]] మధ్య ప్రాంతం లోను, [[గుజరాత్‌]] లోను, ఉత్తర [[ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌]]లోను కూడా వ్యాపించింది. ఇది ఇటుకలతో కట్టబడిన కట్టడాలకూ, రోడ్లకూ, రోడ్డు పక్కన ఉన్న డ్రైనేజి పద్దతికీ, బహుళ అంతస్తుల భవనాలకూ, పేరుగాంచినది. సుమేరియను రికార్డులలో పేర్కొన్న [[మేలుహ్హా]] అంటే భారతదేశమే కావచ్చని భావిస్తున్నారు. చరిత్రలో మొట్టమొదటి సారిగా భారతదేశపు ప్రస్తావన వచ్చింది ఇక్కడే. సమకాలీన నాగరికతలైన [[సుమేరియను]], [[ఈజిప్టు]] లతో పోలిస్తే ఇది భౌగోళికంగా చాలా పెద్దదీ, చక్కని ప్రణాళీకాబద్దమైనదీ, మరియూ బహుశా ఒకే రాజు క్రింది ఉండి ఉండవచ్చు, ఎందుకంటే ఇక్కడి చాలా వాటికి ఏక ప్రమాణాలు పాటించబడినాయి, ఉదాహరణకు ఇటుకల కొలత, మొత్తము అన్ని సైటులలోనూ ఒకేరకముగా ఉన్నాయి! [[మొహెంజో దారో]] ఈ నాగరికతకు కేంద్రం. దక్షిణాన [[బొంబాయి]] వరకూ, ఉత్తరాన [[డిల్లీ]] వరకూ, పశ్చిమాన [[ఇరాన్ ]] ఎల్లల వరకూ, ఉత్తరాన [[హిమాలయాల]] వరకూ ఈ నాగరికత వ్యాపించినది. [[హరప్పా]], [[దొలవీర]], [[గన్వేరివాలా]], [[లోథాల్‌]], అనునవి ఇక్కడి ముఖ్యమైన కనుగొన్న పట్టాణాలు. సుమారుగా యాబై లక్షల జనాబా వరకూ ఉండి ఉండవచ్చు అని ఓ అభిప్రాయము. ఇప్పటివరకూ 2,500 నగరాలు కనుగొనబడ్డాయి! ముఖ్యముగా లుప్తమైన సరస్వతీ నదీ పరివాహ ప్రదేశమున ఎక్కువగా కనుగొనబడ్డాయి. ఈ సరస్వతీ నది యొక్క మరణమే ఈ నాగరికత యొక్క మరణానికి కారణమని చాలా మంది నమ్ముతున్నారు. ===వైదిక నాగరికత === {{seemain|వైదిక నాగరికత}} '''వేదాల'''తో ముడిపడ్డ ఇండో-ఆర్యన్‌ నాగరికతే వైదిక నాగరికత. '''వైదిక సంస్కృత భాష'''లో ఉన్న వేదాలు ఇండో-యూరపియను రచనలోకెల్లా పురాతనమైనవి. ఈ పుస్తకాల యొక్క [[ఆర్యుల ఆగమన సిద్దాంతము]] పై భిన్నాభిప్రాయాలున్నాయి. వైదిక నాగరికులు తొలుత పశువుల కాపరులు. తరువాతి కాలంలో వీరు వ్యవసాయంపై ఆధారపడ్డారు. సమాజం నాలుగు వర్ణాలుగా వర్గీకరించబడింది. అనేక చిన్న చిన్న రాజ్యాలు, జాతులు విలీనమై కొన్ని పెద్ద రాజ్యాలుగా ఏర్పడ్డాయి. ఈ రాజ్యాల మధ్య తరచుగా యుద్ధాలు జరిగేవి. ఆ తరువాత వేదాలను నాలుగు భాగాలుగా విభజించినారు. వేదాలతో పాటు [[రామాయణము]], [[భారతము]] కూడా ఈ కాలంలోనే వ్రాయబడినాయని చెప్పబడుచున్నది. [[భగవద్గీత]] కూడా ఈ కాలములోనే వ్రాయబడినది. [[కురు]] సామ్రాజ్యము వేదిక నాగరికత కాలానికి చెందినదే! ఇదే [[మహాభారతము]] నందలి పోరాట భూమికను పోషించినది. క్రీ.పూ.7 వ శతాబ్దానికి భారతదేశము చాలా వరకు పట్టణీకరింపబడినది. ఆ కాలం నాటి సారస్వతంలో 16 [[మహా జనపదాలు|మహా జనపదాల]] ప్రస్తావన ఉన్నది. ==మహాజనపదములు == [[Image:StandingBuddha.JPG|thumb|right|155px|Standing Buddha, ancient region of [[Gandhara]], [[1st century|1st century CE]].]] [[క్రీ. పూ. 600]]నాటికి భారతదేశము నందలి గంగా పరివాహక ప్రదేశములో మరియూ సింధూ పరివాహక ప్రదేశములలో పదహారు రాజ్యాలు విస్తరించినాయి. వీటిని [[మహా జనపదాలు]] అని పిలవడం కద్దు. ఇందులో ముఖ్యమైనవి, [[కురు]], [[కోశల]], [[మగధ]], [[గాంధార]]. ఇవి ఎంత ముఖ్యమైనవంటే ఇప్పటికీ [[చందమామ కథలు|చందమామ కథలలో ]]మనము ఈ పేర్లే చూస్తుంటాము! [[ఉపనిషత్తులు]] ఈ కాలములోనే వ్రాయబడినాయని ఓ అభిప్రాయము. ఈ కాలములో రాజ భాష [[సంస్కృతము]]. సాధారణ జన భాష మాత్రము [[ప్రాకృతము]]. [[గౌతమ బుద్ధుడు]] ఈ కాలము నాటి వాడే. [[జైన మతము]] స్థాపించిన [[మహా వీరుడు]] కూడా ఈకాలము వాడే. ఈ రెండు మతాలూ సులభంగా ఉండి ప్రాకృత భాషలో బోధించినాయి, అందువల్ల సామాన్యులు వీటిని ఎక్కువగా ఆదరించినారు. జైన మతము భౌగోళికంగా ఎక్కువ వ్యాపించకపోయినప్పటికీ, [[బౌద్ధ మతము]] మాత్రము [[టిబెట్]], [[జపాన్]], [[శ్రీలంక]] [[దక్షిణ ఆసియా దేశాలు]]కు వ్యాపించినది. [[క్రీ. పూ. 500]] సంవత్సరమున ఈ ప్రాంతమును [[పర్షియన్లు]] ఆక్రమించినారు. వీరు ప్రభువైన [[మొదటి డారస్]] ఇందుకు ఆద్యుడు. పర్షియన్లు [[తక్షశిల]]ను తమ రాజధానిగా చేసుకున్నప్పటికీ వీరి ప్రభావము నామ మాత్రమే. వీరు 150 సంవత్సరాలు ఈ ప్రాంతాన్ని పరిపాలించినారు. తరువాత [[అలెగ్జాండరు]] వీరిని ఓడించినాడు. ==మగధ సామ్రాజ్యము == పదహారు జనపదాలలో [[మగధ]] ముఖ్యమైన స్థానమునకు చేరుకున్నది. ముఖ్యముగా [[అశోక చక్రవర్తి]] కాలమున ఇది భారత దేశము చాలావరకు ఒక్కటి చేసినది. ఇతను భారత దేశపు చాలా ప్రసిద్ది చెందిన రాజు. మగధ తన రెండు పొరుగు రాజ్యాలను ఆక్రమించుకొని చాలా పెద్ద సామ్రాజ్యముగా రూపొందినది, ఇది ఓ గొప్ప సైనిక శక్తిగా కూడా వెలుగొందినది. ===శిశునాగ సామ్రాజ్యము === [[శిశునాగ వంశము]] [[మగధ ]] సామ్రాజ్యాన్ని [[క్రీ. పూ. 684]] వ సంవత్సరాన నెలకొల్పినది. దీని రాజధాని [[పాటలీపుత్రము]], ప్రస్తుత [[పాట్నా ]]. ఈ వంశాము [[క్రీ. పూ. 424]] వరకూ పరిపాలన సాగించినది. తరువాత [[నంద వంశము]]చేత ఓడింపబడినది. ఈ కాలములో [[బౌద్ద ]]మతమూ, [[జైన ]]మతమూ స్తాపించబడినాయి. ===నంద సామ్రాజ్యము === [[నంద వంశము]] పూర్వపు [[శిశునాగ వంశము]]నకు చెందిన [[మహా నందుని]][[ఉంపుడు గత్తె]] కుమారునిచేత నెలకొల్పబడినది. [[మహాపాద నందుడు]] 88 సంవత్సరాల వయసులో మరణించినాడు. ఈ వంశము తరువాత [[మౌర్య సామ్రాజ్యము]] భారతదేశమును పరిపాలించినది. ===మౌర్య వంశపాలన === [[Image: MauryanMap.jpg|thumb|250px|The Mauryan empire ([[321 BCE|321]] to [[185 BCE]]), at its largest extent around [[230 BCE]].]] [[క్రీ. పూ. 321]] న [[చంద్రగుప్త మౌర్యుడు]] ఆనాటి రాజయిన [[ధన నందుడు|ధన నందుడిని]] సింహాసనం నుండి పదవీచ్యుతుని చేసి తాను మౌర్య సామ్రాజ్యమును స్తాపించినాడు. చంద్రగుప్తుని తరువాత అతని కుమారుడు [[బింబిసారుడు]] దేశానికి రాజయినాడు. ఇతని కాలములో భారతదేశము ప్రస్తుత భారతదేశము మొత్తాన్ని ఆక్రమించినది. మొదటిసారిగా ఉపఖండము మొత్తమూ ఓ ఝండా క్రిందికి వచ్చినది తరువాత ఈ సామ్రాజ్యానికి [[అశోక చక్రవర్తి]] రాజయినాడు. ఇతను రాజ్యాన్ని విస్తరించడానికి పూనుకొని [[కళింగ]] సామ్రాజ్యాన్ని ఆక్రమించాడు. కానీ తరువాత ఆ రక్తపాతాన్ని చూసి మనసు మార్చుకొని [[బౌద్ధ]] మతాన్ని స్వీకరించాడు. భారతదేశ చరిత్రకు అత్యంత పురాతన ఆధారాలు అశోకుడి కాలం నాటి శాసనాలే. వీటి ఆధారంగానే వివిధ రాజ్య వంశాల కాలాలు లెక్కించబడ్డాయి. ఈ రాజు వల్లనే బౌద్ధ మతము ప్రస్తుతము ఉన్నటువండి దేశాలన్నింటిలోనూ వ్యాపించినది. అంతే కాకుండా [[ఈజిప్టు]] వంటి దేశాలకు కూడా రాయబారులను పంపించినాడు. ప్రపంచ చరిత్రలోని అత్యంత గొప్ప పరిపాలకులలో ఒకరిగా అశోక చక్రవర్తిని పరిగణిస్తారు. {| {{prettytable}} |- |align=center colspan=13 style="background:#ccf"| '''[[మౌర్య సామ్రాజ్యము ]]''' |- ! style="background-color:#FFD700" | రాజు !! style="background-color:#FFD700" | మొదలు !! style="background-color:#FFD700" | చివర |- | valign="top" | '''[[చంద్రగుప్త మౌర్యుడు]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.322]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.298]] |- | valign="top" | '''[[బింబిసారుడు]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.297]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.272]] |- | valign="top" | '''[[అశోక చక్రవర్తి]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.273]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.232]] |- | valign="top" | '''[[దశరథ మౌర్యుడు]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.232]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.224]] |- | valign="top" | '''[[సంప్రతి]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.224]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.215]] |- | valign="top" | '''[[శాలిశుక ]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.215]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.202]] |- | valign="top" | '''[[దేవవర్మ]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.202]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.195]] |- | valign="top" | '''[[శతధన్వుడు]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.195]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.187]] |- | valign="top" | '''[[బృహద్రధుడు]]''' | valign="top" | [[క్రీ.పూ.187]] | valign="top" | [[క్రీ.పూ.185]] |- |} ===శుంగ వంశము === [[Image: SungaDurga.jpg|thumb|200px|Plaque of the Mother Goddess [[Durga]], wife of the God of Cyclic Destruction [[Shiva]], Sunga period, [[1st century BCE]], [[West Bengal]], [[India]]]] శుంగ వంశము, [[క్రీ. పూ. 185]] వ సంవత్సరములో సుమారుగా అశోకుని మరణానంతరము 50 సంవత్సరాల తరువాత ఏర్పాటుచేయబడినది. అప్పటి మర్య రాజు [[బృహద్రథుడు]]. ఇతను తన సైన్యాధిపతి చేతిలో దారుణంగా హత్యచేయబడినాడు. అతడే [[పశ్యమిత్ర శుంగుడు]]. ఇతను సైనిక వందనం స్వీకరించుతుండగా రాజుని చంపినాడు, తరువాత సింహాసనాన్ని అధిస్టించినాడు. ==తొలి మధ్య యుగపు రాజ్యాలు - స్వర్ణ యుగము == {{see details|Middle kingdoms of India}} {{see details |భారత దేశపు మధ్య యుగపు రాజ్యాలు }} మధ్య యుగము, ముఖ్యముగా [[గుప్తులు|గుప్తుల పరిపాలన]] కాలాన్ని స్వర్ణ యుగము అని పిలుస్తారు, ఈ కాలములో భారతదేశము చాలావరకు భౌగోళికంగా ఏకం చేయబడినది, మరియూ ఈ కాలమున రాజకీయ, సాంస్కృతిక, శాస్త్రీయ విషయములు చాలా అభివృద్ది చేయబడినాయి. మొదటి శతాబ్దములో [[కుశానులు]] భారతదేశమును ఆక్రమించినారు. వీరు మధ్య ఆసియా నుండి వచ్చినారు. వీరి సామ్రాజ్యము [[పేశ్వారు]] నుండి గంగా నదీ పరివాహక ప్రాంతము వరకూ పరిడవిల్లినది. దీనిలో పాత [[బాక్టీరియా]] కూడా ఓ భాగంగా ఉన్నది. ఈ కాలంలో దక్షిణ భారత దేశంలో చాలా సామ్రాజ్యాలు పరిడవిల్లినాయి. ముఖ్యముగా [[తమిళనాడు]]లో [[పాండ్యులు]] [[మధురై]]ని రాజధానిగా చేసుకోని తమ సామ్రాజ్యాన్ని పరిపాలించినారు. తరువాత [[అలెక్షాండారు]] దండయాత్రల వల్ల పుట్టిన [[ఇండో - గ్రీకు ]] రాజ్యాలు గాంధార రాజ్యాన్ని క్రీస్తు పూర్వం 180 నుండి క్రీస్తు అనంతరం పదవ సంవత్సరం వరకూ పరిపాలించినాయి. ===శాతవాహన సామ్రాజ్యము === [[శాతవాహనులు]] లేదా [[ఆంధ్రులు]] దక్షిణ మరియూ మధ్య భారత దేశాన్ని పరిపాలించిన ఓ గొప్ప సామ్రాజ్యము. వీరి పరిపాలన క్రీస్తు పూర్వం 230 నందు మొదలయినది. ఏకాభిప్రాయం లేకున్నప్పటికీ సుమారుగా 450 సంవత్సరాల అనంతరము ఈ సామ్రాజ్యము పరిపాలన కొనసాగినది అని చెప్పవచ్చు. ముఖ్యముగా [[శక]] రాజులతో యుద్దాల వల్ల, సామంతుల తిరుగుబాటుల వల్ల, ఈ రాజ్యము పతనము అయినది. తరువాత చాలా చిన్న చిన్న రాజ్యాలు పుట్టుకొని వచ్చినాయి. ===కుషాణు రాజ్యము === కుషాణు సామ్రాజ్యము మొదటి శతాబ్దము ఆరంభములో స్తాపించబడినది. మూడవ శతాబ్దానికల్లా ఈ సామ్రాజ్యము ఉత్తాన దశకు చేరుకున్నది. ఇది [[తజకిస్తాను]], [[ఆఫ్గనిస్తాను]] [[గంగా]]నదీ పరివాహక ప్రదేశం ల మద్య వ్యాపించినది. ఈ సామ్రాజ్యము [[తోచారియన్లు]] చే నెలకొల్పబడినది, వీరు ప్రస్తుత చైనా నుండి వచ్చినారు. కానీ సాంస్కృతిక పరముగా మాత్రము వీరు భారతీయులే! వీర్కి [[రామ్]], [[సాస్సనియను]] [[పర్షియా]], [[చైనా]]లతో మంచి సంబంధాలు కలవు. వీరు [[బౌద్ద ]] మతాన్ని చాలా దూరం వ్యాప్తి చెందించినారు ===గుప్త వంశము === [[Image:GBA16.jpg|thumb|200px|right|Standing Buddha, [[5th century]] [[Uttar Pradesh]], [[Mathura]], Gupta period (4th-6th century)]] నాల్గవ శతాబ్దం నుండి ఐదవ శతాబ్దం వరకూ గుప్తుల స్వర్ణ యుగమును భారతదేశము చవిచూసినది. ఈ కాలములో హిందూ సంస్కృతి, శాస్త్ర సంపద, పరిపాలన, రాజకీయ సాంగీక సంబంధాలు ఉన్నత స్తానానికి చేరుకొన్నాయి. ఆరవ శతాబ్దంలో గుప్తుల రాజ్యం పతనమైన తరువాత భారతదేశం చిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా విడిపొయినది. గుప్తులు మగధను కేంద్రముగా చేసుకోని పరిపాలన చేసినారు. పురాణాలు ఈ కాలములోనే వ్రాయబడినాయి అని ఓ అభిప్రాయము. [[హూణుల]] దండయాత్రల వల్ల ఈ సామ్రాజ్యము పతనము అయినది. తరువాత చిన్న సామ్రాజ్యముగా ఉన్న గుప్తులను [[హర్ష]] చక్రవర్తి పూర్తిగా ఓడించినాడు. ==చివరి మధ్య యుగపు రాజులు, సాంప్రదాయ యుగము == {{see details|Middle kingdoms of India}} {{see details | భారత దేశపు మధ్య యుగపు రాజ్యములు}} ఈ కాలములో [[తమిళనాడు]]లో [[చోళ]], [[కేరళ]]యందు [[చేర]] రాజ్యాలు స్థిరపడినాయి. ఇవి సుగంధద్రవ్యాలు వంటివాటిని పశ్చిమాన ఉన్న [[రోమను ]] రాజ్యానికి ఎగుమతి చేయసాగినాయి. ముఖ్యముగా సముద్ర వ్యాపారము బాగుగా అభివృద్ది చెందినది. స్వాతంత్రము వరకూ ఎదో ఒక రూపములో నెగ్గుకొని వచ్చిన [[రాజపుత్ర రాజ్యాలు]]లోని మొదటి రాజ్యము ఇప్పుడే ఏర్పడినది. ===హర్షుని సామ్రాజ్యము === [[హర్షుడు]] [[కనౌజు]] ను రాజధానిగా చేసుకోని [[ఉత్తర భారత దేశము]]ను ఏకం చేసినాడు. ఇతను ఏడవ శతాబ్దమునకు చెందిన రాజు. కానీ ఇతని మరణానంతరము సామ్రాజ్యము కుప్పకూలిపోయినది. తరువాత ఏడు నుండి తొమ్మిదవ శతాబ్దము వరకూ మూడు వంశాలు [[ఉత్తర భారత దేశము]]పై ఆధిపత్యముకొఱకు యుద్దాలు చేసినాయి. [[మాల్వ]] నగరానికి చెందిన [[ప్రతిహారులు]], [[బెంగాలు]]నకు చెందిన [[పాలులు]], [[దక్కను]]కు చెందిన [[రాష్ట్రకూఠులు]]. ===చాళుక్యులు, పల్లవులు === [[చాళుక్యులు]], దక్షిణ భారతదేశమును 550 - 750 మరళా 970- 1190 మద్యా పరిపాలించినారు. వీరికి [[పల్లవులు| పల్లవుల]]నుండి చాలా గట్టి పోటీ ఉండేది. ఈ కాలములో రెండు రాజ్యాలూ చిన్న చిన్నయుద్దాలు చాలా వరకూ పోరాడినాయి. రెండూ పరస్పరమూ ఇతర రాజ్యాల రాజధానిని ఆక్రమించుకుంటూ ఉండేవి. [[శ్రీలంక]] మరియూ [[చేర]] రాజ్యాలు పల్లవులకూ, [[పాండ్య రాజులు]] చాళుక్యులకు సహాయము చేసినాయి. ఈ రెండు రాజ్యాలు కూడా చక్కని దేవాలయాల నిర్మాణాలు చేసినాయి ===చోళ సామ్రాజ్యము === [[Image:Hampi1.JPG|thumbnail|Virupaksha Temple, Hampi]] తొమ్మిదవ శతాబ్దానికల్లా [[చోళులు]] చాలా శక్తివంతమైన సామ్రాజ్యముగా ఆవిర్భవించినారు. ఈ సామ్రాజ్యము 13 వ శతాబ్దములో [[విజయ నగర]] సామ్రాజ్యము స్థాపించినంత వరకూ ఓ వెలుగు వెలిగినది. వీరి ముందరి, మరియూ తరువాతి రాజుల వలెనే వీరు కూడా చక్కని నిర్మాణాలు చేసినారు. సాంస్కృతిక పరముగా ఈ కాలమును వీరు ఏలినారు, వీరి నిర్మాణాలను పోలిన నిర్మాణాలు ఇండోనేషియా శ్రీలంక లలో చూడవచ్చు! ===ప్రతిహారులు, పాలులు, రాష్ట్రకూటులు=== [[ప్రతిహారులు]] లేదా [[ గుర్జారా - ప్రతిహారులు]] రాజస్థానును పరిపాలించిన రాజులు. వీరు ఆరు నుండి పదకొండవ శతాబ్దము వరకూ పరిపాలించినారు. ఎనిమిది మరియూ పన్నెండవ శతాబ్దాలలో బీహారును [[పాల]], [[బెంగాలును]] కూడా కంట్రోలు చేసినది. [[రాష్ట్రకూటులు]] దక్కనును పరిపాలించినారు. [[చోళులు]] దక్షిణాదిలో చక్కగా పరిపాలిస్తుంటే ఈ మూడు రాజ్యాలూ (ప్రతిహార, పాల, రాష్ట్రకూటులు) ఉత్తరాన అధికారం కోసం పోరాటం చేసినారు ===రాజపుత్రులు === తొలి [[రాజ పుత్రుల]] వివరములు [[రాజస్తాను]]లో ఆరవ శతాబ్దములో లభిస్తున్నది. ఆ తరువాత వీరు ఉత్తర భారత దేశాన్ని చాలా వరకూ పరిపాలించినారు. ఇందులో [[గుజరాతు]], [[సోలంకీ]], [[మాళ్వా]], [[పరమారా]] యొక్క [[బుందేల్కండు]], [[చందేలు]] యొక్క [[హర్యానా]] [[తోమరాజు]] యొక్క [[తోమర ]] ఉన్నాయి. కాంచీపురాన్ని పల్లవ రాజులు నాలుగు నుండి తొమ్మిదవ శతాబ్దం వరకూ పరిపాలించినారు. రాజ పుత్రుల కు ముందు ఉత్తర భారత దేసాన్ని [[ప్రతిహారులు]] పరిపాలించినారు. ఈ కాలములో ఇంకా [[యాదవ]], [[చేర]], [[హోసల]], [[సేన]] [[పాల]] రాజ్యాలు పరిపాలన సాగించినాయి ==ముస్లిం పరిపాలకులు == {{seemain|Islamic empires in India}} పర్షియాపై అరబ్, తురుష్కు దండయాత్రల తరువాత భారతదేశంపై సుమారుగా ఓ వెయ్యి సంవత్సరాలు వివిధ చిన్న చిన్న ముస్లిం రాజుల దండయాత్రలు కొనసాగినాయి. తురుష్కు దండయాత్రలకు ముందు అరబ్బు యాత్రికులు దక్షిణ భారత దేశము నందు చక్కగా వ్యాపార సంబంధములు కొనసాగించినారు. ముఖ్యముగా [[కేరళ]]లో! పదవ పదకొండవ శతాబ్దములలో తురుష్కులు మరియూ ఆఫ్ఘానులు భారతదేశ రాజధానిపై దండెత్తి డిల్లీని ఆక్రమించినారు. తరువాత [[బానిస వంశము]], [[ఖిల్జీ]] వంశమూ పరిపాలన సాగించినాయి. తరువాత ముస్లింలు [[మొఘలు]] పరిపాలకులు ==విజయనగర సామ్రాజ్యము == [[Image:Shiva and Uma 14th century.jpg|thumb|250px|right|This [[14th century]] statue depicts Shiva (on the left) and his wife Uma (on the right}. It is housed in the [[Smithsonian Institution]] in [[Washington, D.C.]]]] [[హరిహర]] [[బుక్క]] అను సోదరులు ఇద్దరూ కలసి [[కావేరి]] నది ఒడ్డున స్తాపించిన సామ్రాజ్యము, దక్షిణ భారతదేశ చరిత్రలో ఓ ఆణిముత్యముగా రూపొందినది. ఈ కాలములో శిలలు మాట్లాడినాయి, కళలు విలసిల్లినాయి, కవిత్వము దారాళముగా ప్రవహించినది. ఈ సామ్రాజ్యాన్ని [[విజయ నగర]] సామ్రాజ్యము అని కూడా అంటారు. దీనిని [[1336]] లో స్తాపించినారు. [[కృష్ణదేవరాయలు]] ఈ వంశములో ప్రముఖ వ్యక్తి. [[1556]]లో ఓ పెద్ద ఓటమిని చవిచూసినప్పటికీ తరువాత ఓ శతాబ్దము వరకూ పరిపాలన కొనసాగినది. వీరి ప్రభావం [[ఇండోనేషియా]] వరకూ వ్యాపించినది. వీరు చాలా సముద్ర మార్గాన్ని తమ ఆధీనములో ఉంచుకున్నారు. ==మొఘల్ సామ్రాజ్యము == {{seemain|మొఘల్ సామ్రాజ్యం}} పదహారో శతాబ్దం తొలి నాళ్ళలో [[కైబర్ కనుము]]దాటి వచ్చిన్ [[బాబర్]] మొఘల్ సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించినాడు. ఇది సుమారుగా రెండు వందల సంవత్సరాలు [[ఉత్తర భారత దేశం]]ను పరిపాలించినది, చివరినాళ్ళలో ముఖ్యముగా ఔరంగజేబు కాలంలో తన ఉనికిని [[హైదరాబాదు]]వరకూ వ్యాపించినది. [[1707]] తరువాత నెమ్మదిగా నాశనమవుతూ, తరువాత పూర్తిగా నిర్మూలింపబడినది. ఈ కాలము భారతదేశము ఓ పెద్ద సాంఘిక మార్పు చవిచూసినది. {| {{prettytable}} |- |align=center colspan=13 style="background:#ccf"| '''[[మొఘల్ సామ్రాజ్యం]]''' |- ! style="background-color:#FFD700" | రాజు !! style="background-color:#FFD700" | మొదలు !! style="background-color:#FFD700" | చివర |- | valign="top" | '''[[బాబర్]]''' | valign="top" | [[1526]] | valign="top" | [[1530]] |- | valign="top" | '''[[హుమాయిను]]''' | valign="top" | [[1530]] | valign="top" | [[1556]] |- | valign="top" | '''[[అక్బరు]]''' | valign="top" | [[1556]] | valign="top" | [[1605]] |- | valign="top" | '''[[జహంగీరు]]''' | valign="top" | [[1605]] | valign="top" | [[1627]] |- | valign="top" | '''[[షాజహాను]]''' | valign="top" | [[1627]] | valign="top" | [[1658]] |- | valign="top" | '''[[ఔరంగజేబు]]''' | valign="top" | [[1658]] | valign="top" | [[1707]] |- |} ===మహారాష్ట్ర పరిపాలకులు === [[Image:India1760 1905.jpg|thumb|right|Extent of the Maratha Confederacy ca. 1760<br>(shown here in yellow)]] {{semain|మరాఠా సామ్రాజ్యము}} మరాఠా సామ్రాజ్యము, [[మహారాజా శివాజీ]] చేత [[1674]] లో స్థాపించబడినది. వీరు నాటి [[బీజాపూరు]] సుల్తానులను ఓడించినారు. ఆ తరువాత [[శివాజీ మహారాజు]] మొఘల్ సామ్రాజ్యము పై యుద్దాన్ని ప్రకటించి ముస్లిం పరిపాలన నుండి దేశాన్ని విముక్తం చేయాలను ఆశయంగా పెట్టుకున్నారు. పద్దెనిమిదవ శతాబ్దంనాటికి [[పీష్వా]] పరిపాలన క్రిందికి చాలా వరకు భారతదేశం వచ్చినది. [[1760]] నాటికి ఈ సామ్రాజ్యం అటో ఇటో ఉపఖండం మొత్తం వ్యాపించినది. ఈ విస్థరణకు అడ్డుకట్ట[[ మూడవ పానిపట్టు యుద్దం]] వల్ల వచ్చినది. తరువాత చివరి [[పీష్వా]] [[1761]]లో బ్రిటీషు వారి చేతిలో ఓడిపొయినాడు. ===మైసూరు సామ్రాజ్యము === {{seemain|మైసూరు రాజ్యము}} [[మైసూరు]] రాజ్యము [[1400]]వ సంవత్సరములో [[వడైయారు]]లచేత స్థాపించబడినది. ఆ తరువాత వీరి పరిపాలన [[హైదర్ ఆలీ]] చేత ఆటంకబరచబడినది, ముఖ్యముగా [[టిప్పూ సుల్తాన్]] వల్ల చాలా యుద్దాలలో వీరు ఓడించబడినారు. [[బ్రిటీషు]]వారు, [[మరాఠీ]]లతో ఫ్రెంచి వారి సహాయంతో [[టిప్పూ సుల్తాన్]] చాలా యుద్దాలతో ఇబ్బంది పెట్టినాడు, కానీ చివరకు [[బ్రిటీషు]]వారే గెలిచినారు. తరువాత [[వడైయారు]]లు ఈ సామ్రాజ్యమునకు పరిపాలకులుగా పరిమిత అధికారాలతో నియమించబడినారు. స్వాతంత్రానంతరము ఈ రాజ్యము భారతదేశంలో కలపబడినది, ఇది ప్రస్తుత కర్నాటక రాష్ట్రమునందు కలదు. ఇప్పటీకీ ఈ వంశపు రాజుల చేతిలోనే [[మైసూరు ప్యాలస్]]కలదు, వీరు [[మైసూరు దసరా ఉత్సవాలు | మైసూరు దసరా ఉత్సవాలయందు]] అధికారికంగా పాల్గొంటారు. ===పంజాబు చరిత === {{seemain|సిక్కు సామ్రాజ్యము}} పంజాబు రాజ్యము, సిక్కులచేత పరిపాలించబడినది, ఇది ముఖ్యముగా పదిమంది గురువుల ద్వారా వ్యాపించబడిన మత అవలంభికులయిన సిక్కులచేత పరిపాలింపబడినది. ఇది ప్రస్తుత [[పంజాబు]]ను కలిగి ఉన్నది, కానీ [[మహా రాజా రంజిత్ సింగ్]] పరిపాలనలో మాత్రము [[కాశ్మీరు]], [[పేశ్వారు]] వరకూ వ్యాపించినది. తరువాత [[ఆంగ్లో - సిక్కు యుద్దం]]లో వీరు ఓడింపబడినారు. ==ఈష్టు ఇండియా పాలన == {{main2|ఈష్టు ఇండియా పాలన|భారతదేశంలో యూరోపు కాలనీలు}} [[Image:Clive.jpg|250px|right|thumb|[[Robert Clive]], 1st Baron Clive, became the first British [[Governor]] of [[Bengal]].]] [[వాస్కోడిగామ]] [[1498]] లో భారతదేశానికి దగ్గర దారిని కనుగొని యూరోపు దేశాల కాలనీ పరిపాలనకు ద్వారాలు తెరిచినాడు. [[1619]]లో [[సూరత్]] నందు బ్రిటీషువారు తమ తొలి పోష్టును ఏర్పాటుచేసుకున్నారు. తరువాత [[పోర్చుగీసు]]వారు, [[డచ్చి ]] వారు ([[బుడత కీచులు]]) కూడా వచ్చే సరికి, తమ పోష్టును [[మద్రాసు]]నకు మార్చుకున్నారు. ఆ తరువాత [[బొంబాయి]], [[కలకత్తా]]లలో కూడా వ్యాపార కేంద్రాలు ఏర్పాటుచేసుకున్నారు. ఇవి అన్నీ కూడా మొదట వాటి వాటి పాలకుల అనుమతితోనే జరిగినాయి. పోర్చుగీసువారు [[గోవా]], [[డామన్]], [[డయ్యూ]], [[బొంబాయి]]లలో ఏర్పాటు చేసుకున్నారు. అవి [[1962]] వరకూ వారి ఆధీనములోనే ఉన్నాయి, తరువాత [[నెహ్రూ]]గారు తమ యుక్తితో పోలీసు చర్య ద్వారా వాటిని స్వాధీనము చేసుకున్నారు. {{seemain|భారతదేశంలో ఫ్రెంచివారు}} ఫ్రెంచివారుకూడా బ్రిటీషు తోపాటు 17 వ శాతాబ్దంలోనే వచ్చినారు. కానీ బ్రిటీషువారితో యుద్దాలతో వీరు పరాజితులై వెనుదిరితినారు, కానీ [[పాండిచ్చెరి]], [[చందరనగర్]] వీరితోనే ఉన్నాయి. డచ్చివారు, భారతదేశం వచ్చినప్పటికీ ఎక్కువగా ఏమీ సాధించలేదు, [[ట్రావెనుకోరు]] మాత్రం వారికి వచ్చినది, ముఖ్యముగా వారు [[శ్రీలంక]] పైననే దృష్టిసారించినారు. వీరు [[ కేరళ ]]లోని రాజులకు యుద్ద శిక్షణ ఇచ్చినారు. ==బ్రిటిషు వారి పాలన == {{seemain|బ్రిటీషు పాలన }} బ్రిటిషు మొదట వ్యాపారం నిమిత్తము దేశానికి [[ఈష్టు ఇండియా కంపెనీ]] అనే పేరు మీద వచ్చి, [[చంద్రగిరి]] రాజు దగ్గర అనుమతి తీసుకోని [[చెన్నై]] వద్ద ఓ కోట నిర్మించుకోని (తమ సరుకుల రక్షణ కోసం) వ్యాపారం సాగించినారు. అప్పటి నుండి ఇక్కడి రాజుల మధ్య తగాదలలో తలదూరుస్తూ, తమ స్వార్దమే పరమావధిగా మారుతూ, [[విభజించి పాలిస్తూ]] ఇతర [[ఐరోపా]] కంపెనీలపై పైచేయి సాధిస్తూ తమ కుటిల నీతితో దేశాన్ని ఒక్కో భాగాన్ని కబలించినారు. ముఖ్యముగా [[1757]]లోని [[ప్లాసీ యుద్దం]]తో మొత్తం అప్పటి [[బెంగాలు]] ప్రావిన్సును ఆక్రమించినారు. తరువాత తరువాత అవే కుటిలనీతితో మొత్తం దేశాన్ని ఆక్రమించినారు. [[1857]]లో భారతీయులు తమ [[ప్రథమ స్వాతంత్ర్య పోరాటం]]సాగించినారు, కానీ అది విజయం సాధించలేక పోయినది. ==భారత దేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటము == {{seemain|భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటము}} ప్రపంచ చరిత్రలో తలమానికమైన ఓ పోరాటామే భారత దేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటము. ముఖ్యముగా అహింసాయుత పద్దతిలో [[సత్యాగ్రహం|సత్యాగ్రమే]] ఆయుధంగా మహాత్మా గాంధీ నడిపించిన పోరాటం ఇతర దేశాలకు మార్గదర్శినిగా నిలిచి, ప్రపంచాన్ని శాంతిమయం చేయడానికి ఓ మార్గాన్ని చూపించినది. భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటం, చాలా కాలం కొనసాగినది, ఇది తొలిసారి భ్రిటీషువారు దేశానికి వచ్చినప్పటినుండీ రాజులు తమ రాజ్యాలు రక్షించుకోవడానికి చాలా యుద్దాలు చేసినారు.[[1857]]లోని [[మొదటి స్వాతంత్ర్య పోరాటం]]లో ఈ పోరాటం దేశం మొత్తాన్ని చాలా వరకూ ఓ కుదుపు కుదిపినది, తరువాత అన్నో పోరాటాలు జరిగినాయి. [[అల్లూరి సీతారామరాజు]] లాంటి దేశ భక్తులు భారత దేశం మొత్తం బ్రిటీషు వారికి వ్యతిరేఖంగా, వారి దోపిడీ విదానాలకు వ్యతిరేకంగా ఎన్నో పోరాటాలు చేసి, తమ ప్రాణాలు సైతం లెక్కించ లేదు. [[వందేమాతరం]] అంటూ బంగ్లా ప్రజలను కార్యోన్ముఖులను చేసిన [[వంగ ఐక్యోద్యమం]] ఇటువంటి పోరాటాల్లో ముఖ్యమైనది. తరువాత జరిగిన పోరులో [[మహాత్మా గాంధీ]] కాంగ్రేసు ద్వారా భారతీయులందరినీ ఓ తాటిపై నడిపి భరత మాత దాస్య శృంఖలాలను తెంపినాడు. ఇదే సమయంలో [[సుభాస్‌చంద్ర బోసు]] వంటి వీరులు పోరాడి తమ ప్రాణాలను [[భరత మాత]] పాదాల చెంత వదిలినారు. [[1947 ]] న భారతదేశం బ్రిటీషు వారి నుండి స్వాతంత్ర్యం పొందినది. == స్వతంత్ర భారత దేశము == {{seemain|స్వాతంత్రానంతర భారత దేశ చరిత్ర }}<br> [[image:IndiaMap2.PNG|thumb|270px|Map of India{{mn|LoC|2}}.]] స్వాతంత్రానంతరము [[భారత దేశము]] తన పొరుగు దేశాలతో ఎన్నో యుద్ధాలలో పాల్గొన్నది. ముఖ్యముగా [[పాకిస్తాను]]తో నాలుగు [[పాకిస్తానుతో యుద్ధాలు|యుద్ధాలు]], మరియూ చైనా తో ఓ [[చైనా యుద్ధము |యుద్ధము]] చెప్పుకోవచ్చు. [[1974]] లోని [[తొలి అణు పరిక్షలు]] ద్వారా [[అణు దేశము]]గా రూపాంతరము చెందినది. తరువాత [[1998]] లో జరిపిన [[1998 అణు పరిక్షలు|అణు పరిక్షలు]] ద్వారా తనను తాను [[అణు దేశం]]గా ప్రకటించుకున్నది. కానీ తొలిసారి ఎవరిపైననూ అణుబాంబులు ప్రయోగించరాదని తనకు తాను [[స్వయం అణు మారటోరియం | మారటోరియం]] విధించుకున్నది. ప్రస్తుతము ప్రంచము భారతదేశాన్ని ఓ బాద్యతాయుత అణుదేశంగా గుర్తిస్తున్నది. [[1990]] వరకూ భారతదేశము [[సోషలిస్టు]] సిద్దాంతాల ప్రకారము తన ప్రణాలికలు రచించుకొని అభివృద్దివైపు అడుగులు వేసినది. తరువాత మొదలైన [[ఆర్ధిక సంస్కరణలు]] భారతదేశాన్ని ఓ క్రొత్త మార్గంవైపు నడిపించినాయి. ముఖ్యముగా ఈ కాలములోని [[ఐ టీ విప్లవం]] ప్రపంచానికి ఓ క్రొత్త భారతదేసాన్ని చూపించినది. మరిన్ని వివరములు [[ఆర్ధిక సంస్క్రణలు]] అను వ్యాసంలో తెలుసుకుందాము. ప్రస్తుతము,[[21 వ శతాబ్దం]]లో భారతదేశాన్ని త్వరగా [[అభివృద్ది చెందుతున్న దేశాలు|అభివృద్ది చెందుతున్న దేశంగా]] గుర్తిస్తున్నారు. ప్రస్తుతం, [[స్థూల జాతియాదాయం|స్తూల జాతియాదాయంను ]] అనుసరించి ప్రపంచంలో పదవ అతి పెద్ద ఆర్ధిక వ్యవస్థ. [[కొనుగోలు శక్తి]] ద్వారా ఇది నాలుగవ స్థానంలో ఉన్నది. [[అణు కార్యక్రమం]] మాత్రమే కాకుండా భారతదేశానికి ఓ శక్తివంతమైన [[అంతరిక్ష కార్యక్రమం]] కూడా కలదు. స్వాతంత్రానంతర భారత దేశ పూర్తి చరిత్ర కోసం చూడండి: [[స్వాతంత్రానంతర భారత దేశ చరిత్ర ]] ==ఇంకా చూడండి== [[భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర ]] ==బయటి లింకులు == [http://chavakiran.blogspot.com/2005/07/blog-post_112278753330056102.html దోపిడి పాలనకు దండకాలా? an article in eenaadu paper |] [[Category:History of India|*]] [[de:Geschichte Indiens]] [[fr:Histoire de l'Inde]] [[he:היסטוריה של הודו]] [[pl:Historia Indii]] [[pt:História da Índia]] [[fi:Intian historia]] [[sv:Indiens historia]] [[zh:&#21360;&#24230;&#21382;&#21490;]] వన్య శాస్త్రము 3419 27418 2006-06-26T03:35:57Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} [[image:Forest1.jpg|thumb|right|A decidous beech forest in [[Slovenia]].]]'''వన్య శాస్త్రము''' is the కళ, శాస్త్రము, మరియు అభ్యాసము of studying and managing [[అడవి|అడవులు]] మరియు [[plantation]]s, మరియు వాటికి సంబంధించిన [[సహజ వనరులు]]. దీనికి సన్నిహితమైన [[సిల్వీకల్చర్]], చెట్లు మరియు అడవుల పెంపకము మరియు పోషణకు సంబంధించిన శాస్త్రము. ఆధునిక వన్య శాస్త్రము సాధారణముగా concerns itself with assisting forests to provide [[timber]] as raw material for [[wood]] products; [[wildlife]] habitat; natural [[water]] quality regulation; [[recreation]]; landscape and community protection; employment; aesthetically appealing [[landscape]]s; and a 'sink' for [[atmosphere|atmospheric]] [[carbon dioxide]]. A practitioner of forestry is known as a forester. అడవులు have come to be seen as one of the most important components of the [[biosphere]], and foresty has emerged as a vital field of science, applied art, and technology. == వన్యకారులు ఏమి చేస్తారు? == Foresters may be employed by industry, government agencies, conservation groups, urban parks boards, citizens' associations, or private landowners. Historically, foresters have been predominantly involved in planning the harvest of timber and the regeneration of new trees. Typically, professional foresters develop "forest management plans". These plans rely on tree inventories showing an area's [[topography|topographical]] features as well as its distribution of trees (by [[species]]) and other plant cover. They also include roads, culverts, proximity to human habitation, [[hydrology|hydrological]] conditions, and soil reports. Finally, forest management plans include the projected use of the land and a timetable for that use. Plans for [[harvest]] and subsequent site treatment are influenced by the objectives of the land's owner or leaseholder (for instance, a timber company that holds cutting rights to a given tract of land, or the government in the case of state-owned forests). There is an increasing trend to consider the needs of other stakeholders (e.g., nearby communities or neighborhoods, or rural residents living within or adjacent to the forest tract), through [[public consultation]]. Plans are developed with the prevailing forest harvest laws and regulations in mind. They ultimately result in a prescription for the harvest of trees, and indicate whether road building or other forest engineering operations are required. Traditional forest management plans are chiefly aimed at providing logs as raw material for [[timber]], [[veneer]], [[plywood]], [[paper]], or other industries. Hence, considerations of product quality and quantity, employment, and profit have been of central, though not always exclusive, importance. Foresters also frequently develop post-harvest site plans. These may call for [[reforestation]] (tree planting by [[species]]), [[fertilization]], or the spacing of young trees (thinning of trees that are crowding one another). Other duties of foresters include preventing and combatting insect infestation, disease, forest and grassland fires. Foresters are specialists in measuring and modelling the growth of forests (forest mensuration). Increasingly, foresters may be involved in wildlife [[conservationist|conservation]] planning. == చరిత్ర == In the Western world, formal forestry practices developed during the [[Middle Ages]], when land was largely under the control of [[Monarch|king]]s and [[baron]]s. Control of the land included hunting rights, and though peasants in many places were permitted to gather firewood and building timber and to graze animals, hunting rights were retained by the nobility. Systematic management of forests for a sustainable yield of timber is said to have begun in the [[Germany|German]] states in the 16th century, and probably somewhat earlier in [[Japan]]. Typically, a forest was divided into specific sections and mapped; the harvest of timber was planned with an eye to regeneration. The enactment and evolution of forestry laws and binding regulations occurred in most Western nations in the 20th century in response to growing conservationist social ideals and the increasing technological capacity of [[logging]] companies. Tropical forestry is a separate branch of forestry which deals mainly with equatorial forests that yield woods such as [[teak]] and [[mahogany]]. [[Dietrich Brandis|Sir Dietrich Brandis]] is considered the father of tropical forestry. == నేటి వన్యశాస్త్రము == Today a strong body of research exists regarding the managing of forest ecosystems, selection of species and varieties, and [[tree breeding]]. Forestry also includes the development of better methods for the planting, protecting, thinning, [[controlled burn]]ing, felling, extracting, and processing of timber. One of the applications of modern forestry is [[reforestation]], in which trees are planted and tended in a given area. In many regions the forest [[industry]] is of major ecological, economic, and social importance. Third-party certification systems that provide independent verification of sound forest stewardship and sustainable forestry have become commonplace in many areas since the 1990s. In topographically severe forested terrain, proper forestry is important for the prevention or minimization of serious soil [[erosion]] or even [[landslide|landsliding]]. In areas with a high potential for landsliding, good forestry can act to prevent property damage or loss, human injury, or loss of life. [[Deforestation]], a net deficit in the area covered by forest over time, results from the sustained removal of trees without sufficient reforestation. It can be deliberate, as when land is cleared for farming, grazing, or human habitation, or unintentional, particularly where uncontrolled grazing prevents natural regrowth of young trees. Closely related to deforestation is cumulative loss of habitat and water quality caused by the conversion of complex natural forests into [[plantation]]s. Although the total area covered by forest may not change, the provision of ecosystem services often declines over time, even with the application of modern forestry techniques. A division has arisen in recent years between advocates and opponents of active forest management, as growing concerns about environmental problems arising from massive [[deforestation]] (especially in the equatorial [[rainforest]]s) have highlighted forestry as an issue for serious [[environmentalism|environmentalist]] concern. In some cases deforestation is the result of a lack of forestry, particularly in areas subject to [[overgrazing]] by [[livestock]]. In other cases it is a result, at least partly, of 'bad' logging practices. The single largest cause of deforestation is land conversion. The main contributors to land conversion are [[urbanization]] and [[agriculture]] practices. == వన్యశాస్త్ర విద్య == వన్య శాస్త్రమును చాలా కాలము ముందునుండే మధ్య [[ఐరోపా]]లో భోదిస్తున్నప్పటికినీ, వన్యశాస్త్ర విద్యకు అంకితమైన మొదటి వన్యశాస్త్ర విద్యాలయమును [[1787]]వ సంవత్సరములో [[జార్జ్‌ హార్టీగ్‌]] [[జర్మనీ]]లోని [[డిల్లెన్‌బర్గ్‌]] వద్ద స్థాపించెను. [[ఉత్తర అమెరికా]]లో మొదటిది [[ఆష్‌విల్ల్‌]], [[ఉత్తర కరోలినా]] దగ్గర [[జార్జ్‌ వాండర్బిల్ట్‌]], ఆ ప్రాంతములో [[లాగింగ్‌]](చెట్ల నరికివేత) వలన జరిగిన నష్టమును చూచి వన్యశాస్త్ర విద్యాలయము స్థాపించినాడు. దాదాపు తన [[బిల్ట్‌మోర్‌ ఎస్టేట్‌]] భూములు మొత్తము పూర్తిగా [[1895]]నుండి ఖాలీ నేలనుంచి పెద్దపెద్ద వృక్షాలుగా పెరిగిన నిర్వహించబడ్డ అడవే. తొలి ఉత్తర అమెరికా వన్యకారులు పందొమ్మిదవ శతాబ్దమునుండి వన్య శాస్త్రము అభ్యసించుటకు జర్మనీకి వెళ్ళేవారు. కొంతమంది తొలి జర్మనీ వన్యకారులుకూడా ఉత్తర అమెరికా వలస వెళ్ళారు. ఈ రొజుల్లో, ఒక ఆమోదయోగ్యముగా శిక్షణ పొందిన వన్యకారుడు సాధారణముగా [[జీవ శాస్త్రము]], [[వృక్ష శాస్త్రము]], [[జన్యు శాస్త్రము]], [[నేల విగ్ఞానము]], [[climatology]], [[hydrology]], మరియు [[ఆర్ధిక శాస్త్రము]]లు అభ్యసించి ఉండవలెను. ఇవేకాక basics of [[sociology]] మరియు [[రాజనీతి శాస్త్రము]] యొక్క పరిజ్ఞానము ఉండడము అనుకూలతగా పరిగణిస్తారు. scope of work opens up for అంతర్జాతీయ రాజకీయాలలో అభిరుచి ఉన్న వన్యకారులకు ఒక అనూహ్యమైన. [http://www.forestpolicy.net Forest Policy Education Network (FPEN)] వంటి సంస్థలు are dedicated to facilitate the way into అటవీ రాజకీయాలు మరియు to exchange information on the subject. == వన్యశాస్త్ర సంస్థలు == [http://www.ifsa.net అంతర్జాతీయ వన్యశాస్త్ర విద్యార్ధుల సంఘము] ప్రపంచములోని వన్యశాస్త్ర విద్యార్ధులందరి సమూహము. వన్యశాస్త్ర విద్యార్ధుల యొక్క సాంప్రదాయిక విద్యను ప్రధానముగా extracurricular activities, అనుభవాలు మరియు సమచారము యొక్క మార్పిడి ద్వారా విస్త్రుతమైన, ప్రపంచ వ్యాప్త దృక్పధము కలుగజేసి మెరుగు పరచుటయే వారి ప్రాధమిక లక్ష్యము. ==ఇవికూడా చూడండి== *[[భారతదేశంలో వన్య శాస్త్రము]] *[[వృక్ష శాస్త్రము]] *[[సంరక్షణ జీవశాస్త్రము]] *[[అడవి‌]] *[[చెట్ల నరికివేత]] *[[సిల్వీకల్చర్‌]] *[[కలప]] *[[పట్టణ అటవీకరణ]] [http://www.maganti.org/page14.html ఆంధ్ర దేశ వృక్షములు ]మన వృక్షములు మీట మీద నొక్కండి ==బాహ్య లింకులు== * [http://www.envfor.nic.in/icfre/icfre.html Indian Council of Forestry Research and Education (ICFRE), Dehradun] ==రిఫరెన్సులు== *Charles H. Stoddard ''Essentials of Forestry''. New York: Ronald Press, 1978. *G. Tyler Miller. ''Resource Conservation and Management''. Belmont: Wadsworth Publishing, 1990. *Chris Maser. ''Sustainable Forestry: Philosophy, Science, and Economics''. DelRay Beach: St. Lucie Press, 1994. *Hammish Kimmins. ''Balancing Act: Environmental Issues in Forestry''. Vancouver: University of British Columbia Press, 1992. *Herb Hammond. ''Seeing the Forest Among the Trees''. Winlaw/Vancouver: Polestar Press, 1991. *"Forestry" in the ''Encyclopaedia Brtitannica'' 16th edition. New York: E.B., 1990. [[Category:Skills]] [[Category:Ecology]] [[Category:వన్య శాస్త్రము]] [[en:Forestry]] [[da:Skovbrug]] [[de:Forstwirtschaft]] [[fr:Sylviculture]] [[ko:임업]] [[nl:Bosbouw]] [[ja:&#26519;&#26989;]] [[sv:Skogsbruk]] [[zh:&#26519;&#19994;]] Template:Seemain 3420 9326 2005-08-23T15:04:07Z Chavakiran 19 :''ప్రధాన వ్యాసము: [[{{{1}}}]]'' <br /> <!-- main --><!--Please dont make changes to this template without discussion first--> Talk:భారతదేశ చరిత్ర 3421 12328 2005-10-01T08:18:34Z Chaduvari 97 Replace the last image, of India, where kashmir is shown divided, with an Indian image where kashmir is completely shown as part of India. ACcording to simla agrement we are officially permitted to show complete kashmir as part of India. ==నిష్పాక్షిక ధృక్కోణము== Hi Kiran, you did a tremendous work by translating భారతదేశ చరిత్ర entire article. Keep up the good work. I would like to point out that some of the views in this article MAY(I am NOT sure) contradict NPOV(Neutral Point of View) policy of wikipedia. I know It is very thin thread distinguishing these things. It is always better to be on safe side. I myself I am not an expert on this. You can see [[:en:Wikipedia:Neutral point of view|Neutral point of view]]. Personally I feel దోపిడీ word should be removed from this article. The fundamental question would be what do we want Telugu to be? Its scope needs to be discussed extensively. Whether we want it to just give telugu people what they want to know in their own language or present the entire knowledge in telugu language. I feel that Telugu is as independent a language as English and need to have information available about everything in Telugu too though it may mean some time we have to add some new words to telugu vocabulary. Everyone's input is very much appreciated. తెలుగు వీర లేవరా.. దీక్షబూని సాగరా.. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:16, 24 August 2005 (UTC) == నేను కూడా ఆ పదం వాదేముంచు చాలా ఆలోచించినాను, == నేను కూడా ఆ పదం వాదేముంచు చాలా ఆలోచించినాను, కానీ చివరకు దోపిడీని దోపిడీ అంటము తప్పులేదు అని వాడినాను, దోపిడీ కాదు అందామా అంటే మనము స్వాతంత్ర్యముకోసం పోరాటం ఎందుకు చేసినాము అనే ప్రశ్న ఉదయిస్తుంది. కానీ ఇది వికీ కదా, మీకు మార్చడానికి స్వేచ్చ ఉంది, నేను నా చేతులతో మాత్రం మార్చలేను : I am not here to enforce my personal ideas here. So I leave it there for future --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:26, 24 August 2005 (UTC) "నిజానిజాలు ఆ పెరుమాలకే ఎరుక! కనుక ఈ వ్యాసములోమనము వాటిజోలికి వెళ్ళకుండా కేవలము మన పుస్తకాలలోని చరిత్రనే తెలుసుకుందాము. చరిత్రపై మరొక కోణం కోసం, ముఖ్యముగా [[ఆర్య ద్రావిడ వాదం]] వంటివాటిపై మరొక కోణం కోసం ఈ వ్యాసం కేటాయించుదాము.[[భారతదేశ చరిత్ర, మరొక కోణం]]" ఉపోద్ఘాతంలోని పై భాగం వ్యాసంలో కంటే, చర్చా పేజీలో ఉంటే బాగుంటుందని భావించి, ఇక్కడకు మార్చాను.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:18, 1 అక్టోబర్ 2005 (UTC) Talk:అల్లూరి సీతారామరాజు (సినిమా) 3422 9357 2005-08-23T17:53:03Z వైఙాసత్య 58 Talk:అల్లూరి సీతా రామ రాజు moved to Talk:అల్లూరి సీతారామరాజు (సినిమా) please move this to alluri sItaa raama raaju _ sinimaa, as allUri sItaa raama raaju is rightfully should contain only about the great fighter. Isn't it? Template:Main2 3423 9337 2005-08-23T15:53:42Z Chavakiran 19 :''ప్రధాన వ్యాసములు: [[{{{1}}}]], [[{{{2}}}]]'' <br /> Talk:మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా 3424 9365 2005-08-23T18:01:47Z వైఙాసత్య 58 I sure think this is increasing beyond controle. divide this in alphabetical pages and have a template. Also we can have pages for every year. That really good idea.Isn't it? Yes, Very nice idea. Sooner or later we had to do it. Why not do it NOW --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:01, 23 August 2005 (UTC) Talk:అల్లూరి సీతా రామ రాజు 3426 9358 2005-08-23T17:53:03Z వైఙాసత్య 58 Talk:అల్లూరి సీతా రామ రాజు moved to Talk:అల్లూరి సీతారామరాజు (సినిమా): to avoid disambiguation page #redirect [[Talk:అల్లూరి సీతారామరాజు (సినిమా)]] అక్కినేని నాగార్జున 3427 16683 2005-12-26T08:28:34Z Chavakiran 19 [[Image:Nagarjuna.jpg|thumb|right|150px|అక్కినేని నాగార్జున]] ==బాహ్య లంకెలు== [http://www.nagfans.com నాగార్జున అభిమానుల సైటు] [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] Template:తెలుగు సినిమాల జాబితా 3428 9552 2005-08-24T16:42:17Z వైఙాసత్య 58 Added Image <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[తెలుగు సినిమాలు ]]''' || [[Image:Film reel.gif|30px|సినిమా]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[తెలుగు సినిమాలు_అ | అ]] | [[తెలుగు సినిమాలు_ఆ | ఆ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఇ | ఇ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఈ | ఈ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఉ | ఉ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఊ |ఊ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఋ | ఋ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ౠ | ౠ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఎ | ఎ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఏ | ఏ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఐ | ఐ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఒ | ఒ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఓ | ఓ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఔ | ఔ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_అం | అం ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_అః | అః ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_క | క ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఖ | ఖ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_గ | గ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఘ | ఘ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఙ | ఙ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_చ | చ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఛ | ఛ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_జ | జ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఝ | ఝ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఞ | ఞ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ట | ట ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఠ | ఠ ]] |[[ తెలుగు సినిమాలు_డ | డ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఢ | ఢ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ణ | ణ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_త | త ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_థ | థ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ద | ద ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ధ | ధ ]] | [[తెలుగు సినిమాలు_న | న ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ప | ప ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఫ | ఫ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_బ | బ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_భ | భ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_మ | మ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_య | య ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ర | ర ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ల | ల ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_వ | వ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_శ | శ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ ష| ష ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_స | స ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_హ | హ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ళ | ళ ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_క్ష | క్ష ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_ఱ | ఱ ]] |- |} </center> [[Category:తెలుగు సినిమాలు ]] తెలుగు సినిమాలు అ 3429 10748 2005-09-06T12:01:43Z వెంకట రమణ 24 *''[[అడవి రాముడు]]'' *''[[అడవిలో అన్న]]'' *''[[అగ్గి బరాట]]'' *''[[అగ్గి దొర]]'' *''[[అగ్గి పిడుగు]]'' *''[[అల్లరి]]'' *''[[అల్లరి అల్లుడు|అల్లరి అల్లుడు]]'' *''[[అల్లరి మొగుడు]]'' *''[[అల్లరి ప్రియుడు]]'' *''[[అల్లరి పిడుగు]]'' *''[[అల్లరి రాముడు]]'' *''[[అల్లరి ప్రేమికుడు]]'' *''[[అల్లూరి సీతారామరాజు (సినిమా)|అల్లూరి సీతా రామ రాజు]]'' *''[[అమ్మ]]'' *''[[అమ్మ నాన్న ఓ తమిళ అమ్మాయి]]'' *''[[అమ్మాయిలు అబ్బాయిలు]]'' *''[[అమ్మోరు]]'' *''[[అమృత | అమృత(అనువాదం)]]'' *''[[అపరిచితుడు | అపరిచితుడు (అనువాదం)]]'' *''[[అప్పుల అప్పారావు]]'' *''[[అప్పుచేసి పప్పుకూడు]]'' *''[[అన్న]]'' *''[[అన్నయ్య]]'' *''[[అన్నమయ్య (సినిమా)| అన్నమయ్య ]]'' *''[[అనగనగా ఓ రోఙు]]'' *''[[అనార్కలి]]'' *''[[అనుకోకుండా ఓ రోఙు]]'' *''[[అర్ఙున్]]'' *''[[అతనొక్కడే]]'' *''[[అతడు]]'' *''[[అబ్బాయిగారు]]'' *''[[అభిలాష]]'' *''[[అభినందన]]'' *''[[అదృష్టం]]'' *''[[అక్కుమ్ బక్కుమ్]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఆ 3430 10741 2005-09-06T11:35:49Z వెంకట రమణ 24 *''[[ఆకలి రాజ్యం]]'' *''[[ఆకాశవీధిలో(నాగార్జున,రవీనా టాండన్,రాజేంద్రప్రసాద్,కస్తూరి)| ఆకాశవీధిలో]]'' *''[[ఆటోడ్రైవర్(నాగార్జున,దీప్తీ భట్నాగర్, సిమ్రాన్)| ఆటోడ్రైవర్]]'' *''[[ఆదిత్య ౩౬౯]]'' *''[[ఆహనా పెళ్ళంట]]'' *''[[ఆనందం]]'' *''[[ఆనంద్]]'' *''[[ఆవిడా మా ఆవిడే(నాగార్జున,టాబు,హీరా)| ఆవిడా మా ఆవిడే]]'' *''[[ఆజాద్(నాగార్జున,సౌందర్య,శిల్పాషెట్టి) | ఆజాద్]]'' *''[[ఆహా]]'' *''[[ఆంధ్రుడు]]'' *''[[ఆది]]'' *''[[ఆహ్వనం]]'' *''[[ఆమె]]'' *''[[ఆకాశరామన్న]]'' *''[[ఆ ఒక్కటీ అడక్కు]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఇ 3431 9510 2005-08-24T15:45:59Z వైఙాసత్య 58 * ''[[ఇద్దరు]]'' * ''[[ఇద్దరు మిత్రులు]]'' * ''[[ఇదే నా మొదటి ప్రేమలేఖ]]'' * ''[[ఇష్టం]]'' * ''[[ఇంద్ర]]'' * ''[[ఇంద్రుడు చెంద్రుడు]]'' * ''[[ఇంట్లో ఇల్లాలు వంటింట్లో ప్రియురాలు]]'' * ''[[ఇష్టపడి]]'' * ''[[ఇట్లు శ్రావణి సుబ్రమణ్యం]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఒ 3432 9511 2005-08-24T15:46:43Z వైఙాసత్య 58 *''[[ఒక్కడు]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు క 3433 9513 2005-08-24T15:48:37Z వైఙాసత్య 58 *''[[క్రిమినల్]]'' - నాగార్జున,మనిషాకోయిరాల,రమ్యకృష్ణ *''[[కృష్ణ తులాభారం]]'' *''[[కిల్లర్]]'' - నాగార్జున,నగ్మా,(ఊర్వశి)శారద {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఖ 3434 9545 2005-08-24T16:25:47Z Nawin 112 *''[[ఖడ్గం]]'' *''[[ఖైదీ]]'' *''[[ఖైదీ నెం.786]]'' *''[[ఖైదీ కన్నయ్య]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు గ 3435 9377 2005-08-23T18:28:39Z వైఙాసత్య 58 *''[[గాయం]]'' *''[[గాంగ్ లీడర్ ]]'' *''[[గీతాంజలి]]'' *''[[గుండమ్మ కథ ]]'' తెలుగు సినిమాలు చ 3436 9541 2005-08-24T16:23:30Z Nawin 112 *''[[చంటబ్బాయి]]'' *''[[చంటి]]'' *''[[చిత్రం భళారే విచిత్రం]]'' *''[[చక్రం (సినిమా) |చక్రం]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు జ 3437 26386 2006-06-02T01:25:57Z వైఙాసత్య 58 *''[[జయం]]'' *''[[జయం మనదేరా]]'' *''[[జెంటిల్ మాన్ ]]'' *''[[జగదేక వీరుడు అతిలోక సుందరి]]'' *''[[జై చిరంజీవ]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు త 3438 9536 2005-08-24T16:21:35Z Nawin 112 *''[[త్యాగయ్య]]'' *''[[తొలి ప్రేమ]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ద 3439 9535 2005-08-24T16:21:18Z Nawin 112 *''[[దాన వీర శూర కర్ణ ]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు న 3440 10007 2005-08-27T14:19:36Z 202.71.159.34 *''[[నిన్నే పెళ్ళాడుతా]]'' *''[[నిర్ణయం]]'' *''[[నువ్వే కావాలి]]'' *''[[నువ్వు నాకు కావాలి]]'' *''[[నరసింహ]] *''[[నరసింహుడు]] *''[[నేను నిన్ను ప్రేమిస్తున్నాను]] ---- naa alludu ---- ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ప 3441 9548 2005-08-24T16:37:09Z Nawin 112 *''[[పవిత్ర బంధం]]'' *''[[పెద్ద రాయుడు]]'' *''[[పెద్దరికం]]'' *''[[పెద్దన్నయ్య]]'' *''[[పెదబాబు]]'' *''[[పెళ్ళాం ఊరేలితే]]'' *''[[పెళ్ళాం పిచ్చోడు]]'' *''[[పెళ్ళాంతో పనేంటి]]'' *''[[పెళ్ళి పుస్తకం]]'' *''[[ప్రేమ]]'' *''[[ప్రేమంటే ఇదేరా]]'' *''[[ప్రేమతో రా]]'' *''[[ప్రేమ లేఖ]]'' *''[[ప్రేమ దేశం]]'' *''[[ప్రేమ యుద్దం]]'' *''[[ప్రేమకువేళాయేరా]]'' *''[[ప్రేమ పావురాలు]]'' *''[[ప్రేమికులు]]'' *''[[ప్రేమికులరోఙు]]'' *''[[ప్రేమించు]]'' *''[[ప్రేమించుకుందాం రా]]'' *''[[ప్రేయసి రావే]]'' *''[[ప్రియమైన నీకు]]'' *''[[పుష్పక విమానం]]'' *''[[ప్రియ భాంధవి]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు బ 3442 9530 2005-08-24T16:19:33Z Nawin 112 *''[[బడి పంతులు]]'' *''[[బాల భారతం]]'' *''[[బావా బావా పన్నీరు]]'' *''[[బొబ్బిలి రాజా]]'' *''[[బొంబాయి (సినిమా) | బొంబాయి ]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు భ 3443 9529 2005-08-24T16:19:02Z Nawin 112 *''[[భారతీయుడు]]'' *''[[భీష్మ ప్రతిజ్ఞ]]''(1921) *''[[భూ కైలాస్ ]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు మ 3444 17131 2005-12-30T12:31:51Z Kiranc 247 *''[[మాయాబజార్]]'' *''[[మగాడు]]'' *''[[మరో చరిత్ర]]'' *''[[మన్మధుడు]]'' *''[[మాస్]]'' *''[[మిస్సమ్మ| మిస్సమ్మ]]'' *''[[మిస్సమ్మ (క్రొత్త)| మిస్సమ్మ (క్రొత్త )]]'' *''[[మనీ]]'' *''[[మనీ మనీ]]'' *''[[మిస్టర్ పెళ్ళాం]]'' *''[[ముత్యాలముగ్గు]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ర 3445 9520 2005-08-24T16:15:07Z Nawin 112 *''[[రెండు రెళ్ళ ఆరు]]'' *''[[రోజా]]'' *''[[రుద్ర వీణ ]]'' *''[[రక్షణ]]'' *''[[రక్షకుడు]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ల 3446 26385 2006-06-02T01:25:24Z వైఙాసత్య 58 *''[[లవ కుశ ]]'' *''[[లిటిల్ సోల్జర్స్ ]]'' *''[[లవ్ ]]'' *''[[లాహిరి లాహిరి లాహిరిలో]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు వ 3447 9523 2005-08-24T16:16:59Z Nawin 112 *''[[వర్షం]]'' *''[[వసంత కోకిల]]'' *''[[వసంతం]]'' *''[[వారసుడు]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు శ 3448 12316 2005-10-01T04:40:02Z Chandroos 45 *''[[శంకరాభరణము ]]'' *''[[శివ (సినిమా) | శివ ]]'' *[[శ్రీదత్త దర్శనము]] *''[[శ్రీవారికి ప్రేమ లేఖ ]]'' *''[[శ్రుతి లయలు ]]'' *''[[శుభ సంకల్పం]]'' *''[[శుభాకాంక్షలు ]]'' *''[[శుభలగ్నం]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు స 3449 20891 2006-03-11T19:51:54Z Srinivasa 246 *''[[సంతోషం]]'' *''[[సాగర సంగమం]]'' *''[[సఖి ]]'' *''[[సప్తపది]]'' *''[[సమరసింహా రెడ్డి ]]'' *''[[సంపూర్ణ రామాయణము ]]'' *''[[సాగరసంగమం]]'' *''[[సూపర్|సూపర్]](నాగార్జున,ఆయోషా టాకియా,అనుష్క)'' *''[[సింధూరం]]'' *''[[సిరివెన్నెల ]]'' *''[[సూత్రదారులు]]'' *''[[స్వర్ణ కమలం]]'' *''[[స్వాతి ముత్యం]]'' *''[[స్వాతి కిరణం]]'' *''[[స్వయం కృషి]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు క్ష 3450 9527 2005-08-24T16:18:12Z Nawin 112 *''[[క్షణ క్షణం ]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} రసాయన శాస్త్రము 3451 11989 2005-09-24T18:29:06Z 84.58.65.54 {{portal}}[[Image:Chemistry.jpg|right|thumb|]] '''రసాయన శాస్త్రము''' (in [[Greek language|Greek]]: ''&#967;&#951;&#956;&#949;&#943;&#945;'') is the [[science]] of [[matter]] that deals with the composition, structure, and properties of [[Chemical substance|substance]]s and with the [[chemical transformation|transformation]]s that they undergo. In the study of [[matter]], chemistry also investigates its interactions with [[energy]] and itself (see [[physics]], [[biology]]). Because of the diversity of matter, which is mostly in the form of [[atom|atoms]], chemists often study how atoms of different [[chemical elements]] interact to form [[molecules]] and how molecules interact with each other. == పరిచయము == Chemistry is a large field encompassing may subdisciplines that often overlap with significant portions of other sciences. The fundamental component of chemistry is that it involves matter in some way (this explains its broad reach). It may involve the interaction of matter with non-material phenomenon, such as energy for example. More central to chemistry is the interaction of matter with matter such as in the classic [[chemical reaction]] where [[chemical bond]]s are broken and made, forming new molecules. Matter, such as the chair you are sitting in or the air you breathe, is known today to consist of [[molecule]]s. Each molecule consists of small bits of matter known as [[atom]]s that are connected together through [[chemical bond]]s. Each atom consists of smaller bits of matter known as [[subatomic particles]]. The structure of the world we commonly experience and the properties of the matter we commonly interact with are determined by the nature of this matter on the chemical level. [[Steel]] is hard because of how the atoms are bound together. Wood will burn because it can react with [[oxygen]] in a chemical reaction. Water is a [[liquid]] at room temperature because of how each molecule of water interacts with its neighbors. In fact, you are a thinking, sentient being because of an on-going series of chemical reactions and other chemical interactions. You can see this text because of how light interacts with molecules called [[proteins]] in the back of your eye. Chemistry is often called the central science because it is what connects most of the other sciences together. Chemistry is in some ways [[physics]] on a larger scale and in some ways is [[biology]] or [[geology]] on a smaller scale. Chemistry is used to understand and make better materials for [[engineering]]. It is used to understand the chemical mechanisms of disease as well as to create [[pharmaceuticals]] to treat disease. Chemistry is somehow involved in almost every science, every technology and every "thing". With such a large area of study, it is impossible to know everything about chemistry and very difficult to summarize the field concisely. Even the most knowledgable, experienced chemist only knows a very narrow area of chemistry better than others. Of course, most chemists have a broad general knowledge of many areas of chemistry as well. Chemistry is divided into many areas of study called subdisciplines in which chemists specialize. The chemistry taught at the high school or early college level is often called "general chemistry" and is intended to be an introduction to a wide variety of fundamental concepts and to give the student the tools to continue on to more advanced subjects. Many concepts presented at this level are often incomplete and technically inaccurate yet of extraordinary utility. Chemists regularly use these simple, elegant tools and explanations in their work when they suffice because the best solution possible is often so overwhelmingly difficult and the true solution is usually unobtainable. Presented below are summaries and links to other articles that contain knowledge on a wide variey of subdisciplines, techniques, theories and tools used in chemistry. Although a good knowledge of chemistry only comes with many years of study, you may find small bits of knowledge here that may be helpful. == రసాయనశాస్త్ర విభాగాలు == Chemistry typically is divided into several major sub-disciplines. There are also several main cross-disciplinary and more specialized fields of chemistry. ; [[Analytical chemistry]] : ''Analytical chemistry'' is the [[analysis]] of material samples to gain an understanding of their [[chemical composition]] and [[structure]]. ; [[Biochemistry]] : ''Biochemistry'' is the study of the [[chemical compound|chemicals]], [[chemical reaction]]s and chemical [[interaction]]s that take place in living [[organism]]s. ; [[Inorganic chemistry]] : ''Inorganic chemistry'' is the study of the properties and reactions of inorganic compounds. The distinction between organic and inorganic disciplines is not absolute and there is much overlap, most importantly in the sub-discipline of [[organometallic chemistry]]. ; [[Organic chemistry]] : ''Organic chemistry'' is the study of the structure, properties, composition, mechanisms, and [[chemical reaction|reactions]] of [[organic compound]]s. ; [[Physical chemistry]] : ''Physical chemistry'' is the study of the physical basis of chemical systems and processes. In particular, the energetic description of diverse chemical transformations are of interest to physical chemists. Important areas of study include [[chemical thermodynamics]], [[chemical kinetics]], [[statistical mechanics]], and [[spectroscopy]]. Physical chemistry has large overlap with [[molecular physics]]. ; [[Theoretical chemistry]] : ''Theoretical chemistry'' is the study of chemistry via theoretical reasoning (usually within [[mathematics]] or [[physics]]). In particular the application of [[quantum mechanics]] to chemistry is called [[quantum chemistry]]. Since the end of the second world war, the development of computers has allowed a systematic development of [[computational chemistry]], which is the art of developing and applying [[computer program]]s for solving chemical problems. Theoretical chemistry has large overlap with [[molecular physics]]. ; Other fields : [[Astrochemistry]], [[Atmospheric chemistry]], [[Chemical Engineering]], [[Electrochemistry]], [[Environmental chemistry]], [[Geochemistry]], [[History of chemistry]], [[Materials science]], [[Medicinal chemistry]], [[Molecular Biology]], [[Nuclear chemistry]], [[Organometallic chemistry]], [[Petrochemistry]], [[Pharmacology]], [[Photochemistry]], [[Polymer chemistry]], [[Supramolecular chemistry]], [[Surface chemistry]], and [[Thermochemistry]]. == మౌళికాంశాలు == === నామకరణ === Nomenclature refers to the system for naming [[chemical compound]]s. There are well-defined systems in place for naming chemical species. [[Organic compound]]s are named according to the [[organic nomenclature]] system. [[Inorganic compound]]s are named according to the [[inorganic nomenclature]] system. ''See also: [[IUPAC nomenclature]]'' === పరమాణువులు === ''Main article: [[Atom]].'' An ''atom'' is a collection of matter consisting of a positively charged core (the [[nucleus]]) which contains [[protons]] and [[neutrons]], and which maintains a number of [[electron]]s to balance the positive charge in the nucleus. === మూలకాలు === ''Main article: [[Chemical element]].'' An ''element'' is a class of atoms which have the same number of [[proton]]s in the [[atomic nucleus|nucleus]]. This number is known as the [[atomic number]] of the element. For example, all atoms with 6 protons in their nuclei are atoms of the chemical element [[carbon]], and all atoms with 92 protons in their nuclei are atoms of the element [[uranium]]. The most convenient presentation of the elements is in the [[periodic table]], which groups elements with similar chemical properties together. Lists of the elements [[List of elements by name|by name]], [[List of elements by symbol|by symbol]], and by [[List of elements by number|atomic number]] are also available. Because the number of protons in the nucleus dictates the number of electrons surrounding the nucleus and their properties, and because the electrons are the outermost component of atoms (the component which presents a surface to the rest of the universe), the identity of an element dictates the interactions, or chemical transformations, in which it can participate. There may, however, be subtle changes in chemical properties brought about by the number of neutrons in the nucleus of otherwise "same" elements. ''See also: [[isotope]]'' === సమ్మేళనములు=== ''Main article: [[రసాయన సమ్మేళనము]]'' ''సమ్మేళనము'' is a substance with a [[మూలకము|మూలకాల]] యెక్క ''నిశ్చితమైన నిష్పత్తి''which determines the మేళనమును నిర్ధారించే, and a particular organisation which రసాయన ధర్మములు నిర్ధారించే. ఉదాహరణకు, [[water (molecule)|నీరు]] [[హైడ్రోజన్]] మరియు [[ఆక్సీజన్]] ఒకటికి రెండు నిష్పత్తిలో కల సమ్మేళనము. సమ్మేళనములు [[రసాయన చర్య]]ల ద్వారా are formed and interconverted. === అణువులు === ''Main article: [[Molecule]].'' A ''molecule'' is the smallest indivisible portion of a pure [[Chemical compound|compound]] that retains a set of unique chemical properties. A molecule consists of two or more [[atom]]s [[Chemical bond|bonded]] together. === అయానులు === ''Main article: [[Ion (physics)|Ion]].'' An ''ion'' is a charged species, or an atom or a molecule that has lost or gained an electron. Positively charged [[cations]] (e.g. [[sodium]] cation Na<sup>+</sup>) and negatively charged [[anions]] (e.g. [[chloride]] Cl<sup>-</sup>) build neutral [[Salt|salts]] (e.g. [[sodium chloride]] NaCl). Examples of [[polyatomic ion]]s that do not split up during [[Acid-base reaction theories|acid-base reactions]] are [[hydroxide]] (OH<sup>-</sup>), or [[phosphate]] (PO<sub>4</sub><sup>3-</sup>). === బంధన === ''Main article: [[Chemical bond]].'' A ''chemical bond'' is the force which holds together [[atom]]s in [[molecule]]s or [[crystal]]s. In many simple compounds, [[valence bond theory]] and the concept of [[oxidation number]] can be used to predict molecular structure and composition. Similarly, theories from [[classical physics]] can be used to predict many ionic structures. With more complicated compounds, such as [[complex (chemistry) | metal complexes]], valence bond theory fails and alternative approaches which are based on [[quantum chemistry]], such as [[molecular orbital]] theory, are necessary. === పదార్ధ స్థితులు === ''Main article: [[Phase (matter)]].'' A ''phase'' is a [[set]] of states of a chemical system that have similar bulk structural properties, over a range of conditions, such as [[pressure]] or [[temperature]]. Physical properties, such as [[density]] and [[refractive index]] tend to fall within values characteristic of the phase. The phase of matter is defined by the ''[[phase transition]]'', which is when energy put into or taken out of the system goes into rearranging the structure of the system, instead of changing the bulk conditions. Sometimes the distinction between phases can be continuous instead of having a discrete boundary, in this case the matter is considered to be in a [[supercritical]] state. When three states meet based on the conditions, it is known as a [[triple point]] and since this is invariant, it is a convenient way to define a set of conditions. The most familiar examples of phases are [[solid]]s, [[liquid]]s, and [[gas]]es. Less familiar phases include [[Plasma physics|plasma]]s, [[Bose-Einstein condensate]]s and [[fermionic condensate]]s and the [[paramagnetism|paramagnetic]] and [[ferromagnetism|ferromagnetic]] phases of [[magnet]]ic materials. Even the familiar [[ice]] has many different phases, depending on the pressure and temperature of the system. While most familiar phases deal with three-dimensional systems, it is also possible to define analogs in two-dimensional systems, which is getting a lot of attention because of its relevance to [[biology]]. === రసాయన చర్యలు === ''Main article: [[Chemical reaction]].'' ''Chemical reactions'' are transformations in the fine [[structure]] of [[molecule]]s. Such reactions can result in molecules attaching to each other to form larger molecules, molecules breaking apart to form two or more smaller molecules, or [[rearrangement]] of [[atom]]s within or across molecules. Chemical reactions usually involve the making or breaking of [[chemical bond]]s. === క్వాంటం రసాయన శాస్త్రము === ''Main article: [[Quantum chemistry]].'' ''Quantum chemistry'' describes the behavior of [[matter]] at the [[molecule | molecular]] scale. It is, in principle, possible to describe all chemical systems using this theory. In practice, only the simplest chemical systems may realistically be investigated in purely [[quantum mechanics | quantum mechanical]] terms, and approximations must be made for most practical purposes (e.g., [[Hartree-Fock]], [[post Hartree-Fock]] or [[Density functional theory]], see [[computational chemistry]] for more details). Hence a detailed understanding of [[quantum mechanics]] is not necessary for most chemistry, as the important implications of the theory (principally the [[atomic orbital|orbital approximation]]) can be understood and applied in simpler terms. === నియమాలు === The most fundamental concept in chemistry is the [[law of conservation of mass]], which states that there is no detectable change in the quantity of matter during an ordinary [[chemical reaction]]. Modern physics shows that it is actually [[energy]] that is conserved, and that energy and mass are [[Einstein#Energy equivalency|related]]; a concept which becomes important in [[nuclear chemistry]]. [[Conservation of energy]] leads to the important concepts of [[Chemical equilibrium|equilibrium]], [[thermodynamics]], and [[chemical kinetics|kinetics]]. Further laws of chemistry elaborate on the law of conservation of mass. [[Joseph Proust]]'s [[law of definite composition]] says that pure chemicals are composed of elements in a definite formulation; we now know that the structural arrangement of these elements is also important. [[John_Dalton|Dalton]]'s [[law of multiple proportions]] says that these chemicals will present themselves in proportions that are small whole numbers (i.e. 1:2 O:H in water); although for biomacromolecules and mineral chemistry the ratios tend to require large numbers. More modern laws of chemistry define the relationship between energy and transformations. * In equilibrium, molecules exist in mixture defined by the transformations possible on the timescale of the equilibrium, and are in a ratio defined by the intrinsic energy of the molecules&mdash;the lower the intrinsic energy, the more abundant the molecule. * Transforming one structure to another requires the input of energy to cross an energy barrier; this can come from the intrinsic energy of the molecules themselves, or from an external source which will generally accelerate transformations. The higher the energy barrier, the slower the transformation occurs. * There is a hypothetical intermediate, or ''transition structure'', that corresponds to the structure at the top of the energy barrier. The [[Hammond-Leffler Postulate]] states that this structure looks most similar to the product or starting material which has intrinsic energy closest to that of the energy barrier. Stabilizing this hypothetical intermediate through chemical interaction is one way to achieve [[catalysis]]. * All chemical processes are reversible (law of [[microscopic reversibility]]) although some processes have such an energy bias, they are essentially irreversible. == రసాయనశాస్త్ర చరిత్ర == * [[Alchemy]] * [[Discovery of the chemical elements]] * [[History of chemistry]] * [[Nobel Prize in chemistry]] * [[Timeline of chemical element discovery]] === శబ్ద ధాతువు === Old French: ''alkemie''; Arab ''al-kimia'': ''the art of transformation''. See also: [[alchemy]] == ఇవికూడా చుడండి == * [[American Chemical Society]] * [[Chemical engineering]] * [[Chemist]] and [[List of chemists]] * [[International Union of Pure and Applied Chemistry]] * [[List of chemistry topics]] * [[List of compounds]] * [[List of publications in chemistry|List of important publications in chemistry]] * [[Periodic table]] == బయటి లంకెలు == {{wikibooks}} {{wikibookspar|Wikiversity|School of Chemistry}} * [http://www.allchemicals.info/ Chemical Glossary] * [http://chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/ Chemistry Information Database includes basic information and some toxicity] * [http://www.ChemistryJobs.com/ Chemistry Jobs and Career Info] * [http://www.chem.qmw.ac.uk/iupac/ IUPAC Nomenclature Home Page], see especially the "Gold Book" containing definitions of standard chemical terms * [http://www.cci.ethz.ch/index.html Experiments] videos and photos of the techniques and results * [http://physchem.ox.ac.uk/MSDS/ Material safety data sheets for a variety of chemicals] * [http://www.flinnsci.com/search_MSDS.asp Material Safety Data Sheets] == Further reading == *Chang, Raymond. ''Chemistry'' 6th ed. Boston: James M. Smith, 1998. ISBN 0071152210. {{BranchesofChemistry}} {{Natural sciences-footer}} [[Category:Chemistry| ]] [[Category:School subjects]] <!-- Interlanguage links --> [[en:Chemistry]] [[af:Chemie]] [[an:Quimica]] [[ar:كيمياء]] [[ast:Química]] [[bg:Химия]] [[bn:রসায়ন]] [[br:Kimiezh]] [[ca:Química]] [[co:Chimica]] [[cs:Chemie]] [[cy:Cemeg]] [[da:Kemi]] [[de:Chemie]] [[et:Keemia]] [[el:Χημεία]] [[als:Chemie]] [[es:Química]] [[eo:Kemio]] [[eu:Kimika]] [[fa:شیمی]] [[fr:Chimie]] [[fy:Skiekunde]] [[ga:Ceimic]] [[gl:Química]] [[ko:화학]] [[hi:रसायन शास्त्र]] [[hr:Kemija]] [[io:Kemio]] [[id:Kimia]] [[ia:Chimia]] [[ie:Chimie]] [[is:Efnafræði]] [[it:Chimica]] [[he:כימיה]] [[ka:ქიმია]] [[csb:Chemijô]] [[sw:Kemia]] [[ku:Kîmya]] [[la:Chemica]] [[lv:Ķīmija]] [[lt:Chemija]] [[lb:Chimie]] [[li:Sjemie]] [[hu:Kémia]] [[mk:Хемија]] [[mi:Mātauranga matū]] [[mr:रसायनशास्त्र]] [[ms:Kimia]] [[mn:Хими]] [[nl:Scheikunde]] [[nds:Chemie]] [[ja:化学]] [[no:Kjemi]] [[nn:Kjemi]] [[oc:Quimia]] [[pl:Chemia]] [[pt:Química]] [[ro:Chimie]] [[ru:Химия]] [[simple:Chemistry]] [[sk:Chémia]] [[sl:Kemija]] [[sr:Хемија]] [[su:Kimia]] [[fi:Kemia]] [[sv:Kemi]] [[tl:Kimika]] [[tt:Ximiä]] [[th:เคมี]] [[vi:Hóa học]] [[tr:Kimya]] [[uk:Хімія]] [[zh:化学]] Template:See details 3452 9404 2005-08-23T19:57:17Z Chavakiran 19 :''మరిన్ని వివరాలకు చూడండి: [[{{{1}}}]].''<!-- details --> User:వైఙాసత్య/2000వ వ్యాసము 3453 14344 2005-11-14T19:20:36Z వైఙాసత్య 58 /* సారాంశము */ {{ఇస్లాం}} '''మహమ్మద్‌''' {{Audio|Ar-muhammad.ogg|విను}} ({{lang-ar|&#1605;&#1581;&#1605;&#1583;}}, ('''మొహమ్మద్‌''' అని కూడా రాయ వచ్చు), was an [[అరబ్‌]] మత మరియు రాజకీయ నాయకుడు మరియు [[ఇస్లాం]] యొక్క చివరి [[ప్రవక్త]]. ముస్లింలు ఇస్లాంను, ఏకేశ్వరోపాసక మతముల ప్రకటనలో చివరి మెట్టుగా భావిస్తారు. దానికి ముందస్తుగా [[మోజెస్‌]] మరియు [[యేసు]] యొక్క బోధనలు ఉన్నవి. ముస్లిమేతరులు సాధారణముగా ఇతనిని [[ఇస్లాం]]మత స్థాపకునిగా భావిస్తారు. సాంప్రదాయిక ముస్లిం జీవితకర్తల ప్రకారము c.[[570]] [[మక్కా]]లో జన్మించాడు మరియు [[జూన్‌ 8]], [[632]] లో [[మదీనా]]లో మరణించాడు. మక్కా మరియు మదీనా నగరములు రెండూ [[అరేబియన్‌ ద్వీపకల్పము]]లో కలవు. ==సారాంశము== మహమ్మద్‌ is said to have been a merchant who traveled widely. తొలి ముస్లిం మూల నివేదికల ప్రకారము [[611]]లో,40 ఏళ్ళ వయసులో [[మక్కా]]కు సమీపములోని ఒక గుహలో ధ్యానము చేయుచుండగా, he experienced a vision. తరువాత తన అనుభూతిని సమీప వ్యక్తులకు వర్ణిస్తూ described the experience to those close to him as a visit from the [[దేవదూత]] [[Gabriel]], who commanded him to memorize and recite the verses later collected as the [[ఖురాన్‌]]. He eventually expanded his mission, publicly preaching a strict [[ఏకేశ్వరోపాసన]] and predicting a [[Qiyamah|Day of Judgement]] for [[పాపము|పాపులు]] మరియు [[విగ్రహారాధన|విగ్రహారాధకుల]] &mdash; such as his tribesmen and neighbors in [[మక్కా]]. అతను [[అరబ్‌]]లకు తెలిసిన ఇతర రెండూ ఏకేశ్వరోపాసక మతములు [[జూడాయిజము]]ను కానీ [[క్రైస్తవ మతము]]ను గానీ పూర్తిగా తిరస్కరించలేదు; కేవలము వాటి భోధనలను పూరించి మెరుగుపరచు చున్నానని చాటెను. He soon acquired both a following and the hatred of his neighbors. In [[622]] he was forced to [[హిజ్రా|మక్కా నుండి పారిపోయి]] తన సహచరులతో కలసి ''యాత్రిబ్‌'' (ఇప్పుడు [[మదీనా]]అని పిలవబడే) లో స్థిరపడినాడు. ఇక్కడ ఆయన తొలి ముస్లిం సముదాయము స్థాపించి దానికి నాయకుడయ్యెను. తరువాత మక్కాకు మరియు మదీనాకు జరిగిన యుద్ధంలో మహమ్మద్‌ మరియు అతని అనుచరులు విజయం సాధించారు. The military organization honed in this struggle was then set to conquering the other [[paganism|pagan]] tribes of [[Arabia]]. మహమ్మద్‌ చనిపోయే సమయానికి అరేబియా ద్వీపకల్పమును సమైక్యము చేసి ఉత్తరమున సిరియా మరియు పాలస్తీనా ప్రాంతము పైకి కొన్ని దండయాత్రలు చేశాడు. Under మహమ్మద్‌'s immediate [[caliph|successors]] the [[Islam]]ic empire expanded into Palestine, Syria, [[Mesopotamia]], [[Iran|Persia]], [[Egypt]], [[Maghreb|North Africa]], and [[Spain]]. Later conquests, commercial contact between Muslims and non-Muslims, and missionary activity spread his faith over much of the globe. <!-------- : ''"Muhammad" is a common [[Muslim]] male name. For other prominent people called Muhammad, see [[Muhammad (disambiguation)]]'' ==How do we know about Muhammad? == The sources available to us for information about Muhammad are the [[Qur'an]], the [[sira]] biographies, and the [[hadith]] collections. While the Qur'an is not a biography of Muhammad, it does provide some information about his life. The earliest surviving biographies are the ''Life of the Apostle of God'', by [[Ibn Ishaq]] (d. [[768]]), edited by [[Ibn Hisham]] (d. [[833]]); and [[al-Waqidi]]'s (d. [[822]]) biography of Muhammad. Ibn Ishaq wrote his biography some 120 to 130 years after Muhammad's death. The third source, the hadith collections, like the Qur'an, are not a biography ''per se''. They are stories of the words and actions of Muhammad and his companions. Some skeptical scholars ([[Ignaz Goldziher|Goldziher]], Schacht, [[John Wansbrough|Wansbrough]], Cook, [[Patricia Crone|Crone]], Rippin, Berg, and others) have raised doubts about the reliability of these sources, especially the hadith collections. They argue that by the time the oral traditions were being collected, the Muslim community had fractured into rival sects and schools of thought. Each sect and school had its own sometimes conflicting traditions of what Muhammad and his companions had done and said. Traditions multiplied, and Muslim scholars made a strenuous effort to weed out what they felt were spurious stories. Traditionalists rely on their efforts; the skeptics feel that the question must be revisited, using modern methods. Muslim and non-Muslim scholars alike agree that there are many inauthentic traditions concerning the life of Muhammad in the hadith collections. (Indeed, ''most'' of these traditions are acknowledged by Muslim clerical authorities to be ''weak''; only a few hadith collections are considered ''sahih'', or reliable.) A very small minority called the "[[Quran Alone]] Muslims" consider all hadith as unreliable. However, the historicity of the biographical material about Muhammad presented in the Summary above is not generally contested. Traditionalists, both Muslim and non-Muslim, paint a much more detailed picture of Muhammad's life, as described below. ==Muhammad's life according to Sira== ===Muhammad's genealogy=== According to tradition, Muhammad traced his [[genealogy]] back as far as [[Adnan]], whom the northern [[Arab]]s believed to be their common ancestor. Adnan in turn is said to be a descendant of Ismaeel ([[Ishmael]]), son of Ibrahim ([[Abraham]]) though the exact genealogy is disputed. Muhammad's genealogy up to Adnan is as follows: Muhammad ibn [[Abdallah ibn Abd al-Muttalib|Abd Allah]] ibn [[Abd al-Muttalib]] (Shaiba) ibn [[Hashim]] (Amr) ibn Abd Manaf (al-Mughira) ibn Qusai (Zaid) ibn Kilab ibn Murra ibn Ka`b ibn Lu'ay ibn Ghalib ibn Fahr ([[Quraish]]) ibn Malik ibn an-Nadr (Qais) ibn Kinana ibn Khuzaimah ibn Mudrikah (Amir) ibn Ilyas ibn [[Mudar]] ibn Nizar ibn Ma`ad ibn [[Adnan]]. (ibn = "son of" in Arabic; alternate names of people with two names are given in brackets.) His nickname was Abul-Qasim, "father of Qasim", after his short-lived first son. ===Childhood=== Muhammad was born into a well-to-do family settled in the northern Arabian town of [[Mecca]]. Some calculate his birthdate as [[April 20]], [[570]] ([[Shia]] muslims believe it to be [[April 26]]) , and some as [[571]]; tradition places it in the [[Year of the Elephant]]. Muhammad's father, Abdullah, had died before he was born and the young boy was brought up by his paternal grandfather [[Abd al-Muttalib]], of the tribe of [[Quraysh]]. Tradition says that as an infant, he was placed with a Bedouin wetnurse, [[Halima]], as [[desert]] life was believed to be safer and healthier for children. At the age of six Muhammad lost his mother Amina, and at the age of eight his grandfather Abd al-Muttalib. Muhammad now came under care of his uncle [[Abu Talib]], the new leader of the [[Hashim]] clan of the Quraysh tribe, the most powerful in Mecca. Mecca was a thriving commercial center, due in great part to a stone temple called the [[Kaaba|Ka'aba]] that housed many different idols. Merchants from different tribes would visit Mecca during the pilgrimage season, when all inter-tribal warfare was forbidden and they could trade in safety. As a teenager Muhammad began accompanying his uncle on trading journeys to [[Syria]]. He thus became well-travelled and knowledgeable as to foreign ways. ===Middle years=== One of Muhammad's employers was [[Khadija]]h, a rich widow then 40 years old. The young 25-year old Muhammad so impressed Khadijah that she offered him marriage in the year [[595]]. He became a wealthy man by this marriage. By [[Arab]] custom minors did not inherit, so Muhammad had received no inheritance from either his father or his grandfather. Ibn Ishaq records that Khadijah bore Muhammad five children, one son and four daughters. All of Khadija's children were born before Muhammad started preaching about [[Islam]]. His son ''Qasim'' died at the age of two. The four daughters are said to be ''[[Zainab bint Muhammad|Zainab]]'', ''[[Ruqayyah bint Muhammad|Ruqayyah]]'', ''[[Umm Kulthum bint Muhammad|Umm Kulthum]]'', and ''[[Fatima_Zahra|Fatimah]]''. The [[Shi'a]] say that Muhammad had only the one daughter, Fatima, and that the other daughters were either children of Khadijah by her previous marriage, or children of her sister. {| align="right" style="border:1px solid #ddd; margin:0 0 1em 1em; padding:0 0 1em 1em; vertical-align:right;" !colspan="2" align="center"|<big>Timeline of Muhammad</big> |- |colspan="2" align="center"|<small>Important dates and locations in the life of Muhammad |- |align="right">|''c''. [[570]] |Possible birth ([[April 20]]): [[Mecca]] |- |align="right">|[[570]] |End of ancient South Arabian high culture |- |align="right">|[[570]] |Unsuccessful Abyssinian attack on Mecca |- |align="right">|[[576]] |Mother dies |- |align="right">|[[578]] |Grandfather dies |- |align="right">|''c''. [[583]] |Takes trading journeys to [[Syria]] |- |align="right">|''c''. [[595]] |Meets and marries [[Khadijah]] |- |align="right">|[[610]] |Reportedly "''Receives message''": Mecca |- |align="right">|''c''. [[610]] |Appears as [[Prophet of Islam]]: Mecca |- |align="right">|''c''. [[613]] |Begins public preaching: Mecca |- |align="right">|''c''. [[614]] |Begins to gather following: Mecca |- |align="right">|''c''. [[615]] |Emigration of Muslims to [[Abyssinia]] |- |align="right">|[[616]] |[[Banu Hashim]] clan boycott begins |- |align="right">|''c''. [[618]] |Medinan Civil War: [[Medina]] |- |align="right">|[[619]] |Banu Hashim clan boycott ends |- |align="right">|''c''. [[620]] |Converts tribes to Islam: Medina |- |align="right">|[[622]] |Emigrates to [[Medina]] ([[Hijra_%28Islam%29|Hijra]]) |- |align="right">|[[622]] |Takes leadership of Medina ([[Yathrib]]) |- |align="right">|''c''. [[622]] |Preaches against Ka'aba pantheon: Mecca |- |align="right">|[[622]] |Meccans attack Muhammad |- |align="right">|''c''. [[622]] |Confederation of Muslims and other clans |- |align="right">|''c''. [[623]] |[[Constitution of Medina]] |- |align="right">|[[624]] |[[Battle of Badr]] Muslims defeat Meccans |- |align="right">|[[625]] |[[Battle of Uhud]] |- |align="right">|''c''. [[625]] |Expulsion of Banu Nadir Jewish tribe |- |align="right">|[[626]] |Attacks Dumat al-Jandal: Syria |- |align="right">|''c''. [[627]] |Opponents' unsuccessful siege: Medina |- |align="right">|[[627]] |[[Battle of the Trench]] |- |align="right">|[[627]] |Destruction of the Jewish Banu Qurayza |- |align="right">|''c''. [[627]] |Bani Kalb subjugation: [[Dumat al-Jandal]] |- |align="right">|''c''. [[627]] |Unites Islam: Medina |- |align="right">|[[628]] |[[Treaty of Hudaybiyya]] |- |align="right">|''c''. [[628]] |Gains access to Mecca shrine [[Kaba]] |- |align="right">|[[628]] |Conquest of the Jewish oasis: [[Battle of Khaybar|Khaybar]] |- |align="right">|[[629]] |First [[hajj]] pilgrimage |- |align="right">|[[629]] |Attack on [[Byzantine empire]] fails: [[Battle of Mu'ta|Mu'ta]] |- |align="right">|[[630]] |Attacks and bloodlessly captures Mecca |- |align="right">|''c''. [[630]] |[[Battle of Hunayn]] |- |align="right">|''c''. [[630]] |[[Siege of al-Ta'if]] |- |align="right">|[[630]] |Establishes theocracy: Mecca |- |align="right">|''c''. [[631]] |Subjugates Arabian peninsula tribes |- |align="right">|''c''. [[632]] |Attacks the [[Ghassanids]]: [[Tabuk]] |- |align="right">|[[632]] |Farewell [[hajj]] pilgrimage |- |align="right">|[[632]] |Dies ([[June 8]]): Medina |- |align="right">|''c''. [[632]] |Tribal rebellions throughout Arabia |- |align="right">|''c''. [[632]] |[[Abu Bakr]] ([[Caliph]]) reimposes theocracy |} ===The first revelations=== Muhammad had a reflective turn of mind and routinely spent nights in a cave ([[Hira]]) near Mecca in meditation and thought. Around the year [[610]], while meditating, Muhammad had a vision of the angel [[Gabriel]] and heard a voice saying to him in rough translation "Read in the name of your Lord the Creator. He created man from something which clings. Read and your Lord is the Most Honored. He taught man with the pen; taught him all that he knew not." (See surat ''[[Al-Alaq]]'' for a fuller account.) The first vision of Gabriel disturbed Muhammad, but his wife Khadijah reassured him that it was a true vision and became his first follower. She was soon followed by his ten-year-old cousin [[Ali ibn Abi Talib]] and [[Abu Bakr]], whom Sunnis assert to have been Muhammad's closest friend. Until his death, Muhammad received frequent revelations, although there was a relatively long gap after the first revelation. This silence worried him, until he received [[sura]]t [[ad-Dhuha]], whose words provided comfort and reassurance. Around [[613]], Muhammad began to spread his message amongst the people. Most of those who heard his message ignored it. A few mocked him. Some, however, believed and joined his small [[sahaba|group]]. ===Rejection=== As the ranks of Muhammad's followers swelled, he became a threat to the local tribes and the rulers of the city. Their wealth, after all, rested on the Ka'aba, a sacred house of idols and the focal point of Meccan religious life. If they threw out their idols, as Muhammad preached, there would be no more pilgrims, no more trade, and no more wealth. Mohammed’s denunciation of polytheism was especially offensive to his own tribe, the ''[[Quraysh]]'', as they were the guardians of the Ka'aba. Muhammad and his followers were persecuted. Some of them fled to [[Abyssinia]] and founded a small colony there. Several [[sura]]s and parts of suras are said to date from this time, and reflect its circumstances: see for example [[al-Masadd]], [[al-Humaza]], parts of [[Maryam (sura)|Maryam]] and [[al-Anbiya]], [[al-Kafirun]], and [[Abasa]]. It was during this period that the episode known as the [[Satanic Verses]] may have occurred. It is said that Muhammad was briefly tempted to relax his condemnation of Meccan polytheism and buy peace with his neighbors, but later recanted his words and repented (see the article on the [[Satanic Verses]]). The incident is reported in only a few sources, and Muslims disagree as to its authenticity. In [[619]], both Muhammad's wife Khadijah and his uncle Abu Talib died; it was known as ''"the year of mourning."'' Muhammad's own clan withdrew their protection of him. Muslims patiently endured hunger and persecution. It was a bleak time. About [[620]], he announced that he had gone on a heavenly journey - the [[Isra and Miraj]] - further alienating his enemies. ===Hijra=== By [[622]], life in the small Muslim community of Mecca was becoming not only difficult, but dangerous. Muslim traditions say that there were several attempts to assassinate Muhammad. Muhammad then resolved to emigrate to [[Medina]], then known as Yathrib, a large agricultural oasis where there were a number of Muslim converts. By breaking the link with his own tribe Muhammad demonstrated that tribal and family loyalties were insignificant compared to the bonds of [[Islam]], a revolutionary idea in the tribal society of Arabia. This ''[[Hijra (Islam)|Hijra]]'' or emigration (traditionally translated into English as "flight") marks the beginning of the [[Islamic calendar]]. The Muslim calendar counts dates from the Hijra, which is why Muslim dates have the suffix AH (After Hijra). Muhammad came to Medina as a mediator, invited to resolve the feud between the Arab factions of [[Aws]] and [[Khazraj]]. He ultimately did so by absorbing both factions into his Muslim community, and forbidding bloodshed among Muslims. However, Medina was also home to a number of Jewish tribes (whether they were ethnically as well as religiously Jewish is an open question, as is the depth of their "Jewishness"). Muhammad had hoped that they would recognize him as a prophet, but they did not do so. Some academic historians suggest that Muhammad abandoned hope of recruiting Jews as allies or followers at this time, and thus the [[qibla]], the Muslim direction of prayer, was changed from the site of the former [[Temple]] in [[Jerusalem]] to the [[Kabaa]] in [[Mecca]]. Non-Muslim settlements within Muslim territories were taxed rather than expelled. Muhammad drafted a document now known as the [[Constitution of Medina]] (''circa'' [[622]]-[[623]]), which laid out the terms on which the different factions, specifically the Jews, could exist within the new [[Islamic State]]. In this system, the Jews and other "peoples of the Book" were allowed to keep their religions as long as they paid tribute. This system would come to typify Muslim relations with their non-believing subjects and that tradition was one reason for the stability of the later Muslim [[caliphate]] or [[Khilafah]]. In this, the Islamic empire was more tolerant than the other great powers of the area, the [[Byzantine]] and [[Sassanid]] empires, which were actively hostile to any religions or sects other than the state-sponsored religions ([[Orthodox Christianity]] and [[Zoroastrianism]]). ===War=== Relations between [[Mecca]] and [[Medina]] rapidly worsened (see surat [[al-Baqara]].) Meccans confiscated all the property that the Muslims had left in Mecca. In Medina, Muhammad signed treaties of alliance and mutual help with neighboring tribes. Muhammad turned to raiding caravans bound for Mecca. Caravan raiding was an old Arabian tradition; later Muslim apologists justified the raids by the state of war deemed to exist between the Meccans and the Muslims. Secular scholars will add that this was a matter of survival for the Muslims as well. They owned no land in Medina and if they did not raid, they would have to live on charity and whatever wage labor they could find. In March of [[624]], Muhammad led some 300 warriors in a [[raid]] on a Meccan merchant caravan. The Meccans successfully defended the caravan and then decided to teach the Medinans a lesson. They sent a small army against Medina. On [[March 15]], [[624]] near a place called [[Battle of Badr|Badr]], the Meccans and the Muslims clashed. Though outnumbered 800 to 300 in the battle, the Muslims met with success, killing at least 45 Meccans and taking 70 prisoners for ransom; only 14 Muslims died. This seminal event, celebrated in the [[Koran]], marked the real beginning of Muslim military achievement and led the nascent Islamic society (the Umma) to associate victory in arms with providential favor. ===Muhammad's rule consolidated=== To the Muslims, the victory in Badr appeared as a divine vindication of Muhammad's prophethood, and he and all the Muslims rejoiced greatly. Following this victory, after minor skirmishes, and the breaking of a treaty that risked the security of the city state, the victors expelled a local [[Jew]]ish clan, the Banu Qainuqa. Virtually all the remaining [[Medina]]ns converted. After Khadija's death, Muhammad married again, to [[Aisha]] daughter of his friend [[Abu Bakr]] (who would later emerge as the first leader of the Muslims after Muhammad's death). In Medina, he married Hafsah, daughter of [[Umar_ibn_al-Khattab|Umar]] (who would eventually become Abu Bakr's successor). These marriages sealed relations between Muhammad and his top-ranking followers. Muhammad's daughter [[Fatima Zahra|Fatima]] married [[Ali ibn Abu Talib|Ali]]. According to the Sunni, another daughter, Umm Kulthum, married [[Uthman_ibn_Affan|Uthman]]. Each of these men, in later years, would emerge as successors to Muhammad and political leaders of the Muslims. Thus all four of the first four [[caliphs]] were linked to Muhammad by blood, marriage, or both. Sunni Muslims regard these caliphs as the [[Rashidun]], or Rightly Guided. (See [[Succession to Muhammad]] for more information on the controversy regarding the question of who the first caliph should have been.) ===Continued warfare=== In [[625]] the [[Mecca]]n general [[Abu Sufyan]] marched on [[Medina]] with 3,000 men. The ensuing [[Battle of Uhud]] took place on [[March 23]], ending in a stalemate. The Meccans claimed victory, but they had lost too many men to pursue the Muslims into Medina. In [[April]] [[627]] Abu Sufyan led another strong force against Medina. He was aided by sympathizers among the Medinans, the [[Jew]]ish tribe of the Banu Qurayza, a tribe that had signed a treaty with Muhammad. But Muhammad had dug a trench around Medina and successfully defended the city in the ''[[Battle of the Trench]]''. After the battle, all the Banu Qurayza adult males (including boys who had reached puberty), as well as one woman, were [[beheaded]] by the order of [[Saad ibn Muadh]], an arbiter chosen by the [[Banu Qurayza]]. The remaining women and children were taken as slaves or for ransom. All the property from the tribe was then divided among the Muslims. Following the Battle of the Trench, the Muslims were able, through conquest and conversion, to extend their rule to many of the neighboring cities and tribes. ===The conquest of Mecca=== By [[628]], the Muslim position was strong enough that Muhammad decided to returned to [[Mecca]], this time as a pilgrim. In March of that year, he set out for Mecca, followed by 1,600 men. After some negotiation, a treaty was signed at the border town of al-Hudaybiyah. While Muhammad would not be allowed to finish his pilgrimage that year, hostilities would cease and the Muslims would have permission to make a pilgrimage to Mecca in the following year. The agree lasted only two years, however, as war broke out again in [[630]]. Muhammad marched on Mecca with an enormous force, said to number 10,000 men. Eager to placate the powerful Muslims and anxious to regain their lucrative tribal alliances, the Meccans submitted without a fight. Muhammad in turn promised a general amnesty (from which some people were specifically excluded). Most Meccans converted to [[Islam]] and Muhammad destroyed the idols in the [[Kaaba]]. Henceforth the pilgrimage would be a Muslim pilgrimage and the shrine a Muslim shrine. ===Unification of Arabia=== The capitulation of Mecca and the defeat of an alliance of enemy tribes at Hunayn effectively brought the greater part of the Arabian world under Muhammad's authority. This authority was not enforced by any formal governments, however, as he chose instead to rule through personal relationships and tribal treaties. [[Image:ArabianpeninsulaAL.PNG|thumb|right|By his death in [[632]], Muhammad had consolidated his rule over the entire Arabian peninsula.]] The Muslims were clearly the dominant force in Arabia, and most of the remaining tribes and states hastened to submit to Muhammad. ===Muhammad as a warrior=== {{see details | Muhammad as a warrior}} For most of the 63 years of his life, Muhammad was a merchant, then a preacher. He took up the sword late in his life. He was a warrior for only ten years. Much criticism has been leveled at Muhammad for engaging in caravan raids and wars of conquest. Critics say that his wars went well beyond self-defense. Muslim commentators, however, argue that he fought only to defend his community against the Meccans, and that he insisted on humane rules of warfare. ===Muhammad's family life=== {{WivesMuhammad}} From [[595]] to [[619]], Muhammad had only one wife, [[Khadijah]]. After her death he married Aisha, then Hafsa. Later he was to marry more wives, for a total of eleven wives (nine or ten living at the time of his death). Some say that he also married his slave girl Maria al-Qibtiyya, but other sources speak to the contrary. Khadija was Muhammad's first wife and the mother of the only child to survive him, his daughter [[Fatima]]. He married his other wives after the death of Khadija. Some of these women were recent widows of battles. Others were daughters of his close allies or tribal leaders. One of the later unions resulted in a son, but the child died when he was ten months old. His marriage to [[Aisha]] is often criticized today citing traditional sources that state she was only nine years old when he consummated the marriage. This rumor is however, false. (See [[Aisha]] for a discussion of other, conflicting, traditions). Critics also question his marriage to his adopted son's ex-wife, [[Zaynab bint Jahsh]], and his alleged violation of the Qur'anic injunction against marrying more than four wives. For further information on Muhammad's family life and consideration of these criticisms, see [[Muhammad's marriages]]. ===Companions of Muhammad=== {{see details|Sahaba}} {{see details|List of Some of the Salaf}} The term '''companions''' refers to anyone who met three criteria. First, he must have been a contemporary of Muhammad. Second, he must have seen or heard Muhammad speak on at least one occasion. Third, he must have converted to Islam. Companions are responsible for the transmission of [[Hadith]], as each Hadith must have as its first transmitter a companion. There were many other companions in addition to the ones listed here. List in alphabetic order: * [[Aamir]] * [[Abdullah ibn Abbas]] * [[Abdulrahman]] * [[Abu Bakr]] * [[Ali ibn Abi Talib|Ali]] * [[Hamza]] * [[Sa'd]] * [[Sa'eed]] * [[Sad Ibn Abi Waqqas]] * [[Salman the Persian]] * [[Talha]] * [[Umar ibn al-Khattab|Umar]] * [[Uthman ibn Affan|Uthman]] * [[Zubair]] ===The death of Muhammad=== [[Image:Prophet_Mosque_in_Madinah.jpg||right|thumb|250px|[[Masjid al-Nabawi]] in [[Medina]]. The mosque now contains the tombs of Muhammad and the first two [[caliph]]s, [[Abu Bakr]] and [[Umar ibn al-Khattab]]]] After a short illness, Muhammad died on a Monday around noon of [[8 June]] [[632]], in the city of Medina at the age of 63. According to [[Shia|Shi'a Islam]], Muhammad had appointed his son-in-law Ali as his successor, in a public sermon at [[Ghadir Khom]]. But Abu Bakr and Umar intrigued to oust Ali and make Abu Bakr the leader or caliph. The majority [[Sunni]] sect dispute this, and say that the leaders of the community conferred and freely chose Abu Bakr, who was pre-eminent among the followers of Muhammad. However it happened, Abu Bakr became the new leader. He spent much of his short reign suppressing rebellious tribes in the [[Ridda Wars]]. With unity restored in Arabia, the Muslims looked outward and commenced the conquests that would eventually unite the Middle East under the caliphs. ===Muhammad's descendants=== Muhammad was survived only by his daughter [[Fatima Zahra|Fatima]] and her children. (Some say that he had a daughter [[Zainab]], who had born a daughter, Amma or Umama, who survived him as well.) In [[Shia|Shi'a Islam]], it is believed that Fatima's husband 'Ali and his descendants are the rightful leaders of the faithful. The Sunni do not accept this view, but they still honor Muhammad's descendents. Descendents of Muhammad are known by many names, such as [[sayyid]]s, [[syed]]s &#1587;&#1610;&#1583;, and [[sharif]]s &#1588;&#1585;&#1610;&#1601; (plural: &#1616;&#1571;&#1588;&#1585;&#1575;&#1601; Ashraaf). Many rulers and notables in Muslim countries, past and present, claim such descent, with various degrees of credibility, such as the [[Fatimid]] dynasty of [[North Africa]], the [[Idrisi]]s, the current royal families of [[Jordan]] and [[Morocco]], and the [[Agha Khan]] [[Imam]]s of the [[Ismaili]] branch of Islam. In various Muslim countries, there are societies that authenticate claims of descent; some societies are more credible than others. ==Muhammad's historical significance== Before his death in [[632]], Muhammad had established Islam as a social and political force and had unified most of Arabia. A few decades after his death, his successors had united all of Arabia, and conquered Iran, Iraq, Egypt, Palestine, Syria, Armenia, and much of North Africa. By 750, Islam had emerged as the spiritual counterpart to the two great monotheistic belief systems, Judaism and Christianity, and as the geopolitical successor to the [[Roman Empire]]. The rest of north Africa had come under Muslim rule, as had the southern part of Spain and much of central Asia (including Sind, in the Indus Valley). Under the Ghaznavids, in the tenth century, Islam was spread to the Hindu principalities east of the Indus by conquering armies in what is now northern India. Even later, Islam expanded peacefully into much of Africa and Southeast Asia. Islam is now the faith of well over a billion people all over the globe, and believed to be the second largest religion of the present day. ==Muslim reverence for Muhammad== [[Image:Muhammad callig.gif|thumb|right|Owing to the Islamic Prohibition on the production of Life-Like art, the majority of Art celebrating Muhammad uses [[Calligraphy]]]] {{see details|Islam and veneration for Muhammad}} Most Muslims feel a great love and veneration for Muhammad, and express this feeling in many ways. * When speaking or writing, Muhammad's name is preceded by the title "Prophet" and is followed by the phrase, ''Peace be upon him'', in English often abreviated to PBUH. * Concerts of Muslim and especially [[Sufi]] devotional music include songs praising Muhammad (see [[Muslim music]], [[Qawwali]]). * Some Muslims celebrate the birthday of Muhammad ([[Mawlid]]) with elaborate festivities. (Some do not, believing that such festivities are modern [[Bid'ah|innovations]].) * Criticism of Muhammad is often equated with blasphemy, which is punishable by death in some Muslim-majority or Islamist states. * Muhammad is often referenced with titles of praise. * Muhammad's relics, such as his grave, his sword, his clothing, even strands of his hair, are revered. * While even non-iconic representations of Muhammad are discouraged, some Muslims (e.g. Persian minaturists) believe it permissable to picture Muhammad as long as his face is veiled. * Beyond the stories accepted as canonical by Islamic scholars of [[hadith]], or oral traditions, there are many folktales praising Muhammad and recounting miraculous stories of his birth, upbringing and career. ==See also== * [[Islam and veneration for Muhammad]] * [[Sira]] * [[Islam]] * [[Hadith]] * [[Criticism of Islam]] * [[Family tree of Muhammad ibn Abdallah]] * [[List of Islamic terms in Arabic]] * [[List of founders of major religions]] ==References== *{{Book reference | Author=Warraq, Ibn | Title=The Quest for the Historical Muhammad | Publisher=Prometheus Books | Year=March 2000 | ID=ISBN 1573927872}} *{{Book reference | Author=Lings, Martin | Title=Muhammad: His Life Based on Earliest Sources | Publisher=Inner Traditions International, Limited | Year=1987 | ID=ISBN 0892811706}} *{{Book reference | Author=Armstrong, Karen | Title=Muhammad: A Biography of the Prophet | Publisher=San Francisco: Harper | Year=1993 | ID=ISBN 0062508865}} *{{Book reference | Author=Haykal, Muhammad Husayn | Title=The Life of Muhammad | Publisher=Islamic Book Service | Year=1995 | ID=ISBN 1577311957}} *{{Book reference | Author=Rodinson, Maxime| Title=Muhammad | Publisher=New Publishers | Year=1861 | ID=ISBN 1565847520}} *{{Web reference_full | Author=Waddell, Will | Title=A Concise History of Islam | Publisher=OmniNerd | PublishYear=October 11, 2004 | Work=OmniNerd.com | URL=http://www.omninerd.com/articles/articles.php?aid=18 | Date=August 19 | Year=2005}} *{{Web reference_publisher | Title=Prophet Muhammad did not raid caravans | Publisher=Geocities.com | Work= Sun Rising West| URL=http://www.geocities.com/sunrisinginwest/caravans.html | Date=August 19 | Year=2005}} ==External links== {{Commons|Muhammad}} {{wikiquote}} Non-sectarian biography: * [http://www.pbs.org/muhammad Public Broadcasting System program on Muhammad] * [http://encarta.msn.com/encyclopedia_761553918/Muhammad_(prophet).html/ Encarta Encyclopedia] * [http://31.1911encyclopedia.org/M/MA/MAHOMET.htm 1911 Encyclopedia article of Muhammad] Sunni biography: *[http://www.al-sunnah.com/nektar/ Ar-Raheeq Al-Makhtum (The Sealed Nectar)- Memoirs of the Noble Prophet] * [http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/MH_LM/default.htm The Life of Muhammad] Muhammad Husayn Haykal Translated by Isma'il Razi A. al-Faruqi * [http://www.islamonline.net/English/In_Depth/mohamed/1424/index.shtml Islamonline] * [http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/prophet/ About Muhammad] * [http://www.muhammad.net/ Muhammad Biography and more] Shia biography: * [http://www.al-islam.org/restatement/ A Restatement of the History of Islam and Muslims by Sayed Ali Asgher Razwy] * [http://al-islam.org/lifeprophet/ The Life of Muhammad The Prophet by Syed Saeed Akhtar Rizvi] * [http://al-islam.org/beacons/title.htm Beacons of Light by Abu Ali al Fadl] Critical perspectives: * [http://www.answering-islam.org.uk/Books/Jeffery/historical_mhd.htm The Quest for the Historical Mohammed] * [http://debate.org.uk/topics/theo/muhbiog.htm Trends in Biographies of Muhammad] Miscellaneous: * [http://faculty.washington.edu/wheelerb/swords/swords_index.html Swords of the Prophet Muhammad] [[Category:Muslims]] [[Category:Arab people]] [[Category:Islamic prophets]] [[Category:Islam]] [[Category:570 births]] [[Category:632 deaths]] [[Category:Founders of religions or sects]] [[Category:Revolutionaries]] [[en:Muhammad]] ------------> అక్టోబర్ 2005 3454 15375 2005-12-01T01:26:02Z Chaduvari 97 {{ప్రస్తుత ఘటనలు 2005}} {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} __NOTOC__ ==అక్టోబర్ 31, సోమవారం== * ప్రముఖ నేపథ్యగాయని [[పి.లీల]] మరణించారు. [[చెన్నై]]లోని ఓ ప్రైవేటు ఆసుపత్రిలో ఆమె అస్వస్థతతో చికిత్స పొందుతున్నారు. ఆమెకు 76 సంవత్సరాలు. [[కేరళ]]లోని పాలక్కాడ్ ఆమె పుట్టినిల్లు కాగా [[చిత్తూరు]] మెట్టినిల్లు. తమిళ, మళయాళ, తెలుగు భాషల్లో ఆమె 15వేలకుపైగా పాటలు పాడారు. తెలుగులో [[లవకుశ]], [[మాయాబజారు]], [[పాండవవనవాసం]], [[రాజమకుటం]], [[గుండమ్మకథ]], [[చిరంజీవులు]] తదితర సినిమాల్లో ఆమె పాడిన ఎన్నో పాటలు అత్యంత ప్రజాదరణ పొందాయి. * భారత్-శ్రీలంక జట్ల ల మధ్య జరుగుతున్న 7 వన్డే ల [[ఛాలెంజర్ సీరిస్]] లో భాగంగా [[జైపూర్]] లో జరిగిన 3 వ వన్డే లో భారత్ 6 వికెట్ల తేడా తో ఘనవిజయం సాధించి 3-0 గా ముందంజ లో ఉంది. మొదట బ్యాటింగ్ చేసిన శ్రీలంక జట్టు నిర్ణీత 50 ఓవర్లలో 298/4 పరుగుల భారీ స్కోరు ను భారత్ ముందుంచింది. 299 పరుగుల భారీ విజయలక్ష్యాన్ని సాధించడానికి బరిలోకి దిగిన భారత్ జట్టు తొలి ఓవర్లోనే[[ సచిన్ టెండుల్కర్]] వికెట్ కోల్పోయినప్పటికి [[మహేంద్ర ధోని]] అధ్బుత బ్యాటింగ్ మెరుపులతో 46.1 ఓవర్లలో 4 వికెట్లకి 303 పరుగుల భారీ స్కోరు ను ఛేదించి అధ్బుత విజయాన్ని [[దీపావళి]] కానుకగా భారత్ క్రికెట్ అభిమానులకు అందించింది.[[మహేంద్ర ధోని]] 183(10X6-15X4) పరుగులను 145 బంతులలో సాధించి నాట్ అవుట్ గా నిలిచి మ్యాన్ ఆఫ్ ద మ్యాచ్ అవార్డును అందుకున్నాడు. [[Image:3ODIDhoni.jpg|thumb|120px||[[మహేంద్ర ధోని]]183 పరుగులను 145 బంతులలో సాధించి అధ్బుత సెంచరీ వీరుడి విజయానందం.]] ==అక్టోబర్ 29, శనివారం== * [[2005]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[నల్గొండ]] జిల్లా [[వలిగొండ]] దగ్గరి [[గొల్నెపల్లి]] వద్ద తెల్లవారుఝామున జరిగిన ఘోర రైలు ప్రమాదంలో ఇంజను, 8 పెట్టెలు పట్టాలు తప్పి ఉధృతంగా ప్రవహిస్తున్న వాగులో పడి పోయాయి. 111 మృతదేహాలను స్వాధీనం చేసుకొన్నట్లు దక్షిణ మధ్య రైల్వే 30 వ తేదీన తెలిపింది. ప్రమాదంలో 93 మంది గాయపడ్డారు. <!--పూర్తి వివరాలు వచ్చాక దీనిని సరిదిద్దాలి.-->28 వ తేదీ రాత్రి కురిసిన భారీ వర్షాల కారణంగా, గొల్నెపల్లి లోని రామసముద్రం చెరువు కట్ట తెగిపోయింది. ఈ చెరువు నుండి వచ్చిన వరద నీటి ఉధృతికి దగ్గర్లోని కల్వర్టు కొట్టుకొని పోవడంతో ఈ ప్రమాదం జరిగింది. వాగులో పడిన బోగీల్లో 4 రిజర్వేషను బోగీలు కాగా, నాలుగు జనరల్ బోగీలు. జనరల్ బోగీల్లో ప్రయాణీకులు క్రిక్కిరిసి ఉండే అవకాశం ఉన్నందున మృతుల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉండే అవకాశం ఉంది. * [[ఢిల్లీ]] లో జరిగిన మూడు వరుస పేలుళ్ళలో 59 మంది మరణించారు. 200 మంది గాయపడ్డారు. ఒక బస్సులో ఉంచిన పేలుడు పదార్ధాలను గుర్తించిన డ్రైవరు, కండక్టరు వాటిని బయటకు విసిరి వేయడంతో నాలుగో పేలుడు తప్పింది. ఇది తీవ్రవాదుల పనేనని భావిస్తున్నారు. పేలుళ్ళు జరిగిన ఒక రోజు వరకు ఏ తీవ్రవాద సంస్థా తామే దీనికి కారణమని ప్రకటించలేదు. ఎర్రకోటపై దాడి కేసులో ముందు నిర్ణయించిన దాని ప్రకారం ఈ రోజే కోర్టు తీర్పు వెలువడనుంది. ఈ సందర్భంలో ఈ పేలుళ్ళు జరగటం విశేషం. అయితే తీర్పును పేలుళ్ళు జరగక ముందే 31 వ తేదీకి వాయిదా వేసారు.[http://in.rediff.com/news/2005/oct/30delhi4.htm] ==అక్టోబర్ 13, గురువారం== *భారత [[క్రికెట్]] జట్టు సారథిగా [[రాహుల్ ద్రావిడ్]] నియామకం ==అక్టోబర్ 9, ఆదివారం== *[[2005 కాశ్మీరు భూకంపం]]: [[అక్టోబర్ 8]] న ఉదయం 9:20:38 కి [[కాశ్మీరు]]లో [[భూకంపం]] సంభవించింది. [[రిక్టర్ స్కేలు]]పై దీని తీవ్రత 7.6 గా నమోదయింది. [[పాకిస్తాన్]] ఆక్రమిత కాశ్మీరులో కేంద్రీకృతమైన భూకంపం పాకిస్తాన్, [[భారత్]] లలో తీవ్ర నష్టం కలుగజేసింది. [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు 2005|అక్టోబర్]] Template:అచ్చు తప్పులు 3455 9413 2005-08-23T21:13:33Z Chavakiran 19 <div class="notice metadata" id="అచ్చు తప్పులు" style="text-align: center; background: #efefff; margin: 1em 10%; border: #9F9FFF 1px solid;">ఈ వ్యాసములో అచ్చుతప్పులు ఉన్నాయని వ్యాసకర్త నమ్ముతున్నారు, కనుక ఓ సారి మొత్తం సరిచూసి సరిదిద్దగలరని ప్రార్థన .<br /></div>[[Category:అచ్చు తప్పులు]] గ్రంథాలయాలు 3456 9417 2005-08-23T21:18:46Z వైఙాసత్య 58 గ్రంథాలయాలు moved to తెలుగు గ్రంథాలయాలు: title is too broad #redirect [[తెలుగు గ్రంథాలయాలు]] Template:భారత దేశ చరిత్ర 3457 10716 2005-09-06T06:49:04Z Chavakiran 19 {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #ccf; text-align: center;" | '''[[భారత దేశ చరిత్ర]]''' |- | [[సరస్వతీ, సింధూ నదీ నాగరికత]] |- | [[వైదిక నాగరికత]] |- | [[మహా జనపదాలు]] |- | [[మగధ సామ్రాజ్యము]] |- |[[శాతవాహనులు]] |- |- [[తొలి మధ్య యుగపు రాజ్యాలు ]] |- |-[[చివరి మధ్య యుగపు రాజ్యాలు]] |- | [[ముస్లిం దండయాత్రలు]] |- |[[విజయనగర రాజులు | విజయనగర రాజ్యము]] |- | [[మొఘల్ పరిపాలన]] |- | [[ఈష్టిండియా కంపెనీ పాలన]] |- | [[బ్రిటీషు పాలన ]] |- | [[భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటం]] |- | |- |style="border-bottom: 1px solid #ccc"| |- |} రాష్ట్రకూటుల శాసనాలు 3460 14375 2005-11-15T05:55:48Z వైఙాసత్య 58 {{తెలుగు శాసనాలు}} 28.([[ఆ.రి.నెం.]] 331 [[1905]]వ సంవత్సరము) * ఇటీవల [[కడప]] జిల్లా,[[జమ్మలమడుగు]] తాలూకా, [[దనవులపాడు]] గ్రామములో కనుగొనిన పాడుబడిన జైన మందిరములోని జైన విగ్రహము ముందున్న pedestal చుట్టూ. *తేదీ నిర్ధారితము కాలేదు. *నిత్య వర్షుని పరిపాలనా కాలములో ఒక శాంతి అనునతడు శిలాపీఠమును ప్రతిష్ఠించెనని చాటుచున్నది. ----- 29.([[ఆ.రి.నెం.]] 391 [[1904]]వ సంవత్సరము) *[[కడప]] జిల్లా, [[ప్రొద్దుటూరు]] తాలూకా, [[మాలెపాడు]] గ్రామములోని గోపాలకృష్ణస్వామి ఆలయము వెనుక పడి ఉన్న బండ మీద. *తేదీ నిర్ధారితము కాలేదు. *నిత్య వర్షుని పరిపాలనా కాలములో, వల్లవరాజ యొక్క పట్టమహిషి మరియు ఇతరులు, ఇంత మొత్తము అని వరి ధాన్యము పండే భూమిని వీరిపర్తికి చెందిన నూటెనిమిది మందికి దానమిచ్చెనని చాటుచున్నది. పలు వ్యక్తుల (ఆడా మరియు మగా) పేర్లు పేర్కొనబడినవి. [[Category:తెలుగు శాసనాలు]] తూర్పు చాళుక్యుల శాసనాలు 3461 16329 2005-12-19T13:51:02Z Mpradeep 50 {{అనువాదము}} {{తెలుగు శాసనాలు}} 2.([[ఆ.రి.నెం.]] 839 [[1922]]వ సంవత్సరము) *On a slab built into a pickota to the east of the village of Dharmavaram, Ongole Taluk, Guntur District. *The year is lost. *Damaged. Seems to record a gift made by Pandarangu, general of Gunakenallandu. Refers to certain exploits of Pandarangu and also to a general Bejeyandu, brother of Ayyaparaju. *Note. – The greater portion of this inscription seems to be in Telugu verse but, as it is mostly illegible, the verse cannot be reconstructed. *This inscription is published in Nellore Inscriptions, pp. 966 f. but the reading there is incorrect in places. ---- 3.([[ఆ.రి.నెం.]] 840 [[1922]]వ సంవత్సరము) *On a slab leaning against the eastern wall of the Mallikarjuna Temple at the same village *The year is unknown *Damaged. Refers to Pandarangu, Ayyama-Peggada and Bejeyaraja. *Note. – This inscription seems to be in Telugu verse but, in its present incomplete form, the verse -cannot be reconstructed. *This record is published in Nellore Inscriptions p. 968, but the reading there is incorrect in places. ---- 4.([[ఆ.రి.నెం.]] 431 [[1915]]వ సంవత్సరము) *On a nandi slab set up near the temple of Somesvara at Eluru, Narasaraopeta Taluk, Same District. *S. 925. *The characters appear too modern for the date given. Records the grant of land to god Somanathadeva by Parchchheda Chikka-Bhimaraja. ---- 5.([[ఆ.రి.నెం.]] 707 [[1920]]వ సంవత్సరము) *On a pillar in the temple of Anantabhogesvara, Kolluru, Tenal Taluk, same District. *18th year of Rajaraja. *Records the gift of 7 ruka-madas by Bummana, son of Mavisetti and Kosana-sani for a perpetual lamp in the temple of anantisvaramahadeva of Kolluru. ---- 6.([[ఆ.రి.నెం.]] 673 [[1920]]వ సంవత్సరము) *On a stone lying in front of the temple of Svayambhuvesvara, Valiveru, same Taluk and District. *S. 965 *Records the gift of sheep for the upkeep of perpetual lamps in the temple of Tripurushadeva in Vaiveru in the Velanandu District, by general Tikkapayya, Aggiya-shadangavibhatta and Mandalika Gandaya. ---- 7.(A. R. No. 663 of 1920.) *On a stone built into the roof of the Siva temple at Nandivelugu, same Taluk and District. *S. 980 (37th year of Rajaraja.) *Refers to the fight of goats by certain people for the upkeep of a perpetual lamp in the temple of Appesvaradeva, during the reign of Rajaraja. ---- 8.(A. R. No. 671 of 1920.) *On a stone lying in front of the temple of Svayambhudeva, Valiveru, same Taluk and District. *S. 983 (41st year of Vishnuvardhana.) *States that Gondava, daughter of Janniya-Bhatta gave fifty sheep for the upkeep of a perpetual lamp in the temple of Traipurusha-Mahadeva of Valiveru in the Velanandu six-thousand District. ---- 9.(A. R. No. 672 of 1920.) *On a stone lying in front of the temple of Svayambhudeva, same village - below no. 671 of 1920. *S. 983 ( ?) *Sates that Potaya, son of Divakara-Pedderi and Savviya-Shadangavi, son of Kommiya-Shadangavi, gave fifty sheep each for the upkeep of perpetual lamps in the Vishnu temple at Valiveru. No. date is given but it is presumed that this inscription belongs to the same year as No. 8. ---- 10.(A. R. No. 747 of 1920.) *On a pillar in the mandapa of the temple of somesvara, Juttiga, Tanuku Taluk, West Godavari District. *S. 1000 (3rd year of Vishnuvardhana.) *Records a gift made by Vengi Bikiraju for the upkeep of a perpetual lamp in the temple of Somesvara. The gift seems to be of a kind of local tax (tiru). ---- 11.(A. R. No. 738 of 1920.) *On a pillar in the temple of Somesvara at the same village. *(13th year of Vishnuvardhana.) *States that Vijayadityadeva raised a mandapa called Karavalabhairava-mandapa in front of god Vasukiravi-Somisvara of Duttiga. ---- 12.(A. R. No. 737 of 1920.) *On a pillar in the same temple. *(15th year of Vishnuvardhana.) *Records the gift of 50 inupa yedlu by Potiyabhatta for the upkeep of a perpetual lamp in the temple of Vasukiravi-Somesvara. ---- No. 13. (A. R. No. 748 of 1920.) On a pillar in the mandapa of the same temple. (17th year of Vishnuvardana.) States that Mudigondamadevi made a gift of 50 inupa yedlu for the upkeep of a perpetual lamp in the temple of Vasukiravi-Somesvara on the occasion of a lunar eclipse. No. 14. (A. R. No. 746 of 1920.) On a pillar in the same mandapa (17th year of Vishnuvardana) Registers a gift of 50 sheep for the upkeep of a perpetual lamp in the temple of god Vasukiravi-Somisvara on the occasion of a lunar eclipse. No. 15. (A. R. No. 731 of 1920.) On a pillar in the same mandapa. (17th year of Vishnuvardana) States that Chodagangadeva established a perpetual lamp in the temple of Somisvaradeva. No. 16. (A. R. No. 833 of 1917.) On a slab near the Govinda-matha on the indrakila hill, bezwada, Krishna District. (17th year of Vishnuvardana) States that one Chattapa consecrated the image of Parthisvara on the Indrakila hill by the grace of Vishnuvardhana, son of Vikramaditya. No. 17. (A. R. No. 337 of 1919.) On the upper tier in the east wall of the temple of Bhimesvara, bhimavaram, Cocanada Taluk, East Godavari District. ([2]th (?) year of Vishnuvardana) Incomplete. Refers to the endowment of a perpetual lamp in the temple of Chalukya-Bhimesvaramahadeva on the occasion of a lunar eclipse. No. 18. (A. R. No. 336 of 1919.) On the upper tier in the east wall of the temple of Bhimsvara, Bhimavaram, Cocanda Taluk, same District. (26th year of Vishnuvardana) Incomplete. No. 19. (A. R. No. 846 of 1917.) On a pillar in the temple of Jaladhisvarasvami, Ghantasala, Divi Taluk, Krishna District. Undated. Incomplete. Seems to refer to a gift made to a Brahman in Ghantasala. Mentions Vishnuvardhana-Maharaja. No. 20. (A. R. No. 529 of 1913.) On a stone placed in the verandah of the Sub-Registrar’s Office at Vinukonda, Vinukonda Taluk, Guntur District. Undated. States that the stone was set up by a local potentate named Padavalu Kattiraju, who bore several birudas such as Immadiganda, Kalliga-Narayana and [Gh]anda-Sardula. No. 21. (A. R. No. 739 of 1915.) On a broken pillar in front of the temple of Chennakesavasvami, Kolalapudi, narasaraopeta Taluk, same District. (Date missing) Damaged. Refers to a gift by somebody No. 22. (A. R. No. 536 of 1909.) On a mutilated slab dug up in the court-yard of the temple of Mallesvara, Bezwada, Krishna District. Date missing. Incomplete. Refers to Pallaketabhupala of the Kadvetti family. Incidentally mentions many favours bestowed by god Mallesvara on Arjuna, Madhavavarmma and Panditaradhya. [[Category:తెలుగు శాసనాలు]] Talk:వన్య శాస్త్రము 3462 9436 2005-08-24T03:34:15Z వైఙాసత్య 58 ==Translation help== Do you have any suggestions for translating the phrase "extracurricular activities" to telugu --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:34, 24 August 2005 (UTC) Wikipedia:"వెళ్లు" మీట (button) ను ఉపయోగించడం ఎలా 3463 9442 2005-08-24T05:40:54Z Chaduvari 97 {{shortcut|[[WP:GB]]}} <!-- '''This page is deprecated but will be updated periodically.''' :'''Please direct edits to the [[meta:MediaWiki User's Guide: The Go button|Meta-Wikimedia version of this page]]''' The '''Go button''' appears on all Wikipedia pages in the standard skin, next to the [[Wikipedia:Searching|search]] button. The function of the go button is to display an article directly, instead of first having to select it from the search result page. In other words, it allows a user to quickly navigate from page to page without following links. To view a page, just enter its name and click "Go". The Go button is more complex than it looks. It works as follows: # Try to view the page exactly as it is entered, e.g. [[Quantum Leap]] takes the user to the television science fiction series, while [[Quantum leap]] takes the user to the phenomenon. If there is no match, continue. # Try all lower case (with the first letter capitalized), e.g. if the user types "QUANTUM LEAP", the exact case match would fail, and [[Quantum leap]] would be displayed. If there is no match, continue. # Try the capitalized version, e.g. "noam chomsky" becomes "Noam Chomsky". If there is no match, continue. # Try the all upper case version, e.g. "nasa" becomes "NASA". If there is no match, continue. # Try a case insensitive title search that also matches partial page titles, e.g. "Yar" would match "Tasha Yar". If there are several matches, priority is as follows: 1) articles, 2) article talk pages, 3) user pages, 4) user talk pages, 5) wikipedia pages, 6) wikipedia talk pages, 7) image pages, 8) image talk pages. That is, for example, if both a talk page with the title and a normal page exist, the normal page is viewed. If there is no match, continue. #*Stopwords are ignored in this title search. #*Prefixes like "User:" and "Wikipedia:" are currently treated as words in the title search, but not in the previous matching routines, where they are treated as proper namespace prefixes. # Try a full text search for the entered words and display the search result page as it would be shown if the user clicked the "Search" button. If the user uses the Go button wisely, it will allow the user to quickly jump to his/her most frequently used pages. It is also a good idea to use it for unambiguous searches -- if a direct match fails, it will always fall back to the normal search anyway, and if it succeeds, the user is immediately taken where the user wants to go. In general, the go button generates little server load, and therefore usually remains functional even if the fulltext search is deactivated for performance reasons. ==Alternative== If the user just wants the first step mentioned above to be carried out, do not use the Go button, but put the URL in the address bar, e.g. http:// [language] .wikipedia.org/wiki/Quantum_Leap , replacing [language] with the code for that Wikipedia (eg EN, DE). [[Category:Wikipedia feature]] --> Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి 3464 21627 2006-04-06T09:40:08Z Chaduvari 97 bhaashaa savaraNalu ఈ వ్యాసం [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీల లోని ఒక భాగం. దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలో ప్రయోగాలు చెయ్యాలనుకుంటే, "ప్రయోగశాల" ను వాడండి. :''[[Help:దిద్దుబాట్లు చెయ్యడం]], [[Help:కొత్త పేజీ ని ప్రారంభించడం]], [[m:Help:Editing]] కూడా చూడండి '' [[Wikipedia|వికీపీడియా]] అనేది ఒక [[వికి|వికివికి]]. అంటే, ఒక [[Wikipedia:రక్షించిన పేజీ|రక్షించబడని]] [[Wikipedia:వ్యాసం అంటే ఏమిటి|వ్యాసం]] లో ఎవరైనా దిద్దుబాట్లు చేయ్యవచ్చు, ఆ మార్పులు వెంటనే పేజీ లో కనబడేలా చెయ్యవచ్చు. వికీ పేజీని ''దిద్దుబాటు '' చెయ్యడం చాలా తేలిక. పేజీ కి పైనున్న "'''మార్చు'''" లింకును (లేదా వ్యాసపు విభాగానికి కుడి పక్కన ఉన్న ఎడిట్‌ లింకును) నొక్కితే చాలు. అప్పుడు వచ్చే దిద్దుబాటు పేజీ లో దిద్దుబాట్లు చెయ్యడానికి వీలుగా ఒక టెక్స్ట్‌ బాక్స్‌ ఉంటుంది. ఈ టెక్స్ట్‌ బాక్స్‌ లో దిద్దుబాటు చెయ్యగల వ్యాసపు భాగం సిధ్ధంగా ఉంటుంది. '''మీరు ప్రయోగం చేద్దామనుకుంటే, [[Wikipedia:ప్రయోగశాల|ప్రయోగశాల]] లో చెయ్యండి '''; ఇక్కడ కాదు. టెక్స్ట్‌ బాక్స్‌ కు కింద నున్న మరొక చిన్న టెక్స్ట్‌ బాక్స్‌ లో కొద్దిపాటి [[Wikipedia:దిద్దుబాటు సారాంశం|దిద్దుబాటు సారాంశం]] రాయండి. ఇక్కడ మీరు పొట్టి పదాలను, పొడి పదాలను వాడవచ్చు. దిద్దుబాటు పూర్తి అయిన తరువాత, [[Wikipedia:సరిచూడు|సరిచూడు]] నొక్కి మీ మార్పులు ఎలా ఉన్నాయో ఒక సారి చూడండి. పాత కూర్పు తో పోలిస్తే మీరు ఏమేం మార్పులు చేసారో [[Wikipedia:తేడాలు చూపించు|తేడాలు చూపించు]] మీట నొక్కి తెలుసుకోవచ్చు. మీ మార్పులతో మీరు సంతృప్తి చెందితే, "పేజీ భద్రపరచు" మీట నొక్కి మీ మార్పులను భద్రపర వచ్చు. వ్యాసాలకు మీరు చేసిన మార్పుల కింద సంతకం చెయ్య వద్దు (మీరు చేసే ప్రతీ మార్పునూ సాఫ్ట్‌వేర్‌ గమనిస్తూ ఉంటుంది). <!-- You can also click on the "'''Discussion'''" tab to see the corresponding [[Wikipedia:Talk page|talk page]], which contains comments about the page from other Wikipedia users. Click on the "'''+'''" tab to add a new section, or edit the page in the same way as an article page. When editing talk pages, please sign your change, see [[Wikipedia:Sign your posts on talk pages]]. == Tips on editing Wikipedia articles == Always use a [[neutral point of view]], as Wikipedia is not a place to promote points of view. Write as if the information is a non-judgemental new article. [[Wikipedia:Cite your sources|Cite your sources]] so others can check and extend your work. Most Wikipedia articles currently lack good references, and this contributes to Wikipedia's single greatest criticism—that it is not a reliable source. Please help by researching online and print resources to find references for the article you are working on, then cite them in proper form, and consider in-text citation for contentious facts. There is no consensus on the best way to do that, but anything is better than nothing. You can either use in-text citation in academic form such as (Example, 2004, pp 22-23) or as a superscript<sup>[[Wikipedia:WikiProject Fact and Reference Check|1]]</sup> to a footnote that you place at the end of an article. After making a new page, it's a good idea to: *use ''What links here'' (with your page displayed) to check the articles that already link to it, and make sure that they are all expecting the same meaning that you have supplied; and *use the Search button to search Wikipedia for your topic title—and possible variants—to find articles that mention it, and make links from them if appropriate. == Minor edits == ''See also [[Wikipedia:Minor edit]]'' When editing a page, a [[Wikipedia:How to log in|logged-in]] user can mark that edit as being "minor". Minor edits generally mean spelling corrections, formatting, and minor rearrangement of text. It is possible to ''hide'' minor edits when viewing [[Wikipedia:Recent Changes]]. Marking a significant change as a minor edit is considered bad behavior, and even more so if it involves the deletion of some text. If one has accidentally marked an edit as minor, the person should edit the source once more, mark it major (or, rather, ensure that the check-box for "This is a minor edit" is not checked), and, in the summary, state that the previous change was a major one. == Wiki markup == The '''wiki markup''' is the syntax system you can use to format a Wikipedia page. In the left column of the table below, you can see what effects are possible. In the right column, you can see how those effects were achieved. In other words, to make text look like it looks in the left column, type it in the format you see in the right column. You may want to keep this page open in a separate browser window for reference, or take a screen-shot of it. '''If you want to try out things without danger of doing any harm, you can do so in the [[Wikipedia:Sandbox|Sandbox]]'''. Try opening the Sandbox in a separate window or tab and keeping this page open for reference. ---- <!-- :'''The rest of this page is deprecated but will be updated periodically.''' :'''Please direct edits to the [[meta:MediaWiki User's Guide: Editing overview|Meta-Wikimedia version of this page]]''' --> {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- ! మీకు కనిపించేది ! మీరు టైపు చేసేది |- valign="top" | మీ [[Wikipedia:Manual of Style (headings)|విభాగాలను]] ఇలా ప్రారంభించండి: '''<font style="font-size:150%;color:grey;">కొత్త విభాగం</font>''' '''<font style="font-size:130%;color:grey;">ఉపవిభాగం</font>''' '''<font style="font-size:110%;color:grey;">ఉప-ఉపవిభాగం</font>''' * రెందవ స్థాయి శీర్షిక తో మొదలు పెట్టండి (<tt><nowiki>==</nowiki></tt>); మొదటి స్థాయి శీర్షికలు వాడ వద్దు (=). * స్థాయి లను దాటి వెయ్య వద్దు (ఉదాహరణకు, రెండవ స్థాయి తరువాత నాల్గవ స్థాయి రావడం). * నాలుగు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ విభాగాలున్న వ్యాసానికి [[#Placement_of_the_Table_of_Contents_.28TOC.29|శీర్షికల పట్టిక]] దానంతట అదే చేరుతుంది. *వీలయినంత వరకు, విభాగాలను ఒక క్రమం లో పెట్టండి. దేశాల జాబితా తయారు చేస్తున్నారనుకోండి, వాటిని అక్షర క్రమం లో పెడితే బాగుంటుంది. | <pre><nowiki> == కొత్త విభాగం == === ఉపవిభాగం === ==== ఉప-ఉపవిభాగం ==== ===== ఉప-ఉప-ఉపవిభాగం ===== </nowiki></pre> |- valign="top" | ఒకే ఒక [[newline|కొత్త లైను]] యొక్క ప్రభావం లే అవుట్‌ పైన ఉండదు. ఒక పారాగ్రాఫు లోని వాక్యాలను వేరు చెయ్యడానికి ఇది పనికి వస్తుంది. దిద్దుబాట్లు చెయ్యడం లో ఇది ఉపయోగపడుతుందని కొంత మంది భావిస్తారు. ముఖ్యంగా ''తేడాలు '' చూడదలచు కున్నపుడు. కానీ ఒక ఖాళీ లైను తో కొత్త పారాగ్రాఫు మొదలవుతుంది. * కొత్త లైనును జాబితా లో వాడినపుడు అది లే అవుట్‌ ను ప్రభావితం చేస్తుంది ([[#lists|కింద చూడండి]]). | <pre><nowiki> ఒకే ఒక [[newline|కొత్త లైను]] యొక్క ప్రభావం లే అవుట్‌ పైన ఉండదు. ఒక పారాగ్రాఫు లోని వాక్యాలను వేరు చెయ్యడానికి ఇది పనికి వస్తుంది. దిద్దుబాట్లు చెయ్యడం లో ఇది ఉపయోగపడుతుందని కొంత మంది భావిస్తారు. ముఖ్యంగా ''తేడాలు'' చూడదలచు కున్నపుడు. కానీ ఒక ఖాళీ లైను తో కొత్త పారాగ్రాఫు మొదలవుతుంది. </nowiki></pre> |- valign="top" | కొత్త పారాగ్రాఫును మొదలు పెట్టకుండానే<br/> లైనును బ్రేక్‌ చెయ్యవచ్చు. * దీన్ని తక్కువగా వాడండి. * లైన్ల మధ్య ఖాళీ తగ్గించండి, లింకులు గానీ, ''italics'' గానీ '''బొద్దు (bold)''' గానీ ఒక లైనులో మొదలు పెట్టి, రెండవ లైనులో ముగించ వద్దు. | <pre><nowiki> కొత్త పారాగ్రాఫును మొదలు పెట్టకుండానే<br/> లైనును బ్రేక్‌ చెయ్యవచ్చు. </nowiki></pre> |- id="lists" valign="top" | * జాబితా తయారు చెయ్యడం సులభం: ** ప్రతీ లైనును ఒక నక్షత్రం గుర్తు తో మొదలు పెట్టండి ([[asterisk]]). *** ఎన్ని ఎక్కువ నక్షత్రాలుంటే అంత లోపలి స్థాయి అన్నమాట. **** జాబితా లో కొత్త లైను వస్తే జాబితా లోని ఐటం అయి పోయినట్లు. * ఒక ఖాళీ లైను తో కొత్త జాబితా ప్రారంభం అవుతుంది. | <pre><nowiki> * జాబితా తయారు చెయ్యడం సులభం: ** ప్రతీ లైనును ఒక నక్షత్రం గుర్తు తో మొదలు పెట్టండి ([[asterisk]]). *** ఎన్ని ఎక్కువ నక్షత్రాలుంటే అంత లోపలి స్థాయి అన్నమాట. **** జాబితా లో కొత్త లైను వస్తే జాబితా లోని ఐటం అయి పోయినట్లు. * ఒక ఖాళీ లైను తో కొత్త జాబితా ప్రారంభం అవుతుంది. </nowiki></pre> |- valign="top" | # సంఖ్యా జాబితాలు కూడా బాగుంటాయి ## చాలా పధ్ధతి గా ఉంటాయి ## చదవడం తేలిక ### ఇంకా తేలిక | <pre><nowiki> # సంఖ్యా జాబితాలు కూడా బాగుంటాయి ## చాలా పధ్ధతి గా ఉంటాయి ## చదవడం తేలిక ### ఇంకా తేలిక </nowiki></pre> |- valign="top" | * మిశ్రమ జాబితాలను తయారు చేసి *# వాటిని ఒక దానిలో ఒకటి పెట్టవచ్చు (నెస్ట్‌) *#* ఇలాగా | <pre><nowiki> * మిశ్రమ జాబితాలను తయారు చేసి *# వాటిని ఒక దానిలో ఒకటి పెట్టవచ్చు (నెస్ట్‌) *#* ఇలాగా </nowiki></pre> |- valign="top" id="definition" | ; నిర్వచన జాబితా : నిర్వచనాల జాబితా ; వస్తువు : వస్తువు నిర్వచనం ; ఇంకో వస్తువు : రెండో వస్తువు నిర్వచనం * లైను కో వస్తువు; కోలను కు ముందు కొత్త లైను రావచ్చు, కాని కోలను కు ముందు ఒక ఖాళీ ఉంటే బాగుంటుంది. | <pre><nowiki> ; నిర్వచన జాబితా : నిర్వచనాల జాబితా ; వస్తువు : వస్తువు నిర్వచనం ; ఇంకో వస్తువు : రెండో వస్తువు నిర్వచనం </nowiki></pre> |- valign="top" | : కోలను, లైను కు గానీ పారా గ్రాఫు కు గానీ ఇండెంటు ను గుర్తిస్తుంది. మనమే పెట్టిన కొత్త లైను కొత్త పారా గ్రాఫును మొదలు పెడుతుంది. * ప్రధానంగా దీన్ని వ్యాసంలో వాడతాము, [[Wikipedia:Talk page|చర్చా పేజీలలో]] కూడా వాడవచ్చు. | <pre><nowiki> : కోలను, లైను కు గానీ పారా గ్రాఫు కు గానీ ఇండెంటు ను గుర్తిస్తుంది. మనమే పెట్టిన కొత్త లైను కొత్త పారా గ్రాఫును మొదలు పెడుతుంది. </nowiki></pre> |- valign=top | వ్యాసం లోని కొంత భాగాన్ని వేరుగా చూపవలసిన అవసరముంటే <blockquote> ఈ '''blockquote'' రెండువైపుల ఉండే మార్జినులను ఇండెంటు చేస్తుంది - కోలను ఎడమ వైపు మాత్రమే చేస్తుంది. </blockquote> వేరే చోట చెప్పిన లేదా రాసిన వాక్యాలను ఉటంకించే టపుడు దీన్ని వాడవచ్చు. | <pre><nowiki> <blockquote> ఈ '''blockquote''' రెండువైపుల ఉండే మార్జినులను ఇండెంటు చేస్తుంది - కోలను ఎడమ వైపు మాత్రమే చేస్తుంది </blockquote> </nowiki></pre> |- valign=top | లైను ఖాళీ తో మొదలయితే మనం ఎలా టైపు చేసామో ఖచ్చితంగా అలాగే కనపడుతుంది; fixed-width font లో; లైన్లు wrap అవవు; *దీని ఉపయోగాలు ఇవి: ** ఒక మూసలో ఉన్న టెక్స్ట్‌ ను యథాతథంగా పెట్టడానికి; ** algorithm descriptions; ** program source code; ** [[ASCII art]]; ** రసాయనిక ఆకృతులు; * '''హెచ్చరిక ''': వాక్యాలను మరీ వెడల్పు గా రాస్తే, [[page widening|పేజీ బాగా పెద్దది అవుతుంది]], దాంతో చదవడానికి వీలుగా ఉండదు. మామూలుగా లైన్లను ఖాళీ తో మొదలు పెట్టవద్దు. | <pre><nowiki> లైను ఖాళీ తో మొదలయితే మనం ఎలా టైపు చేసామో ఖచ్చితంగా అలాగే కనపడుతుంది; fixed-width font లో; లైన్లు wrap అవవు; </nowiki></pre> |- valign="top" | <center>వాక్యాలు మధ్యకు ఉంటాయి.</center> | <pre><nowiki> <center>వాక్యాలు మధ్యకు ఉంటాయి.</center> </nowiki></pre> |- valign="top" | A [[horizontal dividing line]]: ఇది దానికి పైన ఉంది, ---- ఇదేమో కింద ఉంది. * ముఖ్యంగా అయోమయ నివృత్తి కి **ఉపయోగ కరం - కానీ చాలా అరుదుగా, ఏమాత్రం సంబంధం లేని విషయాలను విడదీయడానికి మాత్రమే, వాడాలి. **చర్చా పేజీ లలో సంభాషణలను వేరు చెయ్యడానికి వాడవచ్చు. | <pre><nowiki> A [[horizontal dividing line]]: ఇది దానికి పైన ఉంది, ---- ఇదేమో కింద ఉంది. </nowiki></pre> |} === లింకులు, URLs === {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- ! మీకు కనిపించేది ! మీరు టైపు చేసేది |- valign="top" | హైదరాబాదు లో [[రవాణా వ్యవస్థ]] ఉంది. * వేరే వికీపీడియా వ్యాసానికి లింకు. * అంతర్గతంగా లింకు లోని పదాల మధ్య ఉన్న ఖాళీ లు ఉందెర్స్చొరె లుగా మారతాయి (కాబట్టి లింకును టైపు చేసేటపుడు అండర్స్కోరు రాయవలసిన పని లేదు). * అంచేత పైనున్న లింకు www.wikipedia.org/wiki/రవాణా_వ్యవస్థ అనే URL కు వెళుతుంది. [[Wikipedia:Canonicalization]] చూడండ. | <pre><nowiki> హైదరాబాదు లో [[రవాణా వ్యవస్థ]] ఉంది. </nowiki></pre> |- valign="top" | బెంగుళూరు లో కూడా [[రవాణా వ్యవస్థ|వ్యవస్థీకృత రవాణా]] ఉంది. * లక్ష్యం ఒకటే, పేరే మార్పు. * దీన్ని [[పైప్‌డ్‌ లింక్‌]] అంటారు. * "పైపులో" ఉండే భాగం ముందు రావాలి, కనపడే పదాలు తరువాత వస్తాయి. | <pre><nowiki> బెంగుళూరు లో కూడా [[రవాణా వ్యవస్థ|వ్యవస్థీకృత రవాణా]] ఉంది. </nowiki></pre> |- valign="top" | అన్ని [[రవాణా వ్యవస్థ]]ల లోకీ ఢిల్లీ వ్యవస్థ అతి పెద్దది. అక్కడ [[బస్సు]]లు, [[టాక్సీ]]లు, మరియు [[రైళ్‌]]ళు ఉన్నాయి. * పదాల చివరలను లింకుల లోకి మలచాలి. * పైప్‌డ్‌ లింకు కంటే కూడా ఈ లింకునే సాధ్యమైనంత వరకు వాడాలి. | <pre><nowiki> అన్ని [[రవాణా వ్యవస్థ]]ల లోకీ ఢిల్లీ వ్యవస్థ అతి పెద్దది. అక్కడ [[బస్సు]]లు, [[టాక్సీ]]లు, మరియు [[రైళ్‌]]ళు ఉన్నాయి. </nowiki></pre> |- valign="top" | [[Wikipedia:రచ్చబండ]] చూడండి. * ఒక నేంస్పేసు నుండి మరో దానికి లింకు [[Wikipedia:namespace|namespace]]. | <pre><nowiki> [[Wikipedia:రచ్చబండ]] చూడండి. </nowiki></pre> |- id="link-to-section" valign="top" | [[Economics#See also]] అనేది ఒక పేజీ లోని ఒక నిర్దిష్ట విభాగానికి లింకు [[#Links and URLs]] అనేది ప్రస్తుతపు పేజీ లోని ఒక విభాగానికి లింకు. [[#example]] is a link to an anchor that was created using <div id="example">an id attribute</div> * సంఖ్యా చిహ్నం తరువాత వచ్చే పేరు ఏదో ఒక విభాగపు శీర్షిక తో సరిగ్గా సరిపోవాలి. పేరు సరిపోక పోతే వాటిని పేజీ టాప్‌ కి ఇచ్చిన లింకుగా భావించ బడతాయి. * Identifiers may be created by attaching an <code>id="..."></code> attribute to almost any HTML element. | <pre><nowiki> [[Economics#See also]] అనేది ఒక పేజీ లోని ఒక నిర్దిష్ట విభాగానికి లింకు [[#Links and URLs]] అనేది ప్రస్తుతపు పేజీ లోని ఒక విభాగానికి లింకు. [[#example]] is a link to an anchor that was created using <div id="example">an id attribute</div> </nowiki></pre> |- valign="top" | బ్రాకెట్ల లో నున్న వాటిని ఆటోమాటిక్‌ గా దాచేస్తుంది: [[kingdom (biology)|kingdom]]. నేంస్పేసు ను ఆటోమాటిక్‌ గా దాచేస్తుంది: [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]]. లేదా రెండూను: [[Wikipedia:Manual of Style (headings)|Manual of Style]] ఇక్కడ మాత్రం కాదు: [[Wikipedia:Manual of Style#Links|]] * పైపుకు (|) అవతల ఉండే భాగాన్ని పేజీ ని భద్రపరచిన తరువాత సర్వరు స్వయంగా రాసుకుంటుంది. [[Wikipedia:సరిచూడు|సరి చూసే]]టపుడు ఇది కనపడదు కాని, భద్రపరచిన తరువాత మళ్ళీ దిద్దుబాటు పేజీ కి వెళ్ళి నపుడు దీన్ని చూడవచ్చు. అదే పేజీ లోని వివిధ విభాగాలకు ఇచ్చిన లింకుల కు కూడా ఇది వర్తిస్తుంది. ([[#link-to-section|see previous entry]]). | <pre><nowiki> బ్రాకెట్ల లో నున్న వాటిని ఆటోమాటిక్‌ గా దాచేస్తుంది: [[kingdom (biology)|kingdom]]. నేంస్పేసు ను ఆటోమాటిక్‌ గా దాచేస్తుంది: [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]]. లేదా రెండూను: [[Wikipedia:Manual of Style (headings)|Manual of Style]] ఇక్కడ మాత్రం కాదు: [[Wikipedia:Manual of Style#Links|]] </nowiki></pre> |- valign="top" | [[రాయలసీమ లో వర్షపాత చరిత్ర]] అనే పేజీ ఇంకా తయారు కాలేదు. * ఈ లింకును నొక్కి మీరా పేజీ ని తయారు చెయ్యవచ్చు (ప్రస్తుతం ఈ పేజీ ని తయారు చెయ్యకండి. ఒక సారి పేజీ తయారు అయ్యాక కొత్త పేజీ ని తయారు చేసే విషయం వివరించడానికి ఇది పనికి రాదు). * కొత్త పేజీ తయారు చెయ్యడానికి: * వేరే ఒక పేజీ నుండి ఆ పేజీ కి ఒక లింకును టైపు చెయ్యండి. * పేజీ ని భద్ర పరచండి. * మీరు పెట్టిన ఆ లింకు ను నొక్కండి. కొత్త పేజీ దిద్దుబాట్లకు సిధ్ధం! * మరింత సమాచారానికై, [[Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి|కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]] మరియు [[Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు|నామకరణ పధ్ధతులు]] చూడండి. * కనీసం ఒక వ్యాసం నుండైనా లింకు లేకుండా కొత్త వ్యాసం రాయడం మొదలు పెట్టవద్దు. | <pre><nowiki> [[రాయలసీమ లో వర్షపాత చరిత్ర]] అనే పేజీ ఇంకా తయారు కాలేదు. </nowiki></pre> |- valign="top" | [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలిి]] అనేది ఈ పేజీ యే. * వ్యాసాన్ని చదివేటపుడు [[స్వీయ లింకు]]లు బొద్దుగా (bold) కనపడతాయి. * వ్యాసం మొదటి పారా లో పేరు పెద్దదిగా కనపడటానికి ఈ పధ్ధతి వాడకండి; [[Wikipedia:Manual of Style#Article titles|Manual of Style]]. | <pre><nowiki> [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలిి]] అనేది ఈ పేజీ యే. </nowiki></pre> |- valign="top" | చర్చా పేజీ లో వ్యాఖ్య రాసినపుడు, కింద ఇచ్చిన విధంగా సంతకం చెయ్యాలి: ఇలా మూడు టిల్డె లు టైపు చేస్తే మీ సభ్యనామం వస్తుంది: : [[User:Brockert|Ben Brockert]] లేదా నాలుగు టిల్డె లు టైపు చేస్తే మీ సభ్యనామం, తేదీ, సమయం వస్తాయి: : [[User:Brockert|Ben Brockert]] 00:18, Nov 19, 2004 (UTC) లేదా ఐదు టిల్డె లు టైపు చేస్తే తేదీ, సమయం వస్తాయి: : 00:18, Nov 19, 2004 (UTC) * మొదటి రెండు మీ [[Wikipedia:సభ్యుని పేజీ|సభ్యుని పేజీ]] కి లింకు ఇస్తాయి. | <pre><nowiki> చర్చా పేజీ లో వ్యాఖ్య రాసినపుడు, కింద ఇచ్చిన విధంగా సంతకం చెయ్యాలి ఇలా మూడు టిల్డె లు టైపు చేస్తే మీ సభ్యనామం వస్తుంది: : ~~~ లేదా నాలుగు టిల్డె లు టైపు చేస్తే మీ సభ్యనామం, తేదీ, సమయం వస్తాయి: : ~~~~ లేదా ఐదు టిల్డె లు టైపు చేస్తే తేదీ, సమయం వస్తాయి: : ~~~~~ </nowiki></pre> |- valign="top" | * ఒక వ్యాసపు [[Wikipedia:దారిమార్పు|దారిమార్పు]] చెయ్యడం ఎలాగో కుడి పక్కన ఉన్న కమాండు తెలియజేస్తుంది. ఈ వాక్యాన్ని ఆ పేజీ లోని మొట్ట మొదటి వరుసలో రాయాలి. (ఉదాహరణకు "[[Wikipedia:సహాయము]]" పేజీ లో రాసినట్లు). * ఇక్కడ ఒక గమనిక - ఒక పేజీ లోని ఒక విభాగానికి లింకు పెట్టవచ్చని తెలుసుకున్నాం, కానీ ఒక పేజీ లోని ఒక విభాగానికి దారి మార్పు (redirect) చెయ్యలేము. ఉదాహరణకు, "<nowiki>#REDIRECT[[Help:Contents#తెలుగు వికీపీడియాలో తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]]</nowiki>" అనేది తీసుకుంటే, "#" -తర్వాత ఉన్నది ఒక విభాగపు పేరు. దారి మార్పు అయిన తర్వాత ఆ పేజీ లోని ఆ విభాగానికి వెళ్ళాలని దీని అర్ధం. కాని అలా ఒక ప్రత్యేక విభాగానికి దారి మార్పు కుదరదు కనుక దారి మార్పు [[Help:Contents]] పేజీ కి వెళ్తుంది. భవిష్యత్తు లో కూడా ఈ సౌకర్యం వచ్చే '''అవకాశం లేదు ''', కనుక అటువంటి దారి మార్పు లింకులు పెట్టవద్దు | <pre><nowiki> #REDIRECT [[Help:Contents]] </nowiki></pre> |- valign="top" | * వేరే భాష లోని అదే విషయానికి లింకు ఇవ్వడం ఇలాగ: <nowiki>[[భాష సంకేతం:శీర్షిక పేరు]]</nowiki>. * ఈ లింకులు వ్యాసం లో ఎక్కడైనా పెట్టవచ్చు. ఎందుకంటే ఎక్కడ పెట్టినా, అవి ఒకే చోట కనిపిస్తాయి, కాకపోతే వ్యాసానికి చిట్ట చివర పేదితే మంచిది. * [[Wikipedia:భాషాంతర లింకులు]] మరియు [[meta:List of Wikipedias|భాషలూ సంకేతాలు]] కూడా చూడండి. | <pre><nowiki> [[fr:Wikipédia:Aide]] </nowiki></pre> |- valign="top" | '''ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు''' మరియు '''సంబంధిత మార్పులు''' పేజీ లను ఇలా లింకు చెయ్యవచ్చు: [[Special:Whatlinkshere/Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] మరియు [[Special:Recentchangeslinked/Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] | <pre><nowiki> '''ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు''' మరియు '''సంబంధిత మార్పులు''' పేజీ లను ఇలా లింకు చెయ్యవచ్చు: [[Special:Whatlinkshere/ Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] మరియు [[Special:Recentchangeslinked/ Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] </nowiki></pre> |- valign="top" | '''నా మార్పులు చేర్పులు ''' పేజీ ని ఇలా లింకు చెయ్యవచ్చు: [[Special:Contributions/సభ్యనామం]] లేదా [[Special:Contributions/192.0.2.0]] | <pre><nowiki> '''నా మార్పులు చేర్పులు ''' పేజీ ని ఇలా లింకు చెయ్యవచ్చు: [[Special:Contributions/సభ్యనామం]] లేదా [[Special:Contributions/192.0.2.0]] </nowiki></pre> |- valign="top" | * వ్యాసాన్ని ఏదైనా [[Wikipedia:వర్గం]] లో చేర్చాలంటే, కూడి పక్కన చూపించినట్లు ఒక లింకును వ్యాసంలో ఎక్కడో ఒక చోట పెట్టండి. భాషాంతర లింకు వలెనే దీనిని కూడా వ్యాసం లో ఎక్కడైనా పెట్టవచ్చు, కాకపోతే వ్యాసపు చివర ఉంచితే బాగుంటుంది. | <pre><nowiki> [[Category:Character sets]] </nowiki></pre> |- valign="top" | * వ్యాసాన్ని ఒక [[Wikipedia:వర్గం]] లో చేర్చకుండా, కేవలం ఆ వర్గానికి ''లింకు'' ఇవ్వాలంటే, ముందు కోలను (:) వాడండి | <pre><nowiki> [[:Category:Character sets]] </nowiki></pre> |- id="link-external" valign="top" | బయటి వనరులకు లింకు చేసే విధానాలు మూడు: # ఉత్త URL: http://www.nupedia.com/ (ఇది మంచి పధ్ధతి కాదు) # పేరు లేని లింకు: [http://www.nupedia.com/] (వ్యాసంలో పాద పీఠికల (footnotes) కొరకు మాత్రమే వాడాలి) # పేరున్న లింకు: [http://www.nupedia.com/ నుపీడియా] :షార్ట్‌ కట్ల కొరకు [[MetaWikiPedia:Interwiki_map]] చూడండి. * బయటి లింకును స్క్వేర్‌ బ్రాకెట్ల లో రాయాలి. లింకు URL కు, లింకు పేరుకు మధ్య ''ఖాళీ'' ఉంటుంది, పైపు (|) కాదు. * URL లో వాడ గలిగే సింబల్‌ లు ఇవి:<br/>'''A-Z a-z 0-9 . _ \ / ~ % - + &mdash; ? ! = ( ) @ \క్ష్‌80-\క్ష్‌FF''' * URL రాసే విధానం ఇది: <nowiki>[http://www.nupedia.com], ఇలా కాదు: [www.nupedia.com]</nowiki>) * ఒక వేళ URL లో వేరే ఏదైనా సింబల్‌ ఉంటే, దానిని శాతం (%) గుర్తు, తరువాత ఆ సింబల్‌ యొక్క [[hexadecimal|hex]] సంకేతం రాసి సంకేత పరచాలి (encode). ఉదాహరణకు "^" సింబల్‌ ను '''%5E ''' లాగా రాయాలి. hex సంకేతాల జాబితా [[ASCII#ASCII printable characters]] లో చూడవచ్చు. * There is a class that can be used to remove the arrow image from the external link. It is used in [[Template:Ref]] to stop the URL from expanding during printing. It should '''never''' be used in the main body of an article. However, there is an exception: wikilinks in Image markup. An example of the markup is as follows: ** Markup: <nowiki><span class="plainlinksneverexpand"> [http://www.sysinternals.com/ntw2k/freeware/winobj.shtml WinObj]</span></nowiki> ** Display: <span class="plainlinksneverexpand"> [http://www.sysinternals.com/ntw2k/freeware/winobj.shtml WinObj] </span> * See [[Wikipedia:External links]] for style issues. | <pre><nowiki> బయటి వనరులకు లింకు చేసే విధానాలు మూడు: # ఉత్త URL: http://www.nupedia.com/ (ఇది మంచి పధ్ధతి కాదు) # పేరు లేని లింకు: [http://www.nupedia.com/] (వ్యాసంలో పాద పీఠికల (footnotes) కొరకు మాత్రమే వాడాలి) # పేరున్న లింకు: [http://www.nupedia.com/ నుపీడియా] </nowiki></pre> |- valign="top" | ఇతర వికీ ప్రాజెక్టులకు లింకులు: # [[Interwiki]] లింకు: [[Wiktionary:Hello]] # పేరు కలిగిన ఇంటర్‌వికీ లింకు: [[Wiktionary:Hello|హల్లో]] # ఆది పదం (prefix) లేని ఇంటర్‌వికీ లింకు: [[Wiktionary:Hello|హల్లో]] * పైన చూపిన అన్ని లింకులు కూడా వెళ్ళే URL - http://en.wiktionary.org/wiki/Hello * అంతర వికీ లింకులు ''అంతర్గత '' లింకుల పధ్ధతి లోనే రాయాలి. * షార్ట్‌ కట్ల కొరకు [[MetaWikiPedia:Interwiki_map]] చూడండి; మీరు లింకు పెట్టదలచిన సైటు ఈ జాబితా లో లేకపోతే బయటి లింకును వాడండి ([[#link-external|పైన చూడండి]]). * ఇంకా [[Wikipedia:How to link to Wikimedia projects]] చూడండి. వేరే భాష లోని విక్షనరీ కి లింకు చెయ్యాలంటే ఇవీ పధ్ధతులు: # [[Wiktionary:fr:bonjour]] # [[Wiktionary:fr:bonjour|bonjour]] # [[Wiktionary:fr:bonjour|fr:bonjour]] * ఇవన్నీ కూడా వెళ్ళే URL - http://fr.wiktionary.org/wiki/bonjour | <pre><nowiki> ఇతర వికీ ప్రాజెక్టులకు లింకులు: # [[Interwiki]] లింకు: [[Wiktionary:Hello]] # పేరు గ్కలిగిన ఇంటర్‌వికీ లింకు: [[Wiktionary:Hello|హల్లో]] # ఆది పదం (prefix) లేని ఇంటర్‌వికీ లింకు: [[Wiktionary:Hello|హల్లో]] వేరే భాష లోని విక్షనరీ కి లింకు చెయ్యాలంటే ఇవీ పధ్ధతులు: # [[Wiktionary:fr:bonjour]] # [[Wiktionary:fr:bonjour|bonjour]] # [[Wiktionary:fr:bonjour|fr:bonjour]] </nowiki></pre> |- valign="top" | ISBN 012345678X ISBN 0-12-345678-X * పుస్తకాలకు లింకును వాటి [[Wikipedia:ISBN|ISBN]] ద్వారా ఇవ్వాలి. ఏదో ఒక పుస్తకాల స్టోరుకు లింకు ఇచ్చేకంటే ఇది మంచి పధ్ధతి, ఎందుకంటే, పఠకుడు తనకు నచ్చిన స్టోరును ఎంచుకోగలుగు తాడు. * ISBN లింకులకు వేరే అదనపు మార్క్‌ అప్‌ అవసరం లేదు, నిర్దేశించిన విధంగా లింకును రాస్తే చాలు | <pre><nowiki> ISBN 012345678X ISBN 0-12-345678-X </nowiki></pre> |- valign=top | తేదీ ని రాసే పధ్ధతులు: # [[జూలై 20]], [[1969]] # [[20 జూలై]] [[1969]] # [[1969]]-[[07-20]] # [[1969-07-20]] * తేదీ లను పైన చూపించిన పధ్ధతులలో ఏదో ఒక విధంగా రాయండి. మీరు లాగిన్‌ అయి ఉంటే, మీకు కావలసిన విధంగా తేదీ ఆకృతిని నిర్దేశించుకోవచ్చు. * మీ తేదీ ఆకృతి అభిరుచిని "15 January 2001" వలే పెట్టుకుంటే పై అన్ని తేదీ లు కూడా ఇలా కనిపిస్తాయి: "[[20 July|20 July]] [[1969|1969]]". లేదా మీ అభిరుచిని "January 15, 2001" వలే పెట్టుకుంటే "[[20 July|July 20]], [[1969|1969]]" లాగా, "2001-01-15" వలె పెట్టుకుంటే, "[[1969|1969]]-[[July 20|07-20]]" లాగా కనిపిస్తాయి. | <pre><nowiki> తేదీ ని రాసే పధ్ధతులు: # [[జూలై 20]], [[1969]] # [[20 జూలై]] [[1969]] # [[1969]]-[[07-20]] # [[1969-07-20]] </nowiki></pre> |- valign="top" | [[media:Sg_mrob.ogg|Sound]] *బొమ్మలు కాకుండా ధ్వనుల వంటీ ఇతర అప్‌ లోడు కొరకు "media" లింకు వాడాలి. బొమ్మల కొరకు [[#బొమ్మలు|తరువాతి విభాగం చూడండి]]. కొన్ని ధ్వనులు [[Wikipedia:ధ్వనులు]] లో ఉన్నాయి. | <pre><nowiki> [[media:Sg_mrob.ogg|Sound]] </nowiki></pre> |} === బొమ్మలు === వికీపీడియా లోకి అప్‌ లోడు చేసిన బొమ్మలను మాత్రమే వాడాలి. బొమ్మలను అప్‌లోడు చెయ్యడానికి [[Special:Upload|అప్‌లోడు]] పేజీ ని వాడండి. మీరు అప్‌లోడు చేసిన బొమ్మలు [[Special:Imagelist|బొమ్మల కొలువు]] లో చూడవచు. {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- ! మీకు కనిపించేది ! మీరు టైపు చేసేది |- valign="top" |ఒక బొమ్మ: [[Image:wiki.png]] |<pre>ఒక బొమ్మ: <nowiki>[[Image:wiki.png]]</nowiki></pre> |- valign="top" |అదే బొమ్మ, సారాంశం తో: [[Image:wiki.png|jigsaw globe]] |<pre>అదే బొమ్మ, సారాంశం తో: <nowiki>[[Image:wiki.png|jigsaw globe]]</nowiki></pre> * బొమ్మ పైన మౌసును కదిలించే సందర్భం లోనూ, బొమ్మలను చూపించని బ్రౌజరు వాడుతున్నపుడు, బొమ్మ పేరు పైకి చదివే సందర్భం లోను, ఇది అవసరం కనుక తాత్పర్యం వాడకాన్ని '''గట్టిగా ''' ప్రోత్సహిస్తాము. దీనిపై మరింత సహాయం కొరకు [[Wikipedia:Alternate text for images|బొమ్మల కొరకు సారాంశం]] చూడండి. |- valign="top" |పేజీ కి కుడి పక్కన ఒదిగి, వ్యాఖ్య తో సహా: [[Image:wiki.png|frame|Wikipedia Encyclopedia]]<br clear=all> |<pre>పేజీ కి కుడి పక్కన ఒదిగి, వ్యాఖ్య తో సహా: <nowiki>[[Image:wiki.png|frame|Wikipedia Encyclopedia]]</nowiki></pre> * ఫ్రేం టాగు బొమ్మను కుడి పక్కకు తోసి పెడుతుంది. * వ్యాఖ్య నే సారాంశంగా కూడా వాడాము. * మధ్యలో ఏదైనా ఒక స్థానం వద్ద బొమ్మను స్థిరంగా ఉంచడాం ఎలాగో [[Wikipedia:Picture_tutorial#Forcing a break]] చూడండ. |- valign="top" |పేజీ కుడి పక్కన ఒదిగి, వ్యాఖ్య ''లేకుండా'': [[Image:wiki.png|right|Wikipedia Encyclopedia]] |<pre>పేజీ కుడి పక్కన ఒదిగి, వ్యాఖ్య ''లేకుండా'': <nowiki>[[Image:wiki.png|right|Wikipedia Encyclopedia]]</nowiki></pre> * The help topic on [[En:Wikipedia:Extended image syntax|Extended image syntax]] explains more options. |- valign="top" |బొమ్మ యొక్క వివరణ పేజీ కి లింకు చెయ్యడం: [[:Image:wiki.png]] |<pre>బొమ్మ యొక్క వివరణ పేజీ కి లింకు చెయ్యడం: <nowiki>[[:Image:wiki.png]]</nowiki></pre> * బొమ్మ పైన నొక్కినా కూడా సంబంధిత వివరణ పేజీ కి వెళ్తుంది. |- valign="top" |బొమ్మను చూపించకుండానే దాని వివరణ పేజీ కి లింకు చెయ్యడం: [[media:wiki.png|Image of the jigsaw globe logo]] |<pre>బొమ్మను చూపించకుండానే దాని వివరణ పేజీ కి లింకు చెయ్యడం: <nowiki>[[media:wiki.png|Image of the jigsaw globe logo]]</nowiki></pre> * To include links to images shown as links instead of drawn on the page, use a "media" link. |} మరిన్ని మార్గదర్శకాల కొరకు వికీపీడియా [[Wikipedia:బొమ్మలు వాడే విధానం|బొమ్మలు వాడే విధానం]] చూడండి. === కారెక్టర్ల అమరిక === {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- valign="top" ! మీకు కనిపించేది ! మీరు టైపు చేసేది |- id="emph" valign="top" | ''''నొక్కి చెప్పు'', '''గట్టిగా''', '''''బాగా గట్టిగా'''''. * ఇవి రెండు, మూడు, నాలుగు సింగిల్‌ కోట్‌ లు, దబుల్‌ కోట్‌ లు కావు. | <pre><nowiki> ''''నొక్కి చెప్పు'', '''గట్టిగా''', '''''బాగా గట్టిగా'''''. </nowiki></pre> |- valign="top" | <math>\sin x + \ln y</math><br> sin''x'' + ln''y'' <!-- no space between roman "sin" and italic "x" --> <math>\mathbf{x} = 0</math><br> '''x''' = 0 Ordinary text should use [[#emph|wiki markup for emphasis]], and should not use <code>&lt;i&gt;</code> or <code>&lt;b&gt;</code>. However, mathematical formulas often use italics, and sometimes use bold, for reasons unrelated to emphasis. Complex formulas should use [[Help:Formula|<code>&lt;math&gt;</code> markup]], and simple formulas may use <code>&lt;math&gt;</code>; or <code>&lt;i&gt;</code> and <code>&lt;b&gt;</code>; or <code><nowiki>''</nowiki></code> and <code><nowiki>'''</nowiki></code>. According to [[Wikipedia:WikiProject Mathematics#Italicization and bolding|WikiProject Mathematics]], wiki markup is preferred over HTML markup like <code>&lt;i&gt;</code> and <code>&lt;b&gt;</code>. | <pre><nowiki> <math>\sin x + \ln y</math> sin''x'' + ln''y'' <math>\mathbf{x} = 0</math> '''x''' = 0 </nowiki></pre> |- valign="top" | A typewriter font for <tt>monospace text</tt> or for computer code: <code>int main()</code> * For semantic reasons, using <code>&lt;code&gt;</code> where applicable is preferable to using <code>&lt;tt&gt;</code>. | <pre><nowiki> A typewriter font for <tt>monospace text</tt> or for computer code: <code>int main()</code> </nowiki></pre> |- valign="top" | వ్యాఖ్యల కొరకు <small>చిన్న </small>టెక్స్టు వాడవచ్చు. | <pre><nowiki> వ్యాఖ్యల కొరకు <small>చిన్న </small>టెక్స్టు వాడవచ్చు. </nowiki></pre> |- valign="top" | <s>తొలగించిన భాగాన్ని కొట్టేసి </s>, <u>కొత్త భాగాన్ని అండర్‌లైన్‌ చెయ్యవచ్చు.</u> You can also mark <del>deleted material</del> and <ins>inserted material</ins> using logical markup rather than visual markup. * మామూలు వికీపీడియా వ్యాసాలను సరిదిద్దేటపుడు, మార్పులు చెయ్యండి, కానీ ఈ విధంగా ప్రత్యేకించి గుర్తులు పెట్టవద్దు. * చర్చా పేజీలలో మీరే రాసిన వాటిని మారుస్తున్నపుడు, ఈ విధంగా గుర్తు పెట్టవలసిన అవసరం రావచ్చు. | <pre><nowiki> <s>తొలగించిన భాగాన్ని కొట్టేసి </s>, <u>కొత్త భాగాన్ని అండర్‌లైన్‌ చెయ్యవచ్చు.</u> You can also mark <del>deleted material</del> and <ins>inserted material</ins> using logical markup rather than visual markup. </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Diacritical marks:''' <br/> À Á Â Ã Ä Å <br/> Æ Ç È É Ê Ë <br/> Ì Í Î Ï Ñ Ò <br/> Ó Ô Õ Ö Ø Ù <br/> Ú Û Ü ß à á <br/> â ã ä å æ ç <br/> è é ê ë ì í<br/> î ï ñ ò ó ô <br/> &oelig; õ ö ø ù ú <br/> û ü ÿ * See [[meta:Help:Special characters|special characters]]. | <br/> <pre><nowiki> &amp;Agrave; &amp;Aacute; &amp;Acirc; &amp;Atilde; &amp;Auml; &amp;Aring; &amp;AElig; &amp;Ccedil; &amp;Egrave; &amp;Eacute; &amp;Ecirc; &amp;Euml; &amp;Igrave; &amp;Iacute; &amp;Icirc; &amp;Iuml; &amp;Ntilde; &amp;Ograve; &amp;Oacute; &amp;Ocirc; &amp;Otilde; &amp;Ouml; &amp;Oslash; &amp;Ugrave; &amp;Uacute; &amp;Ucirc; &amp;Uuml; &amp;szlig; &amp;agrave; &amp;aacute; &amp;acirc; &amp;atilde; &amp;auml; &amp;aring; &amp;aelig; &amp;ccedil; &amp;egrave; &amp;eacute; &amp;ecirc; &amp;euml; &amp;igrave; &amp;iacute; &amp;icirc; &amp;iuml; &amp;ntilde; &amp;ograve; &amp;oacute; &amp;ocirc; &amp;oelig; &amp;otilde; &amp;ouml; &amp;oslash; &amp;ugrave; &amp;uacute; &amp;ucirc; &amp;uuml; &amp;yuml; </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Punctuation:''' <br/> ¿ ¡ § ¶<br/> &dagger; &Dagger; &bull; &ndash; &mdash;<br/> &lsaquo; &rsaquo; « »<br/> &lsquo; &rsquo; &ldquo; &rdquo; | <br/> <pre><nowiki> &amp;iquest; &amp;iexcl; &amp;sect; &amp;para; &amp;dagger; &amp;Dagger; &amp;bull; &amp;ndash; &amp;mdash; &amp;lsaquo; &amp;rsaquo; &amp;laquo; &amp;raquo; &amp;lsquo; &amp;rsquo; &amp;ldquo; &amp;rdquo; </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Commercial symbols:''' <br/> &trade; © ® ¢ &euro; ¥<br/> £ ¤ | <br/> <pre><nowiki> &amp;trade; &amp;copy; &amp;reg; &amp;cent; &amp;euro; &amp;yen; &amp;pound; &amp;curren; </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Subscripts:''' <br/> x<sub>1</sub> x<sub>2</sub> x<sub>3</sub> or <br/> x&#8320; x&#8321; x&#8322; x&#8323; x&#8324; <br/> x&#8325; x&#8326; x&#8327; x&#8328; x&#8329; '''Superscripts:''' <br/> x<sup>1</sup> x<sup>2</sup> x<sup>3</sup> or <br/> x&#8304; x&sup1; x&sup2; x&sup3; x&#8308; <br/> x&#8309; x&#8310; x&#8311; x&#8312; x&#8313; *The latter methods of sub/superscripting cannot be used in the most general context, as they rely on Unicode support which may not be present on all users' machines. For the 1-2-3 superscripts, it is nevertheless preferred when possible (as with units of measurement) because most browsers have an easier time formatting lines with it. &epsilon;<sub>0</sub> = 8.85 &times; 10<sup>&minus;12</sup> C&sup2; / J m. 1 [[hectare]] = [[1 E4 m&sup2;]] | <br/> <pre><nowiki> x<sub>1</sub> x<sub>2</sub> x<sub>3</sub> or <br/> x&amp;#8320; x&amp;#8321; x&amp;#8322; x&amp;#8323; x&amp;#8324; <br/> x&amp;#8325; x&amp;#8326; x&amp;#8327; x&amp;#8328; x&amp;#8329; </nowiki></pre> <pre><nowiki> x<sup>1</sup> x<sup>2</sup> x<sup>3</sup> or <br/> x&amp;#8304; x&amp;sup1; x&amp;sup2; x&amp;sup3; x&amp;#8308; <br/> x&amp;#8309; x&amp;#8310; x&amp;#8311; x&amp;#8312; x&amp;#8313; &amp;epsilon;<sub>0</sub> = 8.85 &amp;times; 10<sup>&amp;minus;12</sup> C&amp;sup2; / J m. 1 [[hectare]] = [[1 E4 m&amp;sup2;]] </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Greek characters:''' <br/> &alpha; &beta; &gamma; &delta; &epsilon; &zeta;<br/> &eta; &theta; &iota; &kappa; &lambda; &mu; &nu;<br/> &xi; &omicron; &pi; &rho; &sigma; &sigmaf;<br/> &tau; &upsilon; &phi; &chi; &psi; &omega;<br/> &Gamma; &Delta; &Theta; &Lambda; &Xi; &Pi;<br/> &Sigma; &Phi; &Psi; &Omega; | <br/> <pre><nowiki> &amp;alpha; &amp;beta; &amp;gamma; &amp;delta; &amp;epsilon; &amp;zeta; &amp;eta; &amp;theta; &amp;iota; &amp;kappa; &amp;lambda; &amp;mu; &amp;nu; &amp;xi; &amp;omicron; &amp;pi; &amp;rho; &amp;sigma; &amp;sigmaf; &amp;tau; &amp;upsilon; &amp;phi; &amp;chi; &amp;psi; &amp;omega; &amp;Gamma; &amp;Delta; &amp;Theta; &amp;Lambda; &amp;Xi; &amp;Pi; &amp;Sigma; &amp;Phi; &amp;Psi; &amp;Omega; </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Mathematical characters:''' <br/> &int; &sum; &prod; &radic; &minus; &plusmn; &infin;<br/> &asymp; &prop; &equiv; &ne; &le; &ge;<br/> &times; &middot; &divide; &part; &prime; &Prime;<br/> &nabla; &permil; &deg; &there4; &alefsym; &oslash;<br/> &isin; &notin; &cap; &cup; &sub; &sup; &sube; &supe;<br/> &not; &and; &or; &exist; &forall; &rArr; &hArr;<br/> &rarr; &harr;<br/> * See also [[Wikipedia:WikiProject Mathematics|WikiProject Mathematics]]. | <br/> <pre><nowiki> &amp;int; &amp;sum; &amp;prod; &amp;radic; &amp;minus; &amp;plusmn; &amp;infin; &amp;asymp; &amp;prop; &amp;equiv; &amp;ne; &amp;le; &amp;ge; &amp;times; &amp;middot; &amp;divide; &amp;part; &amp;prime; &amp;Prime; &amp;nabla; &amp;permil; &amp;deg; &amp;there4; &amp;alefsym; &amp;oslash; &amp;isin; &amp;notin; &amp;cap; &amp;cup; &amp;sub; &amp;sup; &amp;sube; &amp;supe; &amp;not; &amp;and; &amp;or; &amp;exist; &amp;forall; &amp;rArr; &amp;hArr; &amp;rarr; &amp;harr; </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Spacing in simple math formulas:''' <br/> Obviously, ''x''&sup2;&nbsp;&ge;&nbsp;0 is true. *To space things out without allowing line breaks to interrupt the formula, use non-breaking spaces: <tt>&amp;nbsp;</tt>. | <br/> <pre><nowiki> Obviously, ''x''&amp;sup2;&amp;nbsp;&amp;ge;&amp;nbsp;0 is true. </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Complicated formulas:''' <br/> : <math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math> * See [[Help:Formula]] for how to use <tt>&lt;math></tt>. * A formula displayed on a line by itself should probably be indented by using the colon (:) character. | <br/> <pre><nowiki> : <math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math> </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Suppressing interpretation of markup:''' <br/> <nowiki>Link &rarr; (''to'') the [[Wikipedia FAQ]]</nowiki> * Used to show literal data that would otherwise have special meaning. * Escape all wiki markup, including that which looks like HTML tags. * Does not escape HTML character references. * To escape HTML character references such as <tt>&amp;rarr;</tt> use <tt>&amp;amp;rarr;</tt> | <br/> <pre><nowiki> &lt;nowiki>Link &amp;rarr; (''to'') the [[Wikipedia FAQ]]&lt;/nowiki> </nowiki></pre> |- valign="top" | '''Commenting page source:''' <br/> ''not shown when viewing page'' * Used to leave comments in a page for future editors. * Note that most comments should go on the appropriate [[Wikipedia:Talk page|Talk page]]. | <br/> <pre><nowiki> &lt;!-- comment here --> </nowiki></pre> |} ''(see also: [[Chess symbols in Unicode]])'' === విషయ సూచిక === <!-- ==== Placement of the Table of Contents (TOC) ==== --> ప్రస్తుత వికీ నియమాల ప్రకారం, కనీసం నాలుగు విభాగాలున్న పేజీ కి మొదటి విభాగానికి ముందు "విషయ సూచిక" (వి.సూ) వచ్చి చేరుతుంది. మనకు కావలసిన చోట వి.సూ రావాలంటే <nowiki>__TOC__ </nowiki> అని రాయాలి. మొదటి విభాగం ముందు కాకుండా ఇక్కడ వి.సూ వచ్చి చేరుతుంది. <nowiki>__NOTOC__ </nowiki> అనే వాక్యం పేజీ లో ఎక్కడ రాసినా, ఆ పేజీ లో వి.సూ కనపడదు. శీర్షిక వివరాల కొరకు [[Wikipedia:Section#Compact_TOC|compact TOC]] కూడా చూడండి. === పట్టికలు === పట్టిక నిర్మాణానికి రెండు పధ్ధతులున్నాయి: *in special Wiki-markup (see [[Help:Table]]) *with the usual HTML elements: &lt;table&gt;, &lt;tr&gt;, &lt;td&gt; or &lt;th&gt;. For the latter, and a discussion on when tables are appropriate, see [[Wikipedia:How to use tables]]. ===Variables (చరాలు)=== ''(See also [[Help:Variable]])'' {| |- ! Code ! Effect |- | <nowiki>{{CURRENTMONTH}}</nowiki> || {{CURRENTMONTH}} |- | <nowiki>{{CURRENTMONTHNAME}}</nowiki> | {{CURRENTMONTHNAME}} |- | <nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki> | {{CURRENTMONTHNAMEGEN}} |- | <nowiki>{{CURRENTDAY}}</nowiki> || {{CURRENTDAY}} |- | <nowiki>{{CURRENTDAYNAME}}</nowiki> || {{CURRENTDAYNAME}} |- | <nowiki>{{CURRENTYEAR}}</nowiki> || {{CURRENTYEAR}} |- | <nowiki>{{CURRENTTIME}}</nowiki> || {{CURRENTTIME}} |- | <nowiki>{{NUMBEROFARTICLES}}</nowiki> | {{NUMBEROFARTICLES}} |- | <nowiki>{{PAGENAME}}</nowiki> || {{PAGENAME}} |- | <nowiki>{{NAMESPACE}}</nowiki> || {{NAMESPACE}} |- | <nowiki>{{REVISIONID}}</nowiki> || {{REVISIONID}} |- | <nowiki>{{localurl:pagename}}</nowiki> | {{localurl:pagename}} |- | <nowiki>{{localurl:</nowiki>''Wikipedia:Sandbox''<nowiki>|action=edit}}</nowiki> | {{localurl:Wikipedia:Sandbox|action=edit}} |- | <nowiki>{{SERVER}}</nowiki> || {{SERVER}} |- | <nowiki>{{ns:1}}</nowiki> || {{ns:1}} |- | <nowiki>{{ns:2}}</nowiki> || {{ns:2}} |- | <nowiki>{{ns:3}}</nowiki> || {{ns:3}} |- | <nowiki>{{ns:4}}</nowiki> || {{ns:4}} |- | <nowiki>{{ns:5}}</nowiki> || {{ns:5}} |- | <nowiki>{{ns:6}}</nowiki> || {{ns:6}} |- | <nowiki>{{ns:7}}</nowiki> || {{ns:7}} |- | <nowiki>{{ns:8}}</nowiki> || {{ns:8}} |- | <nowiki>{{ns:9}}</nowiki> || {{ns:9}} |- | <nowiki>{{ns:10}}</nowiki> || {{ns:10}} |- | <nowiki>{{ns:11}}</nowiki> || {{ns:11}} |- | <nowiki>{{ns:12}}</nowiki> || {{ns:12}} |- | <nowiki>{{ns:13}}</nowiki> || {{ns:13}} |- | <nowiki>{{ns:14}}</nowiki> || {{ns:14}} |- | <nowiki>{{ns:15}}</nowiki> || {{ns:15}} |- | <nowiki>{{SITENAME}}</nowiki> || {{SITENAME}} |} '''NUMBEROFARTICLES''' is the number of pages in the main namespace which contain a link and are not a redirect, in other words number of articles, stubs containing a link, and disambiguation pages. '''CURRENTMONTHNAMEGEN''' is the genitive (possessive) grammatical form of the month name, as used in some languages; '''CURRENTMONTHNAME''' is the nominative (subject) form, as usually seen in English. In languages where it makes a difference, you can use constructs like <nowiki>{{grammar:case|word}}</nowiki> to convert a word from the nominative case to some other case. For example, <nowiki>{{grammar:genitive|{{CURRENTMONTHNAME}}}}</nowiki> means the same as <nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki>. <!-- Is there a reference for this, other than the source code (for example, phase3/languages/Lnaguage*.php) ? --> === మూసలు (Templates) === వికీపీడియా వాడే [[Wikipedia:Mediawiki|మీడియావికీ]] సాఫ్ట్‌వేర్‌ లో మూసలు వాడవచ్చు. అంటే ముందే తయారు చేసుకున్న ఒక పాఠాన్ని వ్యాసాల్లోకి చొప్పించవచ్చు. ఉదాహరణకు <nowiki>{{మొలక}}</nowiki> అని టైపు చేస్తే ఆ వ్యాసంలో కింది పాఠం కనపడుతుంది. {{మొలక}} మూసల పూర్తి జాబితా కొరకు [[Wikipedia:మూసల జాబితా]] చూడండి. సాధారణంగా వాడే ఇతర మూసలు ఇవి: <nowiki>{{విస్తరణ}}</nowiki> విస్తరించవలసిన పేజీలకు, <nowiki>{{శుద్ధి}}</nowiki> శుధ్ధి చెయ్యవలసిన పేజీ లకు, <nowiki>{{వికీకరణ}}</nowiki> వికీకరించవలసిన పేజీలకు. ===ఎడిట్‌ లింకును దాచటం=== విభాగాలకు కుడి పక్కన ఉండే ఎడిట్‌ లింకును కనపడ కుండా చెయ్యడానికి '''<nowiki>__NOEDITSECTION__</nowiki>''' అని వ్యాసంలో ఎక్కడో ఒక చోటా రాస్తే చాలు. ==దిద్దుబాట్లకు సంబంధించి మరింత సమాచారం== వీటి గురించి కూడా తెలుసుకోవచ్చు: * [[Help:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి|కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]] * [[Wikipedia:ఛొంత్రిబుతింగ్‌ తొ వికిపెదీ|వికీపీడియా లో సమ్ర్పణలు]] గురించి ఇష్టాగోష్ఠి * దిద్దుబాట్ల గురించిన సాధారణ విషయాలు [[Wikipedia:Editing FAQ|దిద్దుబాటు ప్రశ్నలు]] పేజీ లో * పెఝిల పేరు మార్పు కు సంబంధించి [[Wikipedia:పేజీ పేరు మార్చడం, తరలించడం ఎలా|పేజీ పేరు మార్చడం, తరలించడం ఎలా"]] * మీ వ్యాసం ఆకృతి ఎలా ఉండాలనే దాని గురించి [[Wikipedia:Guide to Layout|Guide to Layout]] పేజీ లో ([[Wikipedia:Boilerplate text]] కూడా చూడండి) * శైలికి సంబంధించి [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్‌]] * An article with annotations pointing out common Wikipedia style and layout issues, at [[Wikipedia:Annotated article]] * సామాన్య విధానాల కొరకు [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలు, మార్గదర్శకాలు]] * వ్యాసాలకు పేర్లు పెట్టడం కొరకు [[Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు|నామకరణ పధ్ధతులు]] * [[Wikipedia:Page_size#If_you_have_problems_editing_a_long_article|చాలా పెద్ద వ్యాసాలను సరి దిద్దేటపుడు]] సహాయం కొరకు * If you are making an article about something that belongs to a group of objects (a city, an astronomical object, a Chinese character...) check if there is a [[Wikipedia:WikiProject|WikiProject]] on the group and try to follow its directions explicitly. *[[Help:Formula]] *[[m:Help:Editing|Mediawiki user's guide to editing]] *[[Wikipedia:MediaWiki]] * Finally, for a list of articles about editing Wikipedia consult [[Wikipedia:Style and How-to Directory]]. [[Category:ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు]] <!-- Interlanguage links --> [[am:Help:Editing]] [[ang:Wikipedia:How to edit a page]] [[ar:ويكيبيديا:مساعدة التحرير]] [[be:Вікіпэдыя:Як рэдагаваць існуючы артыкул]] [[bg:Уикипедия:Как се редактират страници]] [[ca:Viquipèdia:Com s'edita una pàgina]] [[cs:Wikipedie:Jak editovat stránku]] [[da:Wikipedia:Hvordan redigerer jeg en side]] [[de:Wikipedia:Seite bearbeiten]] [[el:Wikipedia:Πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα]] [[eo:Vikipedio:Kiel redakti pagxon]] [[es:Wikipedia:Cómo se edita una página]] [[fi:Wikipedia:Kuinka sivuja muokataan]] [[fr:Wikipédia:Syntaxe wikipédia]] [[ga:Vicipéid:Conas alt a chur in eagar]] [[he:ויקיפדיה:איך לערוך דף]] [[hi:लेख को कैसे बदलें]] [[hu:Wikipédia:Hogyan szerkessz egy lapot]] [[id:Wikipedia:Menyunting sebuah halaman]] [[it:Wikipedia:Guida essenziale]] [[ja:Wikipedia:編集の仕方]] [[lt:Wikipedia: Kaip Redaguoti Puslapį]] [[nl:Help:Uitleg]] [[nn:Hjelp:Redigering]] [[no:Wikipedia:Hvordan man redigerer en side]] [[pl:Wikipedia:Formatowanie tekstu na Wikipedii]] [[pt:Wikipedia:Como editar uma página]] [[ro:Wikipedia:Cum să editezi o pagină]] [[ru:Как редактировать страницу]] [[simple:Wikipedia:How to edit]] [[sl:Wikipedija:Urejevanje slovenskih strani]] [[sr:Википедија:Како се мења страна]] [[sv:Wikipedia:Hur man redigerar en sida]] [[th:Wikipedia:การแก้ไขหน้า]] [[tr:Wikipedia:Sayfa nasıl değiştirilir]] [[ur:صفحہ کس طرح ترميم کريں]] [[vi:Help:Sửa đổi]] [[zh-min-nan:Help:Pian-chi̍p]] [[zh:Wikipedia:如何编辑页面]] --> అల్లరి అల్లుడు 3465 9481 2005-08-24T12:20:30Z వైఙాసత్య 58 నాగార్జున,రమ్యకృష్ణ,మీనా moved to అల్లరి అల్లుడు {{సినిమా| movie_name = అల్లరి అల్లుడు | year = | image = | starring = [[అక్కినేని నాగార్జున]], [[రమ్యకృష్ణ]], [[మీనా]], [[వాణిశ్రీ]], [[రావుగోపాలరావు]], [[కోట]], [[బ్రహ్మనందం]].| director = | writer = | producer = |[[డి.శివప్రసాద్ రెడ్డి]]| distributor = | release_date = | runtime = | movie_language = తెలుగు | music = [[ఎం.ఎం.కీరవాణి|కీరవాణి]]| awards = | budget = | }} Image:Edvd mass.jpg 3466 9449 2005-08-24T07:14:50Z Nawin 112 MassDVD MassDVD మాస్ 3467 9500 2005-08-24T14:31:29Z వైఙాసత్య 58 corrected IMDB link {{సినిమా| movie_name = మాస్ | year = [[2004]] | image = [[Image:Edvd_mass.jpg]]| starring = [[అక్కినేని నాగార్జున]], [[జ్యోతిక]], [[చార్ని]]| director = [[రాఘవ లారెన్స్]] | writer = [[పరుచూరి బ్రదర్స్]] | producer = [[అక్కినేని నాగార్జున]]| distributor = [[అన్నపూర్ణ స్టూడియోస్ (అక్కినేని నాగార్జున)]]| release_date = [[23-12-2004]]| runtime = 170 నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = [[దేవిశ్రీ ప్రసాద్]]| awards = | imdb_id = 0445033| budget = | }} Image:Nagarjuna.jpg 3468 9451 2005-08-24T07:32:39Z Nawin 112 అక్కినేని నాగార్జున అక్కినేని నాగార్జున Wikipedia:సభ్యుని పేజీ 3469 13058 2005-10-20T05:53:37Z Chaduvari 97 English content added; to be translated <!-- {{shortcut|[[WP:UP]]|[[WP:USER]]}} Wikipedia provides '''user's pages''' to facilitate communication among participants in the project. If your username is ''Example'': * Your '''user page''' is the page at [[User:Example]] * Your '''user talk page''' is the page at [[User talk:Example]] * Your '''user subpages''', are pages of the form [[User:Example/Lipsum]] or [[User talk:Example/Lipsum]]. * Your '''user space''' is the collection of all the above. Details about yourself generally shouldn't go in the main [[Wikipedia:Namespace|namespace]], which is reserved for encyclopedic content. == What can I have on my user page? == Whatever you like, within some reasonable boundaries. A good start is to add a little information about yourself, possibly including contact information (email, instant messaging, etc), a photograph, your real name, your location, information about your areas of expertise and interest, likes and dislikes, other homepages, and so forth. Obviously, this will depend on how comfortable you are with respect to privacy. You can also use your user page to help you use Wikipedia more effectively: so you can use it to list "to do" information, work in progress, reminders, useful links, and so forth. It's also good for experimenting with markup (a personal [[Wikipedia:Sandbox]]). Another use is to let people know about your activities and opinions on Wikipedia. So you might include current plans, a journal of recent activities on Wikipedia, and your opinions on how certain Wikipedia articles or policies should be changed. If you won't be editing Wikipedia for a while, drop a note on your user page to that effect. You might want to add quotes that you like, or a picture, or some of your favorite Wikipedia articles or images, or something like that. Also, someone may choose to award you a [[:image:barnstar.png|barnstar]]. In the unlikely event that your editing privileges on Wikipedia are revoked, a notice of this may be placed on your user page. If you want to [[m:Guide to the CC dual-license|dual-license]] your contributions under an additional license or declare them all [[public domain]], put a notice to this effect on your user page. Because of the large templates and long category names, some editors move the license templates to a subpage (see below). In general, avoid substantially editing another's user page without their permission, but feel free to correct typos and other mistakes. Some users are fine with their user pages being edited, and may even have a note to that effect. Other users may object and ask you not to edit their user pages, and it is probably sensible to respect their requests. The best option is to draw their attention to the matter on their talk page and let them edit their user page themselves if they agree on a need to do so. Generally, you should avoid substantial content on your user page that is unrelated to Wikipedia. [[Wikipedia:Wikipedia is not|Wikipedia is not]] a general hosting service, so your user page is not a personal homepage. Your page is about you as a Wikipedian. Do not include non-free images on your user page or on any subpage thereof. Non-free images (images uploaded to Wikipedia without the permission of the copyright owner, or under licenses that do not permit commercial use) are permitted on Wikipedia in articles only where their inclusion is permissible as "fair use" under copyright law. However, this argument does not apply to user pages. Non-free images found on a user page (including a user talk pages) may be removed from that page without warning (and, if not used anywhere else on Wikipedia, deleted entirely). You may include one or more [[:Category:Wikipedians|Wikipedian categories]], such as [[:Category:Wikipedian musicians]]. Wikipedian categories are intended to help Wikipedians with similar broad interests to congregate and converse. They have some similarity to Wikiprojects, but are much less formal. Wikipedian categories should not overlap with article categories. It is important to include the word "Wikipedian" in such category names. Also, they should be categories with the general Wikipedian category. See also: [[Wikipedia:User categorisation]]. Note that the user pages are often reached through [[Wikipedia:Sign your posts on talk pages|user signatures on talk pages]]. == What about user subpages? == If you need more pages, you can create [[Wikipedia:subpages|subpages]]. More or less, you can have anything here that you might have on your user or user talk page. Examples: *a work in progress, until it is ready to be released *archives of user talk: *tests; for testing a [[m:template|template]], make it a separate subpage. == What should I avoid? == Generally, you should avoid any substantial content that is unrelated to Wikipedia. Examples include: * A [[weblog]] relating your non-Wikipedia activities * Extensive discussion not related to Wikipedia * Excessive personal information (more than a couple of pages) * Opinion pieces not related to Wikipedia or other non-encyclopedic material * Games, roleplaying sessions, and other things that fall into "entertainment" rather than "writing an encyclopedia," particularly if they involve people who are not active participants in the project. * Communications with people uninvolved with the project :''See also: [[Wikipedia:What Wikipedia is not]]'' Free and low-cost web hosting, email, and weblog services are widely available, and are a good alternative for content unrelated to Wikipedia. You might also want to consider [[Wikicities]] for wiki-style community collaboration. The Wikipedia community is fairly tolerant and offers fairly wide latitude in applying these guidelines to regular participants. Particularly, community-building activities that are not strictly "on topic," may be allowed, especially when initiated by committed Wikipedians with good edit histories. At their best, such activities help us to build the community, and this helps to build the encyclopedia. Redirecting your userpage to another page (other than your talk page or a subpage of your user page) is frowned on by some people. Doing so makes it difficult to follow links to your userpage and thus to leave you messages or to look at your contributions. The exception, of course, is if you redirect the userpage for an older account of yours to the userpage of your current account. == Ownership and editing of pages in the user space == As a tradition, Wikipedia offers wide latitude to users to manage their user space as they see fit. However, pages in user space still do belong to the community: * Contributions must be licensed under the [[GFDL]], just as articles are. * Other users may edit pages in your user space, although by convention your user page will usually not be edited by others. * Community policies, including [[Wikipedia:No personal attacks]], apply to your user space just as they do elsewhere. * In some cases, material that does not somehow further the goals of the project may be removed (see below). In general, if you have material that you do not wish for others to edit, or that is otherwise inappropriate for Wikipedia, it should be placed on a personal web site. Many free and low-cost web hosting services are available to serve such needs. === Use of page protection for user pages === As with article pages, user pages are occasionally the targets of vandalism, or, more rarely, edit wars. When edit wars or vandalism persist, the affected page should be protected from editing. Protected pages in user space should be listed at [[Wikipedia:Protected page]] along with the rationale for protection. Most user page vandalism occurs in retaliation for an [[Wikipedia:Administrator|administrator]]'s efforts to [[Wikipedia:Dealing with vandalism|deal with vandalism]]. Administrators may protect their own user pages when appropriate, and are permitted to edit protected pages in user space. In rare cases a non-administrator's user page may be the target of vandalism. Such pages should be listed at [[Wikipedia:Requests for page protection]] and may then be protected by an administrator. Vandalism of talk pages is less common. Usually such vandalism should merely be reverted. [[Wikipedia:Blocking policy|Blocks]] should be used for repeat vandalism of talk pages, where policy permits. In rare cases, protection may be used but is considered a last resort given the importance of talk page discussions to the project. Protected pages in user space should be unprotected as soon as practical. === Removal === If the community lets you know that they'd rather you deleted some or other content from your user space, you should probably do so, at least for now - such content is only permitted with the consent of the community. After you've been here for a year or so, and written lots of great articles, the community may be more inclined to let you get away with it. Alternatively, you could move the content to another site, and link to it. If you do not co-operate, we will eventually simply remove inappropriate content, either by editing the page (if only part of it is inappropriate), or by redirecting it to your main user page (if it is entirely inappropriate). In excessive cases, your user subpage may be deleted, following a listing on [[Wikipedia:Miscellaneous deletion|Miscellaneous deletion]], subject to [[wikipedia:deletion policy|deletion policy]]. Please do not recreate content deleted in this way: doing so is grounds for immediate re-deletion (see [[wikipedia:candidates for speedy deletion|candidates for speedy deletion]]). Instead, please respect our judgement about what is and is not appropriate. == How do I delete my user subpages? == You can easily get any of your user subpages deleted by adding {{tl|delete}} to the page. Alternatively, you might consider simply making the page [[wikipedia:redirect|redirect]] to your user page. This is normally sufficient for most people's needs. Only tag for deletion your '''own''' personal pages, and only if you have a genuine reason for requesting a personal '''subpage''' of yours be deleted. Pages which have formerly been in a different namespace and moved to a subpage of the user namespace may not be deleted in this way. These must be listed either at [[Wikipedia:Articles for deletion|Articles for deletion]], or if they were not found originally in the article namespace, at [[Wikipedia:Non-main namespace pages for deletion|Non-main namespace pages for deletion]]. On the other hand, if you'd just like them to be moved back, then by all means ask at [[Wikipedia:Requested moves]]. == How do I delete my user and user talk pages? == Where there is no significant abuse, and no administrative need to retain the personal information, you can request that your own user page or talk page be deleted. Most frequently, this occurs when a longterm contributor decides to leave. Just add to the page: {{tlp|deletebecause|the reason you need the page deleted}}. A sysop will then delete it after checking that the page does not contain evidence of policy violations that may need to be kept. If there has been no disruptive behavior meriting the retention of that personal information, then the sysop can delete the page straight away in order to eliminate general public distribution of the history containing the information. If the deletion occurs immediately, others may request undeletion if they feel there was in fact a need to retain the page. In such a case, the page should be undeleted and listed on [[Wikipedia:Non-main namespace pages for deletion|Non-main namespace pages for deletion]] for a period of five days following the deletion of the user and user talk page. If a user page and user talk page were deleted because a contributor left, it may be restored by a sysop if the contributor returns, particularly if the history contains evidence of policy violations. User pages that have been deleted can be recreated with a blank page, or a link to [[Wikipedia:Missing Wikipedians]] to avoid red links pointing to them. == What other information is accessible to others from my user page? == In addition to the usual information accessible from an article page such as page history, "Discuss this page" and the like, other users at Wikipedia can also, at the bottom of the page (or in the sidebar), click "User contributions" to see what contributions you have made at Wikipedia over time. See [[m:Help:User contributions|MediaWiki User's Guide: User contributions page]] for more. Visitors to your user page can also click "E-mail this user" if you have opted in [[User preferences]] to be able to send and receive email. See [[Wikipedia:Emailing users]]. [[Category:Wikipedians]] [[Category:Wikipedia feature]] [[de:Wikipedia:Benutzer-Namensraum]] [[fr:Wikipédia:Pages personnelles]] [[it:Aiuto:Pagina utente]] [[he:ויקיפדיה:דף משתמש]] [[ja:Wikipedia:利用者ページ]] [[sl:Wikipedija:Uporabniška stran]] [[ta:Wikipedia:பயனர் பக்கம்]] [[zh:Help:用户页]] --> పొట్ల కాయ 3470 27253 2006-06-22T04:51:51Z వైఙాసత్య 58 +టాక్సానమీ పెట్టె పొట్ల కాయ {{టాక్సానమీ పెట్టె | color = lightgreen | name = ''పొట్లకాయ'' | image = Trichosanthes anguina.jpg | regnum = [[Plantae]] | divisio = [[Flowering plant|Magnoliophyta]] | classis = [[Magnoliopsida]] | ordo = [[Cucurbitales]] | familia = [[Cucurbitaceae]] | genus = ''[[ట్రైకోశాంతిస్]]'' | species = '''''టి. కుకుమెరీనా''''' | binomial = ''ట్రైకోశాంతిస్ కుకుమెరీనా'' | binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L]]. }} *[[తమిళము]] పొడలం *[[కన్నడము]] పడ్వల్‌ పడవాలు *[[మళయలము]] పడవలం *[[ఓడ్రము]] పటోలా *[[హిందీ]] చచేండా *[[సంస్కృతము]] అహిఫలా పొట్ల కాయ భారతదేశమంతా సాగుచేయబడుచున్న దేశీ జాతి తీగ కూరగాయ. దీని కాయలు చూడటానికి పాములా ఉంటాయి, అందువల్లనే దీనిని [[ఆంగ్లము]]లో snake gourd అని పిలుస్తారు. [[Category:కూరగాయలు]] దొండ కాయ 3471 9464 2005-08-24T10:52:09Z 207.46.50.71 దొండ కాయలు coccinia indica N.O. Cucurbitaceae *[[తమిళము]] కోవై * [[కన్నడము]] దొండె *[[మళయాలము]] కోవల్‌ *[[ఓఢ్రము]] తురడా *[[హిందీ]] బింట్‌ * [[సంస్కృతము]] రక్తఫలా ఇది సంవత్సరము పొడవునా కాయలు కాయు కూరగాయ తీగ. దీని సాధారణముగా పందిరిఎక్కించి సాగు చేస్తారు. పచ్చికాయలను ఉట్టిగానే తింటారు కూడా, లేదా కూర చేసుకోని తింటరు. ==రకములు== ===దేశ్వాఅళీ లేదా చిన్న దొండ=== ===బొబ్బిలి దొండ=== ==వంటలు== ఇది అంత రుచికరమైన కాయగూర కాకపోయినను దీనిని చాలా రకాలుగా వండవచ్చు. *[[దొండకాయ వేపుడు]] *[[దొండకాయ పులుసు]] *[[దొండకాయ పప్పు కూర]] *[[దొండకాయ పచ్చడి]] *[[గుత్తి దొండకాయ కూర]] [[Category:కూరగాయలు]] కాకర 3472 9467 2005-08-24T11:01:02Z 207.46.50.71 కాకర Bitter gourd, Momordica charantia, N.O. cucurbitaceae *[[తమిళము]] పావక్కాయ్‌ *[[కన్నడము]] హాగల్‌ కాయి *[[మళయాలము]] కప్పాక్కా *[[ఓంఢ్రము]] కరవిలా *[[హిందీ]] కర్లీ, కరేలా * [[సంస్కృతము]] కారవేల్ల. కాకర ఇండియా అంతా పెంచబడుతున్న ఓ చేదు తీగ జాతి మొక్క. ==రకములు== ===నల్ల కాకర=== ===తెల్ల కాకర=== ===బారామాసి=== ===పొట్టికాకర=== [[బోడ కాకర కాయ ]] అని మరొక గుండ్రని కయ కలదు, ఇది కూడా చేదుగానే ఉండును. ==వంటలు== కాకరకాయలు కొంచెము చేదుగా ఉన్ననూ ఉడికించిననూ, పులుసును పెట్టిననూ, బెల్లమును పెట్టి కూరగా చేసినను మంచి రుచికరముగా ఉండును. కొద్దిగా చేదు భరించువారు దీనిని ముక్కలుగా చేసి తినుటనూ కలదు. దీనిలో నీరు తక్కువ పౌష్టిక శక్తి ఎక్కువ. ==వైద్యమున== * దీనిని తినిన కొద్దిమందికి వేడిచేయును, అటువంటివారికి దీనిని మజ్జిగలో ఉడికించి ఇవ్వవలెను, తద్వారా చేదు కూడా తగ్గును. * కాకరాకు రసమును కుక్క, నక్క మొదలగు వాటి కాటునకు విరుగుడుగా వాడుదురు. * కొందరు ఈ ఆకు రసమును గాయాలపై రాస్తారు. * మరికొందరు దీనిని చర్మ వ్యాదులకు , క్రిమిరోగములకూ వాడురుదు [[Category:కూరగాయలు]] ఆకు కూరలు 3473 9477 2005-08-24T11:23:56Z 207.46.50.75 ఆకు కూరలు #[[తోట కూర]] #[[గోంగూర]] #[[మట్టుబచ్చలి ఆకు]] #[[చుక్క కూర]] #[[మెంతికూర ఆకు]] #[[కొత్తిమీర ఆకు]] #[[కుక్క గొడుగు]] ? #[[తీగ బచ్చలి ఆకు]] #[[పుదీనా ఆకు]] #[[కరివేపాకు]] #[[బచ్చలి కూర]] #[[పాల కూర]] #[[గంగబాయలు కూర]] #[[పొనగంటి ఆకు కూర]] [[Category: ఆకు కూరలు ]] [[Category: కూరగాయలు]] తోట కూర 3474 17128 2005-12-30T12:25:09Z Kiranc 247 Amaranthus gangeticus N.O. Amarantaceae *[[తమిళము]] తండుకీరై *[[హిందీ]] లాల్శాగ్‌ *[[సంస్కృతము]] మారిష, బాష్పక ఇది ఆకు కూరలలో ప్రధానమైనదని చెప్పవచ్చు. భారతదేశమంతటనూ విరివిగా పెంచబడి తినబడుచున్నది. ఖండాతరములందు కూడా పెరుగుతున్నది. ==రకములు== ఇందు రెండు రకములు ప్రముఖమైనవి. * మొక్క తోటకూర * పెద్ద తోటకూర. ==వంటలు== దీనిని పులుసుగా, వేపుడుగా, టమాటో తోటి, పప్పులోనూ రక రకాలగా వాడవచ్చు. *[[తోటకూర పులుసు]] *[[తోటకూర టమాటో పులుసు]] *[[తోటకూర వేపుడు]] *[[తోటకూర పప్పు]] [[Category: ఆకు కూరలు]] [[Category: కూరగాయలు]] గోంగూర 3475 20914 2006-03-12T01:47:56Z వైఙాసత్య 58 +మూస {{టాక్సానమీ పెట్టె | color = lightgreen | name = గోంగూర | image = Hibiscus sabdariffa.jpg | image_width = 240px | image_caption = గోంగూర చెట్టు | regnum = [[ప్లాంటే]] | divisio = [[Flowering plant|మాగ్నోలియోఫైటా]] | classis = [[మాగ్నోలియాప్సిడా]] | ordo = [[మాల్వేల్స్]] | familia = [[మాల్వేసీ]] | genus = ''[[హైబిస్కస్]]'' | species = '''''హెచ్. శాబ్డారిఫ్ఫా''''' | binomial = ''హైబిస్కస్ శాబ్డారిఫ్ఫా'' | binomial_authority = [[కరోలస్ లిన్నయస్|L.]] }} Hibiscus cannabinus and Sabdariffa [[Image:Gongura.jpg|left|80px|]] * [[తమిళము]]: పులిమంజై * [[కన్నడ|కన్నడము]]: పూండి * [[హిందీ]]: పట్వా, లాల్‌ అంబాడీ. ఇది [[బెండ]] కుటుంబమునకు చెందినది. ఎప్పుడో సరిగ్గా తెలియకున్ననూ ఇది భారతదేశమునకు వెలుపలి నుండి వచ్చినట్లుగా తెలియుచున్నది. దీనిని ఆంధ్రదేశమున విరివిగా వాడతారు. దీనిని [[ఆంధ్ర మాత]] అని అంటారు. దీనిని సాధారణంగా [[నార పంట]] గా వాడుదురు. ==రకములు== *దేశవాళీ గోగు: కాండము, ఆకుల తొడిమలు, ఈనెలు, పూవునందలి రక్షణ పత్రములు మొదలైన భాగాలు ఎరుపు రంగులో ఉంటాయి. వీటిని ఆకుల కొరకూ, నార కొరకు పెంచుతారు. *పుల్ల గోగు: చిన్న ఒక్క, కేవలము కూర కొరకు మాత్రమే పెంవబడును. ==వంటలు== ప్రఖ్యాతి గాంచిన, ఘనత వహించిన [[గోంగూర పచ్చడి]] మాత్రమే కాకుండా దీనితో [[గోంగూర పప్పు]], [[గోంగూర పులుసు]] లు కూడా చేస్తారు. [[Category:కూరగాయలు]] [[Category:శాకాహార వంటలు]] Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలిి 3477 9490 2005-08-24T13:05:46Z వైఙాసత్య 58 Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలిి moved to Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి: చెయ్యాలిి has an extra gudi at the end (spelling correction) #redirect [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] తెలుగు సినిమాలు అం 3478 10746 2005-09-06T11:52:03Z వెంకట రమణ 24 *''[[అందరివాడు]]'' *''[[అందరూ దొంగలే (దొరికితే)]]'' *''[[అంజలి | అంజలి(అనువాదం)]]'' *''[[అంతఃపురం]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ధ 3479 9533 2005-08-24T16:20:39Z Nawin 112 *''[[ధన]]'' *''[[ధర్నచక్రం]]'' *''[[ధర్నక్షేత్రం]]'' *''[[ధైర్యం]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు య 3480 9521 2005-08-24T16:15:36Z Nawin 112 *''[[యమలీల]]'' *''[[యమగోల]]'' *''[[యమకింకరుడు]]'' *''[[యమఙాతకుడు]]'' *''[[యముడికి మొగుడు]]'' *''[[యజ్ఞం]]'' *''[[యువ]]'' *''[[యువకుడు]]'' *''[[యువసేన]]'' *''[[యుగళగీతం]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ట 3481 9538 2005-08-24T16:22:02Z Nawin 112 *''[[టక్కరిదొంగ]]'' *''[[టాప్ హీరొ]]'' *''[[టూటౌన్ రౌడి]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు హ 3482 9519 2005-08-24T16:14:26Z Nawin 112 *''[[హలో బ్రదర్]]'' *''[[హంగామా]]'' *''[[హనుమాన్ ఙంక్షన్]]'' *''[[హాయ్]]'' *''[[హొలీ]]'' *''[[హీరొ]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ష 3483 9525 2005-08-24T16:17:32Z Nawin 112 *''[[షో]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఘ 3484 9542 2005-08-24T16:23:44Z Nawin 112 *''[[ఘరానా మొగుడు]]'' *''[[ఘరానా బుల్లోడు]]'' *''[[ఘటోత్కచుడు]]'' ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} Wikipedia:ఇటీవలి నిర్వాహకులు 3485 10450 2005-09-02T11:56:35Z వైఙాసత్య 58 {{Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/చదువరి}} ---- {{Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/Chavakiran}} Wikipedia:నిర్వాహకుల జాబితా 3486 25137 2006-04-26T16:03:24Z Mpradeep 50 * [[User:Vnagarjuna|నాగార్జున]] * [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] * [[User:Chaduvari|చదువరి]] * [[User:Chavakiran|చావాకిరణ్‌]] * [[User:Mpradeep|ప్రదీపు]] [[Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు]] Image:Film reel.gif 3487 9550 2005-08-24T16:40:42Z వైఙాసత్య 58 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర 3488 26714 2006-06-09T16:13:47Z Pandrangi 437 /* ప్రాచీన యుగం */ {{విస్తరణ}} {{ఆధునికాంధ్రచరిత్ర}} ==ప్రాచీన యుగం== ( - క్రీ.శ. 7 వ శతాబ్దం వరకు) ==మధ్య యుగం== (8 వ శతాబ్దం నుండి 18 వ శతాబ్దం వరకు) * [[కాకతి వంశము]] * [[విజయనగర రాజులు]] ==ఆధునిక యుగం== (19 వ శతాబ్దం - ) ఆధునిక ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ చరిత్రలో మూడు ముఖ్యమైన చారిత్రక ఘట్టాలున్నాయి. అవి: * [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] * [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] * [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ]] మధ్య యుగంలో [[కాకతీయులు]], [[విజయనగర రాజులు]], [[చోళులు]], [[చాళుక్యులు]], [[రెడ్డి రాజులు]] మొదలైన అనేక వంశాల పాలనలో ఉంటూ వచ్చిన ప్రస్తుత ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ [[19 వ శతాబ్దం]] ఆరంభం నాటికి కొంత భాగం బ్రిటిషు వారి పాలనలోను, కొంత [[నిజాము]] నవాబు ఏలుబడిలోను ఉంది. సర్కారులు గాను, రాయలసీమ గాను, హైదరాబాదు గాను విడిపోయి ఉన్న ఈ ప్రాంతాలను కలిపే మూలసూత్రం - వీరి మాతృభాష అయిన తెలుగు. ఒకే రాష్ట్రంగా ఏర్పడాలన్న ఆకాంక్ష అన్ని ప్రాంతాల ప్రజలలోను బలంగా ఉండేది. బ్రిటిషు వారి పాలనలో ఉన్న సర్కారు ([[కోస్తా]]) జిల్లాలు, [[రాయలసీమ]] జిల్లాలు ప్రత్యేక రాష్ట్రం కోసం ముందు ఉద్యమించారు. ఈ ప్రాంతం, తమిళ ప్రాంతాలతో పాటు [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]]లో భాగంగా ఉండేవి. ఆర్ధిక, రాజకీయ రంగాల్లో తమిళుల అహేతుక ఆధిపత్యం భరించలేక, తమకంటూ ఒక ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలన్న బలీయమైన కోరిక వలనా వీరు ప్రత్యేక రాష్ట్ర దిశగా ముందు ఉద్యమించారు. [[హైదరాబాదు]] సంస్థానం కథ వేరుగా ఉండేది. [[నిజాము]] ఏలుబడిలో ఉన్న వీరు, స్వాతంత్ర్యం తరువాత ప్రత్యేక దేశంగా ఏర్పడాలన్న నిజాము ఆలోచనకు వ్యతిరేకంగాను, నిజాము యొక్క రజాకార్ల దౌష్ట్యాన్ని ఎదిరించేందుకు గాను నడుం కట్టారు. నిజాము పాలన నుండి బయటపడి భారత దేశంలో విలీనం కావాలన్నదే అప్పటి వీరి ప్రధాన లక్ష్యం. ===ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు=== {{seemain|ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు}} బ్రిటిషు పరిపాలనా కాలంలో కోస్తా, రాయలసీమ ప్రాంతాలు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ లో భాగంగా, బ్రిటిషు వారి అధికారంలో ఉండేది.మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో కింది జిల్లాలు ఉండేవి. [[శ్రీకాకుళం]], [[విశాఖపట్నం]], [[తూర్పు గోదావరి]], [[పశ్చిమ గోదావరి]], [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[గుంటూరు]], [[నెల్లూరు]], [[చిత్తూరు]], [[అనంతపురం]], [[కడప]], [[కర్నూలు]]. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో తమిళుల ప్రాబల్యం అధికంగా ఉండేది. జనాభాలోను, విస్తీర్ణంలోను ఆంధ్ర ప్రాంతమే హెచ్చుగా ఉన్నప్ప్పటికీ, పరిపాలనలోను, ఆర్ధిక వ్యవస్థ లోను తమిళుల ఆధిపత్యం సాగేది. సహజంగానే, తమకంటూ ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఉంటేనే, రాజకీయంగాను, ఆర్ధికంగాను గుర్తింపు లభిస్తుందని వారు ఆశించారు. [[1912]] లో అధికారికంగా ప్రత్యేక రాష్ట్ర పోరాటం మొదలయింది. ఉద్యమానికి [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]], [[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]], [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] వంటి నాయకులు సారధ్యం వహించారు. 40 సంవత్సరాల పోరాటం, రెండు సుదీర్ఘ నిరాహార దీక్షలు, [[పొట్టి శ్రీరాములు|అమరజీవి]] ఆత్మార్పణం, విధ్వంసంకు దారితీసిన ప్రజల కోపం తరువాత [[1952]] [[అక్టోబర్ 1]] న ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడింది, ఆంధ్రుల చిరకాల స్వప్నం ఫలించింది. ===హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు=== {{seemain|హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు}} [[1947]] [[ఆగష్టు 15]]న [[భారత దేశము|భారత దేశానికి]] స్వాతంత్ర్యం వచ్చినా హైదరాబాదు [[నిజాము]] పాలన నుండి విముక్తి కాలేదు. ప్రత్యేక దేశంగా ఏర్పడాలన్న నిజాము, తన ఆలోచనకు తగినట్లుగా ప్రయత్నాలు చేసాడు. [[ఐక్యరాజ్యసమితి]] యొక్క [[భద్రతా మండలి]]కి సమస్యను నివేదించడం, సైన్యం, ఆయుధాల సమీకరణ వంటి ప్రయత్నాలు వీటిలో కొన్ని. దీనికి తోడు రజాకార్ల హింస పెచ్చుమీరడంతో, [[హైదరాబాదు]] ప్రజలు కమ్యూనిస్టుల నాయకత్వంలో సాయుధ పోరాటం జరిపారు. పరిస్థితి విషమిస్తున్న దశలో భారత ప్రభుత్వం [[1948]] [[సెప్టెంబర్ 13]] న [[హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య|పోలీసు చర్య]]కు దిగింది. భారత సైన్యం హైదరాబాదును ముట్టడించి, నిజామును ఓడించింది. 5 రోజుల్లో ముగిసిన పోలీసు చర్యతో [[సెప్టెంబర్ 18]] న హైదరాబాదు సంస్థానం భారత దేశంలో విలీనమయింది. మేజర్‌ జనరల్‌ జె.ఎన్‌. చౌదరి హైదరాబాదు సైనిక గవర్నరుగా బాధ్యతలు స్వీకరించి, [[1949]] చివరి వరకు ఆ పదవిలో ఉన్నాడు. [[1950]] జనవరిలో [[ఎం.కె.వెల్లోడి]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు, నిజామును రాజ్‌ ప్రముఖ్‌ గా ప్రకటించారు. [[1952]] లో జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో మొదటి ఎన్నికైన ప్రభుత్వం [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] ముఖ్యమంత్రిగా అధికారంలోకి వచ్చింది. ===ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ=== [[1953]] డిసెంబర్‌ లో సయ్యద్‌ ఫజల్‌ ఆలీ నేతృత్వంలో రాష్ట్రాల పునర్విభజన కమిషను ఏర్పాటయింది. విశాలాంధ్ర ఏర్పాటు లోని ప్రయోజనాలను అది గుర్తించినా, [[తెలంగాణా]] రాష్ట్ర ఏర్పాటును అది సమర్ధించింది. దీని నివేదికపై తెలంగాణా, విశాలాంధ్ర వాదులు తమతమ వాదనలను తీవ్రతరం చేసారు. [[కమ్యూనిస్టు]]లు తీవ్రంగా ప్రతిస్పందిస్తూ, హైదరాబాదు శాసనసభకు రాజీనామా చేసి, ఈ విషయంపై ఎన్నికలకు వెళ్తామని ప్రకటించారు. హైదరాబాదు శాసనసభలో అధిక శాతం సభ్యులు విశాలాంధ్రను సమర్ధించారు. కాంగ్రెసు అధిష్ఠానం కూడా విశాలాంధ్రనే సమర్ధించి, ఆంధ్ర తెలంగాణా నాయకులను తమ విభేదాలను పరిష్కరించుకొమ్మని ఒత్తిడి చేసింది. ఆ విధంగా వారిమధ్య [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]] కుదిరి, [[1956]] [[నవంబర్ 1]] న అధికారికంగా [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం ఏర్పడింది. ==వనరులు== * వివిధ పుస్తకాలు * వెబ్‌ వనరులు ==బయటి లింకులు== [http://www.aponline.gov.in/quick%20links/hist-cult/history.html ఆంధ్రప్రదేశ్ చరిత్ర - ప్రభుత్వ వెబ్ సైట్ ] * [http://dsal.uchicago.edu/index.html 1] * [http://202.41.85.234:8000/gw_44_5/hi-res/hcu_images/TH1949.pdf 2] * [http://panchayats.org/dnrm_reports.htm 3] * [http://countrystudies.us/india/75.htm 4] [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] కాకతీయులు 3489 26832 2006-06-10T23:13:16Z వైఙాసత్య 58 '''కాకతీయ వంశము''' ప్రస్తుత [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర ప్రాంతమును [[1083]] నుండి [[1323]] వరకు పరిపాలించిన రాజవంశము. [[9వ శతాబ్దము|తొమ్మిదవ శతాబ్దము]] ప్రాంతములో [[రాష్ట్రకూటులు|రాష్ట్రకూటుల]] సేనానులుగా రాజకీయ జీవితాన్ని ప్రారంభించిన కాకతీయులు ఆంధ్రదేశాన్ని అంతటిని ఒకే త్రాటిక్రింద తెచ్చి పరిపాలించారు. ==చూడండి== *[[కాకతీయుల సామంతులు]] ==మూలములు== *కాకతీయులు - పి.వి.పరబ్రహ్మశాస్త్రి (తెలుగు అనువాదము) [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] [[en:Kakatiya]] కాకతీయుల సామంతులు 3491 9562 2005-08-24T17:52:53Z Chavakiran 19 ఆంధ్ర దేశమును [[ ఏక చక్రాధిపత్యము]]గా పరిపాలించిన వంశములు మూడు. అవి *[[కాకతి వంశము]] వీరికి ముందు *[[శాతవాహన వంశము]] *[[విష్ణుకుండినులు]] ఈ నేలను ఒకే గొడుగు క్రింద పాలించినారు, అంతేకాకుండా ఇతర ప్రాంతములపై కూడా తమ ఆహిపత్యాన్ని వహించినారు. కాకతీయుల కాలమున [[సామంతులు]], [[మహా సామంతాధిపతులు]], [[మహా మాత్యులు]], [[దండనాయకులు]] అమేయమైన శక్తిప్రపత్తులతో, రాజ భక్తితో, దేశ భక్తితో చాలా చక్కని పాత్రని పోషించినారు. యుద్దములలో వీరు చాలా ఎన్న దగిన పాత్ర పోషించినారు. అటువంటి కాకతి వంశ సామంతులలో ఎన్నదగినవారు: #[[కందూరి చోడులు]] #[[రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు]] #[[చెరకు రెడ్డి వంశీయులు]] #[[మల్యాల]] #[[విరియాల]] #[[వావిలాల]] #[[త్యాగి]] #[[నతవాడి]] #[[కోట]] #[[కాయస్థ]] #[[ఇందులూరి]] #[[గోన]] #[[రేచర్ల పద్మనాయక]] {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు 3492 9636 2005-08-25T06:14:13Z Chavakiran 19 '''రేచర్ల రెడ్డి రాజులు''', చక్కని ప్రతిభా పాటవాలతో, స్వామి భక్తితో కాకతి వంశీయుల వద్ద చాలా పలుకుబడికలిగి, మంత్రులుగా, సామంతులుగా, మహా సామంతులుగా ఉన్నారు. వీరు ముఖ్యముగా [[నల్గొండ]] నందలి [[ఆమనగల్లు]], [[పిల్లల మర్రి]], [[మిర్యాలగూడ]], [[నాగులపాడు]], [[సోమవరం]]: [[వరంగల్లు]] ప్రాంతమునందలి [[ఎలకుర్తి]], [[ములుగు]], [[నర్సంపేట]], [[మాచాపూరు]]: [[కరీంనగరు]] ప్రాంతమునందలి [[హుజూరాబాదు]] ప్రాంతములను పరిపాలించినారు. ==దేవాలయ నిర్మాణము== ఈ వంశజులు అనేక దేవాలయములు నిర్మించినారు. వీరి ప్రధానముగా [[శైవ]]మత అవలంబీకులు. వీరు నిర్మించిన దేవాలయములు *[[పిల్లలమర్రి ]]నందలి [[త్రికూటేశ్వర]], [[నామేశ్వర]], [[ఎఱకేశ్వర]] ఆలయములు *[[నాగులపాడు]]నందలి [[నామేశ్వర]], [[కాదేశ్వర]], [[కాటేశ్వర]], [[కామేశ్వర]] ఆలయములు *[[పాలంపేట]]నందలి [[రుద్రేశ్వరాలయము]] *[[గొడిశాల]]నందలి [[గొడిశాల పంచలింగేశ్వరాలయము | పంచలింగేశ్వరాలయము]] *[[డిచ్చకుంట]], [[రామన్న పేట]], [[చిట్యాలంపాడు]], [[ఎలకుర్తి]], [[మాచాపూరు]] మొదలగు ప్రాంతములయందూ వీరు దేవాలయములు నిర్మించినారు. ==మత విషయములు== తమ ప్రభువులైన [[కాకతి వంశము]] వలే వీరు కూడా [[శైవ]] మతము ఆరాధించినారు. వీరి కాలమున జైనము అనాదరణకు గురియై క్రమముగా కనుమరుగైనది. అనేక [[జినాలయములు]] శైవాలయములుగా మార్చబడినాయి, జైన విగ్రహాలను తటాకములలోనూ, నూతులలోనూ పారవేసినారు, జైన సాధువులు అనేక కష్టనష్టాలకు గురిఅయి వలసపోయినారు, అదే సమయములు శైవానికి మంచి ఆదరణ దొరికినది, అనేక మఠాలు నిర్మించినారు, విద్యా పీఠాలు నిర్మించినారు విద్యాలయములకూ, అందలి ఉద్యోగులకూ వీరు భూదానాలు చేసినారు. ==నీటి పారుదల సౌకర్యములు== ప్రజల ముఖ్య ఆధారము [[వ్యవసాయము]]. దాని అభివృద్ది కోసం తద్వారా దేశ అభివృద్ది కోసం వీరు చాలా తటాకములు నిర్మించినారు ఈసంఖ్య వందలలోనే ఉంటుంది, కొన్ని చూడండి [[లోక సముద్రము]], [[ఎఱక సముద్రము]], [[మూసేటి కాలువలు]], [[నామ సముద్రము]], [[విశ్వనాథ సముద్రము]], [[నాగ సముద్రము]], [[చింతల చెఱువు]], [[నేరెడ్ల చెఱువు]], [[కత్యాకె చెఱువు]], [[గుడ్ల చెఱువు]], [[గౌర సముద్రము]], [[సబ్బి సముద్రము]], [[లక్ష్మీ సముద్రము]], [[ఎర్రమరాజు కుంట]], [[బొమ్మాయి కుంట కాలువ]], [[రాజెనాయకుని చెఱువు]], [[ఏలేశ్వరము కాలువ]], [[చవుట కాలువ]], [[పడాల చెఱువు]], [[రామప్ప చెఱువు]] , [[కామ సముద్రము]], [[మేడ సముద్రము]] వంటి అనేక చెరువులూ, కాలలు తవ్వించినారు. ==దుర్గములు లేదా కోటలు== వీరికి [[అమనగల్లు]], [[పిల్లల మర్రి]], [[ఉండ్రుగొండ]], [[ఉర్లు కొండ]], [[వాడ్వల్లి]], [[ఎలకుర్తి]] మొదలగు దుర్గములు కలవు. ==పరకామణి== పరకామణి, లేదా ఈ కాలమునాటి నాణెములు వీటిని [[నిష్కమ]] అను బంగారునాణెములుగా ఉండెడివి. ఆ తరువాత [[రూక]], [[అడ్డుగ]], [[వీసము]], [[చిన్నము]] అను నాణెములు ఉండెడివి. [[నిష్కము] = [[మాడ ]]= బంగారు నాణెము [[రూక]] = వెండి నాణెము పది రూకలు = ఒక [[మాడ]] అడ్డుగ = అర్థ = 1/2 రూక పాదిక = పాతిక = 1/4 రూక వీసము, చిన్నము, రూకలోని భాగములు. ఓ విషయము గమనీచినారా? ఇప్పటికీ ఈ వొకాబులరీ లేదా పదములు తెలుగువారిని వదలలేదు ఉదాహరణకు రూక, రూపాయ లాగా ద్వనించడములేదు! వీసమెత్తు బంగారం కూడా ఇవ్వను - అను వాడు కలదు కదా (అంటే ఇప్పటి భాషలో నయాపైసా కూడా ఇవ్వను అని ) మాడలు జానపద కథలలో మాత్రము మిగిలినట్లున్నాయి. ==సైనిక విశేషములు == వీరు సైన్యమును స్వంతముగా పోషించి, కాకతి వంశజులకు తలలో నాలుకగా ఉండేవారు. అనేక సమయములో వీరు చాలా ప్రముఖ భూమికను పోషించినారు, ముఖ్యముగా [[మొదటి బేతరాజు]] [[కంచి]] దండయాత్రలోనూ, [[రుద్రదేవ మహారాజు]] మరణాంతరము [[గణపతిదేవ మహారాజు]] నకు రాజ్యమునప్పగించడములోనూ, వీరి పాత్ర చాలా ముఖ్యమైనది. వీరు స్వంత సైన్యముతో పాటుగా తమ తమ దుర్గములందు సైన్యము పెంచేవారు, ఈ సైన్యమును దుర్గాదిపతులు చూసేవారు, వారు దుర్గము అధీనములోని గ్రామాలనుండి పన్నులు వసూలు చేసేవారు. ఓ చిన్న విషయము ఏమిటంటే, ఈ కాలములో పన్నులు ఎక్కువగానే ఉండెడివి అని తెలుస్తుంది, కాకపోతే పాడి పంటలు, చాలా సమృద్దిగా ఉండుటవల్ల ప్రజలు సుఖశాంతులతోనే ఉన్నారు, అదియే కాకుండా వీరు వ్యవసాయమును చాలా బాగుబా పోషించినారు అని చెప్పుకున్నాము కదా! వీరు సైనికులకు జీతములు ఇచ్చేవారు. యుద్దములందు విజయము సాధించిన పిదప వీరులకు సన్మానములు జరిపేవారు. సైన్యమునందు ఉన్నత పదోన్నతులతో పాటు రకరకాలైన కనుకలూ ఇతర బహుమతులూ ఇచ్చేవారు. [[అసి]], [[ముసల]], [[కణయ]], [[కంపణ]], [[ముద్గర]], [[తోమర]], [[భిండివాల]], [[క్రకచ]], [[నారాచ]], [[ముషిండి]] మొదలైన పేర్లతో సైన్యమును విభజించేవారు, ఇది ఇప్పటి మన రకరకాల ప్రమోషను పద్దతివంటిది అనుకోవచ్చు. ==చూడండి== *[[రేచర్ల రెడ్డి రాజుల వంశ వృక్షము]] *[[రేచర్ల రెడ్డి రాజుల కాలమునాటి శాసనాలు]] *[[రేచర్ల రెడ్డి రాజుల పేర్లు]] *[[రేచర్ల రెడ్డి రాజుల శాసనములందలి గ్రామముల పేర్లు]] {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] రేచర్ల రెడ్డి రాజుల వంశ వృక్షము 3493 9574 2005-08-24T18:38:53Z Chavakiran 19 {{రేచర్ల రెడ్డి రాజుల వంశ వృక్షము}} {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] Template:రేచర్ల రెడ్డి రాజుల వంశ వృక్షము 3494 move=:edit= 9691 2005-08-25T16:43:00Z వైఙాసత్య 58 <code> [[బ్రహ్మ సేనాని|బమ్మ సేనాని]] | [[ముచ్చ సేనాని]] | [[కాటసేనాని]] | [[కామ సేనాని]] ([[కాచెమాంబ]]) | +---------------+-----+--------------+------------+ | | | | [[కాటచమూపతి]] [[బేతి రెడ్డి]] [[నామి రెడ్డి ]] [[వల్లసాని ]] ([[బెజ్జమాంబ]]) ([[ఎరకసాని]],[[ కామసాని]]) ([[ఐతాంబ]]) | | | | [[ప్రోలయ]] | | | +------+---+ +-----+---+ +---+--------------------------+ | | | | | | [[ముచ్చసేనాని]] [[రుద్రసేనాని]] [[మల్లా రెడ్డి]] [[లోకి రెడ్డి]] [[కాట్రెడ్డి]] [[కామి రెడ్డి]] | ([[పారసాని]]) ([[కామసాని]]) | | | | | | +----------+--+-----------------+ +---+-------+---------+ +--+-----+ | | | | | | | | [[లోక సేనాని]] [[పెద్ద గణపతి చమూనాథ]] [[కాటచమూపతి]] [[నామయ ]] [[కామయ]] [[మల్లయ]] [[గణపిరెడ్డి]] [[మర్రెడ్డి]] | | [[గణపతి]] [[పసాయిత చమూనాథ]] | [[వీరపసాయిత]] </code> Wikipedia:WikiProject 3495 16721 2005-12-26T10:49:06Z Chavakiran 19 *[[/తెలుగు శాసనాలు|తెలుగు శాసనాలు]] *[[/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] *[[/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు]] *[[/లినక్సు|లినక్సు]] [[Category:వికిప్రాజెక్టులు|ప్రాజెక్టులు]] Template talk:రేచర్ల రెడ్డి రాజుల వంశ వృక్షము 3496 9674 2005-08-25T13:17:29Z వైఙాసత్య 58 Tips for making family tree Can somebody make this a tree? I tried, but could not figure out where is what going wrong. I worked it out by hit and trial tell me if there is factual error. so that I will correct it -వైఙాసత్య == svalpa problem == rudra sEnaani sons are shown to his borther mallaa reddy and the line followd till kaaTreDdi and kaami reDDi. we need to shift those vertical lines to a bit left. :Did you mean kaaTreDdi and kaami reDDi also Beti Reddi's sons?? let me know. I corrected the rudrasenani sons --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:41, 24 August 2005 (UTC) ==Page Protected== The template page is protected as it is too fragile for edits leave a note in talk page for any changes you want to implement --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:45, 24 August 2005 (UTC) == family tree in text description == I hope a text description will avoid future confusion also. brahma sEnaani mucca sEnaani kaTasEnaani kaama sEnaani (kaacemaaMba) this kaama sEnaani has four songs. 1. kaaTacamUpati (wife, bejjamaaMba) 2. bEtireDDi (wifes erakasaani, kaamasaani) 3. naamireDDi (wife aitaaMba) 4. vallasaani (wife not known!) Now 1. kaaTacamUpati has two sons a) muccasEnaani (end of tree) b) rudrasEnaani (end of tree) And 2) bEti reDDi has two sons a) mallaa reDDi (has three sons see below) b) lOki reDDi (end of tree) And 3) naami reDDi has two sons a) kaaTreDDi (wife paarasaani) and has three sons, see below b) kaami reDDi (wife kaamasaani) and has two sons, see below And 4) vallasaani has only one son a) prOlaya and here ends his tree: Now --> Sons of mallaa reDDi aa) lOka sEnaani --> who has one son named "gaNapati" then end of tree ab) pedda gaNapati camU naatha --> end of tree ac) kaaTacamUpati --> pasaayita camUnaatha --> vIravasaayita --> end of tree And Sons of "kaaTreDDi" ba) naamaya bb) kaamaya bc) mallaya all above are last in tree And Sons of kaami reDdi ca) gaNapireDDi cb) marreDDi Above two are also at end of tree. ==format change== Need to change the format. As this format seems to be changing from system to system depending on display. Will search how to do it on en wiki --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:07, 25 August 2005 (UTC) :This one looks pretty cool [[:en:Family tree of the Greek gods]]. I might follow similiar format --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:14, 25 August 2005 (UTC) == Tips for making family tree == * Using underscore line is a big NO NO ( reason: may be wikicode will interpret it as white space). Instead dashed lines are safe. * Using + signs will make alignments easier. * Names and Connetors should be avoided in the same line. All names better be placed in one line and connectors (-- + etc..) 1st generation names (1st line), All connectors (2 & 3 lines), 2nd generation names (4th line) and then connectors (5 &6th line) like wise. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:17, 25 August 2005 (UTC) Wikipedia:WikiProject/తెలుగు శాసనాలు 3497 18642 2006-01-16T10:15:15Z Mpradeep 50 /* వ్యాసములు */ టెంప్లేటుకు లింకు పెట్టాను {{తెలుగు శాసనాలు}} ==పరిచయము== ==ప్రాముఖ్యత== ==ఆవశ్యకత== ==వ్యాసములు== * [[Wikipedia:WikiProject/తెలుగు శాసనాలు]]- ప్రాజెక్టు పేజీ * [[తెలుగు శాసనాలు]] - పరిచయ వ్యాసము * [[:Template:తెలుగు శాసనాలు]] - టెంప్లేట్‌ * [[విష్ణుకుండినుల శాసనాలు]] - పూర్తి అయినది * [[తూర్పు చాళుక్యుల శాసనాలు]] - అనువాదము చేయవలెను * [[రాష్ట్రకూటుల శాసనాలు]] - పూర్తి అయినది ==సభ్యులు== * [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] <!-- Pages from India's history What is India offers books that provide invaluable source material to scholars pursuing India studies. These books are transcribed from authoritative volumes brought out by the Archaeological Survey of India. This is an exclusive What is India service, not available on any other website. South Indian Inscriptions (Texts) Volume 10 contains Telugu inscriptions from Andhra Pradesh. It was edited by Kalaprapurna J Ramayya Pantulu and N Lakshminarayan Rao and first published in 1948, this scholarly series compiles inscriptions from the region then known as the Madras presidency. It contains inscriptions of Vishnukundins, Eastern Chalukyas, Western Chalukyas, Rashtrakutas, Cholas, Kakatiyas, Reddis, Early Cholas of Renadu, Vaidumbas, Chindas, Eastern Gangas, Gajapathis, Qutb-Shahis of Golkonda, Moghuls, and smaller miscellaneous dynasties. Volume 10 : Telugu Inscriptions from Andra Pradesh Edited by Kalaprapurna J Ramayya Pantulu and N Lakshminarayan Rao and first published in 1948, this scholarly series compiles inscriptions from the region then known as the Madras presidency. We have transcribed the book from its 1986 reprint. The series covers inscriptions in three languages: Tamil, Telugu and Kannada. In Volume 10, which you can access here, you will find texts of 781 Telugu inscriptions copied between 1904 and 1928. We provide the English commentary; those keen on scrutinizing the Telugu portions will still have to refer to the print version. The South Indian Inscriptions series is issued by The Director (Epigraphy), Mysore 570 005, on behalf of The Director-General, Archaeological Survey of India. What is India thanks the Archeological Survey of India for kind permission to publish this book online. --> [[Category:వికిప్రాజెక్టులు|తెలుగు శాసనాలు]] రేచర్ల రెడ్డి రాజుల కాలమునాటి శాసనాలు 3498 9575 2005-08-24T18:51:26Z Chavakiran 19 రేచర్ల వంశీయులకు సంబంధించి, వారి సామంత, మాండలిక, సచివ, అంగ రక్షకులకు చెందిన అనేక శాసనాలు లభించినాయి. ఇవి [[వరంగల్లు]], [[కరీంనగరు]], [[నల్గొండ]], [[ద్రాక్షారామము]], [[వేల్పూరు]] ప్రాంతములందు కనిపించుతున్నవి. #[[నామి రెడ్డి పిల్లలమర్రి శాసనము]] , [[1195]] #[[వేల్పూరు శాసనము]], [[1199]] #[[నామి రెడ్డి పిల్లలమర్రి శాసనము 2]] , [[1202]] #[[నామి రెడ్డి నాగులపాడు శాసనము]], [[1202]] #[[ఎఱకసాని పిల్లలమర్రి శాసనము]], [[1208]] #[[పిల్లలమర్రి శాసనము]], కాలము తెలీదు #[[నామి రెడ్డి పిల్లలమర్రి శాసనము 3]] కాలము తెలీదు #[[ద్రాక్షారామ శాసనము]] , [[1212]] #[[చిట్యాలంపాడు శాసనము]], [[1213]] #[[బేతిరెడ్డి సోమవరము శాసనము]], [[1213]] #[[ఎలకుర్తి శాసనము]] #[[సోమవరము శాసనము]] #[[పాలంపేట శాసనము]] , [[1213]] #[[పెద్ద గణపతిరెడ్ది ద్రాక్షారామ శాసనము]] #[[డిచ్చకుంట శాసనము]] #[[మాచాపూర్ శాసనము]] #[[రామన్న పేట శాసనము]] , [[1213]] #[[ఊటూరు శాసనము]] , [[1216]] #[[మాచాపూర్ శాసనము]], [[1217]] #[[డిచ్చకుంట శాసనము 2]], [[1217]] #[[తాడువాయి శాసనము]] #[[నాగులపాడు శాసనము]], [[1234]] #[[సోమవరము శాసనము]], [[1234]] #[[గొడిశాల శాసనము]] , [[1235]] #[[దోసపాడు శాసనము]], [[1254]] #[[కామిరెడ్డి నాగులపాడు శాసనము]] , [[1258]] #[[కామిరెడ్డి అన్నవరము శాసనము]], [[1258]] #[[గణపి రెడ్డి మర్రెడ్ల నాగులపాడు శాసనము]] #[[నాగులపాడు శాసనము]] #[[ధర్మారావు పేట శాసనము]] ఈ శాసనములలో కొన్ని [[సంస్కృతము]]నందూ, కొన్ని [[తెలుగు]]నందూ, కొన్నీ రెండు భాషలయందూ ఉన్నాయి. {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] రేచర్ల రెడ్డి రాజుల పేర్లు 3499 9637 2005-08-25T06:15:05Z Chavakiran 19 #[[బ్రహ్మ సేనాని ]] #[[ముచ్చ సేనాని]] #[[కాటసేనాని]] #[[కామ సేనాని]] #[[కాటచమూపతి]] #[[బేతి రెడ్డి]] #[[నామి రెడ్డి ]] #[[వల్లసాని ]] #[[ప్రోలయ]] #[[ముచ్చసేనాని]] #[[రుద్రసేనాని]] #[[మల్లా రెడ్డి]] #[[లోకి రెడ్డి]] #[[కాట్రెడ్డి]] #[[కామి రెడ్డి]] #[[లోక సేనాని]] #[[పెద్ద గణపతి చమూనాథ]] #[[కాటచమూపతి]] #[[నామయ ]] #[[కామయ]] #[[మల్లయ]] #[[గణపి రెడ్డి]] #[[మర్రెడ్డి]] #[[గణపతి]] #[[పసాయిత చమూనాథ]] #[[వీరపసాయిత]] {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] రేచర్ల రెడ్డి రాజుల శాసనములందలి గ్రామముల పేర్లు 3500 9578 2005-08-24T19:15:03Z Chavakiran 19 రేచర్ల వంశీయులకు సంబంధించి, వారి సామంత, మాండలిక, సచివ, అంగ రక్షకులకు చెందిన అనేక శాసనాలు లభించినాయి. ఇవి [[వరంగల్లు]], [[కరీంనగరు]], [[నల్గొండ]], [[ద్రాక్షారామము]], [[వేల్పూరు]] ప్రాంతములందు కనిపించుతున్నవి. ==[[నామి రెడ్డి పిల్లలమర్రి శాసనము]] , [[1195]]== *[[గుంటిపల్లి]] *[[ఎఱకపురము]] ==[[వేల్పూరు శాసనము]], [[1199]]== *[[వేల్సునూరు]] ==[[నామి రెడ్డి పిల్లలమర్రి శాసనము 2]] , [[1202]]== ==[[నామి రెడ్డి నాగులపాడు శాసనము]], [[1202]]== ==[[ఎఱకసాని పిల్లలమర్రి శాసనము]], [[1208]]== *[[క్రొపోలు]] *[[ఉప్పరిపాడు]] *[[మ్రోంతుకూరు]] ==[[పిల్లలమర్రి శాసనము]], కాలము తెలీదు== *[[కల్లూరు]] *[[నేరట్ల చెరువు]] *[[చిల్లపల్లి]] ==[[నామి రెడ్డి పిల్లలమర్రి శాసనము 3]] కాలము తెలీదు== ==[[ద్రాక్షారామ శాసనము]] , [[1212]]== ==[[చిట్యాలంపాడు శాసనము]], [[1213]]== *[[చిట్యాలంపాడు]] ==[[బేతిరెడ్డి సోమవరము శాసనము]], [[1213]]== ==[[ఎలకుర్తి శాసనము]]== *[[ఎలకుర్తి]] *[[కమ్మేపల్లి]] ==[[సోమవరము శాసనము]]== *[[బిక్కమాలె]] *[[చింతపల్లి]] *[[కట్టచెరువు]] ==[[పాలంపేట శాసనము]] , [[1213]]== *[[నెక్కొండ]] *[[ఓరుగల్లు]] *[[ఉప్పరవల్లి]] *[[బోర్లపల్లి]] *[[నడకుడె]] ==[[పెద్ద గణపతిరెడ్ది ద్రాక్షారామ శాసనము]]== ==[[డిచ్చకుంట శాసనము]]== *[[డిచ్చకుంట]] *[[గొల్లకోట]] ==[[మాచాపూర్ శాసనము]]== ==[[రామన్న పేట శాసనము]] , [[1213]]== *[[మారటూరు]] *[[కాట్యబోయనిమెట్ట]] ==[[ఊటూరు శాసనము]] , [[1216]]== ==[[మాచాపూర్ శాసనము]], [[1217]]== *[[పాదనిపల్లి]] *[[బోడుపాటు]] *[[బోడు కోడూరు]] *[[వెన్నయవల్లి]] ==[[డిచ్చకుంట శాసనము 2]], [[1217]]== ==[[తాడువాయి శాసనము]]== *[[తాడువాయి]] ==[[నాగులపాడు శాసనము]], [[1234]]== *[[మర్రెపాడు]] ==[[సోమవరము శాసనము]], [[1234]]== ==[[గొడిశాల శాసనము]] , [[1235]]== *[[బొక్కెర]] *[[ఉదయగిరి]] *[[ద్రాక్షారామము]] *[[పించఱపల్లి]] *[[బొమ్మకల్లు]] ==[[దోసపాడు శాసనము]], [[1254]]== ==[[కామిరెడ్డి నాగులపాడు శాసనము]] , [[1258]]== ==[[కామిరెడ్డి అన్నవరము శాసనము]], [[1258]]== ==[[గణపి రెడ్డి మర్రెడ్ల నాగులపాడు శాసనము]]== ==[[నాగులపాడు శాసనము]]== ==[[ధర్మారావు పేట శాసనము]]== [[రాజవీధి]] {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] ఆమనగల్లు 3501 19777 2006-02-11T18:07:58Z Chaduvari 97 మండల వివరం సవరణ, +వర్గం '''అమనగల్లు''' నల్గొండ జిల్లా వేములపల్లి మండలం పరిధి లోని గ్రామం. ఇది [[సూర్యాపేట]] కు పదహారు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్నది. ఇది [[రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు|రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులకు]] జన్మస్థానం. వారికిది తొలి రాజధాని. ఇక్కడ ఇప్పటికీ ఈ రాజ వంశీయులు నిర్మించిన ఓ పురాతన కోట కలదు. ==గ్రామ గణాంకాలు== *జనాభా: 4055 *పురుషులు: 2064 *స్త్రీలు: 1991 *అక్షరాస్యత: 47.60 శాతం *పురుషుల అక్షరాస్యత: 59.75 శాతం *స్త్రీల అక్షరాస్యత: 34.96 శాతం {{మొలక}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా గ్రామాలు]] Talk:రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు 3502 9589 2005-08-24T19:40:21Z Chavakiran 19 ==Question== Are recherla reddy's different from Recherla Nayaks? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:30, 24 August 2005 (UTC) : If they are the same there is this article on [[దేవరకొండ]] with a reference to recherla nayaks. Integrate this piece into your article on recherla reddy's somehow (adding a link or editing Devarakonda what ever you think is proper ) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:34, 24 August 2005 (UTC) ::These two are different. naayakaas (rEcarla ) ruled after kakati vaMSaM, where as reddiraajulu (rEcarla) are the saamaMtulu of kaakati vaMSaM. పిల్లల మర్రి 3503 11775 2005-09-20T03:50:31Z వైఙాసత్య 58 '''పిల్లల మర్రి''', [[నల్గొండ]] జిల్లా, [[సూర్యాపేట]] మండలము లోని ఒక ప్రసిద్ద గ్రామము. ఇది సూర్యాపేట నుండి ఆరు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్నది. ఇది పూర్వము [[రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు | రేచర్ల రెడ్డి రాజుల]]కు రాజధానిగా విలసిల్లినది. ఇక్కడ అపూర్వమైన శిల్పకళతో భాసిల్లుతున్న [[నామేశ్వర]], [[త్రికూటేశ్వర]], [[ఎఱకేశ్వర]] దేవాలయములు కలవు. [[హైదరాబాదు]] నుండి [[ఖమ్మం]] లేదా [[విజయవాడ]] వెళ్తుంటే సూర్యాపేట నకు ఆరు కిలోమీటర్ల ముందు ఎడమవైపు ఓ బోర్డు కనిపిస్తుంది- పిల్లలమర్రి శివాలయములకు దారి అని, గమనించండి! {{మొలక}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా]] నాగులపాడు 3504 9587 2005-08-24T19:37:44Z Chavakiran 19 '''నాగులపాడు''' ఇది సూర్యాపేటనకు దగ్గరలోని ఓ గ్రామము, ఇది [[రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు | రేచర్ల]] [[నామిరెడ్డి]] తొలి నివాస స్థానము. ఇక్కడ వీరి పెద్ద కుమారుడు [[రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు | రేచర్ల]] [[కాట్రెడ్డి]] తన తల్లిదండ్రుల పేరుపైన మరియూ తన పేరుపైనా నిర్మించిన [[కాచేశ్వర]], [[నామేశ్వర]] శివాలయాలు ఎంతో మనోహరమైన శిల్పసంపదతో విరాజిల్లుతున్నాయి. ఇంకా ఇక్కడ శిలా శాసనాలు కూడా కలవు User talk:Sudhakar 3505 9604 2005-08-24T20:36:30Z వైఙాసత్య 58 Hey Sudhakar Welcome back!! Happy editing --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:36, 24 August 2005 (UTC) భారతీయ సంఖ్యా మానము 3506 17192 2006-01-01T09:36:28Z Chaduvari 97 <!-- [[India]] uses a traditional numbering system using a unique grouping of 2 [[decimal]] places, rather than the commonplace 3 decimal places. Terms ''[[crore]]'' and ''[[lakh]]'' are in widespread use today in [[Indian English]]. General usage of higher denominations today are recursive e.g. 2 lakh crores (2 followed by 12 zeros). The old Indian system referred to a billion as the old [[United Kingdom|British]] [[billion]]; equivalent to a [[million]] million. The table below follows the widespread usage of billion being a thousand million. --> <center> {| border="1" width="500px" |+ ''భారతీయ సంఖ్యా మానము'' |- ! పదము ! అంకె ! సున్నాల సంఖ్య ! పదాలలో ([[long and short scales|short scale]]) |- align="left" | <b>[[లక్ష]]</b> | 1,00,000 | 5 | వందవేలు |- align="left" | <b>[[కోటి]]</b> | 1,00,00,000 | 7 | పది [[మిలియను]] |- align="left" | అరబ్‌ | 1,00,00,00,000 | 9 | 1 [[బిలియను]] |- align="left" | ఖరబ్‌ | 1,00,00,00,00,000 | 11 | 100 [[బిలియను]] |- align="left" | నీల్‌ | 1,00,00,00,00,00,000 | 13 | 10 [[ట్రిలియను]] |- align="left" | పద్మ | 1,00,00,00,00,00,00,000 | 15 | 1 [[క్వాడ్రిలియను]] |- align="left" | శంఖ్‌ | 1,00,00,00,00,00,00,00,000 | 17 | 100 [[క్వాడ్రిలియను]] |- align="left" | మహా-శంఖ్‌ | 1,00,00,00,00,00,00,00,00,000 | 19 | 10 [[క్వింటిలియను]] |} </center> కేవలము ''[[కోటి]]'' మరియు ''[[లక్ష]]'' పదాలే విరివిగా వాడతారు. వాటికంటే పెద్ద అంకెలు చాలా అరుదుగా ఉపయోగిస్తారు కానీ, [[హిందీ]]లో కొన్ని కొన్ని సార్లు ''అరబ్‌'' మరియు ''ఖరబ్‌'' లను కూడా ఉపయోగిస్తారు. [[Category:భారత దేశము|సంఖ్యా మానము]] [[Category:సంఖ్యామానం]] డిసెంబర్ 8 3507 9613 2005-08-25T00:24:59Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 342వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 343వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 23 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 7]] - [[డిసెంబర్ 9]] - [[నవంబర్ 8]] - [[జనవరి 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 8]] డిసెంబర్ 9 3508 9614 2005-08-25T00:26:04Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 343వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 344వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 22 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 8]] - [[డిసెంబర్ 10]] - [[నవంబర్ 9]] - [[జనవరి 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 9]] డిసెంబర్ 10 3509 15864 2005-12-13T06:38:02Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 344వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 345వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 21 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1955]]: [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] నిర్మాణానికి [[శంకుస్థాపన]] జరిగింది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 9]] - [[డిసెంబర్ 11]] - [[నవంబర్ 10]] - [[జనవరి 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 10]] డిసెంబర్ 11 3510 9616 2005-08-25T00:28:06Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 345వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 346వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 20 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 10]] - [[డిసెంబర్ 12]] - [[నవంబర్ 11]] - [[జనవరి 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 11]] డిసెంబర్ 12 3511 14987 2005-11-25T19:41:56Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''డిసెంబర్ 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 346వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 347వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 19 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1884]] - [[చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 11]] - [[డిసెంబర్ 13]] - [[నవంబర్ 12]] - [[జనవరి 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 12]] డిసెంబర్ 13 3512 15871 2005-12-13T08:10:50Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ Data correction '''డిసెంబర్ 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 347వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 348వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 18 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2001]]: [[భారత్|భారత]] [[పార్లమెంటు]] పై ఐదుగురు తీవ్రవాదులు దాడి చేసిన సంఘటనలో ఆరుగురు పోలీసులు, ఒక తోటమాలి మరణించారు. మొత్తం తీవ్రవాదులందరూ భద్రతా దళాల కాల్పుల్లో హతమయ్యారు. వీరందర్నీ [[పాకిస్తాన్]] దేశస్తులుగా గుర్తించారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 12]] - [[డిసెంబర్ 14]] - [[నవంబర్ 13]] - [[జనవరి 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 13]] డిసెంబర్ 14 3513 9619 2005-08-25T00:31:25Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 348వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 349వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 17 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 13]] - [[డిసెంబర్ 15]] - [[నవంబర్ 14]] - [[జనవరి 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 14]] డిసెంబర్ 15 3514 15950 2005-12-15T01:46:46Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''డిసెంబర్ 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 349వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 350వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 16 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[1952]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేకాంధ్ర]] సాధనకై 56 రోజుల నిరాహార దీక్ష తరువాత [[పొట్టి శ్రీరాములు]] అమరజీవి అయ్యాడు. ==జననాలు== *[[1933]]: జగద్విఖ్యాత చిత్రకారుడు, సినిమా దర్శకుడు, [[బాపు]] (సత్తిరాజు లక్ష్మీనారాయణ) ==మరణాలు== *[[1950]]: [[సర్దార్‌ వల్లభ భాయి పటేల్‌]] *[[1952]]: [[పొట్టి శ్రీరాములు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 14]] - [[డిసెంబర్ 16]] - [[నవంబర్ 15]] - [[జనవరి 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 15]] డిసెంబర్ 16 3515 16011 2005-12-15T16:22:02Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 350వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 351వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 15 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1951]]: [[సాలార్‌జంగ్‌ మ్యూజియం]] ను అప్పటి [[ప్రధానమంత్రి]], [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] ప్రారంభించాడు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 15]] - [[డిసెంబర్ 17]] - [[నవంబర్ 16]] - [[జనవరి 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 16]] డిసెంబర్ 17 3516 16134 2005-12-17T01:28:42Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 351వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 352వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 14 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1903]]: రైటు సోదరులు తయారుచేసిన [[విమానం]] మొదటిసారి ఎగిరింది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1959]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుడు, డా.[[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 16]] - [[డిసెంబర్ 18]] - [[నవంబర్ 17]] - [[జనవరి 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 17]] డిసెంబర్ 18 3517 9623 2005-08-25T00:41:11Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 352వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 353వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 13 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 17]] - [[డిసెంబర్ 19]] - [[నవంబర్ 18]] - [[జనవరి 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 18]] డిసెంబర్ 19 3518 16231 2005-12-18T13:12:27Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 353వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 354వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 12 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1952]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు [[ప్రధానమంత్రి]] [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] ప్రకటించాడు. *[[1961]]: భారత సైనిక దళాలు పోర్చుగీసు పాలన నుండి, [[గోవా]] ను విముక్తి చేసాయి. *[[1978]]: [[ఇందిరా గాంధీ]] ని [[లోక్‌సభ]] నుండి బహిష్కరించి, అప్పటి సమావేశాలు ముగిసే వరకు ఆమెకు జైలుశిక్ష విధించారు. [[డిసెంబర్ 26]] న ఆమెను విడుదల చేసారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 18]] - [[డిసెంబర్ 20]] - [[నవంబర్ 19]] - [[జనవరి 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 19]] డిసెంబర్ 20 3519 9627 2005-08-25T00:45:20Z వైఙాసత్య 58 /* బాహ్య సంపర్కాలు */ '''డిసెంబర్ 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 354వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 355వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 11 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 19]] - [[డిసెంబర్ 21]] - [[నవంబర్ 20]] - [[జనవరి 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 20]] డిసెంబర్ 21 3520 9626 2005-08-25T00:45:00Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 355వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 356వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 10 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 20]] - [[డిసెంబర్ 22]] - [[నవంబర్ 21]] - [[జనవరి 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 21]] డిసెంబర్ 22 3521 16889 2005-12-28T01:22:01Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''డిసెంబర్ 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 356వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 357వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 9 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2000]]: [[ఢిల్లీ]] లోని [[ఎర్రకోటపై దాడి|ఎర్రకోటలోకి]] ప్రవేశించిన ఐదుగురు లష్కరేతొయిబా ఉగ్రవాదులు ఇద్దరు సైనికులను, ఒక సాధారణ పౌరుని హతమార్చారు. ==జననాలు== *[[1887]]: ప్రసిద్ధ గణిత శాస్త్రవేత్త, [[శ్రీనివాస రామానుజన్]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 21]] - [[డిసెంబర్ 23]] - [[నవంబర్ 22]] - [[జనవరి 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 22]] డిసెంబర్ 23 3522 19024 2006-01-22T16:23:26Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ పీవీ పేరుఛెర్పు '''డిసెంబర్ 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 357వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 358వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 8 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]]: పూర్వ [[భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]], [[పి.వి.నరసింహారావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 22]] - [[డిసెంబర్ 24]] - [[నవంబర్ 23]] - [[జనవరి 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 23]] Template:ఈ వారం వికీ చిట్కా 3523 11000 2005-09-11T15:03:27Z వైఙాసత్య 58 /* వికిపీడియాలో "సంతకం" చెయ్యడం ఎలా? */ {| width=85% align=center class="expansion" style="background: #F8EABA; border: 1px solid #aaa; padding: .2em; margin-bottom: 3px; font-size: 95%;" | style="padding-right: 4px; padding-left: 4px;" | [[Image:Wiki_letter_w.png|40px|]] | ''ఈ చిట్కాను వాడి మరింత సమర్ధవంతంగా వికిపీడియా ను ఉపయోగించండి''<br ><small > మరిన్ని చిట్కాలను [[వికీ చిట్కాలు]] లో చేర్చండి.</small > |} == వికిపీడియాలో "సంతకం" చెయ్యడం ఎలా? == వికిపీడియా లో సభ్యులు చర్చా పేజీల్లో తమ తమ అభిప్రాయాలు రాసాక సంతకం చెయ్యవచ్చు. సంతకం అంటే, నిజంగా చేవ్రాలు పెట్టడం కాదు - మీ సభ్యనామం, తేదీ మొదలైనవి రాయడం అన్నమాట. సంతకం మూడు విధాలుగా పెట్టవచ్చు. # సభ్యనామం రాయడం # సభ్యనామం తో పాటు తేదీ, సమయం కూడా రాయడం # తేదీ, సమయం మాత్రమే రాయడం సంతకం పెట్టడానికి మనం చెయ్యవలసినదల్లా - "టిల్డె" ('''~''') కారెక్టరును వాడటమే. మీ కీ బోర్డులో "1" కీ పక్కన ఈ కీ ఉంటుంది, చూడండి. ఈ టిల్డె ను - * 3 సార్లు నొక్కితే - సభ్యనామం * 4 సార్లు నొక్కితే - సభ్యనామం, తేదీ, సమయం * 5 సార్లు నొక్కితే - తేదీ, సమయం పడతాయి. మీరు లాగిన్‌ అయి ఉంటే సభ్యనామం పడుతుంది, లేదంటే, మీ ఐ పి అడ్రసు పడుతుంది. ఇది చూడండి - [[User:Chaduvari|Chaduvari]] 06:29, 25 August 2005 (UTC) - ఇది ఈ రచయిత సంతకం, తేదీ, సమయం. [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] లో ఇటువంటి వివరాలు ఇంకా ఉన్నాయి చూడండి. [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. [[Wikipedia:వికీ చిట్కాలు|వికీ చిట్కాలు]] బ్రహ్మ సేనాని 3524 9639 2005-08-25T06:31:22Z Chavakiran 19 బ్రహ్మ సేనాని [[రేచర్ల రెడ్డి వంశీయులు | రేచర్ల వంశజుల ]]మూల పురుషుడు. ఇతను మహా వీరుడు. ముఖ్యముగా ఇతను [[కంచి]] నందలి[[ చోళ]]సైన్యముతో యుద్దముచేసిన కాకతి సామంత వీరులలో ఒకడు. ఈ యుద్దంలో విజయం సాధించినారు. ఇతను సుమారుగా 1035 నందు [[కాకతి బేతరాజు]] కొలువులో ప్రవేశించి , [[1055]] వరకూ ఉన్నట్టు భావించబడుతున్నది. [[రేచర్ల రెడ్డి రాజుల పేర్లు]] {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] Wikipedia:వికీ చిట్కాలు 3525 11001 2005-09-11T15:04:32Z వైఙాసత్య 58 /* వికిపీడ్యా లో "సంతకం" చెయ్యడం ఎలా? */ == వికిపీడియా లో "సంతకం" చెయ్యడం ఎలా? == వికిపీడియా లో సభ్యులు చర్చా పేజీల్లో తమ తమ అభిప్రాయాలు రాసాక సంతకం చెయ్యవచ్చు. సంతకం అంటే, నిజంగా చేవ్రాలు పెట్టడం కాదు - మీ సభ్యనామం, తేదీ మొదలైనవి రాయడం అన్నమాట. సంతకం మూడు విధాలుగా పెట్టవచ్చు. # సభ్యనామం రాయడం # సభ్యనామం తో పాటు తేదీ, సమయం కూడా రాయడం # తేదీ, సమయం మాత్రమే రాయడం సంతకం పెట్టడానికి మనం చెయ్యవలసినదల్లా - "టిల్డె" ('''~''') కారెక్టరును వాడటమే. మీ కీ బోర్డులో "1" కీ పక్కన ఈ కీ ఉంటుంది, చూడండి. ఈ టిల్డె ను - * 3 సార్లు నొక్కితే - సభ్యనామం * 4 సార్లు నొక్కితే - సభ్యనామం, తేదీ, సమయం * 5 సార్లు నొక్కితే - తేదీ, సమయం పడతాయి. మీరు లాగిన్‌ అయి ఉంటే సభ్యనామం పడుతుంది, లేదంటే, మీ ఐ పి అడ్రసు పడుతుంది. ఇది చూడండి - [[User:Chaduvari|Chaduvari]] 06:29, 25 August 2005 (UTC) - ఇది ఈ రచయిత సంతకం, తేదీ, సమయం. [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] లో ఇటువంటి వివరాలు ఇంకా ఉన్నాయి చూడండి. [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. తెలుగు సినిమాలు ఉ 3526 9642 2005-08-25T06:36:02Z Nawin 112 *''[[ఉగాది]] *''[[ఉల్లాసం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఊ 3527 9643 2005-08-25T06:36:29Z Nawin 112 *''[[ఊయల]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} ముచ్చ సేనాని 3528 9644 2005-08-25T06:39:34Z Chavakiran 19 ఇతను [[కాకతి మొదటి ప్రోలరాజు]] వద్ద సామంతుగా పనిచేసినాడు. [[చక్రకూటము]], [[కొంకణము]], [[కొర్పర్తి]], [[గుణసాగరము]], [[వేములవాడ]],మొదలగు ప్రాంతములను సాధించుటలో ఇతను మొదటి ప్రోలరాజునకు చాలా సహాయం చేసినాడు. ఇతనికి అరిగజ కేసరి అను బిరుదు ఉన్నది. ఇతను [[విరియాల]] వంశజులతో కలసి కాకతి రాజ్య విస్తరణకు పాటుపడినాడు. ఇతను సైన్యాధిపతిగా చేసినాడు. [[రేచర్ల రెడ్డి రాజుల పేర్లు]] {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] తెలుగు సినిమాలు ఫ 3529 9645 2005-08-25T06:40:18Z Nawin 112 *''[[ఫ్రెండ్స్]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} కాటసేనాని 3530 9647 2005-08-25T06:43:29Z Chavakiran 19 ఇతను కాకతి రెండవ బేటరాజు నకు సామంతుగా సేవలు అందించినాడు. లేదా సేనానిగా అయినా పనిచేసి ఉండవలెను? ఇతను [[ముదిగొండ]], [[సబ్బిసాయిర]], [[అనుమగొండ]] ప్రాంతములను పాలించి మహా మండలేశ్వరుడై ఉండెను. ఇతను కాకతి వంశీయులకు అత్యంత విధేయుడు. [[రేచర్ల రెడ్డి రాజుల పేర్లు]] {{కాకతి వంశ సామంతులు}} {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర }} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:కాకతి వంశ సామంతులు]] తెలుగు సినిమాలు డ 3531 9648 2005-08-25T06:45:24Z Nawin 112 *''[[డబ్బుకు లోకం దాసోహం]] *''[[డాడి]] *''[[డార్లింగ్ డార్లింగ్]] *''[[డుండుం డిగాడిగా]] ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఓ 3532 9651 2005-08-25T06:49:34Z Nawin 112 *''[[ఓం]] ---- {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/Chavakiran 3533 10448 2005-09-02T11:54:24Z వైఙాసత్య 58 /* [[User:Chavakiran|చావాకిరణ్‌]] */ ===[[User:Chavakiran|చావాకిరణ్‌]]=== '''[{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/Chavakiran|action=edit}} మీ మద్దతు ఇక్కడ తెలుపుము] (08/25/05) ఆఖరి తేదీ 13:58 [[సెప్టెంబర్‌ 1]] [[2005]] (UTC)''' {{User|Chavakiran}} - Chavakiran in one sentence is a person with a vision for Telugu wikipedia. He is a very proactive member of the community. He is one of the first members of the telugu wikipedia has been a consistent contributor to telugu wiki and very proactive. He has done an excellent job with History articles. His suggestions are very valuable to community. His interaction with other members of the community are postive and encouraging. I am confident that he will be the public face of telugu wikipedia. Hence I nominate him to Adminship. Please indicate your support below --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:58, 25 August 2005 (UTC) చావాకిరణ్‌ తన అంగీకారము ఇక్కడ తెలియ చేయవలెను. Hope this helps be to contribute in a better way. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 14:07, 25 August 2005 (UTC) :[[User:Chavakiran|Chavakiran]] has sysop rights now --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:54, 2 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ====మద్దతు==== *I am supporting his proposal. వికీపీడియాలో చక్కటి వ్యాసాలు సమర్పిస్తూ చావాకిరణ్‌ చురుకుగా ఉన్నారు. ప్రస్తుతం వికీపీడియాలో నిర్వాహకుల అవసరం ఎంతో ఉన్న దృష్ట్యా, ఆయనకు నిర్వాహక హోదా ఇవ్వడం సమంజసంగా ఉంటుంది.--[[User:Chaduvari|Chaduvari]] 13:39, 29 August 2005 (UTC) *I support his proposal. apt addition to sysops --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:43, 2 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) {{subst:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/అభ్యర్ధి ప్రశ్నలు}} Wikipedia talk:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి 3534 9786 2005-08-26T14:18:57Z Chavakiran 19 /* I prefer to have this 1000 posts limit */ ==Adminship requirements== Now that we have translated this page. I think we need to make some minor modifications to it to suite telugu wiki requirements. For example Adminship requirements seems to be too high for telugu wiki as this written for english wiki. We need to set our own standards for Adminship in telugu wiki. Comeup with some suggestions. * Chaduvari, can you translate the adminship requirements/standards page from english. * I think we should change 1000+ edit requirement to 300+ or 500+ because I dint had 1000 edits when I was granted sysop. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:11, 25 August 2005 (UTC) :ఇంగ్లీషు వికీపీడియా లో చూసాను కానీ ప్రత్యేకించి Adminship requirements కనపడలేదు. ప్రతిపాదన విధానం ఉంది. దాని అనువాదం ఈ వ్యాసం లోనే ఉంది చూడండి. కానీ [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia_talk:Requests_for_adminship/Archive_14 ఈ పేజీలో] ఒక ఆసక్తి కరమైన చర్చ జరిగింది. దానిలో ఎక్కువ మంది అభిప్రాయ పడింది మాత్రం ఒక ఖచ్చితమైన నిబంధన ఏదీ ఉండ రాదని. నేనూ అలాగే భావిస్తున్నాను. కాకపోతే మనం ఒక ప్రశ్నావళి తయారు చేసి నిర్వాహకులు కాగోరు వారు వాటికి సమాధానం తెలుసుకొని ఉండాలనే నియమం పెట్టుకుంటే బాగుంటుందని నా అభిప్రాయం. వెయ్యో, ఐదు వందలో దిద్దుబాట్లు ఉండాలని పెట్టింది అందుకే గదా!--[[User:Chaduvari|Chaduvari]] 13:55, 26 August 2005 (UTC) ::yes, thats a very nice idea. I think we need to have a questionaire (that will ensure that the person knows most of the basics). Though we might translate it from en wiki we need to add our own touch too. I found this page on en wiki [[:en:Wikipedia:Requests for adminship/Standards]]. I think it doesnot hurt to have this page though we will not have requirements because ultimately decision lies in the hands of wikipedians.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:12, 26 August 2005 (UTC) == I prefer to have this 1000 posts limit == Considering the nature of wiki, once the number of members grow it is very much possible to get into conflicts. And in those cases the admins plays a vital role, it is better to have them as 1000 post minimum limit, eventhough initial cases upto 5 or 10 people we can bypass this, because we need admins in the begining. Also experience makes them good Admins. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] :-) Wikipedia:కోరుచున్న వ్యాసములు 3535 20748 2006-03-07T02:27:29Z వైఙాసత్య 58 మీరు వికిపీడియాలో ముందు ముందు చూడదలుచుకొన్న వ్యాసములు ఈ జాబితాలో చేర్చండి. [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో కలసి పనిచేద్దాం రండి విభాగము యొక్క "కోరుచున్నవి" జాబితాకు ఇది మూల జాబితా. * పాలగుమ్మి పద్మరాజు రచించిన గాలివాన కథ. (కాపీ హక్కులకు లోబడి) [[2005]] [[నవంబర్ 11]] * మంగళవారము * ఆదివారము * సోమవారము * శుక్రవారము * శనివారము * బుధవారము * గురువారము * భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు * జాతీయ రాజధాని ప్రాంతము * కేంద్రపాలిత ప్రాంతము * దక్షిణ ఆసియా * ప్రపంచ భాషలు * రాజధాని * దశావతారములు * పంజాబు(భారత) * నాగాలాండు * పరశురామ అవతారము * రామరాజభూషణుడు * పింగళి సూరన * వేదములు * ఉర్దూ * త్రేతాయుగము * రామాయణము * అయ్యలరాజు రామభధ్రుడు * అమరావతి * మహాభారతము * బెంగుళూరు * ఉపనిషత్తులు * హఠయోగ ప్రదీపిక * మహానంది * సూత్రములు * కరెన్సీ * రామదాసు * జన సాంద్రత * శృతి * వికీపీడియా * స్మ్రుతి * రేడియో * తిరుమల * మానవీయ శాస్త్రాలు * పద్మ * గజపతుల శాసనాలు * లింగ * భారతదేశంలో ఎన్నికలు * బళ్ళారి * ఆత్మకూరు * అష్టావక్ర గీత * విద్య * భవిష్య * పద్దతులు * అధికార భాష * నారదేయ * భ్రహ్మ * హిందీ * శివ పురాణములు:- * రామానుజాచార్యులు * గరుడ * రసాయన శాస్త్రము * అగ్ని * వికీ * స్కంద * బోధన * భౌతిక శాస్త్రము * వాయు * ముఖ్య మంత్రి * యజుర్వేదము [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] Help:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి 3536 9688 2005-08-25T14:57:08Z Chaduvari 97 #redirect [[Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]] Wikipedia:నిర్వాహకుల మార్గదర్శిని 3537 9978 2005-08-27T10:41:54Z Chaduvari 97 Translation corrections ఈ పేజీ - '''మీ [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహక]] అధికారాలను ఎలా వినియోగించాలో తెలియచేసే మార్గదర్శిని '''. నిర్వాహకుని పనులను '''ఎలా చెయ్యాలో ''' తెలియచేస్తుంది, కాని దాని కొరకు మీరు అవలంబించ వలసిన [[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాల]] ను ఇక్కడ వివరించదు. [[Wikipedia:నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా|నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా]] లో లింకులున్న పేజీ లను చదివి, ఆయా విధానాలను తెలుసుకున్న తరువాతే, ఈ పేజీలో వివరించిన పనులను చెయ్యండి. ==పేజీని తొలగించడం== తొలగించదలచుకున్న పేజీ లోని ''తుడిచివేయి (తొలగించు)'' లింకును నొక్కండి. మీరు మోనోబ్లాక్‌ తొడుగు వాడుతుంటే, alt+d షార్ట్‌ కట్‌ ను వాడవచ్చు. అపుడు మీకో పేజీ, దానిలో తొలగింపు కారణం రాయడానికి ఒక పెట్టె, ఒక confirm మీట ఉంటాయి. ఒక్కోసారి ఆ పెట్టెలో పేజీ లోని మొదటి 150 అక్షరాలు ఉండవచ్చు. చక చకా పని కానిద్దామనుకుంటే, దానినే కారణంగా ఉంచేయ వచ్చు. లేకపోతే, తొలగింపుకు కారణమేంటో తప్పక రాయాలి. మచ్చుకు ఒక కారణం - "VfD లో 5 రోజులు పెట్టాము, 18 వోట్లు తొలగించడానికీ, 1 ఉంచడానికీ పడ్డాయి". పేజీ చరిత్రలో ఒకటి కంటే ఎక్కువ కూర్పులు ఉంటే, నిర్ధారణ పేజీ ఒక హెచ్చరిక చేస్తుంది. అది [[Wikipedia:త్వరగా తొలగించవలసిన పేజీలు|త్వరగా తొలగించవలసిన పేజీ]] అయితే, పైగా పేజీ చరితం ఉంటే, తొలగించే ముందు, దాని చరిత్ర చూడండి. మీరు చూస్తున్న కూర్పు అసలు వ్యాసాన్ని చెడగొట్టిన కూర్పు కావచ్చు. తొలగించిన తరువాత, దానికి చర్చా పేజీ ఉందేమో చూసి, ఉంటే దాన్ని కూడా తొలగించండి. పేజీ ఉండ కూడనిది కనుక తొలగిస్తూంటే, దానికి వేరే ఎక్కడి నుండీ లింకులు లేవని నిర్ధారించుకోండి - లేక పోతే, అది మళ్ళీ తయారయ్యే అవకాశం ఉంది. పేజీ VfD లో చేరి ఉంటే [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం]] లోని మార్గదర్శకాలను అనుసరించండి. ఎందుకంటే, తొలగింపుకు సంబంధించిన చర్చ ను దాచి పెట్టవలసిన అవసరం ఉండవచ్చు. [[Wikipedia:నిర్వాహకులకు తొలగింపు మార్గదర్శకాలు]] మరియు [[Wikipedia:తొలగింపు విధానం]] చూడండి. ==బొమ్మను తొలగించడం== కొత్త నిర్వాహకులు సాధారణంగా చేసే ఒక పొరపాటు ఏమిటంటే బొమ్మకు బదులు [[Wikipedia:బొమ్మ వివరణ పేజీ|బొమ్మ వివరణ పేజీ]] ని తొలగించడం. బొమ్మ వివరణ పేజీ లో కూడా మిగతా పేజీ ల లాగానే, ''తొలగించు '' లింకు ఉంటుంది. దీన్ని వాడవద్దు! బొమ్మ యొక్క పాత కూర్పు ను తొలగించాలనుకుంటే, బొమ్మ పక్కనే ఉండే ''del'' లింకును నొక్కాలి. బొమ్మకు ఒకటి కంటే ఎక్కువ కూర్పులు ఉండీ, "ఈ బొమ్మ యొక్క అన్ని కూర్పులనూ తొలగించు" అనే లింకు నొక్కారనుకోండి - ఖచ్చితంగా అదే జరుగుతుంది. అన్నిటి కంటే కొత్త కూర్పును తొలగించాలంటే - మొత్తం పాత కూర్పులన్నింటినీ తొలగించాలి, బొమ్మ వివరణ పేజీ ని కూడా తొలగించాలి. "ఈ బొమ్మ యొక్క అన్ని కూర్పులనూ తొలగించు" ను నొక్కిన తరువాత ఒక నిర్ధారణ తెర వస్తుంది. తొలగింపు [[Special:Log/delete|లాగ్‌]] అవుతుంది. ఒక పాత కూర్పును మాత్రమే తొలగించేటపుడు ఈ నిర్ధారణ జరగదు కానీ లాగింగు మాత్రం జరుగుతుంది. బొమ్మ తొలగింపు తిరిగి స్థాపించలేనిది, కాబట్టి జాగ్రత్తగా ఉండండి. ==తొలగింపును తిరిగి స్థాపించడం (పునస్థాపన)== తొలగించిన పేజీ లు సంగ్రహం (arcive) లో ఉన్నంత వరకు వాటిని తిరిగి స్థాపించవచ్చు. ఈ సంగ్రహాన్ని ఒక్కోసారి శుధ్ధి చెయ్యవచ్చు, లేదా డాటాబేసు క్రాష్‌ అయినపుడు పోవచ్చు. సంఘ్రహాన్ని ఎప్పుడు శుధ్ధి చేసారనే సందేశం పునస్థాపనకై వోట్లు పేజీ లో పైన ఉంటుంది. పేజీ ని తొలగించిన తరువాత తిరిగి సృష్టించక పోతే, దానికి ఎన్ని తొలగింపు కూర్పులున్నాయో ఒక సందేశం వస్తుంది. దాన్ని నొక్కి నపుడు, తొలగించిన కూర్పుల పేజీ కి తీసుకు పోతుంది. ప్రతి కూర్పును విడిగా చూడవచ్చు. నిర్ధారణ పేజీ లో వచ్చే ''restore'' మీట ను నొక్కి పేజీ ని తిరిగి స్థాపించవచ్చు; ఇది డిఫాల్టు గా అన్ని కూర్పులనూ పునస్థాపితం చేస్తుంది. కావాలనుకుంటే, కొన్ని నిర్దిష్ట కూర్పులను మాత్రమే ఎంచుకుని (చెక్‌ బాక్సుల లో తిక్కు పెట్టి) వాటిని మాత్రమే పునస్థాపితం చెయ్యవచ్చు. పునస్థాపితం వెంటనే జ్రిగిపోతుంది; నిర్ధారణ వంటివేమీ ఉండవు. తొలగింపుల వలెనే పునస్థాపితాలు కూడా లాగ్‌ అవుతాయి; అన్ని కూర్పులనూ పునస్థాపితం చెయ్యకపోతే ఎన్నిటిని చేసారో ఈ లాగ్‌ చూపిస్తుంది. పేజీ ఇప్పటికే ఉండి, దాని పాత కూర్పులను పునస్థాపితం చెయ్యదలచుకుంటే, ఆ పేజీ చరితం కు వెళ్ళండి. పైన చెప్పిన విధంగా పునస్థాపితం కు లింకు కనపడుతుంది. మొతం URL ను టైపు చేసి పున్స్థాపితం చెయ్యవచ్చు. ఉదాహరణకు http://en.Wikipedia.org/wiki/Special:Undelete/Foo. [[Special:పునస్థాపన]] పేజీ చాలా నిదానం గా వస్తుంది, కనుక అది అంత అనుకూలం కాదు. [[Wikipedia: Viewing and restoring deleted pages by sysops|నిర్వాహకులు తొలగించిన పేజీలు చూడటం మరియు పునస్థాపన]] మరియు [[Wikipedia:పునస్థాపన విధానం]] చూడండి. ==పేజీ చరిత్రల సంకలనం (merging)== ఇదివరలో జరిగిన కట్టు, పేస్టు లను సరిదిద్దే పనే పేజీ చరిత్రల సంకలనం. ముందు పేజీ ని తొలగించడం, ఇంకో పేజీ ని దాని స్థానం లోకి తరలించడం, ముందు తొలగించిన పేజీ ని దీని పైకి పునస్థాపితం చెయ్యడం - ఇదీ సంకలనం అంటే. సంకలనం ఒకసారి చేస్తే అంతే మళ్ళీ వెనక్కు తీసుకోలేము. కాబట్టి ఇది చాలా జాగ్రత్తగా చెయ్యాలి. ఇది చేసే పధ్ధతి [[Wikipedia:how to fix cut and paste moves]] పేజీ లో వివరంగా ఉంది, ముందు అది చదివి అర్ధం చేసుకోండి. ==పేజ ీని రక్షించడం, విడుదల చెయ్యడం== పేజీ ని రక్షించడానికి దాని ''కాపాడు'' లింకును నొక్కండి. మోనోబుక్‌ తొడుగు లో alt+= అనే షార్ట్‌ కట్‌ ను వాడవచ్చు. అప్పుడు ఒక నిర్ధారణ పేజీ వస్తుంది. రక్షించడానికి కారణం ఏంటో పెట్టె లో రాసి, నిర్ధారణ పెట్టె ను టిక్కు చేసి, చొంఫిర్మ్‌ మీటను నొక్కండి. ఇది [[Special:Log/protected|లాగ్‌]] అవుతుంది, కాని మీరు దాన్ని [[Wikipedia:రక్షిత పేజీ]] లో రాయాలి. దిద్దుబాటు యుధ్ధాల సందర్భాలలో మీరు రక్షిస్తున్న పేజీ పైన <nowiki>{{రక్షించబడినది}}</nowiki> అనే టాగ్‌ ను పెట్టాలి. విడుదల చేసే పధ్ధతి కూడా ఇంతే. ==రక్షించిన పేజీ లో దిద్దుబాట్లు చెయ్యడం== మామూలు గానే ''మార్చు'' లింకును నొక్కండి. తేడా అల్లా పైనున్న రక్షించబడినది అనే హెచరికే. ఇది చేసే ముందు [[Wikipedia:రక్షణ విధానం|రక్షణ విధానం]] చదవండి. ==బొమ్మను రక్షించడం విడుదల చెయ్యడం== పేజీ ని రఖించడం ఎలాగో బొమ్మను రక్షించడమూ అంతే. బొమ్మ వివరణ పేజీ లోని "కాపాడు" లింకును నొక్కినపుడు, ఆ పేజీ, బొమ్మా రెండూ రక్షింప బడతాయి. అప్పుడు నిర్వాహకులు కాని వారు బొమ్మను పాత కూర్పుకు తీసుకువెళ్ళడం కానీ, కొత్త కూర్పును అప్‌లోడు చెయ్యడం కాని చెయ్యలేరు. ==(Interface) రూపు ను సరిదిద్దడం== పేజీ రూపు లోని భాగాలను సరిదిద్దడానికి ఏకాభిప్రాయం సాధించాక [[Wikipedia:MediaWiki namespace|మీడియావికీ నేంస్పేసు]] లో దిద్దుబాట్లు చెయ్యవచ్చు. రూపు యొక్క దిజైనును [[MediaWiki:Monobook.css]] వద్ద మార్చ వచ్చు. ఈ పేజీ లను మామూలు గానే సరి దిద్దవచ్చు, కానీ కొన్నిటికి HTML అవసరం పడవచ్చు. ==ఒక సభ్యుని లేదా IP ని నిరోధించడం== IP ల కొరకు ఇటీవలి మార్పుల లోని IP అడ్రసు పక్కనే గల ''నిరోధించు'' లింకును నొక్కవచ్చు. లాగిన్‌ అయిన సభ్యుల కొరకు [[Special:blockip]] కి వెళ్ళాలి. మొదటి ఫీల్డు లో పేరు లేదా IP ని రాసి, ఎన్నాళ్ళు నిరోధించాలో రెండో దానిలో రాయాలి. సాధారణంగా ఇది "24 గంటలు" ఉంటుంది. కాని ఇది ఫలానా ఇన్ని రోజులని గాని, ఫలానా తేదీ వరకు అని గానీ కూడా ఇవ్వవచ్చు. [http://www.gnu.org/software/tar/manual/html_chapter/tar_7.html the tar manual] చూడండి. మూడో ఫీల్డు లో కారణం రాయండి. ఈ కారణం సభ్యునికి అర్ధమయ్యేలా వివరంగా ఉండాలి. అనుకోకుండా వేరే వాళ్ళు కూడా నిరోధం పరిధి లోనికి రావచ్చు - ఈ సందేశం వాళ్ళూ చూస్తారు, అందుచేత, కారణం స్పష్టంగా ఉండాలి, దురుసుగా ఉండరాదు. తరువాత ''block this user''మీట ను నొక్కండి. ఇది [[Special:Log/block|లాగ్‌]] అవుతుంది, ఆ సభ్యుని పేరు [[Special: Ipblocklist|list of blocked IP addresses and usernames]] లో చేరుతుంది. [[Wikipedia:నిరోధించు విధానం]] చూడండి. ==IP ల వరుసను నిరోధించడం== [[Special:blockip]] కి వెళ్ళీ మొదటి ఫీల్డు లో ([[CIDR#CIDR_notation|CIDR]] పధ్ధతి లో [aka ''slash notation'']) IP వరుసను రాయండి. తరువాత పైన చూపిన సూచనలను అనుసరించండి. ఈ పధ్ధతి పూర్తిగా అర్ధం కాకుండా IP ల వరుసను నిరోఢించవద్దు. సూచనల కొరకు [[m:vandalbot]] చూడండి. ==IP లేదా వరుస ల నిరోధం తొలగించడం== [[Special:IPblocklist]] కు వెళ్ళి, సభ్యుని గుర్తించి, ''unblock'' లింకును నొక్కండి. నిర్ధారణ పేజీ లో కారణం రాయాలి. ఇది [[Special:Log/block|లాగ్‌]] అయి, నిరోధం వెంటనే తొలగి పోతుంది. IP వరుస విషయంలో పూర్తి వరుసకు నిరోధం తొలగించవలసి ఉంటుంది, వరుస లోని కొన్ని IP ల నిరోధం మాత్రమే తొలగించడం కుదరదు. ==ప్రత్యేక పునస్థాపన== ఏ సభ్యుడైనా పేజీ ని [[Wikipedia:పేజీ ని పూర్వపు కూర్పుకు స్థాపించడం ఎలా|పునస్థాపించ]] వచ్చు. నిర్వాహకుడు మరింత సులభంగా చెయ్యడానికి ''rollback'' అనే లింకు ఉంది. పేజీ ని పూర్వపు కూర్పుకు స్థాపించడానికి పేజీ చరితం లోని, లేదా సభ్యుని మార్పులు చేర్పుల పేజీ లోని లేదా తేడాలు పేజీ లోని ''rollback'' లింకును నొక్కండి. ఇది [[Wikipedia:చిన్న మార్పు|చిన్న మార్పు]] గా గుర్తించ బడి, దిద్దుబాటు సారాంశంలో ''Reverted edits by X to last version by Y'' అనే వాక్యం వచ్చి చేరుతుంది. విపరీతమైన దుశ్చర్యలతో పోటెత్తి పోయిన పేజీ కి సంబంధించి "bot rollback" వాడవచ్చు. సభ్యుని మార్పులు చేర్పులు పేజీ URL చివర <tt>&bot=1</tt> అని రాయాలి. ఉదాహరణకు, http://en.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Special:Contributions&target=Vandal&bot=1. ఈ rollback లింకును నొక్కి నపుడు, ఆ పేజీ, వెనక్కి వెళ్తున్న పేజీ రెండూ కూడా ఇటీవలి మార్పులు జాబితా లో కనపడవు. [[Wikipedia:How to revert a page to an earlier version#Admin-only .22rollback.22 link|Wikipedia:Revert]] చూడండి. ==డాటాబేసును ప్రశ్నించడం== You can run read-only [[SQL]] queries on some of the tables in the database using the interface at [[Special:Asksql]]. See [[Wikipedia:Database queries]] for some example queries. To run the query, just enter the correct SQL in the box shown at [[Special:Asksql]] and then click the "submit query" button. Queries that take longer than 30 seconds are not allowed and ''should'' time out by themselves. Successful queries will load a new page showing the results. There is a [http://en.wikipedia.org/upload/sqllog_mFhyRe6 log] of all queries. If you are not confident about using SQL, you can ask someone else do this at [[Wikipedia:SQL query requests]]. Note that [[Special:Asksql]] has been disabled for now. Instead, go to [[m:Requests for queries]]. Remember to mention there that you want the query run on the English Wikipedia database. ==సంబంధిత పేజీ లు== *[[Wikipedia:Bureaucrats#Instructions for sysoping someone|Bureaucrats' how-to guide]] *<div class="plainlinks">[http://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards#Instructions_for_stewards Stewards' how-to guide]</div> *[[m:How to become a MediaWiki hacker|Developers' how-to guide]] *[[Wikipedia:నిర్వాహకులు]] *[[Wikipedia:నిర్వాహకులు చదవవలసిన జాబితా]] *[[Wikipedia:నిర్వాహకుల జాబితా]] *[[Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి]] *[[Wikipedia:Requests for administrator attention]] *[[Wikipedia:Administrators' noticeboard]] [[Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు]] [[ja:Wikipedia:&#31649;&#29702;&#32773;&#12398;&#25163;&#24341;&#12365;]] విజయనగర రాజులు 3538 27479 2006-06-27T00:59:35Z వైఙాసత్య 58 +విలీనము {{విలీనము అక్కడ|విజయనగర సామ్రాజ్యము}} విజయనగర రాజులు కళలకు కాణాచీ తెలుగు వారి సంస్కృతికి స్వర్ణయుగము, ముఖ్యముగా [[తెలుగు]] భాషకు స్వర్ణ యుగము. దక్షిణాపదాన్ని సుసంపన్నంగా పాలించిన రాజులు, ఉత్తరావని మొత్తం[[ ముస్లిం ]]పరిపాలనకి వెళ్తే ఆర్ష సంస్కృతిని దక్షిణాపదాన కాపాడి, [[తురుష్క]] దండయాత్రలను ఆపిన ఘనులు, ఓ కట్టని గోడలా ఉన్న వారు. ==చూడండి== #[[విజయ నగర రాజుల నాలుగు వంశాల కథాకమీషు ]] #[[విజయ నగర వంశస్తుల వంశ వృక్షములు]] #[[విజయ నగర స్థాపన వెనకున్న కథ]] #[[విజయ నగర రాజులు చేసిన యుద్దాలు]] #[[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి మత విషయములు]] #[[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాంఘీక విషయములు]] #[[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి పన్నులు]] #[[విజయ నగర రాజుల నిర్మాణ కౌశల్యం]] #[[విజయ నగర రాజులు - తిరుపతి, తిరుమల]] #[[విజయ నగర రాజుల శత్రువులు]] #[[విజయ నగర రాజుల సామంతులు]] #[[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్తితులు]] #[[విజయ నగర రాజులు వజ్రాలు]] #[[అసలు విజయ నగర రాజుల గొప్ప ఏమిటి?]] #[[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సైనిక స్థితి]] #[[విజయ నగర రాజులు పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి]] #[[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాహిత్య పరిస్తితులు]] #[[విజయనగర సామ్రాజ్యము]] {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] విజయ నగర రాజులు - పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి 3539 19635 2006-02-05T08:55:44Z Chaduvari 97 విజయ నగర రాజులు పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి, విజయ నగర రాజులు - పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి కు త� ==[[సంగమ వంశము]]== #[[మొదటి హరిహర రాయలు]], [[1336]] - [[1356]] #[[మొదటి బుక్క రాయలు]], [[1356]] - [[1377]] #[[రెండవ హరిహర రాయలు]], [[1377]] - [[1404]] #[[విరూపాక్ష రాయలు]], [[1404]] - [[1405]] #[[రెండవ బుక్క రాయలు]], [[1405]] - [[1406]] #[[మొదటి దేవరాయలు]], [[1406]] - [[1422]] #[[రామచంద్ర రాయలు]], [[1422]] లో నాలుగు నెలలు! #[[వీర విజయ బుక్క రాయలు]], [[1422]] - [[1426]] #[[రెండవ దేవ రాయలు]], [[1426]] - [[1446]] #[[మల్లికార్జున రాయలు]], [[1446]] - [[1465]] #[[రెండవ విరూపాక్ష రాయలు]], [[1465]] - [[1485]] #[[ప్రౌఢరాయలు]], [[1485]] కొంత కాలము ==[[సాళువ వంశము]]== #[[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు]], [[1485]] - [[1490]] #[[తిమ్మ భూపాలుడు]], [[1490]] #[[రెండవ నరసింహ రాయలు]], [[1490]] - [[1506]] (నిజానికి రెండవ నరసింహ రాయలు కాలమున అధికారము మొత్తము [[తుళువ నరస నాయకుడు]] చేతిలోనే ఉండేది, రెండవ నరసింహ రాయలు కేవలం [[పెనుగొండ]] దుర్గమునందు గృహదిగ్భందనమున ఉండెడివాడు!) ==[[తుళువ వంశము]]== #[[వీరనరసింహ రాయలు]] , [[1506]] - [[1509]] #'''[[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]], [[1509]] - [[1529]] #[[అచ్యుత దేవ రాయలు]], [[1529]] - [[1542]] #[[సదాశివ రాయలు]], ?? ==[[ఆరవీటి వంశము]]== #[[అళియ రామ రాయలు]] ?? #[[తిరుమల దేవ రాయలు]], [[1565]] - [[1572]] #[[శ్రీరంగ దేవ రాయలు]], [[1572]] - [[1585]] #[[రామ రాజు]], [[1585]] #[[వేంకటపతి దేవ రాయలు]], [[1585]] - [[1614]] #[[శ్రీరంగ రాయలు]], [[1614]] - [[1630]] ?? #[[వేంకటపతి రాయలు]], [[1630]] - [[1642]] #[[శ్రీ రంగ రాయలు 2]], [[1642]] - [[1678]] #[[వేంకట పతి రాయలు]], [[1678]] - [[1680]] {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:విజయ నగర రాజులు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] ఏప్రిల్ 29 3540 9702 2005-08-25T19:07:58Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''ఏప్రిల్ 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 119వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 120వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 246 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - [[వావిలాల గోపాలకృష్ణయ్య]] - స్వాతంత్ర్యసమరయోధుడు, గాంధేయవాది ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/apr/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 28]] - [[ఏప్రిల్ 30]] - [[మార్చి 29]] - [[మే 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 29]] మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ 3541 27741 2006-07-04T00:21:36Z చింతు 324 ==మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ== [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] ప్రభుత్వం ఈ గీతాన్ని [[రాష్ట్ర గీతం]] గా అధికారికం గా స్వీకరించింది. రచన: కీర్తి శేషులు [[శంకరంబాడి సుందరాచారి]] మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ <br/> మా కన్న తల్లికి మంగళారతులు <br/> కడుపులో బంగారు కను చూపులో కరుణ <br/> చిరునవ్వు లో సిరులు దొరలించు మా తల్లి <br/> :::గల గలా గోదారి కదలి పోతుంటేను<br/> :::బిర బిరా కృష్ణమ్మ పరులిడుతుంటేను <br/> :::బంగారు పంటలే పండుతాయి <br/> :::మురిపాల ముత్యాలు దొరలు తాయి<br/> అమరావతీ నగర అపురూప శిల్పాలు <br/> త్యాగయ్య గొంతులో తారాడు నాదాలు<br/> తిక్కయ్య కలములో తియ్యందనాలు <br/> నిత్యమై నిఖిలమై నిలచి యుండే దాక <br/> :::రుద్రమ్మ భుజ శక్తి <br/> :::మల్లమ్మ పతిభక్తి <br/> :::తిమ్మరుసు ధీయుక్తి కృష్ణరాయల కీర్తి<br/> :::మా చెవుల రింగుమని మరు మ్రోగే దాక <br/> నీ ఆటలే ఆడుతాం <br/> నీ పాటలే పాడుతాం <br/> '''జై తెలుగు తల్లీ! జై తెలుగు తల్లీ! జై తెలుగు తల్లీ!''' ఇక్కడ వినండి...http://www.oldtelugusongs.com/search2/index.html వెతికే పెట్టెలో ఇలా టైపు చేయండి... mA tenugu talliki ఆస్వాదించండి! మొదటి బుక్క రాయలు 3542 13442 2005-10-29T13:51:18Z Gurubrahma 152 copyedit {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} [[మొదటి హరిహర రాయలు]]వారి సోదరుడు, ఈ '''మొదటి బుక్క రాయలు.''' ఇతను క్రీ. శ. [[1356]]నందు విజయనగర రత్న సింహాసనమధిష్టించినాడు. ఇతను విజయనగర రాజ్య స్తాపనమున, తరువాత [[బహుమనీ]] సుల్తానులతో జరిగిన యుద్దములందు తన అన్నగారయిన [[మొదటి హరిహర రాయలు]]నకు [[చేదోడు వాదోడు]]గా ఉన్నారు. ఇతను కుమారుడు [[కంప రాయలు]] అనేక హిందూ క్షేత్రములను మహమ్మదీయుల అధీనమునుండి స్వాధీనము చేదుకున్నాడు. ==బహుమనీ సుల్తానులతో యుద్దాలు== ===మొదటి యుద్దములు=== [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము|బహుమనీ సుల్తాను]] అయిన [[మహమ్మద్‌ షా I]] ఓరుగల్లును ముట్టడించి, [[ఓరుగల్లు]]నకు సహాయముగా వచ్చిన [[విజయ నగర]] ప్రభువులను కూడా ఓడించి, ఆ తరువాత [[1366]]న అపరాధరుసుము చెల్లించమని '''బుక్క రాయలకు''' తాకీదు పంపించినాడు, దానితో బుక్క రాయలు కోపితుడై [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము|బహుమనీ]] రాజ్యమునందున్న [[ముద్గల్లు]]కోటను ఆక్రమించినాడు. బహుమనీ సేనలు ముందుకు వచ్చి విజయనగర సైన్యమును ఎదుర్కొని, [[ఆదవాని]], [[కౌతల]] ప్రాంతములందు జరిగిన యుద్దములందు విజయనగర సైనికులను ఓడించినాయి. ఈ యుద్దమున సాధారణ ప్రజానీకానికి అనేక కష్టాలు ప్రాప్తించినాయి. వేలకొలదీ ప్రజలు నిరాశ్రయలు అయినారు. వందల కొలది అమాయకులు ప్రాణాలు కోల్పోయినారు. చివరకు '''బుక్క రాయలు''' సుల్తానుతో [[సంధి]] చేసుకొనినాడు, సంధి షరతులను అనుసరించి, ఇరువురూ సాధారణ ప్రజానికానికి ఎటువంటి ఖేధమూ కలిగించకూడదు. ===రెండవ యుద్దములు=== మొదటి యుద్దము తరువాత [[1375]] వరకూ యధాతథ స్తితి కొనసాగినది. కానీ [[1375]] వ సంవత్సరమున [[మహమ్మద్ షా]] [[ దివంగతులయినారు]]. తరువాత అతని వారసుడు [[ముజాహిద్ షా]] సింహాసనము అధిరోహించినాడు. ఈ సమయములో '''బుక్క రాయలు''' [[కృష్ణా నది]], [[తుంగ భద్రా నది]] ప్రాంతముల మధ్య నున్న ప్రదేశమును ఆక్రమించెను. అంతే తిరిగి మరో యుద్దము ప్రారంభమయినది. ఈ యుద్దమున [[విజయనగర]] సైనికులు ఓడిపొయినారు. [[బహుమనీ]] సైనికులు [[విజయ నగర]] సైనికులను [[తుంగభద్రా నది]] దాటువరకూ తరిమివేసినారు. ==కవులు== *[[ ఉత్తర హరివంశము]]నకు కర్త అయిన [[నాచన సోమనాథుడు]] వీరి ఆస్తానంలోని వాడే! ==మంత్రి== '''బుక్క రాయలకు''' మంత్రిగా అసాధారణ మేథా సంపత్తి కలవాడుగా పేరుగాంచిన [[మాధవులు]], వీరు గురువుగారు [[విద్యారణ్యస్వామి]]. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] రెండవ హరిహర రాయలు 3543 9923 2005-08-26T21:11:27Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ==రెండవ హరిహర రాయలు== [[మొదటి బుక్క రాయలు]] మరణానంతరము, [[1377]]నందు [[రెండవ హరిహర రాయలు]] సింహాసమునకు వచ్చినారు. ==సామంత రాజ్యాల పునరాధీనము చేసుకొనుట== [[మొదటి బుక్క రాయలు]] కుమారుడైన [[కంప రాయలు | కంప రాయలే]] ఈ పేరుతో రాజ్యమునకు అధిపతి అయినాడని ఓ అభిప్రాయము. ఇతను రాగానే చేసిన మొదటి పని, తన తండ్రి గారి కాలములో సామంతులుగా నియమితులైన అనేక రాజ బంధువులను స్వతంత్రులు కావాలెననెడి అభిలాషనుండి మరల్చి, వారిని తొలగించి, తన పుత్రులను నియమించినాడు. [[ఉదయగిరి]] కి [[దేవ రాయలు]]ను, [[మధుర]] ప్రాంతములకు [[విరూపాక్ష రాయలు]]ను అధికారులుగా నియమించినాడు. ==బిరుదులు== #[[రాజాధిరాజు]] #[[రాజపరమేశ్వర]] ==యుద్దములు== మొదటి తరం [[విజయనగర]] రాజులకు బహుమనీ సుల్తానులతో యుద్దాలు తప్పలేదు, తరువాత రెండవ తరం రాజులకు గజపతులతోనూ, నాలుగు బహుమనీ సుల్తాను శాఖలతోనూ యుద్దాలు తప్పలేదు. [[1378]] నందు బహుమనీ సుల్తాను [[ముజాహిద్ షా]] దారుణంగా హత్యచేయబడినాడు. బహుమనీ రాజ్యం అంతఃకలహాలకు ఆలవాలమయినది. [[1378]]నందే [[రెండవ మహమ్మద్ షా]] సింహాసనము అధిస్టించినాడు. ఇతను శాంతిశీలుడు. ఈ కాలములో దక్షిణభారతదేశములందు పరిస్తితులు చాలా గందరగోలంగా ఉన్నాయి. [[కొండవీడు]] రెడ్డిరాజ్యమున [[పెదకోమటి వేమారెడ్డి]], [[కుమార గిరి రెడ్డి]], [[కాటయవేమా రెడ్డి]] లమధ్య తరచూ యుద్దములు జరుగుతుండేవి. ఇదే సమయములో [[రేచర్ల పద్మనాయకులు]] [[బహుమనీ సుల్తాను]]లతో స్నేహం చేసుకొని [[విజయనగర]], [[కొండవీడు]] రెండు రాజ్యములనూ ఆక్రమించాలని గొప్ప పథకం రూపొందించినారు. ఇటువంటి పరిస్తితులలో '''రెండవ హరిహర రాయలు''' [[కొండవీడు]] రాజ్యమందున్న [[శ్రీశైలం]] ప్రాంతమును ఆక్రమించినారు. కానీ [[కాటయవేమా రెడ్డి]] [[విజయనగర]] సేనలను ఎదుర్కొని ఓడించినాడు. '''హరిహర రాయలు''' కాటయవేమునితో సంధిచేసుకొని అతని కొడుకు [[కాటయ]]నకూ తన కుమారుడు [[లక్ష్మి]]నకు వివాహం జరిపించినాడు. (విజయనగర రాజ్యచరిత్రలో ఈ వివాహాలు చాలా ప్రముఖ పాత్ర వహించినాయి, కొన్ని వివాహాలు విజయనగర రాజ్యానికి, దాని భవిష్యత్తు వెలుగులకూ పునాదులువేస్తే, కొన్ని దానిని మరింత బలపరిస్తే మరికొన్ని దాని పతనానికి కారణమయినాయి, వివరాలకు ఈ రాజుల వ్యాసాలు అన్నీ చదవగలరు) ===మోటుపల్లి యుద్దం=== '''హరి హర రాయలు''' కుమారుడైన [[దేవ రాయలు]] [[ఉదయగిరి]] అధిపతి కదా, అతను సైన్యముతో [[మోటుపల్లి]] రేవును ఆక్రమించినాడు. తరువాత [[కొండవీడు]] రాజ్యముపైకి '''హరిహర రాయలు''' [[చౌండసేనాని]] ని పంపించినాడు, కానీ ఇదే సమయంలో [[కొండవీడు]]ను [[కుమారగిరి రెడ్డి]] నుండి స్వాధీనము చేసుకున్న [[పెదకోటి వేమా రెడ్డి]] [[విజయనగర]] సైనికులను కొండవీడు భూబాగాలనుండి తరిమివేసెను. ===పద్మనాయకులతో యుద్దములు=== ====మొదటి దండయాత్ర==== '''హరిహర రాయలు''' పద్మనాయకులపైకి తన పెద్ద కుమారుడూ, [[యువరాజు]] అయిన [[రెండవ బుక్కరాయలు]]ను పంపించినాడు, ఈ యుద్దములో [[సాళువ రామదేవుడు]] అను యోఢుడు చాలా ప్రముఖ పాత్ర వహించినాడు. ఈ దండయాత్రను ఎదుర్కోవడలో [[పద్మనాయక ప్రభువులకు]] [[బహుమనీ సుల్తానులు]] సహాయం చేసినారు. [[కొత్తకొండ]] ప్రాంతమున జరిగిన అతి భీకర పోరాటంలో [[సాళువ రామదేవుడు]] ప్రాణాలకు తెగించి పోరాడి, చివరకు తన ప్రాణాలకు అర్పించినాడు. [[రెండవ బుక్క రాయలు]] ఓటమిభారంతో [[విజయనగరం]] తిరిగి వచ్చినాడు. ====రెండవ దండయాత్ర==== [[1397]]లో మరళా '''రెండవ హరిహర రాయలు''', [[గండదండాధీశుడు]] వంటి అనేక వీరాతి వీరులను, పెద్ద సైన్యమును, తోడుగా ఇచ్చి [[యువరాజు]] [[రెండవ బుక్క రాయలు]]ను మరళా [[పద్మనాయకులు]]పైకి దండయాత్రకు పంపించినాడు. ఇదే సమయలో [[దేవరాయలు] మరికొంత సైన్యముతో [[అలంపురం]]పైకి దండెత్తినాడు, ఈ దండయాత్రలను పద్మనాయకులు, బహుమనీల సహయంతో ఎదుర్కోవాలని చూసినారు, కానీ [[విజయనగర]] రాజ సైనికులు [[కృష్ణా నది]] ఉత్తరభాగమున ఉన్న [[పానుగల్లు]] కోటను ముట్టడించి వశము చేసుకున్నారు, అలాగే [[చౌల్ దాలోల్]] ప్రాంతమును విజయనగర సైనికులు సాధించినారు. ===సింహళ దేశ విజయ యాత్ర=== [[విరూపాక్ష రాయలు]] గొప్ప నావికా సైన్యమును అభివృద్దిచేసి [[సింహళ]] ద్వీపముపైకి దండయాత్రచేసి విజయం సాధించి సింహళ రాజునుండి కప్పమును తీసుకోని వచ్చినాడు. ఈ విజయము చాలా ముఖ్యమినది, ఎందుకంటే భారత దేశ చరిత్రలో ఓ అపవాదు ఉన్నది, కేవలము బ్రిటీషువారికి మాత్రమే నావికాదళము కలదు అని కానీ దానికంటే ఎంతో ముందే భారతదేశ ప్రభువులు చక్కని నావికాదళమును రూపొందించినారు. ===కొండవీడు యుద్దాలు=== పైన చెప్పుకున్నట్టె కొండవీడు విషయములలోనూ వారి అంతఃకలహాలలోనూ విజయనగరరాజులు జోక్యము చేసుకున్నారు, కొన్ని ప్రాంతములు ఆక్రమించ ప్రయత్నించినారు, చివరకు [[కాటయ వేమా రెడ్డి]]గారికి వీరు సహాయము చేసినారు. ==కరువు== ఈ రాజు పరిపాలనా కలమున దేశమునందు గొప్ప కరువు ఏర్పడినట్లు తెలుస్తున్నది ==గురువు== వీరికి కూడా విద్యారణ స్వామివారే గురువుగా ఉన్నారు. అంతే కాకుండా వీరే మంత్రిగా ఉన్నారు కూడా! ==ఇతని వారసుడు== నియమాల ప్రాకారం ఇతని పెద్ద కుమారుడైన [[రెండవ బుక్క రాయలు ]] ఇతని తరువాత రాజు కావలెను, కానీ అప్పటికే గొప్ప సైన్యము కలవాడూ, [[సింహళ]]మును జయించినవాడు అయిన [[విరూపాక్ష రాయలు]] సింహాసము బలవంతముగా ఎక్కి, ఒక సంవత్సరము పాలించినాడు, కానీ [[రెండవ బుక్క రాయలు]] తన విధేయులతోనూ, సామంతులతోనూ వచ్చి సింహాసనం స్వాధీనం చేసుకున్నాడు, కానీ ఇతను కూడా సంవత్సరమే పాలించినాదు, తరువాత [[దేవరాయలు]] [[ఉదయగిరి]] దుర్గము నుండి సైన్యముతో వచ్చి సింహాసం అధిస్టించి, 16 సంవత్సరములు మరణము వరకూ చాలా చక్కని విజయవంతమైన పరిపాలన చేసినాడు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] విరూపాక్ష రాయలు 3544 9924 2005-08-26T21:11:52Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} [[రెండవ హరిహర రాయలు]] కుమారుడైన, [[విరూపాక్ష రాయలు]] తన అన్నగారు అయిన [[రెండవ బుక్క రాయలు]]కు రావలసిన రాజ్య సింహాసనాన్ని అపహరించినడు. కానీ ఇతను ఎక్కువ కాలం రాజ్యము చేసుకొనలేకపొయినాడు, ఒక సంవత్సరము తరువాత రాజ్యాన్ని సామంత, విధేయుల సహాయంతో [[రెండవ బుక్క రాయలు]] స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. ఇతని గురించి చెప్పుకోవలసిన విజయం తన తండ్రిగారి హయాములో [[సింహళ]]ద్వీపంపైన సాధించినది, దాని గురించి [[రెండవ హరిహర రాయలు]] వద్ద చదవండి. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] రెండవ బుక్క రాయలు 3545 9926 2005-08-26T21:12:14Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ఇతను [[రెండవ హరిహర రాయలు]]గారి పెద్ద కొడుకు, సింహాసనానికి వారసుడు, కానీ తన తముడైన [[విరూపాక్ష రాయలు]] సింహాసనాన్ని ఆక్రమిస్తే, విధేయులు, సామంతులతో కలిసి స్వాధీనం చేసుకుంటాడు, కానీ మరొక తమ్ముడైన [[మొదటి దేవ రాయలు]] అన్నగారిని తొలగించి సింహాసనాన్ని ఆక్రమిస్తారు. ఇతని గురించి చెప్పుకోవలసినది, ఇతను తండ్రిగారి హయాములో చేసిన పద్మనాయకులపై దండయాతలు వీటిగురించి [[రెండవ హరి హర రాయలు ]] వ్యాసంలో చదవండి {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] విజయ నగర పాలకుల వంశ వృక్షములు 3547 19633 2006-02-05T08:54:15Z Chaduvari 97 విజయ నగర వంశస్థుల వంశ వృక్షములు, విజయ నగర పాలకుల వంశ వృక్షములు కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు {{విజయ నగర రాజులు}} {{ సంగమ వంశవృక్షము}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి పన్నులు 3552 13682 2005-11-05T05:45:17Z చంద్రశేఖర్ 153 /* భూమిశిస్తు */ విజయనగర రాజ్యంలో పన్నులు చాలా ఎక్కువగా ఉండేవి, ఎక్కువ ఆదాయం, ఎక్కువ పన్నులుగా ఉండేవి. పన్నుల అధికారిగా [[భాండాగర్రి]] అని ఓ పదవి ఉండేది, ఇది చాలా అత్యున్నతమైనది, ప్రధాన మంత్రి తరువాత ఇదే విలువైనది. రాజునకు ఆదాయ మార్గాలు చాలా ఉండేవి, ముఖ్యముగా భూమిశిస్తుపై ఆధారపడి ఉండేవారు. ==భూమిశిస్తు== పంటపొలాలు కొలిపించేవారు, తరువాత న్యాయముగా 1/6 వ వంతు శిస్తు వసూలు చేసేవారు, కానీ చాలా పర్యాయములు ఇవి ఎక్కువగా ఉండేవి, చాలాసార్లు సగంకంటే ఎక్కువ పంట శిస్తుగా కట్టవలసి వస్తూ ఉండేది, కానీ భ్రాహ్మణుల కిచ్చిన అగ్రహారములందూ, ఇనాము భూములపైననూ న్యాయమైన 1/6 వ వంతు మాత్రమే వసూలు చేసేవారు, దేవాయల భూములపై 1/30 వ వంతు మాత్రమే వసూలు చేసేవారు. అడవులను కొత్తగా కొట్టి గ్రామములను ఏర్పరచి వ్యవసాయం చేసినవారికి పన్నులలో మినహాయింపు ఉండేది. మాగాణి, మెట్టభూములపై పన్నులు విడివిడిగా ఉండేవి. ఈ శిస్తు ధనముగా కానీ, ధాన్యముగా కానీ ఉండేది. మాగాణి భూములపై ధాన్యం రూపంలోనూ తోటలపైన అయితే ధనం రూపంలోనూ ఉండేది. రైతులు పన్నులు కట్టలేక వలసపోయిన దృష్టాంతములు కలవు. గ్రామములయందు పన్నులు వసూలు చేయడానికి [[కరణము]] అను అధికారి ఉండేవాడు. ==ఇతర పన్నులు== #మత పన్ను #వృత్తి పన్ను #సామాజిక పన్ను #వాణిజ్య పన్ను #[[పుల్లరి ]] #కొండగట్టు పన్ను #గ్రామదేవత పూజలపై పన్నులు #వేశ్యలపై పన్ను #మగ్గముపన్ను #ఆదాయపు పన్ను #ఉప్పు పన్ను #నిధి నిక్షేపాలపై పన్ను #పశువులపై పన్ను #నీటి బుగ్గలపై పన్ను #స్థిరాస్తులపై పన్నులు #ఎండుగడ్దిపై పన్ను #దేవాలయ యాత్రికులనుండి పన్ను #వివాయములపై పన్ను #ఊరేగింపులపై పన్ను ===వృత్తి పన్ను=== ఎంత చిన్న ఆదాయమైననూ, వృత్తిపన్ను చెల్లింపవలసి వచ్చేది, చాకలి, మంగలి, కుమ్మరి, పంచాణమువారు, పశువులకాపరులు, జంగమవృత్తి,చర్మకారులు, మేళగాండ్రు, మొదలగువారు వృత్తిపన్నులక్రిందకి వచ్చేవారు. ===వేశ్యలపై పన్ను=== వేశ్యలపై కూడా పన్ను ఉండేది. విజయనగరమందున్న వేశ్యలు చెల్లించేపన్ను 12,000 మంది సైనికాధికారులకు సరిపొయ్యేవి. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్థితులు 3557 27476 2006-06-27T00:51:39Z వైఙాసత్య 58 /* వజ్రములు */ విజయనగర రాజుల ఆర్థిక పరిస్థితి పటిష్టముగా ఉండేది. దేశము సుభిక్షముగా ఉండేది, రాజాధాయమున అన్ని వ్యయాలూ పోను సంవత్సరాంతమునకు [[లక్ష]] [[మాడలు]] విగులు ఉండేవి. ==సామాన్య ప్రజల ఆర్థిక పరిస్థితి== సామాన్య ప్రజల ఆర్థిక పరిస్థితి బాగుగానే ఉండేది, వీరి ప్రధాన వృత్తి వ్యవసాయం. భూమి సారవంతమైనది, వ్యవసాయదారులు మంచి పంటలు పండించేవారు. రాజులు వ్యవాసాయాభివృద్దికి మంచి చర్యలు తీసుకునేవారు, అనేక చెరువులూ, కాలవులూ తవ్వించి వ్యవసాయాభివృద్దికి దోహదంచేసేవారు. పండ్లతోటలు అనేకరకాలు పెంచేవారు, కొద్దిగా ధనవంతులే వరి అన్నమును తినేవారు, మిగిలిన రైతులూ, రైతుకూలీలు పేదవారు రాగులూ, జొన్నలు, తినేవారు. వ్యవసాయాధార పరిశ్రమలు ప్రతిగ్రామములోనూ ఉండేవి, బెల్లము, నేను తయారి, నీలిమందు తయారి, వస్త్ర పరిశ్రమ ముఖ్యమైనవి. [[తాడిపత్రి]], [[ఆదవాని]], [[వినుకొండ]], [[గుత్తి]], [[రాయదుర్గము]] పట్టుపరిస్రమకు ప్రసిద్దిపొందిన కేంద్రాలు. ఒక్క [[అలవకొంద]]లోనే 411 మగ్గాలు ఉండేవి, ఈ మగ్గాలు పై ఆధారపడి 2000 మంది జీవించేవారు. ==వజ్రములు== [[కర్నూలు]], [[గుత్తి]], [[అనంతపురం]]లందు లభించు వజ్రములు చాలా పశస్తమైనవి. ఈ వజ్రములు ప్రపంచ ప్రసిద్దిగాంచినవి, [[తళ్ళికోట యుద్ధము]] లేదా [[రాక్షసతంగిది]] యుద్దం తరువాత జరిగిన దోపిదీలో రాజుగారి ఖజాన యందు ఓ కోడిగుడ్డు అంత సైజు ఉన్న వజ్రం దొరికినది అని చెప్పబడినది. సైనికులకు కావలసిన కత్తులూ, శిరస్తానములు, మొదలగున్నవి తయారు చేయడం ఓ వృత్తిగా ఉండేది. ==సుగంధ ద్రవ్యములు== కస్తూరి, పన్నీరు, బుక్క, గులాలు వంటి సుగంధ ద్రవ్యాలు ధనవంతులు ఉపయోగించేవారు. పాడి పరిశ్రమ కూడా మంచి ఉపాధి కలిగించుతుండేది. ==నాణెములు== బంగారు, వెండి నాణెములు తయారు చేయబడుచుండేవి, [[వరహా]] లేదా [[గద్యాణ]] అను బంగారు నాణెము ఉండేది [[తార్]] అనునది ఓ వెండి నాణెము, [[జిటలు]], [[కాసు]] అను రాగి నాణెములు వాడుకలో ఉండేవి। {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సైనిక స్థితి 3560 10041 2005-08-28T16:20:17Z Chavakiran 19 విజయనగరము ప్రభలమైన సైనిక శక్తి. ==విభాగములు== వీరి సైన్యమున #పదాతి దళము # గజ దళము # అశ్విక దళము అను విభాగములు కలవు, చివరలో పిరంగి దళము, తుపాకి దళములు కూడా ఉండెను ==ఆయుధములు== సాధారణ సైనికునకు శిరస్త్రానము, డాలు, కత్తి ఉండేవి, ఇంకా ఈటె మొన్నగు ఆయుధములు కూడా కలవు. ==విశేషములు== ఈ సైన్యము ముఖ్యముగా రెండు రకములగా ఉండేవి ===సిద్ద సైన్యము=== అనగా ఇది కేంద్ర పరిపాలనలో ఉండే సైన్యము, ఇది సుమారుగా లక్ష మంది వరకూ ఉండేది (కృష్ణ దేవరాయల సమయమున) దీనికి జీత భత్యములు అన్నీ కేంద్ర ఖజానా నుండే వచ్చేది ===అమర సైన్యము=== లేదా నాయకర సైన్యము లేదా సామంత సైన్యము, దీనిని సామంతులు చూసుకునేవరు, అవసరమైనప్పుడు రాజునకు పంపించేవారు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] శంకరంబాడి సుందరాచారి 3562 21837 2006-04-08T16:52:44Z Chaduvari 97 +వర్గం ==శంకరంబాడి సుందరాచారి== [[తెలుగు సాహితీకారులు|తెలుగు రచయితల]]లో శంకరంబాడి సుందరాచారి గారికి ఒక ప్ర్త్యేక స్థానం ఉంది. తెలుగు ప్రజలకు, ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్రానికి [[మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ|రాష్ట్ర గీతాన్ని]] అందించారు ఆయన. ==జీవిత విశేషాలు== ఆయన [[1914]] [[ఆగష్టు 10]] న [[తిరుపతి]] లో జన్మించారు. [[మదనపల్లె]] లో ఇంటర్మీడియేటు వరకు చదివారు. చిన్నతనం నుండే ఆయన స్వతంత్ర భావాలు కలిగి ఉండేవారు. బ్రహ్మణోచితములైన [[సంధ్యా వందనం]] వంటి పనులు చేసే వారు కాదాయన. తండ్రి మందలించగా [[జంధ్యం|జంధ్యాన్ని]] (యజ్ఞోపవీతం) తెంపివేసారు. తండ్రి మందలింపుకు కోపగించి, పంతానికి పోయి, ఇంటి నుండి బయటికి వెళ్ళి పోయారు. భుక్తి కొరకు ఎన్నో పనులు చేసారు. తిరుపతి లో హోటలు లో సర్వరు గా పని చేసారు. రైల్వే స్టేషనులో పోర్టరు గా కూడా పని చేసారు. [[ఆంధ్ర పత్రిక]] లో ప్రూఫు రీడరు గా, ఉపాధ్యాయుడిగా, పాఠశాల పర్యవేక్షకుడిగా ఎన్నో వైవిధ్య భరితమైన పనులు చేసారాయన. అమితమైన ఆత్మవిశ్వాసం ఆయనకు. ఒకసారి ఏదైనా పని వెతుక్కుందామని మద్రాసు వెళ్ళారు. ఆంధ్ర పత్రిక ఆఫీసుకు వెళ్ళి పని కావాలని అడిగారు. [[కాశీనాధుని నాగేశ్వర రావు|దేశోధ్ధారక]] [[కాశీనాధుని నాగేశ్వర రావు]] పంతులు గారు "నీకు తెలుగు వచ్చా" అని అడిగారు. దానికి సమధానంగా "మీకు తెలుగు రాదా" అని అడిగారు. నివ్వెర పోయిన పంతులు గారితో నేనిప్పటి వరకు తెలుగు లోనే కదా మాట్లాడాను, అందుకే మీ ప్రశ్నకు సమాధానం ఎలా ఇవాలో తెలియ లేదు అని అన్నారు. ఆంధ్ర పత్రికలో ఉద్యోగం చేస్తుండగా, ఒక ప్రముఖునిపై పద్యం రాయవలసి వచ్చింది. నేను వ్యక్తులపై పద్యాలు రాయను అని భీష్మించుకుని, దాని కోసం ఆ ఉద్యోగాన్ని కూడా వదులుకున్నారు సుందరాచారి గారు. తరువాత విద్యాశాఖలో పాఠశాల పర్యవేక్షకుడిగా పని చేసారు.నందనూరు లో ఉండగా ఒకసారి పాఠశాలల డైరెక్టరు గారు వచ్చారు. ఆ డైరెక్టరు గారు సుందరాచారి గారి ప్యూనును పర్యవేక్షకుడిగా పొరబడ్డారు. దానికి కోపగించి, సుందరాచారి గారు ఆ ఉద్యోగానికి తక్షణమే రాజీనామా చేసారు. భార్య అనారోగ్యం కారణంగా ఆయన వేదన చెందారు. జీవిత చరమాంకంలో ఒక రకమైన నిర్లిప్త జీవితం గడిపారు. [[1977]] [[ఏప్రిల్ 8]] న మరణించాడు. [[తిరుపతి]] లో ఆయన కాంస్య విగ్రహాన్ని ప్రభుత్వం నెలకొల్పింది. ==సాహితీ వ్యాసంగం== శంకరంబాడి సుందరాచారి గారు గొప్ప కవి. పద్య కవిత్వం ఆయనకు ప్రీతిపాత్రమైన కవితా ప్రక్రియ. పద్యాల లోనూ [[తేటగీతి]] ఆయన ఎంతో ఇష్టపడ్డ [[ఛందస్సు]]. తేటగీతి లో ఎన్నో పద్యాలు రాసారు. నా పేరు కూడా (శంకరంబాడి సుందరాచారి) తేటగీతి లో ఇమిడింది, అందుకనే నాకది బాగా ఇష్టం అనేవారు ఆయన. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర గీతమైన '''[[మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ|మా తెలుగు తల్లికి..]]''' కూడా తేటగీతి లో రాసిందే. ఈ పద్యం ఆయన రచనల లో మణిపూస వంటిది. రాష్ట్ర చారిత్రక, సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని రమ్యంగా వర్ణించిన నాలుగు పద్యాలు అవి. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం ఆ గీతాన్ని రాష్ట్ర గీతం గా గుర్తించి గౌరవించింది. మహాత్మా గాంధీ హత్య జరిగినపుడు ఆవేదన చెంది, '''బలిదానం''' అనే కావ్యం రాసారు. ఆ పద్యాలను పాఠశాలలో పిల్లలకు ఆయనే చదివి వినిపించారట. ఆ పద్యాలలోని కరుణ రసానికి పిల్లలు రోదించారని ప్రముఖ రచయిత [[పులికంటి కృష్ణా రెడ్డి]] గారు చెప్పారు. '''సుందర రామాయణం''' అనే పేరుతో రామాయణం రచించారు. అలాగే '''సుందర భారతం''' కూడా రాసారు. తిరుపతి వేకటేశ్వర స్వామి పేరు మకుటంగా '''శ్రీనివాస శతకం''' రచించారు. బుధ్ధ చరిత్ర కూడా రాసారు. రవీంద్రుని '''[[గీతాంజలి]]'''ని అనువదించారు. మూలం లో ని భావాన్ని మాత్రమే తీసుకుని, భావం చెడకుండా, తెలుగు నుడికారం పోకుండా చేసిన ఆ స్వతంత్ర అనువాదం బహు ప్రశంసలు పొందింది. '''[[ఏకలవ్యుడు]]''' అనే [[ఖండకావ్యం]], '''కెరటాలు''' అనే గ్రంధం కూడా రచించారు. '''సుందర సుధా బిందువులు''' అనే పేరుతో భావ గీతాలు రాసారు. ''[[జానపద గీతాలు]]'' రాసారు, ''స్థల పురాణ'' రచనలు చేసారు. సినిమాలకు కూడా పాటలు రాసారు. బిల్హణీయం, దీనబంధు అనే సినిమాలకు పాటలు రాసారు. <!--దీనబంధు సినిమాలో నటించారు కూడా. --> ==ఇతర విశేషాలు== మా తెలుగు తల్లికి.. గీతాన్ని సినిమా కోసం రచించారు. కాని సినిమా వారికి అది నచ్చలేదు. శ్రీమతి [[టంగుటూరి సూర్యకుమారి]] గారు ఆ పాటను మధురం గా పాడిన తరువాతనే ఆ గీతానికి గుర్తింపు లభించింది. ఒకసారి ఢిల్లీ వెళ్ళి అక్కడ నెహ్రు గారిని కలిసారు. తాను రచించిన బుధ్ధ చరిత్ర లోని ఒక పద్యాన్ని ఇంగ్లీషు లోకి అనువదించి ఆయనకు వినిపించారు. నెహ్రు గారు ముగ్ధులై ఆయనను మెచ్చుకుని 500 రూపాయలు బహూకరించారు. ==బిరుదులు== శంకరంబాడి సుందరాచారి గారిని '''ప్రసన్న కవి''' అని గౌరవించారు. ఆయనను భావ కవి అనీ, అహంభావ కవి అనీ కూడా అనేవారు. సుందర కవి అన్నది ఆయన మరొ పేరు. ==మూలాలు, వనరులు== *[[దూరదర్శన్‌]] లో[[పులికంటి కృష్ణా రెడ్డి]] గారు పాల్గొన్న ఒక చర్చా కార్యక్రమం *ఇతర పుస్తకాలు [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category: 1914 జననాలు]] [[Category:1977 మరణాలు]] మొదటి దేవరాయలు 3563 9927 2005-08-26T21:12:41Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''మొదటి దేవ రాయలు''' ఇతను [[రెండవ హరిహర రాయలు]] కుమారుడు, తన అన్నగారినుండి రాజ్యమును బలవంతముగా స్వాధీనము చేసుకున్నాడు. ==యుద్దములు== ===ఫిరోద్ షా తో తొలి యుద్దం=== సింహాసనము ఆక్రమించిన తొలిరోజులలోనే, విజయనగర రాజ్య అంతఃకలహాలను ఆసరాగా చేసుకోని [[ఫిరోద్ షా]] విజయనగరమును ముట్టడించి, ఓడించి 32 లక్షల రూపాయలను తీసుకోనిపోయినాడని [[సయ్యదలీ]] వ్రాతల వలన తెలుసుతున్నది. ===రెడ్డి రాజులు, బహుమనీలపై విజయాలు=== తరువాత [[కందుకూరు]]ను పరిపాలిస్తున్న [[రెడ్డి రాజులు]] , [[ఉదయగిరి]] రాజ్యమందున్న [[పులుగునాడు]], [[పొత్తపినాడు]]లను జయించి తమ రాజ్యమున కలుపుకున్నారు, ఇక్కడ గమనించవలసినది ఏమిటంటే [[ఉదయగిరి]] మన దేవరాయలగారికి తండ్రిగారు ఆధీనము చేసిన దుర్గము! ఈ సమయములో మన దేవ రాయలు వారు, [[రాజమహేంద్రవరం]]ను పరిపాలిస్తున్న [[కాటయవేముడు | కాటయవేమునితో]] సంధి చేసుకున్నాడు. వీరు ఇద్దరూ కలసి [[కొండవీడు | కొండవీటికి]] చెందిన [[పెద కోమటి వేముడు | పెద కోమటి వేమునితో]], అతని స్నేహితుడగు [[అన్నదేవచోడుడు | అన్న దేవ చోడునితో]], [[బహుమనీ]] [[ఫిరోద్ షా]]తోనూ యుద్దము చేసినారు. దేవ రాయని మిత్రుడైన [[కాటయ వేముడు]], [[పెద కోమటి వేముడు]]తో యుద్దం చేస్తూ వీరమరణం పొందినాడు. దానితో దేవరాయడు [[రాజమహేంద్రవరం]] అధిపతిగా [[కాటయ వేముడు | కాటయవేముని]] కుమారుడైన, పది సంవత్సరముల ప్రాయం వాడైన [[రెండవ కుమార గిరి]]ని కూర్చొనబెట్టి, [[అల్లాడ రెడ్డి]], అతని కుమారులు [[వేమ]] , [[వీర భద్రా రెడ్డి]] లుతో కలసి శతృవులైన [[ఫిరోద్ షా]], [[పెద కోమటి వేమా రెడ్డి]] సైన్యాన్ని ఓడించి [[రాజమహేంద్రవరం]] పై అల్లాడరెడ్డి ఆధిపత్యాన్ని నిలబెట్టినాడు. ఇటువంటి ఓటమి తరువాత [[ఫిరోద్ షా]] [[పానుగల్లు]] దుర్గమును ఆక్రమించెను, కానీ [[కొండవీడు]], [[బహుమనీ]] ల స్నేహాన్ని చూసి కీడు శంకించిన [[పద్మ నాయకులు]] (గమనిక: వీరు ఇంతకు ముందు బహుమనీలతో కలసి విజయనగర రాజ్యంపై దండెత్తినారు) [[విజయనగర రాజులు | విజయనగరాధిపతతితో]] స్నేహం చేసుకోని [[పానుగల్లు]] దుర్గమును [[ఫిరోద్ షా]]నుండి కాపాడటానికి రెండు సంవత్సరములు యుద్దము చేసినాడు. ఇటువంటి సమయంలో మన [[దేవరాయలు]] వ్యూహాత్మకంగా [[బహుమనీ]] సుల్తానులకు [[కొండవీడు]]నుండి ఎటువంటి సహాయం రాకుండా చేయడానికి సైన్యాన్ని ఏకకాలంలో తీరాంధ్రప్రదేశాన్ని ఆక్రమించడానికి పంపించినాడు. ఈ సైన్యము చాలా అమోఘమైన పురోగతి సాధించి [[పొత్తపినాడు]], [[పులుగులనాడు]]లను ఆక్రమించి [[మోటుపల్లి]]రేవు పట్టాణాన్ని ముట్టడించినది. విజయనగర ప్రభువులు ఈ రెండు యుద్దములందూ విజయాలు సాధించి [[బహుమనీ]] సుల్తానులనూ, [[కొండవీడు]]రాజులనూ ఓడించి [[నల్గొండ]], [[పానుగల్లు]], [[తీరాంధ్ర]] మొత్తం విజయనగాన విలీనమయినాయి. ==ఇతర విశేషములు== మొదటి దేవరాయలు ఈ స్పూర్తివంతమైన విజయములతో పాటూ, తన రాజధాని నగరాన్ని చక్కగా పటిష్ట పరిచినాడు, కోట గోడలూ, బురుజులూ కట్టించినాడు, తుంగభద్రా నదికి ఆనకట్ట కట్టినాడు, వ్యవసాయాన్ని అభివృద్ది చేసినాడు. ఇతను సాధించిన విజయాలు తరువాత తరువాత విజయనగరాన్ని ఉన్నతస్తానంలో ఉంచడానికి చాలా తోడ్పడినాయి. ==కవులు== [[జక్కన]] అను మహాకవి [[విక్రమార్క చరిత్ర]]ను ఈ కాలముననే రచించినాడు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] Talk:శంకరంబాడి సుందరాచారి 3564 9747 2005-08-26T08:24:13Z Chaduvari 97 ఇది చాలా మంచి వ్యాసము వీరు ఇన్ని పుస్తకాలు వ్రాసినారు అని నాకు తెలీనే తెలీదు ఏదో ఓ మంచి పాట మాత్రమే వ్రాసినారు అని అనుకుంటున్నాను, ఈ పాటే ఇంత బాగుంటే మిగిలిన పుస్తకాలు ఎంత బాగుంటాయో అని చాలా ఉత్సాహంగా ఉన్నది, ఎక్కడ లభిస్తాయో మీకేమయినా తెలుసా చదువరిగారు? : ఆయన రాసిన చాలా పుస్తకాలు ప్రస్తుతం ముద్రణలో లేవని తెలిసింది. నేను కూడా ఆ పుస్తకాలేవీ చదవ లేదు. వేటపాలెం గ్రంధాలయం లో ఉన్నాయని నేను వెబ్‌ లోనే చూసాను.-[[User:Chaduvari|Chaduvari]] 08:24, 26 August 2005 (UTC) రామచంద్ర రాయలు 3565 9928 2005-08-26T21:13:08Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ఇతడు [[మొదటి దేవ రాయలు]] కుమారుడు. [[1452]]లో [[విజయనగర]] సింహాసనం అధిస్టించినాడు. కానీ నాలుగునెలలు మాత్రమే పరిపాలన చేసినాడు, తరువాత ఇతని తమ్ముడు విజయరాయలు ఇతనిని తొలిగించి సింహాసనం అధిస్టించినాడు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] వీర విజయ బుక్క రాయలు 3566 9929 2005-08-26T21:13:35Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ఇతను [[మొదటి దేవ రాయలు]] రెండవ కుమారుడు. తన అన్న దగ్గరనుండి రాజ్యమును అపహరించినాడు, కానీ అసమర్థుడుగా పేరుగాంచినాడు, నామమాత్రమే సింహాసనముపై ఉండి, అధికారం మొత్తం తన కుమారుడైన [[రెండవ దేవ రాయలు]]కు అప్పగించినాడు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] రెండవ దేవ రాయలు 3567 9930 2005-08-26T21:14:07Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ఇతను తండ్రి పాలనలోనే పగ్గాలు చేతబట్టినవాడు, సమర్థుడు, అధికార దక్షుడు, ఏనుగులు వేటాడటంలో నేర్పరుడు. ఇతని కాలంలో విజయనగర సామ్రాజ్యం చాలా ప్రసిద్ది చెందినదీ, నాలుగు చెరగులా వ్యాపించినది. దేశము సుసంపన్నము అయినది. ==యుద్దములు== ఇతని కాలమునాటికి [[కొండవీడు]] బలహీనమైనది, దీనిని ఆసరాగాతీసుకోని తీరాంధ్రను జయించి, [[1424]] నాటికి [[కొండవీడు]] రాజ్యము అంతరించినది, అనేక చిన్న చిన్న సామంత దండనాయకులు స్వతంత్రించినారు. రెండవ దేవరాయలు తీరాంధ్రపైకి దిగ్విజయ యాత్రచేసి [[నరసరావుపేట]], [[ఒంగోలు]] లను [[పంట మైలార రెడ్డి]] ని ఓడించి స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. [[పొదిలి]]ని ఏలుతున్న [[తెలుగు రాయలు]]ను ఓడించినాడు. చివరికి వారిని తమ సామంతులుగా స్వీకరించినాడు. ఇక్కడ ఓ ముఖ్య విషయం ఏమిటంటే ఈ [[తెలుగు రాయలు]] [[సాళువ]] వంశమునకు చెందినవాడు. అలాగే దిగ్విజయ యాత్రను సాగించుతూ [[1428]] వ సంవత్సరమున [[కొండవీడు]] దుర్గమును జయించినాడు, తరువాత [[సింహాచల]] ప్రాంతములను వానియందలి పర్వత ప్రాంత భూభాగములను [[విజయనగర]] రాజ్యమున విలీనం చేసినాడు. ==గజపతులతో యుద్దాలు== [[1444]]లో [[కళింగ]] అధిపతులైన [[కపిలేశ్వర గజపతి]] తీరాంధ్రముపైకి దండయాత్రకు వచ్చినాడు, అతడు [[రాజమహేంద్రవరం]] వరకూ వచ్చినాడు, కానీ తరువాత [[రెండవ దేవరాయలు]] పంపించిన [[మల్లపవడయ చమూపతి]] ఈ దురాక్రమణను తిప్పికొట్టినాడు. ఈ కాలమునాటికి దక్షిణ భారతమంతయూ విజయనగరాధీనములోనికి వచ్చినది. ==జాఫ్నాపై యుద్దం== [[లక్కన్న]] అను దండనాయకుని సారధ్యంలో దేవరాయ సైన్యం [[జాఫ్నా]] పై దండెత్తి కప్పమును స్వీకరించెను. రెండవ దేవరాయ రాజ్యము [[సింహళము]] నుండి [[గుల్బర్గ]] వరకూ, [[ఓడ్ర దేశము]] నుండి [[మలబారు]] తీరము వరకూ వ్యాపించినది. ===బహుమనీ సుల్తానులతో యుద్దములు=== బహుమనీ సుల్తాను [[అహ్మద్ షా]] గొప్ప సైన్యమును ఏర్పాటుచేసుకోని దండెత్తి తొలి సారి విజయం సాధించినాడు. తరువాత అతడు [[పద్మనాయకులు]]పై దండెత్తినాడు, కానీ సరిఅయిన సమయానికి [[విజయనగర]] సైన్యం రానికారణంగా [[పద్మనాయకులు]] ఈ యుద్దమున ఓడిపొయినారు. అప్పటినుండి పద్మనాయకులూ, విజయనగరాధీశులూ మరళా శతృత్వము వహించినారు. ఈ సారి '''దేవరాయలు''' [[1443]]నందు బహుమనీ రాజ్యముపై దండెత్తి [[ముద్గల్లు]], [[బంకాపూర్]], [[రాయచూర్]], లను ఆధీనం చేసుకోని [[బీజాపూర్]], [[సాగర్]] లపైకి సైన్యమును నడిపినాడు. ఈ యుద్దం అతి భయంకరంగా రెండు నెలలు జరిగినది, ఇరువైపులా చాలా నష్టాలు కలిగినాయి, చివరకు సంధి కుదిరినది, [[బహుమనీ]] [[విజయనగర]] రాజ్యాల మధ్య [[కృష్ణా]] నది ఎల్లలుగా గుర్తించబడినాయి. ==ఇతని సైన్యము== ఇతని సైన్యము చాలా బలవంతమైనది, ఇతను చక్కని ముస్లిం సైనికాధికారులను పిలిపించి తన సైన్యానికి శిక్షణ ఇప్పించినాడు. తన సైన్యంలో రెండువేలమంది ముస్లింలను చేర్చుకున్నాడు. (ఇది భవిష్యత్తులో చాలా ప్రమాదాలకు దారితీసినది, ఎందుకంటే అచ్యుతరాయల కాలం నాటికి సైన్యంలో ముస్లింల సంఖ్య చాలా పెరిగినది, కానీ వారు [[రాక్షస తంగిడ]] యుద్దమున [[అచ్యుత రాయలకు]] వెన్నుపోటుపొడిచి యుద్దంలో రాయల మరణానికీ, తద్వారా విజయనగర పతనానికీ హేతువులలో ఒకరుగా నిలిచినారు) ఇతని సైన్యం నందు రెండు లక్షల [[కాల్బలము]], 80 వేల [[అశ్విక దళము]], 60 వేల ధనుర్విద్య విశారదులూ ఉండేవారు. ==మతము== ఇతను శైవమతాభిమాని, పరమత సహనము కలవాడు, ఈ కాలములో అందరికీ ఆలయములు నిర్మించినాడు, ముఖ్యముగా జైనులకూ, ముస్లింలకూ, వైష్ణవులకూ, శైవులకూ ఆలయములు నిర్మించినాడు. ==సాహిత్యము== ప్రసిద్ద [[డిండిమ భట్టారకుడు]] ఈ కాలమునందలివాడే, ఇతనినే [[శ్రీ నాథుడు ]] ఓడించి [[కవిసార్వభౌమ]] బిరుదును తీసుకున్నాడు. [[కంచు డక్క]]ను పగల గొట్టినాడు. ==రాయబారులు== *[[పర్షియా]] నుండి [[అబుల్ రజాక్]] ఈ కాలంనాడే రాయబారిగా వచ్చినాడు. *[[ఇటలీ]] యాత్రికుడు [[కౌంటే]] ఈ కాలంలోనే వచ్చినాడు. ==విజయ నగరము== ఇది ఏడు ప్రాకారములు కలది, ప్రాకారముల మధ్యలో పంట పొలాలు కలవు. దీని చుట్టుకొలత సుమారుగా 100 కిలోమీటర్లు. ==పండుగలు== ఆనాటి పండుగలు చాలా ఉత్సాహంతో జరుపుకునేవారు, ముఖ్యముగా [[దీపావళి]], [[శివరాత్రి]], [[వసంతోత్సవము]]లు ఘనంగా జరుపుకునేవారు. ==రాజ్య విశేషములు== ఇందు 300 ఓడరేవులు కలవు! సామ్రాజ్యము ధనవంతమైనది. విజయనగరము చాలా అద్భుతంగా ఉండెడిది. రాజప్రాసాదము అత్యున్నతమైనది, మనోహరమైనది, నగర వీధులందు స్వర్ణరత్నాభరణములు, వజ్రవైడూర్యములు రాసులుగా పోసు అమ్ము వర్తక శ్రేష్ఠులు ఉన్నారు, సామ్రాజ్య ప్రజలు విలాసమయ జీవితము గడిపేవారు। {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] మల్లికార్జున రాయలు 3568 9931 2005-08-26T21:14:32Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ==మల్లికార్జున రాయలు== తండ్రి [[రెండవ దేవ రాయలు]] తరువాత అధికారములోనికి వచ్చినాడు, ఇతడు అంత సమర్థుడుగా పేరుగాంచలేదు, తాత తండ్రుల రాజ సంపదను కొంత [[బహుమనీ]] సుల్తానులకు, మరికొంత [[గజపతులు | గజపతులకు]] సమర్పించినాడు. == [[కపిలేశ్వర గజపతి]] [[పద్మనాయకులు | పద్మనాయకుల]] సహాయముతో [[1448]] న తీరాంధ్రపైకి దండెత్తివచ్చి [[రాజమహేంద్రవరము]]ను ఆక్రమించినాడు. తరువాత ఇంకా ముందుకు సాగి [[1450]]లో [[కొండవీడు]]ను జయించినాడు. [[అద్దంకి]], [[శ్రీశలము]], [[వెలుగోడు]], [[బెల్లంకొండ]]లను జయించి, తరువాత [[విజయనగరం]]ను ముట్టడించినాడు, రాయలు సంధి చేసుకోని అపరాధరుసుము చెల్లించినాడు. ===గజపతుల రెండవ దడయాత్ర=== [[1464]] వ సంవత్సరమున, గజపతులు [[కపిలేశ్వర గజపతి]] , గొప్ప సైన్యాన్ని ఇచ్చి [[హంవీర గజపతి ]]సైన్యాధిపతిగా విజయనగరంపైకి దండయాత్రకు వచ్చి [[కాంచీనగరము]] వరకు ఆక్రమించెను, ఇతను [[చంద్రగిరి]], [[ఉదయగిరి]], [[కొండపల్లి]], [[వినుకొండ]], [[అద్దంకి]], [[తిరుచానూరు]], [[తిరుచనాపల్లి]] మొదలగు ప్రాంతములను గజపతుల ఆధీనములోనికి తెచ్చినాడు. మొత్తానికి ఈ రాజు చాలా అసమర్థుడైనాడు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] రెండవ విరూపాక్ష రాయలు 3569 10375 2005-09-01T11:51:01Z వైఙాసత్య 58 link correction {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} రెండవ విరూపాక్ష రాయలు, ఇతను [[రెండవ దేవ రాయలు]] సోదరుడగు [[విజయ రాయలు]] కుమారుడు. ఇతను శతృవులను జయించి రాజ్యమునకు వచ్చినాడు, ఇతడు అంత సమర్థుడు కాకున్ననూ, శక్తివంతమైన సామంతులూ, వారి పోరాటాలు సహాయముగా [[గజపతులు | గజపతులను]] [[కళింగ]] వరకూ తరిమినాడు. ముఖ్యముగా [[పెనుగొండ]]ను ఏలుతున్న [[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు|సాళువ నరసింహ రాయ భూపతి]] ఇందు ప్రముఖ భూమికను పోషించినాడు. ఈ రాజు రాజవ్యసనమునకు అలవాటు అయి, దుష్టబుద్ది కలిగి అవకతవక పనులు చేయుచు రాజ ప్రతిష్ట మంట కలిపెను. ఇతని పాలనను చూడలేక కుమారుడే తండ్రిని హతమార్చెను. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] ప్రౌఢరాయలు 3570 27520 2006-06-28T02:29:21Z వైఙాసత్య 58 లింకులు {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''ప్రౌఢరాయలు''', [[రెండవ విరూపాక్ష రాయలు|విరూపాక్షరాయల]] రెండవ కుమారుడు. సోదరుడగు రాజశేఖర రాయలను సంహరించి [[1485]]లో అధికారానికి వచ్చినాడు, ఇతను క్రూరుడు, దుర్మార్గుడు, దుర్బలుడు, విలాసవంతమైన జీవితములకు అలవాటుపడినాడు. సామంత, మాండలీకులు ఇతని కుపిత చర్యలకు ఆశ్చరచకితులై [[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు|సాళువ నరసింహరాయ భూపతి]]నకు అండగా నిలిచి, ఇతనిని సింహాసనంనుండి దించివేసినారు. ఈ తిరుగుబాటునకు [[తుళువ నరస నాయకుడు|తుళువ నరసనాయకుడు]] నాయకత్వం వహించినాడు. ముఖ్యమైన విషయము ఏమిటంటే, ఇతనితో [[సంగమ వంశము|సంగమవంశ]] పాలన అంతమైనది, మహోన్నత ఆశయంతో [[మొదటి హరిహర రాయలు|హరిహర]] [[మొదటి బుక్క రాయలు|బుక్క రాయల]]తో ప్రారంభమైన ఈ వంశ పాలన చివరకు అసమర్థులైన రాజుల వల్ల, విలాస జీవితం వల్లా నాశనం అయిపోయినది. మరొక ముఖ్యమైన విషయము ఏమిటంటే, రాజు చెడ్డవాడైతే విజయనగర సామంతాది మంత్రివరులు వారిని పదవీచ్యుతులు చేయు ఆచారము కలదు, కొద్దిగా ప్రజాస్వామ్య లక్షణాలు కనిపించడంలేదు! {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] సాళువ నరసింహదేవ రాయలు 3571 10380 2005-09-01T12:19:40Z వైఙాసత్య 58 /* వారసుడు */ {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ==సాళువ నరసింహ రాయ భూపతి== ==విజయ నగర సింహాసాధిపతికి ముందు ఇతని చరిత్ర== ఇతను [[పెనుగొండ]] దుర్గాధిపతి, అప్పటికే [[సంగమ వంశము]] క్షీణ దశలో పడి రాజ్య భాగాలు కాకులు పాలైనట్లు అటు గజపతులూ, ఇటు [[బహుమనీ సుల్తానులు|బహుమనీ సుల్తానులూ]] లాక్కోసాగినారు, నేరుగా సామ్రాజ్యమునకు గుండెవంటి [[విజయనగరము]] పైకి దండెత్తి వచ్చి ఓడించి కప్పాలు తీసుకోని పొయినారు. దీనితో సాళువ నరసింహ రాయ భూపతి, తన ధైర్య సాహసములతో పోరాటాలు చేసి రాజ్యభూభాగాలు రక్షించ ప్రయత్నించినాడు. ===ఉదయగిరి స్వాతంత్ర్యము తెచ్చుట=== [[1470]]నందు నరసింహరాయలు [[ఉదయగిరి]] పై దండెత్తి అక్కడి రాజప్రతినిధిఅయిన [[కంటంరాజు తమ్మరాజు]]ను ఓడించినాడు. దీనితో [[కపిలేశ్వర గజపతి]] కోపించి, కుమారునితో కలసి ఉదయగిరి పైకి దండెత్తినాడు, కానీ నరసింహరాయలు శక్తి సామర్ద్యాలముందు ఓడిపోయి ప్రాణాలు కోల్పోయినాడు. ఇదే అదనుగా నరసింహరాయలు తమ తమ తీరాంధ్ర భూభాగాలను [[గజపతులు| గజపతులనుండి]] పునస్వాధీనము చేసుకున్నాడు. ===బహుమనీ సైనికులను ఓడించుట=== తరువాత [[గజపతులు]] అంతఃకలహాలతో రాజ్య భూభాగాలను [[బహుమనీ సుల్తానులు|బహుమనీ]]లకు కోల్పోయినారు. ఈ సమయంలో చాలా యుద్దాల తరువాత [[బహుమనీ సుల్తానులు|బహుమనీ సుల్తాన్]] [[మూడవ మహమ్మద్ షా]] దండయాత్రకు బయలుదేరి [[రాజమహేంద్రవరము]]ను గజపతుల నుండి ఆక్రమించి, [[కొండవీడు]]ను జయించి, [[కాంచీపురం]]ను జయించి, విశేష ధనముతో వజ్ర వైడూర్య రత మణి మయ ఖచిత ఆభరణాలతో తిరిగి వెళ్లసాగినాడు. ఇక్కడే నరసింహ రాయ భూపతి తెలివిగా ప్రవర్తించినాడు, [[తుళువ ఈశ్వర నాయకుడు]] అను గొప్ప శూరుడైన సేనానిని పంపి [[కందుకూరు]] వద్ద బహుమనీ సైనికులను ఓడించి మొత్తం ధనుమును స్వాధీనము చేసుకున్నాడు. దీనితో [[పెనుగొండ]] సిరిసంపదలతో తులతూగసాగినది. ===మచిలీ పట్నం ఆక్రమణ=== తరువాత స్వయంగా నరసింహరాయలు [[మచిలీపట్నం]]పైకి దండయాత్రకు వెళ్లి ఆక్రమించుకున్నాడు. ===బహుమనీ ప్రతీకారం=== బహుమనీ సుల్తానులు ఓటమికి బాధపడి మరళా గొప్పసైన్యంతో దండయాతకు బయలుదేరి [[మచిలీపట్నం]] జయించి పెనుగొండ ను మాత్రం ఏమీ చేయలేకపొయినారు. ==విజయ నగర సింహాసనము అధిస్టించుట== [[సంగమ]] వంశీయులు చేతకానివార, చేవ చచ్చి, వ్యసనపరులై, సామంతుల నమ్మకాన్ని కోల్పోయినారు. సామంతుల కోర్కెపై సింహాసనం అధిస్టించినాడు. సింహాసనం అధిస్టించగానే సామంతుల తిరుగుబాటు అణిచివేసినాడు. తరువాత [[ఉదయగిరి]] యుద్దములో ఓడిపోయి దానిని [[గజపతుల]]స్వాధీనము చేసినాడు. ==వారసుడు== ఇతనికి ఇద్దరు కుమారులు, చివరి క్షణాలలో తన సేనాని అయిన [[తుళువ నరస నాయకుడు| తుళువ నరసనాయకునికి]] కుమారులనూ, రాజ్యాన్ని అప్పగించి ఎలాగైనా గజపతులు, బహుమనీల ఆధీనంలోని విజయనగర రాజ్య ప్రాంతాలను తిరిగి స్వాధీనం చేసుకోమన్నాడు. ==సినిమాలలో ఈ రాజు== [[అన్నమయ్య (సినిమా)|అన్నమయ్య సినిమా]] చూసిన వారికి "గండరగండ, ....పెనుగొండ దుర్గాధిపతి ... సాళువ నరసింహ రాయ భూపతి ..." అంటూ స్టైలుగా మీసం మెలేసే [[మోహన్ బాబు]] పాత్ర గుర్తు ఉండే ఉంటుంది, ఆ సాళువ నరసింహ రాయ భూపతే, ఈ సాళువ నరసింహ రాయలు, ఇతని ఆస్తానంలోనే [[అన్నమయ్య]] ఉన్నారు, ఇతనే అన్నమయ్యను గొలుసులతో బంధించినాడని [[చిన్నన్న]] తన [[అన్నమయ్య చరిత్ర]] అను [[ద్విపద]] కావ్యంలో వ్రాసినారు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] తిమ్మ భూపాలుడు 3573 10382 2005-09-01T12:21:50Z వైఙాసత్య 58 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} తిమ్మ భూపాలుడు, [[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు|సాళువ నరసింహ రాయలు]]గారి పెద్ద కుమారుడు, తన ప్రభువునకు ఇచ్చిన మాట ప్రకారం [[తుళువ నరస నాయకుడు]] ఇతనిని సింహాసనాధిస్టుని చేసి రాజ్యభారం తానే వహించినాడు, కానీ ఆరు నెలలలోనే ఇతను మరణించినాడు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] రెండవ నరసింహ రాయలు 3574 10381 2005-09-01T12:20:55Z వైఙాసత్య 58 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ఇతను [[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు]] రెండవ కుమారుడు, అన్నగారు అయిన [[తిమ్మ భూపాలుడు]] మరణించిన పిదప ఇతను రాజ్యాధిపతి అయినాడు, కానీ [[తుళువ నరస నాయకుడు]] ఇతనిని [[పెనుగొండ]] దుర్గమున గృహనిర్భంధమున ఉంచి రాజ్యమునకు తానే అధిపతి అయినాడు. తరువాత [[తుళువ నరస నాయకుడు | తుళువ నరస నాయకుని ]] కుమారుడు అయిన [[వీరనరసింహ రాయలు]] ఆ భాగ్యము కూడా లేకుండా ఇతనిని చంపి తానే అధికారానికి రాజయినాడు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] తుళువ నరస నాయకుడు 3575 19698 2006-02-08T16:38:19Z వైఙాసత్య 58 వికీకరణ '''తుళువ నరస నాయకుడు''' [[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు]] వద్ద సేనాని, ఇతను బహుమనీలనుండి ఎంతో ధనాన్ని నేర్పుగా కొల్ల గొట్టినాడు. నరసింహదేవ రాయలును సింహాసనాధిస్టులను చేయడంలో ప్రముఖ పాత్ర వహించినాడు. సాళువ నరసింహ రాయలు మరణ శయ్యపై ఉండి విజయనర రాజ్యాన్నీ, తన కుమారులనూ తుళువ నరస నాయకునికి అప్పగించినాడు. ఇచ్చిన మాట ప్రకారం ముందు పెద్ద కుమారుడైన [[తిమ్మ భూపాలుడు]]ను తరువాత [[రెండవ నరసింహ రాయలు]]ను సింహాసనం అధిస్టింపచేసి తాను రాజ్యభారాన్ని వహించినాడు, లేదా అధికారాన్ని చెలాయించినాడు ==మొదటి దండయాత్ర== ఇతను అధికారాన్ని సహించలేని సామంతులు స్వతంత్రించినారు, గజపతులు విజృంభించి చాలా ప్రాంతాలను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. [[చోళ]], [[పాండ్య]], [[మధుర]] సామంతులు స్వతంత్రించినారు. వీటన్నింటినీ చక్కబరచడానికి [[1496]] లో దండయాత్రకు బయలుదేరినాడు. [[తూర్పు సముద్రం]]వరకూగల భూమిని అందున్న సామంతులను అణచి, దక్షిణమునకు వచ్చి [[చోళ]] రాజును ముట్టడించినాడు. అప్పటి [[తిరుచినాపల్లి]] పాలకుడు [[కోనేటి రాజు]] ఓడిపోయినాడు, తరువాత మధుర పాలకుడైన [[మానభూషనుడు]]ని ఓడించి తరువాత పాండ్య రాజ్యముపై దండెత్తి ఆ రాజ్యమును సామంత రాజ్యముగా చేసుకున్నాడు. తరువాత [[కర్నాట]] ప్రాంతమునందున్న [[ఉమ్మత్తూరు]] పై దండెత్తినాడు. ఇలాగే విజయోత్సాహంతో ముందుకు వెళ్తున్న నరస నాయకునికి [[శ్రీరంగపట్టణం]], [[శివసముద్రం]]లను ముట్టడించకుండా పొంగిపొరలుతున్న [[కావేరీ నది]] అడ్డు వచ్చినది. దానితో కావేరీ నదికి ఆనకట్ట కట్టి [[శ్రీరంగము]]ను ముట్టడించి భీకర యుద్దం చేసినాడు, దుర్గరక్షణాధికారి [[హోయ్సణేంద్రుడు]] బంధీ అయినాడు. శ్రీరంగము నరసనాయకుని వశం అయినది. [[ఉమ్మత్తూరు]] కూడా ఇతని ఆధీనంలోనిని వచ్చినది. ==బీజాపూరు పాలకునితో యుద్దం== [[బీజాపూరు]] పాలకుడైన [[యూసఫ్ ఆదిల్‌షా]] విజయనగర రాజ్యానికి చెందిన [[మానువ]] కోటను ఆక్రమించినాడు, దానితో నరసనాయకుడు వారిపైకి సైన్యాలను నడిపి యూసఫ్ ఆదిల్‌షాను బంధీగా పట్టుకోని దయతో వదిలివేసినాడు. ==గజపతుల దండయాత్రను అడ్డుకొనుట== [[1496]]న గజపతుల రాజు [[పురుషోత్తమ గజపతి]] మరణించినాడు, అతని కుమారుడు [[ప్రతాపరుద్ర గజపతి]] సింహాసనం అధిస్టించి, దక్షిణ దేశ దిగ్విజయ యాత్రకు బయలుదేరినాడు, [[కృష్ణా నది]] దాటి రాకుండా నరస నాయకుడు వీనిని ఓడించినాడు. ==మరణం== ఇతను [[1503]] లో మరణించినాడు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] Template:విజయ నగర రాజులు 3576 27478 2006-06-27T00:57:45Z వైఙాసత్య 58 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[విజయనగర రాజులు]]''' || [[Image:vijayanagara.jpg|30px|విజయ నగర రాజులు]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[విజయ నగర రాజుల నాలుగు వంశాల కథాకమామిషు| నాలుగు వంశములు]] | [[విజయ నగర వంశస్థుల వంశ వృక్షములు|వంశ వృక్షము ]] | [[విజయ నగర రాజులు పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి|పరిపాలనా కాలము]] | [[విజయ నగర స్థాపన వెనకున్న కథ|సామ్రాజ్య స్థాపన]] | [[తళ్ళికోట యుద్ధము]] | [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి మత విషయములు|మత విషయములు]] | [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాంఘిక విషయములు|సాంఘిక విషయములు]] | [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి పన్నులు|పన్నులు]] | [[విజయ నగర రాజుల నిర్మాణ కౌశల్యం|నిర్మాణ కౌశల్యం]] | [[విజయ నగర రాజులు - తిరుపతి, తిరుమల|తిరుపతి, తిరుమల]] | [[విజయ నగర రాజుల శత్రువులు|శత్రువులు]] | [[విజయ నగర రాజుల సామంతులు|సామంతులు]] | [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్థితులు|ఆర్ధిక పరిస్థితులు]] | [[ విజయ నగర రాజులు వజ్రాలు|వజ్రాలు]] | [[అసలు విజయ నగర రాజుల గొప్ప ఏమిటి?|గొప్పతనము]] | [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సైనిక స్థితి|సైనిక స్థితి]] | [[విజయ నగర రాజులు పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి|పరిపాలనా కాలము]] | [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాహిత్య పరిస్థితులు|సాహిత్య పరిస్థితులు]] | [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|సామ్రాజ్యము]] |- |} </center> Wikipedia talk:కోరుచున్న వ్యాసములు 3577 9777 2005-08-26T13:35:55Z వైఙాసత్య 58 ==Format== This is not its best format. But we shall leave it here till we enough people to work on our team. I just dumped the red links from ఆవస్యక పేజీలు (special pages) and edited it to remove the english links. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:35, 26 August 2005 (UTC) తెలుగు సినిమాలు ఈ 3578 12516 2005-10-07T13:41:08Z Chaduvari 97 #[[ఈనాడు సినిమా]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} Talk:తెలుగు సినిమాలు వ 3579 9788 2005-08-26T14:22:08Z 59.93.50.218 varshaM is already here. వీరనరసింహ రాయలు 3580 19699 2006-02-08T16:43:29Z వైఙాసత్య 58 /* అరవీటి వారి సహాయం */ {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''వీరనరసింహరాయలు''' , ఇతను [[తుళువ నరస నాయకుడు | తుళువ నరస నాయకుని]] కుమారుడు. ఇతని అసలు పేరు [[రెండవ నరసనాయకుడు]] లేదా నరస నాయకుడు, సింహాసనాన్ని మాత్రం '''వీర నరసింహ రాయలు''' అనే వీరోచిత పేరుతో అధిస్టించినాడు. ఇతని తండ్రి [[మొదతి నరస నాయకుడు]] [[1503]]లో దివంగతులయినారు, తరువాత [[1505]] వరకూ ఇతను [[పెనుగొండ]]నందు బందీగా ఉన్న [[సాళువ రెండవ నరసింహ రాయలు]] పేరుతో రాజ్యాన్ని పరిపాలించినాడు. కానీ [[1506]]లో అతనిని హత్యగావించి తనే రాజుగా సింహాసనాన్ని అధిస్టించినాడు. ==యుద్దములు== ===తొలి రోజులలోని సామంత తిరుగుబాట్లు=== ఇతను [[సాళువ]]వంశమును అంతమొందించి తనే రాజుగా మారడాన్ని సహించని సామంతులు తిరుగుబాట్లు చేసినారు, ముఖ్యముగా [[అదవాని]]పాలకుడు [[కాసప్పవడయరు]], [[ఉమ్మత్తూరు]] పాలకుడు [[దేవరాజు]], [[శ్రీరంగ పట్టణ ]] పాలకుడు [[గుండరాజు]]లు తిరుగుబాటు చేసినారు. ===అరవీటి వారి సహాయం=== [[బహుమనీ]]సుల్తాను [[మహమద్ షా]]ఆదేశానుసారం అతని సామంతుడు [[యాసిప్ ఆదిల్ఖాన్]] [[1502]]లో విజయనగర రాజ్యంపైకి దండయాత్రకు బయలుదేరినాడు, అప్పటికే తిరుగుబాటు చేస్తున్న [[అదవాని]] [[కాసెప్పవడయ]] అతనికి వంతగా తనూ సైనికులను నడిపించినాడు, కానీ [[అరవీటి రామరాజు]] కుమారుడు [[అరవీటి తిమ్మరాజు]] [[కందనోలు]] ప్రాంతమును పరిపాలిస్తూ విజయనగరాధీశులకు సామంతుగా ఉండెను. అతను ఈ యాసిప్ ఆదిల్ఖాన్, కాసెప్పవడయ సైనికులను మూడు సంవత్సరాలు జరిగిన యుద్దమందు ఓడించి తరిమేసినాడు. ఈ విజయానికి ఆనందించి '''వీర నరసింహ రాయలు''' అదవాని సీమను [[అరవీటి తిమ్మరాజు]]నకు విజయానికి కానుకగా ఇచ్చినాడు. ఈ సంఘటన వల్ల [[అరవీటి]] వంశస్తులూ, [[తుళువ]] వంశస్తులూ చక్కని స్నేహితులు అయినారు. '''వీరనరసింగ రాయలు''' మిగిలిన సామంతులను అణచివేయడానికి, తన సోదరుడైన [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]]ను రాజ్యపాలనకు నియమించి, [[1508]]నాటికి [[ఉమ్మత్తూరు]], [[శ్రీరంగపట్టణము]]లను ఓడించి విజయనగరము వచ్చినాడు, కానీ మరళా వీరు తోక జాదించినారు దానితో ఈ సారి తన సోదరులగు [[అచ్యుత రాయలు]], [[శ్రీ రంగ రాయలు]]ను సైన్యసమేతముగా నామంతులను అణుచుటకు పంపించెను, ఈ దండయాత్రలో [[కొంకణ]] ప్రాంతపాలకుడు కప్పము చెల్లించడానికి అంగీకరించినాడు. మిగిలినవారు ఎదిరించి ఓడిపొయినారు. తరువాత '''వీర నరసింహ రాయలు''' మరొక దండయాత్ర దిగ్విజయంగా చేసినాడు. ఈ దండయాత్రలన్నీ ముగిసిన తరువాత వీరు ఆద్యాత్మిక మార్గములో పడి [[కంచి]], [[కుంభకోణము]], [[పక్షితీర్థము]], [[శ్రీ రంగము]], [[చిదంబరము]], [[కాళహస్తి]], [[గోకర్ణము]], [[రామేశ్వరము]], [[త్రిపురాంతకము]], [[అహోబలము]], [[శ్రీశైలము]], [[తిరుపతి]], [[సంగమేశ్వరము]] మొదలగు పుణ్యక్షేత్రములను దర్శించి అనేక దాన ధర్మాలను చేసినాడు. ==వారసుడు== ఇతని వద్ద [[సాళువ తిమ్మరుసు]] మహా మంత్రిగా ఉండేవారు, దక్షిణ దేశ యాత్రలు తరువాత '''వీర నరసింగ రాయలు''' జబ్బు పడినారు, దానితో [[తిమ్మరుసు]]ను పిలిచి తన తరువాత రాజ్యానికి వారసునిగా తన ఎనిమి సంవత్సరాల కొడుకు [[తిరుమల రాయలు]]ను చేయమనీ, అలాగే [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] కను గుడ్లు పీకి చూపించమనీ చెప్పినాడు, కానీ తిమ్మరుసు ముందుగానే అనేక యుద్దములందు శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు ప్రతాప సామర్ద్యములు ఎరిగి ఉన్నందువల్ల ఆ పని చేయలేక విషయమంతా శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలుకు చెప్పి అతనిని ప్రవాసం పంపించి ఓ మేక కనుగుడ్లు తెచ్చి చూపించి రాజును అవసాన కాలంలో సంతృప్తి పరచినాడు. ==మరణం== ఇతను [[1509]]లో మరణించినాడు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు 3581 27719 2006-07-02T13:20:12Z MSRKiran 444 /* ఉదయగిరి విజయం */ {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} [[Image:Vijayanagara.jpg|thumb|left|200px|[[హైదరాబాదు]]లోని టాంక్‌బండ్ పై శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు విగ్రహము]] ==పట్టాభిషేకము== '''శ్రీ కృష్ణ దేవ రాయలు''' [[తుళువ నరస నాయకుడు]], [[నాగలాంబ]] ల కుమారుడు. ఇతను ఇరవై సంవత్సరాల వయసులో [[1509]]లో సరిగ్గా [[ఫిబ్రవరి 4]] న విజయనగర రత్న సింహాసనాన్ని అధిష్ఠించాడు. ఇతను సింహాసనం అధిష్ఠించడానికి మహామంత్రి [[తిమ్మరుసు]] చాలా సహాయం చేసినాడు. ఇతని పట్టాభిషేకానికి అడ్డురానున్న [[అచ్యుత రాయలు]]నూ, [[వీర నరసింహ రాయలు]] అనుచరులను తిమ్మరసు సుదూరంలో ఉన్న దుర్గములలో బంధించాడు. ==రాజ్య పరిస్థితులు== ఇతను రాజ్యం అధిష్ఠించునాటికి రాజ్యమంతా చాలా గందరగోళంగా ఉన్నది. దక్షిణాన సామంతులు స్వతంత్రులు అయినారు, తీరాంధ్ర ప్రాంతాన్ని [[గజపతులు]] ఆక్రమించుకొని తమ రాజ్యంలో కలుపుకొని, [[కొండవీడు]], [[ఉదయగిరి]] వంటి పటిష్ఠమైన దుర్గములతో బ్రహ్మాండమైన రక్షణ ఏర్పాట్లు చేసుకున్నారు. బహుమనీ సుల్తానులు రాజ్యంలోనికి రోజురోజుకూ చొచ్చుకొని రాసాగినారు. ఇటువంటి అస్తవ్యస్త పరిస్థితులలో '''శ్రీకృష్ణదేవరాయలు''' రాజ్యానికి వచ్చాడు. ==యుద్ధములు== ===దక్షిణ దేశ దండయాత్ర=== ఇతను [[1509]]లో సింహాసనం అధిష్ఠించి, [[1512]] వరకూ మూడు సంవత్సరములు సైనిక సంపత్తిని పెంపొందించుకొని తొలిసారిగా దక్షిణ దేశ దిగ్విజయ యాత్రకు బయలుదేరాడు. [[కావేరీ నదీ]] తీరంలోని [[శివపట్టణ]] పాలకుడు [[గంగరాజు]]. ఇతను విజయనగర సామంతుడయినప్పటికీ విజయనగర రాజుల అలసత్వాన్ని ఆధారంగా చేసుకొని కప్పం చెల్లించక స్వతంత్రముగా ఉండసాగినాడు. ఇతని శత్రువు [[శ్రీ రంగపట్టణ]] రాజు [[చిక్క రాయలు]]. చిక్క రాయలు శ్రీకృష్ణదేవరాయల సైన్యంలో చేరి గంగరాజుపై యుద్ధం చేసి గెలిచచాడు. [[గంగరాజు]] కావేరి నదిలో పడి ప్రాణాలు వదిలినాడు. తరువాత [[ఉమ్మత్తూరు]], [[కర్నాటక]], [[మైసూరు]] ప్రాంతములను చేజిక్కించుకొని [[చిక్క రాయలు]]ను వాటికి సామంతుగా చేసినాడు. తరువాత చిన్న చిన్న పాలెగాండ్లను జయించి ఆ ప్రాంతములను [[కెంపెగౌడ]], [[వీర గౌడ]]లను పాలకులుగా నియమించినాడు. (ఈ కెంపేగౌడ, వీర గౌడలే [[బెంగళూరు]] నిర్మాతలు). తరువాత [[మలయాళ]] ప్రాంతములను జయించి, వారినుండి కప్పములను వసూలు చేసినాడు. [[విజయప్ప]], [[వేంకటప్ప]] నాయకులను పాండ్యదేశమునకు, దాని పరిసరాలకూ సామంతులుగా నియమించాడు. [[విజయప్పనాయుడు]], [[వెంకటప్ప నాయుడు]]తో కలసి రాయలువారి ఆదేశముపై [[చిత్తూరు]], [[జింజి]], [[తొండమండలము]], [[మధుర]], [[తిరునగరు]], [[తిరుచినాపల్లి]] మొదలగు ప్రాంతములను జయించాడు. వీరందరి నుండి ఎంతో కప్పమును వసూలు చేసాడు. ఒక్క [[జింజి]] నగరమునుండే సంవత్సరమునకు మూడు కోట్ల రూపయల విలువైన కప్పం వచ్చేది. దీనితో దక్షిణ దేశమంతా రాయలు స్వాధీనమైనది, పరిపాలనా సౌలభ్యం కోసం దీని మూడు భాగములుగా విభజించి నాడు. ;జింజి: [[జింజి]] కేంద్రముగా [[కృష్ణప్ప నాయకుడు]] అధిపతిగా [[నెల్లూరు]] మొదలగు ప్రాంతములు ఉండెను. ;తంజావూరు:[[తంజావూరు]] కేంద్రముగా [[విజయ రాఘవ నాయకుడు]] అధిపతిగా [[కావేరీ నదీ]] తీరప్రాంతములను రెండవ కేంద్రము. ;కొడగు:[[కొడగు]] కేంద్రముగా [[వెంకటప్ప నాయకుడు]] అధిపతిగా మళయాళ ప్రాంతము మూడవ భావము. ఈ దక్షిణదేశ దండయాత్ర తరువాత రాయలు రాజధానికి తిరిగి వచ్చాడు. ===తూర్పు దిగ్విజయ యాత్ర=== [[మహామంత్రి తిమ్మరుసు]] నాయకత్వంలో చక్కని సైన్యమును తూర్పు దిగ్విజయ యాత్రకు పంపించినాడు. ====సైనిక విశేషములు==== [[తిమ్మరుసు ]] సైన్యమును చక్కగా వ్యూహాత్మకంగా విభజించినాడు. మొత్తం సైన్యాన్ని ఏడు భాగములుగా విభజించినాడు. ఒక్కొక్క విభాగములోను కింది దళాలు ఉన్నాయి: *30,000 కాల్బలము *నాలుగు వేల అశ్విక దళము *రెండువందల ఏనుగులు ఈ విభాగాలకు అధ్యక్షులుగా కింది వారిని నియమించాడు. #[[రాయసము కొండమరుసు]] #[[పెమ్మసాని రామలింగన్న నాయుడు]] #[[గండికోట రేచర్ల కుమార తిమ్మనాయుడు]] #[[వెలుగోడు గంగాధరరెడ్డి]] #[[అకినీడు ఇమ్మరాజు]] #[[ఆరవీటి నారపరాజు]] #[[ఆరవీటి శ్రీరంగరాజు]] ====ఉదయగిరి విజయం==== ఈ తూర్పు దిగ్విజయ యాత్రలో భాగంగా [[1513]]లో [[ఉదయగిరి]]ని ముట్టడించినాడు. రాయసము కొండమరుసు విజయనగర సేనలకు ఆధిపత్యము వహించి సంవత్సరన్నర పాటు తీవ్రమైన పోరాటము చేసి దుర్గమును స్వాధీనము చేసుకున్నాడు. తరువాత ఉదయగిరి ప్రాంత రాజప్రతినిధిగా అతడే నియమితుడయ్యాడు. ====కొండవీడు విజయం==== [[1515]]లో రాయలు [[కొండవీడు]]ను ముట్టడించినాడు. కొండవీడు [[1454]]నుండి [[గజపతులు]] ఆధీనంలో ఉన్నది. ఇదే సమయంలో [[ప్రతాపరుద్ర గజపతి]] కృష్ణానది ఉత్తర భాగమున పెద్ద సైన్యంతో విడిదిచేసెను. ఈ యుద్ధమున రాయలు విజయం సాధించాడు. తరువాత రాయలు కొండవీడును అరవై రోజులు పోరాడి [[1515]] [[జూన్ 6]] న స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. తిమ్మరసు మేనల్లుడు [[నాదెండ్ల గోపన]] దుర్గాధిపతిగా నియమితులయినాడు. ====కొండవీడు నుండి కటకం వరకు ==== కొండవీడు తరువాత శ్రీకృష్ణదేవరాయల దిగ్విజయ యాత్ర ఇలా సాగింది. *[[అద్దంకి]], [[కేతవరము]], [[అమ్మనబోలు]], [[నాగార్జునకొండ]], [[బెల్లంకొండ]] దుర్గాలను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. *[[విజయవాడ]] సమీపాన ఉన్న [[కొండపల్లి]] దుర్గమును రెండునెలలు పోరాడి స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. *[[అనంతగిరి]], [[ఉర్లుగొండ]], [[ఉండ్రుగొండ]], [[అరసవిల్లి]], [[చిట్యాల]], [[నల్లగొండ]] మొదలైన దుర్గాలను జయించాడు. *[[కోనసీమ]], [[జమ్మిలోయ]], [[కోరాము]], [[రాజమహేంద్రవరము]] లను జయించినాడు. *[[మాడుగుల]], [[వడ్డాది]], [[సింహాచలము]]లను స్వాధీనం చేసుకొని సింహాచల నరసింహ స్వామిని పూజించి అనేక దాన ధర్మాలు చేసినాడు. *[[కటకం]] పైకి దండెత్తి [[ప్రతాపరుద్ర గజపతి]]ని ఓడించి అతని కుమార్తె [[తుక్కాదేవి]]ని వివాహమాడాడు. ఈ దిగ్విజయ యాత్ర తరువాత రాయలు [[1516]]లో రాజధానికి తిరిగి వచ్చాడు. ===బీజాపూరు దండయాత్ర=== [[1520]]లో బీజాపూరు పైకి దండయాత్రకు సిద్ధమయినాడు. దీనికి రెండు కారణములు చూపుతారు. [[మద్గల్లు]], [[రాయచూరు]] దుర్గములను సుల్తాను ఆక్రమించుట [[సయ్యద్ మరార్]] అను వ్యాపారి రాయల వద్ద డబ్బులు తీసుకుని ఇస్తానన్న అరేబియా జాతి గుర్రాలను ఇవ్వకుండా [[బీజాపూరు]] సుల్తాను దగ్గర ఆశ్రయం పొదినాడు, తాకీదు పంపించినా ఈ వ్యాపారిని సుల్తాను రాయలకు అప్పజెప్పలేదు, రాయలు సొమ్ము ఇప్పించనూ లేదు. ====సైనిక వివరములు==== [[న్యూనిజ్]] అను [[పోర్చుగీసు]] యాత్రికుని prakaaraM సైన్యం ఇలా ఉన్నది: #[[కామా నాయకుడు]] : 30,000 కాల్బలము, వేయి అశ్వములు, పదహారు గజములు #[[త్రయంబకరావు]]: 50,000 కాల్బలము, రెండు వేల అశ్వములు, ఇరవై ఏనుగులు #[[తిమ్మప్ప నాయకుడు]] : 60,000కాల్బలము, 3,500 అశ్విక దళము, 30 ఏనుగులు #[[ఆదెప్ప నాయకుడు]] : లక్ష కాల్బలము, ఐదువేల అశ్విక దళము, 50 ఏనుగులు #[[కొండమ రెడ్డి 1]] 1,20,000 కాల్బలము, 6000 గుర్రాలు, 60 ఏనుగులు #[[కొండమ రెడ్డి 2 ]] 80, 000 కాల్బలము, 2050 గుర్రాలు, 40 ఏనుగులు #[[సాళువ గోవింద రాజు]] 30,000 కాల్బలము, 1000 గుర్రాలు, 10 ఏనుగులు #[[మధుర నాయకుడు]] 15,000 కాల్బలము 200 గుర్రములు #[[కుమార వీరయ్య]] 8,000 కాల్బలము, నాలుగు వందల గుర్రములు #'''రాయలు ''' 44,000 కాల్బలము, 7,000 గుర్రములు, 315 ఏనుగులు మొత్తం 5,37,000 కాల్బలము, 27,150 గుర్రములు, 1151 ఏనుగులు. పోరు భీకరముగా జరిగింది. ఇరువైపులా అనేక మంది నేలకూలారు. ఆదిల్షా ఏనుగునెక్కి పారిపొయినాడు. సేనానులు దిక్కుతోచనివారైనారు. చివరకు ఎంతో ప్రాణ నష్టము తరువాత యుద్ధం [[1520]] [[మే 19]] న ముగిసింది. ఈ విజయం వలన రాయలుకు విశేషమైన డబ్బు, గుర్రాలు, ఏనుగులు లభించినాయి. తరువాత [[రాయచూరు]] కోటను ముట్టడించి ఇరవై రోజులు యుద్ధం చేసి [[పోర్చుగీసు]] సైనికుల సహాయంతో విజయం సాధించాడు. రాయలు రాజధానికి వెళ్ళినా, త్వరలోనే మరలా [[ముద్గల్లు]], [[బీజాపూరు]] లను ముట్టడించి ధ్వంస పరచి [[కల్యాణి]], [[గుల్బర్గా]] కోటలను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. తరువాత రాయలు రాజధానికి వచ్చి నిశ్చింతగా కవితా గోష్టులను నిర్వహించినాడు. ==విశేషములు== రాయలు విజయనగరాధీశులందరిలోకీ చాలా గొప్పవాడు, గొప్ప రాజనీతిజ్ఞుడు, సైనికాధికారి, భుజబల సంపన్నుడు, ఆర్ధిక వేత్త, మత సహనము కలవాడు, వ్యూహ నిపుణుడు, పట్టిన పట్టు విడువని వాడు, కవి పోషకుడు, రాజ్య నిర్మాత మొదలగున్న సుగుణాలు కలవాడు. ఇతను దక్షిణ భారతదేశం మొత్తం ఆక్రమించినాడు. ==మత విషయములు== ఇతను మత సహనం కలవాడు, అనేక వైష్ణవ, శైవ దేవాలయములను నిర్మించినాడు, అనేక దాన ధర్మాలు చేసినాడు. ముఖ్యంగా [[తిరుమల]] శ్రీనివాసులకు పరమ భక్తుడు, సుమరుగా ఆరు పర్యాయములు ఆ దేవదేవుని దర్శించి అనేక దానధర్మాలు చేశాడు. ఇతను తన కుమారునికి [[తిరుమల దేవ రాయలు]] అని కుమార్తెకు [[తిరుమలాంబ]] అని పేర్లు పెట్టుకున్నాడు. *చూడండి: [[కృష్ణ దేవ రాయల తిరుమల యాత్రలు]] ==నిర్మాణములు== ==కవి సాహితీ పోషణ== ==ఆదాయము== 240 కోట్ల వార్షికాదాయము కలదు. ==వారసుడు== *ఇతనికి ఇద్దరు భార్యలు, [[తిరుమల దేవి]], [[చిన్నాదేవి]] * ఇద్దరు కుమార్తెలు, వారిలో పెద్ద కూతురు తిరుమలాంబను [[రామ రాయలు]]కు, చిన్న కూతురును [[రామ రాయలు]] సోదరుడైన [[తిరుమల రాయలు]]కు ఇచ్చి వివాహం చేసాడు. * ఒక్కడే కొడుకు, [[తిరుమల దేవ రాయలు(శ్రీ కృష్ణ దేవ రాయలు పెద్ద కొడుకు ) |తిరుమల దేవ రాయలు]] ఇతనికి చిన్న తనంలోనే పట్టాభిషేకం చేసి తనే ప్రధానిగా ఉండి రాజ్యవ్యవహారాలు చూసుకునేవాడు, కాని దురదృష్టవశాత్తూ తిరుమల దేవ రాయలు [[1524]]లో మరణించినాడు. ఈ విషయం పై కృష్ణ దేవ రాయలు [[తిమ్మరుసు]]ను అనుమానించి అతనిని గుడ్డివానిగా చేసాడు. తానూ అదే దిగులుతో మరణించినాడని ఓ అభిప్రాయము. మరణానికి ముందు [[చంద్రగిరి]] దుర్గమునందున్న సోదరుడు, [[అచ్యుత రాయలు]]ను వారసునిగా చేసాడు. ==సినిమాలు== #[[మహామంత్రి తిమ్మరుసు సినిమా]] ఇంకా ఎన్నో సినిమాలు వచ్చాయి. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] [[en:Krishnadevaraya]] ఏప్రిల్ 25 3582 9804 2005-08-26T16:02:46Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 115వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 116వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 250 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2005]] - [[టంగుటూరి సూర్యకుమారి]] - గాయని, నటీమణి (జ.[[1925]]) ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 24]] - [[ఏప్రిల్ 26]] - [[మార్చి 25]] - [[మే 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 25]] శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు 3583 9811 2005-08-26T17:44:55Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] కెంపెగౌడ 3584 12395 2005-10-03T02:32:54Z వైఙాసత్య 58 ఇతను [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] సామంతు. బెంగుళూరు నగర నిర్మాతలలో ఒకడు. ఇతని పేరుమీదనే నేటికీ [[బెంగుళూరు]] బస్సు స్టేషను [[కెంప గౌడ బస్సు నిలయము]] అని పిలుస్తారు, నిజానికి కన్నడంలో అది '''కెంప గౌడ బస్సు నిల్దాణ''' అవుతుంది. {{మొలక}} Talk:శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు 3585 9820 2005-08-26T17:59:16Z Chavakiran 19 SrI kRshNa dEva raayalu - the knight varakU vraayabaDinadi. iMkaa the poet the ruler the builder, architecture the devotee vaMTivi anEkaM vraayaali So you are all welcome to write. అచ్యుత దేవ రాయలు 3598 9941 2005-08-26T21:18:42Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} శ్రీకృష్ణదేవరాయల మరణ శాసనాన్ని అనుసరించి [[చంద్రగిరి]] దుర్గములో గృహనిర్బంధములో ఉన్న అచ్యుతదేవరాయలు రాజయినాడు. ==పట్టాభిషేకము== వీరు మూడుసార్లు పట్టాభిషేకము చేసుకున్నారు! *మొదట తిరుమలలో గర్భగుడిలోపలనే దేవదేవుని శంకతీర్థముతో పట్టాభిషేకము జరుపుకున్నారు, ఈ విషయముపై కొద్దిగా విమర్శలు వచ్చినాయి, ఎందుకంటే గర్బగుడిలోనికి బ్రాహ్మణులు తప్ప అన్యులకు ప్రవేశములేదుకదా! అయినా రాజు తలచుకుంటే దెబ్బలకు కొదవా? * తరువాత అక్టోబరు 10 , [[1529]] న [[శ్రీ కాలహస్తి]] నందు రెండవపర్యాయము పట్టాభిషెకము జరుపుకున్నారు। * తరువాత నవంబరు 20 , [[1529]]న విజయనగరంన ముచ్చటగా మూడవసారి పట్టాభిషేకం జరుపుకున్నారు. ==యుద్దములు== ఇతను అనేక యుద్దములందు విజయం సాధించినాడు. గజపతులను ఓడించినాడు, దక్షిణాన [[సింహలము]], [[జాఫ్నా]] వరకూ రాజ్యాన్ని విస్తరించినాడు. [[బీజాపూరు]] సుల్తానును ఓడించి [[రాయచూరు]]కోటను స్వాధీనం చేసుకోవడంతోపాటు చాలా ధనమును సంపాదించినాడు. *గోల్కొండ సుల్తానులను ఓడించినాడు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] సదాశివ రాయలు 3603 9942 2005-08-26T21:19:18Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ఇతను కేవలం నామమాత్ర పరిపాలకుడు మాత్రమే, అధికారము మొత్తం [[పెదతిరుమలయ్యదేవమహారాయలు]] చేతిలో ఉండెడిది. కానీ తరువాత [[అళియ రామ రాయలు]] కూడా అధికారం కోసం పోటీ పడినాడు. ఈ కాలమున విజయనగరం అంతఃకలహములకు తీవ్రంగా లోనయ్యింది, పరిస్తితులు ఎంతవరకూ వచ్చినాయంటే, [[పెద తిరుమలయ్యదేవమహారాయలు]] రాజధానిలోనికి ఆదిల్షాను సైన్యసమేతంగా ఆహ్వానించినాడు. అంతకు ముందే పెద తిరుమలయ్య దేవమహారాయలు తన మేనళ్ళుడూ, రాజ్యానికి వారసుడూ, [[అచ్యుత రాయలు]] కుమారుడు అయిన చిన వేంకటపతి రాయలును హత్యాగావించి తనే సింహాసనం అధిస్టించినాడు! ఈ సుల్తాను రాజధానిలోనికి రావడంలో సిగ్గుపడి, బయపది, అవమానపడిన [[అళియ రామ రాయలు]] పెద తిరుమలయ్యను ఒప్పించి సుల్తానుకు ధనం అప్పగించి ఇంటికి పంపించినాడు. తరువాత మాత్రం [[అళియ దేవ రాయలు]] తిరుగుబాటు కొనసాగించినారు, అయితే పెద తిరుమలయ్య పాపానికి చింతించి, ఆత్మహత్య గావించుకున్నాడు. తరువాత [[అచ్యుత దేవ రాయలు]] సోదరుని కుమారుడగు '''సదా శివ రాయలు''' సింహాసనం అధిష్టించినాడు, కానీ అధికారం మాత్రం [[అళియ రామ రాయలు]] చేతిలోనే ఉండేది. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] రామ రాయలు 3611 19623 2006-02-05T07:18:17Z Chaduvari 97 /* [[తళ్ళికోట యుద్ధము]] */ ప్రధాన వ్యాసం {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''రామ రాయలు''' (''Rama Raya'') [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] అల్లుడు, గొప్ప వీరుడు, రాజకీయ చతురుడు, చాలా కాలం 16వ శతాబ్ది రాజకీయాలలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించినాడు. ఇతని కాలమున నలుగురు సుల్తానులు దక్కనును పరిపాలించేవారు #[[బీజాపూరు]] సుల్తాను [[ఇబ్రహీం ఆదిల్షా]] #[[అహ్మద్‌నగర్‌]] సుల్తాను [[బురహాన్ నిజాం షా]] #[[గోల్కొండ]] సుల్తాను [[జంషీద్ కులీ కుతుబ్ షా]] #[[బీదరు]] సుల్తాను [[అలీ బరీదు]] వీరిలో వీరు కలహించుకుంటూ ఉండేవారు, దానిని అలుసుగా తీసుకొని '''రామరాయలు''' ఒకసారి ఒకరికి, మరొకసారి మరొకరికీ సహాయం చేస్తూ చక్కగా ధనం సంపాదించినాడు. చివరకు ఇదే ఇతని మరణానికి, విజయనగర సామ్రాజ్యం పతనానికి దారితీసినది. *[[1543]]లో అహ్మద్‌నగర్‌, గోల్కొండ సుల్తానులతో కలసి బీజాపూరు సుల్తానుపైకి దండెత్తినాడు. *[[1544]]లో అహ్మద్‌నగర్‌ రాజునకు సహకరించినాడు. ఇతను సైన్యంన ముస్లింలను చాలా మందిని చేరుకున్నాడు. [[గోల్కొండ]] నవాబు అయిన [[జంషీద్ కులీ కుతుబ్ షా]] చివరి తమ్ముడు అయిన [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]]కి ఏడు సంవత్సరములు ఆశ్రయమిచ్చి తరువాత జాగీరు కూడా ఇచ్చినాడు. [[1551]] లో రామరాయలూ, అహ్మద్‌నగర్‌ సుల్తానూ బీజాపూరు పైకి దండయాత్ర చేసి [[రాయచూరు]], [[ముద్గల్లు]], కృష్ణా, తుంగ భద్రా నదుల మధ్య భూమిని స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. [[1553]]లో ఏడు లక్షల ధనమును స్వీకరించి [[బీజాపూరు]] సుల్తానును అహ్మద్‌నగర్‌ సుల్తాను అయిన[[ హుసేన్ నిజాం షా]] నుండి కాపాడినాడు. తరువాత [[1557]]లో బీజాపూరు సుల్తానునకు సహాయం చేసి [[హుసేన్ నిజాం షా]] తో యుద్దం చేసెను, ఈ దండయాత్రలో విజయనగర సైనికులు [[దౌలతాబాదు]] వరకూ గల విశాల భూభాగాలను జయించి అనేక [[మసీదు]]లనూ, [[ఖురాను]]లకూ అవమానం చేసినారు. దీనితో నలుగురు సుల్తానులూ ఒక్కటి అవ్వడానికి అవకాశం ఏరడినది. ఈ దుశ్చర్యలకు ముఖ్యముగా [[గోల్కొండ]] నవాబు [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]] బాధపడినాడు. ==తళ్ళికోట యుద్ధము== {{seemain|తళ్ళికోట యుద్ధము}} [[1564]] [[డిసెంబర్ 25]] న నలుగురు సుల్తానులూ ఏకమై తళ్ళికోట వద్ద యుద్దమునకు సిద్దమయినారు. [[1565]] [[జనవరి 23]] న జరిగిన తళ్ళికోట యుద్దములో రామ రాయలు శత్రువుల చేతిలో మరణించినాడు. దీనితో శతాబ్దాల విజయనగర వైభవం క్షిణించినది. కేవలం వీరి యుద్ద శిభిరాలనుండే కోటింపాతిక ధనమును పొందినారు, తరువాత విజయనగర ప్రజలు అడవులబట్టిపోయినారు, ఆరునెలలు నలుగురు సుల్తానులు విజయనగరంలోనే మకాం వేసి తరువాత వారిలో వారికి గొడవలు వచ్చి ఎవరి రాజ్యానికి వారు పొయినారు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] తిరుమల దేవ రాయలు 3613 9944 2005-08-26T21:20:23Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''తిరుమల దేవరాయలు''' సుల్తానులు నలుగురూ విజయనగరాన్ని వదిలిన తరువాత ఇతను రాజధాని చేరుకోని బాగుచేయ ప్రయత్నించినాడు. కానీ తరువాత మూడు సంవత్సరాలకు ఆ శ్మశానంలో ఉండలేక రాజధానిని [[పెనుగొండ]]కు మార్చినాడు. ఇతనికి ముగ్గురు కుమారులు, ఒక్కొక్కరినీ ఒక్కొక్క ప్రాంతానికి ప్రతినిధులుగా చేసెను। కొద్దిలో కొద్దిగా మంచి విషయము ఏమిటంటే సామంతులు తిరుగుబాటులు చేయలేదు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] Talk:వికీపీడియా: ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు 3616 9893 2005-08-26T19:40:50Z వైఙాసత్య 58 Talk:వికీపీడియా: ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు moved to Wikipedia talk:ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు: Namespace change #redirect [[Wikipedia talk:ఉత్తర ప్రత్యుత్తరములు]] శ్రీరంగ దేవ రాయలు 3617 9906 2005-08-26T20:38:56Z Chavakiran 19 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''శ్రీరంగ రాయలు''' తిరుమల రాయలు గారి రెండవ కుమారుడు. ఇతను గోల్కొండ నవాబు అయిన [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా|ఇబ్రహీం కుతుబ్ షా]] తో మంచి స్నేహం చేసినాడు. [[1576]]లో అలీ ఆదిల్షా పెనుగొండపైకి దండయాత్రకు వచ్చి కొంత రాజ్యాన్ని ఆక్రమించుకున్నాడు, అంతే కాకుండా రాజును బంధీ చేసుకోని వెళ్ళినాడు। తరువాత సామంతులు కూడా స్వతంత్రులు అవ్వ ప్రయత్నించినారు. [[1577]]లో రాజు చెర నుండి బయటకి వచ్చి, మరళా సామంతులందరినుండీ కప్పాలు వసూలు చేసెను. సైన్యాన్ని వృద్ది పరచినాడు. [[1578]]లో [[బీజాపూరు]] సేనలు మరళా యుద్దానికి పెనుగొండపైకి వచ్చినాయి. కానీ అపజయంతో తీరని నష్టంతో వెనుతిరిగినాయి. ఈ యుద్దముగ పెనుగొండ సేనాని జగదేవరాయడు చక్కని వ్యూహంతో ఘోరమైన యుద్దం చేసెను. [[1578]]లోనే [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా|ఇబ్రహీం కుతుబ్ షా]] ఆక్రమించిన [[అహోబిళం]] ప్రాంతాన్ని శఠగోపస్వామి అర్దింపుపై రాజు సోదరులు సైన్య సమేతంగా వెళ్ళి విముక్తం చేసెను. [[1579]]లో గోల్కొండ సుల్తానులతో యుద్దమున చాలా వరకూ భూభాగాన్ని కోల్పోయినారు. {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] రామ రాజు 3618 9945 2005-08-26T21:21:16Z 59.93.48.140 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''రామ రాజు''' ఇతను [[తిరుమల దేవ రాయలు]] ద్వితీయ పుత్రుడు, తండ్రి తరువాత సింహాసనాన్న్ అధిష్టించినాడు. కానీ కొన్ని నెలలే పరిపాలన చేసినాడు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] Talk:శ్రీరంగ దేవ రాయలు 3619 9905 2005-08-26T20:14:06Z 59.93.51.228 I am not sure whether this ibrahIM kutub shaa and ibrahIM kulI kutum shaa are the same kings Need to verify. :They are the same. Because there is only Ibrahim in Kutubshahi kings. I double checked it. Do you think he is a bahamani king? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:12, 26 August 2005 (UTC) ::no then ok డిసెంబర్ 24 3620 16649 2005-12-26T02:04:35Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''డిసెంబర్ 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 358వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 359వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 7 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2005]]: ప్రముఖ సినిమానటి, దర్శకురాలు, నిర్మాత, స్టూడియో అధినేత, రచయిత్రి, సంగీత దర్శకురాలు, గాయని, పద్మశ్రీ [[భానుమతీ రామకృష్ణ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 23]] - [[డిసెంబర్ 25]] - [[నవంబర్ 24]] - [[జనవరి 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 24]] డిసెంబర్ 25 3621 16863 2005-12-27T14:47:24Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''డిసెంబర్ 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 359వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 360వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 6 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 24]] - [[డిసెంబర్ 26]] - [[నవంబర్ 25]] - [[జనవరి 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 25]] డిసెంబర్ 26 3622 16888 2005-12-28T01:18:30Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 360వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 361వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 5 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]]: [[హిందూ మహాసముద్రం]]లో వచ్చిన పెను భూకంపం కారణంగా [[2004 హిందూ మహాసముద్రం సునామి|సునామి]] వచ్చింది. వివిధ దేశాల్లో సునామి సృష్టించిన విధ్వంసంలో దాదాపు 2,75,000 మంది వరకు చనిపోయారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 25]] - [[డిసెంబర్ 27]] - [[నవంబర్ 26]] - [[జనవరి 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 26]] డిసెంబర్ 27 3623 16887 2005-12-28T01:14:31Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 361వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 362వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 4 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1911]]: జనగణమన ను మొదటిసారి కలకత్తా కాంగ్రెసు సభల్లో పాడారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 26]] - [[డిసెంబర్ 28]] - [[నవంబర్ 27]] - [[జనవరి 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 27]] డిసెంబర్ 28 3624 16886 2005-12-28T01:13:15Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 362వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 363వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 3 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1885]]: భారత జాతీయ కాంగ్రెసు స్థాపన జరిగింది. మొదటి అధ్యక్షుడు ఉమేష్ చంద్ర బెనర్జీ. *[[1921]]: మొదటిసారి [[వందేమాతరం]] గీతాన్ని కలకత్తా కాంగ్రెసు సభల్లో పాడారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 27]] - [[డిసెంబర్ 29]] - [[నవంబర్ 28]] - [[జనవరి 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 28]] డిసెంబర్ 29 3625 16945 2005-12-28T17:06:42Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''డిసెంబర్ 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 363వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 364వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 2 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1965]]: [[భారత్]] తయారుచేసిన మొదటి యుద్ధటాంకు, [[వైజయంత]] ఆవడి కర్మాగారం నుండి బయటకు వచ్చింది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 28]] - [[డిసెంబర్ 30]] - [[నవంబర్ 29]] - [[జనవరి 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 29]] డిసెంబర్ 30 3626 17103 2005-12-30T09:13:09Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''డిసెంబర్ 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 364వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 365వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 1 రోజు మిగిలినది. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1971]]: ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త డా.[[విక్రం సారాభాయ్‌]] *[[1973]]: ప్రసిద్ధ నటుడు, [[చిత్తూరు నాగయ్య]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 29]] - [[డిసెంబర్ 31]] - [[నవంబర్ 30]] - [[జనవరి 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 30]] డిసెంబర్ 31 3627 9914 2005-08-26T20:54:48Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 31''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 365వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 366వ రోజు ). ఇది సంవత్సరములో చివరి రోజు. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/31 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/12/31 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 30]] - [[జనవరి 1]] - [[నవంబర్ 30]] - [[జనవరి 31]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 31]] డిసెంబర్ 4 3628 9915 2005-08-26T20:58:23Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 338వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 339వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 27 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/4 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/12/4 This Day in History] ---- [[డిసెంబర్ 3]] - [[డిసెంబర్ 5]] - [[నవంబర్ 4]] - [[జనవరి 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 4]] డిసెంబర్ 3 3629 10137 2005-08-30T03:56:07Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''డిసెంబర్ 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 337వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 338వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 28 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1979]] - [[ధ్యాన్‌ చంద్‌]] (జ.[[1905]]) - [[హాకీ]] క్రీడాకారుడు ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/3 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/12/3 This Day in History] ---- [[డిసెంబర్ 2]] - [[డిసెంబర్ 4]] - [[నవంబర్ 3]] - [[జనవరి 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 3]] డిసెంబర్ 2 3630 16977 2005-12-28T21:46:16Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''డిసెంబర్ 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 336వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 337వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 29 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1912]] - [[బి.నాగిరెడ్డి]] తెలుగు సినీనిర్మాత మరియు [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/2 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/12/2 This Day in History] ---- [[డిసెంబర్ 1]] - [[డిసెంబర్ 3]] - [[నవంబర్ 2]] - [[జనవరి 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 2]] డిసెంబర్ 1 3631 9918 2005-08-26T21:03:54Z వైఙాసత్య 58 '''డిసెంబర్ 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 335వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 336వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 30 రోజులు మిగిలినవి. {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/1 BBC: On This Day] * [http://www.tnl.net/when/12/1 This Day in History] ---- [[నవంబర్ 30]] - [[డిసెంబర్ 2]] - [[నవంబర్ 1]] - [[జనవరి 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:December 1]] Template:డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌ 3632 9919 2005-08-26T21:06:21Z వైఙాసత్య 58 {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2005 3633 9920 2005-08-26T21:08:37Z వైఙాసత్య 58 {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా 3634 26839 2006-06-11T05:42:24Z వైఙాసత్య 58 మూసలో రంగుల మార్పు {| align="right" cellpadding="0" cellspacing="0" style="margin:10px;border: 1px solid #aaa; padding: 5px; margin: 0em 0em 1em 1em; float: right; clear: both;" class="toccolours;" ! style="border-bottom:3px solid; background:#cccccc;padding:5px" | [[విజయ నగర రాజులు]]<br /> |- | colspan="2" STYLE="font-size: 90%;"| {| cellpadding="3" cellspacing="0" |- style="background:#cef2e0" | colspan="2" style="text-align:center"| '''[[సంగమ వంశము]]''' |- style="background:#EEEEEE" |[[మొదటి హరిహర రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[మొదటి బుక్క రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[రెండవ హరిహర రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[విరూపాక్ష రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[రెండవ బుక్క రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[మొదటి దేవరాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[రామచంద్ర రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[వీర విజయ బుక్క రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[రెండవ దేవ రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[మల్లికార్జున రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[రెండవ విరూపాక్ష రాయలు]] |- style="background:#EEEEEE" |[[ప్రౌఢరాయలు]] |- style="background:#ddcef2" | colspan="2" style="text-align:center"| '''[[సాళువ వంశము]]''' |- style="background:#faf5ff" |[[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు]] |- style="background:#faf5ff" |[[తిమ్మ భూపాలుడు]] |- style="background:#faf5ff" |[[రెండవ నరసింహ రాయలు]] |- style="background:#faf5ff" |<code>(</code>[[తుళువ నరస నాయకుడు]]<code>)</code> |- style="background:#abd5f5" | colspan="2" style="text-align:center"| '''[[తుళువ వంశము]]''' |- style="background:#f1f5fc" |[[వీరనరసింహ రాయలు]] |- style="background:#f1f5fc" |[[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] |- style="background:#f1f5fc" |[[అచ్యుత దేవ రాయలు]] |- style="background:#f1f5fc" |[[సదాశివ రాయలు ]] |- style="background:#f2e6ce" | colspan="2" style="text-align:center"| '''[[ఆరవీటి వంశము]]''' |- style="background:#fffcf5" |[[అళియ రామ రాయలు]] |- style="background:#fffcf5" |[[తిరుమల దేవ రాయలు]] |- style="background:#fffcf5" |[[శ్రీరంగ దేవ రాయలు]] |- style="background:#fffcf5" |[[రామ రాజు]] |- style="background:#fffcf5" |[[వేంకటపతి దేవ రాయలు]] |- style="background:#fffcf5" |[[శ్రీరంగ రాయలు]] |- style="background:#fffcf5" |[[వేంకటపతి రాయలు]] |- style="background:#fffcf5" |[[శ్రీ రంగ రాయలు 2]] |- style="background:#fffcf5" |[[వేంకట పతి రాయలు]] |} |} [[en:Vijayanagara empire]] Template:డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము 3635 9925 2005-08-26T21:12:06Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు|month=డిసెంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:జూలై క్యాలెండర్‌2005 3636 9937 2005-08-26T21:16:40Z వైఙాసత్య 58 {{జూలై క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:జూలై క్యాలెండర్‌2005మూలము 3637 9947 2005-08-26T21:24:58Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర|month=జూలై|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌ 3638 9948 2005-08-26T21:29:02Z వైఙాసత్య 58 {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2005 3639 9949 2005-08-26T21:29:52Z వైఙాసత్య 58 {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2005మూలము 3640 9951 2005-08-26T21:35:05Z వైఙాసత్య 58 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర|month=ఏప్రిల్|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:జనవరి క్యాలెండర్‌ 3641 9954 2005-08-26T21:42:50Z వైఙాసత్య 58 {{జనవరి క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:జనవరి క్యాలెండర్‌2005 3642 9955 2005-08-26T21:43:32Z వైఙాసత్య 58 {{జనవరి క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:జనవరి క్యాలెండర్‌2005మూలము 3643 9956 2005-08-26T21:44:44Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-శని|month=జనవరి|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Wikipedia:భాషాంతర లింకులు 3644 9962 2005-08-27T07:03:35Z Chaduvari 97 <!-- '''భాషాంతర లింకులు''' are links from an article in one Wikipedia language to the same subject in another Wikipedia language, [[Wiktionary:Wiktionary:Interlanguage links|between language versions of Wiktionary]], and the same within [[Wikiquote]] and [[Wikibooks]]. The interlanguage link feature works also on [[Wikimedia Commons|Commons]], and produces links to the Wikipedias. This is not reciprocal: a link from a Wikipedia to Commons is an in-page link. They appear at one or two edges of the webpage (in Monobook on the left, in Classic at the top and bottom) after ''Other languages:'', and show the names of languages for which a link is available. Interlanguage links look like [[Wikipedia:External links|external links]] (or different, depending on CSS), but the syntax is more like internal links. They are a form of [[m:Help:Interwiki linking|interwiki link]]s. See [[m:Meta:Interlanguage links]] for details on linking different languages on Meta. ==Syntax== The interlanguage [[Wikipedia:Links|links]] take the following form: :<tt><nowiki>[[language code:Title]]</nowiki></tt> where the language code is the 2-letter code as per [[ISO 639]]. (See [[m:Complete list of language Wikipedias available|Complete list of language Wikipedias available]]. English is "en", German is "de", etc.) So for example in the article on [[Esperanto]], which is available on a lot of other wikis, the interlanguage links would look like so: :<tt><nowiki>[[de:Esperanto]] [[en:Esperanto]] [[es:Esperanto]] [[eo:Esperanto]] [[fr:Espéranto]] [[nl:Esperanto]] [[ja:&#12456;&#12473;&#12506;&#12521;&#12531;&#12488;]] [[pl:Esperanto]] [[ro:Esperanto]] [[simple:Esperanto]]</nowiki></tt> These links are treated specially, and don't show up in the body of the text, but in a special <strike>header</strike> <strike>footer</strike> sidebar section "in other languages" listed by language name. They can go anywhere in the article source; they used to be placed at the top, '''however this was somewhat problematic &#8212; it added excess whitespace to the top, was confusing for newbie editors, and the links often showed up in search results where one would have preferred to see body text. For this reason, it is required to put the language links at the bottom of the page, after external links, see also's, and [[Wikipedia:Category|categories]].''' Placement does not alter the visual appearance of the links on the rendered page except for the order. (You should not include the link to the language you're writing in.) ==Specific languages== In the past the Chinese Wikipedia had two versions of many articles written in Simplified and Traditional script. Nowadays the conversion between the scripts is made automatically, so there is no need for linking script-specific versions of articles. Please take a few moments to read [[Wikipedia:Chinese interlanguage links]] to avoid unnecessary extra work. For a few other Wikipedia languages, there are lists of pages where links may be needed. For example, the English article may have a Spanish link, but the corresponding Spanish article might be missing a link to English. Lists to work on include: *[[/Dutch]] *[[/Esperanto]] *[[/French]] *[[/German]] *[[/Polish]] *[[/Spanish]] For more information on working with other language Wikipedias, see [[Wikipedia:Embassy]] and [[Wikipedia:Multilingual coordination]]. ==Tips== *If you also work on a Wikipedia in another language, you might want to keep track of new pages there and check for English articles on the same subjects, so you can add a link there from here. *If you create a link to a Wikipedia that also has the interlanguage links available, please create a back-link in the other direction as well. It would also be good to copy any other interlanguage links on the two pages. ==Inline interlanguage links== *Interlanguage links in [[Wikipedia:talk page|talk page]]s and on [[Wikipedia:Meta|Meta]] will appear inline in the text, like regular links, so you can cite other pages in discussion. *In normal articles, an inline link can be made by prefixing an extra colon - e.g. <nowiki>[[:nl:Hond]]</nowiki> produces [[:nl:Hond]]. This method should be used for linking to an article in another language which is not the ''corresponding'' article. *An inline link to a Wiktionary entry, normally <nowiki>[[wikt:Juice|Juice]]</nowiki>, can be directed to another language's Wiktionary like so: <nowiki>[[wikt:fr:Jus|Jus]]</nowiki>. ==Interwiki links== *Note that the syntax for interlanguage links differs slightly from that for linking to pages on other wikis, this concept being called '''[[InterWiki]]''' link. *The full interwiki prefixes that can be used from many wikis are ''':en''' (Example: '''<nowiki>[[:en:InterWiki]]</nowiki>''' (formerly <nowiki>[[WikiPedia:InterWiki]]</nowiki>) to directly link to the English version and ''MetaWikiPedia'' (note the capitals!). *Within Wikimedia you can also use "m" instead of MetaWikiPedia, and wiktionary and wikibooks (not wikiquote or wikisource). ''See also: [[Wikipedia:Manual of Style (sister projects)]], [[ISO 639|list of language codes]]'' ==Links to pages that do not exist== Links to pages on another wiki (including other [[Wikimedia]] sites) have a different color than links within the English Wikipedia. Unlike internal links, these links do not indicate whether the target page exists or not. If the target page does not exist, the link will take you to a blank page that has no content. This shows that an article about the subject is needed, but has not been written yet. If you find blank interlanguage links on the English Wikipedia, they may be deleted as having no content or you can comment them out. It is strongly recommended that you create at least a [[Wikipedia:Perfect stub article|stub]] page before adding interlanguage links to it. Later, interested people can translate the rest of the page content from the original language to the new one for which the link was made. Note: if the language prefix is wrong it is considered part of the name of a page on the same wiki. Such an error is clear from how the link looks: as an internal link to a page that does or does not exist. ==Notes== *Use the regular external link syntax (see [[Wikipedia:How to edit a page]]) in the following cases: **linking from languages for which the feature is not yet available; **if you want to specify a text in the link in addition to the language, for example if the subjects of the articles do not quite correspond. Depending on your browser, you may not be able to simply cut-n-paste the text of article names into the Latin1-based wikis (English) from non-Latin1 wikis (Japanese, Esperanto, Polish, etc). In that case, you can copy the %XX hex codes from the URL, or use some external program to convert the Unicode text into numeric HTML entities (see [[Wikipedia:Scripts#Unicode numeric converter scripts]]). Some web browsers (in particular newer versions of Internet Explorer) automatically convert cut-and-pasted Unicode into numeric HTML entities; this is not official HTML standard, and you will have to check by hand whether your browser does this or not. Examples: *<tt><nowiki>[[eo:E&amp;#365;ropa Unio]]</nowiki></tt> or <tt><nowiki>[[eo:E%C5%ADropa Unio]]</nowiki></tt> (Esperanto [http://eo.wikipedia.org/wiki/E%C5%ADropa_Unio E&#365;ropa Unio]; also X-system backwards compatibility, eg <tt><nowiki>[[eo:Euxropa Unio]]</nowiki></tt>) *<tt><nowiki>[[pl:Wojna ameryka&amp;#324;sko-meksyka&amp;#324;ska]]</nowiki></tt> or <tt><nowiki>[[pl:Wojna ameryka%C5%84sko-meksyka%C5%84ska]]</nowiki></tt> (Polish [http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_ameryka%C5%84sko-meksyka%C5%84ska Wojna ameryka&#324;sko-meksyka&#324;ska]; (also backwards compatibility with Latin-2: <tt><nowiki>[[pl:Wojna ameryka%F1sko-meksyka%F1ska]]</nowiki></tt>) *<tt><nowiki>[[ja:</nowiki>&amp;#19990;&amp;#30028;&amp;#12398;&amp;#22269;<nowiki>]]</nowiki></tt> or <tt><nowiki>[[ja:%E4%B8%96%E7%95%8C%E3%81%AE%E5%9B%BD]]</nowiki></tt> (Japanese [http://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E3%81%AE%E5%9B%BD &#19990;&#30028;&#12398;&#22269;]; Unicode only) If at some point this system becomes difficult to manage, a tool will be set up for conveniently updating the link sets between wikis to keep things consistent. ==See also== *[[Wikipedia:Interwikimedia link]] *[[Wiktionary:Wiktionary:Interlanguage links|Wiktionary:Interlanguage links]]. *[[meta:Help:Interwiki linking]] *[http://vs.aka-online.de/cgi-bin/globalwpsearch.pl?search=Wikipedia&timeout=30&minor=1 This very useful tool for doing interwikis] *[http://www.flacus.de/wikipedia/Wiki/index.html Find Interlink between identical written works.] [[Category:Wikipedia style and how-to|{{PAGENAME}}]] [[Category:Wikipedia multilingual coordination|{{PAGENAME}}]] [[be:Вікіпэдыя:Інтэрвікі]] [[zh-min-nan:Wikipedia:G&#250;-gi&#226;n li&#226;n-kiat]] [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1052;&#1077;&#1078;&#1076;&#1091;&#1080;&#1082;&#1080;]] [[cs:N&#225;pov&#283;da:Mezijazykov&#233; odkazy]] [[da:Wikipedia:Hvordan laver jeg henvisninger til andre sprog]] [[de:Wikipedia:Internationalisierung]] [[el:&#914;&#953;&#954;&#953;&#960;&#945;&#943;&#948;&#949;&#953;&#945;:&#916;&#953;&#945;&#947;&#955;&#969;&#963;&#963;&#953;&#954;&#941;&#962; &#963;&#965;&#957;&#948;&#941;&#963;&#949;&#953;&#962;]] [[es:Wikipedia:Enlace interlingüístico]] [[eo:Vikipedio:Interlingva ligilo]] [[fr:Wikipédia:Liens interlangues]] [[hu:Seg%C3%ADts%C3%A9g:Nyelvk%C3%B6zi_linkek]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#51064;&#53552;&#50948;&#53412;&#50616;&#50612;&#47553;&#53356;]] [[ja:Wikipedia:&#35328;&#35486;&#38291;&#12522;&#12531;&#12463;]] [[pl:Wikipedia:Linki do stron w innych Wikipediach]] [[pt:Wikipedia:Ligações interlinguísticas]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1048;&#1085;&#1090;&#1077;&#1088;&#1074;&#1080;&#1082;&#1080;]] [[sl:Wikipedija:Povezave na druge jezike]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1050;&#1072;&#1082;&#1086; &#1087;&#1086;&#1089;&#1090;&#1072;&#1074;&#1113;&#1072;&#1084;&#1086; &#1080;&#1085;&#1090;&#1077;&#1088;&#1074;&#1080;&#1082;&#1080; &#1083;&#1080;&#1085;&#1082;&#1086;&#1074;&#1077;]] [[fi:Wikipedia:Kieltenväliset linkit]] [[sv:Wikipedia:Språklänkar]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3637;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3621;&#3636;&#3591;&#3585;&#3660;&#3586;&#3657;&#3634;&#3617;&#3616;&#3634;&#3625;&#3634;]] [[vi:Help:Liên kết giữa ngôn ngữ]] [[zh:Help:%E8%B7%A8%E8%AF%AD%E8%A8%80%E9%93%BE%E6%8E%A5]] --> Image:TTDPic1.jpg 3645 10008 2005-08-27T16:32:27Z Nawin 112 తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం 3D చిత్రం తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం 3D చిత్రం User talk:221.135.200.57 3646 10010 2005-08-27T17:33:34Z వైఙాసత్య 58 మురళి Hi మురళి. Welcome to telugu wikipedia. We are very happy to have you here. * its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * Create an account for yourself [[Special:Userlogin|here]] * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] for editing help. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. MediaWiki talk:Rclistfrom 3647 10011 2005-08-27T17:47:57Z వైఙాసత్య 58 Hey Chaduvari, I saw this in the context ($1 వద్ద మొదలు పెట్టి కొత్త మార్పులు చూపించు.). $1 నుండి జరిగిన మార్పులు చూపించు sounds more natural in the context. What do you think? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:47, 27 August 2005 (UTC) సెప్టెంబర్‌ 2 3648 12269 2005-09-29T12:39:49Z వైఙాసత్య 58 సెప్టెంబర్ 2, సెప్టెంబర్‌ 2 కు తరలించబడింది '''సెప్టెంబర్ 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 245వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 246వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 120 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 1]] - [[సెప్టెంబర్ 3]] - [[ఆగష్టు 2]] - [[అక్టోబర్ 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 2]] సెప్టెంబర్‌ 3 3649 12271 2005-09-29T12:41:33Z వైఙాసత్య 58 సెప్టెంబర్ 3, సెప్టెంబర్‌ 3 కు తరలించబడింది '''సెప్టెంబర్ 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 246వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 247వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 119 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 2]] - [[సెప్టెంబర్ 4]] - [[ఆగష్టు 3]] - [[అక్టోబర్ 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 3]] సెప్టెంబర్ 4 3650 10021 2005-08-27T21:02:45Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 247వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 248వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 118 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 3]] - [[సెప్టెంబర్ 5]] - [[ఆగష్టు 4]] - [[అక్టోబర్ 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 4]] సెప్టెంబర్ 5 3651 10022 2005-08-27T21:03:36Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 248వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 249వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 117 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 4]] - [[సెప్టెంబర్ 6]] - [[ఆగష్టు 5]] - [[అక్టోబర్ 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 5]] సెప్టెంబర్ 6 3652 10023 2005-08-27T21:04:22Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 249వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 250వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 116 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 5]] - [[సెప్టెంబర్ 7]] - [[ఆగష్టు 6]] - [[అక్టోబర్ 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 6]] సెప్టెంబర్ 7 3653 10024 2005-08-27T21:05:08Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 250వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 251వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 115 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 6]] - [[సెప్టెంబర్ 8]] - [[ఆగష్టు 7]] - [[అక్టోబర్ 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 7]] సెప్టెంబర్ 8 3654 10025 2005-08-27T21:05:54Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 251వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 252వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 114 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 7]] - [[సెప్టెంబర్ 9]] - [[ఆగష్టు 8]] - [[అక్టోబర్ 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 8]] సెప్టెంబర్ 9 3655 14520 2005-11-18T00:09:51Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''సెప్టెంబర్ 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 252వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 253వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 113 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1914]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి, తెలంగాణావాది, [[కాళోజీ నారాయణరావు]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 8]] - [[సెప్టెంబర్ 10]] - [[ఆగష్టు 9]] - [[అక్టోబర్ 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 9]] సెప్టెంబర్ 10 3656 10027 2005-08-27T21:08:19Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 253వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 254వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 112 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 9]] - [[సెప్టెంబర్ 11]] - [[ఆగష్టు 10]] - [[అక్టోబర్ 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 10]] సెప్టెంబర్ 11 3657 10028 2005-08-27T21:09:58Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 254వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 255వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 111 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 10]] - [[సెప్టెంబర్ 12]] - [[ఆగష్టు 11]] - [[అక్టోబర్ 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 11]] పుల్లరి 3658 10032 2005-08-28T06:38:27Z Chavakiran 19 పుల్లరి అనగా పచ్చికమైదానములపై విధించే పన్ను, దీనిని పశువులు మేపడానికి వచ్చేవారిపై విధించేవారు. చరిత్రలో ఈ పన్ను కొంత ప్రాముఖ్యమును కలిగి ఉన్నది, విజయనగర రాజ్యంలో ఈ పన్ను విధించేవారు, అలాగే [[కాటమరాజు కథ]]లో గొడవలు, యుద్దాలుకు కారణం కూడా ఈ పన్నే! వినాయక చవితి 3659 18326 2006-01-14T09:41:09Z Mpradeep 50 + {{విస్తరణ}}, వర్గం {{విస్తరణ}} ==చూడండి== *[[వినాయకుడు]] *[[వినాయక వ్రత కల్ప విధానము]] [[Category:పండుగలు]] వినాయక వ్రత కల్ప విధానము 3660 10760 2005-09-06T12:24:30Z వెంకట రమణ 24 /* శ్యమంతకమణి బాలామణి: */ ==శ్రీ వినాయక వ్రతం== శ్లోకం: శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం ప్రసన్న వదనం ధ్యాయేత్సర్వ విఘ్నోపశాంతయే ==[[ఆచమనం]]:== <pre> ఓం కెశవాయ స్వాహాః నారాయణాయ స్వాహాః మాధవాయ స్వాహాః (అని మూడుసార్లు చేతిలో నీరు వేసుకొని త్రాగవలెను) గోవిందాయ నమః విష్ణవే నమః మధుసూదనాయ నమః త్రివిక్రమాయ నమః వామనాయ నమః శ్రీధరాయ నమః హృషీకేశాయ నమః పద్మనాభాయ నమః దామోదరాయ నమః సంకర్షణాయ నమః వాసుదేవాయ నమః ప్రద్యుమ్నాయ నమః అనిరుద్దాయ నమః పురుషోత్తమాయ నమః అధ్క్షజాయ నమః నారసింహాయ నమః అచ్యుతాయ నమః ఉపేంద్రాయ నమః హరయే నమః శ్రీ కృష్ణాయ నమః </pre> ==[[సంకల్పం]]== ===[[ప్రాణాయామం ]]=== (మూడు సార్లు లోపలికి గాలి పీల్చి నెమ్మదిగా వదలడం) చేసి దేశకలములను స్మరించి సంకల్పం చేయవలెను, శుభతిథౌ శోభనముహూర్తే అద్యబ్రహ్మణః ద్వితీయ పరార్దె శ్వేత వరాహ కల్పే వైవస్వత వర్తమాన వ్యావహారిక చాంద్రమాన ప్రభవాదితిథౌ విక్రమనామ సంవత్సరాణాం మధ్యే దక్షిణాయనే వర్షర్తౌ భాద్రపద మాసే శుక్లపక్షేచతుర్ద్యాం శుక్రవాసర యుక్తాయాం శుభనక్షత్ర శుభయోగ శుభకరణ ఏవంగుణ విశేషణ, విసిష్టాయాం అస్యాం శుభతిథౌ మమ ధర్మార్థ కామమోక్ష చతుర్విధ ఫల పురుషార్ద సిధ్యర్థం పుత్రపౌత్రాభివృద్ద్యర్థం సర్వాభీష్ట సిద్ద్యర్థం సిద్ది వినాయక ప్రీత్యర్థం ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజాం కరిష్యే శ్లోకం: భవసంచిత పాపౌఘ విధ్వంసన విచక్షణమ్ విఘ్నాంధకార భాస్వంతం విఘ్నరాజ మహంభజే శ్లోకం: ఏకదంతం శూర్పకరణం గజవక్త్రం చతుర్భుజం పాశాంకుశధరం దేవమ్ ధ్యాయేత్సిద్ది వినాయకమ్ శ్లోకం: ఉత్తమం గణనాధస్య వ్రతం సంవత్కరం శుభం భక్తాభీష్టప్రదం తస్మాత్ ధ్యాయేత్తం విఘ్ననాయకం షోడశోపచారపూజ: ద్యాయేద్గజాననందేవంతప్తకాంచనసన్నిభం, చతుర్భుజం మహాకాయం సర్వాభరణ భూషితం॥ శ్రీ గణాధిపతయే నమః ధ్యాయామి శ్లోకం: అత్రాగచ్చ జగద్వంద్య సురరాజార్చితేశ్వర అనాధనాథ సర్వజ్ఞ గౌరీగర్భ సముద్బవ ఆవాహయామి శ్లోకం: మౌక్తికైః పుష్యరాగైశ్చ నానారత్నైర్విరాజితం రత్నసింహాసనంచారు ప్రీత్యర్థం ప్రతి గృహ్యాతాం॥ ఆసనం సమర్పయామి శ్లోకం: గౌరీపుత్ర నమస్తేస్తు శంకర ప్రియనందన గృహాణార్ఘ్యం మయాదత్తం గంధం పుష్పాక్షతైర్యుతం ఆర్ఘ్యం సమర్పయామి గజవక్త్ర నమస్తే~స్తు సర్వాభీష్త ప్రదాయక భక్త్యాపాద్యం మయాదత్తం గృహాణ ద్విరదానన॥ పాద్యం సమర్పయామి శ్లోకం: అనాథనాథ సర్వజ్ఞ గీర్వాణ వరపూజిత గృహాణాచమనం దేవ, తుభ్యం దత్తంమయా ప్రభో ఆచమనీయం సమర్పయామి. శ్లోకం: దధిక్షీర సమాయుక్తం థామద్వాజ్యేన సమన్వితం మధుపర్కం గృహాణేదం గజవక్త్రం నమోస్తుతే మధుపర్కం సమర్పయామి. శ్లోకం: స్నానం పంచమృతైర్దేవ గృహాణ గణనాయక అనాధనాద సర్వజ్ఞ గీర్వాణ గణపూజిత పంచామృత స్నానం సమర్పయామి. శ్లోకం: గంగాదిసర్వతీర్దేభ్యః ఆహృతైరమలిర్ణలైః స్నానం కురుష్వభగవానుమాపుత్ర నమోస్తుతే॥ శుద్దోదక స్నానం సమర్పయామి. శ్లోకం: రక్తవస్త్రద్వయం చారు దేవయోగ్యంచ మంగళం శుభప్రదం గృహాణత్వం లంబోదరహరాత్మజ వస్త్రయుగ్మం సమర్పయామి. శ్లోకం: రాజితం బహ్మసూత్రం చ కాంచనం చో త్తరీయకం గృహాణ సర్వదేవజ్ఞ భక్తానామిష్టదాయకః । ఉపవీతం సమర్పయామి. శ్లోకం: చంద నాగరు కర్పూర కస్తూరీ కుంకుమాన్వితం విలేపనం సురశ్రేష్ట ప్రీత్యర్థం ప్రతిగృహ్యాతాం॥ గంధాన్ సమర్పయామి. శ్లోకం: అక్షతాన్ ధవళాన్ దివ్యాన్ శాలీయాంస్తండలాన్ శుభాన్, గృహాణ పరమానంద ఈశపుత్ర నమోస్తుతే॥ అక్షతాన్ సమర్పయామి. శ్లోకం: సుగంధాని సుపుష్పాణి జాజీకుంద ముఖానిచ ఏక వింశతి పత్రాణి సంగృహాణ నమోస్తుతే॥ పుష్పాణి పూజయామి. ==అథాంత పూజా:== (పుష్పములతో పూజించవలెను) <pre> గణేశాయనమః పాదౌ పూజాయమి ఏకదంతాయ నమః గుల్ఫౌ పూజయామి శూర్పకర్ణాయ నమః జానునీ పూజయామి విఘ్నరాజాయామి నమః జంఘే పూజాయామి అఖువాహనాయ నమః ఊరుం పూజయామి హేరంబాయ నమః కటిం పూజయామి॥ లంబోదరాయనమః ఉదరం పూఅయామి॥ నఘనాధాయనమః నాభిం పూజయామి॥ గణేశాయ నమః హృదయం పూజయామి॥ స్థూలకంఠాయ నమః కంఠం పూజయామి। గజవక్త్రాయ నమః వక్త్రంపూజయామి విఘ్నహంత్రేనమః నేత్రం పూజయామి, శూర్పకర్ణాయనమః కలౌపూజయామి। ఫాలచంద్రాయనమః లలాటం పూజయామి సర్వేశ్వరాయ నమః శిరః పూజయామి। విఘ్నరాజాయనమః సర్వాణ్యంగాని పూజయామి। </pre> ==ఏకవింశతి పత్రపూజ: == <pre> సుముఖాయనమః మాచీపత్రం పూజయామి। గణాధిపాయ నమః బృహతీపత్రం పూజయామి। ఉమాపుత్రాయ నమః బిల్వపత్రం పూజయామి। గజాననాయ నమః దుర్వాయుగ్మం పూజయామి హరసూనవేనమః దత్తూఅపత్రం పూజయామి। లంబోదరాయనమః బదరీపత్రం పూజయామి। గుహాగ్రజాయనమః అపామార్గపత్రం పూజయామి। గజకర్ణాయనమః తులసీపత్రం పూజయామి, ఏకదంతాయ నమః చూతపత్రం పూజయామి, వికటాయ నమః కరవీరపత్రం పూజయామి। భిన్నదంతాయ నమః విష్ణుక్రాంతపత్రం పూజయామి, వటవేనమః దాడిమీపత్రం పూజయామి, సర్వేశ్వరాయనమః దేవదారు పత్రం పూజయామి, ఫాలచంద్రయ నమః మరువకపత్రం పూజయామి, హేరంబాయనమః సింధువార పత్రం పూజయామి శూర్పకర్ణాయనమః జాజీపత్రం పూజయామి, సూరాగ్రజాయనమః గండకీపత్రం పూజయామి, ఇభవక్త్రాయనమః శమీపత్రం పూజయామి, వినాయకాయ నమః అశ్వత్థపత్రం పూజయామి, సురసేవితాయ నమః అర్జున పత్రం పూజయామి। కపిలాయ నమః అర్కపత్రం పూజయామి। శ్రీ గణేశ్వరాయనమః ఏకవింశతి పత్రాణి పూజయామి. </pre> ==శ్రీ వినాయక అష్టొత్తర శత నామ పూజ== <pre> ఓం గజాననాయ నమః ఓం గణాధ్యక్షాయ నమః ఓం విఘ్నరాజాయ నమః ఓం వినాయకాయ నమః ఓం ద్వైమాతురాయ నమః ఓం ద్విముఖాయ నమః ఓం ప్రముఖాయ నమః ఓం సుముఖాయ నమః ఓం కృతినే నమః ఓం సుప్రదీప్తాయ నమః ఓం సుఖనిధయే నమః ఓం సురాధ్యక్షాయ నమః ఓం సురారిఘ్నాయ నమః ఓం మహాగణపతయే నమః ఓం మాన్యాయ నమః ఓం మహాకాలాయ నమః ఓం మహాబలాయ నమః ఓం హేరంబాయ నమః ఓం లంబజఠరాయ నమః ఓం హస్వగ్రీవాయ నమః ఓం ప్రథమాయ నమః ఓం ప్రాజ్ఞాయ నమః ఓం ప్రమోదాయ నమః ఓం మోదకప్రియాయ నమః ఓం విఘ్నకర్త్రే నమః ఓం విఘ్నహంత్రే నమః ఓం విశ్వనేత్రే నమః ఓం విరాట్పతయే నమః ఓం శ్రీపతయే నమః ఓం వాక్పతయే నమః ఓం శృంగారిణే నమః ఓం ఆశ్రితవత్సలాయ నమః ఓం శివప్రియాయ నమః ఓం శీఘ్రకారిణే నమః ఓం శాశ్వతాయ నమః ఓం బల్వాన్వితాయ నమః ఓం బలోద్దతాయ నమః ఓం భక్తనిధయే నమః ఓం భావగమ్యాయ నమః ఓం భావాత్మజాయ నమః ఓం అగ్రగామినే నమః ఓం మంత్రకృతే నమః ఓం చామీకర ప్రభాయ నమః ఓం సర్వాయ నమః ఓం సర్వోపాస్యాయ నమః ఓం సర్వకర్త్రే నమః ఓం సర్వ నేత్రే నమః ఓం నర్వసిద్దిప్రదాయ నమః ఓం పంచహస్తాయ నమః ఓం పార్వతీనందనాయ నమః ఓం ప్రభవే నమః ఓం కుమార గురవే నమః ఓం కుంజరాసురభంజ నమః ఓం నాయ నమః ఓం కాంతిమతే నమః ఓం ధృతిమతే నమః ఓం కామినే నమః ఓం కపిత్థఫలప్రియాయ నమః ఓం బ్రహ్మచారిణే నమః ఓం బ్రహమరూపిణే నమః ఓం మహోదరాయ నమః ఓం మదోత్కటాయి నమః ఓం మహావీరాయ నమః ఓం మంత్రిణే నమః ఓం మంగళసుస్వరాయ నమః ఓం ప్రమదాయ నమః ఓం జ్యాయసే నమః ఓం యక్షికిన్నరసేవితాయ నమః ఓం గంగాసుతాయ నమః ఓం గణాధీశాయ నమః ఓం గంభీరనినదాయ నమః ఓం వటవే నమః ఓం జ్యోతిషే నమః ఓం అక్రాంతపదచిత్ప్రభవే నమః ఓం అభీష్టవరదాయ నమః ఓం మంగళప్రదాయ నమః ఓం అవ్యక్త రూపాయ నమః ఓం పురాణపురుషాయ నమః ఓం పూష్ణే నమః ఓం పుష్కరోత్షిప్తహరణాయ నమః ? ఓం అగ్రగణ్యాయ నమః ఓం అగ్రపూజ్యాయ నమః ఓం అపాకృతపరాక్రమాయ నమః ఓం సత్యధర్మిణే నమః ఓం సఖ్యై నమః ఓం సారాయ నమః ఓం సరసాంబునిధయే నమః ఓం మహేశాయ నమః ఓం విశదాంగాయ నమః ఓం మణికింకిణీ మేఖలాయ నమః ఓం సమస్తదేవతామూర్తయే నమః ఓం సహిష్ణవే నమః ఓం బ్రహ్మవిద్యాది దానభువే నమః ఓం విష్ణువే నమః ఓం విష్ణుప్రియాయ నమః ఓం భక్తజీవితాయ నమః ఓం ఐశ్వర్యకారణాయ నమః ఓం సతతోత్థితాయ నమః ఓం విష్వగ్దృశేనమః ఓం విశ్వరక్షావిధానకృతే నమః ఓం కళ్యాణగురవే నమః ఓం ఉన్మత్తవేషాయ నమః ఓం పరజయినే నమః ఓం సమస్త జగదాధారయ నమః ఓం సర్వైశ్వర్యప్రదాయ నమః ఓం శ్రీ విఘ్నేశ్వరాయ నమః </pre> శ్లోకం: దశాంగం గుగ్గలోపేతం సుగంధం, సుమనోహరం, ఉమాసుత నమస్తుభ్యం గృహాణ వరదోభవ॥ దూపమాఘ్రాపయామి॥ శ్లోకం: పాద్యం త్రివర్తిసంయుక్తం వహ్నినాద్యోతితం మయా, గృహాణ మంగళం దీపం ఈశపుత్ర నమోస్తుతే దీపందర్శయామి। శ్లోకం: సుగంధాసుకృతాంశ్చైవమోదకాన్ ఘృతపాచితాన్, నైవేద్యం గృహ్యతాంచణముద్దేః ప్రకల్పితాన్, శ్లోకం: భక్ష్యం చ లేహ్యంచ చోష్యం పానీయమేవచ, ఇదం గృహాణ నైవేద్యం మయాదత్తం వినాయక, నైవేద్యం సమర్పయామి। శ్లోకం సచ్చిదానంద విఘ్నేశ పుష్కరాని ధనానిచ, భూమ్యాంస్థితాని భగవాన్ స్వీకురుష్య వినాయక సువర్ణపుష్పం సమర్పయామి. శ్లోకం: పూగీఫల సమాయుక్తం నాగవల్లీ దుళైర్యుతం, కర్పూర చూర్ణసంయుకతం తాంబూల సమర్పయామి। [[శ్లోకం]]: ఘృతవర్తి సహస్రైశ్చ శకలైస్థితం నీరాజనం మయాదత్తం గృహాణవరదోభవ, నీరాజనం సమర్పయామి। ==అథ దూర్వాయుగ్మ పూజా:== గణాధిపాయ నమః దూర్వాయుగ్మం పూజయామి। ఉమాపుత్రాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। అఖువాహనాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। వినాయకాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। ఈశపుత్రాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। సర్వసిద్ది ప్రయాయకాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। ఏకదంతాయ నమః నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। ఇభవక్త్రాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। మూషిక వాహనాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। కుమారగురవే నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। ఏకదంతైకవదన తథామూషిక వాహనాయ నమః దూర్వాయుగ్మంపూజయామి। కుమారగురవే తుభ్యం అర్పయామి సుమాంజలిం మంత్రపుష్పం సమర్పయామి। ప్రదక్షిణం కరిష్యామి సతతం మోదకప్రియ నమస్తే విఘ్ననాశన, ప్రదక్షిణ నమస్కారాన్ సమర్పయామి, అర్ఘ్యం గృహాణ హేరంబ సర్వ భద్ర ప్రదాయక గంధ పుష్పాక్షతైర్యుక్తం 'పాత్రస్థం పాపనాశన, పునరర్ఘ్యం సమర్పయామి, ఓం బ్రహ్మవినాయకాయ నమః నమస్తుభ్యం గణేశాయ నమస్తే విఘ్ననాశన, ఈప్సితంమే వరం దేహి వరత్రచ పరాంగతిమ్ వినాయక నమస్తుభ్యం సంతతం మోదక ప్రియ నిర్విఘ్నం కురుమే దేవ సర్వ కార్యేషు సర్వదా. ==శ్రీ వినాయక వ్రత కథ== ===గణపతి జననము=== : సూతమహర్షి శౌనకాది మునులకు ఇట్లు చెప్పిరి। గజముఖుడయిన అసురుడొకడు తన తపస్సుచె శంకరుని మెప్పించి కోరరాని వరము కోరినాదు। తనను ఎవరూ వధించజాలని శక్తిని, శివుడు తన ఉదరమునందే నివసించవలెనని కోరినాడు। ఆ ప్రకారము శివుడు అతడి కుక్షియందు బందీ అయినాడు। అతడు అజేయుడైనాడు। భర్తకు కలిగిన ఈ స్థితి పార్వతీ దేవికి చాలా దుఃఖహెతుకమైనది, జగత్తుకు శంకరుడు లేనిస్థితియది, జగన్మాతయగు పార్వతి భర్తను విడిపించు ఉపాయమునకై విష్ణువు నర్థించినది, విష్ణువు గంగిరెద్దువాని వేషము ధరించినాదు। నందీశ్వరుని గంగిరెద్దుగా వెంట తీసుకొని వెళ్ళీనాడు। గంగిరెద్దునాదించి గజముఖాసురుని మెప్పించినాదు। గజముఖాసురుడు ఆనందంఉతో "ఏమి కావలయునో కోరుకో" మ్మన్నాడు। విష్ణుదేవుని వ్యూహము ఫలించినది, నీ ఉదరమందున్న శివుని కొరకై ఈ నందీశ్వరుడు వచ్చినాడు। శివుని నందీశ్వరుని వశము చేయమన్నాడు। గజముఖాసురునికి శ్రీహరి వ్యూహమర్థమయింది। తనకు అంత్యకాలము దాపురించినదని గుర్తించినాడు। అయినా మాట తప్పుట కుదరదు। కుక్షియందున్న శివుని ఉద్దేశించి "ప్రభూ శ్రీహరి ప్రభావమున నా జీవితము ముగియుచున్నది। నా యనంతరం నా శిరస్సు త్రిలోకపూజితమగునట్లు, నా చర్మమును నిరంతరము నీవు ధరించునట్లు అనుగ్రహించవలసింది" అని ప్రార్థించి తన శరీరమును నందీశ్వరుని వశము చేశాడు। నందీశ్వరుడు యుదరమును చీల్చి శివునికి అందుండి విముక్తి కల్గించాడు। శివుడు గజముఖాసురుని శిరమును, చర్మము తీసుకొని స్వస్థానోన్ముఖుడైనాడు। అక్కడ పార్వతి భర్త రాకను గురించి విని పరమానందముతో భర్తకు స్వాగతము పలుకుటకై సన్నాహమందున్నది। తనలో తాను ఉల్లసిస్తూ, స్నానాలంకారముల ప్రయత్నములో తనకై ఉంచిన నలుగుపిండితో ఆ ఉల్లాసముతో పరధ్యానముగా ఒక ప్రతిమను చేసినది। అది చూడముచ్చటైన బాలుడుగా కనిపించినది। దానికీ ప్రాణప్రతిష్ఠ చేయవలెననిపించినది। అంతకు పూర్వమే ఆమె తన తండ్రియగు పర్వత రాజు ద్వారా గణేశ మంత్రమును పొందినది, ఆ మంత్రముతో ఆ ప్రతిమకు ప్రాణ ప్రతిష్ట చేసినది। ఆ దివ్యసుందర బాలుని వాకిటనుంచి, తన పనులకై లోనికి వెళ్ళింది। శివుడు తిరిగి వచ్చాడు, వాకిట ఉన్న బాలుడు అతనికి అభ్యంతరమందిరము లోనికి పోనివ్వక నిలువరించినాదు, తన మందిరమున తనకే అటకాయింపా! శివుడు రౌద్రముతో ఆ బాలుని శిరచ్చేదము చేసి లోనికేగినాడు। జరిగిన దానిని విని పార్వతి విలపించింది। శివుడు చింతించి వెంటనే తన వద్దనున్న గజముఖాసురుని శిరమును ఆ బాలుని మొండెమునకు అతికి ఆ శిరమునకు సాశ్వతత్వమును, త్రిలోకపూజనీయతను కలిగించినాదు। గణేశుడు గజానన్డై శివపార్వతుల ముద్దులపట్టియైనాడు। విగతజీవుడైన గజముఖాసురుడు అనింద్యుడై మూషిక రూపమున వినాయకుని వాహనమై శాశ్వ్తస్థానమును పొందాడు. గణపతిని ముందు పూజించాలి: ===గణేశుడు అగ్రపూజనీయుడు=== ఆది దేవుడు విఘ్నేశ్వరుడు కాని ప్రకృత గజాననమూర్తి మాట ఏమిటి? ఈ గజాననునికి ఆ స్థానము కలుగవలసి ఉంది। శివుని రెండవ కుమారుడైన కుమారస్వామి తనకు ఆ స్థానమును కోరినాదు। శివుడు ఇరువురికీ పోటీ పెట్టినాడు। "మీలో ఎవరు ముల్లోకములలోని పవిత్రనదీ స్నానాలు చెసి ముందుగా నావద్దకు వచ్చెదరో వారికి ఈ ఆధిపత్యము లభిస్తుందన్నాడు। కుమారస్వామి వేగముగా సులువుగా సాగి వెళ్ళినాడు। గజాననుడుమిగిలిపోయినాడు। త్రిలోకముల పవిత్ర నదీ స్నాన ఫలదాయకమగు ఉపాయమర్థించినాడు। వినాయకుని బుద్ది సూక్ష్మతకు మురిసిపోయిన పరమశివుడుఅ ట్టి ఫలదాయకమగు నారాయణ మంత్రమును అనుగ్రహించాదు। నారములు అనగా జలములు, జలమున్నియు నారాయుణుని ఆధీనాలు। అనగా ఆ మంత్ర ఆధీనములు, మంత్ర ప్రభావము చేత ప్రతీ తీర్థస్నానమందును కుమార స్వామి కన్నాముందె వినాయకుడు ప్రత్యక్షము కాజొచ్చాడు। వినాయకునికే ఆధిపత్యము లభించినది। ===చంద్రుని పరిహాసం=== గణేశుడు జ్ఞానస్వరూపి, అగ్రపూజనీయుడు, జగద్వంద్యుడూ। ఈ విషయమును విస్మరించిన చంద్రుడు వినాయకుని వింతరూపమునకు విరగబడి నవ్వాడు। (చంద్రుడుమనస్సుకు సంకేతము) ఫలితముగా లోకమునకు చంద్రుడౌను సరణీయుడైనాడు। ఆతని మాన్యత నశించింది। నింద్యుడయినాదు। ఆతదిపట్ల లోకము విముఖత వహించాలి। అనగా తనిని చూడరాదు చూచిన యెడల అజ్ఞానముతో నింద్యుడయినట్లే, లోకులు కూడా అజ్ఞానులు నింద్యులు అవుతారు। నిందలకు గురియగుతారు। చంద్రునికి కలిగిన శాపము లోకమునకు కూడా శపమైనది. లోకులు చంద్రుని చూడకుండటెట్లు? నీలాపనించల మధ్య సవ్యముగా సాగుట ఎట్లు? చంద్రుడు జరిగిన పొరపాటుకు పశ్చాత్తాపము చెందాడు. లోకులును ఈ శాపము నుండి విముక్తికై దేవదేవుని అర్థించినారు. కరుణామయుడగు ఆ దేవుడు విముక్తికై ఉపాయము సూచించినాడు. భాద్రపద శుద్ద చవితినాదు తన పూజచేసి తన కథను చెప్పుకొని అక్షతలు శిరమున ధరించిన యెడల నిష్కళంక జీవితములు సాధ్యమగునని అనుగ్రహించినాదు. ఇది ఎల్లరికి విధియని వక్కాణించబడినది. దీనిలో ఏమరుపాటు ఎంతటివారికి అయినా తగదని శ్యమంతకమణ్యుపాఖ్యానము ద్వారా మరింత స్పష్టము చేయబడినది. చంద్ర దర్శనం నీలాపనింద: ఒకానొక వినాయక చతుర్థి సందర్భమున శ్రి కృష్ణపరమాత్మ పాలలో చంద్రబింబమును చూచుట సంభవించినది. దాని దుష్ఫలితము ఆయనకు తప్పలేదు. సత్రాజిత్తును నాతడు సూర్యోపాసనచే శ్యమంతకమను మణిని సంపాదించినాడు. దినమునకు ఎనిమిది బారువుల బంగారము నీయగల మణియది. అంతటి శక్తివంతమైన మణి పరిపాలకుని వద్ద ఉండదగినదని ధర్మజ్ఞుడగు శ్రీకృష్ణుడు భావించినాడు. ఆ విషయము సత్రాజిత్తునకు సూచించినాడు. అతనికి ఆ సూచన రుచించలేదు. అనంతరము సత్రాజిత్తు తమ్ముడగు ప్రసేనుడు విలాసముగా ఆ మణిని ధరించివేటకై అడవికి వెళ్ళినాడు. అది ఆతనికి నాశనహేతువైనది. ఆ మణిని చూచి మాంసఖండమని భ్రమించిన సింహమొకటి అతడిని వెంటాడి చంపి మణిని నోటకరచుకొని పోయినది. నిజము తెలియని సత్రాజిత్తు మణి ప్రలోభముతో శ్రీకృష్ణుడే తన తమ్ముని చంపి అపహరించాడని అనుమానించి నిందపాలు చేసాడు. ఆ నింద బాపుకొనుట శ్రీకృష్ణునికి అక్ర్తవ్యమైనది. అడవిలో అన్వేషణ సాగించినాడు. ఒకచోట ప్రసేనుని కళేబరము కనిపించినది. అంతట కనిపించిన సింహపు కాలిజాడల వెంట సాగి వెళ్ళాదు. ఒక ప్రదేశమున సింహము, భల్లూకం పోరాడిన జాడలు కనిపించాయి. శ్రీకృష్ణుదు భల్లూకపు కాలిజాడల వెంట వెళ్ళాడు. అవి ఒక గుహలోకి వెళ్ళాయి. గుహలో ఒక బాలికకున్న ఊయల తొట్టికి మణి వేలాడగట్టబడి ఉన్నది. శ్రీకృష్ణుడు ఆ మణిని అందుకున్నాడు. ఇంతలో భయంకరముగా అరచుచు ఒక భల్లూకం అతనిపై బడింది. భీకర సమరం సాగింది ఓక దినము కాదు, రెండు దినములు కాదు, ఇరువది ఎనిమిది దినములు. క్రమంగా ఆ భల్లూకమునకు శక్తి క్షీణించజొచ్చిందొ. ===శ్యమంతకమణి బాలామణి:=== అది సామాన్య భల్లూకము కాదు. మహాభక్తుడు శక్తివంతుడైన జాంబవంతుడు. రామాయణ కాలమునాటి ఆ జాంబవంతుడు కర్మబంధములు విడివడక నిలిచియున్నాడు. అజేయుడాతడు. ఎవరివల్లను అతడు క్షీణబలుడగు ప్రశ్నేలేదు. ఒక్క శ్రీరామచంద్రుని వల్లనే అది సాధ్యము. ఈ విషయము తెలిసిన జాంబవంతుడు తాను ఇన్ని దినములు పోరాడుతున్నది శ్రీరామచంద్రునితోనేనని గుర్తించి స్తోత్రము చేయనారంభించినాదు. అది త్రేతాయుగపు గాథ. ఇది ద్వాపరయుగము. ఆ యవతారములో జాంబవంతుని సేవలకు మెచ్చిన శ్రీరామచంద్రుడు ఒక వరము కోరుకొమ్మనగా అవివేకముతో జాంబవంతుడు స్వయముగా శ్రీరామచంద్రునితో ద్వంద్వ యుద్దమును కోరినాదు. అది శ్రీరామకార్యము గాదు కాఅ అప్పుడు నెరవేరలేదు. అవివేకముతో అతడు కోరిన కోరిక జాంబవంతునకు దీర్ఘకాల కర్మబంధమయినది. ఇప్పుడు కర్మ పరిపక్వమయినది. నేడీ రూపమున ఆ ద్వంద్వ యుద్దము సంఘటిల్లినది. అవివేకము వైదొలగినది. అహంభావము నశించింది. శరీరము శిథిలమయింది. జ్జీవితేచ్చ నశించింది. శ్రీకృష్ణపరమాతం రూపమున తనను అనుగ్రహించ వచ్చినది ఆ శ్రీరామచంద్ర ప్రభువేనని గ్రహించి ప్రణమిల్లి ఆ మణిని, ఆ మణీతో పాటు తన కుమార్తె జాంబవతిని అప్పగించి కర్మబంధ విముక్తి పొందాడు జాంబవంతుడు. శ్రీకృష్ణుడు మణిని తీసుకుని నగరమునకు వెళ్ళి పురజనులను రావించి జరిగిన యదార్థమును వివరించి నిందబాపుకున్నాడు. నిజము తెలిసిన సత్రాజిత్తు కూడా పశ్చాత్తాపము చెంది మణిని తన కుమార్తెయగు సత్యభామను శ్రీకృష్ణునికిచ్చి వివాహము చేశాడు. ధర్మజ్ఞుడగు శ్రీకృష్ణుడు మణిని నిరాకరించి సత్యభామను స్వీకరించాడు. వినాయక వ్రతము చేయక చంద్రబింబమును చూచుట వలన జరుగు విపరీతమును స్వయముగా అనుభచించిన శ్రీకృష్ణపరమాత్మ లోకుల యెడల పరమదయాళువై భాద్రపద శుద్ద చవితినాడు వినాయకుని యథాశక్తి పూజించి ఈ శ్యమంతకమణి కథను అనగా అందలి హితబోధను చెప్పుకొని, గణేశతత్వము పట్ల భక్తి వినయములతో శిరమున అక్షితలు ధరించిన యెడల నాదు చంద్రదర్శనము చేసినను నిష్కారణ నిందా భయముండదని లోకులకు వరము ఇచ్చినాడు. అది మొదలు మనకు శ్యమంతకమణి గాథను వినుట సంప్రదాయమయినది. పూజచేసి కథనంతయు విను అవకాశము లేనివారు... సింహ ప్రసేనమవధీత్‌ సింహో జాంబవతా హతాః ఇతి బాలక మారోదః తవ హ్యేషశ్యమంతకః సింహము ప్రసేనుని చంపినది. ఆ సింహమును జాంబవంతుడు చంపెను. కనుక ఓ బిడ్డా ఏడువకు. ఈ శ్యమంతకము నీదే అను అర్థము గల పై శ్లోకమునైనా పఠించుట ద్వారా ఆ విషయము స్మరించదగియున్నదని చెప్పబడినది. ఇది జాంబవంతుని గుహలో ఊయలలోని బిడ్డను లాలించుతూ పాడిన పాట్యని చెప్పబడినది. సర్వేజనాః సుఖినో భవంతు. ==విఘ్నేశ్వర చవితి పద్యములు == <pre> ప్రార్థన : తొండము నేకదంతమును తోరపు బొజ్జయు వామహస్తమున్‌ మెండుగ మ్రోయు గజ్జెలును మెల్లని చూపుల మందహాసమున్‌. కొండొక గుజ్జురూపమున కోరిన విద్యలకెల్ల నొజ్జయై యుండెడి పార్వతి తనయ ఓయి గణాధిప నీకు మొక్కెదన్‌. తలచెదనే గణనాథుని తలచితినే విఘ్నపతిని దలచినపనిగా దలచెదనే హేరంబుని దలచెద నా విఘ్నములను గొలగుట కొరకున్‌ అటుకులు కొబ్బరి పలుకులు విటిబెల్లము నానబ్రాలు చెరకురసంబున్‌ నిటలాక్షు నగ్రసుతునకు బటుతరముగా విందుచేసి ప్రార్థింతు మదిన్‌. </pre> ==వినాయక మంగళాచరణము == <pre> ఓ బొజ్జగణపయ్య నీ బంటు నేనయ్య ఉండ్రాళ్ళ మీదికి దండు పంపు కమ్మనినేయుయు కడుముద్దపప్పును బొజ్జవిరగ గదినుచు పొరలుకొనుచు వెండి పళ్ళెములో వేయివేల ముత్యాలు కొండలుగ నీలములు కలయబోసి మెండుగను హారములు మెడనిండ వేసుకొని దండిగా నీకిత్తుఘనహారతి శ్రీ మూర్తి వ్యందునకు చిన్మయానందునకు భాసురోతునకు శాశతునకు సోమార్కనేత్రునకు సుందరాకారునకు కామరూపునకు శ్రీగణనాథునకు ఏకదంతమును ఎల్లగజవదనంబు బాగైన తొండంబు కడుపుగలుగు బోడైన మూషికము సారధినొక్కాడుచు భవ్యముగ దేవత్గణపతికినిపుడు చెంగల్వ చామంతి చెలరేగి గన్నేరు తామర తంగేడు తరచుగాను పుష్పజాతూ దెచ్చి పూజింతు నేనిపుడు బహుబుద్ధీ గణపతికి బాగుగాను. </pre> వేంకట పతి రాయలు 3661 27521 2006-06-28T02:32:36Z వైఙాసత్య 58 లింకులు '''వేంకట పతి రాయలు''' [[శ్రీ రంగ రాయలు 2|శ్రీరంగ రాయల]] కుమారుడు. వేంకటపతి రాయలు తండ్రి తరువాత సింహాసనము అధిస్టించి రెండు సంవత్సరములు పాలించినాదు, అది కూడా కేవలము నామ మాత్ర పరిపాలనే, ఇంతటితో [[ఆరవీటి వంశము]] అంతరించినది {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] శ్రీ రంగ రాయలు 2 3662 10043 2005-08-28T16:25:42Z Chavakiran 19 పెద్ద వేంకటపతిరాయలు పెంపుడు కొడుకు, శ్రీరంగరాయలు। ఇతడు వీరుడు, దానశీలి అందగాడుగా పేరుగాంచినాడు ఇతను గోలుకొండ సుల్తాను సహాయమున దామర్ల వేంకటనాయకుని పదవి నుండి తొలగించెను। పులికాటు, తిరుపతి ప్రాంతములను ఆక్రమించదలచిన కుతుబ్ షా సేనలను ఎదిరించి తరిమివేసెను। బ్రిటీషు కంపెనీవారికి మదరసు పాంతమును క్రొత్తగా కౌలుకిచ్చినాడు, ఇతను 36 సంవత్సరములు పరిపాలించి [[1678]]న రాజ్యమును కోల్పోయి మైసూరు వెళ్ళి మరణించినాడు। {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] వేంకటపతి రాయలు 3663 13620 2005-11-03T03:14:47Z చంద్రశేఖర్ 153 రామరాయలు తరువాత వారి కుమారుడైన వేంకటపతిరాయలు అధిస్టించినాడు, ఇతని పెద్ద వేంకటపతి అని గోపాలరాజని పేర్లు కలవు, ఇతను [[ఆగష్టు 22]],[[1639]]న [[ఈస్టిండియా కంపెనీ]] ప్రతినిధి అయిన [[ఫ్రాన్సిస్ డే]] కి ఐదు మైళ్ళ పొడవు, ఒక మైలు వెడల్పు గల భూ భాగమును రెండేండు కౌలుగా ఇచ్చినాడు। {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] Talk:వేంకటపతి రాయలు 3664 10046 2005-08-28T17:21:07Z వైఙాసత్య 58 * "Francis Day" is a persons name and is a representative of EastIndia company who received the grant from rayalu --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:21, 28 August 2005 (UTC) సెప్టెంబర్ 12 3665 10050 2005-08-28T21:04:39Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 255వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 256వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 110 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 11]] - [[సెప్టెంబర్ 13]] - [[ఆగష్టు 12]] - [[అక్టోబర్ 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 12]] సెప్టెంబర్ 13 3666 10051 2005-08-28T21:05:42Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 256వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 257వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 109 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 12]] - [[సెప్టెంబర్ 14]] - [[ఆగష్టు 13]] - [[అక్టోబర్ 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 13]] సెప్టెంబర్ 14 3667 15397 2005-12-01T18:17:03Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''సెప్టెంబర్ 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 257వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 258వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 108 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1883]]: ఆంధ్రులలో మొట్టమొదటి రాజకీయ ఖైదీ, [[గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు]] ==మరణాలు== *[[1967]]: హైదరాబాదు రాష్ట్రానికి తొలి ఎన్నికైన ముఖ్యమంత్రి, [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 13]] - [[సెప్టెంబర్ 15]] - [[ఆగష్టు 14]] - [[అక్టోబర్ 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 14]] సెప్టెంబర్ 15 3668 14293 2005-11-12T08:19:38Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''సెప్టెంబర్ 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 258వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 259వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 107 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== * [[1861]]: [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]], [[భారత దేశము|భారతదేశపు]] ప్రముఖ ఇంజనీరు. ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 14]] - [[సెప్టెంబర్ 16]] - [[ఆగష్టు 15]] - [[అక్టోబర్ 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 15]] సెప్టెంబర్ 16 3669 10054 2005-08-28T21:09:39Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 259వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 260వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 106 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 15]] - [[సెప్టెంబర్ 17]] - [[ఆగష్టు 16]] - [[అక్టోబర్ 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 16]] సెప్టెంబర్ 17 3670 14836 2005-11-23T15:02:37Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''సెప్టెంబర్ 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 260వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 261వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 105 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1948]] - [[నిజాం]] పరిపాలన నుండి [[తెలంగాణా]] విముక్తి పొంది [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు|హైదరాబాదు రాష్ట్రము]] యేర్పడినది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] - [[తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవం]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 16]] - [[సెప్టెంబర్ 18]] - [[ఆగష్టు 17]] - [[అక్టోబర్ 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 17]] సెప్టెంబర్ 18 3671 10056 2005-08-28T21:11:35Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 261వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 262వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 104 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 17]] - [[సెప్టెంబర్ 19]] - [[ఆగష్టు 18]] - [[అక్టోబర్ 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 18]] సెప్టెంబర్ 19 3672 19115 2006-01-24T10:12:04Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +బోయి భీమన్న '''సెప్టెంబర్ 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 262వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 263వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 103 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1911]]: [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]] గ్రహీత, [[పద్మభూషణ]] [[బోయి భీమన్న]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 18]] - [[సెప్టెంబర్ 20]] - [[ఆగష్టు 19]] - [[అక్టోబర్ 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 19]] సెప్టెంబర్ 20 3673 10058 2005-08-28T21:13:34Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 263వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 264వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 102 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 19]] - [[సెప్టెంబర్ 21]] - [[ఆగష్టు 20]] - [[అక్టోబర్ 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 20]] సెప్టెంబర్ 21 3674 10059 2005-08-28T21:14:32Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 264వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 265వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 101 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 20]] - [[సెప్టెంబర్ 22]] - [[ఆగష్టు 21]] - [[అక్టోబర్ 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 21]] సెప్టెంబర్ 22 3675 10060 2005-08-28T21:15:32Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 265వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 266వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 100 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 21]] - [[సెప్టెంబర్ 23]] - [[ఆగష్టు 22]] - [[అక్టోబర్ 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 22]] సెప్టెంబర్ 23 3676 10061 2005-08-28T21:16:27Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 266వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 267వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 99 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 22]] - [[సెప్టెంబర్ 24]] - [[ఆగష్టు 23]] - [[అక్టోబర్ 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 23]] సెప్టెంబర్ 24 3677 10062 2005-08-28T21:17:26Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 267వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 268వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 98 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 23]] - [[సెప్టెంబర్ 25]] - [[ఆగష్టు 24]] - [[అక్టోబర్ 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 24]] సెప్టెంబర్ 25 3678 10063 2005-08-28T21:18:16Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 268వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 269వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 97 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 24]] - [[సెప్టెంబర్ 26]] - [[ఆగష్టు 25]] - [[అక్టోబర్ 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 25]] సెప్టెంబర్ 26 3679 10064 2005-08-28T21:19:42Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 269వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 270వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 96 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 25]] - [[సెప్టెంబర్ 27]] - [[ఆగష్టు 26]] - [[అక్టోబర్ 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 26]] సెప్టెంబర్ 27 3680 16163 2005-12-17T07:26:43Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''సెప్టెంబర్ 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 270వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 271వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 95 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2001]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పూర్వపు [[ముఖ్యమంత్రి]], [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 26]] - [[సెప్టెంబర్ 28]] - [[ఆగష్టు 27]] - [[అక్టోబర్ 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 27]] సెప్టెంబర్ 28 3681 18181 2006-01-13T17:51:08Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''సెప్టెంబర్ 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 271వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 272వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 94 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1895]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి [[గుర్రం జాషువా]] ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 27]] - [[సెప్టెంబర్ 29]] - [[ఆగష్టు 28]] - [[అక్టోబర్ 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 28]] సెప్టెంబర్ 29 3682 10067 2005-08-28T21:23:09Z వైఙాసత్య 58 '''సెప్టెంబర్ 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 272వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 273వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 93 రోజులు మిగిలినవి. {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1950]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/9/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[సెప్టెంబర్ 28]] - [[సెప్టెంబర్ 30]] - [[ఆగష్టు 29]] - [[అక్టోబర్ 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:September 29]] ఏప్రిల్ 26 3683 10068 2005-08-29T03:47:03Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 116వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 117వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 249 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2005]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 25]] - [[ఏప్రిల్ 27]] - [[మార్చి 26]] - [[మే 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 26]] ఏప్రిల్ 27 3684 10069 2005-08-29T03:47:59Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 117వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 118వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 248 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2005]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 26]] - [[ఏప్రిల్ 28]] - [[మార్చి 27]] - [[మే 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 27]] ఏప్రిల్ 28 3685 10070 2005-08-29T03:48:58Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 118వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 119వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 247 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2005]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 27]] - [[ఏప్రిల్ 29]] - [[మార్చి 28]] - [[మే 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 28]] ఏప్రిల్ 30 3686 10071 2005-08-29T03:51:08Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 120వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 121వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 245 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/apr/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 29]] - [[మే 1]] - [[మార్చి 30]] - [[మే 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 30]] ఏప్రిల్ 1 3687 21493 2006-03-31T17:41:05Z Chaduvari 97 రిజర్వు బ్యాంకు, హెడ్గెవార్ '''ఏప్రిల్ 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 91వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 92వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 274 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1935]]: [[భారతీయ రిజర్వు బ్యాంకు]] స్థాపించబడింది. ==జననాలు== *[[1889]]: [[రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్ సంఘ్]] స్థాపకుడు [[డా.హెడ్గెవార్]] (కేశవ బలిరాం హెడ్గెవార్) ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 31]] - [[ఏప్రిల్ 2]] - [[మార్చి 1]] - [[మే 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 1]] ఏప్రిల్ 2 3688 10073 2005-08-29T03:55:29Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 92వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 93వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 273 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 1]] - [[ఏప్రిల్ 3]] - [[మార్చి 2]] - [[మే 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 2]] ఏప్రిల్ 3 3689 21495 2006-03-31T17:47:11Z Chaduvari 97 శివాజీ, రాకేష్ శర్మ '''ఏప్రిల్ 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 93వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 94వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 272 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1984]]: మొదటి భారతీయ రోదశి యాత్రికుడు, [[రాకేశ్ శర్మ]] అంతరిక్షంలో ప్రయాణించాడు. ==జననాలు== *[[1962]] - [[జయప్రద]] తెలుగు సినీనటి మరియు పార్లమెంటు సభ్యురాలు ==మరణాలు== *[[1680]]: [[ఛత్రపతి శివాజీ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 2]] - [[ఏప్రిల్ 4]] - [[మార్చి 3]] - [[మే 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 3]] ఏప్రిల్ 4 3690 21500 2006-03-31T17:55:10Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ అబ్బూరి '''ఏప్రిల్ 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 94వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 95వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 271 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1979]]: ప్రముఖ భావకవి [[అబ్బూరి రామకృష్ణారావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 3]] - [[ఏప్రిల్ 5]] - [[మార్చి 4]] - [[మే 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 4]] ఏప్రిల్ 5 3691 10076 2005-08-29T03:58:18Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 95వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 96వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 270 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 4]] - [[ఏప్రిల్ 6]] - [[మార్చి 5]] - [[మే 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 5]] MediaWiki:Permalink 3692 10101 2005-08-29T09:21:34Z Chaduvari 97 శాశ్వత లింకు User:Vasu 3693 10127 2005-08-29T19:04:24Z Vasu 116 జయ జయ హే భగవతి సురభారతి తవ చరణం ప్రణమామహః నాద బ్రహ్మమయి జయ వాగేశ్వరి శరణంతే గచ్ఛామహః User:వసు 3694 26985 2006-06-13T12:42:48Z వైఙాసత్య 58 జయ జయ హే భగవతి సురభారతి తవ చరణం ప్రణమామహః నాద బ్రహ్మమయి జయ వాగేశ్వరి శరణంతే గచ్ఛామహః User talk:వసు 3695 26986 2006-06-13T12:43:07Z వైఙాసత్య 58 Hi వసు. Welcome to telugu wikipedia. We are very happy to have you here. * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * Please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] for editing help. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. If you have any further questions, please feel free to leave me a note on [[User_talk:వైఙాసత్య|my talk page]] here. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:17, 29 August 2005 (UTC) ---- Vasu garu, In chandassu page, you have said,for word amma, 'a' takes two lipta time and 'mma' takes one. Is it not the otherway round? 'a' is laghuvu and 'mma' is guruvu. 'a' shall take one lipta and 'mma' takes two. Can you please verify this? Pardon me for writing in English. I do not know how to type Telugu on computer. [[User:125.18.49.67|125.18.49.67]] :no, that is correct one only. in amma a is guruvu and mma is laguvu only. for saMyuktaaxaraalu, ditvaaxaraalu the before that is the one really to be stressed, so it will be guruvu. :but in anaa -- a is laguvu, and na is also guruvu. [[User:207.46.50.70|207.46.50.70]] 09:25, 13 జూన్ 2006 (UTC) User talk:Vasu 3696 10138 2005-08-30T03:57:12Z Vasu 116 Do you want me to delete this username 'Vasu' as you seems to have create a telugu username. you can keep it if you want. either way let me know --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:19, 29 August 2005 (UTC) Please go ahead and remove this one as I created the Telugu one as well. [[User:Vasu|వసు]] 03:57, 30 August 2005 (UTC) User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె4 3697 27472 2006-06-26T16:36:20Z వైఙాసత్య 58 [[Wikipedia:తెలుగు వారికోసం, తెలుగు వారిచే, తెలుగులో రూపొందుతున్న ప్రప్రధమ మహావిజ్ఞానసర్వస్వము]] {| |- | class="hexNum" | &nbsp; | class="hexNum" | C0 | class="hexNum" | C1 | class="hexNum" | C2 | class="hexNum" | C3 | class="hexNum" | C4 | class="hexNum" | C5 | class="hexNum" | C6 | class="hexNum" | C7 |- | class="hexNum" | 0 | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3072" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3088" | ఐ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3104" | ఠ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3120" | ర | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3136" | ీ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3152" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3168" | ౠ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3184" | |- | class="hexNum" | 1 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3073" | ఁ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3089" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3105" | డ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3121" | ఱ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3137" | ు | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3153" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3169" | ౡ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3185" | |- | class="hexNum" | 2 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3074" | ం | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3090" | ఒ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3106" | ఢ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3122" | ల | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3138" | ూ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3154" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3170" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3186" | |- | class="hexNum" | 3 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3075" | ః | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3091" | ఓ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3107" | ణ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3123" | ళ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3139" | ృ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3155" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3171" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3187" | |- | class="hexNum" | 4 | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3076" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3092" | ఔ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3108" | త | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3124" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3140" | ౄ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3156" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3172" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3188" | |- | class="hexNum" | 5 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3077" | అ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3093" | క | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3109" | థ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3125" | వ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3141" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3157" | ౕ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3173" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3189" | |- | class="hexNum" | 6 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3078" | ఆ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3094" | ఖ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3110" | ద | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3126" | శ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3142" | ె | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3158" | ౖ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3174" | ౦ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3190" | |- | class="hexNum" | 7 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3079" | ఇ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3095" | గ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3111" | ధ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3127" | ష | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3143" | ే | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3159" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3175" | ౧ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3191" | |- | class="hexNum" | 8 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3080" | ఈ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3096" | ఘ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3112" | న | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3128" | స | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3144" | ై | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3160" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3176" | ౨ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3192" | |- | class="hexNum" | 9 | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3081" | ఉ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3097" | ఙ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3113" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3129" | హ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3145" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3161" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3177" | ౩ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3193" | |- | class="hexNum" | A | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3082" | ఊ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3098" | చ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3114" | ప | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3130" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3146" | ొ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3162" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3178" | ౪ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3194" | |- | class="hexNum" | B | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3083" | ఋ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3099" | ఛ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3115" | ఫ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3131" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3147" | ో | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3163" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3179" | ౫ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3195" | |- | class="hexNum" | C | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3084" | ఌ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3100" | జ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3116" | బ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3132" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3148" | ౌ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3164" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3180" | ౬ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3196" | |- | class="hexNum" | D | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3085" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3101" | ఝ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3117" | భ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3133" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3149" | ్ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3165" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3181" | ౭ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3197" | |- | class="hexNum" | E | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3086" | ఎ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3102" | ఞ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3118" | మ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3134" | ా | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3150" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3166" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3182" | ౮ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3198" | |- | class="hexNum" | F | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3087" | ఏ | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3103" | ట | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: rgb(249, 245, 222);" title="3119" | య | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3135" | ి | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3151" | | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3167" | | class="ch" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3183" | ౯ | class="empty" style="font-family: Arial Unicode MS; font-size: 150%; background-color: white;" title="3199" | |} MediaWiki talk:Whatlinkshere 3698 10156 2005-08-30T06:05:14Z వైఙాసత్య 58 Appropriate and simple translation than the previous one. Hats off chaduvari --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:05, 30 August 2005 (UTC) ఆరవీటి వంశము 3699 10282 2005-08-31T16:25:41Z వైఙాసత్య 58 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} ఆరవీటి వంశము [[విజయనగర సామ్రాజ్యము]]ను పరిపాలించిన నాలుగవ మరియు చివరి వంశము. ఆరవీటి వంశము తెలుగు వంశము మరియు వీరి వంశమునకు ఆ పేరు ప్రస్తుత [[ప్రకాశం]] జిల్లా [[కంభం]] తాలూకాలోని [[ఆరవీడు]] గ్రామము పేరు మీదుగా వచ్చినది. వీరు అధికారికముగా [[1571]] నుండి సామ్రాజ్యమును పాలించినా, [[వీరనరసింహ రాయలు]] కాలమునుంచే సైన్యములో ప్రముఖ పాత్ర పోషించినారు. ==రిఫరెన్సులు== {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] Talk:కుతుబ్ షాహీ వంశము 3700 10290 2005-08-31T23:03:30Z వైఙాసత్య 58 someone please translate "Military intervention" phrase in this article --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:03, 31 ఆగష్టు 2005 (UTC) User talk:59.93.65.172 3701 10291 2005-08-31T23:23:50Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:23, 31 ఆగష్టు 2005 (UTC) </div> Wikipedia:తెలుగులో రచనలు చెయ్యడం 3703 26405 2006-06-02T04:47:04Z Trivikram 237 /* తెలుగులో టైపు చేయడం ఎలా? */ ==తెలుగులో టైపు చేయడం ఎలా?== చాలా మంచి ప్రశ్న. మీరు ఉపయోగిస్తున్న ఆపరేటింగు సిష్టము ను బట్టి దీని జవాబు ఉంటుంది. మీ ఆపరేటింగు సిష్టము ను అనుసరించండి. <br/>[[విండోసు 98]]<br/> [[Wikipedia:విండోసు XP|విండోసు XP]]<br/> [[విండోసు 2000]]<br/> [[లినక్సు ]]<br/> [[మాక్ ]]<br/> To type in Telugu, try these sites. From these sites, you can simply cut/copy the output and paste it in any page in wikipedia or in your blog: #http://veeven.org/lekhini/ #http://www.iit.edu/~laksvij/language/telugu.html To explore more options, visit these links: #http://geocities.com/vnagarjuna/padma.html #http://baraha.com #http://yudit.org #http://telugubloggers.blogspot.com #http://groups.yahoo.com/group/digitaltelugu #http://groups.google.com/group/telugublog ==నేను తెలుగు చూడలేక పోతున్నాను== మీరు ఈ కాగితంలో పైన ఉన్న లింకుని చదవండి. This question is answered just for completness, I know if u can not read telugu, u can not read this question also. ==ఏమి వ్రాయగలము?== నిజానికి ఏదయినా వ్రాయవచ్చు. ఖచ్చితమైనది, ఉపయోగకరమైనది, కాపీరైటు ఉల్లంఘించనిది, ఏదయినా రాయవచ్చు. ==ఏమయినా అనుమానం ఉంటే ఎవరిని అడగాలి?== ఈ గ్రూపు ని సంప్రదించండి। http://groups.google.com/group/teluguwiki [[Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు|మార్గదర్శకాలు]] Talk:భూగోళ శాస్త్రము 3704 10702 2005-09-05T14:48:37Z వైఙాసత్య 58 /* thank you */ Hi Rajasekhar, Please donot add English name to all common places. Once in a while for a rare word like this it would be fine పాంథలాస్సిక్ మహాసముద్రము (Panthalassic Ocean). But It is not recommended to add english name to even commonly known places like this టర్కీ(Turkey),ఇరాన్(Iran),ఆఫ్ఘనిస్తా న్(Afghanistan), టిబెట్(Tibet). Keep up the good work --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:44, 2 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == thank you == thank you వైఙాసత్య, I appreciate you not only following up my contribution and giving feed back to it but also contributing the Pangea image (Real good catch). Is the name you use వైఙాసత్య is your name or is it your pen name? (You don't have to answer this question, I know its personal) Regards, (I like to be called) శేఖర్. :) :Hey శేఖర్ thanks for the kind words, వైఙాసత్య is my lastname..keep up the good work --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:48, 5 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) User:Rajasekhar 3705 10414 2005-09-02T06:15:38Z Rajasekhar 71 /* నా మొదటి అనుకూలము */ == నా మొదటి అనుకూలము == [http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B3_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81 భూగోళ శాస్త్ర చరిత్ర] గద్వాల సంస్థానము 3706 21351 2006-03-27T02:48:46Z వైఙాసత్య 58 ''గద్వాల సంస్థానము'' [[తుంగభద్ర]] మరియు [[కృష్ణా నది|కృష్ణా]] నదుల మధ్య ప్రాంతములోని అంతర్వేదిలో 800 చ.కి.మీల మేర విస్తరించి ఉండేది. [[14వ శతాబ్దము]]లో [[కాకతీయ సామ్రాజ్యము|కాకతీయ సామ్రాజ్య]] పతనము తర్వాత ఈ గద్వాల సంస్థానాధీశులు [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము]] యొక్క సామంతులు అయినారు. వంశ చరిత్ర ప్రకారము గద్వాలను [[1553]] నుండి [[1704]] వరకు పెద్ద వీరారెడ్డి, పెద్దన్న భూపాలుడు, సర్గారెడ్డి, వీరారెడ్డి మరియు కుమార వీరారెడ్డి పరిపాలించారు. 1650 ప్రాంతములో ముష్టిపల్లి వీరారెడ్డి [[అయిజా]], [[దరూరు]] మొదలైన మహళ్లకు [[నాడగౌడు]]గా ఉండేవాడు. వీరారెడ్డికి మగ సంతానము లేకపోయడము వలన తన ఏకైక కుమార్తెకు వివాహము చేసి అల్లుడు పెద్దారెడ్డిని ఇల్లరికము తెచ్చుకున్నాడు. వీరారెడ్డి తరువాత అల్లుడు పెద్దారెడ్డి నాడగౌడు అయినాడు. పెద్దారెడ్డికి ఇద్దరు కుమారులు. పెద్దవాడు ఆనందగిరి, చిన్నవాడు సోమగిరి (ఈయననే సోమానాధ్రి, సోమన్నభూపాలుడని ప్రసిద్ధుడయ్యాడు). పెద్దారెడ్డి తరువాత ఆయన రెండవ కొడుకు సోమన్న [[1704]] నుండి నాడగౌడికము చేశాడు. ఈయనే కృష్ణా నది తీరాన గద్వాల కోట నిర్మించి తుంగభద్రకు దక్షిణమున రాజ్యాన్ని [[బనగానపల్లె]], [[ఆదోని]], [[సిరివెళ్ల]], [[నంద్యాల]], [[సిద్ధాపురం]], [[ఆత్మకూరు]], [[అహోబిళం]], [[కర్నూలు]] మొదలైన ప్రాంతాలకు విస్తరింపజేశాడు. [[నిజాం]] అలీ ఖాన్ అసఫ్ ఝా II యొక్క పరిపాలనా కాలములో, దక్కన్లోని కొన్ని ప్రాంతములలో మరాఠుల ప్రాబల్యము పెరిగి 25 శాతము ఆదాయ పన్ను (''చౌత్'') వసూలు చేయడము ప్రారంభించారు. దీనిని ''దో-అమలీ'' (రెండు ప్రభుత్వాలు) అని కూడా అనేవారు. రాజా సీతారాం భూపాల్ [[1840]] లో మరణించాడు. ఆ తరువాత ఆయన దత్తపుత్రుడు రాజా సీతారాం భూపాల్ II సంస్థానమును పరిపాలించాడు. నిజాము VII ఈయనకు "మహారాజ" అనే పట్టమును ప్రధానము చేశాడు. [[1924]] లో మరణించే సమయానికి ఈయనకు భార్య మరియు ఇద్దరు కుమార్తెలు కలరు. [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|సంస్థానాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సంస్థానాలు]] [[Category:సంస్థానములు]] జటప్రోలు సంస్థానము 3707 17794 2006-01-09T09:57:53Z Chaduvari 97 +vargaalu '''జటప్రోలు సంస్థానము''' ఈ ప్రాంతములోని ఒక అత్యంత ప్రాచీనమైన చారిత్రక సంస్థానము. పిల్లలమర్రి బేతల రెడ్డి / నాయుడు జటప్రోలు సంస్థానము యొక్క స్థాపకుడే కాకా [[గంజాం]] జిల్లాలోని [[బొబ్బిలి]] రాజ వంశము, గోదావరి జిల్లాలోని [[పిఠాపురం]], [[కృష్ణా జిల్లా]] లోని [[మల్లేశ్వరం]] మరియు [[నెల్లూరు]] జిల్లాలోని [[వెంకటగిరి]] మొదలైన రాజ వంశములకు మూలపురుషుడని భావిస్తారు. జటప్రోలు రాజా సింహాసనము అధిరోహించిన తర్వాత తన అసలు పేరు నవనీతకృష్ణ యాచేంద్ర ను విడిచి రాజా వెంకట లక్ష్మణ రావు బహుదూర్‌ అనే పట్టము స్వీకరించెను. ఆయనకు ఇద్దరు కుమార్తెలు. వెంకట లక్ష్మణ రావు [[1929]]లో స్వర్గస్తులైనారు. [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|సంస్థానాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సంస్థానాలు]] [[Category:సంస్థానములు]] అమరచింత సంస్థానము 3708 17797 2006-01-09T09:59:07Z Chaduvari 97 +vargaalu '''అమరచింత సంస్థానము''', ఇప్పటి [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాలో 69 గ్రామాలు కలిగి దాదాపు 190 చ.కి.మీ.ల విస్తీర్ణములో వ్యాపించి ఉండేది. ఈ సంస్థానము యొక్క రాజధాని [[ఆత్మకూరు]]. 1901 జనాభా లెక్కల ప్రకారము 34,147 జనాభాతో మొత్తము 1.4 లక్షల రెవిన్యూ ఆదాయము కలిగి ఉండేది. అందులో 6,363 రూపాయలు [[నిజాము]]కు కప్పముగా కట్టేవారు. సంస్థానము యొక్క రాజుల నివాస గృహమైన ఆత్మకూరు కోట ఇప్పటికీ పఠిష్టముగా ఉన్నది. ఆమరచింత సంస్థానము చాలా పురాతనమైన సంస్థానము. కానీ చారిత్రక అధారాలు ఏమీ లభ్యము కాలేదు. సంస్థానము యొక్క దక్షిన భాగమున [[గద్వాల సంస్థానము]] సరిహద్దున [[కృష్ణా నది]] ప్రవహిస్తున్నది. నదీ తీరము యొక్క ఎత్తు వలన నది జలాలు వ్యవసాయమునకు ఉపయోగించుటకు సాధ్యము కాదు. అమరచింత మరియు ఆత్మకూరు అంత్యంత నాణ్యమైన మేలు మస్లిన్‌ బట్టతో నేసిన దస్తీలు, ధోవతులు, బంగారు మరియు పట్టు అంచులతో నేసిన తలపాగలకు ప్రసిద్ధి చెందినవి. అమరచింత సంస్థాన వంశము యొక్క వారసులలో ఒకడైన రాజా శ్రీరాం భూపాల్‌ మరణించిన తర్వాత అతని భార్యకు న్యాయబద్ధముగా సంస్థానము యొక్క వారసత్వము సంక్రమించినది. [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|సంస్థానాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సంస్థానాలు]] [[Category:సంస్థానములు]] కొల్లాపూర్ సంస్థానము 3709 17795 2006-01-09T09:58:57Z Chaduvari 97 +vargaalu '''కొల్లాపూర్ సంస్థానము''', [[కృష్ణా నది]] ఒడ్డున ఉన్న సువిశాలమైన నల్లమల్ల అటవీ ప్రాంతమునందు విస్తరించి ఉండేది. ఈ సంస్థానములో క్రీ.పూ. 2వ శతాబ్దముకు చెందిన పురావస్తు సంపదల ఆనవాళ్లు కలవు. 1500 సంవత్సరాలకు పూర్వము కట్టించిన అనేక వందల పురాతన దేవాలయములను నేటికీ ఇక్కడ చూడ వచ్చును. [[నిజాము]] యొక్క పరిపాలనలో కొల్లాపూర్ సంస్థానము చెప్పుకోదగిన పాత్ర పోషించినది. [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|సంస్థానాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సంస్థానాలు]] [[Category:సంస్థానములు]] Category:సంస్థానములు 3710 13517 2005-10-31T12:01:19Z Chaduvari 97 Added to Category [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Template:సంగమ వంశవృక్షము 3711 10431 2005-09-02T09:25:57Z Chavakiran 19 సంగమ వంశాము | +-----------------+-----------------+------------------------+----------------+ | | | | | మొదటి హరిహర రాయలు కంప రాయలు మొదటి బుక్క రాయలు మారప్ప ముద్దప్ప | | | సమరసింహా రెడ్డి 3712 16952 2005-12-28T18:46:01Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = సమరసింహా రెడ్డి | year = 2001| image = [[Image:Samarasimha Reddy Cover.gif]] | director = [[బి.గోపాల్‌]] | writer = [[రత్న కుమార్‌]]| starring = [[నందమూరి బాలకృష్ణ]],<br>[[సిమ్రాన్‌]],<br>[[అంజలా ఝవేరి]]| producer = [[చెంగల వెంకట రావు]]| distributor = | release_date = [[జనవరి 13]], [[2001]]| runtime = నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = [[మణిశర్మ]]| awards = | imdb_id = | budget = }} '''సమరసింహా రెడ్డి''' [[రాయలసీమ]] ఫ్యాక్షన్ ఆధారంగా వచ్చిన చిత్రం. [[నందమూరి బాలకృష్ణ]] హీరోగా వచ్చిన ఈచిత్రం సంచలన విజయం సాధించి ఒక ట్రెండ్ సెట్టర్ గా నిలచింది. Image:Samarasimha Reddy Cover.gif 3713 10473 2005-09-02T12:27:02Z వైఙాసత్య 58 Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు 3714 13079 2005-10-20T12:40:25Z చంద్రశేఖర్ 153 /* ఇతర సూచనలు */ {{Guideline}} పేజీలకు పేర్లు పెట్టడంలో వికీపీడియా సాంప్రదాయం గురించి ఈ పేజీ వివరిస్తుంది. ఈ పేజీ URL చూడండి: '''<nowiki>http://te.Wikipedia.org/wiki/Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు</nowiki>''' అని ఉంది కదా. తెలుగు వికీపీడియా లో ఉండే పేజీ లన్నిటికీ మొదటి భాగం ఇదే - '''<nowiki>http://te.Wikipedia.org/wiki/</nowiki>''' - ఉంటుంది. తరువాతి భాగం - '''Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు''' అనేది ఆ పేజీకి శీర్షిక గా ఉంటుంది. ==పేర్లు, రకాలు== వికీపీడియాలో, వికీపీడియా నేమ్ స్పేసు లో, రెండు రకాలైన పేజీలు ఉంటాయి. # వికీపీడియా సైటుకు సంబంధించిన పేజీలు - వికీపీడియా అంటే ఏమిటి, సహాయం పొండడం ఎలా, లాగిన్‌ అవడం ఎలా మొదలైనవి. వీటికి పేర్లు ఇలా ఉంటాయి: Wikipedia:సహాయం, Wikipedia:తొలగింపు విధానం, Wikipedia:కొత్తవారిని ఆదరించండి, Wikipedia:నామకరణ పధ్ధతులు మొదలైనవి. ఇవి వికీపీడియా సైటు గురించి తెలియజేసేవి అన్నమాట. ఈ పేజీల పేర్లకు ముందు తప్పనిసరిగా '''Wikipedia:''' అనేది ఉండాలి. # ఇక రెండో రకం- విజ్ఞాన సర్వస్వం కు సంబంధించిన పేజీలు. వీటి పేర్లు ఇలా ఉంటాయి: గురజాడ అప్పారావు, శ్రీకృష్ణదేవ రాయలు మొదలైనవి. వీటికీ, పైవాటికి తేడా గమనించండి - వీటికి '''Wikipedia:''' అనేది లేదు. మీరు కొత్త పేజీని తయారు చేసేటపుడు గుర్తుంచుకోవలసిన వాటిలో ఇది ముఖ్యమైనది. ఇప్పుడు [[గురజాడ అప్పారావు]] ను నొక్కి ఆ పేజీ చూడండి. దాని శీర్షికలో '''Wikipedia:''' ఉండకపోవడం గమనించండి. ==ఇతర సూచనలు== ఇంకా ఈ కింది సూచనలను కూడా దృష్టిలో ఉంచుకోండి. * పేరులోని పదాల మధ్య ఖాళీ ఉండవచ్చు, అండర్‌స్కోరు పెట్టవలసిన అవసరం లేదు. * కొన్ని స్పెషలు కారెక్టర్లు ఇబ్బందులు కలిగిస్తాయి. కాబట్టి వాటిని పేజీ పేర్లలో వాడవద్దు. కింది వాటిని అసలు వాడవద్దు ** పైపు ( | ), నక్షత్రం (*), యాంపర్శాండ్‌ (&), ప్లస్‌ (+), మీసాల బ్రాకెట్టు ({}), స్క్వేర్‌ బ్రాకెట్టు ( [ ] ) మొదలైనవి. * సినిమాల గురించిన పేజీలకు పేరు చివర సినిమా అని బ్రాకెట్లో రాయండి. ఉదాహరణకు - అల్లూరి సీతారామ రాజు (సినిమా). ఒకవేళ అదే పేరుతో రెండు సినిమాలు ఉంటే సంవత్సరం కూడా రాయండి. ఉదాహరణకు "మిస్సమ్మ (2005 సినిమా)". * వ్యక్తుల గురించిన పేజీల పేర్లలో గౌరవ వాచకాలు (శ్రీ, గారు మొదలైనవి) అవసరం లేదు. * కొందరు ప్రముఖులు తమ స్వంత పేరుతో కాక ఇతర పేర్లతో ప్రసిధ్ధి చెందుతారు. ఉదాహరణకు ఆరుద్ర: భాగవతుల శంకర శాస్త్రి అంటే కొంత మందికి తెలియక పోవచ్చు, కాబట్టి ఆరుద్ర అనే పేరునే వాడాలి. * పేర్లకు ముందు ఉండే బిరుదులను కూడా చేర్చవద్దు. ఉదాహరణకు విశ్వవిఖ్యాత నటసార్వభౌమ, నటరత్న, పద్మశ్రీ, దాక్టర్‌ నందమూరి తారక రామా రావు అనే పేరు పెట్టవద్దు. * తెలుగు పేర్లే పెట్టండి. సాధారణంగా వాడే పేరు ఇంగ్లీషు భాషా పదం అయినా, తెలుగు అనువాదానికే ప్రాధాన్యత ఇవ్వండి. వ్యాసం మొదటి లైనులో ఇంగ్లీషు పేరు రాయవచ్చు. అయితే, కొన్ని పేర్ల (ఉదాహరణకు స్పేస్‌ షటిల్‌)కు తెలుగు అనువాదాలు ఉండక పోవచ్చు; వాటికి ఇంగ్లీషు పేరే వాడండి, కానీ తెలుగు లిపిలో ఉండాలి. ఇంగ్లీషు లిపిలో పేరు రాయకండి. ==మరింత సమాచారం== <!--Interwiki link - Donot remove - very useful--> [[:en:Wikipedia:Naming conventions|దీనిపై ఇంగ్లీషు పేజీ]] కూడా చూడండి. [[Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు|నామకరణ]] బహుమనీ సామ్రాజ్యము 3716 12329 2005-10-01T08:20:52Z 81.56.65.90 '''బహుమనీ సామ్రాజ్యము''' దక్షిన [[భారత దేశము]]న [[దక్కన్‌]] యొక్క ఒక [[ముస్లిం]] రాజ్యము. ఈ సల్తనతును [[1347]]లో [[Turkey|తుర్క]] governor అల్లాద్దీన్‌ హసన్‌ బహ్మన్‌ షా, [[ఢిల్లీ సుల్తాన్‌]], [[మహమ్మద్‌ బిన్‌ తుగ్లక్‌]]కు వ్యతిరేకముగా తిరుగుబాటు చేసి స్థాపించెను. అతని తిరుగుబాటు సఫలమై, ఢిల్లీ సామ్రాజ్యము యొక్క దక్షిణ ప్రాంతములతో దక్కన్‌లో ఒక స్వతంత్ర రాజ్యమును ఏర్పరచినాడు. 1347 నుండి దాదాపు [[1425]] వరకు బహుమనీల రాజధాని ఎహసానాబాద్‌ ([[గుల్బర్గా]]). ఆ తరువాత రాజధాని, మహమ్మదాబాద్‌ ([[బీదర్‌]])కు తరలించారు. బహుమనీలు దక్కన్‌ మీద ఆధిపత్యమున కొరకై దక్షిణమున ఉన్న [[హిందూ]] [[విజయనగర సామ్రాజ్యము]]తో పోటీ పడేవారు. ఈ సల్తనతు యొక్క అధికారము మెహమూద్‌ గవన్‌ యొక్క వజీరియతులో ([[1466]]–[[1481]]) ఉచ్ఛస్థాయి చేరుకొన్నది. [[1518]] తర్వాత అంతహ్కలహాల వలన బహుమనీ సామ్రాజ్యము ఐదు స్వతంత్ర రాజ్యములుగా విచ్ఛిన్నమైనది. ఆ ఐదు రాజ్యములు [[అహ్మద్‌నగర్‌]], [[బేరర్‌]], [[బీదర్‌]], [[బీజాపూర్‌]], మరియు [[గోల్కొండ]], [[దక్కన్‌ సల్తనత్లు]]గా పేరు పొదాయి. ==బహుమనీ సుల్తానుల జాబితా== *అల్లాద్దీన్‌ హసన్‌ బహ్మన్‌ షా [[1347]] - [[1358]] *మహమ్మద్‌ షా I [[1358]] - [[1375]] *అల్లాద్దీన్‌ ముజాహిద్‌ షా [[1375]] - [[1378]] *దావూద్‌ షా [[1378]] *మహమ్మద్‌ షా II [[1378]] - [[1397]] *ఘియాతుద్దీన్‌ [[1397]] *షంషుద్దీన్‌ [[1397]] *తాజుద్దీన్ ఫిరోజ్‌ షా [[1397]] - [[1422]] *అహ్మద్‌ షా I వలీ [[1422]] - [[1436]] *అల్లాద్దీన్‌ అహ్మద్‌ షా II [[1436]] - [[1458]] *అల్లాద్దీన్‌ హుమాయున్‌ జాలిమ్‌ షా [[1458]] - [[1461]] *నిజాం షా [[1461]] - [[1463]] *మహమ్మద్‌ షా III లష్కరి [[1463]] - [[1482]] *మహమ్మద్‌ షా IV (మెహమూద్‌ షా) [[1482]] - [[1518]] *అహ్మద్‌ షా III [[1518]] - [[1521]] *అల్లాద్దీన్‌ [[1521]] - [[1522]] *వలీ అల్లా షా [[1522]] - [[1525]] *కలీమల్లా షా [[1525]] - [[1527]] ==బయటి లంకెలు== [http://www.hostkingdom.net/india.html#Deccan దక్కన్‌ పాలకుల కాలక్రమము] [[Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు]] [[Category:భారతదేశ చరిత్ర]] [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ చరిత్ర]] [[de:Brahmani-Sultanat]] [[ja:&#12496;&#12501;&#12510;&#12491;&#12540;&#26397;]] [[en:Bahmani Sultanate]] [[fr:Bahmanî]] [[zh:巴曼尼素丹国]] Wikipedia:లాగిన్‌ అవడం ఎలా 3719 10493 2005-09-03T08:08:15Z Chaduvari 97 ఈ వ్యాసం [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీల లోని ఒక భాగం. == లాగిన్‌ ఎందుకు అవాలి? == మరిన్ని వివరాల కొరకు '''[[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?]]''' చూడండి. అన్నిటి కంటే ముఖ్యం, మీ రచనలన్నీ మీ పేరుకే చెందుతాయి. == లాగిన్‌ ఎలా అవాలి? == ముందు మీ బ్రౌజరు [[http cookie|కూకీలకు]] సిద్ధంగ ఉందని నిర్ధారించుకోండి. (ఈ సందర్భంలో [[m:draft privacy policy|గోప్యతా విధానం]] చూడండి) ఇక్కడున్న [[Special:Userlogin|లాగిన్‌]] లింకును గాని, ఈ పేజీకి పైన కుడి పక్కన ఉన్న లాగిన్‌ లింకును గాని నొక్కండి. మీ సభ్యనామం, సంకేత పదం కొరకు అడుగుతుంది. మీరు అసలు అకౌంటు సృష్టించకపోతే, మూడో పెట్టెలో సంకేత పదాన్ని రెండో సారి రాసి మీట నొక్కితే మీ అకౌంటు సృష్టింపబడుతుంది. మీకిష్టమైతే ఈ-మెయిల్‌ అడ్రసు కూడా ఇవ్వవచ్చు. ఇతర సభ్యులు ఈ ఆద్రసుకు మెయిల్‌ పంపగలరు కానీ వారు మీ అడ్రసు ఏమిటో తెలుసుకోలేరు. ''నన్ను గుర్తు పెట్టుకో '' అనే చెక్‌ బాక్సులో టిక్కు పెడితే, ఒకే కంప్యూటరు నుండి వికీపీడియాను చూస్తూంటే, ప్రతీసారీ లాగిన్‌ అవ్వాల్సిన అవసరం ఉండదు. ఫైర్‌వాల్‌ కానీ, అడ్‌బ్లాకింగు సాఫ్ట్‌వేర్‌ కాని కూకీ లను కెలికే అవకాశం ఉంది. మీరు పదే పదే లాగిన్‌ కావలసి వస్తుంటే, సమస్య ఇదే అవటానికి అవకాశం ఉంది. == లాగిన్‌ సమస్యలు == మీరు లాగిన్‌ అయినట్లుగా పేజీలో చూపిస్తుంది, కానీ ఆ తరువాత ఏదైనా పేజీకి వెళ్ళగానే లాగౌట్‌ అయినట్లుగా చూపిస్తుంటే, సమస్య [[http cookie|కూకీ]] దే అవడానికి అవకాశం ఉంది. కూకీలతో సమస్య లేదని మీకు ఖచ్చితంగా తెలిస్తే, కూకీలను అనుమతించని సైట్ల జాబితా లోకి పొరపాటున వికీపీడియా కూడా చేరిందేమో చూడండి. (ఈ అంశం మొజిల్లా ఫైర్‌ఫాక్స్‌ 0.6 మరియుఈఏ 6 లలో ఉంది). మీ కంప్యూటరు తేదీ, సమయం సరిగ్గా ఉన్నాయని నిర్ధారించుకోండి; అది సరిగ్గా లేకపోతే, కూకీలు ముందే మురిగి పోయే అవకాశం ఉంది. ఒక్కోసారి మీరు రచనలు చెయ్యడం మొదలుపెట్టి భద్రపరచే లోగానో, లేక ఒక విండో నుండి మరో దానికి వెళ్ళేటపుడు గాని లాగౌట్‌ అయిపోవచ్చు. ఇది మీ బ్రౌజరు సెట్టింగుల వలన కావచ్చు, లేక ఒక్కోసారి విపరీతమైన పని వత్తిడి వలన సర్వరు తప్పు చెయ్యడం వలన కావచ్చు. '''నన్ను గుర్తు పెట్టుకో ''' అనే చెక్‌బాక్సులో టిక్కు పెడితే అసలిలాంటివేమీ జరగవు. మీరు వాడేది పబ్లిక్‌ కంప్యూటరు అయితే మీ పని అయిపోయాక, కూకీలను తొలగించండి. == అభిరుచులను ఎలా నిశ్చయించుకోవాలి == పేజీకి పైనున్న ''నా అభిరుచులు '' లింకును నొక్కండి. ఆ పేజీలో వివిధ అంశాలు ఉంటాయి, వాటిలో కొన్ని ఇవి: * మీ సంకేత పదం మార్చండి. * తొడుగు మార్చండి. [[Wikipedia:User preferences help|అభిరుచులు సహాయం]] చూడండి. == మీ ''సభ్యుని పేజీ '' మరియు ''సభ్యుని చర్చా పేజీ '' == లాగిన్‌ అయ్యాక, మీ ''సభ్యుని పేజీ '' మరియు ''సభ్యుని చర్చా పేజీ '' లను సృష్టించుకోవచ్చు. మీ సభ్యనామం పేజీకి పైన కనపడుతూ ఉంటుంది. దీనిని నొక్కితే, మీ సభ్యుని పేజీకి వెళ్తారు. మిగతా పేజీల లాగానే దీనిలో కూడా రచనలు చేసుకోవచ్చు. చాలామంది తమ గురించి కాస్త తమ పేజీలో రాసుకుంటారు. మీకో ''సభ్యుని చర్చా పేజీ '' కూడా ఉంటుంది. పేజీకి పైన మీ సభ్యనామం పక్కన ఉన్న ''నా గురించి చర్చ '' అనే లింకును నొక్కి ఈ పేజీ కి వెళ్ళవచ్చు. ఈ పేజీలో ఇతరులు మీకు సందేశాలు ఇవ్వవచ్చు, మీరు వాటికి సమాధానాలు రాయవచ్చు. మరింత సమాచారానికై [[Wikipedia:User page|సభ్యుని పేజీ]] మరియు [[Wikipedia:talk page|చర్చా పేజీ]] చూడండి. == నిష్క్రమించడం (లాగౌట్‌) ఎలా == పేజీకి పైన ఉన్న '''నిష్క్రమణ ''' లింకును నొక్కి ఎప్పుడైనా నిష్క్రమించవచ్చు. [[Category:Wikipedia basic information|How to log in]] [[be:&#1042;&#1110;&#1082;&#1110;&#1087;&#1101;&#1076;&#1099;&#1103;:&#1071;&#1082; &#1079;&#1072;&#1088;&#1101;&#1075;&#1110;&#1089;&#1090;&#1088;&#1072;&#1074;&#1072;&#1094;&#1094;&#1072;]] [[ja:Wikipedia:&#12525;&#12464;&#12452;&#12531;&#12398;&#20181;&#26041;]] [[sl:Wikipedija:Kako se prijaviti]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1050;&#1072;&#1082;&#1086; &#1076;&#1072; &#1089;&#1077; &#1087;&#1088;&#1080;&#1112;&#1072;&#1074;&#1080;&#1084; &#1080; &#1079;&#1072;&#1096;&#1090;&#1086;]] [[zh-cn:Wikipedia:&#22914;&#20309;&#30331;&#24405;]] [[zh-tw:Wikipedia:&#22914;&#20309;&#30331;&#37636;]] User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె3 3720 19677 2006-02-06T15:38:05Z Chaduvari 97 ==VAriables== Server: {{SERVER}} Sitename: {{SITENAME}} Pagename: {{PAGENAME}} Pagename (''Notice extra E''): {{PAGENAMEE}} ---- Other variables: ({{CURRENTMONTH}}-1) {{CURRENTMONTHNAME}} , {{CURRENTMONTHABBREV}} , {{CURRENTMONTHNAMEGEN}} {{CURRENTWEEK}} , {{CURRENTDAY}} , {{CURRENTDAYNAME}} , {{CURRENTDOW}} {{CURRENTYEAR}} , {{CURRENTTIME}} , {{NUMBEROFARTICLES}} ==Tables== Table satrts with '''{|''' and closes with '''|}''' * Table with three cols and three rows {| border ="1" |+ New Table ! ColRow!!Column 1!!Column 2!!Column 3 |- ! Row1 | 1.1||2.1||3.1 |- ! Row2 | 1.2||||3.2 |} * Applying colours.. {| border ="1" |+ style="background:silver; color:black"|New Table !style="background:red; color:white"|ColRow!!style="background:yellow; color:white" |Column 1!!style="background:yellow; color:white" |Column 2!!style="background:yellow; color:white" |Column 3 |- !style="background:aqua; color:white"|Row1 | 1.1||2.1||3.1 |- !style="background:aqua; color:white"|Row2 | 1.2||||3.2 |} * Applying height and width parameters.. {| style="width:400px; height:250px" border="1" |+ style="background:silver; color:black"|New Table ! style="background:red; color:white"|ColRow!!style="background:yellow; color:white" |Column 1!!style="background:yellow; color:white" |Column 2!!style="background:yellow; color:white" |Column 3 |- ! style="background:aqua; color:white"|Row1 | 1.1||2.1||3.1 |- ! style="background:aqua; color:white"|Row2 || 1.2||||3.2 |} ==ప్రజలు - వర్గ వృక్షం== [[:Category:ప్రజలు]] :[[:Category:ప్రముఖులు]] ::[[:Category:ప్రముఖ భారతీయులు]] :::[[:Category:ప్రముఖాంధ్రులు]] :[[:Category:జాతీయతను బట్టి]] ::[[:Category:భారతీయులు]] :::[[:Category:ప్రాంతీయతను బట్టి]] ::::[[:Category:ఆంధ్రులు]] :::::[[:Category:సాహితీకారులు]] :::::[[:Category:సినిమావారు]] ::::::[[:Category:సినిమా నటులు]] ::::::[[:Category:సినిమా సాంకేతిక నిపుణులు]] :::::[[:Category:రాజకీయ నాయకులు]] :::::[[:Category:సంఘ సేవకులు]] ::::::[[:Category:ప్రముఖ జంటలు]] ::::[[:Category:తమిళులు]] ::[[:Category:బ్రిటిషు వారు]] ==సంవత్సరం పేజీ మూస== {{yearbox2| in?= | this_century = [[21 వ శతాబ్దం]]| next_century = [[22 వ శతాబ్దం]]| CC_of_CCYY = 20| firstY_of_YY = 0| first_year_of_the_pre_third_decade = [[1970]]| first_year_of_the_pre_second_decade = [[1980]]| first_year_of_the_pre_decade = [[1990]]| first_year_of_the_decade = [[2000]]| first_year_of_the_next_decade = 2010| first_year_of_the_next_second_decade = 2020| first_year_of_the_next_third_decade = 2030| }} {{yearbox| in?= | cpa=20 | c=[[21 వ శతాబ్దం]] | cn1=[[22 వ శతాబ్దం]] | dp1=| dp3=1970లు| dp2=1980లు| dp1=1990లు| dn1=2010లు| dn2=2020లు| dn3=2030లు| d=[[2000లు]] | da=0 | }} {| style="width: 250px; margin: 0 0 0.5em 1.4em; float: right; clear: right; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse;" border=1 ! colspan="2" style="font-size:110%; color:black; background-color: orange;"|{{{name}}} మండలం |- |colspan="2" style="vertical-align: top; horizontal-align: center; padding-left: 0.5em;" |{{{mapname}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జిల్లా: |[[{{{district}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |రాష్ట్రము: |[[{{{state}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |ముఖ్య పట్టణము: |[[{{{head quarter}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |గ్రామాలు: |{{{villages}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |విస్తీర్ణము: |{{{area}}} చ.కి.మీ |- ! colspan="2" style="color:black; background-color: orange;"|జనాభా (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము: | {{{population}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు: | {{{pop_male}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు: | {{{pop_female}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనసాంద్రత: | {{{pop-density}}} / చ.కి.మీ |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనాభా వృద్ధి: | {{{pop-growth}}} % (1991-2001) |- ! colspan="2" style="color: black; background-color: orange;"|అక్షరాస్యత (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము:||{{{literacy}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు:||{{{lit_male}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు:||{{{lit_female}}} % |- | colspan=2 style="text-align: center; padding-bottom: 0.5em;" |చూడండి: [[{{{district}}} జిల్లా మండలాలు]] |} {|cellpadding = 4 border="1" width = 370 style="border:1px solid" !{{highlight2}}|Col1!!{{highlight1}}|Col2!!{{highlight3}}|Col3 |- |{{highlight1}}|1||{{highlight3}}|Saras India||{{highlight2}}|Hyderabad |- |{{highlight3}}|2||{{highlight2}}|Saras America||{{highlight1}}|Farmington Hills |- |{{highlight1}}|3||{{highlight3}}|Wbzion||{{highlight2}}|Farmington |- |} {|{{prettytable}} !{{highlight2}}|Col1!!{{highlight1}}|Col2!!{{highlight3}}|Col3 |- |{{highlight1}}|1||{{highlight3}}|Saras India||{{highlight2}}|Hyderabad |- |{{highlight3}}|2||{{highlight2}}|Saras America||{{highlight1}}|Farmington Hills |- |{{highlight1}}|3||{{highlight3}}|Wbzion||{{highlight2}}|Farmington |- |} ==Featured articles image== <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:10px;" class="metadata" id="featured-star">{{titled-click|link=Wikipedia:Featured articles|image=LinkFA-star.png|width=14px|height=14px|title=This is a featured article. Click here for more information.}}</div><noinclude> This template places a small star ([[Image:LinkFA-star.png|width=14px|height=14px]]) in the top right corner of an article to indicate that it is a [[Wikipedia:Featured articles|featured article on Wikipedia]]. This template should be placed at the bottom of the article. [[nl:Sjabloon:Etalage]] [[es:Plantilla:Artículo destacado]][[no:Mal:Anbefalt]] [[vi:Tiêu bản:Sao chọn lọc]]</noinclude> User talk:202.156.6.69 3721 10514 2005-09-03T14:05:11Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:05, 3 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:165.230.161.17 3722 10515 2005-09-03T14:06:02Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:06, 3 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:220.226.53.12 3723 10516 2005-09-03T14:07:29Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:07, 3 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> బంగాళఖాతము 3724 14451 2005-11-16T16:04:50Z వైఙాసత్య 58 #redirect [[బంగాళాఖాతము]] Wikipedia:వ్యాస అనువాద విజ్ఞప్తులు 3725 21056 2006-03-15T15:15:25Z వైఙాసత్య 58 ఈ క్రింది వ్యాసముల అనువాదము కోరబడుచున్నది. ఈ జాబితా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లోని ''మీరు సహాయము చేయగల పనులు'' విభాగములోని అనువాదము పట్టీ యొక్క మూలము. * [[గుత్తి]] * [[అస్సామీ భాష]] * [[లిపి పుట్టు పూర్వోత్తరాలు]] * [[భారతీయ వంటకాలు]] * [[ఆంధ్ర వంటకాలు]] * [[గుమ్మడిదల]] * [[తిరుపతి]] * [[నేపాల్]] * [[బంగ్లాదేశ్]] * [[భూటాన్]] * [[మాల్దీవులు]] * [[పాకిస్తాన్]] * [[శ్రీలంక]] * [[ఆర్మేనియా]] * [[తజికిస్తాన్]] * [[ఉజ్బెకిస్తాన్]] * [[కజఖిస్తాన్]] * [[కిర్గిజ్ స్తాన్]] * [[తుర్కమేనిస్తాన్]] * [[ఇండోనేసియా]] * [[థాయిలాండ్]] * [[కంబోడియా]] * [[లావోస్]] * [[వియత్నాం]] * [[చైనా]] * [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]] * [[ఇరాన్]] * [[రష్యా]] ఈ జాబితా పొడింగించండి [[Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] Talk:కృష్ణ 3726 10528 2005-09-04T06:37:25Z వైఙాసత్య 58 Isn't it better to rename this as kRshNaa nadi, instead of kRshna; As there are lot of kRshNaa's #river #God #District Nijame..Nice idea. Right now district references are completely moved to kRshNA jillA. I think we can implement the same with river. May be we should make Krishna a disambiguation page. probably first disambiguation page in telugu wikipedia --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:34, 4 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) looks like kRshNaa nadi already exists. I will move contents manually there and I will make this a disambig page--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:37, 4 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Template:అయోమయ నివృత్తి 3727 26080 2006-05-29T18:00:55Z వైఙాసత్య 58 <br> {|class="toccolours" style="background: #f7f8ff; border: 1px solid #8888aa; padding: .5em; margin-bottom: 3px; font-size: 95%;" |- |<div class="notice metadata" id="disambig">ఇది ఒక ''[[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి|అయోమయ నివృత్తి]]'' పేజీ &mdash; ఒకే పేరు కలిగిన వేరువేరు వ్యాసాల జాబితా. [[Special:Whatlinkshere/{{PAGENAME}}|ఏదైనా వ్యాసం]] నుండి మీరిక్కడకు వచ్చిఉంటే, మళ్ళీ ఆ వ్యాసానికి వెళ్ళి, తగు మార్పులు చేసి, అక్కడినుండే సరాసరి ఆ పేజీకి వెళ్ళే ఏర్పాటు చెయ్యండి.</div> |} [[Category:అయోమయ నివృత్తి]] Category:సామెతలు 3728 12604 2005-10-11T05:13:12Z Chaduvari 97 [[Category:తెలుగు భాష]] Image:Pangio continent.jpg 3729 10553 2005-09-04T09:14:08Z వైఙాసత్య 58 హిందూ మహాసముద్రము 3730 15944 2005-12-14T20:32:46Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Indianocean.PNG|right]] <!--{{Five oceans}}--> '''హిందూ మహాసముద్రము''' ప్రపంచములోనే మూడవ పెద్ద [[మహాసముద్రము]]. దీని విస్తీర్ణము మొత్తము భూమి యొక్క జలతలములో 20% శాతము ఉన్నది. ఈ మహాసముద్రానికి ఉత్తరాన [[దక్షిణ ఆసియా]] ([[భారత ఉపఖండము]]), పశ్చిమాన [[అరేబియా దీపకల్పము]] మరియు [[ఆఫ్రికా]], తూర్పున [[మలయ్ దీపకల్పము]], [[సుండ దీవులు]] మరియు [[ఆస్ట్రేలియా]], దక్షిణాన [[అంటార్క్‌టికా మహాసముద్రము]] ఎల్లలుగా కలవు. [[Category:మహా సముద్రాలు]] Category:మహా సముద్రాలు 3731 10561 2005-09-05T06:02:43Z Chaduvari 97 [[Category:సముద్రాలు]] MediaWiki:Confirmrecreate 3732 sysop 27617 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default User [[User:$1|$1]] ([[User talk:$1|talk]]) deleted this page after you started editing with reason: : ''$2'' Please confirm that really want to recreate this page. MediaWiki:Deletedwhileediting 3733 sysop 21139 2006-03-18T03:12:35Z Chaduvari 97 అనువాదం హెచ్చరిక: మీరు దిద్దుబాటు మొదలుపెట్టాక, ఈ పేజీ తొలగింపబడింది. MediaWiki:Fileexists-forbidden 3734 sysop 21142 2006-03-18T03:29:41Z Chaduvari 97 అనువాదం ఈ పేరుతో ఇప్పటికే ఒక ఫైలు ఉంది; దీన్ని మరో పేరుతో అప్‌లోడు చెయ్యండి. [[Image:$1|thumb|center|$1]] MediaWiki:Fileexists-shared-forbidden 3735 sysop 21143 2006-03-18T03:36:20Z Chaduvari 97 అనువాదం ఈ పేరుతో ఇప్పటికే ఒక ఫైలు అందరి ఫైళ్ళ ఖజానాలో ఉంది; దీన్ని మరో పేరుతో అప్‌లోడు చెయ్యండి. [[Image:$1|thumb|center|$1]] MediaWiki:Fileuploadsummary 3736 sysop 12538 2005-10-08T17:31:58Z Chaduvari 97 సారాంశం: MediaWiki:Largefileserver 3737 sysop 10662 2005-09-05T09:59:21Z MediaWiki default This file is bigger than the server is configured to allow. MediaWiki:License 3738 sysop 10663 2005-09-05T09:59:21Z MediaWiki default Licensing MediaWiki:Loginreqlink 3739 sysop 14927 2005-11-25T01:46:19Z Chaduvari 97 లాగిన్ MediaWiki:Loginreqpagetext 3740 sysop 14926 2005-11-25T01:14:51Z Chaduvari 97 ఇతర పేజీలు చూడడానికి మీరు $1 అయి ఉండాలి. MediaWiki:Noimage-linktext 3741 sysop 15998 2005-12-15T11:25:56Z Chaduvari 97 దాన్ని అప్‌లోడు చెయ్యవచ్చు MediaWiki:Nolicense 3742 sysop 10669 2005-09-05T09:59:21Z MediaWiki default None selected MediaWiki:Prefixindex 3743 sysop 10672 2005-09-05T09:59:21Z MediaWiki default Prefix index MediaWiki:Recreate 3744 sysop 10674 2005-09-05T09:59:21Z MediaWiki default Recreate MediaWiki:Shareduploadwiki-linktext 3745 sysop 15523 2005-12-03T18:29:30Z Chaduvari 97 ఫైలు వివరణ పేజీ MediaWiki:Showhidebots 3746 sysop 10676 2005-09-05T09:59:22Z MediaWiki default ($1 bots) MediaWiki:Tooltip-recreate 3747 sysop 27696 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Recreate the page despite it has been deleted MediaWiki:Undeletehistorynoadmin 3748 sysop 15524 2005-12-03T18:35:04Z Chaduvari 97 ఈ వ్యాసం తొలగించబడింది. తొలగింపుకు కారణము, పేజీలో దిద్దుబాట్లు చేసిన సభ్యులతో సహా కింది సారాంశంలో చూపబడింది. తొలగించబడిన కూర్పులలోని విషయ సంగ్రహం నిర్వాహకులకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉంది. MediaWiki:Updatedmarker 3749 sysop 18225 2006-01-13T19:16:06Z Chaduvari 97 నేను కిందటిసారి వచ్చిన తరువాత జరిగిన మార్పులు MediaWiki:Viewdeleted 3750 sysop 10688 2005-09-05T09:59:22Z MediaWiki default View $1? MediaWiki:Viewdeletedpage 3751 sysop 10689 2005-09-05T09:59:22Z MediaWiki default View deleted pages MediaWiki:Wlhideshowbots 3752 sysop 27717 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default $1 bot edits Wikipedia:చర్చ పేజీలను ఉపయోగించడం ఎలా 3753 10694 2005-09-05T11:08:27Z Chaduvari 97 /* చర్చా పేజీ నమూనా */ ఈ వ్యాసం [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీల లోని ఒక భాగం. వ్యాసంలోని విషయం గురించిన చర్చ జరిగే ప్రత్యేక వికీపీడియా పేజీని '''చర్చా పేజీ''' అంటారు. వ్యాసపు చర్చా పేజీని చూడటానికి '''చర్చ''' అనే లింకును (డిఫాల్టు తొడుగులో ఇది పేజీకి పై భాగంలో ఉంటుంది) నొక్కితే చాలు. చర్చా పేజీలో నుండి '''గురించి''' లింకును నొక్కితే వెనక్కి - వ్యాసం పేజీకి - వెళ్ళవచ్చు. వ్యాసం రాసే రచయితలు చర్చల ద్వారా పరస్పరం సహకరించుకోవలసిన పరిస్థితి వచ్చి తీరుతుందని ముందే తెలుసు&ందష్‌;అందుకనే అటువంటి చర్చ కొరకు ఒక [[wikipedia:namespace|నేంస్పేసు]] నే ప్రత్యేకించాం. [[wikipedia:శిగ్న్‌ యౌర్‌ పొస్త్స్‌ ఒన్‌ తల్క్‌ పగెస్‌|చర్చా పేజీలలో మీ రచనల చివర సంతకం పెట్టడం]] ఒక మంచి [[wikipedia:Wikiquette|వికీసాంప్రదాయం]]. చర్చా పేజీ వాడే విషయమై మార్గదర్శకాల కొరకు [[wikipedia:Talk page guidelines|చర్చా పేజీ మార్గదర్శకాలు]] చూడండి. ఇంకా [[wikipedia:how to archive a talk page|చర్చా పేజీని ఎలా సంగ్రహించాలి]] మరియు [[wikipedia:Refactoring talk pages]] కూడా చూడండి. == అసలు ఎందుకు అది? == <b><i>గమనిక: [[wikipedia:వివాద పరిష్కారం]] లో మొదటి మెట్టుగా వికీపీడియా చర్చా పేజీలు వాడాలని సూచన ఉన్నది.</b></i> చర్చా పేజీ ముఖ్యోద్దేశం ఏమిటంటే, మొదటి పేజీ లోని అంశాలను మెరుగు పరచడమే. ప్రశ్నలు, సవాళ్ళు, కోసివేతలు, గద్య భాగాల మార్పుపై వాదాలు, మొదటి పేజీపై వ్యాఖ్యానాలు అన్నీ ఈ పేజిలో చెయ్యవచ్చు. సాధారణంగా విషయం గురించి మాత్రమే చర్చించడానికి చర్చ పేజీ ని వాడటాన్ని [[wikipedia:Wikipedians|వికీజీవులు]] వ్యత్తిరేకిస్తారు. [[wikipedia:Wikipedia is not a soapbox|వికీపీడియా సబ్బు పెట్టేం కాదు]], అదో విగ్జాన సర్వస్వం. ఒఖ్క మాటలో చెప్పాలంటే, వ్యాసం గురించి చర్చించు, విష్యం గురించి కాదు. వికీపీడియా మరొ [[H2G2]] నో లేక [[Everything2]] నో కాకూడదనే సరైన అలవాట్లను మేము ప్రోత్సహిస్తున్నాం . ఇంకా చూడండి: [[wikipedia:Wikiquette|వికీసాంప్రదాయం]] ఇంత చెప్పినా, వికీజీవులు కూడా మానవమాత్రులే, వారూ తప్పులు చేస్తారు. కాబట్టి, చర్చా పేజీలలో అప్పుడప్పుడు "వర్గ విభేదాలు" వచ్చి గొడవలు జరుగుతూ ఉంటాయి- కొన్నిసార్లు ఇది వ్యాసం మెరుగుదలకూ తోడ్పడుతుంది కూడా! అంటే కొంత వరకు సహనం, సహిష్ణుత ఉంది అన్నమాట. చాలా మంది వికీజీవులు ఈ గొడవలలో పడుతూనే ఉంటారు. ఏదో పని కావాలని ఆశించి సభ్యుల పేజీ లలో పదే పదే ఒకే సందేశం రాయడం - దీనినే స్పామింగు అంటారు- కూడదు. =="వ్యాఖ్యానించండి" అంశం== చర్చా పేజీ లొ రాయడానికి "వ్యాఖ్యానించండి" అంశం వాడవచ్చు (మార్చు లింకు పక్కనే గల "ప్లస్‌" గుర్తును నొక్కడం ద్వారా). కానీ ఇది కొత్త చర్చ ప్రారంభానికి, మరియు చివరి చర్చ సమాధానానికి వాడతారు. *కొత్త చర్చ కొరకు, "విషయం/శీర్షిక" పెట్టెలో విషయం రాయండి. [[దిద్దుబాటు సారాంశం]] ఆటోమాటిక్‌గా అదే అవుతుంది. *చివరి చర్చకు సమాధానం రాయదలిస్తే "విషయం/శీర్షిక" పెట్టెలో ఏమీ రాయకండి. ఈ సందర్భంలో దిద్దుబాటు సారాంశం రాయలేరు. దీనిబదులు, క్రితం చర్చను దిద్దుబాటు చెయ్యండి. "వ్యాఖ్యానించండి" వాడేటపుడు, దిద్దుబాటు ఘర్షణ అనేది అసంభవం. అయితే, ఒక చర్చకు సమాధానం రాస్తున్నపుడు, రాయడం మొదలు పెట్టి పూర్తి చేసే లోపు ఏదైనా కొత్త చర్చ చేరితే మీ సమాధానం అసలు చర్చకు గాక ఈ కొత్త చర్చకు చేరే అవకాశం ఉంది. అందువలననే సమాధానాలను [[wikipedia:Sections|విభాగం దిద్దుబాటు]] ద్వారా చెయ్యాలని, కొత్త చర్చను "వ్యాఖ్యానించండి" ద్వారా మొదలు పెట్టాలనీ సూచన. మీ వ్యాఖ్య పొరపాటున వేరే చోటుకు చేరితే మళ్ళీ సరిదిద్దండి. == చర్చా పేజీ నమూనా == {| border="1" cellpadding="6" cellspacing="0" | ఈ వ్యాసం గొప్పగ ఉంది. [[User:Ortolan88|Ortolan88]] 18:20 Jan 30, 2003 (UTC) :ఎబ్బే, అదేం బాలేదు! –fish ::లేదు, అది బాగుంది! –wojahowicz :నేను మాట్లాడుతున్నది [[User:Ortolan88|Ortolan88]] తో! –fish నాకు wojahowicz అంటేనే ఇష్టం. –[[User:Ortolan88|Ortolan88]] :::ఒహ్హొహ్హో. –[[User:Barney Miller|Barney Miller]] ----- '''ఇంకా కావాలా?''' ఈ గోల కంటే కూడా మనకు దయ, కరుణ మీద ఓ వ్యాసం కావాలనుకుంటా. –Alfred the butler :అవునవును –Comissioner gordon |} పై చర్చ ద్వారా చర్చా పేజీ అమరిక ఏ పధ్ధతిలో ఉండాలనేది సూచిస్తున్నాం గానీ ఎటువంటి వ్యాఖ్యలు రాయాలనేది కాదు. == సభ్యుల చర్చా పేజీలు == మీ సభ్యుని పేజీకి కూడా ఒక చర్చా పేజీ ఉంటుంది. దీనికి కొన్ని ప్రత్యేక విశేషాలు ఉన్నాయి. మొదటగా, పేజీల పైన ఉండే శీర్షంలో దీనికి లింకు ఉంటుంది. ఇతరులు మీ చర్చా పేజీలో సందేశం రాస్తే, '''మీకు క్పొత్త సందేశాలు ఉన్నాయి ''' అనే సందేశం మీకు కనిపిస్తుంది. కొన్నిసార్లు వ్యక్తిగత సందేశాల కొరకు కూడా వాడతారు; కానీ ఈ పేజీ అందరికీ కనిపిస్తుందని గుర్తుంచుకోండి. మీరు గోప్యంగా సంప్రదించదలిస్తే, ఈ-మెయిల్‌ వాడండి([[wikipedia:Emailing users|సభ్యులకు ఈ-మెయిల్‌]] చూడండి). ఇతర సభ్యుల చర్చా పేజీలో సందేశం రాయదలిస్తే ఆ సభ్యుని పేజీలోని ''చర్చ '' లింకును నొక్కి ఆ పేజీకి వెళ్ళవచ్చు. ఇటివలి మార్పులు పేజీలోను, మీ వీక్షణ జాబితా లోను ఉండే మార్పుల పక్కనే ఉన్న సభ్యుని పేరు, దానిని అనుసరించి ఉండే చర్చ లింకును నొక్కి కూడా చర్చా పేజీకి వెళ్ళవచ్చు. ===నా సభ్యుని చర్చా పేజీని నా ఇష్టం వచ్చింది చేసుకోవచ్చా?=== ఎక్కువ మంది తమ చర్చా పేజీని ఇతర చర్చా పేజీల వలెనే చూస్తారు - వాటిని సంగ్రహించడం మొదలైనవి చేస్తారు. కొందరు చర్చ ముగిసిన తరువాత తీసివేస్తారు. సందేశాలకు సమాధానాలివ్వకుండానే వాటిని తొలగించడాన్ని ఘర్షణాత్మక చర్యగా భావిస్తారు. దీనిని అమర్యాదగా భావించిన సందర్భాలు, మధ్యవర్తుల వరకూ వెళ్ళీన సందర్భాలు ఇదివరలో ఉన్నాయి. మీ చర్చా పేజీ నుండి వేరే పేజీకి దారి మార్పు చెయ్యడం కూడా (సరదాగా చేసినా, ఎగతాళిగా చేసినా సరే) ఇటువంటి చర్య గానే భావిస్తారు. మీ చర్చా పేజీని అలంకరించు కోవాలనుందా! కానివ్వండి, మీ ఇష్టం. కాకపోతే, ఒక్క విషయం గుర్తుంచుకోండి - మీ చర్చా పేజీలో ఇతర సభ్యులు సందేశం రాయాలనుకుంటే వారికి ఇబ్బంది కలగకూడదు. అలా జరిగితే వాళ్ళు బాధ పడవచ్చు. ===సంభాషణా క్రమాన్ని సులభంగా అనుసరించడం ఎలా=== ఒకే చర్చకు సంబంధించిన సందేశాలను వివిధ సభ్యుల చర్చా పేజీలలో రాస్తూ పోతూ ఉంటే, ఆ చర్చను అనుసరించడం కష్టమవుతుంది. ఈ సమస్యను అధిగమించే రెండు మార్గాలు ఇవిగో: * మీరు సమాధానమిస్తున్న చర్చ లోని భాగాన్ని కాపీ చేసి రెండో సభ్యుని చర్చా పేజీలో పేస్టు చేసి, దాని కిందే మీ సమాధానం రాయండి. మీ సమాధానాన్ని మామూలుగానే ఇండెంటు చెయ్యండి. లేదా: * మీ సభ్యుని చర్చా పేజీలో సమాధానం రాస్తానని సందేశం పెట్టండి. ఇతరులు మొదలు పెట్టే సంభాషణలకు ఇలా చెయ్యండి. * సంభాషణ మీరు మొప్దలు పెట్టేటపుడు, ఇతరుల చర్చా పేజీలో రాసి, వాళ్ళు అక్కడే సమాధానం ఇవ్వవచ్చని చెప్పండి. == ఇంకా చూడండి == * [[Wikipedia:Most-edited talk pages]] * [[Wikipedia:Orphan talk pages|అనాధ చర్చా పేజీలు]] * [[Wikipedia:Wikipedia_maintenance#Talk_pages|Maintenance of talk pages]] * [[Wikipedia:Wikiquette|వికీసాంప్రదాయం]] * [[Wikipedia:Talk page guidelines|చర్చా పేజీ మార్గదర్శకాలు]] Wikipedia:ఇటీవలి మార్పులు పేజీని ఉపయోగించడం ఎలా 3754 10695 2005-09-05T11:23:04Z Chaduvari 97 ఈ వ్యాసం [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీల లోని ఒక భాగం. ఈ మధ్య కాలంలో వికీపీడియాలో జరిగిన మార్పులు చేర్పులను '''[[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]]''' పేజీ ద్వారా చూడవచ్చు. ఇతరులు చేసిన రచనలను గమనిస్తూ, వాటిని సమీక్షించడానికి అనువైన ప్రదేశం, ఈ పేజీ. ఎడమ పక్కన ఉండే మార్గదర్శక సూచికలో ఇటీవలి మార్పులు లింకును చూడావచ్చు. ఈ పేజీకి లింకు ఇలా ఉంటుంది: <nowiki>[[Special:Recentchanges]]</nowiki>. '''మరిన్ని వివరాల కొరకు [[meta:Help:Recent changes|ఇటీవలి మార్పులు కు మీడియావికీ మార్గదర్శకాలు]] చూడండి. ''' You can specify wanting to see the last [{{SERVER}}{{localurl:Special:Recentchanges|limit=25}} 25] | [{{SERVER}}{{localurl:Special:Recentchanges|limit=50}} 50] | [{{SERVER}}{{localurl:Special:Recentchanges|limit=100}} 100] | [{{SERVER}}{{localurl:Special:Recentchanges|limit=250}} 250] | [{{SERVER}}{{localurl:Special:Recentchanges|limit=500}} 500] major changes; if you visit the main recent changes page, you will see [[Special:Recentchanges|the number you specified in the preferences]]. <i>You can monitor the most recent changes to [[Wikipedia]] articles with [http://en.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Special:Recentchanges&feed=rss this RSS feed].</i> Wikipedia:సంబంధిత మార్పులు పేజీ ని ఉపయోగించడం ఎలా 3755 15726 2005-12-09T17:36:26Z 209.253.173.2 ఈ వ్యాసం [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీల లోని ఒక భాగం. '''[[m:Help:Related changes|సంబంధిత మార్పులు]]''' కూడా చూడండి. మీరు చూస్తున్న పేజీకి లింకులున్న పేజీలలో జరిగిన ఇటివలి మార్పులను చూపించేదే ఈ "'''సంబంధిత మార్పులు'''" అంశం. అయితే, మీరు చూసే పేజీ కూర్పు మీరు అభిరుచులలో నిశ్చయపరచిన సంఖ్య లోపే ఉండాలి. దాని శీర్షం ఇలా ఉంటుంది - "సంబంధిత మార్పులు" ఉపశీర్షం - "("xxx" తో లింకవుతున్న పేజీలకు)". ఈ పేజీకి అవి లింకయితే సరిపోదు, ఈ పేజీ కూడా వాటికి లింకయితేనే ఆ పేజీలు ఈ జాబితా లోకి వస్తాయి. మీ అభిరుచుల్లో "చిన్న మార్పులు దాచు" అనే అంశం ఎంపిక అయి ఉంటే, మరియు ప్రస్తుతపు పేజీ కి లింకవుతున్న పేజీలో చివరికి జరిగిన మార్పు చిన్నది అయితే, అప్పుడు అదీ, దానికి ముందరి పెద్ద మార్పు కూడా కనపడవు. [[Wikipedia:User preferences help|సభ్యుని అభిరుచులు సహాయం]] లో "చిన్న మార్పులు దాచు" కింద చూడండి. దారి మార్పులకు సంబంధించి, దారిమార్పుకు సంబంధించిన మార్పులే కనిపిస్తాయి గాని, గమ్యం పేజీలోని మార్పులు ఈ జాబితాలోకి రావు. వీటికి సంబంధించి, దారిమార్పు పేజీలకు కాకుండా సరాసరి గమ్యం పేజీలకే లింకులు పెట్టుకుంటే సరిపోతుంది. బొమ్మలు, ధ్వనులు, బొమ్మ వివరణ పేజీలలో జరిగిన మార్పులు ఈ "సంబంధిత మార్పులు" జాబితా లోకి రావు. ఇంకా [[Wikipedia:Self link|స్వయం లింకు]] చూడండి. </div><tr> <!-- Examples: *"[[Special:Recentchangeslinked/Wikipedia:Alphabetical index]]" is the result of applying Related changes to [[Wikipedia:Alphabetical index]] (like Recent changes for the Wikipedia namespace only, but in the case of multiple edits to one page, it shows only the latest; it is also like "My watchlist" in the case of watching all pages in the Wikipedia namespace). *If a province article links to all municipalities, Related Changes specifies for each municipality when the article on it was changed last. --> Image:Bay of Bengal.jpg 3756 21756 2006-04-08T15:28:31Z Mpradeep 50 This image is modified from a public domain image from Perry-Castinada collection [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Wikipedia:కోరుచున్న బొమ్మలు 3757 18136 2006-01-13T08:17:52Z Chandu 209 మీరు తెలుగు వికిపీడియాలో ముందు ముందు చూడదలుచుకొన్న లేదా వ్యాసములకు కావలసిన బొమ్మలు ఈ జాబితాలో చేర్చండి. * దట్టమైన అడవి * మంగళగిరి బొమ్మలు * వివిధ పట్టణాలు, గ్రామాల్లో గల ప్రముఖుల విగ్రహాల ఫొటోలు ** [[తిరుపతి]] లోని [[శంకరంబాడి సుందరాచారి]] గారి విగ్రహం * 1982 ప్రచార సమయంలో తీసిన [[నందమూరి తారక రామారావు|రామారావు]] ఫొటోలు. * వడ్డాది పాపయ్య గారు చిత్రించిన బొమ్మలు. [[Category:వికీపీడియా బొమ్మలు]] భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర 3758 10887 2005-09-09T17:57:12Z Chavakiran 19 /* సంస్థానాలలో విద్యావ్యవస్థ */ చదువు అనేది చాలా ముఖ్యమైనది. ఓ సంఘం యొక్క అభివృద్ది అందులోని ప్రజల విద్యా వివేకాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. విద్య వెలుగునిస్తుంది. దీనిని భారతీయ సమాజం ఆదినుండీ గుర్తించినది, తొలినాళ్ళనుండి విద్యకు చక్కని ప్రాముఖ్యత ఉన్నది, ఈ వ్యాసంలో మనము వివిధ కాలములలో, వివిధ రాజుల వద్ద భారతదేశంలో విద్యావ్యవస్థ ఎలా ఉన్నదో పరిశీలించుదాము. {{భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర }} ==వైదిక యుగంలో విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|వైదిక యుగంలో విద్యావ్యవస్థ}} పురాతన కాలంలో విద్యను మనిషి [[మూడవ కన్ను]]గా భావించినారు. జ్ఞానానికి మార్గముగా ఈ చదువును భావించినారు. ఆనాటి విద్య యొక్క చివరి లక్ష్యం ఆత్మ సాక్షాత్కారం, కానీ తక్షణ గమ్యం మాత్రం తమ అభిరుచులకు, శక్తిసామర్థ్యాలకు అనుగుణంగా ఉపాదిపొంది సమాజానికి తమ వంతు సహాయం చేయడం. విద్య జీవితానికి వెలుగునిస్తుందని, అది లేనివాడు గుడ్డివానితో సమానమని భావించేవాళ్ళు. విద్యను వారు చాలా గౌరవంగా భావించారు. వారి మాటల్లోనే చెప్పాలంటే "స్త్రీపురుషులకు విద్య చాలా ముఖ్యమైనది, అది జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తుంది, తల్లిలాగా పోషిస్తుంది, తండ్రిలా మార్గదర్శిలా నిలుస్తుంది, భార్యలాగా సుఖసౌఖ్యాలను ప్రసాదిస్తుంది, కీర్తిని సంపాదిస్తుంది, కష్టాలు తొలిగిస్తుంది, స్వచ్చమైన వ్యక్తిత్వాన్ని ప్రసాదిస్తుంది, నాగరికునిగా మారుస్తుంది, పొరుగుదేశంలో ప్రయాణిస్తుంటే మంచి తోడుగా నిలుస్తుంది। కనుకనే దానిని [[కల్పవృక్షం]]గా భావిస్తారు". ==ఉపనిషత్తుల కాలంలో విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|ఉపనిషత్తుల కాలంలో విద్యావ్యవస్థ}} ఇక్కడ కూడా పరిస్థితి పూర్వంలాగానే ఉండినది, కాకపోతే కొన్ని మార్పులు చోటుచేసుకున్నాయి, పాఠ్యాంశములు పెరిగినాయి, వైశ్యులు, శూద్రుల విద్య గురించిన సమాచారము లేదు, విద్య పూర్తిగా మతపరమైనదిగానే సాగినది ==బౌద్ద మతం వర్థిల్లిన కాలంలో విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|బౌద్ద మతం విద్యావ్యవస్థ}} బౌద్దమతము వచ్చిన తరువాత విద్యావ్యవస్థలో కొన్ని ముఖ్యమైన మార్పులు చోటుచేసుకున్నాయి విద్య గురుకులాలనుండి ఆరామాలకు చేరుకున్నది, అనగా గురుకులాల్లో అయితే కేవలం ఒకే ఒక గురువు ఉంటాడు, అతనికి ఇద్దరు ముగ్గురు ప్రధాన శిష్యులు సహాయంగా ఉండేవారు, కానీ బౌద్ద ఆరామాలలో చాలా మంది గురువులు ఉండి ఇప్పటి మన విశ్వవిద్యాలయాలలాగా భోధన ఉండేది. ఇప్పుడే ప్రపంచ ప్రఖ్యాత విశ్వవిద్యాలయాలు అయిన [[నలందా విశ్వవిద్యాలయం]], [[తక్షశిల విశ్వవిద్యాలయం]]లు వచ్చినాయి. ఈ కాలంలో మరో రెండు ముఖ్యమైన మార్పులు విద్యాభోధన సంస్కృతమునుండి ప్రజాభాషకు వచ్చినది, అయినప్పటికీ సంస్కృతమునకు తగినంత ప్రాముఖ్యత మాత్రం ఉండినది, మరొక మార్పు వేదాలకు ప్రధాన గౌరవం లేకుండా పొయినది, మొదటిసారిగా! ==ముస్లిం పరిపాలకుల ప్రాంతాలలో విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|ముస్లిం పరిపాలకుల ప్రాంతాలలో విద్యావ్యవస్థ}} ==హిందూ పరిపాలకుల ప్రాంతాలలో విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|హిందూ పరిపాలకుల ప్రాంతాలలో విద్యావ్యవస్థ}} ==బ్రిటీషువారి ప్రాంతాలలో విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|బ్రిటీషువారి ప్రాంతాలలో విద్యావ్యవస్థ}} బ్రిటీషు వారి కాలంలో భారత దేశ విద్యావ్యవస్థలో విప్లవాత్మకమైన మార్పులు వచ్చినాయి, ముఖ్యముగా రెండు మార్పులు చెప్పుకోవాలి: ఒకటి అప్పటివరకూ ఎన్ని మార్పులు జరిగినా భారతదేశంలో విద్యావ్యవస్థ మతప్రధానమైనదిగానే ఉండినది, అయితే హిందూ మతము, లేదా బౌద్ద మతము లేదా ముస్లిం మతము, కానీ బ్రిటీషు వారు వచ్చిన తరువాత భౌతిక విద్యకు ప్రాధాన్యం పెరిగినది, వేదాలు చదవడం మానేసి ప్రజలు సైన్సు మొదలగున్నవి చదవడం మొదలుపెట్టినారు. ఇహ రెండవ ముఖ్యమైన మార్పు ఇంగ్లీషు భాషలో విద్యాభోధన, అప్పటివరకు వివిధ భారతీయ భాషలలో ముఖ్యముగా సంస్కృతములో లేదా అరబిక్ లేదా ఉర్దూ లలో జరిగే విద్యా భోధన ఇంగ్లీషుభాషలోనికి మార్చబడినది, అంటే మొత్తం మార్చబడినది అని కాదు, కానీ పరిపాలకుల ఆర్థిక సహాయం కేవలం ఇంగ్లీషు భోధించు పాఠశాలకే ఇవ్వసాగినారు, దానితో ఇంగ్లీషునకు ప్రాముఖ్యత పెరిగినది. బ్రిటీషు వారి విద్యావిధానంలో ఎన్నో కమిటీలు వేసినారు, ఎన్నో సంస్కరణలు తేప్రయత్నించినారు, కానీ వారు భారత దేశాన్ని వదిలే సమయానికి దేశంలో అక్షరాస్యత పది శాతం కూడాలేదు. దీనికి కారణం వారు పాటించిన జల్లెడ పద్దతి లేదా ఫిల్టరు పద్దతి, దీని ద్వారా కేవలం పై తరగతి వారికి చదువు చెప్తితే వారు క్రింది తరగతి వారికి నేర్పుతారు అని భావించడం జరిగినది, కానీ అది ఆచరణలో పెద్ద ఫెయిల్యూరుగా మిగిలినది। ==సంస్థానాలలో విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|సంస్థానాలలో విద్యావ్యవస్థ}} ===నిజాం సంస్థానంలో విద్యావ్యవస్థ=== నిజాం కాలంలోని విద్యావ్యవస్థ గురించి మనకు చాలా ఆధారములు ఉన్నాయి. ముఖ్యముగా చివరి నిజాం కాలం గురించి [[పీ వీ నరసింహరావు]] గారి [[ది ఇన్ సైడర్]] లేదా [[లోపలి మనిషి]] నుండీ, [[దాసరథి రంగాచార్య]] వారి ఆత్మ కథ నుండీ తెలుస్తున్నదేమిటంటే, ఆ రోజులలో రాజు సహాయం చేసిన విద్య [[అరబిక్]] భాషలో ఉండేదనీ, లేదా [[ఉర్దూ]] భాషలోనైనా ఉండేదనీ, తెలుగు భాషద్వారా విద్యావ్యాప్తికి బొత్తిగా రాజాశ్రయం లేదని తెలుస్తున్నది, తరువాత వచ్చిన [[గ్రంథాలయోద్యమం]] వంటివాటి ద్వారా ఎక్కువ మంది ప్రజల మాతృభాష అయిన [[తెలుగు]] ద్వారా విద్యావ్యాప్తికి ప్రయత్నాలు జరిగినాయని తెలుస్తున్నది. స్వాతంత్రయం తరువాత ఈ సంస్థానములలో విప్లవాత్మకమైన మార్పులు చోటు చేసుకునాయి, చాలా పల్లెలు పోటీ పడి పాఠశాలలు నెలకొల్పినాయి. ===బరోడా సంస్థానం=== ఈ సంస్థానంలోని రాజులు ప్రజలకు ప్రాధమిక విద్య (అనగా ఐదవ తరగతి వరకూ) పూర్తి ఉచితం మరియూ తప్పనిసరి చేసినారు, దీనివల్ల స్పూర్తి పొందిన [[గోఖలే]] మహానుభావుడు ఈ విధానాన్ని భారతదేశం మొత్తం ప్రవేశపెట్టాలని మూడుమార్లు విఫలయత్నాలు చేసినాడు. ==స్వాతంత్రానంతర విద్యావ్యవస్థ== {{seemain|స్వాతంత్రానంతర విద్యావ్యవస్థ}} ==ప్రస్తుత పరిస్తితి== {{seemain|ప్రస్తుత విద్యావ్యవస్థ}} ==చూడండి== ==రిఫరెన్సులు== [[Category:భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర ]] User:Blauer elephant 3759 10724 2005-09-06T08:15:31Z Chavakiran 19 Hi, Thankx for adding a link to Germal article. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] వైదిక యుగంలో విద్యావ్యవస్థ 3760 10728 2005-09-06T09:01:57Z Chavakiran 19 {{భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర }} పురాతన కాలంలో విద్యను మనిషి [[మూడవ కన్ను]]గా భావించినారు. జ్ఞానానికి మార్గముగా ఈ చదువును భావించినారు. ఆనాటి విద్య యొక్క చివరి లక్ష్యం ఆత్మ సాక్షాత్కారం, కానీ తక్షణ గమ్యం మాత్రం తమ అభిరుచులకు, శక్తిసామర్థ్యాలకు అనుగుణంగా ఉపాదిపొంది సమాజానికి తమ వంతు సహాయం చేయడం. విద్య జీవితానికి వెలుగునిస్తుందని, అది లేనివాడు గుడ్డివానితో సమానమని భావించేవాళ్ళు. విద్యను వారు చాలా గౌరవంగా భావించారు. వారి మాటల్లోనే చెప్పాలంటే "స్త్రీపురుషులకు విద్య చాలా ముఖ్యమైనది, అది జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తుంది, తల్లిలాగా పోషిస్తుంది, తండ్రిలా మార్గదర్శిలా నిలుస్తుంది, భార్యలాగా సుఖసౌఖ్యాలను ప్రసాదిస్తుంది, కీర్తిని సంపాదిస్తుంది, కష్టాలు తొలిగిస్తుంది, స్వచ్చమైన వ్యక్తిత్వాన్ని ప్రసాదిస్తుంది, నాగరికునిగా మారుస్తుంది, పొరుగుదేశంలో ప్రయాణిస్తుంటే మంచి తోడుగా నిలుస్తుంది। కనుకనే దానిని [[కల్పవృక్షం]]గా భావిస్తారు". ఇంకా చెప్పాలంటే స్వదేశ పూజ్యతే రాజా విద్వాన్ సర్వత్ర పూజ్యతే అనగా "రాజు తన రాజ్యంలోనే పూజించబడతాడు, కానీ విద్వాంసుడు అన్ని దేశాలలోనూ పూజించబడతాడు" ===ఈ కాలంలోని విద్యావ్యవస్థ ముఖ స్వరూపం=== {| border=1 align=center |ఫీజు |ఉచితం |- |రాజకీయ నియంత్రణ |లేదు |- |గురువుల, ఉపాద్యాయుల గౌరవం, స్థితి |ఉన్నత స్థితి |- |ప్రదేశం |గురుకులాలు |- |లక్ష్యం, గమ్యం |ఆత్మసాక్షాత్కారం |- |తక్షణ గమ్యం |వృత్తి విద్య (కులాలను అనుసరించి ?) |- |భోధనా పద్దతి |వల్లెవేయడం, గుర్తుంచుకోవడం, ఒక్కొక్కరికీ చెప్పడం, ప్రయాణం ద్వారా అనుభవాల ద్వారా |- |భాష |[[సంస్కృతం]] |- |దండన పద్దతులు |స్వయం నియంత్రణ, corporal |- |స్త్రీ విద్య |భాగానే ఉండేది |- |శాస్త్రీయ విద్య |ఖనిజాల త్రవ్వకం, లోహపు పని, ఆర్కిటెక్చరు, గణితము, రసాయన శాస్త్రం, జీవ శాస్త్రం మొదలగున్నవి |- |వ్యాపారాత్మక విద్య |కొద్దిగా ఉండేది |- |గణితము |చాలా బాగుండేది, రేఖాంశ శాస్త్రము మంచి వృద్దిలో ఉండేది, [[ఆర్యభట్టారకుడు]] రచించిన [[శుల్వసూత్రములు]] ,క్రీస్తు పూర్వం 400 నుండి క్రీస్తు శకం 200 మద్య కాలంలో , చాలా ప్రముఖమైనవి, సున్నా కూడా ఈ కాలంలోనే కనుగొన్నారు. |- |} **************************** ఈ కాలంలో గురు శిష్య సంబంధాలు చాలా గొప్పగా ఉండేవి, గురువు శిష్యునికి తండ్రిలాగా ఉండేవాడు. ===లోపాలు=== #జడమయమైనది, మార్పునకు అవకాశం తక్కువ #పాఠ్యాంశాలు కఠినమైనవి #క్రమశిక్షణ మరీ ఎక్కువ #స్త్రీ విద్య ఉన్నా , తక్కువే #పూర్తిగా మతపరమైన విద్య ===వ్యక్తిత్వ వికాసం=== ఈ కాలంలో నాలుగు స్థంబాలపై ఆధారపడి వ్యక్తిత్వాన్ని అభివృద్ది చేసేవారు, #స్వయం గౌరవం, ఆత్మ గౌరవం #ఆత్మ విశ్వాసం #ఆత్మ సంయమనం #యుక్తాయుక్త విచక్షణా జ్ఞానం ఈ కాలంలో విద్య తప్పనిసరి, అన్ని తరగతుల వారికినీ, ===కొన్ని పాఠ్యాంశములు=== #వ్యాకరణ శాస్త్రము #తత్వ శాస్త్రము #హేతు శాస్త్రము #ఆయుర్వేదము #కళలు #గణితము #ఖగోళము #అస్త్ర విద్య #అర్థ శాస్త్రం #నాలుగు వేదాలు #శిక్ష #కల్పము #నిరుక్తము #? #జ్యోతిష్యాస్త్రము #ధర్మము #నీమాంశ #తర్క #పూరాణాలు మొదలగున్నవి ===విద్యార్థుల జీవనం=== బిక్ష వృత్తి ద్వారా రోజూ పొట్టపోసుకోవాలి, కానీ సమాజంలో వీరికి గౌరవం మెండుగా ఉండేది, ఇంటికి వచ్చిన విద్యార్థికి లేదని చెప్పడం అపచారంగా భావించేవారు. విద్య అందరికీ ఉచితంగానే ఉండేది. [[Category:భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర ]] ఉపనిషత్తుల కాలంలో విద్యావ్యవస్థ 3761 21225 2006-03-20T04:09:40Z 68.13.181.129 ఉపనిషత్తుల కాలంలో విద్యావ్యవస్థ: {{భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర }} దీనిని మనం క్రీస్తు పూర్వం 1400 నుండి క్రీస్తు పూర్వం 600 వరకూ గల కాలముగా చెప్పుకొనవచ్చు. ఈ కాలంలోనే బ్రాహ్మణములు, ఆర్యణకములు, ఉపనిషత్తులు వృద్ధిచేయబడినాయి. {|border=1 |లక్ష్యం |ఆత్మ సాక్షాత్కారము |- |గురువుల స్థానం |చాలా ఉన్నత స్థితిలో ఉండేది |- |భోధనా పద్దతులు |శ్రవణం, మననం, నిధిధ్యాస(అనుభవం) |- |కులములు |బ్రాహ్మణులు, క్షత్రియుల గురించి వివరములు కలవు, మిగిలిన రెండు కులముల గురించి వివరములు తెలీదు |- |స్త్రీ విద్య |కొంత మంది స్త్రీ గురువులు గురించిన సమాచారం కలదు |} [[Category:భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర ]] Wikipedia:Guide to Layout 3762 10736 2005-09-06T11:31:00Z Chaduvari 97 <!-- {{Style}} The '''Wikipedia Guide to Layout''' is an annotated, working example of some of the basics of laying out an article. This little article is not about how to use wiki markup; see [[Wikipedia:How to edit a page]] for that. This little article is not about style; see [[Wikipedia:Manual of Style]] for that. This little article is just a summary of what some fairly clean, simple Wikipedia articles look like. For more complicated articles, you may want to copy the markup of some existing article you like the looks of. ==Introductory material== The subject of the article should be mentioned in '''bold text''' (<nowiki>'''subject'''</nowiki>) at a natural place in the first sentence, or at least the first paragraph. The name of the subject may appear slightly different from the title of the page, or may include variations, but normally it is identical to the page title. If the article is long enough to contain several paragraphs, the first paragraph should be short and to the point, with a clear explanation of what the subject of the page is. If further introductory material is needed before the first header, then this can be given in additional paragraphs. It is common for introductions to biographical articles to dual as summaries, mentioning the most prominent achievements of the subject. Introductory paragraphs should precede sections; in particular, they should not be in an <nowiki>==Introduction==</nowiki> section of their own. The table of contents will automatically follow the introduction, preceding the first named section. ==Links== Wikified articles link significant words to the corresponding article. For example, an article might mention [[pancake]]s without explaining what they are. Or an article about [[laser|laser beams]] might provide helpful background material when mentioned in passing. Not every word should be linked, just helpful ones. Long stretches without links are unusual. Useful links that are not mentioned in the prose paragraphs can be added to the "see also" section near the end. (See below.) ==Structure of the article== Paragraphs should be relatively short, as the eye gets tired of following solid text for too many lines. Similarly, articles themselves should be kept relatively short. Articles are generally prose paragraphs, not bullet points. But lists may be included for reference. Headers also help make an article clearer and determine the table of contents; see [[Wikipedia:Section]]. Since headers are hierarchical, and some people set their user preferences to number them, you should start with <nowiki>==Header==</nowiki> and follow it with <nowiki>===Subheader===</nowiki>, <nowiki>====Subsubheader====</nowiki>, and so forth. Yes, the <nowiki>==Header==</nowiki> is awfully big in some browsers, but that can be fixed in the future with a [[Cascading Style Sheets|style sheet]] more easily than a nonhierarchical article structure can be fixed. On the other hand, overuse of sub-headings should be avoided, as it can make the article look cluttered. Short paragraphs and single sentences generally do not warrant their own sub-heading, and in these circumstances it may be preferable to use bullet points or bolded text instead. The degree to which subtopics should be kept on a single page or given their own pages is a matter of judgment. ==Images== If the article can be illustrated with pictures, find an appropriate place to position these images. For more information, see [[Wikipedia:Picture tutorial]]. == Standardized appendices == Certain optional standardized sections go at the bottom of the article, as you see below. ===Quotations=== Under this header, list any memorable quotations that are appropriate to the subject. *"Misquotations are the only quotations that are never misquoted." &mdash; Hesketh Pearson, ''Common Misquotations'' (1934) This header is somewhat deprecated. Usually, the most relevant quotes can be placed directly into the article text in order to illustrate the topic. Lists of quotes are generally moved to [[Wikiquote]] and the Quotations section as a whole is replaced with a <nowiki>{{wikiquote}}</nowiki> badge, usually placed at the top of the external links section. ===See also=== Put here, in a bulleted list, other articles in the Wikipedia that are related to this one. *[[Wikipedia:Manual of Style]] *[[Wikipedia:Talk page layout]] Related topics ought to be grouped by subject area for ease of navigation. Please also provide a brief explanatory sentence, when the relevance of the added links is not immediately apparent - like so: *[[Related person]] made a similar achievement in [[2005]]. Or for a less formal feel you can simply use this: ''See also'': [[Main page]], [[Special:Recentchanges|Recent changes]] ===References=== Put under this header, again in a bulleted list, any books, articles, web pages, etcetera that you used in constructing the article and/or recommend as sources of further information to readers. * Pooh, W. T. & Robin, C. (1926). "How to catch a heffalump" in A. A. Milne (Ed.), ''The Karma of Kanga'', pp. 23&ndash;47. Hundred Acre Wood: Wol Press. <nowiki>ISBN 999999999</nowiki> The most important thing is to include the complete citation information, just as you would for any other bibliography; the precise formatting is still debatable and can be fixed later. See also: [[Wikipedia:Cite your sources]] and [[Wikipedia:ISBN]]. ===External links=== Put here, in list form, any web sites that you have used or recommend for readers of the article. Describe it if possible (see [[Wikipedia:Guide to writing better articles#Standard appendices]]) * [http://www.webstyleguide.com/ Yale Web Style Guide for web pages] (Some editors prefer to list external links under "References"; there is currently no consensus on the desirability of a separate section for online citations.) [[Category:Wikipedia style and how-to|Guide to layout]] [[cs:Wikipedie:Vzhled a styl]] [[ja:Wikipedia:&#12524;&#12452;&#12450;&#12454;&#12488;&#12398;&#25351;&#37341;]] [[no:Wikipedia:Layoutgaid]] [[zh:Wikipedia:&#29256;&#38754;&#25351;&#21335;]] --> Wikipedia:బొమ్మల వినియోగ విధానం 3763 11838 2005-09-21T13:28:07Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[Wikipedia:బొమ్మలు వాడే విధానం]] బౌద్ద మతం విద్యావ్యవస్థ 3764 10745 2005-09-06T11:44:48Z Chavakiran 19 /* ఈ కాలంలోని ప్రముఖ విశ్వవిద్యాలయాలు */ మొదట కేవలం బౌద్ద సన్యాసులకు మాత్రమే పరిమితమైన విద్యావిధానం తరువాత అందరికీ అనుమతించాడినది. ఆరామాలు విద్యాకేంద్రాలుగా విలసిల్లినాయి. [[సంస్కృతము]] ప్రముఖమైన స్థానం పొందినప్పటికీ దేశబాషలాలోనే విద్యావిధానం వ్యాప్తిలో ఉండేది. {{భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర }} ==విద్యార్థి జీవితం== మొదట ఫహజ (ముందుకు వెళ్ళడం) అనే ఒక ఉత్సవం ద్వారా విద్యార్థిని ఆరు సంవత్సరాల ప్రాయంలో ఆరామంలోనిని అనుమతించేవారు. తరువాత పన్నెండు సంవత్సరాల ప్రాయంలో ఉపసంపద అనే మరో కార్యక్రమం ద్వారా అతనిని కొద్దిగా పెద్దవానిని చేసేవారు. ఇప్పటినుంది బిక్షం వేసుకోవడం, కాషాయం ధరించడం, చెట్ల క్రింద బ్రతకడం, ఆవు మూత్రం ఔషదంగా తీసుకోవడం, శృంగారానికి దూరంగా ఉండటం, దొంగతనాలు చేయకుండటం, చంపకుండా ఉండుటం వంటివి చేయాలి. ==విద్యా విధానం== ఎంతో మంది టీచర్లు ఉండేవారు. ఇప్పటిలాగానే తరగతులు ఉండేవి. ==పాఠ్యాంశాలు== మతపరమైనవి సాహిత్యం పాళీ, సంస్కృతం బుద్దుని భోధనలు కవిత్వం ఖగోళశాస్త్రం తత్వ శాస్త్రం హిందూ ధర్మాలు, మతం, మొదలగున్నవి ==ఫీఫులు== ఉచితం, పూర్తి ఉచితంగా భోధన, నివాసం, వస్త్రాలు ఇచ్చేవారు. బిక్షాటన తప్పనిసరి, ముఖ్యముగా పన్నెండు సంవత్సరాల తరువాత. రాజులు, ధనికులు ఈ విద్యాలయాల పోషన చూసుకునేవారు. ==విశ్వవిధ్యాలయాల నిర్వహణ== ఈ కాలంలో గొప్ప గొప్ప విశ్వవిద్యాలయాలు వచ్చినాయి. వీటి నిర్వహణ ఇప్పటివలే ఉండేది ఒక బౌద్ద బిక్షువు పెద్దగా ఉండేవారు, ఇతనిని వయసు, అనుభవం, వ్యక్తిత్వం ఆధారంగా నిర్ణయించేవారు. (ఇప్పటి మన VC లాగా అన్నమాట) తరువాత అతనిక్రింద రెండు కౌన్సిల్లు ఉండేవి (లేదా మండల్లు ఉండేవి). ఒకటి విద్యా మండలి (మన teaching staff), వీరు భోధన, విద్యార్థులను చేర్చుకోవడం, పాఠ్యాంశాల నిర్ణయం, పరిక్షలు నిర్వహించడం చేసేవారు. తరువాతది నిర్వాహ మండలి (వీరు మన non teaching staff లాగా అన్నమాట). వీరు నిర్మాణాలు, ఆహారం, బట్టలు, వైద్యం, వసతి సౌకర్యాలు, ఆర్థిక వ్యవహారాలు చూసుకునేవారు. ==హిందూ పద్దతి నుండి మార్పులు== విశ్వవిద్యాలయాలు వచ్చినాయి గురుకులాలు పోయి పెద్ద పెద్ద ఆరామాలు వచ్చినాయి కానీ పాఠ్యాంశాలు మాత్రం అంతే పెద్దగా వచ్చినాయి, వేదాలు పోయి బౌద్ద మత గ్రంథాలు వచ్చినాయి, అంతే తేడా స్త్రీవిద్య బహు ప్రాచుర్యం పొందినది, ముఖ్యముగా నాలుగవ శతాబ్దం వరకూ. ==ఈ కాలంలోని ప్రముఖ విశ్వవిద్యాలయాలు== {{seemain | ప్రాచీన భారత దేశంలోని ప్రముఖ విశ్వవిద్యాకేంద్రాలు}} ఈ కాలంలో అనేక ప్రముఖ విశ్వ విద్యాలయాలు వచ్చినాయి. వాటిలో చెప్పుకోవలసినవి నలందా, తక్షశిల, కంచి, మిథిల మొదల్గున్నవి [[Category:భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర ]] Wikipedia:వికీ సాంప్రదాయం 3765 10740 2005-09-06T11:35:05Z Chaduvari 97 <!-- {{guideline}} {{shortcut| [[WP:WQT]]}} Wikipedia contributors come from many different countries and cultures. We have different views, perspectives, and backgrounds, sometimes varying widely. Treating others with respect is key to collaborating effectively in building an encyclopedia. This page offers some principles of "'''Wikiquette'''" &mdash; guidelines on how to work with others on Wikipedia. You can read about more basic conventions at the [[Wikipedia:Policies and guidelines|policies and guidelines]] page. ==Principles of Wikipedia etiquette== * [[Wikipedia:Assume good faith|Assume good faith]]. Wikipedia has worked remarkably well so far based on a policy of nearly complete freedom to edit. People come here to collaborate and write good articles. * Treat others as you would have them treat you. * Be polite please! **People can't see you or know for sure your mood. Irony isn't always obvious, and blunt, raw text can easily appear rude. Be careful of the words you choose &mdash; what you intended might not be what others think. * [[Wikipedia:Sign your posts on talk pages|Sign and date]] your posts to talk pages (not articles!). * [[Wikipedia:Writers rules of engagement|Work toward agreement]]. * Argue facts, not personalities. * Don't ignore questions. ** If another disagrees with your edit, provide good reasons why you think it's appropriate. * Concede a point, when you have no response to it; or admit when you disagree based on intuition or taste. ** Don't make people debate positions you don't really hold. * Be [[Wikipedia:Civility|civil]]. * Although it's understandably difficult in a heated argument, if the other party is not as civil as you'd like them to be, make sure to be '''more''' civil than them, not less. ** That way at least you're not spiralling down to open conflict and name-calling by your own accord, you're actively doing something about it: taking a hit and refraining from hitting back -- everybody appreciates that (or at least they should). ** However, don't hesitate to let the other party know that you're not comfortable with their tone in a neutral way -- otherwise they might think you're too dense to understand their "subtlety", and you'll involuntarily encourage them (e.g. "I know you've been sarcastic above, but I don't think that's helping us resolve the issue. However, I don't think your argument stands because..."). * Be prepared to apologize. **In animated discussions, we often say things we later wish we hadn't. Say so. * Forgive and forget. *Recognize your own biases and keep them in check. * Give praise when due. Everybody likes to feel appreciated, especially in an environment that often requires compromise. Drop a friendly note on users' talk pages, or list them at [[Wikipedia:Great editing in progress|Great editing in progress]]. * Remove or summarize resolved disputes that you initiated. * Help mediate disagreements between others. * If you're arguing, take a break; if you're mediating, recommend a break. **Come back after a week or two. If no one is mediating, and you think mediation is needed, enlist someone. **Walk away or find another Wikipedia article to distract yourself &mdash; there are {{NUMBEROFARTICLES}} articles on Wikipedia! Take up a [[Wikiproject]] or [[Wikipedia:WikiReader|WikiReader]], or lend your much-needed services at [[Wikipedia:Pages needing attention|pages needing attention]] and [[Wikipedia:Cleanup|Cleanup]]. Or [[Wikipedia:Requested articles|write a new article]]. * Remember [[Wikipedia:What Wikipedia is not|what Wikipedia is not]]. * Review the list of [[Wikipedia:Avoiding common mistakes|faux pas]]. *Avoid reverts and deletions whenever possible, and stay within the [[Wikipedia:three revert rule|three-revert rule]] except in cases of clear vandalism. Explain reversions in the edit summary box. ** Amend, edit, [[Wikipedia:Talk page|discuss]]. == How to avoid abuse of Talk pages == Most people take pride in their work and in their point of view. Egos can easily get hurt in editing, but Talk pages are not a place for striking back. They're a good place to ''comfort'' or undo damage to egos, but most of all they're for forging agreements that are best for the articles they're attached to. ===Here are a few things to bear in mind=== * Wikipedia articles are supposed to represent all views (more at [[NPOV]]). The Talk ("discussion") pages are not a place to debate value judgements about which of those views are right or wrong or better. If you want to do that, there are venues such as [[Usenet]], public [[weblog]]s and other [[wiki]]s. Use the Talk pages to discuss the accuracy/inaccuracy, POV bias, or other problems in the article, not as a [[Wikipedia:Wikipedia is not a soapbox|soapbox]] for [[advocacy]]. * If someone disagrees with you, this does not necessarily mean that (1) the person hates you, (2) the person thinks you're stupid, (3) the person is stupid, (4) the person is evil, etc. When people post opinions without practical implications for the article, it's best to just leave them be. * Wikipedia invites you to [[Wikipedia:Be bold in updating pages|be bold]]. Before initiating discussion, ask yourself: Is this really necessary to discuss? Could I provide a [[Help:Edit summary|summary]] with my edit and wait for others to quibble if they like? * You can always take a discussion to e-mail or to your user page if it's not essential to the article. ===A few more tips on polite discussion=== * Always make clear what point you are addressing, especially in replies. ** Quoting a post is O.K., but stating how you interpreted it is better. Before proceeding to say that someone is wrong, concede you might have misinterpreted him or her. * Don't ''label'' or ''[[wikipedia:no personal attacks|personally attack]]'' people or their edits. **Terms like "racist," "sexist" or even "poorly written" make people defensive. This makes it hard to discuss articles productively. ===Other words of advice=== Parting words of advice from [[User:Larry Sanger|Larry Sanger]]: *to be open and warmly welcoming, not insular, *to be focused singlemindedly on writing an encyclopedia, not on [[Usenet]]-style debate, *to recognize and praise the best work, work that is detailed, factual, well-informed, and well-referenced, *to work to understand what neutrality requires and why it is so essential to and good for this project, *to treat your fellow productive, well-meaning members of Wikipedia with respect and good will, *to attract and honor good people who know a lot and can write about it well, and *to show the door to trolls, vandals, and wiki-anarchists, who if permitted would waste your time and create a poisonous atmosphere here. An outline for a Wikicovenant from [[User:Kingturtle|Kingturtle]]: * Make others feel welcome (even longtime participants; even those you dislike) * Create and continue a friendly environment * Turn the other cheek (which includes walking away from potential edit wars) * Give praise, especially to those you don't know (most people like to know they are wanted and appreciated) * Forgive. == What to do in case of problems == See [[Wikipedia:Wikiquette alerts]]. [[Category:Etiquette]] [[Category:Wikipedia dispute resolution|{{PAGENAME}}]] [[ar:ويكيبيديا:قواعد النقاش]] [[de:Wikipedia:Wikiquette]] [[es:Wikipedia:Wikiqueta]] [[eo:Vikipedio:Vikietiko]] [[fr:Wikipédia:Règles de savoir-vivre]] [[hu:Wikipédia:Wikikett]] [[it:Wikipedia:Wikiquette]] [[ja:Wikipedia:&#12454;&#12451;&#12461;&#12506;&#12481;&#12465;&#12483;&#12488;]] [[ka:Wikipedia:&#4309;&#4312;&#4313;&#4312;&#4318;&#4308;&#4307;&#4312;&#4312;&#4321; &#4308;&#4322;&#4312;&#4313;&#4308;&#4322;&#4312;]] [[nl:Wikipedia:Wikiquette]] [[pl:Wikipedia:Wikietykieta]] [[pt:Wikipedia:Normas de conduta]] [[ro:Wikipedia:Wikiquette]] [[sv:Wikipedia:Etikett]] [[zh:Wikipedia:维基百科礼仪]] --> Wikipedia:వికీపీడియాను ఉదహరించడం 3766 10743 2005-09-06T11:41:32Z Chaduvari 97 <!-- Frequently, people want to know how they should cite Wikipedia in other works. :''As with any source, especially those of unknown authorship, you should be wary and independently verify the accuracy of Wikipedia information if possible; see also our [[Wikipedia:General disclaimer|General Disclaimer]] page.'' [[Wiki]] is an unusual form of media, and as such doesn't conform well to the usual book citation formats. [[m:wiki is not paper|Wiki is not paper]], so you will need to use an electronic format instead. The exact citation format will depend upon the citation style guide that you are following, but here are a few general principles to consider: * You should ''not'' cite any particular author or authors for a Wikipedia article, in general. Wikipedia is collaboratively written. However, if you do need to find the list of authors of a particular article, you can check the [[Help:Page history|Page history]]. * Your citation should normally list both the article title and ''Wikipedia: The Free Encyclopedia'', much as you would for an article in a paper publication. * The citation should normally include the ''full date and time'' of the article revision you are using, because the page may well change radically between when you view it and when somebody else following your reference views it. This can be found by clicking the ''Page history'' link at the left or top of the page, and looking at the time of the topmost revision (times are in [[Coordinated Universal Time]], or UTC, unless you have logged in and entered an offset in your preferences). * Most citation styles will likely require the full article URL. If greater brevity is desired, however, you may optionally include just the Wikipedia URL (e.g. http://en.wikipedia.org/ for an English article) because the article URL can be inferred from the article title. Note also, though, that if you click on the ''page history'' link at the left or top of the page, and then click on the topmost entry, the URL includes a unique identifier such that you can tie your URL reference back to the version of the article you are referencing; it may or may not be desirable to adopt this approach, depending upon the context of your reference. * Many citation styles also request the date on which you retrieved the page. However, we suggest omitting this if your style guide allows because the inclusion of the revision date (above) makes the retrieval date unimportant. * Each Wikipedia article should normally be a separate citation. ==Examples== The following examples assume you are citing the Wikipedia article on [[Plagiarism]], using the version that was submitted on July 22, 2004, at 10:55 [[UTC]] (see the page '''history''' for this information), and that you accessed the article through the [[World Wide Web]] on August 10, 2004. ===APA style=== Citation in [[APA style]], as recommended by the [[American Psychological Association]]:[http://www.apastyle.org/elecsource.html] * Plagiarism (2004, July 22). ''Wikipedia: The Free Encyclopedia''. Retrieved August 10, 2004, from <nowiki>http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism</nowiki>. ===MLA style=== Citation in [[MLA style]], as recommended by the [[Modern Language Association]]: * "Plagiarism." ''Wikipedia: The Free Encyclopedia''. 22 Jul 2004, 10:55 UTC. 10 Aug 2004 <nowiki><http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism></nowiki>. Note that MLA style calls for both the date of publication (or its latest update) and the date on which the information was retrieved. ===MHRA style=== Citation in [[MHRA Style Guide|MHRA style]], as recommended by the [[Modern Humanities Research Association]]: * Wikipedia contributors, 'Plagiarism', ''Wikipedia: The Free Encyclopedia'', 22 July 2004, 10:55 UTC, <nowiki><http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism></nowiki> [accessed 10 August 2004] ===Chicago style=== Citation in [[The Chicago Manual of Style|Chicago style]]: *Wikipedia contributors, "Plagiarism," ''Wikipedia: The Free Encyclopedia'', <nowiki>http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism</nowiki> (accessed August 10, 2004). Note that the ''Chicago Manual of Style'' states that "Well-known reference books, such as major dictionaries and encyclopedias, are normally cited in notes rather than bibliographies." ===CBE/CSE Style=== Citation in [[Council of Science Editors|CBE/CSE style]], as recommended by the [[Council of Science Editors]]: *Wikipedia contributors. Plagiarism [Internet]. Wikipedia, the free encyclopedia; 2004 Jul 22, 10:55 UTC [cited 2004 Aug 10]. Available from: <nowiki>http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism.</nowiki> ===[[BibTeX]] entry=== @misc{ wiki:xxx, author = "Wikipedia", title = "Plagiarism --- Wikipedia{,} the free encyclopedia", year = "2005", url = "<nowiki>http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism</nowiki>", note = "[Online; accessed 21-April-2005]" } When using the [[LaTeX]] package url (<code>\usepackage{url}</code> somewhere in the preamble) which tends to give much more nicely formatted web addresses, the following may preferred: @misc{ wiki:xxx, author = "Wikipedia", title = "Plagiarism --- Wikipedia{,} the free encyclopedia", year = "2005", url = "'''\url{'''<nowiki>http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism</nowiki>'''}'''", note = "[Online; accessed 21-April-2005]" } ==See also== *[[Help:Variable]] This is a list of variables that can be used in the wikitext. The way they are rendered depends on the time, on the project, or on the page in which it occurs. *[[Wikipedia:Cite sources]] *[[Wikipedia:Citing Wikipedia Turabian-style]] *[[Wikipedia:Researching with Wikipedia]] *An image you can use for link-buttons to Wikipedia (others at [[Wikipedia:Banners and buttons]]) is: [[Image:Wikipedia button 80x15.png]] [[Category:Bibliography]] [[Category:Wikipedia style guidelines]] [[Category:Wikipedia resources for researchers|Citing Wikipedia]] [[ja:Wikipedia:&#12454;&#12451;&#12461;&#12506;&#12487;&#12451;&#12450;&#12434;&#24341;&#29992;&#12377;&#12427;]] [[uk:Wikipedia:Як цитувати Вікіпедію]] --> Wikipedia:తటస్థ దృక్కోణం 3767 12443 2005-10-04T11:23:47Z Chaduvari 97 వికీపీడియాలోని వ్యాసాలన్నీ తటస్థ దృక్కోణంతో రాయాలనేది వికీపీడియా విధానం. అన్ని ప్రముఖ దృక్కోణాలు, ప్రధానమైన చిన్న, చిన్న దృక్కోణాలను వ్యాసాలు నిస్క్పాక్షికంగా ప్రతిబింబించాలి. వికీపీడియా సంగ్రహానికి సంబంధి మూడు ముఖ్యమైన విధానాలున్నాయి. అవి: * [[Wikipedia:తటస్థ దృక్కోణం|తటస్థ దృక్కోణం]] * [[Wikipedia:No original research|పరిశోధన తాలూకు అసలు ప్రతి కాకూడదు]] * [[Wikipedia:Verifiability|నిర్ధారణకు అనుకూలంగా ఉండాలి]]. ఈ మూడు విధానాలు కలిసి ఒక వ్యాసపు నాణ్యతను, వికీపీడియా ప్రమాణికతను నిర్ణయిస్తాయి. కాబట్టి వీటిని సంయుక్తంగా పరిశీలించాలి గాని, విడివిడిగా చూడరాదు. సభ్యులంతా వీటి గురించి బాగా తెలుసుకొని ఉండాలి. ==ఉపోద్ఘాతం== వికీపీడియాలోని వ్యాసాలన్నీ తటస్థ దృక్కోణంతో రాయాలనేది వికీపీడియా విధానం. అన్ని ప్రముఖ దృక్కోణాలు, ప్రధానమైన చిన్న, చిన్న దృక్కోణాలను వ్యాసాలు నిస్క్పాక్షికంగా ప్రతిబింబించాలి. తేలిగ్గా అపార్ధం చేసునే అవకాశం గల విధానమిది. వికీపీడియా గొప్పతనమేమిటంటే, వ్యాసాలు పక్షపాత రహితంగా ఉండేందుకు ఇక్కడి సభ్యులంతా కృషిచేస్తారు. నిష్పాక్షికంగా రాయడానికి సాధన అవసరం. ఇది ఎలా రాయాలనే విషయమై అనుభవజ్ఞులైన సభ్యులు తమ సలహాలను ఒక [[Wikipedia:తటస్థత పాఠం|పాఠంగా]] రాయాలని కోరుతున్నాం. ===తటస్థత - ప్రాధమిక భావన=== వికీపీడియా లో "నిష్పాక్షికత", "తటస్థ దృక్కోణం" అనే వాటిని మామూలు అర్ధానికి భిన్నంగా, చాలా ఖచ్చితమైన అర్ధంలో వాడతాము: :వ్యాసాలు చర్చలను నిష్పాక్షికంగా ''వివరించాలి '' గానీ, చర్చలో ఏదో ఒక పక్షం గురించి ''బోధించ '' కూడదు. ప్రజలు సాధారణంగా అంతర్గతంగా పక్షపాతం కలిగి ఉంటారు గనుక, ఇది కష్టమైన విషయమే. <!-- ==Introduction== Articles should be written without bias, representing all majority and significant minority views fairly. This is the '''neutral point of view policy'''. The policy is easily misunderstood. It doesn't assume that writing an article from a single, unbiased, objective point of view is possible. Instead it says to ''fairly represent'' all sides of a [[dispute]] by not making articles state, imply, or insinuate that only one side is correct. Crucially, a great merit of Wikipedia is that [[Wikipedian]]s work together to make articles unbiased. Writing unbiased text requires practice. Contributors who have mastered the art of NPOV are invited to help develop the [[Wikipedia:NPOV tutorial|neutrality tutorial]]. ===The basic concept of neutrality=== At Wikipedia, the terms "unbiased" and "neutral point of view" are used in a precise way that is different from the common understanding: :Articles without bias ''describe'' debates fairly rather than ''advocating'' any side of the debate. Since all articles are edited by people, this is difficult, as people are inherently biased. ====The original formulation of NPOV==== <blockquote> A general purpose encyclopedia is a collection of synthesized knowledge presented from a neutral point of view. To whatever extent possible, encyclopedic writing should steer clear of taking any particular stance '''other than''' the stance of the neutral point of view. </blockquote> <blockquote> The neutral point of view attempts to present ideas and facts in such a fashion that both supporters and opponents can agree. Of course, 100% agreement is not possible; there are ideologues in the world who will not concede to any presentation other than a forceful statement of their own point of view. We can only seek a type of writing that is agreeable to essentially rational ''<nowiki>[sic: reasonable]</nowiki>'' people who may differ on particular points. </blockquote> <blockquote> Some examples may help to drive home the point I am trying to make: </blockquote> <blockquote> 1. An encyclopedic article should not argue that corporations are criminals, even if the author believes it to be so. It should instead present the fact that ''some people'' believe it, and what their reasons are, and then as well it should present what the other side says. </blockquote> <blockquote> 2. An encyclopedia article should not argue that laissez-faire capitalism is the best social system. [...] It should instead present the arguments of the advocates of that point of view, and the arguments of the people who disagree with that point of view. </blockquote> <blockquote> Perhaps the easiest way to make your writing more encyclopedic is to write about ''what people believe'', rather than ''what is so''. If this strikes you as somehow subjectivist or collectivist or imperialist, then ask me about it, because I think that you are just mistaken. What people believe is a matter of objective fact, and we can present ''that'' quite easily from the neutral point of view. </blockquote> ''--[[Jimbo Wales]], Wikipedia founder'' ===Why should Wikipedia be unbiased?=== Wikipedia is a general encyclopedia, which means it is a representation of human [[knowledge]] at some level of generality. But human beings disagree about specific cases; for any topic on which there are competing views, each view represents a different idea of what the truth is, and insofar as that view contradicts other views, its adherents believe that the other views are ''false'' and therefore not ''knowledge''. Where there is disagreement about what is true, there's disagreement about what constitutes knowledge. Wikipedia works because it's a collaborative effort; but, while collaborating, how can we solve the problem of endless "[[edit war]]s" in which one person asserts that ''p,'' whereupon the next person changes the text so that it asserts ''not-p''? A solution is that we accept, for the purposes of working on Wikipedia, that "human knowledge" includes ''all different'' '''significant''' theories on all different topics. So we're committed to the goal of representing human knowledge in ''that'' sense. Something like this is surely a well-established sense of the word "knowledge"; in this sense, what is "known" changes constantly with the passage of time, and when we use the word "know", we often use so-called [[Quotation mark#Emphasis and irony|scare quotes]]. In the Middle Ages, we "knew" that demons caused diseases. We now "know" otherwise. We could sum up human knowledge (in this sense) in a biased way: we'd state a series of theories about topic T, and then claim that the truth about T is such-and-such. But again, consider that Wikipedia is an international, collaborative project. Nearly every view on every subject will be found among our authors and readers. To avoid endless edit wars, we can agree to present each of the significant views fairly, and not assert any one of them as correct. That is what makes an article "unbiased" or "neutral" in the sense we are presenting here. To write from a neutral point of view, one presents controversial views without asserting them; to do ''that'', it generally suffices to present competing views in a way that is more or less acceptable to their adherents, and also to ''attribute'' the views to their adherents. Disputes are '''characterized''' in Wikipedia. They are not re-enacted. To sum up the primary reason for this policy: Wikipedia is an encyclopedia, a compilation of human [[knowledge]]. But because Wikipedia is a community-built, international resource, we cannot expect collaborators to agree in all cases, or even in many cases, on what constitutes knowledge in a strict sense. We can, therefore, adopt the looser sense of "human knowledge" according to which a wide variety of conflicting theories constitute what we call "knowledge." We should, both individually and collectively, make an effort to present these conflicting views fairly, without advocating any one of them, with the qualification that views held only by a tiny minority of people should not be represented as though they are significant minority views, and perhaps should not be represented at all. There is another reason to commit ourselves to this policy. Namely, when it is clear to readers that we do not expect them to adopt any particular opinion, this leaves them free to make up their minds for themselves, thus encouraging ''intellectual independence''. Totalitarian governments and dogmatic institutions everywhere might find reason to be opposed to Wikipedia, if we succeed in adhering to our non-bias policy: the presentation of many competing theories on a wide variety of subjects suggests that we, the creators of Wikipedia, trust readers' competence to form their own opinions themselves. Texts that present multiple viewpoints fairly, without demanding that the reader accept any one of them, are liberating. Neutrality subverts dogmatism, and nearly everyone working on Wikipedia can agree this is a good thing. ==What is the neutral point of view?== What we mean isn't obvious, and is easily misunderstood. There are many other valid interpretations of "unbiased," and "neutral". The notion of "unbiased writing" that informs Wikipedia's policy is "presenting conflicting views without asserting them." This needs further clarification, as follows. First, and most importantly, consider what it means to say that unbiased writing presents conflicting views without asserting them. Unbiased writing does not present only the most popular view; it does not ''assert'' the most popular view is correct after presenting all views; it does not assert that some sort of intermediate view among the different views is the correct one. Presenting all points of view says, more or less, that ''p''-ists believe that ''p,'' and ''q''-ists believe that ''q,'' and that's where the debate stands at present. Ideally, presenting all points of view also gives a great deal of background on who believes that ''p'' and ''q'' and why, and which view is more popular (being careful not to associate ''popularity'' with ''correctness''). Detailed articles might also contain the mutual evaluations of the ''p''-ists and the ''q''-ists, allowing each side to give its "best shot" at the other, but studiously refraining from saying who won the exchange. A point here bears elaboration. We said that the neutral point of view is not, contrary to the seeming implication of the phrase, some actual ''point of view'' that is "neutral," or "intermediate," among the different positions. That represents a particular understanding of what "neutral point of view" means. The prevailing Wikipedia understanding is that the neutral point of view is not a ''point of view'' at all; according to our understanding, when one writes neutrally, one is very careful not to state (or imply or insinuate or subtly massage the reader into believing) that ''any particular view at all'' is correct. Another point bears elaboration as well. Writing unbiasedly can be conceived very well as ''representing'' disputes, ''characterizing'' them, rather than engaging in them. One can think of unbiased writing as the cold, fair, analytical description of debates. Of course, one might well doubt that this can be done at all without somehow subtly implying or insinuating that one position is correct. But experienced academics, polemical writers, and rhetoricians are well-attuned to bias, both their own and others', so that they can usually spot a description of a debate that tends to favor one side. If they so choose, with some creativity, they can usually remove that bias. ==Undue Weight== '''Now an important qualification:''' Articles that compare views need not give minority views ''as much'' or as detailed a description as more popular views. We should not attempt to represent a dispute as if a view held by only a small minority of people deserved as much attention as a majority view. To give such ''undue weight'' to the lesser held view may be misleading as to the shape of the dispute. If we are to represent the dispute fairly, we should present competing views in proportion to their representation among experts on the subject, or among the concerned parties. None of this, however, is to say that minority views cannot receive as much attention as we can possibly give them on pages specifically devoted to those views. There is no size limit to Wikipedia. But even on such pages, though a view is spelled out possibly in great detail, we still make sure that the view is not represented as ''the truth.'' :From [[Jimbo Wales]], September 2003, on the mailing list: ::* If a viewpoint is in the majority, then it should be easy to substantiate it with reference to commonly accepted reference texts; ::* If a viewpoint is held by a significant minority, then it should be easy to name ''prominent'' adherents; ::* If a viewpoint is held by an extremely small (or vastly limited) minority, it doesn't belong in Wikipedia (except perhaps in some ancillary article) regardless of whether it's true or not; and regardless of whether you can prove it or not (see [[Wikipedia:Flat earth problem]]). Bias need not be conscious. For example, beginners in a field often fail to realize that what sounds like common sense is actually biased in favor of one particular view. (So we not infrequently need an expert in order to render the article entirely unbiased.) To take another example, writers can, without intent, propagate "geographical" bias, by for example describing a dispute ''as it is conducted in one country'' without knowing that the dispute is framed differently elsewhere. The policy of having a neutral point of view is not to ''hide'' different points of view, but to show the diversity of viewpoints. In case of controversy, the strong points and weak points will be shown according to each point of view, without taking a side. The neutral point of view is not a "[[separate but equal]]" policy. The facts, in themselves, are neutral, but the simple accumulation of them cannot be the neutral point of view. If only the favorable (or the unfavorable) facts of a point of view are shown in an article, the article will still be non-neutral. ==A simple formulation== We sometimes give an alternative formulation of the non-bias policy: assert facts, including facts about opinions &mdash; but don't assert opinions themselves. There is a difference between facts and values, or opinions. By "fact," we mean "a piece of information about which there is no serious dispute." In this sense, that a survey produced a certain published result is a fact. That there is a planet called Mars is a fact. That Plato was a philosopher is a fact. No one seriously disputes any of these things. So we can feel free to ''assert'' as many of them as we can. By value or opinion, on the other hand, we mean "a piece of information about which there is some dispute." There are bound to be [[meta:borderline case|borderline cases]] where we're not sure if we should take a particular dispute seriously; but there are many propositions that very clearly express values or opinions. That stealing is wrong is a value or opinion. That [[the Beatles]] was the greatest band is a value or opinion. That the United States was wrong to drop the atomic bomb over Hiroshima and Nagasaki is a value or opinion. That God exists... this might seem a troublesome one. Not with the definitions given above: That God exists... is a piece of information ''about which there is some dispute''. This corresponds with how talking about God (or, alternatively, the non-existence of God) is experienced by most people: it's hard to talk about God or Atheism without mixing in opinion, or at least talk about value(s). Wikipedia is devoted to stating facts in the sense as described above. Where we might want to state an opinion, we convert that opinion into a fact by ''attributing'' the opinion to someone. So, rather than asserting, "The Beatles were the greatest band", we can say, "Most Americans believe that the Beatles were the greatest band," which is a fact verifiable by survey results, or "The Beatles had many songs that made the [[Billboard Hot 100]]," which is also fact. In the first instance we assert an opinion; in the second and third instances we "convert" that opinion into fact by attributing it to someone. It's important to note this formulation is substantially different from the "some people believe ..." formulation popular in political debates. The reference requires '''an identifiable and subjectively quantifiable population''' or, better still, '''a name'''. In presenting an opinion, moreover, it is important to bear in mind that there are disagreements about how opinions are best stated; sometimes, it will be necessary to qualify the description of an opinion or to present several formulations, simply to arrive at a solution that fairly represents all the leading views of the situation. But it's not ''enough,'' to express the Wikipedia non-bias policy, just to say that we should state facts and not opinions. When asserting a fact ''about an opinion,'' it is important ''also'' to assert facts ''about competing opinions,'' and to do so without implying that any one of the opinions is correct. It's also generally important to give the facts about the reasons behind the views, and to make it clear who holds them. It's often best to [[wikipedia:cite sources|cite a prominent representative of the view]]. ==A vital component: good research== Disagreements over whether something is approached the ''Neutral Point Of View'' (NPOV) way can usually be avoided through the practice of good research. Facts (as defined in the previous paragraph) are not ''Points Of View'' (POV, here used in the meaning of "opposite of NPOV") in and of themselves. A good way to help building a neutral point of view is to find a reputable source for the piece of information you want to add to wikipedia, and then [[Wikipedia:Cite sources|cite that source]]. This is an easy way to characterize a side of a debate without excluding that the debate has other sides. The trick is to find the best and most reputable source you can. Try the library for good books and journal articles, and look for the most reliable online resources. A little bit of ground work can save a lot of time in trying to justify a point later. The only other important consideration is that sources of comparable reputability might contradict. In that case the core of the NPOV policy is to let competing approaches of the same topic exist on the same page: work for ''balance'', that is: divide ''space'' describing the opposing viewpoints according to reputability of the sources. And, when available, give precedence to those sources that have been the most successful in presenting facts in an equally balanced manner. ==Fairness and sympathetic tone== If we're going to characterize disputes fairly, we should present competing views with a consistently positive, sympathetic tone. Many articles end up as partisan commentary ''even while'' presenting both points of view. Even when a topic is presented in terms of facts rather than opinion, an article can still radiate an implied stance through either selection of which facts to present, or more subtly their organization &mdash; for instance, refuting opposing views as one goes along makes them look a lot worse than collecting them in an opinions-of-opponents section. We should, instead, write articles with the tone that ''all'' positions presented are at least plausible, bearing in mind the important qualification about extreme minority views. Let's present all significant, competing views sympathetically. We can write with the attitude that such-and-such is a good idea, except that, in the view of some detractors, the supporters of said view overlooked such-and-such a detail. ==Characterizing opinions of people's work== A special case is the expression of aesthetic opinions. Wikipedia articles about art, artists, and other creative topics (e.g., musicians, actors, books, etc.) have tended toward the effusive. This is out of place in an encyclopedia. We might not be able to agree that so-and-so is the greatest guitar player in history, but it may be important to describe how some artist or some work has been received by the general public or by prominent experts. Providing an overview of the common interpretations of a creative work, preferably with citations or references to notable individuals holding that interpretation, is appropriate. For instance, that Shakespeare is [http://absoluteshakespeare.com/william_shakespeare.htm widely acknowledged] as one of the greatest playwrights of the English language is a bit of knowledge that one should learn from an encyclopedia. However, in the interests of neutrality, one should also learn that a number of reputable scholars argue that there is a [http://www2.localaccess.com/marlowe/pamphlet/pamphlet.htm strong case] to make that the author of much of the work still attributed to Shakespeare was his contemporary Christopher Marlowe. Notice that determining how some artist or work has been received publicly or critically might require research &mdash; but once determined, a clear statement of that reception (unlike an idiosyncratic opinion by a Wikipedia article writer) is an opinion that really matters. ==An example== It might help to consider an example of a biased text and how Wikipedians have rendered it at least relatively unbiased. On the [[abortion]] page, early in 2001, some advocates had used the page to exchange barbs, being unable to agree about what arguments should be on the page and how the competing positions should be represented. What was needed &mdash; and what was added &mdash; was an in-depth discussion of the different positions about the moral and legal aspects of abortion at different times. This discussion of the positions was carefully crafted so as not to favor any one of the positions outlined. This made it easier to organize and understand the arguments surrounding the topic of abortion, which were then presented sympathetically, each with its strengths and weaknesses. There are numerous other success stories of articles that began life as virtual partisan screeds but were nicely cleaned up by people who concerned themselves with representing all views clearly and sympathetically. ===Another example=== [[User:Karada|Karada]] offered the following advice in the context of the [[Saddam Hussein]] article: :You won't even ''need'' to say he was evil. That's why the article on [[Hitler]] does not start with "Hitler was a bad man" &mdash; we don't need to, his deeds convict him a thousand times over. We just list the facts of the [[Holocaust]] dispassionately, and the voices of the dead cry out afresh in a way that makes name-calling both pointless and unnecessary. Please do the same: list Saddam's crimes, and [[Wikipedia:Cite sources|cite your sources]]. ===Rewording a potentially biased statement=== Sometimes, a potentially biased statement can be reworded to a more NPOV version. For instance, "John Doe is the best baseball player" can be reworded to "John Doe's baseball skills have been praised by many". Even better would be, "John Doe's baseball skills have been praised by baseball insiders such as Al Kaline and Joe Torre", as long as those statements are correct and can be [[Wikipedia:Verifiability|verified]]. Similarly, "Joe Bloggs has poor habits" can be reworded to "Joe Bloggs has often been criticized for his habits, by observers such as Momar Kadafi and Anwar Saddat." ==Objections and clarifications== What follows is a list of common objections, or questions, regarding Wikipedia's non-bias policy, followed by replies. ===There's no such thing as objectivity=== ''Everybody with any philosophical sophistication knows that. So how can we take the "neutrality" policy seriously? Neutrality, lack of bias, isn't possible.'' This is probably the most common objection to the neutrality policy. It also reflects the most common ''misunderstanding'' of the policy. The misunderstanding is that the policy says something about the possibility of ''objectivity.'' It simply does not. In particular, the policy does ''not'' say that there even ''is'' such a thing as objectivity, a "view from nowhere" (in [[Thomas Nagel]]'s phrase)--such that articles written from ''that'' point of view are consequently objectively true. That isn't the policy and it is not our aim! Rather, we employ a different understanding of "neutral" and "unbiased" than many might be used to. The policy is simply that we should characterize disputes rather than engage in them. To say ''this'' is not to say anything contentious, from a philosophical point of view; indeed, this is something that philosophers are doing all the time. Sophisticated relativists will immediately recognize that the policy is perfectly consistent with their relativism. If there's ''anything'' possibly contentious about the policy along these lines, it is the implication that it is ''possible'' to characterize disputes fairly, so that all the major participants will be able to look at the resulting text, agreeing that their views are presented sympathetically and as completely as possible (within the context of the discussion). It is an empirical question, not a philosophical one, whether this is possible; and that such a thing ''is'' indeed possible is evident simply by observing that such texts are being written daily by the most capable academics, encyclopedists, textbook writers, and journalists. This should not be construed to mean that there can be no objective truth in an encyclopedia, in the sense that easily obtainable documents should be quoted or referenced correctly when first-hand sources are available, even if there are second-hand sources which quote them incorrectly. Neutrality does not compel us to introduce inaccuracy when something can be directly verified. Neutrality dictates that there can be multiple prominent interpretations to the meaning or validity of a work, but often the contents can be objectively verified, especially in the case of modern documents. === Pseudoscience === ''How are we to write articles about pseudoscientific topics, about which majority scientific opinion is that the pseudoscientific opinion is not credible and doesn't even really deserve serious mention?'' If we're going to represent the sum total of human knowledge, then we must concede that we will be describing views repugnant to us without asserting that they are false. Things are not, however, as bad as that sounds. The task before us is not to describe disputes as though, for example, pseudoscience were on a par with science; rather, the task is to '''represent the majority (scientific) view as the majority view and the minority (sometimes pseudoscientific) view as the minority view'''; and, moreover, to explain how scientists have received pseudoscientific theories. This is all in the purview of the task of ''describing a dispute fairly.'' Pseudoscience can be seen as a social phenomenon and therefore significant. However, pseudoscience should not obfuscate the description of the main views, and any mention should be proportional to the rest of the article. There is a minority of Wikipedians who feel so strongly about this problem that they believe Wikipedia should adopt a "[[Wikipedia:scientific point of view|scientific point of view]]" rather than a "neutral point of view." However, it has not been established that there is really a need for such a policy, given that the scientists' view of pseudoscience can be clearly, fully, and fairly explained to believers of pseudoscience. === Religion === NPOV policy often means presenting multiple points of view. This means providing not only the points of view of different groups today, but also different groups in the past. Wikipedia is an encyclopedia. One important task for encyclopedias is to explain things. In the case of human beliefs and practices, explanation encompasses not only what motivates individuals who hold these beliefs and practices, but an account of how such beliefs and practices came to be and took shape. Wikipedia articles on history and religion draw from a religion's sacred texts. But Wikipedia articles on history and religion also draw from modern archaeological, historical and scientific sources. Many adherents of a religion will object to a critical historical treatment of their own faith, claiming that this somehow discriminates against their religious beliefs. They would prefer that the articles describe their faith as they see it, which is often from a non-historical perspective (e.g. the way things are is the way things have always been; any differences are from heretical sects that don't represent the real religion.) Their point of view must be mentioned, yet note that there is no contradiction. NPOV policy means that we say something like this: Many adherents of this faith believe X, which they believe that members of this group have always believed; however, due to the acceptance of some findings (say which) by modern historians and archaeologists (say which), other adherents (say which) of this faith now believe Z. An important note on using the term "fundamentalism". Please see the article on [[fundamentalism]] for the technical definition of this term. This word is often used in articles on religion, but should only be used in one of its technical senses. We should take care to explain what we mean by this term in order to avoid: (a) causing unnecessary offense, and (b) misleading the reader (most people being unaware of how this word should be used.) We should not use this term as a pejorative phrase, and should remember that it is ''not'' a synonym for "opposition to science" nor "deeply held beliefs" and it should not be used to refer to religion or political conservatism when those do not meet the word's technical senses. As religion is a controversial topic, be prepared to see some of these articles edited due to what may seem minor quibbles. === Morally offensive views === ''What about views that are morally offensive to most Westerners, such as racism, sexism, and Holocaust denial, that some people actually hold? Surely we are not to be neutral about ''them''?'' We can certainly include long discussions that present our moral repugnance to such things; in doing so, we can maintain a healthy, consistent support for the neutral point of view by attributing the view to prominent representatives or to some group of people. Others will be able to make up their own minds and, being reasonable, surely come around to our view. Those who harbor racism, sexism, etc., will not be convinced to change their views based on a biased article, which only puts them on the defensive; on the other hand, if we make a concerted effort to apply our non-bias policy consistently, we might give those with morally repugnant beliefs insight that will change those views. === Giving "equal validity" === ''But wait. I find the optimism about science vs. pseudo-science to be baseless. History has shown that pseudo-science can beat out facts, as those who rely on pseudo-science use lies, slander, innuendo and numerical majorities of followers to force their views on anyone they can. If this project gives equal validity to those who literally claim that the Earth is flat, or those who claim that the Holocaust never occurred, the result is that it will (inadvertently) legitimize and help promote that which only can be termed evil.'' Please be clear on one thing: the Wikipedia neutrality policy certainly ''does not'' state, or imply, that we must "give equal validity" to minority views. It does state that we must not take a stand on them ''qua'' encyclopedia writers; but that does not stop us from describing the majority views ''as such''; from fairly explaining the strong arguments against the pseudoscientific theory; from describing the strong moral repugnance that many people feel toward some morally repugnant views; and so forth. See this [http://www.idrewthis.org/2004/bothsides.gif humorous illustration] of the "equal validity" issue. === Anglo-American focus === ''Wikipedia seems to have an Anglo-American focus. Is this contrary to the neutral point of view?'' Yes, it is, especially when dealing with articles that require an international perspective. The presence of articles written from a United States or British perspective is simply a reflection of the fact that there are many U.S. and British citizens working on the project, which in turn is a reflection of the fact that so many of them are online. This is an ongoing problem that should be corrected by active collaboration from people from other countries. But rather than introducing their own cultural bias, they should seek to improve articles by removing any examples of cultural bias that they encounter, or making readers '''aware''' of them. This is not only a problem in the English Wikipedia. The [[French Language Wikipedia]] may reflect a French bias, the Japanese Wikipedia may reflect a Japanese bias, and so on. ===Lack of neutrality as an excuse to delete=== ''The neutrality policy is used sometimes as an excuse to delete texts that are perceived as biased. Isn't this a problem?'' In many cases, yes. Many of us believe that the fact that some text is biased is not enough, in itself, to delete it outright. If it contains valid information, the text should simply be edited accordingly. There's sometimes trouble determining whether some claim is true or useful, particularly when there are few people on board who know about the topic. In such a case, it's a good idea to raise objections on a [[talk page]]; if one has some reason to believe that the author of the biased material will not be induced to change it, we have sometimes taken to removing the text to the talk page itself (but not deleting it entirely). But the latter should be done more or less as a last resort, never as a way of punishing people who have written something biased. === Dealing with biased contributors === ''I agree with the nonbias policy but there are some here who seem completely, irremediably biased. I have to go around and clean up after them. What do I do?'' Unless the case is really egregious, maybe the best thing is to call attention to the problem publicly, pointing the perpetrators to this page (but [[Wikipedia:Wikipetiquette|politely]] &mdash; one gets more flies with honey) and asking others to help. See [[Wikipedia:Dispute_resolution|Dispute resolution]] for more ideas. There must surely be a point beyond which our very strong interest in being a ''completely'' open project is trumped by the interest the vast majority of our writers have, in being able to get work done without constantly having to fix the intrusions of people who do not respect our policy. === Avoiding constant disputes === ''How can we avoid constant and endless warfare over neutrality issues?'' The best way to avoid warfare over bias is to remember that most of us are reasonably intelligent, articulate people here, or we wouldn't be working on this and caring so much about it. We have to make it our goal to understand each others' perspectives and to work hard to make sure that those other perspectives are fairly represented. When any dispute arises as to what the article should say, or what is true, we must not adopt an adversarial stance; we must do our best to step back and ask ourselves, "How can this dispute be fairly characterized?" This has to be asked repeatedly as each new controversial point is stated. It is not our job to edit Wikipedia so that it reflects our own idiosyncratic views and then defend those edits against all-comers; it is our job to work together, mainly adding new content, but also, when necessary, coming to a compromise about how a controversy should be described, so that it is fair to all sides. === Making necessary assumptions === ''What about the case where, in order to write any of a long series of articles on some general subject, we must make some controversial assumptions? That's the case, e.g., in writing about evolution. Surely we won't have to hash out the evolution-vs.-creationism debate on every such page?'' No, surely not. There are virtually no topics that could proceed without making some assumptions that ''someone'' would find controversial. This is true not only in evolutionary biology, but also philosophy, history, physics, etc. It is difficult to draw up general principles on which to rule in specific cases, but the following might help: there is probably not a good reason to discuss some assumption on a given page, if an assumption is best discussed in depth on some ''other'' page. Some brief, unobtrusive pointer might be apropos, however. E.g., in an article about the evolutionary development of horses, we might have one brief sentence to the effect that some creationists do not believe that horses (or any other animals) underwent any evolution, and point the reader to the relevant article. If there is much specific argument over some particular point, it might be placed on a special page of its own. === Writing for the "enemy" POV === ''I'm not convinced by what you say about "writing for the enemy." I don't want to write for the enemy. Most of them rely on stating as fact many things which are demonstrably false. Are you saying that, to be neutral in writing an article, I must ''lie,'' in order to represent the view I disagree with?'' This is a misunderstanding of what the neutrality policy says. ''You'' aren't claiming anything, except to say, "So-and-so argues that ____________, and therefore, ___________." This can be done with a straight face, with no moral compunctions, because you are attributing the claim to ''someone else.'' It's worth observing that scholars are trained so that, even when trying to prove a point, counter-arguments are included, so that they can explain why the counter-arguments fail. This can be a particularly touchy subject, and a large number of people can honestly fail to see the bias inherent in a popular term, simply because it's the one commonly used. But it shouldn't take long to understand that the English wikipedia is a ''highly international project'', and its editors reflect many different points of view. It's important to note that this level of objectivity is rather new to most people, and disputes over the proper terms may simply depend on the balance of points of view. === Other objections === ''I have some other objection. Where should I ask it?'' Before asking it, please review the links below. Many issues surrounding the neutrality policy have been covered before very extensively. If you have some new contribution to make to the debate, you could try [[Talk:Neutral point of view]], or bring it up on the [[Wikipedia:Mailing lists|Wikipedia-l]] mailing list. == Other resources == * [[Wikipedia:NPOV tutorial|NPOV tutorial]] * [[Wikipedia:Neutral point of view/Examples|Examples]] * [[Wikipedia:Neutral point of view/Examples Debate|Examples Debate]] * [[m:Responses to How to Build Wikipedia, Understand Bias|Understand Bias]] * [[Wikipedia:List of controversial issues|List of controversial issues]] * [[Wikipedia:Words to avoid|Words to avoid]] * [[Talk:Creationism]] * [[meta:Positive tone]] * [[Wikipedia:Guidelines for controversial articles|Guidelines for controversial articles]] * [[God's Eye View]] * [[consensus reality]] * [[Wikipedia:Avoid weasel terms]] * [[Template:NPOV]] - <nowiki>{{NPOV}}</nowiki> message used to warn of problems * [[Template:NPOV-section]] - <nowiki>{{NPOV-section}}</nowiki> tags only a single section as disputed * [[Template:POV check]] - <nowiki>{{POV check}}</nowiki> message used to mark articles that may be biased. [[Template:bias]] (<nowiki>{{bias}}</nowiki> may be used for short) * [[Wikipedia:WikiProject Countering Systemic Bias|WikiProject Countering Systemic Bias]] == External links == * [[MeatBall:AssumeGoodFaith|AssumeGoodFaith]] and * [[MeatBall:NeutralPointOfView|NeutralPointOfView]], both on [[MeatballWiki]]. * [http://www.cjr.org/issues/2004/6/mooney-science.asp Blinded By Science: How &#8216;Balanced&#8217; Coverage Lets the Scientific Fringe Hijack Reality] - Chris Mooney, Columbia Journalism Review. A valuable warning to Wikipedians about how attempts to balance the coverage can lead to biased, inaccurate and misleading reporting. * Multiple points of view: see [[WikiCities:c:religion-wiki:Religion-wiki:Multiple points of view|religion-wiki: Multiple points of view]] [[Category:Wikipedia official policy|{{PAGENAME}}]] [[Category:NPOV]] <!-- Interlanguage links --> [[bg:&#1059;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1053;&#1077;&#1091;&#1090;&#1088;&#1072;&#1083;&#1085;&#1072; &#1075;&#1083;&#1077;&#1076;&#1085;&#1072; &#1090;&#1086;&#1095;&#1082;&#1072;]] [[cs:Wikipedie:Neutrální hledisko]] [[da:Wikipedia:Skriv Wikipedia fra et neutralt synspunkt]] [[de:Wikipedia:Neutraler Standpunkt]] [[es:Wikipedia:Punto de vista neutral]] [[eo:Vikipedio:Ne&#365;trala vidpunkto]] [[fr:Wikip&#233;dia:Neutralit&#233; de point de vue]] [[id:Wikipedia:Sudut pandang netral]] [[is:Wikipedia:Hlutleysisreglan]] [[he:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%A0%D7%A7%D7%95%D7%93%D7%AA_%D7%9E%D7%91%D7%98_%D7%A0%D7%99%D7%98%D7%A8%D7%9C%D7%99%D7%AA]] [[ia:Wikipedia:Neutralitate e objectivitate]] [[it:Wikipedia:NPOV]] [[csb:Wikipedijô:Neùtralny pòzdrzatk]] [[lb:Wikipedia:Neutralitéit]] [[lt:Neutralus po&#382;i&#363;ris]] [[mk:&#1053;&#1077;&#1091;&#1090;&#1088;&#1072;&#1083;&#1085;&#1072; &#1075;&#1083;&#1077;&#1076;&#1085;&#1072; &#1090;&#1086;&#1095;&#1082;&#1072;]] [[hu:NPOV]] [[pl:Wikipedia:Neutralny punkt widzenia]] [[pt:Wikipedia:Princípio da imparcialidade]] [[nl:Wikipedia:Objectiviteit]] [[ja:Wikipedia:&#20013;&#31435;&#30340;&#12394;&#35251;&#28857;]] [[nn:Wikipedia:NPOV]] [[no:Wikipedia:Objektivitet]] [[ro:Wikipedia:Punct de vedere neutru]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1053;&#1077;&#1081;&#1090;&#1088;&#1072;&#1083;&#1100;&#1085;&#1072;&#1103; &#1090;&#1086;&#1095;&#1082;&#1072; &#1079;&#1088;&#1077;&#1085;&#1080;&#1103;]] [[simple:Wikipedia:Neutral point of view]] [[sr:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1112;&#1072;:&#1053;&#1077;&#1091;&#1090;&#1088;&#1072;&#1083;&#1085;&#1072; &#1090;&#1072;&#1095;&#1082;&#1072; &#1075;&#1083;&#1077;&#1076;&#1080;&#1096;&#1090;&#1072;]] [[fi:Wikipedia:Neutraali n&#228;k&#246;kulma]] [[sk:Wikipédia:Nestranný uhol poh&#318;adu]] [[sl:Wikipedija:Nepristransko stali&#353;&#269;e videnja]] [[sv:Wikipedia:Skriv från en neutral utgångspunkt]] [[th:&#3623;&#3636;&#3585;&#3636;&#3614;&#3637;&#3648;&#3604;&#3637;&#3618;:&#3617;&#3640;&#3617;&#3617;&#3629;&#3591;&#3607;&#3637;&#3656;&#3648;&#3611;&#3655;&#3609;&#3585;&#3621;&#3634;&#3591;]] [[vi:Wikipedia:Thái &#273;&#7897; trung l&#7853;p]] [[zh:Wikipedia:&#20013;&#24615;&#30340;&#35266;&#28857;]] [[ko:&#50948;&#53412;&#48177;&#44284;:&#51473;&#47549;&#51201; &#49884;&#44033;]] --> ప్రాచీన భారత దేశంలోని ప్రముఖ విశ్వవిద్యాకేంద్రాలు 3768 10769 2005-09-06T12:58:53Z Chavakiran 19 ==కనౌజ్‌== ఇది హిందూ విద్యాకేంద్రముగా విలసిల్లినది. ముఖ్యముగా యశోవర్థనుడు దీని ప్రాముఖ్యతలో ప్రశంశనీయమైన స్థానం వహించినాడు. ఇతను దీనిని సుమారుగా క్రీస్తు శకం 675 నందు అభివృద్ది చేసినాడు. ఇక్కడ ముఖ్యమైన అభివృద్ది పూర్వ మీమాంస. ఇక్కడి ప్రముఖ గురువులు బహుభూతి, అతని గురువు కుమార లీలాభట్టు. ==కంచి== కంచి మరొక ప్రముఖ విద్యా కేంద్రం. ఇక్కడ [[హుయాన్‌ త్సాంగ్‌]] వచ్చినప్పుడు ధర్మపాల అను పండితుడు నూరుమంది సింహళ దేశ పండితులను ఓడించినాడు, ఈ వాదం ఒక వారం రోజులు జరిగినది. ==కాశి== కాశీ లేదా బెనారస్‌, ఓ ప్రముఖ విద్యా కేంద్రం. ముఖ్యముగా ఏడవ శతాబ్దం నుండే దీనిలో విద్యా సువాసనలు దేశమంతా వ్యాపించినాయి. అశోకుని కాలంలో దీని ఖ్యాతి దశదిశలా వ్యాపించినది. ఇక్కడ పదిహేను వందల మంది బౌద్ద సన్యాస విద్యార్థులు ఉండేవారు. పన్నెండవ శతాబ్దం అరకూ ఇది బౌద్ద విద్యా క్షేత్రంగా ఉండేది, తరువాత హిందూ విద్యా నిలయంగా మారినది. పదకుండవ శతాబ్దంలో ఇది ప్రముఖ స్థానం వహించినది. శంకరావార్యులు కూడా ఇక్కదికి వచ్చి ఇక్కడి పండితులను ఓడించినారు. ఇక్కడి పండితులతో వాదన ఓ ప్రముఖమైన ప్రక్రియ. దక్షినాది నుండి చాలా మంది పండితులు వచ్చి ఇక్కడ నివాసం ఏర్పాటు చేసుకున్నారు. అక్బరు, షాజహాను, ధారా వంటి ముస్లిం ప్రభువులు కూడా దీనికి ధన సహాయం చేసినారు. ==మిథిల== మిథిల లేదా విదేహ, ప్రాచీన కాలం నుండి ఓ ప్రముఖ విద్యా కేంద్రము. ఇక్కడి జనకుదు జగద్విఖ్యాతుడు. తరువాత [[కామేశ్వర వంశం]] (1350 - 1515) కాలంలో మరింత ప్రసిద్ది పొందినది. ఇక్కడి జగద్దర పండితునికి చాలా కీర్తి ఉన్నది. ప్రముఖ కవి విద్యాపతి కూడా ఇక్కడి వాడే. న్యాయ విభాగం యొక్క అభివృద్ది ఇక్కడ జరిగినది. దీనిని గంగేశ పండితుడు మరియూ పక్షధార పండితుడు కలిసి అభివృద్ది చేసినారు. ఇక్కడ పరిక్ష పద్దతులలో ఓ చమత్కారం ఉన్నది, ఓ పెద్ద పుస్తకాన్ని తెచ్చి ఓ సూదిని దానిలోనికి గుచ్చుతారు, ఆ సూది ఎంతవరకూ వెళ్తే ఆ తరువాత తాళ పత్రాన్నుండి ప్రశ్నలు వేస్తారు. దీనిని శాలక పరిక్ష అనేవారు. ==నదియ== లక్ష్మణ సేన పండితుడు, 1106 - 1138, ఇక్కడివాడు. హల్యాయుద్ద అను గొప్ప జ్ఞాని మరియూ ప్రధానమంత్రీ, శూల పాణి అను న్యాయ శాస్త్ర నిపుణుడు, [[గీతా గోవిందం]] విరచించిన [[జయదేవ కవీ]] ఇక్కడివారే. నదియా భారత సాంఘీక వ్యవస్తలో జోక్యం చేసుకోని ముస్లిం పరిపాలకుల కాలంలో చాలా ప్రఖ్యాతి వహించినది. ఇందు హిందూ శాస్త్ర పరిశోధనకూ, వాగ్యుద్దాలకూ, వేదికగా నిలిచినది. ఈ కాలంలో మిథిల చాలా జటిలంగా తయరయింది. ఎందుకంటే అక్కడనుండి ఏ శాస్త్రాన్నీ కూడా బయటకు పంపేవారు కాదు. కనీసం చిన్న తాళపత్ర గ్రంథాన్ని కూడా పంపించేవారు కాదు. ఇటువంటి పరిస్థితులలో నదియాకి చెందిన ప్రఖ్యాత సార్వభౌమ భట్టారకుడు రెండు పుస్తకాలను మిథిలలో చదివి తరువాత వాటిని [[తు చ తప్పకుండా]] లిఖించినారు. ఈ సార్వభౌమ భట్టారకుడినే [[నిమాయి పండితుడు]]గా పేరుగాంచిన శ్రీ చైతన్య మహా ప్రభువు వాదనలో ఓడించినాదు. ఈ వివరాలు [[చైతన్య చరితామృతం]] మరియూ [[చైతన్య భాగవతం]] అను పుస్తకాలలో చెప్పబడినాయి. ==నలంద== ఆహా! నలందా ఖ్యాతి తెలియనిది ఎవరికి? దేశ విదేశాలనుండీ ఇక్కడికి పండితులు వచ్చేవారు, విద్యార్థులు వచ్చేవారు. వైశాల్యంలోకానీ, సంఖ్యలలో కానీ గుణంలోకానీ, నిర్వహణలో కానీ ఇది ఇప్పటి విశ్వవిద్యాలయాలకు ఏమాత్రం తీసిపోదు. ===భవనాలు=== పాట్నాకు నలభై మైళ్ళ దూరంలో దక్షిణంగా ఉండేది. ఇక్కడి త్రవ్వకాల ఆధారంగా ఓ మైలు పొడవు, అరమైలు వెడల్పు ఉన్న ఓ పెద్ద భవనము ఉండేదని నిర్థారణ అవుతున్నది. ఏడు హాళ్ళు కల పెద్ద కేంద్ర కాలేజీ, మూడు వందల చిన్న తరగతి గదులూ కలవు. ఎన్నో అంతస్తులు కల అద్భుతమైన నిర్మాణం ఇది. ఇక్క నివాస వసతులు అన్నీ రెండంతస్తుల భవనాలు. ఇందు ఒకటి లేదా రెండు మంచాలు కల గదులు కలవు. ఇక్కడి వంటశాల చాలా పెద్దది. ===ఆదాయ మార్గాలు=== దీనికి ఆదాయ వనరులుగా రెండు వందల గ్రామాలు ఉండేవి, అంతే కాకుండా రాజులు, ధనికులు ఇతోధికంగా సహాయం చేస్తుండేవారు. ===వస్తౌలు=== ఇక్కడి విద్యార్థులకు పూర్తిగా ఉచిత భోజనం, వసతి, బట్టలూ ఇచ్చేవారు. ===విద్యార్థుల సంఖ్య=== [[హుయన్‌ త్సాంగ్‌]] చెప్పిన ప్రకారం ఏడవ శతాబ్దంలో ఇక్కడ సుమారుగా పదివేల మంది విద్యార్థులు ఉండేవారు. ===గ్రంథాలయం=== ఇక్కడ ఓ పెద్ద గ్రంథాలయం ఉండేది, చైనా విద్యార్థులు ఎన్నో నకల్లు ఇక్కడనుండి తయారు చేసుకోని వెళ్ళేవారు. ===పాఠ్యాంశాలు=== ఇది ముఖ్యముగా మహాయాన తెగకు చెందినది, అయినా హీనాయాన కూడా భోధించేవారు. హిందూ మత విషయములు కూడా బోధించేవారు. తరువాత వ్యాకరణము, లాజిక్‌, సాహిత్యం, వేదాలు, వేదాంతాలు, సాంఖ్య మొదలగున్నవి భోధించేవారు. ===టీచర్ల సంఖ్య=== ఇక్కడ సుమారుగా వెయ్యి మంది మంచి అనుభవం కల సన్యాస ఉపాధ్యాయులు ఉండేవారు. ప్రైతోజూ నూరు తరగతులు ఉండేవి, విద్యార్థులు ఎన్నుకోవచ్చు. ==తక్ష శిల== ఇది రావల్ఫిండి నుండి పశ్చిమంగా ఇరవై మైళ్ళ దూరంలో ఉండేది. ఇది గాంధార రాజ్యానికి రాజధాని. క్రీస్తు పూర్వం ఏడవ శతాబ్దంలోనే ఇక్కద్‌ ప్రముఖమైన నిర్మాణాలు ఉండేవి అనడానికి ఆధారాలు ఉన్నాయి. అలెక్షాండరు ఇక్క్కడ చాలా గొప్ప తత్వ శాస్త్ర పండితులను తన రాజ్యానికి తీసుకొని వెళ్ళీనాడు. ఇది ఓ పెద్ద విశ్వ విద్యాలయంలాగా కాకుండా, చిన్న చిన్న సంస్థలు ఓ వ్యక్తి ద్వారా నడపబడుతూ ఉండేవి. ఎక్కువలో ఎక్కువ ఇక్కడ ఓ సంస్థకు ఐదు వందల మంది విద్యార్థులు ఉండేవారు. ఇక్కడ కేవలం ఉన్నత విద్య మాత్రమే లభించేది. కేవలం జిజ్ఞాసులు, అధికమైన జ్ఞానము కలవారు మాత్రమే ఇక్కడికి మరింత జ్ఞానానికి వెళ్ళేవారు. ===పాఠ్యాంశాలు=== తత్వ శాస్త్రము, పద్దెనిమిది శిల్పాలు, వైద్యము, శస్త్ర చికిత్స, విలు విద్య, ఖగోళ శాస్త్రము, జ్యోత్శ్శాస్త్రము, రేఖా గణితము, భూగోళ శాస్త్రము, ఆర్థిక శాస్త్రము, వ్యవసాయము, మాజిక్‌, నాట్యం, బొమ్మలు వేయుట ==వల్లభి== ఇది ఒక పురాతన విశ్వ విద్యాలయం. ఇది క్రీసు శకం ఐద్వ శతాబ్దం నుండి క్రీస్తు శకం ఎనిమిదవ శతాబ్దం వరకూ ప్రఖ్యాతి గాంచినది. ఇది హీనయాన బౌద్ద మతానికి చెందినది. ఇక్కడ ధర్మ, మత విషయాలు, నీతి చిషయాలు ఆయుర్వేదం ణోధించేవారు. ==విక్రమశిల== దీనిని ధర్మపాల మహారాజు ఎనిమిదవ శతాబ్దంలో అభివృద్ది పరచినాడు. నాలుగు శతాబ్దాలు ఇది అంతర్జాతియ స్థాయిలో ప్రఖ్యాతి వహించినది. ముఖ్యముగా టిబెట్‌ నకు ఇక్కడికీ మంచి సంభంధాలు ఉండేవి. ఇక్కడ పన్నెండవ శతాబ్దంలో సుమారుగా మూడువేల విద్యార్థులు ఉండేవారని తెలుస్తుంది. ఇక్కడ ఉన్న గ్రంథాలయం చాలా పెద్దది. ఇక్కడ మంచి నిర్మాణాత్మక నిర్వహణ ఉండెది. కానీ ఖిల్జీ దీనిని ఓ కోటగా పొరబడి నాశనం చేసినాడు, అని చెప్తారు. ఇందు డిగ్రీలూ, డిప్లమాలు ఇచ్చేవారు! Wikipedia:నిరోధం విధానం 3769 10758 2005-09-06T12:20:35Z Chaduvari 97 {{policy}} {{Shortcut|[[WP:BP]]}} <!-- '''Blocking''' is one of the technological means by which [[wikipedia:banning policy|bans]] are enforced, and is also used to deal with [[Wikipedia:dealing with vandalism|vandalism]], [[Wikipedia:Bots|bots]], and inappropriate [[Wikipedia:Username|usernames]]. There are three types of blocks: *User accounts, *Anonymous [[IP address]]es, and *IP ranges. [[Wikipedia:Administrators|Administrators]] have the technical ability to block any of these for any period of time, but such blocks should follow our blocking policy. Normal users can post block requests at [[Wikipedia:Administrator intervention against vandalism]] for quick action in clear cases. [[Image:Sockpuppet.jpg|thumb|[[WP:SOCK|Sockpuppets]] are often subject to blocks]] ==When blocks may be used == Blocks are most frequently used to deal with [[Wikipedia:Vandalism|vandalism]] and to enforce bans. There are several other less common situations where blocks are appropriate, which are listed below. Blocks should initially last 24 hours, except as noted below. ===Vandalism=== Sysops may, at their judgement, block IP addresses whose users vandalise Wikipedia. For dynamic IPs, such blocks should last up to 24 hours. For static IPs, such blocks should initially last 24 hours, but repeat violators may be blocked for a maximum of one month; there are various rules of thumb by which sysops decide how far to extend the blocks of habitual vandals, none of which is formal policy. In general, casual vandals should be warned twice before being blocked, though warnings are not usually given for deliberate vandalism intended to discredit Wikipedia or serve an activist agenda. See [[Wikipedia:Vandalism#Dealing with vandalism|Dealing with vandalism]] for overall policy. Logged-in users that do essentially nothing but vandalism may also be blocked for the same time periods. However, user accounts that perform a mixture of valid edits and vandalism should not be blocked in this manner. Blocks should not be used against isolated incidents of vandalism. === Excessive reverts === Sysops may block users who violate the [[Wikipedia:three revert rule|three revert rule]] by reverting any page more than three times within a period of 24 hours. In the cases where multiple parties violate the rule, sysops should treat all sides equally. It is helpful to leave a notice of the block, with links to the differences that demonstrate the violation, on the user's talk page. Sysops blocked under this provision must not unblock themselves. === Bans === Users that have been banned are typically blocked from editing Wikipedia. Such bans may occur as the result of: * Community consensus that the user should be banned (for example, the quickpoll process briefly used in the first half of 2004) * Ruling by the [[wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]] * Ruling by [[User:Jimbo Wales|Jimbo Wales]] * Ruling by the [[Wikimedia]] [[m:Board of Trustees|Board of Trustees]] (which has yet to happen) When it becomes clear that a user account is a "reincarnation" of an existing banned user, the reincarnating account can likewise be blocked. See [[Wikipedia:Sock puppet]] for discussion. Blocks of reincarnations almost always become [[Wikipedia:Controversial blocks|controversial]]. See [[Wikipedia:banning policy|banning policy]]. ===Anonymous and open proxies=== Administrators are permitted and encouraged to IP-block anonymous proxies indefinitely [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010605.html] [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010659.html] [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010660.html]. See the entire thread for discussions about the legitimacy of using an anonymous proxy to edit Wikipedia. Such blocks are routine and uncontroversial. [[User:Proxy blocker]] was once used to automatically block open proxies, but was turned off as it "spooked" some people's ISPs. The suggested block message is [[Template:Blocked proxy]]. ===Disruption=== Sysops may, at their judgement, block IP addresses or usernames that disrupt the normal functioning of Wikipedia. Such disruption is to be objectively defined by specific policies, and may include changing other users' signed comments or making deliberately misleading edits. Users should be warned that they are violating policy before they are blocked. For dynamic IPs, such blocks should last 24 hours. For static IPs and user names, such blocks should initially last 24 hours, but repeat violators may be blocked for a maximum of one month. Sysops may also block new user accounts that make lots of disruptive edits, for any length of time or permanently, at their discretion. [[Wikipedia:Sock puppet|Sockpuppets]] that were created to violate Wikipedia policy should be blocked permanently. However, blocks should not be used against isolated incidents of disruption from IP addresses nor against user accounts that make a mixture of disruptive and useful edits. Reincarnations of blocked disruptive users will be reblocked if they continue being disruptive, or if they edit in a way which suggests they are likely to continue being disruptive&mdash;such as "YOU CANT BLOCK ME!!11!!" or "JOIN ME IN MY FIGHT TO DESTROY WIKIPEDIA!1!!1!!" Blocks under this provision are almost always [[Wikipedia:Controversial blocks|controversial]]. === Usernames === According to our [[Wikipedia:username|username policy]], inflammatory, deliberately confusing, and other inappropriate usernames are not allowed, and in certain circumstances, sysops may block accounts with such usernames. Sysops can force a namechange by blocking the username (with an expiry time of infinite). The blocking sysop should include [[Template:UsernameBlock]] in the block message (by writing <nowiki>{{UsernameBlock}}</nowiki> in the "reason" field), along with a link to the RfC or user talk page where the matter was discussed. If a user page has already been created, any user may add an explanation of why the user was blocked and a link to the [[WP:RFC|RfC]] page on the blocked user's userpage. It is not advisable to create user pages or talk pages for users with offensive usernames. Care should be taken to unblock the user's IP address. To unblock the IP but not the username, wait until the user next tries to edit a page, and something like ''#1234 was blocked because they share an IP with OldUserName'' will appear at [[Special:Ipblocklist]]. Click "unblock" next to that number. Then the user can log in under their new name. If an account has been blocked both for vandalism ''and'' for having an inappropriate username, the IP should be left auto-blocked. ==== Impersonation ==== Usernames that are designed to impersonate legitimate users may be blocked immediately and indefinitely. The IP address of these users should be left autoblocked. Accounts and IP addresses that illegitimately use another account's name in the signature should be warned first, and then can be blocked. Please be sure that the account is a ''malicious'' impersonator before blocking it; someone might choose a name similar to that of another user without any ill intent. Use common sense. If the suspected impersonators are vandalizing, flaming other users, or otherwise acting with malice, then they should be blocked immediately. If they are making legitimate edits, they should be told of the possible confusion and encouraged to change usernames. ==="Public" accounts=== Wikipedia convention is that accounts with a specific name, but created for general public use by multiple people, are not to be used. These are seen as pretending to a reputation as an individual within the Wikipedia project, while masking anonymity. Public accounts are not considered necessary because anonymous users can edit freely, and anyone can quickly create a username without even an email address being required. Examples include any account where the owner posts the password for public use. These may be blocked on sight indefinitely, with the block message pointing out that public accounts are not needed. As an alternative, when confirming that the password is public, it is quite simple and often creates less fuss to just go into [[Special:Preferences]] and change the password. This makes the password no longer public, and can also be done by anyone, not just an administrator. ===Bots=== As discussed in [[Wikipedia:Bots]], bots must have prior approval on [[Wikipedia talk:Bots]], and must follow certain minimum standards. In any case, sysops may block on sight any bot that appears to be out of control. Initial blocks should last 24 hours, which should be sufficient time to allow the operator of the bot to respond. ===Personal attacks which place users in danger=== Blocks may be imposed in instances where threats have been made or actions performed (including actions outside the Wikipedia site) which expose other Wikipedia editors to political, religious or other persecution by government, their employer or any others. In such a case a ban for a period of time may be applied immediately by any sysop upon discovery. Sysops applying such sanctions should confidentially notify the members of the [[Wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]] and [[User:Jimbo Wales|Jimbo Wales]] of what they have done and why. See [[Wikipedia:No personal attacks|No personal attacks]]. This provision is rarely used. ==When blocking may not be used== The list above is widely considered to be an exhaustive list of the situations that warrant blocking. Blocking should not be used in any other circumstances, unless there is exceptional widespread community support. Use of blocks to gain advantage in a content dispute, and self-blocking to enforce a Wikiholiday or departure are specifically prohibited, although the latter was somewhat common earlier in our history. Likewise, users should not block those with whom they are currently engaged in conflict. Sysops should not block themselves (to enforce a "vacation" on themselves, for instance) because the resultant "autoblock" may affect other users (see [[#Effects of being blocked|Effects of being blocked]], below), unless they know what they're doing (i.e., they have a static IP). ==Effects of being blocked== Blocked users can still see all Wikipedia pages, but the "Edit this page" link brings up a "[[MediaWiki:Blockedtext|User is blocked]]" page which explains the reason behind the block and gives information on how to request unblocking. This page includes the "reason" message supplied by the administrator who placed the block. Links and template includes all work as normal in the "reason" section. The duration of the block depends on the expiry time that was entered at the time of the block, which may be "indefinite" or "infinite" (ie, until explicitly unblocked). When a blocked user attempts to edit, the IP from which they are editing is "autoblocked," so that they may not make the same edit anonymously or under a different user name. There is an internal autoblock expiry time variable, which is set to 24 hours, meaning that when a username is blocked indefinitely, their IP will be automatically unblocked 24 hours after they last accessed a page. Note that blocking does not in any way restrict any feature other than normal article editing: normal users can still read articles, as well as adjust their watchlists and user preferences. Administrators and bureaucrats can continue to use all of their respective features: add and remove blocks, roll back vandalism, make someone a sysop, etc. If an admin or bureaucrat is blocked for a content dispute (such as the three revert rule), he should be careful not to use these abilities in relation to the article or articles in question, as a temporary revocation of administrator access ("desysopping") is the only way to ensure that this does not continue. ==Accidental blocks== Occasionally, users with floating IPs will find that they have been blocked accidentally, because their present IP was previously used by a vandal or hard-banned user. These blocks will disappear if IP change can be forced. If that is not possible, the block should be reported to the nearest friendly sysop via email - see the [[wikipedia:list of administrators|list of administrators]] for some likely candidates. Users who act so as to impersonate a previously banned user, to impersonate a known vandal, or to pretend to be engaging in vandalism, are also likely to be accidentally blocked. To avoid this problem, do not act in this way. "[http://www.jargon.net/jargonfile/d/Dontdothatthen.html Don't do that then]". It is good practice to edit so as to demonstrate your trustworthiness, not to put up a facade of untrustworthiness. == How to block == Sysops may go to [[Special:Specialpages|Special pages]] and select the "Block a user/IP address" link. This takes them to [[Special:Blockip]], which has further instructions. [[Special:Blockip]] is also accessible via the [block] link that appears next to each non-logged in user on [[Special:Recentchanges|recent changes]]. The "reason" that the administrator fills in will be displayed to the blocked user when they attempt to edit, as well as appearing in the [[Special:Log/block|block log]] and the [[Special:Ipblocklist|block list]]. Expiry times are entered in the GNU standard format, which is described in the [http://www.gnu.org/software/tar/manual/html_chapter/tar_7.html tar manual]. Alternatively, a block may be "indefinite" or "infinite", meaning the block is permanent, until a sysop explicitly unblocks the account. If no expiry time is entered, an error message will be displayed. A user may be blocked by more than one administrator at a time. In this case, the user will be blocked until his/her shortest block has expired. For instance, if an administrator blocks a user for one day, and another administrator blocks the same user for two days, then the user will remain blocked for one day, assuming that the blocks were given at the same time. If it is not for an obvious reason, or if more than one line is needed to explain the block, the administrator may record the block at [[Wikipedia:policy enforcement]]. == Range blocks == Range blocks are sometimes used when a vandal or disruptive user has been IP blocked on several occasions but responds by using a different IP address. In most cases, range blocks will affect at least some legitimate users. Therefore, range blocks should only be used when the disruptive behavior is frequent and severe enough to make other methods ineffective. This is a matter of judgement, and the likely number of legitimate users that might be affected should be considered. When used, range blocks should be as brief as possible. The range block feature is difficult to use correctly because it requires an understanding of binary arithmetic. It has certain limitations inherent in its implementation, requiring the starting and ending addresses to be an exact multiple of the distance between them, which must be a power of two. For details, see [[m:Range blocks|Range blocks]]. == Unblocking == [[Special:Ipblocklist]] contains a list of all currently blocked users and IPs. Sysops will see a link to [unblock] next to each user. After clicking this, you should type in the reason that you are unblocking the user and then click the ''Unblock this address'' button. Sysops are technically able to unblock themselves by following this procedure but should absolutely ''not'' do so. If an admin feels they were not blocked for a valid reason, the safest course is to contact the blocking admin, another admin, or the mailing list and ask to be unblocked. Sysops may unblock users if: * They were blocked in violation of this policy. * The reason for blocking no longer applies. * The block has lasted too long. * In other appropriate cases Before removing a block placed by another admin, please consider contacting that admin first to discuss the matter. It is not always obvious from the blocked user's edit history what the problem was. There are no hard and fast guidelines on unblocking, hence the "in other appropriate cases" guidance. Sysops must use their common sense and good judgement. See [[Wikipedia:Controversial blocks]] for details and guidance. == See also == * [[Special:Ipblocklist]] (a list of blocked users) * [[Special:Log/block|Block log]] * [[Wikipedia talk:Block log|Block log archives]] [[Category:Wikipedia official policy|{{PAGENAME}}]] [[hu:Wikipédia:Blokkolási irányelvek]] [[it:Wikipedia:Politiche di blocco degli utenti]] [[ja:Wikipedia:&#25237;&#31295;&#12502;&#12525;&#12483;&#12463;&#12398;&#26041;&#37341;]] [[simple:Wikipedia:Bans and blocks]] [[sl:Wikipedija:Pravila za blokiranje]] --> జన జీవనం 3770 26836 2006-06-11T05:11:20Z వైఙాసత్య 58 +మూస {{వికీకరణ}} ==జన జీవనం== తూర్పు తెలతెలవారుతుండగా, పొగమంచు ఇంకా విచ్చిపోకముందే ముంగిట రకరకాల ముగ్గులు వేసి వాటి మధ్య బంతిపూలు తురిమిన గొబ్బిళ్లు పెట్టే ఆడపిల్లలు తెలుగు పల్లెటూళ్ల ధనుర్మాస శోభకు వన్నెలు చేకూరుస్తారు. వేపపువ్వు, చెరుకుముక్కలు, బెల్లం, చింతపండు, అరటిపండు కలిపిన ఉగాది పచ్చడి ఎంత శ్రద్ధతో తయారు చేస్తోందో చిట్టితల్లి ! వ్యక్తి జీవితంలో సుఖదుఃఖాలకు ప్రతీక అయిన తీపి చేదుల వేపపువ్వు పచ్చడి ప్రసాదం తీసుకోకుండా ఉగాదినాడు ఏ పని చేయకూడదు. కొమ్మునృత్యం గోదావరీ తీర ప్రాంతాలలో నివసించే గిరిజనుల సంప్రదాయ నృత్యం. ఈ నృత్యం ప్రదర్శించే కోయలు వారి భాషలో ఈ నృత్యాన్ని ' పెరియకోక్ ఆట ' అని అని అంటారు. కోయ భాషలో పెరియకోక్ అంటే దున్నపోతు కొమ్ములు అని అర్థం. దున్నపోతు కొమ్ములు ధరించి, దున్నలు కుమ్ముకునే రీతిలో నృత్యం చేస్తారు కాబట్టి ఈ నృత్యం ' కొమ్ము నృత్యం ' గా వ్యవహరింపబడుతున్నది. వీరు ఉపయోగించే వాద్యం " డోలు కొయ్య ", చైత్రమాసంలో భూదేవి పండుగను ఘనంగా చేసుకుంటారు కోయలు. ఆ పండుగ సమయంలో పురుషులు అడవులలోకి వేటకి వెళ్ళడం పరిపాటి. వేట ముగించుకుని విజయవంతంగా ఇంటికి చేరుకున్న సందర్భంగా కోయలు దున్నపోతు కొమ్మలు, నెమలి ఈకల గుత్తిని పొదిగిన బుట్టను తలకు అలంకరించుకుని రంగు రంగుల బట్టలు వేసుకుని ఆయా సంప్రదాయ వాద్యాల్ని వాయిస్తూ చేసే నృత్యం ఈ కొమ్ము నృత్యం. పూర్వపు రోజులలో శక్తి గ్రామ దేవతల కొలుపులు చేసేటప్పుడు బవనీలు అనబడేవారు అతి బీభత్సంగా ' జముకు ' అనే వాద్యాన్ని గుండెలదిరేలా మ్రోగించేవారు. కల్లు, సారాయి లాంటి మత్తు పదార్థాల్ని సేవించి కణకణలాడే కళ్ళతో శక్తి ముందు చిందులు తొక్కుతూ గొర్రెలను, మేకలను గావు పట్టేవారు. గావు పట్టడం అంటే బలి పశువును నోటితో మెడకొరికి చంపడం అని అర్థం. ఆ పైన నెత్తురు గ్రోలి, దాని ప్రేగులు ధరించి, దొబ్బలు నోటకరిచి, జముకులను వాయిస్తూ వీధుల వెంట తిరిగేవారు. ఇప్పుడూ ఆ సంప్రదాయం పోయింది. కాలక్రమేణా ఈ వాద్యం ఆధారంగా కాటం రాజు మొదలైన కథా గీతికల్ని ఆలపించడం, ఆ కథలు జముకుల కథలుగా ప్రసిద్ధి చెందడం జరిగింది. ఏడాది పొడుగునా అల్మారాలలో దాగిన రంగురంగుల దేవతల బొమ్మలు, జంతువుల బొమ్మలు, దొరబొమ్మలు, దేశభక్తుల బొమ్మలు కొన్ని ప్రాంతాల్లో సంక్రాంతికి, మరి కొన్నిచోట్ల దసరాకి ప్రత్యక్షమై ధూప దీపనైవేద్యాలు అందుకుంటూ కొలువు తీరుతాయి. మరొక తెలుగు సంప్రదాయం ప్రభలు. ఎంత ఎత్తు ప్రభ అయితే అంత గొప్ప. కోటప్పకొండ తిరణాలకి వందలాది రంగు రంగుల ప్రభలు శోభ చేకూర్చుతాయి. ప్రబోధానికీ, ప్రచారానికీ సాధనంగా ఈ నాటికీ విస్తృతంగా ఉపయోగపడే కళా రూపం బుర్ర కథ. యక్షగాన పుత్రికలయిన జంగం కథ, శారద కథలకు రూపాంతరమే బుర్రకథ. అది సంగీతం, నృత్యం, నాటకం. ఈ మూడింటి మేలుకలయిక. బుర్రకథలో నవరసాలూ పలుకుతాయి. ముఖ్యంగా వీర, కరుణరసాలను బాగా ఒప్పించే ప్రక్రియ ఇది. ప్రదర్శన సౌలభ్యాన్ని బట్టి, వీర గాథల ; ఈ ప్రక్రియ ప్రచార సాధనంగా ఎంతగానో ఉపకరిస్తోంది. బుర్రకథ అనగానే ' నాజర్ ' గారి పేరు గుర్తుకు వస్తుంది. ఆయనకు ఎందరెందరో ఏకలవ్య శిష్యులు. బుర్రకథనే జీవనాధారం చేసుకొని బ్రతుకుతున్నారు. నాజర్ పల్నాటి యుద్ధం. బొబ్బిలియుద్ధం బహుళ ప్రచారం పొందినవి. లంబాడీలు, సుగాలీలు, బంజారాలు అని వివిధ నామాలతో పిలువబడే ఆదిమ జాతివారు నాగరిక సమాజానికి దగ్గరగా పల్లెలలో, పట్టణాలలో నివసిస్తున్నా తమ కట్టు, బొట్టు, మాట, పాట, ఆట, ఆచార వ్యవహారాలను సంస్కృతిని వందలాది ఏళ్ళుగా నిలుపుకుంటూ వస్తున్నారు. వీరు తండాలుగా జీవిస్తారు. వీరి సామూహిక నృత్యం నేత్రపర్వంగా ఉంటుంది. యక్షగాన పరిణామ చరిత్ర అతి విచిత్రమైనది. రచనలో, ప్రదర్శనలో, తరతరాలకు మార్పుచెందుతూ వచ్చినది. మొదట యాత్రా స్థలాలు, కామందులు లోగిళ్ళు తదుపరి పల్లెపట్టుల రచ్చసావిడి, రాచదేవిడీలు యక్షగాన ప్రదర్శనల కథిస్థానములైనవి. వర్తమానమున అప్పటికప్పుడు ఏ వూరి మొగనో, యే కోవెల వాకిటనో, యే సంపన్న గృహస్థు ఇంటి ముందటనో, తాటాతూటముగా నిర్మింపబడిన కమ్మల పందిరి కింద, కళ్ళాపుజల్లిన కటికనేలయే దాని రంగస్థలము. పగటివేష కళాకారులకు రంగస్థలంతో పనిలేదు. పాత్రోచితము. రసోచితము, ప్రాంతీయోచితమైన వేష భాషలతో, నృత్య గానాలతో పట్టపగలు వేషాలు వేసుకుని హావ భావ నటనలు చిలికిస్తూ, రాగమేళ తాళాలతో, పండిత పామరులను మెప్పించడం పగటివేష కళాకారులకు వెన్నతో పెట్టిన విద్య. వీరు ఊరూరా తిరుగుతూ ప్రదర్శించే ఈ రకాలైన ప్రక్రియలలో ' యక్షగానం ' ఒకటి. బుర్రకథ ప్రాచీనమైన తెలుగు జానపద కళ. అయితే అది నిలుచుని చిందులు వేస్తూనే చెప్పనక్కర లేదు. కూర్చుని కూడా బుర్రకథ చెప్పి శ్రోతలను రంజింపజేయవచ్చు. పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పాలకొల్లు సమీపాన దొడ్డిపాట్ల గ్రామంలో కూర్చుని బుర్రకథ చెప్పే బృందాన్ని ఫోటోలో చూడవచ్చు. గుంటూరు జిల్లా నరసరావుపేట తాలూకాలోని కోటప్పకొండ ప్రసిద్ధమైన శైవక్షేత్రం. మహాశివరాత్రికి చాలా పెద్ద ఎత్తున తిరునాళ్లు జరుగుతాయి. లక్షలాది భక్తులు ఆనాడు అక్కడ ఉత్సవాలకు హాజరవుతారు. ముఖ్యంగా చూడవలసింది ప్రభల ప్రదర్శన. వందలాదిగా ప్రభలు ఆ ఉత్సవాలలో పాల్గొంటాయి. అవికాక ఇంకా కోలాటం, వీరంగం, హరికథలు మొదలైనవి ఉంటాయి. తల నీలాలు మొక్కుబడులకు కూడా ఈ క్షేత్రం ప్రసిద్ధి. శివరాత్రికి రుద్రాభిషేకం, సహస్రనామార్చనలు జరుగుతాయి. ఇక్కడి శివుడిని కోటీశ్వరుడు అంటారు. ఆ పేరే తెలుగులో కోటప్ప అయింది. శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, విశాఖ పట్టణం జిల్లాలలో యాదవ కులానికి చెందినవారు చేసే నృత్యాన్ని తప్పెటగుళ్ళు అంటారు. ఎదురు రొమ్ముపై ధరించిన రేకు తప్పెటలను వాయిస్తూ వీరు ముఖ్యంగా శ్రీకృష్ణగాథలను గానం చేస్తారు. డెల్టా జిల్లాలకు కాల్వలే అందం. పొలాలకు జలాల నివ్వడమేకాక సరకుల రవాణాకు కూడా ఎంతో ఉపయోగం. తలపైన ఫణిచక్రం కలిగిన కిరీటం, నుదుట విభూతి రేఖలు, చంకలో జోలె, ఒక చేతిలో ఇత్తడి గంట, మరో చేతిలో కర్ర జంగం దేవర ఆహార్యం ; ఉంటుంది. సంక్రాంతి రోజుల్లో బుడబుక్కలవాడు అర్థరాత్రి వచ్చి బుడబుక్కని వాయిస్తూ వెళ్ళగానే వేకువ ఝామున శంఖం ఊదుతూ, గంటను మ్రోగిస్తూ - శివుని కీర్తిస్తూ జంగం దేవర ఊరంతా కలియతిరుగుతూ, ప్రతి ఇంటి ముందు ఆగి గృహస్థులను దీవిస్తూ ముందుకు కదులుతాడు. తెలుగు పల్లెలలో ఎడ్ల బలాబలాలను పరీక్షించే బండ లాగుడు పందాలు సర్వ సామాన్యం. రైతు కుటుంబం నుంచి వచ్చిన ముఖ్యమంత్రి ఎన్. టి. రామారావుకు కూడా ఈ పందాలు మహా ఇష్టం. ఇప్పుడు జంతు హింసగా వీటిని నిషేధించారుగాని, ఒకప్పుడు సంక్రాంతికి ఊరూరా కోడి పందాలు తప్పనిసరిగా జరిగేవి. పల్నాటి యుద్ధానికి ఒక కారణం కోడి పందెమే. సర్కారు జిల్లాలలో దసరా పండుగకు, తెలంగాణాలో పీర్ల పండుగకు పులి వేషం కడతారు డప్పు వాద్యానికి అనుగుణంగా అడుగులు వేస్తూ, పులి ఇతర జంతువులను ఎలా ఒడుపుగా వేటాడుతుందో చక్కగా ప్రదర్శిస్తారు ఈ కళాకారులు. ఈ వేషం వేయడంలో విజయవాడకు చెందిన శ్రీ గర్రె అప్పారావు, విజయనగరానికి చెందిన శ్రీ పైడి గురువులు సిద్ధహస్తులు. విజయవాడ కనకదుర్గ అమ్మవారి ఆలయంలో విజయదశమి సందర్భంగా నవరాత్రి ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. ఆఖరి రోజున కృష్ణానదిలో తెప్పోత్సవం జరుగుతుంది. హంస ఆకారంలో తెప్పను రమణీయంగా అలంకరిస్తారు. దానిలో అమ్మవారిని వుంచి నదిలో ఊరేగిస్తారు. ఒడ్డును చేరిన వేలాది భక్తులకు అది కన్నుల పండుగ. ఒకచేత చిడతలు, మరొకచేత తంబురా మీటుతూ, ఇంటింటి ముంగిట ఆగి " ఏ తీరుగ నను దయ చూచెదవో. . . . . . " అంటూ ఏదో కీర్తన పాడుతూ హరిలో రంగహరి అని కదిలే హరిదాసులు ధనుర్మాస రాయబారులు. కాళ్లకు పారాణి ఎలాగో చేతులకు గోరింటాకు అలాగ. గోరింటాకు శోభముందు నేటి గోళ్ల రంగులు దిగదుడుపే. ఆదిలాబాదు జిల్లాలో రాజగోండులకు దీపావళి పెద్ద పండుగ. పౌర్ణమినాడు ప్రారంభించి నరకచతుర్థశి వరకు గోండులు ఆటపాటలతో కాలక్షేపం చేస్తారు. నెమలి పింఛాలతో తయారు చేసిన పాగా, కృత్రిమమైన గడ్డాలు, మీసాలతో వేషం కట్టి, మెడలో గవ్వల హారాలు, తుంగకాయల దండలు, నడుముకు, మణికట్టుకు చిరు గంటలు, గజ్జెలు ధరించి, కంటి చుట్టూ తెల్లని రంగు పూసుకుని, చేతిలో కర్ర పట్టుకుని గుసాడీ నాట్యం చేస్తారు. థింసా నృత్యం విశాఖపట్నం ఏజెన్సీ ప్రాంతాలలో విశేషాదరణ పొందిన జానపద సామూహిక నృత్యాలలో ఒకటి. ఇది గిరిజనుల సంప్రదాయ నృత్యం. ఆడా, మగా వయసుతో నిమిత్తం లేకుండా అన్ని కొండ జాతులవారు ఈ జానపద నాట్య సమ్మేళనంలో పాల్గొంటారు. ఈ నాట్యాన్ని ప్రతి పండుగ సందర్భంలోనూ, వివాహాది సందర్భాలలోనూ చేస్తుంటారు. వీరి దైనందిన జీవితానికి, ఆచార వ్యవహారాలకు ఈ నాట్యం అద్దం పడుతుంది. పల్లెల్లో ప్రముఖమైన ప్రచార సాధనం డప్పు. అది ఏ ఉత్సవానికైనా పల్లెల్లో విశేషంగా ఉపయోగపడే వాద్యం. ఉద్రేకాన్ని, ఉత్తేజాన్ని కలిగించే డప్పు వాద్యానికి అనుగుణంగా అడుగులు వేస్తూ చేసే నృత్యం డప్పు నృత్యం. ఈ నృత్యం ముందు మెల్లగా ప్రారంభమై రాను రాను పదవిన్యాసంతో పాటు వాద్యం కూడా ఉధృతమై, ఉత్తేజం కలిగిస్తుంది. ఆంధ్రదేశంలోని అన్ని పల్లె ప్రాంతాలలోను డప్పు ఉనికి మనకు కనిపిస్తుంది, వినిపిస్తుంది. శరభ శరభా, దశ్శరభ శరభా అని వీరంగం వేస్తూ, చిందులు తొక్కుతూ, పొడవాటి పలుపు తాడుతో వీపులపై తాటించుకుంటూ నృత్యం చేయడం ఒక జానపద కళ. ఈ సంప్రదాయానికి చెందిన కళాకారులు తమ విద్యను ప్రదర్శిస్తున్న దృశ్యాన్ని పైఫోటోలో చూడవచ్చు. చెమ్మచెక్క - చేరడేసి మొగ్గ. . . . అంటూ ఆడే ఇలాంటి పడుచు పిల్లల్ని చూసే కవి తిలక్ నా అక్షరాలు వెన్నెల్లో ఆడుకునే అందమైన ఆడపిల్లలు అని ఉంటాడు. రుంజ అనే ఈ చర్మ వాద్యం అతి ప్రాచీనమైనది. శైవ సంప్రదాయానికి చెందినది. ఇప్పుడు సర్కారుజిల్లాలలో అక్కడక్కడ మాత్రమే కనిపిస్తున్న ఈ రుంజ వాద్యాన్ని విశ్వ బ్రాహ్మణులు మాత్రమే ఉపయోగిస్తున్నారు. తరం నుంచి తరానికి ఈ వాద్యకళ కొనసాగుతూ వస్తున్నది. 32 రకాలుగా దీన్ని వాయించవచ్చునట. [[Image:Basavanna.jpg|right|thumb| డు డు బసవన్న - గంగిరెద్దు]] ధనుర్మాసం వస్తూనే తెలుగునాట గంగిరెద్దులు ప్రత్యక్షమవుతాయి. వాటిని ఆడించడంలో ఎన్నో వింత పోకడలున్నాయి. ఉత్తరాదివారు కబడ్డీ అంటారు. తెలుగువారు చెడుగుడు అంటారు. ఏ పేరుతో ఆడినా అందరికీ ఆసక్తి కలిగిస్తుంది ఈ ఆట. తెలంగాణా ప్రాంతంలో ఆచరించే పూల పండుగ, పూబోడుల పండుగ -- ' బతకమ్మ '. తొమ్మిది రోజులపాటు ఎంతో ఉత్సాహంతో మహిళలు జరిపే ఈ పండుగ చివరి రోజును ' సద్దలు ' అని వ్యవహరిస్తారు. దసరాకు ఒక రోజో, రెండు రోజులో ముందుగా ఈ పండుగ వస్తుంది. రంగు రంగుల పూలను ఎంతో మెళుకువతో పిరమిడ్ ఆకారంలో పేర్చి, ఆ పువ్వుల కుచ్చెన నడిబొడ్డులోగాని, శిఖరంలోగాని గౌరమ్మను అమరుస్తారు. ఈ పువ్వుల పళ్లెరాన్ని వాకిట్లో ఉంచి కొత్త దుస్తులు ధరించి స్త్రీలు, బాలికలు చేరి దీని చుట్టూ క్రమంగా తిరుగుతూ చప్పట్లు కొడుతూ పాటలు పాడుతారు. తర్వాత ఊరేగించి ఈ బతకమ్మలను చెరువులో నిమజ్జనం చేస్తారు. సస్యశ్యామలాం మాతరం అన్నాడు బంకించంద్రుడు. ఏపుగా పెరిగిన వరి చేలలో కోతలు చూడచక్కని దృశ్యం. ఆంధ్రప్రదేశ్ అంతటా వ్యాపించి ఉన్న షెడ్యూలు తెగ ప్రజలు లంబాడీలు, లేదా బంజారాలు. ఆధునిక నాగరికత దేశాన్ని ఎంతగా వశపరచుకున్నా ఈ తెగవారు మాత్రం తమ శతాబ్దాల వేషభాషలను యథావిధిగా కొనసాగిస్తున్నారు. ముఖ్యంగా లంబాడీ మహిళల రంగురంగుల దుస్తులు, రకరకాల ఆభరణాలు చూడముచ్చటగా ఉంటాయి. గొర్రెల మందలను కాయడం ఒక వర్గం ప్రజలకు వృత్తి. గొర్రెలు పాలు ఇస్తాయి, ఉన్ని ఇస్తాయి. పైగా వ్యవసాయ భూములలో మందలను వదలి పెట్టడం వల్ల ఆ భూములకు ఎరువులు సమకూరి సారం పెరుగుతుంది. ఒక ప్రాంతం నుంచి మరొక ప్రాంతానికి కాపరులు గొర్రెలను తోలుకుపోవడం తెలుగునాట తరుచుగా కనబడే చక్కని దృశ్యాలలో ఒకటి. ==మొహరం పండుగ :== మృతవీరులు - హసన్, హుస్సేన్ సంస్మరణార్థం మొహరం మాసంలో పది రోజులు జరిపే పండుగ మొహరం. ఏభై సంవత్సరాల క్రితం నగరంలో మొహరం ఊరేగింపు చూడడం ఒక గొప్ప అనుభవం. నానాటికి ఈ విషాద గర్భిత ఉత్సవం ఆచరించుకునే తీరులో మార్పులు వస్తున్నట్టు గమనించవచ్చు. ఈ పండుగనే పీర్ల పండుగగా తెలుగులో వ్యవహరిస్తారు. ఈ పండుగ సందర్భంగా సున్నీ తెగవారు ఆకుపచ్చ దుస్తులు, షియా తెగవారు నల్లని వస్త్రాలను ధరిస్తారు. స్త్రీలు సంతాప సూచకంగా ఆభరణాలు ధరించరు. తల వెంట్రుకలు కూడా ముడవరు. చేతి గాజులు తొలగిస్తారు. హిందువుల పండుగలలో అతి ముఖ్యమైనది వినాయక చవితి. దీన్ని ఔత్తరాహులు గణేశ్ చతుర్థి అంటారు. తలపెట్టిన పనులు విఘ్నరహితంగా నెరవేరాలని కోరుతూ వినాయకుడిని ఆనాడు పూజిస్తారు. అన్ని రకాల పత్రి, పువ్వులు, ఫలాలు, పూజాద్రవ్యాలు, వినాయకునికి ఇష్టమైన కుడుములు ఆనాటి పిండి వంటలలో ముఖ్యభాగం. పూజానంతరం వినాయకుని కథ చదివి అక్షింతలు నెత్తిపై చల్లుకుంటే తప్ప పండుగ పూర్తికాదు. పూజ చెయ్యకుండా ఆ రాత్రి చవితి చంద్రుడిని చూడరాదని కట్టడి. పూర్వం మన పల్లెటూళ్ళలో ఏ ఉత్సవం జరిగినా, తిరునాళ్ళు జరిగినా బుట్ట బొమ్మలు ప్రత్యక్షమయ్యేవి. ఈ బుట్టబొమ్మలు ధరించిన కళాకారులు వాద్యాలకు అనుగుణంగా లయాన్వితంగా నాట్యం చేస్తారు. క్రమంగా ఈ కళ అంతరించి పోతున్నది. కాళ్లకు పారాణి అచ్చమైన తెలుగు సంప్రదాయం. కాళ్లకు పారాణి పూసుకుని పావడా కుచ్చెళ్లు ఎత్తిపట్టుకుని వెండి పట్టాలు ఘల్లు ఘల్లుమంటూండగా కన్నెపిల్లలు నట్టింట నడయాడడం కంటె అందమైన దృశ్యం ఉండదు. ==మూలాలు, వనరులు == *[http://72.14.203.104/search?q=cache:V7jnEXShcHIJ:www.languagetechnologies.ac.in/lerc/hsc/uni/jana/janajeev.htm+%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B0%BF+%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2+%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%81&hl=en&lr=&strip=1 లాంగ్వేజ్ టెక్నాలగీస్ వారి సైటు నుండి సంగ్రహించినది] [[Category:తెలుగు సంస్కృతి]] Wikipedia:నిర్వాహకుల నోటీసు బోర్డు 3771 11861 2005-09-22T12:07:00Z వైఙాసత్య 58 /* ''మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా'' లో దుశ్చర్య */ వికీపీడియా నిర్వహణకు సంబంధించిన వ్యవహారాలపై చర్చకు ఉద్దేశించినది ఈ నోటీసు బోర్డు. ముఖ్యంగా ఇది [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులకు]] ఉద్దేశించినదే ఐనా, సభ్యులందరూ ఇక్కడ చర్చలో పాల్గొనేందుకు ఆహ్వానితులే! __TOC__ == సెప్టెంబరు 3, 2005 న జరిగిన దుశ్చర్య == [[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts|Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]] పేజీలో సెప్టెంబరు 3 వ తేదీ నాడు ఒక అగ్జాత సభ్యుడు పేజీలోని విషయాన్నీ చాలావరకు తొలగించి వేసారు. IP అడ్రసు: 220.226.53.12 [[Wikipedia_talk:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts#దుశ్చర్య|ఇక్కడ]] ఒక సూచన పెట్టి ఆ చర్యను rollback చేసాను.--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 12:51, 6 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) : మంచి పని చదువరి ! బహుశా ఇదే మన తెలుగు వికిపీడియాలో తొలి దుశ్చర్య అనుకుంటా!! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:14, 6 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) [[Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు]] Good Job, caduvari! Haa, lEdaMDI, iMtaku muMdu caalaa jariginaayi O rOjayitE main page mottaM tIsEsinaaru kUDaa! [[User:Chavakiran|Chavakiran]] == సెప్టెంబరు 9, 2005 న జరిగిన దుశ్చర్య == [[Wikipedia talk:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?]] పేజీలో సెప్టెంబరు 9 వ తేదీ నాడు ఒక అగ్జాత సభ్యుడు ప్రయోగం పేరిట దుశ్చర్యకు పాల్పడినాడు. rollback చేసి ఒక సూచన చర్చా పేజీలో పెట్టాను. IP అడ్రసు: 203.197.169.20. --[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:08, 9 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) : బహుశా కొత్త సభ్యుడు కూడా అయ్యిండొచ్చు ఈసారికి we will give him benefit of doubt --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:54, 9 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ::అవును, కొత్త సభ్యుడే కావచ్చు. కేవలం ఉత్సుకత తోనే ఈ పని చేసినట్లు కనిపిస్తున్నది. ప్రయోగశాలలో సభ్యుడు ఇటువంటి ఎన్నో ప్రయోగాలు చేసుకోగలిగే అవకాశం ఉందనే ప్రచారం '''మరింతగా''' జరగాలని అనిపిస్తోంది. --[[User:Chaduvari|చదువరి]] 12:44, 9 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==కొన్ని దిద్దుబాట్ల పరిశీలన== ఈ రెండు దిద్దుబాట్ల గురించి ఏం చెయ్యాలో మీరే నిర్ణయించండి. ఈ పెద్దాయనకు నేను చెప్పి చెప్పి అలసి పోయాను [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81&curid=829&diff=11433&oldid=11062 మార్పు 1] మరియు [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D&curid=787&diff=11432&oldid=8994 మార్పు 2] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:55, 16 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :take it easy, :but we can ask for correct links, as they are just yahoo 360 main page.[[User:Chavakiran|Chavakiran]] 04:37, 17 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :ముందు విషయం నాకు అర్ధం కాలేదు. కాస్త వెనక్కి వెళ్ళి పేజీలు చూస్తే అర్ధమయింది. మీరు ఆయనకు వివరంగానే చెప్పారు. అయినా ఇలా చేసారంటే, విషయం అర్ధం కాలేదేమో ననిపిస్తోంది. మళ్ళీ ఒకసారి '''ఆయన పేజీలో''' హెచ్చరిక పెడితే మంచిదనుకుంటాను. :తేలిగ్గా తీసుకుని వదిలెయ్యక పోయినా, సభ్యుడికి విషయం అర్ధమవడం కోసం మరో ప్రయత్నం చెయ్యవచ్చనుకుంటా! __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 14:40, 19 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == ''మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా'' లో దుశ్చర్య == [[మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా]] పేజీలో సెప్టెంబరు 22 వ తేదీ నాడు ఒక అజ్ఞాత సభ్యుడు దుశ్చర్యకు పాల్పడినాడు. రొల్ల్బచ్క్‌ చేసి ఒక సూచన చర్చా పేజీలో పెట్టాను. IP అడ్రసు: 61.12.8.124. ఈ ఐ పి ని ఒకటో రెండో రోజులపాటు నిరోధించాలని నా అభిప్రాయం. ముందు నాకు చిన్న సమస్య వచ్చింది, అంచేత [[మొత్తము తెలుగు సినిమాల జాబితా]] అనే పేజీని సృష్టించాను. అది అవసరం లేదు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 11:53, 22 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) : తొలి సంఘటన కనుక 61.12.8.124. ని హెచ్చరినిచి వదిలేస్తే సరిపోతుందనుకుంట. మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా గురించి ఇంకా [[Talk:తెలుగు సినిమాలు|ఇక్కడ]] చూడండి.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:07, 22 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Talk:జన జీవనం 3772 10767 2005-09-06T12:49:46Z వైఙాసత్య 58 Very nice article!! Kudos to the author. some pointers to make it a feature article ! * Divide it into sections * Add links wherever appropriate and useful. * Add some visuals too. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:49, 6 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Image:Basavanna.jpg 3773 10770 2005-09-06T13:04:50Z వైఙాసత్య 58 from [[en:]] from [[en:]] User:Lylayer 3774 10881 2005-09-09T16:58:21Z Chavakiran 19 ఈదుమూడి 3775 25798 2006-05-26T22:18:45Z వైఙాసత్య 58 ఈదుమూడి [[ప్రకాశం]] జిల్లా [[నాగులుప్పలపాడు]] మండలంలోని ఒక గ్రామం. [[Category:ప్రకాశం జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:సుధీరు 3776 10798 2005-09-08T07:20:37Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:20, 8 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Category:మొలక 3777 10809 2005-09-08T12:07:12Z వైఙాసత్య 58 Image:Kailasagiri vizag.jpg 3778 10814 2005-09-08T13:49:40Z వైఙాసత్య 58 {{GFDL}} From [[:en]] {{GFDL}} From [[:en]] Template:GFDL 3779 25177 2006-05-01T10:05:06Z 84.58.150.45 svg <!-- comment to force linebreak --> {| cellpadding="4" cellspacing="4" style="margin: 0 auto; border: 1px solid #CC9; background-color: #F1F1DE" |- |[[Image:Heckert GNU white.svg|70px|center|]] | style="font-size: 80%" | Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document under the terms of the '''[[Wikipedia:Text of the GNU Free Documentation License|GNU Free Documentation License]]''', Version 1.2 or any later version published by the Free Software Foundation; with no Invariant Sections, no Front-Cover Texts, and no Back-Cover Texts.<br/>Subject to [[Wikipedia:general disclaimer|disclaimers]]. |} [[Category:GFDL images|{{PAGENAME}}]] User talk:Ravindranadh.k 3780 10818 2005-09-08T18:12:33Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:12, 8 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:వ్యాస విస్తరణ విజ్ఞప్తులు 3781 15498 2005-12-03T04:26:26Z 61.17.241.130 ఈ క్రింది వ్యాసముల '''విస్తరణ''' కోరబడుచున్నది. ఈ జాబితా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లోని ''మీరు సహాయము చేయగల పనులు'' విభాగములోని విస్తరణ పట్టీ యొక్క మూలము. ---- * [[విజయవాడ]] * [[యాదగిరి గుట్ట]] * [[ఎత్తిపోతల జలపాతము]] * [[కాణిపాకం]] * [[శ్రీ కాళహస్తి]] * [[నాగార్జునసాగర్]] * [[మహాత్మా గాంధీ]] <!--ఈ జాబితా పొడింగించండి.-->[[:Category:విస్తరణ కోరబడిన వ్యాసములు|పూర్తి జాబితా]] చూడండి. డొక్కల కరువు 3782 24356 2006-04-23T12:07:12Z Mpradeep 50 add links to the dead end page డొక్కల కరువు అంటే చాలా తీవ్రమైన కరువు అని అర్థము. ఈ కరువును అలా పిలవడానికి కారణం, కరువు ఎంత తీవ్రంగా ఉంటుందంటే జనాలు ఒకరు తిన్న తరువాత వారి డొక్క చీల్చుకోని ఆ ఆహారం తింటారు అని చెపుతారు. ఇలాంటి కరువు [[గుంటూరు]] జిల్లాలో ఒక సారి వచ్చింది. [[1831]]లో వచ్చిన అతివృస్టి, ఆ తరువాత [[1833]]వచ్చిన అనావృస్టి దీనికి కారణం. ఆ కరువు సమయంలో సుమారు 5లక్షలమంది చనిపోయారు. 20 సంవత్సరాలవరకు జనజీవనం సాధారణ స్థితికి రాలేక పోయింది. ఇలాంటి తీవ్ర పరిస్తితుల కారణంగా ప్రజలు ఇంకొకరిని తినే దుస్తితికి దిగజారుతారు. Wikipedia talk:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి? 3783 10836 2005-09-09T10:04:07Z Chaduvari 97 ==దుశ్చర్య== 203.197.169.20 నుండి 9 సెప్టెంబర్ 2005 న ఒక సభ్యుడు ఈ పేజీలో దుశ్చర్యకు పాల్పడినాడు. ప్రయోగాలు చేసేందుకు ప్రయోగశాల అనే ప్రత్యేక స్థలం ఉంది. లాగిన్‌ అయిన తరువాత ఎన్నో ప్రయోగాలు చేసుకోవచ్చు. ఇలా పేజీలలో ప్రయోగాలు చేస్తే దుశ్చర్య గా భావించి IP అడ్రసును నిరోధించే అవకాశం కలదని తెలుసుకోవలసినది.--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:04, 9 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) మాచర్ల 3784 10850 2005-09-09T12:02:25Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[మాచెర్ల]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జల వనరులు 3785 15915 2005-12-14T10:01:29Z Chaduvari 97 సహజ సిద్ధమైన జలవనరుల విషయంలో [[భారత్|భారత దేశం]]లోని సుసంపన్నమైన రాష్ట్రాలలో [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ఒకటి. [[కృష్ణా నది|కృష్ణా]], [[గోదావరి]] వంటి పెద్ద నదులతో పాటు, [[మంజీర]], [[శబరి]], [[పెన్న]] వంటి చిన్న నదులు రాష్ట్రానికి నీటి అవసరాలను తీరుస్తున్నాయి. వందలాదిగా ఉన్న వాగులు, వంకలు కూడా సహజ సిద్ధ జలవనరులలో ముఖ్యమైనవి. వీటికి తోడు వేలాది మానవ నిర్మిత జలవనరులు కూడా ప్రజలకు ఉపయోగపడుతున్నాయి. శతాబ్దాల క్రితం ఆనాటి పాలకులు తవ్వించిన చెరువులు ఈనాటికీ ప్రజావసరాలను తీరుస్తున్నాయి. [[కాకతీయులు]], [[విజయనగర రాజులు]] తవ్వించిన చెరువులు ఈనాటికీ ఉపయోగంలో ఉన్నాయి. ఆధునిక కాలంలో సహజ సిద్ధమైన జలవనరులను ప్రభావవంతంగా వాడుకొనేందుకు ప్రభుత్వాలు ఎన్నో బృహత్పథకాలను చేపట్టి విజయం సాధించాయి. [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు|నాగార్జున సాగర్‌]], [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు|శ్రీశైలం]] ప్రాజెక్టులు ఇటువంటి పెద్ద ప్రాజెక్టులే. ఇంకా ఎన్నో ఇతర ప్రాజెక్టులు వివిధ స్థాయిల్లో నిర్మాణంలో ఉన్నాయి. అలాగే వర్షపు నీటిని వృధాగా పోనీయకుండా చిన్న ఆనకట్టలు కట్టి ప్రజల తాగినీటి, సాగునీటి అవసరాలను తీర్చే మార్గాలను కూడా అనుసరిస్తున్నారు. చెక్‌డాములు, వాటర్‌షెడ్లు ఈ కోవ లోకి వస్తాయి. జలవనరులను ముఖ్యంగా రెండు భాగాలుగా విభజించవచ్చు. అవి: *సహజ వనరులు :[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు|నదులు]], వాగులు, వంకలు *మానవ నిర్మిత వనరులు :[[చెరువులు]], [[దొరువులు]], [[బావులు]], [[నూతులు]], [[చెక్‌డాములు]], [[వాటర్‌షెడ్లు]], [[కాలువలు]], [[నదీలోయ ప్రాజెక్టులు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జల వనరులు|జల వనరులు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జల వనరులు 3786 11256 2005-09-15T11:06:22Z Chaduvari 97 Category modification [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|జల వనరులు]] శ్రీనాధుడు 3787 10870 2005-09-09T14:10:36Z Chaduvari 97 శ్రీనాధుడు, శ్రీనాథుడు కు తరలించబడింది: Spelling correction #redirect [[శ్రీనాథుడు]] User talk:Lylayer 3789 10880 2005-09-09T16:57:14Z Chavakiran 19 Hi, Good to see u here. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 16:57, 9 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) బ్రిటీషువారి ప్రాంతాలలో విద్యావ్యవస్థ 3790 14366 2005-11-15T05:46:27Z వైఙాసత్య 58 వికీకరణ బ్రిటీషు వారి కాలంలో [[భారత దేశము|భారతదేశ]] విద్యావ్యవస్థలో విప్లవాత్మకమైన మార్పులు వచ్చినాయి, ముఖ్యముగా రెండు మార్పులు చెప్పుకోవాలి: ఒకటి అప్పటివరకూ ఎన్ని మార్పులు జరిగినా భారతదేశంలో విద్యావ్యవస్థ మతప్రధానమైనదిగానే ఉండినది, అయితే [[హిందూ మతము]], లేదా [[బౌద్ద మతము]] లేదా [[ముస్లిం మతము]], కానీ బ్రిటీషు వారు వచ్చిన తరువాత భౌతిక విద్యకు ప్రాధాన్యం పెరిగినది, వేదాలు చదవడం మానేసి ప్రజలు సైన్సు మొదలగున్నవి చదవడం మొదలుపెట్టినారు. ఇహ రెండవ ముఖ్యమైన మార్పు [[ఆంగ్ల భాష]]లో విద్యాభోధన, అప్పటివరకు వివిధ భారతీయ భాషలలో ముఖ్యముగా [[సంస్కృతము]]లో లేదా [[అరబిక్]] లేదా [[ఉర్దూ]] లలో జరిగే విద్యా భోధన ఆంగ్ల భాషలోనికి మార్చబడినది, అంటే మొత్తం మార్చబడినది అని కాదు, కానీ పరిపాలకుల ఆర్థిక సహాయం కేవలం ఆంగ్లము భోధించు పాఠశాలకే ఇవ్వసాగినారు, దానితో ఆంగ్లమునకు ప్రాముఖ్యత పెరిగినది. బ్రిటీషు వారి విద్యావిధానంలో ఎన్నో కమిటీలు వేసినారు, ఎన్నో సంస్కరణలు ప్రయత్నించినారు, కానీ వారు భారత దేశాన్ని వదిలే సమయానికి దేశంలో అక్షరాస్యత పది శాతం కూడాలేదు. దీనికి కారణం వారు పాటించిన జల్లెడ పద్దతి లేదా ఫిల్టరు పద్దతి, దీని ద్వారా కేవలం పై తరగతి వారికి చదువు చెప్తితే వారు క్రింది తరగతి వారికి నేర్పుతారు అని భావించడం జరిగినది, కానీ అది ఆచరణలో పెద్ద విఫల ప్రయత్నముగా మిగిలినది। [[Category:భారతదేశ విద్యావ్యవస్థ]] Image:MuncipalMarketGuntur.jpg 3791 10888 2005-09-09T18:14:05Z వైఙాసత్య 58 from [[:en]] from [[:en]] మహాప్రస్థానం 3792 18046 2006-01-13T05:33:06Z Mpradeep 50 + అయోమయం మూస {{అయోమయం|మహాప్రస్థానం}} [[శ్రీశ్రీ]] గారి అద్భుత సృష్టి, ఈ '''మహా ప్రస్థానం''', ఇది వెలుబడిన తరువాత [[తెలుగు సాహిత్యము|తెలుగు సాహిత్యపు]] ప్రస్థానానికే ఓ దిక్సూచిలా వెలుగొందినది, ఆధునిక [[తెలుగు]] సాహిత్యాన్ని మహా ప్రస్థానానికి ముందు, మహా ప్రస్థానానికి తరువాత అని విభజించవచ్చు అని చెప్పడం ఏ మాత్రం అతిశయోక్తి కాదు. ఇది ఒక అభ్యుదయ కవితా సంపుటి. దీనిలో మొత్తం నలబై కవితలు ఉన్నాయి. ఇందులో [[శ్రీశ్రీ]] కార్మిక కర్షిక శ్రామిక వర్గాలను ఉత్తేజితులను చేస్తూ, నూతనోత్సాహం కలిగిస్తూ, ఉర్రూతలూగిస్తూ గీతాలు వ్రాసినాడు. ఇది తెలుగు కవితకే ఓ మార్గదర్శి అయినది. ===ఉదాహరణ ఒకటి=== <pre> బానిసల సంకెళ్ళు బిగిసే పాడుకాలం లయిస్తుందా సాధు సత్వపు సోదరత్వపు సాధుతత్వం జయిస్తుందా? జడలు విచ్చిన, సుడులు రేగిన కడలి నృత్యం శమిస్తుందా? నడుమ తడబడి కడలి ముడుగక పడవ తీరం క్రమిస్తుందా? </pre> ===ఉదాహరణ రెండు=== <pre> ఊరవతల నీరింకిన చెరువుపక్క॥ చెట్టునీడ గోనెలతో కుండలతో ఎటు చూస్తే అటు చీకటి అటు దుఃఖం పటు నిరాస చెరసాలలు ఉరి కొయ్యలు కాలువలో ఆత్మహత్య దగా పడిన తమ్ములార మీ బాధలు నేనెరుగుదును </pre> ===ఉదాహరణ మూడు=== <pre> మరో ప్రపంచం, మరో ప్రపంచం, మరో ప్రపంచం పిలిచింది! పదండి ముందుకు, పదండి త్రోసుకు! పోదాం, పోదాం పైపైకి! కదం త్రొక్కుతూ, పదం పాడుతూ, హ్రుదాంతరాళం గర్జిస్తూ- పదండి పోదాం, వినబడలేదా మరో ప్రపంచపు జలపాతం? దారిపొడుగునా గుండె నెత్తురులు తర్పణచేస్తూ పదండి ముందుకు! బాటలు నడచీ, పేటలు కడచీ, కోటలన్నిటిని దాటండి! నదీ నదాలూ, అడవులు, కొండలు, ఎడారులా మన కడ్డంకి? పదండి ముందుకు! పదండి త్రోసుకు! పూదాం, పోదాం, పైపైకి! ఎముకులు క్రుళ్ళిన, వయస్సు మళ్ళిన సోమరులారా! చావండి! నెత్తురు మండే, శక్తులు నిండే, సైనికులారా! రారండి! "హరోం! హరోం హర! హర! హర! హర! హర! హరోం హరా!" అని కదలండి! మరో ప్రపంచం, మహా ప్రపంచం ధరిత్రినిండా నిండింది! పదండి ముందుకు, పదండి త్రోసుకు! ప్రభంజనంవలె హోరెత్తండీ! భావ వేగమున ప్రసరించండీ! వర్షుకాభ్రములన ప్రళయఘోషవలె పెళ పెళ పెళ పెళ విరుచుకు పడండి! పదండి, పదండి, పదండి ముందుకు! కనబడలేదా మరో ప్రపంచపు కణకణమండే త్రేతాగ్ని? ఎగిరి, ఎగిరి, ఎగిరి పడుతున్నవి ఎనభై లక్షల మేరువులు! తిరిగి, తిరిగి, తిరిగి సముద్రాల్ జలప్రళయ నాట్యం చేస్తున్నవి! సలసలక్రాగే చమురా? కాదిది ఉష్ణరక్త కాసారం! శివసముద్రమూ, నయాగరావలె ఉరకండీ! ఉరకండీ ముందుకు! పదండి ముందుకు! పదండి త్రోసుకు! మరో ప్రపంచపు కంచు నగారా విరామ మెరుగక మ్రోగింది! త్రాచులవలెనూ, రేచులవలనూ, ధనంజయునిలా సాగండి! కనబడలేదా మరో ప్రపంచపు అగ్నికిరీటపు ధగధగలు, ఎర్రబావుటా నిగనిగలు, హోమజ్వాలల భుగభుగలు? </pre> [[Image:SriSri_MahaPrasthanam_coverpage.jpg|thumbnail|శ్రీశ్రీ మహాప్రస్థానం కవర్ పేజీ ]] ==కవితా సూచిక == #[[యోగ్యతా పత్రం]] #[[కొంపెల్లి జనార్ధన రావు కోసం]] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=aMkitaM 1] [http://www.mahakavisrisri.com/home/magnum.html#general 2] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#mahaprasthanam మహాప్రస్థానం] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=mahAprasthAnaM 1] #[[జయభేరి]] #[[ఒక రాత్రి]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#bells గంటలు] #[[ఆకాశ దీపం]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#bukkulu ఋక్కులు] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=Rukkulu 1] #[[అవతారం]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#batasari బాటసారి] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=bATasAri 1] #[[ఆశా దూతలు]] #[[ఐ !]] #[[శైశవ గీతి]] #[[అవతలి గట్టు]] #[[సాహసి]] #[[కళారవి]] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=kaLAravi 1] #[[భిక్షు వర్షీయసి]] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=bikshuvarshIyasi 1] #[[ఒక క్షణంలో]] #[[పరాజితులు]] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=parAjitulu 1] #[[ఆ ః !]] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=aaha 1] #[[ఉన్మాది]] #[[స్విన్‌బర్న్ కవికి]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#adwaitam అద్వైతం] #[[వాడు]] #[[అభ్యుదయం]] #[[వ్యత్యాసం]] #[[మిథ్యావాది]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#prajna ప్రతిజ్ఞ] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=pratigna 1] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#chedupaata చేదు పాట] #[[కవితా! ఓ కవితా !]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#navakavita నవ కవిత] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#desacharitralu దేశ చరిత్రలు] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=dESacaritralu 1] #[[జ్వాలా తోరణం]] #[[మానవుడా !]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#sandhya సంధ్యా సమస్యలు] #[[దేనికొరకు ?]] #[http://www.mahakavisrisri.com/home/poems.html#keka కేక] #[[పేదలు]] #[[గర్జించు రష్యా !]] #[[నిజంగానే ?]] #[[నీడలు]] #[[జగన్నాథుని రథచక్రాలు]] [http://www.baagundi.com/srisri.jsp?racana=jagannAtharadhacakrAlu 1] </pre> ==లింకులు== #[http://www.baagundi.com/srisri.jsp బాగుంది సైటులో మహా ప్రస్థానం] #[http://www.sahiti.org/yahoo/view.jsp?id=8129&flip=1 మహా ప్రస్థానం మతలబు, మేడేపల్లి శేషు, రచ్చబండలోని ఓ మెయిలు] [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] [[Category:భారతీయ సాహిత్యం]] {{సాహిత్యం}} Template:తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి 3793 13756 2005-11-07T07:45:26Z వైఙాసత్య 58 Reverted edit of Vyzbot, changed back to last version by Chavakiran <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[తెలుగు సినిమాలు ]]''' || [[Image:Film reel.gif|30px|సినిమా]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[తెలుగు సినిమాలు_1931 | 1931]] | [[తెలుగు సినిమాలు_1932 | 1932]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1933 | 1933 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1934 | 1934 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1935 | 1935 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1936 |1936 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1937 | 1937 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1938| 1938 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1939 | 1939 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1940 | 1940 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1941 | 1941 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1942 | 1942 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1943 | 1943 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1944 | 1944 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1945 | 1945 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1946 | 1946 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1947 | 1947 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1948 | 1948 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1949 | 1949 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1950 | 1950 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1951 | 1951 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1952 | 1952 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1953 | 1953 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1954 | 1954 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1955 | 1955 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1956 | 1956 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1957 | 1957 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1958 | 1958 ]] |[[ తెలుగు సినిమాలు_1959 | 1959 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1960 | 1960 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1961 | 1961 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1962 | 1962 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1963 | 1963 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1964 | 1964 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1965 | 1965 ]] | [[తెలుగు సినిమాలు_1966 | 1966 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1967 | 1967 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1968 | 1968 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1969 | 1969 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1970 | 1970 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1971 | 1971 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1972 | 1972 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1973 | 1973 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1974 | 1974 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1975 | 1975 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1976 | 1976 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1977| 1977 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1978 | 1978 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1979 | 1979 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1980 | 1980 ]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1981 | 1981]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1982 | 1982]] | [[ తెలుగు సినిమాలు_1983 | 1983]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1984 | 1984]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1985 | 1985]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1986 | 1986]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1987 | 1987]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1988 | 1988]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1989 | 1989]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1990 | 1990]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1991 | 1991]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1992 | 1992]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1993 | 1993]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1994 | 1994]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1995 | 1995]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1996 | 1996]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1997 | 1997]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1998 | 1998]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_1999 | 1999]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_2000 | 2000]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_2001 | 2001]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_2002 | 2002]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_2003 | 2003]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_2004 | 2004]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_2005 | 2005]]| [[ తెలుగు సినిమాలు_2006 | 2006]] |- |} </center> [[Category:తెలుగు సినిమాలు ]] తెలుగు సినిమాలు 1931 3794 17905 2006-01-12T15:35:19Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ ఇది తెలుగు సినిమాకు జన్మ దినోత్సవ సంవత్సరం. #[[భక్తప్రహ్లాద (సినిమా) |భక్తప్రహ్లాద ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1931|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1932 3795 13747 2005-11-07T07:26:02Z Vyzbot 151 Creation or update of category: తెలుగు సినిమాలు #[[ పాదుకా పట్టాభిషేకం (సినిమా) | పాదుకా పట్టాభిషేకం]] #[[శకుంతల (సినిమా) | శకుంతల ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1932|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1933 3796 17961 2006-01-12T18:05:01Z Mpradeep 50 #[[ చింతామణి(సినిమా)|చింతామణి]] #[[ పృధ్వీపుత్ర(సినిమా)|పృధ్వీపుత్ర]] #[[రామదాసు(సినిమా)|రామదాసు]] #[[సావిత్రి(కృష్ణా ఫిలిమ్స్)(సినిమా)|సావిత్రి(కృష్ణా ఫిలిమ్స్)]] #[[సావిత్రి(ఈస్టిండియా)(సినిమా)|సావిత్రి(ఈస్టిండియా)]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1933|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1934 3797 13749 2005-11-07T07:28:02Z Vyzbot 151 Creation or update of category: తెలుగు సినిమాలు #[[అహల్య(సినిమా)|అహల్య]] #[[లవకుశ(సినిమా)|లవకుశ]] #[[సీతాకళ్యాణం(సినిమా)|సీతాకళ్యాణం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1934|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1935 3798 13750 2005-11-07T07:29:01Z Vyzbot 151 Creation or update of category: తెలుగు సినిమాలు <div style="float:right; border:1px; border-style:solid; padding:2px"> ''చూడండి:'' *[[తెలుగు సినిమాలు 1935|1935లో సినిమాలు]] *[[1935]] *[[తెలుగు సినిమాలు 1936|1936లో సినిమాలు]] *[[తెలుగు సినిమాలు 1930లు|1930లలో సినిమాలు]] *[[సంవత్సరాల వారిగా తెలుగు సినిమాలు|సంవత్సరాల వారిగా]] *[[తెలుగు సినిమా]] </div> #[[అనసూయ (అరోరా)(సినిమా)|అనసూయ (అరోరా)]] #[[హరిశ్చంద్ర(సినిమా)|హరిశ్చంద్ర]] #[[కృష్ణలీల(సినిమా)|కృష్ణలీల]] #[[కుచేల(సినిమా)|కుచేల]] #[[రాణి ప్రేమలత(సినిమా)|రాణి ప్రేమలత]] #[[సక్కుబాయి(సినిమా)|సక్కుబాయి]] #[[కృష్ణ తులాభారం(సినిమా)|కృష్ణ తులాభారం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1935|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1982 3799 18017 2006-01-13T04:59:13Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[అనురాగదేవత]] #[[రాగదీపం]] #[[బంగారు కొడుకు]] #[[తల్లీకొడుకుల అనుబంధం]] #[[గృహప్రవేశం]] #[[ఇద్దరు కొడుకులు]] #[[కలియుగ రాముడు]] #[[డాక్టర్ మాలతి]] #[[ధర్మవడ్డీ]] #[[కృష్ణార్జునులు]] #[[నిప్పుతో చెలగాటం]] #[[బంగారు కానుక]] #[[విప్లవ శంఖం]] #[[జయసుధ]] #[[డాక్టర్ సినీయాక్టర్]] #[[మల్లెపందిరి]] #[[ప్రేమ మూర్తులు]] #[[ఇంట్లోరామయ్య వీధిలో కృష్ణయ్య]] #[[నాలుగు స్తంభాలాట]] #[[కలహాల కాపురం]] #[[జస్టిస్ చౌదరి]] #[[శ్రీలక్ష్మీనిలయం]] #[[శుభలేఖ]] #[[రాధమ్మ మొగుడు]] #[[కోరుకున్న మొగుడు]] #[[పెళ్ళిళ్ళపేరయ్య]] #[[నివురుగప్పిన నిప్పు]] #[[మహాప్రస్థానం (సినిమా)]] #[[చందమామ]] #[[గోపాలకృష్ణుడు]] #[[బొబ్బిలిపులి]] #[[ఇది పెళ్లంటారా?]] #[[ప్రతీకారం]] #[[పెళ్లీడు పిల్లలు]] #[[సీతాదేవి]] #[[రాధా మై డార్లింగ్]] #[[పుణ్యభూమి కళ్ళు తెరిచింది]] #[[ప్రేమ నక్షత్రం]] #[[స్వయంవరం]] #[[చలాకీ చెల్లెమ్మ]] #[[ఈ చరిత్ర ఏ సిరాతో?]] #[[వయ్యారి భామలు వగలమారి భర్తలు]] #[[గోల్కొండ అబ్బులు]] #[[జగన్నాధ రథచక్రాలు]] #[[పగబట్టిన సింహం]] #[[కయ్యాల అమ్మాయి కలవారి అబ్బాయి]] #[[ఎంత ఘాటు ప్రేమయో]] #[[దేవత ]] #[[జగ్గు]] #[[కృష్ణావతారం]] #[[మేఘసందేశం]] #[[టింగు రంగడు]] #[[పట్నం వచ్చిన పతివ్రతలు]] #[[ఏకలవ్య]] #[[పూల పల్లకి]] #[[బిల్లా రంగా]] #[[షంషేర్ శంకర్]] #[[యమకింకరుడు]] #[[తెలుగువాడు]] #[[ఇల్లాలి కోరికలు]] #[[నాదేశం]] #[[తరంగిణి]] #[[ప్రేమసంకెళ్లు]] #[[మొండిఘటం]] #[[కొత్తనీరు]] #[[ఇల్లంతా సందడి]] #[[మంచుపల్లకి]] #[[భక్త ధృవ మార్కండేయ]] #[[కదలి వచ్చిన కనకదుర్గ]] #[[బంధాలు అనుబంధాలు]] #[[ఓ ఆడది ఓ మగాడు]] #[[కలవారి సంసారం]] #[[అనంతరాగాలు]] #[[ప్రళయ రుద్రుడు]] #[[ఈనాడు సినిమా]] #[[ త్రిశూలం]] #[[ యువరాజు]] #[[ పెళ్ళిచూపులు]] #[[ బలిదానం]] #[[ మనిషికోచరిత్ర]] #[[ నవోదయం]] #[[ ఎమ్.ఎల్.ఏ.ఏడుకొండలు]] #[[ నిజం చెబితే నేరమా?]] #[[ నెలవంక]] #[[ ప్రేమపిచ్చోళ్ళు]] #[[ బెజవాడ బెబ్బులి]] #[[ ప్రళయగర్జన]] #[[ అక్కమొగుడు చెల్లెలి కాపురం]] #[[ కుంకుమ తిలకం]] #[[ ముద్దుల మొగుడు]] #[[ ధర్మపోరాటం]] #[[ పల్లెటూరి మొనగాడు]] #[[ రఘురాముడు]] #[[ గాజు బొమ్మలు]] #[[ ఊరంతా సంక్రాంతి]] #[[ ఇదికాదు ముగింపు]] #[[ పిచ్చిపంతులు]] #[[ ముందడుగు]] #[[ సింహం నవ్వింది]] #[[ మా ఇంటాయన కథ]] #[[ ఈ దేశంలో ఒకరోజు]] #[[ కోడలు కావాలి]] #[[ అభిలాష]] #[[ కిరాయి కోటిగాడు]] #[[ ప్రజాశక్తి]] #[[ రాముడుకాదు కృష్ణుడు]] #[[ అమాయక చక్రవర్తి]] #[[ చట్టానికి వేయికళ్ళు]] #[[ రెండు జెళ్ళ సీత]] #[[ కీర్తి కాంత కనకం]] #[[ బందిపోటు రుద్రమ్మ]] #[[ ముగ్గురు మొనగాళ్ళు]] #[[ ఈ పిల్లకు పెళ్లవుతుందా?]] #[[ తోడూ నీడ]] #[[ శక్తి]] #[[ రాజ్ కుమార్]] #[[ మూడు ముళ్లు]] #[[ పోలీసు వెంకటస్వామి]] #[[ రాకాసి లోయ]] #[[ ధర్మాత్ముడు]] #[[ కళ్యాణవీణ]] #[[ శ్రీరంగ నీతులు]] #[[ ప్రజారాజ్యం]] #[[ దేవి శ్రీదేవి]] #[[ భార్యాభర్తల సవాల్]] #[[ కాలయముడు]] #[[ నేటి భారతం]] #[[ సింహపురి సింహం]] #[[ అగ్నిసమాధి]] #[[ ఖైది]] #[[ శుభ ముహూర్తం]] #[[ మంత్రిగారి వియ్యంకుడు]] #[[ లంకెబిందెలు]] #[[ చండీరాణి]] #[[ త్రివేణి సంగమం]] #[[ రుద్రకాళి]] #[[ మూగవాని పగ]] #[[ మా ఇంటికి రండి]] #[[ ఆడవాళ్లే అలిగితే]] #[[ పోరాటం]] #[[ మనిషికి మరోపేరు]] #[[ కొంటె కోడళ్లు]] #[[ పులిదెబ్బ]] #[[ చండి చాముండి]] #[[ విముక్తికోసం]] #[[ ఇద్దరు కిలాడీలు]] #[[ సంఘర్షణ]] #[[ రాజు రాణి జాకి]] #[[ మరో మాయాబజార్]] #[[ చిలక జోస్యం]] #[[ అడవి సింహాలు]] #[[ ఆలయశిఖరం]] #[[ పల్లెటూరి పిడుగు]] #[[ కోకిలమ్మ]] #[[ ఇకనైనా మారండి]] #[[ బహుదూరపు బాటసారి]] #[[ ఆంధ్రకేసరి]] #[[ ముగ్గురమ్మాయిల మొగుడు]] #[[ చండశాసనుడు]] #[[ సిరిపురం మొనగాడు]] #[[ సాగరసంగమం]] #[[ శివుడు శివుడు శివుడు]] #[[ పులి బెబ్బులి]] #[[ రంగులపులి]] #[[ అమాయకుడు]] #[[ అసాధ్యుడు]] #[[ గూఢచారి నెం. 1]] #[[ దుర్గాదేవి]] #[[ కాంతమ్మ కనకయ్య]] #[[ అగ్నిజ్వాల]] #[[ మగమహారాజు]] #[[ పెళ్ళిచేసి చూపిస్తాం]] #[[ గ్రహణం విడిచింది]] #[[ రామరాజ్యంలో భీమరాజు]] #[[ రోషగాడు]] #[[ ముక్కుపుడక]] #[[ స్వరాజ్యం]] #[[ కోటికొక్కడు]] #[[ మాఇంటి ప్రేమాయణం]] #[[ పండంటి కాపురానికి 12 సూత్రాలు]] #[[ అమరజీవి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1982|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1981 3800 17959 2006-01-12T17:59:57Z Mpradeep 50 + అయోమయం నివారణ #[[ఆడవాళ్ళూ మీకు జోహార్లు]] #[[ అడుగుజాడలు]] #[[ అగ్గిరవ్వ]] #[[ అగ్నిపూలు]] #[[ అమావాస్య చంద్రుడు]] #[[ అత్తగారి పెత్తనం]] #[[ బంగారు బావ]] #[[ బంగారు కొడుకు]] #[[ భలే బుల్లోడు]] #[[ భోగభాగ్యాలు]] #[[ భోగిమంటలు]] #[[ చిన్నారి చిట్టిబాబు]] #[[ దారితప్పిన మనిషి]] #[[ దీపారాధన]] #[[ ఎర్రమల్లెలు]] #[[ గడసరి అత్త సొగసరి కోడలు]] #[[ గజదొంగ]] #[[ ఘరానా గంగులు]] #[[ బాలనాగమ్మ]] #[[ ఇల్లే స్వర్గం]] #[[ ఇల్లాలు]] #[[ జగమొండి]] #[[ జతగాడు]] #[[ జీవితరథం]] #[[ జేగంటలు]] #[[ కలియుగ రాముడు]] #[[ కొత్తనీరు]] #[[ నామొగుడు బ్రహ్మచారి]] #[[ మంత్రాలయ శ్రీరాఘవేంద్ర వైభవం]] #[[ మరో కురుక్షేత్రం]] #[[ ముద్దమందారం]] #[[ నేనూ మాఆవిడ]] #[[ న్యాయం కావాలి]] #[[ ఓ అమ్మకథ]] #[[ ఓ ఇంటికథ]] #[[ ఊరుకిచ్చిన మాట]] #[[ పాలు నీళ్లు]] #[[ పార్వతీ పరమేశ్వరులు]] #[[ ప్రణయగీతం]] #[[ ప్రేమాభిషేకం]] #[[ ప్రేమమందిరం]] #[[ ప్రేమ నాటకం]] #[[ ప్రియ]] #[[ పులిబిడ్డ]] #[[ ప్రేమ సింహాసనం]] #[[ రహస్య గూఢచారి]] #[[ రామదండు]] #[[ రామలక్ష్మణులు]] #[[ రామాపురంలో సీత]] #[[ రాణికాసుల రంగమ్మ]] #[[ 47 రోజులు]] #[[ రుద్రతాండవం]] #[[ రగిలేజ్వాల]] #[[ సంధ్యారాగం]] #[[ సంగీత]] #[[ సప్తపది]] #[[ సరదాబాబు]] #[[ సత్యం శివం]] #[[ సావిత్రి (సినిమా), 1981|సావిత్రి]] #[[ సీతాకోకచిలుక]] #[[ శ్రీదేవి]] #[[ శ్రీలక్ష్మి నిలయం]] #[[ శ్రీరస్తు శుభమస్తు]] #[[ స్వర్గం]] #[[ టాక్సీడ్రైవర్]] #[[ తెలుగునాడు]] #[[ తల్లిదండ్రులూ జాగ్రత్త]] #[[ తిరుగులేని మనిషి]] #[[ తోడుదొంగలు]] #[[ త్యాగయ్య (సినిమా), 1981|త్యాగయ్య]] #[[ వాడనిమల్లి]] #[[ విప్లవ జ్యోతి]] #[[ విశ్వరూపం]] #[[ గువ్వలజంట]] #[[ అద్దాలమేడ]] #[[ రాధా కళ్యాణం]] #[[ డబ్బు డబ్బు డబ్బు]] #[[ మహా పురుషుడు]] #[[ పక్కింటి అమ్మాయి]] #[[ వారాల అబ్బాయి]] #[[ జ్వాల]] #[[ సుబ్బారావుకి కోపం వచ్చింది]] #[[ హరిశ్చంద్రుడు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1981|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1980 3801 17975 2006-01-12T18:31:16Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆడది గడపదాటితే]] #[[ ఆకలిరాజ్యం]] #[[ ఆలయం]] #[[ ఆరనిమంటలు]] #[[ ఆటగాడు]] #[[ అదృష్టవంతుడు]] #[[ అగ్ని సంస్కారం]] #[[ అల్లరిబావ]] #[[ అల్లుడుపట్టిన భరతం]] #[[ అమ్మాయిమొగుడు]] #[[ ఆశాజ్యోతి]] #[[ బడాయి బసవయ్య]] #[[ బండోడు గుండమ్మ]] #[[ బంగారు బావ]] #[[ బంగారు లక్ష్మి]] #[[ బెబ్బులి]] #[[ భలే కృష్ణుడు]] #[[ భావి పౌరులు]] #[[ బొమ్మల కొలువు]] #[[ బుచ్చిబాబు]] #[[ చాలెంజ్ రాముడు]] #[[ చండీప్రియ]] #[[ చిలిపి వయసు]] #[[ చుక్కల్లో చంద్రుడు]] #[[ చుట్టాలున్నారు జాగ్రత్త]] #[[ సినిమా పిచ్చోడు]] #[[ సర్కస్ రాముడు]] #[[ దేవుడిచ్చిన కొడుకు]] #[[ ధర్మ చక్రం]] #[[ ధర్మం దారితప్పితే]] #[[ ధర్మనిర్ణయం]] #[[ ఏడంతస్తుల మేడ]] #[[ గురు]] #[[ హరేకృష్ణ హలోరాధ]] #[[ జాతర]] #[[ జన్మహక్కు]] #[[ కక్ష]] #[[ కాళరాత్రి]] #[[ కాళి]] #[[ కలియుగ రావణాసురుడు]] #[[ కళ్యాణ చక్రవర్తి]] #[[ కేటుగాడు]] #[[ కిలాడి కృష్ణ]] #[[ కోడళ్ళొస్తున్నారు జాగ్రత్త]] #[[ కొంటెమొగుడు పెంకిపెళ్ళాం]] #[[ కొత్తజీవితాలు]] #[[ కొత్తపేట రౌడి]] #[[ కుక్క]] #[[ లవ్ ఇన్ సింగపూర్]] #[[ మహాలక్ష్మి]] #[[ మనవూరి రాముడు]] #[[ మంగళగౌరి]] #[[ మాయదారి కృష్ణుడు]] #[[ మొగుడు కావాలి]] #[[ మూడుముళ్ల బంధం]] #[[ మూగకు మాటొస్తే]] #[[ మునసబుగారి అల్లుడు]] #[[ నాదే గెలుపు]] #[[ నాగమల్లి]] #[[ నకిలీ మనిషి]] #[[ నవ్వుతూ బ్రతకాలి]] #[[ నాయకుడు వినాయకుడు]] #[[ నిప్పులాంటి నిజం]] #[[ ఓ అమ్మకథ]] #[[ ఒకనాటి రాత్రి]] #[[ పారిజాతం]] #[[ పగడాల పడవ]] #[[ పగటి కలలు]] #[[ పసిడి మొగ్గలు]] #[[ పసుపు పారాణి]] #[[ పట్నంపిల్ల]] #[[ పెళ్లిగోల]] #[[ పిల్లజమీందార్]] #[[ పొదరిల్లు]] #[[ ప్రేమ తరంగాలు]] #[[ పున్నమినాగు]] #[[ రచయిత్రి]] #[[ రాధ]] #[[ రగిలే హృదయాలు]] #[[ రాహువు కేతువు]] #[[ రాజాధిరాజు]] #[[ రక్తబంధం]] #[[ రామాయణంలో పిడకలవేట]] #[[ రామ్ రాబర్ట్ రహీమ్]] #[[ రాముడు పరశురాముడు]] #[[ రౌడీరాముడు కొంటెకృష్ణుడు]] #[[ సమాధి కడుతున్నాం చందాలివ్వండి]] #[[ సంసారం సంతానం]] #[[ సంధ్య]] #[[ సంఘం చెక్కిన శిల్పాలు]] #[[ సంగీతలక్ష్మి]] #[[ సన్నాయి అప్పన్న]] #[[ సరదారాముడు]] #[[ సర్దార్ పాపారాయుడు]] #[[ సీతారాములు]] #[[ శాంతి]] #[[ సిరిమల్లె నవ్వింది]] #[[ శివమెత్తిన సత్యం]] #[[ శివశక్తి]] #[[ స్నేహమేరా జీవితం]] #[[ శ్రీవారిముచ్చట్లు]] #[[ శ్రీవాసవి కన్యకాపరమేశ్వరిమహిమ]] #[[ సుబ్బారాయుడు సుబ్బలక్ష్మి]] #[[ శుభోదయం]] #[[ సుజాత]] #[[ సూపర్ మేన్]] #[[ స్వప్న]] #[[ తల్లిదీవెన]] #[[ త్రిలోకసుందరి]] #[[ వందేమాతరం]] #[[ వెంకటేశ్వర వ్రతమహత్యం]] #[[ లక్ష్మీపూజ]] #[[ మాభూమి]] #[[ మావారి మంచితనం]] #[[ మావూళ్లో మహాశివుడు]] #[[ మహాశక్తి]] #[[ మనవూరి మారుతి]] #[[ మండే గుండెలు]] #[[ మంగళ తోరణాలు]] #[[ మరో సీతకథ]] #[[ మాతృభూమి]] #[[ మొదటి రాత్రి]] #[[ ముద్దు ముచ్చట]] #[[ ముద్దుల కొడుకు]] #[[ ముత్తయిదువ]] #[[ నాయిల్లు నావాళ్ళు]] #[[ నగ్నసత్యం]] #[[ నిజం]] #[[ నిండునూరేళ్లు]] #[[ ఒక చల్లనిరాత్రి]] #[[ ఊర్వశీ నీవే నాప్రేయసి]] #[[ పెద్దిల్లు చిన్నిల్లు]] #[[ ప్రెసిడెంట్ పేరమ్మ]] #[[ ప్రియబాంధవి]] #[[ పునాదిరాళ్ళు]] #[[ రారా కృష్ణయ్య]] #[[ రంగూన్ రౌడీ]] #[[ రామబాణం]] #[[ రావణుడే రాముడైతే]] #[[ సమాజానికి సవాల్]] #[[ సంసారబంధం]] #[[ శంకరాభరణం]] #[[ శంఖు తీర్థం]] #[[ సీతే రాముడైతే]] #[[ షోకిల్లా రాయుడు]] #[[ శివ కేశవులు]] #[[ శ్రీమద్విరాట పర్వం]] #[[ శ్రీరామబంటు]] #[[ శ్రీ వినాయక విజయం]] #[[ శృంగార రాముడు]] #[[ సృష్టి రహస్యాలు]] #[[ తూర్పువెళ్లే రైలు]] #[[ టైగర్]] #[[ వీడని బంధాలు]] #[[ వేటగాడు]] #[[ విజయ]] #[[ వియ్యాలవారి కయ్యాలు]] #[[ ఎవడబ్బ సొమ్ము]] #[[ యుగంధర్]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1980|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1979 3802 17974 2006-01-12T18:31:01Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆణిముత్యాలు]] #[[ అల్లరి వయసు]] #[[ అమ్మ ఎవరికైనా అమ్మ]] #[[ అందాలరాశి]] #[[ అందడు ఆగడు]] #[[ అండమాన్ అమ్మాయి]] #[[ అందమైన అనుభవం]] #[[ అంతులేని వింతకథ]] #[[ బంగారు చెల్లెలు]] #[[ భువనేశ్వరి]] #[[ బొమ్మా బొరుసే జీవితం]] #[[ బొట్టూకాటుక]] #[[ కెప్టెన్ కృష్ణ]] #[[ ఛల్ మోహనరంగ]] #[[ సినిమాగోల]] #[[ డప్పు సాయిగాడు]] #[[ దశ తిరిగింది]] #[[ దేవుడు మామయ్య]] #[[ దొంగలకు సవాల్]] #[[ డ్రైవర్ రాముడు]] #[[ ఏది పాపం? ఏది పుణ్యం?]] #[[ గాలివాన]] #[[ గంధర్వకన్య]] #[[ గోరింటాకు]] #[[ గుప్పెడు మనసు]] #[[ హేమాహేమీలు]] #[[ ఐ లవ్ యూ]] #[[ ఇది కథకాదు]] #[[ ఇద్దరూ అసాధ్యులే]] #[[ ఏడడుగుల అనుబంధం]] #[[ ఇదో చరిత్ర]] #[[ ఇల్లాలి ముచ్చట్లు]] #[[ ఇంటింటి రామాయణం]] #[[ జూదగాడు]] #[[ కార్తీకదీపం]] #[[ కలియుగ మహాభారతం]] #[[ కళ్యాణి]] #[[ కమలమ్మ కమతం]] #[[ కంచికి చేరని కథ]] #[[ కోరికలే గుర్రాలయితే]] #[[ కొత్తఅల్లుడు]] #[[ కొత్తకోడలు]] #[[ కోతల రాయుడు]] #[[ క్రాంతి]] #[[ కుడి ఎడమైతే]] #[[ కుక్కకాటుకి చెప్పుదెబ్బ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1979|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] సంవత్సరాల వారిగా తెలుగు సినిమాలు 3803 10916 2005-09-09T20:53:45Z వైఙాసత్య 58 సంవత్సరాల వారిగా తెలుగు సినిమాల పట్టిక ==1930లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 1931|1931]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1932|1932]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1933|1933]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1934|1934]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1935|1935]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1936|1936]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1937|1937]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1938|1938]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1939|1939]] - ==1940లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 1940|1940]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1941|1941]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1942|1942]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1943|1943]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1944|1944]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1945|1945]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1946|1946]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1947|1947]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1948|1948]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1949|1949]] - ==1950లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 1950|1950]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1951|1951]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1952|1952]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1953|1953]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1954|1954]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1955|1955]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1956|1956]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1957|1957]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1958|1958]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1959|1959]] - ==1960లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 1960|1960]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1961|1961]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1962|1962]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1963|1963]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1964|1964]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1965|1965]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1966|1966]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1967|1967]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1968|1968]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1969|1969]] - ==1970లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 1970|1970]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1971|1971]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1972|1972]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1973|1973]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1974|1974]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1975|1975]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1976|1976]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1977|1977]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1978|1978]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1979|1979]] - ==1980లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 1980|1980]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1981|1981]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1982|1982]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1983|1983]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1984|1984]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1985|1985]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1986|1986]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1987|1987]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1988|1988]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1989|1989]] - ==1990లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 1990|1990]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1991|1991]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1992|1992]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1993|1993]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1994|1994]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1995|1995]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1996|1996]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1997|1997]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1998|1998]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 1999|1999]] - ==2000లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 2000|2000]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2001|2001]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2002|2002]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2003|2003]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2004|2004]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2005|2005]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2006|2006]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2007|2007]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2008|2008]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2009|2009]] - ==2010లు== * [[తెలుగు సినిమాలు 2010|2010]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2011|2011]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2012|2012]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2013|2013]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2014|2014]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2015|2015]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2016|2016]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2017|2017]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2018|2018]] - * [[తెలుగు సినిమాలు 2019|2019]] - {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} __NOTOC__ తెలుగు సినిమాలు 1970 3804 17967 2006-01-12T18:26:52Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ <div style="float:right; border:1px; border-style:solid; padding:2px"> ''చూడండి:'' *[[తెలుగు సినిమాలు 1970|1970లో సినిమాలు]] *[[1935]] *[[తెలుగు సినిమాలు 1970|1970లో సినిమాలు]] *[[తెలుగు సినిమాలు 1970లు|1970లలో సినిమాలు]] *[[సంవత్సరాల వారిగా తెలుగు సినిమాలు|సంవత్సరాల వారిగా]] *[[తెలుగు సినిమా]] </div> #[[ఆడజన్మ]] #[[ అదృష్టదేవత]] #[[ అదృష్టజాతకుడు]] #[[ అగ్నిపరీక్ష]] #[[ అఖండుడు]] #[[ అల్లుడే మేనల్లుడు]] #[[ అమ్మకోసం]] #[[ బాలరాజు కథ]] #[[ భలే ఎత్తు చివరకు చిత్తు]] #[[ భక్త కాళిదాసు]] #[[ చిట్టిచెల్లెలు]] #[[ దసరాబుల్లోడు]] #[[ దేశమంటే మనుషులోయ్. ధర్మదాత]] #[[ ద్రోహి]] #[[ ఎవరిని నమ్మాలి]] #[[ ఇద్దరు అమ్మాయిలు]] #[[ జగత్ జెట్టీలు]] #[[ జైజవాన్]] #[[ జన్మభూమి]] #[[ కిలాడి సింగన్న]] #[[ కథానాయిక మొల్ల]] #[[ లక్ష్మీకటాక్షం]] #[[ మా మంచి అక్కయ్య]] #[[ మళ్ళీ పెళ్ళి]] #[[ మనసూ మాంగల్యం]] #[[ మారిన మనిషి]] #[[ మరో ప్రపంచం]] #[[ మాయని మమత]] #[[ మూగప్రేమ]] #[[ ఒకే కుటుంబం]] #[[ పచ్చని సంసారం]] #[[ పగ సాధిస్తా]] #[[ పసిడిమనసులు]] #[[ పెళ్ళికూతురు]] #[[ పెత్తందార్లు]] #[[ రెండుకుటుంబాల కథ]] #[[ రౌడీ రాణి]] #[[ శ్రీదేవి]] #[[ సుగుణసుందరి కథ]] #[[ తాళిబొట్టు]] #[[ తల్లితండ్రులు]] #[[ విజయం మనదే]] #[[ విచిత్రవివాహం]] #[[ విధివిలాసం]] #[[ యమలోకపు గూఢచారి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1970|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1971 3805 17968 2006-01-12T18:28:50Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[నా తమ్ముడు]] #[[నేనూ మనిషినే]] #[[భార్యాబిడ్డలు]] #[[ఆదిపరాశక్తి]] #[[ అమాయకురాలు]] #[[ అమ్మమాట]] #[[ అత్తలు కోడళ్ళు]] #[[ బంగారుకుటుంబం]] #[[ స్వప్నసుందరి]] #[[ తల్లీకూతుళ్ళు]] #[[ తల్లిని మించిన తల్లి]] #[[ తాసిల్దారుగారి అమ్మాయి]] #[[ విచిత్ర దాంపత్యం]] #[[ విచిత్ర ప్రేమ]] #[[ వింత సంసారం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1971|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1972 3806 17969 2006-01-12T18:29:15Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆజన్మ బ్రహ్మచారి]] #[[ అబ్బాయిగారు]] #[[అమ్మ మాట]] #[[ అమ్మాయిగారు]] #[[ అక్కాతమ్ముడు]] #[[ అత్తనుదిద్దిన కోడలు]] #[[ అల్లరి అమ్మాయిలు]] #[[ అంతా మనమంచికే]] #[[ బడిపంతులు]] #[[ బాలభారతం]] #[[ బాలమిత్రుల కథ]] #[[ బంగారుబాబు]] #[[ బీదలపాట్లు]] #[[ భలే మోసగాడు]] #[[ చిట్టితల్లి]] #[[ కలెక్టర్ జానకి]] #[[ డబ్బుకు లోకం దాసోహం]] #[[ దేవీ లలితాంబ]] #[[ దేవుడమ్మ]] #[[ హంతకులు]] #[[ ఇల్లు ఇల్లాలు]] #[[ ఇన్స్పెక్టర్ భార్య]] #[[ కాలంమారింది]] #[[ కలవారి కుటుంబం]] #[[ కన్నతల్లి]] #[[ కన్యాకాపరమేశ్వరి కథ]] #[[ కత్తుల రత్తయ్య]] #[[ కిలాడీ బుల్లోడు]] #[[ కోడలుపిల్ల]] #[[ కొడుకు కోడలు]] #[[ కొరడారాణి]] #[[ కులగౌరవం]] #[[ మాఇంటి జ్యోతి]] #[[ మాఇంటి కోడలు]] #[[ మానవుడు దానవుడు]] #[[ మాఇంటి వెలుగు]] #[[ మావూరి మొనగాళ్ళు]] #[[ మంచిరోజులు వచ్చాయి]] #[[ మంచివాళ్ళకు మంచివాడు]] #[[ మరపురాని తల్లి]] #[[ మాతృమూర్తి]] #[[ మేనకోడలు]] #[[ మహ్మద్ బీన్ తుగ్లక్]] #[[ నీతి నిజాయితీ]] #[[ నిజం నిరూపిస్తా]] #[[ పండంటికాపురం]] #[[ పెద్దకొడుకు]] #[[ పిల్లా పిడుగా]] #[[ ప్రజానాయకుడు]] #[[ ప్రాణ స్నేహితులు]] #[[ రాజు రాజమహల్]] #[[ రంగన్న శపధం]] #[[ శభాష్ పాపన్న]] #[[ సంపూర్ణ రామాయణం]] #[[ శాంతినిలయం]] #[[ సోమరిపోతు]] #[[ శ్రీకృష్ణాంజనేయ యుద్ధం]] #[[ తాతామనవడు]] #[[ వంశోద్ధారకుడు]] #[[ విచిత్రబంధం]] #[[ ఊరికి ఉపకారి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1972|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1973 3807 17970 2006-01-12T18:29:34Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[అభిమానవంతుడు]] #[[ అందాల రాముడు]] #[[ దేశోద్ధారకులు]] #[[ ధనమా? దైవమా?]] #[[ దీర్ఘసుమంగళి]] #[[ డాక్టర్ బాబు]] #[[ గాంధీ పుట్టిన దేశం]] #[[ గంగ మంగ]] #[[ గీత]] #[[ గురుదక్షణ]] #[[ హలో పార్టనర్]] #[[ ఇదాలోకం?]] #[[ ఇంటి దొంగలు]] #[[ జగమేమాయ]] #[[ జీవనతరంగాలు]] #[[ జీవితం]] #[[ జ్యోతిలక్ష్మి]] #[[ కల్పన]] #[[ కన్నవారి కలలు]] #[[ కన్నె వయసు]] #[[ ఖైదీ బాబాయ్]] #[[ పద్మవ్యూహం]] #[[ పల్లెటూరిబావ]] #[[ పల్లెటూరి చిన్నోడు]] #[[ పసివాని పగ]] #[[ పుట్టినిల్లు మెట్టినిల్లు]] #[[ బంగారు మనుషులు]] #[[ భక్త తుకారాం]] #[[ మహాశక్తి మహిమలు]] #[[ మల్లమ్మ కథ]] #[[ మమత]] #[[ మనువు మనసు]] #[[ మరపురాని మనిషి]] #[[ మాయదారి మల్లిగాడు]] #[[ మేమూ మనుషులమే]] #[[ మైనర్ బాబు]] #[[ నేనూ నాదేశం]] #[[ నేరము శిక్ష]] #[[ నిజంచెబితే నమ్మరు]] #[[ నిజరూపాలు]] #[[ నిండు కుటుంబం]] #[[ రామరాజ్యం]] #[[ రాముడే దేవుడు]] #[[ రంగేళి రాజా]] #[[ లోకంమారాలి]] #[[ శారద]] #[[ స్నేహబంధం]] #[[ శ్రీవారు మావారు]] #[[ స్త్రీ గౌరవం]] #[[ స్త్రీ]] #[[ తల్లీ కొడుకులు]] #[[ వాడే వీడు]] #[[ వారసురాలు]] #[[ విచిత్రవివాహం]] #[[ వింతకథ]] #[[ విశాలి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1973|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1975 3808 17971 2006-01-12T18:29:49Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆడదాని అదృష్టం]] #[[ ఆస్తికోసం]] #[[ అభిమానవతి]] #[[ అక్కాచెల్లెలు]] #[[ అనురాగాలు]] #[[ అమ్మాయిల శపథం]] #[[ అమ్మాయిలూ జాగ్రత్త]] #[[ అమ్మానాన్న]] #[[ అయినవాళ్ళు]] #[[ బాబు]] #[[ భక్తతుకారం]] #[[ బలిపీఠం]] #[[ భాగస్తులు]] #[[ భారతంలో ఒక అమ్మాయి]] #[[ భారతి]] #[[ బ్రతుకే ఒకపండుగ]] #[[ చీకటి వెలుగులు]] #[[ చిల్లరదేవుళ్లు]] #[[ చిట్టెమ్మ చిలకమ్మ]] #[[ సినిమా వైభవం]] #[[ దేవుడులాంటి మనిషి]] #[[ దున్నేవానిదే భూమి]] #[[ ఈకాలం దంపతులు]] #[[ గాజుల క్రిష్ణయ్య]] #[[ గుణవంతుడు]] #[[ జేబుదొంగ]] #[[ కథానాయకుని కథ]] #[[ కవిత]] #[[ కొండవీటి వీరుడు]] #[[ కొత్తకాపురం]] #[[ కోటలో పాగా]] #[[ లక్ష్మణరేఖ]] #[[ జమీందారుగారి అమ్మాయి]] #[[ లక్ష్మి నిర్దోషి]] #[[ మాఇంటి దేవుడు]] #[[ మావూరి గంగ]] #[[ మల్లెల మనసులు]] #[[ మంచికోసం]] #[[ మాయామశ్చీంద్ర]] #[[ ముత్యాలముగ్గు]] #[[ నాకూ స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది]] #[[ నిప్పులాంటి ఆడది]] #[[ పచ్చని కాపురం]] #[[ పండంటి సంసారం]] #[[ పరివర్తన]] #[[ పెద్దమనిషి]] #[[ పెళ్ళికాని తండ్రి]] #[[ పిచ్చిమారాజు]] #[[ పూజ]] #[[ పుట్టింటి గౌరవం]] #[[ రాజ్యంలో రాబందులు]] #[[ రక్తసంబంధాలు]] #[[ సంసారం]] #[[ సంతానం సౌభాగ్యం]] #[[ సోగ్గాడు]] #[[ సౌభాగ్యవతి]] #[[ స్వర్గం నరకం]] #[[ తోట రాముడు]] #[[ వనజ గిరిజ]] #[[ వేములవాడ భీమకవి]] #[[ వైకుంఠపాళి]] #[[ యశోదకృష్ణ]] #[[ ఎదురులేని మనిషి]] #[[ తీర్పు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1975|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1976 3809 17972 2006-01-12T18:30:11Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ # [[పాడవోయి భారతీయుడా]] #[[ఆడవాళ్ళు అపనిందలు]] #[[ ఆదిమానవులు]] #[[ ఆరాధన]] #[[ అల్లుడొచ్చాడు]] #[[ అమెరికా అమ్మాయి]] #[[ అత్తవారిల్లు]] #[[ భక్త కన్నప్ప]] #[[ బంగారుమనిషి]] #[[ భలేదొంగలు]] #[[ బ్రహ్మముడి]] #[[ చల్లని తల్లి]] #[[ దశావతారాలు]] #[[ దేవుడిచ్చిన భర్త]] #[[ దేవుడే గెలిచాడు]] #[[ దేవుడు చేసిన బొమ్మలు]] #[[ దొరలు దొంగలు]] #[[ జరుగుతున్న కథ]] #[[ కొల్లేటి కాపురం]] #[[ మాదైవం]] #[[ మాయావి]] #[[ మగాడు]] #[[ మహాత్ముడు]] #[[ మహాకవి క్షేత్రయ్య]] #[[ మహేశ్వరి మహత్యం]] #[[ మనస్సాక్షి]] #[[ మనవడి కోసం]] #[[ మనఊరి కథ]] #[[ మంచికి మరో పేరు]] #[[ మాంగల్యానికి మరో ముడి]] #[[ మనిషి మృగము]] #[[ మనుషులంతా ఒక్కటే]] #[[ మొనగాడు]] #[[ మోసగాడు]] #[[ మోసగాళ్ళకి సవాల్]] #[[ ముద్దబంతి పువ్వు]] #[[ ముగ్గురు మూర్ఖులు]] #[[ ముత్యాల పల్లకి]] #[[ నాడు నేడు]] #[[ నాపేరే భగవాన్]] #[[ నేరం నాదికాదు ఆకలిది]] #[[ నిజం నిద్రపోదు]] #[[ ఒక అమ్మాయి కథ]] #[[ ఒక దీపం వెలిగింది]] #[[ ఓ మనిషి తిరిగి చూడు]] #[[ పాడవోయి భారతీయుడా]] #[[ పల్లెసీమ]] #[[ పెద్ద అన్నయ్య]] #[[ పీటలమీదపెళ్ళి]] #[[ పెళ్ళికాని పెళ్ళి]] #[[ పిచ్చోడిపిళ్ళి]] #[[ పొగరుబోతు]] #[[ పొరుగింటి పుల్లకూర]] #[[ ప్రచండవీరుడు]] #[[ ప్రేమాయణం]] #[[ ప్రేమబంధం]] #[[ రాధ]] #[[ రాజువెడలె]] #[[ రామరాజ్యంలో ఓ రక్త పాతం]] #[[ రత్తాలు రాంబాబు]] #[[ సంసారంలో సరిగమలు]] #[[ సెక్రటరీ]] #[[ శీలానికి శిక్ష]] #[[ సీతాకళ్యాణం]] #[[ సీతమ్మ శపథం]] #[[ సిరిసిరి మువ్వ]] #[[ శ్రీరాజేశ్వరీవిలాస్ కాఫీక్లబ్]] #[[ శ్రీతిరుపతి వేంకటేశ్వరకళ్యాణం]] #[[ సుప్రభాతం]] #[[ స్వామి ద్రోహులు]] #[[ తల్లిమనసు]] #[[ తూర్పు పడమర]] #[[ ఉత్తమురాలు]] #[[ వధూవరులు]] #[[ వింతఇల్లు సంతగోల]] #[[ ఊరుమ్మడి బ్రతుకులు]] #[[ యవ్వనం కాటేసింది]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1976|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1977 3810 17962 2006-01-12T18:13:03Z Mpradeep 50 + అయోమయం నివారణ, మరియు వర్గీకరణ # [[బంగారక్క]] #[[ఆలుమగలు]] #[[ అడవిరాముడు]] #[[ అదృష్టవంతురాలు]] #[[ అమరదీపం]] #[[ అర్ధాంగి]] #[[ ఆమెకథ]] #[[ ఆత్మీయుడు]] #[[ భద్రకాళి]] #[[ బంగారు బొమ్మలు]] #[[ భలే అల్లుడు]] #[[ భలేరాజు]] #[[ చాణక్య చంద్రగుప్త]] #[[ చక్రధారి]] #[[ చరిత్రహీనులు]] #[[ చిలకమ్మ చెప్పింది]] #[[ చిల్లరకొట్టు చిట్టెమ్మ]] #[[ చిరంజీవి రాంబాబు]] #[[ దాన వీర శూర కర్ణ]] #[[ దేవతలార దీవించండి]] #[[ ధర్మాత్ముడు]] #[[ దొంగకు దొంగ]] #[[ ఎదురీత]] #[[ ఈనాటి బంధం ఏనాటిదో]] #[[ ఈతరం మనిషి]] #[[ ఎవరు దేవుడు]] #[[ గడుసు అమ్మాయి]] #[[ గడుసు పిల్లోడు]] #[[ గంగా యమునా సరస్వతి]] #[[ గీత సంగీత]] #[[ గృహప్రవేశం]] #[[ ఇదెక్కడి న్యాయం]] #[[ ఇంద్రధనస్సు]] #[[ జన్మజన్మల బంధం]] #[[ జీవనతీరాలు]] #[[ జీవితనౌక]] #[[ జీవితంలో వసంతం]] #[[ జీవితమే ఒక నాటకం]] #[[ జడ్జిగారి కోడలు]] #[[ కన్యాకుమారి]] #[[ ఖైదీ కాళిదాసు]] #[[ కోయిలమ్మ కూసింది]] #[[ కురుక్షేత్రం]] #[[ మాఇద్దరి కథ]] #[[ మార్పు]] #[[ మంచిని పెంచాలి]] #[[ మొరటోడు]] #[[ నేరం ఎవరిది]] #[[ ఒకవూరి కథ]] #[[ ఒక తల్లి కథ]] #[[ ఒకే రక్తం]] #[[ పంచాయితీ]] #[[ పంతులమ్మ]] #[[ ప్రయాణంలో పదనిసలు]] #[[ ప్రేమలేఖలు]] #[[ ప్రేమించి పెళ్ళిచేసుకో]] #[[ రాగద్వేషాలు]] #[[ రాజా రమేష్]] #[[ రంభ ఊర్వశి మేనక]] #[[ సాహసగాళ్లు]] #[[ సతీ సావిత్రి (సినిమా), 1977|సతీ సావిత్రి]] #[[ సీత గీతదాటితే]] #[[ సీతారామ వనవాసం]] #[[ స్నేహం]] #[[ సూర్యచంద్రులు]] #[[ స్వర్గానికి నిచ్చెనలు]] #[[ ధైర్యమే జయం]] #[[ తల్లే చల్లనిదైవం]] #[[ తల్లిలేని పిల్ల]] #[[ తరం మారింది]] #[[ తొలిరేయి గడిచింది]] #[[ తిరుపతిక్షేత్ర మహత్యం]] #[[ యమగోల]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1977|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1978 3811 17973 2006-01-12T18:30:39Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ # [[పదహారేళ్ల వయసు]] # [[ప్రియ]] #[[ఆడదంటే అలుసా]] #[[ అడవి మనుషులు]] #[[ ఏజెంట్ గోపి]] #[[ అక్బర్ సలీం అనార్కలి]] #[[ అల్లరి బుల్లోడు]] #[[ అతనికంటే ఘనుడు]] #[[ బొమ్మరిల్లు]] #[[ చలిచీమలు]] #[[ చెప్పింది చేస్తా]] #[[ చిలిపి కృష్ణుడు]] #[[ దేవదాసు మళ్లీ పుట్టాడు]] #[[ దొంగలవేట]] #[[ డూడూ బసవన్న]] #[[ ఎదురులేని కథానాయకుడు]] #[[ ఎంకి నాయుడుబావ]] #[[ గోరంతదీపం]] #[[ జగన్మోహిని]] #[[ కేడి నెం. 1]] #[[ కాలాంతకులు]] #[[ కలియుగ స్త్రీ]] #[[ కన్నవారి ఇల్లు]] #[[ కరుణామయుడు]] #[[ కటకటాల రుద్రయ్య]] #[[ ఖైదీ నెం. 77]] #[[ కుమార రాజా]] #[[ లాయర్ విశ్వనాధ్]] #[[ లవ్ మేరేజ్]] #[[ మల్లెపువ్వు]] #[[ మనవూరి పాండవులు]] #[[ మంచి బాబాయ్]] #[[ మంచి మనసు]] #[[ మనిషిలో మనిషి]] #[[ మరోచరిత్ర]] #[[ మేలుకొలుపు]] #[[ మూడుపువ్వులు ఆరుకాయలు]] #[[ ముగ్గురు మూర్కురాళ్ళు]] #[[ ముగ్గురూ ముగ్గురే]] #[[ నాలాగ ఎందరో]] #[[ నాగకన్య]] #[[ నాయుడుబావ]] #[[ నిండు మనిషి]] #[[ పదహారేళ్ల వయసు]] #[[ పట్నవాసం]] #[[ పొట్టేలు పున్నమ్మ]] #[[ ప్రత్యక్షదైవం]] #[[ రాధాకృష్ణ]] #[[ రాజపుత్ర రహస్యం]] #[[ రామకృష్ణులు]] #[[ రిక్షారాజి]] #[[ సాహసవంతుడు]] #[[ సీతామాలక్ష్మి]] #[[ సీతాపతి సంసారం]] #[[ సింహబలుడు]] #[[ శివరంజని]] #[[ శ్రీరామరక్ష]] #[[ శ్రీరామ పట్టాభిషేకం]] #[[ స్వర్గసీమ]] #[[ తాయారమ్మ బంగారయ్య]] #[[ తిరుగులేని మొనగాడు]] #[[ తుఫాన్ మెయిల్]] #[[ విచిత్ర జీవితం]] #[[ యుగపురుషుడు]] #[[ మార్పు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1978|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1936 3812 18025 2006-01-13T05:07:44Z Mpradeep 50 #[[అనసూయ ( ఈస్టిండియా)]] #[[ కబీర్]] #[[ లంకాదహనం]] #[[ మాయాబజార్ (సినిమా), 1936]] #[[ మోహినీ భస్మాసుర]] #[[ ప్రేమవిజయం]] #[[ సంపూర్ణ రామాయణం]] #[[ సతీ తులసి]] #[[ వీరాభిమన్యు]] #[[ సులోచన]] #[[ ద్రౌపది మానసంరక్షణం]] #[[ ద్రౌపది వస్త్రాపహరణం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1936|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1937 3813 13752 2005-11-07T07:31:01Z Vyzbot 151 Creation or update of category: తెలుగు సినిమాలు #[[దశావతారాలు]] #[[ కనకతార]] #[[ నరనారాయణ]] #[[ రుక్మిణీ కళ్యాణం]] #[[ సారంగధర]] #[[ తుకారం]] #[[ విజయదశమి]] #[[ విప్రనారాయణ ( అరోరా)]] #[[ బాలయోగి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1937|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1938 3814 13753 2005-11-07T07:32:05Z Vyzbot 151 Creation or update of category: తెలుగు సినిమాలు #[[గృహలక్ష్మి]] #[[ గులేబకావళి]] #[[ జరాసంధ]] #[[ మాలపిల్ల]] #[[ కచదేవయాని]] #[[ మార్కండేయ]] #[[ సత్యనారాయణ వ్రతం]] #[[ భక్త జయదేవ]] #[[ చిత్రనళీయం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1938|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1939 3815 13754 2005-11-07T07:34:03Z Vyzbot 151 Creation or update of category: తెలుగు సినిమాలు #[[జయప్రద]] #[[ మహానంద]] #[[ మళ్ళీ పెళ్లి]] #[[ పాండురంగ విఠల్]] #[[ పాశుపతాస్త్రం]] #[[ రాధాకృష్ణ]] #[[ రైతుబిడ్డ]] #[[ ఉష]] #[[ వందేమాతరం]] #[[ వరవిక్రయం]] #[[ అమ్మ]] #[[ బాలాజీ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1939|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1940 3816 13733 2005-11-07T05:10:39Z Chaduvari 97 +Category #[[ధర్మపత్ని]] #[[ ఇల్లాలు]] #[[ జీవనజ్యోతి]] #[[ కాలచక్రం]] #[[ మైరావణ]] #[[ మాలతీ మాధవం]] #[[ మీరాబాయి]] #[[ సుమంగళ]] #[[ విశ్వమోహిని]] #[[ ఆలీబాబా నలభై దొంగలు]] #[[ బారిష్టరు పార్వతీశం]] #[[ భోజకాళిదాసు]] #[[ భూకైలాస్]] #[[ బోండాం పెళ్ళి]] #[[ చండాలిక]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1940|సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1941 3817 13735 2005-11-07T05:11:31Z Chaduvari 97 Categorised #[[దక్షయజ్ఞం]] #[[ గజలక్ష్మి]] #[[ హరవిలాసం]] #[[ మహాత్మాగాంధి]] #[[ నాజీభూతం]] #[[ పార్వతీ కళ్యాణం]] #[[ సుమతి]] #[[ తారాశశాంకం]] #[[ తారుమారు]] #[[ దేవత]] #[[ చూడామణి]] #[[ చంద్రహాస]] #[[ భక్తమాల]] #[[ అపవాదు]] #[[ తెనాలి రామకృష్ణ]] #[[ తల్లిప్రేమ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1941|సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1942 3818 17906 2006-01-12T15:37:11Z Mpradeep 50 vargIkaraNa #[[భలే పెళ్లి]] #[[ దీనబంధు]] #[[ హానెస్ట్ రోగ్]] #[[ జీవన్ముక్తి]] #[[ పత్ని]] #[[ బాలనాగమ్మ ( జెమినీ)]] #[[ సత్యభామ]] #[[ భక్తప్రహ్లాద ( శోభనాచల)]] #[[భక్త పోతన]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1942|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1943 3819 17907 2006-01-12T15:38:04Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[కృష్ణలీల]] #[[ కృష్ణప్రేమ]] #[[ పంతులమ్మ]] #[[ పతిభక్తి]] #[[ భక్తకబీర్ ( చమ్రియా)]] #[[ భాగ్యలక్ష్మి]] #[[ చెంచులక్ష్మి]] #[[ గరుడ గర్వభంగం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1943|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1944 3820 17908 2006-01-12T15:38:48Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[సర్కస్ కింగ్]] #[[ ఒక రోజు రాజు]] #[[ సంసార వారది]] #[[ శ్రీ సీతారామ జననం]] #[[ తాహసీల్దార్]] #[[ భీష్మ ( శోభనాచల)]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1944|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1945 3821 17909 2006-01-12T15:40:00Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[మాయాలోకం]] #[[ మాయామశ్చీంద్ర]] #[[ పాదుకా పట్టాభిషేకం ( జెమిని)]] #[[ స్వర్గసీమ]] #[[ వాల్మీకి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1945|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1946 3822 17955 2006-01-12T17:55:18Z Mpradeep 50 # [[భక్త తులసీదాస్]] # [[ధృవ]] # [[గృహప్రవేశం]] # [[నారద నారది]] # [[రిటర్నింగ్ సోల్జర్]] # [[సేతుబంధం]] # [[ముగ్గురు మరాఠీలు]] # [[త్యాగయ్య (సినిమా), 1946|త్యాగయ్య]] # [[వరూధిని]] # [[వనరాణి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1946|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1947 3824 17911 2006-01-12T15:41:22Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[బ్రహ్మరథం ( శ్రీవెంకట్రామ)]] #[[ గొల్లభామ ( శోభనాచల)]] #[[ మోహినీ రుక్మాంగద]] #[[ పల్నాటి యుద్ధం]] #[[ రాధిక]] #[[ రత్నమాల]] #[[ యోగివేమన]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1947|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1948 3825 17912 2006-01-12T15:42:22Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[భక్తశిరియాల]] #[[ బాలరాజు]] #[[ ద్రోహి]] #[[ గీతాంజలి]] #[[ మదాలస]] #[[ సువర్ణమాల]] #[[ వింధ్యరాణి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1948|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1949 3826 17913 2006-01-12T15:43:13Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[బ్రహ్మరథం ( శ్రీ అగస్థ్య)]] #[[ ధర్మాగంద]] #[[ గుణసుందరి కథ]] #[[ కీలుగుర్రం]] #[[ లైలా మజ్ను]] #[[ మనదేశం]] #[[ రక్తరేఖ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1949|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1950 3827 25443 2006-05-18T16:12:03Z Trivikram 237 #[[అదృష్టదీపుడు]] #[[ అపూర్వ సహోదరులు]] #[[జీవితం]] #[[ తిరుగుబాటు]] #[[ పరమానందయ్య శిష్యులకథ]] #[[ పల్లెటూరి పిల్ల]] #[[ప్రజారాజ్యం]] #[[ బీదలపాట్లు]](డబ్బింగ్?) #[[ మాయారంభ]] #[[ మొదటిరాత్రి]] #[[ రాజా విక్రమార్క]](డబ్బింగ్?) #[[ లక్ష్మమ్మ కథ ( శోభనాచల)]] #[[ వాలి సుగ్రీవ]] #[[ శ్రీ లక్ష్మమ్మ కథ ( ప్రతిభ)]] #[[ శ్రీ సాయిబాబా]] #[[ షావుకారు]] #[[ సంసారం]] #[[ స్వప్న సుందరి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1950|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1951 3828 25444 2006-05-18T16:19:54Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు:== #[[ అగ్నిపరీక్ష]] #[[ ఆకాశరాజు]] #[[ ఆడజన్మ]] #[[ చంద్రవంక]] #[[ తిలోత్తమ]] #[[ దీక్ష]] #[[ నవ్వితే నవరత్నాలు]] #[[ నిర్దోషి]] #[[ పాతాళభైరవి]] #[[ పెంకిపిల్ల]] #[[ పెళ్లికూతురు]] #[[ పేరంటాలు]] #[[బంగారుభూమి]] #[[ మంగళ]] #[[ మంత్రదండం]] #[[ మల్లీశ్వరి]] #[[ మాయపిల్ల]] #[[ మాయలమారి]] #[[ రూపవతి]] #[[ సర్వాధికారి]] #[[ సౌదామిని]] #[[ స్త్రీ సాహసం]] ==డబ్బింగ్ సినిమా:== {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1951|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1952 3829 25445 2006-05-18T16:21:48Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== #[[ఆడబ్రతుకు]] #[[ ఆదర్శం]] #[[ అత్తింటి కాపురం]] #[[ చిన్న కోడలు]] #[[ చిన్నమ్మ కోడలు]] #[[ చిన్నమ్మ కథ]] #[[ దాసి]] #[[ ధర్మదేవత]] #[[ కాంచన]] #[[ మానవతి]] #[[ మరదలు పెళ్ళి]] #[[ పల్లెటూరు]] #[[ పేదరైతు]] #[[ పెళ్ళిచేసిచూడు]] #[[ ప్రజాసేవ]] #[[ ప్రేమ]] #[[ ప్రియురాలు]] #[[ రాజేశ్వరి]] #[[ సంక్రాంతి (సినిమా), 1952|సంక్రాంతి]] #[[ సాహసం]] #[[ సవతిపోరు]] #[[ శాంతి]] #[[ శ్రీనివాస కళ్యాణం]] #[[ ముగ్గురు కొడుకులు]] #[[ టింగురంగ]] ==డబ్బింగ్ సినిమాలు== {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1952|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1953 3830 25446 2006-05-18T16:26:24Z Trivikram 237 # [[పరోపకారం]] # [[పెంపుడు కొడుకు]] # [[పిచ్చి పుల్లయ్య]] # [[ప్రపంచం]] # [[ప్రతిజ్ఞ (సినిమా), 1953|ప్రతిజ్ఞ]] # [[ప్రేమలేఖలు]] # [[పుట్టిల్లు]] # [[రోహిణి]] # [[వయ్యారిభామ]] # [[కోడరికం]] # [[మంజరి]] # [[నా చెల్లెలు]] # [[నా యిల్లు]] # [[ఒక తల్లి పిల్లలు]] # [[పక్కింటి అమ్మాయి]] # [[పరదేశి]] # [[అపేక్ష]] (డబ్బింగ్?) # [[లక్ష్మి]] # [[బ్రతుకు తెరువు]] # [[చండీరాణి]] # [[చంద్రహారం]] # [[అమ్మలక్కలు]] # [[దేవదాసు]] # [[గుమస్తా]] # [[ఇనస్పెక్టర్]] (డబ్బింగ్?) # [[జగన్మోహిని]] (డబ్బింగ్?) # [[కన్నతల్లి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1953|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1954 3831 25447 2006-05-18T16:38:55Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== #[[ అంతా మనవాళ్లే]] #[[ అగ్గిరాముడు]] #[[ అన్నదాత]] #[[ అమరసందేశం]] #[[ ఇద్దరు పెళ్ళాలు]] #[[ కాళహస్తీమహత్యం]] #[[ చక్రపాణి]] #[[ జాతకఫలం]] #[[ జ్యోతి]] #[[ తోడుదొంగలు]] #[[ నిరుపేదలు]] #[[ పరివర్తన]] #[[ పల్లె పడుచు]] #[[ పెద్దమనుషులు]] #[[ ప్రజారాజ్యం]] #[[ బంగారుపాప]] #[[ బంగారుభూమి]] #[[ బాలానందం]] #[[ మనోహరం]] #[[ మాగోపి]] #[[ మేనరికం]] #[[ రాజుగురు]] #[[ రాజు పేద]] #[[ రాజే నా ప్రాణం]] #[[ రేచుక్క]] #[[ వదినగాజులు]] #[[ వద్దంటే డబ్బు]] #[[ విప్రనారాయణ]] #[[ సంఘం]] #[[ సతీ సక్కుబాయి]] ==డబ్బింగ్ సినిమాలు== లేవు {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1954|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1955 3832 25448 2006-05-18T16:50:40Z Trivikram 237 #[[అనార్కలి]] #[[ ఆడబిడ్డ]] #[[ అంతా ఇంతే]](డబ్బింగ్?) #[[ అంతే కావాలి]] #[[ అర్థాంగి]] #[[ బీదల ఆస్తి]] #[[ చెరపకురా చెడేవు]] #[[ దొంగరాముడు]] #[[ జయసింహ]] #[[ కన్యాదానం]] #[[ కన్యాశుల్కం]] #[[ మిస్సమ్మ]] #[[ పసుపు కుంకుమ]] #[[ రోజులు మారాయి]] #[[ సంతానం]] #[[ సంతోషం]] #[[ శ్రీకృష్ణ తులాభారం]] #[[ వదిన]] #[[ విజయగౌరి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1955|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1956 3833 25450 2006-05-18T17:01:04Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== #[[ భక్తమార్కండేయ]] #[[ బాల సన్యాసమ్మ కథ]] #[[ భలేరాముడు]] #[[ చరణదాసి]] #[[ చింతామణి]] #[[ చిరంజీవులు]] #[[ ఏది నిజం?]] #[[ ఇలవేల్పు]] #[[ హరిశ్చంద్ర]] #[[ కనకతార]] #[[ మేలుకొలుపు]] #[[ ముద్దుబిడ్డ]] #[[ నాగపంచమి]] #[[ నాగులచవితి]] #[[ పెంకి పెళ్లాం]] #[[ రాణి రంగమ్మ]] #[[ సదారమ]] #[[ సొంతవూరు]] #[[ తెనాలి రామకృష్ణ]] #[[ ఉమాసుందరి]] #[[ జయం మనదేరా]] ==డబ్బింగ్ సినిమాలు== #[[ ఆలీబాబా 40 దొంగలు ( మోడరన్ థియేటర్స్)]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1956|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1957 3834 25451 2006-05-18T17:02:49Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== #[[అల్లావుద్దీన్ అద్భుతదీపం]] #[[ భాగ్యరేఖ]] #[[ భలే అమ్మాయిలు]] #[[ భలేబావ]] #[[ దాంపత్యం]] #[[ దొంగల్లోదొర]] #[[ ఎత్తుకు పైఎత్తు]] #[[ గంధర్వకన్య]] #[[ కుటుంబ గౌరవం]] #[[ ఎం.ఎల్.ఏ.]] #[[ మాయాబజార్]] #[[ నలదమయంతి]] #[[ పాండురంగ మహాత్యం]] #[[ పెద్దరికాలు]] #[[ ప్రేమే దైవం]] #[[ రేపు నీదే]] #[[ సారంగధర]] #[[ సంకల్పం]] #[[ సతీ అనసూయ]] #[[ సతీ సావిత్రి (సినిమా), 1957|సతీ సావిత్రి]] #[[ స్వయంప్రభ]] #[[ తోడి కోడళ్లు]] #[[ వద్దంటే పెళ్ళి]] #[[ వరుడు కావాలి]] #[[ వీరకంకణం]] #[[ వేగుచుక్క]] #[[ వినాయకచవితి]] ==డబ్బింగ్ సినిమాలు== {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1957|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1958 3835 25452 2006-05-18T17:20:18Z Trivikram 237 #[[ ఆడపెత్తనం]] #[[ అన్నా తమ్ముడు]] #[[ అత్తా ఒకింటి కోడలే]] #[[ భూ కైలాస్ ( ఏ. వి. ఎం)]] #[[ బొమ్మల పెళ్ళి]] #[[ చెంచులక్ష్మి]] #[[ దొంగలున్నారు జాగ్రత్త]] #[[ గంగాగౌరీ సంవాదం]] #[[ ఇంటిగుట్టు]] #[[ కార్తవరాయుని కథ]] #[[ ముందడుగు]] #[[ పార్వతీ కళ్యాణం]] #[[ పెళ్లినాటి ప్రమాణాలు]] #[[ రాజనందిని]] #[[ శోభ]] #[[ శ్రీరామాంజనేయ యుద్ధం]] #[[ శ్రీకృష్ణగారడీ]] #[[ శ్రీకృష్ణమాయ]] #[[ మహిషాసుర మర్ధిని]] #[[ పెద్ద కోడలు]] #[[ సౌభాగ్యవతి]] #[[ స్త్రీశపధం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1958|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1960 3837 25454 2006-05-18T17:43:22Z Trivikram 237 #[[ అన్నా-చెల్లెలు]] #[[ అభిమానం]] #[[ అన్నపూర్ణ]] #[[ భక్త రఘునాథ్]] #[[ భక్త శబరి]] #[[ భట్టి విక్రమార్క]] #[[ చివరకు మిగిలేది]] #[[ దీపావళ]] #[[ దేవాంతకుడు దేవసుందరి]] #[[ ధర్మమే జయం]] #[[ జగన్నాటకం]] #[[ జల్సారాయుడు]] #[[ కాడెద్దులు ఎకరంనేల]] #[[ కనకదుర్గ పూజామహిమ]] #[[ కులదైవం]] #[[ కుంకుమరేఖ]] #[[ మాబాబు]] #[[ మగవారి మాయలు]] #[[ మహాకవి కాళిదాసు]] #[[ మామకుతగ్గ అల్లుడు]] #[[ మాంగల్యం]] #[[ ముగ్గురు వీరులు]] #[[ నమ్మిన బంటు]] #[[ నిత్య కళ్యాణం పచ్చతోరణం]] #[[ పెళ్లికానుక]] #[[ పిల్లలుతెచ్చిన చల్లనిరాజ్యం]] #[[ రమా సుందరి]] #[[ రాణిరత్న ప్రభ]] #[[ రుణానుబంధం]] #[[ సహస్త్రశిరచ్ఛేద అపూర్వచింతామణి]] #[[ సమాజం]] #[[ శాంతినివాసం]] #[[ విమల]] #[[ రాజమకుటం]] #[[ రేణుకాదేవి మహాత్మ్యం]] #[[ శ్రీకృష్ణ రాయబారం]] #[[ శ్రీ వేంకటేశ్వర మహాత్మ్యం]] #[[ వెలుగునీడలు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1960|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1961 3838 18036 2006-01-13T05:21:28Z Mpradeep 50 #[[భక్త జయదేవ]] #[[ బాటసారి]] #[[ భార్యాభర్తలు]] #[[ బికారి రాముడు]] #[[ గుళ్లోపెళ్ళి]] #[[ ఇద్దరు మిత్రులు (సినిమా), 1961|ఇద్దరు మిత్రులు]] #[[ ఇంటికిదీపం ఇల్లాలే]] #[[ జగదేకవీరుని కథ]] #[[ కలసివస్తే కలదుసుఖం]] #[[ కన్నకొడుకు]] #[[ కృష్ణప్రేమ]] #[[ మదనమంజరి]] #[[ పెళ్లికాని పిల్లలు]] #[[ పెండ్లిపిలుపు]] #[[ రుష్యశృంగ]] #[[ శభాష్ రాజా]] #[[ శాంత]] #[[ సతీ సులోచన]] #[[ శ్రీకృష్ణ కుచేల]] #[[ స్త్రీ హృదయం]] #[[ స్వర్ణ ప్రతిమ]] #[[ టాక్సీరాముడు]] #[[ తండ్రులు కొడుకులు]] #[[ ఉషాపరిణయం]] #[[ వాగ్ధానం]] #[[ వరలక్ష్మీవ్రతం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1961|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1962 3839 17926 2006-01-12T15:53:20Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆశాజీవులు]] #[[ ఆరాధన]] #[[ ఆత్మబంధువు]] #[[ భీష్మ]] #[[ చిట్టి తమ్ముడు]] #[[ దక్షయజ్ఞం]] #[[ దశావతారాలు]] #[[ గాలిమేడలు]] #[[ గులేబకావళి కథ]] #[[ గుండమ్మ కథ]] #[[ ఇరుగు పొరుగు]] #[[ ఖైదీ కన్నయ్య]] #[[ కలిమిలేములు]] #[[ కులగోత్రాలు]] #[[ మహామంత్రి తిమ్మరుసు]] #[[ మమకారం]] #[[ మంచి మనుషులు]] #[[ మోహినీ రుక్మాంగద]] #[[ నాగార్జున]] #[[ నువ్వానేనా]] #[[ పదండి ముందుకు]] #[[ పెళ్లి తాంబూలం]] #[[ రక్తసంబంధం]] #[[ సిరిసంపదలు]] #[[ శ్రీకృష్ణార్జున యుద్ధం]] #[[ స్వర్ణగౌరి]] #[[ టైగర్ రాముడు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1962|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1963 3840 17927 2006-01-12T15:53:34Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆప్తమిత్రులు]] #[[ అమరశిల్పి జక్కన్న]] #[[ అనురాగం]] #[[ ఆత్మబలం]] #[[ బందిపోటు]] #[[ చదువుకున్న అమ్మాయిలు]] #[[ కానిస్టేబుల్ కూతురు]] #[[ గురువునుమించిన శిష్యుడు]] #[[ లక్షాధికారి]] #[[ లవకుశ]] #[[ మంచీచెడూ]] #[[ మంచిరోజులు వస్తాయి]] #[[ మూగమనసులు]] #[[ నాగదేవత]] #[[ నర్తనశాల]] #[[ నిరపరాధి]] #[[ పెంపుడు కూతురు]] #[[ పూజాఫలం]] #[[ పరువు ప్రతిష్ఠ]] #[[ పునర్జన్మ]] #[[ రాణి సంయుక్త]] #[[ సవతి కోడలు]] #[[ సోమవార వ్రత మహత్యం]] #[[ శ్రీతిరుపతమ్మ కథ]] #[[ తల్లీబిడ్డలు]] #[[ తోబుట్టువులు]] #[[ వాల్మీకి]] #[[ విష్ణుమాయ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1963|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1964 3841 17928 2006-01-12T15:53:49Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[అగ్గిపిడుగు]] #[[ బబ్రువాహన]] #[[ బంగారు తిమ్మరాజు]] #[[ బొబ్బిలి యుద్ధం]] #[[ ఈడుజోడు]] #[[ గుడిగంటలు]] #[[ కలవారి కోడలు]] #[[ కీలుబొమ్మలు]] #[[ కర్ణ]] #[[ మైరావణ]] #[[ మంచి మనిషి]] #[[ మర్మయోగి]] #[[ మురళీకృష్ణ]] #[[ నాదీ ఆడజన్మే]] #[[ నవగ్రహ పూజా మహిమ]] #[[ పాండవ వనవాసం]] #[[ పీటలమీద పెళ్ళి]] #[[ రామదాసు]] #[[ రాముడు భీముడు]] #[[ శ్రీ సత్యనారాయణ మహత్యం]] #[[ సుమంగళి]] #[[ తోటలోపిల్ల కోటలోరాణి]] #[[ వారసత్వం]] #[[ వివాహబంధం]] #[[భక్త రామదాసు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1964|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1965 3842 17929 2006-01-12T15:54:03Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆడబ్రతుకు]] #[[ ఆకాశరామన్న]] #[[ అంతస్థులు]] #[[ ఆత్మగౌరవం]] #[[ సి. ఐ. డి.]] #[[ చంద్రహాస]] #[[ చదువుకొన్న భార్య]] #[[ దేవత]] #[[ దొరికితే దొంగలు]] #[[ ఇల్లాలు]] #[[ జ్వాలాద్వీప రహస్యం]] #[[ కాలం మారింది]] #[[ కంచుకోట]] #[[ మంగమ్మ శపథం]] #[[ మనుషులు మమతలు]] #[[ మొనగాళ్లకు మొనగాడు]] #[[ పక్కలో బల్లెం]] #[[ పల్నాటి యుద్ధం]] #[[ ప్రచండబైరవి]] #[[ ప్రమీలార్జునీయం]] #[[ ప్రతిజ్ఞా పాలన]] #[[ ప్రేమించిచూడు]] #[[ సంజీవనీరహస్యం]] #[[ సతీ సక్కుబాయి]] #[[ సత్య హరిశ్చంద్ర]] #[[ శివరాత్రి మహత్యం]] #[[ శ్రీకృష్ణ పాండవీయం]] #[[ సింహాచల క్షేత్రమహిమ]] #[[ తేనె మనుసులు]] #[[ తోడూనీడా]] #[[ వీరాభిమన్యు]] #[[ వీలునామా]] #[[ విజయసింహ]] #[[ విశాలహృదయాల]] #[[ ఉయ్యాల జంపాల]] #[[ జమీందార్]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1965|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1966 3843 13728 2005-11-07T05:06:44Z వైఙాసత్య 58 #[[ఆస్తిపరులు]] #[[ ఆటబొమ్మలు]] #[[ ఆడుగుజాడలు]] #[[ అగ్గిబరాటా]] #[[ ఆమె ఎవరు]] ? #[[ఆత్మ గౌరవం]] #[[ భక్తపోతన]] #[[ భీమాంజనేయ యుద్ధం]] #[[ దొంగలకు దొంగ]] #[[ డాక్టర్ ఆనంద్]] #[[ గూఢచారి 116]] #[[ హంతకులొస్తున్నారు జాగ్రత్త]] #[[ మనసే మందిరం]] #[[ మంగళసూత్రం]] #[[ మోహినీ భస్మాసుర]] #[[ నవరాత్రి]] #[[ పాదుకా పట్టాభిషేకం]] #[[పల్నాటి యుద్ధం]] #[[ పరమానందయ్య శిష్యులకథ]] #[[ పెళ్లిపందిరి]] #[[ పిడుగురాముడు]] #[[ పొట్టి ప్లీడరు]] #[[ శకుంతల]] #[[ శ్రీమతి]] #[[ శ్రీకాకుళాంధ్ర మహావిష్ణుకథ]] #[[ శ్రీకృష్ణ తులాభారం]] #[[శ్రీకృష్ణ పాండవీయం]] #[[ విజయశంఖం]] #[[ కన్నులపండుగ]] #[[ కన్నెమనుసులు]] #[[ కన్నెపిల్ల]] #[[ లోగుట్టు పెరుమాళ్ళకెరుక]] #[[లేత మనసులు]] #[[ రంగులరాట్నం]] #[[ చిలక గోరింక]] #[[జమిందారు]] #[[ శ్రీ శ్రీ శ్రీ మర్యాద రామన్న]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1966|సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1967 3844 17930 2006-01-12T15:56:17Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ఆడపడుచు]] #[[ అగ్గిదొర]] #[[ అవే కళ్ళు]] #[[ భక్తప్రహ్లాద]] #[[ భామావిజయం]] #[[ భువనసుందరి కథ]] #[[ బ్రహ్మచారి]] #[[ చదరంగం]] #[[ చిక్కడు దొరకడు]] #[[ దేవుని గెలిచిన మానవుడు]] #[[ గృహలక్ష్మి]] #[[ గొప్పవారి గోత్రాలు]] #[[ హంతకుని హత్య]] #[[ ఇద్దరు మోసగాళ్ళు]] #[[ కాంభోజరాజు కథ]] #[[ లక్ష్మీనివాసం]] #[[ మా వదిన]] #[[ మరపురాని కథ]] #[[ ముద్దుపాప]] #[[ ముగ్గురు మిత్రులు]] #[[ నిండు మనసులు]] #[[ నిర్దోషి]] #[[ పట్టుకుంటే పదివేలు]] #[[ పేదరాశి పెద్దమ్మ కథ]] #[[ పెద్ద అక్కయ్య]] #[[ పిన్ని]] #[[ పూలరంగడు]] #[[ ప్రాణమిత్రుడు]] #[[ ప్రేమలో ప్రమాదం]] #[[ ప్రైవేటు మాష్టారు]] #[[ పుణ్యవతి]] #[[ రహస్యం]] #[[ రక్తసింధూరం]] #[[ సాక్షి]] #[[ శభాష్ రంగస. సతీ సుమతి]] #[[ సత్యమే జయం]] #[[ శ్రీకృష్ణావతారం]] #[[ శ్రీకృష్ణ మహిమ]] #[[ శ్రీశ్రీశ్రీ మర్యాదరామన్న]] #[[ స్త్రీజన్మ]] #[[ సుడిగుండాలు]] #[[ సుఖదు:ఖాలు]] #[[ ఉమ్మడికుటుంబం]] #[[ ఉపాయంలో అపాయం]] #[[ వసంతసేన]] #[[ వీరపూజ]] #[[ భాగ్యలక్ష్మి]] #[[ కంచుకోట]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1967|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1968 3845 17931 2006-01-12T15:56:36Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[కలిసొచ్చిన అదృష్టం]] #[[ కుంకుమ భరిణ]] #[[ మన సంసారం]] #[[ మంచి మిత్రుడు]] #[[ మాయా మందిరం]] #[[ మూగజీవులు]] #[[ నడమంత్రపు సిరి]] #[[ నేనంటే నేనే]] #[[ నేనే మొనగాణ్ణి]] #[[ నిలువుదోపిడి]] #[[ నిండు సంసారం]] #[[ నిన్నే పెళ్లాడుతా]] #[[ పాల మనసులు]] #[[ పాప కోసం]] #[[ పంతాలు పట్టింపులు]] #[[ పెళ్లిరోజు]] #[[ ప్రేమకథ]] #[[ రాజయోగం]] #[[ రాము]] #[[ రణభేరి]] #[[ సతీ అరుంధతి]] #[[ శ్రీమంతుడు]] #[[ శ్రీరామకథ]] #[[ తల్లిప్రేమ]] #[[ తిక్క శంకరయ్య]] #[[ ఉమాచండీ గౌరీశంకరులకథ]] #[[ ఉండమ్మా బొట్టుపెడతా]] #[[ వరకట్నం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1968|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1969 3846 17966 2006-01-12T18:26:07Z Mpradeep 50 #[[ప్రతీకారం]] #[[ ఆస్తులు అంతస్తులు]] #[[ అగ్గివీరుడు]] #[[ అక్కాచెల్లెలు]] #[[ అన్నదమ్ములు]] #[[ బలవంతపు పెళ్ళి]] #[[ భలే అబ్బాయిలు]] #[[ భలే గూఢచారి]] #[[ భలే మాష్టారు]] #[[ భలే రంగడు]] #[[ భలే తమ్ముడు]] #[[ బందిపోటు భీమన్న]] #[[ బొమ్మలు చెప్పినకథ]] #[[ బుద్ధిమంతుడు]] #[[ చెయ్యెత్తి జైకొట్టు]] #[[ చిరంజీవి (సినిమా), 1969|చిరంజీవి]] #[[ ధర్మపత్ని]] #[[ దొరలా దొంగలా]] #[[ ఏకవీర]] #[[ గండికోట రహస్యం]] #[[ జగత్ కిలాడీలు]] #[[ జరిగిన కథ]] #[[ కదలడు వదలడు]] #[[ కర్పూర హారతి]] #[[ కథానాయకుడు]] #[[ లవ్ ఇన్ ఆంధ్ర]] #[[ మామకుతగ్గ కోడలు]] #[[ మహాబలుడు]] #[[ మనుషులు మారాలి]] #[[ మాతృదేవత]] #[[ మూగనోము]] #[[ మూహూర్తబలం]] #[[ నాటకాల రాయుడు]] #[[ నిండు హృదయాలు]] #[[ పంచకళ్యాణి దొంగలరాణి]] #[[ ప్రతిజ్ఞ (సినిమా), 1969|ప్రతిజ్ఞ]] #[[ ప్రేమకానుక]] #[[ రాజసింహ]] #[[ రాజకాంక్ష]] #[[ శభాష్ సత్యం]] #[[ సంబరాల రాంబాబు]] #[[ సప్తస్వరాలు]] #[[ సత్తెకాలపు సత్తెయ్య]] #[[ సిపాయి చిన్నయ్య]] #[[ టక్కరి దొంగ చక్కని చుక్క]] #[[ తల్లా పెళ్ళామా]] #[[ తారాశశాంకం]] #[[ విచిత్ర కుటుంబం]] #[[ ఉక్కుపిడుగు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1969|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1974 3847 17982 2006-01-13T04:07:51Z Mpradeep 50 + అయోమయం నివారణ, మరియు వర్గీకరణ #[[ఆడంబరాలు]] #[[ అనుబంధాలు]] #[[ అడవిదొంగలు]] #[[ అల్లూరి సీతారామరాజు]] #[[ అమ్మాయి పెళ్ళి]] #[[ అనగనగా ఒక తండ్రి]] #[[ బంగారు కలలు]] #[[ బంట్రోతు భార్య]] #[[ భూమికోసం]] #[[ చదువు సంస్కారం]] #[[ చైర్మన్ చెలమయ్య]] #[[ చక్రవాకం]] #[[ చందన]] #[[ చిన్ననాటి కలలు]] #[[ దీక్ష]] #[[ దేవదాసు]] #[[ దేవుడుచేసిన మనుషులు]] #[[ దేవుడుచేసిన పెళ్ళి]] #[[ ధనవంతులు]] #[[ గుణవంతులు]] #[[ దొరబాబు]] #[[ ఎవరికివారే యమునాతీరే]] #[[ గాలిపటాలు]] #[[ గౌరవం]] #[[ గౌరి]] #[[ గుండెలుతీసిన మొనగాడు]] #[[ హారతి]] #[[ హనుమాన్ విజయం]] #[[ ఇంటికోడలు]] #[[ ఇంటింటి కథ]] #[[ జీవితాశయం]] #[[ కోడెనాగు]] #[[ కోటివిద్యలు కూటికొరకే]] #[[ కృష్ణవేణి]] #[[ మంచి మనుషులు]] #[[ మాంగల్య భాగ్యం]] #[[ మనుషుల్లో దేవుడు]] #[[ మనుషులు]] #[[ మట్టి బొమ్మలు]] #[[ మీనా]] #[[ ముగ్గురు అమ్మాయిలు]] #[[ నీడలేని ఆడది]] #[[ నిప్పులాంటి మనిషి]] #[[ నిత్య సుమంగళి]] #[[ నోము]] #[[ ఊర్వశి]] #[[ ఓ సీత కథ]] #[[ పల్లెపడుచు]] #[[ పెద్దలు మారాలి]] #[[ ప్రేమలూ పెళ్ళిళ్ళు]] #[[ రాధమ్మపెళ్లి]] #[[ రామయ్యతండ్రి]] #[[ రామ్ రహీమ్]] #[[ రాముని మించిన రాముడు]] #[[ సత్యానికి సంకెళ్ళు]] #[[ శ్రీరామాంజనేయ యుద్ధం]] #[[ తాతమ్మకల]] #[[ తీర్పు]] #[[ తులాభారం]] #[[ తులసి]] #[[ తిరుపతి (సినిమా)]] #[[ ఉత్తమ ఇల్లాలు]] #[[ వాణి దొంగలరాణి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1974|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] Talk:చిలకలూరిపేట 3850 11024 2005-09-12T06:45:25Z వైఙాసత్య 58 ==అసమగ్ర వ్యాసం== ఈ వ్యాసపు ఇంగ్లీషు మూలం అంత సమగ్రంగా ఉన్నట్లు అనిపించలేదు. కొన్ని విషయాలు పరిశీలించవలసి ఉంది. కోట ఒకటి ''ఉండేది'' అని రాసారు. (ప్రస్తుతం లేదని అర్ధం వచ్చేటట్లు). కాని వెంటనే ప్రస్తుతం ఎవరో ఉంటున్నట్లు కూడా రాసారు. ఇటువంటివే మరికొన్ని. నాకున్న సందేహాల కారణంగా అనువాదం పూర్తిగా చెయ్యలేదు. ఇంగ్లీషు మూలాన్ని కామెంటు చేసి ఉంచేసాను. సభ్యులు పరిశీలించి విషయ నిర్ధారణ చెయ్యవలసి ఉంది. --[[User:Chaduvari|చదువరి]] 16:46, 11 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) : good candidate for fact checking. I will try to look up orginal sources. Thanks Chaduvari --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:29, 11 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==చిన్న మార్పులు== * 1818 లో గుంటూరు కంపెనీ పాలనలొ ఉండేది. బ్రిటిషు పాలన 1857 లో మొదలయ్యింది. * ఈ జమిందార్ల నాణేలపై పగోడా గుర్తు ఉండటము వలన వాటిని పగోడాలు అనేవారు. * The jamindars seems to have maintained good relationships with company rulers. In 1811, The then Jamindar of Chilakaluripet Manur Venkata krishna Rao presented Thomas Jarett (a comapny representative in Guntur) 2000 pagodas and a costly jewel upon the birth of his son. (Ref:Guntur district records Vol.385 p.303-320) * Manuri Rao family is a desastha family (marathi brahmin family ??) whose ancestry goes back to the Golkonda kingdom days. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:45, 12 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) పంచతంత్రం 3852 11053 2005-09-12T12:00:04Z Chaduvari 97 /* తెలుగు అనువాదాలు */ ప్రపంచ సాహిత్యానికి [[భారత దేశము|భారత దేశం]] అందించిన గొప్ప రచనలలో ఎన్నదగినది '''పంచతంత్రం '''. క్రీ. శ. [[5 వ శతాబ్దం]]లో విష్ణుశర్మ అనే గురువర్యుడు [[సంస్కృత భాష]]లో రచించిన ఈ గ్రంధం ఎన్నో ప్రపంచ భషలలోకి అనువదింపబడి, ఎంతో ప్రాచుర్యం పొందింది. తన వద్ద నేర్చుకోదలచిన విద్యార్ధులకు పాఠ్యగ్రంధంగా ఈ పుస్తకాన్ని ఆయన రచించాడు. ఐదు భాగాలుగా విభజించిన ఈ పుస్తకం కొన్ని చిన్న చిన్న కథల సమాహారం. మానవ జీవితంలో అవసరమైన ఎన్నో ధర్మాలను, నీతి సూత్రాలను చక్కటి కథల రూపంలో, ఆసక్తికరమైన కథనంతో విష్ణుశర్మ బోధించాడు. ==నేపథ్యం== దక్షిణభారతాన మిహిలారోప్యము అనే రాజ్యానికి అమరశక్తి రాజు. ఆతనికి బహుశక్తి, ఉగ్రశక్తి, అనంతశక్తి అని ముగ్గురు కొడుకులు. ఆ ముగ్గురు చదువుసంధ్యలు లేక మూర్ఖుల వలె తయారయ్యారు. ఎంత ప్రయత్నించినను వారికి చదువునందు శ్రద్ధ కలుగలేదు. మనోవేదన చెందిన రాజు తన బాధను మంత్రుల వద్ద వ్యక్తపరచి తరుణోపాయం సూచింపుమన్నాడు. ఓక మంత్రి విష్ణుశర్మ అనే గురువు గురించి చెప్పి అతనికి రాకుమారులను అప్పగింపుమని సలహా ఇచ్చాడు. రాజు విష్ణుశర్మను పిలిపించి, రాకుమారుల చదువు విషయమై తన వేదనను వివరించి, నా బిడ్డలకు విద్యా బుద్ధులు నేర్పండి, మీకు తగిన పారితోషికం ఇస్తాను అని అన్నాడు. విష్ణుశర్మ బదులిస్తూ నేను విద్యను అమ్ముకోను, నీ బిడ్డలను నీతి శస్త్ర కోవిదులను చేస్తాను, నాకేవిధమైన పారితోషికం అవసరం లేదు అని చెప్పి రాకుమారులను తీసుకొని వెళ్ళాడు. వార్కి బోధించదలచిన పాఠ్య ప్రణాళిక ప్రకారం కథలను రచించి, కొన్ని కథలను [[బృహత్కథ]] నుండి గ్రహించి పంచతంత్రమును రచించాడు. ఆ కథలను వారికి చెప్పి, నీతిని బోధించి ఆరు నెలలలో వారిని నీతి శస్త్ర కోవిదులను చేసి, రాజు కిచ్చిన మాటను చెల్లించుకున్నాడు. ==విశిష్టత== విషయ పరిగ్జానం, బోధనా సామర్ధ్యము, చక్కని పాఠ్యప్రణాళిక ఉంటే, చదువంటే ఇష్టము, ఆసక్తి లేని వారికి కూడా బోధించి విద్యావంతులను చెయ్యవచ్చని [[5 వ శతాబ్దం]] లోనే విష్ణుశర్మ నిరూపించాడు. 1500 సంవత్సరాల నాటి ఈ రచన ఈనాటికీ ప్రతి సమాజానికీ అనుసరణీయమే, ఆమోదయోగ్యమే! అదే పంచతంత్రం యొక్క విశిష్టత. పంచతంత్రం 5 విభాగాల, 69 కథల సంపుటి. కథలలోని పాత్రలు ఎక్కువగా జంతువులే. ఫాత్రల పేర్లు వాటి మనస్తత్వాన్ని, సహజ ప్రవృత్తినీ, నడతను సూచితూ ఉంటాయి. కథనం సరళంగా ఉంటూ, సామెతలు, ఉపమానాలను గుప్పిస్తూ, ఎంతో ఆసక్తికరంగా సాగుతుంది. సమాజం గురించి, వ్యవస్థ, మనుష్యధర్మం గురించిన ఎన్నో విషయాలు కథలలో మిళితమై వస్తాయి. పంచతంత్రం ఒక ప్రాంతానికి, ఒక కాలానికి పరిమితం కాని, చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయే సార్వత్రిక విగ్జానం. ==భాగాలు== పంతంత్రం 5 విభాగాలుగా ఉన్న చక్కని ఆకృతి గల రచన. ఫ్రతి విభాగానికి ఒక విశిష్టమైన, విలక్షణమైన లక్ష్యం కనపడుతుంది. విభాగాల పేర్లు, ఒక్కొక్కదానిలోని కథల సంఖ్య ఇలా ఉన్నాయి. {|border ="1" !భాగం !! పేరు !! కథల సంఖ్య |- |1|| మిత్రభేదము ||22 |- |2 ||మిత్ర సంప్రాప్తి|| 6 |- |3 ||కాకోలూకీయము ||16 |- |4 ||లబ్ధ ప్రణాశము ||11 |- |5 ||అపరీక్షిత కారిత్వము ||14 |} మొదటి నాలుగు భాగాలలో జంతువులు రధాన పాత్రలు కాగా ఐదవ దానిలో మనుష్యులు ప్రధాన పాత్రలు ==అనుకరణలు== [[14 వ శతాబ్దం]] ప్రాంతాలలో నారాయణుడు అనే పండితుడు వివిధ గ్రంధాలనుండి సేకరించిన కథలతో '''హితోపదేశము''' అనే గ్రంధాన్ని సంస్కృతంలో రచించాడు. అందులో ''మిత్రలాభము'', ''సుహృద్భేదము'', ''విగ్రహము'', ''సంధి'' అనే నాలుగు భాగాలు ఉన్నాయి. ఈ పుస్తకం కూడా పంచతంత్రం వలెనే ప్రారంభమై అలాగే సాగుతుంది. దీనిలో కూడా విష్ణుశర్మ అనే పండితుడు రాకుమారులకు వివిధ కథల ద్వారా విద్యాబోధన చేస్తాడు. అక్కడక్కడా కథా స్థాలాలు, పాత్రల పేర్లలో మార్పులు తప్పించి గ్రంధం పూర్తిగా పంచతంత్రం పోకడలోనే ఉంది. [[హితోపదేశం]] అచ్చు పంచతంత్రం లాగానే ఉండటంతో కాలక్రమేణా పంచతంత్రం విషయం లోని విభాగాలు ఏవి అనే విషయంపై కొన్ని సందిగ్ధాలు ఏర్పడ్డాయి. ==తెలుగు అనువాదాలు== [[తెలుగు సాహిత్యము|తెలుగు]]లో నాలుగు అనువాదాల వరకు వచ్చినట్లు తెలుస్తోంది. వాటి రచయితలు: # బైచరాజు వేంకటనాథుడు # దూబగుంట నారాయణ కవి # పరవస్తు చిన్నయ సూరి # వేములపల్లి ఉమామహేశ్వర రావు [[చిన్నయసూరి]] తన అనువాదానికి [[నీతి చంద్రిక]] అని పేరు పెట్టారు. తెలుగులో ప్రసిద్ధి పొందిన అనువాదం ఇదే. కానీ ఈ అనువాదం పంచతంత్రాన్ని కాక నారాయణుడి హితోపదేశాన్ని అనువదించినట్లుగా కనిపిస్తుంది. ==మూలాలు== ఈ వ్యాసం లోని పలు విషయాలు కింది పుస్తకం నుండి సేకరించినవి. # వేములపల్లి ఉమామహేశ్వర రావు గారి అనువాదం - జూన్‌ 1989. [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] [[Category:భారతీయ సాహిత్యం]] ప్రముఖ కావ్యాలు 3853 16843 2005-12-27T14:02:35Z Trivikram 237 /* వచన కవితలు, గేయాలు */ ==పద్య కావ్యాలు== ==గద్య కావ్యాలు== ==వచన కవితలు, గేయాలు== * [[మహాప్రస్థానం]] * [[పుత్తడి బొమ్మా పూర్ణమ్మా]] * [[పెన్నేటి పాట]] * [[శివ తాండవమ్]] * [[ఎంకి పాటలు ]] * [[అమృతం కురిసిన రాత్రి]] ==చంపూ కావ్యాలు== ==కథలు, నవలలు== * [[పంచతంత్రం]] ==నాటకాలు, నాటికలు== * [[కన్యాశుల్కం]] ==జీవిత చరిత్రలు, ఆత్మకథలు== ==బాల సాహిత్యం== ==వాస్తవిక సాహిత్యం (నాన్‌ ఫిక్షన్‌)== ==ఇతర విధాలు== [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] [[Category:భారతీయ సాహిత్యం]] {{సాహిత్యం}} Template:సాహిత్యం 3854 11055 2005-09-12T12:08:21Z Chaduvari 97 [[తెలుగు సాహిత్యము]]|[[తెలుగు సాహితీకారులు]]|[[ప్రముఖ కావ్యాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1983 3856 18020 2006-01-13T05:01:51Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[శ్రీదత్త దర్శనము]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1983|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] Talk:తెలుగు సినిమాలు 1982 3857 11080 2005-09-12T15:48:01Z Chavakiran 19 1982 and 1983 are merged. Need to separae these things somehow. తెలుగు సినిమాలు 1984 3858 17989 2006-01-13T04:25:12Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[కోడెత్రాచు]] #[[ ఎస్. పి. భయంకర్]] #[[ రైలు దోపిడి]] #[[ రోజులు మారాయి]] #[[ సీతాలు]] #[[ కాయ్ రాజా కాయ్]] #[[ సాహసమే జీవితం]] #[[ బొబ్బిలి బ్రహ్మన్న]] #[[ నాయకులకు సవాల్]] #[[ డిస్కోకింగ్]] #[[ మెరుపుదాడి]] #[[ మానసవీణ]] #[[ దేవునిరూపాలు]] #[[ కిరాయి అల్లుడు]] #[[ భాగ్యలక్ష్మి]] #[[ రచయిత్రి]] #[[ కురుక్షేత్రంలో సీత]] #[[ మహానగరంలో మాయగాడు]] #[[ సీతమ్మ పెళ్ళి]] #[[ ఈ తీర్పు ఇల్లాలిది]] #[[ అదిగో అల్లదిగో]] #[[ శ్రీమతి కావాలి]] #[[ చిటపట చినుకులు]] #[[ చదరంగం]] #[[ నాగు]] #[[ రావూ గోపాలరావు]] #[[ ఘరానారౌడి]] #[[ భార్యామణి]] #[[ అమ్మాయిలూ ప్రేమించండి]] #[[ ఈ చరిత్ర ఇంకెన్నాళ్ళు]] #[[ పల్నాటి పులి]] #[[ కుటుంబగౌరవం]] #[[ ముక్కోపి]] #[[ కాంచన గంగ]] #[[ దానవుడు]] #[[ కలలుకనే కళ్ళు]] #[[ అగ్నిగుండం]] #[[ గృహలక్ష్మి]] #[[ రాజమండ్రి రోమియో]] #[[ సంగీత సామ్రాట్]] #[[ శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి చరిత్ర]] #[[ దొంగలు బాబోయ్ దొంగలు]] #[[ యమదూతలు]] #[[ కథానాయకుడు]] #[[ రౌడీ]] #[[ రుస్తుం]] #[[ సంపూర్ణప్రేమాయణం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1984|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1985 3859 17987 2006-01-13T04:21:49Z Mpradeep 50 #[[సువర్ణసుందరి]] #[[ అగ్నిపర్వతం]] #[[ చట్టంతో పోరాటం]] #[[ మూడిళ్ళ ముచ్చట]] #[[ ఆలయదీపం]] #[[ ఆత్మబలం]] #[[ దేశంలో దొంగలుపడ్డారు]] #[[ పుత్తడిబొమ్మ]] #[[ శ్రీకష్ణలీలలు]] #[[ అపనిందలు ఆడవాళ్ళకేనా?]] #[[ న్యాయం మీరేచెప్పాలి]] #[[ బాబాయ్ అబ్బాయ్]] #[[ మహాసంగ్రామం]] #[[ కొంగుముడి]] #[[ కళారంజని]] #[[ లంచావతారం]] #[[ ఓటుకు విలువివ్వండి]] #[[ మరో మొనగాడు]] #[[ శ్రీవారి శోభనం]] #[[ రేచుక్క]] #[[ మయూరి]] #[[ బందీ]] #[[ దొంగ]] #[[ మాయామోహిని]] #[[ ఆడపిల్లలే నయం]] #[[ ఇంటికో రుద్రమ్మ]] #[[ నేరస్తుడు]] #[[ భార్యాభర్తల బంధం]] #[[ మాంగల్యబలం]] #[[ వస్తాదు]] #[[ బ్రహ్మముడి]] #[[ మాపల్లెలో గోపాలుడు]] #[[ మాంగల్యబంధం]] #[[ టెర్రర్]] #[[ చిరంజీవి (సినిమా), 1985|చిరంజీవి]] #[[ జాకీ]] #[[ అందరికంటే మొనగాడు]] #[[ భలే తమ్ముడు]] #[[ రగిలే గుండెలు]] #[[ ఓ తండ్రి తీర్పు]] #[[ తిరుగుబాటు]] #[[ ముచ్చటగా ముగ్గురు]] #[[ పదండి ముందుకు]] #[[ దేవాలయం]] #[[ దండయాత్ర]] #[[ తెల్లగులాబి]] #[[ ఢాకు]] #[[ గుడిగంటలు మ్రోగాయి]] #[[ భోలా శంకరుడు]] #[[ కుర్రచేష్టలు]] #[[ జనని జన్మభూమి]] #[[ ఇల్లాలు ప్రియురాలు]] #[[ రారాజు]] #[[ బంగారు కాపురం]] #[[ చాలెంజ్]] #[[ నవమోహిని]] #[[ మేమూ మీలాంటి మనుషులమే]] #[[ జనం మనం]] #[[ మిష్టర్ విజయ్]] #[[ మార్చండి మన చట్టాలు]] #[[ ఆడపులి]] #[[ కొత్త దంపతులు]] #[[ కోటీశ్వరుడు]] #[[ సర్దార్]] #[[ ఇద్దరు దొంగలు]] #[[ యుద్ధం]] #[[ పద్మవ్యూహం]] #[[ తాండవ కృష్ణుడు]] #[[ నటన]] #[[ రంగుల కల]] #[[ ఊహాసుందరి]] #[[ బావామరదళ్ళు]] #[[ దోపిడి దొంగలు]] #[[ పుణ్యంకొద్దీ పురుషుడు]] #[[ సంతానం]] #[[ అల్లుళ్ళొస్తున్నారు]] #[[ రక్తసంబంధం]] #[[ బాబులుగాడి దెబ్బ]] #[[ గూండా]] #[[ శ్రీవారికి ప్రేమలేఖ]] #[[ అపరాధి]] #[[ వీరభద్రుడు]] #[[ జగన్]] #[[ ఈ చదువులు మాకొద్దు]] #[[ ప్రళయ సింహం]] #[[ హీరో]] #[[ నాగ భైరవి]] #[[ అనుబంధం]] #[[ జడ గంటలు]] #[[ పులిజూదం]] #[[ మరో దేవత]] #[[ దేవాంతకుడు]] #[[ నిర్దోషి]] #[[ ఆనందభైరవి]] #[[ కొండవీటి నాగులు]] #[[ ముఖ్యమంత్రి]] #[[ సితార]] #[[ సుందరీ సుబ్బారావు]] #[[ జేమ్స్ బాండ్ 999]] #[[ వసంతగీతం]] #[[ శ్రీసంతోషిమాత]] #[[ వ్రతమహత్యం]] #[[ ఉద్ధండుడు]] #[[ ఉగ్రరూపం]] #[[ ఆడదాని సవాల్]] #[[ భారతంలో శంఖారావం]] #[[ భలేరాముడు]] #[[ మంగమ్మగారి మనవడు]] #[[ అభిమన్యుడు]] #[[ ఇంటిగుట్టు]] #[[ ఎదురులేని మొనగాళ్ళు]] #[[ రామాయణంలో భాగవతం]] #[[ జస్టిస్ చక్రవర్తి]] #[[ కంచుకాగడా]] #[[ స్వాతి]] #[[ అనురాగ బంధం]] #[[ మాయలాడి]] #[[ అన్వేషణ]] #[[ విషకన్య]] #[[ అగ్గిరాజు]] #[[ ఊరికి సోగ్గాడు]] #[[ అమెరికా అల్లుడు]] #[[ పల్నాటి సింహం]] #[[ జ్వాల]] #[[ దర్జాదొంగ]] #[[ మహరాజు]] #[[ కొత్తపెళ్లి కూతురు]] #[[ ముద్దుల చెల్లెలు]] #[[ బుల్లెట్]] #[[ మొగుడూ పెళ్ళాలూ]] #[[ వజ్రాయుధం]] #[[ దాంపత్యం]] #[[ సజీవమూర్తులు]] #[[ శిక్ష]] #[[ ముగ్గురు మిత్రులు]] #[[ ప్రచండ భైరవి]] #[[ పులి]] #[[ సంచలనం]] #[[ మాయదారి మరిది]] #[[ కుటుంబ బంధం]] #[[ మంత్రదండం]] #[[ ముద్దుల మనవరాలు]] #[[ ఖూనీ]] #[[ కంచుకవచం]] #[[ చిటపటచినుకులు]] #[[ యముడు]] #[[ ఆగ్రహం]] #[[ రక్తసింధూరం]] #[[ ప్రేమించు పెళ్ళాడు]] #[[ దొంగల్లో దొర]] #[[ పచ్చని కాపురం]] #[[ పున్నమి రాత్రి]] #[[ ఇల్లాలే దేవత]] #[[ రణరంగం]] #[[ ఇల్లాలూ వర్ధిల్లు]] #[[ అసాధ్యుడు]] #[[ అడవి దొంగ]] #[[ పెళ్ళి మీకు అక్షింతలు నాకు]] #[[ వందేమాతరం]] #[[ ఈ సమాజం మాకొద్దు]] #[[ డేంజర్ లైట్]] #[[ ఇల్లాలికో పరీక్ష]] #[[ సూర్యచంద్ర]] #[[ కత్తుల కొండయ్య]] #[[ జై భేతాళ]] #[[ గర్జన]] #[[ శ్రీవారు]] #[[ విజేత]] #[[ కళ్యాణ తిలకం]] #[[ బెబ్బులివేట]] #[[ ముసుగు దొంగ]] #[[ మహామనిషి]] #[[ ఏడడుగుల బంధం]] #[[ శ్రీమతిగారు]] #[[ బంగారుచిలుక]] #[[ పారిపోయిన ఖైదీలు]] #[[ పాతాళనాగు]] #[[ గరం మసాలా]] #[[ పట్టాభిషేకం]] #[[ శ్రీషిర్డీ సాయిబాబా మహత్యం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1985|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1986 3860 18015 2006-01-13T04:56:58Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[కిరాతకుడు]] #[[ కృష్ణగారడి]] #[[ శ్రావణసంధ్య]] #[[ భలేమిత్రుడు]] #[[ నాగదేవత]] #[[ డ్రైవర్ బాబు]] #[[ రెండురెళ్ళు ఆరు]] #[[ ఉక్కుమనిషి]] #[[ శ్రీదత్త దర్శనం]] #[[ నాంపల్లి నాగు]] #[[ స్రవంతి]] #[[ మాకూ స్వాతంత్ర్యం కావాలి]] #[[ కొండవీటిరాజా]] #[[ మావారి గోల]] #[[ నిప్పులాంటి ఆడది]] #[[ పట్నంపిల్ల పల్లెటూరిచిన్నోడు]] #[[ ఆక్రందన]] #[[ బ్రహ్మాస్త్రం]] #[[ కుట్ర]] #[[ లేడీ జేమ్స్ బాండ్]] #[[ మోహినీ శపథం]] #[[ ముద్దుల కృష్ణయ్య]] #[[ మగధీరుడు]] #[[ స్వాతిముత్యం]] #[[ ఇదే నా సమాధానం]] #[[ ప్రతిధ్వని]] #[[ సింహాసనం]] #[[ ఖైదీరాణి]] #[[ మల్లెమొగ్గలు]] #[[ మిష్టర్ భరత్]] #[[ మనోశక్తి]] #[[ కాష్మోరా]] #[[ మంచి మనసులు]] #[[ జయం మనదే]] #[[ జీవనపోరాటం]] #[[ సీతారామ కళ్యాణం]] #[[ నిరీక్షణ]] #[[ హాస్యాభిషేకం]] #[[ పవిత్ర]] #[[ దాగుడు మూతలు]] #[[ కొంటె కాపురం]] #[[ ఇదేనా న్యాయం]] #[[ ఆలాపన]] #[[ ప్రతిభావంతుడు]] #[[ మానవుడే దానవుడు]] #[[ వేట]] #[[ విక్రమ్]] #[[ ఖైదీ రుద్రయ్య]] #[[ జీవనరాగం]] #[[ సిరివెన్నెల]] #[[ కోటిగాడు]] #[[ సంసారం ఒక సంగీతం]] #[[ ఆది దంపతులు]] #[[ ఇద్దరు మిత్రులు (సినిమా), 1986]] #[[ రావణబ్రహ్మ]] #[[ అనసూయమ్మగారి అల్లుడు]] #[[ డాకూరాణి]] #[[ కర్పూరదీపం]] #[[ సమాజంలో స్త్రీ]] #[[ కిరాయి మొగుడు]] #[[ కారుదిద్దిన కాపురం]] #[[ అత్తగారూ స్వాగతం]] #[[ బంధం]] #[[ అరుణకిరణం]] #[[ నేటి యుగధర్మం]] #[[ దేశోద్ధారకుడు]] #[[ శ్రీ వేమన చరిత్ర]] #[[ లవ్ మాస్టర్]] #[[ కలియుగ పాండవులు]] #[[ చంటబ్బాయ్]] #[[ ధర్మపీఠం దద్దరిల్లింది]] #[[ కృష్ణపరమాత్మ]] #[[ కెప్టెన్ నాగార్జున]] #[[ ఆడపడుచు]] #[[ రేపటిపౌరులు]] #[[ నా పిలుపే ప్రభంజనం]] #[[ శ్రావణమేఘాలు]] #[[ కలియుగ కృష్ణుడు]] #[[ మారుతి]] #[[ ఉగ్రనరసింహం]] #[[ మన్నెంలో మొనగాడు]] #[[ వేటగాళ్ళు]] #[[ రాక్షసుడు]] #[[ పోలీస్ ఆఫీసర్]] #[[ పదహారేళ్ళ అమ్మాయి]] #[[ ఒకరాధ ఇద్దరుకృష్ణులు]] #[[ తాండ్ర పాపారాయుడు]] #[[ తలంబ్రాలు]] #[[ చల్లని రామయ్య చక్కని సీతమ్మ]] #[[ విజృంభణ]] #[[ పరశురాముడు]] #[[ దొరబిడ్డ]] #[[ అడవిరాజా]] #[[ శ్రీమతికానుక]] #[[ అర్థరాత్రి స్వతంత్రం]] #[[ పసుపుతాడు]] #[[ చాదస్తపు మొగుడు]] #[[ ఈ ప్రశ్నకు బదులేది?]] #[[ బ్రహ్మరుద్రులు]] #[[ అష్టలక్ష్మీవైభవం]] #[[ ఇల్లాలి ప్రతిజ్ఞ]] #[[ సక్కనోడు]] #[[ కౌబాయ్ నెం. 1]] #[[ మామా కోడళ్ళ సవాల్]] #[[ ధైర్యవంతుడు]] #[[ కోనసీమకుర్రోడు]] #[[ హెచ్చరిక]] #[[ పరాజిత]] #[[ శాంతినివాసం]] #[[ లేడీస్ టైలర్]] #[[ వివాహబంధం]] #[[ భయం భయం]] #[[ జైలుపక్షి]] #[[ చాణక్యశపథం]] #[[ పూజకు పనికిరాని పువ్వు]] #[[ గురుబ్రహ్మ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1986|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] ఏప్రిల్ 6 3861 11085 2005-09-12T16:05:34Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 96వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 97వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 269 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 5]] - [[ఏప్రిల్ 7]] - [[మార్చి 6]] - [[మే 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 6]] ఏప్రిల్ 7 3862 11086 2005-09-12T16:07:26Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 97వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 98వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 268 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 6]] - [[ఏప్రిల్ 8]] - [[మార్చి 7]] - [[మే 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 7]] ఏప్రిల్ 8 3863 11087 2005-09-12T16:09:33Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 98వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 99వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 267 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 7]] - [[ఏప్రిల్ 9]] - [[మార్చి 8]] - [[మే 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 8]] ఏప్రిల్ 9 3864 21840 2006-04-08T17:01:13Z Chaduvari 97 రాహుల్, చండ్ర '''ఏప్రిల్ 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 99వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 100వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 266 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[1893]]: ప్రముఖ రచయిత, చరిత్రకారుడు, కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[రాహుల్ సాంకృత్యాయన్]] ==మరణాలు== *[[1994]]: ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[చండ్ర రాజేశ్వరరావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 8]] - [[ఏప్రిల్ 10]] - [[మార్చి 9]] - [[మే 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 9]] ఏప్రిల్ 10 3865 11089 2005-09-12T16:12:32Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 100వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 101వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 265 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 9]] - [[ఏప్రిల్ 11]] - [[మార్చి 10]] - [[మే 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 10]] ఏప్రిల్ 11 3866 11090 2005-09-12T16:13:55Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 101వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 102వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 264 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 10]] - [[ఏప్రిల్ 12]] - [[మార్చి 11]] - [[మే 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 11]] ఏప్రిల్ 12 3867 14294 2005-11-12T08:20:14Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''ఏప్రిల్ 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 102వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 103వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 263 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== * [[1962]]: [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]], [[భారత దేశము|భారతదేశపు]] ప్రముఖ ఇంజనీరు. ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 11]] - [[ఏప్రిల్ 13]] - [[మార్చి 12]] - [[మే 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 12]] ఏప్రిల్ 13 3868 11092 2005-09-12T16:19:29Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 103వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 104వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 262 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 12]] - [[ఏప్రిల్ 14]] - [[మార్చి 13]] - [[మే 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 13]] ఏప్రిల్ 14 3869 11093 2005-09-12T16:21:18Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 104వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 105వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 261 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 13]] - [[ఏప్రిల్ 15]] - [[మార్చి 14]] - [[మే 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 14]] ఏప్రిల్ 15 3870 22534 2006-04-15T18:52:58Z Chaduvari 97 తప్పు చేర్పులను తొలగించాను '''ఏప్రిల్ 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 105వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 106వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 260 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 14]] - [[ఏప్రిల్ 16]] - [[మార్చి 15]] - [[మే 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 15]] ఏప్రిల్ 16 3871 22535 2006-04-15T18:54:11Z Chaduvari 97 చాప్లిన్, కందుకూరి, రాఘవ, రైళ్ళు '''ఏప్రిల్ 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 106వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 107వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 259 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1853]]: [[భారత్]] లో రైళ్ళ నడక మొదల్యింది. ==జననాలు== *[[1848]]: ప్రముఖ సంఘసంస్కర్త [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] *[[1889]]: ప్రముఖ హాస్యనటుడు [[చార్లీ చాప్లిన్]] ==మరణాలు== *[[1946]]: ప్రముఖ నటుడు [[బళ్ళారి రాఘవ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 15]] - [[ఏప్రిల్ 17]] - [[మార్చి 16]] - [[మే 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 16]] ఏప్రిల్ 17 3872 22533 2006-04-15T18:51:36Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ చిలకమర్తి, సర్వేపల్లి '''ఏప్రిల్ 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 107వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 108వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 258 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1946]]: ప్రముఖ రచయిత [[చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం]] *[[1975]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]] డా.[[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 16]] - [[ఏప్రిల్ 18]] - [[మార్చి 17]] - [[మే 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 17]] ఏప్రిల్ 18 3873 11097 2005-09-12T16:27:08Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 108వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 109వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 257 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 17]] - [[ఏప్రిల్ 19]] - [[మార్చి 18]] - [[మే 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 18]] ఏప్రిల్ 19 3874 11098 2005-09-12T16:28:42Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 109వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 110వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 256 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 18]] - [[ఏప్రిల్ 20]] - [[మార్చి 19]] - [[మే 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 19]] ఏప్రిల్ 20 3875 11099 2005-09-12T16:30:12Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 110వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 111వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 255 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 19]] - [[ఏప్రిల్ 21]] - [[మార్చి 20]] - [[మే 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 20]] ఏప్రిల్ 21 3876 11100 2005-09-12T16:32:24Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 111వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 112వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 254 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 20]] - [[ఏప్రిల్ 22]] - [[మార్చి 21]] - [[మే 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 21]] ఏప్రిల్ 22 3877 11101 2005-09-12T16:33:56Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 112వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 113వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 253 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 21]] - [[ఏప్రిల్ 23]] - [[మార్చి 22]] - [[మే 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 22]] ఏప్రిల్ 23 3878 11102 2005-09-12T16:35:16Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 113వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 114వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 252 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 22]] - [[ఏప్రిల్ 24]] - [[మార్చి 23]] - [[మే 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 23]] ఏప్రిల్ 24 3879 11103 2005-09-12T16:36:33Z వైఙాసత్య 58 '''ఏప్రిల్ 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 114వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 115వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 251 రోజులు మిగిలినవి. {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/4/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 23]] - [[ఏప్రిల్ 25]] - [[మార్చి 24]] - [[మే 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:April 24]] తెలుగు సినిమాలు 1987 3880 17994 2006-01-13T04:28:20Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[అరణ్యకాండ]] #[[ మొనగాడు]] #[[ డబ్బెవరికిచేదు?]] #[[ దాదా]] #[[ దొంగమొగుడు]] #[[ ఉదయం]] #[[ తండ్రికొడుకుల చాలెంజ్]] #[[ పున్నమిచంద్రుడు]] #[[ మజ్ను]] #[[ సంసారం ఒక చదరంగం]] #[[ వీరప్రతాప్]] #[[ భార్గవ రాముడు]] #[[ అమెరికా అబ్బాయి]] #[[ ఓ ప్రేమ కథ]] #[[ ఉమ్మడిమొగుడు]] #[[ చైతన్యం]] #[[ తల్లిగోదావరి]] #[[ నమ్మినబంటు]] #[[ దొంగోడొచ్చాడు]] #[[ అల్లరి కృష్ణయ్య]] #[[ ఆనందతాండవం]] #[[ మండలాధీశుడు]] #[[ రౌడీ పోలీస్]] #[[ కళ్యాణ తాంబూలం]] #[[ లాయర్ సుహాసిని]] #[[ పగబట్టిన పాంచాలి]] #[[ మకుటంలేని మహారాజు]] #[[ హంతకుడివేట]] #[[ చిన్నారిదేవత]] #[[ సంకీర్తన]] #[[ సర్దార్ ధర్మన్న]] #[[ నేనేరాజు నేనేమంత్రి]] #[[ ఆరాధన]] #[[ కాబోయే అల్లుడు]] #[[ వీరవిహారం]] #[[ కలెక్టర్ గారి అబ్బాయి]] #[[ జగన్మాత]] #[[ మరణశాసనం]] #[[ పడమట సంధ్యారాగం]] #[[ సాహస సామ్రాట్]] #[[ కార్తీకపౌర్ణమి]] #[[ తేనెమనసులు]] #[[ శ్రుతిలయలు]] #[[ లాయర్ భారతీదేవి]] #[[ నాకూ పెళ్ళాం కావాలి]] #[[ అజేయుడు]] #[[ ప్రెసిడెంట్ గారి అబ్బాయి]] #[[ పుణ్యదంపతులు]] #[[ తాయారమ్మ తాండవకృష్ణ]] #[[ రేపటి స్వరాజ్యం]] #[[ భారతంలో అర్జునుడు]] #[[ ప్రేమదీపాలు]] #[[ చక్రవర్తి]] #[[ సర్దార్ కృష్ణమ నాయుడు]] #[[ ప్రేమసామ్రాట్]] #[[ పెళ్ళిళ్ళోయ్ పెళ్ళిళ్ళు]] #[[ మువ్వగోపాలుడు]] #[[ పగ సాధిస్తా]] #[[ త్రిమూర్తులు]] #[[ ముద్దాయి]] #[[ అందరికంటే ఘనుడు]] #[[ రాగలీల]] #[[ ఇదా ప్రపంచం]] #[[ ఇంటిదొంగ]] #[[ బ్రహ్మనాయుడు]] #[[ శంఖారావం]] #[[ గాంధీనగర్ రెండవవీధి]] #[[ అక్షింతలు]] #[[ పసివాడి ప్రాణం]] #[[ కులాల కురుక్షేత్రం]] #[[ రాము]] #[[ గుండమ్మగారి కృష్ణులు]] #[[ ప్రతిస్పందన]] #[[ విజేత విక్రమ్]] #[[ అల్లరి పాండవులు]] #[[ ధర్మపత్ని]] #[[ విశ్వనాధ నాయకుడు]] #[[ గౌతమి]] #[[ మన్మధలీల కామరాజుగోల]] #[[ పరాశక్తి]] #[[ దయామయుడు]] #[[ అగ్నిపుత్రుడు]] #[[ స్వయంకృషి]] #[[ కథ అడ్డం తిరిగింది]] #[[ అల్లుడుకోసం]] #[[ యుగకర్తలు]] #[[ కృష్ణలీల]] #[[ మదన గోపాలుడు]] #[[ భలే మొగుడు]] #[[ శ్రీనివాస కళ్యాణం]] #[[ ఆత్మబంధువు]] #[[ సామ్రాట్]] #[[ మారణహోమం]] #[[ చందమామ రావే]] #[[ స్వాతంత్ర్యానికి ఊపిరి పోయండి]] #[[ శారదాంబ]] #[[ ముద్దుల మనవడు]] #[[ ఖైదీ నాగమ్మ]] #[[ రౌడీ బాబాయ్]] #[[ శ్రీమతి ఒక బహుమతి]] #[[ మావూరి మగాడు]] #[[ అత్తగారూ జిందాబాద్]] #[[ మనవడొస్తున్నాడు]] #[[ కిరాయి దాదా]] #[[ భానుమతిగారి మొగుడు]] #[[ అర్జున్]] #[[ అహ! నా పెళ్ళంట !]] #[[ న్యాయానికి సంకెళ్ళు]] #[[ ఆహుతి]] #[[ ముద్దుబిడ్డ]] #[[ ప్రజాస్వామ్యం]] #[[ అగ్నిపుష్పం]] #[[ శివుడే శంకరుడు]] #[[ నల్లత్రాచు]] #[[ సత్యాగ్రహం]] #[[ దొంగకాపురం]] #[[ జేబుదొంగ]] #[[ మహర్షి]] #[[ రాక్షస సంహారం]] #[[ దొంగగారూ స్వాగతం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1987|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 3881 26822 2006-06-10T21:52:31Z Srinivasa 246 /* చూడండి */ ==సంవత్సరాల వారిగా విడుదలైన సినిమాల సంఖ్య== {| |-bgcolor=#DDDEFF | | | '''సంవత్సరము''' | | '''డైరెక్ట్‌ చిత్రాలు''' | | '''డబ్బింగ్‌ చిత్రాలు''' | | '''మొత్తము''' |-bgcolor=#DDEEFF | | 1931 | 1 | | 1 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1932 | | 2 | | | | 2 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1933 | 6 | | 6 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1934 | | 3 | | | | 3 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1935 | 7 | | 7 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1936 | | 14 | | | | 14 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1937 | 10 | | 10 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1938 | | 12 | | | | 12 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1939 | 12 | | 12 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1940 | | 14 | | | | 14 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1941 | 14 | | 14 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1942 | | 11 | | | | 11 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1943 | 6 | | 6 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1944 | | 7 | | | | 7 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1945 | 5 | | 5 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1946 | | 10 | | | | 10 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1947 | 6 | | 6 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1948 | | 7 | | | | 7 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1949 | 7 | | 7 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1950 | | 17 | | 2 | | 19 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1951 | 22 | 1 | 23 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1952 | | 25 | | 1 | | 26 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1953 | 24 | 4 | 28 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1954 | | 30 | | | | 30 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1955 | 19 | 3 | 22 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1956 | | 21 | | 5 | | 26 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1957 | 27 | 7 | 34 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1958 | | 20 | | 12 | | 32 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1959 | 25 | 16 | 41 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1960 | | 38 | | 15 | | 53 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1961 | 26 | 29 | 55 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1962 | | 26 | | 20 | | 46 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1963 | 27 | 13 | 40 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1964 | | 26 | | 13 | | 39 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1965 | 32 | 18 | 50 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1966 | 33 | 30 | 63 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1967 | | 45 | | 19 | | 64 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1968 | 57 | 20 | 77 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1969 | | 44 | | 11 | | 55 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1970 | 59 | 17 | 76 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1971 | | 65 | | 20 | | 85 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1972 | 56 | 15 | 71 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1973 | | 61 | | 10 | | 71 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1974 | 60 | 10 | 70 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1975 | | 59 | | 13 | | 72 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1976 | 64 | 22 | 86 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1977 | | 71 | | 16 | | 87 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1978 | 81 | 14 | 95 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1979 | | 95 | | 26 | | 121 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1980 | 113 | 24 | 137 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1981 | | 98 | | 26 | | 124 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1982 | 88 | 47 | 135 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1983 | | 104 | | 32 | | 136 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1984 | 117 | 51 | 168 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1985 | | 114 | | 69 | | 183 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1986 | 122 | 44 | 166 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1987 | | 121 | | 32 | | 153 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1988 | 110 | 28 | 138 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1989 | | 89 | | 58 | | 147 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1990 | 76 | 90 | 166 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1991 | | 99 | | 47 | | 146 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1992 | 107 | 42 | 149 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1993 | | 88 | | 49 | | 137 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1994 | 84 | 74 | 158 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1995 | | 79 | | 62 | | 141 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1996 | 64 | 73 | 137 |-bgcolor=#DDEEFF | | | 1997 | | 79 | | 48 | | 127 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1998 | 77 | 45 | 122 |-bgcolor=#DDEEFF | | 1999 | 65 | 82 | 147 |-bgcolor=#DDEEFF | | 2000 | 80 | 80 | 160 |-bgcolor=#DDEEFF | | 2001 | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | 2002 | 114 | | |-bgcolor=#DDEEFF | | 2003 | 95 | 26 | 121 |-bgcolor=#DDEEFF | | 2004 | | 56 | |-bgcolor=#DDEEFF | | 2005 | | | |-bgcolor=#DDDEFF | |'''మొత్తము'''** |'''3383''' |'''1505''' |'''4888''' |- |} <nowiki>** ఈ మొత్తాలు 2000 సంవత్సరము వరకే కూడినవి.</nowiki> == చూడండి == * [[తెలుగు సినిమా నటులు]] * [[తెలుగు సినిమా నటీమణులు]] * [[తెలుగు సినిమా దర్శకులు]] * [[తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు]] * [[తెలుగు సినిమా పాటలు]] * [[తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} User talk:Schakra 3882 11117 2005-09-13T08:04:50Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:04, 13 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia talk:నామకరణ పధ్ధతులు 3883 11126 2005-09-13T08:35:08Z వైఙాసత్య 58 ==నదుల వ్యాసాల పేర్లు== * I realise that the title "గోదావరీ నది" for Godavari river article is artificial than more natural ''గోదావరి''. * Anyone searching would be more likely to search for గోదావరి than గోదావరీ నది. * It will also prevent lot of unnecessary camel casing of the links like this (<nowiki>[[గోదావరీ నది|గోదావరి]]</nowiki>). * Henceforth I suggest we use just river name without ''నది'' suffix as far as possible. * An example of a known exception would be the names which would lead to disambiguation like ''కృష్ణ''. Hence in this case the river article would be కృష్ణా నది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:35, 13 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) తెలుగు సినిమాలు 1988 3884 17992 2006-01-13T04:27:37Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[సంసారం]] #[[ రాకీ]] #[[ కలియుగ కర్ణుడు]] #[[ మంచిదొంగ]] #[[ రక్తతిలకం]] #[[ ఇన్ స్పెక్టర్ ప్రతాప్]] #[[ న్యాయానికి శిక్ష]] #[[ ప్రేమాయణం]] #[[ దొంగపెళ్ళి]] #[[ భామాకలాపం]] #[[ దొంగరాముడు]] #[[ కాంచన సీత]] #[[ మేనమామ]] #[[ చుట్టాలబ్బాయి]] #[[ మాఇంటి మహరాజు]] #[[ శ్రీ తాతావతారం]] #[[ చిలిపి దంపతులు]] #[[ రుద్రవీణ]] #[[ స్టేషన్ మాష్టర్]] #[[ అభినందన]] #[[ ఆలోచించండి]] #[[ ఆఖరిపోరాటం]] #[[ అంతిమతీర్పు]] #[[ దొరగారింట్లో దొంగోడు]] #[[ ఇంద్రధనుస్సు]] #[[ కలెక్టర్ విజయ]] #[[ చిన్నోడు పెద్దోడు]] #[[ డాక్టర్గారి అబ్బాయి]] #[[ దొరకని దొంగ]] #[[ చిన్ని కృష్ణుడు]] #[[ ఆస్తులు అంతస్తులు]] #[[ యముడికి మొగుడు]] #[[ వివాహ భోజనంబు]] #[[ చినబాబు]] #[[ సత్యం శివం సుందరం]] #[[ తిరగబడ్డ తెలుగుబిడ్డ]] #[[ ప్రేమకిరీటం]] #[[ చట్టంతో చదరంగం]] #[[ బావా మరదల సవాల్]] #[[ ఊరేగింపు]] #[[ శ్రీ కనకమహాలక్ష్మి రికార్డింగ్ డాన్స్ ట్రూప్]] #[[ పృధ్వీరాజ్]] #[[ భార్యాభర్తల బాగోతం]] #[[ పెళ్ళి కొడుకులొస్తున్నారు]] #[[ మురళీకృష్ణుడు]] #[[ రావు గారిల్లు]] #[[ ఖైదీ నెంబర్ 786]] #[[ నాలుగిళ్ళ చావిడి]] #[[ రౌడీ నెం. 1]] #[[ బడి]] #[[ భారతంలో బాలచంద్రుడు]] #[[ సగటు మనిషి]] #[[ బ్రహ్మపుత్రుడు]] #[[ మిష్టర్ హీరో]] #[[ బాలమురళీ ఎం. ఏ]] #[[ వేగుచుక్క పగటిచుక్క]] #[[ స్వర్ణకమలం]] #[[ తోడల్లుళ్ళు]] #[[ జమదగ్ని]] #[[ భార్యాభర్తలు]] #[[ సిరిపురం చిన్నోడు]] #[[ కళ్ళు]] #[[ అశ్వత్థామ]] #[[ కూలీ]] #[[ సాహసం సేయరా డింబకా]] #[[ ఝాన్సీరాణి]] #[[ బందిపోటు]] #[[ మరణ మృదంగం]] #[[ మన్మధ సామ్రాజ్యం]] #[[ మా తెలుగుతల్లి]] #[[ ప్రచండ భారతం]] #[[ జానకిరాముడు]] #[[ చిక్కడు దొరకడు]] #[[ ఇంటింటి భాగోతం]] #[[ బజారురౌడీ]] #[[ నీకూ నాకూ పెళ్లంట]] #[[ అన్నాచెల్లెళ్ళు]] #[[ ప్రాణస్నేహితులు]] #[[ టార్జాన్ సుందరి]] #[[ మహారాజశ్రీ మాయగాడు]] #[[ ఆత్మకథ]] #[[ పెళ్ళిచేసి చూడు]] #[[ త్రినేత్రుడు]] #[[ ఆడదే ఆధారం]] #[[ అగ్నికెరటాలు]] #[[ సంకెళ్ళు]] #[[ అన్నపూర్ణమ్మగారి అల్లుడు]] #[[ ఓ భార్యకథ]] #[[ ఉక్కుసంకెళ్ళు]] #[[ చూపులు కలిసిన శుభవేల]] #[[ వారసుడొచ్చాడు]] #[[ జీవనగంగ]] #[[ ముగ్గురు కొడుకులు]] #[[ నవభారతం]] #[[ జీవనజ్యోతి]] #[[ యుద్ధభూమి]] #[[ ధర్మతేజ]] #[[ ఆగస్టు పదిహేను రాత్రి]] #[[ శ్రీదేవి కామాక్షి కటాక్షము]] #[[ న్యాయంకోసం]] #[[ ఆణిముత్యాలు]] #[[ అర్చన]] #[[ రక్తాభిషేకం]] #[[ ప్రేమికులవేట]] #[[ ప్రజా ప్రతినిధి]] #[[ ఇల్లు ఇల్లాలు పిల్లలు]] #[[ దొంగకోళ్ళు]] #[[ ఉగ్రనేత్రుడు]] #[[ పెళ్ళి చదరంగం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1988|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1989 3885 17991 2006-01-13T04:26:54Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ప్రేమ]] #[[ అత్తకు యముడు అమ్మాయికి మొగుడు]] #[[ రాజకీయ చదరంగం]] #[[ విజయ్]] #[[ అత్తమెచ్చిన అల్లుడు]] #[[ బంధువులొస్తున్నారు జాగ్రత్త]] #[[ ధర్మయుద్ధం]] #[[ ముత్యమంత ముద్దు]] #[[ పిన్ని]] #[[ కృష్ణగారి అబ్బాయి]] #[[ మంచి కుటుంబం]] #[[ భలేదొంగ]] #[[ సింహస్వప్నం]] #[[ హాయ్ హాయ్ నాయకా!]] #[[ భలే దంపతులు]] #[[ గూండా రాజ్యం]] #[[ గోపాల్రావుగారి అబ్బాయి]] #[[ బామ్మమాట బంగారుబాట]] #[[ శ్రీరామచంద్రుడు]] #[[ విక్కీదాదా]] #[[ ప్రజాతీర్పు]] #[[ స్టేట్ రౌడీ]] #[[ పార్ధుడు]] #[[ ముద్దులమామయ్య]] #[[ దొరికితే దొంగలు]] #[[ పాపే మాప్రాణం]] #[[ గూఢచారి 117]] #[[ రక్తకన్నీరు]] #[[ సూత్రధారులు]] #[[ గీతాంజలి]] #[[ ఒంటరిపోరాటం]] #[[ భగవాన్]] #[[ సాహసమే నా ఊపిరి]] #[[ చలాకీ మొగుడు చాదస్తపు పెళ్ళాం]] #[[ మౌనపోరాటం]] #[[ యమపాశం]] #[[ మమతల కోవెల]] #[[ రుద్రనేత్ర]] #[[ ధృవ నక్షత్రం]] #[[ అశోకచక్రవర్తి]] #[[ జయమ్ము నిశ్చయమ్మురా]] #[[ అంకుశం]] #[[ ఎర్రమట్టి]] #[[ నా మొగుడు నాకే సొంతం]] #[[ అజాత శత్రువు]] #[[ భూపోరాటం]] #[[ నీరాజనం]] #[[ చిన్నారి స్నేహం]] #[[ ఆర్తనాదం]] #[[ బ్లాక్ టైగర్]] #[[ ఆఖరిక్షణం]] #[[ అగ్ని]] #[[ స్వాతిచినుకులు]] #[[ లైలా]] #[[ వింత దొంగలు]] #[[ సోగ్గాడి కాపురం]] #[[ గడుగ్గాయి]] #[[ పోలీస్ రిపోర్ట్]] #[[ సార్వభౌముడు]] #[[ పల్నాటిరుద్రయ్య]] #[[ తాతయ్యపెళ్ళి మనవడి శోభనం]] #[[ నేటి స్వతంత్రం]] #[[ చెన్నపట్నం చిన్నోళ్ళు]] #[[ అడవిలో అర్థరాత్రి]] #[[ కొడుకు దిద్దిన కాపురం]] #[[ పూలరంగడు]] #[[ సుమంగళి]] #[[ బలిపీఠంపై భారతనారి]] #[[ శివ]] #[[ కలియుగ విశ్వామిత్ర]] #[[ బాలగోపాలుడు]] #[[ లంకేశ్వరుడు]] #[[ గండిపేట రహస్యం]] #[[ స్వరకల్పన]] #[[ పైలాపచ్చీసు]] #[[ నేరం నాదికాదు]] #[[ ఇంద్రుడు చంద్రుడు]] #[[ జూ . . . . లకటక]] #[[ మంచివారు మావారు]] #[[ భారతనారి]] #[[ ఆదర్శమూర్తులు]] #[[ అడవిలో అభిమన్యుడు]] #[[ రిక్షావాలా]] #[[ అయ్యప్పస్వామి మహత్యం]] #[[ సాక్షి]] #[[ ఆఖరిఘట్టం]] #[[ టూటౌన్ రౌడీ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1989|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1990 3886 17993 2006-01-13T04:27:58Z Mpradeep 50 #[[ప్రాణానికి ప్రాణం]] #[[ జడ్జిమెంట్]] #[[ రావుగారింట్లో రౌడీ]] #[[ పోలీస్ భార్య]] #[[ మాఇంటి కథ]] #[[ రంభ రాంబాబు]] #[[ నేటి చరిత్ర]] #[[ అలజడి]] #[[ చెవిలో పువ్వు]] #[[ ఇదేంపెళ్ళాం బాబోయ్]] #[[ కొండవీటి దొంగ]] #[[ ప్రేమయుద్ధం]] #[[ కలియుగ అభిమన్యుడు]] #[[ కోకిల]] #[[ యమ ధర్మరాజు]] #[[ అగ్నిప్రవేశం]] #[[ అగ్గిరాముడు]] #[[ నారీ నారీ నడుమ మురారి]] #[[ మామా అల్లుడు]] #[[ జస్టిస్ రుద్రమదేవి]] #[[ జగదేకవీరుడు అతిలోకసుందరి]] #[[ శిలాశాసనం]] #[[ ఘటన]] #[[ ఆయుధం]] #[[ 20వ శతాబ్ధం]] #[[ నేటి సిద్ధార్థ]] #[[ రతిలయలు]] #[[ రౌడీయిజం నశించాలి]] #[[ ప్రజలమనిషి]] #[[ మనసు మమత]] #[[ కర్తవ్యం]] #[[ ముద్దుల మేనల్లుడు]] #[[ ఖైదీదాదా]] #[[ ఆడది]] #[[ మహాజనానికి మరదలుపిల్ల]] #[[ జయసింహ]] #[[ అడవి దివిటీలు]] #[[ అన్నాతమ్ముడు]] #[[ కొదమసింహం]] #[[ మగాడు]] #[[ ధర్మం]] #[[ నేటి దౌర్జన్యం]] #[[ బుజ్జిగాడి బాబాయ్]] #[[ ఇద్దరూ ఇద్దరే]] #[[ ఇరుగిల్లు పొరుగిల్లు]] #[[ బొబ్బిలిరాజా]] #[[ నాయకురాలు]] #[[ మామాశ్రీ]] #[[ విష్ణు]] #[[ బాలచంద్రుడు]] #[[ అల్లుడుగారు]] #[[ ఇంద్రజిత్]] #[[ నవయుగం]] #[[ పుట్టింటి పట్టుచీర]] #[[ ఇంటింటా దీపావళి]] #[[ పద్మావతి కళ్యాణం]] #[[ పాపకోసం]] #[[ డాక్టర్ భవాని]] #[[ మాష్టారి కాపురం]] #[[ నాగాస్త్రం]] #[[ రాజా విక్రమార్క]] #[[ సాహస పుత్రుడు]] #[[ అంకితం]] #[[ దాగుడుమూతల దాంపత్యం]] #[[ ఉద్యమం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1990|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1991 3887 18019 2006-01-13T05:00:01Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[శత్రువు]] #[[ స్టూవర్ట్పురం దొంగలు]] #[[ స్టూవర్ట్పురం పోలీ? షన్]] #[[ సీతారామయ్యగారి మనవరాలు]] #[[ పందిరిమంచం]] #[[ ప్రేమఖైదీ]] #[[ అమ్మ]] #[[ పరమశివుడు]] #[[ ఎర్రమందారం]] #[[ ఏప్రిల్ 1 విడుదల]] #[[ శ్రీవారి చిందులు]] #[[ కడప రెడ్డమ్మ]] #[[ తల్లిదండ్రులు]] #[[ రాముడుకాదు రాక్షసుడు]] #[[ సంసారవీణ]] #[[ తేనెటీగ]] #[[ నిర్ణయం]] #[[ పీపుల్స్ ఎన్కౌంటర్]] #[[ లంబాడోళ్ళ రాందాస్]] #[[ విధాత]] #[[ చిన్నారి ముద్దులపాప]] #[[ శ్రీశైల భ్రమరాంబిక కటాక్షం]] #[[ పెళ్లిపుస్తకం]] #[[ అసెంబ్లీరౌడీ]] #[[ సూపర్ ఎక్స్ప్రెస్]] #[[ ప్రార్థన]] #[[ ఆత్మబంధం]] #[[ బ్రహ్మర్షి విశ్వామిత్ర]] #[[ నియంత]] #[[ అశ్వని]] #[[ ఇంద్రభవనం]] #[[ గ్యాంగ్ లీడర్]] #[[ ఇద్దరు పెళ్ళాల ముద్దుల పోలీస్]] #[[ నేనేరా పోలీస్]] #[[ పరిష్కారం]] #[[ పెద్దింటల్లుడు]] #[[ కలికాలం]] #[[ చైతన్య]] #[[ చిత్రం భాళారే విచిత్రం]] #[[ మైనర్ రాజా]] #[[ మధురానగరిలో]] #[[ పల్లెటూరి పెళ్ళాం]] #[[ స్వతంత్ర భారతం]] #[[ కూలీ నెం. 1]] #[[ ఆదిత్య 369]] #[[ మహాయజ్ఞం]] #[[ అతిరధుడు]] #[[ తొలిపొద్దు]] #[[ ఆడపిల్ల]] #[[ కీచురాళ్ళు అస్త్రం]] #[[ లేడీస్ స్పెషల్]] #[[ మంచిరోజు]] #[[ జగన్నాటకం]] #[[ బావాబావా పన్నీరు]] #[[ భార్గవ్]] #[[ అల్లుడు దిద్దిన కాపురం]] #[[ భారత్ బంద్]] #[[ ప్రేమ తపస్సు]] #[[ గోదావరి పొంగింది]] #[[ ప్రేమపంజరం]] #[[ మామగారు]] #[[ ఎదురింటి మొగుడు పక్కింటి పెళ్ళాం]] #[[ సూర్య ఒ. . ]] #[[ ప్రేమ ఎంతమధురం]] #[[ ముగ్గురత్తల ముద్దులఅల్లుడు]] #[[ వదినమాట]] #[[ శాంతి క్రాంతి]] #[[ 420]] #[[ నాపెళ్ళాం నాయిష్టం]] #[[ రౌడీగారి పెళ్లాం]] #[[ ఆగ్రహం]] #[[ క్షణక్షణం]] #[[ ఇంట్లో పిల్లి వీధిలో పులి]] #[[ రౌడీఅల్లుడు]] #[[ వియ్యాలవారి విందు]] #[[ అమ్మకడుపు చల్లగా]] #[[ ప్రేమ చిత్రం పెళ్ళి విచిత్రం]] #[[ సర్పయాగం]] #[[ విచిత్రప్రేమ]] #[[ శ్రీ ఏడుకొండల స్వామి]] #[[ జైత్రయాత్ర]] #[[ గంగ (సినిమా)]] #[[ ప్రయత్నం]] #[[ చెంగల్వపూదండ]] #[[ యుగళగీతం]] #[[ తరంగాలు]] #[[ నాగమ్మ]] #[[ జీవన చదరంగం]] #[[ కొబ్బరి బొండాం]] #[[ నాయిల్లే నాస్వర్గం]] #[[ అగ్నినక్షత్రం]] #[[ అత్తింట్లో అద్దెమొగుడు]] #[[ పిచ్చిపుల్లయ్య]] #[[ కులమా గుణమా?]] #[[ అమ్మ రాజీనామా]] #[[ తారకప్రభుని దీక్షా మహిమలు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1991|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1992 3888 19906 2006-02-14T08:37:21Z 207.46.50.70 Corrected the title "Yamudannaki Mogudu" #[[కిల్లర్]] #[[ చంటి]] #[[ ప్రాణదాత]] #[[ రక్తతర్పణం]] #[[ యుగాంతం]] #[[ అప్పుల అప్పారావు]] #[[ నాగకన్య]] #[[ అసాధ్యుడు]] #[[ అదృష్టం]] #[[ శ్రీమాన్ బ్రహ్మచారి]] #[[ సమర్పణ]] #[[ రాత్రి]] #[[ రేపటి కొడుకు]] #[[ ధర్మక్షేత్రం]] #[[ అల్లరి మొగుడూ]] #[[ రగులుతున్న భారతం]] #[[ మొండిమొగుడు పెంకిపెళ్ళాం]] #[[ నాగబాల]] #[[ పట్టుదల]] #[[ చాంపియన్]] #[[ అగ్రిమెంట్]] #[[ స్వాతికిరణం]] #[[ మొరటోడు నామొగుడు]] #[[ సంసారాల మెకానిక్]] #[[ సీతారత్నంగారి అబ్బాయి]] #[[ యముడన్నకి మొగుడు]] #[[ గోల్ మాల్ గోవిందం]] #[[ సుబ్బారాయుడి పెళ్ళి]] #[[ డబ్బు బలే జబ్బు]] #[[ భద్రం కొడుకో]] #[[ జోకర్ మామ సూపర్ అల్లుడు]] #[[ ఘరానా మొగుడు]] #[[ వదినగారి గాజులు]] #[[ పెళ్ళి నీకు శుభం నాకు]] #[[ మాధవయ్యగారి మనవడు]] #[[ సూరిగాడు]] #[[ అల్లరిపిల్ల]] #[[ సాహసం]] #[[ తేజ]] #[[ రౌడీ ఇనస్పెక్టర్]] #[[ ప్రేమ ద్రోహి]] #[[ పెళ్ళాంచెబితే వినాలి]] #[[ నాని]] #[[ బ్రహ్మ]] #[[ పెళ్ళంటే నూరేళ్ళపంట]] #[[ సామ్రాట్ అశోక]] #[[ అహంకారి]] #[[ భలేఖైదీలు]] #[[ భారతం]] #[[ పర్వతాలు పానకాలు]] #[[ బాబాయ్ హోటల్]] #[[ వసుంధర]] #[[ సీతాపతి చలో తిరుపతి]] #[[ పెద్దరికం]] #[[ పెళ్ళానికి ప్రేమలేఖ ప్రియురాలికి శుభలేఖ]] #[[ పబ్లిక్ రౌడీ]] #[[ మొగుడూపెళ్ళాల దొంగాట]] #[[ పోలీస్ బ్రదర్స్]] #[[ కాలేజీబుల్లోడు]] #[[ జంబలకడిపంబ]] #[[ లాల్ సలామ్]] #[[ చామంతి]] #[[ ప్రేమశిఖరం]] #[[ దోషి]] #[[ మదర్ ఇండియా]] #[[ వాలుజడ తోలుబెల్టు]] #[[ డిటెక్టివ్ నారద]] #[[ చినరాయుడు]] #[[ జగన్నాధం అండ్ సన్స్]] #[[ బంగారుమామ]] #[[ పెళ్ళాంచాటు మొగుడు]] #[[ శుక్రవారం మహాలక్ష్మి]] #[[ అక్కమొగుడు]] #[[ గోమాత వ్రతం]] #[[ హలో డార్లింగ్]] #[[ అంకురం]] #[[ చిల్లరమొగుడు అల్లరికొడుకు]] #[[ కరుణించిన కనకదుర్గ]] #[[ అయ్యయ్యో బ్రహ్మయ్య]] #[[ అంతం]] #[[ ప్రేమవిజేత]] #[[ వెంకన్నబాబు]] #[[ ఆ ఒక్కటీ అడక్కు]] #[[ కలెక్టర్ గారి అల్లుడు]] #[[ డాక్టర్ అంబేద్కర్]] #[[ సుందరకాండ]] #[[ ఆపద్బాంధవుడు]] #[[ దొంగపొలీస్]] #[[ కాలరాత్రిలో కన్నెపిల్ల]] #[[ ప్రెసిడెంట్ గారి పెళ్ళాం]] #[[ లాఠీ]] #[[ వింతకోడళ్ళు]] #[[ బలరామకృష్ణులు]] #[[ శౌర్యచక్ర]] #[[ ఏటిబావా మరీనూ]] #[[ బృందావనం]] #[[ అలెగ్జాండర్]] #[[ అత్తసొమ్ము అల్లుడుదానం]] #[[ ఎస్. పి. తేజ]] #[[ ప్రియతమ]] #[[ గౌరమ్మ]] #[[ అశ్వమేథం]] #[[ గ్యాంగ్ వార్]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1992|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1993 3889 18006 2006-01-13T04:46:55Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[సంసారాల సోగ్గాడు]] #[[ పచ్చని సంసారం]] #[[ దొంగలున్నారు జాగ్రత్త]] #[[ అత్తకి కొడుకు మామకి అల్లుడు]] #[[ రాజేశ్వరీ కళ్యాణం]] #[[ కొంగుచాటు కృష్ణుడు]] #[[ ముఠామేస్త్రీ]] #[[ మనవరాలి పెళ్ళి]] #[[ జీవితమే ఒక సినిమా]] #[[ రాజేంద్రుడు గజేంద్రుడు]] #[[ రాజధాని]] #[[ చిట్టెమ్మ మొగుడు]] #[[ రక్షణ]] #[[ నక్షత్రపోరాటం]] #[[ ఆశయం]] #[[ అల్లరి ప్రియుడు]] #[[ ఇన్ స్పెక్టర్ అశ్విని]] #[[ పరువు ప్రతిష్ట]] #[[ ఏవండీ ఆవిడ వచ్చింది]] #[[ రేపటి రౌడీ]] #[[ కొక్కోర కో]] #[[ మామాకోడలు]] #[[ రెండిళ్ళ పూజారి]] #[[ పిల్లలు దిద్దిన కాపురం]] #[[ జోకర్]] #[[ రథసారధి]] #[[ గాయం]] #[[ మేజర్ చంద్రకాంత్]] #[[ ప్రేమే నాప్రాణం]] #[[ వారసుడు]] #[[ ఇల్లు పెళ్ళి]] #[[ వాస్తవం]] #[[ శాంభవి]] #[[ నాగజ్యోతి]] #[[ మెకానిక్ అల్లుడు]] #[[ బావా బావమరిది]] #[[ మనీ]] #[[ కన్నయ్య కిష్టయ్య]] #[[ మావారికి పెళ్ళి]] #[[ ఇన్స్పెక్టర్ ఝాన్సీ]] #[[ పెళ్ళిగోల]] #[[ చిటికెల పందిరి]] #[[ కొండపల్లి రాజా]] #[[ ప్రేమపుస్తకం]] #[[ ఆదివారం అమావాస్య]] #[[ మొగుడుగారు]] #[[ అమ్మకొడుకు]] #[[ అన్నగారు]] #[[ మిష్టర్ పెళ్ళాం]] #[[ ఆరంభం]] #[[ జీవనవేదం]] #[[ శభాష్ రాము]] #[[ దాడి]] #[[ మాయలోడు]] #[[ దండోరా]] #[[ నిప్పురవ్వ]] #[[ బంగారు బుల్లోడు]] #[[ మాయదారి మోసగాడు]] #[[ శివరాత్రి]] #[[ రౌడీఅన్నయ్య]] #[[ దొంగల్లుడు]] #[[ అబ్బాయిగారు]] #[[ అల్లరిఅల్లుడు]] #[[ కాలచక్రం]] #[[ తొలిముద్దు]] #[[ శ్రీనాథ కవిసార్వభౌమ]] #[[ అక్కపెత్తనం చెల్లలి కాపురం]] #[[ మాతృదేవోభవ]] #[[ రౌడీమొగుడు]] #[[ రౌడీగారి టీచర్]] #[[ పోలీస్ లాకప్]] #[[ అసలే పెళ్ళయినవాణ్ణి]] #[[ బ్రహ్మచారి మొగుడు]] #[[ అక్కాచెల్లెళ్ళు]] #[[ సరిగమలు]] #[[ వన్ బైటు]] #[[ రౌడీ రాజకీయం]] #[[ అన్నావదిన]] #[[ తోడుదొంగలు]] #[[ కలియుగం]] #[[ భగత్ ]] #[[ కుంతీపుత్రుడు]] #[[ అలీబాబా అరడజను దొంగలు]] #[[ ఊర్మిళ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1993|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1994 3890 18009 2006-01-13T04:50:06Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ #[[ముగ్గురు మొనగాళ్ళు]] #[[ అంగరక్షకుడు]] #[[ నెంబర్ వన్]] #[[ గోవిందా గోవిందా]] #[[ సమరం 1993]] #[[ ప్రెసిడెంట్ గారి అల్లుడు]] #[[ బంగారుకుటుంబం]] #[[ అల్లుడిపోరు అమ్మాయిజోరు]] #[[ అత్తాకోడళ్ళు]] #[[ మనీ మనీ]] #[[ ఓతండ్రీ ఓకొడుకు]] #[[ రైతుభారతం]] #[[ కెప్టెన్]] #[[ పెళ్ళికొడుకు]] #[[ ఘరానా అల్లుడు]] #[[ అన్న]] #[[ భలేపెళ్ళాం]] #[[ భైరవద్వీపం]] #[[ హలో బ్రదర్]] #[[ యమలీల]] #[[ దొంగలరాజ్యం]] #[[ పచ్చతోరణం]] #[[ అల్లరి పోలీస్]] #[[ అల్లరి ప్రేమికుడు]] #[[ తెగింపు]] #[[ ష్ గప్ చుప్ ]] #[[ మరో క్విట్ ఇండియా]] #[[ జైలర్ గారి అబ్బాయి]] #[[ సుందరవదనా సుబ్బలక్ష్మి మొగుడా]] #[[ జీవితఖైదీ]] #[[ అందరూ అందరే]] #[[ భలే మామయ్య]] #[[ సూపర్ పోలీస్]] #[[ దొంగరాస్కేల్]] #[[ ఎస్.పి.పరుశురామ్]] #[[ న్యాయరక్షణ]] #[[ రౌడీ అండ్ ఎం.ఎల్.ఏ.]] #[[ దొరగారికి దొంగపెళ్ళాం]] #[[ కిష్కింధకాండ]] #[[ గ్యాంగ్ మాష్టర్]] #[[ ఎర్రసైన్యం]] #[[ జంతర్ మంతర్]] #[[ పల్నాటి పౌరుషం]] #[[ బాయ్ ఫ్రెండ్]] #[[ యస్ నేనంటే నేనే]] #[[ బంగారు మొగుడూ]] #[[ నాన్నగారు]] #[[ పుట్టినిల్లా మెట్టినిల్లా]] #[[ నీకు 16 నాకు 18]] #[[ గాంఢీవం]] #[[ మావూరి మారాజు]] #[[ లక్కీచాన్స్]] #[[ ముద్దులప్రియుడు]] #[[ ప్రేమ అండ్ కో]] #[[ ఖైదీ నెంబర్. 1]] #[[ పేకాట పాపారావు]] #[[ అల్లరోడు ]] #[[ శ్రీవారి ప్రియురాలు]] #[[ బొబ్బిలి సింహం]] #[[ శుభలగ్నం]] #[[ ఆవేశం]] #[[ హలో అల్లుడు]] #[[ క్రిమినల్]] #[[ పోలీస్ అల్లుడు]] #[[ పరుగో పరుగు]] #[[ మగరాయుడు]] #[[ మేడమ్]] #[[ తీర్పు]] #[[ నేరం]] #[[ యం.ధర్మరాజు ఎం.ఎ.]] #[[ నమస్తే అన్న]] #[[ ధర్మవిజేత]] #[[ కుర్రది కుర్రాడు]] #[[ ఆమె]] #[[ టాప్ హీరో]] #[[ కలికాలం ఆడది]] #[[ వింతమొగుడు]] #[[ శ్రీదేవి నర్సింగ్ హోం]] #[[ రిక్షారుద్రయ్య]] #[[ పల్లెటూరి మొగుడు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1994|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1995 3891 18008 2006-01-13T04:49:37Z Mpradeep 50 #[[అమ్మదొంగా]] #[[ మిస్ 420]] #[[ పోకిరి రాజా]] #[[ చిలకపచ్చ కాపురం]] #[[ పల్లెటూరి మొగుడు]] #[[ ఆస్తిమూరెడు ఆశబారెడు]] #[[ తపస్సు]] #[[ కొండపల్లి రత్తయ్య]] #[[ లీడర్]] #[[ లేడీబాస్]] #[[ చిన్నబ్బులు]] #[[ అల్లుడా మజాకా]] #[[ లింగబాబు లవ్ స్టోరి]] #[[ రాజసింహం]] #[[ మిస్టర్ మాయగాడు]] #[[ లవ్ గేమ్]] #[[ గాడ్ ఫాదర్]] #[[ పుణ్యభూమి నాదేశం]] #[[ ఘటోత్కచుడు]] #[[ అమ్మాయి కాపురం]] #[[ గుంటూరు గుండమ్మ కథ]] #[[ భలే బుల్లోడు]] #[[ ఇదండీ మావారి వరస]] #[[ సూపర్ మొగుడు]] #[[ ఘరానా బుల్లోడు]] #[[ శుభసంకల్పం]] #[[ పాతబస్తీ]] #[[ మాయాబజార్ (సినిమా), 1995]] #[[ డియర్ బ్రదర్]] #[[ మంత్రాల మర్రిచెట్టు]] #[[ తాజ్ మహల్]] #[[ చీమలదండు]] #[[ కేటు డూప్లికేటు]] #[[ బాలరాజు బంగారుపెళ్ళాం]] #[[ బిగ్ బాస్]] #[[ పెదరాయుడు]] #[[ సంకల్పం]] #[[ సింహగర్జన]] #[[ ఆయనకు ఇద్దరు]] #[[ సొగసు చూడతరమా]] #[[ ఆలీబాబా అద్భుతదీపం]] #[[ రియల్ హీరో]] #[[ దేశద్రోహులు]] #[[ వద్దుబావా తప్పు]] #[[ మాతో పెట్టుకోకు]] #[[ ఆడాళ్ళా మజాకా]] #[[ ఎర్రసూర్యుడు]] #[[ ఆంటీ]] #[[ ? ట్ ఫైటర్]] #[[ బదిలీ]] #[[ ఎర్రోడు]] #[[ మధ్యతరగతి మహాభారతం]] #[[ రాంబంటు]] #[[ మౌనం]] #[[ సిసింద్రీ]] #[[ ఖైదీ ఇన్స్పెక్టర్]] #[[ మర్డర్]] #[[ దొరబాబు]] #[[ తెలుగువీర లేవరా]] #[[ ముద్దాయి ముద్దుగుమ్మ]] #[[ అడవిదొర]] #[[ వేటగాడు]] #[[ శుభమస్తు]] #[[ ద్రోహి]] #[[ ఆలుమగలు]] #[[ గులాబి]] #[[ ఒరేయ్ రిక్షా]] #[[ టోపిరాజా స్వీటిరోజా]] #[[ అమ్మోరు]] #[[ ఊరికి మొనగాడు]] #[[ రెండోకృష్ణుడు]] #[[ సర్వర్ సుందరంగారి అబ్బాయి]] #[[ టాప్ లేచిపోద్ది]] #[[ రిక్షావోడు]] #[[ వజ్రం]] #[[ అమ్మనాకోడలా]] #[[ మాయదారి కుటుంబం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1995|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1996 3892 25491 2006-05-20T17:09:00Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== #[[వంశానికొక్కడు]] #[[వజ్రం]] #[[ సంప్రదాయం]] #[[ పెళ్లిసందడి]] #[[ ధర్మచక్రం]] #[[ సోగ్గాడిపెళ్లాం]] #[[ మమ్మీ! మీ ఆయనొచ్చాడు]] #[[ లిటిల్ సోల్జర్స్]] #[[ సాహసవీరుడు సాగరకన్య]] #[[ పుట్టింటిగౌరవం]] #[[ ఊహ]] #[[ కూతురు]] #[[ అక్కుమ్ బక్కుమ్]] #[[ ఓహో! నా పెళ్ళంట!]] #[[ పెళ్ళాల రాజ్యం]] #[[ శ్రీకారం]] #[[ మా ఆవిడ కలెక్టర్]] #[[ మృగం]] #[[ అరణ్యం]] #[[ వార్నింగ్]] #[[ రాముడొచ్చాడు]] #[[ జగదేకవీరుడు]] #[[ శ్రీకృష్ణార్జున విజయం]] #[[ ఇంట్లో ఇల్లాలు వంటింట్లో ప్రియురాలు]] #[[ నాయుడుగారి కుటుంబం]] #[[ మావిచిగురు]] #[[ సహనం]] #[[ కాలేజి స్టూడెంట్]] #[[ రాయుడుగారు నాయుడుగారు]] #[[ దెయ్యం]] #[[ అమ్మా! నాగమ్మా!]] #[[ పిట్టలదొర]] #[[ బొబ్బిలి బుల్లోడు]] #[[ వీరుడు]] #[[ హలో నీకూ నాకూ పెళ్ళంట]] #[[ వన్స్ మోర్]] #[[ ప్రేమప్రయాణం]] #[[ లేడీస్ డాక్టర్]] #[[ వినోదం]] #[[ ప్రతిజ్ఞ (సినిమా), 1996|ప్రతిజ్ఞ]] #[[ సరదా బుల్లోడు]] #[[ మాఇంటి ఆడపడుచు]] #[[ బొంబాయి ప్రియుడు]] #[[ అక్కా! బాగున్నావా !]] #[[ ఫ్యామిలీ]] #[[ అదిరింది అల్లుడు]] #[[ అమ్మా నాన్న కావాలి]] #[[ జాబిలమ్మ పెళ్ళి]] #[[ నిన్నే పెళ్ళాడతా]] #[[ అమ్మా అమ్మను చూడాలని వుంది]] #[[ అక్కడ అమ్మాయి ఇక్కడ అబ్బాయి]] #[[ పవిత్రబంధం]] #[[ లాఠీచార్జి]] #[[ తాత మనవడు]] #[[ హలోగురూ]] #[[ రెండు కుటుంబాలకథ]] #[[ గన్ షాట్]] #[[ అమ్మాదుర్గమ్మా]] #[[ మెరుపు]] #[[ అమ్మో అల్లుడా !]] #[[ కళ్యాణప్రాప్తిరస్తు]] #[[ దళం]] #[[ అర్ధాంగి]] #[[ నల్లపూసలు]] ==డబ్బింగ్ చిత్రాలు== #[[ రౌడీ నాయకుడు]] #[[ పోలీస్ ఎంక్వయిరీ]] #[[ కింగ్]] #[[ మాతృభూమి]] #[[ అమ్మాయి మొగుడు]] #[[ గూండా రాజకీయం]] #[[ రిపోర్టర్]] #[[ డాడీ ]] #[[ నేటి సావిత్రి]] #[[ ఘరానా హీరో]] #[[ కిలాడి బుల్లోడు]] #[[ పోలీస్ గర్జన]] #[[ హైదరాబాద్ గూండాయిజం]] #[[ సాహసప్రియుడు]] #[[ ఆర్మీ కమాండర్]] #[[ కాలేజీ రౌడీ]] #[[ ప్రేమించి పెళ్ళాడుతా]] #[[ లవ్ బ?]] #[[ ఉగ్రనేత్రుడు]] #[[ లేడీ ఆఫీసర్]] #[[ ముత్తు]] #[[ ఎర్రకోట]] #[[ అల్లరి అబ్బాయి]] #[[ భారతీయుడు]] #[[ అధికారి]] #[[ అల్లరి మొగుడు]] #[[ అనుమానపు పెళ్ళాం]] #[[ ? ట్ రౌడీ]] #[[ రౌడీ మొనగాడు]] #[[ పోలీస్ కమెండొ]] #[[ భయం]] #[[ ఆశ ఆశ ఆశ]] #[[ గ్యాంగ్ ఫైటర్]] #[[ పోలేరమ్మ]] #[[ ఎమర్జన్సీ]] #[[ దాదా]] #[[ సర్కిల్ ఇన్ స్పెక్టర్]] #[[ ది గ్రేట్ ముస్తఫా]] #[[ మేయర్ చక్రవర్తి]] #[[ కాలాపానీ]] #[[ సెక్యూరిటీ]] #[[ ఢిల్లీ డైరీ]] #[[ ఘరానా కోడలు]] #[[ ప్రేమదేశం]] #[[ కాలేజ్ గేట్]] #[[ కిల్లర్ రాణాప్రతాప్]] #[[ అప్పాజీ]] #[[ ఆర్మీ]] #[[ ఎవడైతే నాకేంటి ?]] #[[ పోలీస్ పవర్]] #[[ యువసైన్యం]] #[[ గురు]] #[[ శివశక్తి]] #[[ వెన్నెల్లో ఆడపిల్ల]] #[[ బుల్లెట్ క్వీన్]] #[[ గాంధీ]] #[[ సి.ఐ.డి.]] #[[ ఛాలెంజర్]] #[[ కోనసీమ మొనగాడు]] #[[ సాహసవీరులు]] #[[ ప్రిన్స్]] #[[ డేరింగ్ హీరో]] #[[ భామనే! సత్యభామనే!!]] #[[ మిస్టర్ రోమియో]] #[[ అమలాపురం అల్లుడు]] #[[ సుభాష్]] #[[ ప్రేమకోరిక]] #[[ ప్రేమలేఖ]] #[[ ది డాన్]] #[[ బావొచ్చాడు]] #[[ పోలీస్ స్టోరీ]] #[[ రౌడీనాగు]] #[[ రాష్ట్రం]] #[[ త్వరలో]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1996|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్కోణం 3893 11143 2005-09-13T10:54:40Z Chaduvari 97 Wikipedia:నిష్పాక్షిక దృక్కోణం, Wikipedia:తటస్థ దృక్కోణం కు తరలించబడింది: Better translation #redirect [[Wikipedia:తటస్థ దృక్కోణం]] కాకినాడ 3894 22991 2006-04-18T04:54:13Z 210.212.194.179 {{మండలం|name=కాకినాడ (పట్టణ)||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాకినాడ (పట్టణ)|villages=0|area=|population=296.329|pop_male=146.476|pop_female=149.853|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.20|lit_male=80.14|lit_female=70.38}} '''కాకినాడ''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా యొక్క ముఖ్యపట్టణం, మండలం మరియు రాష్ట్రములో ప్రధానమైన ఓడరేవులలో ఒకటి. కాకినాడ రాష్ట్ర రాజధాని [[హైదరాబాదు]]కు 564 కి మీ ల దూరంలో ఉన్నది. కాకినాడ నుండి ఇతర ప్రాంతాలకు దూరాలు, కిలోమీటర్లలో:<br> [[బెంగుళూరు]] 856 <br> [[చెన్నై]] 684 <br> హౌరా ([[కోల్కతా]]) 1028 <br> [[ముంబై]] 1234 <br> [[ఢిల్లీ]] 1848 <br> [[రాజమండ్రి]] 65 <br> [[విజయవాడ]] 223 <br> [[విశాఖపట్నం]] 162 {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} నిజాము 3895 11196 2005-09-14T08:44:44Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[నిజాం]] Talk:తూర్పు గోదావరి జిల్లా చరిత్ర 3896 11216 2005-09-14T15:10:02Z Chaduvari 97 /* వర్గములు */ ==వర్గములు== I am not sure if this belong to Andhra Pradesh Jillalu. I would think It might either belong to East Godavari Category or Andhra Pradesh History ,the former being more appropriate. Sooner or later We will have more articles discussing various aspects of East godavari. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:18, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :Yes, you are right. The article doesn't belong there. I changed it to '''తూర్పు గోదావరి జిల్లా''' Category. A clarification here.. in the case of '''gOdaavarI nadi''', you rightly suggested earlier to use '''gOdaavari''' to avoid the ''pipes''. But here I used తూర్పు గోదావరి ''జిల్లా'' in Category name to defferentiate it from the name of the District's capital. (It may not be apt for this District, but for most Districts the names are same. For the sake of uniformity I preferred to use in this case too.) So all the District Categories will be uniformly named as "--జిల్లా". I hope this is OK. --[[User:Chaduvari|చదువరి]] 15:10, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) రంగారెడ్డి 3897 11210 2005-09-14T12:31:36Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[రంగారెడ్డి జిల్లా]] Wikipedia:మూస సందేశాలు 3900 11226 2005-09-14T18:16:39Z వైఙాసత్య 58 [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Special%3AAllpages&from=&namespace=10 అన్నీ మూసలు] ---- <nowiki>{{విస్తరణ}}</nowiki>{{విస్తరణ}} ---- <nowiki>{{డీవీడీ ముఖచిత్రము}}</nowiki>{{డీవీడీ ముఖచిత్రము}} ---- <nowiki>{{శుద్ధి}}</nowiki>{{శుద్ధి}} ---- <nowiki>{{అనువాదము}}</nowiki>{{అనువాదము}} ---- <nowiki>{{వికీకరణ}}</nowiki>{{వికీకరణ}} ---- <nowiki>{{తుడిచివేత}}</nowiki>{{తుడిచివేత}} ---- <nowiki>{{మొలక}}</nowiki>{{మొలక}} Template:మీకు తెలుసా? 3901 24937 2006-04-25T17:39:05Z Mpradeep 50 జగ్గయ్య - లోక్‌సభ <table cellpadding="0" cellspacing="3" border="0" align="right"> <tr valign="top"> <th style="background-color: #CCFFCC; border: 2px solid #CCFFCC; border-bottom: none; padding-top: 0.3em; padding-bottom: 0.3em; font-size: large;" align="center" width="30%"> <strong>మీకు తెలుసా?</strong></br> </th> </tr> <tr valign="top"> <td style="background: #EFFFEE; border: 2px solid #CCFFCC; border-top: none; padding: 0.6em; padding-top: none; font-size = 200%"> <!-- paste the meeku telusa fact below this line --> * ... '''[[కొంగర జగ్గయ్య|జగ్గయ్య]]''', [[లోక్‌సభ]]కు ఎన్నికైన తొలి భారతీయ సినీనటుడు అని. * ... [[1934]] లో విడుదలైన తొలి [[కన్నడ భాష|కన్నడ]] టాకీ చలనచిత్రము '''సతీ సులోచన'''ను తీసినది తెలుగు సినిమా దర్శకుడు, నిర్మాత, నటుడు మరియు తెలుగు సినీనటి లక్ష్మి తండ్రి అయిన యెర్రగుడిపాటి వరదరావు([[వై.వి.రావు]]) అని. * ...ఆంధ్ర మహిళలు ఐదవతనముగా భావించే నల్లపూసల గురించిన ప్రస్థావన సాహిత్యములో తొలిసారిగా చేసినది [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] ఆస్థానములోని [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజములలో]] ఒకడైన [[మాదయ్యగారి మల్లన]] అని. <!-- paste the meeku telusa fact above this line --> <div align="right" class="noprint">[http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:మీకు_తెలుసా?_భండారము భండారము] - [http://te.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Template:మీకు_తెలుసా?&action=edit మార్చు]</div> </td> </tr> </table> <noinclude> [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B0%BE%3F&action=purge విసర్జన] </noinclude> Wikipedia:మీకు తెలుసా? భండారము 3902 25513 2006-05-21T08:29:49Z Trivikram 237 ఈ జాబితా మొదటి పేజిలోని మీకు తెలుసా? విభాగమునకు మూలము *మీరు ఏదైనా వికిపీడియా వ్యాసము చదువుతున్నపుడు మీకు ఆహా! అనిపించే విషయము ఏదైనా కనిపిస్తే ఇక్కడ దానిని చేర్చండి. బహుశా మీలాగే చాలా మందికి ఆ విషయము తెలిసి ఉండకపోవచ్చు. *ఈ భాండారములోనుండి ఒక సమయములో కేవలం మూడూ లేదా నాలిగిటిని మాత్రమే మూసలో చేర్చండి. ---- '''మీకు తెలుసా?''' * ... '''[[కొంగర జగ్గయ్య|జగ్గయ్య]]''', [[లోక్‌సభ]]కు ఎన్నికైన తొలి భారతీయ సినీనటుడు అని. * ... [[1934]] లో విడుదలైన తొలి [[కన్నడ భాష|కన్నడ]] టాకీ చలనచిత్రము '''సతీ సులోచన'''ను తీసినది తెలుగు సినిమా దర్శకుడు, నిర్మాత, నటుడు మరియు తెలుగు సినీనటి లక్ష్మి తండ్రి అయిన యెర్రగుడిపాటి వరదరావు([[వై.వి.రావు]]) అని. * ... ఆంధ్ర మహిళలు ఐదవతనముగా భావించే నల్లపూసల గురించిన ప్రస్థావన సాహిత్యములో తొలిసారిగా చేసినది [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] ఆస్థానములోని [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజములలో]] ఒకడైన [[మాదయ్యగారి మల్లన]] అని. * ... [[1885]]లో పుట్టిన '''[[సురభి]]''' వ్యవస్థాపకుడు ''[[వనారస గోవిందరావు]]'' అని. '''[[కడప జిల్లా]]''' సురభి గ్రామంలో మొదట '''[[కీచక వధ]]''' తో సురభి నాటక ప్రస్థానం మొదలయ్యిందని. * ...[[హిందీ]], [[తమిళము|తమిళ]], [[తెలుగు]] భాషలలో తొలి టాకీ చిత్రాలయిన '''అలంఅరా''', '''కాళిదాస్''' మరియూ '''[[భక్తప్రహ్లాద (సినిమా)|భక్తప్రహ్లాద]]''' మూడింటిలోనూ ''[[ఎల్.వి.ప్రసాద్]]'' నటించాడని. *...[[హైదరాబాదు]]నందలి [[టాంకు బండ పై విగ్రహాలు | ట్యాంకుబండ్]]నందు మొత్తం 32 మంది ప్రముఖుల విగ్రహాలు ఉన్నాయని!.. * ...[[19వ శతాబ్దం]]లో [[ఆంధ్ర దేశము]]లోని ప్రతి గ్రామమునకు 12 మంది గ్రామ సేవకులు ఉండేవారనీ, వారిని [[బారబలావతి]] అనేవారనీ. * ...''తెలుగు'' అనే శబ్దం ''త్రిలింగ'' నుండి వచ్చిందని చదువుకుంటూ వచ్చాం. కాదు, '''తెలివాహ''' అని పిలవబడిన గోదావరి నుండి వచ్చింది అని అంటోంది ఈ [http://www.andhrajyothy.com/editshow.asp?qry=/2005/nove/21vividha2 పరిశోధనాత్మక వ్యాసం]. * ''[[రాయలసీమ]]'' కు ఆ పేరు పెట్టింది [[గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు]]. [[1928]] లో [[కర్నూలు]] జిల్లా [[నంద్యాల]]లో [[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] అధ్యక్షతన జరిగిన ఆంధ్ర మహాసభలో ఆయన ఈ పేరు పెట్టాడు. అంతకు ముందు దానిని ''దత్తమండలం'' (Ceded) అని పిలిచేవారు. * [[1951]] లో న్యూయార్క్ హెరాల్డ్ ట్రిబ్యూన్ నిర్వహించిన ప్రపంచ కథల పోటీకి భారత్ నుండి మూడు కథలు ఎంపికయ్యాయి. మొత్తం 23 దేశాల నుండి 59 కథలు పోటీకి వచ్చాయి. వాటిలో రెండవ బహుమతిని భారత కథే గెలుచుకుంది. ఆ కథ పేరు '''గాలివాన ''', రచయిత [[పాలగుమ్మి పద్మరాజు]] - తెలుగు ''వాడి'' కథ. * ...మన జాతీయ పతకాన్ని రూపొందించిన [[పింగళి వెంకయ్య]] మన తెలుగు వారేనని. * ...[[బంగాళాఖాతము]] ను తూర్పు సముద్రం అని పిలిచేవారని. * ...మొదటి ప్రయాణంలోనే మునిగిపోయిన టైటానిక్‌ లో ప్రయాణించిన ఏకైక భారతీయ కుటుంబం [[గుంటూరు]] నుండి అని. అయితే వీరు బ్రిటిషు వారు. * ...[[ఆలంపూర్]] లోని నవబ్రహ్మ దేవాలయములు శివుని గుళ్లని. * ...[[కోస్తా]], [[రాయలసీమ]], [[తెలంగాణా]] ప్రాంతాల నాయకుల ‌మధ్య జరిగిన [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]], [[1956]] లో [[తెలుగు]] మాట్లాడే ప్రాంతాలన్నీ ఏకమై [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ]]కు మార్గం సుగమము చేసిందని. * ...[[తెలుగు]] [[భారత దేశము|భారత దేశం]] లో అత్యంత ఎక్కువ మంది మాట్లాడే భారతీయ భాషలలో హిందీ తర్వాత రెండవదని. *తొలి తెలుగు మూకీ చిత్రం 1920 లలో తీసిన [[భీష్మ ప్రతిజ్ఞ]] అని. *తెలుగు నాట తీయబడ్డ తొలి తెలుగు చిత్రం [[భక్త మార్కండేయ]] ([[1926]]) అని. *తొలి తెలుగు టాకీ [[భక్త ప్రహ్లాద]] ([[1931]]) అని. *తెలుగులో ఒకరి జీవిత కథ ఆధారంగా తీసిన తొలి (బయోగ్రాఫికల్) సినిమా [[భక్త రామదాసు]] ([[1933]]) అని. *తొలి తెలుగు సాంఘిక చిత్రం [[ప్రేమ విజయం]] ([[1936]]) అని. *తొలి తెలుగు అభ్యుదయ చిత్రం [[మాలపిల్ల]] ([[1938]]) అని. *తొలి తెలుగు డాక్యుమెంటరీ [[మహాత్మా గాంధీ]] అని. *ఒక అంతర్జాతీయ చలన చిత్రోత్సవం లో పాల్గొన్న తొలి తెలుగు సినిమా [[స్వర్గసీమ]] ([[1945]]) అని. *రాష్ట్రప్రభుత్వం నుంచి సబ్సిడీ పొందిన మొదటి చిత్రం '[[పదండి ముందుకు]]' ([[1962]]) అని. *తొలి తెలుగు రంగుల సినిమా [[లవకుశ]] ([[1963]]) అని. *రాష్ట్రప్రభుత్వ [[నంది బహుమతి]] పొందిన తొలి సినిమా [[డాక్టర్ చక్రవర్తి]] ([[1964]] లో) అని. *తొలి తెలుగు [[‌జేమ్స్ బాండ్]] సినిమా [[గూఢచారి 116]] ([[1966]]) అని. *తొలి తెలుగు [[కౌబాయ్]] సినిమా [[మోసగాళ్ళకు మోసగాడు]] ([[1971]]) అని. *తొలి తెలుగు స్కోప్ సినిమా [[అల్లూరి సీతారామరాజు]] ([[1974]]) అని. *జాతీయ బహుమతి పొందిన తొలి తెలుగు పాట 'తెలుగువీర లేవరా' ([[1974]]) అని. *తొలి తెలుగు 70 ఎం.ఎం. సినిమా [[సింహాసనం]] ([[1986]]) అని. Category:ఖమ్మం జిల్లా 3904 18425 2006-01-15T08:48:48Z Chaduvari 97 వర్గం మార్పు [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] User talk:Eswaraiah 3906 11264 2005-09-15T12:41:33Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:41, 15 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:వర్గీకరణ 3907 11272 2005-09-15T14:25:44Z Chaduvari 97 {{guideline}} వర్గాలను సృష్టించడం, అమర్చుకోవడం పై మార్గదర్శకాలను ఈ వ్యాసంలో చూడవచ్చు. ==వర్గాలను ఎప్పుడు వాడాలి== వ్యాసాల నేంస్పేసులోని ప్రతీ పేజీ ఏదో ఒక వర్గం కిందకు రావాలి. వర్గాలు సభ్యులకు తవరగా స్ఫురించే విధంగా, వారి ఆలోచనా విధానానికి అనుగుణంగా ఉండాలి. ఉదాహరణకు: :'''వ్యాసం:''' [[విజయవాడ]] :'''అర్ధవంతమైన వర్గం:''' <nowiki>[[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] </nowiki> :'''ఇలాంటి వర్గం పెద్దగా ఉపయోగం లేదు:'''<nowiki>[[Category:వ తో మొదలయ్యే పట్టణాలు, నగరాలు]]</nowiki> ఫలానా వర్గం సరైనదేనా అన్న విషయం తేల్చుకోడం ఇలాగ: *ఆ వర్గం యొక్క విషయం గురించి వివరిస్తూ ఓ పది వాక్యాలు రాయగలమా? *ఆ వర్గం నుండి వ్యాసానికి వెళ్ళి, ఆ వ్యాసం చదవగానే, వర్గ విషయానికి, వ్యాసానికి మధ్య సంబంధం తెలిసిపోతోందా (అంటే వర్గ విషయం గురించి వ్యాసంలో ఎక్కడైనా వచ్చిందా? పై ప్రశ్నల్లో ఏ ఒక్క దానికైనా “లేదు” అనే సమాధానం వస్తే, ఆ వర్గం సరైనది కాదు అని అర్ధం చేసుకోవచ్చు. ఒకే వ్యాసం చాలా వర్గాలకు సంబంధించి ఉండవచ్చు. అయితే, వ్యాసంలోని వర్గాల సంఖ్య పరిమితంగా ఉండాలి. వ్యాసం వర్గంలోను, దాని ఉపవర్గంలోను రెండింటిలోను ఉండరాదు. ఉదాహరణకు ''[[గుంటూరు]]'' పై వ్యాసం '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్''' లోను దాని ఉపవర్గం '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు''' అనే రెండింటి లోను ఉండరాదు. వ్యాసాలను ఇతర విధాలుగా వర్గీకరించే విధానాల కొరకు [[Wikipedia:Categories, lists, and series boxes|వర్గాలు, జాబితాలు, వరుస పెట్టెలు]] చూడండి. ఏ వర్గానికీ చేర్చబడకుండా ఉన్న వ్యాసాలకు '''<nowiki>{{వర్గంలో చేర్చాలి}}</nowiki>''' అనే టాగు తగిలిస్తే, ఇతర సభ్యులు తగు విధమైన చర్య తీసుకోవడానికి వీలుగా ఉంటుంది. (ఇక్కడో ముఖ్య విషయం: ఏ వర్గానికీ చెందని పేజీలు '''ఉండవచ్చు ''') === వర్గాలు vs జాబితాలు vs వరుస పెట్టెలు === [[Wikipedia:Categories, lists, and series boxes|వర్గాలు, జాబితాలు, వరుస పెట్టెలు]] చూడండి. ===వ్యక్తులపై వ్యాసాలకు సంబంధించిన వర్గాలు=== దీనికి సంబంధించి [[Wikipedia:వ్యక్తుల వర్గీకరణ]] పేజీ చూడండి. ==వర్గాలకు నిర్దుష్ట వంశవృక్షం ఉండదు== ఒక వ్యాసం ఎన్ని వర్గాల కిందకైనా రావచ్చని అనుకున్నాం గదా, అలాగే, ఒక వర్గం అనేక ఇతర మాతృవర్గాల కిందకు రావచ్చు కూడా. అంటే, ఒక వర్గానికి చాలా ఉపవర్గాలున్నట్లే, ఒక ఉపవర్గానికి చాలా మాతృవర్గాలుండవచ్చు. కాబట్టి, వర్గాలకు ఒక వంశవృక్షమంటూ నిర్దుష్టంగా ఉండదు. ===వర్గాలను ఎలా సృష్టించాలి=== వర్గాన్ని సృష్టించడం చాల తేలిక. వ్యాసంలో అడుగున ఒక లింకు కింద చూపిన విషంగా రాయడమే. ఉదాహరణకు ''చెరువులు '' అనే వర్గాన్ని సృష్టించి '''రామప్ప చెరువు ''' అనే వ్యాసాన్ని అందులో చేర్చడం ఎలాగో చూడండి. "రామప్ప చెరువు" వ్యాసపు '''మార్చు ''' పేజీకి వెళ్ళి, అక్కడ వ్యాసం అడుగున (ఇతర భాషా లింకులకు '''పైన ''') కింది లింకును చేర్చండి. <tt><nowiki>[[Category:చెరువులు]] </nowiki></tt> ఈ లింకు వ్యాసంలో ఎక్కడా కనపడదు, కానీ పేజీ అడుగున ఒక పెట్టెలో '''వర్గములు:చెరువులు ''' అనే లింకు కనుపడుతుంది. అలాగే Category:చెరువులు పేరుతో ఒక పేజీలో ఈ వర్గానికి చెందిన వ్యాసాలను అక్షర క్రమంలో చూపిస్తుంది. ఇకముందు ఆ వర్గంలో చేర్చే వ్యాసాలను ఆటోమాటిక్‌గా అక్షర క్రమంలో చూపిస్తూ ఉంటుంది. ===ఉపవర్గాలను సృష్టించడం=== వర్గం పేజీలో దాని మాతృవర్గం పేరును కింది విధంగా చేర్చండి, అంతే. <nowiki>[[Category:</nowiki>''మాతృవర్గం పేరు''<nowiki>]] </nowiki> ఉదాహరణకు '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు '''వర్గాన్ని '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ''' వర్గానికి ఉపవర్గంగా చేర్చాలంటే- <nowiki>[[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]</nowiki> వర్గం పేజీలో అడుగున <nowiki>[[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]]</nowiki> అని రాస్తే చాలు. ===ఉపవర్గాల సమూహాలు చెయ్యడం=== వర్గాలలో 200 అంశాల కంటే ఎక్కువ చేర్చలేము. ఆది దాటితే, మొదటి 200 అంశాలే కనిపిస్తాయి. అప్పుడు అన్నిటినీ సులభంగా చూడటానికి టోఛ్‌ (విషయ సూచిక) ను చేర్చండి, ఇలాగ: :'''''<nowiki>{{CategoryTOC}}</nowiki>''''' – అంకెలతో మొదలుపెట్టి, అక్షరక్రమంలో విషయసూచిక వస్తుంది :'''''<nowiki>{{CatAZ}}</nowiki>'''''- అంకెలు లేకుండా, అక్షరక్రమంలో విషయసూచిక వస్తుంది వర్గం పెద్దదై పోయినపుడు మరో మార్గం ఏమిటంటే, ఉపవర్గాలను సృష్టించడం. ఉదాహరణకు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు అనే వర్గం బాగా పెద్దదైపోతే, (ఆ అవకాశం ఎంతైనా ఉంది!) దానిలో కోస్తా, రాయలసీమ, తెలంగాణా అని మూడు ఉపవర్గాలు గానీ, మరో రకంగా కానీ ఉపవర్గాలు సృష్టించడమే! ===వర్గ సభ్యత్వం, సృష్టి=== వర్గానికి వివరణ రాసేటపుడు దానిని ఒక మాతృవర్గానికి చేర్చండి. వీలైతే, కనీసం రెండు మాతృవర్గాలకు దానిని చేర్చాలి. ===వికీపీడియా నేంస్పేసు=== వికీపీడియా నేంస్పేసుకు సంబంధించిన వర్గాలను వ్యాసపు [[Wikipedia:talk page|చర్చా పేజీ]] కి మాత్రమే చేర్చాలి. ఎందుకంటే, ఇవి రచయితలకు సంబంధించినవే కాని వికీపీడియా శొధనకు అవసరం లేదు! ===సభ్యుని నేంస్పేసు=== సభ్యుని నేంస్పేసు కు సంబంధించిన వర్గాలు వికీపీడియాకు సంబంధించిన వర్గాలకు మాత్రమే చేర్చాలి. అంతేకని, వ్యాసాలకు సంబంధించిన వర్గాలకు చేర్చరాదు. అంటే, సభ్యుడు తన సభ్యుని పేజీని '''ప్రముఖాంధ్రులు '''అనే వర్గంలో చేర్చరాదు. దానిని '''వికీజీవులు '''అనే వర్గంలో చేర్చవచ్చు. ఏదైనా వ్యాసాన్ని మీ నేంస్పేసులోకి కాపీ చేసుకున్నట్లైతే (ఏ కారణం చేత నయినా సరే) దానిని వర్గాలనుండి తొలగించి వేయాలి. ==సాధారణ నామకరణ విధానాలు== <!-- *Fఒర్‌ అ ప్రె-ఎక్షిస్తింగ్‌ చతెగొర్య్‌, థె అర్తిచ్లె ఒఫ్‌ థె సమె ఒర్‌ సిమిలర్‌ నమె అంద్‌ (రరెల్య్‌, ఒర్‌) ఒన్‌ థె సమె తొపిచ్‌ షౌల్ద్‌ బె అద్దెద్‌ తొ థత్‌ చతెగొర్య్‌. వ్హెన్‌ చ్రేతింగ్‌ అన్‌ అర్తిచ్లె ఒనె షౌల్ద్‌, ఒన్ల్య్‌ ఇఫ్‌ అప్ప్రొప్రీతె (ఎస్పెచీల్ల్య్‌ హొరిజొంతల్ల్య్‌), చ్రేతె అ చతెగొర్య్‌ ఒఫ్‌ థె సమె ఒర్‌ సిమిలర్‌ నమె ఒన్‌ థె సమె తొపిచ్‌ . *ఆర్తిచ్లెస్‌ షౌల్ద్‌ బె ప్లచెద్‌ ఇన్‌ థె మొస్త్‌ స్పెచిఫిచ్‌ చతెగొరిఎస్‌ పొస్సిబ్లె. ఛతెగొరిఎస్‌ షౌల్ద్‌ బె మొరె ఒర్‌ ఎqఊల్ల్య్‌ అస్‌ బ్రోద్‌ అస్‌ థె అర్తిచ్లెస్‌ థెయ్‌ చొంతైన్‌; అర్తిచ్లెస్‌ షౌల్ద్‌ బె మొరె ఒర్‌ ఎqఊల్ల్య్‌ స్పెచిఫిచ్‌ అస్‌ థె చతెగొరిఎస్‌ థెయ్‌ అరె ఇన్‌. --> *పొడి పదాలు, పొట్టి పదాలు వాడవద్దు. ఉదాహరణ: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు అని పేరు పెట్టాలి, ఆం ప్ర న & ప అని పెట్టవద్దు. *ఉప వర్గాల పేర్లకు వర్గం పేరును కలపనవసరం లేదు. (అయితే మనం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు అనే ఉపవర్గంలో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అనే వర్గం పేరును కలిపాము. కొన్ని సార్లు అది తప్పక పోవచ్చు. ఇక్కడ ఎందుకు కలపవలసి వచ్చిందంటే, ఈ ''నగరాలు మరియు పట్టణాలు ''అనే ఉప్వర్గం ''కర్ణాటక ''వంటి ఇతర వర్గాల్లో కూడా రావచ్చు, అందుచేత). <!-- *ఛూసె చతెగొర్య్‌ నమెస్‌ థత్‌ అరె అబ్లె తొ స్తంద్‌ అలొనె, ఇందెపెందెంత్‌ ఒఫ్‌ థె వయ్‌ అ చతెగొర్య్‌ ఇస్‌ చొన్నెచ్తెద్‌ తొ ఒథెర్‌ చతెగొరిఎస్‌. ఏక్షంప్లె: "వికిపెదీ పొలిచ్య్‌ ప్రెచెదెంత్స్‌ అంద్‌ ఎక్షంప్లెస్‌", నొత్‌ "ఫ్రెచెదెంత్స్‌ అంద్‌ ఎక్షంప్లెస్‌" (అ సుబ్చతెగొర్య్‌ ఒఫ్‌ "వికిపెదీ పొలిచిఎస్‌ అంద్‌ గుఇదెలినెస్‌"). --> *వర్గాల పేర్లు సామాన్యంగా ఏకవచనంలో ఉండాలి. ఉదాహరణ: మొలక. *ప్రామాణిక [[Wikipedia:నామకరణ విధానాలు| నామకరణ విధానాలు]] వర్తిస్తాయి. *వర్గాల పేర్లలో '''ప్రముఖ ''', '''ముఖ్యమైన ''', '''సుప్రసిద్ధ ''' మొదలైన విశేషణాలు వడవద్దు. ==వర్గాల అవసరాలు, ఉపయోగాలు== ===శోధన=== సభ్యులు తమకు కావలసిన సమాచారం కొరకు వెదకేటపుడు వర్గాలు సహాయపడాలి. ===వర్గాలకు లింకులు ఇవ్వడం=== ఒక పేజీని ఫాలానా వర్గానికి ఎలా చేర్చాలో చూశాము. కాని, అలా కాకుండా, ముందు ఒక '''కోలను''' పెట్టి ఆ వర్గపు పేజీకి లింకు ఇవ్వవచ్చు,ఇలాగ: <tt><nowiki>[[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] </nowiki></tt>. అది ఇలా కనిపిస్తుంది - [[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] ===వర్గాల దారి మార్పు=== వర్గం పేజీలో <tt><nowiki>#REDIRECT [[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] </nowiki></tt> అని రాసి దారి మార్చవచ్చు. కాని, మీడియావికీ సాఫ్ట్‌వేర్‌ లోని కొన్ని పరిమితుల కారణంగా అది అంత అభిలషణీయం కాదు. దారిమార్పు చేసిన తరువాత కూడా, ఆ వర్గానికి వ్యాసాలు చేర్చవచ్చు, పైగా ఈ వ్యాసాలు గమ్య స్థానపు వర్గంలో కనపడవు. '''ఈ వ్యవహారం తేలే వరకు వర్గాల దారిమార్పు చెయ్యవద్దు. ''' ===వర్గాల క్రమానుగత ఏర్పాటు (సార్టింగ్‌)=== వర్గాల విషయంలో '''పైపు ''' ("<tt>|</tt>") కు అర్ధం, ఇతర సందర్భాల్లో అర్ధం కంటే విభిన్నంగా ఉంటుంది. వర్గం లింకులో పైపు తరువాత ఉండే భాగం వర్గాన్ని సార్టింగ్‌ చెయ్యడానికి ఉపయోగపడుతుంది. అయితే, ఈ భాగం పేజీలో కనపడదు. ఉదాహరణ: <nowiki> [[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు]] </nowiki> లాగా రాస్తే జలవనరులు అనే వర్గం దాని మాతృవర్గంలో '''ఆ''' కింద వస్తుంది. అదే <nowiki>[[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు|జలవనరులు]] </nowiki>అని రాస్తే ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు అనే వర్గం దాని మాతృవర్గంలో '''జ''' కింద వస్తుంది. ఆ వ్యాసం అన్నిటి కంటే పైన రావాలంటే, పైపు తరువాత భాగానికి ముందు ఒక స్పెషలు కారెక్టరును తగిలిస్తే సరిపోతుంది, ఇలాగ: <nowiki>[[:Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు|*జలవనరులు]] </nowiki> ===సంవత్సరం వర్గాలు=== సంవత్సరాల వర్గాలకు ([[:Category:2004]] లాగా) సంబంధించి, ప్రత్యేక మార్గదర్శకాలు ఉన్నాయి: * అన్ని అంశాలు కూడా విషయాన్ని బట్టే సార్టింగు చెయ్యాలి. ఉదాహరణ: [[2004 లో తెలుగు సినిమాలు]] అనే వ్యాసం ఈ వర్గం లోకి ఇలా చేర్చాలి: <tt><nowiki>[[Category:2004|తెలుగు సినిమాలు]]</nowiki></tt> అలాగే [[2004 లో తీవ్రవాద చర్యలు]] అనే వ్యాసం వర్గంలోకి ఇలా చేరాలి: <tt><nowiki>[[Category:2004|తీవ్రవాద చర్యలు]]</nowiki></tt> * సంవత్సరం గురించిన వ్యాసమే అయితే ([[2004]] లాగా), ఇలా రాయాలి: <tt><nowiki>[[Category:2004|*]]</nowiki></tt>. స్పెషలు కారెక్టరు వలన ఇది అన్నిటికంటే పైన చేరుతుంది. * సంవత్సరంలోని నెలలను (ఉదా: [[జూన్‌ 2004]]), వర్గం లోకి చేర్చేటపుడు మొదటి విభాగంలో తేదీ క్ర్మంలో ఉంచాలి ఇలాగ: <tt><nowiki>[[Category:2004|*2004-06]]</nowiki></tt>. ===వర్గాలకు ఇతర భాషా లింకులు=== వ్యాసాల్లో లాగానే ఇతర భాషా లింకులు ఇక్కడా పనిచేస్తాయి; ==ఇంకా చూడండి== *[[Wikipedia:Browse]] - A navigation page that includes links to high-level categories *[[m:Help:Category]] *[[Wikipedia:Category]] *[[Wikipedia:Categorisation FAQ]] *[[m:Categorization requirements]] (original guidelines for category proposals and implementations) *[[:Category:Knowledge representation]] - Material related to concept categorization. *[[Wikipedia:Categories for deletion]] *[[Wikipedia:Categorization policy]] is a proposal to restrict category creation to admins. ===వర్గాల శోధన=== *[[:Category:Orphaned categories]] - మాతృవర్గం అవసరమైన వర్గాల వర్గం. *[[Special:Categories]] - ప్రస్తుతం ఉన్న వర్గాలను అక్షర క్రమంలో చూపిస్తుంది. *[[:Category:Categories]] - List of top-level categories. Requires this category be defined on the top of a tree. *[[:Category:Fundamental]] - Fundamental knowledge categories. *[[Special:Uncategorizedpages]] - వర్గీకరణ జరగని పేజీల జాబితా. *[[Special:Uncategorizedcategories]] - వర్గీకరణ జరగని వర్గాల జాబితా. Wikipedia talk:వర్గీకరణ 3908 11269 2005-09-15T13:47:21Z Chaduvari 97 Hi Chaduvari, can you mention about [[Special:Uncategorizedpages]] [[Special:Uncategorizedcategories]] in this article --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:15, 15 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :Done.--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:47, 15 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Template:వర్గంలో చేర్చాలి 3909 11276 2005-09-16T05:40:27Z Chaduvari 97 {| align=center class="toccolours" |- |ఈ వ్యాసాన్ని సంబంధిత [[Wikipedia:వర్గం|వర్గాల ]] లోకి ''[[Wikipedia:వర్గీకరణ|వర్గీకరించి]]'', తరువాత ఈ మూసను '''తొలగించండి'''. |- |} Wikipedia:వ్యక్తుల వర్గీకరణ 3910 11273 2005-09-15T14:27:51Z Chaduvari 97 <!-- {{Style}} Originally, this policy was developed in response to some dragging [[Wikipedia:Categories for deletion]] procedures that debated the '''categorization of people'''. As has been proven since, this guideline can be helpful for other "delicate" categorization issues. See also the [[Wikipedia talk:Categorization of people|talk page]]. ==How to categorize people== Currently, people tend to be categorized by the following broad categories. ===By year=== People are categorized by their year of birth and year of death. See [[Wikipedia:People by year]] for how to categorize people by their years of birth and death. The report "[[Wikipedia:People_by_year/Reports/No_other_categories|People by year/Reports/No other categories]]" lists articles that haven't been categorized in any other category than [[:Category:births by year|births by year]], [[:Category:deaths by year|deaths by year]], [[:Category:1911 Britannica|1911 Britannica]], [[:Category:people stubs|people stubs]], etc. ===By nationality and occupation=== People are categorized by their nationality and occupation, such as [[:Category:Ethiopian musicians]]. The template {{tl|Fooian fooers}} is used to provide navigation on each category page, such as: {| align=center class="toccolours" | <center>'''[[Wikipedia:Classification|Classification]]:''' [[:Category:People|People]]: [[:Category:People by occupation|By occupation]]: [[:Category:Musicians|Musicians]]: [[:Category:Musicians by nationality|By nationality]]: '''Ethiopian'''</center> <center>''also:'' [[:Category:Ethiopia|Ethiopia]]: [[:Category:Ethiopian people|People]]: [[:Category:Ethiopian people by occupation|By occupation]]:''' Musicians'''</center> |} Please note that this template may need to be modified for some categories, because some nationalities are listed as "People of Foo" instead of "Fooian", such as [[:Category:Musicians from Bosnia and Herzegovina]] and [[:Category:Musicians of the Democratic Republic of the Congo]]. ===By association=== Currently, the Wikipedia supports categorizing [[:Category:People by educational institution|People by educational institution]], [[:Category:People by company|People by company]], and [[:Category:People known in connection with religion or philosophy|People known in connection with religion or philosophy]], as well as numerous more specific categories. See also [[:Category:Customary categories of people]]. ===By religion, race or ethnicity=== Currently, the Wikipedia also supports categorizing [[:Category:People by religion|People by religion]] and [[:Category:People by race or ethnicity|People by race or ethnicity]]. The placement of people in these categories may be problematic. :'''''Note''': Wikipedians are divided about whether categories should be used for such topics, and might propose such categories for deletion.'' For more information, please see the current (as of September 2005) discussion at [[Wikipedia:Categorization/Gender, race and sexuality]]. Potentially problematic categories can be labeled with {{tl|CategorisationDisputedPeople}}, resulting in: {{CategorisationDisputedPeople}} or with {{tl|SCD}}, resulting in: <big><big>''Disclaimer''</big></big> ---- This category may inappropriately label persons. See [[Wikipedia:categorization of people]] for advice on how to apply categorization to articles relating to people. ===Additional categories=== Be aware that mis-categorizations are more sensitive for articles on people than for articles on other topics. : '''''Example''': Categorizing a politician involved in a scandal as a "criminal" would create much more controversy than categorizing a bear that raided a campsite as a "criminal".'' Please consider the following: * '''Categories are not automatically assigned''': Categories are only assigned as the result of an individual assessment of the content of an article (lists are easier in this sense, because a doubtful assignation can be marked as such). See also [[Wikipedia:Bots]] for a general discussion of contra-indications regarding robotized operations. * '''Categories can be representative''': For some "sensitive" categories, it is better to think of the category as a set of representative and unquestioned examples, while a list is a better venue for an attempt at completeness. (Note: You can tag a list with {{tl|Listdev}} if it is not complete or {{tl|Dynamic list}} if you think it will never be complete.) Particularly for "sensitive" categories, lists can be used as a complement to categorization. * '''Double check''': Always check after saving an article whether the categorization strikes you as offensive or indelicate. The wikipedia system allows anybody to edit the article and remove a questionable categorization. In order to avoid that, follow your intuition in finding those categories you think most to the point and inoffensive. Create a new category that better serves what you want to communicate, rather than using an existing category that is (partly) inconsistent with the content of the article. Improving category definitions might also help in this stage. * '''Limit the number''': Try to limit the number of categories to what is most essential about this person, something in the vein of: "give me 4 or 5 words that best characterize this person." : '''''Example''': A film actor that holds a law degree should be categorized as a film actor, but not necessarily as a lawyer.'' ==Creating a new category== Finding a good category name for sensitive people-related topics is not a "mathematical" science, but relies on good taste, and more than often on a bit of creativity to find a good solution that satisfies all. ===Before creating a new category=== Before creating a new category, please be sure a similar category does not exist. :'''''Example''': You might want to list someone in [[:Category:Canadians]]. Before creating that category, try to find it under a similar name. By starting at [[:Category:People by nationality]], you will discover that Canadians are placed in [[:Category:Canadian people]].'' ===Consider making a list=== Consider whether a [[Wikipedia:Categories, lists, and series boxes|list or other grouping technique would be more appropriate]]: * for very sensitive material (''such as racial or religious categorizations of people'') * for trivia (''such as "dog owners" etc...'', see also [[Wikipedia:Trivia|general trivia policies]]) * for categories whose members would require frequent notes to explain the reasons for each inclusion. :'''''Note''': Wikipedians are divided about whether categories should be used for such topics, and might propose such categories for deletion. Nonetheless: always follow your own gut instinct in this matter.'' ===Use a gender-neutral name=== As a general recommendation for categories on people, have the category names as gender-neutral as possible (unless, of course, there is a distinct reason to otherwise; please mention that reason on the category page in that case). :'''''Example''': instead of a category for "Kings" and a different category for "Queens", use [[:Category:Monarchs]].'' ===Use the most neutral and/or generic name=== Some categories can be used in a stigmatizing way; always try to find the most neutral and/or generic name. :'''''Example''': "Prostitutes" is a better name for a category than "whores". "Sex workers" might work even better for a category name, while more gender-neutral and better approaching Business Card style. ===Use a reasonable length=== Avoid names that are too long or too short. Short, clear names are preferred for categories. It is possible to deviate from this principle for neutrality and clarity reasons, but don't exaggerate on length or complexity of category names. Avoid abbreviations. ===Clearly define the category=== It is preferable that the category definition (on the category page) tries to exclude vague and/or non-[[Neutral point of view]] (NPOV) cases. In many cases, only referencing a wikipedia article explaining the term is not sufficient as a definition for a category. This is true for almost ''every'' sensitive category. If the article you want to use as definition is problematic in itself, consider improving the article. Otherwise, or if that is not sufficient, write a definition of what goes in and what goes out of the category on the category page, with the reference article(s) as background information. :'''''Example''': "Atheist" can be used as an offensive term (people living under a [[Fatwah]] are still today often called atheist by their condemnors, irrespective of whether they consider themselves atheist or not). Some of the vague (and non-NPOV) edges of an "Atheists" category are about the unclear distinction between "strong" and "weak" atheism (see [[atheism]] article) and about whether only outspoken followers of atheistic beliefs should be named or everyone generally considered to be an "Atheist". See [[:Category:Atheists]] for how the category is currently defined.'' ===Place the new category in another category=== See the [[Wikipedia:Categorization|general rules regarding categorization]], and try to position the new category in a suitable place on the [[:Category:People|tree of "people" categories]]. ==Experiencing a problematic categorization== ===Improper categorization=== If a person has an "incorrect" categorization, remove the category from the article and replace it (if applicable) with a correct category. If the categorization is both "correct" and the category is reasonable, but still seems problematic, please list it here: # [[Wikipedia:Categories_for_deletion/resolved#People|Resolved people categories, 2004 - April 2005]] # [[Wikipedia:Categories_for_deletion/unresolved#People|Unresolved people categories, 2004 - April 2005]] # [[:Category:People by surname]]: see [[Wikipedia talk:Category schemes]] # [[:Category:Dramatists and playwrights]] (as a solution to the problems mentioned on [[Category talk:Dramatists]]) # ... You can also nominate the category for deletion ({{tl|cfd}}), for renaming ({{tl|cfr}}), or for merging ({{tl|cfm}}). See the instructions at [[Wikipedia:Categories for deletion]]. ===Improperly named categories=== If the category name has an obvious typo, please list it for speedy deletion at [[Wikipedia:Categories for deletion]]. ===Redundant categories=== If the category name has an obvious and unneccessary redundancy with another existing category, please list it for deletion or merging at [[Wikipedia:Categories for deletion]]. ===Inappropriate categories=== If the problem is not about accuracy, but about an "(in)appropriateness" for a single article to be in this category, you can remove that categorization from that article, but also consider the following: * Check whether you can solve (part of) the problem by making (a) better category definition(s); * If still needed, find or create a more appropriate category, for re-categorizing this single article. * If it seems clear to you that there are more articles to which this category is applied "inappropriately", add the {{tl|SCD}} disclaimer to the bottom of the text ''or'' the {{tl|CategorisationDisputedPeople}} dispute notice to the top of the text of the category description. Allow some time for this notice to take effect&mdash;possibly help with some manual recategorization (if you are familiar with the topics of the articles to which this categorization was applied). Remove the "disclaimer"/"dispute notice" if the use of this category seems OK again. * If you have a proposition for a better name for the category and/or a proposal for a wider re-arrangement of the categorization scheme and/or if you see a more general contradiction with wikipedia [[wikipedia:policies and guidelines|policies and guidelines]] regarding this category, participate in and/or post new discussions on the discussion page of the category. Consider whether you can invite more people that might be interested, to take part in the discussion, for example by leaving messages on their user talk pages (check, for example, the discussion page of the category and history tabs to find out who might be concerned by this category&mdash;also try to contact project people if the category is part of one or more wikipedia [[wikipedia:projects|projects]]). ** If there is no agreement within a week or so, and you are in the middle of a conflict-like situation, see [[Wikipedia:Dispute resolution]] for what to do next. When reaching the "voting" (or "poll") step, [[Wikipedia:Categories for deletion]] is the usual platform to proceed with such a vote. [[Category:Wikipedia categorization|{{PAGENAME}}]] [[Category:Wikipedia style and how-to|{{PAGENAME}}]] [[zh:Wikipedia:人物分类]] --> Category:సినీనటులు 3911 11280 2005-09-16T08:56:42Z Chaduvari 97 [[Category:నాటక, సినిమా రంగ ప్రముఖులు]] Category:సినీసాంకేతిక నిపుణులు 3912 20772 2006-03-07T18:49:22Z 61.17.255.68 [[Category:నాటక, సినిమా రంగ ప్రముఖులు]] <br><br> #[[దర్శకులు]]<br> #[[పాటల రచయితలు]] Category:1931 3916 11285 2005-09-16T09:04:36Z Chaduvari 97 [[Category:1930లు]] Category:1930లు 3917 11286 2005-09-16T09:05:51Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1962 3918 11287 2005-09-16T09:06:31Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] Category:1960లు 3919 11288 2005-09-16T09:07:05Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:2005 3920 11312 2005-09-16T11:40:09Z Chaduvari 97 [[Category:2000లు]] Category:2004 3921 11314 2005-09-16T11:41:43Z Chaduvari 97 [[Category:2000లు]] User talk:203.199.183.14 3922 11292 2005-09-16T09:12:52Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 09:12, 16 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Template:Yearbox 3923 11376 2005-09-16T13:28:35Z Chaduvari 97 <!-- width should really be set in the infobox table class; see also [[:Template:C21YearInTopic]] --> {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | align="center" | [[{{{cpa}}}{{{da}}}0 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}0]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}1 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}1]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}2 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}2]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}3 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}3]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}4 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}4]] <br/> [[{{{cpa}}}{{{da}}}5 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}5]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}6 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}6]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}7 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}7]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}8 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}8]] [[{{{cpa}}}{{{da}}}9 {{{in?}}}|{{{cpa}}}{{{da}}}9]] |- style="background-color:#f3f3f3" | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | {{{dp3}}} {{{dp2}}} {{{dp1}}} - '''{{{d}}}''' - {{{dn1}}} {{{dn2}}} {{{dn3}}} |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:''' </small> | align="center" | [[{{{cpa}}} వ శతాబ్దం]] - '''{{{c}}}''' - {{{cn1}}} |} జూలై 1 3924 11303 2005-09-16T10:58:23Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 182వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 183వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 183 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 30]] - [[జూలై 2]] - [[జూన్ 1]] - [[ఆగష్టు 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 1]] జూలై 2 3925 11304 2005-09-16T10:59:37Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 183వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 184వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 182 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 1]] - [[జూలై 3]] - [[జూన్ 2]] - [[ఆగష్టు 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 2]] జూలై 3 3926 11305 2005-09-16T11:00:35Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 184వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 185వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 181 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 2]] - [[జూలై 4]] - [[జూన్ 3]] - [[ఆగష్టు 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 3]] జూలై 4 3927 14302 2005-11-13T00:29:06Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''జూలై 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 185వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 186వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 180 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== * [[1897]]: [[అల్లూరి సీతారామ రాజు]] ==మరణాలు== *[[1963]] - [[పింగళి వెంకయ్య]], భారతదేశ జాతీయ పతాక నిర్మాత. ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 3]] - [[జూలై 5]] - [[జూన్ 4]] - [[ఆగష్టు 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 4]] జూలై 5 3928 11307 2005-09-16T11:02:22Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 186వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 187వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 179 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 4]] - [[జూలై 6]] - [[జూన్ 5]] - [[ఆగష్టు 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 5]] జూలై 6 3929 11308 2005-09-16T11:03:21Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 187వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 188వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 178 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 5]] - [[జూలై 7]] - [[జూన్ 6]] - [[ఆగష్టు 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 6]] Category:2000లు 3930 11313 2005-09-16T11:40:24Z Chaduvari 97 [[Category:21 వ శతాబ్దం]] జూలై 7 3931 11315 2005-09-16T11:42:59Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 188వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 189వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 177 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 6]] - [[జూలై 8]] - [[జూన్ 7]] - [[ఆగష్టు 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 7]] జూలై 8 3932 11316 2005-09-16T11:44:30Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 189వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 190వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 176 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 7]] - [[జూలై 9]] - [[జూన్ 8]] - [[ఆగష్టు 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 8]] జూలై 9 3933 11317 2005-09-16T11:45:36Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 190వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 191వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 175 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 8]] - [[జూలై 10]] - [[జూన్ 9]] - [[ఆగష్టు 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 9]] జూలై 10 3934 11318 2005-09-16T11:46:42Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 191వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 192వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 174 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 9]] - [[జూలై 11]] - [[జూన్ 10]] - [[ఆగష్టు 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 10]] జూలై 11 3935 11319 2005-09-16T11:48:38Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 192వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 193వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 173 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 10]] - [[జూలై 12]] - [[జూన్ 11]] - [[ఆగష్టు 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 11]] జూలై 12 3936 11320 2005-09-16T11:49:46Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 193వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 194వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 172 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 11]] - [[జూలై 13]] - [[జూన్ 12]] - [[ఆగష్టు 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 12]] Category:1900లు 3937 11321 2005-09-16T11:50:27Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1910లు 3938 11322 2005-09-16T11:50:44Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1920లు 3939 11323 2005-09-16T11:51:05Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1940లు 3940 11324 2005-09-16T11:51:20Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1950లు 3941 11325 2005-09-16T11:51:36Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1970లు 3942 11326 2005-09-16T11:51:58Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1980లు 3943 11327 2005-09-16T11:52:20Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] Category:1990లు 3944 11328 2005-09-16T11:52:46Z Chaduvari 97 [[Category:20 వ శతాబ్దం]] జూలై 13 3945 11329 2005-09-16T11:53:15Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 194వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 195వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 171 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 12]] - [[జూలై 14]] - [[జూన్ 13]] - [[ఆగష్టు 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 13]] Category:2010లు 3946 11330 2005-09-16T11:53:16Z Chaduvari 97 [[Category:21 వ శతాబ్దం]] Category:2020లు 3947 11331 2005-09-16T11:53:32Z Chaduvari 97 [[Category:21 వ శతాబ్దం]] Category:2030లు 3948 11332 2005-09-16T11:53:49Z Chaduvari 97 [[Category:21 వ శతాబ్దం]] జూలై 14 3949 11333 2005-09-16T11:54:19Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 195వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 196వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 170 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 13]] - [[జూలై 15]] - [[జూన్ 14]] - [[ఆగష్టు 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 14]] జూలై 15 3950 11334 2005-09-16T11:55:26Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 196వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 197వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 169 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 14]] - [[జూలై 16]] - [[జూన్ 15]] - [[ఆగష్టు 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 15]] Category:1830లు 3951 11335 2005-09-16T11:56:04Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] Category:1800లు 3952 11336 2005-09-16T11:56:19Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] జూలై 16 3953 11337 2005-09-16T11:56:20Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 197వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 198వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 168 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 15]] - [[జూలై 17]] - [[జూన్ 16]] - [[ఆగష్టు 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 16]] Category:1810లు 3954 11338 2005-09-16T11:57:15Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] జూలై 17 3955 11339 2005-09-16T11:57:27Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 198వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 199వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 167 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 16]] - [[జూలై 18]] - [[జూన్ 17]] - [[ఆగష్టు 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 17]] Category:1820లు 3956 11340 2005-09-16T11:57:28Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] Category:1840లు 3957 11341 2005-09-16T11:57:42Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] Category:1850లు 3958 11342 2005-09-16T11:57:59Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] Category:1860లు 3959 11343 2005-09-16T11:58:13Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] Category:1870లు 3960 11344 2005-09-16T11:58:27Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] జూలై 18 3961 11345 2005-09-16T11:58:46Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 199వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 200వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 166 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 17]] - [[జూలై 19]] - [[జూన్ 18]] - [[ఆగష్టు 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 18]] Category:1880లు 3962 11346 2005-09-16T11:58:47Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] Category:1890లు 3963 11347 2005-09-16T11:59:10Z Chaduvari 97 [[Category:19 వ శతాబ్దం]] జూలై 19 3964 11348 2005-09-16T11:59:57Z వైఙాసత్య 58 '''జూలై 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 200వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 201వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 165 రోజులు మిగిలినవి. {{జూలై క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/7/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూలై 18]] - [[జూలై 20]] - [[జూన్ 19]] - [[ఆగష్టు 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:July 19]] జూన్ 1 3965 17376 2006-01-04T07:16:45Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''జూన్ 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 152వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 153వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 213 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1996]]: ఆరవ భారత [[రాష్ట్రపతి]], [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 31]] - [[జూన్ 2]] - [[మే 1]] - [[జూలై 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 1]] Template:జూన్ క్యాలెండర్‌ 3966 11351 2005-09-16T12:10:05Z వైఙాసత్య 58 {{జూన్ క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:జూన్ క్యాలెండర్‌2005 3967 11352 2005-09-16T12:11:15Z వైఙాసత్య 58 {{జూన్ క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:జూన్ క్యాలెండర్‌2005మూలము 3968 11353 2005-09-16T12:18:21Z వైఙాసత్య 58 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=జూన్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} మే 1 3969 11357 2005-09-16T12:27:06Z వైఙాసత్య 58 '''మే 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 121వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 122వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 244 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఏప్రిల్ 30]] - [[మే 2]] - [[ఏప్రిల్ 1]] - [[జూన్ 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 1]] Template:మే క్యాలెండర్‌ 3970 11358 2005-09-16T12:28:52Z వైఙాసత్య 58 {{మే క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:మే క్యాలెండర్‌2005 3971 11359 2005-09-16T12:29:40Z వైఙాసత్య 58 {{మే క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:మే క్యాలెండర్‌2005మూలము 3972 11360 2005-09-16T12:31:56Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది|month=మే|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} మార్చి 1 3973 11361 2005-09-16T12:44:40Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 60వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 61వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 305 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 28]] - [[ఫిబ్రవరి 29]] - ([[ఫిబ్రవరి 30]]) - [[మార్చి 2]] - [[ఫిబ్రవరి 1]] - [[ఏప్రిల్ 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 1]] Template:మార్చి క్యాలెండర్‌ 3974 11362 2005-09-16T12:46:06Z వైఙాసత్య 58 {{మార్చి క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:మార్చి క్యాలెండర్‌2005 3975 11363 2005-09-16T12:48:10Z వైఙాసత్య 58 {{మార్చి క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:మార్చి క్యాలెండర్‌2005మూలము 3976 11364 2005-09-16T12:52:07Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ|month=మార్చి|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:28రోజుల క్యాలెండర్‌-శని 3977 11368 2005-09-16T13:14:54Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:28రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది 3978 11370 2005-09-16T13:18:40Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:28రోజుల క్యాలెండర్‌-సోమ 3979 11371 2005-09-16T13:20:45Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:28రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ 3980 11372 2005-09-16T13:22:42Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:28రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ 3981 11373 2005-09-16T13:24:28Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="3"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:28రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు 3982 11374 2005-09-16T13:27:02Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:28రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర 3983 11377 2005-09-16T13:29:32Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:29రోజుల క్యాలెండర్‌-శని 3984 11378 2005-09-16T13:31:31Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 29{{{4}}}|29]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:29రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది 3985 11379 2005-09-16T13:33:45Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 29{{{4}}}|29]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:29రోజుల క్యాలెండర్‌-సోమ 3986 11381 2005-09-16T13:38:38Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- | &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 29{{{4}}}|29]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:29రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ 3987 11382 2005-09-16T13:41:01Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 29{{{4}}}|29]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:29రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ 3988 11383 2005-09-16T13:43:41Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="3"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 29{{{4}}}|29]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:29రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు 3989 11384 2005-09-16T13:45:54Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 29{{{4}}}|29]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:29రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర 3990 11385 2005-09-16T13:47:52Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" style="float:{{{float}}}; margin-left: 1em; text-align:center;" |- style="background:{{{color}}};" |colspan="7"|'''[[{{{1a}}}ఫిబ్రవరి {{{3}}}|{{{2}}} ఫిబ్రవరి {{{3}}}]]''' |- style="background:{{{color2}}};" |width="14%"| ఆది |width="14%"| సోమ |width="14%"| మంగళ |width="14%"| బుధ |width="14%"| గురు |width="14%"| శుక్ర |width="14%"| శని |- |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 1{{{4}}}|1]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 2{{{4}}}|2]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 3{{{4}}}|3]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 4{{{4}}}|4]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 5{{{4}}}|5]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 6{{{4}}}|6]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 7{{{4}}}|7]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 8{{{4}}}|8]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 9{{{4}}}|9]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 10{{{4}}}|10]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 11{{{4}}}|11]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 12{{{4}}}|12]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 13{{{4}}}|13]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 14{{{4}}}|14]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 15{{{4}}}|15]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 16{{{4}}}|16]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 17{{{4}}}|17]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 18{{{4}}}|18]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 19{{{4}}}|19]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 20{{{4}}}|20]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 21{{{4}}}|21]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 22{{{4}}}|22]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 23{{{4}}}|23]] |- | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 24{{{4}}}|24]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 25{{{4}}}|25]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 26{{{4}}}|26]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 27{{{4}}}|27]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 28{{{4}}}|28]] | [[{{{1}}}ఫిబ్రవరి 29{{{4}}}|29]] |- |colspan="7"| &nbsp; |- style="background: {{{color2}}}" |colspan="7"| {{{EndNote}}} |} Template:Yearbox2 3991 11391 2005-09-16T14:19:56Z Chaduvari 97 <!-- width should really be set in the infobox table class; see also [[:Template:C21YearInTopic]] --> {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | align="center" | [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}0 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}0]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}1 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}1]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}2 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}2]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}3 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}3]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}4 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}4]] <br/> [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}5 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}5]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}6 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}6]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}7 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}7]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}8 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}8]] [[{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}9 {{{in?}}}|{{{CC_of_CCYY}}}{{{firstY_of_YY}}}9]] |- style="background-color:#f3f3f3" | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | {{{ first_year_of_the_pre_third_decade }}}లు - {{{ first_year_of_the_pre_second_decade }}}లు - {{{ first_year_of_the_pre_decade }}}లు - '''{{{first_year_of_the_decade}}}లు''' - {{{ first_year_of_the_next_decade }}}లు - {{{ first_year_of_the_next_second_decade }}}లు - {{{ first_year_of_the_next_third_decade }}}లు |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:''' </small> | align="center" | [[{{{CC_of_CCYY}}} వ శతాబ్దం]] - '''{{{this_century}}}''' - {{{next_century}}} |} Template:మాసము 29 ఆది 3992 11392 2005-09-16T14:20:00Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] |- | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] |- | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] |- | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] |- | [[{{{1}}} 29|29]] |} Template:మాసము 29 గురు 3993 11393 2005-09-16T14:22:42Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="4"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] |- | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] |- | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] |- | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] |- | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |colspan=2| &nbsp; |} Template:మాసము 29 బుధ 3994 11394 2005-09-16T14:23:57Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="3"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] |- | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] |- | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] |- | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] |- | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |colspan=3| &nbsp; |} Template:మాసము 29 మంగళ 3995 11395 2005-09-16T14:25:35Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="2"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] |- | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] |- | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] |- | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] |- | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |} Template:మాసము 29 శని 3996 11396 2005-09-16T14:28:24Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="6"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] |- | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] |- | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] |- | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] |- | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |} Template:మాసము 29 శుక్ర 3997 11397 2005-09-16T14:30:12Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} |colspan="5"| &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] |- | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] |- | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] |- | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] |- | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |} Template:మాసము 29 సోమ 3998 11398 2005-09-16T14:32:08Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము|{{{1}}}}} | &nbsp; | [[{{{1}}} 1|1]] | [[{{{1}}} 2|2]] | [[{{{1}}} 3|3]] | [[{{{1}}} 4|4]] | [[{{{1}}} 5|5]] | [[{{{1}}} 6|6]] |- | [[{{{1}}} 7|7]] | [[{{{1}}} 8|8]] | [[{{{1}}} 9|9]] | [[{{{1}}} 10|10]] | [[{{{1}}} 11|11]] | [[{{{1}}} 12|12]] | [[{{{1}}} 13|13]] |- | [[{{{1}}} 14|14]] | [[{{{1}}} 15|15]] | [[{{{1}}} 16|16]] | [[{{{1}}} 17|17]] | [[{{{1}}} 18|18]] | [[{{{1}}} 19|19]] | [[{{{1}}} 20|20]] |- | [[{{{1}}} 21|21]] | [[{{{1}}} 22|22]] | [[{{{1}}} 23|23]] | [[{{{1}}} 24|24]] | [[{{{1}}} 25|25]] | [[{{{1}}} 26|26]] | [[{{{1}}} 27|27]] |- | [[{{{1}}} 28|28]] | [[{{{1}}} 29|29]] |} User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె4 3999 19099 2006-01-24T09:26:01Z Chaduvari 97 '''{{PAGENAME}}''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[ సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[2001]] [[2002]] [[2003]] - [[2004]] - [[2005]] [[2006]] [[2007]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1980లు]] [[1990లు]] - '''[[2000లు]]''' - [[2010లు]] [[2020లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:{{PAGENAME}}|*]] [[af:{{PAGENAME}}]] [[ar:{{PAGENAME}}]] [[roa-rup:{{PAGENAME}}]] [[ast:{{PAGENAME}}]] [[bg:{{PAGENAME}}]] [[be:{{PAGENAME}}]] [[bs:{{PAGENAME}}]] [[ca:{{PAGENAME}}]] [[cs:{{PAGENAME}}]] [[cy:{{PAGENAME}}]] [[da:{{PAGENAME}}]] [[de:{{PAGENAME}}]] [[et:{{PAGENAME}}]] [[el:{{PAGENAME}}]] [[es:{{PAGENAME}}]] [[eo:{{PAGENAME}}]] [[eu:{{PAGENAME}}]] [[fo:{{PAGENAME}}]] [[fr:{{PAGENAME}}]] [[fy:{{PAGENAME}}]] [[ga:{{PAGENAME}}]] [[gl:{{PAGENAME}}]] [[ko:{{PAGENAME}}&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:{{PAGENAME}}]] [[io:{{PAGENAME}}]] [[id:{{PAGENAME}}]] [[ia:{{PAGENAME}}]] [[is:{{PAGENAME}}]] [[it:{{PAGENAME}}]] [[he:{{PAGENAME}}]] [[ka:{{PAGENAME}}]] [[kw:{{PAGENAME}}]] [[ku:{{PAGENAME}}]] [[la:{{PAGENAME}}]] [[lt:{{PAGENAME}}]] [[lb:{{PAGENAME}}]] [[li:{{PAGENAME}}]] [[hu:{{PAGENAME}}]] [[mi:{{PAGENAME}}]] [[ms:{{PAGENAME}}]] [[zh-min-nan:{{PAGENAME}} nî]] [[na:{{PAGENAME}}]] [[nl:{{PAGENAME}}]] [[nds:{{PAGENAME}}]] [[ja:{{PAGENAME}}&#24180;]] [[no:{{PAGENAME}}]] [[nn:{{PAGENAME}}]] [[pl:{{PAGENAME}}]] [[pt:{{PAGENAME}}]] [[ro:{{PAGENAME}}]] [[ru:{{PAGENAME}}]] [[sm:{{PAGENAME}}]] [[sq:{{PAGENAME}}]] [[simple:{{PAGENAME}}]] [[sk:{{PAGENAME}}]] [[sl:{{PAGENAME}}]] [[sr:{{PAGENAME}}]] [[su:{{PAGENAME}}]] [[fi:{{PAGENAME}}]] [[sv:{{PAGENAME}}]] [[tt:{{PAGENAME}}]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:{{PAGENAME}}]] [[tr:{{PAGENAME}}]] [[uk:{{PAGENAME}}]] [[ur:{{PAGENAME}}&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:{{PAGENAME}}]] [[zh:{{PAGENAME}}&#24180;]] Category:2000 4000 11401 2005-09-16T14:39:40Z Chaduvari 97 [[Category:2000లు]] Category:1861 4001 11404 2005-09-16T14:47:49Z Chaduvari 97 [[Category:1860లు]] Template:లీపు సంవత్సరము ఆది 4002 11408 2005-09-16T14:53:13Z వైఙాసత్య 58 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది-సోమ 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 12}} |} Template:లీపు సంవత్సరము సోమ 4003 11410 2005-09-16T15:03:04Z వైఙాసత్య 58 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము సోమ-మంగళ 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 12}} |} Template:లీపు సంవత్సరము మంగళ 4004 11411 2005-09-16T15:06:00Z వైఙాసత్య 58 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము మంగళ-బుధ 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 12}} |} Template:లీపు సంవత్సరము బుధ 4005 11413 2005-09-16T15:07:48Z వైఙాసత్య 58 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము బుధ-గురు 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 12}} |} Category:1931 జననాలు 4006 11414 2005-09-16T15:08:09Z Chaduvari 97 [[Category:1931]] Template:లీపు సంవత్సరము గురు 4007 11416 2005-09-16T15:09:53Z వైఙాసత్య 58 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము గురు-శుక్ర 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 12}} |} Category:1962 మరణాలు 4008 11417 2005-09-16T15:11:42Z Chaduvari 97 [[Category:1962|మరణాలు]] Template:లీపు సంవత్సరము శుక్ర 4009 11421 2005-09-16T15:15:04Z వైఙాసత్య 58 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శుక్ర-శని 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 12}} |} Category:1861 జననాలు 4010 11419 2005-09-16T15:12:14Z Chaduvari 97 [[Category:1861|జననాలు]] Template:లీపు సంవత్సరము శని 4011 11420 2005-09-16T15:13:32Z వైఙాసత్య 58 <br clear=right> {| align="right" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="300" style="margin-left:0.5em;" |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని 1}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము శని-ఆది 2}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 3}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 4}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 5}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 6}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 7}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 8}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 9}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 10}} |- |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 11}} |valign=top align=center|{{సంవత్సరము ఆది 12}} |} Template:సంవత్సరము శని-ఆది 2 4012 11423 2005-09-16T15:21:23Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 29 మంగళ|ఫిబ్రవరి}} Template:సంవత్సరము శుక్ర-శని 2 4013 11424 2005-09-16T15:24:52Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 29 సోమ|ఫిబ్రవరి}} Template:సంవత్సరము గురు-శుక్ర 2 4014 11425 2005-09-16T15:28:23Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 29 ఆది|ఫిబ్రవరి}} Template:సంవత్సరము బుధ-గురు 2 4015 11426 2005-09-16T15:30:48Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 29 శని|ఫిబ్రవరి}} Template:సంవత్సరము మంగళ-బుధ 2 4016 11427 2005-09-16T15:36:36Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 29 శుక్ర|ఫిబ్రవరి}} Template:సంవత్సరము సోమ-మంగళ 2 4017 11428 2005-09-16T15:39:44Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 29 గురు|ఫిబ్రవరి}} Template:సంవత్సరము ఆది-సోమ 2 4018 11429 2005-09-16T15:43:46Z వైఙాసత్య 58 {{మాసము 29 బుధ|ఫిబ్రవరి}} బడ్జటు 4020 11439 2005-09-17T03:37:58Z Chavakiran 19 బడ్జటు అను పదం ప్రస్తుతం ఆదాయ వ్యయాల ప్లానింగునకు చిన్న కుటుంబము నుండి పెద్ద దేశం వరకూ ఉపయోగిస్తున్నారు. దీనికి వెనక ఓ చిన్న కథ ఉన్నది! అసలు ఈ బడ్జటు అను పదం bhelgh- అను [[ఇండో యూరోపు మూల పదం]]నుండి వచ్చినది, దీనికి అర్థము లావుగా, ఉబ్బెత్తుగా ఉండటం, bulge అను పదం కూడా ఇదే మూల పదం నుండి వచ్చినది, బడ్జటు అనునది లావుగా ఉబ్బెత్తుగా ఉండేటువంటి ఓ సంచీ, బ్యాగు అన్నమాట! వెనకటికి బ్రిటనులో ప్రతిసంవత్సరం ప్రభుత్వ ఆదాయ వ్యయాలు పార్లమెంటులో వారి ఆర్థిక మంత్రి ప్రవేశపెట్టేటప్పుడు ఇటువంటి సంచీలోనే చాలా జాగ్రత్తగా ఆ కాగితాలు తీసుకోని వచ్చేవారు, అప్పటినుండి ఇటువంటి ఆదాయ వ్యాలను బడ్జటు అని పిలవడం మొదలుపెట్టినారు! Talk:భారతీయ వంటకాలు 4021 11447 2005-09-17T04:54:42Z వైఙాసత్య 58 cuisine ని తెలుగు ఎలా అనువదించాలి? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:54, 17 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Talk:పాల్వంచ 4022 11453 2005-09-17T09:21:08Z Chaduvari 97 Thanks 207.46.50.75., for the correction.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 09:21, 17 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు 4024 18723 2006-01-17T11:51:42Z Chaduvari 97 /* బయటి లింకులు */ kotta vargaM గొప్ప సంఘ సంస్కర్త, తెలుగు జాతి గర్వించదగ్గ మహోన్నత వ్యక్తి '''కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు''' (Kandukuri Veeresalingam Pantulu). సంఘ సంస్కరణకు, సామాజిక దురాచారాల నిర్మూలనకు నిరుపమానమైన కృషి చేసిన మహానుభావుడు ఆయన. సాహితీ వ్యాసంగంలోనూ అంతటి కృషి చేసిన కందుకూరిని బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి అనవచ్చు. ==జీవిత విశేషాలు== వీరేశలింగం పంతులు [[1848]] [[ఏప్రిల్ 16]]న రాజమండ్రిలో పున్నమ్మ, సుబ్బారాయుడు దంపతులకు జన్మించాడు. వీరి పూర్వీకులు ఇప్పటి [[ప్రకాశం|ప్రకాశం జిల్లా]]లోని [[కందుకూరు]] గ్రామం నుండి [[రాజమండ్రి]]కి వలస వెళ్ళడం వలన వారికి ఈ ఇంటి పేరు స్థిరపడిపోయింది. వీరేశలింగంకు నాలుగేళ్ళ వయసులో తండ్రి చనిపోయాడు. పెదతండ్రి, నాయనమ్మల పెంపకంలో అల్లారుముద్దుగా పెరిగాడు. ఐదో యేట బడిలో చేరి, బాలరామాయణం, [[ఆంధ్ర నామ సంగ్రహం]], [[అమరం]], [[రుక్మిణీ కళ్యాణం]], [[సుమతీ శతకం]], [[కృష్ణ శతకం]] మొదలైనవి నేర్చుకున్నాడు. పన్నెండో యేట రాజమండ్రి ప్రభుత్వ పాఠశాలలో ఇంగ్లీషు చదువులో చేరాడు. చిన్నప్పటినుండీ, అన్ని తరగతులలోనూ, ప్రథమ శ్రేణిలోనే ఉండేవాడు. తన పదమూడో యేట బాపమ్మ అనే ఎనిమిదేళ్ళ అమ్మాయితో బాల్యవివాహమయింది. పెరిగి పెద్దయ్యాక వీరేశలింగం ఇటువంటి దురాచారాల నిర్మూలనకే కృషి చేసాడు. చదువుకునే రోజుల్లో [[కేశవచంద్ర సేన్]] రాసిన పుస్తకాలు చదివి ప్రభావితుడయ్యాడు. విగ్రహారాధన, పూజలు మొదలైన వాటి మీద నమ్మకం తగ్గడమే కాక, దయ్యాలు, భూతాలు లేవనే అభిప్రాయానికి వచ్చాడు. ప్రజలకు అది నిరూపించడానికి అర్ధరాత్రి స్మశానానికి వెళ్ళేవాడు. [[1867]] లో పెదనాన్న మరణంతో ప్రభుత్వోద్యోగంలో చేరాలని ప్రయ్త్నించాడు, కాని లంచం ఇవ్వనిదే రాదని తెలిసి, ప్రభుత్వోద్యోగం చెయ్యకూడదని నిశ్చయించుకున్నాడు. న్యాయవాద పరీక్ష రాసి న్యాయవాద వృత్తి చేపడదామని భావించినా, అందులోనూ అవినీతి ప్రబలంగా ఉందనీ, అబద్ధాలు ఆదటం వంటివి తప్పనిసరి అని గ్రహించి, అదీ మానుకున్నాడు. ఊపాధ్యాయ వృత్తిని స్వీకరించాడు. ఉపాధ్యాయుడిగా పిల్లలకు పాఠాలతో పాటు, సంఘ సంస్కరణా భావాలను బోధించాడు. సమాజంలోని దురాచారాలపై తన భావాలను వ్యాప్తి చెయ్యడానికి [[1874]] [[అక్టోబరు]]లో [[వివేకవర్ధని]] అనే పత్రికను ప్రారంభించాడు. “సంఘం లోని అవకతవకలను ఎత్తి చూపడం, దురాచారాల నిర్మూలన, ప్రభుత్వ వ్యవస్థలో ప్రబలంగా ఉన్న అవినీతిని ఎత్తిచూపి, అవినీతిపరులను సంఘం ముందు పెట్టడం” వివేకవర్ధని లక్ష్యాలని ఆయన మొదటి సంచికలో తెలియజేసాడు. చెప్పడమే కాదు, అలాగే నడిపాడు కూడా. వివేకవర్ధని అవినీతిపరుల పాలిట సింహస్వప్నమయింది. కందుకూరికి సమకాలిక ప్రముఖుడైన [[కొక్కొండ వెంకటరత్నం పంతులు]]తో స్పర్ధ ఉండేది. కందుకూరి వివేకవర్ధని స్థాపించిన తరువాత కొక్కొండ ''[[హాస్య వర్ధని]]'' అనే పత్రికను ప్రారంభించాడు. ఆ పత్రికకు పోటీగా కందుకూరి ''[[హాస్య సంజీవిని]]'' అనే హాస్య పత్రికను ప్రారంభించాడు. తెలుగులో మొదటి ప్రహసనం కందుకూరి ఈ పత్రికలోనే ప్రచురించాడు. ఎన్నో ప్రహసనాలు, వ్యంగ్య రూపకాలు ఈ పత్రికలో ప్రచురించాడు. ఆంధ్ర దేశంలో [[బ్రహ్మ సమాజం]] స్థాపించాడు. యువజన సంఘాల స్థాపన కూడా వీరేశలింగంతోనే మొదలయింది. సమాజ సేవ కొరకు [[హితకారిణి]] అనే ధర్మ సంస్థను స్థాపించి, తన యావదాస్తిని దానికి ఇచ్చేసాడు. 25 సంవత్సరాల పాటు రాజమండ్రిలో తెలుగు పండితుడిగా పనిచేసి, మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ కళాశాలలో తెలుగు పండితుడిగా ఐదేళ్ళు పని చేసాడు. తాను నమ్మిన సత్యాన్ని, సిద్ధంతాన్ని తు చ తప్పకుండా పాటించిన వ్యక్తి ఆయన. '''యుగకర్త '''గా ప్రసిద్ధి పొందిన ఆయనకు '''గద్య తిక్కన ''' అనే బిరుదూ ఉంది. ఆంధ్ర సమాజాన్ని సంస్కరణల బాట పట్టించిన సంస్కర్త, వీరేశలింగం [[1919]] [[మే 27]]న మరణించాడు. ==సంఘ సంస్కరణా కార్యక్రమాలు== వీరేశలింగం జీవితం సంఘసంస్కరణ, సాహిత్య కృషిలతో పెనవేసుకు పోయింది; ఒకదానినుండి మరో దానిని విడదీసి చూడలేము. ప్రభుత్వంలోని అవినీతిని ఏవగించుకుని ప్రభ్త్వ ఉద్యోగ ప్రయ్తనాన్ని, అబద్ధాలు ఆడక తప్పదని న్యాయవాద వృత్తిని వదులుకున్న వ్యక్తి అటువంటి దురాచారాలపై ధ్వజమెత్తి తన సంస్కరణాభిలాషను నిరూపించుకున్నాడు. వివేకవర్ధని పత్రిక ద్వారా అవినీతిపరులపై యుద్ధం సాగించి వారిని హడలెత్తించాడు. సంఘంలోని ఇతర దురాచారాలపై ప్రజలను చైతన్యవంతులను చెయ్యడానికి పత్రికను ఆయుధంగా వాడుకున్నాడు. సంఘసంస్కరణకై ప్రవచనాలు మాత్రం చెప్పి ఊరుకోలేదు, స్వయంగా అందుకై నడుం కట్టి కార్యరంగంలోకి దూకాడు. ఆ రోజుల్లో స్త్రీలకు విద్య అవసరం లేదని భావించేవారు. వీరేశలింగం స్త్రీవిద్యకై ఉద్యమించి, ప్రచారం చెయ్యడమే కాక, బాలికల కొరకు పాఠశాలను ప్రారంభించాడు. తానే స్వయంగా చదువు చెప్పేవాడు. మగపిల్లలతో ఆడపిల్లలు కలిసి చదువుకునే సహ విద్యా విధానన్ని ప్రవేశపెట్టాడు కూడా. అంటరాని కులాలకు చెందిన పిల్లల్ను కూడా చేర్చుకుని మిగతా పిల్లలతో కలిపి కూర్చోబెట్టేవాడు. వారికి ఉచితంగా చదువు చెప్పడంతో బాటు, పుస్తకాలు, పలకా బలపాలు కొనిచ్చేవాడు. బాల్య వివాహాల వ్యతిరేకంగా, కుల నిర్మూలనకు ఆయన అకుంఠిత దీక్షతో పనిచేసాడు. వేశ్యా వ్యవస్థ పాతుకుపోయిన ఆ రోజుల్లో దానికి వ్యతిరేకంగా వివేకవర్ధని లో వ్యాసాలు రాసాడు. ఆయన చేసిన ఇతర సంస్కరణా కార్యక్రమాలొక ఎత్తు, వితంతు పునర్వివాహాలొక ఎత్తు. అప్పటి సమాజంలో బాల్యంలోనే ఆడపిల్లలకు పెళ్ళిళ్ళు చేసేవారు. కాపురాలకు పోకముందే భర్తలు చనిపోయి, వితంతువులై, ఆజీవితమూ అనేక కష్టనష్టాలు ఎదుర్కొనే వారు. దీనిని రూపుమాపేందుకు వితంతు పునర్వివాహాలు జరిపించాలని ప్రచారం చేసాడు. సమాజం నుండి ఎంతో ప్రతిఘటన ఎదురైనా పట్టుబట్టి సుమారు 40 వితంతు వివాహాలు జరిపించాడు. ఆయన భార్య రాజ్యాలక్ష్మమ్మ (పెళ్ళయ్యాక బాపమ్మ కు అత్తగారు రాజ్యలక్ష్మి అని తన తల్లి పేరు పెట్టుకున్నారు) భర్తకు అండగా నిలిచింది. స్త్రీల కొరకు '''సతీహిత బోధిని''' అనే పత్రికను కూడా నడిపాడు. ==సాహితీ వ్యాసంగం== సంఘసేవలో వీరేశలింగం ఎంత కృషి చేసాడో, సాహిత్యంలోనూ అంతే కృషి జరిపాడు. చదువుకునే రోజుల్లోనే రెండు శతకాలు రాసాడు. ఫత్రికలకు వ్యాసాలు రాస్తూ ఉండేవాడు. వివేకవర్ధనిలో సులభశైలిలో రచనలు చేసేవాడు. వ్యావహారిక భాషలో రచనలు చేసిన ప్రథమ రచయితలలో ఆయన ఒకరు. [[తెలుగు]], [[సంస్కృతము|సంస్కృతం]], [[ఇంగ్లీషు]] భాషల్లో అద్వితీయ ప్రతిభ కలవాడు కందుకూరి. ఆయన 130కి పైగా గ్రంధాలు రాసాడు. ఆన్ని గ్రంధాలు రాసిన వారు తెలుగులో అరుదు. [[రాజశేఖర చరిత్ర]] అనే [[నవల]], [[సత్యరాజా పూర్వ దేశయాత్రలు]] ఆయన రచనలలో ప్రముఖమైనవి. అనేక ఇంగ్లీషు, సంషృత గ్రంధాలను తెలుగులోకి అనువదించాడు. బడి పిల్లల కొరకు వాచకాలు రాసాడు. స్వీయ చరిత్ర రాసాడు. [[ఆంధ్ర కవుల చరిత్ర]]ను కూడా ప్రచురించాడు. సంగ్రహ వ్యాకరణం రాసాడు. నీతిచంద్రిక (తెలుగు [[పంచతంత్రం]]) లోని సంధి, విగ్రహం భాగాలను చిన్నయసూరి వదిలివేయగా వీరేశలింగం పూర్తి చేసాడు. ==విశిష్టత== ఒక వ్యక్తిగా, సంఘసంస్కర్తగా, రచయితగా వీరేశలింగంకు అనేక విశిష్టతలు ఉన్నాయి. అనేక విషయాలలో ఆంధ్రులకు ఆయన ఆద్యుడు, ఆరాధ్యుడు. '''ఆధునికాంధ్ర సమాజ పితామహుడి'''గా కీర్తి గడించిన వ్యక్తి కందుకూరి. ఆయనకున్న ఇతర విశిష్టతలు: * మొట్టమొదటి వితంతు వివాహం జరిపించిన వ్యక్తి * మొట్టమొదటి సహవిద్యా పాఠశాలను ప్రారంభించాడు * తెలుగులో మొదటి స్వీయ చరిత్ర ఆయనదే * తెలుగులో తొలి నవల రాసింది ఆయనే * తెలుగులో తొలి ప్రహసనం రాసింది కందుకూరి * [[చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం]] వీరేశలింగం గురించి ఇలా అన్నాడు: '''తన దేహము తన గేహము''' '''తన కాలము తన ధనంబు తన విద్య జగ''' '''జ్జనులకే వినియోగించిన''' '''ఘనుడీ వీరేశలింగకవి జనులార!''' ==వనరులు== అమరావతి పబ్లికేషన్సు వారి తెలుగు వెలుగులు పుస్తకం. ==బయటి లింకులు== [http://www.rajahmundry.net/rajahmundry/kandikuri.asp కందుకూరి] [[Category:సంఘసంస్కర్తలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు|వీరేశలింగం]] [[Category:తెలుగు కవులు|వీరేశలింగం]] [[Category:1848 జననాలు]] [[Category:1919 మరణాలు]] Category:1848 జననాలు 4025 11456 2005-09-17T13:01:50Z Chaduvari 97 [[Category:1848]] Category:1919 మరణాలు 4026 11457 2005-09-17T13:02:06Z Chaduvari 97 [[Category:1919]] Category:1848 4027 11458 2005-09-17T13:03:52Z Chaduvari 97 [[Category:1840లు]] Category:1919 4028 11459 2005-09-17T13:03:59Z Chaduvari 97 [[Category:1910లు]] 2000 4029 26360 2006-05-31T22:05:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''2000''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1997]] [[1998]] [[1999]] [[2000]] [[2001]] [[2002]] [[2003]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1980లు]] [[1990లు]] '''[[2000లు]]''' [[2010లు]] [[2020లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 2000|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శని 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 2000|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శని-ఆది 2}} ===[[మార్చి 2000|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 3}} ===[[ఏప్రిల్ 2000|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 4}} ===[[మే 2000|మే]]=== {{సంవత్సరము ఆది 5}} ===[[జూన్_2000|జూన్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 6}} ===[[జూలై_2000|జూలై]]=== {{సంవత్సరము ఆది 7}} ===[[ఆగష్టు_2000|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము ఆది 8}} ===[[సెప్టెంబర్_2000|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 9}} ===[[అక్టోబర్_2000|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 10}} ===[[నవంబర్ 2000|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 11}} ===[[డిసెంబర్ 2000|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:2000|*]] [[af:2000]] [[ar:2000]] [[roa-rup:2000]] [[ast:2000]] [[bg:2000]] [[be:2000]] [[bs:2000]] [[ca:2000]] [[cs:2000]] [[cy:2000]] [[da:2000]] [[de:2000]] [[et:2000]] [[el:2000]] [[es:2000]] [[eo:2000]] [[eu:2000]] [[fo:2000]] [[fr:2000]] [[fy:2000]] [[ga:2000]] [[gl:2000]] [[ko:2000&#45380;]] [[hr:2000]] [[io:2000]] [[id:2000]] [[ia:2000]] [[is:2000]] [[it:2000]] [[he:2000]] [[ka:2000]] [[kw:2000]] [[ku:2000]] [[la:2000]] [[lt:2000]] [[lb:2000]] [[li:2000]] [[hu:2000]] [[mi:2000]] [[ms:2000]] [[zh-min-nan:2000 nî]] [[na:2000]] [[nl:2000]] [[nds:2000]] [[ja:2000&#24180;]] [[no:2000]] [[nn:2000]] [[pl:2000]] [[pt:2000]] [[ro:2000]] [[ru:2000]] [[sm:2000]] [[sq:2000]] [[simple:2000]] [[sk:2000]] [[sl:2000]] [[sr:2000]] [[su:2000]] [[fi:2000]] [[sv:2000]] [[tt:2000]] [[vi:2000]] [[tr:2000]] [[uk:2000]] [[ur:2000&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:2000]] [[zh:2000&#24180;]] మే 27 4030 11462 2005-09-17T15:14:17Z Chaduvari 97 '''మే 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 147 వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 148 వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 218 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[1919]] - [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 26]] - [[మే 28]] - [[ఏప్రిల్ 27]] - [[జూన్ 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 27]] Category:1862 జననాలు 4031 11468 2005-09-17T15:36:19Z Chaduvari 97 [[Category:1862|జననాలు]] Category:1915 మరణాలు 4032 11469 2005-09-17T15:36:42Z Chaduvari 97 [[Category:1915|మరణాలు]] Category:1862 4033 11470 2005-09-17T15:37:28Z Chaduvari 97 [[Category:1860లు]] Category:1915 4034 11471 2005-09-17T15:37:39Z Chaduvari 97 [[Category:1910లు]] Category:1983 మరణాలు 4035 11472 2005-09-17T15:39:59Z Chaduvari 97 [[Category:1983|మరణాలు]] Category:1910 జననాలు 4036 11473 2005-09-17T15:40:49Z Chaduvari 97 [[Category:1910|జననాలు]] Category:1983 4037 11474 2005-09-17T15:43:52Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] Category:1910 4038 11475 2005-09-17T15:44:05Z Chaduvari 97 [[Category:1910లు]] 1910 4039 26270 2006-05-31T21:50:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1910''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1907]] [[1908]] [[1909]] - [[1910]] - [[1911]] [[1912]] [[1913]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] - '''[[1910లు]]''' - [[1920లు]] - [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1910|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శని 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1910|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శని 2}} ===[[మార్చి 1910|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శని 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1910|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శని 4}} ===[[మే 1910|మే]]=== {{సంవత్సరము శని 5}} ===[[జూన్_1910|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శని 6}} ===[[జూలై_1910|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శని 7}} ===[[ఆగష్టు_1910|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శని 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1910|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 9}} ===[[అక్టోబర్_1910|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 10}} ===[[నవంబర్ 1910|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 11}} ===[[డిసెంబర్ 1910|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 12}} ==జననాలు== * [[జనవరి 2]] - [[శ్రీశ్రీ]] ==మరణాలు== ===జనవరి - ఏప్రిల్‌=== ===మే - ఆగస్టు=== ===సెప్టెంబర్ - డిసెంబర్=== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1910|*]] [[af:1910]] [[ar:1910]] [[roa-rup:1910]] [[ast:1910]] [[bg:1910]] [[be:1910]] [[bs:1910]] [[ca:1910]] [[cs:1910]] [[cy:1910]] [[da:1910]] [[de:1910]] [[et:1910]] [[el:1910]] [[es:1910]] [[eo:1910]] [[eu:1910]] [[fo:1910]] [[fr:1910]] [[fy:1910]] [[ga:1910]] [[gl:1910]] [[ko:1910&#45380;]] [[hr:1910]] [[io:1910]] [[id:1910]] [[ia:1910]] [[is:1910]] [[it:1910]] [[he:1910]] [[ka:1910]] [[kw:1910]] [[ku:1910]] [[la:1910]] [[lt:1910]] [[lb:1910]] [[li:1910]] [[hu:1910]] [[mi:1910]] [[ms:1910]] [[zh-min-nan:1910 nî]] [[na:1910]] [[nl:1910]] [[nds:1910]] [[ja:1910&#24180;]] [[no:1910]] [[nn:1910]] [[pl:1910]] [[pt:1910]] [[ro:1910]] [[ru:1910]] [[sm:1910]] [[sq:1910]] [[simple:1910]] [[sk:1910]] [[sl:1910]] [[sr:1910]] [[su:1910]] [[fi:1910]] [[sv:1910]] [[tt:1910]] [[vi:1910]] [[tr:1910]] [[uk:1910]] [[ur:1910&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1910]] [[zh:1910&#24180;]] జనవరి 2 4040 19365 2006-01-28T18:01:32Z Chaduvari 97 /* జననాలు * ఖురానా '''జనవరి 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 2వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 363 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 364 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[1565]] ==జననాలు== *[[1910]]: మహాకవి [[శ్రీశ్రీ]] *[[1922]]: [[నోబెల్ బహుమతులు|నోబెల్ బహుమతి]] గ్రహీత, డా.[[హరగోవింద ఖురానా]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 1]] - [[జనవరి 3]] - [[డిసెంబర్ 2]] - [[ఫిబ్రవరి 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 2]] 1915 4041 26275 2006-05-31T21:51:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1915''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1912]] [[1913]] [[1914]] - [[1915]] - [[1916]] [[1917]] [[1918]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] - '''[[1910లు]]''' - [[1920లు]] - [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[జనవరి 4]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] *[[మార్చి 28]]: [[పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు]] *[[నవంబర్ 1]]: ప్రముఖ రచయిత, ప్రజా ఉద్యమనేత, [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] ==మరణాలు== * [[నవంబర్ 30]] - [[గురజాడ అప్పారావు]] == పురస్కారాలు == [[Category:1915|*]] [[af:1915]] [[ar:1915]] [[roa-rup:1915]] [[ast:1915]] [[bg:1915]] [[be:1915]] [[bs:1915]] [[ca:1915]] [[cs:1915]] [[cy:1915]] [[da:1915]] [[de:1915]] [[et:1915]] [[el:1915]] [[es:1915]] [[eo:1915]] [[eu:1915]] [[fo:1915]] [[fr:1915]] [[fy:1915]] [[ga:1915]] [[gl:1915]] [[ko:1915&#45380;]] [[hr:1915]] [[io:1915]] [[id:1915]] [[ia:1915]] [[is:1915]] [[it:1915]] [[he:1915]] [[ka:1915]] [[kw:1915]] [[ku:1915]] [[la:1915]] [[lt:1915]] [[lb:1915]] [[li:1915]] [[hu:1915]] [[mi:1915]] [[ms:1915]] [[zh-min-nan:1915 nî]] [[na:1915]] [[nl:1915]] [[nds:1915]] [[ja:1915&#24180;]] [[no:1915]] [[nn:1915]] [[pl:1915]] [[pt:1915]] [[ro:1915]] [[ru:1915]] [[sm:1915]] [[sq:1915]] [[simple:1915]] [[sk:1915]] [[sl:1915]] [[sr:1915]] [[su:1915]] [[fi:1915]] [[sv:1915]] [[tt:1915]] [[vi:1915]] [[tr:1915]] [[uk:1915]] [[ur:1915&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1915]] [[zh:1915&#24180;]] 1983 4042 26343 2006-05-31T22:02:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1983''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1980]] [[1981]] [[1982]] [[1983]] [[1984]] [[1985]] [[1986]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960లు]] [[1970లు]] '''[[1980లు]]''' [[1990లు]] [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1983|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శని 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1983|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శని 2}} ===[[మార్చి 1983|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శని 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1983|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శని 4}} ===[[మే 1983|మే]]=== {{సంవత్సరము శని 5}} ===[[జూన్_1983|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శని 6}} ===[[జూలై_1983|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శని 7}} ===[[ఆగష్టు_1983|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శని 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1983|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 9}} ===[[అక్టోబర్_1983|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 10}} ===[[నవంబర్ 1983|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 11}} ===[[డిసెంబర్ 1983|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * [[జూన్‌ 15]] - [[శ్రీశ్రీ]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1983|*]] [[af:1983]] [[ar:1983]] [[roa-rup:1983]] [[ast:1983]] [[bg:1983]] [[be:1983]] [[bs:1983]] [[ca:1983]] [[cs:1983]] [[cy:1983]] [[da:1983]] [[de:1983]] [[et:1983]] [[el:1983]] [[es:1983]] [[eo:1983]] [[eu:1983]] [[fo:1983]] [[fr:1983]] [[fy:1983]] [[ga:1983]] [[gl:1983]] [[ko:1983&#45380;]] [[hr:1983]] [[io:1983]] [[id:1983]] [[ia:1983]] [[is:1983]] [[it:1983]] [[he:1983]] [[ka:1983]] [[kw:1983]] [[ku:1983]] [[la:1983]] [[lt:1983]] [[lb:1983]] [[li:1983]] [[hu:1983]] [[mi:1983]] [[ms:1983]] [[zh-min-nan:1983 nî]] [[na:1983]] [[nl:1983]] [[nds:1983]] [[ja:1983&#24180;]] [[no:1983]] [[nn:1983]] [[pl:1983]] [[pt:1983]] [[ro:1983]] [[ru:1983]] [[sm:1983]] [[sq:1983]] [[simple:1983]] [[sk:1983]] [[sl:1983]] [[sr:1983]] [[su:1983]] [[fi:1983]] [[sv:1983]] [[tt:1983]] [[vi:1983]] [[tr:1983]] [[uk:1983]] [[ur:1983&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1983]] [[zh:1983&#24180;]] జూన్ 15 4043 11482 2005-09-17T16:36:47Z Chaduvari 97 '''జూన్ 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 166వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 167వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 199 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1983]] - [[శ్రీశ్రీ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 14]] - [[జూన్ 16]] - [[మే 15]] - [[జూలై 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 15]] 2001 4044 26361 2006-05-31T22:05:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''2001''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1998]] - [[1999]] - [[2000]] - [[2001]] - [[2002]] - [[2003]] - [[2004]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1980లు]] - [[1990లు]] - '''[[2000లు]]''' - [[2010లు]] - [[2020లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 2001|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 2001|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 2}} ===[[మార్చి 2001|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 2001|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 4}} ===[[మే 2001|మే]]=== {{సంవత్సరము సోమ 5}} ===[[జూన్_2001|జూన్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 6}} ===[[జూలై_2001|జూలై]]=== {{సంవత్సరము సోమ 7}} ===[[ఆగష్టు_2001|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము సోమ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_2001|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 9}} ===[[అక్టోబర్_2001|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 10}} ===[[నవంబర్ 2001|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 11}} ===[[డిసెంబర్ 2001|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 12}} *[[డిసెంబర్ 13]]: [[భారత్|భారత]] [[పార్లమెంటు]] పై ఐదుగురు తీవ్రవాదులు దాడి చేసిన సంఘటనలో ఆరుగురు పోలీసులు, ఒక తోటమాలి మరణించారు. మొత్తం తీవ్రవాదులందరూ భద్రతా దళాల కాల్పుల్లో హతమయ్యారు. వీరందర్నీ [[పాకిస్తాన్]] దేశస్తులుగా గుర్తించారు. ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[సెప్టెంబర్ 27]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పూర్వపు [[ముఖ్యమంత్రి]], [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:2001|*]] [[af:2001]] [[ar:2001]] [[roa-rup:2001]] [[ast:2001]] [[bg:2001]] [[be:2001]] [[bs:2001]] [[ca:2001]] [[cs:2001]] [[cy:2001]] [[da:2001]] [[de:2001]] [[et:2001]] [[el:2001]] [[es:2001]] [[eo:2001]] [[eu:2001]] [[fo:2001]] [[fr:2001]] [[fy:2001]] [[ga:2001]] [[gl:2001]] [[ko:2001&#45380;]] [[hr:2001]] [[io:2001]] [[id:2001]] [[ia:2001]] [[is:2001]] [[it:2001]] [[he:2001]] [[ka:2001]] [[kw:2001]] [[ku:2001]] [[la:2001]] [[lt:2001]] [[lb:2001]] [[li:2001]] [[hu:2001]] [[mi:2001]] [[ms:2001]] [[zh-min-nan:2001 nî]] [[na:2001]] [[nl:2001]] [[nds:2001]] [[ja:2001&#24180;]] [[no:2001]] [[nn:2001]] [[pl:2001]] [[pt:2001]] [[ro:2001]] [[ru:2001]] [[sm:2001]] [[sq:2001]] [[simple:2001]] [[sk:2001]] [[sl:2001]] [[sr:2001]] [[su:2001]] [[fi:2001]] [[sv:2001]] [[tt:2001]] [[vi:2001]] [[tr:2001]] [[uk:2001]] [[ur:2001&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:2001]] [[zh:2001&#24180;]] 2002 4045 26362 2006-05-31T22:06:01Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''2002''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1999]] - [[2000]] - [[2001]] - [[2002]] - [[2003]] - [[2004]] - [[2005]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1980లు]] - [[1990లు]] - '''[[2000లు]]''' - [[2010లు]] - [[2020లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 2002|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 2002|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 2}} ===[[మార్చి 2002|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 2002|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 4}} ===[[మే 2002|మే]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 5}} ===[[జూన్_2002|జూన్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 6}} ===[[జూలై_2002|జూలై]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 7}} ===[[ఆగష్టు_2002|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_2002|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 9}} ===[[అక్టోబర్_2002|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 10}} ===[[నవంబర్ 2002|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 11}} ===[[డిసెంబర్ 2002|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * [[నవంబర్ 13]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి, [[తెలంగాణా]]వాది, [[కాళోజీ నారాయణరావు]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:2002|*]] [[af:2002]] [[ar:2002]] [[roa-rup:2002]] [[ast:2002]] [[bg:2002]] [[be:2002]] [[bs:2002]] [[ca:2002]] [[cs:2002]] [[cy:2002]] [[da:2002]] [[de:2002]] [[et:2002]] [[el:2002]] [[es:2002]] [[eo:2002]] [[eu:2002]] [[fo:2002]] [[fr:2002]] [[fy:2002]] [[ga:2002]] [[gl:2002]] [[ko:2002&#45380;]] [[hr:2002]] [[io:2002]] [[id:2002]] [[ia:2002]] [[is:2002]] [[it:2002]] [[he:2002]] [[ka:2002]] [[kw:2002]] [[ku:2002]] [[la:2002]] [[lt:2002]] [[lb:2002]] [[li:2002]] [[hu:2002]] [[mi:2002]] [[ms:2002]] [[zh-min-nan:2002 nî]] [[na:2002]] [[nl:2002]] [[nds:2002]] [[ja:2002&#24180;]] [[no:2002]] [[nn:2002]] [[pl:2002]] [[pt:2002]] [[ro:2002]] [[ru:2002]] [[sm:2002]] [[sq:2002]] [[simple:2002]] [[sk:2002]] [[sl:2002]] [[sr:2002]] [[su:2002]] [[fi:2002]] [[sv:2002]] [[tt:2002]] [[vi:2002]] [[tr:2002]] [[uk:2002]] [[ur:2002&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:2002]] [[zh:2002&#24180;]] 2003 4046 26363 2006-05-31T22:06:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''2003''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[2000]] [[2001]] [[2002]] - [[2003]] - [[2004]] [[2005]] [[2006]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1980లు]] [[1990లు]] - '''[[2000లు]]''' - [[2010లు]] [[2020లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[2003]]: [[అమెరికా]] [[స్పేస్‌ షటిల్]] కొలంబియా, అంతరిక్షం నుండి భూమికి దిగి వచ్చేటపుడు కాలిపోయింది. ఈ దుర్ఘటనలో మరణించిన ఏడుగురిలో భారత సంతతికి చెందిన [[కల్పనా చావ్లా]] ఉంది. ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 1]]: వ్యోమగామి [[కల్పనా చావ్లా]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:2003|*]] [[af:2003]] [[ar:2003]] [[roa-rup:2003]] [[ast:2003]] [[bg:2003]] [[be:2003]] [[bs:2003]] [[ca:2003]] [[cs:2003]] [[cy:2003]] [[da:2003]] [[de:2003]] [[et:2003]] [[el:2003]] [[es:2003]] [[eo:2003]] [[eu:2003]] [[fo:2003]] [[fr:2003]] [[fy:2003]] [[ga:2003]] [[gl:2003]] [[ko:2003&#45380;]] [[hr:2003]] [[io:2003]] [[id:2003]] [[ia:2003]] [[is:2003]] [[it:2003]] [[he:2003]] [[ka:2003]] [[kw:2003]] [[ku:2003]] [[la:2003]] [[lt:2003]] [[lb:2003]] [[li:2003]] [[hu:2003]] [[mi:2003]] [[ms:2003]] [[zh-min-nan:2003 nî]] [[na:2003]] [[nl:2003]] [[nds:2003]] [[ja:2003&#24180;]] [[no:2003]] [[nn:2003]] [[pl:2003]] [[pt:2003]] [[ro:2003]] [[ru:2003]] [[sm:2003]] [[sq:2003]] [[simple:2003]] [[sk:2003]] [[sl:2003]] [[sr:2003]] [[su:2003]] [[fi:2003]] [[sv:2003]] [[tt:2003]] [[vi:2003]] [[tr:2003]] [[uk:2003]] [[ur:2003&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:2003]] [[zh:2003&#24180;]] 1997 4047 26357 2006-05-31T22:05:11Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1997''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1994]] - [[1995]] - [[1996]] - [[1997]] - [[1998]] - [[1999]] - [[2000]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] - [[1980లు]] - '''[[1990లు]]''' - [[2000లు]] - [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 22]]: [[బుర్రకథ]] పితామహుడు [[షేక్ నాజర్]] == పురస్కారాలు == [[Category:1997|*]] [[af:1997]] [[ar:1997]] [[roa-rup:1997]] [[ast:1997]] [[bg:1997]] [[be:1997]] [[bs:1997]] [[ca:1997]] [[cs:1997]] [[cy:1997]] [[da:1997]] [[de:1997]] [[et:1997]] [[el:1997]] [[es:1997]] [[eo:1997]] [[eu:1997]] [[fo:1997]] [[fr:1997]] [[fy:1997]] [[ga:1997]] [[gl:1997]] [[ko:1997&#45380;]] [[hr:1997]] [[io:1997]] [[id:1997]] [[ia:1997]] [[is:1997]] [[it:1997]] [[he:1997]] [[ka:1997]] [[kw:1997]] [[ku:1997]] [[la:1997]] [[lt:1997]] [[lb:1997]] [[li:1997]] [[hu:1997]] [[mi:1997]] [[ms:1997]] [[zh-min-nan:1997 nî]] [[na:1997]] [[nl:1997]] [[nds:1997]] [[ja:1997&#24180;]] [[no:1997]] [[nn:1997]] [[pl:1997]] [[pt:1997]] [[ro:1997]] [[ru:1997]] [[sm:1997]] [[sq:1997]] [[simple:1997]] [[sk:1997]] [[sl:1997]] [[sr:1997]] [[su:1997]] [[fi:1997]] [[sv:1997]] [[tt:1997]] [[vi:1997]] [[tr:1997]] [[uk:1997]] [[ur:1997&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1997]] [[zh:1997&#24180;]] 1999 4048 26359 2006-05-31T22:05:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1999''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1996]] - [[1997]] - [[1998]] - [[1999]] - [[2000]] - [[2001]] - [[2002]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] - [[1980లు]] - '''[[1990లు]]''' - [[2000లు]] - [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1999|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1999|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 2}} ===[[మార్చి 1999|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1999|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 4}} ===[[మే 1999|మే]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 5}} ===[[జూన్_1999|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 6}} ===[[జూలై_1999|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 7}} ===[[ఆగష్టు_1999|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1999|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 9}} ===[[అక్టోబర్_1999|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 10}} ===[[నవంబర్ 1999|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 11}} ===[[డిసెంబర్ 1999|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1999|*]] [[af:1999]] [[ar:1999]] [[roa-rup:1999]] [[ast:1999]] [[bg:1999]] [[be:1999]] [[bs:1999]] [[ca:1999]] [[cs:1999]] [[cy:1999]] [[da:1999]] [[de:1999]] [[et:1999]] [[el:1999]] [[es:1999]] [[eo:1999]] [[eu:1999]] [[fo:1999]] [[fr:1999]] [[fy:1999]] [[ga:1999]] [[gl:1999]] [[ko:1999&#45380;]] [[hr:1999]] [[io:1999]] [[id:1999]] [[ia:1999]] [[is:1999]] [[it:1999]] [[he:1999]] [[ka:1999]] [[kw:1999]] [[ku:1999]] [[la:1999]] [[lt:1999]] [[lb:1999]] [[li:1999]] [[hu:1999]] [[mi:1999]] [[ms:1999]] [[zh-min-nan:1999 nî]] [[na:1999]] [[nl:1999]] [[nds:1999]] [[ja:1999&#24180;]] [[no:1999]] [[nn:1999]] [[pl:1999]] [[pt:1999]] [[ro:1999]] [[ru:1999]] [[sm:1999]] [[sq:1999]] [[simple:1999]] [[sk:1999]] [[sl:1999]] [[sr:1999]] [[su:1999]] [[fi:1999]] [[sv:1999]] [[tt:1999]] [[vi:1999]] [[tr:1999]] [[uk:1999]] [[ur:1999&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1999]] [[zh:1999&#24180;]] 1993 4049 26353 2006-05-31T22:04:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1993''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1990]] - [[1991]] - [[1992]] - [[1993]] - [[1994]] - [[1995]] - [[1996]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] - [[1980లు]] - '''[[1990లు]]''' - [[2000లు]] - [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1993|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1993|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 2}} ===[[మార్చి 1993|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1993|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 4}} ===[[మే 1993|మే]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 5}} ===[[జూన్_1993|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 6}} ===[[జూలై_1993|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 7}} ===[[ఆగష్టు_1993|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1993|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 9}} ===[[అక్టోబర్_1993|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 10}} ===[[నవంబర్ 1993|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 11}} ===[[డిసెంబర్ 1993|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1993|*]] [[af:1993]] [[ar:1993]] [[roa-rup:1993]] [[ast:1993]] [[bg:1993]] [[be:1993]] [[bs:1993]] [[ca:1993]] [[cs:1993]] [[cy:1993]] [[da:1993]] [[de:1993]] [[et:1993]] [[el:1993]] [[es:1993]] [[eo:1993]] [[eu:1993]] [[fo:1993]] [[fr:1993]] [[fy:1993]] [[ga:1993]] [[gl:1993]] [[ko:1993&#45380;]] [[hr:1993]] [[io:1993]] [[id:1993]] [[ia:1993]] [[is:1993]] [[it:1993]] [[he:1993]] [[ka:1993]] [[kw:1993]] [[ku:1993]] [[la:1993]] [[lt:1993]] [[lb:1993]] [[li:1993]] [[hu:1993]] [[mi:1993]] [[ms:1993]] [[zh-min-nan:1993 nî]] [[na:1993]] [[nl:1993]] [[nds:1993]] [[ja:1993&#24180;]] [[no:1993]] [[nn:1993]] [[pl:1993]] [[pt:1993]] [[ro:1993]] [[ru:1993]] [[sm:1993]] [[sq:1993]] [[simple:1993]] [[sk:1993]] [[sl:1993]] [[sr:1993]] [[su:1993]] [[fi:1993]] [[sv:1993]] [[tt:1993]] [[vi:1993]] [[tr:1993]] [[uk:1993]] [[ur:1993&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1993]] [[zh:1993&#24180;]] 1988 4050 26348 2006-05-31T22:03:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1988''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1985]] [[1986]] [[1987]] [[1988]] [[1989]] [[1990]] [[1991]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960]] [[1970లు]] '''[[1980లు]]''' [[1990లు]] [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1988|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1988|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర-శని 2}} ===[[మార్చి 1988|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శని 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1988|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శని 4}} ===[[మే 1988|మే]]=== {{సంవత్సరము శని 5}} ===[[జూన్_1988|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శని 6}} ===[[జూలై_1988|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శని 7}} ===[[ఆగష్టు_1988|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శని 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1988|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 9}} ===[[అక్టోబర్_1988|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 10}} ===[[నవంబర్ 1988|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 11}} ===[[డిసెంబర్ 1988|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1988|*]] [[af:1988]] [[ar:1988]] [[roa-rup:1988]] [[ast:1988]] [[bg:1988]] [[be:1988]] [[bs:1988]] [[ca:1988]] [[cs:1988]] [[cy:1988]] [[da:1988]] [[de:1988]] [[et:1988]] [[el:1988]] [[es:1988]] [[eo:1988]] [[eu:1988]] [[fo:1988]] [[fr:1988]] [[fy:1988]] [[ga:1988]] [[gl:1988]] [[ko:1988&#45380;]] [[hr:1988]] [[io:1988]] [[id:1988]] [[ia:1988]] [[is:1988]] [[it:1988]] [[he:1988]] [[ka:1988]] [[kw:1988]] [[ku:1988]] [[la:1988]] [[lt:1988]] [[lb:1988]] [[li:1988]] [[hu:1988]] [[mi:1988]] [[ms:1988]] [[zh-min-nan:1988 nî]] [[na:1988]] [[nl:1988]] [[nds:1988]] [[ja:1988&#24180;]] [[no:1988]] [[nn:1988]] [[pl:1988]] [[pt:1988]] [[ro:1988]] [[ru:1988]] [[sm:1988]] [[sq:1988]] [[simple:1988]] [[sk:1988]] [[sl:1988]] [[sr:1988]] [[su:1988]] [[fi:1988]] [[sv:1988]] [[tt:1988]] [[vi:1988]] [[tr:1988]] [[uk:1988]] [[ur:1988&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1988]] [[zh:1988&#24180;]] 1982 4051 26342 2006-05-31T22:02:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1982''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1979]] - [[1980]] - [[1981]] - [[1982]] - [[1983]] - [[1984]] - [[1985]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960లు]] - [[1970లు]] - '''[[1980లు]]''' - [[1990లు]] - [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[మార్చి 19]]: ఆచార్య [[జె.బి.కృపలానీ]] == పురస్కారాలు == [[Category:1982|*]] [[af:1982]] [[ar:1982]] [[roa-rup:1982]] [[ast:1982]] [[bg:1982]] [[be:1982]] [[bs:1982]] [[ca:1982]] [[cs:1982]] [[cy:1982]] [[da:1982]] [[de:1982]] [[et:1982]] [[el:1982]] [[es:1982]] [[eo:1982]] [[eu:1982]] [[fo:1982]] [[fr:1982]] [[fy:1982]] [[ga:1982]] [[gl:1982]] [[ko:1982&#45380;]] [[hr:1982]] [[io:1982]] [[id:1982]] [[ia:1982]] [[is:1982]] [[it:1982]] [[he:1982]] [[ka:1982]] [[kw:1982]] [[ku:1982]] [[la:1982]] [[lt:1982]] [[lb:1982]] [[li:1982]] [[hu:1982]] [[mi:1982]] [[ms:1982]] [[zh-min-nan:1982 nî]] [[na:1982]] [[nl:1982]] [[nds:1982]] [[ja:1982&#24180;]] [[no:1982]] [[nn:1982]] [[pl:1982]] [[pt:1982]] [[ro:1982]] [[ru:1982]] [[sm:1982]] [[sq:1982]] [[simple:1982]] [[sk:1982]] [[sl:1982]] [[sr:1982]] [[su:1982]] [[fi:1982]] [[sv:1982]] [[tt:1982]] [[vi:1982]] [[tr:1982]] [[uk:1982]] [[ur:1982&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1982]] [[zh:1982&#24180;]] 1996 4052 26356 2006-05-31T22:04:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1996''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1993]] [[1994]] [[1995]] [[1996]] [[1997]] [[1998]] [[1999]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970]] [[1980లు]] '''[[1990లు]]''' [[2000లు]] [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1996|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1996|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ-మంగళ 2}} ===[[మార్చి 1996|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1996|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 4}} ===[[మే 1996|మే]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 5}} ===[[జూన్_1996|జూన్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 6}} ===[[జూలై_1996|జూలై]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 7}} ===[[ఆగష్టు_1996|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1996|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 9}} ===[[అక్టోబర్_1996|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 10}} ===[[నవంబర్ 1996|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1996|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జూన్ 1]]: ఆరవ భారత [[రాష్ట్రపతి]], [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] *[[అక్టోబర్ 21]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1996|*]] [[af:1996]] [[ar:1996]] [[roa-rup:1996]] [[ast:1996]] [[bg:1996]] [[be:1996]] [[bs:1996]] [[ca:1996]] [[cs:1996]] [[cy:1996]] [[da:1996]] [[de:1996]] [[et:1996]] [[el:1996]] [[es:1996]] [[eo:1996]] [[eu:1996]] [[fo:1996]] [[fr:1996]] [[fy:1996]] [[ga:1996]] [[gl:1996]] [[ko:1996&#45380;]] [[hr:1996]] [[io:1996]] [[id:1996]] [[ia:1996]] [[is:1996]] [[it:1996]] [[he:1996]] [[ka:1996]] [[kw:1996]] [[ku:1996]] [[la:1996]] [[lt:1996]] [[lb:1996]] [[li:1996]] [[hu:1996]] [[mi:1996]] [[ms:1996]] [[zh-min-nan:1996 nî]] [[na:1996]] [[nl:1996]] [[nds:1996]] [[ja:1996&#24180;]] [[no:1996]] [[nn:1996]] [[pl:1996]] [[pt:1996]] [[ro:1996]] [[ru:1996]] [[sm:1996]] [[sq:1996]] [[simple:1996]] [[sk:1996]] [[sl:1996]] [[sr:1996]] [[su:1996]] [[fi:1996]] [[sv:1996]] [[tt:1996]] [[vi:1996]] [[tr:1996]] [[uk:1996]] [[ur:1996&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1996]] [[zh:1996&#24180;]] 1990 4053 26350 2006-05-31T22:03:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1990''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1987]] [[1988]] [[1989]] [[1990]] [[1991]] [[1992]] [[1993]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] [[1980లు]] '''[[1990లు]]''' [[2000లు]] [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1990|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1990|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 2}} ===[[మార్చి 1990|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1990|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 4}} ===[[మే 1990|మే]]=== {{సంవత్సరము సోమ 5}} ===[[జూన్_1990|జూన్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 6}} ===[[జూలై_1990|జూలై]]=== {{సంవత్సరము సోమ 7}} ===[[ఆగష్టు_1990|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము సోమ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1990|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 9}} ===[[అక్టోబర్_1990|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 10}} ===[[నవంబర్ 1990|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1990|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1990|*]] [[af:1990]] [[ar:1990]] [[roa-rup:1990]] [[ast:1990]] [[bg:1990]] [[be:1990]] [[bs:1990]] [[ca:1990]] [[cs:1990]] [[cy:1990]] [[da:1990]] [[de:1990]] [[et:1990]] [[el:1990]] [[es:1990]] [[eo:1990]] [[eu:1990]] [[fo:1990]] [[fr:1990]] [[fy:1990]] [[ga:1990]] [[gl:1990]] [[ko:1990&#45380;]] [[hr:1990]] [[io:1990]] [[id:1990]] [[ia:1990]] [[is:1990]] [[it:1990]] [[he:1990]] [[ka:1990]] [[kw:1990]] [[ku:1990]] [[la:1990]] [[lt:1990]] [[lb:1990]] [[li:1990]] [[hu:1990]] [[mi:1990]] [[ms:1990]] [[zh-min-nan:1990 nî]] [[na:1990]] [[nl:1990]] [[nds:1990]] [[ja:1990&#24180;]] [[no:1990]] [[nn:1990]] [[pl:1990]] [[pt:1990]] [[ro:1990]] [[ru:1990]] [[sm:1990]] [[sq:1990]] [[simple:1990]] [[sk:1990]] [[sl:1990]] [[sr:1990]] [[su:1990]] [[fi:1990]] [[sv:1990]] [[tt:1990]] [[vi:1990]] [[tr:1990]] [[uk:1990]] [[ur:1990&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1990]] [[zh:1990&#24180;]] మే 2 4054 11493 2005-09-17T21:59:55Z వైఙాసత్య 58 '''మే 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 122వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 123వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 243 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 1]] - [[మే 3]] - [[ఏప్రిల్ 2]] - [[జూన్ 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 2]] మే 3 4055 26553 2006-06-04T14:20:46Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +బూదరాజు రాధాకృష్ణ '''మే 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 123వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 124వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 242 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1932]]: ప్రసిద్ధ భాషావేత్త, [[బూదరాజు రాధాకృష్ణ]] ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 2]] - [[మే 4]] - [[ఏప్రిల్ 3]] - [[జూన్ 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 3]] మే 4 4056 11495 2005-09-17T22:01:33Z వైఙాసత్య 58 '''మే 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 124వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 125వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 241 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 3]] - [[మే 5]] - [[ఏప్రిల్ 4]] - [[జూన్ 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 4]] మే 5 4057 11496 2005-09-17T22:02:19Z వైఙాసత్య 58 '''మే 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 125వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 126వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 240 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 4]] - [[మే 6]] - [[ఏప్రిల్ 5]] - [[జూన్ 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 5]] మే 6 4058 25319 2006-05-07T17:35:13Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +పఠాభి '''మే 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 126వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 127వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 239 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2006]]: ప్రముఖ రచయిత, సినిమా నిర్మాత, [[తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 5]] - [[మే 7]] - [[ఏప్రిల్ 6]] - [[జూన్ 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 6]] మే 7 4059 19392 2006-01-29T16:46:53Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +సంజీవయ్య '''మే 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 127వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 128వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 238 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1924]]: [[అల్లూరి సీతారామ రాజు]] *[[1972]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[దామోదరం సంజీవయ్య]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 6]] - [[మే 8]] - [[ఏప్రిల్ 7]] - [[జూన్ 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 7]] మే 8 4060 11499 2005-09-17T22:04:47Z వైఙాసత్య 58 '''మే 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 128వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 129వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 237 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 7]] - [[మే 9]] - [[ఏప్రిల్ 8]] - [[జూన్ 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 8]] మే 9 4061 11500 2005-09-17T22:05:40Z వైఙాసత్య 58 '''మే 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 129వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 130వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 236 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 8]] - [[మే 10]] - [[ఏప్రిల్ 9]] - [[జూన్ 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 9]] మే 10 4062 11501 2005-09-17T22:06:34Z వైఙాసత్య 58 '''మే 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 130వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 131వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 235 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 9]] - [[మే 11]] - [[ఏప్రిల్ 10]] - [[జూన్ 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 10]] మే 11 4063 11502 2005-09-17T22:07:18Z వైఙాసత్య 58 '''మే 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 131వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 132వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 234 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 10]] - [[మే 12]] - [[ఏప్రిల్ 11]] - [[జూన్ 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 11]] మే 12 4064 11503 2005-09-17T22:08:16Z వైఙాసత్య 58 '''మే 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 132వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 133వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 233 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 11]] - [[మే 13]] - [[ఏప్రిల్ 12]] - [[జూన్ 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 12]] మే 13 4065 11504 2005-09-17T22:08:57Z వైఙాసత్య 58 '''మే 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 133వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 134వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 232 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 12]] - [[మే 14]] - [[ఏప్రిల్ 13]] - [[జూన్ 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 13]] మే 14 4066 11505 2005-09-17T22:09:45Z వైఙాసత్య 58 '''మే 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 134వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 135వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 231 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 13]] - [[మే 15]] - [[ఏప్రిల్ 14]] - [[జూన్ 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 14]] మే 15 4067 11506 2005-09-17T22:10:27Z వైఙాసత్య 58 '''మే 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 135వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 136వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 230 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 14]] - [[మే 16]] - [[ఏప్రిల్ 15]] - [[జూన్ 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 15]] మే 16 4068 11507 2005-09-17T22:11:17Z వైఙాసత్య 58 '''మే 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 136వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 137వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 229 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 15]] - [[మే 17]] - [[ఏప్రిల్ 16]] - [[జూన్ 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 16]] మే 17 4069 11508 2005-09-17T22:14:07Z వైఙాసత్య 58 '''మే 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 137వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 138వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 228 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 16]] - [[మే 18]] - [[ఏప్రిల్ 17]] - [[జూన్ 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 17]] మే 18 4070 17281 2006-01-03T01:37:51Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''మే 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 138వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 139వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 227 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1913]]: ఆరవ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]], [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 17]] - [[మే 19]] - [[ఏప్రిల్ 18]] - [[జూన్ 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 18]] మే 19 4071 11510 2005-09-17T22:16:07Z వైఙాసత్య 58 '''మే 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 139వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 140వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 226 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 18]] - [[మే 20]] - [[ఏప్రిల్ 19]] - [[జూన్ 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 19]] మే 20 4072 12172 2005-09-27T09:04:20Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''మే 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 140వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 141వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 225 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[1913]]: [[గుంటూరు]] జిల్లా [[బాపట్ల]]లో మొదటి సమగ్ర [[ఆంధ్ర మహాసభ]]ను నిర్వహించారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 19]] - [[మే 21]] - [[ఏప్రిల్ 20]] - [[జూన్ 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 20]] మే 21 4073 11512 2005-09-17T22:17:50Z వైఙాసత్య 58 '''మే 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 141వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 142వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 224 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 20]] - [[మే 22]] - [[ఏప్రిల్ 21]] - [[జూన్ 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 21]] మే 22 4074 11513 2005-09-17T22:18:40Z వైఙాసత్య 58 '''మే 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 142వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 143వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 223 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 21]] - [[మే 23]] - [[ఏప్రిల్ 22]] - [[జూన్ 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 22]] మే 23 4075 11514 2005-09-17T22:19:34Z వైఙాసత్య 58 '''మే 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 143వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 144వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 222 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 22]] - [[మే 24]] - [[ఏప్రిల్ 23]] - [[జూన్ 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 23]] మే 24 4076 11515 2005-09-17T22:20:46Z వైఙాసత్య 58 '''మే 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 144వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 145వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 221 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 23]] - [[మే 25]] - [[ఏప్రిల్ 24]] - [[జూన్ 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 24]] మే 25 4077 11516 2005-09-17T22:21:36Z వైఙాసత్య 58 '''మే 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 145వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 146వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 220 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 24]] - [[మే 26]] - [[ఏప్రిల్ 25]] - [[జూన్ 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 25]] మే 26 4078 15007 2005-11-26T15:56:50Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''మే 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 146వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 147వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 219 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== * [[1939]]: ప్రముఖ విద్యావేత్త, సంఘసంస్కర్త, [[రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 25]] - [[మే 27]] - [[ఏప్రిల్ 26]] - [[జూన్ 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 26]] మే 28 4079 19127 2006-01-24T10:35:09Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ pErla amarika maarpu '''మే 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 148వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 149వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 217 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1896]]: పత్రికా సంపాదకుడు, పరిశోధకుడు, క్రియాశీల ఉద్యమకారుడు [[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] *[[1923]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి]] [[నందమూరి తారక రామారావు]] ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 27]] - [[మే 29]] - [[ఏప్రిల్ 28]] - [[జూన్ 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 28]] మే 29 4080 11519 2005-09-17T22:25:11Z వైఙాసత్య 58 '''మే 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 149వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 150వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 216 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 28]] - [[మే 30]] - [[ఏప్రిల్ 29]] - [[జూన్ 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 29]] మే 30 4081 11520 2005-09-17T22:26:18Z వైఙాసత్య 58 '''మే 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 150వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 151వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 215 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 29]] - [[మే 31]] - [[ఏప్రిల్ 30]] - [[జూన్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 30]] మే 31 4082 11521 2005-09-17T22:28:19Z వైఙాసత్య 58 '''మే 31''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 151వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 152వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 214 రోజులు మిగిలినవి. {{మే క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/31 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/5/31 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మే 30]] - [[జూన్ 1]] - [[ఏప్రిల్ 30]] - [[జూన్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:May 31]] జూన్ 2 4083 19575 2006-02-04T03:22:47Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +దుగ్గిరాల '''జూన్ 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 153వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 154వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 212 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1889]]: ''ఆంధ్ర రత్న'' [[దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య]] ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 1]] - [[జూన్ 3]] - [[మే 2]] - [[జూలై 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 2]] జూన్ 3 4084 11530 2005-09-17T23:06:42Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 154వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 155వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 211 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 2]] - [[జూన్ 4]] - [[మే 3]] - [[జూలై 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 3]] జూన్ 4 4085 26555 2006-06-04T14:22:54Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +బూదరాజు రాధాకృష్ణ '''జూన్ 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 155వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 156వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 210 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== * [[1946]]: [[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]], ప్రముఖ తెలుగు నేపధ్య గాయకుడు, సంగీత దర్శకుడు, నటుడు. ==మరణాలు== *[[2006]]: ప్రసిద్ధ భాషావేత్త, [[బూదరాజు రాధాకృష్ణ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 3]] - [[జూన్ 5]] - [[మే 4]] - [[జూలై 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 4]] జూన్ 5 4086 11532 2005-09-17T23:10:35Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 156వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 157వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 209 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 4]] - [[జూన్ 6]] - [[మే 5]] - [[జూలై 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 5]] జూన్ 6 4087 11533 2005-09-17T23:12:08Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 157వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 158వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 208 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 5]] - [[జూన్ 7]] - [[మే 6]] - [[జూలై 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 6]] జూన్ 7 4088 11534 2005-09-17T23:12:54Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 158వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 159వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 207 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 6]] - [[జూన్ 8]] - [[మే 7]] - [[జూలై 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 7]] జూన్ 8 4089 11535 2005-09-17T23:13:38Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 159వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 160వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 206 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 7]] - [[జూన్ 9]] - [[మే 8]] - [[జూలై 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 8]] జూన్ 9 4090 11536 2005-09-17T23:14:27Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 160వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 161వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 205 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 8]] - [[జూన్ 10]] - [[మే 9]] - [[జూలై 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 9]] జూన్ 10 4091 19578 2006-02-04T03:24:55Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +దుగ్గిరాల '''జూన్ 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 161వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 162వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 204 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1928]]: ''ఆంధ్ర రత్న'' [[దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 9]] - [[జూన్ 11]] - [[మే 10]] - [[జూలై 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 10]] జూన్ 11 4092 11538 2005-09-17T23:16:01Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 162వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 163వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 203 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 10]] - [[జూన్ 12]] - [[మే 11]] - [[జూలై 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 11]] జూన్ 12 4093 11539 2005-09-17T23:16:48Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 163వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 164వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 202 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 11]] - [[జూన్ 13]] - [[మే 12]] - [[జూలై 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 12]] జూన్ 13 4094 11540 2005-09-17T23:17:31Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 164వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 165వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 201 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 12]] - [[జూన్ 14]] - [[మే 13]] - [[జూలై 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 13]] జూన్ 14 4095 11541 2005-09-17T23:18:14Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 165వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 166వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 200 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 13]] - [[జూన్ 15]] - [[మే 14]] - [[జూలై 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 14]] Category:1990 4096 11545 2005-09-18T03:02:51Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] Category:2002 4097 11546 2005-09-18T03:03:57Z Chaduvari 97 [[Category:2000లు]] జూన్ 16 4098 11553 2005-09-18T03:38:28Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 167వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 168వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 198 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 15]] - [[జూన్ 17]] - [[మే 16]] - [[జూలై 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 16]] జూన్ 17 4099 11554 2005-09-18T03:39:16Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 168వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 169వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 197 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 16]] - [[జూన్ 18]] - [[మే 17]] - [[జూలై 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 17]] జూన్ 18 4100 11555 2005-09-18T03:40:06Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 169వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 170వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 196 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 17]] - [[జూన్ 19]] - [[మే 18]] - [[జూలై 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 18]] జూన్ 19 4101 11556 2005-09-18T04:04:14Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 170వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 171వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 195 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 18]] - [[జూన్ 20]] - [[మే 19]] - [[జూలై 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 19]] జూన్ 20 4102 11558 2005-09-18T04:05:08Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 171వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 172వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 194 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 19]] - [[జూన్ 21]] - [[మే 20]] - [[జూలై 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 20]] జూన్ 21 4103 11559 2005-09-18T04:05:49Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 172వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 173వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 193 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 20]] - [[జూన్ 22]] - [[మే 21]] - [[జూలై 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 21]] జూన్ 22 4104 11560 2005-09-18T04:06:30Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 173వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 174వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 192 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 21]] - [[జూన్ 23]] - [[మే 22]] - [[జూలై 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 22]] జూన్ 23 4105 11561 2005-09-18T04:07:16Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 174వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 175వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 191 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 22]] - [[జూన్ 24]] - [[మే 23]] - [[జూలై 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 23]] జూన్ 24 4106 14259 2005-11-11T14:21:41Z వైఙాసత్య 58 /* జననాలు */ '''జూన్ 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 175వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 176వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 190 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1915]] - [[పాలగుమ్మి పద్మరాజు]], ప్రముఖ తెలుగు సినీ రచయిత ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 23]] - [[జూన్ 25]] - [[మే 24]] - [[జూలై 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 24]] 1992 4107 26352 2006-05-31T22:04:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1992''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1989]] [[1990]] [[1991]] [[1992]] [[1993]] [[1994]] [[1995]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970]] [[1980లు]] '''[[1990లు]]''' [[2000లు]] [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1992|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1992|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ-గురు 2}} ===[[మార్చి 1992|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1992|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1992|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1992|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1992|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1992|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1992|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1992|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1992|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1992|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1992|*]] [[af:1992]] [[ar:1992]] [[roa-rup:1992]] [[ast:1992]] [[bg:1992]] [[be:1992]] [[bs:1992]] [[ca:1992]] [[cs:1992]] [[cy:1992]] [[da:1992]] [[de:1992]] [[et:1992]] [[el:1992]] [[es:1992]] [[eo:1992]] [[eu:1992]] [[fo:1992]] [[fr:1992]] [[fy:1992]] [[ga:1992]] [[gl:1992]] [[ko:1992&#45380;]] [[hr:1992]] [[io:1992]] [[id:1992]] [[ia:1992]] [[is:1992]] [[it:1992]] [[he:1992]] [[ka:1992]] [[kw:1992]] [[ku:1992]] [[la:1992]] [[lt:1992]] [[lb:1992]] [[li:1992]] [[hu:1992]] [[mi:1992]] [[ms:1992]] [[zh-min-nan:1992 nî]] [[na:1992]] [[nl:1992]] [[nds:1992]] [[ja:1992&#24180;]] [[no:1992]] [[nn:1992]] [[pl:1992]] [[pt:1992]] [[ro:1992]] [[ru:1992]] [[sm:1992]] [[sq:1992]] [[simple:1992]] [[sk:1992]] [[sl:1992]] [[sr:1992]] [[su:1992]] [[fi:1992]] [[sv:1992]] [[tt:1992]] [[vi:1992]] [[tr:1992]] [[uk:1992]] [[ur:1992&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1992]] [[zh:1992&#24180;]] జూన్ 25 4108 11564 2005-09-18T04:09:05Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 176వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 177వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 189 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 24]] - [[జూన్ 26]] - [[మే 25]] - [[జూలై 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 25]] జూన్ 26 4109 11565 2005-09-18T04:09:47Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 177వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 178వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 188 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 25]] - [[జూన్ 27]] - [[మే 26]] - [[జూలై 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 26]] జూన్ 27 4110 11566 2005-09-18T04:10:29Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 178వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 179వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 187 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 26]] - [[జూన్ 28]] - [[మే 27]] - [[జూలై 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 27]] జూన్ 28 4111 19123 2006-01-24T10:30:01Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ liMku savaraNa '''జూన్ 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 179వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 180వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 186 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1921]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]], [[పి.వి.నరసింహారావు]] ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 27]] - [[జూన్ 29]] - [[మే 28]] - [[జూలై 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 28]] జూన్ 29 4112 11568 2005-09-18T04:12:53Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 180వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 181వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 185 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 28]] - [[జూన్ 30]] - [[మే 29]] - [[జూలై 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 29]] జూన్ 30 4113 11569 2005-09-18T04:14:03Z వైఙాసత్య 58 '''జూన్ 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 181వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 182వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 184 రోజులు మిగిలినవి. {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/6/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జూన్ 29]] - [[జూలై 1]] - [[మే 30]] - [[జూలై 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:June 30]] 1984 4114 26344 2006-05-31T22:02:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1984''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1981]] [[1982]] [[1983]] - [[1984]] - [[1985]] [[1986]] [[1987]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960]] [[1970లు]] - '''[[1980లు]]''' - [[1990లు]] [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఏప్రిల్ 3]]: మొదటి భారతీయ రోదశి యాత్రికుడు, [[రాకేశ్ శర్మ]] అంతరిక్షంలో ప్రయాణించాడు. ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1984|*]] [[af:1984]] [[ar:1984]] [[roa-rup:1984]] [[ast:1984]] [[bg:1984]] [[be:1984]] [[bs:1984]] [[ca:1984]] [[cs:1984]] [[cy:1984]] [[da:1984]] [[de:1984]] [[et:1984]] [[el:1984]] [[es:1984]] [[eo:1984]] [[eu:1984]] [[fo:1984]] [[fr:1984]] [[fy:1984]] [[ga:1984]] [[gl:1984]] [[ko:1984&#45380;]] [[hr:1984]] [[io:1984]] [[id:1984]] [[ia:1984]] [[is:1984]] [[it:1984]] [[he:1984]] [[ka:1984]] [[kw:1984]] [[ku:1984]] [[la:1984]] [[lt:1984]] [[lb:1984]] [[li:1984]] [[hu:1984]] [[mi:1984]] [[ms:1984]] [[zh-min-nan:1984 nî]] [[na:1984]] [[nl:1984]] [[nds:1984]] [[ja:1984&#24180;]] [[no:1984]] [[nn:1984]] [[pl:1984]] [[pt:1984]] [[ro:1984]] [[ru:1984]] [[sm:1984]] [[sq:1984]] [[simple:1984]] [[sk:1984]] [[sl:1984]] [[sr:1984]] [[su:1984]] [[fi:1984]] [[sv:1984]] [[tt:1984]] [[vi:1984]] [[tr:1984]] [[uk:1984]] [[ur:1984&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1984]] [[zh:1984&#24180;]] Category:1984 4115 11571 2005-09-18T04:16:37Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] 1980 4116 26340 2006-05-31T22:02:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1980''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1977]] - [[1978]] - [[1979]] - [[1980]] - [[1981]] - [[1982]] - [[1983]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960]] - [[1970లు]] - '''[[1980లు]]''' - [[1990లు]] - [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 24]]: ఆంధ్ర షెల్లీ గా పేరుబడ్డ భావకవి [[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]] == పురస్కారాలు == [[Category:1980|*]] [[af:1980]] [[ar:1980]] [[roa-rup:1980]] [[ast:1980]] [[bg:1980]] [[be:1980]] [[bs:1980]] [[ca:1980]] [[cs:1980]] [[cy:1980]] [[da:1980]] [[de:1980]] [[et:1980]] [[el:1980]] [[es:1980]] [[eo:1980]] [[eu:1980]] [[fo:1980]] [[fr:1980]] [[fy:1980]] [[ga:1980]] [[gl:1980]] [[ko:1980&#45380;]] [[hr:1980]] [[io:1980]] [[id:1980]] [[ia:1980]] [[is:1980]] [[it:1980]] [[he:1980]] [[ka:1980]] [[kw:1980]] [[ku:1980]] [[la:1980]] [[lt:1980]] [[lb:1980]] [[li:1980]] [[hu:1980]] [[mi:1980]] [[ms:1980]] [[zh-min-nan:1980 nî]] [[na:1980]] [[nl:1980]] [[nds:1980]] [[ja:1980&#24180;]] [[no:1980]] [[nn:1980]] [[pl:1980]] [[pt:1980]] [[ro:1980]] [[ru:1980]] [[sm:1980]] [[sq:1980]] [[simple:1980]] [[sk:1980]] [[sl:1980]] [[sr:1980]] [[su:1980]] [[fi:1980]] [[sv:1980]] [[tt:1980]] [[vi:1980]] [[tr:1980]] [[uk:1980]] [[ur:1980&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1980]] [[zh:1980&#24180;]] Category:1980 4117 11573 2005-09-18T04:24:47Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] Category:1988 4118 11574 2005-09-18T04:25:37Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] 1981 4119 26341 2006-05-31T22:02:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1981''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1978]] [[1979]] [[1980]] - [[1981]] - [[1982]] [[1983]] [[1984]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960లు]] [[1970లు]] - '''[[1980లు]]''' - [[1990లు]] - [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[మే 9]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధురాలు [[దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్]] == పురస్కారాలు == [[Category:1981|*]] [[af:1981]] [[ar:1981]] [[roa-rup:1981]] [[ast:1981]] [[bg:1981]] [[be:1981]] [[bs:1981]] [[ca:1981]] [[cs:1981]] [[cy:1981]] [[da:1981]] [[de:1981]] [[et:1981]] [[el:1981]] [[es:1981]] [[eo:1981]] [[eu:1981]] [[fo:1981]] [[fr:1981]] [[fy:1981]] [[ga:1981]] [[gl:1981]] [[ko:1981&#45380;]] [[hr:1981]] [[io:1981]] [[id:1981]] [[ia:1981]] [[is:1981]] [[it:1981]] [[he:1981]] [[ka:1981]] [[kw:1981]] [[ku:1981]] [[la:1981]] [[lt:1981]] [[lb:1981]] [[li:1981]] [[hu:1981]] [[mi:1981]] [[ms:1981]] [[zh-min-nan:1981 nî]] [[na:1981]] [[nl:1981]] [[nds:1981]] [[ja:1981&#24180;]] [[no:1981]] [[nn:1981]] [[pl:1981]] [[pt:1981]] [[ro:1981]] [[ru:1981]] [[sm:1981]] [[sq:1981]] [[simple:1981]] [[sk:1981]] [[sl:1981]] [[sr:1981]] [[su:1981]] [[fi:1981]] [[sv:1981]] [[tt:1981]] [[vi:1981]] [[tr:1981]] [[uk:1981]] [[ur:1981&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1981]] [[zh:1981&#24180;]] Category:1981 4120 11577 2005-09-18T04:35:11Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] Category:1982 4121 11579 2005-09-18T04:37:55Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] 1985 4122 26345 2006-05-31T22:03:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1985''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1982]] [[1983]] [[1984]] - [[1985]] - [[1986]] [[1987]] [[1988]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960లు]] [[1970లు]] - '''[[1980లు]]''' - [[1990లు]] [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 16]]: ప్రముఖ పాత్రికేయుడు [[నార్ల వెంకటేశ్వరరావు]] == పురస్కారాలు == [[Category:1985|*]] [[af:1985]] [[ar:1985]] [[roa-rup:1985]] [[ast:1985]] [[bg:1985]] [[be:1985]] [[bs:1985]] [[ca:1985]] [[cs:1985]] [[cy:1985]] [[da:1985]] [[de:1985]] [[et:1985]] [[el:1985]] [[es:1985]] [[eo:1985]] [[eu:1985]] [[fo:1985]] [[fr:1985]] [[fy:1985]] [[ga:1985]] [[gl:1985]] [[ko:1985&#45380;]] [[hr:1985]] [[io:1985]] [[id:1985]] [[ia:1985]] [[is:1985]] [[it:1985]] [[he:1985]] [[ka:1985]] [[kw:1985]] [[ku:1985]] [[la:1985]] [[lt:1985]] [[lb:1985]] [[li:1985]] [[hu:1985]] [[mi:1985]] [[ms:1985]] [[zh-min-nan:1985 nî]] [[na:1985]] [[nl:1985]] [[nds:1985]] [[ja:1985&#24180;]] [[no:1985]] [[nn:1985]] [[pl:1985]] [[pt:1985]] [[ro:1985]] [[ru:1985]] [[sm:1985]] [[sq:1985]] [[simple:1985]] [[sk:1985]] [[sl:1985]] [[sr:1985]] [[su:1985]] [[fi:1985]] [[sv:1985]] [[tt:1985]] [[vi:1985]] [[tr:1985]] [[uk:1985]] [[ur:1985&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1985]] [[zh:1985&#24180;]] 1986 4123 26346 2006-05-31T22:03:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1986''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1983]] [[1984]] [[1985]] - [[1986]] - [[1987]] [[1988]] [[1989]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960లు]] [[1970లు]] - '''[[1980లు]]''' - [[1990లు]] [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 17]]: ప్రసిద్ధ తత్వవేత్త [[జిడ్డు కృష్ణమూర్తి]] *[[ఫిబ్రవరి 24]]: ప్రముఖ కళాకారిణి [[రుక్మిణీదేవి అరండేల్]] *[[మే 9]]: ఎవరెస్టు మొదటి విజేత, [[టెన్సింగ్ నార్కే]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1986|*]] [[af:1986]] [[ar:1986]] [[roa-rup:1986]] [[ast:1986]] [[bg:1986]] [[be:1986]] [[bs:1986]] [[ca:1986]] [[cs:1986]] [[cy:1986]] [[da:1986]] [[de:1986]] [[et:1986]] [[el:1986]] [[es:1986]] [[eo:1986]] [[eu:1986]] [[fo:1986]] [[fr:1986]] [[fy:1986]] [[ga:1986]] [[gl:1986]] [[ko:1986&#45380;]] [[hr:1986]] [[io:1986]] [[id:1986]] [[ia:1986]] [[is:1986]] [[it:1986]] [[he:1986]] [[ka:1986]] [[kw:1986]] [[ku:1986]] [[la:1986]] [[lt:1986]] [[lb:1986]] [[li:1986]] [[hu:1986]] [[mi:1986]] [[ms:1986]] [[zh-min-nan:1986 nî]] [[na:1986]] [[nl:1986]] [[nds:1986]] [[ja:1986&#24180;]] [[no:1986]] [[nn:1986]] [[pl:1986]] [[pt:1986]] [[ro:1986]] [[ru:1986]] [[sm:1986]] [[sq:1986]] [[simple:1986]] [[sk:1986]] [[sl:1986]] [[sr:1986]] [[su:1986]] [[fi:1986]] [[sv:1986]] [[tt:1986]] [[vi:1986]] [[tr:1986]] [[uk:1986]] [[ur:1986&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1986]] [[zh:1986&#24180;]] Category:1985 4124 11582 2005-09-18T04:46:27Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] Category:1986 4125 11583 2005-09-18T04:46:47Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] మార్చి 2 4126 19157 2006-01-24T11:09:11Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +సరోజినీ నాయుడు '''మార్చి 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 61వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 62వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 304 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1949]]: భారత కోకిల గా ప్రసిద్ధి చెందిన [[సరోజినీ నాయుడు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 1]] - [[మార్చి 3]] - [[ఫిబ్రవరి 2]] - [[ఏప్రిల్ 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 2]] మార్చి 3 4127 15396 2005-12-01T18:16:32Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''మార్చి 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 62వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 63వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 303 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1899]]: హైదరాబాదు రాష్ట్రానికి తొలి ఎన్నికైన ముఖ్యమంత్రి, [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 2]] - [[మార్చి 4]] - [[ఫిబ్రవరి 3]] - [[ఏప్రిల్ 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 3]] 1987 4128 26347 2006-05-31T22:03:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1987''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1984]] [[1985]] [[1986]] [[1987]] [[1988]] [[1989]] [[1990]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960లు]] [[1970లు]] '''[[1980లు]]''' [[1990లు]] [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1987|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1987|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 2}} ===[[మార్చి 1987|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1987|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1987|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1987|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1987|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1987|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1987|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1987|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1987|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1987|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1987|*]] [[af:1987]] [[ar:1987]] [[roa-rup:1987]] [[ast:1987]] [[bg:1987]] [[be:1987]] [[bs:1987]] [[ca:1987]] [[cs:1987]] [[cy:1987]] [[da:1987]] [[de:1987]] [[et:1987]] [[el:1987]] [[es:1987]] [[eo:1987]] [[eu:1987]] [[fo:1987]] [[fr:1987]] [[fy:1987]] [[ga:1987]] [[gl:1987]] [[ko:1987&#45380;]] [[hr:1987]] [[io:1987]] [[id:1987]] [[ia:1987]] [[is:1987]] [[it:1987]] [[he:1987]] [[ka:1987]] [[kw:1987]] [[ku:1987]] [[la:1987]] [[lt:1987]] [[lb:1987]] [[li:1987]] [[hu:1987]] [[mi:1987]] [[ms:1987]] [[zh-min-nan:1987 nî]] [[na:1987]] [[nl:1987]] [[nds:1987]] [[ja:1987&#24180;]] [[no:1987]] [[nn:1987]] [[pl:1987]] [[pt:1987]] [[ro:1987]] [[ru:1987]] [[sm:1987]] [[sq:1987]] [[simple:1987]] [[sk:1987]] [[sl:1987]] [[sr:1987]] [[su:1987]] [[fi:1987]] [[sv:1987]] [[tt:1987]] [[vi:1987]] [[tr:1987]] [[uk:1987]] [[ur:1987&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1987]] [[zh:1987&#24180;]] మార్చి 4 4129 11587 2005-09-18T04:51:04Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 63వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 64వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 302 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 3]] - [[మార్చి 5]] - [[ఫిబ్రవరి 4]] - [[ఏప్రిల్ 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 4]] మార్చి 5 4130 11588 2005-09-18T04:51:55Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 64వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 65వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 301 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 4]] - [[మార్చి 6]] - [[ఫిబ్రవరి 5]] - [[ఏప్రిల్ 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 5]] మార్చి 6 4131 11589 2005-09-18T04:52:42Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 65వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 66వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 300 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 5]] - [[మార్చి 7]] - [[ఫిబ్రవరి 6]] - [[ఏప్రిల్ 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 6]] మార్చి 7 4132 11590 2005-09-18T04:53:29Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 66వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 67వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 299 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 6]] - [[మార్చి 8]] - [[ఫిబ్రవరి 7]] - [[ఏప్రిల్ 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 7]] Category:1987 4133 11591 2005-09-18T04:53:49Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] మార్చి 8 4134 11592 2005-09-18T04:54:17Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 67వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 68వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 298 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 7]] - [[మార్చి 9]] - [[ఫిబ్రవరి 8]] - [[ఏప్రిల్ 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 8]] మార్చి 9 4135 16193 2005-12-18T04:58:22Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''మార్చి 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 68వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 69వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 297 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1997]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్ర]] రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]], '''డా.బెజవాడ గోపాలరెడ్డి'''. ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 8]] - [[మార్చి 10]] - [[ఫిబ్రవరి 9]] - [[ఏప్రిల్ 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 9]] మార్చి 10 4136 11594 2005-09-18T04:56:06Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 69వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 70వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 296 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 9]] - [[మార్చి 11]] - [[ఫిబ్రవరి 10]] - [[ఏప్రిల్ 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 10]] మార్చి 11 4137 11595 2005-09-18T04:56:56Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 70వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 71వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 295 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 10]] - [[మార్చి 12]] - [[ఫిబ్రవరి 11]] - [[ఏప్రిల్ 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 11]] 1989 4138 26349 2006-05-31T22:03:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1989''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1986]] [[1987]] [[1988]] [[1989]] [[1990]] [[1991]] [[1992]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1960లు]] [[1970లు]] '''[[1980లు]]''' [[1990లు]] [[2000లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1989|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1989|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 2}} ===[[మార్చి 1989|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1989|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 4}} ===[[మే 1989|మే]]=== {{సంవత్సరము ఆది 5}} ===[[జూన్_1989|జూన్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 6}} ===[[జూలై_1989|జూలై]]=== {{సంవత్సరము ఆది 7}} ===[[ఆగష్టు_1989|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము ఆది 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1989|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 9}} ===[[అక్టోబర్_1989|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 10}} ===[[నవంబర్ 1989|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 11}} ===[[డిసెంబర్ 1989|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1989|*]] [[af:1989]] [[ar:1989]] [[roa-rup:1989]] [[ast:1989]] [[bg:1989]] [[be:1989]] [[bs:1989]] [[ca:1989]] [[cs:1989]] [[cy:1989]] [[da:1989]] [[de:1989]] [[et:1989]] [[el:1989]] [[es:1989]] [[eo:1989]] [[eu:1989]] [[fo:1989]] [[fr:1989]] [[fy:1989]] [[ga:1989]] [[gl:1989]] [[ko:1989&#45380;]] [[hr:1989]] [[io:1989]] [[id:1989]] [[ia:1989]] [[is:1989]] [[it:1989]] [[he:1989]] [[ka:1989]] [[kw:1989]] [[ku:1989]] [[la:1989]] [[lt:1989]] [[lb:1989]] [[li:1989]] [[hu:1989]] [[mi:1989]] [[ms:1989]] [[zh-min-nan:1989 nî]] [[na:1989]] [[nl:1989]] [[nds:1989]] [[ja:1989&#24180;]] [[no:1989]] [[nn:1989]] [[pl:1989]] [[pt:1989]] [[ro:1989]] [[ru:1989]] [[sm:1989]] [[sq:1989]] [[simple:1989]] [[sk:1989]] [[sl:1989]] [[sr:1989]] [[su:1989]] [[fi:1989]] [[sv:1989]] [[tt:1989]] [[vi:1989]] [[tr:1989]] [[uk:1989]] [[ur:1989&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1989]] [[zh:1989&#24180;]] మార్చి 12 4139 11597 2005-09-18T04:57:37Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 71వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 72వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 294 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 11]] - [[మార్చి 13]] - [[ఫిబ్రవరి 12]] - [[ఏప్రిల్ 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 12]] Category:1989 4140 11598 2005-09-18T04:58:24Z Chaduvari 97 [[Category:1980లు]] మార్చి 13 4141 11599 2005-09-18T04:58:25Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 72వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 73వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 293 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 12]] - [[మార్చి 14]] - [[ఫిబ్రవరి 13]] - [[ఏప్రిల్ 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 13]] మార్చి 14 4142 11600 2005-09-18T04:59:11Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 73వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 74వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 292 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 13]] - [[మార్చి 15]] - [[ఫిబ్రవరి 14]] - [[ఏప్రిల్ 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 14]] మార్చి 15 4143 11601 2005-09-18T05:00:11Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 74వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 75వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 291 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 14]] - [[మార్చి 16]] - [[ఫిబ్రవరి 15]] - [[ఏప్రిల్ 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 15]] మార్చి 16 4144 15141 2005-11-28T07:36:05Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''మార్చి 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 75వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 76వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 290 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== * [[1901]]: ప్రత్యేకాంధ్ర రాష్ట్రాన్ని కోరుతూ ఆంరణ నిరాహారదీక్ష చేసి, అమరజీవియైన [[పొట్టి శ్రీరాములు]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 15]] - [[మార్చి 17]] - [[ఫిబ్రవరి 16]] - [[ఏప్రిల్ 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 16]] మార్చి 17 4145 11603 2005-09-18T05:01:45Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 76వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 77వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 289 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 16]] - [[మార్చి 18]] - [[ఫిబ్రవరి 17]] - [[ఏప్రిల్ 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 17]] మార్చి 18 4146 11604 2005-09-18T05:02:33Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 77వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 78వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 288 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 17]] - [[మార్చి 19]] - [[ఫిబ్రవరి 18]] - [[ఏప్రిల్ 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 18]] 1991 4147 26351 2006-05-31T22:04:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1991''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1988]] [[1989]] [[1990]] [[1991]] [[1992]] [[1993]] [[1994]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] [[1980లు]] '''[[1990లు]]''' [[2000లు]] [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1991|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1991|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 2}} ===[[మార్చి 1991|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1991|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 4}} ===[[మే 1991|మే]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 5}} ===[[జూన్_1991|జూన్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 6}} ===[[జూలై_1991|జూలై]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 7}} ===[[ఆగష్టు_1991|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1991|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 9}} ===[[అక్టోబర్_1991|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 10}} ===[[నవంబర్ 1991|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1991|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1991|*]] [[af:1991]] [[ar:1991]] [[roa-rup:1991]] [[ast:1991]] [[bg:1991]] [[be:1991]] [[bs:1991]] [[ca:1991]] [[cs:1991]] [[cy:1991]] [[da:1991]] [[de:1991]] [[et:1991]] [[el:1991]] [[es:1991]] [[eo:1991]] [[eu:1991]] [[fo:1991]] [[fr:1991]] [[fy:1991]] [[ga:1991]] [[gl:1991]] [[ko:1991&#45380;]] [[hr:1991]] [[io:1991]] [[id:1991]] [[ia:1991]] [[is:1991]] [[it:1991]] [[he:1991]] [[ka:1991]] [[kw:1991]] [[ku:1991]] [[la:1991]] [[lt:1991]] [[lb:1991]] [[li:1991]] [[hu:1991]] [[mi:1991]] [[ms:1991]] [[zh-min-nan:1991 nî]] [[na:1991]] [[nl:1991]] [[nds:1991]] [[ja:1991&#24180;]] [[no:1991]] [[nn:1991]] [[pl:1991]] [[pt:1991]] [[ro:1991]] [[ru:1991]] [[sm:1991]] [[sq:1991]] [[simple:1991]] [[sk:1991]] [[sl:1991]] [[sr:1991]] [[su:1991]] [[fi:1991]] [[sv:1991]] [[tt:1991]] [[vi:1991]] [[tr:1991]] [[uk:1991]] [[ur:1991&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1991]] [[zh:1991&#24180;]] Category:1991 4148 11607 2005-09-18T05:10:43Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] మార్చి 19 4149 21182 2006-03-18T12:32:04Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ జె.బి.కృపలానీ '''మార్చి 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 78వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 79వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 287 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1982]]: ఆచార్య [[జె.బి.కృపలానీ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 18]] - [[మార్చి 20]] - [[ఫిబ్రవరి 19]] - [[ఏప్రిల్ 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 19]] మార్చి 20 4150 11609 2005-09-18T05:52:27Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 79వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 80వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 286 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 19]] - [[మార్చి 21]] - [[ఫిబ్రవరి 20]] - [[ఏప్రిల్ 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 20]] మార్చి 21 4151 11610 2005-09-18T05:53:14Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 80వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 81వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 285 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 20]] - [[మార్చి 22]] - [[ఫిబ్రవరి 21]] - [[ఏప్రిల్ 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 21]] మార్చి 22 4152 11611 2005-09-18T05:54:02Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 81వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 82వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 284 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 21]] - [[మార్చి 23]] - [[ఫిబ్రవరి 22]] - [[ఏప్రిల్ 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 22]] మార్చి 23 4153 11612 2005-09-18T05:54:55Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 82వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 83వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 283 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 22]] - [[మార్చి 24]] - [[ఫిబ్రవరి 23]] - [[ఏప్రిల్ 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 23]] మార్చి 24 4154 11613 2005-09-18T05:55:42Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 83వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 84వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 282 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 23]] - [[మార్చి 25]] - [[ఫిబ్రవరి 24]] - [[ఏప్రిల్ 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 24]] మార్చి 25 4155 11614 2005-09-18T05:56:28Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 84వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 85వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 281 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 24]] - [[మార్చి 26]] - [[ఫిబ్రవరి 25]] - [[ఏప్రిల్ 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 25]] మార్చి 26 4156 11615 2005-09-18T05:57:11Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 85వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 86వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 280 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 25]] - [[మార్చి 27]] - [[ఫిబ్రవరి 26]] - [[ఏప్రిల్ 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 26]] మార్చి 27 4157 11616 2005-09-18T05:58:02Z వైఙాసత్య 58 '''మార్చి 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 86వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 87వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 279 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 26]] - [[మార్చి 28]] - [[ఫిబ్రవరి 27]] - [[ఏప్రిల్ 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 27]] మార్చి 28 4158 21312 2006-03-25T06:42:19Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ గోర్కీ, నాగయ్య '''మార్చి 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 87వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 88వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 278 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1868]]: ప్రసిద్ధ రష్యను రచయిత [[మాక్సిం గోర్కీ]] *[[1904]]: ప్రముఖ నటుడు [[చిత్తూరు నాగయ్య]] *[[1915]]: సరస్వతీపుత్ర [[పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 27]] - [[మార్చి 29]] - [[ఫిబ్రవరి 28]] - [[ఏప్రిల్ 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 28]] Category:2001 4159 11618 2005-09-18T05:59:36Z Chaduvari 97 [[Category:2000లు]] Category:2003 4160 11619 2005-09-18T06:00:10Z Chaduvari 97 [[Category:2000లు]] Category:1992 4161 11620 2005-09-18T06:00:59Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] మార్చి 29 4162 21314 2006-03-25T06:49:09Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ మొదటి స్వాతంత్ర్య పోరాటం, ఎవరెస్టు '''మార్చి 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 88వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 89వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 277 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1857]]: ఆవు కొవ్వుతో తయారుచేసిన తూటాను వాడేందుకు నిరాకరించి [[మంగళ్ పాండే]] అనే సైనికుడు ఒక బ్రిటిషు అధికారిని కాల్చి చంపాడు. [[మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటం|మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటానికి]] నాంది ఇది. *[[1953]]: [[టెన్సింగ్ నార్కే]], [[ఎడ్మండ్ హిల్లరీ]] లు [[ఎవరెస్టు పర్వతం|ఎవరెస్టు పర్వతాన్ని]] మొదటిసారిగా ఎక్కారు. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 28]] - [[మార్చి 30]] - [[ఫిబ్రవరి 28]] ([[ఫిబ్రవరి 29]]) - [[ఏప్రిల్ 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 29]] Category:1993 4163 11622 2005-09-18T06:01:18Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] Category:1996 4164 11623 2005-09-18T06:01:31Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] Category:1997 4165 11624 2005-09-18T06:01:46Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] Category:1999 4166 11625 2005-09-18T06:02:33Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] మార్చి 30 4167 21482 2006-03-31T13:36:33Z 152.135.148.124 /* పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు */ '''మార్చి 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 89వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 90వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 276 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1929]]: [[భారత్|భారత]] [[ఇంగ్లండు]] ల మధ్య విమాన సేవలు మొదలయ్యాయి. ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[1953]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య పోరాట యోధుడు [[జమలాపురం కేశవరావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[2006]]:ఉగాది,తెలుగు సంవత్సరాది.వ్యయ నామ సంవత్సర ప్రారంభం. ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 29]] - [[మార్చి 31]] - [[ఫిబ్రవరి 28]] ([[ఫిబ్రవరి 29]]) - [[ఏప్రిల్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 30]] మార్చి 31 4168 21319 2006-03-25T07:04:19Z Chaduvari 97 హైకోర్టు భవనం '''మార్చి 31''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 90వ రోజు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 91వ రోజు ). సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 275 రోజులు మిగిలినవి. {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1919]]: [[హైదరాబాదు]] లో [[హైకోర్టు]] భవన నిర్మాణం పూర్తయింది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/31 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/3/31 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[మార్చి 30]] - [[ఏప్రిల్ 1]] - [[ఫిబ్రవరి 28]] ([[ఫిబ్రవరి 29]]) - [[ఏప్రిల్ 30]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:March 31]] 1994 4169 26354 2006-05-31T22:04:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1994''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1991]] [[1992]] [[1993]] - [[1994]] - [[1995]] [[1996]] [[1997]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] [[1980లు]] - '''[[1990లు]]''' - [[2000లు]] [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఏప్రిల్ 9]]: ప్రముఖ రచయిత, చరిత్రకారుడు, కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[రాహుల్ సాంకృత్యాయన్]] ==మరణాలు== *[[ఏప్రిల్ 9]]: ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[చండ్ర రాజేశ్వరరావు]] == పురస్కారాలు == [[Category:1994|*]] [[af:1994]] [[ar:1994]] [[roa-rup:1994]] [[ast:1994]] [[bg:1994]] [[be:1994]] [[bs:1994]] [[ca:1994]] [[cs:1994]] [[cy:1994]] [[da:1994]] [[de:1994]] [[et:1994]] [[el:1994]] [[es:1994]] [[eo:1994]] [[eu:1994]] [[fo:1994]] [[fr:1994]] [[fy:1994]] [[ga:1994]] [[gl:1994]] [[ko:1994&#45380;]] [[hr:1994]] [[io:1994]] [[id:1994]] [[ia:1994]] [[is:1994]] [[it:1994]] [[he:1994]] [[ka:1994]] [[kw:1994]] [[ku:1994]] [[la:1994]] [[lt:1994]] [[lb:1994]] [[li:1994]] [[hu:1994]] [[mi:1994]] [[ms:1994]] [[zh-min-nan:1994 nî]] [[na:1994]] [[nl:1994]] [[nds:1994]] [[ja:1994&#24180;]] [[no:1994]] [[nn:1994]] [[pl:1994]] [[pt:1994]] [[ro:1994]] [[ru:1994]] [[sm:1994]] [[sq:1994]] [[simple:1994]] [[sk:1994]] [[sl:1994]] [[sr:1994]] [[su:1994]] [[fi:1994]] [[sv:1994]] [[tt:1994]] [[vi:1994]] [[tr:1994]] [[uk:1994]] [[ur:1994&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1994]] [[zh:1994&#24180;]] Category:1994 4170 11630 2005-09-18T06:09:14Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] ఫిబ్రవరి 1 4171 19451 2006-01-31T16:44:49Z Chaduvari 97 +తీర రక్షక దళం, స్పేస్ షటిల్, తపాలా బీమా '''ఫిబ్రవరి 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 32వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 333 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 334 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1977]]: [[భారత తీర రక్షక దళం]] ఏర్పాటయింది. *[[2003]]: [[అమెరికా]] [[స్పేస్‌ షటిల్]] కొలంబియా, అంతరిక్షం నుండి భూమికి దిగి వచ్చేటపుడు కాలిపోయింది. ఈ దుర్ఘటనలో మరణించిన ఏడుగురిలో భారత సంతతికి చెందిన [[కల్పనా చావ్లా]] ఉంది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[భారతీయ తపాలా]] బీమా దినం. ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 31]] - [[ఫిబ్రవరి 2]] - [[జనవరి 1]] - [[మార్చి 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 1]] 1995 4172 26355 2006-05-31T22:04:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1995''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1992]] [[1993]] [[1994]] [[1995]] [[1996]] [[1997]] [[1991]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] [[1980లు]] '''[[1990లు]]''' [[2000లు]] [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1995|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1995|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 2}} ===[[మార్చి 1995|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1995|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 4}} ===[[మే 1995|మే]]=== {{సంవత్సరము ఆది 5}} ===[[జూన్_1995|జూన్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 6}} ===[[జూలై_1995|జూలై]]=== {{సంవత్సరము ఆది 7}} ===[[ఆగష్టు_1995|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము ఆది 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1995|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 9}} ===[[అక్టోబర్_1995|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 10}} ===[[నవంబర్ 1995|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 11}} ===[[డిసెంబర్ 1995|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1995|*]] [[af:1995]] [[ar:1995]] [[roa-rup:1995]] [[ast:1995]] [[bg:1995]] [[be:1995]] [[bs:1995]] [[ca:1995]] [[cs:1995]] [[cy:1995]] [[da:1995]] [[de:1995]] [[et:1995]] [[el:1995]] [[es:1995]] [[eo:1995]] [[eu:1995]] [[fo:1995]] [[fr:1995]] [[fy:1995]] [[ga:1995]] [[gl:1995]] [[ko:1995&#45380;]] [[hr:1995]] [[io:1995]] [[id:1995]] [[ia:1995]] [[is:1995]] [[it:1995]] [[he:1995]] [[ka:1995]] [[kw:1995]] [[ku:1995]] [[la:1995]] [[lt:1995]] [[lb:1995]] [[li:1995]] [[hu:1995]] [[mi:1995]] [[ms:1995]] [[zh-min-nan:1995 nî]] [[na:1995]] [[nl:1995]] [[nds:1995]] [[ja:1995&#24180;]] [[no:1995]] [[nn:1995]] [[pl:1995]] [[pt:1995]] [[ro:1995]] [[ru:1995]] [[sm:1995]] [[sq:1995]] [[simple:1995]] [[sk:1995]] [[sl:1995]] [[sr:1995]] [[su:1995]] [[fi:1995]] [[sv:1995]] [[tt:1995]] [[vi:1995]] [[tr:1995]] [[uk:1995]] [[ur:1995&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1995]] [[zh:1995&#24180;]] ఫిబ్రవరి 2 4173 25318 2006-05-07T17:34:49Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +పఠాభి '''ఫిబ్రవరి 2''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 33వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 332 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 333 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== * [[1970]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో ఒంగోలు జిల్లా అవతరణ. తరువాత [[1972]] [[డిసెంబర్ 5]] వ తేదీన జిల్లా పేరును [[ప్రకాశం]] జిల్లా గా మార్చారు. ==జననాలు== *[[1919]]: ప్రముఖ రచయిత, సినిమా నిర్మాత, [[తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/2 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/2 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 1]] - [[ఫిబ్రవరి 3]] - [[జనవరి 2]] - [[మార్చి 2]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 2]] ఫిబ్రవరి 3 4174 11634 2005-09-18T06:16:01Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 34వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 331 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 332 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 2]] - [[ఫిబ్రవరి 4]] - [[జనవరి 3]] - [[మార్చి 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 3]] ఫిబ్రవరి 4 4175 11635 2005-09-18T06:16:54Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 35వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 330 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 331 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 3]] - [[ఫిబ్రవరి 5]] - [[జనవరి 4]] - [[మార్చి 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 4]] Template:ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌ 4176 11636 2005-09-18T06:18:18Z వైఙాసత్య 58 {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌{{CURRENTYEAR}}}} Template:ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2005 4177 11638 2005-09-18T06:19:16Z వైఙాసత్య 58 {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} Template:ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2005మూలము 4178 11639 2005-09-18T06:23:11Z వైఙాసత్య 58 {{28రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ|month=ఫిబ్రవరి|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} ఫిబ్రవరి 5 4179 19602 2006-02-04T17:55:36Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +గరికపాటి, నాజర్ '''ఫిబ్రవరి 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 36వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 329 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 330 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1915]]: [[ఆంధ్ర ప్రజా నాట్యమండలి]] వ్యవస్థాపకుడు డా.[[గరికపాటి రాజారావు]] *[[1920]]: [[బుర్రకథ]] పితామహుడుగా పేరొందిన [[షేక్ నాజర్]] ==మరణాలు== *[[1961]]: ప్రముఖ రచయిత, ప్రజా ఉద్యమనేత, [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 4]] - [[ఫిబ్రవరి 6]] - [[జనవరి 5]] - [[మార్చి 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 5]] ఫిబ్రవరి 6 4180 19605 2006-02-04T18:01:00Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +జోసెఫ్, దామెర్ల '''ఫిబ్రవరి 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 37వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 328 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 329 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1804]]: [[ఆక్సిజన్]] ను కనుగొన్న [[జోసెఫ్ ప్రీస్ట్లీ]] *[[1925]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[దామెర్ల రామారావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 5]] - [[ఫిబ్రవరి 7]] - [[జనవరి 6]] - [[మార్చి 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 6]] ఫిబ్రవరి 7 4181 19607 2006-02-04T18:01:54Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +వేటూరి '''ఫిబ్రవరి 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 38వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 327 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 328 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1888]]: ప్రసిద్ధ రచయిత [[వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 6]] - [[ఫిబ్రవరి 8]] - [[జనవరి 7]] - [[మార్చి 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 7]] ఫిబ్రవరి 8 4182 19682 2006-02-07T03:31:30Z Chaduvari 97 +రాఘవ, జాకీర్ హుస్సేన్, మున్షీ '''ఫిబ్రవరి 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 39వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 326 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 327 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1880]]: ప్రసిద్ధ రంగస్థల నటుడు [[బళ్ళారి రాఘవ]] *[[1897]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]] డా.[[జాకీర్ హుస్సేన్]] ==మరణాలు== *[[1971]]: [[నిజాము]] సంస్థానంలో భారత ప్రభుత్వ ప్రతినిధిగా పనిచేసిన [[కె.ఎం.మున్షీ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 7]] - [[ఫిబ్రవరి 9]] - [[జనవరి 8]] - [[మార్చి 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 8]] ఫిబ్రవరి 9 4183 19723 2006-02-09T16:28:45Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ డార్విన్ '''ఫిబ్రవరి 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 40వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 325 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 326 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1809]]: జీవ పరిణామ సిద్ధాంతకర్త, జీవావతరణం (ఆరిజిన్ ఆఫ్ స్పీసీస్) పుస్తక రచయిత, [[చార్లెస్ డార్విన్]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 8]] - [[ఫిబ్రవరి 10]] - [[జనవరి 9]] - [[మార్చి 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 9]] ఫిబ్రవరి 10 4184 19722 2006-02-09T16:26:06Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ +తపాలా, ఢిల్లీ '''ఫిబ్రవరి 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 41వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 324 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 325 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1911]]: [[భారత్]] లో విమానం ద్వారా తపాలా బట్వాడా మొదలయింది. *[[1931]]: కొత్త ఢిల్లీ నగరం అధికారికంగా ప్రారంభించబడింది. ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 9]] - [[ఫిబ్రవరి 11]] - [[జనవరి 10]] - [[మార్చి 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 10]] ఫిబ్రవరి 11 4185 19721 2006-02-09T16:24:58Z Chaduvari 97 +సహాయ నిరాకరణోద్యమం, ఎడిసన్, బజాజ్, ఘంటసాల '''ఫిబ్రవరి 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 42వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 323 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 324 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1922]]: [[సహాయ నిరాకరణోద్యమం|సహాయ నిరాకరణోద్యమాన్ని]] నిలిపివేయాలని బార్డోలీ లో జరిగిన [[కాంగ్రెసు]] సమావేశం నిర్ణయించింది. ==జననాలు== *[[1847]]: ప్రసిద్ధ శాస్త్రవేత్త [[థామస్ ఆల్వా ఎడిసన్]] *[[1865]]: ప్రముఖ హాస్య, వ్యంగ్య, అధిక్షేప రచయిత, [[పానుగంటి లక్ష్మీ నరసింహారావు]] ==మరణాలు== *[[1942]]: పారిశ్రామికవేత్త [[జమ్నాలాల్ బజాజ్]] *[[1974]]: సుప్రసిద్ధ గాయకుడు, సంగీత దర్శకుడు, [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 10]] - [[ఫిబ్రవరి 12]] - [[జనవరి 11]] - [[మార్చి 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 11]] ఫిబ్రవరి 12 4186 11647 2005-09-18T06:37:13Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 43వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 322 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 323 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 11]] - [[ఫిబ్రవరి 13]] - [[జనవరి 12]] - [[మార్చి 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 12]] ఫిబ్రవరి 13 4187 19754 2006-02-11T12:09:48Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''ఫిబ్రవరి 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 44వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 321 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 322 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1879]]: భారత కోకిల గా ప్రసిద్ధి చెందిన [[సరోజినీ నాయుడు]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 12]] - [[ఫిబ్రవరి 14]] - [[జనవరి 13]] - [[మార్చి 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 13]] ఫిబ్రవరి 14 4188 19390 2006-01-29T16:46:06Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ సంజీవయ్య '''ఫిబ్రవరి 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 45వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 320 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 321 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1921]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[దామోదరం సంజీవయ్య]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 13]] - [[ఫిబ్రవరి 15]] - [[జనవరి 14]] - [[మార్చి 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 14]] ఫిబ్రవరి 15 4189 11650 2005-09-18T06:39:33Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 46వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 319 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 320 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 14]] - [[ఫిబ్రవరి 16]] - [[జనవరి 15]] - [[మార్చి 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 15]] ఫిబ్రవరి 16 4190 11651 2005-09-18T06:40:19Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 47వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 318 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 319 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 15]] - [[ఫిబ్రవరి 17]] - [[జనవరి 16]] - [[మార్చి 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 16]] ఫిబ్రవరి 17 4191 11652 2005-09-18T06:41:03Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 48వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 317 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 318 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 16]] - [[ఫిబ్రవరి 18]] - [[జనవరి 17]] - [[మార్చి 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 17]] ఫిబ్రవరి 18 4192 19958 2006-02-15T17:16:41Z Chaduvari 97 +రామకృష్ణ పరమహంస, గోల్వాల్కర్ '''ఫిబ్రవరి 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 49వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 316 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 317 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[1836]]: [[రామకృష్ణ పరమహంస]] *[[1906]]: [[రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్ సంఘ్]] పూర్వ సర్‌సంఘ్‌చాలక్ [[గురు గోల్వాల్కర్]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 17]] - [[ఫిబ్రవరి 19]] - [[జనవరి 18]] - [[మార్చి 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 18]] ఫిబ్రవరి 19 4193 11654 2005-09-18T06:42:50Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 50వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 315 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 316 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 18]] - [[ఫిబ్రవరి 20]] - [[జనవరి 19]] - [[మార్చి 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 19]] ఫిబ్రవరి 20 4194 11655 2005-09-18T06:43:43Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 51వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 314 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 315 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 19]] - [[ఫిబ్రవరి 21]] - [[జనవరి 20]] - [[మార్చి 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 20]] ఫిబ్రవరి 21 4195 11656 2005-09-18T06:44:33Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 52వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 313 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 314 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 20]] - [[ఫిబ్రవరి 22]] - [[జనవరి 21]] - [[మార్చి 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 21]] ఫిబ్రవరి 22 4196 20315 2006-02-23T17:28:05Z Chaduvari 97 వివిధ మరణాలు, జననం '''ఫిబ్రవరి 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 53వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 312 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 313 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1847]]: [[ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి]]ని బ్రిటిషు ప్రభుత్వం ఉరితీసింది. *[[1922]]: పుల్లరి సత్యాగ్రహ నాయకుడు [[కన్నెగంటి హనుమంతు]] బ్రిటిషు ప్రభుత్వ పోలీసు కాల్పుల్లో మరణించాడు. ==జననాలు== *[[1866]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, దేశభక్త [[కొండా వెంకటప్పయ్య]] ==మరణాలు== *[[1847]]: [[ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి]] *[[1922]]: పుల్లరి సత్యాగ్రహ నాయకుడు [[కన్నెగంటి హనుమంతు]] *[[1958]]: [[మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్]] *[[1997]]: [[బుర్రకథ]] పితామహుడు [[షేక్ నాజర్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 21]] - [[ఫిబ్రవరి 23]] - [[జనవరి 22]] - [[మార్చి 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 22]] ఫిబ్రవరి 23 4197 11658 2005-09-18T06:46:06Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 23''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 54వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 311 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 312 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/23 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/23 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 22]] - [[ఫిబ్రవరి 24]] - [[జనవరి 23]] - [[మార్చి 23]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 23]] ఫిబ్రవరి 24 4198 20322 2006-02-23T17:49:15Z Chaduvari 97 +కృష్ణశాస్త్రి, కట్టమంచి ,రుక్మిణీదేవి '''ఫిబ్రవరి 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 55వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 310 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 311 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1980]]: ఆంధ్ర షెల్లీ గా పేరుబడ్డ భావకవి [[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]] *[[1951]]: [[కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి]] *[[1986]]: ప్రముఖ కళాకారిణి [[రుక్మిణీదేవి అరండేల్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 23]] - [[ఫిబ్రవరి 25]] - [[జనవరి 24]] - [[మార్చి 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 24]] ఫిబ్రవరి 25 4199 16976 2005-12-28T21:45:39Z వైఙాసత్య 58 /* మరణాలు */ '''ఫిబ్రవరి 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 56వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 309 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 310 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2004]] - [[బి.నాగిరెడ్డి]] తెలుగు సినీనిర్మాత మరియు [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 24]] - [[ఫిబ్రవరి 26]] - [[జనవరి 25]] - [[మార్చి 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 25]] ఫిబ్రవరి 26 4200 11661 2005-09-18T06:48:45Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 57వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 308 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 309 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 25]] - [[ఫిబ్రవరి 27]] - [[జనవరి 26]] - [[మార్చి 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 26]] ఫిబ్రవరి 27 4201 11662 2005-09-18T06:49:49Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 58వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 307 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 308 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 26]] - [[ఫిబ్రవరి 28]] - [[జనవరి 27]] - [[మార్చి 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 27]] ఫిబ్రవరి 28 4202 11663 2005-09-18T06:51:59Z వైఙాసత్య 58 '''ఫిబ్రవరి 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 59వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 306 రోజులు ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 307 రోజులు) మిగిలినవి. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 27]] - [[ఫిబ్రవరి 29]] - [[మార్చి 1]] - [[జనవరి 28]] - [[మార్చి 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 28]] ఫిబ్రవరి 29 4203 14285 2005-11-12T07:36:18Z Chaduvari 97 '''ఫిబ్రవరి 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము [[లీపు సంవత్సరము]] లోని 60వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 306 రోజులు మిగిలినవి. ఈ తేదీ నాలుగు సంవత్సరములకు ఒకసారే వచ్చును. {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[2004]] - ==జననాలు== *[[1978]] - ==మరణాలు== *[[1960]]: ఆంధ్రులలో మొట్టమొదటి రాజకీయ ఖైదీ, [[గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/2/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[ఫిబ్రవరి 28]] - ([[ఫిబ్రవరి 30]]) - [[మార్చి 1]] - [[జనవరి 29]] - [[మార్చి 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:February 29]] జనవరి 1 4204 17171 2005-12-31T17:30:17Z Chaduvari 97 '''జనవరి 1''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో మొదటి రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 364 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 365 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1953]]:[[విశాలాంధ్ర పబ్లిషింగ్‌ హౌస్‌]] స్థాపించబడింది. *[[1972]]: [[మణిపూర్‌]] రాష్ట్రం అవతరించింది. ==జననాలు== * [[1910]] - ==మరణాలు== *[[1955]]: ప్రముఖ రసాయనశాస్త్రవేత్త, [[శాంతిస్వరూప్‌ భట్నాగర్‌]]. ఈయన పేరుమీదే [[శాంతిస్వరూప్ భట్నాగర్‌ అవార్డు]] ను ఏర్పాటు చేసారు. ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/1 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/1 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[డిసెంబర్ 31]] - [[జనవరి 2]] - [[డిసెంబర్ 1]] - [[ఫిబ్రవరి 1]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 1]] జనవరి 3 4205 19364 2006-01-28T18:00:09Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +ఆదిభట్ల '''జనవరి 3''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 3వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 362 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 363 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]] - ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[1945]]: [[హరికథ|హరికథా]] పితామహుడు, [[ఆదిభట్ల నారాయణదాసు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/3 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/3 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 2]] - [[జనవరి 4]] - [[డిసెంబర్ 3]] - [[ఫిబ్రవరి 3]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 3]] జనవరి 4 4206 19363 2006-01-28T17:58:58Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ బ్రెయిలీ '''జనవరి 4''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 4వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 361 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 362 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]] - ==జననాలు== *[[1809]]: గుడ్డివారికి ప్రత్యేక లిపిని రూపొందించిన [[లూయీ బ్రెయిలీ]] *[[1915]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/4 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/4 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 3]] - [[జనవరి 5]] - [[డిసెంబర్ 4]] - [[ఫిబ్రవరి 4]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 4]] జనవరి 5 4207 19362 2006-01-28T17:57:48Z Chaduvari 97 అమ్మకం పన్ను, మొదటి క్రికెట్ పోటీ '''జనవరి 5''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 5వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 360 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 361 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1957]]: [[భారత్|భారత దేశంలో]] అమ్మకపు పన్ను చట్టం అమల్లోకి వచ్చింది. *[[1971]]: మొట్టమొదటి ఒక రోజు అంతర్జాతీయ క్రికెట్ పోటీ జరిగింది - ఆస్ట్రేలియా, ఇంగ్లండుల మధ్య. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/5 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/5 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 4]] - [[జనవరి 6]] - [[డిసెంబర్ 5]] - [[ఫిబ్రవరి 5]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 5]] జనవరి 6 4208 17460 2006-01-05T17:16:36Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ '''జనవరి 6''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 6వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 359 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 360 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1947]]: అఖిల భారత కాంగ్రెసు కమిటీ [[భారత్|భారత]] విభజనను అంగీకరించింది. విభజనకు అనుకూలంగా 99 ఓట్లు, వ్యతిరేకంగా 52 వచ్చాయి. ==జననాలు== *[[1959]]: [[క్రికెట్]] ఆటలో భారతదేశపు అత్యంత గొప్ప ఆల్‌రౌండర్ [[కపిల్‌దేవ్]] ==మరణాలు== *[[1847]]: ప్రసిద్ధ వాగ్గేయకారుడు [[త్యాగయ్య]] *[[1852]]: గుడ్డివారికి లిపిని రూపొందించిన [[లూయీ బ్రెయిలీ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/6 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/6 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 5]] - [[జనవరి 7]] - [[డిసెంబర్ 6]] - [[ఫిబ్రవరి 6]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 6]] జనవరి 7 4209 19361 2006-01-28T17:56:08Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */లింకు సవరణ '''జనవరి 7''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 7వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 358 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 359 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1935]]: [[భారత్|భారత]] [[జాతీయ సైన్సు అకాడమీ]]ని [[కలకత్తా]]లో నెలకొల్పారు. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/7 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/7 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 6]] - [[జనవరి 8]] - [[డిసెంబర్ 7]] - [[ఫిబ్రవరి 7]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 7]] జనవరి 8 4210 19359 2006-01-28T17:53:05Z Chaduvari 97 +స్టీఫెం హాకింగ్‌, బ్లోఔట్‌ '''జనవరి 8''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 8వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 357 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 358 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1995]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా [[పసర్లపూడి]] వద్ద [[ఒ.ఎన్‌.జి.సి]] కి చెందిన రిగ్గులో బ్లో ఔట్ జరిగింది. ==జననాలు== *[[1942]]: ప్రసిద్ధ భౌతిక శాస్త్రవేత్త, [[స్టీఫెన్ హాకింగ్|స్టీఫెన్ విలియం హాకింగ్]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/8 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/8 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 7]] - [[జనవరి 9]] - [[డిసెంబర్ 8]] - [[ఫిబ్రవరి 8]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 8]] జనవరి 9 4211 19358 2006-01-28T17:50:30Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ +అంటార్కిటికా '''జనవరి 9''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 9వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 356 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 357 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1982]]: [[భారత్‌|భారత]] శాస్త్రవేత్తల బృందం మొదటిసారి [[అంటార్కిటికా]] ను చేరింది. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/9 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/9 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 8]] - [[జనవరి 10]] - [[డిసెంబర్ 9]] - [[ఫిబ్రవరి 9]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 9]] జనవరి 10 4212 19355 2006-01-28T17:47:17Z Chaduvari 97 +లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి '''జనవరి 10''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 10వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 355 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 356 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]] - ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[1966]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]], [[లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/10 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/10 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 9]] - [[జనవరి 11]] - [[డిసెంబర్ 10]] - [[ఫిబ్రవరి 10]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 10]] జనవరి 11 4213 17860 2006-01-11T03:27:51Z Chaduvari 97 '''జనవరి 11''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 11వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 354 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 355 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1958]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ]] ఏర్పడింది. ==జననాలు== *[[1888]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, [[భారతరత్న]] గ్రహీత, [[మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/11 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/11 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 10]] - [[జనవరి 12]] - [[డిసెంబర్ 11]] - [[ఫిబ్రవరి 11]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 11]] జనవరి 12 4214 17858 2006-01-11T03:21:40Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ '''జనవరి 12''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 12వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 353 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 354 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]] - ==జననాలు== * [[1863]]: [[స్వామి వివేకానంద]] * [[1895]]: [[యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు]], ప్రముఖ వైద్య శాస్త్రవేత్త. ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/12 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/12 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 11]] - [[జనవరి 13]] - [[డిసెంబర్ 12]] - [[ఫిబ్రవరి 12]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 12]] జనవరి 13 4215 19351 2006-01-28T17:32:06Z Chaduvari 97 +గాంధీజీ, చెన్నారెడ్డి '''జనవరి 13''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 13వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 352 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 353 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1948]]: [[గాంధీజీ]] తన చిట్టచివరి నిరాహారదీక్ష చేపట్టాడు. హిందూ, ముస్లిముల సమైక్యత కోరుతూ [[కలకత్తా]]లో ఈ దీక్షకు పూనుకున్నాడు. ==జననాలు== *[[1919]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పూర్వ [[ముఖ్యమంత్రి]] డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/13 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/13 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 12]] - [[జనవరి 14]] - [[డిసెంబర్ 13]] - [[ఫిబ్రవరి 13]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 13]] జనవరి 14 4216 19350 2006-01-28T17:30:50Z Chaduvari 97 +పాండిచ్చేరి, తమిళనాడు, న్యాపతి సుబ్బారావు '''జనవరి 14''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 14వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 351 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 352 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1742]]: [[పాండిచ్చేరి]] ని [[ఫ్రాన్సు|ఫ్రెంచి]] వారి నుండి [[బ్రిటిషు]]వారు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. *[[1969]]: మద్రాసు రాష్ట్రం పేరును [[తమిళనాడు]] గా మార్చారు. ==జననాలు== *[[1857]]: [[ఇండియన్ బ్యాంకు]], [[హిందూ పత్రిక]]ల వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకడైన [[న్యాపతి సుబ్బారావు]] ==మరణాలు== ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/14 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/14 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 13]] - [[జనవరి 15]] - [[డిసెంబర్ 14]] - [[ఫిబ్రవరి 14]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 14]] జనవరి 15 4217 19561 2006-02-03T18:48:39Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +త్రిపురనేని జననం '''జనవరి 15''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 15వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 350 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 351 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[భారత్|భారత]] సైనిక దినోత్సవం ==జననాలు== *[[1887]]: ప్రముఖ సంఘసంస్కర్త, [[త్రిపురనేని రామస్వామి]] ==మరణాలు== *[[1940]]: వాడుక భాష ఉద్యమ పిత, [[గిడుగు రామమూర్తి]] *[[1998]]: పూర్వ తాత్కాలిక [[ప్రధానమంత్రి]] [[గుల్జారీలాల్ నందా]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/15 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/15 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 14]] - [[జనవరి 16]] - [[డిసెంబర్ 15]] - [[ఫిబ్రవరి 15]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 15]] జనవరి 16 4218 18349 2006-01-14T12:54:01Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ '''జనవరి 16''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 16వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 349 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 350 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]] - ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[1938]]: ప్రముఖ మల్ల వీరుడు, ''కలియుగ భీముడు'' బిరుదు పొందిన [[కోడి రామమూర్తి]] *[[1943]]: ప్రముఖ సంఘసంస్కర్త, [[త్రిపురనేని రామస్వామి]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/16 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/16 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 15]] - [[జనవరి 17]] - [[డిసెంబర్ 16]] - [[ఫిబ్రవరి 16]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 16]] జనవరి 17 4219 19349 2006-01-28T17:28:18Z Chaduvari 97 కల్నల్ బజాజ్, ఎం.జి.రామచంద్రన్ '''జనవరి 17''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 17వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 348 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 349 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1989]]: మొదటిసారి ఒక భారతీయుడు - కల్నల్ జె.కె.బజాజ్ - [[దక్షిణ ధృవం|దక్షిణ ధృవాన్ని]] చేరుకున్నాడు. ==జననాలు== *[[1917]]: [[తమిళనాడు]] పూర్వ ముఖ్యమంత్రి, ప్రముఖ సినిమా నటుడు, [[ఎం.జి.రామచంద్రన్]] ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/17 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/17 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 16]] - [[జనవరి 18]] - [[డిసెంబర్ 17]] - [[ఫిబ్రవరి 17]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 17]] జనవరి 18 4220 19348 2006-01-28T17:26:36Z Chaduvari 97 +రామారావు, పార్లమెంటు భవనం '''జనవరి 18''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 18వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 347 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 348 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1927]]: [[భారత్|భారత]] [[పార్లమెంటు]] భవనం ప్రారంభించబడింది. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[1996]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పూర్వ ముఖ్యమంత్రి, [[నందమూరి తారక రామారావు]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/18 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/18 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 17]] - [[జనవరి 19]] - [[డిసెంబర్ 18]] - [[ఫిబ్రవరి 18]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 18]] జనవరి 19 4221 19347 2006-01-28T17:24:59Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +రాణా ప్రతాప్ '''జనవరి 19''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 19వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 346 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 347 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]] - ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[1597]]: ఉదయపూర్ రాజు [[రాణా ప్రతాప్ సింగ్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/19 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/19 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 18]] - [[జనవరి 20]] - [[డిసెంబర్ 19]] - [[ఫిబ్రవరి 19]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 19]] జనవరి 20 4222 19346 2006-01-28T17:23:46Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ +అప్సర రియాక్టర్ '''జనవరి 20''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 20వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 345 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 346 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1957]]: [[భారత్|భారత దేశపు]] మొట్టమొదటి అణు రియాక్టర్, [[అప్సర అణురియాక్టర్|అప్సర]]ను ట్రాంబేలో ప్రారంభించారు. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/20 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/20 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 19]] - [[జనవరి 21]] - [[డిసెంబర్ 20]] - [[ఫిబ్రవరి 20]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 20]] జనవరి 21 4223 19345 2006-01-28T17:22:54Z Chaduvari 97 +లెనిన్, త్రిపుర, మేఘాలయ '''జనవరి 21''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 21వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 344 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 345 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1972]]: [[త్రిపుర]], [[మేఘాలయ]] రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[1924]]: సోవియట్ యూనియన్ వ్యవస్థాపకుడు, [[వ్లాదిమిర్ లెనిన్]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/21 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/21 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 20]] - [[జనవరి 22]] - [[డిసెంబర్ 21]] - [[ఫిబ్రవరి 21]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 21]] జనవరి 22 4224 18888 2006-01-21T02:34:20Z Chaduvari 97 నాలుగు విషయాలు చేర్చాను '''జనవరి 22''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 22వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 343 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 344 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1918]]: కాంగ్రెసు పార్టీ ఆంధ్ర ప్రాంత శాఖ ఏర్పాటయింది. ప్రత్యేకాంధ్ర ఏర్పాటులో ఇదో మైలురాయి. ==జననాలు== *[[1882]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, [[అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు]] *[[1885]]: ఆంధ్ర పితామహ, [[మాడపాటి హనుమంతరావు]] ==మరణాలు== *[[1972]]: తెలంగాణా విముక్తి పోరాట యోధుడు, స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుడు, [[స్వామి రామానంద తీర్థ]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/22 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/22 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 21]] - [[జనవరి 23]] - [[డిసెంబర్ 22]] - [[ఫిబ్రవరి 22]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 22]] జనవరి 24 4225 19076 2006-01-23T17:00:02Z Chaduvari 97 + భాభా, జనగణమన '''జనవరి 24''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 24వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 341 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 342 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1950]]: [[జనగణమన]] గీతాన్ని [[భారత జాతీయతా సూచికలు|జాతీయ గీతం]] గా [[భారత్|భారత]] ప్రభుత్వం స్వీకరించింది. ==జననాలు== *[[1910]] ==మరణాలు== *[[1966]]: సుప్రసిద్ధ అణు శాస్త్రవేత్త [[హోమీ జహంగీర్‌ భాభా]] ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/24 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/24 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 23]] - [[జనవరి 25]] - [[డిసెంబర్ 24]] - [[ఫిబ్రవరి 24]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 24]] జనవరి 25 4226 19338 2006-01-28T17:04:48Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ + హిమాచల్, గవర్నర్ జనరల్ '''జనవరి 25''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 25వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 340 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 341 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1971]]: [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం అవతరించింది. *[[1950]]: [[భారత గవర్నర్ జనరల్]] పదవిని రద్దుచేసారు. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/25 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/25 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 24]] - [[జనవరి 26]] - [[డిసెంబర్ 25]] - [[ఫిబ్రవరి 25]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 25]] జనవరి 26 4227 19625 2006-02-05T08:40:52Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ +రాక్షసి తంగడి '''జనవరి 26''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 26వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 339 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 340 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]]: [[దక్షిణ భారతదేశము]]న చివరి హిందూ సామ్రాజ్యమైన విజయనగర పతనానికి దారితీసిన '''[[రాక్షసి తంగడి యుద్ధం]]''' జరిగింది. *[[1950]]:'''భారత గణతంత్ర దినోత్సవం'''. [[జనవరి 26]] న [[భారత రాజ్యాంగం]] అమల్లోకి వచ్చింది. *[[1950]]: [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం అవతరించింది. *[[1950]]: భారత [[సుప్రీం కోర్టు]] పనిచెయ్యడం మొదలుపెట్టింది. *[[1957]]: [[జమ్మూ కాశ్మీరు]] రాష్ట్రం అవతరించింది. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/26 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/26 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 25]] - [[జనవరి 27]] - [[డిసెంబర్ 26]] - [[ఫిబ్రవరి 26]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 26]] జనవరి 27 4228 27482 2006-06-27T01:05:18Z వైఙాసత్య 58 '''జనవరి 27''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 27వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 338 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 339 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1926]]: మొట్టమొదటి సారి [[టెలివిజన్]] ను - లండన్ లో - ప్రదర్శించారు. *[[1988]]: [[భారత్]] లో [[హెలికాప్టర్]] ద్వారా ఉత్తరాల రవాణాను ప్రారంభించారు. ==జననాలు== *[[1865]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, ''పంజాబ్ కేసరి'', [[లాలా లజపతి రాయ్]] జన్మించాడు. ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/27 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/27 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 26]] - [[జనవరి 28]] - [[డిసెంబర్ 27]] - [[ఫిబ్రవరి 27]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 27]] జనవరి 28 4229 11690 2005-09-18T07:36:47Z వైఙాసత్య 58 '''జనవరి 28''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 28వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 337 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 338 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1565]] - ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/28 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/28 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 27]] - [[జనవరి 29]] - [[డిసెంబర్ 28]] - [[ఫిబ్రవరి 28]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 28]] జనవరి 29 4230 19335 2006-01-28T16:56:35Z Chaduvari 97 మూడు సంఘటనలు '''జనవరి 29''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 29వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 336 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 337 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1780]]: [[భారత్]] లో మొట్టమొదటి వార్తాపత్రిక '''హికీస్ బెంగాల్ గెజెట్''' లేక '''ఒరిజినల్ కలకత్తా జనరల్ ఎడ్వైజర్''' ప్రచురింపబడింది. *[[1939]]:: [[రామకృష్ణ మఠం]] ప్రారంభించబడింది. *[[1953]]: భారత [[సంగీత నాటక అకాడమీ]] స్థాపించబడింది. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/29 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/29 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 28]] - [[జనవరి 30]] - [[డిసెంబర్ 29]] - [[ఫిబ్రవరి 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 29]] జనవరి 30 4231 19399 2006-01-30T04:52:59Z Chaduvari 97 + మహాత్మా గాంధీ హత్య '''జనవరి 30''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 30వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 335 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 336 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1948]]: [[మహాత్మా గాంధీ]] హత్య ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[1948]]: [[మహాత్మా గాంధీ]] హత్య ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/30 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/30 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 29]] - [[జనవరి 31]] - [[డిసెంబర్ 30]] - [[ఫిబ్రవరి 29]] -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 30]] జనవరి 31 4232 19448 2006-01-31T16:34:18Z Chaduvari 97 /* సంఘటనలు */ +జర్మనీ లొంగుబాటు & నెమలి '''జనవరి 31''', [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] ప్రకారము సంవత్సరములో 31వ రోజు. సంవత్సరాంతమునకు ఇంకా 334 రోజులు మిగిలినవి ([[లీపు సంవత్సరము]] లో 335 రోజులు). {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} ==సంఘటనలు== *[[1943]]: [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం]]లో [[జర్మనీ]] సైన్యాలు రష్యా లోని స్టాలిన్‌గ్రాడ్ వద్ద [[రష్యా]] సైన్యానికి లొంగిపోయాయి. *[[1963]]: [[నెమలి]] ని [[భారత జాతీయతా సూచికలు|జాతీయ పక్షి]] గా భారత్ ప్రకటించింది. ==జననాలు== *[[1910]] - ==మరణాలు== *[[2003]] - ==పండుగలు మరియు జాతీయ దినాలు== *[[]] - [[]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/31 బీబీసి: ఈ రోజున] * [http://www.tnl.net/when/1/31 టీ.ఎన్.ఎల్: ఈ రోజు చరిత్రలో] ---- [[జనవరి 30]] - [[ఫిబ్రవరి 1]] - [[డిసెంబర్ 31]] - [[ఫిబ్రవరి 28]] - ([[ఫిబ్రవరి 29]]) -- [[చారిత్రక తేదీలు|అన్ని తేదీలు]] {{నెలలు}} [[Category:తేదీలు]] [[en:January 31]] 1998 4233 26358 2006-05-31T22:05:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1998''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1995]] [[1996]] [[1997]] [[1998]] [[1999]] [[2000]] [[2001]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1970లు]] [[1980లు]] '''[[1990లు]]''' [[2000లు]] [[2010లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1998|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1998|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 2}} ===[[మార్చి 1998|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1998|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1998|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1998|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1998|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1998|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1998|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1998|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1998|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1998|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జనవరి 15]]: పూర్వ తాత్కాలిక [[ప్రధానమంత్రి]] [[గుల్జారీలాల్ నందా]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1998|*]] [[af:1998]] [[ar:1998]] [[roa-rup:1998]] [[ast:1998]] [[bg:1998]] [[be:1998]] [[bs:1998]] [[ca:1998]] [[cs:1998]] [[cy:1998]] [[da:1998]] [[de:1998]] [[et:1998]] [[el:1998]] [[es:1998]] [[eo:1998]] [[eu:1998]] [[fo:1998]] [[fr:1998]] [[fy:1998]] [[ga:1998]] [[gl:1998]] [[ko:1998&#45380;]] [[hr:1998]] [[io:1998]] [[id:1998]] [[ia:1998]] [[is:1998]] [[it:1998]] [[he:1998]] [[ka:1998]] [[kw:1998]] [[ku:1998]] [[la:1998]] [[lt:1998]] [[lb:1998]] [[li:1998]] [[hu:1998]] [[mi:1998]] [[ms:1998]] [[zh-min-nan:1998 nî]] [[na:1998]] [[nl:1998]] [[nds:1998]] [[ja:1998&#24180;]] [[no:1998]] [[nn:1998]] [[pl:1998]] [[pt:1998]] [[ro:1998]] [[ru:1998]] [[sm:1998]] [[sq:1998]] [[simple:1998]] [[sk:1998]] [[sl:1998]] [[sr:1998]] [[su:1998]] [[fi:1998]] [[sv:1998]] [[tt:1998]] [[vi:1998]] [[tr:1998]] [[uk:1998]] [[ur:1998&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1998]] [[zh:1998&#24180;]] Category:1998 4234 11698 2005-09-18T08:53:45Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] Category:1995 4235 11699 2005-09-18T08:59:28Z Chaduvari 97 [[Category:1990లు]] Category:తెలంగాణా 4239 12619 2005-10-11T10:37:01Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|తెలంగాణ]] User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె8 4240 13499 2005-10-31T09:57:51Z Chaduvari 97 User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె5, User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె8 కు తరలించబడింది {| class = "toccolours" align = "right" |align = "center"|తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం |- |align = "center"|[[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2001|2001]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2002|2002]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2003|2003]] |- |align = "center"|[[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2004|2004]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2005|2005]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2006|2006]] |- |<hr> |- |align = "center"|[[కె చంద్రశేఖర రావు|కె సి ఆర్‌]] - [[ఆలె నరేంద్ర|నరేంద్ర]] - [[కొత్తపల్లి జయశంకర్‌|జయశంకర్‌]] | |} __TOC__ తెలంగాణా ప్రాంతంలోని 10 జిల్లాలతో ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రాన్ని ఏర్పాటు చేసే ఏకైక లక్ష్యంతో ప్రారంభమైంది తెలంగాణా ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఉద్యమం. రెండవ అనే పేరు అధికారికంగా ఈ ఉద్యమ నేతలు పెట్టుకున్నది కాదు. చరిత్రలో తెలంగాణా కొరకు దీనికంటే ముందు మరో ఉద్యమం జరిగింది కనుక ఈ రెంటిని విడిగా చూపడానికి రెండవ అనే పదం వాడవచ్చు. ఈ ఉద్యమానికి సారథి [[కె చంద్రశేఖర రావు]]. [[తెలుగుదేశం పార్టీ]]లో ఉంటూ మంత్రిగా, [[శాసనసభ]] ఉపాధ్యక్షుడిగా పనిచేసాడు. [[2001]] లో ఆ పార్టీ నుండి వైదొలగి, '''తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి''' (''తెరాస''') పేరిట ఒక రాజకీయ పార్టీ ని ఏర్పాటు చేసాడు. తెలంగాణా రాష్ట్రాన్ని సాధించడమే ఈ పార్టీ యొక్క లక్ష్యం. చక్కటి కార్యక్రమాలతో సమర్ధవంతమైన నాయకత్వంతో పార్టీని అట్టడుగు స్థాయి నుండి నిర్మించుకు వచ్చాడు. ప్రత్యేక రాష్ట్రం పట్ల ప్రజల్లో సహజంగా ఉండే ఆసక్తి, ఈ అంశం యొక్క ఉద్వేగ భరిత చరిత్ర కూడా దీనికి దోహదపడ్డాయి. ఈ లోగా తెలంగాణా రాష్ట్ర ఏర్పాటు లక్ష్యంగా [[భారతీయ జనతా పార్టీ]] లోని ప్రముఖ నేత [[ఆలె నరేంద్ర]] ఆ పార్టీ నుండి వైదొలగి, తెలంగాణ సాధన సమితి అనే సంస్థను ఏర్పాటు చేసి, ఉద్యమం ప్రారంభించాడు. కొద్ది కాలానికే - [[ఆగస్టు]] [[2002]] లో - తన సంస్థను తెరాస లో విలీనం చేసి, తెరాసలో తాను రెండో ప్రముఖ నాయకుడయ్యాడు. [[2004]] లో జరిగిన శాసన సభ, లోక్‌ సభ ఎన్నికలలో [[కాంగ్రెసు పార్టీ]]తో పొత్తు పెట్టుకుని, మంచి విజయాలు సాధించారు. ఆ ఎన్నికలలో తెలుగుదేశం, భాజపా లను ఓడించి, కాంగ్రెసు (మరియు దాని నాయకత్వంలోని కూటమి) కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రెండింటినీ చేజిక్కించుకుంది. కేంద్ర, రాష్ట్రాలు రెండింటిలోనూ ప్రభుత్వంలో చేరింది. ప్రభుత్వ నిర్ణయాలను ప్రభావితం చెయ్యగలిగే స్థానాల్లో ఉండి, ప్రత్యేక రాష్ట్రాన్ని సాధించడం తేలిక అని భావించి కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రెండింటిలోను చేరిన తెరాస, తప్పనిసరి పరిస్థితులలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నుండి బయటకు రావలసి వచ్చింది. సార్వత్రిక ఎన్నికలలో కలిసి పోటీ చేసిన మిత్రులు కేవలం 16 నెలలలోపే విడిపోయి, బద్ధ శత్రువుల వలె తిట్టుకుంటూ పురపాలక సంఘ ఎన్నికలలో పరస్పరం పోటీ చేసుకుంటున్నారు. ఉద్యమ భవిష్యత్తుకూ, తెరాస ప్రస్థానానికీ సెప్టెంబరు లో జరుగనున్న పురపాలక ఎన్నికల ఫిలితాలు కీలక పరిణామం కానున్నాయి. ==సుదూర చరిత్ర== ==విముక్తి పోరాటం== ==హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు== ==ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ఏర్పాటు== ==మొదటి ప్రత్యేక ఉద్యమం== ==మొదటి ఉద్యమ ఫలితాలు== ==అభివృద్ధి అంశాలు== ==రెండవ ఉద్యమ ప్రారంభం== ==ఉద్యమ పురోగమనం== ==2004 ఎన్నికలు== ==ఉద్యమ రెండో దశ== Template:తెలంగాణామూస 4241 12588 2005-10-10T06:56:21Z Chaduvari 97 {| class = "toccolours" align = "right" |align = "center"|<small>రెండవ తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం</small> |- |align = "center"|[[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2001|2001]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2002|2002]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2003|2003]] |- |align = "center"|[[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2004|2004]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2005|2005]] - [[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2006|2006]] |- |<hr> |- |align = "center"|<small>[[తెలంగాణ|తెలంగాణా]] ------- [[రెండవ తెలంగాణా ఉద్యమం|ఉద్యమం]]</small> |- |<hr> |- |align = "center"|<small>[[కె చంద్రశేఖర రావు|కె సి ఆర్‌]] - [[ఆలె నరేంద్ర|నరేంద్ర]] - [[కొత్తపల్లి జయశంకర్‌|జయశంకర్‌]]<small> | |} User talk:చదువరి/ఇసుకపెట్టె8 4242 13501 2005-10-31T09:57:51Z Chaduvari 97 User talk:చదువరి/ఇసుకపెట్టె5, User talk:చదువరి/ఇసుకపెట్టె8 కు తరలించబడింది దీనిని తెలంగాణా సంవత్సరము అనే కంటే తెలంగాణా ఉద్యమము Timeline అని అంటే బాగుంటుందేమో అని నా ఆలోచన --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:12, 18 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :It was me - Chaduvari. I didn't notice that I was logged out. Anyway, I was only experimenting. It was only temp. name; Will come out with more appropriate name. As far as the "timeline" is concerned.. I already used that word as "prasthaanaM" in the template. Is it appropriate?__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 16:23, 18 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ::Using Timeline we can write about all the years and we dont have to make sections for all the years and months from the beginning of the movement. If there is no significant activity in one particular month we dont have to make an empty section using this approach. One of my suggestions for name would be kAlakramamugA/lO telangANA udyamamu. Its just a suggestion perhaps you might come up with a better one --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:31, 18 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2001 4243 11734 2005-09-18T17:22:01Z Chaduvari 97 /* మే */ '''ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర ఉద్యమం''' [[2001]] [[ఏప్రిల్‌ 27]] న అధికారికంగా [[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]] ని ఏర్పాటు చెయ్యడంతో ప్రారంభమయింది. అప్పటి నుండి, ఈ ఉద్యమం ఎలా పురోగమించిందో, అక్షర బద్ధం చేసే విధం ఇది. కేవలం '''ఏమి జరిగింది''', '''ఎవరు చెప్పారు''', '''ఏమి చెప్పారు''' వంటి వాస్తవాల నివేదిక ఇది. {{తెలంగాణామూస}} ==జనవరి== ==ఫిబ్రవరి== ==మార్చి== ==ఏప్రిల్‌== * '''[[ఏప్రిల్‌ 27]]''': [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] [[శాసనసభ]] [[ఉపసభాపతి]], [[కె చంద్రశేఖర రావు]] తన పదవికి, శాసనసభా సభ్యత్వానికి, [[తెలుగుదేశం పార్టీ]] ప్రాధమిక సభ్యత్వానికి రాజీనామా చేసి, ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర స్థాపనకై ఉద్యమించాడు. ఇందుకు గాను '''[[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]]''' పేరిట ఒక [[రాజకీయ పార్టీ]]ని ప్రారంభించాడు. శాసనసభకు పూర్వపు [[సభాపతి]] - జి నారాయణ రావు కూడా ఆయనతో విలేకరుల సమావేశంలో పాల్గొన్నాడు. [[మే 17]] న [[కరీంనగర్‌]]లో నిర్వహించే '''తెలంగాణా సింహగర్జన ''' ద్వారా తమ బలప్రదర్శన చేస్తామని ఆయన ప్రకటించాడు. ==మే== [[మే 2]]: తెలంగాణా రాష్ట్రం కొరకు జరిపే ఉద్యమం శాస్త్రీయంగా, ప్రజాస్వామ్యబద్ధంగా, శాంతియుతంగా జరుగుతుందని, ఇతర ప్రాంతాల ప్రజలు భయపడనవసరం లేదని చంద్రశేఖర రావు చెప్పాడు. ==జూన్‌== ==జూలై== ==ఆగస్టు== ==సెప్టెంబర్‌== ==అక్టోబర్‌== ==నవంబర్‌== ==డిసెంబర్‌== తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2002 4244 11723 2005-09-18T16:27:46Z Chaduvari 97 '''ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర ఉద్యమం''' [[2001]] [[ఏప్రిల్‌ 27]] న అధికారికంగా [[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]] ని ఏర్పాటు చెయ్యడంతో ప్రారంభమయింది. అప్పటి నుండి, ఈ ఉద్యమం ఎలా పురోగమించిందో, అక్షర బద్ధం చేసే విధం ఇది. కేవలం '''ఏమి జరిగింది''', '''ఎవరు చెప్పారు''', '''ఏమి చెప్పారు''' వంటి వాస్తవాల నివేదిక ఇది. {{తెలంగాణామూస}} ==జనవరి== ==ఫిబ్రవరి== ==మార్చి== ==ఏప్రిల్‌== ==మే== ==జూన్‌== ==జూలై== ==ఆగస్టు== ==సెప్టెంబర్‌== ==అక్టోబర్‌== ==నవంబర్‌== ==డిసెంబర్‌== తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2003 4245 11724 2005-09-18T16:29:07Z Chaduvari 97 '''ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర ఉద్యమం''' [[2001]] [[ఏప్రిల్‌ 27]] న అధికారికంగా [[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]] ని ఏర్పాటు చెయ్యడంతో ప్రారంభమయింది. అప్పటి నుండి, ఈ ఉద్యమం ఎలా పురోగమించిందో, అక్షర బద్ధం చేసే విధం ఇది. కేవలం '''ఏమి జరిగింది''', '''ఎవరు చెప్పారు''', '''ఏమి చెప్పారు''' వంటి వాస్తవాల నివేదిక ఇది. {{తెలంగాణామూస}} ==జనవరి== ==ఫిబ్రవరి== ==మార్చి== ==ఏప్రిల్‌== ==మే== ==జూన్‌== ==జూలై== ==ఆగస్టు== ==సెప్టెంబర్‌== ==అక్టోబర్‌== ==నవంబర్‌== ==డిసెంబర్‌== తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2004 4246 11725 2005-09-18T16:29:34Z Chaduvari 97 '''ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర ఉద్యమం''' [[2001]] [[ఏప్రిల్‌ 27]] న అధికారికంగా [[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]] ని ఏర్పాటు చెయ్యడంతో ప్రారంభమయింది. అప్పటి నుండి, ఈ ఉద్యమం ఎలా పురోగమించిందో, అక్షర బద్ధం చేసే విధం ఇది. కేవలం '''ఏమి జరిగింది''', '''ఎవరు చెప్పారు''', '''ఏమి చెప్పారు''' వంటి వాస్తవాల నివేదిక ఇది. {{తెలంగాణామూస}} ==జనవరి== ==ఫిబ్రవరి== ==మార్చి== ==ఏప్రిల్‌== ==మే== ==జూన్‌== ==జూలై== ==ఆగస్టు== ==సెప్టెంబర్‌== ==అక్టోబర్‌== ==నవంబర్‌== ==డిసెంబర్‌== తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2005 4247 18959 2006-01-22T04:46:51Z Chaduvari 97 +వర్గం '''ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర ఉద్యమం''' [[2001]] [[ఏప్రిల్‌ 27]] న అధికారికంగా [[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]] ని ఏర్పాటు చెయ్యడంతో ప్రారంభమయింది. అప్పటి నుండి, ఈ ఉద్యమం ఎలా పురోగమించిందో, అక్షర బద్ధం చేసే విధం ఇది. కేవలం '''ఏమి జరిగింది''', '''ఎవరు చెప్పారు''', '''ఏమి చెప్పారు''' వంటి వాస్తవాల నివేదిక ఇది. {{తెలంగాణామూస}} ==జనవరి== ==ఫిబ్రవరి== ==మార్చి== ==ఏప్రిల్‌== ==మే== ==జూన్‌== ==జూలై== ==ఆగస్టు== [[ఆగష్టు 31]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] [[ముఖ్యమంత్రి]] [[Y S రాజశేఖర రెడ్డి]] [[ఢిల్లీ]]లో ఇలా అన్నారు.. "తెలంగాణ ప్రాంతంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చేపడుతున్న అభివృద్ధి కార్యక్రమాల కారణంగా ప్రత్యేక రాష్ట్ర నినాదం ''మెల్లమెల్లగా సద్దుమణుగుతోంది''. 1969లో ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమం తలెత్తినపుడు అప్పటి కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వం వ్యూహాత్మకంగా వ్యవహరించి, సమగ్ర అభివృద్ధి ప్రణాళిక ద్వారా సమస్యను పరిష్కరించింది. అయితే గత తొమ్మిదేళ్ల చంద్రబాబు పాలనలో తెలంగాణ ప్రాజెక్టులను నిర్లక్ష్యం చేయడంతో మళ్లీ ప్రత్యేక నినాదం తలెత్తింది. జలయజ్ఞంలో భాగంగా రూ.25 వేల కోట్లతో మేం చేపడుతున్న ప్రాజెక్టులు, ఇతర ఉపాధి కార్యక్రమాలతో ''ప్రత్యేక నినాదం ఇప్పుడు కనుమరుగవుతోంది''." ==సెప్టెంబర్‌== {{seemain|తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2005 సెప్టెంబర్}} తెలంగాణా ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఉద్యమ ప్రస్థానంలో '''సెప్టెంబర్ 2005''' ఒక చారిత్రాత్మకమైన నెల. ఈ నెలలో జరిగిన ముఖ్యమైన సంఘటనలు ఇవి: * తెలంగాణా వాదన తెరమరుగవుతున్నదంటూ ముఖ్యమంత్రి చేసిన వ్యాఖ్య, దానిపై పార్టీలో అలజడి. * కె సి ఆర్ విరసం నేతలను జైలులో కలవడం * తెలంగాణా జాగరణ సేన ఏర్పాటు * కె సి ఆర్, నరేంద్రలపై కేంద్రానికి ఇంటిలిజెన్స్ పంపిన నివేదిక * పురపాలక ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు ఘనవిజయం, తెరాస ఘోరమైన ఓటమి * ఎన్నికలలో ఓటమిపై పార్టీలో నిరసనలు, అధినాయకత్వంపై ఆరోపణలు ఆగష్టు 31 న ముఖ్యమంత్రి ఢిల్లీలో "తెలంగాణా వాదన తెరమరుగు అవుతున్నదం"టూ చేసిన వ్యాఖ్యలతో రాజకీయాల్లో అలజడి రేపింది. దానితో తెరాస కేంద్ర మంత్రివర్గం నుండి బయటికి వచ్చే ఆలోచనలు కూడా చేసింది. శరద్ పవార్ చెప్పిన మీదట ఆగామని వెల్లడించింది కూడా. తరువాత కె సి ఆర్ హైదరాబాదు వచ్చి చంచల్‌గూడా జైలులో విరసం నేతలను కలుసుకున్నాడు. తెలంగాణా జాగరణ సేన ఏర్పాటు ఆయన చేతుల మీదుగా జరిగింది. సేన గురించి, దాని కార్యక్రమాల గురించి కె సి ఆర్, నరేంద్ర చేసిన వ్యాఖ్యలు కలకలం రేపాయి. నక్సల్ సమస్యపై ఢిల్లీలో జరిగిన సమావేశంలో ముఖ్యమంత్రి తెరాసపై ఫిర్యాదు ఛెసినట్లు పత్రికలలో వార్తలు వచ్చాయి. కాని ముఖ్యమంత్రి ఆ వ్యాఖ్యలు చెయ్యలేదని, ఇంటిలిజెన్స్ నివేదికలో ఆ వివరాలు కేంద్రానికి చేరాయని తరువాత తెలిసింది పురపాలక ఎన్నికలలో నాయకులు ఒకరిపై ఒకరు చేసుకున్న వ్యాఖ్యలు తిట్లు సభ్యతా హద్ద్లు దాటాయి. ముఖ్యంగా నరేంద్ర కేశవరావు పై చేసిన వ్యాఖ్యలు, జాగరణ సేనకు చేసిన ఉద్బోధలు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా కలకలం సృష్టించాయి. పురపాలక ఎన్నికలలో కాంగ్రెసును ఓడిస్తామని తెరాస నాయకులు చెప్పిన మాటలు తిరగబడి, ఊహించని విధంగా తమకే ఎదురొచ్చాయి. ఎన్నికలలో ఎదురైన దారుణమైన ఓటమితో పార్టీ సీనియర్ నాయకుల్లో అసంతృప్తి బయటికి వచ్చింది. కె సి ఆర్ పత్రికలతో మాట్లాడడానికి కూడా ఇష్టపడలేదు. ==అక్టోబర్‌== పురపాలక ఎన్నికలలో ఎదురైన ఓటమి, తెరాసను ఆత్మరక్షణలోకి, అంతర్మథనంలోకి నెట్టింది. ఓటమి తరువాత పార్టీలో బయలుదేరిన అసంతృప్తి మందడి, దుగ్యాలలతో ఆగలేదు. [[కె.సి.ఆర్]], [[నరేంద్ర]]ల వ్యవహార ధోరణిపై ఉన్న అసంతృప్తికి తోడు, పార్టీలో ఆధిపత్య పోరుకు సంబంధించి కూడా పత్రికలలో వార్తలు వచాయి. నాయకులలోని అసంతృప్తిని తొలగించే దిశగా పార్టీ ప్రయత్నాలు చేసింది. ఏకపక్షంగా కార్యవర్గాన్ని రద్దు చెయ్యడమనేది, అసంతృప్తివాదుల ముఖ్య ఫిర్యాదు. అంచేత కార్యవర్గాన్ని విస్తరించే పని చేపట్టారు. ఈలోగా [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] సామర్ధ్యం పెంచే జి.వో.170 ఒక అవకాశంగా అందివచ్చింది. ఈ విషయమై శాసనసభలో ప్రభుత్వంపై పెద్దయెత్తున దాడి చేసారు. అంతేకాక, [[అక్టోబర్ 13]] న పార్టీ ఒక ప్రకటన చేస్తూ, పోతిరెడ్డిపాడు జి.వో కు నిరసనగా [[అక్టోబర్ 17]] న అన్ని తెలంగాణా జిల్లా కేంద్రాల్లో ధర్నాలు, నల్గొండ జిల్లాలో గ్రామాల్లో రచ్చబండ పంచాయితీలు జరుపుతామని తెలిపింది. అయితే ఈలోగా మాజీమంత్రి సంతోష్ రెడ్డి రూపంలో పార్టీలో మరో ముసలం బయలుదేరింది. [[అక్టోబర్ 14]] న జరిగిన తొలి కార్యవర్గ సమావేశంలో, పార్టీలో ఎవరికి వారు మీడియాతో మాట్లాడరాదని, అలా చేస్తే క్రమశిక్షణా చర్యలు తీసుకుంటామని, ఆ అధికారాన్ని కె.సి.ఆర్ కు ఇస్తూ తీర్మానం చేసారు. ఈ సమావేశానికి సంతోష్ రెడ్డి హాజరు కాలేదు. అప్పటికే అసంతృప్తితో ఉన్న ఆయన తిరుగుబాటు గళమెత్తాడు. అక్టోబర్ 17 న ఒక ప్రకటన చేస్తూ, మీడియాతో ఎవరూ మాట్లాడొద్దనడం నియంతృత్వం, దీన్ని నేను సహించను, నన్ను సస్పెండ్ చేస్తే కె.సి.ఆర్ ను సవాలు చేస్తానంటూ ఎదురు తిరిగాడు. ఈ ప్రకటన చేసిన కొద్ది గంటల్లోనే ఆయనను పార్టీ నుండీ సస్పెండ్ చేసారు. 21 వ తేదీన పార్టీ సహచరులతో ఒక సమావేశాన్ని నిర్వహిస్తున్నట్లు సంతోష్ రెడ్డి ప్రకటించాడు. కొందరు పార్టీ ఎమ్మెల్యేలు, నాయకులు సంతోష్ రెడ్డిని సమర్ధిస్తూ, కె.సి.ఆర్ వ్యవహార శైలిని విమర్శించారు. మందడి సత్యనారాయణ రెడ్డి, దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు, బండారు శారారాణి, గీట్ల ముకుంద రెడ్డి, టి.జయప్రకాష్ రెడ్డి మొదలైఅన వారు కె.సి.ఆర్ ను విమర్శించిన వారిలో ఉన్నారు. ఎన్నో మంతనాలు జరిగాయి. సమావేశాన్ని నిర్వహణను మానేస్తే సస్పెన్షన్‌ను తొలగిస్తామని పార్టీ అధిష్ఠానం అంటే, ఆ ప్రశ్నే లేదని సంతోష్ రెడ్డి అనటం, ఇరువర్గాలూ పట్టుదలగా ఉండటంతో వివాదం పరిష్కారం కాలేదు. [[అక్టోబర్ 24]] న, తెరాసను చీల్చేందుకు ముఖ్యమంత్రి [[వై.ఎస్.రాజశేఖర్ రెడ్డి]], ప్రభుత్వ సలహాదారు, కె.వి.పి.రామచంద్ర రావు కుట్ర పన్నారని తెరాస శాసనసభ్యుడు కాశిపేట లింగయ్య ఆరోపించాడు. తరువాత [[కె.సి.ఆర్]] కూడా దీన్ని ధృవపరుస్తూ, దీని విషయమై సోనియా గాంధీకి ఫిర్యాదు చేస్తామని ప్రకటించాడు. కె.వి.పి ఈ ఆరోపణను ఖండించాడు. ఇదిలా ఉండగా, సంతోష్ రెడ్డి గొడవలోపడి పోతిరెడ్డిపాడుపై తెలంగాణాలో తెరాస జరుప తలపెట్టిన ఉద్యమం వెనకపడిపోయింది. ఈ అంశంపై స్వయంగా పి.సి.సి. అధ్యక్షుడు [[కె.కేశవరావు|కె.కేశవరావే]] నిర్సన వ్యక్తం చేయడం, ప్రభుత్వం దిగివచ్చి జి.వో. లో కొన్ని మార్పులు చేయడంతో సమస్య తీవ్రత అప్పటికి తగ్గినట్లు అనిపించింది. <!-- *[[అక్టోబర్ 1]]: సెప్టెంబర్ 29 నాటి పార్టీ అధికారిక ప్రకటనకు భిన్నంగా, టీజేఎస్‌కు చీఫ్ కమాండర్‌గా ఉన్న ఉమాకాంత్‌ను మార్చేది లేదని తెరాస నాయకుడు [[ఆలె నరేంద్ర]] అన్నారు. ఆయన ఇంకా ఇలా అన్నారు. :"[[తెలంగాణ జాగరణ సేన]](టీజేఎస్)ను లక్షమందితో పటిష్టపరుస్తాం, వారికి మరింత తీవ్రమైన శిక్షణ ఇచ్చి కరడుగట్టిన తెలంగాణ వాదులుగా మారుస్తాం. టీజేఎస్‌కు చీఫ్ కమాండర్‌గా ఉన్న ఉమాకాంత్‌ను మార్చేది లేదు, ఆయన నాయకత్వంలోనే టీజేఎస్ కొనసాగుతుంది. టీజేఎస్ సైనికుల వద్ద కర్రలు ఉండితీరుతాయి, వారికి ఇదివరకు అనుకున్నట్లుగానే శిక్షణ కార్యక్రమాలు ఉంటాయి." *[[అక్టోబర్ 3]]: ''పోతిరెడ్డిపాడు సామర్థ్యం పెంచొద్దు. తెలంగాణను ముంచొద్దు. జీవో 170ని వెంటనే రద్దుచేయాలి. దీనిపై చర్చకు అనుమతించాలి'' అనే నినాదాలతో తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి రెండు గంటలపాటు శాసనసభా కార్యక్రమాలను స్తంభింపజేసింది. కర్నూలు జిల్లాలోని [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] సామర్థ్యాన్ని 40వేల [[క్యూసెక్కు]]లకు పెంచుతూ జారీ చేసిన [[జీవో 170]] వల్ల [[నాగార్జున సాగర్]] ఆయకట్టుకు తీవ్ర నష్టం వాటిల్లుతుందని ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. రాజకీయంగా బద్ధశత్రువైన [[తెలుగుదేశం]] పార్టీతో కలిసి ఈ ఆందోళన చేయడం ఒక విశేషం. --> ==నవంబర్‌== నవంబర్ నెలలో [[తెరాస]] సంక్షోభం అనేక మలుపులు తిరిగింది. పార్టీ అగ్రనాయకత్వంపై తీవ్రంగా విమర్శలు చేసి, మద్దతుదారుల సమావేశం ఏర్పాటు చేసి, కలకలం రేపిన శనిగరం సంతోష్‌రెడ్డి హఠాత్తుగా [[నవంబర్ 12]] న తిరిగి పార్టీలో చేరిపోయాడు. [[కె.సి.ఆర్]] స్వయంగా సంతోష్‌రెడ్డి ఇంటికి వెళ్ళడం, ఆయనపై సస్పెన్షన్ ఎత్తివేయడం, సంతోష్‌రెడ్డి బెట్టు చెయ్యకుండా, నాయకత్వంపై విశ్వాసం ప్రకటించడం చకచకా జరిగిపోయాయి. అయితే మందాడి, దుగ్యాల ప్రభృతుల తిరుగుబాటు కొనసాగింది. సంతోష్‌రెడ్డి వ్యవహారం సుఖాంతమైన మర్నాడే - 13న - మందాడి సత్యనారాయణ రెడ్డి, దుగ్యాల శ్రీనివాస రావు, బండారు శారారాణి, కంభంపాటి లక్ష్మారెడ్డి, గీట్ల ముకుందరెడ్డి, సోయం బాపూరావు, నారాయణరావు పటేల్, తూర్పు జయప్రకాష్‌రెడ్డి కలిసి నాయకత్వం లక్ష్యంగా 11 ప్రశ్నలతో ఒక లేఖను సంయుక్తంగా పత్రికలకు విడుదల చేసారు. దీంతో సంక్షోభం మరింత చిక్కబడింది. నవంబర్ 15 న సోయం బాబూరావు ఒక సంచలనాత్మక ప్రకటన చేసాడు. తాను అసంతుష్టుణ్ణి కాననీ, పార్టీ అగ్రనాయకత్వం పనుపున ఒక కోవర్టులాగా వారితో కలిసి పనిచేసాననీ, నారాయణరావు పటేల్ తనకు డబ్బు ఇస్తామని ఆశ చూపారనీ, మందాడికి 30 లక్షలు ఇచ్చానని చెప్పాడనీ ఆరోపించాడు. [[ఆలె నరేంద్ర]] కూ అసంతుష్ట నేతలకూ మాటల యుద్ధం జరిగింది. సంక్షోభ నివారణకు కొందరు మేధావుల, ఎన్నారైల దౌత్యం కూడా జరిగినట్లు వార్తలు వచ్చయి. అయితే అవి ఫలించలేదు. పార్టీ వరంగల్లులో విస్తృత స్థాయి సమావేశంలో ప్రతినిధులు అసంతుష్ట నేతలపై విమర్శలు చేసారు. [[కె.సి.ఆర్]] హాజరవని ఈ సభకు నరేంద్ర అధ్యక్షత వహించాడు. అసంతుష్టనేతలను ఈ సమావేశానికి ఆహ్వానించలేదు. నరేంద్ర అసంతుష్ట నేతలను తిరిగి పార్టీలో చేరమని ఆహ్వానించాడు. తమపై సమావేశంలో చేసిన విమర్శలు, దిష్టి బొమ్మలను తగలబెట్టడం వంటి చర్యలతో అసంతుష్ట నేతల వైఖరి దృఢపడింది. 21న మందాడి స్వయంగా నరేంద్ర వద్దకు వెళ్ళి చర్చలకు తన ఇంటికి రావలసిందిగా ఆయన్ను ఆహ్వానించాడు. చర్చల్లో అసంతుష్ట నేతలు తమ వైఖరిని తేటతెల్లం చేసారు. సంక్షోభ నివారణలో ఈ చర్చలు ముందడుగు వెయ్యలేదు. ప్రస్తుత సంక్షోభానికి కారణం కె.సి.ఆర్ మేనల్లుడు హరీశ్‌రావే కారణమని ఆయన మరో మేనల్లుడు ఉమేశ్‌రావు 26న అరోపించాడు. వెనువెంటనే ఆయనను పార్టీ నుండి సస్పెండ్ చేసారు. 22న జారిపడి కాలిఎముక విరిగి ఆపరేషను చేయించుకున్న కె.సి.ఆర్ ను ఢిల్లీ ఆసుపత్రిలో అసంతుష్ట నేతలు [[నవంబర్ 28]]న పరామర్శించారు. మరుసటి రోజునే - నవంబర్ 29న - కె.సి.ఆర్ కు వారు ఒక అల్టిమేటం జారీ చేస్తూ, డిసేంబర్ 1 నాటికి తమ ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇస్తూ, తమపై పార్టి నాయకులచే చేయించిన ఆరోపణలు అవాస్తవమని ప్రకటించకపోతే ప్రజల్లోకి వెళతామంటూ తీవ్రమైన హెచ్చరిక చేసారు. నవంబర్ 30న కె.సి.ఆర్ ఒక ప్రకటన చేస్తూ, వారు లేవనెత్తిన అన్ని విషయాలనూ చరించడానికి సిద్ధమని, వారిని మనస్పూర్తిగా ఆహ్వానించాడు. సంక్షోభాన్ని అంతమొందించే దిశలో నాయకత్వం తీసుకున్న మొదటి సానుకూల చర్య ఇది. ==డిసెంబర్‌== డిసెంబరు నెల తెలంగాణా ఉద్యమానికి ఒకింత స్తబ్దుగా గడిచింది. నవంబర్ 30న కెసీఅర్ చేసిన ప్రకటనను అసమ్మతి నేతలు స్వాగతించారు.ఓ పదిహేను రోజుల పాటు ప్రముఖ ప్రకటనలేమీ వెలువడలేదు. [[డిసెంబర్ 3]] న కె.సి.ఆర్ పత్రికలపై పతాక స్థాయిలో ధ్వజమెత్తాడు. ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి పత్రికలు తెలంగాణా ఉద్యమానికి వక్రభాష్యం చెబుతున్నాయనీ, ఉద్యమాన్ని నీరుగార్చే ప్రయత్నం చేస్తున్నాయని ఆయన ఆరోపించాడు. తనకు కాలు పూర్తిగా నయమయి, నడవగలిగే స్థితి వచ్చాక, తెరాస పయనమెటో, దాని పరిణామాలు ఎలా ఉంటాయో, జరగబోయే ప్రళయమెలా ఉంటుందో చూపిస్తానని అన్నాడు. మీడియా మీద నాకు గౌరవం ఉంది, ఇటువంటి వ్యతిరేక కథనాలు విరమించండి, నేను ప్రార్ధిస్తున్నాను అని అన్నాడు. [[డిసెంబర్ 17]] న సి.పి.ఎం. పోలిట్ బ్యూరో సభ్యుడు సీతారాం ఏచూరి తెలంగాణా పై చేసిన వ్యాఖ్యలతో మాటల యుద్ధం మళ్ళీ మొదలైంది. "ప్రత్యేక తెలంగాణపై ఏకాభిప్రాయం వ్యక్తంకావాలని కనీస ఉమ్మడి కార్యక్రమంలో పేర్కొన్నారు. దానికి మా ఆమోదం లేదు. అందువల్ల బిల్లు ప్రవేశపెట్టే ప్రశ్నే ఉత్పన్నం కాదు. పార్లమెంటులో బిల్లు ప్రవేశపెట్టినా... ఓటింగ్ జరిగినా... ఏ దశలోనైనా సరే... దానిని మేం నిర్ద్వంద్వంగా వ్యతిరేకిస్తాం" అని సీతారాం ఏచూరి హైదరాబాదులో స్పష్టం చేశాడు. దీనికి ప్రతిగా కె.సి.ఆర్ ఢిల్లీలో ఇలా అన్నాడు. "తెలంగాణ బిల్లును అడ్డుకుంటామని ప్రకటించడం ఏచూరి అవివేకమా? అహంభావమా? ఇలాంటి వ్యాఖ్యలను తెలంగాణ సీపీఎం కార్యకర్తలు చచ్చినపేనుల్లా వింటూ పడి ఉంటారా? మేం త్వరలో తెలంగాణలోని ప్రతి సీపీఎం కార్యకర్త ఇంటికి వెళ్లి వినయపూర్వకంగా విజ్ఞప్తి చేస్తాం. తెలంగాణను కించపరిచే నాయకుల జెండాలను ఎందుకు మోయాలని ప్రశ్నిస్తాం. ఎవరి ప్రయోజనాల కోసం ఏచూరి తెలంగాణను వ్యతిరేకిస్తున్నారు? అందుకు శాస్త్రీయ ప్రాతిపదిక ఏదైనా ఉందా? అనవసరమైన ప్రకటనలు మానుకోండి. లేదంటే చంద్రబాబును ఎలా మాయం చేశామో మిమ్మల్నీ అలా మాయం చేయక తప్పదు. మార్క్సిస్టులే కాదు ప్రపంచంలో ఏ శక్తీ తెలంగాణ ఏర్పాటును అడ్డుకోలేదు. ఈ దఫా తెలంగాణ ఏర్పడేవరకూ ఉద్యమిస్తాం. దీన్ని అడ్డుకోవాలనుకొనేవారు అగ్నిగుండంలో శలభాలైపోతారు." దీనిపై మరోసారి సి.పి.ఎం్ నాయకులు ప్రతిఒవిమర్శ చేసారు. [[డిసెంబర్ 29]] న కె.సి.ఆర్ ఒక కలకలం సృష్టించాడు. యు.పి.ఏ లో ఒక ఒత్తిడి గ్రూపును తయారుచేసే దిశగా ఒక ప్రకటన చేసాడు. యు.పి.ఏ లోని కాంగ్రెసేతర, వామపక్షేతర పార్టీలన్నీ కలిసి ఒక గ్రూపుగా ఏర్పడి ఒక కన్వీనరును ఎనుకోబోతున్నట్లుగా ప్రకటించాడు. తనకు మద్దతు ఉంటుందనుకున్న లాలూ, ఎన్.సి.పి దానిని తోసిపుచ్చడంతో ఆ ప్రయ్త్నం నీరుగారిపోయింది. ఈ ప్రయత్నాన్ని అసమ్మతివాదులు విమర్శించారు. పార్టీ పరువు పోయిందని వారు ప్రకటించారు. [[Category:తెలంగాణా|2005]] [[Category:ప్రజా ఉద్యమాలు]] User talk:202.53.76.21 4248 11729 2005-09-18T16:39:09Z Chaduvari 97 User talk:202.53.76.21, User talk:చదువరి/ఇసుకపెట్టె5 కు తరలించబడింది: Shifting content to the right place #redirect [[User talk:చదువరి/ఇసుకపెట్టె5]] User talk:Jagadish.Gokavarapu 4249 11735 2005-09-18T19:16:25Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:16, 18 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:జగదీష్ 4250 20829 2006-03-08T16:37:04Z Chaduvari 97 చిన్నకథల గురించి.. Hi Jagadish, Welcome to Telugu wikipedia. Good that you are contributing to it. We need people like you. The article on శతకము already exists see this [[శతక సాహిత్యము]]. happy editing --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:35, 18 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Hi జగదీష్, Very nice effort with ఆటలు and పెద్ద బాలశిక్ష. అష్టాచెమ్మ and పులిమేక reminded me of my childhood. This is the good way to preserve these things and hand them down to future generations of Telugu people. Keep up the good work --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:21, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == చిన్నకథల గురించి.. == జగదీష్ గారూ, మీర్రాసిన [[చిన్న కథలు|చిన్నకథల]] గురించి రెండు మాటలు.. # వేరొకరి రచనలను తగు అనుమతి లేనిదే యథాతథంగా వికీపీడియాలో ప్రచురించరాదు. ఆ రచనల ''గురించి'' రాయవచ్చు, లేదా ఆ రచనలలోని భాగాలను ఉటంకించవచ్చు. # కథలూ, నవలల వంటి పుస్తకాలు- కాపీహక్కుల సమస్యలు లేనివైనా సరే - వికీపీడియాలో ప్రచురించరాదు. అటువంటి రచనల పూర్తికాపీలను [http://te.wikibooks.org/wiki వికీబుక్స్] లో ప్రచురించవచ్చు. వేరొకరికి కాపీహక్కులు ఉన్నపక్షంలో అక్కడ కూడా ప్రచురించరాదు. '''ఆంధ్ర మహాభారతం''' ను ప్రస్తుతం అక్కడ ప్రచురిస్తున్నారు. కృష్ణ శతకము 4251 17642 2006-01-07T03:28:02Z Raghava 249 1. శ్రీరుక్మిణీశ! కేశన! నారద సంగీతలోల! నగధర శౌరీ! ద్వారక నిలయ జనార్దన! కారుణ్యముతోడ మమ్ముగావుము కృష్ణా 2. నీవే తల్లివి దండ్రివి నీవే నా తోడునీడ - నీవే సఖుఁడౌ నీవే గురుడవు దైవము, నీవే నా పతియు గతియు - నిజముగ కృష్ణా 3. నారాయ఩ణ పరమే౤శ్వర ధారాధర నీలదేహ దానవవైరీ క్షీరాబ్దిశయన యదుకుల వీరా నను గావు కరుణ వెలయగ కృష్ణా 4. హరి యను రెండక్షరములు హరియించును పాతకముల నంబుజనాభా హరి నీ నామ మహాత్మ్యము హరి హరి పొగడంగ వశమె హరి శ్రీకృష్ణా 5. క్రూరాత్ముడజామీళుఁ఼డు నారాయ఩ణ యనుచు నాత్మనందను బిలువన్ ఏ రీతి నేలుకొంటివి యేరీ నీసాటి వేల్పు లెందుకు కృష్ణా 6. చిలుక నొక రమ఩ణి ముద్దులు చిలుకను శ్రీరామయనుచు శ్రీపతి పేరుం బిలిచిన మోక్షము నిచ్చితివి వలరగ మిము దలఁచు జనులకరుదా కృష్ణా {{శతకములు}} Talk:కోవూరు 4252 11756 2005-09-19T04:42:56Z Chaduvari 97 == శీర్షికకూ, వ్యాసానికీ సంబంధమే లేదు== అసలీ వ్యాస శీర్షికకూ, వ్యాసానికీ సంబంధమే లేదు. శీర్షికను బట్టి, కోవూరు గురించిన వ్యాసమని భావిస్తాము కానీ వ్యాసమంతా అక్కడి జమీందారుల గురించే. దీన్ని అనువాదం చేసే బదులు, వ్యాస పాఠాన్ని పూర్తిగా తీసివేసి, తాజాగా కోవూరు గురించి రాస్తే నయం. అనువాదాల జాబితా నుండి దీన్ని తొలగించవచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 04:42, 19 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) Image:Wikipede1.png 4254 11764 2005-09-19T09:39:07Z Chaduvari 97 వికీజీవి వికీజీవి Wikipedia:Mascot 4255 11765 2005-09-19T09:40:33Z Chaduvari 97 వికీజీవి User talk:Raja Sekhar 4256 11768 2005-09-19T12:40:25Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:40, 19 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> జాషువా 4257 18202 2006-01-13T18:01:59Z Chaduvari 97 భాష సవరణలు [[Image:Jashuva.jpg|right|250px|జాషువా ]] [[Image:Jaashuva text.jpg|right|250px|జాషువా ]] ఆధునిక తెలుగు కవుల్లో ప్రముఖ స్థానం పొందిన కవి '''గుర్రం జాషువా'''. సమకాలీన కవిత్వ ఒరవడియైన [[భావ కవిత్వం|భావ కవిత్వ]] రీతి నుండి పక్కకు జరిగి, సామాజిక ప్రయోజనం ఆశించి రచనలు చేసాడు. తక్కువ కులంగా భావించబడ్డ కులంలో జన్మించి, ఆ కారణంగా అనేక అవమానాలు ఎదుర్కొన్నాడు. అయితే కవిత్వాన్ని ఆయుధంగా చేసుకుని ఈ మూఢాచారాలపై తిరగబడ్డాడు జాషువా; ఛీత్కారాలు ఎదురైన చోటే సత్కారాలు పొందాడు. ==జీవిత విశేషాలు== జాషువా [[1895]] [[సెప్టెంబర్ 28]]న వీరయ్య, లింగమ్మ దంపతులకు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[గుంటూరు]] జిల్లా [[వినుకొండ]]లో జన్మించాడు. తల్లిదండ్రులు వేరువేరు కులాలకు చెందిన వారు. ఈ ఒక్క విషయం చాలు, మూఢాచారాలతో నిండిన సమాజంలో అవమానాలు, ఛీత్కారాలు ఎదుర్కోడానికి. బాల్యం వినుకొండ గ్రామంలో పచ్చని పొలాల మధ్య హాయిగానే సాగింది. చదువుకోడానికి బడిలో చేరిన తరువాత జాషువాకు కష్టాలు మొదలయ్యాయి. ఉపాధ్యాయులు, తోటి పిల్లల నుండి ఎన్నో అవమానాలు ఎదుర్కొన్నాడు. అయితే జాషువా ఊరుకొనేవాడు కాదు, తిరగబడేవాడు. అగ్రవర్ణాల పిల్లలు కులం పేరుతో హేళన చేస్తే, తిరగబడి వాళ్ళను కొట్టాడు. [[1910]]లో మేరీని పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. మిషనరీ పాఠశాలలో నెలకు మూడు రూపాయల జీతంపై ఉద్యోగం చేసేవాడు. ఆ ఉద్యోగం పోవడంతో రాజమండ్రి వెళ్ళి [[1915]]-[[1916|16]] లలో అక్కడ సినిమా వాచకుడిగా పనిచేసాడు. [[టాకీ]] [[సినిమా]]లు లేని ఆ రోజుల్లో తెరపై జరుగుతున్న కథకు అనుగుణంగా నేపథ్యంలో కథను, సంభాషణలను చదువుతూ పోవడమే ఈ పని. తరువాత గుంటూరులోని లూథరన్‌ చర్చి నడుపుతున్న ఉపాధ్యాయ శిక్షణాలయంలో ఉపాధ్యాయుడిగా 10 సంవత్సరాల పాటు పని చేసాడు. తరువాత [[1928]] నుండి [[1942]] వరకు గుంటూరు లోనే ఉన్నత పాఠశాలలో తెలుగు పండితుడిగా పనిచేసాడు. రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో యుద్ధ ప్రచారకుడిగా కూడా పనిచేసాడు. [[1957]]-[[1959|59]] మధ్య కాలంలో [[మద్రాసు]] [[రేడియో]] కేంద్రంలో కార్యక్రమ నిర్మాతగా పనిచేసాడు. ఒకసారి వినుకొండలో జరిగిన ఒక [[అవధానం|అవధాన]] సభలో ఆయన పద్యాలు చదివాడు. తక్కువ కులం వాడిని సభ లోకి ఎందుకు రానిచ్చారంటూ కొందరు ఆయనను అవమానించారు. ఆయనకు జరిగిన అవమానాలకు ఇది ఒక మచ్చు మాత్రమే. అంటరాని వాడని హిందువులు ఈసడిస్తే, క్రైస్తవుడై ఉండీ, హిందూ మత సంబంధ రచనలు చేస్తున్నాడని క్రైస్తవ మతాధిపతులు ఆయన్ను నిరసించారు. ఆయన కుటుంబాన్ని క్రైస్తవ సమాజం నుండి బహిష్కరించారు. క్రమంగా ఆయన నాస్తికత్వం వైపు జరిగాడు. జీవనం కోసం ఎన్నో రకాల ఉద్యోగాలు చేసిన జాషువాకు [[1964]]లో [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[శాసనమండలి]] లో సభ్యత్వం లభించింది. [[1971]] [[జూలై 24]]న గుంటూరులో గుర్రం జాషువా మరణించాడు. ==సాహితీ వ్యవసాయం== చిన్నతనం నుండే జాషువాలో సృజనాత్మక శక్తి ఉండేది. బొమ్మలు గీయడం, పాటలు పాడడం చేసేవాడు. బాల్య స్నేహితుడు, తరువాతి కాలంలో రచయితా అయిన దీపాల పిచ్చయ్య శాస్త్రి సహచర్యంలో ఆయనకు కవిత్వంపై ఆసక్తి కలిగింది. జూపూడి హనుమచ్ఛాస్త్రి వద్ద [[మేఘసందేశం]],[[రఘువంశం]], [[కుమార సంభవం]] నేర్చుకున్నాడు. జాషువా 36 గ్రంధాలు, మరెన్నో కవితా ఖండికలు రాసాడు. వాటిలో ప్రముఖమైనవి: * [[గబ్బిలం]] * [[బాపూజీ]] * [[క్రొత్తలోకము]] * [[ముంతాజు మహలు]] * [[ఫిరదౌసి]] * [[నా కథ]] * [[కాందిశీకుడు]] * [[ఆంధ్ర మాత]] గబ్బిలం ఆయన రచనల్లో సర్వోత్తమమైనది. కాళిదాసు [[మేఘసందేశం]] తరహాలో సాగుతుంది. అంటరాని కులానికి చెందిన కథానాయకుడు తన గోడును కాశీ విశ్వనాథునికి చేరవేయమని గబ్బిలంతో సందేశం పంపడమే దీని కథాంశం. కథానాయకుడి వేదనను వర్ణించిన తీరు హృదయాలను కలచివేస్తుంది. ==చెణుకులు== ఒకసారి జాషువాకు, మరో ప్రముఖ కవికి కలిపి ఒక సాహిత్య బహుమతి ఇవ్వడం జరిగింది. జాషువా అంటే అంతగా పడని ఆ కవి "'''గుర్రాన్నీ గాడిదనీ ఒకే గాట కట్టేశారు'''" అని అన్నాడు. అప్పుడు ''గుర్రం'' జాషువా "'''నిజమే, ఈ ఒక్కసారికి మాత్రం ఆయనతో ఏకీభవించకుండా ఉండలేకపోతున్నాను'''" అని అన్నాడు. ==బిరుదులూ, పురస్కారాలూ== జాషువా తన జీవితకాలంలో ఎన్నో బిరుదులు, పురస్కారాలు అందుకున్నాడు. [[తిరుపతి వేంకట కవులు|తిరుపతి వేంకట కవుల]]లో ఒకరైన [[చెళ్ళపిళ్ళ వేంకట శాస్త్రి]] ఆయన కాలికి గండపెండేరం తొడిగి ''ఈ కవీశ్వరుని పాదం తాకి నా జన్మ ధన్యం చేసుకున్నాను'' అన్నాడు. అది తనకు లభించిన అత్యున్నత పురస్కారంగా జాషువా భావించాడు. ఎన్నో బిరుదులు, సత్కారాలు అందుకున్నాడాయన. '''కవికోకిల''', '''నవయుగ కవిచక్రవర్తి''' గా ప్రసిద్ధుడయ్యాడు. [[పద్మభూషణ]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]], [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]], [[కళాప్రపూర్ణ]], మొదలైన పురస్కారాలు అందుకున్నాడు. ==వనరులు== * వివిధ పుస్తకాలు {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] ==బయటి లింకులు== * [http://members.tripod.com/~RKSanka/telugu/Jashuva_Intro.html నవయుగ కవిచక్రవర్తి గుర్రం జాషువా] * [http://www.dalitstan.org/vishnu/Joshua.htm జాషువా గుర్రం] * బ్లాగులో జాషువా 'గబ్బిలం' కావ్యం [http://kinnerasani.blogspot.com/2005/04/blog-post.html 1], [http://kinnerasani.blogspot.com/2005/04/blog-post_17.html 2], [http://kinnerasani.blogspot.com/2005/04/blog-post_111405290333686252.html 3], [http://kinnerasani.blogspot.com/2005/04/blog-post_111424898619710025.html 4], [http://kinnerasani.blogspot.com/2005/04/blog-post_111424917781708545.html 5], [http://kinnerasani.blogspot.com/2005/04/blog-post_111434148058243683.html 6]. * 'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం [http://www.eemaata.com/issue29/gabbilam.ram ఇక్కడ]వినవచ్చు [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ]] [[కేంద్ర సాహిత్యఅకాడమీ]] [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:పద్మభూషణ పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ శాసనమండలి సభ్యులు]] [[Category:1895 జననాలు]] [[Category:1971 మరణాలు]] చంద్రబాబు నాయుడు 4258 16954 2005-12-28T18:48:34Z వైఙాసత్య 58 fix.dbl.redir #REDIRECT [[నారా చంద్రబాబునాయుడు]] వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి 4259 26684 2006-06-08T01:53:42Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT [[వై.యస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] Wikipedia:బొమ్మల పాఠం 4260 11828 2005-09-21T10:18:10Z Chaduvari 97 /* ఒకే తరహా బొమ్మలను వరుసలో పెట్టడం */ వికీపద్ధతిలో బొమ్మలను వ్యాసంలో అమర్చడం ఎలాగో వివరించే పాఠం ఇది. దీనికంటే కాస్త [[Wikipedia:Extended image syntax|చిన్నదైన]] వ్యాసం కూడా ఉంది కానీ అది ప్రస్తుతానికి సిద్ధంగా లేదు. [[Wikipedia:Uploading images|బొమ్మను అప్‌లోడు చేసే]] విషయమై సహాయం కొరకు, లేదా వ్యాసానికి సరిపడే బొమ్మను ఎంచుకోడం కొరకు, [[Wikipedia:బొమ్మలు వాడే విధానం|బొమ్మలు వాడే విధానం]] కూడా చూడండి. చాలా వ్వెబ్‌సైట్లలో ఉండే బొమ్మలు కాపీహక్కులు కలిగి ఉంటాయి, అంచేత వాటిని అప్‌లోడు చెయ్యకూడదు. వ్యాసంలో బొమ్మను వాడే ముందు, దాని మూలాన్ని, [[Wikipedia:కాపీహక్కులు|కాపీహక్కులను]] వివరించే లాగా [[Wikipedia:Image description page|దాని వివరణ పేజీని]] సరిదిద్దాలి. దీనికొరకు [[Wikipedia:Image copyright tags|కాపీహక్కు టాగులు]] వాడవచ్చు. ఈ పాఠంలో చూపిన ఉదాహరణలలో, వికీపీడియా లోగోను బొమ్మగా వాడాము. "డమ్మీ" వ్యాసభాగాన్ని కేవలం ఉదాహరణ కోసమే వాడాము. చూడగానే పాఠానికీ దీనికీ తేడా స్పష్టంగా తెలియడం కొరకు వేరే రంగులో ఉంటుంది. అలాగే దాన్ని ఇంగ్లీషు లిపిలోనే ఉంచేసాము. ==బొమ్మ మాత్రమే== బొమ్మను ఏ విధమైన స్థాన, పరిమాణ సూచికలు లేకుండా ఇలా పెట్టవచ్చు: '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png]]</nowiki>''' అప్‌లోడు చేసినపుడు బొమ్మ ఏ సైజులో ఉందో, అదే సైజులో ఇక్కడ కనిపిసుంది. బొమ్మ స్థానం నికరంగా ఫాలాన చోట అని ఉండదు, బొమ్మ వ్యాసంలో ఒదిగిపోదు. ఉదాహరణకు: <span style="color:#996633">[[Lorem ipsum]] dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante.</span> [[Image:Wikipedesketch1.png]] <span style="color:#996633">Mauris at ipsum vitae est lacinia tincidunt. Maecenas elit orci, gravida ut, molestie non, venenatis vel, lorem. Sed lacinia. Suspendisse potenti. Sed ultricies cursus lectus. In id magna sit amet nibh suscipit euismod. Integer enim. Donec sapien ante, accumsan ut, sodales commodo, auctor quis, lacus. Maecenas a elit lacinia urna posuere sodales. Curabitur pede pede, molestie id, blandit vitae, varius ac, purus.</span> బొమ్మ వ్యాసాన్ని రెండు భాగాలుగా ఎలా విడగొట్టిందో చూడండి. ==బొమ్మ స్థానాన్ని నిర్ణయించడం== ఇప్పుడు, అ) వ్యాసం బొమ్మ చుట్టూ ఉండటం, లేదా (ఆ) బొమ్మ స్థానం ఎక్కడుండాలో(ఎడమ, కుడి, ఇన్‌లైన్‌, మొద.). ఇది చెయ్యడానికి, స్థానం స్టేట్‌మెంటును చేర్చుతాం. ===నమూనా 1 - కుడి, ఒదిగి=== '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|right]]</nowiki>''' <span style="color:#996633">Mauris at ipsum vitae est lacinia tincidunt. Maecenas elit orci, gravida ut, molestie non, venenatis vel, lorem. Sed lacinia. Suspendisse potenti. Sed ultricies cursus lectus. In id magna sit amet nibh suscipit euismod. Integer enim. Donec sapien ante, accumsan ut, sodales commodo, auctor quis, lacus. Maecenas a elit lacinia urna posuere sodales. Curabitur pede pede, molestie id, blandit vitae, varius ac, purus.</span> [[Image:Wikipedesketch1.png|right]] <span style="color:#996633">Morbi dictum. Vestibulum adipiscing pulvinar quam. In aliquam rhoncus sem. In mi erat, sodales eget, pretium interdum, malesuada ac, augue. Aliquam sollicitudin, massa ut vestibulum posuere, massa arcu elementum purus, eget vehicula lorem metus vel libero. Sed in dui id lectus commodo elementum. Etiam rhoncus tortor. Proin a lorem. Ut nec velit. Quisque varius. Proin nonummy justo dictum sapien tincidunt iaculis. Duis lobortis pellentesque risus. Aenean ut tortor imperdiet dolor scelerisque bibendum. Fusce metus nibh, adipiscing id, ullamcorper at, consequat a, nulla.</span> <span style="color:#996633">Phasellus orci. Etiam tempor elit auctor magna. Nullam nibh velit, vestibulum ut, eleifend non, pulvinar eget, enim. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos hymenaeos. Integer velit mauris, convallis a, congue sed, placerat id, odio. Etiam venenatis tortor sed lectus. Nulla non orci. In egestas porttitor quam. Duis nec diam eget nibh mattis tempus. Curabitur accumsan pede id odio. Nunc vitae libero. Aenean condimentum diam et turpis. Vestibulum non risus. Ut consectetuer gravida elit. Aenean est nunc, varius sed, aliquam eu, feugiat sit amet, metus. Sed venenatis odio id eros.</span> <span style="color:#996633">Phasellus placerat purus vel mi. In hac habitasse platea dictumst. Donec aliquam porta odio. Ut facilisis. Donec ornare ipsum ut massa. In tellus tellus, imperdiet ac, accumsan at, aliquam vitae, velit.</span> <br style="clear:both;"> ===నమూనా 2 - కుడి, ఒదిగి, వ్యాఖ్యతో=== వీటిని సాధారణంగా పేరా మొదట్లో పెడతాం - పేరాకు కుడి పక్కన ఒదిగి ఉండటానికి. వ్యాసం మొదట్లో వీటిని చూస్తూ ఉంటాం. '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|frame|right|ఏదో ఒక వ్యాఖ్య]]</nowiki>''' [[Image:Wikipedesketch1.png|frame|right|ఏదో ఒక వ్యాఖ్య]] <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante. Mauris at ipsum vitae est lacinia tincidunt. Maecenas elit orci, gravida ut, molestie non, venenatis vel, lorem. Sed lacinia. Suspendisse potenti. Sed ultricies cursus lectus. In id magna sit amet nibh suscipit euismod. Integer enim. Donec sapien ante, accumsan ut, sodales commodo, auctor quis, lacus. Maecenas a elit lacinia urna posuere sodales. Curabitur pede pede, molestie id, blandit vitae, varius ac, purus.</span> <span style="color:#996633">Morbi dictum. Vestibulum adipiscing pulvinar quam. In aliquam rhoncus sem. In mi erat, sodales eget, pretium interdum, malesuada ac, augue. Aliquam sollicitudin, massa ut vestibulum posuere, massa arcu elementum purus, eget vehicula lorem metus vel libero. Sed in dui id lectus commodo elementum. Etiam rhoncus tortor. Proin a lorem. Ut nec velit. Quisque varius. Proin nonummy justo dictum sapien tincidunt iaculis. Duis lobortis pellentesque risus. Aenean ut tortor imperdiet dolor scelerisque bibendum. Fusce metus nibh, adipiscing id, ullamcorper at, consequat a, nulla.</span> <br style="clear:both;"> ===నమూనా 3 - ఎడమ, ఒదిగి=== '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|left]]</nowiki>''' <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante.</span> [[Image:Wikipedesketch1.png|left]] <span style="color:#996633">Mauris at ipsum vitae est lacinia tincidunt. Maecenas elit orci, gravida ut, molestie non, venenatis vel, lorem. Sed lacinia. Suspendisse potenti. Sed ultricies cursus lectus. In id magna sit amet nibh suscipit euismod. Integer enim. Donec sapien ante, accumsan ut, sodales commodo, auctor quis, lacus. Maecenas a elit lacinia urna posuere sodales. Curabitur pede pede, molestie id, blandit vitae, varius ac, purus. Morbi dictum. Vestibulum adipiscing pulvinar quam. In aliquam rhoncus sem. In mi erat, sodales eget, pretium interdum, malesuada ac, augue. Aliquam sollicitudin, massa ut vestibulum posuere, massa arcu elementum purus, eget vehicula lorem metus vel libero. Sed in dui id lectus commodo elementum. Etiam rhoncus tortor. Proin a lorem. Ut nec velit. Quisque varius. Proin nonummy justo dictum sapien tincidunt iaculis. Duis lobortis pellentesque risus. Aenean ut tortor imperdiet dolor scelerisque bibendum. Fusce metus nibh, adipiscing id, ullamcorper at, consequat a, nulla.</span> <span style="color:#996633">Phasellus orci. Etiam tempor elit auctor magna. Nullam nibh velit, vestibulum ut, eleifend non, pulvinar eget, enim. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos hymenaeos. Integer velit mauris, convallis a, congue sed, placerat id, odio. Etiam venenatis tortor sed lectus. Nulla non orci. In egestas porttitor quam. Duis nec diam eget nibh mattis tempus. Curabitur accumsan pede id odio. Nunc vitae libero. Aenean condimentum diam et turpis. Vestibulum non risus.</span> <br style="clear:both;"> ===నమూనా 4 - ఒదిగి పోకుండా=== '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|none]]</nowiki>''' <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante. Mauris at ipsum vitae est lacinia tincidunt.</span> [[Image:Wikipedesketch1.png|none|]] <span style="color:#996633">Sed lacinia. Suspendisse potenti. Sed ultricies cursus lectus. In id magna sit amet nibh suscipit euismod. Integer enim. Donec sapien ante, accumsan ut, sodales commodo, auctor quis, lacus. Maecenas a elit lacinia urna posuere sodales. Curabitur pede pede, molestie id, blandit vitae, varius ac, purus.</span> ==చట్రంలో పెట్టడం, వ్యాఖ్య చేర్చడం== సామాన్యంగా బొమ్మకు వ్యాఖ్య చేర్చి, దాని శ్రేయస్సు ఎవరికి చెందుతుందో వివరిస్తాం. అంటే దీనికి ఒక "చట్రం" కావాలి '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|frame|ఈ బొమ్మను వికీపీడియా చిహ్నం పోటీ కోసం స్టెవెర్టిగో సమర్పించాడు]]</nowiki> ''' '''అయితే''': బొమ్మకు వ్యాఖ్యా చేర్చాలి '''మరియు''' సైజూ తగ్గించాలి అంటే, చట్రం బదులు నఖచిత్రం వాడండి. <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Nulla risus massa, luctus sed, sagittis ac, dapibus eu, pede. Suspendisse convallis ligula ac lorem. Quisque luctus. Mauris ut purus a libero semper sollicitudin. Integer dapibus, velit sit amet rhoncus aliquam, pede ligula cursus ante, nec elementum erat dui et mauris. Nulla quam dolor, nonummy vel, varius fermentum, suscipit ut, sapien. Pellentesque suscipit felis ac nibh. Nunc luctus hendrerit eros. Phasellus lacus. Donec non leo in sem consequat pulvinar. Curabitur ut magna vitae lectus tristique ultrices. Phasellus venenatis neque vulputate leo. Mauris quis eros.</span> [[Image:Wikipedesketch1.png|frame|ఈ బొమ్మను వికీపీడియా చిహ్నం పోటీ కోసం స్టెవెర్టిగో సమర్పించాడు]] <span style="color:#996633">Vestibulum nonummy. Nulla facilisis sapien dignissim risus. Quisque arcu urna, aliquam ac, facilisis ac, egestas non, est. Quisque neque. Donec et mi. Phasellus consequat. Integer pellentesque consectetuer lectus. Etiam malesuada eros id nibh. Fusce in tellus vitae mi auctor tincidunt. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Nulla vitae metus.</span> <span style="color:#996633">Etiam varius tempus odio. Cras bibendum arcu nec dolor. Donec consectetuer. Cras nonummy orci eget felis. Nullam sagittis venenatis libero. Duis neque purus, suscipit volutpat, molestie ut, venenatis ut, mi. Morbi nec eros. Praesent sollicitudin, nisl eget vehicula varius, tortor magna eleifend massa, ac iaculis turpis lacus quis nisl. Cras ut diam. Nullam erat ante, dignissim ac, posuere nec, commodo nec, nisl. Aenean adipiscing sodales augue. Donec rutrum. Ut nisl. Duis nisl. Ut elit. Vivamus suscipit rutrum tortor. Sed id pede. Praesent eros nulla, tempor vel, faucibus sed, mattis at, lectus. Sed euismod. Curabitur et leo vitae purus accumsan posuere.<span> <span style="color:#996633">Donec tempor nulla in turpis. Nam rutrum. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Nullam vel turpis vel risus fermentum posuere. In porta augue quis dui. Integer risus justo, venenatis ut, dapibus in, tempor sed, risus. In tincidunt rhoncus urna. Mauris placerat, tortor et malesuada congue, velit urna elementum urna, vel ornare est tellus vel nunc. Ut et risus. Integer in lorem. Ut in lectus ac arcu pretium rutrum. Phasellus imperdiet pede ut arcu. Sed ac massa. Donec id leo. Etiam ante odio, nonummy ac, elementum sit amet, suscipit eget, dolor. Nam id felis in quam ullamcorper sodales.</span> <br style="clear:both;"> == నఖచిత్రాలు == బొమ్మ చాలా పెద్దదిగా ఉందనుకుందాం. వ్యాసం చదివేటపుడు ఆ బొమ్మ చిన్న సైజులో (నఖచిత్రం: నఖచిత్రం అంటే గోటితో వేసే చిత్రమని అర్ధం. అయితే ఇక్కడ దాన్ని గోరు సైజు చిత్రం అని వాడాము) కనపడాలనుకుందాం. నఖచిత్రాలకు ఎప్పుడూ చట్రం ఉంటుంది, కాబట్టి వ్యాఖ్య కూడా ఉంటుంది. నఖచిత్రానికి చుట్టూ బూడిద రంగు అంచు వస్తుంది, దానికి ఒక వ్యాఖ్యను కూడా చేర్చవచ్చు. వ్యాఖ్య రాయడంలో కిటుకుల కొరకు [[Wikipedia:Captions|వ్యాఖ్యలు]] చూడండి. నఖచిత్రం ఆటోమాటిగ్గా బొమ్మ సైజును తగ్గించి, దాన్ని నొక్కితే అసలు సైజు బొమ్మను చూపించే వీలును కలిగిస్తుంది. మీ స్క్రీను రిసొల్యూషనుకు తగినట్లుగా నఖచిత్రపు సైజును మీ అభిరుచులు లో నిశ్చయించుకోవచ్చు. డిఫాల్టుగా (లాగిన్‌ కాని వారికి కూడా), 180 [[pixels|పిక్సెల్సు]] (px) ఉంటుంది, కాని మీరు 120px, 150px, 180px, 200px, 250px, 300px లలో ఒకదానిని ఎంచుకోవచ్చు. ఒకవేళ బొమ్మ అసలు సైజే నఖచిత్రపు సైజు కంటే చిన్నదైతే, అప్పుడు దాని అసలు సైజులోనే కనబడుతుంది. సాధారణంగా, బొమ్మలను చూపించడానికి నఖచిత్రాలే మేలైన విధానం. '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]]</nowiki>''' [[Image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Nulla risus massa, luctus sed, sagittis ac, dapibus eu, pede. Suspendisse convallis ligula ac lorem. Quisque luctus. Mauris ut purus a libero semper sollicitudin. Integer dapibus, velit sit amet rhoncus aliquam, pede ligula cursus ante, nec elementum erat dui et mauris. Nulla quam dolor, nonummy vel, varius fermentum, suscipit ut, sapien. Pellentesque suscipit felis ac nibh. Nunc luctus hendrerit eros. Phasellus lacus. Donec non leo in sem consequat pulvinar. Curabitur ut magna vitae lectus tristique ultrices. Phasellus venenatis neque vulputate leo. Mauris quis eros.</span> <span style="color:#996633">Vestibulum nonummy. Nulla facilisis sapien dignissim risus. Quisque arcu urna, aliquam ac, facilisis ac, egestas non, est. Quisque neque. Donec et mi. Phasellus consequat. Integer pellentesque consectetuer lectus. Etiam malesuada eros id nibh. Fusce in tellus vitae mi auctor tincidunt. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Nulla vitae metus.</span> <br style="clear:both;"> ==సైజు మార్చడం== నఖచిత్రాలు వాడుకోను వీలైనవే అయినా, కొన్నిసార్లు బొమ్మ ఒక నిర్దుష్టమైన సైజులో చూపవలసి రావచ్చు. శ్తర్తింగ్‌ విథౌత్‌ అ థుంబ్నైల్‌: (గుర్తుంచుకోండి - చట్రం వాడినపుడు బొమ్మ దాని అసలు సైజులోనే కనపడుతుంది - మీరిచ్చిన సైజు ఏదైనా సరే.) ఉదాహరణకు, సైజు 100 [[pixel|పిక్సెల్స్‌]] ఇచ్చామనుకుందాం: '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|100px]]</nowiki>''' [[Image:Wikipedesketch1.png|100px]] మామూలు గ్రాఫికల్‌ బ్రౌజర్లలో, ఈ బొమ్మ మీద మౌసును కదిలించినపుడు ఏమీ కనిపించదు; టెక్స్ట్‌ బ్రౌజర్లలో మాత్రం, '100px-Wikipedesketch1.png' అని కనపడవచ్చు, లేదా అసలేమీ కనపడకపోవచ్చు. అక్కడ ఏమి కనపడాలనేది మనమే నిర్ణయించడానికి [[Wikipedia:Alternate text for images|alternate text]] ఇవ్వాలి, ఇలాగ: '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|100px|వికీపీడియా చిహ్నం ]]</nowiki>''' [[Image:Wikipedesketch1.png|100px|వికీపీడియా చిహ్నం ]] దాని సైజు 500 పిక్సెల్స్‌ ఉండాలనుకుందాం: '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|500px|వికీపీడియా చిహ్నం ]]</nowiki>''' [[Image:Wikipedesketch1.png|500px|వికీపీడియా చిహ్నం ]] మామూలుగా, వ్యాసాల్లో మరీ పెద్ద సైజు బొమ్మలు పెట్టకూడదు. ఎక్కువగా ఇవి 100 - 400 పిక్సెల్స్‌ మధ్యలో ఉంటాయి. సాధారణంగా అంతకంటే పెద్దవి ఉండకూడదు. బొమ్మ విరూపి అయింది చూడండి. మరీ 500 పిక్సెల్స్‌ అని ఇచ్చాం కదా అందుకే! దాని అసలు సైజు కంటే పెద్దది చేసాం, అంచేత, దాన్ని సాగదీయాల్సి వచ్చింది. ఎప్పుడు..ఎప్పుడూ ఇలా చెయ్యకండి. ==వివిధ అంశాలను కలపడం== విడివిడిగా అన్నీ బాగానే ఉన్నాయి, కానీ వాటిని కలిపి వాడినప్పుడే వాటి నిజమైన ఉపయోగం కనపడుతుంది. ఒక బొమ్మను కుడి పక్కన, ఒదిగి ఉండేలా, నఖచిత్రంగా, 100 పిక్సెల్స్‌ సైజులో, వ్యాఖ్యతో చూపించాలనుకుందాం. వీటన్నిటినీ కలిపెయ్యవచ్చు. వరస ఎలాగైనా ఉండవచ్చు, '''బొమ్మ పేరు మొదట రావాలి, వ్యాఖ్య చివర రావాలి ''' అనే నియమం తప్పించి: '''<nowiki>[[Image:Wikipedesketch1.png|thumb|100px|right|వికీపీడియా లోగో]]</nowiki>''' <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis dapibus dictum purus. Cras nibh. Vivamus ante nunc, ultricies ut, fermentum at, luctus ac, felis. Suspendisse ac diam. Suspendisse lacinia congue mauris.</span> [[Image:Wikipedesketch1.png|thumb|100px|right|వికీపీడియా లోగో]] <span style="color:#996633">Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Nulla facilisi. Donec varius egestas tortor. Curabitur augue leo, ullamcorper ac, tempus sed, gravida quis, felis. Curabitur pretium malesuada dui. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Curabitur et urna. Cras lacus. Donec risus. Proin ornare eros ac nibh. In venenatis erat sit amet mauris. Morbi sem felis, tempus eget, aliquam id, imperdiet id, elit. Vestibulum turpis. Etiam ornare, nisl ac varius fermentum, tortor elit laoreet tellus, ut interdum massa eros eget urna. Nunc congue nisl quis orci. Nunc nibh. Integer iaculis, ante sed fringilla tempus, enim augue gravida nibh, vehicula congue arcu tortor ac ligula. In eget libero vel magna varius viverra. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Suspendisse elementum.<span> <span style="color:#996633">Mauris arcu magna, ultrices a, tristique facilisis, facilisis id, massa. Quisque in arcu. Praesent auctor mauris sit amet leo. Proin facilisis viverra tellus. Morbi at purus. Nam dictum. Donec ac neque. Integer sapien wisi, lacinia nec, tincidunt in, lacinia sit amet, ante. Quisque in urna. Donec rutrum.</span> <br style="clear:both;"> ==బొమ్మలు "కట్ట కట్టుకుపోవడాన్ని" నివారించడం== ఎక్కువ బొమ్మలు ఉన్నపుడు, కొన్నిసార్లు అవి కట్ట కట్టుకుని పోయి కనపడతాయి. కాస్త ఎక్కువ టెక్స్టును రాయడం మేలైన పరిష్కారం, కాని ఇది అన్నిసార్లూ కుదరకపోవచ్చు. దీనికి కొన్ని పరిష్కారాలు ఈ విభాగంలో చూద్దాం. [[Image:Wikipedesketch1.png|thumb|300px|right|వికీపీడియా లోగో]] <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Donec in enim. Aliquam erat volutpat. Maecenas id nibh ut turpis lobortis commodo. Phasellus sed neque. Proin fringilla euismod libero. Etiam vel lectus. Aliquam dui. Curabitur venenatis molestie neque. Integer mi dolor, gravida at, accumsan eget, fringilla eget, arcu. Suspendisse euismod. Nam et lorem accumsan magna venenatis pellentesque. In et ante. Etiam magna. Cras rutrum mi quis tellus. Nunc tristique risus pulvinar ante. Vivamus varius.</span> [[image:Flag of Scotland Pantone300.png|right|thumb|200px|The flag of Scotland, with (roughly) Pantone300 field]] <br style="clear:both;"> === ఒకే తరహా బొమ్మలను వరుసలో పెట్టడం=== ఒకే తరహా బొమ్మలను ఒక సమూహంగా పెట్టడం మామూలే. దీనికొరకు html మార్కప్‌ ను వాడవలసిఉంది: <pre> <div style="float:right;width:315px;"> [[image:Wikipedesketch1.png|none|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] [[image:Flag of Scotland Pantone300.png|none|thumb|200px|The flag of Scotland, with (roughly) Pantone300 field]] </div> </pre> <div style="float:right;width:315px;"> [[image:Wikipedesketch1.png|right|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] <br style="clear:all;"> [[image:Flag of Scotland Pantone300.png|right|thumb|200px|The flag of Scotland, with (roughly) Pantone300 field]] </div> <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Sed tellus neque, bibendum ac, accumsan eget, vestibulum a, nibh. Sed viverra urna non massa. Etiam vehicula ligula vitae nibh. Phasellus tempus auctor wisi. In consequat. Cras vel neque. Donec leo dolor, lobortis luctus, volutpat vitae, vestibulum in, eros. Maecenas porttitor, erat ullamcorper tempus faucibus, odio arcu venenatis nisl, ut cursus odio felis sed urna. Nullam ut elit vel est eleifend egestas. Ut dictum orci eu mi. Cras ultricies. Nulla facilisi. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos hymenaeos.</span> <span style="color:#996633">Nam turpis. Nunc in enim non turpis facilisis commodo. Suspendisse potenti. Maecenas elementum auctor odio. Vivamus vitae ante. Phasellus quis tortor et quam auctor convallis. Proin elit velit, nonummy a, semper hendrerit, dignissim quis, erat. Maecenas eleifend enim eu tortor. Curabitur non odio. Maecenas neque erat, venenatis sed, sollicitudin ut, iaculis non, mi. Praesent tempor, risus eget pellentesque tincidunt, dolor nibh imperdiet nulla, nec mattis leo ligula vel pede. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae;</span> <span style="color:#996633">Integer nec libero. Nulla facilisi. Vivamus quis purus. Ut sem justo, lobortis at, luctus nec, aliquam nec, orci. Aenean nonummy. In metus. Sed malesuada vestibulum purus. Phasellus at odio. Integer in massa vitae quam euismod viverra. Integer nulla orci, ornare non, consequat non, mollis ornare, nunc. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Aliquam id sapien ut sapien fermentum pretium. Cras mattis. Nam rhoncus. Maecenas dolor neque, tempor vel, iaculis nec, posuere vel, leo. Sed quis dolor. Vivamus mattis tellus elementum magna semper ullamcorper.</span> <br style="clear:both;"> అలాగే బొమ్మలను ఒకదాని పక్కన ఒకటి పెట్టడం ఒకోసారి ఉపయోగంగా ఉంటుంది: {| |- | [[image:Wikipedesketch1.png|none|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] ||[[image:Wikipedesketch1.png|none|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] |} అయితే దీనివలన బొమ్మలు పేజీ కుడి పక్కనుండి పొడుచుకు వచ్చే అవకాశం ఉంది కనుక దీన్ని అరుదుగా వాడాలి దీన్ని [[Wikipedia:How to use tables|table markup]] వాడి చెయ్యవచ్చు: <pre> {| |- | [[image:Wikipedesketch1.png|none|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] | [[image:Wikipedesketch1.png|none|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] |} </pre> దీనికి ఒక వికల్పమేమిటంటే, రెంటి ఎడమలనూ వరుస చేసి, వీలైతే కట్ట కట్టుకోనివ్వడం: [[image:Wikipedesketch1.png|left|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] [[image:Wikipedesketch1.png|left|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] <br style="clear:both;"> <pre> [[image:Wikipedesketch1.png|left|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] [[image:Wikipedesketch1.png|left|thumb|300px|వికీపీడియా లోగో]] <br style="clear:both;"> </pre> కింది లైనును చేర్చాలి <pre><br style="clear:both;"></pre> తరువాత వచ్చే టెక్స్టు బొమ్మల పక్కన రాకుండా చెయ్యడం కొరకు ఇది అవసరం. ===కుడి, ఎడమ - ఒకదాని తరువాత ఒకటి=== బొమ్మలు కట్టకట్టుకు పోవడాన్ని నివారించడానికి బహుశా ఇది అన్నిటికంటే తేలికైన మార్గం - కుడి, ఎడమల ఒకదాని తరువాత ఒకటిగా పెట్టడం. [[Image:Wikipedesketch1.png|thumb|150px|right|వికీపీడియా లోగో]] [[image:Flag of Scotland Pantone300.png|left|thumb|150px|The flag of Scotland, with (roughly) Pantone300 field]] <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Donec in enim. Aliquam erat volutpat. Maecenas id nibh ut turpis lobortis commodo. Phasellus sed neque. Proin fringilla euismod libero. Etiam vel lectus. Aliquam dui. Curabitur venenatis molestie neque. Integer mi dolor, gravida at, accumsan eget, fringilla eget, arcu. Suspendisse euismod. Nam et lorem accumsan magna venenatis pellentesque. In et ante. Etiam magna. Cras rutrum mi quis tellus. Nunc tristique risus pulvinar ante. Vivamus varius.</span> <span style="color:#996633">Sed mi eros, lacinia mattis, gravida vel, placerat posuere, lacus. Duis accumsan tincidunt sapien. Morbi sed velit. Etiam quis orci. Donec at velit sed lorem elementum feugiat. Curabitur ut ligula. Quisque in eros. Morbi sed enim id sapien tristique fringilla. Nunc ligula augue, pellentesque ac, nonummy id, semper eget, ante.</span> <br style="clear:both;"> ===ఒక బ్రేకును చొప్పించడం=== చివరి ప్రయత్నంగా, ఒక బ్రేకును చొప్పించవచ్చు; తరువాత వచ్చే టెక్స్టూ, బొమ్మలూ మొదటి బొమ్మకు దిగువన వస్తాయి. దీనివలన అంత ఇంపుగా కనపడని ఖాళీలు వస్తాయి. ఒక్క విషయం: బ్రౌజరు సెట్టింగులను బట్టి (ఏ బ్రౌజరు, స్క్రీను రిసొల్యూషను ఎంత, ఫాంటు సజెంత, ఎన్ని టూలు బార్లున్నాయి మొదలైనవి) వ్యాసం ఒక్కొక్కరికి ఒక్కోరకంగా కనబడుతుంది. <pre> <br style="clear:both;"></pre> [[Image:Wikipedesketch1.png|thumb|300px|right|వికీపీడియా లోగో]] <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante. Mauris at ipsum vitae est lacinia tincidunt. Maecenas elit orci, gravida ut, molestie non, venenatis vel, lorem. Sed lacinia. Suspendisse potenti. Sed ultricies cursus lectus. In id magna sit amet nibh suscipit euismod. Integer enim. Donec sapien ante, accumsan ut, sodales commodo, auctor quis, lacus. Maecenas a elit lacinia urna posuere sodales. Curabitur pede pede, molestie id, blandit vitae, varius ac, purus.</span> <br style="clear:both;"> [[image:Flag of Scotland Pantone300.png|right|thumb|200px|The flag of Scotland, with (roughly) Pantone300 field]] <span style="color:#996633">Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante. Mauris at ipsum vitae est lacinia tincidunt. Maecenas elit orci, gravida ut, molestie non, venenatis vel, lorem. Sed lacinia. Suspendisse potenti. Sed ultricies cursus lectus. In id magna sit amet nibh suscipit euismod. Integer enim. Donec sapien ante, accumsan ut, sodales commodo, auctor quis, lacus. Maecenas a elit lacinia urna posuere sodales. Curabitur pede pede, molestie id, blandit vitae, varius ac, purus.</span> <br style="clear:both;"> === బొమ్మల కొలువు === ====వికీ మార్కప్‌ మరియు CSS==== బొమ్మలను ఒక పద్ధతిలో కొలువు తీర్చాలంటే, వికీ మార్కప్‌ను, [[Cascading Style Sheets]] ను ఉపయోగించవచ్చు: కొలువు లోని అన్ని బొమ్మలను ఎడమకు ఒదిగేటట్లు చేసి, చివర్లో ఎడమ ఒదుగును తొలగించండి. దీనివలన బొమ్మలు తరువాత వచ్చే టెక్స్టు లోకి చొచ్చుకుపోవు. <pre> <nowiki> [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 1]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 2]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 3]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 4]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 5]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 6]] <br style="clear: left"/> </nowiki> </pre> ''ప్రయోజనాలు:'' తెర వెడల్పుకు తగినట్లుగా రాపింగవుతుంది, సరళమైన మార్కప్‌ [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 1]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 2]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 3]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 4]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 5]] [[Image:Wikipedesketch1.png|128px|thumb|left|వికీపీడియా లోగో 6]] <br style="clear:left;"> ====కొత్త మీడియావికీ &lt;gallery> టాగు==== బొమ్మల కొలువును చాలా సులువుగా ఏర్పాటు చెయ్యడానికి కొత్త మీడియావికీ సాఫ్ట్‌వేరులో ''<nowiki><gallery></nowiki>'' అనే టాగు ఉంది: <pre> <nowiki> <gallery> Image:Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో Image:Wikipedesketch1.png|ఒక వికీపీడియా లోగో Image:Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా యొక్క లోగో Image:Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా కొరకు లోగో Image:Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా యొక్క ఒక లోగో Image:Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా కోసం ఒక లోగో Image:Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా కొరకు ఒక లోగో Image:Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా కోసం లోగో </gallery> </nowiki> </pre> ''ప్రయోజనాలు:'' చాలా సరళమైనది. ఇంకా మెరుగుపడవచ్చు, బొమ్మల మధ్య ఖాళీ రాదు ''ఇబ్బందులు:'' తెర వెడల్పుకు అనుగుణంగా రాపింగు జరగదు, బొమ్మ సైజును నిశ్చయించలేము, కొన్ని యాస్పెక్టు రేషియోలకు చెందిన బొమ్మలను చూపించలేము. NaodW29-gallery77184ce67185d75d00000001 ====మూసలు==== భవిష్యత్తులో సాధ్యపడగల మరొక పద్ధతిలో [[Template:Gallery|<code><nowiki>{{gallery}}</nowiki></code> మూసలను]] వాడతాము. దాని సింటాక్సు ఇలా ఉంటుంది: :{{template2|gallery|filename&#124;description}} :{{template|gallery&#32;end}} The following alternative syntax allows image widths to be specified (as <code>###px</code>). This may be merged with <code><nowiki>{{gallery}}</nowiki></code> if [http://meta.wikimedia.org/wiki/Extended_template_syntax#Inserting_multiple_elements:_the_.22for_each.22_construct conditional parameters] are implemented. :{{template2|gallerypx|filename&#124;description&#124;width}} :{{template|gallery&#32;end}} ''ప్రయోజనాలు:'' తెర వెడల్పుకు అనుగుణంగా రపింగు అవుతుంది, సరళమైన మార్కప్‌, [[HTML]] లేదు, CSS లేదు. ''ఇబ్బందులు:'' కొన్ని బ్రౌజర్లలో స్క్రాల్‌ బార్లు వస్తాయి. బొమ్మ సైజును ఇవ్వలేము. {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery|Wikipedesketch1.png|వికీపీడియా లోగో}} {{gallery end}} ==బొమ్మలను చూపకుండా లింకులు పెట్టడం== బొమ్మను చూపించకుండా దానికి లింకు ఇవ్వడానికి రెండు పద్ధతులు ఉన్నాయి. :'''<nowiki>[[Media:Wikipedesketch1.png]]</nowiki>''' [[Media:Wikipedesketch1.png]] "image" అనే మాటకు బదులు "media" అని వాడటం గమనించండి. లింకును నొక్కగానే, బ్రౌజరు సరాసరి ఆ బొమ్మకు పోతుంది. టెక్స్టు మీకు కావలసినట్లుగా పెట్టుకోవచ్చు చూడండి. :'''<nowiki>[[Media:Wikipedesketch1.png|ఇది వికీపీడియా లోగో]]</nowiki>''' [[Media:Wikipedesketch1.png|ఇది వికీపీడియా లోగో]] పెద్ద సైజు బొమ్మైతే ఇది చాలా వికారంగా కనపడుతుంది. కింది పద్ధతిలో దీన్ని నివారించవచ్చు. '''<nowiki>[[:Image:Wikipedesketch1.png]]</nowiki>''' [[:Image:Wikipedesketch1.png]] ఇక్కడ "media" కు బదులు "Image" అనే వాడాము కానీ, ముందు కోలను (":") వాడాము చూడండి. ఇంతకు ముందు లాగానే, టెక్స్టు కావలసినట్లుగా పెట్టుకోవచ్చు. '''<nowiki>[[:Image:Wikipedesketch1.png|ఈ లింకు సరాసరి బొమ్మ పేజీకి పోతుంది]]</nowiki>''' [[:Image:Wikipedesketch1.png|ఈ లింకు సరాసరి బొమ్మ పేజీకి పోతుంది]] లింకును నొక్కినపుడు బొమ్మ ఒక సవ్యమైన సైజులో, దాని టెక్స్టుతో సహా కనపడుతుంది. ఆ బొమ్మను నొక్కి అసలు సైజు బొమ్మను చూడవచ్చు కూడా. ==HTML &lt;table> టాగు== HTML ను వాడినపుడు, బొమ్మలను, వ్యాసాన్ని ఇలా అమర్చవచ్చు <nowiki><table></nowiki> <pre><nowiki> <table> <tr> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> </tr> <tr> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>ఇదిగో ఒక వ్యాసం. Lorem ipsum dolor sit amet,...... </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>'''ఇంకో''' వ్యాసం ఇదిగో. Lorem ipsum..... </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> </tr> </table> </nowiki> </pre> <table> <tr> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> </tr> <tr> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td><span style="color:#996633">ఇదిగో ఒక వ్యాసం. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante.</span> </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> <td><span style="color:#996633">'''ఇంకో''' వ్యాసం ఇదిగో. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Duis tellus. Donec ante dolor, iaculis nec, gravida ac, cursus in, eros. Mauris vestibulum, felis et egestas ullamcorper, purus nibh vehicula sem, eu egestas ante nisl non justo. Fusce tincidunt, lorem nec dapibus consectetuer, leo orci mollis ipsum, eget suscipit eros purus in ante.</span> </td> <td>[[image:Wikipedesketch1.png|thumb|వికీపీడియా లోగో]] </td> </tr> </table> ==ఇంకా చూడండి== *[[m:Help:Images and other uploaded files]]. *[[Wikipedia:Graphics tutorials]] -- how to make your own pictures. [[Category:Wikipedia image help|Picture tutorial]] [[nl:Wikipedia:Afbeeldingen]] [[th:วิกิพีเดีย:วิธีการใส่ภาพ]] [[zh:Wikipedia:图片指南]] Image:Wikipedesketch1.png 4261 11784 2005-09-20T11:50:54Z Chaduvari 97 వికీజీవి రూపు వికీజీవి రూపు Talk:జాషువా 4262 11846 2005-09-21T13:50:25Z Chaduvari 97 Well balanced article !! good job caduvari --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:07, 20 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :Thanks.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:50, 21 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ఆంధ్ర మాత 4263 11796 2005-09-20T12:47:39Z 207.46.50.74 <pre> గుఱ్ఱం జాషువా - ఆంధ్ర మాత ||ఆంధ్రాలి మోదంబు నాశించి పోయినా తిక్కనాకర్యుని వాణి త్రుప్తినంద గజ్జెలందెల కాలు గడలించి మన్న బొ బ్బిలి కోట దొలికోడి పలికి కులుక నాడువీధులందు రత్నము లమ్ముకొన్నట్టి తెలుగుల సంపత్తి తలపుకెక్క ఖండాంతరముల బంగారు పూజలు గొన్న కలికి పోగరమేను పులకరింప|| మూడు కొండల శివలింగములు రహింప నాలశింపక రాష్ట్ర సింహాసనమున నాధివశింపుము జయము నీయందు కలదు దివ్యదాసయ సుమవల్లి తెలుగు తల్లి గణ గాంధేయ శక ప్రకాశలాన మింకన్ శోక కాత్యంత ప్రా క్తనపుంజీకటి చిందులాడెడు విముగ్ధ ప్రాంతముల్ నిద్ర మే ల్కొన శంఖారవ మాచరింపు మిక నుగ్గుంబాలలో గాంతమం దిన విధ్వాంశులగన్న వీర జనయిత్రీ ఆంధ్రరత్నాక్షితీ కులముల్ గొమ్ములాటొడ గుమ్ముకొని చిక్కుల్ పెక్కు శృష్టించు పె ద్దల కాలాలు గతించి పోయినవి స్వాతంత్య్రంబు సిధ్ధించె రా జుల సింహాసన మెక్కినారు ప్రజ లెచ్చుందగ్గులం బాపూజీ హలిక శ్రేష్టుడు దున్నినా డిపుడు లేవంతస్థు లాంధ్రాక్షితి పెను స్వార్ధంబు మహా పిశాచమువలెన్ బీడింప దేశంబు చి క్కిన శల్యంబయి తూలిపోయినది ఈ కీడుం దొలగించు చ క్కని మార్గం బుపదే శమిచ్చుకొని ముక్తాస్వఛ్ఛభావంబు నీ యనుగుం బిడ్డలలో సృజింపుము త్రిలింగాద్రిక్షమాభూషణీ ఆలాపించిన సత్కవీశ్వరుల దివ్యాశీర్వచశ్శక్తిచే నాలాభించిరి భారతీయులు స్వరాజ్య స్వర్ణ దండంబులే డాలాలంబు కవి ప్రపంచమున కమ్మా వాజ్ఞ్మయోద్యానమున్ బాలింపగల దాతలం గని రసజ్ఞత్వంబు చాటింపుమీ కృతులందుటకు పల్లకీ మోయ దొర కొన్న కృష్ణరాయడు రాజ్యమేలినాడు మనుమసిధ్ధియును దిక్కన గన్న కావ్యంబు కొరచూపులు జూచుకొన్ననాడు తెలుగురాయని యోప్పులొలుకు గుప్పిటిలోన లేత కస్తూరి గుబాలించునాడు ముత్యాల మందిరంబుల సత్కవులమీద బంగార మేరులై పారునాడు కవుల పల్కులు వేదవాక్యంబులగుచు క్షితితలంచును గంపింప జేయునాడు గారావంబుననన్నేల గాంచవైతి తెలుపగదవమ్మ నన్నుగన్న తెలుగు తల్లి అలసానికులజు డూయలమంచములనుండి పసిడి లేఖను బూని వ్రాయునాడు పోతనార్యుని గేహమున భారతీదేవి చిగురుజేతుల వంట జేయునాడు భువన భీకరుడు వేములవాడ భీమన్న గంగ్రాజునకు జోలె గట్టునాడు శ్రీనాధకవి పాండితీ వైభవము మీఱ డిండిమభట్టు నొండించునాడు కనుల జూచెడు భాగ్యంబు గలిగి యున్న నేడు నా కవిత్వంబు రాణించియుండు గారావంబుననన్నేల గాంచవైతి తెలుపగదవమ్మ నన్నుగన్న తెలుగు తల్లి జననం బందే నపూర్వవైఖరులతో, సంగీత సాహిత్య మం డన నీ తెల్గుమిఠారి చెన్నపురి వీటన్ గజ్జెమ్రోయించుచున్ డనువుప్పొంగ బురాట నాంధ్ర విబవోద్యానంబురేకెత్త, మో హన గానంబుల నాలాపింపగదవయ్యా ఆంధ్ర యోధాగ్రణీ ఒకనాడాంధ్రుని కట్టి శాత్రవ బలవ్యూహాలపై రక్తనా టకమున్ సల్పుట విశ్మరింపకుము, గాఢంబైన పాశ్చాత్య శో భకు నీ విప్పుడు లోభివైతివి, ప్రదీప్తంబైన నీ ప్రజ్ఞ మా రక పోనీక సముధ్ధరింపు కొను మాంధ్రా వీర యోధాగ్రణీ బోనావాడవుగాన నీదు విభవంబున్ సత్కలా మర్మముల్ జాలా భాగము కొల్ల బెట్టితివి నీ శాస్త్ర ప్రపంచంబులో మేలెల్లన్ గబలించినారు పరభూమీశాగ్రణుల్, నేటికిన్ బోలేదేమియు దిద్దుకొమ్ము బలగంబున్ స్వీయ విజ్ఞానమున్ తలికోట యుధ్ధాన నళియ రాముని వల్ల ప్రిదిలిపోయినది నీ వీరదట్టి మాయనాయకురాలి మారాముడుల చేత సమియించె నీ బాలచంద్రరేఖ బుధ్ధిమాలిన చిన్ని పొరపాటుకతనమున విటమయ్యె నీ కొండవీటి పఠిమ ఉత్సాహయుతమైన యుడుకునెత్తురు లేక ప్రాప్తింపలేదు రాష్ట్ర ధ్వజంబు పరువు దూలిన నీ యనాదరణ కతన మేఠి నీ భాష పొలిమేర దాటలేదు పరుల విజ్ఞానమునకు సంబరము పడక కడగి యోత్తుము నీ వీర కాహలంబు చీనా పెగోడాల సిగమీది పుష్పమై పొడమె నీ రాతి చెక్కడపు చెణుకు అరవ పాఠకుల తంబురకు ప్రాణమువోసి కులికె నీ చిన్నారి తెలుగుబాణి హిమవదిరులదాక జృంభించి పగవాని తరిమి వెన్నాడె నీ కరకుఠాలుగు మొగలు రాజుల సభా భూములనూరేగె నీ జగన్నాధ పండితుని పలుకు యెందు జూచిన నీ యశస్వందనములు నడచిపోయిన జాడ లప్పుడును గలవు దిక్తఠంబుల యలర నెట్టింపవోయి తెలుగు మన్నీల పశువు నిగ్గుల పతాక తెలుగుం గేసరులున్ మహర్షులును గాంధీ శాంతి సేనాపతుల్ గలరాంధ్రప్రముఖుల్ త్వదీయులు భుజస్కంధంబు నండింత్రు నీ అలఘ శ్రేయములీనమోచినవి రాష్ఠ్రార్ధంబు యట్నించి నీ బలముంగొంచియ మాకలించుకొనరా ప్రఖ్యాత వీరాంధ్రుడా </pre> [[http://www.funnotes.net/tofpages/gurram-jaashuva.php Taken from here]] Wikipedia talk:బొమ్మల పాఠం 4264 11799 2005-09-20T13:31:09Z Chaduvari 97 ==నఖచిత్రాలు== Thumbnails ను నఖచిత్రాలని అనువదించాను. గోటితో '' గీసే'' బొమ్మలను నఖచిత్రాలు అంటారు. కానీ ఇక్కడ ఇలా వాడాను. ''గోటి బొమ్మ'' ఎలా ఉంది?__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:31, 20 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) సూళ్లూరుపేట 4265 23637 2006-04-21T08:33:43Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=సూళ్లూరుపేట||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సూళ్లూరుపేట|villages=40|area=|population=75.928|pop_male=38.193|pop_female=37.735|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.64|lit_male=76.16|lit_female=59.06}} '''సూళ్లూరుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము యొక్క [[నెల్లూరు]] జిల్లాలోని ఒక మండలము మరియు పట్టణము. సతీష్‌ ధావన్‌ అంతరిక్ష కేంద్రము, [[శ్రీహరికోట]] ఇక్కడే ఉండటమువలన ఇది నెల్లూరులో చాలా ముఖ్యమైన ప్రదేశమైనది. [[నేలపట్టు]] పక్షి సంరక్షణాలయము ఇక్కడికి దగ్గరిలోనే ఉన్నది. [[చెన్నై]] నుండి 83 కి.మీల దూరములో ఉన్నా, చక్కని రైలు మరియు రోడ్డు రావాన సౌకర్యములు ఉన్నందువలన సూళ్లూరుపేటను కొన్నిసార్లు చెన్నై సబర్బ్‌గా పరిగణిస్తారు. == గ్రామాలు == * [[వెలగలపన్నూరు]] * [[సుద్దమడుగుతాగేలు]] * [[అచుకట్ల]] * [[మంగనెల్లూరు]] * [[దమనెల్లూరు]] * [[సుగ్గుపల్లె]] * [[రామచంద్రగుంట]] * [[మతకముడి]] * [[ఉగ్గుముడి]] * [[మంగలంపాదు]] * [[ఇల్లుపూరు]] * [[కొన్నెంబట్టు]] * [[మన్నారుపొలూరు]] * [[వట్రపాలెం]] * [[కేసవరెడ్డిపాలెం]] * [[దావడిగుంట]] * [[సూళ్ళూరు (సూళ్ళూరుపేట)]] * [[పందలగుంట]] * [[సూళ్ళూరు జప్తికట్టుబడి]] * [[యెర్రబాలెం]] * [[నూకలపాలెం]] * [[నాదెన్లవారిఖంద్రిక]] * [[సర్వారెడ్డిఖంద్రిక]] * [[సమంతమల్లం]] * [[అబక]] * [[జంగలపల్లె]] * [[కొమ్మినేనిపల్లె]] * [[కొత్తపొలూరు]] * [[మన్నెముతేరి]] * [[దేగలపాలెం]] * [[కె.సి.నారసిమ్హునిగుంట]] * [[గోపాలరెడ్డిపాలెం]] * [[కుదిరి]] * [[కుదిరితిప్పఖంద్రిక]] * [[అతకనితిప్ప]] * [[కొరిది]] * [[దమరాయ]] * [[కడపత్ర]] * [[పంత్రాంగం]] * [[షార్ ప్రాజెక్టు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} గబ్బిలం 4266 16320 2005-12-19T13:31:45Z Mpradeep 50 {{మొలక}} గబ్బిలం పై [[డా, కంఠెవరపు వెంకట్రామయ్య]]గారి [[గబ్బిలం వ్యాఖ్యానం, కంఠెవరపు వారి | వ్యాఖ్యానం]] గబ్బిలం వ్యాఖ్యానం, కంఠెవరపు వారి 4268 11939 2005-09-23T11:19:12Z Chaduvari 97 == జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (ఒకటి)== - డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య "తనకీ, ప్రపంచానికీ, సామరస్యం కుదిరిందాకా కవి చేసే అంతర్, బహిర్ యుద్ధారావమే కవిత్వం" - [[చలం]] ([[శ్రీశ్రీ]] - [[మహాప్రస్థానం]] - ''యోగ్యతా పత్రం'' లో) [[వినుకొండ]] పొలిమేరలను దాటి, వినువీధి అంచులను తాకటానికి ఉద్యమించిన విశ్వనరుడుగా, వీను మిగిలిన కవివరుడుగా తెలుగు సాహితీ ప్రపంచంలో పేరు ప్రతిష్టలను పొందిన కవి [[గుర్రం జాషువా]] ([[1895]]-[[1971]]) సామాజిక చైతన్యంతో విశ్వజనీనతను జోడించి, కారుణ్యం, మానవీయ విలువలను ఆవేదనను ఆవిష్కరించిన జాషువా పద్యకృతి 'గబ్బిలం'' జీవిత కృతి - 'గబ్బిలం' కవి శక్రేశుడు గండపెండెరములన్ గాంగేయ తీర్థంబులన్ వివిధోపాయన సత్కృతుల్ గొనిన గాంధీ శాంతి సిద్ధాంత మా ర్థవ మార్గటుడు గబ్బిలంబులకు దౌత్యంబుల్ ప్రబోధించు మా నవతా స్రష్టన్ నవ్యభావ చతురుండన్ జాషువాభిఖ్యుడన్ జాషువా తన గురించి చెప్పుకున్న పద్యమిది. కవులు, రచయితలు తాము ఎన్ని రచనలు చేసినా, వాటిలో తమకు నచ్చిందీ, ప్రజలు మెచ్చిందీ, ఆ కవికి లేక రచయితకు కీర్తి ప్రతిష్టలు గడించి పెట్టిందీ అయిన రచన సాధారణంగా ఒకటో, రెండో ఉంటాయి. అలాంటి రచనల్నే 'జీవితం కృతులు' (Life Works) అని అంటాం. ఆ కవి భావనా సర్వస్వం, కవితా శిల్ప సౌందర్యం సమస్తం, గుత్తుకు కొన్న కావ్యం అదే అయి వుంటుంది. జాషువా ఇంచుమించు ముప్ఫై పై చిలుకు గ్రంథాలు రచించాడు. ''సర్వ పండితామోదముగా రచియించితిని (వి) ముప్పది కావ్యములు'' (నా కథ-158). అయినా ఆయన ఆమరణాంతం చెప్పుకున్న కావ్యం "గబ్బిలమే". ప్రజలు మెచ్చి ప్రశంసించిందీ "గబ్బిలాన్నే". అందువల్లే, 'గబ్బిలం' జాషువ జీవిత కృతి. అంతేకాదు, ఆయన రచనలల్లోనే అది 'శిరశ్శేఖర కృతి' (Monumental work) కూడా! జాషువా మిగిలన రచనలన్నీ ఒక ఎత్తు 'గబ్బిలం' ఒక్కటీ ఒక ఎత్తు. జాషువా జీవత ప్రస్థానానికీ, సామాజిక దర్శనానికీ నిదర్శనంగా నిలిచేది ఈ 'గబ్బిలం' కావ్యం. గబ్బిలం: ఖండకావ్యం గురజాడ తో 'కావ్య ఖండిక' ల రచన ([[1910]]) ఆరంభమైనా, ఖండకావ్య ప్రక్రియ మాత్రం రాయప్రోలు సుబ్బారావుగారి చేతిలోనే మొలకెత్తింది. అది జాషువా చేతిలో పుష్పించి ఫలించింది. ఖండకావ్య రచనలో అఖండ ప్రతిభా సంపన్నుడు జాషువా। ఆయన ఖండకావ్యాలు అటు రాశిలోను, ఇటు వాసిలోను మిన్న అయినవే. [[ఫిరదౌసి]], [[గబ్బిలం]], [[కాందిశీకుడు]], [[ముంతాజమహలు]], [[నేతాజీ]], [[ముసాఫరులు]] మొదలైన ఖండకావ్య రచనలతో పాఠకలోక ప్రాచుర్యాన్ని చూరగొన్న కవి జాషువా. వీటిల్లో "గబ్బిలం" రెండు భాగాలున్న ఖండకావ్యం. మొదటి భాగంలో సుమారు 117 పద్యాలు, రెండవ భాగంలో 142 - మొత్తం 259 పద్యాలున్న గబ్బిలాన్ని లఘుప్రబంధం అనవచ్చు. మొదటి భాగం [[1941]] లోను, రెండవ భాగం [[1946]] లోను రచించబడ్డాయి. "గబ్బిలం"- స్వీయచరిత్ర నివేదనాత్మకం "Best poetry is always autobiographical"(ఉత్తమ కవిత ఎప్పుడూ స్వీయ చరిత్ర నివేదనాత్మకమే) అని అంటాడొక అంగ్ల విమర్శకుడు. దానికి అక్షర సాక్ష్యం గబ్బిలం. కుల మత విద్వేషంబుల్ తలసూపని తావులే కళారాజ్యంబుల్ కళ లాయుష్మంతములై యలరారెడు నెలవు స్వర్గమగు చెలికాడా! నా కథ 1-127) కళాకారులందరిదీ ఒకే జాతి, ఒకే మతం, ఒకే కులం. ఆ విశాల దృక్పథం లోపిస్తే కళలు బతకవు. ఒక వేళ బతికినా బట్టకట్టవు। జాషువా చిన్నతనం నుంచి అటు వ్యక్తిగా, ఇటు కళావేత్తగా కుల వివక్షతకు నలిగిపోయాడు. 'నా కథ'లోన 'వ్యధా ఘట్టములు' ఆ గుండెకోతకు, ఆ ఆవేదనకు అక్షర రూపాలు. "లోకం నా వంక కోరగా, వారగా చూచింది, అనాదరించింది, అసత్కరించింది, సత్కరించింది, దూరపర్చించి, చేరదీసింది." (నా కథ - ఒక మాట). జాషువా జీవిత ప్రస్థానాన్ని ఈ మాటలు తెలియచేస్తాయి. అయన కవితా సృష్టికి ఇదే ప్రత్యక్ష్య నేపథ్యం. ఒక రోజు బాల జాషువా వినుకొండ వీధిలో వెళుతుండగా అగ్రవర్ణానికి చెందిన మరో బాలుడూ ఆ వీధినే పోతూ "నాను తాకకు, దూరంగా పో!" అని ఈసడించుకున్నాడట. ఆ అవమానాన్ని భరించలేక తన ఆవేదనను తల్లిముందు తోడుకున్నాడు. తల్లి బాలుని కన్నీరు తుడిచింది. తన కళ్ళలో నీళ్ళుబుకుతున్నా తమాయించుకుంది. ఆ పిల్లవాడే మరికించెం ఎదిగి కవిత లల్లటం మొదలు పెట్టాడు. బాలకవిగా తాను 'వ్రాసిన వ్రాతలు గని సెహబాసను వాడొకడు లేక వ్యధ'కు గురి కావలసి వచ్చింది. దానికి తోడు, 'వాదన చేసి కాదనెడి పాటి సమర్థత' లేని చిన్ననాడు తన ఊళ్ళోని వైష్ణవ పూజారి 'ఇతర జాతులు కైతలల్ల రాద'ని 'పురాణ యుగధర్మ సూత్రాల'ను వల్లించి, జాషువా లేత మనసును గాయపరిచాడు. దీనిని మించి జాషువా హృదాయాన్ని కలచివేసిన సంఘటన మరొకటి ఆయన కవితా వ్యాసంగ ప్రారంభదినాలలోనే జరిగింది. తన ఆశుకవితా నైపుణ్యంతో ''కొప్పరపు సుబ్బారావు'' గారు వినుకొండలో జరిగిన ఒక సభలో ప్రజలను ఉర్రూత లూగించారు. జాషువా ఆయన్ని అభినందిస్తూ పద్యాలు అప్పటికప్పుడు ఏవో గిలికాడు. వాటిని ఆయనకు అందజేయటానికి భపడుతూ, స్భాస్థలి దగ్గర తారట్లాడే జాషువాని ఆయన భ్రాహ్మణమిత్రుడొకడు వేదిక దగ్గరకు తీసుకువెళ్ళాడు. సుబ్బారావుగారు పద్యాలు తేసుకొని చదివి, సహృదయంతో బాలకవిని అభినందించారు. సభలో 'గుభగుభలు' బయలుదేరాయి. 'అభాగ్యుడీ నిమ్నజుడు సభలోని కెట్టు జొరబడెన'ని పదిమందీ ఉద్దతులై లేచిపోయారు. అలనాడు భారత కాలంలో అస్త్రవిద్యా ప్రదర్శ్నలో కర్ణుడికి జరిగిన అవమానమే తిరిగి ఆనా జాషువాకి జరిగింది. ఆ రోజంత ఇక ఇల్లుదాటి బైటికి రాకుండా, భోజనం చేయకుండా, తనలో తానే ఏద్చుకుంటూ దుఃఖంలో తలమున్కలై పొద్దుపుచ్చాడట. ఇలాంటి సన్నివేశాలా నెన్నింటినో ఆయన కవిగా నిలదొక్కుకునే రోజులలో ఎదుర్కొన్నాడు. "కుల భేదశానికి నువ్ మెదలెడు దేశమిద్ది నిను మిచ్చదు, మెచ్చిన మెచ్చకున్న శారద నిను మెచ్చె మానకుము ప్రాప్త కవిత్వ పరిశ్రమంబులున్" (నా కథ)- అని జాషువా భుజం తట్టి కందుకూరి వీరేశలింగంగారు అన్న మాటలు జాషువాకు అదర్శాలయ్యాయి. చక్కని కవితకు కులమే యెక్కువ తక్కువలు నిర్ణయించినచో నిం కెక్కడి ధర్మము తల్లీ? దిక్కుం జరవేదికా ప్రతిష్టిత గాత్రీ (ఖం.కా.భాగం-2, సందే) అలాగే [[1933]]-[[1934|34]] సం ల ప్రాంతంలో ఒకనాడు జాషువా [[వెంకటగిరి]] రాజైన యాచేంద్రభూపతిని సందర్శించటానికి రైల్లో వెళ్తున్నాడు. రైల్లో పరిచయమైన వ్యక్తి జాషువా కవి అని తెలుసుకొని అయన కవితలు విని ఎంతో సంతోషించాడు, జాషువాను ఎంతగానో అభినందించాడు. ఇంతలో ప్రసంగం కులంమీదకు మళ్లింది. జాషువాని ఆయన 'మీదే కుల'మని ప్రశ్నించాడు. జాషువా చెప్పాడు, అంతే అప్పటి వరకు జాషువాని పొడిగిన వ్యక్తే చివాలున లేచి వెళ్లిపోయాడు. గుండెను పిండే ఈ సంఘతననే జాషువా రాజుగారికి ఇలా చెప్పుకొని వాపోయాడు. నా కవితావధూటి వదనంబు నెగాదిగ జూచి రూప రే ఖా కమనీయ వైఖరులు గాంచి 'భళిభళి'! యన్నవాడె మీ దే కులమన్న ప్రశ్న వెలయించి చివాలున లేచిపోవుచో బాకున గ్రుమ్మినట్లగును పార్థివచంద్ర! వచింప సిగ్గగున్ (ఖం.కా.భాగం-2) ఇలాంటి సన్నివేశాలకు జాషువా జీవితంలో కొదవలేదు. అంతేకాదు, అన్నింటి కంటే విచిత్రమైంది - అటు క్రస్తవ సోదరులచేత విలివేయబడ్డడు. ఇటూ సవర్ణ హిందువుల చేత ఈసడింపబడ్డాడు. ఇంటి నుండి తరిమివేయబడ్డాడు. ఇదంతా కేవలం 'కులం కుట్రే'! కవిగా ఆయన లబ్దప్రతిష్టుడైన తర్వాత కూడా సభల్లో, సన్మానాల్లో ఈయన గురించి ప్రసంగించే వక్తలు 'పంచమ జాతిలో పుట్టి ఇంత గొప్పకవిగా రాణించినవాడు' అని అంటుంటే జాషువా గుండెలు అవిసిపోయేవి. 'నన్ను జాషువాగా ఇందుకు గుర్తించరు?' అని ఆయన అంటుండేవారట. ఇలా ఆయన జీవితంలో కుల ప్రాతిపదిక మీద ఎన్ని దూషణాల్ని, తిరస్కారాల్ని ఎదుర్కొన్నా, వాటిని లెక్కచేయలేదు। ఆత్మవిశ్వాసంతో ఎదుర్కొన్నాడు. గవ్వకు సాటిరాని పలుగాకుల మూక లసూయ చేత న న్నెవ్వెధి దూఱినన్ ననువరించిన శారద లేచిపోవునే యవ్వసుధా స్థలిం బొడమరే రసలుబ్ధులు ఘంట మూనెదన్ రవ్వలు రాల్చెదన్ గరగరల్ సవరించెద నాంధ్ర వాణికిన్ (నా కథ) ఇలాంటి విశ్వాసంతో, మొక్కవోని ధైర్యంతో జాషువా తనను ఈసడించిన సమాజానికి ఎదురొడ్డి కవితలు రచించాడు. "విశ్వమానవ సౌభాతృత్వం, నిర్మత, నిర్జాతి సంఘం నా ఆదర్శం. ఒక జాతికి మతానికి చిందిన కవిత్వాలు మంచివి కావు. అవి కవిత్వాలు కావు, అలాటివి వీలునామా కవిత్వాలంటాను. నా భావం సామాన్యులకు అందివ్వడానికి ప్రయత్నించాను. గహన సంచారంలేని కవిత్వం నా లక్ష్యం" అది జాషువా వెల్లడించాదు. ఈ ఆదర్శంతోనే ఆయన తన కావ్యాలన్నీ రాశాడు. ముఖ్యంగా 'గబ్బిలం' కావ్యం. అవి ఆయన నిరాశ్రయుడిగా గుంటూరులో కాలం గడుపుతున్న రోజులు. ఒక పాడుబడిన ఇల్లు దొరికింది, అదీ స్మశానానికి పక్కనే. గబ్బిలాలకు ఆటపట్టయింది ఆ ఇల్లు. రాత్రిళ్ళు చిన్న ఆముదపు దీపం. ఆ అంధకారంలో ఆయనకి గబ్బిలాలే నేస్తాలు. ముక్కు మొగమున్న చీకటి ముద్దవోలె విహరణము సేయసాగె గబ్బిలమొకండు దాని పక్షాని లంబున వాని చిన్ని యాముదపు దేపమల్లన నారిపోయె ఓ వైపు ఆత్మవ్యధ, మరోవైపు కటిక చీకటి. ఇంకో ప్రక్క గబ్బిలాల సంచారం. ఆ విపత్కర పరిస్థితిలో, ఆ ఆవేదనలో రూపుదిద్దుకొన్న ఆలోచనాధార ఫలితమే 'గబ్బిలం' కావ్యం. జాషువా జీవితానుభవ దృశ్యాలే 'గబ్బిలం' రచనకు ప్రత్యక్ష హేతువులు. అందువల్లే 'గబ్బిలం' లోని ప్రతి పద్యంలోనూ ఆత్మీయతా స్పర్శ తొణికిసలాడుతుంటుంది. జాషువా తన వైయక్తిక బాధని, తన జాతి జనుల సమిష్టి బాధని ప్రత్యేకించి పలికినా, అది సాధారణీకరణాన్ని పొందింది. సర్వపాథక సమాదరణాన్ని ప్రోది చేసుకుంది. తనకీ సమాజానికీ సామరస్యం కుదరలేదు. అంతర్భాహ్య సంఘర్షణల నుంచి కావ్యం ఆవిర్భవించింది. 'కవిత్వానికి బధ పర్యాయ పద'మంటారు. ఆ బాధ నుంచి విముక్తి చెందటానికే జాషువా గబ్బిలాన్ని కూర్చాడు. 'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు == జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (రెండు)== - డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య కాలం కంటే రెండడుగులు ముందే! ఆంధ్ర సాహిత్య వికాసాన్ని ఒకసారి పునఃపరిశీలిస్తే - ఆడది లేకపోతే కృతికి అందం లేదనే భావంతో ధనతృష్ణ వెంటాడగా బృహన్నల వర్గం సంతోషం కోసం ప్రబంధ కవులు అనుత్తమ ప్రణయబంధుర కావ్యాలు రచించటం కన్పిస్తుంది. కవిత చచ్చుదైనా కథ ప్రసిద్ధమైనదైతే కవికి కొంతకీర్తి గలుగవచ్చు. అలాంటి కవిత్వం నెలలు తక్కువైనా బలమైన తిండితో బ్రతికే పాపలాంటిది. "ప్రభువుల పెండ్లి పేరంటాలకు కొంతకాలం ఖర్చయింది. ఆ తరువాత రాణివాసాల్లోని విరహ వేదనల్ని రచ్చకీడ్చింది. అనంతరం అంగాంగ వర్ణనలతో యువతకు ఉచ్చులు వేసింది. 'పాడిన రామకథే మరలపాడి' ఆర్తులను అనాదరిస్తూ-భువన హితాన్ని కోరవలసిన కళాశక్తి స్వార్థ జడదిన ఊరవేయబడింది' అంటాడు జాషువా. ఇదీ మన సంచిత ధన సంపద. ఇక ఆధునిక యుగం. [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] భావకవితా యుగంలో కలం బట్టిన కవ. "దిగిరాను దిగిరాను భువినుండి దివికి" "నా ఇచ్ఛయేగాక నాకేటి విరవు" అని కంత నగరాల (ivory towers) ల్లో విహరిస్తూ ఊహాప్రేయసి మీద గేయాలల్లూతూ, ఆ విరహంలో తలమున్కలై "మనసారగా ఏడ్వనీరు నన్ను" అంటూ భావుకవులంతా ఎవరికి వారు యధాశక్తి రోదిస్తున్న కాలమది. అయితే జాషువా భువిని వీడలేదు, దివిలో కాపురం పెట్టనూ లేదు. పూదోటల మద భంభర నాదముల విలాసవతుల నడబెడగుల నా హ్లాదించు కవులకీ నిరు పేదల ఆక్రందనములు వీనుల బడునా! (ముసాఫరులు) అని సమకాలీన భావ కవులను నిరసించాడు. అందుకే భావ కవుల కంటే అభ్యుదయ కవులే ఈయనకు ప్రీతి పాత్రులయ్యారు. వర్గ సంఘర్షణ, ఆర్థిక వ్యత్యాసాల నిర్మూలనం, దోపిడీ వర్గాలపై తిరుగుబాటు, సమ సమాజ నిర్మాణ, సమర విముఖత, శాంతిప్రియత వంటి అభ్యుదయ కవితా లక్షణాలు జాషువా కవితల్లో చోటుచేసుకున్నాయి. మా కవు లాలపింతురు సమంచిత నవ్యయుగో చితంబులై యాకటి చిచ్చు లార్చు హృదయ ప్రీతి దారి దయాకధాంశముల్ (కాందిశీకుడు) ఈ అభ్యుదయ దృక్పథమే జాశువాచేత "గబ్బిలం" రాయించింది. దళిత వేదనకు అక్షరాకృతి నిప్పించించి। అసలు "గబ్బిలం" ఇతివృత్తమే అభ్యుదయాంశతో ముడిపడినటువంటిది. భరతమాతకు కడగొట్టు బిడ్డడైన ఒక అరుంధతీ సుతుడు-సమాజంలో పాతుకుపోయిన అంటరాని తనాన్ని, వర్ణ వ్యవస్థలోని క్రూరత్వాన్ని-తన సందేశంగా శివునికి గబ్బిలం ద్వారా విన్నవించుకోవటం ఈ కావ్యేతివృత్తం. రెండు భాగాలుగా సాగిన ఈ కావ్యం తొలి భాగంలో అరుంధతీ సుతుడు తన దైన్యాన్ని విన్నవించుకుంటాడు. సామాజికంగా అనుభవిస్తున్న నిరసనను వ్యక్తం చేస్తాడు. ఆపై గబ్బిలానికి మార్గనిర్దేషం చేస్తాడు. గబ్బిలం విశ్వానాధుని దగ్గరకు పయనమై వెళుతుంది. ఇది ప్రథమ భాగం. తర్వాత కొన్నాళ్ళకు గబ్బిలం మరలా కనిపిస్తుంది. వెళ్లిన పని "పండే"నని చెప్తుంది. మరలా పంచముడు తన గోడు వినిపించుకొంటాడు. భారత జాతి అనైక్యత, కుల, మతభేదాలు, స్వీయకులంలోని వైరుధ్యాలు, మూఢాచారాలు, దేశాభిమానం రెండవ భాగంలోని అంశాలు. వస్తుభావాల విషయంలో సమకాలీన కవుల కంటే ఒకడుగు ముందుకువేసి, దళీత కవిత్వానికి తెలుగులో బీజం వేశాడు. ఈనాటీ 'దళిత కవితావాదకవు'లనీకులు కంటే జాషువా నిర్భయంగా, బలంగా, సూటిగా కవితను చెప్పాడు. కాబట్టే తెలుగు దళిత కవిత్వానికి "ఆది కవి" జాషువా. ఆయన "గబ్బిలం" కళిత కవితా మేనిఫెస్టో. 'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు == జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (మూడు)== - డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య గబ్బిలం - ప్రతీక కావ్యం 'గబ్బిలం ' ప్రతీక కావ్యం (Symbolic poem). "కాళిదాసుని మేఘసందేశము మనస్సులో నుంచుకొని నేనీ కావ్యమును రచించితిని. గ్రంథ నామము గబ్బిలము. శ్రోతలకిది కటువుగా దోపవచ్చును. కాని యందలి కథా నాయకుడు ప్రణయ సందేశము నంపును. ఇత డంపునది తుక తుక నుడుకు నశ్రు సందేశము. అతని శిక్షా కాలపరిమితి యొక సంవత్సరము. ఇతని శిక్ష ఆజన్మాంతము, తర తరములు. దీని కవధి లేదు. అతడు మన్మధాగ్ని తప్తుడు, ఇతడు క్షుధాగ్ని పీడితుడు. ఇరువురిలో నితడు దయనీయుడు". "గబ్బిలం" పీఠిక(విజ్ఞప్తి) లో [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] రాసిన మాటలివి. కవ మాటల్ని బట్టి, ఇతివృత్త నిర్వహణాన్ని బట్టి ఇది కాళిదాసు మేఘసందేశానికి అనుసరణ కావ్యమని స్పష్టమవుతుంది. అంటే సందేశ కావ్యం అన్నమాట. అక్కడ మేఘడు సందేశహరుడు. ఇక్కడ గబ్బిలం సందేశ హరిణి. ఇది సందేశ కావ్యమే అయినా, దీనిలో ప్రతీకవాద కవితా తత్త్వచ్చాయలు పుష్కలంగా వున్నాయి. 'గబ్బిలం' అరుంధతీ సుతునికి ప్రతీక. "పామునకు పాలు, చీమకు పంచదార" పోసి పోషించే హైందవ సమాజంలో గబ్బిలం మాత్రం ఒక "అపశకున పక్షి"గా పరిగణింపబడుతోంది. "మృగ పక్షిత్వ విచిత్ర ధర్మముక మూర్తిన్ని దాల్చియున్నట్టి నీ మోముంజూడదు లోకము" అని జాషువానే "ప్రాత పట్టింపు"లను ప్రస్తావించాడు. గబ్బిలాన్ని "వెలివేయబడిన" ప్రాణిగ ఇతర జాతులు కూడా గుర్తిస్తున్నాయి.ఈ లోక రీతిని పాటించే గబ్బిలాన్ని అరుంధతీ సుతుడికి ప్రతీకగా గ్రహించాడు జాషువా. అది విలుగు చూడాలేదు, పంచముల జీవితాల్లో వెలుగు లేదు. వారి చీకటి బతుకుల కది ఒక సంకేతం. వారి దైన్యానికీ, దయనీయతకీ గబ్బిలం తిరుగులేని ప్రతీక. సామాజిక దురన్యాయానికి బలై, సవర్ణ హిందువుల చేత వెలివేయబడిన పంచముని ఆక్రందన గబ్బిలం కావ్యానికి ఆయువు పట్టు. తిరిపపు దమ్మిడీ తనివి దీపముగా వెలిగించి, దీపమే యెరుగని నా కుటీరమున నృత్యమొనర్చు మహాపిశాచి, చిం పిరితల చిక్కులమ్మ, తరి బీయతు జేసెడి నన్ను, భూమికిన్ బరువుగ గబ్బిలాయిగ! తృణంబుగ! జుల్కనగ! హుళక్కిగా సమకాలీన సామాజిక దర్పణం ఒక కవి కవితాస్థాయిని చైతన్యాన్ని అతడు ఎంచుకొన్న వస్తువు, భావజాలం, అభివ్యక్తి నిర్దేశిస్తాయి। ఒక బలమైన సామాజిక భూమిక లేకపోతే, ఎంత గొప్ప కవిత్వం రాసినా అది నేల విడిచిన సామే అవుతుంది. రచయిత మౌలికంగా సంఘజీవి. కాబట్టి అతని ఆలోచన ఎంత స్వతంత్రించినా, అది సంఘికమైనదే అవుతుంది. సమాజంలోని ఏ చలనానికైనా అప్రమత్తుడైన ఏ రచయిత (conscious writer) అయినా స్పందిస్తాడని చెప్పడం పరిపాటి. అలా నూటికి నూరుపాళ్ళు స్పందించి, కవిత లల్లినవాడు జాషువా। ఆయన గబ్బిలం సమాజంలో పుట్టింది। సమాజాన్ని ఎత్తి చూపింది. సామాజిక అసమానతలని చీల్చి చెండాడింది. మానవతకు అర్థం చాటి చెప్పింది. జాషువా పుట్టే నాటికి([[1895]]) భారతదేశం బానిసత్వంలో మగ్గుతోంది. బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవాదం బలం పుంజుకొంటోంది. ఆనాడు దేశం పరాయి పరిపాలనలో మగ్గడం అలా ఉండగా, సమాజం భయంకరమైన రుగ్మతులతో లుక లుక లాడిపోతూ వుంది. స్వపరిపాల మన్న శబ్దంబు దేశంబు వీనుల విందుగా వినకముందు ఘన దురాచార సాగర మగ్నమై ప్రజా బాహుళ్య మొడ్డున పడకముందు కొలత గింజల శాసనంబులకు విరచి కొట్లలో పంట తలదాచుకొనకముందు ప్రభవ మందితి అని జాషువా స్వీయచరత్ర "నా కథ"లో చెప్పుకున్నాడు. బాల్యం నుంచే బ్రిటిశ్ పెత్తందారి తనాన్ని నిరసించాడు. సహింపదయ్యె శైశవమందె నా చిన్ని చిత్తంబు తెలవారి పెత్తనంబు అన్నాడు. తండ్రి "బాప్టిజాన్ని" (Baptism) పొంది తెల్లవారి దగ్గర పనిచేయటాన్ని జీర్ణించుకోలేకపోయాడు. తానము నంది క్రైస్తవ మతంబున జేరి కులంబు గోత్రమున్ మానిన వెర్రిగొల్లడ వమాయక మూత్రివి॥॥। జాషువాలోని ఈ దేశాభిమానం "గబ్బిలం" ద్వితీయ భాగంలో ప్రస్ఫుటమౌతుంది. ఈ భాగ రచనాకాలం నాటికి - "గాంధీ ఉద్యమం చేత సీమగడ్డకు కన్నులు చెమ్మగిల్లాయి, ముతక వస్త్రానికి మర్యాద పొటమరించింది. వడకు నూలు పగ్గాలు పేనించి వేటగాడు ఉచ్చులె వేశాడు. స్వరాజ్యమనే సింహరాజు అందులో చిక్కుకుంటాడే లేక తప్పించుకుంటాడో" అని సాలోచనగా అంటాడు. దీన్లో కూడా తన వ్యధని పలుకుతాడు. జాతీయోద్యమ యుద్ధరంగ మహితోత్సాహ ప్రతిద్వానముల్ కూలీల్ బెట్టుచు నాల్గు జాతులకు గగ్గుర్పాటు గల్పించెడిన్ స్వాతంత్ర్యంబను స్వర్గసౌఖ్యమున మా భాగంబు మాకిత్తురో ఖాతాలేదని త్రోసిపుచ్చెదరో! వక్కాణింపవే చెల్లెలా! మెత్తని అధిక్షేపంతో హృదయానికి హత్తుకొనేటాట్లు చెప్పటం జాషువా కలం సొత్తూ. ఆయన అచ్చమైన గాంధేయవాది. కాబట్టే - నిమ్నజాతుల కన్నీటి నీరదములు పిడుగులై దేశమును కాల్చివేయు ననుచు రాట్నమును దుడ్డుకర్ర కరానబూని దెసల దోచె గుజరాతు ముసలి సెట్టి అంటాడు. ఇలా దేశస్థితిని తెలియజేస్తూనే ప్రసక్తానుప్రసక్తంగా సామాజిక పరిస్థితిని వివరించాడు. ఇక "గబ్బిలం" కావ్యానికి ప్రాణవాయువు సమకాలీన సంఘిక దుస్థితి. అనాది కాలం నుంచి మనిషికీ మనిషికీ మధ్య అడ్డుగోడలు పెట్టి, మానవతను మటుమాయం చేసిన వర్ణవ్యవస్థ "వేయి పడగ"లై విజృంభిస్తున్న కాలం అది. కులం, సంపద- వ్యక్తి సాంఘిక ప్రతిపత్తికి కొలబద్దలై మన్నుతున్న రోజులవి. "భారత వీరుడు" ఆ రెంటిని హరించి పంచముని పిప్పిచేస్తున్న దుర్భరస్థితి అది. ఎవరైతే తనను నిరాదరణకు గురిచేస్తున్నారో వారి "పాదము కందకుండ" చెప్పులు కుట్టి జీవనము సాగిస్తున్నాడు అరుంధతీ సుతుడు. అటువంటి వాని సేవకు భారతావని 'అప్పు పడ్డది' వాడు చెమటోడ్చి ప్రపంచమునకు భోజనము పెట్టు, వానికి భుక్తిలేదు ఇదీ వాని స్థితి. అస్పృశ్యులు పండించే ధాన్యాన్ని ఆలయాలలో దేవునికి నైవేద్యంగా సమర్పిస్తున్నారు. కానీ ఆ ధాన్యం పండించే వారికి మాత్రం ఆలయ ప్రవేశం లేదు. వ్యక్తి స్వేచ్చనూ, మానవతా విలువల్ని నాశనం చేస్తున్న మనిషికీ మనిషికీ అగాధాన్ని సృష్టిస్తున్న వర్ణవ్యవస్థ మీద ధ్వజమెత్తి సమతా సిద్ధాంతాన్ని ప్రబోధించాడు జాషువా. 'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు - ==జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (నాలుగు)== - డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య ముసలివాడైన బ్రహ్మకు పుట్టినారు నలువురు కుమారులనుట విన్నాముగాని పసరము కన్న హీను డభాగ్యుడైన యైదవ కులస్థు డెవరమ్మా! సవిత్రి అసలే చాతుర్వర్ణ వ్యవస్థ. అందులో మరలా అయిదవ కులమని ఇంకో కుల మేమిటి? దీన్ని ఎవరు సృష్టించారు. సమాధానం లేనివి కావు ఈ ప్రశ్నలు. మన దేశంలోనే కాదు. ఇతర దేశాల్లో కూడా వర్ణ వైషమ్యాలు లేకపోలేదు. అయితే హైందవ సమాజంలో ఈ కులాల వ్యవస్థ "నిచ్చెన మెట్లు పద్ధతి" (Graded System)లో ఉండి - ఒక కులం అగ్రవర్ణం, మరో వర్ణం అథమ వర్ణం అని వరుసగా నిర్ణయించి ఆ చట్రంలో తరతరాలుగా మార్మికంగా, విరాటంకంగా దోపిడీ సాగిస్తున్న వాళ్ళని నిలదీస్తాడు [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]]. ఆ అభాగ్యుని రక్తంబు నాహరించి యినుపగజ్జెల తల్లి జీవనము సేయు! గసరి బుసకొట్టు నాతని గాలిసోక నాల్గు పడగల హైందవ నాగరాజు పాములకు గాలి ఆహారం అనేది జశ్రుతి. బ్రాహ్మణ, క్షత్రియ, వైశ్య, శూద్ర వర్ణములనే నాలుగు వర్ణాలను పడగలుగా కల్గిన హైందవ నాగరాజు, తాను వాయుభక్షకుడే అయినా - పంచముని గాలి సోకితే చాలట! కసరి బుసకొడతాడట. రేయింబవళ్ళు రెక్కలు ముక్కలు చేసికొని, తమ అభ్యున్నతికి ఈ పంచముడైతే శ్రమిస్తున్నాడో, అతన్ని దరిచేరనీయకపోవటం, అస్పృస్యత సాకుతో దూరం చేయటం జాషువా హృదయాన్ని కలచివేశాయి. గుండె కుతకుతలాడింది. ఆ అగ్నిపర్వతం నుంచి వెలువడిన లావానే 'గబ్బిలం' కావ్యం. కర్మ సిద్ధాంతమున నోరు కట్టివేసి స్వార్థలోలురు నా భుక్తిననుభవింత్రు కర్మమన నేమొ, దానికీ కక్షయేమొ ఈశ్వరుని చేత ఋజువు చేయింపవమ్మ! అని గబ్బిలాన్ని కోరుతాడు। హేతువాది, వాస్తవికతావాది అయిన జాషువా ప్రశ్న ఇది. ఔషధంలేని అస్పృశ్యతా జాడ్యానికి వ్యతిరేకంగా జాషువా సంధించి విడిచిన నిశిత బాణం ఇది. ఆయన ఆర్థిక చైతన్యానికీ, తాత్త్విక చైతన్యానికీ నిదర్శనాలు ఈ పంక్తులు. "సహజమైన ప్రకృతి సౌఖ్యంబు నొక వ్యక్తి దొంగిలించి మనుట దొసగు నాకు" అని దోపిడీ తత్వాన్ని సమాజిక అక్రమంగా గుర్తించిన జాషువా పతితులు, భ్రష్టులు, బాధాసర్ప దష్టులు అయిన పీడిత పంచమ జాతి పక్షపాతి. ప్రతిమల పెండ్లి సేయుటకు వందలు వేలు వ్యయించుగాని దుః ఖితమతులైన పేదల పకీరుల శూన్యములైన పాత్రలన్ మెదుకు విదల్పదీ భరత మేదిని ముప్పది మూడుకోట్లదే వత లెగబడ్డ దేశమున భాగ్యవిహీతుల క్షుత్తులారునే "వాని నిద్ధరించి భగవంతుడే లేడు మనుజుడెట్లు గనికరించు" అన్న అభిప్రాయాన్ని వ్యాఖ్యానిస్తున్నాయి పై పంక్తులు. గబ్బిలానికి మార్గనిర్దేశం చేసేటప్పుడు కూడా నీ ప్రయాణంలో సుడిగాడ్పులిదురైతే "నిలువవచ్చుం ధర్మసత్రాలలో పిడుగులు వడ్డ" అని చెబుతూ. ఎలాంటి ప్రాణాపాయ సమయంలోనైనా "ప్రవేశ యోగ్యతలు పాపిన్నాకు లేవచ్చటన్" అని "పులుగుంబుట్ర"కంటే హీనమైన పంచముని దుస్థితిని వ్యక్తీకరిస్తాడు. ఈ దేశంలో పషుపక్షాదులకున్న గౌరమన్నా పంచములకు లేదనటం జగమెరిగిన సత్యం. వాని తలమీద బులిమిన పంకిలమును గడిగి కరుణింప లేదయ్యె గగనగంగ గంగ కల్మషహారిణి అంటారు. అ విషయంలో ఇక ఆకాశగంగ విషయం చెప్పనక్కరలేదు. మరి అలాంటి ఆకాశగంగ కూడా ఆ పంచముడి నెత్తిమీద హైందవ సమాజం పులిమిన బురదను కడిగి దయచూపలేదట. ఎంత అమానుషం! ఎంత క్రూరం! ఈ వర్ణ వ్యవస్థలోని అక్రమాన్ని మరింత వ్యంగ్యంగా గబ్బిలంతో చెప్పే మాటల్లో చెబుతాడు. ఆలయంబున నీవు వ్రేలాడు వేళ శివుని చెవి నీకు గొంతచేరువుగ నుండు మౌని ఖగరాజ్ఞి! పూజారిలేని వేళ విన్నవింపుము నాదు జీవిత చరిత్ర! దేవుడు కురుణించినా "పూజారి" వరమియ్యడనేది పాత బడ్ద సామెత. "అమ్మా! గబ్బిలమా? శివిడికి పంచముల ఆక్రందనలు విన్నవించే సమయంలో పూజారి గనక విన్నాడంటే నీకు "ప్రాయశ్చిత్తం" తప్పదు. అంతెందుకు, పూజారికి ఆ పరమ్ శివుడు కూడా భయపడతాడు. నీవు విన్నవించే విషయం పూజారికి తెలిసిందని ఆ దేవదేవుడికి తెలిస్తే 'అతడు కూడా' నీమీద కోపగిస్తాడమ్మా! కాబట్టి పూజారి విషయం జాగ్రత్తగా చూసుకో" అని హెచ్చరిస్తాడు. ఇలా ప్రతి పద్యంలో జాషువా పాఠకుల కళ్ళముందు ప్రత్యక్షమవుతాడు. సామాజిక రంగంలోనే కాదు కాళారంగంలో కూడా "పుట్టరాని చోట పుట్టిన" కారణంగా తరతరాలుగా జరుగుతున్న అన్యాయాన్ని ఎత్తిచూపుతాడు జాషువా. ఎంత కోయిల పాట వ్యధ యయ్యెనో కదా! చిక్కు చీకటి వనసీమలందు, ఎన్ని విన్నెలవాగు లింకి పోయెనో కదా! కటిక కొండల మీద మిటకరించి, ఎన్ని కస్తూరి జింక లీడేరెనో కదా! మురికి తిన్నెల మీద పరిమళించి, ఎన్ని ముత్తెపురాలు భిన్నమయ్యెనో కదా! పండిన వెదురు జొంపములలోన, ఎంత గంధవహన మెంత తంగెటి జున్ను ఎంత రత్నకాంతి ఎంత శాంతి ప్రకృతి గర్భమందు! భగ్నమైపోయెనో పుట్టరాని చోట పుట్టుకతన '''కవికోకిల''' బిరుదాంకుతుడు జాషువా. ఆయన కవితా మాధుర్యాన్ని ఆస్వాదించిన వారే కోకిల 'పంచమ స్వరం'లో కూస్తుందని శ్లేషల్ని ఆశ్లేషించి, భాషా ప్రౌఢిమ ప్రదర్శించి, తమ అక్కసు చాటుకోలేదా? అయినా సాహితీ ప్రియుల హృదయ ఫలకల మీద తన ముద్రను భద్రపరుచుకొన్నాడనేది ఎవరూ కాదనలేని వాస్తవం. అయినా సృజనాత్మకత (creativity)కి కూడా కులమతాల మలాములంటించిన 'భారతీయత'కు మంగళహారతులు పట్టవలసిందే మరి! 'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు ==జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (ఐదు)== - డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య అయితే ఇక్కడ చెప్పుకోవలసిన మరో విశేష లక్షణం జాషువాలో ఉంది. హైందవ సమాజంలోని దారుణమైన అస్పృశ్యతా సమస్యను చిత్రించిన [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] కవే పంచముల్లోని అంతర్భేదాల్ని ఎండాగడతాడు. కలదమ్మా వ్రణమంటరానితన మాకర్ణింపు మీ ఇండియా పొలమందుంగల మాలమాదిగలకున్ భూతేశుడే కాదు కృ ష్ణులు, కృష్ణున్ని రసించు దైవములు క్రీస్తుల్, మస్తుగా బుట్టినన్ కలుపన్నేరరు రెండు జాతులను వక్కాణింప సిగ్గయ్యెడిన్ అని వ్యధ చెందుతాడు. అగ్ర వర్ణాల దౌష్ట్యాన్ని ఎంత నిర్భయంగా ఖండించాడో, అంతిమ వర్ణాల అజ్ఞానాన్ని అంత నిష్పాక్షికంగా నిరసించాడు జాషువా. ఒకవైపు స్వర్ణ హిందువుల దౌష్ట్యం పాము పడగలై బుసలు కొడుతుంటే, మాలలమనీ, మాదిగలమనీ 'ఐకమత్యాన్ని' మరచి కుమ్ములాటలో మునిగితేలే వారిని కలపటం ఎవరికీ సాధ్యం కాదని హెచ్చరిస్తాడు. అది నిజమే! కవి రాసిన అర్థశతాబ్దం తర్వాత కూడా ఆ స్థితిలో అడుగు ముందుకు వేయలేకపోవటానికి ఆత్మ విమర్శనం అవసరం కదా? కవ 'క్రాంరిదర్శి' అనటానికి వేరే నిదర్శనం కావాలా? మత వైషమ్య నిరసనం, అస్పృశ్యతా నిరసనం, అంధ విశ్వాస నిరసనం, దారిద్ర నిరసనం అనే నాలుగు స్తంభాలపన జాషువా కవితా సౌధం నిలబడింది। ఆంతర్యాన్ని పరిశీలించటం, అసమానతను ప్రశ్నించడం, అన్యాయాన్ని ప్రతిఘటించడం - అయన కవిత్వానికి ఆయువు పట్టులు. ముసుగులో గుద్దులాటలు పొసగవింక హక్కు కలదయ్య ప్రశ్న సేయంగ నిన్ను! అని సూటిగా భగవంతుణ్ణైనా ప్రశ్నిస్తాడు. ఈ చైతన్యంతో జాతి, మత, కుల శృంఖలాల్ని చేదించుకున్న జాషువా తాను "విశ్వనరుణ్ణి" అని ఉద్ఘాటిస్తాడు. కులమతాలు గీచుకొన్న గీతల జొచ్చి పంజరాన గట్టువడను నేను నిఖిలలోకమెట్లు నిర్ణయించిన నాకు తరుగులేదు విశ్వనరుడనేను (ఖం.కా.భాగ।5.నేను) కరుణ వీరరస కావ్యం: అభ్యదయ కవిత్వంలో కరుణ వీరరసాలు సమ్యక్సమ్మేళనం చెంది కన్పిస్తాయి. భూత, వర్తమాన కాలాల్లోని సామాజిక అసమానతల్ని, దోపిడీని గుర్తించి, నిరూపించి, ఇప్పుడైనా వాస్తవాన్ని గ్రహించి, భవిష్యత్తులో ప్రగతి పథం వైపు - ఉన్న స్థితి నుండి ఉన్నత స్థితికి సాగిపొమ్మని చెబుతుంది, అభ్యదయ కవిత. స్థితి నిరూపణలో కరుణం, మార్గనిర్దేశంలో వీరం - ఈ రకం కవితల్లో ధ్వనిస్తాయి. జాషువా తన కవితల్లో కరుణ రసం లోంచి వీరరసాన్ని పొంగించాడు. కరుణరస మొండె కఠిన రాక్షసముల్ హృదయములను గలచి ముదము గూర్చు వేడి కంటె నీటి విలువ సహజమైన చలువ లీను అశ్రువులకు లేదు (ముసాఫర్లు) జాషువా అక్షరాల్లో చిందే కన్నీళ్ళు అగ్నికణాలు. నిమ్నజాతుల కన్నీటి నీరదాలు పిడిగులై దేశాన్ని కాల్చివేస్తాయని నొక్కి వక్కాణించే విస్ఫులింగాలు. "తల వాక్రుచ్చగరాని నెత్తుటి సిరా"తో రాసిన గబ్బిలం 'ఇద్ద కరుణా పరిణద్దరస ప్రబంఢము"గా 'భాష్ఫ కణాభిరామము' గా రూపెత్తింది. జనులం చీలిచి పిప్పిజేసెడు దురాచారంబులన్ గాల మ ట్టని విద్యాబలమేల? విద్యయన మౌఢ్యవ్యాఘ్రి కింపైనచో జనమా? మోసపు వ్రాతకోతలకు రక్షాబంధమా? ఎందుకీ మనుజత్వంబు నొసంగలేని చదువుల్ మైరేయపుం మైకముల్ ఈ విధమైన భావచాలనం జాషువా కవిలోని ప్రతిఘటనాత్మక వైఖరిని పట్టి ఇవ్వటం లేదూ? 'ఉరము నిక్క గల్కి యుద్రేకమొదవించు నవ్యకవి'లాగా జాషువా విప్లవాన్ని ప్రకటించలేదు. సంయమనాన్ని ప్రకటించాడు. ధర్మ సంస్థాపనార్థంబు ధరణిమీద నవత రించెదననె నభవుని తండ్రి మునువు జన్మించి నెత్తికెత్తినది లేదు నేడు జన్మింపకున్న మునిగినది లేదు అని ఖరాఖండిగ చెబుతాడు. శిష్ట రక్షణకు, దుష్ట శిక్షణకు యుగ యుగంలోనూ సంభవిస్తానన్న ఆ శ్రీమహావిష్ణువు తొమ్మిది అవతారాల్లో ఎంతమంది రాక్షసుల్ని సంహరించాడో కానీ, ఆ రాక్షసుల్ని మించిన అభినవ రాక్షసులు కులమతాలనే ఆయుధాలతో జనుల్ని పీల్చి పిప్పి చేస్తున్నారు. మరి వాళ్లని అంతం చేయటానికి ఆ శ్రీమహావిష్ణువు ఎప్పుడు పుడతాడో? అసలు పుడతాడా? పుట్టి ఒరగబెట్టింది ఇంతకు ముందులేదు. ఇక మీదట ఒరుగుతుందన్న నమ్మకం లేదు. అవకాశవాదులు తమ స్వార్థం కోసం కల్పించుకొన్నవే ఈ పురాణాలు, ఈ కథలు అని జాషువా తీర్పు. 'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు ==జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (ఆరు)== - డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య వైరుధ్యంలో వైశిష్ట్యం: అభ్యుదయ కవితా తత్వాన్ని జీర్ణించుకొన్న [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] సమకాలీన అభ్యుదయ కవుల్లా గేయ చందస్సునూ, వచన కవితా రీతినీ చేపట్టలేదు. శిష్ట వ్యవహారికాన్ని స్వీకరించనూ లేదు. సరళ గ్రాంధికాన్ని, ప్రాచీన పద్య చందస్సునూ సమాశ్రయించాడు. అయినా కండగల పద్యరచన జాషువాది. సమకాలీన పద్యకవుల్లో జాషువు పద్యం పొందినంత నిస్తుల ప్రచారం మరేకవి పద్యం పొందలేదనటం అతిశయోక్తి కాదు! సహజోక్తే! పద్య శిల్పం జాషువాదే. అభ్యుదయ కవుల్లో [[శ్రీశ్రీ]] గేయానికి ఎంత ప్రచారం, ప్రాశస్త్యం తెచ్చాడో, జాషువా పద్యానికి అంతటి జవజీవాల్ని తెచ్చిపెట్టాడు. కవిత్వానికి రూపం(form) కంటే వస్తువే ముఖ్యమని నిరూపించిన కవి జాషువా. వస్తువు(content) మారినపుడు రూపం కూడా మారటం సర్వసాధారణమైన సాహిత్య సూత్రం. అయిన ఆ సార్వత్రిక సూత్రాన్ని అధిగమించి కాలం పరీక్షల్లో నిలిచి గెలుపొందింది జాషువా పద్యం. పద్యం తెలుగువాడి సొంత సొత్తు. దాన్ని పసిగట్టి ప్రజల గుండెల్ని దోచుకున్నాడు. కాలానికి ఎదురొడ్డి నిలిచాడు. తన కవితను బ్రతికించుకున్నాడు. ఆయన పద్యంలోనే వ్రాశాడనీ, గ్రాంధిక భాష వాడాడనీ ఈ సహృదయ పాఠకుడు ఆయనకు దూరం కాలేదనటం వాస్తవం. చెప్పే విషయం చేవగలదై, చెప్పే విధానం జీవద్వంతమైతే పాఠకుడు ఎందుకు ఆదరించుడు? అవి రెండూ చేతగాని కవుల కావ్యాలు పేజీల లెక్కన కాదు. కేజీల లెక్కన మిగులుతాయి. జాషువా - భవిష్యత్సమాజ దర్శనం: "జీవితం నాకు ఎన్నో పాఠాలను నేర్పింది. నా గురువులు ఇద్దరు - పేదరికం, కులమత భేదం. ఒకటి నాకు సహనాన్ని నేర్పితే, రెండవది నాలో ఎదిరించే శక్తిని పెంచిందే గాని బానిసగా మాత్రం మార్చలేదు. దారిద్ర్యాన్ని, కులభేదాన్ని కుడా చీల్చి నేను మనిషిగా నిరూపించుకోదలిచాను. వాటిపై కత్తి కట్టాను. అయితే కత్తి నా కవిత. నా కవితకు సంఘంపై ద్వేషం లేదు. దాని విధానంపైనే నా ద్వేషం" (మా నాన్న।పు।10) - అన్నాడు జాషువా. అంటారానితనంలోని అవమానాన్ని, దారిద్ర్యంలోని బాధను తాను స్వయంగా అనుభవించాడు. తన తోటి సోదరులు, బంధువులు జీర్ణ కుటీరాలలో వుంటూ రోజుకూలిపై అర్థాకలితో మాడుతూ బ్రతక లేక బ్రతికే వారి బాధలను, జీవిత గాధలను ప్రత్యక్షంగా చూశాడు. దానికి రూపకల్పనే 'గబ్బిలం'. తెలివికి కలిమిలేములతో నిమిత్తం లేదనీ, ప్రతిభను కులమతాల తక్కెడలో తూచరాదనీ విశ్వసించి, కులమతాల కతీతమైన మానవతా తొణికిసలాడే మరో ప్రపంచం కోసం అర్రులు చాచిన జాషువా, 'గబ్బిలం' కావ్యంలో తాను ఎలాంటి సమాజాన్ని కోరుకుంటున్నాడో సూచించాడు. ప్రజలను బాధపెట్టే బహుదేవతలు లేని చోటు, నవనీత సమానమైన కవుల కమ్మని వాక్కు భయము లేకుండా వెల్లివిరిసే నేల ప్రభుత్వ పరంగా - పాలకవర్గాలు - సృజనాత్మక రచనల మీద 'ఆంక్షలు-నిషేధాలు' విధించని చోటు - ఎంతముందు చూపు జాషువాది? సంతానానికి భేదభావాలు నేర్పని తల్లిదండ్రులున్న స్థలం, తోడునీడలేని దుర్బలుల కాచే ప్రదేశం - ఇలాంటి దేశాన్ని, సమాజాన్ని కోరుకున్నాడు జాషువా. భోగులాహరించు భుక్తి కన్నుల జూచి పరమ పేదలు దుఃఖపడనిచోటు, సాంఘికాచార పంచాస్య గర్జనమున బెదరక జ్ఞానంబు పెరుగుచోటు, జాతి వైషమ్య రాక్షస పదాహతి చేసి కందక కళలు పెంపొందుచోటు, పరిపాలక క్రూరతర కరాసికి లొంగి పోక స్వేచ్ఛాలక్ష్మి పొదలు చోటు, అనద బిడ్డలు జూడ నెయ్యింపు సుతుల ముద్దులాడని గుణనిధుల్ బుట్టుచోటు చెప్పగదమ్మ చూచివచ్చితివె నీవు నిశ్చయింబుగ వాసముండెదను నేను జాషువా ఆశించిన 'కొత్తలోక'మిది. ఇటువంటి భావాలతో 'గబ్బిలం' నిజమైన సామాజిక వాస్తవికతావాద (social realistic) కావ్యం. కర్మ సిద్ధాంతం నుంచి కవిత్వం దాకా, వినుకొండ నుంచి వెండికొండ దాకా, నన్నయ నుండి వేమన దాకా ఇలా ఆయన హృదయాన్ని స్పృశించి, స్పందింపజేసిన ప్రతి అంశాన్ని రసవత్తరంగా మలచిన సామాజిక సందేశాన్ని అందించిన కవి జాషువా. సమాజ సముద్ర మధనం చేసి జాషువా సాధించిన అమృత కలశం 'గబ్బిలం'. దళిత వేదనకు అక్షర రూపం 'గబ్బిలం'. కోటానుకోట్ల నరులొక మేటి జగన్మాతృసుతులు మిత్రులని మదిం చాటింపు మీ సువార్తన్ జాటింపుము జీవితంబు సార్థక్యమగున్ (ముసాఫరులు) ------------------------------------------------------- సమాప్తం Wikipedia:బొమ్మలు వాడే విధానం 4269 19229 2006-01-25T11:15:57Z Chaduvari 97 + iMkaa cUDaMDi, liMkulu మల్టీమీడియాకు సంబంధించిన సామాన్య విషయాల (బొమ్మలు, ధ్వని మొదలైనవి.) కొరకు [[Wikipedia:Multimedia]] చూడండి. అప్‌లోడుకు సంబంధించిన సమాచారానికై [[Wikipedia:Uploading images|బొమ్మల అప్‌లోడు]] చూడండి, లేదా సరాసరి [[Special:Upload|అప్‌లోడు]] కు వెళ్ళండి. బొమ్మలు అప్‌లోడు చెయ్యడానికి సంబంధించి కింది ప్రధానమైన నియమాలను పాటించాలి. ధ్వని ఫైళ్ళకు సంబంధించి [[Wikipedia:Sound]] చూడండి. == శిలా శాసనాలు (ప్రధాన నియమాలు) == #<span id="copyrights_in_mind"> అప్‌లోడు చేసేటపుడు [[wikipedia:copyrights|కాపీహక్కులను]] దృష్టిలో పెట్టుకోండి.</span> #<span id="cite_sources">''''''బొమ్మ ఎక్కడినుండి వచ్చిందో, దాని మూలం ఏమిటో - వెబ్‌లో అయితే ఊఋళ్‌, లేకపోతే సంబంధిత ఫోటోగ్రాఫరును సంప్రదించు అడ్రసు వివరాలు స్పష్టంగా తెలియపరచండి.'''</span> #<span id="use_image_description_page">[[Wikipedia:image description page|బొమ్మ వివరణ పేజీ]]లో బొమ్మ గురించి వివరిస్తూ, కాపీహక్కుల పరిస్థితిని కూడా తెలియజేయండి.</span> #<span id="always tag">'''బొమ్మకు ఏదో ఒక [[Wikipedia:Image_copyright_tags|బొమ్మ కాపీహక్కు టాగు]]ను తగిలించండి.''' </span> #<span id="use_a_clear_title"> వివరమైన, స్పష్టమైన పేరు పెట్టండి. అదే పేరుతో ఇంతకు ముందే ఒక బొమ్మ ఉండి ఉంటే, దన్ని తీసివేసి కొత్తది చేరుతుందని గుర్తుంచుకోండి.</span> #<span id="high-res"> హై-రిసొల్యూషను బొమ్మను అప్‌లోడు చేసి (2 MB సైజు వరకు ఉన్న ఫైళ్ళను కూడా మీడియావికీ అనుమతిస్తుంది.), పేజీలో చూపించేటపుడు [[Wikipedia:Extended_image_syntax|వికీపీడియా మార్కప్‌]] వాడి దాన్ని తగ్గించవచ్చు. నఖచిత్రాలను 35 kb సైజుకు చెయ్యండి (గరిష్ఠంగా 70 kb). ముందే ఫైలు సైజును తగ్గించి అప్‌లోడు చెయ్యకండి, భవిష్యత్తులో వాటి వలన పెద్ద ఉపయోగం ఉండకపోవచ్చు.</span> #<span id="edit for relevancy">బొమ్మలను వ్యాసానికి అవసరమైనంత మేరకే చూపించే విధంగా అవసరమైన దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి.</span> #<span id="no text">టెక్స్టు కూడా కలిసి ఉండే బొమ్మను మీరు తయారు చేస్తుంటే, టెక్స్టు లేని బొమ్మను కూడా అప్‌లోడు చెయ్యండి, ఇతర భాషా వికీపీడియాలలో అది వాడుకోవచ్చు.</span> #<span id="no credits">బొమ్మ యొక్క శ్రేయో వివరాలను బొమ్మలోనే ఇముడ్చకండి; వాటిని వివరణ పేజీలో పెట్టండి.</span> #<span id="image formats">ఫోటోలకు [[JPEG]] పద్ధతిని, ఐకాన్లకు, లోగోలు, చిత్రాలు, మాపులు, జెండాలు మొదలైన వాటికి [[PNG]] ని, యానిమేషన్లకు [[GIF]] ను వాడండి. విండోస్‌ BMP బొమ్మలను వాడకండి; అవి చాలా ఎక్కువ స్థలాన్ని ఆక్రమిస్తాయి.</span> #<span id="use captions">చక్కని ఆల్టర్నేటివ్‌ టెక్స్టును బొమ్మకు చేర్చండి.</span> #<span id="offensive pictures">అభ్యంతరకరమైన బొమ్మల విషయంలో అవి నిజంగా అవ్సరమేనా అన్నది ఆలోచించండి. వ్యాసంలో బొమ్మను పెట్టకుండా, లింకును మాత్రం ఇచ్చి, బొమ్మ గురించి ఒక హెచ్చరికను కూడా పెట్టండి. ఏదైనా బొమ్మకు సంబంధించి మీకు అభ్యంతరాలుంటే, వ్యాసపు చర్చా పేజీలో చర్చించండి. [[Wikipedia:Image censorship]] మరియు [[Wikipedia:Profanity#Offensive images]]చూడండి.</span> ==ఇంకా చూడండి == *[[Wikipedia:బొమ్మల కొలువు]] *[[Wikipedia:వికీమీడియా కామన్స్]] <!-- == Copyright (images) == ''Please note: this is not the [[wikipedia:copyrights|official copyright policy]] - it is merely a reminder with helpful tips:'' Before you upload an image, make sure that either: you own the image; that it is in the [[public domain]]; or that the copyright holder has agreed to license it under the [[GNU Free Documentation License|GFDL]]. Always note the image's copyright status on the [[wikipedia:image description page|image description page]], using one of the [[Wikipedia:Image_copyright_tags|image copyright tags]], and provide useful details about the image's origin. If you created the image, for example, write ''image created by John Doe on Jan 1st, 2000'' (replacing ''John Doe'' with your name, and ''Jan 1st, 2000'' with the image creation date). Don't just write ''image created by me''. Under United States copyright law, all images '''published''' ''before'' January 1, 1923 in the United States are now in the public domain, but this does not apply to images that were created ''prior'' to 1923 and '''published''' in 1923 or later. The year 1923 has [[Sonny Bono Copyright Term Extension Act|special significance]] and this date will not roll forward before 2019. Because Wikipedia pages, including non-English language pages, are currently hosted on a server in the United States, this law is particularly significant here. However, the interaction of Wikipedia, the GFDL, and international law is still under [[Wikipedia talk:Copyrights|discussion]]. While there are many places to acquire public domain photos at the [[Wikipedia:Public domain image resources|public domain image resources]], if you strongly suspect an image is a copyright infringement (for example, no copyright status exists on its [[wikipedia:image description page|image description page]] and you have seen it elsewhere under a copyright notice), then you should list it for deletion (see below). ===Fair use considerations=== The [[fair use]] doctrine used in America (but ''not'' in many other jurisdictions) is too frequently abused. Try to limit your use of this tag to album covers, book covers, DVD/video covers, movie posters, and corporate logos. Ask questions about whether an image is fair use at [[Wikipedia:Fair use]]. The '''critical thing to remember''' -- our use of such images relies on a portion of the doctrine that says we can use a ''low-resolution'' public-but-copyrighted image (like an album cover, book cover, or movie poster) for the purpose of illustrating an article. A ''high-resolution'' image, suitable for purposes ''other'' than illustration/education (such as, say, printing [[bootleg (music)|bootleg]] CD covers), would ''not'' be considered fair use and would quickly be put up on [[Wikipedia:Images for deletion]]. See also: * [[Wikipedia:Copyrights#Image_guidelines]] * [[Wikipedia:Image copyright tags]] * [[meta:Avoid copyright paranoia]]. == Editing images == Use the [[Special:Upload|Upload file]] page to replace an image with an edited version. Make sure your file has the same name as the one being replaced. Converting an image to another file format changes the filename, hence the new image will have an entirely separate image description page. == Deleting images == # Drop a line to the person who uploaded the image, telling them of your concerns. You may be able to resolve the issue at this point. # Remove all uses of the image from articles - make it an [[Wikipedia:Orphan|orphan]] # Add one of these notices to the image description page #* copyvios: add the ''copyright infringement notice for images'' from [[Wikipedia:Copyright problems]] to the image description page: #* otherwise: add the deletion notice '''<nowiki>{{ifd}}</nowiki>''' to the image description page. #List the image on one of these links: #* copyvios: list the image on [[Wikipedia:Copyright problems]] #* otherwise: list the image on [[Wikipedia:Images for deletion]] # The image can then be deleted after a week in the normal way - see our [[Wikipedia:Deletion policy|deletion policy]]. To actually delete an image after following the above procedure, you must be an [[Wikipedia:Administrators|administrator]]. To do so, go to the image description page and click the ''(del)'' or ''Delete this page'' links. '''Deleted images cannot be undeleted.''' Therefore they are gone permanently unless someone happened to keep a backup. == Image titles == Descriptive titles are also useful. A map of Africa could be called "Africa.png", but quite likely more maps of Africa will be useful in Wikipedia, so it is good to be more specific, e.g. "Africa political map.yourinitials.png". Check whether there are already maps of Africa in Wikipedia. Then decide whether your map should replace one (in each article that uses it) or be additional. In the first case give it exactly the same name, otherwise a suitable other name. Avoid special characters in filenames or excessively long filenames, though, as that might make it difficult for some users to download the files onto their machines. Note that names are case sensitive, Africa.PNG is considered different from Africa.png. For uniformity, lower case file name extensions are recommended. You may use the same name in the case of a different image that replaces the old one, and also if you make an improved version of the same image - perhaps a scanned image that you scanned again with a better quality scanner, or you used a better way of reducing the original in scale - then upload it with the same title as the old one. This allows people to easily compare the two images, and avoids the need to delete images or change articles. However, this is not possible if the format is changed, since then at least the extension part of the name has to be changed. Currently there is no easy way to rename an image. Every skin except Nostalgia has either a &ldquo;move&rdquo; tab, or a &ldquo;Move&rdquo; or &ldquo;Move this page&rdquo; hyperlink. Clicking on one of these links will take you to a Move page, which doesn&rsquo;t work. When you try to rename the image file, all you get is the following error message - &ldquo;Error: could not submit form&rdquo;. Therefore, the correct method to rename an image is to upload the image again, with the correct file name, and leave a request for speedy deletion on the first (incorrect file name) image. One template you might use for that is <nowiki> {{deletebecause|your reason here}}</nowiki>. Before you place the speedy deletion notice, make sure that all the articles that linked to the old image now link to the new image. A list of articles linking to an image is found at the end of the image's page. == Placement == See [[Wikipedia:Image markup]] for recommendations on the best markup to use. For ideas and examples of how to place images, see [[Wikipedia:Picture tutorial]]. === Photo montages === There are four different approaches to photo montages that different wikipedians take. Different approaches may be suitable for different subjects, or it may be possible to set a standard. The options are: # Photos at bottom of article ([[Erotic art in Pompeii]]) # Photos on "images of" page (eg [[sheep]], [[images of sheep]]) # Photos on an image description page (eg [[cattle]]) # No photo montages allowed - only include a limited number of relevant photos No decision on photo montages has been made yet. Please discuss pros and cons of each option on the [[Wikipedia talk:Image use policy|talk page]]. Note that it is not recommended to use animated GIFs to display multiple photos. The method is not suitable for printing and also is not user friendly (users can not save individual images and have to wait before being able to view images while other images cycle round) == Format == * Drawings, icons, political maps, flags and other such images (basically those with large, simple, and continuous blocks of color) should be in [[PNG]] format. * Photos and photo-like maps should be in [[JPEG]] format. * Animations should be in animated [[GIF]] format. In general, if you have a good image that is in the wrong format, convert it to the correct format before uploading. However, if you find a map, flag, etc in JPEG format, only convert it to PNG if this reduces the file size without causing artifacts. For further advice on converting JPEG to PNG, see [[Wikipedia:How to reduce colors for saving a JPEG as PNG]]. Most of the maps on the [[CIA World Factbook]] website were coded as JPEG, but are now coded as GIF. To update these photos, download the GIF picture from the CIA factbook, recode it in PNG format, and upload it to wikipedia. Try to avoid cropping or otherwise editing JPEGs too frequently--each edit creates more loss of quality. If you can find an original of a photograph in 16-bit or 24-bit PNG or TIFF, edit that, and save as JPEG before you upload. Avoid images that mix photographic and iconic content. Though [[Cascading Style Sheets|CSS]] makes it easy to use a PNG overlay on top of a JPEG image, the Wikipedia software does not allow such a technique. Thus, both parts must be in the same file, and either the quality of one part will suffer, or the file size will be unnecessarily large. When uploading SVG images, upload both the SVG source and a raster version, and cross-link on the [[wikipedia:image description page|image description page]]. Direct SVG support is planned (see [[meta:SVG image support]]) but not yet implemented. SVG uploads have currently been disabled by the developers. See also: [[Wikipedia:How to keep image file sizes as small as possible]] == Size == ===Uploaded image size=== Uploaded files must be smaller than 2 megabytes. The MediaWiki software Wikipedia uses can resize images automatically as of version 1.3, so it is rarely necessary to resize images yourself. Please help Wikipedia content be reused widely&mdash;including as a source for printed media&mdash;by uploading photographic images at high resolution. Use the Wikipedia image markup to resize it. For line art, particularly that which you've drawn yourself, it may be better to manually resize the images to the right size and use them in the article. This is because the automatic resizing function can sometimes produce images that are larger in bytes than the original and/or of worse quality than the original. In the future, Mediawiki image markup may be extended to better support "manual thumbnailing"; for now, go ahead and upload a large version of a manually-scaled image and then link to the larger version in the original's image description page. ===Displayed image size=== In articles, if you wish to have a photo beside the text, you should generally use the "thumbnail" option available in the "Image markup", or approximately 200-250 pixels of width if you're doing it manually. Larger images should generally be a maximum of 550 pixels wide, so that they can comfortably be displayed on 800x600 monitors. ==Image queuing== Articles may get ugly and difficult to read if there are too many images crammed onto a page with relatively little text. They may even overlap. For this reason, it is often a good idea to temporarily remove the least-important image from an article and queue it up on the article's talk page. Once there is enough text to support the image, any contributor is free to shift the image back into the article. If a contributor believes such a queued image to be essential to the article, despite the lack of text, he or she may decide to put it back in. However, he or she should not simply revert the article to its previous state, but make an attempt to re-size the images or create some sort of gallery section in order to deal with the original problem. It is a good idea to use the <nowiki><gallery></nowiki> tag for queued images. It is important that queued images not be lost when archiving of talk pages takes place. == Revision history of articles containing images == Old versions of articles do not show corresponding old versions of images, but the latest ones, unless the file names of the images have changed. ==Recommended software== These software packages have been recommended by wikipedians for use in image manipulation: *The [[GIMP]] [http://www.gimp.org/] (free, [[Open source]] - for [[Linux]], [[Microsoft Windows|Windows]], [[Mac OS]] X) *[[ImageMagick]] [http://www.imagemagick.org/] (free, [[Open source]] - for [[Linux]], [[Microsoft Windows|Windows]], [[Mac OS]] 9 or X, and others) *[[PMView]] [http://www.pmview.com/] (Commercial software - for [[Microsoft Windows|Windows]], [[OS/2]]) *[[GraphicConverter]] [http://lemkesoft.com/en/graphcon.htm] ([[Shareware]] - for [[Mac OS]] 8, 9 or X) *[[IrfanView]] [http://www.irfanview.com/] ([[Freeware]] - for [[Microsoft Windows|Windows]]) A multi-featured freeware tool, supports many image formats *[[XNView]] [http://www.xnview.com/] A multi-featured freeware tool, supports many image formats *[[Adobe Photoshop]] [http://www.adobe.com/] A very popular photo and image manipulation program. *Ulead PhotoImpact [http://www.ulead.com/] A photo and image editor *[[Adobe Illustrator]] [http://www.adobe.com/] A very popular imaging program, used especially for creating vector-based graphics. *[[Macromedia Fireworks]] [http://www.macromedia.com/fireworks/] Primarily used for processing static and animated web graphics. Contains only basic image manipulation tools. *[[Paint.NET]] [http://www.eecs.wsu.edu/paint.net/] ([[Freeware]] - for [[Microsoft Windows|Windows]]) Freeware image editing software based on the .NET platform. Paint.NET has many of the powerful features that expensive commercial applications have, including the ability to use layers. *Corel [[Paint Shop Pro]] [http://www.corel.com/servlet/Satellite?pagename=Corel3/Products/Display&pfid=1047024307383&pid=1047023911984] A powerful, far less expensive alternative to Adobe Photoshop - for [[Microsoft Windows|Windows]] ==Browse Wikipedia images in the Google cache== (warning: Many of these images are subject to copyright. Seek permission before republishing.) [http://images.google.com/images?as_q=png&svnum=100&hl=en&ie=UTF-8&oe=UTF-8&newwindow=1&btnG=Google+Search&as_epq=&as_oq=&as_eq=&imgsz=&as_filetype=&imgc=&as_sitesearch=wikipedia.org&safe=off png] [http://images.google.com/images?hl=en&lr=&ie=UTF-8&oe=UTF-8&newwindow=1&safe=off&q=jpg+site%3Awikipedia.org jpg] [http://images.google.com/images?hl=en&lr=&ie=UTF-8&oe=UTF-8&newwindow=1&safe=off&q=gif+site%3Awikipedia.org gif] == Related topics == *[[Commons:Commons:How to use Commons multimedia|How to use Commons multimedia]] *[[Wikipedia:Picture tutorial|Picture tutorial]] *[[Wikipedia:Graphics tutorials|Graphics tutorials]] *[[Wikipedia:Public domain image resources|Public domain image resources]] *[[Wikipedia:Sound]] *[[m:Help:Redirect#Images_linking_to_a_page|Images linking to a page]] *[[Wikipedia:profanity|Avoid offensive images where they are not necessary as part of an encyclopedia]] *[[Wikipedia:Choosing appropriate illustrations|Choosing appropriate illustrations]] *[[Wikipedia:WikiProject Illustration|WikiProject Illustration]] *[[Wikipedia:Finding images tutorial|Tutorial on finding images]] [[Category:Wikipedia image help|Use policy, Wikipedia image]] [[Category:Wikipedia official policy|Image use policy, Wikipedia]] [[cy:Wicipedia:Ychwanegi delwedd i dudalen]] [[da:Wikipedia:Politik om brug af billeder]] [[de:Wikipedia:Bilder]] [[el:Βικιπαίδεια:Πολιτική χρήσης εικόνων]] [[fr:Wikipédia:Règles d'utilisation des images]] [[it:Wikipedia:Politica di uso delle immagini]] [[he:עזרה:תמונות]] [[lb:Wikipedia:Biller]] [[ja:Wikipedia:画像利用の方針]] [[no:Wikipedia:Retningslinjer for billedbruk]] [[ru:Википедия:Изображения]] [[sv:Wikipedia:Policy om bruk av bilder]] [[zh:Wikipedia:图像使用守则]] --> బుచ్చిరెడ్డిపాలెము 4270 27475 2006-06-27T00:49:47Z వైఙాసత్య 58 /* విశేషాలు */ {{మండలం|name=బుచ్చిరెడ్డిపాలెము||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బుచ్చిరెడ్డిపాలెము|villages=14|area=|population=72.566|pop_male=36.358|pop_female=36.208|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.35|lit_male=78.05|lit_female=62.69}} '''బుచ్చిరెడ్డిపాలెము''' , [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక పెద్ద మండలము మరియు పట్టణము. నెల్లూరు నుండి 15 కి.మీ.ల దూరములో ఉన్న ఈ పట్టణము నెల్లూరు - [[ముంబై]]ని కలుపుతున్న రాష్ట్ర రహదారి మీద ఉన్నది. సమీప రైల్వే స్టేషన్‌ నెల్లూరులో, ఓడరేవు [[కృష్ణపట్నము]] వద్ద మరియు విమానాశ్రయము [[రేణిగుంట]]లో కలవు. బుచ్చిరెడ్డిపాలెము మండలము యొక్క జనాభా దాదాపు 30 వేలు. ఇక్కడి ప్రజల ముఖ్య జీవనాధారము వ్యవసాయము మరియు వ్యాపారము. వరి మరియు చెరుకు పండిస్తారు. రొయ్యలు మరియు చేపల పెంపకము ([[ఆక్వా కల్చర్‌]]) కూడా చేస్తారు. మండల ప్రజల మనోరంజనము కొరకు ఆరు సినిమా థియేటర్లు కలవు. == విశేషాలు == బుచ్చిరెడ్డిపాలెము విస్తారమైన ఆక్వా కల్చర్‌ కు ప్రసిద్ధి చెందినది. ప్రఖ్యాత జొన్నవాడ కామాక్షి ఆలయము మరియు పల్లవుల నాటి కోదండ రామస్వామి ఆలయములు ఇక్కడే కలవు. బుచ్చిరెడ్డిపాలెము, అనేక మంది స్వతంత్ర సమరయోధులు మరియు రాజకీయవేత్తలను దేశానికి అందించినది. [[ఉత్తర ప్రదేశ్‌]] తొలి గవర్నర్‌ గా పనిచేసిన [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] మరియు ప్రముఖ తెలుగు సినిమా నిర్మాత, దర్శకుడు [[ఏ.ఎం.రత్నం]] బుచ్చిరెడ్డిపాలెముకు చెందిన వారే ==గ్రామాలు== * [[చెల్లయపాలెం]] * [[దామరమడుగు]] * [[ఇసకపాలెం]] * [[జొన్నవాడ]] * [[కలయకగల్లు]] * [[కావేటిపాలెం]] * [[మినగల్లు]] * [[మునులపూడి]] * [[నాగమాంబాపురం]] * [[పంచేడు]] * [[పెనుబల్లి]] * [[రేబాల]] * [[శ్రీరంగరాజాపురం]] * [[వవ్వేరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} Help:Variable 4271 11867 2005-09-22T13:50:44Z Chaduvari 97 /* See also */ {{h:h|editor toc}} వికీటెక్స్ట్‌లో వాడే '''చరాల ''' (variables) జాబితా ఇది. వాటి విలువలు ప్రాజెక్టు పైన, వాడిన సమయమూ, పేజీ పైన ఆధారపడి ఉంటాయి. చరాళు ఎడమ వైపున, ఈ సమయంలో, తెలుగు వికీపీడియాలో, ఈ పేజీలో వాటి విలువలు కుడి వైపున ఉన్నాయి. ==స్థిరాలు, ప్రాజెక్టు పైన మాత్రమే ఆధారపడి ఉండేవి== <table> <tr><td><nowiki>{{ns:-2}} or {{ns:Media}}</nowiki> <td>{{ns:-2}} <tr><td><nowiki>{{ns:-1}} or {{ns:Special}}</nowiki> <td>{{ns:-1}} <tr><td><nowiki>{{ns:1}} or {{ns:Talk}}</nowiki> <td>{{ns:1}} <tr><td><nowiki>{{ns:2}} or {{ns:User}}</nowiki> <td>{{ns:2}} <tr><td><nowiki>{{ns:3}} or {{ns:User_talk}}</nowiki> <td>{{ns:3}} <tr><td><nowiki>{{ns:4}} or {{ns:Project}}</nowiki> <td>{{ns:4}} <tr><td><nowiki>{{ns:5}} or {{ns:Project_talk}}</nowiki> <td>{{ns:5}} <tr><td><nowiki>{{ns:6}} or {{ns:Image}}</nowiki> <td>{{ns:6}} <tr><td><nowiki>{{ns:7}} or {{ns:Image_talk}}</nowiki> <td>{{ns:7}} <tr><td><nowiki>{{ns:8}} or {{ns:MediaWiki}}</nowiki> <td>{{ns:8}} <tr><td><nowiki>{{ns:9}} or {{ns:MediaWiki_talk}}</nowiki> <td>{{ns:9}} <tr><td><nowiki>{{ns:10}} or {{ns:Template}}</nowiki> <td>{{ns:10}} <tr><td><nowiki>{{ns:11}} or {{ns:Template_talk}}</nowiki> <td>{{ns:11}} <tr><td><nowiki>{{ns:12}} or {{ns:Help}}</nowiki> <td>{{ns:12}} <tr><td><nowiki>{{ns:13}} or {{ns:Help_talk}}</nowiki> <td>{{ns:13}} <tr><td><nowiki>{{ns:14}} or {{ns:Category}}</nowiki> <td>{{ns:14}} <tr><td><nowiki>{{ns:15}} or {{ns:Category_talk}}</nowiki> <td>{{ns:15}} <tr><td>depending on custom namespaces: <br><nowiki>{{ns:100}} - {{ns:121}}</nowiki> <td>{{ns:100}} - {{ns:121}} <tr> <tr><td><nowiki>{{SITENAME}}</nowiki> <td>{{SITENAME}} <tr><td><nowiki>{{SERVER}}</nowiki> <td>{{SERVER}} <tr><td><nowiki>{{localurl:pagename}}</nowiki> <td>{{localurl:pagename}} <tr><td><nowiki>{{localurl:pagename|</nowiki>''query string''<nowiki>}}</nowiki> <td>{{localurl:pagename|''query string''}} <tr><td><nowiki>{{int:fromwikipedia}}</nowiki> <td>{{int:fromwikipedia}} </table> "INT:" is used to get text from wfMsg, such as messages in the LanguageXx.php file (see example over). It is short for "internal". ==సమయాన్ని అనుసరించి మారేవి== {| |- |<nowiki>{{CURRENTMONTH}}</nowiki> |{{CURRENTMONTH}} |- |<nowiki>{{CURRENTMONTHNAME}}</nowiki> |{{CURRENTMONTHNAME}} |- |<nowiki>{{CURRENTMONTHABBREV}}</nowiki> |{{CURRENTMONTHABBREV}} |- |<nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki> |{{CURRENTMONTHNAMEGEN}} |- |<nowiki>{{CURRENTWEEK}}</nowiki> |{{CURRENTWEEK}} |- |<nowiki>{{CURRENTDAY}}</nowiki> |{{CURRENTDAY}} |- |<nowiki>{{CURRENTDAYNAME}}</nowiki> |{{CURRENTDAYNAME}} |- |<nowiki>{{CURRENTDOW}}</nowiki> |{{CURRENTDOW}} |- |<nowiki>{{CURRENTYEAR}}</nowiki> |{{CURRENTYEAR}} |- |<nowiki>{{CURRENTTIME}}</nowiki> |{{CURRENTTIME}} |- |<nowiki>{{NUMBEROFARTICLES}}</nowiki> |{{NUMBEROFARTICLES}} |} NUMBEROFARTICLES: ప్రధాన నేంస్పేసులో లింకు ఉన్న పేజీల సంఖ్య. దారిమార్పు పేజీలు ఈ సంఖ్యలోకి రావు. అంటే, వ్యాసాలు, మొలకలు, అయోమయ నివృత్తి పేజీల సంఖ్య అన్నమాట. <!-- This depends on system variable $wgUseCommaCount If true, article count will only include those with commas (","). If false, will only count those with links ("[["). The default set in [[Help:Configuration settings index|DefaultSettings.php]] is false, this can be changed in [[LocalSettings.php]]. See also [[Help:Article count]]. --> CURRENTWEEK ఇదివరకటి మీడియావికీ కూర్పులలో లేదు. దీని విలువ 1, 54 మధ్య ఉంటుంది. CURRENTDOW అంటే వారంలో ఎన్నో రోజు అని. సోమవారం=1,.. అలాగ. ==పేజీని బట్టి== {| |<nowiki>{{NAMESPACE}}</nowiki> |{{NAMESPACE}} |- |<nowiki>{{PAGENAME}}</nowiki> |{{PAGENAME}} |- |<nowiki>{{PAGENAMEE}}</nowiki> |{{PAGENAMEE}} |} PAGENAMEE పేజీ పేరును ఖాళీలు లేకుండా, స్పెషలు కారక్టర్లు లేకూండా చూపిస్తుంది. ఉదాహరణకు "కొత్త పేజీ" అనే పేజీ పేరును PAGENAMEE ఇలా చూపిస్తుంది: "కొత్త''_'''పేజీ". ఏదైనా [[Help:template|మూస]] లో వాడినపుడు, ఈ మూడు చరాలు కూడా ఆ మూసను వాడిన పేజీని సూచిస్తాయి కాని, ఆ మూస పేజీని కాదు. == కూర్పును అనుసరించి == <nowiki>{{REVISIONID}}</nowiki> {{REVISIONID}} Would be available in 1.5/2.0 and give out the actual revision of the text (aka the old_id from used in 1.4). Useful for citation in newspaper, scholar works ... It can not be made available in 1.4 or previous. Reference: [http://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=1739 bugzilla #1739] ==Examples of combinations== <table> <tr><td><nowiki>{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|</nowiki>action=edit<nowiki>}}</nowiki> <td>{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} <tr><td><nowiki>{{SERVER}}{{localurl:Special:Whatlinkshere|target={{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}}}</nowiki><td>{{SERVER}}{{localurl:Special:Whatlinkshere|target={{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}}} <tr><td><nowiki>[[{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}_1]]</nowiki> <td>[[{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}_1]] <tr><td><nowiki>{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}_1}}</nowiki> <td>{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}_1}} </table> Note that PAGENAME with single E has to be used within localurl, otherwise it does not work with special characters. For example, for a page named É we get <nowiki>{{localurl:É}}</nowiki>, which correctly gives {{localurl:É}} (with <nowiki>{{SERVER}}</nowiki> in front {{SERVER}}{{localurl:É}}, linking to the page É), while <nowiki>{{PAGENAMEE}}</nowiki> gives %C9, and <nowiki>{{localurl:%C9}}</nowiki> gives {{localurl:%C9}}, i.e. it is rendered unchanged, the function localurl is not applied. With <nowiki>{{SERVER}}</nowiki> in front it gives {{SERVER}}{{localurl:%C9}}, which is a dead link reported by the browser, the server is not even reached. See also [[m:Template:UTC]]. In a template, for a link to a page which depends on a template parameter, the external link style is used even for internal links, to avoid that the system links to the edit page even if the page exists. To construct the external link, variables can also be useful. ==లింకుల్లో చరాలు== చరాలు లింకుల్లో కూడా పనిచేస్తాయి: *<nowiki>[[a{{NAMESPACE}}b|c{{PAGENAME}}d]]</nowiki> ఇలా చూపిస్తుంది: [[a{{NAMESPACE}}b|c{{PAGENAME}}d]] ==ఇంకా చూడండి== *[[Help:Template#Images_in_templates|Images in templates]]. *[[Help:Template#subst]] - on applying "subst" to a variable or to a template using a variable {{h:f|langs=|enname=Variable}} [[de:Wikipedia:Variablen]] [[ru:Википедия:Переменные]] [[zh:help:变量]] Template:నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు 4272 23572 2006-04-21T06:36:07Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Nelloor.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు|నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[సీతారాంపురము]] | [[వరికుంటపాడు]] | [[కొండాపురం,నెల్లూరు|కొండాపురం]] | [[జలదంకి]] | [[కావలి]] | [[బోగోలు]] | [[కలిగిరి]] | [[వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా)|వింజమూరు]] | [[దుత్తలూరు]] | [[ఉదయగిరి]] | [[మర్రిపాడు]] | [[ఆత్మకూరు,నెల్లూరు|ఆత్మకూరు]] | [[అనుమసముద్రంపేట]] | [[దగదర్తి]] | [[ఆల్లూరు]] | [[విడవలూరు]] | [[కొడవలూరు]] | [[బుచ్చిరెడ్డిపాలెము]] | [[సంగం, నెల్లూరు జిల్లా|సంగం]] | [[చేజెర్ల]] | [[అనంతసాగరం]] | [[కలువోయ]] | [[రాపూరు]] | [[పొదలకూరు]] | [[నెల్లూరు మండలము|నెల్లూరు]] | [[కోవూరు]] | [[ఇందుకూరుపేట]] | [[తోటపల్లిగూడూరు]] | [[ముత్తుకూరు]] | [[వెంకటాచలము]] | [[మనుబోలు]] | [[గూడూరు,నెల్లూరు|గూడూరు]] | [[సైదాపురము]] | [[దక్కిలి]] | [[వెంకటగిరి]] | [[బాలాయపల్లె]] | [[ఓజిలి]] | [[చిల్లకూరు]] | [[కోట]] | [[వాకాడు]] | [[చిత్తమూరు]] | [[నాయుడుపేట]] | [[పెళ్లకూరు]] | [[దొరవారిసత్రము]] | [[సూళ్లూరుపేట]] | [[తడ]] </div> [[Category:నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు]] Category:నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు 4273 18302 2006-01-14T08:48:14Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:నెల్లూరు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Wikipedia:దారిమార్పు 4274 11854 2005-09-22T11:07:01Z Chaduvari 97 ==దారిమార్పు ఎలా చెయ్యాలి == పేజీ (1) ని పేజీ (2) కు దారిమార్చాలంటే పేజీ 1 లో అన్నిటి కంటే పైన ఇలా రాయాలి: '''<nowiki>#REDIRECT [[NAME OF PAGE 2]]</nowiki>''' ఉదాహరణకు, [[తెలంగాణా]] ను [[తెలంగాణ]] కు దారిమార్చడానికి తెలంగాణా దిద్దుబాటు పేజీ కి వెళ్ళి అక్కడ ఇలా రాయాలి: '''<nowiki>#REDIRECT [[తెలంగాణా]]</nowiki>''' దారి మార్పు వ్యాసానికి మాత్రమే చెయ్యగలము కానీ వ్యాసంలోని విభాగాలకు చెయ్యలేము. ఉదాహరణకు: '''<nowiki>#REDIRECT [[తెలంగాణ#చరిత్ర]]</nowiki>''' అని ఇస్తే అది [[Meta:Help:Redirect#A redirect to an anchor|పని చెయ్యదు]] పేజీని భద్రపరిచాక, పేజీలో దారిమార్పు లైను తరువాత ఉన్నదంతా తీసివేయబడుతుంది. అదే లైనులో ఇంకా ఏదన్నా టెక్స్టు ఉంటే, అది తొలగించబడదు గానీ, మార్చు పేజీలో మాత్రమే అది కనిపిస్తుంది. <!-- It's possible to add a text in the same line after the #REDIRECT to describe why it had been created. There is a [[Wikipedia:Template messages/Redirect pages|list of Redirect message templates]] (with titles starting with "R_") in the Template namespace that may be used for this, e.g. <nowiki>{</nowiki>{R_to_sort_name}} displays [[Template:R_to_sort_name]], e.g. on [{{SERVER}}{{localurl:Aasen, Ivar Andreas|redirect=no}} Aasen,_Ivar_Andreas] ''(if you click this link, you won't be redirected. When you click 'Edit this page' there, you will see how it can be used)''. '''Note: This feature is broken right now. See the [[MediaZilla:927|bug report]].''' --> కింద మరిన్ని ఉదాహరణలు ఉన్నాయి: == దారిమార్పు ఎందుకు వాడుతాము? == {| border="1" cellspacing="0" cellpadding="3" !కారణం !ఉపయోగం వివరణ, కనపడే టెక్స్టు !టాగు !టాగుకు సంబంధించిన వర్గం |- |పొడి పదాలు |{{R from abbreviation}} *[[DSM-IV]] redirects to [[Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders]] |{{tl|R from abbreviation}} |[[:Category:Redirects from abbreviation]] |- |రాయడంలో తప్పులు |{{R from misspelling}} *[[Condoleeza Rice]] redirects to [[Condoleezza Rice]] |{{tl|R from misspelling}} |[[:Category:Redirects from misspellings]] |- |వేరే పదాలు, వ్యాకరణ చిహ్నాలు |{{R from alternate spelling}} *[[colour]] redirects to [[color]] * [[Al-Jazeera]] redirects to [[Al Jazeera]] |{{tl|R from alternate spelling}} |[[:Category:Redirects from alternate spellings]] |- |ఇతర పేర్లు, పెట్టుడుపేర్లు, ముద్దుపేర్లు, నానార్ధాలు |{{R from alternate name}} *[[Wellie throwing]] redirects to [[Wellie wanging]] *[[Butcher of Kurdistan]] redirects to [[Ali Hassan al-Majid]] *[[Rev. Fred Phelps]] redirects to [[Fred Phelps]] *[[Linear operator]] redirects to [[Linear transformation]] |{{tl|R from alternate name}} |[[:Category:Redirects from alternate names]] |- |ఇతర భాషలు |{{R from alternate language}} *[[The Abduction from the Seraglio]] redirects to [[Die Entführung aus dem Serail]] |{{tl|R from alternate language}} |[[:Category:Redirects from alternate languages]] |- |యాసలు |{{R from ASCII}} *[[Kurt Goedel]] and [[Kurt Godel]] redirect to [[Kurt Gödel]] |{{tl|R from ASCII}} |[[Special:Whatlinkshere/Template:R_from_ASCII]] |- |బహువచనాలు, కాలాలు, మొద.. |{{R from plural}} *[[greenhouse gases]] redirects to [[greenhouse gas]], etc. **Note that <nowiki>[[greenhouse gas]]es</nowiki> shows up as [[greenhouse gas]]es, so it is not usually necessary to redirect plurals |{{tl|R from plural}} |[[:Category:Redirects from plurals]] |- |సంబంధిత పదాలు |{{R from related word}} *[[Symbiont]] redirects to [[Symbiosis]] |{{tl|R from related word}} |[[:Category:Redirects from related words]] |- |Sub-topics or closely related topics that should be explained within the text |{{R with possibilities}} *[[Distributed denial of service]] redirects to [[Denial of service]] |{{tl|R with possibilities}} |[[:Category:Redirects with possibilities]] |- |అయోమయాన్ని తొలగించేవి |{{R to disambiguation page}} *[[America (disambiguation)]] redirects to [[America]] |{{tl|R to disambiguation page}} |[[:Category:Redirects to disambiguation pages]] |- |త్వరగా కాలదోషం పట్టే వాటికి |{{R for as of}} *[[As of 2003]] redirects to [[2003]] *See [[Wikipedia:As of]] for more info. |{{tl|R for as of}} |[[:Category:Redirects from "As of"]] |- |దశాబ్ద వ్యాసానికి దారిమార్పు |{{R to decade}} *[[1003 BC]] redirects to [[1000s BC]] |{{tl|R to decade}} |[[:Category:Redirects to decade]] | |- |షార్ట్‌కట్‌ నుండి దారిమార్పు |{{R from shortcut}} *[[WP:CAT]] redirects to [[Wikipedia:Category]] |{{tl|R from shortcut}} |[[:Category:Redirects from shortcut]] | |- |Oldstyle CamelCase links |{{R from CamelCase}} *[[DemocracY]] redirects to [[Democracy]] |{{tl|R from CamelCase}} |[[:Category:Redirects from CamelCase]] | |- |links autogenerated from EXIF information |{{R from EXIF}} *[[Adobe Photoshop CS Windows]] redirects to [[Adobe Photoshop]] |{{tl|R from EXIF}} |[[:Category:Redirects from EXIF information]] | |} * తెగిపోయిన లింకులను నివారించడం ( [[#Renamings and merges|కింద]] చూడండి) * చిన్నవైనా చెప్పుకోదగ్గ విషయాలు [[Template:R with possibilities|Sub-topic redirects]] are often temporary, eventually being replaced by fully fledged articles on the sub-topic in question. Be conservative when creating sub-topic redirects &mdash; they can sometimes be counter-productive, because they disguise the absence of a proper article from editors. Sub-topic redirects should only be used where the main article has a section on the sub-topic. For example, [[denial of service]] has a section on distributed denial of service. Sub-topics should be '''boldfaced''' on their first appearance in the section, to indicate that they are in fact alternate titles or sub-titles. In accordance with [[wikipedia:naming conventions (precision)]] it's best to have an article at a well-defined, unambiguous term, with redirects from looser colloquial terms, rather than vice versa. '''See also''': [[Wikipedia:Template_messages#Redirect_pages|Redirect template message list]] === Renamings and merges === We try to avoid broken links, because they annoy visitors. Therefore, if we change the layout of some section of Wikipedia, or we merge two [[wikipedia:duplicate articles|duplicate articles]], we always leave redirects in the old location to point to the new location. Search engines and visitors will probably have linked to ''that'' page at ''that'' url. If the page is deleted, potential new visitors from search engines will be greeted with an edit window. The same is true for anyone who previously bookmarked ''that'' page, and so on. On a small scale, this applies to cases where we had duplicate articles on some subject, or lots of twisty little stubs on different aspects of the same overall subject. On a larger scale, we've had a few fairly major reorganisations: * Moving away from [[CamelCase]] article names * Moving away from having homepages in the article namespace (see [[User:Tim Starling/Redirects from : to User:]] for a partial list) * Moving away from using [[wikipedia:subpages|subpages]] in the article namespace == When should we delete a redirect? == To delete a redirect '''without replacing it with a new article''', list it on [[wikipedia:redirects for deletion|redirects for deletion]]. See [[wikipedia:deletion policy|deletion policy]] for details on how to nominate pages for deletion. This isn't necessary if you just want to replace a redirect with an article, or change where it points: see [[meta:redirect#How do I change a redirect?|How do I change a redirect?]] for instructions on how to do this. If you want to ''swap'' a redirect and an article, but are not able to move the article to the location of the redirect please use [[Wikipedia:Requested moves]] to request help from an [[Wikipedia:Administrators|admin]] in doing that. <!-- If you modify this list, do the same to the copy at [[WP:RfD]]. --> <!-- Apparently this is too complex for some people to follow. Let's try it this way, then. --> {{Wikipedia:Redirect/DeletionReasons}} == What needs to be done on pages that are targets of redirects? == We follow the "[[Wikipedia:Guide to writing better articles#Principle of least astonishment|principle of least astonishment]]" &mdash; after following a redirect, the readers's first question is likely to be: "hang on ... I wanted to read about ''this''. Why has the link taken me to ''that''?". Make it clear to the reader that they ''have'' arrived in the right place. Normally, we try to make sure that all "inbound redirects" are mentioned in the first couple of paragraphs of the article. For example: * '''Longships''' were boats used by the Vikings... ** [[longship]], redirect from [[viking ship]] * '''Edvard Munch''' ([[1863]]&ndash;[[1944]]) was ... The broadest collection of his works is at on display at the Munch Museum at... ** [[Edvard Munch]], redirect from [[Munch Museum]] Don't cause a [[Wikipedia:secondary redirect|secondary redirect]]. They don't work like a primary redirect; same with tertiary redirects. == Self-links, duplicate links == Avoid [[Wikipedia:Self link|self-links]], including self-links through redirects ("loop links"). Also, avoid having two links that go to the same place. These can confuse readers, and cause them to unnecessarily load the same page twice. == Related topics == *[[Wikipedia:How to edit a page|How to edit a page]] *[[Wikipedia:How to rename (move) a page|How to rename (move) a page]] *[[Wikipedia:Redirects for deletion|Redirects for deletion]] *[[Wikipedia:Redirects with possibilities|Redirects with possibilities]] *[[User:Daniel Quinlan/redirects]]-project *[[Wikipedia:List of interwiki redirects|List of interwiki redirects]] *[[Wikipedia:Multiple redirects]] (maintenance list for items to be fixed) *[[Wikipedia:Unrelated redirect|Unrelated redirect]] *[[Wikipedia:Off-topic redirect|Off-topic redirect]] [[Category:Wikipedia feature]][[Category:Redirects|*]] [[af:Wikipedia:Aanstuur]] [[cs:Wikipedie:P&#345;esm&#283;rov&#225;n&#237;]] [[da:Wikipedia:Hvordan omdirigere jeg en side]] [[de:Wikipedia:Redirect]] [[eo:Vikipedio:Transdirekti]] [[es:Wikipedia:Redirecciones]] [[fr:Wikipédia:Redirection]] [[ko:&#46020;&#50880;&#47568;:&#47928;&#49436; &#45336;&#44200;&#51452;&#44592;]] [[id:Wikipedia:Pengalihan]] [[it:Aiuto:Creare e usare un redirect]] [[he:&#1493;&#1497;&#1511;&#1497;&#1508;&#1491;&#1497;&#1492;:&#1491;&#1508;&#1497; &#1492;&#1508;&#1504;&#1497;&#1492;]] [[ja:Wikipedia:&#12522;&#12480;&#12452;&#12524;&#12463;&#12488;]] [[nl:Wikipedia:Redirect]] [[pl:Wikipedia:Przekierowanie]] [[sv:Wikipedia:Omdirigering]] [[zh:Wikipedia:重定向]] --> వెంకటగిరి రాజులు 4275 11847 2005-09-22T06:15:23Z వైఙాసత్య 58 <!-- According to the family records, the origin of zamindari is traced to one chevireddi, a cultivator in the Ammanabolu village of telingana, who is said to have dicovered a hidden treasure of 9 lakhs while ploughing. With the wealth thus obtained, the lucky cultivator gain4ed access to the court of the king of Warangal, where his descendents flourished for eighteen generations. About the year 1600 one of the members of the family was commissioned by the Warangla Raja to subdue Jagga Raju, who was holding the fort at venkatagiri. Being successful he received the fort, which thenceforth became and still is the head-quarters of the family. the consolidation of the zamindari as now constituted followed in about 1700,on the demise of two of the three sons of Bangaru Yachama Nayudu, between whom the taluks have been divided. The peshkash of the zamindari including cesses amounted in 1903 to Rs.4,26,000. The estate is held under a sanad granted in 1802 in the time of the second Lord Clive. The zamindar has the heriditary title of Raja. 13o58'N 79o35'E. the town was destroyed by haidar ali, because the venkatagiri raja sided with the british in the great struggle in the carnatic, but it was rebuilt on a large scale after the establishment of British authority. The estate consists of two southern zamindari tahsil of Polur and Venkatagiri and the two northern tahsils of Podili and Darsi, besides 176 villages scattered through the gudur, kanigiri and ongole taluks. మద్రాసు రాష్ట్రములో భాగమైన వెంకటగిరి సంస్థానమును వెలుగోటి వంశమునకు చెందిన వెలుగోటి రాయుడప్ప నాయని [[1600]]లో స్థాపించెను. His successors were... * వెలుగోటి నిర్వాణ రాయప్ప (పెద్ద రాయుడు), 15th Raja of వెంకటగిరి, granted రాజాం Estate in 1652 by Sher Muhammed Khan, Nawab of Chicacole, in whose honour it was renamed Bebbooly, later corrupted into బొబ్బిలి. The titles of Raja and బహదూర్ were granted at the same time. * వెలుగోటి కుమార యాచమ నాయుడు (1777/1804) (b.23rd Feb 1762)(d.18th March 1804) * వెలుగోటి బంగారు యాచమ నాయుడు (1804/1847) (d. 25th December 1847) * వెలుగోటి కుమార యాచమ నాయుడు (1848/1878) (abdicated), born 3rd January 1832, married and had seven sons and one daughter. He died 1892. :* రాజగోపాల కృష్ణ యాచేంద్ర (qv) :* రామకృష్ణ యాచేంద్ర who later became శ్రీ రాజా రావు వెంకట సూర్య మహీపతి రామకృష్ణారావు బహదూర్, adopted by the Raja of Pithapuram. :* రంగమన్నార్‌ కృష్ణ యాచేంద్ర who later became మహారాజా వెంకట శ్వేతా చలపతి రంగా రావు, adopted by the Rani of బొబ్బిలి. :* రాజా వేణుగోపాల్ బహదూర్, adopted into the Jetprole family, born 12th February 1873, * రాజగోపాల కృష్ణ యాచేంద్ర 1878/-, born 1857 (#1), title of Raja recognized as hereditary in 1890, G.C.I.E. [cr.1915], K.C.S.I. [cr.1888], MLC (Madras) 1888 (#2), Panch Hazar Mansabdar, Kaiser-i-Hind Medal 1900. Other Members: * వెలుగోటి గోవింద కృష్ణ యాచేంద్ర [cr.1922] --> మండలము 4276 16848 2005-12-27T14:17:41Z వైఙాసత్య 58 +cat '''మండలము''' ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌‌ రాష్ట్రములోని ఒక రెవిన్యూ పరిపాలనా మరియు అభివృద్ధి ప్రణాళికా విభాగము. పరిపాలనా సౌలభ్యము కొరకు ఇదివరకటి తాలూకాలను రద్దు చేసి [[1985]] లో తెలుగు దేశము ప్రభుత్వ పరిపాలనలో మండలములను యేర్పాటు చేశారు. ఇవి బ్లాకుల కన్నా కొంచెం చిన్నవి. కొన్ని గ్రామాలు కలిపి ఒక మండలము యేర్పడును. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌‌]] రాష్ట్రములో 1,124 మండలములు కలవు. ఒక్కొక్క మండలము యొక్క జనాభా 35,000 నుండి 5,00,000 దాకా ఉన్నది. 7 నుండి 15 మండలములు కలిపి ఒక రెవిన్యూ డివిజన్‌ యేర్పడును. అటువంటివి ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌‌ లో మొత్తము 78 కలవు. ఒకటి లేదా ఒకటి కంటే ఎక్కువ రెవిన్యూ డివిజన్లు కలిపి ఒక జిల్లా యేర్పడును. {|border=1px align="right" |- |1985 కు ముందు || 1985 తర్వాత |- |జిల్లా || జిల్లా |- |డివిజన్‌ || డివిజన్‌ |- |తాలూకా ||rowspan=2|మండలము |- |బ్లాకు |- |గ్రామము || గ్రామము |} == జిల్లా వారిగా మండలముల సంఖ్య == {| |-bgcolor=#DDDEFF | | '''జిల్లా''' | '''డివిజన్లు''' | '''మండలములు''' | '''గ్రామాలు''' |-bgcolor=#DDEEFF | | [[అదిలాబాదు]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[అనంతపురం]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[చిత్తూరు]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[కడప]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[తూర్పు గోదావరి]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[గుంటూరు]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[హైదరాబాదు]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[కరీంనగర్]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[ఖమ్మం జిల్లా |ఖమ్మం]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[కృష్ణా జిల్లా| కృష్ణ]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[కర్నూలు]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[మహబూబ్ నగర్]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[మెదక్]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[నల్గొండ]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[నెల్లూరు]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[నిజామాబాదు]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[ప్రకాశం]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[రంగారెడ్డి జిల్లా|రంగారెడ్డి]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[శ్రీకాకుళం]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[విశాఖపట్నం]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[విజయనగరం]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[వరంగల్]] | | | |-bgcolor=#DDEEFF | | [[పశ్చిమ గోదావరి]] | | | |-bgcolor=#DDDEFF | |'''మొత్తము''' |'''78''' |'''1124''' |''' ''' |- |} [[Category:పాలనా విభాగములు]] మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా 4277 11856 2005-09-22T11:37:52Z Chaduvari 97 Reverted edit of 61.12.8.124, changed back to last version by Chavakiran ఈ పేజీలో మొత్తము తెలుగు సినిమాల పేర్లు వ్రాయండి। {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} తెలంగాణా 4278 11853 2005-09-22T10:41:29Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[తెలంగాణ]] మొత్తము తెలుగు సినిమాల జాబితా 4279 11855 2005-09-22T11:33:23Z Chaduvari 97 ఈ పేజీలో మొత్తము తెలుగు సినిమాల పేర్లు వ్రాయండి. {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] Talk:తెలుగు సినిమాలు 4280 11862 2005-09-22T13:22:03Z Chaduvari 97 This page replaces [[మొత్తము తెలుగు సినిమాల జాబితా]] and [[మొత్తము తెలుగు సినిమాల చిట్టా]] as those pages donot have any actual content except serving as navigation pages. As of now they are orphan pages. If you feel we need to put either of them in place again. let me know so that we can think of some way of accomodating things --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:57, 22 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :I think we can do away with these.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:22, 22 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) User talk:సంతోష్ కుమార్ శర్మ 4281 11859 2005-09-22T11:59:22Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:59, 22 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Imuralidhar2000 4282 11860 2005-09-22T12:00:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:00, 22 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> గరిడేపల్లి 4283 20727 2006-03-05T05:45:48Z రాముడుమంచిబాలుడు 304 /* బయటి లింకులు */ {{మండలం|name=గరిడేపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గరిడేపల్లి|villages=11|area=|population=54.515|pop_male=27.708|pop_female=26.807|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.05|lit_male=65.69|lit_female=42.01}} '''గరిడేపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[గడ్డిపల్లె]] #[[కుతుబ్‌షాపురం]] #[[వెలిదండ]] #[[పొనుగోడు]] #[[తాళ్లమల్కాపురం]] #[[రైనిగూడెం]] #[[కలువపల్లి]] #[[సర్వారం]] #[[గరిడేపల్లి]] #[[కల్మలచెరువు]] #[[గానుగబండ]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.dseap.gov.in/SchoolList.asp?mand_code=2343 గరిడేపల్లి ప్రభుత్వ పాఠశాలలు] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Talk:గరిడేపల్లి 4284 12290 2005-09-30T05:54:35Z 69.233.151.95 /* పేరు */ == దయచేసి తెలుగులో రాయండి == 69.228.100.170 కు చెందిన సభ్యునికి, దయచేసి తెలుగులో రాయండి. మళ్ళీ అనువాదం చెయ్యడం లాంటి అనవసరమైన పనిని నివారించవచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:33, 23 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ఈ లింకులు చూడండి.. [http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html తెలుగులో రాయడానికి ఇది సులువైన మార్గం.] [http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts 2]__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:40, 23 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==పేరు== Some one verify if this is గర్దేపల్లి or గరిడేపల్లి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:51, 26 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) గరిడేపల్లి అని వ్రాయగలరు. నాకు బాగా తెలుసు. 1970 4285 26330 2006-05-31T22:00:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1970''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1967]] [[1968]] [[1969]] [[1970]] [[1971]] [[1972]] [[1973]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1970|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1970|ఫిబ్రవరి]]=== * [[ఫిబ్రవరి 2]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో ఒంగోలు జిల్లా అవతరణ. తరువాత [[1972]] [[డిసెంబర్ 5]] వ తేదీన జిల్లా పేరును [[ప్రకాశం]] జిల్లా గా మార్చారు. {{సంవత్సరము గురు 2}} ===[[మార్చి 1970|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1970|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1970|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1970|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1970|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1970|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1970|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1970|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1970|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1970|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1970|*]] [[af:1970]] [[ar:1970]] [[roa-rup:1970]] [[ast:1970]] [[bg:1970]] [[be:1970]] [[bs:1970]] [[ca:1970]] [[cs:1970]] [[cy:1970]] [[da:1970]] [[de:1970]] [[et:1970]] [[el:1970]] [[es:1970]] [[eo:1970]] [[eu:1970]] [[fo:1970]] [[fr:1970]] [[fy:1970]] [[ga:1970]] [[gl:1970]] [[ko:1970&#45380;]] [[hr:1970]] [[io:1970]] [[id:1970]] [[ia:1970]] [[is:1970]] [[it:1970]] [[he:1970]] [[ka:1970]] [[kw:1970]] [[ku:1970]] [[la:1970]] [[lt:1970]] [[lb:1970]] [[li:1970]] [[hu:1970]] [[mi:1970]] [[ms:1970]] [[zh-min-nan:1970 nî]] [[na:1970]] [[nl:1970]] [[nds:1970]] [[ja:1970&#24180;]] [[no:1970]] [[nn:1970]] [[pl:1970]] [[pt:1970]] [[ro:1970]] [[ru:1970]] [[sm:1970]] [[sq:1970]] [[simple:1970]] [[sk:1970]] [[sl:1970]] [[sr:1970]] [[su:1970]] [[fi:1970]] [[sv:1970]] [[tt:1970]] [[vi:1970]] [[tr:1970]] [[uk:1970]] [[ur:1970&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1970]] [[zh:1970&#24180;]] Category:1970 4286 11877 2005-09-23T05:35:13Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1959 4287 26319 2006-05-31T21:58:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1959''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1956]] [[1957]] [[1958]] [[1959]] [[1960]] [[1961]] [[1962]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] '''[[1950లు]]''' [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1959|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1959|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 2}} ===[[మార్చి 1959|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1959|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1959|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1959|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1959|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1959|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1959|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1959|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1959|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1959|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[డిసెంబర్ 17]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుడు, డా.[[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1959|*]] [[af:1959]] [[ar:1959]] [[roa-rup:1959]] [[ast:1959]] [[bg:1959]] [[be:1959]] [[bs:1959]] [[ca:1959]] [[cs:1959]] [[cy:1959]] [[da:1959]] [[de:1959]] [[et:1959]] [[el:1959]] [[es:1959]] [[eo:1959]] [[eu:1959]] [[fo:1959]] [[fr:1959]] [[fy:1959]] [[ga:1959]] [[gl:1959]] [[ko:1959&#45380;]] [[hr:1959]] [[io:1959]] [[id:1959]] [[ia:1959]] [[is:1959]] [[it:1959]] [[he:1959]] [[ka:1959]] [[kw:1959]] [[ku:1959]] [[la:1959]] [[lt:1959]] [[lb:1959]] [[li:1959]] [[hu:1959]] [[mi:1959]] [[ms:1959]] [[zh-min-nan:1959 nî]] [[na:1959]] [[nl:1959]] [[nds:1959]] [[ja:1959&#24180;]] [[no:1959]] [[nn:1959]] [[pl:1959]] [[pt:1959]] [[ro:1959]] [[ru:1959]] [[sm:1959]] [[sq:1959]] [[simple:1959]] [[sk:1959]] [[sl:1959]] [[sr:1959]] [[su:1959]] [[fi:1959]] [[sv:1959]] [[tt:1959]] [[vi:1959]] [[tr:1959]] [[uk:1959]] [[ur:1959&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1959]] [[zh:1959&#24180;]] Category:1959 4288 11881 2005-09-23T05:43:14Z Chaduvari 97 [[Category:1950లు]] 1971 4289 26331 2006-05-31T22:00:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1971''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1968]] [[1969]] [[1970]] [[1971]] [[1972]] [[1973]] [[1974]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1971|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1971|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 2}} ===[[మార్చి 1971|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1971|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 4}} ===[[మే 1971|మే]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 5}} ===[[జూన్_1971|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 6}} ===[[జూలై_1971|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 7}} ===[[ఆగష్టు_1971|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1971|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 9}} ===[[అక్టోబర్_1971|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 10}} ===[[నవంబర్ 1971|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 11}} ===[[డిసెంబర్ 1971|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జూలై 24]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి [[గుర్రం జాషువా]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1971|*]] [[af:1971]] [[ar:1971]] [[roa-rup:1971]] [[ast:1971]] [[bg:1971]] [[be:1971]] [[bs:1971]] [[ca:1971]] [[cs:1971]] [[cy:1971]] [[da:1971]] [[de:1971]] [[et:1971]] [[el:1971]] [[es:1971]] [[eo:1971]] [[eu:1971]] [[fo:1971]] [[fr:1971]] [[fy:1971]] [[ga:1971]] [[gl:1971]] [[ko:1971&#45380;]] [[hr:1971]] [[io:1971]] [[id:1971]] [[ia:1971]] [[is:1971]] [[it:1971]] [[he:1971]] [[ka:1971]] [[kw:1971]] [[ku:1971]] [[la:1971]] [[lt:1971]] [[lb:1971]] [[li:1971]] [[hu:1971]] [[mi:1971]] [[ms:1971]] [[zh-min-nan:1971 nî]] [[na:1971]] [[nl:1971]] [[nds:1971]] [[ja:1971&#24180;]] [[no:1971]] [[nn:1971]] [[pl:1971]] [[pt:1971]] [[ro:1971]] [[ru:1971]] [[sm:1971]] [[sq:1971]] [[simple:1971]] [[sk:1971]] [[sl:1971]] [[sr:1971]] [[su:1971]] [[fi:1971]] [[sv:1971]] [[tt:1971]] [[vi:1971]] [[tr:1971]] [[uk:1971]] [[ur:1971&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1971]] [[zh:1971&#24180;]] Category:1971 4290 11883 2005-09-23T05:48:01Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] Category:1965 4291 11885 2005-09-23T05:50:15Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] 1977 4292 26337 2006-05-31T22:01:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1977''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1974]] [[1975]] [[1976]] - [[1977]] - [[1978]] [[1979]] [[1980]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] - '''[[1970లు]]''' - [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఫిబ్రవరి 1]]: [[భారత తీర రక్షక దళం]] ఏర్పాటయింది. *[[నవంబర్ 19]]: [[దివి సీమ తుపాను]] వచ్చింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1977|*]] [[af:1977]] [[ar:1977]] [[roa-rup:1977]] [[ast:1977]] [[bg:1977]] [[be:1977]] [[bs:1977]] [[ca:1977]] [[cs:1977]] [[cy:1977]] [[da:1977]] [[de:1977]] [[et:1977]] [[el:1977]] [[es:1977]] [[eo:1977]] [[eu:1977]] [[fo:1977]] [[fr:1977]] [[fy:1977]] [[ga:1977]] [[gl:1977]] [[ko:1977&#45380;]] [[hr:1977]] [[io:1977]] [[id:1977]] [[ia:1977]] [[is:1977]] [[it:1977]] [[he:1977]] [[ka:1977]] [[kw:1977]] [[ku:1977]] [[la:1977]] [[lt:1977]] [[lb:1977]] [[li:1977]] [[hu:1977]] [[mi:1977]] [[ms:1977]] [[zh-min-nan:1977 nî]] [[na:1977]] [[nl:1977]] [[nds:1977]] [[ja:1977&#24180;]] [[no:1977]] [[nn:1977]] [[pl:1977]] [[pt:1977]] [[ro:1977]] [[ru:1977]] [[sm:1977]] [[sq:1977]] [[simple:1977]] [[sk:1977]] [[sl:1977]] [[sr:1977]] [[su:1977]] [[fi:1977]] [[sv:1977]] [[tt:1977]] [[vi:1977]] [[tr:1977]] [[uk:1977]] [[ur:1977&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1977]] [[zh:1977&#24180;]] 1966 4293 26326 2006-05-31T21:59:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1966''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1963]] [[1964]] [[1965]] [[1966]] [[1967]] [[1968]] [[1969]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940లు]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1966|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శని 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1966|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శని 2}} ===[[మార్చి 1966|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శని 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1966|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శని 4}} ===[[మే 1966|మే]]=== {{సంవత్సరము శని 5}} ===[[జూన్_1966|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శని 6}} ===[[జూలై_1966|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శని 7}} ===[[ఆగష్టు_1966|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శని 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1966|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 9}} ===[[అక్టోబర్_1966|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 10}} ===[[నవంబర్ 1966|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 11}} ===[[డిసెంబర్ 1966|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జనవరి 24]]: సుప్రసిద్ధ అణు శాస్త్రవేత్త [[హోమీ జహంగీర్‌ భాభా]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1966|*]] [[af:1966]] [[ar:1966]] [[roa-rup:1966]] [[ast:1966]] [[bg:1966]] [[be:1966]] [[bs:1966]] [[ca:1966]] [[cs:1966]] [[cy:1966]] [[da:1966]] [[de:1966]] [[et:1966]] [[el:1966]] [[es:1966]] [[eo:1966]] [[eu:1966]] [[fo:1966]] [[fr:1966]] [[fy:1966]] [[ga:1966]] [[gl:1966]] [[ko:1966&#45380;]] [[hr:1966]] [[io:1966]] [[id:1966]] [[ia:1966]] [[is:1966]] [[it:1966]] [[he:1966]] [[ka:1966]] [[kw:1966]] [[ku:1966]] [[la:1966]] [[lt:1966]] [[lb:1966]] [[li:1966]] [[hu:1966]] [[mi:1966]] [[ms:1966]] [[zh-min-nan:1966 nî]] [[na:1966]] [[nl:1966]] [[nds:1966]] [[ja:1966&#24180;]] [[no:1966]] [[nn:1966]] [[pl:1966]] [[pt:1966]] [[ro:1966]] [[ru:1966]] [[sm:1966]] [[sq:1966]] [[simple:1966]] [[sk:1966]] [[sl:1966]] [[sr:1966]] [[su:1966]] [[fi:1966]] [[sv:1966]] [[tt:1966]] [[vi:1966]] [[tr:1966]] [[uk:1966]] [[ur:1966&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1966]] [[zh:1966&#24180;]] Category:1977 4294 11888 2005-09-23T05:55:50Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] Category:1966 4295 11889 2005-09-23T05:56:08Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] 1974 4296 26334 2006-05-31T22:01:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1974''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1971]] [[1972]] [[1973]] [[1974]] [[1975]] [[1976]] [[1977]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 4]]: భౌతిక శాస్త్రవేత్త [[సత్యేంద్రనాథ బోస్]] *[[ఫిబ్రవరి 11]]: సుప్రసిద్ధ గాయకుడు, సంగీత దర్శకుడు, [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1974|*]] [[af:1974]] [[ar:1974]] [[roa-rup:1974]] [[ast:1974]] [[bg:1974]] [[be:1974]] [[bs:1974]] [[ca:1974]] [[cs:1974]] [[cy:1974]] [[da:1974]] [[de:1974]] [[et:1974]] [[el:1974]] [[es:1974]] [[eo:1974]] [[eu:1974]] [[fo:1974]] [[fr:1974]] [[fy:1974]] [[ga:1974]] [[gl:1974]] [[ko:1974&#45380;]] [[hr:1974]] [[io:1974]] [[id:1974]] [[ia:1974]] [[is:1974]] [[it:1974]] [[he:1974]] [[ka:1974]] [[kw:1974]] [[ku:1974]] [[la:1974]] [[lt:1974]] [[lb:1974]] [[li:1974]] [[hu:1974]] [[mi:1974]] [[ms:1974]] [[zh-min-nan:1974 nî]] [[na:1974]] [[nl:1974]] [[nds:1974]] [[ja:1974&#24180;]] [[no:1974]] [[nn:1974]] [[pl:1974]] [[pt:1974]] [[ro:1974]] [[ru:1974]] [[sm:1974]] [[sq:1974]] [[simple:1974]] [[sk:1974]] [[sl:1974]] [[sr:1974]] [[su:1974]] [[fi:1974]] [[sv:1974]] [[tt:1974]] [[vi:1974]] [[tr:1974]] [[uk:1974]] [[ur:1974&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1974]] [[zh:1974&#24180;]] Category:1974 4297 11893 2005-09-23T06:00:57Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1963 4298 26323 2006-05-31T21:59:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1963''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1960]] [[1961]] [[1962]] [[1963]] [[1964]] [[1965]] [[1966]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940లు]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1963|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1963|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 2}} ===[[మార్చి 1963|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1963|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 4}} ===[[మే 1963|మే]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 5}} ===[[జూన్_1963|జూన్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 6}} ===[[జూలై_1963|జూలై]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 7}} ===[[ఆగష్టు_1963|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1963|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 9}} ===[[అక్టోబర్_1963|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 10}} ===[[నవంబర్ 1963|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1963|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1963|*]] [[af:1963]] [[ar:1963]] [[roa-rup:1963]] [[ast:1963]] [[bg:1963]] [[be:1963]] [[bs:1963]] [[ca:1963]] [[cs:1963]] [[cy:1963]] [[da:1963]] [[de:1963]] [[et:1963]] [[el:1963]] [[es:1963]] [[eo:1963]] [[eu:1963]] [[fo:1963]] [[fr:1963]] [[fy:1963]] [[ga:1963]] [[gl:1963]] [[ko:1963&#45380;]] [[hr:1963]] [[io:1963]] [[id:1963]] [[ia:1963]] [[is:1963]] [[it:1963]] [[he:1963]] [[ka:1963]] [[kw:1963]] [[ku:1963]] [[la:1963]] [[lt:1963]] [[lb:1963]] [[li:1963]] [[hu:1963]] [[mi:1963]] [[ms:1963]] [[zh-min-nan:1963 nî]] [[na:1963]] [[nl:1963]] [[nds:1963]] [[ja:1963&#24180;]] [[no:1963]] [[nn:1963]] [[pl:1963]] [[pt:1963]] [[ro:1963]] [[ru:1963]] [[sm:1963]] [[sq:1963]] [[simple:1963]] [[sk:1963]] [[sl:1963]] [[sr:1963]] [[su:1963]] [[fi:1963]] [[sv:1963]] [[tt:1963]] [[vi:1963]] [[tr:1963]] [[uk:1963]] [[ur:1963&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1963]] [[zh:1963&#24180;]] Category:1963 4299 11895 2005-09-23T06:02:59Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] 1969 4300 26329 2006-05-31T22:00:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1969''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1966]] [[1967]] [[1968]] [[1969]] [[1970]] [[1971]] [[1972]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940లు]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1969|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1969|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 2}} ===[[మార్చి 1969|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1969|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 4}} ===[[మే 1969|మే]]=== {{సంవత్సరము బుధ 5}} ===[[జూన్_1969|జూన్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 6}} ===[[జూలై_1969|జూలై]]=== {{సంవత్సరము బుధ 7}} ===[[ఆగష్టు_1969|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము బుధ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1969|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 9}} ===[[అక్టోబర్_1969|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 10}} ===[[నవంబర్ 1969|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1969|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1969|*]] [[af:1969]] [[ar:1969]] [[roa-rup:1969]] [[ast:1969]] [[bg:1969]] [[be:1969]] [[bs:1969]] [[ca:1969]] [[cs:1969]] [[cy:1969]] [[da:1969]] [[de:1969]] [[et:1969]] [[el:1969]] [[es:1969]] [[eo:1969]] [[eu:1969]] [[fo:1969]] [[fr:1969]] [[fy:1969]] [[ga:1969]] [[gl:1969]] [[ko:1969&#45380;]] [[hr:1969]] [[io:1969]] [[id:1969]] [[ia:1969]] [[is:1969]] [[it:1969]] [[he:1969]] [[ka:1969]] [[kw:1969]] [[ku:1969]] [[la:1969]] [[lt:1969]] [[lb:1969]] [[li:1969]] [[hu:1969]] [[mi:1969]] [[ms:1969]] [[zh-min-nan:1969 nî]] [[na:1969]] [[nl:1969]] [[nds:1969]] [[ja:1969&#24180;]] [[no:1969]] [[nn:1969]] [[pl:1969]] [[pt:1969]] [[ro:1969]] [[ru:1969]] [[sm:1969]] [[sq:1969]] [[simple:1969]] [[sk:1969]] [[sl:1969]] [[sr:1969]] [[su:1969]] [[fi:1969]] [[sv:1969]] [[tt:1969]] [[vi:1969]] [[tr:1969]] [[uk:1969]] [[ur:1969&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1969]] [[zh:1969&#24180;]] 1975 4301 26335 2006-05-31T22:01:29Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1975''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1972]] [[1973]] [[1974]] [[1975]] [[1976]] [[1977]] [[1978]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1975|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1975|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 2}} ===[[మార్చి 1975|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1975|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 4}} ===[[మే 1975|మే]]=== {{సంవత్సరము బుధ 5}} ===[[జూన్_1975|జూన్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 6}} ===[[జూలై_1975|జూలై]]=== {{సంవత్సరము బుధ 7}} ===[[ఆగష్టు_1975|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము బుధ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1975|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 9}} ===[[అక్టోబర్_1975|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 10}} ===[[నవంబర్ 1975|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1975|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1975|*]] [[af:1975]] [[ar:1975]] [[roa-rup:1975]] [[ast:1975]] [[bg:1975]] [[be:1975]] [[bs:1975]] [[ca:1975]] [[cs:1975]] [[cy:1975]] [[da:1975]] [[de:1975]] [[et:1975]] [[el:1975]] [[es:1975]] [[eo:1975]] [[eu:1975]] [[fo:1975]] [[fr:1975]] [[fy:1975]] [[ga:1975]] [[gl:1975]] [[ko:1975&#45380;]] [[hr:1975]] [[io:1975]] [[id:1975]] [[ia:1975]] [[is:1975]] [[it:1975]] [[he:1975]] [[ka:1975]] [[kw:1975]] [[ku:1975]] [[la:1975]] [[lt:1975]] [[lb:1975]] [[li:1975]] [[hu:1975]] [[mi:1975]] [[ms:1975]] [[zh-min-nan:1975 nî]] [[na:1975]] [[nl:1975]] [[nds:1975]] [[ja:1975&#24180;]] [[no:1975]] [[nn:1975]] [[pl:1975]] [[pt:1975]] [[ro:1975]] [[ru:1975]] [[sm:1975]] [[sq:1975]] [[simple:1975]] [[sk:1975]] [[sl:1975]] [[sr:1975]] [[su:1975]] [[fi:1975]] [[sv:1975]] [[tt:1975]] [[vi:1975]] [[tr:1975]] [[uk:1975]] [[ur:1975&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1975]] [[zh:1975&#24180;]] Category:1969 4302 11900 2005-09-23T06:07:04Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] Category:1975 4303 11901 2005-09-23T06:08:37Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1961 4304 26321 2006-05-31T21:59:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1961''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1958]] [[1959]] [[1960]] [[1961]] [[1962]] [[1963]] [[1964]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940లు]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1961|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1961|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 2}} ===[[మార్చి 1961|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1961|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 4}} ===[[మే 1961|మే]]=== {{సంవత్సరము ఆది 5}} ===[[జూన్_1961|జూన్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 6}} ===[[జూలై_1961|జూలై]]=== {{సంవత్సరము ఆది 7}} ===[[ఆగష్టు_1961|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము ఆది 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1961|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 9}} ===[[అక్టోబర్_1961|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 10}} ===[[నవంబర్ 1961|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 11}} ===[[డిసెంబర్ 1961|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 5]]: ప్రముఖ రచయిత, ప్రజా ఉద్యమనేత, [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1961|*]] [[af:1961]] [[ar:1961]] [[roa-rup:1961]] [[ast:1961]] [[bg:1961]] [[be:1961]] [[bs:1961]] [[ca:1961]] [[cs:1961]] [[cy:1961]] [[da:1961]] [[de:1961]] [[et:1961]] [[el:1961]] [[es:1961]] [[eo:1961]] [[eu:1961]] [[fo:1961]] [[fr:1961]] [[fy:1961]] [[ga:1961]] [[gl:1961]] [[ko:1961&#45380;]] [[hr:1961]] [[io:1961]] [[id:1961]] [[ia:1961]] [[is:1961]] [[it:1961]] [[he:1961]] [[ka:1961]] [[kw:1961]] [[ku:1961]] [[la:1961]] [[lt:1961]] [[lb:1961]] [[li:1961]] [[hu:1961]] [[mi:1961]] [[ms:1961]] [[zh-min-nan:1961 nî]] [[na:1961]] [[nl:1961]] [[nds:1961]] [[ja:1961&#24180;]] [[no:1961]] [[nn:1961]] [[pl:1961]] [[pt:1961]] [[ro:1961]] [[ru:1961]] [[sm:1961]] [[sq:1961]] [[simple:1961]] [[sk:1961]] [[sl:1961]] [[sr:1961]] [[su:1961]] [[fi:1961]] [[sv:1961]] [[tt:1961]] [[vi:1961]] [[tr:1961]] [[uk:1961]] [[ur:1961&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1961]] [[zh:1961&#24180;]] 1967 4305 26327 2006-05-31T22:00:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1967''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1964]] [[1965]] [[1966]] - [[1967]] - [[1968]] [[1969]] [[1970]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940లు]] [[1950లు]] - '''[[1960లు]]''' - [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== * [[సెప్టెంబర్ 14]]: హైదరాబాదు రాష్ట్రానికి తొలి ఎన్నికైన ముఖ్యమంత్రి, [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] * [[అక్టోబర్ 12]]: ప్రముఖ [[సోషలిస్టు]] నాయకుడు, సిద్ధాంతకర్త [[రామమనోహర్ లోహియా]] == పురస్కారాలు == [[Category:1967|*]] [[af:1967]] [[ar:1967]] [[roa-rup:1967]] [[ast:1967]] [[bg:1967]] [[be:1967]] [[bs:1967]] [[ca:1967]] [[cs:1967]] [[cy:1967]] [[da:1967]] [[de:1967]] [[et:1967]] [[el:1967]] [[es:1967]] [[eo:1967]] [[eu:1967]] [[fo:1967]] [[fr:1967]] [[fy:1967]] [[ga:1967]] [[gl:1967]] [[ko:1967&#45380;]] [[hr:1967]] [[io:1967]] [[id:1967]] [[ia:1967]] [[is:1967]] [[it:1967]] [[he:1967]] [[ka:1967]] [[kw:1967]] [[ku:1967]] [[la:1967]] [[lt:1967]] [[lb:1967]] [[li:1967]] [[hu:1967]] [[mi:1967]] [[ms:1967]] [[zh-min-nan:1967 nî]] [[na:1967]] [[nl:1967]] [[nds:1967]] [[ja:1967&#24180;]] [[no:1967]] [[nn:1967]] [[pl:1967]] [[pt:1967]] [[ro:1967]] [[ru:1967]] [[sm:1967]] [[sq:1967]] [[simple:1967]] [[sk:1967]] [[sl:1967]] [[sr:1967]] [[su:1967]] [[fi:1967]] [[sv:1967]] [[tt:1967]] [[vi:1967]] [[tr:1967]] [[uk:1967]] [[ur:1967&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1967]] [[zh:1967&#24180;]] Category:1961 4306 11905 2005-09-23T06:13:48Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] Category:1967 4307 11906 2005-09-23T06:14:18Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] 1978 4308 26338 2006-05-31T22:01:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1978''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1975]] [[1976]] [[1977]] [[1978]] [[1979]] [[1980]] [[1981]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1978|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1978|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 2}} ===[[మార్చి 1978|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1978|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 4}} ===[[మే 1978|మే]]=== {{సంవత్సరము ఆది 5}} ===[[జూన్_1978|జూన్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 6}} ===[[జూలై_1978|జూలై]]=== {{సంవత్సరము ఆది 7}} ===[[ఆగష్టు_1978|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము ఆది 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1978|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 9}} ===[[అక్టోబర్_1978|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 10}} ===[[నవంబర్ 1978|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 11}} ===[[డిసెంబర్ 1978|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1978|*]] [[af:1978]] [[ar:1978]] [[roa-rup:1978]] [[ast:1978]] [[bg:1978]] [[be:1978]] [[bs:1978]] [[ca:1978]] [[cs:1978]] [[cy:1978]] [[da:1978]] [[de:1978]] [[et:1978]] [[el:1978]] [[es:1978]] [[eo:1978]] [[eu:1978]] [[fo:1978]] [[fr:1978]] [[fy:1978]] [[ga:1978]] [[gl:1978]] [[ko:1978&#45380;]] [[hr:1978]] [[io:1978]] [[id:1978]] [[ia:1978]] [[is:1978]] [[it:1978]] [[he:1978]] [[ka:1978]] [[kw:1978]] [[ku:1978]] [[la:1978]] [[lt:1978]] [[lb:1978]] [[li:1978]] [[hu:1978]] [[mi:1978]] [[ms:1978]] [[zh-min-nan:1978 nî]] [[na:1978]] [[nl:1978]] [[nds:1978]] [[ja:1978&#24180;]] [[no:1978]] [[nn:1978]] [[pl:1978]] [[pt:1978]] [[ro:1978]] [[ru:1978]] [[sm:1978]] [[sq:1978]] [[simple:1978]] [[sk:1978]] [[sl:1978]] [[sr:1978]] [[su:1978]] [[fi:1978]] [[sv:1978]] [[tt:1978]] [[vi:1978]] [[tr:1978]] [[uk:1978]] [[ur:1978&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1978]] [[zh:1978&#24180;]] Category:1978 4309 11908 2005-09-23T06:16:51Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1962 4310 26322 2006-05-31T21:59:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1962''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1959]] [[1960]] [[1961]] [[1962]] [[1963]] [[1964]] [[1965]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940లు]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1962|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1962|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 2}} ===[[మార్చి 1962|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1962|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 4}} ===[[మే 1962|మే]]=== {{సంవత్సరము సోమ 5}} ===[[జూన్_1962|జూన్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 6}} ===[[జూలై_1962|జూలై]]=== {{సంవత్సరము సోమ 7}} ===[[ఆగష్టు_1962|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము సోమ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1962|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 9}} ===[[అక్టోబర్_1962|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 10}} ===[[నవంబర్ 1962|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1962|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1962|*]] [[af:1962]] [[ar:1962]] [[roa-rup:1962]] [[ast:1962]] [[bg:1962]] [[be:1962]] [[bs:1962]] [[ca:1962]] [[cs:1962]] [[cy:1962]] [[da:1962]] [[de:1962]] [[et:1962]] [[el:1962]] [[es:1962]] [[eo:1962]] [[eu:1962]] [[fo:1962]] [[fr:1962]] [[fy:1962]] [[ga:1962]] [[gl:1962]] [[ko:1962&#45380;]] [[hr:1962]] [[io:1962]] [[id:1962]] [[ia:1962]] [[is:1962]] [[it:1962]] [[he:1962]] [[ka:1962]] [[kw:1962]] [[ku:1962]] [[la:1962]] [[lt:1962]] [[lb:1962]] [[li:1962]] [[hu:1962]] [[mi:1962]] [[ms:1962]] [[zh-min-nan:1962 nî]] [[na:1962]] [[nl:1962]] [[nds:1962]] [[ja:1962&#24180;]] [[no:1962]] [[nn:1962]] [[pl:1962]] [[pt:1962]] [[ro:1962]] [[ru:1962]] [[sm:1962]] [[sq:1962]] [[simple:1962]] [[sk:1962]] [[sl:1962]] [[sr:1962]] [[su:1962]] [[fi:1962]] [[sv:1962]] [[tt:1962]] [[vi:1962]] [[tr:1962]] [[uk:1962]] [[ur:1962&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1962]] [[zh:1962&#24180;]] 1973 4311 26333 2006-05-31T22:01:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1973''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1970]] [[1971]] [[1972]] [[1973]] [[1974]] [[1975]] [[1976]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1973|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1973|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 2}} ===[[మార్చి 1973|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1973|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 4}} ===[[మే 1973|మే]]=== {{సంవత్సరము సోమ 5}} ===[[జూన్_1973|జూన్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 6}} ===[[జూలై_1973|జూలై]]=== {{సంవత్సరము సోమ 7}} ===[[ఆగష్టు_1973|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము సోమ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1973|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 9}} ===[[అక్టోబర్_1973|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 10}} ===[[నవంబర్ 1973|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1973|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1973|*]] [[af:1973]] [[ar:1973]] [[roa-rup:1973]] [[ast:1973]] [[bg:1973]] [[be:1973]] [[bs:1973]] [[ca:1973]] [[cs:1973]] [[cy:1973]] [[da:1973]] [[de:1973]] [[et:1973]] [[el:1973]] [[es:1973]] [[eo:1973]] [[eu:1973]] [[fo:1973]] [[fr:1973]] [[fy:1973]] [[ga:1973]] [[gl:1973]] [[ko:1973&#45380;]] [[hr:1973]] [[io:1973]] [[id:1973]] [[ia:1973]] [[is:1973]] [[it:1973]] [[he:1973]] [[ka:1973]] [[kw:1973]] [[ku:1973]] [[la:1973]] [[lt:1973]] [[lb:1973]] [[li:1973]] [[hu:1973]] [[mi:1973]] [[ms:1973]] [[zh-min-nan:1973 nî]] [[na:1973]] [[nl:1973]] [[nds:1973]] [[ja:1973&#24180;]] [[no:1973]] [[nn:1973]] [[pl:1973]] [[pt:1973]] [[ro:1973]] [[ru:1973]] [[sm:1973]] [[sq:1973]] [[simple:1973]] [[sk:1973]] [[sl:1973]] [[sr:1973]] [[su:1973]] [[fi:1973]] [[sv:1973]] [[tt:1973]] [[vi:1973]] [[tr:1973]] [[uk:1973]] [[ur:1973&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1973]] [[zh:1973&#24180;]] Category:1973 4312 11911 2005-09-23T06:26:33Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1979 4313 26339 2006-05-31T22:02:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1979''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1976]] [[1977]] [[1978]] [[1979]] [[1980]] [[1981]] [[1982]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1979|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1979|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 2}} ===[[మార్చి 1979|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1979|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 4}} ===[[మే 1979|మే]]=== {{సంవత్సరము సోమ 5}} ===[[జూన్_1979|జూన్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 6}} ===[[జూలై_1979|జూలై]]=== {{సంవత్సరము సోమ 7}} ===[[ఆగష్టు_1979|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము సోమ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1979|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 9}} ===[[అక్టోబర్_1979|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 10}} ===[[నవంబర్ 1979|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1979|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము సోమ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1979|*]] [[af:1979]] [[ar:1979]] [[roa-rup:1979]] [[ast:1979]] [[bg:1979]] [[be:1979]] [[bs:1979]] [[ca:1979]] [[cs:1979]] [[cy:1979]] [[da:1979]] [[de:1979]] [[et:1979]] [[el:1979]] [[es:1979]] [[eo:1979]] [[eu:1979]] [[fo:1979]] [[fr:1979]] [[fy:1979]] [[ga:1979]] [[gl:1979]] [[ko:1979&#45380;]] [[hr:1979]] [[io:1979]] [[id:1979]] [[ia:1979]] [[is:1979]] [[it:1979]] [[he:1979]] [[ka:1979]] [[kw:1979]] [[ku:1979]] [[la:1979]] [[lt:1979]] [[lb:1979]] [[li:1979]] [[hu:1979]] [[mi:1979]] [[ms:1979]] [[zh-min-nan:1979 nî]] [[na:1979]] [[nl:1979]] [[nds:1979]] [[ja:1979&#24180;]] [[no:1979]] [[nn:1979]] [[pl:1979]] [[pt:1979]] [[ro:1979]] [[ru:1979]] [[sm:1979]] [[sq:1979]] [[simple:1979]] [[sk:1979]] [[sl:1979]] [[sr:1979]] [[su:1979]] [[fi:1979]] [[sv:1979]] [[tt:1979]] [[vi:1979]] [[tr:1979]] [[uk:1979]] [[ur:1979&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1979]] [[zh:1979&#24180;]] Category:1979 4314 11913 2005-09-23T06:27:42Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1960 4315 26320 2006-05-31T21:58:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1960''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1957]] [[1958]] [[1959]] [[1960]] [[1961]] [[1962]] [[1963]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1960|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1960|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర-శని 2}} ===[[మార్చి 1960|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శని 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1960|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శని 4}} ===[[మే 1960|మే]]=== {{సంవత్సరము శని 5}} ===[[జూన్_1960|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శని 6}} ===[[జూలై_1960|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శని 7}} ===[[ఆగష్టు_1960|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము శని 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1960|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 9}} ===[[అక్టోబర్_1960|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 10}} ===[[నవంబర్ 1960|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 11}} [[నవంబర్ 26]]: భారత టెలిఫోన్లు STD సౌకర్యాన్ని ప్రవేశపెట్టాయి. ===[[డిసెంబర్ 1960|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శని 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1960|*]] [[af:1960]] [[ar:1960]] [[roa-rup:1960]] [[ast:1960]] [[bg:1960]] [[be:1960]] [[bs:1960]] [[ca:1960]] [[cs:1960]] [[cy:1960]] [[da:1960]] [[de:1960]] [[et:1960]] [[el:1960]] [[es:1960]] [[eo:1960]] [[eu:1960]] [[fo:1960]] [[fr:1960]] [[fy:1960]] [[ga:1960]] [[gl:1960]] [[ko:1960&#45380;]] [[hr:1960]] [[io:1960]] [[id:1960]] [[ia:1960]] [[is:1960]] [[it:1960]] [[he:1960]] [[ka:1960]] [[kw:1960]] [[ku:1960]] [[la:1960]] [[lt:1960]] [[lb:1960]] [[li:1960]] [[hu:1960]] [[mi:1960]] [[ms:1960]] [[zh-min-nan:1960 nî]] [[na:1960]] [[nl:1960]] [[nds:1960]] [[ja:1960&#24180;]] [[no:1960]] [[nn:1960]] [[pl:1960]] [[pt:1960]] [[ro:1960]] [[ru:1960]] [[sm:1960]] [[sq:1960]] [[simple:1960]] [[sk:1960]] [[sl:1960]] [[sr:1960]] [[su:1960]] [[fi:1960]] [[sv:1960]] [[tt:1960]] [[vi:1960]] [[tr:1960]] [[uk:1960]] [[ur:1960&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1960]] [[zh:1960&#24180;]] Category:1960 4316 11916 2005-09-23T06:39:24Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] 1964 4317 26324 2006-05-31T21:59:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1964''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1961]] [[1962]] [[1963]] [[1964]] [[1965]] [[1966]] [[1967]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1964|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1964|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ-గురు 2}} ===[[మార్చి 1964|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1964|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1964|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1964|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1964|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1964|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1964|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1964|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1964|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1964|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== [[నవంబర్ 25]]: [[ద్వారం వెంకటస్వామి నాయుడు]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1964|*]] [[af:1964]] [[ar:1964]] [[roa-rup:1964]] [[ast:1964]] [[bg:1964]] [[be:1964]] [[bs:1964]] [[ca:1964]] [[cs:1964]] [[cy:1964]] [[da:1964]] [[de:1964]] [[et:1964]] [[el:1964]] [[es:1964]] [[eo:1964]] [[eu:1964]] [[fo:1964]] [[fr:1964]] [[fy:1964]] [[ga:1964]] [[gl:1964]] [[ko:1964&#45380;]] [[hr:1964]] [[io:1964]] [[id:1964]] [[ia:1964]] [[is:1964]] [[it:1964]] [[he:1964]] [[ka:1964]] [[kw:1964]] [[ku:1964]] [[la:1964]] [[lt:1964]] [[lb:1964]] [[li:1964]] [[hu:1964]] [[mi:1964]] [[ms:1964]] [[zh-min-nan:1964 nî]] [[na:1964]] [[nl:1964]] [[nds:1964]] [[ja:1964&#24180;]] [[no:1964]] [[nn:1964]] [[pl:1964]] [[pt:1964]] [[ro:1964]] [[ru:1964]] [[sm:1964]] [[sq:1964]] [[simple:1964]] [[sk:1964]] [[sl:1964]] [[sr:1964]] [[su:1964]] [[fi:1964]] [[sv:1964]] [[tt:1964]] [[vi:1964]] [[tr:1964]] [[uk:1964]] [[ur:1964&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1964]] [[zh:1964&#24180;]] Category:1964 4318 11919 2005-09-23T06:43:38Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] 1968 4319 26328 2006-05-31T22:00:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1968''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1965]] [[1966]] [[1967]] [[1968]] [[1969]] [[1970]] [[1971]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1940]] [[1950లు]] '''[[1960లు]]''' [[1970లు]] [[1980లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1968|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1968|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము సోమ-మంగళ 2}} ===[[మార్చి 1968|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1968|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 4}} ===[[మే 1968|మే]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 5}} ===[[జూన్_1968|జూన్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 6}} ===[[జూలై_1968|జూలై]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 7}} ===[[ఆగష్టు_1968|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1968|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 9}} ===[[అక్టోబర్_1968|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 10}} ===[[నవంబర్ 1968|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1968|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1968|*]] [[af:1968]] [[ar:1968]] [[roa-rup:1968]] [[ast:1968]] [[bg:1968]] [[be:1968]] [[bs:1968]] [[ca:1968]] [[cs:1968]] [[cy:1968]] [[da:1968]] [[de:1968]] [[et:1968]] [[el:1968]] [[es:1968]] [[eo:1968]] [[eu:1968]] [[fo:1968]] [[fr:1968]] [[fy:1968]] [[ga:1968]] [[gl:1968]] [[ko:1968&#45380;]] [[hr:1968]] [[io:1968]] [[id:1968]] [[ia:1968]] [[is:1968]] [[it:1968]] [[he:1968]] [[ka:1968]] [[kw:1968]] [[ku:1968]] [[la:1968]] [[lt:1968]] [[lb:1968]] [[li:1968]] [[hu:1968]] [[mi:1968]] [[ms:1968]] [[zh-min-nan:1968 nî]] [[na:1968]] [[nl:1968]] [[nds:1968]] [[ja:1968&#24180;]] [[no:1968]] [[nn:1968]] [[pl:1968]] [[pt:1968]] [[ro:1968]] [[ru:1968]] [[sm:1968]] [[sq:1968]] [[simple:1968]] [[sk:1968]] [[sl:1968]] [[sr:1968]] [[su:1968]] [[fi:1968]] [[sv:1968]] [[tt:1968]] [[vi:1968]] [[tr:1968]] [[uk:1968]] [[ur:1968&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1968]] [[zh:1968&#24180;]] Category:1968 4320 11922 2005-09-23T06:48:34Z Chaduvari 97 [[Category:1960లు]] 1972 4321 26332 2006-05-31T22:00:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1972''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1969]] [[1970]] [[1971]] - [[1972]] - [[1973]] [[1974]] [[1975]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1950లు]] [[1960లు]] - '''[[1970లు]]''' - [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== * [[డిసెంబర్ 5]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో ఒంగోలు జిల్లా పేరును [[ప్రకాశం]] జిల్లా గా మార్చారు. ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జనవరి 22]]: తెలంగాణా విముక్తి పోరాట యోధుడు, స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుడు, [[స్వామి రామానంద తీర్థ]] *[[మే 7]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[దామోదరం సంజీవయ్య]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1972|*]] [[af:1972]] [[ar:1972]] [[roa-rup:1972]] [[ast:1972]] [[bg:1972]] [[be:1972]] [[bs:1972]] [[ca:1972]] [[cs:1972]] [[cy:1972]] [[da:1972]] [[de:1972]] [[et:1972]] [[el:1972]] [[es:1972]] [[eo:1972]] [[eu:1972]] [[fo:1972]] [[fr:1972]] [[fy:1972]] [[ga:1972]] [[gl:1972]] [[ko:1972&#45380;]] [[hr:1972]] [[io:1972]] [[id:1972]] [[ia:1972]] [[is:1972]] [[it:1972]] [[he:1972]] [[ka:1972]] [[kw:1972]] [[ku:1972]] [[la:1972]] [[lt:1972]] [[lb:1972]] [[li:1972]] [[hu:1972]] [[mi:1972]] [[ms:1972]] [[zh-min-nan:1972 nî]] [[na:1972]] [[nl:1972]] [[nds:1972]] [[ja:1972&#24180;]] [[no:1972]] [[nn:1972]] [[pl:1972]] [[pt:1972]] [[ro:1972]] [[ru:1972]] [[sm:1972]] [[sq:1972]] [[simple:1972]] [[sk:1972]] [[sl:1972]] [[sr:1972]] [[su:1972]] [[fi:1972]] [[sv:1972]] [[tt:1972]] [[vi:1972]] [[tr:1972]] [[uk:1972]] [[ur:1972&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1972]] [[zh:1972&#24180;]] Category:1972 4322 11925 2005-09-23T06:51:50Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1976 4323 26336 2006-05-31T22:01:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1976''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1973]] [[1974]] [[1975]] [[1976]] [[1977]] [[1978]] [[1979]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> |[[1950లు]] [[1960లు]] '''[[1970లు]]''' [[1980లు]] [[1990లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1976|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1976|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు-శుక్ర 2}} ===[[మార్చి 1976|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1976|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 4}} ===[[మే 1976|మే]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 5}} ===[[జూన్ 1976|జూన్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 6}} ===[[జూలై 1976|జూలై]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 7}} ===[[ఆగష్టు 1976|ఆగష్టు]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 8}} ===[[సెప్టెంబర్ 1976|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 9}} ===[[అక్టోబర్ 1976|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 10}} ===[[నవంబర్ 1976|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 11}} ===[[డిసెంబర్ 1976|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము శుక్ర 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1976|*]] [[af:1976]] [[ar:1976]] [[roa-rup:1976]] [[ast:1976]] [[bg:1976]] [[be:1976]] [[bs:1976]] [[ca:1976]] [[cs:1976]] [[cy:1976]] [[da:1976]] [[de:1976]] [[et:1976]] [[el:1976]] [[es:1976]] [[eo:1976]] [[eu:1976]] [[fo:1976]] [[fr:1976]] [[fy:1976]] [[ga:1976]] [[gl:1976]] [[ko:1976&#45380;]] [[hr:1976]] [[io:1976]] [[id:1976]] [[ia:1976]] [[is:1976]] [[it:1976]] [[he:1976]] [[ka:1976]] [[kw:1976]] [[ku:1976]] [[la:1976]] [[lt:1976]] [[lb:1976]] [[li:1976]] [[hu:1976]] [[mi:1976]] [[ms:1976]] [[zh-min-nan:1976 nî]] [[na:1976]] [[nl:1976]] [[nds:1976]] [[ja:1976&#24180;]] [[no:1976]] [[nn:1976]] [[pl:1976]] [[pt:1976]] [[ro:1976]] [[ru:1976]] [[sm:1976]] [[sq:1976]] [[simple:1976]] [[sk:1976]] [[sl:1976]] [[sr:1976]] [[su:1976]] [[fi:1976]] [[sv:1976]] [[tt:1976]] [[vi:1976]] [[tr:1976]] [[uk:1976]] [[ur:1976&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1976]] [[zh:1976&#24180;]] Category:1976 4324 11929 2005-09-23T07:16:18Z Chaduvari 97 [[Category:1970లు]] 1848 4325 26181 2006-05-31T17:33:24Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1848''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1845]] [[1846]] [[1847]] - [[1848]] - [[1849]] [[1850]] [[1851]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== * [[ఏప్రిల్ 16]]: [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] రాజమండ్రిలో పున్నమ్మ, సుబ్బారాయుడు దంపతులకు జన్మించాడు. ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1848|*]] [[af:1848]] [[ar:1848]] [[roa-rup:1848]] [[ast:1848]] [[bg:1848]] [[be:1848]] [[bs:1848]] [[ca:1848]] [[cs:1848]] [[cy:1848]] [[da:1848]] [[de:1848]] [[et:1848]] [[el:1848]] [[es:1848]] [[eo:1848]] [[eu:1848]] [[fo:1848]] [[fr:1848]] [[fy:1848]] [[ga:1848]] [[gl:1848]] [[ko:1848&#45380;]] [[hr:1848]] [[io:1848]] [[id:1848]] [[ia:1848]] [[is:1848]] [[it:1848]] [[he:1848]] [[ka:1848]] [[kw:1848]] [[ku:1848]] [[la:1848]] [[lt:1848]] [[lb:1848]] [[li:1848]] [[hu:1848]] [[mi:1848]] [[ms:1848]] [[zh-min-nan:1848 nî]] [[na:1848]] [[nl:1848]] [[nds:1848]] [[ja:1848&#24180;]] [[no:1848]] [[nn:1848]] [[pl:1848]] [[pt:1848]] [[ro:1848]] [[ru:1848]] [[sm:1848]] [[sq:1848]] [[simple:1848]] [[sk:1848]] [[sl:1848]] [[sr:1848]] [[su:1848]] [[fi:1848]] [[sv:1848]] [[tt:1848]] [[vi:1848]] [[tr:1848]] [[uk:1848]] [[ur:1848&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1848]] [[zh:1848&#24180;]] 1919 4326 26279 2006-05-31T21:52:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1919''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1916]] [[1917]] [[1918]] - [[1919]] - [[1920]] [[1921]] [[1922]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] - '''[[1910లు]]''' - [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 2]]: ప్రముఖ రచయిత, సినిమా నిర్మాత, [[తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి]] ==మరణాలు== * [[మే 27]]: [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] == పురస్కారాలు == [[Category:1919|*]] [[af:1919]] [[ar:1919]] [[roa-rup:1919]] [[ast:1919]] [[bg:1919]] [[be:1919]] [[bs:1919]] [[ca:1919]] [[cs:1919]] [[cy:1919]] [[da:1919]] [[de:1919]] [[et:1919]] [[el:1919]] [[es:1919]] [[eo:1919]] [[eu:1919]] [[fo:1919]] [[fr:1919]] [[fy:1919]] [[ga:1919]] [[gl:1919]] [[ko:1919&#45380;]] [[hr:1919]] [[io:1919]] [[id:1919]] [[ia:1919]] [[is:1919]] [[it:1919]] [[he:1919]] [[ka:1919]] [[kw:1919]] [[ku:1919]] [[la:1919]] [[lt:1919]] [[lb:1919]] [[li:1919]] [[hu:1919]] [[mi:1919]] [[ms:1919]] [[zh-min-nan:1919 nî]] [[na:1919]] [[nl:1919]] [[nds:1919]] [[ja:1919&#24180;]] [[no:1919]] [[nn:1919]] [[pl:1919]] [[pt:1919]] [[ro:1919]] [[ru:1919]] [[sm:1919]] [[sq:1919]] [[simple:1919]] [[sk:1919]] [[sl:1919]] [[sr:1919]] [[su:1919]] [[fi:1919]] [[sv:1919]] [[tt:1919]] [[vi:1919]] [[tr:1919]] [[uk:1919]] [[ur:1919&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1919]] [[zh:1919&#24180;]] User talk:69.228.100.170 4327 11934 2005-09-23T11:13:23Z Chavakiran 19 Good to see u learnt typing in telugu, so soon. Now u can create an account also :) Happy wiki editing. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 11:13, 23 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) చేసినట్టే సేసుగాక చింత మాకేలా 4328 11936 2005-09-23T11:17:22Z Chavakiran 19 <pre> వరాళి చేసినట్టే సేసుగాక చింత మాకేలా వాసీ వంతూ నతనిదే వట్టిజాలియేలా కర్మమూలమైనవి యీకాయపువ ర్తనలెల్లా ధర్మమూలమైనది యీ దైవికము మర్మమైనవా డొక్కడే మనసులోనున్న హరి నిర్మిత మాతనిదింతే నేర నే నెంతవాడ ధనమూలమైనది యీతగినప్రపంచ మెల్లా తనువుమూలమైనది యీతపసులెల్లా ననిచి యీరెంటికిని నారాయణుడే కర్త కొనమొద లాతనిదే కొసరు మాకేల భోగమూలమైనది యీపొందైనసంసారము యోగమూలము విరతి కొక్కటైనది యీగతి శ్రీవేంకటేశు డెట్టువలసిన జేసు బాగులుగా నీతనిశ్రీపాదమే మాదిక్కు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎదురేది యెంచిచూడ నితని ప్రతాపానకు 4329 11938 2005-09-23T11:18:14Z Chavakiran 19 <pre> పాడి ఎదురేది యెంచిచూడ నితని ప్రతాపానకు పదిదిక్కులను భంగపడిరి దానవులు యెక్కువగా వినోదాన కితడు తేరెక్కితేను యెక్కిరిదైత్యులు కొర్రు లిందరు గూడి చక్కగా నితడు చేత చక్రమెత్తినమాత్రాన దిక్కుల బరువెత్తిరి దిమ్మరిఅసురలు దట్టమై యీతనిభేరి దగ నాదుపుట్టితేను పుట్టె నుత్పాతాలు వైరిపురములందు అట్టె గరుడధ్వజ మటు మిన్నుముట్టితేను కిట్టిదనుజుల కపకీర్తి తుదముట్టెను అలిమేలుమంగవిభు డటు వీధు లేగితేమ ఖలు లేగిర యమునికట్టెదిరికి యెలమి శ్రీ వేంకటేశు డేపుమీర జొచ్చితేను ములిగి దైత్యసతులు మూలమూల చొచ్చిరి</pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] కన్నులపండుగలాయ గడపరాయనితేరు 4330 11941 2005-09-23T11:19:47Z Chavakiran 19 <pre> సాళంగనాట కన్నులపండుగలాయ గడపరాయనితేరు మిన్ను నేల శృంగారము మితిమీరినట్లు కదలె గదలె నదె గరుడధ్వజునితేరు పొదిగి దేవదుందుభులు మ్రోయగా పదివేలు సూర్యబింబము లుదయించినట్లు పొదలి మెరువు వచ్చి పొడచూపినట్లు వచ్చె వచ్చె నంతనింత వాసుదేవునితేరు అచ్చుగ దేవకామిను లాడిపాడగా ముచ్చటతో గరుడడు ముందట నిలిచినట్టు మెచ్చుల మెరుగులతో మేఘము వాలినట్టు తిరిగె దిరిగె నదె దేవదేవోత్తముతేరు సరుస దేవతలెల్ల జయవెట్టగా విరివి గడపలో శ్రీ వేంకటేశుడు తేరుపై నిరవాయ సింహాసన మిదేయన్నట్లు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] రామా దయాపరసీమా అయోధ్యపుర 4331 11943 2005-09-23T11:20:32Z Chavakiran 19 <pre> బౌళి రామా దయాపరసీమా అయోధ్యపుర ధామా మావంటివారితప్పులు లోగొనవే అపరాధియైనట్టియాతనితమ్మునినే కృపజూపితివి నీవు కింకలు మాని తపియించి యమ్ము మొన దారకుజిక్కినవాని నెపాన గాచి నిడిచి నీవాదరించితివి సేయరాని ద్రోహము సేసినపక్షికి నీవి పాయక అప్పటి నభయమిచ్చితి చాయసేసుకొని వుండి స్వామి ద్రోహి జెప్పనట్టి తోయపుటేటెని మంచితోవనే పెట్టితివి నేరము లెంచవు నీవు నీదయే చూపుదుగాని బీరపు శరణాగరబిరుద నీవు చేరి నేడు నిలుచుండి శ్రీవేంకటాద్రిమీద గోరినవరములెల్లా కొల్ల లొసగితివి </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఎట్టయినా జేసుకో ఇక నీ చిత్తము నన్ను 4332 11945 2005-09-23T11:22:12Z Chavakiran 19 <pre> ఆహిరి ఎట్టయినా జేసుకో ఇక నీ చిత్తము నన్ను పట్టిచ్చె మాగురుడు నీపాదాలు విడువను పోడిమి నా నామములు పొద్దువొద్దు నుడిగీని వీడేమడుగునోయని వెఱవకుమీ నాడే నాయాచార్యుడు నాకు నన్నీ యిచ్చినాడు నే డి దేలంటే నతని నేమము నే మానను ప్రేమతో వీడు నన్నింట బెట్టుక పూజించీని యేమిగారణమోయని యెంచుకోకుమీ కామించి యాచార్యుడే కారణము నీకు నాకు యీ మరులేలంటే నాతడిచ్చిన సొమ్మే నేను పలుమారు వీడు నాపై వత్తిచేసీ నేటికని వెలయ శ్రీవేంకటేశ వేసరతుమీ యెలమి నాచార్యు డిదేపని చేసినాడు నిలిచె గలకాలము నీకు నాకు బోదు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] వివరముమాలినట్టివెర్రిదేహి తొల్లి 4333 11947 2005-09-23T11:23:56Z Chavakiran 19 <pre> గుండక్రియ వివరముమాలినట్టివెర్రిదేహి తొల్లి జవకట్టినంతే కాక చండిపోరనేటికే మనసంతే మంగళము మరి యెంత పొరలినా తనువుకొలదియే సత్వములెల్లాను తనకలి మెంచుకోక తగనిమురిపెముల పెనగబోతే తీపు పిప్పిలోన గలదా చెంది విత్తినకొలదే చేరి మొలచేటిపైరు అంది ఆకటికొలదే ఆహారమెల్ల ముందువెనక చూడక మొక్కలపుపరువేల అందనిమానిపంటికి నాసపడవచ్చునా శ్రీవేంకటేశ్వరు గొలిచిన కొలదియే మేలు భావించ నాతడిచ్చేది భాగ్యమెల్లాను వేవేలు మొక్కులేల వెస నానాటికి నెల్ల తోవగానితోవ బోతే తుదకెక్కగలదా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఈతగవే నాకు నీకు నెంచి చూచితే 4334 11949 2005-09-23T11:25:52Z Chavakiran 19 <pre> సామంతం ఈతగవే నాకు నీకు నెంచి చూచితే కాతరపుజీవులకు గలదా వివేకము భారము నీదిగనక పలుమారు బాపములే చేరి మొక్కలాన నే జేసితిని పేరడి దల్లిదండ్రులు బిడ్డ లేమిసేసినాను వోరుచుక ముద్దుసేసుకుందురు లోకమున కాన నీవుగలవని కడదాకా నేరములే వేవేలు సేసితిని వెఱవక భావించుక యింటిదొర పసురము దెంచుకొని యేవిధి బైరుమేసినా నెగ్గుసేయ డతడు పుట్టించేవాడవు నీవు పొదలేవారము నేము యెట్టుండినా నీకు బోదు యెన్నటికిని వొట్టుక శ్రీవేంకటేశ వోడగట్టినదూలము అటునిట్టు బొరలినా నండవాయ దెపుడు </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏటినేను యేటిబుద్ది యెక్కడిమాయ 4335 11951 2005-09-23T11:27:13Z Chavakiran 19 <pre> లలిత ఏటినేను యేటిబుద్ది యెక్కడిమాయ వీటిబొయ్యే వెర్రి గాను వివేకి గాను ఆరసి కర్మము సేసి అవినన్ను బొదిగితే దూరుదు గర్మము గొంది దూరుచు నేను నేరక లంపటములు నేనే కొన్ని గట్టుకొని పేరడి బరుల నందు బెట్టరంటాను యెక్కుడు నాదోషములు యెన్నైనా వుండగాను వొక్కరిపాపము లెంతు వూరకే నేను తిక్కవట్టి నాకునాకే దేవతల కెల్లా మొక్కి వొక్కరివాడ గాకుందు వుస్సురనుకొంటాను విరతి బొందుదు గొంత వేరే సంసారము జేతు యెరవుల దాడనే యెప్పుడు నేను అరిది శ్రీవేంకటేశు డంతలో నన్ను నేలగా దొరనైతి నధముడ దొల్లే నేను </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] అతడు భక్తసులభు డచ్యుతుడు 4336 11953 2005-09-23T11:28:07Z Chavakiran 19 <pre> భైరవి అతడు భక్తసులభు డచ్యుతుడు రాతిగుండెవాడు గాడు రంతు మాను డికను జీవుడా వేసరకు చిత్తమా జడియకు దైవము గరుణించ దడవుగాదు తోవచూపె మనకుతొల్లే ఆచార్యుడు కావలసినట్లయ్యీ గలగకు డికను కాలమా వేగిరించకు కర్మమా నన్ను మీరకు పాలించ దైవానకు నే భార మికను ఆలించి తిరుమంత్రమే ఆతని నన్ను గూరిచె వేలగానిఅందాకా వేసరకు డికను వెరవకు దేహమా వేసరకు ధ్యానమా యెరిగి శ్రీవేంకటేశు డెడసిపోడు తరి నిహపరము లితనిదాసు లిచ్చిరి గురియైతి నిన్నిటికి గొంకకుడీ ఇకను </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] నక్షత్రములు 4337 12715 2005-10-13T15:18:30Z Chaduvari 97 అశ్వని <br> భరణి <br> కృత్తిక <br> రోహిణి<br> మృగశిర <br> ఆరుద్ర <br> పునర్వసు <br> పుష్యమి <br> ఆశ్లేష<br> మఖ <br> పూర్వ ఫల్గుణి <br> ఉత్తర ఫల్గుణి <br> హస్త <br> చిత్త <br> స్వాతి <br> విశాఖ <br> అనూరాధ <br> జ్యేష్ట <br> మూల <br> పూర్వాషాఢ <br> ఉత్తరాషాఢ <br> శ్రావణ <br> ధనిష్ఠ <br> శతభిష <br> పూర్వాభాద్ర <br> ఉత్తరాభాద్ర <br> రేవతి తెలుగు సినిమాలు 2005 4339 18322 2006-01-14T09:34:39Z Mpradeep 50 #[[బాలు]] #[[నువ్వోస్తానంటే నేనోద్దంటానా]] #[[ధన]] #[[సంక్రాంతి (sinimA), 2005]] #[[ధైర్యం]] #[[అపరిచితుడు]] #[[అందరివాడు]] #[[సుభాష్ చంద్రబోస్]] #[[సూపర్]] #[[అనుకోకుండా ఒక రోజు]] #[[నిరీక్షణ]] #[[బన్నీ]] #[[అతడు]] #[[సోగ్గాడు]] #[[ఒక ఊరిలో]] #[[రాధాగోపాలం]] #[[జై చిరంజీవ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:2005|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] ధర్మపురి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 4340 26014 2006-05-28T17:02:56Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ధర్మపురి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధర్మపురి|villages=23|area=|population=73.23|pop_male=36.124|pop_female=37.106|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.75|lit_male=53.40|lit_female=28.53}} '''ధర్మపురి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ధర్మపురి కరీంనగర్ జిల్లాలోని ప్రముఖ పుణ్యక్షేత్రం. శ్రీ యోగనృసింహుడు లక్ష్మీ సమేతుడై ఇక్కడ కొలువై ఉన్నాడు. కరీంనగర్ జిల్లాకు ఉత్తరంగా 65 కిలోమీటర్ల దూరంలో, [[జగిత్యాల]]కు 27 కిలోమీటర్లదూరంలో [[గోదావరి]] నదీతీరాన ఈ క్షేత్రరాజం కలదు. ఇక్కడ గోదావరి నది దక్షిణవాహినిగా ప్రవహించుచు తన పవిత్రతను చాటుకొనుచున్నది. ఎంతో ప్రాచీన సంస్కృతీ సంప్రదాయాలు, చరిత్ర కలిగిన ఈ క్షేత్రం ప్రాచీన కాలంనుంచి వైదిక విద్యలకు ప్రముఖస్థలముగా పేరొంది నేటికీ సాంప్రదాయ వేదవిద్యలకు నెలవైయున్నది. ==స్థల పురాణము== పూర్వకాలములో ధర్మవర్మ అనే మహారాజు నృసింహుడిని గూర్చి తపమాచరించగా, నృసింహుడు అతని తపస్సుకు మెచ్చి లక్ష్మీ సమేతుడై యోగ నారసింహుడుగా ఈ క్షేత్రమందు అవతరించెను. ధర్మపురి క్షేత్రం పితృకర్మలకు, కుజదోష నివారణకు ప్రసిద్ధము. కుజదోషమున్న వారు ఈ క్షేత్రమందు స్వామివారికి కళ్యాణము చేయించిన వారి కుజదోష నివారణము జరిగి శీఘ్రంగా వివాహమవటం ఇక్కడి క్షేత్ర మహాత్మ్యం. సాధారణంగా కుజదోషం అంటే వివాహానికి ముందే దానికి సంబంధించిన పరిహారక్రియలు చేసుకోవటం చేస్తుంటారు. కొన్ని సార్లు కుజదోషం ఉన్నట్లు తెలియక వివాహం చేసుకోవటం జరుగుతుంది. అటువంటి సందర్భాల్లో వివాహానంతరం వైవాహిక జీవితం సమస్యల పాలవటం కద్దు. ధర్మపురి క్షేత్రం వివాహానంతరం కుజదోషం కారణంగా వచ్చే సమస్యలకు మంచి పరిహారం. దంపతులు ఇక్కడ గోదావరి తీరంలో సరిగంగ స్నానాలాడి, స్వామివారిని అర్చించినచో ఎటువంటి వైవాహిక సమస్యలైనా ఇట్టే తొలగిపోతాయి. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఆరేపల్లి]] * [[దొంతాపూర్]] * [[మగ్గిడి]] * [[తీగల ధర్మారం]] * [[జైనా]] * [[రాజారం]] * [[దోనూర్]] * [[నేరెళ్ళ]] * [[తుమ్మెనల]] * [[ధర్మపురి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] * [[తిమ్మాపూర్ (ధర్మపురి మండలం)]] * [[కమలాపూర్ (ధర్మపురి మండలం)]] * [[నాగారం]] * [[వెల్గొండ]] * [[చిన్నాపూర్]] * [[బుగ్గారం]] * [[సిరివంచకోట]] * [[గోపులాపూర్]] * [[సిరికొండ (ధర్మపురి మండలం)]] * [[బీర్సాని]] * [[మద్నూర్]] * [[రాయిపట్నం]] * [[స్తంబంపల్లి]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.dharmapurishrine.org ధర్మపురి వెబ్ సైట్] * [http://dharmapurishrine.org/images/yoga1.jpg ధర్మపురి క్షేత్ర చిత్రము] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] Image:Yoganarasimha.jpg 4341 21755 2006-04-08T15:28:23Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు 4342 16201 2005-12-18T06:19:02Z Mpradeep 50 /* బయటి లింకులు */ added details {{ఆధునికాంధ్రచరిత్ర}} ==నేపథ్యం== బ్రిటిషు పరిపాలనా కాలంలో ఇప్పటి ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ వివిధ ప్రాంతాల ఏలుబడిలో ఉండేది. తెలంగాణా ప్రాంతం ఇప్పటి [[కర్ణాటక]], [[మహారాష్ట్ర]]లలోని కొన్ని ప్రాంతాలతో కలిసి నిజాము పాలనలో ఉండేది. [[కోస్తా]], [[రాయలసీమ]] ప్రాంతాలు [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]] లో భాగంగా, బ్రిటిషు వారి అధికారంలో ఉండేది. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో కింది జిల్లాలు ఉండేవి. [[శ్రీకాకుళం]], [[విశాఖపట్నం|విశాఖపట్టణం]], [[తూర్పు గోదావరి]], [[పశ్చిమ గోదావరి]], [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[గుంటూరు]], [[నెల్లూరు]], [[చిత్తూరు]], [[అనంతపురం]], [[కడప]], [[కర్నూలు]]. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో తమిళుల ప్రాబల్యం అధికంగా ఉండేది. జనాభాలోను, విస్తీర్ణంలోను ఆంధ్ర ప్రాంతమే హెచ్చుగా ఉన్నప్ప్పటికీ, పరిపాలనలోను, ఆర్ధిక వ్యవస్థ లోను తమిళుల ఆధిపత్యం సాగేది. సహజంగానే, ఆంధ్రులలో అభద్రతా భావం కలిగింది. తమకంటూ ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఉంటేనే, రాజకీయంగాను, ఆర్ధికంగాను గుర్తింపు లభిస్తుందని వారు ఆశించారు. తెలుగు మాట్లాడే వారందరికీ ప్రత్యేక రాష్ట్రం – '''విశాలాంధ్ర''' - కావాలనే కోరిక తలెత్తి క్రమంగా బలపడసాగింది. ==అంకురార్పణ== మొట్టమొదటి సారిగా ప్రత్యేక రాష్ట్ర ప్రతిపాదన అధికారికంగా [[1912]] మే లో [[నిడదవోలు]] లో జరిగిన గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు జిల్లా నాయకుల సదస్సులో వచ్చింది. అయితే ఎటువంటి తీర్మానాన్ని ఆమోదించకుండానే సభ ముగిసింది. ఆన్ని తెలుగు జిల్లాల ప్రతినిధులతో ఏర్పాటైన సమావేశంలో మాత్రమే తీర్మానం చెయ్యాలని నిర్ణయించి తీర్మానాన్ని వాయిద వేసారు. నిడదవోలు సభలో నిర్ణయించిన ప్రకారం [[1913]] [[మే 20]]న గుంటూరు జిల్లా [[బాపట్ల]]లో సమగ్ర '''ఆంధ్ర మహాసభ'''ను నిర్వహించారు. ప్రత్యేకాంధ్రపై విస్తృతంగా చర్చ జరిగింది. అయితే రాయలసీమ, గంజాము, విశాఖపట్నం లకు చెందిన ప్రతినిధులు ప్రత్యేకాంధ్ర ప్రతిపాదనకు అంత సుముఖత చూపలేదు. తరువాతి రోజుల్లో పట్టాభి సీతారామయ్య ఈ ప్రాంతాల్లో విస్తృతంగా పర్యటించి ప్రజాభిప్రాయాన్ని కూడగట్టాడు. ఆంధ్రోద్యమానికి శ్రీకారం చుట్టారు. ఆ తరువాత జరిగిన సభల్లో కూడా ప్రత్యేక రాష్ట్రం గురించిన చర్చలు జరిగాయి. రెండవ ఆంధ్ర మహాసభ [[1914]]లో విజయవాడ లో జరిగింది. ఆ సభలో ప్రత్యేకాంధ్ర రాష్ట్రం కావాలని అత్యధిక మద్దతుతో ఒక తీర్మానం చేసారు. [[కాకినాడ]]లో జరిగిన నాలుగవ ఆంధ్ర మహాసభలో [[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]], [[కొండా వెంకటప్పయ్య]] కలిసి భారత రాష్ట్రాల పునర్ణిర్మాణం పేరిట ఒక కరపత్రాన్ని తయారుచేసారు. దీన్ని దేశవ్యాప్తంగా కాంగ్రెసు వాదులకు పంచిపెట్టారు. ==కాంగ్రెసుకు చేరిన ఉద్యమం== [[1914]]లో మద్రాసులో జరిగిన భారత జాతీయ కాంగ్రెసు సమావేశంలో మొదటి సారిగా ప్రత్యేకాంధ్ర ప్రస్తావన వచ్చింది. ఆంధ్ర ప్రాంతానికి ప్రత్యేక కాంగ్రెసు విభాగం ఉంటే, ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు మార్గం సుగమం అవుతుందని భావించి, దాని గురించి తమ వాదనను వినిపించి, దానిపై అభిప్రాయాన్ని కూడగట్టగలిగారు. ఈ సభతో ప్రత్యేకాంధ్ర ఉద్యమం ఆంధ్ర మహాసభ నుండి, కాంగ్రెసు పార్టీ సభలోకి చేరింది. అయితే ఈ ప్రతిపాదన కాంగ్రెసు పరిశీలనకు వచ్చినా, దానిపై నిర్ణయం తీసుకోడానికి మరో నాలుగేళ్ళు పట్టింది. కాంగ్రెసు పెద్దల వ్యతిరేకతను అధిగమించి, [[1918]] [[జనవరి 22]] న ఆంధ్రకు ప్రత్యేకంగా కాంగ్రెసు విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేయించడంలో ఆంధ్ర నాయకులు కృతకృత్యులయ్యారు. ==చట్ట సభల్లో చర్చ== [[1918]]లో ప్రత్యేకాంధ్రోద్యమం మరో మెట్టెక్కింది. [[ఫిబ్రవరి 6]] న మద్రాసు శాసనసభలో భాష ప్రాతిపదికన ప్రత్యేక రాష్ట్ర స్థాపన గురించి బి ఎన్‌ శర్మ ఒక ప్రతిపాదన ప్రవేశపెట్టాడు. ఆ ప్రతిపాదన ఇది: ''The redistribution of provincial areas on a language basis wherever... and to the extent possible, especially where the people speaking a distinct language and sufficiently large in number desire such a change'' విభజించు, పాలించు అనే బ్రిటిషు వారికి భాష ప్రాతిపదికపై ప్రజలు ఏకమవడం సహజంగానే రుచించక, ఆ ప్రతిపాదన వీగిపోయింది. ==ఆంధ్రుల్లో అనైక్యత== అయితే, ప్రత్యేకాంధ్ర ఉద్యమానికి అన్ని ప్రాంతాల వాళ్ళూ కలిసి రాలేదు. అభ్వృద్ధి విషయంలో కోస్తా జిల్లాల కంటే వెనకబడి ఉన్న రాయలసీమ ప్రాంతం ప్రత్యేకాంధ్ర మరింత వెనకబడి పోతుందనే ఉద్దేశ్యంతో, తమకూ ప్రత్యేక కాంగ్రెసు విభాగం కావాలనే ప్రతిపాదనను [[1924]] లో రాయలసీమ నాయకులు లేవదీసారు. ఈ అపోహలకు, అనుమానాలకు తెరదించుతూ 1937 లో చారిత్రాత్మకమైన [[శ్రీబాగ్‌ ఒడంబడిక]] కుదిరింది. కోస్తా, రాయలసీమ నాయకుల మధ్య మద్రాసులో కుదిరిన ఈ ఒప్పందంతో రాయలసీమ నాయకులు సంతృప్తి చెందారు. ప్రత్యేకంధ్ర ఏర్పడితే, రాయలసీమకు ఎటువంటి ప్రత్యేకతలు ఉండాలనేదే ఈ ఒడంబడికలోని ముఖ్యాంశాలు. [[1939]] లో [[కృష్ణా జిల్లా]] [[కొండపల్లి]]లో జరిగిన సభలో ప్రత్యేకాంధ్ర కోరుతున్న అన్ని సంస్థలూ విలీనమై ఆంధ్ర రాష్ట్ర నిర్మాణ సంఘం గా ఏర్పడ్డాయి. 1939 అక్టోబర్‌ కల్లా ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటయ్యేలా ప్రయత్నించాలని ఆంధ్ర శాసనసభ్యులను కోరింది. ==స్వాతంత్ర్యం తరువాత== [[1947]] [[ఆగష్టు 15]]న స్వాతంత్ర్యం వచ్చినపుడు, తమ చిరకాల వాంఛ తీరుతుందని ఆశించారు. అప్పటి ప్రధాని [[జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ]]కు, ఉప ప్రధాని [[వల్లభ్‌భాయి పటేల్]]‌కు ఎన్ని విజ్ఞప్తులు చేసినా ఫలితం లేకపోయింది. [[భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాలు|భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల]] ఏర్పాటుపై కేంద్రప్రభుత్వం ఎస్‌.కె.దార్‌ నేతృత్వంలో ఏర్పాటు చేసిన [[భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల కమిషను]] ఏర్పాటు చేసింది. ఆంధ్ర మహాసభ తమ విజ్ఞప్తిని కమిషనుకు అందజేసింది. ఇక్కడ ఆంధ్ర, రాయలసీమ నాయకుల మధ్య గల విభేదాలు మళ్ళీ బహిర్గతమయ్యాయి. [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] నాయకత్వం లోని రాయలసీమ నాయకులు సమర్పించిన విజ్ఞాపనలో భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటును వాయిదా వెయ్యాలని కోరుతూ, ప్రత్యేక రాయలసీమ రాష్ట్రం ఏర్పాటు చెయ్యాలని కోరింది. ఆంధ్రులలోని అనైక్యతను గమనించిన కమిషను భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటును వ్యతిరేకించింది. ఈ కమిషను నివేదికతో ఆందోళన చెందిన ఆంధ్రులను బుజ్జగించడానికి కాంగ్రెసు పార్టీ నాయకులు, నెహ్రూ, పటేల్‌, భోగరాజు పట్టాభి సీతారమయ్య లతో ఒక అనధికార సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. [[జె.వి.పి కమిటీ]]గా పేరొందిన ఈ సంఘం [[1949]] ఏప్రిల్‌లో కాంగ్రెసు వర్కింగు కమిటీకి కింది సూచనలు చేసింది. * భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటును కొన్నేళ్ళు వాయిదా వెయ్యాలి. * కాని ఆంధ్ర రాష్ట్రాన్ని మాత్రం ఏర్పాటు చయ్యాలి – అయితే ఒక నిబంధన మీద.. * నిబంధన: మద్రాసును ఆంధ్రులు వదులుకోవాలి మద్రాసును వదులుకొనేందుకు ఇష్టపడని ఆంధ్రుల్లో ఈ నివేదిక అలజడి సృష్టించింది. ఈ పరిస్థితుల మధ్య అప్పటి మద్రాసు ముఖ్యమంత్రి, కుమారస్వామి రాజా నాయకత్వంలో ఒక విభజన సంఘం ఏర్పాటయింది. ఆంధ్రుల తరపున [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]], [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]], [[కళా వెంకటరావు]], [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ఈ సంఘంలో సభ్యులు. ఈ సంఘం ఒక నిర్దుష్ట ఒప్పందానికి రాలేకపోయింది. ప్రకాశం మిగిలిన సభ్యులతో విభేదించి, అసమ్మతి లేవనెత్తాడు. ఆయన అసమ్మతిని అవకాశంగా తీసుకొని కేంద్రప్రభుత్వం మొత్తం వ్యవహారాన్నే అటకెక్కించింది. దీనితో అసంతృప్తి చెందిన ప్రముఖ గాంధేయవాది, [[స్వామి సీతారాం]] (గొల్లపూడి సీతారామశాస్త్రి) ఆమరణ నిరాహార దీక్షకు పూనుకొన్నాడు. దీంతో ఉద్రిక్త భరిత వాతావరణం ఏర్పడింది. 35 రోజుల తరువాత, [[1951]] [[సెప్టెంబర్ 20]]న [[ఆచార్య వినోబా భావే]] అభ్యర్ధనపై ఆయన తన దీక్షను విరమించాడు. ఈ దీక్ష, ప్రజల్లో తమ నాయకుల పట్ల, కేంద్రప్రభుత్వం పట్ల అపనమ్మకం పెంచడం మినహా మరేమీ సాధించలేక పోయింది. ==కృష్ణా-పెన్నా ప్రాజెక్టు వివాదం == [[1952]]లో జరిగిన మొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికలలో, కాంగ్రెసును ఓదించి, ఆంధ్రులు వారిపై గల తమ అసంతృప్తి వెలిబుచ్చారు. మద్రాసు శాసనసభ లో ఆంధ్ర ప్రాంతం నుండి ఉన్న 140 స్థానాలలో కాంగ్రెసు 43 మాత్రమే పొందగా, కమ్యూనిస్టులు పోటీ చేసిన 60 స్థాల్లోను 40 ని గెలుచుకున్నారు. మొత్తం శాసనసభలో కాంగ్రెసు బలం 152 కాగా, కాంగ్రెసేతర సభ్యులు 164 మంది. వీరంతా ఐక్య ప్రజాస్వామ్య ఫ్రంటు గా ఏర్పడి టంగుటూరి ప్రకాశాన్ని తమ నాయకుడిగా ఎన్నుకున్నారు. అయితే అప్పటి గవర్నరు, [[రాజాజీ]] ని శాసన మండలికి నామినేట్‌ చేసి, మంత్రివర్గ ఏర్పాటుకు ఆయనను ఆహ్వానించాడు. రాజాజీ ముఖ్యమంత్రి అయ్యాక, కృష్ణా-పెన్నా ప్రాజెక్టు కట్టి, కృష్ణా నీళ్ళను తమిళ ప్రాంతాలకు మళ్ళించే ఆలోచన చేసాడు. ఆ ప్రాజెక్టు కడితే తమ నోట మన్నే అని గ్రహించిన ఆంధ్రులు ఆందోళన చేసారు. సమస్య పరిశీలనకై కేంద్రప్రభుత్వం [[ఎ.ఎన్‌ ఖోస్లా]] నాయకత్వంలో ఒక నిపుణుల సంఘాన్ని నియమించింది. ప్రాజెక్టును ప్రతిపాదిత స్థలంలో కట్టకూడదనీ, నందికొండ (ఇప్పటి [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] ఉన్న ప్రదేశం) వద్ద కట్టాలనీ ఈ కమిటీ సూచించింది. రాజాజీ ప్రభుత్వం తమపై సవతి ప్రేమ చూపిస్తున్నదనే ఆంధ్రుల భావన మరింత బలపడింది. మద్రాసు రాష్ట్రం నుండి వేరు పడాలనే ఆంధ్రుల భావన మరింత బలపడసాగింది. ==పొట్టి శ్రీరాములు ఆత్మార్పణం== ఈ సమయంలో [[1952]] [[అక్టోబర్ 19]]న [[పొట్టి శ్రీరాములు]] అనే గాంధేయవాది, ప్రత్యేకాంధ్ర సాధనకై మద్రాసులో ఆమరణ నిరాహార దీక్షను ప్రారంభించాడు. ఈ దీక్ష ఆంధ్ర అంతటా కలకలం రేపినా, కాంగ్రెసు నాయకులు, కేంద్రప్రభుత్వంలో మాత్రం చలనం రాలేదు. 1952 [[డిసెంబర్ 15]]న 56 రోజుల అకుంఠిత దీక్ష తరువాత పొట్టి శ్రీరాములు '''అమరజీవి''' అయ్యాడు. ఆయన మృతి ఆంధ్రుల్లో క్రోధాగ్ని రగిలించి, హింసాత్మక ఆందోళనకు దారితీసింది. ప్రజల్లో అనూహ్యంగా వచ్చిన ఈ స్పందనను గమనించిన నెహ్రూ ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లుగా లోక్‌సభలో 1952 [[డిసెంబర్ 15]]న ప్రకటించాడు. 11 జిల్లాలు, బళ్ళారి జిల్లాలోని 3 తాలూకాలు ఇందులో భాగంగా ఉంటాయి. శ్రీకాకుళం, విశాఖపట్నం, తూర్పు గోదావరి, పశ్చిమ గోదావరి, కృష్ణా, గుంటూరు, నెల్లూరు, చిత్తూరు, కడప, అనంతపురం, కర్నూలు జిల్లాలు, బళ్ళారి జిల్లాలోని రాయదుర్గం, ఆదోని, ఆలూరు తాలుకాలు కలిపి [[1953]] [[అక్టోబర్ 1]]న ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడింది. బళ్ళారి జిల్లాలోని బళ్ళారి తాలూకా ఎల్‌.ఎస్‌ మిశ్రా సంఘం నివేదిక ననుసరించి మైసూరు రాష్ట్రంలో కలిపేసారు. [[1937]] నాటి శ్రిబాగ్‌ ఒడంబడిక ననుసరించి కొత్త రాష్ట్రానికి కర్నూలు ముఖ్యపట్టణం అయింది. టంగుటూరి ప్రకాశం [[ముఖ్యమంత్రి]] అయ్యాడు. సి.ఎం.త్రివేది [[గవర్నరు]] అయ్యాడు. నెహ్రూ చేతుల మీదుగా జరిగిన ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఏర్పాటుతో ఆంధ్రుల చిరకాల స్వప్నం కొంత ఫలించింది. ఇక తెలుగు మాట్లాడే మిగత ప్రాంతాలైన నైజాముతో కలిపి విశాలాంధ్ర ఏర్పడటమే తరువాయి. ==బయటి లింకులు== * [http://dsal.uchicago.edu/index.html డిజిటలు ధక్షినాసియా గ్రందాలయము] * [http://202.41.85.234:8000/gw_44_5/hi-res/hcu_images/TH1949.pdf భాషాపరమయిన గుర్తింపు మీద డా. ఆర్. రాధా రాణీ గారి డాక్టరేటు థీసీసు] * [http://panchayats.org/dnrm_reports.htm పంచాయితీ రాజ్ వారి రిపోర్టులు] * [http://countrystudies.us/india/75.htm ప్రాంతీయవాదం] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] Template:ఆధునికాంధ్రచరిత్ర 4343 12252 2005-09-29T05:02:14Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" align="right" |- |[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]]<hr> |- |[[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] |- |[[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] |- |[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ]] |- |[[ఇటీవలి చరిత్ర]]<hr> |- |[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ముఖ్యమంత్రులు]] |- |} హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు 4344 17095 2005-12-30T08:16:11Z Chaduvari 97 /* హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య */ Link corrections {{విస్తరణ}} {{ఆధునికాంధ్రచరిత్ర}} ==నేపథ్యం== ==రజాకార్ల దౌష్ట్యం== ==హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య== [[1946]] [[1948]]ల మధ్య హైదరాబాదు రాష్ట్రంలో నెలకొన్న పరిస్థితుల పట్ల ఆంధ్రులు కలత చెందారు. హైదరాబాదుకు స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి కావాలని ఆసిస్తూ, దాన్ని ప్రత్యేక దేశంగా గుర్తించాలని నిజాము ప్రతిపాదించాడు. ఇత్తెహాదుల్‌ ముస్లిమీను, దాని సైనిక విభాగమైన [[రజాకార్ల]] కు చెందిన [[ఖాసిం రజ్వి]] ద్వారా దీన్ని సాధించాలని నిజాము ప్రయత్నించాడు. రాష్ట్రానికి చెందిన అధిక శాతం ప్రజలు భారతదేశంలో కలిసిపోవాలని ఉద్యమం మొదలుపెట్టారు. [[స్వామి రామానంద తీర్థ]] నాయకత్వంలో కాంగ్రెసు నాయకులు ఉద్యమంలో పాలుపంచుకునారు. రాష్ట్ర కాంగ్రెసును [[నిజాము]] నిషేధించడం చేత, ఈ నాయకులు విజయవాడ, బొంబాయి వంటి ప్రదేశాల నుండి ఉద్యమాన్ని నడిపించారు. రజాకార్ల దాడులను ఎదుర్కోడానికి కమ్యూనిస్టులు గ్రామ రక్షక దళాలను ఏర్పాటు చేసారు. భారత ప్రభుత్వానికి, నిజాముకు మధ్య జరిగిన అన్ని చర్చలూ విఫలమయ్యాయి. [[భారత దేశము|భారత దేశంలో]] విలీనానికి నిజాము అంగీకరించలేదు. మజ్లిస్‌ ఇత్తెహాదుల్‌ ముస్లిమీన్‌ మరియు రాజాకార్ల కార్య కలాపాలు శాంతికి, సామరస్యానికి భంగకరంగా తయారయ్యాయి. వాస్తవ పరిస్థితిని నిజాముకు అర్ధమయ్యేలా చెప్పడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం చేసిన ప్రయత్నాలు ఫలించి, [[1947]] [[నవంబర్‌ 29]]న యథాతథ స్థితి ఒప్పందం కుదిరింది. 1947 [[ఆగష్టు 15]]కు పూర్వపు పరిస్థితికి ఒక సంవత్సరం పాటు కట్టుబడి ఉండాలనేది ఈ ఒప్పంద సారాంశం. ఒప్పందంలో భాగంగా హైదరాబాదులో భారత్ తరపున ఏజంట్ జనరల్‌గా కె.ఎం.మున్షీ నియమితుడయ్యాడు. విదేశాల్లో ఆయుధాలు కొనుగోలు చేసి, హైదరాబాదుకు దొంగతనంగా తరలించే సమయం పొందడమే ఈ ఒప్పందంతో నిజాము ఉద్దేశ్యం. ఈలోగా పరిస్థితిని [[ఐక్యరాజ్యసమితి]] యొక్క [[భద్రతా సమితి]]కి నివేదించడానికి నిజాము ఒక బృందాన్ని పంపించాడు. 1948 [[ఆగష్టు 9]] న ''టైంస్‌ ఆఫ్‌ లండన్‌'' లో వచ్చిన వార్త ప్రకారం హైదరాబాదు 40,000 సైన్యాన్ని, ఆయుధాలను సమకూర్చుకుంది. హైదరాబాదు ప్రధాన మంత్రి లాయిక్‌ ఆలీ ఇలా అన్నాడు '''భారత ప్రభుత్వాన్ని ఎదుర్కోవడానికి లక్ష మందితో సైన్యం సిద్ధంగా ఉంది, బొంబాయిపై బాంబులు వెయ్యడానికి సౌదీ అరేబియా కూడా సిద్ధంగా ఉంది ''' నిజాము చేపట్టిన ఈ చర్యలకు తోడు రజాకార్ల హింస, [[హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య]]కు కేంద్ర ప్రభుత్వం నడుం కట్టింది. [[1948]] [[సెప్టెంబర్ 13]]న హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య మొదలైంది. దీనికి '''ఆపరేషన్ పోలో''' అని పేరు పెట్టారు. మేజర్‌ జనరల్‌ జె.ఎన్‌. చౌదరి నాయకత్వంలో భారత సైన్యం మూడు వైపుల నుండి హైదరాబాదును ముట్టడించింది. [[1949]] [[సెప్టెంబర్ 18]]న నిజాము లొంగిపోయాడు. పోలీసు చర్య ఐదు రోజుల్లో ముగిసింది. 1373 మంది రజాకార్లు హతమయ్యారు. మరో 1911 మంది బందీలుగా పట్టుబడ్డారు. హైదరాబాదు సైన్యంలో 807 మంది చనిపోగా, 1647 మంది పట్టుబడ్డారు. భారత సైన్యం 10 మంది సైనికులను కోల్పోయింది. ఆతని ప్రధానమంత్రి మీర్‌ లాయిక్‌ ఆలీ, రజాకార్ల నాయకుడు ఖాసిం రజ్వీ అరెస్టయ్యారు. తరువాత ఖాసిం రిజ్వీ కొన్నాళ్ళు భారత దేశంలో జైలు జీవితం గడిపి, విడుదలయ్యాక, పాకిస్తాను వెళ్ళి స్థిరపడ్డాడు. కొన్నాళ్ళకు అక్కడే అనామకుడిలా మరణించాడు. [[సెప్టెంబర్ 23]]న భద్రతా సమితిలో తన ఫిర్యాదును నిజాము ఉపసంహరించుకున్నాడు. [[హైదరాబాదు]] భారతదేశంలో విలీనం అయినట్లుగా ప్రకటించారు. [[మేజర్‌ జనరల్‌ జె.ఎన్‌. చౌదరి]] హైదరాబాదు సైనిక గవర్నరుగా బాధ్యతలు స్వీకరించి, 1949 చివరి వరకు ఆ పదవిలో ఉన్నారు. ==ప్రజాప్రభుత్వ ఏర్పాటు== [[1950]] జనవరిలో [[ఎం.కె.వెల్లోడి]] అనే సీనియరు ప్రభుత్వ అధికారిని ముఖ్యమంత్రిగా నియమించి, నిజామును ''రాజ్‌ ప్రముఖ్‌'' గా ప్రకటించారు. [[1952]] లో జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో మొదటి ఎన్నికైన ప్రభుత్వం [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] [[ముఖ్యమంత్రి]]గా అధికారంలోకి వచ్చింది. ==బయటి లింకులు== * [http://dsal.uchicago.edu/index.html 1] * [http://202.41.85.234:8000/gw_44_5/hi-res/hcu_images/TH1949.pdf 2] * [http://panchayats.org/dnrm_reports.htm 3] * [http://countrystudies.us/india/75.htm 4] [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] గొంతునొప్పి 4345 12010 2005-09-25T16:39:24Z జగదీష్ 130 వేడి ద్రవ పదార్ధాలు తీసుకుంటే ఉపశమనం కలుగుతుంది. వేడి పాలల్లో మిరియాలపొడి కలిపి త్రాగితే గొంతునొప్పి తగ్గుతుంది. వేడి నీటిలో నిమ్మరసం, ఉప్పు, పంచదార కలిపి త్రాగినా ఉపశమనం కలుగుతుంది. కడుపునొప్పి 4346 12011 2005-09-25T16:41:45Z జగదీష్ 130 వాము, ఉప్పు కలిపి తింటే ఉపశమనం కలుగుతుంది. విరోచనాలు 4347 16340 2005-12-19T14:05:29Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} పాలు, పంచదార లేకుండా నిమ్మరసం కలిపిన టీ డికాక్షిన్ విరోచనాలను అరికడుతుంది. పంటినొప్పి 4348 12013 2005-09-25T16:48:25Z జగదీష్ 130 లవంగాలు నమిలితే పుచ్చి పళ్ళు వలన వచ్చే నొప్పి తగ్గుతుంది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ 4349 19486 2006-02-01T17:33:23Z Chaduvari 97 /* ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ */ లింకు సవరణ {{ఆధునికాంధ్రచరిత్ర}} ==ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ== [[1953]] లో ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడ్డాక, భాషా ప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటుపై వత్తిడి పెరిగింది. హైదరాబాదు ప్రజలు తమ రాష్ట్రాన్ని మూడు భాగాలుగా విడగొట్టి తెలుగు మాట్లాడే తెలంగాణా ప్రాంతాన్ని ఆంధ్ర రాష్ట్రంతో కలిపి ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పడాలని ఆశించారు. కాంగ్రెసు, కమ్యూనిస్టుల తో సహా అన్ని ప్రముఖ రాజకీయ పార్టీలూ దీనిని సమర్ధించడంతో విశాలాంధ్ర స్వప్నం నిజమయే రోజు దగ్గరపడింది. [[1953]] డిసెంబర్‌ లో సయ్యద్‌ ఫజల్‌ ఆలీ నేతృత్వంలో [[రాష్ట్రాల పునర్విభజన కమిషను]] ఏర్పాటయింది. [[1955]] [[సెప్టెంబర్ 30]] న తన నివేదిక సమర్పించింది. విశాలాంధ్ర ఏర్పాటు లోని ప్రయోజనాలను అది గుర్తించినా, [[తెలంగాణా]] రాష్ట్ర ఏర్పాటును అది సమర్ధించింది. మరాఠీ మాట్లాడే ప్రాంతాలను [[మహారాష్ట్ర]]లోను, కన్నడం మాట్లాడే ప్రాంతాలను [[కర్ణాటక]]లోను కలిపి తెలుగు మాట్లాడే ప్రాంతాలను ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పాటు చెయ్యాలని సూచించింది. అయితే ఐదు సంవత్సరాల తరువాత రాష్ట్ర [[శాసనసభ]]లో మూడింట రెండు వంతులు సభ్యులు ఒప్పుకుంటే, ఆంధ్రతో విలీనం చెయ్యవచ్చని కూడా సూచించింది. కమిషను సూచనలను ఆహ్వానించి, ప్రత్యేక రాష్ట్రవాదనను సమర్ధించిన వారిలో [[కె.వి.రంగారెడ్డి]], [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] ప్రముఖులు. [[హైదరాబాదు]] శాసనసభలో అధిక శాతం సభ్యులు విశాలాంధ్రను సమర్ధించారు. శాసనసభలో ఈ విషయంపై చర్చ జరిగినపుడు, 103 మంది సభ్యులు విశాలంధ్రకు మద్దతు తెలుపగా, 29 మంది మాత్రమే వ్యతిరేకించారు. 15 మంది తటస్థంగా ఉండిపోయారు. విశాలాంధ్రను సమర్ధించిన ప్రముఖ నాయకులలో అప్పటి ముఖ్యమంత్రి [[బూరుగుల రామకృష్ణా రావు]], [[మాడపాటి హనుమంతరావు]], [[స్వామి రామానంద తీర్థ]] మొదలైనవారు ఉన్నారు. దీని నివేదికపై తెలంగాణా, విశాలాంధ్ర వాదులు తమతమ వాదనలను తీవ్రతరం చేసారు. కమ్యూనిస్టులు తీవ్రంగా ప్రతిస్పందిస్తూ, [[హైదరాబాదు]] శాసనసభకు రాజీనామా చేసి, ఈ విషయంపై ఎన్నికలకు వెళ్తామని ప్రకటించారు. కాంగ్రెసు అధిష్ఠానం కూడా విశాలాంధ్రనే సమర్ధించి, ఆంధ్ర, తెలంగాణా నాయకులను తమ విభేదాలను పరిష్కరించుకొమ్మని ఒత్తిడి చేసింది. [[1956]] [[ఫిబ్రవరి 20]] న ఢిల్లీలో రెండు ప్రాంతాల నాయకులు సమావేశమయ్యారు. తెలంగాణా తరపున [[బూరుగుల రామకృష్ణా రావు]], [[కె.వి.రంగారెడ్డి]] (మర్రి చెన్నారెడ్డికి మామ. ఈయన పేరిటే 1978 లో చెన్నారెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న సమయంలో రంగారెడ్డి జిల్లా ఏర్పాటయింది.), [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]], [[జె.వి.నర్సింగ్ రావు]] పాల్గొనగా, ఆంధ్ర తరపున [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]], [[నీలం సంజీవరెడ్డి]], [[గౌతు లచ్చన్న]], [[అల్లూరి సత్యనారాయణ రాజు]] సమావేశాల్లో పాల్గొన్నారు. ఆ విధంగా అనేక చర్చలు, సంప్రదింపుల అనంతరం [[1956]] [[జూలై 19]] న వారిమధ్య [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]] కుదిరింది; ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు మార్గం సుగమమైంది. [[1956]] [[నవంబర్ 1]]న అప్పటి [[ప్రధానమంత్రి]] [[జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ]] చేతుల మీదుగా ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ఆవిర్భవించింది. [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. అప్పటి వరకు హైదరాబాదు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న [[బూరుగుల రామకృష్ణా రావు]]కు [[కేరళ]] గవర్నరు పదవి లభించింది. ఆంధ్ర రాష్ట్ర గవర్నరు అయిన [[సి.ఎం.త్రివేది]], ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ తొలి గవర్నరుగా కొనసాగాడు. *తరువాతి కాలంలో మరో మూడు జిల్లాలు ఏర్పడ్డాయి. ఆవి: [[1970]] లో [[ప్రకాశం]] జిల్లా, [[1978]]లో [[రంగారెడ్డి]] జిల్లా, [[1979]] లో [[విజయనగరం]] జిల్లా. వీటితో కలిపి మొతం 23 జిల్లాలయ్యాయి. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] పెద్దమనుషుల ఒప్పందం 4350 25635 2006-05-23T08:02:00Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము 1956 లో [[తెలుగు]] మాట్లాడే ప్రాంతాలన్నీ ఏకమై ఒకే రాష్ట్రంగా ఏర్పడటానికి - [[కోస్తా]], [[రాయలసీమ]], [[తెలంగాణా]] - అన్ని ప్రాంతాల నాయకులూ ఇష్టపడ్డారు. అయితే [[తెలంగాణా]] నాయకులకు తమ ప్రాంత అభివృద్ధిపై కొన్ని సందేహాలు ఉన్నాయి. అధిక రెవిన్యూ ఆదాయం గల తమ ప్రాంతం, అదే నిష్పత్తిలో అభివృద్ధికి నోచుకోదేమోనన్న భయం వారికి కలిగింది. ఇటువంటి ఇతర సందేహాల నివృత్తికై అన్ని ప్రాంతాల కాంగ్రెసు నాయకులు కలిసి [[1956]] [[జూలై 19]] న ఒక ఒప్పందానికి వచ్చారు. దీనినే '''పెద్దమనుషుల ఒప్పందం''' అన్నారు. ఈ ఒప్పందంలోని ముఖ్యాంశాలు ఇవి: * కనీసం ఐదేళ్ళపాటు, ప్రాంతాల వారీ రెవిన్యూ వసూళ్ళకు అనుగుణంగా ఆయా ప్రాంతాల్లో అభివృద్ధి కార్యక్రమాలపై ఖర్చు పెట్టాలి. తెలంగాణా ప్రాంతం నుండి వచ్చే మిగులు ఆదాయాన్ని ఆ ప్రాంతపు అభివృద్ధికే కేటాయించాలి * తెలంగాణాలో విద్యా సంస్థలను అభివృద్ధి చెయ్యాలి. స్థానిక విద్యార్ధులకు ప్రత్యేక రిసర్వేషనులు ఇవ్వాలి. * సివిలు సర్వీసులకు, ఇతర ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలకు నియామకాలు జనాభా నిష్పత్తి ప్రకారం జరగాలి. * ఐదేళ్ళ పాటు పాలనా వ్యవస్థలోను, న్యాయ విభాగం లోను [[ఉర్దూ]] వినియోగం కొనసాగాలి. * రాష్ట్ర మంత్రివర్గంలో నిష్పత్తి ప్రకారం సభ్యులు ఉండాలి. [[ముఖ్యమంత్రి]] [[కోస్తా]], [[రాయలసీమ]] నుండి ఉంటే [[ఉపముఖ్యమంత్రి]] తెలంగాణా నుండి, ముఖ్య్మంత్రి తెలంగాణా వ్యక్తి అయితే ఉపముఖ్యమంత్రి ఇతర ప్రాంతాల నుండి ఉండాలి. * ఈ ప్రాంత అభివృద్ధి బాధ్యత తెలంగాణా అభివృద్ధి మండలి కి ఉండాలి. మండలి సభ్యులు తెలంగాణా ప్రాంతం నుండి ఎన్నికైన శాసన సభ్యులు ఉండాలి. * తెలంగాణాలో మద్యపాన నిషేధాన్ని తెలంగాణా శాసనసభ్యులు కోరిన విధంగా అమలు చెయ్యాలి. * తెలంగాణా ప్రాంతంలోని ఉద్యోగాల్లో చేరేందుకు ఆ ప్రాంతంలో కనీసం 12 ఏళ్ళపాటు నివసించి ఉండాలని నిబంధన రూపొందించాలి. * కాబినెట్ మంత్రులలో 40 శాతం తెలంగాణా ప్రాంతానికి చెందిన వారే ఉండాలి. ఈ ఒప్పందం తరువాత తెలంగాణా నాయకులలో ఉన్న సందేహాలు తొలగి, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ ఏర్పాటు]]కు మార్గం సుగమమైంది. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] Image:Be bold.png 4351 12028 2005-09-26T15:14:15Z Chaduvari 97 User:జగదీష్ 4352 12278 2005-09-29T15:29:17Z జగదీష్ 130 పేరుః గోకవరపు నాగ వేంకట సత్య జగదీశ్వర రావు ఊరుః అంబాజీపేట, తూర్పు గోదావరి జిల్లా, ఆంధ్రప్రధేశ్ వృత్తిః సాఫ్ట్ వేర్ ప్రాజక్ట్ మేనేజర్ తిధులు 4353 12131 2005-09-27T01:32:18Z Chavakiran 19 1. [[పాడ్యమి]] 2. [[విదియ]] 3. [[తదియ]] 4. [[చవితి]] 5. [[పంచమి]] 6. [[షష్ఠి]] 7. [[సప్తమి]] 8. [[అష్టమి]] 9. [[నవమి]] 10.[[దశమి]] 11.[[ఏకాదశి]] 12.[[ద్వాదశి]] 13.[[త్రయోదశి]] 14.[[చతుర్థశి]] 15.[[పూర్ణిమ]] లేక [[అమావాస్య]] మాసములు 4354 12132 2005-09-27T01:33:12Z Chavakiran 19 1. [[చైత్రమాసము]] 2. [[వైశాఖమాసము]] 3. [[జ్యేష్ఠమాసము]] 4. [[ఆషాడమాసము]] 5. [[శ్రావణమాసము]] 6. [[భాద్రపదమాసము]] 7. [[ఆశ్వయుజమాసము]] 8. [[కార్తీకమాసము]] 9. [[మార్గశిరమాసము]] 10.[[పుష్యమాసము]] 11.[[మాఘమాసము]] 12.[[ఫాల్గుణమాసము]] వారములు-అధిపతులు 4355 12074 2005-09-26T20:39:28Z జగదీష్ 130 /* శనివారము - శని */ ===ఆదివారము - రవి (సూర్యుడు)=== శ్లో || నృపాభిషేక మాంగళ్యం, సేవాయా వస్త్ర కర్మకృత్ ఔషదాహ వధాత్వాది, విదేయం భానువాసరే || భావముః ఆదివారము పట్టాభిషేకము, మాంగళ్య ధారణము, సేవకాకృత్యము, అస్త్రము పట్టుట, ఔషదసేవ, యుద్ధమునకు ధాత్వాది కృత్యములకు మంచిది. ===సోమవారము - చంద్రుడు=== శ్లో || శంఖ ముక్తాబురజత, వృషేన్ క్షుస్త్రీ విభూషణం పుష్పగీత క్రతు క్షీర కృషి కర్మేందు వాసరే || భావముః సోమవారము శంఖాది ముక్తాభరణములకు, వెండి, వృషణములకు, స్త్రీ గ్రహణమునకు భూషణధారణకు, పుష్పస్ధాపనకు, గీతాదివాద్య ప్రారంభములకు యజ్ఞములకు, కృషి ప్రారంభములకు మంచిది. ===మంగళవారము - కుజుడు=== శ్లో || విషాగ్ని బందనం స్ధేయ, సంధి విగ్రహమానసం ధాత్వాకర ప్రహళ స్త్రీ, కర్మ భూమిజ్యవాసరే || భావముః మంగళవారము విష ప్రయోగమునకు, అగ్ని స్ధాపనకు, స్నేహవిరోధ కృత్యములకు, పగడములు మున్నగునవి ధరించుటకు మంచిది. ===బుధవారము - బుధుడు=== శ్లో || నృత్య శిల్పి కళాగీతా లిపి భూ ధన సంగ్రహం వివాహ ధాన్య సంగ్రాహ్య కర్మా సౌమ్యవాసరే || భావముః బుధవారము నృత్యము, శిల్పము, వాస్తు కర్మము, చతుషష్టి కళ లభ్యసించుటకు, గీతాభ్యాసమునకు, చిత్తరువులు, వ్రాయుటకు, భూసంపాదవకు, ధనము దాచుటకు, ధాన్యము దాచుటకు వివాహములు చేయుటకు మెదలగు కృత్యములు చేయుటకు మంచిది. ===గురువారము - గురువు=== శ్లో || యజ్ఞ పౌష్టికం మాగళ్యం స్వర్ణ వస్త్రాది భూషణం వృక్ష గుల్మలతాయన కర్మదేవీజ్యవాసరే || భావముః యజ్ఞము, పురాణము, మాంగళ్యము, బంగారము, వస్త్రాభరణాది భూషణము, వృక్షలతా స్ధాపనకు మంచిది. ===శుక్రవారము - శుక్రుడు=== శ్లో || నృత్యవాయిద్య గీతాది, స్వర్ణ స్త్రీ రత్నభూషణం భూషణోత్సవ గోదాన కర్మ భార్గవ వాసరే || భావముః శుక్రవారము నృత్యము నేర్చుకొనుటకు, మృదంగ గీతాదులు నేర్చుకొనుటకు, బంగారము గ్రహించుటకు, రత్నధారణకు, భూమికొనుటకు, వర్తకమునకు, ఉత్సవములకు, వృషభములు కొనుట మంచిది. ===శనివారము - శని=== శ్లో || త్రపు సీసా శాస్త్ర విషవాహన వానృతం స్ధిర కర్మాఖిలం వాస్తు సంగ్రహం సౌరిదాసరే || భావముః శనివారము శస్త్రప్రసంగము, మంత్రసుబంధ విషప్రయోగము, బొంకుట, శిర సంబంధ సకలకార్యములకు శనివారము మంచిది. ఋతువులు 4356 21472 2006-03-30T16:57:55Z Chaduvari 97 +మూస {{పంచాంగ విశేషాలు}} సంనత్సరమునకు 6 ఋతువులుః # '''[[వసంతఋతువు]]''': చైత్ర, వైశాఖ మాసములు. చెట్లు చిగురించి పూవులు పూయును. # '''[[గ్రీష్మఋతువు]]''': జ్యేష్ఠ, ఆషాఢ మాసములు. ఎండలు మెండుగా వుండును. # '''[[వర్షఋతువు]]''': శ్రావణ, భాద్రపద మాసములు. వర్షములు విశేషముగా వుండును. # '''[[శరదృతువు]]''': ఆశ్వయుజ, కార్తీక మాసములు. మంచి వెన్నెల కాయును. # '''[[హేమంతఋతువు]]''': మార్గశిర, పుష్య మాసములు. మంచు కురుయును, చల్లగా నుండు కాలము. # '''[[శిశిరఋతువు]]''': మాఘ, ఫాల్గుణ మాసములు. చెట్లు ఆకులు రాలును. [[Category:కాలమానాలు]] Image:దాడి.JPG 4357 21754 2006-04-08T15:28:16Z Mpradeep 50 దాడి ఆట [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:అష్టాచెమ్మా.JPG 4358 21753 2006-04-08T15:28:12Z Mpradeep 50 అష్టా చెమ్మా ఆట [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:పులిమేక.JPG 4359 21752 2006-04-08T15:28:08Z Mpradeep 50 పులి మేక ఆట [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:దాడి.PNG 4360 12097 2005-09-26T22:31:35Z జగదీష్ 130 Image:పులిమేక.PNG 4361 12100 2005-09-26T22:38:39Z జగదీష్ 130 Image:అష్టా చెమ్మా.PNG 4362 12101 2005-09-26T22:39:08Z జగదీష్ 130 Talk:ధర్మపురి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 4363 25874 2006-05-28T04:45:57Z Chaduvari 97 Talk:ధర్మపురి, Talk:ధర్మపురి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి ధర్మపురి చరిత్రకు సంబంధిచిన మరిన్ని వివరాలకు [astrosanthosh@gmail.com ] ఈ వ్యాస రచయితను సంప్రదించవచ్చు. User talk:Naresh 4366 12120 2005-09-27T01:12:46Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:12, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Chprasad 4367 12121 2005-09-27T01:13:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:13, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Pavankp 4368 12122 2005-09-27T01:13:22Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:13, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:SanthoshKumarSharmaGollapelli 4369 12123 2005-09-27T01:13:34Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:13, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:RamaMohanRao 4370 12124 2005-09-27T01:13:55Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:13, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Jvano 4371 12125 2005-09-27T01:14:31Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[:en:Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:14, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Talk:ఆటలు 4372 12134 2005-09-27T01:45:51Z వైఙాసత్య 58 Jagadish, great work. I have few questions: 1. We used to play daadi with 11 stones, instead of 9 as u mentioned? If this game is played with 9 and 11 then we can mention the same. (BTW this is one of my favourite game in child hood); Also there one more version of same named game which is drawn with a single Dabbaa, and played with only three stones. 2. In asTa cemmaa, also we draw the gadulu in inner Dabbaa at the different places. May be we can place that iamge also. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 01:22, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) : A larger version of asTa cemmaa is called bArA kaTTa (8x8 gaDulu) is a more convenient game for 4 people. It is played with 12 pieces. It has an additional circle of boxes than asTa cemmaa --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:45, 27 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) 1953 4373 26313 2006-05-31T21:57:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1953''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1950]] [[1951]] [[1952]] - [[1953]] - [[1954]] [[1955]] [[1956]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] '''[[1950లు]]''' [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[జనవరి 29]]: భారత [[సంగీత నాటక అకాడమీ]] స్థాపించబడింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1953|*]] [[af:1953]] [[ar:1953]] [[roa-rup:1953]] [[ast:1953]] [[bg:1953]] [[be:1953]] [[bs:1953]] [[ca:1953]] [[cs:1953]] [[cy:1953]] [[da:1953]] [[de:1953]] [[et:1953]] [[el:1953]] [[es:1953]] [[eo:1953]] [[eu:1953]] [[fo:1953]] [[fr:1953]] [[fy:1953]] [[ga:1953]] [[gl:1953]] [[ko:1953&#45380;]] [[hr:1953]] [[io:1953]] [[id:1953]] [[ia:1953]] [[is:1953]] [[it:1953]] [[he:1953]] [[ka:1953]] [[kw:1953]] [[ku:1953]] [[la:1953]] [[lt:1953]] [[lb:1953]] [[li:1953]] [[hu:1953]] [[mi:1953]] [[ms:1953]] [[zh-min-nan:1953 nî]] [[na:1953]] [[nl:1953]] [[nds:1953]] [[ja:1953&#24180;]] [[no:1953]] [[nn:1953]] [[pl:1953]] [[pt:1953]] [[ro:1953]] [[ru:1953]] [[sm:1953]] [[sq:1953]] [[simple:1953]] [[sk:1953]] [[sl:1953]] [[sr:1953]] [[su:1953]] [[fi:1953]] [[sv:1953]] [[tt:1953]] [[vi:1953]] [[tr:1953]] [[uk:1953]] [[ur:1953&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1953]] [[zh:1953&#24180;]] 1942 4374 26302 2006-05-31T21:55:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1942''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1939]] [[1940]] [[1941]] - [[1942]] - [[1943]] [[1944]] [[1945]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] - '''[[1940లు]]''' - [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[అక్టోబర్ 11]] - [[అమితాబ్ బచ్చన్]], ‌సినిమా నటుడు ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 11]]: పారిశ్రామికవేత్త [[జమ్నాలాల్ బజాజ్]] == పురస్కారాలు == [[Category:1942|*]] [[af:1942]] [[ar:1942]] [[roa-rup:1942]] [[ast:1942]] [[bg:1942]] [[be:1942]] [[bs:1942]] [[ca:1942]] [[cs:1942]] [[cy:1942]] [[da:1942]] [[de:1942]] [[et:1942]] [[el:1942]] [[es:1942]] [[eo:1942]] [[eu:1942]] [[fo:1942]] [[fr:1942]] [[fy:1942]] [[ga:1942]] [[gl:1942]] [[ko:1942&#45380;]] [[hr:1942]] [[io:1942]] [[id:1942]] [[ia:1942]] [[is:1942]] [[it:1942]] [[he:1942]] [[ka:1942]] [[kw:1942]] [[ku:1942]] [[la:1942]] [[lt:1942]] [[lb:1942]] [[li:1942]] [[hu:1942]] [[mi:1942]] [[ms:1942]] [[zh-min-nan:1942 nî]] [[na:1942]] [[nl:1942]] [[nds:1942]] [[ja:1942&#24180;]] [[no:1942]] [[nn:1942]] [[pl:1942]] [[pt:1942]] [[ro:1942]] [[ru:1942]] [[sm:1942]] [[sq:1942]] [[simple:1942]] [[sk:1942]] [[sl:1942]] [[sr:1942]] [[su:1942]] [[fi:1942]] [[sv:1942]] [[tt:1942]] [[vi:1942]] [[tr:1942]] [[uk:1942]] [[ur:1942&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1942]] [[zh:1942&#24180;]] 1931 4375 26291 2006-05-31T21:54:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1931''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1928]] [[1929]] [[1930]] - [[1931]] - [[1932]] [[1933]] [[1934]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1910లు]] [[1920లు]] - '''[[1930లు]]''' - [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఫిబ్రవరి 10]]: కొత్త ఢిల్లీ నగరం అధికారికంగా ప్రారంభించబడింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1931|*]] [[af:1931]] [[ar:1931]] [[roa-rup:1931]] [[ast:1931]] [[bg:1931]] [[be:1931]] [[bs:1931]] [[ca:1931]] [[cs:1931]] [[cy:1931]] [[da:1931]] [[de:1931]] [[et:1931]] [[el:1931]] [[es:1931]] [[eo:1931]] [[eu:1931]] [[fo:1931]] [[fr:1931]] [[fy:1931]] [[ga:1931]] [[gl:1931]] [[ko:1931&#45380;]] [[hr:1931]] [[io:1931]] [[id:1931]] [[ia:1931]] [[is:1931]] [[it:1931]] [[he:1931]] [[ka:1931]] [[kw:1931]] [[ku:1931]] [[la:1931]] [[lt:1931]] [[lb:1931]] [[li:1931]] [[hu:1931]] [[mi:1931]] [[ms:1931]] [[zh-min-nan:1931 nî]] [[na:1931]] [[nl:1931]] [[nds:1931]] [[ja:1931&#24180;]] [[no:1931]] [[nn:1931]] [[pl:1931]] [[pt:1931]] [[ro:1931]] [[ru:1931]] [[sm:1931]] [[sq:1931]] [[simple:1931]] [[sk:1931]] [[sl:1931]] [[sr:1931]] [[su:1931]] [[fi:1931]] [[sv:1931]] [[tt:1931]] [[vi:1931]] [[tr:1931]] [[uk:1931]] [[ur:1931&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1931]] [[zh:1931&#24180;]] Category:1942 4376 12140 2005-09-27T05:07:52Z Chaduvari 97 [[Category:1940లు]] 1925 4377 26285 2006-05-31T21:53:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1925''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1922]] [[1923]] [[1924]] [[1925]] [[1926]] [[1927]] [[1928]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1900లు]] [[1910లు]] '''[[1920లు]]''' [[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1925|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1925|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 2}} ===[[మార్చి 1925|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1925|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1925|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1925|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1925|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1925|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1925|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1925|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1925|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1925|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1925|*]] [[af:1925]] [[ar:1925]] [[roa-rup:1925]] [[ast:1925]] [[bg:1925]] [[be:1925]] [[bs:1925]] [[ca:1925]] [[cs:1925]] [[cy:1925]] [[da:1925]] [[de:1925]] [[et:1925]] [[el:1925]] [[es:1925]] [[eo:1925]] [[eu:1925]] [[fo:1925]] [[fr:1925]] [[fy:1925]] [[ga:1925]] [[gl:1925]] [[ko:1925&#45380;]] [[hr:1925]] [[io:1925]] [[id:1925]] [[ia:1925]] [[is:1925]] [[it:1925]] [[he:1925]] [[ka:1925]] [[kw:1925]] [[ku:1925]] [[la:1925]] [[lt:1925]] [[lb:1925]] [[li:1925]] [[hu:1925]] [[mi:1925]] [[ms:1925]] [[zh-min-nan:1925 nî]] [[na:1925]] [[nl:1925]] [[nds:1925]] [[ja:1925&#24180;]] [[no:1925]] [[nn:1925]] [[pl:1925]] [[pt:1925]] [[ro:1925]] [[ru:1925]] [[sm:1925]] [[sq:1925]] [[simple:1925]] [[sk:1925]] [[sl:1925]] [[sr:1925]] [[su:1925]] [[fi:1925]] [[sv:1925]] [[tt:1925]] [[vi:1925]] [[tr:1925]] [[uk:1925]] [[ur:1925&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1925]] [[zh:1925&#24180;]] Category:1925 4378 12143 2005-09-27T05:11:59Z Chaduvari 97 [[Category:1920లు]] 1914 4379 26274 2006-05-31T21:51:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1914''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1911]] [[1912]] [[1913]] [[1914]] [[1915]] [[1916]] [[1917]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] '''[[1910లు]]''' [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1914|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1914|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 2}} ===[[మార్చి 1914|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1914|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1914|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1914|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1914|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1914|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1914|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1914|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1914|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1914|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} ==జననాలు== * [[సెప్టెంబర్ 9]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి, తెలంగాణావాది, [[కాళోజీ నారాయణరావు]] ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1914|*]] [[af:1914]] [[ar:1914]] [[roa-rup:1914]] [[ast:1914]] [[bg:1914]] [[be:1914]] [[bs:1914]] [[ca:1914]] [[cs:1914]] [[cy:1914]] [[da:1914]] [[de:1914]] [[et:1914]] [[el:1914]] [[es:1914]] [[eo:1914]] [[eu:1914]] [[fo:1914]] [[fr:1914]] [[fy:1914]] [[ga:1914]] [[gl:1914]] [[ko:1914&#45380;]] [[hr:1914]] [[io:1914]] [[id:1914]] [[ia:1914]] [[is:1914]] [[it:1914]] [[he:1914]] [[ka:1914]] [[kw:1914]] [[ku:1914]] [[la:1914]] [[lt:1914]] [[lb:1914]] [[li:1914]] [[hu:1914]] [[mi:1914]] [[ms:1914]] [[zh-min-nan:1914 nî]] [[na:1914]] [[nl:1914]] [[nds:1914]] [[ja:1914&#24180;]] [[no:1914]] [[nn:1914]] [[pl:1914]] [[pt:1914]] [[ro:1914]] [[ru:1914]] [[sm:1914]] [[sq:1914]] [[simple:1914]] [[sk:1914]] [[sl:1914]] [[sr:1914]] [[su:1914]] [[fi:1914]] [[sv:1914]] [[tt:1914]] [[vi:1914]] [[tr:1914]] [[uk:1914]] [[ur:1914&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1914]] [[zh:1914&#24180;]] Category:1914 4380 12145 2005-09-27T05:15:39Z Chaduvari 97 [[Category:1910లు]] 1903 4381 26263 2006-05-31T21:49:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1903''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1900]] [[1901]] [[1902]] [[1903]] [[1904]] [[1905]] [[1906]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1880లు]] [[1890లు]] '''[[1900లు]]''' [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1903|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1903|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము గురు 2}} ===[[మార్చి 1903|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము గురు 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1903|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము గురు 4}} ===[[మే 1903|మే]]=== {{సంవత్సరము గురు 5}} ===[[జూన్_1903|జూన్]]=== {{సంవత్సరము గురు 6}} ===[[జూలై_1903|జూలై]]=== {{సంవత్సరము గురు 7}} ===[[ఆగష్టు_1903|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము గురు 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1903|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 9}} ===[[అక్టోబర్_1903|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 10}} ===[[నవంబర్ 1903|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 11}} ===[[డిసెంబర్ 1903|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము గురు 12}} * రైటు సోదరులు తయారుచేసిన [[విమానం]] మొదటిసారి ఎగిరింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1903|*]] [[af:1903]] [[ar:1903]] [[roa-rup:1903]] [[ast:1903]] [[bg:1903]] [[be:1903]] [[bs:1903]] [[ca:1903]] [[cs:1903]] [[cy:1903]] [[da:1903]] [[de:1903]] [[et:1903]] [[el:1903]] [[es:1903]] [[eo:1903]] [[eu:1903]] [[fo:1903]] [[fr:1903]] [[fy:1903]] [[ga:1903]] [[gl:1903]] [[ko:1903&#45380;]] [[hr:1903]] [[io:1903]] [[id:1903]] [[ia:1903]] [[is:1903]] [[it:1903]] [[he:1903]] [[ka:1903]] [[kw:1903]] [[ku:1903]] [[la:1903]] [[lt:1903]] [[lb:1903]] [[li:1903]] [[hu:1903]] [[mi:1903]] [[ms:1903]] [[zh-min-nan:1903 nî]] [[na:1903]] [[nl:1903]] [[nds:1903]] [[ja:1903&#24180;]] [[no:1903]] [[nn:1903]] [[pl:1903]] [[pt:1903]] [[ro:1903]] [[ru:1903]] [[sm:1903]] [[sq:1903]] [[simple:1903]] [[sk:1903]] [[sl:1903]] [[sr:1903]] [[su:1903]] [[fi:1903]] [[sv:1903]] [[tt:1903]] [[vi:1903]] [[tr:1903]] [[uk:1903]] [[ur:1903&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1903]] [[zh:1903&#24180;]] 1958 4382 26318 2006-05-31T21:58:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1958''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1955]] [[1956]] [[1957]] [[1958]] [[1959]] [[1960]] [[1961]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] '''[[1950లు]]''' [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 22]]: [[మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1958|*]] [[af:1958]] [[ar:1958]] [[roa-rup:1958]] [[ast:1958]] [[bg:1958]] [[be:1958]] [[bs:1958]] [[ca:1958]] [[cs:1958]] [[cy:1958]] [[da:1958]] [[de:1958]] [[et:1958]] [[el:1958]] [[es:1958]] [[eo:1958]] [[eu:1958]] [[fo:1958]] [[fr:1958]] [[fy:1958]] [[ga:1958]] [[gl:1958]] [[ko:1958&#45380;]] [[hr:1958]] [[io:1958]] [[id:1958]] [[ia:1958]] [[is:1958]] [[it:1958]] [[he:1958]] [[ka:1958]] [[kw:1958]] [[ku:1958]] [[la:1958]] [[lt:1958]] [[lb:1958]] [[li:1958]] [[hu:1958]] [[mi:1958]] [[ms:1958]] [[zh-min-nan:1958 nî]] [[na:1958]] [[nl:1958]] [[nds:1958]] [[ja:1958&#24180;]] [[no:1958]] [[nn:1958]] [[pl:1958]] [[pt:1958]] [[ro:1958]] [[ru:1958]] [[sm:1958]] [[sq:1958]] [[simple:1958]] [[sk:1958]] [[sl:1958]] [[sr:1958]] [[su:1958]] [[fi:1958]] [[sv:1958]] [[tt:1958]] [[vi:1958]] [[tr:1958]] [[uk:1958]] [[ur:1958&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1958]] [[zh:1958&#24180;]] Category:1958 4383 12148 2005-09-27T05:21:05Z Chaduvari 97 [[Category:1950లు]] 1947 4384 26307 2006-05-31T21:56:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1947''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. '''భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన సంవత్సరం.''' {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1944]] [[1945]] [[1946]] [[1947]] [[1948]] [[1949]] [[1950]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] '''[[1940లు]]''' [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1947|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1947|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 2}} ===[[మార్చి 1947|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1947|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 4}} ===[[మే 1947|మే]]=== {{సంవత్సరము బుధ 5}} ===[[జూన్_1947|జూన్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 6}} ===[[జూలై_1947|జూలై]]=== {{సంవత్సరము బుధ 7}} ===[[ఆగష్టు_1947|ఆగస్టు]]=== [[ఆగష్టు 15]]: [[భారత దేశము|భారత దేసానికి]] స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది {{సంవత్సరము బుధ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1947|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 9}} ===[[అక్టోబర్_1947|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 10}} ===[[నవంబర్ 1947|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1947|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1947|*]] [[af:1947]] [[ar:1947]] [[roa-rup:1947]] [[ast:1947]] [[bg:1947]] [[be:1947]] [[bs:1947]] [[ca:1947]] [[cs:1947]] [[cy:1947]] [[da:1947]] [[de:1947]] [[et:1947]] [[el:1947]] [[es:1947]] [[eo:1947]] [[eu:1947]] [[fo:1947]] [[fr:1947]] [[fy:1947]] [[ga:1947]] [[gl:1947]] [[ko:1947&#45380;]] [[hr:1947]] [[io:1947]] [[id:1947]] [[ia:1947]] [[is:1947]] [[it:1947]] [[he:1947]] [[ka:1947]] [[kw:1947]] [[ku:1947]] [[la:1947]] [[lt:1947]] [[lb:1947]] [[li:1947]] [[hu:1947]] [[mi:1947]] [[ms:1947]] [[zh-min-nan:1947 nî]] [[na:1947]] [[nl:1947]] [[nds:1947]] [[ja:1947&#24180;]] [[no:1947]] [[nn:1947]] [[pl:1947]] [[pt:1947]] [[ro:1947]] [[ru:1947]] [[sm:1947]] [[sq:1947]] [[simple:1947]] [[sk:1947]] [[sl:1947]] [[sr:1947]] [[su:1947]] [[fi:1947]] [[sv:1947]] [[tt:1947]] [[vi:1947]] [[tr:1947]] [[uk:1947]] [[ur:1947&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1947]] [[zh:1947&#24180;]] Category:1947 4385 12150 2005-09-27T05:27:19Z Chaduvari 97 [[Category:1940లు]] 1941 4386 26301 2006-05-31T21:55:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1941''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1938]] [[1939]] [[1940]] [[1941]] [[1942]] [[1943]] [[1944]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] '''[[1940లు]]''' [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1941|*]] [[af:1941]] [[ar:1941]] [[roa-rup:1941]] [[ast:1941]] [[bg:1941]] [[be:1941]] [[bs:1941]] [[ca:1941]] [[cs:1941]] [[cy:1941]] [[da:1941]] [[de:1941]] [[et:1941]] [[el:1941]] [[es:1941]] [[eo:1941]] [[eu:1941]] [[fo:1941]] [[fr:1941]] [[fy:1941]] [[ga:1941]] [[gl:1941]] [[ko:1941&#45380;]] [[hr:1941]] [[io:1941]] [[id:1941]] [[ia:1941]] [[is:1941]] [[it:1941]] [[he:1941]] [[ka:1941]] [[kw:1941]] [[ku:1941]] [[la:1941]] [[lt:1941]] [[lb:1941]] [[li:1941]] [[hu:1941]] [[mi:1941]] [[ms:1941]] [[zh-min-nan:1941 nî]] [[na:1941]] [[nl:1941]] [[nds:1941]] [[ja:1941&#24180;]] [[no:1941]] [[nn:1941]] [[pl:1941]] [[pt:1941]] [[ro:1941]] [[ru:1941]] [[sm:1941]] [[sq:1941]] [[simple:1941]] [[sk:1941]] [[sl:1941]] [[sr:1941]] [[su:1941]] [[fi:1941]] [[sv:1941]] [[tt:1941]] [[vi:1941]] [[tr:1941]] [[uk:1941]] [[ur:1941&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1941]] [[zh:1941&#24180;]] 1930 4387 26290 2006-05-31T21:53:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1930''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1927]] [[1928]] [[1929]] [[1930]] [[1931]] [[1932]] [[1933]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1910లు]] [[1920లు]] '''[[1930లు]]''' [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== * == పురస్కారాలు == [[Category:1930|*]] [[af:1930]] [[ar:1930]] [[roa-rup:1930]] [[ast:1930]] [[bg:1930]] [[be:1930]] [[bs:1930]] [[ca:1930]] [[cs:1930]] [[cy:1930]] [[da:1930]] [[de:1930]] [[et:1930]] [[el:1930]] [[es:1930]] [[eo:1930]] [[eu:1930]] [[fo:1930]] [[fr:1930]] [[fy:1930]] [[ga:1930]] [[gl:1930]] [[ko:1930&#45380;]] [[hr:1930]] [[io:1930]] [[id:1930]] [[ia:1930]] [[is:1930]] [[it:1930]] [[he:1930]] [[ka:1930]] [[kw:1930]] [[ku:1930]] [[la:1930]] [[lt:1930]] [[lb:1930]] [[li:1930]] [[hu:1930]] [[mi:1930]] [[ms:1930]] [[zh-min-nan:1930 nî]] [[na:1930]] [[nl:1930]] [[nds:1930]] [[ja:1930&#24180;]] [[no:1930]] [[nn:1930]] [[pl:1930]] [[pt:1930]] [[ro:1930]] [[ru:1930]] [[sm:1930]] [[sq:1930]] [[simple:1930]] [[sk:1930]] [[sl:1930]] [[sr:1930]] [[su:1930]] [[fi:1930]] [[sv:1930]] [[tt:1930]] [[vi:1930]] [[tr:1930]] [[uk:1930]] [[ur:1930&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1930]] [[zh:1930&#24180;]] Category:1930 4388 12154 2005-09-27T05:34:48Z Chaduvari 97 [[Category:1930లు]] 1913 4389 26273 2006-05-31T21:51:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1913''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1910]] [[1911]] [[1912]] - [[1913]] - [[1914]] [[1915]] [[1916]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] '''[[1910లు]]''' [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[మే 18]]: ఆరవ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]], [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1913|*]] [[af:1913]] [[ar:1913]] [[roa-rup:1913]] [[ast:1913]] [[bg:1913]] [[be:1913]] [[bs:1913]] [[ca:1913]] [[cs:1913]] [[cy:1913]] [[da:1913]] [[de:1913]] [[et:1913]] [[el:1913]] [[es:1913]] [[eo:1913]] [[eu:1913]] [[fo:1913]] [[fr:1913]] [[fy:1913]] [[ga:1913]] [[gl:1913]] [[ko:1913&#45380;]] [[hr:1913]] [[io:1913]] [[id:1913]] [[ia:1913]] [[is:1913]] [[it:1913]] [[he:1913]] [[ka:1913]] [[kw:1913]] [[ku:1913]] [[la:1913]] [[lt:1913]] [[lb:1913]] [[li:1913]] [[hu:1913]] [[mi:1913]] [[ms:1913]] [[zh-min-nan:1913 nî]] [[na:1913]] [[nl:1913]] [[nds:1913]] [[ja:1913&#24180;]] [[no:1913]] [[nn:1913]] [[pl:1913]] [[pt:1913]] [[ro:1913]] [[ru:1913]] [[sm:1913]] [[sq:1913]] [[simple:1913]] [[sk:1913]] [[sl:1913]] [[sr:1913]] [[su:1913]] [[fi:1913]] [[sv:1913]] [[tt:1913]] [[vi:1913]] [[tr:1913]] [[uk:1913]] [[ur:1913&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1913]] [[zh:1913&#24180;]] Category:1913 4390 12156 2005-09-27T05:37:41Z Chaduvari 97 [[Category:1910లు]] 1901 4391 26261 2006-05-31T21:49:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1901''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. '''భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన సంవత్సరం.''' {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1898]] [[1899]] [[1900]] [[1901]] [[1902]] [[1903]] [[1904]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1880లు]] [[1890లు]] '''[[1900లు]]''' [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1901|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1901|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 2}} ===[[మార్చి 1901|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము బుధ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1901|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 4}} ===[[మే 1901|మే]]=== {{సంవత్సరము బుధ 5}} ===[[జూన్_1901|జూన్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 6}} ===[[జూలై_1901|జూలై]]=== {{సంవత్సరము బుధ 7}} ===[[ఆగష్టు_1901|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము బుధ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1901|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 9}} ===[[అక్టోబర్_1901|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 10}} ===[[నవంబర్ 1901|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1901|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము బుధ 12}} ==జననాలు== * [[మార్చి 16]]: ప్రత్యేకాంధ్ర రాష్ట్రాన్ని కోరుతూ ఆంరణ నిరాహారదీక్ష చేసి, అమరజీవియైన [[పొట్టి శ్రీరాములు]]. ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1901|*]] [[af:1901]] [[ar:1901]] [[roa-rup:1901]] [[ast:1901]] [[bg:1901]] [[be:1901]] [[bs:1901]] [[ca:1901]] [[cs:1901]] [[cy:1901]] [[da:1901]] [[de:1901]] [[et:1901]] [[el:1901]] [[es:1901]] [[eo:1901]] [[eu:1901]] [[fo:1901]] [[fr:1901]] [[fy:1901]] [[ga:1901]] [[gl:1901]] [[ko:1901&#45380;]] [[hr:1901]] [[io:1901]] [[id:1901]] [[ia:1901]] [[is:1901]] [[it:1901]] [[he:1901]] [[ka:1901]] [[kw:1901]] [[ku:1901]] [[la:1901]] [[lt:1901]] [[lb:1901]] [[li:1901]] [[hu:1901]] [[mi:1901]] [[ms:1901]] [[zh-min-nan:1901 nî]] [[na:1901]] [[nl:1901]] [[nds:1901]] [[ja:1901&#24180;]] [[no:1901]] [[nn:1901]] [[pl:1901]] [[pt:1901]] [[ro:1901]] [[ru:1901]] [[sm:1901]] [[sq:1901]] [[simple:1901]] [[sk:1901]] [[sl:1901]] [[sr:1901]] [[su:1901]] [[fi:1901]] [[sv:1901]] [[tt:1901]] [[vi:1901]] [[tr:1901]] [[uk:1901]] [[ur:1901&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1901]] [[zh:1901&#24180;]] 1957 4392 26317 2006-05-31T21:58:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1957''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1954]] [[1955]] [[1956]] [[1957]] [[1958]] [[1959]] [[1960]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] '''[[1950లు]]''' [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1957|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1957|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 2}} ===[[మార్చి 1957|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1957|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 4}} ===[[మే 1957|మే]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 5}} ===[[జూన్_1957|జూన్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 6}} ===[[జూలై_1957|జూలై]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 7}} ===[[ఆగష్టు_1957|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1957|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 9}} ===[[అక్టోబర్_1957|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 10}} ===[[నవంబర్ 1957|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1957|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1957|*]] [[af:1957]] [[ar:1957]] [[roa-rup:1957]] [[ast:1957]] [[bg:1957]] [[be:1957]] [[bs:1957]] [[ca:1957]] [[cs:1957]] [[cy:1957]] [[da:1957]] [[de:1957]] [[et:1957]] [[el:1957]] [[es:1957]] [[eo:1957]] [[eu:1957]] [[fo:1957]] [[fr:1957]] [[fy:1957]] [[ga:1957]] [[gl:1957]] [[ko:1957&#45380;]] [[hr:1957]] [[io:1957]] [[id:1957]] [[ia:1957]] [[is:1957]] [[it:1957]] [[he:1957]] [[ka:1957]] [[kw:1957]] [[ku:1957]] [[la:1957]] [[lt:1957]] [[lb:1957]] [[li:1957]] [[hu:1957]] [[mi:1957]] [[ms:1957]] [[zh-min-nan:1957 nî]] [[na:1957]] [[nl:1957]] [[nds:1957]] [[ja:1957&#24180;]] [[no:1957]] [[nn:1957]] [[pl:1957]] [[pt:1957]] [[ro:1957]] [[ru:1957]] [[sm:1957]] [[sq:1957]] [[simple:1957]] [[sk:1957]] [[sl:1957]] [[sr:1957]] [[su:1957]] [[fi:1957]] [[sv:1957]] [[tt:1957]] [[vi:1957]] [[tr:1957]] [[uk:1957]] [[ur:1957&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1957]] [[zh:1957&#24180;]] Category:1957 4393 12162 2005-09-27T07:02:15Z Chaduvari 97 [[Category:1950లు]] 1946 4394 26306 2006-05-31T21:56:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1946''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1943]] [[1944]] [[1945]] - [[1946]] - [[1947]] [[1948]] [[1949]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] - '''[[1940లు]]''' - [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఏప్రిల్ 16]]: ప్రముఖ నటుడు [[బళ్ళారి రాఘవ]] == పురస్కారాలు == [[Category:1946|*]] [[af:1946]] [[ar:1946]] [[roa-rup:1946]] [[ast:1946]] [[bg:1946]] [[be:1946]] [[bs:1946]] [[ca:1946]] [[cs:1946]] [[cy:1946]] [[da:1946]] [[de:1946]] [[et:1946]] [[el:1946]] [[es:1946]] [[eo:1946]] [[eu:1946]] [[fo:1946]] [[fr:1946]] [[fy:1946]] [[ga:1946]] [[gl:1946]] [[ko:1946&#45380;]] [[hr:1946]] [[io:1946]] [[id:1946]] [[ia:1946]] [[is:1946]] [[it:1946]] [[he:1946]] [[ka:1946]] [[kw:1946]] [[ku:1946]] [[la:1946]] [[lt:1946]] [[lb:1946]] [[li:1946]] [[hu:1946]] [[mi:1946]] [[ms:1946]] [[zh-min-nan:1946 nî]] [[na:1946]] [[nl:1946]] [[nds:1946]] [[ja:1946&#24180;]] [[no:1946]] [[nn:1946]] [[pl:1946]] [[pt:1946]] [[ro:1946]] [[ru:1946]] [[sm:1946]] [[sq:1946]] [[simple:1946]] [[sk:1946]] [[sl:1946]] [[sr:1946]] [[su:1946]] [[fi:1946]] [[sv:1946]] [[tt:1946]] [[vi:1946]] [[tr:1946]] [[uk:1946]] [[ur:1946&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1946]] [[zh:1946&#24180;]] Category:1946 4395 12164 2005-09-27T07:05:57Z Chaduvari 97 [[Category:1940లు]] 1935 4396 26295 2006-05-31T21:54:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1935''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1932]] [[1933]] [[1934]] - [[1935]] - [[1936]] [[1937]] [[1938]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1910లు]] [[1920లు]] - '''[[1930లు]]''' - [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఏప్రిల్ 1]]: [[భారతీయ రిజర్వు బ్యాంకు]] స్థాపించబడింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1935|*]] [[af:1935]] [[ar:1935]] [[roa-rup:1935]] [[ast:1935]] [[bg:1935]] [[be:1935]] [[bs:1935]] [[ca:1935]] [[cs:1935]] [[cy:1935]] [[da:1935]] [[de:1935]] [[et:1935]] [[el:1935]] [[es:1935]] [[eo:1935]] [[eu:1935]] [[fo:1935]] [[fr:1935]] [[fy:1935]] [[ga:1935]] [[gl:1935]] [[ko:1935&#45380;]] [[hr:1935]] [[io:1935]] [[id:1935]] [[ia:1935]] [[is:1935]] [[it:1935]] [[he:1935]] [[ka:1935]] [[kw:1935]] [[ku:1935]] [[la:1935]] [[lt:1935]] [[lb:1935]] [[li:1935]] [[hu:1935]] [[mi:1935]] [[ms:1935]] [[zh-min-nan:1935 nî]] [[na:1935]] [[nl:1935]] [[nds:1935]] [[ja:1935&#24180;]] [[no:1935]] [[nn:1935]] [[pl:1935]] [[pt:1935]] [[ro:1935]] [[ru:1935]] [[sm:1935]] [[sq:1935]] [[simple:1935]] [[sk:1935]] [[sl:1935]] [[sr:1935]] [[su:1935]] [[fi:1935]] [[sv:1935]] [[tt:1935]] [[vi:1935]] [[tr:1935]] [[uk:1935]] [[ur:1935&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1935]] [[zh:1935&#24180;]] Category:1935 4397 12166 2005-09-27T07:07:34Z Chaduvari 97 [[Category:1930లు]] 1929 4398 26289 2006-05-31T21:53:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1929''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1926]] [[1927]] [[1928]] [[1929]] [[1930]] [[1931]] [[1932]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1900లు]] [[1910లు]] '''[[1920లు]]''' [[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ===[[జనవరి 1929|జనవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 1}} ===[[ఫిబ్రవరి 1929|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 2}} ===[[మార్చి 1929|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 3}} ===[[ఏప్రిల్ 1929|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 4}} ===[[మే 1929|మే]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 5}} ===[[జూన్_1929|జూన్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 6}} ===[[జూలై_1929|జూలై]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 7}} ===[[ఆగష్టు_1929|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 8}} ===[[సెప్టెంబర్_1929|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 9}} ===[[అక్టోబర్_1929|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 10}} ===[[నవంబర్ 1929|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 11}} ===[[డిసెంబర్ 1929|డిసెంబర్]]=== {{సంవత్సరము మంగళ 12}} ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1929|*]] [[af:1929]] [[ar:1929]] [[roa-rup:1929]] [[ast:1929]] [[bg:1929]] [[be:1929]] [[bs:1929]] [[ca:1929]] [[cs:1929]] [[cy:1929]] [[da:1929]] [[de:1929]] [[et:1929]] [[el:1929]] [[es:1929]] [[eo:1929]] [[eu:1929]] [[fo:1929]] [[fr:1929]] [[fy:1929]] [[ga:1929]] [[gl:1929]] [[ko:1929&#45380;]] [[hr:1929]] [[io:1929]] [[id:1929]] [[ia:1929]] [[is:1929]] [[it:1929]] [[he:1929]] [[ka:1929]] [[kw:1929]] [[ku:1929]] [[la:1929]] [[lt:1929]] [[lb:1929]] [[li:1929]] [[hu:1929]] [[mi:1929]] [[ms:1929]] [[zh-min-nan:1929 nî]] [[na:1929]] [[nl:1929]] [[nds:1929]] [[ja:1929&#24180;]] [[no:1929]] [[nn:1929]] [[pl:1929]] [[pt:1929]] [[ro:1929]] [[ru:1929]] [[sm:1929]] [[sq:1929]] [[simple:1929]] [[sk:1929]] [[sl:1929]] [[sr:1929]] [[su:1929]] [[fi:1929]] [[sv:1929]] [[tt:1929]] [[vi:1929]] [[tr:1929]] [[uk:1929]] [[ur:1929&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1929]] [[zh:1929&#24180;]] Category:1929 4399 12168 2005-09-27T07:09:50Z Chaduvari 97 [[Category:1920లు]] Talk:గోదావరి 4400 12170 2005-09-27T08:37:15Z 207.46.50.75 Please refer http://en.wikipedia.org/wiki/Godavari -The river is about 1,450 km (900 mi) long. "మహాసముద్రానికి 80 కిలో మీటర్ల దూరంలో జన్మించి" is wrong. Rajamundry is 80k from seacost, distance of Nasik-Trimbakeshwar from sea-cost is much more. Please modify... Jagadish. 80 is the distance from Arebia ocean, not the bay of bangla. Hope it clarifies. Category:వికీపీడియా మార్గదర్శకాలు 4401 12192 2005-09-27T12:52:00Z Chaduvari 97 [[Category:వికీపీడియా]] Category:1953 4402 12193 2005-09-27T12:54:25Z Chaduvari 97 [[Category:1950లు]] Category:1901 4403 12195 2005-09-27T12:55:28Z Chaduvari 97 [[Category:1900లు]] Category:1903 4404 12196 2005-09-27T12:55:47Z Chaduvari 97 [[Category:1900లు]] Category:1941 4405 12197 2005-09-27T12:55:50Z Chaduvari 97 [[Category:1940లు]] Wikipedia:పరిచయము 4406 12200 2005-09-27T14:02:14Z వైఙాసత్య 58 {{పరిచయము}} <!-- Feel free to change the text below this line. please leave the above line as it is. --> Template:పరిచయము 4407 13112 2005-10-22T02:53:37Z వైఙాసత్య 58 <!-- PLEASE DO NOT make other changes to this template without reading the talk page and understanding how the templates and the Introduction pages work together --> <div style="text-align:center;border-bottom:3px solid #fc0"> <div style="float:left;width:32%;font-weight:bold;background-color:#ff9;color:#000;padding:.3em 0;border:2px solid #fc0;border-bottom:0;font-size:130%">1. [[Wikipedia:పరిచయము|పరిచయము]]</div> <div style="float:left;width:32.5%;padding:.3em 0;margin:2px 2px 0">2. [[Wikipedia:పరిచయము 2|వ్యాసమును ఎలా దిద్దాలో నేర్చుకోండి]]</div> <div style="float:right;width:32.5%;padding:.3em 0;margin:2px 2px 0">3. [[Wikipedia:పరిచయము 3|వికిపీడియాను అన్వేషించండి]]</div><div style="width:0;height:0;clear:both;overflow:hidden"></div> </div> __NOEDITSECTION__ <div style="border:3px solid #fc0;padding:.5em 1em 1em 1em;border-top:none;background-color:#fff;color:000"> ప్రతి వ్యాసము యొక్క పై భాగమున "'''మార్పు'''" టాబ్‌ ని చూశారా? వికిపీడియాలో, మీరు లాగిన్‌ అయి ఉన్నా, లేకున్నా, ఎప్పుడైనా పేజీలకు మార్పులు చేర్పులు చేయవచ్చు. == ఏమిటి ఈ వికిపీడియా? == [[Image:Introduction edit.jpg|thumb|right|250px|వ్యాసమును దిద్దుటకు ఈ పేజీ పైభాగమునున్న '''మార్చు''' ను నొక్కండి]] వికిపీడియా ఒక స్వతంత్ర [[విజ్ఞాన సర్వస్వము]]. ఇది [[Wikipedia:Who writes Wikipedia|అనేక మంది పాఠకుల]] యొక్క [[Collaborative writing|సమిష్టి కృషితో]] తయారు చేయబడినది. చాల మంది వ్యక్తులు ప్రతి రోజూ కొన్ని వందల కొద్ది మార్పులు చేర్పులు చేస్తూ, నిరంతరముగా మెరుగు పరచుచున్నారు. ఈ దిద్దుబాట్లు అన్నీ [[Wikipedia:Page history|పేజీ చరిత్ర]] మరియు [[Wikipedia:Recent Changes|ఇటీవలి మార్పులు]] పేజీలలో నమోదు అవుతాయి. [[Wikipedia:Patent nonsense|అప్రసంగములు]] మరియు [[Wikipedia:Vandalism|దుశ్చర్యలు]] వెంటనే తొలగించబడతాయి మరియు వాటిని సృష్టించిన వారు నిషేదించబడతారు. == నేనెలా తోడ్పడవచ్చు? == '''వ్యాసాలను సరిదిద్దే విషయమై ఎవరైనా చొరవగా''' '''[[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి|జంకు లేకుండా]]''' ముందుకు రమ్మని వికీపీడియా సభ్యులను ప్రోత్సహిస్తోంది ...కానీ, [[Wikipedia:చొరవ తీసుకుని దిద్దుబాట్లు చెయ్యండి#...కానీ, నిర్లక్ష్యంగా ఉండకండి!|నిర్లక్ష్యంగా ఉండకండి!]] సరైన పద్ధతిలో రాయని మంచి వ్యాసం గానీ, మరీ పసలేని వ్యాసం గాని, చిన్న చిన్న పొరపాట్లు గానీ, తప్పుల తడక గాని, హాస్యాస్పదమైనది గాని, ఏదైనా మీకు కనిపిస్తే తప్పులు సరిదిద్దండి. వికిపీడియాలో మీరు చేసే దిద్దుబాట్ల వల్ల నష్టము వాటిల్లుతుందని భయపడవద్దు. ఎప్పుడైనా వాటిని సరిదిద్దడము లేదా మెరుగుపరచడము చేయవచ్చు. వ్యాసాల్లోని తప్పులను సరిదిద్దుతూ, వ్యాకరణ దోషాలను సవరిస్తూ, కొత్త విషయాలను జోడిస్తూ, భాషను మెరుగుపరిస్తూ ఉంటేనే వికీ చురుగ్గా వృద్ధి చెందుతుంది. అందరూ ఆశించేది అదే! <div style="float:right;width:0;height:5em;"></div> <div style="float:right;clear:right;font-size:100%;width:400px;max-width:60%;margin:1ex 0 1ex 1ex;border:1px solid #fc0;padding:.3em;text-align:center;background-color:#ff9;">మీ సరదా తీరిన తర్వాత, <div style="display:inline;font-size:120%;">[[Wikipedia:పరిచయము 2|'''ఎలా దిద్దాలో మరింత నేర్చుకోండి''' &gt;&gt;]]</div></div> దిద్దుబాట్లు చెయ్యడము చాలా సుళువైన పని: # ఈ పేజీ పైభాగమునున్న '''మార్చు''' ను నొక్కండి. మీ మొదటి దిద్దుబాటును ఇక్కడికిక్కడే ఈ పేజీలో ప్రయోగించవచ్చును. # సందేశమును టైపు చెయ్యండి. # మీరు రాసిన విషయాన్ని భద్రపరచుటకు పేజీ క్రింది భాగములోనున్న '''పేజీ భద్రపరచు''' ను నొక్కండి.<div style="display:inline;font-size:88%">... లేదా మీరు చేసిన మార్పులు చూపించుటకు "తేడాలు చూపించు" ను నొక్కండి. '''''[[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]''''' లో మీ ఇష్టానుసారము దిద్దుబాట్లతో ప్రయోగలు చెయ్యొచ్చు.</div></div> __NOEDITSECTION__ __NOTOC__ <!-- [[Category:Wikipedia basic information|Introduction]] [[Category:Wikipedia help|Introduction]] [[en:Wikipedia:Introduction]]--> == ప్రయోగ దిద్దుబాట్లు... == Wikipedia:పరిచయము 2 4408 12202 2005-09-27T14:10:43Z వైఙాసత్య 58 {{పరిచయము 2}} Wikipedia:పరిచయము 3 4409 12205 2005-09-27T14:19:05Z వైఙాసత్య 58 {{పరిచయము 3}} Image:Introduction edit.jpg 4410 12207 2005-09-27T14:34:14Z వైఙాసత్య 58 Image:Mahanandi koneru.jpg 4411 12216 2005-09-27T18:52:50Z వైఙాసత్య 58 Mahanandi koneru from http://www.nandyala.org by Singari Vijay Under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.5 license Mahanandi koneru from http://www.nandyala.org by Singari Vijay Under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.5 license Image:Mahanandi temple entrance.jpg 4412 12217 2005-09-27T18:56:16Z వైఙాసత్య 58 Mahanandi Temple Entrance from http://www.nandyala.org by Singari Vijay Under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.5 license Mahanandi Temple Entrance from http://www.nandyala.org by Singari Vijay Under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.5 license మహానంది 4413 23071 2006-04-18T17:11:09Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=మహానంది||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మహానంది|villages=9|area=|population=33.572|pop_male=17.134|pop_female=16.438|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.64|lit_male=63.57|lit_female=34.94}} '''మహానంది''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాలోని ప్రముఖ శైవ క్షేత్రము మరియు ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బసవపురం]] *[[బొల్లవరం]] *[[బుక్కాపురం]] *[[గాజులపల్లె]] *[[గోపవరం]] *[[మసీదుపురం]] *[[నందిపల్లె]] *[[తమ్మడపల్లె]] *[[తిమ్మాపురం, మహానంది|తిమ్మాపురం]] ==మహానంది ఆలయ చిత్రాలు== <!-- [[Image:Mahanandi temple entrance.jpg|right|thumb|230px|మహానందీశ్వర ఆలయ ముఖ ద్వారము ]] [[Image:Mahanandi koneru.jpg|right|thumb|230px|మహానంది కోనేరు]] --> <gallery> Image:Mahanandi temple entrance.jpg|మహానందీశ్వర ఆలయ ముఖ ద్వారము Image:Mahanandi koneru.jpg|మహానంది కోనేరు </gallery> {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] User:Jvano 4414 12220 2005-09-27T20:08:09Z Jvano 139 interwiki http://cs.wikipedia.org/wiki/Wikipedista:Jvano [[de:Benutzer:Jvano]] [[en:User:jvano]] [[fr:Utilisateur:Jvano]] [[it:Utente:Jvano]] [[ja:%E5%88%A9%E7%94%A8%E8%80%85:Jvano]] [[pl:Wikipedysta]] [[sv:Anv%C3%A4ndare:Jvano]] ఇందుకంటే మరి యికలేదు హితోపదేశము వోమనసా 4415 12226 2005-09-28T06:40:26Z Chavakiran 19 <pre> బౌళి ఇందుకంటే మరి యికలేదు హితోపదేశము వోమనసా అంది సర్వసంపన్నుడు దేవుడు అతనికంటే నేరుతుమా కల దొకటే ధర్మము కల్పాంతమునకు నిలిచినది తలకక మీశరణుచొచ్చి మీదాసుడ ననెడి దొకమాట వలవనిజోలే యింతాను వడి నిదిగాక యేమిసేసినను సులభ మిందునే తొల్లిటివారలు చూరలు గొని రదేమోక్షంబు మొదలొకటే యిన్నిటికి ముందర వెనకా వచ్చేది వొదుగుచు గోవిందునిదాసులకు నొక్కమాటే మొక్కినజాలు తుదకెక్కనివే యితరములు దొరకొని మరేమిసేసినను బదికి లిరిందునే పరమవైష్ణవులు పలుచదువులలో వినరాదా తగులొకటే విడువరానిది తతి నెన్నటికిని జెడనిది వొగి శ్రీవేంకటపతినామజపము వొకమాటే అబ్బిన జాలు నగుబాటే యింతాను నానాటి కేమేమిసేసినను తగునీబుద్దుల నడచిరి మున్నిటిదైవజ్ఞులు పూర్వాచార్యులును </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] ఏలోకమున లేడు యింతటిదైవము మరి 4416 12228 2005-09-28T06:42:25Z Chavakiran 19 <pre> దేసాక్షి ఏలోకమున లేడు యింతటిదైవము మరి జోలి దవ్వి తవ్వి యెంత సోదించినాను మంచిరూపున నెంచితే మరునిగన్నతండ్రి ఇంచుకంత సరిలేదు ఇతనికిని మించుసంపదల నైతే మేటిలక్ష్మీకాంతుడు పొంది యీతనికి నీడు పురుడించగలరా తగ బ్రతాపమునను దానవాంతకు డితడు తగుల నీతనిమారుదైవాలు లేరు పొగరుమగతనాన బురుషోత్తము డితడు వెగటై యీతనిపాటి వెదకిన లేరు పట్టి మొదలెంచితేను బ్రహ్మగన్నతండ్రితడు ఘట్టున నింతటివారు మరి వేరి ఇట్టె శ్రీవేంకటేశుడీగికి వరదుడు కొట్టగొన నితరుల గురిసేయగలరా </pre> {{అన్నమయ్య పాటలు}} [[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]] Image:Banaganapalle samsthanam.jpg 4417 12233 2005-09-28T08:22:50Z వైఙాసత్య 58 Banaganapalle samsthanam map derived from a public domain map Banaganapalle samsthanam map derived from a public domain map తిరుపతి 4418 26964 2006-06-13T02:42:33Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తిరుపతి||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిరుపతి|villages=3|area=|population=309.435|pop_male=158.717|pop_female=150.718|pop-density=|pop-growth=|literacy=82.19|lit_male=89.54|lit_female=74.46}} {{అయోమయం|తిరుపతి}} {{అనువాదము}} '''తిరుపతి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాలో ఒక పట్టనాం మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==చరిత్ర== There is ample literary and epigraphic testimony to the antiquity of the temple of Lord Sri Venkateswara. Sri KrishnadevarayaAll the great dynasties of rulers of the southern peninsula have paid homage to Lord Sri Venkateswara in this ancient shrine. The Pallavas of Kancheepuram (9th century AD), the Cholas of Thanjavur (a century later), the Pandyas of Madurai, and the kings and chieftains of Vijayanagar (14th - 15th century AD) were devotees of the Lord and they competed with one another in endowing the temple with rich offerings and contributions. It was during the rule of the Vijayanagar dynasty that the contributions to the temple increased. Sri Krishnadevaraya had statues of himself and his consorts installed at the portals of the temple, and these statues can be seen to this day. There is also a statue of Venkatapati Raya in the main temple. After the decline of the Vijayanagar dynasty, nobles and chieftains from all parts of the country continued to pay their homage and offer gifts to the temple. The Maratha general, Raghoji Bhonsle, visited the temple and set up a permanent endowment for the conduct of worship in the temple. He also presented valuable jewels to the Lord, including a large emerald which is still preserved in a box named after the General. Among the later rulers who have endowed large amounts are the rulers of Mysore and Gadwal. After the fall of the Hindu kingdoms, the Muslim rulers of Karnataka and then the Britishers took over, and many of the temples came under their supervisory and protective control. In 1843 AD, the East India Company divested itself of the direct management of non-Christian places of worship and native religious institutions. The administration of the shrine of Sri Venkateswara and a number of estates were then entrusted to Sri Seva Dossji of the Hatiramji Mutt at Tirumala, and the temple remained under the administration of the Mahants for nearly a century, till 1933 AD. In 1933, the Madras Legislature passed a special act, which empowered the Tirumala Tirupati Devasthanams(TTD) Committee to control and administer a fixed group of temples in the Tirumala-Tirupati area, through a Commissioner appointed by the Government of Madras. In 1951, the Act of 1933 was replaced by an enactment whereby the administration of TTD was entrusted to a Board of Trustees, and an Executive Officer was appointed by the Government . The provisions of the Act of 1951 were retained by Charitable and Religious Endowments Act, 1966. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[తిరుమల]] (ct) * [[తిరుపతి]] (nma) (ct) * [[అక్కరంపల్లె]] (ct) * [[తిరుపతి]] (m+og) (part) * [[తిరుపతి]] (m) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొంకచెన్నయ్యగుంట]] * [[మంగళం]] * [[చెన్నయ్యగుంట]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.omnamovenkatesaya.com omnamovenkatesaya.com] This site contains Tirumala Tirupati Devastanams News and stories in Teligu & English {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} గుమ్మడిదల 4419 16059 2005-12-16T17:10:06Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} '''గుమ్మడిదల''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక చిన్న పట్టణము. ఇది రాష్ట్ర రాజధాని [[హైదరాబాదు]] నుండి 40 కిలోమీటర్ల దూరములొ ఉన్నది. ఈ పట్టణము కాకతీయుల నాటినుండి ఉన్నది. గుమ్మడిదలలో అనేక దేవాలయాలు కలవు వాటిలో రామాలయము, శివాలయము మరియు దగ్గరిలోని [[బొంతపల్లి]] లో కల వీరభద్రస్వామి ఆలయము చెప్పుకోదగినవి. [[గుమ్మడిదల]] being in the suburbs of Hyderabad, has been the hub of industries for the last two decades. There are a lot of industries and chemical companies, which provide employment for most of the nearby villagers. [[గుమ్మడిదల]] is known for the variety of crops cultivated. Though Paddy and Maize being the major crops, other crops include Cotton, Jowar, Sunflower, Tomatoes (most of the tomatoes supplied to Hyderabad are grown here), Chillies, Brinjals, Bitter gourd and lot more. "Best Farmer" in the district, is not a new to the farmers of Gummadidala, as most of the awards belonged to them. They always try experimenting new methods and got many good results, despite being dependent on monsoons for water. The forest spreading from [[గుమ్మడిదల]] to Narsapur, has been a new destination of Telugu Film Industry. India's first rural information centre, Tejas Samadhana Kendra or General Resources and Information Dissemination (GRID) centre, designed and developed by the Indian Farmers and Industries Alliance (IFIA) and Federation of Farmers Association (FFA), opened its first online centre on July 13, 2004, at Gummadidala. GRID is an information kiosk with a data bank, coordinating with government agencies and consultancies for those who are seeking advice, besides giving feedback and training for the benefit of farmers through a wired network in association with local self-help groups. GRID will provide advice to individual farmers on a day-to-day basis through telephone, fax and internet. It will even air fortnight forecasts on weather, crop activities and management techniques with the market trend of farm produce and other operational schemes. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు|గుమ్మడిదల]] [[en:Gummadidala]] User talk:Abhikya 4420 12244 2005-09-28T18:58:45Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. New members are more than welcome here. * You may want to add yourself to the [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]]. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * See [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] for FAQs * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:58, 28 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> జమ్మలమడుగు 4421 23102 2006-04-19T08:04:15Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=జమ్మలమడుగు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జమ్మలమడుగు|villages=16|area=|population=69.442|pop_male=34.444|pop_female=34.998|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.63|lit_male=78.13|lit_female=53.42}} '''జమ్మలమడుగు''' [[కడప]] జిల్లాలోని ఒక పట్టణము మరియు అదే పేరుగల మండలము. సుప్రసిద్ధమైన [[గండికోట]] ఈ మండలములోనే ఉన్నది. ''జంబుల మడక'' (రెల్లు లేదా తుంగ మొక్కలతో నిండిన చెరువు) రూపాంతరము చెంది ''జమ్మలమడుగు'' అయినది. ==గ్రామాలు== *[[అంబవరం]] *[[దానవులపాడు]] *[[దేవగుడి]] *[[ధర్మాపురం]] *[[దిగువపట్నం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గండికోట]] *[[గొరిగనూరు]] *[[గూడెంచెరువు]] *[[కొత్తగుంటపల్లె]] *[[పెద్దండ్లూరు]] *[[పొన్నతోట]] *[[పూర్వ బొమ్మేపల్లె]] *[[పూర్వపు సుగుమంచిపల్లె]] *[[సాలెవారి ఉప్పలపాడు]] *[[సంజీవపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సిరిగేపల్లె]] *[[సున్నపురాళ్లపల్లె]] *[[తూగుట్లపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వేమగుంటపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} User talk:Chamdarae 4422 12264 2005-09-29T11:59:09Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:59, 29 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Image:Gondwana.JPG 4423 12265 2005-09-29T12:10:14Z వైఙాసత్య 58 from en: Public Domain Image from en: Public Domain Image సెప్టెంబర్‌ 1 4424 12268 2005-09-29T12:37:08Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[సెప్టెంబర్ 1]] సెప్టెంబర్ 2 4425 12270 2005-09-29T12:39:49Z వైఙాసత్య 58 సెప్టెంబర్ 2, సెప్టెంబర్‌ 2 కు తరలించబడింది #redirect [[సెప్టెంబర్‌ 2]] సెప్టెంబర్ 3 4426 12272 2005-09-29T12:41:33Z వైఙాసత్య 58 సెప్టెంబర్ 3, సెప్టెంబర్‌ 3 కు తరలించబడింది #redirect [[సెప్టెంబర్‌ 3]] హైదరాబాద్ పదాలు, యాస పదాలు, భాష 4427 12275 2005-09-29T12:53:05Z Chavakiran 19 /* ఉత్రో */ [[హైదరాబాదు]] ఉర్దూ, హిందీ, తెలుగు, మరాఠీ, కన్నడ మొదలగు భాషల మిశ్రమం వల్ల కొన్ని ప్రత్యేకమైన పదాలు హైదరాబాదు పదాలుగా ప్రసిద్ది చెందినాయి ముఖ్యముగా ఇతర తెలుగు ప్రాంతములనుండి హైదరాబాదునకు క్రొత్తగా వచ్చేవారికి ఇవి కొంచెం వింతగా, ఇబ్బందిగా వినపడతాయి ==చటాక్== దీనికి అర్థము 100(?) గ్రాములు, దీనిని ముఖ్యముగా దుఖానములలో (కొట్లలో, అంగడలలో) వాడతారు! మరీ ముఖ్యముగా పూల దుఖానములలో, కూరగాయల దుకానములలో వాడతారు ==చల్తా హై== టేక్ ఇట్ ఈజీ కి ప్రత్యామ్నాయంగా వాడతారు ==కైకూ== ఎందుకు అనుటానికి వాడతారు ==నకో== లేదు, వద్దు అనడానికి వాడతారు ==మేరా కో== నాకు ==ఉత్రో== (లేదా ఉతార్) ఇది ముఖ్యముగా [[హైదరాబాదు సిటీ బస్సు | సిటీ బస్సు]]లలో వాడతారు, దీనికి అర్థము దిగు , క్రిందికి దిగు గమనిక :- [[తమిళము]]లో ఉకార్ ఉంటే కూర్చోండి అని అర్థము, [[తిరుపతి]] పరిసరాలలో ఇది చాలా ఎక్కువగా వాడే [[తెలుగు]] పదం లాంటిది, అలాగే [[ద్రావిడ వేదం]] చదివే వైష్ణవాలయాలలో కూడా "ఉక్కార్" అని అంటూ ఉంటారు తిరుపతి యాస, భాష, పదాలు 4428 18650 2006-01-16T14:37:37Z వైఙాసత్య 58 *బేగి = తొందరగా *ఎర్రగడ్డలు = ఉల్లిగడ్డలు, ఆనియనులు *చీటీగలు =(లేదా చీకటి ఈగలు)దోమలు *బీగాలు = తాళం చెవులు *యో = సాధారణంగా తరచూ ఉపయోగించే పదం। ఉదాహరణ్ఖు "యో ఇట్రావయ్యో" ? [[Category:తెలుగు మాండలికాలు/యాసలు]] User talk:Uma 4429 12280 2005-09-29T18:38:34Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:59, 29 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Amar.s 4430 12285 2005-09-29T19:07:58Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:07, 29 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Chandroos 4431 12318 2005-10-01T05:20:43Z Chandroos 45 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:51, 30 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> ఇటీవలి చరిత్ర 4432 20028 2006-02-18T01:59:10Z 221.134.212.141 /* తొలి ప్రభుత్వాలు */ {{ఆధునికాంధ్రచరిత్ర}} ==తొలి ప్రభుత్వాలు== [[image:Neelam.jpg|right|thumb|100px|నీలం సంజీవరెడ్డి]] [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రానికి మొదటి ముఖ్యమంత్రిగా [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ప్రమాణ స్వీకారం చేసాడు. కానీ ఆయన అఖిల భారత కాంగ్రెసు కమిటీ కి అధ్యక్షుడవడంతో [[1960]] [[జూన్ 10]]న ముఖ్యమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసాడు. తరువాత రాయలసీమకు చెందిన నేత [[దామోదరం సంజీవయ్య]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. [[1962]] సార్వత్రిక ఎన్నికల తరువాత సంజీవరెడ్డి మళ్ళీ 1962 [[మార్చి 12]]న ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. కర్నూలు రవాణా వ్యవస్థ జాతీయీకరణ వివాదంలో సుప్రీం కోర్టు తీర్పు వ్యతిరేకంగా రావడంతో, నైతిక బాధ్యత వహిస్తూ [[1964]] లో ఆయన రాజీనామా చేసాడు. ==ఉద్యమాల కాలం== ఆయన తరువాత [[కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి]] 1964 [[ఫిబ్రవరి 29]]న ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. ఏడున్నరేళ్ళ పాటు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నాడాయన. ఆయన కాలంలోనే [[విశాఖ ఉక్కు ఉద్యమం]], [[మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం|మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమాలు]] జరిగాయి. 1965 లో ఆంగ్లో-అమెరికను నిపుణుల సంఘం ఒకటి విశాఖపట్నంలో ఉక్కు కర్మాగారం నెలకొల్పాలని కేంద్రప్రభుత్వానికి సలహా ఇచ్చింది. అయితే [[ఒరిస్సా]], [[తమిళనాడు]], [[కర్ణాటక]] ప్రభుత్వాలు కూడా ఈ కర్మాగారం కొరకు కేంద్రాన్ని వత్తిడి చేసాయి. ఆందోళన చెందిన ప్రజలు [[తెన్నేటి విశ్వనాథం]] నాయకత్వంలో '''విశాఖ ఉక్కు ఆంధ్రుల హక్కు''' పేరుతో ఉద్యమం మొదలు పెట్టారు. [[1965]]లో రాష్ట్ర శాసనసభ ఉక్కు కర్మాగారం కొరకు ఒక తీర్మానం కూడా చేసింది. [[1966]] అక్టోబర్‌, నవంబర్‌ లలో ఉద్యమం హింసాత్మక రూపు దాల్చింది. 32 మంది ఉద్యమంలో ప్రాణాలు కోల్పోయారు. కర్మాగార స్థాపనను కేంద్రం ప్రకటించడంతో ఉద్యమం ఆగింది. 1971 లో [[ప్రధానమంత్రి]] [[ఇందిరా గాంధి]] కర్మాగారానికి శంకుస్థాపన చేసారు. విద్యార్ధులతో మొదలైన [[మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం]] రాజకీయ నాయయకుల చేతుల్లో పడి, రూపు కోల్పోయి చివరికి చల్లారిపోయింది. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌]] ఏర్పాటు సమయంలో జరిగిన [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]] లోని అంశాలు సరిగా అమలు జరగడం లేదన్న వాదన ఈ ఉద్యమానికి మూల కారణం. ఈ ఒప్పందానికి తగినట్లుగా, తమకు విద్యా, ఉద్యోగావకాశాలు రావడం లేదన్న అసంతృప్తితో విద్యార్ధులు ఒప్పందాన్ని ఖచ్చితంగా అమలు చేయాలని కోరుతూ ఉద్యమం ప్రారంభించారు. రాజకీయావకాశాలు కోల్పోతున్నామన్న అసంతృప్తితో ఉన్న కొందరు రాజకీయ నాయకులు విద్యార్ధుల కోరికను ప్రత్యేక తెలంగాణా దిశగా మళ్ళించారు. [[1971]] [[సెప్టెంబర్]] లో ఉద్యమానికి నాయకత్వం వహించిన నాయకులు కాంగ్రెసుకు తిరిగి చేరుకోవడంతో, ఉవ్వెత్తున లేచి పడే తరంగం లాగా ఉద్యమం ఎగసిపడి చల్లారిపోయింది. కాంగ్రెసు అధిష్టానంతో కుదిరిన ఒప్పందంలో భాగంగా ముఖ్యమంత్రి గా బ్రహ్మానంద రెడ్డి స్థానంలో, [[1971]] [[సెప్టెంబర్ 30]] న [[పి.వి.నరసింహారావు]] అయ్యాడు. తెలంగాణా ప్రాంతానికి చెందిన మొదటి ముఖ్యమంత్రి ఆయన. [[1972]]లో జరిగిన ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు తిరిగి అధికారంలోకి రావడంతో మళ్ళీ నరసింహారావు ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. ఆ సంవత్సరం అక్టోబర్‌ లో [[సుప్రీం కోర్టు]] ఇచ్చిన ఒక తీర్పు మరో ఉద్యమానికి దారితీసింది. హైదరాబాదు సంస్థానంలో [[1915]] లో నిజాము జారీ చేసిన ఒక ఫర్మానా ప్రకారం [[ముల్కీ నిబంధనలు]] అమలు లోకి వచ్చాయి. వీటి ప్రకారం హైదరాబాదు సంస్థానంలో పుట్టిన వారు కాని, హైదరాబాదులో కనీసం 15 ఏళ్ళుగా నివసిస్తూ, తమ ప్రాంతానికి తిరిగి వెళ్ళమని అఫిడవిట్టు ఇచ్చిన వారు మాత్రమే ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలకు అర్హులు. స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వమే అమల్లో ఉన్న ఈ నియమాలు రాజ్యాంగబద్ధమే అని 1971 అక్టోబర్ లో సుప్రీం కోర్టు తీర్పునిచ్చింది. తమ రాష్ట్ర రాజధానిలోనే తాము నిరాదరణకు గురయ్యామన్న ఆవేదన కలిగిన ఆంధ్ర ప్రాంత ప్రజలు ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం కావాలని కోరుతూ '''[[జై ఆంధ్ర]]''' ఉద్యమాన్ని లేవదీసారు. ఉద్యమం తీవ్ర రూపం ధరించిన తరుణంలో రాష్ట్రప్రభుత్వం నుండి, తొమ్మిది మంది మంత్రులు రాజీనామా చేసారు. 1973 [[జనవరి 10]] న, సరిగ్గా నరసింహారావు మంత్రివర్గ విస్తరణ చేసిన రెండు రోజులకు, కేంద్రప్రభుత్వం ఆయన ప్రభుత్వాన్ని రద్దు చేసి [[రాష్ట్రపతి పాలన]] విధించింది. రాష్ట్రపతి పాలన సమయంలో కేంద్ర హోం మంత్రి కె సి పంత్‌ కుదిర్చిన ఒక [[ఆరు సూత్రాల ఒప్పందం]]తో రెండు ప్రాంతాల నాయకుల మధ్య సయోధ్య కుదిరింది. ఒప్పందంలో భాగంగా [[1973]] [[డిసెంబర్ 10]] న [[జలగం వెంగళరావు]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. నక్సలైటు ఉద్యమాన్ని కఠినంగా అణచివేసిన నేతగా జలగం ప్రసిద్ధి చెందాడు. [[1975]] లో [[ప్రపంచ తెలుగు మహాసభ]]లను ఘనంగా నిర్వహించి పేరు తెచ్చుకున్నాడు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ లో సినిమా పరిశ్రమ నిలదొక్కుకోడానికి అవసరమైన చర్యలు తీసుకున్నాడు. ==కాంగ్రెసులో కలహాలు== [[1978]] జనవరిలో కాంగ్రెసు చీలి ఇందిరా కాంగ్రెసు ఏర్పడినప్పుడు, రాష్ట్రంలో అధిక కాంగ్రెసు నాయకులు రెడ్డి కాంగ్రెసు లో చేరారు. [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] మాత్రం ఇందిరా కాంగ్రెసులో ఉన్నాడు. 1978 ఫిబ్రవరిలో జరిగిన [[శాసనసభ]] ఎన్నికలలో ఇందిరా కాంగ్రెసు 175 స్థానాలు సాధించి అధికారం కైవసం చేసుకుంది. చెన్నారెడ్డి ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. [[1978]] - [[1983]] మధ్య కాలంలో రాష్ట్ర కాంగ్రెసులోని అంతర్గత కలహాల కారణంగా నలుగురు ముఖ్యమంత్రులను మార్చి, పార్టీ అప్రదిష్ట పాలయింది. 1978 [[మార్చి 6]] నుండి [[1980]] [[అక్టోబర్ 11]] వరకు చెన్నా రెడ్డి, తరువాత [[1982]] [[ఫిబ్రవరి 24]] వరకు [[టంగుటూరి అంజయ్య]], తదుపరి కేవలం ఏడు నెలల పాటు [[భవనం వెంకట్రామ్]] ముఖ్యమంత్రులు కాగా [[1983]] [[జనవరి 9]] వరకు [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నాడు. ==తెలుగుదేశం ప్రాభవం== [[image:NTR.GIF|right|thumb|125px|N T రామారావు]] [[1982]] లో రాష్ట్ర రాజకీయాలను మలుపు తిప్పే సంఘటన జరిగింది. సినిమాల్లో తన నటన ద్వారా ప్రజల మన్ననలు పొందిన [[నందమూరి తారక రామారావు]] [[మార్చి 29]] న [[తెలుగుదేశం పార్టీ|తెలుగుదేశం]] పేరుతో రాజకీయ పార్టీ స్థాపించాడు. కాంగ్రెసు అసంతృప్త నాయకుడు, [[నాదెండ్ల భాస్కరరావు]] ఆయనతో చేతులు కలిపాడు. పదే పదే ముఖ్యమంత్రుల్ని మార్చి కాంగ్రెసు పార్టీ ఆంధ్రుల ఆత్మగౌరవాన్ని దెబ్బ తీసిందని ఆరోపిస్తూ, ఆత్మగౌరవ పునరుద్ధరణ నినాదంతో రామారావు ప్రజల్లోకి వెళ్ళాడు. [[1983]] [[శాసనసభ]] ఎన్నికలలో తెలుగుదేశం 198 స్థానాలు గెలుచుకొని అధికారానికి రాగా, 60 స్థానాలతో కాంగ్రెసు ప్రతిపక్షంగా నిలిచింది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ లో మొట్ట మొదటి సారిగా కాంగ్రెసు ప్రతిపక్షం స్థానానికి చేరింది. కమ్యూనిస్టు పార్టీలైన [[సి.పి.ఐ]] మరియు [[సి.పి.ఎం]] లు పరస్పర అవగాహనతో పోటీ చేసినా, 4, 9 స్థానాలతో సరిపెట్టుకోవలసి వచ్చింది. [[కోస్తా]], [[రాయలసీమ]] ప్రాంతాల్లో రామారావు ప్రభంజనం ఎంత బలంగా ఉందంటే - ఈ రెండు ప్రాంతాల్లో కలిపి కాంగ్రెసుకు కేవలం 8 శాతం స్థానాలు మాత్రమే దక్కాయి. రామారావు చేతిలో ఓటమి కాంగ్రెసుకు భరించరానిదయింది. రెండు పార్టీల మధ్య ఉన్న వైరం కాంగ్రెసు పాలిత కేంద్రానికి, రాష్ట్రానికి మధ్య సంబంధాలకు పాకింది. [[1984]] [[ఆగష్టు 16]] న రామారావు శస్త్రచికిత్సకై అమెరికా వెళ్ళిన సమయంలో, [[గవర్నరు]] [[రాంలాల్‌]], రామారావును ముఖ్యమంత్రిగా తొలగించి, [[నాదెండ్ల భాస్కరరావు]] చేత ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణం చేయించాడు. రామారావును ''పైలట్‌'' గా, తనను ''కో పైలట్‌'' గా చెప్పుకున్న భాస్కరరావు కాంగ్రెసు పార్టీ పరోక్ష అండదండలతో, తగినంత మంది శాసనసభ్యుల మద్దతు లేకున్నా గద్దెనెక్కగలిగాడు. ప్రతిపక్ష పార్టీలన్నిటినీ కలుపుకుని రామారావు దీనిని చాలా సమర్ధవంతంగా ఎదుర్కొన్నాడు. సంయుక్త ప్రతిపక్షం రాష్ట్రవ్యాప్తంగా పర్యటించి, ప్రజల మద్దతును కూడగట్టింది. రామారావు తొలగింపు పట్ల ప్రజల్లో వ్యతిరేకతను గమనించిన కేంద్రం గవర్నరును మార్చి, [[సెప్టెంబర్ 16]] న రామారావును తిరిగి ముఖ్యమంత్రి పదవి చేపట్టడానికి మార్గం సుగమం చేసింది. ధర్మయుద్ధం గా రామారావు వర్ణించుకున్న ఈ నెల రోజుల ప్రజాస్వామిక సమరంలో సమైక్య ప్రతిపక్షం గెలిచింది. తొలగించబడిన ఒక ముఖ్యమంత్రి తిరిగి ప్రతిష్ఠితుడవ్వడం భారత దేశ రాజకీయాల్లో అదే తొలి, అదే తుది. ఆ తరువాత తెలుగుదేశం, కమ్యూనిస్టు, [[భాజపా]], [[జనతా పార్టీ]]లు కలిసి మిత్రపక్షాలుగా ఏర్పడి ఎన్నికలలో సమైక్యంగా పోటీ చేసాయి. రామారావు [[1985]]లో శాసనసభకు మధ్యంతర ఎన్నికలు జరిపించి, మరింత మెరుగైన ఫలితాలు సాధించాడు. ఈ ఎన్నికలలో నాదెండ్ల భాస్కరరావు ప్రజాస్వామ్య తెలుగుదేశం పేరుతో పార్టీ పెట్టి, 220 స్థానాల్లో పోటీ చేయగా, కేవలం రెండు స్థానాల్లో మాత్రమే డిపాజిట్లు దక్కించుకోగలిగాడు. [[1985]] - [[1989]] మధ్యకాలంలో రామారావు కొన్ని వివాదాస్పద నిర్ణయాలు తీసుకున్నాడు. ఉద్యోగుల పదవీ విరమణ వయస్సును 58 నుండి, 55 సంవత్సరాలకు తగ్గించడం, గ్రామసేవకుల వ్యవస్థ రద్దు, పూజారి వ్యవస్థ రద్దు మొదలైనవి వీటిలో కొన్ని. 1989 ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు పార్టీ 182 స్థానాల్లో గెలిచి మళ్ళీ అధికారానికి వచ్చింది. [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] [[1989]] [[డిసెంబర్ 3]] న రెండోసారి ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. అయితే కాంగ్రెసులోని ముఠా తగాదాలు యధావిధిగా కొనసాగాయి. కాంగ్రెసు అంతర్గత కలహాలు ఏ స్థాయిలో ఉనాయంటే, [[హైదరాబాదు]]లో జరిగిన [[మతకలహాలు]] కాంగ్రెసు నాయకుడు [[నేదురుమల్లి జనార్ధనరెడ్డి]] జరిపించినవేనని ముఖ్యమంత్రి ఆరోపించాడు. [[1990]] [[డిసెంబర్ 17]]న చెన్నారెడ్డి స్థానంలో జనార్ధన రెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణస్వీకారం చెయ్యగానే మతకలహాలు ఆగిపోవడం విశేషం. కాపిటేషను కళాశాలల కుంభకోణంలో చిక్కుకున్న జనార్ధనరెడ్డి స్థానంలో [[1992]] [[అక్టోబర్ 9]] న [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. ఆయన హయాంలో చారిత్రాత్మకమైన [[సారా వ్యతిరేక ఉద్యమం]] జరిగింది. ప్రతిపక్ష పార్టీలు ఈ ఉద్యమానికి మద్దతునిచ్చాయి. [[1994]] ఎన్నికలలో చరిత్ర పునరావృతమై, తెలుగుదేశం, మిత్రపక్షాలు కలిసి 253 స్థానాలు గెలుచుకున్నాయి. కాంగ్రెసు కేవలం 26 స్థానాలు గెలిచింది. రామారావు ముఖ్యమంత్రిగా [[1994]] [[డిసెంబర్ 12]] న ప్రమాణస్వీకారం చేసాడు. కానీ పార్టీలోని అంతర్గత అధికార పోరాటాల కారణంగా [[1995]] [[సెప్టెంబర్‌ 1]] న రామారావు అల్లుడు, మంత్రీ అయిన [[నారా చంద్రబాబు నాయుడు]] అత్యధిక శాసనసభ్యుల మద్దతుతో రామారావును తొలగించి, ముఖ్యమంత్రి పదవిని అధిష్టించాడు. ==మూలాలు, వనరులు== * [http://dsal.uchicago.edu/index.html 1] * [http://202.41.85.234:8000/gw_44_5/hi-res/hcu_images/TH1949.pdf 2] * [http://panchayats.org/dnrm_reports.htm 3] * [http://countrystudies.us/india/75.htm 4] * [http://www.odi.org.uk/publications/working_papers/wp180.pdf 5] * వివిధ పుస్తకాలు [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర ]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర 4433 16123 2005-12-16T18:13:55Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|చరిత్ర]] User talk:Vani 4435 12310 2005-09-30T23:36:16Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * If you have any question ask at [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] (for Wikipedia related questions) or the [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] (for general questions) * For a list of work that needs to be done, Please refer [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:36, 30 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక 4437 12773 2005-10-15T04:57:01Z చంద్రశేఖర్ 153 శ్రీదత్త దర్శనము 4438 13280 2005-10-26T03:04:05Z చంద్రశేఖర్ 153 శ్రీ [[దత్తాత్రేయ స్వామి]] [[త్రిమూర్తులు|త్రిమూర్తుల]] ([[బ్రహ్మ]], [[విష్ణు మూర్తి]], [[మహేశ్వరుడు]]) స్వరూపం. ఈ చిత్రం లో దత్తాత్రేయ స్వామి అవతారం యొక్క విశేషము, మహిమలు అద్భుతంగా చిత్రీకరించారు. దత్త స్వామి జననం, [[ఇంద్రుడు|ఇంద్రుణ్ణి]] జంభాసురుడు అనే రాక్షసుడి బారి నుండి కాపాడడం, [[విష్ణుదత్తుడు]] అవే బ్రాహ్మణుడిని అనుగ్రహించడం, [[కార్తవీర్యార్జునుడు]] అనే రాజును పరీక్షించి అనేక వరాలను ప్రసాదించడం, [[పరశురాముడు|పరశురాముడికి]] జ్ఞాన బోధ మొదలైన కథలు ఈ చిత్రంలో ఉన్నాయి. {{సినిమా| movie_name = శ్రీదత్త దర్శనము | year = 1983| image = | writer = | starring = | director = కమలాకర కామేశ్వర రావు| producer = వల్లభనేని లక్ష్మీదాసు| distributor = | release_date = | runtime = 140 నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = కె. వి. మహదేవన్| awards = | imdb_id = 0263993| budget = }} Image:Bhimbetka rock paintng1.jpg 4439 12331 2005-10-01T08:30:30Z Chaduvari 97 భింబెట్కా (మడ్యప్రదేశ్‌) లోని కుడ్యచిత్రం భింబెట్కా (మడ్యప్రదేశ్‌) లోని కుడ్యచిత్రం Image:MauryanMap.jpg 4440 12332 2005-10-01T08:42:22Z Chaduvari 97 మౌర్య సామ్రాజ్యం మౌర్య సామ్రాజ్యం Image:En-SungaDurga.jpg 4441 21751 2006-04-08T15:28:00Z Mpradeep 50 శుంగ దుర్గ [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:SungaDurga.jpg 4442 12334 2005-10-01T08:53:07Z Chaduvari 97 శుంగ దుర్గ శుంగ దుర్గ Image:GBA16.jpg 4443 12335 2005-10-01T08:57:42Z Chaduvari 97 బుద్ధుని నిలుచున్న ప్రతిమ, 5 వ శతాబ్దం ఉత్తరప్రదేశ్‌, మఠుర, గుప్తుల కాలం (4-6 శతాబ్దాలు) బుద్ధుని నిలుచున్న ప్రతిమ, 5 వ శతాబ్దం ఉత్తరప్రదేశ్‌, మఠుర, గుప్తుల కాలం (4-6 శతాబ్దాలు) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 2 4444 12347 2005-10-01T15:10:46Z వైఙాసత్య 58 * [[1869]] లో అక్టోబర్‌ 2 న [[గుజరాత్]] లోని [[పోర్బందర్‌]] లో '''జన్మించిన''' [[మహాత్మా గాంధీ|మొహన్‌దాస్‌ కరంచంద్‌ గాంధీ]], అహింసా బోధకుడై, సత్యాగ్రహ విధాన రూపకర్తయై, భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాట సారథియై, '''జాతిపిత'''యై, '''మహాత్ముడ'''య్యాడు. * [[1904]] లో ఇదే రోజున [[లాల్‌ బహదూర్‌ శాస్త్రి]] జన్మించాడు. భారతదేశపు రెండవ ప్రధానమంత్రి ఆయన. [[1965]] యుద్ధంలో [[పాకిస్తాన్|పాకిస్తానును]] కాళ్ళబేరానికి తీసుకువచ్చాడు. తాష్కెంటు లో పాకిస్తానుతో సంధి చర్చలకు వెళ్ళినపుడు [[1966]] [[జనవరి 11]] న గుండెనెప్పితో మరణించాడు. మరణానంతరం ఆయనకు [[భారతరత్న]] పురస్కారం లభించింది. Image:Srisri.jpg 4445 12344 2005-10-01T12:07:52Z Chaduvari 97 శ్రీశ్రీ శ్రీశ్రీ Image:NTR.GIF 4446 12355 2005-10-01T19:21:45Z Chaduvari 97 నందమూరి తారక రామారావు నందమూరి తారక రామారావు Image:Neelam.jpg 4447 12357 2005-10-01T19:25:33Z Chaduvari 97 నీలం సంజీవ రెడ్డి నీలం సంజీవ రెడ్డి బారబలావతి 4448 19671 2006-02-06T04:35:30Z 137.71.23.54 [[19వ శతాబ్దము]]లో [[ఆంధ్ర దేశము]]లోని ప్రతి గ్రామమునకు 12 మంది గ్రామ సేవకులు ఉండేవారు. వారిని '''బారబలావతి''' అనేవారు. * [[రెడ్డి]] - రెవిన్యూ శుంకము సేకరించును. దొంగతనము వంటి చిన్న చిన్న నేరములను, తగువులను తీర్చును. సాధారణముగ ఒక శూద్రుని రెడ్డిగా నియమించెదరు. * [[కరణము]] - గ్రామ లెక్కలు చూసును. సాధారణముగ ఒక నియోగ బ్రాహ్మణుని కరణముగా నియమించెదరు * [[కట్టుబడి]] - రెవిన్యూ సేవకుడు * [[తలారి]] - గ్రామ రక్షక భటుడు * [[ష్రాఫ్‌]] * [[కంసలి]]- బంగారపు ఆభరణాలు చేసువాడు * [[వడ్రంగి]] * [[మంగలి]] * [[చాకలి]] * [[కుమ్మరి]] * [[తోటి]] - ఉడిచే వాడు * [[బేగరి]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] నందన చక్రవర్తి 4449 12363 2005-10-01T23:37:00Z వైఙాసత్య 58 '''నందన చక్రవర్తి''' [[10వ శతాబ్దము]] లో ప్రస్తుత [[కర్నూలు]] జిల్లా ప్రాంతమును పరిపాలించిన రాజు. ఈయన పాండవ వంశమునకు చెందిన ఉత్తుంగ భోజుని కుమారుడు. ఉత్తరాది నుండి దండయాత్రల వలన [[రాజమండ్రి]] నుండి పారిపోయి ఈయన దక్షిణమున పెన్నా నది ప్రాంతమునకు చేరి అక్కడ రాజుగా నియమించబడెను. ఈయన కాలములోనే అటవీ మయమైన కర్నూలు ప్రాంతములో అడవిని తొలగించి జనావాసాలు యేర్పరచినారు. నందన చక్రవర్తి ఉత్తరాది నుండి 500 బ్రాహ్మణ కుటుంబములను ఈ ప్రాంతమునకు ఆహ్వానించి వారికి [[బనగానపల్లె]] దగ్గరి [[నందవరము]] గ్రామమును అగ్రహారముగా ఇచ్చెను. ==పుస్తక మూలములు== * A Manual of Kurnool District in the Presidency of Madras - Narahari Gopalakristnamah Chetty Pub. Goverment press, Madras. 1886. నందవారికులు 4450 12369 2005-10-02T01:10:33Z వైఙాసత్య 58 '''నందనవారికులు''' లేదా నందవారికులు నియోగ బ్రాహ్మణుల యొక్క ఎనిమిది శాఖలలో ఒక శాఖ. [[10వ శతాబ్దము]] లో వారణాసి ప్రాంతములో ఒక పెద్ద కరువు వచ్చి అనేకమంది పండితులు జీవనోపాధి కొరకు దక్షిణ భారతమునకు వలస వచ్చినారు. ప్రస్తుత [[కర్నూలు]] జిల్లా ప్రాంతమును పరిపాలించిన [[నందన చక్రవర్తి]] ఉత్తరాది నుండి వచ్చిన 500 బ్రాహ్మణ కుటుంబములను ఆహ్వానించి వారికి [[బనగానపల్లె]] దగ్గరి [[నందవరము]] గ్రామమును అగ్రహారముగా ఇచ్చెను. నందవరము పేరు మీదుగా ఈ బ్రాహ్మణులే నందవారికులయ్యెను. ఇప్పటికి వీరు నందవరమును తమ జన్మస్థలముగా భావిస్తారు. ఇక్కడ అన్ని కుటుంబముల వంశ చరిత్రలు భద్రపరచి ఉన్నవి. నందవరములోని చౌడేశ్వరి అను ఒక బ్రాహ్మణ మహిళ యొక్క ప్రభావము తమకు అగ్రహారము దక్కుటకు ముఖ్య కారణమైనందున నందనవారికులు చౌడేశ్వరిని తమ ఇలవేల్పుగా నేటికి పూజిస్తారు. ప్రముఖ వాగ్గేయకారుడు [[అన్నమయ్య]] నందవారికుడే. ==పుస్తక మూలములు== * A Manual of Kurnool District in the Presidency of Madras - Narahari Gopalakristnamah Chetty Pub. Goverment press, Madras. 1886. నందనవారికులు 4451 12367 2005-10-02T00:59:58Z వైఙాసత్య 58 నందనవారికులు, నందవారికులు కు తరలించబడింది: నందవారికులు seems to be more popularly used. Though both are correct #redirect [[నందవారికులు]] భరతనాట్యం 4452 17602 2006-01-06T16:51:24Z Chaduvari 97 వర్గ సవరణ {{అనువాదము}} [[Image:Bharathanatyam.jpg|frame|right|ఒక భరతనాట్య వర్తకి]] '''భరతవాట్యం''' దక్షిణ భారతదేశం లో [[వాట్య శాస్త్రం]] రచించిన ''భరతమువి'' పేరుతో పుట్టి, ప్రసిద్ధి గాంచిన ఒక శాస్త్రీయ నృత్య విధానం. దక్షిణ భారతదేశం లోని పురాతవ దేవాలయాలలో శిల్పాలు భరతనాట్య భంగిమలలో అప్సరలు వాట్యం చేస్తున్నట్లుగా తీర్చిదిద్దబడి ఉంటాయి. పూర్వకాలంలో దేవదాసీలు దేవాలయాలలో భరతనాట్యాన్ని ప్రదర్శించేవారు. ==విధానం== [[Image:Bharatanatyam performance.png|thumb|right|భరతనాట్య ప్రదర్శన]] Bharatanatyam is the manifestation of the South Indian idea of the celebration of the eternal universe through the celebration of the beauty of the material body. In [[Hindu mythology]] the whole universe is the dance of the Supreme Dancer, [[Nataraja]], a name for Lord [[Shiva]], the Hindu ascetic yogi and divine purveyor of destruction of evil. నాట్య శాస్త్రం లో ఇలా చెప్పబడింది (అ.44), "... నీలకంఠుడు (శివుడు) కైశికీ పద్దతి లో నృత్యం చేస్తుండగా నేను చూచాను. ఆ నృత్యం లో విస్తృతమైవ భంగిమలు ([[మృదు అంగహారాలు]], చేతులు, కాళ్ల కదలికలు), ([[రసములు]]), ([[భావములు]]) ఉన్నాయి. ఆ నృత్యం యొక్క ఆత్మ ([[క్రియ]]లు). ధరించే వస్త్రాలు అత్యంత మనోహరం గా ఉండాలి. '''([[శృంగారం|శృంగారమే]]) ఆ నృత్యానికి మూలం'''. ''''మగవారికి ఆ నృత్యం నరిగా చేయడం సాధ్యం కాదు.'''' '''''ఆడవారు తప్ప వేరెవరు దానిని సరైన విధానంలో చేయలేరు'''''". Bharatanatyam is considered to be a [[fire-dance]], being the mystic manifestation in the human body of the metaphysical element of fire, is one of the five major styles that include [[Odissi]] (element of water), and [[Mohiniattam]] (element of air). The movements of an authentic [[Bharatanatyam dancer]] resemble the movements of a dancing flame. Contemporary Bharatanatyam is practiced as [[Natya Yoga]], a sacred Hindu meditational tradition by a few orthodox schools (see [[Yoga]] & [[Dance]]). A professional danseuse (patra), according to [[Abhinayadarpanam]] (one of the two most authoritative texts on Bharatanatyam), must possess the following qualities. She has to be (1) young, (2) slender, (3) beautiful, (4) with large eyes, (5) with well-rounded breasts, (6) self-confident, (7) witty, (8) pleasing, (9) well aware of when to dance and when to stop, able to follow the flow of songs and music, and to dance to the time (thalam), (10) with splendid costumes, and (11) of a happy disposition. ==మధ్యయుగములో క్షీణదశ== Local kings often invited temple dancers ''[[devadasi]]s'' to dance in their courts, the occurrence of which created a new category of dancers and modified the technique and themes of the recitals. By that time, most devadasis had already gone from being ''high-status life-long celibate priestesses'' ([[brahmacharya]]) to being ''lower-status temple servants'' who were allowed to have children from priests. By the time of Mughal and British rule, many devadasis had fallen to the status of concubines or prostitutes. ==ఆధునిక పునరుజ్జీవన== [[Rukmini Devi Arundale]] raised Bharatanatyam to a [[puritan]] art form, divorced from its recently controversial past by "removing objectionable elements" (mostly, the <i>[[Sringar]]</i>, or the expressive [[Tantric]] elements) from some original styles of [[Sadir]] (such as [[Pandanallur]], [[Tanjore style|Tanjore or Thanjavur]], [[Vazhuvoor]], [[Mysore]] etc.), according to Shri Sankara Menon. A top contemporary dancer Alarmel Valli said, ``Though Chokkalingam Pillai often told us not to dance like a jadam (zombie), I suspect that the masters had to shed much of the full blooded quality of the repertoire to be accepted by the `respectable' Mylapore matrons". The development of the [[Bharata Natyam]] dance form has therefore been surrounded by controversy as some including Ashish Khokar the Indian Dance Historian have seen it as means by which many women, often High Caste Brahmin women, have appropriated certain [[Devadasi]] traditions while disassociating themselves with other aspects of traditional Devadasi culture.[http://www.boloji.com/dances/00126.htm] [[Rukmini Devi Arundale]] founded the school [[Kalakshetra]] outside the city of [[Chennai|Madras]] to teach it and to promote other studies in Indian [[music]] and art. She was one of first teachers to instruct a few [[man|men]] to perform the dance, which until then was the exclusive domain of women, while men, called ''Nattuvanars'', had only been teaching Bharatanatyam without actually performing it. Rukmini was also instrumental in modifying mainly the [[Pandanallur style]] of Bharatanatyam and bringing it to the attention of the West after being heavily influenced by [[Anna Pavlova]], a [[Russia]]n [[ballet]] dancer. It is worth noticing that most of the contemporary Bharata Natyam dancers do not satisfy the criteria for a professional danceuse stated in the scriptures. At present, Bharatanatyam recitals are usually not performed inside the temple shrine but outside it, and even outside the temple compounds at various festivals. Most contemporary performances are given on the stage with a live ensemble. In popular culture, the classical dance form of bharatanatyam is exposed largely through depiction in popular movies. Learning Bharatanatyam nowdays normally takes 3-15 years before the [[arangetram]]. There are commercialized dancing institutes in many countries, including India, the United States, Singapore, Malaysia, and many others. The quality and cost can greatly differ. Many people choose to learn Carnatic Music along with Bharata Natyam as they go together. At present, not only the Hindus but many Christians and Muslims learn it, bringing it beyond the rigid forms of religious boundaries. ==ప్రక్రియ== Includes *[[అభినయము]] ([[mime]]) - dramatic art of story-telling *[[న్రిత్త]] pure dance movements, reflecting different rhythms of the universe *[[నృత్య]] combination of [[abhinaya]] and [[nrittta]] ==మూల సూత్రములు== Although most of the contemporary Bharatanatyam ballets are popularly viewed as a form of entertainment, the Natya Shastra-based dance styles were sacred Hindu ceremonies originally conceived in order to spiritually elevate the spectators. Bharatanatyam proper is a [[solo]] dance, with two aspects, [[lasya]], the graceful feminine lines and movements, and [[తాండవము]] (the dance of [[Shiva]]), masculine aspect. Typically a performance includes: * '''గణపతి వందన''' - A traditional opening prayer to the Hindu god [[Ganesh]], who removes obstacles. * '''అలరిప్పు''' - A presentation of the Tala punctuated by simple syllables spoken by the dancer. This really is sort of an [[invocation]] to the gods to bless the performance. * '''జాతిస్వరం''' - An abstract dance where the [[drum]]s set the beat. Here the dancer displays her versatility in elaborate footwork and graceful movements of the body. * '''శబ్దం''' - The dancing is accompanied by a [[poem]] or song with a [[devotional]] or amorous theme. * '''వర్ణం''' - The center piece of the [[performance]]. It is the longest section of the dance punctuated with the most complex and difficult movements. Positions of the hands and body tell a story, usually of [[love]] and the longing for the lover. * '''పదం''' - Probably the most lyrical section where the dancer "speaks" of some aspect of love: devotion to the [[Supreme Being]]; or of love of mother for child; or the love of lovers separated and reunited. * '''థిల్లానా''' - The final section is an abstract dance when the virtuosity of the music is reflected in the complex footwork and captivating poses of the dancer. The performance concludes with the chanting of a few religious verses as a form of [[benediction]]. When a dancer has mastered all the elements of dance, as a coming out performance, he or she generally performs an Arangetram, which everyone in his/her institute attends. After that, he/she is entitled to teach and his/her lessons are finally over. ===Other elements=== * '''[[ఆంగికము]]''' - From the ancient texts and sculptures, one can see that the original costume did not cover most of the dancers' bodies. The medieval times, with the puritanistic drive, caused the [[devadasi]]s to wear a special, heavy [[saree]] that severely restricted the dance movements. There are several varieties of [[Bharatanatyam costumes]], some of which do not restrict the dancer's movements, while the others do. The modern costumes are deeply symbolic, as their purpose is to project the dancer's subtle body, [[sukshma sharira]] (cf.[[aura]]), in the material world. * '''[[సంగీతము]]''' - The music is in the [[Carnatic music|Carnatic]] style of south India, "purer" than the classical music of north India ([[Hindustani music]]) only in the sense that it was not heavily influenced by traditions, like those of the [[Persians]], from outside of India. * '''Ensemble''' - Instruments for Bharatanatyam are more often found in the south than in the north. These include, the [[మృదంగము]], [[నాగస్వరము]] (long black wood pipe horn made from a black wood), the [[flute]], [[వయోలిన్‌]] and [[వీణ]] (stringed instrument traditionally associated with [[Saraswati]], the Hindu goddess of the arts and learning). * '''భాష''' - భరతనాట్యములో సాంప్రదాయకంగా [[తమిళము]], [[సంస్కృతము]], [[తెలుగు]] మరియు [[కన్నడము|కన్నడ]] భాషలు ఉపయోగిస్తారు. == నృత్యకారులు == [[Image:Bharata_natyam_dancer_medha_s.jpg|thumb|right|This Bharata Natyam dancer's right hand is in the [[Bhramara]] Hasta ([[yoga]], upward offering to the Divine), the 3 joined fingers symbolizing the sacred syllable [[AUM]].The left hand's fingers are in [[Alapadma]] Hasta, the rotating lotus of spiritual light. The eyes are directed towards the Supreme Lord. The left leg is lifted, symbolizing the swift ascent of the consciousness in one step from the Earth to the Heaven.]] A professional '''[[Bharatanatyam]] dancer''' must demonstrate a number of qualities. As [[Sangitaratnakara]] puts it, the true dance is connected to the beauty of the body, therefore any other dance is simply a parody (VII.1246). The [[AbhinayaDarpana]] has a sloka that describes Patra Prana Dasha Smrutaha - the ten essentials of the dancer: [[Javaha]] (Agility), [[Sthirathvam]] (Steadiness), [[Rekhacha]] (graceful lines), [[Bhramari]](balance in pirouettes), [[Drishtir]] (glance), [[Shramaha]] (hard work), [[Medha]] (intelligence), [[Shraddha]](devotion), [[Vacho]] (good speech), and [[Geetam]] (singing ability). [[Natya Shastra]] (XXVII.97-98) provides a comprehensive description of a professional Bharathanatyam danseuse patra. It is worth noting that the male dancers have rarely performed but often taught as [[nattuvanar]]s. This reflects the traditional Indian view that the woman's body is better suited for performing the dance, while a man's mind is better at analysing and teaching it. It is related to the Purusha-Prakriti dualism embodied in the dualism of the human nature. Not all Bharathanatyam celebrities fit the description stated in the sacred scriptures. Very few dancers continue to practise it sufficiently to be able to perform on the stage, therefore the majority of the dancers aged 40+ are considered as [[guru]]s rather than as performers. == ప్రసిద్ద భరతనాట్య కళాకారులు, గురువులు == ప్రపంచ వ్యాప్తంగా చాలా భరతనాట్య శిక్షణా సంస్థలు ఉన్నాయి. కొంతమంది ప్రసిద్ధమైన భరతనాట్యకళాకారులు, గురువుల పేర్లు: *పద్మా సుబ్రహ్మణ్యం *చిత్రా విశ్వేశ్వరన్ *అడయార్ కె. లక్ష్మణన్ *యామినీ కృష్ణమూర్తి *వైజయంతీ మాలా బాలి *శోభా నటరాజన్ *అళర్మేల్ వల్లి *మేధా హరి *సుధారాణి రఘుపతి *సి. వి. చంద్రశేఖర్ *కె. పి. & కాథరీన్ కణ్ణిరామవ్ *వి.పి. & శాంతా ధనంజయన్ *ఊర్మిళా సత్యనారాయణన్ *అనితా రత్నం *ప్రియా మురళి *శ్రీలతా వినోద్ ==బయటి లంకెలు== * [http://www.webvoter.net/en/vote.cgi?id=59352 ప్రేక్షకుల e-ratings of భరతనాట్య కళాకారుల] See other people's votes and add yours. * [http://www.pir.net/~beth/Dance/mudras.html నాట్య ముద్రలు] చిత్రములతో సహా ప్రధాన హస్తముద్రల యొక్క వివరణ. * [http://dmoz.org/Arts/Performing_Arts/Dance/Classical_Indian/Bharata_Natyam/Dancers/ సమకాలీన భరతనాట్య కళాకారులు] *[http://in.geocities.com/medhahari/bharata-natyam/bharata-natyam.html భరతనాట్యము పై విస్త్రుత వ్యాసము] *[http://www.tamilnation.org/culture/dance/index.htm భరతనాట్యము - తమిళుల సాంప్రదాయ నృత్యము] ===వెబ్‌లో దృశ్యశ్రవణ వనరులు=== * [http://www.thakita.com థకిట] - Multimedia reference featuring the in-depth technique. * [http://in.geocities.com/medhahari/bharatanatyam-bharathanatyam-bharata-natyam-bharatnatyam-video-dvd.html భరతనాట్యము] the largest collection of streaming videos on the Web. * [http://www.rr-dance.com/video_clips.htm Video clips of the AFPADTP] - ఆధునిక అన్వయములు. ([[రియల్‌ప్లేయర్‌]] ఫార్మాట్‌లో) * [http://www.pbase.com/image/37164914 భరతనాట్య భంగిమల చిత్రములు] * Clips from [http://www.invismultimedia.com/downlaod.html ఇన్విస్‌మల్టీమీడియా.కాం] ([[క్విక్‌టైం]] ఫార్మాట్‌లో) [[Category:భారతీయ నృత్యరీతులు]] [[Category:హిందూ సాంప్రదాయాలు]] [[Category:దక్షిణ భారతదేశం]] [[de:Bharatanatyam]] [[fr:Bharata natyam]] [[pl:Bharatanatiam]] [[sa:भरत नाट्यम्]] [[sv:Bharata natyam]] [[ta:பரதநாட்டியம்]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 3 4453 12408 2005-10-03T05:55:31Z Chaduvari 97 * [[1955]]: [[చెన్నై|మద్రాసు]] వద్ద గల పెరంబూరు లోని [[ఇంటెగ్రల్‌ కోచ్‌ ఫాక్టరీ]] నుండి, మొట్ట మొదటి రైలు పెట్టె ప్రధాని [[జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ]] చేతుల మీదుగా విడుదలైంది. * [[1990]] లో ఇదేరోజున తూర్పు పశ్చిమ జర్మనీలు తిరిగి ఏకమై [[జర్మనీ]]గా ఏర్పడ్డాయి. * [[2005]]: వర్తుల సూర్యగ్రహణం (యాన్యులర్‌ సొలార్‌ ఎక్లిప్స్‌). User talk:Seshu 4454 12378 2005-10-02T15:45:57Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:51, 30 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:రచ్చబండ (ప్రతిపాదనలు) 4456 19061 2006-01-23T08:45:02Z Mpradeep 50 /* రిఫరెంసుల అమరికకు సూచన */ {{రచ్చబండ}} == Today's tip == How about having a feature - Today's tip - on the samudaaya paMdiri?- [[User:Chaduvari|Chaduvari]] 11:08, 24 August 2005 (UTC) : Very nice idea. to support it we may need to make a repository(a page with bunch of them) of tips too! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:55, 24 August 2005 (UTC) ::See [[Wikipedia:వికీ చిట్కాలు|వికీ చిట్కాలు]]. I entered one tip there (వికిపీడ్యా లో "సంతకం" చెయ్యడం ఎలా?). Also look at [[Template:ఈ వారం వికీ చిట్కా]]. ::In fact, I wondered how you were puttting your user name with date and time in Talk pages. I was to ask you on this. Then I happened to translate [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] on 24 Aug, and saw the info there. Then came, this "Tip a day" idea. ::On second thought, I feel it might be more useful if we make it weekly tip, as those users who miss Wikipedia on a day may miss the "daily" tip too. -[[User:Chaduvari|Chaduvari]] 06:47, 25 August 2005 (UTC) ==original texts== అందరికీ నమస్కారం. నేను గత 3 రోజులుగా తెలుగు వికీపీడియా లో గమనించిన విషయం ఏంటంటే త్యాగరాజ కృతుల లాంటి original texts వికీపీడియా లో పెట్టడం జరుగుతోంది. వీటిని te.wikisource.org ఉంటే బాగుంటుంది. ఏమంటారు? [[User:Chandroos|చంద్రశేఖర్]] 18:40, 2 అక్టోబర్ 2005 (UTC) చంద్రశేఖర్ గారు నమస్కారం, మీరు చేసిన సూచన సబబుగానే ఉన్నది. వికిపీడియాలో భగవద్గీత, భాగవతము, అన్నమయ్య కృతులు ఇలా చాలా ఉన్నాయి. ఆవి అన్నీ వికిపుస్తకాలు (wikibooks) లేదా వికిమూలాలు (wikisources) లో చేర్చాలి. కాని తెలుగు వికిపీడియా ఇంకా శైశవ దశలో ఉన్నందువలన ప్రస్తుతానికి ఇక్కడే ఉంచడానికి క్రితం సారి ఈ విషయము చర్చకు వచ్చినపుడు నిర్ణయించడమైనది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:40, 2 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==అనువదించవలసిన వ్యాసములు== తెలుగు వికిపిడియాలో కొన్ని పేజీలు పూర్తిగా లేదా పాక్షికముగా ఆంగ్లములో ఉన్నవి వీటిని అనువదించవలసిన వ్యాసములు అనే టెంప్లేటులో పెటుట గానీ లేదా వాటికోసం ఇంకో ప్రత్యేక వ్యాసాన్ని మొదలు పెడితే వాటిని ముందు ముందు అనువాదించటం సులువు ఆవుతుంది. లేకపోతే వాటినిగూర్చి మరిచిపోవటమ్ జరుగుతుందని నా అభిప్రాయం. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 11:01, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :అనువాదం చెయ్యాల్సిన వ్యాసాల జాబితా [[Wikipedia:వ్యాస అనువాద విజ్ఞప్తులు|ఇక్కడ]] ఉన్నదండీ. సముదాయ పందిరి ద్వారా అక్కడకు వెళ్ళవచ్చు. టెంప్లేటు కూడా చేద్దాం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 12:07, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ==మొదటిపేజీలో రోజుకో తెలుగు పదం== మొదటిపేజీలో ''రోజుకో తెలుగు పదం'' పేరిట ఒక శీర్షికను మొదలుపెడితే ఎలా ఉంటుంది? వివిధ రంగాలకు ఒక పదం చొప్పున మూడు నాలుగు పదాలు ప్రతిరోజూ పెట్టవచ్చనుకుంటున్నాను. మామూలుగా వినియోగంలో ఉండే తెలుగు పదం ఒకటి, మంచి తెలుగు పదం ఉండి కూడా మనం ఇంగ్లీషు పదానికి అలవాటు పడినటువంటి పదం ఒకటి, సాంకేతిక పదం ఒకటి, ఇలా రకానికి ఒకటి చొప్పున రోజుకొకటి పెట్టే విషయమై సభ్యుల అభిప్రాయాలు తెలియజెయ్యగలరు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:00, 5 జనవరి 2006 (UTC) :This is a good idea. I have prepared from sabda ratnaakaramu of 70 words with another purpose. :But I can type them here. So Where to put them. How about putting them in telugu wiktionary and linking to here? :If somebody prepares the template, I will go ahead and put the words. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 02:42, 6 జనవరి 2006 (UTC) == రిఫరెంసుల అమరికకు సూచన == [[User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె2]]లో నా సూచనను పొందుపరిచాను. దయచేసి అక్కడకు వెళ్ళి చూడండి. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 11:24, 22 జనవరి 2006 (UTC) :చాలా బాగుంది, తమాషాగా నేనూ నిన్న ఇదే విషయము గురించి అనుకొన్నాను. ఒక చిన్న సూచన ఏంటంటే చిరునామా మూస పేరు మూలం అని మారిస్తే బాగుంటుందనుకుంటున్నాను. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:13, 22 జనవరి 2006 (UTC) ::అవును మూలం అనేది బాగుంది అది ఇంకా చిన్న పదమేకాక, అక్కడి సందర్భానికి అతికినట్లు ఉంటుంది. [[:Template:చిరునామా]]ను [[:Template:మూలం]]కు మారుస్తున్నాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 05:58, 23 జనవరి 2006 (UTC) :::పి.వి.నరసింహారావు పేజీలో ఈ చూడు, చిరునామా మూసలు పెట్టాను కానీ అవి పనిచెయ్యడం లేదు. కారణం- చూడులో పేరు తెలుగులో వచ్చింది, కాని చిరునామాలో మాత్రం యూనికోడులో వచ్చింది. ఏం చెయ్యాలో తెలీలేదు, ఎవరైనా సరిచెయ్యగలరా? _ [[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:09, 23 జనవరి 2006 (UTC) :::రిఫరెన్సుల నుండి పైకి లింకు వెళ్తోంది, కాని వ్యాసం నుండి రిఫరెన్సులకు రావడం లేదు. ప్రదీపు ప్రయోగశాలలో లాగా.__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:09, 23 జనవరి 2006 (UTC) ::::[[User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె2|నా ప్రయోగశాల]]లో ఉన్న విశయము చాలా తక్కువ, కాబట్టి అందులో ''నావిగేషను'' సరిగ్గా తెలియదు. [[లినక్సు]] వ్యాసములో ఈ ములములను చేర్చాను. అక్కడ ఈ నావిగేషను బాగా తెలుస్తుంది. ఆ పేజీని కూడా ఒక సారి సందర్శించండి. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 08:34, 23 జనవరి 2006 (UTC) ::::[[దామోదరం సంజీవయ్య]]లో చూడు, మూలం మూసలను ఉపయోగించినప్పుడు తెలుగు పదాలను మూలాలకు ప్రత్యేక పదాలుగా వాడటం వలన నావిగేషను పని చేయలేదు, వాటికి మళ్ళీ ఆంగ్ల నామములను ఇచ్చిన తరువాత బాగానే పని చేస్తున్నాయి, ఈ ''బగ్''ను రూపుమాపడానికి కృషి చేయవలసి ఉన్నది. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 08:45, 23 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 4 4458 12409 2005-10-03T06:36:29Z Chaduvari 97 * [[1957]]: ప్రపంచపు మొట్టమొదటి కృత్రిమ ఉపగ్రహం - [[స్పుత్నిక్‌]]-1 ని సోవియట్‌ రష్యా ఇదే రోజున ప్రయోగించింది. * [[2004]]: కటక్‌ లో పూర్వపు ఒరిస్సా ముఖ్యమంత్రి [[నీలమణి రౌత్రాయ్‌]] మరణం. Image:Undavalli caves exteriror.jpg 4459 12413 2005-10-03T14:21:21Z వైఙాసత్య 58 From http://www.flickr.com/photos/brocktopia/45884718/ by Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 license From http://www.flickr.com/photos/brocktopia/45884718/ by Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 license Image:Kondapalli view.jpg 4460 12415 2005-10-03T14:29:52Z వైఙాసత్య 58 From http://www.flickr.com/photos/brocktopia/45349846/ Under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 From http://www.flickr.com/photos/brocktopia/45349846/ Under Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 User talk:Soujanya 4461 12417 2005-10-03T17:45:04Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:45, 3 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> Image:CC logo.GIF 4462 12418 2005-10-03T22:33:46Z వైఙాసత్య 58 Template:CC-by-sa-2.0 4463 12420 2005-10-03T22:41:05Z వైఙాసత్య 58 {| style="clear:both; margin: 0.5em auto; text-align: center; width:80%; background-color:#FFFFdF; border:2px solid #e0e0e0; padding:5px;" |- | [[Image:CC logo.GIF|Creative Commons License]]<br />[[Image:Cc-by white.png|24px|Creative Commons Attribution icon]][[Image:Cc-sa white.png|24px|Creative Commons Share Alike icon]] | ''[[Media:{{PAGENAME}}|This image]] is licensed under the [[Creative Commons]]<br /> Attribution ShareAlike License v. 2.0:<br />http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/'' |}<includeonly>[[Category:Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.0 images]]</includeonly> పద కవితా సాహిత్యము 4464 12560 2005-10-09T04:34:18Z Chandroos 45 పద కవితలు న్రాసిన వారిలో [[అన్నమయ్య]] [[క్షేత్రయ్య]], [[త్యాగరాజు]], భద్రాచల [[రామదాసు]] లు అగ్రగణ్యులు. ఆధునిక కాలంలో #శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ ఆధ్యాత్మిక పదకవితలు భజనల రూపంలో వ్రాసి ప్రచారం చేసినవారు [[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ భజనలు|శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ]] బద్వేలు 4465 23096 2006-04-19T08:03:25Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=బద్వేలు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బద్వేలు|villages=21|area=|population=46.392|pop_male=23.343|pop_female=23.049|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.19|lit_male=75.92|lit_female=48.45}} '''బద్వేలు''', [[కడప]] జిల్లాలోని ఒక ముఖ్య పట్టణము. ==చరిత్ర== [[మాట్ల కుమార అనంత]] కాలములో ఆముదాలయేరు, తిక్కలేరు, గుండ్లవాగు అను మూడు వాగుల సంగమములో భద్రపల్లె అనే గ్రామము స్థాపించబడినది. ఇక్కడ ఒక పెద్ద చెరువు కూడా నిర్మించబడినది. భద్రపల్లె కాలక్రమములో బద్దవోలు, బద్దెవోలు అయినది. ఇదియే నేటి బద్వేలు పట్టణము. ==గ్రామాలు== * [[అబ్బూసాహెబ్ పేట]] * [[అనంతరాజుపురం(లక్ష్మిపాలెం)]] * [[అప్పాజిపేట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[బద్వేలు]] (పట్టణ) * [[రామనగర్ బయనపల్లె]] * [[సి.కొత్తపల్లె]] * [[చెన్నంపల్లె]] * [[చింతలచెరువు]] * [[ఎతిరాజుపల్లె]] * [[గొడుగునూరు]] * [[గోపాలాపురం]] * [[గుంటపల్లె]] (గ్రామీణ) * [[పెదకేశంపల్లె]] ఇమదాపురం * [[కోనసముద్రం]] * [[కొండుగారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[కొంగలవీడు]] * [[మొహీనుద్దీన్‌పురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[పుట్టాయపల్లె]] * [[రాజుపాలెం]] * [[తిప్పనపల్లె]] * [[తిరువేంగళాపురం]] * [[వనంపుల]] * [[వీరపల్లె]] * [[వెంకటసెట్టిపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} దుగ్గిరాల 4466 24416 2006-04-23T13:08:24Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు, గ్రామాలు {{మండలం|name=దుగ్గిరాల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దుగ్గిరాల|villages=14|area=|population=60.420|pop_male=30.346|pop_female=30.074|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.20|lit_male=76.09|lit_female=63.30}} '''దుగ్గిరాల''' [[గుంటూరు]] జిల్లాలో [[తెనాలి]] సమీపములోని ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిలువూరు]] * [[తుమ్మపూడి]] * [[శృంగారపురం]] * [[పెదకొండూరు]] * [[గోడవర్రు]] * [[చినపాలెం]] * [[పెరకలపూడి]] * [[మొరంపూడి]] * [[కాంతంరాజుకొండూరు]] * [[పెనుమూడి]] * [[దుగ్గిరాల]] * [[ఈమని]] * [[చింతలపూడి]] * [[దేవరపల్లె అగ్రహారం]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} ద్వారకా తిరుమల 4467 23789 2006-04-21T15:42:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ద్వారకా తిరుమల||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ద్వారకా తిరుమల|villages=31|area=|population=63.399|pop_male=32.531|pop_female=30.868|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.71|lit_male=68.41|lit_female=60.82}} '''ద్వారకా తిరుమల''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము యొక్క [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాలోని ఒక మండలము మరియు [[ఏలూరు]] నుండి 39 కి.మీ.లు దూరములో ఉన్న పుణ్య క్షేత్రము. ఇక్కడ శేషాద్రి కొండపై శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి కొలువు దీరియున్నారు. ఇది ఉభయ గోదావరి, కృష్ణా జిల్లాల్లో చాలా ప్రసిద్ది చెందిన దేవాలయము. స్వయంభువుగా ప్రత్యక్షమైన వేంకటేశ్వర స్వామిని చీమల పుట్ట నుండి వెలికి తీసిన ద్వారక అనే ముని పేరు మీదుగా ఈ ప్రదేశమునకు ద్వారక తిరుమల అని పేరు వచ్చినది. సుదర్శన క్షేత్రమైన ద్వారక తిరుమల చిన్న తిరుపతి గా ప్రసిద్ది చెందినది. స్థల పూరాణము ప్రకారము ఈ క్షేత్రము రాముని తండ్రి దశరథ మహారాజు కాలము నాటిదని భావిస్తారు. ప్రస్తుతము ఉన్న గుడిని [[1877]] నుండి [[1902]] మధ్య [[మైలవరం]] జమిందార్లు కట్టించినారు. ఒకే విమాన శిఖరము క్రింద రెండు విగ్రహములు ఉండటము ఇక్కడి విశేషము. ఒక విగ్రహము సంపూర్ణమైనది. రెండవది స్వామియొక్క పై భాగము మాత్రమే కలిగిన అర్ధ విగ్రహము. ఇక్కడ స్వామి వారికి అభిషేకము చేయక పోవడము ఇంకొక విశేషము. ఒక చిన్న నీటి బొట్టు పడినా అది స్వామి విగ్రహము క్రిందనున్న ఎర్రచీమలను కదుల్చును. ఈ గుడి యొక్క సాంప్రదాయము ప్రకారము ప్రతియేటా రెండు కళ్యానోత్సవములు వైశాఖ మరియు ఆశ్వయిజ మాసములలో జరుపుతారు. ఆలయము యొక్క ఐదు అంతస్థుల గోపురములో చక్కని దక్షిణ భారత శిల్పశైలిని దర్శించవచ్చు. గుడి ప్రాకారము చుట్టూ అనేక దేవతల యొక్క విగ్రహములు అధిరోహించబడినవి. ==గ్రామములు== {| |- | * [[ద్వారకా తిరుమల]] * [[గుణ్ణం పల్లి]] * [[ఎం.నాగుల పల్లి ]] * [[తిరుమలం పాలెం]] * [[పంగిడి గూడెం]] * [[జి.కొత్తపల్లి]] * [[గొల్ల గూడెం]] * [[రాళ్లకుంట]] * [[రామన్నగూడెం]] * [[శరభాపురం]] * [[సత్తెన్నగూడెం]] * [[సత్తాల]] * [[తిమ్మాపురం, ద్వారకా తిరుమల|తిమ్మాపురం]] * [[వేంపాడు,ద్వారకతిరుమల|వేంపాడు]] * [[వెంకటకృష్ణాపురం]] * [[చెలికానివాని పోతేపల్లె]] * [[దడవెల్లి]] * [[దొరసానిపాడు]] || * [[గొల్లవాడికుంట ఖండ్రిక]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[గోపికుంట ఖండ్రిక]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[గుండుగొలనుకుంట]] * [[హవేలిలింగపాలెం]] * [[ఐ.ఎస్‌.జగన్నాధాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[ఐ.ఎస్‌.రాఘవాపురం]] * [[జాజులకుంట]] * [[కోడిగూడెం]] * [[కొమ్మర(ఉత్తర)]] * [[కొమ్మర(దక్షిన)]] * [[కొమ్ముగూడెం]] * [[కృష్ణాపురం,ద్వారకా తిరుమల|కృష్ణాపురం]] * [[లింగారావుపాలెం]]([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[మాలసానికుంట]] * [[మల్లేస్వరం]] * [[నారాయణాపురం,ద్వారకా తిరుమల|నారాయణాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[పి.కన్నాపురం]] | |} ==బయటి లంకెలు== * [http://www.dwarakatirumala.org/ ద్వారకా తిరుమల దేవస్థానము వెబ్‌ సైటు] * [http://www.westgodavari.org/Census%20Htm/Dwarakatirumala.htm ద్వారకా తిరుమల మండల సెన్సెస్‌] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] తాడేపల్లిగూడెం 4468 23806 2006-04-21T15:55:10Z Mpradeep 50 /* మండలంలోని పట్టణాలు */ {{మండలం|name=తాడేపల్లిగూడెం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడేపల్లిగూడెం|villages=17|area=|population=183.401|pop_male=91.896|pop_female=91.505|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.34|lit_male=74.12|lit_female=66.54}} '''తాడేపల్లిగూడెం''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు జిల్లా యొక్క వాణిజ్య కేంద్రము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[తాడేపల్లిగూడెం]] ==గ్రామాలు== *[[అప్పారావుపేట]] *[[అరుగొలను]] *[[ఆరుళ్ల]] *[[చినతాడేపల్లి]] *[[జగన్నాధపురం]] *[[జగ్గన్నపేట]] *[[కడియద్ద]] *[[కొమ్ముగూడెం]] *[[కొండ్రుప్రోలు]] *[[కృష్ణయ్యపాలెం]] *[[కూనవరం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కుంచనపల్లె]] *[[మాధవరం]] *[[నందమూరు]] *[[నవాబుపాలెం]] *[[నీలాద్రిపురం]] *[[పడాల]] *[[రామన్నగూడెం]] *[[తాడేపల్లి]] *[[వీరంపాలెం]] *[[వెంకట్రామన్నగూడెం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} User:రాజశేఖర 4469 12438 2005-10-04T09:21:08Z రాజశేఖర 148 నమస్కారము నాకు మా పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా యనిన మిక్కిలి మక్కువ. ఇక్కడి పచ్చని పంట పొలాలు అను నిత్యం కను విందు చేస్తుంటాయి. User talk:రాజశేఖర 4471 12441 2005-10-04T10:32:05Z Chaduvari 97 వికీపీడియాకు స్వాగతం రాజశేఖర గారు! మీరు [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా చరిత్ర, అక్కడి ఊళ్ళు మొదలైన వాటి గురించి రాయండి. మీ రచనల కోసం ఎదురుచూస్తాము. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:32, 4 అక్టోబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 5 4472 12442 2005-10-04T10:59:12Z Chaduvari 97 *[[1864]] లో [[కోల్కతా|కలకత్తా]] లో వచ్చిన పెను తుపానులో నగరం నాశనమైంది. 60,000 మందికి పైగా మరణించారు. *[[1989]] లో దలైలామా కు నోబెల్‌ శాంతిబహుమతి వచ్చింది. User talk:Chamarthi 4473 12447 2005-10-04T12:59:32Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:59, 4 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> నవదుర్గలు 4474 12831 2005-10-16T06:38:46Z చంద్రశేఖర్ 153 /* ఇవి కూడా చూడండి */ ==ధ్యానం== <pre> యస్యాం బింబిత మాత్మ తత్వమగమత్ సర్వేశ్వరాఖ్యాం శుభాం యా విష్వగ్జగదాత్మనా పరిణతా యా నామరూపాశ్రయా యా మూలప్రకృతి ర్గుణ త్రయవతీ యానంత శక్తి స్స్వయం నిత్యావృత్త నవాత్మికా జయతు సా దుర్గా నవాకారిణీ </pre> ఎవతె యందు ప్రతిబింబించిన ఆత్మతత్వం సర్వేశ్వరుడనే శుభనామాన్ని పొందిందో, ఎవతె తనే జగదాకారంగా పరిణామం చెందిందో, ఎవతె నామరూపాలకు ఆశ్రయమో, ఎవతె మూడు గుణాలు గవ మూల ప్రకృతియో, ఎవతెయే స్వయంగా అనంత రూపాలైన శక్తియో, ఎవతె నిత్యమూ మళ్ళీ మళ్ళీ ఆవృత్తమయ్యే తొమ్మిది రూపాలు (నూతన రూపాలు) కలదియో, అట్టి నవరూపాలుగా ఉన్న దుర్గాదేవి జయుంచుగాక. <pre> నవరాత్రి సమారాధ్యాం నవచక్ర నివాసినీం నవరూప ధరాం శక్తిం, నవదుర్గాముపాశ్రయే </pre> నవరాత్రులలో ఆరాధింపదగినది, (శ్రీ చక్రం లోని) నవచక్రాలలో నివసించేది, శక్తి రూపిణి, అయిన నవదుర్గను ఆశ్రయిస్తున్నాను. ==నవదుర్గలు== సప్తశతీ మహా మంత్రానికి అంగభూతమైన దేవీకవచంలోనవదుర్గలు అనే పదం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. అక్కడ ఇలా ఉంది. # ప్రథమం శైల పుత్రీతి # ద్వితీయం బ్రహ్మచారిణీ # తృతీయం చంద్ర ఘంటేతి # కూష్మాండేతి చతుర్థకం # పంచమం స్కందమాతేతి # షష్ఠం కాత్యాయనీతి చ # సప్తమం కాలరాత్రీతి # మహాగౌరీతి చాష్టమం # నవమం సిద్ధిదా ప్రోక్తా <pre>నవదుర్గా ప్రకీర్తితా ఇక్తాన్యేతాని నామాని బ్రహ్మణైవ మహాత్మనా</pre> ఈ 9 నామాలను సాక్షాత్తు బ్రహ్మగారే చెప్పారని వుంది. అయితే, సప్తశతీ గ్రంథంలో మాత్రం వీరి చరిత్రలను ప్రస్తావించలేదు. ==సప్తశతి== సప్తశతి లో - #మహాలక్ష్మి #మహాకాళి #మహాసరస్వతి #నంద #శాకంభరి (శతాక్షి) #భీమ #రక్తదంతిక #దుర్గా #భ్రామరీ అనే వారి చరిత్రలను చెప్పారు. కానీ, వీరిని నవదుర్గలని ప్రత్యేకంగా వ్యవహరించలేదు. ==సప్తసతీ దేవతలు== సప్తసతీ దేవతలని మరో సంప్రదాయం వుంది. దీనిలో #నందా #శతాక్షీ #శాకంభరీ #భీమా #రక్తదంతికా #దుర్గా #భ్రామరీ అనే ఏడుగురు సప్తసతులు. వారిగురించి సప్తశతీ గ్రంథంలో వుంది. దీనివల్లే ఈ గ్రంథానికి సప్తసతి అని మొరొక పేరు వచ్చింది. __FORCETOC__ ==ఇవి కూడా చూడండి== [[Category:దేవీ కీర్తనలు]] User talk:Armrao2929 4475 12451 2005-10-04T16:58:56Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:58, 4 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:తెలుగు వారికోసం, తెలుగు వారిచే, తెలుగులో రూపొందుతున్న ప్రప్రధమ మహావిజ్ఞానసర్వస్వము 4476 12459 2005-10-05T04:26:31Z వైఙాసత్య 58 /* రూపొందుతున్న */ ==తెలుగు వారికోసం== * తెలుగు వారి గురించిన అనేక ప్రాచీన పుస్తకములు వెలుగు చూడక ప్రపంచమంతటా అనేక గ్రంథాలయములలో మగ్గుతున్నవి. సామాన్య ప్రజలకు యే మాత్రము అందుబాటులో లేవు. ==తెలుగు వారిచే== * ఇప్పటివరకు తెలుగు వారి గురించి, తెలుగు సాహిత్యముని మరియు సంస్కృతిని గ్రంధస్థము చేసిన వారిలో ఆంధ్రేతరులే ఎక్కువ. ==తెలుగులో== * తెలుగు పట్టణములు, పల్లెల గురించి అనేక జిల్లా గజెట్లు ఉన్నా అవి అన్నీ ఆంగ్లములోనే ఉన్నవి. ==రూపొందుతున్న== * తెలుగు వికిపీడియా [[డిసెంబర్‌ 9]] [[2003]] న ప్రారంభమైనది. * ప్రస్తుతము తెలుగు వికిపీడియాలో దాదాపు {{NUMBEROFARTICLES}} వ్యాసములు ఉన్నవి. ==ప్రప్రధమ== ==మహావిజ్ఞానసర్వస్వము== Image:విశిష్ట పతాకము.gif 4477 12462 2005-10-05T05:47:34Z వైఙాసత్య 58 User:Vyzbot 4478 12472 2005-10-05T09:01:09Z వైఙాసత్య 58 ఇది నా బాట్‌.(ఇంకా ప్రయోగ దశలో ఉన్నది) దీని గురించి ఏమైనా ప్రశ్నలు [[User talk:వైఙాసత్య|ఇక్కడ]] రాయండి. - [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] This bot is basically will be active only in Telugu wikipedia and will be using pywikipedia framework. Some of the urgent problems this bot will be put to use are * We had problems with dates pages being same at display level (differing at bit level) due to inherent difficulties of indic languages and Unicodes. This bot will help us by renaming those pages enmasse without having to go through the pain of making lot of redirect pages. * make some year pages with a template. * Also lot of menial jobs like adding to template to provincial pages Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 6 4479 12474 2005-10-05T13:51:30Z Chaduvari 97 *[[1974]]: భారతదేశపు మాజీ రక్షణ మంత్రి [[వి.కె.కృష్ణమీనన్‌]] మరణం. *[[1981]]: [[ఈజిప్టు]] అధ్యక్షుడు [[అన్వర్‌ సాదత్‌]] హత్య. Image:KanakadurgaTemple.jpg 4480 12475 2005-10-06T00:15:22Z Chandroos 45 Kanaka Durga Temple Gopuram, Vijayawada Kanaka Durga Temple Gopuram, Vijayawada Image:MarakataRajarajeswari.jpg 4481 12477 2005-10-06T00:22:48Z Chandroos 45 Marakata (Malachite) Rajarajeswari , Vijayawada Marakata (Malachite) Rajarajeswari , Vijayawada Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 7 4482 12482 2005-10-06T05:04:37Z Chaduvari 97 *[[1708]]: సిక్ఖుల పదవ, చివరి గురువు, [[గురు గోవింద్‌ సింగ్‌]] హత్య గావించబడ్డాడు. *[[1737]]: 40 అడుగుల ఎత్తున లేచిన సముద్ర కెరటాలు బెంగాలును ముంచెత్తగా, దాదాపు 3 లక్షల మంది మరణించారు. *[[1919]]: [[నవజీవన్‌]] పత్రికను [[మహాత్మా గాంధీ]] ప్రారంభించాడు. *[[1950]]: కలకత్తాలో మిషనరీస్‌ ఆఫ్‌ చారిటి, మదర్‌ తెరెసాచే ప్రారంభం. *[[1952]]: [[పంజాబు]] రాష్ట్రానికి రాజధానిగా [[చండీగఢ్‌]] ఎంపిక. User talk:వైఙాసత్య/చర్చపేజీ1 4483 12483 2005-10-06T05:49:32Z వైఙాసత్య 58 Sysop rights granted. I hope I havent'made any mistake with this strange alphabeth. Let me know if you have problems. --[[User:Snowdog|Snowdog]] ౦౯:౪౭, ౨౦ Jun ౨౦౦౫ (UTC) PLEASE STOP MAKING PAGES IN ENGLISH!!! THIS IS THE TELUGU WIKIPEDIA, PAGES MUST BE WRITTEN IN TELUGU!!! PLEASE!!! == Good job == Satya! You are doing a good job. I am impressed by the prompt actions that you are taking. Please keep the good work going. == Difference in Telugu and English URLs == Hi Satya I noticed that the URLs of similar pages in Telugu and English are not same. For example.. "Why create an account" page has its English version is at ''http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Why_create_an_account?'' whereas its Telugu version it is at ''http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%8E%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%3F''. Why this difference? If I want to translate an English page, can't I simply create a new URL replacing the canonical name - en with te and start translating? Satya! more important.. in samudaaya paMdiri page ('''http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E2%80%8C'''), link for this same page - "Why create account" - is given as ''http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Why_create_an_account%3F&action=edit''. Did you notice it? (I think initially I translated into this page, but later I noticed that you already did some translation on the current page hence I added the balance to it. But now as I see it, this new page is empty. ) Is something wrong with my handling the edits? (Chaduvari) :Hey chaduvari you did perfectly fine. :''Why this difference? If I want to translate an English page, can't I simply create a new URL replacing the canonical name - en with te and start translating?'' :* No, you cannot do this as we want the title also to be telugu as far as possible.For doing this you have to create a translated title and then translate the text into it. You can leave the namespaces like Wikipedia: User: User_talk: in english for the wiki handling purposes. :* The link in samudaaya pandiri is a probably a carryover from the english wikipedia. I now fixed the link and also deleted the (telugu version of the article with english title) as you have updated the proper telugu article. so you see the new article empty. :--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:43, 4 August 2005 (UTC) == దిద్దుబాట్లు == సత్య గారూ, పేజీలో పైనున్న లింకుల్లో కొన్ని తప్పులున్నట్లు అనిపిస్తోంది. సృష్ఠించు అనేది సృష్టించు గా రాయాలనుకుంటాను నిష్కృమణ బదులు నిష్క్రమణ అని రాయాలేమో! గమనించగలరు. చదువరి == Wiktionary == Satya! How can I add new words in English--Telugu part of wiktionary that you recently created? Also if I start adding new words there, how to maintain the alphabetical order (of English words, obviously) automatically?(Chaduvari) :The links to the english alphabets are categories. so for now I would suggest starting a new word in your userpage but at the bottom of the new page write for example <nowiki> [[Category:A]]</nowiki> and when you are done you can remove the page link from your userpage. I think this is not a very straightfoward way but we think more about how to do it. see Example page "statistics" by clicking on S. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:39, 11 August 2005 (UTC) ::I think I was wrong.. they are not categories..but that is one other alternative way of indexing them. so as they are allpages indexes just start a newpage within your user page and make sure not to forget adding category to every page you create..that will make our life easier later. == సముదాయ పందిరిలో- == సత్యా! సముదాయ పందిరిలో తరచూ అడిగే ప్రశ్నల శీర్షిక కింద నున్న ఉప లింకులకు పేజీల వ్యాస శీర్షికలు ఇంగ్లీషులో ఉంటాయనుకుంటా. వాటి URL చూస్తే అలా అనిపిస్తోంది. మారుస్తారా? (చదువరి) :Yes they have english titles and will stand out. I thought about changing them but I had a second thoughts that in a way having english titles will make it very easy for new users as most of these are targeted towards them..Anyways we'll keep them like that for now and in future we shall decide according to popular demand. Think about it FAQ will lightup the bulb faster than తఅప్ర for newbies. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:45, 11 August 2005 (UTC) ::I think this might cause confusion while naming the pages and the page links. There is a likelihood of translating the same page twice. I think, we should either use English or Telugu links everywhere (Chaduvari) :::ok, we can go ahead and name everything in telugu. thats what we have been doing most of the time. Important caution is that namespaces like Wikipedia: and User: User_talk: should be left in english itself otherwise wiki software wont understand them (Important for handling different types of pages differently. if we rename Wikipedia:FAQ into Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు it is OK. But when it is changed into వికీపీడియా:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు then the software might think that it is just an ordinary article with a title "వికీపీడియా:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు" instead of understanding that it is a wikipedia namespace file with title "తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు". The whole confusion is because in the beginning itself the namespace names in the software should have been translated into telugu. pretty confusing if you dint follow my explanation let me know --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:01, 12 August 2005 (UTC) :::: Yes, I am right that software doesnt treat వికీపీడియా: files as wikipedia namespace files. I made some mistakes too regarding this proof of which you can see in allpages in specialpages which shows some వికీపీడియా: files other wise it should not be displaying wikipedia namespace files in general allpages display --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:08, 12 August 2005 (UTC) :::: Let me check what I understood.. while translating "Wikipedia:Editing_FAQ" I should do it as "Wikipedia:diddubaaTu praSnalu" and not like "vikIpIDiyaa:diddubaaTu praSnalu", right? Also "Wikipedia:Editing_FAQ|Editing FAQs" should be translated as "Wikipedia:diddubaaTu praSnalu|diddubaaTu praSnalu". The restriction is only for Namespace. Am I correct?(Chaduvari) ::::: ya, you understood it perfectly. keep up the good work!! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:31, 12 August 2005 (UTC) =="విరాళములు" కు లింకు== పేజీ కి ఎడమ పక్కన ఉండే మార్గదర్శకము లో "విరాళములు" కు లింకు తప్పుగా ఉన్నట్లు ఉంది, మొదటి పేజీలో సముదాయ సమాచారము లోని విరాళాలు కు సరియైన లింకు ఉంది. మార్చాలనుకుంటా! == Hi వైఙాసత్య == Thanks for your Fast Reply, from the morning i'm browsing this site. this is really great idea to bring all Telugites...This is Nawin. how may i help on this site for more perfection.just now i add a small link for akkinenni nagarjuna page.. i saw some update which u have done. so tell me how can i help u for this site. [http://te.wikipedia.org/wiki/User_talk:Nawin Nawin's Page] == What went wrong? == Suddenly I see all english on left pane? : Trying to figure out. I am filing a bug report. let's hope it will fixed soon --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:14, 7 September 2005 (UTC) :: Looks like it's fixed. Let me know if you further have any problem --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:31, 7 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ::: No probs now. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] == థాంక్స్‌! == తూర్పు గోదావరి, వరంగల్లు అనువాదాల్లో పట్టికల తప్పులని మీరు సరిదిద్దటం చూసాను. థాంక్స్‌! మీ అప్రమత్తతను సూచ్స్తున్నాయి ఇవి. పట్టికల మీద మరిన్ని ప్రయోగాలు చెయ్యాలి నేను, మరింత జాగ్రత్తగానూ ఉండాలి. --[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:05, 13 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) : దానిదేముంది, పరవాలేదు. చాలా మటుకు నేను సృష్టించిన ఈ ఆంగ్ల వ్యాసాల గజిబిజిని అనువదిస్తున్నందుకు నేనే థాంక్స్‌ చెప్పాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:31, 13 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) == Leap year's Feb template == Where is the Leap year's Feb Calendar template?--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 12:55, 16 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :I think I havent made any of the February templates. I will make them now --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:06, 16 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==మీ ప్రోత్సాహం..== [[User_talk:Chaduvari#అలుపెరగని..|మీ ప్రోత్సాహం]] Template:రచ్చబండ 4485 17889 2006-01-12T07:16:29Z Chaduvari 97 anuvaadaalu vibhaagaM cErcaanu <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | '''[[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]]''' || |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[Wikipedia:రచ్చబండ (ప్రతిపాదనలు)|ప్రతిపాదనలు]] | [[Wikipedia:రచ్చబండ (వార్తలు)|వార్తలు]] | [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)|పాలసీలు]] | [[Wikipedia:రచ్చబండ (సాంకేతికము)|సాంకేతికము]] | [[Wikipedia:రచ్చబండ (సహాయము)|సహాయము]] | [[Wikipedia:రచ్చబండ (విశేష వ్యాసం)|విశేష వ్యాసం]] | [[Wikipedia:రచ్చబండ (అనువాదాలు)|అనువాదాలు]] | [[Wikipedia:రచ్చబండ (ఇతరత్రా)|ఇతరత్రా..]] |- |} </center> [[Category:రచ్చబండ]] Wikipedia:రచ్చబండ (వార్తలు) 4486 12490 2005-10-06T06:39:54Z వైఙాసత్య 58 {{రచ్చబండ}} == Stewards election == Hello, The stewards election has started on [[m:Stewards/elections 2005]]. Anyone can vote provided that he has a valid account on meta with a link to at least one user page, on a project where the editor is a participant, with at least 3 months participation to the project. Stewards can give sysop right on projects where there are no local bureaucrate. Please vote ! [[User:Yann|Yann]] 16:32, 18 May 2005 (UTC) PS: Please translate this and put it in the Village Pump. Thanks. [[User:Yann|Yann]] 16:32, 18 May 2005 (UTC) Wikipedia:రచ్చబండ (సాంకేతికము) 4487 25634 2006-05-23T07:50:09Z వైఙాసత్య 58 /* స్పెల్లింగులతో ఇబ్బంది */ {{రచ్చబండ}} ==Telugu OCR Software== * Does anyone know any Telugu OCR (Optical character recognition) software ? Printed text to RTS or Unicode would be good enough. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:08, 8 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==తెలుగు సాఫ్ట్‌వేర్ అభివృద్ధిలో మరో మైలురాయి== భారత ప్రభుత్వ IT శాఖ [[2005]] [[అక్టోబర్ 28]] న తెలుగు భాషకు సంబంధించిన ఎడిటర్, ఫాంట్లు మొదలైన వాటిని విడుదల చేసింది. వాటిని http://www.ildc.in/telugu/tindex.aspx వద్ద ఉచితంగా డౌన్‌లోడు చేసుకోవచ్చు. OCR Tool కూడా ఈ సూట్‌లో ఉన్నట్లుంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 14:26, 28 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ::ఈ సాఫ్ట్వేరు అభివృద్ది దశలో ఉండగా నేను చూసినాను ఒక ఫాంటునకు మాత్రము ఇది బాగుగా పనిచేస్తుందని విన్నాను ప్రయత్నించి మరళా చెపుతాను [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 15:07, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == నెలల సమస్య == సత్యా! సెప్టెంబర్‌ 1, అక్టోబర్‌ 1, డిసెంబర్‌ లతో చిన్న ఇబ్బంది; వీటికి మీరు వాడిన RTS స్పెల్లింగు, నేను వాడుతున్నది ఒకటిగనే కనిపిస్తున్నది. కానీ ఒకోసారి లింకు రావడంలేదు. మీరు రాసిన దాన్ని కాపీ చేసి పెడితేనే వస్తున్నది. ఎక్కడుంది సమస్య? నేను (పద్మ లో) ఈ స్పెల్లింగులు వాడుతున్నాను: sepTeMbar^, okTObar^, navaMbar^, DiseMbar^.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:06, 2 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ya, I realise that. Part of the problem with Indic languages and Unicode. Yes they look the same (both the spellings. *September as written by caduvari (Used padma) in unicode no.s- 3128 3142 3114 3149 3103 3142 3074 3116 3120 3149 '''8204''' 32 50 56 *September as written by me (Used windows Inscript keyboard..in the beginning I used that) 3128 3142 3114 3149 3103 3142 3074 3116 3120 3149 32 50 56 As you realise there is an extra character in padma output. I dont know which one is correct. But we have to deal with it. I can think of two solutions # Adopted a standard way (may be padma) and have everyone write that way and rename everything. OR # Since lot of links for dates have been already established we have to do redirect pages for all those dates with problem. so that with both the types of spelling people can reach the content. # As you might realise I made redirect pages to september 1 and sepetember 2nd already. we have to do it for all the dates with problems (only nakaara ending dates i guess) # We can consult Nagarjuna about this. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:40, 2 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :Redirects obviously help us, but Redirects for so many pages.. its a huge task. Anyway, we have to do it. To avoid this problem in future, it would be ideal to make the spellings uniform across all input types. Did you get a chance to contact Nagarjuna? __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 07:21, 5 అక్టోబర్ 2005 (UTC) --[[User:చంద్రశేఖర్|చంద్రశేఖర్]] 06:56, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :As I mentioned to Satya, the problem is in Padma. 8204 which is known as Zero Width Non Joiner should not be used at the end of a word. The RTS caret is supposed to be used for syllable breaks (for example: for writing 'software' in Telugu - if you don't use the caret then it will show up as సాఫ్ట్వేర్ instead of సాఫ్ట్‌వేర్). Also, caret is implicit at the end of a word - according to the original standard సెప్టెంబర్ is 'sepTembar' but రంగవల్లిక insisted on the caret at the end. I tried to support both versions and that is the source of the bug in my code. I will post a fix for it shortly. __[[User:Vnagarjuna|Nagarjuna]] 16:44, 6 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==స్పెల్లింగులతో ఇబ్బంది== RTS నుండి తెలుగుకు మార్చడంలోను, ఇతర పద్ధతులలోను ఉన్న తేడాలు మనకు చాలా ఇబ్బందులు కలుగజేస్తున్నాయి. కింది ఉదాహరణ చూడండి. #[[ఖానాపూర్‌]] #[[ఖానాపూర్]] పై రెండూ ఖానాపూర్లే గాని, ఆ పదాలకు మూలమైన స్పెల్లింగులు మాత్రం వేరు. ఆ రెండు లింకులను నొక్కి చూస్తే అవి వేరు వేరు పేజీలకు వెళ్తాయి. మొదటిది ప్రదీప్ రోబో ద్వారా చేసింది. రెండోది, సభ్యులు తయారుచేసిన అయోమయ నివృత్తి పేజీ. ఇటువంటివి మరికొన్ని నేను చూసాను. ఇది పెద్ద సమస్య కాకముందే పరిష్కారం చూడాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:27, 4 మే 2006 (UTC) :RTS లో "^" ని వాడినప్పుడు ఒక అదనపు "|" లాంటి ఒక గుర్తు వస్తుంది (complex script support లేకుండా firefox లో చూస్తే కనిపిస్తుంది [http://test.veeven.org/telugu-halant-fx.PNG Screenshot]). అది సమస్య సృష్టిస్తుందనుకుంటా. ఆ గుర్తు యొక్క ఉద్దేశం "ఆన్‌లైన్" ("ఆన్లైన్", ఆ గుర్తు తీసేస్తే) వంటి పదాలలో హలంతం ఉన్నచోట అక్షరాలు కలిసిపోకుండా ఉండడం.--[[User:Veeven|వీవెన్]] 08:06, 5 మే 2006 (UTC) :[[సారంగాపూర్ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] అనే దారిమార్పు పేజీని తయారుచేసి దాని నుండి [[సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] పేజీకి దారిమార్పు చేసాను. రెండూ ఒకే పేరుగా కనపడుతాయి గాని, RTS స్పెల్లింగులో తేడా ఉంది. అంచేతే ఈ దారిమార్పు పేజీ అవసరమైంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:43, 23 మే 2006 (UTC) ::ఇది మళ్లీ Zero Width Non Joiner (8204) తో ఇంతకు ముందు వచ్చిన సమస్యే. ::#[[ఖానాపూర్‌]] - 3094 3134 3112 3134 3114 3138 3120 3149 8204 ::#[[ఖానాపూర్]] - 3094 3134 3112 3134 3114 3138 3120 3149 ::మళ్లీ ఇదెందుకు వచ్చింది? ఎవరైన పాత పద్మ వెర్షన్ ను ఉపయోగించి ఉండాలి లేదా సరికొత్త పద్మ వెర్షన్ లో ఈ సమస్య మళ్లీ తలెత్తైనా ఉండాలి. లేఖిని పాత పద్మ వెర్షన్ కోడ్ మీద ఆధారపడి ఉందేమో? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:09, 23 మే 2006 (UTC) *పద్మ తాజా బ్రౌజర్ ఎక్స్టెన్షన్ లో khAnApUr - 3094 3134 3112 3134 3114 3138 3120 3149 (సరిగానే ఉంది) *పద్మ తాజా బ్రౌజర్ ఎక్స్టెన్షన్ లో khAnApUr^ - 3094 3134 3112 3134 3114 3138 3120 3149 (సరిగానే ఉంది) *లేఖిణిలో khAnApUr - 8204 3094 3134 3112 3134 3114 3138 3120 3149 (ముందు వైపు ZWNJ)- సారంగాపూర్ సమస్య ఇందువళ్లే వచ్చింది *లేఖిణిలో khAnApUr^ - 8204 3094 3134 3112 3134 3114 3138 3120 3149 (ముందు వైపు ZWNJ) *లేఖినిలో సమస్య ఉంది. ప్రదీపు పాత పద్మ వర్షన్ ఉపయోగించినట్టున్నాడు. కొన్ని సూచనలు *పదాంతములో ^ వాడనక్కర లేదు *ఇకముందు ఇలాంటి సమస్యను గుర్తించడానికి మరియు సరిదిద్దదానికి [http://people.w3.org/rishida/scripts/uniview/conversion యూనికోడ్ కన్వర్టర్] బాగా పనికొస్తుంది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:50, 23 మే 2006 (UTC) Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు) 4488 26454 2006-06-03T08:32:33Z వైఙాసత్య 58 /* What do someone has to do to license an Image under GFDL? */ {{రచ్చబండ}} == Namespace and Name Cleanup == *I cleaned up the long due Namespace mess (partly created by me). From now on until further notice donot create pages with namespaces in telugu. (Ex. Donot create <nowiki>[[వికిపీడియా:పాలసీ]]. Create only [[Wikipedia:పాలసీ]] </nowiki>). *All the pages about wikipedia and related to wikipedia should have Wikipedia namespace in front of them. Otherwise they will be treated as articles. Articles donot need to have any namespaces. *If we want, we can contact a developer and have our namespaces for all articles changed at once into Telugu by having him run a script (In [[:ta:]] they did that, though they faced some problems with links not working). Let me know what you think. Personally I am thinking of waiting for a while for our team to take up some shape before we attempt something like that. *So far we are doing pretty good with only indian language ahead of us is [[:mr:]] with 1303. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:06, 26 August 2005 (UTC) ==వర్గాలకు సంబంధించి..== వ్యాసాలను వర్గాలలోకి చేర్చేటపుడు కింది విషయం గుర్తుంచుకోవాలి: వ్యాసాన్ని '''సంబంధిత వర్గ కుటుంబం''' లోని అతి చిన్న వర్గంలోకి చేర్చాలి. ఒక ఉదాహరణ: '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌''' వర్గంలో కింది ఉప వర్గాలు ఉన్నాయి. :ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ జిల్లాలు :ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ జలవనరులు :ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ పట్టణాలు, నగరాలు :ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ తీర పట్టణాలు కింది వ్యాసాలను ఏయే వర్గాలలోకి చేర్చాలో పరిశీలిద్దాం. ''తెలంగాణ'', ''తూర్పు గోదావరి'', ''గుంటూరు'', ''కొండపల్లి'' తెలంగాణ: ''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌'' వర్గం లోకి మాత్రమే వస్తుంది. తూర్పు గోదావరి: ''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ జిల్లాలు'' వర్గంలోకి వస్తుంది. దీని మాతృ వర్గమైన ''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌'' వర్గంలో దానిని చేర్చరాదు. గుంటూరు: ''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ జిల్లాలు'', ''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ పట్టణాలు, నగరాలు'' వర్గాలలోకి వస్తుంది. ఈ రెండూ వేరు వేరు (క్షితిజ సమాంతర - horizontal) వర్గాలు, ఏ ఒక్కటీ రెండో దానిలోని భాగం కాదు. కాని ఈ రెండూ కూడా పూర్తిగా ''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌'' వర్గం లోకి (లంబ - vertical) వస్తాయి. అందుచేత ఈ ఉప వర్గాల లోకి వచ్చే వ్యాసాన్ని ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ వర్గంలోకి చేర్చనవసరం లేదు. కొండపల్లి: ఇది ''ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ పట్టణాలు, నగరాలు'' వర్గం లోకి వస్తుంది. పై పద్ధతిలో ఏదైనా లోపముంటే, సరిదిద్దండి. --[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:41, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :This is cool. :but some articles are both district and their head quarters. eg.. Khammam, adilabad, mahabubabad etc.. :we can put them in both the categories. Isn't it? [[User:207.46.50.70|207.46.50.70]] 10:54, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ::పైన చూపినట్లు - '''గుంటూరు''' లాగానే అవి కూడా ''రెండు వర్గాల కీ'' చెందుతాయి.--[[User:Chaduvari|చదువరి]] 11:50, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) :::If I Understand it right Chaduvari means to say that ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ జిల్లాలు, and ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ పట్టణాలు, నగరాలు are not under each other as they are with ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌. They are independent parallel sets with some overlap. Good job chaduvari. I realise we are starting to make some telugu wiki specific decisions and seperate wikipedia page for telugu specific policies would be good. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:13, 14 సెప్టెంబర్ 2005 (UTC) ==పేర్లు రాసే విధానం== వ్యక్తులు, సంస్థలు, ఊళ్ళు మొదలైన వాటి పేర్లు రాసేటపుడు తెలుగు వికీపీడియాలో ఒక విధానాన్ని రూపొందించ వలసిన అవసరం ఉంది. ఉదాహరణకు - నందమూరి తారక రామారావు ను పొడి అక్షరాల్లో రాసేటపుడు ఎలా రాయాలి? ఎన్.టి.రామారావు / ఎన్ టి రామారావు / ఎన్. టి. రామారావు - వీటిలో ఎలా రాయలి. అలాగే తెలుగు వారి పేర్లకు చివర సాధారణంగా రావు, రెడ్డి, మాదిగ, రాజు, శర్మ, శాస్త్రి, నాయుడు మొదలైనవి వస్తాయి. వాటిని ఎలా రాయాలి? రామారావు / రామా రావు రాజశేఖరరెడ్డి / రాజశేఖర రెడ్డి వీటికి సంబంధించి ఒక విధానం అవసరం. లేకపోతే ''దారిమార్పు'' పేజీలు పెరిగిపోతాయి.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 11:26, 9 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==గౌరవ వాచకాలు== గౌరవ వాచకాలు వాడే విషయమై వికీపీడియా విధానాన్ని స్థిరపరచుకోవలసిన అవసరం ఉంది. ''గారు'' అనే మాట వాడవలసిన అవసరం లేదేమోనని నా ఉద్దేశ్యం. ''అన్నారు'', ''చేసారు'', ''చెప్పారు'' మొదలైన మాటలు కాకుండా, ''అన్నాడు'', ''చేసాడు'', ''చెప్పాడు'' అని రాయాలని నా ఉద్దేశ్యం. ఒక ఉదాహరణ చూద్దాం: :శ్రీకృష్ణదేవరాయలు ''గారు'' తెనాలి రామకృష్ణతో ఇలా ''అన్నారు'': "రామకృష్ణా! ఈ సమస్యను నేనే ఇచ్చాననుకుని ''పూరించండి''" :శ్రీకృష్ణదేవరాయలు తెనాలి రామకృష్ణతో ఇలా ''అన్నాడు'': "రామకృష్ణా! ఈ సమస్యను నేనే ఇచ్చాననుకుని ''పూరించండి''" పై వాటిలో రెండో వాక్యమే వినేందుకు ఇంపుగా అనిపిస్తూంది. అయితే, ఇటీవలి కాలానికి చెందిన వ్యక్తుల గురించి, సమకాలీన వ్యక్తుల గురించి ఇలా రాసేటపుడు, ఇది కొద్దిగా ఎబ్బెట్టుగా అనిపించవచ్చు. నేను ఎక్కువగా ఈ రెండవ పద్ధతినే అనుసరించాను. అయితే ఈ విషయమై సముదాయానికి ఒక విధానం ఉండవలసిన అవసరం ఉంది. ఈ విషయమై సభ్యుల అభిప్రాయాలు తెలియజేయగలరు.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 16:11, 12 అక్టోబర్ 2005 (UTC) *గౌరవ వాచకాలు విగ్ఞాన సర్వస్వానికి తగవు. పేరు తర్వాత ''గారు'', పేరు ముందు ''శ్రీ'' సాధారణంగా ఉపయోగించ వద్దు. ఈ పాలసీకి కొన్ని మినహాయింపులు ఇవ్వొచ్చు. * సభ్య పేజీలలొ గౌరవ సూచకాలు వాడుకొనవచ్చు. * ''శ్రీకృష్ణదేవరాయలు'' లో ''శ్రీ'' దాదాపు పేరు లాగానే కలసి పోయినది (కానీ నిజానికి పేరులో భాగము కాదు). కనుక ఇటువంటి ప్రత్యేక సందర్భములలో మినహాయించవచ్చు. * అన్ని మినహాయింపుల పై చర్చ జరిగిన తర్వాతనే వాటిని మినహాయింపులలో చేర్చ వలెను. * వ్యక్తులకు బహు వచన ప్రయోగము కూడా విగ్ఞాన సర్వస్వ శైలికి తగదు. * మనము వికిపీడియా విజ్ఞాన సర్వస్వము అన్ని విషయమును గుర్తుంచుకుంటే ఇటువంటి చాలా విషయములను తేలికగా తీర్చవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:00, 12 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==ఇంగ్లీషులో వ్యాసాలు== అనువాదాల జాబితా పెరిగిపోతున్నది. వేరే వికీపీడియాలోని ఏదైనా వ్యాసం తెలుగులోనూ ఉంటే బాగుంటుందని భావిస్తే అనువాదం చేసాకే సమర్పిస్తే బాగుంటుంది. లేదా, ఆ వ్యాసపు బయటి లింకును మాత్రమే ఇస్తూ [[Wikipedia:వ్యాస అనువాద విజ్ఞప్తులు]] పేజీలో పెట్టండి. తెలుగు వికీపీడియాలో వ్యాసాలు తెలుగులోనే రాయాలనే ప్రాధమిక అంశాన్ని విస్మరించవద్దు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:43, 23 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==గ్రామాలు పట్టణాల పేజీలు== గ్రామాలు పట్టణాలకు సంబంధించిన పేజీలలో వివరాలు ఇలా ఉండాలి: * ప్రస్తుతపు పేరు, ఇతర/పూర్వపు పేర్లు, ఊరి చరిత్ర * ఎక్కడ ఉన్నది: సరిహద్దులు, జిల్లా కేంద్రం నుండి దూరం, దగ్గరలోని ప్రముఖ పట్టణాలనుండి దూరాలు. * పరిపాలనా వివరాలు: పురపాలక, నియోజకవర్గ వివరాలు, రెవెన్యూ డివిజను మొదలైనవి * జనాభా వివరాలు: (2001 అధికారిక జనగణన లెక్కలు మాత్రమే రాయాలి) * ఊరికి చెందిన ప్రముఖ వ్యక్తులు * ప్రజల ప్రధాన వ్యాసంగం, పరిశ్రమల వివరాలు మొదలైనవి. * వార్తల్లో ఈ ఊరు: ఇటీవలి కాలంలో ఈ ఊరికి సంబంధించిన వార్తలు (తరచుగా మారే విభాగం) __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 01:25, 11 నవంబర్ 2005 (UTC) ==మాండలిక భాష== [[Talk:సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] నుండి వైజాసత్య గారూ!వ్యాసములో తెలంగాణ మాండలికమును గురించి-ఇప్పటి తెలంగాణ కవులు కాని,రచయితలు కాని చాలా మంది తెలంగాణ భాషలోనే రచనలు చేస్తున్నారు.పత్రికలలో కూడా తెలిదేవర భానుమూర్తి వంటివారు తెలంగాణలో రాస్తున్నారు. రెండు జిల్లాలలో మట్లాడే భాష ప్రామాణిక భాష ఎలా అయింది, మిగిలినవి మాండలికాలు ఎలా అయినవి అనేది మనము మొదట అర్థం చేసుకోవాల్సి ఉంది.భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత ఆంధ్రప్రదేశ్ లో గుంటూరు,కృష్ణా జిల్లాల వాళ్ళు వివిధ కారణాలవల్ల ఆర్థికంగా,తద్వారా రాజకీయంగా బలపడినందువలన ప్రచారసాధనాలు కూడా సహజంగానే వారి చేతిలోకి వెళ్లినయి.ఇప్పుడు మన రాష్ట్రంలో ఉన్న పెద్ద పత్రికలన్నీ కూడా దాదాపు అలాంటివే.తెలంగాణ లో ప్రస్తుతం పుట్టుకొస్తున్న చిన్న చిన్న పత్రికలలో తెలంగాణ భాష విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతుంది.ఏది ప్రామాణికం,ఏది కాదు అని రుజువు చేయడానికి కాదు ఆ పత్రికలు చేసే ప్రయత్నం.ఎవరి భాషపై వారికున్న గౌరవం,మమకారం వలన ఎవరి భాషని వాళ్ళు నూన్యతాభావం లేకుండా వాడుకునే స్వాతంత్ర్యం ఉండాలని చేసే కృషి.పత్రికలు/పుస్తకాలలో వాడే భాష వాటిలో తప్ప నేను ఎప్పుడూ విని ఎరుగను.పుస్తకాలలో చదివి మాత్రమే దాని వాడుక నాకు తెలుసు.వికిపీడియా వంటి మంచి వేదిక మీద అన్ని మాండలికాలనూ అందరికీ పరిచయం చేసి ఒకరి మాండలికం పట్ల మరొకరికి అవగాహన,గౌరవం పెంచే అవకాశం ఉందని నా అభిప్రాయం. నేను రాసిన దానిలో మాండలికము వలన ఎవరికైనా అర్థం కాని పదాలను ఉపయోగించినట్లు అనుకోవడం లేదు.నేను రాసింది ఈ వెబ్సైట్ ప్రమాణాలకు వ్యతిరేకంగా ఉంటే అది మార్చడానికి ఏ అభ్యంతరమూ లేదు.ధన్యవాదాలు. -చైతన్య :మీ భావాలు నాకు చాలా నచ్చాయి. తెలుగు వికిపీడియాలో ఇంకా భాషా ప్రదమైన ప్రమాణాల గురించి చర్చించలేదు. ఇటువంటి ప్రమాణాలు రూపొందించుటలో మీవంటి సభ్యుల అవసరం ఎంతైనా ఉంది. దీని గురిచి మరింతగా [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)|రచ్చబండలో]] చర్చించుదాము. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:09, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) :ఎక్కడ మాట్లాడేదైనా, తెలుగు తెలుగే! భాష మీద మరో భాష ప్రభావం ఎంత బలంగా ఉంటుందో తెలుగును చూస్తే తెలుస్తుంది. తెలంగాణాలో ఉర్దూ ప్రభావం, కోస్తా ప్రాంతంలో ఇంగ్లీషు ప్రభావం ఇలాగ ప్రాంతాలను బట్టి భాషలో మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. పలికే తీరులో తేడాలున్నంత మాత్రాన తెలంగాణా యాస, లేదా గుంటూరు యాస ఏకంగా మరో భాష అయిపోవు. :భాష విషయమై వికీపీడియాలో ఇంకా నిర్దుష్ట ప్రమాణాలు లేవు. మనం ప్రస్తుతం ఈ ప్రమాణాలను నిర్దేశించుకోవలసిన అవసరం ఉంది. అయితే, వ్యాసం మొత్తం ఏదో '''ఒక్క''' మాండలికంలో ఉంటేనే బాగుంటుంది. సురవరం ప్రతాపరెడ్డి వ్యాసాన్నే తీసుకుంటే - రెండు విధాలైన క్రియా ప్రయోగం ఈ వ్యాసంలో ఉంది. ఇలా కొంతభాగం ఒక రకంగాను, కొంత భాగం మరో రకం గాను ఉంటే చదివేందుకు ఇబ్బంది. కాబట్టి, వ్యాసాల్లో ఒకే మాండలికాన్ని పాటించాలనేది నా నిశ్చితాభిప్రాయం. :ఇకపోతే ఏ మాండలికాన్ని వాడాలనే ప్రశ్నకు వస్తే- చదివేందుకు, రాసేందుకు మనమందరం అలవాటు పడింది పాఠ్య పుస్తకాలు, పత్రికల భాషలోనే. కాబట్టి సహజంగానే అది వాడాలని నా ఉద్దేశ్యం. చర్చ పేజీలకు దీని విషయమై మినహాయింపు ఇవ్వచ్చు. ఈ పేజీల్లో ఎవరికిష్టమైన మాండలికంలో వారు రాసుకోవచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:56, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) ==బొమ్మల వినియోగం== ఈమధ్య నేను [[:Image:Rodinia.jpg]]ని అప్‌లోడు చేసాను. దానికి అవసరమైన అనుమతిని సంబంధితుల వద్దనుండి ఈమెయిల్ ద్వారా తీసుకున్నాను. కానీ, ఇటువంటి ''అనుమతి మాత్రమే '' పొందిన బొమ్మలు వాడకూడదని ఎన్వికి లో ఒక నిబంధన ఉన్నట్లు ఈరోజు చూసాను. 2005 మార్చి 19 నుండి ఈ నిబంధన అమలు లోకి వచ్చింది. దీనికి సంబంధించిన లింకులు ఇక్కడ ఇస్తున్నాను. * [http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2005-May/023760.html జిమ్మీ వేల్స్ మెయిలు] * [[:en:Wikipedia:Image_copyright_tags/Displayed_and_ranked]] మరి ఈ విధానం tewikiకి కూడా వర్తిస్తుందా? అయితే, ఈ బొమ్మను తొలగించాలా? __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:11, 21 నవంబర్ 2005 (UTC) :ఈ విధానము తెలుగుకు కూడా వర్తిస్తుంది కాని ఎప్పటినుంచి అమలులోకి తెస్తామో అది మనము నిర్ణయించాల్సిన విషయము. మనము బొమ్మల విషయాలలో కొంచెము జాగ్రత్తగా ఉండటము ఎందుకైనా మంచిది. కానీ Rodinia బొమ్మ తొలగించవలసిన అవసరము రాకపోవచ్చు. అనుమతిని అనగా ఎటువంటి అనుమతో కొంచెం వివరముగా రాస్తే దాని గురించి నిర్ణయము తీసుకొనవచ్చు. సంబంధితులను మీరు GFDL కింద విడుదల చేయమని కోరవచ్చు అప్పుడు ఈ గొడవేమి ఉండదు. దీనికి సంబందించిన పద్దతిని నాకు ఆంగ్లవికిలో ఒక నిర్వాహకుడు రాశాడు. దానిని ఇక్కడ అతికిస్తున్నా. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:37, 21 నవంబర్ 2005 (UTC) == What do someone has to do to license an Image under GFDL? == I have requested a photographer for permission to use his Image in wikipedia. He is willing to license it under GFDL. But he asked me what does he need to do (procedure) to license the Image under GFDL. --[[User:వైఙాసత్య]] 16:47, 2 November 2005 (UTC) :He should send you an email explicitly saying that he releases it under the GNU Free Documentation License for use on Wikipedia and for use by others under wikipedia's [[GFDL]] license. You should quote that email on the image page of the picture when you upload it, and be sure the image is tagged with {{tl|GFDL}}. Then forward a copy of the email to PR (at) wikimedia (dot) org, the wikimedia foundation's permissions and releases department, along with a note indicating the file name of the image that the licencse applies to. :Please be sure that the photographer understands that anyone may use or modify his picture, including for commercial purposes, without paying any fee to him, provided that his copyright is acknowledged and that the picture is made available for furhter re-use under the same terms. As a practical matter, this almost surely means that the photo involved will have no future commercial value for him. (He may wish to release only a version with limited resolution, for example.) :Note, you might want ot upload to commons rather than to the english wikipedia. that will make sure the image is availabe to wikipedia projects in other languages. :Also be sure that the image page lists the photographer and carreis a proper copyright notice like "Copyright 2004 by John Photoguy, and released under the GFDL". If the photographer has a web site, you could put a link to the site on the image page. [[User:DESiegel|DES]] [[User talk:DESiegel|<sup>(talk)</sup>]] 17:48, 2 November 2005 (UTC) ==ఏకవచన ప్రయోగం== [[సావిత్రి]] వ్యాసంలో అంతటా ఏకవచనం ఉపయోగించదం అంత సముచితంగా లేదు.దీనిని మార్చే విషయంలో మీకు ఎమైనా అభ్యంతరాలు ఉంటే చెప్పండి [[User:Kiranc|Kiranc]] 06:16, 3 జనవరి 2006 (UTC) : ఎకవచన ప్రయోగమే విగ్నాన సర్వస్వానికి సబబని నిర్ణయించడమైనది. ఈ విషయము గురించి [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)]] లో చర్చించవచ్చు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:27, 3 జనవరి 2006 (UTC) ::నేను కూడ పాలసిలు చూసాను. కాని ఇటీవలి వ్యక్తుల విషయంలో అది అంత బాగోదు. ఉదాహరణకి "ఆమె నేటికి ఆరాధింపబడుతూంది" అనే కన్నా "ఆమె నేటికి ఆరాధింపబడుతున్నారు" అంటే బాగుంటుంది. [[User:Kiranc|Kiranc]] 09:12, 3 జనవరి 2006 (UTC) :::మీరన్నది నిజమేగానీ, ఏకవచనప్రయోగంలో తప్పులేదు. పైగా అన్ని సందర్భాల్లోనూ ఒకే విధానముంటే బాగుంటుంది. కాబట్టి ప్రస్తుతమున్న పద్ధతినే కొనసాగించాలని నా అభిప్రాయం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:25, 3 జనవరి 2006 (UTC) ::::అవునండి అందరికీ ఏకవచనమువ్ ఆడటమే మంచిది ::::లేకపోతే చాలా సమస్యలు రావచ్చు ::::ఉదాహ్రణకు ::::వై యస్ కి బహువచనము వాడలేదని ఒకరు ::::చంద్రబాబుకు వాడలేదని ఒకరు మనని ఇరగతీస్తారు :) ::::[[User:Chavakiran|Chavakiran]] 06:28, 4 జనవరి 2006 (UTC) ==సభ్యులకో వర్గం== వికీపీడియన్లు తమ పేర్లు ఒక పేజీలో రాసుకునే బదులు ఒక వర్గం సృష్టించి అందరూ తమ సభ్యుని పేజీని దానికి చేరిస్తే సరిపోతుంది గదా అని [[User:japes|జయ ప్రకాశ్]], [[Wikipedia talk:Wikipedians#వర్గము|ఇక్కడో]] చక్కని సూచన చేసారు. పేజీ వర్గానికి ప్రత్యామ్నాయం కాకున్నా, వర్గం ఉండాలని భావించి, [[:Category:వికీపీడియనులు|వికీపీడియనులు]] అనే వర్గాన్ని సృష్టించాను. సభ్యులు తమ సభ్యుని పేజీలను ఆ వర్గానికి చేర్చగలరు. __ [[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:31, 6 జనవరి 2006 (UTC) ==మౌలిక సందేహం== Wikipedia ను తెలుగులో రాసేటపుడు, వి''కి''పీడియా అనికాక వి''కీ''పీడియా అని నేను రాస్తున్నాను. ఇంగ్లీషు పదంలో ''రాసేటపుడు'' లేకున్నా, ''పలికేటపుడు'' కి కు దీర్ఘం (కి తరువాత కాస్త విరామం) ఉంటుంది. సాధారణంగా తెలుగు అనువాదాల్లో ఉచ్ఛారణ పరంగా అనువదించడం కద్దు. నా రచనల్లో స్పెల్లింగు ప్రకారం కాక ఉచ్ఛారణ ప్రకారం రాస్తూ వచ్చాను. అయితే ప్రామాణికమైన పదాన్ని మనం ఎంచుకోవాల్సి ఉంది. ఎప్పుడో అడగాల్సిన మౌలికమైన ప్రశ్న, 2200 వ్యాసాల వయసులో ఇప్పుడు లేవదీసాను, సారీ. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:45, 6 జనవరి 2006 (UTC) :ఉచ్చరణకు అనుగునంగా అయితేనే బాగుంటుంది. ఎందుకంటే ఇంగ్లీషులో ఒక పదం స్పెల్లింగుకూ దాని ఉచ్చరణకూ తేడా ఉంటుంది. కొన్ని సార్లు అసలు సంభందం ఉండదు. ఉదాహరణకు ఇంగ్లీషు పదము rendezvousని పలికేటప్పుడు మాత్రం "రేండెవూ" అని పలుకుతారు, "రెండెజ్‌వస్" అని పలుకరు. తెలుగులో మాత్రం మనము ఏది రాస్తామో అదే పలుకుతాము. కాబట్టి నాఉద్దేశం ప్రకారం ఉచ్చరణకు అనుగునంగా అనువాధిస్తే బాగుంటుందని అనుకుంటునాను. కాబట్టి నా వోటు వికీపీడియా కే. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 18:02, 6 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:రచ్చబండ (సహాయము) 4489 27250 2006-06-22T04:43:42Z వైఙాసత్య 58 /* చిత్రాల గురించి సందేహం */ {{రచ్చబండ}} ==ఎడిట్‌ బాక్స్‌ లో తెలుగులో రాయాలంటే..== ప్రస్తుతమున్న ఎడిట్‌ బాక్స్‌ లో తెలుగు లో రాసే వీలు లేదు, అందుచేత [http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html పద్మ] వాడి చేస్తున్నాను. వికీపీడియా ఎడిట్‌ బాక్స్‌ లోనే తెలుగు లో రాసే సౌలభ్యం కలుగజేయ గలమా? (చదువరి) : If you are using windows XP you can setup telugu keyboard and type using the Inscript layout keyboard directly anywhere you want. The only downside is that the keyboard layout is not intuitive. so you have to get used to it. I started out using the Inscript layout only. I have uploaded a picture of it [[వికిపీడియా:Setting up your browser for Indic scripts|here]]. I am searching for a RTS layout for XP. Other wise we might have to make it ourself --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:26, 17 August 2005 (UTC) Have u tried the keyboard which comes with pothana font? somebody told me it works. I have not tried it ofcourse :) == Complete list of templates == Where is the complete list of templates located?- [[User:Chaduvari|Chaduvari]] 11:08, 24 August 2005 (UTC) :There is no complete list of templates yet in telugu as you realise. I have created [[Wikipedia:సమాచార పెట్టె]] with all the infoboxes. In :en wiki All the templates are not in one page. But they have a table with links to different types of templates. This would be good place to start [[:en:Wikipedia:WikiProject Templates]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:53, 24 August 2005 (UTC) :: I collected some of the templates [[User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె3|here]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:04, 24 August 2005 (UTC) ==చిత్రాల గురించి సందేహం== నేను కొన్ని చిత్రాలను అప్ లోడ్ చెయ్యకుండా ఆంగ్ల వికీపీడియాలోని చిత్రాల లింకులను ఇక్కడ వ్యాసాలలో ఉపయోగిస్తున్నాను. దీని వలన భవిష్యత్తులో ఏమైనా ఇబ్బందులు ఏర్పడే అవకాశాలు ఉన్నాయా ??? -- [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 21:26, 21 జూన్ 2006 (UTC) :ఏమీ ఇబ్బందులు రావు. మీరు చేసిన పనే అన్నిటికంటే ఉత్తమము. పర్ఫెక్ట్ ప్రపంచములో అన్ని బొమ్మలు వికిమీడియా కామన్స్‌ లో ఉండాలి. మిగతా అన్ని ప్రాజెక్టులలో లింకులు మాత్రమే ఉండాలి. కానీ కామన్స్‌ లో అప్లోడ్ చెయ్యాలంటే ఖచ్చితంగా GFDL లైసెన్సు లేదా పబ్లిక్ డొమైనులో ఉండాలి. డీ.వీ.డీ ముఖచిత్రాలువంటివి కాపీహక్కులు కల బొమ్మలు ఫెయిర్ యూజ్ కింద ఆయా వికిపీడియాల్లో స్థానికంగానే అప్లోడ్ చేసి వాడుకోవాలి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:43, 22 జూన్ 2006 (UTC) తెలుగు సినిమా నటులు 4490 19697 2006-02-08T13:31:16Z 203.99.195.1 /* నటుల జాబితా */ == నటుల జాబితా == * [[నందమూరి తారక రామారావు]] * [[అక్కినేని నాగేశ్వరరావు]] * [[చిరంజీవి]] * [[అక్కినేని నాగార్జున|నాగార్జున]] * [[దగ్గుబాటి వెంకటేష్|వెంకటేష్]] * [[నందమూరి బాలకృష్ణ|బాలకృష్ణ]] * [[మహేష్‌ బాబు]] * [[నితిన్]] * [[ఆర్యన్ రాజేష్]] * [[అల్లరి నరేష్]] * [[అర్జున్]] * [[మోహన్ బాబు]] * [[ఘట్టమనేని కృష్ణ|కృష్ణ]] * [[కృష్ణంరాజు]] * [[దాసరి నారాయణరావు]] * [[ఎస్వీ రంగారావు]] * [[గుమ్మడి]] * [[జగ్గయ్య]] * [[మదాల రంగారావు]] * [[అల్లు రామలింగయ్య]] * [[రేలంగి]] * [[రావుగోపాలరావు]] * [[కాంతారావు]] * [[రాజశేఖర్]] * [[తరుణ్]] * [[శ్రీహరి]] * [[శివాజీ (నటుడు)|శివాజీ]] * [[తనికెళ్ల భరణి]] * [[చలపతిరావు]] * [[కోట శ్రీనివాసరావు]] * [[రఘుబాబు]] * [[బ్రహ్మానందం]] * [[బాబు మోహన్]] * [[ఏ.వీ.ఎస్]] * [[వేణుమాధవ్‌]] * [[ధర్మవరపు సుబ్రహ్మణ్యం]] * [[సునీల్‌]] * [[అబ్బాస్‌]] * [[పవన్ కళ్యాణ్]] * [[నాగూర్ బాబు]] * [[ప్రకాశ్‌రాజ్‌]] [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 8 4491 12508 2005-10-07T10:35:17Z Chaduvari 97 * [[1932]]: భారతీయ వైమానిక దళం ఏర్పాటయింది. * [[1993]]: దక్షిణాఫ్రికాలో జాతివివక్ష అంతమవడంతో దానిపై విధించిన ఆంక్షలను ఐక్యరాజ్యసమితి ఎత్తివేసింది. ఈనాడు 4492 26564 2006-06-05T01:32:36Z Chaduvari 97 /* ప్రముఖులు, శీర్షికలు */ భాష సవరణ [[తెలుగు]] [[పత్రికలు|పత్రికా]] చరిత్రలో '''ఈనాడు'''ది ఒకప్రత్యేక అధ్యాయం. వార్తలను సమర్పించడంలో కొత్తపుంతలు తొక్కి అశేష ప్రజల ఆదరాభిమానాలు పొందింది. తెలుగు పత్రికలలోనే కాక యావద్దేశంలోనే అత్యధిక ప్రజాదరణ కలిగిన పత్రికలలో ఒకటిగా నిలిచింది. ప్రజల జీవితాలతో మమేకమై, సమకాలీన చరిత్రలో విడదీయరాని భాగమైపోయింది. ఈనాడు తెలుగులో అత్యధిక సర్క్యులేషన్ కలిగిన దిన పత్రిక. NRS 2005 సర్వే ప్రకారం 1,13,49,000 మంది పాఠకులను కలిగి, దేశంలోనే తృతీయ స్థానంలో నిలచినది. ==ప్రారంభం== [[1974]] [[ఆగష్టు 10]] న [[రామోజీరావు]] అనే యువకుడు [[విశాఖపట్నం]] లో, సీతమ్మధార లోని నక్కవానిపాలెం అనే ఊరిలో ఈనాడు ను ప్రారంభించాడు. చాలా సాధారణంగా, ఏ ఆర్భాటాలు లేకుండా 5000 ప్రతులతో ఈనాడు ప్రయాణం మొదలైంది. ప్రారంభంలోనే ఈనాడుకు కొన్ని ప్రత్యేకతలుండేవి. [[Image:eenadu.jpg|right|120px]] అప్పట్లో ఉన్న పత్రికల పేర్లు ఎక్కువగా ''ఆంధ్ర ''శబ్దంతో మొదలయేవి. పైగా ఆ పేర్లు కాస్త సంస్కృత భాష ప్రభావంతో ఉండేవి. ''ఈనాడు '' అనే అసలు సిసలైన తెలుగు పేరుతో మొదలైన ఈ పత్రిక అప్పటి వరకు ప్రజలకు అందుబాటులో లేని కొత్త అనుభవాలను అందించింది. ఆ రోజుల్లో [[పత్రికలు]] ప్రచురితమయ్యే పట్టణాలు, ఆ చుట్టుపక్కలా తప్పించి మిగిలిన రాష్ట్రం మొత్తమ్మీద పత్రికలు వచ్చేసరికి బాగా ఆలస్యం అయ్యేది; కొన్నిచోట్ల మధ్యాహ్నం అయ్యేది. అలాంటిది తెల్లవారే సరికి గుమ్మంలో దినపత్రిక అందించడమనే కొత్త సాంప్రదాయానికి ఈనాడు శ్రీకారం చుట్టింది. ఈ కొత్త అనుభవాన్ని ప్రజలు ఆనందంతో స్వీకరించారు. అలాగే తెలుగు పత్రికల పేర్లు -[[ఆంధ్రజ్యోతి]], [[ఆంధ్రప్రభ]], మొదలైనవి - తెలుగు భాషకు సహజమైన చక్కటి గుండ్రటి అక్షరాలతో అచ్చయ్యేవి. అయితే ఈనాడు ఈ సాంప్రదాయాన్ని పక్కనపెట్టి, తన పేరును పలకల అక్షరాలతో ముద్రించింది. ఇది కూడా పాఠకులకు కొత్తగా అనిపించింది. విశాఖపట్నంలో ప్రముఖ దినపత్రికలేవీ అచ్చవని ఆ రోజుల్లో ఈనాడు స్థానిక వార్తలకు ప్రాధాన్యతనిస్తూ రావడంతో ప్రజలకు మరింత చేరువయింది. ఈనాడు సాధించిన విజయాలకు స్థానిక వార్తలకు అది ఇస్తూ వస్తున్న ప్రాధాన్యత ఒక కారణం. ==ప్రస్థానం== ప్రముఖ పాత్రికేయుడైన [[ఎ బి కె ప్రసాద్]] ఈనాడుకు ప్రారంభ సంపాదకుదు. ఆయన నిర్వహణలోను, ఆ తరువాత కూడా, ఈనాడు బాగా అభివృద్ధి సాధించింది. [[1975]] [[డిసెంబర్ 17]] న హైదరాబాదు లో రెండవ ప్రచురణ కేంద్రం మొదలైంది. అలా విస్తరిస్తూ [[2005]] [[అక్టోబర్ 9]] నాటికి, రాష్ట్రంలోను, రాష్ట్రం బయటా మొత్తం 23 కేంద్రాలనుండి ప్రచురితమౌతూ, అత్యధిక ప్రచురణ, ఆదరణ కల భారతీయ భాషా పత్రికలలో మూడవ స్థానానికి చేరింది. సమర్ధులైన సంపాదక సిబ్బంది, పటిష్టమైన సమాచార సేకరణ వ్యవస్థ, ఆధునిక సాంకేతిక అభివృద్ధిని సమర్ధంగా వాడుకోవడం మొదలైనవి ఈనాడు అభివృద్ధికి ముఖ్యమైన తెరవెనుక కారణాలు కాగా, స్థానిక వార్తలకు ప్రాధాన్యతనివ్వడం, క్రమం తప్పకుండా ప్రతిరోజు కనిపించే కార్టూన్లు, పేజీలో వార్తల అమరిక, మొదలైనవి పాఠకులకు కనిపించే కారణాలు. పరిశోధనాత్మక వార్తలకు ఈనాడు పేరెన్నికగన్నది. [[1978]], [[1983]] మధ్య కాలంలో ఎన్నో సంచలనాత్మక పరిశోధనలతో అలజడి సృష్టించింది, ఈనాడు. సిమెంటు కుంభకోణం, టిటిడి లో మిరాశీదార్ల అక్రమాలు, భూకబ్జాలు మొదలైన వాటినెన్నిటినో వెలుగులోకి తెచ్చింది ఈనాడు. [[1983]] లో [[తెలుగుదేశం]] పార్టీ అధినేత [[రామారావు]] అధికారంలోకి రావడంలో ఈనాడు ప్రముఖపాత్ర పోషించింది. రామారావు పర్యటనలకు, ప్రకటనలకు విస్తృత ప్రచారం కల్పించింది. [[1993]], [[1994]] లలో జరిగిన మద్యనిషేధ ఉద్యమంలో మహిళల పక్షాన నిలిచి పోరాటం చేసింది. ఆ సమయంలో ఉద్యమం కొరకు ఒక పేజిని ప్రత్యేకించింది, ఈనాడు. గుజరాత్ భూకంపం, హిందూ మహాసముద్ర సునామి వంటి ప్రకృతి విపత్తుల సమయంలో ఈనాడు తన వంతుగా సహాయం చేసింది. ==భాష== భాష విషయంలో ఈనాడు తెలుగు పత్రికలలో ఒక ఒరవడి సృష్టింది. సాధారణంగా [[ఇంగ్లీషు]]లో అందుకునే వార్తలను తెలుగులోకి అనువదించి ప్రచురిస్తారు. అయితే సమయం తక్కువగా ఉండటం చేత గాని, ఒక పద్ధతికి అలవాటు పడటం వలన గానీ మిగిలిన పత్రికలలో భాష క్లిష్టమైన పదాలతో కూడి, సరళంగా ఉండేది కాదు. ఈనాడు, అనువాదాన్ని సరళతరం చేసి, సహజమైన, సులభమైన భాషలో వార్తలను అందించింది. తెలుగు భాష కొరకు ఆదివారం పుస్తకంలో ప్రత్యేక శిర్షికలను ఈనాడు అందిస్తూ ఉంది. మామూలుగా దినపత్రికలు అందించే కథలు, కథానికలే కాక, భాష విస్తృతికి దోహదం చేసే శీర్షికలను ప్రచురించింది. వాటిలో కొన్ని: '''తెలుగులో తెలుగెంత''', '''మాటల మూటలు''', '''తెలుగు జాతీయాలు''', '''మాటల వాడుక''', '''మాటలు, మార్పులు''' మొదలైనవి. ==విశిష్టతలు== ===పరిశోధనా విభాగం=== ఈనాడుకు ఒక స్వంత పరిశోధనా విభాగం (రీసెర్చి అండ్ రిఫరెన్స్ గ్రూప్) ఉంది. ఇది ఈనాడుకు సమాచార నిధి వంటిది. దేశ విదేశాలనుండి ఎన్నో పత్రికలు వస్తాయి. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా జరిగే పరిణామాలు, వార్తల విశ్లేషణకు, వివరణకు అవసరమైన సమాచారం ఇక్కడి నుండే వస్తుంది. ===ఆదివారం పుస్తకం=== ఆదివారం ప్రత్యేక అనుబంధాన్ని పుస్తకం రూపంలో అందించే సాంప్రదాయాన్ని తెలుగులో మొదలు పెట్టింది ఈనాడే. [[1988]] [[ఫిబ్రవరి 28]] నాడు ఇది మొదలైంది. సరదా పఠనం ఈ పుస్తకం లోని శీర్షికల ముఖ్య ఉద్దేశ్యం. ===జిల్లా ఎడిషన్లు (మినీ ఎడిషన్లు)=== ఫ్రతి జిల్లాకు ఒక ప్రత్యేక అనుబంధాన్ని ప్రారంభించి, తెలుగు పత్రికా రంగంలో ఒక విప్లవాన్ని సృష్టించింది ఈనాడు. [[1989]] [[జనవరి 26]] న ప్రారంభమైన ఈ జిల్లా అనుబంధాలతో వార్తల సమర్పణలో ఒక కొత్త శకం మొదలైంది. తన రాష్ట్రం, తన జిల్లా వార్తల వరకే పరిమితమైన తెలుగు పాఠకుడు తన గ్రామంలో జరిగిన వార్తలను కూడా పత్రికలలో చదవడం మొదలు పెట్టాడు. ఈ సాంప్రదాయాన్ని మిగిలిన పత్రికలూ అనుసరించాయి. ===వసుంధర=== స్త్రీలకు ప్రత్యేకించిన ఈ అనుబంధంలో సినిమా వార్తలకు ఒక పేజీని కేటాయించారు. బహుళ ప్రచారం పొందిన ఈ అనుబంధంలో ప్రముఖ మహిళల గురించే కాక, రాష్ట్రంలోని, ఇతర రాష్ట్రాలలోని వార్తలకెక్కని గొప్ప స్త్రీల గురించిన విశేషాలు కూడా ప్రచురిస్తారు. ==ఈనాడులో లేనివి== తెలుగు పత్రికలలో అగ్రగామిగా ఉన్న ఈనాడులో కొన్ని శీర్షికలు లేకపోవడం కొట్టొచ్చినట్లు కనిపిస్తూ ఉంటుంది. వాటిలో కొన్ని: *రాశి ఫలాలు: ఏ భాషలోనైనా దాదాపు ప్రతీ పత్రికలోను తప్పనిసరిగా ఉండే ఈ శీర్షికకు ఈనాడులో చోటు లేదు. *డైలీ సీరియళ్ళు: దిన పత్రికలలో డైలీ సీరియల్ ఒకటి ఉండటం తెలుగు పత్రికలలో రివాజు. కానీ ఈనాడు ఈ శీర్షికను ఎప్పుడూ ప్రవేశపెట్టలేదు. అయితే ఆదివారం అనుబంధంలో మాత్రం ఒక కథను ప్రచురిస్తారు. ==ప్రముఖులు, శీర్షికలు== ఈనాడుకు ఎంతోమంది ప్రముఖులు ఖ్యాతి తీసుకువచ్చారు. అలగే ఎంతో మంది ఈనాడు ద్వారా ఖ్యాతి పొందారు. వారిలో కొందరు: *[[ఎ.బి.కె.ప్రసాద్]]: ఈనాడుకు ప్రథమ సంపాదకుడు. తొలినాళ్ళలో పత్రిక అభివృద్ధికి దోహదపడ్డాడు. *[[శ్రీధర్]]: ప్రముఖ కార్టూనిస్టు. ఈనాడు బహుళ ప్రాచుర్యం పొందటానికి శ్రీధర్ కార్టూన్లు ఎంతో సహాయపడ్డాయి. ఆయన కార్టూన్లు సూటిగా, వాడిగా పాఠకుడిని హత్తుకు పోయే లాగా ఉంటాయి. *[[గజ్జెల మల్లారెడ్డి]]: ''పుణ్యభూమి'' శీర్షికతో పత్రికకు ఎందరో అభిమానుల్ని సంపాదించి పెట్టాడు. *[[బూదరాజు రాధాకృష్ణ]]: పుణ్యభూమి శీర్షికను ''సి.ధర్మారావు'' అనే కలం పేరుతో కొనసాగించాడు. ప్రతి ఆదివారం ''మాటలూ మార్పులూ'' అనే పేరుతో తెలుగు మాటల తప్పొప్పుల గురించిన శీర్షికను నిర్వహించాడు. *[[చలసాని ప్రసాదరావు]]: ఈయన ''కబుర్లు'' శీర్షిక ఎంతో విజయవంతమయింది. *[[డి.వి.నరసరాజు]]: ''అక్షింతలు'' అనే ఈయన శీర్షిక కూడా మంచి ఆదరణ పొందింది. ==మూలాలు== *ఈనాడు పత్రిక *నామాల విశ్వేశ్వరరావు రాసిన '''తెలుగు జర్నలిజం చరిత్ర''' పుస్తకం. *వివిధ ఇతర పుస్తకాలు ==బయటి లింకులు== *[http://www.eenaduinfo.com ఈనాడు సమాచారం] *[http://www.eenadu.net వెబ్‌లో ఈనాడు] [[Category:తెలుగు పత్రికలు]] తెలుగు సినిమాలు ఐ 4493 12524 2005-10-07T18:35:44Z వెంకట రమణ 24 /* ఐ */ *''[[ఐతే]]'' {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 9 4494 12528 2005-10-08T10:18:43Z Chaduvari 97 *ప్రపంచ తపాలా దినోత్సవం *[[1874]]: హైదరాబాదు రైల్వే స్టేషను ప్రారంభం Image:Venkatagiri Rajas family tree.jpg 4495 21750 2006-04-08T15:27:54Z Mpradeep 50 From a Copy right expired work [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Category:తెలుగు పత్రికలు 4496 12533 2005-10-08T14:59:14Z Chaduvari 97 [[Category:తెలుగు భాష]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] భారతదేశ జిల్లాల జాబితా 4497 21857 2006-04-08T22:53:43Z Srinivasa 246 /* Daman and Diu */ {{అనువాదము}} <!-- [[image:Goamap.png|thumb|240px|The divisions of a district. Goa is a state divided into two districts. Each district is further divided into several talukas.]] A '''district''' is an administrative division of an Indian state. [[India]] is divided into twenty-eight [[states of India|states]] and eight [[Union territories]] (UT). A state government has its own elected government headed by a [[chief minister]]. The head-of-state is the [[governor]] whose post is largely ceremonial. A Union territory is a possession of the Central government, whose chief administrator is an appointed Lt. Governor. The Union government may also pass a legislation allowing a Union Territory to have an elected government with limited powers. Currently only two union territories &ndash; [[Delhi]] and [[Pondicherry]] have an elected government. Each state or UT is subdivided into districts for administration purposes. A central government appointee of the [[Indian Administrative Service]], the [[district collector]] is in charge of the revenue collection. He is also known as the district magistrate and is also responsible for the law and order of the district. In large states, a group of districts may be clubbed into a division, which is headed by a commissioner. Cities like [[Mumbai]] despite coming under a district do not have a district headquarters, though it does have a collector. District headquarters are the seat of administration not only for administration purposes, but also for law and order. The state police quite often have its zones and fields along district lines, but it may not always be the case. Districts are further subdivided into [[taluka]]s or [[tehsil]]s (the former title more common across [[South India]]) headed by a ''talukdar'' or ''tehsildar''. This level of governmental administration is roughly equivalent to a ''[[county]]''. --> ==అవలోకనం== {| width="100%" |- | {| width="100%" style="border:1px solid black; text-align:left" bgcolor=#99CCFF |+ No. of districts in each state or UT |- ! bgcolor=#99CCFF style="text-align:center" colspan="6"| States |- ! bgcolor=#99CCFF width="5%"|# ! bgcolor=#99CCFF width="40%"| రాష్ట్రము ! bgcolor=#99CCFF width="5%"| జిల్లా. ! bgcolor=#99CCFF width="5%"|# ! bgcolor=#99CCFF width="40%"| రాష్ట్రము ! bgcolor=#99CCFF width="5%"| రాష్ట్రము. |- | 1 |[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ]] || 28 || 15|| [[మహారాష్ట్ర ]] || 35 |- | 2 |[[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]] ||13 || 16 || [[మణిపూర్]] ||9 |- | 3 |[[అస్సాం]] || 12 || 17 || [[మేఘాలయ]] ||7 |- | 4 |[[బీహార్]] || 23 || 18|| [[మిజోరాం]] ||8 |- | 5 |[[ఛత్తీస్ ఘర్]] || 37 || 19|| [[నాగాలాండ్]] ||8 |- |6 | [[గోవా]] ||216 || 20|| [[ఒరిస్సా]] ||30 |- | 7 |[[గుజరాత్]] || 25 ||21|| [[పంజాబ్]] ||17 |- |8 | [[హర్యానా]] ||19 || 22|| [[రాజస్థాన్]] ||32 |- | 9 |[[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] || 12 || 23|| [[సిక్కిం]] ||4 |- | 10 |[[జమ్మూ మరియు కాశ్మీరు]] ||14 || 24|| [[తమిళనాడు]] ||29 |- | 11 | [[ఝార్ఖాండ్]] || 22 || 25||[[త్రిపుర]] || 4 |- | 12 | [[కర్నాటక]] || |27 || 26||[[ఉత్తరాంచల్]] ||13 |- | 13 |[[కేరళ]] || 14 || 27||[[ఉత్తర ప్రదేశ్]] ||70 |- | 14 |[[మధ్య ప్రదేశ్]] ||48 ||28||[[పశ్చిమ బెంగాళ్]] ||19 |} {| width="100%" style="border:1px solid black; text-align:left" bgcolor=#99CCFF ! bgcolor=#99CCFF colspan="6" style="text-align:center" | కేంద్ర పాలిత ప్రాంతములు |- ! bgcolor=#99CCFF width="5%"|# ! bgcolor=#99CCFF width="40%"| కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము ! bgcolor=#99CCFF width="5%"| జిల్లా. ! bgcolor=#99CCFF width="5%"|# ! bgcolor=#99CCFF width="40%"| కేంద్ర పాలిత ప్రాంతము ! bgcolor=#99CCFF width="5%"| జిల్లా. |- | A|| [[అండమాన్ మరియు నికోబర్ దీవులు]] || 2 || E||[[లక్షద్వీపములు]] || 1 |- |B || [[చండీగర్]] ||1 || F||[[పాండిచ్చెరి]] || 4 |- | C|| [[దాద్రా నగర్ హవేళి ]] || 1 ||G||[[డిల్లీ]] || 9 |- |D|| [[డామన్ మరియు డయ్యూ]] || 1 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |} {| width="100%" style="border:1px solid black; text-align:left" bgcolor=#99CCFF ! bgcolor=#99CCFF align="right" | మొత్తము:&nbsp; ! bgcolor=#99CCFF | &nbsp;598 |} | valign="top" width="200px" | [[image:Indiastates&utnumbered.png|thumb| States of India numbered]] |} </center> ==అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు== {|border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99CCFF ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |AN || AN || [[అండమాన్ జిల్లా]] || [[‌పోర్ట్ బ్లెయిర్]] || 314239 || 6408 || 49 |---- bgcolor=#F4F9FF |AN || NI || [[నికోబార్ జిల్లా]] || [[కార్ నికోబార్]] || 42026 || 1841 || 23 |} ==ఆంధ్ర ప్రదేశ్== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || AD || [[అదిలాబాదు]] || [[అదిలాబాదు]] || 2479347 || 16105 || 154 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || AN || [[అనంతపురం]] || [[అనంతపురం]] || 3639304 || 19130 || 190 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || CH || [[చిత్తూరు]] || [[చిత్తూరు]] || 3735202 || 15152 || 247 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || CU || [[కడప]] || [[కడప]] || 2573481 || 15359 || 168 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || EG || [[తూర్పు గోదావరి]] || [[కాకినాడ]] || 4872622 || 10807 || 451 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || GU || [[గుంటూరు]] || [[గుంటూరు]] || 4405521 || 11391 || 387 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || HY || [[హైదరాబాదు, ఇండియా|హైదరాబాదు]] || [[హైదరాబాదు, ఇండియా|హైదరాబాదు]] || 3686460 || 217 || 16988 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || KA || [[కరీంనగర్]] || [[కరీంనగర్]] || 3477079 || 11823 || 294 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || KH || [[ఖమ్మం]] || [[ఖమ్మం]] || 2565412 || 16029 || 160 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || KR || [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] || [[మచిలీపట్నం]] || 4218416 || 8727 || 483 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || KU || [[కర్నూలు]] || [[కర్నూలు]] || 3512266 || 17658 || 199 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || MA || [[మహబూబ్ నగర్]] || [[మహబూబ్ నగర్]] || 3506876 || 18432 || 190 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || ME || [[మెదక్]] || [[సంగారెడ్డి]] || 2662296 || 9699 || 274 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || NA || [[నల్గొండ]] || [[నల్గొండ]] || 3238449 || 14240 || 227 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || NE || [[నెల్లూరు]] || [[నెల్లూరు]] || 2659661 || 13076 || 203 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || NI || [[నిజామాబాదు]] || [[నిజామాబాదు]] || 2342803 || 7956 || 294 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || PR || [[ప్రకాశం]] || [[ఒంగోలు]] || 3054941 || 17626 || 173 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || RA || [[రంగారెడ్డి]] || [[హైదరాబాదు, ఇండియా|హైదరాబాదు]] || 3506670 || 7493 || 468 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || SR || [[శ్రీకాకుళం]] || [[శ్రీకాకుళం]] || 2528491 || 5837 || 433 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || VS || [[విశాఖపట్నం]] || [[విశాఖపట్నం]] || 3789823 || 11161 || 340 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || VZ || [[విజయనగరం]] || [[విజయనగరం]] || 2245103 || 6539 || 343 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || WA || [[వరంగల్లు]] || [[వరంగల్లు]] || 3231174 || 12846 || 252 |---- bgcolor=#F4F9FF |AP || WG || [[పశ్చిమ గోదావరి]] || [[ఏలూరు]] || 3796144 || 7742 || 490 |} ==Arunachal Pradesh== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || CH || [[Changlang]] || [[Changlang]] || 124994 || 4662 || 27 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || DV || [[Dibang Valley]] || [[Anini]] || 57543 || 13029 || 4 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || EK || [[East Kameng]] || [[Seppa]] || 57065 || 4134 || 14 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || ES || [[East Siang]] || [[Pasighat]] || 87430 || 4005 || 22 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || LB || [[Lower Subansiri]] || [[Ziro]] || 97614 || 10135 || 10 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || LO || [[Lohit]] || [[Tezu]] || 143478 || 11402 || 13 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || PA || [[Papum Pare]] || [[Yupia]] || 121750 || 2875 || 42 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || TA || [[Tawang]] || [[Tawang]] || 34705 || 2172 || 16 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || TI || [[Tirap]] || [[Khonsa]] || 100227 || 2362 || 42 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || UB || [[Upper Subansiri]] || [[Daporijo]] || 54995 || 7032 || 8 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || US || [[Upper Siang]] || [[Yingkiong]] || 33146 || 6188 || 5 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || WK || [[West Kameng]] || [[Bomdila]] || 74595 || 7422 || 10 |---- bgcolor=#F4F9FF |AR || WS || [[West Siang]] || [[Along]] || 103575 || 8325 || 12 |---- bgcolor=#F4F9FF |} ==Assam== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- |AS || BA || [[Barpeta]] || [[Barpeta]] || 1642420 || 3245 || 506 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || BO || [[Bongaigaon]] || [[Bongaigaon]] || 906315 || 2510 || 361 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || CA || [[Cachar]] || [[Silchar]] || 1442141 || 3786 || 381 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || DA || [[Darrang]] || [[Mangaldai]] || 1503943 || 3481 || 432 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || DB || [[Dhubri]] || [[Dhubri]] || 1634589 || 2838 || 576 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || DI || [[Dibrugarh]] || [[Dibrugarh]] || 1172056 || 3381 || 347 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || DM || [[Dhemaji]] || [[Dhemaji]] || 569468 || 3237 || 176 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || GG || [[Golaghat]] || [[Golaghat]] || 945781 || 3502 || 270 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || GP || [[Goalpara]] || [[Goalpara]] || 822306 || 1824 || 451 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || HA || [[Hailakandi]] || [[Hailakandi]] || 542978 || 1327 || 409 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || JO || [[Jorhat]] || [[Jorhat]] || 1009197 || 2851 || 354 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || KA || [[Karbi Anglong]] || [[Diphu]] || 812320 || 10434 || 78 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || KK || [[Kokrajhar]] || [[Kokrajhar]] || 930404 || 3129 || 297 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || KP || [[Kamrup]] || [[Guwahati]] || 2515030 || 4345 || 579 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || KR || [[Karimganj]] || [[Karimganj]] || 1003678 || 1809 || 555 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || LA || [[Lakhimpur]] || [[Lakhimpur]] || 889325 || 2277 || 391 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || MA || [[Marigaon]] || [[Marigaon]] || 775874 || 1704 || 455 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || NC || [[North Cachar Hills]] || [[Haflong]] || 186189 || 4888 || 38 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || NG || [[Nagaon]] || [[Nagaon]] || 2315387 || 3831 || 604 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || NL || [[Nalbari]] || [[Nalbari]] || 1138184 || 2257 || 504 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || SI || [[Sibsagar]] || [[Sibsagar]] || 1052802 || 2668 || 395 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || SO || [[Sonitpur]] || [[Dispur]] || 1677874 || 5324 || 315 |---- bgcolor=#F4F9FF |AS || TI || [[Tinsukia]] || [[Tinsukia]] || 1150146 || 3790 || 303 |} ==Bihar== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || AR || [[Araria]] || [[Araria]] || 2124831 || 2829 || 751 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || AU || [[Aurangabad]] || [[Aurangabad]] || 2004960 || 3303 || 607 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || BA || [[Banka]] || [[Banka]] || 1608778 || 3018 || 533 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || BE || [[Begusarai]] || [[Begusarai]] || 2342989 || 1917 || 1222 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || BG || [[Bhagalpur]] || [[Bhagalpur]] || 2430331 || 2569 || 946 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || BJ ||[[Bhojpur, India|Bhojpur]]|| [[Ara]] || 2233415 || 2473 || 903 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || BU || [[Buxar]] || [[Buxar]] || 1403462 || 1624 || 864 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || DA || [[Darbhanga]] || [[Darbhanga]] || 3285473 || 2278 || 1442 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || EC || [[Purba Champaran]] || [[Motihari]] || 3933636 || 3969 || 991 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || GA || [[Gaya]] || [[Gaya]] || 3464983 || 4978 || 696 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || GO || [[Gopalganj]] || [[Gopalganj]] || 2149343 || 2033 || 1057 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || JA || [[Jamui]] || [[Jamui]] || 1397474 || 3099 || 451 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || JE || [[Jehanabad]] || [[Jehanabad]] || 1511406 || 1569 || 963 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || KH || [[Khagaria]] || [[Khagaria]] || 1276677 || 1486 || 859 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || KI || [[Kishanganj]] || [[Kishanganj]] || 1294063 || 1884 || 687 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || KM || [[Kaimur]] || [[Bhabua]] || 1284575 || 3363 || 382 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || KT || [[Katihar]] || [[Katihar]] || 2389533 || 3056 || 782 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || LA || [[Lakhisarai]] || [[Lakhisarai]] || 801173 || 1229 || 652 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || MB || [[Madhubani]] || [[Madhubani]] || 3570651 || 3501 || 1020 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || MG || [[Munger]] || [[Munger]] || 1135499 || 1419 || 800 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || MP || [[Madhepura]] || [[Madhepura]] || 1524596 || 1787 || 853 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || MZ || [[Muzaffarpur]] || [[Muzaffarpur]] || 3743836 || 3173 || 1180 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || NL || [[Nalanda]] || [[Bihar Sharif]] || 2368327 || 2354 || 1006 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || NW || [[Nawada]] || [[Nawada]] || 1809425 || 2492 || 726 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || PA || [[Patna]] || [[Patna]] || 4709851 || 3202 || 1471 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || PU || [[Purnia]] || [[Purnia]] || 2540788 || 3228 || 787 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || RO || [[Rohtas]] || [[Susaram]] || 2448762 || 3850 || 636 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || SH || [[Saharsa]] || [[Saharsa]] || 1506418 || 1702 || 885 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || SM || [[Samastipur]] || [[Samastipur]] || 3413413 || 2905 || 1175 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || SO || [[Sheohar]] || [[Sheohar]] || 514288 || 443 || 1161 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || SP || [[Sheikhpura]] || [[Sheikhpura]] || 525137 || 689 || 762 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || SR || [[Saran]] || [[Chhapra]] || 3251474 || 2641 || 1231 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || ST || [[Sitamarhi]] || [[Sitamarhi]] || 2669887 || 2199 || 1214 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || SU || [[Supaul]] || [[Supaul]] || 1745069 || 2410 || 724 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || SW || [[Siwan]] || [[Siwan]] || 2708840 || 2219 || 1221 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || VA || [[Vaishali]] || [[Hajipur]] || 2712389 || 2036 || 1332 |---- bgcolor=#F4F9FF |BR || WC || [[Pashchim Champaran]] || [[Bettiah]] || 3043044 || 5229 || 582 |---- bgcolor=#F4F9FF |} ==Chandigarh== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF | CH || CH || [[Chandigarh]] || &mdash; || 900914 || 114 || 7903 |} ==Chhattisgarh== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || BA || [[Bastar]] || [[Jagdalpur]] || 1302253 || 14968 || 87 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || BI || [[Bilaspur district, Chhattisgarh|Bilaspur]] || [[Bilaspur, Chhattisgarh|Bilaspur]] || 1993042 || 8270 || 241 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || DA || [[Dantewada]] || [[Dantewada]] || 719065 || 17538 || 41 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || DH || [[Dhamtari]] || [[Dhamtari]] || 703569 || 3383 || 208 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || DU || [[Durg]] || [[Durg]] || 2801757 || 8542 || 328 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || JA || [[Jashpur]] || [[Jashpur]] || 739780 || 5825 || 127 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || JC || [[Janjgir-Champa]] || [[Janjgir]] || 1316140 || 3848 || 342 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || KB || [[Korba]] || [[Korba]] || 1012121 || 6615 || 153 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || KJ || [[Koriya]] || [[Koriya]] || 585455 || 6578 || 89 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || KK || [[Kanker]] || [[Kanker]] || 651333 || 6513 || 100 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || KW || [[Kawardha]] || [[Kawardha]] || 584667 || 4237 || 138 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || MA || [[Mahasamund]] || [[Mahasamund]] || 860176 || 4779 || 180 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || RG || [[Raigarh]] || [[Raigarh]] || 1265084 || 7068 || 179 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || RN || [[Rajnandgaon]] || [[Rajnandgaon]] || 1281811 || 8062 || 159 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || RP || [[Raipur]] || [[Raipur]] || 3009042 || 13083 || 230 |---- bgcolor=#F4F9FF |CG || SU || [[Surguja]] || [[Ambikapur]] || 1970661 || 15765 || 125 |} ==డయ్యూ డామన్== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF | DD || DA || [[డామన్]] || &mdash; || 113949 || 72 || 1583 |---- bgcolor=#F4F9FF |DD || DI || [[డయ్యూ]] || &mdash; || 44110 || 40 || 1103 |---- bgcolor=#F4F9FF |} ==Delhi== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |DL || DL || [[Delhi]] || [[Delhi]] || 13782976 || 1483 || 9294 |} ==Dadra and Nagar Haveli== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF | DN || DN || [[Dadra and Nagar Haveli]] || [[Silvassa]] || 220451 || 491 || 449 |---- bgcolor=#F4F9FF |} ==Goa== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |GA || NG || [[North Goa]] || [[Panaji]] || 757407 || 1736 || 436 |---- bgcolor=#F4F9FF | GA || SG || [[South Goa]] || [[Margao]] || 586591 || 1966 || 298 |} ==Gujarat== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || AH || [[Ahmedabad District|Ahmedabad]] || [[Ahmedabad]] || 5808378 || 8707 || 667 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || AM || [[Amreli]] || [[Amreli]] || 1393295 || 6760 || 206 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || AN || [[Anand District|Anand]] || [[Anand, Gujarat|Anand]] || 1856712 || 2942 || 631 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || BK || [[Banas Kantha]] || [[Banas Kantha]] || 2502843 || 12703 || 197 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || BR || [[Bharuch]] || [[Bharuch]] || 1370104 || 6524 || 210 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || BV || [[Bhavnagar]] || [[Bhavnagar]] || 2469264 || 11155 || 221 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || DA || [[Dahod]] || [[Dahod]] || 1635374 || 3642 || 449 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || DG || [[The Dangs]] || [[Ahwa]] || 186712 || 1764 || 106 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || GA || [[Gandhinagar District|Gandhinagar]] || [[Gandhinagar]] || 1334731 || 649 || 2057 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || JA || [[Jamnagar]] || [[Jamnagar]] || 1913685 || 14125 || 135 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || JU || [[Junagadh]] || [[Junagadh]] || 2448427 || 8839 || 277 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || KA || [[Kachchh]] || [[Bhuj]] || 1526321 || 45652 || 33 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || KH || [[Kheda]] || [[Kheda]] || 2023354 || 4215 || 480 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || MA || [[Mahesana]] || [[Mahesana]] || 1837696 || 4386 || 419 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || NR || [[Narmada District|Narmada]] || [[Rajpipla]] || 514083 || 2749 || 187 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || NV || [[Navsari]] || [[Navsari]] || 1229250 || 2211 || 556 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || PA || [[Patan District|Patan]] || [[Patan, Gujarat|Patan]] || 1181941 || 5738 || 206 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || PM || [[Panch Mahals]] || [[Panch Mahals]] || 2024883 || 5219 || 388 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || PO || [[Porbandar]] || [[Porbandar]] || 536854 || 2294 || 234 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || RA || [[Rajkot]] || [[Rajkot]] || 3157676 || 11203 || 282 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || SK || [[Sabar Kantha]] || [[Sabar Kantha]] || 2083416 || 7390 || 282 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || SN || [[Surendranagar]] || [[Surendranagar]] || 1515147 || 10489 || 144 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || ST || [[Surat]] || [[Surat]] || 4996391 || 7657 || 653 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || VD || [[Vadodara]] || [[Vadodara]] || 3639775 || 7794 || 467 |---- bgcolor=#F4F9FF |GJ || VL || [[Valsad]] || [[Valsad]] || 1410680 || 3034 || 465 |} ==Himachal Pradesh== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || BI || [[Bilaspur district, Himachal Pradesh|Bilaspur]] || [[Bilaspur, Himachal Pradesh|Bilaspur]] || 340735 || 1167 || 292 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || CH || [[Chamba]] || [[Chamba]] || 460499 || 6528 || 71 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || HA || [[Hamirpur]] || [[Hamirpur]] || 412009 || 1118 || 369 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || KA || [[Kangra]] || [[Dharamasala]] || 1338536 || 5739 || 233 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || KI || [[Kinnaur]] || [[Reckong Peo]] || 83950 || 6401 || 13 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || KU || [[Kulu]] || [[Kulu]] || 379865 || 5503 || 69 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || LS || [[Lahaul and Spiti]] || [[Keylong]] || 33224 || 13835 || 2 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || MA || [[Mandi]] || [[Mandi]] || 900987 || 3950 || 228 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || SH || [[Shimla]] || [[Shimla]] || 721745 || 5131 || 141 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || SI || [[Sirmaur]] || [[Nahan]] || 458351 || 2825 || 162 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || SO || [[Solan]] || [[Solan]] || 499380 || 1936 || 258 |---- bgcolor=#F4F9FF |HP || UN || [[Una]] || [[Una]] || 447967 || 1540 || 291 |} ==Harayana== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || AM || [[Ambala]] || [[Ambala]] || 1013660 || 1569 || 646 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || BH || [[Bhiwani]] || [[Bhiwani]] || 1424554 || 5140 || 277 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || FR || [[Faridabad]] || [[Faridabad]] || 2193276 || 2105 || 1042 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || FT || [[Fatehabad]] || [[Fatehabad]] || 806158 || 2491 || 324 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || GU || [[Gurgaon]] || [[Gurgaon]] || 1657669 || 2760 || 601 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || HI || [[Hissar]] || [[Hissar]] || 1536417 || 3788 || 406 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || JH || [[Jhajjar]] || [[Jhajjar]] || 887392 || 1868 || 475 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || JI || [[Jind]] || [[Jind]] || 1189725 || 2736 || 435 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || KR || [[Karnal]] || [[Karnal]] || 1274843 || 2471 || 516 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || KT || [[Kaithal]] || [[Kaithal]] || 945631 || 2799 || 338 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || KU || [[Kurukshetra]] || [[Kurukshetra]] || 828120 || 1217 || 680 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || MA || [[Mahendragarh]] || [[Narnaul]] || 812022 || 1683 || 482 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || PK || [[Panchkula]] || [[Panchkula]] || 469210 || 816 || 575 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || PP || [[Panipat]] || [[Panipat]] || 967338 || 1250 || 774 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || RE || [[Rewari]] || [[Rewari]] || 764727 || 1559 || 491 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || RO || [[Rohtak]] || [[Rohtak]] || 940036 || 1668 || 564 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || SI || [[Sirsa]] || [[Sirsa]] || 1111012 || 4276 || 260 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || SO || [[Sonepat]] || [[Sonepat]] || 1278830 || 2260 || 566 |---- bgcolor=#F4F9FF |HR || YN || [[Yamuna Nagar]] || [[Yamuna Nagar]] || 982369 || 1756 || 559 |} ==Jharkhand== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || BO || [[Bokaro]] || [[Bokaro]] || 1775961 || 2861 || 621 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || CH || [[Chatra]] || [[Chatra]] || 790680 || 3700 || 214 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || DE || [[Deoghar]] || [[Deoghar]] || 1161370 || 2479 || 468 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || DH || [[Dhanbad]] || [[Dhanbad]] || 2394434 || 2075 || 1154 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || DU || [[Dumka]] || [[Dumka]] || 1754571 || 5518 || 318 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || ES || [[Purba Singhbhum]] || [[Jamshedpur]] || 1978671 || 3533 || 560 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || GA || [[Garhwa]] || [[Garhwa]] || 1034151 || 4064 || 254 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || GI || [[Giridih]] || [[Giridih]] || 1901564 || 4887 || 389 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || GO || [[Godda]] || [[Godda]] || 1047264 || 2110 || 496 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || GU || [[Gumla]] || [[Gumla]] || 1345520 || 9091 || 148 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || HA || [[Hazaribagh]] || [[Hazaribagh]] || 2277108 || 6154 || 370 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || KO || [[Koderma]] || [[Koderma]] || 498683 || 1312 || 380 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || LO || [[Lohardaga]] || [[Lohardaga]] || 364405 || 1494 || 244 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || PK || [[Pakur]] || [[Pakur]] || 701616 || 1805 || 389 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || PL || [[Palamu]] || [[Daltonganj]] || 2092004 || 8717 || 240 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || RA || [[Ranchi]] || [[Ranchi]] || 2783577 || 7974 || 349 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || SA || [[Sahibganj]] || [[Sahibganj]] || 927584 || 1599 || 580 |---- bgcolor=#F4F9FF |JH || WS || [[Pashchim Singhbhum]] || [[Chabasa]] || 2080265 || 9906 || 210 |} ==Jammu and Kashmir== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || AN || [[Anantnag]] || [[Anantnag]] || 1170013 || 3984 || 294 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || BD || [[Badgam]] || [[Badgam]] || 593768 || 1371 || 433 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || BR || [[Baramula]] || [[Baramula]] || 1166722 || 4588 || 254 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || DO || [[Doda]] || [[Doda]] || 690474 || 11691 || 59 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || JA || [[Jammu]] || [[Jammu]] || 1571911 || 3097 || 508 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || KR || [[Kargil]] || [[Kargil]] || 115227 || 14036 || 8 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || KT || [[Kathua]] || [[Kathua]] || 544206 || 2651 || 205 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || KU || [[Kupwara]] || [[Kupwara]] || 640013 || 2379 || 269 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || LE || [[Leh]] || [[Leh]] || 117637 || 82665 || 1 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || PO || [[Poonch]] || [[Poonch]] || 371561 || 1674 || 222 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || PU || [[Pulwama]] || [[Pulwama]] || 632295 || 1398 || 452 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || RA || [[Rajauri]] || [[Rajauri]] || 478595 || 2630 || 182 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || SR || [[Srinagar]] || [[Srinagar]] || 1238530 || 2228 || 556 |---- bgcolor=#F4F9FF |JK || UD || [[Udhampur]] || [[Udhampur]] || 738965 || 4550 || 162 |} ==Karnataka== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || BD || [[Bidar]] || [[Bidar]] || 1501374 || 5448 || 276 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || BG || [[Belgaum]] || [[Belgaum]] || 4207264 || 13415 || 314 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || BJ || [[Bijapur]] || [[Bijapur]] || 1808863 || 10517 || 172 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || BK || [[Bagalkot]] || [[Bagalkot]] || 1652232 || 6583 || 251 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || BL || [[Bellary]] || [[Bellary]] || 2025242 || 8439 || 240 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || BN || [[Bangalore]] || [[Bangalore]] || 6523110 || 2190 || 2979 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || BR || [[Bangalore Rural]] || [[Bangalore]] || 1877416 || 5815 || 323 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || CJ || [[Chamrajnagar]] || [[Chamrajnagar]] || 964275 || 5102 || 189 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || CK || [[Chikmagalur]] || [[Chikmagalur]] || 1139104 || 7201 || 158 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || CT || [[Chitradurga]] || [[Chitradurga]] || 1510227 || 8437 || 179 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || DA || [[Davanagere]] || [[Davanagere]] || 1789693 || 5926 || 302 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || DH || [[Dharwad]] || [[Dharwad]] || 1603794 || 4265 || 376 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || DK || [[Dakshina Kannada]] || [[Mangalore]] || 1896403 || 4559 || 416 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || GA || [[Gadag]] || [[Gadag]] || 971955 || 4651 || 209 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || GU || [[Gulbarga]] || [[Gulbarga]] || 3124858 || 16224 || 193 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || HS || [[Hassan]] || [[Hassan]] || 1721319 || 6814 || 253 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || HV || [[Haveri]] || [[Haveri]] || 1437860 || 4825 || 298 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || KD || [[Kodagu]] || [[Madikeri]] || 545322 || 4102 || 133 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || KL || [[Kolar]] || [[Kolar]] || 2523406 || 8223 || 307 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || KP || [[Koppal]] || [[Koppal]] || 1193496 || 7190 || 166 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || MA || [[Mandya]] || [[Mandya]] || 1761718 || 4961 || 355 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || MY || [[Mysore]] || [[Mysore]] || 2624911 || 6854 || 383 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || RA || [[Raichur]] || [[Raichur]] || 1648212 || 6839 || 241 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || SH || [[Shimoga]] || [[Shimoga]] || 1639595 || 8495 || 193 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || TU || [[Tumkur]] || [[Tumkur]] || 2579516 || 10598 || 243 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || UD || [[Udupi]] || [[Udupi]] || 1109494 || 3879 || 286 |---- bgcolor=#F4F9FF |KA || UK || [[Uttara Kannada]] || [[Karwar]] || 1353299 || 10291 || 132 |} ==Kerala== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || AL || [[Alappuzha]] || [[Alappuzha]] || 2105349 || 1414 || 1489 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || ER || [[Ernakulam]] || [[Kochi, India|Kochi]] || 3098378 || 2951 || 1050 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || ID || [[Idukki]] || [[Painaw]] || 1128605 || 4479 || 252 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || KL || [[Kollam]] || [[Kollam]] || 2584118 || 2498 || 1034 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || KN || [[Kannur]] || [[Kannur]] || 2412365 || 2966 || 813 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || KS || [[Kasargod]] || [[Kasargod]] || 1203342 || 1992 || 604 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || KT || [[Kottayam]] || [[Kottayam]] || 1952901 || 2203 || 886 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || KZ || [[Kozhikode]] || [[Kozhikode]] || 2878498 || 2345 || 1228 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || MA || [[Malappuram]] || [[Malappuram]] || 3629640 || 3550 || 1022 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || PL || [[Palakkad]] || [[Palakkad]] || 2617072 || 4480 || 584 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || PT || [[Pathanamthitta]] || [[Pathanamthitta]] || 1231577 || 2462 || 500 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || TS || [[Thrissur]] || [[Thrissur]] || 2975440 || 3032 || 981 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || TV || [[Thiruvananthapuram]] || [[Thiruvananthapuram]] || 3234707 || 2192 || 1476 |---- bgcolor=#F4F9FF |KL || WA || [[Wayanad]] || [[Kalpetta]] || 786627 || 2131 || 369 |} ==Lakshadweep== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |LD || LD || [[Lakshadweep]] || [[Kavaratti]] || 60595 || 32 || 1894 |} ==Maharashtra== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || AH || [[Ahmednagar]] || [[Ahmednagar]] || 4088077 || 17048 || 240 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || AK || [[Akola]] || [[Akola]] || 1629305 || 5429 || 300 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || AM || [[Amravati]] || [[Amravati]] || 2606063 || 12235 || 213 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || AU || [[Aurangabad]] || [[Aurangabad]] || 2920548 || 10107 || 289 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || BH || [[Bhandara]] || [[Bhandara]] || 1135835 || 3890 || 292 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || BI || [[Bid]] || [[Bid]] || 2159841 || 10693 || 202 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || BU || [[Buldhana]] || [[Buldhana]] || 2226328 || 9661 || 230 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || CH || [[Chandrapur]] || [[Chandrapur]] || 2077909 || 11443 || 182 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || DH || [[Dhule]] || [[Dhule]] || 1708993 || 8095 || 211 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || GA || [[Gadchiroli]] || [[Gadchiroli]] || 969960 || 14412 || 67 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || GO || [[Gondiya]] || [[Gondiya]] || 1200151 || 5431 || 221 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || HI || [[Hingoli]] || [[Hingoli]] || 986717 || 4526 || 218 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || JG || [[Jalgaon]] || [[Jalgaon]] || 3679936 || 11765 || 313 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || JN || [[Jalna]] || [[Jalna]] || 1612357 || 7718 || 209 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || KO || [[Kolhapur]] || [[Kolhapur]] || 3515413 || 7685 || 457 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || LA || [[Latur]] || [[Latur]] || 2078237 || 7157 || 290 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || MC || [[Mumbai City]] || &mdash; || 3326837 || 69 || 48215 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || MU || [[Mumbai Suburban]] || [[Bandra]] (East) || 8587561 || 534 || 16082 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || NB || [[Nandurbar]] || [[Nandurbar]] || 1309135 || 5055 || 259 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || ND || [[Nanded]] || [[Nanded]] || 2868158 || 10528 || 272 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || NG || [[Nagpur]] || [[Nagpur]] || 4051444 || 9892 || 410 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || NS || [[Nashik]] || [[Nashik]] || 4987923 || 15539 || 321 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || OS || [[Osmanabad]] || [[Osmanabad]] || 1472256 || 7569 || 195 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || PA || [[Parbhani]] || [[Parbhani]] || 1491109 || 6511 || 229 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || PU || [[Pune]] || [[Pune]] || 7224224 || 15643 || 462 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || RG || [[Raigarh]] || [[Alibag]] || 2205972 || 7152 || 308 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || RT || [[Ratnagiri]] || [[Ratnagiri]] || 1696482 || 8208 || 207 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || SI || [[Sindhudurg]] || [[Oras]] || 861672 || 5207 || 165 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || SN || [[Sangli]] || [[Sangli]] || 2581835 || 8572 || 301 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || SO || [[Solapur]] || [[Solapur]] || 3855383 || 14895 || 259 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || ST || [[Satara]] || [[Satara]] || 2796906 || 10475 || 267 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || TH || [[Thane]] || [[Thane]] || 8128833 || 9558 || 850 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || WR || [[Wardha]] || [[Wardha]] || 1230640 || 6309 || 195 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || WS || [[Washim]] || [[Washim]] || 1019725 || 5155 || 198 |---- bgcolor=#F4F9FF |MH || YA || [[Yavatmal District|Yavatmal]] || [[Yavatmal]] || 2460482 || 13582 || 181 |} ==Meghalaya== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |ML || EG || [[East Garo Hills]] || [[Williamnagar]] || 247555 || 2603 || 95 |---- bgcolor=#F4F9FF |ML || EK || [[East Khasi Hills]] || [[Shillong]] || 660994 || 2752 || 240 |---- bgcolor=#F4F9FF |ML || JH || [[Jaintia Hills]] || [[Jowal]] || 295692 || 3819 || 77 |---- bgcolor=#F4F9FF |ML || RB || [[Ri-Bhoi]] || [[Nongpoh]] || 192795 || 2378 || 81 |---- bgcolor=#F4F9FF |ML || SG || [[South Garo Hills]] || [[Baghmara]] || 99105 || 1850 || 54 |---- bgcolor=#F4F9FF |ML || WG || [[West Garo Hills]] || [[Tura]] || 515813 || 3714 || 139 |---- bgcolor=#F4F9FF |ML || WK || [[West Khasi Hills]] || [[Nongstoin]] || 294115 || 5247 || 56 |} ==Manipur== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || BI || [[Bishnupur]] || [[Bishnupur]] || 205907 || 496 || 415 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || CC || [[Churachandpur]] || [[Churachandpur]] || 228707 || 4574 || 50 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || CD || [[Chandel]] || [[Chandel]] || 122714 || 3317 || 37 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || EI || [[East Imphal]] || [[Porompat]] || 393780 || 710 || 555 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || SE || [[Senapati]] || [[Senapati]] || 379214 || 3269 || 116 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || TA || [[Tamenglong]] || [[Tamenglong]] || 111493 || 4460 || 25 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || TH || [[Thoubal]] || [[Thoubal]] || 366341 || 514 || 713 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || UK || [[Ukhrul]] || [[Ukhrul]] || 140946 || 4547 || 31 |---- bgcolor=#F4F9FF |MN || WI || [[West Imphal]] || [[Lamphelpat]] || 439532 || 519 || 847 |} ==Madhya Pradesh== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || BD || [[Ashoknagar]] || [[Ashoknagar]] || 688920 || 4674 || |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || BD || [[Bhind]] || [[Bhind]] || 1426951 || 4459 || 320 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || BE || [[Betul]] || [[Betul]] || 1394421 || 10043 || 139 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || BL || [[Balaghat]] || [[Balaghat]] || 1445760 || 9229 || 157 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || BP || [[Bhopal]] || [[Bhopal]] || 1836784 || 2772 || 663 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || BR || [[Barwani]] || [[Barwani]] || 1081039 || 5432 || 199 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || CN || [[Chhindwara]] || [[Chhindwara]] || 1848882 || 11815 || 156 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || CT || [[Chhatarpur]] || [[Chhatarpur]] || 1474633 || 8687 || 170 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || DE || [[Dewas]] || [[Dewas]] || 1306617 || 7020 || 186 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || DH || [[Dhar]] || [[Dhar]] || 1740577 || 8153 || 213 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || DI || [[Dindori]] || [[Dindori]] || 579312 || 7427 || 78 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || DM || [[Damoh]] || [[Damoh]] || 1081909 || 7306 || 148 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || DT || [[Datia]] || [[Datia]] || 627818 || 2694 || 233 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || EN || [[East Nimar]] || [[Khandwa]] || 1708170 || 10779 || 158 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || GU || [[Guna, India|Guna]] || [[Guna, India|Guna]] || 976596 || 6485 || |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || GW || [[Gwalior]] || [[Gwalior]] || 1629881 || 5465 || 298 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || HA || [[Harda]] || [[Harda]] || 474174 || 3339 || 142 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || HO || [[Hoshangabad]] || [[Hoshangabad]] || 1085011 || 6698 || 162 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || IN || [[Indore]] || [[Indore]] || 2585321 || 3898 || 663 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || JA || [[Jabalpur]] || [[Jabalpur]] || 2167469 || 5210 || 416 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || JH || [[Jhabua]] || [[Jhabua]] || 1396677 || 6782 || 206 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || KA || [[Katni]] || [[Katni]] || 1063689 || 4947 || 215 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || ML || [[Mandla]] || [[Mandla]] || 893908 || 5805 || 154 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || MO || [[Morena]] || [[Morena]] || 1587264 || 4991 || 318 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || MS || [[Mandsaur]] || [[Mandsaur]] || 1183369 || 5530 || 214 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || NA || [[Narsinghpur]] || [[Narsinghpur]] || 957399 || 5133 || 187 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || NE || [[Neemuch]] || [[Neemuch]] || 725457 || 4267 || 170 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || PA || [[Panna]] || [[Panna]] || 854235 || 7135 || 120 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || RE || [[Rewa]] || [[Rewa]] || 1972333 || 6314 || 312 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || RG || [[Rajgarh]] || [[Rajgarh]] || 1253246 || 6143 || 204 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || RL || [[Ratlam]] || [[Ratlam]] || 1214536 || 4861 || 250 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || RS || [[Raisen]] || [[Raisen]] || 1120159 || 8466 || 132 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SG || [[Sagar]] || [[Sagar]] || 2021783 || 10252 || 197 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SH || [[Shahdol]] || [[Shahdol]] || 1572748 || 9954 || 158 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SI || [[Sidhi]] || [[Sidhi]] || 1830553 || 10520 || 174 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SJ || [[Shajapur]] || [[Shajapur]] || 1290230 || 6196 || 208 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SO || [[Seoni]] || [[Seoni]] || 1165893 || 8758 || 133 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SP || [[Sheopur]] || [[Sheopur]] || 559715 || 6585 || 85 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SR || [[Sehore]] || [[Sehore]] || 1078769 || 6578 || 164 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || ST || [[Satna]] || [[Satna]] || 1868648 || 7502 || 249 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || SV || [[Shivpuri]] || [[Shivpuri]] || 1440666 || 10290 || 140 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || TI || [[Tikamgarh]] || [[Tikamgarh]] || 1203160 || 5055 || 238 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || UJ || [[Ujjain]] || [[Ujjain]] || 1709885 || 6091 || 281 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || UM || [[Umaria]] || [[Umaria]] || 515851 || 4062 || 127 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || VI || [[Vidisha]] || [[Vidisha]] || 1214759 || 7362 || 165 |---- bgcolor=#F4F9FF |MP || WN || [[West Nimar]] || [[Khargone]] || 1529954 || 8010 || 191 |} ==Mizoram== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || AI || [[Aizawl]] || [[Aizawl]] || 339812 || 3577 || 95 |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || CH || [[Champhai]] || [[Champhai]] || 101389 || 3168 || 32 |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || KO || [[Kolasib]] || [[Kolasib]] || 60977 || 1386 || 44 |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || LA || [[Lawngtlai]] || [[Lawngtlai]] || 73050 || 2519 || 29 |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || LU || [[Lunglei]] || [[Lunglei]] || 137155 || 4572 || 30 |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || MA || [[Mamit]] || [[Mamit]] || 62313 || 2967 || 21 |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || SA || [[Saiha]] || [[Saiha]] || 60823 || 1414 || 43 |---- bgcolor=#F4F9FF |MZ || SE || [[Serchhip]] || [[Serchhip]] || 55539 || 1424 || 39 |} ==Nagaland== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || DI || [[Dimapur]] || [[Dimapur]] || 308382 || 926 || 333 |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || KO || [[Kohima]] || [[Kohima]] || 314366 || 3113 || 101 |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || MK || [[Mokokchung]] || [[Mokokchung]] || 227230 || 1615 || 141 |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || MN || [[Mon, India|Mon]] || [[Mon, India|Mon]] || 259604 || 1786 || 145 |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || PH || [[Phek]] || [[Phek]] || 148246 || 2026 || 73 |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || TU || [[Tuensang]] || [[Tuensang]] || 414801 || 4228 || 98 |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || WO || [[Wokha]] || [[Wokha]] || 161098 || 1628 || 99 |---- bgcolor=#F4F9FF |NL || ZU || [[Zunheboto]] || [[Zunheboto]] || 154909 || 1255 || 123 |---- bgcolor=#F4F9FF |} ==Orissa== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- |OR || AN || [[Angul]] || [[Angul]] || 1139341 || 6347 || 180 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || BD || [[Boudh]] || [[Boudh]] || 373038 || 4289 || 87 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || BH || [[Bhadrak]] || [[Bhadrak]] || 1332249 || 2788 || 478 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || BL || [[Bolangir]] || [[Bolangir]] || 1335760 || 6552 || 204 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || BR || [[Baragarh]] || [[Baragarh]] || 1345601 || 5832 || 231 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || BW || [[Baleshwar]] || [[Baleshwar]] || 2023056 || 3706 || 546 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || CU || [[Cuttack]] || [[Cuttack]] || 2340686 || 3915 || 598 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || DE || [[Deogarh]] || [[Deogarh]] || 274095 || 2781 || 99 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || DH || [[Dhenkanal]] || [[Dhenkanal]] || 1065983 || 4597 || 232 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || GN || [[Ganjam]] || [[Chhatrapur]] || 3136937 || 8033 || 391 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || GP || [[Gajapati]] || [[Paralakhemundi]] || 518448 || 3056 || 170 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || JH || [[Jharsuguda]] || [[Jharsuguda]] || 509056 || 2202 || 231 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || JP || [[Jajpur]] || [[Panikoili]] || 1622868 || 2885 || 563 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || JS || [[Jagatsinghpur]] || [[Jagatsinghpur]] || 1056556 || 1759 || 601 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || KH || [[Khordha]] || [[Bhubaneswar]] || 1874405 || 2888 || 649 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || KJ || [[Keonjhar]] || [[Keonjhar]] || 1561521 || 8336 || 187 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || KL || [[Kalahandi]] || [[Bhawanipatna]] || 1334372 || 8197 || 163 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || KN || [[Kandhamal]] || [[Phulbani]] || 647912 || 6004 || 108 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || KO || [[Koraput]] || [[Koraput]] || 1177954 || 8534 || 138 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || KP || [[Kendrapara]] || [[Kendrapara]] || 1301856 || 2546 || 511 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || ML || [[Malkangiri]] || [[Malkangiri]] || 480232 || 6115 || 79 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || MY || [[Mayurbhanj]] || [[Baripada]] || 2221782 || 1041 || 2134 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || NB || [[Nabarangpur]] || [[Nabarangpur]] || 1018171 || 5135 || 198 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || NU || [[Nuapada]] || [[Nuapada]] || 530524 || 3408 || 156 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || NY || [[Nayagarh]] || [[Nayagarh]] || 863934 || 3954 || 218 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || PU || [[Puri]] || [[Puri]] || 1498604 || 3055 || 491 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || RA || [[Rayagada]] || [[Rayagada]] || 823019 || 7585 || 109 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || SA || [[Sambalpur]] || [[Sambalpur]] || 928889 || 6702 || 139 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || SO || [[Sonepur]] || [[Sonepur]] || 540659 || 2284 || 237 |---- bgcolor=#F4F9FF |OR || SU || [[Sundargarh]] || [[Sundargarh]] || 1829412 || 9942 || 184 |} ==Punjab== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || AM || [[Amritsar district|Amritsar]] || [[Amritsar]] || 3074207 || 5075 || 606 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || BA || [[Bathinda]] || [[Bathinda]] || 1181236 || 3377 || 350 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || FI || [[Firozpur]] || [[Firozpur]] || 1744753 || 5865 || 297 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || FR || [[Faridkot]] || [[Faridkot]] || 552466 || 1472 || 375 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || FT || [[Fatehgarh Sahib]] || [[Fatehgarh Sahib]] || 539751 || 1180 || 457 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || GU || [[Gurdaspur District|Gurdaspur]] || [[Gurdaspur]] || 2096889 || 3570 || 587 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || HO || [[Hoshiarpur]] || [[Hoshiarpur]] || 1478045 || 3310 || 447 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || JA || [[Jalandhar]] || [[Jalandhar]] || 1953508 || 2658 || 735 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || KA || [[Kapurthala]] || [[Kapurthala]] || 752287 || 1646 || 457 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || LU || [[Ludhiana]] || [[Ludhiana]] || 3030352 || 3744 || 809 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || MA || [[Mansa, Punjab|Mansa]] || [[Mansa, Punjab|Mansa]] || 688630 || 2174 || 317 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || MO || [[Moga]] || [[Moga]] || 886313 || 1672 || 530 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || MU || [[Muktsar]] || [[Muktsar]] || 776702 || 2596 || 299 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || NS || [[Nawan Shehar]] || [[Nawan Shehar]] || 586637 || 1258 || 466 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || PA || [[Patiala]] || [[Patiala]] || 1839056 || 3627 || 507 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || RU || [[Rupnagar]] || [[Rupnagar]] || 1110000 || 2117 || 524 |---- bgcolor=#F4F9FF |PB || SA || [[Sangrur]] || [[Sangrur]] || 1998464 || 5021 || 398 |} ==Pondicherry== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |PY || KA || [[Karaikal]] || [[Karaikal]] || 170640 || 160 || 1067 |---- bgcolor=#F4F9FF |PY || MA || [[Mahe]] || [[Mahe]] || 36823 || 9 || 4091 |---- bgcolor=#F4F9FF |PY || PO || [[Pondicherry]] || [[Pondicherry]] || 735004 || 293 || 2509 |---- bgcolor=#F4F9FF |PY || YA || [[Yanam]] || [[Yanam]] || 31362 || 30 || 1045 |} ==Rajasthan== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || AJ || [[Ajmer]] || [[Ajmer]] || 2180526 || 8481 || 257 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || AL || [[Alwar]] || [[Alwar]] || 2990862 || 8380 || 357 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || BI || [[Bikaner]] || [[Bikaner]] || 1673562 || 27244 || 61 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || BM || [[Barmer]] || [[Barmer]] || 1963758 || 28387 || 69 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || BN || [[Banswara]] || [[Banswara]] || 1500420 || 5037 || 298 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || BP || [[Bharatpur]] || [[Bharatpur]] || 2098323 || 5066 || 414 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || BR || [[Baran]] || [[Baran]] || 1022568 || 6955 || 147 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || BU || [[Bundi]] || [[Bundi]] || 961269 || 5550 || 173 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || BW || [[Bhilwara]] || [[Bhilwara]] || 2009516 || 10455 || 192 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || CR || [[Churu]] || [[Churu]] || 1922908 || 16830 || 114 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || CT || [[Chittorgarh]] || [[Chittorgarh]] || 1802656 || 10856 || 166 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || DA || [[Dausa]] || [[Dausa]] || 1316790 || 3429 || 384 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || DH || [[Dholpur]] || [[Dholpur]] || 982815 || 3084 || 319 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || DU || [[Dungarpur]] || [[Dungarpur]] || 1107037 || 3770 || 294 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || GA || [[Ganganagar]] || [[Ganganagar]] || 1788487 || 7984 || 224 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || HA || [[Hanumangarh]] || [[Hanumangarh]] || 1517390 || 12645 || 120 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || JJ || [[Jhunjhunun]] || [[Jhunjhunun]] || 1913099 || 5928 || 323 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || JL || [[Jalore]] || [[Jalore]] || 1448486 || 10640 || 136 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || JO || [[Jodhpur]] || [[Jodhpur]] || 2880777 || 22850 || 126 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || JP || [[Jaipur]] || [[Jaipur]] || 5252388 || 11152 || 471 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || JS || [[Jaisalmer]] || [[Jaisalmer]] || 507999 || 38401 || 13 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || JW || [[Jhalawar]] || [[Jhalawar]] || 1180342 || 6219 || 190 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || KA || [[Karauli]] || [[Karauli]] || 1205631 || 5530 || 218 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || KO || [[Kota]] || [[Kota]] || 1568580 || 5446 || 288 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || NA || [[Nagaur]] || [[Nagaur]] || 2773894 || 17718 || 157 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || PA || [[Pali]] || [[Pali]] || 1819201 || 12387 || 147 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || RA || [[Rajsamand]] || [[Rajsamand]] || 986269 || 3853 || 256 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || SK || [[Sikar]] || [[Sikar]] || 2287229 || 7732 || 296 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || SM || [[Sawai Madhopur]] || [[Sawai Madhopur]] || 1116031 || 4500 || 248 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || SR || [[Sirohi]] || [[Sirohi]] || 850756 || 5136 || 166 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || TO || [[Tonk]] || [[Tonk]] || 1211343 || 7194 || 168 |---- bgcolor=#F4F9FF |RJ || UD || [[Udaipur]] || [[Udaipur]] || 2632210 || 13430 || 196 |} ==Sikkim== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |SK || ES || [[East Sikkim]] || [[Gangtok]] || 244790 || 954 || 257 |---- bgcolor=#F4F9FF |SK || NS || [[North Sikkim]] || [[Mangan]] || 41023 || 4226 || 10 |---- bgcolor=#F4F9FF |SK || SS || [[South Sikkim]] || [[Namchi]] || 131506 || 750 || 175 |---- bgcolor=#F4F9FF |SK || WS || [[West Sikkim]] || [[Geyzing]] || 123174 || 1166 || 106 |} ==Tamil Nadu== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || AR || [[Ariyalur]] || [[Ariyalur]] || 694058 || 1939 || 358 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || CH || [[Chennai]] || [[Chennai]] || 4216268 || 174 || 24231 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || CO || [[Coimbatore]] || [[Coimbatore]] || 4224107 || 7469 || 566 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || CU || [[Cuddalore]] || [[Cuddalore]] || 2280530 || 3999 || 570 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || DH || [[Dharmapuri]] || [[Dharmapuri]] || 2833252 || 9622 || 294 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || DI || [[Dindigul]] || [[Dindigul]] || 1918960 || 6058 || 317 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || ER || [[Erode]] || [[Erode]] || 2574067 || 8209 || 314 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || KC || [[Kancheepuram]] || [[Kancheepuram]] || 2869920 || 4433 || 647 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || KK || [[Kanyakumari]] || [[Nagercoil]] || 1669763 || 1685 || 991 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || KR || [[Karur]] || [[Karur]] || 933791 || 2896 || 322 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || MA || [[Madurai]] || [[Madurai]] || 2562279 || 3676 || 697 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || NG || [[Nagapattinam]] || [[Nagapattinam]] || 1487055 || 2716 || 548 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || NI || [[Nilgiris]] || [[Udhagamandalam]] || 764826 || 2549 || 300 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || NM || [[Namakkal]] || [[Namakkal]] || 1495661 || 3429 || 436 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || PE || [[Perambalur]] || [[Perambalur]] || 486971 || 1752 || 278 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || PU || [[Pudukkottai]] || [[Pudukkottai]] || 1452269 || 4651 || 312 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || RA || [[Ramanathapuram]] || [[Ramanathapuram]] || 1183321 || 4123 || 287 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || SA || [[Salem]] || [[Salem]] || 2992754 || 5220 || 573 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || SI || [[Sivaganga]] || [[Sivaganga]] || 1150753 || 4086 || 282 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TC || [[Tiruchirappalli]] || [[Tiruchirappalli]] || 2388831 || 4407 || 542 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TH || [[Theni]] || [[Theni]] || 1094724 || 3066 || 357 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TI || [[Tirunelveli]] || [[Tirunelveli]] || 2801194 || 6810 || 411 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TJ || [[Thanjavur]] || [[Thanjavur]] || 2205375 || 3397 || 649 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TK || [[Thoothukudi]] || [[Thoothukudi]] || 1565743 || 4621 || 339 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TL || [[Thiruvallur]] || [[Thiruvallur]] || 2738866 || 3424 || 800 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TR || [[Thiruvarur]] || [[Thiruvarur]] || 1165213 || 2161 || 539 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || TV || [[Tiruvannamalai]] || [[Tiruvannamalai]] || 2181853 || 6191 || 352 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || VE || [[Vellore]] || [[Vellore]] || 3482970 || 6077 || 573 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || VL || [[Villupuram]] || [[Villupuram]] || 2943917 || 7217 || 408 |---- bgcolor=#F4F9FF |TN || VR || [[Virudhunagar]] || [[Virudhunagar]] || 1751548 || 4288 || 408 |} ==Tripura== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |TR || DH || [[Dhalai]] || [[Ambassa]] || 307417 || 2523 || 122 |---- bgcolor=#F4F9FF |TR || NT || [[North Tripura]] || [[Kailasahar]] || 590655 || 2821 || 209 |---- bgcolor=#F4F9FF |TR || ST || [[South Tripura]] || [[Udaipur]] || 762565 || 2152 || 354 |---- bgcolor=#F4F9FF |TR || WT || [[West Tripura]] || [[Agartala]] || 1530531 || 2997 || 511 |} ==Uttar Pradesh== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || AG || [[Agra]] || [[Agra]] || 3611301 || 4027 || 897 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || AH || [[Allahabad]] || [[Allahabad]] || 4941510 || 5424 || 911 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || AL || [[Aligarh]] || [[Aligarh]] || 2990388 || 3747 || 798 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || AN || [[Ambedkar Nagar]] || [[Akbarpur]] || 2025373 || 2372 || 854 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || AU || [[Auraiya]] || [[Auraiya]] || 1179496 || 2051 || 575 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || AZ || [[Azamgarh]] || [[Azamgarh]] || 3950808 || 4234 || 933 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BB || [[Barabanki]] || [[Barabanki]] || 2673394 || 3825 || 699 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BD || [[Badaun]] || [[Badaun]] || 3069245 || 5168 || 594 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BG || [[Baghpat]] || [[Baghpat]] || 1164388 || 1345 || 866 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BH || [[Bahraich]] || [[Bahraich]] || 2384239 || 5745 || 415 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BI || [[Bijnor]] || [[Bijnor]] || 3130586 || 4561 || 686 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BL || [[Ballia]] || [[Ballia]] || 2752412 || 2981 || 923 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BN || [[Banda]] || [[Banda]] || 1500253 || 4413 || 340 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BP || [[Balrampur]] || [[Balrampur]] || 1684567 || 2925 || 576 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BR || [[Bareilly]] || [[Bareilly]] || 3598701 || 4120 || 873 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BS || [[Basti]] || [[Basti]] || 2068922 || 3034 || 682 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || BU || [[Bulandshahr]] || [[Bulandshahr]] || 2923290 || 3719 || 786 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || CD || [[Chandauli]] || [[Chandauli]] || 1639777 || 2554 || 642 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || CT || [[Chitrakoot]] || [[Chitrakootdham]] || 800592 || 3202 || 250 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || DE || [[Deoria]] || [[Deoria]] || 2730376 || 2535 || 1077 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || ET || [[Etah]] || [[Etah]] || 2788270 || 4446 || 627 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || EW || [[Etawah]] || [[Etawah]] || 1340031 || 2287 || 586 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || FI || [[Firozabad]] || [[Firozabad]] || 2045737 || 2361 || 866 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || FR || [[Farrukhabad]] || [[Fatehgarh]] || 1577237 || 2279 || 692 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || FT || [[Fatehpur]] || [[Fatehpur]] || 2305847 || 4152 || 555 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || FZ || [[Faizabad]] || [[Faizabad]] || 2087914 || 2765 || 755 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || GB || [[Gautam Buddha Nagar]] || [[Noida]] || 1191263 || 1269 || 939 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || GN || [[Gonda]] || [[Gonda]] || 2765754 || 4425 || 625 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || GP || [[Ghazipur]] || [[Ghazipur]] || 3049337 || 3377 || 903 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || GR || [[Gorakhpur]] || [[Gorakhpur]] || 3784720 || 3325 || 1138 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || GZ || [[Ghaziabad]] || [[Ghaziabad]] || 3289540 || 1956 || 1682 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || HM || [[Hamirpur]] || [[Hamirpur]] || 1042374 || 4325 || 241 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || HR || [[Hardoi]] || [[Hardoi]] || 3397414 || 5986 || 568 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || HT || [[Hathras]] || [[Hathras]] || 1333372 || 1752 || 761 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || JH || [[Jhansi]] || [[Jhansi]] || 1746715 || 5024 || 348 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || JL || [[Jalaun]] || [[Orai]] || 1455859 || 4565 || 319 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || JP || [[Jyotiba Phule Nagar]] || [[Amroha]] || 1499193 || 2321 || 646 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || JU || [[Jaunpur]] || [[Jaunpur]] || 3911305 || 4038 || 969 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || KD || [[Kanpur Dehat]] || [[Akbarpur]] || 1584037 || 3143 || 504 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || KJ || [[Kannauj]] || [[Kannauj]] || 1385227 || 1993 || 695 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || KN || [[Kanpur]] || [[Kanpur]] || 4137489 || 3029 || 1366 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || KS || [[Kaushambi]] || [[Kaushambi]] || 1294937 || 1837 || 705 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || KU || [[Kushinagar]] || [[Padarauna]] || 2891933 || 2909 || 994 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || LA || [[Lalitpur]] || [[Lalitpur]] || 977447 || 5039 || 194 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || LK || [[Lakhimpur Kheri]] || [[Kheri]] || 3200137 || 7680 || 417 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || LU || [[Lucknow]] || [[Lucknow]] || 3681416 || 2528 || 1456 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MB || [[Maunathbhanjan]] || [[Mau]] || 1849294 || 1713 || 1080 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || ME || [[Meerut]] || [[Meerut]] || 3001636 || 2522 || 1190 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MG || [[Maharajganj]] || [[Maharajganj]] || 2167041 || 2948 || 735 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MH || [[Mahoba]] || [[Mahoba]] || 708831 || 2847 || 249 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MI || [[Mirzapur]] || [[Mirzapur]] || 2114852 || 4522 || 468 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MO || [[Moradabad]] || [[Moradabad]] || 3749630 || 3648 || 1028 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MP || [[Mainpuri]] || [[Mainpuri]] || 1592875 || 2760 || 577 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MT || [[Mathura]] || [[Mathura]] || 2069578 || 3333 || 621 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || MU || [[Muzaffarnagar]] || [[Muzaffarnagar]] || 3541952 || 4008 || 884 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || PI || [[Pilibhit]] || [[Pilibhit]] || 1643788 || 3499 || 470 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || PR || [[Pratapgarh]] || [[Pratapgarh]] || 2727156 || 3717 || 734 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || RA || [[Rampur]] || [[Rampur]] || 1922450 || 2367 || 812 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || RB || [[Rae Bareli]] || [[Rae Bareli]] || 2872204 || 4609 || 623 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SA || [[Saharanpur]] || [[Saharanpur]] || 2848152 || 3689 || 772 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SI || [[Sitapur]] || [[Sitapur]] || 3616510 || 5743 || 630 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SJ || [[Shahjahanpur]] || [[Shahjahanpur]] || 2549458 || 4575 || 557 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SK || [[Sant Kabir Nagar]] || [[Khalilabad]] || 1424500 || 1442 || 988 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SN || [[Siddharth Nagar]] || [[Navgarh]] || 2038598 || 2751 || 741 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SO || [[Sonbhadra]] || [[Robertsganj]] || 1463468 || 6788 || 216 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SR || [[Sant Ravi Das Nagar]] || [[Bhadohi]] || 1352056 || 960 || 1408 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SU || [[Sultanpur]] || [[Sultanpur]] || 3190926 || 4436 || 719 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || SV || [[Shravasti]] || [[Shravasti]] || 1175428 || 1126 || 1044 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || UN || [[Unnao]] || [[Unnao]] || 2700426 || 4558 || 592 |---- bgcolor=#F4F9FF |UP || VA || [[Varanasi]] || [[Varanasi]] || 3147927 || 1578 || 1995 |} ==Uttaranchal== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || AL || [[Almora]] || [[Almora]] || 630446 || 3090 || 204 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || BA || [[Bageshwar]] || [[Bageshwar]] || 249453 || 2310 || 108 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || CL || [[Chamoli]] || [[Chamoli]] || 369198 || 7692 || 48 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || CP || [[Champawat]] || [[Champawat]] || 224461 || 1781 || 126 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || DD || [[Dehradun]] || [[Dehradun]] || 1279083 || 3088 || 414 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || HA || [[Haridwar]] || [[Haridwar]] || 1444213 || 2360 || 612 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || NA || [[Nainital]] || [[Nainital]] || 762912 || 3853 || 198 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || PG || [[Pauri Garhwal]] || [[Pauri]] || 696851 || 5438 || 128 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || PI || [[Pithoragarh]] || [[Pithoragarh]] || 462149 || 7110 || 65 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || RP || [[Rudra Prayag]] || [[Rudra Prayag]] || 227461 || 1896 || 120 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || TG || [[Tehri Garhwal]] || [[New Tehri]] || 604608 || 4085 || 148 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || US || [[Udham Singh Nagar]] || [[Rudrapur]] || 1234548 || 2912 || 424 |---- bgcolor=#F4F9FF |UT || UT || [[Uttarkashi]] || [[Uttarkashi]] || 294179 || 7951 || 37 |} ==ప‌శ్చిమ బెంగాల్== {| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black" |- bgcolor=#99ccff ! width="10%" | రాష్ట్రము. ! width="10%" | కోడ్ ! width="25%" | ‌జిల్లా ! width="25%" | ముఖ్య పట్టణము ! width="10%" | జనాభా ([[2001]]) ! width="10%" | విస్తీర్ణము (కి.మీ.&sup2;) ! width="10%" | జన సాంద్రత (/కి.మీ.&sup2;) |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || BI || [[Birbhum]] || [[Suri]] || 3012546 || 4545 || 663 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || BN || [[Bankura]] || [[Bankura]] || 3191822 || 6882 || 464 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || BR || [[Bardhaman]] || [[Bardhaman]] || 6919698 || 7024 || 985 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || DA || [[Darjeeling]] || [[Darjeeling]] || 1605900 || 3149 || 510 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || DD || [[Dakshin Dinajpur]] || [[Balurghat]] || 1502647 || 2183 || 688 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || HG || [[Hooghly]] || [[Chinsurah]] || 5040047 || 3149 || 1601 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || HR || [[Howrah]] || [[Howrah]] || 4274010 || 1467 || 2913 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || JA || [[Jalpaiguri]] || [[Jalpaiguri]] || 3403204 || 6227 || 547 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || KB || [[Koch Bihar]] || [[Koch Bihar]] || 2478280 || 3387 || 732 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || KO || [[Kolkata]] || [[Kolkata]] || 4580544 || 185 || 24760 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || MA || [[Malda]] || [[English Bazar]] || 3290160 || 3733 || 881 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || ME || [[Midnapore]] || [[Midnapore]] || 9638473 || 14081 || 685 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || MU || [[Murshidabad]] || [[Berhampore]] || 5863717 || 5324 || 1101 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || NA || [[Nadia]] || [[Krishnanagar]] || 4603756 || 3927 || 1172 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || PN || [[24 Parganas North]] || [[Barasat]] || 8930295 || 4095 || 2181 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || PS || [[24 Parganas South]] || [[Alipore]] || 6909015 || 9955 || 694 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || PU || [[Purulia]] || [[Purulia]] || 2535233 || 6259 || 405 |---- bgcolor=#F4F9FF |WB || UD || [[Uttar Dinajpur]] || [[Raigunj]] || 2441824 || 3180 || 768 |} ==రెఫరెన్సులు== * Manorama Year Book 2003, pgs 649&ndash;714, ISBN 81-900461-8-7 *[http://districts.nic.in/ Official directory of all Indian districts] *[http://www.statoids.com/yin.html భారతదేశ జిల్లాలు] *[http://agra.nic.in/admn.htm సాధారణ పరిపాలన] [[Category:భారత దేశము]] <!-- [[Category:Geography of India]] [[Category:Districts of India|*]] --> శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ భజనలు 4499 12566 2005-10-09T05:28:19Z Chandroos 45 శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ భజనలు, శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు కు తరలిం� #redirect [[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 10 4500 12591 2005-10-10T10:17:58Z Chaduvari 97 *భారత జాతీయ తపాలా దినోత్సవం *[[1971]] లో ఇదే రోజున ప్రపంచపు అతిపెద్ద దినపత్రిక వెలువడింది. ఆ రోజున [[న్యూయార్క్ టైంస్]] 15 విభాగాలతో, 972 పేజీలతో, ఏడున్నర పౌండ్ల బరువుతో వచ్చింది. *[[1990]]: నక్సలైట్లు వరంగల్లుకు సమీపంలో ఒక రైలు బోగీకి నిప్పంటించిన సంఘటనలో 60 మందికి పైగా మరణించారు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 11 4501 12592 2005-10-11T03:34:15Z Chaduvari 97 *[[1902]]: [[జయప్రకాశ్‌ నారాయణ]] జయంతి. భారత దేశంలో మొట్టమొదటి కాంగ్రెసేతర ప్రభుత్వం [[1977]] లో [[జనతాపార్టీ]] ఏర్పరచింది. జనతాపార్టీ ఏర్పాటుకు, ఈ ప్రభుత్వ ఏర్పాటుకు దోహదపడిన ఉద్యమానికి మూలకారకుడు ఆయన. *[[1988]]: [[జనతాదళ్]] అనే ఒక కొత్త రాజకీయపార్టీ ఏర్పడింది. [[విశ్వనాథ ప్రతాప్ సింగ్]] దీనికి అధ్యక్షుడుగా ఎన్నికయ్యాడు. *[[1999]]: [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] ప్రధానమంత్రి గా నియమితుడయ్యాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 12 4502 12593 2005-10-11T03:51:21Z Chaduvari 97 *[[1967]]: ప్రముఖ [[సోషలిస్టు]] నాయకుడు, సిద్ధాంతకర్త [[రామమనోహర్ లోహియా]] మరణం. భారతదేశంలోని ఇప్పటి సోషలిస్టులకు ఆదిగురువు ఆయన. [[క్విట్ ఇండియా]] ఉద్యమ సమయంలో రహస్యంగా రేడియో స్టేషను పెట్టాడు. *[[1998]]: [[ఢిల్లీ]] ముఖ్యమంత్రి గా [[సుష్మా స్వరాజ్]] ప్రమాణ స్వీకారం. *[[1999]]: ప్రపంచ [[జనాభా]] 600 కోట్లకు చేరిన రోజుగా [[ఐక్యరాజ్యసమితి]] ప్రకటించింది. *[[2000]]: [[జే ఎం ఎం ముడుపుల కేసు]]లో పూర్వపు ప్రధానమంత్రి [[పి వి నరసింహారావు]]కు, [[బూటాసింగు]]కు కోర్టు మూడు సంవత్సరాల కఠిన కారాగారం, 2 లక్షల జరిమానా విధించింది. నువ్వు దంచు.. నేను భుజాలెగరేస్తాను 4503 12625 2005-10-11T12:43:17Z Chavakiran 19 /* changing link, so that it will work for more days, current link will go in a week with new entry :) */ {{తెలుగుభాషాసింగారం}} వివరణ అవసరం లేని సామెత ఇది. వడ్లు దంచే విషయం గురించి తెలియని వారికి ఇది తెలియకపోవచ్చు. ధాన్యం మిల్లులు లేని రోజుల్లో, రోటిలో వడ్లు పోసి రోకలితో దంచి, ఊక తీసి, ఆ బియ్యాన్ని వండుకునేవాళ్ళు. ఈ దంచడమనేది శ్రమతో కూడుకున్న పని. మనుషులు నిలబడి, బరువైన రోకలిని ఒకచేత్తో పైకెత్తి రోట్లోని వడ్లపైకి పొడుస్తారు. వెంటనే రెండో చేత్తో దానిని పైకెత్తి, మళ్ళీ పొడుస్తారు. వడ్లపైని పొట్టు పోయి, బియ్యం బయట పడే వరకు ఇలా చేస్తారు. ఒకే రోట్లో ఒకరి కంటే ఎక్కువ మంది తలా ఒక రోకలితో దంచడం కూడా చేస్తారు. ఇక సామెతకు వస్తే - వడ్లు నువ్వు దంచు, (దంచుతున్నట్లు అభినయిస్తూ) భుజాలు నేనెగరేస్తాను - అనటంలో పని నువ్వు చెయ్యి, నేను ఎగ్గొడతాను అని అర్ధం. [[2005]] సెప్టెంబర్ లో భారత క్రికెట్ కెప్టెను [[సౌరవ్ గంగూలీ]] వివాదానికి సంబంధించి ఒక వ్యాసం ప్రచురిస్తూ [[ఈనాడు]] దినపత్రికలో ఈ [[సామెతలు|సామెత]]ను అద్భుతంగా వాడారు. ఆ వ్యాసాన్ని ఇక్కడ చూడండి. [http://www.eenadu.net/archives/archive-9-10-2005/htm/weekpanel1.asp నువ్వు దంచు... నేను భుజాలెగరేస్తాను'' అంటే అన్నివేళలా కుదరదు మరి] [[Category:సామెతలు]] Template:తెలుగుభాషాసింగారం 4504 18340 2006-01-14T11:00:21Z Chaduvari 97 కొత్త విభాగం {| class="toccolours" align="right" |- |'''భాషా సింగారం'''<hr> |- |[[సామెతలు]] |- |[[జాతీయములు]] |- |[[పొడుపు కధలు]]<hr> |- |[[తెలుగులో ఆశ్చర్యార్థకాలు|ఆశ్చర్యార్థకాలు]] |- |} [[Category:తెలుగు భాష]] Category:జాతీయములు 4505 12606 2005-10-11T05:18:04Z Chaduvari 97 [[Category:తెలుగు భాష]] Category:పొడుపు కధలు 4506 12608 2005-10-11T05:31:04Z Chaduvari 97 [[Category:తెలుగు భాష]] తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2005 సెప్టెంబర్ 4507 12622 2005-10-11T10:39:16Z Chaduvari 97 /* ఇంకా చూడండి */ __TOC__ ==సెప్టెంబర్ 1 - సెప్టెంబర్ 10== * [[సెప్టెంబర్ 1]]: [[నక్సల్స్‌]] సమస్యపై తెరాస నేతల బృందం (MLAలు, MPలు) [[సోనియా గాంధి]], [[ప్రధాన మంత్రి|ప్రధాని]] మన్మోహన్‌లను కలిసింది. [[ముఖ్యమంత్రి]] తెలంగాణా ఉద్యమంపై చేసిన వ్యాఖ్యలు కూడా చర్చకు వచ్చినట్లు వార్తలు వచ్చాయి. నక్సల్స్‌ సమస్యపై వారి నుంచి ఆశించిన స్పందన లభించలేదు. ఇది ఆషామాషీ వ్యవహారం కాదని వారిద్దరూ తేల్చిచెప్పారు. సోనియాతో భేటీ నిరాశాజనకంగా మారడంతో కేసీఆర్‌ అసంతృప్తి చెందాడు. యూపీఏ నుంచి వైదొలగే ఆలోచన చేస్తున్నట్లు ప్రకటించాడు. యూపీఏలో కీలక నేత అయిన [[ఎన్‌సీపీ]] నాయకుడు [[శరద్‌ పవార్]]ను... తన షెడ్యూలులో లేకపోయినా హుటహుటిన వెళ్లి కలిశడు. [[లాలూ ప్రసాద్‌ యాదవ్‌|లాలు]]తో కూడా మంతనాలు జరిపేందుకు ప్రయత్నించాడు. ఈ నెల 8న మిత్రపక్షాల నేతలతో చర్చించి తుది నిర్ణయం తీసుకుంటామని తెలిపాడు. ఇంత జరిగినా... మున్సిపల్‌ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌తో పొత్తు ఉంటుందా అని విలేఖరులు ప్రశ్నించగా కేసీఆర్‌ మౌనం పాటించాడు. :విలేకరుల సమావేశంలో [[కె సి ఆర్‌]] కింది వ్యాఖ్యలు చేసాడు. :* తెలంగాణ గురించి ఇంత చులకనగా మాట్లాడుతున్న సీఎంను తెలంగాణ కాంగ్రెస్‌ నేతలెలా భరిస్తున్నారో? తాము ఎటువైపో వాళ్లు తేల్చుకోవాలి. తెలంగాణను తెరమరుగుచేసే వైఎస్‌ను తెరమరుగు చేయడానికి ముందుకు రావాల్సిన సమయం ఆసన్నమైంది. :* వైఎస్‌కు చరిత్ర జ్ఞాపకం లేదనుకుంటా. తెలంగాణ అంశాన్ని విస్మరించినవారే తెరమరుగయ్యారు. [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి|బ్రహ్మానందరెడ్డి]] నుంచి [[నారా చంద్రబాబు నాయుడు|చంద్రబాబు]] వరకు చాలామంది ఇలాగే పోయారు. వైఎస్‌కు తెరమరుగయ్యే కాలం వచ్చింది కాబట్టే ఇలాంటి దుర్మార్గపు ఆలోచనలు! :* రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కిల్లర్‌ గ్యాంగ్‌లను పెంచి పోషిస్తోంది. నర్సా కోబ్రాలు.. కాకతీయ కోబ్రాలు... ఎక్కడికి దారితీస్తాయివి? :* సమస్య రాజకీయంతో పరిష్కారం కాదు. రాజనీతిజ్ఞతతో పరిష్కరించాలి. ఇప్పుడు కావాల్సింది అదనపు ఆయుధాలు కాదు. అదనపు వనరులు... ఆలోచనలు. :* [[శ్రీలంక]]లో మంత్రిని చంపిన వారంలోపే అక్కడి ప్రభుత్వం టైగర్లను చర్చలకు పిలిచింది. మన రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మాత్రం కంటికి కన్ను, పంటికి పన్ను సిద్ధాంతాన్ని పాటిస్తోంది. :* నక్సల్స్‌పై ప్రధానితో మాట్లాడతానని సోనియా చెప్పారు. తెలంగాణపై సీఎం వ్యాఖ్యల్ని పట్టించుకోవద్దని అన్నారు. వైఎస్‌ వైఖరి అలా ఉంది. ఇక్కడ అభిప్రాయం ఇలా ఉంది. ''అందుకే యూపీఏ ప్రభుత్వంలో ఉండాలా? వద్దా? అని ఆలోచిస్తున్నాం''. * [[సెప్టెంబర్ 2]]: పురపాలక ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌తో పొత్తు పెట్టుకోబోమని, [[సి పి ఐ]] తో పొత్తు పెట్టుకుంటామని [[తెరాస]] అధినేత [[కేసీఆర్]] ప్రకటించాడు. అయితే తెరాసది వన్‌వే ప్రేమ అనీ, వారితో పొత్తు అసాధ్యమని సి పి ఐ నాయకుడు [[కె నారాయణ]] వ్యాఖ్యానించాడు. :"కాంగ్రెసు పార్టీకి ఎవరిపైనా ఆధారపడి ఉండాల్సిన అవసరం లేదు. మా శక్తిసామర్ధ్యాలు మాకు తెలుసు. గత ఎన్నికలలో వలెనే మిత్రులందరినీ కలుపుకుపోవాలని భావించాం. ఒంటరిగా పోటీ చేస్తామంటే, అది వారిష్టం" అని ప్రదేశ్ కాంగ్రెసు అధ్యక్షుడు [[కె కేశవరావు]] వ్యాఖ్యానించాడు. * [[సెప్టెంబర్ 3]]: [[తెరాస]] నేత [[కె సి ఆర్]] హైదరాబాదు లోని చంచల్‌గూడా జైల్లో నిషేధిత [[విరసం]] నేతలు [[వరవరరావు]], [[కళ్యాణరావు]] లను కలిసాడు. వారు ఒక గంట సేపు మాట్లాడుకున్నారు. మావోయిస్టులపైన, విరసంపైన నిషేధం ఎత్తివేయిస్తే, మావోయిస్టులను చర్చలకు తాను ఒప్పిస్తానని వరవరరావు ప్రతిపాదించినట్లు పత్రికలలో వార్తలు వచ్చాయి. :కేంద్రమంత్రి హోదాలో ఉండి, ఒక నిషేధిత సంస్థ నేతను జైలుకు వెళ్ళి కలవడం కె సి ఆర్ కు తగదని [[తెలుగుదేశం]] నేత [[చంద్రబాబు నాయుడు]] విమర్శించాడు. :''తెలంగాణలో భారీస్థాయిలో మానవ హక్కుల హననం జరుగుతోంది. దీనికి వ్యతిరేకంగా పెద్దఎత్తున ఉద్యమం నిర్మిస్తాం. జాతీయస్థాయి చర్చకూ తెరతీస్తాం. ఈ విషయాన్ని ఊరికే వదిలే ప్రసక్తే లేదు'' అని కె.చంద్రశేఖరరావు పేర్కొన్నాడు. * [[సెప్టెంబర్ 4]]: అవసరమైతే 'దంచుడు'కు కూడా తెలంగాణ జాగరణ సేన (టీజేఎస్) వెనుదీయదని తెరాస అధినేత కె.చంద్రశేఖరరావు పేర్కొన్నాడు. మంచి మాటకు మంచి మాట, దంచుడుకు దంచుడు మాట... తరహాలో టీజేఎస్ వ్యవహరిస్తుందని ఆయన స్పష్టం చేశాడు. * [[సెప్టెంబర్ 5]]: "చంద్రబాబు మాదిరిగానే వై.ఎస్. కూడా... ప్రాంతీయ తత్వం, పక్షపాత ధోరణితో వ్యవహరిస్తున్నారు. కాబట్టి కాంగ్రెస్‌కు ప్రజలు మున్సిపల్ ఎన్నికల్లో గుణపాఠం చెప్పాలి" అని [[తెరాస]] నేత [[ఆలె నరేంద్ర]] అన్నాడు. :దీనికి ప్రతిగా ప్రదేశ్ కాంగ్రెసు అధ్యక్షుడు [[కె కేశవరావు]] ఇలా అన్నాడు: "ఈ వ్యాఖ్యలు చాలా తీవ్రమైనవి. నరేంద్ర పగటికలలు కంటున్నారు. ఆయనకు తెలివి ఉన్నట్టుగా అన్పించటంలేదు. నరేంద్రకు రాజకీయ పరిజ్ఞానం లేదు." * [[సెప్టెంబర్ 6]]: తనను తెలివిలేనివాడని అన్న కేశవరావు గురించి తెరాస నేత, కేంద్రమంత్రి ఆలే నరేంద్ర ఇలా అన్నాడు: "కేకే ఓ జోకరు, వైఎస్‌కు చెమ్చా, తెలంగాణ మాతృద్రోహి. తెలంగాణేతరుడైన వైఎస్‌కు పాదాక్రాంతుడయ్యాడు" * [[సెప్టెంబర్ 7]]: ''టీజేఎస్ కరడుగట్టిన తెలంగాణ వాదుల సంస్థే. ఇలా చెప్పుకోవడానికి మాకు ఎలాంటి అభ్యంతరం లేదు'' అని కె సి ఆర్ అన్నాడు. తెలంగాణవాదాన్ని వాడవాడలా ప్రచారం చేయడమే టీజేఎస్ సైనికుల లక్ష్యమని, ఇందుకోసం వారు ముమ్మాటికీ శాంతియుత పంథాలోనే పయనిస్తారని తెలిపాడు. "ఎవరైనా రెచ్చగొడితే మాత్రం టీజేఎస్ సైనికులు రెచ్చిపోతారు. అవసరమైతే హింసా మార్గంలోకి మళ్లుతారు. ఆందోళనపథంలో తెలంగాణను సాధించాల్సిన పరిస్థితి వస్తే, ఒక్క టీజేఎస్ ఏమిటి తెరాస కూడా వారితో జత కలుస్తుంది. నిజానికి తెలంగాణ ప్రజలంతా ఉద్యమిస్తారు. 1969లో ఇదే జరిగింది" అని అన్నాడు. :కాంగ్రెసు శాసనసభాపక్షం ఇలా ప్రకటించింది: "కాంగ్రెస్ పుణ్యంతో గెలిచిన నరేంద్రకు కాంగ్రెస్‌నే విమర్శించడం తగదు. దమ్ముంటే ఆయన తన ఎంపీ పదవికి రాజీనామా చేసి, కాంగ్రెస్‌తో పోటీపడి గెలవాలి." * [[సెప్టెంబర్ 10]]: హైదరాబాదు లోని ఒక ఫంక్షన్ హాల్లో తెలంగాణా జాగరణ సేన శిక్షణ కార్యక్రమాన్ని కె సి ఆర్ ప్రారంభించాడు. "మాకు మేముగా ఎవరి జోలికీ పోబోం. కానీ మంచికి మంచిగా, చెడుకు చెడుగా టీజేఎస్ కచ్చితంగా స్పందిస్తుంది. అది అప్పటి పరిస్థితిని బట్టి ఉంటుంది. ఇటుకలతో దాడి చేసేవారికి రాళ్లతో సమాధానమిస్తుంది. చేతులతో దాడికి దిగేవారిని కర్రలతో ఎదుర్కొంటుంది. ఎలా ఇచ్చినా జవాబు మాత్రం పకడ్బందీగా ఇచ్చి తీరుతుంది. అంతేకాదు.., వైఎస్ వంటి దుర్మార్గుల మోసాలను గురించి ఊరూరా, వాడవాడలా, రచ్చబండలు, కచేరీల దగ్గరా... ఇలా రాష్ట్రమంతటా ప్రచారం చేస్తుంది. ప్రజలను జాగృతపరుస్తుంది." అని ఆయన అన్నాడు. :తెలంగాణ అంటే ఏంటో టీజేఎస్ మున్ముందు రుచి చూపిస్తుందని తెరాస అగ్రనేత, కేంద్రమంత్రి నరేంద్ర అన్నాడు. ==సెప్టెంబర్ 11 - సెప్టెంబర్ 20== * [[సెప్టెంబర్ 11]]:''తెలంగాణ కోసం అవసరమైతే కర్రలే కాదు... తుపాకులు, ఏకే-47లూ పట్టుకుంటాం. తెలంగాణ ప్రజల మనోభావాలను దెబ్బతీస్తూ, రెచ్చగొడుతుంటే ఇంకా ఎంతకాలం సహించాలి. సమయం వచ్చింది... తెలంగాణలో కాంగ్రెస్ నాయకుల నోళ్లు మూయించే విధంగా ఆ పార్టీని పాతాళానికి తొక్కే పరిస్థితి ఏర్పడింది'' అని నరేంద్ర మెదక్ జిల్లా సంగారెడ్డిలో అన్నాడు. "జాగరణ సేన చేపట్టిన లాఠీలతో కుక్కలను తరమండని కేశవరావు సూచిస్తున్నారు. మేము తెలంగాణకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడే కుక్కలనూ కొట్టమంటున్నాం" అంటూ ఘాటుగా పేర్కొన్నారు. :తెరాసకు ఓటేయటం ద్వారా తమ ఓటును వృథా చేసుకోవద్దని తెలంగాణవాదులకు పీసీసీ అధ్యక్షుడు కె.కేశవరావు పిలుపునిచ్చారు. తెలంగాణ అంశాన్ని సోనియాగాంధీకి అప్పగించినందున... కాంగ్రెస్‌ను విశ్వసించాలని విజ్ఞప్తి చేశారు. తెలంగాణేతరుల్ని రెచ్చగొట్టేందుకే తెలంగాణ జాగరణ సేన(టీజెఎస్)ను తెరాస ఏర్పాటుచేసిందని విమర్శించారు. * [[సెప్టెంబర్ 12]]: "మీవి డ్రామాలాడే బతుకులు. మున్సిపల్ ఎన్నికల ప్రచారానికి నేనూ వస్తున్నా. జనంలోకి పోదాం. వారే నిర్ణేతలు. ఎవరి వల్ల ఎవరు బాగుపడ్డారో అక్కడే తేల్చుకుందాం" అంటూ [[కె సి ఆర్]] కాంగ్రెస్‌కు సవాల్ విసిరారు. :ఒకట్రెండు జిల్లాలకు మాత్రమే పరిమితమై, ఇతర పార్టీల పొత్తులతో తప్ప గెలవలేని కమ్యూనిస్టులు... తమపై నోటికొచ్చిన వ్యాఖ్యలు చేస్తున్నారంటూ కేసీఆర్ ఎద్దేవా చేశారు. :ఆంధ్ర వలసవాదులది బిచ్చమెత్తుకు బతికిన చరిత్ర అంటూ ఎద్దేవా చేశారు. ''జొన్నన్నం తప్ప గతిలేని పల్నాడు దుస్థితినీ, నీటి చుక్కకు కూడా కటకటలాడే పరిస్థితినీ శ్రీనాథ కవి ఎన్నో పద్యాల్లో వర్ణించాడు. కాకతీయులు, రెడ్డిరాజుల హయాంలో గోదావరి జిల్లాల వారు బతుకుదెరువు కోసం తెలంగాణకు వలస వచ్చారు. సన్నన్నం తినే మమ్మల్ని... క్రమంగా జొన్నన్నం స్థాయికి దిగజార్చారు. అలాంటి మీరు ఇప్పుడు మమ్మల్ని చులకన చేస్తారా?'' అని [[కె సి ఆర్]] ప్రశ్నించారు. :"తెలంగాణ అనే అమృత కలశాన్ని కబళించేందుకు ప్రయత్నించే వారిని నల్లతాచుల్లా కాటేయండి. తెలంగాణ తల్లి కొంగుకు నిప్పు పెడుతున్న వ్యతిరేకుల్ని నరికి, వారి రక్తంతో ఆమె పాదాల్ని అభిషేకించండి. ఆంధ్ర వలసవాదుల చేతుల్లోంచి తెలంగాణ సంకెళ్లను తెంచేందుకు సిద్ధం కండి" అంటూ కేంద్రమంత్రి, తెరాస అగ్రనేత నరేంద్ర టీజేఎస్ ప్రేరక్‌లకు పిలుపునిచ్చారు. * [[సెప్టెంబర్ 14]]:నరేంద్ర ఇలా అన్నాడు: "కేసీఆర్‌పై, నాపై కచ్చితంగా దాడులు జరిగే అవకాశముంది. ముఖ్యమంత్రి వైఎస్, పోలీసులు కలసికట్టుగా సృష్టించిన 'కోబ్రా'లు ఇందుకు పాల్పడవచ్చు." :[[కె సి ఆర్]] వ్యాఖ్యలు: :"వరవరరావును జైలులో కలిసినందుకు నన్ను అరెస్టు చేయాలంటున్నారు. అలా చేయాల్సి వస్తే... చర్చల పేరుతో నక్సలైట్లను పిలిచి రాచమర్యాదలు చేసిన వైఎస్‌నే అరెస్టు చేయాలి" : "మంత్రి పదవులనుంచి మమ్మల్నెవరు బర్తరఫ్ చేసేది? ఢిల్లీ సర్కారే మా దయాదాక్షిణ్యాలపై నడుస్తోంది! ఈ ఎన్నికల్లో గెలిస్తేనే తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్ర లొల్లి ఢిల్లీకి చేరుతుంది. తెలంగాణ దెబ్బ ఏందో మరోసారి యావత్ దేశానికి చాటిచెప్పాలి" * [[సెప్టెంబర్ 16]]: ఉదయం విజయనగరం జిల్లా జంరఝావతి ప్రాజెక్టు పరిశీలనకు వెళ్తూ విశాఖ విమానాశ్రయంలో ముఖ్యమంత్రి [[వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి]] ఇలా అన్నాడు - ''తెరాస నాయకుల మాటలకు జవాబు చెప్పాల్సిన పరిస్థితి ఉందా? వారు అసంబద్ధమైన మాటలు మాట్లాడుతున్నారు. ఆ పార్టీ నాయకులకు జవాబు చెప్పాల్సిన అవసరం లేదనుకుంటున్నా. వారిచ్చే ప్రకటనల మంచి చెడులను వారికే వదలిపెడుతున్నాను''. : ''కేసీఆర్‌ తెలుగుదేశం పార్టీలో ఉన్నప్పుడు బాగానే పనిచేసేవారు. బయటకు వెళ్లాకే పాడైపోయారు.'' : ''ప్రస్తుతం కేసీఆర్‌ హెలికాప్టర్‌పైనే తిరుగుతున్నారు. జనంలోకొచ్చే ధైర్యం కోల్పోయారు. రాళ్ళతో కొడతారని భయం.'' : ''మేనల్లుడు హరీష్‌ మంత్రి పదవి పోయింది. తన పదవి కాపాడుకునే ప్రయత్నాల్లో కేసీఆర్‌ తీరికలేకుండా ఉన్నారు.'' : ''ఢిల్లీ పెద్దలకు హైదరాబాద్‌ బిర్యానీతో విందులు చేస్తే తెలంగాణా వస్తుందా?'' : [[చంద్రబాబు నాయుడు]] సిద్దిపేట, మెదక్‌, సంగారెడ్డి, సదాశివపేట, జహీరాబాద్‌ మున్సిపాలిటీల్లో పై విమర్శలు చేసాడు. : కరీంనగర్‌ లోక్‌సభ నియోజకవర్గ పరిధిలోని జగిత్యాల మున్సిపాలిటీలో ఎన్నికల ప్రచారానికి వచ్చిన తెరాస అధినేత కె.చంద్రశేఖరరావుకు చేదు అనుభవం ఎదురయింది. రోడ్‌షో పేలవంగా సాగింది. దాంతో ఆయన తీవ్ర అసంతృప్తితో అర్ధాంతరంగా ప్రచారం ముగించుకుని హెలికాప్టరులో మంచిర్యాల వెళ్ళిపోయాడు. * [[సెప్టెంబర్ 17]]: నిజాం సంకెళ్ల నుంచి తెలంగాణకు విముక్తి కలిగిన రోజు. తెదేపా, భాజపా, తెరాస పక్షాలు ''తెలంగాణ విమోచన దినోత్సవాన్ని'' నిర్వహించాయి. అయితే ఈ పార్టీల రాష్ట్ర అధ్యక్షులెవరూ హైదరాబాద్‌లో జరిగిన కార్యక్రమాల్లో పాల్గొనలేదు. మున్సిపోల్స్‌ ప్రచారంలో నిమగ్నం కావడమే దీనికి కారణం. : మహబూబ్‌నగర్‌లో జరిగిన వివిధ ఎన్నికల ప్రచార సభల్లో కెసిఆర్‌ ఇలా అన్నారు: : ''తెలంగాణ వ్యతిరేకిగా వ్యవహరిస్తున్న ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్‌. పెద్ద అహంకారి. అహంభావి. అణిచివేతదారు'' అని తెరాస అధ్యక్షుడు కె.చంద్రశేఖరరావు నిప్పులు కక్కారు. ఇతర ప్రాంతాల కోసం తెలంగాణకు అన్యాయం చేస్తున్న వైఎస్‌ '''కనుమరుగుకాక తప్పదని''' అన్నారు. ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమానికి ఎదురుదెబ్బలు తగులుతున్నాయని కేసీఆర్‌ అంగీకరించారు. అయితే.. అది వైఫల్యం మాత్రం కాదని అన్నారు.అన్ని విషయాల్లోనూ తమను రెచ్చగొట్టేలా వైఎస్‌ మాట్లాడుతున్నారని, అందుకే తాము స్పందించాల్సి వస్తోందని కేసీఆర్‌ తెలిపారు. శుక్రవారం జగిత్యాలలో తన రోడ్‌ షోకు జనం రాలేదనడం అవాస్తవమని చెప్పారు. 'నేను అన్ని వార్డుల్లోకీ రావాలనే ఉద్దేశంతో మా స్థానిక నేతలు జనాన్ని వారివారి వార్డుల్లోనే నిలిపి ఉంచారు. ఈ విషయంలో వారి మధ్య సమన్వయం లోపించింది. దాంతో కూడలి వద్ద జనం తక్కువగా కన్పించారు' అని చెప్పారు. :''రాష్ట్రంలో మంత్రి పదవులు వద్దన్న. సోనియాగాంధే పిలిచి.. మీ వల్ల ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో బువ్వ తింటున్నాం. పొత్తు కలిసి గెలిచినం. ప్రభుత్వంలో చేరండి అంది. బలవంతం చేస్తే చేరినం. దానికి ఒకటే లొల్లి. వరంగల్‌ సభకు లక్షల మంది వస్తే... మేమూ తెలంగాణ అంటూ గులాం నబీ అజాద్‌ మా ఇంటికి వచ్చిండు. మాయమాటలు చెప్పిండు. మాతో పొత్తు పెట్టుకొని ఇప్పుడు మోసం చేసిండు. పదేళ్లు అధికారంలో లేని కాంగ్రెస్‌ తెరాస జెండావల్ల బతికింది. చంద్రబాబు అడ్రస్‌ లేకుండా పోయిండు. గత శాసనసభ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెసోళ్ళు పాలమూరులో తొండి చేసిండ్రు. సీట్లు ఇచ్చినట్లే ఇచ్చి పోటీకి నిలిపిండ్రు. ఈసారి ఎవరి బలమెంతో తేల్చుకోవడానికి ఒంటరిగా బరిలోకి దూకినం.'' * [[సెప్టెంబర్ 18]]: ''అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో గులాబీ కండువాతో ప్రచారం చేసి అధికారంలోకొచ్చావు. ఇప్పుడు మేం ఒంటరిగా పోటీ చేస్తుంటే నక్సలైట్లంటున్నావు. ఇదెక్కడి ధర్మం'' అని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ నుద్దేశించి తెరాస అధినేత చంద్రశేఖర్‌రావు నల్గొండ జిల్లా భువనగిరిలో పురపాలక ఎన్నికల ప్రచార సభలో అన్నాడు. ''ఆరుసార్లు ఎమ్మెల్యేగా పనిచేసిన. డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా పనిచేసినా. ఇప్పుడు కేంద్రమంత్రిగా ఉన్నా. తెలుగుదేశం పార్టీ నుంచి బయటకు వచ్చి తెలంగాణ అనగానే నక్సలైటునయిపోయానా?'' అని తెదేపా అధ్యక్షుడు చంద్రబాబునూ నిలదీశాడు. :కమ్యూనిస్టులు తెలంగాణ వ్యతిరేక ఉన్మాదులని కేసీఆర్‌ ఆరోపించాడు. ''వారు తినేది తెలంగాణ తిండి, పాడేది ఆంధ్రపాట'' అని మిర్యాలగూడలో దుయ్యబట్టాడు. ''కమ్యూనిస్టులు పొద్దుతిరుగుడు పువ్వులాంటి వారు, పొత్తు ఉంటేనే వికసిస్తార''ని చురకవేశాడు. గతంలో తెలంగాణకు రూ.10 వేల కోట్ల ప్యాకేజీ కావాలని కోరిన కమ్యూనిస్టులు ఇప్పుడేమీ మాట్లాడకుండా ''పొయ్యిలో పడుకున్నారని'' ఎద్దేవా చేశాడు. రాష్ట్రంలో తెదేపాకు ఒక్క మున్సిపాలిటీ దక్కదని జోస్యం చెప్పాడు. * [[సెప్టెంబర్ 19]]: నక్సలిజంపై వివిధ రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రుల సమావేశంలో [[ముఖ్యమంత్రి]] వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి, కేంద్ర మంత్రి [[కె చంద్రశేఖర రావు]] పేరును నేరుగా ప్రస్తావిస్తూ ఆయన పార్టీ నక్సల్స్‌తో స్నేహం చేస్తోందని సూటిగా ఆరోపించాడు. :* మావోయిస్టులపై నిషేధం విధించడాన్ని తెరాస నాయకులు బహిరంగంగా విమర్శించారు. :* ఎన్నికల బహిష్కరణకు పిలుపునిచ్చిన మావోయిస్టులతో తెరాస స్నేహం ప్రదర్శిస్తోంది. కేంద్ర మంత్రి కేసీఆర్‌ [[విరసం]] నేత [[వరవరరావు]]ను జైలు లో కలుసుకున్నారు. :* అన్ని పార్టీలు ముఖ్యంగా కాంగ్రెస్‌ను ప్రధాన లక్ష్యంగా ఎంచుకున్న నక్సల్స్‌ తెరాసకు మాత్రం మినహాయింపు ఇచ్చారు. :* [[టీజేఎస్‌]] పేరిట పాక్షిక మిలిటరీ సంస్థను ఏర్పాటు చేసిన తెరాస... మాజీ ఆరెస్సెస్‌ ముఖ్యుడితో వారికి శిక్షణ ఇప్పిస్తోంది. నక్సల్స్‌, మాజీ మిలిటెంట్లు, ఆరెస్సెస్‌ వారు ఇందులో చేరుతున్నారు. అయితే టీజేఎస్‌, మావోయిస్టుల మధ్య ఆందోళనకర స్థాయిలో సంబంధాలేవీ లేవు. :* తెరాస నాయకులు రెచ్చగొట్టే విధంగా చేసిన ప్రకటనలను పత్రికలు, పార్టీలు ఖండించాయి. * [[సెప్టెంబర్ 20]]: దేశ రాజధాని [[ఢిల్లీ]]లో [[సెప్టెంబర్ 19]] న జరిగిన సీఎంల సమావేశంలో తాను తెరాసను విమర్శిస్తూ మాట్లాడలేదని ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి విలేకరులకు వివరించారు. '''మావోయిస్టుల సమస్యపై ఢిల్లీలో జరిగిన ముఖ్యమంత్రుల సమావేశంలో తెరాసపై నేను ఫిర్యాదు చేయలేదు. నిప్పులు చెరగలేదు. అసలు స్లయిడ్స్‌ చూపలేదు. చంద్రశేఖరరావు పేరూ ప్రస్తావించలేదు.''' ==సెప్టెంబర్ 21 - సెప్టెంబర్ 30== * [[సెప్టెంబర్ 21]]: ప్రజలను రెచ్చగొట్టే విధంగా ప్రసంగాలు చేస్తున్న తెరాస నేతలు నరేంద్ర, కె.చంద్రశేఖర్‌రావులతోపాటు మరో 30 మందిపై ఫిర్యాదును పరిశీలించాల్సిందిగా నాంపల్లి కోర్టు పోలీసులను ఆదేశించింది. పెమ్మరాజు శ్రీనివాస్‌ అనే విలేకరి బుధవారం నాంపల్లి మూడో అదనపు చీఫ్‌ మెట్రోపాలిటన్‌ మెజిస్ట్రేట్‌ వద్ద నేరుగా ఈ ఫిర్యాదు దాఖలు చేశారు. దీన్ని విచారించిన మెజిస్ట్రేట్‌ గుర్రప్ప తదుపరి చర్యల నిమిత్తం ఫిర్యాదును బంజారా హిల్స్‌ పోలీసులకు రిఫర్‌ చేశారు. :ఎన్నికల ప్రచారానికి వచ్చిన తెరాస అధినేత కె.చంద్రశేఖరరావు [[వరంగల్‌]] నగరంలోని కాజీపేటలో కేసుల విషయాన్ని ప్రస్తావిస్తూ '''తమపై ఎన్ని కేసులు పెట్టినా, జైల్లో వేసినా , తూటాలు పేల్చినా తమ ఉద్యమం ఆగదని, ప్రాణాలు పోయినా దీనిని ఆరిపోనీయమని''' అన్నారు. * [[సెప్టెంబర్ 22]]: తెరాస అధినేత కె.చంద్రశేఖరరావు ఇలా అన్నారు: తెలంగాణ పెట్టిన భిక్షతో కాంగ్రెస్‌ బతికిందని, తెరాస ఉద్యమాన్ని ఆక్సిజన్‌గా ఉపయోగించుకున్న ఆ పార్టీ, నేడు అన్నం పెట్టిన చేతికే సున్నం చుడుతోంది. ముఖ్యమత్రి వై.ఎస్‌.కు వణుకుడు పుట్టాలంటే కారు గుర్తుకే ఓటేయాలని ఆయన ఓటర్లకు విజ్ఞప్తిచేశారు. తెలంగాణ తెరమరుగువతుందని వై.ఎస్‌. వ్యాఖ్యానించిన రోజే కేంద్రంలో రాజీనామా చేయాలని నిర్ణయించామని, ప్రధానిని కలిసేందుకు అనుమతి కూడా తీసుకొని రాజీనామా పత్రాలు సిద్ధం చేశామని తెలిపారు. అయితే పవార్‌ సర్దిచెప్పడంతో వెనుకడుగు వేశామన్నారు. : తెలంగాణ రాష్ట్రం వచ్చేవరకూ ఉద్యమం జావగారకుండా, జబ్బలు జారేయకుండా ఉండటానికే తెలంగాణ జాగరణ సేన్‌(టి.జె.ఎస్‌.)ను ఏర్పాటు చేశామన్నారు. అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో ప్రత్యేక తెలంగాణ నినాదానికి అనుకూలంగా ప్రజలిచ్చిన తీర్పును గౌరవించి తెదేపా నేతలు కలిసి రావాలని కేసీఆర్‌ కోరారు. : తమ పార్టీ నేత నరేంద్ర సాధారణంగా మాట్లాడే ఊతపదాలను తప్పుగా చూపుతున్నారని, టి.జె.ఎస్‌. శ్రేణులను ఉత్తేజపరచాలనే లక్ష్యంతోనే ఆయన ఆ పదాలను ఉపయోగిస్తున్నారని కేసీఆర్‌ వివరించారు. : తెరాసకు నాలుగు సంవత్సరాల రాజకీయ జీవితం ఉందని, మా పార్టీ లక్ష్యం, ఆశయం అన్నీ తెరిచిన పుస్తకాలని, తమ పార్టీ ఎక్కడా హింసకు పాల్పడలేదన్నారు. ఇదే విషయాన్ని జడ్జీకి వివరిస్తామన్నారు. : బీహార్‌ ఎన్నికల దాకా వేచి చూసి ఆ తరువాత మిత్రులతో సమావేశమై తెలంగాణ రాదనుకున్న క్షణమే రాజీనామా చేసేందుకు వెనుకాడమన్నారు. తెరాస ఎప్పుడూ మానవీయ కోణన్ని వదులుకోదని, ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఏర్పడిన తరువాత ఆంధ్ర పెట్టుబడిదారులకు రెడ్‌కార్పెట్‌ వేసి స్వాగతం పలుకుతామన్నారు. * [[సెప్టెంబర్ 24]]: మున్సిపల్‌ ఎన్నికల్లో [[తెలంగాణ]]లో [[తెరాస]] నిర్ణయాత్మక శక్తిగా అవతరించనుందని, ఆరు మున్సిపాలిటీలు గెలుచుకుంటామని కేసీఆర్‌ అభిప్రాయపడ్డారు. '''ఈ ఎన్నికల్లో తెలంగాణలో [[తెదేపా]]కు నిండుసున్నాయే గతి. ఒక్క మున్సిపాలిటీనీ సొంతగా గెలుచుకోలేదు. ఇక కాంగ్రెస్‌ కనాకష్టంగా [[గద్వాల]] మున్సిపాలిటీని గెలుస్తుంది..అదీ బొటాబొటీ మెజారిటీతో!''' అని వ్యాఖ్యానించారు. * [[సెప్టెంబర్ 25]]: "ప్రత్యేక తెలంగాణ విషయంలో కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠానం వైఖరి అనుమానాలకు తావిస్తోంది. ఇది నిజం కాదని నిరూపించాలంటే తక్షణం పార్లమెంటులో బిల్లు ప్రవేశపెట్టి వారి చిత్తశుద్ధిని నిరూపించుకోవాలి" అని కేంద్రమంత్రి, [[తెరాస]] అగ్రనేత [[ఆలె నరేంద్ర]] డిమాండ్‌ చేశారు. * [[సెప్టెంబర్ 26]]: పురపాలక ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు ఘనవిజయం సాధించింది. తెలుగుదేశం, తెరాస ఘోరంగా ఓడిపోయాయి. మున్సిపల్‌ ఎన్నికల్లో ఓటమితో [[తెరాస]] నిరాశానిస్పృహల్లో కూరుకుపోయింది. పార్టీ అధినేత [[కేసీఆర్‌]] మీడియా ముందుకు రాకుండా ముఖం చాటేశారు. మధ్యాహ్నం రెండింటికి విలేకరుల సమావేశం నిర్వహిస్తున్నామని, అందులో కేసీఆర్‌ పాల్గొంటారని తెరాస కార్యాలయం నుంచి ఉదయం సమాచారమందింది. పూర్తిస్థాయిలో ఫలితాలు వెల్లడయ్యాక తెరాస కేవలం రెండు మున్సిపాలిటీలకు పరిమితమైన విషయం స్పష్టమైంది. దీంతో కేసీఆర్‌ సమావేశంలో పాల్గొనాల్సిందిగా పార్టీ అగ్రనేత నరేంద్ర, మాజీమంత్రి [[నాయిని నర్సింహారెడ్డి]]లను పురమాయించి తాను ఇంట్లోనే ఉండిపోయారు. * [[సెప్టెంబర్ 27]]: తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితిలో నిరసన జ్వాలలు భగ్గుమన్నాయ్‌! ఇన్నాళ్ళూ నివురుగప్పిన నిప్పులా దాగున్న అసంతృప్తి మున్సిపల్‌ ఎన్నికల ఘోర పరాజయం నేపధ్యంలో.... ఒక్కసారిగా పెల్లుబికింది. లుకలుకలూ బయటపడుతున్నాయ్‌! అగ్రనేతలు కేసీఆర్‌, నరేంద్రలపై ఇద్దరు ఎమ్మెల్యేలు - [[మందాడి సత్యనారాయణ రెడ్డి]], [[దుగ్యాల శ్రీనివాస రావు]] - బహిరంగంగా ధ్వజమెత్తారు. :[[రంగారెడ్డి జిల్లా]] పార్టీ అధ్యక్షుడు హరివర్ధన్‌రెడ్డి ఎమ్మెల్యేలతో గళం కలపటమే కాకుండా పార్టీకి రాజీనామా చేశారు. మరోవైపు సీనియర్‌ నేత [[ఆలె నరేంద్ర]]పై పార్టీలో దుమారం మొదలైంది. అంతా ఆయన్నే వేలెత్తి చూపిస్తున్నారు. నరేంద్ర భాష వల్లే పార్టీకీ దుస్థితి తలెత్తిందంటూ ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయ్‌! * [[సెప్టెంబర్ 28]]: [[హైదరాబాదు]]లో జరిగిన [[తెరాస]] శాసనసభా పక్ష సమావేశానికి మందాడి సత్యనారాయణ రెడ్డి, దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు హాజరు కాలేదు. వారిద్దరితో మాట్లాడి అవసరమైన చర్యలు తీసుకునే అధికారాన్ని ఈ సమావేశం [[కె సి ఆర్‌]] కు కట్టబెట్టింది. * [[సెప్టెంబర్ 29]]: [[తెరాస]] శాసనసభా పక్ష నేత, మాజీ మంత్రి [[కె విజయరామా రావు]] ఇలా అన్నారు: ఎన్నికలకు ముందు [[తెలంగాణా జాగరణ సేన]]ను ఏర్పాటు చేయడం వలన పార్టీకి ఎన్నికలలో నష్టం కలిగింది. అయితే దానిని మూసే ఆలోచన లేదు. అనారోగ్యకారణాల వలన టి జే యెస్‌ నాయకుడు ఉమాకాంత్‌ ను మారుస్తున్నాము. సమర్ధుడైన వ్యక్తి దొరికితే మైనారిటీ వ్యక్తికయినా ఈ పదవిని ఇస్తాము. ==ఇంకా చూడండి== *[[తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2005]] *[[తెలంగాణ]] [[Category:తెలంగాణా 2005|సెప్టెంబర్]] Category:తెలంగాణా 2005 4508 12616 2005-10-11T10:33:50Z Chaduvari 97 [[Category:తెలంగాణా|2005]] మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము 4509 18881 2006-01-21T00:25:14Z Chaduvari 97 /* సామాజిక నేపథ్యం */ పేరా అమరిక మార్పు ఆంధ్ర, [[తెలంగాణా]] ప్రాంతాలు కలిసి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఏర్పాటు]] కావడంలో కీలకమైనది [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]]. [[1956]] [[జూలై 19]] న కుదిరిన ఈ ఒప్పందంలో తెలంగాణా అభివృద్ధికి, తెలంగాణా సమానత్వ పరిరక్షణకు సంబంధించిన నిబంధనలు ఉన్నాయి. ఆంధ్ర, హైదరాబాదు రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులు, ప్రముఖ మంత్రులు, రెండు ప్రాంతాల కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్షులు ఈ ఒప్పందంపై సంతకాలు చేసారు. ఈ ఒప్పందాన్ననుసరించి 1956 [[నవంబర్ 1]] న ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఏర్పడింది. ఆంధ్ర ప్రాంతానికి చెందిన [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. అయితే, ఈ ఒప్పందం అమలు విషయమై కొద్దికాలంలోనే తెలంగాణా ప్రజల్లో అసంతృప్తి బయలుదేరింది. ఒప్పందాన్ననుసరించి ఉప ముఖ్యమంత్రి పదవిని తెలంగాణా వాసికి ఇవ్వలేదు; అసలు ఆ పదవినే సృష్టించలేదు. అయితే [[1959]] లో దామోదరం సంజీవయ్య ముఖ్యమంత్రి కాగానే ఉప ముఖ్యమంత్రిగా తెలంగాణా ప్రాంతానికి చెందిన [[కె.వి.రంగారెడ్డి|కొండా వెంకట రంగారెడ్డి]] (కె.వి.రంగారెడ్డి)ని నియమించాడు. అయితే మళ్ళీ [[1962]] నుండి [[1969]] వరకు ఉపముఖ్యమంత్రి పదవి లేదు. మళ్ళీ 1969 లో తెలంగాణా ప్రాంతానికి చెందిన జె.వి.నర్సింగరావును ఉపముఖ్యమంత్రిగా నియమించారు. ఈ విధంగా రాజకీయ పదవుల విషయంలో తమకు అన్యాయం జరిగిందని తెలంగాణా వారు భావించారు. ==సామాజిక నేపథ్యం== ఆంధ్ర ప్రాంతం నుండి తరలి వచ్చిన ప్రజలు తెలంగాణా ప్రాంతంలో భూములు కొని, వ్యవసాయం చేసి అభివృద్ధి సాధించారు. ఇది తమ భూముల ఆక్రమణగా కొందరు ప్రజలు భావించారు. ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు, ఉపాధ్యాయుల నియామకాల్లో తమకు అన్యాయం జరిగిందనే భావన కూడా తెలంగాణా ప్రజల్లో కలిగింది. తెలంగాణా విద్యాసంస్థల్లో కూడా తమకు తగినన్ని సీట్లు రాలేదని విద్యార్ధుల్లో అసంతృప్తి నెలకొని ఉంది. ==రాజకీయ నేపథ్యం== [[1967]] లో ముఖ్యమంత్రి అయిన తరువాత [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] రాజకీయంగా తన స్థానాన్ని సుస్థిరం చేసుకున్నాడు. ఆయనకు రాజకీయంగా సరిజోడీ అయిన [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] ఆయన మంత్రివర్గంలో మంత్రిగా ఉండేవాడు. అయితే చెన్నారెడ్డి కేంద్రంలో ఉక్కు,గనుల శాఖమంత్రిగా ఢిల్లీ వెళ్ళడంతో, ఆయన దైనందిన రాష్ట్ర రాజకీయాలకు దూరమయ్యాడు. <!--ముఖ్యమంత్రిగా బ్రహ్మానందరెడ్డికి ఇది లాభించింది. -->అయితే, కొద్దిరోజుల్లోనే అనుకోని ఒక సంఘటన జరిగింది. అంతకు కొద్దికాలం క్రితం జరిగిన శాసనసభ ఎన్నికలలో చెన్నారెడ్డి అక్రమ పద్ధతులకు పాల్పడ్డాడనే ఆరోపణతో ఆయన చేతిలో ఓడిపోయిన [[వందేమాతరం రామచంద్రరావు]] వేసిన ఒక దావాలో చెన్నారెడ్డికి వ్యతిరేకంగా కోర్టు తీర్పు ఇచ్చింది. ఆయన ఎన్నికను రద్దు చేసి, ఆరేళ్ళపాటు ఎన్నికలలో పోటీ చెయ్యకుండా నిషేధించింది. చెన్నారెడ్డి వెంటనే కేంద్రమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసి, పైకోర్టుకు వెళ్ళాడు. అక్కడా ఓడిపోయాడు. చివరికి సుప్రీంకోర్టు కూడా ఆయన అభ్యర్ధనను తోసిపుచ్చింది. <!--ఈ కేసు విషయంలో ముఖ్యమంత్రి తనకు అనుకూలంగా పనిచెయ్యలేదని ఆగ్రహించిన చెన్నారెడ్డి అవకాశం కొరకు ఎదురుచూస్తూ ఉన్నాడు. కొద్దిరోజుల్లోనే మొదలైన తెలంగాణా పరిరక్షణ ఉద్యమం ఈ రాజకీయ నిరుద్యోగికి అందివచ్చిన అవకాశమైంది.--> ==ఉద్యమ ప్రారంభం== తెలంగాణా ఉద్యమం తెలంగాణా హక్కుల పరిరక్షణ ఉద్యమంగా మొదలైంది. తెలంగాణా రక్షణలను అమలు చెయ్యాలని కోరుతూ [[1969]] [[జనవరి 9]] న [[ఖమ్మం]] పట్టణంలో ఒక విద్యార్ధి నిరాహారదీక్ష ప్రారంభించాడు. ఆరోజు జరిగిన ఊరేగింపులో హింసాత్మక ఘటనలు జరిగాయి. మరుసటి రోజు ఉద్యమం [[నిజామాబాదు]]కు పాకింది. జనవరి 10 న హైదరాబాదులోని [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం]] లో జరిగిన విద్యార్ధుల సమావేశంలో - తెలంగాణా రక్షణల అమలుకై జనవరి 15 నుండి సమ్మె చెయ్యాలని ప్రతిపాదించారు. అయితే, [[జనవరి 13]] న అదే విశ్వవిద్యాలయంలో జరిగిన ఒక సమావేశంలో విద్యార్ధులలోని ఒక వర్గం "తెలంగాణా విద్యార్ధుల కార్యాచరణ సమితి" గా ఏర్పడి, ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర సాధనే తమ ధ్యేయంగా ప్రకటించారు. అదే రోజున పురప్రముఖులు కొందరు "తెలంగాణా పరిరక్షణల కమిటీ" ని ఏర్పాటు చేసారు. జనవరి 18 న విద్యార్ధుల్లోని రెండు వర్గాలు (తెలంగాణా రక్షణల కోసం ఉద్యమించిన వారు, ప్రత్యేక తెలంగాణా కోరేవారు) వేరువేరుగా హైదరాబాదులో ఊరేగింపులు జరిపారు. ఈ రెండు ఊరేగింపులు ఆబిద్స్ లో ఎదురైనపుడు ఘర్షణ చెలరేగింది. పోలీసులు లాఠీఛార్జి చెయ్యవలసి వచ్చింది. అదేరోజు శాసనసభలోని ప్రతిపక్ష పార్టీలు తెలంగాణా రక్షణల అమలు కొరకు ప్రభుత్వాన్ని వత్తిడి చేసాయి. ఉద్యమకారుల కోరికలను చర్చించడానికి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం [[జనవరి 19]] న అఖిలపక్ష సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. ఆ సమావేశం కింది విధంగా ఒక ఒప్పందానికి వచ్చింది. *తెలంగాణాలో పనిచేస్తున్న ఆంధ్ర ఉద్యోగులను వెనక్కి పంపించాలి. *[[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]]లోని తెలంగాణా రక్షణలను అమలు చెయ్యాలి. అయితే ప్రత్యేక తెలంగాణా వాదులు ఈ ఒప్పందానికి సమ్మతించలేదు. ప్రర్యేక రాష్ట్రమే తమ ధ్యేయమని, అది నెరవేరేవరకు తమ ఉద్యమం కొనసాగుతుందని వారు ప్రకటించారు. అఖిలపక్ష కమిటీ ఒప్పందాన్ని అమలు చేస్తూ జనవరి 22 న ప్రభుత్వం ఒక జి ఓ ను జారీ చేసింది. దీని ప్రకారం ఫిబ్రవరి 28 కల్లా స్థానికులు కాని ఉద్యోగులని వారి వారి స్థానాలకు వెనక్కి పంపివేస్తారు. తెలంగాణా రక్షణల అమలుకై మిగులు నిధుల అంచనాకు ఢిల్లీనుండి ఒక బృందం వస్తుంది. ఈ హామీలతో ఉద్యమానికి ఆద్యుడైన ఖమ్మం విద్యార్ధి తన దీక్షను విరమించాడు. దీనితో తెలంగాణా రక్షణల అమలు ఉద్యమం ఆగిపోయింది; ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం రెండవ దశలోకి ప్రవేశించింది. ==రెండవ దశ== [[జనవరి 24]] న సదాశివపేట లో జరిగిన పోలీసు కాల్ప్లలో గాయపడి మరుసటి రోజు హైదరాబాదు గాంధీ ఆసుపత్రిలో ఒక వ్యక్తి చనిపోయాడు. [[జనవరి 27]] న రంగాచార్యులు అనే ఒక ఆంధ్ర ప్రాంతపు ఉద్యోగిని [[నల్గొండ]] పట్టణంలో పెట్రోలు పోసి తగలబెట్టారు. ఆంధ్ర ప్రాంతపు ప్రజలలో భయాందోళనలు చెలరేగాయి. [[జనవరి 28]] న వరంగల్లులో [[కాళోజీ నారాయణరావు]] అధ్యక్షతన జరిగిన సదస్సులో ముఖ్యమంత్రి రాజీనామా చెయ్యాలని, రాష్ట్రంలో రాష్ట్రపతి పాలన విధించాలని తీర్మానం చేసారు. క్రమేణా ఆందోళన లో హింసాత్మక చర్యలు పెరగసాగాయి. ఆంధ్రప్రాంతపు వారి ఆస్తులు తగలబెట్టడం, దోపిడిలు విస్తృతంగా జరిగాయి. ఆంధ్ర ప్రాంతంలో కూడా ప్రజలు సమ్మెలు చెయ్యసాగారు. తెలంగాణాలోని అనేక పట్టణాల్లోను, ఆంధ్రా లోని కొన్ని పట్టణాల్లోను సైన్యం కవాతు జరిపింది. ఉద్యమం శాంతియుతంగా జరపాలని కోరుతూ ఉద్యమ నాయకుడు మల్లికార్జున్ విద్యార్ధులకు విజ్ఞప్తి చేసాడు. అయినా హింస తగ్గలేదు. ఫిబ్రవరి 25 న తాండూరు లో హింసాత్మక ఘటనలు జరిగినపుడు పోలీసు కాల్పుల్లో ఒక వ్యక్తి చనిపోయాడు. ==కోర్టు కేసులు== [[జనవరి 22]] నాటి జి ఓ రాజ్యాంగం లోని ప్రాధమిక హక్కుల అధికరణాలకు విరుద్ధమని కొందరు ఉద్యోగులు హై కోర్టులో దావా వేసారు. అలాగే ఇదే జి ఓ కు వ్యతిరేకంగా [[జనవరి 31]] న ఐదుగురు తెలంగాణా ప్రాత ఉద్యోగినులు మరో దావా వేసారు. తమ భర్తలు ఆంధ్ర ప్రాతం వారని, ఈ జి ఓ వలన తమకు అన్యాయం జరుగుతుందని వారి వాదన. [[ఫిబ్రవరి 3]]: ఆ జి ఓ రాజ్యాంగ విరుద్ధమని హై కోర్టు తీర్పు నిచ్చింది. వెంటనే రాష్ట్ర ప్రభుత్వం హై కోర్టులో మరో దావా వెయ్యగా, కోర్టు తమ ఫిబ్రవరి 3 నాటి తీర్పు అమలు పై స్టే ఇచ్చి, విచారణకు డివిజను బెంచిని ఆదేశించింది. [[ఫిబ్రవరి 18]] న సుప్రీంకోర్టు కూడా జి ఓ పై స్టే ఇచ్చి, ఉద్యోగుల బదిలీలను ఆపేసింది. [[ఫిబ్రవరి 20]]: హైకోర్టు మరో తీర్పు ఇస్తూ, ఇలా వ్యాఖ్యానించింది. *ముల్కీ నిబంధనలు రాజ్యాంగ బద్ధమే. *అయితే, బయటి వారిని వెనక్కి పంపకుండా, వారికొరకు అదనపు ఉద్యోగాలను (సూపర్ న్యూమరీ) సృష్టించాలి. అదనపు ఉద్యోగాల విషయమై తెలంగాణా ఉద్యోగ సంఘాలు నిరసన వ్యక్తం చెయ్యగా, ముల్కీ నిబంధనల పై ఆంధ్ర ప్రాంతంలో నిరసనగా సమ్మెలు జరిగాయి. [[మార్చి 7]]: ముల్కీ నిబంధనల అమలుపై మునుపు తనిచ్చిన స్టేను ధృవీకరిస్తూ, అదనపు పోస్టుల సృష్టించడాన్ని కూడా నిలిపివేసింది. [[మార్చి 29]]: సుప్రీంకోర్టు ఇలా తీర్పు ఇచ్చింది: * ముల్కీ నిబంధనలు రాజ్యాంగ విరుద్ధం * తెలంగాణా లోని ఆంధ్ర ఉద్యోగులను వెనక్కి పంపే జి ఓ రద్దు ==తెలంగాణా ప్రజాసమితి== 1969 [[ఫిబ్రవరి 28]] న యువకులు, మేధావి వర్గాలు కలిసి హైదరాబాదులో '''తెలంగాణా ప్రజాసమితి''' ని స్థాపించారు. ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రమే దీని ధ్యేయం. మొదటి కార్యక్రమంగా [[మార్చి 3]] న తెలంగాణా బందును జరిపింది. మార్చి 29 న ముల్కీ నిబంధనలకు వ్యతిరేకంగా సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పుతో ఉద్యమం మరింత హింసాత్మకంగా మారింది. [[కొండా లక్ష్మణ్ బాపూజీ]] తన మంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసి, తెలంగాణా కాంగ్రెసు సమితిని ఏర్పాటు చేసాడు. ఏప్రిల్ 21 న [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] కూడా ప్రత్యేక తెలంగాణాను సమర్ధిస్తూ ఉద్యమంలోకి రంగప్రవేశం చేసాడు. [[మే 1]] - '''మేడే''' నాడు తెలంగాణా కోర్కెల దినంగా జరపాలని తెలంగాణా ప్రజా సమితి ఇచ్చిన పిలుపు హింసాత్మకంగా మారింది. [[మే 15]] న కె వి రంగారెడ్డి కూడా తన పదవికి రాజీనామా చేసి, ఉద్యమ ప్రవేశం చేసాడు. అప్పటికి ఉద్యమాన్ని పూర్తిగా రాజకీయులు ఆక్రమించినట్లయింది. రాజకీయ నాయకుల జోక్యంతో ఉద్యమం నీరుగారుతుందని ఊహించిన కొందరు విద్యార్ధి నాయకులు పోటీ తెలంగాణా ప్రజా సమితిని ఏర్పాటు చేసారు. విద్యార్థి నాయకుడు శ్రీధరరెడ్డి దీనికి అధ్యక్షుడు. చెన్నారెడ్డి ప్రత్యర్ధులైన కొందరు రాజకీయ నాయకులు దీనికి మద్దతు పలికారు. [[వందేమాత్రం రామచంద్రరావు]], [[బద్రివిశాల్ పిట్టి]] వీరిలో ఉన్నారు. 1969 జూన్ మొదటి వారం ఉద్యమానికి అత్యంత హింసాత్మకమైన కాలం. సమ్మెలు, బందులు, దోపిడీలు, దాడులు, లాఠీచార్జిలు, పోలీసుకాల్పులు, కర్ఫ్యూలు మొదలైన వాటితో హైదరాబాదు అట్టుడికిపోయింది. విద్యార్ధులతోపాటు, కార్మికులు, ఉద్యోగులు కూడా సమ్మెలు చేసారు. [[జూన్ 10]] నుండి తెలంగాణా ప్రాంత ఉద్యోగులు నిరవధిక సమ్మెను ప్రారంభించారు. 1969 [[జూన్ 24]] న తెలంగాణా నాయకులు [[ప్రధానమంత్రి]] [[ఇందిరా గాంధీ]]తొ జరిపిన చర్చలు విఫలమయ్యాయి. [[జూన్ 25]] న హైదరాబాదులో సమ్మె జరిగింది. ఆ రాత్రి ఉద్యమ నాయకులను పోలీసులు అరెస్టు చేసి, రాజమండ్రికి తరలించారు. [[జూన్ 27]] న ముఖ్యమంత్రి [[కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి]] తన పదవికి రాజీనామాచేసాడు. కానీ ఆయన తన రాజీనామా లేఖను గవర్నరుకు కాక, కాంగ్రెసు అధ్యక్షుడు [[నిజలింగప్ప]]కు పంపించాడు. దానిని ఆయన తిరస్కరించాడు. 1969 [[ఆగష్టు 18]] న లోక్‌సభలో తెలంగాణా ప్రాంత ప్రతినిధులు [[జి.వెంకటస్వామి]], [[మెల్కోటే]] లు ప్రత్యేక తెలంగాణా గురించి తమ వాదనను వినిపించారు. [[ఆగష్టు 24]] న కొందరిని, 28 న మరికొందరిని ప్రభుత్వం రాజమండ్రి జైలు నుండి విడుదల చేసింది. ==ఉద్యమం వెనుకంజ== 1969 సెప్టెంబర్ లో ఉద్యమం చల్లారడం మొదలైంది. 1969 [[సెప్టెంబర్ 22]] న కొండా లక్ష్మణ్ బాపూజీ "ముఖ్యమంత్రిని మారిస్తే ఉద్యమం వాయిదా పడవచ్చ"ని అన్నాడు. ఉద్యమ తిరోగమనానికి ఇది ఒక సూచిక. విద్యార్ధులు ఆందోళన మాని చదువులకు మళ్ళాలని తెలంగాణా ప్రజా సమితి సెప్టెంబర్ 23 న ఒక ప్రకటనలో పిలుపునిచ్చింది. ఆ ప్రకటనపై చెన్నారెడ్డి, మల్లికార్జున్ సంతకం చేసారు. అప్పుడు హైదరాబాదులో ఉన్న రాష్ట్రపతి [[వి.వి.గిరి]]కి చెన్నారెడ్డి స్వయంగా ఈ విషయం తెలిపాడు. దీనితో విద్యార్ధులలో అయోమయం నెలకొంది. నాయకత్వంపై విశ్వాసం కోల్పోయే పరిస్థితి తలెత్తింది. కేంద్ర నాయకత్వపు సాచివేత ధోరణి దృష్ట్యా, విద్యార్థులు చదువులు నష్టపోకూడదనే ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నామని మల్లికార్జున్ సర్ది చెప్పే ప్రయత్నం చేసాడు. సెప్టెంబర్ 25 న తెలంగాణా ప్రదేశ్ కాంగ్రెసు కమిటీ అధ్యక్షుడి హోదాలో కొండా లక్ష్మణ్ బాపూజీ కూడా రాష్ట్రపతిని కలిసి, తెలంగాణాను ఏర్పాటు చెయ్యాలని కోరాడు. విద్యార్థులను తరగతులకు వెళ్ళమని నాయకులు చేసిన ప్రకటన పలు విమర్శలకు గురైంది. నిరసన ప్రదర్శనలు జరిగాయి. 9 నెలలుగా చేసిన పోరాటం కొరగాకుండా పోతుందని విమర్శలు వచ్చాయి. తెలంగాణా ప్రజాసమితి ఉపాధ్యక్షుడు, వీరారెడ్డి కూడా ఈ నిర్ణయాన్ని వ్యతిరేకించాడు. 1969 [[సెప్టెంబర్ 29]] న కేంద్ర ప్రభుత్వం తెలంగాణా నాయకులను విడివిడిగా మాట్లాడడం మొదలుపెట్టింది. రాష్ట్ర నాయకత్వ మార్పు విషయంలో సహజంగానే భిన్నాభిప్రాయాలు బయటపడ్డాయి. [[అక్టోబర్ 10]] నుండి తెలంగాణా అంతటా, చెన్నారెడ్డి పిలుపుమేరకు సత్యాగ్రహాలు మొదలయ్యాయి. ఇందులో 18 ఏళ్ళలోపు విద్యార్థ్లు పాల్గొనరాదని నిబంధన పెట్టారు. ఆ రోజునుండి మల్లికార్జున్ నిరాహారదీక్ష మొదలు పెట్టాడు. [[నవంబర్ 3]] వరకు కొనసాగిన ఈ దీక్ష పోలీసులు ఆయనను అరెస్టు చేసి, ఆసుపత్రిలో చేర్చడంతో ముగిసింది. 1969 [[నవంబర్ 26]] చెన్నారెడ్డి ఒక ప్రకటన చేస్తూ విద్యార్థులు పరీక్షలలోను, గ్రామీణులు వ్యవసాయపు పనులలోను నిమగ్నమై ఉన్నందున, ఉద్యమంలో స్తబ్దత వచ్చిందని అన్నాడు. మరుసటిరోజు మరో ప్రకటనలో ప్రస్తుతానికి ఉద్యమాన్ని వాయిదా వేస్తున్నట్లూ, మళ్ళీ జనవరి 1 నుండి ప్రారంభిస్తున్నట్లు తెలియజేసాడు. ఈ ప్రకటనతో ఉద్యమం ముగిసినట్లైంది. డిసెంబర్ 6 న తెలంగాణా ప్రజాసమితి నాయకులు టి.ఎన్.సదాలక్ష్మి, మరో ముగ్గురు ఒక సంయుక్త ప్ర్కటనలో చెన్నారెడ్డిని ప్రజాసమితి అధ్యక్ష పదవి నుండి తొలగిస్తున్నట్లు ప్రకటించారు. అయితే ప్రజాసమితిలోని మిగిలిన నాయకులెవరూ వీరికి మద్దతు నివ్వలేదు. ఈ విధంగా 1969 సెప్టెంబర్ నుండి, 1969 డిసెంబర్ వరకు రాజకీయనాయకుల ఎత్తులు పైయెత్తుల మధ్య, ఉద్యమం తీవ్రత తగ్గుతూ వచ్చి చివరికి పూర్తిగా చల్లారిపోయింది. తెలంగాణా ప్రజాసమితి మరో రెండేళ్ళు రాజకీయాల్లో ఒక శక్తిగా చురుగ్గానే ఉంది. 1971 లో పార్లమెంటుకు జరిగిన మధ్యంతర ఎన్నికలలో 10 సీట్లు సాధించింది. అయితే ఆ ఎన్నికల్లో ఇందిరా గాంధీకి సంపూర్ణ ఆధిక్యత రావడంతో తెలంగాణా ప్రజాసమితి మద్దతు కీలకం కాలేదు. [[1971]] [[సెప్టెంబర్ 24]] న బ్రహ్మానంద రెడ్డి రాజీనామా చేసాక కొద్దిరోజులకు చెన్నారెడ్డి తెలంగాణా ప్రజా సమితిని రద్దు చేసాడు. ==ఇతర విశేషాలు== తెలంగాణా ఉద్యమంలో కొన్ని ప్రత్యేకతలు కలిగిన విశేషాలు: * ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రం కొరకు 65 సంవత్సరాల వృద్ధుడు నిరాహారదీక్ష చేసాడు. విశేషమేమిటంటే, ఆయన ఆంధ్ర ప్రాంతం లోని తూర్పు గోదావరి జిల్లకు చెందిన వ్యక్తి. పేరు కొర్రపాటి పట్టాభిరామయ్య. * ఆంధ్ర ప్రాంతానికే చెందిన రాజకీయ నాయకులు [[గౌతు లచ్చన్న]], [[ఎన్ జి రంగా]] కూడా ప్రత్యేక తెలంగాణా వాదనను సమర్ధించారు. ==వనరులు, మూలాలు == ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమాల చరిత్ర - శొభా గాంధి ==బయటి లింకులు== [http://www.frontlineonnet.com/fl1812/18120450.htm Bitter Memories] [[Category:తెలంగాణా|ఉద్యమము]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర|ఉద్యమం]] [[Category:ప్రజా ఉద్యమాలు]] Talk:నందమూరి తారక రామారావు 4510 20744 2006-03-07T01:12:12Z Chaduvari 97 వెన్నుపోటు ==అత్యధిక కాలం పనిచేసిన ముఖ్యమంత్రి== ''నందమూరి తారక రామారావు అప్పటి వరకు అత్యధిక కాలం పనిచేసిన ముఖ్యమంత్రిగా నిలచారు.'' ఇది సరికాదు అనుకుంటా. చంద్రబాబు నాయుడు అత్యధిక కాలం పనిచేసిన ముఖ్యమంత్రి అని ఎక్కడొ చూసినట్టు గుర్తు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:24, 11 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==పేజీ పొడవు== ఈ పేజీ చాలా పొడవుగా అయిపోయింది. అయితే ఇందులో ఉన్న సినిమా పేర్లతో ఇంకో పేజీ తయారు చేసి ఇక్కడ మరుపురాని సినిమాలు మాత్రమే ఉంచినట్లయితే బాగుంటుందని నా అభిప్రాయము. సభ్యులు తమ సూచనలు తెలుపగలరు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 15:11, 3 జనవరి 2006 (UTC) :అవును, సినిమాల జాబితాను ఇక్కడి నుండి తీసేసి, వేరేపేజీలో పెడితే మంచిది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 19:07, 3 జనవరి 2006 (UTC) == తీక్షణంగా ఒక చూపు == ఈ వ్యాసాన్ని 2006 జనవరి 16 నుండి విశేషవ్యాసంగా పెడదామనే ప్రతిపాదన ఉన్నది కనుక, సభ్యులు దీన్నో చూపు చూడాలని మనవి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:48, 12 జనవరి 2006 (UTC) == వెన్నుపోటు == 1995 లో పార్టీలో జరిగింది తిరుగుబాటు అని పాత్రికేయులు, పరిశీలకులు అన్నారు. వెన్నుపోటు అని అన్నది ప్రతిపక్షాలు, వ్యతిరేకులు మాత్రమే. అందుకే ఆ వాక్యాన్ని తొలగించాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 01:12, 7 మార్చి 2006 (UTC) ద్వారక తిరుమల 4511 14450 2005-11-16T16:04:26Z వైఙాసత్య 58 fixing double redirect #REDIRECT[[ద్వారకా తిరుమల]] Category:కర్ణాటక సంగీతం 4527 12671 2005-10-12T11:24:18Z Chaduvari 97 [[Category:సంగీతం]] Category:సంగీతకారులు 4528 12672 2005-10-12T11:24:27Z Chaduvari 97 [[Category:సంగీతం]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 13 4529 12705 2005-10-13T13:20:57Z Chaduvari 97 * ప్రపంచ ప్రకృతి వైపరీత్యాల నిరోధక దినోత్సవం * [[1911]]: వివేకానందుని శిష్యురాలు, పూర్వాశ్రమంలో మార్గరెట్ ఎలిజబెత్ నోబుల్ అనే పేరుగల సిస్టర్ నివేదిత మరణం. * [[1679]]: పెను తుపానులో [[కృష్ణా జిల్లా]] [[మచిలీపట్నం]] ప్రాంతంలో 20 వేలకు పైగా మృతిచెందారు. * [[1999]]: [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] భారతదేశ ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు. User:వైఙాసత్య/తరచూ వాడే సందేశాలు 4530 25847 2006-05-27T14:24:48Z వైఙాసత్య 58 /* తెలుగులో రాయండి */ ==స్వాగత సందేశము== <pre> <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --~~~~ </div> </pre> ==తెలుగులో రాయండి== <pre> {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --~~~~ </pre> మహాత్మా గాంధీ 4531 25738 2006-05-26T01:19:33Z వైఙాసత్య 58 Reverted edit of వైఙాసత్య, changed back to last version by 84.189.232.201 {{విస్తరణ}} జాతిపిత మహాత్మా గాంధీ [[Image:Mohandas Gandhi resized for biography.jpg|right|250pix|జాతిపిత మహాత్మా గాంధీ]] [[Image:Raj ghat.jpg|right|300pix|thumb|రాజ్ ఘాట్]] Image:Kabaddi in villages.jpg 4532 12693 2005-10-13T06:27:46Z వైఙాసత్య 58 From http://www.flickr.com/photos/jackol/51565507/ by {{CC-by-2.0}} From http://www.flickr.com/photos/jackol/51565507/ by {{CC-by-2.0}} Template:CC-by-2.0 4533 12694 2005-10-13T06:34:57Z వైఙాసత్య 58 {| style="clear:both; margin: 0.5em auto; text-align: center; width:80%; background-color:#FFFFdF; border:2px solid #e0e0e0; padding:5px;" |- | [[Image:CC logo.GIF|Creative Commons License]]<br />[[Image:Cc-by white.png|24px|Creative Commons Attribution icon]] | ''[[Media:{{PAGENAME}}|This image]] is licensed under the [[Creative Commons]]<br /> Attribution License v. 2.0:<br />http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/'' |}<includeonly>[[Category:Creative Commons Attribution 2.0 images]]</includeonly> Image:Renigunta railway platform scene.jpg 4534 12696 2005-10-13T06:41:48Z వైఙాసత్య 58 From http://www.flickr.com/photos/princeroy/47104973/ by {{CC-by-2.0}} From http://www.flickr.com/photos/princeroy/47104973/ by {{CC-by-2.0}} Image:Raj ghat.jpg 4535 12697 2005-10-13T07:03:20Z వైఙాసత్య 58 From http://www.flickr.com/photos/schauba/17888394/ {{CC-by-sa-2.0}} From http://www.flickr.com/photos/schauba/17888394/ {{CC-by-sa-2.0}} Image:Isb hyd.jpg 4537 12702 2005-10-13T13:11:21Z Chavakiran 19 This is the image of ISB (Indian School of business, Hyderabad) This is the image of ISB (Indian School of business, Hyderabad) Image:Isb main gate.jpg 4538 12703 2005-10-13T13:16:05Z Chavakiran 19 The main gate of Indian School of business, Hyderabad. The main gate of Indian School of business, Hyderabad. హైదరాబాదు విద్యాసంస్థలు 4539 12725 2005-10-13T21:48:30Z వైఙాసత్య 58 /* విశ్వవిద్యాలయములు */ హైదరాబాదు నందు ఎన్నో విద్యాసంస్థలు కలవు, వాటిలో ముఖ్యమైనవి: ==ప్రాథమిక పాఠశాలలు== ==ఇంటర్మీడియటు కాలేజీలు== ==డిగ్రీ కాలేజీలు== * [[‌నిజాం కాలేజీ]] ==ఇంజనీరింగు కాలేజీలు== ==వైద్య కళాశాలలు== * [[ఉస్మానియా మెడికల్ కాలేజీ]] * [[గాంధీ మెడికల్ కాలేజీ]] * [[డెక్కన్ మెడికల్ కాలేజీ]] ==విశ్వవిద్యాలయములు== * [[ఐ యస్ బీ|ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్]] * [[హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయము]] * [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయము]] * [http://www.angrau.net/ ఆచార్య ఎన్.జీ.రంగా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయము] * [http://www.jntu.ac.in/ జవహర్ లాల్ నెహ్రు సాంకేతిక విశ్వవిద్యాలయము] * [http://www.iiit.ac.in/ ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలేజీ] * [http://www.braou.ac.in/ డా.బీ.ఆర్.అంబేడ్కర్ ఓపెన్ విశ్వవిద్యాలయము] * [[తెలుగు విశ్వవిద్యాలయము]] * [[ఉర్దూ విశ్వవిద్యాలయము]] ఐ యస్ బీ 4540 18394 2006-01-15T04:16:02Z Mpradeep 50 {{మొలక}} ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్ [[Image:Isb main gate.jpg|right|150px|ఐ యస్ బి సింహ ద్వారము ]] [[Image:Isb hyd.jpg|left|150px|ఐ యస్ బి భవనములు ]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 14 4541 12708 2005-10-13T13:33:14Z Chaduvari 97 * [[1956]]: [[నాగపూరు]]లో [[అంబేద్కర్]] రెండు లక్షల మంది అనుచరులతో సహా [[బౌద్ధమతం]] స్వీకరించాడు. * [[1985]]: [[అస్సాం గణపరిషత్]] స్థాపించబడింది. * [[1998]]: [[అమర్త్యసేన్]] కు [[ఆర్ధికశాస్త్రం]]లో నోబెల్ బహుమతి వచ్చింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 15 4542 12709 2005-10-13T14:01:48Z Chaduvari 97 * [[1918]]: [[షిర్డి సాయిబాబా]] మరణం. * [[1931]]: [[తమిళనాడు]] లోని [[రామేశ్వరం]] లో [[ఎ పి జె అబ్దుల్ కలాం]] జననం. * [[1992]]: [[ఎయిర్ ఇండియా]] విమానం - [[కనిష్క పేల్చివేత|కనిష్క]] పేల్చివేతకు సూత్రధారి '''తల్వీందర్ సింగ్ పర్మార్''' ను భద్రతా దళాలు [[పంజాబు]]లో కాల్చి చంపాయి. * [[1997]]: ''ది గాడ్ ఆఫ్ స్మాల్ థింగ్స్'' పుస్తకానికి గాను రచయిత్రి [[అరుంధతి రాయ్]] కు బుకర్ ప్రైజ్ వచ్చింది. భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ 4543 19279 2006-01-27T19:10:53Z Chaduvari 97 అగాధ పేజీ ఇది - కొన్ని లింకులు ఇచ్చాను. విస్తరణ అవసరమని భావించి, బోర్డు పెట్టాను. {{విస్తరణ}} [[Image:Bombay-Stock-Exchange.jpg|right|thumb|బొంబాయి స్టాక్ ఎక్స్చేంజి భారత్‌లోని రెండు అతి పెద్ద స్టాక్ ఎక్స్చేంజులలో ఒకటి. దీని సూచిక '''భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ''' పటిష్టత గుర్తించడానికి వాడబడుతుంది.]] '''భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ''' పర్చేసింగ్ పవర్ ప్యారిటీ (PPP-పిపిపి) లెక్కల బట్టి 3.36 ట్రిలియన్ డాలర్ల GDP (జిడిపి అనగా ఆదాయం) తో ప్రపంచంలోనే నాలుగవ అతి పెద్ద ఆర్ధిక వ్యవస్థగా ఉంది. డాలర్ మారక ద్రవ్య విలువల బట్టి చూసినా, [[భారత్]] 691.87 బిలియన్ డాలర్ల GDP తో ప్రపంచంలో పదవ స్థానంలో ఉంది. 2005 మొదటి త్రైమాసికం నాటికి భారత్ 8.1 శాతం పెరుగుదలతో ప్రపంచంలోనే రెండవ స్థానంలో ఉంది. ఐతే, భారీ జనాభా వలన తలసరి ఆదాయం మాత్రం 3,100 డాలర్లతో (PPP లెక్కల బట్టి) కొంచెం తక్కువగానే ఉంది. భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ [[వ్యవసాయం]], [[హస్తకళలు]], [[పరిశ్రమలు]] మరియు సేవలు వంటి రంగాలతో విభిన్నమై ఉన్నది. నేటి భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ పెరుగుదలకు సేవల రంగమే దోహదపడుతున్నప్పటికీ, పని చేసే జనాభాలో మూడింట రెండొంతుల వారు వ్యవసాయంలో నిమగ్నమై ఉన్నారు. దేశంలోని ఆంగ్ల భాషా ప్రవీణులైన విద్యావంతుల సంఖ్య వలన భారత్ సాఫ్ట్‌వేర్ సేవలు, వాణిజ్య సేవలు మరియు సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజనీర్ల ఎగుమతిలో ముందంజలో ఉంది. భారత స్వాతంత్ర్యానంత చరిత్రలో ఎన్నో ఏళ్ళు ప్రభుత్వం సామ్యవాద విధానాన్ని ఆచరించడమే కాక, ప్రైవేటు సెక్టార్, విదేశీ వాణిజ్యం మరియు విదేశీ పెట్టుబడులను నియంత్రించింది. [[1990]]ల మొదలు ఆర్ధిక సంస్కరణల ద్వారా ప్రభుత్వం విదేశీ వ్యాపారంపై నియంత్రణలను తగ్గించి మార్కెట్టు వ్యవహారాలని సులభతరం చేసింది. ఐతే ప్రభుత్వ స్వాధీనంలో ఉన్న పరిశ్రమల ప్రైవేటీకరణ మాత్రం రాజకీయ వాగ్వివాదాల మధ్య నెమ్మదిగా సాగుతోంది. పెరుగుతున్న జనాభా, మౌలిక సదుపాయాల కొరత, పెరుగుతున్న అసమానత, నిరుద్యోగం మరియు 1980లనుండి 10 శాతం మాత్రమే తగ్గిన పేదరికం - ఇవన్నీ భారతదేశాన్ని పట్టి పీడిస్తున్న ఆర్ధిక-సామాజిక సమస్యలు. [[Category:భారత దేశము]] [[simple:భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ]] [[de:Wirtschaft Indiens]] [[fr:Économie de l'Inde]] [[pt:Economia da Índia]] [[en:Economy of India]] [[ta:இந்தியாவின் பொருளாதாரம்]] [[kn:ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] [[zh:印度经济]] User:Gurubrahma 4544 12714 2005-10-13T15:15:47Z Gurubrahma 152 created the page [http://en.wikipedia.org/wiki/User:Gurubrahma Click here] User talk:Gurubrahma 4545 12717 2005-10-13T15:30:12Z Chaduvari 97 ==Welcome== Welcome to my talkpage!! I'm an active member on the English Wikipedia; logged here to oblige a friend in creating the telugu version of an article - it is [[భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ]]. I don't foresee my presence on the Telugu wiki in the near future as I could not configure my comp to telugu (it's an office comp); working from a friend's comp for now. In case u need something, pl. contact me on the english wikepedia (link on the user page for this user talk). Thanks, [[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 15:21, 13 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :త్వరలోనే మీరు తెలుగు వికీపీడియాలో మరిన్ని వ్యాసాలు రాయాలని ఆశిస్తూ - స్వాగతం__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 15:30, 13 అక్టోబర్ 2005 (UTC) Talk:హైదరాబాదు విద్యాసంస్థలు 4547 12723 2005-10-13T20:08:48Z వైఙాసత్య 58 Hi Kiran thanks for creating Hyderabad educational institutions page. I think we will try to shape up this one article. If the article becomes too big then we can create new sub articles--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:08, 13 అక్టోబర్ 2005 (UTC) హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయము 4548 12726 2005-10-13T22:06:42Z వైఙాసత్య 58 '''హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయము''' (''University of Hyderabad'') [[1974]] లో భారతదేశ పార్లమెంటు యొక్క చట్టముచే కేంద్ర విశ్వవిద్యాలయముగా యేర్పరచబడినది. హైదరాబాదు కేంద్ర విశ్వవిద్యాలయముగా పేరుపొందిన ఈ విశ్వవిద్యాలయమును ఇటివల హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయముగా నామకరణము చేశారు. ఈ విశ్వవిద్యాలయము ఉన్నత విద్యకు మరియు పరిశోధనకు భారతదేశములో అత్యున్నత విద్యా సంస్థగా ఎదిగినది. విశ్వవిద్యాలయము యొక్క ప్రధాన క్యాంపస్ [[హైదరాబాదు]] నుండి 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో శివార్లలో పాత హైదరాబాదు - బాంబే రహదారి పై ఉన్నది. నగరములోని అనుబంధ క్యాంపస్ [[సరోజినీ నాయుడు]] యొక్క గృహమైన గోల్డెన్ త్రెష్‌హోల్డ్‌లో ఉన్నది. ==బయటి లంకెలు== [http://www.uohyd.ernet.in/ అధికారిక వెబ్ సైటు] [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ విశ్వవిద్యాలయము‌లు]] 2 (సంఖ్య) 4549 12751 2005-10-14T12:37:35Z వైఙాసత్య 58 2, 2 (సంఖ్య) కు తరలించబడింది [[రెండు]] [[ద్వైతం]] [[జీవాత్మ]] - [[పరమాత్మ]] [[ప్రకృతి]] - [[పురుషుడు|పురుషులు]] {{అంకెలు}} స్మార్తం 4550 26840 2006-06-11T05:56:08Z వైఙాసత్య 58 +{{విస్తరణ}} {{విస్తరణ}} ==నిర్వచనం== ==నమ్మకాలు== ==ప్రధాన గ్రంథాలు== ==ఇతర పేర్లు== తెలుగులో ఆశ్చర్యార్థకాలు 4557 20042 2006-02-18T11:34:53Z 202.65.149.94 /* గ్రాంథిక భాషలో */ {{తెలుగుభాషాసింగారం}} [[తెలుగు]] భాషలో రక రకాల భావాలను తెలియజేయడానికి కొన్ని పదాలు, పదబంధాలు వాడుకలో ఉన్నాయి. పెద్ద పెద్ద మాటలు పలకకుండానే భావాన్ని తెలియజేసే శబ్దాలివి. ==వాడుక భాషలో== * అమ్మమ్మా! * ఓయబ్బో! * అయ్యయ్యో! * ఆహాహా! * అబ్బబ్బా! * అవ్వవ్వా! * అన్నన్నా! * ఛా! * ఔరా! * ఔరౌరా! * ఓహో! * ఓహోహో! ==గ్రాంథిక భాషలో== ప్రస్తుతం వాడుకలో లేనివి, కేవలం జానపద, పౌరాణిక చిత్రాలు చూసేటప్పుడు మాత్రమే వినబడేవి కొన్ని: * చాంగుభళా! * భళి! * భళా! * మజ్ఝారే! * అహో! * అమ్మకచెల్ల! [[Category:తెలుగు భాష]] Talk:భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ 4558 12836 2005-10-16T09:00:52Z Gurubrahma 152 /* Privatisation */ nA aBiprAyaM == Privatisation == The second paragraph in the article sounds very pro-capitalist and does not sound neutral although the original article in English Wikipedia is very neutral. - [[User:Sunil Mohan|Sunil Mohan]] : I think it has more to do with the structure of telugu as a language itself. For example ''relatively lower,'' when translated into Telugu would become ''Konchem thakkuvagaane'' i.e. ''కొంచెం తక్కువగానే'' (which wd appear POV) or it needs to be translated into ''vere aardhika vyavasthalatho paatu gamaninchi choosinappudu'' which makes the sentence long, unwieldy and bulky. --[[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 09:00, 16 అక్టోబర్ 2005 (UTC) User:Sunil Mohan 4559 12749 2005-10-14T09:05:55Z Sunil Mohan 17 provided email id sunilmohan at gmail dot com Talk:2 (సంఖ్య) 4560 12753 2005-10-14T12:37:36Z వైఙాసత్య 58 Talk:2, Talk:2 (సంఖ్య) కు తరలించబడింది 2, 3,4 ...2050 ఇలాంటి పేజీలు సంవత్సరముల కొరకు అట్టి పెట్టబడినవి. ఇతరత్ర ఉపయోగముల కొరకు '' 2 (సంఖ్య)'' అనో లేకుంటే ''రెండు'' అనో వ్యాసము సృష్టించండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:36, 14 అక్టోబర్ 2005 (UTC) 2 4561 12752 2005-10-14T12:37:35Z వైఙాసత్య 58 2, 2 (సంఖ్య) కు తరలించబడింది: చర్చ పేజీ చూడండి. #REDIRECT [[2 (సంఖ్య)]] Talk:2 4562 12754 2005-10-14T12:37:36Z వైఙాసత్య 58 Talk:2, Talk:2 (సంఖ్య) కు తరలించబడింది: చర్చ పేజీ చూడండి. #REDIRECT [[Talk:2 (సంఖ్య)]] User talk:చంద్రశేఖర్ 4563 12891 2005-10-17T14:54:42Z వైఙాసత్య 58 looks like you got urself this time a 16 anna telugu login. Anyways Welcome with new login again. Good work. Keep it up --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:48, 14 అక్టోబర్ 2005 (UTC) అవునండీ LONG OVERDUE...మీ లాగిన్ చుసాకే తెలిసింది తెలుగులో చెయ్యొచ్చని... --[[User:చంద్రశేఖర్|చంద్రశేఖర్]] 07:39, 15 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==సమాచార పెట్టెలు== సత్యగారూ, సమాచార పెట్టెలు ఎలా మార్చగలం? [[భారత దేశం]] గురించిన సమాచార పెట్టెలో ఆంగ్ల పదాలు ఉన్నాయి. దాని పనిపడదామని ఉంది.. --[[User:చంద్రశేఖర్|చంద్రశేఖర్]] 06:56, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :[[Template:భారతదేశ సమాచార పెట్టె]] - ఈ మూసను సరిదిద్దండి.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:08, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :: ప్రత్యేక పేజీలు -> అన్ని పేజీలు -> Drop down list select "Template"-> వెళ్లు (లేదా) :: భారత దేశము -> దిద్దుబాటు mode -> Look at the bottom. gives you all templates used in that page ->right click that template into new window. (Easier way) ::--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:53, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) User talk:K.Raja Sekhara Raju 4564 12758 2005-10-14T12:50:43Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:50, 14 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> అల్లూరి సీతారామ రాజు 4567 18591 2006-01-15T18:11:40Z Chaduvari 97 బొమ్మల అమరిక మార్చాను భారతస్వాతంత్ర్య చరిత్రలో '''అల్లూరి సీతారామ రాజు''' (Alluri Sitarama raju) ఒక మహోజ్వల శక్తి. ఆయన జరిపిన సాయుధ పోరాటం స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో ఒక ప్రత్యేక అధ్యాయం. సాయుధ పోరాటం ద్వారానే స్వతంత్రం వస్తుందని నమ్మి, దాని కొరకే తన ప్రాణాలర్పించిన యోధుడు '''అల్లూరి'''. కేవలం 27 ఏళ్ళ చిరుత ప్రాయంలో, నిరక్షరాస్యులు, నిరుపేదలు, అమాయకులు అయిన అనుచరులతో, చాలా పరిమితమైన వనరులతో బ్రిటిషు సామ్రాజ్యమనే మహా శక్తిని ఢీకొన్నాడు. <!--దాదాపు రెండేళ్ళపాటు ముప్పుతిప్పలు పెట్టి మూడు చెరువుల నీళ్ళు తాగించిన '''రాజు ''' చరిత్ర ప్రతి భారతీయుడికీ భావోద్వేగం, నూతనోత్తేజం కలిగిస్తుంది.--> [[Image:Alluri1.jpg|right|thumb|అల్లూరి సీతారామరాజు, విప్లవ కార్యక్రమాలు మొదలుపెట్టక పూర్వం]] ==బాల్యం== అల్లూరి సీతారామ రాజు [[1897]] [[జూలై 4]] న వెంకటరామ రాజు, సూర్యనారాయణమ్మ లకు జన్మించాడు. వారి స్వగ్రామం ఇప్పటి [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాలోని [[మోగల్లు]] అయినా [[విజయనగరం]] దగ్గరి [[పాండ్రంకి]]లో తాతగారైన (మాతామహుడు) మందలపాటి శ్రీరామ రాజు గారి ఇంట రాజు జన్మించాడు. రాజును ముద్దుగా '''చిట్టిబాబు ''' అని పిలిచేవారు. తరువాత సీతమ్మ అనే చెల్లెలు, సత్యనారాయణరాజు అనే తమ్ముడు పుట్టారు. [[1902]]లో రాజు తండ్రి [[రాజమండ్రి]]లో స్థిరపడి, ఫోటోగ్రాఫరుగా పనిచేస్తూ మంచి పేరు తెచ్చుకున్నాడు. [[1908]]లో గోదావరి [[పుష్కరాలు|పుష్కరాల]] సందర్భంగా ప్రబలిన [[కలరా]] వ్యాధికి గురై రాజు తండ్రి మరణించాడు. [[Image:Alluri postal stamp.jpg|thumb|భారత తపాల శాఖ [[1986]]లో విడుదల చేసిన అల్లూరి సీతారామ రాజు స్మారక తపాళా బిళ్ల]] ఆరవ తరగతి చదివుతున్న వయసులోనే తండ్రిని కోల్పోవడం రాజు జీవితంలో పెనుమార్పులే తీసుకువచ్చింది. స్థిరాదాయం లేక, పేదరికం వలన రాజు కుటుంబం అష్టకష్టాలు పడింది. స్థిరంగా ఒకచోట ఉండలేక వివిధ ప్రదేశాలకు వెళ్ళి నివసించవలసి వచ్చింది. పినతండ్రి ఆర్ధికంగా ఆ కుటుంబాన్ని ఆదుకునేవాడు. తండ్రి పాలన లేమి రాజు చదువుపై కూడా ప్రభావం చూపింది. ఆ కాలంలో ఆ కుటుంబ జీవన ప్రయాణం ఇలా సాగింది. [[1909]] లో [[భీమవరం]] దగ్గరి [[కొవ్వాడ]] గ్రామానికి నివాసం మార్చారు. భీమవరంలో మొదటి ఫారంలో చేరి రోజూ కొవ్వాడ నుండి నడచి వెళ్ళేవాడు. చదువు మందగించి, ఆ సంవత్సరం పరీక్ష తప్పాడు. ఈ కాలంలో [[నర్సాపురం]] దగ్గరి [[చించినాడ]] అనే గ్రామంలో స్నేహితుడి ఇంటిలో గుర్రపుస్వారీ నేర్చుకున్నాడు. [[1911]]లో రాజమండ్రిలో ఆరవ తరగతి, [[1912]]లో [[తూర్పుగోదావరి]] జిల్లా [[రామచంద్రాపురం]]లో ఏడవ తరగతి ఉత్తీర్ణుడై, 1912లో [[కాకినాడ]] పిఠాపురం రాజా పాఠశాలలో మూడవ ఫారం లో చేరాడు. ప్రముఖ కాంగ్రెసు నేత [[మద్దూరి అన్నపూర్ణయ్య]] అక్కడ ఆయనకు సహాధ్యాయి. తల్లి, తమ్ముడు, చెల్లి [[తుని]]లో ఉండేవారు. తరువాత వారు [[పాయకరావుపేట]]కు నివాసం మార్చారు. రామరాజుకు 14 వ ఏట అన్నవరంలో [[ఉపనయనం]] జరిగింది. తరువాత తల్లి, తమ్ముడు, చెల్లి తాతగారింటికి, పాండ్రంకి వెళ్ళిపోయారు. తరువాత [[విశాఖపట్నం]]లో నాల్గవ ఫారంలో చేరాడు. అక్కడ సరిగా చదవకను, కలరా వ్యాధి సోకడంతోను పరీక్ష తప్పాడు. మరుసటి ఏడు నర్సాపురం లో మళ్ళీ నాల్గవ ఫారంలో చేరాడు. ఆ సమయంలో తల్లి తుని లో నివసిస్తూ ఉండేది. అక్కడ కూడా సరిగా చదవేవాడు కాదు. చుట్టుపక్కల ఊళ్ళు తిరుగుతూ కాలక్షేపం చేసేవాడు. పినతండ్రి మందలించడంతో కోపగించి, ఇల్లువదలి, తల్లివద్దకు, తుని వెళ్ళిపోయాడు. అక్కడే ఐదవ ఫారంలో చేరాడు. మళ్ళీ అదే వ్యవహారం. బడికి వెళ్ళకుండా, తిరుగుతూ ఉండేవాడు. ఒకసారి ప్రధానోపాధ్యాయుడు కొట్టాడు. దానితో బడి మానేసాడు - శాశ్వతంగా. రాజు కుటుంబం 1918 వరకు తునిలోనే ఉంది. ఆ కాలంలోనే చుట్టుపక్కల గల కొండలు, అడవులలో తిరుగుతూ, గిరిజనుల జీవన విధానాన్ని గమనిస్తూ ఉండేవాడు. [[ధారకొండ]], [[కృష్ణదేవిపేట]] మొదలైన ప్రాంతాలు ఈ సమయంలో చూసాడు. వత్సవాయి నీలాద్రిరాజు వద్ద [[జ్యోతిష్యం]], [[వాస్తు శాస్త్రం]] నేర్చుకున్నాడు. సూరి అబ్బయ్య శాస్త్రి వద్ద సంస్కృతం, ఆయుర్వేదం నేర్చుకున్నాడు. ==ఉత్తరదేశ యాత్ర== [[1916]] [[ఏప్రిల్ 26]] న ఉత్తరభారతదేశ యాత్రకు బయలుదేరాడు. బెంగాలులో [[సురేంద్రనాథ బెనర్జీ]] వద్ద అతిథిగా కొన్నాళ్ళు ఉన్నాడు. తరువాత [[లక్నో]]లో జరిగిన కాంగ్రెసు మహాసభకు హాజరయ్యాడు. ఈ యాత్రలో ఇంకా [[బరోడా]], [[ఉజ్జయిని]], [[అమృత్‌సర్]], [[కాశి]], [[హరిద్వార్]], [[బదరీనాథ్]], [[బ్రహ్మకపాలం]] మొదలైన ప్రదేశాలు చూసాడు. బ్రహ్మకపాలంలో సన్యాసదీక్ష స్వీకరించి, యోగిగా తిరిగివచ్చాడు. కృష్ణదేవిపేట చేరుకుని అక్కడికి దగ్గర్లోని ధారకొండపై కొన్నాళ్ళు తపస్సు చేసాడు. కృష్ణదేవిపేటలోని చిటికెల భాస్కరుడు అనే వ్యక్తి, అతని తల్లి ద్వారా రాజు ఆచూకీ అతని తల్లికి తెలిసి రాజు వద్దకు వచ్చింది. [[1918]] వరకు అందరూ అక్కడే ఉన్నారు. ==రెండవ యాత్ర== 1918లో మళ్ళీ యాత్రకు బయలుదేరి, [[బస్తర్]], [[నాసిక్]], [[పూనా]], [[బొంబాయి]], [[మైసూరు]] మొదలైనప్రదేశాలు తిరిగి మళ్ళీ కృష్ణదేవిపేట చేరాడు. ఆ గ్రామానికి సమీపంలోని [[తాండవ నది]] పక్కనే ఒక ఆశ్రమం నిర్మించుకొని తపస్సు చేసుకునేవాడు. ఆ ప్రాంతానికి '''శ్రిరామ విజయనగరం''' అని పేరు పెట్టాడు. అనేక యుద్ధవిద్యలు, ఆయుర్వేద వైద్య విద్యలోను ప్రావీణ్యుడవటం చేత త్వరలోనే రాజు చుట్టుపక్కల ప్రాంతాల ప్రజలకు ఆరాధ్యుడయ్యాడు. ==బ్రిటిషు అధికారుల దురాగతాలు== ఆ రోజుల్లో ఏజన్సీ ప్రాంతంలోని ప్రజలు తెల్లదొరల చేతిలో అనేక దురాగతాలకు, దోపిడీలకు, అన్యాయాలకు గురయ్యేవారు. శ్రమదోపిడి, ఆస్తుల దోపిడి, స్త్రీల మాన హరణం సర్వసాధారణంగా జరుగుతూ ఉండేది. మన్యంలో గిరిజనుల జీవితం దుర్భరంగా ఉండేది. పోడు వ్యవసాయం చేసుకుంటూ, అటవీ ఉత్పత్తులను సేకరించి వాటిని అమ్ముకుని జీవించే, వారిపై బ్రిటిషు వారు ఘోరమైన దురాగతాలు చేసారు. రక్షిత అటవీప్రాంతం పేరుతో పోడు కొరకు చెట్లను కొట్టడాన్ని నిషేధించింది ప్రభుత్వం. గిరిజనులకు జీవనాధారం లేకుండా చేసింది. అటవీ ఉత్పత్తుల సేకరణలో కూడా అడ్డంకులు సృష్టించింది. ప్రభుత్వం నిర్మిస్తున్న రోడ్ల కాంట్రాక్టర్ల వద్ద గిరిజనులు రోజు కూలీలుగా చెయ్యవలసి వచ్చింది. కాంట్రాక్టర్లు ప్రభుత్వాధికారులకు లంచాలు తినిపించి, ఆ కూలీ కూడా కూడా సరిగా ఇచ్చేవారు కాదు. ఆరణాల కూలీ అనిచెప్పి, అణానో, రెండో ఇచ్చేవారు. నిత్యావసరాలను మళ్ళీ అదే ప్రభుత్వపు తాబేదార్ల వద్ద కొనుక్కోవలసి వ్వచ్చేది. కాంట్రాక్టర్లిచ్చే కూలీ వీటికి సరిపోయేది కాదు. ఆకలిమంటలకు తట్టుకోలేక చింత అంబలి తాగే వారు. దాని వలన కడుపులో అల్సర్లు వచ్చేవి. దీనికితోడు, గిరిజనుల పట్ల అధికారులు, కాంట్రాక్టర్లు అమానుషంగా ప్రవర్తించే వారు. అడవుల్లో వారు ప్రయాణం చెయ్యాలంటే, గిరిజనులు ఎత్తుకుని తీసుకువెళ్ళాలి. గిరిజన స్త్రీలపై, వారు అత్యాచారాలు చేసేవారు. అయినా ఏమీ చెయ్యలేని స్థితిలో గిరిజనులు ఉండేవారు. ఈ దురాగతాలను సహించలేని గిరిజనులు కొన్ని ప్రాంతాల్లో తిరుగుబాట్లు చేసారు. వీటినే “పితూరీ” అనేవారు. ఇటువంటిదే [[లాగరాయి]] పితూరీ. దీనికి నాయకుడైన వీరయ్యదొరను, ప్రభుత్వం [[రాజవొమ్మంగి]] పోలీసు స్టేషనులో బంధించింది. వారి కష్టాలను కడతేర్చటానికి, తెల్లదొరల దోపిడిని ఎదుర్కోవడానికి గిరిజనులకు ఆండగా నిలిచి పోరాటం చెయ్యాలని రాజు నిర్ణయించుకున్నాడు. వారికి తమ హక్కులను వివరించి, వారిలో ధైర్యాన్ని పెంపొందించి, అన్యాయాలను ఎదిరించే విధంగా తయారుచేసాడు. ప్రజలు ఆయన వద్దకు సలహాలకు, వివాద పరిష్కారాలకు వచ్చేవారు. చుట్టుపక్కల 30, 40 గ్రామాల ప్రజలకు రాజు నాయకుడయ్యాడు. మన్యం లోని గిరిజనులను సమీకరించి, వారిని దురలవాట్లకు దూరం చేసి, వారికి యుద్ధవిద్యలు, గెరిల్లా యుద్ధపద్ధతులు నేర్పి వారిని పోరాటానికి సిద్ధం చేయ్యసాగాడు. అతని అనుచరుల్లో ముఖ్యులు '''గాము గంటందొర''', '''గాము మల్లుదొర''', '''కంకిపాటి ఎండు పడాలు'''. గిరిజనులపై దోపిడీ చేసిన బ్రిటిషు అధికారులలో [[చింతపల్లి]]కి తహసీల్దారు అయిన [[బాస్టియన్]] అత్యంత క్రూరుడు. [[నర్సీపట్నం]] నుండి [[లంబసింగి]] వరకు రోడ్డు మార్గం నిర్మించే కాంట్రాక్టరుతో కుమ్మక్కై, కూలీలకు సరైన కూలీ ఇవ్వక, ఎదురు తిరిగిన వారిని కొరడాలతో కొట్టించేవాడు. రామరాజు దీనిపై పై అధికారులకు ఫిర్యాదు చేసాడు. దానిపై ఏ చర్యా తీసుకోలేదు. అయితే తనపై ఫిర్యాదు చేసాడనే కోపంతో బాస్టియన్ రామరాజు పై ప్రభుత్వానికి ఒక నివేదిక పంపాడు. రామరాజు గిరిజనులను కూడగట్టి విప్లవం తీసుకువచ్చే సన్నాహాల్లో ఉన్నాడనేది దాని సారాంశం. అప్పటికే గిరిజనుల్లో కలుగుతున్న చైతన్యాన్ని గమనించిన ప్రభుత్వం రాజును గిరిజనులకు దూరంగా ఉంచదలచి, అతన్ని నర్సీపట్నంలో కొన్నాళ్ళు, [[అడ్డతీగల]] సమీపంలోని [[పైడిపుట్టి]]లో కొన్నాళ్ళు ప్రభుత్వ అధికారుల కనుసన్నలలో ఉంచింది. పైడిపుట్టిలో కుటుంబంతో సహా ఉండేవాడు. అనునిత్యం పోలీసుల నిఘా ఉండేది. రాజుకు ఇది ప్రవాస శిక్ష. పోలవరంలో డిప్యూటీ కలెక్టరు గా పనిచేస్తున్న ఫజులుల్లా ఖాన్ అనే వ్యక్తి సహకారంతో ఈ ప్రవాస శిక్షను తప్పించుకుని మళ్ళీ [[1922]] [[జూన్]] లో మన్యంలో కాలు పెట్టాడు. విప్లవానికి వేదిక సిద్ధమయింది. ==విప్లవం మొదటిదశ == పోలీసు స్టేషన్లపై దాడి చేసి ఆయుధాలు ఎత్తుకెళ్ళడంతో విప్లవం ప్రారంభమైంది. విప్లవ దళం వివిధపోలీసు స్టేషన్లపై చేసిన దాడుల వివరాలు: ===చింతపల్లి=== 1922 [[ఆగష్టు 22]]న మన్యంలో తిరుగుబాటు ప్రారంభం అయింది. [[రంపచోడవరం]] ఏజన్సీలోని [[చింతపల్లి]] పోలీసు స్టేషనుపై దాడి చేసి, రికార్డులను చించివేసి, తుపాకులు, మందుగుండు సామాగ్రిని తీసుకువెళ్ళారు. మొత్తం 11 తుపాకులు, 5 కత్తులు, 1390 తుపాకీ గుళ్ళు, 14 బాయొనెట్లు తీసుకువెళ్ళారు. ఏమేం తీసుకువెళ్ళారో రికార్డు పుస్తకంలో రాసి, రాజు సంతకం చేసాడు. ఆ సమయంలో స్టేషనులో ఉన్న పోలీసులకు ఏ అపాయమూ తలపెట్టలేదు. తిరిగి వెళ్ళేటపుడు, మరో ఇద్దరు పోలీసులు కూడా ఎదురుపడ్డారు. వారి వద్దనున్న ఆయుధాలను కూడా లాక్కున్నారు. ===కృష్ణ దేవి పేట === మరుసటి రోజే - [[ఆగష్టు 23]] - [[కృష్ణదేవిపేట]] పోలీసు స్టేషనును ముట్టడించి, ఆయుధాలను తీసుకు వెళ్ళారు. ===రాజవొమ్మంగి=== [[ఆగష్టు 24]]న - వరుసగా మూడవ రోజు - [[రాజవొమ్మంగి]] పోలీసు స్టేషనుపై దాడి చేసారు. అయితే ఈసారి పోలీసుల నుండి కొద్దిపాటి ప్రతిఘటన ఎదురైంది. అక్కడ ఆయుధాలు దోచుకోవడమే కాక, అక్కడ బందీగా ఉన్న వీరయ్య దొర ను కూడా విడిపించారు. ఈ మూడు దాడులలోను మొత్తం 26 తుపాకులు, 2500కు పైగా మందుగుండు సామాగ్రి వీరికి వశమయ్యాయి. వరుసదాడులతో దెబ్బతినిఉన్న బ్రిటిషు ప్రభుత్వం విప్లవ దళాన్ని అంతం చెయ్యడానికి కబార్డు, హైటర్ అనే అధికారులను చింతపల్లి ప్రాంతంలో నియమించింది. [[సెప్టెంబర్ 24]] న తమ అనుచర సైనికులతో వీరు గాలింపు జరుపుతూ దట్టమైన అడవిలో ప్రవేశించారు. రాజు దళం గెరిల్లా యుద్ధ రీతిలో వీరిపై దాడి చేసి, అధికారులిద్దరినీ హతమార్చింది. మిగిలిన సైనికులు చెల్లచెదురై పోయారు. ఆ ఇద్దరు అధికారుల శవాలు తీసుకువెళ్ళడానికి స్థానిక ప్రజల మధ్యవర్తిత్వం తీసుకోవలసి వచ్చింది. విప్లవదళం పట్ల ప్రజల్లో సహజంగానే ఉండే ఆదర భావం ఈ సంఘటనలతో మరింత పెరిగిపోయింది. ===అడ్డతీగల=== రామరాజు పోరాటంలో అత్యంత సాహసోపేతమైనది [[అడ్డతీగల]] పోలీసు స్టేషనుపై [[అక్టోబర్ 15]]న జరిపిన దాడి. మొదటి దాడులవలె కాక ముందే సమాచారం ఇచ్చి మరీ చేసిన దాడి ఇది. ప్రభుత్వం పూర్తి రక్షణ ఏర్పాట్లు చేసుకుని కూడా దళాన్ని ఎదిరించలేక పోయింది. ఆయుధాలు అందకుండా దాచిపెట్టడం మినహా, ఎటువంటి ప్రతిఘటన ఇవ్వలేకపోయింది. స్టేషనుపై దాడి చేసిన దళం దాదాపు 5 గంటలపాటు స్టేషనులోనే ఉండి, పారిపోగా మిగిలిన పోలీసులను బంధించి, వారికి జాబులు ఇచ్చి మరీ వెళ్ళింది దళం. [[అక్టోబర్ 19]]న [[రంపచోడవరం]] స్టేషనును పట్టపగలే ముట్టడించారు. రాజు అక్కడ సబ్ మేజిస్ట్రేటును, సబ్ ఇన్స్పెక్టరును పిలిచి మాట్లాడాడు. అక్కడ కూడా ఆయుధాలు దాచిపెట్టడం చేత దళానికి ఆయుధాలు దొరకలేదు. ==విప్లవం రెండవదశ== [[Image:AllUri sItaaraamaraaju.jpg|right|200px|అల్లూరి సీతారామ రాజు]] [[Image:AllUri sItaaraamaraaju text.jpg|right|200px|అల్లూరి సీతారామ రాజు ]] [[డిసెంబర్ 6]] న విప్లవదళానికి మొదటి ఎదురుదెబ్బ తగిలింది. ఆరోజు జరిగిన ఎదురుకాల్పుల్లో 12 మంది చనిపోయారు. కొన్ని ఆయుధాలు పోలీసుల వశమయ్యాయి. ఆ తరువాత దాదాపు 4 నెలలపాటు దళం స్తబ్దుగా ఉండిపోయింది. రామరాజు చనిపోయాడనీ విప్లవం ఆగిపోయిందని పుకార్లు చెలరేగాయి. అయినా అనుమానం తీరని ప్రభుత్వం రామరాజును, ఇతర నాయకులను పట్టి ఇచ్చిన వారికి బహుమతులు ప్రకటించింది. [[1923]] [[ఏప్రిల్ 17]]న రాజు కొద్దిమంది అనుచరులతో [[అన్నవరం]]లో ప్రత్యక్షమయ్యాడు. పోలీసు స్టేషనుకు వెళ్ళారు. పోలీసులు లొంగిపోయారు గానీ స్టేషనులో ఆయుధాలు మాత్రం లేవు. తరువాత రాజు అనుచరులతో పాటు కొండపైకి వెళ్ళి సత్యనారాయణస్వామిని దర్శించుకున్నాడు. పత్రికా విలేఖరులతో కూడా మాట్లాడాడు. 10 గంటలకు బయలుదేరి [[శంఖవరం]] వెళ్ళాడు. రాజు వచ్చిన విషయం తెలిసిన కలెక్టరు [[అన్నవరం]] వచ్చి, రాజును ఆదరించినందుకు ప్రజలపై అదనపు పన్నును విధించి ప్రతీకారం తీర్చుకున్నాడు. [[1923]] జూన్ లో [[మల్కనగిరి]] పోలీసు స్టేషను, ట్రెజరీపై దాడి చేసారు. మన్యంకు కలెక్టరుగా '''రూదర్‌ఫర్డ్''' నియమితుడయ్యాడు. సెప్టెంబర్ లో రాజు ముఖ్య అనుచరుడైన గాము మల్లు దొర పోలీసులకు దొరికిపోయాడు. విప్లవాన్ని అణచివేసే క్రమంలో పోలీసులు ప్రజలను భయభ్రాంతులను చేసేవారు. గ్రామాలోకి ప్రవేశించి, చిత్రహింసలకు గురిచేసారు. మన్యాన్ని చుట్టుముట్టి దిగ్బంధనం చేసారు. ప్రజలకు ఆహారపదార్థాలు అందకుండా చేసారు. స్త్రీలు, పిల్లలు, వృద్ధులు అనే విచక్షణ లేకుండా చంపారు. [[1924]] [[మే 6]]న అగ్గిరాజు పట్టుబడ్డాడు. ఆ రాత్రి రాజు '''మంప ''' గ్రామానికి వచ్చాడు. అంతకుముందు రూదర్‌ఫర్డు నిర్వహించిన కృష్ణదేవిపేట సభకు మంప మునసబు కూడా హాజరయ్యాడు. అతడేమి చెప్పాడో తెలుసుకుందామని రాజు ఆ మునసబు ఇంటికి వెళ్ళాడు. తన వల్ల మన్యం ప్రజలు ఎన్ని బాధలు పడుతున్నారో వివరించి, వారిని ఈ బాధలనుండి విముక్తి ప్రసాదించడానికి తాను లొంగిపోవాలని నిశ్చయించుకున్నట్లు చెప్పాడు. మరుసటి ఉదయం - [[మే 7]] - ఏటి ఒడ్డున స్నానం చేస్తూ ఉండగా పోలీసులు చుట్టుముట్టి రాజును బంధించారు. [[కొయ్యూరు]]లో విడిది చేసి ఉన్న మేజర్ గుడాల్ వద్ద రాజును హాజరు పరిచారు. బందీగా ఉన్న [[అల్లూరి సీతారామ రాజు]]ను ఏ విచారణ లేకుండా గుడాల్ కాల్చి చంపాడు. తల్లికి కూడా రాజు మరణ వార్తను తెలియజేయలేదు. [[మే 8]] న రాజు దేహాన్ని దహనం చేసారు. ఆ విధంగా కేవలం 27 ఏళ్ళ వయసులోనే <!--బ్రిటిషు ప్రభుత్వాన్ని గడగడలాడించిన --> అల్లూరి సీతారామ రాజు అమరవీరుడయ్యాడు. == రాజు గురించి వివిధ అభిప్రాయాలు == *అల్లూరి సీతారామరాజు విప్లవంపై ఆనాటి పత్రికల అభిప్రాయాలు ఇలా ఉండేవి: **కాంగ్రెస్ పత్రిక: రంప పితూరీని పూర్తిగా అణచివేస్తే ఆనందిస్తామని ప్రచురించింది. **స్వతంత్ర వార పత్రిక (1924 మే 13, 20): అటువంటి (రాజు) వారు చావాలి అని ప్రచురించింది. **కృష్ణాపత్రిక: విప్లవకారులను ఎదుర్కోవడం కొరకు ప్రజలకు, పోలీసులకు మరిన్ని ఆయుధాలు ఇవ్వలేదని ప్రభుత్వాన్ని విమర్శించింది. అయితే రాజు మరణించాక పత్రికలు ఆయనను జాతీయ నాయకుడిగా, ''శివాజీ''గా, ''రాణా ప్రతాప్‌గా'', ''లెనిన్‌''గా కీర్తించాయి. రాజు '''వీర స్వర్గమలంకరించాడ'''ని రాసాయి. సత్యాగ్రహి అనే పత్రిక రాజును ''జార్జి వాషింగ్టన్'' తో పోల్చింది. [[1929]]లో [[మహాత్మా గాంధీ]] ఆంధ్ర పర్యటనలో ఉండగా ఆయనకు అల్లూరి చిత్రపటాన్ని బహూకరించారు. తరువాతి కాలంలో రాజు గురించి ఆయన ఇలా రాసాడు: '''సాయుధ పోరాటం పట్ల నాకు సానుకూలత లేదు, నేను దానిని అంగీకరించను. అయితే రాజు వంటి ధైర్యవంతుని, త్యాగశీలుని, సింపుల్ వ్యక్తి, ఉన్నతుని పట్ల నా గౌరవాన్ని వెల్లడించకుండా ఉండలేను. రాజు తిరుగుబాటుదారు కాదు, ఆయనో హీరో.''' ==మూలాలు, వనరులు== * డి.కె.ప్రభాకర్ రచించిన '''విప్లవజ్యోతి అల్లూరి సీతారామ రాజు ''' పుస్తకం * [http://malkangiri.nic.in/History.htm మల్కనగిరి చరిత్ర] * [http://dsal.uchicago.edu/books/socialscientist/pager.html?objectid=HN681.S597_131_002.gif '''అట్లూరి మురళి''' రాసిన ఈ పరిశీలనాత్మక, పరిశోధనాత్మక వ్యాసంలో అల్లూరి గురించిన ఎన్నో విషయాలు తెలుస్తాయి.] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:1897 జననాలు]] [[Category:1924 మరణాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] User talk:Lzz 4568 12765 2005-10-15T03:50:56Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:50, 15 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Srinivasakumar 4569 12766 2005-10-15T03:51:07Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:51, 15 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> సంస్థలు 4575 12801 2005-10-15T08:00:17Z చంద్రశేఖర్ 153 ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని వివిధ సంస్థల పట్టీ... ==సేవాసంస్థలు== ==ప్రైవేటురంగ సంస్థలు== ===బహుళజాతి సంస్థలు (MNC)=== ==విద్యాసంస్థలు== ==సాంస్కృతికసంస్థలు== ==ఆధ్యాత్మికసంస్థలు== ==ప్రభుత్వరంగ సంస్థలు== ==ఇవి కూడా చూడండి== [[తెలుగు గ్రంథాలయాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 16 4576 12803 2005-10-15T16:42:51Z Chaduvari 97 * ప్రపంచ ఆహార దినోత్సవం * [[1846]]: మొట్టమొదటిసారిగా వైద్యరంగంలో మత్తుమందు (ఎనెస్థీసియా) ను ఉపయోగించారు. ఈరోజును ప్రపంచ ఎనెస్థీసియా దినోత్సవంగా భావిస్తారు. * [[1905]]: బ్రిటిషు వారు బంగాల్ రాష్ట్రాన్ని తూర్పు బెంగాల్, [[పశ్చిమ బెంగాల్]] గా విభజించారు. తూర్పు బెంగాలే నేటి [[బంగ్లాదేశ్]] * [[1985]]: భారతదేశంలో [[జాతీయ భద్రతాదళం]] (నేషనల్ సెక్యూరిటీ గార్డ్) ఏర్పాటయింది. [[ఇందిరా గాంధీ]] హత్య పర్యవసానంగా దీనిని ఏర్పాటు చేసారు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 17 4577 12804 2005-10-15T17:07:09Z Chaduvari 97 * [[1920]]: [[భారతీయ కమ్యూనిస్టు పార్టీ]] (కమ్యూనిస్ట్‌ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా) తాష్కెంట్ లో ఏర్పడింది. * [[1940]]: భారత స్వాతంత్ర్య సమరంలో ఒక ప్రముఖ భాగమైన, వ్యక్తి సత్యాగ్రహం ప్రారంభమైంది. * [[1979]]: [[మదర్ తెరెసా]] కు [[నోబెల్ బహుమతులు|నోబెల్ శాంతి బహుమతి]] వచ్చింది. కొండాపురం (కడప జిల్లా) 4579 23247 2006-04-20T03:47:47Z వైఙాసత్య 58 +కొంచెము సమాచారము {{మండలం|name=కొండాపురం (కడప జిల్లా)||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొండాపురం (కడప జిల్లా)|villages=34|area=|population=38.864|pop_male=19.93|pop_female=18.934|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.86|lit_male=76.00|lit_female=48.99}} '''కొండాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. మండలానికి ఉత్తరాన [[మైలవరం]], దక్షిణాన [[సింహాద్రిపురం]], తూర్పున [[జమ్మలమడుగు]], [[ముద్దనూరు]] మండలాలు, పశ్చిమాన [[అనంతపురము]] జిల్లా సరిహద్దులుగా కలవు. కొండాపురం, [[గుంతకల్లు]] - [[కడప]] రైలుమార్గములో ప్రధాన రైల్వే స్టేషను. ఇక్కడ వచ్చేపోయే రైళ్లకు నీటిని నింపే సదుపాయము కలదు. మండలము పండ్ల తోటలకు ప్రసిద్ధి. ==గ్రామాలు== *[[అనంతపురం,కొండాపురం|అనంతపురం]] *[[బెడుదూరు]] *[[బుక్కపట్నం]] *[[బురుజుపల్లి]] *[[చామలూరు]] *[[చెన్నమనేనిపల్లె]] *[[చౌటపల్లి]] *[[డొంకుపల్లి]] *[[ఏటూరు]] *[[గండ్లూరు]] *[[గంగాపురం]] *[[జోగాపురం]] *[[కె.బొమ్మేపల్లి]] *[[కె.బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[కె.సుగుమంచిపల్లె]] *[[కె.వెంకటాపురం]] *[[కోడూరు]] *[[కోనవారిపల్లి]] *[[కొండాపురం]] *[[కొప్పోలు]] *[[లావనూరు]] *[[లింగమనేనిపల్లె]] *[[ముచ్చుమర్రి]] *[[మురుగంపల్లి]] *[[నాగమల్లె దిన్నె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నేకనాంపేట]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఓబన్నపేట]] *[[పకీరుపేట]] *[[పెనుజువ్వి]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పొట్టిపాడు]] *[[రేగడిపల్లె]] *[[ఎస్.తిమ్మాపురం]] *[[సంకేపల్లి]] *[[శివాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తాళ్ల ప్రొద్దూటూరు]] *[[వెంకయ్య కాల్వ]] *[[యెనమలచింతల]] *[[యెర్రగుడి]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} User:Krishnavedala 4580 12834 2005-10-16T08:06:20Z 61.1.91.40 See [[w:User:Krishnavedala]] User talk:Prasanth503 4582 12845 2005-10-16T16:55:55Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:55, 16 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> Image:Sir mv.jpg 4583 12849 2005-10-16T17:52:42Z వైఙాసత్య 58 from [[:en]] from [[:en]] Talk:నవంబర్ 19 4584 12850 2005-10-16T17:55:36Z వైఙాసత్య 58 @ 71.96.208.30 who is this Thomson whose birthday is on nov 19th? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:55, 16 అక్టోబర్ 2005 (UTC) మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం 4585 12896 2005-10-17T15:30:58Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 18 4586 12883 2005-10-17T12:50:54Z Chaduvari 97 * [[1976]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి, '''కవి సామ్రాట్''' '''[[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]]''' మరణించాడు. ''[[వేయిపడగలు]]'' గ్రంధానికై ఆయనకు [[1970]]లో [[జ్ఞానపీఠ అవార్డు]] వచ్చింది. * [[1992]]: [[ఆపరేషన్ బ్లూస్టార్]]లో భాగంగా 1000 మంది పోలీసులు [[అమృత్‌సర్]] [[స్వర్ణ దేవాలయం]]లోకి ప్రవేశించారు. * [[2004]]: అటవీ బందిపోటు, స్మగ్లరు అయిన [[వీరప్పన్]]ను తమిళనాడు ప్రత్యేక టాస్క్‌ఫోర్స్ పోలీసులు కాల్చి చంపారు. * [[2004]]: [[భారతీయ జనతా పార్టీ]] అధ్యక్ష పదవికి [[వెంకయ్య నాయుడు]] రాజీనామా చేసాడు. Template talk:దేశ సమాచారపెట్టె 4588 26394 2006-06-02T03:06:58Z వైఙాసత్య 58 Template talk:Infobox Country, Template talk:దేశ సమాచారపెట్టె కు తరలించబడింది we already have this. [[Template:దేశ సమాచార పెట్టె]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:53, 18 అక్టోబర్ 2005 (UTC) తెలుగు సినిమాలు ఔ 4589 12916 2005-10-18T11:06:45Z వైఙాసత్య 58 *[[ఔనన్నా కాదన్నా]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} User talk:203.199.148.104 4590 12914 2005-10-18T11:04:14Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:04, 18 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> మైలవరం 4591 23108 2006-04-19T08:05:14Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=మైలవరం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మైలవరం|villages=24|area=|population=39.641|pop_male=19.644|pop_female=19.997|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.35|lit_male=75.00|lit_female=46.05}} '''మైలవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అనంతపురం,మైలవరం|అనంతపురం]] *[[బెస్తవేముల వెంకటాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బెస్తవేముల]] *[[చిన్న కొమెర్ల]] *[[చిన్న వెంతుర్ల]] *[[ధన్నవాడ]] *[[దొడియం]] *[[దుగ్గనపల్లె]] *[[గొల్ల ఉప్పలపాడు]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[కల్లుట్ల]] *[[ఖాదరాబాదు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కోన అనంతపురం]] *[[లింగాపురం]] *[[మాధవాపురం]] *[[మాలమీది కంబాలదిన్నె]] *[[మురపంది]] *[[మైలవరం]] *[[నక్కవానిపల్లె]] *[[నవాబ్‌పేట]] *[[నెలనూతల]] *[[పొన్నంపల్లె]] *[[రామచంద్రాయపల్లె]] *[[తలమంచిపట్నం]] *[[తొర్రివేముల]] *[[వడ్డిరాల]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Image:Cudapah mandals.jpg 4592 22325 2006-04-15T09:15:23Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] తెలుగు సినిమాలు ఛ 4593 12925 2005-10-18T19:25:19Z Nawin 112 *[[ఛత్రపతి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఎ 4594 12926 2005-10-18T19:30:09Z Nawin 112 *[[ఎదురులేని మనిషి]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} తెలుగు సినిమాలు ఏ 4595 12927 2005-10-18T19:31:12Z Nawin 112 *[[ఏకలవ్య]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} User:Diagraph01 4596 25723 2006-05-25T12:48:27Z Diagraph01 158 {| |{{user ja}} |- |{{user en-1}} |- |{{user te-0}} |} "Diagraph01" lives in Tokyo, Japan. ja.wp's admin from 7 May 2006. I'm taking the [[:ja:Wikipedia:多言語の統計|Multilingual statistics (ja)]] and [[:ja:Wikipedia:ウィキペディアが提供されている言語の総覧|List of Wikipedias (ja)]] in Japanese wikipedia. Although, I think that it will concentrate on acquisition each language information and attachment "+interwiki" for the time being. Therefore, I can't write new contribution. See refer: [[:ja:User:Diagraph01]]([[:ja:User talk:Diagraph01|Talk]]). పెద్దముడియం 4597 23088 2006-04-19T08:01:59Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=పెద్దముడియం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దముడియం|villages=25|area=|population=35.221|pop_male=17.82|pop_female=17.401|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.94|lit_male=74.71|lit_female=44.90}} '''పెద్దముడియం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బి.వెంకటాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బలపన గూడూరు]] *[[భీమగుండం]] *[[భూతమపురం]] *[[బోడితిప్పనపాడు]] *[[చిదిపిరాళ్లదిన్నె]] *[[చిన్నముడియం]] *[[చిన్నపసుపుల]] *[[దిగువ కలువట్ల]] *[[గరిసెలూరు]] *[[గోపాలపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గుండ్లకుంట]] *[[జే. కొత్తపల్లె]] *[[జే.కొట్టాలపల్లె]] *[[జంగాలపల్లె]] *[[కొండసుంకేసుల]] *[[మేడిదిన్నె]] *[[ఎన్.కొట్టాలపల్లె]] *[[నాగరాజుపల్లె]] *[[నాగిరెడ్డిపల్లె]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నెమళ్లదిన్నె]] *[[పాలూరు]] *[[పాపాయపల్లె]] *[[పెద్దముడియం]] *[[పెద్దపసుపల్లె]] *[[సుద్దపల్లె]] *[[ఉలవపల్లె]] *[[ఉప్పలూరు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} రాజుపాలెం 4598 23089 2006-04-19T08:02:09Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=రాజుపాలెం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజుపాలెం|villages=17|area=|population=31.944|pop_male=16.022|pop_female=15.922|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.62|lit_male=77.75|lit_female=49.52}} '''రాజుపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అరకటవేముల]] *[[చిన్న జొన్నవరం]] *[[చిన్నసెట్టిపల్లె]] *[[దద్దనాల]] *[[ఏరువపాలెం]] *[[గడెగూడూరు]] *[[గోపాయపల్లె]] *[[కొర్రపాడు]] *[[కూలూరు]] *[[పైడల]] *[[పార్లపాడు]] *[[పొట్టిపాడు]] *[[రాజుపాలెం]] *[[టంగటూరు]] *[[తొండలదిన్నె]] *[[వెలవలి]] *[[వెల్లాల]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} దువ్వూరు 4599 23090 2006-04-19T08:02:19Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=దువ్వూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దువ్వూరు|villages=19|area=|population=49.983|pop_male=25.377|pop_female=24.606|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.03|lit_male=72.85|lit_female=42.91}} '''దువ్వూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అన్నపుశాస్త్రులపల్లె]] *[[బల్లక్కివారిపల్లె]] *[[చిన్న సింగనపల్లె]] *[[చింతకుంట]] *[[దాసరిపల్లె]] *[[దువ్వూరు]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[గుడిపాడు]] *[[ఇడమడక]] *[[జిల్లెల]] *[[కనగూడూరు]] *[[మాచనపల్లె]] *[[మదిరెపల్లె]] *[[మనేరాంపల్లె]] *[[నీలాపురం]] *[[నేలటూరు]] *[[పెద్ద జొన్నవరం]] *[[రాజుపాలెం,దువ్వూరు|రాజుపాలెం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రామచంద్రాపురం]] *[[టి.సల్లబసయ్యపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} మైదుకూరు 4600 23091 2006-04-19T08:02:29Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=మైదుకూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మైదుకూరు|villages=16|area=|population=72.356|pop_male=36.899|pop_female=35.457|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.58|lit_male=72.68|lit_female=41.91}} '''మైదుకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అన్నలూరు]] *[[ఆదిరెడ్డిపల్లె]] *[[గడ్డమయ్యపల్లె]] *[[గంజికుంట]] *[[లింగాలదిన్నె]] *[[మిట్టమానిపల్లె]] *[[ముదిరెడ్డిపల్లె]] *[[ఎన్.మైదుకూరు]] *[[నంద్యాలంపేట]] *[[మైదుకూరు]] *[[సెట్టివారిపల్లె]] *[[శివాపురం]] *[[సోమయాజులపల్లె]] *[[తిప్పిరెడ్డిపల్లె]] *[[వనిపెంట]] *[[యాకర్లపాలెం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Image:Prakasam mandals outline.png 4601 21778 2006-04-08T15:52:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Wikipedia:ఖాళీ పటములు 4602 12938 2005-10-19T04:05:06Z వైఙాసత్య 58 '''ఖాళీ పటములు''' వికిపీడియా కొరకై పటములను సృష్టించుటకు చాలా ఉపయోగకరమైన వనరులు. ఇక్కడ తెలుగు వికిపీడియాకు అందుబాటులో ఉన్న ఖాళీ పటముల జాబితా ఇవ్వబడును. ==జిల్లా మండలాల ఖాళీ పటములు== * [[:Image:Prakasam mandals outline.png]] - [[ప్రకాశం]] జిల్లా మండలాలు ఉన్న ఖాళీ పటము. [[en:Wikipedia:Blank maps]] Image:Prakasam mandals outline36.png 4603 24106 2006-04-23T09:18:01Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] బ్రహ్మంగారిమఠం 4606 23124 2006-04-19T08:07:43Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=బ్రహ్మంగారిమఠం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బ్రహ్మంగారిమఠం|villages=18|area=|population=34.396|pop_male=17.873|pop_female=16.523|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.01|lit_male=70.30|lit_female=36.27}} '''బ్రహ్మంగారిమఠం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బూదవాడ]] *[[డి.లింగంపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[డి.నరసింహాపురం]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దర్భవారి అగ్రహారం]] *[[దిగువ నేలటూరు]] *[[దిరసవంచ]] *[[ఎగువ నేలటూరు]] *[[జీ.నరసింహాపురం]] *[[గొడ్లవీడు]] *[[గుండాపురం]] *[[జంగమ్రాజుపల్లె]] *[[మల్లేపల్లె]] *[[ముదుమల]] *[[నాగిసెట్టిపల్లె]] *[[పలుగురాళ్లపల్లె]] *[[పలుగురాళ్లపల్లె]](నాలుగవ భాగము) *[[పాపిరెడ్డిపల్లె]] *[[రేకలకుంట]] *[[సోమిరెడ్డిపల్లె]] *[[టీ.సౌదరవారిపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} బి.కోడూరు 4608 23132 2006-04-19T08:08:50Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=బి.కోడూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బి.కోడూరు|villages=15|area=|population=19.45|pop_male=9.859|pop_female=9.591|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.89|lit_male=65.37|lit_female=36.11}} '''బి.కోడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఏ.కొత్తపల్లె]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[అంకనగోడు గూనూరు]] *[[బి.కోడూరు]] *[[బోడుగుండుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చెన్నకేశాపురం]] *[[కామకుంట]] *[[కొండంపల్లె]] *[[ఎం.నరసింహాపురం]] *[[మాధవరాయునిపల్లె]] *[[మరాటిపల్లె]] *[[మేకవారిపల్లె]] *[[మున్నెల్లి]] *[[పాపనపల్లె]] *[[పెద్దుళ్లపల్లె]] *[[ప్రభలవీడు]] *[[తంగెడుపల్లె]] *[[తిప్పరాజుపల్లె]] *[[వేమకుంట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వెంకటాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 19 4609 12952 2005-10-19T06:39:57Z Chaduvari 97 * [[1954]]: బీజింగ్ లో భారత ప్రధానమంత్రి [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ|నెహ్రూ]] [[చైనా]] నాయకుడు [[మావో]] ను కలిసాడు. * [[1970]]: పూర్వపు సంస్థానాధీశుల ప్రీవీ పర్సులను ప్రభుత్వం రద్దు చేసింది. * [[1983]]: ప్రొ.[[సుబ్రహ్మణ్యం చంద్రశేఖర్]] [[ఫిజిక్స్]] [[నోబెల్ పురస్కారాలు|నోబెల్ పురస్కారానికి]] ప్రొ.విలియం ఫౌలర్ తొ కలిసి ఎంపికయ్యారు. * [[1983]]: [[ముంబై]] లో 13 జౌళి పరిశ్రమలను కేంద్ర ప్రభుత్వం స్వాధీనం చేసుకోవడంతో ప్రఖ్యాతి గాంచిన సుదీర్ఘ [[బొంబాయి జౌళి ప్రిశ్రమల సమ్మె]] ముగిసింది. ఈ సమ్మెకు [[దత్తా సామంత్]] నాయకత్వం వహించాడు. కలసపాడు 4610 23094 2006-04-19T08:02:59Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=కలసపాడు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కలసపాడు|villages=23|area=|population=31.922|pop_male=16.569|pop_female=15.353|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.56|lit_male=72.63|lit_female=39.14}} '''కలసపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అయ్యవారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[చెన్నుపల్లె]] *[[దిగువ తంబళ్లపల్లె]] *[[దూలంవారిపల్లె]] *[[ఎగువ తంబళ్లపల్లె]] *[[గంగాయపల్లె]] *[[గోపవరంపల్లె]] *[[కలసపాడు]] *[[కొండపేట]] *[[కొత్తకోట]] *[[మహానందిపల్లె]] *[[మల్లువారిపల్లె]] *[[మామిళ్లపల్లె]] *[[ముసలరెడ్డిపల్లె]] *[[పాత రామాపురం]] *[[పెండ్లిమర్రి]] *[[పుల్లారెడ్డిపల్లె]] *[[రాజుపాలెం]] *[[రెడ్డిపల్లె]] *[[శంకవరం]] *[[సిద్దమూర్తిపల్లె]] *[[సింగరాయపల్లె]] *[[తెల్లపాడు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} పోరుమామిళ్ల 4611 23140 2006-04-19T08:10:48Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పోరుమామిళ్ల||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పోరుమామిళ్ల|villages=26|area=|population=53.879|pop_male=27.366|pop_female=26.513|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.05|lit_male=75.36|lit_female=44.23}} '''పోరుమామిళ్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కలరెడ్డిపల్లె]] *[[బొప్పాపురం]] *[[బుచ్చంపల్లె]] *[[చెన్నకృష్ణాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చెన్నారెడ్డిపేట]] *[[చెర్లోపల్లె]] *[[చిన్నాయపల్లె]] *[[చిన్నయరసాల]] *[[దమ్మనపల్లె]] *[[గానుగపెంట]] *[[కవలకుంట్ల]] *[[కొర్రపాటిపల్లె]] *[[లచ్చంపల్లె (రామిరెడ్డికుంట)]] *[[మార్కాపురం,పోరుమామిళ్ల|మార్కాపురం]] *[[మిద్దెపాడు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ముసలరెడ్డిపల్లె]] *[[పేరమ్మగారిపల్లె]] *[[పోరుమామిళ్ల]] *[[పుల్లివీడు]] *[[రంగసముద్రం]] *[[రౌతుపల్లె]] *[[ఎస్.లింగంపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఎస్.శేషంపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఎస్.వీర్లపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సంచర్ల]] *[[సిద్దనకిచ్చయపల్లె]] *[[సిద్దవరం]] *[[టీ.సల్లగిరిగల]] *[[టీ.శేషంపల్లె]] *[[వెంకటరామాపురం]] *[[యెల్లోపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} గోపవరం 4612 23141 2006-04-19T08:14:20Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=గోపవరం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోపవరం|villages=12|area=|population=45.33|pop_male=23.307|pop_female=22.023|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.91|lit_male=76.09|lit_female=46.91}} '''గోపవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బొడ్డేచెర్ల]] *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[గోపవరం]] *[[కాల్వపల్లె]] *[[లక్కవారిపల్లె]] *[[మడకలవారిపల్లె]] *[[ఉత్తర రామాపురం]] *[[ఓబులం]] *[[రామాపురం]] *[[రేకలకుంట]] *[[దక్షిన రామాపురం]] *[[విశ్వనాథపురం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} ఖాజీపేట 4613 23142 2006-04-19T08:16:18Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ఖాజీపేట||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఖాజీపేట|villages=15|area=|population=48.784|pop_male=24.439|pop_female=24.345|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.56|lit_male=73.63|lit_female=43.51}} '''ఖాజీపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[భూమాయపల్లె]] *[[బుడ్డాయపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చెముల్లపల్లె]] *[[చెన్నముక్కపల్లె]] *[[దుంపలగట్టు]] *[[ఏటూరు]] *[[ఖాజీపేట సుంకేసుల]] *[[కొమ్మలూరు]] *[[మాచుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మిడుతూరు]] *[[నాగసానిపల్లె]] *[[పాతూరు]] *[[పుల్లూరు]] *[[రావులపల్లె]] *[[తవ్వవారిపల్లె]] *[[తుడుములదిన్నె]] *[[త్రిపురవరం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} చాపాడు 4614 23143 2006-04-19T08:17:49Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=చాపాడు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చాపాడు|villages=17|area=|population=39.153|pop_male=19.653|pop_female=19.5|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.17|lit_male=70.99|lit_female=43.30}} '''చాపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్లాడుపల్లె]] *[[అనంతపురం,చాపాడు|అనంతపురం]] *[[భద్రిపల్లె]] *[[బూడిదపాడు]] *[[చాపాడు]] *[[చిన్నగురువలూరు]] *[[చియ్యపాడు]] *[[కేతవరం]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కుచ్చుపాప]] *[[మాదూరు]] *[[మొర్రాయపల్లె]] *[[నెరవాడ]] *[[పల్లవోలు]] *[[పెద్దగురువలూరు]] *[[పిచ్చపాడు]] *[[సోమాపురం]] *[[తుమ్మలపాడు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వెదురూరు]] *[[వెంగన్నగారిపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} ముద్దనూరు 4615 23103 2006-04-19T08:04:25Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=ముద్దనూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముద్దనూరు|villages=22|area=|population=32.545|pop_male=16.485|pop_female=16.06|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.87|lit_male=76.68|lit_female=48.80}} '''ముద్దనూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆరవేటిపల్లె]] *[[బొందలకుంట]] *[[చిన్నదుద్యాల]] *[[చింతకుంట]] *[[దేనెపల్లె]] *[[దిగువ బ్రహ్మణపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కే.తిమ్మాపురం]] *[[కడసాని కొత్తపల్లె]] *[[కిబిలి రాఘవాపురం]] *[[కొలవలి]] *[[కొర్రపాడు]] *[[కొసినెపల్లె]] *[[మంగపట్నం]] *[[ముద్దనూరు]] *[[నల్లబల్లె]] *[[ఓబులాపురం]] *[[పెద్దదుద్యాల]] *[[పెనికలపాడు]] *[[రాజులగురువాయపల్లె]] *[[ఉప్పలూరు]] *[[వీ.రాఘవాపురం]] *[[వేల్పుచెర్ల]] *[[యామవరం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} సింహాద్రిపురం 4616 23104 2006-04-19T08:04:35Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=సింహాద్రిపురం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సింహాద్రిపురం|villages=20|area=|population=31.654|pop_male=15.95|pop_female=15.704|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.29|lit_male=85.89|lit_female=62.60}} '''సింహాద్రిపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అగ్రహారం]] *[[అంకాలమ్మగూడూరు]] *[[బలపనూరు]] *[[బిదినంచెర్ల]] *[[చవ్వవారిపల్లె]] *[[దేవతాపురం]] *[[దుద్దెకుంట]] *[[గురిజాల]] *[[హిమకుంట్ల]] *[[జంగమరెడ్డిపల్లె]] *[[కసనూరు]] *[[లోమడ]] *[[మద్దులపాయ]] (ఉ.ఇ) *[[నంద్యాలంపల్లె]] *[[నిదివెలగల]] *[[పైడిపాలెం]] *[[రావులకొలను]] *[[సింహాద్రిపురం]] *[[సుంకేసుల]] *[[తెలికి]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Template:భారతదేశానికి సంభందించిన అంశాలు 4617 12971 2005-10-19T08:19:57Z Chaduvari 97 Template:భారతదేశానికి సంభందించిన అంశాలు, Template:భారతదేశానికి సంబంధించిన విషయాలు కు తరలించబడింది: Spelling corre #REDIRECT [[Template:భారతదేశానికి సంబంధించిన విషయాలు]] అమరావతి 4618 24351 2006-04-23T11:56:46Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=అమరావతి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అమరావతి|villages=16|area=|population=64.22|pop_male=32.58|pop_female=31.63|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.59|lit_male=70.43|lit_female=50.50}} అమరావతి ఆగ్నేయ [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] నందు ఉన్న ఒక పట్టణము, ఇదేపేరుతో ఉన్న రెవిన్యూ మండలానికి కేంద్రము. ఇది [[గుంటూరు]] జిల్లాలో కృష్ణా నదీ తీరానికి కుడి వైపున ఉన్నది. ==అమరారామం== అమరలింగేశ్వర స్వామి (శివుడు) పుణ్య క్షేత్రం ఈ పట్టణములో కృష్ణానదీ తీరాన యున్నది. ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని పంచారామాలలో ఇది ఒకటి. [[Image:MaraAssault.jpg|thumb|left|200px|బుద్ధుని పై మరుని దాడి - విగ్రహ రూపము, క్రీ.శ.2వ శతాబ్దం]] == భౌధ్ధ సంస్కృతి== అమరావతికి సమీపంలో ఉత్తరాన ఉన్న ధరణికోట ఒకప్పటి ఆంధ్ర శాతవాహనుల రాజధానియైన ధాన్యకటకం. శాతవాహనుల కాలంలో బౌధమతం పరిఢవిల్లింది. ఆ కాలంలో నిర్మించిన బౌద్ధ స్థూపాన్ని 18వ శతాబ్దపు చివర్లో కనుగొన్నారు. అద్భుతమైన శిల్పకళతో అలరారే ఈ స్థూపంపై బుధుని జీవిత చరిత్రకు సంబంధించిన చిత్రాలు, బౌద్ధచిహ్నాలు చెక్కబడి ఉన్నాయి. స్థూపంపై బ్రాహ్మీ లిపిలో శాసనాలు చెక్కబడి ఉన్నాయి. ఈ స్థూపాని గురించి అప్పటి బ్రిటిషు పురాతత్వ పరిశోధకుడు ఫెర్గుసన్ ఇలా అన్నాడు: "కళావైదుష్యానికి సంబంధించి ఇది భారతదేశంలోనే అత్యంత విశిష్టమైన కట్టడము". ఇది [[చెన్నై]] యందలి ప్రభుత్వ ప్రదర్శనశాల యందు భద్రపరచబడినది. [[సత్యం శంకరమంచి]] వ్రాసిన అమరావతి కథలు యందు ఈ పట్టణము శ్లాఘించబడినది. [[Image:AmaravatiScroll.jpg|thumb|right|గ్రీకు శాసనముతో భారతీయ యక్షుడు, అమరావతి, క్రీ.శ.3వ శతాబ్దం]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[అమరావతి]], [[అత్తలూరు]], [[ధరణికోట]], [[దిడుగు]], [[ఎండ్రాయి]], [[జూపూడి]], [[కర్లపూడి]], [[లింగాపురం]], [[మల్లాది]], [[మునుగోడు]], [[నరుకుళ్ళపాడు]], [[నెమలికల్లు]], [[పెద్ద మద్దూరు]], [[పొందుగల]], [[పుట్టిపాడు ]] (నిర్జన గ్రామము), [[ఉంగుటూరు (అమరావతి)]], [[వైకుంటపురం]] ==బయటి లింకులు == *[http://www.ancientindia.co.uk/buddha/explore/intro.html అమరావతి స్థూపం యొక్క వివరణ] *[http://www.kalachakra2006.com/ కాలచక్ర 2006] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ బౌద్ధ చారిత్రక స్థలాలు]] [[en:Amaravati (India)]] [[vi:A-ma-la-bà-đề]] Talk:అమరావతి 4619 14973 2005-11-25T10:22:59Z Chaduvari 97 /* సమాచార పెట్టె */ Hi, i've sourced the text from english wikipedia, [http://en.wikipedia.org/wiki/Amaravati_(India)]. I've just uploaded the images to the commons, so it may take some time to get reflected. Pl. don't delete the images in a hurry. Thanks, --[[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 11:52, 19 అక్టోబర్ 2005 (UTC) == సమాచార పెట్టె == అమరావతి మండల పేజీలో క్రోసూరు మండల సమాచార పెట్టె ఉన్నది. సరిదిద్దగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 09:39, 25 నవంబర్ 2005 (UTC) :అయింది, థాంక్స్ __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:22, 25 నవంబర్ 2005 (UTC) Template:భారతీయ పురస్కారాలు, పతకాలు 4620 13382 2005-10-27T22:25:33Z వైఙాసత్య 58 అచ్చు తప్పు {| id="toc" border="1" align=right width=175 |- align=center |[[Image:India_flag_large.png|160px|Indian flag]] |- |style="background:#DDEEFF" align="center" style="border: 1px solid grey; font-size: 90%; "|[[భారత దేశము|భారత దేశం]]<br>పతకాలు, పురస్కారాలు |- |align=center width="40%" style="border: 1px solid grey; "|'''''శౌర్య పతకాలు'''''<BR> [[పరమ వీర చక్ర]]<BR>[[అశోక చక్ర పురస్కారం|అశోక చక్ర]]<BR>[[మహా వీర చక్ర]]<BR>[[కీర్తి చక్ర]]<BR>[[వీర చక్ర]]<BR>[[శౌర్య చక్ర]] |- |align=center width="40%" style="border: 1px solid grey; "|'''''పౌరులకు'''''<BR> ''దేశ సేవ ''<BR>[[భారత రత్న]]<BR>[[పద్మ విభూషణ]]<BR>[[పద్మ భూషణ]]<BR>[[పద్మశ్రీ]]<BR> ''సాహిత్యం''<BR>[[జ్ఞానపీఠ అవార్డు|జ్ఞానపీఠ]]<BR>''క్రీడలు ''<BR>[[రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్‌రత్న]]<br>[[అర్జున అవార్డు]]<BR>[[ద్రోణాచార్య అవార్డు]]<br>''సినిమాలు ''<br>[[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]]<br>''ఇతరత్రా ''<BR>[[గాంధీ శాంతి బహుమతి]]<BR> |} లింగాల (కడప జిల్లా) 4621 23105 2006-04-19T08:04:49Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=లింగాల (కడప జిల్లా)||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లింగాల (కడప జిల్లా)|villages=16|area=|population=28.832|pop_male=14.814|pop_female=14.018|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.64|lit_male=77.29|lit_female=49.29}} '''లింగాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంబకపల్లె]] *[[బోనాల]] *[[చిన్నకూడల]] *[[దొండ్లవాగు]] *[[గునకానెపల్లె]] *[[హిరోజీపురం]] *[[ఇప్పట్ల]] *[[కామసముద్రం]] *[[కొమ్మనూతల]] *[[లింగాల]] *[[లోపట్‌నూతల]] *[[మురారిచింతల]] *[[నర్సింగరావుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పార్ణపల్లె]] *[[పెద్దకూడల]] *[[రామనూతలపల్లె]] *[[వడ్లవారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వెలిదండ్ల]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} పులివెందల 4622 23145 2006-04-19T08:22:21Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పులివెందల||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పులివెందల|villages=19|area=|population=62.708|pop_male=31.584|pop_female=31.124|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.0|lit_male=81.77|lit_female=58.10}} '''పులివెందల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అహోబిళపురం]] *[[అచ్చవల్లి]] *[[భాకరాపురం]] *[[బొగ్గుడుపల్లె]] *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[చిన్నరంగాపురం]] *[[ఎర్రబల్లి]] *[[కే.వెలమవారిపల్లె]] *[[కాచివారిపల్లె]] *[[కానంపల్లె]] *[[కొర్రపాడు]] *[[పెద్దరంగాపురం]] *[[పోలేపల్లె]] *[[పులివెందల]] *[[రాచుమర్రిపల్లె]] *[[రాగిమానిపల్లె]] *[[రాయలాపురం]] *[[ఉలిమెళ్ల]] *[[వెంకటంపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[యెర్రగుడిపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} వేముల (కడప జిల్లా) 4623 23107 2006-04-19T08:05:05Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=వేముల (కడప జిల్లా)||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేముల (కడప జిల్లా)|villages=12|area=|population=25.578|pop_male=13.023|pop_female=12.555|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.65|lit_male=73.12|lit_female=41.74}} '''వేముల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చాగలేరు]] *[[చింతలజూటూరు]] *[[గొల్లలగూడూరు]] *[[గొందిపల్లె]] *[[మీదిపెంట్ల]] *[[నల్లచెరువుపల్లె]] *[[పెద్దజూటూరు]] *[[పెండ్లూరు]] *[[పేర్నపాడు]] *[[వీ.కొత్తపల్లె]] *[[వేల్పుల]] *[[వేముల]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Image:SLredbananas.jpg 4624 12992 2005-10-19T12:48:58Z Chaduvari 97 శ్రీలంక ఎర్ర అరటి శ్రీలంక ఎర్ర అరటి తొండూరు 4625 23109 2006-04-19T08:05:15Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=తొండూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తొండూరు|villages=16|area=|population=22.213|pop_male=11.224|pop_female=10.989|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.24|lit_male=80.19|lit_female=50.02}} '''తొండూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అగడూరు]] *[[భద్రంపల్లె]] *[[బుచ్చుపల్లె]] *[[గోటూరు]] *[[గుండ్లమడుగు]] *[[ఇనగలూరు]] *[[జలపర్తి]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మాదూరు]] *[[మల్లెల]] *[[పాలూరు]] *[[సంతకొవ్వూరు]] *[[సైదాపురం]] *[[తెల్లూరు]] *[[తిమ్మాపురంపేట]] *[[తొండూరు]] *[[ఉడవగండ్ల]] *[[యాదవకుంట]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Image:Banana trees.jpg 4626 12994 2005-10-19T13:09:18Z Chaduvari 97 అరటి చెట్లు అరటి చెట్లు వీరపునాయునిపల్లె 4627 23146 2006-04-19T08:23:52Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=వీరపునాయునిపల్లె||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వీరపునాయునిపల్లె|villages=18|area=|population=30.939|pop_male=15.585|pop_female=15.354|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.24|lit_male=77.25|lit_female=47.15}} '''వీరపునాయునిపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అలిదెన]] *[[అనిమెల]] *[[అంకిరెడ్డిపల్లె]] *[[అయ్యవారిపల్లె]] *[[గొనుమకులపల్లె]] *[[ఇందుకూరు]] *[[కీర్తిపల్లె]] *[[కొమ్మడ్డి]] *[[లింగాల]] *[[మొయిల్లచెరువు]] *[[ఉత్తర పాలగిరి]] *[[పాయసంపల్లె]] *[[పిల్లివారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దక్షిన పాలగిరి]] *[[తలపనూరు]] *[[తంగెడుపల్లె]] *[[యూ.రాజుపాలెం]] *[[ఉరుటూరు]] *[[వెల్దుర్తి]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} యర్రగుంట్ల 4628 23111 2006-04-19T08:05:35Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=యర్రగుంట్ల||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యర్రగుంట్ల|villages=15|area=|population=65.254|pop_male=32.932|pop_female=32.322|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.37|lit_male=77.34|lit_female=53.21}} '''యర్రగుంట్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చిలమకూరు]] *[[చిన్నదండ్లూరు]] *[[హనుమానగుత్తి]] *[[ఇల్లూరు]] *[[కలమల్ల]] *[[కత్తుగుటవెంగన్నగారిపల్లె]] *[[కోడూరు]] *[[మాలెపాడు]] *[[నిడిజువ్వి]] *[[పి.గోపాలపురం]] *[[పెద్దనపాడు]] *[[పొట్లదుర్తి]] *[[టీ.సుంకేసుల]] *[[తిప్పలూరు]] *[[వలసపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Template:Wikipediasister-list 4629 12998 2005-10-19T14:29:45Z Chaduvari 97 {| align="center" |- |colspan="2" align="center"| <small>కింది ప్రాజెక్టులన్నీ [[Wikipedia:బహుళభాషా సమన్వయం|బహుభాషలలో]] ఉన్నవే మరియు సార్వజనికమైనవే</small>. |- |align="right"| [[m:Main Page|'''మెటా-వికీ''']] || &ndash; అన్ని వికీమీడియా ప్రాజెక్టుల సమన్వయానికై. |- |align="right"| [[wikt:en:Main Page|విక్షనరీ]] || &ndash; బహు భాషా నిఘంటువు. |- |align="right"| [[n:Main Page|వికీన్యూస్]] || &ndash; పాఠకులు రాసిన వార్తా కథనాలు. |- |align="right"| [[b:en:Main Page|వికీబుక్స్]] || &ndash; పాఠ్యపుస్తకాల సంగ్రహం. |- |align="right"| [[q:en:Main Page|వికీకోట్]] || &ndash; వ్యాఖ్యల గుచ్ఛం. |- |align="right"| [[wikisource:Main Page:English|వికీసోర్స్]] || &ndash; ఉచిత మూల పాఠాల సంగ్రహం. |- |align="right"| [[Wikispecies:|వికీస్పీసీస్]] || &ndash; జాతుల సూచిక. |- |align="right"| [[commons:Main Page|కామన్స్]] || &ndash; ఉచిత బొమ్మలు, మీడియా ఫైళ్ళ ఖజానా. |} కమలాపురం 4630 23112 2006-04-19T08:05:45Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=కమలాపురం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కమలాపురం|villages=23|area=|population=49.093|pop_male=24.713|pop_female=24.38|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.99|lit_male=77.94|lit_female=51.95}} '''కమలాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అప్పారావుపల్లె]] *[[సీ.గోపాలపురం]] *[[చిన్న చెప్పలి]] *[[దాదిరెడ్డిపల్లె]] *[[గంగవరం]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[జాంబాపురం]] *[[కమలాపురం]] *[[కోకటం]] *[[లేటపల్లె]] *[[మీరాపురం]] *[[నల్లింగాయపల్లె]] *[[పాచికలపాడు]] *[[పందిళ్లపల్లె]] *[[పెద్దచప్పలి]] *[[పొడదుర్తి]] *[[రామచంద్రాపురం]] *[[సంబటూరు]] *[[టీ.చదిపిరాళ్ల]] *[[తురకపల్లె]] *[[వంకమడ]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[విభరాంపురం]] *[[యెల్లారెడ్డిపల్లె]] *[[యెర్రగుడిపాడు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} వల్లూరు, కడప జిల్లా 4631 23147 2006-04-19T08:28:18Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=వల్లూరు, కడప జిల్లా||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వల్లూరు, కడప జిల్లా|villages=17|area=|population=27.577|pop_male=13.864|pop_female=13.713|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.95|lit_male=73.75|lit_female=44.06}} '''వల్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంబవరం]] *[[అంకాయపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గోటూరు]] *[[ఇసుకపల్లె]] *[[జంగంపల్లె]] *[[కోదండరామాపురం]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కొప్పోలు]] *[[కొట్లూరు]] *[[కుమారునిపల్లె]] *[[లేబాక]] *[[మాచిరెడ్డిపల్లె]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఓబన సోమయాజులపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పైడికాల్వ]] *[[పెద్దపూత]] *[[చిన్నపూత]] *[[పూత చిన్నాయపల్లె]] *[[తప్పెట్ల]] *[[తోళ్లగంగనపల్లె]] *[[వల్లూరు, కడప జిల్లా|వల్లూరు]] *[[వెంకటేశపురం]] *[[యాదవాపురం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} చెన్నూరు 4632 23114 2006-04-19T08:06:05Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=చెన్నూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చెన్నూరు|villages=14|area=|population=35.331|pop_male=17.923|pop_female=17.408|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.67|lit_male=77.81|lit_female=53.24}} '''చెన్నూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బయనపల్లె]] *[[చెన్నూరు]] *[[చిన్నమాచుపల్లె]] *[[దౌలతాపురం]] *[[దుగ్గనపల్లె]] *[[గుర్రంపాడు]] *[[కనుపర్తి]] *[[కొక్కరాయపల్లె]] *[[ముండ్లపల్లె]] *[[నజీ‌ర్‌బేగ్‌పల్లె]] *[[రాచిన్నయ్యపల్లె]] *[[రమణపల్లె]] *[[రుద్రభారతిపేట]] *[[శివాలపల్లె]] *[[ఉప్పరపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Category:వికీపీడియా సహాయం 4633 13005 2005-10-19T17:42:41Z Chaduvari 97 [[Category:వికీపీడియా]] Category:వికీపీడియా ప్రశ్నలు 4634 13010 2005-10-19T18:10:31Z Chaduvari 97 [[Category:వికీపీడియా సహాయం|ప్రశ్నలు]] Category:వికీపీడియా నిర్వాహకులు 4635 13024 2005-10-19T18:52:11Z Chaduvari 97 Added to CAtegory [[Category:వికీపీడియా]] Category:వికీపీడియా విజ్ఞప్తులు 4636 13025 2005-10-19T18:52:15Z Chaduvari 97 Added to CAtegory [[Category:వికీపీడియా]] Category:వికీపీడియా తొలగింపు 4637 13026 2005-10-19T18:52:28Z Chaduvari 97 Added to Category [[Category:వికీపీడియా]] Category:వికీపీడియా 4639 13032 2005-10-19T19:17:16Z Chaduvari 97 Categorised [[Category:వికీమీడియా ప్రాజెక్టులు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 20 4640 13034 2005-10-19T19:26:00Z Chaduvari 97 * [[1927]]: ప్రముఖ కవి, విమర్శకుడు, [[గుంటూరు శేషేంద్ర శర్మ]] జన్మించాడు. * [[1947]]: [[ఐక్యరాజ్యసమితి]] పతాకం ఆమోదించబడింది. * [[1962]]: [[చైనా]] భారత్‌పై దాడి చేసింది. Talk:భీమవర౦ 4641 13040 2005-10-19T23:36:34Z 66.224.20.131 భీమవర౦ పట్టణ౦ భీమవరం 4642 23767 2006-04-21T15:37:30Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=భీమవరం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భీమవరం|villages=14|area=|population=219.212|pop_male=110.88|pop_female=108.332|pop-density=|pop-growth=|literacy=78.32|lit_male=82.99|lit_female=73.55}} '''భీమవర౦''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా లోని ప్రముఖ పట్టణము మరియు అదే పేరుగల ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[bhimavaram (m+og)]] * [[bhimavaram (m)]] ==గ్రామాలు== *[[అన్నవరం]] *[[బేతపూడి]] *[[చినమిరం]] *[[దిరుసుమర్రు]] *[[కొమరాడ]] *[[కొవ్వాడ]] *[[లొసరిగుట్లపాడు]] *[[నరసింహాపురం]] *[[రాయలం]] *[[తాడేరు]] *[[తుండుర్రు]] *[[వెంప]] *[[యెనమడుర్రు]] ==విద్య== {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} భీమవర౦ 4643 26677 2006-06-08T01:41:22Z వైఙాసత్య 58 దారిమార్పు #REDIRECT[[భీమవరం]] Category:ఎలా చెయ్యాలి 4644 13045 2005-10-20T03:04:22Z Chaduvari 97 [[Category:వికీపీడియా]] Wikipedia:బొమ్మల కొలువు 4645 19230 2006-01-25T11:16:07Z Chaduvari 97 +iMkaa cUDaMDi, liMkulu '''వికీపీడియా బొమ్మల కొలువు '''కు స్వాగతం. వికీపీడియాలో ఉన్న అన్ని బొమ్మలను వెతుక్కోవడానికి వీలుగా ఒక క్రమ పద్ధతిలో కూర్చడమే ఈ పేజీ లక్ష్యం. సార్వజనికము మరియు ఇతరత్రా ఉచితమూ అయిన బొమ్మలు మాత్రమే ఇక్కడ పొందు పరచాలి. బొమ్మలు - అవి ఇప్పటికే ఏదైనా పేజీలో వాడుతున్నా, లేకున్నా - అన్నిటినీ ఈ పేజీకి చేర్చండి. '''గమనిక:''' మీరీ బొమ్మల ఖజానా నుండి ఏ బొమ్మైనా వాడదలచుకుంటే, ముందా బొమ్మ ఉచితమైనదేనని నిర్ధారించుకోండి. ఎందుకంటే, పొరపాట్లు జరగవచ్చు, కొలువులో ఉన్న ప్రతి బొమ్మకు కూడా సరైన కాపీహక్కు కలిగి ఉందని అనుకోరాదు. ఏదైనా ఉచితం కాని బొమ్మ మీకిక్కడ కనిపిస్తే, వెంటనే దానిని తొలగించండి. ఏదైనా బొమ్మకు సరిపోయే వర్గం ఇక్కడ లేకపోతే, ఆ బొమ్మకు ప్రత్యేకంగా వర్గం ఉండవలసిన అవసరం ఉంటే (ముందు ముందు ఆ రకమైన బొమ్మలు ఇంకా వచ్చే అవకాశం ఉంటే) దానికి తగిన వర్గాన్ని సృష్టించండి. ఈమధ్య అప్‌లోడు అయిన బొమ్మలు చూడదలిస్తే, [[Special:Log/upload]] చూడండి. వ్యాసాల కొరకు కోరిన బొమ్మల జాబితా కొరకు [[Wikipedia:కోరుచున్న బొమ్మలు]] చూడండి. ఏ పేజీలోనూ వాడని బొమ్మల జాబితా కొరకు [[Special:unusedimages]] చూడండి. బొమ్మల పేజీలలో, ఫార్మాట్ ఇలా ఉండాలి: :<nowiki>[[Image:Image Name.jpg|thumb|100px|left|క్లుప్త వివరణ]]</nowiki> ఏ వర్గంలో పెట్టాలో తేల్చుకోలేకపోతే, [[Wikipedia:బొమ్మల కొలువు/అవీ..ఇవీ|అవీ..ఇవీ]] లో పెట్టండి. ==ఉచితమైన బొమ్మ అంటే ఏమిటి== అన్ని దేశాలలోనూ సార్వజనికమైనది, లేదా కాపిహక్కు కలిగిన వారిచే అందరికీ లైసెన్సు జారీ చేయబడినది. ఉచితం అంటే - ఎవరైనా, ఆ బొమ్మను ఇష్టానుసారం (కాపీ, మార్చడం, సవరణలు చెయ్యడం మొదలైనవి) వాడుకోగలిగి ఉండాలి. ==వర్గాలు== వర్గంలోని ఉపవర్గాలకు, బొమ్మలకు వెళ్ళేందుకు '''వ్యాఖ్య ''' ను నొక్కండి. ==ఇంకా చూడండి == *[[Wikipedia:బొమ్మలు వాడే విధానం]] *[[Wikipedia:వికీమీడియా కామన్స్]] <gallery> Image:Winchester House 910px.jpg|[[/Architecture|వాస్తు శిల్పం]] Image:Mona Lisa.jpg|[[/Art|కళలు]] Image:Nucleus ER golgi ex.jpg|[[/Biology|జీవశాస్త్రం]] Image:Wales flag large.png|[[/Flags|జండాలు]] Image:Guacamole.JPG|[[/Food and drink|ఆహారం]] Image:Berlin-wall.jpg|[[/History|చరిత్ర]] Image:Pax tux.png|[[/Logos|లోగోలు]] Image:Taylorsine.png|[[/Mathematics|గణితం]] Image:Tea ceremony performing 2.jpg|[[/Miscellaneous|అవీ..ఇవీ]] Image:BobHopegettingOsca.jpg|[[/Movies|సినిమాలు]] Image:ViolinImageWithFocusOnBridge.jpg|[[/Music|సంగీతం]] Image:Greece-Cat.jpg|[[/Nature|ప్రకృతి]] Image:Dominoes.jpg|[[/Objects|వస్తువులు]] Image:Charles Darwin 1880.jpg|[[/People|ప్రజలు]] Image:The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg|[[/Places|స్థలాలు]] Image:Mad scientist caricature.png|[[/Stereotypes|ఒకేమాదిరివి]] Image:Tile_Hill_train_550.jpg|[[/Transportation|రవాణా]] </gallery> [[Category:వికీపీడియా బొమ్మలు|కొలువు]] Category:వికీపీడియా బొమ్మలు 4646 13050 2005-10-20T03:48:25Z Chaduvari 97 [[Category:వికీపీడియా మీడియా]] Category:వికీపీడియా మీడియా 4647 13051 2005-10-20T03:48:46Z Chaduvari 97 [[Category:వికీపీడియా]] User talk:యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 4648 14877 2005-11-23T19:14:54Z వైఙాసత్య 58 /* అభినందనలు */ <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:33, 20 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> == పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా == సత్యనారాయణ రాజు గారు, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా యొక్క మండలముల పేజీల గురించి మీ ఆసక్తి గమనించాను. మీరు ప్రతి మండలము గురించి అంతో కొంతో రాయగలిగితే నేను మండలాలన్నిటికి గ్రామాలతో సహా పేజీలు తయారు చేయగలను. కానీ పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాతో నాకు పెద్ద పరిచయము లేదు కనుక కొన్ని అచ్చుతప్పులు దొర్లవచ్చును, వాటిని సరిదిద్దగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:50, 8 నవంబర్ 2005 (UTC) వైఙాసత్య గారు మీ కృషి ఎంతో అభినందనీయం. తప్పకుండా ఎమైనా తప్పులుంటె సరిదిద్దుతా. అన్ని మండలాల గురించి నాకు పరిచయం లెదు గాని ఎంతో కొంత రాయడానికి ప్రయత్నిస్తాను. --[[User:యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు|యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు]] 10:02, 11 నవంబర్ 2005 (PST) రాజు గారు, మీరు తెలుగు వికిపీడియాలో కృషి చేస్తున్నందుకు చాలా సంతోషము. ప్రస్తుతము ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాల స్థాయిలో వ్యాసములు ఉన్నవి. మన తర్వాత లక్ష్యము మండల స్థాయిలో వ్యాసములను సృష్టించడము. మీరు కొన్ని గ్రామాలకు పేరు మాత్రమే కల పేజిలు తయారు చేయడము గమనించాను. వీటి వల్ల పెద్ద ఉపయోగము ఉండక పోవచ్చు ఎందుకంటే వికిపీడియా నిర్ణీత స్థాయి కంటే చిన్నవయిన పేజీలను వ్యాసములుగా గుర్తించదు. ఓకే పదము కల ఇన్ని మొలక పేజీలు అందరిని అయోమయములో పడేయవచ్చును. ఉదాహారణకు అందులో ఏవి నిజమైన వ్యాసములో తెలుసుకొనుటకు అన్ని పేజిలు తెరిచి చూడటము కొంచెము కష్టతరమైన పనే.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:09, 11 నవంబర్ 2005 (UTC) వైఙాసత్య గారు మీతో నేను అంగీకరిస్తాను. నా దగ్గర జనభా గణాంకాలు వున్నాయి అవి ప్రచురిందామనె పేజీలు తయరుచేయ్యటం జరిగింది. మండల స్థాయిలో వ్యాసములను సృష్టించడము పై కృషి చేద్దాం. --[[User:యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు|యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు]] 10:02, 11 నవంబర్ 2005 (PST) : ఓహో అలాగా, ఇప్పుడు విషయము అర్ధం అయ్యింది. తెలుగు వికిపీడియాలో మీ కృషికి ధన్యవాదములు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:02, 13 నవంబర్ 2005 (UTC) == అభినందనలు == తెలుగు వికిపీడియా 2000 వ్యాసముల గమ్యము చేరుకొనుటకు కృషి చేసినందుకు అభినందనలు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:13, 23 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:SreenivasReddy 4649 13053 2005-10-20T04:33:16Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:33, 20 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> అట్లూరు 4650 23148 2006-04-19T08:29:07Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=అట్లూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అట్లూరు|villages=22|area=|population=29.406|pop_male=15.136|pop_female=14.27|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.83|lit_male=70.23|lit_female=36.46}} '''అట్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అట్లూరు]] *[[చెందువోయి]] *[[ఎర్రబల్లె]] *[[గజ్జెలవారిపల్లె]] *[[జొన్నవరం]] *[[కమలకూరు]] *[[కామసముద్రం]] *[[కొండూరు]] *[[కుంభగిరి]] *[[మాదాపూరు]] *[[మద్దూరు]] *[[మలినానిపట్నం]] *[[ముత్తుకూరు]] *[[నల్లాయపల్లె]] *[[పిడతలవీరయ్యపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రంగంపల్లె]] *[[శో.వెంకటాపురం]] *[[తంబల్లగొండి]] *[[తూడూరు]] *[[ఉప్పటూరు]] *[[వరికుంట]] *[[వేమలూరు]] *[[వీరూరు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} ఒంటిమిట్ట 4651 25753 2006-05-26T13:23:10Z వైఙాసత్య 58 +cat {{మండలం|name=ఒంటిమిట్ట||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఒంటిమిట్ట|villages=12|area=|population=29.79|pop_male=15.026|pop_female=14.764|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.13|lit_male=78.67|lit_female=51.38}} '''ఒంటిమిట్ట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము.కడప నుంచి [[రాజంపేట]]కు వెళ్ళే మార్గంలో 20 కి.మీ. దూరంలో ఒంటిమిట్ట ఉంది. ఇక్కడ ఉన్న కోదండ రామాలయం వల్ల ఈ గ్రామానికి ప్రసిద్ధి వచ్చింది. [[ఫ్రెంచి]] యాత్రికుడు [[టావెర్నియర్]] 16వ శాతాబ్దంలో ఈ రామాలయాన్ని దర్శించాడు. "భారతదేశంలోని పెద్ద గోపురాలలో ఈ రామాలయ గోపురం ఒకటి." అని కీర్తించాడు. ఒక మిట్ట పైన ఈ రామాలయం నిర్మించబడింది. అందుకని ఒంటిమిట్ట అని ఈ రామాలయానికి, గ్రామానికి పేరు వచ్చింది. మిట్టను సంస్కృతంలో శైలమంటారు. [[ఆంధ్ర మహాభాగవతం|ఆంధ్ర మహాభాగవతాన్ని]] రచించిన [[పోతన]] తాను ఏకశైలపురి వాసినని చెప్పుకున్నాడు. అంతే గాక తన భాగవతాన్ని ఈ కోదండ రామునికి అంకితం గావించాడు. దాన్ని బట్టి, భాగవతంలో ఈ ప్రాంతానికి చెందిన వాడుక మాటలు కొన్ని ఉండడాన్ని బట్టి ఆయన కొంతకాలం ఇక్కడ నివసించాడని భావిస్తున్నారు. ఈ ఆలయంలో సీతారామలక్ష్మణులు ఒకే రాతిలో చిత్రించబడ్డారు. కాబట్టి ఏకశిలానగరమనీ పేరు వచ్చింది. హనుమంతుడు లేని రామాలయం భారత దేశంలో ఇదొక్కటే. ఈ కోదండ రామాలయానికి మూడు గోపురద్వారాలున్నాయి. విశాలమైన ఆవరణముంది. 32 శిలాస్తంభాలతో రంగమంటపం నిర్మించబడింది. గోపురాలు [[చోళ]] పద్ధతిలో నిర్మించబడినాయి. రంగమంటపం [[విజయనగర]] శిల్పాలను పోలి ఉంది. [[పొత్తపి]] చోళులు, విజయనగర రాజులు, [[మట్లి]] రాజులు ఈ ఆలయాన్ని మూడు దశలుగా నిర్మించారు. ఆంధ్రవాల్మీకి [[వావిలికొలను సుబ్బారావు]] (1863 - 1936) ఈ రామాలయాన్ని పునరుద్ధరించాడు. స్వామికి ఆభరణాలను చేయించడంతో బాటు రామసేవా కుటీరాన్ని నిర్మించాడు. పోతన, [[అయ్యలరాజు రామభద్ర]]కవి, ఉప్పు గుండూరు వేంకట కవి, వర కవి మరెందరో ఈ స్వామికి కవితార్చన చేశారు. వావిలికొలను సుబ్బారావు [[వాల్మీకి]] రామాయణాన్ని తెలుగులో రచించి దానికి మందరం అను పేర వ్యాఖ్యానం కూడా వ్రాశాడు. గుడికి ఎదురుగా సంజీవరాయ దేవాలయం ఉంది. ఈ దేవాలయం ప్రక్కగా రథశాల - రథం ఉన్నాయి. ప్రతి సంవత్సరం చైత్ర శుద్ధ నవమి నుండి బహుళ విదియ దాకా బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. చతుర్దశి నాడు కళ్యాణం, పౌర్ణమి నాడు రథోత్సవం ఉంటాయి. నవమి నాడు పోతన జయంతి నిర్వహిస్తారు. కవి పండితులను సత్కరిస్తారు. 2002 బ్రహ్మోత్సవాల సందర్భంగా ఆలయ సమీపంలో మహాకవి పోతన విగ్రహాన్ని ఆవిష్కరించారు. ==గ్రామాలు== *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చింతరాజుపల్లె]] *[[దర్జిపల్లె]] *[[గంగపేరూరు]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[గుండ్లమడ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[జౌకులపల్లె]] *[[కోనరాజుపల్లె]] *[[కోటపాడు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కుడుమలూరు]] *[[కురుగుంట్లపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మాధవరం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మంగంపేట]] *[[మంటపంపల్లె]] *[[నారాయణరాజుపేట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పెన్నపేరూరు]] *[[పొన్నపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రాచగుడిపల్లె]] *[[ఒంటిమిట్ట]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] సిద్ధవటం 4652 25696 2006-05-24T09:58:29Z Trivikram 237 {{మండలం|name=సిద్ధవటం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సిద్ధవటం|villages=18|area=|population=35.261|pop_male=17.936|pop_female=17.325|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.68|lit_male=75.92|lit_female=46.95}} '''సిద్ధవటం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. కడప నుంచి [[భాకరాపేట]] మీదుగా [[బద్వేలు]] వెళ్ళే మార్గంలో [[పెన్నా]] నది ఒడ్డున సిద్ధవటం ఉంది. కడప నుంచి ఇక్కడికి 20 కి.మీ. దూరం. సిద్ధులు నివసిస్తున్న వట వృక్షాలు (మఱ్ఱి చెట్లు) విస్తారంగా ఉన్నందున ఈ ప్రాంతానికి సిద్ధవటం అని పేరు వచ్చింది. సిద్ధవటం పరిసర ప్రాంతాల్లో [[జైనులు]] నివసిస్తూ ఉండేవారు. 1807 నుంచి 1812 వరకు సిద్ధవటం జిల్లా కేంద్రంగా ఉండేది. అయితే పెన్నానది పొంగినప్పుడల్లా బయటి ప్రపంచంతో సంబంధాలు తెగిపోతూ ఉండడంతో జిల్లా కేంద్రాన్ని అక్కడి నుంచి కడపకు మార్చారు. 1956లో సిద్ధవటం కోట పురావస్తుశాఖ ఆధీనంలోకి వచ్చింది. సిద్ధవటం సమీపంలో ఏటి పొడవునా దేవాలయాలున్నాయి. రంగనాథస్వామి ఆలయం చెప్పుకోదగినది. ఇక్కడి ష్మశానవాటికలో భాకరాపంతులు పేర నిర్మించిన 16 స్తంభాల మంటపం ఉంది. సిద్ధవటం దోసకాయలకు ప్రసిద్ధి. ===సిద్ధవటం కోట=== ఇక్కడ మధ్యయుగం నాటి కోట ఒకటి ఉంది. దక్షిణం వైపు పెన్నా నది, మిగిలిన మూడు వైపుల లోతైన అగడ్తతో శతృవులు ప్రవేశించేందుకు వీలు కాని రీతిలో ఈ కోట నిర్మించబడింది. '''చరిత్ర:''' మట్లి రాజులు [[నాయంకరం]]గా ఈ కోటను పాలించే నాటికి ఇది మట్టి కోట. [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు|శ్రీ కృష్ణదేవరాయల]] అల్లుడు [[వరదరాజు]] మొదట ఈ కోటను పాలించాడు. అంతకు ముందు ఈ కోట [[ఉదయగిరి]] రాజ్యంలో ఉండేది. [[రెండవ వెంకటపతిరాయలు|రెండవ వెంకటపతిరాయల]]కు మట్లి ఎల్లమరాజు యుద్ధాల్లో బాగా సహకరించాడు. అందుకు గుర్తుగా ఎల్లమరాజుకు అమరనాయంకరంగా సిద్ధవటాన్ని ఇచ్చాడు. మరికొన్ని ప్రాంతాలను సిద్ధవటానికి చేర్చాడు. మట్లి అనంతరాజు మట్టికోటను శతృదుర్భేద్యమైన రాతికోటగా నిర్మించాడు. ఈయన తన తండ్రి పేర ఎల్లమరాజు చెరువును, తన పేర అనంతరాజు చెరువును త్రవ్వించాడు. అనంతరాజు 'కకుత్‌స్థ విజయము ' అనే కావ్యాన్ని రచించాడు. ఈయన ఆస్థానంలో ఉప్పుగుండూరు వెంకటకవి, కవి చౌడప్ప ఉండేవారు. మట్లి రాజుల పతనం తర్వాత [[ఔరంగజేబు]] సేనాని [[మీర్ జుమ్లా]] సిద్ధవటాన్ని ఆక్రమించి పాలించాడు. ఆ తర్వాత [[ఆర్కాటు నవాబులు]] సిద్ధవటాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. కడపను పాలిస్తున్న అబ్దుల్ నబీఖాన్ 1714లో సిద్ధవటాన్ని తన ఆధీనంలోకి తెచ్చుకొన్నాడు. మయానా నవాబులు సిద్ధవటాన్ని పాలించారు. 1799లో సిద్ధవటం ఈస్టిండియా కంపెనీ వశమయింది. '''కోట:''' కోటకు పడమట, తూర్పున రెండు ద్వారాలున్నాయి.ముఖద్వారం ఇరువైపులా ఆంజనేయుడు, గరుత్మంతుడు శిల్పాలు ఉన్నాయి. పశ్చిమ ద్వారం ఇరువైపులా నాట్య భంగిమలో అందమైన శిల్పాలు ఉన్నాయి. పశ్చిమ ద్వారం లోపలి పైభాగాన రాహు గ్రహణం పట్టువిడుపులు ఉన్నాయి. కోట మధ్య భాగంలోని అంతఃపురం శిథిలమై ఉంది. రాణి దర్బారు, ఈద్గా మసీదు, సమీపంలో నగారాఖానా ఉన్నాయి. నగారాఖానా వెనుక కోట గోడకు మధ్య తాగునీటి కోనేరు ఉంది. కోటలో సిద్ధవటేశ్వరస్వామి ఆలయం, ఎదురుగా నంది విగ్రహం ఉన్నాయి. శిథిలమవుతూ ఉన్న కామాక్షి ఆలయాన్ని మరమ్మత్తులు చేసి ఉంచారు. తూర్పు ద్వారానికి సమీపంలో బిస్మిల్లా షావలి దర్గా ఉంది. [[టిప్పు సుల్తాన్]] కాలంలో దీన్ని నిర్మించారు. ప్రక్కనే మసీదు ఉంది. మసీదుకు తూర్పుగా కోటగోడలో సొరంగ మార్గాన్ని ఏట్లోకి నిర్మించారు. చక్రయంత్రం ద్వారా ఏట్లో నీటిని మసీదు తొట్టిలోకి తోడేవారు. ==గ్రామాలు== *[[గుండాలమూల]] *[[జంగాలపల్లె]] *[[జ్యోతి]] *[[కడపాయపల్లె]] *[[కనుమలోపల్లె]] *[[లింగంపల్లె]] *[[మాచుపల్లె]] *[[మండపల్లె]] *[[మూలపల్లె]] *[[నేకనాపురం]] *[[పెద్దపల్లె]] *[[పొన్నవోలు]] *[[ఎస్.రాజంపేట]] *[[శాకరాజుపల్లె]] *[[సిద్ధవటం]] *[[తక్కోలు]] *[[వెలుగుపల్లె]] *[[వొంతటిపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Image:Charles Darwin 1880.jpg 4653 13059 2005-10-20T07:15:04Z Chaduvari 97 చార్లెస్ డార్విన్ చార్లెస్ డార్విన్ Image:ViolinImageWithFocusOnBridge.jpg 4654 13060 2005-10-20T07:15:15Z Chaduvari 97 వయొలిన్ వయొలిన్ Image:Dominoes.jpg 4655 13061 2005-10-20T07:15:33Z Chaduvari 97 డామినోస్ డామినోస్ Image:Tile Hill train 550.jpg 4656 13062 2005-10-20T07:16:40Z Chaduvari 97 రైలు రైలు Image:Winchester House 910px.jpg 4657 13063 2005-10-20T07:19:33Z Chaduvari 97 భవనం భవనం Image:Nucleus ER golgi ex.jpg 4658 13064 2005-10-20T07:20:19Z Chaduvari 97 న్యూక్లియస్ న్యూక్లియస్ Image:Guacamole.JPG 4659 13065 2005-10-20T07:21:15Z Chaduvari 97 గువాకమోల్ గువాకమోల్ చింతకొమ్మదిన్నె 4660 23151 2006-04-19T08:35:08Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=చింతకొమ్మదిన్నె||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చింతకొమ్మదిన్నె|villages=22|area=|population=46.515|pop_male=23.774|pop_female=22.741|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.04|lit_male=75.71|lit_female=49.89}} '''చింతకొమ్మదిన్నె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అప్పరాజుపల్లె]] *[[బాలుపల్లె]] *[[బుగ్గల పల్లె]] *[[బుగ్గలేటిపల్లె]] *[[చెర్లోపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చిన్నకాంపల్లె]] *[[చింతకొమ్మదిన్నె]] *[[ఇప్పపెంట]] *[[జమాల్ పల్లె]] *[[కె.రామచంద్రాపురం]] *[[కమ్మవారిపల్లె]] *[[కొలుములపల్లె]] *[[కొప్పర్తి]] *[[కృష్ణాపురం]] *[[మామిళ్లపల్లె]] *[[పబ్బాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పాపసాహెబ్‌పేట]] *[[పెద్దకాంపల్లె]] *[[రసూల్ పల్లె]] *[[రాయలపంతులపల్లె]] *[[రుద్రయ్యగారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[టీ.రామచంద్రాపురం]] *[[తడిగొట్ల]] *[[ఊటుకూరు]] *[[విశ్వనాథపురం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} పెండ్లిమర్రి 4661 23152 2006-04-19T08:36:21Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పెండ్లిమర్రి||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెండ్లిమర్రి|villages=22|area=|population=41.011|pop_male=20.894|pop_female=20.117|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.91|lit_male=68.11|lit_female=37.17}} '''పెండ్లిమర్రి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అప్పరాజుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఆమని విశ్వనాథపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బిందురావుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చాబలి]] *[[చీమలపెంట]] *[[చెన్నమ్రాజు పల్లె]] *[[చిన్న దాసరిపల్లె]] *[[ఎగువ పల్లె]] *[[గంగనపల్లె]] *[[గొందిపల్లె]] *[[కోనాయపల్లె]] *[[కొండూరు]] *[[కొత్తగిరియపల్లె]] *[[కొత్తపేట]] *[[మాచునూరు]] *[[మొయిళ్లకాల్వ]] *[[నందిమండలం]] *[[పగడాలపల్లె]] *[[పెద్ద దాసరిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పెండ్లిమర్రి]] *[[రామాపురం @మిట్టమీదిపల్లె]] *[[రంపతాడు]] *[[సంగటిపల్లె]] *[[తిప్పిరెడ్డిపల్లె]] *[[తుమ్మలూరు]] *[[వెల్లటూరు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} వేంపల్లె 4662 23121 2006-04-19T08:07:15Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=వేంపల్లె||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేంపల్లె|villages=11|area=|population=46.582|pop_male=23.53|pop_female=23.052|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.69|lit_male=68.80|lit_female=42.39}} '''వేంపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అలవలపాడు]] *[[అలిరెడ్డిపల్లె]] *[[ఇడుపులపాయ]] *[[కతలూరు]] *[[ముత్తుకూరు]] *[[నాగూరు]] *[[పాములూరు]] *[[రామిరెడ్డిపల్లె]] *[[టీ.వెలమవారిపల్లె]] *[[తాళ్లపల్లె]] *[[వేంపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} చక్రాయపేట 4663 23153 2006-04-19T08:37:48Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=చక్రాయపేట||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చక్రాయపేట|villages=16|area=|population=30.682|pop_male=15.836|pop_female=14.846|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.92|lit_male=66.06|lit_female=34.73}} '''చక్రాయపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అద్దాలమర్రి]] *[[ఆంజనేయపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చక్రాయపేట]] *[[చిలకంపల్లె]] *[[ఎర్రబొమ్మనపల్లె]] *[[గండికొవ్వూరు]] *[[గొట్లమిట్ట]] *[[కల్లూరుపల్లె]] *[[కాటనేనియెర్రగుడి]] *[[కొండప్పగారిపల్లె]] *[[కుమారకాలవ]] *[[కుప్పం]] *[[మహాదేవపల్లె]] *[[మారెల్లమడక]] *[[నెర్సుపల్లె]] *[[రాజుపల్లె]] *[[సురభి]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} లక్కిరెడ్డిపల్లె 4664 23154 2006-04-19T08:39:28Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=లక్కిరెడ్డిపల్లె||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లక్కిరెడ్డిపల్లె|villages=11|area=|population=34.475|pop_male=17.607|pop_female=16.868|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.38|lit_male=72.05|lit_female=42.06}} '''లక్కిరెడ్డిపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అనంతపురం,లక్కిరెడ్డిపల్లె|అనంతపురం]] *[[బ్రాహ్మణ యెర్రగుడి]] *[[దప్పెపల్లె]] *[[దిన్నెపాడు]] *[[గుడ్లవారిపల్లె]] *[[కాకులవరం]] *[[కర్నూతల]] *[[లక్కిరెడ్డిపల్లె]] *[[మద్దిరేవుల]] *[[నరహరిబొట్లపల్లె]] *[[పందిళ్లపల్లె]] *[[సోమబొట్లపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{కడప జిల్లా మండలాలు}} రామాపురం (కడప జిల్లా) 4665 25374 2006-05-11T18:39:30Z Charasala 392 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=రామాపురం (కడప జిల్లా)||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామాపురం (కడప జిల్లా)|villages=12|area=|population=33.271|pop_male=17.171|pop_female=16.1|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.64|lit_male=70.98|lit_female=39.22}} '''రామాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బండ్లపల్లె,రామాపురం|బండ్లపల్లె]] *[[చిట్లూరు]] *[[గోపగుడిపల్లె]] *[[గువ్వలచెరువు]] *[[హసనాపురం]] *[[కల్పనాయునిచెరువు]] *[[నల్లగుట్టపల్లె]] *[[నీలకంఠరావుపేట]] *[[పోతుకూరుపల్లె]] *[[రాచపల్లె]] *[[సరస్వతిపల్లె]] *[[సుద్దమల్ల]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} వీరబల్లె 4666 23156 2006-04-19T08:44:03Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=వీరబల్లె||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వీరబల్లె|villages=8|area=|population=32.439|pop_male=16.559|pop_female=15.88|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.99|lit_male=70.63|lit_female=38.64}} '''వీరబల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బండ్లపల్లె,వీరబల్లె|బండ్లపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మాట్లి]] *[[గడికోట]] *[[ఒద్దివీడు]] *[[పెద్దివీడు]] *[[సానిపాయ]] *[[సోమవరం]] *[[వీరబల్లె]] *[[వొంగిమల్ల]] *[[యడబల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{కడప జిల్లా మండలాలు}} రాజంపేట 4667 23157 2006-04-19T08:45:56Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=రాజంపేట||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజంపేట|villages=22|area=|population=91.417|pop_male=45.931|pop_female=45.486|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.99|lit_male=78.54|lit_female=55.39}} '''రాజంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆకెపాడు]] *[[అనంతరాజుపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బహిరాజుపల్లె]] *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[గోపమాంబాపురం]] *[[గుండ్లూరు]] *[[హెచ్.కొత్తపల్లె]] *[[హస్తవరం]] *[[కిచ్చమాంబాపురం]] *[[మదనగోపాలపురం]] *[[మండపల్లె]] *[[మన్నూరు]] *[[మిట్టమీదపల్లె]] *[[పోలి]] *[[పూలపుత్తూరు]] *[[ఆర్.బుడుగుంటపల్లె]] *[[రాజంపేట]] *[[రోల్లమడుగు]] *[[శేషమాంబాపురం]] *[[సితారాంపురం]] *[[శ్రీరంగరాజాపురం]] *[[తాళ్లపాక]] *[[ఊటుకూరు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} నందలూరు 4668 25840 2006-05-27T12:27:32Z Trivikram 237 {{మండలం|name=నందలూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నందలూరు|villages=21|area=|population=38.28|pop_male=19.113|pop_female=19.167|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.84|lit_male=77.03|lit_female=52.72}} '''నందలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. కడప - [[తిరుపతి]] మార్గంలో కడప నుంచి 40 కి.మీ. దూరంలో నందలూరు [[చెయ్యేరు|చెయ్యేటి]]కి ఎడమ గట్టున ఉంది. నందలూరులో సౌమ్యనాథ స్వామి ఆలయం విశాలమైనది. సౌమ్యనాథుని నారదముని ప్రతిష్టించాడంటారు. 11వ శతాబ్దంలో [[కులోత్తుంగ చోళుడు]] ఆలయాన్ని నిర్మించాడు. 12వ శతాబ్దంలో [[కాకతీయ]] [[ప్రతాపరుద్రుడు]] ఈ ఆలయానికి గాలిగోపురం కట్టించాడు. ఇంకా ఈ ఆలయాన్ని [[పాండ్యులు]], [[విజయనగర రాజులు]], [[పొత్తపి]] పాలకులు, [[మట్లి రాజులు]] అభివృద్ధి చేశారు. సౌమ్యనాథాలయం 12 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో నిర్మించబడింది. ఈ ఆలయానికి 108 స్తంభాలున్నాయి. ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో యోగ నరసింహ, ఆంజనేయ స్వామి, విఘ్నేశ్వరుడు ఉన్నారు. ఆలయం గోడల మీద మత్స్య, సింహ చిహ్నాలున్నాయి. గర్భగుడి ముందు ఆలయం కప్పు పై చేప బొమ్మ ఉంది. జలప్రళయం వచ్చి నీరు చేపను తాకినప్పుడు చేప సజీవమై నీటిలో కలిసిపోతుందట. ఆలయ నిర్మాణానికి ఎర్రరాతిని ఉపయోగించారు. ఈ సౌమ్యనాథుని చొక్కనాథుడు అంటారు. ఆదికవి [[నన్నయ]] ఈ సౌమ్యనాథుని దర్శించి సేవించాడు. నందలూరుకు 5 కి.మీ. దూరాన [[తాళ్ళపాక]] ఉంది. తాళ్ళపాక [[అన్నమాచార్యుడు]] కూడా చొక్కనాథుడిని సేవించాడు. కాకతీయ ప్రతాపరుద్రుడు మన్నూరు, హస్తవరం, నందలూరు, అడపూరు, మందరం గ్రామాలను ఈ ఆలయానికి దానంగా ఇచ్చాడు. ఆ గ్రామాల రెవెన్యూ ఇప్పటికీ ఆలయానికే అందుతోంది. నందలూరును నిరందనూరు, నిరంతనూరు, నిరంతాపురం, నెలందలూరు అని కూడా పిలిచేవారు. ఈ గ్రామం ఒకప్పుడు [[బౌద్ధ]] క్షేత్రం. నందలూరుకు సమీపంలోని ఆడపూరు దగ్గర బౌద్ధారామముండేది. ఇప్పటికీ దీనిని బైరాగి గుట్ట అని పిలుస్తారు. ఈ గుట్ట మీద సొరంగ మార్గముంది. నందలూరు దగ్గర చాలా గుహలున్నాయి. [[సిద్ధవటం]] కోటలోనుంచి నందలూరు గుహల్లోకి రహస్య మార్గముందంటారు. పురావస్తు శాఖ వారి తవ్వకాల్లో బౌద్ధ స్తూపాలు, బౌద్ధ విహారం, కొన్ని కట్టడాలు, 1600 పైగా సీసపు నాణేలు, మరికొన్ని బౌద్ధ చిహ్నాలు దొరికాయి. ==గ్రామాలు== *[[అడపూరు]] *[[చింతలకుంట]] *[[జంగాలపల్లె]] *[[కొమ్మూరు]] *[[కోనాపురం]] *[[కుమారునిపల్లె]] *[[కుండ నెల్లూరు]] *[[లేబాక]] *[[లేబాక మంగమాంబాపురం]] *[[నాగిరెడ్డిపల్లె]] *[[నల్లతిమ్మయపల్లె]] *[[నందలూరు]] *[[నూకినేనిపల్లె]] *[[పాతూరు]] *[[పొత్తపి]] *[[రామమాంబపురం]] *[[రంగాయపల్లె]] *[[టంగుటూరు,నందలూరు|టంగుటూరు]] *[[టంగుటూరు వెంగమాంబాపురం]] *[[తిమ్మరాజుపల్లె]] *[[యెల్లమరాజుపల్లె]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] పెనగలూరు 4669 23158 2006-04-19T08:48:45Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పెనగలూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనగలూరు|villages=24|area=|population=43.013|pop_male=21.791|pop_female=21.222|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.87|lit_male=69.34|lit_female=44.20}} '''పెనగలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[దామనచెర్ల]] *[[గిరిజమాంబాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఇండ్లూరు]] *[[ఇతిమార్పూరం]] *[[జట్టివారిపల్లె]] *[[కంబాలకుంట]] *[[కొమంతరాజుపురం]] *[[కొండూరు]] *[[కొండూరు చిన్నరాయసముద్రం]] *[[నల్లపురెడ్డిపల్లె]] *[[నరసింగరాజుపురం]] *[[నారాయణ నెల్లూరు]] *[[ఓబిలి]] *[[పెద్దాయపల్లె]] *[[పెనగలూరు]] *[[పెనగలూరు అగ్రహారం]] *[[పొందలూరు]] *[[పొందలూరు వెంకటంపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సిద్దవరం]] *[[సింగమల చెన్నరాయసముద్రం]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సింగనమల]] *[[సింగనమల వెంగమాంబాపురం]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సింగరెడ్డిపల్లె]] *[[సిరివరం]] *[[తిమ్మమాంబాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తిరుమలరాజుపేట]] *[[తిరునంపల్లె]] *[[వెలగచెర్ల]] *[[వెలగచెర్ల మంగమాంబాపురం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 21 4670 17046 2005-12-30T03:08:17Z Chaduvari 97 * [[1943]]: నేతాజీ [[సుభాష్ చంద్ర బోస్]] [[సింగపూర్]] లో స్వతంత్ర భారత ప్రభుత్వం (ఆజాద్ హింద్ ప్రభుత్వం) ఏర్పాటు చేసాడు. * పోలీసు అమరవీరుల సంస్మరణ దినం. * [[1954]]: [[పాండిచ్చేరి]], [[కారైక్కల్]], [[మాహే]] లను [[ఫ్రాన్సు]] నుండి [[భారత్]] కు బదిలీ చెయ్యడంపై రెండు దేశాలు సంతకం చేసాయి. [[నవంవర్ 1]] న బదిలీ జరిగింది. *[[1996]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] మరణించాడు. Template:కడప జిల్లా మండలాలు 4671 23085 2006-04-19T07:29:26Z Mpradeep 50 placed direct links <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Cudapah mandals.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:కడప జిల్లా మండలాలు|కడప జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[కొండాపురం (కడప జిల్లా)|కొండాపురం]] | [[మైలవరం]] | [[పెద్దముడియం]] | [[రాజుపాలెం]] | [[దువ్వూరు]] | [[మైదుకూరు]] | [[బ్రహ్మంగారిమఠం]] | [[బి.కోడూరు]] | [[కలసపాడు]] | [[పోరుమామిళ్ల]] | [[బద్వేలు]] | [[గోపవరం]] | [[ఖాజీపేట]] | [[చాపాడు]] | [[ప్రొద్దుటూరు]] | [[జమ్మలమడుగు]] | [[ముద్దనూరు]] | [[సింహాద్రిపురం]] | [[లింగాల (కడప జిల్లా)|లింగాల]] | [[పులివెందల]] | [[వేముల (కడప జిల్లా)|వేముల]] | [[తొండూరు]] | [[వీరపునాయునిపల్లె]] | [[యర్రగుంట్ల]] | [[కమలాపురం]] | [[వల్లూరు, కడప జిల్లా|వల్లూరు]] | [[చెన్నూరు]] | [[అట్లూరు]] | [[ఒంటిమిట్ట]] | [[సిద్ధవటం]] | [[కడప మండలము|కడప]] | [[చింతకొమ్మదిన్నె]] | [[పెండ్లిమర్రి]] | [[వేంపల్లె]] | [[చక్రాయపేట]] | [[లక్కిరెడ్డిపల్లె]] | [[రామాపురం (కడప జిల్లా)|రామాపురం]] | [[వీరబల్లె]] | [[రాజంపేట]] | [[నందలూరు]] | [[పెనగలూరు]] | [[చిట్వేలు]] | [[కోడూరు]] | [[ఓబులవారిపల్లె]] | [[పుల్లంపేట]] | [[టి.సుండుపల్లె]] | [[సంబేపల్లి]] | [[చిన్నమండెం]] | [[రాయచోటి]] | [[గాలివీడు]] </div> [[Category:కడప జిల్లా మండలాలు]] చిట్వేలు 4672 23159 2006-04-19T08:50:49Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=చిట్వేలు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిట్వేలు|villages=18|area=|population=43.042|pop_male=21.694|pop_female=21.348|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.36|lit_male=71.59|lit_female=45.02}} '''చిట్వేలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[భాక్రపురం]] *[[చెర్లోపల్లె]] *[[చింతల చెలిక]] *[[చిట్వేలు]] *[[దేవమాచుపల్లె]] *[[కే.ఎస్.అగ్రహారం]] *[[కే.వీ.ఆర్.ఆర్. పురం]] *[[కాల్వవారి ఖండ్రిక]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కంపసముద్రం]] *[[మహారాజపురం @సిద్దారెడ్డిపల్లె]] *[[మలెమార్పురం]] *[[మల్లెమడుగు]] *[[మైలపల్లె]] *[[నాగవరం]] *[[నగిరిపాడు]] *[[నేతివారిపల్లె]] *[[రాజుకుంట]] *[[తిమ్మాయపాలెం]] *[[తుమ్మకొండ]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} ఓబులవారిపల్లె 4673 23161 2006-04-19T08:52:14Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ఓబులవారిపల్లె||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఓబులవారిపల్లె|villages=14|area=|population=49.947|pop_male=25.498|pop_female=24.449|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.72|lit_male=69.89|lit_female=43.08}} '''ఓబులవారిపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బొమ్మవరం]] *[[బోటిమీదిపల్లె]] *[[చిన్న ఓరంపాడు]] *[[గాదెల]] *[[గొబ్బూరువారిపల్లె]] *[[గోవిందంపల్లె]] *[[జిల్లెలమడక]] *[[కొర్లకుంట]] *[[మంగంపేట]] *[[ముక్కవారిపల్లె]] *[[నూకానపల్లె]] *[[పెద్ద ఓరంపాడు]] *[[రాళ్లచెరువుపల్లె]] *[[వెంకటేశాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[యెర్రగుంటకోట]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} పుల్లంపేట 4674 23134 2006-04-19T08:09:08Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=పుల్లంపేట||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పుల్లంపేట|villages=24|area=|population=38.754|pop_male=19.403|pop_female=19.351|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.83|lit_male=71.72|lit_female=45.96}} '''పుల్లంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఏ.చన్నమాంబాపురం]] *[[అనంతయ్యగారిపల్లె]] *[[అనంతసముద్రం]] *[[అప్పరాజుపేట]] *[[దళవాయిపల్లె]] *[[దండ్లోపల్లె]] *[[దేవసముద్రం]] *[[గారలమడుగు]] *[[కే.అగ్రహారం]] *[[కేతరాజుపల్లె]] *[[కొమ్మనవారిపల్లె]] *[[పెరియవరం]] *[[పుల్లంపేట]] *[[పూతనవారిపల్లె]] *[[రామసముద్రం]] *[[రంగంపల్లె]] *[[రెడ్డిపల్లె]] *[[శ్రీరంగరాజుపాలెం]] *[[తిప్పాయపల్లె]] *[[తిరువేంగళనాథరాజాపురం]] *[[ఊట్కూరు వెంకటంపల్లె]] *[[ఊట్కూరు చలివెందల]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వల్లూరుపల్లె]] *[[వట్టలూరు]] *[[యమ్మనూరు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} టి.సుండుపల్లె 4675 23162 2006-04-19T08:54:35Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=టి.సుండుపల్లె||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=టి.సుండుపల్లె|villages=12|area=|population=53.013|pop_male=27.06|pop_female=25.953|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.96|lit_male=69.11|lit_female=40.18}} '''టి.సుండుపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కంపల్లె]] *[[భాగంపల్లె]] *[[చెన్నయ్యగారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గుండ్లపల్లె]] *[[మడితాడు]] *[[ముదంపాడు]] *[[పెద్దినేనికాల్వ]] *[[పెరుమాళ్లయ్యగారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పొలిమేరపల్లె]] *[[రాయవరం]] *[[రెడ్డివారిపల్లె]] *[[టి.సుండుపల్లె]] *[[తిమ్మసముద్రం]] *[[ఏర్రమనేనిపాలెం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} సంబేపల్లి 4676 23163 2006-04-19T08:55:13Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=సంబేపల్లి||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంబేపల్లి|villages=11|area=|population=35.131|pop_male=17.835|pop_female=17.296|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.58|lit_male=67.16|lit_female=35.49}} '''సంబేపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[దేవపట్ల]] *[[దుద్యాల]] *[[గున్నికుంట్ల]] *[[గురిగింజకుంట]] *[[గుట్టపల్లె]] *[[మోటకట్ల]] *[[నారాయణరెడ్డిపల్లె]] *[[రౌతుకుంట]] *[[సంబేపల్లి]] *[[సెట్టిపల్లె]] *[[శో.సోమవరం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} చిన్నమండెం 4677 23164 2006-04-19T08:55:36Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=చిన్నమండెం||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిన్నమండెం|villages=9|area=|population=32.75|pop_male=16.501|pop_female=16.249|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.19|lit_male=72.76|lit_female=43.38}} '''చిన్నమండెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బోనమల]] *[[చిన్నమండెం]] *[[దేవగుడిపల్లె]] *[[దిగువ గొట్టివీడు]] *[[కాలిబండ]] *[[మల్లూరు]] *[[పడమటికోన]] *[[తీ.సాకిబండ]] *[[వందడి]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} రాయచోటి 4678 23165 2006-04-19T08:57:21Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=రాయచోటి||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాయచోటి|villages=15|area=|population=101.455|pop_male=52.002|pop_female=49.453|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.64|lit_male=77.03|lit_female=51.60}} '''రాయచోటి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అబ్బవరం (గ్రామీణ)]] *[[బొట్లచెరువు]] *[[చెన్నముక్కపల్లె]] *[[చెర్లోపల్లె]] *[[దూళ్లవారిపల్లె]] *[[గొర్లముడివీడు]] *[[గుంటిమడుగు]] *[[ఇందుకూరుపల్లె]] *[[కాటమయ్యకుంట]] *[[మాధవరం]] *[[మాసాపేట]] *[[పెద్దకాల్వపల్లె]] *[[పెమ్మడపల్లె]] *[[సిబ్యాల]] *[[శ్యామలవారిపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[యాండపల్లె]] *[[యెర్రనాగుపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{కడప జిల్లా మండలాలు}} గాలివీడు 4679 23167 2006-04-19T08:59:54Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=గాలివీడు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గాలివీడు|villages=14|area=|population=46.168|pop_male=23.476|pop_female=22.692|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.48|lit_male=70.63|lit_female=37.84}} '''గాలివీడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆరవీడు]] *[[ఎగువగొట్టివీడు]] *[[గాలివీడు]] *[[గరుగపల్లె]] *[[గోపనపల్లె]] *[[గుండ్లచెరువు]] *[[కొర్లకుంట]] *[[నూలివీడు]] *[[పందికుంట]] *[[పులికుంట]] *[[ప్యారంపల్లె]] *[[తలముడిపి]] *[[తూముకుంట]] *[[వెలిగల్లు]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} కోడూరు 4680 23160 2006-04-19T08:51:17Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=కోడూరు||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోడూరు|villages=14|area=|population=79.517|pop_male=40.109|pop_female=39.408|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.47|lit_male=72.82|lit_female=49.96}} '''కోడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అనంతరాజుపేట]] *[[చియ్యవరం]] *[[గంగరాజుపురం]] *[[కే.బుడుగుంటపల్లె]] *[[కిచ్చమ్మ అగ్రహారం]] *[[కోడూరు (తూర్పు)]] *[[కోడూరు (పడమర)]] *[[ఓబనపల్లె]] *[[రాఘవరాజుపురం]] *[[సెత్తి గుంట]] *[[శ్రీనివాసపురం]] *[[ఉప్పరపల్లె]] *[[వీ.వీ.ఖండ్రిక]] *[[వాసుదేవాపురం]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} కడప మండలము 4681 23118 2006-04-19T08:06:44Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal template and statistics {{మండలం|name=కడప మండలము||district=కడప|mapname=[[Image:Cuddapah mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కడప మండలము|villages=3|area=|population=268.157|pop_male=136.067|pop_female=132.09|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.61|lit_male=84.06|lit_female=66.94}} '''కడప''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కడప]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[నాగరాజుపేట]] *[[పాతకడప]] *[[పుట్టంపల్లి]] {{కడప జిల్లా మండలాలు}} Category:కడప జిల్లా మండలాలు 4682 18301 2006-01-14T08:46:02Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:కడప జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె7 4683 13154 2005-10-23T09:07:40Z Chaduvari 97 {| cellpadding="1" style="float: left; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #fff811; text-align: center;" |'''భారత రాజకీయ వ్యవస్థ''' |- | [[రాజ్యాంగం]]<hr> |- | style="text-align: center;" |'''భారత దేశం''' |- |[[శాసన వ్యవస్థ]] * <small>[[పార్లమెంటు]] </small> * <small>[[లోక్‌సభ]] </small> * <small>[[రాజ్యసభ]] </small> |- | [[కార్య నిర్వాహక వ్యవస్థ]] * <small>[[రాష్ట్రపతి ]] </small> * <small>[[ఉప రాష్ట్రపతి ]] </small> * <small>[[ప్రధానమంత్రి]] </small> |- | [[న్యాయ వ్యవస్థ]] * <small>[[సుప్రీం కోర్టు]] </small> * <small>[[హైకోర్టు]] </small> * <small>[[జిల్లా కోర్టులు]] </small> |- |<hr> |- | style="text-align: center;" |'''రాష్ట్రాలు''' |- | [[శాసనసభ]] |- | [[శాసన మండలి]] |- | [[గవర్నరు]] |- | [[ముఖ్యమంత్రి]] |- |<hr> |- | [[ఎన్నికలు]] * <small>[[ఎన్నికల కమిషను]] </small> * <small>[[లోక్‌సభ ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[రాజ్యసభ ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[రాష్ట్రపతి ఎన్నిక]] </small> * <small>[[ఉప రాష్ట్రపతి ఎన్నిక]] </small> * <small>[[రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[రాష్ట్ర శాసన మండలి ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలు]] </small> |- |} కౌతాలం 4684 23012 2006-04-18T16:46:15Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కౌతాలం||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline1.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కౌతాలం|villages=33|area=|population=67.808|pop_male=33.765|pop_female=34.043|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.94|lit_male=48.83|lit_female=23.25}} '''కౌతాలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అగసాలదిన్నె]] *[[బదినేహళ్]] *[[బంటకుంట]] *[[బాపురం]] *[[చిరుతపల్లె]] *[[చూడి]] *[[దొంసాలదిన్నె]] *[[ఎచ్చలహళ్]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గోతులదొడ్డి]] *[[గుడికుంబళి]] *[[గుర్రాలదొడ్డి]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[హల్వి]] *[[కామవరం]] *[[కారని]] *[[కాటెదొడ్డి]] *[[కట్రికి]] *[[కౌతాలం]] *[[కుంబలనూరు]] *[[కుంటనహళ్]] *[[లింగాలదిన్నె]] *[[మదినె]] *[[మల్లనహట్టి]] *[[మరళి]] *[[మ్యాళిగనూరు]] *[[నడిచాగి]] *[[పొదలకుంట]] *[[రౌడూరు]] *[[సులకేరి]] *[[తిప్పలదొడ్డి]] *[[తోవి]] *[[ఉప్పరహళ్]] *[[ఉర్వకొండ]] *[[వల్లూరు]] *[[వీర్లదిన్నె]] *[[యెరిగిరి]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Template:పరిచయము 2 4685 27338 2006-06-24T14:04:42Z వైఙాసత్య 58 కొంత అనువాదము కొన్ని లింకులు <div style="text-align:center;"> <div style="float:left; width:33%; padding: .5ex 0;">1. [[Wikipedia:పరిచయము|పరిచయము]]</div> <div style="float:left; width:33%; padding: .5ex 0; font-weight:bold; background-color:#ff9; border:2px solid #fc0; border-bottom:0; font-size:130%">2. [[Wikipedia:పరిచయము 2|వ్యాసమును ఎలా దిద్దాలో నేర్చుకోండి]]</div> <div style="float:left; width:33%; padding: .5ex 0;">3. [[Wikipedia:పరిచయము 3|వికిపీడియాను అన్వేషించండి]]</div> </div> <div style="clear:both; width:100%; border:3px solid #fc0;"> <div style="padding:1ex; "> <div style="float: left; width: 50%; padding-bottom: 1em; border-right: 1px solid #c0c0c0;"> <div style="float: right; padding-right: 8%;"> <h3 style="font-size:100%;margin:0;">ఇదివరకే ఉన్న వ్యాసానికి చేర్చండి...</h3> * '''[[Wikipedia:Who writes Wikipedia|స్వచ్ఛందంగా వ్యాసాలను ఎందుకు దిద్దుతారు?]]''' * '''[[Wikipedia:How to edit a page|పేజీలను దిద్దడము]]''' గురించి మరింత తెలుసుకోండి * '''[[Wikipedia:How to edit a page#Sections, paragraphs, lists and lines|Organize and format]]''' your writing * '''[[Wikipedia:How to edit a page#Images|Embellish your edits]]''' with images or sounds * ఇతర వికిపీడియా వ్యాసములకు, బయటి వెబ్‌సైట్లకు '''[[Wikipedia:How to edit a page#Links and URLs|లింకులు]]''' ఇవ్వడము </div> </div> <div style="float: left; width: 44%; margin-left: 4.5%;"> <h3 style="font-size: 100%; margin: 0;">ఒక కొత్త వ్యాసాన్ని రాయండి...</h3> * '''[[Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి|మీ తొలి వ్యాసము]]'''ను ఎలా మొదలుపెట్టాలో చదవండి. * మీరు ఒక '''[[Wikipedia:కోరుచున్న వ్యాసములు|కోరబడిన వ్యాసము]]'''ను మొదలుపెట్టండి. * ...మరిన్ని ఆలోచనలకు '''[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]'''ని సందర్శించండి </div> <div style="text-align: center;"> <div style="width: 17em; margin: 0 auto; clear: both; white-space: nowrap; text-align: left;"> <h3 style="font-size:100%;margin:0;">ఇంకా తెలుసుకోవాలంటే...</h3> * మార్పులు చేర్పులు ఎలా చెయ్యాలో '''[[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]'''లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి * మా'''[[Wikipedia:విధానాలు, మార్గదర్శకాలు|విధానాలు మరియు నిబంధనల]]''' గురించి చదవండి. * వికిపీడియా '''[[Wikipedia:గురించి|ఏమిటో]]''' మరియు వికిపీడియా '''[[WP:NOT|యేది కాదో]]''' తెలుసుకోండి. </div> </div> </div> <div style="border-top:1px solid #fc0;padding:.3em 0;text-align:center;background-color:#ff9;margin-top:.5em;font-size:140%">[[Wikipedia:పరిచయము 3|'''వికిపీడియాను అన్వేషించండి &gt;&gt;''']]</div> __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ [[en:Wikipedia:Introduction 2]] Template:పరిచయము 3 4686 27339 2006-06-24T14:25:36Z వైఙాసత్య 58 కొంత అనువాదము కొన్ని లింకులు <!---third page --> <div style="text-align:center;">__NOEDITSECTION__ <div style="float:left; width:33%; padding: .5ex 0;">1. [[Wikipedia:పరిచయము|పరిచయము]]</div> <div style="float:left; width:33%; padding: .5ex 0;">2. [[Wikipedia:పరిచయము 2|వ్యాసమును ఎలా దిద్దాలో నేర్చుకోండి]]</div> <div style="float:left; width:33%; padding: .5ex 0; font-weight:bold; background-color:#ff9; border:2px solid #fc0; border-bottom:0; font-size:130%">3. [[Wikipedia:పరిచయము 3|వికిపీడియాను అన్వేషించండి]]</div> </div> <div style="clear:both; width:100%; border:3px solid #fc0;"> <div style="padding:1ex; "> <div style="text-align:center;padding-bottom:1em"><div style="margin:1em auto;width:70%"><p style="font-size:125%;margin:0">ఇంకా ముందుకు వెళ్లేముందు '''[[Special:Userlogin|అకౌంటు సృష్టించుకోండి]]'''.</p><p style="margin:0">మీరు అజ్ఞాతముగా దిద్దుబాట్లు చేయవచ్చు కానీ అకౌంటు వలన చాలా [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|లాభాలు]] ఉన్నాయి.</p></div></div> <div style="float: left; width: 50%; padding-bottom: 1em; border-right: 1px solid #c0c0c0;"> <div style="float: right; padding-right: 8%;"> <h3 style="font-size:100%;margin:0;">Explore Wikipedia...</h3> * '''[[Wikipedia:Searching|Search]]''' for a topic and add your knowledge * Have a '''[[Wikipedia:Browse|browse around]]''' Wikipedia * Find a '''[[Special:Randompage|random page]]''' </div> </div> <div style="float: left; width: 44%; margin-left: 4.5%;"> <h3 style="font-size: 100%; margin: 0;">Become a part of the community...</h3> * Learn more about '''[[Wikipedia:Who writes Wikipedia|Who writes Wikipedia]]''' * Find out '''[[Wikipedia:Goings-on|what's going on]]''' in the world of Wikipedia * Keep abreast of the latest '''[[Wikipedia:Announcements|announcements]]''' * Or try our '''[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]''' for more ideas </div> <div style="text-align: center;"> <div style="width: 17em; margin: 0 auto; clear: both; white-space: nowrap; text-align: left;"> <h3 style="font-size:100%;margin:0;">Find out more...</h3> *Try the full '''[[Wikipedia:Tutorial|Wikipedia Tutorial]]''' *'''[[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]]''' *Find out more about '''[[Wikipedia:గురించి|వికీపీడియా]]''' </div> </div> </div> [[en:Wikipedia:Introduction 3]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 22 4687 13116 2005-10-22T03:00:22Z Chaduvari 97 * [[1764]]: బక్సర్ యుద్ధం జరిగింది. బ్రిటిషు ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి, బెంగాలులో మొగలుల పాలకుడు మీర్ కాసిం సేనలకు మధ్య జరిగిన ఈ యుద్ధంలో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ గెలిచి, భారత్‌లో తన అధికారాన్ని స్థిరపరచుకుంది. కంపెనీ సేనలకు హెక్టర్ మన్రో నాయకత్వం వహించాడు. * [[1879]]: బ్రిటిషు వారు మొట్ట మొదటి రాజద్రోహ నేరాన్ని నమోదు చేసారు. వాసుదేవ బల్వంత ఫడ్కే మొదటి ముద్దాయి. * [[1962]]: [[భాక్రానంగల్]] ఆనకట్టను ప్రధాని [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ|నెహ్రూ]] జాతికి అంకితం చేసాడు. చేబ్రోలు 4688 25239 2006-05-04T16:45:01Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ పేరు సవరణ {{మండలం|name=చేబ్రోలు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చేబ్రోలు|villages=10|area=|population=68.81|pop_male=35.58|pop_female=33.23|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.65|lit_male=72.50|lit_female=56.21}} [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[గుంటూరు]] జిల్లాలో '''చేబ్రోలు''' ఒక మండల కేంద్రం. పురాతన గ్రామమైన చేబ్రోలు చారిత్రకంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. భారతదేశంలో బ్రహ్మదేవుడికి ఉన్న అతికొద్ది ఆలయాల్లో ఒకటి చేబ్రోలులో వుంది. ఇక్కడి బ్రహ్మ పాలరాతి విగ్రహానికి నాలుగు ముఖాలు ఉన్నాయి. ఈ ఆలయాన్ని 19 వ శతాబ్ధి ప్రారంభంలో [[రాజా వాసిరెడ్డి వెంకటాద్రి నాయుడు]] నిర్మించాడని ప్రతీతి. చేబ్రోలు [[గుంటూరు]] [[చీరాల]] రాష్ట్ర రహదారిపై ఉన్నది. ఇది పొన్నూరు [[శాసనసభ]] నియోజక వర్గంలో భాగంగా ఉంది. [[సంగం జాగర్లమూడి]] చేబ్రోలు మండలంలోని ప్రముఖ గ్రామం. ఇక్కడి సంగమేశ్వర దేవాలయం ప్రసిద్ధి చెందినది.రాష్ట్ర పాడి పరిశ్రమాభివృద్ధి సంస్థకు చెందిన పాల ఉత్పత్తుల కేంద్రం ఇక్కడ ఉన్నది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గోడవర్రు]] * [[నరకోడూరు]] * [[వేజెండ్ల]] * [[సుద్దపల్లి]] * [[శెకూరు]] * [[వడ్లమూడి]] * [[శ్రీరంగాపురం]] * [[చేబ్రోలు]] * [[పాతరెడ్డిపాలెం]] * [[మాంచాల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] Category:1924 మరణాలు 4689 13135 2005-10-23T03:11:05Z Chaduvari 97 [[Category:1924]] Category:1897 జననాలు 4690 13136 2005-10-23T03:11:20Z Chaduvari 97 [[Category:1897]] Category:1924 4691 13137 2005-10-23T03:11:42Z Chaduvari 97 [[Category:1920లు]] Category:1897 4692 13138 2005-10-23T03:12:01Z Chaduvari 97 [[Category:1890లు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 23 4693 13139 2005-10-23T03:13:02Z Chaduvari 97 * [[1990]]: [[అయోధ్య]]కు రథయాత్ర చేస్తున్న [[భాజపా]] అధ్యక్షుడు [[ఎల్.కె.అద్వానీ]]ని [[బీహార్]]లోని [[సమస్తిపూర్]] లో అరెస్టు చెయ్యడంతో [[యునైటెడ్ ఫ్రంట్]] ప్రభుత్వానికి భాజపా తన మద్దతును ఉపసంహరించుకుంది. * [[1623]]: [[హిందీ]] భాషలో రామాయణాన్ని రచించిన [[తులసీదాసు]] మరణించాడు. Template:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ 4694 19318 2006-01-28T11:10:40Z Chaduvari 97 mUsa maarjinlu maarcaanu {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 1px; font-size: 95%; margin: 0 5px 0 5px;" | style="background: #ffce7b; text-align: center;" |'''భారత రాజకీయ వ్యవస్థ''' |- | [[భారత రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగం]] |- | style="text-align: center;" |'''[[భారత దేశము|భారత దేశం]]''' |- |[[శాసన వ్యవస్థ]] * <small>[[పార్లమెంటు]] </small> * <small>[[లోక్‌సభ]] </small> * <small>[[రాజ్యసభ]] </small> |- | [[కార్య నిర్వాహక వ్యవస్థ]] * <small>[[రాష్ట్రపతి ]] </small> * <small>[[ఉప రాష్ట్రపతి ]] </small> * <small>[[ప్రధానమంత్రి]] </small> |- | [[న్యాయ వ్యవస్థ]] * <small>[[సుప్రీం కోర్టు]] </small> * <small>[[హైకోర్టు]] </small> * <small>[[జిల్లా కోర్టులు]] </small> |- | style="text-align: center;" |'''[[భారతదేశ రాష్ట్రాలు|రాష్ట్రాలు]]''' |- | * <small>[[శాసనసభ]]</small> * <small>[[శాసన మండలి]]</small> * <small>[[గవర్నరు]]</small> *<small>[[ముఖ్యమంత్రి]]</small> |- |style="text-align: center;" | '''[[ఎన్నికలు]]''' |- | * <small>[[భారత ఎన్నికల కమిషను|ఎన్నికల కమిషను]] </small> * <small>[[లోక్‌సభ ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[రాజ్యసభ ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[రాష్ట్రపతి ఎన్నిక]] </small> * <small>[[ఉప రాష్ట్రపతి ఎన్నిక]] </small> * <small>[[రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[రాష్ట్ర శాసన మండలి ఎన్నికలు]] </small> * <small>[[స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలు]] </small> |- |} భారత ఎన్నికల కమిషను 4695 13156 2005-10-23T09:31:51Z Chaduvari 97 {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} స్వతంత్ర [[భారత దేశము|భారత దేశం]]లో ఎన్నికలను సజావుగా, నిష్పక్షపాతంగా నిర్వహించేందుకు రాజ్యాంగం ఏర్పాటు చేసిన సంస్థ, '''భారత ఎన్నికల కమిషను'''. [[1950]] [[జనవరి 25]] న ఏర్పాటు చేయబడిన ఈ కమిషను [[సుప్రీం కోర్టు]] వలెనే, [[రాజ్యాంగం]] ఏర్పరచిన వ్యవస్థ, ప్రభుత్వ నియంత్రణకు లోబడి ఉండదు. ==కమిషను వ్యవస్థ== దేశంలో [[రాష్ట్రపతి]], [[ఉప రాష్ట్రపతి]], [[లోక్‌సభ]], [[రాజ్యసభ]], రాష్ట్ర [[శాసన సభ]]లు, శాసన మండళ్ళకు జరిగే ఎన్నికలను కమిషను నిర్వహిస్తుంది. ఈ ఎన్నికల నిర్వహణలో ''పర్యవేకషణ'', ''మార్గ నిర్దేశకత్వం'', ''నియంత్రణ'' చేయవలసిన బాధ్యతను రాజ్యాంగం కమిషనుపై ఉంచింది. ఎన్నికల కమిషను అధినేతను '''ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనర్''' అంటారు. మొదట్లో ఒక కమిషనరు ఉండేవారు. [[1989]] [[అక్టోబర్ 16]] న మరో ఇద్దరు ఎన్నికల కమిషనర్లను నియమించారు. అయితే అది కేవకం [[1990]] [[జనవరి 1]] వరకు మాత్రమే కొనసాగింది. మళ్ళీ [[1993]] [[అక్టోబర్ 1]] న ఈ నియామకాలు జరిగాయి. అప్పటి నుండి ముగ్గురు సభ్యుల కమిషను బాధ్యతలు నిర్వహిస్తూ వస్తూంది. ముగ్గురు కమిషనర్లతో పాటు ఢిల్లీ లోని కమిషను కార్యాలయంలో కొంత మంది డిప్యూటీ కమిషనర్లు, 300 మంది ఇతర అధికారులు, సిబ్బంది ఉంటారు. రాష్ట్రాల్లో, ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనరుచే నియమించబడే ముఖ్య ఎన్నికల అధికారి, కొందరు సహాయక సిబ్బంది ఉంటారు. అయితే ఎన్నికల సమయంలో మాత్రం, ఎన్నికల నిర్వహణలో పాల్గొనే 50 లక్షల పైచిలుకు సిబ్బంది యావత్తూ తాత్కాలికంగా ఎన్నికలు ముగిసేవరకు కమిషను అదుపాజ్ఞలలో పనిచేస్తారు. ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనరును, ఎన్నికల కమిషనర్లను రాష్ట్రపతి నియమిస్తారు. పదవీకాలం ఐదేళ్ళు, లేదా ఆ వ్యక్తికి 65 ఏళ్ళ వయసు వచ్చే వరకు -ఏది ముందయితే అది. ==కార్య కలాపాలు == రాజ్యాంగ సంస్థ అయిన కమిషను ఎన్నికలకు సంబంధించినంత వరకు సర్వ స్వతంత్ర సంస్థ. దీని ముఖ్య కార్య కలాపాలు ఇలా ఉన్నాయి. * రాజకీయ పార్టీలకు గుర్తింపును ఇవ్వడం, రద్దు చేయడం. * ఎన్నికల షెడ్యూలును నిర్ణయించడం, ప్రక్టించడం, అమలు చేయడం * ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళిని అమలు చేయడం, అతిక్రమించిన వారిపై చర్యలు చేపట్టడం. * స్వేచ్ఛగా, పారదర్శకంగా, నిష్పక్షపాతంగా ఎన్నికలను నిర్వహించడం ఇటీవలి కాలంలో ఎన్నికల నిర్వహణను సంస్కరిస్తూ కమిషను కొన్ని చర్యలు చేపట్టింది. వీటిలో కొన్ని: * ఎలెక్ట్రానిక్ ఓటింగు మిషన్లను ప్రవేశపెట్టడం * రాజకీయాల్లో నేరస్థులను అడ్డుకోవడం * ఓటరు గుర్తింపు పత్రాలను ప్రవేశపెట్టడం * ఓటరు జాబితాల ఎలెక్ట్రానికీకరణ ==పదునెక్కిన కమిషను== పూర్వపు రోజుల్లో కమిషను కార్యనిర్వాహ వ్యవస్థకు అనుకూలంగా ఉంటూ ఉండేది. ఇటీవలి కాలంలో- ముఖ్యంగా 1990 నుండి - కమిషను మరింత చైతన్యవంతంగా, ప్రభావవంతంగా వ్యవహరిస్తూంది. ఇప్పటికే ఉన్న నియమాలను కఠినంగా అమలు చెయ్యదంతో పాటు, కొన్ని కొత్త నియమాలను కూడా ప్రవేశపెట్టింది. కొన్ని సందర్భాలలో కొన్ని రాజకీయ పార్టీలతో కొందరు కమిషనర్లకు ఘర్షణ నెలకొన్న సందర్భాలు కూడా ఉన్నాయి. ఇవన్నీ ఎలా ఉన్నా, మొత్తం మీద కమిషను పనితీరు మాత్రం ఎంతో మెరుగు పడింది ==ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనర్లు== {| border = "1" |- ! పేరు !! పదవీకాలం |- |సుకుమార్ సేన్|| [[మార్చి 21]] [[1950]] నుండి [[డిసెంబర్ 19]] [[1958]] |- |కె.వి.కె.సుందరం|| [[డిసెంబర్ 20]] [[1958]] నుండి [[సెప్టెంబర్ 30]] [[1967]] |- |ఎస్.పి.సేన్‌వర్మ|| [[అక్టోబర్ 1]] [[1967]] నుండి [[సెప్టెంబర్ 30]] [[1972]] |- |డా.నాగేంద్ర సింగ్|| [[అక్టోబర్ 1]] [[1972]] నుండి [[ఫిబ్రవరి 6]] [[1973]] |- |టి.స్వామినాథన్|| [[ఫిబ్రవరి 7]] [[1973]] నుండి [[జూన్ 17]] [[1977]] |- |ఎస్.ఎల్.షక్దర్|| [[జూన్ 18]] [[1977]] నుండి [[జూన్ 17]] [[1982]] |- |ఆర్.కె.త్రివేది|| [[జూన్ 18]] [[1982]] నుండి [[డిసెంబర్ 31]] [[1985]] |- |ఆర్.వి.ఎస్.పేరిశాస్త్రి|| [[జనవరి 1]] [[1986]] నుండి [[నవంబర్ 25]] [[1990]] |- |వి.ఎస్.రమాదేవి|| [[నవంబర్ 26]] [[1990]] నుండి [[డిసెంబర్ 11]] [[1990]] |- |టి.ఎన్.శేషన్ || [[డిసెంబర్ 12]] [[1990]] నుండి [[డిసెంబర్ 11]] [[1996]] |- |ఎం.ఎస్.గిల్|| [[డిసెంబర్ 12]] [[1996]] నుండి [[జూన్ 13]] [[2001]] |- |జె.ఎం.లింగ్డో|| [[జూన్ 14]] [[2001]] నుండి [[ఫిబ్రవరి 7]] [[2004]] |- |టి.ఎస్.కృష్ణ మూర్తి|| [[ఫిబ్రవరి 8]] [[2004]] నుండి [[మే 15]] [[2005]] |- |బి.బి.టాండన్|| [[మే 16]] [[2005]] నుండి |- |} [[Category:ఎన్నికలు]] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] రాష్ట్రపతి 4696 19235 2006-01-25T12:07:23Z Chaduvari 97 Rashtrapati spelling correction {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} సర్వసత్తాక, సామ్యవాద, లౌకిక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యమైన [[భారత దేశము|భారత దేశానికి]] దేశాధినేత '''రాష్ట్రపతి''' (Rashtrapati / President). రాష్ట్రపతి దేశ ప్రథమ పౌరుడు, సర్వ సైన్యాధ్యక్షుడు. రాజ్యాంగం ప్రకారం రాష్ట్రపతి కార్యనిర్వాహక దేశాధినేత. శాసన విభాగమైన పార్లమెంటు ఉభయ సభల్ను రాష్ట్రపతి సమావేశపరుస్తారు, ప్రభుత్వాధినేత అయిన [[ప్రధానమంత్రి]]ని నియమిస్తారు, [[సుప్రీం కోర్టు]] ప్రధాన న్యాయమూర్తిని, ఇతర న్యాయమూర్తులను నియమిస్తారు. అయితే, వాస్తవానికి కార్యనిర్వాహక అధికారాలన్నీ ప్రభుత్వాధినేత అయిన ప్రధానమంత్రివే. ప్రధానమంత్రి సలహా మేరకే, రాష్ట్రపతి సంతకంతో ఉత్తర్వులు జారీ అవుతాయి. రాష్ట్రపతి పదవి అలంకార ప్రాయమైనది. [[1956]] [[జనవరి 26]] న భారత రాజ్యాంగం అమలు లోకి వచ్చిన తరువాత దేశాధినేతగా రాష్ట్రపతి అయ్యారు. అప్పటి వరకు గవర్నర్ జనరల్ దేశాధినేతగా ఉండేవారు. స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత, భారత దేశానికి ఇద్దరు గవర్నర్ జనరల్ గా పనిచేసారు. ==అర్హతలు== భారత రాష్ట్రపతిగా ఎన్నికయేందుకు కింది అర్హతలు ఉండాలి. * భారత పౌరుడై ఉండాలి * వయసు 35 ఏళ్ళు లేదా ఆ పైబడి ఉండాలి * [[లోక్‌సభ]] సభ్యుడయేందుకు కావలసిన అర్హతలు ఉండాలి. * కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలలో గానీ, ఆ ప్రభుత్వాల నియంత్రణలో నున్న సంస్థలలో గాని సంపాదన గల స్థానం కలిగి ఉండకూడదు. ఒక వ్యక్తి ఎన్నిమార్లైనా రాష్ట్రపతిగా ఎన్నిక కావచ్చు. రాష్ట్రపతి, [[పార్లమెంటు]] ఉభయసభలలోను, రాష్ట్ర [[శాసన సభ]]లలోను సభ్యుడుగా ఉండరాదు. అటువంటి సభ్యుడు రాష్ట్రపతిగా ప్రమాణ స్వీకారం చెయ్యగానే, సదరు సభలో సభ్యత్వం కోల్పోతారు. రాష్ట్రపతి వేతనం పార్లమెంటు నిర్ణయిస్తుంది. పదవీకాలం ముగిసే వరకు రాష్ట్రపతి వేతనంలో కోత ఉండదు. ==రాష్ట్రపతి ఎన్నిక== {{seemain|రాష్ట్రపతి ఎన్నిక}} రాష్ట్రపతిని కింది సభ్యులు గల ఎలెక్టోరల్ కాలేజి ఎన్నుకుంటుంది. * పార్లమెంటు రెండు సభలలోను గల ఎన్నికైన సభ్యులు * రాష్ట్ర శాసన సభలలోని ఎన్నికైన సభ్యులు. సుప్రీం కోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి రాష్ట్రపతిచే ప్రమాణ స్వీకారం చేయిస్తారు. ఏ కారణం చేతనైనా రాష్ట్రపతి పదవి ఖాళీ అయినపుడు, ఆరు నెలలలోగా కొత్త రాష్ట్రపతి పదవీ స్వీకారం జరగాలి. ==రాష్ట్రపతి పదవీకాలం== రాష్ట్రపతి ఐదేళ్ళు పదవిలో ఉంటారు. అయితే కింది పద్ధతుల ద్వారా రాష్ట్రపతి పదవీకాలం ముందే/తరువాత ముగియవచ్చు. * రాష్ట్రపతి తన రాజీనామాను ఉపరాష్ట్రపతికి సమర్పించినపుడు * రాజ్యాంగంలో సూచించిన విషంగా పార్లమెంటు అభిశంసన తీర్మానం చేసినపుడు * పదవీకాలం ముగిసిన తరువాత కూడా, వారసుడు పదవి చేపట్టే వరకు * తన రాజీనామాను ఉపరాష్ట్రపతికి సమర్పించిన విషయాన్ని లోక్‌సభ అధ్యక్షునికి తెలియజేసినపుడు ==విధులు, అధికారాలు== ప్రభుత్వంలోని మూడు వ్యవస్థలకు సంబంధించి, రాష్ట్రపతికి కింది అధికారాలు ఉంటాయి. అయితే ఈ అధికారాలన్నీ అలంకారప్రాయమైనవే. దాదాపుగా అన్ని విధులూ, ప్రధానమంత్రి సలహా మేరకే జరుగుతాయి. ===శాసనాధికారాలు=== రాష్ట్రపతికి శాసన వ్యవస్థకు సంబంధించిన కింది అధికారాలు ఉంటాయి * పార్లమెంటును సమావేశపరుస్తారు, ముగిస్తారు, రద్దు పరిస్తారు * ప్రతి సంవత్సరం ఉభయసభల సమావేశాన్ని ఉద్దేశించి ప్రసంగిస్తారు. ఈ ప్రసంగం కూడా, కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదించినదే అయి ఉంటుంది * పార్లమెంటు ఆమోదించిన బిల్లులపై రాష్ట్రపతి సంతకం చేసాకే చట్టంగా మారుతాయి. ఏ బిల్లునైనా తిరిగి పరిశీలించవలసిందిగా వెనక్కు పంపవచ్చు. అయితే పార్లమెంటు మళ్ళీ ఆ బిల్లును సంతకం కొరకు పంపినపుడు, రాష్ట్రపతి తప్పనిసరిగా సంతకం చేయవలసి ఉంటుంది. * పార్లమెంటు సమావేశాలు జరగని సమయంలో చట్టాలు చెయ్యవలసి వస్తే, రాష్ట్రపతి సంతకంతో ''ఆర్డినెన్సు '' ను జారీ చెయ్యవచ్చు. అయితే తరువాతి సమావేశాల్లో సదరు ''ఆర్డినెన్సు'' ను సభ ఆమోదించాలి. ===కార్యనిర్వాహక అధికారాలు=== రాజ్యాంగం ప్రకారం కార్యనిర్వాహక అధికారాలన్నీ రాష్ట్రపతివే. అవి: * లోక్ సభలో ఆధిక్యత గల పార్టీ/కూటమి నాయకుణ్ణి ప్రధానమంత్రిగా నియమిస్తారు. * సర్వ సైన్యాధ్యక్షుడైన రాష్ట్రపతి యుద్ధ ప్రకటన, సంధి ప్రకటన చేస్తారు. * [[గవర్నరు|గవర్నర్లు]], [[భారత ఎన్నికల కమిషను|ఎన్నికల కమిషనర్లు]], న్యాయమూర్తుల వంటి ముఖ్యమైన నియ్తామకాలు చేస్తారు. * విదేశాలలో రాయబారులను నియమిస్తారు. భారత్‌లో నియమితులైన ఇతర దేశాల రాయబారుల పత్రాలను స్వీకరిస్తారు. ===న్యాయ వ్యవస్థ అధికారాలు=== * నేరస్తులకు క్షమాభిక్ష ప్రసాదించవచ్చు, శిక్ష తగ్గించవచ్చు * ప్రజా ప్రయోజనకర విషయాల్లో అవసరమనిపిస్తే సుప్రీం కోర్టు అభిప్రాయం తీసుకోవచ్చు. ఆ అభిప్రాయాన్ని పాటించవలసిన అవసరం రాష్ట్రపతికి లేదు. ==అభిశంసన విధానం== * అభిశంసన ప్రతిపాదన పార్లమెంటు లోని ఏదో ఒక సభ ప్రవేశపెట్టాలి. ఈ తీర్మానం ప్రవేశపెట్టేందుకు కనీసం 14 రోజుల ముందు సభలోని కనీసం నాలుగోవంతు సభ్యుల మద్దతుతో కూడిన ఒక నోటీసును ఇవ్వాలి. * ఆ తీర్మానాన్ని సదరు సభ రెండింట మూడు వంతుల ఆధిక్యతతో ఆమోదించాలి * ఈ ప్రతిపాదనపై పార్లమెంటు లోని రెండో సభ దర్యాప్తు చేయడం కానీ, లేదా దర్యాప్తు చేయించడం కానీ చేస్తుంది. రాష్ట్రపతికి తన వాదనను వినిపించే అవకాశం ఉంటుంది. * ఈ దర్యాప్తు ముగిసిన తరువాత రెండో సభ కూడా, అభిశంసన ప్రతిపాదనను రెండింట మూడు వంతుల ఆధిక్యతతో ఆమోదిస్తే, అలా ఆమోదించిన తేదీన రాష్ట్రపతిని పదవి నుండి తొలగించినట్లే. ==స్వతంత్ర భారత గవర్నర్ జనరల్‌ల జాబితా == {| border="0" cellpadding="4" cellspacing="2" |- bgcolor=#cccccc ! సంఖ్య ! పేరు ! నుండి ! వరకు |- bgcolor=#FFE8E8 | 01 | [[మౌంట్‌బాటెన్]] | [[ఆగష్టు 15]], [[1947]] | [[జూన్ 21]], [[1948]] |- bgcolor=#CCFFCC | 02 | [[రాజాజీ|చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి]] | [[జూన్ 21]], [[1948]] | [[జనవరి 26]], [[1950]] |- bgcolor=#FFE8E8 |} ==భారత రాష్ట్రపతుల జాబితా == {| border="0" cellpadding="4" cellspacing="2" |- bgcolor=#cccccc ! సంఖ్య ! పేరు ! నుండి ! వరకు |- bgcolor=#FFE8E8 | 01 | డా.[[రాజేంద్ర ప్రసాద్]] | [[జనవరి 26]], [[1950]] | [[మే 13]], [[1962]] |- bgcolor=#CCFFCC | 02 | Dr. [[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] | [[మే 13]], [[1962]] | [[మే 13]], [[1967]] |- bgcolor=#FFE8E8 | 03 | డా.[[జాకీర్ హుస్సేన్]] | [[మే 13]], [[1967]] | [[మే 3]], [[1969]] |- bgcolor=#CCFFCC | * | [[వి.వి.గిరి|వరాహగిరి వెంకటగిరి]] | [[మే 3]], [[1969]] | [[జూలై 20]], [[1969]] |- bgcolor=#FFE8E8 | * | [[ఎం.హిదయతుల్లా]] | [[జూలై 20]], [[1969]] | [[ఆగష్టు 24]], [[1969]] |- bgcolor=#CCFFCC | 04 | [[వి.వి.గిరి|వరాహగిరి వెంకటగిరి]] | [[ఆగష్టు 24]], [[1969]] | [[ఆగష్టు 24]], [[1974]] |- bgcolor=#FFE8E8 | 05 | [[ఫక్రుద్దీన్ ఆలీ అహ్మద్]] | [[ఆగష్టు 24]], [[1974]] | [[ఫిబ్రవరి 11]], [[1977]] |- bgcolor=#CCFFCC | * | [[బి.డి.జట్టి]] | [[ఫిబ్రవరి 11]], [[1977]] | [[జూలై 25]], [[1977]] |- bgcolor=#FFE8E8 | 06 | [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] | [[జూలై 25]], [[1977]] | [[జూలై 25]], [[1982]] |- bgcolor=#CCFFCC | 07 | [[జ్ఞాని జైల్ సింగ్]] | [[జూలై 25]], [[1982]] | [[జూలై 25]], [[1987]] |- bgcolor=#FFE8E8 | 08 | [[ఆర్.వెంకటరామన్]] | [[జూలై 25]], [[1987]] | [[జూలై 25]], [[1992]] |- bgcolor=#CCFFCC | 09 | డా.[[శంకర దయాళ్ శర్మ]] | [[జూలై 25]], [[1992]] | [[జూలై 25]], [[1997]] |- bgcolor=#FFE8E8 | 10 | [[కె.ఆర్.నారాయణన్]] | [[జూలై 25]], [[1997]] | [[జూలై 25]], [[2002]] |- bgcolor=#CCFFCC | 11 | డా.[[ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్|ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్]] | [[జూలై 25]], [[2002]] | ''పదవిలో..'' |} ''* తాత్కాలిక'' ==కొన్ని వాస్తవాలు== * ఇప్పటి వరకు ఇద్దరు రాష్ట్రపతులు పదవిలో ఉండగా మరణించారు - [[డా.జాకీర్ హుస్సేన్]], [[ఫక్రుద్దీన్ ఆలీ అహ్మద్]]. * ఇప్పటి వరకు ఏ రాష్ట్రపతినీ అభ్శంసించలేదు. * ఇప్పటి వరకు మహిళ రాష్ట్రపతిగా ఎన్నిక కాలేదు. * [[1969]] లో [[జూలై 20]] నుండి [[ఆగష్టు 24]] వరకు భారత దేశానికి రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి ఇద్దరూ లేరు. రాష్ట్రపతి [[డా.జాకీర్ హుస్సేన్]] [[మే 3]] న మరణించగా, ఉపరాష్ట్రపతిగా ఉన్న [[వి.వి.గిరి]] తాత్కాలిక బాధ్యతలు చేపట్టాడు. అయితే రాష్ట్రపతిగా పోటీ చేయడానికై [[జూలై 20]]న వి.వి.గిరి రాజీనామా చేసాడు. దీనితో సుప్రీం కోర్టు న్యాయమూర్తిగా ఉన్న జస్టిస్ [[ఎం.హిదయతుల్లా]] తాత్కాలిక రాష్ట్రపతిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసాడు. * [[1969]] లో రాష్ట్రపతి ఎన్నిక, చీలిక దిశగా సాగుతున్న కాంగ్రెసు పార్టీ అంతర్గత రాజకీయాల ఫలితంగా వివాదాస్పదమైంది. కాంగ్రెసు పార్టీ అధికారిక అభ్యర్ధిగా పోటీ చేసిన [[నీలం సంజీవరెడ్డి]]కి వ్యతిరేకంగా ''ఆత్మ ప్రబోధానుసారం'' ఓటు వెయ్యమని [[ఇందిరా గాంధీ]] తన పార్టీ వారిని ఆదేశించింది. పార్టీలో తన వ్యతిరేకుల ఆటకట్టించేందుకు ఇందిరా గాంధీ వేసిన ఎత్తు ఇది. ఫలితంగా ప్రతిపక్ష మద్దతు కూడా గల వి.వి.గిరి, సంజీవ రెడ్డి ని ఓడించి రాష్ట్రపతి అయ్యాడు. అనంతరం కాంగ్రెసు పార్టీ చీలిపోయింది. ==వనరులు== * [http://presidentofindia.nic.in/ రాష్ట్రపతి అధికారిక వెబ్‌సైటు] * [http://www.rediff.com/news/2002/jul/29flip.htm వెబ్‌లో మరో వనరు] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 24 4697 13162 2005-10-24T03:11:05Z Chaduvari 97 * [[ఐక్యరాజ్యసమితి]] దినోత్సవం * [[1577]]: నాలుగో సిక్కు గురువైన గురు రాందాస్ '''[[అమృత్‌సర్]]''' నగరాన్ని స్థాపించాడు. * [[1851]]: [[కోల్‌కతా|కలకత్తా]], డైమండ్ హార్బర్ ల మధ్య భారత దేశపు మొదటి టెలిగ్రాఫ్ లైను ప్రారంభమయింది. Image:Kurnool mandals outline.png 4698 21777 2006-04-08T15:52:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Kurnool mandals outline1.png 4699 21936 2006-04-09T10:36:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline2.png 4700 21937 2006-04-09T10:36:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline3.png 4701 21938 2006-04-09T10:36:56Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కోసిగి 4702 23013 2006-04-18T16:46:27Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కోసిగి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline2.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోసిగి|villages=23|area=|population=58.316|pop_male=29.513|pop_female=28.803|pop-density=|pop-growth=|literacy=26.72|lit_male=37.45|lit_female=15.79}} '''కోసిగి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అగసనూరు]] *[[ఆర్లబండ]] *[[బాత్ర బొమ్మలాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బెళగల్లు]] *[[బొంపల్లె]] *[[చింతకుంట]] *[[చీర్తనకళ్]] *[[దేవరబెట్ట]] *[[దుడ్డి]] *[[గౌడేగల్లు]] *[[ఇరంగళ్]] *[[జంపాపురం]] *[[కడిదొడ్డి]] *[[కలవలగుండు]]([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కామనదొడ్డి]] *[[కందుకూరు,కోసిగి|కందుకూరు]] *[[కోసిగి]] *[[మూగలదొడ్డి]] *[[నేలకోసిగి]] *[[పల్లిపాడు]] *[[పెండేకల్]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పుట్టకుంట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సజ్జలగూడెం]] *[[సాతానూరు]] *[[తుంబిగనూరు]] *[[వండగల్లు]] *[[యాండపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[జుమలదిన్నె]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline36.png 4703 22092 2006-04-09T11:06:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] మంత్రాలయము 4704 23014 2006-04-18T16:46:39Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=మంత్రాలయము||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline3.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మంత్రాలయము|villages=20|area=|population=51.62|pop_male=25.821|pop_female=25.799|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.76|lit_male=54.63|lit_female=26.92}} '''మంత్రాలయము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బసపురం]] *[[బుడూరు]] *[[చేత్నిహళ్లి]] *[[చిలకలదోన]] *[[దిబ్బనదొడ్డి]] *[[కాచాపురం]] *[[కగ్గళ్లు]] *[[కలుదేవకుంట]] *[[మాధవరం]] *[[మాలపల్లె]] *[[మంచాల]] *[[పరమనదొడ్డి]] *[[రాచుమర్రి]] *[[రాంపురం]] *[[సింగరాజనహళ్లి]] *[[సౌలహళ్లి]] *[[సుగూరు]] *[[సుంకేశ్వరి]] *[[టీ.నారాయణపురం]] *[[వీ.తిమ్మాపురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} నందవరము 4705 23015 2006-04-18T16:46:48Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=నందవరము||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline4.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నందవరము|villages=19|area=|population=51.767|pop_male=26.064|pop_female=25.703|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.48|lit_male=51.02|lit_female=21.79}} '''నందవరము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చామలగూడూరు]] *[[చిన్నకొత్తిలికి]] *[[ధర్మాపురం]] *[[జీ.ముగుతి]] *[[గంగవరం]] *[[గురుజాల]] *[[హాలహర్వి]] *[[ఇబ్రహీంపురం]] *[[జొహరాపురం]] *[[కనకవీడు]] *[[మాచపురం]] *[[మిట్టసోమాపురం]] *[[నడిఖైరవాడి]] *[[నాగలదిన్నె]] *[[నందవరము]] *[[పానకాలదిన్నె]] *[[పెద్దకొత్తిలికి]] *[[పూలచింత]] *[[రాయచోటి,నందవరము|రాయచోటి]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline4.png 4706 21939 2006-04-09T10:37:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] సి.బెళగల్‌ 4707 23016 2006-04-18T16:46:57Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=సి.బెళగల్‌||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline5.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సి.బెళగల్‌|villages=9|area=|population=48.139|pop_male=24.893|pop_female=23.246|pop-density=|pop-growth=|literacy=33.66|lit_male=46.90|lit_female=19.49}} '''సి.బెళగల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బ్రాహ్మణదొడ్డి]] *[[బురాన్‌దొడ్డి]] *[[సి.బెళగల్‌]] *[[గుండ్రేవుల]] *[[కంబడహళ్]] *[[కొండాపురం,సి.బెళగల్‌|కొండాపురం]] *[[కొత్తకోట]] *[[మాలసోమాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పాలుకుదొడ్డి]] *[[పొలకళ్]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline5.png 4708 21940 2006-04-09T10:37:17Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] గూడూరు,కర్నూలు 4709 23017 2006-04-18T16:47:11Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=గూడూరు,కర్నూలు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline6.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గూడూరు,కర్నూలు|villages=11|area=|population=41.228|pop_male=20.955|pop_female=20.273|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.57|lit_male=61.05|lit_female=33.71}} '''గూడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బూడిదపాడు]] *[[చానుగొండ్ల]] *[[గుడిపాడు]] *[[గూడూరు,కర్నూలు|గూడూరు]] *[[జూలకల్లు]] *[[కురువనగలపురం]] *[[మల్లాపురం]] *[[మునగాల]] *[[పెంచికలపాడు]] *[[పొన్నకల్లు]] *[[రేగడి ఖానాపురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline6.png 4710 21941 2006-04-09T10:37:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] నందికోట్కూరు 4711 23019 2006-04-18T16:47:36Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=నందికోట్కూరు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline8.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నందికోట్కూరు|villages=11|area=|population=74.199|pop_male=37.837|pop_female=36.362|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.12|lit_male=75.01|lit_female=50.76}} '''నందికోట్కూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆల్లూరు]] *[[బిజినవేముల]] *[[బొల్లవరం]] *[[బ్రాహ్మణకోట్కూరు]] *[[దామగట్ల]] *[[కొణిదెల]] *[[మద్దిగట్ల]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మల్యాల]] *[[నాగటూరు]] *[[నందికోట్కూరు]] *[[సంతానికోట]] *[[వద్దమాను]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline8.png 4712 21943 2006-04-09T10:37:54Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] పగిడ్యాల 4713 23035 2006-04-18T16:50:55Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పగిడ్యాల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline9.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పగిడ్యాల|villages=6|area=|population=32.892|pop_male=16.741|pop_female=16.151|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.12|lit_male=66.34|lit_female=39.42}} '''పగిడ్యాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బీరవోలు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[లక్ష్మాపురం]] *[[ముచ్చుమర్రి]] *[[ముర్వకొండ]] *[[పగిడ్యాల]] *[[పాలమర్రి]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పాతకోట(తూర్పు)]] *[[పాతకోట(పశ్చిమ)]] *[[వీరాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[యెల్లాల]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline9.png 4714 21944 2006-04-09T10:37:59Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కొత్తపల్లె 4715 23021 2006-04-18T16:48:01Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కొత్తపల్లె||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తపల్లె|villages=13|area=|population=29.126|pop_male=14.933|pop_female=14.193|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.32|lit_male=64.47|lit_female=39.44}} '''కొత్తపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బత్తువారిపల్లె]] *[[దుద్యాల]] *[[ఎదురుపాడు]] *[[ఎర్రమటం]] *[[గోకవరం]] *[[గుమ్మడపురం]] *[[గువ్వలకుంట్ల]] *[[కొక్కెరంచ]] *[[కొత్తపల్లె]] *[[ముసలమడుగు]] *[[నందికుంట]] *[[సంగమేశ్వరం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సిద్దేశ్వరం]] *[[శివాపురం]] *[[వీరభద్రదుర్గం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline10.png 4716 21945 2006-04-09T10:38:10Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 25 4718 13191 2005-10-24T17:09:01Z Chaduvari 97 * [[1881]]: ప్రముఖ క్యూబిస్టు చిత్రకారుడు, [[పాబ్లో పికాసో]] జన్మించాడు. [[గుయెర్నికా]] అనే ఈయన చిత్రం ప్రసిద్ధి చెందినది. * [[1951]]: [[భారత దేశము|భారత దేశపు]] మొట్ట మొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికలు మొదలయ్యాయి. * [[1982]]: ప్రముఖ తెలుగు రచయిత, [[కుందుర్తి ఆంజనేయులు]] మరణించాడు. ఈయనకు '''వచన కవితా పితామహుడు ''' అనే బిరుదు ఉంది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 26 4719 13192 2005-10-24T17:25:58Z Chaduvari 97 * [[1962]]: [[భారత దేశము|భారత్]] పై చైనా దాడి పర్యవసానంగా, దేశంలో మొట్ట మొదటి సారి [[అత్యవసర పరిస్థితి]] ని ప్రకటించారు. * [[1950]]: [[కోల్‌కతా|కలకత్తా]] లో మిషనరీస్ ఆఫ్ చారిటీ ని [[మదర్ తెరెసా]] స్థాపించింది. * [[1990]]: [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే]] పురస్కార గ్రహీత, [[వి.శాంతారాం]] 90 ఏళ్ళ వయసులో [[ముంబై]] లో మరణించాడు. ఆత్మకూరు, కర్నూలు జిల్లా 4720 23022 2006-04-18T16:48:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ఆత్మకూరు, కర్నూలు జిల్లా||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్మకూరు, కర్నూలు జిల్లా|villages=12|area=|population=68.131|pop_male=34.995|pop_female=33.136|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.79|lit_male=70.36|lit_female=46.54}} '''ఆత్మకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆత్మకూరు]] *[[బైర్లూటిగూడెం]] (rf) *[[ఇందిరేశ్వరం]] *[[కరివాన]] *[[కృష్ణాపురం]] *[[కురుకుండ]] *[[నాగలూటిగూడెం]] (rf) *[[నల్లకాల్వ]] *[[పిన్నపురం]] *[[పోతురాజుకుంట]] (rf) ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పుసురుట్లగూడెం]](rf) ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సిద్దాపురం]] *[[సిద్దేపల్లె]] *[[వడ్ల రామాపురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline11.png 4721 21946 2006-04-09T10:38:22Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] వెలుగోడు 4722 23024 2006-04-18T16:48:37Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=వెలుగోడు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెలుగోడు|villages=7|area=|population=41.909|pop_male=21.363|pop_female=20.546|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.96|lit_male=69.97|lit_female=45.47}} '''వెలుగోడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అబ్దుల్లాపురం]] *[[బోయరావుల]] *[[గుంటకందల]] *[[కుంట]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మోత్కూరు]] *[[రేగడగూడూరు]] *[[వెలుగోడు]] *[[వేల్పనూరు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline13.png 4723 21948 2006-04-09T10:38:40Z Mpradeepbot 346 + category {{GDFL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] పాములపాడు 4724 23025 2006-04-18T16:48:49Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=పాములపాడు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాములపాడు|villages=11|area=|population=39.63|pop_male=20.122|pop_female=19.508|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.99|lit_male=66.65|lit_female=38.92}} '''పాములపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[భానుముక్కల]] *[[చెలిమెల్ల]] *[[ఇసకల]] *[[జూటూరు]] *[[కంబాలపల్లె]] *[[మద్దూరు]] *[[మిట్టకందల]] *[[పాములపాడు]] *[[తుమ్మలూరు]] *[[వనాల]] *[[వేంపెంట]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline14.png 4725 21949 2006-04-09T10:38:55Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] జూపాడు బంగ్లా 4726 23050 2006-04-18T16:53:24Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=జూపాడు బంగ్లా||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జూపాడు బంగ్లా|villages=10|area=|population=34.193|pop_male=17.288|pop_female=16.905|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.86|lit_male=70.60|lit_female=44.84}} '''జూపాడు బంగ్లా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బన్నూరు]] *[[బొల్లవరం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గనాపురం]] *[[లింగాపురం]] *[[మండ్లెం]] *[[పారుమంచాల]] *[[తంగడంచ]] *[[తరిగోపుల]] *[[తర్తూరు]] *[[తాటిపాడు]] *[[తుదిచెర్ల]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} మిడ్తూరు 4727 23027 2006-04-18T16:49:14Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=మిడ్తూరు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మిడ్తూరు|villages=17|area=|population=38.938|pop_male=19.938|pop_female=19.0|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.87|lit_male=70.21|lit_female=42.78}} '''మిడ్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అలగనూరు]] *[[బన్నూరు]] *[[బైరాపురం]] *[[చెరకుచెర్ల]] *[[చింతలపల్లె]] *[[చౌటకూరు]] *[[దేవనూరు]] *[[జలకనూరు]] *[[కడుమూరు]] *[[మాసాపేట]] *[[మిడ్తూరు]] *[[నాగలూటి]] *[[రోల్లపాడు]] *[[సుంకేశుల]] *[[తలముడిపి]] *[[తిమ్మాపురం, మిడ్తూరు|తిమ్మాపురం]] *[[వీపనగండ్ల]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline15.png 4728 21950 2006-04-09T10:39:00Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline16.png 4729 21951 2006-04-09T10:39:10Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కల్లూరు 4730 19824 2006-02-12T10:01:31Z Chaduvari 97 +నేరేడుచర్ల మండలం లోని గ్రామం, మూస కల్లూరు పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ వ్యాసాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[కల్లూరు,కర్నూలు]] #[[కల్లూరు,ఖమ్మం]] #[[కల్లూరు (నేరేడుచర్ల)|నల్గొండ జిల్లా నేరేడుచర్ల మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} ధార్వడ జిల్లా 4731 26681 2006-06-08T01:51:47Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT [[ధార్వాడ]] ఓర్వకల్లు 4732 23059 2006-04-18T16:54:53Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ఓర్వకల్లు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఓర్వకల్లు|villages=20|area=|population=50.199|pop_male=25.756|pop_female=24.443|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.15|lit_male=65.72|lit_female=37.91}} '''ఓర్వకల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బొడ్డువానిపల్లె]] *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[గుట్టపాడు]] *[[హుస్సేనపురం]] *[[కాల్వ]] *[[కన్నమడకల]] *[[కేతవరం]] *[[కొమరోలు,ఓర్వకల్లు|కొమరోలు]] *[[లొడ్డిపల్లె]] *[[మీదివేముల]] *[[ఎన్.కొంతలపాడు]] *[[నన్నూరు]] *[[ఓర్వకల్లు]] *[[పాలకొలను]] *[[పురిచెర్ల]] *[[శకునాల]] *[[సోమయాజులపల్లె]] *[[తిప్పాయపల్లె]] *[[ఉప్పలపాడు]] *[[ఉయ్యాలవాడ,ఓర్వకల్లు|ఉయ్యాలవాడ]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline17.png 4733 21952 2006-04-09T10:39:20Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కల్లూరు,కర్నూలు 4734 23029 2006-04-18T16:49:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కల్లూరు,కర్నూలు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కల్లూరు,కర్నూలు|villages=20|area=|population=127.801|pop_male=65.3|pop_female=62.501|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.37|lit_male=75.01|lit_female=53.25}} '''కల్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఏ.గోకులపాడు]] *[[బస్తిపాడు]] *[[బెల్లవరం]] *[[చెట్ల మల్లాపురం]] *[[చిన్న టేకూరు]] *[[దుపాడు]] *[[కే.మార్కాపురం]] *[[కొంగనపాడు]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[నాయకల్లు]] *[[పందిపాడు]] *[[పార్ల]] *[[పెద్ద టేకూరు]] *[[పెద్దపాడు, కల్లూరు|పెద్దపాడు]] *[[పుసులూరు]] *[[రేమడూరు]] *[[శల్కపురం]] *[[తడకనపల్లె]] *[[ఉలిందకొండ]] *[[యాపర్లపాడు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline18.png 4735 21954 2006-04-09T10:39:29Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కోడుమూరు 4736 23030 2006-04-18T16:49:57Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కోడుమూరు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోడుమూరు|villages=10|area=|population=68.395|pop_male=34.956|pop_female=33.439|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.69|lit_male=67.03|lit_female=37.64}} '''కోడుమూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆమడగుంట్ల]] *[[ఆనుగొండ]] *[[గోరంట్ల]] *[[కోడుమూరు]] *[[లద్దగిరి]] *[[ముడుమలగుర్తి]] *[[పూలకుర్తి]] *[[ప్యాలకుర్తి]] *[[వర్కూరు]] *[[యెర్రదొడ్డి]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline19.png 4737 21955 2006-04-09T10:39:40Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] గోనెగండ్ల 4738 23031 2006-04-18T16:50:10Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=గోనెగండ్ల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోనెగండ్ల|villages=16|area=|population=63.584|pop_male=32.196|pop_female=31.388|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.54|lit_male=52.92|lit_female=23.89}} '''గోనెగండ్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్వాల]] *[[బండమీది అగ్రహారం]] *[[బైలుప్పల]] *[[ఎర్రబాడు]] *[[గంజిహళ్లి]] *[[గోనెగండ్ల]] *[[హంద్రి ఖైరవాడి]] *[[ఇరాన్‌బండ]] *[[కులుమల]] *[[కుర్నూరు]] *[[లింగందిన్నె]] *[[నేరుడుప్పల]] *[[పెద్ద మర్రివీడు]] *[[పెద్ద నేలటూరు]] *[[తిప్పనూరు]] *[[వేముగోడు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline20.png 4739 21956 2006-04-09T10:39:50Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] యెమ్మిగనూరు 4740 23032 2006-04-18T16:50:21Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=యెమ్మిగనూరు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యెమ్మిగనూరు|villages=18|area=|population=142.119|pop_male=71.433|pop_female=70.686|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.00|lit_male=58.98|lit_female=32.98}} '''యెమ్మిగనూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బనవాసి]] *[[దేవిబెట్ట]] *[[దివందిన్నె]] *[[ఎనిగబాల]] *[[గార్లదిన్నె]] *[[గుడికళ్]] *[[కే.తిమ్మాపురం]] *[[కడిమెట్ల]] *[[కడివెల్ల]] *[[కలుగోట్ల]] *[[కందనాతి]] *[[కోటేకళ్]] *[[మల్కాపురం]] *[[పార్లపల్లె]] *[[పెసలదిన్నె]] *[[రాళ్లదొడ్డి]] *[[సర్దార్‌పురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సొగనూరు]] *[[సల్లకుద్లూరు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline21.png 4741 21957 2006-04-09T10:40:00Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] ఉప రాష్ట్రపతి 4742 13663 2005-11-04T12:00:19Z Chaduvari 97 /* వనరులు */ Added to Category {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} '''ఉప రాష్ట్రపతి''' భారత ప్రభుత్వంలో రెండో అత్యున్నత స్థానం. భారత [[రాజ్యాంగం]]లోని 63 వ అధికరణంలో ఉప రాష్ట్రపతి పదవి గురించిన ప్రస్తావన ఉన్నది. ఈ పదవికి సంబంధించి భారత్ కు ఒక ప్రత్యేకత ఉన్నది. ప్రపంచంలోని మరే పెద్ద పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యంలోను లేని అంశం ఇది. పెద్ద ప్రజాస్వామ్యాలలో, [[అమెరికా]]లో మాత్రమే ఈ పదవి ఉన్నది. అయితే భారత్, అమెరికాలలో ప్రజాస్వామ్య విధానాలు వేరు (భారత్‌లో [[పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యము]], అమెరికాలో [[అధ్యక్ష ప్రజాస్వామ్యము|అధ్యక్ష ప్రజాస్వామ్య]] పద్ధతి ఉన్నాయి) కనుక, ఉప రాష్ట్రపతి విధులకు, అమెరికా ఉపాధ్యక్షుడి విధులకు చాలా తేడా ఉంది. ==అర్హతలు== ఉప రాష్ట్రపతి పదవికి ఎన్నిక కావడానికి కింది అర్హతలు ఉండాలి. * భారత పౌరుడై ఉండాలి. * 35 సంవత్సరాలు లేదా ఆ పైబడి వయసు ఉండాలి. * రాజ్యసభ సభ్యుడయేందుకు అవసరమైన అర్హతలు కలిగి ఉండాలి. * అభ్యర్ధి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలలో లేదా వటి నియంత్రణ కలిగిన సంస్థలలో ఆదాయం వచ్చే పదవిలో ఉండరాదు. ==ఎన్నిక విధానం, కాలపరిమితి== ఉప రాష్ట్రపతి ఎన్నిక ఎలెక్టోరల్ కాలేజి ద్వారా జరుగుతుంది. ఈ కాలేజిలో లోక్‌సభ, రాజ్యసభల సభ్యులు సభ్యులుగా ఉంటారు. ఉప రాష్ట్రపతి ఐదేళ్ళు పదవిలో ఉంటారు. అయితే కింది సందర్భాలలో పదవీకాలం ముందే ముగియవచ్చు. * ఉప రాష్ట్రప్తి తన రాజీనామాను రాష్ట్రపతికి పంపినపుడు * రాజ్యసభ తీర్మానం ద్వారా ఉప రాష్ట్రపతిని పదవి నుండి తొలగించినపుడు అయితే ఉప రాష్ట్రపతి ఐదేళ్ళ కాలం ముగిసినా, తన వారసుడు పదవి చేపట్టే వరకు పదవిలో కొనసాగుతారు. ఉప రాష్ట్రపతి పదవీకాలం ముగిసే లోపు తదుపరి ఉప రాష్ట్రపతి ఎన్నిక పూర్తి అయిపోవాలి. ఒకవేళ ఉప రాష్ట్రపతి పదవి అర్ధంతరంగా ఖాళీ అయితే (మరణం, రాజీనామా, తొలగింపు మొదలైన వాటి వలన) తదుపరి ఉప రాష్ట్రపతి కొరకు ఎన్నిక వీలయినంత త్వరగా జరగాలి. అప్పుడు ఎన్నికయ్యే వ్యక్తి ఐదేళ్ళ పూర్తి కాలం అధికారంలో ఉంటారు. ==విధులు, అధికారాలు== ఉప రాష్ట్రపతి రెండు ప్రముఖమైన విధులు నిర్వర్తిస్తారు. కార్య నిర్వాహక వ్యవస్థకు సంబంధించి, ఉప రాష్ట్రపతిగా బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తూనే, శాసన వ్యవస్థకు సంబంధించి, రాజ్యసభ ఉపాధ్యక్ష బాధ్యతలు కూడా నిర్వర్తిస్తారు. మరణం, రాజీనామా, అభ్శంసన వంటి కారణాల వలన రాష్ట్రపతి పదవి ఖాళీ అయినపుడు, ఉప రాష్ట్రపతి, రాష్ట్రపతి విధులు నిర్వర్తిస్తారు. అనారోగ్య కారణాల వలన రాష్ట్రపతి విధులు నిర్వర్తించలేని పరిస్థితిలో, ఉప రాష్ట్రపతి ఈ విధులు చేపడతారు. రాష్ట్రపతి విధులు నిర్వర్తించే సమయంలో, ఆ పదవికి లభించే అన్ని అధికారాలు, సౌకర్యాలు, వేతనం మొదలైనవన్నీ ఉప రాష్ట్రపతికి లభిస్తాయి. [[రాజ్యసభ]] అధ్యక్షుడిగా సభా కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తారు. దీనికి డిప్యూటీ ఛైర్మను సహకరిస్తారు. ==ఉప రాష్ట్రపతుల జాబితా== {| border="0" cellpadding="4" cellspacing="2" |- bgcolor=#cccccc ! సంఖ్య ! పేరు ! నుండి ! వరకు |- bgcolor=#FFE8E8 |1 |[[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్|డా.సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] ||[[మే 13]] [[1952]] ||[[మే 12]] [[1962]] |-bgcolor=#CCFFCC |2 |[[డా.జాకీర్ హుస్సేన్]] ||[[మే 13]] [[1962]] ||[[మే 12]] [[1967]] |-bgcolor=#FFE8E8 |3 |[[వి.వి.గిరి]] ||[[మే 13]] [[1957]] ||[[మే 3]] [[1969]] |-bgcolor=#CCFFCC |4 |[[గోపాల్ స్వరూప్ పాఠక్|డా.గోపాల్ స్వరూప్ పాఠక్]] ||[[ఆగష్టు 31]] [[1969]]||[[ఆగష్టు 30]] [[1974]] |-bgcolor=#FFE8E8 |5 |[[బి.డి.జట్టి]] ||[[ఆగష్టు 31]] [[1974]]|| [[ఆగష్టు 30]] [[1979]] |-bgcolor=#CCFFCC |6 |[[ఎం.హిదయతుల్లా]] ||[[ఆగష్టు 31]] [[1979]] ||[[ఆగష్టు 30]] [[1984]] |-bgcolor=#FFE8E8 |7 |[[ఆర్.వెంకటరామన్]] ||[[ఆగష్టు 31]] [[1984]] ||[[జూలై 24]] [[1987]] |-bgcolor=#CCFFCC |8 |[[శంకర్ దయాళ్ శర్మ|డా.శంకర్ దయాళ్ శర్మ]] || [[సెప్టెంబర్ 3]] [[1987]] ||[[జూలై 24]] [[1992]] |-bgcolor=#FFE8E8 |9 |[[కె.ఆర్.నారాయణన్]] ||[[ఆగష్టు 21]] [[1992]] ||[[జూలై 24]] [[1997]] |-bgcolor=#CCFFCC |10 |[[కృష్ణకాంత్]] ||[[ఆగష్టు 21]] [[1997]] ||[[జూలై 27]] [[2002]] |- bgcolor=#FFE8E8 |11 |[[భైరన్ సింగ్ షెఖావత్]] ||[[ఆగష్టు 19]] [[2002]]|| |- |} ==వనరులు== * [http://www.presidentofindia.nic.in రాష్ట్రపతి వెబ్ సైటు] * [http://www.constitution.org భారత రాజ్యాంగం వెబ్ సైటు] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] Image:Lakshmi.jpg 4743 21749 2006-04-08T15:26:45Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] User talk:Bindusagarsoma 4744 13226 2005-10-25T11:43:35Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:43, 25 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> పెద్ద కడబూరు 4745 23033 2006-04-18T16:50:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=పెద్ద కడబూరు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్ద కడబూరు|villages=18|area=|population=47.984|pop_male=24.059|pop_female=23.925|pop-density=|pop-growth=|literacy=29.71|lit_male=42.52|lit_female=16.93}} '''పెద్ద కడబూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బాపలదొడ్డి]] *[[బసలదొడ్డి]] *[[చిన్న కడబూరు]] *[[చిన్నతుంబళం]] *[[గవిగట్టు]] *[[హిస్సార మురవాని]] *[[హుళికణ్వి]] *[[జల్వాడి]] *[[కల్లుకుంట]] *[[కంబడహళ్]] *[[కంబాలదిన్నె]] *[[మేకదోన]] *[[ముచిగేరి]] *[[నౌలేకళ్]] (r.f.) *[[పెద్ద కడబూరు]] *[[పీకలబెట్ట]] *[[రంగాపురం]] *[[తారాపురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline22.png 4746 21958 2006-04-09T10:40:15Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] ఆదోని 4747 23034 2006-04-18T16:50:46Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ఆదోని||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆదోని|villages=41|area=|population=243.247|pop_male=123.252|pop_female=119.995|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.25|lit_male=62.86|lit_female=39.35}} '''ఆదోని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆరెకళ్]] *[[బలాదూరు]] *[[బల్లేకల్లు]] *[[బసపురం]] *[[బాసరకోడు]] *[[బైచిగేరి]] *[[చాగి]] *[[చిన్న గోనేహళ్]] *[[చిన్న హరివనం]] *[[చిన్నపెండేకళ్]] *[[దయ్యాలగూడం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ధనాపురం]] *[[దిబ్బనకళ్]] *[[దొడ్డనకేరి]] *[[జీ.హోసల్లి]] *[[గనేకళ్]] *[[గోనబావి]] *[[హనవలు]] *[[హువ్వనూరు]] *[[ఇస్వి]] *[[జళిబెంచి]] *[[కడితోట]] *[[కాపటి]] *[[కుప్పగళ్]] *[[మదిరె]] *[[మందగిరి]] *[[మంత్రికి]] *[[నాగనాథన హళ్లి]] *[[నారనపురం]] *[[నెట్టేకళ్]] *[[పాండవగల్లు]] *[[పెద్ద హరివనం]] *[[పెద్ద తుంబలం]] *[[పెసలబండ]] *[[ఎస్.కొండాపురం]] *[[సలకలకొండ]] *[[సంబగల్లు]] *[[సంతెకుడ్లూరు]] *[[సుల్తానపురం]] *[[వీ.కొండాపురం]] *[[విరూపాపురం]] *[[యడవల్లె]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline23.png 4748 21959 2006-04-09T10:40:25Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] హొలగుండ 4749 23036 2006-04-18T16:50:57Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=హొలగుండ||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హొలగుండ|villages=20|area=|population=46.359|pop_male=23.476|pop_female=22.883|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.84|lit_male=50.80|lit_female=24.59}} '''హొలగుండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చిన్నహ్యాటే]] *[[గజ్జుహళ్లి]] *[[హెబ్బటం]] *[[హొలగుండ]] *[[హొన్నూరు]] *[[ఇంగళదహళ్]] *[[కొగిలతోట]] *[[లింగదహళ్లి]] *[[మాప్పెండికి]] *[[మద్ది లింగదహళ్లి]] *[[ముద్దటమగి]] *[[ముగుమనగొండి]] *[[నాగర్‌కన్వి]] *[[నేరనికి]] *[[పెద్ద గోనేహళ్]] *[[పెద్దహైత]] *[[సమ్మటగిరి]] *[[సులువాయి]] *[[వొందవగలి]] *[[యెల్లర్తి]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} ఆలూరు 4750 23037 2006-04-18T16:51:08Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ఆలూరు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆలూరు|villages=18|area=|population=49.066|pop_male=25.082|pop_female=23.984|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.50|lit_male=64.38|lit_female=33.92}} '''ఆలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఏ.గోనేహళ్]] *[[ఆలూరు]] *[[అంగస్కళ్]] *[[అరికెర]] *[[హథి బెలగళ్]] *[[హులెబేడు]] *[[కమ్మరచేడు]] *[[కరాదిగూడం]] *[[కట్రికి]] *[[కురుకుండ]] *[[కురువల్లి]] *[[మణికుర్తి]] *[[మారకట్టు]] *[[మొలగవల్లి]] *[[ముద్దనగిరి]] *[[మూసనహళ్లి]] *[[పెద్దహొట్టూరు]] *[[తుంబలబీడు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline25.png 4751 21961 2006-04-09T10:40:45Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] ఆస్పరి 4752 23038 2006-04-18T16:51:16Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ఆస్పరి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆస్పరి|villages=20|area=|population=55.115|pop_male=28.027|pop_female=27.088|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.18|lit_male=57.29|lit_female=24.66}} '''ఆస్పరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆస్పరి]] *[[బనవనూరు]] *[[బెనిగెర]] *[[బిల్లేకల్లు]] *[[చిగలి]] *[[చిన్నహొత్తూరు]] *[[చీరుమనదొడ్డి]] *[[చొక్కనహళ్లి]] *[[దడదుడి కోటకొండ]](r.f.) *[[హళిగెర]] *[[జొహరాపురం]] *[[కారుమంచి]] *[[కైరుప్పల]] *[[ములుగుండం]](r.f) *[[ముత్తుకూరు]] *[[నగరూరు]] *[[శంకరబండ]] *[[తంగరదోన]] *[[తురువగళ్]] *[[యాతకల్లు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline26.png 4753 21962 2006-04-09T10:40:55Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] దేవనకొండ 4754 23039 2006-04-18T16:51:27Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=దేవనకొండ||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దేవనకొండ|villages=14|area=|population=61.923|pop_male=31.505|pop_female=30.418|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.64|lit_male=55.53|lit_female=25.19}} '''దేవనకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చెల్లెలిచెలిమల]] *[[దేవనకొండ]] *[[గుండ్లకొండ]] *[[జిల్లెడుబుడకల]] *[[కప్పాట్రాల్ల]] *[[కరివేముల]] *[[కుంకనూరు]] *[[మాచపురం]] *[[నల్లచెలిమల]] *[[పీ.కోటకొండ]] *[[పాలకుర్తి]] *[[పొట్లపాడు]] *[[ఎస్.తిమ్మాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తెర్నేకళ్]] *[[వెలమకూరు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline27.png 4755 21963 2006-04-09T10:41:05Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] క్రిష్ణగిరి 4756 23040 2006-04-18T16:51:36Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=క్రిష్ణగిరి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=క్రిష్ణగిరి|villages=15|area=|population=41.666|pop_male=21.338|pop_female=20.328|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.93|lit_male=53.72|lit_female=23.30}} '''క్రిష్ణగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అగవేలి]] *[[ఆలంకొండ]] *[[అమకతాడు]] *[[చిట్యాల]] *[[చుంచు యెర్రగుడి]] *[[కంబాలపాడు]] *[[కటారుకొండ]] *[[క్రిష్ణగిరి]] *[[లక్కసాగరం]] *[[మన్నెకుంట]] *[[పోతుగళ్]] *[[శ్రోత్రీయం యెర్రగుడి]] *[[తాళ్ల గోకులపాడు]] *[[తొగరచేడు]] *[[యెరుకలచెరువు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline28.png 4757 21964 2006-04-09T10:41:18Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] వెల్దుర్తి 4758 23041 2006-04-18T16:51:46Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=వెల్దుర్తి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెల్దుర్తి|villages=16|area=|population=55.649|pop_male=28.594|pop_female=27.055|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.53|lit_male=64.57|lit_female=35.64}} '''వెల్దుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బోగోలు]] *[[బుక్కాపురం]] *[[చెరుకులపాడు]] *[[గోవర్ధనగిరి]] *[[కలుగోట్ల]] *[[లంజబండ(లక్ష్మీ నగర్)]] *[[మల్లేపల్లె]] *[[నరసాపురం]] *[[నార్లపురం]] *[[పుల్లగుమ్మి]] *[[రామళ్లకోట]] *[[సర్పరాజపురం]] *[[శో.బోయనపల్లె]] *[[శో.పేరేముల]] *[[సూడేపల్లె]] *[[వెల్దుర్తి]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline29.png 4759 21965 2006-04-09T10:41:25Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] బేతంచెర్ల 4760 23042 2006-04-18T16:51:58Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=బేతంచెర్ల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బేతంచెర్ల|villages=9|area=|population=77.579|pop_male=39.591|pop_female=37.988|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.77|lit_male=68.37|lit_female=40.62}} '''బేతంచెర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంబాపురం]] *[[ఎంబోయి]] *[[గొర్లగుట్ట]] *[[గూటుపల్లె]] *[[కొలుములపల్లె]] *[[కొత్తపల్లె]] *[[ముద్దవరం]] *[[పెండేకళ్]] *[[రంగాపురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline30.png 4761 21966 2006-04-09T10:41:38Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] పాణ్యం 4762 23069 2006-04-18T16:58:02Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పాణ్యం||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాణ్యం|villages=18|area=|population=41.096|pop_male=20.928|pop_female=20.168|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.21|lit_male=71.03|lit_female=40.82}} '''పాణ్యం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆలమూరు]] *[[అనుపూరు]] *[[బలపనూరు]] *[[భూపనపాడు]] *[[చిలకల]] *[[గగ్గటూరు]] *[[గోనవరం]] *[[గోరుకల్లు]] *[[కొండజూటూరు]] *[[కొణిదేడు]] *[[కొత్తూరు]] *[[కౌలూరు]] *[[మద్దూరు]] *[[నెరవాడ]] *[[పాణ్యం]] *[[పిన్నాపురం]] *[[తమ్మరాజుపల్లె]] *[[తొగరచేడు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} ఇందరికి న భయంబులిచ్చ 4763 13248 2005-10-26T01:17:05Z చంద్రశేఖర్ 153 ఇందరికి న భయంబులిచ్చ, ఇందరికి నభయంబులిచ్చు కు తరలించబడింది: అప్పుతచ్చు #REDIRECT [[ఇందరికి నభయంబులిచ్చు]] Category:అష్ఠాదశ పురాణములు 4764 13251 2005-10-26T01:30:07Z చంద్రశేఖర్ 153 వ్యాస మహర్షి 18 పురాణాలు రచించాడు. Category:అష్టాదశ పురాణములు 4765 13254 2005-10-26T01:34:05Z చంద్రశేఖర్ 153 వ్యాస మహర్షి 18 పురాణాలు రచించాడు. Template:అష్టాదశ పురాణములు 4766 26659 2006-06-07T05:10:42Z 84.189.240.65 <br clear="all" /> {| align="center" class="toccolours" cellspacing="0" |- ! bgcolor=#F6E6AE align=center |'''[[అష్ఠాదశ పురాణములు]]''' || [[Image:Hindu swastika.svg|40px|]] |- |align=left| [[బ్రహ్మ పురాణములు|బ్రహ్మ పురాణములు :]] | [[బ్రహ్మ పురాణము|బ్రహ్మ]] | [[బ్రహ్మాండ పురాణము|బ్రహ్మాండ ]] | [[మార్కండేయ పురాణము|మార్కండేయ]] | [[భవిష్య పురాణము|భవిష్య]] | [[వామన పురాణము|వామన]] |- |align=left| [[విష్ణు పురాణములు|విష్ణు పురాణములు :]] | [[విష్ణు పురాణము|విష్ణు]] | [[భాగవత పురాణము|భాగవత]] | [[నారదేయ పురాణము|నారదేయ]] | [[గరుడ పురాణము|గరుడ]] | [[పద్మ పురాణము|పద్మ]] | [[వరాహ పురాణము|వరాహ]] |- |align=left| [[శివ పురాణములు|శివ పురాణములు :]] | [[వాయు పురాణము|వాయు]] | [[లింగ పురాణము|లింగ]] | [[స్కంద పురాణము|స్కంద]] | [[అగ్ని పురాణము|అగ్ని]] | [[మత్స్య పురాణము|మత్స్య]] | [[కూర్మ పురాణము|కూర్మ]] |} [[Category:అష్టాదశ పురాణములు]] విజయ నగర రాజుల నాలుగు వంశాల కథాకమీషు 4767 19945 2006-02-14T19:02:31Z Chaduvari 97 మెలికె దారిమార్పుల సవరణ #REDIRECT [[నాలుగు విజయనగర పాలక వంశాల చరిత్ర]] విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాహిత్య పరిస్తితులు 4768 13269 2005-10-26T02:42:28Z చంద్రశేఖర్ 153 విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాహిత్య పరిస్తితులు, విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాహిత్య పరిస్థితులు కు తర� #REDIRECT [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాహిత్య పరిస్థితులు]] విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్తితులు 4769 13271 2005-10-26T02:43:34Z చంద్రశేఖర్ 153 విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్తితులు, విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్థితులు కు తరలి� #REDIRECT [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి ఆర్ధిక పరిస్థితులు]] విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాంఘీక విషయములు 4770 13273 2005-10-26T02:45:09Z చంద్రశేఖర్ 153 విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాంఘీక విషయములు, విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాంఘిక విషయములు కు తరలించబడిం� #REDIRECT [[విజయ నగర రాజుల కాలంనాటి సాంఘిక విషయములు]] విజయ నగర రాజులు చేసిన యుద్దాలు 4771 13276 2005-10-26T02:50:13Z చంద్రశేఖర్ 153 విజయ నగర రాజులు చేసిన యుద్దాలు, విజయ నగర రాజులు చేసిన యుద్ధాలు కు తరలించబడింది: విజయ నగర రాజులు � #REDIRECT [[విజయ నగర రాజులు చేసిన యుద్ధాలు]] User talk:Chandamama 4772 13289 2005-10-26T12:08:49Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 12:08, 26 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> Image:Kurnool mandals outline31.png 4773 21967 2006-04-09T10:41:45Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] గడివేముల 4774 23070 2006-04-18T16:58:47Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=గడివేముల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గడివేముల|villages=14|area=|population=39.337|pop_male=20.078|pop_female=19.259|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.53|lit_male=67.16|lit_female=39.41}} '''గడివేముల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బిలకల గూడూరు]] *[[బుజనూరు]] *[[చెన్నక్కపల్లె]] *[[చిందుకూరు]] *[[దరువేసి]] *[[గడిగరేవుల]] *[[గడివేముల]] *[[గని]] *[[కరిమద్దల]] *[[కొరటమద్ది]] *[[కొర్రపోలూరు]] *[[మంచాలకట్ట]] *[[పెసరవాయి]] *[[తిరుపాడు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline32.png 4775 21968 2006-04-09T10:41:55Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] బండి ఆత్మకూరు 4776 23045 2006-04-18T16:52:26Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=బండి ఆత్మకూరు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బండి ఆత్మకూరు|villages=15|area=|population=43.988|pop_male=22.3|pop_female=21.688|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.34|lit_male=65.78|lit_female=36.57}} '''బండి ఆత్మకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అయ్యవారికోడూరు]] *[[బండి ఆత్మకూరు]] *[[బయ్యపుకోడూరు]] *[[భోజనం]] *[[ఎర్నపాడు]] *[[గాలి చెన్నయ్యపాలెం]] *[[కడమలకాల్వ]] *[[కాకానూరు]] *[[నారాయణపురం]] *[[పరమటూరు]] *[[పార్ణపల్లె]] *[[పెద్ద దేవళాపురం]] *[[రామాపురం]] *[[సంతజూటూరు]] *[[యెర్రగుంట్ల]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline33.png 4777 21969 2006-04-09T10:42:05Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] నంద్యాల 4778 23046 2006-04-18T16:52:38Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=నంద్యాల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నంద్యాల|villages=19|area=|population=214.175|pop_male=108.348|pop_female=105.827|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.18|lit_male=77.68|lit_female=56.46}} '''నంద్యాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అయ్యలూరు]] *[[భీమవరం,నంద్యాల|భీమవరం]] *[[బిల్లలపురం]] *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[చేబోలు]] *[[చాపిరేవుల]] *[[గుంతనాల]] *[[కానాల]] *[[కొత్తపల్లె,నంద్యాల|కొత్తపల్లె]] *[[కొట్టాల]] *[[మిట్నాల]] *[[మూలసాగరం]](r) *[[మునగాల]] *[[నూనెపల్లె]] (r) *[[పోలూరు]] *[[పులిమద్ది]] *[[పుసులూరు]] *[[రాయమల్‌పురం]] *[[ఉడుమల్‌పురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline34.png 4779 21970 2006-04-09T10:42:15Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline35.png 4780 22091 2006-04-09T11:05:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] సిర్వేల్‌ 4781 23048 2006-04-18T16:52:59Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=సిర్వేల్‌||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సిర్వేల్‌|villages=12|area=|population=56.042|pop_male=28.679|pop_female=27.363|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.06|lit_male=67.05|lit_female=40.42}} '''సిర్వేల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బోయలకుంట్ల]] *[[చెన్నూరు]] *[[గంగవరం]] *[[గోవిందపల్లె]] *[[గుంపరమనదిన్నె]] *[[జీనెపల్లె]] *[[కామినేనిపల్లె]] *[[కోటపాడు]] *[[మహాదేవపురం]] *[[సిర్వేల్‌]] *[[వనికెందిన్నె]] *[[యెర్రగుంట్ల]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} రుద్రవరము 4782 23049 2006-04-18T16:53:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=రుద్రవరము||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రుద్రవరము|villages=19|area=|population=43.877|pop_male=22.178|pop_female=21.699|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.57|lit_male=59.23|lit_female=29.63}} '''రుద్రవరము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆలమూరు]] *[[బీరవోలు]] *[[చందలూరు]] *[[చిలకలూరు]] *[[చిన్నకంబలూరు]] *[[ఎల్లావత్తుల]] *[[ఎర్రగుడిదిన్నె]] *[[కొండమయ్యపల్లె]] *[[కోటకొండ]] *[[మందలూరు]] *[[ముత్తలూరు]] *[[నరసాపురం]] *[[పెద్ద కంబలూరు]] *[[పేరూరు]] *[[ఆర్.నాగులవరం]] *[[రుద్రవరము]] *[[శ్రీరంగాపురం]] *[[టీ.లింగందిన్నె]] *[[వెలగలపల్లె]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline37.png 4783 21973 2006-04-09T10:42:45Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] ఆళ్లగడ్డ 4784 23051 2006-04-18T16:53:23Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ఆళ్లగడ్డ||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆళ్లగడ్డ|villages=20|area=|population=71.576|pop_male=36.157|pop_female=35.419|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.57|lit_male=68.02|lit_female=40.91}} '''ఆళ్లగడ్డ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అహోబిళం]] *[[ఆళ్లగడ్డ]] *[[బహచెపల్లె]] *[[బత్తలూరు]] *[[చింతకొమ్మదిన్నె]] *[[దెవరాయపురం]] *[[జీ.జంబులదిన్నె]] *[[గోపాలాపురం]] *[[గుబగుండం]] *[[కోట కందుకూరు]] *[[మిట్టాలపల్లె]] *[[నల్లగట్ల]] *[[ఓబులంపల్లె]] *[[పడకండ్ల]] *[[పాలసాగరం]] *[[పాత కందుకూరు]] *[[పెద్దచింతకుంట]] *[[ఆర్.కృష్ణాపురం]] *[[ఎస్.లింగందిన్నె]] *[[యాదవాడ]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline38.png 4785 21974 2006-04-09T10:42:55Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] చాగలమర్రి 4786 23052 2006-04-18T16:53:35Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=చాగలమర్రి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చాగలమర్రి|villages=19|area=|population=47.076|pop_male=23.985|pop_female=23.091|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.61|lit_male=66.94|lit_female=37.79}} '''చాగలమర్రి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[చాగలమర్రి]] *[[చిన్న బోధనం]] *[[చిన్న వంగలి]] *[[చింతలచెరువు]] *[[దంతాలవనిపెంట]] *[[గొడిగనూరు]] *[[గొట్లూరు]] *[[కలుగోట్లపల్లె]] *[[మద్దూరు]] *[[మల్లవేముల]] *[[ముత్యాలపాడు]] *[[నేలంపాడు]] *[[పెద్ద బోధనం]] *[[పెద్ద వంగలి]] *[[రాజోలు]] *[[రాంపల్లె]] *[[సెట్టివీడు]] *[[తోడేండ్లపల్లె]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline39.png 4787 21975 2006-04-09T10:43:05Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] తెలుగు సినిమా నటీమణులు 4788 17883 2006-01-12T04:34:10Z 202.65.149.94 *[[సురభి కమలాబాయి]] *[[కన్నాంబ]] *[[కాంచనమాల]] * [[యస్ వరలక్ష్మి]] *[[జీ వరలక్ష్మి]] *[[దేవిక]] *[[రాజశ్రీ]] *[[రాజసులోచన]] *[[సూర్యా కాంతం]] *[[ఛాయా దేవి]] *[[పండరీ భాయి]] *[[భానుమతి]] *[[అంజలీ దేవి]] *[[సావిత్రి]] *[[జమున]] *[[రమా ప్రభ]] *[[గిరిజ]] *[[భారతి]] *[[వై జయంతి]] *[[జయసుధ]] *[[జయప్రద]] *[[జయమాలిని]] *[[జయలళిత ]] *[[సరిత ]] *[[డిస్కో శాంతి]] *[[అనురాధ ]] *[[రాధిక ]] *[[భానుప్రియ]] *[[రాధ ]] *[[విజయశాంతి]] *[[సుహాసిని]] *[[శ్రీదేవి]] *[[సుమలత]] *[[అంబిక ]] *[[ఆమని]] *[[నిరోష]] *[[సంఘవి ]] *[[రమ్యక్రిష్ణ ]] *[[దివ్యభారతి ]] *[[సౌందర్య ]] *[[రాశి ]] *[[రవళి ]] *[[రంభ ]] *[[శోభన ]] *[[రోజ ]] *[[త్రిష ]] *[[శ్రియ ]] *[[నమిత ]] *[[జెనీలియ ]] *[[ఆర్తీ అగర్వాల్ ]] *[[అదితి అగర్వాల్ ]] *[[టాబు ]] *[[అసీన్ ]] *[[భూమిక ]] *[[కత్రినా కైఫ్ ]] *[[రిచా ]] *[[శ్రీదేవి ]] *[[రీమాసేన్ ]] *[[గజాలా]] *[[లయ ]] *[[కావేరి]] *[[నగ్మ ]] *[[రోషిని ]] *[[సిమ్రాన్ ]] *[[అంజలా జవేరి ]] *[[నయన తార ]] *[[కమలిని ముకర్జి]] ఉయ్యాలవాడ 4789 23053 2006-04-18T16:53:44Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ఉయ్యాలవాడ||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉయ్యాలవాడ|villages=19|area=|population=28.098|pop_male=14.142|pop_female=13.956|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.71|lit_male=72.25|lit_female=38.87}} {{అయోమయం|ఉయ్యాలవాడ}} '''ఉయ్యాలవాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆల్లూరు]] *[[బోడెమ్మనూరు]] *[[గోవిందపల్లె]] *[[హరివరం]] *[[ఇంజేడు]] *[[కాకరవాడ]] *[[కొండుపల్లె]] *[[మాయలూరు]] *[[నర్సేపల్లె]] *[[పడిగెపాడు]] *[[పెద్ద ఎమ్మనూరు]] *[[ఆర్.పాపంపల్లె]] *[[రెడ్డివారి జంబులదిన్నె]] *[[రూపమ్మగుడి]] *[[ఎస్.కొత్తపల్లె]] *[[సర్వాయిపల్లె]] *[[సుద్దమల్ల]] *[[తుడుములదిన్నె]] *[[ఉయ్యాలవాడ]] *[[వెంగంపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline40.png 4790 21976 2006-04-09T10:43:15Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] దోర్ణిపాడు 4791 23054 2006-04-18T16:53:55Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=దోర్ణిపాడు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దోర్ణిపాడు|villages=9|area=|population=25.447|pop_male=12.844|pop_female=12.603|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.75|lit_male=71.29|lit_female=42.06}} '''దోర్ణిపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అర్జునాపురం]] *[[బుర్రారెడ్డిపల్లె]] *[[చాకరాజువేముల]] *[[దోర్ణిపాడు]] *[[గుండుపాపల]] *[[కొండాపురం]] *[[క్రిష్టిపాడు]] *[[రామచంద్రాపురం]] *[[డబ్ల్యూ.గోవిందదిన్నె]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline41.png 4792 21977 2006-04-09T10:43:28Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] గోస్పాడు 4793 23055 2006-04-18T16:54:06Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=గోస్పాడు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోస్పాడు|villages=15|area=|population=38.614|pop_male=19.646|pop_female=18.968|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.95|lit_male=71.30|lit_female=42.10}} '''గోస్పాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[దీబగుంట్ల]] *[[గోస్పాడు]] *[[జిళ్లెల]] *[[జూలెపల్లె]] *[[కానాలపల్లె]] *[[ఎం.చింతకుంట]] *[[ఎం.కృష్ణాపురం]] *[[పసురపాడు]] *[[రాయపాడు]] *[[ఎస్.కూలూరు]] *[[ఎస్.నాగులవరం]] *[[సంబవరం]] *[[తెల్లపురి]] *[[వంటివెలగల]] *[[యాల్లూరు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline42.png 4794 21978 2006-04-09T10:43:35Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కోయిలకుంట్ల 4795 23056 2006-04-18T16:54:17Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కోయిలకుంట్ల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోయిలకుంట్ల|villages=17|area=|population=42.937|pop_male=21.456|pop_female=21.481|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.82|lit_male=77.64|lit_female=50.11}} '''కోయిలకుంట్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆమదాల]] *[[భీమునిపాడు]] *[[బిజినవేముల]] *[[చిన్న కొప్పెర్ల]] *[[చింతకుంట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గుల్లదుర్తి]] *[[జోలదర్శి]] *[[కలుగోట్ల]] *[[కంపమల్ల]] *[[కోయిలకుంట్ల]] *[[లింగాల]] *[[మొగలాయి ఉప్పలూరు]] *[[పెద్ద కొప్పెర్ల]] *[[పొత్తిపాడు]] *[[రేవనూరు]] *[[సౌల్దర్‌దిన్నె]] *[[వల్లంపాడు]] *[[వెలగటూరు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline43.png 4796 21979 2006-04-09T10:43:45Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline44.png 4797 21980 2006-04-09T10:43:55Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] సంజామల 4798 23058 2006-04-18T16:54:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=సంజామల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంజామల|villages=20|area=|population=35.431|pop_male=17.977|pop_female=17.454|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.10|lit_male=70.33|lit_female=35.44}} '''సంజామల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆకుమల్ల]] *[[అలువకొండ]] *[[బొందలదిన్నె]] *[[దత్తాపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఎగ్గోని]] *[[గిద్దలూరు,సంజామల|గిద్దలూరు]] *[[హోత్రమనదిన్నె]] *[[కమలాపురి]] *[[కానాల]] *[[లింగందిన్నె]] *[[మంగపల్లె]] *[[మిక్కినేనిపల్లె]] *[[ముచ్చలపురి]] *[[ముదిగాడు]] *[[ముక్కామల్ల]] *[[నట్లకొత్తూరు]] *[[నొస్సం]] *[[పేరుసోమల]] *[[రామభద్రునిపల్లె]] *[[సంజామల]] *[[వసంతాపురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline45.png 4799 21981 2006-04-09T10:44:05Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కొలిమిగుండ్ల 4800 23060 2006-04-18T16:54:55Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కొలిమిగుండ్ల||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొలిమిగుండ్ల|villages=21|area=|population=48.318|pop_male=24.625|pop_female=23.693|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.68|lit_male=62.07|lit_female=32.87}} '''కొలిమిగుండ్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అబ్దుల్లాపురం]] *[[బేలుం]] *[[బేలుంసింగవరం]] *[[బోయల తాడిపత్రి]] *[[బోయల ఉప్పలూరు]] *[[చింతాలయపల్లె]] *[[ఎర్రగుడి]] *[[హనుమంతగుండం]] *[[ఇటికల]] *[[కల్వటల]] *[[కొలిమిగుండ్ల]] *[[కోరుమానిపల్లె]] *[[కోటపాడు]] *[[మిర్జాపురం]] *[[నందిపాడు]] *[[పెద్దవెంతుర్ల]] *[[పెట్నికోట]] *[[స్రోత్రీయం చెన్నంపల్లె]] *[[తిమ్మనాయునిపేట]] *[[తోళ్లమడుగు]] *[[తుమ్మలపెంట]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline46.png 4801 21982 2006-04-09T10:44:15Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline47.png 4802 21984 2006-04-09T10:44:25Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] ప్యాపిలి 4803 23062 2006-04-18T16:55:40Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ప్యాపిలి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ప్యాపిలి|villages=18|area=|population=67.08|pop_male=34.55|pop_female=32.53|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.70|lit_male=62.20|lit_female=34.32}} '''ప్యాపిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బూరుగుల]] *[[చంద్రపల్లె]] *[[గుడిపాడు]] *[[జక్కసానికుంట్ల]] *[[జలదుర్గం]] *[[కాలచట్ల]] *[[కొమ్మేమర్రి]] *[[మాధవరం]] *[[మెట్టుపల్లె]] *[[మునిమడుగు]] *[[నేరెడుచెర్ల]] *[[ప్యాపిలి]] *[[పెద్దపొదిల్ల]] *[[పోతుదొడ్డి]] *[[రాచెర్ల]] *[[ఎస్.నల్లబల్లె]] *[[ఎస్.రంగాపురం]] *[[ఎస్.రాయంపేట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వెంగలంపల్లె]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline48.png 4804 21985 2006-04-09T10:44:35Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] ధోన్ 4805 23063 2006-04-18T16:56:06Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=ధోన్||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధోన్|villages=16|area=|population=102.005|pop_male=51.859|pop_female=50.146|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.00|lit_male=69.94|lit_female=43.67}} '''ధోన్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చనుగొండ్ల]] *[[దేవరబండ]] *[[ధోన్]] *[[ఎద్దుపెంట]] *[[జగదుర్థి]] *[[కామగనికుంట్ల]] *[[కోచెరువు]] *[[కొత్త బురుజు]] *[[కొత్తకోట]] *[[మల్కాపురం]] *[[శ్రోత్రీయం గుణదల]] *[[శ్రోత్రీయం వలసల]] *[[ఉడుములపాడు]] *[[ఉంగరానిగుండ్ల]] *[[వెంకటాపురం]] *[[యాపదిన్నె]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline49.png 4806 21986 2006-04-09T10:44:48Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] తుగ్గలి 4807 23064 2006-04-18T16:56:16Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=తుగ్గలి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తుగ్గలి|villages=12|area=|population=51.931|pop_male=26.876|pop_female=25.055|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.58|lit_male=60.44|lit_female=31.63}} '''తుగ్గలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బొందిమడుగుల]] *[[చెన్నంపల్లె]] *[[ఎద్దులదొడ్డి]] *[[గుత్తి ఎర్రగుడి]] *[[జొన్నగిరి]] *[[కందమకుంట్ల]] *[[లింగనేనిదొడ్డి]] *[[ముక్కెల్ల]] *[[పగిడిరాయి]] *[[పెండేకల్లు]] *[[రతన]] *[[తుగ్గలి]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline50.png 4808 21987 2006-04-09T10:44:55Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] పత్తికొండ 4809 23065 2006-04-18T16:56:23Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=పత్తికొండ||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పత్తికొండ|villages=11|area=|population=60.951|pop_male=31.06|pop_female=29.891|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.26|lit_male=65.60|lit_female=36.31}} '''పత్తికొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చెక్కరాళ్ల]] *[[చిన్నహుల్తి]] *[[దేవనబొంద]] *[[దూదెకొండ]] *[[హోసూరు]] *[[జూటూరు]] *[[నలకదొడ్డి]] *[[పందికోన]] *[[పత్తికొండ]] *[[పెద్దహుల్తి]] *[[పుచ్చకాయలమడ]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline51.png 4810 21988 2006-04-09T10:45:05Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] మద్దికేర తూర్పు 4811 23066 2006-04-18T16:56:37Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=మద్దికేర తూర్పు||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మద్దికేర తూర్పు|villages=6|area=|population=33.601|pop_male=17.224|pop_female=16.377|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.13|lit_male=70.53|lit_female=39.07}} '''మద్దికేర తూర్పు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బురుజుల]] *[[ఎడవల్లి]] *[[హంప]] *[[మద్దికేర తూర్పు]] *[[మద్దికేర ఉత్తరం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మద్దికేర పశ్చిమ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మద్దికేర అగ్రహారం]] *[[పెరవలి]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline52.png 4812 21989 2006-04-09T10:45:15Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] చిప్పగిరి 4813 23067 2006-04-18T16:56:47Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=చిప్పగిరి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిప్పగిరి|villages=14|area=|population=31.465|pop_male=16.012|pop_female=15.453|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.71|lit_male=68.36|lit_female=36.55}} '''చిప్పగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బంటనహళ్]] *[[బెల్దోన]] *[[చిప్పగిరి]] *[[డేగలహళ్]] *[[దౌలతాపురం]] *[[గుమ్మనూరు]] *[[ఖాజీపురం]] *[[కుందనగుర్తి]] *[[నగరదోన]] *[[నానుచర్ల]] *[[నేమకళ్]] *[[రామదుర్గం]] *[[తిమ్మాపురం, చిప్పగిరి|తిమ్మాపురం]] *[[యేరూరు]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline53.png 4814 21990 2006-04-09T10:45:25Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] హాలహర్వి 4815 23068 2006-04-18T16:57:06Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=హాలహర్వి||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హాలహర్వి|villages=24|area=|population=37.024|pop_male=18.873|pop_female=18.151|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.51|lit_male=65.63|lit_female=32.66}} '''హాలహర్వి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అమృతాపురం]] *[[బల్లూరు]] *[[బాపురం]] *[[బెవినహళ్]] *[[బిలేహళ్]] *[[బొలుగోట]] *[[చింతకుంట]] *[[గుల్యం]] *[[హాలహర్వి]] *[[హర్దగేరి]] *[[జే.హోసళ్లి]] *[[కామినహళ్]] *[[కొక్కరచేడు]] *[[కుర్లేహళ్లి]] *[[మాచనూరు]] *[[మల్లికార్జునపల్లె]] *[[మేడ్చల్]] *[[నిత్రావతి]] *[[పచ్చెరుపల్లె]] *[[సిద్దాపురం]] *[[సిరుగపురం]] *[[శ్రీధరహళ్]] *[[సాకిబండ]] *[[విరుపాపురం]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline54.png 4816 21991 2006-04-09T10:45:35Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline12.png 4817 21947 2006-04-09T10:38:30Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] కర్నూలు మండలము 4818 23018 2006-04-18T16:47:23Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + mandal statistics {{మండలం|name=కర్నూలు మండలము||district=కర్నూలు|mapname=[[Image:Kurnool mandals outline7.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కర్నూలు మండలము|villages=22|area=|population=352.832|pop_male=180.228|pop_female=172.604|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.07|lit_male=76.52|lit_female=59.25}} '''కర్నూలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని అదే పేరుగల [[కర్నూలు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బీ.తాండ్రపాడు]] *[[బసవాపురం]] *[[దేవమడ]] *[[దిగువపాడు]] *[[దిన్నెదేవరపాడు]] *[[ఈ.తాండ్రపాడు]] *[[ఎదురూరు]] *[[జీ.సింగవరం]] *[[గార్గేయపురం]] *[[గొందిపర్ల]] *[[మామిదాటపాడు]] *[[మునగలపాడు]] *[[నిడుజూరు]] *[[నూతనపల్లె]] *[[పంచలింగాల]] *[[పసుపుల]] *[[పూడూరు]] *[[ఆర్.కొంతలపాడు]] *[[రేమట]] *[[రుద్రవరం]] *[[సుంకేశుల]] *[[ఉల్చల]] {{కర్నూలు జిల్లా మండలాలు}} Image:Kurnool mandals outline7.png 4819 21942 2006-04-09T10:37:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool mandals outline24.png 4820 21960 2006-04-09T10:40:35Z Mpradeepbot 346 + category {{GDFL}} [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] సీతారాంపురము 4821 23573 2006-04-21T07:52:14Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సీతారాంపురము||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline1.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సీతారాంపురము|villages=21|area=|population=22.342|pop_male=11.293|pop_female=11.049|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.84|lit_male=75.92|lit_female=43.41}} '''సీతారాంపురము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అయ్యవారిపల్లె]] *[[బలాయపల్లె]] *[[బసినేనిపల్లె]] *[[చిన నాగంపల్లె]] *[[చింతోడు]] *[[దేవమ్మచెరువు]] *[[దేవరాజుసూరయపల్లె]] *[[దేవిసెట్టిపల్లె]] *[[గంగవరం]] *[[గుండుపల్లె]] *[[జయాపురం]] *[[మారమరెడ్డిపల్లె]] *[[నారాయణంపేటా]] *[[నెమళ్లదిన్నె]] *[[పబ్బులేటిపల్లె]] *[[పడమటి రొంపిదొడ్ల]] *[[పాండ్రంగి]] *[[పెద్ద నాగంపల్లె]] *[[సీతారాంపురము]] *[[సింగరరెడ్డిపల్లె]] *[[వేంపల్లెతోక]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} వరికుంటపాడు 4822 23574 2006-04-21T07:52:24Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వరికుంటపాడు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline2.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వరికుంటపాడు|villages=28|area=|population=28.16|pop_male=13.744|pop_female=14.416|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.33|lit_male=80.13|lit_female=49.38}} '''వరికుంటపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అలివేలుమంగాపురం]] *[[భాస్కరాపురం]] *[[బొంగరావులపాడు]] *[[దక్కనూరు]] *[[దామనచెర్ల ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గనేశ్వరాపురం]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[గువ్వాది]] *[[ఇసకపల్లె]] *[[జడదేవి]] *[[కంచెరువు]] *[[కన్యంపాడు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మొహమ్మదాపురం]] *[[నరసింహాపురం]] *[[ఉత్తర కొండయపాలెం]] *[[పామురుపల్లె]] *[[పెద్దిరెడ్డిపల్లె]] *[[రామదేవులపాడు]] *[[తొడుగుపల్లె]] *[[తోటలచెరువుపల్లె]] *[[తూర్పు బోయమడుగుల]] *[[తూర్పు చెన్నంపల్లె]] *[[తూర్పు రొంపిదొడ్ల]] *[[తూర్పుపాలెం]] *[[వరికుంటపాడు]] *[[వేంపాడు]] *[[వీరువూరు]] *[[యెర్రమ్రెడ్డిపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} కొండాపురం,నెల్లూరు 4823 23575 2006-04-21T07:52:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొండాపురం,నెల్లూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline3.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొండాపురం,నెల్లూరు|villages=24|area=|population=37.283|pop_male=18.595|pop_female=18.688|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.42|lit_male=70.38|lit_female=42.60}} '''కొండాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆదిమూర్తిపురం]] *[[భీమవరప్పాడు]] *[[చల్లగిరిగల]] *[[చింతలదేవి]] *[[గానుగపెంట]] *[[గరిమెనపెంట]] *[[గొట్టిగుండాల]] *[[గూడవల్లూరు]] (కొండాపురం) *[[ఇసకదామెర్ల]] *[[కస్తూరినాయుడుపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కొమ్మి @ వడ్డేపాలెం]] *[[కుమార వెంకటాపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కుంకువారిపాలెం]] *[[మల్లవరప్పాడు]] *[[మర్రిగుంట]] *[[నేకునాంపేట]] *[[పార్లపల్లె]] *[[రామానుజపురం]] *[[సాయిపేట]] *[[సత్యవోలు]] *[[సెట్టిపాలెం]] *[[తూర్పు జంగాలపల్లె]] *[[తూర్పు బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[తూర్పు యెర్రబల్లె]] *[[వెలిగండ్ల]] *[[యెర్రబొట్లపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} మల్లిఖార్జున లింగము - శ్రీ శైలము 4824 26685 2006-06-08T01:54:26Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT [[శ్రీశైల క్షేత్రము]] హనుమాన్ చాలీసా 4825 27414 2006-06-26T00:02:08Z Daffodile 418 శ్రీ గురు చరణ సరోజ, రజ నిజమన ముకుర సుధారి | వరణో రఘవర విమల యశ ,జో దాయక ఫలఛారి || బుద్ది హీన తను జానికే, సుమిరౌం పవన కుమార్ | బల బుద్ది విధ్యా దేహు మోహిం,హరుహి కలేశ వికారి || జై హనుమాన్ జ్యాన్ గున్ సాగర్, జై కపిష్ తిహు లోక ఉజాగర | రాం దూత అతులిత బల ధామ, అంజని పుత్ర ఫవన సుత నామ || మహావీర్ విక్రం బజ్రంగి, కుమతి నివార్ సుమతి కే సంగి | కంచన వరన విరాజ సుబేశ, కనన కుండల కుంచిత కేశ || హథ వజ్ర ఔర్ ధువాజ్ విరాజె కాంధే మూంజ్ జనేహు సజాఇ | సంకర్ సువన్ కేసరి నందన్ తేజ్ ప్రతాప్ మహా జగ వందన్ || విద్యావన్ గుణి అతి చాతుర్ రామ కజ్ కరిబె కో ఆతుర్ | ప్రభు చరిత్ర సునిబే కో రసియా రాం లఖన్ సీతా మన్ బసియా || సూక్ష్మ రూప ధరి సియహి దిఖావ వికట రూప ధరి లంక జరావ | భీమ రూప ధరి అసుర్ సంఘారె రామచంద్ర కే కజ సన్వారె || లయె సంజీవన్ లఖన్ జియాయె శ్రీ రఘువీర్ హరషి వుర లాయె | రఘుపతి కిణీ బహుత్ బడాఇ తుం మం ప్రియె భారత్-హి సం బై || సహస్ బదన్ తుమ్హారో యష్ గావే ఉస్ కహీ శ్రీపతి కాంత్ లగావే | సంకడిక్ బ్రహ్మాది మునీశ నారద్ సారద్ సహిత్ అహీశ || యమ కుబేర దిగ్పాల్ జహంతే కవి కోవిద్ కహీ సకే కహంతే | తుం ఉప్కార్ సుగ్రీవహిన్ కీణ్హా రాం మిలాయే రాజ్ పద్ దీణ్హా | తుమ్హారో మంత్ర విభీషన్ మానా లంకేశ్వర్ భయే సబ్ జగ్ జానా || యుగ సహస్త్ర జొజన్ పర్ భను లీల్యో తాహి మధుర్ ఫల్ జాను | ప్రభు ముద్రికా మేలి ముఖ్ మహీ జలధి లంఘి గయె అచ్రజ్ నహీ || దుర్గాం కాజ్ జగత్ కే జేతే సుగం అనుగ్రహ తుమ్హారె తేతే | రాం ద్వారె తుం రఖ్వారె,హోత న అగ్య బిను పైసారె || సుభ్ సుఖ్ లహై తుమ్హారి సర్నా తుం రక్షక్ కహు కో డర్న | ఆపన్ తేజ్ సమ్హారొ ఆపై తీణొన్ లోక్ హాంక్ తే కంపై || భూత్ పిశాచ్ నికత్ నహీ ఆవై మహావిర్ జబ్ నామ సునావై | నసె రోగ్ హరై సబ్ పీర జపత్ నిరంతర్ హనుమంత్ బీర || సంకత్ సే హనుమాన్ చుడావై మన్ కరం వచన్ ధ్యాన్ జో లవై | సుబ్ పర్ రాం తపస్వీ రాజ తిన్ కె కాజ సకల్ తుమ సాజ || ఔర్ మనోరథ్ జో కొఇ లావై సోహి అమిత్ జీవన్ ఫల్ పావై | చరొన్ యుగ్ పర్ తాప్ తుమ్హార హై పెర్సిధి జగత్ ఉజియర || సాధు సంత్ కే తుం రఖ్వారె అసుర్ నికందన్ రాం దుళారే | అష్ట సిధి నవ్ నిధి కే దాత ఉస్ వర్ దీన్ జానకి మాత || రామ రసాయన్ తుమ్హారె పాస సదా రహొ రఘుపతి కే దాస | తుమ్హారె భజన్ రాం కో పావై జనం జనం కే దుఖ్ బిస్రావై || అంత్ కాల్ రఘువిర పుర్ జయీ జహన్ జనం హరి-బఖ్త్ కహయీ | ఔర్ దెవతా చిత్ న ధరెహి హనుమంథ్ సె హి సర్వె సుఖ్ కరెహి || సంకత్ కటె మిటె సబ్ పీర జొ సుమిరై హనుమత్ బల్భీర | జై జై జై హనుమాన్ గొసహిన్ క్రిప కరహు గురుదెవ్ కి నహి || జో సత్ బార్ పథ్ కరె కొహి చుతెహి బంధి మహా సుఖ్ హొహి | జో యహ పఢె హనుమాన్ చాలీస హొయె సిద్ధి సఖి గౌరీశ || తులసిదాస్ సదా హరి చెర కీజై నాథ్ హ్రుదయె మైన్ దెర | పవంతనై సంకత్ హరన్, మంగల్ ముర్తి రూప్ || రాం లఖన్ సీత సహిత్, హ్రుదయె బసహు సుర్ భూప్ | Image:Nandi2004.jpg 4826 13373 2005-10-27T13:14:25Z Nawin 112 2004 సంవత్సరమునకు గాను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చే నంది పురస్కారాల ప్రధానం. 2004 సంవత్సరమునకు గాను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చే నంది పురస్కారాల ప్రధానం. రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్‌రత్న 4827 13381 2005-10-27T15:42:20Z Chaduvari 97 {{భారతీయ పురస్కారాలు, పతకాలు}} '''రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్ రత్న''' పురస్కారం భారత దేశం నందు అత్యున్నతమైన క్రీడా పురస్కారం. భారత మాజీ ప్రధాని కీ.శే. [[రాజీవ్ గాంధీ]] ఙ్నాపకార్ధం 1991-92 లో ఈ పురస్కారం ప్రారంభింపబడింది. ఒక ప్రశంసాపత్రము, ఒక పతకము మరియు నగదు బహుమతి ఈ పురస్కారము నందలి భాగాలు. [[ఒలింపిక్స్]], [[ఆసియాడ్]] మరియు [[కామన్‌వెల్త్ క్రీడలు]], లేదా [[బిలియర్డ్స్]], [[స్నూకర్]], [[క్రికెట్]] మరియు [[చదరంగం]] వంటి క్రీడలలో అత్యుత్తమమైన ప్రదర్శన కనబరిచిన వ్యక్తిగత క్రీడాకారునికి లేక టీంకు ఈ పురస్కారమ్ ప్రదానం చేయబడుతుంది. సాధారణంగా, పురస్కారం ప్రకటించేందుకు, ఒక సంవత్సరం [[ఏప్రిల్ 1]] నుండి మరుసటి సంవత్సరం [[మార్చి 31]] వరకు కనబరచిన ప్రదర్శనలను లెక్కిస్తారు. ప్రతి సంవత్సరం యువజన వ్యవహారాలు మరియు క్రీడల మంత్రిత్వ శాఖ ఈ పురస్కార విజేతను నిర్ణయించేందుకు క్రీడలతో సంబంధమున్న వారితో కూడిన ఒక సెలెక్షను కమిటీని నియమిస్తుంది. ఏదైనా సంవత్సరం ప్రదర్శనలు ఆశించిన విధముగా లేవని కమిటీ భావించిన ఎడల ఆ సంవత్సరము పురస్కార ప్రదానము జరుగదు. ఇప్పటివరకు ఈ పురస్కారం వేరు వేరు విభాగాలకు చెందిన క్రీడాకారులకు రెండు మార్లు సహప్రదానం చేయబడగా, [[1993]]-[[1994|94]] లో మాత్రం ఈ పురస్కార ప్రదానము జరుపబడలేదు. ఇప్పటి వరకు ఒక్క మారు మాత్రమే టీం క్రీడాకారులకు పురస్కారం లభించింది. ఈ పురస్కారము యందలి నగదు బహుమతి [[1991]]-[[1992|92]] లో లక్ష రూపాయిలు, [[2000]]-[[2001|01]] లో మూడు లక్షల రూపాయిలు మరియు [[2004]]-[[2005|05]] నాటికి అయిదు లక్షల రూపాయిలుగా ఉంది. [[అర్జున అవార్డు]]కి, ఈ పురస్కారానికి మధ్య ఉన్న ముఖ్య వ్యత్యాసం ఏమనగా - అర్జున అవార్డు ప్రతి క్రీడలోని ఉత్తమ క్రీడాకారునికి ఇవ్వబడుతుంది కానీ ఈ పురస్కారం మాత్రం క్రీడాకారులందరిలో అత్యుత్తమ ప్రదర్శన కనబరిచిన వారికి మాత్రమే ఇవ్వబడుతుంది. ఖేల్ రత్న అను హిందీ పదముకు క్రీడారత్నమని అర్ధము. ==రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్ రత్న పురస్కార విజేతలు== {| border="0" cellpadding="4" cellspacing="2" |- bgcolor="#e4e8ff" ! క్రమ సంఖ్య ! సంవత్సరం ! క్రీడాకారుని(ల) పేరు/పేర్లు ! క్రీడావిభాగము |- bgcolor="#e4e8ff" | 01 | [[1991]]-[[1992|92]] | [[విశ్వనాధన్ ఆనంద్]] | [[చదరంగం]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 02 | [[1992]]-[[1993|93]] | [[గీత్ సేథి]] | [[బిలియర్డ్స్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 03 | [[1993]]-[[1994|94]] | పురస్కార ప్రదానం జరుగలేదు | - |- bgcolor="#e4e8ff" | 04 | [[1994]]-[[1995|95]] | [[హోమీ మోతీవాలా]] మరియు [[పి. కె. గర్గ్]] | [[యాటింగ్]] (టీం క్రీడ) |- bgcolor="#e4e8ff" | 05 | [[1995]]-[[1996|96]] | [[కరణం మల్లీశ్వరి]] | [[వెయిట్‌లిఫ్టింగ్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 06 | [[1996]]-[[1997|97]] | [[లియాండర్ పేస్]] మరియు [[కుంజరాణి]] (సహవిజేతలు) | [[టెన్నిస్]] మరియు [[వెయిట్‌లిఫ్టింగ్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 07 | [[1997]]-[[1998|98]] | [[సచిన్ టెండుల్కర్]] | [[క్రికెట్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 08 | [[1998]]-[[1999|99]] | [[జ్యోతిర్మయి సిక్దర్]] | [[ఆథ్లెటిక్స్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 09 | [[1999]]-[[2000]] | [[ధన్‌రాజ్ పిళ్ళై]] | [[హాకీ]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 10 | [[2000]]-[[2001|01]] | [[పుల్లెల గోపీచంద్]] | [[బ్యాడ్మింటన్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 11 | [[2001]]-[[2002|02]] | [[అభినవ్ భింద్ర]] | [[షూటింగ్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 12 | [[2002]]-[[2003|03]] | [[అంజలి వేద్ పాథక్ భగవత్]] మరియు [[బీనామోల్]] (సహవిజేతలు) | [[షూటింగ్]] మరియు [[ఆథ్లెటిక్స్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 13 | [[2003]]-[[2004|04]] | [[అంజు బాబి జార్జ్]] | [[ఆథ్లెటిక్స్]] |- bgcolor="#e4e8ff" | 14 | [[2004]]-[[2005|05]] | [[రాజ్యవర్ధన్ సింగ్ రాథోడ్]] | [[షూటింగ్]] |} [[en:Rajiv Gandhi Khel Ratna]] రాజీవ్ గాంధి ఖేల్‌రత్న 4828 13378 2005-10-27T14:24:06Z Gurubrahma 152 రాజీవ్ గాంధి ఖేల్‌రత్న, రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్‌రత్న కు తరలించబడింది: That is the way it is spelt #REDIRECT [[రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్‌రత్న]] Talk:రాజీవ్ గాంధీ ఖేల్‌రత్న 4829 13379 2005-10-27T14:27:28Z Gurubrahma 152 created the page This is translation from [[http://en.wikipedia.org/Rajiv_Gandhi_Khel_Ratna]]. --[[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 14:27, 27 అక్టోబర్ 2005 (UTC) జలదంకి 4830 23576 2006-04-21T07:52:53Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జలదంకి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline4.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జలదంకి|villages=12|area=|population=44.059|pop_male=22.369|pop_female=21.69|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.76|lit_male=65.50|lit_female=45.81}} '''జలదంకి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అన్నవరం]] *[[బ్రాహ్మణక్రాక]] *[[చామడల]] *[[చినక్రాక]] *[[చోడవరం]] *[[గట్టుపల్లె]] *[[జలదంకి]] *[[జమ్మలపాలెం]] *[[కేశవరం]] *[[కోదండరామాపురం]] *[[కృష్ణపాడు]] *[[సోమవరప్పాడు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} కావలి 4831 23577 2006-04-21T07:53:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కావలి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline5.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కావలి|villages=15|area=|population=140.453|pop_male=71.589|pop_female=68.864|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.05|lit_male=74.37|lit_female=57.41}} '''కావలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[kavali (m+og)]] * [[kavali (m)]] ==గ్రామాలు== *[[ఆనెమడుగు]] *[[బుడమగుంట]] *[[చలమచెర్ల]] *[[చెన్నయపాలెం]] *[[గౌరవరం]] *[[కావలి BIT - I]] (r) *[[కావలి BIT - II]] (r) *[[కొత్తపల్లె]] *[[మద్దూరుపాడు]] *[[మన్నంగిదిన్నె]] *[[ముసునూరు]] *[[రాజువారి చింతలపాలెం]] *[[రుద్రకోట]] *[[తాళ్లపాలెం]] *[[తుమ్మలపెంట]] *[[చౌదరిపాలెం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} బోగోలు 4832 23578 2006-04-21T07:53:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బోగోలు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline6.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బోగోలు|villages=11|area=|population=48.935|pop_male=24.441|pop_female=24.494|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.20|lit_male=73.31|lit_female=55.20}} '''బోగోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[kovurpalli (ct)]] ==గ్రామాలు== *[[అల్లిమడుగు]] *[[బిట్రగుంట]] *[[బోగోలు]] *[[జక్కెపల్లిగూడూరు]] *[[జువ్వలదిన్నె]] *[[మల్లయపాలెం]] *[[ముంగమూరు]] *[[సాంబశివాపురం]] *[[సిద్దవరపు వెంకటేశుపాలెం]] *[[తాల్లూరు]] *[[ఉమామహేశ్వరపురం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 28 4834 13387 2005-10-28T03:02:00Z Chaduvari 97 * [[1867]]: [[సిస్టర్ నివేదిత]] జన్మించింది. * [[1886]]: అమెరికా లోని న్యూయార్క్‌లో లిబర్టీ విగ్రహాన్ని ఆవిష్కరించిన రోజు. ఈ విగ్రహాన్ని ఫ్రాన్సు అమెరికాకు బహూకరించింది. * [[1909]]: ప్రముఖ తెలుగు రచయిత [[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] జననం. User talk:Saikrishna 4835 13388 2005-10-28T03:27:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:27, 28 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> Template talk:Resources for collaboration 4836 13389 2005-10-28T03:29:37Z వైఙాసత్య 58 Hi This template is not intended for the purpose written in the template. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:29, 28 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ముక్తాపురం 4837 13400 2005-10-28T11:47:38Z వైఙాసత్య 58 ఈ పంచాయతీ లోని గ్రామములు * [[వెన్నంపల్లి]] * [[బసువపల్లి]] ప్రధానమంత్రి 4838 19149 2006-01-24T11:02:46Z Mpradeep 50 /* ప్రధానమంత్రుల జాబితా */ లింకు సరి చేసాను {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} '''ప్రధానమంత్రి''' [[భారత దేశము|భారత]] ప్రభుత్వ అధినేత. ప్రభుత్వంలో అత్యంత శక్తివంతమైన స్థానం. పదవి రీత్యా [[రాష్ట్రపతి]] స్థానం దీనికంటే ఉన్నతమైనదైనా, రాష్ట్రపతి అధికారాలు కేవలం అలంకారప్రాయము, నామమాత్రము కాగా, వాస్తవంలో అధికారాలన్నీ ప్రధానమంత్రి వద్దే కేంద్రీకృతమై ఉంటాయి. భారత్ అనుసరిస్తున్న [[పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం|పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్య పద్ధతి]] లో [[లోక్‌సభ]] లో అత్యధిక బలం కలిగిన రాజకీయ పక్షానికి గాని, కూటమికి గాని నాయకుడై, సభలో మెజారిటీ పొందగలిగి ఉండాలి. ప్రధాన మంత్రి [[లోక్‌సభ]] లోగాని, [[రాజ్యసభ]] లోగాని సభ్యుడై ఉండాలి, లేదా ప్రధానమంత్రిగా నియమితుడైన ఆరు నెలల లోపు ఏదో ఒక సభకు ఎన్నికవ్వాలి. == ప్రధానమంత్రి నియామకం == ప్రధానమంత్రి ని [[రాష్ట్రపతి]] నియమిస్తాడు. లోక్‌సభలో ఆధిక్యత కలిగిన పార్టీకి చెందిన నాయకుడిని మాత్రమే రాష్ట్రపతి ఆహ్వానిస్తాడు. కాని, ఏ ఒక్క పార్టీకి కూడా పూర్ణ ఆధిక్యత (సభ్యుల సంఖ్యలో సగానికంటే ఒకటి ఎక్కువ) లేనపుడు, అత్యధిక సభ్యుల మద్దతు కలిగిన [[సంకీర్ణ ప్రభుత్వం|సంకీర్ణం]] యొక్క నాయకుడిని గాని, లోక్‌సభలో అత్యధికుల మద్దతు కూడగట్టగలిగిన అతిపెద్ద పార్టీ నాయకుడిని గాని రాష్ట్రపతి ఆహ్వానిస్తాడు. == విధులు, అధికారాలు == ప్రధానమంత్రి తన విధుల నిర్వహణలో సహాయపడేందుకు మంత్రివర్గాన్ని ఏర్పాటు చేసుకుంటాడు. తాను ఎంపిక చేసిన సభ్యులను రాష్ట్రపతి ప్రమాణ నియమిస్తాడు. మంత్రులకు శాఖలను ప్రధానమంత్రి కేటాయిస్తాడు. మంత్రులను తొలగించే అధికారం ప్రధానమంత్రిదే. మంత్రివర్గ సమావేశాలకు ప్రధానమంత్రి అధ్యక్షత వహిస్తాడు. ప్రభుత్వ విధానాలను నిర్ణయిస్తాడు. వివిధ మంత్రిత్వ శాఖల మధ్య సమన్వ్య సాధన, వివాదాల పరిష్కారం ప్రధానమంత్రి బాధ్యత. ప్రణాళికల రూపకల్పనలో కీలకమైన [[ప్రణాళికా సంఘం|ప్రణాళికా సంఘానికి]] ప్రధానమంత్రి అధ్యక్షత వహిస్తాడు. రాజ్యాంగ ప్రతిపత్తి కలిగిన [[భారత ఎన్నికల కమిషను|ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనరు]], ప్రధాన విజిలెన్సు కమిషనరు, కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్, న్యాయమూర్తులు మొదలనిన వారి నియామకాల్లో రాష్ట్రపతికి సలహాలు ఇస్తాడు. పార్లమెంటు సమావేశాలు, లోక్‌సభను రద్దు చేయడం, ఎమర్జెన్సీ ప్రకటన, యుద్ధ ప్రకటన, యుద్ధ విరమణ మొదలైన కీలక ఆంశాలపై రాష్ట్రపతికి సలహా ఇస్తాడు. == ప్రధానమంత్రుల జాబితా == ఇప్పటి వరకు 12 మంది ప్రధానమంత్రులుగా పనిచేసారు. [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] నాలుగు సార్లు చేసాడు ([[1947]]-[[1952]], [[1952]]-[[1957]], [[1957]]-[[1962]], [[1962]]-[[1964]]). [[ఇందిరా గాంధీ]] మూడు సార్లు ([[1966]]-[[1971]], [[1971]]-[[1977]], [[1980]]-[[1984]]), [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] మూడు సార్లు ([[1996]], [[1998]]-[[1999]], [[1999]]-[[2004]]) ప్రధానమంత్రిగా పని చేసారు.. [[గుల్జారీలాల్ నందా]] రెండు సార్లు తాత్కాలిక ప్రధానమంత్రిగా పనిచేసినా, ఆపద్ధర్మ ప్రధానిగా మాత్రమే. స్వాతంత్ర్యం తరువాత, 30 ఏళ్ళపాటు కాంగ్రెసు వారే ప్రధానమంత్రిగా ఉంటూ వచ్చారు. [[1977]] లో మొట్టమొదటి సారిగా [[మొరార్జీ దేశాయ్]] కాంగ్రెసేతర ప్రధానమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించాడు. [[భాజపా]] కు చెందిన [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] [[1996]] లో మొదటిసారి ఎన్నికయ్యాడు. మళ్ళీ, [[1998]] లో ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు. [[2004]] ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు నేతృత్వంలోని సంకీర్ణం అధికారంలోకి వచ్చి [[డా.మన్మోహన్ సింగ్]] ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు. ప్రధాని అధికార నివాసం [[7, రేస్‌కోర్సు రోడ్డు]], న్యూఢిల్లీ. {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="2" |- align="center" ! bgcolor="#d3d3d3" | రంగుల సూచీ: | bgcolor="#e4e8ff" | ''కాంగ్రెసు'' <br /> [[కాంగ్రెసు ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్]] | bgcolor="#ddffdd" | ''జనతా'' <br /> [[జనతా పార్టీ]] | bgcolor="#ffcccc" | ''దళ్'' <br /> [[జనతా దళ్]] | bgcolor="#ffeecc" | ''భాజపా'' <br /> [[భారతీయ జనతా పార్టీ]] |} {| border="0" cellpadding="4" cellspacing="2" |- bgcolor="#d3d3d3" ! క్ర్.సం. ! పేరు ! నుండి ! వరకు ! పార్టీ |- bgcolor="#e4e8ff" | 01 | [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] | [[ఆగష్టు 15]], [[1947]] | [[మే 27]], [[1964]] | కాంగ్రెస్ |- bgcolor="#e4e8ff" | * | [[గుల్జారీలాల్ నందా]] | [[మే 27]], [[1964]] | [[జూన్ 9]], [[1964]] | కాంగ్రెస్ |- bgcolor="#e4e8ff" | 02 | [[లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి]] | [[జూన్ 9]], [[1964]] | [[జనవరి 11]], [[1966]] | కాంగ్రెస్ |- bgcolor="#e4e8ff" | * | [[గుల్జారీలాల్ నందా]] | [[జనవరి 11]], [[1966]] | [[జనవరి 24]], [[1966]] | కాంగ్రెస్ |- bgcolor="#e4e8ff" | 03 | [[ఇందిరా గాంధీ]] | [[జనవరి 24]], [[1966]] | [[మార్చి 24]], [[1977]] | కాంగ్రెస్ |- bgcolor="#ddffdd" | 04 | [[మొరార్జీ దేశాయ్]] | [[మార్చి 24]], [[1977]] | [[జూలై 28]], [[1979]] | జనతా పార్టీ |- bgcolor="#ddffdd" | 05 | [[చరణ్‌సింగ్]] | [[జూలై 28]], [[1979]] | [[జనవరి 14]], [[1980]] | జనతా పార్టీ |- bgcolor="#e4e8ff" | ** | [[ఇందిరా గాంధీ]] | [[జనవరి 14]], [[1980]] | [[అక్టోబర్ 31]], [[1984]] | కాంగ్రెస్ |- bgcolor="#e4e8ff" | 06 | [[రాజీవ్ గాంధీ]] | [[అక్టోబర్ 31]], [[1984]] | [[డిసెంబర్ 2]], [[1989]] | కాంగ్రెస్*** |- bgcolor="#ffcccc" | 07 | [[వి.పి.సింగ్]] | [[డిసెంబర్ 2]], [[1989]] | [[నవంబర్ 10]], [[1990]] | జనతా దళ్ |- bgcolor="#ffcccc" | 08 | [[చంద్రశేఖర్]] | [[నవంబర్ 10]], [[1990]] | [[జూన్ 21]], [[1991]] | జనతా దళ్ |- bgcolor="#e4e8ff" | 09 | [[పి.వి.నరసింహారావు]] | [[జూన్ 21]], [[1991]] | [[మే 16]], [[1996]] | కాంగ్రెస్ |- bgcolor="#ffeecc" | 10 | [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] | [[మే 16]], [[1996]] | [[జూన్ 1]], [[1996]] | భాజపా |- bgcolor="#ffcccc" | 11 | [[దేవెగౌడ]] | [[జూన్ 1]], [[1996]] | [[ఏప్రిల్ 21]], [[1997]] | జనతా దళ్ |- bgcolor="#ffcccc" | 12 | [[ఐ.కె.గుజ్రాల్]] | [[ఏప్రిల్ 21]], [[1997]] | [[మార్చి 19]], [[1998]] | జనతా దళ్ |- bgcolor="#ffeecc" | ** | [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] | [[మార్చి 19]], [[1998]] | [[మే 22]], [[2004]] | భాజపా |- bgcolor="#e4e8ff" | 13 | [[డా.మన్మోహన్ సింగ్]] | [[మే 22]], [[2004]] | ''పదవిలో'' | కాంగ్రెస్ సంకీర్ణం |} {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="2" |- align="center" ! bgcolor="#d3d3d3" | రంగుల సూచీ: | bgcolor="#e4e8ff" | ''కాంగ్రెసు'' <br /> [[కాంగ్రెసు ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్]] | bgcolor="#ddffdd" | ''జనతా'' <br /> [[జనతా పార్టీ]] | bgcolor="#ffcccc" | ''దళ్'' <br /> [[జనతా దళ్]] | bgcolor="#ffeecc" | ''భాజపా'' <br /> [[భారతీయ జనతా పార్టీ]] |} ''* ఆపద్ధర్మ'' <br /> ''** మళ్ళీ అధికారానికి వచ్చారు'' <br /> ''*** ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ చీలి కాంగ్రెస్ ఐ గా మారింది. అదే వర్గం తరువాత ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ గా గుర్తింపు పొందింది.'' ==బయటి లింకులు== *[http://pmindia.nic.in/ భారత ప్రధానమంత్రి] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] [[de:Liste der Premierminister Indiens]] [[eo:Cxefministroj de Barato]] [[fr:Premiers ministres de l'Inde]] [[id:Perdana Menteri India]] [[kn:&#3245;&#3262;&#3248;&#3236;&#3238; &#3242;&#3277;&#3248;&#3239;&#3262;&#3240; &#3246;&#3302;&#3236;&#3277;&#3248;&#3263;]] [[zh-cn:&#21360;&#2423]] Talk:ముక్తాపురం 4840 13401 2005-10-28T11:49:00Z వైఙాసత్య 58 vennampalli,basuvuppalli both villages are coming under MUKTHAPURAM panchaiti.-KVRN REDDY :Hey Thanks KVRN for pointing that out. Made changes accordingly --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:49, 28 అక్టోబర్ 2005 (UTC) User talk:Sureshkvolam 4841 13402 2005-10-28T11:51:49Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:51, 28 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> Template:విలీనము ఇక్కడ 4842 27387 2006-06-25T12:18:31Z 84.189.250.161 <div class="messagebox merge"> [[Image:Mergefrom.png|left|50px]] ''[[:{{NAMESPACE}}:{{{1}}}|{{{1}}}]]'' వ్యాసమును, ఈ వ్యాసము లేదా వ్యాస విభాగములో [[Wikipedia:విలీనము మరియు పేజీల తరలింపు|విలీనము]] చేయవలెనని ప్రతిపాదించబడినది. ([[:{{NAMESPACE}}talk:{{PAGENAME}}|చర్చించండి]])</div><includeonly>[[Category:విలీనము చేయవలసిన వ్యాసములు|{{PAGENAME}}]]</includeonly> Template:విలీనము అక్కడ 4843 27386 2006-06-25T10:07:25Z 84.189.250.161 <div class="messagebox merge"> [[Image:Merge-arrow.svg|left|50px]] ఈ వ్యాసము లేదా వ్యాస విభాగము ''[[:{{NAMESPACE}}:{{{1}}}|{{{1}}}]]'' వ్యాసములో [[Wikipedia:Merging and moving pages|విలీనము]] చేయవలెనని ప్రతిపాదించబడినది. ([[:{{NAMESPACE}} talk:{{{1}}}|చర్చించండి]])</div><includeonly>[[Category:విలీనము చేయవలసిన వ్యాసములు|{{PAGENAME}}]]</includeonly> Template:విలీనము 4844 27319 2006-06-23T19:55:38Z 84.189.254.7 <div class="messagebox merge">[[Image:Merge-arrows2.svg|left]] ఈ వ్యాసము లేదా వ్యాస విభాగము ''[[:{{NAMESPACE}}:{{{1}}}|{{{1}}}]]'' తో [[Wikipedia:Merging and moving pages|విలీనము]] చేయవలెనని ప్రతిపాదించబడినది. ([[:{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME}}|చర్చించండి]])</div><includeonly>[[Category:విలీనము చేయవలసిన వ్యాసములు|{{PAGENAME}}]]</includeonly> <noinclude> ఉదాహరణ : <nowiki>{{విలీనము|తెనాలి రామకృష్ణుడు}}</nowiki> </noinclude> కలిగిరి 4845 23579 2006-04-21T07:53:23Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కలిగిరి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline7.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కలిగిరి|villages=20|area=|population=40.589|pop_male=20.352|pop_female=20.237|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.25|lit_male=71.18|lit_female=45.32}} '''కలిగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అనంతపురం,కలిగిరి|అనంతపురం]] *[[చిన అన్నలూరు]] *[[గుడ్లదోన]] *[[కలిగిరి]] *[[కావలి ముస్తాపురం]] *[[కొత్తపేట]] *[[క్రాకుటూరు]] *[[కుమ్మరకొండూరు]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[నాగసముద్రం]] *[[పరికోట]] *[[పెద అన్నలూరు]] *[[పెదకొండూరు]] *[[రావులకొల్లు]] *[[సిద్దన కొండూరు]] *[[టీ.దూబగుంట]] *[[తెల్లపాడు]] *[[వీరనకొల్లు]] *[[వెలగపాడు]] *[[వెంకన్నపాలెం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా) 4846 23591 2006-04-21T07:55:29Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా)||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline8.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా)|villages=15|area=|population=36.351|pop_male=18.36|pop_female=17.991|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.22|lit_male=79.80|lit_female=52.38}} '''వింజమూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆరవేటి కిష్టిపురం]] *[[బుక్కపురం]] *[[చాకలకొండ]] *[[చంద్రపడియ]] *[[చింతలపాలెం]] *[[గుండెమడకల]] *[[జనార్ధనపురం]] *[[కాటెపల్లె]] *[[నల్లగొండ]] *[[నందిగుంట]] *[[రావిపాడు]] *[[శంకవరం]] *[[తమిడపాడు]] *[[ఊటుకూరు]] *[[వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా)|వింజమూరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} దుత్తలూరు 4847 23581 2006-04-21T07:53:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దుత్తలూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline9.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దుత్తలూరు|villages=15|area=|population=23.633|pop_male=11.686|pop_female=11.947|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.84|lit_male=74.00|lit_female=43.98}} '''దుత్తలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అయ్యనపల్లె]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[భైరవరం]] *[[బ్రహ్మేశ్వరం]] *[[దుత్తలూరు]] *[[కొత్తపేట]] *[[మందల్లనాయుడుపల్లె]] *[[మందల్లపల్లె]] *[[నందిపాడు]] *[[నర్రవాడ]] *[[పాపంపల్లె]] *[[రాచవారిపల్లె]] *[[సోమలరేగడ]] *[[తెడ్డుపాడు]] *[[తిమ్మాపురం, దుత్తలూరు|తిమ్మాపురం]] *[[వెంకటంపేట]] *[[యెరుకొల్లు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} మర్రిపాడు 4848 23583 2006-04-21T07:54:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మర్రిపాడు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మర్రిపాడు|villages=21|area=|population=39.129|pop_male=19.638|pop_female=19.491|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.93|lit_male=69.97|lit_female=41.83}} '''మర్రిపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్లంపాడు]] *[[భీమవరం,మర్రిపాడు|భీమవరం]] *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[బుదవాడ]] *[[చాబోలు]] *[[చిలకపాడు]] *[[చినమాచనూరు]] *[[చుంచులూరు]] *[[ధర్మారావు చెరువుపల్లె]] *[[ఇర్లపాడు]] *[[కదిరినేనిపల్లె]] *[[కంపసముద్రం]] *[[నాగరాజపాడు]] *[[నాగినేనిగుంట]] *[[నందవరం,మర్రిపాడు|నందవరం]] *[[నెర్ధనంపాడు]] *[[పడమటినాయుడుపల్లె]] *[[పల్లవోలు]] *[[పెగళ్లపాడు]] *[[పొంగూరు]] *[[సింగనపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} ఆత్మకూరు,నెల్లూరు 4849 23584 2006-04-21T07:54:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఆత్మకూరు,నెల్లూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్మకూరు,నెల్లూరు|villages=21|area=|population=59.242|pop_male=29.853|pop_female=29.389|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.30|lit_male=75.48|lit_female=55.00}} '''ఆత్మకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆరవీడు]] *[[ఆత్మకూరు,నెల్లూరు|ఆత్మకూరు]] *[[బండారుపల్లె]] *[[బత్తెపాడు]] *[[బొటికెర్లపాడు]] *[[బోయిల చిరువెల్ల]] *[[చిరువెల్లఖండ్రిక]] లెదా (జీ.పల్లె) *[[దేపూరు]] *[[గండ్లవీడు]] *[[జంగాలపల్లె]] *[[కనుపూరుపల్లె]] *[[కరటంపాడు]] *[[మహిమలూరు]] *[[నబ్బినగరం]] *[[నాగులపాడు]] *[[నారంపేట]] *[[నెల్లూరుపాలెం]] *[[నువ్వూరుపాడు]] *[[పడకండ్ల]] *[[పమిడిపాడు]] *[[వాసిలి]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 29 4850 13421 2005-10-29T06:36:36Z Chaduvari 97 * [[1963]]: ''స్టార్ ఆఫ్ ఇండియా'' తో సహా ఎన్నో విలువైన రత్నాలు [[న్యూయార్క్]] లోని అమెరికన్ మ్యూజియం నుండి దొంగిలించబడ్డాయి. * [[1971]]: తుపాను తాకిడికి [[ఒరిస్సా]]లో 10,000 మంది మరణించారు. * [[1996]]: ప్రపంచంలోనే అరుదైన మానవ తయారీ యురేనియంతో పనిచేసే 30మె.వా. అణు రియాక్టర్ [[తమిళనాడు]] లోని [[కల్పక్కం]] లో పని చెయ్యడం ప్రారంభమయింది. అనుమసముద్రంపేట 4852 23585 2006-04-21T07:54:24Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=అనుమసముద్రంపేట||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అనుమసముద్రంపేట|villages=23|area=|population=32.681|pop_male=16.455|pop_female=16.226|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.43|lit_male=71.35|lit_female=45.33}} '''అనుమసముద్రంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్బరాబాద్]] *[[అనుమసముద్రం]] *[[అనుమసముద్రంపేట]] *[[చందులూరుపాడు]] *[[చీరమన]] *[[చౌట భీమవరం]] *[[దూబగుంట]] *[[గుడిపాడు]] *[[గుంపర్లపాడు]] *[[హసనాపురం]] *[[జమ్మవరం]] *[[కాకర్లపాడు]] *[[కావలి యడవల్లి]] *[[కొండమీద కొండూరు]] *[[కూనలమ్మపాడు]] *[[కుప్పూరుపాడు]] *[[పందిపాడు]] *[[పెద్దబ్బిపురం]] *[[పొనుగోడు]] *[[రాజవోలు]] *[[శ్రీకొలను]] *[[వేల్పులగుంట]] *[[జువ్వలగుంటపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} దగదర్తి 4853 23586 2006-04-21T07:54:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దగదర్తి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దగదర్తి|villages=22|area=|population=35.742|pop_male=17.905|pop_female=17.837|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.06|lit_male=68.26|lit_female=47.90}} '''దగదర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అనంతవరం]] *[[బోదగుడిపాడు]] *[[చెన్నూరు]] *[[చౌటపుతేడు]] *[[దగదర్తి]] *[[దామవరం]] *[[దుండిగం]] *[[ఈతంపాడు]] *[[కామినేనిపాలెం]] *[[కాట్రయపాడు]] *[[కొత్తపల్లె కౌరుగుంట]] *[[లింగాలపాడు]] *[[మనుబోలుపాడు]] *[[మారెళ్లపాడు]] *[[పెదపూతేడు]] *[[రంగసముద్రం]] *[[తిరువీధిపాడు]] *[[తురిమెర్ల]] *[[ఉచ్చగుంటపాలెం]] *[[ఉలవపల్లె]] *[[వెలుపోడు]] *[[యెలమంచిపాడు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} ఆల్లూరు 4854 23607 2006-04-21T07:57:43Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ఆల్లూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆల్లూరు|villages=14|area=|population=52.99|pop_male=26.63|pop_female=26.36|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.07|lit_male=67.94|lit_female=54.18}} '''ఆల్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆల్లూరు]] *[[ఆల్లూరుపేట]] *[[అనంతబొట్లవారి ఖండ్రిగ ]] *[[బట్రకగొల్లు]] *[[బీరంగుంట]] *[[గోగులపల్లె]] *[[గ్రద్దగుంట]] *[[ఇందుపూరు]] *[[ఇసకపల్లె]] *[[కలంబొట్లవారి ఖండ్రిగ]] *[[ఉత్తర అములూరు]] *[[ఉత్తర మోపూరు]] *[[పురిని]] *[[సింగపేట]] *[[వెలిచెర్ల]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} విడవలూరు 4855 23588 2006-04-21T07:55:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=విడవలూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విడవలూరు|villages=10|area=|population=46.793|pop_male=23.763|pop_female=23.03|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.39|lit_male=70.17|lit_female=54.36}} '''విడవలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అలగానిపాడు]] *[[చౌకచెర్ల]] *[[దంపూరు]] *[[దండిగుంట]] *[[ముదివర్తి]] *[[పార్లపల్లె]] *[[ఊటుకూరు]] *[[వరిని]] *[[వావిళ్ల]] *[[విడవలూరు]] ==మండలంలోని ప్రముఖులు== *ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, కమ్యూనిస్టు గాంధీ అని ప్రసిద్ధి చెందిన [[పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య]] మండలంలోని [[అలగానిపాడు]] గ్రామంలో జన్మించాడు. {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} కొడవలూరు 4856 23589 2006-04-21T07:55:14Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొడవలూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొడవలూరు|villages=15|area=|population=46.563|pop_male=23.333|pop_female=23.23|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.08|lit_male=72.54|lit_female=57.62}} '''కొడవలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆలూరుపాడు]] *[[బసవాయపాలెం]] *[[బొడ్డువారిపాలెం]] *[[దామెగుంట]] *[[గండవరం]] *[[గొట్లపాలెం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గుండాలమ్మపాలెం]] *[[కొడవలూరు]] *[[కొత్తవంగల్లు]] *[[మానెగుంటపాడు]] *[[నాయుడుపాలెం]] *[[ఉత్తర రాజుపాలెం]] *[[రామన్నపాలెం]] *[[తలమంచి]] *[[వెంకన్నపురం]] *[[యెల్లాయపాలెం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} సంగం, నెల్లూరు జిల్లా 4857 23621 2006-04-21T07:59:49Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=సంగం, నెల్లూరు జిల్లా||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంగం, నెల్లూరు జిల్లా|villages=16|area=|population=41.368|pop_male=20.619|pop_female=20.749|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.50|lit_male=71.79|lit_female=55.32}} '''సంగం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అన్నారెడ్డిపాలెం]] *[[చెన్నవరప్పాడు]] *[[దువ్వూరు]] *[[జంగాల కండ్రిక]] *[[కలిగిరి కొండూరు]] *[[కొలగట్ల]] *[[కొరిమెర్ల]] *[[కొరిమెర్ల కండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మక్తాపురం]] *[[మర్రిపాడు]] *[[నీలయ్యపాలెం]] *[[పడమటిపాలెం]] *[[పెరమన]] *[[సంగం, నెల్లూరు జిల్లా|సంగం]] *[[తలుపూరుపాడు]] *[[తరునవోయ]] *[[వంగల్లు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} చేజెర్ల 4858 23594 2006-04-21T07:55:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చేజెర్ల||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చేజెర్ల|villages=18|area=|population=33.755|pop_male=17.112|pop_female=16.643|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.83|lit_male=72.82|lit_female=52.64}} '''చేజెర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బిల్లుపాడు]] *[[చేజెర్ల]] *[[చిత్తలూరు]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[కాకివాయ]] *[[కాలయపాలెం]] *[[కోటితీర్థం]] *[[మాముడూరు]] *[[నాగులవెల్లటూరు]] *[[నెర్నూరు]] *[[పాడేరు]] *[[పాతపాడు]] *[[పెల్లేరు]] *[[పెరుమాళ్లపాడు]] *[[తిమ్మాయపాలెం]] *[[వావిలేరు]] *[[యనమడల]] *[[యేటూరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} అనంతసాగరం 4859 23596 2006-04-21T07:55:53Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=అనంతసాగరం||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అనంతసాగరం|villages=18|area=|population=39.908|pop_male=20.186|pop_female=19.722|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.33|lit_male=72.11|lit_female=46.34}} '''అనంతసాగరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆమనిచిరువెల్ల]] *[[అనంతసాగరం]] *[[బెడుసుపల్లె]] *[[బొమ్మవరం]] *[[చాపురాళ్లపల్లె]] *[[దేవరాయపల్లె బిట్ - I]] *[[దేవరాయపల్లె బిట్ - II]] *[[గౌరవరం]] *[[ఇనగలూరు]] *[[కామిరెడ్డిపాడు]] *[[మంగుపల్లె]] *[[మినగల్లు]] *[[పడమటి కంభంపాడు]] *[[పాతాలపల్లె]] *[[రేవూరు]] *[[సోమశిల]] *[[తొలిజాపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఉప్పలపాడు]] *[[వరికుంటపాడు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} కలువోయ 4861 23597 2006-04-21T07:56:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కలువోయ||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కలువోయ|villages=20|area=|population=41.668|pop_male=21.124|pop_female=20.544|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.22|lit_male=69.57|lit_female=46.63}} '''కలువోయ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బద్దెవోలు]] *[[బ్రాహ్మణపల్లె]] *[[చీపినాపి]] *[[చిన గోపవరం]] *[[చింతలపాలెం]] *[[చింతల ఆత్మకూరు]] *[[దాచూరు]] *[[ఇసకపల్లె]] *[[కలువోయ]] *[[కనుపూరుపల్లె]] *[[కేశమనేనిపల్లె]] *[[కోటూరుపల్లె]] *[[కుల్లూరు]] *[[మాదన్నగారిపల్లె]] *[[నూకవపల్లె]] *[[పల్లకొండ]] *[[తెలుగురాయపురం]] *[[తోపుగుంట]] *[[తోపుగుంట అగ్రహారం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఉయ్యాలపల్లె]] *[[వండ్లూరు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[యెర్రబల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} తడ 4862 23625 2006-04-21T08:00:16Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=తడ||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తడ|villages=22|area=|population=42.018|pop_male=21.065|pop_female=20.953|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.81|lit_male=64.36|lit_female=43.24}} '''తడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కంపేట]] *[[అండగుండల]] *[[భీములవారిపాలెం]] *[[దేవుని ఖండ్రిగ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గొల్లలములువు]] *[[గ్రద్దగుంట]] *[[ఇరకం]] *[[కడలూరు]] *[[కరిజాత]] *[[కరూర్]] *[[కొండూరు]] *[[మంబట్టు]] *[[పల్లెపాలెం]] *[[పన్నంగాడు]] *[[పెరియవట్టు]] *[[పూడి]] *[[పులివెండ్ర]] *[[రామాపురం]] *[[తడ]] *[[తడ ఖండ్రిగ]] *[[తోపు ఖండ్రిగ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వాతంబేడు]] *[[వెలగలవాగు]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వేనాడు]] *[[వెండ్లూరుపాడు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} Image:భారతరత్న.jpg 4863 13452 2005-10-29T18:06:10Z చంద్రశేఖర్ 153 భారతరత్న పతకము భారతరత్న పతకము ఇందుకూరుపేట 4864 23602 2006-04-21T07:56:54Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఇందుకూరుపేట||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇందుకూరుపేట|villages=16|area=|population=57.46|pop_male=28.943|pop_female=28.517|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.13|lit_male=73.91|lit_female=60.28}} '''ఇందుకూరుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[గంగపట్నం]] *[[ఇందుకూరుపేట బిట్ - i]] *[[ఇందుకూరుపేట బిట్ - ii]] *[[జంగంవాని దొరువు]] *[[కొమరిక]] *[[కొరుతుర్యు]] *[[కుడితిపాలెం]] *[[లేబూరు బిట్ - i]] *[[‌లేబూరు బిట్ - ii]] *[[ముదివర్తి పాలెం]] *[[మైపాడు]] *[[నిడుముసలి]] *[[పల్లిపాడు]] *[[పొగడదొరువు ఖండ్రిక]] *[[పున్నూరు]] *[[సోమరాజుపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} తోటపల్లిగూడూరు 4865 23603 2006-04-21T07:57:07Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=తోటపల్లిగూడూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తోటపల్లిగూడూరు|villages=20|area=|population=49.545|pop_male=25.022|pop_female=24.523|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.46|lit_male=66.12|lit_female=54.71}} '''తోటపల్లిగూడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అములూరు దక్షిణం]] *[[అనంతపురం,తోటపల్లిగూడూరు|అనంతపురం]] *[[చిన్న చెరుకూరు]] *[[ఏడూరు - I]] *[[ఏడూరు - II]] (మండపం) *[[కోడూరు- II]] *[[కోడూరు ఖండ్రిక]] *[[కోడూరు-I]] (చెన్నపల్లిపాలెం) *[[కొత్తపాలెం]] *[[మంగలదొరువు]] *[[నరుకూరు]] *[[పేడూరు]] *[[పొట్లపూడి]] *[[శివరాంపురం]] *[[తోటపల్లిగూడూరు - I]](తోటపల్లిగూడూరు) *[[తోటపల్లిగూడూరు - II]](పాపిరెడ్డిపాలెం) *[[తోటపల్లి]] *[[వరిగొండ]] *[[వెంకనపాలెం]] *[[విలుకానిపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} ముత్తుకూరు 4866 23604 2006-04-21T07:57:18Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ముత్తుకూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముత్తుకూరు|villages=15|area=|population=50.712|pop_male=25.747|pop_female=24.965|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.31|lit_male=70.60|lit_female=57.82}} '''ముత్తుకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆముదాలపాడు]] *[[బ్రహ్మదేవం]] *[[ఈపూరు బిట్ Ia]] *[[ఈపూరు బిట్ Ib]] *[[కృష్ణపట్నం]] *[[మామిడిపూడి]] *[[మొల్లూరు]] *[[ముత్తుకూరు]] *[[నారికేలపల్లె]] *[[నేలటూరు]] *[[పిదతపోలూరు]] *[[పైనంపురం]] *[[సర్వేపల్లె బిట్ V]] *[[వల్లూరు]] *[[వల్లూరువారి ఖండ్రిగ]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 30 4867 19078 2006-01-23T17:04:24Z Chaduvari 97 భాభా లింకును మార్చాను * ప్రపంచ పొదుపు దినోత్సవం * [[1883]]: [[ఆర్య సమాజం]] స్థాపకుడైన [[స్వామి దయానంద సరస్వతి]] మరణించాడు. * [[1945]]: భారత్ ఐక్యరాజ్యసమితిలో సభ్యత్వం పొందింది. * [[1909]]: ప్రముఖ అణుశాస్త్రవేత్త [[హోమీ జహంగీర్ భాభా]] జన్మించాడు. * [[1976]]: ఎమర్జెన్సీ సమయంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం, లోక్‌సభ ఎన్నికలను మరోమారు 1978 కి వాయిదా వేసింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 31 4868 21317 2006-03-25T06:56:19Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1919]]: [[హైదరాబాదు]] లో [[హైకోర్టు]] భవన నిర్మాణం పూర్తయింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 1 4869 13466 2005-10-30T04:28:05Z Chaduvari 97 * [[1956]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంతో పాటు, [[కేరళ]], [[మైసూరు]], [[బీహార్]], [[మధ్య ప్రదేశ్]], [[రాజస్థాన్]], [[అస్సాం]], [[పశ్చిమ బెంగాల్]] రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి. * [[1959]]: ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో పంచాయితీ రాజ్ వ్యవస్థ ప్రవేశపెట్టబడింది. * [[1966]]: [[పంజాబ్]], [[హర్యానా]] రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి. * [[1973]]: మైసూరు రాష్ట్రం పేరును [[కర్ణాటక]] గా మార్చారు. లక్కదీవులు, మినికాయ్, అమీన్‌దీవులను కలిపి [[లక్ష ద్వీపాలు]] ను ఏర్పాటు చేసారు. * [[1983]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[లోకాయుక్త]] వ్యవస్థ ఏర్పాటయింది. మొదటి లోకాయుక్తగా [[ఆవుల సాంబశివ రావు]] నియమితులయ్యారు. * [[2000]]: [[చత్తీస్‌ఘడ్]] రాష్ట్రం ఏర్పాటయింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 2 4870 13581 2005-11-02T09:53:34Z 203.91.193.6 * [[1976]]: భారత రాజ్యాంగం యొక్క 42 వ సవరణను లోక్‌సభ ఆమోదించింది. అప్పటివరకు '''సర్వసత్తాక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర''' రాజ్యమైన భారత్, ఈ సవరణ తరువాత '''సర్వసత్తాక, సామ్యవాద, లౌకిక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర''' రాజ్యమయింది. * [[1774]]: [[రాబర్ట్ క్లైవ్]] [[ఇంగ్లండ్‌]]లో ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు. [[ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ]] తరపున భారత్‌లో పనిచేసిన క్లైవు, కంపెనీ భారత్‌లో సాగించిన ఆక్రమణలలో ముఖ్య భూమిక నిర్వహించాడు. [[1757]]లో జరిగిన, ప్రసిద్ధి చెందిన [[ప్లాసీ యుద్ధం]] లో బ్రిటిషు సేనాధిపతి ఈయనే. అప్పుల బాధ తట్టుకోలేక అత్మహత్యకు పాల్పడ్డాడు. రాచకొండ విశ్వనాధ శాస్త్రి 4871 19548 2006-02-03T02:50:46Z Chaduvari 97 మెలికలను తీసేసాను #REDIRECT [[రావిశాస్త్రి]] యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు 4872 17074 2005-12-30T06:23:16Z Chaduvari 97 +Categories '''యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు''' ([[జనవరి 12]],[[1895]]- [[ఆగష్టు 9]],[[1948]]) భారత దేశమునకు చెందిన వైద్య శాస్త్రజ్ఞులలో చాలా ప్రసిద్ధి చెందిన వ్యక్తి. సుబ్బారావు పూర్వపు [[మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ]]లోని [[భీమవరం]]లో ఒక నిరుపేద కుటుంబములో జన్మించారు. హార్వర్డ్ స్కూల్ ఆఫ్ ట్రాపికల్ మెడిసిన్ నుండి డిప్లొమా పొందిన తర్వాత, హార్వర్డ్ లో తనకు ఆచార్య పదవి తిరస్కరించడము వలన ఈయన లెద్రలే ప్రయోగశాలలో చేరాడు. ఈయన రూపొందించిన హెట్రజాన్ అను డ్రగ్ [[ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ]] చే [[ఫైలేరియాసిస్]] (బోదకాలు వ్యాధి) నివారణకు ఉపయోగించబడినది. సుబ్బారావు పర్యవేక్షణలో [[బెంజమిన్ డుగ్గర్]] [[1945]]లో ప్రపంచములోనే మొట్టమొదటి టెట్రాసైక్లిన్ [[యాంటీబయాటిక్]] అయిన [[ఆరియోమైసిన్]] ను కనుగొనెను. సుబ్బారావు సహచరుడు మరియు [[1988]]లో [[గెట్రూడ్ ఎలియాన్]] తో కలిసి వైద్య శాస్త్ర నోబెల్ బహుమతి పంచుకొన్న [[జార్జ్ హిచ్చింగ్స్]] మాటల్లో: "[[ఫిస్క్]], అసూయతో సుబ్బారావు యొక్క పరిశోధనలను వెలుగు చూడనీయక పోవడము వలన సుబ్బారావు కనుగొనిన కొన్ని [[న్యూక్లియోటైడ్లను]] అనేక సంవత్సరాల తర్వాత ఇతర పరిశోధకులచే తిరిగి కనుగొనవలసి వచ్చినది". కొత్తగా కనుగొనిన ఒక [[శిలీంద్రము]](ఫంగస్)నకు ఈయన గౌరవార్ధము సుబ్బారోమైసిస్ స్ప్లెండెన్స్ (''Subbaromyces splendens'') అని నామకరణము చేశారు. [[1947]]లో అమెరికా పౌరసత్వమునకు అర్హత పొందినా సుబ్బారావు తన జీవితాంతము భారతీయ పౌరునిగానే మిగిలిపోయాడు. తన జీవితమును మొత్తము వైద్య శాస్త్ర పరిశోధనకు అంకితము చేశాడు. ==బయటి లంకెలు== * [http://www.ysubbarow.com/index.html వైసుబ్బారావు.కాం] *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=2003031300140300.htm&date=2003/03/13/&prd=seta& హిందూ పత్రిక వ్యాసము] *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=2003110400020200.htm&date=2003/11/04/&prd=br& రెండవ హిందూ పత్రిక వ్యాసము] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:1895 జననాలు]] [[Category:1948 మరణాలు]] [[Category:శాస్త్రజ్ఞులు, సాంకేతిక నిపుణులు]] [[en:Yellapragada Subbarao]] Image:Visakhapatnam.jpg 4873 24186 2006-04-23T09:57:29Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ విశాఖపట్నం జిల్లా రెవిన్యూ మండలములు [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/అక్టోబర్ 31 4875 13498 2005-10-31T09:39:09Z Chaduvari 97 * [[1984]]: భారత ప్రధాని [[ఇందిరా గాంధీ]] ని ఆమె అంగరక్షకులే, ఆమె నివాసంలోనే కాల్చి చంపారు. * [[1875]]: [[సర్దార్ పటేల్|సర్దార్ వల్లభ్‌భాయి పటేల్]] జన్మించాడు. * [[1889]]: [[ఆచార్య నరేంద్ర దేవ్]] జన్మించాడు. * [[1895]]: ప్రసిద్ధ క్రికెట్ ఆటగాడు [[సి.కె.నాయుడు]] జన్మించాడు. User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె5 4876 14389 2005-11-15T09:21:10Z Chaduvari 97 {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌2005మూలము|1=#|1a=|2=|3=|4=2005|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2005]]}} User talk:చదువరి/ఇసుకపెట్టె5 4877 13504 2005-10-31T09:59:23Z Chaduvari 97 User talk:Malyala 4878 13520 2005-10-31T13:28:25Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:28, 31 అక్టోబర్ 2005 (UTC) </div> Image:3ODIDhoni.jpg 4879 13533 2005-10-31T15:30:36Z Nawin 112 Dhoni Celebrates win Dhoni Celebrates win రాపూరు 4880 23627 2006-04-21T08:03:18Z Mpradeep 50 /* గ్రామాలు */ {{మండలం|name=రాపూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాపూరు|villages=34|area=|population=44.424|pop_male=22.306|pop_female=22.118|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.96|lit_male=64.87|lit_female=47.06}} '''రాపూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అదురుపల్లె]] *[[అకిలవలస]] *[[బండేపల్లె]] *[[బొజ్జనపల్లె]] *[[చుట్టుపాలెం]] *[[గండూరుపల్లె]] *[[గరిమెనపెంట]] *[[గిలకపాడు]] *[[గోను నరసయ్యపాలెం]] *[[గోనుపల్లె]] *[[గుండవోలు]] *[[గురివిందపూడి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[జోరేపల్లె]] *[[జోరేపల్లె అక్కమాంబాపురం]] *[[కంభాలపల్లె]] *[[కసులనాటివారి ఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కోటూరుపాడు]] *[[లింగపాలెం]] *[[మునగల వెంకటాపురం]] *[[నాయనిపల్లె]] *[[నెల్లేపల్లె]] *[[పంగిలి]] *[[పెనుబర్తి]] *[[పెనుబర్తి గోపసముద్రం]] *[[పులిగిలపాడు]] *[[రాపూరు]] *[[రావిగుంటపల్లె]] *[[సానయపాలెం]] *[[సంకురాత్రిపల్లె]] *[[సిద్దవరం]] *[[సుద్దమల్ల]] *[[తానంచెర్ల ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తేగచెర్ల]] *[[తాటిపల్లె]] *[[తోకపాలెం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తూమయ]] *[[వీరయ్యపాలెం]] *[[వేపినాపి అక్కమాంబాపురం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[యేపూరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} దక్కిలి 4881 23610 2006-04-21T07:58:14Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దక్కిలి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దక్కిలి|villages=43|area=|population=38.684|pop_male=19.484|pop_female=19.2|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.57|lit_male=65.85|lit_female=45.16}} '''దక్కిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్తూరుపాడు]] *[[అట్టలసిద్దవరం]] *[[భీమవరం,దక్కిలి|భీమవరం]] *[[చాకలపల్లె]] *[[చాపలపల్లె]] *[[చీకిరేనిపల్లె]] *[[చెన్నసముద్రం]] *[[చెర్లోపల్లె]] *[[దగ్గవోలు]] *[[దక్కిలి]] *[[దండవోలు]] *[[దండవోలు ఉప్పరపల్లె]] *[[దత్తనగరం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దేవులపల్లె]] *[[గొల్లవారిగుంట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కందలవారిపల్లె]] *[[కొనేశ్వరభట్లపల్లె]] *[[కొత్తచెరువు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కొత్తనాలపాడు]] *[[కుప్పాయపాలెం]] *[[లింగసముద్రం]] *[[మాధవయ్యపాలెం]] *[[మహాసముద్రం]] *[[మర్లగుంట]] *[[మాటుమడుగు]] *[[మోపూరు]] *[[నదింపల్లె]] *[[నాగవోలు]] *[[నాగులపాడు]] *[[నాయుడుపాలెం]] *[[నమశివాయపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నూతలచెరువు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పలుగోడు]] *[[పాతనాలపాడు]] *[[పెదయాచసముద్రం]] *[[సంగనపల్లె]] *[[శ్రీపురం]] *[[సూరయపాలెం]] *[[స్వర్ణ యాచసముద్రం]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తీర్థంపాడు]] *[[తిమ్మనగుంట]] *[[తిమ్మాయపాలెం]] *[[వెదురుగుంట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వీరకుమార యాచసముద్రం]] *[[వేలంపల్లె]] *[[వెలికల్లు]] *[[వెంబులూరు]] *[[వెంపటివారిపల్లె]] *[[వెంగమనాయుడుపాడు]] *[[యెల్లావజ్జులపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} సైదాపురము 4882 23609 2006-04-21T07:58:05Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సైదాపురము||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సైదాపురము|villages=32|area=|population=43.292|pop_male=21.74|pop_female=21.552|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.54|lit_male=63.89|lit_female=45.18}} '''సైదాపురము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అయ్యవారిపాలెం]] *[[అనంతమడుగు]] *[[చగనం]] *[[చీకవోలు]] *[[దేవరవేమూరు]] *[[ఏదుల ఖండ్రిగ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గ్రిద్దలూరు]] *[[గులించెర్ల]] *[[జఫ్లాపురం]] *[[జోగిపల్లె]] *[[కలిచేడు]] *[[కోమటిగుంట రాజుపాలెం]] *[[కొమ్మిపాడు]] *[[కృష్ణారెడ్డిపల్లె]] *[[లింగసముద్రం]] *[[మలిచేడు]] *[[మిట్టపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మొలకలపూండ్ల]] *[[మునగపాడు]] *[[నల్లబొట్లపల్లె]] *[[ఒరుపల్లె]] *[[పాలూరు]] *[[పాతాల్లపల్లె]] *[[పెరుమాళ్లపాడు]] *[[పొక్కందల]] *[[పోతెగుంట]] *[[రాగనరామపురం]] *[[రామసగరం]] *[[సముద్రాలవారి ఖండ్రిగ]] *[[తిమ్మనరామపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తోకలపూడి]] *[[తిప్పిరెడ్డిపల్లె]] *[[తోచం]] *[[తురుయిమెర్ల]] *[[ఊటుకూరు]] *[[వేములచేడు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} గూడూరు,నెల్లూరు 4883 23628 2006-04-21T08:10:05Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=గూడూరు,నెల్లూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గూడూరు,నెల్లూరు|villages=23|area=|population=114.356|pop_male=56.814|pop_female=57.542|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.48|lit_male=74.77|lit_female=60.31}} '''గూడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాలోని ఒక పట్టణము మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[గూడూరు,నెల్లూరు|గుడూరు]] ==గ్రామాలు== *[[అయ్యవారిపాలెం]] *[[చెమిద్తి]] *[[చెన్నూరు - I]] *[[చెన్నూరు - II]] *[[తూర్పు గూడూరు (r)]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[కందలి]] *[[కండ్ర]] *[[కొమ్మనేటూరు]] *[[కొండగుంట]] *[[కుందకూరు]] *[[మంగలాపూరు]] *[[మేకనూరు]] *[[మిట్టాత్మకూరు]] *[[ఎన్.ఎస్.స్వామి ఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నెల్లటూరు]] *[[నెర్నూరు]] *[[పాలిచెర్ల]] *[[పాలిచెర్లరాజుపాలెం]] *[[రెడ్డిగుంట]] *[[వేడిచెర్ల]] *[[వెందోడు]] *[[విందూరు]] *[[పశ్చిమ గూడూరు (r)]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} మనుబోలు 4884 23606 2006-04-21T07:57:37Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మనుబోలు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మనుబోలు|villages=18|area=|population=35.828|pop_male=17.924|pop_female=17.904|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.77|lit_male=68.54|lit_female=55.03}} '''మనుబోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కంపేట]] *[[అనుపల్లిపాడు]] *[[బద్దెవోలు]] *[[బండెపల్లె]] *[[చెరుకుముడి]] *[[గురివిందపూడి]] *[[కాగితాలపూరు]] *[[కత్తువపల్లె]] *[[కొలనకుదురు]] *[[కుదితిపల్లె]] *[[మడమనూరు]] *[[మనుబోలు]] *[[ముద్దుముది]] *[[పార్లపాడు]] *[[పిడూరు]] *[[పిడూరుపాలెం]] *[[వడ్లపూడి]] *[[వెంకన్నపాలెం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} Template:ప్రస్తుతఘటనల తేదీసూచి 4885 15171 2005-11-28T18:16:52Z Chaduvari 97 <!-- {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDEE" | style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px" | '''Time''': {{CURRENTTIME}} [[Coordinated Universal Time|UTC]]&nbsp;&nbsp;|&nbsp;&nbsp;'''Date''': [[{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}]] |- | style="padding-top: 4px; font-size:70%" | '''Selected world times''' ([[Daylight Saving Time|DST]] adjusted):&nbsp; &nbsp;[[Cairo]]: +2<br>[[Frankfurt]]: +1&nbsp; &nbsp;[[Hong Kong]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Johannesburg]]: +3<br>[[London]]: +0&nbsp; &nbsp;[[Melbourne]]: +11&nbsp; &nbsp;[[Mexico City]]: -6<br>[[Moscow]]: +3&nbsp; &nbsp;[[New Delhi]]: +5.5&nbsp; &nbsp;[[New York City|New York]]: -5<br>[[Rio de Janeiro]]: -2&nbsp; &nbsp;[[Singapore]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Tokyo]]: +9<br>[[Vancouver]]: -8&nbsp; &nbsp;[[Wellington]]: +13 |} --> {| align = "right" border="0" cellpadding="10" cellspacing="0" style="width: 200; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDDD" | colspan=7 style="padding-top: 5px; font-size:120%;padding-bottom: 5px" | [[{{CURRENTMONTHNAME}} 2005]] |- | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 1 2005, మంగళవారం|1]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 2 2005, బుధవారం|2]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 3 2005, గురువారం|3]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 4 2005, శుక్రవారం|4]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 5 2005, శనివారం|5]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 6 2005, ఆదివారం|6]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 7 2005, సోమవారం|7]]''' |- | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 8 2005, మంగళవారం|8]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 9 2005, బుధవారం|9]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 10 2005, గురువారం|10]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 11 2005, శుక్రవారం|11]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 12 2005, శనివారం|12]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 13 2005, ఆదివారం|13]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 14 2005, సోమవారం|14]]''' |- | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 15 2005, మంగళవారం|15]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 16 2005, బుధవారం|16]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 17 2005, గురువారం|17]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 18 2005, శుక్రవారం|18]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 19 2005, శనివారం|19]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 20 2005, ఆదివారం|20]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 21 2005, సోమవారం|21]]''' |- | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 22 2005, మంగళవారం|22]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 23 2005, బుధవారం|23]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 24 2005, గురువారం|24]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 25 2005, శుక్రవారం|25]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 26 2005, శనివారం|26]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 27 2005, ఆదివారం|27]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 28 2005, సోమవారం|28]]''' |- | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 29 2005, మంగళవారం|29]]''' | '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 30 2005, బుధవారం|30]]''' <!--| '''[[#{{CURRENTMONTHNAME}} 31 2005, గురువారం|31]]'''--> |- |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px;"|<hr> |- <!--| colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px; font-size:80%; text-align:right;" | {{ed|Current events box|box}}--> |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 15px; font-size:150%; text-align:center;" | [[పతాక శీర్షికలు 2005|పతాక శీర్షికలు]] |} <!--ప్రస్తుతం ఇది అవసరం లేదు కనుక దాచిపెట్టాను. “ప్రస్తుత ఘటనల” పేజీలను విషయానుసారం తయారు చేసినపుడు ఈ లింకులను చూపించవచ్చు. {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333;" |- !Other current events |- |[[Current events|World]] - [[Current science and technology events|Sci-Tech]] - [[Current sports events|Sports]] |- |style="font-size:90%"|[[List of current events articles by region| current events by region]] |- |'''''See also:'' [[n:Main Page|Wikinews]]''' |} --> [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు]] వెంకటాచలము 4886 23605 2006-04-21T07:57:27Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వెంకటాచలము||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెంకటాచలము|villages=20|area=|population=55.592|pop_male=28.316|pop_female=27.276|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.28|lit_male=65.89|lit_female=50.38}} '''వెంకటాచలము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అదిమేపల్లె]] *[[అనికేపల్లె]] *[[ఎదగాలి]] *[[ఈపూరు బిట్ - II (జీ.వీ.ఆర్ పాలెం)]] *[[కాకుటూరు]] *[[కందలపాడు]] *[[కంతేపల్లె]] *[[కనుపూరు బిట్ - I]] *[[కనుపూరు బిట్-II @ చౌటపాలెం]] *[[కసుమూరు]] *[[కుంకుమపూడి]] *[[కురిచెర్లపాడు]] *[[నాగులవరం]] *[[పలిచెర్లపాడు]] *[[పూడిపర్తి]] *[[పుంజులూరుపాడు]] *[[సర్వేపల్లె బిట్-I @ టీ.కే.పాడు]] *[[సర్వేపల్లె-III @ ఇసకపాలెం]] *[[సర్వేపల్లె-IV @ ఎన్.జీ.పాలెం]] *[[సర్వేపల్లె బిట్ - II]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} పొదలకూరు 4887 23599 2006-04-21T07:56:24Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పొదలకూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పొదలకూరు|villages=36|area=|population=62.742|pop_male=31.654|pop_female=31.088|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.36|lit_male=70.21|lit_female=52.39}} '''పొదలకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్తుర్తి]] *[[అంకుపల్లె]] *[[అయ్యగారిపాలెం]] *[[బత్తులపల్లె]] *[[బత్తులపల్లిపాడు]] *[[భోగసముద్రం]] *[[బిరడవోలు]] *[[చాటగొట్ల]] *[[డేగపూడి]] *[[డేగపూడి రాజుపాలెం]] *[[దుగ్గుంట]] *[[దుగ్గుంట రాజుపాలెం]] *[[గురవాయపాలెం]] *[[ఇనుకుర్తి]] *[[కనుపర్తి]] *[[మహమ్మదపురం]] *[[మర్రిపల్లె గోపసముద్రం]] *[[మరుపూరు]] *[[మొగల్లూరు]] *[[నల్లపాలెం]] *[[నందివోయ]] *[[నవూరు]] *[[నేదురుపల్లె]] *[[పార్లపల్లె]] *[[పొదలకూరు]] *[[ప్రభగిరిపట్నం]] *[[పులికొల్లు]] *[[రేవల్ల యెరుగుంటపాలెం]] *[[సూరయపాలెం]] *[[తాటిపర్తి]] *[[తోడేరు]] *[[ఉచ్చపల్లె]] *[[ఉట్లపాలెం]] *[[వావింటపర్తి]] *[[వెలిగంటిపాలెం]] *[[వీరూరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} నెల్లూరు మండలము 4888 23600 2006-04-21T07:56:33Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నెల్లూరు మండలము||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నెల్లూరు మండలము|villages=29|area=|population=482.014|pop_male=242.869|pop_female=239.145|pop-density=|pop-growth=|literacy=77.21|lit_male=83.15|lit_female=71.21}} '''నెల్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[nellore (m+og)]] * [[nellore (m)]] ==గ్రామాలు== *[[అక్కచెరువుపాడు]] *[[అల్లీపురం]] *[[అమనచెర్ల]] *[[అంబాపురం]] *[[బుజ బుజ నెల్లూరు]] *[[చింతరెడ్డిపాలెం]] *[[దేవరపాలెం]] *[[దొంతలి]] *[[గొల్ల కందుకూరు]] *[[గుడిపల్లిపాడు]] *[[గుండ్లపాలెం]] *[[కాకుపల్లె-I]] *[[కాకుపల్లె-II (మదరాజ గూడూరు)]] *[[కల్లూరుపల్లె]] *[[కందమూరు]] *[[కనుపర్తిపాడు]] *[[మన్నవరప్పాడు]] *[[మట్టెంపాడు]] *[[మొగల్లపాలెం]] *[[ములుముది]] *[[ఒగురుపాడు]] *[[పెద్ద చెరుకూరు]] *[[పెనుబర్తి]] *[[పొత్తెపాలెం]] *[[సజ్జాపురం]] *[[దక్షిన మోపూరు]] *[[ఉప్పుటూరు]] *[[వెల్లంటి]] *[[విసవావిలేటిపాడు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} నవంబర్ 2005 4889 16382 2005-12-20T06:04:13Z Chaduvari 97 /* నవంబర్ 25, శుక్రవారం */ Links corrected {{ప్రస్తుత ఘటనలు 2005}} {| align = "right" border="0" cellpadding="10" cellspacing="0" style="width: 200; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDDD" | colspan=7 style="padding-top: 5px; font-size:120%;padding-bottom: 5px" | నవంబర్ 2005 |- | '''[[#నవంబర్ 1 2005, మంగళవారం|1]]''' | '''[[#నవంబర్ 2 2005, బుధవారం|2]]''' | '''[[#నవంబర్ 3 2005, గురువారం|3]]''' | '''[[#నవంబర్ 4 2005, శుక్రవారం|4]]''' | '''[[#నవంబర్ 5 2005, శనివారం|5]]''' | '''[[#నవంబర్ 6 2005, ఆదివారం|6]]''' | '''[[#నవంబర్ 7 2005, సోమవారం|7]]''' |- | '''[[#నవంబర్ 8 2005, మంగళవారం|8]]''' | '''[[#నవంబర్ 9 2005, బుధవారం|9]]''' | '''[[#నవంబర్ 10 2005, గురువారం|10]]''' | '''[[#నవంబర్ 11 2005, శుక్రవారం|11]]''' | '''[[#నవంబర్ 12 2005, శనివారం|12]]''' | '''[[#నవంబర్ 13 2005, ఆదివారం|13]]''' | '''[[#నవంబర్ 14 2005, సోమవారం|14]]''' |- | '''[[#నవంబర్ 15 2005, మంగళవారం|15]]''' | '''[[#నవంబర్ 16 2005, బుధవారం|16]]''' | '''[[#నవంబర్ 17 2005, గురువారం|17]]''' | '''[[#నవంబర్ 18 2005, శుక్రవారం|18]]''' | '''[[#నవంబర్ 19 2005, శనివారం|19]]''' | '''[[#నవంబర్ 20 2005, ఆదివారం|20]]''' | '''[[#నవంబర్ 21 2005, సోమవారం|21]]''' |- | '''[[#నవంబర్ 22 2005, మంగళవారం|22]]''' | '''[[#నవంబర్ 23 2005, బుధవారం|23]]''' | '''[[#నవంబర్ 24 2005, గురువారం|24]]''' | '''[[#నవంబర్ 25 2005, శుక్రవారం|25]]''' | '''[[#నవంబర్ 26 2005, శనివారం|26]]''' | '''[[#నవంబర్ 27 2005, ఆదివారం|27]]''' | '''[[#నవంబర్ 28 2005, సోమవారం|28]]''' |- | '''[[#నవంబర్ 29 2005, మంగళవారం|29]]''' | '''[[#నవంబర్ 30 2005, బుధవారం|30]]''' <!--| '''[[#నవంబర్ 31 2005, గురువారం|31]]'''--> |- |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px;"|<hr> |- <!--| colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px; font-size:80%; text-align:right;" | {{ed|Current events box|box}}--> |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 15px; font-size:150%; text-align:center;" | [[పతాక శీర్షికలు 2005|పతాక శీర్షికలు]] |} __NOTOC__ ==నవంబర్ 30 బుధవారం== * [[తెరాస]] అసంతుష్ట ఎమ్మెల్యేల అల్టిమేటం పనిచేసింది. వారు ప్రస్తావించిన 11 అంశాలపై శాసనసభాపక్ష సమావేశంలో చర్చించేందుకు సిద్ధమని కేసీఆర్‌ ప్రకటించాడు. అందుకు కలిసిరావాలని 'ప్రేమపూర్వకం'గా వారిని ఆహ్వానించాడు. ఆసుపత్రి నుంచి డిశ్చార్జి అయ్యాక కేసీఆర్‌ కేంద్రమంత్రి నరేంద్ర, తెరాస సిద్ధాంతకర్త ప్రొఫెసర్‌ జయశంకర్‌తో కలిసి బుధవారం సాయంత్రం ఇక్కడ తన నివాసంలో విలేఖరులతో మాట్లాడాడు. అసంతుష్ట ఎమ్మెల్యేలు డిమాండ్‌ చేసిన 'క్షమాపణ' పదాన్ని ఆయన ఎక్కడా ప్రస్తావించలేదు. ఆయనిలా అన్నాడు: "ఈ మధ్య తెరాసలోని కొద్ది మంది ఎమ్మెల్యేలు అపోహలు, అనుమానాలు, సందేహాలు వెలిబుచ్చి వాటి నివృత్తి కోసం ప్రయత్నిస్తున్నారు. పార్టీ అధ్యక్షుడిగా వారందరికీ హృదయపూర్వక ఆహ్వానం పలుకుతున్నాను. మనకు అన్నిటికన్నా ముఖ్యం తెలంగాణ సాధన. అదే ప్రాణం. ఊపిరి. ఆ ధ్యేయంతోనే చివరి వరకు నడవాల్సిన బాధ్యత మనందరిపైనా ఉంది. స్పర్థలు, భేదాభిప్రాయాలు లేని పార్టీ ప్రపంచంలో ఎక్కడా ఉండదు. అన్ని పార్టీల్లోనూ ఇలాంటివి సహజమే. పార్టీ అధ్యక్షుడిగా సంస్థలో జరిగే ఏ విషయానికైనా నేనే బాధ్యత వహించాల్సి ఉంటుంది. అభిప్రాయ భేదాలు తలెత్తితే సర్దుబాటు చేసుకుని ముందుకెళ్లాలి." * [[మధ్య ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిగా బాబూలాల్ గౌర్‌ను దింపి తాను మళ్ళీ గద్దెనెక్కాలన్న ఉమాభారతి ఆశలు సగమే ఫలించాయి. ముఖ్యమంత్రి మార్పిడి జరిగింది గానీ, పదవి ఆమెకు దక్కలేదు. ముఖ్యమంత్రిగా శివరాజ్‌సింగ్ చౌహాన్‌ను [[భాజపా]] నాయకత్వం ఎంపికచేసింది. దాంతో ఉమ పార్టీ అధిష్టానంపై తీవ్ర విమర్శలు చేసింది. ప్రతిగా, నాయకత్వం ఆమెను సస్పెండ్ చేసి, ఎందుకు బహిష్కరించకూడదో చెప్పమని షోకాజ్ నోటీసు కూడా ఇచ్చింది. ==నవంబర్ 29 మంగళవారం== * [[డిసెంబర్ 1]] లోగా తాము అడిగిన విధంగా ప్రకటన చెయ్యాలని [[తెరాస]] అసంతుష్ట నేతలు [[కె.సి.ఆర్]]కు అల్టిమేటం జారీచేసారు. "మీ ప్రకటన కోసం 12 రోజులు ఎదురుచూశాం. మేమెంత ఓపిగ్గా ఎదురుచూసినా... ఎంతగా వెనక్కి తగ్గినా మీరు మాత్రం దిగిరావట్లేదు. ఇక మాకు ఓపిక నశించింది. డిసెంబర్‌ 1లోగా బహిరంగ ప్రకటన చేయండి. మీకిదే చివరి డెడ్‌లైన్‌. ప్రకటన ప్రతిని మీకిప్పటికే ఇచ్చాం. అందులో అక్షరం కూడా పొల్లుపోకుండా చెప్పండి. లేదంటే సభలూ సమావేశాలతో ప్రజల్లోకి వెళతాం. మీ తప్పుల్ని ఎత్తిచూపుతూ మా నిర్దోషిత్వాన్ని నిరూపించుకుంటాం. వరంగల్‌లోనే మా మొదటి సభ. ఆ తేదీని డిసెంబర్‌ 3న ప్రకటిస్తాం. ఈ సభల్లో మేధావులు, ప్రొఫెసర్లు, వివిధ ఐక్య వేదికల పెద్దలు, సీనియర్‌ పాత్రికేయులు... అంతా ప్రసంగిస్తారు. మా మౌనాన్ని బలహీనతగా భావించకండి". == నవంబర్ 28 సోమవారం== ఇండియా దక్షిణ ఆఫ్రికా మధ్య జరిగిన 4వ ఒక రొజు ఆంతర్జాతీయ మ్యాచ్ లొ ఇండియా ఘన విజయం సాధించింది. ద్రవిడ్ తన పేరు నెలబెట్టకున్నాడు. ==నవంబర్ 27 ఆదివారం== * '''మున్నేరులో మునిగి పిల్లల మృతి''': [[విజయవాడ]] రవీంద్రభారతి హైస్కూల్‌కు చెందిన 421 మంది విద్యార్థులను వనభోజనాలకోసం కంచికచర్ల మండలం కీసరకు తీసుకువెళ్ళారు. అక్కడి మున్నేటిలో స్నాలకు దిగిన 15 మంది విద్యార్థులు నీటిలో మునిగి మరణించారు. ప్రమాద సమయంలో 40 మంది ఉపాధ్యాయులు ఒడ్డునే ఉన్న మామిడి తోటలో ఉన్నారు. పిల్లల్ని పర్యవేక్షించటంలో వీరి వైఫల్యం వల్లనే దారుణం జరిగిందని తోటి విద్యార్థులు, స్థానికులు అంటున్నారు. ప్రమాదం నుంచి బయటపడ్డ విద్యార్థులు వివరించిన ప్రకారం.. అల్పాహారం తీసుకున్నాక పిల్లలు ఆటపాటలకు ఉపక్రమించారు. టీచర్లు, సిబ్బంది ఎవరికివారు మాటల్లో మునిగిపోయారు. ఈలోగా కొందరు విద్యార్థులు నీళ్లలోకి దిగారు. నీటి లోతు రెండు అడుగులే ఉన్నట్లు తోచింది. అందరూ జంటలుగా చేయి చేయి పట్టుకుని నడుచుకుంటూ వెళ్తున్నారు. ఒక్కసారిగా ఆరు నుంచి ఏడు అడుగుల లోతు తగిలింది. ముందున్న వారంతా ఆ లోతు నీళ్లలో మునిగిపోయారు. వెనుక ఉన్న వారు భయభ్రాంతులకు గురయ్యారు. అలాగే వెనక్కు వచ్చేశారు. గతంలో ఇసుక కోసం తవ్విన క్వారీల గుంటలు ఈ విషాదానికి పరోక్షంగా కారణమయ్యాయి. ==నవంబర్ 26, శనివారం == * [[తెరాస]]లో సంక్షోభానికి హరీశ్‌రావే కారణనమని [[కె.సి.ఆర్]] మరో మేనల్లుడు ఉమేశ్‌రావు ధ్వజమెత్తాడు. ఆయన ఇలా అన్నాడు: "కేసీఆర్‌వి నియంతృత్వ పోకడలన్న ఎమ్మెల్యేల అభిప్రాయం నిజం కాదు. ఆయన నూరుశాతం ప్రజాస్వామ్యవాది. ఎన్నడూ నియంతృత్వంతో వ్యవహరించలేదు. పార్టీలో ప్రస్తుత సంక్షోభానికి కారణం హరీశ్. దీనికే కాదు, అన్ని సమస్యలకూ మూలకారణం హరీశే!! పార్టీలో అల్లుళ్ల ఆధిపత్యం గురించి తీవ్రంగా ఆరోపణలు వస్తున్నాయి. వాటిలో ఒక్కటి కూడా నన్నుద్దేశించింది కాదు. అన్నీ హరీశ్‌పైనే. ఆయన్ను దృష్టిలో పెట్టుకుని మాత్రమే వారు అంటున్నారు. ఇప్పుడే కాదు... హరీశ్ మొదట్నుంచీ వివాదాస్పద వ్యక్తే. అతనిపై గతంలోనూ అనేక ఆరోపణలు వచ్చాయి. ఎమ్మెల్యేలను ఆయన ఎన్నో ఇబ్బందులు పెట్టాడు. వారి నియోజకవర్గ పనుల్లోనూ జోక్యం చేసుకుంటున్నాడు. ఇప్పుడు అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలు కాంగ్రెస్‌కు అమ్ముడు పోయారంటూ దుష్ప్రచారం చేస్తోందీ, వారికి వ్యతిరేకంగా పోస్టర్లు అంటిస్తోందీ కూడా హరీశే. అందుకే వారలా మాట్లాడుతున్నారు." * [[తెరాస]] అగ్రనేత [[ఆలె.నరేంద్ర]] ఇలా అన్నాడు: "కాంగ్రెస్ నేత వెంకటస్వామికి ఏం తెలుసు! ఆయనకు మతిమరుపు ఎక్కువైంది... కనీస ఉమ్మడి ప్రణాళికలో [[తెలంగాణ]] అంశం చేర్చారంటే... యూపీఏలో అంగీకరించినట్లు. తెలంగాణపై ఏర్పాటైన సబ్ కమిటీ ఈ పార్లమెంటు సమావేశాల సందర్భంగా సమావేశమవుతుంది. ఆ తరవాత [[సోనియాగాంధీ]]కి నివేదిక సమర్పిస్తుంది." తెలంగాణ సాధనకు ఎంతకాలం పడుతుందో చెప్పలేమన్నారు. * సంగారెడ్డికి వచ్చిన ముఖ్యమంత్రి [[వై.ఎస్‌]]తో కలిసి నరేంద్ర పర్యటించారు. పర్యటన తరువాత నరేంద్ర ఇలా అన్నాడు: "కృష్ణా, గోదావరి జలాల్లో తెలంగాణ వాటా ఎంతో ముందు చెప్పండి. ఆ తర్వాత ఎన్ని ప్రాజెక్టులు కట్టుకున్నా మాకు ఇబ్బంది లేదు. ఢిల్లీలో కేసీఆర్, నేను దిగ్విజయ్‌సింగ్ సమక్షంలో వైఎస్‌తో చర్చలు జరిపి తీసుకున్న నిర్ణయాల్లో ఒక్కటి మినహా ఏవీ అమలు కాలేదు. [[పులిచింతల ప్రాజెక్టు|పులిచింతల]], [[పోలవరం ప్రాజెక్టు|పోలవరం]] ప్రాజెక్టుల విషయంలో కూడా వైఎస్ ప్రభుత్వం మాతో చేసుకున్న ఒప్పందాలకు భిన్నంగా వ్యవహరిస్తోంది. 610 జీవో అమలు విషయంలో నిర్లక్ష్యం ప్రదర్శిస్తున్నారు. పోలీసుశాఖలో 610 జీవో అమలు చేయకుండా రిక్రూట్‌మెంట్లు జరుగుతున్నా, ప్రభుత్వం కానీ [[తెలంగాణ]]కు చెందిన కాంగ్రెస్ ఎమ్మెల్యేలు కానీ పట్టించుకోవడం లేదు." ==నవంబర్ 25, శుక్రవారం== * [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] సామర్థ్యం పెంపుపై జారీచేసిన జీవో-170ని నిలిపివేయాలని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ను సీఎల్పీ మాజీనేత [[పి.జనార్దనరెడ్డి]] డిమాండు చేశారు. ఈ జీవో అమలు వల్ల ప్రభావితమయ్యే ప్రాంతాల్లోని కాంగ్రెస్‌ ఎమ్మెల్యేలతో ముందుగా చర్చించాలని కోరారు. "పోతిరెడ్డిపాడు సామర్థ్యాన్ని మహా అయితే 40వేల క్యూసెక్కుల వరకూ పెంచొచ్చు. నాగార్జునసాగర్‌ కుడి, ఎడమ కాల్వల నీటివిడుదల సామర్థ్యం కంటే ఇది చాలా ఎక్కువ. వరదనీటిని తీసుకుంటే ఫర్వాలేదు. కానీ [[రాయలసీమ]]లోని 7.25లక్షల ఎకరాలకు నీరివ్వాలన్న ఉద్దేశ్యాన్ని జీవో-170లోనే చెప్పారు. నీటిపారుదలకు నికరజలాలు (ఎస్యూర్డ్‌ ఇరిగేషన్‌ ఫెసిలిటీ) ఇస్తున్నట్టు దానిలో స్పష్టంగా ఉంది. ఒక్కసారి నీరిస్తే.. ఆ తర్వాత ఏడాది నుంచీ అక్కడివాళ్లు డిమాండు చేస్తారు. [[రబీ]] సీజన్లో వరి వద్దంటే రైతులు విన్నారా? ఒకసారి అలవాటు చేస్తే ఇక అంతే. [[రాజోలిబండ మళ్లింపు పథకం]] విషయంలో [[కర్నూలు]], [[మహబూబ్‌నగర్‌]] జిల్లాల రైతులు కొట్లాడుకోవటం మర్చిపోవద్దు. పోతిరెడ్డిపాడు ఫలితంగా సాగర్‌, [[కృష్ణాడెల్టా]] ఆయకట్టుకు నీరు తగ్గిపోతుంది. [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు|శ్రీశైలం]], [[నాగార్జునసాగర్‌ ప్రాజెక్టు|సాగర్]], [[ప్రకాశం బారేజి]]లలో పూర్తిస్థాయిలో నీళ్లుంటేనే... పోతిరెడ్డిపాడు నుంచి నీటివిడుదల జరగాలి. అప్పుడే వరదనీరిచ్చినట్లుగా ఉంటుంది. పోతిరెడ్డిపాడుతో జంటనగరాలకు కృష్ణానీళ్లు తేవటం సాధ్యం కాదు. సాగర్‌, కృష్ణాడెల్టా ఆయకట్టులోనూ ఇబ్బందే. ఈ ప్రాంతాల్లోని కాంగ్రెస్‌ ఎమ్మెల్యేలతో ముందుగా ముఖ్యమంత్రి చర్చించాలి. ప్రజలకే కాదు, ఎమ్మెల్యేగా నాక్కూడా సందేహ నివృత్తి జరగాలి. [[కృష్ణా నది|కృష్ణాజలాల్లో]] ఆంధ్రప్రదేశ్‌ వాటా 800 టీఎంసీల్లో ఏప్రాంతానికి ఎంతన్న విషయాన్నీ తేల్చాలి" అని పీజేఆర్‌ పేర్కొన్నారు. పోతిరెడ్డిపాడు విషయంపై నీటిపారుదలమంత్రి [[పొన్నాల లక్ష్మయ్య]] ఇచ్చిన వివరణతో పీసీసీ అధ్యక్షుడు [[కె.కేశవరావు]] సంతృప్తి చెందిన అంశంపై స్పందిస్తూ..."లక్ష్మయ్య ఏం చెప్పారో, తానేరీతిలో సంతృప్తిచెందాడో కేశవరావు నాకు చెప్పలేదు. ఎమ్మెల్యేలకైనా విషయం చెప్పాలిగదా! అందుకే నేను ముఖ్యమంత్రిని అడుగుతున్నా"నని పేర్కొన్నారు. ==నవంబర్ 23, బుధవారం== * [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]లో బుధవారం పోలీసులు, నక్సల్స్‌ మధ్య జరిగిన రెండు వేర్వేరు ఎదురుకాల్పుల్లో ఇద్దరు నక్సల్స్‌ మృతిచెందారు. ఒక ఆరెస్సైకి గాయాలయ్యాయి. ==నవంబర్ 22 2005, మంగళవారం== * [[బీహార్]] [[శాసనసభ]] [[బీహార్ శాసనసభ ఎన్నికలు నవంబర్ 2005|ఎన్నికలలో]] [[లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్]] నాయకత్వం లోని [[రాష్ట్రీయ జనతా దళ్]] కూటమి ఓడిపోయింది. [[జనతాదళ్ యు]] నేతృత్వంలోని కూటమి [[నితీష్ కుమార్]] నాయకత్వంలో సంపూర్ణ ఆధిక్యత సాధించి అధికారంలోకి వచ్చింది. * [[కృషి బాంకు మోసం|కృషి బాంకు]] ద్వారా ఎంతో మంది ప్రజలసొమ్మును కైంకర్యం చేసి, గత నాలుగేళ్ళుగా తప్పించుకు తిరుగుతున్న మోసగాడు, కొసరాజు వెంకటేశ్వర రావు బాంకాక్‌లో పోలీసులకు పట్టుబడ్డాడు. * [[తెరాస]] నేత, [[కె చంద్రశేఖర రావు]] ఉదయం బాత్రూములో జారిపడగా ఎడమకాలి పైభాగంలో ఎముకచిట్లింది. అఖిలభారత వైద్యవిజ్ఞాన సంస్థలో చేరిన ఆయనకు ఒక వారంరోజుల పాటు విశ్రాంతి తీసుకోవాలని వైద్యులు సలహా ఇచ్చారు. * [[భారత్]], [[దక్షిణాఫ్రికా]] ల మధ్య [[చెన్నై]]లో జరగవలసిన మూడో ఒకరోజు క్రికెట్ పోటీ వర్షం కారణంగా రద్దయింది. ==నవంబర్ 21 2005, సోమవారం == * సోమవారం ఉదయం మందాడి స్వయంగా నరేంద్ర కార్యాలయానికి వెళ్ళీ, మాట్లాడేందుకు తన నివాసానికి రావాల్సిందిగా ఆహ్వానించారు. పార్టీ నేతలు ప్రకాశ్, విద్యాసాగరరావులతో కలసి నరేంద్ర మందాడి నివాసానికి చేరుకున్నారు. నారాయణరావు పటేల్, జయప్రకాశ్‌రెడ్డి మినహా తెరాస అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలంతా అక్కడే ఉన్నారు. కేసీఆర్‌పై దుగ్యాల తీవ్రంగా విరుచుకుపడ్డారు. "కేసీఆర్ తోక పట్టుకుని ఉద్యమాన్ని ఈదేందుకు మేం సిద్ధంగా లేం. ఆయన నేతృత్వంలో నిజంగానే తెలంగాణ వస్తుందా? అదే జరిగితే రాజకీయ సన్యాసం పుచ్చుకుంటాం. ఉద్యమం ఆయన అబ్బసొత్తో, తాతసొత్తో కాదు. కేసీఆర్ చెప్పినట్టల్లా విని, తలొంచుకు బతకాల్సిన అవసరం మాకు లేదు. కింద మంటపెట్టి పైకి తీయగా మాట్లాడుతున్నాడాయన. వరంగల్ భేటీలో అనామకులతో మమ్మల్ని ఇష్టమొచ్చినట్టు తిట్టించాడు" అంటూ తీవ్ర వ్యాఖ్యలు చేశారు. భేటీని రద్దు చేయించేందుకు తాను తీవ్రంగా ప్రయత్నించినా పార్టీలోని కొన్ని శక్తుల ఒత్తిడి వల్ల విఫలమయ్యానని నరేంద్ర సర్ది చెప్పాడు. * "కేసీఆర్ తీరు పట్ల ఎమ్మెల్యేల్లోనే కాదు... ఒకరిద్దరు ఎంపీల్లోనూ అసంతృప్తి ఉంది. అంతమాత్రాన మనమిలా జనాల్లో పడటం సరికాదు. ఎల్పీ మీటింగ్ పెట్టుకుందాం. అందులో కేసీఆర్‌ను నిలదీద్దాం. ఎదిరిద్దాం. సమాధానం చెప్పేదాకా నిర్బంధిద్దాం. కేసీఆర్ ఎలాంటి వాడైనా, ఉద్యమం కోసం ఆయన నాయకత్వాన్ని అంగీకరిద్దాం" అంటూ దుగ్యాలను అనునయించేందుకు నరేంద్ర బృందం ప్రయత్నించింది. * అందుకు దుగ్యాల తీవ్రంగా ప్రతిస్పందించాడు. "''కత్తి బంగారుదని చెప్పి, దాంతో మెడ కోసుకుంటామా?'' ఆయన నాయకత్వంపై నమ్మకమున్న వారు ఉండండి. మేం మాత్రం ఉండం. ప్రజల్లోకి వెళ్లి చెప్పాల్సింది చెబుతాం. ఇది ఖాయం. వరంగల్‌లోనే త్వరలో సభ పెడతాం. దానికి మీరూ రండి. వరంగల్ సభలో కిరాయి మనుషుల్తో మమ్మల్ని తిట్టించారు. మేం మాత్రం చెప్పాలనుకున్నది నేరుగా ప్రజలకే చెబుతాం. మీరేం చేసుకుంటారో చేసుకోండి. ఇవి నా ఒక్కని మాటలు కావు. మా అందరి అభిప్రాయాలు. ఇతర ఎమ్మెల్యేలను నేనేదో ప్రలోభపెడుతున్నట్టు మాట్లాడుతున్నారుగా! నే వెళ్తున్నా. వారితోనే విడిగా మాట్లాడండి'' అంటూ చివాలున లేచి వెళ్లిపోయాడు. ==నవంబర్ 20 2005, ఆదివారం == * అనంతపురం పల్లెబాట కార్య్క్రమంలో ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్.రాజశేఖర రెడ్డి]] ఇలా అన్నాడు: "సాగునీటి విషయంలో ఇచ్చిన మాట నిలబెట్టుకుంటాం. రైతులకు నాపై నమ్మకముంది. వారి విశ్వాసం కోల్పోతే.. అసలు రాజకీయాల్లోనే ఉండను" * మాజీ క్రికెటర్ ఒకరితో తనకు సంబంధాలున్నట్లు అబూ సలీం చెప్పాడు అని సి.బి.ఐ. వర్గాలు తెలియజేసాయి. * కేసీఆర్ నియంతృత్వ పోకడలను త్వరలో ప్రజల మధ్యకు తీసుకు వెళ్లనున్నట్లు తెరాస అసంతృప్త ఎమ్మెల్యేలు మందాడి సత్యనారాయణరెడ్డి, జయప్రకాశ్‌రెడ్డి, గీట్ల ముకుందరెడ్డి, కంభంపాటి లక్ష్మారెడ్డి, బండారి శారారాణి, దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు ప్రకటించారు. బాపురావు కోవర్టు ఆపరేషన్ బూటకమని, దీనిపై కోర్టుకు వెళ్తామని చెప్పారు. "మీకు ఉద్యమాన్ని కాపాడుకోవాలనే చిత్తశుద్ధి లేనేలేదు. అదే ఉంటే ఏ రోటికాడి పాట ఆ రోటికాడ పాడే నికృష్టుల్ని, విగ్రహాల దొంగల్ని, దొంగప్లాట్ల విక్రయదారులను, ప్రజల్లో వీసమెత్తు గౌరవంలేని అర్భకుల్ని ఏరికోరి వేదికపైకి పిలిచి మాట్లాడిస్తారా? వారు మమ్మల్ని బండబూతులు తిడుతుంటే చప్పట్లతో రెచ్చగొడతారా? అందులోనే మీ అసలు ఉద్దేశం తేటతెల్లమైంది. జిల్లాలో పార్టీ కార్యాచరణను రూపొందించేందుకే సభ అన్న మాటల్ని గాలికొదిలారు. మా లేఖకు సమాధానమిచ్చే సాహసం లేక కార్యకర్తల్ని రెచ్చగొట్టి మాపైకి ఉసిగొల్పారు. మమ్మల్ని వారిచేత రాళ్లతో కొట్టించి చంపాలని పథకం వేశారు. కసిదీరా తిట్ల పురాణం చదివించారు. మీది దుష్ట సంకల్పం. కక్ష సాధింపు ధోరణి. మీ నిజస్వరూపాన్ని ప్రజల ముందు బట్టబయలు చేస్తాం. భేటీలో మా ప్రస్తావనే రానివ్వబోమన్న పార్టీ నాయకత్వం అందుకు భిన్నంగా మాపై అన్నివిధాలా దాడికి దిగింది. గ్రామ బహిష్కరణ విధించాలంటూ పిచ్చిపిచ్చి బెదిరింపులతో మమ్మల్ని లొంగదీసుకునే ప్రయత్నం చేసింది. దొంగల్లా తప్పించుకుంటున్నామంటూ నీచంగా దూషించింది. బుజ్జగింపు ప్రయత్నాలంటే ఇవేనా? కలుపుకుపోయే ప్రయత్నమంటే ఇదేనా? నిజానికి మమ్మల్నా సభకు పిలవనేలేదు. తప్పిదాల్ని ఎత్తిచూపడం, దిద్దుకొమ్మనడం, పార్టీని పునర్నిర్మించాలనడం, ఉద్యమాన్ని ఉద్ధృతం చేయాలనటం, తెలంగాణకు జరుగుతున్న అన్యాయాలపై ఆందోళనలు చేయాలనటం నేరమా? ద్రోహమా?" అంటూ మందాడి కన్నీరు పెట్టారు. ==నవంబర్ 19 2005, శనివారం == * "తెలంగాణాకు ద్రోహం చేస్తే నీ ప్రభుత్వాన్ని కూలదోయడానికి కూడా వెనుకాడం. నీ అంతు చూస్తాం. చంద్రబాబుకు గోరీ కట్టినట్టే తెలంగాణలో నీకూ గోరీ కడతాం" అంటూ కేంద్ర మంత్రి, [[తెరాస]] అగ్ర నేత [[ఆలె నరేంద్ర]] [[ముఖ్యమంత్రి]] [[వై.ఎస్.రాజశేఖర రెడ్డి]] ని వరంగల్‌లో ఏర్పాటు చేసిన తెరాస విస్తృత స్థాయి సమావేశంలో హెచ్చరించారు. మనసు మార్చుకుని చర్చలకు రావాల్సిందిగా అసంతుష్ట ఎమ్మెల్యేలకు ఆయన ఆహ్వానం పలికారు. "వైఎస్! నువ్వు నిజాయితీగా పాలిస్తున్నావా? తెలంగాణ ప్రయోజనాలతో చెలగాటమాడుతున్నావు. గోదావరి జలాలను కృష్ణా ద్వారా కృష్ణా డెల్టాకు.. కృష్ణా జలాలను రాయలసీమకు పంపిస్తున్నావ్. మరి తెలంగాణ ఏమైపోవాలి? ఎండిపోవాలా? ఆంధ్రా ప్రాజెక్టులకు నిధు లు కేటాయించి.. తెలంగాణ ప్రాజెక్టులకు కేంద్ర ప్యాకేజీలు తెచ్చుకోమంటున్నావ్. రాష్ట్ర బడ్జెట్ నుంచి నిధుల కేటాయింపులు లేవు. ప్రపంచంలో ఏ ముఖ్యమంత్రీ ఇంత ద్రోహం చేయలేదు. మాతో ఇలాంటి ఆటలా? తెలంగాణకు, తెరాసకు ద్రోహం చేస్తే ఖబడ్దార్!" అని హెచ్చరించారు. * బెంగుళూరు లో జరిగిన రెండో ఒకరోజు క్రికెట్ పోటీలో భారత్ దక్షిణాఫ్రికా ను ఆరు వికెట్లతో ఓడించింఇ, ప్రస్తుత పోటీల శ్రేణిని 1-1 తో సమానం చేసింది ==నవంబర్ 18 2005, శుక్రవారం == * [[పరిటాల రవీంద్ర]] హంతకుడిగా స్వయంగా తనే చెప్పుకున్న మొద్దు శీను గడిచిన కొంతకాలంగా భార్యబిడ్డలతో న్యూఢిల్లీలో అజ్ఞాతంగా ఉన్నట్లు తమ పరిశోధనలో తెలిసిందని [http://www.eenadu.net/archives/archive-19-11-2005/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel1.htm ఈనాడు] రాసింది. * కేంద్ర మంత్రివర్గంలో [[ప్రధానమంత్రి]] చేసిన స్వల్పమార్పుల్లో భాగంగా [[ఎస్.జైపాల్ రెడ్డి]] ని సమాచార ప్రసార శాఖ నుండి పట్టణాభివృద్ధి శాఖకు మార్చారు. ==నవంబర్ 17 2005, గురువారం == * <b>విరసంపై నిషేధం ఎత్తివేత ,ఉత్తర్వులు జారీ <b\>. విప్లవ రచయుతల సంఘంపై ([[విరసం]]) రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిషేధాన్ని ఎత్తివేసింది. [[ఆంధ్రప్రదేశ్ ]][[ప్రజాభద్రత చట్టం ]]కింద ఏర్పాటైన త్రిసభ్య కమిటీ సిఫారసు మేరకు ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శి టి.కె.దివాన్ పేరుతో గురువారం ఈ ఉత్తర్వులు జారీ అయ్యాయి. [[విరసం]] న్యాయబద్ధం కాని సంస్థగా పేర్కొంటూ... ఆగస్టు 17న ప్రభుత్వ [[జీవో నెం.373]] విడుదల అయింది. దీనిపై జస్టిస్ టి.ఎల్.ఎన్.రెడ్డి అధ్యక్షతన ఇద్దరు సభ్యులతో కూడిన కమిటీ... సెప్టెంబరు 28 నుంచి అక్టోబరు 15 వరకు విచారణ జరిపి, విరసం న్యాయబద్ధంకాని సంస్థగా పేర్కొనడానికి సరైన కారణాలు లేవని తేల్చింది. దీంతో ఆ సంస్థపై నిషేధాన్ని ఎత్తివేస్తూ ప్రభుత్వం తాజాగా ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది. * '''మొద్దుశీను దొరికాడు''': [[తెలుగుదేశం]] ఎమ్మెల్యే [[పరిటాల రవి]] హత్య కేసులో ప్రధాన నిందితుడైన '''శ్రీనివాస రెడ్డి''' అలియాస్ '''మొద్దుశీను''' [[హైదరాబాదు]] శివార్లలోని [[చందానగర్‌]]లో ఓ లాడ్జీలో మకాం వేసి, బాంబు తయారు చేస్తూ, ఉదయం 11.30 గంటలకు ప్రమాదవశాత్తూ అది పేలడంతో గాయపడ్డాడు. గుర్తుతెలియని వ్యక్తిగా ఆసుపత్రికి తరలాడు. తర్వాత, అతడే మొద్దుశీను అని తెలిసింది. ప్రస్తుతం మొద్దుశీను సికింద్రాబాద్‌ [[గాంధీ ఆసుపత్రి]]లో కట్టుదిట్టమైన భద్రత నడుమ చికిత్స పొందుతున్నాడు. అతన్ని సీబీఐకి అప్పగించనున్నట్లు పోలీసులు ప్రకటించారు. సీబీఐ బృందం చెన్నై నుంచి బయలుదేరింది. పరిటాల రవిని తానే హత్య చేసానని చెప్పుకోవడం వలన, రవి హత్యలో మొద్దుశీను కీలక వ్యక్తి అయ్యాడు. అతడు పెదవి విప్పితే ఏం జరుగుతుందోనన్న ఉత్కంఠ సర్వత్రా కనిపిస్తోంది. అతణ్ని ఆసుపత్రిలోనే చంపేస్తారేమోనని తెలుగుదేశం అనుమానాలు వ్యక్తంచేస్తోంది. ముఖ్యమంత్రి [[వై.ఎస్.రాజశేఖర రెడ్డి]] వీటిని అర్థంలేని మాటలుగా కొట్టేసాడు.[http://www.eenadu.net/ ఈనాడు] * '''తెరాస సంక్షోభం''': తెరాసలో సంక్షోభం కొనసాగుతోంది. ఒకరిపై ఒకరి విమర్శలు ఈరోజూ సాగాయి. మీడియా ముందు కాకుండా మగతనం ఉంటే బయటకొచ్చి మాట్లాడాలని నరేంద్ర అసమ్మతినేతలకు సవాలు విసిరాడు. మగతనం ఉందికాబట్టే బహిరంగ చర్చ కోసం పిలిచామని వారూ అదేరీతిన సమాధానం ఇచ్చారు. అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేల సంగతి తాడోపేడో తేల్చటానికి శనివారం వరంగల్‌లో తెరాస విస్తృతస్థాయి సమావేశం జరగబోతోంది. ఆరుగురు ఎమ్మెల్యేలకు మినహా అందరికీ పిలుపులు వెళ్ళాయి. "ఆయనో పెద్ద పొలిటికల్‌ బ్రోకరు. సంక్షోభానికి కారణం ఆయనే" అని [[కె.సి.ఆర్]]పై దుగ్యాల ధ్వజమెత్తాడు. ''తెలంగాణ అభివృద్ధి ఫోరము''కు చెందిన ఎన్నారైలు మందాడితో మాట్లాడి, 48 గంటల పాటు ఏ వ్యాఖ్యలూ చేయకుండా ఉండేలా ఆయనను ఒప్పించినట్లు ఈనాడు రాసింది. కేసీఆర్‌ ఓ మెట్టు దిగిరావాలని శనిగరం సంతోష్‌రెడ్డి వ్యాఖ్యానించాడు.[http://www.eenadu.net/ ఈనాడు] ==నవంబర్ 15 2005, మంగళవారం == * వరి సాగుపై, ఉచిత విద్యుత్‌పై ఆంక్షలు విధించాలన్న యోచనను [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం విరమించుకుంది. రబీలో ఏ పంట వేసుకున్నా ఏడు గంటలపాటు నాణ్యమైన ఉచిత విద్యుత్తు కొనసాగుతుందంటూ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[వై.ఎస్.రాజశేఖర రెడ్డి]] స్వయంగా రైతులకు బహిరంగ లేఖ రాశారు. ఐతే రబీలో ఆరుతడి పంటలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలని, ఒకవేళ వరి వేయాలనుకుంటే 'శ్రీ' విధానంలో సాగు చేయాలని కోరారు. 'శ్రీ' విధానంతో సాగుచేస్తే వరిని ఆరుతడి పంటగానే గుర్తిస్తామని ప్రకటించారు. రోజుకు ఏడు గంటల చొప్పున తాము ఐదేళ్లూ ఉచిత విద్యుత్ ఇస్తామని స్పష్టంచేశారు. ==నవంబర్ 13 2005, ఆదివారం == * పాట్నా సమీపంలోని జహానాబాద్‌పై వెయ్యి మంది నక్సలైట్లు రాత్రి 9 గంటల సమయంలో దాడిచేసి, తమకు కావలసిన ఐదుగురు సహచరులను విడిపించుకున్నారు. వారిలో అతి ముఖ్యమైన మావోయిస్టు పార్టీ బీహార్ శాఖ కార్యదర్శి [[అజయ్‌కానూ]] అలియాస్ రవి కానూ కూడా ఉన్నారు. ఈయన రెండేళ్ళ కిందట అరెస్టయ్యారు. నలుమూలల నుంచీ పట్నంలోకి ప్రవేశించిన మావోయిస్టులు పోలీసు క్వార్టర్లు, పోలీసు కార్యాలయం, జిల్లా జైలు, కలెక్టరేట్‌లను ముట్టడించారు. కరెంటు తీసేశారు. పట్టణమంతటా గాడాంధకారం అలముకోగా... ఆ చీకట్లో ధ్వంస రచనను ఆరంభించారు. ఇదే అదనుగా పగిలిన జైలు గోడల నుంచి ఖైదీలు పరారైనట్లు సమాచారం. నిజానికి జైల్లో ఎంతమంది ఉన్నదీ, ఎంతమంది పరారయిందీ అధికారులకే తెలియటం లేదు. * సంతోష్‌రెడ్డి తిరిగి [[తెరాస]]లో చేరీ చేరగానే పార్టీలో మరో సంక్షోభం మొదలైంది. వరంగల్‌కు చెందిన మందాడి సత్యనారాయణరెడ్డి, దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు, బండారు శారారాణి, కంభంపాటి లక్ష్మారెడ్డిలతో పాటు మరో నలుగురు ఎమ్మెల్యేలు - గీట్ల ముకుందరెడ్డి, నారాయణరావు పటేల్, సోయం బాపూరావు, జయప్రకాశ్‌రెడ్డి జత కలిశారు. తెలంగాణ ఉద్యమం పట్ల అధినేత [[కె.సి.ఆర్]] చిత్తశుద్ధినే ప్రశ్నిస్తూ ఈ ఎనిమిదిమందీ ప్రశ్నాస్త్రాలు సంధించారు. ఈ మేరకు ఆయనకు రాసిన లేఖను పత్రికలకు విడుదల చేశారు. ''తెరాసను హోల్‌సేల్‌గా కాంగ్రెస్‌లో కలిపేందుకు కేసీఆర్ ఢిల్లీ స్థాయిలో ప్రయత్నించారు. రెండో ఎస్సార్సీ విషయంలోనూ అబద్ధాలతో బుకాయించారు'' అంటూ వీరు తమ లేఖలో తీవ్రస్థాయిలో ఆరోపించారు. ==నవంబర్ 12 2005, శనివారం == * [[తెరాస]] అధినేత [[కె.సి.ఆర్]]‌పై తిరుగుబాటు చేసి ఆయనపై విమర్శలు గుప్పించి, తొలుత సస్పెన్షన్‌కు, తర్వాత బహిష్కరణకు గురైన సంతోష్‌రెడ్డి తిరిగి సొంతగూటికి చేరుకున్నాడు. తెరాస నేతలు స్వయంగా వచ్చి సంతోష్‌రెడ్డిని పార్టీ కార్యాలయానికి తీసుకొని వెళ్ళగా, అక్కడ కేసీఆర్, [[అలె నరేంద్ర]]లతో కలసి సంతోష్‌రెడ్డి సంయుక్తంగా విలేఖరుల సమావేశంతో మాట్లాడాడు. * వదోదర (బరోడా) లో శ్రీలంకతో జరిగిన ఏడవ అంతర్జాతీయ వన్డే క్రికెట్ పోటీలో భారత్ ఐదు వికెట్ల తేడాతో గెలిచి సీరీస్‌ను 6-1 తో కైవసం చేసుకుంది. ==నవంబర్ 9 2005, బుధవారం == * పూర్వ భారత రాష్ట్రపతి [[కె.ఆర్.నారాయణన్]] ఈరోజు మధ్యాహ్నం మరణించాడు. తీవ్ర అస్వస్థతతో [[ఢిల్లీ]]లోని ఆర్మీ ఆసుపత్రిలో చేరిన ఆయన రెండురోజులుగా కోమాలో ఉన్నాడు. [[కేరళ]]లో [[1921]]లో జన్మించిన నారాయణన్ [[కొట్టాయం]], [[ట్రివేండ్రం]]లో ఉన్నత విద్య అభ్యసించాడు. భారత రాయబారిగా వివిధ దేశాల్లో పనిచేసాడు. కేంద్రప్రభుత్వంలో మంత్రిగా పనిచేసాడు. అనంతరం శంకర్ దయాళ్‌శర్మ రాష్ట్రపతిగా ఉండగా ఆయన [[ఉపరాష్ట్రపతి]]గా పనిచేసాడు. [[1997]] జూలై నుండి, 2002 జూలై వరకు భారత 10వ [[రాష్ట్రపతి]]గా పని చేసాడు. * [[భారత్]],[[శ్రీలంక]]ల మధ్య ఈరోజు రాజ్‌కోట్ లో జరిగిన ఆరో వన్డేలో భారత్ ఏడు వికెట్లతో విజయం సాధించింది. ఈ విజయంతో 7 వన్డేల సీరీస్‌లో భారత్ 5-1 ఆధిక్యం సాధించింది. 35 పరుగులిచ్చి 4 వికెట్లను నేలకూల్చిన భారత బౌలర్ ఆర్పీ సింగ్‌కు మ్యాన్ ఆఫ్ ది మ్యాచ్ అవార్డు లభించింది. చివరి వన్డే ఈనెల 12న [[బరోడా]]లో జరగనుంది. * [[తెరాస]] నుండి తనను బయటకు పంపేందుకు పార్టీ అధ్యక్షుడు[[కె.సి.ఆర్]] కుట్ర పన్నారని ఎమ్మెల్యే మందాడి సత్యనారాయణరెడ్డి ఆరోపించాడు. [[వరంగల్‌]]లో ఎమ్మెల్యేలు దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు, శారారాణిలతో కలిసి ఆయన విలేకరుల సమావేశంలో మాట్లాడాడు. అదిగో తెలంగాణ, ఇదిగో తెలంగాణ అంటూ కె.సి.ఆర్ ప్రజలకు పంచరంగుల సినిమా చూపిస్తున్నారని ఆయన విమర్శించాడు. తాము కాంగ్రెస్‌లో చేరుతున్నట్లు వస్తున్న పుకార్లలో నిజం లేదని తాము ఎప్పటికీ తెరాస లోనే ఉంటామని ఆయన స్పష్టం చేశాడు. ==నవంబర్ 8 2005, మంగళవారం == * ప్రభుత్వం [[తెలంగాణ]] రైతాంగ వ్యతిరేక చర్యలకు పాల్పడుతోందని తెరాస అధినేత [[కె.చంద్రశేఖర రావు]] విమర్శించాడు. తెలంగాణ రైతుల సమస్యల పట్ల అది తీవ్ర నిర్లక్ష్యం కనబరుస్తోందని ధ్వజమెత్తాడు. ఇందుకు నిరసనగా ఈ నెల 11న తెలంగాణలోని అన్ని రెవెన్యూ కేంద్రాల్లో పెద్దయెత్తున రాస్తారోకో నిర్వహిస్తామని, ఇది ఆరంభం మాత్రమేనని ఆయన ప్రకటించాడు. ప్రభుత్వం దిగిరాకుంటే ఉద్యమాన్ని ఉద్ధృతం చేస్తామని, అది ఏ రూపైనా తీసుకోవచ్చనీ హెచ్చరించాడు. ==నవంబర్ 7 2005, సోమవారం == * ముస్లింలకు 5 శాతం రిజర్వేషన్లు కల్పించటం చెల్లదంటూ ఐదుగురు సభ్యుల [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[హైకోర్టు]] ధర్మాసనం ఈరోజు తీర్పు ఇచ్చింది. మత ప్రాతిపదికన రిజర్వేషన్లు జరపటం రాజ్యాంగ విరుద్ధమని ధర్మాసనం పేర్కొంది.[http://www.eenadu.net/breakhtml1.asp ఈనాడు] * [[వోకర్ నివేదిక]]లో వచ్చిన ఆరోపణల నేపథ్యంలో [[భారత దేశము|భారత]] విదేశాంగ శాఖ మంత్రి నట్వర్ సింగ్ ను ఆ శాఖ నుండి తొలగించారు. [http://in.rediff.com/news/2005/nov/07volcker6.htm రీడిఫ్] ==నవంబర్ 6 2005, ఆదివారం == * తెలంగాణా సెంటిమెంటును దెబ్బతీసేలా మాట్లాడేవారిని అడ్డుకోవాలని కాంగ్రెసు శాసనసభ్యుడు పి.జనార్ధన రెడ్డి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[ముఖ్యమంత్రి]]కి రాసిన ఒక లేఖలో కోరాడు. [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]] ప్రకారం ఉప ముఖ్యమంత్రి పదవిని పునరుద్ధరించి, తెలంగాణా వారికి ఇవ్వాలని కూడా ఆయన కోరాడు. * [[అహ్మదాబాదు]]లో జరిగిన ఐదవ ఒకరోజు అంతర్జాతీయ క్రికెట్ పోటీలో [[శ్రీలంక]] [[భారత దేశము|భారత్‌]]ను ఓడించింది. ==నవంబర్ 5 2005, శనివారం == * [[తెరాస|తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]] పూర్తిగా ఏకతాటిపై ఉందని, పార్టీలో ఎలాంటి చీలికకూ ఆస్కారం లేదని తెరాస అధినేత, కేంద్రమంత్రి, [[కె.చంద్రశేఖరరావు]] హైదరాబాదులో అన్నాడు. * హత్యలు, అపహరణల కేసుల్లో చాలాకాలంగా తప్పించుకు తిరుగుతున్న రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ పార్లమెంటు సభ్యుడు షాబుద్దీన్‌ను బీహార్ పోలీసులు ఢిల్లీలో ఆయన అధికారిక నివాసంలోనే అరెస్టు ‌చేశారు. ==నవంబర్ 4 2005, శుక్రవారం == * తెరాసలో అసంతృప్తి చిక్కబడి, పార్టీ సంక్షోభం వైపు పయనిస్తోంది. [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన నలుగురు శాసనసభ్యులు పత్రికలకు రాసిన ఒక లేఖలో ఇటీవలి పరిణామాలపై తమ వైఖరిని వెలిబుచ్చారు. పార్టీ నాయకత్వంపై విమర్శ, అదే సమయంలో నరేంద్ర పట్ల సానుకూలత కనబరచారు. * [[కె.సి.ఆర్]] అల్లుళ్ళ పెత్తనం పార్టీలో సాగుతున్నదన్న భావన శాసనసభ్యుల్లో ఉన్నమాట నిజమేనని [[ఆలె నరేంద్ర]] అన్నారు. * '''కొడవలి సరిగ్గా లేకపోతే కోత ఆపుతామా..... కొడవలినే మారు స్తాం''' అని తెరాస ఎమ్మెల్యే మందాడి సత్యనారాయణ రెడ్డి అన్నట్లుగా [http://www.andhrajyothy.com/mainshow.asp?qry=/2005/nov/4main2 ఆంధ్రజ్యోతి] ప్రచురించింది. ==నవంబర్ 3 2005, గురువారం == * రబీలో వరిసాగుకు ఉచిత కరెంటు ఇవ్వమని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి [[వై.ఎస్.రాజశేఖర రెడ్డి]] ప్రకటించాడు. అధిక నీటి వినియోగం జరిగే వరిని కాక ఆరుతడి పంటలు వేయాలని వ్యవసాయ మంత్రి [[ఎన్.రఘువీరా రెడ్డి]] సలహా ఇచ్చాడు. * [[శ్రీలంక]]పై [[పూణే]]లో జరిగిన నాలుగో వన్‌డే క్రికెట్ మాచ్‌లో విజయం సాధించి [[భారత దేశము|భారత్]] సీరీస్ కైవసం చేసుకుంది. ఇప్పటివరకు జరిగిన నాలుగు మాచిలనూ భారత్ గెలుచుకుంది. మరో మూడు మాచిలు జరగనున్నాయి. ==నవంబర్ 2 2005, బుధవారం == * [[జమ్మూ కాశ్మీర్]] పదవ ముఖ్యమంత్రిగా [[గులాం నబీ అజాద్]] ప్రమాణస్వీకారం చేసారు. ఈరోజు ఉదయమే పదవీస్వీకార ఉత్సవం జరగనున్న వేదికకు సమీపంలో కారుబాంబు పేలుడు జరగటంతో పటిష్టమైన భద్రతాఏర్పాట్లు చేసారు. 30 సంవత్సరాల అనంతరం ఒక [[భారత్ జాతీయ కాంగ్రెస్|కాంగ్రెస్]] నాయకుడు [[ముఖ్యమంత్రి]] అయ్యాడు. బాలాయపల్లె 4890 23612 2006-04-21T07:58:32Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బాలాయపల్లె||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాలాయపల్లె|villages=46|area=|population=32.653|pop_male=16.494|pop_female=16.159|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.29|lit_male=64.94|lit_female=45.50}} '''బాలాయపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కసముద్రం]] *[[అలిమిలి]] *[[అంబలపూడి]] *[[అరిగేపల్లె]] *[[బాలాయపల్లె]] *[[భైరవరం]] *[[బోయనగుంట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చక్రచార్యులవారి ఖండ్రిక]] *[[చల్లనరసు ఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చిలమనూరు]] *[[చుట్టి]] *[[గొల్లగుంట]] *[[గొత్తికాడు]] *[[హస్తకావేరి]] *[[జార్లపాడు]] *[[జయంపు]] *[[కడగుంట]] *[[కలగండ]] *[[కామకూరు]] *[[కరిమనగుంట]] *[[కాట్రగుంట]] *[[కయ్యూరు]] *[[కొమ్మలగుంట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కోనంగుంట]] *[[కోటంబేడు]] *[[కోవూరివారిగుంట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మల్లెమాల]] *[[మన్నూరు]] *[[మేల్చూరు]] *[[మురహరిదొండారావు ఖండ్రిక]] *[[నాయుడుచెరువు ఖండ్రిక]] *[[నిడిగల్లు]] *[[నిందలి]] *[[పాకపూడి]] *[[పల్లిపాడు]] *[[పాపిరెడ్డిపల్లె]] *[[పెరిమిడి]] *[[పిగిలం]] *[[పిగిలం కొత్తపాలెం]] *[[రామాపురం]] *[[సంగవరం]] *[[సిద్దగుంట]] *[[సుబ్రహ్మణ్యం]] *[[సురభివారి ఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తాళ్లపల్లె]] *[[తిక్కవరం]] *[[ఉట్లపల్లె]] *[[వాక్యం]] *[[వెంగమాంబాపురం]] *[[వెంకటరెడ్డిపల్లె]] *[[యాచవరం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} ఓజిలి 4891 23613 2006-04-21T07:58:48Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఓజిలి||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఓజిలి|villages=44|area=|population=34.966|pop_male=17.692|pop_female=17.274|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.20|lit_male=70.68|lit_female=53.48}} '''ఓజిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆచార్లపార్లపల్లె]] *[[అరిమనిపాడు]] *[[అత్తివరం]] *[[అత్తివరం కొత్తపాలెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బండరుగుంట]] *[[భాతలాపురం]] *[[భట్లకనుపూరు]] *[[భువనగిరిపాలెం]] *[[చిల్లమానిచేను]] *[[ఏనుగువాడ]] *[[గరుడగుంట అగ్రహారం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గ్రద్దగుంట]] *[[గుర్రంకొండ]] *[[ఇనుగుంట]] *[[జోస్యులవారి ఖండ్రిక]] *[[కరబల్లవోలు]] *[[కర్జమేడు]] *[[కరూరు]] *[[కొండవల్లిపాడు]] *[[కొత్త చెరువు]] *[[కొత్తపేట]] *[[కుండం]] *[[కురుగొండ]] *[[ఎల్.జే.కట్టుబడి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[లింగారెడ్డిపల్లె]] *[[మాచవరం]] *[[మనమల]] *[[మనవలి]] *[[ముమ్మాయపాలెం]] *[[నెమళ్లపూడి]] *[[ఓజిలి]] *[[పాలెంపాడు]] *[[పెదపరియ]] *[[పినపరియపాడు]] *[[పోలిపాడు]] *[[పున్నెపల్లె]] *[[రాచపాలెం]] *[[రాఘవరెడ్డిపాలెం]] *[[రాజనగరం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రాజుపాలెం]] *[[రంగారాజసముద్రం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రావిపాడు]] *[[రుద్రాయపాలెం]] *[[సగుటూరు]] *[[తిరుమలపూడి]] *[[వాకాటివారి ఖండ్రిక]] *[[వీర్లగునపాడు]] *[[వెంకటరెడ్డిపాలెం]] *[[విజయనెల్లూరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} చిల్లకూరు 4892 23614 2006-04-21T07:58:55Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చిల్లకూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిల్లకూరు|villages=28|area=|population=46.475|pop_male=23.606|pop_female=22.869|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.86|lit_male=62.90|lit_female=46.53}} '''చిల్లకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అద్దేపల్లె]] *[[అంకులపతూరు]] *[[అన్నంబాక]] *[[బల్లవోలు]] *[[బుదనం]] *[[చిల్లకూరు]] *[[చింతవరం]] *[[ఇప్పపూడి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కడివెడు]] *[[కలవ కొండ]] *[[మోమిడి]] *[[ముత్యాలపాడు]] *[[నక్కలకాల్వ ఖండ్రిక]] *[[నేలబల్లి]] *[[ఓడూరు]] *[[పల్లమల]] *[[పల్లమల ఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పెంటపాడు]] *[[పొన్నవోలు]] *[[తమ్మినపట్నం]] *[[తీపనూరు]] *[[తిక్కవరం]] *[[తొనుకుమల]] *[[తూరుపు కనుపూరు]] *[[ఉడతవారిపాలెం]] *[[ఉడతవారిపార్లపల్లె]] *[[వల్లిపాడు]] *[[వెల్లపాలెం]] *[[యేరూరు]] *[[యోగేస్వరునిపల్లె]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} ఎర్రకోటపై దాడి 4893 17606 2006-01-06T17:01:57Z Chaduvari 97 /* బయటి లింకులు */ వర్గ సవరణ 2000 డిసెంబర్ 22 రాత్రి ఢిల్లీ లోని '''[[ఎర్రకోట]]'''పై లష్కరేతోయిబా తీవ్రవాదులు దాడి (Attack on Redfort) చేసారు. ఆరుగురు తీవ్రవాదులు పాల్గొని విచక్షణారహితంగా జరిపిన కాల్పుల్లో ఇద్దరు సైనికులు, ఒక సాధారణ పౌరుడు మరణించారు. [[Image:Red_Fort.jpg|thumb|400px|right|ఎర్రకోట, ఢిల్లీ]] ముస్లిముల పవిత్ర మాసమైన రంజాన్ నెలలో [[భారత దేశము|భారత]] ప్రభుత్వం కాశ్మీరులో ఏకపక్ష కాల్పుల విరమణను ప్రకటించింది. కాశ్మీరులో శాంతి స్థాపన దిశలో ఇదో ముందడుగు. అయితే తీవ్రవాదులకు ఇది నచ్చలేదు. శాంతి స్థాపనా చర్యలను వ్యతిరేకిస్తామని, తమ దాడులని తీవ్రతరం చేస్తామని లష్కరేతోయిబా బహిరంగంగా ప్రకటించింది. దాడి అనంతరం తీవ్రవాదులందరూ తప్పించుకున్నారు. సంఘటనా స్థలాన్ని గాలించిన పోలీసులకు దొరికిన ఓ కాగితం ముక్కపై ఉన్న ఓ మొబైల్ నంబరు ఆధారంగా కూపీ లాగగా, అది అష్ఫాక్ అహ్మద్దని తేలింది. [[డిసెంబర్ 25]] రాత్రి [[ఢిల్లీ]] పోలీసులు గాజీపూర్ లోని ఒక ఇంటిపై దాడిచేసి అష్ఫాక్‌ను, అతని భార్య రహ్మానా రెహ్మానా యూసఫ్ ఫరూఖీని అరెస్టు చేసారు. అష్ఫాక్ అలియాస్ ఆరిఫ్ పాకిస్థాన్ దేశీయుడు. భారతదేశంలో ఉగ్రవాద కార్యకలాపాలకు డబ్బు సాయం చేస్తున్న అంతర్జాతీయ హవాలా వ్యాపార ముఠాలో సభ్యుడు. జనవరి 2000 లో భారత్‌లోకి అడుగుపెట్టాడు. అరెస్టు చేసిన సమయంలో పోలీసులు స్వాధీనం చేసుకున్న పత్రాలు, టెలిఫోన్ నంబర్ల కాగితాలు, పాస్‌పుస్తకాలు, ఏటీఎం కార్డులు, అతడు పాక్, సౌదీ అరేబియాలలో డబ్బును సేకరించేవాడని బయటపెట్టాయి. విచారణలో అష్ఫాక్ ఈదాడికి సూత్రధారుడని తేలింది. ఇతర తీవ్రవాదులు అబూ షమల్, అబూ సాద్ అలియాస్ అజ్జిద్, అబూ సఖర్, బిలాల్, హైదర్‌లని కూడా తేలింది. అబూ షమల్ అదేరాత్రి జరిగిన పోలీసు కాల్పుల్లో మరణించాడు. అబు సాద్, బిలాల్, హైదర్‌లు ఆ తరువాత వివిధ ఎన్‌కౌంటర్లలో మరణించారు. ==కోర్టు తీర్పు== ఈ కేసులో [[2005]] [[అక్టోబర్ 31]] న ఢిల్లీ అదనపు సెషన్స్ కోర్టు తీర్పు ఇచ్చింది. లష్కరే తోయిబా ఉగ్రవాది మొహమ్మద్ ఆరిఫ్ అలియాస్ అష్ఫాక్‌కు మరణశిక్ష పడింది. అష్ఫాక్‌తో కలిసి ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా కుట్రపన్నిన నజీర్ అహ్మద్ ఖ్వాసిద్, ఆయన తనయుడు ఫరూక్ అహ్మద్ ఖ్వాసిద్‌లకు జీవిత ఖైదు విధించారు. ప్రధాన నిందితుడికి ఆశ్రయమిచ్చినందుకు ఆయన భార్య రెహ్మానా యూసఫ్ ఫరూఖీకి ఏడేళ్ళ జైలు శిక్ష వేశారు. సహ నిందితులుగా పేర్కొన్న బగర్ మొహసిన్ భగ్వాలా, సదాఖత్ అలీ, మత్లూబ్ అలమ్‌లకు ఐదేళ్ళ ఖైదు విధించారు. ఈ ఎనిమిది మందీ నేరానికి పాల్పడ్డారని అక్టోబరు 24నే ప్రత్యేక కోర్టు జడ్జి నిర్ధారించారు. అష్ఫాక్‌కు ఆశ్రయమిచ్చినందుకు భగ్వాలా, అలీ... నేరపూరిత కుట్రకు, మోసానికి, ఫోర్జరీకి పాల్పడినందుకు మత్లూబ్ అలమ్ శిక్షకు గురయ్యారు. అష్ఫాక్, నజీర్, ఫరూక్‌లకు తలా లక్ష రూపాయలు, మిగిలిన నిందితులకు తలా 20,000 రూపాయల చొప్పున జరిమానా కూడా విధించింది. ==బయటి లింకులు== * [http://www.andhrajyothy.com/mainshow.asp?qry=/2005/octo/31main5 ఆంధ్రజ్యోతి] * [http://www.eenadu.net/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel6.htm ఈనాడు] * [http://in.rediff.com/news/redfort.htm Rediff coverage] [[Category:భారత దేశంలో తీవ్రవాదుల దాడులు]] Category:తీవ్రవాదం 4895 13578 2005-11-02T09:48:46Z Chaduvari 97 [[Category:సమాజం]] Image:Red Fort.jpg 4896 13583 2005-11-02T10:41:21Z Chaduvari 97 ఎర్రకోట, ఢిల్లీ ఎర్రకోట, ఢిల్లీ Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 3 4897 13586 2005-11-02T13:56:02Z Chaduvari 97 * [[1966]]: తుపాను దెబ్బకు పశ్చిమ బెంగాల్లో 1000 మంది మరణించారు. * [[1984]]: ప్రధాని [[ఇందిరా గాంధీ]] మరణానంతరం ఢిల్లీలో జరిగిన హింసాకాండలో 3000 మంది మరణించారు. కోట 4898 23615 2006-04-21T07:59:06Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కోట||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోట|villages=19|area=|population=51.172|pop_male=26.41|pop_female=24.762|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.08|lit_male=72.43|lit_female=57.17}} '''కోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్లంపాడు]] *[[చెందోడు]] *[[చిట్టేడు]] *[[గూడలి]] *[[ఇల్లుకూరుపాడు]] *[[కర్లపూడి]] *[[కేశవరం]] *[[కోట]] *[[కొత్తపాలెం]] *[[కొత్తపట్నం]] *[[లక్ష్మక్క ఖండ్రిగ]] *[[మద్దలి]] *[[నెల్లూరుపల్లె]] *[[పుచ్చలపల్లె]] *[[రుద్రవరం]] *[[సిద్దవరం]] *[[తిన్నెలపూడి]] *[[ఉత్తమనెల్లూరు]] *[[వంజివాక]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} వాకాడు 4899 23616 2006-04-21T07:59:16Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వాకాడు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వాకాడు|villages=32|area=|population=33.927|pop_male=17.306|pop_female=16.621|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.83|lit_male=62.62|lit_female=46.73}} '''వాకాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆండాలమల]] *[[బూడిదలవాగు]] *[[చీమలపాడు]] *[[చెన్నప్పగారిమిట్ట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చెరుకుమూలం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దుగ్గరాజపట్నం]] *[[దుర్గవరం]] *[[గంగన్నపాలెం]] *[[గూండ్లు]] *[[ఇసకనత్తు]] *[[జువ్వినత్తు]] *[[కల్లూరు]] *[[కప్పరంపాడు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కాశీపురం]] *[[కోడివాక]] *[[కొండాపురం]] *[[కొండూరు]] *[[కొత్త చెరువు @ సాహెబులపాలెం]] *[[మాన్యలనత్తు]] *[[మొలగనూరు]] *[[ముత్తెంబాక]] *[[నాగులమర్రి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నామకాడు బిట్ - ఇ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నామకాడు బిట్ - ఈ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నెల్లిపూడి]] *[[పమంజి]] *[[పంబలి]] *[[పాతేటిపాలెం]] *[[పెద్ద చెరువు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పొల్ల ఖండ్రిగ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పుదిలయ్యదొరువు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పులికొర్రు @ బాలిరెడ్డిపాలెం]] *[[రెడ్డిపాలెం బిట్ - ఇ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రెడ్డిపాలెం బిట్ - ఈ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తిరుమూరు]] *[[ఉత్తర పాలేం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వాగర్రు @ తుపిలిపాలెం]] *[[వాకాడు]] *[[వలమేడు]] *[[యరగాటిపల్లె]] *[[జమీన్ కొత్తపాలెం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} చిత్తమూరు 4900 23618 2006-04-21T07:59:28Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చిత్తమూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిత్తమూరు|villages=33|area=|population=37.246|pop_male=18.883|pop_female=18.363|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.79|lit_male=61.72|lit_female=45.71}} '''చిత్తమూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అద్దేపూడి]] *[[అరూరు]] *[[బురదగాలి కొత్తపాలెం]] *[[చిల్లమూరు]] *[[చిత్తమూరు]] *[[దేవుని ఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఈశ్వరవాక]] *[[గంగుపాలెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గొల్లపాలెం]] *[[గునపాడు]] *[[జలపెద్దిపాలెం]] *[[కలగుర్తిపాడు]] *[[కొగిలి]] *[[కొక్కుపాలెం]] *[[కొత్తపాలెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కుమ్మరపాలెం]] *[[మల్లం]] *[[మంగలవారిపల్లె]] *[[మన్నెమల]] *[[మర్లమూడి జంగాలపల్లె]] *[[మెట్టు]] *[[మొలకలపూడి]] *[[ముక్కిడిపాలెం]] *[[ఉత్తర వరతూరు]] *[[పదార్తివారి ఖండ్రిగ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పల్లంపర్తి]] *[[పెల్లకూరు]] *[[పేరంట్రావులమిట్ట]] *[[పిట్టివానిపల్లె]] *[[పోతునాయనిపల్లె @ జే.కే.పల్లె]] *[[పుత్రగుంట]] *[[రంగనాథపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రాయపెద్దిపాలెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సోమసముద్రం]] *[[తడిమేడు]] *[[ఉప్పలమర్తి]] *[[వడ్లవానిపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వెలిగజులపల్లె]] *[[యకసిరి]] *[[యెల్లసిరి]] *[[యెల్లూరు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} నాయుడుపేట 4901 23619 2006-04-21T07:59:35Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నాయుడుపేట||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాయుడుపేట|villages=33|area=|population=68.631|pop_male=34.802|pop_female=33.829|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.98|lit_male=77.93|lit_female=61.82}} '''నాయుడుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అన్నమేడు]] *[[అరవపెరిమిడి]] *[[అత్తలపాలెం]] *[[అయ్యపరెడ్డిపాలెం]] *[[భీమవరం,నాయుడుపేట|భీమవరం]] *[[బిరడవాడ]] *[[చిగురుపాడు]] *[[చిగురుపాడు అగ్రహారం]] *[[చిలమతూరు]] *[[ద్వారకాపురం]] *[[గొట్టిప్రొలు]] *[[జువ్వలపాలెం,నాయుడుపేట|జువ్వలపాలెం]] *[[కల్లిపేడు]] *[[కపులూరు]] *[[కారుమంచివారి ఖండ్రిగ]] *[[కోనేటిరాజుపాలెం]] *[[కుచివాడ]] *[[ఎల్.ఏ.సాగరం]] *[[లంకపాలెం]] *[[మర్లపల్లె]] *[[మేనకూరు]] *[[పల్లెపొలం]] *[[పండ్లూరు]] *[[పూడేరు]] *[[పూడూరు]] *[[రావులగుంట]] *[[తన్నమల]] *[[తిమ్మాజీ ఖండ్రిగ]] *[[తుమ్మూరు (r)]] *[[వద్దిగుంట ఖండ్రిగ]] *[[వెంగమాంబాపురం]] *[[విన్నమల]] *[[యెర్రంసెట్టిపాలెం]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} పెళ్లకూరు 4902 23620 2006-04-21T07:59:46Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెళ్లకూరు||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెళ్లకూరు|villages=28|area=|population=33.746|pop_male=16.993|pop_female=16.753|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.10|lit_male=74.79|lit_female=59.37}} '''పెళ్లకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అనకవోలు]] *[[అర్ధమల]] *[[అర్లపాడు]] *[[బంగారమ్మపేట]] *[[చావలి]] *[[చెంబేడు]] *[[చెన్నప్పనాయుడుపేట]] *[[చిల్లకూరు]] *[[చింతపూడి]] *[[జీలపటూరు]] *[[కలవకూరు]] *[[కానూరు]] *[[కొత్తూరు]] *[[మోదుగులపాలెం]] *[[నందిమల]] *[[నేలుబల్లి]] *[[పీ.సీ.టీ.ఖండ్రిగ]] *[[పలచూరు]] *[[పెళ్లకూరు]] *[[పెన్నేపల్లె]] *[[పుల్లూరు]] *[[పనబాక]] *[[రోశనూరు]] *[[సెట్టిగుంట]] *[[శిరసనంబేడు]] *[[తలవాయిపాడు]] *[[ఉడిపూడి]] *[[యెర్రగుంట]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} దొరవారిసత్రము 4903 23623 2006-04-21T07:59:58Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దొరవారిసత్రము||district=నెల్లూరు|mapname=[[Image:Nellore mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దొరవారిసత్రము|villages=42|area=|population=32.243|pop_male=16.07|pop_female=16.173|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.69|lit_male=62.44|lit_female=43.02}} '''దొరవారిసత్రము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నెల్లూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అదపముది]] *[[అక్కరపాక]] *[[ఆనెగొట్టం]] *[[ఆనెపూడి]] (నడిమి ఖండ్రిగ) *[[అయ్యపాలెం]] *[[బూడూరు]] *[[బురదమడుగు]] *[[చందనముది]] *[[దామరయ్య ఖండ్రిగ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కే.డీ.ఖండ్రిగ]] *[[కల్లూరు]] *[[కల్లూరు ఖండ్రిగ]] *[[కరతముది]] *[[కరికాడు]] *[[కత్తువపల్లె]] *[[కొత్తపల్లె]] *[[లింగంపాడు]] *[[మల్లాయపాలెం]] *[[మనేరి]] *[[మావిళ్లపాడు]] *[[మీజూరు]] *[[మేలుపాక]] *[[మినమనముది]] *[[మోదుగులపాలెం]] *[[ముచ్చలగుంట]] *[[మైలంగం]] *[[నేలబల్లె]] *[[నేలపట్టు]] *[[నెల్లొరెపల్లె]] *[[పీ.ఖండ్రిగ (అరిగుండ్రం)]] *[[పూలతోట]] *[[సింగనలత్తూరు]] *[[శ్రీధనమల్లి]] *[[సూరగుంట తగెలు]] *[[సూరపు అగ్రహారం]] *[[తల్లంపాడు]] *[[తనెయలి]] *[[తొగరముది]] *[[ఉచ్చూరు]] *[[వెదురుపట్టు]] *[[వెలుకాడు]] *[[వెంగమాంబాపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వేనుంబాక]] *[[వేటగిరిపాలెం]] *[[యేకొల్లు]] {{నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు}} User talk:Ghsreddy 4904 13596 2005-11-02T15:00:40Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:00, 2 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:203.91.193.6 4905 13597 2005-11-02T15:02:56Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:02, 2 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> పెరుగు శివారెడ్డి 4906 13607 2005-11-02T19:46:09Z వైఙాసత్య 58 డాక్టర్ '''పెరుగు శివారెడ్డి''' ([[సెప్టెంబర్ 12]],[[1920]] - [[సెప్టెంబర్ 6]],[[2005]]) [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] లోని ఒక ప్రఖ్యాత నేత్రవైద్య నిపుణుడు. శివారెడ్డి, [[కర్నూలు]] జిల్లా [[కర్నూలు మండలము]] [[దిన్నెదేవరపాడు]] గ్రామంలో జన్మించాడు. ఆయన [[1946]]లో మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎం.బి.బి.యస్. (డాక్టరు) పట్టాని పొంది [[1952]]లో నేత్రవైద్యంలో ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎం.యస్. పట్టాని స్వీకరించారు. ప్రాక్టీసు మొదలు పెట్టిన తరువాత ఆయన [[హైదరాబాదు]]లోని ఉస్మానియా వైద్య కళాశాలలో చేరారు. గుండెపోటుతో మరణించే వరకు ఆయన హైదరాబాదులోని సరోజినీదేవి కంటి ఆస్పత్రి కి డైరెక్టరుగా ఉన్నారు. ఆయన [[1964]] లో ఆంధ్రప్రదేశ్ లో మొట్టమొదటిదైన టి. ఎల్. కపాడియా ఐ బ్యాంకు ను వ్యాపారవేత్త టి.ఎల్.కపాడియా యొక్క ఆర్ధిక సహాయముతో హైదరాబాదులో నెలకొల్పారు. ఆయన అంతర్జాతీయ సమావేశాలలో రెండొందల పేపర్లకు పైగా సమర్పించారు. పేదవారికి, ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాలలో నివసిస్తున్న వారికి తోడ్పడే ఉద్దేశ్యంతో ఆయన ఐదొందలకు పైగా నేత్ర శిబిరాలను నిర్వహించారు. తన నిపుణత వలన కంటి శుక్లాల ఆపరేషనులలో దిట్టగా ఆయన పేరు పొందారు; రెండు లక్షల యాభై వేలకు పైగా కంటి శుక్లాల ఆపరేషనులు చేసి అత్యధిక కంటి శుక్లాల ఆపరేషనులు చేసిన డాక్టరుగా [[గిన్నిస్ రికార్డు]]లకెక్కారు. భారత ప్రభుత్వం నుండి [[1971]] లో [[పద్మశ్రీ]], [[1977]] లో [[పద్మభూషణ్]] పురస్కారాలను పొందారు. ఈయన [[విశాఖపట్నం]], [[వరంగల్]] మరియు కర్నూలులలో ప్రాంతీయ నేత్ర వైద్యశాలల యేర్పాటుకు చాల కృషి చేశారు. [[1990]]లో [[కర్నూలు]]లో స్థాపించబడిన ప్రభుత్వ నేత్ర వైద్యశాల ఆయన పేరున స్థాపింపబడినది. ప్రఖ్యాత తెలుగు హీరో మెగాస్టార్ [[చిరంజీవి]] తన పేరున స్థాపించిన చిరంజీవి నేత్ర వైద్యశాల కొరకు శివారెడ్డి గారి సలహాలను కోరి, ఆయన సూచనలను పాటించారు. == ఆధారం == * [[సెప్టెంబర్ 7]],[[2005]] నాటి [[ఈనాడు]] లో ప్రచురితమైన వార్తాకథనం ఆధారంగా. [[en: P. Siva Reddy]] Talk:పెరుగు శివారెడ్డి 4907 13606 2005-11-02T19:34:30Z వైఙాసత్య 58 /* fact check */ ==Translation== This is as translated from [http://en.wikipedia.org/wiki/P._Siva_Reddy]. --[[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 15:25, 2 నవంబర్ 2005 (UTC) == fact check == *T.L.Kapadia eyebank is the first one in Andhra Pradesh not in India. First eye bank in India was setup in Chennai in 1945.([http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/08/26/stories/2002082600900100.htm ref]) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:09,2 నవంబర్ 2005 (UTC) *Late Dr RES Muthiah started the very first eye bank in India (Ref: Eye donation movement in India. by Kannan KA. in J Indian Med Assoc. 1999 Aug;97(8):318-9) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:26, 2 నవంబర్ 2005 (UTC) * Some sources claim that first eyebank in India was started in 1943.([http://pib.nic.in/feature/fe0999/f0109991.html ref]) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:34, 2 నవంబర్ 2005 (UTC) దిన్నెదేవరపాడు 4908 13608 2005-11-02T19:50:07Z వైఙాసత్య 58 '''దిన్నెదేవరపాడు''', ప్రఖ్యాత నేత్రవైద్య నిపుణుడు డాక్టర్ [[పెరుగు శివారెడ్డి]] స్వగ్రామము. ఇది [[కర్నూలు]] జిల్లా [[కర్నూలు మండలము]]లోని ఒక గ్రామము. Category:విజయ నగర రాజులు 4909 13619 2005-11-03T03:13:50Z చంద్రశేఖర్ 153 విజయ నగర సామ్రాజ్యాన్ని పరిపాలించిన రాజులు [[Category:రాజులు, చక్రవర్తులు]] Category:వికీపీడియా సమాజం 4910 13626 2005-11-03T09:09:23Z Chaduvari 97 [[Category:సమాజం]] Wikipedia:వికీపీడియా ఘటనలు 4911 17686 2006-01-07T19:06:17Z Chaduvari 97 తెలుగు వికీపీడియాకు సంబంధించిన విశేషాలు, ఘటనలు, గణాంకాల పేజీ ఇది. మామూలుగా [[Special:Statistics]] పేజీలో ఉండే గణాంకాలు కాక, ఇతర విశేషాలు ఈ పేజీలో చూడవచ్చు. తెలుగు వికీపీడియా ఎప్పుడు ప్రారంభమయింది, 100వ వ్యాసం ఏది, 1000వ వ్యాసం ఏది, నూరో సభ్యుడు ఎవరు మొదలైన విశేషాలు ఇక్కడ ఉంటాయి.<hr> * తెలుగు వికిపీడియా [[డిసెంబర్ 9]] [[2003]] న ప్రారంభమైనది. * ప్రస్తుతము తెలుగు వికిపీడియాలో దాదాపు {{NUMBEROFARTICLES}} వ్యాసములు ఉన్నవి. * తెలుగు వికిపీడియా 1000 వ్యాసముల మైలురాయిని [[ఆగష్టు 17]],[[2005]] న [[వినాయకుడు]] వ్యాసముతో చేరుకున్నది. * తెలుగు వికిపీడియా 2000 వ్యాసముల మైలురాయిని [[నవంబర్ 23]],[[2005]] న చేరుకున్నది. రెండవ వెయ్యి చేరుకొనుటకు 98 రోజులు పట్టినది. * తెలుగు వికిపీడియా [[User:Surya141|Surya141]] తో 200 సభ్యులకు చేరుకొన్నది. ([[నవంబర్ 24]],[[2005]]). ==తెలుగు వికిపీడియా ఎదుగుదల== {| border="1" cellspacing="0" cellpadding="1" style="text-align: right;" |- style="background: #efefef; text-align: center;"" ! సంవత్సరము ! [[జనవరి 1]] ! [[ఫిబ్రవరి 1]] ! [[మార్చి 1]] ! [[ఏప్రిల్ 1]] ! [[మే 1]] ! [[జూన్ 1]] ! [[జూలై 1]] ! [[ఆగష్టు 1]] ! [[సెప్టెంబర్ 1]] ! [[అక్టోబర్ 1]] ! [[నవంబర్ 1]] ! [[డిసెంబర్ 1]] |- | align="left" | 2004 | - | - | - | - | - | - | - | - | 3 | 3 | 4 | 12 |- | align="left" | 2005 | 35 | 101 | 103 | style="background:magenta;" | 102 | 111 | 209 | 410 | 611 | 1309 | 1703 | 1894 | |- |} ==ఇంకా చూడండి== [[Wikipedia:వికీమీడియా విశేషాలు]] [[Category:వికీపీడియా సమాజం]] User talk:Dayanand 4912 13638 2005-11-03T19:22:19Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్నలకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:21, 3 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Tom tom74 4913 13640 2005-11-03T19:23:27Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్నలకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:22, 3 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Santhosh 4914 13641 2005-11-03T19:59:01Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:59, 3 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 4 4915 13642 2005-11-04T00:06:10Z Chaduvari 97 * [[1946]]: యునెస్కో (యునైటెడ్ నేషన్స్ ఎడ్యుకేషనల్, సైంటిఫిక్ అండ్ కల్చరల్ ఆర్గనైజేషన్) ఏర్పాటయింది. * [[1947]]: భారత దేశపు మొట్టమొదటి '''పరమవీరచక్ర ''' పురస్కారాన్ని '''మేజర్ సోమనాథ్ శర్మ'''కు మరణానంతరం ప్రదానం చేసారు. ఆయన కాశ్మీరు పోరాటంలో మరణించాడు. * [[1979]]: [[ఇరాన్]] బందీల కల్లోలం మొదలైంది. ఇరాన్‌లోని అతివాదులు [[అమెరికా]] ఎంబసీ మీద దాడి చేసి, 63 మంది అమెరికనులతో సహా 90 మందిని బందీలుగా పట్టుకున్నారు. * [[1995]]: [[ఇజ్రాయిల్]] ప్రధాని ఇత్జాక్ రబీన్, ఇజ్రాయిల్ హంతకుడి చేతిలో హతుడయ్యాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 5 4916 13643 2005-11-04T00:16:03Z Chaduvari 97 * [[1920]]: భారతీయ రెడ్‌క్రాస్ ఏర్పడింది. * [[1976]]: ఎమర్జెన్సీ కాలం. [[లోక్‌సభ]] పదవీకాలం ముగిసినా, మరో సంవత్సరం పాటు ఈ కాలాన్ని తనకు తానే పొడిగించుకుంది. * [[1977]]: భారత విదేశ వ్యవహారాల శాఖా మంత్రి, [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]], [[ఐక్యరాజ్యసమితి]]లో [[హిందీ భాష|హిందీ]]లో ప్రసంగించాడు. * [[1987]]: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర మాజీ ఆస్థానకవి, [[దాశరథి కృష్ణమాచార్య]] మరణించాడు. నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి 4917 26833 2006-06-11T00:25:18Z Jose77 385 [[Image:TJC.jpg|right]] '''నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి''' ఒక స్వతంత్ర క్రిస్టియను చర్చి, దీనిని [[చైనా]]లోని [[బీజింగు]] నగరంలో [[1917]]వ సంవత్సరమున స్థాపించినారు. దీనిని [[భారత దేశము]]నందు [[1939]]నందు నెలకొల్పినారు. ==చర్చి యొక్క ఐదు ప్రాధమిక సిద్ధాంతాలు== {{అనువాదము}} ===పవిత్రాత్మ=== "Receiving the పరిశుద్ధ ఆత్మ, evidenced by speaking in tongues, is the వారసత్వానికి హామీ of the Kingdom of Heaven" (రోమా 8:16, ఎఫెసీయులు 1:13-14). ===బాప్తిస్మము=== జల బాప్తిస్మము is the sacrament for the remission of sins for regeneration. బాప్తిస్మము నది నీరు, సముద్రపు నీరు మరియు ఊట నీరు వంటి సహజమైన పరిశుద్ద జలముచే జరప వలెను. The Baptist, who already has had received baptism of water and the Holy Spirit, conducts the baptism in the name of the Lord Jesus Christ. And the person receiving the baptism must be completely immersed in water with head bowed and face downward". ===పాద ప్రక్షాళనము=== "The sacrament of feet washing enables one to have a part with the Lord Jesus. It also serves as a constant reminder that one should have love, holiness, humility, forgiveness and service. Every person who has received water baptism must have his/her feet washed in the name of Jesus Christ. Mutual foot washing may be practiced whenever is appropriate". ===Holy Communion=== "The Holy Communion (క్రైస్తవ మతములో మహాప్రసాద వినియోగము)is the sacrament to commemorate the death of the Lord Jesus Christ. It enables us to partake of the flesh and blood of our Lord and to be in communion with Him so that we can have eternal life and be raised on the Last Day. This sacrament shall be held as often as possible. Only one unleavened bread and grape juice shall be used". ===శావత్తు దినము=== "శావత్తు దినము, వారములోని ఏడవ రోజు (శనివారము), దేవునిచే పరిశుద్ధముచేసి ఆశీర్వదించబడిన పవిత్ర దినము. It is to be observed under the Lord's grace for the commemoration of God's creation and salvation and with the hope of eternal rest in the life to come". == ఇతర నమ్మకాలు== ===యేసుక్రీస్తు=== "[[యేసుక్రీస్తు]], the Word who became flesh, died on the cross for the redemption of sinners, ressurrected on the third day and ascended to [[heaven]]. He is the only Saviour of mankind, the Creator of the heavens and earth, and the only True God". ===బైబిల్=== "The Holy [[Bible]], consisting of the Old and New Testaments, is inspired by God, the only scriptural truth, and the standard for [[Christian]] living". ===మోక్షము=== "[[Salvation]] is given by the grace of [[God]] through [[faith]]. Believers must rely on the Holy Spirit to pursue holiness, to honour God, and to love humanity". ===చర్చి=== "నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి చర్చి, established by our Lord Jesus Christ, through the Holy Spirit during the time of the 'latter rain', is the restored true church of the Apostolic time". ===పునరాగమనము=== "The Lord's Second Coming will take place on the Last Day when He descends from heaven to judge the world: the righteous will receive eternal life, while the wicked will be eternally condemned". ==రెఫరెన్సులు== *[http://www.wbtc.com/downloads/telugu_downloads_main.htm WBTC తెలుగు బైబిల్] [[Category:క్రైస్తవ మతము]] [[en:True Jesus Church]] [[ang:Sōþ Iesus Cirice]] [[af:Ware Jesuskerk]] [[als:Wahre Kirche Jesu]] [[am:ዕውነተኛ ኢየሱስ ቤተ ክርስቲያን]] [[an:Berdadera Ilesia de Chesús]] [[ar:كنيسة حقيقية ليسوع]] [[ast:Verdadera Ilesia de Xesús]] [[be:Праведная Царква Іісуса]] [[bn:সত্য যীশু গীর্জা]] [[bg:Истинска църква на Исус]] [[br:Iliz Gwir Jezuz]] [[zh-min-nan:Chin Iâ-so· Kàu-hōe]] [[map-bms:Gereja Yesus Sejati]] [[bs:Prava Crkva Isusova]] [[zh-yue:真耶穌教會]] [[ca:Veritable Església de Jesús]] [[ceb:Matuod Simbahan ni Jesus]] [[chr:ᏗᎦᎳᏫᏍᏗ ᏥᏌᏯ]] [[cs:Pravá církev Ježíšova]] [[csb:Prôwdzëwô Cerkwiô Jezësa]] [[cy:Ddiau Iesu Eglwys]] [[da:Den Sande Jesu Kirke]] [[pdc:True Jesus Church]] [[de:Wahre Kirche Jesu]] [[dv:ހަގީގީ މަސީހީ ކަނީސާ]] [[et:Tõeline Jeesuse Kirik]] [[el:Αληθινή Εκκλησία του Ιησού]] [[es:La Verdadera Iglesia de Jesús]] [[eo:Vera Eklezio de Jesuo]] [[eu:Jesus-en Egiazko Eliza]] [[fa:کلیسای حقیقی عیسی]] [[fiu-vro:Tõõlinõ Jeesusõ Kerik]] [[fo:Sannur Jesus Kirkja]] [[fr:Véritable Église de Jésus]] [[fur:Vere Glesie di Jesù]] [[fy:Wiere Jezustsjerke]] [[ga:Eaglais Fhíor Íosa]] [[gd:Eaglais Fhìor Ìosa]] [[gl:Verdadeira Igrexa de Xesús]] [[got:𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐌰𐌹𐌺𐌺𐌻𐌴𐍃𐌾𐍉 𐌹𐌴𐍃𐌰𐌿𐍃]] [[gv:Agglish Yeesey Firrinagh]] [[ko:참예수교회]] [[kg:Dibundu ya Yesu ya Kyeleka]] [[ku:Klîsa ya Îsa yê rastîn]] [[hy:Հիսուսի ճշմարիտ Եկեղեցի]] [[hi:सत्य ईसा मसीह गिरजाघर]] [[hr:Prava Crkva Isusova]] [[id:Gereja Yesus Sejati]] [[ia:Ver Ecclesia de Jesus]] [[ilo:Agpayso a Simbaan ni Jesus]] [[io:Vera Eklezio di Iesu]] [[is:Sanna Jesús kirkjan]] [[it:Vera Chiesa di Gesù]] [[he:הכנסייה האמיתית של ישו]] [[jv:Gréja Yesus Sajati]] [[ka:ქრისტეს ჭეშმარიტი ეკლესია]] [[kn:ಟ್ರ್ಯೂ ಜೀಸಸ್ ಚರ್ಚ್]] [[ht:Legliz de Vre Jezi]] [[lb:True Jesus Church]] [[lmo:Vera gesa da Gesüü Criist]] [[sw:Sahihi Yesu Kanisa]] [[kw:Eglos Wir Yesu]] [[la:Vera Ecclesia Iesus]] [[lad:Verdadera Eglesia de Jesus]] [[lo:True Jesus Church]] [[li:Ware Zjezus Kèrk]] [[lt:Tikrojo Jėzaus bažnyčia]] [[hu:Igaz Jézus egyház]] [[mk:Вистинска црква на Исус]] [[mi:Hāhi Tika o Ihu]] [[ml:സത്യ യേശു സഭ]] [[mo:Бисeрикa Aдeвэрaтулуй Исус]] [[ms:Gereja Yesus Benar]] [[mt:Knisja Vera ta' Ġesù]] [[my:စစ္‌မ္ဟန္‌ေသာေယရ္ဟုဘုရား၏အသင္‌းေတာ္‌]] [[nap:'A chiesa overa 'e Giesù]] [[ne:True Jesus Church]] [[nl:Ware Jezuskerk]] [[nds:Wahre Jesus Kark]] [[nds-nl:Waore Jezuskaark]] [[ja:真イエス教会]] [[mn:Ёстой Есїс Cїм]] [[mr:सत्य येशू प्रार्थनास्थळ]] [[no:Sanne Jesus Kirke]] [[nn:Den sanne jesuskyrkja]] [[nrm:Véthitabl'ye Églyise dé Jésû]] [[oc:Glèisa vertadièra de Jèsus]] [[os:Чырыстийы æцæг аргъуан]] [[pam:Tutung Pisamban nang Jesus]] [[pa:ਸੱਚ ਈਸਾ ਮਸੀ ਗਿਰਜਾ ਘਰ]] [[pl:Prawdziwy Kościół Jezusa]] [[ps:True Jesus Church]] [[pt:Verdadeira Igreja de Jesus]] [[ro:Biserica Adevăratului Isus]] [[rmy:I Khangeri le Chache Jesuseski]] [[ru:Истинная церковь Иисуса]] [[scn:Vera Chiesa di Gesù]] [[sco:True Jesus Kirk]] [[sd:سچي يسو چرچ]] [[sh:Прaвa Црквa Исусoвa]] [[simple:True Jesus Church]] [[sk:Pravá cirkev Ježišova]] [[so:Mida Rumeed Kaniisada Ciise]] [[sq:Kisha e Vërtetë e Jezuzit]] [[yi:ישו'ס ריכטיגע קירכע]] [[sl:Prava Jezusova Cerkev]] [[bat-smg:Tėkruojė Jezaus bažninčė]] [[sr:Прaвa Црквa Исусoвa]] [[fi:Jeesuksen Todellinen Kirkko]] [[sv:Sann Jesus Kyrka]] [[tl:Totoong Simbahan ni Hesus]] [[ta:உண்மையான இயேசு தேவாலயம்]] [[th:โบสถ์ทรูจีซัส]] [[tpi:Tru Jisas Lotu]] [[vi:Chân Giê-xu Giáo hội]] [[tr:Gerçek İsa Kilisesi]] [[uk:Вірна Церква Ісуса]] [[war:Tinuod Simbahan han Hesus]] [[zh:真耶稣教会]] Talk:నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి 4918 13658 2005-11-04T09:22:20Z 203.109.252.196 Can someone from Telugu wikipedia help me translate this article to the Telugu language? ''Please! Please! Please!'' Any contributions by native speakers would be gratefully appreciated. (Even if you do not believe in Jesus) Yours Sincerely, David. Hi David, I am willing to help you in writing this article. But I need your help too * The information need to be more NPOV. Wikipedia is a place for informatory articles and nothing else. * I see some information discripencies like in the ఆదివారము (sunday) section It declares that saturday is a holyday and doesnot mention anything about sunday. "The Sabbath day, the seventh day of the week (Saturday),... * Do you know telugu? if not how did you get to translate few things? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:40, 4 నవంబర్ 2005 (UTC) After checking the talkpage of this article in en wikipedia I realise that this article is in borderline to be considered fit for encyclopedia. Unless written very informatively and with NeutralPOV it cannot be accepted. This article might be the first one to go for VfD in telugu wikipedia --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:50, 4 నవంబర్ 2005 (UTC) Thankyou very very much for helping me translate parts of this article! Actually, the doctrines of this church was written in NPOV. The POV part that was being disputed was in the "Administration" section of en Wikipedia (which I have already resolved with the administrators a few days ago); To answer your question, unfortunately I cannot speak Telugu...therefore I used this [http://www.aksharamala.com/telugu/e2t/ English to Telugu dictionary] tool. Although most Christian churches keep the Sabbath on Sundays, my church holds services on Saturdays instead. I Apologize if I have caused any confusion or inconvenience and hope that you can help me translate this article. Yours faithfully, David. Talk:నిజమైన ఏసుఖ్రీస్తు మండలీ 4920 13651 2005-11-04T06:28:42Z వైఙాసత్య 58 Talk:నిజమైన ఏసుఖ్రీస్తు మండలీ, Talk:నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి కు తరలించబడింది: అచ్చు తప్పు #REDIRECT [[Talk:నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి]] భారత రాజ్యాంగం 4921 20975 2006-03-14T02:27:13Z Chaduvari 97 bhaahsaa సవరణలు {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} '''భారత రాజ్యాంగం''' (Constitution of India) ద్వారా భారత దేశానికి గణతంత్ర ప్రతిపత్తి వచ్చింది. [[1950]] [[జనవరి 26]] న భారత రాజ్యాంగం అమలు లోకి వచ్చిన తరువాత స్వతంత్ర భారత దేశం '''సర్వసత్తాక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యం''' గా అవతరించింది. ప్రతి సంవత్సరం ఈ రోజును గణతంత్ర దినంగా జరుపుకుంటారు. భారత ప్రభుత్వ నిర్మాణం ఎలా ఉండాలి, పరిపాలన ఎలా జరగాలి అనే విషయాలను రాజ్యాంగం నిర్దేశించింది. శాసన వ్యవస్థ, కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థ, న్యాయ వ్యవస్థ ల ఏర్పాటు, ఈ వ్యవస్థల అధికారాలు, బాధ్యతలు, వీటి మధ్య సమన్వయం ఎలా ఉండాలో కూడా నిర్దేశిస్తోంది. ==రాజ్యాంగ సభ== భారత రాజ్యాంగం ను తయారు చెయ్యడానికి '''రాజ్యాంగ సభ'''ను ఏర్పాటు చేసారు. ఈ సభలో సభ్యులను పరోక్ష ఎన్నిక ద్వారా ఎన్నుకున్నారు. సభ్యుల కూర్పు ఇలా ఉన్నది: * రాష్ట్ర శాసనసభల ద్వార ఎన్నికైన సభ్యులు: 292 * భారత్ సంస్థానాల నుండి ఎన్నికైన సభ్యులు: 93 * ఛీఫ్ కమిషనర్ ప్రావిన్సుల ప్రతినిధులు: 4 ఈ విధంగా మొత్తం సభ్యుల సంఖ్య 389 అయింది. అయితే, [[మౌంట్‌బాటెన్]] యొక్క [[జూన్ 1947]] నాటి దేశ విభజన ప్రణాళిక కారణంగా ఈ సభ్యుల సంఖ్య 299 కి తగ్గిపోయింది. రాజ్యాంగ సభ మొదటి సమావేశం ఢిల్లీలో ఇప్పటి పార్లమెంటు భవనపు సెంట్రల్ హాలులో [[1946]], [[డిసెంబర్ 9]] న జరిగింది. మొత్తం 207 మంది సభ్యులు ఈ సమావేశానికి హాజరయ్యారు. అందులో 9 మంది మహిళలు. డా.[[సచ్చిదానంద సిన్‌హా]] ను సభకు అధ్యక్షునిగా ఎన్నుకున్నారు. [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]], [[మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్]], [[సర్దార్ పటేల్]], [[ఆచార్య జె.బి.కృపలానీ]], [[డా.రాజేంద్ర ప్రసాద్]], [[సరోజినీ నాయుడు]], [[రాజాజీ]], [[బి.ఆర్.అంబేద్కర్]], [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]], [[పట్టాభి సీతారామయ్య]] మొదలైన వారు ఈ సభలో సభ్యులు. [[1947]] [[ఆగష్టు 14]] రాత్రి రాజ్యాంగ సభ సమావేశమై, ఖచ్చితంగా అర్ధరాత్రి సమయానికి స్వతంత్ర భారత శాసన సభగా అవతరించింది. రాజ్యాంగం రాతప్రతిని తయారు చెయ్యడం కొరకు 1947 [[ఆగష్టు 29]] న రాజ్యాంగ సభ ఒక డ్రాఫ్టు కమిటీ ని ఏర్పాటు చేసింది. డా.[[బి.ఆర్.అంబేద్కర్]] ఈ కమిటీకి అధ్యక్షుడు. ==రాజ్యాంగ సభ విశేషాలు== * స్వతంత్ర భారత రాజ్యాంగ నిర్మాణానికి రాజ్యాంగ సభకు పట్టిన కాలం: 2 సంవత్సరాల, 11 నెలల, 17 రోజులు * రాజ్యాంగ సభ 11 సార్లు, 165 రోజుల పాటు సమావేశమైంది. ఇందులో 114 రోజులు రాజ్యాంగం రాతప్రతిపై వెచ్చించింది. * రాజ్యాంగ రాతప్రతిని తయారుచేసే క్రమంలో రాజ్యాంగ సభ ముందుకు 7,635 సవరణ ప్రతిపాదనలు వచ్చాయి. వీటిలో 2,473 ప్రతిపాదనలను పరిశీలించి, చర్చించి, పరిష్కరించింది. * భారత రాజ్యాంగాన్ని [[1949]] [[నవంబర్ 26]] న సభలో ఆమోదించారు. [[1950]] [[జనవరి 24]] న సభ్యులు ఈ ప్రతికి తమ తమ సంతకాలు చేర్చారు. మొత్తం 284 మంది సభ్యులు సంతకాలు చేసిన వారిలో ఉన్నారు. * రాజ్యంగంపై సంతకాలు చేసే రోజున బయట చిరుజల్లు పడుతూ ఉంది. దీన్ని శుభశకునంగా భావించారు. * [[1950]] [[జనవరి 26]] న భారత రాజ్యాంగం అమల్లోకి వచ్చింది. ఆ రోజున రాజ్యాంగ సభ రద్దయి, భారత్ తాత్కాలిక పార్లమెంటు గా మారింది. [[1952]]లో జరిగిన మొదటి సాధారణ ఎన్నికల తరువాత కొత్త పార్లమెంటు ఏర్పడే వరకు ఈ తాత్కాలిక పార్లమెంటు ఉనికిలో ఉంది. ==రాజ్యాంగ విశేషాలు == భారత రాజ్యాంగం ప్రపంచంలోని అతి పెద్ద లిఖిత రాజ్యాంగాలలో ఒకటి. అవతారిక , 395 అధికరణాలు, 12 షెడ్యూళ్ళతో కూడిన గ్రంధం ఇది. రాజ్యాంగం భారత ప్రభుత్వ వ్యవస్థ, రాష్ట్రాలు, రాష్ట్రాల నిర్మాణం, కేంద్ర రాష్ట్ర సంబంధాలు, కేంద్ర రాష్ట్రాల విధులు, అధికారాలు, స్థానిక సంస్థలు, ఎన్నికలు మొదలైన విషయాలను నిర్వచించింది. పౌరులకు, భారత రాజకీయ వ్యవస్థకు సంబంధించి కింది వాటిని సూత్రీకరించింది: * ప్రజలందరికీ స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, సౌభ్రాతృత్వం * పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ * బలమైన కేంద్రంతో కూడిన సమాఖ్య వ్యవస్థ * పౌరులకు ప్రాధమిక హక్కులు * ఆదేశ సూత్రాలు * ద్విసభా విధానం * భాషలు * వెనుకబడిన సామాజిక వర్గాలు అవసరమైనపుడు రాజ్యాంగాన్ని సవరించుకోడానికి వెసులుబాటు కలిగిస్తూ, సవరణ విధానాన్ని కూడా నిర్దేశించింది. ==అవతారిక == రాజ్యాంగం లో అవతారిక ప్రముఖమైనది. రాజ్యాంగ నిర్మాణం ద్వారా భారతీయులు తమకు తాము అందివ్వదలచిన స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, సౌభ్రాతృత్వం పట్ల తమ నిబద్ధతను, దీక్షను ప్రకటించుకున్నారు. అవతారిక ఇంగ్లీషు మూలం ఇలా ఉంది. WE, THE PEOPLE OF INDIA, having solemnly resolved to constitute India into a SOVEREIGN SOCIALIST SECULAR DEMOCRATIC REPUBLIC and to secure to all its citizens: JUSTICE, social, economic and political; LIBERTY of thought, expression, belief, faith and worship; EQUALITY of status and of opportunity; and to promote among them all FRATERNITY assuring the dignity of the individual and the unity and integrity of the Nation; IN OUR CONSTITUENT ASSEMBLY this twenty-sixth day of November, 1949, do HEREBY ADOPT, ENACT AND GIVE TO OURSELVES THIS CONSTITUTION. తెలుగు అనువాదం: ---- భారత ప్రజలమైన మేము, భారత్‌ను సర్వసత్తాక, సామ్యవాద, లౌకిక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యంగా ఏర్పరచాలని, దేశ పౌరులందరికీ కింది అంశాలు అందుబాటులో ఉంచాలని సంకల్పించాము: సామాజిక, ఆర్ధిక, రాజకీయ న్యాయం; ఆలోచనా స్వేచ్ఛ, భావప్రకటన స్వేచ్ఛ, మతావలంబన స్వేచ్ఛ; హోదాలోను, అవకాశాలలోను సమానత్వం; వ్యక్తి గౌరవాన్ని, దేశ సమైక్యతను, సమగ్రతను కాపాడి సౌభ్రాతృత్వాన్ని నెలకొల్పుతామని కూడా దీక్షాబద్ధులమై ఉన్నాము; [[1949]] [[నవంబర్ 26]] వ తేదీన మా రాజ్యాంగ సభలో ఈ రాజ్యాంగాన్ని స్వీకరించి, ఆమోదించి, మాకు మేము సమర్పించుకుంటున్నాము. ---- మొదట్లో అవతారికలో భారత్‌ను ''సర్వసత్తాక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యంగా'' పేర్కొన్నారు. అయితే 42 వ రాజ్యాంగ సవరణలో భాగంగా ఇది ''సర్వసత్తాక, సామ్యవాద, లౌకిక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యంగా'' మారింది. ==సవరణలు == రాజ్యాంగంలో మార్పులకు, చేర్పులకు, తొలగింపులకు సంబంధించి పార్లమెంటుకు రాజ్యాంగం అపరిమితమైన అధికారాలిచ్చింది. రాజ్యాంగం నిర్దేశించినదాని ప్రకారం సవరణలను కింది విధంగా చెయ్యాలి: * పార్లమెంటు ఉభయసభల్లోను సవరణ బిల్లు ఆమోదం పొందాలి. * సభలో హాజరైన సభ్యుల్లో మూడింట రెండు వంతుల ఆధిక్యత, మరియు మొత్తం సభ్యుల్లో సాధారణ ఆధిక్యత తో మాత్రమే బిల్లు ఆమోదం పొందుతుంది. * అయితే ప్రత్యేకించిన కొన్ని అధికరణాలు, షెడ్యూళ్ళకు సంబంధించిన సవరణల బిల్లులు పార్లమెంటు ఉభయసభలతో పాటు రాష్ట్రాల శాసనసభల్లో కనీసం సగం సభలు కూడా ఆమోదించాలి. * పై విధానాల ద్వారా ఆమోదం పొందిన బిల్లులు రాష్ట్రపతి సంతకం అయిన తరువాత, సంతకం అయిన తేదీ నుండి సవరణ అమలు లోకి వస్తుంది. [[2005]] అక్టోబర్ వరకు రాజ్యాంగానికి 92 సవరణలు జరిగాయి. అవతారికలోను, సవరణ విధానంలోను కూడా సవరణలు జరిగాయి. ==మూలాలు== * [http://indiacode.nic.in/coiweb/welcome.html భారత ప్రభుత్వ న్యాయ మంత్రిత్వ శాఖ వెబ్‌సైటు] * [http://parliamentofindia.nic.in/ls/debates/ca.htm రాజ్యాంగ సభ] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] [[en:Constitution of India]] [[sv:Indiens grundlag]] పర్వాలు 4922 13674 2005-11-05T05:27:37Z చంద్రశేఖర్ 153 పర్వాలు, మహా భారతము లోని పర్వాలు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[మహా భారతము లోని పర్వాలు]] విజయ నగర వంశస్తుల వంశ వృక్షములు 4923 19946 2006-02-14T19:03:05Z Chaduvari 97 మెలికెల తొలగింపు #REDIRECT [[విజయ నగర పాలకుల వంశ వృక్షములు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 6 4924 13698 2005-11-05T17:56:12Z Chaduvari 97 * [[1913]]: దక్షిణాఫ్రికాలో భారతీయ గనిపనివారితో ప్రదర్శన జరపగా, మహాత్మా గాంధీ అరెస్టయ్యాడు. * [[1943]]: అండమాన్ నికోబార్ దీవులను జపాన్ నేతాజీ సుభాష్ చంద్ర బోస్ కు అప్పగించింది. ఆయన వాటికి షహీద్, స్వరాజ్య అని నామకరణం చేసాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 7 4925 13699 2005-11-05T18:08:56Z Chaduvari 97 * [[1917]]: [[రష్యా]] విప్లవం (బోల్షెవిక్ విప్లవం లేదా అక్టోబర్ విప్లవం) విజయవంతమైంది. అప్పట్లో రష్యా ఉపయోగించుతున్న జూలియన్ కాలెండర్ ప్రకారం ఆ నెల అక్టోబర్. అందువలన దీనిని అక్టోబర్ విప్లవం అని అన్నారు. * [[1888]]: ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త, [[చంద్రశేఖర్ వెంకటరామన్]] జన్మించాడు. * [[1858]]: లాల్, బాల్, పాల్ త్రయంలో ఒకడైన బిపిన్ చంద్ర పాల్ జన్మించాడు. * [[1900]]: ప్రముఖ రైతు నాయకుడు [[ఆచార్య ఎన్.జి.రంగా]] (గోగినేని రంగనాయకులు) జన్మించాడు. Talk:అల్లూరి సీతారామ రాజు 4926 13742 2005-11-07T06:02:56Z Chaduvari 97 /* చిత్రము */ వ్యాసంలోని మొట్ట మొదటి పేరాలో కొంత భాగము, "విప్లవం రెండవదశ" విభాగంలో చిట్టచివరి లైనులోను రచయితగా నా దృక్కోణం కనిపించింది. అంచేత, ఆ భాగాలను దాచాను.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 18:50, 5 నవంబర్ 2005 (UTC) == చిత్రము == అల్లూరి సీతారామ రాజు బొమ్మ సంపాందించడము చాలా భేషైన పని. థాంక్స్ టు చదువరి. నేను చాలా ఆశ్చర్య పోయాను. సాధారణము‌గా అందరికి అల్లూరి సీతారామ రాజు అంటే నటుడు కృష్ణ రూపమే గుర్తుకు వస్తుంది. ఇలా ఉంటాడని కూడా ఊహించి ఉండరు.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:53, 7 నవంబర్ 2005 (UTC) :నేను దీన్ని enwiki నుండి తీసుకున్నాను. మన థాంక్స్ ఆ సభ్యునికి చెందుతాయి. త్వరలోనే మనకు మరో సభ్యుడు చేరనున్నాడు, ఆయన వద్ద మరో బొమ్మ ఉందట, బాగా పాతది. అది వస్తే, ఆ వ్యాసానికి మరింత విలువ చేకూరుతుంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:02, 7 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:Bita98 4927 13702 2005-11-05T21:07:44Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:07, 5 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Chandravathy 4928 13703 2005-11-05T21:08:20Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:08, 5 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం 4929 21340 2006-03-25T15:07:28Z వైఙాసత్య 58 [[Image:SPBphoto1.jpg|thumb|బాలసుబ్రహ్మణ్యం]] '''ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం''' (శ్రీపతి పండితారాధ్యుల బాలసుబ్రహ్మణ్యం) ప్రముఖ తెలుగు నేపధ్య గాయకుడు, సంగీత దర్శకుడు మరియు నటుడు. తెలుగువారు అభిమానముగా బాలు అని పిలిచే ఈయన [[జూన్ 4]],[[1946]] లో అప్పటి [[నెల్లూరు]] జిల్లాలోని కోనేటమ్మ పేట గ్రామములో (ప్రస్తుతము ఈ గ్రామము [[తమిళనాడు]] రాష్ట్రములో ఉన్నది) ఒక సాంప్రదాయ శైవ బ్రాహ్మణ కుటుంబములో జన్మించాడు. ==బాల్యము== బాలసుబ్రహ్మణ్యం ముగ్గురు కుమారులు, ఐదుగురు కుమార్తెలు కల పెద్ద కుటుంబములో రెండవ కుమారుడు. ఈయన తండ్రి సాంబమూర్తి పేరొందిన హరికథా పండితుడు. బాల్యమునుండే బాలుకు పాటలు పాడటము ఒక హాబీగా ఉండేది. తండ్రి కోరిక మేరకు ఇంజనీరు కావాలనే ఆశయముతో [[మద్రాసు]]లో AMIE కోర్సులో చేరాడు. ఆ కాలములోనే వివిధ పాటల పోటీలలో పాల్గొని బహుమతులు గెలుచుకొన్నాడు. ==సినీరంగ ప్రవేశము== బాలసుబ్రహ్మణ్యం [[1966]] లో నటుడు మరియు నిర్మాత అయిన [[పద్మనాభము]] నిర్మించిన [[శ్రీ శ్రీ శ్రీ మర్యాద రామన్న]] సినిమాతో గాయకునిగా రంగప్రవేశము చేశాడు. ఈ సినిమాకు ఆ తర్వాత కాలములో బాలు యొక్క గురువు అయిన [[కోదండపాణి]] సంగీత దర్శకత్వము వహించాడు. ==బయటి లంకెలు== * [http://www.spbala.com/ ఎస్.పీ.బాలు వెబ్ సైటు] * [http://www.tamilstar.com/profile/actor/spb/index.shtml ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం ప్రొఫైలు] [[Category:1946 జననాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:నేపధ్య గాయకులు]] [[en:SP_Balasubramanyam]] Image:SPBphoto1.jpg 4930 13717 2005-11-07T04:24:02Z వైఙాసత్య 58 from [[:en:]] from [[:en:]] ఎస్.పీ.బాలసుబ్రమణ్యం 4931 13719 2005-11-07T04:24:41Z చంద్రశేఖర్ 153 ఎస్.పీ.బాలసుబ్రమణ్యం, ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం కు తరలించబడింది: spelling correction #REDIRECT [[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]] Image:Alluri1.jpg 4932 13737 2005-11-07T05:25:14Z Chaduvari 97 అల్లూరి సీతారామరాజు, విప్లవ కార్యక్రమాలు మొదలుపెట్టక పూర్వం. అల్లూరి సీతారామరాజు, విప్లవ కార్యక్రమాలు మొదలుపెట్టక పూర్వం. Image:Alluri postal stamp.jpg 4933 13743 2005-11-07T06:19:25Z వైఙాసత్య 58 Alluri Sitaramaraju commerative postal stamp issued by Indian post on December 26, 1986 From [http://www.indianpost.com/viewstamp.php/Alpha/A/A.%20S.%20RAJU] {{స్టాంపు}} Alluri Sitaramaraju commerative postal stamp issued by Indian post on December 26, 1986 From [http://www.indianpost.com/viewstamp.php/Alpha/A/A.%20S.%20RAJU] {{స్టాంపు}} లోక్‌సభ 4934 19470 2006-02-01T09:07:55Z వైఙాసత్య 58 /* చరిత్ర */ లింకు సవరణ {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} భారత పార్లమెంటు (సన్‌సద్) లో దిగువసభను లోక్‌సభ (Loksabha) అంటారు. లోక్‌సభ సభ్యులను ప్రజలే ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకుంటారు. ప్రజల ప్రత్యక్ష ప్రాతినిధ్యం ఉండే సభ కనుక ఇది ప్రజల సభ (House of the People) అయింది. [[భారత రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగం]] ప్రకారం లోక్‌సభలో గరిష్ఠంగా 552 మంది సభ్యులు ఉండవచ్చు. అందులో 530 మంది రాష్ట్రాల నుండి, 20 మంది కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల నుండి ఎన్నికైన సభ్యులు కాగా, మిగిలిన ఇద్దరు [[రాష్ట్రపతి]] చే నామినేట్ చెయ్యబడ్డ ఆంగ్లో ఇండియన్ సభ్యులు. లోక్‌సభ సభ్యులను ఎన్నుకునేందుకు జరిగే ఎన్నికలను సార్వత్రిక ఎన్నికలు (General Elections) అంటారు. వోటర్ల సంఖ్య రీత్యా, ఎన్నికల పరిమాణం రీత్యా భారత సార్వత్రిక ఎన్నికలు ప్రపంచంలోనే అత్యంత భారీ ఎన్నికలు. ==కాల పరిమితి== లోక్‌సభ కాలపరిమితి ఐదేళ్ళు. ఎన్నికలు జరిగిన వెంటనే జరిగే మొదటి సమావేశం తేదీ నుండి 5 సంవత్సరాలకు ఆ లోక్‌సభ గడువు తీరిపోతుంది. అయితే ఆత్యయిక పరిస్థితి విధించిన సమయంలో ఈ పరిమితిని ఒక్కో సంవత్సరం చొప్పున పొడిగించుకుంటూ పోవచ్చు. అయితే, ఆత్యయిక పరిస్థ్తిని ఎత్తివేసిన తరువాత 6 నెలలకు మించి పొడిగించేందుకు వీలులేదు. అయితే, సభను ఐదేళ్ళ కంటే ముందే రద్దు చేయ్యవచ్చు. లోక్‌సభకు ఎన్నిక కాదలచిన వ్యక్తికి 25 ఏళ్ళ వయసు నిండి ఉండాలి. ==చరిత్ర== [[1950]] [[జనవరి 26]] న రాజ్యాంగం అమలు లోకి వచ్చిన తరువాత, మొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికలు [[1951]]-[[1952|52]] లో జరిగాయి. మొదటి ఎన్నికైన లోక్‌సభ ఏప్రిల్, [[1952]] న అమల్లోకి వచ్చింది. అప్పటి నుండి వివిధ లోక్‌సభల వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి: {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="2" |- bgcolor=#cccccc !లోక్‌సభ !!ఏర్పాటు !! స్పీకరు |- |మొదటి లోక్‌సభ || ఏప్రిల్ [[1952]] ||జి.వి.మావలాంకర్, ఎం.అనంతశయనం అయ్యంగార్ |- |రెండవ లోక్‌సభ || ఏప్రిల్ [[1957]] ||ఎం.అనంతశయనం అయ్యంగార్ |- |మూడవ లోక్‌సభ || ఏప్రిల్ [[1962]] || సర్దార్ హుకం సింగ్ |- |నాలుగవ లోక్‌సభ || మార్చి [[1967]] || [[నీలం సంజీవరెడ్డి]], జి.ఎస్.ధిల్లాన్ |- |ఐదవ లోక్‌సభ || మార్చి [[1971]] || జి.ఎస్.ధిల్లాన్, బలిరాం భగత్ |- |ఆరవ లోక్‌సభ || మార్చి [[1977]] || కె.ఎస్.హెగ్డే |- |ఏడవ లోక్‌సభ || జనవరి [[1980]] || బలరాం జాఖర్ |- |ఎనిమిదవ లోక్‌సభ || డిసెంబర్ [[1984]] || బలరాం జాఖర్ |- |తొమ్మిదవ లోక్‌సభ || డిసెంబర్ [[1989]] || రబీ రే |- |పదవ లోక్‌సభ || జూన్ [[1991]] || శివరాజ్ పాటిల్ |- |పదకొండవ లోక్‌సభ || మే [[1996]] || పి.ఎ.సంగ్మా |- |పన్నెండవ లోక్‌సభ || మార్చి [[1998]]|| [[జి.ఎం.సి.బాలయోగి|గంటి మోహనచంద్ర బాలయోగి]] |- |పదమూడవ లోక్‌సభ || అక్టోబర్ [[1999]] || [[జి.ఎం.సి.బాలయోగి|గంటి మోహనచంద్ర బాలయోగి]], మనోహర్ జోషి |- |పదునాల్గవ లోక్‌సభ || మే [[2004]] || [[సోమనాథ్ చటర్జీ]] |- |} ఐదవ లోక్‌సభ సమయంలో అప్పటి [[ప్రధానమంత్రి]] [[ఇందిరా గాంధీ]] ఆత్యయిక పరిస్థితి విధించి, సభ కాలపరిమితిని పొడిగించింది. లోక్‌సభ చరిత్రలో కాలపరిమితి పొడిగించబడిన సభ ఇదే. ==సభా నిర్వహణ== లోక్‌సభా నిర్వహణ బాధ్యత ను స్పీకర్ నిర్వహిస్తారు. సభ్యులు తమలో ఒకరిని స్పీకర్‌గా ఎన్నుకుంటారు. స్పీకర్‌కు సహాయంగా ఒక డిప్యూటీ స్పీకర్‌ను కూడా ఎనుకుంటారు. సార్వత్రిక ఎన్నికల తరువాత సభ్యుల ప్రమాణ స్వీకారంతో లోక్‌సభ ఏర్పాటు అవుతుంది. ప్రమాణ స్వీకార కార్యక్రమ నిర్వహణకు ఒక తాత్కాలిక స్పీకరును సభులలో ఒకరిని ఎంచుకుంటారు. సాధారణంగా అనుభవజ్ఞుడైన సభ్యుని ఎంచుకోవడం రివాజు. తరువాత స్పీకరు ఎన్నిక జరుగుతుంది. ఆపై, సభా నిర్వహణ బాధ్యత పూర్తిగా స్పీకరుదే. సభానిర్వహణ కొరకు వివిధ నిబంధనలు ఏర్పాటయ్యాయి. సభ్యుల ప్రవర్తనను నిర్దేశిస్తూ ప్రవర్తనా నియమావళి ఉంది. వివిధ అంశాలకు సమయం కేటాయింపు కొరకు బిజినెస్ ఎడ్వైజరీ కౌన్సిల్ ఉంటుంది. ==సమావేశాలు== లోక్‌సభ సమావేశాలు సాధారణంగా ఉ.11 గంటల నుండి మ.1 వరకు, మళ్ళీ మ.2 నుండి 6 వరకు జరుగుతాయి. విషయ ప్రాముఖ్యతను బట్టి ఈ సమయాలు పొడిగించబడటం జరుగుతూ ఉంటుంది. కనీస సంఖ్యలో సభ్యులు ఉంటేనే సమావేశం మొదలవుతుంది. ఈ సంఖ్యను కోరం అంటారు. లోక్‌సభకు కోరం - స్పీకరుతో కలిపి 55. కొత్తగా ఎన్నికై, ఇంకా ప్రమాణస్వీకారం చెయ్యని సభ్యులు ఉంటే, వారి చేత ముందు ప్రమాణస్వీకారం చేయిస్తారు. ఇటీవలి కాలంలో గతించిన ప్రస్తుత లేదా పూర్వపు సభ్యుల పట్ల సంతాప తీర్మానాలు ప్రవేశప్డతారు. లోక్‌సభలో కింది ముఖ్యమైన వ్యాపకాలు చేపడతారు. *ప్రశ్నోత్తరాలు: సభ్యుల ప్రశ్నలకు సంబంధిత మంత్రుల సమాధానాలు ఇస్తారు. ప్రశ్నల్లో మూడు రకాలు ఉంటాయి. అవి: **నక్షత్ర గుర్తు గల ప్రశ్నలు. వీటికి మంత్రులు సభలో జవాబిస్తారు. వీటికి అనుబంధ ప్రశ్నలు కూడా అడగవచ్చు **నక్షత్ర గుర్తు లేనీ ప్రశ్నలు: వీటికి రాతపూర్వక సమాధానాలు ఇస్తారు. వీటికి అనుబంధ ప్రశ్నలు ఉండవు. **స్వల్ప అవధి ప్రశ్నలు: పై రెండు రకాల ప్రశ్నలకు జవాబిచ్చేందుకు కనీసం 10 రోజుల వ్యవధి ఉంటుంది. విషయ ప్రాముఖ్యతను బట్టి కొన్ని ప్రశ్నలకు మరింత త్వరగా సమాధాన్ని సభ్యులు ఆశించవచ్చు. వీటిని స్వల్ప అవధి ప్రశ్నలు అంటారు. స్పీకరు అనుమతితో ఇటువంటి ప్రశ్నలు అడగవచ్చు. *ఇతరత్రా వ్యాపకాలు: ప్రశ్నోత్తరాల సమయం ముగిసాక, ఈ కార్యక్రమం చేపడతారు. వాయిదా తీర్మానాలు, హక్కుల తీర్మానాలు, అధికార పత్రాల సమర్పణ, రాజ్యసభ సందేశాలు, సభాసంఘాల నియామకాలు, నివేదికలు, రాష్ట్రపతి ఆమోదముద్ర పొందిన బిల్లుల వివరాలు మొదలైనవి ఇందులో ఉంటాయి. *ప్రధాన వ్యాపకం: వివిధ రకాలైన బిల్లులు, సాధారణ బడ్జట్, రైల్వే బడ్జట్ వంటి ఆర్ధిక అంశాలు, ప్రభుత్వం గానీ, లేదా ప్రైవేటు సభ్యుడు గానీ ప్రవేశపెట్టే తీర్మానాలు ఈ సమయంలో చేపడతారు. పై వ్యాపకాలు కాక, అరగంట చర్చలు, అత్యవసర ప్రజా ప్రాముఖ్య విషయాలు కూడా సభాకార్యక్రమాల్లో భాగం. ==మూలాలు, వనరులు== *[http://parliamentofindia.nic.in/ls/intro/introls.htm భారత పార్లమెంటు అధికారిక వెబ్‌సైటు] ==బయటి లింకులు== *[http://loksabha.nic.in లోక్‌సభ వెబ్‌సైటు] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 8 4935 13771 2005-11-08T00:47:52Z Chaduvari 97 * [[1893]]: ప్రముఖ వాయులీన విద్వాంసుడు, [[ద్వారం వెంకటస్వామి నాయుడు]] జన్మించాడు. ''ఫిడేలు నాయుడు'' గా ప్రసిద్ధుడైన ఆయనకు ''సంగీత కళానిధి'' అనే బిరుదు ఉంది. * [[1947]]: [[జూనాగఢ్]] సంస్థానం భారత్‌లో విలీనమయ్యింది. * [[1948]]: [[మహత్మా గాంధీ]] ని హత్య చేసినట్లుగా నాథూరాం గాడ్సే అంగీకరించాడు, కాని కుట్ర చేసినట్లుగా ఒప్పుకోలేదు. * [[1977]]: తెలుగు సినిమా ప్రముఖుడు, [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత, [[బి.ఎన్.రెడ్డి]] (బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి) మరణించాడు. లద్దగిరి 4936 13768 2005-11-07T17:41:27Z వైఙాసత్య 58 '''లద్దగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] మాజీ ముఖ్యమంత్రి [[కోట్ల విజయ భాస్కర రెడ్డి]] స్వగ్రామము. విజయభాస్కర రెడ్డి [[ఆగష్టు 16]], [[1920]]న లద్దగిరిలో జన్మించాడు. మహేష్‌ బాబు 4937 16685 2005-12-26T08:29:39Z Chavakiran 19 '''ఘట్టమనేని మహేష్‌ బాబు''' తెలుగు సినీ నటుడు మరియు ప్రఖ్యాత నటుడు ఘట్టమనేని కృష్ణ కుమారుడు. ==బయటి లింకులు== * [http://www.princefans.us/final/home.html మహేష్‌ బాబు అభిమానుల వెబ్ సైటు] [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 9 4938 13772 2005-11-08T01:05:17Z Chaduvari 97 * భారత దేశపు న్యాయసేవాదినం. పేద, బలహీన వర్గాల వారికి ఉచిత న్యాయసహాయం అందించే చట్టం [[1985]] లో ఇదే తేదీ నుండి అమలులోకి వచ్చింది. * [[2000]]: [[ఉత్తరాంచల్]] రాష్ట్రం ఏర్పడింది. నిడమర్రు 4939 23807 2006-04-21T16:00:29Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నిడమర్రు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిడమర్రు|villages=21|area=116.49|population=48.098|pop_male=24.195|pop_female=23.903|pop-density=412.86|pop-growth=|literacy=74.01|lit_male=77.95|lit_female=70.03}} '''నిడమర్రు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు అదే పేరు గల గ్రామము. ==గ్రామాలు== * [[అడవికొలను]] * [[ఆముదాలపల్లె]] * [[బావాయిపాలెం]] * [[భువనపల్లె]] * [[బైనేపల్లె]] * [[చానమిల్లి]] * [[చిననిండ్రకొలను]] * [[దేవరగోపవరం]] * [[ఎనికేపల్లె]] * [[గునపర్రు]] * [[కాకరమిల్లి]] * [[కృష్ణాపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[క్రొవ్విడి]] * [[మందలపర్రు]] * [[నాగనమిల్లి]] * [[నరసింహాపురం,నిడమర్రు|నరసింహాపురం]] * [[నిడమర్రు]] * [[పెదనిండ్రకొలను]] * [[పెదరామచంద్రాపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[సిద్దాపురం]] * [[తిమ్మారావుగూడెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) * [[తోకలపల్లె]] * [[వెంకటాపురం]] * [[విప్పర్తి ఖండ్రిక]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} గణపవరం(ప.గో) 4940 23809 2006-04-21T16:05:42Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=గణపవరం(ప.గో)||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గణపవరం(ప.గో)|villages=25|area=99.95|population=66.656|pop_male=33.478|pop_female=33.178|pop-density=247.104|pop-growth=|literacy=78.18|lit_male=82.49|lit_female=73.83}} '''గణపవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు అదే పేరు గల పట్టణము. భారతావనికి ఆంధ్రరాష్ట్రం ధాన్యాగారం అయితె ఈ ప్రాంతం ఆంధ్రరాష్ట్రానికి ధాన్యాగారం. ఒకప్పటి రైసు మిల్లుల పట్టణం ఇప్పుడు మంచినీటి చేపల రొయ్యల పెంపకానికి కేంద్రం. గ్రామ దేవత మారెమ్మ తీర్థం మరియు సుభ్రమణ్య షష్టి ఎంతో కోలాహలం. పెద్ద వీధి లోని అంజనేయ స్వామి సతీ సమెతంగా కొలువుతీరటం ఎంతో అరుదు. ==గ్రామాలు== 1.[[అగ్రహారగోపవరం]] 2.[[అర్ధవరం]] 3.[[చెరుకుగనుమ అగ్రహారం]] 4.[[చినరామచంద్రాపురం]] 5.[[దాసులకుముదవల్లి]] 6.[[గణపవరం(ప.గో)|గణపవరం]] 7.[[జగన్నాధపురం]] 8.[[జల్లికాకినాడ]] 9.[[కాశిపాడు]] 10.[[కేశవరం]] 11.[[కొమర్రు]] 12.[[కొమ్మర]] 13.[[కొత్తపల్లె,గణపవరం|కొత్తపల్లె]] 14.[[మొయ్యేరు]] 15.[[ముగ్గుల]] 16.[[ముప్పర్తిపాడు]] 17.[[పిప్పర]] 18.[[సరిపల్లె]] 19.[[సీతలంకొండేపాడు]] 20.[[వాకపల్లె]] 21.[[వల్లూరు,గణపవరం|వల్లూరు]] 22.[[వరదరాజపురం]] 23.[[వీరేశ్వరపురం]] 24.[[వెలగపల్లె]] 25.[[వెంకట్రాజపురం]] ==పట్టణ జనాభా== ##కుటుంబాలు: 3,098 ##మొత్తం జనాభా : 12,384 ###పురుషులు: 6,099 ###స్రీలు: 6,285 ## పిల్లలు: 1,417(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు: 688 ###బాలికలు: 729 ==కళాశాలలు== *S.Ch.V.P.M.R. ప్రభుత్వ డిగ్రీ కళాశాల (స్థాపితం 1972) *S.C.B.R. ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల (స్థాపితం 1969) {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఆది శంకరాచార్యులు 4941 13790 2005-11-08T08:35:17Z చంద్రశేఖర్ 153 ==చరిత్ర== ===అవతార కథ=== ===జననము=== ===బాల్యము=== ===సన్యాస స్వీకారము=== ===గురువు=== ===పద్మపాదుడు=== ===ఛండాలుడు=== ===వ్యాసమహర్షి=== ===మండన మిశ్రుడు=== ===తల్లి నిర్యాణము=== ===పర్యటనలు=== ====తిరుపతి==== ====మాయవరం(తిరువిడైమరుదూర్)==== ====తిరునాయకర్==== ====శ్రీశైలం==== ====బదరీనాథ్==== ===నిర్యాణము=== ==రచనలు== ==బయటి లంకెలు== [[http://www.kamakoti.org/miscl/adi.html ఆంగ్లంలో ఆదిశంకరుల చరిత్ర బొమ్మలతో - కంచి కామకోటి పీఠం వారి సైట్ నుండి]] User talk:Kottapali 4942 13795 2005-11-08T13:47:11Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:47, 8 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Sridhar 4943 13796 2005-11-08T13:49:03Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:49, 8 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:సంతోష్ 4944 13797 2005-11-08T13:50:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:50, 8 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> పిండారీ 4945 13800 2005-11-09T06:05:39Z వైఙాసత్య 58 వికీకరణ పిండారీ అనేది ఒక వ్యవస్థీకృత దోపిడీ ముఠా. [[మహారాష్ట్ర]], [[మధ్య ప్రదేశ్‌]] లలోని ఒక తెగ ఇది. వీరు ముఠాలుగా ఏర్పడి, గుర్రాలపై వచ్చి, గ్రామాలపై మెరుపుదాడి చేసి నగలూ, ధాన్యం దోచుకుపోయే వారు. [[1814]] లో దాదాపు 25,000 మంది పిండారీలు ఉండేవారు, 20,000 గుర్రాలుండేవి. [[1816]] లో కేవలం పదకొండున్నర రోజుల్లో 339 గ్రామాలను వారు దోచుకున్నారు. 1816 మార్చిలో 2000 గుర్రాలపై వచ్చి [[గుంటూరు]] జిల్లాలో 40 గ్రామాలను దోచుకున్నారు. ఎంతో మందిని చంపి, ఊళ్ళను తగలబెట్టెసారు. స్త్రీలను చెరబట్టి, బానిసలుగా అమ్మేసారు. వారిలో ఎంతో మంది ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు. ఎక్కడ చూసినా శవాలే. [[మంగళగిరి]]లోను అదే పరిస్థితి. బ్రిటిషు వారి పాలనలో అడవులను ఆక్రమించి అక్కడి వారికి జీవన భృతి లేకుండా చేసారు. వారు చివరికి దొంగలుగా మారారు. బ్రిటిషు ప్రభుత్వం వివిధ ప్రదేశాల్లో వీరికి ప్రత్యేకంగా ఆవాసం కల్పించింది. [[1913]] లో అటువంటిదే ఒక స్థావరం మంగళగిరి వద్ద [[కృష్ణానది]]కి [[బకింగ్‌హాం కాలువ]]కు మధ్య ఏర్పాటు చేసారు. అప్పటినుండి [[1932]] వరకు [[శాల్వేషను ఆర్మీ]] అనే సంస్థ దీనిని నిర్వహించేది. 1932 నుండి [[1956]] వరకు పోలీసు శాఖ నిర్వహణలో ఉండేది. 1956 లో సాంఘిక సంక్షేమ శాఖ్‌ అధీనంలో కి వచ్చింది. [[1962]] లో ప్రభుత్వం వారికి నేరస్తులనే ముద్రను తొలగించి, వారికి జీవనార్ధమై 156 ఎకరాల భూమిని పంచింది. పెంటపాడు 4946 23787 2006-04-21T15:42:23Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెంటపాడు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెంటపాడు|villages=21|area=|population=71.164|pop_male=35.668|pop_female=35.496|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.07|lit_male=76.27|lit_female=67.85}} '''పెంటపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆకుతోకపాడు]] *[[అలంపురం]] *[[బీ.కొండెపాడు]] *[[బోదపాడు]] *[[చింతపల్లె]] *[[దర్శిపర్రు]] *[[దేవరచెరువు ఖండ్రిక]] *[[జట్లపాలెం]] *[[కస్పపెంటపాడు]] *[[కోరుమిల్లి]] *[[మినవిల్లూరు]] *[[ముదునూరు]] *[[నరసింహ అప్పారావుపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పరిమెల్ల]] *[[పెంటపాడు]] *[[ప్రత్తిపాడు]] *[[రాచర్ల,పెంటపాడు|రాచర్ల]] *[[రావిపాడు]] *[[ఉమామహేశ్వరం]] *[[వల్లూరుపల్లె]] *[[పశ్చిమ విప్పర్రు]] *[[యానాలపల్లె]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} తణుకు 4947 23790 2006-04-21T15:42:53Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=తణుకు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తణుకు|villages=8|area=|population=140.181|pop_male=69.632|pop_female=70.549|pop-density=|pop-growth=|literacy=82.40|lit_male=86.02|lit_female=78.82}} '''తణుకు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[tanuku (m+og)]] * [[tanuku (m)]] ==గ్రామాలు== *[[దువ్వ]] *[[కొమరవరం]] *[[కోనాల]] *[[మండపాక]] *[[ముద్దపురం]] *[[పైడిపర్రు]] *[[తేతలి]] *[[వేల్పూరు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఉండ్రాజవరం 4948 23814 2006-04-21T16:44:36Z Srinivasa 246 /* గ్రామాలు */ మోర్త ను సరిదిద్దాను {{మండలం|name=ఉండ్రాజవరం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉండ్రాజవరం|villages=15|area=|population=71.58|pop_male=36.302|pop_female=35.278|pop-density=|pop-growth=|literacy=83.46|lit_male=86.25|lit_female=80.60}} '''ఉండ్రాజవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చిలకపాడు]] *[[చివటం]] *[[దమ్మెన్ను]] *[[కాల్దారి]] *[[కర్రావారిసవరం]] *[[మోర్త]] *[[పలంగి]] *[[పసలపూడి]] *[[సత్యవాడ]] *[[సూర్యారావుపాలెం]] *[[తాడిపర్రు]] *[[ఉండ్రాజవరం]] *[[వడ్లూరు]] *[[వెలగదుర్రు]] *[[వెలివెన్ను]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పెరవలి 4949 23796 2006-04-21T15:43:54Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెరవలి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెరవలి|villages=14|area=|population=69.312|pop_male=34.792|pop_female=34.52|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.91|lit_male=78.80|lit_female=70.97}} '''పెరవలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అజ్జరం]] *[[ఖండవల్లి,పెరవలి|ఖండవల్లి]] *[[కాకరపర్రు]] *[[కానూరు]] *[[కానూరు అగ్రహారం]] *[[కాపవరం,పెరవలి|కాపవరం]] *[[కొత్తపల్లి అగ్రహారం,పెరవలి|కొత్తపల్లి అగ్రహారం]] *[[మల్లేశ్వరం]] *[[ముక్కామల]] *[[నాడుపల్లె]] *[[పీ.వేమవరం]] *[[పెరవలి]] *[[తిప్పర్రు]] *[[ఉసులుమర్రు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఇరగవరం 4950 23799 2006-04-21T15:44:23Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఇరగవరం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇరగవరం|villages=21|area=|population=66.292|pop_male=33.459|pop_female=32.833|pop-density=|pop-growth=|literacy=76.55|lit_male=81.61|lit_female=71.41}} '''ఇరగవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఐనపర్రు]] *[[ఐతంపూడి]] *[[ఏలేటిపాడు]] *[[గరువుగుంటఖండ్రిక]] *[[గోటేరు]] *[[ఇరగవరం]] *[[కాకిలేరు]] *[[కాకులిల్లిండ్లపర్రు]] *[[కన్నయ్యకుముదవల్లి]] *[[కంతేరు]] *[[కతవపాడు]] *[[కావలిపురం]] *[[కొత్తపాడు]] *[[ఒగిడి]] *[[పేకేరు]] *[[పొదలడ]] *[[రాపాక]] *[[రాపాక ఖండ్రిక]] *[[రేలంగి]] *[[సూరంపూడి]] *[[తూర్పు విప్పర్రు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} అత్తిలి 4951 23801 2006-04-21T15:44:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=అత్తిలి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అత్తిలి|villages=14|area=|population=68.196|pop_male=34.304|pop_female=33.892|pop-density=|pop-growth=|literacy=79.24|lit_male=83.80|lit_female=74.68}} '''అత్తిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు అదే పేరు గల పట్టణము. అత్రి మహాముని పేరిట వెలసింది అత్తిలి. అత్తిలివాసులకు శ్రీవల్లీ దేవసేన సమేత సుబ్రహ్మణ్యేశ్వరస్వామి ఆరాధ్య దైవం. షష్ఠి సందర్భంగా ఈ భక్తి ప్రస్ఫుటమవుతుంది. 75 సంవత్సరాలుగా ఇక్కడ షష్ఠి తిరునాళ్ళను చేస్తున్నారు. స్వామివారి కల్యాణం సహా 10 రోజులపాటు జరిగే ఈ ఉత్సవాలలో వివిధ సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు పెద్దఎత్తున సాగుతుంటాయి. ==గ్రామాలు== *[[అరవల్లి]] *[[అత్తిలి]] *[[బల్లిపాడు]] *[[ఏదూరు]] *[[గుమ్మంపాడు]] *[[కంచుమర్రు,అత్తిలి|కంచుమర్రు]] *[[కొమ్మర,అత్తిలి|కొమ్మర]] *[[మంచిలి]] *[[పాలి]] *[[పాలూరు]] *[[ఎస్.కిన్నెరాపురం]] *[[తిరుపతిపురం]] *[[ఉనికిలి]] *[[వరిగేడు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఉండి 4952 23758 2006-04-21T15:35:50Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఉండి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉండి|villages=20|area=|population=65.898|pop_male=32.661|pop_female=33.237|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.85|lit_male=78.00|lit_female=69.78}} '''ఉండి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆరేడు]] *[[అర్ధమూరు]] *[[చెరుకువాడ]] *[[చిలుకూరు]] *[[చినపుల్లేరు]] *[[కలిగోట్ల]] *[[కలిసిపూడి]] *[[కోలమూరు]] *[[మహాదేవపట్నం]] *[[నరసింహరాజపుర అగ్రహారం]] *[[పాములపర్రు]] *[[పాందువ్వ]] *[[పాందువ్వ ఖండ్రిక]] *[[పెదపుల్లేరు]] *[[ఉండి]] *[[ఉనుదుర్రు]] *[[ఉప్పులూరు]] *[[వాండ్రం]] *[[వెలివర్రు]] *[[యండగండి]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఆకివీడు 4953 23761 2006-04-21T15:36:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఆకివీడు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆకివీడు|villages=15|area=|population=74.766|pop_male=37.601|pop_female=37.165|pop-density=|pop-growth=|literacy=78.94|lit_male=83.31|lit_female=74.53}} '''ఆకివీడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఏ.ఐ.భీమవరం]] *[[అజ్జమూరు]] *[[ఆకివీడు]] *[[చెరుకుమిల్లి]] *[[చినకాపవరం]] *[[ధర్మాపురం]] *[[దుంపగడప]] *[[గుమ్ములూరు]] *[[కొల్లపర్రు]] *[[కొల్లేరు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కుప్పనపూడి]] *[[మదివాడ]] *[[పెదకాపవరం]] *[[సిద్దాపురం,ఆకివీడు|సిద్దాపురం]] *[[తరతవ]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కాళ్ళ 4954 23764 2006-04-21T15:37:01Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కాళ్ళ||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాళ్ళ|villages=13|area=|population=68.867|pop_male=34.719|pop_female=34.148|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.51|lit_male=69.94|lit_female=63.05}} '''కాళ్ళ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బొందడ]] *[[దొడ్డనపూడి]] *[[ఏలూరుపాడు]] *[[జక్కారం]] *[[కలవపూడి]] *[[కాళ్ళ]] *[[కల్లకూరు]] *[[కొల్లనపల్లె]] *[[కోపల్లె]] *[[పెదమిరం]] *[[ప్రాతాళ్లమెరక]] *[[సీసలి]] *[[వేంపాడు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} దెందులూరు 4955 23778 2006-04-21T15:39:20Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దెందులూరు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దెందులూరు|villages=26|area=|population=65.768|pop_male=33.098|pop_female=32.67|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.36|lit_male=72.60|lit_female=62.09}} '''దెందులూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కిరెడ్డిగూడెం]] *[[చల్లచింతలపూడి]] *[[చల్లాపల్లె]] *[[దెందులూరు]] *[[దోసపాడు]] *[[గాలాయగూడెం]] *[[గోపన్నపాలెం]] *[[గుడిగుంట]] *[[కొమిరెపల్లె]] *[[కొత్తగూడెం,దెందులూరు|కొత్తగూడెం]] *[[కొత్తపల్లె,దెందులూరు|కొత్తపల్లె]] *[[కొవ్వలి,దెందులూరు|కొవ్వలి]] *[[మలకచర్ల]] *[[మెదినరావుపాలెం]] *[[ముప్పవరం]] *[[నాగులదేవునిపాడు]] *[[నరసింహపురం,దెందులూరు|నరసింహపురం]] *[[పోతునూరు]] *[[రామారావుగూడెం]] *[[సానిగూడెం]] *[[సింగవరం]] *[[సోమవరప్పాడు]] *[[శ్రీరామవరం]] *[[తిమ్మనగూడెం]] *[[ఉప్పుగూడెం]] *[[వేగవరం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 10 4956 14088 2005-11-10T03:08:43Z Chaduvari 97 * అటవీ అమరవీరుల సంస్మరణ దినం * [[1798]]: [[సి.పి.బ్రౌన్|ఛార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్]] కలకత్తాలో జన్మించాడు. * [[1979]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, విశాఖ ఉక్కు ఉద్యమ నేత, [[తెన్నేటి విశ్వనాథం]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 11 4957 13818 2005-11-09T17:33:36Z Chaduvari 97 * భారత జాతీయ విద్యా దినోత్సవం * [[1970]]: [[పద్మభూషణ]] [[మాడపాటి హనుమంతరావు]] మరణించాడు. ఆయనకు ''ఆంధ్ర పితామహ'' అనే బిరుదు ఉంది. మందలపర్రు 4958 14757 2005-11-21T16:54:19Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 population aligned మందలపర్రు '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు: 491 ##మొత్తం జనాభా : 1,965 ###పురుషులు: 976 ###స్రీలు: 989 ## పిల్లలు: 223(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు: 117 ###బాలికలు: 106 అడవికొలను 4959 17147 2005-12-30T19:52:54Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ అడవికొలను '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:1,501 ##మొత్తం జనాభా :5,625 ###పురుషులు:2,839 ###స్రీలు:2,786 ## పిల్లలు:733 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:364 ###బాలికలు:369 ఆముదాలపల్లె 4960 14880 2005-11-23T19:48:08Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added ఆముదాలపల్లె '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:121 ##మొత్తం జనాభా :387 ###పురుషులు:205 ###స్రీలు:182 ## పిల్లలు:48(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:28 ###బాలికలు:20 బావాయిపాలెం 4961 17148 2005-12-30T19:56:27Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ బావాయిపాలెం '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:743 ##మొత్తం జనాభా :3,235 ###పురుషులు:1,667 ###స్రీలు:1,568 ## పిల్లలు:452(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:240 ###బాలికలు:212 భువనపల్లె 4962 17149 2005-12-30T19:58:22Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ భువనపల్లె '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:1,624 ##మొత్తం జనాభా :6,297 ###పురుషులు:3,163 ###స్రీలు:3,134 ## పిల్లలు:775(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:403 ###బాలికలు:372 బైనేపల్లె 4963 14866 2005-11-23T18:28:37Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added బైనేపల్లె '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:175 ##మొత్తం జనాభా :663 ###పురుషులు:327 ###స్రీలు:336 ## పిల్లలు:80 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:36 ###బాలికలు:44 చానమిల్లి 4964 17150 2005-12-30T20:03:19Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ చానమిల్లి '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:850 ##మొత్తం జనాభా :3,448 ###పురుషులు:1,739 ###స్రీలు:1,709 ## పిల్లలు:411 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:206 ###బాలికలు:205 చిననిండ్రకొలను 4965 14861 2005-11-23T18:23:04Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added చిననిండ్రకొలను '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:1,211 ##మొత్తం జనాభా :4,149 ###పురుషులు:2,066 ###స్రీలు:2,083 ## పిల్లలు:575 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:291 ###బాలికలు:284 దేవరగోపవరం 4966 14860 2005-11-23T18:19:36Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added దేవరగోపవరం '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:315 ##మొత్తం జనాభా :1,212 ###పురుషులు:628 ###స్రీలు:584 ## పిల్లలు:151 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:72 ###బాలికలు:79 ఎనికేపల్లె 4967 17151 2005-12-30T20:06:10Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ ఎనికేపల్లె '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:73 ##మొత్తం జనాభా :280 ###పురుషులు:154 ###స్రీలు:126 ## పిల్లలు:27 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:14 ###బాలికలు:13 గునపర్రు 4968 14858 2005-11-23T18:11:09Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added గునపర్రు '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:212 ##మొత్తం జనాభా :802 ###పురుషులు:403 ###స్రీలు:399 ## పిల్లలు:113 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:60 ###బాలికలు:53 కాకరమిల్లి 4969 17152 2005-12-30T20:07:45Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ కాకరమిల్లి '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:241 ##మొత్తం జనాభా :934 ###పురుషులు:480 ###స్రీలు:454 ## పిల్లలు:136 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:76 ###బాలికలు:60 క్రొవ్విడి 4971 17153 2005-12-30T20:10:05Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ క్రొవ్విడి '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:752 ##మొత్తం జనాభా :3,064 ###పురుషులు:1,534 ###స్రీలు:1,530 ## పిల్లలు:334 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:166 ###బాలికలు:168 నాగనమిల్లి 4972 14853 2005-11-23T18:00:19Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added నాగనమిల్లి '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:27 ##మొత్తం జనాభా :123 ###పురుషులు:62 ###స్రీలు:61 ## పిల్లలు:18 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:12 ###బాలికలు:6 పెదనిండ్రకొలను 4975 14848 2005-11-23T17:37:40Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added పెదనిండ్రకొలను '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు: 1,639 ##మొత్తం జనాభా : 6,622 ###పురుషులు: 3,307 ###స్రీలు: 3,315 ## పిల్లలు: 800(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు: 396 ###బాలికలు: 404 సిద్దాపురం 4977 17154 2005-12-30T20:12:52Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 /* జనాభా */ సిద్దాపురం '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:191 ##మొత్తం జనాభా :799 ###పురుషులు:399 ###స్రీలు:400 ## పిల్లలు:93 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:49 ###బాలికలు:44 తోకలపల్లె 4979 14846 2005-11-23T17:31:42Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added తోకలపల్లె '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు: 871 ##మొత్తం జనాభా : 3,222 ###పురుషులు: 1,597 ###స్రీలు: 1,625 ## పిల్లలు: 417(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు: 207 ###బాలికలు: 210 వెంకటాపురం(నిడమర్రు) 4980 17745 2006-01-09T05:23:42Z Chaduvari 97 వెంకటాపురం, వెంకటాపురం(నిడమర్రు) కు తరలించబడింది వెంకటాపురం '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు: ##మొత్తం జనాభా : ###పురుషులు: ###స్రీలు: ## పిల్లలు: (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు: ###బాలికలు: విప్పర్తి ఖండ్రిక 4981 17743 2006-01-09T05:17:43Z Chaduvari 97 +vargaM విప్పర్తి ఖండ్రిక '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు: 34 ##మొత్తం జనాభా : 144 ###పురుషులు: 76 ###స్రీలు: 68 ## పిల్లలు: 15(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు: 5 ###బాలికలు: 10 [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] అగ్రహారగోపవరం 4982 14878 2005-11-23T19:22:05Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added అగ్రహారగోపవరం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:404 ##మొత్తం జనాభా :1,561 ###పురుషులు:782 ###స్రీలు:779 ## పిల్లలు:207 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:107 ###బాలికలు:100 అర్ధవరం 4983 14882 2005-11-23T19:56:43Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added అర్ధవరం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:1,070 ##మొత్తం జనాభా :3,786 ###పురుషులు:1,875 ###స్రీలు:1,911 ## పిల్లలు:433(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:209 ###బాలికలు:224 చెరుకుగనుమ అగ్రహారం 4984 14884 2005-11-23T20:09:03Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added చెరుకుగనుమ అగ్రహారం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:577 ##మొత్తం జనాభా :2,394 ###పురుషులు:1,203 ###స్రీలు:1,191 ## పిల్లలు:310(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:142 ###బాలికలు:168 చినరామచంద్రాపురం 4985 14885 2005-11-23T20:32:00Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added చినరామచంద్రాపురం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:313 ##మొత్తం జనాభా :1,127 ###పురుషులు:556 ###స్రీలు:571 ## పిల్లలు:137(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:61 ###బాలికలు:76 దాసులకుముదవల్లి 4986 15183 2005-11-28T20:12:03Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added దాసులకుముదవల్లి '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:257 ##మొత్తం జనాభా :923 ###పురుషులు:462 ###స్రీలు:461 ## పిల్లలు:122(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:58 ###బాలికలు:64 జగన్నాధపురం 4987 15184 2005-11-28T20:15:58Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added జగన్నాధపురం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:210 ##మొత్తం జనాభా :1,035 ###పురుషులు:584 ###స్రీలు:451 ## పిల్లలు:103(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:56 ###బాలికలు:47 MediaWiki:Allowemail 4988 sysop 18242 2006-01-14T04:47:20Z Chaduvari 97 ఇతర సభ్యుల నుండి ఈ-మెయిల్ రానివ్వు MediaWiki:Allpagesprefix 4989 sysop 13862 2005-11-09T23:19:15Z MediaWiki default Display pages with prefix: MediaWiki:Categories1 4990 sysop 17597 2006-01-06T16:45:19Z Chaduvari 97 వర్గం MediaWiki:Confirm purge 4991 sysop 18211 2006-01-13T18:45:19Z Chaduvari 97 ఈ పేజీ యొక్క కాషె ను తొలగించమంటారా? $1 MediaWiki:Confirm purge button 4992 sysop 18210 2006-01-13T18:45:10Z Chaduvari 97 సరే MediaWiki:Datedefault 4993 sysop 16834 2005-12-27T10:37:32Z Chaduvari 97 ఏదైనా పరవాలేదు MediaWiki:Datetime 4994 sysop 21135 2006-03-18T03:04:32Z Chaduvari 97 అనువాదం తేదీ, సమయం MediaWiki:Doubleredirectsarrow 4995 sysop 13871 2005-11-09T23:19:15Z MediaWiki default MediaWiki:Download 4996 sysop 13872 2005-11-09T23:19:15Z MediaWiki default download MediaWiki:Exif-photometricinterpretation-2 4997 sysop 13874 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default RGB MediaWiki:Ignorewarnings 4998 sysop 14918 2005-11-25T00:58:29Z Chaduvari 97 హెచ్చరికలను పట్టించుకోవద్దు MediaWiki:Importing 4999 sysop 14922 2005-11-25T01:08:33Z Chaduvari 97 $1 దిగుమతి అవుతూంది MediaWiki:Importnofile 5000 sysop 13878 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default No import file was uploaded. MediaWiki:Importuploaderror 5001 sysop 13879 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default Upload of import file failed; perhaps the file is bigger than the allowed upload size. MediaWiki:Jumpto 5002 sysop 13880 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default Jump to: MediaWiki:Jumptonavigation 5003 sysop 13881 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default navigation MediaWiki:Jumptosearch 5004 sysop 13882 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default search MediaWiki:Mimesearch 5005 sysop 13883 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default MIME search MediaWiki:Mimetype 5006 sysop 17207 2006-01-01T14:45:37Z MediaWiki default MIME type: MediaWiki:Mostcategories 5007 sysop 18237 2006-01-14T04:43:32Z Chaduvari 97 అధిక వర్గాలలో చేరిన వ్యాసాలు MediaWiki:Mostimages 5008 sysop 18236 2006-01-14T04:43:01Z Chaduvari 97 అధిక లింకులు గల బొమ్మలు MediaWiki:Mostlinkedcategories 5009 sysop 18238 2006-01-14T04:44:24Z Chaduvari 97 అధిక లింకులు గల వర్గాలు MediaWiki:Mostrevisions 5010 sysop 18239 2006-01-14T04:44:56Z Chaduvari 97 అధిక కూర్పులు గల వ్యాసాలు MediaWiki:Ncategories 5011 sysop 16204 2005-12-18T06:37:50Z Chaduvari 97 $1 వర్గాలు MediaWiki:Newarticletextanon 5012 sysop 13890 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default {{int:newarticletext}} MediaWiki:Noarticletextanon 5013 sysop 13891 2005-11-09T23:19:16Z MediaWiki default {{int:noarticletext}} MediaWiki:Nrevisions 5014 sysop 16002 2005-12-15T11:41:11Z Chaduvari 97 $1 కూర్పులు MediaWiki:Redirectingto 5015 sysop 21710 2006-04-07T17:36:07Z Chaduvari 97 అనువాదం [[$1]] కు దారిమార్పు చెందుతోంది... MediaWiki:Redirectpagesub 5016 sysop 21711 2006-04-07T17:36:32Z Chaduvari 97 అనువాదం దారిమార్పు పేజీ MediaWiki:Session fail preview 5017 sysop 25208 2006-05-02T17:16:03Z Chaduvari 97 అనువాదం <strong>సారీ! సెషను డేటా పోవడం వలన మీ మార్పులను స్వీకరించలేకపోతున్నాం. మళ్ళీ ప్రయత్నించండి. అయినా పని జరక్కపోతే, ఓ సారి లాగౌట్ అయి, మళ్ళీ లాగిన్ అయి ప్రయత్నించండి.</strong> MediaWiki:Tog-showjumplinks 5018 sysop 13897 2005-11-09T23:19:17Z MediaWiki default Enable "jump to" accessibility links MediaWiki:Uid 5019 sysop 17208 2006-01-01T14:45:38Z MediaWiki default User ID: MediaWiki:Unwatchedpages 5020 sysop 13902 2005-11-09T23:19:17Z MediaWiki default Unwatched pages MediaWiki:Username 5021 sysop 17209 2006-01-01T14:45:38Z MediaWiki default Username: MediaWiki:Val max topics 5022 sysop 13906 2005-11-09T23:19:17Z MediaWiki default Maximum number of $1 topics reached MediaWiki:Val no topics defined 5023 sysop 13907 2005-11-09T23:19:17Z MediaWiki default No topics defined MediaWiki:Val no topics defined text 5024 sysop 13908 2005-11-09T23:19:17Z MediaWiki default You have no topics defined which can be rated. Go to [[Special:Validate]], and have an administrator run the "Manage" function to add at least one topic and point range. MediaWiki:Wantedcategories 5025 sysop 25350 2006-05-09T11:30:33Z Chaduvari 97 anuvaadaM కోరిన వర్గాలు MediaWiki:Widthheight 5026 sysop 27715 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default $1×$2 జల్లికాకినాడ 5027 15187 2005-11-28T20:26:43Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added జల్లికాకినాడ '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:434 ##మొత్తం జనాభా :1,652 ###పురుషులు:855 ###స్రీలు:797 ## పిల్లలు:188(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:101 ###బాలికలు:87 కాశిపాడు 5028 15188 2005-11-28T20:30:47Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added కాశిపాడు '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:702 ##మొత్తం జనాభా :2,651 ###పురుషులు:1,343 ###స్రీలు:1,308 ## పిల్లలు:309(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:154 ###బాలికలు:155 కేశవరం 5029 15189 2005-11-28T20:38:59Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added కేశవరం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:1,365 ##మొత్తం జనాభా :4,727 ###పురుషులు:2,336 ###స్రీలు:2,391 ## పిల్లలు:480(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:237 ###బాలికలు:243 కొమర్రు 5030 15191 2005-11-28T20:51:39Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added కొమర్రు '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:593 ##మొత్తం జనాభా :2,312 ###పురుషులు:1,145 ###స్రీలు:1,167 ## పిల్లలు:320(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:151 ###బాలికలు:169 కొమ్మర 5031 15615 2005-12-07T00:49:25Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added కొమ్మర '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:786 ##మొత్తం జనాభా :3,189 ###పురుషులు:1,616 ###స్రీలు:1,573 ## పిల్లలు:429(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:225 ###బాలికలు:204 కొత్తపల్లె,గణపవరం 5032 15614 2005-12-07T00:47:57Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added కొత్తపల్లె '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:370 ##మొత్తం జనాభా :1,315 ###పురుషులు:645 ###స్రీలు:670 ## పిల్లలు:143(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:66 ###బాలికలు:77 మొయ్యేరు 5033 15613 2005-12-07T00:45:47Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added మొయ్యేరు '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:935 ##మొత్తం జనాభా :3,412 ###పురుషులు:1,700 ###స్రీలు:1,712 ## పిల్లలు:436(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:216 ###బాలికలు:220 ముగ్గుల 5034 15612 2005-12-07T00:44:07Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added ముగ్గుల '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:304 ##మొత్తం జనాభా :1,254 ###పురుషులు:637 ###స్రీలు:617 ## పిల్లలు:166(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:88 ###బాలికలు:78 ముప్పర్తిపాడు 5035 15611 2005-12-07T00:39:13Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added ముప్పర్తిపాడు '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:468 ##మొత్తం జనాభా :1,747 ###పురుషులు:881 ###స్రీలు:866 ## పిల్లలు:206(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:102 ###బాలికలు:104 పిప్పర 5036 15610 2005-12-07T00:37:24Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added పిప్పర '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:2,272 ##మొత్తం జనాభా :8,581 ###పురుషులు:4,344 ###స్రీలు:4,237 ## పిల్లలు:1,121(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:595 ###బాలికలు:526 సరిపల్లె 5037 15609 2005-12-07T00:35:18Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added సరిపల్లె '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:1,136 ##మొత్తం జనాభా :4,543 ###పురుషులు:2,280 ###స్రీలు:2,263 ## పిల్లలు:498(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:252 ###బాలికలు:246 సీతలంకొండేపాడు 5038 15608 2005-12-07T00:33:02Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added సీతలంకొండేపాడు '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:458 ##మొత్తం జనాభా :1,788 ###పురుషులు:913 ###స్రీలు:875 ## పిల్లలు:163(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:255 ###బాలికలు:131 వాకపల్లె 5039 15603 2005-12-07T00:24:33Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added వాకపల్లె '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:311 ##మొత్తం జనాభా :1,274 ###పురుషులు:651 ###స్రీలు:623 ## పిల్లలు:163(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:83 ###బాలికలు:80 వల్లూరు,గణపవరం 5040 15597 2005-12-07T00:13:03Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added వల్లూరు '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:388 ##మొత్తం జనాభా :1,463 ###పురుషులు:737 ###స్రీలు:726 ## పిల్లలు:152(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:69 ###బాలికలు:83 వరదరాజపురం 5041 15596 2005-12-07T00:11:06Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added వరదరాజపురం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:377 ##మొత్తం జనాభా :1,251 ###పురుషులు:637 ###స్రీలు:614 ## పిల్లలు:142(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:72 ###బాలికలు:70 వీరేశ్వరపురం 5042 15594 2005-12-06T23:57:34Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added వీరేశ్వరపురం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:167 ##మొత్తం జనాభా :763 ###పురుషులు:393 ###స్రీలు:370 ## పిల్లలు:78(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:31 ###బాలికలు:47 వెలగపల్లె 5043 15593 2005-12-06T23:28:39Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added వెలగపల్లె '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:161 ##మొత్తం జనాభా :617 ###పురుషులు:331 ###స్రీలు:286 ## పిల్లలు:69(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:38 ###బాలికలు:31 వెంకట్రాజపురం 5044 15592 2005-12-06T23:24:25Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added వెంకట్రాజపురం '''[[గణపవరం]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:250 ##మొత్తం జనాభా :907 ###పురుషులు:473 ###స్రీలు:434 ## పిల్లలు:155(మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:82 ###బాలికలు:73 నరసింహాపురం,నిడమర్రు 5045 14852 2005-11-23T17:49:03Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 జనాభా added నరసింహాపురం '''[[నిడమర్రు]]''' మండల౦ లోని గ్రామము. == జనాభా == ##కుటుంబాలు:15 ##మొత్తం జనాభా :57 ###పురుషులు:28 ###స్రీలు:29 ## పిల్లలు:8 (మొత్తం 6 సo. లోపు) ###బాలురు:2 ###బాలికలు:6 అన్నవరం 5046 16389 2005-12-20T06:40:52Z Mpradeep 50 *[[అన్నవరం, కర్నూలు జిల్లా]] *[[అన్నవరం, తూ.గో.జిల్లా]] *[[అన్నవరం,జగ్గయపేట]] - [[కృష్ణా జిల్లా]]లోని ఒక జగ్గయపేట మండలములో ఒక గ్రామము. {{అయోమయ నివృత్తి}} చిలుకూరు 5061 19879 2006-02-13T01:39:53Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''చిలుకూరు''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ వ్యాసాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[చిలుకూరు (నల్గొండ జిల్లా)|నల్గొండ జిల్లాలోని మండలం]] కొల్లేరు 5085 16483 2005-12-21T23:16:48Z వైఙాసత్య 58 redir. page #REDIRECT[[కొల్లేరు సరస్సు]] పెనుకొండ 5104 23848 2006-04-22T19:33:32Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెనుకొండ||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనుకొండ|villages=16|area=|population=50.796|pop_male=26.228|pop_female=24.568|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.75|lit_male=74.36|lit_female=50.39}} '''పెనుకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాలోని ఒక ప్రముఖ పట్టణం మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==పెనుకొండ దుర్గం== [[Image:penukonda.jpg|thumb|left|thumb|పెనుకొండ దుర్గం]] పెనుకొండ [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|విజయనగర రాజుల]] రెండవ రాజధానిగా వెలుగొందింది. పెనుకొండ శతృదుర్భేద్యమైన దుర్గం. ఈ దుర్గ ప్రశస్తి గురించిన ఒక గేయం: చనిన నాళుల తెనుగు కత్తులు :సానవెట్టిన బండ, ఈ పెనుగొండ కొండ రంధ్రముల ప్రహరించు శత్రుల, రక్తధారల త్రావి త్రేచిన :ఆంధ్ర, కన్నడ రాజ్యలక్ష్ముల, కరితి నీలపు దండ, ఈ పెనుగొండ కొండ వెరపులెరుగని బిరుదు నడకల, విజయనగరపు రాచకొడుకులు :పొరలబోయగ కరడుకట్టిన పచ్చినెత్తురు కొండ, ఈ పెనుగొండ కొండ తిరుమలేంద్రుని కీర్తి తేనెలు, బెరసి దించిన కాపుకవనపు :నిరుపమ ద్రాక్షారసంబులు నిండి తొలికెడు కుండ, ఈ పెనుగొండ కొండ ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దుద్దేబండ]] * [[గుట్టూరు]] * [[మునిమడుగు]] * [[చెర్లోపల్లి]] * [[వాసుదేవపురం]] * [[ఎర్రమంచి]] * [[గొందిపల్లె]] * [[మావటూరు]] * [[నాగలూరు]] * [[అడదాకులపల్లె]] * [[పెనుకొండ]] * [[గోనిపేట]] * [[రాంపురం]] * [[కొండంపల్లె]] * [[శెట్టిపల్లె]] * [[బొజ్జిరెడ్డిపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] రేలంగి 5134 16687 2005-12-26T08:31:44Z Chavakiran 19 రేలంగి [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] ఖండవల్లి,పెరవలి 5139 17752 2006-01-09T05:48:50Z Chaduvari 97 +vargaM '''ఖండవల్లి''' [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా [[పెరవలి]] మండలానికి చెందిన ఒక గ్రామము. [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] ముక్కామల 5146 19833 2006-02-12T10:35:47Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు ముక్కామల పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరంఐంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: *[[ముక్కామల (అనుముల)|నల్గొండ జిల్లా అనుముల మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} వేల్పూరు 5172 26946 2006-06-12T16:46:22Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=వేల్పూరు||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేల్పూరు|villages=16|area=|population=43.184|pop_male=20.975|pop_female=22.209|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.35|lit_male=65.36|lit_female=36.42}} '''వేల్పూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్లూర్]] *[[అమీనాపూర్]] *[[అంక్సాపూర్]] *[[జానకంపేట]] *[[కొమ్మంపల్లె]] *[[కొత్తపల్లె]] *[[కుకునూరు]] *[[లక్కోర]] *[[మోథె]] *[[నర్ఖొద]] *[[పడ్‌గల్]] *[[పోచంపల్లె]] *[[సాహెబ్పేట్]] *[[వేల్పూరు]] *[[వెంకటాపూర్ (వేల్పూరు)]] *[[వాడి]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ప్రత్తిపాడు 5188 19918 2006-02-14T17:25:46Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''ప్రత్తిపాడు''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ వ్యాసాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[ప్రత్తిపాడు (తూ.గో జిల్లా)|తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలం]] #[[ప్రత్తిపాడు (గుంటూరు జిల్లా)|గుంటూరు జిల్లా మండలం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నారాయణాపురం,ద్వారకతిరుమల 5253 27247 2006-06-22T00:02:45Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము '''నారాయణాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా, [[ద్వారకా తిరుమల]] మండలంలోని ఒక నిర్జనగ్రామం. [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] ద్వారకతిరుమల 5255 14156 2005-11-10T22:21:07Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 ద్వారకతిరుమల, ద్వారకా తిరుమల కు తరలించబడింది: క -> కా #REDIRECT [[ద్వారకా తిరుమల]] జీలుగుమిల్లి 5258 23756 2006-04-21T15:35:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జీలుగుమిల్లి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline1.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జీలుగుమిల్లి|villages=26|area=|population=28.501|pop_male=14.381|pop_female=14.12|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.52|lit_male=68.06|lit_female=56.84}} '''జీలుగుమిల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంకన్న గూడెం]] *[[బర్రెంకలపాడు]] *[[బోతప్పగూడెం]] *[[దానంవారిగూడెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దర్భగూడెం]] *[[దాట్లవారిగూడెం]] *[[గంగన్నగూడెం]] *[[గోపాలపురం]] *[[జగన్నాధపురం]] *[[జీలుగుమిల్లి]] *[[జిల్లెళ్లగూడెం]] *[[కామయ్యపాలెం]] *[[ఖండ్రికపాడు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[లంకలపల్లె]] *[[మడకంవారిగూడెం]] *[[ములుగులంపల్లె]] *[[నెర్సుగూడెం]] *[[పీ.అంకంపాలెం]] *[[పాలచెర్ల రాజవరం]] *[[పరింపూడి నారాయణపురం]] *[[పూచికపాడు]] *[[రాచన్నగూడెం]] *[[రామన్నపాలెం]] *[[రౌతుగూడెం]] *[[స్వర్ణవారిగూడెం]] *[[తాటిరాముడు గూడెం]] *[[తాటియాకులగూడెం]] *[[వంకవారిగూడెం]] *[[వీరంపాలెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} బుట్టాయగూడెం 5259 23759 2006-04-21T15:36:01Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బుట్టాయగూడెం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline2.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బుట్టాయగూడెం|villages=50|area=|population=51.878|pop_male=25.438|pop_female=26.44|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.44|lit_male=66.06|lit_female=57.04}} '''బుట్టాయగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అలివేరు]] *[[అమ్మపాలెం]] *[[అంతర్వేదిగూడెం]] *[[అచ్చయ్యపాలెం]] *[[బండార్లగూడెం]] *[[బోతప్పగూడెం]] *[[బూతరాజుపల్లె]] *[[బుట్టాయగూడెం]] *[[చామనపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చీమలవారిగూడెం]] *[[చింతలగూడెం]] *[[దండిపూడి]] *[[దోరమామిది]] *[[గణపవరం]] *[[గోగుమిల్లి]] *[[గుమ్ములూరు]] *[[గుంజవరం]] *[[ఇటికలకుంట]] *[[జగ్గిసెట్టి గూడెం]] *[[జైనవారిగూడెం]] *[[కామయ్యకుంట]] *[[ఖండ్రికగూడెం]] *[[కన్నరప్పాడు]] *[[కోపల్లె]] *[[కొరసవారిగూడెం]] *[[కోటరామచంద్రాపురం]] *[[కొట్రుపల్లె]] *[[కొవ్వాడ]] *[[కోయరాజమండ్రి]] *[[కురసకన్నప్పగూడెం]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[లక్ష్ముడుగూడెం]] *[[లంక పల్లె]] *[[మంగయ్య పాలెం]] *[[మర్లగూడెం]] *[[మెరకగూడెం]] *[[ముద్దప్పగూడెం]] *[[ముంజులూరు]] *[[నాగంపాలెం]] *[[నిమ్మలగూడెం]] *[[పాలకుంట]] *[[పండుగూడెం]] *[[పులిరాముడుగూడెం]] *[[రాగప్పగూడెం]] *[[రాజనగరం]] *[[రామన్నగూడెం]] *[[రామన్నపాలెం]] *[[రవ్వారిగూడెం]] *[[సీతారామనగరం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఉప్పరిల్లి]] *[[ఉర్రింక]] *[[వీరన్న పాలెం]] *[[యెర్రయగూడెం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పోలవరం 5260 23762 2006-04-21T15:36:30Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పోలవరం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline3.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పోలవరం|villages=22|area=|population=43.71|pop_male=21.713|pop_female=21.997|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.93|lit_male=70.53|lit_female=61.38}} '''పోలవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చీదూరు]] *[[చేగొండపల్లె]] *[[చిలకలూరు]] *[[ధార్వాడ]] *[[గెద్దపల్లె]] *[[గుటాల]] *[[కొండ్రుకోట]] *[[కొరుటూరు]] *[[లక్ష్మినారాయణ దేవిపేట]] *[[నాగంపాలెం]] *[[పట్టిసం]] *[[పోలవరం]] *[[ప్రగడపల్లె]] *[[పైడిపాక]] *[[రావిగూడెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సరిపల్లెకుంట]] *[[సింగనపల్లె]] *[[సిరివాక]] *[[శివగిరి]] *[[టేకూరు]] *[[తూటిగుంట]] *[[వెంకటాపురం]] *[[వింజరం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} తాళ్ళపూడి 5261 23765 2006-04-21T15:37:11Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=తాళ్ళపూడి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline4.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాళ్ళపూడి|villages=16|area=|population=54.477|pop_male=27.464|pop_female=27.013|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.32|lit_male=75.11|lit_female=65.48}} '''తాళ్ళపూడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అన్నదేవరపేట]] *[[బల్లిపాడు]] *[[బయ్యవరం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గజ్జారం]] *[[కుకునూరు]] *[[మలకపల్లె]] *[[నల్లమిల్లిపాడు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పెద్దేవం]] *[[పోచవరం]] *[[ప్రక్కిలంక]] *[[పైడిమెట్ట]] *[[రాగోలపల్లె]] *[[రావూరుపాడు]] *[[తాడిపూడి]] *[[తాళ్ళపూడి]] *[[తుపాకులగూడెం]] *[[తిరుగుడుమెట్ట]] *[[వీరభద్రాపురం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వేగేశ్వరాపురం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} గోపాలపురం 5262 23768 2006-04-21T15:37:40Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గోపాలపురం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline5.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోపాలపురం|villages=18|area=|population=59.728|pop_male=29.957|pop_female=29.771|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.78|lit_male=67.61|lit_female=61.93}} '''గోపాలపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[భీమోలు]] *[[చెరుకుమిల్లి]] *[[చిట్యాల]] *[[దొండపూడి]] *[[గంగవరం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గంగోలు]] *[[గోపాలపురం]] *[[గుడ్డిగూడెం]] *[[జగన్నాధపురం]] *[[కరకపాడు]] *[[కరిచర్లగూడెం]] *[[కోమటికుంట]] *[[కొవ్వూరుపాడు]] *[[నందిగూడెం]] *[[సగ్గొండ]] *[[సాగిపాడు]] *[[వదలకుంట]] *[[వెల్లచింతలగూడెం]] *[[వెంకటాయపాలెం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కొయ్యలగూడెం 5263 23771 2006-04-21T15:38:10Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొయ్యలగూడెం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline6.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొయ్యలగూడెం|villages=18|area=|population=71.249|pop_male=35.918|pop_female=35.331|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.74|lit_male=69.05|lit_female=62.39}} '''కొయ్యలగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బయ్యనగూడెం]] *[[చొప్పరామన్నగూడెం]] *[[డిప్పకాయలపాడు]] *[[ఎడువదలపాలెం]] *[[గవరవరం]] *[[కనకాద్రిపురం]] *[[కన్నాపురం]] *[[కన్నయగూడెం]] *[[కుంటలగూడెం]] *[[మహాదేవపురం]] *[[మంగపతిదేవిపేట]] *[[పరింపూడి]] *[[పొంగుటూరు]] *[[రాజవరం]] *[[రామానుజపురం]] *[[సరిపల్లె]] *[[వేదాంతపురం]] *[[యెర్రంపేట]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} జంగారెడ్డిగూడెం 5264 23774 2006-04-21T15:38:40Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జంగారెడ్డిగూడెం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline7.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జంగారెడ్డిగూడెం|villages=20|area=|population=95.251|pop_male=47.99|pop_female=47.261|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.50|lit_male=72.29|lit_female=62.65}} '''జంగారెడ్డిగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కంపేట]] *[[అమ్మపాలెం]] *[[అయ్యవారిపోలవరం]] *[[చక్రదేవరపల్లె]] *[[దేవులపల్లె]] *[[గురవాయి గూడెం]] *[[జంగారెడ్డిగూడెం]] *[[కొత్తవరం]] *[[లక్కవరం]] *[[మంతనగూడెం-I]] *[[మంతనగూడెం-II ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మైసనగూడెం]] *[[నిమ్మలగూడెం]] *[[పంగిడిగూడెం]] *[[పట్టెనపాలెం]] *[[పెద్దిపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పుల్లెపూడి]] *[[రామచర్లగూడెం]] *[[శ్రీనివాసపురం]] *[[తాడువాయి]] *[[తిరుమలపురం]] *[[వేగవరం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} టి.నరసాపురం 5265 23777 2006-04-21T15:39:10Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=టి.నరసాపురం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline8.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=టి.నరసాపురం|villages=22|area=|population=51.881|pop_male=26.588|pop_female=25.293|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.46|lit_male=70.00|lit_female=58.66}} '''టి.నరసాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్లంచెర్లరాజుపాలెం]] *[[అప్పలరాజుగూడెం]] *[[బండంచెర్ల]] *[[బండివారిగూడెం]] *[[బొర్రంపాలెం]] *[[ఏపిగుంట]] *[[గుడ్లపల్లె]] *[[గురవాయిగూడెం]] *[[కేతవరం]] *[[కొల్లివారిగూడెం]] *[[కృష్ణాపురం]] *[[కృష్ణారావుపాలెం]] *[[లింగారావుపాలెం]] *[[మక్కినవారిగూడెం]] *[[రాజుపోతెపల్లె]] *[[రామన్నపాలెం]] *[[శ్రీరామవరం]] *[[టి.నరసాపురం]] *[[తెడ్లం]] *[[తిరుమలదేవిపేట]] *[[వాకలపూడి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వల్లంపట్ల]] *[[వెలగపాడు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} చింతలపూడి (పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా) 5266 23780 2006-04-21T15:39:40Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చింతలపూడి (పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా)||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline9.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చింతలపూడి (పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా)|villages=36|area=|population=84.929|pop_male=42.66|pop_female=42.269|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.77|lit_male=68.16|lit_female=55.34}} '''చింతలపూడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్లిపల్లె]] *[[ఆముదాలచలక]] *[[చింతలపూడి]] (rf) *[[చింతంపల్లె]] *[[ఎండపల్లె]] *[[ఎర్రగుంటపల్లె]] (rf) *[[ఎర్రంపల్లె]] *[[గనిజెర్ల]] *[[గొన్నెపల్లె]] *[[గోపాలపురం]] *[[గుడిపాడుఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గురుభట్లగూడెం]] *[[కంతంపాలెం]] *[[కనుపాడె]] *[[లక్ష్మీనరసిమ్హపురం]] *[[లింగగూడెం]] *[[మద్దిమెత్తినగూడెం]] *[[మల్లయగూడెం]] *[[నామవరం]] *[[పట్టయగూడెం]] (rf) *[[పొనుకుమడు]] *[[పోతునూరు]] *[[ప్రగడవరం]] *[[రాఘవపురం]] *[[రంగాపురం ఖండ్రిక]] *[[రేచర్ల]] *[[శంకుచక్రాపురం]] *[[సీతానగరం]] *[[సెట్టివారిగూడెం]] *[[తలార్లపల్లె]] *[[తీగలవంచ]] *[[తిమ్మారెడ్డిపల్లె]] *[[ఉర్లగూడెం]] *[[ఊటసముద్రం]] *[[వెంకమ్మపాలెం]] *[[వెంకటాద్రిగూడెం]] *[[వెంకటాపురం]] *[[వెంకటరాయపురం]]([[నిర్జన గ్రామము]]) {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} లింగపాలెం 5267 23783 2006-04-21T15:40:10Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=లింగపాలెం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లింగపాలెం|villages=24|area=|population=54.844|pop_male=27.928|pop_female=26.916|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.51|lit_male=73.48|lit_female=63.38}} '''లింగపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆశన్నగూడెం]] *[[అయ్యపరాజుగూడెం]] *[[బదరాల]] *[[బోగోలు]] *[[చంద్రన్నపాలెం]] *[[ధర్మాజీగూడెం]] *[[గణపవారిగూడెం]] *[[జువ్వచలకరాయుడుపాలెం]] *[[కాలరాయనగూడెం]] *[[కళ్యాణంపాడు]] *[[కొనిజెర్ల]] *[[కొత్తపల్లె]] *[[కోతులగోకవరం]] *[[లింగపాలెం]] *[[మళ్లేశ్వరం]] *[[మట్టంగూడెం]] *[[ముదిచెర్ల]] *[[ములగలపాడు]] *[[పచ్చనగరం]] *[[పోచవరం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పుప్పాలవారిగూడెం]] *[[రంగాపురం]] *[[సింగగూడెం]] *[[వేములపల్లె]] *[[యెడవల్లి]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కామవరపుకోట 5268 23786 2006-04-21T15:42:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కామవరపుకోట||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కామవరపుకోట|villages=13|area=|population=53.592|pop_male=27.107|pop_female=26.485|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.92|lit_male=69.59|lit_female=60.12}} '''కామవరపుకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంకాలంపాడు]] *[[ఎడవల్లి]] *[[గుంటుపల్లె]] *[[కాళ్లచెరువు]] *[[కామవరపుకోట]] *[[ఖండ్రిక సీతారామవరం]] *[[కొండగూడెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మంకెనపల్లె]] *[[మైసనగూడెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పొలాసిగూడెం]] *[[రాజునాగులపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రామన్నపాలెం]] *[[రవికంపాడు]] *[[శయనరావుపాలెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తడికలపూడి]] *[[ఉప్పలపాడు]] *[[వడ్లపట్లనూతనం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} నల్లజర్ల 5269 23803 2006-04-21T15:51:15Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నల్లజర్ల||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నల్లజర్ల|villages=14|area=|population=75.031|pop_male=37.928|pop_female=37.103|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.40|lit_male=68.53|lit_female=62.21}} '''నల్లజర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అనంతపల్లె]] *[[అనుమునిలంక]] *[[ఆవపాడు]] *[[చీపురుగూడెం]] *[[చోడవరం (పశ్చిమ)]] *[[దూబచెర్ల]] *[[గుండేపల్లె]] *[[మారెళ్లముడి]] *[[నల్లజర్ల]] *[[పోతవరం]] *[[ప్రకాశరావుపాలెం]] *[[సంజీవపురం]] *[[తెలికిచెర్ల]] *[[వీరవల్లి]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} దేవరపల్లి 5270 23795 2006-04-21T15:43:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దేవరపల్లి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దేవరపల్లి|villages=13|area=|population=72.324|pop_male=36.616|pop_female=35.708|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.38|lit_male=69.93|lit_female=62.73}} '''దేవరపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బండపురం]] *[[చిన్నాయగూడెం]] *[[దేవరపల్లి]] *[[ధూమంతునిగూడెం]] *[[దుద్దుకూరు]] *[[గాంధీనగరం]] *[[గౌరిపట్నం]] *[[కొండగూడెం]] *[[కురుకూరు]] *[[లక్ష్మిపురం]] *[[పల్లంట్ల]] *[[సంగాయగూడెం]] *[[త్యాజంపూడి]] *[[యాదవోలు]] *[[యర్నగూడెం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} చాగల్లు 5271 23804 2006-04-21T15:52:45Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=చాగల్లు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చాగల్లు|villages=11|area=|population=64.371|pop_male=32.573|pop_female=31.798|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.65|lit_male=72.18|lit_female=63.02}} '''చాగల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బ్రాహ్మణగూడెం]] *[[చాగల్లు]] *[[చిక్కాల]] *[[దారవరం]] *[[కలవలపల్లె]] *[[మల్లవరం]] *[[మార్కొండపాడు]] *[[నందిగంపాడు]] *[[నేలటూరు]] *[[సింగనముప్పవరం]] *[[ఉనగట్ల]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కొవ్వూరు 5272 23805 2006-04-21T15:54:09Z Mpradeep 50 /* మండలంలోని పట్టణాలు */ {{మండలం|name=కొవ్వూరు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొవ్వూరు|villages=15|area=|population=108.159|pop_male=53.988|pop_female=54.171|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.81|lit_male=75.0|lit_female=66.63}} '''కొవ్వూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కొవ్వూరు]] ==గ్రామాలు== *[[అరికిరేవుల]] *[[చిదిపి]] *[[చిగురులంక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[డేచెర్ల]] *[[ధర్మవరం]] *[[దొమ్మేరు]] *[[ఇసుకపట్లపంగిడి]] *[[కుమారదేవం]] *[[మద్దూరు]] *[[మద్దూరులంక]] *[[నందమూరు]] *[[పసివెడల]] *[[పెనకనమెట్ట]] *[[తోగుమ్మి]] *[[వాడపల్లె]] *[[వేములూరు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} నిడదవోలు 5273 23757 2006-04-21T15:35:41Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నిడదవోలు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిడదవోలు|villages=22|area=|population=111.908|pop_male=55.73|pop_female=56.178|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.47|lit_male=78.20|lit_female=70.79}} '''నిడదవోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. నిడదవోలు అసలు పేరు నిరవద్యపురం. నిడదవోలు రైల్వే స్టేషను తెలియని వారు తెలుగు వారు ఉండరు. నిడదవోలు రైల్వే స్టేషను జంక్షను. విజయవాడ, విశాఖపట్టణం మధ్య నిడదవోలు రైల్వే స్టేషను నస్తుంది. నిడదవోలు అభివృద్ది ప్రస్తుతం కుంటు పడింది అని వ్రాయడానికి బాధ పడుతున్నాను. ==చరిత్ర== నిడదవోలును పూర్వము నిరవద్యపురము అని పిలిచేవారు. [[14వ శతాబ్దము]]లో [[అనవోతారెడ్డి]] జయించేవరకు నిడదవోలును [[వేంగీ చాళుక్యులు]] పరిపాలించేవారు. అనవోతారెడ్డి తరువాత ఆయన సోదరుడు [[అనవేమారెడ్డి]] నిడదవోలును తన రాజధానిగా చేసుకొని పరిపాలించినాడు. 13వశతాబ్దము లో [[కాకతీయ రాజులు]] పరిపాలించే సమయం లొ [[రాణి రుద్రమ దేవి]] నిడదవోలు కొడలు అయ్యింది. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[నిడదవోలు]] ==గ్రామాలు== *[[అమ్మేపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[అట్లపాడు]] *[[డీ.ముప్పవరం]] *[[గోపవరం]] *[[జే.ఖండ్రిక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[జీడిగుంట]] *[[జీడిగుంటలంక ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కలవచెర్ల]] *[[కోరుమామిడి]] *[[కోరుపల్లె]] *[[మేడిపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మునిపల్లె]] *[[నిడదవోలు]] *[[పందలపర్రు]] *[[పెండ్యాల]] *[[పురుషోత్తపల్లె]] *[[రావిమెట్ల]] *[[శంకరాపురం]] *[[శెట్టిపేట]] *[[సింగవరం]] *[[సూరాపురం]] *[[తాడిమల్ల]] *[[తిమ్మరాజుపాలెం]] *[[ఉనకరమిల్లి]] *[[విజ్జేశ్వరం]] *[[విస్సంపాలెం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఉంగుటూరు 5274 23763 2006-04-21T15:36:50Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఉంగుటూరు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉంగుటూరు|villages=17|area=|population=77.239|pop_male=38.912|pop_female=38.327|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.32|lit_male=72.47|lit_female=64.11}} '''ఉంగుటూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఏ.గోకవరం]] *[[బాదంపూడి]] *[[బొమ్మిడి]] *[[చి.ఖండ్రిక]] *[[చేబ్రోలు]] *[[దొంతవరం]] *[[జీ.ఎన్.పట్నం]] *[[కగుపాడు]] *[[కైకరం]] *[[కాకర్లముడి]] *[[నల్లమడు]] *[[రాచూరు]] *[[రావులపర్రు]] *[[తాళ్లపురం]] *[[ఉంగుటూరు]] *[[వెల్లమిల్లి]] *[[వెంకటాద్రి అప్పారావుపురం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} భీమడోలు 5275 23766 2006-04-21T15:37:20Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=భీమడోలు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భీమడోలు|villages=11|area=|population=62.579|pop_male=31.225|pop_female=31.354|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.90|lit_male=80.12|lit_female=71.72}} '''భీమడోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అగదల్లంక]] *[[అంబర్‌పేట]] *[[భీమడోలు]] *[[చెట్టున్నపాడు]] *[[దుడ్డేపూడి]] *[[గుండుగొలను]] *[[కోడూరుపాడు]] *[[మల్లవరం]] *[[పొలసానిపల్లె]] *[[పుల్ల]] *[[సూరప్పగూడెం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పెదవేగి 5276 23769 2006-04-21T15:37:50Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెదవేగి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదవేగి|villages=27|area=|population=81.355|pop_male=41.714|pop_female=39.641|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.64|lit_male=73.17|lit_female=63.87}} '''పెదవేగి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్లివీడు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బీ.సింగవరం]] *[[బాపిరాజుగూడెం]] *[[బత్తెవరం]] *[[భోగాపురం]] *[[చక్రాయగూడెం]] *[[దొండపాడు]] *[[దుగ్గిరాల]] *[[గోకినేపల్లె]] *[[జగన్నాధపురం]] *[[కే.ఖన్నాపురం]] *[[కవగుంట]] *[[కొండలరావుపాలెం]] *[[కొప్పాక]] *[[ముందూరు]] *[[ముత్తనవీడు]] *[[మైలవరపువారిగూడెం]] *[[నాడుపల్లె]] *[[న్యాయంపల్లె]] *[[పెదవేగి]] *[[పినకడిమి]] *[[రాజాంపాలెం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రామసింగవరం]] *[[రాయన్నపాలెం]] *[[తాళ్లగోకవరం]] *[[వంగూరు]] *[[వేగివాడ]] *[[విజయరాయి]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పెదపాడు 5277 23772 2006-04-21T15:38:20Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెదపాడు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదపాడు|villages=23|area=|population=68.547|pop_male=34.09|pop_female=34.457|pop-density=|pop-growth=|literacy=86.56|lit_male=89.82|lit_female=83.35}} '''పెదపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అమృతలింగంపేట]] *[[బూరుగుగూడెం]] *[[ఏదులకుంట]] *[[ఈపూరు]] *[[గోగులపాడు ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గోగుంట]] *[[కాలపర్రు]] *[[కొక్కిరపాడు]] *[[కొణికి]] *[[కొత్తూరు]] *[[ముప్పర్రు]] *[[నందికేశ్వరపురం]] *[[పెదపాడు (i)]] *[[పెదపాడు - ii]] *[[పునుకొల్లు (i)]] *[[పునుకొల్లు - ii ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రాజుపేట]] *[[రావులకుంట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[శాకలకొత్తపల్లె]] *[[సత్యవోలు]] *[[తాళ్లగూడెం]] *[[తాళ్లముడి]] *[[వసంతవాడ-i]] *[[వసంతవాడ-ii]] *[[వట్లూరు]] *[[వేంపాడు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పాలకోడేరు 5278 23770 2006-04-21T15:38:00Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పాలకోడేరు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాలకోడేరు|villages=14|area=|population=65.648|pop_male=33.0|pop_female=32.648|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.64|lit_male=77.38|lit_female=65.89}} '''పాలకోడేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[గరగపర్రు]] *[[గొరగనముడి]] *[[కొండేపూడి]] *[[కోరుకొల్లు]] *[[కుముదవల్లి]] *[[మోగల్లు]] *[[మైప]] *[[పెన్నడ అగ్రహారం]] *[[సృంగవృక్షం]] *[[వెండ్ర]] *[[వెండ్ర అగ్రహారం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} వీరవాసరము 5279 23773 2006-04-21T15:38:30Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వీరవాసరము||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వీరవాసరము|villages=14|area=|population=64.142|pop_male=32.302|pop_female=31.84|pop-density=|pop-growth=|literacy=82.54|lit_male=87.03|lit_female=78.00}} '''వీరవాసరము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అందలూరు]] *[[బొబ్బనపల్లె]] *[[కొనితివాడ]] *[[మాచిపురి]] *[[మాచిపురిపాలెం]] *[[మడుగుపోలవరం]] *[[మెంతెపూడి]] *[[నవుదూరు]] *[[నేలపోగుల]] *[[పంజవేమవరం]] *[[రాయకుదురు]] *[[తోకలపూడి]] *[[తోలేరు]] *[[వీరవాసరము]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పెనుమంట్ర 5280 23776 2006-04-21T15:39:00Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెనుమంట్ర||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనుమంట్ర|villages=16|area=|population=62.19|pop_male=31.124|pop_female=31.066|pop-density=|pop-growth=|literacy=81.79|lit_male=86.02|lit_female=77.55}} '''పెనుమంట్ర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆలమూరు]] *[[భట్లమాగుటూరు]] *[[జుట్టిగ]] *[[కొయ్యేటిపాడు]] *[[మల్లిపూడి]] *[[మాముడూరు]] *[[మార్టేరు]] *[[నత్తరామేశ్వరం]] *[[నెగ్గిపూడి]] *[[నేలమూరు]] *[[ఓడూరు]] *[[పెనుమంట్ర]] *[[పొలమూరు]] *[[సత్యవరం]] *[[సోమరాజుఇల్లిండ్లపర్రు]] *[[వెలగలేరు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పెనుగొండ (ప.గో) 5281 23811 2006-04-21T16:19:22Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=పెనుగొండ (ప.గో)||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనుగొండ (ప.గో)|villages=14|area=|population=68.755|pop_male=34.675|pop_female=34.08|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.03|lit_male=80.92|lit_female=69.06}} '''పెనుగొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చెరుకువాడ]] *[[చినమల్లం]] *[[దేవ]] *[[ఇలపర్రు]] *[[కొట్టాలపర్రు]] *[[మూలపర్రు]] *[[మునమర్రు]] *[[నడిపూడి]] *[[పెనుగొండ (ప.గో)|పెనుగొండ]] *[[రామన్నపాలెం]] *[[సిద్ధాంతం]] *[[తామరడ]] *[[వడలి]] *[[వెంకట్రామాపురం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పోడూరు 5283 23785 2006-04-21T15:42:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పోడూరు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పోడూరు|villages=14|area=|population=66.56|pop_male=33.337|pop_female=33.223|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.06|lit_male=80.05|lit_female=68.07}} '''పోడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[గుమ్మలూరు,పోడూరు|గుమ్మలూరు]] *[[జగన్నాధపురం,పోడూరు|జగన్నాధపురం]] *[[జిన్నూరు]] *[[కవిటం]] *[[కొమ్ముచిక్కల]] *[[మట్టపర్రు]] *[[మినిమించిలిపాడు]] *[[పండితవిల్లూరు]] *[[పెమ్మరాజుపోలవరం]] *[[పెనుమదం]] *[[పోడూరు]] *[[రావిపాడు,పోడూరు|రావిపాడు]] *[[వద్దిపర్రు]] *[[వేదంగి]] ==వెండితెర వెలుగులో పోడూరు అందాలు== పల్లె అందాలు.. ప్రకృతి రమణీయత.. పోడూరులో సినిమా షూటింగులకు సహజసిద్ధమైన హంగులను సమకూరుస్తున్నాయి. 1976 నుంచి ఈ గ్రామంలో సినిమా షూటింగులు చేపడుతున్నారు.. నిరంతరం ఏదోఒక షూటింగ్‌తో పోడూరు షూటింగ్ స్పాట్‌గా మారిపోయింది. {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పాలకొల్లు 5284 23813 2006-04-21T16:21:08Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=పాలకొల్లు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాలకొల్లు|villages=16|area=|population=126.3|pop_male=63.327|pop_female=62.973|pop-density=|pop-growth=|literacy=81.45|lit_male=86.61|lit_female=76.30}} '''పాలకొల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[palacole (m+og)]] * [[palacole (m)]] ==గ్రామాలు== *[[అగర్రు]] *[[ఆరట్లకట్ల]] *[[బల్లిపాడు]] *[[చందపర్రు]] *[[చింతపర్రు]] *[[దగ్గులూరు]] *[[దిగమర్రు]] *[[గొరింటాడ]] *[[కాపవరం]] *[[లంకలకోడేరు]] *[[పాలమూరు]] *[[పెదమామిడిపల్లె]] *[[శివదేవునిచిక్కల]] *[[తిల్లపూడి]] *[[వరిధనం]] *[[వెలివెల]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} యలమంచిలి 5285 23791 2006-04-21T15:43:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=యలమంచిలి||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యలమంచిలి|villages=15|area=|population=74.101|pop_male=37.591|pop_female=36.51|pop-density=|pop-growth=|literacy=78.80|lit_male=83.86|lit_female=73.62}} '''యలమంచిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బూరుగుపల్లె]] *[[చించినాడ,యలమంచిలి|చించినాడ]] *[[దొడ్డిపట్ల]] *[[యలమంచిలి]] *[[గుంపర్రు]] *[[ఇలపకుర్రు]] *[[కలగంపూడి]] *[[కాజా]] *[[కొంతేరు]] *[[మేడపాడు]] *[[నేరెడుమిల్లి]] *[[పెనుమర్రు]] *[[సిరగలపల్లె]] *[[ఊటాడ]] *[[యేనుగువానిలంక]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} నరసాపురం 5286 23794 2006-04-21T15:43:32Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నరసాపురం||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నరసాపురం|villages=15|area=|population=139.084|pop_male=69.681|pop_female=69.403|pop-density=|pop-growth=|literacy=77.31|lit_male=82.59|lit_female=72.02}} '''నరసాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[narasapur (m)]] ==గ్రామాలు== *[[చినమామిడిపల్లె]] *[[చిత్తవరం]] *[[గొంది]] *[[కంసాలబేతపూడి]] *[[కొప్పర్రు]] *[[ఎల్.బీ.చెర్ల]] *[[లక్ష్మనేశ్వరం]] *[[లిఖితపూడి]] *[[మల్లవరం]] *[[నవరసాపురం]] *[[రుస్తుంబాడ]] *[[సరిపల్లె,నరసాపురం|సరిపల్లె]] *[[సీతారాంపురం]] *[[తూర్పుతల్లు]] *[[వేములదీవి]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} మొగల్తూరు 5287 23797 2006-04-21T15:44:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మొగల్తూరు||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మొగల్తూరు|villages=6|area=|population=73.136|pop_male=37.071|pop_female=36.065|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.01|lit_male=73.66|lit_female=60.19}} '''మొగల్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[కాళీపట్నం]] *[[కుమ్మరపురుగుపాలెం]] *[[మొగల్తూరు]] *[[ముత్యాలపల్లె]] *[[పేరుపాలెం]] *[[శేరిపాలెం]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఆచంట 5288 23812 2006-04-21T16:19:44Z 210.212.195.131 {{మండలం|name=ఆచంట||district=పశ్చిమ గోదావరి|mapname=[[Image:WestGodavari mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆచంట|villages=10|area=|population=63.358|pop_male=31.87|pop_female=31.488|pop-density=|pop-growth=|literacy=77.36|lit_male=82.91|lit_female=71.78}} '''ఆచంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఆచంట]] *[[ఆచంట వేమవరం]] *[[భిమలాపురం]] *[[కడమంచిలి]] *[[కందరవల్లి]] *[[కరుగోరుమిల్లి]] *[[కోడేరు]] *[[పెదమల్లం]] *[[పెనుమంచిలి]] *[[వల్లూరు]] {{పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పాలగుమ్మి పద్మరాజు 5293 22986 2006-04-18T02:37:06Z Trivikram 237 '''పాలగుమ్మి పద్మరాజు''', ప్రముఖ తెలుగు రచయిత, కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీత, ప్రపంచ కథానికల పోటీలో రెండొ బహుమతి పొందిన ''గాలివాన'' కథా రచయిత. పద్మరాజు [[జూన్ 24]], [[1915]] న [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా [[అత్తిలి]] మండలములోని [[తిరుపతిపురం]]లో జన్మించాడు. ఈయన [[1939]] నుండి [[1952]] వరకు [[కాకినాడ]] లోని పీ.ఆర్. ప్రభుత్వ కళాశాలలో సైన్సు లెక్చరర్ గా పనిచేశాడు. [[1954]] లో ప్రముఖ తెలుగు సినిమా నిర్మాత [[బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి]] [[వాహినీ]] పతాకము కింద నిర్మించిన [[బంగారు పాప]] [[సినిమా]]కు మాటలు రాయమని పద్మరాజును కోరాడు. దీనితో మొదలుపెట్టి, పద్మరాజు సినీ రంగములో మూడు దశాబ్దాలపాటు పలు సినిమాలకు కథలు, పాటలు సమకూర్చాడు. తన జీవిత కాలములో ఈయన 60 కథలు, ఎనిమిది నవలలు, ముప్పై కవితలు ఇంకా ఎన్నెన్నో నాటికలు మరియు నాటకాలు రచించాడు. ఈయన రచించిన కథ ''గాలివాన'' 1952 లో న్యూయార్క్ హెరాల్డ్ ట్రిబ్యూన్ నిర్వహించిన ప్రపంచ కథల పోటీలో రెండవ బహుమతిని గెలుచుకుంది. మొత్తం 23 దేశాల నుండి 59 కథలు ఎంపికయిన ఈ పోటీలో భారత్ నుండి మూడు కథలు ఎంపికయ్యాయి. ఈ విధముగా తెలుగు కథను ప్రపంచ సాహితీ పటములో నిలిపిన ఘనత ఈయనకే దక్కినది. పద్మరాజు [[1983]]లో మరణించాడు. ==బయటి లింకులు== * [http://dsal.uchicago.edu/digbooks/digpager.html?BOOKID=PL4775.R4_1967&object=204 పాలగుమ్మి కథ - పడవ ప్రయాణం] * [http://www.thulika.net/2004October/HEADMASTER.html పాలగుమ్మి కథ - హెడ్ మాస్టర్ (ఆంగ్లములో)] [[Category:సాహితీ కారులు]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] అడివి బాపిరాజు 5295 20279 2006-02-22T10:37:36Z 202.65.149.94 బావా బావా పన్నీరు {{మొలక}} '''అడివి బాపిరాజు''' బహుముఖ ప్రజ్ఞాశీలి. స్వాంతంత్ర్య సమరయోధుడు, రచయిత, కళాకారుడు మరియు నాటక కర్త. బాపిరాజు [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా లోని [[భీమవరం]] లో [[అక్టోబర్ 8]], [[1895]] న ఒక నియోగి బ్రాహ్మణ కుటుంబములో కృష్ణయ్య, సుబ్బమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. తెలుగు దేశమంతటా విస్తృతంగా ప్రచారంలోనున్న "బావా బావా పన్నీరు" పాట ఈయన వ్రాసిందే. సన్నిహితులు, సమకాలీన సాహితీవేత్తలు ఈయన్ని ముద్దుగా "బాపి బావ" అని పిలిచే వారు. [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు|బాపిరాజు]] మోగల్లు 5296 14222 2005-11-11T01:09:13Z Chaduvari 97 '''మోగల్లు''', [[అల్లూరి సీతారామ రాజు]] స్వస్థలం. అంతర్వేది 5297 17469 2006-01-05T18:13:08Z Chaduvari 97 వర్గానికి చేర్చాను '''అంతర్వేది''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము, [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాలోని ఒక [[నరసింహ క్షేత్రం]]. [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] బంగాళాఖాతం 5298 14237 2005-11-11T04:32:08Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[బంగాళాఖాతము]] కృతివెన్ను 5299 18621 2006-01-16T08:22:36Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కృతివెన్ను||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కృతివెన్ను|villages=15|area=|population=52.632|pop_male=26.522|pop_female=26.110|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.99|lit_male=63.09|lit_female=52.78}} '''కృతివెన్ను''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[చందాల]] #[[చెర్కుమిల్లి]] #[[చినగొల్లపాలెం]] #[[చినపంద్రక]] #[[ఎండపల్లి]] #[[గరిసేపూడి]] #[[ఇంటేరు]] #[[కొమల్లపూడి]] #[[కృతివెన్ను]] #[[లక్ష్మీపురం]] #[[మత్లం]] #[[మునిపేడ]] #[[నీలిపూడి]] #[[నిడమర్రు, కృతివెన్ను|నిడమర్రు]] #[[తాడివెన్ను]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} కోస్తా 5300 25637 2006-05-23T08:20:38Z వైఙాసత్య 58 +interwiki {{మొలక}} '''కోస్తా''' లేదా '''తీరాంధ్ర''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని తీరప్రాంతము. మొత్తము కోస్తా జిల్లాలు తొమ్మిది ([[శ్రీకాకుళం]], [[విజయనగరం]], [[విశాఖపట్నం]], [[తూర్పు గోదావరి]], [[పశ్చిమ గోదావరి]], [[కృష్ణా జిల్లా]], [[గుంటూరు]], [[ప్రకాశం]] మరియు [[నెల్లూరు]] జిల్లాలు). బ్రిటీషు ప్రభుత్వము యొక్క పాలన కింద ఉన్న జిల్లాలు కనుక వీటిని సర్కారు జిల్లాలు అని, ఈ ప్రాంతాన్ని సర్కారు అనికూడా వ్యావహరిస్తారు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[en:Coastal Andhra]] వీరవాసరం 5304 17744 2006-01-09T05:20:44Z Chaduvari 97 daarimaarpu #REDIRECT [[వీరవాసరము]] కొల్లేరు సరస్సు 5307 17578 2006-01-06T16:09:27Z Mpradeep 50 correcting category [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాలలో వ్యాపించి ఉన్న సహజ సిద్ధమైన మంచి నీటి సరస్సు - '''కొల్లేరు'''. లక్షకుపైగా ఎకరాల్లో వ్యాపించి ఉన్న ఈ సరస్సు, ప్రకృతి అందాలకు, అరుదైన వలస పక్షులకు ఆలవాలం. సరస్సు మధ్యలో ఎన్నో లంకలున్నాయి. ఎన్నో రకాల చేపలకు కొల్లేరు నిలయం. ఇక్కడకు వలసవచ్చే పక్షులలో ముఖ్యమైనవి - పరజ, పురాజము, నులుగు పిట్ట. సైబీరియా నుండి సైతం ఇక్కడకు పక్షులు వలసవస్తూ ఉంటాయి. అయితే కొన్ని సంవత్సరాలుగా కొల్లేరు పలు విధాలైన ఆక్రమణలకు గురైంది. ప్రభుత్వం ఇక్కడి లంకల గ్రామాల ప్రజలకు అధికారికంగా ఇచ్చినది, ప్రజలు సరస్సును అక్రమంగా ఆక్రమించుకుని, కట్టలు పోసి, చేపల చెరువులుగా మార్చినది పోగా కేవలం 40 శాతం సరస్సు మాత్రమే మిగిలి ఉంది. చేపల పెంపకం కారణంగా సరస్సులో కాలుష్యం కూడా పెరిగింది. [[2005]] లో [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం ఈ ఆక్రమణలను తొలగించే పనికి పూనుకుని సరస్సుకు పూర్వవైభవం తెచ్చే కార్యక్రమం చేపట్టింది. [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సరస్సులు]] బంగాళా ఖాతము 5308 14236 2005-11-11T04:31:05Z Chaduvari 97 బంగాళా ఖాతము, బంగాళాఖాతము కు తరలించబడింది: Spelling mistake #REDIRECT [[బంగాళాఖాతము]] Talk:పాలగుమ్మి పద్మరాజు 5309 18940 2006-01-21T16:22:12Z Chaduvari 97 అవార్డు సంవత్సరం ప్రముఖ సినిమా దర్శకుడు, ''రచయిత'' అయిన [[దాసరి నారాయణ రావు]]కు పాలగుమ్మి పద్మరాజు ఘోస్టు రచయితగా (పని పాలగుమ్మిది, పేరు దాసరిది) ఉండేవాడని ప్రతీతి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:41, 11 నవంబర్ 2005 (UTC) Padmaraju was the dialogue writer of "Bangaru Papa". Devulapalli Krishna Sastri wrote the songs. - Trivikram :He is listed under the category of Sahitya Akademi winners. Can someone mention the year in which he was awarded it and for what work in the article? that would be of great help, thanks in advance --[[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 14:00, 21 జనవరి 2006 (UTC) ::1985. [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]] చూడండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:22, 21 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 12 5310 14288 2005-11-12T07:43:31Z Chaduvari 97 * [[1969]]: రాష్ట్రపతి ఎన్నికలో స్వంత పార్టీ యొక్క అధికారిక అభ్యర్ధికి వ్యతిరేకంగా [[వి.వి.గిరి]]ని గెలిపించిన [[ఇందిరా గాంధీ]]ని పార్టీ నుండి బహిష్కరించగా, కొత్తపార్టీ, కాంగ్రెస్(ఐ) ని ఏర్పాటు చేసింది. తరువాతి కాలంలో ఇదే భారత జాతీయ కాంగ్రెసు గా గుర్తింపు పొందింది. * [[1996]]: [[హర్యానా]] లోని భివాని వద్ద ఆకాశంలో రెండు విమానాలు ఢీకొన్న ఘోర దుర్ఘటనలో 350 మంది మరణించారు. * [[1946]]: పండిత [[మదన్ మోహన్ మాలవ్యా]] మరణించాడు. Image:Rodinia.jpg 5311 14255 2005-11-11T10:23:21Z Chaduvari 97 రొదీనియా రొదీనియా User:Incelemeelemani 5312 14269 2005-11-11T17:02:28Z Incelemeelemani 179 ==Hakkımda== Name Surname: Sezgin İBİŞ<br> == Kullanılabilen değişkenler == Sayfa içi indeks için <nowiki>:{{msg:compactTOC}}</nowiki><br> == TANIMLI WİKİ DEĞİŞKENLERİ == [[Özel:Allpages|{{NUMBEROFARTICLES}} madde]]<br> <font color="red">'''Kodu:''' </font><nowiki>[[Özel:Allpages|{{NUMBEROFARTICLES}} madde]]</nowiki><br> == KARAKTERLER == <table border=2 cellpadding=2 cellspacing=0 style="float:right; padding:2px; margin-left:15px;"> <caption>Bazı Türkçe harflerin [[Evrensel kod]] (''Unicode'') değerlerinin listesi</caption> <tr align=right style="background:khaki"> <th>Harf</th><th>Kod #</th><th>Harf</th><th>Kod # </th></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; ç &nbsp;</td><td> 231 </td><td> &nbsp; Ç &nbsp;</td><td> 199 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; ğ &nbsp;</td><td> 287 </td><td> &nbsp; Ğ &nbsp;</td><td> 286 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; ı &nbsp;</td><td> 305 </td><td> &nbsp; İ &nbsp;</td><td> 304 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; ö &nbsp;</td><td> 246 </td><td> &nbsp; Ö &nbsp;</td><td> 214 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; ş &nbsp;</td><td> 351 </td><td> &nbsp; Ş &nbsp;</td><td> 350 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; ü &nbsp;</td><td> 252 </td><td> &nbsp; Ü &nbsp;</td><td> 220 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; â &nbsp;</td><td> 226 </td><td> &nbsp; Â &nbsp;</td><td> 194 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; î &nbsp;</td><td> 238 </td><td> &nbsp; Î &nbsp;</td><td> 206 </td></tr> <tr align=center style="background:white"> <td>&nbsp; û &nbsp;</td><td> 251 </td><td> &nbsp; Û &nbsp;</td><td> 219 </td></tr> </table> <br><br> == GEREKLİ SAYFALAR == <table width="70%" border="0" align="center"> <tr> <td> [http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96zel:Allmessages&ot=html Tüm HTML mesajları] </td><td> [http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Sistem_mesaj_%C5%9Fablonlar%C4%B1 Düzey Şablonları] </td><td> &nbsp; </td> </tr> </table> <!--interwiki--> [[tr:Kullanıcı:İncelemeelemani]] [[en:User:Incelemeelemani]] [[de:Benutzer:Incelemeelemani]] [[fr:Utilisateur:Incelemeelemani]] [[ja:%E5%88%A9%E7%94%A8%E8%80%85:incelemeelemani]] [[it:Utente:Incelemeelemani]] [[nl:Gebruiker:Incelemeelemani]] [[pl:Wikipedysta:Incelemeelemani]] [[sv:Användare:Incelemeelemani]] [[bg:Потребител:Incelemeelemani]] [[ca:Usuari:Incelemeelemani]] [[cs:Wikipedista:Incelemeelemani]] [[da:Bruger:Incelemeelemani]] [[et:Kasutaja:Incelemeelemani]] [[es:Usuario:Incelemeelemani]] [[eo:Vikipediisto:Incelemeelemani]] [[he:%D7%9E%D7%A9%D7%AA%D7%9E%D7%A9:Incelemeelemani]] [[hr:Suradnik:Incelemeelemani]] [[io:User:Incelemeelemani]] [[id:Pengguna:Incelemeelemani]] [[ko:%EC%82%AC%EC%9A%A9%EC%9E%90:Incelemeelemani]] [[hu:User:Incelemeelemani]] [[no:Bruker:Incelemeelemani]] [[nn:Brukar:Incelemeelemani]] [[pt:Usuário:Incelemeelemani]] [[ro:Utilizator:Incelemeelemani]] [[ru:Участник:Incelemeelemani]] [[sk:Redaktor:Incelemeelemani]] [[sl:Uporabnik:Incelemeelemani]] [[sr:Корисник:Incelemeelemani]] [[fi:Käyttäjä:Incelemeelemani]] [[uk:Користувач:Incelemeelemani]] [[zh:User:Incelemeelemani]] [[als:Benutzer:Incelemeelemani]] [[af:Gebruiker:Incelemeelemani]] [[ar:%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85:Incelemeelemani]] [[ast:Usuariu:Incelemeelemani]] [[zh-min-nan:User:Incelemeelemani]] [[be:Удзельнік:Incelemeelemani]] [[bs:User:Incelemeelemani]] [[br:Implijer:Incelemeelemani]] [[cv:Хутшăнакан:Incelemeelemani]] [[co:User:Incelemeelemani]] [[cy:Defnyddiwr:Incelemeelemani]] [[el:Χρήστης:Incelemeelemani]] [[eu:Lankide:Incelemeelemani]] [[fa:%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1:Incelemeelemani]] [[fo:Brúkari:Incelemeelemani]] [[ga:Úsáideoir:Incelemeelemani]] [[gd:User:Incelemeelemani]] [[gl:User:Incelemeelemani]] [[hi:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Incelemeelemani]] [[ia:Usator:Incelemeelemani]] [[is:Notandi:Incelemeelemani]] [[jv:User:Incelemeelemani]] [[ka:%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98:Incelemeelemani]] [[kn:User:Incelemeelemani]] [[ku:Bikarhêner:Incelemeelemani]] [[la:Usor:Incelemeelemani]] [[lv:User:Incelemeelemani]] [[lb:User:Incelemeelemani]] [[lt:Naudotojas:Incelemeelemani]] [[li:Gebroeker:Incelemeelemani]] [[mk:Корисник:Incelemeelemani]] [[mr:User:Incelemeelemani]] [[ms:Pengguna:Incelemeelemani]] [[nap:Utente:Incelemeelemani]] [[oc:Utilisator:Incelemeelemani]] [[os:Архайæг:Incelemeelemani]] [[nds:Bruker:Incelemeelemani]] [[sco:User:Incelemeelemani]] [[scn:User:Incelemeelemani]] [[simple:User:Incelemeelemani]] [[sq:Përdoruesi:Incelemeelemani]] [[sh:User:Incelemeelemani]] [[ta:%E0%AE%AA%E0%AE%AF%E0%AE%A9%E0%AE%B0%E0%AF%8D:Incelemeelemani]] [[tl:User:Incelemeelemani]] [[th:%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:Incelemeelemani]] [[tt:%C3%84%C4%9Fz%C3%A4:Incelemeelemani]] User:యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 5313 17635 2006-01-06T21:36:46Z యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు 160 [http://naakaburlu.blogspot.com నా కబుర్లను చదవండి ] <table> <tr> <td valign=top> {| Align={{{Align}}} Style="Background-color: #FaFaFa; Border: #888888 Solid 1px; border-bottom-color: #202020; border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; border-left-color: #808080; border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: #202020; border-right-style: solid; border-right-width: 2px; border-top-color: #808080; border-top-style: solid; border-top-width: 1px; margin-bottom: 3%;" |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTDAYNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |- Align="Center" |<font size="6">{{CURRENTDAY}}</font> |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTMONTHNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |} </td> <td width=62% valign=top halign=right> {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #ccf; text-align: center;" colspan=2| '''నా గురించి''' |- | పేరు:||యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు |- | స్వగ్రామము:||[[మందలపర్రు]], [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా |- | ప్రస్తుత నివాసం:|| శాంటా రోసా, కాలిఫొర్నియా |} </td> గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు 5314 19403 2006-01-30T10:42:37Z Mpradeep 50 /* పెద్దల పలుకులు */ link correction ఆంధ్రులలో మొట్టమొదటి రాజకీయ ఖైదీ, '''గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు''' (Gadicharla Harisarvottama Rao). స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడిగా, పత్రికా రచయితగా, సాహితీకారుడిగా, గ్రంధాలయోద్యమ నాయకుడిగా ఆయన తెలుగు జాతికి బహుముఖ సేవలు అందించాడు. ==జీవిత విశేషాలు== [[1883]] [[సెప్టెంబర్ 14]] న [[కర్నూలు]] లో భాగీరథీ బాయి, వెంకటరావు దంపతులకు గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు జన్మించాడు. వారి పూర్వీకులు [[కడప]] జిల్లా [[సింహాద్రిపురం]] గ్రామానికి చెందినవారు. వారిది పేద కుటుంబం. కర్నూలు, [[గుత్తి]], [[నంద్యాల]] లో ప్రాధమిక, ఉన్నత విద్య చదివాడు. ఇంకా చదువుకునే ఆర్ధికస్తోమత లేకున్నప్పటికీ, ప్రతిభా పారితోషికాల సహాయంతో [[1906]] లో [[చెన్నై|మద్రాసు]] లో ఎం.ఏ డిగ్రీ పూర్తి చేసాడు. తరువాత [[రాజమండ్రి]] లో ఉపాధ్యాయ శిక్షణ పొందుతుండగా, [[1907]] లో స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో ప్రవేశించాడు. రాజమండ్రిలో [[బిపిన్ చంద్ర పాల్]] చేసిన ఉపన్యాస స్ఫూర్తితో విద్యార్ధులంతా ''వందేమాతరం'' బ్యాడ్జిలు ధరించి తరగతికి వెళ్ళారు. వీరికి నాయకుడైన సర్వోత్తమ రావును కళాశాల నుండి బహిష్కరించడమే కాక, ఆయనకు ఎక్కడా ఉద్యోగమివ్వరాదని ప్రభుత్వం ఉత్తర్వులు ఇచ్చింది. ఆ తరువాత ఆయన పత్రికా రంగంలోకి అడుగు పెట్టాడు. '''స్వరాజ్య''' అనే తెలుగు పత్రికను ప్రారంభించి, బ్రిటిషు పాలనపై విమర్శలు ప్రచురించేవాడు. [[1908]] లో తిరునెల్వేలి లో పోలీసు కాల్పుల్లో ముగ్గురు మరణించినపుడు ''విపరీత బుద్ధి'' అనే పేరుతో ఆయన రాసిన సంపాదకీయంపై ప్రభుత్వం కోపించి, ఆయనకు మూడేళ్ళ ఖైదు విధించింది. ఆ విధంగా ఆయన ఆంధ్రులలో ప్రప్రథమ రాజకీయ ఖైదీ అయ్యాడు. వెల్లూరు జైలులో, బందిపోట్లు, గజదొంగలూ ఉండే గదిలో ఆయనను బంధించి, అమానుషంగా వ్యవహరించింది, బ్రిటిషు ప్రభుత్వం. జైలు నుండి విడుదల అయ్యాక కూడా ఆయనపై ప్రభుత్వ నిఘా ఉండేది. ప్రజలు ఆయనతో మాట్లాడటానికి కూడా భయపడేవారు. [[1914]] లో [[బాల గంగాధర తిలక్]] యొక్క [[హోం రూల్ లీగ్]] కు ఆంధ్ర రాష్ట్ర కార్యదర్శిగా విస్తృతంగా ప్రచారం చేసాడు. [[1924]] లో [[కాకినాడ]] లో జరిగిన కాంగ్రెసు సభల సమయంలో '''హిందూస్థానీ సేవా దళ్''' ఏర్పాటులో ఆయన ప్రముఖపాత్ర వహించాడు. [[1927]] లో కాంగ్రెసు అభ్యర్ధిగా [[నంద్యాల]] నియోజక వర్గం నుండి మద్రాసు కౌన్సిల్ కు ఎన్నికయ్యాడు. ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయ సెనేట్ సభ్యునిగా కూడా పనిచేసాడు. 1930 నుండి రాజకీయ కార్యక్రమాలు తగ్గించుకుంటూ, తనకెంతో ప్రీతిపాత్రమైన గ్రంధాలయోద్యమం వైపు దృష్టి మరల్చాడు. ఆంధ్ర గ్రంధాలయ సంస్థకు [[1934]] నుండి జీవితాంతం అధ్యక్షుడిగా ఉన్నాడు. గ్రంధాలయ కార్యకర్తలకు, వయోజన విద్యా ఉపాధ్యాయులకు ఉపయోగపడే పుస్తకాలు రచించాడు. వారికి శిక్షణా శిబిరాలు నిర్వహించాడు. ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఉద్యమంలో చురుకైన పాత్ర పోషించాడు. [[1952]] లో జరిగిన అఖిలపక్ష సదస్సుకు ఆయన అధ్యక్షత వహించాడు. దాని తరపున రాష్ట్రమంతా విస్తృతంగా పర్యటించి ఉద్యమాన్ని తీవ్రతరం చేసాడు. ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రమే కాక, సమైక్య [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం ఏర్పాటు కూడా చూసి, [[1960]] [[ఫిబ్రవరి 29]] న గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు మరణించాడు. ఆయన స్మారకార్ధం [[విజయవాడ]]లో సర్వోత్తమ భవనం వెలసింది. ==రచనా వ్యాసంగం== పత్రికా రచయితగా, సంపాదకుడిగా, పుస్తక రచయితగా ఆయన చేసిన కృషి బృహత్తరమైనది.తెలుగుతో పాటు ఇంగ్లీషు, తమిళం, మరాఠీ మొదలైన భాషలు కూడా ఆయబకు వచ్చేవి.ఎం.ఏ చదివే రోజుల్లోనే మొదలైన ఆయన సాహితీ వ్యాసంగం, జీవితాంతం కొనసాగింది. ఎన్నో కొత్త పదాలు సృష్టించాడు. ఆయన సాహిత్య కృషిలో కొన్ని విశేషాలు: * ప్రముఖ దినపత్రిక [[ఆంధ్ర పత్రిక]] కు ఆయన తొలి సంపాదకుడు. [[1916]] నుండి [[1918]] వరకు ఆయన సంపాదకుడుగా ఉన్నాడు. * ది నేషనలిస్ట్, మాతృసేవ, ఎడల్ట్ ఎడ్యుకేషన్ రివ్యూ, ఆంధ్రవార్త అనే పత్రికలకు కూడా సంపాదకత్వం నిర్వహించాడు. * మద్రాసు గ్రామ పంచాయితీ అనే పత్రిక యొక్క తెలుగు, తమిళ, ఇంగ్లిషు ప్రతులకు సంపాదకుడిగా ఉన్నాడు. * జి.హెచ్.ఎస్ పేరుతో హిందూ పత్రికకు వ్యాసాలు రాసాడు. * ''స్పిరిట్యువల్ స్వదేశీ నేషనలిజం'' అనే పుస్తకం రాసాడు. * ఆయన రాసిన ''శ్రీరామ చరిత్ర'' అనే పుస్తకాన్ని 11 వ తరగతికి ఉపవాచకంగా ప్రభుత్వం తీసుకున్నది. * ఆయన రచించిన ''పౌరవిద్య'' అనే పుస్తకాన్ని మద్రాసు ప్రభుత్వం 1 నుండి 6 తరగతుల వరకు పాఠ్యపుస్తకం గా నిర్ణయించింది. ==విశిష్టతలు== తన సాహిత్య కృషిలో భాగంగా హరి సర్వోత్తమ రావు కొత్త పదాలను సృష్టించాడు. మచ్చుకు కొన్ని: * '''రాయలసీమ ''' కు ఆ పేరు పెట్టింది ఆయనే. [[1928]]లో [[కర్నూలు]] జిల్లా [[నంద్యాల]] లో జరిగిన ఆంధ్ర మహాసభలో ఆయన ఈ పేరు పెట్టాడు. అప్పటి వరకు దీనిని '''దత్తమండలం''' (Ceded) అని పిలిచేవారు. * ''సంపాదకుడు'', ''భావకవిత్వం'' అనే పదాలను పరిచయం చేసింది కూడా ఆయనే. * ఎం.ఏ డిగ్రీ పొందిన ఆంధ్రులలో ఆయన రెండవవాడు. ==పెద్దల పలుకులు== * గాడిచర్ల గురించి ప్రముఖ కవి [[కాళోజీ నారాయణరావు]] చెప్పిన చిరు కవిత: :వందేమాతరమనగనే వచ్చి తీరు ఎవని పేరు? :వయోజన విద్య అనగనే వచ్చి తీరు ఎవని పేరు? :గ్రామగ్రామమున వెలసెడి గ్రంధాలయమెవనికి గుడి? :అరగని తరగని వొడవని అక్షర దానంబెవనిది? :అరువదేండ్లు ప్రజల కొరకు అరిగిన కాయం బెవనిది? :తన బరువును మోయలేని తనువును చాలించెనెవడు? :తరతరాలు ఎవని మేలు తలచుచు పొరలుచు నుండును? :అందరికెవనితొ పొత్తు - అఖిలాంధ్రంబెవని సొత్తు? :ఏస్థాన కవిని నేనో, ఆ స్థానాధీశుడెవడు? :వయోవృద్ధుడగు యువకుడు, వాస్తవ జీవితమతనిది :హరిసర్వోత్తముడాతడు, ఆంధ్రులపాలిటి దేవుడు * తనను విమర్శించిన హరిసర్వోత్తమ రావును గురించి [[మహాత్మా గాంధీ]] అన్న మాట: ''ది బ్రేవ్ సర్వోత్తమ రావ్'' ==మూలాలు, వనరులు== * [[జానమద్ది హనుమచ్ఛాస్త్రి]] రచించిన ''సుప్రసిద్ధుల జీవిత విశేషాలు'' * అమరావతి పబ్లికేషన్సు వారి ''తెలుగు వెలుగులు'' [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:1883 జననాలు]] [[Category:1960 మరణాలు]] Category:1960 మరణాలు 5315 14279 2005-11-11T19:26:32Z Chaduvari 97 [[Category:1960|మరణాలు]] Category:1883 జననాలు 5316 14280 2005-11-11T19:27:12Z Chaduvari 97 [[Category:1883|జననాలు]] User talk:HenryLi 5317 14281 2005-11-12T00:08:30Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:08, 12 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 13 5318 14297 2005-11-12T10:53:55Z Chaduvari 97 * [[1990]]: మొట్టమొదటి వెబ్ పేజీ సృష్టించబడింది. * [[2002]]: ప్రముఖ కవి [[పద్మవిభూషణ]] [[కాళోజీ నారాయణ రావు]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 14 5319 14298 2005-11-12T10:56:47Z Chaduvari 97 * [[1889]]: ప్రథమ భారత ప్రధానమంత్రి [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] జన్మించాడు. ఈ రోజును బాలల దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు. * [[1943]]: హైదరాబాద్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజి ప్రారంభమైంది. Template:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు 5320 23802 2006-04-21T15:45:17Z Mpradeep 50 re-ordered according to the sequence in map <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Westgodavari.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు|పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[జీలుగుమిల్లి]] | [[బుట్టాయగూడెం]] | [[పోలవరం]] | [[తాళ్ళపూడి]] | [[గోపాలపురం]] | [[కొయ్యలగూడెం]] | [[జంగారెడ్డిగూడెం]] | [[టి.నరసాపురం]] | [[చింతలపూడి (పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా)|చింతలపూడి]] | [[లింగపాలెం]] | [[కామవరపుకోట]] | [[ద్వారకా తిరుమల|ద్వారకతిరుమల]] | [[నల్లజర్ల]] | [[దేవరపల్లి]] | [[చాగల్లు]] | [[కొవ్వూరు]] | [[నిడదవోలు]] | [[తాడేపల్లిగూడెం]] | [[ఉంగుటూరు]] | [[భీమడోలు]] | [[పెదవేగి]] | [[పెదపాడు]] | [[ఏలూరు]] | [[దెందులూరు]] | [[నిడమర్రు]] | [[గణపవరం(ప.గో)|గణపవరం]] | [[పెంటపాడు]] | [[తణుకు]] | [[ఉండ్రాజవరం]] | [[పెరవలి]] | [[ఇరగవరం]] | [[అత్తిలి]] | [[ఉండి]] | [[ఆకివీడు]] | [[కాళ్ళ]] | [[భీమవరం]] | [[పాలకోడేరు]] | [[వీరవాసరము]] | [[పెనుమంట్ర]] | [[పెనుగొండ (ప.గో)|పెనుగొండ]] | [[ఆచంట]] | [[పోడూరు]] | [[పాలకొల్లు]] | [[యలమంచిలి]] | [[నరసాపురం]] | [[మొగల్తూరు]] </div> [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు]] పింగళి వెంకయ్య 5321 18203 2006-01-13T18:11:22Z Chaduvari 97 బొమ్మ స్థానం మార్చాను [[Image:PiMgaLi veMkayya.jpg|right|250px|పింగళి వెంకయ్య]] [[Image:PiMgaLi veMkayya text.jpg|right|250px|పింగళి వెంకయ్య]] '''పింగళి వెంకయ్య''' (''Pingali Venkayya'') ([[ఆగష్టు 2]], [[1876]] - [[జూలై 4]], [[1963]]), స్వాంతంత్ర్య సమర యోధుడు మరియు భారతదేశ జాతీయ పతాక రూపకర్త. ==బాల్యం మరియు విద్యాభ్యాసము== వెంకయ్య [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా]] [[మచిలీపట్నము]] సమీపమున ఉన్న ప్రస్తుత [[‌మొవ్వ]] మండలములోని [[భట్లపెనుమర్రు]] గ్రామములో హనుమంతరాయుడు మరియు వెంకటరత్నమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. వెంకయ్య చిన్నప్పటి నుండే చాలా చురుకైన విద్యార్ధి. ఈయన ప్రాధమిక విద్య చల్లాపల్లి లో మరియు మచిలీపట్నములోని హిందూ ఉన్నత పాఠశాలలో జరిగినది. ఈయన ఉన్నత పాఠశాల పూర్తిచేసుకొని ''సీనియర్ కేంబ్రిడ్జ్'' చేయుటకు [[కొలంబో]] వెళ్లాడు. 19 ఏళ్ల వయసులో దేశభక్తి మరియు ఉత్సాహముతో [[దక్షిణాఫ్రికా]] లో జరుగుతున్న [[బోయర్ యుద్ధము]]లో పాల్గొన్నాడు. దక్షిణాఫ్రికాలో ఉండగా [[మహాత్మా గాంధీ]]ని కలిశాడు. గాంధీతో వెంకయ్యకు యేర్పడిన ఈ సాన్నిహిత్యము అర్ధశతాబ్దము పాటు నిలిచింది. భారతదేశమునకు తిరిగి వచ్చిన తర్వాత ఈయన [[బెంగుళూరు]] మరియు [[మద్రాసు]]లలో రైల్వే గార్డుగా పనిచేశాడు. ఆ తరువాత కొంత కాలము [[బళ్లారి]]లో ప్లేగు అధికారిగా ప్రభుత్వ ఉద్యోగము చేశాడు. వెంకయ్యలో ఉన్న దేశభక్తి ఆయనను ఎంతో కాలము నిస్సారమైన ఉద్యోగము చేయనివ్వలేదు. జ్ఞానసముపార్జనాశయముతో [[లాహోరు]] లోని ఆంగ్లో - వేదిక్ క‌ళాశాల లో చేరి [[ఉర్దూ]] మరియు [[జపనీస్]] భాషలను నేర్చుకున్నాడు. ఈయన ప్రొఫెసర్ గోటే ఆధ్వర్యములో జపనీస్ మరియు చరిత్ర అభ్యసించాడు. ==పత్తి వెంకయ్య== [[1906]] నుండి [[1911]] వరకు వెంకయ్య తన సమయమును పంట మొక్కలలోని మేలు రకముల పరిశోధనలో వినియోగించాడు. ఈ పరిశోధనల పలితముగా కంబోడియా పత్తి అను ఒక ప్రత్యేక రకమైన పత్తి మీద వీశేష కృషి చేశాడు. ఈయన కృషిని ఆనాటి బ్రిటీషు ప్రభుత్వముకూడా గుర్తించడముతో ఈయనకు ''పత్తి వెంకయ్య'' అని పేరు వచ్చినది. {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:1876 జననాలు]] [[Category:1963 మరణాలు]] [[en:Pingali Venkayya]] మచిలీపట్నము 5322 14304 2005-11-13T00:41:38Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[మచిలీపట్నం]] User talk:Raghuson 5323 14309 2005-11-13T04:54:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * Before getting too in-depth, you may want to read about వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాలు]]. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting see [[Help:Contents|సహాయము]] or [[Wikipedia:Manual of Style|manual of style]]. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:54, 13 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Siva p24 5324 14314 2005-11-13T15:00:32Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:00, 13 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా) 5325 24349 2006-04-23T11:55:34Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=అచ్చంపేట||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అచ్చంపేట|villages=18|area=|population=55.72|pop_male=28.40|pop_female=27.31|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.34|lit_male=59.02|lit_female=37.23}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[మాదిపాడు అగ్రహారం]], [[మాదిపాడు సేరి]], [[గింజుపల్లి]], [[చల్లగరిగ]], [[తాడువాయి]], [[చింతపల్లి]], [[తేళ్ళచెరువు]], [[చామర్రు]], [[కోగంటివారిపాలెం]], [[చిగురుపాడు]], [[పెదపాలెం]], [[కొండూరు]], [[మిట్టపాలెం]], [[వేల్పూరు(అచ్చంపేట)]], [[ఓర్వకల్లు(అచ్చంపేట)]], [[అంబడిపూడి]], [[కోనూరు]], [[కస్తాల అగ్రహారం]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Talk:అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా) 5326 17785 2006-01-09T09:40:13Z Chaduvari 97 Talk:అచ్చంపేట, Talk:అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా) కు తరలించబడింది 203.145.155.11 గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer] మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]] అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:40, 14 నవంబర్ 2005 (UTC) వరవరరావు 5327 22191 2006-04-11T19:18:23Z 12.222.236.91 '''పెండ్యాల వరవర రావు''' (Varavara Rao) అందరికీ వి.వి గా సుపరిచితులు. ఆయన [[నవంబర్ 3]],[[1940]] లో [[వరంగల్]] జిల్లా లోని [[చిన్న పెండ్యాల]] అనే గ్రామంలో జన్మించారు. కళాశాలలో చదువుతున్నప్పుడే కవిత్వం మరియు సాహితీ విమర్శలు వ్రాయడం మొదలుపెట్టారు. ఉద్యోగరీత్యా ఆయన వరంగల్ లోని సీ.కే.ఎం కళాశాలలో (1968-98) తెలుగు సాహిత్య ఉపన్యాసకుడిగా పనిచేసారు. ''వరవర'' అంటే ''శ్రేష్ఠులలో కెల్లా శ్రేష్ఠుడు'' అని అర్ధం. [[Image:VaraVaraRao_VIRASAM.jpg|thumb|[[విరసం]] సభలో ప్రసంగిస్తున్న వరవరరావు]] ==సృజన== నవంబర్ [[1966]] లో, ''సాహితీ మిత్రులు'' (Friends of Literature) స్థాపించి, ''సృజన'' అనే ఆధునిక తెలుగు సాహితీ వేదికను ప్రారంభించారు. రెండు దశాబ్దాలు ఒక సాహిత్య ఉద్యమంగా వెలువడిన ''సృజన'' పూర్తిగా ఒక తరం మీద ప్రభావం చూపింది. 1966 నుండి 1992 వరకు 200 సంపుటులుగా అచ్చైన సృజన, ప్రభుత్వము నుండి ఎన్నోసార్లు నిషేదాన్ని ఎదుర్కొంది. వి.వి జైల్లో ఉన్న సమయంలో సృజనకి ప్రచురణకర్తగా ఆయన భార్య హేమలత వ్యవహరించినది. ఆమెకు కూడా [[1978]] మరియు [[1984]]లో జైలు జీవితం చవిచూడక తప్పలేదు. ==విరసం== జనవరి [[1970]] లో తోటి కవులతో స్థాపించిన ''తిరగబడు కవులు'' కొన్నాల్లకే విప్లవభావాలుగల మరికొందరు కవులతో చేతులు కలిపి [[1970]] [[జూలై 4]] న ''విప్లవ రచయితల సంఘం'' ([[విరసం]]) గా అవతరించాక, తెలుగు సాహిత్య రంగంలో ఒక విప్లవ కెరటమై ఎగసింది. వారు ప్రారంభదశనుండి నేటి వరకు విరసం కార్యనిర్వాహక సభ్యుడు గా ఉన్నారు, [[1984]] నుండి [[1986]] వరకు కార్యదర్శి గా కూడా ఉన్నారు. [[1983]] లో స్థాపించిన All India League for Revolutionary Culture (AILRC) కి వ్యవస్థాపక కార్యనిర్వాహక సభ్యుడు గా మరియు [[1993]] వరకు ప్రధాన కార్యదర్శి గా ఉన్నారు. విరసం 35 సంవత్సరాలుగా రచయితలు, మేధావులు, విద్యార్థులు మరియు యువకులకు స్పూర్తినిస్తూ, వారిని ప్రభావితం చేస్తూ, తెలుగు భాషలో విప్లవోద్యమమై నిలిచింది. వి.వి విప్లవోద్యమం తో పాటు, సాహిత్య రంగానికి కూడ చాలా దోహదపడ్డారు. ==జైలు జీవితము== రెండు దశాబ్దాల నుండి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆయన మీద ఎన్నో కేసులు బనాయించి పేడిస్తూనే ఉంది. [[1980]] లలో ఆయన ప్రాణానికి కుడా ముప్పు కలిగింది. మొత్తం మీద 18 కేసులు పెట్టగా, [[1973]] నుండి దాదాపు 6 సంవత్సరాలు జైల్లోనే గడిపారు. [[1985]]-89 లో రాం నగర్ కుట్ర కేసు, సికింద్రాబాద్ కుట్ర కేసులో, శిక్ష అనుభవించారు ('one thousand days and nights of solitary confinement'). [[1986]] లో టాడా([http://www.satp.org/satporgtp/countries/india/document/actandordinances/Tada.htm#1 TADA]) చట్టం కింద మోపబడిన రాం నగర్ కుట్ర కేసు ఇంకా కోర్టులోనే ఉంది. మిగిలిన 17 కేసులలో కోర్టు ఆయనని నిర్దోషిగా ప్రకటించింది. ==రచనలు== ===కావ్యము=== *విప్లవ సాహిత్యోద్యమంలో భాగంగా 9 పద్యసంకలనాలు మరియు ఇరాక్ యుద్ధం పై రెండు బుక్లెట్లు ప్రచురించారు. **చలినేగళ్లు(1968) **జీవనది (1970) **ఊరేగింపు (1973) ***1973 అక్టోబరు నుండి నవంబరు వరకు MISA చట్టం కింద నిర్బంధించబడి వరంగల్ జైలులో ఉన్నపుడు రాసిన కవితలు. **స్వేచ్చ (1977) ***ఎమర్జెన్సీ లో సికింద్రాబాదు కుట్ర కేసు కింద మే 1974-మార్చి 1977 వరకు జైలు నిర్బంధంలో ఉన్నపుడు రాసిన కవితలు. **[http://www.geocities.com/varavara_rao/Samudram_vv.pdf సముద్రం] (1983) **భవిష్యత్ చిత్రపటం (1986) ***1987 లో దీనిని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం నిషేధించింది.1990 లో నిషేధం ఎత్తివేయబడింది. **ముక్త కంఠం(1990) ***టాడా చట్టం కింద రాం నగర్ కుట్ర కేసు లో డిసంబరు 1985-మార్చి 1989 వరకు సికింద్రాబాదు జైలులో ఏకాంత నిర్బంధంలో రాసిన కవితలు. **ఆ రోజులు (1998) ***ప్రాణభయంతో విడిచివెళ్లిన వరంగల్ జ్ఞాపకంలో రాసిన కవితలు. **ఉన్నదేదో ఉన్నట్లు (2000) **[http://www.geocities.com/varavara_rao/BurningBagdad_inTelugu_VV.pdf బాగ్దాద్ చంద్రవంక ](మార్చ్ 2003) ***ఇరాక్ పైన అమెరికా యుద్ధం గురించి. **[http://www.geocities.com/varavara_rao/MaunamYuddhaNeram_vv.pdf మౌనం యుద్ధ నేరం](ఏప్రిల్ 2003) ***ఇరాక్ పైన అమెరికా యుద్ధం గురించి. ===వచనము=== *1983 లో తెలుగులో ఒక పరిశోధనా గ్రంథం - ''తెలంగాణా విముక్తి పోరాటం - తెలుగు నవల - సమాజం, సాహిత్యం ల పరస్పర సంబంధంపై ఒక పరిశీలన'' (Ph.D. thesis in Telugu;Telangana Liberation Struggle – Telugu Novel – A study into interrelationship of society and literature) *ప్రజలమనిషి-ఒక పరిచయం(1978) *కల్పనా సాహిత్యం-వస్తువివేచన(జనవరి 2005) *డిసెంబర్ 1988 నుండి ఏప్రిల్ 1989 వరకు ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్ మరియు ఆంధ్ర ఫ్రభ లో ప్రచురితమైన వి.వి వ్రాసిన ‘letters from jail’ స్వేచ్చాప్రియులైన ఎంతో మంది రచయితలను ఆకట్టుకుంది, 1989 లో ఈ ఉత్తరాలను ''సహచరులు'' అనే సంకలనంగా తెలుగులో ప్రచురించారు. *1990 లో సృజన సంపాదకీయాల (1966-85) సంకలనం ప్రచురింపజేసారు. *''1968-88 లలో ప్రజలపాటగా జానపదాల పరివర్తన'' అనే అంశం మీద 1991-94 లో పరిశోధన చేసారు. *[http://www.geocities.com/varavara_rao/VV_on_KanyaShulkam_by_Gurajada.pdf కన్యాశుల్కం ' నవల ' కాదు...నాటకమే] (1993)[[గురజాడ]] వ్రాసిన [[కన్యాశుల్కం]] గూర్చి ఆంధ్ర ప్రభ లో వ్యాసం . ===అనువాదాలు=== *1985–89 జైలు నిర్బంధం లో ఉండగా వి.వి [http://en.wikipedia.org/wiki/Ngugi_Wa_Thiongo ‌గూగీ వ థ్యాంగో] వ్రాసిన “Devil on the cross” మరియు “ A Writer’s prison diary – Detained” లను తెలుగులోకి తర్జుమా చేయగా వాటిని 1992, 96 లలో ''స్వేచ్ఛా సాహితి'' ప్రచురించింది. [[Image:VaraVaraRao_writing.jpg|thumb|రచనలో నిమగ్నమైన వి.వి]] ==శాంతి దూత== *జూన్ 2002 లో చంద్రబాబు నాయుడు ప్రభుత్వం CPI-ML (పీపుల్స్ వార్) తో శాంతి చర్చలు జరపాలని తలపెట్టిన సందర్భంలో ఆయన ప్రజాగాయకుడు గద్దర్ తో కలిసి మధ్యవర్తిగా వ్యవహరించారు.తెలుగుదేశం ప్రభుత్వంతో జరిగిన ఆ శాంతి చర్చల ప్రయత్నం ఆదిలోనే విఫలమయింది. *మరలా 2004-2005 లో కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం పీపుల్స్ వార్ తో శాంతి చర్చలు జరపాలని నిర్ణయించినపుడు ఆయన మరోసారి మధ్యవర్తిగా వ్యవహరించారు.2004 లో మొదలయిన చర్చల ప్రయత్నం ఒక విడత చర్చల అనంతరం 18, ఆగస్టు 2005 న CPI(మావోయిస్టు),విరసం మరియు ఇతర ప్రజాసంఘాలపై నిషేధంతో ముగిసింది. ==మరలా జైలు== *విరసంపై నిషేధం విధించిన 24 గంటలలోనే 19, ఆగస్టు 2005 తెల్లవారు జామున అయిదున్నర గంటల ప్రాంతంలో వరవర రావును మలక్ పేటలోని ఆయన ఇంట్లో అరెస్టు చేసారు. *అరెస్టు చేసినప్పటినుండి ఇప్పటివరకు ప్రభుత్వం ఆయనపై మొత్తం 9 కేసులు పెట్టి ఆయన జైలు రిమాండును పొడిగిస్తూనే ఉంది.ప్రస్తుతం(నవంబరు 15 నాటికి) ఆయనను చ౦చల్ గూడ జైలులో ఉంచారు ==బయటి లింకులు== *[http://www.geocities.com/varavara_rao/home.html ''వరవరరావు'' హోంపేజ్] *[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4165274.stm ''వి.వి'' అరెస్ట్ నాటి B.B.C వ్యాసం ] *[http://groups.yahoo.com/group/VaraVaraRao_Poetry/ ''వి.వి'' కి మద్దతు పలుకుతూ వేదిక ] *[http://pg.photos.yahoo.com/ph/varavara_rao/my_photos ''వరవరరావు'' యాహూ! ఫోటో ఆల్బం ] *వి.వి గురించి [[నెల్లుట్ల వేణుగోపాల్]] [http://www.geocities.com/varavara_rao/at_vv-a-sketch_venu.html వ్యాసం ] [[Category:విప్లవ రచయితలు]] [[Category:1940 జననాలు]] User talk:192.146.101.26 5328 14338 2005-11-14T18:46:00Z వైఙాసత్య 58 192.146.101.26 గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:46, 14 నవంబర్ 2005 (UTC) User:Japes 5330 16019 2005-12-15T21:47:06Z Japes 182 ఇది ఒక చిన్న మార్పు, Profile update '''దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స''' !<br> తెలుగు భాష, సంస్కృతి, ప్రజల గురించి ప్రపంచానికి (మరియు ప్రతి తెలుగు వారికి) తెలియ జేయడనికి వచ్చిన ఈ అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చెసుకుందాం రండి - జయ ప్రకాశ్ [http://www.blogger.com/profile/4522341 నా బ్లాగ్ ను సందర్శించండి ] <table> <tr> <td valign=top> {| Align={{{Align}}} Style="Background-color: #FaFaFa; Border: #888888 Solid 1px; border-bottom-color: #202020; border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; border-left-color: #808080; border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: #202020; border-right-style: solid; border-right-width: 2px; border-top-color: #808080; border-top-style: solid; border-top-width: 1px; margin-bottom: 3%;" |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTDAYNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |- Align="Center" |<font size="6">{{CURRENTDAY}}</font> |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTMONTHNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |} </td> <td width=62% valign=top halign=right> {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #ccf; text-align: center;" colspan=2| '''నా గురించి''' |- | పేరు:||జయ ప్రకాశ్ మాటేటి |- | వయసు:||28 |- | పుట్టిన ఊరు:||[[వరంగల్]], [[వరంగల్]] జిల్లా |- | స్వగ్రామము:||[[గంగదేవిపల్లె]], [[వరంగల్]] మండలం |- | ఉంటున్నది:||[[లెక్సింగ్‌టన్]],[[కెంటకీ ]] |- | వృత్తి:||ఐ.టి |} </td> ==వికిపీడియా రచనలు== ఈ రచనలను పూర్తిచేయుట కు దోహదపడ్డ, పడుతున్న వికీపీడియన్‌లందరికీ నా హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు. [[వరవరరావు]] | [[కాళోజీ నారాయణరావు]] | [[నెల్లుట్ల వేణుగోపాల్]] | [[ఆర్యసమాజ్]] | [[స్వామి దయానంద సరస్వతి]] User talk:Japes 5331 14432 2005-11-16T04:56:46Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:56, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> ==చిన్ని చిట్కా== * mahabUbnagar అని RTS లో రాసి తెలుగులోకి మారిస్తే ఇలా ''మహబూబ్నగర్'' అవుతుంది. ‌కానీ అదే mahabUb^nagar ఇలా రాస్తే ఇలా ''‌మహబూబ్‌నగర్'' అవుతుంది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:56, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) Talk:వరవరరావు 5332 16101 2005-12-16T17:35:14Z Japes 182 /* తటస్థంగా వ్రాయడం */ జయ ప్రకాశ్, ఈ వ్యాసము మీద మీరు చేసిన కృషి చాల అభినందనీయము. తెలుగు వికిపీడియాకు స్వాగతము. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:39, 15 నవంబర్ 2005 (UTC) సత్య గారు, ఈ వ్యాసం నా మొదటిది! Wiki వాడడం మెల్లిగా నేర్చుకుంటున్నాను. మీరు నా వ్యాసానికి చేసిన మార్పులకు ధన్యవాదాలు. ప్రస్తుతానికి వ్యాసాన్ని త్వరగా పూర్తి చేయడం గురించి కృషి చేస్తున్నాను (fast & efficient approach to finish an article). -జయ ప్రకాశ్ == తటస్థంగా వ్రాయడం == ఈ వ్యాసంలో కొద్దిగా మన వికీపీడియా తటస్థత దెబ్బతింటున్న వాక్యాలు ఉన్నట్లు అనిపిస్తుంది। నిజానికి తటస్థంగా వ్రాయడం చాలా కష్టమైన విషయము అని నేను ఒప్పుకుంటున్నాను కానీ మనము తటస్థముగా వ్రాయడము వికీపీడియా విజయానికి చాలా అవసరము, ఇది వికి యొక్క మూల స్థంబాలలో కూడా ఒక విషయము। ఉదాహరణము : "రెండు దశాబ్దాల నుండి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆయన మీద ఎన్నో కేసులు బనాయించి పేడిస్తూనే ఉంది. " అని వ్రాసే బదులు "రెండు దశాబ్దాల నుండి వీరిపై ఎన్నో కేసులు పెట్టడం జరిగినది, విమర్శకులు వీటిని కేవలం కక్షసాధింపు చర్యలుగా భావిస్తుంటారు" వంటి వాక్యాలు ఎలా ఉంటాయి॥ ఇది కూడా తటస్థంగా లేకపోవచ్చు కానీ నా పాయింటు ఏమిటంటే మీరు ఒకసారి ఈ తటస్తత గురించి ఆలోచించగరలు అని॥ last but not least : Great effort, congrats and best wishes. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 04:21, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :మీ అభిప్రాయము చెప్పినందుకు షుక్రియా! నాకు ఇంకా పది వ్యాసాల అనుభవం కుడా లేదు, తటస్థంగా రాయనీకి నా శాయశక్తులా ప్రయత్నిస్తా.వికీలో ఏదో ఒక్కరికే రాయడానికి అవకాశం ఉంది అన్నట్లు కాదు కదా? అదే 'వికీ'లోని అందం అనుకుంటా.వ్యాసలను తటస్థపరిచేందుకు ఏవైనా మార్పులు ఉంటే సంకోచించకుండా చేయగలరు. ఇలాంటి వాక్‌స్వాతంత్ర్యం ఇచ్చిన మొదటి సైట్ 'వికీ 'యేనేమో దానికీ, ఇక్కడ వ్యాసాలకు తోడ్పడుతున్న 'వికీపీడియన్' లందరికీ మరోసారి, షుక్రియా! - - [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 17:35, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Category:విప్లవ రచయితలు 5333 14466 2005-11-16T19:00:37Z Japes 182 [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 15 5334 14364 2005-11-15T05:28:30Z Chaduvari 97 * [[1993]]: [[ఇండియన్ ఎయిర్‌లైన్స్]] కు చెందిన విమానం ఒకటి 272 మంది ప్రయాణీకులతో తిరుపతి దగ్గర పొలాల్లో దిగింది. ప్రయాణీకులంతా క్షేమంగానే ఉన్నారు * [[2000]]: 108 రోజుల నిర్బంధం తరువాత కన్నడ నటుడు రాజ్‌కుమార్ ను వీరప్పన్ విడిచిపెట్టాడు. Category:భారతదేశ విద్యావ్యవస్థ 5335 14367 2005-11-15T05:47:13Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారత దేశము]] Category:తెలుగు సినిమాలు 5336 16657 2005-12-26T02:25:45Z Chaduvari 97 వర్గాల మార్పు [[Category:తెలుగు సినిమా]] Category:తెలుగు శాసనాలు 5337 14373 2005-11-15T05:54:37Z వైఙాసత్య 58 [[Category:తెలుగు]] Category:తెలుగు కవయిత్రులు 5338 14384 2005-11-15T06:24:49Z వైఙాసత్య 58 [[Category:తెలుగు]] Current events 5339 14386 2005-11-15T06:30:10Z Chaduvari 97 Current events, ప్రస్తుత ఘటనలు కు తరలించబడింది: శీర్షికకు తెలుగు పేరు పెట్టడానికి #REDIRECT [[ప్రస్తుత ఘటనలు]] ముప్పాళ్ల 5340 20244 2006-02-19T17:26:20Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''ముప్పాళ్ల''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[ముప్పాళ్ళ (గుంటూరు జిల్లా)|గుంటూరు జిల్లా లోని మండలం]] #[[ముప్పాళ్ళ (ఈపూరు మండలం)|గుంటూరు జిల్లా ఈపూరు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} User talk:203.199.51.148 5341 14388 2005-11-15T07:49:23Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:49, 15 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:Shivram 5342 14392 2005-11-15T13:27:44Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:27, 15 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Image:VaraVaraRao VIRASAM.jpg 5343 14397 2005-11-15T17:21:03Z Japes 182 విరసం సభలో ప్రసంగిస్తున్న వర వర రావు Image:VaraVaraRao writing.jpg 5344 14398 2005-11-15T17:21:49Z Japes 182 రచనలో నిమగ్నమైన వర వర రావు రచనలో నిమగ్నమైన వర వర రావు నెల్లుట్ల వేణుగోపాల్ 5345 15928 2005-12-14T13:03:21Z Dileep 207 '''నెల్లుట్ల వేణుగోపాల్''', తెలుగు పక్ష పత్రిక ''వీక్షణ౦'' యొక్క సంపాదకుడు, రచయిత, మరియు [[విరసం]] సభ్యుడు. ==పరిచయం == [[1961]] లో [[వరంగల్]] జిల్లా లోని [[రాఙార౦]] అనే గ్రామంలో జన్మించారు. ==విరసం== ==జైలు జీవితము== ==రచనలు== ===పుస్తకాలు=== *సమాచార సామ్రాజ్యవాదం - 1992 *కల్లోల కాలంలో మేధావులు - 1999 *ఆమ్మకానికి ఆంధ్రప్రదేశ్ - 1999 *కథా సందర్భం - 2000 *కడలి తరగ - 2001 *పావురం - 2002 *ప్రజల మనిషి (abridgement)- 2003 *తెలంగాణ నుంచి తెలంగాణ దాక - 2004 ===అనువాదాలు=== *మార్క్సిజం, లెనినిజం - మన సూక్ష్మదర్షిని దూరదర్షిని - 1981 *అసంఘఠిత పోరాటాలు - 1983 *అప్రకటిత అంతర్యుద్ధం - 1983 *మా కథ - 1983, 2003 *ఉదయ గీతిక - 1985, 2003 *రైలు బండి -1989 *విచ్ఛిన్నమౌతున్న వ్యక్తిత్వం - 1991 *అనామకుడు -1993 *చీకటి పాట - 1995 ([[సి.వనజ]]తో పాటు) *పెద్ద మనుషులు - 1996 *మూడో మార్గం - 2000 ==బయటి లింకులు== *[http://www.geocities.com/venu_solidarity 30 మే, 2005 నాడు ప్రముఖ పాత్రికేయుడు వేణు గోపాల్ అరెస్ట్ ను ఖండిస్తూ హోంపేజ్ ] [[Category:విప్లవ రచయితలు]] దాశరథి 5346 14826 2005-11-23T14:04:23Z వైఙాసత్య 58 *[[దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు]] *[[దాశరథి రంగాచార్యులు]] *[[దాశరథీ శతకము]] {{అయోమయ నివృత్తి}} User talk:Chaitanya 5347 14411 2005-11-16T00:08:38Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:08, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> సురవరం ప్రతాపరెడ్డి 5348 18100 2006-01-13T06:58:32Z Chavakiran 19 [[తెలంగాణ]] రాజకీయ,సాంఘిక చైతన్యం అంటే వెంటనే గుర్తుకు వచ్చే పేరు '''సురవరం ప్రతాపరెడ్డి'''. పత్రికా సంపాదకుడుగా, పరిశోధకుడుగా, పండితుడుగా, రచయితగా, ప్రేరకుడుగా, క్రియాశీల ఉద్యమకారుడుగా బహుముఖాలుగా సాగిన ప్రతాపరెడ్డి ప్రతిభా, కృషీ అనన్యమైనది. స్థానిక చరిత్రల గురించి, స్థానిక ప్రజల కడగండ్ల గురించి ఆయన పడిన నిరంతర తపనకు ప్రతి అక్షరం ప్రత్యక్ష సాక్ష్యం. తెలంగాణ సాంస్కృతిక చరిత్రలో సురవరం ప్రతాపరెడ్డి ఒక అధ్యాయం. ==జీవిత విశేషాలు == సురవరం ప్రతాపరెడ్డి [[1896]] [[మే 28]] న [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాలోని [[ఇటికాలపాడు]] లో జన్మించాడు. [[చెన్నై|మద్రాసు]] ప్రెసిడెన్సీ కళాశాలలో బి.ఏ, తిరువాన్‌కూరులో బి.ఎల్ చదివాడు. కొంతకాలం పాటు న్యాయవాద వృత్తి నిర్వహించాడు. అనేక భాషలు అభ్యసించిండు. మంచి పండితుడు. [[1926]] లో ఆయన నెలకొల్పిన ''[[గోలకొండ పత్రిక]]'' తెలంగాణ సాంస్కృతిక గమనంలో మైలురాయి. గోలకొండ పత్రిక సంపాదకీయాలు నిజాం ప్రభుత్వాన్ని సూటిగా ప్రశ్నించినయి. నిజాం ఆగ్రహించి సంపాదకీయాలు సమాచార శాఖ అనుమతితోనే ప్రచురించాలని నిబంధన పెట్టిండు. దాన్ని తిప్పికొడుతూ ప్రతాప రెడ్డి ప్రపంచ మేధావుల సూక్తులను సేకరించి సంపాదకీయానికి బదులుగా ప్రచురించిండు. అది మరింత సమస్యగా ఆనాటి ప్రభుత్వం భావించింది. తెలంగాణలో కవులే లేరని ఒక ఆంధ్ర పండితుడు ఎగతాళి చేస్తే దానికి ధీటుగా 350 మంది కవుల రచనలతో ''గోలకొండ కవుల సంచిక'' అనే సంకలనాన్ని [[1934]]లో ప్రచురించి తిరుగులేని సమాధానం చెప్పిండు. ఆ సంచిక ఇప్పటికీ అపురూపమైనది. తెలంగాణాలో గ్రంధాలయోద్యమంలో ప్రతాపరెడ్డి ప్రముఖపాత్ర వహించాడు. [[1942]] లో ఆంధ్ర గ్రంధాలయ మహాసభకు అధ్యక్షత వహించాడు. [[1943]] లో ఖమ్మంలో జరిగిన గ్రంధాలయ మహాసభకు, [[1944]]లో జరిగిన ఆంధ్ర సారస్వత పరిషత్తుకు ఆయనే అధ్యక్షుడు. [[1951]]లో ప్రజావాణి అనే పత్రికను ప్రారంభించాడు. [[1952]]లో [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు|హైదరాబాదు రాష్ట్రానికి]] జరిగిన మొదటి ఎన్నికలలో కాంగ్రెసు పార్టీ తరపున [[వనపర్తి]] నియోజకవర్గం నుండి [[శాసనసభ]]కు ఎన్నికయ్యాడు. న్యాయవాదిగా ఆయన జీవితం ప్రారంభించి, రచయితగా, కార్యకర్తగా, సంపాదకుడుగా జీవితం సాగించి [[తెలంగాణ]] ప్రజల హృదయాలలో ముద్రవేసుకున్నాడు. [[1953]] [[ఆగష్టు 25]]న ఆయన దివంగతుడైనాడు. ==రచనా వ్యాసంగం == ప్రతాపరెడ్డి భావుకుడైన రచయిత. కవితలు, కథలు, వ్యాసాలు రచించిండు. ఆయన రాసిన ''ఆంధ్రుల సాంఘిక చరిత్ర''కు [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]] లభించడమే కాకుండా ఆంధ్ర పండిత విమర్శకుల ప్రశంస పొందింది. ''సురవరం ప్రతాపరెడ్డి కథలు'' నిజాం కాలం నాటి ప్రజల జీవితాన్ని ఉన్నదున్నట్లుగా చిత్రించినయి. ''హైందవ ధర్మ వీరులు'', ''హిందువుల పండుగలు'', ''రామాయణ కాలం నాటి విశేషాలు'' మొదలైన ఇతర గ్రంథాలను రచించిండు. ''భక్త తుకారాం'', ''ఉచ్ఛల విషాదము'' అనే నాటకాలు రాసాడు. రాజకీయ సాంఘీక ఉద్యమంగా సంచలనం కలిగించిన [[ఆంధ్రమహాసభ]] మొట్టమొదటి అధ్యక్షుడు ప్రతాపరెడ్డి. ==వనరులు, మూలాలు == * అమరావతి పబ్లికేషన్సు వారి ''తెలుగు వెలుగులు'' పుస్తకం ==బయటి లింకులు == * [http://www.avkf.org/BookLink/display_author_books.php?author_id=458 ప్రతాపరెడ్డి రచనలు] [[Image:SuravaraM prataapareddi.jpg|right|250px|సురవరం ప్రతాపరెడ్డి ]] [[Image:SuravaraM pratapareddi text.jpg|left|350px|సురవరం ప్రతాపరెడ్డి ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:1896 జననాలు]] [[Category:1953 మరణాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు|సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] Talk:సురవరం ప్రతాపరెడ్డి 5349 15887 2005-12-13T16:18:43Z Chaduvari 97 /* జన్మస్థలం */ ==మాండలిక భాష== చైతన్య గారు, తొలి వ్యాసము ఇంత విస్త్రుతముగా రాయడము అభినందనీయము. వ్యాసములో తెలంగాణా మాండలికము కొన్ని చోట్ల ఉపయోగించినట్లు గమనించాను. వికిపీడియా విజ్ఞాన సర్వస్వము అయినందున ప్రామాణిక భాష (పత్రికల భాష లేదా రేడియో భాష) ఉపయోగించవలెనని మనవి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:36, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) == జన్మస్థలం == చైతన్యా!, చక్కటి వ్యాసం రాసారు. ప్రతాపరెడ్డి పుట్టింది అలంపురం తాలూకా లోని '''బోరవెల్లి''' అనే గ్రామమని నావద్ద ఉన్న ''తెలుగు వెలుగులు'' పుస్తకంలో ఉంది. ఒకసారి మీ సమాచారంతో సరిచూసి అవసరమైతే మార్చండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:21, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) :పుట్టింది బోరవెల్లి లోనే కానీ స్వగ్రామము ఇటికలపాడు అని [http://www.vepachedu.org/suravaram.html ఈ వ్యాసములో] ఉన్నది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:32, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) ==మాండలిక భాష== వైజాసత్య గారూ!వ్యాసములో తెలంగాణ మాండలికమును గురించి-ఇప్పటి తెలంగాణ కవులు కాని,రచయితలు కాని చాలా మంది తెలంగాణ భాషలోనే రచనలు చేస్తున్నారు.పత్రికలలో కూడా తెలిదేవర భానుమూర్తి వంటివారు తెలంగాణలో రాస్తున్నారు. రెండు జిల్లాలలో మట్లాడే భాష ప్రామాణిక భాష ఎలా అయింది, మిగిలినవి మాండలికాలు ఎలా అయినవి అనేది మనము మొదట అర్థం చేసుకోవాల్సి ఉంది.భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత ఆంధ్రప్రదేశ్ లో గుంటూరు,కృష్ణా జిల్లాల వాళ్ళు వివిధ కారణాలవల్ల ఆర్థికంగా,తద్వారా రాజకీయంగా బలపడినందువలన ప్రచారసాధనాలు కూడా సహజంగానే వారి చేతిలోకి వెళ్లినయి.ఇప్పుడు మన రాష్ట్రంలో ఉన్న పెద్ద పత్రికలన్నీ కూడా దాదాపు అలాంటివే.తెలంగాణ లో ప్రస్తుతం పుట్టుకొస్తున్న చిన్న చిన్న పత్రికలలో తెలంగాణ భాష విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతుంది.ఏది ప్రామాణికం,ఏది కాదు అని రుజువు చేయడానికి కాదు ఆ పత్రికలు చేసే ప్రయత్నం.ఎవరి భాషపై వారికున్న గౌరవం,మమకారం వలన ఎవరి భాషని వాళ్ళు నూన్యతాభావం లేకుండా వాడుకునే స్వాతంత్ర్యం ఉండాలని చేసే కృషి.పత్రికలు/పుస్తకాలలో వాడే భాష వాటిలో తప్ప నేను ఎప్పుడూ విని ఎరుగను.పుస్తకాలలో చదివి మాత్రమే దాని వాడుక నాకు తెలుసు.వికిపీడియా వంటి మంచి వేదిక మీద అన్ని మాండలికాలనూ అందరికీ పరిచయం చేసి ఒకరి మాండలికం పట్ల మరొకరికి అవగాహన,గౌరవం పెంచే అవకాశం ఉందని నా అభిప్రాయం. నేను రాసిన దానిలో మాండలికము వలన ఎవరికైనా అర్థం కాని పదాలను ఉపయోగించినట్లు అనుకోవడం లేదు.నేను రాసింది ఈ వెబ్సైట్ ప్రమాణాలకు వ్యతిరేకంగా ఉంటే అది మార్చడానికి ఏ అభ్యంతరమూ లేదు.ధన్యవాదాలు. -చైతన్య :మీ భావాలు నాకు చాలా నచ్చాయి. తెలుగు వికిపీడియాలో ఇంకా భాషా ప్రదమైన ప్రమాణాల గురించి చర్చించలేదు. ఇటువంటి ప్రమాణాలు రూపొందించుటలో మీవంటి సభ్యుల అవసరం ఎంతైనా ఉంది. దీని గురిచి మరింతగా [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)|రచ్చబండలో]] చర్చించుదాము. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:09, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) == జన్మస్థలం == చదువరీ!మీరు చెప్పిన దానిపైన సరిచుసే ప్రయత్నంలో ఉన్నాను.రెండు,మూడు రోజులలో దాన్ని సరిచూసి మార్చగలను.దానిని ఎత్తిచూపినందుకు ధన్యవాదాలు.ఈలోపు మీకు ఖచ్చితమైన సమాచారం దొరికిన మార్చగలరు. -చైతన్య :ప్రతాపరెడ్డి జన్మస్థలం గురించి సరిచూడగా ఆయన ఇటికాలపాడులోనే జన్మించిండని తెలిసింది.ఐతే అది 'ఇటికాలపాడే ' కాని 'ఇటికలపాడు ' కాదు.నా సమాచార మూలము కూడా తెలియజేయమంటే తెలుపగలను. --[[User:చైతన్య|చైతన్య]] 22:41, 1 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) ::అవసరం లేదుగాని, తెలుసుకోవాలనే అసక్తి ఉంది. కాబట్టి తెలియజేయగలరు. అలాగే [http://www.andhrajyothy.com/editshow.asp?qry=/2005/jul/11vividha4 ఈ లింకు] కూడా చూడండి. అయితే ఈ పేజీలో ఉన్న టెక్స్టు యూనికోడ్ లోకి మారలేదు, అంచేత మొత్తాన్ని కాపీ చేసి, [http://geocities.com/vnagarjuna/padma.html నాగార్జున గారి పద్మ పేజీ] లో పెట్టి సోర్స్ ఎన్కోడింగు శ్రీటెల్0900 ను ఎంచుకోండి. మీకు తెలుగు ప్రత్యక్షం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 23:53, 1 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) :::చదువరీ! సురవరం ప్రతాపరెడ్డి జన్మస్థల సమాచారమూలం తెలుపమన్నరు కదా. సురవరం గురించి A.P Information Dept ప్రచురించిన ముద్దసాని రాంరెడ్డి రచించిన పుస్తకం ఈ సమాచార మూలం. అలాగే సురవరం ప్రతాప రెడ్డి memorial trust నుండి కూడా ఇదే సమాచారం అందింది.నేను స్వయంగా కాక ఇంకొకరి ద్వారా ఈ సమాచారం తెలుసుకున్నను. అందుకే మూలం తెలుపడానికి కొంత సమయం పట్టింది.--[[User:చైతన్య|చైతన్య]] 15:42, 13 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ::::థాంక్స్, చైతన్యా. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 16:18, 13 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 16 5351 14433 2005-11-16T05:41:53Z Chaduvari 97 * [[1937]]: [[కోస్తా]] ఆంధ్ర, [[రాయలసీమ]] నాయకుల మధ్య [[శ్రీ బాగ్ ఒడంబడిక]] కుదిరింది. [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు]]లో ఇదో ముఖ్యమైన ఘట్టం. * [[1916]]: ప్రముఖ సంగీత విద్వాంసుడు [[ఉస్తాద్ బిస్మిల్లా ఖాన్]] జన్మించాడు. * [[1929]]: [[లాలా లజపతిరాయ్]] మరణించాడు. * [[1965]]: రష్యా ప్రయోగించిన ''వీనస్-3'' అంతరిక్షనౌక శుక్రగ్రహం మీద దిగింది. * [[1966]]: ''ప్రెస్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా'' ను స్థాపించారు. ఈ రోజును భారత్‌లో జాతీయ పత్రికా దినం గా జరుపుకుంటారు. Image talk:Rodinia.jpg 5352 14435 2005-11-16T06:34:34Z Chaduvari 97 ==అనుమతి== తెలుగు వికీపీడియాలో ఈ బొమ్మను వాడుకునేందుకు అవసరమైన అనుమతిని 16-11-2005 న www.scotese.com (క్రిస్టొఫర్ స్కోటీస్) నుండి ఈమెయిల్ ద్వారా తీసుకున్నాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:34, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు 5353 20504 2006-02-25T23:13:45Z Rkt69 277 spelling correction భారత [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ]] ప్రతిఏటా ఇచ్చే పురస్కారం - '''కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు'''. అకాడమీ గుర్తించిన 22 భారతీయ భాషల్లో ప్రతి భాషకూ ఉత్తమ సాహిత్య కృషికి ఒకటి, అనువాదానికి ఒకటి పురస్కారాలను అకాడమీ ఇస్తుంది. ప్రతిభా ఫలకం, 40 వేల రూపాయల నగదు ఈ పురస్కారంలో భాగం. అనువాదానికి ఫలకం, 15 వేల రూపాయల నగదు బహూకరిస్తారు. ==భాషలు== [[అస్సామీ]], [[బెంగాలీ]], [[డోగ్రీ]], [[ఇంగ్లీషు]], [[గుజరాతీ]], [[హిందీ]], [[కన్నడ]], [[కాశ్మీరి]], [[కొంకణి]], [[మైథిలి]], [[మలయాళం]], [[మణిపురి]], [[మరాఠీ]], [[నేపాలీ]], [[ఒరియా]], [[పంజాబీ]], [[రాజస్థానీ]], [[సంస్కృతం]], [[సింధీ]], [[తమిళం]], [[తెలుగు]], [[ఉర్దూ]] ==తెలుగు భాషకు చెందిన పురస్కార గ్రహీతలు == {| border="0" cellpadding="4" cellspacing="2" |- bgcolor=#cccccc !సంవత్సరం !!పుస్తకం !!సాహితీ విభాగం!!రచయిత |-bgcolor=#FFE8E8 |2005 || తనమార్గం || కథా సంకలనం || [[అబ్బూరి ఛాయాదేవి]] |-bgcolor=#CCFFCC |2004 || కాలరేఖలు || నవల || [[నవీన్]] |-bgcolor=#FFE8E8 |2003 || శ్రీ కృష్ణ చంద్రోదయము || పద్యరచన || [[ఉత్పల సత్యనారాయణాచార్య]] |-bgcolor=#CCFFCC |2002 || స్మృతి కిణాంకం || వ్యాసాలు || [[చేకూరి రామారావు]] |-bgcolor=#FFE8E8 |2001 || హంపీ నుంచి హరప్పా దాకా || ఆత్మకథ || [[తిరుమల రామచంద్ర]] |-bgcolor=#CCFFCC |2000 ||కాలాన్ని నిద్ర పోనివ్వను || పద్యరచన || [[ఆచార్య ఎన్.గోపి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1999 ||కథాశిల్పం || వ్యాసాలు || [[వల్లంపాటి వెంకటసుబ్బయ్య]] |-bgcolor=#CCFFCC |1998 ||బలివాడ కాంతారావు కథలు || కథలు || [[బలివాడ కాంతారావు]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1997 ||స్వప్నలిపి || కవిత || [[అజంతా]] (పి.వి.శాస్త్రి) |-bgcolor=#CCFFCC |1996 ||కేతు విశ్వనాథ రెడ్డి కథలు || కథలు || [[కేతు విశ్వనాథరెడ్డి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1995 ||యజ్ఞంతో తొమ్మిది || కథలు || [[కాళీపట్నం రామారావు]] |-bgcolor=#CCFFCC |1994 ||కాలరేఖ || విమర్శ || [[గుంటూరు శేషేంద్రశర్మ]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1993 ||మధురాంతకం రాజారాం కథలు || కథలు || [[మధురాంతకం రాజారాం]] |-bgcolor=#CCFFCC |1992 ||హృదయ నేత్రి || నవల || [[మాలతీ చందూర్]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1991 ||ఇట్లు మీ విధేయుడు || కథలు || [[భమిడిపాటి రామగోపాలం]] |-bgcolor=#CCFFCC |1990 ||మోహనా ఓ మోహనా || కవిత || [[కె.శివారెడ్డి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1989 ||మణిప్రవాళము || వ్యాసాలు || [[ఎస్.వి.జోగారావు]] |-bgcolor=#CCFFCC |1988 ||అనువాద సమస్యలు || విమర్శ || [[రాచమల్లు రామచంద్రారెడ్డి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1987 ||గురజాడ గురుపీఠం || వ్యాసాలు || [[ఆరుద్ర]] |-bgcolor=#CCFFCC |1986 ||ఆంధ్ర సాహిత్య విమర్శ- ఆంగ్ల ప్రభావం || సాహితీ విమర్శ || [[ఆచార్య జి.వి.సుబ్రహ్మణ్యం]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1985 ||గాలివాన || కథలు || [[పాలగుమ్మి పద్మరాజు]] |-bgcolor=#CCFFCC |1984 ||ఆగమ గీతి || కవిత || [[ఆలూరి బైరాగి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1983 ||జీవనసమరం || వ్యాసాలు || [[రావూరి భరద్వాజ]] |-bgcolor=#CCFFCC |1982 ||స్వర్ణ కమలాలు || కథలు || [[ఇల్లిందల సరస్వతీదేవి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1981 ||శితాజోస్యం || నాటకం || [[నార్ల వెంకటేశ్వరరావు]] |-bgcolor=#CCFFCC |1979 ||జనప్రియ రామాయణం || కవిత్వం || [[పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1978 ||కృష్ణశాస్త్రి రచనల సంకలనం (6 సంపుటాలు) || కవిత్వం, నాటకాలు || [[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]] |-bgcolor=#CCFFCC |1977 ||కుందుర్తి కృతులు || కవిత్వం || [[కుందుర్తి ఆంజనేయులు]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1975 ||గుడిసెలు కూలిపోతున్నాయి || కవిత్వం || [[బోయి భీమన్న]] |-bgcolor=#CCFFCC |1974 ||తిమిరంతో సమరం || కవిత్వం || [[దాశరథి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1973 ||మంటలు మానవుడు || కవిత్వం || [[సినారె|సి.నారాయణరెడ్డి]] |-bgcolor=#CCFFCC |1972 ||శ్రీశ్రీ సాహిత్యము || కవిత్వం || [[శ్రీశ్రీ]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1971 ||విజయవిలాసము: హృదయోల్లాస వ్యాఖ్య || వ్యాఖ్యానం || [[తాపీ ధర్మారావు]] |-bgcolor=#CCFFCC |1970 ||అమృతం కురిసిన రాత్రి || కవిత్వం || [[దేవులపల్లి బాలగంగాధర తిలక్]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1969 ||మహాత్మకథ|| కవిత్వం || [[తుమ్మల సీతారామమూర్తి]] |-bgcolor=#CCFFCC |1965 ||మిశ్రమంజరి || కవిత్వం || [[రాయప్రోలు సుబ్బారావు]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1964 ||క్రీస్తుచరిత్ర || కవిత్వం || [[గుర్రం జాషువా]] |-bgcolor=#CCFFCC |1963 ||పండిత పరమేశ్వర శాస్త్రి వీలునామా || నవల || [[త్రిపురనేని గోపీచంద్]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1962 ||విశ్వనాథ మధ్యాక్కరలు || కవిత్వం || [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] |-bgcolor=#CCFFCC |1961 ||ఆంధ్ర వాగ్గేయకార చరిత్రము || జీవిత చరిత్ర || [[బాలాంత్రపు రజనీకాంతరావు]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1960 ||నాట్యశాస్త్రము || చరిత్ర || [[పోనంగి శ్రీరామ అప్పారావు]] |-bgcolor=#CCFFCC |1957 ||శ్రీ రామకృష్ణుని జీవిత చరిత్ర || జీవిత చరిత్ర || [[చిరంతానందస్వామి]] |-bgcolor=#FFE8E8 |1956 ||భారతీయ తత్వశాస్త్రము || పరిశోధన || [[బులుసు వెంకటేశ్వర్లు]] |-bgcolor=#CCFFCC |1955 ||ఆంధ్రుల సాంఘిక చరిత్రము || చరిత్ర || [[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] |- |} 1958, 1959, 1966, 1967, 1968, 1976, 1980 సంవత్సరాలలో పురస్కారం ఎవరికీ ఇవ్వలేదు. ==బయటి లింకులు == * [http://www.sahitya-akademi.org/sahitya-akademi/awa1.htm కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు అధికారిక వెబ్‌సైటు] [[Category:భారతీయ సాహిత్య పురస్కారాలు]] Category:భారతీయ సాహిత్య పురస్కారాలు 5354 14445 2005-11-16T11:47:41Z Chaduvari 97 [[Category:భారత జాతీయ పురస్కారాలు|సాహిత్య పురస్కారాలు]] User talk:SureshNalluru 5356 14667 2005-11-20T07:22:42Z వైఙాసత్య 58 /* వికీజీవులు */ <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:52, 16 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> == వికీజీవులు == సురేష్! మీపేరును కొత్తసభ్యుల జాబితా యొక్క చర్చ పేజీలో చేర్చారు. అయితే అది [[Wikipedia:Wikipedians]] పేజీలో పెట్టాలనుకుంటాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:41, 20 నవంబర్ 2005 (UTC) :http://te.wikipedia.org/wiki/User_talk:SureshNalluru పేజీ అంటే ఈ పేజీలో "కొత్త సభ్యుల పట్టిక కు మీ పేరు జత చేయండి" అని చెప్పడం చేత చేర్చాను. Even I was wondering how come I was the only one in the page.. :Should [[User:వైఙాసత్య]] change the welcome message? --[[User:SureshNalluru|సురేష్ నల్లురు]] 06:59, 20 నవంబర్ 2005 (UTC) ::నిజమే, వైజాసత్య దాన్ని మార్చాలనుకుంటాను __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 07:14, 20 నవంబర్ 2005 (UTC) :::అలాగే, అందుకు అనుగుణంగానే ఇకముందు వచ్చే సభ్యుల స్వాగత సందేశము మార్చుతాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:22, 20 నవంబర్ 2005 (UTC) కాళోజీ నారాయణరావు 5357 14525 2005-11-18T00:17:31Z Chaduvari 97 /* బయటి లింకులు */ వర్గీకరణ [[Image:Kaloji-2.jpg|thumb]] [[తెలంగాణ]] ప్రజల ప్రతీ ఉద్యమం ప్రతిధ్వని '''కాళోజి నారాయణరావు'''. రాజకీయ సాంఘిక చైతన్యాల సమాహారం కాళోజి. కవిత్వం రాసి ప్రజాకవి. హక్కులడిగి ప్రజల మనిషి. ఉద్యమం నడిపి ప్రజావాది. మొత్తంగా తెలంగాణ జీవిత చలన శీలి కాళోజి. పుటక చావులు కాకుండా బతుకంతా తెలంగాణకిచ్చిన మహనీయుడు, వైతాళికుడు కాళోజి. ==పరిచయం == * కాళోజి నారాయణరావు కాళన్నగా, కాళోజిగా ప్రఖ్యాతుడు. [[1914]] [[సెప్టెంబర్ 9]] న [[వరంగల్]] జిల్లా [[మడికొండ]] గ్రామంల జన్మించిండు. * కాళోజి న్యాయవాద విద్య అభ్యసించినా వృత్తి ముందుకు సాగలేదు. * [[హైదరాబాదు]]ల సంచరించినా [[హనుమకొండ]]లనే ఆయన జీవితం. * కవిత్వం రాసినా ప్రజా చైతన్య మార్గమే ఆయన లక్ష్యం. రాజకీయాలు ఆయన ప్రాణం. * [[కాళోజి రామేశ్వరరావు]] ఆయన అన్న, ఉర్దూ కవి. ==నిజాం జమానాల == * [[తెలంగాణ]]ల [[నిజాం]] జమానాల నెలకొన్న ఇబ్బందికర పరిస్థితులను సాహసికంగా ఎదిరించిండు. * [[ఆర్యసమాజ్]] సభలు, ఊరేగింపులు, [[కాంగ్రెస్]], కమ్యూనిస్టుల కార్యకలాపాలు, రచయితల సభలు, అన్నీ కాళోజి భాగం పంచినయి. * సహ యువకుల్ని చైతన్యంలకి మళ్లించేటోడు. [[గాంధీ]] అహింసామార్గాన్నే శిరసావహించినా అవసరాన్ని బట్టి ప్రతిహింసను కూడా ఆహ్వానించిండు. * [[నిజాం]] వ్యతిరేకంగా తీవ్ర స్వరంతో కవితలు రాసిండు. నిజాం దుష్కృత్యాల్ని తన సహజ శైలిల తూర్పారబట్టిండు. * నిజాం ఆగ్రహించి కాళోజికి [[వరంగల్]] నగర బహిష్కారం విధించిండు. కాళోజి మరింత తీవ్రంగా అంకితభావంతో అక్షరం సంధించిండు. [[1939]]ల, [[1943]]ల రెండుసార్లు జైలుకి పోవాల్సివచ్చింది. [[Image:Kaloji-1.jpg|thumb]] ==రచనలు== * [[మరాఠీ]], [[ఇంగ్లీషు]],[[ఉర్దూ]] భాషల్ల [[పండితుడు]]. * ఎన్నో ఇతర భాషా గ్రంథాలను [[తెలుగు]]లకి అనువదించిండు. * ''కాళోజి కథలు'', ''నా గొడవ'', ''జీవన గీత'' మొదలైనవి ఆయన రచనలు. ==తెలంగాణా వాదం== * [[ఆంధ్ర జనసంఘం]], [[ఆంధ్ర సారస్వత పరిషత్తు]], [[ఆంధ్రమహాసభ]], [[తెలంగాణ రచయితల సంఘం]] సంస్థల నిర్మాణంల కాళోజి భాగం ఉంది. * [[పి.వి.నరసింహారావు]] లాంటి ఎందరికో ఆయన సాహిత్యంల, రాజకీయాలల్ల మార్గదర్శనం చేసిండు. * [[విశాలాంధ్ర]] సమస్యలు గమనించి ఆయన [[1969]]ల [[మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము|ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమం]]ల కలిసిండు. * అన్ని సందర్భాలల్లా అసలుసిసలైన [[తెలంగాణవాది]]గా జీవించిండు. బూటకపు ప్రజాస్వామ్యాన్ని, [[కోస్తా]] ఆధిపత్యాన్ని వ్యతిరేకించిండు. * [[2002]] [[నవంబర్ 13]] న కాళోజీ మరణించినా, [[తెలంగాణ]] ప్రజలకు ఆయన నిరంతర స్ఫూర్తి. ==ఉల్లేఖన == ''ఎవని వాడుక భాష వాడు రాయాలె. ఇట్ల రాస్తే అవతలోనికి తెలుస్తదా అని ముందర్నే మనమనుకునుడు, మనను మనం తక్కువ చేసుకున్నట్లె. ఈ బానిస భావన పోవాలె. నే నెన్నో సార్లు చెప్పిన. భాష రెండు తీర్లు - ఒకటి బడి పలుకుల భాష, రెండోది పలుకు బడుల భాష. పలుకు బడుల భాషగావాలె.'' - ''కాళోజీ'' ==బయటి లింకులు== * [http://kalojifoundation.org కాళోజీ ఫౌండేషన్ వెబ్‌సైట్] * [http://www.geocities.com/telangana4us/Kaloji_Telangana_Bhasha_Bathuku.pdf తెలంగాణ గురించి, తెలంగాణ భాష గురించి ''కాళోజీ'' వ్యాసం ] [[Category:విప్లవ రచయితలు]] [[Category:1914 జననాలు]] [[Category:2002 మరణాలు]] User:చైతన్య 5358 15827 2005-12-12T21:10:37Z చైతన్య 185 ==చైతన్య== <table> <tr> <td valign=top> {| Align={{{Align}}} Style="Background-color: #FaFaFa; Border: #888888 Solid 1px; border-bottom-color: #202020; border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; border-left-color: #808080; border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: #202020; border-right-style: solid; border-right-width: 2px; border-top-color: #808080; border-top-style: solid; border-top-width: 1px; margin-bottom: 3%;" |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTDAYNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |- Align="Center" |<font size="6">{{CURRENTDAY}}</font> |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTMONTHNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |} </td> <td width=62% valign=top halign=right> {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #ccf; text-align: center;" colspan=2| '''నా గురించి''' |- | పేరు:||చైతన్య (F) |- | వయసు:||27 |- | పుట్టిన ఊరు:||[[హైదరాబాదు]] |- | స్వగ్రామము:||[[అమ్మాపురం]], [[నర్మెట]] మండలం , [[వరంగల్ ]] జిల్లా |- | ఉంటున్నది:||[[లెక్సింగ్‌టన్]],[[కెంటకీ ]] |- | వృత్తి:||వైద్యురాలు |} </td> ==వికిపీడియా రచనలు== * [[దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు]] * [[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] * [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి(పి.టి.రెడ్డి)]] * [[చారు మజుందార్]] * [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] User talk:చైతన్య 5359 14481 2005-11-17T04:01:38Z Chaduvari 97 ==సంతకం == చైతన్యా! మీ రచనల స్థాయి ఉన్నతంగా ఉంది. ఒక చిన్న సూచన: చర్చలో మీ వాదన రాసిన తరువాత ''టిల్డె'' (~) కారెక్టరు వాడి సంతకం చెయ్యవచ్చు. వివరాలకు [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] చూడండి. (మీలాగానే నేను కూడా ముందు ఇంగ్లీషులో సభ్యనామం తీసుకున్నాను. తరువాత తెలిసింది, తెలుగులోనూ చెయ్యవచ్చని. అయితే నేను అప్పటికే కొంత ముందుకు పోయాను. అందుకని అలాగే కొనసాగుతున్నాను.) __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 04:01, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 17 5360 14483 2005-11-17T05:28:02Z Chaduvari 97 * [[2001]]: [[శ్రీశైలం]] జలాశయ కనీస నీటిమట్టం 834 అ. గాను, [[నాగార్జునసాగర్]] మట్టం 510 అ. గాను [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. User talk:61.17.243.8 5361 14496 2005-11-17T13:37:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:37, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Image:Kaloji-1.jpg 5362 14502 2005-11-17T16:51:11Z Japes 182 [[http://kalojifoundation.org కాలోజి ఫౌండేషన్]] సౌజన్యం తో ''ప్రజాకవి కాలోజి'' చిత్రం Image:Kaloji-2.jpg 5363 14501 2005-11-17T16:49:55Z Japes 182 [[http://kalojifoundation.org కాలోజి ఫౌండేషన్]] సౌజన్యం తో ''ప్రజల మనిషి కాళన్న'' చిత్రం అజయ్ ‌కానూ 5364 14575 2005-11-19T05:27:10Z వైఙాసత్య 58 {{పూర్తి తిరిగిరాత}} '''అజయ్ కానూ''' అలియాస్ రవి బీహార్‌లో [[పీపుల్స్‌వార్]] అగ్ర నాయకుడు. పార్టీ రాష్ట్ర కార్యదర్శి. ఈయన [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]కి చెందిన వాడు. [[జహానాబాద్]], [[అద్వాల్]], [[గయ]], [[పాట్నా]] జిల్లాల్లో కార్యకలాపాలు నిర్వహించేవాడు. అనేకమంది పోలీసు సిబ్బందిని అతడు హత్య చేసినట్లు ఆరోపణలున్నాయి. అతడిపై రూ.2,50,000 రివార్డు ఉండేది. [[2003]]లో పోలీసులు అతణ్ని పట్టుకుని బీహార్‌లోని బ్యూర్ జైలులో ఉంచారు. అదే సమయంలో అగ్రకులాల ప్రైవేటు సైన్యం '[[రణబీర్ సేన]]' నాయకుడు బర్మేశ్వర్ కూడా అరెస్టయి అదే జైలులో ఉన్నాడు. ''బర్మేశ్వర్‌కు రాచమర్యాదలు చేసిన జైలు అధికారులు కానూను చిత్రహింసలు పెట్టారని, అతడికి సంకెళ్లు వేసి బంధించి ఉంచుతున్నారని అప్పట్లో పత్రికల్లో వార్తలు వచ్చాయి''. కానూ బ్యూర్ జైలులో ఉన్న సమయంలో ఆ జైలులో అలజడి చెలరేగింది. [[పీపుల్స్‌వార్]] సానుభూతిపరులైన ఖైదీలు అధికారులపై ఒకసారి తిరుగుబాటు చేశారు. ఆ తర్వాత నాగేంద్రసింగ్ అనే జైలరు హత్యకు గురయ్యారు. దీని వెనుక కానూ హస్తం ఉందన్న అనుమానాలు వ్యక్తమయ్యాయి. ఈ నేపథ్యంలో కానూను బ్యూర్ నుంచి భాగల్పూర్ జైలుకు, అక్కణ్నుంచి జహానాబాద్ జిల్లా జైలుకు మార్చారు. అయినా ఫలితం లేకపోయింది. నక్సలైట్లు [[నవంబర్ 13]], [[2005]]న జహానాబాద్ జిల్లా జైలుపై భారీఎత్తున దాడి చేసి అతణ్ని విడిపించుకుపోయారు. ==బయటి లింకులు== *[http://www.eenadu.net/archives/archive-14-11-2005/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel1.htm ఈనాడు వ్యాసానికి లింకు ] Talk:అజయ్ ‌కానూ 5365 14573 2005-11-18T23:27:41Z Japes 182 ఈ వ్యాసము కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘనకి దారితీస్తున్నది. వార్తా పత్రికలోని విషయము యధాతధముగా కాపీ చేయటానికి వీలుపడదు. ఈనాడు వెబ్ సైటు మీద ఉన్న విషయము ఈనాడు కాపీ హక్కు. అయితే అందులోని విషయమును సొంత మాటలలొ చెప్పొచ్చు లేకుంటే ఆ పేజీకి బయటి లింకు పెట్టొచ్చు.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:34, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) : ఈ వ్యాసము ప్రస్తుతము ఉన్న విధముగా వికిపీడియాలో తగదు కానీ అంతగా అజయ్‌కానూ మీద వ్యాసము రాయాలంటే మనము దీనిమీద కృషి చెయ్యొచ్చు. అజయ్‌కానూ మీద పేజీ అవసరమా అన్నది కూడా ప్రశ్నే --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:46, 17 నవంబర్ 2005 (UTC) :: ''కాపి రైట్'' లను విస్మరించినందుకు క్షమించాలి, మున్ముందు దృష్టిలో ఉంచుకుంటాను. :: "''అజయ్‌కానూ మీద పేజీ అవసరమా'' ?" .... అంటే , :: [[గాంధి]]ని చంపినందుకు గాడ్సెను ద్వేషించే పరిస్థితులు ఉన్నవి(నాడు ,నేడు), [[గాడ్సె]] చేసింది (తప్పయినా, ఒప్పయినా) ఎందుకు చేయాల్సి వచ్చింది అనే జిజ్ఙాస చాలామందికి లేకపోలేదు, ప్రాథమిక ప్రచారములో ఉన్న సాహిత్యంలో మనకు ఆసక్తి ఉన్నవి దొరకక పోవొచ్చు, దొరికినను దాని గురించి చదివితే లోకులు ఏమనుకుంటారు అని ధైర్యం చేయని వాళ్లు లేకపోలేదు. :: "వికీపీడియా, ఒక స్వతంత్ర విజ్ఞాన సర్వస్వము "., అని మనమందరము మాట వరుసకు భావించకుండా నిష్పక్షపాత ధోరణిలో ఒక విజ్ఞాన సర్వస్వము రూపొందించాలి అని నా భావన ! --[[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 16:59, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) ::: అజయ్‌కానూ ఎటువంటి వాడు అన్నది కాదు నా ఉద్దేశము. వికిపీడియాలో రాయదగినంత ఫేమస్ అవునా?? కాదా?? అన్నదే నా ప్రశ్న. అపార్ధమునకు క్షమించవలె. సరే, మనము కలసి ఈ వ్యాసమును తిరిగి రాయుటకు ప్రయత్నము చేద్దాము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:13, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) : మీ సహకారనికి ధన్యవాదాలు, మీ తో కలిసి రచనలు చేయగలుగుతున్నందుకు చాలా సంతోషం --[[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 23:27, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) Template:పూర్తి తిరిగిరాత 5366 14515 2005-11-17T23:16:38Z వైఙాసత్య 58 <div class="notice metadata" id="cleanup" style="text-align: center; background: #efefff; margin: 1em 10%; border: #9F9FFF 1px solid;">ఈ వ్యాసము [[:{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME}}|చర్చా పేజీ]]లో పేర్కొన్న కారణాల వలన '''పూర్తిగా తిరిగి రాయవలసిన''' అవసరము ఉన్నది.</div><includeonly>[[Category:పూర్తిగా తిరిగి రాయవలసిన వ్యాసములు]]</includeonly> <noinclude></noinclude> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 18 5367 14517 2005-11-17T23:33:17Z Chaduvari 97 * భారత సరిహద్దు సైన్య దినోత్సవం. * [[1955]]: సోవియట్ యూనియన్ కు చెందిన అగ్రనేతలు - నికొలాయ్ బుల్గానిన్, నికిటా కృశ్చెవ్ లు మొదటిసారిగా భారత్ వచ్చారు. * [[1972]]: [[భారత్|భారత]] [[జాతీయ చిహ్నాలు|జాతీయ జంతువు]]గా '''[[పెద్దపులి]]'''ని స్వీకరించారు. భారత్ 5368 14518 2005-11-17T23:34:16Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[భారత దేశము]] Category:1914 జననాలు 5369 14526 2005-11-18T00:21:30Z Chaduvari 97 [[Category:1914|జననాలు]] Category:2002 మరణాలు 5370 14527 2005-11-18T00:23:11Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[Category:2002|మరణాలు]] User:Ashwini 5371 14543 2005-11-18T04:14:24Z Ashwini 187 నా గురించి పెద్దగా రాయటనికి ఎమీ లేదు. User talk:Ashwini 5372 14544 2005-11-18T05:18:30Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:18, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> రాజమండ్రి 5373 15654 2005-12-07T18:00:05Z వైఙాసత్య 58 [[Image:New_rail_bridge.jpg|right|thumb|220px|రాజమండ్రి వద్ద [[గోదావరి]] నదిమీద రైలు బ్రిడ్జి]] [[గోదావరి]] నది వడ్డున ఉన్న ఒక పెద్ద పట్టణము. ఉభయ గోదావరి జిల్లాలకు వాణిజ్య కేంద్రము.పేరుకు [[కాకినాడ]] తూర్పు గొదావరి రాజధాని అయినా రాజమండ్రి కే ఎక్కువ ప్రాముఖ్యత ఉంది.రాజముండ్రి అర్థిక సాంఘిక చారిత్రిక రాజకీయా ప్రాముక్య కత కలిగిన నగరం. రాజమండ్రి పుర్వపు పేరు రామహై == చరిత్ర == రాజమండ్రి ని రాజమహేంద్రి అని పిలిచేవారు.[[కవి త్రయం]]లొ మెదటి కవి అయిన [[నన్నయ్య ]]ఇక్కడే [[మహా భారతము|మహాభారతాన్ని]] తెనిగించడం ప్రారంభించాడు. [[Image:cotton2.jpg|thumb|right|220px|ఆనకట్ట కట్టిన ఆంగ్లేయుడు ఆర్థర్ కాటన్]] కాటన్ దొర అనకట్ట కట్టాడు.దిని వల్ల ఎన్నొ వేల ఎకరాల కి సాగు నీరు లభ్యమయ్యింది. చెరుకుపల్లి (గుంటూరు జిల్లా) 5375 24397 2006-04-23T12:36:25Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=చెరుకుపల్లి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చెరుకుపల్లి|villages=10|area=|population=58.484|pop_male=29.044|pop_female=29.440|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.34|lit_male=71.74|lit_female=55.09}} [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[గుంటూరు]] జిల్లాకు తూర్పు భాగాన ఉన్న మండలం, '''చెరుకుపల్లి''' (Cherukupalli). మండల కేంద్రమైన చెరుకుపల్లి గ్రామం, జిల్లా కేంద్రమైన గుంటూరు నుండి 40 కి.మీ ల దూరంలో ఉన్నది. [[పొన్నూరు]] పట్టణం నుండి 15 కి.మీ.లు, తెనాలి పట్టణం నుండి 25 కి.మీ.లు, రేపల్లె పట్టణం నుండి 23 కి.మీ. ల దూరంలోను చెరుకుపల్లి ఉన్నది. ==విశేషాలు== చెరుకుపల్లి గ్రామం, ఈ మండలం లోని గ్రామాలకే కాక చుట్టుపక్కల ఉన్న ఇతర మండలాలలోని గ్రామాలకు కూడా కూడలిగా ఉంది. [[పొన్నూరు]], [[రేపల్లె]], [[తెనాలి]], [[బాపట్ల]] రహదారులకు ఈ గ్రామం కూడలి. ఈ గ్రామం చుట్టుపట్ల మండలాలకు వైద్యసేవా కేంద్రంగా ఉంది. ఈ ప్రాంతం వ్యవసాయంపై, అందునా [[వరి]]పై ఆధారపడినది కనుక సహజంగానే ధాన్యం మిల్లులు చెరుకుపల్లిలో వెలిసాయి. అలాగే కలప కోత మిల్లులకు కూడా ఈ గ్రామం ప్రసిద్ధి. చుట్టుపక్కల తాటిచెట్లు విరివిగా ఉండటం చేత తాటిచెట్లే ఈ కోత మిషన్ల వద్ద ఎక్కువగా కనిపిస్తూ ఉంటాయి. అధిక శాతం మాగాణి పొలాలతో కూడిన ఈ మండలంలో మెట్ట ప్రాంతం కూడా ఉన్నది. వరితోపాటు, మినుము కూడా పండిస్తారు. మండలానికి [[ప్రకాశం బారేజి]] నుండి సాగునీరు సరఫరా అవుతుంది. భూగర్భ జలాలు తాగునీటికి ప్రధాన వనరు. [[కావూరు]] ==మండలం లోని గ్రామాలు== * చెరుకుపల్లి (ఆరుంబాక) * [[కావూరు (చెరుకుపల్లి మండలం)]] * [[రాంభొట్లవారిపాలెం]] * [[బలుసులపాలెం]] * [[పొన్నపల్లి]] * [[నడింపల్లి]] * [[గూడవల్లి]] * [[కనగాల]] * [[రాజవోలు]] * [[ఆరేపల్లి]] ==కొన్ని వివరాలు== * [[లోక్‌సభ]] నియోజకవర్గం: తెనాలి * [[శాసనసభ]] నియోజకవర్గం: [[రేపల్లె]] * రెవెన్యూ డివిజను: [[తెనాలి]] * ప్రముఖ ప్రదేశాలు: '''[[వినయాశ్రమము]]''': ఇది చెరుకుపల్లికి 4 కి.మీ.ల దూరంలో ఉన్నది. స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం నెలకొల్పబడిన ఈ ఆశ్రమాన్ని [[మహాత్మా గాంధీ|గాంధీజీ]] సందర్శించాడు. అహింసా సిద్ధాంతం, మరియు ఇతర గాంధీ ప్రబోధాలను వ్యాపింపజేయడానికి స్థాపించబడిన ఈ ఆశృఅమం ప్రాంగణంలో ప్రస్తుతం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వ బాలికల గురుకుల పాఠశాల, [[కర్షక పరిషత్]], [[ఆయుర్వేదం|ఆయుర్వేద]] వైద్యాలయం పనిచేస్తున్నాయి. * దగ్గరలోని సముద్రతీరం: [[నిజాంపట్నం]] * STD కోడ్: 08648 * రవాణా సౌకర్యం: చెరుకుపల్లి గ్రామం, జిల్లాలోని వివిధ ప్రాంతాలకు రహదార్లతో విస్తృతంగా కలపబడి ఉంది. దగ్గరలోని రైలు స్టేషన్లు: తెనాలి, పొన్నూరు, రేపల్లె. * విద్యా సంస్థలు: చెరుకుపల్లి లోని ప్రైవేటు డిగ్రీ కళాశాల, కావూరు లోని ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల * ప్రముఖ వ్యక్తులు: ** ప్రముఖకవి, ''తెలుగులెంక'' బిరుదుపొందిన [[తుమ్మల సీతారామమూర్తి]] మండలంలోని [[కావూరు]] గ్రామంలో జన్మించాడు. ** ప్రముఖ క్రికెట్ ఆటగాడు, [[వి.వి.ఎస్ లక్ష్మణ్]] స్వగ్రామం మండలంలోని బలుసులపాలెం. ఆయన తండ్రి ఉద్యోగరీత్యా [[హైదరాబాదు]]లో స్థిరపడ్డారు. ==బయటి లింకులు== * [http://www.parliamentofindia.nic.in/lsdeb/ls10/ses4/0710089202.htm పార్లమెంటులో ఈ ప్రాంతం] * [http://www.cafonline.org/cafindia/india/ngopage.cfm?charityNumber=V%202 వినయాశ్రమం గురించి] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] User talk:RationalThinker 5376 14744 2005-11-21T12:52:02Z Chaduvari 97 మీ రెండో మెయిల్ <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:46, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> == Redirected == I redirected ''భద్రాచలము'' to ''భద్రాచలం'' which already has some text on it. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 07:27, 21 నవంబర్ 2005 (UTC) == మీ రెండో మెయిల్ == రేషనల్ థింకర్! మీ రెండో మెయిల్ అందింది. కానీ యాహూ వాడు తెలుగులో కాక, అదేదో లిపిలో పంపాడు. మొదటిది కూడా అలాగే ఉంది గానీ, బ్లాగు పేజీకి వెళ్ళి చదువుకున్నాను. ఇది చదవడం కుదరలేదు. మళ్ళీ ఇంగ్లీషులో పంపిస్తారా? అలాగే, మీరు మీ అభిరుచులలో ఈమెయిల్ అందుకునేందుకు సిద్ధంగా మార్పు చేస్తే, నేను మీ మెయిల్‌కే సరాసరి జవాబు పంపించే వీలు ఉంటుంది. నా రాతలపై మీ అభినందనకు కృతజ్ఞుణ్ణి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 12:52, 21 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:Vmaddela 5377 14554 2005-11-18T14:47:04Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:47, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> అజయ్‌కానూ 5378 14562 2005-11-18T17:24:30Z వైఙాసత్య 58 అజయ్‌కానూ, అజయ్ ‌కానూ కు తరలించబడింది: సరిఅయిన పేరు #REDIRECT [[అజయ్ ‌కానూ]] Talk:అజయ్‌కానూ 5379 14564 2005-11-18T17:24:31Z వైఙాసత్య 58 Talk:అజయ్‌కానూ, Talk:అజయ్ ‌కానూ కు తరలించబడింది: సరిఅయిన పేరు #REDIRECT [[Talk:అజయ్ ‌కానూ]] Talk:గణపవరం(ప.గో) 5380 16529 2005-12-22T16:36:39Z Chaduvari 97 Talk:గణపవరం, Talk:గణపవరం(ప.గో) కు తరలించబడింది ==జనసాంద్రత లెక్కింపులో పొరపాటు== మండల జనసాంద్రత లెక్కించడానికి మండల జనాభాను మండల వైశాల్యంతో కాక, జిల్లా వైశాల్యంతో భాగిస్తున్నట్లున్నారు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 19:19, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) లెదె సరిగానె లెక్కిస్తున్నానే మొత్తము విస్తీర్ణము 24,699 చ.కి.మీ , మొత్తము జనాభా 66.656 వేలు కాని మీరు చెప్పినట్టు జనసాంద్రత రాష్ట్ర ,జిల్లా జనసాంద్రత లతో సారుప్యంగా లేదు పొరపాటు ఎక్కడో __[[User:యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు|యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు]] 02:30, 3 డిసెంబర్ 2005 (UTC) - :వైశాల్యం - 24,699 చ.కి.మీ - చాలా ఎక్కువ కదా..! అంచేతే సాంద్రత బాగా తక్కువ వచ్చింది.అది 24.69తొమ్మిదా..? - అవును నిజమే అలోచించనె లేదు నా వద్ద వున్న వైశాల్యం ఎకరాలలో తప్పుచూపినందుకు ఎంతో సంతోషం అభినందనీయం. [[User:యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు|యు.వి.సత్యనారాయణ రాజు]] 16:42, 5 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ఆర్యసమాజ్ 5381 14600 2005-11-19T08:10:54Z Japes 182 Om image added [[Image:Gayatri_Mantramu.jpg |thumb]] ==ఆర్యసమాజము== * ఆర్యసమాజము 10 ఏప్రిల్ [[1875]] న , [[బొంబాయి]] ([[ముంబాయి]]) లో మహర్షి [[స్వామి దయానంద సరస్వతి]] చే స్థాపించబదినది, ఆర్యులనగా శ్రేష్ఠులు. * ఆర్యసమాజము స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం స్థాపించబడినది. హిందు ధర్మాన్ని సమస్త మూఢనమ్మకాలకు దూరముగా, మరియు వేదాలకు దెగ్గరగా తీసుకెల్లడమే దీని ==ముఖ్యోద్దేశ్యము== * ఆర్యసమాజ సిద్ధాంతము ఎల్లప్పటికిని, " కృణ్‌వం తో విశ్వమార్యం " ,అనగా.. సమసమాజ స్థాపన. * ఆర్యసమాజనికి మూలము[[ వేదాలు]], వాటి బోధనలను పది సూత్రాలుగా క్రోఢీకరించారు. * ఆర్యసమాజము అప్పటికీ ఇప్పటికీ ఒక్కటే. వైదిక ధర్మాన్ని గ్రహించుట, కాపాడుట మరియు ప్రచారం చేయుటకు ఎప్పటికి యత్నించుచున్నది. * ఆర్యసమాజము నేడు ప్రపంచమంతటయు వ్యాపించి యున్నది. [[అమెరికా]], [[కెనడా]], [[ఆస్ట్రేలియా]], [[గయానా]], [[మెక్సికో]], [[బ్రిటన్]], [[నెదర్ల్యాండ్స్]], [[కెన్యా]], [[టాంజేనియా]], [[దక్షిణ ఆఫ్రికా]], [[మారిషియస్]], [[పాకిస్తాన్]], [[బర్మా]], [[సింగాపుర్]], [[హంగ్‌కాంగ్]] లలోనేకాక ఇంకా చాలా దేశాలలో ఆర్యసమాజము విస్తరించియున్నది. * ఆర్యసమాజము వేదాలు మరియు ఉపనిషత్తులలో మనిషికి కావలసిన సమస్త మరియు అచ్యుత్త జ్ఞానము ఇమిడి ఉన్నదని గ్రహించినది. వేదములలో భూత, భవిష్యత్తులే కాకుండా, సరిగా అవగాహన చేసుకుంటే గణిత , రసాయన, సాంకేతిక, సైనిక శాస్త్రాల్లోని చాలా సూక్ష్మాలు తెలుసుకున వచ్చును. ==సమాజములో ఆర్యసమాజము == * [[వేదాలు]] చేప్పిన దాన్నిబట్టి చూస్తే మన [[భారతీయ సంస్కృతి]] ఇప్పుడు కనిపిస్తున్నదాని కన్నా భీన్నముగా ఉండేది అని నమ్ముతుంది. * [[మూర్తిపూజ]], [[హిందు సంస్కృతి]] పై బ్రాహ్మణ పూజారుల పెత్తనం అసమర్థిస్తుంది. * స్త్రీ లకు, హరిజనులకు [[స్వాతంత్ర్యం]], విద్యను సమర్థిస్తుంది. * దేశము నలుమూలలా పాఠశాలలు స్థాపించినది. * స్త్రీ పురుషుల సమాన హక్కులకై పోరాడింది. * మూర్తి పూజ, నరబలి, [[సతి సహగమనము]] అసమర్థించినది. * సమస్త సత్య విద్యల గ్రంథమైన " [http://www.geocities.com/Athens/Ithaca/3440/books.html సత్యార్థ ప్రకాశ్] " ను ప్రచారము చేసినది. * భారత వర్షాన్ని విస్తృత మరియు సమ సమాజముగా తిర్చిదిద్దాలనుకుంటుంది, దీనికి సమాధానము పాశ్చాత్తీకరణ లేదా నవీనీకరణ కాదని తిరిగి వేదాలవైపు చూపుతున్నది. * సమజ్ లక్ష్యం భారత వర్షానికి సంఘీక మరియు ధర్మ సంస్కరణ * సమజ్ హిందువులకు హిందు ధర్మం పట్ల అవగాహన, అభిమానము పెంచడానికి ప్రయత్నించింది. * హిందు ధర్మంపట్ల ప్రమాణాల వలన సమాజ్ కేవలం హిందువులనే ఆకర్షించింది. ముసల్మానులు మరియు హిందు లౌకికవాదులకు దూరమైనది. * భారత చరిత్రలో కాలక్రమేణ సమాజ్ ఎంతోమంది ప్రముఖ స్వాతంత్ర సమరయోధులకు ప్రేరణకలిగించినది. * ఆర్యసమాజ్ శాఖల పరిధులలో ని యువకుల తో [[ఆర్యవీర్ దళ్]] ను స్థాపించినది. ఇందులో యువకులకు ఆత్మరక్షణ, [[యోగాభ్యాసం]] లో శిక్షణ ఇచ్చేవారు. స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో, [[తెలంగాణ సాయుధ పోరటం]] సమయంలో ఆర్యవీర్ దళ్ త్యాగాలు ఎనలేనివి. ==బృహత్కార్యములు == * అజ్ఞానము, దారిద్యము, అన్యాయమును నిర్మూలించుట. ఈ బృహత్కార్యచరణ కై పది సూత్రాలను క్రోఢీకరించినది. * నాలుగు వేదాలైన [[ౠగ్వేదము]], [[యజుర్వేదము]], [[సామవేదము]], [[అథర్వణవేదము]] లే ఆర్యసమాజానికి నాలుగు స్థంబములు. * భగవంతుడు ఒక్కడే, సర్వాంతర్యామి, సర్వవ్యాపకుడు, సర్వజ్ఞుడు, సర్వశక్తి సంపన్నుడు, సర్వజ్ఞానానికి మూలము, దయాలు, ఆనందమయుడు అని నమ్ముతుంది. * ఓంకారమే నినాదముగా, " [[సత్యార్థ ప్రకాశ్]] " ను సమస్త సత్య విద్యల గ్రంథముగా భావిస్తున్నది. * విద్య ఆర్యసమాజము యొక్క ముఖ్యోద్దేశ్యము. ప్రాథమిక విద్య, ఉన్నత విద్య సమకూర్చడంలో భారత దేశములో ముఖ్యమైనవాటిలో ఆర్యసమాజ్ ఒకటి * సరిహద్దులుదాటి ఎన్నో దూరతీరాలు చేరుతున్న భారతీయుల్లో పలువురు ఆర్యసమాజ విలువలు సిద్ధాంతాలను కూడా వెంట తీసుకుని వెళ్లారు. * వలసవెళ్లిన దేశాల్లో, ఆర్యసమాజ శాఖలు స్థాపించి, సత్కార్యములు కొనసాగిస్తూ వారి సంతతికి వైదిక ధర్మం, భారతీయ సంస్కృతి గూర్చి బోధిస్తున్నారు, అటుపిమ్మట వారి విశ్వాసాలను, సంప్రదాయలను కొనసాగించుటకు ప్రేరేపి్‌స్తున్నారు. ==వైదిక దినచర్య== * ప్రాత ః స్మరణ * సంధ్యా వందనము ([[గాయత్రీ మంత్రము]] తో మొదలవుతుంది) * హవనము * భజనములు * సత్సంగము ==ఆర్యసమాజముతో ప్రేరణ పొందిన ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు== * [[లాలాలజపతి రాయ్]] * [[రాం ప్రసాద్ బిస్మిల్]] * [[చంద్ర శేఖర్ ఆజాద్]] * [[వీర సావర్కర్]] ==ఆర్యసమాజ ప్రముఖులు== * మహర్షి [[స్వామి విరజానంద సరస్వతి]] (దయానంద సరస్వతి గురువు) * మహర్షి [[స్వామి దయానంద సరస్వతి]] (ఆర్యసమాజ్ స్థాపకుడు) * [[స్వామి రామానందతీర్థ]] * [[శ్రద్ధానంద సరస్వతి]] * [[పండిత గోపదెవ్ శాస్త్రి]] * [[పండిత్ నరేంద్రజీ]] ([[హైదరాబాద్]] లో ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు) ==బయటి లింకులు== * [http://www.aryasamajjamnagar.org ఆర్యసమాజ్ జాం నగర్] * [http://www.aryasamajjamnagar.org/photogallary/p1.htm దయానంద సరస్వతి చరిత్ర, చిత్ర రూపకం] * [http://www.aryasamaj.com ఆర్యసమాజ్.com], [http://www.aryasamaj.org ఆర్యసమాజ్.org], [http://www.aryasamaj.org.au ఆర్యసమాజ్ ఆస్ట్రేలియా], [http://www.aryasamajhouston.com ఆర్యసమాజ్ హ్యూస్టన్] * [http://groups.yahoo.com/group/aryasamaj యాహూ ఫోరం , ఆర్యసమాజ్] Image:Gayatri Mantramu.jpg 5382 14571 2005-11-18T23:00:19Z Japes 182 గాయత్రీ మంత్రము గాయత్రీ మంత్రము గాయత్రీ మంత్రము 5383 14572 2005-11-18T23:09:38Z Japes 182 గాయత్రీ మంత్రము [[Image:Gayatri_Mantramu.jpg|thumb]] == || ఓం భూర్భువ ్ఃస్వః తత్సవితుర్వరేణ్యం భర్గోదేవస్యధీమహి ధియోయోనః ప్రచోదయాత్ || == <!--i tried a lot it's been very hard for me to present sanskrit spellings correctly, i'd appreciate if one of you can correct the Text from the adjacent picture --> <!-- complete meaning of గాయత్రీ మంత్రము , coming very soon --> User talk:SriinivaasaKandaaLa 5384 14574 2005-11-19T05:16:34Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:16, 19 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Image:DayanandSaraswati Stamp.jpg 5386 14578 2005-11-19T06:33:23Z Japes 182 దయానంద సరస్వతి దయానంద సరస్వతి Image:SwamiDayanandSaraswati.gif 5387 14579 2005-11-19T06:33:43Z Japes 182 స్వామి దయానంద సరస్వతి స్వామి దయానంద సరస్వతి స్వామి దయానంద సరస్వతి 5388 15279 2005-11-29T20:58:00Z వైఙాసత్య 58 [[Image:SwamiDayanandSaraswati.gif |thumb|right]] '''స్వామి దయానంద సరస్వతి''' ([[1824]]-[[1883]]) [[ఆర్యసమాజ్]] స్థాపకుడు, అజ్ఙానాంధకారం, దారిద్య్రం, అన్యాయన్ని ఎదురించి పోరాడిన ముని. హిందు ధర్మ సంస్థాపనకు నడుం బిగించిన ఋషి. [[1857]] [[ప్రథమ స్వాతంత్ర్య పోరాటం]]లో కీలక పాత్ర పోషించి, ఎందరో స్వాతంత్ర్య సమర యోధులకు ప్రేరణ అయిన పండితుడు. ==జీవిత చరిత్ర == మూల శంకర్ [[1824]] లో [[గుజరాత్]] లోని ఠంకార అనే గ్రామంలో ఒక వర్తక కుటుంబంలో జన్మించాడు. ఆయన తండ్రి ఒక మహా శివ భక్తుడు, పద్నాలుగేళ్ల ప్రాయంలో ఒక [[శివరాత్రి]] నాడు శివలింగంపై విసర్జిస్తున్న మూషికాలను చూసి, ధర్మం పేరిట జరిగే మోసాలు మూఢనమ్మకాలు గ్రహించి [[1846]]లో భగవంతున్ని వెతకడానికి ఇల్లు వదిలి వెళ్లాడు. ఈ ప్రయాణంలో ఎందరో యోగులు మునుల సాంగత్యంలో గడిపి దయానంద అన్న నామం పొందాడు. భగవంతుని తపనలో భ్రమిస్తూ [[మథుర]]లోని [[స్వామి విరజానంద సరస్వతి]] కడకు చేరుకున్నాడు, అక్కడే వేదోపనిషత్తులను ఔపోసనం పట్టి గురువు ఆజ్ఙ మేరకు దేశమంతట ప్రబోధించుటకు బయలుదేరెను. [[Image:DayanandSaraswati_Stamp.jpg |thumb|left]] ప్రయాణ మార్గమున దేశ స్థితిగతులు, దీనమైన శోచనీయమైన హిందు సమాజమును అవగాహన చేసుకున్నాడు. భారతావని బ్రిటిష్ పాలనలో ఉంది, ఒకప్పుడు విశ్వమానవ సామ్రాజ్యానికి, ధర్మ సంస్కృతులకు కేంద్రమైన దేశం ఇప్పుడు, అపారమైన దరిద్రంలో స్వయం వినాశనానికి పరుగులెడుతుండడం చూసి శోచించాడు. హిందు సమాజం ఎటువైపు నుండి చూసినా కుల మత వర్గ విభేదాలతో ఖండాంతరములవుచున్నది, అంధ విశ్వాసం, అంటరానితనం, సతి, బాల్య వివాహాలు ధర్మం పేరుతో జరుగుతున్న అవాంచనీయమైన ఆచారాలు చూసిచలించి పోయి వాటిని ఛేదించడానికి '''పాఖండ ఖండిని'' ' అన్న పతాకాన్ని ఆవిష్కరించినాడు. భారత దేశాన్ని, హిందు సమాజాన్ని జాగృత పరచాలని సంకల్పించి ఎన్నో పురోగామ సంస్కరణలు చేపట్టాడు. అందులో భాగంగా సతి, బాల్య వివాహాలు, అంటరానితనం, వరకట్న దురాచారాన్ని బహిష్కరించాడు. స్త్రీ విద్య పరిచయం చేసాడు. బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవాదం పోవాలని నమ్మి (స్వరాజ్) స్వయం పరిపాలన అని మొదటి సారి గొంతెత్తినాడు. దయానందుడు వ్రాసిన '''సత్యార్థ ప్రకాశ్ ''' లో భారత దేశం నుండి సమస్త భారతీయుల మనసులలోని మూఢ నమ్మకాలు, అంధవిశ్వాసాల నిర్మూలన గూర్చి వ్యాఖ్యానించాడు. ధర్మ సంస్థాపనకు శాశ్వత సంస్థగా, దేశ సంఘ సంస్కరణకు పునాదిగా, 10 ఏప్రిల్ [[1875]]న [[ముంబాయి]] నగరంలో మొదటి ఆర్యసమాజము స్థాపించినాడు. ఈ క్రమంలో దయానంద సరస్వతి పెక్కుమందికి కంట్లో నలుసు అయినాడు, పూర్వం ఏడు సార్లు విషప్రయోగాలు జరిగిననూ బస్తి, న్యోళి అనే యోగ ప్రక్రియ ద్వారా ప్రేగులను ప్రక్షాళనము చేసుకుని వాటిని విఫలము చేసినను, చివరిసారిగా 30 అక్టోబర్ [[1883]] [[దీపావళి]] సాయంత్రము జరిగిన విష ప్రయోగంతో క్షీణిస్తూ ఓంకారనాదంతో సమాది అవస్తలో మోక్షాన్ని పొందాడు. దయానంద సరస్వతి లేకున్ననూ, నేడు ఎంతోమంది ఆర్యసమాజీయులు ఆయన అసంపూర్తిగా వదిలిన స్వప్నాన్ని పూర్తి చేస్తున్నారు. ==బయటి లింకులు== * [http://www.aryasamajjamnagar.org/photogallary/p1.htm దయానంద సరస్వతి చరిత్ర, చిత్ర రూపకం] * [http://www.aryasamajjamnagar.org ఆర్యసమాజ్ జాం నగర్] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 19 5389 14601 2005-11-19T08:42:59Z Chaduvari 97 * [[1917]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]] [[ఇందిరాగాంధీ]] జన్మించింది. * [[1977]]: తుపాను, ఉప్పెన సృష్టించిన భీభత్సానికి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[కృష్ణా జిల్లా]] లోని [[దివిసీమ]] నాశనమయింది. వేలాదిమంది మరణించారు. [[గుంటూరు]] జిల్లా కూడా అతలాకుతలమయింది. User talk:Rajesh dora 5390 14602 2005-11-19T17:09:55Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:09, 19 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Swamych 5391 14603 2005-11-19T17:10:48Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:10, 19 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Category:పద్యము 5392 14612 2005-11-19T17:37:02Z వైఙాసత్య 58 User talk:Lakshmipurna22622 5393 14614 2005-11-19T17:43:04Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:కొత్త సభ్యుల పట్టిక|కొత్త సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:43, 19 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> వరంగల్లు 5394 14616 2005-11-19T17:48:00Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[వరంగల్]] దాశరథి కృష్ణమాచార్య 5395 18044 2006-01-13T05:30:24Z Mpradeep 50 /* రచనలు */ అయోమయ నివృత్తి {{విస్తరణ}} [[తెలంగాణ]] ప్రజల కన్నీళ్లను 'అగ్నిధార'గా మలిచి [[నిజాం పాలన]] మీదికి ఎక్కుపెట్టిన మహాకవి '''దాశరథి కృష్ణమాచార్య'''. పద్యాన్ని పదునైన ఆయుధంగా చేసుకొని తెలంగాణ విముక్తి కోసం ఉద్యమించిన దాశరథి ప్రాతఃస్మరణీయుడు. '''నా తెలంగాణ కోటి రతనాల వీణ''' అని గర్వంగా ప్రకటించి ఇప్పటి ఉద్యమానికీ ప్రేరణనందిస్తున్న కవి దాశరథి. ==జీవిత విశేషాలు== దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు జన్మస్థలం [[వరంగల్]] జిల్లా [[గూడూరు,వరంగల్|గూడూరు]]. బాల్యం [[ఖమ్మం జిల్లా]] [[మధిర]]లో గడిచింది.సంస్కృతం,ఆంగ్లం,ఉర్దూ భాషల్లో మంచి పండితుడు. చిన్నతనంలోనే పద్యం అల్లటంలో ప్రావీణ్యం సంపాదించాడు. [[నిజాం]] పాలనలో రకరకాల హింసలనుభవిస్తున్న తెలంగాణాను చూసి చలించిపోయాడు.పీడిత ప్రజలకు గొంతుగా మారి నినదించాడు. :<font size ="3">''రైతుదే తెలంగాణము రైతుదే.ముసలి నక్కకు రాచరికంబు దక్కునే''</font> అని గర్జించాడు. :<font size="3">''దగాకోరు బటాచోరు రజాకారు పోషకుడవు, దిగిపొమ్మని జగత్తంత నగారాలు కొడుతున్నది, దిగిపోవోయ్, తెగిపోనోయ్''</font> అని [[నిజాము]]ను సూటిగా గద్దిస్తూ రచనలు చేసాడు. '''[[ఆంధ్రమహాసభ]]'''లో చైతన్యవంతమైన పాత్ర నిర్వహించి నిజాం ప్రభుత్వం చేత జైలు శిక్ష అనుభవించాడు. [[నిజామాబాదు]] లోని ఇందూరు కోటలో ఆయన్ని మరో 150 మందితో ఖైదు చేసి ఉంచింది, నిజాము ప్రభుత్వం. ఆయనతోపాటు ఖైదులో [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] కూడా ఉన్నాడు. పళ్ళు తోముకోవడానికిచ్చే బొగ్గుతో జైలు గోడల మీద పద్యాలు రాసి దెబ్బలు తిన్నాడు. మంచి ఉపన్యాసకుడు. భావప్రేరిత ప్రసంగాలతో ఊరూరా సాంస్కృతిక చైతన్యం రగిలించాడు. ఆంధ్ర సారస్వత పరిషత్తు నిర్మాతల్లో ఒకడు. [[1953]] లో తెలంగాణ రచయితల సంఘాన్ని స్థాపించి అధ్యక్షుడుగా జిల్లాల్లో సాహితీ చైతన్యాన్ని నిర్మించాడు. [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] ఆస్థానకవిగా కొంతకాలం పనిచేసాడు. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు|రాష్ట్ర]], [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు|కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ]] బహుమతులు గెల్చుకున్నాడు. అనేక సినిమాలకు గీతాలు రచించి అభిమానుల్ని సంపాదించుకున్నాడు. తల్లి మీద, తల్లి [[తెలంగాణ]] మీద ఆయన రచించిన పద్యాలు ఇప్పటికీ ఎందరికో ఉత్తేజాన్ని కలిగిస్తున్నాయి. == రచనలు == * కవితా సంపుటాలు ** ''అగ్నిధార'', ''మహాంధ్రోదయం'', 'రుద్రవీణ'', 'మార్పు నా తీర్పు'', 'ఆలోచనాలోచనాలు'', 'ధ్వజమెత్తిన ప్రజ'' మొదలైన * పుస్తకాలు * సినిమా రచనలు. [[1961]]లో [[ఇద్దరు మిత్రులు (సినిమా), 1961|ఇద్దరు మిత్రులు]] సినిమాలో పాటలు రాయడంతో ఆయన సినీరంగ ప్రవేశం చేసాడు. ==మచ్చుకు కొన్ని దాశరథి రచనలు == తెలుగుజాతి ఆత్మకథ లాగా ఉంటుంది కింది పద్యం.. :ఎవరు కాకతి ! ఎవరు రుద్రమ ! :ఎవరు రాయలు ! ఎవరు సింగన ! :అంతా నేనే ! అన్నీ నేనే ! :అలుగు నేనే ! పులుగు నేనే ! :వెలుగు నేనే ! తెలుగు నేనే ! నిజాము పాలన గురించి.. :ఓ నిజాము పిశాచమా, కానరాడు :నిన్ను బోలిన రాజు మాకెన్నడేని :తీగలను తెంపి అగ్నిలో దింపినావు :నా తెలంగాణ కోటి రతనాల వీణ [[1953]] [[అక్టోబర్ 1]]న [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడిన]] సందర్భంగా.. :ఆంధ్ర రాష్ట్రము వచ్చె :మహాంధ్ర రాష్ట్రమేరుపడువేళ :పొలిమేర చేరపిలిచె [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 20 5396 14619 2005-11-19T19:03:57Z Chaduvari 97 * ప్రపంచ బాలల హక్కుల దినోత్సవం * [[1858]]: ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త, [[జగదీశంచంద్ర బోస్]] జన్మించాడు. Image:Lakshadweep satellite image.jpg 5397 14628 2005-11-19T19:38:38Z వైఙాసత్య 58 From http://rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov/gallery/?2002356-1222/Lakshadweep.A2002356.0600.500m.jpg From http://rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov/gallery/?2002356-1222/Lakshadweep.A2002356.0600.500m.jpg Talk:దాశరథి 5398 14832 2005-11-23T14:32:51Z Chaduvari 97 /* అయోమయము */ Article దాశరథి has to be deleted as it's a duplicate of దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు. i didn't know how to delete it, may be it needs moderator priviliges. could some one Delete దాశరథి article please. -- [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 20:05, 19 నవంబర్ 2005 (UTC) ==అయోమయము== నా తెలంగాణ కోటి రతనాల వీణ అని రాసింది రంగాచార్యుల?? కృష్ణమాచార్యుల?? రెండు వ్యాసములలో దీని గురించి ప్రస్తావన ఉన్నది. వీల్లిద్దరూ ఒకటేనా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:10, 23 నవంబర్ 2005 (UTC) :ఇది రాసింది కృష్ణమాచార్య. వీళ్ళిద్దరూ అన్నదమ్ములు __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 14:32, 23 నవంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:విండోసు XP 5400 21209 2006-03-18T19:27:45Z వెంకట రమణ 24 <p> Click on Start Button<br> Click on Control Panel <br> Double click on 'Regional and Language' Options<br> Click on Lnguages tab<br> Click on Details button<br> On the Settings tab, See installed services<br> Click on Add button<br> Select Input language as Telugu<br> Click OK<br> </p> <p> You are set type Telugu.<br> You can switch between languages using left Alt + Shift.<br> Or you can click on the language toolbar that shows up on task bar or somewhere on the screen.<br> </p> Here is a Telugu keyboard mapping with respective english keys.<br> [[Image:Telugu_Inscript_Mapped_layout.jpg]] <br><br> Goodluck!<br> ==External Links== [http://telugublog.blogspot.com/2006/03/xp.html విండోస్ XPని ఉపయోగించి తెలుగులో టైపు చెయ్యడానికి] Image:Telugu Inscript Mapped layout.jpg 5401 14633 2005-11-19T23:15:53Z RationalThinker 188 తెలుగు కీ బోర్డు మాప్పింగ్ ఆంగ్ల కీ బోర్డు తో పోల్చిన పటము. తెలుగు కీ బోర్డు మాప్పింగ్ ఆంగ్ల కీ బోర్డు తో పోల్చిన పటము. Template:ఖమ్మం జిల్లా మండలములు 5403 14647 2005-11-20T03:59:41Z Chaduvari 97 Template:ఖమ్మం జిల్లా మండలములు, Template:ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[Template:ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు]] వనమా రామ చంద్రాపురం 5404 16096 2005-12-16T17:31:35Z వైఙాసత్య 58 fx dblredirect #REDIRECT [[వరరామచంద్రపురం]] Wikipedia talk:కొత్త సభ్యుల పట్టిక 5405 17333 2006-01-03T13:52:46Z Srinivasa 246 --[[User:SureshNalluru|సురేష్ నల్లురు]] 05:02, 20 నవంబర్ 2005 (UTC) <br> --[[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] Help:Editing 5406 14669 2005-11-20T07:27:28Z వైఙాసత్య 58 ప్రస్తుతం ఈ పేజీ తయారుగా లేదు. ఆంగ్లములో ఉన్న [[:en:Help:Editing|సహాయ పేజీ]] చూడండి. టంగుటూరి సూర్యకుమారి 5408 21552 2006-04-03T21:07:55Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Image:Tanguturi suryakumari.gif|thumb|టంగుటూరి సూర్యకుమారి]] '''టంగుటూరి సూర్యకుమారి''' (''Tanguturi Suryakumari'') అలనాటి [[తెలుగు సినిమా]] నటి మరియు ప్రసిద్ధ గాయకురాలు. ఆమె [[నవంబర్ 13]],[[1925]] లో [[రాజమండ్రి]]లో జన్మించినది. ఈమె ఆంధ్ర రాష్ట్ర తొలి ముఖ్యమంత్రి [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] యొక్క అన్న కూతురు. [[1937]] లో [[మద్రాసు]] వచ్చి సినీరంగ ప్రవేశము చేసినది. [[1952]] లో ఆమె తొలి [[మిస్ మద్రాసు]] అయినది. తెలుగు, తమిళము, కన్నడ మరియు హిందీ భాషా చిత్రాలలో నటించిన సూర్యకుమారి మంచి గాయకురాలు కూడా. స్వాతంత్ర్యోద్యమ సమయములో ''మాతెలుగుతల్లికి మల్లెపూదండ'', ''దేశమును ప్రేమించుమన్న'' మొదలైన అనేక దేశభక్తి గీతాలు పాడినది. [[1973]]లో లండన్ లో స్థిరపడిన ఈమె [[ఏప్రిల్ 25]], [[2005]] న [[లండన్]] లో మరణించినది. ==సినిమాల జాబితా== *విప్రనారాయణ ([[తెలుగు సినిమాలు 1937|1937]]) *అదృష్టం ([[తెలుగు సినిమాలు 1939|1939]]) *రైతుబిడ్డ ([[తెలుగు సినిమాలు 1939|1939]]) *జయప్రద ([[తెలుగు సినిమాలు 1939|1939]]) *దేవత ([[తెలుగు సినిమాలు 1941|1941]]) *అబ్ల (1941) - హిందీ *చంద్రహాస ([[తెలుగు సినిమాలు 1941|1941]]) *దీనబంధు ([[తెలుగు సినిమాలు 1942|1942]]) *భక్త పోతన ([[తెలుగు సినిమాలు 1942|1942]]) *భాగ్యలక్ష్మి ([[తెలుగు సినిమాలు 1943|1943]]) *కృష్ణప్రేమ ([[తెలుగు సినిమాలు 1943|1943]]) *కటకం (1947) - తమిళ్ *గీతాంజలి ([[తెలుగు సినిమాలు 1948|1948]]) *సంసారనౌక (1948) - తమిళ్ *భారతి (1949) - కన్నడ *అదృష్టదీపుడు ([[తెలుగు సినిమాలు 1950|1950]]) *మరదలు పెళ్లి ([[తెలుగు సినిమాలు 1952|1952]]) *వతన్ (1954) - హిందీ *ఉడాన్ ఖటోలా (1955) - హిందీ *బాంబే ఫ్లైట్ 417 (1956) - ఆంగ్లము *భక్త రామదాసు ([[తెలుగు సినిమాలు 1964|1964]]) ==బయటి లింకులు== *[http://www.telugucinema.com/c/stars/tskprofile.shtml తెలుగుసినిమా.కాం లో సూర్యకుమారి గురించి] *[http://www.guardian.co.uk/india/story/0,12559,1486436,00.html గార్డియన్లో సూర్యకుమారి వ్యాసము] [[Category:తెలుగు సినిమా నటీమణులు]] వర రామచంద్రపురం 5409 14681 2005-11-20T08:49:29Z Chaduvari 97 వర రామచంద్రపురం, వరరామచంద్రపురం కు తరలించబడింది #REDIRECT [[వరరామచంద్రపురం]] యెర్రుపాలెం 5410 14683 2005-11-20T08:50:46Z Chaduvari 97 యెర్రుపాలెం, ఎర్రుపాలెం కు తరలించబడింది #REDIRECT [[ఎర్రుపాలెం]] కొనిజర్ల 5411 14685 2005-11-20T08:51:13Z Chaduvari 97 కొనిజర్ల, కొణిజర్ల కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కొణిజర్ల]] చింటూరు 5412 14688 2005-11-20T08:55:57Z Chaduvari 97 చింటూరు, చింతూరు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[చింతూరు]] భయ్యారం 5413 14690 2005-11-20T08:56:12Z Chaduvari 97 భయ్యారం, బయ్యారం కు తరలించబడింది #REDIRECT [[బయ్యారం]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 21 5414 14696 2005-11-20T09:34:08Z Chaduvari 97 * ప్రపంచ మత్స్య దినోత్సవం * [[1947]]: స్వతంత్ర [[భారత్|భారతదేశపు]] మొట్టమొదటి [[తపాలా బిళ్ళ]] విడుదలయింది. దీని విలువ మూడున్నర [[అణా]]లు. * [[1783]]: మొట్టమొదటి గుమ్మటాన్ని (బెలూను) ఎగురవేసారు. * [[1910]]: ''యుద్ధమూ, శాంతీ'' (''వార్ అండ్ పీస్'') నవలా రచయిత [[లియో టాల్ స్టాయ్]]మరణించాడు * [[1970]]: ప్రఖ్యాత శాస్త్రవేత్త, నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత, [[సి.వి.రామన్|చంద్రశేఖర్ వెంకటరామన్]] మరణించాడు. Image:Tanguturi suryakumari.gif 5415 14697 2005-11-20T09:52:13Z వైఙాసత్య 58 అమృతలూరు 5416 24396 2006-04-23T12:35:59Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=అమృతలూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అమృతలూరు|villages=13|area=|population=46.96|pop_male=23.54|pop_female=23.42|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.03|lit_male=77.57|lit_female=66.48}} '''అమృతలూరు ''' (Amruthaluru) [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[గుంటూరు]] జిల్లాలోని ఒక మండలము. అమృతలూరు గ్రామం ఈ మండలానికి కేంద్రం. వాడుకలో ఈ గ్రామాన్ని అమర్తలూరు అనికూడా అంటారు. ఈ గ్రామం, [[తెనాలి]] పట్టణం నుండి 17కి.మీ.ల దూరంలో ఉంది. ==మండలం లోని గ్రామాలు== [[అమృతలూరు]], [[కూచిపూడి (అమృతలూరు)|కూచిపూడి]], [[మూల్పూరు]], [[పెదపూడి]], [[కోడితాడిపర్రు]], [[మోపర్రు]], [[తురుమెళ్ళ]], [[పాంచాలవరం]], [[యలవర్రు]], [[ప్యాపర్రు]], [[బోడపాడు]], [[ఇంటూరు]], [[గోవాడ]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు 5419 25071 2006-04-26T03:56:26Z Mpradeep 50 /* జిల్లాల వారిగా ప్రగతి */ [[వరంగల్]] మండలాల పేజీలు, గణాంకాలు, గ్రామాలు బాటు ఉపయోగించి ఈ ప్రాజెక్టు యొక్క లక్ష్యము [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని అన్ని మండలాలకు పేజీలు తయారు చేయడము. ==మండలాల పేజీలను సృస్టించడానికి కొన్ని సూచనలు== మీరు ఏదయినా జిల్లాకు సంబందించిన మండలాలకు పేజీలను తయారు చేయాలనుకుంటే ఇక్రింది సూచనలను పాటించండి. *మొదట ఆ జిల్లాలో ఉన్న అన్ని మండలాలను కలిపి ఒక మూసను రూపొందించండి. దానిని ఎలా రూపొందించాలో [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు/జిల్లా మండలాల మూస నిర్మాణము|ఇక్కడ ఒక ఉదాహరణ]] ఇవ్వబడినది. *అలా ఆ జిల్లాకు మూసను తయారు చేసుకున్న తరువాత మీరు ఆ జిల్లాలో ఉన్న ప్రతీ మండలానికి ఒక పేజీని తయారు చేయటం మొదలు పెట్టవచ్చు. ఇక్కడ కూడా మీరు కొన్ని సూచనలను పాటించాలి. వాటి కోసమై [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు/జిల్లా పేజీల నిర్మాణము|ఇక్కడ ఇంకో ఉదాహరణ]] ఇవ్వబడినది. *పటములను తయారు చేయటానికి, మరియు వాటికి పేర్లు పేటటం కూడా ముఖ్యమైన విషయమే. ప్రతీ మండలానికి పటము తయారు చేసిన తరువాత వాటికి పేరు క్రింద తెలిపిన విధానంలో పెట్టండి. <code>DistrictName</code>ను జిల్లా యొక్క ఆంగ్ల నామముతో మార్చండి. తరువాత చివరన ఉన్న <code>XX</code>ను ఆ మండలం యొక్క సంఖ్యతో, ప్రధాన పేజీ పటములో ఉన్న మండల సంఖ్య ఆధారంగా, మార్చండి. <pre> DistrictName_mandals_outlineXX.png </pre> ==జిల్లాల వారిగా ప్రగతి== {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | పూర్తి | పాక్షికము | చేయాలి |- | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0099FF| | bgcolor=#cccccc| |} {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#FF0000|<center>సంఖ్య</center> | bgcolor=#FF0000|<center>జిల్లా పేరు</center> | bgcolor=#FF0000|<center>మండలాల మూస</center> | bgcolor=#FF0000|<center>మండలాల పేజీలు</center> | bgcolor=#FF0000|<center>గ్రామములు</center> | bgcolor=#FF0000|<center>సమాచార పెట్టెలు</center> | bgcolor=#FF0000|<center>పటములు</center> | bgcolor=#FF0000|<center>గణాంకాలు</center> | bgcolor=#FF0000|<center>లింకులు</center> |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|1. | bgcolor=#ccFF00|[[అదిలాబాదు]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:అదిలాబాదు జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:అదిలాబాదు జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|2. | bgcolor=#ccFF00|[[అనంతపురం]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:అనంతపురం జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:అనంతపురం జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:అనంతపురం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|3. | bgcolor=#ccFF00|[[చిత్తూరు]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:చిత్తూరు జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:చిత్తూరు జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|4. | bgcolor=#ccFF00|[[కడప]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:కడప జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:కడప జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:కడప జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:కడప జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|5. | bgcolor=#ccFF00|[[తూర్పు గోదావరి]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|6. | bgcolor=#ccFF00|[[గుంటూరు]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:గుంటూరు జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:గుంటూరు జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|7. | bgcolor=#ccFF00|[[కరీంనగర్]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:కరీంనగర్ జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:కరీంనగర్ జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|8. | bgcolor=#ccFF00|[[ఖమ్మం జిల్లా]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:ఖమ్మం జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:ఖమ్మం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|9. | bgcolor=#ccFF00|[[కృష్ణా జిల్లా]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:కృష్ణా జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:కృష్ణా జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:కృష్ణా జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|10. | bgcolor=#ccFF00|[[కర్నూలు]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:కర్నూలు జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:కర్నూలు జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:కర్నూలు జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|11. | bgcolor=#ccFF00|[[మహబూబ్ నగర్]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|12. | bgcolor=#ccFF00|[[మెదక్]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:మెదక్ జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:మెదక్ జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:మెదక్ జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:మెదక్ జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|13. | bgcolor=#ccFF00|[[నల్గొండ]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:నల్గొండ జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:నల్గొండ జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|14. | bgcolor=#ccFF00|[[నెల్లూరు]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:నెల్లూరు జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:నెల్లూరు జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:నెల్లూరు జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|15. | bgcolor=#ccFF00|[[నిజామాబాదు]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:నిజామాబాదు జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:నిజామాబాదు జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|16. | bgcolor=#ccFF00|[[ప్రకాశం]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:ప్రకాశం జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:ప్రకాశం జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:ప్రకాశం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|17. | bgcolor=#ccFF00|[[రంగారెడ్డి జిల్లా|రంగారెడ్డి]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:రంగారెడ్డి జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:రంగారెడ్డి జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|18. | bgcolor=#ccFF00|[[శ్రీకాకుళం]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:శ్రీకాకుళం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|19. | bgcolor=#ccFF00|[[విశాఖపట్నం]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:విశాఖపట్నం జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:విశాఖపట్నం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|20. | bgcolor=#ccFF00|[[విజయనగరం]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:విజయనగరం జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:విజయనగరం జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:విజయనగరం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|21. | bgcolor=#ccFF00|[[వరంగల్]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:వరంగల్ జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:వరంగల్ జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:వరంగల్ జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|22. | bgcolor=#ccFF00|[[పశ్చిమ గోదావరి]] | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| | bgcolor=#0000FF| |[[:Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |- bgcolor=#DDEEFF | bgcolor=#00FF00|23 | bgcolor=#ccFF00|[[హైదరాబాదు]] | bgcolor=#cccccc| | bgcolor=#cccccc| | bgcolor=#cccccc| | bgcolor=#cccccc| | bgcolor=#cccccc| | bgcolor=#cccccc| |[[:Category:హైదరాబాదు జిల్లా పటములు|పటములు]] [[:Category:హైదరాబాదు జిల్లా|వర్గాలు]] [[:Template:హైదరాబాదు జిల్లా మండలాలు|మూస]] [[:Category:హైదరాబాదు జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|అనువాదములు]] |} [[Category:వికిప్రాజెక్టులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] భద్రాచలము 5421 14738 2005-11-21T07:24:10Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[భద్రాచలం]] User talk:220.227.243.37 5423 14747 2005-11-21T14:46:07Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:46, 21 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:24.16.153.4 5424 14748 2005-11-21T14:47:48Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:47, 21 నవంబర్ 2005 (UTC) అబుల్ హసన్ తానీషా 5425 14749 2005-11-21T14:50:35Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా]] అనంతపురము 5426 14763 2005-11-21T17:42:30Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[అనంతపురం]] Image:Bhadrachalam temple view.jpg 5427 14766 2005-11-21T18:18:39Z వైఙాసత్య 58 Taken from http://www.world66.com/asia/southasia/india/andhrapradesh/bhadrachalam/lib/gallery/showimage?pic=asia/southasia/india/andhrapradesh/bhadrachalam/photo licensed under {{CC-by-sa-2.0}} Taken from http://www.world66.com/asia/southasia/india/andhrapradesh/bhadrachalam/lib/gallery/showimage?pic=asia/southasia/india/andhrapradesh/bhadrachalam/photo licensed under {{CC-by-sa-2.0}} Image:Thorrur ellama temple.jpg 5428 14768 2005-11-21T18:35:25Z వైఙాసత్య 58 Taken from http://www.world66.com/asia/southasia/india/andhrapradesh/rangareddy/lib/gallery/showimage?pic=/asia/southasia/india/andhrapradesh/rangareddy/thorrur_ellama_tem licensed under {{CC-by-sa-2.0}} Taken from http://www.world66.com/asia/southasia/india/andhrapradesh/rangareddy/lib/gallery/showimage?pic=/asia/southasia/india/andhrapradesh/rangareddy/thorrur_ellama_tem licensed under {{CC-by-sa-2.0}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 22 5429 14771 2005-11-22T01:41:19Z Chaduvari 97 * [[1968]]: మద్రాసు రాష్ట్రం పేరును [[తమిళనాడు]] గా మార్చే బిల్లును లోక్‌సభ ఆమోదించింది. * [[1997]]: [[హైదరాబాదు]] లో ఇండో అరబ్ సాంస్కృతిక కేంద్రానికి పాలస్తీనా నేత [[యాస్సిర్ ఆరాఫత్]] [[శంకుస్థాపన]] చేసాడు. * [[1988]]: బాబా ఆంటే కు [[ఐక్యరాజ్యసమితి|ఐరాస]] మానవహక్కుల పురస్కారం లభించింది. Talk:నిజామాబాదు 5430 14774 2005-11-22T05:57:20Z వైఙాసత్య 58 వైజాసత్యా, ఓ మీరు కూడా ఇదే పనిలో ఉన్నారా? నేనూ ఇదే చేస్తున్నాను. దిద్దుబాటు ఘర్షణ వస్తే తెలిసింది. సరే కానివ్వండి. నేను ఆపేస్తానులే. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:37, 22 నవంబర్ 2005 (UTC) :లేదు నా అనువాదము ముందుకు సాగట్లేదు అందుకే అపేశాను. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:57, 22 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:Urmila29 5431 14775 2005-11-22T14:21:27Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:21, 22 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Grattan90 5432 14776 2005-11-22T14:21:47Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:21, 22 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Sreedhar 5433 14780 2005-11-22T18:11:35Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:11, 22 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> రంజల్‌ 5434 23641 2006-04-21T08:51:59Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రంజల్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రంజల్‌|villages=10|area=|population=33.98|pop_male=16.795|pop_female=17.185|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.82|lit_male=57.58|lit_female=36.52}} '''రంజల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[భాగేపల్లె]] *[[బోరేగావ్]] *[[దూపల్లె]] *[[కల్యాపూర్]] *[[కందకుర్తి]] *[[కూనేపల్లె]] *[[నీల]] *[[రంజల్‌]] *[[సాతాపూర్]] *[[తాడ్ బిలోలి]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} Talk:మంథని 5435 14784 2005-11-22T23:51:04Z వైఙాసత్య 58 ==వెబ్ సైటు అనుమతి== నేను http://www.manthani.org/ వెబ్ సైటు నుండి అందులోని విషయమును మరియు బొమ్మలను ఈ వ్యాసములో ఉపయోగించుటకు అనుమతి ఈమెయిల్ ద్వారా పొందాను. వాళ్ల సహకారానికి బదులుగా మనము ఈ తెలుగు వ్యాసము వారికి లభ్యము చేయవలెను. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:51, 22 నవంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 23 5436 14786 2005-11-23T00:44:14Z Chaduvari 97 * [[1937]]: ప్రముఖ వృక్ష శాస్త్రవేత్త, [[జగదీశ్ చంద్ర బోస్]] మరణించాడు. * [[1997]]: [[ప్రసార భారతి]] చట్టం అమల్లోకి వచ్చింది. కర్ణాటక 5437 14792 2005-11-23T03:55:14Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[కర్నాటక]] Category:కూరగాయలు 5438 14796 2005-11-23T06:35:39Z వైఙాసత్య 58 బీహార్ శాసనసభ ఎన్నికలు నవంబర్ 2005 5439 25347 2006-05-09T02:20:05Z Chaduvari 97 /* విశిష్టత */ భాషాసవరణ ఎనిమిది నెలల వ్యవధిలో [[బీహార్]] [[శాసనసభ]]కు రెండోసారి ఎన్నికలు జరిగాయి. [[2005]] ఫిబ్రవరిలో జరిగిన ఎన్నికలలో ఏ ఒక్క పార్టీకి గాని, లేదా కూటమికి గాని స్పష్టమైన ఆధిక్యత రాకపోవడం వలన, త్రిశంకు సభ ఏర్పడింది. అనంతరం [[రాష్ట్రపతి పాలన]] విధించి, మళ్ళీ [[2005]] అక్టోబర్, నవంబర్ లలో ఎన్నికలు జరిపించారు. ==ఎన్నికల సమయ సూచీ== ఎన్నికలను నాలుగు అంచెల్లో, నెలరోజుల సుదీర్ఘకాలం పాటు నిర్వహించారు. శాంతిభద్రతల పరిస్థితి, సమస్యాత్మక నియోజకవర్గాల సంఖ్య మొదలైనవాటిని దృష్టిలో ఉంచుకుని [[భారత ఎన్నికల కమిషను]] ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. నాలుగంచెల వివరాలు: {| border =1 !అంచె!!ఎన్నికల తేదీ!!నియో. వర్గాల సంఖ్య |- |మొదటి || [[2005]] [[అక్టోబర్ 18]]||61 |- |రెండవ || [[2005]] [[అక్టోబర్ 26]] ||69 |- |మూడవ || [[2005]] [[నవంబర్ 13]]||72 |- |నాలుగవ || [[2005]] [[నవంబర్ 19]] ||41 |- |} ==విశిష్టత== ఈ ఎన్నీకలు చాలా విశిష్టమైనవి. ఇటీవలి బీహార్ చరిత్రలో ఇంత ప్రశాంతంగా, ఇంత నిష్పక్షపాతంగా ఎన్నికలు జరగలేదు. సజావుగా ఎన్నికలు జరిగేందుకు ఎన్నికల కమిషను ఎన్నో జాగ్రత్తలు తీసుకుంది. కమిషను నియమించీన పరిశీలకులు నిష్పక్షపాతంగా, ఒత్తిడులకు లొంగకుండా, చిత్తశుద్ధితో వ్యవహరించి ఈ ఎన్నికలను నిర్వహించారు. ఎన్నికలను విజయవంతంగా నిర్వహించేందుకు కమిషను కింది జాగ్రత్తలు తీసుకుంది. * వోటరు ఫోటో గుర్తింపు కార్డులను పూర్తిగా జారీ చేసింది. * అన్ని పోలింగు కేంద్రాల్లోనూ ఎలెక్ట్రానిక్ మిషన్లను వినియోగించింది. * నేరగాళ్ళను, అరెస్టు వారంట్లు జారీ అయిఉన్న వారిని గుర్తించి వారిపై నిఘా ఉంచింది. 52686 మంది అటువంటి వ్యక్తులతో కూడిన జాబితాను కమిషను తయారుచేసింది. * ప్రతీ నియోజకవర్గానికీ ఒక రిటర్నింగు అధికారిని నియమించారు. ఇదివరలో ఒక్కో అధికారి 3-4 నియోజకవర్గాల బాధ్యత నిర్వహించేవారు. * నియోజకవర్గానికో పరిశీలకుడు, జిల్లాకో ప్రచార ఖర్చు పరిశీలకుడిని నియమించారు. * ప్రభుత్వ, పోలీసు అధికారులను తమ తమ స్వంత జిల్లాల నుండి బదిలీ చేసింది. * బదిలీ అయిన వారు ఎట్టి పరిస్థితులలోను, లీవులో కూడా, పాత ప్రదేశంలో ఉండరాదని నిర్దేశించింది. * పోలింగు కేంద్రాల వద్ద వీడ్యో తీయించే ఏర్పాటు చేసింది. * రాష్ట్ర ఎన్నికల పరిశీలకుడిగా రిటైరైన కమిషను ఉద్యోగి, అనుభవజ్ఞుడు ఐన [[కె.జె.రావు]]ను నియమించింది. ఈయనకు [[జమ్మూ కాశ్మీరు]], [[గుజరాత్]] లలో పరిశీలకుడిగా పనిచేసిన అనుభవం ఉంది. కమిషను చేసిన ఇటువంటి విస్తృతమైన ఏర్పాట్ల వలన ఈ ఎన్నికలు ప్రశాంతంగా, సజావుగా జరిగాయి. ==పార్టీలు, నాయకులు == <b>పార్టీలు</b> * [[ఎన్‌.డి.ఏ.]] [[నేషనల్ డెమోక్రాటిక్ అలయెన్స్]] ** భాజపా: [[భారతీయ జనతా పార్టీ]] ** జనతాదళ్ యు: [[జనతాదళ్ యునైటెడ్]] * యు.పి.ఏ.: [[యునైటెడ్ ప్రోగ్రెసివ్ అలయెన్స్]] ** ఆర్.జె.డి.: [[రాష్ట్రీయ జనతాదళ్]] ** కాంగ్రెసు: [[ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్]] ** సి.పి.ఐ.: [[కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా]] ** సి.పి.ఐ.(ఎం): [[కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్)]] ** ఎన్.సి.పి.: [[నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ]] * ఎల్.జె.పి.: [[లోక్ జనశక్తి పార్టీ]] * సపా: [[సమాజ్వాది పార్టీ]] * బసపా: [[బహుజన్ సమాజ్ పార్టీ]] <b>నాయకులు </b> * ఎన్‌.డి.ఏ. - [[నితీశ్ కుమార్]] * యు.పి.ఏ. - [[లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్]] * ఎల్.జె.పి. - [[రాం విలాస్ పాశ్వాన్]] ==ఫలితాలు== [[అక్టోబర్ 22]] న ఎన్నికల ఫలితాలు విడుదలయ్యాయి. [[జనతాదళ్ యు]] నేతృత్వంలోని కూటమి 243 స్థానాల శాసనసభ్లో 143 స్థానాలు గెలుచుకుని సాధారణ ఆధిక్యత సాధించి, అధికారంలోకి వచ్చింది. [[రాష్ట్రీయ జనతాదళ్]], [[కాంగ్రెసు]] కూటమి 68 స్థానాలు, [[లోక్‌జనశక్తి]] 10 స్థానాలు, ఇతరులు 22 స్థానాలు గెలుచుకున్నాయి. {| border =1 !అంశం!!వివరాలు |- |మొత్తం స్థానాలు|| 243 |- |ఫలితాలు తెలిసినవి ||243 |- |<b>ఎన్.డి.ఏ. కూటమి</b>||<b>143 </b> |- |<small>*జనతాదళ్ యు</small> || <small>88 </small> |- |<small>*భాజపా </small>|| <small>55 </small> |- |<b>యు.పి.ఏ. కూటమి</b>||<b>68 </b> |- |<small>ఆర్.జె.డి.</small>|| <small>54</small> |- |<small>కాంగ్రెసు</small>||<small>9 </small> |- |<small>సి.పి.ఐ.</small>||<small>3 </small> |- |<small>సి.పి.ఐ.(ఎం)</small>||<small>1 </small> |- |<small>ఎన్.సి.పి.</small>|| <small>1</small> |- |ఎల్‌జె.పి.||10 |- |బసపా|| 4 |- |సపా|| 2 |- |ఇతరులు|| 6 |- |స్వతంత్రులు|| 10 |- |} ==ప్రతిస్పందనలు == * [[నితీశ్ కుమార్]] ** ఇది బీహార్ ప్రజలు సాధించిన విజయం. వారు మార్పు కోరుకున్నారు. మార్పునకు ఓటు వేశారు. రాష్ట్రంలోని ప్రతి కులంవారు, ప్రతి మతంవారు మార్పును, సుస్థిరతను కోరుకున్నారు. సత్పరిపాలనను కాంక్షించారు ** దుష్పరిపాలనకు, అన్యాయానికి వ్యతిరేకంగా ప్రజలు ఓట్లు వేశారు. మెజారిటీ ఎమ్మెల్యేల మద్దతున్న మా కూటమిని ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేయనీకుండా అడ్డుకోవడంపై ప్రజలు ఆగ్రహించారు. ఈ తీర్పు వారి ఆగ్రహానికి అద్దం పట్టింది ** లాలు నా కంటే సీనియర్. నా అన్నయ్య వంటి వారు. నాకు ఎవరిపైనా వ్యతిరేక భావం లేదు ** భాజపాతో ఎలాంటి సమస్యా ఉండదు. కనీస ఉమ్మడి కార్యక్రమం ఆధారంగా మేం కేంద్రంలో కలిసి పనిచేశాం. ఇప్పుడూ అలాగే చేస్తాం ** (గవర్నరుపై మేము ఇదివరలో చేసిన విమర్శలు) ఇప్పుడు పాత విషయాలు. ఆయనకు వ్యతిరేకంగా నేను ఒక్క మాట కూడా మాట్లాడను ** పాశ్వాన్‌ గురించి ఆలోచించాలని నేను అనుకోవడం లేదు. క్రితం సారి ఆయనకు అవకాశం వచ్చింది. కానీ ఆయన దానిని పోగొట్టుకున్నారు * [[లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్]] ** నితీశ్ ‌కుమార్‌ను అభినందిస్తున్నాను. ఆయన నా తమ్ముడి వంటి వారు. అయితే [[భాజపా]]ను మాత్రం నేను అభినందించలేను. ** బీహార్ ప్రజలను ఎన్‌డీఏ బుట్టలో పడేసింది, బీహార్‌లో సమస్యలన్నింటికీ మా 15 ఏళ్ల పాలనే కారణమన్న అభిప్రాయాన్ని ప్రజల్లో వారు కలిగించారు. ** బీహార్ ప్రజలు మాకు 15 ఏళ్లపాటు అధికారమిచ్చారు. మూడు నెలల్లో నేరాలను అరికట్టేస్తామని, కార్మికులు, విద్యార్థులు వలసపోకుండా చూస్తామని చెప్పిన నాయకులను వారిప్పుడు పరీక్షించబోతున్నారు. ప్రస్తుతం ఆర్జేడీ ఓటమిని వేడుకగా జరుపుకొంటున్న ప్రజలు తర్వాత తమ తప్పును గ్రహిస్తారు. ఎన్‌డీఏ తన హామీలను ఎంతమాత్రం నిలబెట్టుకోలేదు. అధికారం తిరిగి నా చేతికి వచ్చేదాకా ఎదురుచూస్తాను. ==బయటి లింకులు == * [http://www.eci.gov.in భారత ఎన్నికల కమిషను] [[Category:భారత రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలు]] [[Category:2005 ఎన్నికలు]] నందికొట్కూరు 5440 14805 2005-11-23T07:41:02Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[నందికోట్కూరు]] Template:ప్రస్తుత సంఘటన 5441 17585 2006-01-06T16:23:21Z Mpradeep 50 correcting category <div class="notice metadata" id="cleanup" style="text-align: center; margin: 0em 10%; border: #9F9FFF 1px solid;"> [[Image:Current event marker.png|50px| ]] '''ఈ వ్యాసము ప్రస్తుతము జరుగుతున్న సంఘటనను నమోదు చేస్తున్నది.''' <br> <small>ఇందులోని సమాచారము సంఘటన జరుగుతున్న కొద్దీ త్వరితగతిన మారవచ్చును.</small> </div><includeonly>[[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు]]</includeonly><noinclude>[[en:Template:Current]]</noinclude> User talk:210.212.215.141 5442 14803 2005-11-23T07:35:48Z Chaduvari 97 ==నందికొట్కూరు గురించి== మీ ఊరి గురించి రాస్తే మేం కూడా [[నందికొట్కూరు]]ను ప్రేమిస్తాం కదా! సభ్యుడిగా [[Special:Userlogin|నమోదు చేసుకోండి]]. చక్కగా మీ పేరుతోనే రచనలు చెయ్యవచ్చు. మీరు ఇప్పుడు చేసినట్లు ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో తప్పు కాదు. ప్రయోగాల కోసం ప్రత్యేకించి ఏర్పాట్లు కూడా ఇక్కడ ఉన్నాయి. వికీపీడియాకు స్వాగతం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 07:35, 23 నవంబర్ 2005 (UTC) Template:కర్నూలు జిల్లా మండలాలు 5444 22998 2006-04-18T09:17:32Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Kurnool.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[కర్నూలు జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[కౌతాలం]] | [[కోసిగి]] | [[మంత్రాలయము]] | [[నందవరము]] | [[సి.బెళగల్‌]] | [[గూడూరు,కర్నూలు|గూడూరు]] | [[కర్నూలు మండలము|కర్నూలు]] | [[నందికోట్కూరు]] | [[పగిడ్యాల]] | [[కొత్తపల్లె]] | [[ఆత్మకూరు, కర్నూలు జిల్లా|ఆత్మకూరు]] | [[శ్రీశైలం]] | [[వెలుగోడు]] | [[పాములపాడు]] | [[జూపాడు బంగ్లా]] | [[మిడ్తూరు]] | [[ఓర్వకల్లు]] | [[కల్లూరు,కర్నూలు|కల్లూరు]] | [[కోడుమూరు]] | [[గోనెగండ్ల]] | [[యెమ్మిగనూరు]] | [[పెద్ద కడబూరు]] | [[ఆదోని]] | [[హొలగుండ]] | [[ఆలూరు]] | [[ఆస్పరి]] | [[దేవనకొండ]] | [[క్రిష్ణగిరి]] | [[వెల్దుర్తి]] | [[బేతంచెర్ల]] | [[పాణ్యం]] | [[గడివేముల]] | [[బండి ఆత్మకూరు]] | [[నంద్యాల]] | [[మహానంది]] | [[సిర్వేల్‌]] | [[రుద్రవరము]] | [[ఆళ్లగడ్డ]] | [[చాగలమర్రి]] | [[ఉయ్యాలవాడ]] | [[దోర్ణిపాడు]] | [[గోస్పాడు]] | [[కోయిలకుంట్ల]] | [[బనగానపల్లె]] | [[సంజామల]] | [[కొలిమిగుండ్ల]] | [[ఔకు]] | [[ప్యాపిలి]] | [[ధోన్]] | [[తుగ్గలి]] | [[పత్తికొండ]] | [[మద్దికేర తూర్పు]] | [[చిప్పగిరి]] | [[హాలహర్వి]] </div> [[Category:కర్నూలు జిల్లా మండలాలు]] Category:భారత రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలు 5445 14813 2005-11-23T08:46:31Z Chaduvari 97 [[Category:ఎన్నికలు|శాసనసభల ఎన్నికలు]] Category:2005 ఎన్నికలు 5446 17595 2006-01-06T16:39:18Z Chaduvari 97 మరో వర్గం [[Category:2005|ఎన్నికలు]] [[Category:ఎన్నికలు]] దాశరథి రంగాచార్యులు 5448 16224 2005-12-18T12:26:08Z Chaduvari 97 #REDIRECT[[దాశరథి రంగాచార్య]] దాశరధి కృష్ణమాచార్య 5449 16953 2005-12-28T18:48:03Z వైఙాసత్య 58 fix dbl redirect #REDIRECT[[దాశరథి కృష్ణమాచార్య]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 24 5450 14837 2005-11-23T16:57:55Z Chaduvari 97 * [[1880]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, ఆంధ్రోద్యమ నాయకుడు, డా.[[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]] జన్మించాడు. * [[1859]]: [[ఛార్లెస్ డార్విన్]] తన "''ఆరిజిన్ ఆఫ్ స్పీసీస్''" ను ప్రచురించాడు. Talk:అక్టోబర్ 2005 5451 14840 2005-11-23T17:12:59Z వైఙాసత్య 58 ఈ పేజీ ఎక్కడనుండీ లింకు లేకుండా అనాధ అయిపోయింది. ప్రస్తుత ఘటనలు భాండారములొ దీన్ని ఉంచాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:12, 23 నవంబర్ 2005 (UTC) కాకుమాను 5452 24393 2006-04-23T12:35:00Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=కాకుమాను||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాకుమాను|villages=11|area=|population=43.87|pop_male=22.01|pop_female=21.85|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.46|lit_male=76.73|lit_female=62.21}} '''కాకుమాను ''' గ్రామం, గుంటూరు జిల్లాలోని ఒక మండల కేంద్రము. గుంటూరు నగరం నుండి 37కి.మీ.ల దూరంలోను, బాపట్ల పట్టణం నుండి 21కి.మీ.ల దూరంలోను ఉంది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[చిన లింగాయ పాలెం ]], [[కొండ బాల వారి పాలెం]], [[వల్లూరు]], [[లింగం గుంట పాలెం]], [[కొల్లిమర్ల]], [[పాండ్రపాడు]], [[గరికపాడు]], [[పెద పాలెం ]], [[తెలగాయ పాలెం ]], [[భల్లూఖానుడు పాలెం]], [[కాకుమాను]], [[కొమ్మూరు]], [[పెద్ది వారి పాలెం (2 గలవు) ]], [[కొండపాటూరు]], [[అప్పాపురం]], [[బోడిపాలెం]], [[రేటూరు]], [[గార్ల పాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} భట్టిప్రోలు 5453 24399 2006-04-23T12:38:40Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=భట్టిప్రోలు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భట్టిప్రోలు|villages=12|area=|population=51.38|pop_male=25.77|pop_female=25.61|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.93|lit_male=72.63|lit_female=59.22}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[సివంగులపాలెం]], [[అద్దేపల్లి]], [[భట్టిప్రోలు]], [[సూరేపల్లి]], [[కోనేటిపురం]], [[పల్లెకోన]], [[గొరిగపూడి]], [[పెదపులివర్రు]], [[వెల్లటూరు (భట్టిప్రోలు)|వెల్లటూరు]], [[పెసర్లంక]], [[పెదలంక]], [[ఓలేరు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} Category:ప్రస్తుత ఘటనలు 2005 5454 17181 2006-01-01T03:44:09Z Chaduvari 97 +Category [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు|2005]] [[Category:2005|ఘటనలు]] Template:ప్రస్తుత ఘటనలు 2005 5455 15875 2005-12-13T08:35:15Z Chaduvari 97 {| border="0" class="toccolours" style="margin: 0 auto" align=center |align=center|[[ప్రస్తుత ఘటనలు]] | <b>[[2005]]</b> ఘటనలు నెలవారీగా - |[[జనవరి 2005|జనవరి]] | [[ఫిబ్రవరి 2005|ఫిబ్రవరి]] | [[మార్చి 2005|మార్చి]] | [[ఏప్రిల్ 2005|ఏప్రిల్]] | [[మే 2005|మే]] | [[జూన్ 2005|జూన్]] | [[జూలై 2005|జూలై]] | [[ఆగష్టు 2005|ఆగష్టు]] | [[సెప్టెంబర్ 2005|సెప్టెంబర్]] | [[అక్టోబర్ 2005|అక్టోబర్]] | [[నవంబర్ 2005|నవంబర్]] | [[డిసెంబర్ 2005|డిసెంబర్]] | [[Wikipedia:వికీపీడియా ఘటనలు|వికీపీడియా ఘటనలు]] |} [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు 2005]] నవీపేట్‌ 5456 23642 2006-04-21T08:52:09Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నవీపేట్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నవీపేట్‌|villages=30|area=|population=51.578|pop_male=25.378|pop_female=26.2|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.59|lit_male=63.94|lit_female=39.75}} '''నవీపేట్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అబ్బాపూర్ (b)]] *[[అబ్బాపూర్ (m)]] *[[అభంగపట్నం]] *[[అల్జాపూర్]] *[[అనంతగిరి]] *[[అంకంపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బినోలా]] *[[ధర్మారం]] *[[ధర్యాపూర్]] *[[ఫతేనగర్]] *[[జన్నిపల్లె]] *[[కమలాపూర్]] *[[కందేపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఖాద్రాబాద్]] *[[కోస్లి]] *[[లింగాపూర్]] *[[మద్దేపల్లె]] *[[మహంతం]] *[[మిట్టాపూర్]] *[[మోకాన్పల్లె]] *[[నాగేపుర్]] *[[నలేశ్వర్]] *[[నందిగావ్]] *[[నారాయణపూర్]] *[[నవీపేట్‌]] *[[నిజాంపూర్]] *[[పోతంగల్]] *[[రాంపూర్]] *[[షేఖాపూర్]] *[[శీరాంపల్లె]] *[[తుంగిని]] *[[యాంచా]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} సరోజినీ నాయుడు 5457 15387 2005-12-01T17:02:03Z Chaduvari 97 '''సరోజినీ నాయుడు''' (''Sarojini Naidu'') ([[ఫిబ్రవరి 13]], [[1879]] - [[మార్చి 2]], [[1949]]) భారత కోకిల (నైటింగేల్ ఆఫ్ ఇండియా) గా ప్రసిద్ధి చెందిన ఈమె స్వాతంత్ర సమరయోధురాలు మరియు కవయిత్రి. సరోజినీ దేవి [[భారత జాతీయ కాంగ్రేసు]] తొలి మహిళా అధ్యక్షురాలు మరియు స్వతంత్ర భారత దేశపు తొలి మహిళా [[గవర్నరు]] కూడా. ==జీవిత విశేషాలు== సరోజినీ దేవి చటోపాధ్యాయ [[హైదరాబాదు]]లో ఒక బెంగాలీ బ్రాహ్మణ కుటుంబములో జన్మించినది. ఈమె తండ్రి అఘోరనాథ్ చటోపాధ్యాయ [[నిజాం కాలేజీ]] స్థాపకుడు, శాస్త్రవేత్త మరియు తత్వవేత్త. తల్లి బరదా సుందరి దేవి ఒక కవయిత్రి. సరోజినీ ఉర్దూ, తెలుగు, ఆంగ్లము, పర్షియన్ మరియు బెంగాలీ భాషలు మాట్లాడేది. ఈమెకు [[పీ.బీ.షెల్లీ]] కవిత్వము అంటే చాలా ఇష్టము. నిజాము పాలనలో అప్పటి [[హైదరాబాదు]]లో స్త్రీల చదువుకు సరైన సౌకర్యాలు లేకపోవడం వలన ఆమె మద్రాసులో చదువుకున్నది. 15 సంవత్సరాల వయసులో ఈమె దక్షిణాదికి చెందిన డా.గోవిందరాజులు నాయుడు ను కలిసి ప్రేమించింది. చదువు పూర్తయిన తర్వాత 19 సంవత్సరాల వయసులో ఆయనను కులాంతర వివాహము చేసుకున్నది. కులాంతర వివాహములకు సమాజము చాలా వ్యతిరేకముగా ఉన్న ఆ రోజుల్లో సరోజిని గోవిందరాజులు నాయుడును [[బ్రహ్మో వివాహ చట్టము]] (1872) ప్రకారము [[1898]] [[డిసెంబర్ 2]]న [[మద్రాసు]]లో పెళ్ళి చేసుకున్నది. వీరి వివాహాన్ని [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] జరిపించాడు. నాయుడు దంపతులకు నలుగురు పిల్లలు కలిగారు: జయసూర్య, పద్మజ, రణధీర మరియు లీలామణి. ఆమె ఇంగ్లీషులో కవిత్వం రాసింది. ''ది గోల్డెన్ త్రెషోల్డ్'', ''ది బర్ద్ ఆఫ్ టైం'', ''ది బ్రోకెన్ వింగ్'', ''పాలంక్వైన్ బేరర్స్'' ఆమె కవితల్లో కొన్ని. హైదరాబాదు లోని ''గోల్డెన్ త్రెషోల్డ్'' అనేపేరుతో గల ఆమె ఇంటిలో [[హైదరాబాద్ యూనివర్సిటీ]]ని నెలకొల్పారు. ==బయటి లింకులు== <!--*{{gutenberg author|id=Sarojini_Naidu|name=Sarojini Naidu}}--> *[http://www.poetseers.org/the_great_poets/in/sarojini_naidu/ సరోజినీ నాయుడు జీవిత చరిత్ర మరియు కవితలు ] *[http://www.rediff.com/freedom/19let1.htm సరోజినీ నాయుడు రాసిన ఉత్తరాలు ] [[Category:1879 జననాలు|సరోజినీ నాయుడు]] [[Category:1949 మరణాలు|సరోజినీ నాయుడు]] [[Category:కవయిత్రులు|సరోజినీ నాయుడు]] [[en:Sarojini Naidu]] [[de:Sarojini Naidu]] పెదనందిపాడు 5458 24392 2006-04-23T12:34:37Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=పెదనందిపాడు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదనందిపాడు|villages=12|area=|population=44.04|pop_male=21.82|pop_female=22.21|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.31|lit_male=78.69|lit_female=60.16}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కొప్పర్రు]], [[అన్నపర్రు]], [[రాజుపాలెం(పె.నం.)]], [[అన్నవరం(పె.నం.)]], [[ఉప్పలపాడు]], [[పాలపర్రు]], [[పెదనందిపాడు]], [[వరగాణి]], [[గొరిజవోలుగుంటపాలెం]], [[రావిపాడు(పె.నం.)]], [[పుసులూరు]], [[కాట్రపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] నగరం 5459 24401 2006-04-23T12:39:40Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=నగరం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నగరం|villages=12|area=|population=51.38|pop_male=25.86|pop_female=25.52|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.06|lit_male=68.75|lit_female=53.26}} {{అయోమయం|నగరం}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పెద్దవరం]], [[తోటపల్లి]], [[ధూళిపూడి]], [[పమిడిమర్రు]], [[ఏలేటిపాలెం]], [[నగరం]], [[పూడివాడ]], [[సిరిపూడి]], [[పెదపల్లి]], [[పెదమట్లపూడి]], [[ఏదుపల్లి]], [[అల్లపర్రు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] రేపల్లె 5460 24400 2006-04-23T12:39:04Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=రేపల్లె||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రేపల్లె|villages=17|area=|population=104.19|pop_male=51.4|pop_female=52.79|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.03|lit_male=72.48|lit_female=61.74}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కారుమూరు]], [[బేతపూడి]], [[పేటేరు]], [[పెనుమూడి]], [[చాట్రగడ్డ]], [[కామరాజుగడ్డ]], [[నల్లూరు]], [[అరవపల్లి]], [[ఉప్పూడి]], [[ఇసుకపల్లి (గ్రామీణ)]], [[సింగుపాలెం]], [[విశ్వేశ్వరం]], [[చోడాయపాలెం]], [[కైతేపల్లె]], [[పోతుమెరక]], [[గంగడిపాలెం]], [[రేపల్లె (పూ)]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] ఆర్మూరు 5461 23644 2006-04-21T08:52:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఆర్మూరు||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆర్మూరు|villages=22|area=|population=113.018|pop_male=56.008|pop_female=57.01|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.11|lit_male=71.92|lit_female=44.71}} '''ఆర్మూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ప్రధాన రహదారి మీదనున్న ఆర్మూరు వచ్చేపోయే వాహనాలకు సహజమైన స్టాపు. శిలామయమైన ఇక్కడి కొండలు లక్షల సంవత్సరాల సహజసిద్ధమైన రాపిడి వలన యేర్పడినవి. కొండ మీద నవనాథ సిద్దేశ్వర ఆలయము కలదు. స్థానిక ప్రజలు నవనాథులు లేదా సిద్ధులు ఈ ప్రాంతములోని సహజమైన గుహలు, కొండ చరియలలో ఇప్పటికీ నివసిస్తున్నారని నమ్ముతారు. ఇక్కడికి సమీపమున పెద్ద సంఖ్యలో ప్రజలను ఆకర్షిస్తున్న ఒక నీటిబుగ్గ యొక్క నీటికి రోగములు, వైకల్యములు నివారించే శక్తి ఉన్నదని భావిస్తారు. ==గ్రామాలు== *[[ఆలూరు]] *[[అందాపూర్]] *[[అంకాపుర్]] *[[ఆర్మూరు]] *[[బర్దీపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చేపూర్]] *[[దేగావ్]] *[[ఫతేపూర్]] *[[గగ్గుపల్లె]] *[[గొవింద్ పేట్]] *[[ఇస్సపల్లె]] *[[ఖానాపూర్]] *[[కొమంపల్లె]] *[[కోటార్మూరు]] *[[మాచెర్ల]] *[[మగ్గిడి]] *[[మామిడిపల్లె]] *[[మంథని]] *[[మెర్డేపల్లె]] *[[పెర్కిట్]] *[[పిప్రి]] *[[రాంపూర్]] *[[సురబ్రియాల్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు]] కర్లపాలెం 5462 24404 2006-04-23T12:41:03Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=కర్లపాలెం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కర్లపాలెం|villages=5|area=|population=49.24|pop_male=24.93|pop_female=24.31|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.68|lit_male=65.32|lit_female=49.89}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కర్లపాలెం]], [[యాజలి]], [[బుద్ధాం]], [[గణపవరం(కర్ల)]], [[పేరలి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] User talk:Pinnamaraju 5463 14899 2005-11-24T04:48:38Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:48, 24 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Indrakaran 5464 14900 2005-11-24T04:49:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:49, 24 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> నిజాంపట్నం 5465 24402 2006-04-23T12:40:15Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=నిజాంపట్నం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిజాంపట్నం|villages=8|area=|population=60.93|pop_male=31.21|pop_female=29.71|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.09|lit_male=65.75|lit_female=45.92}} '''నిజాంపట్నం'''(''Nizampatnam''), [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[గుంటూరు]] జిల్లాలోని ఒక మండలము మరియు ప్రాచీన ఓడ రేవు. పూర్వము దీనిని పెద్దపల్లి అని పిలిచేవారు. [[డచ్చి ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ]] [[కోరమండల్ తీరము]] లో తమ మొదటి ఫ్యాక్టరీని [[1606]] లో ఇక్కడ నెలకొల్పినది. ఇక్కడ లినెన్ బట్ట తయారుచేసేవారు. డచ్చివారి ఫ్యాక్టరీ [[1669]] లో మూతపడినది. దక్షిణ భారతదేశములో మొదటి బ్రిటిషు వర్తక స్థావరము [[1611]] లో ఇక్కడ నెలకొల్పారు. [[1621]] లో బ్రీటిషు వారు ఇక్కడ ఫ్యాక్టరీ పెట్టారు. [[నిజాం]] దీన్ని ఉత్తర సర్కారులలో భాగముగా ఫ్రెంచి వారికి రాసిచ్చాడు కాని [[1759]] లో [[ఆసిఫ్ ఉద్దౌలా మీర్ అలీ సలాబత్ జంగ్|సలాబత్ జంగ్]] బ్రిటిషు వారి దత్తముచేశాడు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[ముత్తుపల్లె అగ్రహారం]], [[పల్లపట్ల]], [[కూచినపూడి]], [[ప్రజ్ఞం]], [[ఆముదాలపల్లి]], [[నిజాంపట్నం]], [[అడవులదీవి]], [[దిండి]] ==రెఫరెన్సులు== *[http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V19_134.gif ఇంపీరియల్ గజెట్ ఆఫ్ ఇండియా] ==బయటి లింకులు== *[http://www.vocsite.nl/geschiedenis/handelsposten/coromandel.html కోరమండల్ తీరములో డచ్చి ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ స్థావరాలు (డచ్చి భాషలో)] *[http://www.nationaalarchief.nl/amh/scripts/vafb.exe?db=voc&id=3168 న్యూజీలాండ్ నేషనల్ ఆర్కైవ్స్ లోని పటము] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] పిట్టలవానిపాలెం 5466 24403 2006-04-23T12:40:47Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=పిట్టలవానిపాలెం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పిట్టలవానిపాలెం|villages=6|area=|population=38.89|pop_male=19.43|pop_female=19.45|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.56|lit_male=74.54|lit_female=62.60}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కోమలి]], [[సంగుపాలెం కోడూరు]], [[చందోలు]], [[పిట్టలవానిపాలెం]], [[ఖాజీపాలెం]], [[అల్లూరు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] కొల్లూరు (గుంటూరు జిల్లా) 5467 24373 2006-04-23T12:21:06Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=కొల్లూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొల్లూరు|villages=11|area=|population=55.94|pop_male=28.26|pop_female=27.67|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.23|lit_male=71.17|lit_female=63.20}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[అనంతవరం]], [[చిలుమూరు]], [[ఈపూరు]], [[గాజుల్లంక]], [[పెదలంక]], [[కొల్లూరు]], [[బొద్దులూరుపాడు]], [[రావికంపాడు]], [[చినపులివర్రు]], [[దోనేపూడి]], [[పోతార్లంక]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] User talk:Surya141 5468 14906 2005-11-24T14:18:25Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:18, 24 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Image:Gunturu mandals outline01.png 5469 24444 2006-04-23T15:38:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] రెంటచింతల 5470 24343 2006-04-23T11:51:40Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=రెంటచింతల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రెంటచింతల|villages=9|area=|population=46.62|pop_male=23.72|pop_female=22.89|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.69|lit_male=59.57|lit_female=39.49}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[మల్లవరం]], [[గోలి]], [[మిట్టగుడిపాడు]], [[రెంటచింతల]], [[పసర్లపాడు]], [[తుమురుకోట]], [[పాలువాయి]], [[మంచికల్లు]], [[రెంటాల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline04.png 5471 24447 2006-04-23T15:39:16Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline05.png 5472 24448 2006-04-23T15:39:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline06.png 5473 24449 2006-04-23T15:39:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline09.png 5474 24451 2006-04-23T15:40:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline12.png 5475 24454 2006-04-23T15:40:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 25 5476 14935 2005-11-25T02:31:51Z Chaduvari 97 * ప్రపంచ శాకాహారుల దినోత్సవం * [[1932]]: ఉస్మానియా పట్టభద్రుల సంఘం ఏర్పడింది. ఎన్నో విద్యాసంస్థలను స్థాపించిన ఈ సంస్థ ఆధ్వర్యంలోనే, ప్రసిద్ధి చెందిన '''హైదరాబాదు పారిశ్రామిక ప్రదర్శన''' (Hyderabad Industrial Exhibition) జరుగుతుంది. * [[1964]]: ప్రముఖ వాయులీన విద్వాంసుడు, [[ద్వారం వెంకటస్వామి నాయుడు]] మరణించాడు. గురజాల 5477 24344 2006-04-23T11:52:19Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=గురజాల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గురజాల|villages=10|area=|population=62.24|pop_male=31.35|pop_female=30.89|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.98|lit_male=64.40|lit_female=39.35}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[గొట్టిముక్కల]], [[దైదా]], [[తేలుకుట్ల]], [[పులిపాడు]], [[గంగవరం]], [[గోగులపాడు]], [[పల్లెగుంట]], [[గురజాల]], [[మాడుగుల]], [[చర్లగుడిపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] దాచేపల్లి 5478 24345 2006-04-23T11:52:52Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=దాచేపల్లి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దాచేపల్లి|villages=12|area=|population=68.06|pop_male=34.37|pop_female=33.68|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.50|lit_male=64.66|lit_female=40.11}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పొందుగుల]], [[రామాపురం(దాచే)]], [[భట్రుపాలెం]], [[తంగెడ]], [[ముత్యాలంపాడు]], [[గామాలపాడు]], [[మాదీపాడు]], [[దాచేపల్లి]], [[నడికుడి]], [[అలుగుమల్లిపాడు]], [[కేశనపల్లి]], [[పెదగార్లపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] మాచవరం (గుంటూరు జిల్లా మండలం) 5479 24346 2006-04-23T11:53:25Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=మాచవరం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మాచవరం|villages=9|area=|population=48.80|pop_male=24.68|pop_female=24.12|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.90|lit_male=61.35|lit_female=36.23}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[చెన్నయ్యపాలెం]], [[తాడుట్ల]], [[వేమవరం]], [[ఆకురాజుపల్లె]], [[పిన్నెల్లి]], [[మాచవరం]], [[మల్లవోలు]], [[పిల్లుట్ల]], [[శ్రీరుక్మిణీపురం]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Category:భారత దేశ చరిత్ర 5480 14946 2005-11-25T07:07:59Z వైఙాసత్య 58 [[Category:చరిత్ర]] Category:చరిత్ర 5481 15324 2005-11-29T23:03:57Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె3 5482 15332 2005-11-29T23:18:20Z వైఙాసత్య 58 <!-- See Talk:Main Page/intro for a discussion on the entry paragraph --> <p style="margin: 0.5em 0 0; text-align: center; font-size: 125%; line-height: 1.3"> స్వతంత్ర విజ్ఞానసర్వస్వమైన [[Wikipedia:తెలుగు వారికోసం, తెలుగు వారిచే, తెలుగులో రూపొందుతున్న ప్రప్రధమ మహావిజ్ఞానసర్వస్వము|తెలుగు వికిపీడియా]]కు స్వాగతము. </p> <p style="margin:0 0 0;text-align:center;font-size:94%"> తెలుగు వికిపీడియా 2003 లో ప్రారంభమైనది, ప్రస్తుతము [[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] వ్యాసములు ఉన్నవి. </p> <p style="text-align: center; margin-top: 0" class="plainlinks">''[[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] - [[Wikipedia:Browse|విహరణ]] - [[Wikipedia:విషయసూచిక|అ&ndash;ఱ]] - [[Portal:Browse|పోర్టల్లు]] - [[Wikipedia:Where to ask a question|ప్రశ్నలు అడగండి]]''</p> <p style="text-align: center; font-size: 120%; margin-top: 0" class="plainlinks"> [[:Category:సంస్కృతి|సంస్కృతి]] | [[:Category:భౌగోళికము|భౌగోళికము]] | [[:Category:చరిత్ర|చరిత్ర]] | [[:Category:గణితము|గణితము]] | [[:Category:ప్రజలు|ప్రజలు]] | [[:Category:విజ్ఞానము|విజ్ఞానము]] | [[:Category:సమాజము|సమాజము]] | [[:Category:సాంకేతికము|సాంకేతికము]]</p> Category:సంస్కృతి 5483 15321 2005-11-29T23:03:03Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] Category:సినిమా 5484 18719 2006-01-17T11:06:00Z Mpradeep 50 [[Category:సంస్కృతి]] [[Category:వినోదము]] Category:తెలుగు 5485 21339 2006-03-25T15:03:18Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారతీయ భాషలు]] Category:సాంకేతికము 5486 15329 2005-11-29T23:05:40Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] క్రోసూరు 5487 24350 2006-04-23T11:55:58Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=క్రోసూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=క్రోసూరు|villages=15|area=|population=55.78|pop_male=28.16|pop_female=27.61|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.43|lit_male=62.64|lit_female=40.03}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[దొడ్లేరు]], [[అనంతవరం]], [[ఉయ్యందాన]], [[హసన్‌బాద]], [[గైకపాడు]], [[గుడిపాడు]], [[తాళ్ళూరు]], [[క్రోసూరు]], [[విప్పర్ల]], [[ఊటుకూరు]], [[బయ్యవరం]], [[బాలెమర్రు]], [[అందుకూరు]], [[పారుపల్లి]], [[పీసపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] అళియ రామరాయలు 5488 19615 2006-02-04T20:25:35Z వైఙాసత్య 58 అళియ రామ రాయలు, అళియ రామరాయలు కు తరలించబడింది: రూపాంతరము #REDIRECT [[రామ రాయలు]] Category:వికీపీడియా విధానాలు, మార్గదర్శకాలు 5490 14978 2005-11-25T14:23:02Z Chaduvari 97 [[Category:వికీపీడియా]] User talk:Basanth 5491 14979 2005-11-25T16:35:40Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:35, 25 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Basanth kondasani 5492 14980 2005-11-25T16:36:11Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:36, 25 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 26 5493 14981 2005-11-25T17:42:13Z Chaduvari 97 * [[భారత్|భారత]] జాతీయ న్యాయ దినోత్సవం * [[1949]]: స్వతంత్ర [[భారత రాజ్యాంగం]] ఆమోదించబడింది. * [[1956]]: [[తమిళనాడు]] రాష్ట్రం ఏర్పడింది. * [[1960]]: భారత టెలిఫోన్లు STD సౌకర్యాన్ని ప్రవేశపెట్టాయి. User talk:Gsreedhar 5494 14983 2005-11-25T18:26:44Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:26, 25 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> సి.పి.బ్రౌన్ 5495 14986 2005-11-25T19:40:16Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్]] సుందరయ్య విజ్ఞాన కేంద్రము 5496 14997 2005-11-26T07:51:57Z వైఙాసత్య 58 /* బయటి లింకులు */ '''సుందరయ్య విజ్ఞాన కేంద్రము''' [[1988]] లో [[హైదరాబాదు]] లో స్థాపించబడినది. కమ్యూనిష్టు నాయకుడు [[పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య]] యొక్క సొంత సేకరణలతో ప్రారంభమైన ఈ గ్రంథాలయము ఆ తరువాత [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] వంటి అనేకమంది ఇతరుల యొక్క సొంత సేకరణలు కూడా కలుపుకొని అభివృద్ధి చెందినది. వామపక్ష రాజకీయ కార్యకర్తలు మరియు రచయితల సొంత రచనలు<!--Personal papers--> ఈ సేకరణలో ప్రత్యేకత. కేవలము సుందరయ్య రచనలే దాదాపు లక్ష పుటలకు పైగా ఉన్నాయి. పరిశోధనా గ్రంథాలయములో 75,000 కు పైగా [[తెలుగు]] మరియు [[ఆంగ్లము]]లో ముద్రితమైన సంపుటిలు కలవు. ఈ కేంద్రము ఉర్దూ పరిశోధనా గ్రంథాలయము పేరిట [[ఉర్దూ]] పుస్తముల సేకరణలు కూడా భద్రపరుస్తున్నది. దక్షిణ ఆసియాలోనే అద్వితీయమైన ఈ సేకరణలో [[17వ శతాబ్దము]] నుండి ముద్రితమైన 30,000 పుస్తకాలు, జర్నల్లు, పత్రికలు, మాన్యుస్క్రిప్టులు కలవు. ==బయటి లింకులు== *[http://www.sundarayya.org/ అధికారిక వెబ్ సైటు] *[http://dsal.uchicago.edu/flood/frontline2.html ఫ్రంట్ లైను వ్యాసము] *[http://dsal.uchicago.edu/bibliographic/urlc/svkabout.html విజ్ఞాన కేంద్రము గురించి] [[Category:గ్రంథాలయములు]] ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి 5497 26862 2006-06-11T20:33:25Z వైఙాసత్య 58 /* ప్రారంభ చరిత్ర */ [[1857]] నాటి మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య యుద్ధానికి పదేళ్ళ ముందే, బ్రిటిషు దుష్టపాలనపై ఎదిరించి తిరుగుబాటు చేసిన తెలుగు వీరుడు '''ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి'''. [[1846]] జూన్ నెలలో మొదలైన నరసింహారెడ్డి తిరుగుబాటు [[1847]] ఫిబ్రవరి లో ఆయన మరణంతో ముగిసింది. ==ప్రారంభ చరిత్ర== 18వ శతాబ్దపు తొలిదినాల్లో [[రాయలసీమ]]లో [[పాలెగాళ్ళ వ్యవస్థ]] ఉండేది. [[కడప]] జిల్లాలోనే 80 మంది పాలెగాళ్ళుండేవారు. వీళ్ళలో ఎక్కువమంది ప్రజలను పీడించేవారు. [[నిజాము]] నవాబు రాయలసీమ ప్రాంతాలను బ్రిటిషు వారికి అప్పగించడంతో పాలెగాళ్ళు [[బ్రిటిషు ప్రభుత్వం]] అధికారంలోకి వచ్చారు. బ్రిటిషు ప్రభుత్వం వారి ఆస్తులు, మాన్యాలపై కన్నేసి, వాటిని ఆక్రమించుకునే ఉద్దేశ్యంతో, వారి అధికారాలకు కోత విధిస్తూ పాలెగాళ్ళ వ్యవస్థను రద్దుచేసి, వారికి నెలవారీ భరణాల ఏర్పాటు చేసింది. [[ఉయ్యాలవాడ]] గ్రామం ఇప్పటి [[కర్నూలు]] జిల్లాలో ఉంది. ఉయ్యాలవాడకు పాలెగాడు గా నరసింహారెడ్డి తండ్రి పెదమల్లారెడ్డి ఉండేవాడు. నరసింహారెడ్డి తాతగారు, [[నొసం]] జమీదారు అయిన చెంచుమల్ల జయరామిరెడ్డి నిస్సంతు కావడంతో నరసింహారెడ్డిని దత్తత తీసుకున్నాడు. తండ్రి తరపున నెలకు 11 రూపాయల, 10 అణాల, 8 పైసలు భరణంగా వచ్చేది. అయితే తాతగారైన, జయరామిరెడ్డి నిస్సంతుగా మరణించాడనే నెపంతో ఆయనకు ఇస్తూ వచ్చిన భరణాన్ని ఆయన మరణంతో రద్దుచేసింది బ్రిటిషు ప్రభుత్వం. ఆ విధంగా క్రమంగా కట్టుబడి మాన్యాల వంశపారంపర్య హక్కులను రద్దుచేసి, మాన్యాలను స్వాధీనం చేసుకోవడంతో కట్టుబడి బంట్రోతుల్లో అసంతృప్తి పెరిగింది. నరసింహారెడ్డి [[బళ్లారి]] జిల్లాలోని [[రూపనగుడి]] గ్రామములో జన్మించి, ఉయ్యాలవాడలో పెరిగి పెద్దవాడయ్యాడని జానపద వీరగాధల వలన తెలుస్తున్నది. ఈయన కడప, కర్నూలు, [[అనంతపురం]], బళ్లారి జిల్లాలలో 66 గ్రామాలకు అధిపతి. రూపనగుడి, ఉయ్యాలవాడ, [[ఉప్పులూరు]], [[గుళ్లదుర్తి]], [[గిద్దలూరు]] మొదలైన గ్రామాలలో ఈయన నిర్మించిన కోటలు, నగరులు ఈనాటికీ ఉన్నాయి. నరసింహారెడ్డి తల్లి ఉయ్యాలవాడ నగరికాపు అయిన పెదమల్లారెడ్డి రెండవ భార్య. ఈమె నొస్సం జమేదారు చెంచుమల్ల జయరామిరెడ్డి చిన్నకూతురు. నరసింహా రెడ్డికి ముగ్గురు భార్యలు. మొదటి భార్య సిద్దమ్మ వలన కొడుకు దొర సుబ్బయ్య జన్మించాడు. రెండవ భార్య వలన ఒక కూతురు, మూడవ భార్య వలన ఇద్దరు కుమారులు జన్మించారు. ==తిరుగుబాటు ప్రారంభం== [[1846]] జూన్‌లో నరసింహారెడ్డి తన నెలసరి భరణం కొరకు అనుచరుణ్ణి [[కోయిలకుంట్ల]] ఖజానాకు పంపగా, అక్కడి తాసీల్దారు, ఆ వ్యక్తిని తిట్టి, నరసింహారెడ్డి వస్తేనే ఇస్తాను పొమ్మనడంతో రెడ్డి తిరుగుబాటు మొదలైంది. మాన్యాలు పోగొట్టుకున్న ఇతర కట్టుబడి దారులు రెడ్డి నాయకత్వంలో చేరారు. [[వనపర్తి సంస్థానము|వనపర్తి]], [[మునగాల]], [[జటప్రోలు సంస్థానము|జటప్రోలు]], [[పెనుగోండ]], [[అవుకు]] జమీందార్లు, [[హైదరాబాదు]]కు చెందిన సలాం ఖాన్, కర్నూలుకు చెందిన పాపాఖాన్, కొందరు బోయలు, చెంచులు కూడా నరసింహారెడ్డితో చేరినవారిలో ఉన్నారు. [[1846]] [[జూలై 10]]వ తేదీ రెడ్డి 500 మంది బోయ సైన్యంతో కోయిలకుంట్ల ఖజానాపై దాడిచేసి, సిబ్బందిని చంపి,ఖజానాలోని 805 రూపాయల, 10 అణాల, 4 పైసలను దోచుకున్నాడు.[[ప్రొద్దుటూరు]] సమీపంలోని [[దువ్వూరు]] ఖజానాను కూడా దోచుకున్నాడు. బ్రిటిషు ప్రభుత్వం రెడ్డిని పట్టుకోవడానికి సైన్యాన్ని దింపింది. కెప్టెన్ నాట్, కెప్టెన్ వాట్సన్‌ల నాయకత్వాల్లో వచ్చిన దళాలు రెడ్డిని పట్టుకోలేక వెనుదిరిగాయి. రెడ్డిని పట్టి ఇచ్చినవారికి వేయిరూపాయల బహుమానాన్ని బ్రిటిషు ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. తరువాత [[జూలై 23]]న తేదీన కెప్టెన్ వాట్సన్ నాయకత్వంలో వచ్చి [[గిద్దలూరు]] వద్ద విడిది చేసి ఉండగా, అర్ధరాత్రి రెడ్డి, తన సైన్యంతో విరుచుకుపడి బ్రిటిషు సైన్యాన్ని పారదోలాడు. నరసింహారెడ్డి కుటుంబాన్ని పట్టుకుని కడపలో ఖైదుచేసింది ప్రభుత్వం. వారిని విడిపించుకునేందుకు [[కడప]] చేరాడు రెడ్డి. [[1846]] [[అక్టోబర్ 6]]న నల్లమల కొండల్లోని [[పేరుసోమల]] వద్దగల జగన్నాథాలయంలో ఉన్నాడని తెలుసుకున్న కడప యాక్టింగ్ కలెక్టర్ కాక్రేన్ సైన్యంతో ముట్టడించి రెడ్డిని బంధించింది. నరసింహారెడ్డిని, అతని అనుచరులను విచారించిన బ్రిటిషు ప్రభుత్వం అతనికి ఉరిశిక్షను, అనుచరులకు వివిధ ఇతర శిక్షలను విధించింది. [[1847]] [[ఫిబ్రవరి 22]]న ఉదయం 7 గంటలకు జుర్రేటి వద్ద ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డిని బహిరంగంగా ఉరితీసింది బ్రిటిషు ప్రభుత్వం. విప్లవకారులని భయభ్రాంతులను చేయడానికి నరసింహారెడ్డి తలను 1877 దాకా కోయిలకుంట్ల కోటలో ఉరికొయ్యకు వ్రేలాడదీసే ఉంచారు. ==మూలాలు, వనరులు== * జానమద్ది హనుమచ్ఛాస్త్రి రచించిన '''సుప్రసిద్ధుల జీవిత విశేషాలు''' * రేనాటి సూర్యచంద్రులు - తంగిరాల సుబ్బారావు [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:1847 మరణాలు]] రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు 5498 18126 2006-01-13T07:34:18Z Chavakiran 19 విద్యావేత్తగా, సంఘసంస్కర్తగా, పవిత్రతకు సంకేతంగా, ''బ్రహ్మర్షి''గా ఆంధ్రదేశాన పేరుపొందిన వ్యక్తి, ఆచార్య '''రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడు'''. సంఘసంస్కరణోద్యమమన్నా, బ్రహ్మసమాజమన్నా గుర్తుకు వచ్చే పేరు [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]]తో పాటు రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడుదే. ==జీవిత విశేషాలు== [[Image:RaGupati veMkaTaratnaM nayiDu.jpg|right|350px|రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు ]] [[Image:RaGupati veMkaTaratnaM nayiDu text.jpg|left|250px|రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు ]] రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడు [[1862]] [[అక్టోబర్ 1]]న [[మచిలీపట్నం]]లో జన్మించాడు. తండ్రి అప్పయ్యనాయుడు సుబేదారుగా పనిచేస్తూ ఉత్తరభారతాన ఉండడంతో నాయుడు విద్యాభ్యాసం చాందా (చంద్రపూర్)నగరంలో మొదలయింది. [[హిందీ]], [[ఉర్దూ]], [[పర్షియన్]] భాషలలో ప్రవేశం కలిగింది. తండ్రికి హైదరాబాదు నదిలీ కావడంతో, అక్కడి నిజం ఉన్నత పాఠశాలలో చదువు కొనసాగించాడు. తరువ్వత మద్రాసు క్రిస్టియన్ కళాశాలలో పట్టభద్రుడై, తరువాత ఎం.ఏ, ఎల్.టి కూడా పూర్తిచేసాడు. ఎం.ఏ కాగానే మద్రాసు పచ్చయప్ప కళాశాలలో ఇంగ్లీషు ఆచార్యునిగా పనిచేసాడు. [[1904]]లో [[కాకినాడ]] లోని పిఠాపురం రాజా కళాశాల -[[పి.ఆరంకళాశాల]]- ప్రిన్సిపాలంగా ప్రమాణస్వీకారం చేసి సుదీర్ఘకాలం అదే పదవిలో కొనసాగాడు. [[1911]]లో కళాశాలలో మొదటిసారిగా స్త్రీలను చేర్చుకుని సహవిద్యకు ఆద్యుడయ్యాడు. [[1925]]లో మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయ ఉపాధ్యక్షుడుగా నియమితుడయ్యాడు. [[ఆంధ్ర విశ్వకళాపరిషత్తు]] బిల్లును రూపొందించి శాసనసభలో ఆమోదింపజేసాడు. [[1927]]లో పరిషత్తు మొదటి స్నతకోత్సవంలో నాయుడుకు గౌరవ డాక్టరేటంతో సత్కరించింది. [[1884]]లో బి.ఏ చదువుతూ ఉండగానే నాయుడుకు పెళ్ళయింది.[[1889]]లో ఆమె మరణించిన తరువాత మళ్ళీ పెళ్ళిచేసుకోకుండా, జీవితాంతం తెల్లటి దుస్తులే ధరించాడు. ఆయనను ''శ్వేతాంబర ఋషి'' అనేవారు. పేద విద్యార్థులకు, అనాథలను చేరదీసి విద్యాబుద్ధులు చెప్పించేవాడు. తన నెలసరి ఆదాయంలో కొద్దిభాగం ఉంచుకుని మగతాది బీద విద్యార్థులకే వినియోగించేవాడు. విజ్ఞానాభివృద్ధి కొరకు తన గురువైన డా.మిల్లర్ పేరిట మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయంలో పదివేల రూపాయలతో ఒకనిధిని ఏర్పాటు చేసాడు. [[1939]] [[మే 26]]న రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడు మరణించాడు. ప్రముఖ సినిమా నిర్మాత, పంపిణీదారు, ప్రదర్శకుడు అయిన [[రఘుపతి వెంకయ్య]], నాయుడు సోదరుడే. ==సంఘ సంస్కరణ== మహిళావిద్యావ్యాప్తికై నాయుడు కృషిచేసాడు. పి.ఆర్ కళాశాలలో స్త్రీలకు ప్రవేశం కల్పించడమే కాక, వెనుకబడిన వర్గాల, బీద విద్యార్థులకు వసతి, భోజన సౌకర్యం ఏర్పాటు చేసాడు. బ్రహ్మసమాజంలో చేరి, కాకినాడలో ఉపాసనా కేంద్రాన్ని నిర్మించాడు. బ్రహ్మసమాజ సిద్ధాంతాలలో ముఖ్యమైన కులవ్యవస్థ నిర్మూలనకు కృషిచేసాడు. మద్యనిషేధం కొరకు శ్రమించాడు. [[1923]]లో మద్రాసు శాసనమండలి సభ్యుడుగా ఉన్నప్పుడు మద్యనిషేధం బిల్లు కొరకు ప్రభుత్వాన్ని వత్తిడిచేసాడు. వేశ్యావృత్తి నిర్మూలనకు కృషిచేసాడు. శుభకార్యాలలో భొగం మేళాల సాంప్రదాయాన్ని అంతరింపజేసాడు. ''పీపుల్స్ ఫ్రెండ్'', ''ఫెలో వర్కర్స్'' అనే పత్రికలకు సంపాదకత్వం నిర్వహించాడు. ==బిరుదులు== అఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడుకు ఎన్నో బిరుదులు ఉండేవి. వివిధ రంగాల్లో ఆయన కృషికి గుర్తింపుగా ఒన్ని పురస్కారాలు కూడా ఆయనకు లభించాయి. వాటిలో కొన్ని: * బ్రహ్మర్షి * శ్వేతాంబర ఋషి * అపర సోక్రటీసు * కులపతి * దివాన్ బహదూర్ * కైజర్-ఇ-హింద్ * సర్ ==మూలాలు, వనరులు== * జానమద్ది హనుమచ్ఛాస్త్రి రచించిన '''సుప్రసిద్ధుల జీవిత విశేషాలు''' * అమరావతి పబ్లికేషన్సు వారి '''తెలుగు వెలుగులు''' ==బయటి లింకులు== {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:సంఘసంస్కర్తలు]] [[Category:1862 జననాలు]] [[Category:1939 మరణాలు]] [[Category:పాత్రికేయులు]] Category:1939 మరణాలు 5499 15005 2005-11-26T15:54:05Z Chaduvari 97 [[Category:1939|మరణాలు]] Category:1939 5500 15006 2005-11-26T15:55:02Z Chaduvari 97 [[Category:1930లు]] Category:పాత్రికేయులు 5501 15010 2005-11-26T16:00:56Z Chaduvari 97 [[Category:ప్రజలు]] Category:1847 మరణాలు 5502 15015 2005-11-26T16:08:28Z Chaduvari 97 [[Category:1847|మరణాలు]] Category:1847 5503 15016 2005-11-26T16:08:50Z Chaduvari 97 [[Category:1840లు]] Category:1798 జననాలు 5504 15018 2005-11-26T16:11:03Z Chaduvari 97 [[Category:1798|జననాలు]] Category:1884 మరణాలు 5505 15020 2005-11-26T16:11:43Z Chaduvari 97 [[Category:1884|మరణాలు]] Category:1884 5506 15021 2005-11-26T16:12:07Z Chaduvari 97 [[Category:1880లు]] Category:తెలుగుదేశంలో విదేశీయులు 5507 15030 2005-11-26T17:23:47Z చంద్రశేఖర్ 153 [[Category:ప్రజలు|విదేశీయులు]] [[Category:భారత్‌లో విదేశీయులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] అవుకు 5509 15025 2005-11-26T16:20:59Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[ఔకు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 27 5510 15028 2005-11-26T16:42:32Z Chaduvari 97 [[1888]]: [[లోక్‌సభ]] మొదటి అధ్యక్షుడు, [[జి.వి.మావ్‌లాంకర్]] జన్మించాడు. Category:భారత్‌లో విదేశీయులు 5511 15031 2005-11-26T17:26:28Z చంద్రశేఖర్ 153 [[Category:ప్రజలు|విదేశీయులు]] User talk:శాస్త్రి 5512 15275 2005-11-29T20:17:09Z శాస్త్రి 204 భరత ఖండంబు <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:23, 27 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> == అన్వేషణ (search) == శాస్త్రి గారు, రాను రాను వ్యాసముల సంఖ్య పెరిగే కొద్ది లింకులను పట్టుకొని కావల్సిన వ్యాసములకు వెళ్లటము కొంచెము కష్టతర్మవుతుంది. మీరు స్క్రీన్ లో ఎడమవైపు ఉన్న అన్వేషణ పెట్టెను ఉపయోగించడము అన్నిటికంటే సులువైన పద్దతి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:12, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) ఆష్టదిగ్గజాలు అనే పేజీని తీసివెయ్యచ్చు.నాకు తెలియక తయారుచెశాను == సాహితీకారులు == మీరు తెలుగు కవుల గురించి రాస్తున్నట్లుగా ఉన్నారు. కవులు, రచయితల జాబితా [[తెలుగు సాహితీకారులు|ఇక్కడ]] ఉన్నదండీ. దీనిని విషయసూచిక పేజీగా వాడుకోవచ్చు. కొత్త పేర్లను ఈ పేజీలో చేర్చండి. థాంక్స్. [[సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] పేజీలో మీ వర్గీకరణ చూసాను. బాగా చేసారు. నేను కొన్ని మార్పులు చేసాను. ఒకసారి చూసి, తప్పులుంటే దిద్దండి. ఆ పేజీలో కొంత ఉపోద్ఘాతం రాస్తే బాగుంటుంది. మీరేమంటారు? __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 00:53, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) చిత్తం తప్పాకుండా వ్రాద్దాం నెను ఇంక శిశువుని నాతప్పులు క్షమిచండి. I dont rememeber correct whether the "Bharata kandamdu " was written by chilakamarti varu or panugantivaru. this is all my under 10th knowledge. it is very sad that people are forgetting our language and charm in telugu. i will try my best and contribute in a nice way....to telugu wikipedia. --చామర్తి 01:08, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) :మీ తప్పుల్ని వెదకడం నా ఉద్దేశ్యం కాదు. ఒకవేళ మీకు అలా అనిపిస్తే, మన్నించండి! ఈ వ్యాసంగంలో మనమందరం పిల్లలమేనండీ (పెద్దలు లేరు). మన తప్పుల్ని మనమే దిద్దుకోవాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 01:19, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) == భరత ఖండంబు == మీరు చదువరి నన్ను మన్నించమని అడగక్కరలెదు. మీరుచెప్పింది సరి. భరత ఖండంబు అనే పద్యని చిలకమర్తి వారు వ్రాశారు. దయ చెసి అ పేజిని అక్కడ నుండి తొలగించి చిలకమర్తి వారి క్రింద పెట్టంది. బాసర 5514 18410 2006-01-15T07:45:53Z Chaduvari 97 +వర్గం, కొంత సమాచారం [[ఆదిలాబాదు]] జిల్లాలోని '''బాసర''' పుణ్యక్షేత్రం [[నిర్మల్]] పట్టణానికి 35 కి.మీ దూరంలో [[గోదావరి]] నది ఒడ్డున ఉంది. బాసర సరస్వతి అమ్మవారి క్షేత్రము. [[భారత్|భారత దేశంలో]] గల రేండే రెండు సరస్వతీ దేవాలయాల్లో ఒకటి [[కాశ్మీరు]] లో ఉండగా, రెండవది ఇదే. [[Category:ఆదిలాబాదు జిల్లా గ్రామాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] User:శాస్త్రి 5515 15338 2005-11-30T00:47:54Z శాస్త్రి 204 <table> <tr> <td valign=top> {| Align={{{Align}}} Style="Background-color: #FaFaFa; Border: #888888 Solid 1px; border-bottom-color: #202020; border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; border-left-color: #808080; border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: #202020; border-right-style: solid; border-right-width: 2px; border-top-color: #808080; border-top-style: solid; border-top-width: 1px; margin-bottom: 3%;" |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTDAYNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |- Align="Center" |<font size="6">{{CURRENTDAY}}</font> |- Align="Center" |&nbsp;&nbsp;'''{{CURRENTMONTHNAME}}'''&nbsp;&nbsp; |} శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే <br> సహస్రనామ తత్తుల్యం రామ నామ వరాననే <br> </td> <td width=62% valign=top halign=center> {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #EFFFEE; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0 15px 0 15px;" | style="background: #CCFFCC; text-align: center;" colspan=2| '''నా గురించి''' |- | పేరు:||చామర్తి శాస్త్రి |- | వయసు:||26 |- | పుట్టిన ఊరు:||[[నిడదవోలు]], [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా |- | స్వగ్రామము:||[[నిడదవోలు]], [[నిడదవోలు]] మండలం |- | ఉంటున్నది:||[[న్యూరీ]],[[యి.కే.]] |- | వృత్తి:||వైద్యం |} </td> బాసరు 5516 15058 2005-11-27T04:32:43Z వైఙాసత్య 58 (బాసరు), బాసరు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[బాసర]] User talk:Anil 5518 15063 2005-11-27T04:37:29Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:37, 27 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Image:PottiSriramulu.png 5519 15079 2005-11-27T07:00:11Z Chaduvari 97 పొట్టి శ్రీరాములు పొట్టి శ్రీరాములు కవిత్రయం 5520 15186 2005-11-28T20:22:14Z శాస్త్రి 204 /* [[తిక్కన్న]] */ == [[నన్నయ్య]] == == [[తిక్కన]] == == [[ఎఱ్ఱన]] == Image:New rail bridge.jpg 5521 15083 2005-11-27T07:30:17Z శాస్త్రి 204 క్రొత్త రైలు బ్రిడ్హి క్రొత్త రైలు బ్రిడ్హి Image:Cotton2.jpg 5522 15086 2005-11-27T07:52:49Z శాస్త్రి 204 కాట్టన్ దొర కాట్టన్ దొర Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 28 5523 15091 2005-11-27T13:29:50Z Chaduvari 97 * [[1931]]: రెండవ రౌండ్ టేబుల్ సమావేశం జరిగింది. * [[1993]]: ప్రముఖ పారిశ్రామికవేత్త, [[జె.ఆర్.డి.టాటా]] మరణించాడు. * [[1997]]: [[ఐ.కె.గుజ్రాల్]] నాయకత్వంలోని యునైటెడ్ ఫ్రంట్ ప్రభుత్వం అధికారం చేపట్టిన ఏడు నెలల తరువాత పడిపోయింది. కవి త్రయం 5524 15099 2005-11-27T15:57:12Z వైఙాసత్య 58 కవి త్రయం, కవిత్రయం కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కవిత్రయం]] కవిత్రయము 5525 15101 2005-11-27T15:59:58Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[కవిత్రయం]] ఎఱ్ఱన 5526 15102 2005-11-27T16:06:29Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[ఎఱ్రన్న]] రేడియో 5527 25379 2006-05-13T09:41:03Z Gsrinivasakumar 319 మెదటి రేడియో ప్రసారాలు [[1923]] [[జూన్]] లో "రేడియో క్లబ్ ఆఫ్ బొంబాయీ" ద్వారా ప్రసారం చెయబడినవి. దీని తరువాత "బ్రాడ్ కాష్టింగ్ కంపెనీ" ఏర్పాటు చెయ్యబడింది. ప్రయౌగాత్మకంగా జూలై [[1927]] లొ [[కలకత్తా]], [[బొంబాయ్]] నగరాలలొ "ఇండియన్ బ్రాడ్ కాష్టింగ్ కంపెనీ" ప్రసారాలు చెసింది. ఇండియన్ బ్రాడ్ కాష్టింగు కంపెనీ భారత ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యం లొ ఈ ప్రసారాలు చేసింది. ''1936'' సంవత్సరములొ [[అకాశవాణి]] ప్రభుత్వ సంస్ధగా అవతరించింది. అంతకి పూర్వము ప్రైవేటు రేడియో క్లబ్బులు ఉండేవి. స్వాతంత్ర్యం వచ్చేసరికి ఆరు అకాశవాణి కేంద్రాలు మాత్రమే ఉండేవి. భారత దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చెసరికి 6 ఆకాశవాణి కేంద్రాలు ([[కలకత్తా]],[[డిల్లీ]], [[బొంబాయ్]], [[మద్రాసు]], [[లక్నో]], [[తిరుచనాపల్లి]]) మాత్రమే ఉన్నాయి. ఇప్పుడు 215 అకాశవాణి కేంద్రాలు 337 ప్రసార కెంద్రాల (144 MW కేంద్రాలు,54 SW కేంద్రాలు,139 FM కేంద్రాలు)తొ 77 ఆకాశవాణి కేంద్రాలు 99.13% ప్రజలకు ప్రస్తుతం ప్రజలకు సమాచారాన్ని,విజ్ఞానాన్ని,వినోదాన్ని అందిస్తున్నాయి. తాజాగా టీవీ ఛానెళ్ల ప్రభావం తీవ్రంగా ఉన్నప్పటికీ ఎఫ్ ఎమ్ రేడియో చానెళ్లు అన్న వర్గాల వారికీ శ్రవణానందాన్ని కలిసిస్తూ సృష్టిస్తున్న సంచలనం అందరికీ తెలిసిందే. మన రాష్టంలొ కల ఆకాశవాణి ప్రసార కేంద్రాలు [[విజయవాడ]], [[విశాఖపట్నం]], [[వరంగల్లు]], [[అదిలాబాదు]], [[అనంతపురం]],[[ హైదరాబాదు]], [[కొత్తగూడెం]], [[కర్నూలు]], [[కడప]], [[తిరుపతి]]. [[Category:వినోదము]] [[Category:సమాచార సాధనాలు]] శృంగేరి 5528 15175 2005-11-28T18:54:33Z వైఙాసత్య 58 శృంగేరి శంకర మఠం దక్షిణామయ మఠం. శృంగేరి [[కర్ణాటక]] రాష్టం[[ షిమౌగా ]]జిల్లా లో [[తుంగ నది]] ఓడ్డున కలదు. శృంగేరికి ఆ పేరు ఋషిశృంగ మహర్షి వల్ల వచ్చింది. తిరుపతి తిరుమల 5529 15124 2005-11-27T21:21:16Z శాస్త్రి 204 తిరుపతి తిరుమల, తిరుమల తిరుపతి కు తరలించబడింది #REDIRECT [[తిరుమల తిరుపతి]] User talk:Srinu 5530 15129 2005-11-28T01:33:27Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:33, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> తుళ్ళూరు 5532 24352 2006-04-23T11:57:10Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=తుళ్ళూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తుళ్ళూరు|villages=19|area=|population=54.49|pop_male=27.54|pop_female=26.94|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.41|lit_male=73.59|lit_female=57.06}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[హరిశ్చంద్రాపురం]], [[వడ్డమాను]], [[అనంతవరం(తుళ్ళూరు)]], [[నెక్కల్లు]], [[పెదపరిమి]], [[తుళ్ళూరు]], [[దొండపాడు]], [[బోరుపాలెం]], [[అబ్బరాజుపాలెం]], [[రాయపూడి]], [[నేలపాడు]], [[శాఖమూరు]], [[ఐనవోలు]], [[వెలగపూడి]], [[లింగాయపాలెం]], [[ఉద్దండరాయునిపాలెం]], [[మల్కపురం]], [[మందడం]], [[వెంకటపాలెం]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] User:వైఙాసత్య/RTS 5533 15218 2005-11-29T02:05:44Z వైఙాసత్య 58 The Rice Transliteration Standard for Roman Transliteration of Telugu Roman transliteration of Telugu simply means writing Telugu using English (Roman) alphabet. Modern Telugu text has Telugu words, English words written in Roman or Telugu script, and modern punctuation marks. Transliteration is merely a way to represent modern Telugu text using English alphabet. Transliteration is not a software; it is a form of information representation. Transliteration is (typically) done by humans, resulting in a file written with English alphabets and punctuation marks. Inverse transliteration is an operation that extracts Telugu and English from this file. Inverse transliteration function can be realized as a software. It is this software we refer to in this document. The output of this software is a file, which when printed contains Telugu written in Telugu script and English written either in Roman script or Telugu script, and is an approximation to the text that was transliterated in the first place. It is this output we refer to here. There can be (and are) several such transliteration schemes. We are proposing the following scheme as a standard. In this scheme, many letters can be transliterated in more than one way. Some of them are designed to cater to varying intuition, some to increase speed, and some to be fault-tolerant. For the sake of a later reference, the preferred form of the transliteration of the Telugu alphabet is presented first. We emphasize that one doesn't need to stick to Table 1, and it is only a part of the standard. ==Table 1== vowels: a aa i ee u oo R Ru e ea ai o oe ou plosives and nasals: k kh g gh ~m c C j jh ~n T Th D Dh N t th d dh n p f b bh m fluids: y r l v S sh s h L x ~r where S is "melika sa" and ~r is "banDi ra". Examples: English meaning Transliteration uncle maama ant cheema monkey koeti play aaTa old paata important mukhyam saw (n) rampam eggplant vankaaya order aaj~na Software takes care of "guDintaalu" (consonant-vowel combinations) and "vattulu" (consonant-consonant combinations) automatically. This is not the only way to transliterate these words, though. There are several other ways. Many letters have alternatives (equivalents), as in the following table. ==Table RTS== a aa=aaa=a' i ee=ii=ia=i' u oo=uu=U=ua=u' R Ru e ea=ae=E=e' ai o oe=O=oa=o' au=ou k kh=K=Kh g gh=G=Gh ~m c=ch C=Ch j jh=J=Jh ~n T=t' Th=th' D=d' Dh=dh' N=nh t th d dh n p f=P=ph=Ph b bh=B=Bh m y r l v=w S sh s h L=lh=Lh x=ksh ~r Throughout, h = H. alu (archaic) = ~l aloo (archaic) = ~L arasunna = @M visarga = @h avagraha (used in Sanskrit) = @2 na pollu (arachaic) = @n null operation = _ (underscore) (see below) Syllable break = ^ (see below) Force combination = & (see below) For "sunnaa", see below. tcha (allophone of c, now extinct) = ~c tja (allophone of j, now extnict) = ~j ________________________________________________________________________ Example. Telugu word meaning monkey can be transliterated as any of the following: koati, koeti, kOti, ko'ti. The same information is represented by all of them. Any of these can be chosen, based on personal preference or convenience. Notes. 1. The following symbols are treated as both Telugu and English symbols: , < . > / ? : * ; + ] } [ { ` " ! $ % ( ) - = 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0. These symbols are transliteration-invariant. That is, these symbols retain their meaning: mana de'Saaniki "svaatantryam" 1947 lo' vaccindi. kaanii idi nijangaa svaatantryamaa? 2. The following are special characters: ~ @ & ' _ ^ # They have special meanings, as can be noted from Table RTS. (However, there is a way to print them in the output, as explained later.) 3. Both ' and "a" serve as a vowel-elongation suffix. That is, "short vowel followed by ' or "a" becomes a long vowel." ceema = ciima = ci'ma = ciama, pOru = poeru = po'ru = poaru 4. There is a retroflex suffix, namely '. That is, "dental plosive followed by ' becomes a retroflex." aaTa = aat'a, enDa = end'a =="sunnaa" Generation (Nasal Contraction)== All nasals are contracted before plosives as in Rule 1 below. Rule 2, like Rule 1, improves typo-tolerance. Rule 1. Whenever the letter n or m is followed by one of {k, K, g, G, c, C, j, J, T, Th, D, Dh, t, th, d, dh, p, P, b, B} (or their alternatives), it will be converted to sunnaa. Rule 2. Also, whenever the letter m is followed by one of {l, v, s, S}, it will be converted to "sunnaa" automatically. Example: vankaaya, vamkaaya, lankhaNam, lamkhaNam, anga, amga, kance, kamce, manTa, mamTa, SunTha, SumTha, enDa, emDa, santa, samta, panthaa, pamthaa, undi, umdi, kampa, kanpa, cembu, cenbu, kaalamloe, samvatsaram, hamsa, amSa - all generate a "sunnaa" automatically. ==Force combination== The "sunnaa" generation rules produce unwanted results in rare cases. The Sanskrit word for acid "aamla" doesn't have a "sunnaa" in it - we need to force "la-vattu" under ma. Similarly, "kaanpu, "paanpu" don't have a "sunnaa" in them: we need to force "pa-vattu" under na. This is done by using "&", as in "aam&la", "kaan&pu", "paan&pu". We emphasize that & is used only rarely, in special cases such as above. ==Syllable break== Suppose we want to write "wrong number" in Telugu script as one word. If we write "raangnembar", there will be a "na-vattu" under "ge". But writing "raang^nembar" breaks the syllable after "raang" and writes "nembar" next to it, without producing the (unwanted) consonant-consonant combination. That is, k^ is the "praaNa" (pure) form of ka (without any vowel added to it). [In particular, typing ^ after m generates a "sunnaa".] However, a word ending in a consonant always assumes ^ at the end by default. That is, we write "shaap" (for shop), "lak" (for luck) and not "shaap^", "lak^". ==Null-operation== "poruguvaad'iki toeDupad'avoeyi" is perhaps too tough on the eye. For human readability, it maybe typed as "porugu_vaad'iki toeDu_paDa_voeyi". Both represent the same information, including white spaces. The symbol _ is invisible to the software, that is why we call it a null-op. (However, _ serves another purpose, as will be explained later.) We recommend using null-op only when the transliterated text is supposed to be processed by humans. Otherwise, typing effort is wasted by breaking the words by null-op, since it is transparent to the software. ==More equivalents== j~n = jn d'd' = dd' t't' = tt' ==How to represent English words== Consider naa flight delay ayindi in which it is obvious that the second and third words are English. So, normally there is no need to take any special action when using English words (which are to be printed in Roman script). Software should normally be able to handle such a representation. You can skip the next section which may be read when you run into an unusual problem. Automatic determination of English words: ---------------------------------------- Since Rice Transliteration Standard as defined in Table RTS is almost orthogonal to English [1], we provide automatic determination of English words. However, there are some rare cases in which it is not clear whether a word is Telugu or English: me'm ekkad'ikee poem. Sree Sree poem caduvutuu ikkad'e' unt'aam where poem in the first instance is Telugu, in the second English. There are a few more Telugu words, which when transliterated become valid English words: are, gala, mana, nee, poem, eg. Based on their potential frequency, we treat some of them as Telugu and some as English, by default. For example, we treat "mana" as a Telugu word, and "are" as an English word, by default. What if we want to use "mana" as an English word? We simply enclose it by #s thus: # mana #. Text enclosed between #s is inverse-transliteration-invariant. That is, it will be printed as it is. Similarly, we write _are to use "are" as a Telugu word. That is, we have a way to force Telugu using _. In other words, just as we force English words by enclosing them with #, we force certain Telugu words (rare cases) by prepending them with _ . Finally, the defaults associated to the conflicting words can be changed by the users. That is, if a user wants to change "are" default to Telugu, (s)he can do so by editing a defaults file. ==How to represent Special Characters== We noted that @, ~, ^, &, ', _, # are special characters. Suppose the text to be transliterated has these characters. How do we represent them in transliteration? We enclose them by #s. That is, # is an ESCAPE character that toggles transliteration off and on. In other words, text enclosed between #s is inverse-transliteration-invariant. It will be printed as it is. Example: #'# prints ', ### prints #, #Hello!# prints Hello!. However, the single quote ' retains its meaning when it doesn't follow a, i, u,e, o, t, th, d, dh. Hopefully, future software, in most cases, determines automatically whether ' is a quote (punctuation mark) or whether it is a suffix. ==Line-breaks and Verse Environment== When typing we may or may not hit return. The `return' key strokes in the input file have nothing to do with where the line breaks in the output (except in the verse environment. See below). We start new paragraphs after a blank line. There is a verse environment, delimited by |'s, where 'return' keystroke means line break in the output (equivalent to \obeylines in TeX). ==Examples== English meaning Transliteration, with alternatives uncle maama, ma'ma ant cheema, ceema, chiima, ciama monkey kOti, koati, koeti, ko'ti play aaTa, aat'a old paata important mukhyam, muKyam saw (n) rampam, ranpam eggplant vankaaya, vamkaaya order aaj~na, aajna Examples containing English words: Nobody is doing that nowadays and'ee, e'mant'aaru? Modern culture loe TV, videos part and parcel ayipoeyaayand'ee! Examples containing English words written in Telugu: krist'afar kaad'vel aa maat'a eppud'oe ceppad'u. san^set' bulevaard' meeda oka kaameraa shaap undi. ==Example file== Free verse movement was spearheaded by Kundurti Anjaneyulu . The movement can be traced back to the 1930s, but it really took off only recently. The eighties have seen a number of good Telugu poets writing excellent free verse. But free verse is not necessarily easily understood. The reason for this is that modern poetry, like modern life, is complex. While using increasingly complex imagery, modern poetry also tends to shift its frame of reference to outside, rather than keeping it inside. Poetry of # Nannaya # and # Peddana # can be understood (with the help of a dictionary) without references to the outside society or history. Contrast this with the poetry of T. S. Eliot. However, this shift is a hallmark of modern poetry, and not something peculiar to free verse. Some examples of modern free verse follow. In the first example, the poet expresses his closeness to soil, with which his umblical cord is still attached. | nagna bhoommeeda nagna de'hantoe Sayaninci_nappaTi anubhavam. naa naraalu ekkad'oe bhoomi loepali poralloe modalai naaloeki vyaapinci_natt'u - bhoomi hRdayamloe janmistunna agni naa gund'egaa vikasistu_nnatt'u naakoo bhoomikee oka avinaa_bhaava sambandham .... bhoomi vittu andu_loenci ne' putt'u_kostaa. bhoomi oka naxatra pushpam andu_loenci ne' parima_Listaa bhoomi oka nayanam andu_loenci ne' dRshTi saaristaa .... | (by K. Siva Reddy, `nagna bhoomeeda ', in a collection of his poems "mOhanaa! O mOhanaa!", 1988) -------------------------------------------------------------------- Note `Kundurti Anjaneyulu' is not enclosed by #s, whereas `Nannaya' and `Peddana' are. The reason is that software should be able to recognize modern names and handle them appropriately. However, if we write `kundurti aanjanEyulu', it will be printed in Telugu script. ==Software== We will present the inverse transliteration software, called Rice Inverse Transliterator (RIT), in a separate posting. ==The Rice Internal Representation== Rice Internal Representation is used as a common platform for all subsequent text processing tasks such as type-setting, spell-checking. It is not necessary to know this representation for transliteration purposes. Only software enthusiasts may find this useful. Others may skip this section. Text processing becomes simpler if each Telugu character is represented by a single ASCII character. Furthermore, the internal representation serves as a canonical one-to-one mapping between Telugu alphabet and ASCII. For example, "Th" and "th'" are both represented internally by "Q". Since the internal representation is not meant to be read, only to be processed by the software, intuition does not play a role here. The Rice Internal Representation follows. a A i I u U R H e E y o O w k K g G V c C j J W T Q D Z N t q d z n p f b B m Y r l v S P s h L x F ;Special Characters: sunnaa = M visarga = X alu = ASCII(1) aloo = ASCII(2) arasunna = ASCII(5) avagraha = ASCII(6) na pollu = ASCII(11) Syllable break = ASCII(30) tcha = ^P ASCII (16) tja = ^Y ASCII (25) Since the internal representation is not intended to be read by humans, we need to be able to produce a human readable representation from this. In case we need to do so, we represent the information using Table 1, given in the beginning of this document. ==రిఫరెన్సులు== *Ananda Kishore, "On Roman Transliteration of Telugu," *soc.culture.indian.telugu, revised after posting. తాడేపల్లి 5534 26850 2006-06-11T06:17:15Z వైఙాసత్య 58 తాడేపల్లి(ఒ.జి) పేజీ నుండి ఇక్కడ అతికించా {{అనువాదము}} {{మండలం|name=తాడేపల్లి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడేపల్లి|villages=10|area=|population=80.88|pop_male=40.72|pop_female=40.15|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.20|lit_male=78.29|lit_female=64.03}} తాడేపల్లి though it is a village it acts as a junction for one main line and another loop line i.e, for Chennai and Guntur.The Trains from Vja used to go to Chennai and Guntur Lines, Divide here only.The railway station situated in Tadepalli is know as Krishna canal Junction.Recently One Large Route Relay Linked Cabin is constructed here so that the train posiotn from tirupati can also be traced there.Tadepalli Cement factory though now it is abonded,very famous in that village. It is having One IOC unit,providing employment to so many people.Being a Rural area FCI division also constructed here.It is having a big ralway colony for Railway employees there Sri Sai Baba Tempel is very famous in Tadepalli.People from many places come here to visit and offer pooja. Tadepalli has been developed at the of Krishna Puahakaralu. It is a feast for every one to see such a village atmosphere greenary and beautiful waterflows ,green fields etc. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పెనుమాక]], [[ఉండవల్లి(గ్రామీణ)]], [[కుంచనపల్లి]], [[కొలనుకొండ]], [[వడ్డేశ్వరం]], [[ఇప్పటం]], [[గుండిమెడ]], [[చిర్రావూరు]], [[తాడేపల్లి]] (ఒ.జి), [[ఉండవల్లి]] (ఒ.జి), [[ప్రాతూరు]], [[మెల్లెంపూడి]], [[నూతక్కి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] తాడికొండ 5535 24357 2006-04-23T12:08:43Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=తాడికొండ||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడికొండ|villages=12|area=|population=65.30|pop_male=32.78|pop_female=32.52|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.24|lit_male=72.16|lit_female=52.99}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పాములపాడు(తాడికొండ)]], [[బేజత్‌పురం]], [[లచ్చన్నగుడిపూడి]], [[మోతడక]], [[నిడుముక్కల]], [[తాడికొండ]], [[పొన్నెకల్లు]], [[రావెల]], [[బండారుపల్లి]], [[దామరపల్లి]], [[లాం]], [[కంతేరు(తాడికొండ)]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] పెదకూరపాడు 5536 24358 2006-04-23T12:09:49Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=పెదకూరపాడు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదకూరపాడు|villages=14|area=|population=48.56|pop_male=24.35|pop_female=24.21|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.66|lit_male=69.78|lit_female=49.54}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[గారపాడు]], [[లగడపాడు]], [[హుసేన్‌నగరం]], [[రామాపురం(పెదకూరపాడు)]], [[75 తాళ్ళూరు]], [[కాశిపాడు(పెదకూరపాడు)]] ,[[బలుసుపాడు]], [[కంభంపాడు]], [[జలాల్‌పురం]], [[పాటిబండ్ల]], [[ముస్సాపురం]], [[పెదకూరపాడు]], [[చినమక్కెన]], [[లింగంగుంట్ల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] సత్తెనపల్లి 5537 24359 2006-04-23T12:10:17Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=సత్తెనపల్లి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సత్తెనపల్లి|villages=18|area=|population=123.69|pop_male=61.99|pop_female=61.7|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.43|lit_male=67.72|lit_female=49.12}} '''సత్తెనపల్లి''' [[గుంటూరు]] జిల్లాలోని ఒక ముఖ్య పట్టణము. ఇక్కడి ప్రజలు వ్యవసాయ సంబంధిత పరిశ్రమల మీద ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు. ఈ చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలలో వరి, మిర్చి మరియు ప్రత్తి విరివిగా పండిస్తారు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[భృగుబండ]], [[పాకాలపాడు]], [[రెంటపాళ్ళ]], [[కట్టమూరు]], [[గోరంట్ల]], [[భట్లూరు]] ,[[పణిదెం]], [[పెదమక్కెన]], [[గుడిపూడి]], [[అబ్బూరు]], [[భీమవరం(సత్తెనపల్లి)]], [[కంకణాలపల్లి]], [[ధూళిపాళ్ళ]], [[లక్కరాజుగార్లపాడు]], [[నందిగామ(సత్తెనపల్లి)]], [[కంటిపూడి]], [[కొమెరపూడి]], [[సత్తెనపల్లి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] User talk:202.54.250.34 5538 15147 2005-11-28T13:20:54Z Chaduvari 97 ==ప్రయోగాలు== మీరు సభ్యుడిగా [[Special:Userlogin|నమోదు చేసుకోండి]], చక్కగా మీ పేరుతోనే రచనలు చెయ్యవచ్చు. ఇప్పుడు మీరు చేసినట్లు ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో తప్పు కాదు. ప్రయోగాల కోసం ప్రత్యేకించి ఏర్పాట్లు కూడా ఇక్కడ ఉన్నాయి. వికీపీడియాకు స్వాగతం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:20, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) Talk:తిక్కన 5539 15167 2005-11-28T17:44:16Z వైఙాసత్య 58 /* తిక్కన సోమయాజి */ ==తిక్కన సోమయాజి== ''కవిబ్రహ్మ'' పేరు '''తిక్కన''', ''తిక్కన్న'' కాదనుకుంటాను; సరిచూడగలరు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 17:31, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) : అవును కరక్టే, తిక్కనకు తరలించాను. కానీ తిక్కన్న పునర్నిర్దేశక పేజీలాగ ఉంచాలి లేకపోతే తర్వాత ఎవరైనా చాలా శ్రమపడి తిక్కన్న పేజీని, ఇంకొకరు తిక్కన పేజీ రాస్తే చాలా శ్రమ వృధా అవుతుంది.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:44, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 29 5540 15162 2005-11-28T17:39:21Z Chaduvari 97 * [[1947]]: [[హైదరాబాదు]] [[నిజాము]], భారత ప్రభుత్వము మధ్య యథాతథస్థితి ఒప్పందం కుదిరింది. [[హైదరాబాదు రాష్ట్రం ఏర్పాటు]] చూడండి. తిక్కన్న 5541 15164 2005-11-28T17:40:26Z వైఙాసత్య 58 తిక్కన్న, తిక్కన కు తరలించబడింది: అచ్చు తప్పు #REDIRECT [[తిక్కన]] Talk:తిక్కన్న 5542 15166 2005-11-28T17:40:26Z వైఙాసత్య 58 Talk:తిక్కన్న, Talk:తిక్కన కు తరలించబడింది: అచ్చు తప్పు #REDIRECT [[Talk:తిక్కన]] Image:Gunturu mandals outline14.png 5543 24457 2006-04-23T15:40:59Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline13.png 5544 24455 2006-04-23T15:40:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Talk:పతాక శీర్షికలు 2005 5545 15272 2005-11-29T19:29:08Z వైఙాసత్య 58 వివిధ పత్రికల్లో వచ్చిన ఆసక్తికరమైన వార్తాశీర్షికలు ఇక్కడ పొందుపరచే ఉద్దేశ్యంతో ఈ పేజీని ప్రారంభించాను. కేవలం శీర్షికపేరు మాత్రమే ఈ పేజీలో ఇవ్వాలి. వార్తా కథనం మామూలుగా ప్రస్తుత ఘటనలు పేజీలోనే రాయాలి. అక్కడే శీర్షికలు కూడా రాస్తే వీటి ప్రత్యేకత కనపడదని నా అభిప్రాయం. సభ్యులు తమ తమ అభిప్రాయాలు తెలియజేయగలరు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 18:23, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) *ఆంగ్ల వికి లోని[http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:How_the_Current_events_page_works ఈ వ్యాసము] కొన్ని నిర్దేశకాలు చేస్తున్నది. వికిలోని ప్రస్తుత ఘటనలు శీర్షిక 2-3 వాక్యాలలో కొన్ని ముఖ్యమైన జరుగుతున్న సంఘటనలు గురించి రాయటానికి ఉపయోగిస్తున్నారు. ఇదే పతాక శీర్షిక లాంటిది మరలా దీనికి పతాక శీర్షిక అక్కరలేదని నా అభిప్రాయము. మనము విస్తృతముగా రాయడానికి వికివార్తలు ప్రాంభించవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:51, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) ::తెలుగు వికిన్యూస్ ప్రారంభించడానికి [http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikinews/Start_a_new_edition#Telugu ఇక్కడ] మద్దతు తెలపవలెను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:13, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) :::"పతాక శీర్షిక" తో నా ఉద్దేశ్యం - పత్రికల్లో వచ్చిన ఆసక్తికరమైన వారతా శీర్షికల కూర్పు మాత్రమే! ఇందులో వార్తలు ఉండవు, శీర్షికలు మాత్రమే ఉంటాయి. ఉదాహరణకు, లాలూ ఓడిపోయిన రోజున, వార్తల్లో వచ్చిన శీర్షికలు శీర్షికలు ఇలా ఉన్నాయి: :::ఈనాడు: "లాలూ, ఇక చాలు" :::దక్కన్ క్రానికిల్: "లాలూ లూజెస్, బీహార్ విన్స్" :::ఆంధ్ర భూమి అనుకుంటా: "నితీష్‌కే బీహారం". ఇటువంటి వాటిని ఒకచోట చేర్చేదే "పతాక శీర్షికలు". ఈ ప్రతిపాదనకు అనుకూలంగా 1వ తేదీలోపు మరో ఓటు రాకుంటే, తీసేస్తాను. ఇక, వికీ వార్తలు..బానే ఉంటుంది గానీ, దీనిని సాగించేందుకు ప్రస్తుత మన సభ్యుల సంఖ్య సరిపోదనుకుంటా! __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:16, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) ::వికివార్తల గురించి మీరన్నది సబబే. కాబట్టి దాన్ని ప్రస్తుతానికి పక్కన పెట్టేద్దాము. పతాక శీర్షికలు వార్తా పత్రికల శీర్షికల యధాతధము అయితే అవి కొన్ని కొన్ని సార్లు విజ్ఞాణసర్వస్వ ప్రమాణాలకు తగ్గట్టుగా ఉండకపోవచ్చు. కానీ మనము దీన్ని ప్రయోగ పద్దతిన ప్రవేశ పెట్టడములో తప్పేమీ లేదనుకుంటున్నా. కొన్ని రోజుల తర్వాత మరళా చర్చించవచ్చు--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:29, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:216.125.6.31 5547 15178 2005-11-28T19:14:11Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:14, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) నాటి కవులు 5548 15198 2005-11-28T22:29:05Z శాస్త్రి 204 == [[కవిత్రయం]]== == [[అష్టదిగ్గజములు ]]== == [[గోన బుద్దారెడ్డి]] == == [[పోతన]] == == [[శ్రీనాధుడు]]== ఆష్టదిగ్గజాలు 5549 15200 2005-11-28T22:51:49Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[అష్టదిగ్గజములు]] మొక్కపాటి నరసింహ శాస్త్రి 5551 15208 2005-11-29T00:08:28Z శాస్త్రి 204 వ్రాసిన ప్రముఖ "బారిష్టర్ పార్వతీశం" హాస్యానికి పెట్టింది పేరు Talk:పానుగంటి లక్ష్మీ నరసింహారావు 5552 15211 2005-11-29T00:44:39Z Chaduvari 97 "భరత దేశం చక్కన్ని పాడి ఆవు" -- కాదు, "భరత ఖండంబు చక్కని పాడి ఆవు". ఇది రాసింది, చిలకమర్తి లక్ష్మీ నరసింహం అనుకుంటాను. సరిచూడగలరు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 00:44, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) Image:Nellore mandals outline1.png 5553 21993 2006-04-09T10:46:31Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline2.png 5554 21994 2006-04-09T10:46:40Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline3.png 5555 21995 2006-04-09T10:46:51Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline4.png 5556 21996 2006-04-09T10:47:00Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline5.png 5557 21997 2006-04-09T10:47:11Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline6.png 5558 21998 2006-04-09T10:47:22Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline7.png 5559 21999 2006-04-09T10:47:31Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline8.png 5560 22000 2006-04-09T10:47:41Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline9.png 5561 22001 2006-04-09T10:47:50Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline10.png 5562 22002 2006-04-09T10:48:01Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline11.png 5563 22003 2006-04-09T10:48:11Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline12.png 5564 22004 2006-04-09T10:48:20Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline13.png 5565 22005 2006-04-09T10:48:33Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline14.png 5566 22006 2006-04-09T10:48:40Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline15.png 5567 22007 2006-04-09T10:48:51Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline16.png 5568 22008 2006-04-09T10:49:01Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline17.png 5569 22009 2006-04-09T10:49:10Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline18.png 5570 22010 2006-04-09T10:49:20Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline19.png 5571 22011 2006-04-09T10:49:30Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline20.png 5572 22012 2006-04-09T10:49:40Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline21.png 5573 22013 2006-04-09T10:49:50Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline22.png 5575 22014 2006-04-09T10:50:01Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline23.png 5576 22015 2006-04-09T10:50:10Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline24.png 5577 22016 2006-04-09T10:50:20Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline25.png 5578 22017 2006-04-09T10:50:30Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline26.png 5579 22018 2006-04-09T10:50:41Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline27.png 5580 22019 2006-04-09T10:50:51Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline28.png 5581 22021 2006-04-09T10:51:00Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline29.png 5582 22022 2006-04-09T10:51:10Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline30.png 5583 22023 2006-04-09T10:51:21Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline31.png 5584 22024 2006-04-09T10:51:30Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline32.png 5585 22025 2006-04-09T10:51:41Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline33.png 5586 22026 2006-04-09T10:51:59Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline34.png 5587 22027 2006-04-09T10:52:02Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline35.png 5588 22089 2006-04-09T11:04:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline36.png 5589 22090 2006-04-09T11:04:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline37.png 5590 22030 2006-04-09T10:52:32Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline38.png 5591 22031 2006-04-09T10:52:42Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline39.png 5592 22032 2006-04-09T10:52:52Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline40.png 5593 22033 2006-04-09T10:53:02Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline41.png 5594 22034 2006-04-09T10:53:13Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline42.png 5595 22035 2006-04-09T10:53:22Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline43.png 5596 22036 2006-04-09T10:53:32Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline44.png 5597 22037 2006-04-09T10:53:42Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline46.png 5598 22039 2006-04-09T10:54:03Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Image:Nellore mandals outline45.png 5599 22038 2006-04-09T10:53:52Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు]] Category:GFDL images 5600 15270 2005-11-29T14:27:08Z వైఙాసత్య 58 పతాక శీర్షికలు 2005 5601 15739 2005-12-10T16:52:18Z శాస్త్రి 204 SACHIN TENDULKAR CENTURY *[[బొంబాయు]] స్టాకు ఎక్సెంజి సెన్ సెక్సు 9000 మార్కు దాటింది * [[సచిన్ టెండుల్కర్]] 35 టెస్ట్ సెంచరి చేసీ ప్రపంచ రికార్డు చేశాడు. User talk:199.249.166.82 5603 15278 2005-11-29T20:54:24Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:54, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) MediaWiki:Badsig 5604 sysop 15283 2005-11-29T21:37:56Z MediaWiki default Invalid raw signature; check HTML tags. MediaWiki:Exif-exposuretime-format 5605 sysop 15286 2005-11-29T21:37:57Z MediaWiki default $1 sec ($2) MediaWiki:Exif-fnumber-format 5606 sysop 15287 2005-11-29T21:37:57Z MediaWiki default f/$1 MediaWiki:Exif-focallength-format 5607 sysop 15288 2005-11-29T21:37:57Z MediaWiki default $1 mm MediaWiki:Metadata-collapse 5608 sysop 15290 2005-11-29T21:37:58Z MediaWiki default Hide extended details MediaWiki:Metadata-expand 5609 sysop 15291 2005-11-29T21:37:58Z MediaWiki default Show extended details MediaWiki:Metadata-fields 5610 sysop 15292 2005-11-29T21:37:58Z MediaWiki default EXIF metadata fields listed in this message will be included on image page display when the metadata table is collapsed. Others will be hidden by default. * make * model * datetimeoriginal * exposuretime * fnumber * focallength MediaWiki:Metadata-help 5611 sysop 15293 2005-11-29T21:37:58Z MediaWiki default This file contains additional information, probably added from the digital camera or scanner used to create or digitize it. If the file has been modified from its original state, some details may not fully reflect the modified image. MediaWiki:Privacy 5612 sysop 15295 2005-11-29T21:37:58Z MediaWiki default Privacy policy MediaWiki:Privacypage 5613 sysop 15296 2005-11-29T21:37:58Z MediaWiki default Project:Privacy_policy Category:కర్నాటక 5614 15308 2005-11-29T22:26:08Z వైఙాసత్య 58 [[Category:భారతదేశ రాష్ట్రములు మరియు ప్రాంతములు]] Category:భౌగోళికము 5615 15323 2005-11-29T23:03:34Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] Category:గణితము 5617 15325 2005-11-29T23:04:15Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] Category:ప్రజలు 5618 15326 2005-11-29T23:04:39Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] Category:విజ్ఞానము 5619 15327 2005-11-29T23:05:01Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] Category:సమాజము 5620 15328 2005-11-29T23:05:20Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వర్గములు]] Category:వర్గములు 5621 15330 2005-11-29T23:07:23Z వైఙాసత్య 58 వికిపీడియాలో ఇది అన్నిటికంటే పైస్థాయి వర్గము. మిగిలిన వర్గములన్ని ఇందులోని ఏదో ఒక ఉప-వర్గమునకు చెందుతాయి. User talk:199.17.35.80 5622 15331 2005-11-29T23:08:41Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:08, 29 నవంబర్ 2005 (UTC) Image:Bay of Bengal.png 5624 15335 2005-11-30T00:04:56Z వైఙాసత్య 58 Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/నవంబర్ 30 5625 15339 2005-11-30T01:58:43Z Chaduvari 97 * [[1858]]: ప్రముఖ వృక్షశాస్త్రవేత్త, [[జగదీశ్ చంద్ర బోస్]] జన్మించాడు. * [[1915]]: ''కన్యాశుల్కం'' నాటక కర్త, [[గురజాడ అప్పారావు]] మరణించాడు. డిసెంబర్ 5626 15342 2005-11-30T04:37:51Z వైఙాసత్య 58 {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌}} '''డిసెంబర్''' సంవత్సరములోని 12వ మరియు చివరి [[మాసము]]. [[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌|గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్లో]] 31 రోజులుకల 7 నెలలలో ఒకటి. <!-- December begins (astrologically) with the sun in the sign of [[Sagittarius]] and ends in the sign of [[Capricorn]]. Astronomically speaking, the sun begins in the constellation of [[Ophiuchus]], which is the only zodiacal constellation that is not counted as an astrological sign, and ends in the constellation of [[Sagittarius]]. The name is from the Latin ''decem'' for "[[10 (number)|ten]]". December was the tenth month in the [[Roman calendar]] until a monthless winter period was divided between [[January]] and [[February]]. --> ==అవీ-ఇవీ== *డిసెంబర్ మరియు సెప్టెంబర్ నెలలు ఎప్పూడూ వారములోని ఒకే రోజుతో మొదలవుతాయి. *December's [[flower]] is the [[holly]]. *డిసెంబర్ నెలయొక్క [[జన్మ రాయి]] నీలం రంగు టోపాజ్ ==ఇవికూడా చూడండి== * [[చారిత్రక దినములు]] == బయటి లింకులు == *[http://www.astro.uu.nl/~strous/AA/en/antwoorden/seizoenen.html ఋతువుల మీద ఆస్ట్రానమీ ఆన్సర్స్ వ్యాసము] {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:December]] చారిత్రక దినములు 5627 15344 2005-11-30T04:55:21Z వైఙాసత్య 58 అన్ని చారిత్రక దినముల సంక్షిప్త జాబితా {| |- | [[జనవరి]] | <small>[[జనవరి 1|1]] [[జనవరి 2|2]] [[జనవరి 3|3]] [[జనవరి 4|4]] [[జనవరి 5|5]] [[జనవరి 6|6]] [[జనవరి 7|7]] [[జనవరి 8|8]] [[జనవరి 9|9]] [[జనవరి 10|10]] [[జనవరి 11|11]] [[జనవరి 12|12]] [[జనవరి 13|13]] [[జనవరి 14|14]] [[జనవరి 15|15]] [[జనవరి 16|16]] [[జనవరి 17|17]] [[జనవరి 18|18]] [[జనవరి 19|19]] [[జనవరి 20|20]] [[జనవరి 21|21]] [[జనవరి 22|22]] [[జనవరి 23|23]] [[జనవరి 24|24]] [[జనవరి 25|25]] [[జనవరి 26|26]] [[జనవరి 27|27]] [[జనవరి 28|28]] [[జనవరి 29|29]] [[జనవరి 30|30]] [[జనవరి 31|31]]</small> |- | [[ఫిబ్రవరి]] | <small>[[ఫిబ్రవరి 1|1]] [[ఫిబ్రవరి 2|2]] [[ఫిబ్రవరి 3|3]] [[ఫిబ్రవరి 4|4]] [[ఫిబ్రవరి 5|5]] [[ఫిబ్రవరి 6|6]] [[ఫిబ్రవరి 7|7]] [[ఫిబ్రవరి 8|8]] [[ఫిబ్రవరి 9|9]] [[ఫిబ్రవరి 10|10]] [[ఫిబ్రవరి 11|11]] [[ఫిబ్రవరి 12|12]] [[ఫిబ్రవరి 13|13]] [[ఫిబ్రవరి 14|14]] [[ఫిబ్రవరి 15|15]] [[ఫిబ్రవరి 16|16]] [[ఫిబ్రవరి 17|17]] [[ఫిబ్రవరి 18|18]] [[ఫిబ్రవరి 19|19]] [[ఫిబ్రవరి 20|20]] [[ఫిబ్రవరి 21|21]] [[ఫిబ్రవరి 22|22]] [[ఫిబ్రవరి 23|23]] [[ఫిబ్రవరి 24|24]] [[ఫిబ్రవరి 25|25]] [[ఫిబ్రవరి 26|26]] [[ఫిబ్రవరి 27|27]] [[ఫిబ్రవరి 28|28]] [[ఫిబ్రవరి 29|(29)]] [[ఫిబ్రవరి 30|((30))]]</small> |- | [[మార్చి]] | <small>[[మార్చి 1|1]] [[మార్చి 2|2]] [[మార్చి 3|3]] [[మార్చి 4|4]] [[మార్చి 5|5]] [[మార్చి 6|6]] [[మార్చి 7|7]] [[మార్చి 8|8]] [[మార్చి 9|9]] [[మార్చి 10|10]] [[మార్చి 11|11]] [[మార్చి 12|12]] [[మార్చి 13|13]] [[మార్చి 14|14]] [[మార్చి 15|15]] [[మార్చి 16|16]] [[మార్చి 17|17]] [[మార్చి 18|18]] [[మార్చి 19|19]] [[మార్చి 20|20]] [[మార్చి 21|21]] [[మార్చి 22|22]] [[మార్చి 23|23]] [[మార్చి 24|24]] [[మార్చి 25|25]] [[మార్చి 26|26]] [[మార్చి 27|27]] [[మార్చి 28|28]] [[మార్చి 29|29]] [[మార్చి 30|30]] [[మార్చి 31|31]]</small> |- | [[ఏప్రిల్]] | <small>[[ఏప్రిల్ 1|1]] [[ఏప్రిల్ 2|2]] [[ఏప్రిల్ 3|3]] [[ఏప్రిల్ 4|4]] [[ఏప్రిల్ 5|5]] [[ఏప్రిల్ 6|6]] [[ఏప్రిల్ 7|7]] [[ఏప్రిల్ 8|8]] [[ఏప్రిల్ 9|9]] [[ఏప్రిల్ 10|10]] [[ఏప్రిల్ 11|11]] [[ఏప్రిల్ 12|12]] [[ఏప్రిల్ 13|13]] [[ఏప్రిల్ 14|14]] [[ఏప్రిల్ 15|15]] [[ఏప్రిల్ 16|16]] [[ఏప్రిల్ 17|17]] [[ఏప్రిల్ 18|18]] [[ఏప్రిల్ 19|19]] [[ఏప్రిల్ 20|20]] [[ఏప్రిల్ 21|21]] [[ఏప్రిల్ 22|22]] [[ఏప్రిల్ 23|23]] [[ఏప్రిల్ 24|24]] [[ఏప్రిల్ 25|25]] [[ఏప్రిల్ 26|26]] [[ఏప్రిల్ 27|27]] [[ఏప్రిల్ 28|28]] [[ఏప్రిల్ 29|29]] [[ఏప్రిల్ 30|30]]</small> |- | [[మే]] | <small>[[మే 1|1]] [[మే 2|2]] [[మే 3|3]] [[మే 4|4]] [[మే 5|5]] [[మే 6|6]] [[మే 7|7]] [[మే 8|8]] [[మే 9|9]] [[మే 10|10]] [[మే 11|11]] [[మే 12|12]] [[మే 13|13]] [[మే 14|14]] [[మే 15|15]] [[మే 16|16]] [[మే 17|17]] [[మే 18|18]] [[మే 19|19]] [[మే 20|20]] [[మే 21|21]] [[మే 22|22]] [[మే 23|23]] [[మే 24|24]] [[మే 25|25]] [[మే 26|26]] [[మే 27|27]] [[మే 28|28]] [[మే 29|29]] [[మే 30|30]] [[మే 31|31]]</small> |- | [[జూన్]] | <small>[[జూన్ 1|1]] [[జూన్ 2|2]] [[జూన్ 3|3]] [[జూన్ 4|4]] [[జూన్ 5|5]] [[జూన్ 6|6]] [[జూన్ 7|7]] [[జూన్ 8|8]] [[జూన్ 9|9]] [[జూన్ 10|10]] [[జూన్ 11|11]] [[జూన్ 12|12]] [[జూన్ 13|13]] [[జూన్ 14|14]] [[జూన్ 15|15]] [[జూన్ 16|16]] [[జూన్ 17|17]] [[జూన్ 18|18]] [[జూన్ 19|19]] [[జూన్ 20|20]] [[జూన్ 21|21]] [[జూన్ 22|22]] [[జూన్ 23|23]] [[జూన్ 24|24]] [[జూన్ 25|25]] [[జూన్ 26|26]] [[జూన్ 27|27]] [[జూన్ 28|28]] [[జూన్ 29|29]] [[జూన్ 30|30]]</small> |- | [[జూలై]] | <small>[[జూలై 1|1]] [[జూలై 2|2]] [[జూలై 3|3]] [[జూలై 4|4]] [[జూలై 5|5]] [[జూలై 6|6]] [[జూలై 7|7]] [[జూలై 8|8]] [[జూలై 9|9]] [[జూలై 10|10]] [[జూలై 11|11]] [[జూలై 12|12]] [[జూలై 13|13]] [[జూలై 14|14]] [[జూలై 15|15]] [[జూలై 16|16]] [[జూలై 17|17]] [[జూలై 18|18]] [[జూలై 19|19]] [[జూలై 20|20]] [[జూలై 21|21]] [[జూలై 22|22]] [[జూలై 23|23]] [[జూలై 24|24]] [[జూలై 25|25]] [[జూలై 26|26]] [[జూలై 27|27]] [[జూలై 28|28]] [[జూలై 29|29]] [[జూలై 30|30]] [[జూలై 31|31]]</small> |- | [[ఆగష్టు]] | <small>[[ఆగష్టు 1|1]] [[ఆగష్టు 2|2]] [[ఆగష్టు 3|3]] [[ఆగష్టు 4|4]] [[ఆగష్టు 5|5]] [[ఆగష్టు 6|6]] [[ఆగష్టు 7|7]] [[ఆగష్టు 8|8]] [[ఆగష్టు 9|9]] [[ఆగష్టు 10|10]] [[ఆగష్టు 11|11]] [[ఆగష్టు 12|12]] [[ఆగష్టు 13|13]] [[ఆగష్టు 14|14]] [[ఆగష్టు 15|15]] [[ఆగష్టు 16|16]] [[ఆగష్టు 17|17]] [[ఆగష్టు 18|18]] [[ఆగష్టు 19|19]] [[ఆగష్టు 20|20]] [[ఆగష్టు 21|21]] [[ఆగష్టు 22|22]] [[ఆగష్టు 23|23]] [[ఆగష్టు 24|24]] [[ఆగష్టు 25|25]] [[ఆగష్టు 26|26]] [[ఆగష్టు 27|27]] [[ఆగష్టు 28|28]] [[ఆగష్టు 29|29]] [[ఆగష్టు 30|30]] [[ఆగష్టు 31|31]]</small> |- | [[సెప్టెంబర్]] | <small>[[సెప్టెంబర్ 1|1]] [[సెప్టెంబర్ 2|2]] [[సెప్టెంబర్ 3|3]] [[సెప్టెంబర్ 4|4]] [[సెప్టెంబర్ 5|5]] [[సెప్టెంబర్ 6|6]] [[సెప్టెంబర్ 7|7]] [[సెప్టెంబర్ 8|8]] [[సెప్టెంబర్ 9|9]] [[సెప్టెంబర్ 10|10]] [[సెప్టెంబర్ 11|11]] [[సెప్టెంబర్ 12|12]] [[సెప్టెంబర్ 13|13]] [[సెప్టెంబర్ 14|14]] [[సెప్టెంబర్ 15|15]] [[సెప్టెంబర్ 16|16]] [[సెప్టెంబర్ 17|17]] [[సెప్టెంబర్ 18|18]] [[సెప్టెంబర్ 19|19]] [[సెప్టెంబర్ 20|20]] [[సెప్టెంబర్ 21|21]] [[సెప్టెంబర్ 22|22]] [[సెప్టెంబర్ 23|23]] [[సెప్టెంబర్ 24|24]] [[సెప్టెంబర్ 25|25]] [[సెప్టెంబర్ 26|26]] [[సెప్టెంబర్ 27|27]] [[సెప్టెంబర్ 28|28]] [[సెప్టెంబర్ 29|29]] [[సెప్టెంబర్ 30|30]]</small> |- | [[అక్టోబర్]] | <small>[[అక్టోబర్ 1|1]] [[అక్టోబర్ 2|2]] [[అక్టోబర్ 3|3]] [[అక్టోబర్ 4|4]] [[అక్టోబర్ 5|5]] [[అక్టోబర్ 6|6]] [[అక్టోబర్ 7|7]] [[అక్టోబర్ 8|8]] [[అక్టోబర్ 9|9]] [[అక్టోబర్ 10|10]] [[అక్టోబర్ 11|11]] [[అక్టోబర్ 12|12]] [[అక్టోబర్ 13|13]] [[అక్టోబర్ 14|14]] [[అక్టోబర్ 15|15]] [[అక్టోబర్ 16|16]] [[అక్టోబర్ 17|17]] [[అక్టోబర్ 18|18]] [[అక్టోబర్ 19|19]] [[అక్టోబర్ 20|20]] [[అక్టోబర్ 21|21]] [[అక్టోబర్ 22|22]] [[అక్టోబర్ 23|23]] [[అక్టోబర్ 24|24]] [[అక్టోబర్ 25|25]] [[అక్టోబర్ 26|26]] [[అక్టోబర్ 27|27]] [[అక్టోబర్ 28|28]] [[అక్టోబర్ 29|29]] [[అక్టోబర్ 30|30]] [[అక్టోబర్ 31|31]]</small> |- | [[నవంబర్]] | <small>[[నవంబర్ 1|1]] [[నవంబర్ 2|2]] [[నవంబర్ 3|3]] [[నవంబర్ 4|4]] [[నవంబర్ 5|5]] [[నవంబర్ 6|6]] [[నవంబర్ 7|7]] [[నవంబర్ 8|8]] [[నవంబర్ 9|9]] [[నవంబర్ 10|10]] [[నవంబర్ 11|11]] [[నవంబర్ 12|12]] [[నవంబర్ 13|13]] [[నవంబర్ 14|14]] [[నవంబర్ 15|15]] [[నవంబర్ 16|16]] [[నవంబర్ 17|17]] [[నవంబర్ 18|18]] [[నవంబర్ 19|19]] [[నవంబర్ 20|20]] [[నవంబర్ 21|21]] [[నవంబర్ 22|22]] [[నవంబర్ 23|23]] [[నవంబర్ 24|24]] [[నవంబర్ 25|25]] [[నవంబర్ 26|26]] [[నవంబర్ 27|27]] [[నవంబర్ 28|28]] [[నవంబర్ 29|29]] [[నవంబర్ 30|30]]</small> |- | [[డిసెంబర్]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | <small>[[డిసెంబర్ 1|1]] [[డిసెంబర్ 2|2]] [[డిసెంబర్ 3|3]] [[డిసెంబర్ 4|4]] [[డిసెంబర్ 5|5]] [[డిసెంబర్ 6|6]] [[డిసెంబర్ 7|7]] [[డిసెంబర్ 8|8]] [[డిసెంబర్ 9|9]] [[డిసెంబర్ 10|10]] [[డిసెంబర్ 11|11]] [[డిసెంబర్ 12|12]] [[డిసెంబర్ 13|13]] [[డిసెంబర్ 14|14]] [[డిసెంబర్ 15|15]] [[డిసెంబర్ 16|16]] [[డిసెంబర్ 17|17]] [[డిసెంబర్ 18|18]] [[డిసెంబర్ 19|19]] [[డిసెంబర్ 20|20]] [[డిసెంబర్ 21|21]] [[డిసెంబర్ 22|22]] [[డిసెంబర్ 23|23]] [[డిసెంబర్ 24|24]] [[డిసెంబర్ 25|25]] [[డిసెంబర్ 26|26]] [[డిసెంబర్ 27|27]] [[డిసెంబర్ 28|28]] [[డిసెంబర్ 29|29]] [[డిసెంబర్ 30|30]] [[డిసెంబర్ 31|31]]</small> |} {{క్యాలెండర్‌}} ==ఇవికూడా చూడండి== *[[ప్రస్తుత ఘటనలు]] *[[క్యాలెండర్‌]] *[[గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌]] *[[తెలుగు క్యాలెండర్‌]] [[en:List of historical anniversaries]] Template:క్యాలెండర్‌ 5628 15345 2005-11-30T04:56:05Z వైఙాసత్య 58 {{క్యాలెండర్‌ మూలము|1={{CURRENTYEAR}}}} Template:క్యాలెండర్‌ మూలము 5629 15346 2005-11-30T05:06:56Z వైఙాసత్య 58 {| style="background:none;" |- | colspan="3" style="text-align:center; font-size:larger;" | [[{{{1}}}]] క్యాలెండర్‌ |- style="vertical-align:top;" |{{జనవరి క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{మార్చి క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|2=|1a=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |- style="vertical-align:top;" |{{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|2=|1a=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{మే క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{జూన్ క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |- style="vertical-align:top;" |{{జూలై క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |- style="vertical-align:top;" |{{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{నవంబర్ క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |{{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌{{{1}}}మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=}} |} User talk:203.91.201.4 5633 15351 2005-11-30T10:17:55Z Chaduvari 97 ==ప్రయోగాలు== వికీపీడియాలో మీరు సభ్యుడిగా [[Special:Userlogin|నమోదు చేసుకోండి]], చక్కగా మీ పేరుతోనే రచనలు చెయ్యవచ్చు. ఇప్పుడు మీరు చేసినట్లు ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో తప్పు కాదు. ప్రయోగాల కోసం ప్రత్యేకించి ఏర్పాట్లు కూడా ఇక్కడ ఉన్నాయి. వికీపీడియాకు స్వాగతం. వికీపీడియా ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా లేవు కాబట్టి, ప్రస్తుతానికి మీరు సృష్టించిన పేజీలను తొలగిస్తున్నాను. అయితే తెలుగువారి ఇంటిపేర్లకు సంబంధించిన వ్యాసాలు రాయవలసిన అవసరం ఉందనుకుంటున్నాను. దీని గురించి చర్చిద్దాం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:17, 30 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:Hcnalli 5635 15356 2005-11-30T13:35:03Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:34, 30 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> ==Ailment గురించి == మీరు రాయదలచినదేమిటనేది స్పష్టంగా తెలియలేదు. ఒకవేళ అర్థం రాయదలిస్తే, నిఘంటువులో రాయండి. ఈ వ్యాసానికి, ఈ పేజీ సరైన చోటు కాదనుకుంటాను! (''నలత'', ''అస్వస్థత'', ''సుస్తీ'' - వీటిని కూడా పరిశీలించండి !)__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 11:48, 30 నవంబర్ 2005 (UTC) User talk:Dileep 5636 15354 2005-11-30T13:33:47Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:33, 30 నవంబర్ 2005 (UTC) </div> Talk:1999 5637 15361 2005-11-30T19:51:01Z 66.134.0.227 User talk:66.134.0.227 5639 15363 2005-11-30T23:04:19Z వైఙాసత్య 58 shailender గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:04, 30 నవంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్‌ 1 5640 15364 2005-12-01T00:26:28Z Chaduvari 97 * ప్రపంచ ఎయిడ్స్ దినం. [[1988]] నుండి ప్రతి డిసెంబర్ 1న దీన్ని పాటిస్తున్నారు. * [[1959]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో జిల్లా పరిషత్తులు ఏర్పాటు చెయ్యబడ్డాయి. * [[1963]]: [[నాగాలాండ్]] భారత దేశపు 16వ రాష్ట్రంగా అవతరించింది. డిసెంబర్ 2005 5641 17177 2006-01-01T03:24:38Z Chaduvari 97 ప్రస్తుత ఘటనలు, డిసెంబర్ 2005 కు తరలించబడింది {{ప్రస్తుత ఘటనలు 2005}} {{డిసెంబర్ 2005 ఘటనల తేదీసూచి}} __NOTOC__ ==డిసెంబర్‌ 24 2005, శనివారం== *'''నక్సలైట్ల దాడి''': [[విశాఖపట్నం]] జిల్లా [[సీలేరు]] పోలీసు స్టేషనుపై 100 మంది నక్సలైట్లు దాడిచేసి, స్టేషన్ను పేల్చేందుకు ప్రయత్నించగా పోలీసులు సమ్ర్థంగా తిపికొట్టారు. ఆపై నక్సలైట్లు ఎ.పి.జెన్‌కో అతిథిగృహాన్ని పేల్చివేసారు. *'''భానుమతి కన్నుమూత''': ప్రముఖ సినిమానటి, దర్శకురాలు, నిర్మాత, స్టూడియో అధినేత, రచయిత్రి, సంగీత దర్శకురాలు, గాయని, పద్మశ్రీ [[భానుమతీ రామకృష్ణ]] మరణించింది. ఆమె వయసు 81 సంవత్సరాలు. *'''ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రైతులకు ముందుచూపు లేదు''': ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రైతులు ముందుచూపుతో వ్యవహరించి, వ్యవసాయంతో పాటు కోళ్ల పెంపకం, పాడి తదితర అదనపు వ్యాపకాలు ఏర్పాటు చేసుకొని ఉంటే ఆత్మహత్యలకు పాల్పడే పరిస్థితి తలెత్తేది కాదని [[భారత్‌|భారత]] వ్యవసాయశాఖామంత్రి, [[శరద్‌ పవార్‌]] అన్నాడు. ==డిసెంబర్‌ 23 2005, శుక్రవారం== *'''లంచాల ఎంపీల బహిష్కరణ''': ప్రశ్నలడిగేందుకు లంచాలు తీసుకుంటూ కెమెరాకు దొరికిన 10 మంది లోక్‌సభ సభ్యులు, ఒక రాజ్యసభ సభ్యుడిని, సభల నుండి బహిష్కరించారు. ==డిసెంబర్ 22 2005, గురువారం== *'''లంచాల ఎంపీల బహిష్కరణ నిర్ణయం''': ప్రశ్నలడిగేందుకు లంచాలు తీసుకుంటూ కెమెరాకు దొరికిన 10 మంది ఎంపీలను లోక్‌సభనుండి బహిష్కరించాలని పవన్‌కుమార్ బన్సాల్ నేతృత్వం లోని సభాసంఘం సిఫారసు చేసింది. *ఎన్నికల్లో అభ్యర్థుల ఎన్నికల వ్యయాన్ని ప్రభుత్వమే భరించాలనే విషయంపై ప్రభుత్వం సూత్రప్రాయంగా ఒక అంగీకారానికి వచ్చింది. *[[అబ్బూరి ఛాయాదేవి]] కి సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారం: ప్రముఖ రచయిత్రి, [[అబ్బూరి ఛాయాదేవి]] రచించిన ''తనమార్గం'' అనే చిన్న కథల సంకలనానికి [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]] లభించింది. *'''నేరాలు తగ్గాయని జానారెడ్డి వెల్లడి''': దోపిడీ, దొంగతనాలు, మోసాలు తప్ప అన్ని నేరాలు తగ్గాయని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ హోంమంత్రి జానారెడ్డి చెప్పారు. ==డిసెంబర్ 21 2005, బుధవారం== *'''[[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] వివాదం''': పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్ సామర్థ్యాన్ని పెంచే ప్రతిపాదనపై అఖిలపక్షం సమావేశంలో ముఖ్యమంత్రి తెదేపా, తెరాస నిరసనలను పక్కనపెట్టి మెజారిటీ పార్టీల చేత సరేననిపించుకున్నారు. అఖిలపక్షంలో పోలవరంపై కూడా చర్చ జరగాల్సి ఉండగా, ప్రభుత్వం జనవరి మొదటి వారానికి వాయిదా వేసింది. పోతిరెడ్డిపాడుపై సామర్థ్యాన్ని 40 వేల క్యూసెక్కుల నుండి, 44 వేల క్యూసెక్కులకు పెంచుతూ త్వరలో మరోసరికొత్త జీవో ఇవ్వనుంది. [[అనంతపురం]] జిల్లా ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని ఈ ప్రతిపాదన చేసింది. *'''రౌడీ స్వైరవిహారం''': [[ఖమ్మం]] జిల్లా, [[సత్తుపల్లి]] మండలం, [[రుద్రాక్షపల్లి]] గ్రామంలో రౌడీయైన తన తమ్ముణ్ణి చంపేసారన్న కోపంతో రౌడి అన్న, తన అనుచరులతో కలిసి ఊరిలోని ఆరుగురిని చంపేసాడు. మరో ఆరుగురిని గాయపరచాడు. ==డిసెంబర్ 20 2005, మంగళవారం== *'''ఎంపీలాడ్స్ అవినీతి కుంభకోణం''': ఎంపీలాడ్స్ అవినీతి కుంభకోణంపై లోక్‌సభ స్పీకరు, [[సొమనాథ్ చటర్జీ]] అవేదన వ్యక్తం చేసాడు. కళంకితులు ఐదుగురినీ సభకు రాకుండా సస్పెండు చేసి, విచారణకు అదేశించాడు. *'''రాజకీయాల ప్రక్షాళన దిశగా లోక్‌సత్తా ప్రయోగం''': రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 15,000 మంది యువకులను ఎంపిక చేసి, తగు శిక్షణనిచ్చి, వెచ్చే పంచయితీ ఎన్నికలలో పోటీ చేయించాలని [[లోక్‌సత్తా]] నిర్ణయించింది. వీరు తమకిష్టం వచ్చిన పార్టీ తరపున పోటీ చెయ్యవచ్చని లోక్‌సత్తా సమన్వయకర్త, [[జయప్రకాశ్ నారాయాణ]] తెలిపాడు. * ==డిసెంబర్ 19 2005, సోమవారం== *'''ఎంపీలాడ్స్ అవినీతి కుంభకోణం''': ఎంపీలాడ్స్ నిధుల విడుదల కోసం లంచాలడుగుతూ ఏడుగురు పార్లమెంటు సభ్యులు రహస్య కెమెరాకు చిక్కారు. స్టార్ న్యూస్ ఛానెల్, డిగ్ అనే సంస్థా కలిసి నిర్వహించిన ఈ ఆపరేషనులో భాజపాకు చెందిన ముగ్గురు, సమాజవాది పార్టీకి చెందిన ఇద్దరు, కాంగ్రెసు, బహుజన సమాజ్ పార్టీ కి చెందిన ఒక్కొక్కరు దొరికారు. *'''సి.పి.ఎం. ప్రతివిమర్శ''': తెలంగాణాపై తమపార్టీ వైఖరిని సీతారాం యేచూరి ప్రకటిస్తే, కె.సి.ఆర్ కు అంత కోపమెందుకు? ఆయనకు హామీ ఇచ్చి అమలుపరచని కాంగ్రెసుపై కోపం చూపించాలి అని సి.పి.ఎం. నాయకుడు రాఘవులు ప్రకటించాడు ==డిసెంబర్ 18 2005, ఆదివారం== *'''ఏచూరిపై కె.సి.ఆర్ విమర్శ''': చాలారోజుల తరువాత [[కె.సి.ఆర్]] తెలంగాణాపై నోరు విప్పాడు. [[సి.పి.ఎం]] నాయకుడు [[సీతారాం ఏచూరి]] పై తీవ్రస్థాయిలో విరుచుకు పడ్డాడు. :సీతారాం ఏచూరి తెలంగాణ ప్రజలను బ్లాక్‌మెయిల్ చేసేలా మాట్లాడటం విచారకరం. తెలంగాణ బిల్లును అడ్డుకుంటామని ప్రకటించడం ఏచూరి అవివేకమా? అహంభావమా? ఇలాంటి వ్యాఖ్యలను తెలంగాణ సీపీఎం కార్యకర్తలు చచ్చినపేనుల్లా వింటూ పడి ఉంటారా? మేం త్వరలో తెలంగాణలోని ప్రతి సీపీఎం కార్యకర్త ఇంటికి వెళ్లి వినయపూర్వకంగా విజ్ఞప్తి చేస్తాం. తెలంగాణను కించపరిచే నాయకుల జెండాలను ఎందుకు మోయాలని ప్రశ్నిస్తాం. ఎవరి ప్రయోజనాల కోసం ఏచూరి తెలంగాణను వ్యతిరేకిస్తున్నారు? అందుకు శాస్త్రీయ ప్రాతిపదిక ఏదైనా ఉందా? అనవసరమైన ప్రకటనలు మానుకోండి. లేదంటే చంద్రబాబును ఎలా మాయం చేశామో మిమ్మల్నీ అలా మాయం చేయక తప్పదు. :మార్క్సిస్టులే కాదు ప్రపంచంలో ఏ శక్తీ తెలంగాణ ఏర్పాటును అడ్డుకోలేదు. ఈ దఫా తెలంగాణ ఏర్పడేవరకూ ఉద్యమిస్తాం. దీన్ని అడ్డుకోవాలనుకొనేవారు అగ్నిగుండంలో శలభాలైపోతారు. *కేంద్ర విద్యుత్తు శాఖ మంత్రి పి.ఎం.సయీద్ ఆకస్మికంగా మృతిచెందాడు. ఆయన దక్షిణ కొరియా రాజధాని సియోల్‌లో గుండెపోటుతో మరణించాడు. సయీద్ వయసు 65 సంవత్సరాలు. కాలేయ వాపు వ్యాధి చికిత్సకై సియోల్ వెళ్లాడు. ఆకస్మికంగా గుండెపోటు రావడంతో అక్కడే చనిపోయాడు. ==డిసెంబర్ 17 2005, శనివారం== *'''ప్రత్యేక తెలంగాణా అంశంపై సీతారాం ఏచూరి''': "ప్రత్యేక తెలంగాణపై ఏకాభిప్రాయం వ్యక్తంకావాలని కనీస ఉమ్మడి కార్యక్రమంలో పేర్కొన్నారు. దానికి మా ఆమోదం లేదు. అందువల్ల బిల్లు ప్రవేశపెట్టే ప్రశ్నే ఉత్పన్నం కాదు. పార్లమెంటులో బిల్లు ప్రవేశపెట్టినా... ఓటింగ్ జరిగినా... ఏ దశలోనైనా సరే... దానిని మేం నిర్ద్వంద్వంగా వ్యతిరేకిస్తాం" అని సీపీఎం పొలిట్‌బ్యూరో సభ్యుడు [[సీతారాం ఏచూరి]] స్పష్టం చేశాడు. ==డిసెంబర్ 10 2005, శనివారం== * '''నాగార్జునసాగర్ స్వర్ణోత్సవాలు''': [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]]కు శంకుస్థాపన చేసి 50 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా, స్వర్ణోత్సవాలను జరుపుకుంది. రూ.3వేల కోట్ల ప్రపంచ బ్యాంకు రుణంతో సాగర్‌ను పూర్తిస్థాయిలో ఆధునికీకరించి ఆయకట్టు అంతటికీ నీరు అందిస్తాం అని [[ముఖ్యమంత్రి]] [[వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] చెప్పాడు. సాగర్ నిర్మాణ సమయంలో అసువులు బాసిన వారి స్మారకార్థం ఏర్పాటు చేసిన స్థూపాన్ని వైఎస్ ఆవిష్కరించారు. [[గౌతమ బుద్ధుడు]], [[ఆచార్య నాగార్జునుడు|ఆచార్య నాగార్జునుడి]] విగ్రహాలతో బాటు సాగర్ నిర్మాణ సమయంలో ముఖ్యమంత్రులుగా ఉన్న [[నీలం సంజీవ రెడ్డి]], [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]], ఇంజినీరింగ్ నిపుణులు [[కె.ఎల్.రావు]], సాగర్ మొదటి చీఫ్ ఇంజినీర్ జాఫర్ అలీల విగ్రహాలను వైఎస్ ఆవిష్కరించారు. * '''సచిన్ 35వ సెంచరీ''': మేటి భారత క్రికెట్ ఆటగాడు [[సచిన్ టెండుల్కర్]] శ్రీలంక పై 35వ సెంచరీ (100 పరుగులు) సాధించి సునీల్ గవాస్కర్ రికార్డును పగులగొట్టాడు. ==డిసెంబర్ 8 2005, గురువారం == *వ్యతిరేక వార్తలు రాస్తున్నాయనే కారణంతో [[ఆంధ్రజ్యోతి]], మరో స్థానిక పత్రికపై సబ్ డివిజనల్ మేజిస్ట్రేట్ హోదాలో విశాఖ ఆర్డీవో ఆంక్షలు విధించాడు. సీనియర్ అధికారులకు వ్యతిరేకంగా వార్తలు రాసే ముందు స్క్రీనింగ్ కమిటీ దృష్టికి తీసుకెళ్లాలని, అది పరిశీలించాకే వార్తలు ప్రచురించాలని హుకుం జారీ చేసాడు. దీనితో పాత్రికేయులు ఆగ్రహంతో ఆందోళనకు దిగారు. నిరసనలకు స్పందించి, ఈ ఆంక్షలను వెంటనే ఉపసంహరించారు. అధికారుల వ్యవహారశైలిపై [[ముఖ్యమంత్రి]] ఆగ్రహం వ్యక్తంచేశారు. దీనిపై ప్రభుత్వానికి స్పష్టమైన వివరణ ఇవ్వాలని కలెక్టర్‌ను ఆదేశించారు. ==డిసెంబర్ 6 2005, మంగళవారం== *జీవో 120 ప్రకారం [[కొల్లేరు]] లోని 77వేల ఎకరాల్లో అభయారణ్యం ఏర్పాటు చేసి తీరాలని ప్రభుత్వం తీర్మానించింది. అభయారణ్యం ఏర్పాటుకు చర్యలు తీసుకోవాలని నిర్దిష్టంగా ఆదేశాలు జారీ చేశారు. జీవో 120 ప్రకారం... ఐదో కాంటూరు లోపల 77,138 ఎకరాల్లో అభయారణ్యం ఏర్పాటు చేయాలి. ఇందులో 36,634 ఎకరాలు ప్రభుత్వ భూమి. దాదాపు ఇదంతా ఆక్రమణదారుల చేతుల్లో ఉంది. *ఇరాక్‌కు చమురుకు ఆహార కుంభకోణానికి సంబంధించి వోకర్ ఆరోపణలపై కేంద్రమంత్రి నట్వర్‌సింగ్ తన పదవికి రాజీనామా చేసాడు. ==డిసెంబర్ 5 2005, సోమవారం == *ఉమా భారతిని భాజపా నుండి బహిష్కరించారు. ==డిసెంబర్ 4 2005, ఆదివారం== * '''ఉమాభారతి వివరణ''':[[భాజపా]] నేత [[ఉమాభారతి]] పార్టీ నాయకత్వంపై తీవ్రమైన ఆరోపణలు చేసింది. తనకిచ్చిన షోకాజ్ నోటీసుకు సమాధానమిస్తూ, పార్టీ గద్దెనెక్కాక రాముణ్ణి మరచిందనీ, అద్వానీ జిన్నాను ప్రశంశించడం కన్నా రాముడి పాదాలవద్ద పడి మరణించడం మంచిదనీ విమర్శలు చేసింది. * '''పోలవరం ప్రాజెక్టును ఆపండి''': ప్రజా ఉద్యమాల జాతీయ కన్వీనర్, '''మేథా పాట్కర్''', పోలవరం వ్యతిరేక ఉద్యమం సంఘీభావ కమిటీ సభ్యులు భారీ నీటిపారుదల మంత్రి పొన్నాల లక్ష్మయ్యను కలిసి, పోలవరం పనులను అనుమతులుఇ వచ్చేవరకు ఆపాలని కోరారు. ==డిసెంబర్ 3 2005, శనివారం == * '''ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి పత్రికలపై [[కె.సి.ఆర్]] ధ్వజం''': ''ఈనాడు'', ''ఆంధ్రజ్యోతి'' పత్రికలు తెలంగాణా ఉద్యమానికి వక్రభాష్యం చెబుతున్నాయనీ, ఉద్యమాన్ని నీరుగార్చే ప్రయత్నం చేస్తున్నాయని [[తెరాస]] నేత, [[కె.సి.ఆర్]] ఆరోపించాడు. తనకు కాలు పూర్తిగా నయమయి, నడవగలిగే స్థితి వచ్చాక, తెరాస పయనమెటో, దాని పరిణామాలు ఎలా ఉంటాయో, జరగబోయే ప్రళయమెలా ఉంటుందో చూపిస్తానని అన్నాడు. మీడియా మీద నాకు గౌరవం ఉంది, ఇటువంటి వ్యతిరేక కథనాలు విరమించండి, నేను ప్రార్ధిస్తున్నాను అని అన్నాడు. * '''శాసనసభ స్వర్ణోత్సవాలు''':ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర శాసనసభ ఏర్పడి 50 ఏళ్ళయిన సందర్భంగా స్వర్ణోత్సవ సమావేశం మొదలైంది. శాసనసభ పాత సభ్యులను సభకు పిలిచి సన్మానించారు. లోక్‌సభ స్పీకరు సోమ నాథ్ ఛటర్జీ ప్రత్యేక అతిథిగా వచ్చాడు. తెరాస ఈ సమావేశాన్ని బహిష్కరించింది. ==డిసెంబర్ 2 2005, శుక్రవారం == * '''బాపురావుపై పరువునష్టం దావా''':[[తెరాస]]కు చెందిన ఎమ్మెల్యే, [[మందాడి సత్యనారాయణరెడ్డి]], సహచర ఎమ్మెల్యే, సోయం బాపురావుపై పరువునష్టం దావా వెసాడు. తనకు తాను కోవర్టుగ అభివర్ణించుకున్న బాపురావు, మందాడి అసమ్మతిని లేవనెత్తడానికి డబ్బులు తీసుకున్నాడని అర్రోపించాడు. దీనికి ప్రతిగా, మందాడి ఈ కేసు వేసాడు. ==డిసెంబర్ 1 2005, గురువారం== * '''పోతిరెడ్డిపాడు వివాదం..పి.జె.ఆర్ వ్యాఖ్యలు''':[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] కాంగ్రెసు కమిటీ కార్యాలయమైన గాంధీభవన్లో, [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్#వివాదం|పోతిరెడ్డిపాడు వివాదంపై]] జరిగిన పార్టీ నాయకుల సమావేశంలో వాగ్యుద్ధం జరిగినట్లు పత్రికలు రాసాయి. పోతిరెడ్డిపాడుకు సంబంధించిన జి.ఓ.ను వ్యతిరేకిస్తూ దానిని మార్చాలని కోరుతున్న ఖైరతాబాదు శాసనసభ్యుడు, [[పి.జనార్ధనరెడ్డి]] [[ముఖ్యమంత్రి]]పై అన్యాపదేశంగా వ్యాఖ్యలు చేసారని ఈ వార్తల్లో వచ్చింది. పోతిరెడ్డిపాడుపై అనవసరంగా వివాదం చేస్తున్నారని సమావేశంలో అనగా, ఆయన తీవ్రంగా స్పందిస్తూ, "బహిరంగసభలో ముఖ్యమంత్రిపై చెప్పులేయించడం కంటే ఎక్కువా..? నేను ప్రజాసమస్యలపైనే మాట్లాడుతున్నాను" అంటూ వ్యాఖ్యానించాడని పత్రికల్లో వార్తలు వచ్చాయి. * '''తెరాస అసమ్మతి-కె.సి.ఆర్ ప్రకటనకు సానుకూలత''':[[తెరాస]] నేత [[కె.సి.ఆర్]] ప్రకటనను స్వాగతించారు. తాము పార్టీ శాసనసభాపక్ష సమావేశానికి వస్తామని తెలియజేసారు. Template:డిసెంబర్ 2005 ఘటనల తేదీసూచి 5642 15371 2005-12-01T01:16:07Z Chaduvari 97 <!-- {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDEE" | style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px" | '''Time''': {{CURRENTTIME}} [[Coordinated Universal Time|UTC]]&nbsp;&nbsp;|&nbsp;&nbsp;'''Date''': [[{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}]] |- | style="padding-top: 4px; font-size:70%" | '''Selected world times''' ([[Daylight Saving Time|DST]] adjusted):&nbsp; &nbsp;[[Cairo]]: +2<br>[[Frankfurt]]: +1&nbsp; &nbsp;[[Hong Kong]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Johannesburg]]: +3<br>[[London]]: +0&nbsp; &nbsp;[[Melbourne]]: +11&nbsp; &nbsp;[[Mexico City]]: -6<br>[[Moscow]]: +3&nbsp; &nbsp;[[New Delhi]]: +5.5&nbsp; &nbsp;[[New York City|New York]]: -5<br>[[Rio de Janeiro]]: -2&nbsp; &nbsp;[[Singapore]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Tokyo]]: +9<br>[[Vancouver]]: -8&nbsp; &nbsp;[[Wellington]]: +13 |} --> {| align = "right" border="0" cellpadding="10" cellspacing="0" style="width: 200; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDDD" | colspan=7 style="padding-top: 5px; font-size:120%;padding-bottom: 5px" | [[డిసెంబర్ 2005]] |- | '''[[#డిసెంబర్ 1 2005, గురువారం|1]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 2 2005, శుక్రవారం|2]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 3 2005, శనివారం|3]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 4 2005, ఆదివారం|4]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 5 2005, సోమవారం|5]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 6 2005, మంగళవారం|6]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 7 2005, బుధవారం|7]]''' |- | '''[[#డిసెంబర్ 8 2005, గురువారం|8]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 9 2005, శుక్రవారం|9]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 10 2005, శనివారం|10]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 11 2005, ఆదివారం|11]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 12 2005, సోమవారం|12]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 13 2005, మంగళవారం|13]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 14 2005, బుధవారం|14]]''' |- | '''[[#డిసెంబర్ 15 2005, గురువారం|15]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 16 2005, శుక్రవారం|16]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 17 2005, శనివారం|17]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 18 2005, ఆదివారం|18]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 19 2005, సోమవారం|19]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 20 2005, మంగళవారం|20]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 21 2005, బుధవారం|21]]''' |- | '''[[#డిసెంబర్ 22 2005, గురువారం|22]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 23 2005, శుక్రవారం|23]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 24 2005, శనివారం|24]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 25 2005, ఆదివారం|25]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 26 2005, సోమవారం|26]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 27 2005, మంగళవారం|27]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 28 2005, బుధవారం|28]]''' |- | '''[[#డిసెంబర్ 29 2005, గురువారం|29]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 30 2005, శుక్రవారం|30]]''' | '''[[#డిసెంబర్ 31 2005, శనివారం|31]]''' |- |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px;"|<hr> |- <!--| colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px; font-size:80%; text-align:right;" | {{ed|Current events box|box}}--> |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 15px; font-size:150%; text-align:center;" | [[పతాక శీర్షికలు 2005|పతాక శీర్షికలు]] |} <!--ప్రస్తుతం ఇది అవసరం లేదు కనుక దాచిపెట్టాను. “ప్రస్తుత ఘటనల” పేజీలను విషయానుసారం తయారు చేసినపుడు ఈ లింకులను చూపించవచ్చు. {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333;" |- !Other current events |- |[[Current events|World]] - [[Current science and technology events|Sci-Tech]] - [[Current sports events|Sports]] |- |style="font-size:90%"|[[List of current events articles by region| current events by region]] |- |'''''See also:'' [[n:Main Page|Wikinews]]''' |} --> [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు]] Template:యుద్ధ సమాచారపెట్టె 5643 15378 2005-12-01T06:58:47Z వైఙాసత్య 58 {| class="toccolours" border="1" cellpadding="4" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 20em; border-collapse: collapse; font-size: 95%; clear: right;" |- !colspan="2" style="text-align: center; background:#B0C4DE"|{{{battle_name}}} |- |colspan="2" style="font-size: 90%; text-align: center;"|{{{image}}}<br/>{{{caption}}} |- | colspan="2" |'''కారణము''': {{{conflict}}} |- | colspan="2" |'''తేదీ''': {{{date}}} |- | colspan="2" |'''స్థలము''': {{{place}}} |- | colspan="2" |'''పరిణామము''': {{{result}}} |- !colspan="2" style="text-align: center; background:#B0C4DE"|ప్రత్యర్ధులు |- |width="50%"| {{{combatant1}}} |width="50%"| {{{combatant2}}} |- !colspan="2" style="text-align: center; background:#B0C4DE"|సేనాధిపతులు |- |width="50%"| {{{commander1}}} |width="50%"| {{{commander2}}} |- !colspan="2" style="text-align: center; background:#B0C4DE"|సైనిక బలములు |- |width="50%"| {{{strength1}}} |width="50%"| {{{strength2}}} |- !colspan="2" style="text-align: center; background:#B0C4DE"|ప్రాణనష్టము |- |width="50%"| {{{casualties1}}} |width="50%"| {{{casualties2}}} |- |colspan="2"| {{దండయాత్ర పెట్టె {{{campaign}}}}} |} తళ్ళికోట యుద్ధము 5644 19728 2006-02-09T17:46:27Z Chaduvari 97 /* యుద్ధ వివరణ */ {{యుద్ధ సమాచారపెట్టె|battle_name='''తళ్ళికోట యుద్దం''' |image=[[Image:Talikota battle.jpg]] |colour_scheme=background:#eeddbb |conflict=[[భారతదేశ ముస్లిం దండయాత్ర]] |date=[[జనవరి 26]], [[1565]] |place=ప్రస్తుత [[కర్నాటక]]లోని [[రాక్షసి]]-[[తంగిడి]] |result=దక్కన్ సల్తనత్ల విజయము |combatant1=[[విజయనగర సామ్రాజ్యము]] |combatant2=[[దక్కన్]] [[సల్తనత్లు]] |commander1=[[రామ రాయలు]] |commander2=దక్కన్ సుల్తానులు & సేనానులు |strength1=140,000 పదాతి, 10,000 అశ్విక మరియు 100కు పైగా [[యుద్ధ గజములు]] |strength2=80,000 పదాతి, 30,000 అశ్విక మరియు కొన్ని డజన్ల [[ఫిరంగులు]] |casualties1=నిర్ధిష్ట సంఖ్య తెలియదు కానీ రామ రాయలుతో సహా తీవ్ర ప్రాణ నష్టము. |casualties2=నిర్ధిష్ట సంఖ్య తెలియదు కానీ ఒక మోస్తరు నుండి తీవ్ర ప్రాణ నష్టము. }} '''తళ్ళికోట యుద్ధము''' లేదా '''రాక్షసి తంగడి యుద్ధం''' ([[1565]] [[జనవరి 26]]) న [[విజయనగర సామ్రాజ్యము]]నకు, [[దక్కన్]] సుల్తానుల కూటమికి మధ్య జరిగింది. భారత చరిత్ర గతిని మార్చిన ప్రసిద్ధ యుద్ధాల్లో ఇది ఒకటి. ఈ యుద్ధము [[దక్షిణ భారతదేశము]]న చివరి హిందూ సామ్రాజ్యమైన విజయనగర పతనానికి దారితీసింది. [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] పాలనలో ఉచ్చస్థితి చేరుకున్న విజయనగర సామ్రాజ్యానికి [[అచ్యుత దేవ రాయలు|అచ్యుత రాయల]] తరువాత [[సదాశివ రాయలు]] రాజయ్యాడు. అయితే సదాశివ రాయలు నామమాత్రమైన రాజు కాగా వాస్తవంలో [[అళియ రామరాయలు]] పూర్తి అధికారాలతో దైనందిన పరిపాలనను నిర్వహించాడు. రామరాయలు సమర్ధుడైన పాలకుడు. ==యుద్ధ నేపథ్యం== ఈ యుద్ధానికి దారితీసిన పరిస్థితులు ఒక్క సారిగా ఉత్పన్నమైనవి కావు. దశాబ్దాలుగా విజయనగరానికి, సుల్తానులకు మధ్యగల వైరం తరచు యుద్ధాలకు కారణభూతమవుతూనే ఉండేది. దాదాపు ప్రతి దశాబ్దంలోను ఒక పెద్ద యుద్ధం సంభవించింది. ముఖ్యంగా సంపదలతో తులతూగే కృష్ణా, తుంగభద్ర నదుల మధ్య ప్రాంతం వీరి వైరానికి కేంద్రంగా ఉండేది. 1509 నుండి 1565 వరకు విజయనగరంపై విజయం సుల్తానులకు అందని పండే అయింది. అంచేత, సహజంగానే వీజయనగరాన్ని ఓడించాలనే కాంక్ష వారిలో ఉంది. శ్రీకృష్ణదేవరాయలు [[1520]] [[మే 19]] న బిజాపూరు సుల్తాను [[ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా]]ను చిత్తుగా ఓడించి రాయిచూరును స్వాధీనం చేసుకున్న తరువాత వీజయనగరాన్ని గెలుచుకోవాలనే కలను మర్చిపోయి, సుల్తాను తన పొరుగున ఉన్న ముస్లిము రాజ్యాలతో స్నేహ సంబంధాల కొరకు ప్రయత్నించాడు. రాయిచూరు ఓటమి దక్కను సుల్తానుల ఆలోచనలలో మార్పు తీసుకువచ్చింది. సమైక్యంగా ఉండాలనే తలంపును తీసుకువచ్చింది. {{చూడు|ref2}} ఈ సుల్తానులు ఒకరంటే ఒకరికి పడేది కాదు. అహ్మద్‌నగర్, బిజాపూర్ సుల్తానుల మధ్య పచ్చగడ్డి చేస్తే భగ్గుమనేంత వైరం ఉండేది. వీరి తగాదాల్లో రామరాయల సహాయం వారడగడం, రామరాయలు ఎవరో ఒకరి పక్షం వహించడం జరుగుతూ వచ్చింది. మొదట్లో నిజాంషాతో కలిసి ఆలీ ఆదిల్‌షాను ఓడించాడు. కొంతకాలానికే ఆదిల్‌షా రామరాయలుతో మైత్రి నెరపి నిజాంషాపై యుద్ధం చేసాడు. మరో సమయంలో [[హుసేన్‌ నిజాంషా]], [[ఇబ్రహీం కుతుబ్‌షా]] కలిసి [[అలీ ఆదిల్‌షా]] పైకి దండెత్తినపుడు, అతడు రామరాయల సాయం కోరాడు. ఆదిల్‌షా, రామరాయల సంయుక్త సైన్యాన్ని కళ్యాణి వద్ద ఎదుర్కోడానికి సిద్ధపడ్డాక, సరిగ్గా యుద్ధం మొదలు పెట్టబోయే ముందు, కుతుబ్‌షా నిజాంషాను ఏకాకిని చేసి, తాను రామరాయలుతో చేరిపోయాడు. చేసేది లేక హుసేన్‌షా అహ్మద్‌నగర్‌కు పారిపోయాడు. ఒక పరస్పర నమ్మకంతో కూడిన, కాలపరీక్షకు నిలిచిన స్నేహాలు ఎవరి మధ్యనా లేవు. సైనికపరంగా సుల్తానులపై తనది పైచేయిగా ఉండడంతో రామరాయలు వారితో చులకనగా వ్యవహరించేవాడు. తన సభలో వారి రాయబారులకు తగు గౌరవం ఇవ్వకపోవడం వంటివి చేసేవాడు. చరిత్రకారుల్లో భిన్నాభిప్రాయాలు కలిగిన ఒక విషయం ఉంది - వారి ప్రాంతాలను ఆక్రమించుకున్నపుడు ముస్లిము మతాచారాలను రామరాయలు అవమానించేవాడు. అయితే ఇది సరికాదనీ, రామరాయల వద్ద అనేకులు ముస్లిములు పనిచేసేవారనీ, అతడు వారి కొరకు ప్రత్యేకంగా నివాసస్థలాలు, ప్రార్థనా స్థలాలు కట్టించి ఇచ్చాడనీ కొందరు చరిత్రకారులు అంటారు. విజయనగర సామ్రాజ్యం చాలా విశాలమైనది, సంపదలతో తులతూగుచున్నది, చాలా పెద్ద సైనిక సంపత్తి కలిగినది. ఇంతటి బృహత్తరమైన సామ్రాజ్యాన్ని జయించగలిగే శక్తి ఏ ఒక్క ముస్లిము రాజ్యానికీ లేదు. అందరూ కలిసి ఒక కూటమిగా ఏర్పడితేనే ఇది సాధ్యపడుతుంది. ఈ కూటమి ఏర్పాటుకు ఆదిల్‌షా పూనుకోవాలని అతని సన్నిహితులు, సలహాదారులు అతడికి చెప్పారు. గమనించవలసిన విషయం ఏమిటంటే ఆ సమయానికి ఆలీ ఆదిల్‌షాకు, రామరాయలకు మధ్య మైత్రి ఉన్నది. అయినప్పటికీ అతడు గోల్కొండ సుల్తాను ఇబ్రహీం కుతుబ్‌షా తో మంతనాలు మొదలుపెట్టాడు. ఇబ్రహీం దానికి ఒప్పుకోవడమే కాక, ఆదిల్‌షా బద్ధ విరోధియైన అహ్మద్‌నగర్ సుల్తానుతో రాయబారం కూడా నడిపి వారిద్దరికీ సంధి కుదిర్చాడు. ఈ సంధిలో భాగంగా హుసేన్‌షా కూతురును ఆలీ ఆదిల్‌షా పెళ్ళి చేసుకోగా, ఆలీ ఆదిల్‌షా చెల్లెలిని హుసేన్‌షా కొడుకు పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. ఇక రామరాయలతో చెలిమిని ఆలీ ఆదిల్‌షా తుంచుకోవడమే తరువాయి. ఈ ఎత్తుగడతో, తనవద్దనుండి తీసుకున్న కొన్ని ప్రాంతాలను తిరిగి ఇచ్చివేయవలసిందిగా కోరుతూ ఒక రాయబారిని పంపాడు. సహజంగానే రామరాయలు ఆ రాయబారాన్ని తిరస్కరించాడు. యుద్ధం మొదలు పెట్టేందుకు నేపథ్యంతో పాటు ఒక కారణం కూడా సమకూడింది. ==యుద్ధ భూమి== ఈ యుద్ధం '''రాక్షసి''', '''తంగడి''' అనే రెండు గ్రామాల మధ్య జరిగిందనీ, కాదు '''తళ్ళికోట''' వద్ద జరిగిందని రెండు వాదనలు ఉన్నాయి. అయితే ఈ రేండూ కాదని మరో రెండు వాదనలు ఉన్నాయి. ;మూడో వాదన:విజయనగర సైన్యం రాక్షసి, తంగడి అనే రెండు గ్రామాల మధ్య మైదానంలో విడిది చేసింది. సుల్తానుల సమైక్య సైన్యం తళ్ళికోట అనే గ్రామం వద్ద విడిది చేసింది. యుద్ధం మాత్రం ఈ రెండు ప్రాంతాల మధ్య గల '''బన్నిహట్టి''' అనే ప్రదేశంలో జరిగింది.{{చూడు|ref3}} ;రాబర్ట్ సెవెల్ అభిప్రాయం:తళ్ళికోట కృష్ణకు ఉత్తరాన 25 మైళ్ళు ఉత్తరాన ఉన్నది. కాని యుద్ధం జరిగింది, కృష్ణకు దక్షిణాన. ఇంగలిగి గ్రామం నుండి ముద్కల్ పోయే దారిలో '''భోగాపూర్''' అనే గ్రామం వద్ద జరిగి ఉండవచ్చు. ==యుద్ధ వివరణ== నలుగురు సుల్తానుల సైన్యాలు బిజాపూరు సమీపంలోని మైదాన ప్రాంతంలో కలిసాయి. [[1564]] [[డిసెంబర్ 25]] న కూటమి సైన్యాలు దక్షిణ ముఖంగా ప్రయాణించి కృష్ణకు 25 మైళ్ళ దూరంలోని తళ్ళికోట గ్రామం వద్దకు చేరాయి. సైన్యాలు అక్కడ చాలా రోజుల పాటు విడిది చేసాయి. రామరాయలు కూడా యుద్ధ సన్నాహాలు చేసాడు. తన తమ్ముళ్ళు తిరుమల, వెంకటాద్రిల సమేతంగా కృష్ణకు దక్షిణ భాగాన రాక్షసి, తంగడి గ్రామాల మధ్యన మోహరించాడు. సుల్తాను సైన్యం నదిని దాటే అవకాశం గల చోట్ల కాపలాను ఏర్పాటు చేసాడు. సుల్తానులు నది దిగువగు ప్రయాణం చేస్తున్నట్లుగా రాయల సైన్యాన్ని బొల్తా కొట్టించి, ఒకరాత్రి వేళ నదిని దాటి దక్షిణానికి చేరాయి. తెల్లవారేసరికి సైన్యమంతా దక్షిణానికి చేరుకుంది. ఆ మరుసటి రోజున - [[1565]] [[మార్చి 23]] - రెండు పక్షాల సైన్యాలు ఎదురుపడ్డాయి. రెండు వైపులా సైన్యం లక్షల్లో ఉంది. రామరాయలు సైన్యాన్ని మూడు భాగాలుగా విభజించాడు. ఎడమ వైపున తిరుమల రాయలు ఆలీ ఆదిల్‌షాను, మధ్యన రామరాయలు హుసేన్ నిజాంషాను, కుడివైపున వెంకటాద్రి రాయలు ఇబ్రహీం కుతుబ్‌షా, ఆలీ బరీద్‌లను ఎదుర్కొన్నారు. కూటమి సైన్యం ఫిరంగులను మోహరించింది. ఈ ఫిరంగులను కప్పిపుచ్చుతూ రెండువేలమంది సైనికులు విజయనగర సైన్యంపై బాణాల వర్షం కురిపించారు. విజయనగర సైన్యం వీరిపైకి దాడి చేసే సమయానికి వీరు లాఘవంగా తప్పుకుని ఫిరంగులకు దారినిచ్చారు. విజయనగర సైన్యం సరిగ్గా ఫిరంగులకు ఎదురుగా వచ్చింది. హఠాత్తుగా మొదలైన ఫిరంగి దాడులతో సన్యం వెనకడుగు వేసింది. పల్లకీ ఎక్కి పర్యవేక్షిస్తున్న రామరాయలు పల్లకీ దిగి ఒక ఎత్తైన సింహాసనమెక్కి బంగారు నాణేలు విరజిమ్ముతూ సైన్యాన్ని ఉత్సాహపరచాడు. విజయనగర సైన్యం కూడా కూటమి సైన్యంపై దాడులు చేసి బాగా నష్టం కలిగించడంతో రెండువైపులలోని కూటమి సైన్యం వెనక్కు తగ్గింది. మధ్య భాగం లోని కూటమి సైన్యం ఫిరంగులలో రాగి నాణేలను కూరి విజయనగర సైన్యంపై పేల్చింది. ఈ దాడికి వేలాది సైనికులు బలయ్యారు. సైన్యం చెల్లాచెదురయింది. ఈ హడావుడిలో రామరాయలు గద్దె దిగి, మళ్ళీ పల్లకి ఎక్కబోయాడు. సరిగ్గా అదే సమయానికి ఫిరంగుల మోతలకు బెదిరిన కూటమి సైన్యంలోని ఓ ఏనుగు పరిగెత్తుకుంటూ రాయల పల్లకీ వైపు వచ్చింది. అదిచూసి భయపడిన బోయీలు పల్లకిని వదిలేసి పరుగెత్తారు. కిందపడిపోయిన రాయలు తేరుకుని లేచి గుర్రమెక్కేలోగా హుసేన్ నిజాం షా సైన్యం పట్టుకుని బంధించి, సుల్తాను ముందు హాజరు పరచింది. హుసేన్‌షా స్వయంగా రామరాయల తల నరికి యుద్ధభూమిలో పైకెత్తి ప్రదర్శించాడు. తమ రాజు మరణం చూసిన విజయనగర సైన్యం దిక్కుతోచని స్థితిలో పరుగులు తీసింది. కూటమి సన్యం వారిని వెంటాడి హతమార్చింది. కనీసమాత్రపు ఆత్మరక్షణను కూడా ఆలోచించే పరిస్థితిలో లేని సైన్యం చెల్లాచెదురైంది. వెంకటాద్రి రాయలు మరణించాడు. తిరుమలరాయలు ఒక కన్ను కోల్పోయి వెనక్కు నగరానికి పారిపోయాడు. ==పర్యవసానాలు== <!-- జనవరి 26, 1565 న ముస్లిం రాజ్యాలైన [[అహ్మద్‌నగర్]], [[బేరర్]], [[బీదర్]], [[బీజాపూర్]] మరియు [[గోల్కొండ]] who had formed a grand alliance met the Vijayanagar army. It was one of the few times in [[medieval]] history that a joint strategy was employed. The sultanates were also aided by some minor Hindu kingdoms that had grudges against Vijayanagar Empire. The Deccan kings had a grand total of 80,000 [[infantry]] and 30,000 [[cavalry]]. Vijayanagar on the other hand had a 140,000 foot soldiers with another 10,000 on horseback. The armies also had large numbers of [[war elephant]]s. The battleground was a place called Talikota on the banks of the [[Krishna River]] in the modern day state of [[Karnataka]]. The decisive battle was brief and bitter. Fighting in a rocky terrain, the invading troops launched a classic offensive strategy. First they softened up the primary lines of the Vijayanagar army using [[cannon]] fire. The concentrated [[artillery]] took its toll and the massive frontal attack by the combined armies then finished the job. The battle ended in a complete victory for the sultanates with the raja being [[behead]]ed and put on display as a trophy. What followed was pillaging and the destruction of [[Vijayanagar]]. The battle spelt the death knell for the large Hindu kingdoms in [[India]] and it also ended the last great southern empire. However even amongst the victors there was no permanent peace as the sultanates and muslim rulers of the south continued to engage in squabbling and fighting which would ultimately result in their capitulation to the [[Mughal]]s and later the [[British Empire]]. --> ==మూలాలు, వనరులు== # [http://www.india-forum.com/articles/20/1/Ramaraya-and-the-battle-of-Talikota రామరాయలు, తళ్ళికోట యుద్ధం] #{{మూలం|ref2}} [ftp://ftp.archive.org/pub/etext/etext02/fevch10.txt విస్మృత సామ్రాజ్యం - రాబర్ట్ సెవెల్ రచన] #{{మూలం|ref3}} [http://202.41.85.234:8000/gw_44_5/hi-res/hcu_images/G2.pdf 1565 వరకు ఆంధ్రుల చరిత్ర- జె.దుర్గా ప్రసాదు] ==బయటి లింకులు== * [http://musictravel.free.fr/india/hampi/hampi.htm హంపి పతనము] * [http://www.hampionline.com/ హంపి - చరిత్ర మరియు టూరిజం గైడు] * [http://www.hinduonnet.com/2001/09/13/stories/13130494.htm యుద్ధం తరువాత జరిగిన దోపిడీకి, భీభత్సానికి మౌనసాక్షి] [[Category:1565]] [[Category:విజయనగర సామ్రాజ్య యుద్ధములు|తళ్ళికోట 1565]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] [[en:Battle of Talikota]] User talk:Chandu 5646 15384 2005-12-01T08:55:12Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:55, 1 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 2 5647 15386 2005-12-01T16:21:55Z Chaduvari 97 * ప్రపంచ కాలుష్య నియంత్రణ దినం * [[1912]]: [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత, [[బి.నాగిరెడ్డి]] జన్మించాడు. * [[1965]]: [[సరిహద్దు భద్రతా దళం]] ఏర్పాటైంది. * [[1985]]: [[పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం]] ఏర్పాటయింది. * [[1996]]: [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] మరణించాడు. Category:1879 జననాలు 5648 15388 2005-12-01T17:03:10Z Chaduvari 97 [[Category:1879|జననాలు]] Category:1949 మరణాలు 5649 15389 2005-12-01T17:03:21Z Chaduvari 97 [[Category:1949|మరణాలు]] బూరుగుల రామకృష్ణా రావు 5650 15391 2005-12-01T17:08:26Z Chaduvari 97 బూరుగుల రామకృష్ణా రావు, బూర్గుల రామకృష్ణారావు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] Category:1899 జననాలు 5651 15399 2005-12-01T18:18:54Z Chaduvari 97 [[Category:1899|జననాలు]] Category:1967 మరణాలు 5652 15400 2005-12-01T18:19:18Z Chaduvari 97 [[Category:1967|మరణాలు]] Image:Ptreddy.jpg 5654 15411 2005-12-02T00:49:25Z చైతన్య 185 పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి(పి.టి.రెడ్డి) Image పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి(పి.టి.రెడ్డి) Image పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి 5655 17042 2005-12-30T03:04:11Z Chaduvari 97 నెలపేరు సవరణ [[Image:Ptreddy.jpg|frame|పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] ''పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి'' చిత్రకళారంగంల '''పి.టి.రెడ్డి''' గా చిరపరిచితుడు. చిత్రకళారంగంల అంతర్జాతీయ ఖ్యాతినార్జించిన ప్రముఖులల్ల పి.టి.రెడ్డి ముఖ్యుడు.ఆరు దశాబ్దాలుగా చిత్రకళారంగంల అలుపెరుగని కృషి చేసిన మహనీయుడు ఆయన. మరణించే వరకు కుంచెలను రంగరించిన [[తెలంగాణ]] చిత్రకారుడాయన. [[కరీంనగర్]] జిల్లా [[అన్నవరం]] గ్రామంల [[1915]] [[జనవరి 4]]న జన్మించిండు. [[1942]]ల [[బొంబాయి]] సర్ జె.జె.స్కూల్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ నుంచి చిత్రకళల మొదటి ర్యాంకుతో డిప్లొమా పొందిండు. దేశంలోని అన్ని ముఖ్య పట్టణాలల్లనే కాక [[ఆస్ట్రేలియా]], [[యు.కె]], [[జపాన్]], [[పశ్చిమ జర్మనీ]] తదితర విదేశాల్లో సైతం చిత్రకళాప్రదర్శనలు నిర్వహించిండు. [[ఆంధ్రప్రదేశ్ లలితకళా అకాడమీ]] విశిష్ట సభ్యునిగా, కార్యదర్శిగా, అధ్యక్షుడిగా అనేక హోదాల్ల పని చేసిండు. అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకమైన అవార్డులెన్నో అందుకున్నడు. [[హైదరాబాదు]]లోని నారాయణగూడా లోని తన నివాసాన్ని ఒక పెద్ద చిత్రకళా ప్రదర్శనా నిలయంగా తీర్చిదిద్దిన పి.టి.రెడ్డి చిరస్మరణీయుడు. తెలంగాణ జీవితం, ఘర్షణ, పల్లెటూరు రైతు, చిక్కిన స్త్రీ, ఆందోళనలు అన్నీ కలిసిపోయిన రంగుల నైపుణ్యం ఆయనది. హైదరాబాద్, బొంబాయి వీధులు, ఆర్థిక, రాజకీయ, సాంఘిక ప్రభావాలు, మార్మిక, తాంత్రిక, శృంగార భావనల సమ్మిశ్రితం ఆయన కళ. కర్రతో,రాతితో ఆయన మలిచిన శిల్పాలు ప్రత్యేకం. [[అక్టోబర్ 21]],[[1996]]న ఆయన మరణించిండు. ==చిత్రాలయం == * [http://www.delhiartgallery.com/artist/profile.aspx?artistid=230 పి.టి.రెడ్డి గూర్చి ఢిల్లీ ఆర్ట్ గాలరీ లో] * కొన్ని చిత్రాలు [http://www.delhiartgallery.com/artwork/paintings.aspx?artistid=230&page=0 1] [http://www.ngmaindia.gov.in/artist.asp?artistid=24 2] * [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/painter-pakala-tirumala-reddy-p-t-reddy-.html ఐ లవ్ హైద్రాబాద్] లో మరి కొన్ని చిత్రాలు [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-1.html 1] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-2.html 2] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-3.html 3] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-4.html 4] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-5.html 5] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-6.html 6] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-7.html 7] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-8.html 8] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-9.html 9] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-10.html 10] [http://ilovehyd.com/entertainment/art-gallery/art-gallery-index-16-11.html 11] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:కళాకారులు]] [[Category:1915 జననాలు]] [[Category:1996 మరణాలు]] MediaWiki:Gotaccount 5656 sysop 15535 2005-12-05T12:42:09Z Chaduvari 97 ఎకౌంటు ఉందా? $1. MediaWiki:Gotaccountlink 5657 sysop 15536 2005-12-05T12:42:17Z Chaduvari 97 లాగిన్ అవండి MediaWiki:Nologin 5658 sysop 15533 2005-12-05T12:21:20Z Chaduvari 97 సభ్యత్వం లేదా? $1. MediaWiki:Nologinlink 5659 sysop 15534 2005-12-05T12:21:30Z Chaduvari 97 ఎకౌంటు సృష్టించుకోండి MediaWiki:Signupend 5660 sysop 15432 2005-12-02T02:48:32Z MediaWiki default {{int:loginend}} MediaWiki:Wrongpasswordempty 5661 sysop 18223 2006-01-13T19:13:28Z Chaduvari 97 ఖాళీ సంకేతపదం ఇచ్చారు. మళ్ళీ ప్రయత్నించండి. MediaWiki:Edittools 5662 sysop 15445 2005-12-02T04:20:36Z MediaWiki default <!-- Text here will be shown below edit and upload forms. --> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 3 5664 15470 2005-12-02T16:27:18Z Chaduvari 97 * [[1984]]: [[భోపాల్]] విషవాయు దుర్ఘటనలో 2200 మంది చనిపోయారు. * [[1884]]: మొదటి రాష్ట్రపతి [[బాబు రాజేంద్ర ప్రసాద్]] జన్మించాడు * [[1979]]: ప్రసిద్ధ [[హాకీ]] ఆటగాడు, [[ధ్యాన్ చంద్]] మరణించాడు. Talk:మహాప్రస్థానం 5665 15500 2005-12-03T09:20:02Z Chavakiran 19 '''మహా ప్రస్థానం''' మొదటి అచ్చు విడుదలై సుమారుగా 55 సంవత్సరాలైంది, కాని చదివిన ప్రతీ సారి కొత్తగా అనిపిస్తదంటే అతిశయోక్తి కాదు. ''మహా ప్రస్థానం'' మరియు ''ఖడ్గసృష్టి'' లోని ప్రతి కవితను వికిపీడియాలో ప్రచురిస్తే ఎలా ఉంటుందంటారు? కాపీరైట్లు విస్మరించలేని విషయమైనా ఎందరో అభిమానులు వాటి ప్రతిని దొరకబట్టుకోలేక వాటికి దూరమైపోతున్నారని అనిపిస్తుంది. ఇదివరకు ''శ్రీ శ్రీ'' తనయుడు ''వెంకటరమణ'' తో ఇదే విషయం ప్రస్తావించాను, కాపీరైట్లు ఉల్లంఘన అవుతుందని అయన వెబ్‌సైట్లో పెట్టలేదని, దీనివల్ల పుస్తకాల అమ్మకాలమీద ప్రభావం పడుతుందెమో అని అన్నారు. ఇంటర్‌నెట్ లో తెలుగు సాహిత్యం కోసం వెదికేవారు సాధారణంగా విదేశాలలో ఉన్నవారు, ఎక్కువ శాతం మంది పుస్తకాలు కొని చదవాలనుకున్నా చాలకారణాలవల్ల అది సాధ్యపడదు. మహా ప్రస్థానం మరియు ఖడ్గసృష్టి లోని కవితలను వికీపీడియాలో చేరుస్తే బాగుంటుంది, చాలా మందికి అందుబాటులో ఉంటుంది అని నా అభిప్రాయము, మీరంతా ఏమంటారు? (ఇటువంటి విషయాల గురించి రచ్చబండ లేదా Google forum లో polls నిర్వహిస్తే బాగుంటుందని అనిపిస్తుంది, దీనిగురించి కూడా మీ స్పందన?) - [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 17:46, 2 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) :మీరన్నట్లు కాపీహక్కుల గొడవ లేకపోతే, అలా చెయ్యవచ్చు..చెయ్యాలి కూడా. అయితే దానికి వికీపీడియా కంటే వికీసోర్స్ సరైన చోటు. రచ్చబండలో ఇటువంటి పోల్స్ పెట్టవచ్చనుకుంటా. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 17:52, 2 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) ::మంచి ఆలోచన. కాపీ రైట్ల గొడవ లేకుంటే వికిసోర్సెస్ కానీ వికిపుస్తకాలలో కానీ చేర్చవచ్చు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:17, 2 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ఇప్పుడు వచ్చిన చిక్కల్లా, కాపీరైట్ల నిర్ధారణ ? ''మహా ప్రస్థానం'' మరియు [[ఖడ్గసృష్టి]] యొక్క కాపీరైట్లు ఎవరికి చెందినవి, వారిని సంప్రదించి ఒప్పించుట ఎలా? లేక వికీసోర్స్ లో చెప్పినదాని ప్రకారం [http://en.wikisource.org/wiki/Wikisource:What_is_Wikisource%3F#What_do_we_include.3F ఇదివరకు ప్రచురించినవి కూడా చేర్చొచ్చు ] అని ఉన్నది, కాబట్టి మనం ప్రచురణకర్తలను సంప్రదించకుండా వికీసోర్స్ లో చేరిస్తే సబబుగా ఉంటుందా? - - [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 20:40, 2 డిసెంబర్ 2005 (UTC) According to this (http://www.naukri.com/lls/copyright/section5.htm#22 ) the copyright is for 60 years after the death of author; So they are under copyright protection. Thus we need to avoid in putting in any wiki, other than one or two peoms. yE mE mata@h [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 09:20, 3 డిసెంబర్ 2005 (UTC) పులిచింతల ప్రాజెక్టు 5666 20269 2006-02-22T00:37:49Z Chaduvari 97 + కొత్త పేరు [[కృష్ణా నది]]పై [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]]కు దిగువన [[పులిచింతల]] గ్రామం వద్ద నిర్మింప తలపెట్టిన సేద్యపు నీటి ప్రాజెక్టు '''పులిచింతల ప్రాజెక్టు''' / '''కె.ఎల్.రావు సాగర్ ప్రాజెక్టు''' (Pulichintala project / K L Rao Sagar Project). [[విజయవాడ]] వద్దగల [[ప్రకాశం బారేజి]]కి ఎగువన 85 కి.మీ.ల దూరంలో ఈ ప్రాజెక్టు స్థలం ఉంది. ఈ ఆనకట్ట స్థలం నదికి కుడివైపున [[గుంటూరు]] జిల్లాలోని [[బెల్లంకొండ]] మండలం పులిచింతల వద్ద, ఎడమ వైపున [[నల్గొండ]] జిల్లాలోని [[మేళ్లచెరువు]] మండలం [[వజినేపల్లి]] వద్ద ఉన్నది. కృష్ణా డెల్టాను స్థిరీకరించేందుకు ఉద్దేశించిన ఈ ఆనకట్ట [[1964]]లో ప్రతిపాదించబడినా, దీని గురించి ఆలోచించింది 1984 తరువాతనే. ==ఆనకట్ట ఆవశ్యకత== {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} కృష్ణా నదిపై ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో ఉన్న పెద్ద ఆనకట్టలలో నాగర్జునసాగర్ ఒకటి. ఈ బహుళార్థ సాధక ప్రాజెక్టు ద్వారా దాదాపు 35.14 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీరు లభ్యం కావాల్సి ఉంది. ఇందులో కృష్ణా డెల్టా కు చెందిన 13.08 లక్షల ఎకరాల ఆయకట్టు కూడా ఉంది. కృష్ణా డెల్టాకు సాగునీరు విజయవాడ వద్దగల [[ప్రకాశం బారేజి]] ద్వారా సరఫరా అవుతుంది. ఇక్కడ నది మట్టం సముద్రమట్టానికి 50 అడుగులు ఉంటుంది. [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లాల్లో 7,36,000 ఎకరాలకు, గుంటూరు, ప్రకాశం జిల్లాల్లో 5,72,000 ఎకరాలకు బారేజి నుండి సాగునీరు సరఫరా అవుతుంది. అయితే బారేజి నీటి నిల్వ సామర్ధ్యం అతి స్వల్పం (3 టి.ఎం.సి) కాబట్టి, వచ్చిన నీరు వచ్చినట్లే కాలువలలోకి వదలాలి, లేదా సముద్రం లోకి వదిలెయ్యాలి. అందుచేత డెల్టాకు అవసరమైన సాగునీటి నిల్వ నాగార్జున సాగర్ లోనే చెయ్యడం తప్పనిసరి. అయితే, [[కర్ణాటక]]లో [[ఆలమట్టి]] ఆనకట్ట కట్టడం వలనా, [[2003]], [[2004]]లలో కలిగిన వర్షాభావ పరిస్థితుల వలనా కృష్ణా నదిలో నీటి ప్రవాహం తగ్గిపోవడంతో నాగార్జున సాగర్ అట్టడుగు నీటి మట్టానికి పడిపోయింది. అయితే [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు|నాగార్జున సాగర్]]కు, ప్రకాశం బారేజికి మధ్య ఉన్న పరీవాహక ప్రాంతం నుండి నదిలోకి వచ్చే నీటిని నిలవజేసేందుకు జలాశయం లేదు. ఈ ప్రాంతంలోనే మున్నేరు, మూసి, పాలేరు నదులు వచ్చి కృష్ణలో కలుస్తాయి. బారేజిలో నిల్వ సామర్ధ్యం లేకపోవడం చేత, ఈ నీరు సముద్రం లోకి వదలక తప్పని పరిస్థితి ఉంది. ఈ నీరు 140 టి.ఎం.సి.లు ఉంటుందని అంచనా. ఇందులో 60 టి.ఎం.సి.లు వాడుకోగలిగే వీలు ఉంది. ఈ నీటిని నిల్వ చేసుకునేలా ఒక ఆనకట్టను, జలాశయాన్ని నిర్మించగలిగితే, డెల్టా ఆయకట్టు స్థిరపడటమే కాక, శ్రీశైలం, సాగర్ ల వద్ద నుండి మరింత నీటిని ఇతర ప్రాంతాలకు మళ్ళీంచగలిగే వీలు కలుగుతుంది. ==ప్రాజెక్టు గణాంకాలు== ఆనకట్ట కట్టినపుడు ఏర్పడే జలాశయ పూర్తి సామర్ధ్యం 53.34 టి.ఎం.సి.లు కాగా ఇందులో - ఉపయోగపడని కనీస నిల్వ (డెడ్ స్టోరేజి) పోగా, 45.54 టి.ఎం.సి.ల నీరు వినియోగంలోకి వస్తుంది. జలాశయంలో 15 గ్రామాలు పూర్తిగాను, 8 గ్రామాలు పాక్షికంగాను మునిగిపోతాయి. మొత్తం 29,760 ఎకరాలు మునుగుతాయి. ఇందులో 9291 ఎకరాలు అడవి కాగా మిగతాది ప్రజల స్వంత ఆస్తులు. ===మునిగిపోయే గ్రామాలు=== * [[నల్గొండ]] జిల్లా: [[నెమలిపురి]], [[వెలటూరు]], [[రేపల్లె]], [[అడ్డూరు]], [[చింట్యాల]] <!-- ఇది పూర్తి జాబితా కాదు, తప్పులూ ఉండవచ్చు. సరిచూడవలసిన వసరం ఉంది. --> * [[గుంటూరు]] జిల్లా: [[పులిచింతల]], [[కొల్లూరు]], [[చిట్యాల]], [[కేతవరం]], [[తాడుట్ల]], [[గోవిందాపురం]], [[వెల్లంపల్లి]] గ్రామాలు పూర్తిగా మునిగిపోతాయి. [[బోదనం]], [[గోపాలపురం]], [[కామేపల్లి]], [[వేమవరం]], [[రేగులగడ్డ]] పాక్షికంగా మునిగిపోతాయి. == చరిత్ర== [[1964]]లో శాసనసభ కమిటీ ఈ ప్రాజెక్టును నిర్మించాలని ప్రతిపాదించింది. అయితే [[1988]] వరకు అది చర్చలకే పరిమితమైంది. [[1988]] [[నవంబర్ 18]]న అప్పటి [[ముఖ్యమంత్రి]] [[ఎన్.టి.రామారావు]] ప్రాజెక్టుకు [[శంకుస్థాపన]] చేసాడు. ఆనాటి అంచనా రూ 269 కోట్లు. శంకుస్థాపన అయినప్పటికీ, పని మొదలు కాలేదు. తిరిగి [[2004]] [[అక్టోబర్ 15]]న [[ముఖ్యమంత్రి]] [[వై.ఎస్.రాజశేఖర రెడ్డి]] మరోసారి శంకుస్థాపన చేసాడు. <font size = 3>సంఘటనలు</font> * [[2002]] [[డిసెంబర్ 21]]: పూర్వ [[ముఖ్యమంత్రి]], రామారావు [[1988]]లో వేసిన శంకుస్థాపన ఫలకాన్ని పీపుల్స్ వార్ నక్సలైట్లు పేల్చివేసారు. * [[2002]] [[ఫిబ్రవరి 9]]: పులిచింతల ప్రాజెక్టు మొదలుపెట్టే ముందు కృష్ణా జలాల్లో తెలంగాణా వాటాని స్పష్టం చేయాలని [[తెరాస]] నేత [[కె.సి.ఆర్]]కోరాడు. * [[2004]] [[సెప్టెంబర్ 30]]: ప్రాజెక్టు నిర్మాణం విషయమై ఎస్.ఇ. బాపూజీ, శ్రీనివాస కన్‌స్ట్రక్షన్స్ ల మధ్య అవగాహనా ఒప్పందం కుదిరింది. [[నల్గొండ]] జిల్లా వజినేపల్లి వద్ద [[అక్టోబర్ 15]] న పని మొదలు పెడతామని కంపెనీ చెప్పింది. చైనా ప్రభుత్వ కంపెనీ అయిన ''చైనా రైల్వే 18 బ్యూరో గ్రూప్ '' తో కలిసి ప్రాజెక్టు నిర్మాణం చేపదుతున్నామని కంపెనీ తెలిపింది. * [[2004]] [[నవంబర్ 17]]: పర్యావరణ అనుమతులు ఇంకా పొందనందున ప్రాజెక్టు పనులు ఆపివేయాలని కోర్టు స్టే ఇచ్చింది. * [[2005]] [[ఏప్రిల్ 24]]: పులిచింతల పని త్వరలో మొదలవుతుందని ముఖ్యమంత్రి ప్రకటించాడు. * [[2005]] [[ఏప్రిల్ 29]]: ప్రాజెక్టు వలన పలనాడు ప్రాంతానికి ఏమాత్రం ఉపయోగం లేకపోగా, అక్కడి గ్రామాలు మునిగిపోతున్నాయని, అంచేత ఈ ప్రాజెక్టును అడ్డుకోవాలని అఖిల భారత ప్రజా సంఘర్షణ వేదిక రాష్ట్ర కమిటీ సభుడు కె.రవిచంద్ర పిలుపునిచ్చాడు. * [[2005]] [[జూన్ 9]]: ప్రాజెక్టుకు పర్యావరణ అనుమతి వచ్చింది. ఓ వారంలో పనులు మొదలు పెడతామని ముఖ్యమంత్రి ప్రకటించాడు. * [[2005]] [[జూలై 8]]: తమ భూములకు నష్టపరిహారం వెంటనే ఇవ్వాలని కోరుతూ, రైతులు పులిచింతల ప్రాక్జెక్టు స్థలం వద్ద సర్వే సిబ్బందిని అడ్డుకున్నారు. * [[2005]] [[జూలై 25]]: పులిచింతల ప్రాజెక్టు స్థలం మార్చము అని, పని యథావిధిగా కొనసాగుతుందని భారీ నీటిపారుదల శాఖ మంత్రి [[పొన్నాల లక్ష్మయ్య]] అన్నాడు. *[[2006]] [[ఫిబ్రవరి 21]]: పులిచింతల ప్రాజెక్టుకు '''కె.ఎల్.రావు సాగర్ ప్రాజెక్టు'''గా పేరు మార్చినట్లు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. ==వివాదాలు== పులిచింతలకు వ్యతిరేకంగా కింది వాదనలు ఉన్నాయి. #జలాశయంలో మునిగిపోతున్న గ్రామాల ప్రజల పునరావాసానికి సంబంధించిన వాదన. #అసలు సేద్యపు నీటి సరఫరా లేనేలేని తెలంగాణా లోని ప్రాంతాల్లో ప్రాజెక్టులను నిర్మించేవరకు పులిచింతలకు ప్రాముఖ్యత ఇవ్వవలసిన అవసరం లేదనేది రెండో వాదన. #ఆ ప్రాంతంలోని సున్నపురాయి గనులు జలాశయంలో మునిగిపోతాయన్న మూడో వాదన కూడా ఉంది. ==మూలాలు, వనరులు== [http://www.prajasakti.com ప్రజాశక్తి వారు ప్రచురించిన ''ఇ-పొత్తం''] ==బయటి లింకులు== * [http://www.hindu.com/2004/10/16/stories/2004101611920300.htm పులిచింతలకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన ప్రదర్శన గురించిన వార్త] * [http://www.hindu.com హిందూ పత్రిక సైటులో చాలా సమాచారం ఉంది] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] [[Category:జలవివాదాలు]] User talk:Polavarapu.v 5667 15480 2005-12-02T19:54:48Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:54, 2 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి(పి.టి.రెడ్డి) 5668 15482 2005-12-02T20:01:43Z వైఙాసత్య 58 పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి(పి.టి.రెడ్డి), పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి కు తరలించబడింది: app. title for article #REDIRECT [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] Image:SriSri MahaPrasthanam coverpage.jpg 5669 15487 2005-12-02T23:02:29Z Japes 182 [[మహాప్రస్థానం]] కవర్ పేజీ అప్‌లోడ్ [[మహాప్రస్థానం]] కవర్ పేజీ అప్‌లోడ్ Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు 5670 18699 2006-01-17T10:30:50Z Mpradeep 50 వర్గం సరి చేసాను [[Category:కృష్ణా నది]] [[Category:నదీలోయ ప్రాజెక్టులు]] Category:జలవివాదాలు 5671 15496 2005-12-03T03:28:32Z Chaduvari 97 [[Category:జలవనరులు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 4 5672 15501 2005-12-03T16:51:57Z Chaduvari 97 * నౌకాదళ దినోత్సవం * [[1829]]: [[సతీ సహగమనం]] దురాచారాన్ని నిషేధించారు. * [[1922]]: ప్రముఖ గాయకుడు, సంగీత దర్శకుడు, [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]] జన్మించాడు. * [[1936]]: [[అభ్యుదయ రచయితల సంఘం]] (అరసం) ఏర్పడింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 5 5673 15502 2005-12-03T16:58:09Z Chaduvari 97 * [[భారత రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగ]] దినోత్సవం * [[1972]]: [[ఒంగోలు]] జిల్లా, [[ఆంధ్ర కేసరి]] [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]] జ్ఞాపకార్ధము [[ప్రకాశం]] జిల్లాగా నామకరణము చేయబడినది. Image:Gunturu mandals outline57.png 5674 24492 2006-04-23T15:48:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline56.png 5675 24491 2006-04-23T15:47:59Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline55.png 5676 24490 2006-04-23T15:47:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline52.png 5677 24487 2006-04-23T15:47:16Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline54.png 5678 24489 2006-04-23T15:47:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline51.png 5679 24486 2006-04-23T15:47:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline50.png 5680 24485 2006-04-23T15:46:56Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline53.png 5681 24488 2006-04-23T15:47:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline45.png 5682 24480 2006-04-23T15:46:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline47.png 5683 24482 2006-04-23T15:46:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline44.png 5684 24479 2006-04-23T15:45:56Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline43.png 5685 24478 2006-04-23T15:45:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline16.png 5686 24459 2006-04-23T15:41:16Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline15.png 5687 24458 2006-04-23T15:41:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline17.png 5688 24460 2006-04-23T15:41:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline18.png 5689 24461 2006-04-23T15:41:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline19.png 5690 24462 2006-04-23T15:41:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] User:Korg 5691 15529 2005-12-04T02:54:28Z Korg 211 Hello! I'm mainly contributing to the [[:fr:|French Wikipedia]]. [[:fr:Utilisateur:Korg]] • [[:en:User:Korg]] • [[:m:User:Korg]] [[fr:Utilisateur:Korg]] User:Korg/monobook.js 5692 15530 2005-12-04T02:57:13Z Korg 211 document.write('<SCRIPT SRC="http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Korg/monobook.js&action=raw&ctype=text/javascript"><\/SCRIPT>'); User:Gangleri 5693 20692 2006-03-02T19:02:35Z Gangleri 213 [[w:en:project:Enabling complex text support for Indic scripts]] {{babel-9|de|ro-2|ru-1|eo-3|yi-1|en-2|fr-1|is-1|te-0}} <font id="top" /><span dir="ltr" ><span class="plainlinks">'''[[<!-- w: -->తెలుగు|తెలుగు]] {{DIRMARK}}:''' [[w:en:Telugu language|Telugu language]] [[wikt:en:Telugu#Translations|translations]] [[template:alphabet upper case|upper case]] [[template:alphabet lower case|lower case]] [[template:diacritics|diacritics]] [[template:special characters|special characters]] [[template:alphabet sort order|sort order]] [[template:alphabet sort order (extended)|(extended)]] [[template:numbers|numbers]]<br />'''[http://www.unicode.org/unicode/onlinedat/languages.html unicode.org]:''' [http://www.google.com/search?num=100&q=site%3Aunicode.org+%22Telugu%22 "Telugu"] [http://www.unicode.org/charts/PDF/U0C00.pdf U0C00.pdf] &ndash; [[project:Unicode|Unicode]] [[project:fonts|fonts]] [[w:en:project:Enabling complex text support for Indic scripts|browser setup]]<br />[[commons:user:{{PAGENAME}}|c:]] [[b:user:{{PAGENAME}}|b:]] [[m:user:{{PAGENAME}}|m:]] [[n:user:{{PAGENAME}}|n:]] [[q:user:{{PAGENAME}}|q:]] [[s:user:{{PAGENAME}}|s:]] [http://test.wikipedia.org/wiki/user:{{PAGENAME}} t:] [[<!-- w: -->user:{{PAGENAME}}|w:]] [[wikt:user:{{PAGENAME}}|wikt:]] '''[[special:SiteMatrix#te|?]]''' / [[:de:user:{{PAGENAME}}|de:]] [[:en:user:{{PAGENAME}}|en:]] [[:eo:user:{{PAGENAME}}|eo:]] [[:ro:user:{{PAGENAME}}|ro:]] [[:yi:user:{{PAGENAME}}|yi:]] [http://vs.aka-online.de/cgi-bin/globalwpsearch.pl?timeout=120&minor=1&search=User:Gangleri +] [[commons:user:Gangleri/participation#wikipedia|++]] <sup>[{{localurl:commons:user:Gangleri/tests/interwiki links/template|action=edit}} e]</sup> / [http://bugzilla.wikimedia.org/buglist.cgi?query_format=advanced&emailassigned_to1=1&emailreporter1=1&emailcc1=1&emaillongdesc1=1&emailtype1=exact&email1=gangleri@torg.is&emailtype2=exact&order=Bug+Number MediaZilla] [[wikt:yi:user:Gangleri/tests/bugzilla|(&rarr;)]] / [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=purge}} ↺] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} rev-ID : {{REVISIONID}}]<br /> [[special:Prefixindex/user:Gangleri]] [[special:Prefixindex/user talk:Gangleri|T]] monobook [[user:{{PAGENAME}}/monobook.css|.css]] [[user:{{PAGENAME}}/monobook.js|.js]] [[:category:bugzilla|/]] [http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/phase3/languages/ cvs] [http://mail.wikipedia.org/pipermail/mediawiki-cvs/ mail] [[meta:Developers#shell|shell-dev's]] [irc://irc.freenode.net/wikimedia-tech #tech]<br /> [[special:Watchlist/edit|&rarr;]] '''{{SITENAME}}''' [[template:DIRMARK|:]]{{DIRMARK}} '''{{ns:project}}''' [[special:Listusers/sysop|:]] [[special:Version|version]] [[special:Allmessages|all messages]] [[MediaWiki:Monobook.css|Monobook.css]] [[MediaWiki:Monobook.js|Monobook.js]] [[template:wikivar|wikivar]] [[image:smiley.png|16px|;-)]]</span></span> <!-- ?<br clear="all" />?<br />? --><br /> __NOTOC____NOEDITSECTION__ ===== [[commons:User:Gangleri]] ===== [[Image:Redirect arrow without text.png|left]] ::* &lrm;[irc://irc.freenode.net/wikimedia #wikimedia], [irc://irc.freenode.net/mediawiki #mediawiki], [irc://irc.freenode.net/wiktionary '''#wiktionary'''] ::* &lrm;[irc://irc.freenode.net/wikipedia-balkan #wikipedia-balkan] ::* [[w:de:Benutzer:Gangleri]] ::* [[w:en:User:Gangleri]] ::* [[w:eo:Vikipediisto:Gangleri]] ::* [[w:is:Notandi:Gangleri]] ::* [[w:mi:User:Gangleri]] ::* [[w:ps:User:Gangleri]] ::* [[w:ro:Utilizator:Gangleri]] ::* [[w:yi:באַניצער:Gangleri]] ::* '''[[meta:User:Gangleri]]''' [[meta:BiDi workgroup|BiDi workgroup]] [[meta:Special:Recentchangeslinked/Category:BiDi workgroup|'''?'''&lrm;]] ::* <span class="plainlinks" >[http://test.wikipedia.org/wiki/User:Gangleri test:User:Gangleri]</span> ::* '''LTR:''' [[<!-- w: -->:bh:user:Gangleri|w:bh:]], [[<!-- w: -->:bn:user:Gangleri|w:bn:]], [[<!-- w: -->:gu:user:Gangleri|w:gu:]], [[<!-- w: -->:hi:user:Gangleri|w:hi:]], [[<!-- w: -->:kn:user:Gangleri|w:kn:]], [[<!-- w: -->:ml:user:Gangleri|w:ml:]], [[<!-- w: -->:mr:user:Gangleri|w:mr:]], [[<!-- w: -->:ne:user:Gangleri|w:ne:]], [[<!-- w: -->:or:user:Gangleri|w:or:]], [[<!-- w: -->:or:user:Gangleri|w:or:]], [[<!-- w: -->:pa:user:Gangleri|w:pa:]], [[<!-- w: -->:sa:user:Gangleri|w:sa:]], [[<!-- w: -->:ta:user:Gangleri|w:ta:]], [[<!-- w: -->:te:user:Gangleri|w:te:]]&lrm; ::* '''RTL:''' [[<!-- w: -->:ks:user:Gangleri|w:ks:]], [[<!-- w: -->:yi:user:Gangleri|w:yi:]] ([[wikt:yi:user:Gangleri|wikt:yi:]])&lrm; <br clear="all" /> ---- <br clear="all" /> <center>[[User:Gangleri|Gangleri]] | [[User_talk:Gangleri|T]] | [[m:user:Gangleri|m:]] [http://meta.wikimedia.org/wiki/user_talk:Gangleri?action=history Th] | [[m:user talk:Gangleri|T]] 19:02, 2 మార్చి 2006 (UTC)</center> [[de:Benutzer:Gangleri]] [[en:User:Gangleri]] [[eo:Vikipediisto:Gangleri]] [[is:Notandi:Gangleri]] [[mi:User:Gangleri]] [[ps:User:Gangleri]] [[ro:Utilizator:Gangleri]] [[yi:באַניצער:Gangleri]] <!-- minor edit --> User talk:Gangleri 5694 15532 2005-12-04T23:45:39Z Gangleri 213 __TOC__ __TOC__ Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 6 5695 15538 2005-12-05T13:24:56Z Chaduvari 97 * [[1956]]: [[బి.ఆర్.అంబేద్కర్]] మరణించాడు. * [[1992]]: కరసేవకులు [[అయోధ్య]] లోని [[బాబ్రి మసీదు వివాదం|బాబ్రి మసీదు]]ను ధ్వంసం చేసారు. * [[1997]]: [[చెన్నై]] నుండి బయలుదేరిన మూడు రైళ్ళలో జరిగిన బాంబు పేలుళ్ళలో తొమ్మిది మంది మరణించారు. User talk:Vardhan 5696 15539 2005-12-05T15:02:38Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:02, 5 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Onlykiron 5697 15540 2005-12-05T15:02:59Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:02, 5 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Korg 5698 15541 2005-12-05T15:03:28Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:03, 5 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> ప్రకాశం బారేజి 5699 19236 2006-01-25T13:00:31Z Chaduvari 97 mUsa sthaanaM maarpu {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[గుంటూరు]] జిల్లాలలోని కృష్ణా డెల్టా ప్రాంతానికి సాగునీటిని అందించే నీటిపారుదల ప్రాజెక్టు, '''ప్రకాశం బారేజి'''. ఇప్పటి బారేజి [[1952]]లో నిర్మించబడినా, అంతకు 100 సంవత్సరాల కిందటే -[[1853]]లో - కృష్ణా నది జలాలను వినియోగించుకోవడాన్ని ఉద్దేశించిన మొట్టమొదటి నిర్మాణం జ్రిగింది. అదే '''కాటన్ ఆనకట్ట'''. తెలుగుదేశంలో [[సర్ ఆర్థర్ కాటన్]] నిర్మించిన రెండు ప్రముఖ ఆనకట్టలలో ఇది రెండోది. మొదటిది, గోదావరి నదిపై గల [[కాటన్ బారేజి]]. ==నేపథ్యం== [[1832]], [[1833]] లలో ఈ ప్రాంతంలో భయంకరమైన కరువు ఏర్పడింది. '''డొక్కల కరువు''', '''నందన కరువు''', '''గుంటూరు కరువు''', '''పెద్ద కరువు''' గా పేరుపొందిన ఈ కరువు వేలాది మందిని పొట్టన పెట్టుకుంది. ఎక్కడ చూసినా శవాలగుట్టలే కనిపించేవి. దాదాపు 40% ప్రజలు ఈ కరువుకు బలయ్యారు. బ్రిటిషు ప్రభుత్వం పన్నుల రూపేణా రూ.2.27 కోట్లు నష్టపోయింది. ఇంత తీవ్ర కరువులోనూ కృష్ణా నది ఎండిపోలేదు. అయినా ఆ నీటిని వాడుకునే మార్గం లేకపోయింది. ఈ పరిస్థితుల్లో కృష్ణ నీటిని సాగుకు వాడుకునే ఉద్దేశంతో నదిపై ''బెజవాడ'' ([[విజయవాడ]]) వద్ద ఆనకట్టను ప్రతిపాదించారు. ==ఆనకట్ట నిర్మాణం== ప్రతిపాదన కార్యరూపానికి రావడానికి మరో ఇరవై ఏళ్ళు పట్టింది. బెజవాడ వద్ద ఎడమ గట్టునగల ఇంద్రకీలాద్రి, కుడి గట్టున సీతానగరం మధ్య ఈ ఆనకట్ట నిర్మాణాన్ని ప్రతిపాదించారు. ఆనకట్ట నిర్మాణం [[1853]]లో మొదలై, [[1854]]లో పూర్తయింది. 1132 మీ. పొడవు, 4 మీటర్ల ఎత్తుతో అనకట్ట పైగుండా వరదనీరు ప్రవహించేలా నిర్మించబడింది. రూ.1.49 కోట్లు ఖర్చయింది. 10 ప్రధాన కాలువల ద్వారా సాగునీటి సరఫరా చేయడం మొదలుపెట్టారు. కాలువల నిర్మాణాన్ని కాటన్ శిష్యుడైన మేజర్ ఓర్ పర్యవేక్షించాడు. వంద సంవత్సరాలపాటు ఆనకట్ట ప్రజలకు వరప్రసాదమైంది. [[1952]]లో వచ్చిన వరదలకు అది కొట్టుకొని పోవడంతో మరో ఆనకట్ట ఆవశ్యకత ఏర్పడింది. <!-- [[1852]]లో మొదటి ఆనకట్ట నిర్మాణం తరువాత, ఈ ప్రాంత ఆర్థిక, రామాజిక పరిస్థితులలో గణనీయమైన మార్పులు వచ్చాయి. విజయవాడ పట్టణం దీనివలన గణనీయమైన అభివృద్ధి సాధించింది. [[1881]]లో ఈ పట్టణ జానాభా 82,895. అదే సమయంలో ఈ ప్రాంతంలోని వివ్ధ ఇతర పట్టణాల జానాభా ఇలా ఉంది. * నూజివీడు: 1,25,165 * నందిగామ: 1,07,288 * గుడివాడ: 1,28,791 * గుంటూరు: 1,36,083 * మచిలీపట్నం: 1,75,482 తరువాతి కాలంలో విజయవాడ మిగతా పట్టణాలను మించి ఎంతో ఎదిగింది. --> ==బారేజి నిర్మాణం== పాత ఆనకట్ట కొట్టుకొని పోయిన వెంటనే కొత్త బారేజి నిర్మాణం మొదలయింది. పాత ఆనకట్టకు కొద్ది మీటర్ల ఎగువన బారేజిని నిర్మించారు. ఇసుక పునాదులపై నిర్మించిన ఈ బారేజి నీటి నియంత్రణకే కాక, 24 అడుగుల వెడల్పుతో రోడ్డు, రోడ్డుకు రెండు వైపులా 5 అడుగుల వెడల్పుతో నడకదారి కలిగిఉంది. ఈ రోడ్డు [[చెన్నై]], [[కోల్‌కతా]] జాతీయ రహదారిలో ఉంది. బారేజీకి తూర్పు, పడమరల్లోని కృష్ణా డెల్టా ప్రాంతంలోని 13.08 లక్షల ఎకరాలకు ఈ బారేజి నుండి సాగునీరు లభిస్తుంది. [[1954]] [[ఫిబ్రవరి 13]] న మొదలైన బారేజి నిర్మాణం దాదాపు నాలుగేళ్ళలో పూర్తయింది. [[1957]] [[డిసెంబర్ 24]] న బారేజిపై రాకపోకలు మొదలయ్యాయి. బారేజి నిర్మాణానికి రూ. 2.78 కోట్లు ఖర్చయింది. ==ఆయకట్టు వివరాలు== బచావత్ ట్రిబ్యునల్, కృష్ణా డెల్టా కు 181.2 టి.ఎం.సి.ల నీటిని కేటాయించింది. బారేజి కింద సాగునీరు లభించే ఆయకట్టు వివరాలు {|border ="1" width=500 style = "text_align:center; border:1px solid; border-collapse: collapse;" |colspan =3 align="center" {{highlight1}}|'''ఎడమ గట్టు - (కృష్ణా, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలు)''' |- ! సంఖ్య !!కాలువ పేరు !!ఆయకట్టు, ఎకరాలలో |- |1.|| ఏలూరు కాలువ|| 1,15,000 (55,000 పశ్చిమ గోదావరి) |- |2|| రైవస్ & దిగువ పుల్లేరు కాలువ ||1,75,000 |- |3|| పోలరాజు కాలువ ||44,400 |- |4|| బంటుమిల్లి కాలువ ||64,600 |- |5|| కాంప్‌బెల్ కాలువ ||49,000 |- |6|| బందరు కాలువ ||1,07,837 |- |7|| ఆర్.ఆర్.పాలెం ||32,389 |- |8|| ఎగువ పుల్లేరు కాలువ ||10,992 |- |9|| కృష్ణా ఎడమగట్టు కాలువ ||1,36,280 |- | ||మొత్తం ||7,35,498 |- |} {|border ="1" width=500 style = "text_align:center; border:1px solid; border-collapse: collapse" |colspan =3 align="center" {{highlight1}}|'''కుడిగట్టు (గుంటూరు, ప్రకాశం జిల్లాలు)''' |- ! సంఖ్య !!కాలువ పేరు !!ఆయకట్టు, ఎకరాలలో |- |1|| కె.డబ్ల్యు.ప్రధాన కాలువ ||22,172 |- |2|| కుడిగట్టు కాలువ ||1,55,344 |- |3|| తూర్పు కాలువ ||53,992 |- |4|| పశ్చిమ కాలువ ||27,588 |- |5|| నిజాంపట్నం కాలువ|| 22,124 |- |6|| హైలెవెల్ కాలువ ||26,414 |- |7|| కొమ్మమూరు కాలువ (బకింగ్‌హాం కాలువ) ||2,63,717 (75,500 ప్రకాశం) |- | ||మొత్తం ||5,71,351 |} {|border ="1" width=500 style = "text_align:center; border:1px solid; border-collapse: collapse" |colspan =3 align="center" {{highlight1}}|'''ఎత్తిపోతలు''' |- ! సంఖ్య !!కాలువ పేరు !!ఆయకట్టు, ఎకరాలలో |- |1|| కృష్ణా జిల్లా వైపు ||11,500 |- |2|| గుంటూరు వైపు || 4,500 |- | ||మొత్తం ||16,000 |} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] రొంపిచెర్ల 5700 24384 2006-04-23T12:26:03Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=రొంపిచర్ల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రొంపిచర్ల|villages=14|area=|population=60.27|pop_male=30.33|pop_female=29.93|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.26|lit_male=65.61|lit_female=44.80}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[ఆరేపల్లి అగ్రహారం]], [[దాసరిపాలెం]], [[సంతగుడిపాడు]], [[విప్పర్ల]], [[మాచవరం(రొంపి)]], [[నల్లగార్లపాడు]], [[అన్నవరం(రొంపి)]], [[రొంపిచర్ల]], [[గోగులపాడు]], [[ఆలవాల]], [[తురుమెళ్ళ(రొంపి)]], [[అన్నవరప్పాడు]], [[విప్పర్లపల్లి అగ్రహారం]], [[ముత్తనపల్లి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] ఈపూరు 5701 24385 2006-04-23T12:26:24Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ఈపూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఈపూరు|villages=13|area=|population=43.45|pop_male=21.87|pop_female=21.58|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.51|lit_male=58.22|lit_female=32.64}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[బొమ్మరాజుపల్లి]] *[[ఇనుమళ్ళ]] *[[ముప్పాళ్ళ (ఈపూరు మండలం)|ముప్పాళ్ళ]] *[[చిత్తాపురం]] *[[ఈపూరు]] *[[వానికుంట]] *[[కొండాయపాలెం]] *[[గండేపల్లి (ఈపూరు మండలం)|గండేపల్లి]] *[[అంగలూరు (ఈపూరు మండలం)]] *[[అగ్నిగుండాల]] *[[దాసుళ్ళపల్లి]] *[[కొండ్రముట్ల]] *[[కొచ్చర్ల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] శావల్యాపురం 5702 24386 2006-04-23T12:26:44Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=శావల్యాపురం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కనమర్లపూడి|villages=7|area=|population=36.85|pop_male=18.52|pop_female=18.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.22|lit_male=64.79|lit_female=45.68}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కొత్తలూరు]], [[పొట్లూరు]], [[వేలుపూరు]], [[సనంపూడి]], [[కనమర్లపూడి]], [[పిచ్చికలపాడు]], [[కారుమంచి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] వినుకొండ 5703 24387 2006-04-23T12:27:06Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=వినుకొండ||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వినుకొండ|villages=22|area=|population=99.73|pop_male=50.94|pop_female=48.79|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.90|lit_male=65.94|lit_female=43.41}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కొప్పుకొండ]], [[చౌటపాలెం]], [[నీలగంగవరం]], [[అందుగులపాడు]], [[నరసరాయనిపాలెం]], [[నాయనిపాలెం]], [[శివాపురం]], [[దొండపాడు]], [[సూరేపల్లి]], [[తిమ్మాయపాలెం]], [[వెంకుపాలెం]], [[నరగాయపాలెం]], [[బ్రాహ్మణపల్లి]], [[విత్తంరాజుపల్లి]], [[పెదకంచర్ల]], [[పెరుమాళ్ళపల్లి]], [[ఏనుగుపాలెం]], [[సత్తుపల్లి(వినుకొండ)]], [[ఉమ్మడివరం]], [[నాగులవరం]], [[గోకనకొండ]], [[వినుకొండ]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] నూజెండ్ల 5704 24388 2006-04-23T12:27:37Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=నూజెండ్ల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నూజెండ్ల|villages=20|area=|population=52.13|pop_male=26.2|pop_female=25.92|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.32|lit_male=52.86|lit_female=27.72}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[మూర్తజాపురం]], [[చింతలచెరువు]], [[పెద్దవరం]], [[ఐనవోలు]], [[ముక్కెళ్ళపాడు]], [[పమిడిపాడు]], [[కంభంపాడు]], [[టి.అన్నవరం]], [[తేళ్ళబాదు]], [[ఉప్పలపాడు]], [[త్రిపురపురం]], [[కొండ్రప్రోలు]], [[ములకలూరు]], [[పువ్వాడ]], [[తలార్లపల్లి]], [[వి.అప్పాపురం]], [[నూజెండ్ల]], [[పచ్చనూతల]], [[తిమ్మాపురం(నూజెండ్ల)]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Template:Prettytable 5705 15574 2005-12-06T13:52:22Z Chaduvari 97 border ="1" style = "text_align:center; border:1px solid; border-collapse: collapse;" Template:Highlight1 5706 15561 2005-12-06T09:06:06Z Chaduvari 97 bgcolor="#BBBBFF" Template:Highlight2 5707 15562 2005-12-06T09:07:13Z Chaduvari 97 bgcolor="#FFEBAD" Template:Highlight3 5708 15563 2005-12-06T09:07:51Z Chaduvari 97 bgcolor="#ffbbbb" Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 7 5709 15576 2005-12-06T16:24:13Z Chaduvari 97 * భారత సాయుధ దళాల పతాక దినోత్సవం * [[1792]]: [[భారత్]]లో పోలీసు వ్యవస్థను ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ ప్రవేశపెట్టింది. * [[1856]]: వితంతు పునర్వివాహ చట్టం అమలు లోకి వచ్చిన తరువాత, మొదటి వివాహం [[ఈశ్వరచంద్ర విద్యాసాగర్]] ఆధ్వర్యంలో జరిగింది. * [[1946]]: [[ఐక్యరాజ్యసమితి]] అధికారిక చిహ్నాన్ని ఆమోదించారు. Image:Gunturu mandals outline26.png 5710 24469 2006-04-23T15:42:56Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline25.png 5711 24468 2006-04-23T15:42:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline23.png 5712 24466 2006-04-23T15:42:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline27.png 5713 24470 2006-04-23T15:43:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline24.png 5714 24467 2006-04-23T15:42:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline10.png 5715 24452 2006-04-23T15:40:16Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] User talk:ప్రవీణ్‌ 5716 15587 2005-12-06T20:23:04Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:23, 6 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Sailaja angara 5717 15646 2005-12-07T17:00:28Z వైఙాసత్య 58 unable to type the matter in telugu <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:23, 6 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> == unable to type the matter in telugu == i have joined this site recently and i would like to type the matter in telugu and also i would like to post something for discussions but unable to do it. please help in this. sailaja :Welcome to Telugu Wikipedia. The simplest way is to go to this URL... http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html. It is a simple and highly useful tool called Padma. It converts (transliterates) whatever you type in English, into Telugu. Then copy that Telugu text and paste it wherever you want. It is provided by V Nagarajuna. :If you are using Firefox brouser, you can type Telugu matter in English script and then transliterate into Telugu script there itself. You need to install Padma extension in Firefox. :For more on Telugu reading and writing links, please visit.. http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:47, 7 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Image:Gunturu mandals outline11.png 5718 24453 2006-04-23T15:40:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] దుర్గి 5719 24363 2006-04-23T12:12:48Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=దుర్గి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దుర్గి|villages=10|area=|population=44.64|pop_male=22.68|pop_female=21.95|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.18|lit_male=60.10|lit_female=35.94}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పోలపల్లి]], [[ముత్తుకూరు(దుర్గి)]], [[కోలగట్ల]], [[ఆత్మకూరు(దుర్గి)]], [[దరివేముల]], [[దుర్గి]], [[ధర్మవరం(దుర్గి)]], [[ఓబులేశునిపల్లి]], [[అడిగొప్పుల]], [[నిదానంపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline03.png 5720 24446 2006-04-23T15:39:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] వెల్దుర్తి(గుంటూరు) 5721 24364 2006-04-23T12:13:11Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=వెల్దుర్తి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెల్దుర్తి|villages=10|area=|population=45.93|pop_male=23.14|pop_female=22.78|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.48|lit_male=47.51|lit_female=25.27}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కండ్లకుంట]], [[గొట్టిపాళ్ళ]], [[శిరిగిరిపాడు]], [[గుండ్లపాడు]], [[రాచమల్లిపాడు]], [[మందడి]], [[పట్లవీడు]], [[ఉప్పలపాడు]], [[వెల్దుర్తి(గుంటూరు)]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline02.png 5722 24445 2006-04-23T15:38:56Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] బోళ్లపల్లి 5723 24365 2006-04-23T12:13:29Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=బోళ్లపల్లి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బోళ్లపల్లి|villages=14|area=|population=55.38|pop_male=28.05|pop_female=27.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.66|lit_male=47.83|lit_female=23.14}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[అయ్యన్నపాలెం]], [[గరికపాడు]], [[మేళ్ళవాగు]], [[గుమ్మనంపాడు]], [[రేమిడిచర్ల]], [[గండిగనుమల]], [[రావులపౌరం]], [[గుట్లపల్లి]], [[కనుమలచెరువు]], [[పేరూరుపాడు]], [[వెల్లటూరు(బోళ్ళపల్లి)]], [[బోళ్ళపల్లి]], [[వద్దెంగుంట]], [[సరికొండపాలెం]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] నకరికల్లు 5724 25163 2006-04-28T20:53:50Z 199.173.226.228 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=నకరికల్లు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నకరికల్లు|villages=10|area=|population=61.86|pop_male=31.18|pop_female=30.68|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.38|lit_male=61.23|lit_female=37.35}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[గుండ్లపల్లి]], [[నరసింగపాడు]], [[త్రిపురపురం]], [[నకిరికల్లు]], [[చేజెర్ల(నకిరికల్లు)]], [[కుంకలగుంట]], [[చల్లగుండ్ల]], [[చీమలమర్రి]], [[చాగల్లు(నకిరికల్లు)]], [[[Dechavaram]], [[[రూపనగుంట్ల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] యడ్లపాడు 5725 24381 2006-04-23T12:24:39Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=యడ్లపాడు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యడ్లపాడు|villages=11|area=|population=49.49|pop_male=24.98|pop_female=24.51|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.22|lit_male=68.20|lit_female=48.14}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కొండవీడు]], [[సొలస]], [[మైదవోలు]], [[వంకాయలపాడు]], [[మర్రిపాలెం]], [[ఉన్నవ]], [[యడ్లపాడు]], [[తిమ్మాపురం(యడ్లపాడు)]], [[జాలాది]], [[సందెపూడి]], [[తుర్లపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] నాదెండ్ల 5726 24382 2006-04-23T12:25:07Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=నాదెండ్ల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాదెండ్ల|villages=10|area=|population=61.90|pop_male=31.25|pop_female=30.64|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.18|lit_male=65.52|lit_female=44.69}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[సాతులూరు]], [[చందవరం]], [[గొరిజవోలు]], [[సంకురాత్రిపాడు]], [[చిరుమామిళ్ళ]], [[తూబాడు]], [[కనుపర్రు]], [[ఈర్లపాడు]], [[గణపవరం(నాదెండ్ల)]], [[నాదెండ్ల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] చిరంజీవి 5727 26613 2006-06-06T00:05:09Z వైఙాసత్య 58 చిత్రము తొలగింపు {{అయోమయం|చిరంజీవి}} '''చిరంజీవి'''గా ప్రసిద్ధి చెందిన '''కొణిదెల శివశంకర వరప్రసాద్''' [[ఆగష్టు 22]], [[1955]] న [[నరసాపురం]] లో జన్మించాడు. [[చెన్నై]] లోని ఫిల్మ్ ఇన్స్టిట్యూట్ నుండి డిప్లొమా పొందిన తర్వాత [[1978]] లో [[పునాది రాళ్లు]] సినిమాతో చలనచిత్ర రంగప్రవేశము చేశాడు. 'ఖైదీ'తో అందరి మనసు దోచాడు.పసివాడి'ప్రాణం'గా పిల్లల ను అలరించాడు .'స్వయంకృషి' తో 'రుద్రవీణ' కు జాతీయ అవార్డు సాధించాడు.'మరణమృదంగం' తో మెగాస్టార్ అయ్యాడు.ఈ 'జగదేకవీరుడు' అతిలోకసుందరి తో రాసలీల లాడి,'గ్యాంగ్ లీడరై ' 'రౌడీఅల్లుడు' & 'ఘరానామొగుడు' గా అందరికీ 'ఆపద్భాంధవుడై'నాడు. 'ఇంద్ర'సేనుడి గా విజయఢంకా మ్రోగిస్తూ 'ఠాగూర్' గా చరిత్ర సృష్టించాడు.'శంకర్ దాదా MBBS'అంటూ ఆప్యాయత పంచి 'అందరివాడు' గా నిలిచాడు."జై చిరంజీవ".-చింతు <!-- [[Image:chiranjeevi.jpg| మెగాస్టార్|right|thumb|450px]] --> {{మొలక}} [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] [[Category:పద్మభూషణ పురస్కార గ్రహీతలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 8 5730 15677 2005-12-08T00:16:30Z Chaduvari 97 * [[1967]]: భారతదేశపు మొదటి [[జలాంతర్గామి]], ఐ.ఎన్.ఎస్.కాల్వరి, నౌకాదళప్రవేశం చేసింది. Image:Gunturu mandals outline22.png 5731 24465 2006-04-23T15:42:16Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline49.png 5732 24484 2006-04-23T15:46:46Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline21.png 5733 24464 2006-04-23T15:42:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline48.png 5734 24483 2006-04-23T15:46:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 9 5735 15709 2005-12-08T23:51:31Z Chaduvari 97 * [[1946]]: [[భారత రాజ్యాంగం#రాజ్యాంగ సభ|భారత రాజ్యాంగ సభ]] మొదటి సమావేశం జరిగింది. * [[1961]]: పోర్చుగీసు వారి నుండి [[గోవా]] విముక్తి చెంది [[భారత్]]లో విలీనమైంది. * [[1878]]: [[రాజాజీ]] జన్మించాడు. నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు 5736 16891 2005-12-28T01:56:14Z Chaduvari 97 /* చరిత్ర */ భాషాదోషం [[కృష్ణా నది]]పై నిర్మించబడ్డ ఆనకట్టల్లో '''నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు''' (Nagarjuna Sagar project) అతి పెద్దది. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[నల్గొండ జిల్లా]], [[గుంటూరు జిల్లా]]ల సరిహద్దుల్లో నల్గొండ జిల్లా [[నందికొండ]] వద్ద నిర్మించిన ఈ ఆనకట్టను మొదట్లో ''నందికొండ ప్రాజెక్టు'' అని పిలిచేవారు. బౌద్ధాచార్యుడైన [[ఆచార్య నాగార్జునుడు]] ఈ ప్రాంతంలో బోధించిన ఆధారాలు లభించడం వలన ఈ స్థలానికి చారిత్రక ప్రాధాన్యం ఏర్పడింది. [[Image:Nagarjuna-sagar-dam.jpg|thumb|250px|right|నాగార్జునసాగర్ ఆనకట్ట]] ఈ కారణంగా ఈ ప్రాజెక్టుకు '''నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు''' అని పేరుపెట్టారు. ==చరిత్ర== {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} అప్పటి [[హైదరాబాదు]] రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ ప్రాజెక్టును ''దిగువ కృష్ణ ప్రాజెక్టు''గా రూపకల్పన చేసి, నందికొండ వద్ద నిర్మించడానికి ప్రతిపాదించింది. [[ప్రణాళికా సంఘం]] కృష్ణా జలాల సమర్ధ వినియోగానికి సంబంధించి పరిశీలించేందుకు ''ఖోస్లా కమిటీ'' ని ఏర్పాటు చేసింది. ఈ కమిటీ నందికొండ వద్ద కృష్ణా నదిపై డ్యాము నిర్మణాన్ని సూచించింది. ప్రణాళికా సంఘం ఈ సుచనలను [[1952]]లో ఆమోదించింది. జలాశయ సామర్ధ్యం 281 టి.ఎం.సి. గా సూచించింది. [[1955]] [[డిసెంబర్ 10]] న అప్పటి [[ప్రధానమంత్రి]] [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి [[శంకుస్థాపన]] చేసాడు. అప్పటి [[హైదరాబాదు]] రాష్ట్ర [[ముఖ్యమంత్రి]], [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]], [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్ర]] [[గవర్నర్]] [[సి.ఎం.త్రివేది]] ఈ కార్యక్రమానికి హాజరయ్యారు. ఆ సమయంలో ఆంధ్ర రాష్ట్రం [[రాష్ట్రపతి పాలన]]లో ఉండటం వలన ఆ రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రి లేరు. డ్యాము నిర్మాణం [[1969]]లో పూర్తయింది. క్రెస్టు గేట్లను అమర్చే పని [[1974]]లో పూర్తయింది. అప్పటికే [[బౌద్ధమతం|బౌద్ధ]] అవశేషాలతో చారిత్రక ప్రాధాన్యత కలిగిన నందికొండ, ప్రాజెక్టు నిర్మాణం తరువాత [[నాగార్జునసాగర్]]గా ఒక ప్రముఖ పర్యాటక కేంద్రంగా మరింత స్థిరపడింది. ==విశేషాలు== సాగునీటి సరఫరా కోసమే కాక, విద్యుదుత్పత్తి కొరకు కూడా ఉద్దేశించబడిన నాగార్జునసాగర్ ఒక బృహత్తర [[బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టు]]. ప్రధాన డ్యాము రాతి కట్టడము. దీనికి రెండువైపులా మట్టితో కట్టిన కట్టలు ఉన్నాయి. ఈ మట్టి కట్టలు దేశంలోకే పొడవైనవి. డ్యాముకు రెండువైపుల నుండి రెండు సాగునీటి కాలువలు బయలుదేరుతాయి. కుడి కాలువని ''జవహర్ కాలువ'' గాను, ఎడమ కాలువను ''లాల్ బహదూర్ కాలువ'' గాను పేరు పెట్టారు. అయితే వ్యవహారంలో వీటిని కుడి కాలువ, ఎడమకాలువ గానే పిలుస్తారు. కుడికాలువ ద్వారా గుంటూరు, ప్రకాశం జిల్లాలకు, ఎడమ కాలువ ద్వారా నల్గొండ, [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[ఖమ్మం జిల్లా]]లకు సాగునీరు సరఫరా అవుతుంది. అంతేకాక, కృష్ణా, గుంటూరు జిల్లాలలోని కృష్ణా డెల్టా ఆయకట్టును స్థిరీకరించేందుకు కూడా నాగార్జునసాగర్ ఉపయోగపడుతుంది. ==ప్రాజెక్టు గణాంకాలు== డ్యాము పొడవు: 15,956 అ. (4863.388 మీ.) * ప్రధాన రాతి ఆణకట్ట పొడవు: 4756 అ. (1449.628 మీ.) * మొత్తం మట్టికట్టల పొడవు: 11,200 అ. (3413.76 మీ.) ** ఎడమ మట్టికట్ట పొడవు: 8400 అ. (2560.32 మీ.) ** కుడి మట్టికట్ట పొడవు: 2800 అ. (853.44 మీ.) * మొత్తం క్రెస్టుగేట్ల సంఖ్య: 26 * కుడి కాలువ పొడవు: 203 కి.మీ. * ఎడమ కాలువ పొడవు: 179 కి.మీ. ===జలాశయ సామర్ధ్యం=== * పూర్తి స్థాయి నీటి నిల్వ సామ్ర్ధ్యం: 408 టి.ఎం.సి. (శతకోటి ఘనపుటడుగులు-థౌజండ్ మిలియన్ క్యూబిక్ ఫీట్) * కనీస స్థాయి నిల్వ: 213 టి.ఎం.సి. ===విద్యుదుత్పత్తి సామర్ధ్యం=== విద్యుదుత్పత్తికై నాగార్జున సాగర్ ప్రాజెక్టులో మూడు కేంద్రాలున్నాయి. వీటి మొత్తం ఉత్పాదక సామర్ధ్యం 960 మె.వా. (మెగా వాట్లు) * నది దిగువకు నీరు విడుదలయ్యే చోట నిర్మించిన కేంద్రంలో: 810 మె.వా., * కుడి కాలువకు నీరు విడుదలయ్యే చోట: 90మె.వా., * ఎడమకాలువకు నీరు విడుదలయ్యే చోట: 60 మె.వా. ఉత్పత్తి సామర్ధ్యం గల కేంద్రాలు ఉన్నాయి. ==ఆయకట్టు వివరాలు== ప్రాజెక్టు కింద 5 జిల్లాల్లో తయారైన ఆయకట్టు వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి. {|border ="1" width=400 style = "text_align:center; border:1px solid; border-collapse: collapse;" |colspan =3 align="center" {{highlight1}}|కుడి కాలువ |- !జిల్లా!!ఆయకట్టు, ఎకరాల్లో |- |గుంటూరు జిల్లా ||6,68,230 |- |ప్రకాశం జిల్లా ||4,43,180 |- |మొత్తం ||11,11,410 |- |} {|border ="1" width=400 style = "text_align:center; border:1px solid; border-collapse: collapse;" |colspan =3 align="center" {{highlight1}}|ఎడమ కాలువ |- !జిల్లా!!ఆయకట్టు, ఎకరాల్లో |- |నల్గొండ జిల్లా ||3,72,970 |- |ఖమ్మం జిల్లా ||3,46,769 |- |కృష్ణా జిల్లా ||4,04,760 |- |మొత్తం ||11,24,500 |- |} పెద్ద మొత్తం 22,35,910 ==ఇటీవలి విశేషాలు == * ప్రాజెక్టుకు [[శంకుస్థాపన]] చేసి 50 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా, [[2005]] [[డిసెంబర్ 10]] న స్వర్ణోత్సవాలను జరుపుకుంది. రూ.3వేల కోట్ల ప్రపంచ బ్యాంకు రుణంతో సాగర్‌ను పూర్తిస్థాయిలో ఆధునికీకరించి ఆయకట్టు అంతటికీ నీరు అందిస్తాం అని [[ముఖ్యమంత్రి]] [[వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] చెప్పాడు. సాగర్ నిర్మాణ సమయంలో అసువులు బాసిన వారి స్మారకార్థం ఏర్పాటు చేసిన స్థూపాన్ని వైఎస్ ఆవిష్కరించాడు. గౌతమ బుద్ధుడు, ఆచార్య నాగార్జునుడి విగ్రహాలతో బాటు సాగర్ నిర్మాణ సమయంలో ముఖ్యమంత్రులుగా ఉన్న [[నీలం సంజీవ రెడ్డి]], [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]], ఇంజినీరింగ్ నిపుణులు [[కె.ఎల్.రావు]], సాగర్ మొదటి చీఫ్ ఇంజినీర్ జాఫర్ అలీల విగ్రహాలను వైఎస్ ఆవిష్కరించాడు. ==ఇంకా చూడండి == * [[ప్రకాశం బారేజి]] * [[పులిచింతల ప్రాజెక్టు]] {{ద్రవ కొలమానాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] Template:ద్రవ కొలమానాలు 5737 16400 2005-12-20T07:10:28Z Chaduvari 97 <hr> {| class="toccolours" align="center" |- | * టి.ఎం.సి:('''T'''housand '''M'''illion '''C'''ubic Feet) శతకోటి ఘనపుటడుగులు. ఘనపరిమాణపు కొలత. <!--: = Billion Cubic Feet := 28.34 Million cubic meters --> * క్యూసెక్కు: క్యూబిక్ ఫుట్/సెకండు. ప్రవాహపు రేటు యొక్క కొలత. 1 క్యూసెక్కు = 28.317 లీటర్లు/సెకండు |} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 10 5738 15730 2005-12-10T02:51:58Z Chaduvari 97 *ప్రపంచ మానవహక్కుల దినం *[[1880]]: ప్రముఖ విద్యావేత్త, [[కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి]] జన్మించాడు. *[[1955]]: [[కృష్ణా నది]]పై [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] కు [[శంకుస్థాపన]] జరిగింది. User talk:Anakin 5739 15729 2005-12-09T20:04:11Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:04, 9 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> లినక్సు 5740 26673 2006-06-07T14:30:02Z వైఙాసత్య 58 <!-- Please read the discussion page and edit history of this article and [[GNU/Linux naming controversy]] before before making substantial revisions to this article. This page has been worked out with considerable effort --> :''[[లినుక్ష్ కెర్నలు]]ను లినక్సు కెర్నలు గురించిన సమాచారం కోసం చూడండి. [[Image:Tux.png|right|180px|thumb|[[టక్స్]], ఒక కార్టూను [[పెంగ్విను]] సాధారణంగా కూర్చోని ఉన్నట్లు చూపిస్తారు, ఇది లినుక్స్ యొక్క అధికారిక చిహ్నం]] [[Image:Unix history-simple.png|thumb|[[యునిక్స్]] సిస్టముల filiation.]] <!--ఈ పేజీ లినక్సు యొక్క సాధారణ ఉపయోగాలను వివరిస్తుంది, లినక్సు కెర్నలు గురించి [[లిక్షక్సు కెర్నలు]] నందు చూడగలరు. --> '''లినక్సు''' ఒక [[కంప్యూటరు]] [[ఆపరేటింగు సిస్టము]] మరియూ దీని [[కెర్నలు (కంప్యూటరు) | కెర్నలు]] [[ఉచిత సాఫ్ట్వేరు]]నకు మరియు [[ఓపెన్ సోర్సు సాఫ్ట్వేరు]]నకు ఓ ప్రసిద్దిగాంచిన ఉదాహరణ. [[మైక్రోసాఫ్ట్]] [[విండోసు ఆపరేటింగు సిస్టము]] లేదా [[మాక్ ఆపరేటింగ్ సిస్టము]]ల వలే కాకుండా లినక్సు [[సోర్సు కోడు]] ప్రజలకు ఉచితంగా లభిస్తుంది, ఆసక్తి ఉన్నవారు దీనిని ఉచితంగా దిగుమతి చేసుకోవచ్చు, మార్పులు చేర్పులు చేయవచ్చు, తిరిగి పంచిపెట్టవచ్చు. లినక్సు నిజానికి దాని కెర్నలు యొక్క పేరు, కానీ సామాన్యంగా [[యునిక్స్ వంటి ఆపరేటింగు సిస్టము]] అయిన లినక్సు ఆపరేటింగు సిస్టమును మొత్తాన్ని గుర్తించడానికి వాడతారు. దీనిని కొద్దిమంది [[జీ యన్ యూ / లినక్సు ]] ఆపరేటింగు సిస్టము అని పిలవాలి అని చెపుతారు. దీని గురించిన మరింత నిశిదమైన వాదనలకోసం [[జీ యన్ యూ / లినక్సు వాదన | ఇక్కడ]] చూడండి. ప్రారంభంలో, లినక్సు కొద్దిమంది ఉత్సాహవంతులు అభివృద్దిచేసినారు. ఆ తరువాత ప్రముఖ కార్పోరేషన్లయిన [[ఐ బీ యం]], [[హచ్ పీ]] మరియు [[నోవెల్]] వంటివి [[కంప్యూటరు సర్వరు | సర్వర్ల]]లో ఉపయోగించడంలో సహాయం చేసినాయి, అలాగే [[డెస్కుటాపు కంప్యూటరు]]లలోనూ ప్రాధాన్యతపొందినది. విశ్లేషకులు దీని విజయానికి, తక్కువ ఖర్చు, పటిష్టమైన భధ్రత, విశ్వసనీయత వంటివి కారణాలుగా చెపుతారు. లినక్సు మొదట [[ఇంటెలు 80386 | ఇంటెలు 386 ]] [[మైక్రో ప్రొసెసరు]] కొరకు అభివృద్దిచేసినారు. కాని ఇప్పుడు అన్ని ప్రముఖ [[కంప్యూటరు ఆర్కిటెక్చరు]]లపై పనిచేస్తుంది. దీనిని [[ఎంబెడడు పరికరాలు]], [[మొబైలు ఫోనులు]], వ్యక్తిగత వీడియో రికార్దులు, వ్యక్తిగత కంప్యూటలు, [[సూపరు కంప్యూటరు]]లపై ప్రతిక్షేపించినారు! ==చరిత్ర== [[Image:Richard Matthew Stallman.jpeg|thumb|197px|[[రిచర్డు స్టాల్ మన్ ]], ఉచిత ఆపరేటింగు సిస్టము యొక్క ప్రాజెక్టు అయిన [[జీ యన్ యూ]] స్థాపకుడు]]. [[1993]] వ సంవత్సరములో [[రిచర్డు స్టాల్‌ మన్‌]] [[జీ యన్‌ యూ]] ప్రాజెక్టును స్థాపించినాడు. ఇది ఈ రోజు లినక్సు సిస్టముంకు కావలసిన అన్ని విభాగాలను చాలావరకు చేకూరుస్తుంది. జీయన్యూ స్థాపించినప్పుడు, దాని లక్ష్యం ఓ సంపూర్ణ [[యునిక్స్‌ వంటి ]] ఆపరేటింగు సిస్టమును అభివృద్దిచేయడము, అదీ పూర్తిగా ఉచిత సాఫ్ట్వేరుల సహాయముతో. [[1990]] వ దశకం తొలి నాళ్ళకల్లా ఈ జీ యన్‌ యూ ఒక ఆపరేటింగు సిస్టమునకు కావలసిన అన్ని విభాగాలను, లిబ్రరీలను అప్లికేషన్లను రూపొందించినది. కానీ ఒక ముఖ్యమైన విభాగమయిన దిగువ వ్యవస్థ అయిన కెర్నలు మాత్రము రూపొందింపబడలేదు. కెర్నలు కోసం ఈ జీ యన్‌ యూ ప్రాజెక్టు మొదట [[ట్రిక్సు కెర్నలు]]ను రూపొందించినది. ఆ తరువాత దాని అభివృద్దిని నిలిపి [[జీ యన్‌ యూ హర్డ్‌]] అను మరొక కెర్నలును రూపొందించడం మొదలుపెట్టినారు. [[థామస్‌ బుష్నెల్‌]] ప్రకారం మొదట హర్డ్‌ నిర్మాణ శైలి [[బీ యస్‌ డీ]] 4.4 లైట్‌ కెర్నలును అనుసరించాలని, కానీ [[కాలిఫోర్ణియా విశ్వవిద్యాలయం, బెర్కిలీ]] నుండి సరి అయిన సహాయం లేని కారణంగా; ప్రోగ్రామర్లు మరియు స్తాల్‌ మన్‌ [[మాక్‌ మిక్రో కెర్నలు]] నిర్మాణ శైలిని అనుసరించాలని నిర్ణయించినారు. కానీ ఈ నిర్ణయం వల్ల చాలా అనుకోని, ఊహించని ఇబ్బందులు వచ్చి హర్డ్‌ నిర్మాణం చాలా ఆలశ్యం అయినది. [[Image:Linus Torvalds.jpeg|thumb|left|[[లైనసు టోర్వాల్డ్సు]],లినక్సు కెర్నలు సృష్టికర్త]] ఈ లోపులో [[1991]]లో మరొక కెర్నలు మరియూ యం దాష్‌ (mdash) "లినక్సు" మరియు యండాష్‌ అని పిలవబడినవి, ఒక [[ఫిన్లాండు]] యూనివర్సిటీ విద్యార్థి అయిన [[లైనసు టోర్వాల్డ్సు]] [[హెల్సింకి విశ్వవిద్యాలయం]] విద్యార్థిగా ఉన్నప్పుడు అభివృద్ది చేయడం మొదలుపెట్టినాడు. మొదట టోర్వాల్డ్సు [[మినిక్సు]]ను ఉపయోగించినారు. ఇది [[ఆండ్రూ టానెంబుం]] ఆపరేటింగు సిస్టము నేర్పడం కోసం వ్రాసిన ఒక యునిక్ష్‌ వంటి సిస్టము. కానీ టనెంబుం ఇతరులు తన ఆపరేటింగు సిస్టమును మార్చడానికి అనుమతి ఇవ్వలేదు. దీనివల్ల టోర్వాల్డ్సు మినిక్సునకు బదులుగా మరొక ఆపరేటింగు సిస్టము రూపొందించడము మొదలుపెట్టినాడు. లినక్సు మొదట [[ఐ యే 32]] [[అసెంబ్లీ లాంగ్వేజి]]మరియు [[సి లాంగ్వేజి]] లో వ్రాయబడిన [[టెర్మినలు ఎములేటరు]]. దీనిని బైనరీ ఫాములోనికి [[కంపైలు]]చేయబడి [[ఫ్లాపీ డిస్కు]]నుండి బూటు చేయసాగినారు, తద్వారా దీనిని ఏ ఆపరేటింగు సిస్టము తోటీ సంబంధములేకుండా ఉపయోగించడం వీలు కలిగినది. ఈ టెర్మినలు ఎమ్యులేటరు రెండు థ్రెడ్లు; ఒకటి సీరియలు పోర్టు నుండి అక్షరాలు పంపించడానికి, మరొకటి స్వీకరించడానికి ఉపయోగపడేవి. తరువాత లైనసు డిస్కు నుండి ఫైల్లు వ్రాయడం చదవడం చేయవలసినప్పుడు ఈ టాస్క్‌ స్విచ్చింగు టెర్మినలు ఒక సంపూర్ణ ఫైలు హాండ్లరుగా అభివృద్దిచేయబడినది. ఆ తరువాత ఇది ఒక సంపూర్ణ ఆపరేటింగు సిస్టముగా అభివృద్దిచేయబడినది. ఇది [[పోసిక్సు]] సిస్టముల అనుసంధానమునకు వీలుగా రూపొందించబడినది. లినక్సు కెర్నలు తొలి వెర్సను 0.01 సెప్టెంబరు 17, [[1991]]నాడు [[ఇంటర్నెటు]]లో విడుదలచేయబడినది. ఆ తరువాత రెండవ వర్షను వెంటనే అనుసరించినది{{చూడు|history1}}. ఆ తరువాత ప్రపంచం నలుమూలలనుండీ వేలాది సాఫ్ట్వేరు డవలపర్లు దీని అభివృద్దిలో భాగస్వాములై ఒక పూర్తి ఆపరేటింగు సిస్టము రూపొందించినారు. [[ఎరిక్‌ యస్‌ రేమాండు]] యొక్క [[ది కాతడ్రలు అండ్‌ ది బజార్‌]] లినక్సు కెర్నలు అభివృద్ది విధానమును వివరిస్తుంది. 0.01 రిలీసు నాటికి, జి యన్ యు [[బాష్]] షెల్ ను రన్ చేయడానికి లినసు చాలా వరకు పొసిక్సు సిస్టమ్ కాల్సును అనువర్తింపచేసాడు; దీని తరువాత [[బూట్ స్ట్రాపింగ్]] చేసే పద్దతి, అభివృద్ది చాలా వేగంగా జరిగాయి. లినక్సు ను configure, compile, మరియు install చేయడానికి మొదట్లో మినిక్స్ తో run అయ్యే కంప్యూటరు అవసరమయ్యేది. లినక్సు యొక్క తొలి version లను హార్డ్ డిస్క్ నుండి బూట్ చేయడానికి తప్పని సరిగా ఒక ఆపరేటింగు సిస్టము అది వరకే ఉండవలసి వచ్చేది. కాని తొందరలొనే స్వతంత్ర బూట్ లోడర్లు వచ్చాయి, వాటిలో చాలా ప్రసిద్దమయినది, [[లిలొ]]. లినక్సు సిస్టమ్ చాలా త్వరగా functinality లో మినిక్స్ ను అధిగమించింది; టార్వోల్డ్స్ మరియు ఇతర లినక్సు కెర్నెల్ డెవలొపర్లు, ఒక సంపూర్ణమైన, fully functional, ఉచిత ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్ ను తయారు చేయడానికి కెర్నెల్ ను జి యన్ యు విభాగాలతో మరియు యూసర్ స్పేస్ ప్రోగ్రామ్ లతో పని చేయించసాగారు. ఈ రోజు కూడా టార్ వోల్డ్స్ కెర్నెల్ అభివృద్ధిని నిర్దేశిస్తున్నాడు, కాని జి.యన్.యు. విభాగాల వంటి ఇతర సబ్ సిస్టంస్ లు మాత్రం విడిగా అభివృద్ధి అవుతున్నాయి. ఒక కలగలిపిన సిస్టమ్ ను తయారు చేయాలనే ప్రయత్నము, బేసిక్ విభాగాలు , గ్రాఫికల్ ఇంటర్ ఫేస్ లు ([[జినోమ్]] లేదా [[కేడిఇ]] , ఇవి [[ఎక్స్ విండో సిస్టమ్]] పైన ఆధారపడతాయి), మరియు [[అప్లికేషన్ సాఫ్ట్ వేర్]] లన్నిటినీ కలపడము ప్రస్తుతము [[లినక్సు డిస్ట్రిబ్యూషన్]] అమ్మకందారులు / సంస్థల చేత చేయబడుతుంది. [[టక్స్]] అనే [[పెంగ్విన్]] లినక్సు యొక్క లోగో మరియు మస్కట్, ( వేరేవి ఉన్నప్పటికీ, చాలా తక్కువగా వాడబడతాయి; [[ఓయస్-టాన్]]ను చూడండి),[[లారీ ఎర్వింగ్]] [[1996]] లో తయారు చేసిన బొమ్మ మీద అధారపడి తయారుచేయబడింది. లినక్స్ అనే పేరు మొదట టార్వోల్డ్స్ చేత కాక [[అరి లెమ్మ్కె]] చేత పెట్టబడింది. లెమ్మ్కె [[హెల్సిన్కి యూనివెర్సిటీ ఆఫ్ టెక్నాలజీ]] (HUT), [[ఎస్పూ]] హెల్సిన్కి దగ్గరలో ''ftp.funet.fi'' కు అడ్మినిస్ట్రేటర్ గా పనిచేస్తుండేవాడు, ఆ ftp సర్వరు ఫిన్నిష్ యూనివర్సిటీ మరియు రీసెర్చు నెట్వర్కు (FUNET)కు చెందింది, దానిలో చాలా ఆర్గనైజేషన్లు భాగంగా ఉండేవి, వాటిలో కొన్ని HUT మరియు [[యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హెల్సిన్కి]]. అతను టార్వోల్డ్స్ యొక్క ప్రాజెక్ట్ మొదట్లో డౌన్లోడ్ {{చూడు|history2}} కు ఉపయోగించిన డైరక్టరీ కి, ఆ పేరు ఉపయోగించిన వాడిలో ఒకడు. (లినక్స్ అనే పేరు లినస్ యొక్క మినిక్స్ నుండి సాధింబడింది.) ఆ తరువాత [[ట్రేడ్ మార్క్|ట్రేడ్ మార్క్]] చేయబడింది(కింద చూడండి). ===లైసెన్సు విధానం=== లినక్సు కెర్నలు, దాని ఇతర విభాగాలలోని చాలా వరకూ [[జీ యన్ యూ ప్రజా లైసెన్సు]] (జీ పీ యల్) ద్వారా విడుదల చేయబడినాయి. జీపీయల్ ద్వారా విడుదల చేయబడిన సోర్సు కోడును ఉపయోగించుకోని అభివృద్దిచేయబడిన ఇతర విషయములు కూడా జీపీయల్ ద్వారా మాత్రమే విడుదల చేయాలని ఈ జీపియల్ లైసెన్సు నిర్దేశిస్తుంది. ఈ జీ పీ యల్ లైసెన్సును కొన్ని సందర్బాలలో ఒకేరకంగా పంచుకొనె లైసెన్సు, కాపీ వదులు లైసెన్సు అని వ్యవహరిస్తుంటారు. [[1997]]లో [[లైనస్ టోర్వాల్డ్సు]] "జీపీయల్ లైసెన్సు ద్వారా విడుదల చేయడం నేను చేసిన ఉత్తమమైన పని " అని చెప్పినారు. కొన్ని ఇతర ఉప విభాగాలు ఇతర లైసెన్సులు వాడతాయి, అవి కూడా [[ఉచిత సాఫ్ట్వేరు]]లాగానే ఉంటాయి. ఉదాహరణకు చాలా లైబ్రరీలు [[యల్ జీ పీ యల్]] ద్వారా విడుదల చేయబడినాయి. యక్స్ విండోసు సిస్టము [[యమ్ ఐ టీ లైసెన్సు]] ను వాడుతుంది. లినక్సు [[ట్రేడుమార్కు]] (U.S. Reg No: 1916230 {{చూడు|licence1}}), లైనస్ టోర్వాల్డ్సు రిజిస్టరు చేసినారు. ప్రస్తుతం దీని ట్రేడుమార్కు యల్ యం ఐ, లినక్సు మార్కు సంస్థ కలిగి ఉన్నది. ఈ సంస్థ ఉత్తర అమెరికా కాకుండా ఇతర దేశాలలో కూడా ఈ ట్రేడుమార్కు రిజిస్టరు చేయడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. ===ఉచ్చరణ=== ''లినక్సు'' సాధారనముగా ''మినిక్సు'' లేదా మైనిక్సుకు ప్రాసవచ్చేటట్లు పలుకవలెను. సాధారనముగా మినిక్సు లేదా మైనిక్సు కు ప్రాసవచ్చేటట్లు పలుకవలెను. మొదటి ఉచ్చరణను ఉత్తమమనది అని అనిపించినా, వాడుకలో రెండవ ఉచ్చరణ బాగా ప్రాచుర్యము పొందినది. ఇంకొన్ని చిన్నచిన్న మార్పులు ఉండవచ్చును, కానీ అవి సహజముగా చాలా అరుదుగా వినిపిస్తాయి. 1992 లో, టోర్వాల్డ్స్ గారు ఈ విధముగా వివరించినారు{{చూడు|pronounce1}}: :"'li' is pronounced with a short [ee] sound: compare prInt, mInImal etc. 'nux' is also short, non-diphthong, like in pUt. It's partly due to minix: linux was just my working name for the thing, and as I wrote it to replace minix on my system, the result is what it is... linus' minix became linux." <!-- దయచేసి పై వాక్యములను మార్చవద్దు. ఆ వాక్యములను లినసు గారి usenet పోస్టు నుండి యధాతధముగా ఉంచబడినది. --> పై వాక్యములకు తెలుగు అనువాద సారాంశము: linuxలో 'li'ను 'లి'గా పలుకుతూ 'nux'ను 'నుక్స్'గా ఉచ్చరించవలెను. లినసు+మినక్సు=లినక్సు. ఈ [http://www.jx90.com/linux.html శబ్ద ఫైలు]లో టోర్వాల్డ్సుగారు linuxను ఏవిధముగా ఉచ్చరించుచున్నారో వినవచ్చును, [http://www.paul.sladen.org/pronunciation/ ఇచట కూడా లభ్యమగును]. అయితే లినసు గారు ఫిన్ ల్యాండ్ కు చెందినవారు కావడము వలన వారి ఉచ్చరణకు, ఆంగ్ల ఉచ్చరణకు కొంత తేడా తెలుయును. ===లినక్సు మరియు జీ యన్ యూ / లినక్సు=== {{details|జీ యన్ యూ / లినక్సు పేర్ల వివరణ }} లినక్సు అనేది ఒక [[కెర్నలు]]మాత్రమే! సాధారణంగా అన్ని డిస్ట్రిబ్యూషనులూ (రెడ్ హ్యాటు, మాండ్రాకు, డెబియన్ వంటివి) లినక్సు కెర్నలుపై జీ యన్ యూ లైబ్రరీలు, అప్లికేషనులు కలిపి ఒక సంపూర్ణ ఆపరేటింగు సిస్టముగా మలచి అందిస్తుంటాయి. ఈ జీ యన్ యూ ప్రాజెక్టు లినక్సు కెర్నలు కన్నా మందే పుట్టిన ఒక ఉచిత సాఫ్ట్వేరు ప్రాజెక్టు! అందుకని ఈ ఆపరేటింగు సిస్టమును "జీ యన్ యూ / లినక్సు " ఆపరేటింగు సిస్టము అని లేదా లినక్సు ఆధారిత జీ యన్ యూ ఆపరేటింగు సిస్టము అని పిలవాలని (అన్ని డిస్ట్రిబ్యూషన్లనూ) [[ఉచిత సాఫ్ట్వేరు ప్రాజెక్టు]] యొక్క [[రిచర్డు స్టాల్ మాన్]] చెపుతుంటారు. కానీ లైనస్ టోర్వాల్డ్స్ మాత్రం జీ యన్ యూ / లినక్సు అని పిలవడం చాలా హాస్యాస్పదం అని అంటూ ఉంటారు. అయినప్పటికీ కొన్ని డిస్ట్రిబ్యూషన్లు మాత్రం ముఖ్యంగా [[డెబియను]] వంటివి జీ యన్ యూ / లినక్సు అని పిలుస్తూ ఉంటాయి. కానీ లినక్సు అనేదే చాలా ప్రచారంలో ఉన్నటువంటి పేరు. ఈ పేర్లపై భేధాభిప్రాయాలు మాత్రం ఇంకా కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి మరియూ చాలా వివాదంగా ఉన్నాయి। ===Litigation=== {{details|SCO-Linux controversies}} In [[March]] [[2003]], the [[SCO Group]] (SCO) filed a [[SCO v. IBM|lawsuit]] against [[IBM]] claiming that IBM had contributed some portions of SCO's copyrighted code to the Linux kernel in violation of IBM's license to use [[Unix]]. Additionally, SCO sent letters to a number of companies warning that their use of Linux without a license from SCO may be actionable, and claimed in the press that they would be suing individual Linux users. This controversy has involved lawsuits by SCO against [[Novell]], [[DaimlerChrysler]] (partially dismissed in [[July]], [[2004]]), and [[AutoZone]], and by [[Red Hat]] and others against SCO. To date, no proof of SCO's claims of copied code in Linux has been provided and SCO's claims have varied widely. A few of Novell's press releases seem to demonstrate serious problems with SCO's claims: * [http://www.novell.com/news/press/archive/2003/06/pr03036.html 2003-May-15] Novell Statement on SCO Contract Amendment (good news for Linux users) * [http://www.novell.com/news/press/archive/2003/05/pr03033.html 2003-May-28] Novell Challenges SCO Position, Reiterates Support for Linux * [http://www.novell.com/news/press/pressroom/news_brief/archive/2003/05/pr03022.html 2003-May-30] Novell statement re: SCO press conference allegations * [http://www.novell.com/news/press/archive/2003/06/pr03036.html 2003-Jun-06] Novell Statement on SCO Contract Amendment * [http://www.novell.com/news/press/pressroom/news_brief/archive/2003/11/pr03042.html 2003-Nov-18] Novell Statement on SCO claims regarding a non-compete clause in Novell-SCO contracts The most comprehensive coverage of this suit is given by [[Groklaw]]. ==పంపిణీ వ్యవస్థలు== {{details|లినక్సు పంపిణీ }} లినక్సు సాధారణంగా వినియోగదారులకు వివిధ రకాల పంపిణీల ద్వారా వస్తుంది. ఈ పంపిణీ సంస్థలు ఒక వ్యక్తి చేసేవి, కొంతమంది ఔత్సాహికులు చేసేవి, లేదా పెద్ద పెద్ద సంస్థలు చేసేవిగా ఉన్నవి. ఈ పంపిణీలో లినక్సు, అదనపు సాఫ్ట్వేరు, అప్లికేషన్లు, మరియు సిస్టముపై ప్రతిస్టించడానికి సులభ పద్దతులతో వస్తూ ఉంటాయి. ఈ పంపిణీలు చాలా కారణాలతో సృస్టించబడుతూ ఉంటాయి, ఉదాహరణకు రకరకాల భాషల వారికోసం (తెలుగు, కన్నడ వంటివి), రకరకాల కంప్యూటరు హార్డువేరు నిర్మాణశైలిలకోసం (ఇంటెలు, అథ్లాను వంటివి), రక రకాల స్థితిగతులకు (సాధారణ వినియోగదారుడు, నిజ సమయ సమస్యల కోసం) , ఎంబెడెడు సిస్టముల కోసం, ఇంకా ఎన్నో రకాలుగా వస్తూ ఉంటాయి. ఇప్పటివరకు సుమారుగా 450పైగా లినక్సు పంపిణీ వ్యవస్తలు కలవు{{చూడు|distro1}} ఒక సాధారణ లినక్సు పంపిణీయందు, లినక్సు కెర్నలు, కొన్ని జీ యన్ యూ సాఫ్ట్వేరు లైబ్రరీలు, ఉపకరణాలు, అప్లికేషనులు, కమాండు లైను యునిక్సు షెల్లు, కంపైలర్లు, టెక్స్టు ఎడిటర్లు, శాస్త్రీయ ఉపకరణాలు మొదలగున్నవి కలిగి ఉంటాయి. కొన్ని రకాల లినక్సు పంపీణీల స్క్రీను బొమ్మలు ఇక్కడ చూడవచ్చు [http://shots.osdir.com/ ఇక్కడ] {{Seealso|లినక్సు పంపిణీల చిట్టా}} ==అభివృద్ధి ప్రయత్నములు== లినక్స్ అనునది ముందే చెప్పుకున్నట్లు ఔత్సాహికులు, వాలంటీర్లు (in telugu?) కలిసి అభివృద్ధి చేసిన ఒక బృహత్ప్రయత్నం! ఈ ప్రయత్నం ఎంత పెద్దదో తెలుసుకోవడానికి జరిగిన ఈ రెండు ప్రయత్నాలను చూడండి: మొదటిది [[రెడ్ హాటు లినక్స్]] వారు చేసినారు. ''గిగా బక్ కన్నా ఎక్కువ, జీ యన్ యు / లినక్సు సైజును అంచనా వేయడం''{{చూడు|develop1}}, ప్రకారం ఈ పంపిణీలో మొత్తం ముప్పై మిలియను (మూడు కోట్ల) [[సోర్సు కోడు లైన్లు]] కలవు! ఇందులో కేవలం కెర్నలు నందు మాత్రమే 2.4 మిలియను (ఇరవై నాలు లక్షల)లైనులు సోర్సు కోడు కలదు. ఈ కెర్నలు సోర్సు కోడు మొత్తం సోర్సు కోడులో ఎనిమిది శాతం. ఇంత పెద్ద సోర్సుకోడును సాధారణ కంపెనీలు అభివృద్ధి చేయాలంటే [[కొకొమో]] (constructive cost model, COCOMO) ప్రకారం అంచనా వేయగా అది మొత్తం 1.08 బిలియను డాలర్లుగా (2002 మారక విలువ ప్రకారం) వచ్చినది. అనగా అది సుమారుగా ఐదువేల కోట్ల రూపాయలకు సమానం! అదే రెండువేల సంవత్సరంలో డెబియను చేసిన అంచనా ప్రకారం సుమారుగా యాబై ఐదు మిలియను సోర్సు కోడు లైన్లు, ఖర్చు 1.9(2000 సంవత్సరపు) బిలియను డాలర్లుగా వచ్చినది. [[బిట్ కీపరు]] అనే అప్లికేషను ద్వారా ఈ లినక్సు కెర్నలు సోర్సుకోడును నడిపేవారు, కానీ ఆ అప్లికేషనుతో ఉన్న సమస్యల వల్ల ఇప్పుడు [[గిట్]] అనే అప్లికేషను ద్వారా లైనసు టోర్వాల్డ్సు నేరుగా నడుపుతున్నారు! {{అనువాదము}} ==ఉపకరణాలు== [[Image:Gnome-screenshot2.png|thumb|250px|right|A [[జినోము]] డెస్క్టాపు]] వెనకటికి, లినక్సు వాడవలెనంటే కంప్యూటరు జ్ఞానము చాలా కావలసివచ్చేది, కానీ ప్రస్తుతం వివిధ రకాలయిన పంపిణీ సంస్థలు వచ్చి లినక్సు వాడుకను చాలా సులభతరము చేసినాయి. కానీ చారిత్రకంగా చూస్తే విండోసు, లేదా మాక్ వినియోగదారులకంటే లినక్సు వినియోగదారులకు సాంకేతికపరంగా అనుభవం, జ్ఞానం ఎక్కువగా ఉంటుంది, దీనికి మరొక కారణం లినక్సు వినియోగదారులకు సిస్టము అంతరంగ విషయాలు అందుబాటులో ఉండటము అని చెప్పవచ్చు. ఈ కారణాల వల్ల కొన్నిసార్లు లినక్సు వినియోగదారులను [[హాకరు]] లేదా [[గీకు]] అని ముద్దుగా పిలుస్తుంటారు. ముందే చెప్పుకున్నట్లు లినక్సు ప్రస్తుతము ఎటువంటి కష్టమైన ఆపరేటింగు సిస్టము కాదు, వివిధ రకాలయిన పంపిణీ సంస్థలు వచ్చి లినక్సు వాడకాన్ని బహు సులభతరము చేసినాయి, ఇది ప్రస్తుతము అన్ని రకాలయిన వినియోగదారులకు అందుబాటులో ఉన్నది. ఈ మధ్య కాలంలో సర్వరు రంగంలోనూ, వెబ్ సర్వీసు రంగంలోనూ, బొమ్మలను మార్పుల చేర్పులు చేయు రంగంలోనూ, చక్కని ప్రతిభ కనపర్చినది. ఇంకా ఎక్కువమంది వినియోగదారులు గల డెస్క్టాపు రంగంవైపు వేగంగా అడుగులు వేస్తుంది. {{clearright}} [[Image:Linux-SuSE-KDE.png|thumb|250px|right|A [[KDE]] Desktop]] Linux is the cornerstone of the so-called [[LAMP (software bundle)|LAMP]] server-software combination (Linux, [[Apache HTTP Server|Apache]], [[MySQL]], [[Perl]]/[[PHP]]/[[Python programming language|Python]]) that has achieved widespread popularity among Web developers, making it one of the most common platforms on the Web. A prominent example of this software combination in use is [[MediaWiki]] &mdash; the software primarily written for [[Wikipedia]]. The multi-billion dollar [[video game industry]] will see widespread Linux use with the 2006 launch of the Sony [[PlayStation 3]] [[video game console]] which will run Linux out of the box. Sony has previously released a [[PS2 Linux]] kit for their [[PlayStation 2]] video game console. Linux is also often used in [[Embedded Linux|embedded systems]]. Its low cost makes it particularly useful in [[set-top box]]es and for devices such as the [[Simputer]], a computer aimed mainly at low-income populations in [[developing nation]]s. In [[mobile phone]]s, Linux has become a common alternative to the [[Symbian OS]] software. In [[handheld device]]s, it is an alternative to the [[Windows CE]] and [[Palm OS]] operating systems. The popular [[TiVo]] [[PVR]] also uses a customized version of Linux. A large number of network [[Firewall (networking)|firewalls]] and [[router]]s, including several from [[Linksys]], use Linux internally, taking advantage of its advanced firewalling and routing capabilities. It is also expanding into [[telecommunication]]s equipment through efforts such as [[Carrier Grade Linux]]. Linux is increasingly common as an operating system for [[supercomputer]]s, most recently on [[64-bit]] [[AMD]] [[Opteron]]s in the [[Cray XD1]]. As of June 2005, the 3 fastest supercomputers in the world (as recorded by the [[Top500]]) run Linux. Linux is rapidly gaining popularity as a desktop operating system. In [[desktop environment]]s like [[GNOME]] and [[KDE]], Linux may be used with a user interface that is similar to that of [[Mac OS]], [[Microsoft Windows]], other desktop environments, and its traditional Unix-like [[command line interface]]. Graphical Linux software exists for almost any area and in some areas there is a greater quality and quantity of software available than for proprietary operating systems. ==Usability and market share== Once viewed as an operating system only computer [[geek]]s could use, Linux distributions have become [[userfriendliness|user-friendly]], with many graphical interfaces and applications. Its market share of desktops is rapidly growing. According to market research company IDC, in [[2002]], 25% of servers and 2.8% of desktop computers were already running Linux. However, argued advantages of Linux, such as lower cost, fewer security vulnerabilities, and lack of [[vendor lock-in]], have spurred a growing number of high-profile cases of mass [[Linux adoption|adoption of Linux]] by corporations and governments. The Linux market is among the fastest growing and is projected to exceed $35.7 billion by [[2008]]{{చూడు|usability1}} . Linux and other free software projects have been frequently criticized for not going far enough in terms of ensuring usability, and Linux was once been considered more difficult to use than [[Microsoft Windows|Windows]] or the [[Apple Macintosh|Macintosh]], although this has changed. Applications running within [[Graphical user interface|graphical]] [[desktop environment]]s such as [[GNOME]] and [[KDE]] in Linux are very similar to those running on other operating systems. While some applications cannot be run, there usually exists a replacement that will, sometimes of better quality. A growing number of proprietary software vendors are supporting Linux, and open source development for Linux is also steadily increasing. Additionally, proprietary software for other operating systems may be run through compatibility layers, such as [[Wine (software)|Wine]]. The area of hardware and services configuration is where user experience is most varied. GUI configuration tools and control panels are available for many system settings and services, but editing of plain-text configuration files is often required. On the [[Shell (computing)|command shell]], many usability hangups from early [[Unix]] days generally remain, such as the difficulty in finding some commands, and the inability to [[undo]] many operations such as file deletion. Many older programs with [[text user interface]]s (TUI) have wild inconsistencies between them, but they maintain loyal followings. It used to also be easier to find local technical support for Windows or Mac OS than for Linux in some places. It is worth noting that an operating system's [[usability]] is subjective and dependent on the background knowledge and needs of its users. For example, [[Gentoo Linux]], a [[source-based distribution]], is time-consuming to install, but can be more usable for advanced users than stereotypical beginner-friendly distributions, such as [[Mandriva Linux|Mandriva]] or [[Ubuntu Linux|Ubuntu]]. Users might have to switch application software, and there may be fewer options, as in the case of [[computer game]]s. Equivalents of some specific programs may not be available. However, general applications like spreadsheets, word processors, and browsers are available for Linux in profusion. Most distributions of Linux have two or more means of software installation, and more office and end-user applications now come with an automated installation program. Because of reluctance to change and the fact that many computers still come with Microsoft Windows pre-installed, there has been a slow initial adoption of new desktop operating systems. Linux is past that stage now, with numerous manufacturers installing Linux and many organizations having five or more years experience with Linux - since installation evolved to graphical user interfaces - or Unix, which has been around for decades. Linux is rapidly gaining popularity as a desktop operating system as it is increasingly used in schools and workplaces and more people are becoming familiar with it. Support for certain new and obscure hardware remains an issue. Though some vendors provide [[device driver]]s, many device drivers must be developed by volunteers after the release of the product. Often, this development requires [[reverse engineering]] of some sort, as certain manufacturers remain secretive and refuse to provide the hardware or [[firmware]] specifications for their products. Deliberately non-portable hardware drivers like [[Winmodem]]s and [[GDI#GDI_printer|Winprinters]] have been a general problem. There have been conflicting studies of Linux's usability and cost in the past. Microsoft-sponsored studies such as those by [[IDC]] and [[Gartner]] have argued that Linux had a higher [[total cost of ownership]] (TCO) than Windows. However, [[Relevantive]], the renowned [[Berlin]]-based organization specializing in providing consultation to companies on the usability of software and Web services, concluded that the usability of Linux for a set of desktop-related tasks is "equal to [[Windows XP]]." Since then, there have been numerous independent studies that show that a modern Linux desktop using Gnome or KDE is on par with or superior to Microsoft Windows. Linux distributions have been criticized for unpredictable development schedules, thus making enterprise users less comfortable with Linux than they might be with other systems (Marcinkowski, 2003). However, some observers claim that the intervals between Linux distribution releases are no worse, and often better, than the [[project management]] "schedule slipping" that occurs with other operating systems and with software systems in general. <!-- Is there a wikipedia page that discusses this general Software Engineering phenomena ? --> The large number of choices of Linux distributions can also confuse users and software vendors. The paper [http://www.dwheeler.com/oss_fs_why.html ''Why Open Source Software / Free Software (OSS/FS)? Look at the Numbers!''] identifies many quantitative studies of open source software, on topics including market share and reliability, with many studies specifically examining Linux. {{Seealso|Windows vs. Linux}} ===Installation=== {{wikibookspar||Installing Linux}} In the past, difficulty of installation was a barrier to wide adoption of Linux-based systems, but the process has been made easy in recent years. Many distributions are at least as easy to install as a comparable version of [[Microsoft Windows|Windows]]. It is unnecessary to file license numbers and enter them during installation. Also, [[personal computer]]s that come with [[Linux distribution]]s already installed are readily available from numerous vendors, including large mainstream vendors like [[Hewlett-Packard]] and [[Dell]]. The most common method of installing Linux, supported by all major distributions, is by booting from a [[CD]] that contains the installation program and installable software. Such a CD can be burned from a downloaded [[ISO image]], purchased alone for a low price, or can be obtained as part of a box set that may also include manuals and additional commercial software. Some distributions, such as [[Debian]], can be installed from a small set of [[floppy disk]]s. After a basic system is installed, more software can be added by downloading it from the Internet or using CDs. Other distributions, such as [[Knoppix]], can be run directly from a "[[live CD]]" running entirely in [[random access memory|RAM]], rather than installing it to the [[hard drive]]. With this, one boots from the CD and can use Linux without making any modification to the contents of the hard drive. Similarly, some minimal distributions, such as [[tomsrtbt]], can be run directly from as little as 1 floppy disk without needing to change the hard drive contents. Still another mode of installation of Linux is to install on a powerful computer to use as a server and to use ordinary less powerful machines (perhaps without hard drives, and having less memory and slower CPUs) as clients over the network. Clients can boot over the network from the server and display results and pass information to the server where all the applications run. A Linux Terminal Server is a single machine to which many clients can connect this way, so one obtains the benefit of installing Linux on many machines for the cost of installing on one. The clients can be ordinary PCs with the addition of the network bootloader on a drive or network interface controller. Variations on this mode include using local drives and computing power to run applications. The cost savings achieved by using thin clients can be invested in greater computing power or storage on the server. Many distributions also support booting over a network, so an installation on a properly configured machine can be done remotely. [[Anaconda installer|Anaconda]], one of the more popular installers, is used by [[Red Hat Linux]], [[Fedora Core]] and other distributions to simplify the installation process. It is famous for its ability to automatically [[Partition_(computing)|partition]] a hard drive using the Disk Druid utility. ====Installation on an existing platform==== Many distribution companies now are sparing no effort to provide users with advanced, easy and specific installations. Some beginners (especially those familiar with Microsoft Windows and Mac OS) may still feel that making the shift can be hard but many solutions have been created to solve this problem. Some let the user install Linux on top of their current system. Consider [[WinLinux]], for example. After downloading the installer (more than 100MB), the user can install Linux just like any other Windows application. The software provides all the needed features; it is a real Linux distribution. The difference is that it is not necessary for the user to leave Windows, since Linux is installed to the Windows hard-disk partition. A Linux boot loader will boot the Linux system when the PC is restarted and the user chooses to boot Linux. Similar approaches include [[coLinux]]. Technology of [[virtual machine]]s (such as [[Virtual PC]] or [[VMware]]) also enables Linux to be run inside another OS such as Microsoft Windows. The virtual machine software will simulate an isolated environment onto which the Linux system is installed. After everything is done, the virtual machine can be booted just as if it were an independent computer. ===Demonstration=== The difficulty in quickly demonstrating Linux on the computer of a potential new user remains still an obstacle, slowing its adoption as a personal computing platform. So-called "live CDs" that simply boot from CD and automatically load the necessary drivers for the user's respective system promise to change that. [[Linux User Groups]] or LUGS, still provide the primary face-to-face forum for demonstration of Linux. Commercial exhibitions provide Linux demonstrations to potential new users, especially corporate buyers. Many commercial distributions are hard to install, but with work, allow someone to re-use an old machine to see what the Linux desktop is like. The approach by [[Knoppix]], which runs Linux directly from a CD without disturbing the PC's hard drive, is probably the most successful demonstration tool to date. [[MEPIS]] also runs from CD like [[Knoppix]] and they both can also be installed onto a PC like any other Linux distribution. [[Ubuntu Linux|Ubuntu]] also has a separate "Live" version of their distribution which runs from CD. The fastest approach is probably that of [[Workspot]], which uses [[Virtual Network Computing|VNC]] to provide a free Linux desktop demo online. ===Configuration=== Configuration of most system wide settings are stored in a single directory called <code>/etc</code>, while user-specific settings are stored in hidden files in the user's home directory. A few programs use a configuration database instead of files. There are a number of ways to change these settings. The easiest way to do this is by using tools provided by distributions such as [[Debian]]'s [[Debconf (software package)|debconf]], [[Mandriva Linux|Mandriva]]'s Control Center, or [[SUSE]]'s [[YaST]]. Others, like [[Linuxconf]], [[GNOME System Tools|Gnome System Tools]], and [[Webmin]], are not distribution-specific. There are also many [[command line]] utilities for configuring programs. Since nearly all settings are stored in ordinary [[Binary and text files|text files]] they can be configured by any [[text editor]]. ===Running Windows applications=== There are several ways to run applications written for Microsoft Windows on Linux, with varying levels of success. The popular [[Wine (software)|Wine]] software, along with the commercial derivatives [[Crossover Office]] and [[Transgaming Technologies|Transgaming's]] [[Cedega]] create an application [[compatibility layer]] by reimplementing the [[Windows API]] inside of Linux. Many Windows programs run on Linux at approximately the same speed using these programs, and in some cases run faster. Since these programs are written without use of any Microsoft code, they do not require a Windows license. Although compatibility is improving, in many cases week-by-week, applications that make use of non-standard programming practices can experience problems. A similar alternative to running Windows applications inside Linux is to use the proprietary [[Win4Lin]] software, which converts Microsoft's version of the Windows API to run inside Linux rather than reimplementing it from scratch. Since a legal copy of the Microsoft implementation of the Windows API is needed, use of Win4Lin requires a copy of Windows. A third alternative for running Windows applications within Linux is to use a [[virtual machine]] program and run the desired application along with the entire virtual Windows operating system. [[VMware]] is a proprietary hardware virtualisation program that can run Windows in this way with near-perfect functionality, however this approach can carry a considerable speed and performance penalty. Full CPU [[emulator]]s (such as [[QEMU]] or the slower counterpart [[Bochs]]) can be used, though to run a Windows program these emulators will also require a copy of Windows. Aside from the performance difficulties, virtual machine approaches to running Windows applications cannot integrate Windows programs into the Linux desktop, as they must instead run inside the virtual Windows desktop. A fourth alternative is to run the applications on a Windows machine but use remote access software such as [[VNC]] to view it on the Linux desktop. This is a good solution where applications are unable to be migrated, or an item of hardware such as a [[dongle]], custom decoder card, or some USB devices will only run under Windows. At its simplest one or more people needing occasional access to Windows applications can share remote access to a single Windows PC for that purpose using [[VNC]]. In a corporate setting essentially the same can be done using a [[Citrix]] server, [[rdesktop]] to access a Microsoft [[Terminal Services]] server, or with [[NX technology]]. ===లినక్సు పై ప్రోగ్రామింగు=== లినక్సు నకు చాలా కంపైలర్లు లభిస్తున్నాయి. [[జీ యన్ యూ కంపైలరు కలక్సను]] (జీ సి సి ), చాలా పంపిణీలతో వస్తుంది. జీసీసీ [[సీ కంప్యూటరు భాష | సీ]], [[సీ ప్లస్ ప్లస్]], [[జావా కంప్యూటరు భాష | జావా]], మొదలగు కంప్యూటరు భాషలను కంపైలు చేయగలదు. కంపైలర్లే కాకుండా ఇంకా చాలా ఇంటిగ్రేటడ్ ఎన్విరాన్మెంటులు కూడా కలవు. వీటిలో [[అజంతా]], [[కెడెవలపు]], [[నెట్ బీన్సు]], [[గ్లేడు]] [[ఎక్లిప్సు]], మరియూ విశ్వ విఖ్యాత [[విమ్ ఎడిటరు | విమ్ ]], [[ఈమాక్స్ ]] లు వీటిలో కొన్ని ===సహాయము, మద్దతు === సాధారణంగా సాంకేతికపరమైన మద్దతు మొత్తము కూడా వివిధ [[ఆన్ లైను ఫోరములు]], [[న్యూసు గ్రూపులు]], [[మెయిలింగు లిస్టులు]] ద్వారా లినక్సు వాణిజ్య పంపిణీధారులు, లినక్సు వినియోగదారులు అందిస్తుంటారు! మామూలుగా ఈ గ్రూపులు అన్నీ కూడా [[లినక్సు యూజరు గ్రూపులు]] అని పిలవబడే గ్రూపులుగా ఏర్పడతాయి. వీటిని సుక్ష్మంగా LUG లగ్ అని అంటారు! ఉదాహరనకు హైదరాబాదు లినక్సు యూజరు గ్రూపు స్వకాగితం చూడండి. [http://groups.yahoo.com/group/ilughyd/] వాణిజ్య పంపిణీ సంస్థలకు మద్దతునకు డబ్బులు వసూలు చేయడం ద్వారా వ్యాపారం చేస్తుంటాయి. ముఖ్యముగా వీరు వాణిజ్య వినియోగదారుల నుండి డబ్బులు వసూలు చేస్తుంటారు. ==రిఫరెన్సులు== * {{మూలం|history1}}[http://groups.google.com/groups?selm=1991Oct5.054106.4647%40klaava.Helsinki.FI comp.os.minix గ్రూపులో లినక్సు గూర్చి లైనసు రాసిన ఈ-మెయిల్] * {{మూలం|history2}}[http://liw.iki.fi/liw/texts/linux-anecdotes.html '''లినక్సు వృత్తాంతము''', 1998లో ''లినక్సు ఎక్స్‌పో''లో ''లార్స్ విర్జెనియస్''గారిచే ఇవ్వ బడిన ఉపన్యాసము] * {{మూలం|licence1}}[http://assignments.uspto.gov/assignments/q?db=tm&qt=rno&reel=&frame=&sno=&rno=1916230 అమెరికాలో రిజిస్టరు నెంబరు 1916230 వివరాలు] * {{మూలం|pronounce1}}[http://groups.google.com/groups?selm=1992Apr23.123216.22024%40klaava.Helsinki.FI&output=gplain comp.os.linux గ్రూపులో లినసు చెప్పిన ''లినక్సు ఉచ్చరణా విధానము''] * {{మూలం|distro1}}[http://lwn.net/Distributions/ లినక్సు పంపినీ వ్యవస్తలు] * {{మూలం|develop1}} [http://www.dwheeler.com/sloc/redhat71-v1/redhat71sloc.html గిగా బక్ కన్నా ఎక్కువ, జీ యన్ యు/లినక్సు సైజును అంచనా వేయడం] * {{మూలం|usability1}}[http://www.techweb.com/wire/showArticle.jhtml?articleID=55800522 techweb.comలో 2008కల్లా లినక్సు వాడకం గురించి ఒక అంచనా] * Glyn Moody: ''Rebel Code: Linux and the Open Source Revolution'', Perseus Publishing, ISBN 0-713-99520-3 * Gedda. R. (2004). Linux breaks desktop barrier in 2004: Torvalds. Retrieved January 16, 2004 from [http://www.linuxworld.com.au/index.php?id=568003838&fp=16&fpid=0] * Mackenzie, K. (2004). Linux Torvalds Q&A. Retrieved January 19, 2004 from [http://australianit.news.com.au/articles/0,7204,8407881%5E15841%5E%5Enbv%5E,00.html] * [http://www.dwheeler.com/sloc ''More Than a Gigabuck: Estimating GNU/Linux's Size''] by [[David A. Wheeler]] * [http://people.debian.org/~jgb/debian-counting ''Counting potatoes: the size of Debian 2.2''] by Jesús M. González-Barahona et al. * [http://www.dwheeler.com/oss_fs_why.html ''Why Open Source Software / Free Software (OSS/FS)? Look at the Numbers!''] by David A. Wheeler ==చూడండి== {{wikibookspar||Linux Guide}} {{wikibookspar||Linux For Newbies}} {{wikibookspar||Linux software howtos}} {{wikibookschapter|book=Guide to UNIX|chapter=Linux|name=Linux}} ===సార్వత్రిక=== *[[అనుమతి నియంత్రణ చిట్టా]] (Access control list)) *[[లినక్సు పంపిణీ సంస్థల చిట్టా]] *[[లినక్సు పంపిణీ సంస్థల పోలికలు ]] *[[ఐ పాడ్ లినక్సు ]] *[[షెల్లు ఖాతా ]] (Shell account) *[[లైవు సీడీ]] *[[పీయస్ 2 లినక్సు]] *[[వీయం లినక్సు ]] *[[లినక్సు ఏకీకరణ ]] ===చిట్టాలు=== *[[ఫైలు సిస్టముల చిట్టా]] *[[యునిక్ష్ ప్రోగ్రాముల చిట్టా]] *[[లినక్సు పుస్తకముల చిట్టా]] ===పత్రికలు === * [[లినక్సు జర్నలు]] * [[లినక్సు మాగజైను]] * [[లినక్సు ఫార్మటు ]] //TODO: Add India specific magazines here.... ==Videos== * {{Google Video Search}} ==External links== {{Sisterlinks|Linux}} '''General''' *[http://www.linux.org/ Linux.org] &mdash; contains comprehensive information and resources about Linux. *[http://counter.li.org/ The Linux Counter] &mdash; estimates Linux usage around the world *[http://www.tldp.org/ The Linux Documentation Project] **[http://tldp.org/HOWTO/HOWTO-INDEX/categories.html Categorized List of HOWTOs] '''Distribution related''' *[http://eedok.voidofmind.com/linux/chooser.html Distro Quiz] &mdash; a test that recommends a distribution based on the answers. *[http://www.linux.org/dist/ Linux Online] &mdash; distributions and FTP Sites (sortable by categories) *[http://distrowatch.com/ DistroWatch.com] &mdash; distribution information & announcements. *[http://www.linuxiso.org/ Linux ISO] &mdash; comprehensive but rather outdated site which has ISO download links for several distributions. '''Criticism of Linux''' *[http://www.microsoft.com/windowsserversystem/facts/default.mspx Microsoft: Get the Facts] &mdash; site that compares Windows Server software and Linux and comes up with the conclusion that Microsoft software has a lower TCO then Linux. *[http://www.linuxsucks.org/ Linuxsucks.org] &mdash; site written by a vertern UNIX user critical of Linux. While his web server uses Linux, and he uses Linux on a regular basis, he believes Linux to a long way from being useful on the desktop. {{linux-distro}} [[Category:Linux|*]] [[Category:Unix]] [[Category:Computing platforms]] [[Category:Free software operating systems]] [[Category:Operating systems]] [[als:Linux]] [[ar:&#1604;&#1610;&#1606;&#1603;&#1587;]] [[bg:ГНУ/Линукс]] [[ca:Linux]] [[cs:Linux]] [[da:Linux]] [[de:Linux]] [[el:Linux]] [[eo:Linukso]] [[es:Linux]] [[et:Linux]] [[eu:Linux]] [[fa:&#1604;&#1740;&#1606;&#1608;&#1705;&#1587;]] [[fi:Linux]] [[fr:Linux]] [[gl:Linux]] [[he:&#1500;&#1497;&#1504;&#1493;&#1511;&#1505;]] [[hr:Linux]] [[hu:Linux]] [[ia:Linux]] [[id:Linux]] [[ilo:GNU/Linux]] [[is:Linux]] [[it:Linux]] [[ja:Linux]] [[ka:&#4314;&#4312;&#4316;&#4323;&#4325;&#4321;&#4312;]] [[ko:&#47532;&#45573;&#49828;]] [[ku:Linux]] [[lb:Linux]] [[li:Linux]] [[lt:Linux]] [[lv:GNU/Linux]] [[mk:&#1051;&#1080;&#1085;&#1091;&#1082;&#1089;]] [[mg:Linux]] [[ms:Linux]] [[nds:Linux]] [[nl:GNU/Linux]] [[nn:Linux]] [[no:Linux]] [[pa:ਲੀਨਕਸ]] [[pl:Linux]] [[pt:Linux]] [[ro:Linux]] [[ru:GNU/Linux]] [[simple:Linux]] [[sh:Linux]] [[sk:Linux]] [[sl:Linux]] [[sr:&#1051;&#1080;&#1085;&#1091;&#1082;&#1089;]] [[sv:GNU/Linux]] [[ta:லினக்ஸ்]] [[th:&#3621;&#3636;&#3609;&#3640;&#3585;&#3595;&#3660;]] [[tl:GNU/Linux]] [[tr:Linux]] [[vi:Linux]] [[zh:Linux]] [[zh-min-nan:Linux]] లినుక్ష్ కెర్నలు 5741 21855 2006-04-08T22:43:29Z Srinivasa 246 {{అనువాదము}} [[Image:Tux.png|thumb|150px|The Linux mascot [[Tux]] created by Larry Ewing]] The '''[[Linux]] kernel''' is a [[free software]] [[Unix-like]] [[operating system]] [[Kernel (computer science)|kernel]] that was begun by [[Linus Torvalds]] in [[1991]] and subsequently improved with the assistance of developers around the world. It was originally developed for the [[Intel 80386]] [[Microprocessor|processor]] but has since been ported to many other platforms. It is written almost entirely in [[C programming language|C]] with some [[GNU Compiler Collection|GNU C]] language extensions, along with snippets of [[assembly language]] (in the [[GNU Assembler]]'s "AT&amp;T-style" syntax). Developed under the [[GNU General Public License]], the [[source code]] for Linux is [[free software]]. The kernel is best known as the core of [[GNU/Linux]] operating systems. Distributions of [[software]] based on this kernel are called [[GNU/Linux distribution]]s. ==History== The project was launched in [[1991]] with a famous post to the [[Usenet]] newsgroup comp.os.minix that includes this sentence: :''"I'm doing a (free) operating system (just a hobby, won't be big and professional like [[GNU|gnu]]) for [[Intel_80386|386]]([[Intel_80486|486]]) AT clones..." [http://groups.google.com/groups?hl=en&selm=1991Aug25.205708.9541%40klaava.Helsinki.FI]'' At the time, the [[GNU]] project had created many of the components required for a free operating system, but its own kernel, the [[GNU Hurd]], was incomplete and unavailable. The [[Berkeley Software Distribution|BSD]] operating system had not yet freed itself from legal encumbrances. This left a space for the Linux kernel to fill, and despite the limited functionality of the early versions it rapidly accumulated developers and users. Early on, [[Minix]] [[hacker]]s contributed code and ideas to the Linux kernel, and today it has received contributions from thousands of programmers. Originally, "Linux" was only the name of the kernel. The term "kernel" properly refers to the low-level system software that provides a hardware abstraction layer, [[disk]] and [[File system|filesystem]] control, [[Computer multitasking|multi-tasking]], [[Load balancing|load-balancing]], [[Computer network|networking]] and [[Computer security|security]] enforcement. A kernel is not a complete [[operating system]] (as the term is usually understood). A complete system built around the Linux kernel is commonly known as the Linux operating system, although some prefer to call the system '''GNU/Linux''' and there is [[GNU/Linux naming controversy|some controversy on the point]]. People often confuse the kernel with the operating system, leading to many mistaken notions, ''e.g.'' the idea that Torvalds wrote or coordinates other parts of the system than the kernel. ===Timeline=== *Apr 1991 - [[Linus Torvalds]], then 21, starts working on some simple ideas for an operating system. He starts with a task switcher in 386 assembly and a terminal driver. *25 Aug 1991 - Linus posts to comp.os.minix: [http://groups.google.com/groups?selm=1991Aug25.205708.9541%40klaava.Helsinki.FI&output=gplain] ::"I'm doing a (free) operating system (just a hobby, won't be big and professional like gnu) for 386(486) AT clones. This has been brewing since april, and is starting to get ready. I'd like any feedback on things people like/dislike in minix, as my OS resembles it somewhat (same physical layout of the file-system (due to practical reasons) among other things). ::I've currently ported bash(1.08) and gcc(1.40), and things seem to work. This implies that I'll get something practical within a few months [...] Yes - it's free of any minix code, and it has a multi-threaded fs. It is NOT portable (uses 386 task switching etc), and it probably never will support anything other than AT-harddisks, as that's all I have :-(. ::[...] It's mostly in C, but most people wouldn't call what I write C. It uses every conceivable feature of the 386 I could find, as it was also a project to teach me about the 386. As already mentioned, it uses a MMU, for both paging (not to disk yet) and segmentation. It's the segmentation that makes it REALLY 386 dependent (every task has a 64Mb segment for code & data - max 64 tasks in 4Gb. Anybody who needs more than 64Mb/task - tough cookies). [...] Some of my "C"-files (specifically mm.c) are almost as much assembler as C. [...] Unlike minix, I also happen to LIKE interrupts, so interrupts are handled without trying to hide the reason behind them" *September 1991 - Linux version 0.01 is released. (10,239 lines of code.) *October 1991 - Linux version 0.02 is released. [http://groups.google.com/groups?selm=1991Oct5.054106.4647%40klaava.Helsinki.FI&output=gplain] *December 1991 - Linux 0.11 is released. This version is the first that is self-hosted. (that is: you can compile Linux 0.11 under Linux 0.11) *[[19 January]] [[1992]] - First post to alt.os.linux newsgroup. [http://groups.google.com/groups?hl=en&lr=&ie=UTF-8&selm=1992Jan19.085628.18752%40cseg01.uark.edu] *[[31 March]] [[1992]] - The newsgroup comp.os.linux is created. [http://groups.google.com/groups?selm=1992Mar31.131811.19832%40rock.concert.net&output=gplain] *March 1992 - Linux version 0.95 is the first to be capable of running the [[X Window System]]. *During the whole of 1993, and early 1994 - 15 development versions 0.99.*, with 0.99.11 (July 1993) introducing [[BogoMips]] into the kernel *[[14 March]] [[1994]] - Linux 1.0.0 is released. (176,250 lines of code.) *March 1995 - Linux 1.2.0 is released (310,950 lines of code.) *[[9 May]] [[1996]] - [[Tux]] the penguin is suggested as mascot for Linux *[[9 June]] [[1996]] - Linux 2.0.0 is released. (777,956 lines of code.) *[[25 January]] [[1999]] - Linux 2.2.0 is released, very buggy at first. (1,800,847 lines of code.) *[[18 December]] [[1999]] - [[IBM mainframe]] patches for 2.2.13 published, bringing Linux into the biggest enterprises. *[[4 January]] [[2001]] - Linux 2.4.0 is released. (3,377,902 lines of code.) *[[17 December]] [[2003]] - Linux 2.6.0 is released. (5,929,913 lines of code.) **[[17 June]] [[2005]] - Linux 2.6.12 is released. **[[29 August]] [[2005]] - Linux 2.6.13 is released. [http://kerneltrap.org/node/5600] **[[28 October]] [[2005]] - Linux 2.6.14 is released with [http://wiki.kernelnewbies.org/LinuxChanges these changes]. [http://www.osnews.com/story.php?news_id=12432] ==Versions== Further developing his own code and integrating changes made by other programmers, Linus Torvalds keeps releasing new versions of the Linux kernel. These are called "vanilla" kernels, meaning they have not been modified by anyone. Many providers of GNU/Linux operating systems modify the kernels of their product, mainly in order to add support for drivers or features which have not officially been released as stable, while some distributions, such as [[Slackware]], rely on vanilla kernels. ===Version numbering=== The version number of the Linux kernel currently consists of four numbers, following a recent change in the long-standing policy of a three-number versioning scheme. For illustration, let it be assumed that the version number is composed thus: '''A.B.C[.D]''' (e.g. 2.2.1, 2.4.13 or 2.6.12.3). *The '''A''' number denotes the kernel version. It is changed least frequently, and only when major changes in the code and the concept of the kernel occur. It has been changed twice in the history of the kernel: In [[1994]] (version 1.0) and in [[1996]] (version 2.0). *The '''B''' number denotes the major revision of the kernel. [[Even and odd numbers|Even numbers]] indicate a stable release, i.e. one that is deemed fit for [[production use]], such as 1.2, 2.4 or 2.6. [[Even and odd numbers|Odd numbers]] are development releases, such as 1.1 or 2.5. They are for testing new features and drivers until they become sufficiently stable to be included in a stable release. *The '''C''' number indicates the minor revision of the kernel. In the old three-number versioning scheme, this was changed when security patches, bugfixes, new features or drivers were implemented in the kernel. With the new policy, however, it is only changed when new drivers or features are introduced; minor fixes are handled by the '''D''' number. *A '''D''' number first occurred when a grave error, which required immediate fixing, was encountered in 2.6.8's [[Network File System|NFS]] code. However, there were not enough other changes to legitimate the release of a new minor revision (which would have been 2.6.9). So, 2.6.8.1 was released, with the only change being the fix of that error. With 2.6.11, this was adopted as the new official versioning policy. Bug-fixes and security patches are now managed by the fourth number, whereas bigger changes are only implemented in minor revision changes (the '''C''' number). ===Maintenance=== While Linus Torvalds supervises code changes and releases to the latest kernel versions, he has delegated the maintenance of older versions to other programmers: {| cellpadding="3" cellspacing="1" rules="all" style="border: 1px solid #AAAAAA; border-collapse:collapse;" ! bgcolor="#F9F9F9" | Kernel series ! bgcolor="#F9F9F9" | Maintainer |- | 2.0 || [[David Weinehall]] |- | 2.2 || [[Marc-Christian Petersen]] (formerly [[Alan Cox]]) |- | 2.4 || [[Marcelo Tosatti]] |- | 2.6 || [[Andrew Morton]] / [[Linus Torvalds]] |} Other Linux kernel programmers include [[Robert Love]] and [[Ingo Molnar]]. (See the [http://lxr.linux.no/source/MAINTAINERS Linux MAINTAINERS file]). ===Stable version history=== *Version 1.0 of March 1994 supported only single-processor i386 machines. *Version 1.2 of March 1995 added support for Alpha, Sparc and Mips. *Version 2.0 of June 1996 added support for more processors and included [[Symmetric multiprocessing|SMP]] support. *Version 2.2 of January 1999 ([http://kniggit.net/wwol22.html The Wonderful World of Linux 2.2]). *Version 2.4.0 of January 2001 **CPU support: [[Hewlett-Packard]]'s [[PA-RISC]] processor, [[Axis Communications]]' [[ETRAX CRIS]] ("Code Reduced Instruction Set") processors **added [[Industry standard architecture|ISA]] [[Plug-and-Play]] **added [[Universal Serial Bus|USB]] and [[PC Card]] support **2.4.6: added [[Bluetooth]] support **Filesystem and data storage ***added [[Logical Volume Manager]] version 1 ([[Logical Volume Manager (Linux)|LVM]]) ***support for [[redundant array of independent disks|RAID]] devices ***2.4.15: Support for [[InterMezzo (file system)|InterMezzo]] filesystem were added. **For more information see article: [http://kniggit.net/wwol24.html Wonderful World of Linux 2.4] *Version 2.6 - current ([[December 17]], [[2003]] to the present) **integrated [[uClinux]] (for [[microcontroller]]s) **CPU support: with support for [[Hitachi, Ltd.|Hitachi]]'s [[Hitachi_H8|H8/300]] series, the [[NEC Corporation|NEC]] [[v850]], and [[Motorola]]'s embedded [[m68k]] processors, [[Non-Uniform Memory Access|NUMA]] support, support for [[NCR Corporation|NCR]]'s [[NCR Voyager|Voyager]] architecture, support for [[Intel]]'s [[hyperthreading]] and [[PAE]] ("Physical Address Extension") **integrated the [[ALSA (Linux) | ALSA ]] sound driver **OS support: ***Improved [[IO-APIC|APIC]] support. ***Increased the maximum number of users and groups from 65,000 to over 4 billion. ***Increased the maximum number of process ids from 32,000 to 1 billion. ***Increased the maximum number of device types (major device) from 255 to 4095 and the maximum number of devices of each type (minor device) from 255 to more than a million. ***Improved 64-bit support and [[filesystem]]s of up to 16 [[terabyte]]s on common hardware. ***Improvements to the "overall responsiveness" for interactive processes (the kernel became fully [[preemption (computing)|pre-emptible]] and the [[I/O scheduler]] was rewritten). ***Support for [[futex]]es, a rewrite of threading infrastructure to allow the [[Native POSIX Thread Library]] ([[NPTL]]) to be used. ***An improved module loader. ***[[User Mode Linux]] integration. ***2.6.11 [[Infiniband]] support **Storage Support: ***[[Logical Volume Manager (Linux)|LVM]] updated to version 2 ***support for [[Silicon Graphics|SGI]]'s [[XFS]] filesystem. ***A new "system filesystem" called [[sysfs]], destined to relieve [[procfs]] of its system related information. ***2.6.12 ([[17 June]] [[2005]]) [[iSCSI]] support ***2.6.13 [[inotify]] support ***2.6.14 [[FUSE (Linux)|FUSE]] support **(and more changes: [http://www.kniggit.net/wwol26.html The Wonderful World of Linux 2.6]) ==Architecture== The Linux kernel includes true multitasking, [[virtual memory]], [[shared library|shared libraries]], demand loading, shared [[copy-on-write]] executables, proper [[memory management]], and [[TCP/IP]] [[computer network|networking]]. Today Linux is a module-loading [[monolithic kernel]]. [[Device driver]]s and kernel extensions typically run in [[ring 0]], with full access to the hardware, although some run in [[user space]]. Unlike standard monolithic kernels, device drivers are easily configured as [[module (Linux)|modules]], and loaded or unloaded while running the system. Also unlike standard monolithic kernels, device drivers can be pre-empted under certain conditions. This latter feature was added to handle [[hardware interrupt|hardware interrupts]] correctly, and to improve support for [[symmetric multiprocessing]]. Preemption also improves latency, increasing responsiveness and making Linux more suitable for real-time applications. The fact that Linux is not a [[microkernel]] was the topic of a famous [[flame war]] between [[Linus Torvalds]] and [[Andrew S. Tanenbaum|Andy Tanenbaum]] on comp.os.minix in [[1992]]. [http://www.dina.dk/~abraham/Linus_vs_Tanenbaum.html] [http://www.google.com/groups?threadm=12595%40star.cs.vu.nl] The complete source code of various versions of the Linux kernel can be browsed at http://lxr.linux.no . The complete source code of the latest versions of the Linux kernel can be downloaded from http://www.kernel.org . ==Programming languages== The Linux kernel is written in the version of the [[C programming language]] supported by the GNU [[GNU_Compiler_Collection|GCC]] compiler (which supports a superset of standard C), together with relatively short sections of code written in the [[assembly language]] of the target architecture (and at last count Linux supported about 20 different processor families). Because of the extensions to C supported by the GCC compiler it was (in conjunction with its associated toolset) for long the only compiler capable of correctly building a Linux kernel. More recently [[Intel]] claims to have modified its C compiler so that it also is capable of compiling the kernel. Many other languages are used in some way, primarily in connection with the kernel 'build' process (the methods whereby the bootable image is created from the sources). These include [[Perl]], [[Python programming language|Python]], and various [[shell script]]ing languages. Some drivers may also be written in [[C plus plus|C++]], [[Fortran]], or other languages, but this behavior is strongly discouraged. The kernels build system only supports GCC as kernel and driver compiler. ==Portability== While not originally intended as a [[portability|portable]] operating system, Linux is now one of the most widely ported operating system kernels (although [[NetBSD]] has been ported to almost as many architectures), running on a diverse range of systems from the [[iPAQ]] (a handheld computer) to the IBM [[System z9]] (a massive [[mainframe]] server that can run hundreds or even thousands of concurrent Linux instances). Linux is intended to run as the main operating system on IBM's new [[Blue Gene]] [[supercomputer]] architecture when it is finished. Linus included, perhaps humorously, [[BogoMips]] into the kernel as a performance pseudo-comparison tool. It is important to note that Linus's efforts were also directed successfully at a different sort of portability. Portability, according to Linus, was the ability to easily [[Compiler|compile]] applications from a variety of sources on his system; thus Linux originally became popular in part because it required the least effort to get popular [[GNU General Public License|GPLed]] and other [[open source]] applications running. Linux currently runs on the following machine architectures: *[[Advanced RISC Machines|ARM]] **[[Acorn Computers Ltd|Acorn]]: [[Acorn Archimedes|Archimedes]], [[A5000]] and [[Risc PC|RiscPC]] series **[[StrongARM]], Intel [[XScale]] etc. **[[Hewlett Packard|HP's]] [[iPAQ]] **[[Nintendo|Nintendo's]] [[Nintendo DS|DS]] ([http://www.dslinux.org DS Linux Project]) **[[Apple Computer|Apple's]] [[iPod]] ([[IPodLinux]] [http://ipodlinux.org iPodLinux Project]) *[[Axis Communications]]' [[CRIS]] *[[Fujitsu]][[FR-V]] *[[Hewlett Packard|Hewlett Packard's]] [[Alpha processor|Alpha]] *[[Hewlett Packard|Hewlett Packard's]] [[PA-RISC family|PA-RISC]] *[[Hitachi, Ltd.|Hitachi]]: [[SuperH]] ([[SEGA]] [[Dreamcast]]), [[Hitachi_H8|H8/300]] *[[International Business Machines|IBM's]] [[IBM S390|S/390]] ([[31-bit]]) *[[International Business Machines|IBM's]] [[zSeries]] and [[System z9]] mainframes ([[64-bit]]) *[[Intel]] [[Intel 80386|80386]] and up: [[IBM PC]]s and compatibles with CPUs: **[[Intel 80386|80386]], [[Intel 80486|80486]], and their [[AMD]], [[Cyrix]], [[Texas Instruments|TI]] and [[IBM]] variants **the entire [[Pentium]] series; **[[AMD]] 5x86, [[AMD K5|K5]], [[AMD K6|K6]], [[Athlon]] (all 32-bit versions), [[Duron]]; **[[AMD64]]: [[AMD]]'s 64-bit processor technology (formerly known as x86-64) **[[Cyrix]] 5x86, [[6x86]] (M1), 6x86MX and [[MediaGX]] (National/AMD Geode) series. **[[VIA Technologies]] [[VIA C3]] and later processors **Support for Intel [[Intel 8086|8086]], [[Intel 8088|8088]], [[Intel 80186|80186]], [[Intel 80188|80188]] and [[Intel 80286|80286]] CPUs is under development (see [http://elks.sourceforge.net ELKS] project) **[[Microsoft]]'s [[Xbox]] (Pentium III processor) (see [[Xbox Linux]]) **[[SGI Visual Workstation]] (Pentium II/III processor(s) with SGI chipset) *[[Intel]] [[IA-64]] *[[MIPS architecture|MIPS]] **[[Silicon Graphics, Inc.]] **[[Cobalt Qube]], [[Cobalt Raq]] **[[Sony]] [[PlayStation 2]] (see [[PS2 Linux]]) **[[DECstation]] **several others *[[Motorola]] [[Motorola 68020|68020]] and up: **newer [[Amiga]]s: [[A1200]], [[A2500]], [[A3000]], [[A4000]] **[[Apple Computer|Apple]] [[Macintosh II]], [[Macintosh LC|LC]], [[Macintosh Quadra|Quadra]], [[Centris]] and early [[Performa]] series **[[Sun Microsystems]] 3-series workstations (experimental, uses Sun-3 MMU) **Non-Sun 68020-based machines require the [[Motorola 68851]] [[memory management unit|PMMU]] *[[NEC Corporation|NEC]] [[V850|v850e]] *[[Renesas]] [[M32R]] *[[PowerPC]] and [[IBM POWER]]: **most newer [[Apple Computer|Apple computer]]s (all PCI-based [[Power Macintosh|Power Macintoshes]], limited support for the older [[NuBus]] Power Macs) **clones of the PCI Power Mac marketed by [[Power Computing]], [[UMAX]] and [[Motorola]] **[[Amiga|Amigas]] upgraded with a "Power-UP" card (such as the Blizzard or CyberStorm) **[[International Business Machines|IBM]] [[RS/6000]], [[iSeries]] and [[pSeries]] systems **[[Pegasos]] I and II boards **several embedded PowerPC platforms *[[SPARC]] and [[UltraSparc]]: Sun 4-series, SPARCstation/SPARCserver, Ultra, Blade and Fire series workstations and servers, as well as clones made by [[Tatung]] and others. A complete list of ports is at [http://www.cyut.edu.tw/~ckhung/l/linux_ports.html Linux Ports]. ==Licensing terms== Initially, Torvalds released Linux under a license which forbade any commercial exploitation. This was soon changed to the [[GNU General Public License]] (version 2 exclusively). This license allows distribution and even sale of possibly modified versions of Linux but requires that all those copies be released under the same license and be accompanied by source code. Torvalds has described licensing Linux under the GPL as the ''"best thing I ever did."'' [http://hotwired.goo.ne.jp/matrix/9709/5_linus.html] One general question about the application of the GPL to Linux involves whether loadable kernel modules are considered "derived works" under copyright law, and thereby fall under the terms of the GPL. Torvalds has stated his belief that modules using only a limited, "public" subset of the kernel interfaces can sometimes be non-derived works, thus allowing some binary-only drivers and other modules not obeying the GPL. Not all kernel contributors agree with this interpretation, however, and even Torvalds agrees that many kernel modules are clearly derived works, and indeed he states that ''kernel modules ARE derivative "by default"''; ultimately, such questions can only be resolved by a court. Linux is a registered trademark of Linus Torvalds. ==Mascot== The Linux mascot is a penguin named [[Tux]], created by [[Larry Ewing]]. Many variants of the [[Tux]] penguin exist, with some in [[3D computer graphics|3D]]. The mascot is a penguin because as Torvalds put it, "Linus likes penguins. That's it." The name Tux was suggested to represent (T)orvalds (U)ni(X), and it stuck. [http://www.sjbaker.org/tux/] ==Kernel panic== {{main|Kernel panic}} In Linux, a "panic" is an unrecoverable system error detected by the kernel as opposed to similar errors detected by [[user space]] code. It is possible for kernel code to indicate such a condition by calling the <code>panic</code> function located in the header file sys/system.h. However, most panics are the result of unhandled processor [[Exception handling|exceptions]] in kernel code, such as references to invalid memory addresses. These are typically indicative of a [[Computer bug|bug]] somewhere in the call chain leading to the panic. == See also == * [[Relayfs]] ==References== *Torvalds, Linus; Diamond, David (2001). ''[[Just For Fun]]: The Story of an Accidental Revolutionary''. HarperBusiness. ISBN 0066620724 (hardcover); HarperAudio ISBN 0694525391 (audio tape, abridged ed., read by David Diamond) - on the beginnings of the Linux kernel *[http://www.softpanorama.org/People/Torvalds/index.shtml], ''Nikolai Bezroukov''. Portraits of Open Source Pioneers. Ch 4: A benevolent dictator (Softpanorama e-book). *[http://lwn.net/Articles/53780/ LinkSys and binary modules], ''LWN.net Weekly Edition'', October 16, 2003. *''[[Revolution OS]]'' - a documentary on the history of Linux featuring several interviews with prominent hackers, including Torvalds {{Linux}} ==External links== {{Commons|Linux}} {{wikibookspar||Linux kernel}} {{wikibookspar||Inside Linux Kernel}} *[http://www.kernel.org/ www.kernel.org] - The Linux Kernel Archives, the official kernel repository *[http://tldp.org/HOWTO/Kernel-HOWTO/ Linux Kernel HowTo] *[http://www.kerneltraffic.org/index.html Kernel Traffic], a summary of the high-traffic Linux kernel mailing list *[http://www.kerneltrap.org/ KernelTrap] *[http://lwn.net/Kernel LWN.net kernel page] *[http://lxr.linux.no/source/ Linux Kernel Source Code Viewer] *[http://janitor.kernelnewbies.org/ Linux Kernel Janitor] *[http://lwn.net/Kernel/LDD3/ Linux Device Drivers, 3rd Edition] *[http://www.oreilly.com/catalog/linuxkernel2/ Understanding the Linux Kernel, 2nd Edition] *[http://kerneltrap.org/node/1735 Linux: The GPL And Binary Modules] *[http://www.tldp.org/ The Linux Documentation Project] ''The following are to be merged'' *http://web.archive.org/web/19990117070510/www.forbes.com/forbes/98/0810/6203094a.htm *http://old.lwn.net/2001/features/Timeline/ *http://www.nd.edu/~ljordan/linux/tuxhistory.html *http://www.linuxjournal.com/article.php?sid=6000 *https://netfiles.uiuc.edu/rhasan/linux ===Linux 2.6=== *[http://www.linux.org.uk/~davej/docs/post-halloween-2.6.txt Upgrade to 2.6 kernel] *[http://kniggit.net/wwol26.html The Wonderful World of Linux 2.6]; Joseph Pranevich; December 2003 *[http://josh.trancesoftware.com/linux/ Understanding the Linux 2.6.8.1 CPU Scheduler]; Josh Aas, 17th February 2005 ===Pages with links to kernel resources=== *[http://dmoz.org/Computers/Software/Operating_Systems/Linux/Kernel/ Linux kernel @ dmoz.org] *[http://directory.google.com/Top/Computers/Software/Operating_Systems/Linux/Kernel/ Linux kernel @ google] *http://www.linuxlinks.com/Kernel/ *http://www.topology.org/soft/lkernel.html *http://loll.sourceforge.net/linux/links/Kernel/ *http://www.linux.org/dist/kernel.html *[http://www.kernelnewbies.org/ Kernel Newbies.org] *[http://vger.kernel.org/ Linux Kernel Developers' email list] [[Category:Free software]] [[Category:Linux]] [[Category:Operating system kernel]] [[Category:Linux software]] [[bg:Линукс]] [[de:Linux-Kernel]] [[es:Linux (núcleo)]] [[fa:هسته لینوکس]] [[fr:Noyau Linux]] [[ilo:Linux]] [[it:Kernel Linux]] [[ja:Linux&#12459;&#12540;&#12493;&#12523;]] [[lv:Linux]] [[nl:Linux-kernel]] [[no:Linux-kjernen]] [[nn:Linux-kjernen]] [[pl:Linux (jądro)]] [[pt:Núcleo do Linux]] [[ru:Linux (&#1103;&#1076;&#1088;&#1086;)]] [[sh:Linux]] [[sv:Linuxkärnan]] [[th:&#3621;&#3636;&#3609;&#3640;&#3585;&#3595;&#3660; &#3648;&#3588;&#3629;&#3619;&#3660;&#3648;&#3609;&#3621;]] [[tl:Linux]] [[vi:H&#7841;t nhân Linux]] [[zh:Linux &#20869;&#26680;]] శ్రీబాగ్‌ ఒడంబడిక 5742 16173 2005-12-17T17:01:48Z Chaduvari 97 /* ముఖ్యాంశాలు */ చిరు సవరణ ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటుపై [[కోస్తా]] ఆంధ్ర, [[రాయలసీమ]] నాయకుల మధ్య ఏర్పడిన అపోహలను, విభేదాలను తొలగించే ఉద్దేశంతో కుదిరిన ఒప్పందమే '''శ్రీబాగ్ ఒడంబడిక'''. [[1937]]లో జరిగిన ఈ ఒప్పందం వీరిమధ్య సదవగాహనను పెంపొందించి, [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఏర్పాటు]]కు మార్గం సుగమం చేసింది. ==నేపథ్యం== ప్రత్యేకాంధ్ర ఉద్యమంలో కోస్తా, రాయలసీమ నాయకుల మధ్య విభేదాలు ఉండేవి. [[1926]]లో ఏర్పాటైన [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయము]]ను ఎక్కడ ఏర్పాటు చెయ్యాలనే విషయంతో ఈ విభేదాలు మొదలయ్యాయి. అప్పటి మద్రాసు ముఖ్యమంత్రి డా. సుబ్బారాయన్‌ తీసుకున్న నిర్ణయాలు ఇందుకు ఇతోధికంగా తోడ్పడ్డాయి. ఆ తరువాత, [[1913]]నుండి, [[1935]] వరకు జరుగుతూ వచ్చిన [[ఆంధ్ర మహాసభ]] సమావేశాలలో, ఆంధ్ర కాంగ్రెసు కమిటీ ఎన్నికలలోను ఇవి బయటపడుతూ ఉండేవి. [[1917]]లో నెల్లూరులో జరిగిన ఆంధ్ర మహాసభ సమావేశాలలో ప్రత్యేకాంధ్ర తీర్మానాన్ని ఓడించడానికి రాయలసీమ, నెల్లూరు ప్రతినిధులు తీవ్రంగా ప్రయత్నించారు. [[1924]]లో [[విజయవాడ]]లో జరిగిన ఆంధ్ర కాంగ్రెసు కమిటీ ఎన్నికలలో అధ్యక్ష పదవికి పోటీచేసిన రాయలసీమకు చెందిన నాయకుడు, [[గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు]] ను ఆంధ్ర నాయకులు ఓడించారు. ఆనాటి రాయలసీమ రాజకీయ నాయకత్వంలో తమిళుల ప్రాబల్యం అధికంగా ఉండటం, వారు సహజంగానే ప్రత్యేకాంధ్రకు వ్యతిరేకంగా ఉండటం ఈ విభేదాలకు ఒక ప్రధాన కారణం. కేశవ పిళ్ళె, ఏకాంబర అయ్యర్ వీరిలో ప్రముఖులు. ==ఒడంబడిక== [[1937]]లో విజయవాడలో జరిగిన ఆంధ్ర మహాసభ రజతోత్సవాలలో పాల్గొన్న నాయకులు విభేదాలను తొలగించుకోవాలన్న నిశ్చయానికి వచ్చారు. మంత్రివర్గం ఏర్పాటు, నీటిపారుదల, రాజధాని మొదలైన విషయాలలో రాయలసీమకు రక్షణలు అవసరమన్న భావనను రాయలసీమ నాయకులు వ్యక్తపరచగా, ఈ విషయాలను పరిశీలించేందుకు ఒక సంఘాన్ని నియమించారు. ఈ సంఘ సభ్యులు: *[[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]] *[[గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమ రావు]] *[[హలహర్వి సీతారామిరెడ్డి]] *[[కడప కోటిరెడ్డి]] *[[కొండా వెంకటప్పయ్య]] *[[రామకృష్ణారెడ్డి]] *[[మహబూబ్‌ ఆలీ బేగ్‌]] *[[దేశిరాజు హనుమంతరావు]] *[[కల్లూరు సుబ్బారావు]] *[[దేశపాండే సుబ్బారావు]] *[[వరదాచారి]] *[[రామాచారి]] *[[సుబ్బరామిరెడ్డి]] ఈ సంఘ సభ్యులంతా [[1937]] [[నవంబర్‌ 16]]న మద్రాసులో దేశోద్ధారక [[కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు]] నివాసమైన '''శ్రీబాగ్''' లో సమావేశమై, ఒక ఒప్పందానికి వచ్చారు. ఈ ఇంటి పేరుమీదనే ఈ చారిత్రాత్మక ఒప్పందానికి ''శ్రీబాగ్ ఒడంబడిక'' అని పేరు వచ్చింది. ==ముఖ్యాంశాలు== శ్రీబాగ్ ఒడంబడిక లో కింది ముఖ్యాంశాలు ఉన్నాయి. *విశ్వవిద్యాలయము: రెండు ప్రాంతాల మధ్య సాంఘిక, సాంస్కృతిక సమానత్వం కొరకు విద్యా కేంద్రాలు ఏర్పాటు చెయ్యాలి. ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం కింద అనంతపురంలో ఒక కేంద్రం ఏర్పాటు చెయ్యాలి. *సాగునీటిపారుదల అభివృద్ధి: వెనకబడ్డ రాయలసీమ ప్రాంతం కోస్తా ప్రాంతంతో సమానమయ్యే వరకు సాగునీటి సరఫరా విషయంలో రాయలసీమ ప్రాజెక్టులకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి. *శాసనసభ స్థానాలు జనాభా ప్రాతిపదికన కాక, ప్రాంత విస్తీర్ణం ఆధారంగా నిర్ణయించాలి. రాయలసీమలో జనసాంద్రత కోస్తా కంటే తక్కువ కావడం వలన ఈ ప్రతిపాదన చేసారు. రాజధాని, హైకోర్టులు చెరో ప్రాంతంలో ఏర్పాటు చెయ్యాలి. ఏదికావాలో కోరుకునే హక్కు రాయలసీమకు ఉండాలి. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 11 5743 15741 2005-12-10T17:13:29Z Chaduvari 97 *యునిసెఫ్ దినోత్సవం *[[1881]]: తెలుగునాట మొట్టమొదటి వితంతు పునర్వివాహం - [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] ఆధ్వర్యంలో, [[రాజమండ్రి]] లో - జరిగింది. *[[1965]]: [[హైదరాబాదు]] [[రామచంద్రాపురం]]లో [[బి.హెచ్.ఇ.ఎల్]] కర్మాగారాన్ని, నాటి [[భారత్‌|భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]], [[లాల్‌ బహదూర్ శాస్త్రి]] ప్రారంభించాడు. User:Sailaja angara 5744 15759 2005-12-10T17:35:40Z Sailaja angara 217 I would like to contribute something to this page. I wish to share my opinions on certain things with others and would like others to share their feelings also. sailaja. Talk:లినక్సు 5746 15994 2005-12-15T11:02:50Z Mpradeep 50 Talk:లినక్షు, Talk:లినక్సు కు తరలించబడింది --[[User:చంద్రశేఖర్|చంద్రశేఖర్]] 18:05, 11 డిసెంబర్ 2005 (UTC) లినక్షు కంటే లినక్స్ అని రాస్తే బాగుంటుంది కదా...ఆంగ్ల పదాలకు తెలుగు వాడుక ఉన్నప్పుడు ఎలాగూ దాన్నే వాడతాము (ఉదా. రోడ్డు, బస్సు) .... వాడుకలో లేనప్పుడు కూడా ఖూనీ చేయడం ఎందుకు? :: I made the change: Please let me know if there is something more I need to do.[[User:Chavakiran|Chavakiran]] 06:33, 15 డిసెంబర్ 2005 (UTC) దత్తాత్రేయ స్వామి 5747 15815 2005-12-12T16:06:42Z వైఙాసత్య 58 /* అత్రివరదుడు */ '''శ్రీ దత్తాత్రేయ స్వామి''' త్రిమూర్తుల (బ్రహ్మ, విష్ణు మూర్తి, మహేశ్వరుడు) స్వరూపం. గురుతత్వానికి మొదటివాడు అవడంవల్ల ఈయనకు ఆదిగురువనే పేరు ఉన్నది. ==చరిత్ర== సప్తర్షులలో ఒకడైన అత్రి మహర్షి, అనసూయల కొడుకే దత్తుడు. ఆయన ఎందరో మహా పురాణపురుషులకు, దేవతలకు జ్ఞానబోధ, సహాయము చేసిన ఉదాహరణలు వివిధ పురాణాలలో ప్రస్తావించబడ్డాయి. ===జననము=== ===బాల్యము=== ===భక్తులు, శిష్యులు=== ====ఇంద్రుడు==== ====విష్ణుదత్తుడు==== ====కార్తవీర్యార్జునుడు==== ====పరశురాముడు==== ====నహుషుడు==== ====అలర్కుడు==== ====యదురాజు==== ====పింగళనాగుడు==== ==షోడశ (16) అవతారములు== దత్తాత్రేయస్వామి వివిధ రూపాలలో కనిపించి వివిధ భక్తులను అనుగ్రహించాడు. ఆయారూపాలు వేర్వేరు పేర్లతో ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఆ అవతారాలు: ===కాలాగ్ని శమనుడు=== ===యోగిరాజ వల్లభుడు=== ===దత్తయోగిరాజు=== ===జ్ఞానసాగరుడు=== ===శ్యామకమలలోచనుడు=== ===అత్రివర్ధుడు=== ===సంస్కారహీన శివరూపుడు=== ===ఆదిగురువు=== ===దిగంబరదత్తుడు=== ===విశ్వాంబరావధూత=== ===దేవదేవుడు=== ===దత్తావధూత=== ===దిగంబరదేవుడు=== ===కాలాగ్ని శమనుడు=== ===సిద్ధరాజు=== ===మాయాముక్తావధూత=== ===లీలా విశ్వంభరుడు=== ==తత్వము== ==అనఘ== ==బయటి లంకెలు== [http://www.dattapeetham.com/india/datta/datta.html దత్తాత్రేయుని గురించి - అవధూత దత్తపీఠం వారి సైట్ లో దత్తాత్రేయుని గురించి] Image:Gnome-Screenshot2.png 5749 21748 2006-04-08T15:26:38Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Linux-SuSE-KDE.png 5750 15809 2005-12-12T10:13:21Z Mpradeep 50 Image:600px-Computer-aj aj ashton 01.png 5751 21747 2006-04-08T15:26:34Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] రాజకీయం 5752 16331 2005-12-19T13:52:47Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} [[విప్లవ రాజకీయాలు]] [[Category:రాజకీయం]] విప్లవ రాజకీయాలు 5753 16332 2005-12-19T13:54:19Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} *[[విప్లవకారులు]] *[[విప్లవ రచయితలు]] *[[విప్లవ పార్టీలు]] విప్లవకారులు 5754 16369 2005-12-20T04:34:46Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} *[[భగత్ సింఘ్]] *[[చారు మజుందార్]] *[[కొండపల్లి సీతారామయ్య]] చారు మజుందార్ 5756 17758 2006-01-09T06:43:43Z Chaduvari 97 +vargaalu [[Image:CharuMazumdar183_262.jpg|thumb|చారు మజుందార్]] ==పరిచయం== CM గా సుప్రసిద్ధుడైన '''చారు మజుందార్''' [[నక్సల్బరీ]] ఉద్యమ రూపశిల్పి. [[CPI(ML)]] పార్టీకి సంస్థాపక ప్రధాన కార్యదర్శి. ఆయన ప్రేరణ వల్ల ఎంతో మంది యువకులు విప్లవోద్యమంలకి దుంకింరు. కార్మికులతో, కర్షకులతో అనుసంధానమై వాళ్ళ పోరాటాలల్ల పాల్గొన్నవారే చివరిదాకా [[విప్లవకారులు]]గా నిలబడగలుగుతారని ఆయన యువతకి చెప్పిండు. ఆయన మరణించిన [[జూలై 28]] వ తారీకును భారతదేశంలోని యావత్ [[మార్క్సిస్టు]]-[[లెనినిస్టు]] ఉద్యమం అమరవీరుల దినంగా పాటిస్తుంది. ==బాల్యం== చారు మజుందార్ [[1918]] ల [[సిలిగురి]]లోని ఒక జమీందారు కుటుంబంల జన్మించిండు. విద్యార్థిగా ఉన్నప్పుడు ఆయన పెట్టి-బూర్జువా జాతీయ విప్లవకారులచే ప్రభావితుడై [[అనుశీలన్]] గ్రూపుకి అనుబంధ సంస్థ అయిన [[బెంగాల్]] విద్యార్థి సంఘంల (All Bengal Students Association) సభ్యునిగా చేరిండు. న్యాయవాది అయిన ఆయన తండ్రి [[కాంగ్రెస్‌]]ల చురుకైన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు. ఆయన తల్లి ఆమె కాలానికి ప్రగతిశీల భావాలు కలది. [[1937]]-[[1938|38]] ల ఆయన కళాశాల విద్యను వదిలిపెట్టి, [[కాంగ్రెస్]] కార్యకర్తగా బీడీ కార్మికులను, ఇతరులను సంఘటిత పరిచిండు. ==[[CPI]] ల== కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత కాంగ్రెస్ ని వదిలిపెట్టి [[CPI]]ల చేరి రైతు సంఘంల పని చేసిండు. మొదట [[జల్‌పైగురి]] రైతులతో పని చేసి వారిల సర్వసమ్మతమైన నాయకునిగా పేరు తెచ్చుకున్నడు. ప్రభుత్వం ఆయన మీద అరెస్టు వారెంటు జారీ చేయగా ఆయన అజ్ఞాతంలకి వెళ్ళిండు. [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం]] మొదలవ్వంగనే [[CPI]] పార్టీ నిషేధించబడింది. రైతులతో రహస్య కార్యకలాపాలు నిర్వహించి, [[1942]] ల [[CPI]] జల్‌పైగురి జిల్లా కార్యవర్గంల సభ్యుడయ్యిండు. [[1943]] ల పెద్ద కరువు వచ్చినపుడు, జల్‌పైగురిల పంటలను స్వాధీనపర్చుకోడానికి అందరినీ సంఘటితపరిచిండు. [[1946]]ల '[[తెభాగ]] ' ఉద్యమంల పాల్గొని, ఉత్తర [[బెంగాల్]] రైతు పోరాటాలను నిర్వహించిండు. ఈ ఉద్యమం ఆయనపై ప్రగాఢ ప్రభావం చూపి, సాయుధ రైతాంగ విప్లవోద్యమంపై ఆయన ఆలోచనలకు స్పష్టతనేర్పరచింది. తర్వాత ఆయన [[డార్జిలింగ్]] జిల్లాల తేయాకు కార్మికులతో పని చేసిండు. [[1984]]ల [[CPI]] నిషేధించబడగా ఆయన తర్వాతి మూడు సంవత్సరాలు జైలుల గడిపిండు. [[1954]] జనవరిల జల్‌పైగురికి చెందిన [[CPI]] సభ్యురాలు లీల మజుందార్ సేన్‌గుప్తను ఆయన వివాహమాడిండు. ఆయన కార్యకలాపాలకు కేంద్రమైన [[సిలిగురి]]కి వాళ్ళు వెళ్ళింరు. పూర్వీకుల ఆస్తి పోగొట్టుకొని అనారోగ్యంతో ఉన్న ఆయన తండ్రి, అవివాహిత అయిన ఆయన చెల్లెలు ఆర్థిక ఇబ్బందుల మధ్య అక్కడే జీవించింరు. రైతాంగ పోరాటం తగ్గుముఖం పట్టడంతో తేయాకు కార్మికులు, రిక్షా కార్మికులను సంఘటితపర్చడానికి ఆయన కృషి చేసిండు. [[1956]]ల [[పాల్‌ఘాట్]] కాంగ్రెస్ తర్వాత, పార్టీతో ఆయనకున్న అభిప్రాయ భేదాలు పెరిగినయి. ఆయనకున్న ఇబ్బందికర పరిస్థితులకు ఎన్నో ఆర్థిక ఇబ్బందులు తోడైనయి. కాని అంతర్జాతీయ [[కమ్యూనిస్టు]] ఉద్యమంల జరుగుతున్న పెద్ద చర్చ (The Great Debate) ఆయనకు ఉత్తేజాన్ని ఇచ్చింది. [[ఇండో-చైనా]] యుద్ధం సందర్భంగా ఆయన మళ్ళీ జైలుకి వెళ్ళిండు. ==[[CPI(M)]] ల== [[CPI]] పార్టీ చీలికతో [[CPI(M)]]ల చేరినా, ముఖ్యమైన సైద్ధాంతిక ప్రశ్నలపై నాయకత్వం తప్పించుకుంటునట్టు ఆయన భావించిండు. [[1964]]-[[1965|65]] ల ఆయన ఆరోగ్యం దెబ్బతిన్నప్పుడు [[కమ్యూనిజం]] మరియు [[మావో]] ఆలోచన గురించి అధ్యయనం చేయడానికి, రాయడానికి సమయాన్ని వినియోగించిండు. [[1965]]-67 వరకు ఆయన రచనలల్ల, ఉపన్యాసాలల్ల నమోదు చేయబడిన ఆయన భావాలు ఈ సమయంలనే ఏర్పడ్డయి. అవే తర్వాత '''చారిత్రక ఎనిమిది పత్రాలు'''(Historic Eight Documents)గా పిలువబడి నక్సల్బరి ఉద్యమానికి రాజకీయ-సైద్ధాంతిక మూలం అయినయి.[[1967]]ల [[నక్సల్బరీ]] ఉద్యమం మొదలైన తర్వాత పోలీసులకి పట్టుబడకుండా [[చారు మజుందార్]] అజ్ఞాతంలకి పోయిండు. కొన్ని వారాల తర్వాత ఆయన ఇట్లా రాసిండు, "వందలాది [[నక్సల్బరీ]]లు భారతదేశంల నిప్పు రాజుకుంటున్నయి...నక్సల్బరీ చావలేదు,నక్సల్బరీకి చావు లేదు." ==[[CPI(ML]]) ఏర్పాటు== [[మార్క్సిజం]]-[[లెనినిజం]]-[[మావో]] ఆలోచనను వ్యాపింపజేస్తూ, దీని మూలంగా అన్ని [[కమ్యూనిస్టు]] విప్లవకారులను ఏకం చేస్తూ, నక్సల్బరీ తరహా రైతాంగ విప్లవ పోరాటాలను వృద్ధి చేసే లక్ష్యంతో ఏప్రిల్ [[1969]]ల [[CPI(ML)]] ఏర్పడింది. మే [[1970]], [[CPI(ML)]] కాంగ్రెస్ సమావేశంల ఏర్పడిన కేంద్రకమిటీకి ఆయన ప్రధాన కార్యదర్శిగా ఎన్నుకోబడ్డడు. తర్వాత కాలంల ఇద్దరు కేంద్రకమిటీ సభ్యులు మాయం చేయబడినా, చాలా మంది ముఖ్య నాయకులు చంపబడినా, అనారోగ్యంతో ఉన్న ఆయన పోలీసులనుండి తప్పించుకోగలిగిండు. ==పోలీసు నిర్బంధంల మరణం== [[జూలై 16]], [[1972]]న, కొరియర్‌ని చిత్రహింసలు చేయగా తెలిసిన సమాచారంతో ఆయన [[కలకత్తా]]లోని ఒక స్థావరంల పట్టుబడ్డడు. పట్టుబడిన సమయంల ఆయన గుండెజబ్బు వలన తీవ్ర అనారోగ్యంతో బాధపదుతున్నడు. పోలీసు నిర్బంధంల ఆయన ఉన్న పది రోజులు ఆయనను చూడడానికి ఆయన న్యాయవాదిని కాని, కుటుంబ సభ్యులని కాని, వైద్యున్ని కాని పోలీసులు అనుమతించలేదు. [[1972]] జూలై 28 తెల్లవారుఝామున 4 గంటలకు, [[చారు మజుందార్]] [[లాల్‌బజార్]] పోలీస్ నిర్బంధంల మరణించిండు. ఆయన శవాన్ని కూడా ప్రభుత్వం కుటుంబానికి అందజేయలేదు. పోలీసులు కుటుంబ సభ్యులతో శవాన్ని ఒక దహనవాటికకు తీసుకపోయి, సమీప బంధువులను కూడా రానివ్వకుండా కట్టుదిట్టం చేసి ఆయన శవాన్ని దహనం చేసింరు. ఆయన మరణంతో [[భారత దేశము|భారత దేశం]]ల విప్లవోద్యమ మొదటి ఘట్టం ముగిసింది. [[Category:విప్లవోద్యమ నాయకులు]] [[Category:నక్సల్బరీ ఉద్యమం]] [[Category:1918 జననాలు]] [[Category:1972 మరణాలు]] Image:CharuMazumdar183 262.jpg 5757 15822 2005-12-12T19:53:09Z చైతన్య 185 వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి 5758 19442 2006-01-31T10:44:17Z Chaduvari 97 /* బయటి లింకులు */ +యశోదమ్మ గారితో ఇంటర్వ్యూ- bayaTi liMku ==పరిచయం== తెలంగాణ ప్రజాసాహిత్యానికి పాదులు వేసి ప్రాణం పోసినవాడు [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]]. రచయిత. సేవాశీలి. ఉద్యమకర్త. [[కమ్యూనిస్టు]] నేత. ప్రచురణకర్త. పాత్రికేయుడు. ప్రచారకుడు ఆయన. భాషాసాహిత్యాల దగ్గర్నుంచి పౌరహక్కుల దాకా వట్టికోట అన్ని ఉద్యమాలల్ల పాలుపంచుకున్నడు. ==బాల్యం == [[1915]] [[నవంబర్ 1]] తేదీన [[నల్లగొండ]] జిల్లా [[నకిరేకల్]] సమీపంలోని [[మాచవరం]]ల సింహాద్రమ్మ, రామచంద్రాచార్యులకు జన్మించిండు. తండ్రి చిన్ననాట చనిపోవడంతో సీతారామారావు అనే ఉపాధ్యాయుడికి వండిపెడుతూ విద్యాభ్యాసం, సారస్వతాభ్యాసం చేసిండు. ==నిజాంకు వ్యతిరేకంగా == గ్రంధాలయోద్యమంతో మొదలైన ప్రేరణ ఆళ్వారుస్వామిని [[నిజాం]] వ్యతిరేకోద్యమం దాకా నడిపించింది. ప్రజల్లో కలిసి ఆయన పని చేసిన తీరు [[నిజాం]]కు కోపం తెప్పించింది. దానితో ఆయన జైలు పాలు అయ్యిండు. వంటపనిల, ప్రూఫ్ రీడింగ్‌ల, హోటల్ సర్వర్‌గా పని చేస్తున్నప్పుడు ఆయన పొందిన అనుభవాలు ఆయన ప్రజల మనిషిగా నిలబడేట్టు చేసినయి. [[నిజాం]]ను గడగడలాడించిన '[[ఆంధ్రమహాసభ]]' [[నల్లగొండ]] జిల్లా అధ్యక్షుడిగా, [[కమ్యూనిస్టు పార్టీ]] నాయకుడుగా ప్రజాచైతన్యాన్ని కూడగట్టిండు. ==రచనలు== *వట్టికోట జైలు జీవితం ''జైలు లోపల'' పేరుతో కథల సంపుటిగా వెలువడింది. *తెలంగాణ ప్రజాజీవిత నేపథ్యంతో [[1952]]ల ''ప్రజలమనిషి'' నవల రచించిండు. *[[1940]]-[[1945|45]] మధ్యకాలంలోని రాజకీయ, సాంఘిక ప్రజా ఉద్యమాల చిత్రణతో ''గంగు'' నవల రచించిండు. *[[తెలంగాణ]] చైతన్యం కోసం 'దేశోద్ధారక గ్రంథమాల' స్థాపించి కొద్దికాలంలనే 35 పుస్తకాలు ప్రచురించటం ఆయన కృషికి నిదర్శనం. [[తెలంగాణ]] విశేషాలను కూర్చి, '[[తెలంగాణ]]' పేరుతో సంపుటాలు ప్రచురించిండు. ఇవేవీ ఇప్పుడు అందుబాటుల లేకుండా పోయినయి. *[[1961]] [[ఫిబ్రవరి 5]] న ఆయన మృతి [[తెలంగాణ]]కు తీరని లోటుగా ఉండిపోయింది. ==బయటి లింకులు== *[http://www.andhrabharati.com/kavitalu/dASarathi/agnidhAra/ALvAruku.html ఆళ్వారుస్వామికి దాశరథి 'అగ్నిధార'ను అంకితం ఇస్తూ రాసిన కవిత] *[http://www.andhrajyothy.com/editshow.asp?qry=/2006/jan/30vividha1 ఆళ్వారుస్వామి భార్య యశోదమ్మ గారితో ఇంటర్వ్యూ - ఆంధ్రజ్యోతి, 2006 జనవరి 30] [[Category:తెలంగాణా విముక్తి పోరాట యోధులు]] [[Category:1915 జననాలు]] [[Category:1961 మరణాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 13 5760 15869 2005-12-13T08:09:08Z Chaduvari 97 Data Correction *[[2001]]: [[భారత్|భారత]] [[పార్లమెంటు]] పై ఐదుగురు తీవ్రవాదులు దాడి చేసిన సంఘటనలో ఆరుగురు పోలీసులు, ఒక తోటమాలి మరణించారు. మొత్తం తీవ్రవాదులందరూ భద్రతా దళాల కాల్పుల్లో హతమయ్యారు. వీరందర్నీ [[పాకిస్తాన్]] దేశస్తులుగా గుర్తించారు. *[[1952]]: ప్రత్యేక [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేకాంధ్ర రాష్ట్ర]] సాధన కొరకు ఆమరణ దీక్షలో ఉన్న [[పొట్టి శ్రీరాములు]]కు దీక్ష విరమించమని విజ్ఞప్తి చేస్తూ [[హైదరాబాదు]] [[ముఖ్యమంత్రి]], [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] సందేశం పంపాడు. కొల్లిపర 5761 24372 2006-04-23T12:20:37Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=కొల్లిపర||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొల్లిపర|villages=14|area=|population=57.51|pop_male=28.81|pop_female=28.69|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.91|lit_male=74.34|lit_female=63.46}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[వల్లభాపురం]], [[మున్నంగి]], [[దంతులూరు]], [[కుంచవరం]], [[అత్తోట]], [[సిరిపురం]], [[చివలూరు]], [[పిడపర్రు]], [[కొల్లిపర]], [[చెముడుపాడు]], [[దావులూరు]], [[తూములూరు]], [[బొమ్మువారిపాలెం]], [[అన్నవరం(కొల్లిపర)]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] వట్టిచెరుకూరు 5762 24378 2006-04-23T12:23:24Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=వట్టిచెరుకూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వట్టిచెరుకూరు|villages=12|area=|population=44.95|pop_male=22.51|pop_female=22.43|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.00|lit_male=72.63|lit_female=57.37}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[అనంతవరప్పాడు]], [[చెమళ్ల మూడి]], [[కుర్నూతల ]], [[గారపాడు]], [[కాట్రపాడు]], [[యామర్రు]], [[పల్లపాడు]], [[కారెంపూడిపాడు]], [[వట్టిచెరుకూరు]], [[లేమల్లెపాడు]], [[కోవెలమూడి]], [[ముట్లూరు]], [[చింతపల్లి పాడు]], [[వింజనం పాడు]], [[పుల్లడి గుంట]], [[సౌపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] చుండూరు 5763 24376 2006-04-23T12:22:12Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=చుండూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చుండూరు|villages=12|area=|population=46.82|pop_male=23.49|pop_female=23.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.41|lit_male=75.73|lit_female=63.07}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[పెనుగుదురుపాడు]], [[వలివేరు]], [[యడ్లపల్లి]], [[చినపరిమి]], [[మండూరు]], [[పెదగాదెలవర్రు]], [[చుండూరు]], [[వేటపాలెం]], [[కొత్తపల్లి]], [[తొట్టెంపూడి]], [[మోదుకూరు]], [[ఆలపాడు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] తెనాలి 5764 24375 2006-04-23T12:21:48Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=తెనాలి||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తెనాలి|villages=12|area=|population=224.10|pop_male=112.81|pop_female=111.29|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.21|lit_male=80.97|lit_female=69.37}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కొలకలూరు]], [[నందివెలుగు]], [[గుడివాడ(తెనాలి)]], [[సంగం జాగర్లమూడి]], [[అంగలకుదురు]], [[పినపాడు]], [[కఠెవరం]], [[నేలపాడు]], [[బుర్రిపాలెం]], [[చినరావూరు]], [[పెదరావూరు]], [[తెనాలి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline39.png 5765 24476 2006-04-23T15:45:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline46.png 5766 24481 2006-04-23T15:46:16Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline41.png 5767 24477 2006-04-23T15:45:29Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline38.png 5768 24475 2006-04-23T15:45:02Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] పెదకాకాని 5769 24370 2006-04-23T12:16:01Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=పెదకాకాని||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదకాకాని|villages=10|area=|population=64.69|pop_male=32.77|pop_female=31.91|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.56|lit_male=71.66|lit_female=55.29}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కొప్పురావూరు]], [[నంబూరు]], [[పెదకాకాని]], [[వెనిగండ్ల]], [[ఐతావరప్పాడు]], [[తక్కెళ్ళపాడు]], [[ఉప్పలపాడు]], [[దేవరాయభొట్లపాలెం]], [[తంగెళ్ళమూడి]], [[అనుమర్లపూడి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline36.png 5770 24474 2006-04-23T15:44:36Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] ఫిరంగిపురం 5771 24367 2006-04-23T12:14:40Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ఫిరంగిపురం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఫిరంగిపురం|villages=14|area=|population=60.87|pop_male=30.85|pop_female=30.04|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.84|lit_male=68.92|lit_female=46.45}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[యర్రగుంట్లపాడు]], [[తక్కెళ్ళపాడు(ఫిరంగిపురం)]], [[శిరంగిపాలెం]], [[113తాళ్ళూరు]], [[బేతపూడి(ఫిరంగిపురం)]], [[గుండాలపాడు]], [[పొనుగుపాడు]], [[మెరికపూడి]], [[నుదురుపాడు]], [[వేమవరం]], [[రేపూడి]], [[ఫిరంగిపురం]], [[అమీనాబాద]], [[హవుసుగణేశ]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline33.png 5772 24471 2006-04-23T15:44:06Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] గుంటూరు మండలం 5773 24369 2006-04-23T12:15:41Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=గుంటూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుంటూరు|villages=12|area=|population=601.54|pop_male=301.75|pop_female=299.79|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.40|lit_male=80.39|lit_female=66.39}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[చినపలకలూరు]], [[పెదపలకలూరు]], [[జొన్నలగడ్డ]], [[గోరంట్ల]], [[నల్లపాడు (గ్రామీణ)]], [[గుంటూరు(గ్రామీణ)]], [[అక్కిరెడ్డిపాలెం(గ్రామీణ)]], [[పొత్తూరు]], [[చౌడవరం]], [[ఏటుకూరు]], [[బుడంపాడు]], [[గుంటూరు]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline34.png 5774 24472 2006-04-23T15:44:16Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline35.png 5775 24473 2006-04-23T15:44:26Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Category:రాజకీయం 5776 17089 2005-12-30T07:17:22Z Chaduvari 97 +Category [[Category:భారత దేశము]] [[Category:సమాజం]] User:Mpradeep/SandBox 5777 25854 2006-05-27T18:11:16Z 131.111.244.4 [[ఆటలు]] - [[సాఫ్ట్‌వేర్‌]] - [[హార్డ్‌వేర్‌]]- [[చరిత్ర (కంప్యూటర్లు)|చరిత్ర]] - [[ఇంటర్నెట్టు ]] [[Image:Computer-aj aj ashton 01.svg|thumb|నిత్యం వాడుకునే కంప్యూటరు యొక్క చిత్రము.]] '''కంప్యూటరు''' అనునది సమాచారమును, [[సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు| ప్రోగ్రాముల]] ద్వారా, వివిద రకములుగా మార్చుకొనుటకు ఉపయోగించు ఒక యంత్రము. మన సమాచారము వివిద రూపములలో ఉండవచును. ఉదాహరణకు అవి సంక్యలుగా, బొమ్మలుగా, శబ్దములుగా లేదా అక్షరములుగా ఉండవచ్చు. Computers can be extremely versatile. In fact, they are ''universal'' information processing machines. According to the [[Church-Turing thesis]], a computer with a certain minimum threshold capability is in principle capable of performing the tasks of ''any'' other computer, from those of a [[personal digital assistant]] to a [[supercomputer]]. Therefore, the same computer designs have been adapted for tasks from processing company payrolls to controlling industrial [[robot]]s. Modern electronic computers also have enormous speed and capacity for information processing compared to earlier designs, and they have become exponentially more powerful over the years (a phenomenon known as [[Moore's Law]]). Computers are available in many physical forms. The original computers were the size of a large room, and such enormous computing facilities still exist for specialized [[science|scientific]] computation - [[supercomputer]]s - and for the [[transaction processing]] requirements of large companies, generally called [[mainframe]]s. Smaller computers for individual use, called [[personal computer]]s, and their portable equivalent, the [[notebook computer]], are ubiquitous information-processing and [[communication]] tools and are perhaps what most non-experts think of as "a computer". However, the most common form of computer in use today is the [[embedded computer]], small computers used to control another device. Embedded computers control machines from [[fighter planes]] to [[digital camera]]s. ఈ కలన యంత్రాలు స్థూలంగా రెండు రకాలు. [[డిజిటల్‌ కంప్యూటర్‌]] లేదా అంక కలన యంత్రమ ఒక రకం. [[Analog Computer]] లేదా సారూప్య కలన యంత్రం మరొక రకం. ఈ రోజుల్లో అంక కలన యంత్రాల ధాటికి ఆగలేక సారూప్య కలన యంత్రాలు మరుగున పడిపోయాయి. ఇంకా కొత్త కొత్త రకాల కంప్యూటర్లు పరిశోధన స్థాయిలో ఉన్నాయి. క్వాంటం శాస్త్రపు సూత్రాలని ఉపయోగించి నిర్మాణం జరిగితే అవి క్వాంటం కంప్యూటర్లు. అలాగే DNA (అంటే జీవ కణాలలోని వారసవాహికలు) లో నిబిడీకృతమైన సూత్రాలని ఉపయోగించి నిర్మాణం జరిగితే అవి DNA కంప్యూటర్లు. ==కంప్యూటింగు యొక్క చరిత్ర== కంప్యూటరు అనే యంత్రాలు రాక మునుపు కంప్యూటరు అనే వ్యక్తి ఉండే వాడు. ఆ వ్యక్తిని మనం గణకుడు అనో ముసద్దీ అనో, గుమస్తా అనో, కరణం అనో అనేవాళ్ళం. ఈ లెక్కలు చెయ్యడానికి ఎలక్‌ట్రానిక్‌ యంత్రాలు వచ్చిన తర్వాత, ఇంగ్లీషు మాతృ భాషగా కలవాళ్ళు ఆ యంత్రాలని కూడ పూర్వం ఉద్యోగస్తుడికి ఏమి పేరు వాడే వారో అదే పేరుని వాడడంん మొదలు పెట్టేరు. కనుక కావలిస్తే మనం computer ని కలని అనో, గణక్‌ అనో, ముసద్దీ అనో అనొచ్చు. అలాగే computing machine అన్నమాటని కలన యంత్రం అనొచ్చు. often with the aid of a variety of [[mechanical calculating device]]s from the [[abacus]] onward. An example of an early computing device was the [[Antikythera mechanism]], an ancient Greek device for calculating the movements of [[planet]]s, dating from about [[87 BCE]]. The technology responsible for this mysterious device seems to have been lost at some point. The end of the [[Middle Ages]] saw a reinvigoration of [[Europe]]an mathematics and engineering, and by the early [[17th century]] a succession of mechanical calculating devices had been constructed using [[clockwork]] technology. A considerable number of technologies that would later prove vital for the digital computer were developed in the late [[19th century|19th]] and early [[20th century|20th centuries]], such as the [[punched card]] and the [[vacuum tube]] ((or ''valve''). [[Charles Babbage]] was the first to conceptualize and design a fully programmable computer as early as [[1837]], but due to a combination of the limits of the technology of the time, limited finance, and an inability to resist tinkering with his design (a trait that would in time doom thousands of computer-related engineering projects), the device was never actually constructed in his lifetime. During the first half of the 20th century, many scientific computing needs were met by increasingly sophisticated, special-purpose [[analog computer]]s, which used a direct physical or [[electricity|electrical]] model of the problem as a basis for computation. These became increasingly rare after the development of the digital computer. A succession of steadily more powerful and flexible computing devices were constructed in the [[1930s]] and [[1940s]], gradually adding the key features of modern computers, such as the use of digital electronics (invented by [[Claude Shannon]] in [[1937]]) and more flexible programmability. Defining one point along this road as "the first computer" is exceedingly difficult. Notable achievements include the [[Atanasoff Berry Computer]], a special-purpose machine that used valve-driven computation and [[binary]] numbers; [[Konrad Zuse]]'s Z machines; the secret British [[Colossus computer]], which had limited programmability but demonstrated that a device using thousands of valves could be made reliable and reprogrammed electronically; and the American [[ENIAC]] &mdash; the first general purpose machine, but with an inflexible architecture that meant reprogramming it essentially required it to be rewired. The team who developed ENIAC, recognizing its flaws, came up with a far more flexible and elegant design, which has become known as the [[Von Neumann architecture|stored program architecture]], which is the basis from which virtually all modern computers were derived. A number of projects to develop computers based on the stored program architecture commenced in the late 1940s; the first of these to be up and running was the [[Small-Scale Experimental Machine]], but the [[EDSAC]] was perhaps the first ''practical'' version. Valve-driven computer designs were in use throughout the [[1950s]], but were eventually replaced with [[transistor]]-based computers, which were smaller, faster, cheaper, and much more reliable, thus allowing them to be commercially produced, in the [[1960s]]. By the [[1970s]], the adoption of [[integrated circuit]] technology had enabled computers to be produced at a low enough cost to allow individuals to own a [[personal computer]] of the type familiar today. ==కంప్యూటరు పనిచేయు విధానము: భద్రపరిచిన ప్రోగ్రాము అను నిర్మాణము== కంప్యూటరుకు సంబందించిన చాలా సాంకేతిక అంశాలు ఎన్ని మార్పులు చెందినా, 1940ల నుండి మొదలుకొని ఇప్పటి వరకు మార్పు చెందనిది ఈ "[[స్టోర్డ్ ప్రోగ్రాము ఆర్కిటెక్చరు]]" (భద్రపరిచిన ప్రోగ్రాము నిర్మాణము) మాత్రమే. దీనిని "వాన్ న్యూమాన్ ఆర్కిటెక్చరు" అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ రూపకల్పన వలన కంప్యూటరు అనేది ఒక వాస్తవరూపము దాల్చగలిగింది. ఈ నిర్మాణము ప్రకారము మనము కంప్యూటరును నాలుగు ముఖ్య భాగములుగా విభజించవచ్చును. ఈ భాగములనన్నిటినీ అనుసంధానించుటకు బస్ అను వైర్లకట్టను ఉపయోగిస్తాము. వీటిని ఒక క్రమపద్దతిలో నడిపించుటకు టైమరు లేదా గడియారము అను ఒక వ్యవస్తను ఉపయోగిస్తాము. =====గణిత మరియు తర్క విభాగము - అరిత్మాటిక్ అండ్ లాజికల్ యునిట్ (ఏ ఎల్ యు)===== [[ఏ ఎల్ యు]] కంప్యూటరుకు గుండెవంటిది. ఇది రెండు రకాల పనులు నిర్వర్తించును: గణితము, కూడికలు లేదా తీసివేతలు అనునవి మూలాంశములు, గుణకములు భాగాహారములు మొదలగు కార్యములు కూడా ఉండవచ్చు. రెండవ రకమయిన కార్యములు తర్కమునకు సంబందించినది, ఇది తనకు ఇచ్చిన రెండు సంఖ్యల మద్యన ఉన్న పోలికలను లేదా భేదములను గుర్తించి అవి రెండూ సమానమా, కాకపోతే ఏది పెద్దదో తెలుపును. =====నియంత్రించు విభాగము - కంట్రోలు యునిట్===== నియంత్రన వ్యవస్త మిగిలిన అన్ని విభాగములను జతపరుచును. దీనికి కేటాయించిన ముఖ్యమయిన పనులు: ఆదేశములను మరియు డేటాను మెమరీ నుండి లేదా ఐ/ఓ నుడి చదవటం, తనుకు ఇచ్చిన ఆదేశములను అర్ధం చేసుకోవటం, ఏ ఎల్ యు కు ఆదేశానుసారము సరిఅయిన సంఖ్యలను అందించటం, ఏ ఎల్ యు కు ఆ సంఖ్యలతో ఏమి చేయాలో చెప్పటం, వచ్చిన ఫలితములను తెరిగి మెమరీ వద్దకు గానీ ఐ/ఓ వద్దకు గానీ పంపించటం. ఈ విభాగములో కౌంటరు అను ఒక లెక్కపెట్టే పరికరము ప్రస్తుత ఆదేశము నిలువ ఉన్న చిరునామా యొక్క జాడను ఎల్లప్పుడూ తెలుపుతూ ఉంటుంది. సాధారనముగా ఒక ఆదేశము నిర్వర్తించగానే ఈ కౌంటరు యొక్క లెక్క పెరుగును. దీని వలన తరువాతి ఆదేశమును చదువుటకు వీలగును. అప్పుడప్పుడు ప్రసుత ఆదేశమే తరువాతి ఆదేశము యొక్క చిరునామాను తెలుపును. అటువంటి సమయాలలో కౌంటరు యొక్క లెక్కను సరిచేయటమే ఆదేశముగా భావించవలెను. 1980ల నుండి ఏ ఎల్ యు మరియు నియంత్రించు విభాగము బౌతికముగా ఒకే చిన్న ఇంటిగ్రేటెడ్ సర్క్యూటులో ఉంచబడినవి. దానిని కేంద్రీయ సంవిధాన విభాగము - సెంట్రల్ ప్రాసెసింగ్ యునిట్ (సి పి యు). =====జ్ణాపక విభాగము - మెమొరీ యునిట్===== కంప్యూటరు యొక్క జ్ణాపకశక్తిని వరుసగా పేర్చిన ఖాళీలుగా భావించవచ్చు. ప్రతీ ఖాళీకి ఒక ప్రత్యేక సంఖ్యను చిరునామాగా ఉంటుంది. ప్రతీ ఖాళీలో స్థిరమయిన కొలతగల, చిన్న సమాచారమును బద్రపరచవచ్చు. ఈ సమాచారము కంప్యూటరుకు ఇవ్వవలసిన ఆదేశములు అయి ఉండవచ్చు, లేదా డేటా(కంప్యూటరుకు అందించిన ఆదేశాలను నిర్వర్తించుటకు కావలిసిన సమాచారము) అయినా అయిఉండవచ్చు. శాస్త్ర ప్రకారం మనము ఆదేశాలను కానీ డేటాను కానీ భద్రపరుచుటకు ఏ ఖాళీనయినా ఉపయోగించవచ్చు. =====ప్రవేశ/బహిర్గ విభాగము - ఇన్పుట్/ఔట్పుట్ యునిట (ఐ/ఓ)===== ఈ విభాగము బయట ప్రపంచము నుండి సమాచారము సేకరించుటకు, మరియు ఫలితములను బయట ప్రపంచమునకు తెలుపుటకు ఒక సాధనముగా ఉపయోగపడును. ఒక మామూలు వ్యక్తిగత కంప్యూటరులో సమాచారమును ప్రవేశపెట్టుటకు కీబోర్డు మరియు మౌసులను, బహిర్గపరుచుటకు కంప్యూటరు మానిటరు, ప్రింటరు మొదలగు వాటిని ఉపయోగిస్తాము. ఇవి కాక ఇంకా ఎన్నో సాధనములను కంప్యుటరుకు బయట ప్రపంచమునకు మధ్య మార్పిడికి ఉపయోగిస్తారు. సాదారనముగా ఇటువంటి కంప్యూటరు యొక్క పనిచేయు విధానము చాలా సూటిగా ఉంటుంది. కౌంటరుయోక్క లెక్క పెరిగిన ప్రతీసారి ఒక క్రొత్త ఆదేశమును, దానికి సంబందించిన డేటాను మెమరీ నుండి చదివి దనిని నిర్వర్తించడము, తిరిగి ఫలితములను మెమరీలో బద్రపరచటం, మళ్ళీ తరువాతి ఆదేశమును స్వీకరించటం. ఈ విధముగా హాల్ట్(ఆగుము) అను ఆదేశము వచ్చు వరకు జరుగుతూనే ఉంటుంది. పెద్ద పెద్ద కంప్యూటర్లలో ఈ నమూనాలో కొంచం తేడా ఉండును. వాటిలో ఒక సిపియు బదులుగా అనేక మయిన సిపియులు ఉండును. సూపరు కంప్యూటర్లలో ఈ నిర్మాణము మరింత తేడాగా ఉండును. వాటిలో కొన్ని వేల సిపియులు ఉండును, అట్టి నిర్మాణములు ప్రత్యేకమయిన కార్యములకు మాత్రమే ఉపయోగించుతారు. ==Digital circuits== The conceptual design above could be implemented using a variety of different technologies. As previously mentioned, a stored program computer could be designed entirely of mechanical components like Babbage's. However, [[digital circuits]] allow [[Boolean logic]] and [[binary arithmetic|arithmetic using binary numerals]] to be implemented using [[relays]] - essentially, electrically controlled switches. Shannon's famous thesis showed how relays could be arranged to form units called [[logic gates]], implementing simple Boolean operations. Others soon figured out that [[vacuum tubes]] - electronic devices, could be used instead. Vacuum tubes were originally used as a signal [[amplifier]] for radio and other applications, but were used in digital electronics as a very fast switch; when electricity is provided to one of the pins, current can flow through between the other two. Through arrangements of logic gates, one can build digital circuits to do more complex tasks, for instance, an [[adder (electronics)|adder]], which implements in electronics the same method - in computer terminology, an [[algorithm]] - to add two numbers together that children are taught - add one column at a time, and carry what's left over. Eventually, through combining circuits together, a complete ALU and control system can be built up. This does require a considerable number of components. [[CSIRAC]], one of the earliest stored-program computers, is probably close to the smallest practically useful design. It had about 2,000 valves, some of which were "dual components", so this represented somewhere between 2 and 4,000 logic components. Vacuum tubes had severe limitations for the construction of large numbers of gates. They were expensive, unreliable (particularly when used in such large quantities), took up a lot of space, and used a lot of electrical power, and, while incredibly fast compared to a mechanical switch, had limits to the speed at which they could operate. Therefore, by the 1960s they were replaced by the [[transistor]], a new device which performed the same task as the tube but was much smaller, faster operating, reliable, used much less power, and was far cheaper. [[Image:InternalIntegratedCircuit2.JPG|thumb|[[Integrated circuit]]s are the basis of modern digital computing hardware.]] In the 1960s and 1970s, the transistor itself was gradually replaced by the [[integrated circuit]], which placed multiple transistors (and other components) and the wires connecting them on a single, solid piece of silicon. By the 1970s, the entire ALU and control unit, the combination becoming known as a [[CPU (computer)|CPU]], were being placed on a single "chip" called a [[microprocessor]]. Over the history of the integrated circuit, the number of components that can be placed on one has grown enormously. The first IC's contained a few tens of components; as of 2005, modern microprocessors such from [[AMD]] and [[Intel]] contain over 100 million transistors. Tubes, transistors, and transistors on integrated circuits can be and are used as the "storage" component of the stored-program architecture, using a circuit design known as a [[Flip-flop (electronics)|flip-flop]], and indeed flip-flops are used for small amounts of very high-speed storage. However, few computer designs have used flip-flops for the bulk of their storage needs. Instead, earliest computers stored data in [[Williams tube]]s - essentially, projecting some dots on a TV screen and reading them again, or [[mercury delay line]]s where the data was stored as sound pulses traveling slowly (compared to the machine itself) along long tubes filled with mercury. These somewhat ungainly but effective methods were eventually replaced by magnetic memory devices, such as [[magnetic core memory]], where electrical currents were used to introduce a permanent (but weak) magnetic field in some ferrous material, which could then be read to retrieve the data. Eventually, [[DRAM]] was introduced. A DRAM unit is a type of integrated circuit containing huge banks of an electronic component called a [[capacitor]] which can store an electrical charge for a period of time. The level of charge in a capacitor could be set to store information, and then measured to read the information when required. ===I/O devices=== I/O is a general term for devices that send computers information from the outside world and that return the results of computations. These results can either be viewed directly by a user, or they can be sent to another machine, whose control has been assigned the computer: In a [[robot]], for instance, the controlling computer's major output device is the robot itself. The first generation of computers were equipped with a fairly limited range of input devices. A [[punch card]] reader, or something similar, was used to enter instructions and data into the computer's memory, and some kind of printer, usually a modified [[teletype]], was used to record the results. Over the years, a huge variety of other devices have been added. For the personal computer, for instance, [[computer keyboard|keyboard]]s and [[computer mouse|mice]] are the primary ways people directly enter information into the computer; and [[Computer monitor|monitor]]s are the primary way in which information from the computer is presented back to the user, though printers, speakers, and headphones are common, too. There is a huge variety of other devices for obtaining other types of input. One example is the [[digital camera]], which can be used to input visual information. There are two prominent classes of I/O devices. The first class is that of [[secondary storage]] devices, such as [[hard disk]]s, [[CD-ROM]]s, [[USB flash drive|key drives]] and the like, which represent comparatively slow, but high-capacity devices, where information can be stored for later retrieval; the second class is that of devices used to access [[computer network]]s. The ability to transfer data between computers has opened up a huge range of capabilities for the computer. The global [[Internet]] allows millions of computers to transfer information of all types between each other. ====Instructions==== The instructions interpreted by the control unit, and executed by the ALU, are not nearly as rich as a human language. A computer responds only to a limited number of instructions, but they are well defined, simple, and unambiguous. Typical sorts of instructions supported by most computers are "copy the contents of memory cell 5 and place the copy in cell 10", "add the contents of cell 7 to the contents of cell 13 and place the result in cell 20", "if the contents of cell 999 are 0, the next instruction is at cell 30". All computer instructions fall into one of four categories: 1) moving data from one location to another; 2) executing arithmetic and logical processes on data; 3) testing the condition of data; and 4) altering the sequence of operations. Instructions are represented within the computer as [[binary]] code - a base two system of counting. For example, the code for one kind of "copy" operation in the Intel line of microprocessors is 10110000. The particular instruction set that a specific computer supports is known as that computer's [[machine language]]. To slightly oversimplify, if two computers have CPUs that respond to the same set of instructions identically, software from one can run on the other without modification. This easy portability of existing software creates a great incentive to stick with existing designs, only switching for the most compelling of reasons, and has gradually narrowed the number of distinct [[instruction set architecture]]s in the marketplace. ===Programs=== [[Computer program]]s are simply lists of instructions for the computer to execute. These can range from just a few instructions which perform a simple task, to a much more complex instruction list which may also include tables of data. Many computer programs contain millions of instructions, and many of those instructions are executed repeatedly. A typical modern [[personal computer|PC]] (in the year [[2005]]) can execute around 3 billion instructions per second. Computers do not gain their extraordinary capabilities through the ability to execute complex instructions. Rather, they do millions of simple instructions arranged by people known as [[programmer]]s. In practice, people do not normally write the instructions for computers directly in machine language. Such programming is incredibly tedious and highly error-prone, making programmers very unproductive. Instead, programmers describe the desired actions in a "high level" [[programming language]] which is then translated into the machine language automatically by special computer programs ([[Interpreter (computing)|interpreter]]s and [[compiler]]s). Some programming languages map very closely to the machine language, such as [[Assembly Language]] (low level languages); at the other end, languages like [[Prolog]] are based on abstract principles far removed from the details of the machine's actual operation (high level languages). The language chosen for a particular task depends on the nature of the task, the skill set of the programmers, tool availability and, often, the requirements of the customers (for instance, projects for the US military were often required to be in the [[Ada programming language]]). ''[[Computer software]]'' is an alternative term for computer programs; it is a more inclusive phrase and includes all the ancillary material accompanying the program needed to do useful tasks. For instance, a [[Computer and video games|video game]] includes not only the program itself, but also data representing the pictures, sounds, and other material needed to create the virtual environment of the game. A [[computer application]] is a piece of computer software provided to many computer users, often in a retail environment. The stereotypical modern example of an application is perhaps the [[office suite]], a set of interrelated programs for performing common office tasks. Going from the extremely simple capabilities of a single machine language instruction to the myriad capabilities of application programs means that many computer programs are extremely large and complex. A typical example is the [[Mozilla Firefox|Firefox web browser]], created from roughly 2 million lines of computer code in the [[C plus plus|C++]] [[programming language]]; there are many projects of even bigger scope, built by large teams of programmers. The management of this enormous complexity is key to making such projects possible; programming languages, and programming practices, enable the task to be divided into smaller and smaller subtasks until they come within the capabilities of a single programmer in a reasonable period. Nevertheless, the process of developing software remains slow, unpredictable, and error-prone; the discipline of [[software engineering]] has attempted, with some partial success, to make the process quicker and more productive and improve the quality of the end product. ====Libraries and operating systems==== Soon after the development of the computer, it was discovered that certain tasks were required in many different programs; an early example was computing some of the standard mathematical functions. For the purposes of efficiency, standard versions of these were collected in libraries and made available to all who required them. A particularly common task set related to handling the gritty details of "talking" to the various I/O devices, so libraries for these were quickly developed. By the 1960s, with computers in wide industrial use for many purposes, it became common for them to be used for many different jobs within an organization. Soon, special software to automate the scheduling and execution of these many jobs became available. The combination of managing "hardware" and scheduling jobs became known as the "operating system"; the classic example of this type of early operating system was [[OS/360]] by [[IBM]]. The next major development in operating systems was [[timesharing]] - the idea that multiple users could use the machine "simultaneously" by keeping all of their programs in memory, executing each user's program for a short time so as to provide the illusion that each user had their own computer. Such a development required the operating system to provide each user's programs with a "virtual machine" such that one user's program could not interfere with another's (by accident or design). The range of devices that operating systems had to manage also expanded; a notable one was [[hard disk]]s; the idea of individual "files" and a hierarchical structure of "directories" (now often called folders) greatly simplified the use of these devices for permanent storage. Security access controls, allowing computer users access only to files, directories and programs they had permissions to use, were also common. Perhaps the last major addition to the operating system were tools to provide programs with a standardized [[graphical user interface]]. While there are few technical reasons why a GUI has to be tied to the rest of an operating system, it allows the operating system vendor to encourage all the software for their operating system to have a similar looking and acting interface. Outside these "core" functions, operating systems are usually shipped with an array of other tools, some of which may have little connection with these original core functions but have been found useful by enough customers for a provider to include them. For instance, Apple's [[Mac OS X|Mac OS X]] ships with a [[Video editing software|digital video editor]] application. Not all operating systems provide all of the above functions; operating systems for smaller computers typically provide fewer, such as the highly minimal operating systems for early [[microcomputer]]s. [[Embedded computer]]s may have a specialized operating system, or sometimes none at all. Instead, the custom programs written for their task perform all necessary functions that would be performed by an operating system in less specialized roles. ==Computer applications== [[Image:Industrial Robotics in car production.jpg|thumb|Computer-controlled robots are now common in industrial manufacture.]] The first electronic digital computers, with their large size and cost, mainly performed scientific calculations, often to support military objectives. The [[ENIAC]] was originally designed to calculate ballistics-firing tables for [[artillery]], but it was also used to calculate neutron cross-sectional densities to help in the design of the [[hydrogen bomb]]. This calculation, performed in [[December]], [[1945]] through [[January]], [[1946]] and involving over a million [[punch card]]s of [[data]], showed the design then under consideration would fail. (Many of the most powerful [[supercomputer]]s available today are also used for [[nuclear weapon]]s [[simulation]]s.) The [[CSIRAC|CSIR Mk I]], the first [[Australia]]n stored-program computer, evaluated rainfall patterns for the [[catchment area]] of the [[Snowy Mountains]] Scheme, a large [[hydroelectric]] generation project. Others were used in [[cryptanalysis]], for example the first programmable (though not general-purpose) digital electronic computer, [[Colossus_computer|Colossus]], built in [[1943]] during [[World War II]]. Despite this early focus of scientific and military engineering applications, computers were quickly used in other areas. From the beginning, stored program computers were applied to business problems. The [[LEO computer|LEO]], a stored program-computer built by [[J. Lyons and Co.]] in the [[United Kingdom]], was operational and being used for inventory management and other purposes 3 years before [[IBM]] built their first commercial stored-program computer. Continual reductions in the cost and size of computers saw them adopted by ever-smaller organizations. Moreover, with the invention of the [[microprocessor]] in the [[1970s]], it became possible to produce inexpensive computers. In the [[1980s]], [[personal computers]] became popular for many tasks, including [[book-keeping]], writing and printing documents, calculating forecasts and other repetitive mathematical tasks involving [[spreadsheet]]s. [[Image:Abyss.jpg|250px|thumb|Today, [[computer-generated imagery]] (CGI) is a central ingredient in motion picture visual effects. The seawater creature in ''[[The Abyss]]'' (1989) marked the acceptance of CGI in the visual effects industry.]] As computers have become cheaper, they have been used extensively in the creative arts as well. Sound, still pictures, and video are now routinely created (through [[synthesizers]], [[computer graphics]] and [[computer animation]]), and near-universally edited by computer. They have also been used for entertainment, with the [[Computer and video games|video game]] becoming a huge industry. Computers have been used to control mechanical devices since they became small and cheap enough to do so; indeed, a major spur for integrated circuit technology was building a computer small enough to guide the [[Apollo program|Apollo missions]] and the [[Minuteman missile]], two of the first major applications for embedded computers. Today, it is almost rarer to find a powered mechanical device ''not'' controlled by a computer than to find one that is at least partly so. Perhaps the most famous computer-controlled mechanical devices are [[robot]]s, machines with more-or-less human appearance and some subset of their capabilities. Industrial robots have become commonplace in [[mass production]], but general-purpose human-like robots have not lived up to the promise of their fictional counterparts and remain either toys or research projects. Robotics, indeed, is the physical expressions of the field of [[artificial intelligence]], a discipline whose exact boundaries are fuzzy but to some degree involves attempting to give computers capabilities that they do not currently possess but humans do. Over the years, methods have been developed to allow computers to do things previously regarded as the exclusive domain of humans - for instance, "read" handwriting, play chess, or perform [[symbolic integration]]. However, progress on creating a computer that exhibits "general" intelligence comparable to a human has been extremely slow. ===Networking and the Internet=== In the 1970s, computer engineers at research institutions throughout the US began to link their computers together using telecommunications technology. This effort was funded by [[Advanced Research Projects Agency|ARPA]], and the [[computer network]] that it produced was called the [[ARPANET]]. The technologies that made the Arpanet possible spread and evolved. In time, the network spread beyond academic and military institutions and became known as the [[Internet]]. The emergence of networking involved a redefinition of the nature and boundaries of the computer. In the phrase of [[John Gage]] and [[Bill Joy]] (of [[Sun Microsystems]]), "the network is the computer". Computer operating systems and applications were modified to include the ability to define and access the resources of other computers on the network, such as peripheral devices, stored information, and the like, as extensions of the resources of an individual computer. Initially these facilities were available primarily to people working in high-tech environments, but in the [[1990s]] the spread of applications like [[email]] and the [[World Wide Web]], combined with the development of cheap, fast networking technologies like [[Ethernet]] and [[ADSL]] saw computer networking become ubiquitous almost everywhere. In fact, the number of computers that are networked is growing phenomenally. A very large proportion of [[personal computers]] regularly connect to the [[Internet]] to communicate and receive information. ==కంప్యూటింగు వృత్తులు మరియు నియమములు== ప్రస్తుత సమాజములో దాదాపుగా అన్ని వృత్తుల వారు కంప్యూటర్లను ఉపయోగించుచున్నారు. కాకపోతే విద్యాలయాలలో, కంప్యూటర్లను ఉపయోగించుటకుగాను, వాటిని నడుపుటకు కావలిసిన ప్రోగ్రాములను వ్రాయుటకు ప్రత్యేక పద్దతులను నేర్పుటకు గాను, ప్రత్యేక వృత్తివిద్యలు అవతరించినాయి. కానీ ప్రస్తుతానికి ఈ వృత్తివిద్యలకు ఉన్న నామములు, పదజాలము నిలకడగాలేవు అని చెప్పవచ్చును, కొత్త కొత్త విభాగములు పుట్టుకు వస్తూనే ఉన్నాయి. వీటిలో ముఖ్యమయినవిగా ఈ క్రింది వాటిని పేర్కొన వచ్చు: =====కంప్యూటరు ఇంజినీరింగు===== దీనిని ఎలక్ట్రానిక్ ఇంజినీరింగుకు ఒక శాఖగా భావించవచ్చు. ఈ విభాగములో మనము కంప్యూటర్ల యొక్క భౌతిక లక్షణాలు, వాటి నిర్మాణ ప్రక్రియ, నిర్మాణమునకు కావలిసిన విడిభాగముల గురించి వివరములు నేర్చుకొనవచ్చును. =====కంప్యూటరు సైన్సు===== is an academic study of the processes related to computation, such as developing efficient [[algorithm]]s to perform specific tasks. It has tackled questions as to whether problems can be solved at all using a computer, how efficiently they can be solved, and how to construct efficient programs to compute solutions. A huge array of specialties has developed within computer science to investigate different classes of problem. =====సాఫ్టువేరు ఇంజినీరింగు===== ఇందులో మనము కంప్యూటరుచే పనులు చేయించుకొనుటకు ప్రోగ్రాములను వ్రాయుటకు వివిద పధతులు నేర్చుకొనుటకు, మరియు ఈ ప్రక్రియను వేగవంతము చేయుటకు, ఖర్చు తగ్గించుటకు మార్గములు, మంచి ప్రామానికమయిన లేదా నాణ్యమయిన ప్రోగ్రాముల వ్యవస్తను సృస్టించుటకు, అవసరమగు వివిద అచరనీయమయిన పదత్తులు గూర్చిన అద్యాయనము జరుగును. =====ఇన్ఫర్మేషను సిస్టంసు===== concentrates on the use and deployment of computer systems in a wider organizational (usually business) context. =====ఇతరములు===== Many disciplines have developed at the intersection of computers with other professions; one of many examples is experts in [[Geographic information system|geographical information systems]] who apply computer technology to problems of managing geographical information. ==See also== *[[Computer hardware]] *[[Computability theory]] *[[Computer datasheet]] *[[Computer expo]] *[[Computer science]] *Computer types: [[desktop computer|desktop]], [[laptop]], [[desknote]], [[roll-away computer]], [[embedded computer]], [[cart computer]] *[[Computing]] *[[Computers in fiction]] *[[Digital]] *[[History of computing]] *[[List of computing topics]] *[[Personal computer]] *[[Word processing]] *[[Computer Programming]] *[[Quantum computer|Quantum Computer]] ==References== *[http://www.andrew.mallett.net/tech Learn to configure your computer at Andy's Tech Page] [[category: computer science]] [[af:Rekenaar]] [[ar:حاسوب]] [[ast:Computadora]] [[bg:Компютър]] [[bn:গণকযন্ত্র (কমপিউটার)]] [[br:Urzhiataer]] [[ca:Ordinador]] [[cs:Počítač]] [[cy:Cyfrifiadur]] [[da:Computer]] [[de:Computer]] [[en:Computer]] [[eo:Komputilo]] [[es:Computadora]] [[et:Arvuti]] [[fa:رایانه]] [[fi:Tietokone]] [[fo:Telda]] [[fr:Ordinateur]] [[fy:Kompjûter]] [[gd:Coimpiutaireachd]] [[gl:Ordenador]] [[he:מחשב]] [[hi:संगणक]] [[hu:Számítógép]] [[ia:Computator]] [[id:Komputer]] [[is:Tölva]] [[it:Computer]] [[iu:ᖃᕋᓴᐅᔭᖅ]] [[ja:コンピュータ]] [[ko:컴퓨터]] [[ku:Kompûter]] [[la:Computatrum]] [[lb:Computer]] [[li:Computer]] [[lt:Kompiuteris]] [[lv:Datori]] [[mg:Mpikajy]] [[ml:കംപ്യുട്ടര്]] [[ms:Komputer]] [[nb:Datamaskin]] [[nds:Reekner]] [[nl:Computer]] [[nn:Datamaskin]] [[nv:Béésh bee ak'e'elchíhí t'áá bí nitsékeesígíí]] [[pl:Komputer]] [[pt:Computador]] [[ro:Computer]] [[ru:Компьютер]] [[simple:Computer]] [[sl:Računalnik]] [[sq:Kompjuteri]] [[sr:Рачунар]] [[sv:Dator]] [[ta:கணினி]] [[th:คอมพิวเตอร์]] [[tr:Bilgisayar]] [[uk:Комп'ютер]] [[vi:Máy tính]] {{Link FA|vi}} [[yi:קאָמפּיוטערס]] [[zh:计算机]] User:Mpradeep:SandBox 5778 15873 2005-12-13T08:19:03Z Mpradeep 50 భారత పార్లమెంటుపై తీవ్రవాదుల దాడి 5779 17608 2006-01-06T17:03:03Z Chaduvari 97 వర్గ సవరణ {{మొలక}} [[2001]] [[డిసెంబర్ 13]] న సాయుధ తీవ్రవాదులు భారత [[పార్లమెంటు]] పై దాడి చేసారు. భద్రతా దళాలు వీరిని సమర్ధవంతంగా ఎదుర్కొని, దాడిలో పల్గొన్న మొత్తం ఐదుగురు తీవ్రవాదుల్నీ హతమార్చారు. దాడిలో ఆరుగురు పోలీసులు, ఒక తోటమాలి మరణించారు. [[Category:భారత దేశంలో తీవ్రవాదుల దాడులు]] కంప్యూటర్లు 5780 15879 2005-12-13T11:11:16Z Mpradeep 50 కంప్యూటర్లు, కంప్యూటరు కు తరలించబడింది: plural to singular #REDIRECT [[కంప్యూటరు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 14 5781 15883 2005-12-13T15:04:45Z Chaduvari 97 * [[భారత్|భారత]] జాతీయ ఇంధన పరిరక్షణ దినోత్సవం *[[1998]]: [[ఆలమట్టి]] ఆనకట్ట ఎత్తును 509 మీ. కంటె పెంచరాదని, [[కర్ణాటక]] స్వంత పూచీకత్తుపై 26 క్రెస్టు గేట్లను అమర్చుకోవచ్చని, [[సుప్రీం కోర్టు]] తీర్పు చెప్పింది. నల్లగొండ 5782 15889 2005-12-13T16:28:54Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[నల్గొండ]] మేడికొండూరు 5783 24368 2006-04-23T12:15:07Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=మేడికొండూరు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మేడికొండూరు|villages=12|area=|population=56.09|pop_male=28.61|pop_female=27.48|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.04|lit_male=68.20|lit_female=49.58}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[కొర్రపాడు]], [[పాలడుగు]], [[సిరిపురం]], [[వరగాని(మేడికొండూరు)]], [[మందపాడు]], [[వెలవర్తిపాడు]], [[పొట్లపాడు]], [[మేడికొండూరు]], [[మంగళగిరిపాడు]], [[డోకిపర్రు]], [[విసదల]], [[పేరేచర్ల]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] పిడుగురాళ్ల 5784 24361 2006-04-23T12:11:27Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=పిడుగురాళ్ల||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పిడుగురాళ్ల|villages=10|area=|population=105.87|pop_male=53.74|pop_female=52.12|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.86|lit_male=66.88|lit_female=44.51}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[తుమ్మలచెరువు]], [[కామేపల్లి(పిడుగురాళ్ల)]], [[పిడుగురాళ్ళ]], [[కోనంకి]], [[జానపాడు]], [[పెద అగ్రహారం]], [[కరాలపాడు]], [[చిన అగ్రహారం]], [[జూలకల్లు]], [[గుత్తికొండ]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline08.png 5785 24450 2006-04-23T15:39:56Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] రాజుపాలెం(గుంటూరు) 5786 26370 2006-06-01T15:27:57Z 61.95.225.123 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=రాజుపాలెం||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజుపాలెం|villages=8|area=|population=42.34|pop_male=21.35|pop_female=20.99|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.95|lit_male=63.22|lit_female=40.53}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== [[నెమలిపురి]], [[కుబాద్పురం]], [[చౌటపాపాయపాలెం]], [[రాజుపాలెం]], [[రెడ్డిగూడెం]], [[గణపవరం(రాజుపాలెం)]], [[బలిజేపల్లి]], [[ఉప్పలపాడు]], [[ఇనిమెట్ల]]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Image:Gunturu mandals outline20.png 5787 24463 2006-04-23T15:41:56Z Mpradeepbot 346 + category {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Talk:కంప్యూటరు 5788 15997 2005-12-15T11:18:50Z Mpradeep 50 /* సాంకేతిక పదాలకు తెలుగు అనువాదాలు */ ==సాంకేతిక పదాలకు తెలుగు అనువాదాలు== కంట్రోలు యూనిట్ ను నియంత్రించు విభాగము అనేకంటే నియంత్రణా విభాగము అంటే సబబుగా ఉంటుందని నా అభిప్రాయము. అలాగే మిగిలిన పదాలకు నిర్దిష్టమైన అనువాదాలు ఉపయోగిస్తే బాగుంటుంది. తెలుగు భాషా సంఘము ఈ విషయాలమీద యేదైనా ప్రచురించిందా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:26, 13 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ::అలాగే మనము వాటిని ఇంగ్లీషులో కనీసము ఒక్కసారి అయినా బ్రాకెట్లో వ్రాయడము సబబుగా ఉంటుందనుకుంట [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 06:05, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :::మంచి ఆలోచన, వ్యాసములో ఆంగ్ల పదములు కొంచెము మితముగా ఉపయోగించడము మంచిది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:51, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ::::నాకు తెలుగు అనువాదములు ఇంటర్ నెట్ లో దొరుకుట కష్టముగా ఉన్నది. నేను www.sahiti.org/dict/index.jsp ని వాడుచున్నాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 11:18, 15 డిసెంబర్ 2005 (UTC) User talk:Ramadugula 5789 15903 2005-12-13T19:37:39Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">నమస్కారము! {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:Welcome, newcomers|స్వాగతము]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * Its great that you are contributing to Telugu wikipedia. కొత్త సభ్యులకి ఇక్కడ సదా సుస్వాగతము. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[:en:WP:5P|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * ఏమైనా సందేహాలకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * For editing help please see the help page at [[:en:Wikipedia:How_to_edit_a_page|English wiki]] and for formatting [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * Play around and experiment in [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] * మీకేమైనా వికీపీడియా కు సంబంధించిన ప్రశ్నలు ఉంటే [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో అడగండి మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:37, 13 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:66.225.214.2 5792 15906 2005-12-14T05:58:42Z Chaduvari 97 It seems you have some topic in mind, in creating the Main page(Table free). Please write it in the next 24 hours. If you are only experimenting, you have an exclusive section to experiment. Please register as member; you can experiment a lot. Thanks. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:58, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) User talk:210.212.218.35 5793 15910 2005-12-14T06:21:05Z Chaduvari 97 Hi, its good that you are experimenting at [[Talk:బొబ్బిలి]]. But it is not the right place for that. You can do all sorts of experiments at Wikipedia's exclusive Experimentation zone. Generally, Wikipedians start off with this type of experiments and then move onto become vigorous activists. [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Userlogin&type=signup Please become member] and start experimenting. Thanks __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:18, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) నదీలోయ ప్రాజెక్టులు 5794 17235 2006-01-01T17:29:41Z Chaduvari 97 /* ప్రాజెక్టుల జాబితా */ {{విస్తరణ}} నదులలో ప్రవహించే అపార జలరాశిని సద్వినియోగం చేసుకునేందుకు నిర్మించిన ప్రాజెక్టులే '''నదీలోయ ప్రాజెక్టులు ''' (River valley projects). ప్రకృతి ప్రసాదించిన జలవనరులను సద్వినియోగం చేసుకునేందుకు వివిధ మార్గాలను ప్రాచీన కాలం నుండీ మానవుడు అనుసరిస్తూనే ఉన్నాడు. వర్షపు నీటిని నిలువ చేసేందుకు చెరువులు తవ్వించడం, బావులు నూతుల ద్వారా భూగర్భ జలాలను వినియోగంచుకోవడం అనాదిగా వస్తున్నది. సాంకేతికంగా మానవుడు అభివృద్ధిచెందే కొద్దీ, జలసాధనలోను మానవుడు కొత్త పధతులను ప్రవేశపేడుతూ వచ్చాడు. ఈ అభివృద్ధికి పరాకాష్టయే ఈ '''నదీలోయ ప్రాజెక్టులు '''. సాగునీరు, తాగునీరు, విద్యుదుత్పత్తి మొదలైన అనేక అవసరాలు ఏకకాలంలో తీర్చేందుకు వీలుగా చేపట్టిన ప్రాజెక్టులను, '''బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టులు ''' అంటారు. [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]], [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] మొదలైనవి బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టులు. బృహత్తరమైన లక్ష్యాలు, వివిధ రంగాలకు ఒనగూడే ప్రయోజనాలు, సుదీర్ఘ నిర్మాణ కాలం, వివిధ ప్రాంతాలు, రాష్ట్రాల సమన్వయం, పర్యావరణ అంశాలు, ముంపుకు గురయ్యే వేలాది గ్రామాలూ అక్కడ నివసించే ప్రజలు మొదలైనవన్నీ ఈ బృహత్తర ప్రాజెక్టులతో ముడిపడ్డ అంశాలు. ==ప్రయోజనాలు== భారీ స్థాయిలో నీటిని నిలువ చేసే అవకాశం ఉన్నందువలన, చాలా ఎక్కువ విస్తీర్ణంలోని ప్రజల సాగునీటి, తాగునీటి అవసరాలు తీరుతాయి. వర్షాభావ పరిస్థితులను సమర్థవంతంగా ఎదుర్కోగలుగుతారు. కరువు వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాల వలన జరిగే నష్టం చాలావరకు నివారించవచ్చు. ==సమస్యలు== ఈ భారీ ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం వలన ఏర్పడే జలాశయాల్లో వేలాది ఎకరాల అటవీభూములు, గ్రామాలు, పంటపొలాలు మునిగిపోవడం వలన ఎన్నో పర్యావరణ, సామాజిక, ఆర్థిక సమస్యలు తలెత్తుతాయి. ముంపుకు గురయ్యే ప్రాంతాల ప్రజల పునరావాసం సంతృప్తికరంగా జరగక, సామాజిక ఉద్రిక్తతలు తలెత్తిన సందర్భాలు అనేక ప్రాజెక్టుల విషయంలో జరిగాయి. ఈ ప్రాజెక్టుల భారీ పరిమాణం వలన వివిధ ప్రాంతాల, రాష్ట్రాల మధ్య సమన్వయం సాధించడమనేది చాలా ప్రధానమైన అంశం. అయితే నీటి పంపకాలపై వివిధ ప్రాంతాలు, రాష్ట్రాల మధ్య తలెత్తిన వివాదాలు ప్రాజెక్టు నిర్మాణాల పురోగతిని అడ్డుకుంటున్నాయి. ప్రభుత్వాలు ఏర్పాటు చేసిన వివిధ ట్రిబ్యునళ్ళు, సంస్థల వలన సమస్యలు పరిష్కారం కాని సందర్భాలు చాలా ఉన్నాయి. ==ప్రాజెక్టుల జాబితా== {|{{prettytable}} |- |colspan =3 align= center| ప్రాజెక్టుల జాబితా |- !ప్రాజెక్టు పేరు!! నది!!రాష్ట్రం |- |[[ప్రకాశం బారేజి]]|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |[[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]]|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |[[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]]|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |[[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు]]|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |[[ఎలిమినేటి మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు]]|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |[[శ్రీశైలం కుడి బ్రాంచి కాలువ]]|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |[[పులిచింతల ప్రాజెక్టు]]|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |ప్రియదర్శిని జూరాల|| కృష్ణ||ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |- |} [[Category:నదీలోయ ప్రాజెక్టులు]] Category:తెలుగు సినిమా నటులు 5795 15921 2005-12-14T12:02:36Z Chaduvari 97 + Categories [[Category:సినిమా నటులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా]] Category:సినిమా నటులు 5796 15923 2005-12-14T12:03:59Z Chaduvari 97 [[Category:సినిమా|నటులు]] Category:తెలుగు సినిమా 5797 15924 2005-12-14T12:04:29Z Chaduvari 97 + Category [[Category:సినిమా|తెలుగు]] User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె9 5798 20435 2006-02-24T12:43:07Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> Wikipedia:ఐదు మూలస్థంభాలు 5799 16042 2005-12-16T13:17:51Z Chaduvari 97 [[Image:Komposita1.png|130px]]&nbsp;[[Image:Korintisk1.png|130px]]&nbsp;[[Image:Komposita1.png|130px]]&nbsp;[[Image:Korintisk1.png|130px]]&nbsp;[[Image:Komposita1.png|130px]]</center> </span> #'''వికీపీడియా ఒక విజ్ఞాన సర్వస్వం'''. ఇది మౌలిక డాక్యుమెంట్లు దొరికే వనరు కాదు, వార్తాపత్రిక కాదు, ఉచితంగానో, వెలకో వెబ్‌లో స్థలం ఇచ్చే సంస్థ కాదు. ప్రజాస్వామ్య ప్రయోగము కాదు. మీ స్వంత అభిప్రాయాలు, అనుభవాలు, వాదనలు ప్రచురించుకునే స్థలం అంతకంటే కాదు. సమాచారంలో సభ్యులంతా శ్రమించాలి. #'''వికీపీడియా తటస్థ దృక్కోణాన్ని అనుసరిస్తుంది'''. అంటే వ్యాసాలు ఏ ఒక్క దృక్కోణాన్నీ ప్రతిబింబించవు. దీనికోసం ఒక్కోసారి వివిధ దృక్కోణాలను చూపవలసి రావచ్చు; విషయానికి సంబంధించిన అన్ని దృక్కోణాలను నిష్పాక్షికంగా, అది ఎవరి దృక్కోణమో వివరంగా తెలిసేలా సందర్భశుద్ధిగా ప్రతిబింబించాలి. దీనివలన చదువరులకు అది ఎవరి దృక్కోణమో తెలుస్తుంది. ఫలానా దృక్కోణం నిజమనీ, సరైనదనీ చూపించరాదు. అవసరమైనచోట మీ వ్యాస మూలాలను, వనరులను ఉటంకించాలి. మరీ ముఖ్యంగా, వివాదాస్పద విషయాల్లో ఇది చాలా అవసరం. #'''వికీపీడియాలోని విషయ సంగ్రహం GNU ఫ్రీ డాక్యుమెంటేషన్ లైసెన్సు (GFDL) కింద పూర్తిగా ఉచితం'''. ఏ వ్యాసం కూడా, ఏ ఒక్కరికీ స్వంతమూ కాదు, ఎవరి నియంత్రణా ఉండదు. కాబట్టి మీరు చేసే రచనలను ఎవరిష్టం వచ్చినట్లు వారు మార్పులు, చేర్పులు చెయ్యవచ్చు. GFDL కు లోబడి ఉండని రచనలను ఇక్కడ సమర్పించవద్దు. #'''వికీపీడియా తోటి సభ్యులను - వారితో మీరు ఏకీభవించకపోయినా - గౌరవించండి'''. వ్యక్తిగతమైన దాడికి దిగకండి. వ్యర్థ వివాదాలకు తావివ్వకండి. <!--తెలుగు వికీపీడియాలో పనిచేసేందుకు {{NUMBEROFARTICLES}} వ్యాసాలు ఉన్నాయి.--> మీ వాదనను నిరూపించుకునేందుకు వికీపీడియాలో అడ్డంకులు సృష్టించక, నిబద్ధతతో ఉండండి. ఇతరులు కూడా అంతే నిబద్ధతతో ఉన్నారని భావించండి - అలా లేరనేందుకు మీదగ్గర తిరుగులేని సాక్ష్యం ఉంటే తప్ప. మీ వాదనకు అనుకూలంగా బలం పెంచుకునేందుకు మిథ్యా సభ్యులను సృష్టించకండి. #'''ఇక్కడ పేర్కొన్న ఐదూ కాకుండా, వికీపీడియాలో మరే స్థిర నిబంధనలూ లేవు'''. వ్యాసాలలో మార్పులు చేర్పులు చేసేందుకు చొరవగా ముందుకు రండి. వ్యాసాన్ని చెడగొడతామేమోనని వెనకాడవద్దు. పాత కూర్పులన్నీ జాగ్రత్తగానే ఉంటాయి కాబట్టి, దానివలన వచ్చే నష్టమేమీ ఉండదు. అయితే, ఒక్క విషయం..మీరు ఇక్కడ రాసేది శాశ్వతంగా ఉండే అవకాశం ఉందని గ్రహించండి. <!--# '''[[Wikipedia:What Wikipedia is not|Wikipedia is an encyclopedia]]''' incorporating elements of general encyclopedias, specialized encyclopedias, and [[almanac]]s. Wikipedia is not a [[Wikipedia:Don't include copies of primary sources|collection of primary source documents]], a [[Wikipedia:Wikipedia is not a soapbox|soapbox]], a newspaper, a free host, a webspace provider, a series of [[Wikipedia:Vanity page|vanity articles]], a memorial collection, an experiment in anarchy or democracy, or a grouping of links (whether internal or external). It is also not the place to insert your own opinions, experiences, or arguments &mdash; all editors must follow our [[Wikipedia:No original research|no original research]] policy. All editors must strive for accuracy. # '''[[Wikipedia:Neutral point of view|Wikipedia uses the "neutral point-of-view"]]''', which means we strive for articles that advocate no single point of view. Sometimes this requires representing multiple points of view; presenting each point of view accurately; providing context for any given point of view, so that readers understand whose view the point represents; and presenting no one point of view as "the truth" or "the best view." It means citing [[Wikipedia:Verifiability|verifiable]], authoritative [[Wikipedia:Cite sources|sources]] whenever possible, especially on [[Wikipedia:Guidelines for controversial articles|controversial topics]]. When a conflict arises as to which version is the most neutral, declare a cool-down period and tag the article as disputed; hammer out details on the [[Wikipedia:Talk page|talk page]] and follow [[Wikipedia:Dispute resolution|dispute resolution]]. # '''[[Wikipedia:Text of the GNU Free Documentation License|Wikipedia is free-content]]''', available under the [[GNU Free Documentation License|GNU Free Documentation License (GFDL)]] or in the public domain, and may be distributed or linked accordingly. Recognize that [[Wikipedia:Ownership of articles|articles can be changed by anyone]] and no individual controls any specific article; therefore, any writing you contribute can be mercilessly edited and redistributed at will by the community. Do not submit [[Wikipedia:Copyrights|copyright]] infringements or works licensed in a way incompatible with the GFDL. # '''[[Wikipedia:Writers' rules of engagement|Wikipedia follows the writers' rules of engagement]]''': Respect your fellow Wikipedians even when you may not agree with them. Be [[Wikipedia:Civility|civil]]. Avoid making [[Wikipedia:No personal attacks|personal attacks]] or sweeping generalizations. [[Wikipedia:Stay cool|Stay cool]] when the editing gets hot; avoid [[Wikipedia:Lamest edit wars ever|lame edit wars]] by following the [[Wikipedia:Three-revert rule|three-revert rule]]; remember that there are {{NUMBEROFARTICLES}} articles on the [[English]] Wikipedia to work on and discuss. Act in [[Wikipedia:Assume good faith|good faith]] by never [[Wikipedia:Don't disrupt Wikipedia to illustrate a point|disrupting Wikipedia to illustrate a point]], and [[Wikipedia:Assume good faith |assume the same of others in the absence of compelling evidence to the contrary]]. Don't use [[Wikipedia:Sockpuppet|sockpuppets]] to do wrong or circumvent policy. Be open, welcoming, and inclusive. # '''[[Wikipedia:Ignore all rules|Wikipedia doesn't have firm rules]]''' besides the five general principles elucidated here. [[Wikipedia:Be bold|Be bold in editing, moving, and modifying articles]], because the joy of editing is that [[Wikipedia:Editing policy|perfection isn't required]]. And don't worry about messing up. All prior versions of articles are kept (unless a page is deleted by an [[Wikipedia:Administrators|administrator]]), so there is no way that you can accidentally damage Wikipedia or irretrievably destroy content. But remember—whatever you write here may be preserved for posterity. ---> [[en:Wikipedia:Five pillars]] [[fr:Wikipédia:Principes_fondateurs]] [[ko:위키백과:오대 원칙]] [[sl:Wikipedija:Pet stebrov Wikipedije]] [[vi:Wikipedia:Năm cột trụ]] [[zh:Wikipedia:五大支柱]] Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు 5800 15931 2005-12-14T13:37:26Z Chaduvari 97 Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు, Wikipedia:ఐదు మూలస్థంభాలు కు తరలించబడింది: Spelling correction #REDIRECT [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంభాలు]] User talk:Siva 5801 15934 2005-12-14T19:34:31Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:34, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Asrkp 5802 15935 2005-12-14T19:35:01Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:35, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> ఆంధ్ర దేశము 5803 15939 2005-12-14T19:56:22Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] అరేబియా సముద్రము 5804 15941 2005-12-14T20:19:12Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Arabian Sea map.png|thumb|right|250px|అరేబియా సముద్ర ప్రాంత పటము.]] '''అరేబియా సముద్రము''', [[హిందూ మహాసముద్రము]]లోని భాగము. దీనికి తూర్పున [[భారత దేశము]], ఉత్తరాన [[బలూచిస్తాన్]] మరియు దక్షిణ [[ఇరాన్]] ప్రాంతము, పశ్చిమాన [[అరేబియన్ దీపకల్పము]], దక్షిణాన సొమాలీలాండ్ యొక్క ఈశాన్యమున ఉన్న కేప్ గౌర్దఫూయి నుండి భారతదేశము లోని కేప్ కొమొరిన్ ను కలుపుతూ ఉన్న ఒక ఊహారేఖ దీని ఎల్లలుగా కలవు. వేదకాలములో ఈ సముద్రమును భారతీయులు సింధూ సాగరము అని పిలిచేవారు. అరేబియా సముద్ర తీరమున ఉన్న దేశాలు : [[భారత దేశము]], [[ఇరాన్]], [[ఒమన్]], [[పాకిస్తాన్]], [[యెమెన్]], [[యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేత్స్]] (UAE), [[సొమాలియా]] మరియు [[మాల్దీవులు]]. ఈ సముద్రము యొక్క తీరమున ఉన్న ప్రధాన నగరములు [[ముంబై]] (బొంబాయి), ([[భారత దేశము]]) మరియు [[కరాచీ]], ([[పాకిస్తాన్]]). [[Category:సముద్రాలు]] [[en:Arabian Sea]] Wikipedia talk:ఐదు మూలస్థంభాలు 5806 15947 2005-12-14T20:48:12Z వైఙాసత్య 58 అనువాదము బాగుంది. తెలుగుకు అనుగునంగా మనము తీర్చిదిద్దినా వీలయినంతగా మూల వ్యాసములోని అర్ధలు, భావాలు కోల్పోకుండా భద్రపరచాలి. దీన్ని మెరుగు పరచడానికి నేనూ కృషి చేస్తాను. మూలభాగము ఇప్పటికీ బాగానే ఉంది. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:44, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) *''నిబద్ధతతో ఉండండి. ఇతరులు కూడా అంతే నిబద్ధతతో ఉన్నారని భావించండి - తిరుగులేని సాక్ష్యం ఉంటే తప్ప. మీ వాదనకు అనుకూలంగా బలం పెంచుకునేందుకు మిథ్యా సభ్యులను సృష్టించకండి.'' ఈ వాక్యములో చెప్పదలుచుకొన్నది కొంచెము అస్పృష్టంగా ఉన్నది. కొంచెము సులువైన వాక్యముగ తిరిగి రాయగలరు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:48, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 15 5807 15948 2005-12-15T01:20:53Z Chaduvari 97 *[[1952]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేకాంధ్ర]] కొరకు [[పొట్టి శ్రీరాములు]] 56 రోజుల నిరాహారదీక్ష తరువాత అమరజీవి అయ్యాడు. *[[1933]]: జగద్విఖ్యాత చిత్రకారుడు, సినిమా దర్శకుడు, [[బాపు]] (సత్తిరాజు లక్ష్మీనారాయణ) జన్మించాడు. *[[1950]]: సర్దార్‌ [[వల్లభ భాయి పటేల్‌]] మరణించాడు. హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య 5808 15957 2005-12-15T03:45:02Z Chaduvari 97 హైదరాబాదు సంస్థానాన్ని భారత్‌లో విలీనం చేసే ప్రక్రియలో కేంద్ర ప్రభుత్వం చేపట్టినదే '''పోలీసు చర్య ''' (Police Action). [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] చరిత్రలోను, [[తెలంగాణా]] చరిత్రలోను ఇది ఒక ప్రముఖ సంఘటన. [[భారత్]] కు స్వాతంత్ర్యం వచ్చేనాటికి దేశంలో ఉన్న సంస్థానాల్లో [[హైదరాబాదు]] అన్నిటిలోకీ పెద్దది,అత్యంత సంపన్నమైనది. స్వంత పతాకం, స్వంత ద్రవ్యం, నాణేలు, తపాలా వ్యవస్థ, రైల్వే వ్యవస్థ, స్వంత రేడియో కలిగిన సంస్థానం అది. [[1947]] [[ఆగష్టు]] లో భారత దేశానికి స్వాతంత్ర్యం రాగానే, హైదరాబాదు నిజాము, హైదరాబాదును స్వతంత్ర దేశంగా ప్రకటించుకొనే ప్రయత్నాలు చేసాడు. ఈ ప్రయత్నంలో ఐక్యరాజ్యసమితికి ఒక బృందాన్ని పంపించాడు కూడా. ==భిన్నాభిప్రాయాలు== హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య విషయమై కేంద్ర ప్రభుత్వంలో భిన్నాభిప్రాయాలుండేవి. అప్పటి గృహ మంత్రి [[సర్దార్ పటేల్]] పోలీసు చర్యకై వత్తిడి చేయగా, [[ప్రధానమంత్రి|ప్రధాని]] [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]], అప్పటి గవర్నర్ జనరల్ మౌంట్ బాటెన్, తరువాతి గవర్నర్ జనరల్ [[రాజాజీ]] దానికి వ్యతిరేకంగా నిలిచారు. హైదరాబాదుపై పోలీసు చర్య తీసుకుంటే, దాని వలన భారత్‌లో ముస్లిముల నుండి వ్యతిరేకత వస్తుందని, [[పాకిస్తాన్]] భారత్ పై దండెత్తుతుందని ప్రధాని భావించాడు. మౌంట్ బాటెన్ కూడా ఈ ఆలోచనను సమర్ధించాడు. [[1948]] మే లోనే చేపట్టాలని ప్రతిపాదించిన పోలీసు చర్య మౌంట్ బాటెన్, నెహ్రూల వ్యతిరేకత కారణంగా వాయిదా పడింది. మౌంట్ బాటెన్ గవర్నర్ జనరల్ గా ఉన్నంత వరకూ అది సాధ్యపడలేదు. ==చర్య== రెండు సార్లు వాయిదా పడిన తరువాత తిరిగి 1948 [[సెప్టెంబర్ 13]] న పోలీసు చర్య చేపట్టాలని గృహ మంత్రి పటేల్ ప్రతిపాదించాడు. దీనిని వాయిదా వెయ్యవలసినదిగా అభ్యర్ధిస్తూ [[నిజాము]] రాజాజీకి చివరి నిముషంలో లేఖ రాసాడు. ఈ లేఖకు సానుకూలంగా స్పందించి, గవర్నర్ జనరల్ రాజాజీ, ప్రధాని నెహ్రూ మళ్ళీ వాయిదా వెయ్యాలని ప్రతిపాదించారు. పటేల్ మాత్రం వెనక్కి తగ్గక అప్పటికే చర్య ప్రారంభం అయిందని ప్రకటించాడు. అప్పటి భారత సైన్యపు బ్రిటిషు జనరల్ లాబ్‌లాక్‌హార్ట్, తనకు స్నేహితుడైన ఎల్ ద్రూస్ నేతృత్వంలో హైదరాబాదు సైన్యం సర్వసన్నద్ధంగా ఉందని, భారతీయ సైన్యాన్ని నెలల తరబడి నిలువరించగల సత్తా దానికి ఉందని సలహా ఇచ్చాడు. అయితే చర్య మొదలైన ఐదవ రోజుకే పూర్తయిపోయింది. [[సెప్టెంబర్ 13]] న తెల్లవారుజామున 3:30 కి పోలీసు చర్య మొదలైంది. భారత సైన్యం, జనరల్ జె.ఎన్.చౌదరి నేతృత్వంలో హైదరాబాదును ముట్టడించింది. [[సెప్టెంబర్ 17]] న నిజాము సైన్యం భారత్ కు లొంగిపోయింది. అధికారిక లొంగుబాటు పత్రంపై [[సెప్టెంబర్ 18]] న సాయంత్రం 4:30 కి సంతకాలు చేసారు. పోలీసు చర్య తరువాత ప్రధాని నెహ్రూ హైదరాబాదు వచ్చినపుడు నిజాము విమానాశ్రయంలో స్వాగతం పలికాడు. కొద్ది రోజుల తరువాత పటేల్ వచ్చినపుడు ప్రోటోకోల్ ప్రకారం స్వాగతం పలకవలసి ఉండగా, నిజాము ముందు అందుకు సమ్మతించలేదు. పోలీసు చర్యకు మూలకారకుడు పటేల్ అని నిజాముకు కోపం. అయితే చివరికి విమానాశ్రయానికి వెళ్ళి పటేల్ కు స్వాగతం పలికాడు. అప్పుడు వారిమధ్య జరిగిన సంభాషణ ఇలా ఉంది. నిజాము: “పొరపాట్లు మానవసహజం” పటేల్: “నిజమే. పొరపాట్ల వెంటే, సంబంధిత పరిణామాలు కూడా ఉంటాయి” ==అ(న)ల్ప విషయాలు== పోలీసు చర్య తరువాత ముస్లిములపై దాడులు జరిగాయనీ, వారిని ఊచకోత కోసారనీ వార్తలు వచ్చాయి. దీని విచారణకై, మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ పట్టుదలమీద ప్రధాని నెహ్రూ పండిట్ సుందర్‌లాల్, యూనస్ సలీం, అబ్దుల్ గఫార్ లతో ఒక త్రిసభ్య సంఘాన్ని నియమించాడు. ఆ సంఘం సమర్పించిన నివేదిక ఈనాటికీ వెలుగు చూడలేదు. చర్య చేపట్టింది భారత సైన్యమే అయినా, దీనిని పోలీసు చర్య అన్నారు, సైనిక చర్య అనలేదు. దీనికి కారణాలు ఇలా ఉన్నాయి: నిజాము అప్పటికే హైదరాబాదును స్వతంత్ర దేశంగా ప్రకటించుకునే ప్రక్రియలో భాగంగా పాకిస్తానుతో మంతనాలు నెరుపుతున్నాడు. బ్రిటను టోరీ పార్టీ నాయకులతో కూడా సంబంధాలుండేవి. [[ఐక్యరాజ్యసమితి]]కి హైదరాబాదు విషయాన్ని అప్పటికే నివేదించి ఉన్నాడు. భారత ప్రభుత్వమేమో హైదరాబాదు దేశ అంతర్భాగమని వాదిస్తోంది. ఈ పరిస్థితుల్లో సైనిక చర్య చేపడితే స్వంత భూభాగంపైనే సైన్యాన్ని ఎందుకు ప్రయోగించవలసి వచ్చిందనే ప్రశ్న ఉద్భవిస్తుందని తలచి, ప్రభుత్వం దీనిని ''పోలీసు చర్య'' అని పిలిచింది. ==బయటి లింకులు== *[http://www.frontlineonnet.com/fl1712/17120730.htm ఫ్రంట్‌ లైను] *[http://www.reachouthyderabad.com/newsmaker/hydwatch28.htm ఒక ప్రైవేటు వెబ్‌సైటు] *[http://www.pakistanlink.com/Opinion/2005/May05/06/06.HTM అవతలి వైపు వాదన] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] [[Category:తెలంగాణా]] Template:Tl 5809 15966 2005-12-15T08:14:27Z Chavakiran 19 &#123;{[[Template:{{{1}}}|{{{1}}}]]}}<noinclude>[[Category:Internal link templates|Tl]]</noinclude> Template:Details 5810 15988 2005-12-15T08:30:26Z Chavakiran 19 :''మరిన్ని వివరాలకు చూడండి: [[{{{1}}}]].''<noinclude> ---- {{tl|Background}} and {{tl|details}} are used to make [[wikipedia:summary style|summary style]] explicit. ==Usage== '''<nowiki>{{details|article}}</nowiki>''' * ''article'' is the name of a subarticle which contains more detail on subject matter. Use in a section for which there is also a separate article on the subject. * The first form generates an intented, italicized, "For more details on this topic, see article" * The second form generates alternative wording, "For a reason to live, see article" * If there are 2 articles to be referenced in the section, use {{tl|seesubarticle2}}. * If there are 3 articles to be referenced in the section, use {{tl|seesubarticle3}}. === Related templates === * In a subarticle, use {{tl|subarticleof}} at the top of that article to refer back to this article. * In a subarticle, use {{tl|main}} at top to refer to other main articles with non-subarticle references. * If the separate article is not a subarticle, use {{tl|seemain}} at top or bottom of a section. Template created by: [[User:MarSch|MarSch]] 11:44, 11 Jun 2005 (UTC) ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seesubarticle2 5811 15968 2005-12-15T08:17:09Z Chavakiran 19 :''For a more detailed treatment of this topic, see the subarticles [[{{{1}}}]] and [[{{{2}}}]].''<!-- seesubarticle2 --> Template:Seesubarticle3 5812 15969 2005-12-15T08:17:31Z Chavakiran 19 :''For a more detailed treatment of this topic, see the subarticles [[{{{1}}}]], [[{{{2}}}]] and [[{{{3}}}]].''<!-- seesubarticle3 --> Template:Background 5813 15970 2005-12-15T08:18:35Z Chavakiran 19 :''For more background on this topic, see [[{{{1}}}]].''<noinclude> ---- {{tl|Background}} and {{tl|details}} are used to make [[wikipedia:summary style|summary style]] explicit ==Usage== At top of specialized subarticle. Use {{tl|seesubarticle}} in the section of the main article which corresponds to the subarticle. --[[User:MarSch|MarSch]] 11:42, 11 Jun 2005 (UTC) ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Main 5814 15971 2005-12-15T08:19:08Z Chavakiran 19 <!--Please be mindful of the talk page discussions that have determined Template:Main's appearance.-->:''Main article{{qif |test={{{2|}}}|then=s}}: {{qif |test={{{1|}}} |then=[[{{{1}}}]] }}{{qif |test={{{2|}}} |then={{qif|test={{{3|}}}|then=,&nbsp;|else=&nbsp;&amp;&nbsp;}}[[{{{2}}}]] }}{{qif |test={{{3|}}} |then={{qif|test={{{4|}}}|then=,&nbsp;|else=&nbsp;&amp;&nbsp;}}[[{{{3}}}]] }}{{qif |test={{{4|}}} |then={{qif|test={{{5|}}}|then=,&nbsp;|else=&nbsp;&amp;&nbsp;}}[[{{{4}}}]] }}{{qif |test={{{5|}}} |then=&nbsp;&amp;&nbsp;[[{{{20}}}]] }}''<noinclude> {{esoteric}} </noinclude> Template:Esoteric 5815 15972 2005-12-15T08:19:36Z Chavakiran 19 <div style="clear: both"></div> {| class="messagebox" |- |align="center"|[[Image:Exquisite-khelpcenter.png|50px|Comment]] |align="left" width="95%"|This template contains one or more '''''optional''''' parameters: see [[Template talk:{{PAGENAME}}#Usage|the talk page]] for details. ---- This template employs some extremely complicated and esoteric features of template syntax. Please do not attempt to alter it unless you are certain that you understand the setup '''and''' are prepared to repair any consequent collateral damage if the results are unexpected. Any experiments should be conducted via the [[Template:Template sandbox|template sandbox]] or your user space. |} <noinclude> ---- {| class="messagebox" |- |align="center"|[[Image:Exquisite-khelpcenter.png|50px|Comment]] |align="left" width="95%"|Actually, ''this'' template uses very simple syntax. But templates that link to the above message do use esoteric syntax. |} This template is for templates with esoteric syntax. [[Category:Wikipedia maintenance templates]] </noinclude> Template:Qif 5816 15973 2005-12-15T08:20:09Z Chavakiran 19 {{{else{{{test|}}}|{{{test{{{test|}}}|{{{then|}}}}}}}}}<noinclude>[[Category:If Templates|Qif]]</noinclude> Template:See 5817 15974 2005-12-15T08:22:13Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="see"> :''Further information: [[{{{1}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:See2 5818 15975 2005-12-15T08:22:41Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="see"> :''Further information: [[{{{1}}}]], [[{{{2}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:See3 5819 15976 2005-12-15T08:23:01Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="see"> :''Further information: [[{{{1}}}]], [[{{{2}}}]] & [[{{{3}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:See4 5820 15977 2005-12-15T08:23:23Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="see"> :''Further information: [[{{{1}}}]], [[{{{2}}}]], [[{{{3}}}]] & [[{{{4}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:See5 5821 15989 2005-12-15T08:33:37Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="see"> :''మరింత సమాచారం: [[{{{1}}}]], [[{{{2}}}]], [[{{{3}}}]], [[{{{4}}}]] & [[{{{5}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:See also 5822 16746 2005-12-26T11:45:40Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate seealso"> : ''చూడండి: [[{{{1}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==చూడండి== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seealso2 5823 15980 2005-12-15T08:25:19Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate seealso"> : ''Related topics: [[{{{1}}}]], [[{{{2}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seealso3 5824 15981 2005-12-15T08:25:41Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="mainarticle"> :''Related topics: [[{{{1}}}]]'', ''[[{{{2}}}]]'' & ''[[{{{3}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seealso4 5825 15982 2005-12-15T08:26:03Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="mainarticle"> :''Related topics: [[{{{1}}}]]'', ''[[{{{2}}}]]'', ''[[{{{3}}}]]'' & ''[[{{{4}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seealso5 5826 15983 2005-12-15T08:26:25Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="mainarticle"> :''Related topics: [[{{{1}}}]]'', ''[[{{{2}}}]]'', ''[[{{{3}}}]]'', ''[[{{{4}}}]]'', & ''[[{{{5}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seealso6 5827 15990 2005-12-15T08:34:22Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="mainarticle"> :''సంబందించిన వ్యాసములు: [[{{{1}}}]]'', ''[[{{{2}}}]]'', ''[[{{{3}}}]]'', ''[[{{{4}}}]]'', ''[[{{{5}}}]]'', & ''[[{{{6}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seealso7 5828 15985 2005-12-15T08:27:18Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="mainarticle"> :''Related topics: [[{{{1}}}]]'', ''[[{{{2}}}]]'', ''[[{{{3}}}]]'', ''[[{{{4}}}]]'', ''[[{{{5}}}]]'', ''[[{{{6}}}]]'', & ''[[{{{7}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Seealso8 5829 15986 2005-12-15T08:27:38Z Chavakiran 19 <div class="boilerplate" id="mainarticle"> :''Related topics: [[{{{1}}}]]'', ''[[{{{2}}}]]'', ''[[{{{3}}}]]'', ''[[{{{4}}}]]'', ''[[{{{5}}}]]'', ''[[{{{6}}}]]'', ''[[{{{7}}}]]'', & ''[[{{{8}}}]]'' </div><noinclude> ---- ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> Template:Subarticleof 5830 15987 2005-12-15T08:28:10Z Chavakiran 19 :''For more background on this topic, see [[{{{1}}}]].''<noinclude> ---- {{tl|Background}} and {{tl|details}} are used to make [[wikipedia:summary style|summary style]] explicit ==Usage== At top of specialized subarticle. Use {{tl|seesubarticle}} in the section of the main article which corresponds to the subarticle. --[[User:MarSch|MarSch]] 11:42, 11 Jun 2005 (UTC) ==See also== * {{tl|Main}}, {{tl|Main2}} * {{tl|Background}} * {{tl|Details}} * {{tl|See}}, {{tl|See2}}, {{tl|See3}}, {{tl|See4}}, {{tl|See5}} * {{tl|See also}}, {{tl|Seealso2}}, {{tl|Seealso3}}, {{tl|Seealso4}}, {{tl|Seealso5}}, {{tl|Seealso6}}, {{tl|Seealso7}}, {{tl|Seealso8}} </noinclude> లినక్షు 5831 15993 2005-12-15T11:02:49Z Mpradeep 50 లినక్షు, లినక్సు కు తరలించబడింది: towards correct pronounciation #REDIRECT [[లినక్సు]] Talk:లినక్షు 5832 15995 2005-12-15T11:02:50Z Mpradeep 50 Talk:లినక్షు, Talk:లినక్సు కు తరలించబడింది: towards correct pronounciation #REDIRECT [[Talk:లినక్సు]] శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు 5833 17876 2006-01-11T23:53:17Z Chaduvari 97 /* సాగునీటి సరఫరా వివరాలు */ గోరకల్లు జలాశయం పేరు మార్పు [[Image:Srisailam dam 15th aug 05.jpg|thumb|250px|right|శ్రీశైలం ఆనకట్ట 2005 నాడు గేట్లు తీసినప్పటి దృశ్యం]] [[కృష్ణా నది]]పై [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో నిర్మించిన భారీ బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టు, '''శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు'''. కేవలం జలవిద్యుత్తు ప్రాజెక్టుగానే ప్రతిపాదించిన ఈ ప్రాజెక్టుకు తరువాతి కాలంలో నీటిపారుదల అవసరాలను కూడా చేర్చడంతో బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టుగా మారింది. ఇటీవలి కాలంలో ప్రాజెక్టు పేరును '''నీలం సంజీవరెడ్డి సాగర్ ప్రాజెక్టు''' గా మార్చారు. ==స్థలము== {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు ప్రముఖ శైవక్షేత్రమైన [[శ్రీశైలం]] వద్ద ఉన్నది. ఈ పుణ్యక్షేత్రంలోని పాతాళగంగ స్నానఘట్టానికి 0.8 కి.మీ. దిగువన డ్యాము నిర్మించబడింది. ఇది [[హైదరాబాదు]] కు 200 కి.మీ., [[విజయవాడ]]కు 250 కి.మీ., [[కర్నూలు]]కు 180 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నది. ==చరిత్ర== ప్రాజెక్టు [[శంకుస్థాపన]] [[1963]] జూలైలో అప్పటి [[ప్రధానమంత్రి]] [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] చేతుల మీదుగా జరిగింది. [[1964]]లో రూ.39.97 కోట్లు గా ఉన్న ప్రాజెక్టు అంచనా [[1991]] నాటికి రూ.567.27 కోట్లయింది. డ్యాము నిర్మాణం క్రెస్టుగేట్లతో సహా [[1984]] డిసెంబర్ నాటికి పూర్తయింది. [[1985]] వర్షాకాలంలో జలాశయం పూర్తి మట్టానికి నీటితో నిండింది. కుడిగట్టు విద్యుత్కేంద్రం కూడా డ్యాము నిర్మాణంలో భాగంగానే నిర్మించారు. ఈ విద్యుత్కేంద్రంలోని 7 యూనిట్లు [[1982]]లో మొదలుకొని [[1987]] నాటికి అన్నీ పని ప్రారంభించాయి. ఎడమగట్టు విద్యుత్కేంద్రంలోని 6 యూనిట్లు మాత్రం ప్రాజెక్టు నిర్మాణంలో భాగం కావు. వీటిని తరువాతి కాలంలో రూ.2620 కోట్ల ఖర్చుతో జపాను ఆర్థిక సహాయంతో నిర్మించారు. [[2001]], [[2003]] మధ్యకాలంలో ఈ యూనిట్లన్నీ పని ప్రారంభించాయి. ==ప్రాజెక్టు గణాంకాలు== [[Image:Srisalam dam.jpg|250px|thumb|right|శ్రీశైలం ఆనకట్ట 2005 నాడు గేట్లు తీసినప్పటి దృశ్యం]] ===డ్యాము === *డ్యాము పొడవు:512 మీ. *క్రెస్టుగేట్ల సంఖ్య:12 *జలాశయం పూర్తిస్థాయి నిల్వ సామర్థ్యం:308 టి.ఎం.సి *ఇందులో వాడుకోగలిగే నీరు:250 టి.ఎం.సి ===కుడిగట్టు విద్యుత్కేంద్రం === *మొత్తం ఉత్పత్తి సామర్థ్యం: 770 మె.వా. *యూనిట్ల సంఖ్య: 7 x 110 మె.వా. ===ఎడమగట్టు విద్యుత్కేంద్రం === ఎడమగట్టు విద్యుత్కేంద్రం భూగర్భంలో నిర్మింపబడింది. జపాను ఆర్థిక సహాయంతో నిర్మించబడిన ఈ కేంద్రం దేశంలోనే అరుదైనది. *మొత్తం ఉత్పత్తి సామర్థ్యం:900 మె.వా. *యూనిట్ల సంఖ్య: 6 x 150 మె.వా. ==సాగునీటి సరఫరా వివరాలు== కర్నూలు, [[కడప]], [[నెల్లూరు]], [[చిత్తూరు]], [[నల్గొండ]] జిల్లాలతో పాటు చెన్నైకి తాగునీటి సరఫరాకు అవసరమైన నీటిని శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు నుండి తీసుకునే ఏర్పాట్లతో ప్రాజెక్టు తొలి ప్రతిపాదనలకు మార్పులు జరుగుతూ వచ్చాయి. ఇందులో భాగంగా శ్రీశైలం కుడి ప్రధాన కాలువ [[రాయలసీమ]] ప్రాంతాలకు నీరు తిసుకువెళ్తుంది. ఎడమ కాలువ నల్గొండ జిల్లాకు నీటి సరఫరా చేస్తుంది. '''కుడి ప్రధాన కాలువ''': కర్నూలు జిల్లాలోని [[పోతిరెడ్డిపాడు]] గ్రామం వద్ద గల [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్|హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] ద్వారా శ్రీశైలం జలాశయం నుండి బయలుదేరే 16.4 కి.మీ. పొడవైన ఈ కాలువ [[బనకచర్ల]] క్రాస్ రెగ్యులేటర్ వద్దకు చేరి అంతమవుతుంది. బనకచర్ల క్రాస్ రెగ్యులేటర్ మూడు రెగ్యులేటర్ల కలయిక. కుడి రెగ్యులేటర్ నుండి [[శ్రీశైలం కుడి బ్రాంచి కాలువ|కుడి బ్రాంచి కాలువ]] ద్వారా కడప, కర్నూలు జిల్లాలకు నీరు సరఫరా అవుతుంది. ఈ కాలువ 50 కి.మీ. దూరంలోని [[గోరకల్లు]] బాలెన్సింగు జలాశయం (పూర్వ [[ప్రధానమంత్రి]] [[పి.వి.నరసింహారావు]] పేరిట దీనికి '''నరసింహరాయ జలాశయం''' అని పేరు పెట్టారు) కు, 112.7 కి.మీ. దూరంలోని [[అవుకు]] జలాశయంకు నీటిని చేరుస్తుంది. కృష్ణలో శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు వద్ద లభించే అదనపు నీటిని ఈ జలాశయాల్లోకి మళ్ళించే పథకమిది. కర్నూలు, కడప జిల్లాల్లో 1,90,000 ఎకరాలకు నీరందించే ప్రాజెక్టిది. బనకచర్ల ఎడమ రెగ్యులేటర్ నుండి [[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు]]కు సంబంధించిన కాలువ బయలుదేరి [[వెలుగోడు]] జలాశయానికి, అక్కడి నుండి [[పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి]] జలాశయానికి, [[సోమశిల ప్రాజెక్టు]]కు చేరుతుంది. మధ్య రెగ్యులేటర్ ద్వారా వరద సమయంలో వెల్లువెత్తే నీటిని నిప్పులవాగులోకి వదిలే ఏర్పాటు ఉంది. జాతీయ నదుల అనుసంధానంలో భాగంగా కృష్ణా, పెన్నా నదులను కలిపే ప్రణాళికలో ఈ రెగ్యులేటర్ ద్వారా నిప్పులవాగు, గాలేరు, కుందేరు, పెన్నాలను కలిపే ప్రతిపాదన ఉన్నది. '''శ్రీశైలం ఎడమ కాలువ''': తొలి ప్రతిపాదనలను అనుసరించి, ఎడమ కాలువ సొరంగ మార్గం ద్వారా ప్రయాణించి, నల్గొండ జిల్లాలో 3 లక్షల ఎకరాలను సాగులోకి తెచ్చేందుకు 30 టి.ఎం.సి నీటిని సరఫరా చేస్తుంది. అయితే తరువాతి కాలంలో ఈ ప్రతిపాదన వెనక్కుపోయి, దాని స్థానంలో ఎత్తిపోతల పథకం పరిశీలన లోకి వచ్చింది. అదే [[ఎలిమినేటి మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు]]. [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] జలాశయం నుండి నీటిని పంపుచేసి, నల్గొండకు తాగు, సాగునీరు అందించే ప్రాజెక్టు ఇది. భారతదేశపు అతిపెద్ద ఎత్తిపోతల పథకమైన ఈ ప్రాజెక్టు ద్వారా నల్గొండ జిల్లాలో 2.7 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీరు, 212 ఫ్లోరైడు ప్రభావిత ప్రాంతాలకు తాగునీరు అందించే ప్రాజెక్టు ఇది. నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు జలాశయం నుండి నీటిని [[పుట్టంగండి]] వద్ద కొండపైనున్న జలాశయంలోకి నాలుగు పంపుల ద్వారా ఎత్తిపోస్తారు. అక్కడినుండి 10 కి.మీ. దూరంలోని [[అక్కంపల్లి]] బాలెన్సింగు జలాశయం లోకి నీరు చేరుతుంది. అయితే ప్రస్తుతం శ్రీశైలం జలాశయం నుండి 143 కి.మీ. సొరంగం తవ్వి సహజంగా నీటిని పారించే ప్రతిపాదనపై సర్వే జరుగుతున్నది. ==ముంపు, పునరావాసం== జలాశయంలో మునిగిపోయే గ్రామాల ప్రజల పునరావాసానికి సంబంధించి, శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు ఎంతో వివాదాస్పదమైంది. కర్నూలు, [[మహబూబ్‌నగర్‌]] జిల్లాలలోని 100 గ్రామాలు, 17 శివారు పల్లెలు జలాశయంలో మునిగిపోయాయి. {{ద్రవ కొలమానాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] నంద్యాలంపేట 5834 25093 2006-04-26T07:38:26Z Mpradeep 50 '''నంద్యాలంపేట''' [[మైదుకూరు]] మండలములోని ఒక పంచాయితీ. ఈ ప్రాచీన గ్రామము మైదుకూరు - [[బద్వేలు]] దారిలో ఉన్నది. గ్రామదేవతయిన నంద్యాలమ్మ పేరు మీద ఈ ఊరికి ఆ పేరు వచ్చినది. పూర్వము నంద్యాలంపేట ఈ ప్రాంతములో చాల ప్రాముఖ్యమైన ఊరుగా ఉన్నది. నంద్యాలంపేట గ్రామ పంచాయితీ పరిధిలో నంద్యాలంపేట, జీ.వీ సత్రము (గుడ్డి వీరయ్య సత్రము), వరదయ్యపల్లి, శ్రీరాంనగర్, పెద్దసెట్టిపల్లి, కొత్తపల్లి గ్రామములు కలవు. మైదుకూరు నుండి 9 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్న జీ.వీ.సత్రము మొత్తము పంచాయితీకి కేంద్రము. జీ.వీ సత్రములో ఒక ఉన్నత పాఠశాల కలదు మిలిగిన గ్రామములలో ప్రాధమిక పాఠశాలలు కలవు. జీ.వీ సత్రములో పచ్చిమిర్చి, టమాటాలు, పసుపు ఎగుమతి చేసే స్థానిక మార్కెట్ కలదు. [[Category:కడప జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:202.62.85.210 5835 16008 2005-12-15T15:48:18Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:48, 15 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 16 5836 16010 2005-12-15T16:20:55Z Chaduvari 97 *[[1951]]: [[సాలార్‌జంగ్‌ మ్యూజియం]] ను అప్పటి [[ప్రధానమంత్రి]], [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] ప్రారంభించాడు. Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు 5837 25104 2006-04-26T08:03:30Z Mpradeep 50 [[Category:గుంటూరు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Image talk:Ethipothala.jpg 5839 16139 2005-12-17T04:30:21Z Chavakiran 19 సత్యా గారు, ఈ ఫైలు లైసెన్సులు కాపీరైటులు వంటి వివరాలు ఉంటే వ్రాయగలరు తరువాత వీటి సంఖ్య పెరిగితే కష్టమవుతుంది :దీని కాపీహక్కు కొంచెం సందిగ్ధతలో ఉన్నది. చాలా వెబ్సైట్లు దీనిని ఉపయోగించాయి కానీ ఎవరు అసలు హక్కుదారులో తెలియదు. గొడవలేని బొమ్మ దొరికితే దీనిని తీసెయ్యొచ్చు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:40, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ::దీనిని నేను ఆంధ్ర ప్రదేశు పర్యాటక శాఖ వారి పోస్టర్లపై చూసినట్లు గుర్తు ::ఈ సారి సాగరు వెళ్ళినప్పుడు I will try to get some photos. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 04:30, 17 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Image talk:Sagar.jpg 5840 16024 2005-12-16T04:31:41Z Chavakiran 19 ఈ ఫోటోను నా మిత్రుడు "నరేందరు పారుపల్లి" తీసినాడు, నేను వాడిని అనుమతి అడిగి ఇక్కడ ఉంచినాను వాది బ్లాగు ఇక్కడ చూడండి http://nparupalli.blogspot.com [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 04:31, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Image talk:Srisailam dam 15th aug 05.jpg 5841 16026 2005-12-16T05:24:01Z Chavakiran 19 ఈ ఫోటోను నా మిత్రుడు "నరేందరు పారుపల్లి" తీసినాడు, నేను వాడిని అనుమతి అడిగి ఇక్కడ ఉంచినాను వాది బ్లాగు ఇక్కడ చూడండి http://nparupalli.blogspot.com [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 04:31, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Image talk:Srisalam dam.jpg 5842 16027 2005-12-16T05:24:44Z Chavakiran 19 ఈ ఫోటోను నా మిత్రుడు "నరేందరు పారుపల్లి" తీసినాడు, నేను వాడిని అనుమతి అడిగి ఇక్కడ ఉంచినాను వాది బ్లాగు ఇక్కడ చూడండి http://nparupalli.blogspot.com [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 05:24, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు 5843 20480 2006-02-25T17:11:14Z వైఙాసత్య 58 +cat ఇంగ్లీషులో ఉన్న వ్యాసాలు ఈ వర్గంలో ఉన్నాయి. వీటిని తెలుగులోకి అనువదించి, ఆ పేజీలో ఉన్న <b><nowiki>{{అనువాదం}}</nowiki></b> మూసను తొలగించాలి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] User talk:Satish 5845 16046 2005-12-16T13:38:55Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:38, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:K.A.RAMA RAJU 5846 16045 2005-12-16T13:35:18Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:35, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User:0 5847 16047 2005-12-16T14:24:34Z 0 225 Zero - "First step to infinity" User talk:0 5848 16051 2005-12-16T16:30:29Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:30, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:61.95.128.236 5849 16053 2005-12-16T16:35:29Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:35, 16 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Category:కంప్యూటరు 5850 16105 2005-12-16T17:42:45Z వైఙాసత్య 58 cr.cat [[Category:సాంకేతికము]] Category:అయోమయ నివృత్తి 5852 19976 2006-02-15T17:52:08Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 17 5853 16133 2005-12-17T01:27:17Z Chaduvari 97 *[[1903]]: రైటు సోదరులు తయారుచేసిన [[విమానం]] మొదటిసారి ఎగిరింది. *[[1959]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుడు, డా.[[భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య]] మరణించాడు. Category:సంగీతం 5854 16137 2005-12-17T01:49:36Z Chaduvari 97 [[Category:కళలు]] User talk:Narasimha 5855 16631 2005-12-25T12:25:33Z Chavakiran 19 నరసింహ గారు స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 04:54, 17 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> == ఐ.ఐ.టి? == ప్రౌద్యోగిక సంస్థ అంటే.. ఐ.ఐ.టి? __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 04:20, 24 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == నరసింహ గారు స్వాగతం! == నరసింహ గారు స్వాగతం! మీరు వికీపీడియాకు మరింత సహాయం చేసి, మరింత మార్పులు చేర్పులు చేసి తెలుగు భాషాభివృద్దికి ఇతోధికంతా, ఉడుతా భక్తిగా సహాయం ఇలాగే చేస్తారని ఆశిస్తాను। [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 12:25, 25 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలాలు 5856 25109 2006-04-26T08:05:37Z Mpradeep 50 [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] నారా చంద్రబాబు నాయుడు 5857 16145 2005-12-17T05:18:33Z Chaduvari 97 నారా చంద్రబాబు నాయుడు, నారా చంద్రబాబునాయుడు కు తరలించబడింది: pEru maarpu #REDIRECT [[నారా చంద్రబాబునాయుడు]] కోట్ల విజయ భాస్కర రెడ్డి 5858 16147 2005-12-17T05:21:05Z Chaduvari 97 కోట్ల విజయ భాస్కర రెడ్డి, కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి కు తరలించబడింది: pEru maarpu #REDIRECT [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] నీలం సంజీవరెడ్డి 5859 19232 2006-01-25T11:21:31Z Mpradeep 50 + మూసలు [[image:Neelam.jpg|right|thumb|100px|నీలం సంజీవరెడ్డి]] [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]]గా, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[ముఖ్యమంత్రి]]గా, [[లోక్‌సభ]] [[స్పీకరు]]గా, [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్ర]] ఉపముఖ్యమంత్రిగా, కేంద్ర మంత్రిగా, సంయుక్త మద్రాసు రాష్ట్రంలో మంత్రిగా, కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్షుడిగా వివిధ పదవులను అధిరోహించి, ప్రజల మన్ననలను పొందిన రాజకీయవేత్త, '''నీలం సంజీవరెడ్డి''' (Nilam Sanjeeva Reddy). ==వ్యక్తిగత జీవితం== [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[అనంతపురం]] జిల్లా, [[ఇల్లూరు]] గ్రామంలో [[1913]] [[మే 18]] న రైతుబిడ్డగా సంజీవరెడ్డి జన్మించాడు. మద్రాసు థియొసోఫికల్ పాఠశాలలోను, అనంతపురం ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ కళాశాలలోను చదువుకున్నాడు. [[1935]] [[జూన్ 8]] న నాగరత్నమ్మను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. వారికి ఒక కుమారుడు, ముగ్గురు కుమార్తెలు ఉన్నారు. ==రాజకీయ జీవితం== సంజీవరెడ్డి రాజకీయ జీవితం అనేక ఒడిదుడుకులతో కూడుకున్నది. అనేక విజయాలు, కొన్ని అపజయాలతో పాటు, కొన్ని రాజకీయపు ఎత్తుగడలతో కూడిన త్యాగాలు ఆయన చరిత్రలో ఉన్నాయి. ప్రత్యేక [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అవతరణ|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఏర్పాటు]], ఆ తరువాతి రాజకీయ చరిత్రలతో సంజీవరెడ్డి జీవితం పెనవేసుకు పోయింది. 1940 ల నుండి 1970ల వరకు రాష్ట్ర, దేశ రాజకీయాలను ప్రభావితం చేసిన ప్రతి ముఖ్య సంఘటనతోను ఆయనకు ప్రమేయముంది. ===సంయుక్త మద్రాసు రాష్ట్రంలో === [[1929]]లోనే [[మహాత్మా గాంధీ]] స్ఫూర్తితో చదువును పక్కనపెట్టి రాజకీయాల్లో చేరి స్వాతంత్ర్య పోరాటం వైపు దృష్టి సారించాడు. [[1937]]లో ఆంధ్ర ప్రాంతీయ కాంగ్రెసు కమిటీకి కార్యదర్శిగా ఎన్నికై దాదాపు పదేళ్ళపాటు ఆ పదవిలో కొనసాగాడు. క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొని డిటెన్యూగా జైలుకు వెళ్ళాడు.[[1940]] [[1945]] ల మధ్య ఎక్కువకాలం ఆయన జైలులో ఉన్నాడు. [[1946]]లో మద్రాసు శాసనసభకు ఎన్నికయ్యాడు. [[1947]]లో రాజ్యాంగ నిర్మాణ సంఘమైన [[భారత రాజ్యాంగం#రాజ్యాంగ సభ|రాజ్యాంగ సభ]] కు ఎన్నికయ్యాడు. 1949 నుండి 1951 వరకు మద్రాసు రాష్ట్ర మంత్రివర్గంలో మంత్రిగా పనిచేసాడు. 1951 లో ఆంధ్ర ప్రాంత కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్ష పదవికి పోటీ చేసేందుకు మంత్రిపదవికి రాజీనామా చేసాడు. [[1951]]లో ఆంధ్ర ప్రాంత కాంగ్రెసు అధ్యక్షపదవికి ఎన్.జి.రంగా తో పోటీ పడ్డాడు. ప్రకాశం మద్దతుగల రంగాను ఆ ఎన్నికలలో ఓడించాడు. ఆ తరువాత రంగా, ప్రకాశం కాంగ్రెసును విడిచి వెళ్ళారు. ఈ కాలంలో సంజీవరెడ్డి జీవితంలో ఒక దుర్ఘటన జరిగింది. ఆయన ఐదేళ్ళ కొడుకు రోడ్డు ప్రమాదంలో చనిపోయాడు. ఆ విషాదాన్ని తట్టుకోలేని సంజీవరెడ్డి, పార్టీ పదవికి రాజీనామా చేసాడు. తరువాత పార్టీ పెద్దల వత్తిడిమేరకు రాజీనామాను ఉపసంహరించుకున్నాడు. ===ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో=== [[1953]]లో ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడినపుడు సంయుక్త [[మద్రాసు]] రాష్ట్ర శాసనసభా సభ్యుల నుండి కొత్త రాష్ట్ర కాంగ్రెసు శాసనసభా పక్ష నాయకుణ్ణి ఎన్నుకునే సమయంలో సంజీవరెడ్డి పోటీలేకుండా ఎన్నికయ్యాడు. ముఖ్యమంత్రి పదవి తథ్యమైనా, అప్పటి రాజకీయాల ఫలితంగా తాను తప్పుకుని [[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]]కు నాయకత్వం అప్పగించి, ఉపముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. మళ్ళీ [[1955]]లో రాజకీయాల ఫలితంగానే ముఖ్యమంత్రి అయ్యే అవకాశాన్ని వదులుకున్నాడు. అప్పుడు ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చెయ్యడానికి [[ఎన్.జి.రంగా]] నాయకత్వం లోని కృషికార్ లోక్ పార్టీ మద్దతు కాంగ్రెసుకు అవసరమైంది. అయితే [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రి అయితేనే తాము మద్దతు ఇస్తామని రంగా ప్రకటించడంతో తాను తప్పుకుని మళ్ళీ ఉపముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. ===ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో=== ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అవతరణలో సంజీవరెడ్డిది ప్రముఖపాత్ర. రాష్ట్ర స్థాపనలో ప్రధాన, నిర్ణాయక ఘట్టమైన [[పెద్దమనుషుల ఒప్పందం]]లో ఆంధ్ర తరపున అప్పటి ఆంధ్ర ముఖ్యమంత్రి, బెజవాడ గోపాలరెడ్డితో పాటు ఉపముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న సంజీవరెడ్డి కూడా పాల్గొని ఒప్పందంపై సంతకం పెట్టాడు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అవతరించాక, కాంగ్రెసు శాసనసభాపక్ష నాయకుడిగా బెజవాడ గోపాలరెడ్డిని ఓడించి, తాను ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. అల్లూరి సత్యనారాయణ రాజును రాష్ట్ర కాంగ్రెసు అధ్యక్ష పదవి పోటికి నిలబెట్టి, రంగాను ఓడించాడు. [[1960]]లో అఖిల భారత కాంగ్రెసు అధ్యక్షపదవికి ఎన్నికవడంతో ముఖ్యమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసాడు. కాంగ్రెసు అధ్యక్షుడిగా రెండేళ్ళు పనిచేసి, మళ్ళీ [[1962]] లో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. రవాణా సంస్థల జాతీయీకరణ వివాదంలో సుప్రీం కోర్టు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని తప్పుబట్టడంతో [[1964]] [[ఫిబ్రవరి 29]] న తనపదవికి రాజీనామా చేసాడు. ఆపై సంజీవరెడ్డి కేంద్ర రాజకీయాలలో క్రియాశీలకంగా వ్యవహరించసాగాడు. ===కేంద్రంలో=== [[1964]] [[జూన్ 9]] న [[లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి]] ప్రభుత్వంలో ఉక్కు, గనుల శాఖ మంత్రిగా చేరాడు. ఆపై [[రాజ్యసభ]]కు ఎన్నికయ్యాడు. [[1967]] లో ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వంలో కూడా కొద్దికాలం మంత్రిగా చేసాడు. [[1967]]లో నాలుగో లోక్‌సభకు [[హిందూపురం]] నియోజకవర్గం నుండి ఎన్నికై, లోక్‌సభకు స్పీకరుగా కూడా ఎన్నికయ్యాడు. స్పీకరు నిష్పాక్షికంగా ఉండాలనే ఉద్దేశ్యంతో ఎన్నిక కాగానే కాంగ్రెసు సభ్యత్వానికి రాజీనామా చేసాడు. స్పీకరుగా ఎన్నిక కాగానే తన పార్టీ ప్రాథమిక సభ్యత్వానికి రాజీనామా చేసిన మొదటి లోక్‌సభ స్పీకరు, సంజీవరెడ్డి. [[1969]] [[జూలై 19]] న స్పీకరు పదవికి రాజీనామా చేసి, రాష్ట్రపతి పదవికి కాంగ్రెసు అభ్యర్థిగా పోటీ చేసాడు. కాంగ్రెసు అంతర్గత రాజకీయాల ఫలితంగా ఆయన, మరో తెలుగువాడు - [[వి.వి.గిరి]] - చేతిలో కొద్ది తేడాతో ఓడిపోయాడు. దాంతో సంజీవరెడ్డికి కొద్దికాలం రాజకీయ గ్రహణం పట్టింది. 1975 లో [[జయప్రకాశ్ నారాయణ్]] [[హైదరాబాదు]]లో జరిపిన పర్యటనతో రాజకీయాల్లో తిరిగి క్రియాశీలకంగా మారాడు. [[1977]] లో [[ఎమర్జెన్సీ 1975|ఎమర్జెన్సీ]] తరువాత, జనతాపార్టీ ప్రభంజనం దేశాన్ని చుట్టుముట్టి కాంగ్రెసును అధికారం నుండి దింపివేసినపుడు, ఆంధ్ర ప్రజలు మాత్రం కాంగ్రెసుకు పట్టం కట్టారు. 42 స్థానాలకుగాను, 41ని కాంగ్రెసు గెలుచుకుంది. జనతాపార్టీ గెలిచిన ఒక్క స్థానమూ సంజీవరెడ్డిదే. మళ్ళీ లోక్‌సభ స్పీకరుగా ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు. అయితే మళ్ళీ పదవికి రాజీనామా చేసి - ఈసారి నాలుగు నెలల్లోనే - రాష్ట్రపతి పదవికి పోటీ చేసాడు. పోటీలో ఉన్న 37 మందిలో ఒక్క సంజీవరెడ్డి నామినేషను తప్ప మరెవరిదీ చెల్లకపోవడంతో ఆయన ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు. ఇప్పటివరకు ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికైన ఒకేఒక్క రాష్ట్రపతి సంజీవరెడ్డి. 1982 లో రాష్ట్రపతి పదవినుండి దిగిపోయాక, రాజకీయాల నుండి శాశ్వతంగా తప్పుకుని [[బెంగుళూరు]]లో స్థిరపడ్డాడు. [[1996]] [[జూన్ 1]] న నీలం సంజీవరెడ్డి మరణించాడు. బెంగుళూరులో కాక్స్ టౌనులో ప్రభుత్వం ఆయనకు సమాధి నిర్మించింది. ==విశిష్టతలు== *సంజీవరెడ్డి నిజాయితీని తెలియజేసే ఒక సంఘటన: సంయుక్త మద్రాసు రాష్ట్రంలో మంత్రిగా ఉన్నపుడు, ఒక కాంట్రాక్టరు ఒక ఉత్తరంతో ఆయన వద్దకు వచ్చాడు. సంజీవరెడ్డి ఆప్తమిత్రుడి వద్దనుండి తెచ్చిన ఉత్తరం అది. దాన్ని ఆయన అందుకున్నాడుగాని, చించి చూడలేదు. కాంట్రాక్టరుతో ఇలా అన్నాడు. "నువ్వో కాంట్రాక్టరువని నాకు తెలుసు.. దీనిలో ఏమి రాసుందో కూడా తెలుసు. నీ క్షేమం కోరుకునేవాడివయితే, ఈ ఉత్తరం వెనక్కి తీసేసుకో. లేదూ, దీన్ని తెరిచి చూడమంటావా.., ఆపై నేను తీసుకోబోయే చర్యకు సిద్ధంగా ఉండు" అని అన్నాడు. మరో మాట లేకుండా ఉత్తరాన్ని తీసేసుకున్నాడా కాంట్రాక్టరు. *[[ఎమర్జెన్సీ 1975|ఎమర్జెన్సీ]] తరువాత 1977 లో జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికలలో దేశమంతటా [[జనతాపార్టీ]] ప్రభంజనం వీచి కాంగ్రెసు చిత్తుగా ఓడిపోగా, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో మాత్రం మొత్తం 42 స్థానాలకుగాను, జనతాపార్టీ 41 స్థానాల్లో ఓడిపోయి, ఒకే ఒక్క స్థానం గెలుచుకుంది. గెలిచిన ఆ ఒక్క జనతాపార్టీ వ్యక్తీ, సంజీవరెడ్డియే! *[[లోక్‌సభ]] స్పీకరుగా రెండు సార్లు ఎన్నికై రెండుసార్లూ [[రాష్ట్రపతి]]గా పోటీ చేసేందుకై రాజీనామా చేసాడు. మొదటిసారి రాష్ట్రపతిగా ఓడిపోగా, రెండోసారి గెలిచాడు. *ఇప్పటివరకు రాష్ట్రపతిగా చేసినవారిలో సంజీవరెడ్డి నిర్విరోధంగా ఎన్నికయిన ఏకైక రాష్ట్రపతి. *[[1969]] లో కాంగ్రెసు పార్టీ అధికారిక అభ్యర్ధిగా పోటీ చేసిన సంజీవరెడ్డికి వ్యతిరేకంగా ''ఆత్మ ప్రబోధానుసారం'' ఓటు వెయ్యమని [[ఇందిరా గాంధీ]] తన పార్టీ వారిని ఆదేశించింది. పార్టీలో తన వ్యతిరేకుల ఆటకట్టించేందుకు ఇందిరా గాంధీ వేసిన ఎత్తు ఇది. ఫలితంగా ప్రతిపక్ష మద్దతు కూడా గల వి.వి.గిరి, సంజీవ రెడ్డి ని ఓడించి రాష్ట్రపతి అయ్యాడు. అనంతరం కాంగ్రెసు పార్టీ చీలిపోయింది. *పుట్టపర్తి సాయిబాబాను దర్శించని అతికొద్ది మంది రాజకీయ నాయకుల్లో సంజీవరెడ్డి ఒకడు. <!--(నిజానికి ఆయనా, రామారావు తప్పించి అందరు ముఖ్యమంత్రులూ బాబాను దర్శించుకున్నవారే.) --> *సంజీవరెడ్డి పేరిట [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]]కు '''నీలం సంజీవరెడ్డి సాగర్ ప్రాజెక్టు''' అని పేరుపెట్టారు. *[[1958]] లో [[శ్రీవెంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం]] ఆయనకు గౌరవ డాక్టరేటు బహూకరించింది. ==ఆయన పలుకులు == *తన స్వంత జిల్లా అనంతపురం యొక్క దుర్భిక్ష పరిస్థితుల గురించి ఆవేదనతో ఆయనిలా అనేవాడు: "ఇక్కడ పెన్నానదిలో ప్రవహించేది నీళ్ళు కాదు, ఇసుక" ==మూలాలు, వనరులు== *[http://www.saiguru.net/english/media/001204india.htm పుట్టపర్తి సాయిబాబాను దర్శించని సంజీవరెడ్డి] *మోనికా బుక్స్ వారి తెలుగు వెలుగులు పుస్తకం. (ఒకప్పుడు ఆంధ్ర పత్రికలో వచ్చిన వ్యాసాల సంకలనం.) *[http://speakerloksabha.nic.in/former/Nsanjivareddy.asp లోక్‌సభ స్పీకరు వెబ్‌సైటు] *[http://parliamentofindia.nic.in/ls/lsdeb/ls11/ses1/0210069601.htm సంజీవరెడ్డి మృతికి లోక్‌సభ నివాళి] *[http://pastpresidentsofindia.indiapress.org/reddy.html ఒక ప్రైవేటు వెబ్‌సైటు] ==బయటి లింకులు== *[http://www.deccanherald.com/deccanherald/sep92005/gallery_thumb.asp#image సంజీవరెడ్డి సమాధి] {{క్రమము| ముందరి=[[ఫకృద్దీన్ ఆలీ అహ్మద్]]| జాబితా=[[రాష్ట్రపతి|భారత రాష్ట్రపతి]]'''<br>[[1977]] [[జూలై 25]]&mdash;[[1982]] [[జూలై 25]]| తరువాతి=[[జ్ఞానీ జైల్ సింగ్]] }} {{క్రమము| ముందరి=[[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] (హైదరాబాదు రాష్ట్రం)<br>[[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] (ఆంధ్ర రాష్ట్రం)| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>01/11/1956&mdash;11/01/1960| తరువాతి=[[దామోదరం సంజీవయ్య]] }} {{క్రమము| ముందరి=[[దామోదరం సంజీవయ్య]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>12/03/1962&mdash;30/09/1971| తరువాతి=[[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] }} {{భారత రాష్ట్రపతులు}} {{ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు}} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:1913 జననాలు]] [[CAtegory:1996 మరణాలు]] [[Category:భారత రాష్ట్రపతులు]] [[Category:లోక్‌సభ స్పీకర్లు]] [[Category:కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్షులు]] [[en:Neelam Sanjivareddy]] Category:2001 మరణాలు 5860 16160 2005-12-17T07:22:45Z Chaduvari 97 [[Category:2001|మరణాలు]] Category:1920 జననాలు 5861 16161 2005-12-17T07:23:24Z Chaduvari 97 [[Category:1920|జననాలు]] Image:PrakasamBarrage.jpg 5862 16169 2005-12-17T09:34:17Z Mpradeep 50 ప్రకాశం బ్యారేజి ప్రకాశం బ్యారేజి Image:Leninvijaywada.JPG 5863 16170 2005-12-17T09:35:25Z Mpradeep 50 విజయవాడలోని లెనిన్ విగ్రహము విజయవాడలోని లెనిన్ విగ్రహము Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 18 5864 16172 2005-12-17T16:53:25Z Chaduvari 97 *[[1952]]: ప్రసిద్ధ స్వాతంత్ర్యోద్యమ కవి, [[గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణ]] మరణించాడు. Category:1872 జననాలు 5865 16177 2005-12-17T17:35:48Z Chaduvari 97 [[Category:1872|జననాలు]] Category:1957 మరణాలు 5866 16178 2005-12-17T17:36:39Z Chaduvari 97 [[Category:1957|మరణాలు]] బెజవాడ గోపాలరెడ్డి 5868 16366 2005-12-20T04:25:13Z Mpradeep 50 {{విస్తరణ}} స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, బహుభాషావేత్త, [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రానికి]] రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]], '''డా.బెజవాడ గోపాలరెడ్డి'''. పదకొండు భాషల్లో పండితుడైన గోపాలరెడ్డి అనేక రచనలు కూడా చేసాడు. పరిపాలనాదక్షుడుగా, కేంద్ర, రాష్ట్రాల్లో మంత్రిపదవులు, ఆంధ్ర రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిత్వమే కాక, [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] కు [[గవర్నరు]] గా కూడా పనిచేసాడు. ==జీవిత విశేషాలు== [[1907]] [[ఆగష్టు 7]] న [[నెల్లూరు]] జిల్లా [[బుచ్చిరెడ్డిపాలెం]] గ్రామంలో జన్మించాడు. తండి పట్టాభిరామిరెడ్డి, తల్లి సీతమ్మ. స్వంత ఊరిలోనే కళాశాల చదువు పూర్తి చేసీ, [[1927]] లో శాంతినికేతqన్ లోని విశ్వభారతి విశ్వవిద్యాలయంలో స్నాతకోత్తర విద్యను పూర్తి చేసాడు. {{క్రమము| ముందరి=[[టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర రాష్ట్రం ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>28/03/1955&mdash;01/11/1956| తరువాతి=[[నీలం సంజీవరెడ్డి]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:1907 జననాలు]] [[Category:1997 మరణాలు]] Category:1907 జననాలు 5869 16189 2005-12-18T04:53:59Z Chaduvari 97 [[Category:1907|జననాలు]] Category:1997 మరణాలు 5870 16190 2005-12-18T04:54:29Z Chaduvari 97 [[Category:1997|మరణాలు]] బోయి భీమన్న 5871 17011 2005-12-29T10:45:46Z Chaduvari 97 /* జీవిత విశేషాలు */ {{మొలక}} '''బోయి భీమన్న''' సామాజిక చైతన్యాన్ని ఆశించి రచనలు చేసి, తెలుగు సాహిత్యాన్ని సుసంపన్నం చేసిన కవి, రచయిత. మారుమూల పల్లెలో దళిత పాలేరు ఇంట పుట్టి, [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]], [[పద్మభూషణ]] తో పాటు లెక్కకుమిక్కిలిగా గౌరవ, సమ్మానాలందుకున్న కవి, బోయి భీమన్న. ==జీవిత విశేషాలు== [[1911]] [[సెప్టెంబర్ 19]] న [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా [[మామిడికుదురు]] గ్రామంలో భీమన్న పుట్టాడు. పేదరికంతో పాటు, అంటరనితనం వంటి దురాచారాలు కూడా చిన్నప్పటినుండి భీమన్నకు అనుభవమే. షజంగానే ఆయన వీటిని నిరసించాడు. [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:1911 జననాలు]] [[Category:2005 మరణాలు]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] Category:1911 జననాలు 5872 16199 2005-12-18T06:15:04Z Chaduvari 97 [[Category:1911|జననాలు]] Category:2005 మరణాలు 5873 16200 2005-12-18T06:15:33Z Chaduvari 97 [[Category:2005|మరణాలు]] దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు 5874 16218 2005-12-18T12:05:32Z Chaduvari 97 దాశరథి కృష్ణమాచార్యులు, దాశరథి కృష్ణమాచార్య కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[దాశరథి కృష్ణమాచార్య]] దాశరధి రంగాచార్యులు 5876 16223 2005-12-18T12:24:54Z Chaduvari 97 దాశరధి రంగాచార్యులు, దాశరథి రంగాచార్య కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[దాశరథి రంగాచార్య]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 19 5878 16233 2005-12-18T13:24:43Z Chaduvari 97 *[[1952]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం]] ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు [[ప్రధానమంత్రి]] [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] [[లోక్‌సభ]]లో ప్రకటించాడు. *[[1961]]: భారత సైనిక దళాలు పోర్చుగీసు పాలన నుండి, [[గోవా]] ను విముక్తి చేసాయి. *[[1978]]: [[ఇందిరా గాంధీ]] ని [[లోక్‌సభ]] నుండి బహిష్కరించి, అప్పటి సమావేశాలు ముగిసే వరకు ఆమెకు జైలుశిక్ష విధించారు. [[డిసెంబర్ 26]] న ఆమెను విడుదల చేసారు. గూడూరు 5879 20101 2006-02-19T07:26:44Z Chaduvari 97 +గూడూరు (కొత్తూరు మండలం) '''గూడూరు''' అను పేరుతొ ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందున ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో కింది పేజీలు ఉన్నాయి. #[[గూడూరు,కర్నూలు]] - [[కర్నూలు]] జిల్లాలో ఒక మండలము. #[[గూడూరు,కృష్ణా]] - [[కృష్ణా జిల్లా]]లో ఒక మండలము. #[[గూడూరు,నెల్లూరు]] - [[నెల్లూరు]] జిల్లాలో ఒక మండలము. #[[గూడూరు, వరంగల్]] - [[వరంగల్]] జిల్లాలో ఒక మండలము. #[[గూడూరు, బీబీనగర్]] - [[నల్గొండ]] జిల్లాలోని [[బీబీనగర్]] మండలంలో ఒక గ్రామము. #[[గూడూరు (మిర్యాలగూడ)]] - నల్గొండ జిల్లాలోని [[మిర్యాలగూడ]] మండలంలో ఒక గ్రామము. #[[గూడూరు (కొత్తూరు మండలం)]] - మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలోని [[కొత్తూరు]] మండలంలో ఒక గ్రామం. {{అయోమయ నివృత్తి}} జై ఆంధ్ర ఉద్యమం 5880 16246 2005-12-18T16:18:19Z Chaduvari 97 జై ఆంధ్ర, జై ఆంధ్ర ఉద్యమం కు తరలించబడింది [[మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము]] చల్లారిన దశలో, ముల్కీ నిబంధనలపై [[సుప్రీం కోర్టు]] ఇచ్చిన తీర్పు పర్యవసానంగా ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఉద్యమానికి దారితీసింది. దానిపేరే '''జై ఆంధ్ర''' ఉద్యమం. ==నేపథ్యం== మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం ముగిసిన తొలినాళ్ళవి. అప్పటికే ముల్కీ నిబంధనలపై సుప్రీం కోర్టులో కేసు విచారణలో ఉంది. [[హైదరాబాదు]] సంస్థానంలో [[1915]] లో [[నిజాము]] జారీ చేసిన ఒక ఫర్మానా ప్రకారం [[ముల్కీ నియమాలు]] అమలు లోకి వచ్చాయి. వీటి ప్రకారం హైదరాబాదు సంస్థానంలో పుట్టిన వారు కాని, హైదరాబాదులో కనీసం 15 ఏళ్ళుగా నివసిస్తూ, తమ ప్రాంతానికి తిరిగి వెళ్ళమని అఫిడవిట్టు ఇచ్చిన వారు మాత్రమే ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలకు అర్హులు. స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వమే అమల్లో ఉన్న ఈ నియమాలు రాజ్యాంగబద్ధమే అని [[1971]] అక్టోబర్ లో సుప్రీం కోర్టు తీర్పునిచ్చింది. ఈ తీర్పు అన్యాయమని, తమ రాష్ట్ర రాజధానిలోనే తాము రెండవ తరగతి పౌరులుగా మారామనే ఆవేదనతో ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్ర సాధనకై ఉద్యమించారు. ==ఉద్యమ ప్రస్థానం== కేంద్రప్రభుత్వం రాజీ ప్రతిపాదనగా ఈ నిబంధనల కాలపరిమితి రాజధానిలో 1977 వరకు, మిగతా తెలంగాణ్లో 1980 వరకు మాత్రమే అమల్లో ఉంటాయని శాసనం చేసింది. అయితే ఈ ప్రతిపాదన ఆంధ్ర ప్రాంతం వారికి రుచించలేదు. విద్యార్థులు ఉద్యమంలో చురుగ్గా పాల్గొన్నారు. ఉద్యోగులు నిరవధిక సమ్మెకు పూనుకున్నారు. శాసనసభ స్పీకరు [[బి.వి.సుబ్బారెడ్డి]] పదవికి రాజీనామా చేసి ఉద్యమంలో పాల్గొన్నాడు. ఆ ప్రాంత శాసనసభ్యులంతా [[తిరుపతి]] లో సమావేశమై చర్చించారు. ఆంధ్ర ప్రాంతానికి చెందిన అత్యధిక మంత్రులు రాజీనామా చేసారు. ఉద్యమం హింసాత్మకంగా జరిగింది. సమైక్యవాదులపై దాడులు జరిగాయి. కమ్యూనిస్టు పార్టీ బహిరంగంగా ఉద్యమాన్ని వ్యతిరేకించింది. రాష్ట్ర విభజన రాష్ట్రహితం కాదని వాదించింది. ఆ పార్టీ పత్రిక [[విశాలాంధ్ర దినపత్రిక]] లో ఉద్యమానికి వ్యతిరేకంగా వ్యాసాలు రాసింది. ఉద్యమకారులు పత్రిక ఆఫీసుపై దాడులు చేస్తామని బెదిరించారు. ==పరిష్కారం== [[జనవరి 10]] న కాంగ్రెసు పార్టీ తమ ముఖ్యమంత్రి, పి.వి.నరసింహారావు చేత రాజీనామా చేయించి రాష్ట్రపతి పాలన విధించింది. ఉద్యమం పట్ల కేంద్రప్రభుత్వం దృఢంగా వ్యవహరించింది. ఉద్యమం ఆపివేయడానికి ఆరు సూత్రాల పథకాన్ని ప్రతిపాదించింది. ఆ పథకం ఇది: #ముల్కీనిబంధనలు, తెలంగాణ ప్రాంతీయ సంఘం రద్దు చేస్తారు. #నాన్ గజిటెడ్ ఉద్యోగాలు, సివిలు అసిస్టెంటు సర్జను ఉద్యోగాలు స్థానికులకు మాత్రమే ఇస్తారు. #ప్రభుత్వోద్యోగుల సమస్యల పరిష్కారానికి ఒక ఉన్నతాధికార సంఘాన్ని నియమిస్తారు. #వెనుకబడిన ప్రాంతాల అభివృద్ధి కొరకు రాష్ట్రాభివృద్ధి సంస్థను ఏర్పాటు చేస్తారు. #హైదరాబాదు లో కేంద్రవిశ్వవిద్యాలయాన్ని ఏర్పాటు చేసి విద్యాభివృద్ధికి దోహదం చేస్తారు. #పై సూత్రాలను చేరుస్తూ రాజ్యాంగసవరణ చేస్తారు. ఉద్యమ కార్యాచరణ సంఘం ఈ పథకాన్ని ఆమోదించింది. [[1973]] [[డిసెంబర్]] లో పార్లమెంటు ఈ ప్రణాళికను 33 వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా రాజ్యాంగంలో చేర్చింది. కేంద్రం రాష్ట్రపతి పాలన తొలగించి [[జలగం వెంగళరావు]] నాయకత్వంలో తిరిగి ప్రజాప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసింది. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర|ఉద్యమం]] [[Category:ప్రజా ఉద్యమాలు]] జై ఆంధ్ర 5881 16247 2005-12-18T16:18:19Z Chaduvari 97 జై ఆంధ్ర, జై ఆంధ్ర ఉద్యమం కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[జై ఆంధ్ర ఉద్యమం]] Template:కృష్ణా జిల్లా మండలాలు 5882 18582 2006-01-15T17:44:41Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Krishna.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[జగ్గయ్యపేట]] | [[వత్సవాయి]] | [[పెనుగంచిప్రోలు]] | [[నందిగామ]] | [[చందర్లపాడు]] | [[కంచికచెర్ల]] | [[వీరుల్లపాడు]] | [[ఇబ్రహీంపట్నం]] | [[జి.కొండూరు]] | [[మైలవరం, కృష్ణా|మైలవరం]] | [[ఏ.కొండూరు]] | [[గంపలగూడెం]] | [[తిరువూరు]] | [[విస్సన్నపేట]] | [[రెడ్డిగూడెం]] | [[విజయవాడ గ్రామీణ]] | [[విజయవాడ|విజయవాడ పట్టణం]] | [[పెనమలూరు]] | [[తొట్లవల్లూరు]] | [[కంకిపాడు]] | [[గన్నవరం]] | [[అగిరిపల్లి]] | [[నూజివీడు]] | [[చత్రాయి]] | [[ముసునూరు]] | [[బాపులపాడు]] | [[ఉంగుటూరు, కృష్ణా|ఉంగుటూరు]] | [[వుయ్యూరు]] | [[పమిడిముక్కల]] | [[మొవ్వ]] | [[ఘంటసాల]] | [[చల్లపల్లి]] | [[మోపిదేవి]] | [[అవనిగడ్డ]] | [[నాగాయలంక]] | [[కోడూరు, కృష్ణా|కోడూరు]] | [[మచిలీపట్నం]] | [[గూడూరు,కృష్ణా|గూడూరు]] | [[పామర్రు]] | [[పెదపారుపూడి]] | [[నందివాడ]] | [[గుడివాడ]] | [[గుడ్లవల్లేరు]] | [[పెదన]] | [[బంటుమిల్లి]] | [[ముదినేపల్లి]] | [[మందవల్లి]] | [[కైకలూరు, కృష్ణా|కైకలూరు]] | [[కలిదిండి]] | [[కృతివెన్ను]] </div> [[Category:కృష్ణా జిల్లా మండలాలు]] User talk:Finlandia 5883 16262 2005-12-19T04:50:16Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 04:50, 19 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Category:కర్నూలు జిల్లా మండలాలు 5884 25101 2006-04-26T08:02:31Z Mpradeep 50 [[Category:కర్నూలు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Image:NTR-Movies.JPG 5885 16271 2005-12-19T09:16:38Z Mpradeep 50 వివిధ సినిమాలలో ఎన్.టి.ఆర్. వివిధ సినిమాలలో ఎన్.టి.ఆర్. నూజివీడు 5886 20758 2006-03-07T04:58:36Z Vr suni 228 /* గ్రామాలు */ {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=నూజివీడు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నూజివీడు|villages=26|area=|population=116.665|pop_male=59.130|pop_female=57.535|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.50|lit_male=71.00|lit_female=59.84}} '''నూజివీడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా]] లోని ఒక ముఖ్య పట్టణము మరియు మండలము. == పట్టణ చరిత్ర == త్వరలో నింపబడును, అలస్యమునకు క్షమించగలరు. == చూడవలసిన ప్రదేశలు == *కుక్కల గేటు *గుర్ఱం గేటు == పట్టణ రాజకీయ నాయకులు == *మేకా ప్రతాప్ అప్పారావు MLA కాంగ్రేస్ పార్టీ *పాలడుగు వెంకట్రావు Ex MLA కాంగ్రేస్ పార్టీ *కోటగిరి హనుమంతరావు Ex MLA తెలుగు దేశం ==గ్రామాలు== #[[అన్నవరం, నూజివీడు|అన్నవరం]] #[[బతులవారిగూడెం]] #[[బోరవంచ]] #[[దేవరగుంట]] #[[దిగవల్లి]] #[[ఎనమదాల]] #[[గొల్లపల్లి]] #[[హనుమంతునిగూడెం]] #[[జంగంగూడెం]] #[[మర్రిబందం]] #[[మీర్జాపురం]] #[[మోక్షస నరసన్నపాలెం]] #[[మోర్సపూడి]] #[[ముక్కొల్లుపాడు]] #[[నర్సుపేట్]] #[[నూజివీడు]] #[[పల్లెర్లమూడి]] #[[పొలసనపల్లి]] #[[పోతురెడ్డిపల్లి]] #[[రామన్నగూడెం, నూజివీడు|రామన్నగూడెం]] #[[రావిచెర్ల]] #[[సీతారాంపురం]] #[[సుంకొల్లు]] #[[తుక్కులూరు]] #[[వేంపాడు, నూజివీడు|వేంపాడు]] #[[వెంకటాయపాలెం]] #[[బాపులపాడు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] Template:క్రమము 5887 16362 2005-12-20T03:59:47Z Mpradeep 50 <br style="clear: both;"> {| class=toccolours border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="border-collapse: collapse; margin:0 auto;" |- style="text-align: center;" | width=30% |ఇంతకు ముందు ఉన్నవారు:<br>'''{{{ముందరి}}}''' | width=40% |'''{{{జాబితా}}}''' | width=30% |తరువాత వచ్చినవారు:<br>'''{{{తరువాతి}}}''' |} User talk:Vr suni 5888 16278 2005-12-19T11:30:33Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 11:30, 19 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Template:కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు 5889 19487 2006-02-01T17:37:36Z Chaduvari 97 +ట్రిబ్యునళ్ళు {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 1px; margin: 0 5px 0 5px;" |- |{{Highlight1}} align="center"|'''[[కృష్ణా నది]]పై ప్రాజెక్టులు''' |- |[[ప్రకాశం బారేజి]] |- |[[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు|నాగార్జునసాగర్]] |- |[[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు|శ్రీశైలం]] |- |[[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు|తెలుగుగంగ]] |- |[[ఎలిమినేటి మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు|ఎ.మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు]] |- |[[శ్రీశైలం కుడి బ్రాంచి కాలువ]] |- |[[పులిచింతల ప్రాజెక్టు|పులిచింతల]] |- |[[ప్రియదర్శిని జూరాల ప్రాజెక్టు|ప్రియదర్శిని జూరాల]] |- |[[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్|పోతిరెడ్డిపాడు]] |- |{{Highlight1}} align="center"|'''ట్రిబ్యునళ్ళు''' |- |[[బచావత్ ట్రిబ్యునల్]] |} కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి 5890 27202 2006-06-21T14:23:43Z వైఙాసత్య 58 కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి, కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి కు తరలించబడింది {{మొలక}} {{క్రమము| ముందరి=[[నీలం సంజీవరెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>29/02/1964&mdash;30/09/1971| తరువాతి=[[పి.వి.నరసింహారావు]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] పి.వి.నరసింహారావు 5891 27026 2006-06-14T08:04:21Z 202.52.197.5 [[Image:P V Narasimha Rao BW.jpg|thumb|right|పి.వి.నరసింహారావు, భారత ప్రధానమంత్రి (1991 జూన్ 21-1996 మే 16)]] [[భారత్|భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]] పదవిని అధిష్టించిన మొదటి దాక్షిణాత్యుడు, ఒకేఒక్క తెలుగువాడు, '''పాములపర్తి వెంకట నరసింహారావు'''. '''పి.వి.నరసింహారావు''', '''పీవీ''' (P V Narasimha Rao, PV) గా ప్రసిద్ధుడైన ఆయన బహుభాషావేత్త, రచయిత. అపర చాణక్యుడిగా పేరుపొందిన వాడు. [[భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ]] లో విప్లవాత్మకమైన సంస్కరణలకు బీజంవేసి, కుంటుతున్న వ్యవస్థను తిరిగి పట్టాలెక్కించిన ఘనత సొంతం చేసుకున్న వ్యక్తి. ==తొలి జీవితం== [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[వరంగల్లు]] జిల్లా [[నర్సంపేట]] మండలం [[లక్నేపల్లి]] గ్రామంలో [[1921]] [[జూన్ 28]] న రుక్నాబాయి, సీతారామారావు దంపతులకు పీవీ జన్మించాడు. వరంగల్లు జిల్లాలోనే ప్రాథమిక విద్య మొదలుపెట్టాడు. తరువాత [[కరీంనగర్]] జిల్లా [[భీమదేవరపల్లి]] మండలం [[వంగర]] గ్రామానికి చెందిన పాములపర్తి రంగారావు, రుక్మిణమ్మ లు ఆయనను దత్తత తీసుకోవడంతో అప్పటినుండీ పాములపర్తి వెంకట నరసింహారావు అయ్యాడు. [[1938]] లోనే [[హైదరాబాదు]] రాష్ట్ర కాంగ్రెసు పార్టీలో చేరి [[నిజాము]] ప్రభుత్వ నిషేధాన్ని ధిక్కరిస్తూ [[వందేమాతరం]] గేయాన్ని పాడాడు. దీంతో తాను చదువుకుంటున్న [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం]] నుండి ఆయనను బహిష్కరించారు. దాంతో ఓ మిత్రుడి సాయంతో నాగపూరు విశ్వవిద్యాలయంలో చేరి [[నాగపూరు]]లో ఆ మిత్రుడు ఇంట్లోనే ఉంటూ 1940 నుండి 1944 వరకు ఎల్లెల్బీ చదివాడు {{చూడు|ref1}}. [[స్వామి రామానంద తీర్థ]], [[బూర్గుల రామకృష్ణారావు]] ల అనుయాయిగా స్వాతంత్ర్యోద్యమంలోను, హైదరాబాదు విముక్తి పోరాటంలోను పాల్గొన్నాడు. బూర్గుల శిష్యుడిగా కాంగ్రెసు పార్టీలో చేరి అప్పటి యువ కాంగ్రెసు నాయకులు [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]], శంకరరావు చవాన్, వీరేంద్ర పాటిల్ లతో కలిసి పనిచేసాడు. [[1951]] లో అఖిల భారత కాంగ్రెసు కమిటీ లో సభ్యుడిగా స్థానం పొందాడు. ==రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో పీవీ == 1957 లో శాసనసభకు ఎన్నికవడంతో పీవీ ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రస్థాయి పదవీ రాజకీయాల్లోకి అడుగుపెట్టాడు. 1962 లో మొదటిసారి మంత్రి అయ్యాడు. 1962 నుండి 1964 వరకు న్యాయ, సమాచార శాఖ మంత్రి గాను, 1964 నుండి 67 వరకు న్యాయ, దేవాదాయ శాఖ మంత్రి, 1967 లో వైద్య, ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి, 1968-71 కాలంలో న్యాయ, సమాచార శాఖ మంత్రి పదవులు నిర్వహించాడు. కులప్రాబల్యం, పార్టీ అంతర్గత వర్గాల ప్రాబల్యం అధికంగా ఉండే ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజకీయాల్లో పీవీది ఒక ప్రత్యేక స్థానం. హంగూ ఆర్భాటాలు లేకుండా ఒదిగి ఉండే లక్షణం ఆయనది. తనకంటూ ఒక వర్గం లేదు. బ్రాహ్మణుడైన ఆయనకు కులపరంగా బలమైన రాజకీయ స్థానం లేనట్లే. పార్టీలో అత్యున్నత స్థాయిలో తనను అభిమానించే వ్యక్తులు లేరు. అయినా రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో అత్యున్నత స్థాయికి ఎదిగాడు. ముఖ్యమంత్రి పదవిని ఆశిస్తున్న ఉద్దండులెందరో ఉండగా ఆ పదవి ఆయన్ను వరించింది. అప్పటి రాజకీయ పరిస్థితి అటువంటిది. [[1969]] నాటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం అప్పుడే చల్లారింది. ముఖ్యమంత్రిని మార్చడమనేది కాంగ్రెసు పార్టీ ముందున్న తక్షణ సమస్య. తెలంగాణా ప్రజల, ఉద్యమనేతల సెంటిమెంట్లను దృష్టిలో ఉంచుకుని తెలంగాణా ప్రాంత నేతను ముఖ్యమంత్రిగా ఎంపిక చెయ్యడమనేది అనివార్యమయింది. తెలంగాణా ప్రాంతం నుండి ముఖ్యమంత్రి పదవి ఆశించే వారు తక్కువేమీ లేరు. <!--పి.వి.నరసింహారావు బలహీనతలే ఆయనకీసమయంలో అర్హతలయ్యాయి. -->వివాదాల జోలికి పోని ఆయన వ్యక్తిత్వం, పార్టీలోని ఏ గ్రూపుకూ చెందని ఆయన రాజకీయ నేపథ్యం ఆయనకు [[1971]] [[సెప్టెంబర్ 30]] న ముఖ్యమంత్రి పదవిని సాధించిపెట్టాయి. ===ముఖ్యమంత్రిగా=== ముఖ్యమంత్రిగా పీవీ రికార్డు ఘనమైనదేమీ కాదు. పీఠం ఎక్కీ ఎక్కగానే పార్టీలో అసమ్మతి తకెత్తింది. ఈ విషయమై అధిష్టానంతో చర్చించేందుకు ఢిల్లీ, హైదరాబాదుల మధ్య తిరగడంతోటే సరిపోయేది. రాష్ట్ర ప్రధానకార్యదర్శి ముఖ్యమంత్రితో మాట్లాడాలంటే, హైదరాబాదు లో కంటే, ఢిల్లీలోనే ఎక్కువ వీలు కుదిరేదని ఒక రాజకీయ పరిశీలకుడు వ్యాఖ్యానించాడు{{చూడు|ref2}}. ఆ సమయంలోనే ముల్కీ నిబంధనలపై [[సుప్రీం కోర్టు]] ఇచ్చిన తీర్పుతో ఆందోళన చెందిన కోస్తా, రాయలసీమ నాయకులు ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం కోరుతూ [[జై ఆంధ్ర ఉద్యమం]] చేపట్టారు. పీవీని తెలంగాణా నాయకుల పక్షపాతిగా ఆంధ్ర, రాయలసీమ నాయకులు ఆరోపించారు. ఉద్యమంలో భాగంగా ఆ ప్రాంత మంత్రులలో చాలామంది రాజీనామా చేసారు. రాజీనామా చేసిన మంత్రుల స్థానంలో [[1973]] [[జనవరి 8]] న కొత్త మంత్రులను తీసుకుని పీవీ మంత్రివర్గ పునర్వ్యవస్థీకరణ చేసాడు. అయితే పార్టీ అధిష్టానం ఆలోచన పూర్తిగా భిన్నంగా ఉంది. మంత్రివర్గ పునర్వ్యవస్థీకరణ జరిగిన మరునాడే కేంద్రం రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని రద్దు చేసి, శాసనసభను సుప్తచేతనావస్థలో ఉంచి, [[రాష్ట్రపతి పాలన]]ను విధించింది. ఆ విధంగా పీవీ ముఖ్యమంత్రిత్వం ముగిసింది. శాసనసభ సభ్యుడిగా [[1977]] వరకు ఆయన కొనసాగినా రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో పూర్తిగా పక్కన పెట్టబడ్డాడు. తాను ముఖ్యమంత్రిగా ఉండగా భూసంస్కరణలను అమలుపరచేందుకు చర్యలు తీసుకున్నాడు. పట్టణ భూ గరిష్ట పరిమితి చట్టం తెచ్చింది కూడా పీవీయే. నిజానికి భూసంస్కరణల విషయంలో పీవీకి సమకాలీన రాజకీయ నాయకులతో ఉన్న విభేధాల కారణంగానే ఆయన ముఖ్యమంత్రి పదవిని కోల్పోవలసివచ్చిందని కొందరి వాదన {{చూడు|ref3}}. ==కేంద్ర రాజకీయాల్లో పీవీ == తరువాత పీవీ రాజకీయ కార్యస్థలం ఢిల్లీకి మారింది. కాంగ్రెసు పార్టీ ప్రధాన కార్యదర్శిగా నియమితుడయ్యాడు. ===లోక్‌సభ సభ్యత్వం, కేంద్ర మంత్రిత్వం=== మొదటిసారిగా [[లోక్‌సభ]]కు [[హనుమకొండ]] స్థానం నుండి ఎన్నికయ్యాడు. రెండోసారి మళ్ళీ హనుమకొండ నుండే ఏడో లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యాడు. మూడోసారి ఎనిమిదో లోక్‌సభకు మహారాష్ట్ర లోని రాంటెక్ నుండి ఎన్నికయ్యాడు. మళ్ళీ రాంటెక్ నుండే తొమ్మిదో లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యాడు. నంద్యాల నియోజకవర్గానికి 1991 లో జరిగిన ఉప ఎన్నికలో ఎన్నికై పదో లోక్‌సభలో అడుగుపెట్టాడు. [[1980]] - [[1989]] మధ్య కాలంలో కేంద్రంలో హోంశాఖ, విదేశవ్యవహారాల శాఖ, మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ లను వివిధ సమయాల్లో నిర్వహించాడు. ===ప్రధానమంత్రిగా పీవీ=== ప్రధానమంత్రి పదవి అనుకోకుండా వరించింది. [[1991]] సార్వత్రిక ఎన్నికలలో పోటీ చెయ్యకుండా, దాదాపుగా రాజకీయ సన్యాసం తీసుకున్నాడు. ఆ సమయంలో రాజీవ్ గాంధీ హత్య కారణంగా కాంగ్రెసు పార్టీకి నాయకుడు లేకుండా పోయాడు. ఆ సమయంలో తనకంటూ ప్రత్యేక గ్రూపు లేని పీవీ అందరికీ ఆమోదయోగ్యుడుగా కనపడ్డాడు. దాదాపుగా వానప్రస్థం నుండి తిరిగివచ్చి ప్రధానమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించాడు. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[నంద్యాల]] నియోజకవర్గం నుండి గంగుల ప్రతాపరెడ్డిచే రాజీనామా చేయించి, అక్కడి ఉప ఎన్నికలో గెలిచి, పీవీ లోక్‌సభలో అడుగుపెట్టాడు. అయితే ప్రభుత్వానికి, కాంగ్రెసు పార్టీకి అది చాలా క్లిష్టసమయం. ప్రభుత్వానికి సంపూర్ణ మెజారిటీ లేని పరిస్థితి. సహజ సిద్ధంగా ఉన్న తెలివితేటలు, కేంద్రంలో వివిధ మంత్రిత్వ శాఖల్లో ఆయనకు ఉన్న అపార అనుభవం ఆయనకు ఈ క్లిష్టసమయంలో తోడ్పడ్డాయి. ఐదు సంవత్సరాల పరిపాలనా కాలాన్ని పూర్తి చేసుకున్న ప్రధానమంత్రుల్లో నెహ్రూ, గాంధీ కుటుంబంబాల బయటి మొదటి వ్యక్తి, పీవీయే. మైనారిటీ ప్రభుత్వానికి నేతృత్వం వహిస్తూ కూడా, ఇది సాధించడం ఆయన రాజనీతికి, చాకచక్యానికి నిదర్శనం. అందుకే ఆయన్ని అపర చాణక్యుడు అని అన్నారు. అందుకు ఆయన అనుసరించిన కొన్ని విధానాలు వివాదాస్పదం అయ్యాయి కూడా. ===పీవీ విజయాలు=== *పీవీ ప్రధానమంత్రిగా ఉన్న కాలంలో భారత రాజకీయ, ఆర్థిక, సామాజిక వ్యవథలలో ఎన్నో గొప్ప మలుపులు, పరిణామాలు చోటుచేసుకున్నాయి. ఎన్నో అవ్బినీతి ఆరోపణలు ప్రభుత్వాన్నీ, పీవీని చుట్టుముట్టాయి. దివాలా తీసే స్థాయికి చేరుకున్న ఆర్థికవ్యవస్థకు పునరుజ్జీవం కల్పించేందుకు, సంస్కరణలకు బీజం వేసాడు. తన ఆర్థికమంత్రి, [[మన్మోహన్ సింగ్]] కు స్వేచ్ఛనిచ్చి, సంస్కరణలకు ఊతమిచ్చాడు. ఆ సంస్కరణల పర్యవసానమే, ఆ తరువాతి కాలంలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ సాధించిన అద్భుతమైన అభివృద్ధి. అందుకే పీవీని ఆర్థిక సంస్కరణల పితామహుడిగా పేర్కొంటారు. *పంజాబు తీవ్రవాదాన్ని విజయవంతంగా అణచివేసిన ఘనత పీవీ ప్రభుత్వానిదే *కాశ్మీరు తివ్రవాదులు ప్రముఖులను అపహరించినపుడు వారి డిమాండ్లకు లొంగకుండా ప్రముఖులను విడిపించిన ఘనత కూడా పీవీదే *ఇజ్రాయిల్ తో దౌత్య సంబంధాలు, తీవ్రవాదానికి పాకిస్తాను ఇస్తున్న ప్రోత్సాహాన్ని బయటపెట్టి ప్రపంచదేశాల్లో చర్చకు పెట్టడం, ఆగ్నేయాసియా దేశాలతో సంబంధాలు పెంచుకోవడం, చైనా,ఇరానులతో సంబంధాలు పెంచుకోవడం వంటివి విదేశీ సంబంధాల్లో పీవీ ప్రభుత్వం సాధించిన అనేక విజయాల్లో కొన్ని. *[[1998]] లో వాజపేయి ప్రభుత్వం జరిపిన అణుపరీక్షల కార్యక్రమాన్ని మొదలుపెట్టింది పీవీ ప్రభుత్వమే. ఆయన కాలంలోనే బాంబు తయారయింది. ఈ విషయాన్ని స్వయంగా వాజపేయే ప్రకటించాడు{{చూడు|ref4}} . ===పీవీపై విమర్శ=== పీవీ తన జీవితంలో ఎదుర్కొన్న వివాదాలు, అవినీతి ఆరోపణలు దాదాపుగా అన్నీ ఆయన ప్రధానమంత్రిగా ఉన్న కాలంలో జరిగిన సంఘటనల పర్యవసానాలే. *[[1994]] లో లోక్‌సభలో అవిశ్వాస తీర్మాన గండం నుండి తన మైనారిటీ ప్రభుత్వాన్ని గట్టెక్కించడానికి అవినీతికర పద్ధతులను అనుసరించాడు. *[[1992]] [[డిసెంబర్ 6]] న అయోధ్యలో [[అయోధ్య రామమందిర వివాదం|బాబరీ మసీదును కూలగొట్టిన సంఘటన]] ఆయన ఐదేళ్ళ పాలన లోనూ జరిగిన అత్యంత పెద్ద సంఘటన. దాన్ని కాపాడలేక పోవడం ఆయన వైఫల్యాల్లో అతిపెద్దది. *ఆయన కుటుంబ సభ్యుడిపై అవినీతి ఆరోపణలు వచ్చాయి. *సాధువులకు, బాబాలకు ఆయన సన్నిహితంగా ఉండేవాడు. ==అవినీతి ఆరోపణలు== ఐదేళ్ళ పదవీకాలంలో అనేక అవినీతి ఆరోపణలని పీవీ ఎదుర్కొన్నాడు. పదవి నుండి దిగిపోయాక కూడా వాటిపై జరిగిన విచారణలు ఆయన్ని వెన్నాడాయి. అయితే ఈ ఆరోపణలన్నీ కోర్టుల్లో వీగిపోయాయి. చివరి కేసు ఆయన మరణానికి సరిగ్గా సంవత్సరం ముందు వీగిపోయింది. ఆయన ఎదుర్కొన్న అవినీతి ఆరోపణలు: *[[జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా అవినీతి కేసు]]: పార్లమెంటులో మెజారిటీ సాధనకై జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా సభ్యులకు లంచాలు ఇచ్చాడనే ఆరోపణ ఇది. ఈ ఆరోపణలను విచారించిన ప్రత్యేక కోర్టు జడ్జి అజిత్ భరిహోక్ [[2000]] [[సెప్టెంబర్ 29]] న పీవీని ఈ కోసులో దోషిగా తీర్పునిచ్చాడు. నేరస్తుడిగా కోర్టుచే నిర్ధారించబడిన మొట్టమొదటి పూర్వ ప్రధానమంత్రి, పీవీ. అయితే ఢిల్లీ హైకోర్టు ఈ కేసును కొట్టివేసింది. *[[సెయింట్ కిట్స్ ఫోర్జరీ కేసు]]: 1989 లో బోఫోర్స్ అవినీతిపై [[రాజీవ్ గాంధీ]] తో విభేధించి, ప్రభుత్వం నుండి, పార్టీ నుండి బయటకు వచ్చేసిన [[వి.పి.సింగ్]] ను అప్రదిష్ట పాల్జేసేందుకు, కుమారుడు అజేయ సింగ్ ను ఇరికించేందుకు ఫోర్జరీ సంతకాలతో సెయింట్ కిట్స్ ద్వీపంలో ఒక బ్యాంకులో ఎకౌంటు తెరిచిన కేసది. *[[లఖుభాయి పాఠక్ కేసు]]: లఖుభాయి పాఠక్ అనే పచ్చళ్ళ వ్యాపారి ప్రభుత్వంతో ఏదో ఒప్పందాలు కుదుర్చుకొనేందుకై పీవీకి సన్నిహితుడైన చంద్రస్వామికి డబ్బిచ్చానని ఆరోపించాడు. పై మూడు కేసుల్లోను పీవీ నిర్దోషిగా పై కోర్టులు తీర్పిచ్చాయి{{చూడు|ref5}} . ఈ మూడూ కాక [[స్టాక్ మార్కెట్ కుంభకోణం]] నిందితుడు హర్షద్ మెహతా తాను సూట్‌కేసుల్తో పీవీకి డబ్బిచ్చానని ఆరోపించాడు. అయితే అవి నిరాధారాలని తేలింది. ==సాహితీ కృషి== రాజకీయాల్లో బిజీగా ఉన్నా, పీవీ తన ఇతర వ్యాసంగాలను వదిలిపెట్టలేదు. తనకు ప్రియమైన సాహిత్య కృషి, కంప్యూటరును ఉపయోగించడం వంటి పనులు చేస్తూనే ఉండేవాడు. కంప్యూటరును ఉపయోగించడంలో పీవీ ముందంజలో ఉండేవాడు. ఆయన చేసిన సాహిత్య కృషికి గుర్తింపుగా సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారాన్ని కూడా అందుకున్నాడు. ఆయన రచనల్లో ప్రఖ్యాతి చెందినది ''ఇన్‌సైడర్'' అనే ఆయన ఆత్మకథ. ''లోపలిమనిషి'' గా ఇది తెలుగులోకి అనువాదమయింది. ఆయన రచనలు: * '''సహస్రఫణ్''': [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] రాసిన '''వేయిపడగలు''' కు [[హిందీ]] అనువాదం. ఈ పుస్తకానికై పీవీ కి లో [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ]] బహుమతి వచ్చింది. *'''అబల జీవితం''': ''పన్ లక్షత్ కోన్ ఘతో'' అనే [[మరాఠీ]] పుస్తకానికి తెలుగు అనువాదం. *'''ఇన్‌సైడర్''': ఆయన ఆత్మకథ. ఇది వివిధ భాషల్లోకి అనువాదమయింది. ఇవేగాక మరెన్నో వ్యాసాలు కలం పేరుతో రాసాడు. కాంగ్రెసువాది పేరుతో 1989 లో ''మెయిన్‌స్ట్రీం'' పత్రికలో రాసిన ఒక వ్యాసంలో రాజీవ్ గాంధీ పాలనను విమర్శించాడు. 1995 లో ఆ విషయం ఫ్రంట్‌లైన్ పత్రిక ద్వారా వెలుగులోకి వచ్చింది{{చూడు|ref6}}. తన ఆత్మకథ రెండో భాగం రాసే ఉద్దేశ్యం ఆయనకు ఉండేది. ఆ కార్యం నెరవేరకుండానే, [[2004]] [[డిసెంబర్ 23]] న పి.వి.నరసింహారావు కన్నుమూసాడు. ఆయనకు ముగ్గురు కొడుకులు, ఐదుగురు కుమార్తెలు ఉన్నారు. ==పీవీ విశిష్టత== *బహుభాషా పండితుడు, పీవీ. తెలుగుతో సహా, 17 భాషలలో ధారాళంగా మాట్లాడగలిగిన ప్రజ్ఞ ఆయనది. [[1983]] [[అలీనోద్యమం|అలీన దేశాల]] శిఖరాగ్ర సమావేశంలో స్పానిష్ లో మాట్లాడి [[క్యూబా]] అధ్యక్షుడు [[ఫీడెల్ కాస్ట్రో]] ను అబ్బురపరచాడు. == పీవీ నిర్వహించిన పదవులు == {| {{Prettytable}} cellpadding=5 !కాలం !!పదవి |- |1951 || అఖిల భారత కాంగ్రెసు కమిటీ సభ్యత్వం |- | 1957-77 || ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ సభ్యత్వం |- | 1962-64 || ఆంధ్ర ప్రదేశ్ న్యాయ, సమాచార శాఖ మంత్రి |- | 1964-67 || ఆంధ్ర ప్రదేశ్ న్యాయ, దేవాదాయ శాఖ మంత్రి |- | 1967 || ఆంధ్ర ప్రదేశ్ వైద్య, ఆరోగ్య శాఖ మంత్రి |- | 1968-71 || ఆంధ్ర ప్రదేశ్ న్యాయ, సమాచార శాఖ మంత్రి |- | 1971-73 || '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి''' |- | 1977 || లోక్‌సభ సభ్యత్వం |- | 1980 || లోక్‌సభ సభ్యత్వం |- | జనవరి 1980-జూలై 1984 || కేంద్ర విదేశ వ్యవహారాల మంత్రి |- | జూలై 1984-డిసెంబర్ 1984 || కేంద్ర హోం శాఖమంత్రి |- | 1984 || లోక్‌సభ సభ్యత్వం (మూడో సారి) |- | నవంబర్ 1984-ఫిబ్రవరి 1985 || భారత ప్రణాళికా శాఖ మంత్రి, ప్రణాళికా సంఘం ఉపాధ్యక్షుడు |- | జనవరి 1985-సెప్టెంబర్ 1985 || కేంద్ర రక్షణ శాఖమంత్రి |- | సెప్టెంబర్ 1985-జూన్, 1988 || కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ మంత్రి |- | జూలై 1986- ఫిబ్రవరి 1988 || కేంద్ర ఆరోగ్యం, కుటుంబ సంక్షేమ శాఖమంత్రి |- | జూన్ 1988-డిసెంబర్ 1989 || విదేశ వ్యవహారాల శాఖ మంత్రి |- | 1989 || లోక్‌సభ సభ్యత్వం (నాలుగోసారి) |- | 29 మే, 1991 - 1996 || కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్షుడు |- | జూన్ 1991 – మే 10 1996 || '''ప్రధానమంత్రి''' |- | నవంబర్ 1991 || ఉప ఎన్నికలలో నంద్యాల లోక్‌సభ నియోజకవర్గం నుండి ఐదవసారి లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యాడు. |- |} ==వనరులు, మూలాలు == # {{చిరునామా|ref1}} [http://www.rediff.com/news/2004/dec/23rao4.htm నాగపూరులో ఎల్లెల్బీ చదివేందుకు సాయం చేసిన మిత్రుని జ్ఞాపకాలు] # {{చిరునామా|ref2}} [http://www.flonnet.com/fl2201/stories/20050114008013000.htm ఫ్రంట్‌లైన్ లో జీవిత విశేషాలు] # {{చిరునామా|ref3}} [http://www.deccanherald.com/deccanherald/dec242004/n16.asp జీవిత విశేషాలు] # ## {{చిరునామా|ref4}} [http://opinion.paifamily.com/?p=1138 అణుబాంబు] ## {{చిరునామా|ref4}} [http://www.southasianmedia.net/index_opinion4.cfm?id=50723 పీవీ, అణుబాంబూ] # {{చిరునామా|ref5}} [http://www.hindu.com/2003/12/23/stories/2003122308160100.htm కేసుల్లోంచి పీవీకి విముక్తి] # {{చిరునామా|ref6}} [http://www.flonnet.com/fl2201/stories/20050114008013000.htm ఫ్రంట్‌లైన్ లో జీవిత విశేషాలు] # [http://www.indianembassy.org/PV/pv.pdf భారత రాయబార కార్యాలయం వారి పీవీ జీవిత విశేషాలు] # [http://www.flonnet.com/fl1509/15091220.htm ఫ్రంట్‌లైన్ లో..] # [http://www.bharat-rakshak.com/SRR/Volume12/das.html భారత రక్షక్ లో జీవిత విశేషాలు] # [http://www.rediff.com/news/2004/dec/28raman.htm మన ప్రధానమంత్రుల్లో అత్యంత గొప్పవాడు?] #[http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=6000 పీవీ మృతిపై కేంద్ర కాబినెట్ సంతాపం ] #[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A23706-2004Dec23.html పీవీ మృతిపై వాషింగ్టన్‌పోస్టు సంతాపం] #[http://india.eu.org/2129.html పీవీ మృతిపై సంతాపం] #[http://www.tribuneindia.com/2004/20041224/main2.htm పీవీ మృతిపై సంతాపం] #[http://www.dayafterindia.com/september2/pvn.html పీవీ ఇంటర్వ్యూ] ==బయటి లింకులు == *[http://www.mapsofindia.com/maps/mapinnews/2004/23-12-2004.html పీవీ సొంత ఊరి మ్యాపు] *[http://www.auroville.org/journals&media/avtoday/Jan.2005/obituary.htm ఆరోవిల్లెతో సంబంధాలు] {{విశేషవ్యాసం|2006 జనవరి 23}} {{క్రమము| ముందరి=[[చంద్రశేఖర్]]| జాబితా=[[ప్రధానమంత్రి|భారత ప్రధానమంత్రి]]'''<br>21/06/1991&mdash;16/05/1996| తరువాతి=[[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] }} {{క్రమము| ముందరి=[[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>30/09/1971&mdash;10/01/1973| తరువాతి=[[జలగం వెంగళరావు]] }} {{భారత ప్రధానమంత్రులు}} {{ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు}} [[Category:భారత ప్రధానమంత్రులు]] [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] [[Category:బహుభాషావేత్తలు]] [[Category:కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్షులు]] [[Category:1921 జననాలు]] [[Category:2004 మరణాలు]] [[id:Narasimha Rao]] [[de:P. V. Narasimha Rao]] [[en:P. V. Narasimha Rao]] [[fr:Pamulaparthi Venkata Narasimha Rao]] [[hi:नरसिंह राव]] [[kn:ಪಿ ವಿ ನರಸಿ೦ಹರಾವ್]] [[nl:Narasimha Rao]] [[ja:ナラシマ・ラオ]] [[no:P. V. Narasimha Rao]] [[pl:P. V. Narasimha Rao]] [[sa:पमुलपर्ति वेङ्‌कट नरसिंह राव]] [[sv:P.V. Narasimha Rao]] [[ta:பி. வி. நரசிம்ம ராவ்]] జలగం వెంగళరావు 5892 19383 2006-01-29T04:34:23Z Chaduvari 97 మూలాలు, బయటి లింకులు, వర్గం [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] కు 6 వ [[ముఖ్యమంత్రి]], '''జలగం వెంగళరావు'''. నక్సలైట్లను ఉక్కుపాదంతో అణచి వేసిన ముఖ్యమంత్రిగా ఆయన దేశవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధిచెందాడు. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల్లో మంత్రిపదవులు నిర్వహించాడు. తన 20 వ ఏట [[నిజాము]]కు వ్యతిరేకంగా సాయుధ పోరాటంలో పాల్గొన్నాడు. ఆ రోజుల్లో కాంగ్రెసు పార్టీ నిర్వహించిన సరిహద్దు క్యాంపుల్లో పాల్గొన్నాడు. రెండు సార్లు జైలుకు వెళ్ళాడు. 1952 లో [[శాసనసభ]] కు స్వతంత్రుడిగా పోటీ చేసి ఓడిపోయాడు. [[1952]] నుండి 1962 వరకు ఆయన కాంగ్రెసు పార్టీ ఖమ్మం జిల్లా అధ్యక్షుడిగా ఉన్నాడు. [[1962]]లో కాంగ్రెసు పార్టీ తరపున [[ఖమ్మం జిల్లా]] [[సత్తుపల్లి]] నియోజకవర్గం నుండి గెలిచి శాసనసభలో ప్రవేశించాడు. ఆ తరువాత [[1978]] వరకు మరో మూడు సార్లు సత్తుపల్లి నియోజకవర్గానికి శాసనసభలో ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. [[1967]]లో పంచాయితీరాజ్‌ ఛాంబరు చైర్మనుగా ఎన్నికయ్యాడు. [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] మంత్రివర్గంలో [[1969]] నుండి [[1971]] వరకు హోం మంత్రిగాను, [[పి.వి.నరసింహారావు]] మంత్రివర్గంలో [[1972]]-73 లో పరిశ్రమల మంత్రిగాను పనిచేసాడు. [[జై ఆంధ్ర]] ఉద్యమ ఫలితంగా రాష్ట్రంలో విధించిన [[రాష్ట్రపతి పాలన]] ఎత్తివేసిన తరువాత వెంగళరావు ముఖ్యమంత్రి పదవికి ఎంపికయ్యాడు. ఆయన పాలనా కాలంలోనే [[ఇందిరా గాంధీ]] దేశంలో ఎమర్జెన్సీ (ఆత్యయిక పరిస్థితి)ని విధించింది. ముఖ్యమంత్రిగా వెంగళరావు మంచి పరిపాలకుడిగా పేరుతెచ్చుకున్నాడు. ఆయన సాధించిన కార్యాలలో ముఖ్యమైనవి: #నక్సలైటు ఉద్యమాన్ని కఠినంగా అణచివేసాడు. ఎన్‌కౌంటర్ల వ్యాప్తికి కారకుడిగా విమర్శలు తెచ్చుకున్నాడు. #తెలుగు సినిమా పరిశ్రమ హైదరాబాదులో నిలదొక్కుకొనేందుకు తగు చేయూతనిచ్చాడు. #మొదటి ప్రపంచ తెలుగు మహాసభలను విజయవంతంగా నిర్వహించాడు. అప్పటికి కొన్ని సంవత్సరాల ముందే ముగిసిన [[మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం|ప్రత్యేక తెలంగాణా]], జై ఆంధ్ర ఉద్యమాల నేపథ్యంలో ఈ సభలు ప్రాధాన్యత సంతరించుకున్నాయి. కాంగ్రెసు పార్టీ చీలిపోయి కాంగ్రెసు (ఐ) ఏర్పడినపుడు, వెంగళరావు కొన్నాళ్ళు పార్టీకి దూరమయ్యాడు. మళ్ళీ 1984 లో కాంగ్రెసుకు తిరిగి వచ్చి, [[1984]], [[1991]] మధ్య ఖమ్మం నియోజకవర్గం నుండి [[లోక్‌సభ]]కు రెండుసార్లు ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. [[1986]] నుండి [[1989]] వరకు కేంద్ర పరిశ్రమల మంత్రిగా పనిచేసాడు. [[1999]] [[జూన్‌ 12]] న హైదరాబాదులో జలగం వెంగళరావు మరణించాడు. ఆయనకు ఇద్దరు కుమారులు - ప్రసాదరావు, వెంకటరావు. వీరిద్దరూ రాజకీయాల్లో క్రియాశీలకంగా ఉన్నారు జలగం వెంకటరావు [[2004]] లో సత్తుపల్లి నియోజకవర్గం నుండి శాసనసభకు ఎన్నికయ్యాడు. ==వనరులు, మూలాలు== *[http://www.idlebrain.com/celeb/interview/interview_gudipoodi.html తెలుగు సినిమా పరిశ్రమకు జలగం సేవ- గుడిపూడి శ్రీహరి ఇంటర్వ్యూ] *[http://www.eci.gov.in/ElectionAnalysis/AE/S01/partycomp277.htm సత్తుపల్లి నియోజకవర్గంలో జలగం విజయాలు] *[http://www.tribuneindia.com/2004/20040723/edit.htm#2 ఎన్‌కౌంటర్లపై వార్తలు] *[http://www.rediff.com/news/1999/jun/12ap1.htm మరణం, సంతాపం] *[http://parliamentofindia.nic.in/lsdeb/ls13/ses1/0425109901.htm జలగం మృతికి పార్లమెంటు సంతాపం] ==బయటి లింకులు== *[http://listserv.nodak.edu/cgi-bin/wa.exe?A2=ind9405&L=telugu&F=&S=&P=322 కోట్లపై విరుచుకుపడ్డ జలగం] {{క్రమము| ముందరి=[[పి.వి.నరసింహారావు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>10/12/1973&mdash;06/03/1978| తరువాతి=డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:లోక్‌సభ సభ్యులు]] [[Category:శాసనసభ సభ్యులు]] [[Category:1999 మరణాలు]] మర్రి చెన్నారెడ్డి 5893 16305 2005-12-19T12:52:58Z Mpradeep 50 {{మొలక}} {{క్రమము| ముందరి=[[జలగం వెంగళరావు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>06/03/1978&mdash;11/10/1980| తరువాతి=[[టంగుటూరి అంజయ్య]] }} {{క్రమము| ముందరి=[[నందమూరి తారక రామారావు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>03/12/1989&mdash;17/12/1990| తరువాతి=[[నేదురుమిల్లి జనార్ధనరెడ్డి]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] భవనం వెంకట్రామ్ 5894 19411 2006-01-30T17:54:30Z వైఙాసత్య 58 +links {{మొలక}} '''భవనం వెంకట్రామ్''' ([[1931]],[[జూలై 18]] - [[2002]],[[ఏప్రిల్ 6]]) అని అందరూ పిలిచే భవనం వెంకట్రామిరెడ్డి [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర 9వ [[ముఖ్యమంత్రి]]. ఈయన [[1982]] [[ఫిబ్రవరి 24]] నుండి [[సెప్టెంబర్ 20]] వరకు ఏడు నెలలపాటు రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నాడు. రాష్ట్ర ముఖ్య మంత్రులు [[నారా చంద్రబాబునాయుడు]], [[వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] ఈయన మంత్రివర్గములోనే కలసి మంత్రులుగా పనిచేశారు. వెంకట్రామ్ [[1931]] [[జూలై 18]] న [[గుంటూరు]] జిల్లా [[ముప్పాళ్ల]] మండలము [[గొల్లపాడు]] గ్రామములో జన్మించాడు. ఈయన గుంటూరు పట్టణములో న్యాయవాద వృత్తి ప్రాక్టీసు చేసేవాడు. రాజకీయాలలో రాకముందు ఈయన పూర్వపు ఆంధ్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వములో మంత్రి అయిన కందుల ఓబులరెడ్డి దగ్గర పర్సనల్ అసిస్టెంటు గా పనిచేశాడు. ఈయన భార్య భవనం జయప్రద [[1967]] నుండి [[1978]] వరకు వినుకొండ నియోజక వర్గము నుండి [[శాసనసభ]] సభ్యురాలు. ఈమె [[పి.వి.నరసింహారావు]] మంత్రివర్గములో విద్యుచ్ఛక్తి శాఖా మంత్రిగా మరియు [[జలగం వెంగళరావు]] మంత్రివర్గములోను మంత్రిగా పనిచేసినది. వీరికి ఇద్దరు కుమార్తెలు. [[1978]] లో [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] ప్రభుత్వములో విద్యా శాఖా మంత్రిగా చేరి [[శాసన మండలి]] కి నియమితుడైనాడు. వెంకట్రామిరెడ్డి కుల రాజకీయాలకు వ్యతిరేకముగా పేరులోని రెడ్డి విడచి ఆ తరువాత అధికారములోకి వచ్చిన అంజయ్య మంత్రివర్గములో కూడా మంత్రిగా కొనసాగాడు. [[1982]] లో ఈయన కాంగ్రేసు పార్టీ అధిష్టాన వర్గము యొక్క అండతో ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. ఆయన ప్రమాణ స్వీకారోత్సవానికి తన పాత రూం మేట్ అయిన ఎన్.టీ.రామారావు ని ఆహ్వానించాడు. అక్కడే రామారావుకు రాజకీయాలలోకి రావలన్న ఆలోచనకు బీజము పడినదని చెబుతారు. [[పలనాడు]] ప్రాంతానికి చెందిన వెంకట్రాం [[నందమూరి తారక రామారావు]]కు గుంటూరులోని [[ఆంధ్రా క్రిస్టియన్ కళాశాల]] (ఎ.సి.కాలేజి)లో చదివే రోజులలో సన్నిహిత స్నేహితుడు. 7 నెలల పాలన తర్వాత ఈయన అధిష్టాన వర్గము కోరిక మేరకు రాజీనామా చేసి [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] ముఖ్యమంత్రి అయ్యేందుకు మార్గము సుగమము చేశాడు. [[1982]] లో దేశములోనే మొదటిదైన [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సార్వత్రిక విశ్వవిద్యాలయం]] (ఓపెన్ యూనివర్శిటీ) ను నెలకొల్పడము వెంకట్రామ్ ముఖ్యమంత్రిగా సాధిచిన పనులలో ఒకటి. కొంతకాలం రాజకీయ సన్యాసము తరువాత [[వీ.పీ.సింగ్]] యొక్క [[జనతా దళ్]] పార్టీలో చేరి తిరిగి కాంగ్రేసు కొచ్చాడు. [[2000]] లో [[రాం విలాస్ పాశ్వాన్]], [[లోక్ జన శక్తి]] అనే కొత్త పార్టీ పెట్టినప్పుడు ఈయన ఆ పార్టీ ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాఖా అధ్యక్షుడయ్యాడు. వెంకట్రామ్ [[2002]] [[ఏప్రిల్ 6]] న 71 సంవత్సరాల వయసులో గుండెపోటుతో [[హైదరాబాదు]]లోని [[మహావీర్ ఆసుపత్రి]]లో మరణించాడు. {{క్రమము| ముందరి=[[టంగుటూరి అంజయ్య]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>24/02/1982&mdash;20/09/1982| తరువాతి=[[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:2002 మరణాలు]] నాదెండ్ల భాస్కరరావు 5895 16302 2005-12-19T12:48:32Z Mpradeep 50 {{మొలక}} {{క్రమము| ముందరి=[[నందమూరి తారక రామారావు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>16/08/1984&mdash;16/09/1984| తరువాతి=[[నందమూరి తారక రామారావు]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] నేదురుమిల్లి జనార్ధనరెడ్డి 5896 16306 2005-12-19T12:55:00Z Mpradeep 50 {{మొలక}} {{క్రమము| ముందరి=డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>17/12/1990&mdash;09/10/1992| తరువాతి=[[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] వై.యస్.రాజశేఖరరెడ్డి 5897 21324 2006-03-25T14:27:31Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} '''యేడుగురి సందింటి రాజశేఖరరెడ్డి''' [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] రాష్ట్ర [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ముఖ్యమంత్రి]]. {{క్రమము| ముందరి=[[నారా చంద్రబాబునాయుడు]]| జాబితా=[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి]]'''<br>14/05/2004&mdash;...| తరువాతి=... }} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] బుచ్చిరెడ్డిపాలెం 5898 16350 2005-12-19T17:29:41Z వైఙాసత్య 58 redi.page #REDIRECT[[బుచ్చిరెడ్డిపాలెము]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 20 5899 16356 2005-12-20T02:16:58Z Chaduvari 97 *[[1942]]: [[కోల్‌కతా]] పై మొదటిసారి [[జపాన్]] వైమానికదాడి చేసింది. *[[1988]]: వోటు వేసే కనీస వయసును 21 నుండి 18 కి తగ్గిస్తూ చేసిన 62 వ [[భారత రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగ]] సవరణ [[పార్లమెంటు]] ఆమోదం పొందింది. పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్ 5900 16449 2005-12-21T02:51:38Z Chaduvari 97 /* వివాదం */ [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] (నీలం సంజీవరెడ్డిసాగర్‌ ప్రాజెక్టు) నుండి రాయలసీమ ప్రాంతాలకు సరఫరా చేసే నీటిని జలాశయం నుండి కాలువలోకి తీసుకునే నీటి నియంత్రణా వ్యవస్థే, '''పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్‌''' (Pothireddypadu Head Regulator). [[పోతిరెడ్డిపాడు]] అనే గ్రామం వద్ద దీనిని నిర్మించారు కనుక దీనికి ఆ పేరు వచ్చింది. నీటి సరఫరాను నియంత్రించే వీలు కలిగిన నాలుగు తూములు ఇక్కడ ఉన్నాయి. ==స్థలం== {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} [[కర్నూలు]] జిల్లాలో ఇదివరకటి నందికొట్కూరు తాలూకాలో [[నందికొట్కూరు]], [[ఆత్మకూరు]] పట్టణాలకు మధ్య పోతిరెడ్డిపాడు ఉన్నది. [[కర్నూలు]], [[గుంటూరు]] రహదారి నుండి 4 కి.మీ. లోపలికి ఈ గ్రామం ఉంది. శ్రీశైలం జలాశయపు ఒడ్డున ఉన్న ఈ గ్రామం వద్ద కాలువలోకి నీటిని మళ్ళించే హెడ్‌రగ్యులేటర్ ను స్థాపించారు. ==విశేషాలు== శ్రీశైలం జలాశయం నుండి 11500 క్యూసెక్కుల నీటిని కాలువలోకి పారించగలిగే సామర్థ్యం గల నాలుగు తూములను ఇందులో ఏర్పాటు చేసారు. శ్రీశైలం జలాశయం వద్ద కృష్ణా నదిలో ప్రవహించే వరదనీటిని, చెన్నైకి ఇవ్వవలసిన 15 టి.ఎం.సి. తాగునీటిని జలాశయం నుండి పారించే పథకమిది. రెగ్యులేటర్‌ ద్వారా ఈ నీరు శ్రీశైలం కుడి ప్రధాన కాలువలోకి వెళ్తుంది. ఈ కాలువ 16.4 కి.మీ.ప్రయాణం చేసి, [[బనకచర్ల]] క్రాస్‌ రెగ్యులేటర్‌కు చేరి ముగుస్తుంది. ఈ బనకచర్ల క్రాస్‌ రెగ్యులేటర్‌ మూడు రెగ్యులేటర్ల సమూహం. శ్రీశైలం నీళ్ళను మూడు మార్గాల లోకి ఈ క్రాస్‌ రెగ్యులేటర్‌ మళ్ళిస్తుంది. అవి: # [[కడప]], కర్నూలు జిల్లాలకు నీళ్ళందించే [[శ్రీశైలం కుడి బ్రాంచి కాలువ]] # [[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు|తెలుగుగంగ కాలువ]] # గాలేరు-నగరి లేదా అధిక వరద నీటి మళ్ళింపు కాలువ ==వివాదం== ఈ హెడ్‌రెగ్యులేటర్ సామర్థాన్ని పెంచే ప్రతిపాదనతో [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం ఒక జి.ఓ. ను జారీ చేసింది. [[2005]] [[సెప్టెంబర్ 13]] న జారీ చేసిన ఈ జి.ఓ.170 ప్రకారం ఈ హెడ్‌రెగ్యులేటర్ లోని నాలుగు తూములతో పాటు మరో 7 తూములను ఏర్పాటు చేసి, దాని సామర్థ్యాన్ని ప్రతుత 11500 క్యూసెక్కుల నుండి, 40,000 క్యూసెక్కులకు పెంచుతారు. [[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు|తెలుగుగంగ]], [[గాలేరు-నగరి]], [[శ్రీశైలం కుడిగట్టు కాలువ]]లకు అవసరమైన 102 [[టీఎంసీ]]ల నీటిని, వరద వచ్చినపుడు 30 రోజుల్లో తరలించడానికి వీలుగా పోతిరెడ్డిపాడు సామర్థ్యాన్ని పెంచదలచింది. దీనికి ప్రభుత్వం చూపిన కారణం ఇలా ఉంది. '''ప్రభుత్వ వాదన''': *గత ఇరవై ఏళ్లుగా నిర్మాణంలో ఉండి పూర్తి కానున్న ప్రాజెక్టులకు నీళ్లివాలంటే పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్ రెగ్యులేటర్ సామర్థ్యం పెంచక తప్పదు. శ్రీశైలం నుంచి పోతిరెడ్డిపాడు ద్వారా తరలించేది వరద నీరు మాత్రమే. [[చెన్నై]]కు తాగునీటి సరఫరాతో సహా తెలుగుగంగకు 45 టీఎంసీలు, గాలేరు-నగరికి 38 టీఎంసీలు, శ్రీశైలం కుడిగట్టు కాలువకు 19 టీఎంసీలు - మొత్తం 102 టీఎంసీలు అవసరం. ఈ ప్రాజెక్టులను డిజైన్ చేసినపుడు 45 రోజుల పాటు వరద ప్రవాహం ఉంటుందని అంచనా వేశారు. కానీ గత పదేళ్లుగా 30 రోజులకు మించి వరద ప్రవాహం లేదు. ఈ పరిస్థితిలో 30 రోజుల్లో 102 టీఎంసీల నీటిని మళ్లించాలంటే రోజుకు 40 వేల క్యూసెక్కుల సామర్థ్యం అవసరం. శ్రీశైలంలో 880 అడుగుల నీటిమట్టం ఉన్నప్పుడు మాత్రమే 40 వేల క్యూసెక్కులు వెళ్తాయి. కనీస నీటిమట్టం 854 అడుగులు ఉన్నప్పుడు మూడువేల క్యూసెక్కులు మాత్రమే వెళ్తాయి. **[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వ నీటిపారుదల శాఖ సలహాదారు: శ్రీరాంసాగర్ ప్రాజెక్టు కింద 9 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీరు అందించేందుకు మూడు కాలువల సామర్థ్యం 11,700 క్యూసెక్కులు. కానీ రెండున్నర లక్షల ఎకరాలకు మాత్రమే సాగు నీరందించే ఎస్ఆర్ఎస్‌పీ వరద కాలువ సామర్థ్యం మాత్రం 22,000 క్యూసెక్కులు. కొద్ది రోజులు మాత్రమే వచ్చే వరద నీటిని ఉపయోగించుకొనేందుకే కాలువ సామర్థ్యం ఎక్కువగా పెట్టాం. పోతిరెడ్డుపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్ పరిస్థితి కూడా ఇంతే. '''తెరాస వాదన''': *[[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]]కు వచ్చే నీటిని శ్రీశైలం నుంచి పోతిరెడ్డిపాడు ద్వారా తరలించడం సాగర్‌లో విద్యుదుత్పత్తి పైనా, ఆయకట్టుకు సాగునీటి సరఫరాపైనా ప్రభావం చూపుతుంది. హక్కు లేని ప్రాంతాలకు నీటిని తరలించడం తప్పు. బలవంతంగా గేట్లు ఎత్తి శ్రీశైలం నుంచి సీమకు నీటిని తరలించిన సంఘటనలు గతంలో ఉన్నాయి. ఇప్పుడు సామర్థ్యం పెంచితే ఇంకా ఎక్కువ నష్టం జరుగుతుంది. **తెరాసకు చెందిన జలవనరుల నిపుణుడు విద్యాసాగర్‌రావు: "వరద నీటి వినియోగం తప్పు కాదు. భవిష్యత్తులో వరద లేనప్పుడు కూడా మొత్తం నీటిని తీసుకెళ్తారన్నదే మా ఆందోళన." ==వివాదాలపై వార్తలు == *[[2005]] [[నవంబర్ 25]]: కాంగ్రెసు ఎమ్మెల్యే, [[పి.జనార్ధనరెడ్డి]] - "పోతిరెడ్డిపాడు సామర్థ్యాన్ని మహా అయితే 40వేల క్యూసెక్కుల వరకూ పెంచొచ్చు. నాగార్జునసాగర్‌ కుడి, ఎడమ కాల్వల నీటివిడుదల సామర్థ్యం కంటే ఇది చాలా ఎక్కువ. వరదనీటిని తీసుకుంటే ఫర్వాలేదు. కానీ [[రాయలసీమ]]లోని 7.25లక్షల ఎకరాలకు నీరివ్వాలన్న ఉద్దేశ్యాన్ని జీవో-170లోనే చెప్పారు. నీటిపారుదలకు నికరజలాలు (ఎస్యూర్డ్‌ ఇరిగేషన్‌ ఫెసిలిటీ) ఇస్తున్నట్టు దానిలో స్పష్టంగా ఉంది. ఒక్కసారి నీరిస్తే.. ఆ తర్వాత ఏడాది నుంచీ అక్కడివాళ్లు డిమాండు చేస్తారు. [[రబీ]] సీజన్లో వరి వద్దంటే రైతులు విన్నారా? ఒకసారి అలవాటు చేస్తే ఇక అంతే. [[రాజోలిబండ మళ్లింపు పథకం]] విషయంలో [[కర్నూలు]], [[మహబూబ్‌నగర్‌]] జిల్లాల రైతులు కొట్లాడుకోవటం మర్చిపోవద్దు. పోతిరెడ్డిపాడు ఫలితంగా సాగర్‌, [[కృష్ణాడెల్టా]] ఆయకట్టుకు నీరు తగ్గిపోతుంది. [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు|శ్రీశైలం]], [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు|సాగర్]], [[ప్రకాశం బారేజి]]లలో పూర్తిస్థాయిలో నీళ్లుంటేనే... పోతిరెడ్డిపాడు నుంచి నీటివిడుదల జరగాలి. అప్పుడే వరదనీరిచ్చినట్లుగా ఉంటుంది. పోతిరెడ్డిపాడుతో జంటనగరాలకు కృష్ణానీళ్లు తేవటం సాధ్యం కాదు. సాగర్‌, కృష్ణాడెల్టా ఆయకట్టులోనూ ఇబ్బందే. ఈ ప్రాంతాల్లోని కాంగ్రెస్‌ ఎమ్మెల్యేలతో ముందుగా ముఖ్యమంత్రి చర్చించాలి. ప్రజలకే కాదు, ఎమ్మెల్యేగా నాక్కూడా సందేహ నివృత్తి జరగాలి. [[కృష్ణా నది|కృష్ణాజలాల్లో]] ఆంధ్రప్రదేశ్‌ వాటా 800 టీఎంసీల్లో ఏప్రాంతానికి ఎంతన్న విషయాన్నీ తేల్చాలి". {{ద్రవ కొలమానాలు}} [[Category: ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] Talk:విప్లవకారులు 5901 16370 2005-12-20T04:39:12Z Mpradeep 50 విస్తరణకు సూచనలు ==విస్తరణకు సూచనలు== ఈ పేజీలో విప్లవం అంటే ఎమిటి? విప్లవకారులుగా వారిని ఎందుకు పిలుస్తారు? మెదలయిన విషయాలు రాస్తే వివరణాత్మకంగా ఉంటుందేమో. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 04:39, 20 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Talk:యుగాలు 5902 16372 2005-12-20T04:47:11Z Mpradeep 50 ==విస్తరణకు సూచనలు== యుగం అంటే ఏమిటి? వేదాలలో యుగం గురించి ఏం రాశారు? వాటికీ-మానవులకు-దేవతలకూ మధ్యసంబందం ఏమయినా ఉందా? ఉంటే అది ఏమిటి? --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 04:47, 20 డిసెంబర్ 2005 (UTC) జగ్గయ్యపేట 5903 19112 2006-01-24T10:06:14Z Chavakiran 19 correcting a link.. {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=జగ్గయ్యపేట||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జగ్గయ్యపేట|villages=24|area=|population=107.290|pop_male=54.251|pop_female=53.029|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.85|lit_male=74.39|lit_female=63.19}} '''జగ్గయ్యపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అన్నవరం, జగ్గయపేట|అన్నవరం]] #[[అనుమంచిపల్లి]] #[[బలుసుపాడు]] #[[బండిపాలెం]] #[[బుచ్చవరం]] #[[బూదవాడ]] #[[చిల్లకల్లు]] #[[గండ్రాయి]] #[[గరికపాడు]] #[[గౌరవరం]] #[[జయంతిపురం]] #[[కౌతవారి అగ్రహారం]] #[[మల్కాపురం]] #[[ముక్తేశ్వరపురం]] #[[పోచంపల్లి, జగ్గయపేట|పోచంపల్లి]] #[[రామచంద్రునిపేట]] #[[రవికంపాడు]] #[[రవిరాల]] #[[షేర్ మొహమ్మదుపేట]] #[[తక్కెలపాడు]] #[[తిరుమల గిరి, జగ్గయ్యపేట | తిరుమలగిరి]] #[[తొర్రగుంటపాలెం]] #[[త్రిపురవరం]] #[[వేదాద్రి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} వత్సవాయి 5904 18551 2006-01-15T16:38:35Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వత్సవాయి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వత్సవాయి|villages=26|area=|population=58.282|pop_male=29.480|pop_female=28.808|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.80|lit_male=68.05|lit_female=57.44}} '''వత్సవాయి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అల్లూరుపాడు]] #[[భీమవరం, వత్సవాయి|భీమవరం]] #[[చిన్న మొడుగపల్లి]] #[[చిట్టెల]] #[[దబ్బాకుపల్లి]] #[[దెచ్చుపాలెం]] #[[గంగవల్లి]] #[[గొప్పినేనిపాలెం]] #[[హసనబాద]] #[[ఇందుగపల్లి]] #[[కాకరవల్లి]] #[[కంబంపాడు]] #[[కన్నెవీడు]] #[[లింగాల, వత్సవాయి|లింగాల]] #[[మాచినేనిపాలెం]] #[[మక్కపేట]] #[[మంగోలు]] #[[పెద్ద మొడుగపల్లి]] #[[పోచవరం]] #[[పొలంపల్లి]] #[[రెబ్బవరం]] #[[తల్లూరు]] #[[వత్సవాయి]] #[[వీరబద్రునిపాలెం]] #[[వేమవరం]] #[[వెములనర్వ]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} పెనుగంచిప్రోలు 5905 18552 2006-01-15T16:40:00Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పెనుగంచిప్రోలు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనుగంచిప్రోలు|villages=13|area=|population=50.695|pop_male=25.551|pop_female=25144|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.08|lit_male=66.59|lit_female=47.48}} '''పెనుగంచిప్రోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అనిగండ్లపాడు]] #[[గుమ్మడిదుర్రు]] #[[కొల్లికుల్ల]] #[[కొనకంచి]] #[[లింగగూడెం]] #[[ముంచింతల]] #[[ముండ్లపాడు]] #[[నవాబ్ పేట]] #[[పెనుగంచిప్రోలు]] #[[శనగపాడు]] #[[సుబ్బారాయగూడెం]] #[[తోటచెర్ల]] #[[వెంకటపురం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} Template talk:మండలం 5907 16428 2005-12-20T22:29:51Z వైఙాసత్య 58 ==జిల్లా పేర్లతో సమస్య== కొన్ని జిల్లాల పేర్లు వాటి లింకులు ఒకటే అవ్వవు ఉదాహరణ [[కృష్ణా జిల్లా]] ఇది లింకు కానీ పేరు మాత్రం "కృష్ణా" మాత్రమే. ఒకవేల జిల్లాపేరు దగ్గరే "కృష్ణా జిల్లా" అని పెడితే -- "చూడండి" అనే coloumn దగ్గర "[[కృష్ణా జిల్లా జిల్లా మండలాలు]]" అని వస్తుంది. కాబట్టి ఇంకా generalize చేయాల్సి ఉంది. అంటే జిల్లా పేరు దగ్గరే జిల్లాపేరు జిల్లాలింకు రెండూ విడివిడిగా తీసుకునేటట్లు టెంప్లేటు మారిస్తే బాగుంటుంది. అయితే ఇలా చేయటం వలన అంతకు ముందు ఈ టెంప్లేటు ఉపయోగించిన వ్యాసాలను మార్చవలసి ఉంటుంది. నేను పై విధముగా టెంప్లేటును మార్చాను. మీకెవరికయినా ఇంకో మంచి ఆలోచన వచినట్లయితే టెంప్లేటును అందుకనుగునంగా మార్చండి. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 08:21, 20 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ::కృష్ణా జిల్లాలాంటి జిల్లాలకు వేరే టెంప్లేటు తయారు చెయ్యాలి. పేరు ''మండలము - జిల్లా లింకుతో'' పెట్టొచ్చు. ప్రస్తుత కూర్పు కృష్ణా జిల్లాకు సరిపోయింది కాని మిగతా జిల్లాల మండలాలకు బాగాలేదు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:25, 20 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :::[[Template:మండలము - జిల్లా లింకుతో]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:29, 20 డిసెంబర్ 2005 (UTC) నందిగామ 5908 18553 2006-01-15T16:41:04Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=నందిగామ|villages=|distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నందిగామ|villages=26|area=|population=85.405|pop_male=43.579|pop_female=41.826|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.09|lit_male=71.99|lit_female=53.79}} '''నందిగామ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అడివిరావులపాడు]] #[[అంబరుపేట]] #[[చందాపురం]] #[[దములూరు]] #[[గొల్లమూడి]] #[[ఐతవరం]] #[[జొన్నలగడ్డ]] #[[కంచేల]] #[[కేతవీరునుపాడు]] #[[కొనతమాత్మకూరు]] #[[కొండూరు]] #[[కురుగంటివారి ఖంద్రిక]] #[[లట్చపాలెం]] #[[లింగలపాడు]] #[[మగలు]] #[[మునగచెర్ల]] #[[నందిగామ]] #[[పల్లగిరి]] #[[పెద్దవరం]] #[[రాగవపురం]] #[[రామిరెడ్డిపల్లి]] #[[రుద్రవరం]] #[[సత్యవరం]] #[[సోమవరం]] #[[తక్కెలపాడు]] #[[తొర్రగిడిపాడు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} చందర్లపాడు 5909 18554 2006-01-15T16:42:29Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=చందర్లపాడు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చందర్లపాడు|villages=23|area=|population=56.885|pop_male=28.979|pop_female=27.906|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.63|lit_male=66.55|lit_female=50.46}} '''చందర్లపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[బొబ్బెల్లపాడు]] #[[బ్రహ్మబొట్లపాలెం]] #[[చందర్లపాడు]] #[[చింతలపాడు]] #[[ఏటూరు]] #[[గుడిమెట్ల]] #[[గుడిమెట్టపాలెం]] #[[కసరబడ]] #[[కత్రేనిపల్లి]] #[[కొడవాటికల్లు]] #[[కొనయపాలెం]] #[[మెదిపాలెం]] #[[మనుగాలపల్లి]] #[[ముప్పల్ల]] #[[పటెంపాడు]] #[[పొక్కునూరు]] #[[పొపూరు]] #[[పున్నవల్లి]] #[[తోటరవులపాడు]] #[[తుర్లపాడు]] #[[ఉస్తేపల్లి]] #[[వలది]] #[[విభరీతపాడు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} కంచికచెర్ల 5910 18555 2006-01-15T16:44:02Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కంచికచెర్ల||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంచికచెర్ల|villages=16|area=|population=67.662|pop_male=33.990|pop_female=33.672|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.53|lit_male=68.67|lit_female=52.30}} '''కంచికచెర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[బతినపాడు]] #[[చేవిటికల్లు]] #[[గండెపల్లి]] #[[గనియతుకూరు]] #[[గొత్తుముక్కాల]] #[[కంచికచెర్ల]] #[[కేసర]] #[[కునికినపాడు]] #[[మొగులూరు]] #[[మున్నలూరు]] #[[పరిటాల]] #[[పెండ్యాల]] #[[పెరకలపాడు]] #[[సైదాపురం]] #[[సేరి అమరవరం]] #[[వేములపల్లి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} వీరుల్లపాడు 5911 18556 2006-01-15T16:45:13Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వీరుల్లపాడు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వీరుల్లపాడు|villages=25|area=|population=49.985|pop_male=25.489|pop_female=24.496|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.74|lit_male=71.23|lit_female=53.93}} '''వీరుల్లపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అల్లూరు, వీరుల్లపాడు|అల్లూరు]] #[[బోదవాడ]] #[[చాత్తన్నవరం]] #[[చెన్నారావుపేట]] #[[దాచవరం]] #[[దొడ్డ దేవరపాడు]] #[[గోకరాజుపల్లి]] #[[గూడెం మాధవరం]] #[[జగన్నాధపురం, వీరుల్లపాడు|జగన్నాధపురం]] #[[జమ్మవరం]] #[[జయంతి]] #[[జుజ్జూరు]] #[[కనతాలపల్లి]] #[[లక్ష్మిపురం]] #[[నందలూరు, వీరుల్లపాడు|నందలూరు]] #[[నరసింహారావుపాలెం]] #[[పల్లంపల్లి]] #[[పెద్దాపురం]] #[[పొన్నవరం]] #[[రమాపురం]] #[[తాడిగుమ్మి]] #[[తిమ్మాపురం, వీరుల్లపాడు|తిమ్మాపురం]] #[[వైరిధారి అన్నవరం]] #[[వేరుల్లపాడు]] #[[వెల్లంకి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} ఇబ్రహీంపట్నం (కృష్ణా జిల్లా మండలం) 5912 25992 2006-05-28T16:24:14Z Chaduvari 97 ఇబ్రహీంపట్నం, ఇబ్రహీంపట్నం (కృష్ణా జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఇబ్రహీంపట్నం||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇబ్రహీంపట్నం|villages=18|area=|population=91.245|pop_male=46.772|pop_female=44.482|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.09|lit_male=77.96|lit_female=63.85}} '''ఇబ్రహీంపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[చిలుకూరు, ఇబ్రహీంపట్నం|చిలుకూరు]] #[[దములూరు]] #[[ఎలప్రోలు]] #[[గూడూరుపాడు]] #[[గుంటుపల్లి]] #[[ఇబ్రహీంపట్నం]] #[[జూపూడి]] #[[కాచవరం]] #[[కెతనకొండ]] #[[కొండపల్లి]] #[[కోటికలపూడి]] #[[మల్కాపురం]] #[[ములపాడు]] #[[ఎన్.పోతవరం]] #[[తుమ్మలపాలెం]] #[[త్రిలోచనపురం]] #[[జెడ్.నవే పోతవరం]] #[[జామి మాచవరం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} జి.కొండూరు 5913 18623 2006-01-16T08:27:32Z Mpradeep 50 లింకు సరిచేసాను {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=జి.కొండూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జి.కొండూరు|villages=27|area=|population=53.499|pop_male=26.934|pop_female=26.565|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.14|lit_male=67.07|lit_female=59.18}} '''జి.కొండూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అతుకూరు]] #[[భీమవరప్పాడు]] #[[చెగిరెడ్డిపాడు]] #[[చెరువు మాధవరం]] #[[చెవుటూరు]] #[[దుగ్గిరాలపాడు]] #[[గడ్డమనుగు]] #[[గంగినేనిపాలెం]] #[[గుర్రాజుపాలెం]] #[[హవేలి ముత్యాలంపాడు]] #[[కదింపోరవరం]] #[[కవులూరు]] #[[కోడూరు, జి.కొండూరు|కోడూరు]] #[[కొండులపాడు]] #[[జి.కొండూరు]] #[[కుంతముక్కాల]] #[[లోయ, జి.కొండూరు|లోయ]] #[[మునగపాడు]] #[[నందిగామ, జి.కొండూరు|నందిగామ]] #[[నరసయగూడెం]] #[[పెట్రంపాడు]] #[[పినపాక, జి.కొండూరు|పినపాక]] #[[సున్నంపాడు]] #[[తెల్లదేవరపాడు]] #[[వెలగలేరు]] #[[వెల్లటూరు]] #[[వెంకటాపురం, జి.కొండూరు|వెంకటాపురం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} మైలవరం, కృష్ణా 5914 18564 2006-01-15T17:02:35Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మైలవరం||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మైలవరం, కృష్ణా|villages=18|area=|population=61.461|pop_male=31.220|pop_female=30241|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.10|lit_male=69.61|lit_female=60.47}} '''మైలవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[చంద్రగూడెం]] #[[చంద్రల]] #[[దాసుల్లపాలెం]] #[[గనపవరం]] #[[జంగలపల్లి]] #[[కనిమెర్ల]] #[[కీర్తిరాయనిగూడెం]] #[[మొరుసుమిల్లి]] #[[ములకలపంట]] #[[మైలవరం, కృష్ణా|మైలవరం]] #[[పర్వతపురం]] #[[పొండుగుల]] #[[పుల్లూరు]] #[[సబ్జపాడు]] #[[టి.గన్నవరం]] #[[తొలుకోడు]] #[[వెదురుబేదం]] #[[వెల్వదం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} ఏ.కొండూరు 5915 18563 2006-01-15T17:02:10Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఏ.కొండూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఏ.కొండూరు|villages=13|area=|population=44.930|pop_male=22.969|pop_female=21.961|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.93|lit_male=57.36|lit_female=38.07}} '''ఏ.కొండూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అట్లప్రగడ]] #[[చీమలూరు]] #[[గొల్లమంద]] #[[కంబంపాడు]] #[[కోడూరు, ఏ.కొండూరు|కోడూరు]] #[[ఏ.కొండూరు]] #[[కుమ్మరకుంట్ల]] #[[మాధవరం(తూర్పు)]] #[[మాధవరం(పడమర)]] #[[మరెపల్లి]] #[[పొలిశెట్టిపాడు]] #[[రేపూడి]] #[[వల్లంపట్ల]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} User talk:Rupkumark 5916 16425 2005-12-20T21:25:52Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:25, 20 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Fjmustak 5917 16426 2005-12-20T21:29:21Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:29, 20 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Template:మండలము - జిల్లా లింకుతో 5918 16427 2005-12-20T22:28:33Z వైఙాసత్య 58 {| style="width: 250px; margin: 0 0 0.5em 1.4em; float: right; clear: right; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse;" border=1 ! colspan="2" style="font-size:110%; color:black; background-color: orange;"|{{{name}}} మండలం |- |colspan="2" style="vertical-align: top; horizontal-align: center; padding-left: 0.5em;" |{{{mapname}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జిల్లా: |[[{{{distlink}}}|{{{district}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |రాష్ట్రము: |[[{{{state}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |ముఖ్య పట్టణము: |[[{{{head quarter}}}]] |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |గ్రామాలు: |{{{villages}}} |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |విస్తీర్ణము: |{{{area}}} చ.కి.మీ |- ! colspan="2" style="color:black; background-color: orange;"|జనాభా (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము: | {{{population}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు: | {{{pop_male}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు: | {{{pop_female}}} వేలు |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనసాంద్రత: | {{{pop-density}}} / చ.కి.మీ |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |జనాభా వృద్ధి: | {{{pop-growth}}} % (1991-2001) |- ! colspan="2" style="color: black; background-color: orange;"|అక్షరాస్యత (2001 లెక్కలు) |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |మొత్తము:||{{{literacy}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |పురుషులు:||{{{lit_male}}} % |- | style="vertical-align: top; padding-left: 0.5em;" |స్త్రీలు:||{{{lit_female}}} % |- | colspan=2 style="text-align: center; padding-bottom: 0.5em;" |చూడండి: [[{{{district}}} జిల్లా మండలాలు]] |} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 21 5919 16447 2005-12-21T01:44:51Z Chaduvari 97 *[[1991]]: ఒకప్పటి కమ్యూనిస్టు అగ్రరాజ్యమైన సోవియట్ యూనియన్, 16 దేశాలుగా విడిపోయింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 22 5920 16448 2005-12-21T01:52:55Z Chaduvari 97 *సంవత్సరంలో అతితక్కువ పగటి సమయం ఉండే రోజు. *[[1887]]: ప్రసిద్ధ గణిత శాస్త్రవేత్త, [[శ్రీనివాస రామానుజన్]] జన్మించాడు తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు 5921 16534 2005-12-22T17:25:27Z Chaduvari 97 {{విస్తరణ}} [[భారత్|భారత దేశంలో]] అత్యంత వివాదాస్పదమైన నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుల్లో '''తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు''' ఒకటి. [[చెన్నై]]కి తాగునీరిచ్చే ఉద్దేశంతో మొలకెత్తిన ఈ ప్రాజెక్టు ప్రతిపాదనకు, రాయలసీమ, నెల్లూరు ప్రాంతాలకు సాగునీటి సరఫరా కూడా తరువాతికాలంలో చేరింది. నీటి కేటాయింపులను అధిగమించి, వాడుకుంటున్నారనే పక్కరాష్ట్రాల ఆరోపణతో అంతర్రాష్ట్ర జలవివాదం మొదలైంది. ==నేపథ్యం== {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} తాగునీటి సమస్యతో అతలాకుతలమైపోతూ ఉండే చెన్నై నగరానికి కృష్ణా జలాలను అందించడమే సరైన పరిష్కారంగా ప్రభుత్వాలు, నిపుణులూ కూడా భావించారు. 1950ల మొదట్లో, [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] కట్టక మునుపు, కృష్ణా-పెన్నా ప్రాజెక్టు నొకదానిని రూపొందించి, కృష్ణా నీటిని చెన్నైకి తరలించే ఆలోచన చేసింది, [[రాజాజీ]] నాయకత్వంలోని అప్పటి ఉమ్మడి మద్రాసు ప్రభుత్వం. అయితే నిపుణుల సంఘం దానిని ఆమోదించక, నల్గొండ జిల్లా నందికొండ దీనికనువైనదిగా సూచించింది. అక్కడే నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు నిర్మాణం జరిగింది. అయితే, చెన్నై నీటి సమస్య అలాగే ఉండిపోయింది. ==ప్రతిపాదనలు== తమిళనాడు ప్రభుత్వ ప్రయత్నాల ఫలితంగా, [[1971]]లో కృష్ణా పరీవాహక ప్రాంతంలోని మూడు రాష్ట్రాల మధ్యా ఒక ఒప్పందాన్ని అప్పటి కేంద్రప్రభుత్వం కుదిర్చింది. దీని ప్రకారం, ఈ మూడు రాష్ట్రాలు - మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ - తమ వాటా లోనుండి తలా 5 టి.ఎం.సి. నీటిని చెన్నై తాగునీటి కోసం కేటాయిస్తాయి. [[1976]] [[ఏప్రిల్ 14]] న [[మహారాష్ట్ర]], [[కర్ణాటక]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[తమిళనాడు]] ముఖ్యమంత్రుల మధ్య ఈ విషయమై చారిత్రాత్మక ఒప్పందం కుదిరింది. తెలుగుగంగ చరిత్రలో ఇదో మైలురాయి. [[1977]] అక్టోబర్ లో జరిగిన అంతర్రాష్ట్ర మంత్రుల స్థాయి సమవేశంలో, [[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] నుండి ఈ నీటిని తీసుకోవాలని నిర్ణయించారు. [[1978]] లో ప్రాజెక్టుకు సంబంధించిన పరిశీలన పనులు మొదలై, [[1983]] కి ముగిసాయి. ==రామారావు ప్రవేశం== [[1983]] లో [[ముఖ్యమంత్రి]]గా [[నందమూరి తారక రామారావు|రామారావు]] రంగప్రవేశం చేసాడు. కాంగ్రెసు పార్టీతో ఆయనకు ఉన్న రాజకీయ స్పర్థ తెలుగుగంగ విషయంలో నిర్ణయాలు తీసుకునే విషయంలో ఆయనకు ఉపయోగపడింది. పూర్వపు కాంగ్రెసు ముఖ్యమంత్రులు పార్టీ అధిష్టానాన్ని మన్నించి, సర్దుకోవలసి వచ్చేది. రామారావుకు ఇది లేకపోవడం వలన, తన వాదనలు, నిబంధనల విషయంలో గట్టిగా ఉండి, రాయలసీమ సేద్యపు నీటిని కూడా ప్రాజెక్టులో భాగం చేసాడు. [[1983]] [[మే 23]] న ఆంధ్ర, తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రులు అప్పటి ప్రధాని [[ఇందిరాగాంధీ]] సమక్షంలో ఈ ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి ప్రారంభం జరిగింది. ==ప్రాజెక్టు తుది రూపు== 406 కి.మీ. పొడవైన కాలువలు గల తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు తుదిరూపు ఇలా ఉంది: *శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు నుండి [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] ద్వారా శ్రీశైలం కుడి ప్రధాన కాలువలోకి నీటి మళ్ళింపు. *కుడి ప్రధాన కాలువ 16.4 కి.మీ. ప్రయాణించి, [[బనకచర్ల]] క్రాస్ రెగ్యులేటర్ వద్ద ముగుస్తుంది. *బనకచర్ల లోని ఎడమ రెగ్యులేటర్ ద్వారా నీరు [[వెలుగోడు]] బాలెన్సింగు జలాశయం చేరుతుంది. *వెలుగోడు నుండి నీరు [[చెన్నముక్కపల్లి]] వద్ద [[పెన్న|పెన్నా]] నదిలో కలిసి సోమశిల జలాశయం చేరుతుంది. *సోమశిల నుండి 45 కి.మీ. ప్రయాణించి, [[కందలేరు]] జలాశయం చేరుతుంది. *కందలేరు నుండి 152 కి.మీ. ప్రయాణించి, తమిళనాడు లోని [[పూండి]] జలాశయంకు చేరుతుంది. [[1996]] [[సెప్టెంబర్ 23]] న తెలుగుగంగ నీళ్ళు మొదటిసారిగా తమిళనాడు లోకి ప్రవేశించాయి.. ==వివాదాలు== ===అంతర్రాష్ట్ర వివాదాలు=== రాయలసీమ, నెల్లూరు ప్రాంతాల సాగునీటి అవసరాలను పరిగణనలోకి తీసుకోవలసిన అవసరం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వానికి సహజంగానే వచ్చింది. మిగిలిన రాష్ట్రాలు దీనికి అభ్యంతరం తెలిపాయి. దీనికి ప్రధాన కారణం - [[బచావత్ ట్రిబ్యునల్]] లో శ్రీశైలం నుండి [[రాయలసీమ]]కు కృష్ణా జలాల కేటాయింపులు లేవు. శ్రీశైలం నుండి సాగునీరు వాడుకుంటే అది ట్రిబ్యునల్ కేటాయింపుల ఉల్లంఘనే అనేది ఎగువ రాష్ట్రాల వాదన. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ వాదన ఇలా ఉంది. మూడు రాష్ట్రాల వాటా పోను కృష్ణా నదిలో ప్రవహించే అదనపు జలాలను వాడుకునే స్వేచ్ఛను ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు ట్రిబ్యునల్ ఇచ్చింది. కాబట్టి ఎగువ రాష్ట్రాలకు ఈ విషయంలో అభ్యంతరాలు ఉండనవసరం లేదు. కర్ణాటక ప్రభుత్వం చేసిన మరో వాదన: "శ్రీశైలం నుండి సాగునీరు ఇవ్వదలచిన నెల్లూరు, కడప, చిత్తూరు జిల్లాలు పూర్తిగాను, కర్నూలు జిల్లాలో సగానికిపైగాను పెన్నా పరీవాహక ప్రాంతంలోనివి. కృష్ణా బేసిన్ పరిధిలోకి రావు. సాగునీటిని వేరే బేసిన్ కు తరలించడం సరైనది కాదు." కర్ణాటక తన ఈ అభ్యంతరాన్ని ట్రిబ్యునల్ కు నివేదించగా, అలా తరలించడంలో తప్పేమీ లేదని ట్రిబ్యునల్ తేల్చింది. ==కలివికోడి== అంతర్రాష్ట్ర సమస్యలు, ప్రాంతాల మధ్య నీటి పంపకాల వివాదాలు, పర్యావరణ సమస్యలకు తోడు తెలుగుగంగ మరో ప్రత్యేక సమస్య నెదుర్కొంటోంది. కడప జిల్లాలో కనిపించే అత్యంత అరుదైన [[కలివికోడి]] అనే పక్షి ఈ కాలువ తవ్వకం వలన అంతరించిపోయే ప్రమాదం ఏర్పడింది. {{ద్రవ కొలమానాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] User talk:PIP 5922 16453 2005-12-21T06:35:13Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:35, 21 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> గంపలగూడెం 5923 21678 2006-04-06T23:21:22Z వైఙాసత్య 58 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=గంపలగూడెం||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంపలగూడెం|villages=21|area=|population=68.108|pop_male=35.029|pop_female=33.079|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.21|lit_male=61.10|lit_female=42.81}} '''గంపలగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అనుమొల్లంక]] #[[అర్లపాడు]] #[[చెన్నవరం]] #[[దుండిరలపాడు]] #[[గంపలగూడెం]] #[[గొసవీదు]] #[[గుల్లపూడి]] #[[కనుమూరు]] #[[కొనిజెర్ల]] #[[కొతపల్లి]] #[[లింగాల, గంపలగూడెం|లింగాల]] #[[మేదుకూరు]] #[[నరికంపాడు]] #[[నెమలి, గంపలగూడెం|నెమలి]] #[[పెద కొమెర]] #[[పెనుగొలను]] #[[రాజవరం]] #[[తునికిపాడు]] #[[ఉమ్మడిదేవరపల్లి]] #[[ఉతుకూరు]] #[[వినగడప]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} తిరువూరు 5924 18624 2006-01-16T08:28:58Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=తిరువూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిరువూరు|villages=19|area=|population=71.411|pop_male=36.462|pop_female=34.949|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.10|lit_male=70.78|lit_female=55.11}} '''తిరువూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అక్కపాలెం]] #[[అంజనేయపురం]] #[[చింతలపాడు]] #[[చిట్టేల]] #[[ఎర్రమాడు]] #[[గనుగపాడు]] #[[కొకిలంపాడు]] #[[లక్ష్మిపురం]] #[[మల్లేల]] #[[మునుకుల్ల]] #[[ముస్తికుంట్ల]] #[[నడిమిత్రివూరు]] #[[పెద్దవరం]] #[[రాజుపేట]] #[[రామన్నపాలెం]] #[[రోలుపాడి]] #[[తిరువూరు]] #[[వామకుంట్ల]] #[[వావిలాల]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} విస్సన్నపేట 5925 21290 2006-03-23T20:19:22Z Veeven 293 + ఇంకో గ్రామం {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=విస్సన్నపేట||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విస్సన్నపేట|villages=10|area=|population=56.732|pop_male=29.159|pop_female=27.573|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.25|lit_male=67.47|lit_female=50.55}} '''విస్సన్నపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[చంద్రుపట్ల]] #[[కలగర]] #[[కొండపర్వ]] #[[కొర్లమండ]] #[[నరసపురం]] #[[పుట్రెల]] #[[తాటకుంట్ల]] #[[తెల్ల దేవరపల్లి]] #[[వేమిరెడ్డిపల్లి]] #[[విస్సన్నపేట]] #[[ముచ్చెనపల్లి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} రెడ్డిగూడెం 5926 18625 2006-01-16T08:29:50Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=రెడ్డిగూడెం||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రెడ్డిగూడెం|villages=11|area=|population=42.976|pop_male=22.119|pop_female=20.857|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.71|lit_male=58.94|lit_female=42.04}} '''రెడ్డిగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అన్నేరావుపేట]] #[[కుడప]] #[[కునపరాజుపర్వ]] #[[మద్దులపర్వ]] #[[ముత్చినపల్లి]] #[[నగులూరు]] #[[నరుకుల్లపాడు]] #[[పాత నగులూరు]] #[[రంగాపురం]] #[[రెడ్డిగూడెం]] #[[రుద్రవరం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} విజయవాడ గ్రామీణ 5927 18569 2006-01-15T17:14:56Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=విజయవాడ గ్రామీణ||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విజయవాడ|villages=19|area=|population=95.368|pop_male=49.619|pop_female=45.749|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.14|lit_male=79.65|lit_female=68.11}} '''విజయవాడ గ్రామీణ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అంబాపురం]] #[[దోనెఅతుకు]] #[[ఎనికపాడు]] #[[గొల్లపూడి]] #[[గూడవల్లి]] #[[జక్కంపూడి]] #[[కొత్తూరు]] #[[కుండవారి ఖంద్రిక]] #[[నిడమానూరు]] #[[నున్న]] #[[పైదురుపాడు]] #[[పాతపాడు]] #[[ఫిర్యాది నైనవరం]] #[[ప్రసాదంపాడు]] #[[రామవరప్పాడు]] #[[రాయనపాడు]] #[[షహబాదు]] #[[తాడేపల్లి, విజయవాడ గ్రామీణ|తాడేపల్లి]] #[[వేమవరం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} పెనమలూరు 5928 18570 2006-01-15T17:16:29Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పెనమలూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనమలూరు|villages=10|area=|population=124.557|pop_male=63.602|pop_female=60.955|pop-density=|pop-growth=|literacy=76.52|lit_male=81.27|lit_female=71.60}} '''పెనమలూరు ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[చోడవరం]] #[[ఎనమల కూడూరు]] #[[గంగులూరు]] #[[గొసల]] #[[కానూరు, పెనమలూరు|కానూరు]] #[[పెద్దపులిపాక]] #[[పెనమలూరు]] #[[పోరంకి]] #[[తాడిగడప]] #[[వనుకూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} తొట్లవల్లూరు 5929 18572 2006-01-15T17:20:59Z Mpradeep 50 {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=తొట్లవల్లూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నార్త్ వల్లూరు|villages=16|area=|population=39.685|pop_male=19.886|pop_female=19.799|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.56|lit_male=68.11|lit_female=58.98}} '''తొట్లవల్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[బొదలపాడు]] #[[చాగంటిపాడు]] #[[చినపులిపాక]] #[[దేవరపల్లి, తొట్లవల్లూరు|దేవరపల్లి]] #[[గరికపర్రు]] #[[గురివిందపల్లి]] #[[ఈలూరు]] #[[కనకవల్లి]] #[[కుమ్మంమూరు]] #[[మధురపురం]] #[[ములకలపల్లి, తొట్లవల్లూరు|ములకలపల్లి]] #[[నార్త్ వల్లూరు]] #[[పనమకూరు]] #[[రొయ్యూరు]] #[[సౌత్ వల్లూరు]] #[[యాకమూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} కంకిపాడు 5930 18573 2006-01-15T17:23:50Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కంకిపాడు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంకిపాడు|villages=19|area=|population=63.243|pop_male=31.676|pop_female=31.576|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.94|lit_male=76.72|lit_female=65.16}} '''కంకిపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[చలివేంద్రపాలెం]] #[[దవులూరు]] #[[ఏడుపుగల్లు]] #[[గొడవర్రు]] #[[జగన్నాధపురం, కంకిపాడు|జగన్నాధపురం]] #[[కందలంపాడు]] #[[కంకిపాడు]] #[[కొలవేను]] #[[కంతనపాడు]] #[[కందేరు]] #[[మద్దూరు]] #[[మంతెన]] #[[మరేడుమాక]] #[[నెప్పల్లి]] #[[ప్రొద్దుటూరు, కంకిపాడు|ప్రొద్దుటూరు]] #[[పునదిపాడు]] #[[తెన్నేరు]] #[[ఉప్పలూరు]] #[[వెల్పూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} గన్నవరం 5931 18574 2006-01-15T17:28:15Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=గన్నవరం||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గన్నవరం|villages=25|area=|population=80.404|pop_male=40.520|pop_female=39.884|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.60|lit_male=73.24|lit_female=61.90}} '''గన్నవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అజ్జంపూడి]] #[[అల్లాపురం]] #[[బహుబలేంద్రునిగూడెం]] #[[బల్లిపర్ర్రు]] #[[బుద్దవరం]] #[[బుతుమిల్లిపాడు]] #[[చిక్కవరం]] #[[చిన్నఅవుతపల్లి]] #[[గన్నవరం]] #[[గొల్లనపల్లి]] #[[గోపవరపుగూడెం]] #[[జక్కులనెక్కాలం]] #[[కేసరపల్లి]] #[[కొండపవుల్లూరు]] #[[మెట్లపల్లి]] #[[పురుషోత్తపట్నం]] #[[రామచంద్రాపురం]] #[[సగ్గురుఆమని]] #[[సవరిగూడెం]] #[[సూరంపల్లి]] #[[తెంపల్లి]] #[[వెదురుపావులూరు]] #[[వీరపనేనిగూడెం]] #[[వెంకటనరసింహాపురం]] #[[వెంకటనరసింహాపురం(u)]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} అగిరిపల్లి 5932 18576 2006-01-15T17:34:06Z Mpradeep 50 అగిరిపల్లె, అగిరిపల్లి కు తరలించబడింది: సరైన నామము {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=అగిరిపల్లి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అగిరిపల్లి|villages=23|area=|population=57.900|pop_male=29.629|pop_female=28.271|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.05|lit_male=65.78|lit_female=54.05}} '''అగిరిపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అడివినెక్కాలం]] #[[అగిరిపల్లి]] #[[అనంతసాగరం, అగిరిపల్లి|అనంతసాగరం]] #[[బొద్దనపల్లి]] #[[చొప్పరమెట్ల]] #[[ఏదర]] #[[ఏదులగూడెం]] #[[గరికపాటివారి ఖంద్రిక]] #[[కలతూర్]] #[[కనసనపల్లి]] #[[కృష్ణవరం]] #[[మల్లేశ్వరం, అగిరిపల్లి|మల్లేశ్వరం]] #[[మల్లిబోయినపల్లి]] #[[నరసింగపాలెం]] #[[నుగొండపల్లి]] #[[పిన్నమరెడ్డిపల్లి]] #[[పోతవరప్పాడు]] #[[సగ్గురు]] #[[సురవరం]] #[[తాడేపల్లి, అగిరిపల్లి|తాడేపల్లి]] #[[తోటపల్లి]] #[[వడ్లమాను]] #[[వట్టిగుడిపాడు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} User talk:Vidyasagar zakkula 5933 16471 2005-12-21T15:01:05Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 15:01, 21 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 23 5934 16475 2005-12-21T17:14:39Z Chaduvari 97 *[[1993]]: [[ఎంపీల స్థానిక ప్రాంత అభివృద్ధి పథకం]] కింద ఒక్కో ఎంపీకి ఏటా కోటి రూపాయలు ఇచ్చే పథకాన్ని కేంద్రప్రభుత్వం ప్రకటించింది. *[[1998]]: [[జయప్రకాశ్ నారాయణ్]] కు మరణానంతరం [[భారతరత్న]] పురస్కారం లభించింది. కలివికోడి 5935 25717 2006-05-25T02:31:03Z వైఙాసత్య 58 +టాక్సానమీ పెట్టె {{టాక్సానమీ పెట్టె | color = pink | name = కలివికోడి | status = {{StatusCritical}} | image = Kalivikodi.jpg | image_width = 200px | image_caption = కలివికోడి | regnum = [[ఎనిమేలియా]] | phylum = [[కార్డేటా]] | classis = [[ఏవ్స్]] | ordo = [[కారడ్రిఫార్మెస్]] | familia = [[గ్లేరియోలిడే]] | genus = ''[[రైనాప్టిలస్]]'' | species = '''''ఆర్. బైటార్క్వేటస్''''' | binomial = ''రైనాప్టిలస్ బైటార్క్వేటస్'' | binomial_authority = [[ఎడ్వర్డ్ బ్లిత్|బ్లిత్]], [[1848]] }} అత్యంత అరుదైన, అంతరించిపోతున్న జీవుల జాబితా లోని పక్షి '''కలివికోడి''' (Kalivikodi). [[1848]] లో జెర్డాన్ ఈ పక్షిని కనుగొన్నాడు. ఇంగ్లీషులో దీన్ని '''జెర్డాన్స్ కోర్సర్''' (Jerdon's Courser) అని అంటారు. దీని శాస్త్రీయ నామం - రినోప్టిలస్ బైటర్క్వేటస్ (Rhinoptilus bitorquatus). భారత ప్రభుత్వపు "అటవీ జంతు సంరక్షణ చట్టం 1972" కింద ఈ పక్షి సంరక్షించబడింది. [[Image:KalivikodiStamp.jpg|thumb|కలివికోడి స్టాంపు|left]] [[Image:KalivikodiFootprints.jpg|thumb|కలివికోడి పాదముద్రలు|right]] [[గోదావరి]], [[పెన్న|పెన్నా]] నదీలోయలలో కనిపించే పక్షి ఇది. దీన్ని స్థానికంగా '''జత పట్టీల చిటానా''' అనికూడా పిలుస్తారు. [[1900]] నుంచి కనుమరుగైన ఈ నిశాచర (Nocturnal) పక్షి, [[1986]] జనవరి తొలి వారంలో మళ్ళీ కనిపించింది. దురదృష్టవశాత్తు ఈ పక్షి మృతి చెందిన కారణంగా బొంబాయి నేచురల్ హిస్టరీ సొసైటీ వారు తొలిసారిగా ఈ పక్షిని మ్యూజియంలో ఉంచారు. అప్పటినుండీ, ఈ పక్షి కడప జిల్లా రెడ్డిపల్లి ప్రాంతంలోని చిట్టడవుల్లో కనిపిస్తూనే ఉంది. ఈ ప్రాంతాన్ని లంకమల్లేశ్వర అభయారణ్యం పేరిట కలివికోడి నివాసంగా ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. [[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు]] పనుల్లో భాగంగా శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి జలాశయం నుండి తవ్వుతున్న ఉపకాలువలు, కలివికోడి నివాసప్రాంతాల గుండా పోతుండడంతో ఈ పక్షి ఉనికికి ప్రమాదం ఏర్పడింది. ==మూలాలు, వనరులు== *[http://www.languagetechnologies.ac.in/lerc/hsc/uni/andala/kaliviko.htm లాంగ్వేజ్ టెక్నాలజీస్ వారి సైటు] ==బయటి లింకులు== *[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/msid-1339694,curpg-1.cms టైంస్ ఆఫ్ ఇండియా] [[Category:అంతరించిపోతున్న జీవజాతులు]] [[en:Jerdon's Courser]] సంగారెడ్డి 5936 27572 2006-06-29T16:33:27Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సంగారెడ్డి||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంగారెడ్డి|villages=26|area=|population=128.917|pop_male=65.86|pop_female=63.057|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.71|lit_male=80.12|lit_female=58.85}} '''సంగారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[మంజీర]] నది ఒడ్డున ఉన్న సంగారెడ్డి పట్టణం, మెదక్ జిల్లా కేంద్రం. అందమైన మంజీర నది, సింగూరు డ్యాము, జలాశయమూ ఇక్కడి చూడదగ్గ ప్రదేశాల్లో కొన్ని. సింగూరు జలాశయం [[హైదరాబాదు]] నగరానికి ప్రధానమైన తాగునీటి వనరు. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఎద్దుమైలారం (చిటి]] * [[సంగారెడ్డి (ఎం)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఇరిగిపల్లి]] * [[చింతల్‌పల్లి]] * [[కలబ్‌గూర్]] * [[తాడ్లపల్లి]] * [[కులాబ్గూర్]] * [[ఫసల్వాడి]] * [[ఇస్మాయిల్‌ఖాన్‌పేట్]] * [[ఆరుట్ల]] * [[చిద్రుప్ప]] * [[బ్యాతోల్]] * [[ఎడ్తనూర్]] * [[మామిడిపల్లి]] * [[మొహ్డీషాపూర్]] * [[నాగపూర్]] * [[పోతిరెడ్డిపల్లి]] * [[కంది]] * [[కౌలంపేట్]] * [[కాసిపౌఅర్]] * [[కొట్లాపూర్]] * [[ఉత్తర్‌పల్లి]] * [[మక్తల్లూర్]] * [[కల్వేముల]] * [[తోప్గొండ]] * [[జుల్కల్]] * [[ఇంద్రకరణ్]] * [[చెరియాల్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] User talk:61.1.182.118 5937 16481 2005-12-21T18:55:36Z Chaduvari 97 మీరు సభ్యుడుగా చేరండి, చక్కగా మీపేరుతోనే రచనలు చెయ్యవచ్చు. పైగా, సభ్యులకు వికీలో ప్రయోగాలు చేసుకునే ప్రత్యేక ఏర్పాటు కూడా ఉంది. అలాగే, మీ వ్యాసాలు తెలుగులోనే రాయండి. తెలుగు వికీపీడియా కదా!! __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 18:55, 21 డిసెంబర్ 2005 (UTC) చత్రాయి 5938 18586 2006-01-15T17:55:34Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=చత్రాయి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చత్రాయి|villages=16|area=|population=51.558|pop_male=26.350|pop_female=25.208|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.63|lit_male=62.38|lit_female=50.61}} '''చత్రాయి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[ఆరుగొలనుపేట]] #[[బూరుగుగూడెం]] #[[చందుబండ]] #[[చత్రాయి]] #[[చిన్నంపేట]] #[[చిత్తాపూర్]] #[[జనార్దనవరం]] #[[కొత్తపాడు, చత్రాయి|కొత్తపాడు]] #[[కొత్తగూడెం, చత్రాయి|కొత్తగూడెం]] #[[కృష్ణారావుపాలెం]] #[[మంకొల్లు]] #[[పర్వతపురం]] #[[పోలవరం, చత్రాయి|పోలవరం]] #[[పోతనపల్లి]] #[[సోమవరం]] #[[తుమ్మగూడెం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} ముసునూరు 5939 18587 2006-01-15T17:57:46Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ముసునూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముసునూరు|villages=16|area=|population=55.036|pop_male=27.996|pop_female=27.040|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.55|lit_male=61.97|lit_female=52.98}} '''ముసునూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అక్కిరెడ్డిగూడెం, ముసునూరు|అక్కిరెడ్డిగూడెం]] #[[బలివె]] #[[చక్కపల్లి]] #[[చిల్లబోయినపల్లి]] #[[చింతలవల్లి]] #[[గోపవరం, ముసునూరు|గోపవరం]] #[[గుల్లపూడి]] #[[కత్రేనిపాడు]] #[[కొర్లగుంట]] #[[లొపుడి]] #[[ముసునూరు]] #[[రామనక్కపేట]] #[[సూరెపల్లి]] #[[తల్లవల్లి]] #[[వెల్పుచెర్ల]] #[[యెల్లాపురం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} బాపులపాడు 5940 18588 2006-01-15T18:03:45Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=బాపులపాడు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాపులపాడు|villages=28|area=|population=83.286|pop_male=42.041|pop_female=41.245|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.99|lit_male=70.34|lit_female=59.53}} '''బాపులపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అంపపురం]] #[[ఆరుగొలను]] #[[బండారుగూడెం]] #[[బాపులపాడు]] #[[బిల్లనపల్లి]] #[[బొమ్ములూరు]] #[[బొమ్ములూరు ఖంద్రిక]] #[[చిరివాడ]] #[[దంటకుంట్ల]] #[[కాకులపాడు]] #[[కనుమోలు]] #[[కోడూరుపాడు]] #[[కొత్తపల్లి, బాపులపాడు|కొత్తపల్లి]] #[[కొయ్యూరు]] #[[కురిపిరాల]] #[[మడిచెర్ల]] #[[మల్లవిల్లి]] #[[ఒగిరాల]] #[[రామన్నగూడెం, బాపులపాడు|రామన్నగూడెం]] #[[రంగన్నగూడెం]] #[[రెమల్లి]] #[[సేరినరసన్నపాలెం]] #[[సింగన్నగూడెం]] #[[తిప్పనగుంట్ల]] #[[వీరవల్లి]] #[[వేలేరు]] #[[వెంకటాపురం, బాపులపాడు|వెంకటాపురం]] #[[వెంకట్రాజుగూడెం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} ఉంగుటూరు, కృష్ణా 5941 18589 2006-01-15T18:06:31Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఉంగుటూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉంగుటూరు, కృష్ణా|villages=30|area=|population=54.347|pop_male=26.946|pop_female=27.401|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.22|lit_male=71.94|lit_female=60.63}} '''ఉంగుటూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[ఆముదాలపల్లి, ఉంగుటూరు|ఆముదాలపల్లి]] #[[అత్కూరు]] #[[బొకినాల]] #[[చాగంతిపాడు]] #[[చికినాల]] #[[దిబ్బనపూడి]] #[[ఎలుకపాడు]] #[[గారపాడు]] #[[ఇందుపల్లి]] #[[కొయ్యగురపాడు]] #[[లంకపల్లె అగ్రహారం]] #[[మధిరపాడు]] #[[మనికొండ]] #[[ముక్కపాడు]] #[[నాగవరప్పాడు]] #[[నందమూరు]] #[[ఒంద్రంపాడు]] #[[పెదఅవుతపల్లి]] #[[పొనుకుమాడు]] #[[పొట్టిపాడు]] #[[తారిగొప్పుల]] #[[తారిగొప్పుల ఖంద్రిక]] #[[తెలప్రోలు]] #[[తుట్టగుంట]] #[[ఉంగుటూరు, కృష్ణా|ఉంగుటూరు]] #[[వెలదిపాడు]] #[[వెలదిపాడు ఖంద్రిక]] #[[వెలెనుతల]] #[[వెమంద]] #[[వెంపాడు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} వుయ్యూరు 5942 25165 2006-04-29T19:47:11Z Sais72 376 /* గ్రామాలు */ {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=వుయ్యూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వుయ్యూరు|villages=9|area=|population=73.767|pop_male=37.295|pop_female=36.472|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.12|lit_male=79.45|lit_female=70.70}} '''వుయ్యూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అకునూరు]] #[[కడవకొల్లు]] #[[కలవపాముల]] #[[కాటూరు]] #[[చిన ఓగిరాల]] #[[జబర్లపూడి]] #[[పెద ఓగిరాల]] #[[బొల్లపాడు]] #[[ముదునూరు]] #[[రామచంద్రాపురం]] #[[సాయిపురం]] #[[వుయ్యూరు]] #[[వుయ్యూరుయ]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} పమిడిముక్కల 5943 18592 2006-01-15T18:11:44Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పమిడిముక్కల||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పమిడిముక్కల|villages=28|area=|population=55.713|pop_male=27.963|pop_female=27.750|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.75|lit_male=70.91|lit_female=60.58}} '''పమిడిముక్కల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అగినిపర్రు]] #[[అమీనపురం]] #[[చెన్నూరువారిపాలెం]] #[[చోరగుడి]] #[[ఫతేలంక]] #[[గోపురానిపాలెం]] #[[గురజాడ]] #[[గుర్రాలలంక]] #[[హనుమంతపురం]] #[[ఐనంపూడి]] #[[ఐనపూరు]] #[[కపిలేశ్వరపురం]] #[[కృష్ణాపురం, పమిడిముక్కల|కృష్ణాపురం]] #[[కుదేరు]] #[[లంకపల్లి]] #[[లంకపల్లిలంక]] #[[మమిల్లపల్లి]] #[[మంతాడ]] #[[మర్రివాడ]] #[[మేడూర]] #[[ముల్లపూడి]] #[[పడికొండలపాలెం]] #[[పమిడిముక్కల]] #[[పెనుమత్చ]] #[[శ్రీరంగాపురం]] #[[తడంకి]] #[[వీరంకి]] #[[వెల్పూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} MediaWiki:Logempty 5944 sysop 16500 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default No matching items in log. MediaWiki:Newmessagesdifflink 5945 sysop 21721 2006-04-07T19:30:46Z Chaduvari 97 అనువాదం క్రితం కూర్పుతో గల తేడాలు MediaWiki:Nocreatetext 5946 sysop 16503 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default This site has restricted the ability to create new pages. You can go back and edit an existing page, or [[Special:Userlogin|log in or create an account]]. MediaWiki:Nocreatetitle 5947 sysop 16504 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default Page creation limited MediaWiki:Protect-default 5948 sysop 16505 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default (default) MediaWiki:Protect-level-autoconfirmed 5949 sysop 16506 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default Block unregistered users MediaWiki:Protect-level-sysop 5950 sysop 16507 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default Sysops only MediaWiki:Protect-text 5951 sysop 27678 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default You may view and change the protection level here for the page <strong>$1</strong>. MediaWiki:Protect-unchain 5952 sysop 16509 2005-12-22T07:44:11Z MediaWiki default Unlock move permissions MediaWiki:Protect-viewtext 5953 sysop 20527 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Your account does not have permission to change page protection levels. Here are the current settings for the page <strong>$1</strong>: MediaWiki:Youhavenewmessages 5954 sysop 21720 2006-04-07T19:30:07Z Chaduvari 97 అనువాదం సవరణ మీకు $1 ఉన్నాయి ($2). ఆత్మకూరు 5956 18502 2006-01-15T10:53:28Z Mpradeep 50 ఆత్మకూరు పేరుతో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందున ఈ పేజీ అవసరం అయింది *[[ఆత్మకూరు, కర్నూలు జిల్లా]] *[[ఆత్మకూరు(M), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(M), నల్గొండ జిల్లా]] *[[ఆత్మకూరు(S), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(S), నల్గొండ జిల్లా]] *[[ఆత్మకూరు,నెల్లూరు|ఆత్మకూరు, నెల్లూరు జిల్లా]] *[[ఆత్మకూరు, వరంగల్ జిల్లా]] {{అయోమయ నివృత్తి}} Template:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు 5957 19878 2006-02-13T01:38:37Z Chaduvari 97 చిలుకూరు లింకు మార్పు <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Nalgonda.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు|నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[బొమ్మలరామారం]] - [[తుర్కపల్లి (నల్గొండ జిల్లా మండలం)|తుర్కపల్లి]] - [[రాజాపేట]] - [[యాదగిరి గుట్ట]] - [[ఆలేరు]] - [[గుండాల, నల్గొండ జిల్లా|గుండాల]] - [[తిరుమలగిరి]] - [[తుంగతుర్తి]] - [[నూతనకల్లు]] - [[ఆత్మకూరు(S), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(S)]] - [[జాజిరెడ్డిగూడెం]] - [[శాలిగౌరారం]] - [[మోతుకూరు]] - [[ఆత్మకూరు(M), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(M)]] - [[వలిగొండ]] - [[భువనగిరి]] - [[బీబీనగర్]] - [[పోచంపల్లి]] - [[చౌటుప్పల్]] - [[రామన్నపేట]] - [[చిట్యాల]] - [[నార్కెట్‌పల్లి]] - [[కట్టంగూర్]] - [[నకరేకల్]] - [[కేతేపల్లి]] - [[సూర్యాపేట]] - [[చేవేముల]] - [[మోతే]] - [[నడిగూడెం]] - [[మునగాల]] - [[పెన్‌పహాడ్‌]] - [[వేములపల్లి]] - [[తిప్పర్తి]] - [[నల్గొండ]] - [[మునుగోడు]] - [[నారాయణపూర్]] - [[మర్రిగూడ (నల్గొండ జిల్లా మండలం)|మర్రిగూడ]] - [[చండూరు]] - [[కంగల్]] - [[నిడమానూరు]] - [[త్రిపురారం]] - [[మిర్యాలగూడ]] - [[గరిడేపల్లి]] - [[చిలుకూరు (నల్గొండ జిల్లా)|చిలుకూరు]] - [[కోదాడ]] - [[మేళ్లచెరువు]] - [[హుజూర్‌నగర్]] - [[మట్టంపల్లి]] - [[నేరేడుచర్ల]] - [[దామరచర్ల]] - [[అనుముల]] - [[పెద్దవూర]] - [[పెద్దఅడిసేర్లపల్లి]] - [[గుర్రమ్‌పోడ్‌]] - [[నాంపల్లి]] - [[చింతపల్లి (నల్గొండ జిల్లా)|చింతపల్లి]] - [[దేవరకొండ]] - [[గుండ్లపల్లి]] - [[చందంపేట]] </div> [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] యాదగిరి గుట్ట 5958 16526 2005-12-22T16:29:40Z Chaduvari 97 యాదగిరి గుట్ట, యాదగిరిగుట్ట కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[యాదగిరిగుట్ట]] గణపవరం 5959 19807 2006-02-12T08:52:19Z Chaduvari 97 +కోదాడ మండలం లోని గ్రామం ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థాలు ఈ పేరుతో ఉన్నందువల్ల ఈ పేజీ అవసరమైంది. *[[గణపవరం(ప.గో)]] (పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలోని మండలం) *[[గణపవరం(కర్ల)]] (గుంటూరు జిల్లా, కర్లపాలెం మండలం) *[[గణపవరం (మునగాల)]] (నల్గొండ జిల్లా మునగాల మండలంలోని గ్రామం) *[[గణపవరం (కోదాడ)]] (నల్గొండ జిల్లా కోదాడ మండలంలోని గ్రామం) {{అయోమయ నివృత్తి}} Talk:గణపవరం 5960 16530 2005-12-22T16:36:39Z Chaduvari 97 Talk:గణపవరం, Talk:గణపవరం(ప.గో) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి #REDIRECT [[Talk:గణపవరం(ప.గో)]] Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు 5961 25107 2006-04-26T08:04:11Z Mpradeep 50 [[Category:నల్గొండ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Image:Indiastates&utnumbered.png 5962 16538 2005-12-22T19:46:30Z 202.65.149.6 == Headline text == Andhra Pradesh బెంగాళీ 5963 16548 2005-12-22T20:15:20Z వైఙాసత్య 58 redir page #REDIRECT[[బెంగాళీ భాష]] బెంగాలీ 5964 16549 2005-12-22T20:17:58Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[బెంగాళీ భాష]] బెంగాలి 5965 16550 2005-12-22T20:18:23Z వైఙాసత్య 58 redir page #REDIRECT[[బెంగాళీ భాష]] కన్నడ 5966 16551 2005-12-22T20:19:28Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[కన్నడ భాష]] తమిళం 5967 16553 2005-12-22T20:21:38Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[తమిళ భాష]] తమిళము 5968 16554 2005-12-22T20:23:37Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[తమిళ భాష]] హిందీ 5969 16555 2005-12-22T20:24:37Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[హిందీ భాష]] మలయాళం 5970 16556 2005-12-22T20:28:58Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[మళయాళ భాష]] User talk:Swaroopkunduru 5972 16569 2005-12-23T01:59:37Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 01:59, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 24 5973 16570 2005-12-23T03:04:28Z Chaduvari 97 *[[2000]]: [[భారత్]] కు చెందిన [[చదరంగం]] ఆటగాడు, [[విశ్వనాథన్ ఆనంద్]] ప్రపంచ ఛాంపియనయ్యాడు. *[[2002]]: [[ఢిల్లీ]] మెట్రో రైల్వేను [[ప్రధానమంత్రి]] [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] ప్రారంభించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 25 5974 16571 2005-12-23T03:22:14Z Chaduvari 97 *[[ఏసు క్రీస్తు]] పుట్టిన రోజు. దీనిని [[క్రిస్ట్‌మస్]] గా [[క్రైస్తవులు]] జరుపుకుంటారు. *[[1901]]: ప్రముఖ కవి, తెలుగులెంక బిరుదు పొందిన [[తుమ్మల సీతారామమూర్తి]] జన్మించాడు. *[[1924]]: పూర్వ భారత [[ప్రధానమంత్రి]], [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి]] జన్మించాడు. *[[1972]]: స్వతంత్ర [[భారత్]] కు తొలి, తుది భారతీయ [[గవర్నర్ జనరల్]], [[రాజాజీ]] మరణించాడు. తిమ్మాపురం 5975 19849 2006-02-12T12:43:30Z Chaduvari 97 +తిమ్మాపురం (చందంపేట) '''తిమ్మాపురం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలు ఉన్నందున ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: *[[తిమ్మాపురం, ద్వారకా తిరుమల]] - [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా, [[ద్వారకా తిరుమల]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, బొమ్మలరామారం]] - [[నల్గొండ]] జిల్లా, [[బొమ్మలరామారం]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, జాజిరెడ్డిగూడెం]] - నల్గొండ జిల్లా, [[జాజిరెడ్డిగూడెం]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, దుత్తలూరు]] - నల్గొండ జిల్లా, [[చేవేముల]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, బనగానపల్లె]] - [[కర్నూలు]] జిల్లా, [[బనగానపల్లె]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, మహానంది]] - కర్నూలు జిల్లా, [[మహానంది]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, మిడ్తూరు]] - కర్నూలు జిల్లా, [[మిడ్తూరు]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, చిప్పగిరి]] - కర్నూలు జిల్లా, [[చిప్పగిరి]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, గిద్దలూరు]] - [[ప్రకాశం]] జిల్లా, [[గిద్దలూరు]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం, దుత్తలూరు]] - [[నెల్లూరు]] జిల్లా, [[దుత్తలూరు]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. *[[తిమ్మాపురం (అనుముల)]] - నల్గొండ జిల్లా [[అనుముల]] మండలంలోని గ్రామం. *[[తిమ్మాపురం (చందంపేట)]] - నల్గొండ జిల్లా [[చందంపేట]] మండలంలోని గ్రామం. {{అయోమయ నివృత్తి}} బొమ్మలరామారం 5976 18974 2006-01-22T07:45:29Z Mpradeep 50 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=బొమ్మలరామారం||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బొమ్మలరామారం|villages=23|area=|population=34.11|pop_male=17.35|pop_female=16.76|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.15|lit_male=62.29|lit_female=37.58}} '''బొమ్మలరామారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[తిమ్మాపురం, బొమ్మలరామారం|తిమ్మాపురం]] #[[బోయినపల్లి]] #[[సోమాజీపల్లి]] #[[మునీరాబాద్]] #[[బండకిందిపల్లి]] #[[తూముకుంట]] #[[జలాల్‌పూర్‌]] #[[పేరారం]] #[[సోలిపేట]] #[[చీకటిమామిడి]] #[[మరియాల]] #[[మల్యాల]] #[[యావాపూర్]] #[[రంగాపురం]] #[[రామలింగంపల్లి]] #[[పెద్దపర్వతాపూర్]] #[[బొమ్మలరామారం]] #[[తిరుమలగిరి, బొమ్మలరామారం|తిరుమలగిరి]] #[[నాగినేనిపల్లి]] #[[మైసిరెడ్డిపల్లి]] #[[హాజీపూర్]] #[[మైలారం]] #[[మేడిపల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 26 5977 16616 2005-12-24T06:23:14Z Chaduvari 97 *[[భారత్|భారత]] జాతీయ వినియోగదారుల హక్కుల పరిరక్షణ దినోత్సవం. *బాక్సింగ్ డే *[[2004]]: [[హిందూ మహాసముద్రం]]లో వచ్చిన భూకంపం కారణంగా వచ్చిన [[2004 హిందూ మహాసముద్రం సునామి|సునామి]] పలుదేశాల్లో విధ్వంసం సృష్టించింది. దాదాపు 2,75,000 మంది చనిపోయారు. దాశరథీ శతకము 5978 17650 2006-01-07T09:38:53Z Mpradeep 50 reformat and + template {{శతకములు}} 1. కంటి నదీతటంబుఁ, బొడగంటిని భద్ర నగాధి వాసమున్, గంటి నీలా తనూజ నురుకార్ముక మార్గణ శంఖచక్రముల్, గంటిని మిమ్ము, లక్ష్మణునిఁ గంటిఁ, గృతార్థుడనైతి, నో జగ త్కంటక దైత్య నిర్దళన, దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! 2. చక్కెరమాని వేము దినజాలిన కైవడి మానవాధముల్ పెక్కురు బక్కదైవముల వేమరుఁ గొల్చెదరట్ల కాదయా! మ్రొక్కిన నీకు మ్రొక్కవలె, మోక్షమొసంగిన నీవ ఈవలెన్, దక్కిన మాట లేమిటికి? దాశరథీ కరుణా పయోనిధీ! 3. చరణము సోకినట్టి శిల జవ్వని రూపగుటొక్క వింత, సు స్థిరముగ నీటిపై గిరులు దేలిన దొక్కటి వింత, గాని, మీ స్మరణ దనర్చు మానవులు సద్గతిఁ జెందిన దెంత వింత యీ ధరను? ధరాత్మజా రమణ, దాశరథీ కరుణా పయోనిధీ! 4. చిక్కని పాలపై మిసిమిఁ జెందిన మీగడ పంచదారతో మెక్కిన భంగి మీ విమల మేచక రూప సుధారసంబు నా మక్కువ పళ్ళెరంబున సమాహిత దాస్యమనేటదో యిటన్ దక్కెనటంచు జుఱ్ఱెదను దాశరథీ కరుణా పయోనిధీ! 5. "పరమ దయానిధే! పతిత పావన నామ హరే!" యటంచును స్థిరమతులై సదా భజన సేయు మాహాత్ముల పాద ధూళి నా శిరమునఁ దాల్తు మీరటకుఁ జేరకుడనుచు యముండు కింకరో త్కరముల కాన బెట్టునట దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! 6. భండన భీము డార్తజన బాంధవు డుజ్జ్వల బాణ తూణ కో దండ కళా ప్రచండ భుజ తాండవ కీర్తికి, రామ మూర్తికిన్, రెండవ సాటి దైవ మిక లేడనుచున్, గడగట్టి, భేరికా దాండ డడాండ డాండ నినాదంబు లజాండము నిండ, మత్తవే దండము నెక్కి చాటెదను! దాశరథీ కరుణా పయోనిధీ! 7. ముప్పునఁ గాలకింకరులు ముంగిట వచ్చిన వేళ, రోగముల్ గొప్పరమైనచోఁ గఫము కుత్తుక నిండిన వేళ, బాంధవుల్ గప్పిన వేళ, మీ స్మరణ గల్గునొ గల్గదొ, నాటికిప్పుడే తప్పక చేతు మీ భజన దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! 9. శ్రీ రఘురామ, చారు తులసీ దళ ధామ, శమ క్షమాది శృం గార గుణాభిరామ, త్రిజగన్నుత శౌర్య రమాలలామ, దు ర్వార కబంధ రాక్షస విరామ, జగజ్జన కల్మషార్ణవో త్తారక నామ, భద్రగిరి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! 10. శ్రీరమ సీత గాగ, నిజసేవక బృందము వీర వైష్ణవా చార జనంబుగాగ, విరజానది గౌతమిగా వికుంఠము న్నారయ భద్ర శైల శిఖరాగ్రముగాగ వసించు చేతనో ద్ధారకుడైన విష్ణుడవు దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! 11. సిరి గల నాడు, మైమరచి చిక్కిన నాడు, తలంచి పుణ్యముల్ పొరి పొరి చేయనైతి నని పొక్కినఁ గల్గునె? గాలి చిచ్చు పై కెరలిన వేళ, డప్పి గొని కీడ్పడు వేళ, జలంబుఁ గోరి త త్తరమునఁ ద్రవ్వినం గలదె? దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! 12. హలికునకున్ హలాగ్రమున నర్థము సేకురు భంగి, దప్పిచే నలమటఁ జెందు వానికి సురాపగలో జలమబ్బినట్లు, దు ర్మలిన మనోవికారినగు మర్త్యుని నన్నొడఁగూర్చి నీ పయిం దలపు ఘటింపఁ జేసితివి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! {{శతకములు}} నారాయణ శతకము 5979 17651 2006-01-07T09:50:35Z Mpradeep 50 reformat and + template {{శతకములు}} నమామి నారాయణ పాద పంకజం వదామి నారాయణ నామనిర్మలం భజామి నారాయణ తత్త్వమవ్యయం కరోమి నారాయణ పూజనం సదా |శ్లో| ఆలోక్య సర్వ శాస్త్రాణి విచార్యచ పునః పునః ఇదమేకం సునిష్పన్నం ధ్యాయేన్నారాయణం సదా |శ్లో| శ్రీ రమా హృదయేశ్వరా - భక్త జన చిత్త జలరుహ భాస్కరా కారుణ్య రత్నాకరా - నీవె గతి కావవే నారాయణా || [1] పాప కర్మములఁ జేసి - నరక కూపములఁ బడజాల నిఁకను నీపాద భక్తి యొసఁగి - యొక్క దరిఁ జూపవే నారాయణా || [2] దాన ధర్మములఁ జేయ-నేర, నీ దాసులను బొగడ నేర, నా నేరములఁ దలఁపక - దయ చేసి నన్నేలు నారాయణా || [3] ఆన యించుక లేకను - దుర్భాష లాడు నా జిహ్వ యందు, నీ నామ చతురక్షరి - దృఢముగా నిలుప వలె నారాయణా || [4] ఒకటి పరిశుద్ధి లేక - నా జన్మ మకట! వ్యర్థం బాయెను అకలంక మగు మార్గముం - జూపవే సకలేశ! నారాయణా || [5] వేగి లేచినది మొదలు - సంసార సాగరంబున నీఁదుచు మీ గుణము నొక వేళను - దలఁపగదె మేలనుచు నారాయణా || [6] లోక వార్తలకు మరఁగి - కర్ణముల మీకథల విన నేరను, ఏ కరణీ భవ జలధిఁ - దుదముట్ట నీఁదెదను నారాయణా || [7] ఇల మనుజ జన్మ మెత్తి - సుజ్ఞాన మించు కంతయు లేకను, కలఁతఁ జెందెడు చిత్తమున్ - స్వచ్ఛంబుగాఁ జేయు నారాయణా || [8] యెంత పాపాత్ముఁడైన - మిముఁ దలంచి కృతకృత్యుఁడౌనుఁ, బుడమి నింత పరుసము సోఁకిన - లోహంబు హేమమౌ నారాయణా || [9] కామాంధకారమునను - బెక్కు దుష్కర్మములఁ జేసి నేను, నీ మఱుఁగు జొచ్చినాను - నామీఁద నెనెరుంచు నారాయణా || [10] సమయమైనపుడు మిమ్ముఁ -దలచుటకు శక్తి గలుగునొ కలు గదో, సమయమని తలఁతునిపుడు -నా హృదయ కమలమున నారాయణా || [11] ఆటలన్నియు ఱంకులు -నేనాడు మాటలన్నియు బొంకులు, పాటింప నింతకైన -నున్నదే పాపంబు నారాయణా || [12] వావి దప్పిన వాఁడను -దుష్క్రియా వర్తనుఁడ నగుదు నేను, బావనునిగాఁ జేయవె ననుఁ బతిత పావనుఁడ నారాయణా || [13] దేహమే దృఢమనుచును -దెలిసి నే మోహబద్ధుఁడ నగుచును, సాహసంబున జేసితిఁ -నేగురు ద్రోహంబు నారాయణా || [14] ఎన్ని జన్మము లాయెనో -నేటి కెందెందు జన్మించినానో నన్ను దరిఁ జేర్పఁ గదవొ -యిఁకనైన నా తండ్రి నారాయణా || [15] యమ కింకరులఁ దలఁచిన -నాగుండె యావులింపుచు నున్నది యముని బాధలు మాన్పను -మాయప్ప వైద్యుఁడవు నారాయణా || [16] అరయఁ గామ క్రోధముల్ -లోభంబు మోహమద మత్సర ములు, తఱుఁగ వెప్పుడు మనసున -నిన్నెపుడుఁ దలచెదను || [17] ఆశా పిశాచి పట్టి, -వైరాగ్య వాసనలఁ జేరనీయదు గాసి పెట్టుచు నున్నది -నేనేమి చేయుదును నారాయణా || [18] తాపత్రయంబుఁ జెంది -చాలఁ బరితాప మొందెడు చిత్తము నీ పాదములఁ జెందినఁ -జల్లనై నిలిచెదను నారాయణా || [19] చింతా పరంపరలచేఁ -చిత్తంబు చీఁకాకు పడుచున్నది, సంతోషమునఁ గూర్పవె -దివ్య ప్రసాదములు నారాయణా || [20] ప్రాయమెల్లను బోయెను -నాశ లెడఁ బాయఁ జాలక యున్నవి మాయా ప్రపంచమేల -చేసెదవి మాయయ్య నారాయణా || [21] శరణుఁ జొచ్చినవాఁడను -నేఁ జేయుదురితముల నపహరించి పరమ పద మొసఁగఁ గదవె -యిఁకనైనఁ బరమాత్మ నారాయణా || [22] సంకల్పములు పుట్టినఁ -గర్మ వాసనల దృఢముగఁ జేయవు సంకటము నొందించకే -నను సత్య సంకల్ప నారాయణా || [23] ఒకవేళ నున్న బుద్ధి -యొక వేళ నుండదిఁక నేమి సేతు విశదంబుగాఁ జేయవే -నీవు నా చిత్తమున నారాయణా || [24] నెట్టుకొని సకల జీవ -కోటులను గొట్టి భక్షించినాను పొట్ట కొఱకై నీచుల -సేవించి రట్టయితి నారాయణా || [25] నేను పుట్టినది మొదలు -ఆహార నిద్రలనె జనె కాలము పూని యెప్పుడు సేయుదు -నీపదధ్యానంబు నారాయణా || [26] ప్రొద్దు వోవక యున్నను -వేసరక పొరుగిండ్లు తిరుఁగుగాని బుద్ధిమాలిన చిత్తము -నీయందుఁ బొందదే నారాయణా || [27] ఎన్ని విధములఁ జూచిన -నిత్యమును హృదయమున మిము మఱవక యున్నంతకన్న సుఖము -వేఱొక్కటున్నదే నారాయణా || [28] లాభ లోభముల విడిచి -యిహపరంబులను ఫల మాసింపక నీ భక్తులైన వారు -ధన్యులై నెగడెదరు నారాయణా || [29] ముందు నీ సృష్టి లేక -సచ్చిదానంద స్వరూపంబును బొంది భేదము నొందక -బ్రహ్మమై యుందువఁట నారాయణా || [30] కాలత్రయీ బాధ్యమై -మఱి నిరాకారమై యుండు కతనఁ జాలఁగాఁ దత్త్వజ్ఞులు -తెలియుదురు సత్తగుట నారాయణా || [31] జ్ఞాన స్వరూపమునను -నజడమై జడ పదార్థము నెల్లను గానఁగాఁ జేయు కతనఁ -జిత్తండ్రు ఘనులు నిను నారాయణా || [32] సుఖ దుఃఖముల రెంటికి -వేఱగుచు సుఖ రూపమైన కతన నఖిల వేదాంత విదులు -ఆనందమండ్రు నిను నారాయణా || [33] గుణ మొకటియైన లేని -నీయందు గుణమయంబైన మాయ గణుతింపఁ గను పట్టెడు -దర్పణము కైవడిని నారాయణా || [34] అందుఁ బ్రతిబింబించిన -చిత్సదానంద సముదాయమెల్లఁ జెందు నీశ్వర భావము -త్రిగుణ సం శ్లిష్టమయి నారాయణా ||[35] సత్వంబు రజము తమము -నను మూఁడు సంజ్ఞలను గ్రమము తోడఁ దత్త్వజ్ఞులేర్పరింపఁ -సద్గుణ త్రయములను నారాయణా || [36] ప్రకృతి నీయందు లీనమై -యుండి స్మృతిని జెందిన వేళను సకల ప్రపంచ మిటులఁ -గనుపట్టె నకళంక నారాయణా || [37] మీరు సంకల్పించిన -యిష్టప్రకారమును జెందు మాయ యారూఢి వివరించెద -నవ్విధం బొప్పంగ నారాయణా || [38] పంచభూతములు మనసు -బుద్ధియును బ్రకటహంకారము లును, నెంచంగ నిట్టిమాయ -యిదిగా ప్రపంచంబు నారాయణా || [39] భూతపంచక తత్త్వ సం -ఘాతమునఁ బుట్టె నంతఃకరణము ఖ్యాతిగా నందుఁ దోఁచి -చిత్తు జీవాత్మాయె నారాయణా || [40] వెస మనో బుద్ధి చిత్తా -హంకార వృత్తు లంతఃకరణము ప్రచురింప నవి నాలుగు -తత్త్వ రూపములాయె నారాయణా || [41] భౌతిక రజోగుణములును -నేకమై ప్రాణంబు పుట్టించెను వాద భేదములచేతఁ -బంచ పాపములాయె నారాయణా || [42] అలరు ప్రాణ మపానము -వ్యానంబుదానము సమ ానంబులు తలఁప నీ సంజ్ఞలమరి -వాయుతత్త్వము లొప్పు నారాయణా || [43] ప్రత్యేక భూత సత్త్వగుణములన -బరఁగి బుద్ధీంద్రియములు సత్త్వమున జనియిించెను -దత్త్వ ప్రపంచముగ నారాయణా || [44] చెవులు చర్మముఁ గన్నులు -జి­్వ నాసికయుఁ బేరుల చేతను దగిలి బుద్ధీంద్రియముల -విషయ సంతతిఁ దెలియు నారాయణా || [45] భౌతిక తమోగుణమున -విషయములు తఱుచుగాఁ జనియిిం చెను, శబ్ద స్పర్శ రూప -రస గంధ నామములు నారాయణా || [46] తాదృశ రజోగుణమున -జనియిించె నరక కర్మేంద్రియములు ఐదు తత్త్వమ్ము లగుచును -గర్మ నిష్ఠాదులకు నారాయణా || [47] వాక్పాణిపాదపాయూ -పస్థలను వాని పేళ్ళమరుచుండుఁ బ్క్వ­ృదయులకుఁ దెలియు -నీవిధము పరమ ాత్మ నారాయణా || [48] పలుకు పనులును నడుపును -మలమూత్రములు విడుచుటీ య యిిదును వెలయఁ గర్మేంద్రియముల -విషయములు నళినాక్ష నారాయణా || [49] పరఁగఁ జంద్రుండు బ్ర­్మ -క్షేత్రజ్ఞుఁ డరువొందు రుద్రుఁ డచటి, పరమ ానసాదులకును -నధిపతులు వివరింప నారాయణా || [50] అరయ దిక్కున వాయువు -సూర్యుఁడును, వరుణుండు, నశ్విను లును, బరఁగ శ్రోత్రాదులకును -నధిపతులు పరికింప నారాయణా || [51] అనలుఁ, డింద్రుఁడు, విష్ణువు -మృత్యువును, నల ప్రజాపతియుఁ గూడి, యిొనరఁగా నాడులకును -నధిపతులు పరికింప నారాయణా || [52] పంచీకృతంబాయెను -భూతపంచకము, ప్రబలించి సృష్టి పంచీకృతముచేతను -స్థూల రూపము లాయె నారాయణా || [53] పది యిింద్రియముల మనసు -బుద్ధియును, బ్రాణంబులైదు గూడి, పదియేడు తత్త్వములను -సూక్ష్మరూపములాయె నారాయణా || [54] స్థూలసూక్ష్మములు రెండు -కలుగుటకు మూలమగు నజ్ఞాన ము, లీల కారణ మ ాయెను -జీవులకు నాలోన నారాయణా || [55] ఈరెండు దే­ములకు -విశ్వంబు నెల్లఁ బ్రకటనంబాయెను నామ రూపముల చేత -లోకైక నాయకుఁడ నారాయణా || [56] కొన్ని మ ాయనుఁ బుట్టును -గ్రుడ్లతోఁ గొన్ని తనువులు పుట్టు ను, గొన్ని ధరణిని బుట్టును -జెమటలను గొన్ని ­రి నారాయణా || [57] ఈ చతుర్విధ భూతములందుఁ -గడు ­ెచ్చు మ ానవ జన్మము నీచమని చూడరాదు -తథ్యమే నిర్ణయము నారాయణా || [58] ఈ జన్మమందెకాని -ముక్తి మఱి యేజన్మమందు లేదు చేసేతఁ దను దెలియక -మ ానవుఁడు చెడిపోవు నారాయణా || [59] చేతనాచేతనములు -పుట్టుచును రోఁతలకు లోనగుచును నాతంక పడుచుండును -గర్మములఁ జేతఁనుడు నారాయణా || [60] సకలయిోనులఁ బుట్టుచుఁ -బలుమ ాఱు స్వర్గ నరకములఁ బడు చు, నొకట నూఱట గానక -పరితాప మొందితిని నారాయణా || [61] వెలయ నెనుబదినాలుగు -లక్ష యిోనులయందుఁ బుట్టిగిట్టి యలసి మూర్ఛలఁ జెందుచు -బ­ుదుఃఖముల చేత నారాయణా || [62] క్రమముతో మనుజగర్భ -మునఁ బడుచుఁ గర్మవశగతుఁడగు చును, నమితముగ నచ్చోటను -గర్భనరకమునఁ బడు నారాయణా || [63] ఈశ్వరాజ్ఞను బుట్టిన -తెలివిచే ­ృదయమునఁ దలపోయుచు విశ్వమునఁ దను బొందిన -పాటెల్ల వేర్వేఱు నారాయణా || [64] చాలు చీ! యిిక జన్మము -నిఁకఁ బుట్టుఁ జాలు, శ్రీ­రి భజించి మేలు చెందెద ననుచును -జింతించు నాలోన నారాయణా || [65] ప్రసవకాలమునఁ దల్లి -గర్భమునఁ బాదుకొని నిలువలేక వసుధపయిి నూడిపడినఁ -దెలివిచే వాపోవు నారాయణా || [66] చనుఁబాలు గుడిచి ప్రాణ -ధారణను నిఁక మూత్ర మలము లోను, మునిఁగితేలుచునుండును, దుర్గంధమున నారాయణా || [67] బాలత్వమున బిత్తరై -నలుగడలఁ బాఱాడు సిగ్గులేక పాలుపడి యౌవనమునఁ -విషయ ానుభవమొందు నారాయణా || [68] ముదిమి వచ్చిన వెనుకను -సంసారమో­ంబు మ ానకుండఁ దుదనేఁగుఁ గర్మగతులఁ -బొందుటకు ముదమేమి నారాయణా || [69] అజ్ఞాన లక్షణమ్ము -లిటువంటివని విచారించి నరుఁడు సుజ్ఞానమునకుఁ -దగిన మ ార్గంబు చూడవలె నారాయణా || [70] వేదాంత వేదియైన -సద్గురుని పాదపద్మములు చెంది య ాదయ ానిధి కరుణచే -సద్బోధ మందవలె నారాయణా || [71] ఏ విద్యకైన గురువు -లేకున్న నావిద్య పట్టుపడదు కావునను నభ్యాసము -గురుశిక్ష కావలెను నారాయణా || [72] గురుముఖంబైన విద్య -నెన్నికై కొనిన భావజ్ఞానము చిరతరాధ్యాత్మ విద్య -నభ్యసింపఁగ లేడు నారాయణా || [73] అనపేక్షకుఁడు సదయుఁడు -వేదాంతనిపుణుఁడయ ా్యచార్యు డు దొరుకుటపురూపమపుడు -గుఱుతైన గుఱి యిొప్పు నారాయణా || [74] అట్టిసద్గురుని వెదకి -దర్శించి య ా మహాత్ముని పదములు పట్టి కృతకృత్యుఁడౌను -సాధకుఁడు గట్టిగా నారాయణా || [75] మొగి సాధనములు నాల్గు -గలనరుఁడు ముఖ్యాధికారి యగును దగిన యుపదేశమునకు -యిోగసాధకులలో నారాయణా || [76] ఇది నిత్య మిదియనిత్యం -బనుచుఁ దన మది వివేకించుటొ కటి, యెదను ని­పర సుఖములు -కోరనిది యిిదియిొకటి || [77] ముదముతో శమదమ ాది -షట్క సంపద గలిగి యుండుటొ కటి, విదితముగ ముక్తిఁ బొందఁ -గాంక్షించు టదియిొకటి || [78] ఈనాల్గు సాధనముల -నధికారియై నిజాచార్యుఁ జేరి నానా ప్రకారములను -శుశ్రూష నడుపవలె నారాయణా || [79] ఉల్లమునఁ గాపట్యము -లవ మైన నుండ నీయక సతతము తల్లి దండ్రియుఁ దైవము -గురువనుచుఁ దలఁపవలె నారాయణా || [80] తనువు, ధనమును, సంపద -గురుని సొమ్మని సమర్పణము చేసి, వెలసి తత్పరతంత్రుఁడై -నిత్యమును మెలఁగవలె నారాయణా || [81] ఏనిష్ఠ గురునిష్ఠకు -దీటుగాదీ ప్రపంచంబునందు మ ానసము దృఢము చేసి -యలరవలె మౌనియై నారాయణా || [82] ఇట్టి శిష్యుని పాత్రత -వీక్షించి ­ృదయమునఁ గారుణ్యము నెట్టుకొని బ్ర­్మవిద్య -గురుఁడొసఁగు నెయ్యముగ నారాయణా || [83] బ్ర­్మంబు గలుఁగఁగానె -యేతత్ప్రపంచంబు గలిగి యుండు బ్ర­్మంబు లేకున్నను -లేదీ ప్రపంచంబు నారాయణా || [84] ఈ విధంబున సూక్తుల -బ్ర­్మ సద్భావంబు గలుగఁ జేసి భావ గోచరము చేయుఁ -జిత్స్వరూపములెల్ల నారాయణా || [85] ఆ బ్ర­్మమందె పుట్టు -విశ్వంబు నాబ్ర­్మమందె యుండు నా బ్ర­్మమందె యణఁగు -నదె చూడు మని చూపు నారాయణా || [86] అది సచ్చిదానందము -అది శుద్ధ మది బద్ధ మది యుక్తము అది సత్య మది నిత్యము -అది విమలమని తెలుపు నారాయణా || [87] అదె బ్ర­్మ మదె విష్ణువు -అదె రుద్రుఁ డదియె సర్వేశ్వరుండు అది పరంజ్యోతి యనుచు -బోధించు విదితముగ నారాయణా || [88] భావింప వశముగాదు -ఇట్టిదని పలుక శక్యంబుగాదు భావంబు నిలుపుచోట -నసి తాను బరమౌను నారాయణా || [89] అది మ ాయతోఁ గూడఁగ -శివుఁడాయె, నదియె విద్యను గూ డఁగ విదితముగా జీవుఁడాయె -నని తెలుపు వేర్వేఱ నారాయణా || [90] శివుఁడు కారణ శరీరి -కార్యంబు జీవుఁడా లక్షణములు ద్వివిధముగఁ దెలియు ననుచు -బోధించు వివరముగ నారాయణా || [91] అరయ నిరువది నాలుగు -తత్త్వంబులై యుండు నందమ గుచుఁ గరతలామలకముగను -బోధించుఁ బ్రకటముగ నారాయణా || [92] కారణము కార్యమగుచు -వ్యవహార కారణాఖ్యత నుండును నారూఢి బ్రహ్మాండము -పిండాండ మని తెలుపు నారాయణా || [93] ఐదు భూతములు, నింద్రి-యములు పది, యంతరంగములు నాల్గు, ఐదు విషయములు తత్త్వ -సంఘ ాతమని తెలుపు నారాయణా || [94] స్థూల సూక్ష్మాకృతులును -గారణముతో మూడు తెఱఁగులకు ను, నీలమగు నందు నమరు -నని తెలుపు లాలించి నారాయణా || [95] వెలసి పంచీకృతములు -నగు భూతములకుఁ బుట్టినది తను వు, స్థూలంబు నది యనుచును -బోధించు దయతోడ నారాయణా || [96] ఐదు నయిిదింద్రియములు -ప్రాణంబు లయిిదు, మనసును బు ద్ధియుఁ, బాదుకొని సూక్ష్మ మందు -బోధించుఁ బ్రకటముగ నారాయణా || [97] గాఢమగు నజ్ఞానము -ఈరీతిఁ గారణ శరీర మగును మూఢులకు వశముగాదు -తెలియ విను మోదమున నారాయణా || [98] ఈమూఁడు తనువులందు -దా నుండి ఈతనువు తాననుచును వ్యామో­ పడుచుండు(ను) -జీవుండు వరుసతో నారాయణా || [99] కలలేక నిద్రించును -కలఁగాంచి కడు మేలుగోరు చుండును గలకాల మీ జీవుఁడు -త్రివిధములఁ గలసియును నారాయణా || [100] ప్రాజ్ఞతైజస విశ్వులు -తానె, ఈపర్యాయముగ జీవుఁడు ప్రజ్ఞగోల్పడ పొందును -సంసార బంధంబు నారాయణా || [101] మూఁడవస్థలకు సాక్షి -యైనట్టి మూలంబు తాఁ దెలిసినఁ జూడుమని సన్మార్గము -తేటగాఁ జూపుచును నారాయణా || [102] నీవు దే­ంబు గావు -ప్రాణంబు నీవుగావింద్రియములు నీవుగాదని తెలుపును -వేదాంత నిలయమున నారాయణా || [103] అనల తప్తంబు గాదు -జలమునను మునిఁగి తడిఁ జెందఁబో దు, అనిలశుల్కంబుగాదు -నిరుపమం బని తెలుపు నారాయణా || [104] కామ­ంకార మిపుడు -చిత్తంబుగా వీవు బుద్ధి నీవు కావు మనసులు సత్యము -సాక్షివగు గట్టిగా నారాయణా || [105] దే­ధర్మములు నీకుఁ -దోఁచు టంతేగాని నిత్యముగను మో­ంబు మ ానుమనుచు -బోధించు ముఖ్యముగ నారాయణా || [106] ఎన్ని దే­ములు చెడిన -నీవు నేక స్వరూపుండ వగుచు జెన్నలరి యుందు విలను -దత్త్వ ప్రసిద్ధముగ నారాయణా || [107] అన్ని వేదాంత వాక్య -ములలో మహావాక్యములు నాలుగు నిన్ను నీశ్వరునిగాను -వర్ణించు నిక్కముగ నారాయణా || [108] ఉభయ దృశ్యోపాధులు, కడఁద్రోసిపోక యయ ా్యత్మ మిగుల నభయముగ నిటులెప్పుడు -చింతింపు మని తెలుపు నారాయణా || [109] జీవ శివ తారతమ్య -మున నైక్య సిద్ధి కానేర దనుచు భావ సమ్శయము దీర్పు -కార్యార్థ పటిమచే నారాయణా || [110] నిర్వికారుఁడవు నీవు -నీ యందె నిజమైన చందమునను బర్వుఁ బ్రకృతి వికారము -లని తెలుపు ప్రౌఢిచే నారాయణా || [111] సద్గురుం డీరీతిగా -బోధించు సరళితో వాక్యార్థము ృద్గతముఁ జేసియుండి -జగతి జీవింపుదును నారాయణా || [112] అని చింతనము జేయుచుఁ -జిత్తమునఁ దనివిఁ జెందుచు నెప్పు డు, కనుదమ్ములను ముడుచుచు -ధ్యానంబుగాఁ జేయు నారాయణా || [113] అపగతాఘ కృత్యుఁడై -ఈరీతి నభ్యాస మొనరించుచు నపరోక్ష సిద్ధి నొందు -బ్ర­్మంబు తానగుచు నారాయణా || [114] కందళిత ­ృదయుఁడగుచు -సచ్చిదానంద స్వరూపుఁడగు చు, సందర్శితాత్ముఁడగుచు -నుండు నవికారతను నారాయణా || [115] అవ్యయ ానంద పూజ్య -రాజ్య సిమ్హాసనాసీనుఁడగుచు భవ్యాత్ముఁడై వెలసెను -బూజ్య సంభావ్యుఁడై నారాయణా || [116] నీవు సకలంబుగాని -యున్నదే నీకన్న వేఱొక్కటి జీవుఁడని వర్ణించుట -వ్యవహార సిద్ధికిని నారాయణా || [117] చిలుక పలుకులు పలికితి -నాకేమి తెలియుఁ దత్త్వ ర­స్య ము, వలదు నను నేరమెంచ -సాధులకు నళినాక్ష నారాయణా || [118] శరణు భక్తార్తిహారి -గురురూప శరణు సజ్జన రక్షక శరణు దురితౌఘనాశ -శరణిపుడు కరుణించు నారాయణా || [119] {{శతకములు}} User talk:Vijendar 5980 16580 2005-12-23T06:34:51Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 06:34, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Image talk:AraTitOTa.jpg 5981 16583 2005-12-23T07:18:43Z Chavakiran 19 This photo is taken by Narender Parupalli (http://nparupalli.blogspot.com ) With his permission I have kept it here. Image talk:Indiastates&utnumbered.png 5982 16586 2005-12-23T07:32:28Z Chavakiran 19 How can a person without a login can upload a pic? [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 07:32, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Talk:గ్రెగొరియన్‌ క్యాలెండర్‌ 5983 16595 2005-12-23T13:50:24Z Chaduvari 97 "తెలుగు భాష కీ తెలుగు క్యాలెండరు ప్రమాణంగ తీసుకోనీ గ్రగోరీయన్ క్యాలెండరు 2వ స్థాయి క్యాలెండరు గా అభివృధి చేయాలి." This sentence was posted by the user on the Article page. Considered this as the opinion of the User; hence kept it here. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:50, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) User talk:Tammali 5986 16598 2005-12-23T22:15:43Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:15, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Saisatyan peeveeyes 5987 16599 2005-12-23T22:16:12Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:16, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:65.209.76.201 5988 16600 2005-12-23T22:17:11Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:17, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) User talk:66.171.97.92 5989 16601 2005-12-23T22:17:28Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:17, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) User talk:202.80.48.34 5990 16602 2005-12-23T22:17:48Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:17, 23 డిసెంబర్ 2005 (UTC) User:Narasimha 5991 16907 2005-12-28T08:18:41Z Narasimha 226 నా పీరు నరసింహ. మా స్వగ్రమం విశాఖ జిల్లా మాడుగుల. పెరిగినది మాత్రం విశాఖలోనే. ప్రస్తుతం ఖరగ్పుర్ నందు గల భారతీయ ప్రౌధ్యొగిక సంస్ధలో బి.టెక్(మెకానికల్) చదువుతున్నను. User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె10 5992 16609 2005-12-24T04:17:07Z Chaduvari 97 ==జలసాధన== ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు, జలసాధనకై ప్రభుత్వాలు చేసిన, చేస్తూన్న పనులు, వివిధ ప్రాజెక్టులు, వాటిపై వచ్చిన, వస్తూన్న వివాదాలు మొదలైనవాటిని రాయడం '''జలవనరులు''' ప్రాజెక్టు లక్ష్యం. ముందుగా రాష్ట్రంలో ప్రవహిస్తున్న నదులు, వాటిపై కట్టిన, కడుతూన్న ప్రాజెక్టుల గురించిన వ్యాసాలు. కృష్ణా నదిపై నిర్మించిన ప్రాజెక్టులతో మొదలుపెట్టి ఇతర నదులకు ప్రయాణం - పుష్కరుడిలాగా! ఈ వికీజలసాధన ఎన్నాళ్ళకు పూర్తవుద్దో! ==విభాగాలు== #నదులు #*నది వివరాలు #*ప్రాజెక్టులు, వివాదాలు #*జరుగుతున్న కథలు #ఇతర జలవనరులు (సహజ, మానవ నిర్మిత) ==వనరులు== ఈ ప్రయత్నంలో ప్రస్తుతానికి పూర్తిగా వెబ్ వనరులే ఆధారం. ఉపయోగపడుతున్న వనరులు రెండు రకాలు - #ప్రభుత్వ వనరులు: ప్రభుత్వ కార్యక్రమాల గురించీ, వాటి గణాంకాల గురించి ఉంటుంది. అయితే ఒక కోణమే కనిపిస్తుంది. అవతలివైపు ఏముందో తెలియజేయవు. #ప్రైవేటు సైటులు: ప్రాజెక్టుల మరోకోణం చూడాలంటే ఇవి చూడాల్సిందే. సమాచారం విలువైనదైనా, సానుకూల విషయాల గురించి చెప్పేది చాలా తక్కువ. ఎక్కువగా ప్రాజెక్టుల వ్యతిరేకతే కనపడుతుంది. ===సైట్లు=== *[http://webapps.cgg.gov.in/icadd/jsp/Wris.jsp ఆంధ్ర ప్రభుత్వపు జలవనరుల సమాచారం సైటు] <small>(సైటులో పాత సమాచారం ఉన్నప్పటికీ విలువైనది. ప్రస్తుత సమాచారం కావాలంటే మరోచోటు చూసుకోవాల్సిందే. కొన్ని ప్రాజెక్టుల విషయంలో సమాచారం చాలా అస్పష్టంగా ఉంటుంది. ఉదా:ఎలిమినేటి మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు. ఉన్న బొమ్మలు అస్సలు బాగాలేవు)</small> *[http://www.nwda.gov.in భారత ప్రభుత్వ నీటి అభివృద్ధి ఏజన్సీ] <small>(ఇది నదుల అనుసంధానం గురించిన సమాచారమిస్తుంది. బాగుంది. బొమ్మలు కూడా బాగానే ఉన్నాయి)</small> *వివిధ పత్రికలు. ముఖ్యంగా ప్రజాశక్తి, ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి, హిందూ *పరిశోధన వ్యాసాలు *#[http://dlc.dlib.indiana.edu/archive/00001454/00/Nikku_Water_040513_Paper088.pdf నిక్కు బాలరాజు గారి పరిశోధన]<small>ఈ వ్యాసంలో తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టుపై రాజకీయాలు, వివాదాల గురించిన సమాచారం ఉంది. బాగానే ఉంది. రాజకీయ విషయాలపై చర్చ ఎక్కువ, విషయం అదే కాబట్టి. అయితే అక్కడా, ఇక్కడా సేకరించిన సమాచారాన్ని కూరారిందులో. అతుకులూ, అస్పష్టతా కనిపిస్తూనే ఉంటాయి.</small> *#[http://www.prajasakti.com/ap_rivers/krishnajalaalu/page_01.htm ప్రజాశక్తి పత్రిక వారు ప్రచురించిన కృష్ణా నీటిపంపిణీ వాస్తవాలు, పరిష్కారాలు.] *#[http://www.prajasakti.com/ap_rivers/pulichinthala/page_01.htm ప్రజాశక్తి వారే ప్రచురించిన పులిచింతల ప్రాజెక్టు వివరాలు] <small>పై రెండు PDF ఫైళ్ళలో సమాచారం బాగుంది. అప్పుతచ్చులూ, అంకెల తప్పులూ ఉన్నా, విలువైన సమాచారం ఉంది.</small> *[http://www.unu.edu/unupress/unupbooks/80a03e/80A03E0f.htm కృష్ణా బేసిన్ లో నీళ్ళగొడవల గురించిన సమాచారం. బాగుంది. కాకపోతే పాత సమాచారం] *[http://www.aponline.gov.in ఆంధ్ర ప్రభుత్వ అధికార వెబ్ సైటు.]<small> గత ప్రభుత్వం పెట్టిన సమాచారాన్ని, ప్రస్తుతం తొలగించారు. గూగుల్ కాష్ లో ఆ సమాచారం చూడొచ్చు. కాకపోతే సమాచారాన్ని జాగ్రత్తగా వడకట్టి తీసుకోవాలి. అప్పటి ప్రభుత్వపు ''ప్రభ'', ''ప్రతిభ'' ఎక్కువగా కనపడవచ్చు.</small> ==ప్రాజెక్టు పురోగతి== ప్రస్తుతం కృష్ణా నదీ ప్రాజెక్టుల వ్యాసాలపై పని జరుగుతున్నది. ఆ వ్యాసాలు: *[[ప్రకాశం బారేజి]] *[[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] *[[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] *[[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు]] *[[పులిచింతల ప్రాజెక్టు]] *[[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] *[[Template:కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] ==ప్రాజెక్టు గణాంకాలు== ==సభ్యులు== #[[User:Chaduvari|చదువరి]] Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు 5993 16639 2005-12-26T00:27:38Z Chaduvari 97 /* ప్రాజెక్టు పురోగతి */ ==లక్ష్యం== ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో జలవనరులు, జలసాధనకై ప్రభుత్వాలు చేసిన, చేస్తూన్న పనులు, వివిధ ప్రాజెక్టులు, వాటిపై వచ్చిన, వస్తూన్న వివాదాలు మొదలైనవాటిని రాయడం '''ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు''' ప్రాజెక్టు లక్ష్యం. ముందుగా కృష్ణా నదిపై నిర్మించిన ప్రాజెక్టులతో మొదలుపెట్టి ఇతర నదులకు ప్రయాణం - పుష్కరుడిలాగా! ==విభాగాలు== #నదులు #*నది వివరాలు #*ప్రాజెక్టులు, వివాదాలు #*జరుగుతున్న కథలు #ఇతర జలవనరులు (సహజ, మానవ నిర్మిత) ==వనరులు== ఈ ప్రయత్నంలో ప్రస్తుతానికి పూర్తిగా వెబ్ వనరులే ఆధారం. ఉపయోగపడుతున్న వనరులు రెండు రకాలు - #ప్రభుత్వ వనరులు: ప్రభుత్వ కార్యక్రమాల గురించీ, వాటి గణాంకాల గురించి ఉంటుంది. అయితే ఒక కోణమే కనిపిస్తుంది. అవతలివైపు ఏముందో తెలియజేయవు. #ప్రైవేటు సైటులు: ప్రాజెక్టుల మరోకోణం చూడాలంటే ఇవి చూడాల్సిందే. సమాచారం విలువైనదైనా, సానుకూల విషయాల గురించి చెప్పేది చాలా తక్కువ. ఎక్కువగా ప్రాజెక్టుల వ్యతిరేకతే కనపడుతుంది. ===సైట్లు=== *[http://webapps.cgg.gov.in/icadd/jsp/Wris.jsp ఆంధ్ర ప్రభుత్వపు జలవనరుల సమాచారం సైటు] <small>(సైటులో పాత సమాచారం ఉన్నప్పటికీ విలువైనది. ప్రస్తుత సమాచారం కావాలంటే మరోచోటు చూసుకోవాల్సిందే. కొన్ని ప్రాజెక్టుల విషయంలో సమాచారం చాలా అస్పష్టంగా ఉంటుంది. ఉదా:ఎలిమినేటి మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు. ఉన్న బొమ్మలు అస్సలు బాగాలేవు)</small> *[http://www.nwda.gov.in భారత ప్రభుత్వ నీటి అభివృద్ధి ఏజన్సీ] <small>(ఇది నదుల అనుసంధానం గురించిన సమాచారమిస్తుంది. బాగుంది. బొమ్మలు కూడా బాగానే ఉన్నాయి)</small> *వివిధ పత్రికలు. ముఖ్యంగా ప్రజాశక్తి, ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి, హిందూ *పరిశోధన వ్యాసాలు *#[http://dlc.dlib.indiana.edu/archive/00001454/00/Nikku_Water_040513_Paper088.pdf నిక్కు బాలరాజు గారి పరిశోధన]<small>ఈ వ్యాసంలో తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టుపై రాజకీయాలు, వివాదాల గురించిన సమాచారం ఉంది. బాగానే ఉంది. రాజకీయ విషయాలపై చర్చ ఎక్కువ, విషయం అదే కాబట్టి. అయితే అక్కడా, ఇక్కడా సేకరించిన సమాచారాన్ని కూరారిందులో. అతుకులూ, అస్పష్టతా కనిపిస్తూనే ఉంటాయి.</small> *#[http://www.prajasakti.com/ap_rivers/krishnajalaalu/page_01.htm ప్రజాశక్తి పత్రిక వారు ప్రచురించిన కృష్ణా నీటిపంపిణీ వాస్తవాలు, పరిష్కారాలు.] *#[http://www.prajasakti.com/ap_rivers/pulichinthala/page_01.htm ప్రజాశక్తి వారే ప్రచురించిన పులిచింతల ప్రాజెక్టు వివరాలు] <small>పై రెండు PDF ఫైళ్ళలో సమాచారం బాగుంది. అప్పుతచ్చులూ, అంకెల తప్పులూ ఉన్నా, విలువైన సమాచారం ఉంది.</small> *[http://www.unu.edu/unupress/unupbooks/80a03e/80A03E0f.htm కృష్ణా బేసిన్ లో నీళ్ళగొడవల గురించిన సమాచారం]<small> బాగుంది. కాకపోతే పాత సమాచారం</small> *[http://www.aponline.gov.in ఆంధ్ర ప్రభుత్వ అధికార వెబ్ సైటు.]<small> గత ప్రభుత్వం పెట్టిన సమాచారాన్ని, ప్రస్తుతం తొలగించారు. గూగుల్ కాష్ లో ఆ సమాచారం చూడొచ్చు. కాకపోతే సమాచారాన్ని జాగ్రత్తగా వడకట్టి తీసుకోవాలి. అప్పటి ప్రభుత్వపు ''ప్రభ'', ''ప్రతిభ'' ఎక్కువగా కనపడవచ్చు.</small> ==ప్రాజెక్టు పురోగతి== ప్రస్తుతం ప్రతిపాదనలో ఉన్న వ్యాసాలు: #[[ప్రకాశం బారేజి]] #[[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] #[[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు]] #[[తెలుగుగంగ ప్రాజెక్టు]] #[[పులిచింతల ప్రాజెక్టు]] #[[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్]] #[[Template:కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] #[[ఎలిమినేటి మాధవరెడ్డి ప్రాజెక్టు]] #[[శ్రీశైలం కుడి బ్రాంచి కాలువ]] #[[ప్రియదర్శిని జూరాల ప్రాజెక్టు]] ==ప్రాజెక్టు గణాంకాలు== ==సభ్యులు== #[[User:Chaduvari|చదువరి]] [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:WikiProject/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&section=7 <small>మీరూ చేరండి]</small> [[Category:వికిప్రాజెక్టులు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జలవనరులు]] రామ అవతారము 5994 16620 2005-12-24T06:39:36Z Chaduvari 97 రామ అవతారము, రామావతారము కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[రామావతారము]] Category:వికిప్రాజెక్టులు 5995 18651 2006-01-16T15:04:01Z Mpradeep 50 + వర్గం వికీపీడియాలో ఒక ప్రత్యేక విషయానికి సంబంధించిన వ్యాసాలను ''నిర్వహించడానికి'' ఏర్పాటయిందే, '''వికిప్రాజెక్టు'''. ఆ విషయానికి సంబంధించిన వ్యాసాలిక్కడ ఉండవు. కాని ఆ విషయానికి సంబంధించి ఏయే వ్యాసాలుండాలి, ఏయే టెంప్లేట్లు ఉండాలి, ఏ వర్గాలుండాలి మొదలైన విషయాలను గురించి ఈ ప్రాజెక్టు పేజీల్లో ఉంటుంది. చర్చ కూడా ఉంటుంది. [[Category:వికీపీడియా]] బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి 5996 25393 2006-05-14T15:55:13Z Trivikram 237 బొమ్మ చేర్చాను '''బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి (బి.ఎన్.రెడ్డి)''' (Bommireddy Narasimha Reddy / B.N.Reddy)([[నవంబర్ 16]], [[1908]] - [[నవంబర్ 8]], [[1977]]) అనే పేరు వినగానే మదిలో మల్లెల మాలలూగుతాయి. ఆయన సృష్టించిన అజరామరమైన చలనచిత్ర కళాఖండాలు ''మల్లీశ్వరి''తో సహా మన కళ్ళ ముందు కదలాడతాయి. ఆ కళాస్రష్ట [[నవంబర్ 16]], [[1908]]న [[కడప]] జిల్లా [[పులివెందుల]] తాలూకా [[కొత్తపల్లి]] గ్రామంలోని ఒక రైతు కుటుంబంలో జన్మించారు. బి.ఎన్. తండ్రి గారైన నరసింహారెడ్డి రంగూన్(ఇప్పటి యాంగాన్)కు మద్రాసు(చెన్నై) నుంచి ఉల్లిపాయలు ఎగుమతి చేసేవాడు. [[Image:Bnreddy.jpg|right|thumb|250px|బి.ఎన్.రెడ్డి]] ==నేపథ్యం== తండ్రి వ్యాపార రీత్యా [[మద్రాసు]]లో పెరిగిన బి.ఎన్. చదువుకునే రోజుల్లోనే నాటకాల్లో వేషాలు వేసేవాడు. 'వరవిక్రయం' నాటకంలో ఆయన ప్రతిభను ప్రత్యక్షంగా చూసిన [[గాంధీజీ]] ఆయన్ను ప్రత్యేకంగా ప్రశంసించాడు. చదువు పూర్తయ్యాక బి.ఎన్. రంగూన్ వెళ్ళి ఏదైనా వ్యాపారం చేయాలనుకున్నాడు. అయితే అప్పట్లో ఉధృతంగా సాగుతున్న స్వదేశీ ఉద్యమ ప్రభావం వల్ల విదేశీ వ్యాపారం చేసే ఆలోచన మానుకుని [[కలకత్తా]] వెళ్ళి శాంతినికేతన్ లో కొంత కాలం గడిపాడు. అక్కడ ఆయన లలిత కళల పట్ల విశేషంగా ఆకర్షితుడయ్యాడు. రంగూన్ లో ఉన్న రోజుల్లో అక్కడి జానపద కళా రూపాలను, వీది ప్రదర్శనలను ఆసక్తిగా పరిశీంచాడు. ఆ అనుభవాల ఫలితంగా ఆయన తిరిగి వచ్చాక చలన చిత్ర రంగం వైపు మొగ్గు చూపాడు. ముఖ్యంగా ప్రసిద్ధ బెంగాలీ దర్శకుడు దేవకీబోస్ తీసిన 'సీత' చిత్రం చూశాక తనకు సినిమాలు తీయాలనే కోరిక కలిగిందని బి.ఎన్. చెబుతూండే వాడు. అయితే అప్పట్లో చిత్ర రంగం లోని వారికి ఇప్పటిలా సంఘంలో గౌరవముండేది కాదు. మొదట్లో వచ్చినవన్నీ పౌరాణికాలే అయినా తర్వాతతర్వాత సినీమాధ్యమానికున్న విస్తృతినీ, సౌలభ్యాన్నీ, సమాజమ్మీద అది చూపగల ప్రభావన్నీ సరిగా గుర్తించిన కొందరు సంస్కరణవాదులు సినిమాల ద్వారా అప్పటి సామాజిక సమస్యలైన అస్పృశ్యత, బాల్యవివాహాలు, విధవావివాహనిషేధం లాంటి దురాచారాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రజల్లో అవగాహన కలిగించి, వారి దృక్పథంలో మార్పు తీసుకు వచ్చే ప్రయత్నం చేశారు. దాంతో మార్పునంగీకరించని పెద్దలు, సంప్రదాయవాదులు సినిమాలు తీసేవారిని చెడిపోయిన వారుగాను, చూసేవారిని పోకిరీలుగానూ పరిగణించేవారు. అంతేగాక అప్పట్లో ([[1952]] వరకూ)సెన్సారింగు కూడా లేకపోవడం వల్లా, సినిమాల్లోని రాజకీయపరమైన అంశాలు తప్ప మిగిలిన విషయాల్లో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వ ఉదాశీనత వల్లా కొందరు దర్శకులు ప్రేక్షకులను "రంజింపజేసే" ప్రయత్నాలు కూడా యథేచ్ఛగా చేసేవారు.(మన దేశంలో వెండితెరమీద ముద్దు సీన్లు [[1922]]లో విడుదలైన 'పతిభక్తి' అనే మూకీ సినిమా లో మొదలయ్యాయి.) బి.ఎన్. పూర్తిగా సంస్కరణాభిలాషతోనే సినిమాలు తీశాడు గానీ అలాంటి చౌకబారు ప్రయత్నాలు అణుమాత్రమైనా చేయలేదు. మొదటి నుంచీ చివరి వరకూ విలువల పట్ల తనకున్న నిబద్ధతను వీడలేదు. ==సినీరంగ ప్రవేశం== బి.ఎన్.రెడ్డి తొలి తెలుగు టాకీ [[భక్త ప్రహ్లాద]]([[1931]]) దర్శకుడైన [[హెచ్.ఎమ్.రెడ్డి]], నటి [[కన్నాంబ]] లతో కలిసి [[1938]] లో రోహిణి పిక్చర్స్ స్థాపించి 'రంగూన్ రౌడీ' అనే స్టేజి నాటకం ఆధారంగా [[గృహలక్ష్మి]] చిత్రాన్ని ప్రారంభించాడు. మద్యపానం, వేశ్యావ్యామోహం వల్ల కలిగే నష్టాలు, పాతివ్రత్య సంప్రదాయంలోని గొప్పదనం గురించి తీసిన ఈ చిత్రానికి హెచ్.ఎమ్.రెడ్డి దర్శకనిర్మాత కాగా, బి.ఎన్.రెడ్డి సహాయ దర్శకుడు, సహ నిర్మాత. దురదృష్ట వశాత్తూ చిత్ర రంగంలో తన తొలి అడుగైన 'గృహలక్ష్మి' లోనే దర్శకుడు ఒక "రసవత్తరమైన" దృశ్యం తీయబూనడంతో బి.ఎన్. ఆయనతో తెగతెంపులు చేసుకుని బయటికొచ్చేశాడు.(హీరో అయిన డాక్టరును వలలో వేసుకునే ఉద్దేశ్యంతో ఒక జాణ 'అబ్బా, అక్కడ నొప్పి, ఇక్కడ నొప్పి' అంటూ తన ఒంట్లోని వివిద భాగాలను ఆ డాక్టరు చేత తడిమించుకునే ఆ దృశ్యం [[కాంచనమాల]], [[చిత్తూరు నాగయ్య|నాగయ్య]]ల మధ్య చిత్రించబడింది.) ==వాహినీ పిక్చర్స్== అప్పట్లో ''రాయలసీమ బిర్లా'' గా పేరు పొందిన [[తాడిపత్రి]] వాస్తవ్యులు మూలా లక్ష్మినారాయణ స్వామి పెట్టుబడితో [[కె.వి.రెడ్డి]], చిత్తూరు నాగయ్య, లింగమూర్తి వంటి మిత్రులతో కలిసి [[వాహినీ పిక్చర్స్]] స్థాపించాడు. దాంతో తెలుగు చలన చిత్ర చరిత్రలో ఒక సువర్ణాధ్యాయానికి క్లాప్ కొట్టినట్లయింది. 'వాహినీ' చిత్రాలన్నింటికీ ఆయనే నిర్మాత కాగా ఆయన దర్శకత్వం వహించిన చిత్రాలలో [[భాగ్యరేఖ]](పొన్నలూరి బ్రదర్స్), [[పూజాఫలం]](శంభూ ఫిలిమ్స్) తప్ప మిగతావన్నీ వాహినీ చిత్రాలే. స్వీయ అముద్రిత రచన ఆధారంగా ఆయన తీసిన తొలి చిత్రం '''[[వందేమాతరం సినిమా(1939)|వందేమాతరం]]''' [[1939]]లో విడుదలైంది. దాంట్లో నిరుద్యోగ, వరకట్న సమస్యలను అద్భుతంగా చిత్రించడమే కాక వాటికి చక్కటి పరిష్కారాన్ని చూపాడు. ఆ చిత్రం ఘనవిజయం సాధించింది. తర్వాత [[1940]]లో బాల్యవివాహాలను నిరసిస్తూ, వితంతు పునర్వివాహాన్ని ప్రోత్సహిస్తూ '''[[సుమంగళి]]''' తీశాడు. ఐతే విప్లవాత్మకమైన ఈ మార్పును ప్రేక్షకులు హర్షించలేక పోయారు. ఈ చిత్రం జనామోదం పొందలేక పోయింది. తర్వాత వివాహాత్పూర్వ లైంగిక సంబంధాలు, పెళ్లి కాని తల్లులెదుర్కొనే సమస్యల ఇతివృత్తంతో ఆయన [[1941]]లో తీసిన '''[[దేవత(1941)|దేవత]]''' దక్షిణ భారతదేశమంతటా సంచలనం సృష్టించింది. తర్వాత కె.వి.రెడ్డి దర్శకత్వంలో '''[[భక్త పోతన]]'''([[1942]]), '''[[యోగి వేమన]]'''([[1947]]) నిర్మించాడు. ఈ సినిమాల్లో నాగయ్య నటన తారాస్థాయినందుకుని ఆయనను తెలుగులో తొలి మగస్టార్ ను చేసింది. అంతవరకూ కాంచనమాల లాంటి నటీమణులే సూపర్ స్టార్స్. మొదట్లో 'సుమంగళి' చిత్రంలో నాగయ్యను వృద్ధ సంఘసంస్కర్త పాత్ర వేయమన్నప్పుడు ఆయన కళ్ళనీళ్ళపర్యంతమయ్యాడట. అయితే ఆ పాత్ర ఆయనకు గొప్ప పేరు ప్రఖ్యాతులు తెస్తుందని నచ్చజప్పి బి.ఎన్. ఆయనను ఒప్పించాడు. తర్వాత భక్తపోతన విషయంలోనూ దాదాపుగా అలాగే జరిగింది. ఆ పాత్రలు నిజంగానే తనకు గొప్ప పేరు తీసుకు రావడంతో నాగయ్య [[1946]]లో తనే స్వయంగా [[త్యాగయ్య(1946)|త్యాగయ్య]] తీశాడు. ==స్వర్గసీమ== వేశ్యావ్యామోహాన్ని గర్హిస్తూ బి.ఎన్. [[1945]]లో తీసిన [[స్వర్గసీమ]] తొలి సారిగా భారతదేశపు ఎల్లలు దాటి [[వియత్నామ్]] ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ లో పాల్గొని ఒక విదేశీ చలనచిత్రోత్సవంలో పాల్గొన్న తొలి తెలుగు సినిమాగా గణుతికెక్కింది. [[ఘంటసాల]] గాయకుడుగానూ, సంగీతదర్శకుడుగానూ పరిచయమైన సినిమా, నటిగా, గాయనిగా [[భానుమతి]]కి గుర్తింపు తెచ్చిన సినిమా, సినీరచయితగా [[చక్రపాణి]] పరిచయమైన సినిమా కూడా ఇదే. భక్త పోతన తర్వాత బి.ఎన్., కె.వి.రెడ్డి ల మధ్య కుదిరిన అవగాహన ప్రకారం వాహినీ బ్యానర్ మీద నిర్మించే సినిమాలలో ఒకదానికి బి.ఎన్. దర్శకత్వం వహిస్తే రెండవదానికి కె.వి. వహించాలి. బి.ఎన్. స్వర్గసీమ తీశాక కె.వి. యోగివేమన తీశాడు. తర్వాత సినిమా తీయవలసిన బి.ఎన్. వాహినీ స్టూడియో నిర్మించే పనిలో తీరిక లేకుండా నిమగ్నమవడం వల్ల తిరిగి కె.వి.యే సినిమా తీయడానికి సిద్ధ పడ్డాడు. మాంత్రికుల కథల మీద మోజున్న కె.వి. [[బాలనాగమ్మ]] తీద్దామన్నాడు. కానీ బి.ఎన్. ససేమిరా ఒప్పుకోలేదు. సవతి తల్లిని కౄరంగా చూపే ఆ కథ సమాజానికి తప్పుడు సంకేతమిస్తుందని ఆయన భావన. "మంచి సందేశమివ్వక పోతే మాను. అంతే కానీ తప్పుడు సందేశమివ్వకు." అని ఆయన కె.వి.కి గట్టిగా చెప్పారు.కె.వి.కి ఆయన గురు తుల్యులాయె.దాంతో ఆయన ఆ కథ పక్కన పెట్టి బి.ఎన్. సూచన మేరకు షేక్స్పియర్ విషాదాంత నాటకం ''కింగ్ లియర్'' ను [[గుణసుందరి కథ]] గా తీశారు-[[1949]]లో.(తర్వాత [[1951]]లో చక్రపాణి-[[నాగిరెడ్డి]] ద్వయం కె.వి.రెడ్డికి [[పాతాళ భైరవి]]ని అప్పగించి మాంత్రికుల కథల మీద ఆయనకున్న మోజును తీర్చారు). ==మల్లీశ్వరి== తర్వాత శ్రీకృష్ణదేవరాయలంటే ఆరాధనాభావమున్న బి.ఎన్. రాయలవారి మీద ఒక సినిమా తీయాలని సంకల్పించారు.ఆంధ్రాంగ్ల సాహిత్యాలను విస్తృతంగా అధ్యయనం చేసిన బి.ఎన్. తమ తొలి సినిమా 'వందేమాతరం' షూటింగు కోసం [[హంపి]] వెళ్ళినప్పటి నుంచి అందుకు తగిన కథ కోసం వెదుకుతూనే వున్నారు. ఇల్లస్ట్రేటెడ్ వీక్లీలో వచ్చిన ఒక కథ, బుచ్చిబాబు వ్రాసిన ఒక కథ(ఎల్లోరాలో ఏకాంత సేవ?) కలిపి [[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]] గారి చేత మాటలు, పాటలు వ్రాయించారు. అదే "[[మల్లీశ్వరి]]"(1951). కృష్ణశాస్త్రికి అదే తొలి సినిమా. ఇక్కడో విషయం చెప్పుకోవాలి: [[శంకరాభరణం]] తీస్తున్నప్పుడు అది శాస్త్రీయ సంగీతానికి సంబంధించిన సినిమా కాబట్టి అందులోని పాటలు ప్రముఖ సంగీత విద్వాంసుడైన [[మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ|బాలమురళికృష్ణ]] చేత పాడించాలనుకున్నారు దర్శకనిర్మాతలు. అయితే అంతటి మహా విద్వాంసుడి చేత తమకు కావలసిన రీతిలో పాడించుకునే చనువు, స్వేచ్ఛ, ధైర్యం ఎంతవరకు ప్రదర్శించగలమోననే సందేహంతో ఆ ప్రతిపాదన విరమించుకున్నారు.అయితే సాహితీరంగంలో ఉద్ధండులైన కృష్ణశాస్త్రి, [[పాలగుమ్మి పద్మరాజు]](పా.ప.) లను చిత్రసీమలోనికి తీసుకువచ్చింది బి.ఎన్.రెడ్డే. కృష్ణశాస్త్రి తొలి సినిమా మల్లీశ్వరి కాగా పా.ప. తొలి సినిమా బంగారుపాప. అలా సాహిత్య రంగంలో లబ్ధప్రతిష్టులైనవాళ్ళను సినీరంగంలో ప్రవేశపెట్టి తెలుగు సినిమా గౌరవప్రతిష్టలను పెంచడమే గాక అంతర్జాతీయ వేదికలపై తెలుగు సినిమా బావుటాను సగర్వంగా రెపరెపలాడించిన స్రష్ట బి.ఎన్. తెలుగు చలనచిత్ర చరిత్రలో సాటిలేని మేటి కళాఖండంగానూ, అపురూప దృశ్యకావ్యంగానూ మల్లీశ్వరి ఖ్యాతిగాంచింది. ఆ సినిమా ఎన్నిదేశాలు తిరిగిందో లెక్క లేదు. రాచరికపు ఆడంబరాలను, ఆచారాలను చిత్రించినా ఆ సినిమా కమ్యూనిస్టు దేశమైన [[చైనా]]లోనే వందరోజులకు పైగా ఆడింది. ఆ సినిమాకు మాటలు, పాటలు, కళ, నటన, సంగీతం, ఛాయాగ్రహణం, ఎడిటింగులతో సహా అంతా తానై బి.ఎన్. నడిపించినవే. అందుకే కృష్ణశాస్త్రి "మల్లీశ్వరి సృష్టిలో మేమంతా నిమిత్తమాత్రులం. బి.ఎన్.రెడ్డి గారు దీనికి సర్వస్వం." అన్నాడు. మల్లీశ్వరి తర్వాత కె.వి.రెడ్డి దర్శకత్వంలో ఆయన నిర్మించిన సామాజిక వ్యంగ్యచిత్రం [[పెద్దమనుషులు]]([[1954]]). సమాజంలో పెద్దమనుషులుగా చలామణీ అయ్యేవాళ్ళ నిజస్వరూపాలను బట్టబయలు చేసింది ఈ చిత్రం. మనిషిలోని మంచిచెడ్డలను మనోరంజకంగా చిత్రించిన ఈ సినిమా ద్వారా మాటల రచయిత [[డి.వి.నరసరాజు]] చిత్ర రంగంలో ప్రవేశించారు. బి.ఎన్. తీసిన తర్వాతి చిత్రమే.. ==బంగారు పాప== ప్రపంచవ్యాప్తంగా సినీపండితులంతా ఒక్కసారి ఉలిక్కి పడి భారతీయ సినిమా వైపు దృష్టి సారించేలా చేసిన చిత్రం [[పథేర్ పాంచాలి]]. ఐతే అదే సంవత్సరం విడుదలై జాతీయ, అంతర్జాతీయ వేదికలపై ఆ సినిమాకు ధీటుగా నిలచిన తెలుగు చలనచిత్ర రాజం "[[బంగారుపాప]]". కరడుగట్టిన కసాయి గుండెను సైతం కదలించి సున్నితంగా మార్చగల శక్తి పసితనపు అమాయకత్వానికుందని హృద్యంగా చెప్పిన చిత్రమది. జార్జ్ ఇలియట్ వ్రాసిన 'ది సైలాస్ మార్నర్' నవలను మన నేటివిటీకి తగ్గట్లు మలచి వెండితెర మీదకెక్కించి అంత అపురూపంగా మనకందించిన ఘనత బి.ఎన్.దే. పద్మరాజు మాటలు, కృష్ణశాస్త్రి పాటలు, [[ఎస్‌.వి.రంగారావు|ఎస్వీఆర్]] అసమాన నటనా చాతుర్యం, మేకప్ మాన్ అద్వితీయమైన పనితనం, అన్నిటినీ మించి బి.ఎన్. దర్శకత్వ ప్రతిభ దీనిని అపురూప కళాఖండంగా తీర్చిదిద్దాయి. ఎస్వీరంగారావు నటన ఈ చిత్రంలో శిఖరాగ్ర స్థాయినందుకుని ఆయనలోని నటనాప్రతిభను లోకానికి చాటిచెప్పింది. ఆయన కెరీర్ లోనే గాక యావద్భారతదేశ చలనచిత్ర చరిత్రలోనే ఎన్నదగిన మాస్టర్ పీస్ 'బంగారుపాప'. మల్లీశ్వరి కంటే మిన్నగా, తాను తీసిన చిత్రాల్లోకెల్లా ఉత్తమోత్తమమైనదిగా బి.ఎన్. భావించిందీ బంగారుపాపనే. బి.ఎన్.కు గురుతుల్యులైన దేవకీబోస్ బంగారుపాపను చూసి ముచ్చటపడి అదేసినిమాను బెంగాలీలో తీశారు. ఐతే ఆయన అంత అపురూపంగా అద్భుతంగా తీర్చిదిద్దిన బంగారుపాప అడుగు తడబడి బాక్సాఫీస్ దగ్గర బొక్కబోర్లా పడింది. దాంతో తీవ్ర నిరాశకు గురైన బి.ఎన్. వెంటనే సొంత సినిమా తీసే ధైర్యం చేయలేక పోయారు. ఆ దశలో ఆయన దర్శకత్వంలో సినిమా నిర్మించే అవకాశమిమ్మని పొన్నలూరి బ్రదర్స్ ఆయనకు తమ దగ్గరున్న కథ చూపించారు. అంతకంటే మెరుగైన కథ తన దగ్గరే ఉందని బి.ఎన్. బంగారుపాప తీయడానికి ముందు తాను తయారు చేసుకుని పక్కన పడేసిన స్క్రిప్ట్ తోనే [[1957]]లో [[భాగ్యరేఖ]] తీశాడు. అలా అది తమ స్వంత సంస్థ వాహినీ వెలుపల ఆయన తీసిన తొలి చిత్రం అయింది. అయితే అది ఆయనకే ఆశ్చర్యం కలిగించేలా హిట్టైంది. అలా ప్రేక్షకులు ఎలాంటి సినిమాలను ఆదరిస్తారనే విషయంలో తన అంచనాలు వరుసగా రెండు సార్లు తప్పవడంతో తొలిసారిగా తన సన్నిహితుల ఒత్తిడికి తలఒగ్గి తన ఆశయాలను, ఆదర్శాలను పక్కనపెట్టి 'రాజమకుటం(1960)' అనే యాక్షన్ సినిమా తీయడానికి సిద్ధమయాడు. షేక్స్పియర్ వ్రాసిన హామ్లెట్ ఈ చిత్రానికి మాతృక. అది ఆర్థికంగా హిట్టైనా ఆత్మికంగా ఆయనకు తృప్తినివ్వలేదు. ఈ సినిమా ఆడుతున్న థియేటర్లో ఆయన అభిమాని ఒకరు "ఈ బి.ఎన్. కిదేం పోయే కాలం? ఈయన కూడా ఇలాంటి సినిమాలు తీస్తున్నాడు?" అనడం ఆయనే స్వయంగా విన్నాడు. తాను "ఇరవైయేళ్ళుగా సంపాయించుకున్న పేరు ప్రతిష్టలు, గౌరవం ఈ ఒక్క సినిమా తో మట్టికొట్టుకు పోయినై." అని విపరీతంగా బాధ పడ్డాడు. ఆ తర్వాత ఆయన శంభూ ఫిలిమ్స్ వారి 'పూజాఫలం(1964)', వాహినీవారి [[రంగులరాట్నం]](1966-[[చంద్రమోహన్]] నటించిన తొలి సినిమా), 'బంగారుపంజరం'(1969) సినిమాలు తీశాడు. ==విశిష్టతలు== *ఎవరిచేతైనా తనకు నచ్చే విధంగా వచ్చేవరకూ పని చేయించడం బి.ఎన్. ప్రత్యేకత. 'మల్లీశ్వరి' లో [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|రాయలవారి]]తో కలిసి మారువేషంలో వచ్చిన [[అల్లసాని పెద్దన]] (పాత్రధారి రేడియో అన్నయ్య [[న్యాయపతి రాఘవరావు]] గారు)మల్లీశ్వరి నృత్యం చూసి ఆశువుగా చెప్పవలసిన పద్యం కోసం కృష్ణశాస్త్రి గారి చేత ఒకటి కాదు రెండు కాదు అక్షరాలా నూట ఎనిమిది పద్యాలు వ్రాయించి వాటిలోంచి ఒక్ఖ పద్యాన్ని ఏరుకున్న పర్ఫెక్షనిస్టు బి.ఎన్. *చిత్ర నిర్మాణానికి సంబంధించిన ప్రతి అంశంలోనూ క్వాలిటీ విషయంలో అంత ఖచ్చితంగానూ ఉంటారు బి.ఎన్. మాటల్లోనూ, పాటల్లోనూ ప్రతి అక్షరాన్నీ తరచితరచి చూస్తాడు. [[పూజాఫలం]]లో సినారె వ్రాసిన "పగలే వెన్నెల..." పాటను తనకు నచ్చేటట్లు వచ్చేదాకా తిరగరాయించాడు. ఆ పాటకు స్వరాలు కూర్చింది [[సాలూరు రాజేశ్వరరావు]]. ఆయన మాల్కోస్ రాగంలో ఆలపించారు ఆ పాటను. అయితే బి.ఎన్. ఆ పాటలో పల్లవి చివర 'కన్నులుంటే' అనే పదాన్ని 'టే' తర్వాత కాస్త సాగదీసి పాడించారు. ఆ పాటకు ఆ సాగతీత నెమలికి పింఛం అమరినంత అందంగా అమరింది. ఆ సాగతీత లేకుండా ఆ పాటను ఇప్పుడు మనం ఊహించుకోనైనా లేం. *ఎక్‌స్టసీ ఎలా ఉంటుందో తెలుసుకోవడానికి యోగసాధన అక్ఖర్లేదు. [[రాజమకుటం]] లోని 'సడి చేయకో గాలి...' పాట వింటే చాలు. అదీ బి.ఎన్. మార్కు పాట! తాననుకున్న ఎఫెక్టు వచ్చేవరకూ ఆయన అంత పట్టుదలగా పని చేయిస్తారు కాబట్టే ఆయన సినిమాలకు పని చేసిన వారెవరూ తాము "చేశామని" చెప్పుకోరు. బి.ఎన్. తమ చేత "చేయించారని" మాత్రమే చెప్పుకుంటారు. ఆవిధంగా తానై శాసించక పోయినా పని 'రాబట్టుకోగలిగిన' ఒకేఒక్క దర్శకుడాయన. *ఆయనలోని మరో ప్రత్యేకత తన సినిమాలకు స్క్రిప్టు దశ లో నే ఆయన చేసే సెన్సారింగ్. ఆయన తీసిన చివరి సినిమా [[బంగారుపంజరం]]([[1969]]) స్క్రిప్ట్ లో హీరో తలుపు తట్టుతూ, అది తెరుచుకోవడం ఆలస్యమైతే "ఏం చేస్తున్నావ్?" అని అడిగే దృశ్యముంది. అప్పుడు అవతల్నించి హీరోయిన్ గొంతు "బట్టలు మార్చుకుంటున్నాను" అని వినిపించాలి. అయితే ఆ మాటలు విన్న ప్రేక్షకులు ఏం ఊహించుకుంటారోనని ఆ దృశ్యాన్ని తొలగించారాయన. అదీ, విలువల పట్ల ఆయనకున్న నిబద్ధత! ==గుర్తింపు-గౌరవాలు== *దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు(అందుకున్నతొలి దక్షిణభారతీయుడు - 1975) *కలైమామణి, *పద్మభూషణ్, *గౌరవ డాక్టరేట్లు, *[[శాసనమండలి]] సభ్యత్వం. ==తీరనికోరికలు== *సినారె వ్రాసిన ప్రసిద్ధ గేయకావ్యం ''కర్పూరవసంతరాయలు''ను, [[బీనాదేవి]] నవల ''పుణ్యభూమీ కళ్ళుతెరు!'' ను సినిమాలుగా తీయడం ==ముగింపు== మనకు 'రంగులరాట్నం' చూపుతూ తాము జేబులు నింపుకునే 'పెద్దమనుషుల' నిజస్వరూపాలను చూడడానికి ఓ 'పుణ్యభూమీ కళ్ళుతెరు!' అని ఎలుగెత్తబోయి నోరు పెగలక 'బంగారుపంజరం'లోని ఆ 'సుమంగళి'కి 'వందేమాతరం' అని ఓ దండం పెట్టి 'మల్లీశ్వరి'నీ, 'బంగారుపాప'నూ మనకొదిలి 'దేవత'లను రసగంగాడోలికలలో తేలించడానికీ, వారి మనసున మల్లెలు పూయించడానికీ తన 'పూజాఫలం'తో అందాల మేఘమాలల మీదుగా వీచే పిల్ల తెమ్మెరల వెంట [[1977]] [[నవంబర్ 8]]న 'స్వర్గసీమ'కు తరలివెళ్ళారు ఆ 'రాజమకుట'ధారి. [[గూడవల్లి రామబ్రహ్మం]], బి.ఎన్.రెడ్డిలాంటి దర్శకులు, దార్శనికులు తెలుగు సినిమాకొక స్థాయినీ గౌరవాన్నీ తీసుకువచ్చిన తర్వాత యాభైయేళ్ళకు చిత్రనిర్మాణంలో అతిగా జోక్యం చేసుకునే కొందరు పెద్ద హీరోల వల్ల ఒకరకంగానూ, కొందరు దర్శకులు విలువల్నీ, వలువల్నీ అటకెక్కించి గౌరవాన్ని గంగపాలు చేసి, స్థాయిని దిగజార్చే సినిమాలు తీయడం వల్ల ఇంకొకరకంగానూ తెలుగు సినిమా సమున్నత సంస్కృతీ వైభవ ప్రాభవం దెబ్బతినిపోతోందనుకున్న దశలో మంచితనం పట్ల మనకున్న నమ్మకాన్ని నిలబెట్టే [[ఆ నలుగురు]] లాంటి సినిమాలు రావడం, అవార్డులతో బాటు ప్రేక్షకుల రివార్డులను కూడా గెలుచుకోవడం శుభసూచకం. ==బయటి లింకులు== *[http://www.telugucinema.com/c/stars/B_N_Reddy.php తెలుగు సినిమా.కాం లో వ్యాసము ] *బి.ఎన్. పై [[ముళ్ళపూడి వెంకటరమణ]] రాసిన స్కెచ్. ముళ్ళపూడి సాహితీసర్వస్వం లోని సినీరమణీయం-1 లోను, మోనికా బుక్స్ వారి తెలుగువెలుగులు పుస్తకంలోను ఈ వ్యాసాన్ని చూడవచ్చు. {{విశేషవ్యాసం|2006 జనవరి 9}} [[Category:1908 జననాలు]] [[Category:1977 మరణాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా దర్శకులు]] [[Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీతలు]] [[Category:పద్మభూషణ పురస్కార గ్రహీతలు]] User talk:Trivikram 5997 25502 2006-05-21T02:08:53Z వైఙాసత్య 58 /* కృతజ్ఞతలు */ :-) == బి.ఎన్. వ్యాసం == బి.ఎన్‌. పై మీర్రాసిన వ్యాసం చాలా బాగుంది. మీరు చేసిన పరిశోధన కనపడుతూంది. అందుకోండి నా అభినందనలు. సినిమా బయటి జీవితం గురించి కూడా కొంత ఉంటే మరింత నిండుదనం వచ్చేది వ్యాసానికి. వ్యాసాన్ని మరింత విస్తరించే ఆలోచన ఉంటే తెలియజేయండి. లేదంటే, జనవరి 9-15 వారానికి దీనిని విశేషవ్యాసంగా ప్రదర్శిద్దాం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:57, 8 జనవరి 2006 (UTC) త్రివిక్రం గారు వ్యాసం అద్భుతం. ఇంత information ఎక్కడ నుంచి collect చెసారు. దానిని మీరు present చేసిన style కూడ చాల బాగుంది. మీకు నా అభినందనలు. మీరు సహకరిస్తే ఇంకా ఇతర ప్రముఖుల పై కూడా వ్యాసలు కూడా ఇదే స్థయిలో వ్రాసి, మొత్తం "తెలుగు సినిమా" wikiproject గా మర్చలని నా ప్రతిపాదన. [[User:Kiranc|Kiranc]] 03:23, 9 జనవరి 2006 (UTC) నేను నాకు తెలిసిన సమాచారాన్నంతా ఇక్కడ "గుమ్మరిస్తే" దాన్ని చక్కగా ప్రజంట్ చేసే శ్రమ చదువరి గారు తీసుకున్నారు. ఆ క్రెడిట్ ఆయనకే దక్కాలి. -త్రివిక్రమ్ == మాయాబజార్ == త్రివిక్రం గారు నేను already మాయాబజార్ వ్యాసాన్ని పూర్తి చేసాను. మీరు దాన్ని పొడిగించవచ్చు. [[User:Kiranc|Kiranc]] 02:03, 16 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) == చాన్నాళ్ళ తర్వాత మళ్ళీ.. == సంతోషం! మీరోసారి [http://te.wiktionary.org/wiki/Special:Recentchanges తెలుగు విక్షనరీ] చూడాలండి. పేజీ ఎలా ఉండాలి, ఎటువంటి పదాలకు పేజీలు చెయ్యాలి, ఎటువంటి వాటికి కూడదు లాంటి కొన్ని విధాన నిర్ణయాలు చెయ్యాల్సి ఉంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:17, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == కాళ్ళాగజ్జీ కంకాలమ్మ == మీ '''కాళ్ళాగజ్జీ కంకాలమ్మ''' చాలా గొప్పగా ఉంది. ''కాళ్ళాగజ్జా కంకాళమ్మా'' కదా త్రివిక్రం తప్పు రాసారేమిటీ అనుకున్నాను. పాట చివర మీ వ్యాఖ్యానం చూసాక విషయం అర్థమయింది. పాటా దాని అర్థం మహత్తరం. వికీపీడియాలోని ఎన్నదగిన రచనల్లో ఇది ఒకటి. రింగా రింగా రొజెస్ పాట అర్థం కూడా ఇలాగే ఉంటుంది. ప్రాణాంతక వ్యాధి ఏదో (మశూచి అనుకుంటా) వచ్చినపుడు దాని లక్షణాలెలా ఉంటాయో దాని బారిన పడి ప్రాణాలెలా పోతాయో వివరించే పాట అది. చూసారా, ఎక్కడో ఇంగ్లండులో పుట్టిన ఇంగ్లీషు పాటకు అర్థాలు తెలిసినా చిన్నప్పటి నుండీ పాడుకున్న మన పాటకు మాత్రం అర్థం తెలీలేదు. ఓ కొత్త విషయం తెలిపారు.. చాలా థాంక్స్! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:39, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == చందమామ == చందమామ వ్యాసముపై మీరు చేసిన కృషి చాలా బాగుంది. ముందు ముందు ఇలాంటి పరిపూర్ణమైన వ్యాసాలు ఎన్నో అందిస్తారని ఆశిస్తున్నాను..కాళ్లా గజ్జీ కంకాళమ్మ కళ్లు తెరిపించింది ;-) --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:26, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ధన్యవాదాలు [[User:Trivikram|Trivikram]] 04:15, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == మీ సమాచార సంపత్తికీ, శైలికీ.. మీ కృషికీ.. అభినందనలతో. == {| cellpadding="1" width="10%" style="float: center;border: 1px solid #8888aa; background: #FFDFBF; padding: 5px; font-size: 75%; margin: 0 15px 0 15px;" |- |[[Image:విశిష్ట పతాకము.gif]] |- |style="text-align: center;"|వికీపీడియాలో మీ రచనలకు, ప్రత్యేకించి [[బి.ఎన్.రెడ్డి]], [[మాయాబజార్]], [[చందమామ]]లలో మీ కృషికి, అభినందనలతో.._[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> |- |} == కృతజ్ఞతలు == ఈ పతకం నాకు రావడం నిజంగా ఆశ్చర్యాన్ని కలగజేసింది. అయితే అనుకోకుండా నాకు లభించిన ఈ గుర్తింపుకు, గౌరవానికి నాకు చాలా ఆనందంగా కూడా ఉంది. ఇప్పటి వరకు వికీపీడియాలో నేను చేసిన కృషి చాలా తక్కువ అని మాత్రం నాకు తెలుసు. నేను మరింత చురుగ్గా పని చేయవలసిన అవసరాన్ని ఈ పతకం నాకు గుర్తు చేస్తూ ఉంటుంది. ఇంత తొందరగా నాకు ఈ పతకాన్ని ఇవ్వాలని ప్రతిపాదన చేసిన కిరణ్ గారికి, వెంటనే ప్రదానం చేసిన చదువరి గారికి కృతజ్ఞతలు. :మీరు ఈ పతకానికి అన్నివిధాల అర్హులు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:08, 21 మే 2006 (UTC) == Katowice == Hello. I'm wikipedia redactor from Poland. I'm trying to get article about one of the major cities in Poland: [[en:Katowice]] in all possible languages. There is almost 60 langauage version. Could You help me translate into TE wiki version. There is a source in [[en:Katowice|English]] and [[fr:Katowice|French]] and some more languages. Just a few sentences. Please help. Best Regards [[pl:user:Stimoroll|Stimoroll]]<sup>[[pl:Dyskusja_Wykipedysty:Stimoroll|Talk]]</sup> P.S. If You do that, please put interwiki link into english version. ==Dictionary== Hello. I saw there is a few article requests from Poland. I have an idea to do mini dictionary for article translating. If You have a minute please translate sentences below into this wikipedia language: * city in poland * located on the south/north/west/est/center part * population * area * capital of the * voivodship (region, province) * city rights Thats All. This sentences help us make STUB article about Polish cities. Best Regards [[pl:user:Stimoroll|Stimoroll]] User talk:రాకేశ్వర 5998 16635 2005-12-26T00:05:56Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 00:05, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Category:తెలుగు సినిమా దర్శకులు 5999 16637 2005-12-26T00:10:14Z Chaduvari 97 [[Category:తెలుగు సినిమా]] [[Category:సినిమా దర్శకులు]] Category:సినిమా దర్శకులు 6000 17057 2005-12-30T04:54:35Z Chaduvari 97 Changed Cat Section [[Category:సినిమా|దర్శకులు]] భానుమతీ రామకృష్ణ 6001 22554 2006-04-16T15:36:24Z Trivikram 237 [[Image:Bhanumati.jpg|right|thumb|250px|భానుమతి]] [[భానుమతీ రామకృష్ణ]] ప్రముఖ సినిమా నటి, నిర్మాత, దర్శకురాలు, స్టూడియో అధినేత, రచయిత్రి, గాయని, సంగీత దర్శకురాలు. భానుమతి [[1925]]వ సంవత్సరము సెప్టెంబరు నెలలో [[ప్రకాశం|ప్రకాశం జిల్లా]], [[ఒంగోలు]] లో జన్మించింది. ఆమె తండ్రి బొమ్మరాజు వెంకటసుబ్బయ్య శాస్త్రీయ సంగీత ప్రియులు మరియూ కళా విశారదులు. [[భానుమతీ రామకృష్ణ|భానుమతి]] తండ్రి వద్ద నుండే సంగీతమును అభ్యసించింది. అనేక కట్టుబాట్లు గల కుటుంబ వాతావరణములో పెరిగినప్పటికీ ఆమె ఎంతో ధైర్యంగా పదమూడేండ్ల చిరుత ప్రాయమునాడే [[తెలుగు సినిమాలు 1939|1939]] లో విడుదలైన [[వర విక్రయము]] అను సినిమాలో నటించింది. ఈ సినిమా నిర్మాణ సమయములో తన కూతురును తాకరాదని ఆమె తండ్రి షరతు విధించారట! హీరో, నిర్మాతలు అలాగే నడుచుకున్నారు. ఆ తరువాత ఆమె తమ ప్రతిభా పాటవాలతో, కష్టపడే తత్వముతో నూరుకుపైగా చిత్రాలలో నటించింది. ఆమె సినిమాలలో [[మల్లీశ్వరి]], [[మంగమ్మ గారి మనవడు]] వంటి ఆణిముత్యాలు ఎన్నో ఉన్నాయి. [[విజయా]] వారి [[మిస్సమ్మ]] సినిమాలో ప్రధాన పాత్రకు మొదట భానుమతినే అనుకున్నారు. అయితే షూటింగు మొదలైన తర్వాత [[చక్రపాణి]]కి ఆమె వ్యవహార శైలి నచ్చక ఆమె స్థానంలో [[సావిత్రి]]ని తీసుకున్నాడు. ఆ సినిమా విడుదలై ఘన విజయం సాధించాక భానుమతి "నేను మిస్సమ్మలో నటించక పోవడం వల్ల సావిత్రి లాంటి గొప్ప నటి వెలుగులోకి వచ్చింది." అని సంతోషించింది. భానుమతి కేవలము నటిగానే కాక బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలిగా పలువురి మన్ననలు అందుకున్నారు. ఓ గాయనిగా, సంగీత దర్శకురాలిగా, స్టూడియో యజమానిగా, నిర్మాతగా, దర్శకురాలిగా, రచయిత్రిగా పలు పాత్రలు సమర్దవంతంగా నిర్వర్తించి శభాష్ అనిపించుకున్నారు. బహుశా ప్రపంచంలోనే ఇన్ని పాత్రలలో రాణించిన మహిళలు ఇహ లేరేమో! అని చెప్పడము అతిశయోక్తి కాదు. ఆమె [[1943]], [[ఆగష్టు 8]] న తమిళ , తెలుగు చిత్ర నిర్మాత, డైరెక్టరు, ఎడిటరు అయిన శ్రీ పీ యస్ రామకృష్ణ ప్రేమ వివాహమాడినారు. వీరి ఏకైక సంతానం భరణి. ఈ భరణి పేరుమీదనే స్టూడియో నిర్మించి అనేక చిత్రాలు ఈ దంపతులు నిర్మించారు. ==అవార్డులు== [[Image:Bhanumati couple.jpg|right|thumb|250px|భానుమతి కుమారుడు భరణి, భానుమతి [[1999]] హైదరాబాదులో అంతర్జాతీయ చిత్రోత్సవము సమయములో పత్రికా సమావేశమునందు తీసిన చిత్రము]] *[[1956]]నందు ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర గౌరవ పురస్కారము *మూడు సార్లు జాతీయ అవార్డులు ([[అన్నై]] అను తమిళ సినిమాకు, [[అంతస్తులు]] , [[పల్నాటి యుద్ధం]] అను తెలుగు సినిమాలకు) *[[అనాదురై]] ''నడిప్పుకు ఇళక్కనం'' (నటనకు వ్యాకరణం) అని బిరుదు ఇచ్చి గౌరవించాడు. * తమిళ అభిమానులు ''అష్టావధాని'' అని కీర్తిస్తూ, వీరి బహుముఖ ప్రజ్ఞను తలచుకుంటూ ఉంటారు * [[1966]] నందు ఆమె రాసిన [[అత్తగారి కథలు]] అను హాస్యకథల సంపుటికిగాను [[పద్మశ్రీ]] బిరుదు ఇచ్చి భారత ప్రభుత్వము వీరిని సత్కరించింది. * ఇదే సంపుటికి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర సాహిత్య అకాడెమీ అవార్డు కూడా వచ్చింది. * [[1975]] లో [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం]] గౌరవ డాక్టరేటు ఇచ్చి సత్కరించింది. * [[1984]] ''కలైమామణి'' బిరుదుతో [[తమిళనాడు]] నందలి ''ఐయ్యల్ నాటక మన్రము'' సత్కరించింది. * భకహుకళ ధీరటి శ్రీమతి అను బిరుదుతో [[1984]]ననే లయన్స్ క్లబ్బు సత్కరించింది. * [[1984]]లో తిరుపతి [[శ్రీవెంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం]] గౌరవ డాక్టరేటు తో సత్కరించింది. * [[1986]]లో ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం [[రఘుపతి వెంకయ్య ]] అవార్డును ఇచ్చింది. *[[1986]] లో ఉత్తమ దర్శకురాలి గా అవార్డును ఆంధ్ర ప్రభుత్వము నుండి అందుకుంది. ==పరమపద ప్రయాణం== [[2005]] [[డిసెంబర్ 24]] న [[చెన్నై]] లోని తన స్వగృహంలో భానుమతీ రామకృష్ణ పరమపదించింది. తన బహుముఖ ప్రజ్ఞా విశేషాలతో ఎన్నో సాధించి ఎందరికో ఆదర్శంగా నిలిచిన భానుమతి మృతికి పలువురు ప్రముఖులు బాష్పాంజలి ఘటించారు. ==బయటి లింకులు== *[http://www.hindu.com/mag/2006/01/08/stories/2006010800220500.htm ది హిందులో వ్యాసము (ఆంగ్లములో)] {{విశేషవ్యాసం|2005 డిసెంబర్ 26}} [[Category:తెలుగు సినిమా నటీమణులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు]] [[Category:తెలుగు సినిమా సంగీత దర్శకులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా దర్శకులు]] [[Category:పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:రఘుపతి వెంకయ్య పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:పద్మభూషణ పురస్కార గ్రహీతలు]] Category:తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు 6002 16651 2005-12-26T02:14:00Z Chaduvari 97 [[Category:సినిమా నిర్మాతలు]] [[Category:తెలుగు సినిమా]] Category:సినిమా నిర్మాతలు 6003 17059 2005-12-30T04:55:56Z Chaduvari 97 Changed Cat Section [[Category:సినిమా|నిర్మాతలు]] Category:తెలుగు సినిమా సంగీత దర్శకులు 6004 16653 2005-12-26T02:15:16Z Chaduvari 97 [[Category:సినిమా సంగీత దర్శకులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా]] Category:సినిమా సంగీత దర్శకులు 6005 16655 2005-12-26T02:16:06Z Chaduvari 97 [[Category:సినిమా]] [[Category:సంగీతకారులు]] User talk:Kmadhureddy 6006 16660 2005-12-26T05:27:54Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:27, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Image:Bhanumati.jpg 6007 16933 2005-12-28T14:43:49Z 202.65.149.6 Bhanumati famous pose. Image talk:Bhanumati.jpg 6008 16714 2005-12-26T10:15:16Z Chavakiran 19 /* Thanks to www.maganti.org */ This photo is taken from maganti.org; I will take permission from them; If not permitted, will replace this with some other photo. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 05:45, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == Thanks to www.maganti.org == Thanks to http://www.maganti.org and specially to Vamsi for kindly giving permission to use this image. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 10:14, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Image:Bhanumati couple.jpg 6009 16666 2005-12-26T05:48:25Z Chavakiran 19 భానుమతి దంపతులు భానుమతి దంపతులు Image talk:Bhanumati couple.jpg 6010 16668 2005-12-26T05:49:06Z Chavakiran 19 I have copied this image from Govt. Of India site http://pib.nic.in/archieve/phtgalry/pg0199/pg12jn99/120199m.html [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 05:49, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Template:Peer review 6011 16718 2005-12-26T10:40:43Z Chaduvari 97 Test {|class = "toccolours" align="center" width="50%" |- | text align = "center"|'''ఈ వ్యాసాన్ని సమీక్షిస్తూ, మెరుగుపరచేందుకు అవసరమైన సూచనలివ్వండి.''' అలాగే, వ్యాసంలో అవసరమైన మార్పులు చేసి, దాని నాణ్యతను మెరుగుపరచండి. మీ సూచనలను [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}_Talk:{{PAGENAME}}|action=edit}} చర్చా పేజీ]లో రాయండి. |} [[Category:సమీక్షించవలసిన వ్యాసాలు]] Template talk:Peer review 6012 16720 2005-12-26T10:46:51Z Chavakiran 19 /* Minor problem with Template... */ Can somebody make this template a little beautiful! Thanks, [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 05:57, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Thanks Pradeep, this looks better now. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] == Minor problem with Template... == చదువరి గారు, Looks like some minor problem in Template... now the link Talk page is pointing to Edit the page. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 10:23, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :Kiran, the link points to the talk page of ''that page'' where this template is inserted. (On Bhanumathi page, this links takes us to Bhanumathi Edit page). Is that not what you intended to do? Or did I misunderstand..? __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:30, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :Yes, Kiran! My earlier edit was wrong. Now it points to the Talk page's eEdit link. Am I correct now? __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 10:43, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :: Yes, Chaduvari Thanks. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 10:46, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Template:Clearright 6013 16692 2005-12-26T09:13:05Z Chavakiran 19 <div style="clear: right; float: right"></div> Template:Google Video Search 6014 16751 2005-12-26T11:55:57Z Chavakiran 19 [[గూగుల్ వీడియో శోధన]] ఉపయోగించి '''[http://video.google.com/videosearch?q=title:{{PAGENAMEE}} {{PAGENAME}}]''' కొరకు వెతకండి Template:Linux-distro 6015 16750 2005-12-26T11:53:00Z Chavakiran 19 <br clear="all" /> <center> {| id="toc" style="text-align:center;" ! [[Image:Tux.png|30px]] ! style="background:#ccccff; width:95%;" | [[లినక్సు పంపిణీ సంస్థలు]] ! <small class="editlink noprint plainlinksneverexpand">[{{SERVER}}{{localurl:Template:Linux-distro|action=edit}} edit ]</small> |- | colspan="3" | [[చెంట్ ఓ యస్ ]] | [[డామ్ స్మాల్ లినక్సు |డామ్ స్మాల్ లినక్సు ]] | [[డెబియను]] | [[ఫెడోరా కోరు లినక్సు]] | [[జెంటూ లినక్సు ]] | [[క్నాప్పిక్సు లినక్సు ]] | [[కుబుంటు లినక్సు ]] | [[లినక్సు ఫ్రమ్ స్క్రాచ్ ]] | [[పీసీ లినక్సు ఓ యస్ ]] <br /> [[మాండ్రివా లినక్సు ]] | [[మెపిస్ ]] | [[పప్పీ లినక్సు ]] | [[రెడ్ హాటు లినక్సు ]] | [[స్లాక్ వేరు లినక్సు ]] | [[సూసీ లినక్సు ]] | [[ఉబుంటు లినక్సు ]] | [[క్షాండ్రోస్ లినక్సు ]] | ''[[లినక్సు పంపిణీ వ్యవస్తలు | మరిన్ని... ]] '' |} </center><noinclude> [[ru:Шаблон:Дистрибутивы Линукс]] [[pl:Szablon:Dystrybucje Linuksa]] [[uk:Шаблон:Linux-distro]] </noinclude> Template:Seealso 6016 16695 2005-12-26T09:14:36Z Chavakiran 19 #REDIRECT [[Template:See also]] Template:Sisterlinks 6017 25984 2006-05-28T12:59:22Z 82.212.68.183 <div class="infobox sisterproject" style="font-size: 90%;"> '''{{{1}}}''' గురించిన మరింత సమాచారము కొరకు వికీపీడియా యొక్క [[సోదర ప్రాజెక్టులు|సోదర ప్రాజెక్టులు]]:అన్వేషించండి <span style="white-space: nowrap;"> [[Image:Wiktionary-logo-en.png|25px| ]] [[wiktionary:Special:Search/{{{1}}}|నిఘంటువు నిర్వచనాలు]] విక్క్షనరీ నుండి<br> [[Image:Wikibooks-logo.png|25px| ]] [[wikibooks:Special:Search/{{{1}}}|పాఠ్యపుస్తకాలు]] వికీ పుస్తకాల నుండి<br> [[Image:Wikiquote-logo.svg|25px| ]] [[wikiquote:Special:Search/{{{1}}}|ఉదాహరణలు]] వికికోటు నుండి<br> [[Image:Wikisource-logo.png|25px| ]] [[wikisource:Special:Search/{{{1}}}|మూల పుస్తకాల నుండి]] వికి మూల పుస్తకాల నుండి<br> [[Image:Commons-logo.svg|25px| ]] [[commons:Special:Search/{{{1}}}|చిత్రాలు మరియు మాద్యమము]] చిత్రాలు మరియు మాద్యమము నుండి<br> [[Image:Wikinews-logo.png|25px| ]] [[wikinews:Special:Search/{{{1}}}|వార్తా కథనాలు]] వికీ వార్తల నుండి</span> </div> Template:Wikibookschapter 6018 25718 2006-05-25T09:26:39Z 217.225.126.183 <div class="infobox sisterproject"> <div style="float: left;">[[Image:Wikibooks-logo-en.svg|50px|none|వికీ పుస్తకములు]]</div> <div style="margin-left: 60px;">[[wikibooks:{{{book}}}|Wikibooks {{{book}}}]] ఈ విషయముపై మరింత సమాచారము కలిగి ఉన్నాయి: <div style="margin-left: 10px;">'''''[[wikibooks:{{{book}}}/{{{chapter}}}|{{{name}}}]]'''''</div> </div> </div> Template:Wikibookspar 6019 25719 2006-05-25T09:26:42Z 217.225.126.183 <div class="infobox sisterproject"> <div style="float: left;">[[Image:Wikibooks-logo-en.svg|50px|none|Wikibooks]]</div> <div style="margin-left: 60px;">[[wikibooks:{{{1}}}|వికీ పుస్తకములు{{{1}}}]] ఈ విషయముపై మరింత సమాచారము కలిగి ఉన్నది: <div style="margin-left: 10px;">'''''[[wikibooks:{{{1}}}:{{{2}}}|{{{2}}}]]'''''</div> </div> </div> ఫైలు సిస్టముల చిట్టా 6020 27287 2006-06-23T12:59:39Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} The following lists identify, characterise and link to fuller information on [[computer]] [[file system]]s. ఈ క్రింది విషయము [[కంప్యూటరు]] [[ఫైలు సిస్టము]]ల గురించిన మరింత నిశితమైన వివరములకు లింకులు కలిగి ఉంటుంది. చాలా ఆపరేటింగు సిస్టములు, కేవలము ఒకే ఒక ఆపరేటింగు సిస్టమును మాత్రమే మద్దతు తెలుపుతాయి. వీటికి కనీసం వేరే పేరు కూడా ఉండదు. ఉదాహరణకు [[సీపీ/యం]] ఫైలు సిస్టము, [[ఆపిలు డాసు]] ఫైలు సిస్టములు. ఈ దిగువ చిట్టా అటువంటి ఆపరేటింగు సిస్టములను చేర్చలేదు. ==చక్ర(డిస్కు) ఫైలు సిస్టము== *[[ADFS]] &ndash; [[Acorn Computers Ltd|Acorn]]'s Advanced Disc filing system, successor to [[ADFS|DFS]]. *[[Be File System|BFS]] &ndash; the Be File System used on [[BeOS]], occasionally misnamed as BeFS *[[Encfs]], GPL [[Encrypted filesystem]] in user-space *[[EFS]] &ndash; Encrypted filesystem for [[Microsoft Windows]] systems. An extension of [[NTFS]] *[[EFS (IRIX)]] &ndash; an older block filing system under [[IRIX]]. *[[Extended file system|Ext]] &ndash; Extended filesystem, designed for [[Linux]] systems *[[Ext2]] &ndash; Second extended filesystem, designed for [[Linux]] systems. *[[Ext3]] &ndash; Name for the [[Journalling file system|journalled]] form of ext2. *[[File Allocation Table|FAT]] &ndash; Used on [[DOS]] and [[Microsoft Windows]], 12-, 16- and 32-bit table depths. Compare [[VFAT]]. *[[Amiga Fast File System|FFS (Amiga)]] &ndash; Fast File System, used on [[Amiga]] systems. This FS has evolved over time. Now counts FFS1, FFS Intl, FFS DCache, FFS2. *[[Berkeley Fast File System|FFS]] &ndash; Fast File System, used on *[[BSD]] systems *[[Fossil (file system)|Fossil]] &ndash; [[Plan 9 from Bell Labs]] snapshot archival file system. *[[OpenVMS filesystem|Files-11]] &ndash; [[OpenVMS]] filesystem *[[Hierarchical File System|HFS]] &ndash; Hierarchical File System, used on older [[Mac OS]] systems *[[HFS Plus]] &ndash; Updated version of HFS, used on newer [[Mac OS]] systems. Recent versions allow journaling. *[[HPFS]] &ndash; High Performance Filesystem, used on [[OS/2]] *[[ISO 9660]] &ndash; Used on [[CD-ROM|CD-ROM]] and [[DVD|DVD-ROM]] discs ([[Rock Ridge]] and [[Joliet]] are extensions to this) *[[JFS]] &ndash; [[IBM]] Journaling Filesystem, provided in [[Linux]], [[OS/2]], and [[AIX operating system|AIX]] *[[Log-structured File System|LFS]] &ndash; 4.4BSD implementation of a [[log-structured file system]] *[[Macintosh File System|MFS]] &ndash; Macintosh File System, used on early [[Mac OS]] systems *[[Minix file system]] &ndash; Used on [[Minix]] systems *[[NTFS]] &ndash; Used on [[Windows NT]], [[Windows 2000]], [[Windows XP]] and [[Windows Server 2003]] systems *[[Novell Storage Services|NSS]] &ndash; Novell Storage Services. This is a new 64-bit journaling filesystem using a balanced tree algorithm. Used in [[Novell NetWare|NetWare]] versions 5.0-up and recently ported to [[Linux]]. *[[Amiga Old File System|OFS]] &ndash; Old File System, on Amiga. Nice for floppies, but fairly useless on hard drives. *[[Professional File System|PFS]] &ndash; and PFS2, PFS3, etc. Technically interesting filesystem available for the [[Amiga]], performs very well under a lot of circumstances. Very simple and elegant. *[[ReiserFS]] &ndash; Filesystem that uses journaling *[[Reiser4]] &ndash; Filesystem that uses journaling, newest version of ReiserFS *[[Smart File System|SFS]] &ndash; Smart File System, journaled file system available for the Amiga platforms. *[[Universal Disk Format|UDF]] &ndash; Packet based filesystem for WORM/RW media such as CD-RW and DVD. *[[Unix File System|UFS]] &ndash; Unix Filesystem, used on older [[BSD]] systems *[[UFS2]] &ndash; Unix Filesystem, used on newer [[BSD]] systems *[[UMSDOS]] &ndash; FAT filesystem extended to store permissions and metadata, used for Linux. *[[Veritas_File_System|VxFS]] &ndash; [[Veritas Software|Veritas]] file system, first commercial [[journaling file system]]; [[HP-UX]], [[Solaris_Operating_Environment|Solaris]], [[Linux]], [[AIX operating system|AIX]] *[[Virtual storage access method|VSAM]] *[[Write Anywhere File Layout|WAFL]] &ndash; Used on [[Network Appliance]] systems *[[XFS]] &ndash; Used on [[Silicon Graphics|SGI]] [[IRIX]] and [[Linux]] systems *[[ZFS]] &ndash; Used on [[Solaris_Operating_Environment|Solaris]] 10 and [[OpenSolaris]] ==నెట్వర్కు ఫైలు సిస్టములు== * [[9P]] The [[Plan 9 (operating system)|Plan 9]] and [[Inferno (operating system)|Inferno]] distributed file system * [[Andrew file system|AFS]] (Andrew File System) &ndash; scalable, location-independent, heavy client cache, Kerberos for authentication and ACLs * [[AppleShare]] * [[Arla (file system)]] &ndash; an implementation of the AFS * [[Coda (file system)|Coda]] &ndash; origin in AFS2. Focus in disconnected operation for mobile computing * [[CXFS]] (Clustered XFS) a distributed networked file system designed by [[Silicon Graphics]] (SGI) specifically for use in a [[storage area network | SAN]] * [[DCE Distributed File System|Distributed File System (DCE)]] * [[Distributed File System (Microsoft)]] * [[Freenet]] &ndash; Decentralized, censorship-resistant * [[Global File System]] (GFS) &ndash; no concept of client and server: only raw storage and mounters * [[Google File System]] (GFS) * [[IBRIX Fusion™]] * [[InterMezzo (file system)|InterMezzo]] * [[Isilon OneFS™]] * [[Lustre (file system)|Lustre]] * [[Network File System|NFS]] &ndash; the ''standard'' in UNIX-based networks. Considered out-of-date. * [[OpenAFS|OpenAFS]] &ndash; an implementation of the AFS * [[Server message block|Server message block]] (SMB) (aka ''Common Internet File System (CIFS)'' or ''[[Samba software|Samba]] file system'') * [[Xsan]] (a [[storage area network]] (SAN) filesystem from [[Apple Computer|Apple Computer, Inc.]]) ==ప్రత్యేక కారణ ఫైలు సిస్టములు== *[[acme (Plan 9)]] (text windows) *[[archfs]] (archive) *[[cdfs]] (reading and writing of CDs) *[[cfs]] (caching) *[[Davfs2]] ([[WebDAV]]) *[[devfs]] *[[ftpfs]] (ftp access) *[[FUSE (linux)|fuse]] (filesystem in userspace, like lufs but better maintained) *[[General Parallel File System|GPFS]] - an IBM [[cluster file system]] *[[JFFS]]/[[JFFS2]] (filesystems designed specifically for [[Flash_memory|flash]] devices) *[[lnfs]] (long names) *[[LUFS]] ( replace ftpfs, ftp ssh ... access) *[[nntpfs]] (netnews) *[[OCFS]] ('''O'''racle '''C'''luster '''F'''ile '''S'''ystem) *[[ParFiSys ]] (Experimental parallel file system for [[massively parallel processing]]) *[[plumber (Plan 9)]] (interprocess communication &ndash; pipes) *[[procfs]] &ndash; pseudo-filesystem, used to access kernel information about processes *[[romfs]] *[[specfs]] (Special Filesytem for device files ) *[[SquashFS]] (compressed read-only) *[[sysfs]] ([[Linux]]) *[[tmpfs]] *[[wikifs (Plan 9)]] ([[Wiki|wiki wiki]]) *[[pvfs]] ('''P'''arallel '''V'''irtual '''F'''ile '''S'''ystem) *[[pvfs2]] ('''P'''arallel '''V'''irtual '''F'''ile '''S'''ystem, 2nd generation) ==చూడండి == *[[Comparison of file systems]] *[[Filing OSID]] *[[relayfs]] [[Category:Technology lists|Computer file systems]] [[Category:Computer file systems|*]] [[ru:Список файловых систем]] Talk:ఫైలు సిస్టముల చిట్టా 6021 16702 2005-12-26T09:28:23Z Chavakiran 19 డిస్కు నకు బదులుగా చక్రము అని వాడినాను బాగుంటే చెప్పండి బాగాలేకున్నా చెప్పండి - మారుస్తాను [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 09:28, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) యునిక్ష్ ప్రోగ్రాముల చిట్టా 6022 27474 2006-06-27T00:42:41Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} ఈ దిగువ చిట్టా [[యుకిక్సు]] ఆపరేటింగు సిస్టము యొక్క [[కంప్యూటరు ప్రోగ్రాము]]లను కలిగి ఉంటుంది. ఇందులోని కొన్ని ప్రోగ్రాములు ప్రతి [[యునిక్సు వంటి ఆపరేటింగు సిస్టము]] పైనా చూడగలము, నిజానికి కొన్ని సామాన్య ఉపకరణులయిన [[ls]], [[యునిక్సు షెల్లు]] వంటివి లేకుండా యునిక్సు వంటి ఆపరేటింగు సిస్టమును ఊహించుకోలేము. కానీ మరికొన్ని మాత్రము ప్రత్యేక కారణాలతో అభివృద్ధిచేయబదిన ఉపకరణులు. చివరిగా కొన్ని ప్రత్యేక అప్లికేషనులు కేవలము యుకిక్సు కోసము మాత్రమే వ్రాయబడినవి ఇవ్వబడినవి. చాలా [[యంయస్-డాస్]] ఆదేశాలు ఈ యుకిక్సు ఆదేశాలకు దగ్గర పోలికలతోనో లేదా ఈ ఆదేశాలపై ఆధారపడో అభివృద్ధి చేయబడినాయి. మరింత సమాచారము కోసము [[యంయస్-డాస్ ఆదేశాల చిట్టా]]ను చూడండి. {{wikibookschapter|book=Guide to UNIX|chapter=Commands|name=Commands}} ==[[సిస్టము సాఫ్ట్వేరు]]== ===సిస్టము కార్య నిర్వహణ=== *[[admin (Unix)|admin]] &ndash; Administer [[SCCS]] files *[[rmdel]] &ndash; remove a delta from an SCCS file *[[fuser (Unix)|fuser]] &ndash; Identify processes by files or sockets *[[newgrp]] (or [[sg (Unix)|sg]]) &ndash; Log in to a new group *[[nohup]] &ndash; Run a command with immunity to hangups outputting to non&ndash;tty *[[pathchk]] &ndash; Check the validity/portability of filenames *[[logger]] &ndash; Make entries in the system log *[[UNIX shell|sh]] &ndash; The Bourne shell, the standard Unix shell *[[dd (Unix)|dd]] &ndash; Convert and copy a file (Disk Dump) *[[dirname]] &ndash; Strip non&ndash;directory suffixes from a path *[[echo (computing)|echo]] &ndash; Print to standard output *[[env]] &ndash; Show environment variables; run a program with altered environment variables *[[File (Unix)|file]] (or stat) &ndash; Determine the type of a file *[[strip]] &ndash; Discard symbols from object files *[[uptime]] &ndash; Print how long the system has been running ====కెర్నలునకు మాత్రము చెందినవి==== *[[ipcs]] &ndash; Provide information on IPC facilities *[[ipcrm]] &ndash; Remove a message queue, semaphore set or shared memory id *[[date (Unix)|date]] &ndash; Print or set the system date and/or time *[[uname]] &ndash; Print assorted system statistics ====[[ప్రోసెసు]], టాస్కు నిర్వహణకు చెందినవి==== *[[nice (Unix)|nice]] &ndash; Alter priorities for processes *[[time (Unix)|time]] &ndash; Time a command *[[top (Unix)|top]] &ndash; Produce a dynamic list of all resident processes *[[wait]] &ndash; Wait for the specified process *[[renice]] &ndash; Alter the priorities of an already running process *[[chroot]] &ndash; Change the system root directory for all [[child process]]es *[[timex (Unix utility)|timex]] &ndash; Time process shell execution, measure process data and system activity *[[kill (Unix)|kill]] &ndash; Send a signal to process, or terminate a process (by PID) *[[killall (Unix)|killall]] &ndash; Terminate all processes (in Linux, it's kill by name) *[[crontab]] &ndash; Crontab file editor *[[at (Unix command)|at]] &ndash; Single&ndash;time command scheduler *[[cron]] &ndash; Periodic command scheduler *[[daemonic]] &ndash; Interface to daemon init scripts *[[sleep (Unix)|sleep]] &ndash; Delay for specified time *[[pgrep]] &ndash; Find PIDs of processes by name *[[pidof]] &ndash; Linux equivalent of [[pgrep]] *[[pkill]] &ndash; Send a signal to process, or terminate a process (by name). Equivalent to Linux [[killall (Unix)|killall]] *[[ps (Unix)|ps]] &ndash; Report process status *[[anacron]] &ndash; Periodic command scheduler ===వినియోగదారుల నిర్వహణ మరియు మద్దతు==== *[[su (computing)|su]] &ndash; Start a new process (defaults to shell) as a different user (defaults to root) *[[logname]] &ndash; Print user's login name *[[passwd]] &ndash; User and group entries for daemons *[[write (Unix)|write]] &ndash; Send a message to another user *[[mesg]] &ndash; Control write access to your terminal *[[Who (Unix)|who]] &ndash; Show who is logged on *[[id (Unix)|id]] &ndash; Print real/effective UIDs/GIDs *[[Unix manual|man]] &ndash; Manual browser *[[locale]] &ndash; Get locale specific information *[[localedef]] &ndash; Compile locale definitions =====టెర్మినలు నిర్వహణ===== *[[stty]] &ndash; Change and print terminal line settings *[[tty (Unix)|tty]] &ndash; Print filename of terminal connected to standard input *[[tput]] &ndash; Initialize a terminal/query terminfo database ===ఫైళ్ళు మరియు టెక్ష్టులు=== *[[Unix_manual|man]] &ndash; The standard unix documentation system *[[info (Unix)|info]] &ndash; An alternative to [[Unix_manual|man]] ====ఫైలు సిస్టము ఉపకరణులు==== *[[chgrp]] &ndash; Change the group of a file or directory *[[chmod]] &ndash; Change the permissions of a file or directory *[[chown]] &ndash; Change the owner of a file or directory *[[cp (Unix)|cp]] &ndash; Copy a file or directory to another location *[[Df (Unix)|df]] &ndash; Report disk space *[[du (Unix)|du]] &ndash; Calculate used disk space *[[fsck]] &ndash; [[Filesystem]] check *[[ln (Unix)|ln]] &ndash; Link one file/directory to another *[[ls]] &ndash; List directory contents *[[mkdir]] &ndash; Make a directory *[[mkfifo]] &ndash; Make a named pipe *[[mount (Unix)|mount]] &ndash; Mount a [[filesystem]] *[[mv]] &ndash; Move or rename a file or directory *[[pwd]] &ndash; Print the current working directory *[[Rm (Unix)|rm]] &ndash; Delete a file or directory *[[rmdir]] &ndash; Delete a directory *[[Touch (Unix)|touch]] &ndash; Create a new file or update its modification time *[[unlink]] &ndash; System call to remove a file or directory *[[lsof]] &ndash; list open files ====సంగ్రహములు మరియు సంపీడనములు==== *[[afio]] &ndash; Compatible superset of [[cpio]] with added functionality *[[ar (Unix)|ar]] &ndash; Maintain, modify, and extract from archives. Now largely obsoleted by [[Tar (file format)|tar]] *[[bzip2]] &ndash; Block&ndash;sorting file compressor *[[compress]] &ndash; Traditional compressor using the [[LZW (algorithm)|LZW algorithm]] *[[CPIO|cpio]] &ndash; A traditional archiving tool/format *[[gzip]] &ndash; The gzip file compressor *[[pax (program)|pax]] &ndash; POSIX archive tool that handles multiple formats. *[[TAR file format|tar]] &ndash; Tape ARchiver, concatenates files *[[uncompress]] &ndash; Uncompresses files compressed with ''compress''. *[[zcat]] &ndash; Prints files to stdout from gzip archives without unpacking them to separate file(s) ====టెక్ష్టు సంవిధానము==== *[[awk]] &ndash; A pattern scanning and processing language *[[cat (Unix)|cat]] &ndash; Concatenate files to standard output *[[cmp]] &ndash; Compare two files byte for byte *[[comm]] &ndash; Sort two files and compare them line for line *[[csplit]] &ndash; Split a file into sections determined by context lines *[[cut (Unix)|cut]] &ndash; Remove sections from each line of a file or standard input *[[diff]] &ndash; Compare two files line by line *[[expand]] &ndash; Convert tabs to spaces *[[fold (Unix)|fold]] &ndash; Wrap each input line to fit within the given width *[[grep]] &ndash; Print lines matching a pattern (now largely superseded by [[egrep]]) *[[join (Unix utility)|join]] &ndash; Join lines of two files on a common field *[[merge (Unix)|merge]] &ndash; Three way merge of files (see also [[paste (Unix)|paste]]) *[[nl (Unix)|nl]] &ndash; Number the lines of a file *[[paste (Unix)|paste]] &ndash; Merge lines of files *[[patch (Unix)|patch]] &ndash; Change files based on a patch file *[[rev (Unix)|rev]] &ndash; reverse lines of a file *[[sed]] &ndash; Stream EDitor *[[sort]] &ndash; Sort lines of text files *[[split (Unix utility)|split]] &ndash; Split a file into pieces *[[tac]] &ndash; <b>[[cat (Unix)|cat]]</b> in reverse &mdash; displays files to standard output in reverse order starting at the end of the file *[[tail (Unix)|tail]] &ndash; Output the tail end of files *[[tee (Unix)|tee]] &ndash; Read from standard input, write to standard output and files *[[tr (program)|tr]] &ndash; Translate characters *[[unexpand]] &ndash; Convert spaces to tabs *[[uniq]] &ndash; Remove duplicate lines from a sorted file *[[wc (Unix utility)|wc]] &ndash; Word/line/byte count =====ఎడిటర్లు===== *[[ed]] &ndash; Traditional line-based Unix text editor *[[emacs]] &ndash; Powerful [[Lisp programming language|Lisp]]&ndash;based text editor and general computing environment *[[ex (editor)|ex]] &ndash; Text editor, often a [[symbolic link]] to vi (or vim) which causes it to run in ex emulation mode *[[NEdit]] &ndash; The multi-purpose [[X11]] editor *[[nano (text editor)|nano]] &ndash; Clone of pico *[[pico (text editor)|pico]] &ndash; PIne's message COmposition editor *[[sam (program)|sam]] &ndash; Bitmapped text editor with client-server design, by [[Rob Pike]] *[[vi]] &ndash; Visual text editor *[[vim (text editor)|vim]] &ndash; Vi IMproved, vi clone with [[syntax highlighting]] and many other enhancements *[[XEmacs]] &ndash; Popular version of emacs that is derived from [[emacs|GNU emacs]] ====మార్పిడి==== *[[iconv]] &ndash; Convert the encoding of the specified files *[[NKF Japanese Encoder|nkf]] &ndash; Convert Japanese characters ====ఇతర టెక్ష్టు సంవిధాన ఆదేశాలు==== *[[fc (Unix)|fc]] &ndash; Processes the command history list *[[find]] &ndash; Search for files through a directory hierarchy *[[tsort (Unix)|tsort]] &ndash; Perform a [[topological sorting|topological sort]] *[[head (Unix)|head]] &ndash; Output the first parts of a file *[[less (Unix)|less]] &ndash; Improved [[more (Unix)|more]]&ndash;like text pager *[[more (Unix)|more]] &ndash; Pager *[[od (Unix)|od]] &ndash; Dump files in various formats, e.g. octal *[[cksum]] &ndash; Print the CRC checksum and bytecount of a file (see also [[MD5]]) *[[uudecode]] &ndash; Decodes a binary file that was used for transmission using electronic mail *[[uuencode]] &ndash; Encodes a binary file for transmission using electronic mail ===రవాణా, networking మరియు remote access=== *[[apache_server|Apache webserver]] *[[Network File System|NFS]] &ndash; Network filesystem *[[OpenVPN]] *[[rsh]], [[SSH]], [[telnet]] &ndash; Remote consoles *[[Samba software|samba]] &ndash; SMB and CIFS client and server for UNIX ====నెట్వర్కు సిస్టము సేవలు ==== *[[xinetd]] &ndash; replacement for [[inetd]] *[[fingerd]] &ndash; a daemon for finger &ndash; a program used return a human-readable status report on either the system at the moment or a particular person in depth *[[inetd]] &ndash; a [[Daemon (computer software)|daemon]] on many Unix systems that manages Internet services ====నెట్వర్కు ఉపకరణాలు==== *[[Dynamic Host Configuration Protocol|dhcpd]] &ndash; the DHCP daemon *[[ifconfig]] &ndash; a tool used to configure a network interface for TCP/IP *[[ping]] &ndash; a network tool that tests of whether a particular host is up and reachable on the network *[[pppd]] &ndash; [[Point-to-Point]] protocol daemon *[[TCP Wrapper|tcpd]] &ndash; Secures programs launched from [[inetd]] ====నెట్వర్కు పర్యవేక్షణ మరియు రక్షణ ==== *[[Ethereal]] &ndash; a protocol analyzer, or "packet sniffer", similar to [[tcpdump]], that adds a GUI frontend, and more sorting and filtering options *[[Ettercap (computing)|ettercap]] &ndash; a tool for network protocol analysis *[[John the Ripper]] &ndash; password cracking software *[[Nmap]] &ndash; free port scanning software *[[Nessus (software)|Nessus]] &ndash; a comprehensive open-source network vulnerability scanning program *[[Security Administrator Tool for Analyzing Networks|SATAN]] &ndash; the Security Administrator Tool for Analyzing Networks &ndash; a testing and reporting tool that collects a information about networked hosts *[[snort]] &ndash; an open source network intrusion detection system *[[tcpdump]] &ndash; a computer network debugging tool that intercepts and displays TCP/IP packets being transmitted or received ====ఇతర రవాణా ఆదేశాలు==== *[[uux]] &ndash; Remote command execution over [[UUCP]] *[[uustat]] &ndash; a Basic Networking Utilities (BNU) command that displays status information about several types of BNU operations *[[Elm (email client)|elm]] &ndash; Unix mail utility program *[[mailx]] &ndash; Improved Email utility *[[Mutt (email client)|mutt]] &ndash; Curses based mail reader *[[Talk (Unix)|talk]] &ndash; Talk to another logged&ndash;in user ===ప్రోగ్రామింగు ఉపకరణాలు=== ====లిపి వ్యాఖ్యానములు==== *[[awk]] &ndash; Standard Unix scripting and text manipulation tool *[[perl]] &ndash; [[Perl]] [[scripting language]] *[[python programming language|Python]] &ndash; [[Python programming language|Python]] [[scripting language]] *[[bash]] &ndash; Bourne Again SHell, standard shell and a script interpreter on [[linux]] systems ==== [[కంపైలర్లు]] మరియు[[ప్రోగ్రామింగు ఉపకరణాలు]] ==== *[[c99]] &ndash; C programming language *cc &ndash; [[C compiler]] *[[ld (Unix)|ld]] &ndash; Program linker *[[ctags]] &ndash; Generate tags file summarising location of objects in source files *[[distcc]] &ndash; Tool for distributing compiles across multiple machines *[[fort77]] &ndash; Fortran 77 compiler *[[gcc]] &ndash; GNU Compiler Collection C frontend (also known as GNU C Compiler) *[[lex]] &ndash; Lexical scanner generator *[[m4 (language)|m4]] &ndash; Macro language *[[make]] &ndash; Automate builds *[[nm (UNIX)|nm]] &ndash; List symbols from object files *[[strace]] &ndash; (Linux) or [[truss (Unix)|truss]] (Solaris) Trace system calls with their arguments and signals. Useful debugging tool, but does not trace userland calls. *[[ktrace]] &ndash; (BSD) Analogous to strace. *[[yacc]] &ndash; Parser generator ====[[లిపి భాషలు(కంప్యూటరు) | లిపి భాషల]] ఉపకరణాలు==== *expr &ndash; Evaluate expressions *exit &ndash; Exit shell, optionally with return code *return &ndash; Return from shell function *false &ndash; Return a value that evaluates as False *true &ndash; Return a value that evaluates as True *[[xargs]] &ndash; Build and execute command lines from standard input *[[basename]] &ndash; Returns the final component of a path *[[batch (Unix)|batch]] &ndash; Runs jobs when the system load level permits *[[unset]] &ndash; Unsets a shell variable *[[continue]] &ndash; Skip the current iteration of a loop *strings &ndash; Print strings of printable characters found in a file *[[times (Unix)|times]] *[[test (Unix)|test]] &ndash; Test an expression *[[hash (Unix)|hash]] &ndash; Command that remembers or reports command path names *[[shift]] ===వినియోగదారుని మాటకారి === *[[X11]]&ndash; Graphical user interface (GUI) ====డెస్క్టాపు / గ్రాఫికలు వినియోగదారుని మాటకారి==== *[[Blackbox]] and its variants (including [[Fluxbox]] and [[Waimea (X Window System)|Waimea]]) *[[CDE]] &ndash; Common Desktop Environment, most commonly found on proprietary UNIX systems *[[Enlightenment (window manager)|Enlightenment]] &ndash; an open source window manager for the X Window System *[[Fvwm]] and its variant Fvwm95, which has been modified to behave like Windows 95 *[[GNOME]] &ndash; GNU Network Object Model Environment *[[IceWM]] &ndash; ICE Window Manager *[[JWM]] &ndash; Joe's Window Manager *[[KDE]] &ndash; K Desktop Environment *[[Quartz Compositor]] &ndash; [[Apple Computer|Apple]]'s GUI interface for the Darwin BSD based operating system [[Mac OS X]] *[[Window Maker]] *[[WMI (X window manager)|WMI]] &ndash; Window Manager Improved *[[XFce]] &ndash; a desktop environment for Unix and other Unix-like platforms ====షెళ్ళు ==== *[[bash]] &ndash; Bourne Again SHell, standard shell on [[linux]] systems *[[C shell|csh]] &ndash; C shell *[[Korn shell|ksh]] &ndash; Korn shell, standard shell on most proprietary Unix systems *[[rc shell|rc]] &ndash; originally written for [[Plan 9 (operating system)|Plan 9]] *[[Bourne shell|sh]] &ndash; Bourne shell, only shell present on all UNIX and [[Unix-like]] systems *[[tcsh]] &ndash; [[TENEX]] C shell, standard shell on [[Berkeley Software Distribution|BSD]] systems *[[Z shell|zsh]] &ndash; Z shell ===[[కంప్యూటరు రక్షణ ]]=== ====[[ఆంటీ వైరసు ]]==== *[[ClamAV]] &ndash; Email virus scanner ====[[రహస్య లేఖన శాస్త్రం]]==== *[[Enigmail]] &ndash; Graphical interface to [[gpg]] for [[Mozilla Application Suite]] and [[Mozilla Thunderbird]] *[[gpg]] &ndash; GNU Privacy Guard, a complete and free replacement for [[PGP]] (to do file and email encryption and signature) *[[openssl]] &ndash; Secure Sockets Layer and general crypto library *[[pinepgp]] &ndash; Filters which enable pine to use signed/encrypted email *[[mcrypt]] -- Replacement for the legacy crypt program, can also make OpenPGP-compatible files. ===ప్రత్యేక లినక్సు ప్రోగ్రాములు=== *[[Advanced Packaging Tool|apt]] &ndash; Front&ndash;end for dpkg or rpm *[[Debconf (software package)|debconf]] &ndash; [[Debian]] package configuration management system *[[drakconf]] &ndash; Front&ndash;end configuration utility for [[Mandriva Linux]] *[[dpkg]] &ndash; The Debian package manager *[[emerge]] &ndash; A [[frontend]] to portage *[[RPM Package Manager|rpm]] &ndash; Originally the package manager for [[Red Hat Linux]], now used by several distributions including [[Mandriva Linux]] *[[Portage (software)|portage]] &ndash; The [[Gentoo Linux]] package manager *[[urpmi]] &ndash; Front&ndash;end to rpm, used by [[Mandriva Linux]] ===ప్రత్యేక ఓయస్ యక్ష్ / డార్విను ప్రోగ్రాములు=== *[[fink]] &ndash; The Fink package manager ==[[అప్లికేషను సాఫ్టువేరు]]== ===[[కంప్యూటరు ఆఫీసు |ఆఫీసు ]]=== *[[AbiWord]] *[[Gnumeric]] *[[OpenOffice.org]] *[[KOffice]] ===[[బహుళ మాధ్యమము]]=== *[[Audacity]] &ndash; Sound recording and editing program *[[GIMP]] &ndash; Powerful image manipulation package *[[GStreamer]] &ndash; Plugin-based multimedia framework *[[ImageMagick]] &ndash; Image conversion library *[[Inkscape]] &ndash; Vector graphics editor *[[mpg123]] &ndash; MP3 player *[[MPlayer]] &ndash; Video player *[[Rhythmbox]] &ndash; Audio jukebox similar to [[Apple Computer|Apple's]] [[iTunes]] *[[Rosegarden]] &ndash; Powerful [[digital audio workstation]] *[[SoX]] &ndash; Sound conversion tool *[[Totem (media player)|Totem]] &ndash; Media player *[[transcode]] &ndash; Flexible command-line media encoding tool *[[VLC media player]] &ndash; Video player *[[xine]] &ndash; Video Player *[[xmms]] &ndash; [[Winamp]]-like multimedia player ===[[వెబ్ జల్లెడలు]]=== *[[Dillo]] &ndash; Extremely light&ndash;weight web browser *[[Galeon]] &ndash; Light&ndash;weight old GNOME web browser *[[Epiphany (web browser)|Epiphany]] &ndash; Light&ndash;weight GNOME web browser *[[Konqueror]] &ndash; KDE web browser *[[Links (web browser)|Links]] &ndash; Console based web browser *[[ELinks]] &ndash; Enhanced links *[[Lynx (web browser)|lynx]] &ndash; Console based web browser *[[Mozilla Application Suite]] &ndash; Graphical cross platform web browser & email client *[[Mozilla Firefox]] &ndash; Extensible Web browser from [[Mozilla]] *[[Mozilla Thunderbird]] &ndash; Extensible [[Email client]] from [[Mozilla]] *[[Opera (web browser)|Opera]] &ndash; Web browser and [[Email client|e-mail client]] ===డెస్క్టాపు ప్రచురణ === *[[Groff]] &ndash; Traditional typesetting system *[[LaTeX]] &ndash; Popular [[TeX]] macro package for higher&ndash;level typesetting *[[lp (Unix)|lp]] &ndash; Print a file (on a line printer) *[[Passepartout (publishing)|Passepartout]] &ndash; Desktop publishing program *[[pr (Unix)|pr]] &ndash; Convert text files for printing *[[printf]] &ndash; Format and print data *[[Scribus]] &ndash; Desktop publishing program *[[TeX]] &ndash; High&ndash;quality macro&ndash;based typesetting system *[[troff]] &ndash; The original and standard Unix typesetting system ===[[డాటాబేశులు]]=== *[[DB2]] *[[Firebird (database server)|Firebird]] *[[MySQL]] *[[Oracle database|Oracle]] *[[PostgreSQL]] *[[Progress (DBMS)]] [http://www.progress.com] *[[SQLite]] *[[Sybase]] ===గణిత మరియు శాస్త్రీయ సాఫ్ట్వేరులు=== *[[maxima]] &ndash; Symbol manipulation program *[[Units (computer program)|units]] &ndash; Unit conversion program *[[GNU Octave | octave]] &ndash; Numerical computing language (mostly compatible with [[Matlab]]) and environment. ===డెస్క్టాపు ఉపకరణాలు === *[[dc (Unix)|dc]] &ndash; Reverse-Polish desk calculator which supports unlimited precision arithmetic *[[fortune_(program)|fortune]] &ndash; Fortune cookie program that prints a random quote *[[bc programming language|bc]] &ndash; An arbitrary precision calculator language with syntax similar to the C programming language. *[[cal (program)|cal]] &ndash; Displays a calendar ===రేడియో ఆసక్తి గలవారి కొరకు ఉపకరణాలు === *[http://savannah.nongnu.org/projects/tlf/ TLF] &ndash; Contest logging software *[http://jaime.robles.nu/klog/ KLog] &ndash; Logging software ==చూడండి == *[[List of UNIX daemons]] *[[List of GNU packages]] *[[List of open source software packages]] *[[List of KDE applications]] *[[List of GNOME applications]] *[[Comparison of UNIX commands]] == బాహ్య లింకులు == * [http://directory.fsf.org/ FSF/UNESCO Free Software Directory] &ndash; A catalog of useful free software * [http://freshmeat.net/browse/ Freshmeat software catalog] &ndash; The Web's largest index of Unix and cross-platform software * [http://sourceforge.net/ SourceForge] &ndash; The world's largest development and download repository of Open Source code and applications * [http://www.linuxlinks.com/Software/ Linux Links: Software] &ndash; Linux software catalog * [http://www.linux.org/apps/ Linux Online - Applications] &ndash; Linux software catalog [[Category:Lists of software|Unix programs]] [[Category:Unix software]] [[ar:&#1571;&#1608;&#1575;&#1605;&#1585; &#1610;&#1608;&#1606;&#1603;&#1587;]] [[de:Unix-Kommandos]] [[es:Lista de programas para Unix]] [[fr:Commandes UNIX]] [[pl:Polecenia systemu operacyjnego Unix]] [[pt:Lista de programas para Unix]] [[ru:&#1055;&#1088;&#1086;&#1075;&#1088;&#1072;&#1084;&#1084;&#1099; &#1102;&#1085;&#1080;&#1082;&#1089;-&#1087;&#1086;&#1076;&#1086;&#1073;&#1085;&#1099;&#1093; &#1086;&#1087;&#1077;&#1088;&#1072;&#1094;&#1080;&#1086;&#1085;&#1085;&#1099;&#1093; &#1089;&#1080;&#1089;&#1090;&#1077;&#1084;]] Talk:యునిక్ష్ ప్రోగ్రాముల చిట్టా 6023 16705 2005-12-26T09:53:34Z Chavakiran 19 The idea is to keep the command same in english - but give a telugu name in brackets (probable telugu name) and then explanation in telugu. So the link will contain english command name, as they are immence popular and that is that is going to be used finally. But for those applications with non commands also we will give english name and telugu name but link will be from telugu name and probably a redirection from the english name. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 09:53, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) లినక్సు పుస్తకముల చిట్టా 6024 17005 2005-12-29T10:37:59Z Chavakiran 19 {{wikibookspar||Linux Guide}} {{wikibookspar||Linux software howtos}} {{wikibookschapter|book=Guide to UNIX|chapter=Linux|name=Linux}} వర్గముల ఆధారముగా విభజించిన [[లినక్సు]] పుస్తకాల చిట్టా ==ప్రారంభకులకు == {{wikibookspar||Linux For Newbies}} *ఓ రియల్లీ [[లినక్సు కుక్ బుక్ ]] రచయత : కార్లా స్క్రోడర్ .ఐ యస్ బి యన్ 0596003919. * [[ది లినక్సు కుక్ బుక్ ]], రెండవ ముద్రణ, రచయత: మికాయిల్ స్టుట్జ్ ,ఎత్తులు, జిత్తులు, పద్దతులు - రోజువారీ ఉపయోగం కోసం ఐ యస్ బి యన్ 1593270313. == మధ్య స్థాయి వారికి == *ఓరియల్లీ [[లినక్సు సర్వర్ హాక్స్ ]]రచతత: మిట్చ్ టుల్లోచ్ . ఐ యస్ బి యన్ 0596004613. * ఓరియల్లీ [[లినక్సు సెక్యూరిటీ కుక్ బుక్ ]] రచయత: డేనియల్ జే బరట్ట్ ,రాబర్ట్ జీ బైర్న్స్ , రిచర్డ్ సిల్వరుమన్ .ఐ యస్ బి యన్ 0596003919. == ఉన్నత స్థాయి వారికి == * సెక్యూరింగు మరియు ఆప్టిమైజింగ్ లినక్సు :ది హాకింగ్ సొల్యుషన్ రచయత గెర్హార్డ్ మౌరాని .ఐ యస్ బి యన్ 0968879314. == లినక్సు డెస్కుటాపు == * ఓరియల్లీ [[లినక్సు డెస్క్టాపు హాక్స్ ]] రచయిత: జోనో బాకాన్ మరియు నికోలస్ పెట్రెలే . ఐ యస్ బి యన్ 0596009119. == ప్రోగ్రామింగు / అభివృద్ధి == * [http://lwn.net/Kernel/LDD3/ లినక్సు డివైసు డ్రైవర్లు ], మూడవ ముద్రణ రచయత: జొనాథన్ కోర్బెట్ ,అలెస్సండ్రో రుబిని మరియు గ్రెగ్ క్రోచ్ హార్ట్మన్ * [http://developer.gnome.org/doc/books/WGA/ జినోము అప్లికేషనులు వ్రాయడము] రచయత: జాన్ ఆర్ షీట్స్ * [http://www.catb.org/%7Eesr/writings/taoup/html/ ది ఆర్ట్ ఆఫ్ యునిక్స్ ప్రోగ్రామింగు ] రచయత: ఎరిక్ యస్ రేమాండు * [http://www.phptr.com/bookstore/product.asp?isbn=0131240722&rl=1 C++ క్యూ టీ ౩ తో జీయన్ యూ ప్రోగ్రామింగు ]రచయత: బ్రూస్ పెరెన్స్ ఐ యస్ బి యన్ 0131240722. ==పంపిణీలకు చెందిన == లినక్సు పంపిణీ సంస్థలవారీగా పుస్తకములు === క్నాప్పిక్సు === {{wikibookspar||Knowing Knoppix}} * O'reilly [[Knoppix Hacks]] By Kyle Rankin. ISBN 0596007876. * [http://www.pjls16812.pwp.blueyonder.co.uk/knowing-knoppix/index.html Knowing Knoppix] by Phil Jones Computers == సలహాలు మరియు యుక్తులు, జిత్తులు == * [http://hacks.oreilly.com/pub/q/all_hacks వినియోగదారులు సమర్పించిన అన్ని హాక్స్] చక్కగా వివిధ విషయముల వారీగా అమర్చబడినది * [http://souptonuts.sourceforge.net/how_to_linux_and_open_source.htm లినక్సు టిప్పులు ] రెండువందలకు పైబడిన లినక్సు ఎత్తులు రచయిత: మైక్ చిరికో * [http://www.tldp.org/HOWTO/Tips-HOWTO.html ది లినక్సు టిప్పుల 'ఎలా'] పాతదైనప్పటికీ కొన్ని కనుగొనడానికి కష్టమైన సూచనలు, సలహాలు, ఎత్తులూ, జిత్తులూ ఉన్నాయి * [http://www.cyberciti.biz/nixcraft/vivek/blogger/linux-tips-and-tricks.php లినక్సు ] ఎత్తులు, జిత్తుల సేకరణ ==బాహ్య సంపర్కాలు == * [http://www.phptr.com/series/series.asp?ser=335494 ఆల్ బ్రూస్ పెరెన్సు ఓపెన్ సోర్సు శ్రేణి పుస్తకాలు ] * [http://en.wikibooks.org/wiki/Wikibooks:Computing_bookshelf Wikibooks] కంప్యూటింగు పుస్తక అటక * [http://www.oreilly.com/openbook/ O'reilly] ఓపెన్ పుస్తక ప్రాజెక్టు * [http://www.techbooksforfree.com/linux.shtml Techbooksforfree.com's] ఉచిత పుస్తకాల చిట్టా * [http://tldp.org/ ది లినక్సు డాక్యుమెంటేషను ప్రాజెక్టు ] [[లినక్సు డాక్యుమెంటేషను ప్రాజెక్టు ]] [http://tldp.org/guides.html గైడులు ] లినక్సు జర్నలు 6025 16709 2005-12-26T10:05:21Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} '''Linux Journal''' is a monthly [[magazine]] published by [[SpecializedSystemsConsultants]] (SSC) of [[Seattle]], first published in March 1994. Linux Journal publishes articles on all levels of developing and using [[Linux]] and the software that runs on it, including everything from how to write [[device drivers]] to how to edit photos with [[The Gimp]]. Most articles are fairly technical, and it helps to have a working knowledge of [[C programming language|C]] to get the most out of it. Linux Journal does run some user-level and business articles in every issue, and sections called ''Up Front'' and ''EOF'' tend to be less technical. The Linux Journal web site has the entire magazine archive available to subscribers and articles from older issues and some online-only content available to all. The current Editor in Chief of Linux Journal is [[Nicholas Petreley]]. [[Doc Searls]] is one of Linux Journal's most well known writers. Doc has written for Linux Journal since early in its history. ==External links== *[http://www.linuxjournal.com/ Linux Journal] *[http://www.flickr.com/groups/linuxjournal/ Linux Journal Photo Group on Flickr] [[Category:Computer magazines]] [[Category:Free software websites]] లినక్సు మాగజైను 6026 16710 2005-12-26T10:06:38Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} '''''Linux Magazin''''' ({{ISSN|1432-640X}}) is a German [[professional journal]]. It addresses itself to readers who work professionally with the [[Linux]] operating system. The Linux Magazin is the second oldest magazine about Linux in the [[world]]. The first issue appeared in October [[1994]] as information paper for the [[DELUG]]. The slogan of the magazine is „Die Zeitschrift für Linux-Professionals“ (German for The magazine for Linux-Professionals). == Frequency == The magazine is published every first thursday of the month. One issue costs since issue 11/2004 5,50 EUR in Germany, 6,30 EUR in Austria, 11,00 sfr in Switzerland and R$ 14,90 in Brazil (or EUR 6,50 in Portugal). == Publisher == The magazine is published by the [[Linux New Media AG]]. == Other Languages == Linux Magazine is also published in [[English language|English]], [[Polish language|Polish]], [[Romanian language|Romanian]], [[Brazilian Portuguese]] and [[Spanish language|Spanish]]. == External links == * [http://www.linux-magazin.de/ Official website] * [http://www.linuxnewmedia.de Linux New Media AG] * [http://www.linux-magazine.es Linux Magazine in Spanish] * [http://www.linux-magazin.ro/ Linux Magazine in Romanian] * [http://www.linux-magazin.pl/ Linux Magazine in Polish] * [http://www.linux-magazin.br/ Linux Magazine in Brazilian Portuguese] {{mag-stub}} [[Category:Computer magazines]][[Category:Linux]] [[de:Linux-Magazin]] లినక్సు ఫార్మటు 6027 17528 2006-01-06T09:32:49Z Chavakiran 19 '''లినక్సు ఫార్మటు ''', ఇది బ్రిటను మొదటి లినక్సు పత్రిక! అంతే కాకుండా బ్రిటనులో ఇది ప్రస్తుతము అత్యధికంగా అమ్ముడవుతున్న పత్రిక. ఒక్క బ్రిటను మాత్రమే కాకుండా ప్రపంచంలోని చాలా దేశాలకు దీనిని ఎగుమతి చేస్తున్నారు. ఈ పత్రికలో కూడా ఇతర కంప్యూటరు పత్రికలలాగానే అన్ని విషయాలూ ఉంటాయి, కానీ ఇవి లినక్సు వినియోగదారులకోసం ప్రత్యేకంగా వ్రాస్తారు. ఇందులో రివ్యూలు, సాంకేతిక విషయాలు, ట్యుటోరియల్లు (?తెలుగు?) మొదలగున్నవి ఉంటాయి. ఈ పత్రికలో వ్యాసాలు అన్ని స్థాయిలలోని వినియోగదారుల కోసం వ్రాస్తారు. ఈ పత్రిక ప్రతి సంవత్సరం పదమూడు పర్యాయములు ప్రచురిస్తారు. పత్రికతో పాటూ ఒక సీ డీ లేదా డీవీడీ వస్తుంది. ఈ సీడీలలో ఏదో ఒక పంపిణీ లినక్సు వస్తుంది. ఈ పత్రిక ఫూచరు పబ్లిషింగు వారు పబిషు చేస్తున్నారు. ఇది 1999 లో ప్రారంభమయినది. ఇంకా ఈ పత్రికను ఇటలీ, గ్రీసు, రష్యా భాషలల్నోనికి తర్జుమా చేస్తున్నారు. ==బయటి లింకులు== * [http://www.linuxformat.co.uk/ అధికారిక సైటు] * [http://msa.section.me.uk/lxf/ వ్యాసాల జాబితా] [[Category:కంప్యూటరు పత్రికలు]] [[Category:లినక్సు]] Wikipedia:WikiProject/లినక్సు 6028 17530 2006-01-06T09:33:28Z Chavakiran 19 /* Completed */ ==Members== [[User:Chavakiran|Chavakiran]] ==Goal== The goal of this project is to Translate linux related essays from english wikipedia. ===sub goal=== add related technical essays from time to time and translate them to telugu. Particularly those linked from the essays of main goal above. ==current status== #[[లినక్సు]] is translated 60 % (rough estimate) #different templates added from time to time. ===Completed=== *[[లినక్సు పుస్తకముల చిట్టా]] *[[లినక్సు ఏకీకరణ ]] * [[లినక్సు ఫార్మటు ]] ===Being Trasnlated=== #[[లినక్సు]] ===Need to Start translation=== ====Small Essays==== *[[అనుమతి నియంత్రణ చిట్టా]] (Access control list)) *[[ఐ పాడ్ లినక్సు ]] *[[షెల్లు ఖాతా ]] (Shell account) *[[పీయస్ 2 లినక్సు]] * [[లినక్సు జర్నలు]] * [[లినక్సు మాగజైను]] ====Large Essays==== *[[లినక్సు పంపిణీ సంస్థల చిట్టా]] *[[లినక్సు పంపిణీ సంస్థల పోలికలు ]] *[[లైవు సీడీ]] *[[వీయం లినక్సు ]] *[[ఫైలు సిస్టముల చిట్టా]] *[[యునిక్ష్ ప్రోగ్రాముల చిట్టా]] [[Category:వికిప్రాజెక్టులు]] అనుమతి నియంత్రణ చిట్టా 6029 16725 2005-12-26T11:09:02Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} The '''access control list''' ('''ACL''') is a concept in [[computer security]] used to enforce [[privilege separation]]. It is a means of determining the appropriate [[access rights]] to a given [[object]] depending on certain aspects of the [[process]] that is making the request, principally the process's [[user]] [[identity]] (in [[POSIX]], effective [[User identifier (Unix)|UID]]). The list is a [[data structure]], usually a table, containing entries that specify individual user or group rights to specific system objects, such as a program, a process, or a file. These entries are known as access control entries (ACE) in the [[Microsoft Windows]] and [[OpenVMS]] operating systems. Each accessible object contains an identifier to its ACL. The privileges or permissions determine specific access rights, such as whether a user can read from, write to or execute an object. In some implementations an ACE can control whether or not a user, or group of users, may alter the ACL on an object. The native support for ACLs in OpenBSD/NetBSD is called [[systrace]], in FreeBSD [[TrustedBSD]], in Solaris [[TrustedSolaris]] and in [[Mac OS X]] and [[Linux]] just access control lists. The ACL is a concept with several different implementations in various operating systems, although there is a POSIX "standard" (the POSIX security drafts, .1e and .2c, were withdrawn when it became clear their scope was too wide and the work would not complete, but the well-developed parts defining ACLs have been widely implemented and are known as "POSIX ACLs"). ACL implementations can be quite complex. ACLs can apply to objects, directories and other containers, and for the objects and the containers created within this container. ACLs cannot implement all of the security measures that one might wish to have on all systems, and a fine-grained [[capability (computer science)|capability]]-based operating system may be a better approach, with the authority transferred from the objects being accessed to the objects seeking access &mdash; allowing for much finer-grained control. In [[Computer network|networking]], the term '''Access Control List''' ('''ACL''') refers to a list of [[port (computing)|port]]s and services that are available on a [[host]], each with a list of hosts and/or networks permitted to use the service. Both individual [[server]]s as well as [[router]]s can have access lists. Access lists are used to control both inbound and outbound traffic, and in this context they are similar to [[firewall (networking)|firewall]]s. {{FOLDOC}} ==External links== * [http://www.suse.de/~agruen/acl/linux-acls/online/ POSIX Access Control Lists on Linux] * [http://www.subnet-calculator.com/wildcard.php Online ACL Wildcard Mask Calculator for Access Control Lists] * [http://www.c2.com/cgi/wiki?AccessControlList C2-Wiki Discussion and Relational Implementation] * [http://searchsecurity.techtarget.com/sDefinition/0,,sid14_gci213757,00.html Definition] * [http://phpgacl.sourceforge.net/ Generic Access Control Lists] * [http://wiki.kaspersandberg.com/doku.php?id=howtos:acl Easy and detailed ACL howto for linux] * Article "[http://msdn.microsoft.com/msdnmag/issues/05/03/SecurityBriefs/default.aspx Security Briefs: Access Control List Editing in .NET]" by [[Keith Brown]] [[Category:Computer security]] [[Category:System administration]] [[de:Access Control List]] [[fr:Access Control List]] [[it:Lista di controllo degli accessi]] [[pl:Access Control List]] [[ru:ACL]] లినక్సు పంపిణీ సంస్థల చిట్టా 6030 18775 2006-01-18T21:04:18Z 86.135.205.172 /* External links */ {{అనువాదము}} {{cleanup-date|November 2005}}{{advertisement}} The following is a list of [[Linux distribution]]s. ==Foreword== {{mergeto|Linux distribution}} The examples of major Linux distributions in desktop and server areas are [[Debian]] GNU/Linux, [[Fedora Core]] and [[Gentoo Linux]], [[Mandriva Linux]] and [[Slackware]], but there are hundreds of other distributions that exist and are available. Recently, so-called [[Live CD]] distributions have appeared, like [[Knoppix]] which popularized the "Linux on CD / Try it before install" concept invented for the defunct Yggdrasil distribution. After Knoppix, the Live CD success and ideas have been spread widely in various forms. Among these Live CDs, Kanotix and Mepis, for example then became popular. The following is a list of major Linux distributions for reference. <!-- On commercial scene for people who do not have prior Linux experince and expect to see windows-a-like turnkey operating system with graphical utilities to manage the daily tasks, the pioneers in this area have been Red Hat Linux (currently the community [[Fedora Project]]), SUSE, Mandriva, Xandros and Linspire. --> <!-- If you're interested in one of the distributions below, you should consider its popularity and longevity. [http://www.distrowatch.com DistroWatch] is a dedicated page that keeps track of the current status of the Linux and BSD distributions. If you're wondering which of these distributions you should "try", one option is to look at Distrowatch's hit counter (to the right) and go with the most popular. You're more likely to find support in the form of user forums, [[Wiki]], [[IRC]] and [[FAQ]] pages for a more popular distribution than for a distribution with lesser momentum or a smaller user base. --> ==[[deb (file format)|deb]]-based free distributions == * '''[[Adamantix]]''': A Debian-based distribution focusing on security. See [http://distrowatch.com/adamantix track record]. * '''[[Amber Linux]]''': A Debian-based distribution tailored specifically to the needs of Latvian users. See [http://distrowatch.com/amber track record]. * '''[[Bonzai Linux]]''' (formerly known as miniwoody): 180 MB distribution, [[KDE]] desktop. Documentation mostly in German. See [http://distrowatch.com/bonzai track record]. * '''[[BeatrIX]]''': a compact (200M) distribution from the Czech Republic. Design goal is user-friendly desktop. See [http://distrowatch.com/beatrix track record]. *'''[[Debian]] GNU/Linux''': A distribution assembled by a large community of volunteers. Debian has a large selection of packages (over 15000) and supports a large number of hardware platforms. It previously had a reputation of being difficult to install but latest releases include a more easy-to-use text based installer, helping the situation somewhat. Debian is known to for being somewhat politically motivated; software that is not free is not usually tolerated in core Debian (e.g. LAME and other audio/video codecs). See [http://distrowatch.com/debian track record]. * '''[[Debian-BR-CDD]]''': Debian-BR-Custom Debian Distribution. [[GNOME]] desktop. See [http://cdd.debian-br.org/ homepage]. * '''[[DeveLinux]]''': A small [[live CD]] for developers, students and teachers based on Debian snapshot. It contains programming languages, compilers and web development environment using Apache, MySQL and PHP. See [http://katolaz.homeunix.net/wiki/wikka.php?wakka=DeveLinux homepage]. * '''[[GenieOS]]''': A CD to help new users to install 100% stock Debian along with common 3rd party plug-ins that are not distributable through the official Debian package repository (DVD player, [[Macromedia Flash|Flash]], Sun's [[Java platform|Java]], and [[Mplayer]]). Includes [[GNOME]] or [[KDE]] desktops. Previously known as [[Debian Pure]], but renamed at request of [[Debian]] developers to avoid confusion. See [http://genieos.toluenterprises.com/ homepage]. * '''[[Gnoppix]]''': A version of the Knoppix distribution that uses the [[GNOME]] desktop environment. This distribution has long release cycle and may integrate with Ubuntu in the future. See [http://distrowatch.com/gnoppix track record] and [http://www.debianpure.com/ homepage]. * '''[[Guadalinex]]''': An Ubuntu-based distribution promoted by the local government of [[Andalusia]], Spain for home users and schools (cf. EduLinux, Skolelinux). See [http://distrowatch.com/guadalinex track record]. * '''[[Hiweed]]''': An Chinese distribution based on Debian GNU/Linux. See [http://distrowatch.com/hiweed track record]. * '''[[Kanotix]]''': A [[live CD]] version of Debian based on Knoppix that can also be installed to a hard-drive. Known for its excellent hardware support and desktop integration among laptops where many suggest Kanotix over Mepis. [[GNOME]] desktop. See [http://distrowatch.com/kanotix track record]. * '''[[Knoppix]]''': The first [[live CD]] (later DVD) version of Debian GNU/Linux whom many have copied since. Usable after booting from the CD image and comes with a large amount of software. Boot time is somewhat lengthy in all Knoppix based distributions due to extensive hardware detection. See [http://distrowatch.com/knoppix track record]. * '''[[Kurumin]]''': A version of the Knoppix distribution designed for [[Brazil|Brazilian]] users. See [http://distrowatch.com/kurumin track record]. * '''[[Kalango Linux|Kalango]]''': Another great [[Brazilian]] Knoppix based distribution with strong visual appeal. * '''[[LinEx]]''': A distribution promoted by the government of [[Extremadura]], Spain. See [http://distrowatch.com/linex track record]. (POSSIBLY INACTIVE: last release 2004) * '''[[Loco Linux]]''': An [[Argentine]] Linux distribution based on Debian GNU/Linux. See [http://distrowatch.com/loco track record]. * '''[[Morphix]]''': A [[LiveCD]] distribution with different flavours, including [[GNOME]]. Often found being used as a base for other custom live distribution such as Clusterix, PHlAK or Gnix (to name three). See [http://distrowatch.com/morphix track record]. * '''[[NepaLinux]]''': A Debian and Morphix based distribution focused for Desktop usage in Nepali language computing. See [http://www.nepalinux.org/wiki/index.php/Main_Page homepage]. * '''[[PingOO]]''': A French distribution aimed at local communities, public organizations, schools, etc. It comes in three editions: PingOO Communication Server, PingOO Secure Server and PingOO File Server. Includes [[GNOME]] or [[KDE]] desktops. See [http://www.pingoo.org/ homepage]. * '''[[Skolelinux]]''': A Debian-based distribution started in Norway as an affordable [[thin client]] distribution for schools (cf. EduLinux, Guadalinex). See [http://distrowatch.com/skolelinux track record]. * '''[[Sun Wah RAYS LX]]''': A desktop distribution developed in [[China]]. * '''[[Symphony OS]]''': A Kanotix-based distribution which includes [[Mezzo (desktop environment)|Mezzo]] desktop which is unlike anything seen before; it uses corners for tasks and background for menus (something like SuperKaramba). See [http://distrowatch.com/symphony track record]. * '''[[Ubuntu Linux|Ubuntu]]''' Linux: A distribution based on Debian and sponsored by [[Canonical Ltd]]. Uses own package repositories which should not be mixed with Debian repositories; the idea is to take snapshots of Debian in regular intervals and offer complete and polished Desktop. Considered the highest rising star among Debian based distributions. [[GNOME]] desktop is default but [[KDE]] available as package. See [http://fridge.ubuntu.com/ portal] and [http://distrowatch.com/ubuntu track record]. ::* '''[[Ubuntu Linux|Ubuntu]] Server''': A version of the Ubuntu distribution designed especially for server environments. It is slim installation occupying just 400 megabytes with no Window managers. First [http://lists.ubuntu.com/archives/ubuntu-announce/2005-October/000042.html announced] in 2005. ::* '''[[Edubuntu]] Linux''': [http://www.edubuntu.org/ A version] of the Ubuntu distribution for Education including LTSP. ::* '''[[Kubuntu]] Linux''': [http://kubuntu.org A 3rd party Ubuntu derivate] distribution that uses the [[KDE]] desktop environment. ::* '''[[Xubuntu]] Linux''': [https://wiki.ubuntu.com/Xubuntu A 3rd party Ubuntu derivate] distribution that uses the [[Xfce]] desktop environment. ::* '''[[De2]]''': Debian Depok. A 3rd party Ubuntu derivate in Indonesian. See [http://komo.vlsm.org/de2/ homepage]. * '''[[Zen Linux]]''': A [[LiveCD]]. Desktops available are [[GNOME]] and [[KDE]]. See [http://distrowatch.com/zen track record]. ==[[RPM Package Manager|RPM]]-based free distributions == * '''[[aLinux]]''': A distribution for home use equivalent to Windows XP Home (formerly Peanut Linux). * '''[[ALT Linux]]''': A collection of popular [[Cyrillic]]-based distributions, such as Master, Compact, Junior, and Castle. [[APT package management tool]]. * '''[[Ark Linux]]''': A distribution that is focused on ease of use and ease of learning, while remaining technically sane. * '''[[ASPLinux]]''': A distribution that provides support for [[Russian language|Russian]] and other Cyrillic languages. * '''[[Aurox]]''': a Linux distribution with emphasis on support for several European languages. * '''[[Berry Linux]]''': A medium [[Fedora Core]] based distribution that provides support in Japanese and English. * '''[[BLAG Linux and GNU]]''': A distribution designed to provide many features while remaining within the size of one CD. * '''[[Caixa Mágica]]''': "The Portuguese distribution of Linux". * '''[[cAos Linux]]''': Diversely managed by the community, general purpose, lightweight (fast and can be suitable for running on older hardware) and easily customizable * '''[[CentOS]]''': Community supported distribution which aims to be 100% compatible with the [[Red Hat Enterprise Linux]] distribution without Red Hat branding and various copyrighted software * '''[[Cobind]] Desktop''' * '''[[Conectiva]]''': A [[Brazil|Brazilian]] company merged with [[Mandriva Linux]]. *'''[[EduLinux]]''': A distribution for educational purposes (cf. Guadalinex, Skolelinux ). * '''[[Fedora Core]]''': A general purpose distro for workstation, desktop and server use. Developed by [[Red Hat]] and the community. * '''[[Fox Linux]]''': A [[Fedora Core]]-based distribution made in Italy, stable and simple to use, designed for basic home computing tasks: browsing the Web, writing and printing documents, using multimedia and burning discs. * '''[[Linux Mobile System]]''': A [[Fedora Core]]-based distribution designed to boot from [[USB Mass Storage]] devices, such as [[keydrive]]s. * '''[[Magic Linux]]''': An easy-to-use distribution for Chinese users. * '''[[PCLinuxOS]]''': An easy-to-use [[LiveCD]] distribution which can be installed to hard drive. Originally based on [[Mandriva Linux|Mandrake 9.2]] but since pursued its own course of development while remaining an [[RPM Package Manager|RPM]]-based distribution. Includes [[Advanced Packaging Tool|APT package management tool]] from [[Debian]] together with its [[Synaptic Package Manager|Synaptic]] [[GUI]] frontend. * '''[[PCQLinux2005]]''': A distribution made by the Indian magazine [[PCQuest]], based on Fedora Core. * '''[[PLD Linux Distribution]]''': A Polish distribution intended for more advanced users, while remaining more convenient than Slackware or Gentoo. * '''[[QiLinux]]''': made in Italy, completely from scratch. The QiLinux staff has developed a desktop and live version as well as a server and advanced server version. * '''[[Red Flag Linux]]''': A distribution developed in China and optimised for the Chinese market. * '''[[Scientific Linux]]''': A distribution, solely recompiled from the source distributed under GPL by a commercial Red Hat Enterprise Linux (in [[#RPM-based distributions|RPM-based distributions]]). * '''[[Sesco Linux]]''': A secure Linux distribution, solely recompiled from the source distributed under GPL by Sesco information Systems Inc., (in [[#RPM-based distributions|RPM-based distributions]]). * '''[[Tinfoil Hat Linux]]''': A distribution for the security-conscious and paranoid. * '''[[Trustix]]''': A somewhat-hardened distribution focused on security. Contrast SELinux, from [[NSA]], which is a set of kernel modifications, not a distribution, and cannot be used alone, however. * '''[[Vine Linux]]''': A Japanese distribution based on Red Hat Linux. * '''[[White Box Enterprise Linux]]''': A distribution designed to be 100% binary-compatible with Red Hat Enterprise Linux 3. * '''[[Yellow_Dog_Linux|Yellow Dog]]''': A Red Hat Linux-based distribution for the [[PowerPC]] platform. * '''[[YOPER]]''': "Your Operating System", a desktop distribution from [[New Zealand]]. ==[[Slackware]]-based free distributions == * '''[[DARKSTAR Linux|DARKSTAR]]''': a very configurable Linux based on Slack made in Romania. See [http://www.darkstarlinux.ro/ track record]. * '''[[Frugalware]]''': general purpose Linux distribution, designed for intermediate users. See [http://www.distrowatch.com/frugalware track record]. * '''[[Kate OS]]''': A Slackware based lightweight, [[Polish language|Polish]] language distribution. See [http://www.distrowatch.com/kate track record]. * '''[[Plamo Linux]]''': A Slackware based Japanese distribution. * '''[[Slackware]]''': The oldest Linux distribution still maintained. Slackware packages are tar/gziped files with the extension .tgz. * '''[[SLAX]]''': A Slackware based small [[live CD]] which can also be installed on [[keydrive]]. No hard drive install. See [http://www.distrowatch.com/slax track record]. * '''[[Ultima Linux]]''': Customized distro by [[User:Martinultima|Martin Ultima]]. * '''[[Vector Linux]]''' * '''[[Zenwalk Linux|Zenwalk Linux ''(formerly MiniSlack)'']]''': A Slackware based optimized distribution featuring XFCE as the default desktop, Gnome libraries, the new reiserfs filesystem, and new kernel. See [http://www.distrowatch.com/zenwalk track record]. ==Distributions using other packaging systems== * '''[[Arch Linux]]''': An i686-optimized Linux distribution targeted at competent Linux users. Uses [[pacman]] utility to update packages. * '''[[CRUX]]''': CRUX is a lightweight, i686-optimized Linux distribution targeted at experienced Linux users. The primary focus of this distribution is "keep it simple", which is reflected in a simple tar.gz-based package system, BSD-style initscripts, and a relatively small collection of trimmed packages * '''[[Foresight Linux]]''': A distribution built around the quite new packaging system [[Conary]]. * '''[[Gentoo_Linux|Gentoo]]''': A distribution intended for enthusiasts and professionals with its own package management system called [[Portage (software)|Portage]]. Gentoo focuses on the compilation of [[source code]] rather than the distribution of binary packages, which is expected to make applications to run faster. * '''[[GoboLinux]]''': An alternative Linux distribution which redefines the entire [[file system]] hierarchy by installing everything belonging to one application in one subfolder under /Programs, and using symlinks from /System and its subfolders to point to the proper files. * '''[[Heretix]]''': The successor of RubyX, management of this distribution is done via the [[Ruby programming language]]. Packagement is handled via Ruby as well, with packages being installed in one folder under /pkg. (Currently, June 2005, in very very early beta stage) * '''[[ImpiLinux]]''': A [[South Africa]]n distribution that focuses on the needs of African users. See [http://impilinux.co.za/ homepage] (inactive as of 2005-10-15) * '''[[Jedi_Linux|Jedi GNU/Linux]]''': A source-based GNU/Linux Metadistribution which is built around the [[force-get]] package manager. It is currently in a beta-state (as of June 2005) but is in constant development. * '''[[Linux From Scratch]]''': A document specifying the process of compiling an entire Linux system from scratch, adjusted by whoever creates "his/her own personal Linux system". (not a distribution). * '''[[Lunar Linux]]''': A source code-based distribution descended from Sorcerer GNU/Linux. * '''[[MkLinux]]''': A distribution for [[PowerPC]] systems that runs the Linux kernel as a server on top of the [[Mach microkernel]]. * '''[[Onebase Linux]]''': A distribution intended for a broad range of users. * '''[[Sorcerer GNU/Linux]]''': A source code-based distribution. * '''[[Source Mage GNU/Linux]]''': A source code-based distribution, descended from Sorcerer GNU/Linux. * '''[[Underground Desktop]]''': a desktop distribution based on [[Arch Linux]], i686 optimized and with [[KDE]] desktop. See [http://www.ludos.org/ homepage] * '''[[Ututo]]''': A Gentoo based distribution, made in Argentina. * '''[[VidaLinux]]''': A [[Gentoo_Linux|Gentoo]] based [[Linux_distribution|distribution]]. Is essentially [[Gentoo_Linux|Gentoo]] (it uses [[Portage (software)|Portage]] and [[Ebuild|ebuilds]]), but uses [[Anaconda_installer|Anaconda]] to install. ==Small or lightweight distributions for use with older machines== Most of the mini distributions offer both harddisk and [[Keydrive]] installation choices. * '''[[Austrumi]]''': A Latvian Live-CD mini-distribution. Supports English. Similar to [[Puppy Linux]], but more professional looking and includes a richer set of features. Is based on Slackware. See [http://distrowatch.com/austrumi track record]. * '''[[Basic Linux (BL)]]'''. Aimed at very low end and limited hardware, such as the 386/486 with 4Mb memory. Comes on 2 floppies instead of the more normal CD. Slackware based and extendable with programs directly from the Slackware repository. Most likely the "smallest" Linux distribution capable of running graphical desktop. * '''[[cAos Linux]]''': Diversely managed by the community, general purpose, lightweight (fast and can be suitable for running on older hardware) and easily customizable * '''[[Damn Small Linux]] (DSL)''': Grandfather of mini distributions. A [[live CD]] designed for [[MiniCD]] with a hard drive install option. Started as a personal project to see how many usable desktop applications could fit inside a business card size 50MB MiniCD. Over time it has grown into a considerably active community project. Refinements include a fully automated remote and local application installation system and a very versatile backup and restore system which may be used with any writable media including a hard drive, a floppy drive or a USB device. Uses Knoppix hardware detection which - although detecting most hardware selection - takes a relatively long time to boot. Includes own *.dsl packaging system, but offers options to use [[deb (file format)|deb]] package from Debian repositories to extend the system (use with caution). Uses [[Fluxbox]] window manager. See [http://distrowatch.com/damnsmall track record]. * '''[[Feather Linux]]''': Sharing similar goals as [[Damn Small Linux]], but not based on it (Feather is more closely related to [[Knoppix]]). Includes more software packages than [[Damn Small Linux|DSL]] raising the "small" limit to about 115MB. Uses [[Knoppix]]-based hardware detection and the [[Fluxbox]] window manager. Compatible with [[Debian]] packages (.deb).See [http://distrowatch.com/feather track record]. * '''[[Flonix USB Edition]]''': a light distro for nomad desktop that runs from USB [[Keydrive]]. This is a pure commercial distribution that can only be purchased pre-installed on USB sticks. * '''[[Knopperdisk]]''': New kid in the block. Aimed purely at USB sticks. (Gentoo based). See [http://distrowatch.com/knopperdisk track record]. * '''[[Puppy_Linux|Puppy Linux]]''': A unique mini distribution which boots 2-3 times faster than other mini distributions due to being based on [[Slackware]] and not [[Knoppix]]. Runs well under low-end PCs - even under 32MB RAM - with its ultra-minimalistic approach, where [[Damn Small Linux]] or [[Feather Linux]] would crawl. Contains very minimal set of utilities; e.g. earlier versions used busybox instead of bash to provide command line support. Managing the system to install new software requires more experience from average user. Uses Jwm windows-a-like window manager. See [http://distrowatch.com/puppy track record] * '''[[Stem Desktop]]''': A hybrid, which uses lightest packages from Debian repository together with few home grown [[deb (file format)|deb]] packages to build desktop (Fvwm95) which would consume very little memory. Designed for low-end hardware (266 MHz/64 MB/install on disk ~800 MB). Unlike other mini-distributions, this one does not have its own install CD. User needs to install stock Debian (aka "Debian proper") CD first without selecting any packages and then run a custom text based install script which builds the rest through open network connection. See [http://www.freshmeat.net/projects/stem-desktop project page]. * '''[[SPBLinux]]''': Mini-distribution for floppies and USB [[keydrive]]s. See [http://sourceforge.net/projects/spblinux/ project page]. * '''[[Vector Linux]]''': Medium-lightweight distro with a text based installer. Applications included function well on older computers. Available in both standard (minimalistic) and SOHO (Small Office/Home OFfice - with Open office,KDE etc; size 2GB) form. Deluxe (pay) version also available. The 'Dynamite' (800 MB) is the testing version. Simple package updater vlapt-get is less friendly than e.g. Debian's synaptic. Pros: includes java, flash, Open Office and is quite fast. Cons: not cutting edge (Slackware based). See [http://distrowatch.com/vector track record] ==Entirely- or partially-commercial distributions== * '''[[ASLinux Desktop]]''': A Debian-based distribution with [[KDE]] desktop tailored for Spanish speaking persons. Includes office, gaming, science and software development programs. See [http://distrowatch.com/aslinux track record]. * '''[[BlueCat Linux]]''': An implementation of the Linux model enhanced for use in embedded systems ranging from small consumer-type devices to large-scale, multi-CPU systems. * '''[[Libranet]]''': A [[Debian]]-based desktop distribution based upon and mostly compatible with Debian. The installation has hardware detection and the desktop has an 'adminmenu' (in both text and gui mode) to ease hardware and software configuration. The founder Jon Danzig [http://www.libranet.com/newsletter20050930 passed away 2005]. * '''[[Linspire]]''': Another desktop-oriented distribution, previously called '''Lindows''', based on Debian. Additional software is available from Linspire or via Debian's [[Advanced Packaging Tool|apt]] command, although compatibility with Debian is not guaranteed. Has significant [[proprietary software]]. * '''[[Mandriva Linux]]''' formerly known as '''[[Mandrakelinux]]'''. There are various products for servers, workstations, small businesses as well as individuals. Originally a [[Red Hat Linux]] variant optimized for [[Pentium]]-class CPUs, [[Mandriva Linux]] has since diverged to form its own distribution. While remaining entirely [[free software]], Mandriva's business model adds further enterprise-class support and services, mainly through a subscription basis, as well as a [[delayed release]] strategy for individual non-members of their [http://www.mandrivaclub.com club]. See [http://www.mandriva.com homepage] * '''[[MEPIS]]''': An easy-to-use [[Debian]]-based distribution which also runs as a [[LiveCD]], allowing you to try out MEPIS before you decide to install it on your hard drive. There are several flavors to choose from. See [http://www.mepis.org homepage]. ::*'''[[MEPIS Lite]]''' - An entry level version of desktop MEPIS designed for home users with smaller hardware requirements (Pentium II/128MB/2G install). ::*'''[[SimplyMEPIS]]''' - The official name for the "MEPIS" distribution. ::*'''[[MEPIS SoHoServer]]''' - A general purpose server based on the recent release of Debian. Includes preconfigured Apache, PHP, Perl, MySql, Proftpd, Bind, DHCPd, Postfix, Dovecot, Shorewall, Squid, DansGuardian, Webmin, Usermin etc. *'''[[Mobilinux]]''': By [[Montavista]] for smartphones. * '''[[Nitix]]''': Developed by Net Integration Technologies Inc., Nitix claims to be the first [[autonomic]] Linux-based server operating system. * '''[[Novell Linux Desktop]]''': A desktop-oriented Linux distribution supplied by [[Novell, Inc.]] ([http://www.novell.com/linux/ homepage]) and targeted at the business market. In 2004 [http://www.novell.com/news/press/archive/2003/11/pr03069.html Novell acquired] [[SUSE]] which is based in Nürnberg, Germany. SUSE is one of the most popular distributions in Europe. Like Red Hat Linux, it is a large distribution on several CDs/DVDs. Free ''Eval'' version are available that are virtually identical to commercial versions. Custom configuration tool YaST. ::* '''[[OpenSUSE]]''' - A branch which is open-source and community-based (2005). ::* '''[[SUSE Linux Enterprise Server]]''' - A server-oriented Linux distribution supplied by [[Novell, Inc.]] and targeted at the business market. * '''[[Open CoLinux]]''': Commercial version of virtualisation engine of Linux for Windows called [[colinux]]. Runs Debian based Linux inside Windows with KDE desktop. *'''[[Progeny Componentized Linux]]''': A Linux distribution developed by [[Progeny]], based on Debian, using Anaconda installer ported from Red Hat Linux. * '''[[Red Hat Enterprise Linux]]''': The solely-commercial distribution for server market. The inventor or RPM-packaging system for [[#RPM-based distributions|RPM-based distributions]]. See [http://www.redhat.com/ homepage] * '''[[Sun Wah RAYS LX]]''': A [[Debian]]-based desktop distribution, developed in [[China]]. * '''[[Turbolinux]]''': A popular distribution in Asia, based on Red Hat Linux. * '''[[Xandros]]''': Canadian based Xandros (based on the defunct Corel Linux) focuses on the desktop market and Windows compatibility. The Xandros distribution, unlike most others, may not be freely copied, as it contains [[proprietary software]] like the file manager, which allows direct copy-to-CD etc. Based on [[Debian]],Xandros is compatible with Debian's [[dpkg]] package management system. Professional, like Lindows and SUSE. See [http://www.xandros.com homepage]. * '''[[YES Linux]]''': A turnkey distribution that is specifically targeted to the Small office and Home office (SOHO). See [http://www.yeslinux.org homepage]. ==Special-purpose distributions== Some groups compile special purpose Linux distributions as turnkey [[firewall (networking)|firewalls]], for [[embedded system]]s, and for other special purposes. ; [[Asterisk@Home]] : Basically enables to quickly set up a VOIP server based on Asterisk Open Source PBX. ; [[Bootable business card]] : distros ; [[ClarkConnect]] : Router/firewall distribution ; [[Cooperative Linux]] : CoLinux is a virtualisation effort to run run Linux simultaneously along with Windows. CoLinux is similar to other virtualisation projects like Open source [[Xen (virtual machine monitor)]] project and commercial [[VMware]]. ; [[Coyote Linux]] : Router/firewall distribution ; [[DeMuDi]] : Multimedia distribution ; [[DeveLinux]] : A [[live CD]] distro for developers. It contains any kind of software which is useful to program and develop project. See [http://katolaz.homeunix.net/DeveLinux/ homepage]. ; [[devil-linux]] : firewall/router/server distribution running from CD ; [[dyne:bolic]] : Multimedia distribution ; [[ELKS Linux]] : The <u>E</u>mbeddable <u>L</u>inux <u>K</u>ernel <u>S</u>ubset ; [[Eisfair]] : small easy to install Internet-server[http://www.eisfair.org/english/eisfair.htm] ; [[Embedded Debian]] : ; [[Embedix]] : ; [[Familiar Linux]] : Distribution for iPAQ handhelds ; [[Fli4l]] : a single floppy ISDN, DSL and Ethernet-Router ; [[Flightlinux]] : A distribution for spacecraft ; [[FREESCO]] : a free replacement for commercial routers supporting up to 10 network cards and up to 10 modems. ; [[GeeXboX]] : Multimedia distribution ; [[Gibraltar (Linux distribution)|Gibraltar]] : Router/firewall distribution. See [http://distrowatch.com/gibraltar track record]. ; [[Hard Hat Linux]] : see MontaVista Linux ; [[Hikarunix]] : A distro solely for studying and playing the game of [[Go (board game)|Go]] ; [[IPCop]] : Router/firewall distribution ; [[iPodLinux]] : Embedded Linux firmware for the Apple iPod based on the [[microcontroller|µC]]Linux kernel ; [[KnoppMyth]] : Specialized Knoppix distribution for easy setup of the [[MythTV]] PVR software ; [[Linux floppydistro]] : ; [[MontaVista Linux]] : embedded systems distro by [[MontaVista|MontaVista Software]] ; [[NASLite]] : a floppy-based Linux designed to turn an old computer into a simple Network Attached Storage device ; [[Nethack Linux]] : floppy-based Linux for playing [[NetHack]][http://www.crash-override.net/nethacklinux.html] ; [[openMosix]] : a Linux kernel extension that links several single systems and forms one supercomputer ; [[OpenZaurus]] : Debian packages and ROM image for the [[Sharp Zaurus]] [[Personal digital assistant|PDA]]. See [http://www.openzaurus.org/ homepage]. ; [[PS2 Linux]] : [[Sony Computer Entertainment]] distribution released officially for the [[PlayStation 2]] [[video game]] console. <!--; [[Rocks Cluster Distribution]] : A distribution for building a [[High-performance computing]] [[computer cluster]].--> ; [[SELinux]] : <u>S</u>ecurity-<u>E</u>nhanced version of the Linux kernel (i.e., no distro as such) created by the [[National Security Agency|NSA]] ; [[Sentry Firewall]] : A firewall, server or [[intrusion detection system]] distribution ; [[SmoothWall]] : Router/firewall distribution ; [[The Linux Router Project]] : Router distribution ; [[TimeSys Linux]] : embedded systems distro by [[TimeSys]]. See [http://www.timesys.com homepage]. ; [[Tinfoil Hat Linux]] : Bootable floppy distribution focusing on extreme security ; [[tomsrtbt]] : Root boot disk ; [[Trinux]] : Security tools distribution ; [[Xebian]] : a distribution for the Xbox home gaming console, Fluxbox. See [http://www.xbox-linux.org/ homepage] ==Alternate platforms== Linux started life as an operating system for [[X86]]-compatible systems but has expanded to include numerous other computer processors. Various distributions cater to those other computer architectures. *[[Linux on zSeries]]: IBM mainframes *[[penguinppc.org]] [http://www.penguinppc.org]: Linux/ppc (POWER-based systems, e.g. IBM [[pSeries]], [[iSeries]], and newer [[Apple Macintosh]]) *[[Linux/m68k]] [http://www.linux-m68k.org/]: Motorola 680x0 series (older [[Apple Macintosh]], [[NeXT]], etc.) *[[UltraLinux]] [http://www.ultralinux.org/]: SPARC and UltraSPARC based systems, e.g. Sun Fire servers. ==Inactive or discontinued distributions== * '''[[Beehive (software)|Beehive]]'''. Last release 2002. * '''[[College Linux]]''': A Slackware-based distro from Robert Kennedy College, Delemont, Switzerland. Last release 2003. * '''[[EvilEntity]]''': A Slackware-based alternative to [[Microsoft Windows]]. Last release 2003. * '''[[Icepack Linux]]''': A [[user-friendliness|user-friendly]], full-featured operating system, pre-configured, well structured and easy to work with (RPM-based). Last release 2003. * '''[[Linux XP]]''': An easy-to-use distribution without the hassle of re-partitioning the hard drive and going through complicated processes of hardware configuration. Last release February 2004. * '''[[Lycoris]] Desktop/LX''': Fell down to one employee and then acquired by Mandriva. * '''[[Mastodon Linux]]''' [http://www.pell.portland.or.us/~orc/Mastodon/]: The last a.out Linux distribution. * '''[[Randlix]]''': A distribution fully compliant with the GPL but closed-source. Its whereabouts are unknown; the one English reference regarding it (according to Google) is located [http://librenix.com/?inode=2973 here] * '''[[Red Hat Linux]]''': Split into [[Fedora Core]] and [[Red Hat Enterprise Linux]]. The last official release was Red Hat Linux 9 in March 2003. * '''[[Softlanding Linux System]]''': One of the earliest distributions, developed from [[1992]]-[[1994]]; [[Slackware]] was originally based on it. * '''[[ThizLinux]]''' [http://www.thizlinux.com]: A HongKong based distribution provide services to Great China. Last release 2003. * '''[[United Linux]]''': A group of distributors who banded together to build a common base distribution, based on SuSE. United Linux has now ceased. * '''[[UserLinux]]''': commercial, GNOME. Never produced a release after conceptual agenda. Was superseded by Ubuntu. * '''[[Yggdrasil Linux|Yggdrasil]]''': One of the oldest Linux distributions, not updated since 1995. ==External links== * [http://www.debian.org/misc/children-distros List at Debian childrens at Debian's web page] * [http://distrowatch.org/stats.php?section=independence Distribution statistics "big picture" at DistroWatch] * [http://www.debianhelp.co.uk Debian Help] [[Category:Lists of software]] [[Category:Linux distributions|*]] [[Category:Linux]] [[cs:Seznam distribucí linuxu]] [[de:Liste von Linux-Distributionen]] [[ja:Linuxディストリビューション]] [[zh:Linux套件列表]] లినక్సు పంపిణీ సంస్థల పోలికలు 6031 16727 2005-12-26T11:10:50Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} The tables specifically do not include subjective viewpoints on the merits of each operating system. For this kind of information, please see [[operating system advocacy]]. To compare Linux distributions with other operating systems, please see [[comparison of operating systems]]. ==General== Basic general information about the distributions: creator/producer, release date/latest version, cost/license etc. {| border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse; text-align: center; width: 100%" |- style="background: #ececec;" ! !Creator !Producer !First Public Release (yyyy-MMMM-dd) !Predecessor !Latest Stable Version (Release Date) !Cost ([[United States dollar|USD]]) !Preferred [[software license|license]] !Target audience !Origin |- ! {{rh}} | [[aLinux]] | colspan="2" | Jay Klepacs | {{inc}} (pre-1999-08-19 (1.1)) | [[Red Hat Linux|Red Hat]] | 12.6 (2005-11-20) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server, [[Microsoft Windows|Windows]] users | [[Canada]] |- ! {{rh}} | [[Arch Linux|Arch]] | [[Judd Vinet]] | ''dev team'' | [[2002]]-[[March]] | none | 0.7 (2005-01-24) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[Canada]] |- ! {{rh}} | [[Asianux]] | [http://www.miraclelinux.com/ Miracle Linux], [[Red Flag Linux]], [http://www.haansoftlinux.com/ Haansoft] | ''dev team'' | [[2004]]-[[June]] | [[Red Hat Enterprise Linux|Red Hat Enterprise]] | 2.0 (2005-08-31) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Server, good for Desktop | East [[Asia]] |- ! {{rh}} | [[Aurox]] | Software-Wydawnictwo Sp. z&nbsp;oo | Aurox Sp. z&nbsp;oo | [[2002]]-[[September]] | [[Red Hat Linux|Red Hat]] | 10.2 (2005-04-18) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[Poland]] |- ! {{rh}} | [[CentOS]] | [[cAos Linux|cAos Project]] | [[CentOS|CentOS Project]] | [[2004]]-[[May]] | [[Red Hat Enterprise Linux|Red Hat Enterprise]] | 4.2 (2005-10-12) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Damn Small Linux|Damn Small]] | [[John Andrews]] | ''dev team'' | [[2003]] | [[Knoppix]] | 2.0 (2005-11-20) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[DARKSTAR Linux|DARKSTAR]] | ''DARKSTAR Linux Project'' | ''DARKSTAR Linux Project'' | [[2004]]-[[February]] | [[Slackware]] | 1.0-DOT3 (2005-06-14) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[Romania]] |- ! {{rh}} | [[Debian]] | [[Ian Murdock]] | [[Debian Project]] | [[1993]]-[[August]] | none | 3.1 (''sarge'') (2005-06-06) | Free | any [[Debian Free Software Guidelines|DFSG]]-free | Desktop, Workstation, Server | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[DeMuDi]] | ''dev team'' | [[AGNULA]] | [[2002]]-[[April]] | [[Debian]] | 1.2.1 (2005-11-03) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | [[DAW]], Desktop, Workstation | [[Europe]] |- ! {{rh}} | [[dyne:bolic]] | colspan="2" | [[Jaromil]] | [[2001]]-[[June]] | none | 1.4.1 (2005-03-15) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | [[Microsoft Windows|Windows]] users, [[DAW]], Desktop, Workstation | [[Italy]] |- ! {{rh}} | [[Fedora Core]] | colspan="2" | [[Fedora Project]] | [[2003]]-[[November]] | [[Red Hat Linux|Red Hat]] | 4 (''Stentz'') (2005-06-13) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Fox Linux]] | colspan="2" |Dev team, supported by ILDN network | 0.5 (2004-09-30) | [[Fedora_Core|Fedora]] | 0.8 (2005-05-24) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, | [[Italy]] |- ! {{rh}} | [[Frugalware]] | [[Miklós Vajna]] | ''dev team'' | [[2004]]-[[September]] | [[Slackware]] | 0.3 (Trantor) (2005-10-13) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[Hungary]] |- ! {{rh}} | [[Gentoo Linux|Gentoo]] | [[Daniel Robbins (Gentoo Linux founder)|Daniel Robbins]] | [[Gentoo Foundation]], Inc. | [[2002]]-[[March]] | none | 2005.1-r1 (2005-11-21) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server, Enthusiast | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Gnoppix]] | [[Klaus Knopper]] | ''dev team'' | {{inc}} (pre-2003-07-17 (0.4)) | [[Debian]], [[Knoppix]] & [[Ubuntu Linux|Ubuntu]] | 2.12.b1 (2005-09-07) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, [[Microsoft Windows|Windows]] users | [[Germany]] |- ! {{rh}} | [[GoboLinux]] | [[Hisham Muhammad]], [[André Detsch]] | ''dev team'' | [[2002]]-[[June]] | none | 012 (2005-06-06) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[Brazil]] |- ! {{rh}} | [[ImpiLinux]] | [[Gauteng Linux Users Group]] | ImpiLinux (Pty) Ltd. | [[2003]]-[[November]] | [[Debian]], [[Gnoppix]], [[Knoppix]] & [[Ubuntu Linux|Ubuntu]] | 2005 UP2 (2005-06) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[South Africa]] |- ! {{rh}} | [[Kanotix]] | Kano | {{inc}} | {{inc}} | [[Knoppix]] | 2005-3 (2005-06-06) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, [[Microsoft Windows|Windows]] users | [[Germany]] |- ! {{rh}} | [[Knoppix]] | [[Klaus Knopper]] | ''dev team'' | {{inc}} (pre-2003-01-19 (3.1)) | [[Debian]] | 4.0.2 (2005-09-23) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, [[Microsoft Windows|Windows]] users | [[Germany]] |- ! {{rh}} | [[Kurumin Linux|Kurumin]] | [[Carlos Morimoto]] | {{inc}} | [[2003]]-[[January]] | [[Knoppix]] | 5.0 (2005) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop | [[Brazil]] |- ! {{rh}} | [[Linspire]] | Lindows.com, Inc. | Linspire, Inc | [[2002]]-[[March]] | [[Debian]] | 5-0 (2005-03-16) | $49.95 | [[GNU General Public License|GPL]]/Commercial | Desktop, [[Microsoft Windows|Windows]] users | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Lunar Linux|Lunar]] | [[Chuck Mead]], Lunar Penguin Project | ''dev team'' | [[2002]]-[[March]] | [[Sorcerer (Linux distribution)|Sorcerer]] | 1.5.1 (2005-08-23) | Free | [[Open_Source_Initiative|OSI]] Approved | Workstation, Server, Enthusiast | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Lycoris|Lycoris Desktop/LX]] | Redmond Linux Corp. | Lycoris, Inc., [[Mandriva]] S.A. | [[2001]]-[[December]] | [[Caldera OpenLinux]] | 1.4 | $40-$75 | [http://lycoris.com/products/desktoplx/license.php Lycoris License] | Workstation | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Mandriva Linux|Mandriva]] | Mandrakesoft S.A. | Mandriva S.A. | [[1998]]-[[July 23|July-23]] (5.1 (''venice'')) | [[Red Hat Linux|Red Hat]] | 2006 (2005-10-06) | Free (Download edition) | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server | [[France]] |- ! {{rh}} | [[MEPIS]] | [[Warren Woodford]] | MEPIS LLC. | [[2003]]-[[September 05|September-05]] | [[Debian]] | SimplyMEPIS 3.3.1-1 (2005-06-12) | Free (Download edition) | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server | [[USA]] |- ! {{rh}} | [[PCLinuxOS]] | [[Texstar]] | ''dev team'' | [[2003]]-[[October]] | [[Mandriva Linux|Mandriva]] | Preview .92 | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop | [[Texas]], [[USA]] |- ! {{rh}} | [[PLD Linux Distribution]] | colspan="2" | [[PLD Linux Distribution]] | [[2002]]-[[November 19|November-19]] | none | 1.99 (2004) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[Poland]] |- ! {{rh}} | [[Puppy Linux|Puppy]] | [[Barry Kauler]] | Puppy Foundation | [[2002]]-[[July 12|July-12]] (0.4) | none | 1.0.6 (2005-11-07) | Free | [[GNU General Public License|GPL]]/[[LGPL]] | Beginners, Desktop, Embedded, Enthusiast | [[Australia]] |- ! {{rh}} | [[Red Flag Linux|Red Flag]] | Institute of Software, Chinese Academy of Sciences, NewMargin Venture Capital | Red Flag Software Co., Ltd. | [[1999]]-[[September 20|September-20]] | [[Red Hat Linux|Red Hat]] | 5.0 (2005-11-11) | Free, desktop version | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[China]] |- ! {{rh}} | [[Red Hat Linux|Red Hat]] | [[Red Hat]] | Died @ [[2004]]-[[April 30|April-30]] | [[1995]]-[[May 13|May-13]] (1.0) | {{inc}} | 9 (''Shrike'') (2003-03-31) | $40, Obsolete | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | [[USA]] |- ! {{rh}} | [[Red Hat Enterprise Linux|Red Hat Enterprise]] | colspan="2" | [[Red Hat]] & [[Fedora Project]] | [[2000]]-[[March 27|March-27]] (RHL 6.2E (''Zoot'')) | [[Red Hat Linux|Red Hat]] | RHEL 4 (''Nahant'') (2005-02-15) | $180-2,500 | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server, Businesses | [[USA]] |- ! {{rh}} | [[Scientific Linux|Scientific]] | colspan="2" | [[CERN]], [[Fermilab]], ''dev team'' | [[2004]]-[[October]] | [[Fermi Linux LTS|Fermi (LTS)]] & [[Red Hat Linux|Red Hat]]/[[Red Hat Enterprise Linux|RHEL]] | 4.2 (''Beryllium'') (2005-11-22) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server | [[Switzerland]], [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Slackware]] | [[Patrick Volkerding]] | ''dev team'' | [[1993]]-[[July]] | [[Softlanding Linux System|SLS]] | 10.2 (2005-09-14) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, | [[United States|USA]] |- ! {{rh}} | [[Source Mage GNU/Linux|Source Mage]] | Ryan Abrams, Eric Schabell | ''dev team'' | [[2002]]-[[June]] | [[Sorcerer (Linux distribution)|Sorcerer]] | 0.9.5 (2005-10-16) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Workstation, Server, Enthusiast | {{n/a}} |- ! {{rh}} | [[SUSE]] | S.u.S.E. LLC | [[Novell]], Inc and OpenSource community | [[1994]]-[[March]] | [[Jurix]] | 10.0 (2005-10-06) | $59.95 Retail Package,<br/>available for free download | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Server, Enthusiast | [[Germany]] |- ! {{rh}} | [[Symphony OS]] | [[Ryan Quinn]] | [[Ryan Quinn]] & [[Jason Spisak]] | {{inc}} | [[Knoppix]] | Beta One PR1 (2005-10-26) | Free | GPL Version 2 | Desktop, Workstation | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Ubuntu Linux|Ubuntu]] | colspan="2" | [[Canonical Ltd]]. | [[2004]]-[[October]] | [[Debian]] | 5.10 (2005-10-13) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Enthusiast, Server | [[Isle of Man]] |- ! {{rh}} | [[Ultima Linux|Ultima]] | colspan="2" | [[Martin Ultima]] | [[2005]]-[[March_18|March-18]] | [[Slackware]] | 4 SP3 (2005-11-06) | Free | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Enthusiast, Server | [[United States]] |- ! {{rh}} | [[Vector Linux]] | [[Robert S. Lange]] | ''dev team'' | 1999 | [[Slackware]] | 5.1 Standard (2005-07-27) | Free (download editions) | [[GNU General Public License|GPL]] | Desktop, Workstation, Enthusiast | [[Canada]] |- |- ! {{rh}} | [[Xandros|Xandros Desktop OS]] | Xandros Corp. | Xandros Inc. | [[2002]]-[[October_22|October-22]] | [[Corel Linux|Corel]] | 3.0 (2004-12-08) | $50-$90 or free for<br/>Open Circulation Edition. | Proprietary | Workstation, Server | [[Canada]] |- style="background: #ececec;" ! !Creator !Producer !First Public Release (yyyy-MMMM-dd) !Predecessor !Latest Stable Version (Release Date) !Cost ([[United States dollar|USD]]) !Preferred [[software license|license]] !Target Audience !Origin |} ==Technical== Information on technical aspects of the distributions. {| border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse; text-align: center; width: 100%" |- style="background: #ececec;" ! rowspan="2" | ! colspan="2" | Default [[Linux kernel]] ! rowspan="2" | Default [[file system]] ! rowspan="2" | Other major file systems supported ! rowspan="2" | Architectural support<br>(first, primary platform) ! rowspan="2" | Default online update tool ! rowspan="2" | Default package management/<br>software installation tool ! rowspan="2" | Main API and language<br>for GUI applications ! rowspan="2" | [[Linux Standard Base|LSB]] compatible |- style="background: #ececec;" ! style="height: 1em;" | 2.4.x ! style="height: 1em;" | 2.6.x |- ! {{rh}} | [[aLinux]] | {{inc}} | 2.6.12 | user determined | [[ext2]], [[ext3]], [[ISO 9660]], [[ReiserFS]], [[Reiser4]] | [[x86]], [[AMD64]] | none | [[RPM]] | {{inc}} | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Arch Linux|Arch]] | {{inc}} | 2.6.13 | [[ext3]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Reiser4]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] ([[i686]]) | [[Pacman (Arch Linux)|Pacman]] | [[Pacman (Arch Linux)|Pacman]] | none | {{no}} |- ! {{rh}} | [[Asianux]] | {{inc}} | 2.6.9 | [[ext3]] | [[ReiserFS]], [[XFS]] | [[x86]], [[IA-64]] | none | [[RPM]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Aurox]] | {{inc}} | 2.6.9 | [[ext3]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]] | [[x86]] | [[Yellow dog Updater Modified|yum]] | [[RPM]], [[yum]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[CentOS]] | {{inc}} | 2.6.9-11 | [[ext3]] | [[ext2]], [[FAT]], [[ISO 9660]], [[NFS]], [[UDF]] | [[x86]] ([[i386]]), [[AMD64]], [[IA-64]], [[Linux on zSeries|S/390]], [[DEC Alpha|Alpha]]<sup>(beta)</sup>, [[PowerPC]]<sup>(beta)</sup> | [[up2date]] | [[RPM]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Damn Small Linux|Damn Small]] | 2.4.31 | none | [[ext3]] | [[ext2]] | [[x86]] | myDSL | [[dpkg]] and [[Advanced Packaging Tool|APT]] | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[DARKSTAR Linux|DARKSTAR]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Debian]] | 2.4.27 | 2.6.8 | [[ext3]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]], [[68k]], [[DEC Alpha|Alpha]], [[AMD64]], [[ARM]], [[IA-64]], Mac/VME, [[MIPS]], [[PA-RISC]], [[PowerPC|PPC]], [[SPARC]], [[SPARC64]], [[Linux on zSeries|S/390]] | [[Advanced Packaging Tool|APT]] | [[dpkg]], [[Synaptic]], and [[Advanced Packaging Tool|APT]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[DeMuDi]] | {{inc}} | 2.6.12 | [[ext3]] | [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] | [[Synaptic]], [[Advanced Packaging Tool|APT]] | [[Synaptic]], [[dpkg]], [[Advanced Packaging Tool|APT]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[dyne:bolic]] | 2.4.26 ([[Symmetric multiprocessing|SMP]], [[openMosix]]) | {{inc}} | [[SquashFS]], [[ext3]] | [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[Server Message Block|SMB]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]] | [[x86]] ([[i586]]) | none | none | [[Fltk]], [[FOX toolkit|FOX]], [[GIMP Toolkit|GTK+]], [[Qt (toolkit)|Qt]] | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Fedora Core]] | {{inc}} | 2.6.11 | [[ext3]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[Network File System|NFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]] | [[x86]] ([[i386]]), [[AMD64]], [[PowerPC|PPC]] | [[up2date]], [[Yellow dog Updater Modified|yum]], [[Advanced Packaging Tool|APT]] (limited) | [[RPM]], [[yum]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Frugalware]] | {{inc}} | 2.6.13 | user determined | [[ext2]], [[ext3]], [[ReiserFS]] | [[x86]] ([[i686]]), [[AMD64]] | [[Pacman (Arch Linux) | Pacman]] | [[Pacman (Arch Linux) | Pacman]] | none | {{no}} |- ! {{rh}} | [[Gentoo Linux|Gentoo]] | 2.4.31 | 2.6.14.2 | user determined | [[ext2]], [[ext3]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]] [[Reiser4]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]], [[DEC Alpha|Alpha]], [[AMD64]], [[ARM architecture|ARM]], [[IA-64]], [[MIPS]], [[PA-RISC]], [[PowerPC|PPC]], [[PPC64]], [[SPARC]], [[SPARC64]], [[SuperH]], [[Linux on zSeries|S/390]] | [[emerge]] | [[Portage_(software)|Portage]] | none | {{no}} |- ! {{rh}} | [[GoboLinux]] | {{inc}} | 2.6.11.9 ([[Symmetric multiprocessing|SMP]]) | [[ReiserFS]] | [[ext2]], [[ext3]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] | [[Manager (GoboLinux)|Manager]] | [[Compile (GoboLinux)|Compile]] | [[Qt (toolkit)|Qt]], [[Python programming language|Python]] | {{no}} |- ! {{rh}} | [[ImpiLinux]] | {{inc}} | 2.6.11.7 | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | none | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Kanotix]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Knoppix]] | {{inc}} | 2.6.12.4 | [[XFS]] | {{inc}} | [[x86]] | [[Advanced Packaging Tool|APT]] | [[dpkg]] and [[Advanced Packaging Tool|APT]] | Various | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Kurumin Linux|Kurumin]] | {{inc}} | {{inc}} | [[ReiserFS]] | [[x86]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Linspire]] | {{inc}} | 2.6.10 | [[ReiserFS]] | [[ext2]], [[ext3]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[Reiser4]], [[XFS]] | [[x86]] | CNR "click and run" ([[apt-get]]) | CNR "click and run" ([[apt-get]]) | [[Qt (toolkit)|Qt]] | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Lunar Linux|Lunar]] | 2.4.31 | 2.6.12 | user determined | [[ext2]], [[ext3]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] ([[i686]]) | lin | lin | none | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Lycoris|Lycoris Desktop/LX]] | 2.4.27 | {{inc}} | [[ext3]] | {{inc}} | [[x86]] | Update Wizard | [[RPM]]/Software Installer | [[Qt (toolkit)|Qt]] | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Mandriva Linux|Mandriva]] | {{inc}} | 2.6.11.6 | [[ext3]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] ([[i586]]), [[AMD64]], [[PowerPC|PPC]] | [[urpmi]] | [[RpmDrake]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[MEPIS]] | {{inc}} | 2.6.10 | [[ReiserFS]]/[[ext3]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] ([[i586]]) | [[Advanced Packaging Tool|APT]] | [[dpkg]] and [[Advanced Packaging Tool|APT]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[PCLinuxOS]] | {{inc}} | 2.6.11 | [[ext3]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] ([[i586]]) | [[APT]]/[[Synaptic]] | [[RPM]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[PLD Linux Distribution|PLD Linux Distribution]] | 2.4.31 | 2.6.11.10 | [[ext3]]/[[ext2]]/[[XFS]] | [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]] | [[x86]] ([[i386]], [[i586]], [[i686]], [[Athlon]]), [[DEC Alpha|Alpha]], [[AMD64]], [[PowerPC|PPC]], [[SPARC]], [[SPARC64]] | [http://poldek.pld.org.pl/ Poldek] | [http://poldek.pld.org.pl/ Poldek], [[RPM Package Manager|RPM]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Puppy Linux|Puppy]] | 2.4.29 | none | [[ext2]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Red Flag Linux|Red Flag]] | 2.4.26 | 2.6.9 | [[ext3]] | [[ISO 9660]], [[JFS]], [[ReiserFS]] | [[x86]], [[IA-64]] | Red Flag Installer System | [[RPM Package Manager|RPM]] | none | {{no}} |- ! {{rh}} | [[Scientific Linux|Scientific]] | {{inc}} | 2.6.9 | [[ext3]] | [[ext2]], [[FAT]], [[ISO 9660]], [[NFS]], [[UDF]], [[UDF]], [[XFS]] | [[x86]], [[IA-64]] | [[APT]]/[[YUM]] | [[RPM Package Manager|RPM]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Slackware]] | 2.4.31 | 2.6.13 | [[ReiserFS]], [[ext3]]/[[ext2]] | [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]], [[IA-64]], [[Linux on zSeries|S/390]] | [[Swaret]], [[Slapt-get]], many other not official | [[installpkg]] and [[upgradepkg]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Source Mage GNU/Linux|Source Mage]] | 2.4.25 | 2.6.13.1 | [[ext2]] | [[ext2]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] ([[i686]]), [[AMD64]], [[PowerPC|PPC]] | [[Sorcery Package Manager]] | [[Sorcery Package Manager]] | none | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[SUSE Linux|SUSE]] | {{inc}} | 2.6.13 | [[ReiserFS]] | [[ext2]], [[ext3]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]] ([[RO]]), [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[Reiser4]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]], [[AMD64]], [[IA-64]], [[PowerPC|PPC]], [[Linux on zSeries|S/390]] | [[YaST2]] | [[RPM Package Manager|RPM]], YaST | [[Qt (toolkit)|Qt]] (YaST) | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Symphony OS]] | {{inc}} | {{inc}} | [[ReiserFS]] | {{inc}} | [[x86]] | [[APT]] | [[APT]] | [[Orchestra(linux software)|Orchestra]] | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Ubuntu Linux|Ubuntu]] | {{inc}} | 2.6.12.9 | [[ext3]] | [[ext2]], [[JFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[XFS]] | [[x86]], [[AMD64]], [[HPPA]], [[IA64]], [[PowerPC|PPC]], [[SPARC]] | Ubuntu Update Manager ([[Advanced Packaging Tool|APT]]) | [[Synaptic Package Manager]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Ultima Linux|Ultima]] | 2.4.31 | {{inc}} | [[ext3]], [[ReiserFS]] | [[ext2]], [[ext3]], [[FAT]], [[JFS]], [[NTFS]], [[ReiserFS]], [[XFS]] | [[x86|i486]] | [http://ultimapcs.dyndns.org/ultimalinux/?page=ulupdate ulupdate] <!-- will wikify later --> | ''See Slackware'' | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Vector Linux]] | ? | 2.6.13 | [[ReiserFS]], [[ext3]]/[[ext2]] | [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]] | [[x86]] | [[slapt-get]], [[gslapt]] | [[slapt-get]], [[installpkg]] | none | {{yes}} |- ! {{rh}} | [[Xandros|Xandros Desktop OS]] | {{inc}} | 2.6.9 | [[ReiserFS]] | [[ext2]], [[ext3]], [[File Allocation Table|FAT]], [[ISO 9660]], [[JFS]], [[Network File System|NFS]], [[NTFS]], [[Universal_Disk_Format|UDF]], [[XFS]], | [[x86]] | Xandros Networks ([[Advanced Packaging Tool|APT]]) | Xandros Networks ([[Advanced Packaging Tool|APT]]) | [[Qt (toolkit)|Qt]] | {{inc}} |- style="background: #ececec;" ! rowspan="2" | ! style="height: 1em;" | 2.4.x ! style="height: 1em;" | 2.6.x ! rowspan="2" | Default [[file system]] ! rowspan="2" | Other major file systems supported ! rowspan="2" | Architectural support<br>(first, primary platform) ! rowspan="2" | Default online update tool ! rowspan="2" | Default package management/<br>software installation tool ! rowspan="2" | Main API and language<br>for GUI applications ! rowspan="2" | [[Linux Standard Base|LSB]] compatible |- style="background: #ececec;" ! colspan="2" | Default [[Linux kernel]] |} ==Features== Information on features in the distributions. {| border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse; text-align: center; width: 100%" |-style="background: #ececec;" ! ![[software package|Packages]] ![[Graphical user interface|GUI]] installation procedure? !Default [[file manager]] !Default [[desktop environment]] !Default [[X window manager|window manager]] !Default [[graphical user interface|GUI]] styling !Default [[office suite]] |- ! {{rh}} | [[aLinux]] | about 1200 | {{no}} | [[Konqueror]] | [[KDE]] | [[kwin]] | {{inc}} | [[KOffice]] |- ! {{rh}} | [[Arch Linux|Arch]] | about 3500 | {{yes}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[Asianux]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | {{inc}} | none<br/>([[OpenOffice.org]] available) |- ! {{rh}} | [[Aurox]] | about 3000 | {{yes}} | [[Nautilus file manager|Nautilus]]⇢ | [[GNOME]] | ⇠[[Metacity]] | [[Bluecurve]] theme | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[CentOS]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Nautilus file manager|Nautilus]]⇢ | [[GNOME]] | ⇠[[Metacity]] | [[Bluecurve]] theme | [[OpenOffice.org]] |- ! {{rh}} | [[Damn Small Linux|Damn Small]] | {{inc}} | {{no}} | [[emelFM]] | {{inc}} | [[Fluxbox]] | {{inc}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[DARKSTAR Linux|DARKSTAR]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Debian]] | about 17000 | {{yes}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[DeMuDi]] | about 875 | {{yes}} | [[Nautilus file manager|Nautilus]]⇢ | [[GNOME]] | ⇠[[Metacity]] | DeMuDi | none |- ! {{rh}} | [[dyne:bolic]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Xfe]] | [[GNUStep]] | [[WindowMaker]] | Dynebolic | [[OpenOffice.org]] (optional) |- ! {{rh}} | [[Fedora Core]] | about 5000 | {{yes}} | [[Nautilus file manager|Nautilus]]⇢ | [[GNOME]] | ⇠[[Metacity]] | [[ClearLooks]] theme for GNOME<br/> [[Bluecurve]] theme for KDE | [[OpenOffice.org]]/[[KOffice]]/[[GNOME Office]] |- ! {{rh}} | [[Frugalware]] | about 3000 | {{yes}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[Gentoo Linux|Gentoo]] | about 10000 | {{no}}<sup id="fn_1_back">[[#fn_1|1]] | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[GoboLinux]] | about 1500 | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | [[Plastik]] theme | [[OpenOffice.org]] |- ! {{rh}} | [[ImpiLinux]] | {{inc}} | {{no}} | {{inc}} | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | {{inc}} | [[OpenOffice.org]] |- ! {{rh}} | [[Kanotix]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Knoppix]] | CD: about 1000<br/>DVD: about 2600 | {{no}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | [[Keramik]] | [[OpenOffice.org]]/[[KOffice]]/[[GNOME Office]] |- ! {{rh}} | [[Kurumin Linux|Kurumin]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Linspire]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | Linspire's | [[OpenOffice.org]]/[[KOffice]]/[[GNOME Office]] |- ! {{rh}} | [[Lunar Linux|Lunar]] | 2362<br/><small>(as of Dec 6, 2005)</small> | {{yes}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[Lycoris|Lycoris Desktop/LX]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | Lycoris'<br/>([[Microsoft_Windows|Windows]]-esque). | [[KOffice]] |- ! {{rh}} | [[Mandriva Linux|Mandriva]] | 10689<sup id="fn_2_back">[[#fn_2|2]]</sup> | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | Mandrakegalaxy theme | [[OpenOffice.org]] |- ! {{rh}} | [[MEPIS]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | Plastik theme | [[OpenOffice.org]] |- ! {{rh}} | [[PCLinuxOS]] | style="background: #fcfcfc;" | 4321 (Sept. 2005) | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | PCLinuxOS custom theme | [[KOffice]] |- ! {{rh}} | [[PLD Linux Distribution|PLD Linux Distribution]] | {{inc}} | {{no}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | [[KOffice]] |- ! {{rh}} | [[Puppy Linux|Puppy]] | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Red Flag Linux|Red Flag]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Konqueror]]⇢ | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | Red Flag (Windows XP-like) | [[OpenOffice.org]] |- ! {{rh}} | [[Scientific Linux|Scientific]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Nautilus file manager|Nautilus]]⇢ | [[GNOME]] | ⇠[[Metacity]] | [[Bluecurve]] theme | [[OpenOffice.org]] |- ! {{rh}} | [[Slackware]] | {{inc}} | {{yes}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[Source Mage GNU/Linux|Source Mage]] | 4235 (2005-08-11) | {{yes}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[SUSE]] | 4000 | {{yes}} | [[Nautilus file manager|Nautilus]]⇢,<br>[[Konqueror]]⇢ | [[GNOME]],<br>[[KDE]] | ⇠[[Metacity]],<br>⇠[[kwin]] | SuSE Theme | [[OpenOffice.org]]/[[KOffice]]/[[GNOME Office]] |- ! {{rh}} | [[Symphony OS]] | {{inc}} | {{yes}} | [[ROX-filer]] | [[Mezzo (desktop environment)|Mezzo]] | [[FVWM]] | {{inc}} | {{inc}} |- ! {{rh}} | [[Ubuntu Linux|Ubuntu]] | 3180 by default<sup id="fn_3_back">[[#fn_3|3]]</sup>, maximally 16271 | {{yes}} | [[Nautilus file manager|Nautilus]]⇢ | [[GNOME]] | ⇠[[Metacity]] | Human theme | [[OpenOffice.org]]/[[GNOME Office]] |- ! {{rh}} | [[Ultima Linux|Ultima]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Konqueror]] (optional) | [[KDE]] (and others, all optional) | [[Enlightenment (X window manager)|Enlightenment]] (and others, all optional) | None (all optional) | [[OpenOffice.org]], [[KOffice]], [[AbiWord]] (all optional) |- ! {{rh}} | [[Vector Linux]] | {{inc}} | {{yes}} | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) | style="background: #ececec;" | none<br/>(all optional) |- ! {{rh}} | [[Xandros|Xandros Desktop OS]] | {{inc}} | {{yes}} | [[Xandros File Manager]] | [[KDE]] | ⇠[[kwin]] | Xandros' | [[OpenOffice.org]]/[[KOffice]] |- |-style="background: #ececec;" ! ![[software package|Packages]] ![[Graphical user interface|GUI]] installation procedure? !Default [[file manager]] !Default [[desktop environment]] !Default [[X window manager|window manager]] !Default [[graphical user interface|GUI]] styling !Default [[office suite]] |} <cite id="fn_1">[[#fn_1_back|Note (1):]]</cite> Graphical installer in [[Development stage#Alpha|alpha]] stage<br /> <cite id="fn_2">[[#fn_2_back|Note (2):]]</cite> According to [http://qa.mandriva.com/twiki/bin/view/Main/ReleasesHistory History of Mandrakelinux releases].<br /> <cite id="fn_3">[[#fn_3_back|Note (3):]]</cite> By default main and restricted repositories are enabled. Universe and multiverse repositories can be added. == See also == *[[List of Linux distributions]] *[[Comparison of operating systems]] *[[Comparison of file systems]] *[[Operating system advocacy]] == External links == *[http://bhami.com/rosetta.html Rosetta Stone for Unix] *[http://distrowatch.com/ DistroWatch.com] - Compares all significant Linux distributions in detail, and was a source for some information shown here. *[http://lwn.net/Distributions/ LWN.net Linux Distribution List] - A comprehensive list of hundreds of distributions, including historical ones. [[Category:Software comparison|Linux distributions]] [[Category:Linux distributions|*]] [[de:Vergleich von Linux-Distributionen]] [[pl:Porównanie dystrybucji Linuksa]] [[ru:Сравнение дистрибутивов Linux]] ఐ పాడ్ లినక్సు 6032 16728 2005-12-26T11:11:35Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} {{lowercase|title=iPodLinux}} [[Image:IPodLinux.jpg|thumbnail|iPod running iPod Linux]] '''iPodLinux''' is a [[uCLinux|µCLinux]]-based [[Linux distribution]] targetted specifically to run on [[Apple Computer]]'s [[iPod]]s. Besides the [[Linux kernel|kernel]], iPodLinux features as a primary component [[podzilla]], an application which provides: * An iPod-like [[interface]] * Video playback with sound * Support for [[AAC]], [[MP3]] and basic [[OGG]] playback. * Many games, including TuxChess, Chopper, StepMania (Dance Dance Revolution clone) and more. * Recording through audio jack at much higher quality than Apple's firmware [[As of 2005|As of]] [[16 September]] [[2005]], only the 1st, 2nd and 3rd generations are officially supported by iPodLinux. (The iPodLinux project does not plan support for [[iPod shuffle]]s.) While later generations work fine for many uses of iPodLinux, not all features work; these later generations will not be officially supported by the project until most or all features from the earlier iPods work on them. Due to this unsupported status, the Windows and Mac installers currently install only onto first through third-generation iPods. There are, however, an abundance of modified installers on their forums to install onto other generations. Arguably one of the project's more notable accomplishments is its Video Player, released months before rumors about Apple's Video iPod began to spread. podzilla 2, the second generation of podzilla, and commonly known as pz2, is currently in development and will soon supersede the original version of podzilla. It includes several new features, most notably modularity; users can install new applications without recompiling all of podzilla. ==Third party software== Other programs have been written to run under iPodLinux. Notable programs include: * A port of [[Doom]] [http://ipodlinux.org/Doom], running at full speed and in color on supported iPods, but without working sound. * A port of [[gnuboy]] [http://ipodlinux.org/GB_Emulator] currently in beta and not running at full speed but progress is continuing. ==See also== *[[Comparison of Linux distributions]] *[[iPod Hacks]] - more things to make and do with iPod ==External links== *[http://www.ipodlinux.org Official website] *[http://www.xlr8yourmac.com/feedback/linux_on_ipod/Linux_on_ipod_review.html Accelerate Your Mac review of iPodLinux] *[http://apple.slashdot.org/apple/05/01/29/2017244.shtml?tid=222&tid=176 Slashdot: Piezo-Acoustic iPod Hack] (on dumping the 4g's flash for development work) [[Category:Linux distributions|Ipodlinux]] [[Category:Aftermarket firmware]] [[de:IPodLinux]] [[fr:IPodLinux]] షెల్లు ఖాతా 6033 17496 2006-01-06T04:03:21Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} షెల్లు ఖాతా లేదా షెల్లు అకౌంటు అనునది ఒక [[యునిక్సు షెల్లు ]]నకు అనుమతి ఇచ్చు ఒక వ్యక్తిగత ఖాతా. మీకు షెల్లు ఖాతా ఉన్నచో మీరు, సుదూర యంత్రంలోనికి ప్రవేశించి అందులో ఆదేశాలను అమలుచేయవచ్చు. మరొక ఆపరేటింగు సిస్టమును ప్రయత్నించాలనుకున్నప్పుడు, ఆధునిక వెబ్సైటును నడపవలెననుకున్నపుడు, ఐ ఆర్ సీ ని చక్కగా ఉపయోగించాలనుకున్నప్పుడు ఈ షెల్లు ఖాతా చక్కగా పనికివస్తుంది. కొన్ని కొన్ని అత్యాధునిక ఈ ఉత్తర సేవలను నడపడంలోనూ ఈ షెల్లు ఖాతా చక్కగా పనికివస్తుంది. <!-- A '''shell account''' is a personal account that gives you access to a [[Unix shell]] on another machine. With a shell account you can log into a remote server and run commands on it. It's very useful when you want to try out another [[operating system]], to get more out of [[IRC]] for example by running a bot such as [[Eggdrop]], to host an advanced website, or to use some advanced email services. --> It is worth noting that most free shell providers do not allow [[IRC bot]]s or [[Bounce (network)|IRC Bouncer]]s, for this functionality you might have to buy a shell from a commercial provider. These accounts usually cost from US$3/month and up. Often there are policies for shell account that don't allow you to run any background processes or only a limited amount such as 3. If you don't behave, the admin/sysop might remove your account. ==బయటి లింకులు== ====Community Organisations / Groups of Providers / Shell Provider Lists ==== * [http://www.dmoz.org/Computers/Internet/Access_Providers/Unix_Shell_Providers/ Unix Shell Providers] Directory on DMOZ * [http://www.dmoz.org/Computers/Internet/Chat/IRC/Shell_Providers/ IRC Shell Providers] Directory on DMOZ * [http://www.shellsnet.org shellsnet.org] - Group of established shells providers (free and commercial) with a user and admin community, tutorials, lists of shells providers, and various other resources. * [http://www.shellsnet.net shellsnet.net] - A group of commercial shells providers. Not associated with shellsnet.org, but they use the same name. * [http://shells.bezeu.com bezeu.com] - a large free shell list * [http://www.bylur.net/free/ bylur.net] - List of free shell account providers, one of the oldest such lists. * [http://www.mlg3.net/shells/links.php mlg3.net links page] - Array of links to other free shell providers, provider lists, tutorials, etc. ====Tutorials==== * [http://xhz.freeshell.org/texts/shell.html X-Net] - Shell Account Tutorial ====Individual Shells Providers==== <!-- ########################################################################## As there are many links above which list individual shell account providers, it's best not to add individual hosts here unless they are particularly notable. ########################################################################## --> * [http://www.phoenix-network.org Phoenix Network - Free shells, eggdrops allowed] * [[Grex]] - [http://grex.cyberspace.org/ Free shell accounts provider] * [[Super Dimension Fortress]] (SDF) - [http://www.freeshell.org/ freeshell.org] - Free shell accounts provider under NetBSD * [[Polarhome]] - Various [[Linux]], [[OpenBSD]], [[FreeBSD]], [[NetBSD]], [[OpenVMS]], [[IRIX]], [[AIX]], [[QNX]], [[Solaris]] and [[HP-UX]] [http://www.polarhome.com/] * [[Metawire]] - OpenBSD shell, email and webhosting [http://metawire.org/] * [http://www.phurix-shells.co.uk/ Phurix Shells] - UK-based freebsd shell hosting, supports IRC * [http://www.reverse.net Reverse.Net] A [[Chicago]] [[FreeBSD]] based, [[Internet Relay Chat]] [[Unix]] shell accounts. * [http://unixclan.no-ip.org Unixclan] Both free and commericial [[Debian]] based shell accounts. {{compu-stub}} [[Category:Internet hosting]] [[Category:Unix]] [[pl:Konto shell]] లైవు సీడీ 6034 16730 2005-12-26T11:13:07Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} [[Image:Gnoppix-0.8.1beta5.png|thumb|right|[[Gnoppix]] 0.8.1-beta5 running [[Epiphany (web browser)|Epiphany]] 1.4.0 under [[GNOME]], with [[Gaim]] connected to the [[freenode]] [[Internet Relay Chat|IRC Network]]]] A '''LiveCD''' is an [[operating system]] (usually containing other software as well) stored on a [[booting|bootable]] [[CD-ROM]] or [[DVD-ROM]] that can be executed from it, without installation into permanent memory, such as a [[hard drive]]. The system returns to its previous OS when the LiveCD is ejected and the computer is [[reboot]]ed. It does this by placing the files which typically would be stored on a hard drive, into temporary memory, such as a [[ram disk]]. This however does cut down on the [[RAM]] available to applications, reducing performance somewhat. ==Common traits== Some LiveCDs come with an installation utility launchable from a desktop icon that can optionally install the system on a [[hard drive]] or [[Universal Serial Bus|USB]] [[keydrive]]. Most LiveCDs can access the information on internal and/or external hard drives, [[diskette]]s and [[Universal Serial Bus|USB]] [[Flash memory|Flash memories]]. Most LiveCDs contain a system based on the [[GNU]] system and the [[Linux kernel]], but there are also LiveCDs based on other operating systems, such as [[Mac OS]], [[Mac OS X]], [[BeOS]], [[FreeBSD]], [[Minix]], [[NetBSD]], [[Plan 9 (operating system)|Plan 9]] or [[Microsoft Windows]], though the legal status of LiveCDs based on Windows code is dubious. The first OS to support LiveCD operations appears to have been [[Mac OS]] [[Mac OS history|7]] on a CD and any other user-created Macintosh CD with a [[System Folder]], which could be brought to a full desktop from a CD-ROM, in [[1991]]. The [[syslinux]] utility is used to boot Linux based LiveCDs as well as Linux floppies. On a [[personal computer|PC]], a bootable CD generally conforms to the [[El Torito (CD-ROM standard)|El Torito]] specification which treats a special file on the disc (possibly hidden) as a floppy diskette image. Many Linux based LiveCDs use a compressed filesystem image, often with the ''cloop'' compressed loopback driver, generally doubling effective storage capacity, although slowing application start up. The resulting environment can be quite rich: typical [[Knoppix]] systems include around 1,200 separate software packages. [[LiveCDs]] have a reputation for supporting advanced [[Auto-configuration]] and [[Plug-and-play]] functionality. This is necessary so as to avoid requiring the user to configure the system each time it boots, and to make them easily usable by those who are new to the operating system. ==Mini-LiveCDs== A Mini-LiveCD, also known as a [[bootable business card]], is a LiveCD small enough to fit on a CD-ROM that is the size and shape of a business card. Mini-LiveCDs are able to hold about 50 [[megabyte|MB]], or 100 MB under compression. [[Damn Small Linux]] (DSL) is an example of a rich Mini-LiveCD operating system that fits onto a 50 [[megabyte|MB]] CD. Includes scripts to optionally install it to bootable [[USB key]] ([[flash distro]]) or hard disk. == Emulation == There are number of emulators on the market that can be used to try a [[LiveCD]] without the need to [[CD recorder|burn]] it to a CD or [[booting|boot]] it on the computer. The most widely supported i386 emulator is [[VMware]]. Others include [[Qemu]], [[PearPC]] and [[Bochs]] which can all also emulate the x86 and/or [[PowerPC]] platforms, although due to their software emulation methods, they are slower than the hardware alternatives. Another commercial emulator is [[VirtualPC]]. ==List of LiveCDs== *Main article [[List of LiveCDs]] === [[Apple Computer|Apple]] [[Apple Macintosh|Macintosh]] [[Mac OS|OS]]-based === * [[System Folder]] of [[Mac OS]] on a [[CD]] or on a [[floppy]] disk * [[BootCD]] from [http://www.charlessoft.com/ Charlessoft] for [[Mac OS X]] === [[Berkeley Software Distribution|BSD]]-based=== *[[DragonFly BSD]] [http://www.dragonflybsd.org/main/download.cgi] *[[FreeSBIE]] (Based on [[FreeBSD]]) *[[Frenzy LiveCD|Frenzy]] mini-CD (Based on [[FreeBSD]]) *[[NetBSD]] - official livecd image. [ftp://ftp.netbsd.org/pub/NetBSD/NetBSD-archive/iso/2.0/i386live.iso Direct link] and [ftp://ftp.netbsd.org/pub/NetBSD/NetBSD-archive/iso/2.0/README.i386live quick reference documentation]. ===[[Linux]]-based=== <!-- DO NOT ADD NON-NOTABLE DISTROS TO THIS LIST - ADD THEM TO THE SEPERATE LIVECD'S LIST. THERE ARE ENOUGH LINUX ONES LISTED ALREADY --> * [[Knoppix]] - The "original" [[Debian]]-based LiveCD * [[Damn Small Linux]] - Light-weight Knoppix cut-down to a business card-sized CD or USB [[pendrive]]. * [[MEPIS]] - For a [[Debian]] ([[APT]] compatible) installation * [[Morphix]] - Debian based, with [[GNOME]] and [[fluxbox]] desktops to elect. * [[Puppy Linux]] - Small (60M), able to burn data back on the LiveCD or DVD itself (via [[multisession]]) * [[PCLinuxOS]] - A [[Mandrake]] derivative, part of the [http://livecd.berlios.de/ The LiveCD Project] * [[SLAX]] - A [[Slackware]] derivative, modular and very easy to remaster. * [[Ubuntu Linux]] - A very popular [[Debian]] derivative <!-- DO NOT ADD NON-NOTABLE DISTROS TO THIS LIST - ADD THEM TO THE SEPERATE LIVECD'S LIST. THERE ARE ENOUGH LINUX ONES LISTED ALREADY. NO, SERIOUSLY, DON'T --> === [[Microsoft Windows]]-based=== *[[Bart_PE]] (Windows XP/2003) *[http://www.xplivecd.com XP Live CD] (Windows XP) - Commercial Product *[http://www.ubcd4win.com Ultimate Boot CD for Windows] (Windows XP) - Extends the capabilities of BartPE *[http://www.avast.com/eng/avast_bart_cd.html Avast Bart CD] - Commercial Product *[http://www.microsoft.com/licensing/programs/sa/benefits/winpe.mspx MS PE] - Microsoft OEM Product *[http://www.nliteos.com/nlite.html n-Lite] - installer *[[Mini PE XT]] Note however that Windows 2000 and XP cannot run without a [[swap file]]. Thus, they still need to make hard disk accesses when booting off a Live CD. Also, Microsoft representatives have described third-party efforts at producing Live CDs as being "improperly licensed" uses of Windows. The Microsoft-sanctioned MS PE product is quite hard to get hold of. === Others === *[http://www.911cd.net/ 911 Rescue CD] Based on DOS with tools for Windows repairs (not technically a Livecd) *[[BeOS]] - all BeOS discs can be run in LiveCD mode, although PowerPC versions need to be kickstarted from [[Mac OS 8]] *[[OpenVMS]] the installation CD is a bootable live CD, which boots to an installation menu allowing full DCL shell access. http://h71000.www7.hp.com/ *[[Plan 9 (operating system)|Plan 9]] had a "Live-floppy" including web browser and compilers around 1992. These days a bootable ISO is built every day, you can download the latest one from: http://www.cs.bell-labs.com/plan9dist/download.html *[[Hurd]] http://www.superunprivileged.org/hurd/live-cd/ *[[SkyOS]] *[[SchilliX]] is the first OpenSolaris LiveCD distribution. *[[Ging]] The first LiveCD distribution based on [[Debian GNU/kFreeBSD]]. *[[Minix]] == See also == * [[List of LiveCDs]] Main (larger) article of LiveCDs * [[tomsrtbt]] == External links == *[http://www.tldp.org/HOWTO/Bootdisk-HOWTO/cd-roms.html Bootable CDROM HowTo] *[http://www.livecdlist.com List of 200+ LiveCDs] (also at [http://www.frozentech.com/content/livecd.php]) *[http://www.livedistro.org/ LiveDistro.org] - Release Announcements Custom Remaster Howtos *[http://www.knoppix.net/wiki/Knoppix_Customizations Long list of LiveCDs at the Knoppix Wiki] * The Debian Wiki lists [http://wiki.debian.net/?LiveCD some Debian-based live-CDs, and tips on how to make your own customized live-CD]. *[http://www.freesoftwaremagazine.com/free_issues/issue_01/live_cds The magic of live CDs] Article published on Free Software Magazine about live CDs *[http://www.livecdnews.com/ LiveCD News] *[http://ibuild.livecd.net/ LiveCD Build Scripts] [[Category:Operating system technology]] <!--Interwikis http://vs.aka-online.de/globalwpsearch/--> [[ca:LiveCD]] [[de:Live-System]] [[es:CDVivo]] [[fr:LiveCD]] [[it:Live CD]] [[nl:LiveCD]] [[pl:LiveCD]] [[ru:Live-CD]] [[uk:LiveCD]] [[zh:LiveCD]] పీయస్ 2 లినక్సు 6035 16732 2005-12-26T11:14:14Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} [[Image:Linuxkit.jpg|295px|right|PS2 Linux Kit]] '''The [[Linux]] Kit for [[PlayStation 2]]''' was released by [[Sony Computer Entertainment]] in [[2002]] and included the Linux [[software]], [[computer keyboard|keyboard]], [[computer mouse|mouse]], [[VGA]] adapter, Network Adaptor ([[Ethernet]] only) and a 40 GB [[hard disk]] drive (HDD). An 8 MB [[memory card]] is required, but you need to [[Disk formatting|format]] it during the installation, erasing all data previously saved on it. The Linux Kit turns the PlayStation 2 into a full fledged [[computer system]], but does not allow for use of the [[DVD-ROM]] drive. Although the [[HDD]] included with the Linux Kit is not compatible with PlayStation 2 games, reformatting the HDD with the utility disc provided with the retail HDD enables use with PlayStation 2 games. The Network Adaptor included with the kit only supports ethernet, a driver download is available to enable modem support. The kit supports display on, "Sync on green" monitors or television sets. VGA adapters are available from 3rd party companies. PS2 Linux distribution is based on [[Kondara Linux]], a [[Japan]]ese distribution itself based on [[Red Hat Linux]]. PS2 Linux is similar to Red Hat 6. It has most of the features one might expect in a Red Hat 6 system. The stock kernel is 2.2.1 but it is possible to replace this with a newer kernel (eg 2.2.21 and 2.2.26). The Linux kit's primary purpose is amateur [[software development]], but it is possible to use it as one would use any other computer. Noted [[open source]] software that compiles on the kit includes: [[Mozilla]], [[Mozilla Firefox]], [[Mozilla Thunderbird]], [[X-Chat]], and [[Gaim]]. Light-weight applications perhaps better suited to the PS2's 32MB of [[RAM]] include [[xv]], [[Dillo]], [[Ted (word processor)]], and [[AbiWord]]. The default window manager is [[Window Maker]] but is possible install and use [[Fluxbox]] and [[FVWM]]. The [[USB]] ports of the console can be connected to external devices, such as [[computer printer|printer]]s, [[camera]]s, [[flash drive]]s, and [[CD]] drives. As of [[2003]] this kit is offically no longer sold in the [[USA]], but is possible to [[import]] or buy on an auction site like [[eBay]]. ==See also== * [[PS2 Independence Exploit]] * [[Net Yaroze]] ==External links== *[http://playstation2-linux.com/ PS2 Linux Community] *[http://playstation2-linux.com/sog.php Sync on Green Monitor Compability List] *[http://ps2dev.org/ PS2 Amateur Developers Community] *[http://www.linuxplay.com/ European Official Site] *[http://www.jp.playstation.com/linux/ Japanese Official Site] *[http://blackrhino.xrhino.com/main.php?page=home BlackRhino GNU/Linux (Debian-based)] [[Category:PlayStation 2 peripherals]] [[Category:Personal computers]] [[Category:Linux distributions|Ps2]] [[ja:PS2 Linux]] వీయం లినక్సు 6036 16733 2005-12-26T11:14:55Z Chavakiran 19 {{అనువాదము}} [[Image:Linux-kernel-vmlinux.png|right|thumb||Linux kernel boot and decompression process.]] {{lowercase|title=vmlinux}} On [[Linux]] systems, '''vmlinux''' is a statically linked [[executable]] file that contains the Linux [[kernel (computer science)|kernel]] in one of the [[executable file format]]s supported by Linux, including [[Executable_and_Linkable_Format|ELF]], [[COFF]] and [[a.out (file format)|a.out]]. The ''vmlinux'' file might be required for kernel [[debugging]], generating symbol table or other operations, but must be made bootable before being used as an operating system kernel by adding a [[Multiboot Specification|multiboot]] header, bootsector and setup routines. == Location == Traditionally, the kernel is located in the [[root directory]] of the filesystem hierarchy, however, as the bootloader must use [[BIOS]] drivers to access the [[hard disk]], limitations on some [[i386]] systems meant only the first [[Cylinder 1024|1024]] [[cylinder (disk drive)|cylinder]]s of the [[hard disk]] were addressable. To overcome this, Linux distributors encouraged users to create a [[partition]] at the beginning of their drives specifically for storing [[bootloader]] and kernel related files. [[GRUB]], [[LILO (boot loader)|LILO]] and [[SYSLINUX]] are common bootloaders. By convention, this partition is [[mount]]ed on the filesystem hierarchy as <code>/boot</code>. This was later standardised by the [[Filesystem Hierarchy Standard]], or ''FHS'', which now requires the Linux kernel image to be located in either <code>/</code> or <code>/boot</code>, although there is no technical restriction enforcing this. See [http://www.pathname.com/fhs/pub/fhs-2.3.html#BOOTSTATICFILESOFTHEBOOTLOADER section 3.5.2 of FHS 2.3] == Compression == When creating a bootable kernel image, the kernel is also [[compressed]] using the [[zlib]] algorithm, which requires a very small [[decompression]] stub to be included in the resulting image. The stub decompresses the kernel code, on some systems printing dots to the console to indicate progress, and then continues the boot process. The decompression routine is a negligible factor in boot time, and prior to the development of the ''bzImage'', the size constraints of some architectures, notably i386, were extremely limiting, making compression a necessity. The filename of the bootable image is not important, but by convention it is called <code>vmlinuz</code> or <code>zImage</code>. == bzImage == [[Image:Anatomy-of-bzimage.png|left|thumb||Anatomy of a '''bzImage'''.]] As the Linux kernel matured, the size of the kernels generated by users grew beyond the limits imposed by some architectures, where the space available to store the compressed kernel code is limited. The ''bzImage'' ('''''b'''ig '''zImage''''') format was developed to overcome this limitation by cleverly splitting the kernel over discontiguous [[computer storage|memory]] regions. The ''bzImage'' format is still compressed using the zlib [[algorithm]]. Although, there is the popular misconception that the ''bz-'' [[prefix]] means that [[bzip2]] compression is used (the bzip2 package is often distributed with tools prefixed with '''bz-''', such as '''bzless''', '''bzcat''', etc.), this is not the case. == Etymology == Traditionally, UNIX platforms called the kernel image <code>/unix</code>. With the development of [[Virtual Memory]], kernels that supported this feature were given the '''vm-''' prefix to differentiate them. The name ''vmlinux'' is a mutation of [[vmunix]]. == Executable format == This is the ELF header from an i386 2.6.7 executable kernel image. <pre> $ readelf -h vmlinux ELF Header: Magic: 7f 45 4c 46 01 01 01 00 00 00 00 00 00 00 00 00 Class: ELF32 Data: 2's complement, little endian Version: 1 (current) OS/ABI: UNIX - System V ABI Version: 0 Type: EXEC (Executable file) Machine: Intel 80386 Version: 0x1 Entry point address: 0xc019d000 Start of program headers: 52 (bytes into file) Start of section headers: 3135092 (bytes into file) Flags: 0x0 Size of this header: 52 (bytes) Size of program headers: 32 (bytes) Number of program headers: 3 Size of section headers: 40 (bytes) Number of section headers: 33 Section header string table index: 30 </pre> ==See also== *[[Linux kernel]] *[[Module (Linux)]] ==External links== *[http://www.faqs.org/docs/Linux-HOWTO/Kernel-HOWTO.html#kernel_files_info Kernel HOWTO] *[http://www.faqs.org/docs/kernel_2_4/lki-1.html Boot process] [[Category:Linux software]] లినక్సు ఏకీకరణ 6037 17524 2006-01-06T09:17:54Z Chavakiran 19 [[లినక్సు]] అనేది [[కెర్నలు ]]పేరు, లేదా ఇంకా చెప్పాలంటే ఒక [[ఆపరేటింగు సిస్టము ]]పేరు, కానీ లినక్సులో చాలా రకాలు ఉన్నాయి, వీటిని పంపిణీ సంస్థలు నియంత్రిస్తుంటాయి. కొంతమంది ఇన్ని పంపిణీ వ్యవస్థలు అనవసరము అని వాదిస్తుంటారు, అదే సమయంలో మరి కొందరు మాత్రం ఇవి లినక్సు పెరుగుదలకు చాలా అవసరము అని వాదిస్తుంటారు. ఈ దిగువ ఈ రెండు వాదనలు పరిశీలించడం జరిగినది. == లినక్సు ఏకీకరణ వాదనలు == * మాక్ లేదా విండోసు ఆపరేటింగు సిస్టములవారీగా కాకుండా లినక్సు ఎన్నో రకాలుగా ఉన్నది, ఇది వినియోగదారులకు చాలా అయోమయంగా, తికమకగా ఉన్నది. * అన్ని పంపిణీలు ఒకే పనిని మరళా మరళా చేస్తున్నాయి. ఇది చక్రాన్ని మరళా కనుగొనడం లాంటిది! * ఇన్ని పంపిణీసంస్థలు ఉండటం వల్ల లినక్సు సమాజం విభజనకు గురియవుతుంది. ==లినక్సు ఏకీకరణ వ్యతిరేఖ వాదనలు == * పంపిణీ వ్యవస్తలు ఉండుటం వల్ల వినియోగదారుల ప్రాధాన్యతలకు లాభం కలుగుతుంది * పంపిణీ వ్యవస్తలులో కెర్నలు నిర్మాణపు సంఖ్యలు వివిధ రకాలు వాడుకలో ఉన్నాయి * పంపిణీ వ్యవస్తలు చిన్న చిన్న లినక్సు సమాజాలు ఏర్పాటు చేసి తద్వారా వ్యక్తులు చాలా చక్కగా తమను తాము గుర్తించుకుంటారు User talk:Sumanthk 6038 16754 2005-12-26T12:13:57Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|రచ్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|సమర్ప్ణలు</small>]]) 12:13, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Talk:విజయవాడ 6039 16796 2005-12-27T03:59:46Z Mpradeep 50 ==లెనిను గారి విగ్రము== ఈ వ్యాసములో లెనిను గారి విగ్రమును ఉంచుటలోని ఔచిత్యము నాకు అర్థము కాలేదు దాని బదులుగా ఏదైనా రైల్వే స్టేషనో, బస్ స్టేషనో, ప్రఖ్యాత వీధి బొమ్మనో ఉంచినచో సబబుగా ఉండును కదా, లేక లెనిను గారికీ, లేదా లెనిను గారి విగ్రహానికీ విజయవాడకు ఏదయినా ప్రముఖ సంబధము ఉన్నచో తెలుప గలరు! ఈ బొమ్మ మనము [[లెనిను]] వ్యాసములో ఉంచుట సబబుగా ఉండును అని నా మతము ! [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 12:27, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :ఆ విగ్రహము వలన విజయవాడలోని లెనిను సెంటరుకు ఆ పేరు వచ్చిన్నది. కాకపోతే ఆ విగ్రహము గురించి మరియూ విజయవాడలో కమ్యూనిస్టుల ప్రభావం గురించీ ఈ వ్యాసంలో పెద్దగా చెప్పకపోవటం వలన ఆ బొమ్మను ఇక్కడ ఉంచటం ఎందుకు అనే ప్రశ్న తలెత్తుతుంది. ప్రస్తుతానికయితే ఆ బొమ్మను ఇక్కడ ఉంచనవసరంలేదు అని నా అభిప్రాయం కూడా. కాకపోతే ఇంతకు ముందు మార్పుచేసినవారు ఆ బొమ్మను ఇక్కడ పెట్టారు. వాళ్ళుమరలా ఈ వ్యాసమును కొనసాగించవచునేమో. కావాలంటే రెండుచోట్లా అదే ఫొటోను పెడదాము. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 03:59, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ఖమ్మం జిల్లా 6040 24656 2006-04-24T11:30:54Z Mpradeep 50 /* మండలాలు */ re ordered according to sequence in the map {{జిల్లా|name=ఖమ్మం| |state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |region=తెలంగాణ |head quarter=ఖమ్మం |area=16,029 |population=22.15 |pop_male=11.30 |pop_female=10.85 |pop-urban=4.47 |pop-rural=17.68 |pop-density=137 |pop-growth= |literacy=34.26 |lit_male= |lit_female= }} '''ఖమ్మం''' [[భారత దేశము]]లోని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలోని ఒక జిల్లా. [[ఖమ్మం]] దీని ముఖ్యపట్టణం. ==చరిత్ర== చరిత్రకారుల కథనం ప్రకారం ఖమ్మం అనే పేరు అదే పట్టణమందు కల నృసింహాద్రి అని పిలువబడే నారసం౦హాలయమునుండి వచ్చినట్టుగా, కాలక్రమేణా అది స్థంభ శిఖరిగాను ఆపై స్థంభాద్రి గా పిలువబడినట్టు చెప్పబడుతున్నది. ఉర్దు భాషలో కంబ అనగా రాతి స్థంభము కావున ఖమ్మం అను పేరు ఆ ఫట్టణము నందు కల రాతి శిఖరము నుండి వచ్చినట్టుగా మరొక వాదన. ఆంధ్రప్రదేశ్ లో చారిత్రకంగా ప్రాముఖ్యం కలిగిన జిల్లాల్లో ఖమ్మం ఒకటి. ఖమ్మం లో కల నరసింహాలయం [[త్రేతాయుగం]]నాటిదని నమ్మకం. పవిత్ర [[గోదావరి]] తీరంలో రామయ్య వెలసిన భధ్రాద్రి ([[భద్రాచలం]]), [[సి౦గరేణి]] బొగ్గు గనులకు పుట్టినిల్లయిన [[ఇల్ల౦దు]] పట్టణాలు ఖమ్మం జిల్లాలొ కలవు. == భౌగోళికము == ఖమ్మం భౌగోళికంగా ౧౬-౪౫ మరియు ౧౮-౩౫ ఉత్తర అక్షాంశాలు మరియు ౭౯-౪౭ మరియు ౮౦-౪౭ తూర్పు రేఖాంశాల మధ్య ఉన్నది. ఉత్తరాన [[ఛత్తీసుగడు]] రాష్ట్రము, నైరుతి దిశలో [[ఒరిస్సా]]రాష్ట్రము, తూర్పున [[ఉభయగోదావరి జిల్లాలు]], దక్షినాన కృష్ణాజిల్లా, ఈశాన్యాన [[నల్గొండ]]జిల్లా, పశ్చిమాన [[వరంగల్ |వరంగల్లు]] జిల్లాలు ఎల్లలుగా కలవు. == జిల్లా గణాంకాలు == <table border="1" cellpadding="0"> <tr><td>పని చేయువారు <td>10.21 లక్షలు </tr> <tr><td>పని చేయని వారు <td>11.94 లక్షలు </tr> <tr><td>వ్యవసాయదారులు <td> 2.59 లక్షలు </tr> <tr><td>వ్యవసాయకూలీలు <td>4.60 లక్షలు </tr> <tr><td>Scheduled కులములు <td>3.60 లక్షలు </tr> <tr><td>Scheduled జాతులు <td>5.59 లక్షలు</tr> <tr><td>పట్టణములు <td>9 </tr> </table> == మండలాలు == బౌగోళికంగా ఖమ్మం ౪౨ రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించారు। <table> <tr> <td> [[Image:Khammam.jpg|ఖమ్మం మండలాలు]] </td> <td> 1. [[వాజేడు]] 2. [[వేంకటాపురం]] 3. [[చర్ల]] 4. [[పినపాక]] 5. [[గుండాల]] 6. [[మణుగూరు]] 7. [[అశ్వాపురం]] 8. [[దుమ్ముగూడెం]] 9. [[భద్రాచలం]] 10. [[కూనవరం]] 11. [[చింతూరు]] 12. [[వరరామచంద్రపురం|వరరామచంద్రపురం (వి.ఆర్.పురం)]] 13. [[వేలేరుపాడు]] 14. [[కుక్కునూరు]] 15. [[బూర్గంపాడు|బూర్గంపాడు (బూర్గం పహాడ్)]] 16. [[పాల్వంచ]] </td> <td> 17. [[కొత్తగూడెం]] 18. [[టేకులపల్లి]] 19. [[ఇల్లందు]] 20. [[సింగరేణి]] 21. [[బయ్యారం]] 22. [[గార్ల]] 23. [[కామేపల్లి]] 24. [[జూలూరుపాడు]] 25. [[చంద్రుగొండ]] 26. [[ములకలపల్లి]] 27. [[అశ్వారావుపేట]] 28. [[దమ్మపేట]] 29. [[సత్తుపల్లి]] 30. [[వేంశూరు]] 31. [[పెనుబల్లి]] </td> <td> 32. [[కల్లూరు]] 33. [[తల్లాడ]] 34. [[ఏనుకూరు]] 35. [[కొణిజర్ల]] 36. [[ఖమ్మం (అర్బన్)]] 37. [[ఖమ్మం (రూరల్)]] 38. [[తిరుమలాయపాలెం]] 39. [[కూసుమంచి]] 40. [[నేలకొండపల్లి]] 41. [[ముదిగొండ]] 42. [[చింతకాని]] 43. [[వైరా]] 44. [[బోనకల్లు|బోనకల్లు (బోనకాలు)]] 45. [[మధిర]] 46. [[ఎర్రుపాలెం]] </td> </table> == పర్యాటక కేంద్రాలు == [[Image:Khammam_khila.JPG|thumb|ఖమ్మ౦ ఖిల్లా]] *[[భద్రాచలం]] *[[ఖమ్మం ఖిల్లా]] *[[పర్ణశాల]] *[[నేలకొండపల్లి]] *[[కిన్నెరసాని]] *[[పాపి కొండలు]] *[[గార్ల]] {{ఆంధ్ర ప్రదేశ్}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Talk:ఖమ్మం జిల్లా 6041 18400 2006-01-15T04:34:37Z Mpradeep 50 Making this page, so I can write about Khammam town in the Khammam page.. ==వర్గీకరణ గురించి== ఖమ్మం పట్టణానికి వేరేగా పేజీ ఉంది, దానిని నగరం కింద వర్గీకరించవచ్చు. ఈ పేజీలో జిల్లా గురించి మాత్రమే మాట్లాడుతున్నాం కాబట్టి, దీనిని నగరం లేదా పట్టణంగా వర్గీకరించటం అనవసరం. Image:Kamaan bazar1.jpg 6043 16780 2005-12-26T12:54:26Z Chavakiran 19 Khammam kamaan bazar photo taken from the middle. famous raavi ceTTu can also be seen... Khammam kamaan bazar photo taken from the middle. famous raavi ceTTu can also be seen... Image:Khammam narasiMhasvaami temple.jpg 6044 16782 2005-12-26T13:01:15Z Chavakiran 19 User talk:Walter 6045 16786 2005-12-26T16:04:15Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:04, 26 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> సింధు లోయ నాగరికత 6046 17189 2006-01-01T09:26:41Z Chaduvari 97 +Categories and Template {{మొలక}} '''సి౦ధు లోయ నాగరికత''' (క్రీ.శ.3300 - క్రీ.శ.1700) ప్రస్తుత [[పాకిస్తాన్]] లో కల గఘ్ఘర్ హార్క మరియు సి౦థు నదుల పరీవాహక ప్రా౦త౦లో విరసిల్లిన అతి ప్రాచీన నాగరికత. ఈ నాగరికతకు చె౦దిన హరప్పా నగరము మొదటగా వెలికి తీయుటచే ఇది సి౦ధులోయ హరప్పా నాగరికత ఇది అని పిలువబడుతున్నది. సి౦ధు నాగరికత మెసొపొటేమియా మరియు ప్రాచీవ ఈఙిప్టు క౦చు యుగాలకు సమకాలికమైన అతి ప్రాచీవ నాగరికతల్లో ఒకటి. [[Category:భారత దేశము]] [[Category:ప్రాచీన నాగరికతలు]] Talk:భానుమతీ రామకృష్ణ 6047 17770 2006-01-09T07:21:34Z Trivikram 237 అత్తగారి కథలు ఆమె జీవితంలో జరిగిన ముఖ్య సంఘటనలు, ఆమె గురించి ప్రముఖులు చెప్పిన మాటలు, ఆమె చెప్పిన ప్రసిద్ధ వాక్యాలు, ఆమె నటించిన, నిర్మించిన, నిర్దేశించిన సినిమాల జాబితా, ఆమె సహనటుల, దర్శకుల జాబితా, ఆమె రచనల జాబితా ఇలాంటివన్నీ ఉంటే ఈ వ్యాసానికి పరిపూర్ణత వస్తుంది. ''మిస్సమ్మ'' సినిమాలో ముందు ఆమె నటించవలసి ఉంది. అయితే ఆమె అంగీకరించకపోవడం వలన అది సావిత్రిని వరించింది. ఈ విషయం ఈ మధ్యే, TV 9 లో అనుకుంటా, తెలిసింది. ధృవీకరించుకున్న తరువాత దీన్ని చేర్చవచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|రచ్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|సమర్పణలు</small>]]) 03:50, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == రచనలు == భానుమతి గారు అత్తగారి కధలు అనే పుస్తకం కూడా వ్రాసారు... == మరణం == భానుమతి మరణించినది డిసెంబర్ 24 రాత్రి, 25 న కాదు. [http://www.eenadu.net/archives/archive-25-12-2005/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel2.htm] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:44, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :థాంక్స్. దిద్దుతా --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:46, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == అత్తగారి కథలు == అత్తగారి కథలు కథాసంకలనానికి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రసాహిత్య అకాడెమీ అవార్డు కూడా వచ్చింది. మొవ్వ 6048 19305 2006-01-28T09:20:28Z Mpradeep 50 + ప్రముఖులు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మొవ్వ||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మొవ్వ|villages=17|area=|population=56.259|pop_male=28.118|pop_female=28.341|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.79|lit_male=75.71|lit_female=63.94}} '''మొవ్వ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. == ప్రముఖులు == *[[క్షేత్రయ్య]] లేదా మొవ్వా వరదయ్య అని పిలువబడే [[17వ శతాబ్దము|17వ శతాబ్దపు]] వాగ్గేయకారుడు. ==గ్రామాలు== #[[అవురుపూడి]] #[[అయ్యంకి]] #[[బర్లపూడి]] #[[భట్లపెనుమర్రు]] #[[చినముట్టేవి]] #[[గుడపాడు]] #[[కాజా]] #[[కోసూరు]] #[[కూచిపూడి]] #[[మొవ్వ]] #[[నిడుమోలు]] #[[పలంకిపాడు]] #[[పెదముట్టేవి]] #[[పెదపూడి]] #[[పెదసనగల్లు]] #[[వేములమాడ]] #[[యద్దనపూడి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} ఘంటసాల 6049 26924 2006-06-12T16:00:11Z Chaduvari 97 ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు పేజీకి గమ్య సూచన ''మీరు చూడదలచినది సుప్రసిద్ధ గాయకుడు, ''ఘంటసాల'' గురించిన వ్యాసమయితే, '''[[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]]''' పేజీకి వెళ్ళండి.'' {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ఘంటసాల||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఘంటసాల|villages=21|area=|population=43.869|pop_male=21.761|pop_female=22.108|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.79|lit_male=74.00|lit_female=65.68}} '''ఘంటసాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[బిరుడుగడ్డ]] #[[బొల్లపాడు]] #[[చిలకలపూడి]] #[[చినకళ్ళేపల్లి]] #[[చిత్తుర్పు]] #[[చిత్తురు]] #[[దలిపర్రు]] #[[దేవరకోట]] #[[ఎలికల కోడూరు]] #[[ఎండకుదురు]] #[[ఘంటసాల]] #[[కొడాలి]] #[[కొత్తపల్లి, ఘంటసాల|కొత్తపల్లి]] #[[లంకపల్లి]] #[[మల్లంపల్లి]] #[[పుషాదం]] #[[శ్రీకాకులం, ఘంటసాల|శ్రీకాకులం]] #[[తాడేపల్లి, ఘంటసాల|తాడేపల్లి]] #[[తెలుగురావుపాలెం]] #[[వి.రుద్రవరం]] #[[వేములపల్లి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} చల్లపల్లి 6050 18603 2006-01-16T03:55:46Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=చల్లపల్లి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చల్లపల్లి|villages=19|area=|population=53.813|pop_male=26.885|pop_female=26.928|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.59|lit_male=74.84|lit_female=64.35}} '''చల్లపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అన్నవరం, చల్లపల్లి|అన్నవరం]] #[[అయోధ్య]] #[[చల్లపల్లి]] #[[చేడేపూడి]] #[[కప్తానుపాలెం]] #[[లక్ష్మీపురం]] #[[మజేరు]] #[[మల్లెమర్రు]] #[[మంగలపురం]] #[[నాడకుదురు]] #[[నిమ్మగడ్డ]] #[[పగొలు]] #[[పెదకాళ్ళేపల్లి]] #[[పెదప్రోలు]] #[[పురిటిగడ్డ]] #[[వక్కలగడ్డ]] #[[వెలివోలు]] #[[వెంకటాపురం, చల్లపల్లి|వెంకటాపురం]] #[[యర్లగడ్డ]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} మోపిదేవి 6051 18604 2006-01-16T03:58:52Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మోపిదేవి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మోపిదేవి|villages=17|area=|population=36.012|pop_male=18.071|pop_female=17.941|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.35|lit_male=66.89|lit_female=55.81}} '''మోపిదేవి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అన్నవరం, మోపిదేవి|అన్నవరం]] #[[అయోధ్య]] #[[బొబ్బర్లంక]] #[[చిరువోలు]] #[[చిరువోలులంక నార్తు]] #[[కప్తానుపాలెం]] #[[కొక్కిలిగడ్డ]] #[[మెల్లమర్రు]] #[[మెల్లమర్తిలంక]] #[[మెరకనపల్లి]] #[[మోపిదేవి]] #[[మోపిదేవిలంక]] #[[నగయతిప్ప]] #[[పెదకళ్ళేపల్లి]] #[[పెదప్రోలు]] #[[టేకుపల్లి]] #[[వెంకటాపురం, మోపిదేవి|వెంకటాపురం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} అవనిగడ్డ 6052 18605 2006-01-16T04:00:45Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=అవనిగడ్డ||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అవనిగడ్డ|villages=8|area=|population=41.839|pop_male=21.479|pop_female=20.360|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.34|lit_male=75.40|lit_female=65.00}} '''అవనిగడ్డ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అశ్వారవుపాలెం]] #[[అవనిగడ్డ]] #[[చిరువోల్లంక సౌత్]] #[[ఎడ్లంక]] #[[మోదుముడి]] #[[పులిగడ్డ]] #[[వెకనూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} నాగాయలంక 6053 18606 2006-01-16T04:03:24Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=నాగాయలంక||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాగాయలంక|villages=11|area=|population=51.479|pop_male=26.247|pop_female=25.232|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.58|lit_male=67.26|lit_female=55.71}} '''నాగాయలంక''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[భవదేవరపల్లి]] #[[చోడవరం]] #[[ఎదురుమొండి]] #[[ఏటిమొగ్గ]] #[[గనపేశ్వరం]] #[[కమనమొల్లు]] #[[నాగాయలంక]] #[[నంగెగడ్డ]] #[[పర్రచివర]] #[[టి.కొత్తపాలెం]] #[[తాల్లగడ్డదీవి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} కోడూరు, కృష్ణా 6054 18607 2006-01-16T04:06:34Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కోడూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోడూరు, కృష్ణా|villages=9|area=|population=49.571|pop_male=25.056|pop_female=24.515|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.69|lit_male=65.90|lit_female=57.38}} '''కోడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[కోడూరు, కృష్ణా|కోడూరు]] #[[లింగారెడ్డిపాలెం]] #[[మాచవరం, కొడూరు|మాచవరం]] #[[మందపక్కల]] #[[పిట్టలంక]] #[[రామకృష్ణాపురం]] #[[సాలెంపాలెం]] #[[ఉల్లిపాలెం]] #[[విశ్వనాథపల్లి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} గూడూరు,కృష్ణా 6055 18609 2006-01-16T04:18:12Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=గూడూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గూడూరు,కృష్ణా|villages=25|area=|population=53.250|pop_male=26.583|pop_female=26.667|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.20|lit_male=73.67|lit_female=60.72}} '''గూడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[ఆకులమన్నాడు]] #[[ఆకుమర్రు]] #[[చిట్టిగూడూరు]] #[[గండ్రం]] #[[గూడూరు,కృష్ణా|గూడూరు]] #[[గిర్జెపల్లి]] #[[ఇడుగులపల్లి]] #[[జక్కంచెర్ల]] #[[కలపటం]] #[[కంచకోడూరు]] #[[కంకతావ]] #[[కప్పలదొడ్డి]] #[[కోకనారాయణపాలెం]] #[[లెల్లగరువు]] #[[మద్దిపట్ల]] #[[మల్లవోలు]] #[[ముక్కొల్లు]] #[[నరికెదలపాలెం]] #[[పినగూడూరులంక]] #[[పోలవరం, గూడూరు|పోలవరం]] #[[రామన్నపేట, గూడూరు|రామన్నపేట]] #[[రామానుజ వార్తలపల్లి]] #[[రామరాజుపాలెం]] #[[రాయవరం]] #[[తారకటూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} పామర్రు 6057 18610 2006-01-16T04:37:09Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పామర్రు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పామర్రు|villages=25|area=|population=58.827|pop_male=29.080|pop_female=29.747|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.48|lit_male=78.25|lit_female=68.85}} '''పామర్రు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అద్దాడ]] #[[ఐనంపూడి]] #[[బల్లిపర్రు]] #[[జుజ్జవరం]] #[[కనుమూరు]] #[[కప్పవరం]] #[[కొమరవోలు]] #[[కొండిపర్రు]] #[[కురుమద్దాలి]] #[[మల్లవరం]] #[[మీర్ ఇమాంపల్లి]] #[[నిమ్మకూరు]] #[[నిమ్మలూరు]] #[[పాపర్రు]] #[[పాసుమర్రు]] #[[పెదమద్దాలి]] #[[పోలవరం, పామర్రు|పోలవరం]] #[[ప్రాకర్ల]] #[[రాపాక, పామర్రు|రాపాక]] #[[రిమ్మనపూడి]] #[[ఉండ్రాపూడి]] #[[ఉరుటూరు]] #[[యెల్లకూరు]] #[[జమ్మిడగ్గుమ్మిల్లి]] #[[జమిగొల్వేపల్లి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} పెదపారుపూడి 6058 18611 2006-01-16T05:04:00Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పెదపారుపూడి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదపారుపూడి|villages=18|area=|population=33.099|pop_male=16.531|pop_female=16.568|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.34|lit_male=77.70|lit_female=71.00}} '''పెదపారుపూడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అప్పికట్ల]] #[[భూషనగుల్ల]] #[[చినపరుపూడి]] #[[ఏదులమద్దాలి]] #[[ఎలమర్రు]] #[[గురువిందగుంట]] #[[జువ్వనపూడి]] #[[కొర్నిపాడు]] #[[మహేశ్వరం]] #[[మొపర్రు]] #[[పాములపాడు, పెదపారుపూడి|పాములపాడు]] #[[పెదపారుపూడి]] #[[రవులపాడు]] #[[సోమవరప్పాడు, పెదపారుపూడి|సోమవరప్పాడు]] #[[వనపముల]] #[[వెంట్రాప్రగడ]] #[[వింజరంపాడు]] #[[జమిడింటకూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} నందివాడ 6059 18612 2006-01-16T06:02:11Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=నందివాడ||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నందివాడ|villages=20|area=|population=40.989|pop_male=20.577|pop_female=20.412|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.29|lit_male=74.16|lit_female=64.43}} '''నందివాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అనమానపూడి]] #[[అరిపిరాల]] #[[చేదుర్తిపాడు]] #[[దండిగనపూడి]] #[[గండేపూడి]] #[[ఇలపర్రు]] #[[జనార్ధనపురం]] #[[కుదరవల్లి]] #[[నందివాడ]] #[[నూతులపాడు]] #[[ఒడ్డులమెరక]] #[[పెదలింగాల]] #[[పెదవిరివాడ]] #[[పుట్టగుంట]] #[[రామాపురం, నందివాడ|రామాపురం]] #[[రుద్రపాక]] #[[శ్రీనివాసాపురం]] #[[తమిరిస]] #[[తుమ్మలపల్లి]] #[[వెన్ననపూడి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} గుడివాడ 6060 26896 2006-06-12T04:54:32Z వైఙాసత్య 58 చిన్న అచ్చుతప్పు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=గుడివాడ||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుడివాడ|villages=29|area=|population=152.285|pop_male=75.674|pop_female=76.611|pop-density=|pop-growth=|literacy=76.04|lit_male=80.99|lit_female=71.19}} '''గుడివాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియు పట్టణము. ==గ్రామాలు== #[[అల్లిదొడ్డి]] #[[బేతవోలు]] #[[బిల్లపాడు]] #[[బొమ్మూరు]] #[[చిలకమూడి]] #[[చినయెరుకపాడు]] #[[చిరిచింతాల]] #[[చౌటపల్లి]] #[[దొండపాడు]] #[[గంగాధరపురం]] #[[గుడివాడ]] #[[గుంటకోడూరు]] #[[కల్వపూడిఅగ్రహారం]] #[[కసిపూడి]] #[[లింగవరం]] #[[మందపాడు]] #[[మెరకగూడెం]] #[[మోటూరు]] #[[పెదయెరుకపాడు]] #[[రామచంద్రాపురం]] #[[రమనపూడి]] #[[సైదుపూడి]] #[[సీపూడి]] #[[సేరిదింటకూరు]] #[[సేరిగొల్వేపల్లి]] #[[సేరి వేల్పూర్]] #[[సిద్ధాంతపురం]] #[[తాటివర్రు]] #[[వలివర్తిపాడు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] [[en:Gudivada]] గుడ్లవల్లేరు 6061 18614 2006-01-16T06:20:45Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=గుడ్లవల్లేరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుడ్లవల్లేరు|villages=24|area=|population=55.592|pop_male=28.059|pop_female=27.533|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.08|lit_male=76.12|lit_female=63.94}} '''గుడ్లవల్లేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అంగలూరు]] #[[చంద్రాల]] #[[చెరువుపల్లి]] #[[చినగొన్నూరు]] #[[చిత్రం]] #[[దొక్కిపర్రు]] #[[గద్దేపూడి]] #[[గుడ్లవల్లేరు]] #[[కౌత్రం]] #[[కూరడ]] #[[మామిడికొల్ల]] #[[నాగవరం]] #[[పెంజేంద్ర]] #[[పేసరమిల్లి]] #[[పురిటిపాడు]] #[[సేరిదగ్గుమిల్లి]] #[[సేరికలవపూడి]] #[[ఉలవలపూడి]] #[[వడ్లమన్నాడు]] #[[వేమవరం]] #[[వేమవరప్పాలెం]] #[[వేముగుంట]] #[[వెంతూరుమిల్లి]] #[[విన్నకోట]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} పెదన 6062 18615 2006-01-16T06:25:26Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=పెదన||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదన|villages=28|area=|population=68.367|pop_male=34.269|pop_female=34.098|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.59|lit_male=70.01|lit_female=57.20}} '''పెదన''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[బహుసైన్‌పాలెం]] #[[బల్లిపర్రు]] #[[చెన్నూరు, పెదన|చెన్నూరు]] #[[చెవేంద్ర]] #[[చోడవరం]] #[[దేవరపల్లి, పెదన|దేవరపల్లి]] #[[దిరిసవల్లి]] #[[గురివిందగుంట]] #[[జింజేరు]] #[[కాకర్లమూడి]] #[[కమలాపురం, పెదన|కమలాపురం]] #[[కంగంచెర్ల]] #[[కొంకెపూడి]] #[[కొప్పల్లి]] #[[కూడూరు]] #[[కుమ్మరిగుంట]] #[[లంకలకలవగుంట]] #[[మాదక]] #[[ముత్చెర్ల]] #[[ముత్చిలిగుంట]] #[[నాదుపూరు]] #[[నందమూరు]] #[[నేలకొండపల్లి, పెదన|నేలకొండపల్లి]] #[[పెనుమల్లి]] #[[పుల్లపాడు]] #[[సేరివర్తెలపల్లి]] #[[సింగరాయపాలెం]] #[[ఉరివి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} బంటుమిల్లి 6063 18616 2006-01-16T06:28:23Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=బంటుమిల్లి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బంటుమిల్లి|villages=19|area=|population=52.257|pop_male=26.343|pop_female=25.914|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.43|lit_male=71.81|lit_female=60.97}} '''బంటుమిల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[ఆముదాలపల్లి, బంటుమిల్లి|ఆముదాలపల్లి]] #[[అర్తమూరు]] #[[బంటుమిల్లి]] #[[బర్రిపాడు]] #[[చినతుమ్మిడి]] #[[చొరంపూడి]] #[[కంచడం]] #[[కొర్లపాడు]] #[[మద్దేటిపల్లి]] #[[మల్లేశ్వరం, బంటుమిల్లి|మల్లేశ్వరం]] #[[మనిమేశ్వరం]] #[[ములపర్రు]] #[[ముంజులూరు]] #[[నారయణపురం]] #[[పెదపండ్రక]] #[[పెదతుమ్మిడి]] #[[పెందూరు]] #[[రామవరపుమోది]] #[[సతులూరు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} ముదినేపల్లి 6064 18617 2006-01-16T06:39:01Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=ముదినేపల్లి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముదినేపల్లి|villages=33|area=|population=68.235|pop_male=34.436|pop_female=33.799|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.56|lit_male=71.65|lit_female=61.39}} '''ముదినేపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అల్లూరు]] #[[బొమ్మినంపాడు]] #[[చెవురు]] #[[చిగురుకోట]] #[[చినకమనపూడి]] #[[చినపాలపర్రు]] #[[దకరం]] #[[దేవపూడి]] #[[దేవారం]] #[[ఏదేపల్లి]] #[[గోకినంపాడు]] #[[గురజ]] #[[కాకరవాడ]] #[[కోడూరు, ముదినేపల్లి|కోడూరు]] #[[కోమర్రు]] #[[కొర్రగుంటపాలెం]] #[[మాధవరం]] #[[ముదినేపల్లి]] #[[ములకలపల్లి, ముదినేపల్లి|ములకలపల్లి]] #[[పెదకమనపూడి]] #[[పెదగొన్నూరు]] #[[పెదపాలపర్రు]] #[[పెనుమల్లి]] #[[పెరూరు]] #[[పెయ్యేరు]] #[[ప్రొద్దువాక]] #[[సంఖర్షనాపురం]] #[[సింగరాయపాలెం]] #[[ఉటుకూరు]] #[[వాదలి]] #[[వాడవల్లి]] #[[వైవాక]] #[[వనుదుర్రు]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} మందవల్లి 6065 18618 2006-01-16T08:11:00Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మందవల్లి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మందవల్లి|villages=28|area=|population=51.161|pop_male=25.700|pop_female=25.461|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.33|lit_male=71.28|lit_female=59.34}} '''మందవల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అప్పాపురం]] #[[అయ్యవారిరుద్రవరం]] #[[భైరవపట్నం]] #[[చవలిపాడు]] #[[చింతలపూడి, మందవల్లి|చింతలపూడి]] #[[దయ్యంపాడు]] #[[గన్నవరం, మందవల్లి|గన్నవరం]] #[[ఇంగిలిపాకలంక]] #[[కనుకొల్లు]] #[[కొవ్వాడలంక]] #[[లెల్లపూడి]] #[[లింగాలలొకుముడి]] #[[మందవల్లి]] #[[మనుగునూరు]] #[[మోక్షకల్వపూడి]] #[[ముడుతల్లపాడు]] #[[నందిగామలంక]] #[[నుత్చుముల్లి]] #[[పసలపూడి, మందవల్లి|పసలపూడి]] #[[పెనుమాకలంక]] #[[పిల్లిపాడు]] #[[ప్రత్తిపాడు, మందవల్లి|ప్రత్తిపాడు]] #[[పూలపర్రు]] #[[పుట్లచెరువు]] #[[సింగనపూడి]] #[[శోభనాద్రిపురం]] #[[తక్కెలపాడు]] #[[ఉనికిలి, మందవల్లి|ఉనికిలి]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} కైకలూరు, కృష్ణా 6066 18619 2006-01-16T08:17:41Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కైకలూరు||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కైకలూరు, కృష్ణా|villages=23|area=|population=75.125|pop_male=37.804|pop_female=37.321|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.55|lit_male=71.78|lit_female=61.26}} '''కైకలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[ఆచవరం]] #[[ఆలపాడు]] #[[ఆటపాక]] #[[భుజబలపట్నం]] #[[దొడ్డిపట్ల]] #[[గోనెపాడు]] #[[గోపవరం, కైకలూరు|గోపవరం]] #[[కైకలూరు, కృష్ణా|కైకలూరు]] #[[కొల్లేటికోట]] #[[కొట్టాడ]] #[[పలెవాడ]] #[[పెంచికలమర్రు]] #[[రాచపట్నం]] #[[రామవరం]] #[[సీతనపల్లి]] #[[సింగాపురం]] #[[సోమేశ్వరం]] #[[శ్యామలాంబపురం]] #[[తామరకొల్లు]] #[[వాదర్లపాడు]] #[[వరాహపట్నం]] #[[వేమవరప్పాడు]] #[[వింజరం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} కలిదిండి 6067 18620 2006-01-16T08:20:27Z Mpradeep 50 + గణాంకాలు {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=కలిదిండి||distlink=కృష్ణా జిల్లా|district=కృష్ణా|mapname=[[Image:Krishna mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కలిదిండి|villages=13|area=|population=73.003|pop_male=36.923|pop_female=36.080|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.32|lit_male=69.77|lit_female=60.78}} '''కలిదిండి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== #[[అమరావతి, కలిదిండి|అమరావతి]] #[[అవకూరు]] #[[కలిదిండి]] #[[కొల్లపాలెం]] #[[కొండంగి]] #[[కొండూరు]] #[[కొత్చెర్ల]] #[[మట్టగుంట]] #[[పెదలంకా]] #[[పొట్టుమర్రు]] #[[సనరుద్రవరం]] #[[తడినాడ]] #[[వెంకటాపురం, కలిదిండి|వెంకటాపురం]] {{కృష్ణా జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 27 6068 16830 2005-12-27T06:53:27Z Chaduvari 97 *[[1911]]: జాతీయ గీతం, జనగణమన ను మొదటిసారి, కలకత్తాలో, కాంగ్రెసు సభల్లో పాడారు. *[[1945]]: [[ప్రపంచబ్యాంకు]] ఏర్పాటయింది. 28దేశాలు సంతకాలు చేసాయి. User talk:Catgirish 6069 16841 2005-12-27T13:57:43Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:57, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:ెసంతోష్ బాబు 6070 16842 2005-12-27T13:58:39Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:58, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> పులివెందుల 6071 16846 2005-12-27T14:10:18Z వైఙాసత్య 58 redir page #REDIRECT[[పులివెందల]] User talk:Bhikshu 6072 16847 2005-12-27T14:15:49Z వైఙాసత్య 58 బిక్షు తిరిగి స్వాగతము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:15, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Category:పాలనా విభాగములు 6073 16849 2005-12-27T14:18:34Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:ప్రభుత్వము]] Category:1953 మరణాలు 6074 16860 2005-12-27T14:45:10Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:1953]] Category:1977 మరణాలు 6075 16865 2005-12-27T14:49:21Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1977]] Category:1908 జననాలు 6076 16866 2005-12-27T14:50:13Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1908]] చరిత్ర (కంప్యూటర్లు) 6078 27286 2006-06-23T12:56:46Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము ==కంప్యూటర్ల చరిత్రలో మైలురాళ్ళు == * [[1823]]లో [[చార్లెస్‌ బాబేజ్‌]] ఆవిరి ద్వారా పనిచేసే క్యాలిక్యూలేటింగ్‌ యంత్రాన్ని రూపొందించాడు. ఆధునిక కంప్యూటర్‌కు దీనిని తొలిమెట్టుగా భావిస్తారు. * తొలిసారి బైనరీ అర్థమెటిక్‌ను ఉపయోగించినది కొనార్డ్‌ యూస్‌. ఈయన [[1934]]లో బైనరీ అర్థమెటిక్‌ను ఉపయోగించి కొన్ని రకాల కంప్యూటర్లను రూపొందించాడు. * కంప్యూటర్‌ సైన్స్‌ పితామహుడిగా [[అలెన్‌ ట్యూరింగ్‌]]ను పిలుస్తారు. [[1937]]లో ట్యూరింగ్‌- “On computable Numbers, with an application to the Entsheidungsproblem” అనే సిద్ధాంత వ్యాసాన్ని ప్రచురించారు. * కంప్యూటర్‌కు సంబంధించి తొలి హైలెవెల్‌ ప్రొగామింగ్‌ లాంగ్వేజి [[ఫోట్రాన్‌]]. దీనిని [[1956]]లో [[ఐబీఎం]] కంపెనీకి చెందిన [[జాన్‌ బేకస్‌]], ఆయన బృందం అభివృద్ధి చేసింది. ఇది [[1957]]లో అందరికీ అందుబాటులోకి వచ్చింది. * ‘పర్సనల్‌ కంప్యూటర్‌’ అనే పదం [[1976]]లో తొలిసారి బైట్‌ మ్యాగిజైన్‌లో ప్రచురితమయింది. ఆ తర్వాత ఇది ప్రపంచమంతా వ్యాపించింది. *తొలిసారి పర్సనల్‌ కంప్యూటర్‌ను [[ఐబీఎం]] కంపెనీ [[1981]]లో తయారుచేసింది. దీనిలోని [[ఆపరేటింగ్‌ సిస్టమ్‌]]ను, [[బేసిక్‌ కంప్యూటరు భాష]]ను [[మైక్రో సాఫ్ట్‌]] రూపొందించింది. * ‘[[బగ్‌]]’ అనే పదాన్ని కంప్యూటర్‌ సంబంధిత విషయాల్లో తొలిసారి వాడింది అడ్మిరల్‌ గ్రేస్‌ హోపర్‌. అమెరికా నావికాదళానికి చెందిన ఒక స్థావరంలో బొద్దింక వల్ల కంప్యూటర్‌ పాడైపోయింది. అప్పుడు ఆయన తొలిసారి ఈ పదాన్ని వాడారు. * టీసీపీ, ఐపీల గురించి [[1973]]లో [[వింటన్‌ సెర్ఫ్‌]], రాబర్ట్‌ కాన్‌లు ఒక పరిశోధనా పత్రాన్ని రాశారు. ఇది ఇంటర్నెట్‌ ఆవిర్భావానికి కారణమయింది. అందువల్లే వింటన్‌ సెర్ఫ్‌ను ఇంటర్నెట్‌ పితామహునిగా పిలుస్తారు. [[Category:కంప్యూటరు]] User:Chandu 6079 16877 2005-12-27T16:20:20Z Chandu 209 [http://www.chanduonline.com Chandrasekhar Vallabhaneni] Category:1896 జననాలు 6080 16879 2005-12-27T19:43:14Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:1896]] Talk:కడప 6081 20932 2006-03-13T03:47:26Z వైఙాసత్య 58 ''మరో ప్రసిద్ధ కవయిత్రి మొల్ల ఈ జిల్లాకు చెందినవారే.'' - మొల్ల నెల్లూరు ప్రాంతవాసి అని విన్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:45, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == మొల్ల ఎక్కడివారు? == మొల్ల కడప జిల్లా బద్వేలు తాలూకా గోపవరం గ్రామానికి చెందిన వారు. ఈ బద్వేలు ప్రాంతం నెల్లూరు జిల్లా సరిహద్దుల్లో ఉండడం వల్ల మీరు అలా విని ఉంటారు. త్వరలో ఆధారాలు చూపిస్తాను. -త్రివిక్రమ్ మొల్ల స్వగ్రామం గురించి ఈ రోజు 'ఈనాడు' లో వచ్చిన ఈ వార్త చూడండి. http://www.eenadu.net/district/districtshow1.asp?dis=cuddapah#2 [[User:Trivikram|Trivikram]] 02:53, 13 మార్చి 2006 (UTC) :ఈ చర్చ [[మొల్ల]] వ్యాసము యొక్క చర్చాపేజీలో అతికిస్తున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:47, 13 మార్చి 2006 (UTC) భక్తప్రహ్లాద (సినిమా) 6082 16962 2005-12-28T20:46:24Z వైఙాసత్య 58 {{సినిమా| movie_name = భక్తప్రహ్లాద | year = 1931| image = | starring = మునిపల్లె సుబ్బయ్య, [[సురభి కమలాబాయి]], షిండే కృష్ణా రావు, [[ఎల్.వి.ప్రసాద్]]| director = [[హెచ్.ఎం.రెడ్డి]]| writer = చందాల కేశవదాసు | producer = హెచ్.ఎం.రెడ్డి| distributor = | release_date = [[సెప్టెంబర్ 15]],[[1931]]| runtime = 108 నిమిషాలు| movie_language = తెలుగు | music = హెచ్.ఆర్. పద్మనాభశాస్త్రి | awards = | budget = 20 వేలు | imdb_id = 0257441 }} '''భక్తప్రహ్లాద''' తొలి తెలుగు టాకీ చిత్రము. [[హెచ్.ఎం.రెడ్డి]] నిర్మించిన ఈ చిత్రము [[సెప్టెంబర్ 15]], [[1931]]న విడుదలైనది. ==తారాగణము== *మునిపల్లె సుబ్బయ్య - హిరణ్యకశిపుడు *[[సురభి కమలాబాయి]] - లీలావతి *షిండే కృష్ణా రావు - ప్రహ్లాదుడు *[[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] - మొద్దబ్బాయి (ప్రహ్లాదుని సహాధ్యాయి) *దొరస్వామినాయుడు - ఇంద్రుడు *బీ.వి.సుబ్బారావు *చిత్రపు నరసింహారావు ==బయటి లింకులు == *[http://www.cinegoer.com/bhaktaprahlada.htm సినీగోవర్.కాం లో బక్తప్రహ్లాద గురించి] [[Category:1931 తెలుగు సినిమాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 28 6083 16885 2005-12-28T00:52:53Z Chaduvari 97 *[[1885]]: భారత జాతీయ కాంగ్రెసు స్థాపన. *[[1921]]: కలకత్తా కాంగ్రెసు సభల్లో మొదటిసారి ''వందేమాతరం'' గీతాన్ని ఆలాపించారు. మైక్రో సాఫ్ట్‌ 6084 16896 2005-12-28T03:55:58Z Chavakiran 19 #REDIRECT [[మైక్రో సాఫ్ట్]] Image:Microsoft hyd.jpg 6085 16897 2005-12-28T04:03:05Z Chavakiran 19 Board in both Telugu and English of Microsoft Hyd campus, manikonda. Board in both Telugu and English of Microsoft Hyd campus, manikonda. Image:Microsoft hyd bld.jpg 6086 16898 2005-12-28T04:03:56Z Chavakiran 19 Microsoft Hyderabad Building of campus at Manikonda. Microsoft Hyderabad Building of campus at Manikonda. Image talk:Microsoft hyd.jpg 6087 16900 2005-12-28T04:08:18Z Chavakiran 19 This photo is taken by me. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 04:08, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Image talk:Microsoft hyd bld.jpg 6088 16901 2005-12-28T04:08:47Z Chavakiran 19 This photo is taken by me [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 04:08, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) భానుమతి 6089 16903 2005-12-28T06:17:57Z వైఙాసత్య 58 redirect page #REDIRECT[[భానుమతీ రామకృష్ణ]] మున్నంగి 6090 20311 2006-02-23T17:24:07Z Chaduvari 97 +గణాంకాలు '''మున్నంగి''' [[గుంటూరు]] జిల్లా [[కొల్లిపర]] మండలములోని ఒక గ్రామము. దీనిని పూర్వము '''మునికోటిపురము''' అని పిలిచేవారు. ==కొన్ని గణాంకాలు== *జనాభా: 6597 *పురుషులు: 3325 *స్త్రీలు: 3272 *అక్షరాస్యత: 69.35 శాతం *పురుషుల అక్షరాస్యత: 73.77 శాతం *స్త్రీల అక్షరాస్యత: 64.91 శాతం ==బయటి లింకులు== *[http://www.munnangi.com మున్నంగి.కాం] [[Category:గుంటూరు జిల్లా గ్రామాలు]] మిస్సమ్మ 6091 22551 2006-04-16T15:17:31Z Trivikram 237 {{సినిమా| movie_name = మిస్సమ్మ | year = 1955| image = [[Image:Missamma.jpg]]| writer = [[చక్రపాణి]] | lyrics = [[పింగళి నాగేంద్రరావు]] | starring = [[నందమూరి తారక రామారావు]], [[అక్కినేని నాగేశ్వరరావు]], [[సావిత్రి]], [[ఎస్వీ రంగారావు]], [[జమున]], [[రేలంగి వెంకటరామయ్య]], [[ఋష్యేంద్రమణి]], [[అల్లు రామలింగయ్య]]| director = [[ఎల్వీ ప్రసాద్]]| producer = [[నాగిరెడ్డి]], [[చక్రపాణి]] | distributor = | release_date = | runtime = 181 నిమిషాలు | movie_language = తెలుగు | music = [[సాలూరి రాజేశ్వరరావు]]| awards = | imdb_id = 0251847| budget = }} '''మిస్సమ్మ''' చిత్రం [[1955]]లో విడుదలైంది. ఇది ఒక అద్భుతమైన పూర్తినిడివి హాస్య చిత్రం. ఈ చిత్రంలో తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమలోని అతి పెద్ద హీరోలుగా పేరు గాంచిన నందమూరి తారక రామారావు మరియు అక్కినేని నాగేశ్వరరావు నటించారు. ఘన విజయము సాదించిన ఈ చిత్రంలో ముఖ్యపాత్రను పోషించినది మాత్రము మహానటి సావిత్రి. సామర్ల వెంకట రంగారావు, జమున, రేలంగి వెంకటరామయ్య, ఋష్యేంద్రమణి, అల్లు రామలింగయ్య, రమణారెడ్డి, బాలక్రిష్ణ, దొరైస్వామి తదితరులు నటించారు. గుమ్మడి వెంకటేశ్వరరావు కూడా ఒక చిన్న పాత్రలో మీకు కనిపిస్తారు. సావిత్రికి ఈ సినిమాతో చక్కని అభినేత్రిగా మంచి పేరు వచ్చింది. ఆమె ఇక చిత్ర పరిశ్రమలో తిరిగి చూడ లేదు. మిస్సమ్మ చిత్రము యొతిష్ బెనర్జీ అనే బెంగాలి రచయిత యొక్క "మన్మొయీ గర్ల్స్ స్కూల్" అనే హాస్య రచన ఆధారంగా చక్రపాణి మరియు [[పింగళి నాగేంద్రరావు]]లు రచించగా [[ఎల్వీ ప్రసాదు]] దర్శకత్వంలో రూపొందిచబడినది. సావిత్రి, ఎన్టీయార్, ఏఎన్నార్, ఎస్వీయార్,రేలంగి, అల్లు రామలింగయ్య మొదలైన వారి నటనలతో సినిమా పూర్తి వినోదాత్మకంగా రూపొందింది. ఈ సినిమాకు [[పింగళి నాగేంద్రరావు]] రచించిన మాటలు, పాటలు తెలుగు సినిమా చరిత్రలోనే ఎన్నదగ్గ వాటిలో కొన్ని. ఆయన సాహిత్యమూ, [[ఎ.ఎం.రాజా]], [[పి.లీల]], [[పి.సుశీల]] గార్ల గాత్రమాధుర్యమూ కలిసి మిస్సమ్మ సినిమా పాటలను అజరామరం చేసాయి. ఎంతో ప్రజాదరణ పొందిన ఈ పాటలు ఈనాటికీ తెలుగు వారిని అలరిస్తూ ఉన్నాయి. పి.లీల పాడిన ''కరుణించు మేరిమాత'' అనేపాట హృదయాలను తాకుతుంది. [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]] గొంతు వినిపించని కొద్ది సూపర్‌హిట్‌ తెలుగు సినిమాల్లో ఇది ఒకటి. [[విప్రనారాయణ]], [[పెళ్ళికానుక]] కూడా ఈ కోవలోకి వస్తాయి. ==సినిమా కథ== ఈ సినిమా కథ నిజానికి ఒక ఫార్సు. అంటే నిజంగా ఎక్కడా జరగడానికి వీలు లేనిది (కనీసం ఆ కాలంలో). అయినా చక్రపాణి కథన సామర్థ్యం ఆ విషయాన్ని అత్యంత సమర్థవంతంగా మరుగున పరచి ఆ లోపాన్ని ఎవరూ పట్టించుకోనీయకుండా చేసింది. చక్రపాణి ఈ సినిమాను "పెద్దలు సైతం చూడవలసిన పిల్లల సినిమా" అని ప్రచారం చేయించాడు. యాభైయేళ్ళ కిందట ఒక పెళ్ళి కాని అమ్మాయి సరిగా పరిచయమైనా కాని ఒక పరాయి మగవాడికి భార్యగా నెలల తరబడి నటించడానికి సిద్ధపడడం జరిగి ఉండునా? కానీ వాళ్ళిద్దరికీ (ఎమ్టీరావు, మిస్ మేరీ లకు) అలా వ్యవహరించక తప్పని పరిస్థితులు ఎదురవుతాయి. వాళ్ళిద్దరూ ఎంత గడుసు వాళ్ళో ప్రేక్షకులకు అంతకు ముందే తెలిసి పోతుంది. కూటికోసం కోటి విద్యలు ప్రదర్శించగలిగే దేవయ్యను 'ప్రభుత్వం భిక్షాటనను నిషేధించిందని' భయపెట్టి ఎమ్టీరావు తమ వెంట తీసుకెళతాడు. అక్కడ నాయుడు తప్పిపోయిన తమ పెద్ద కూతురు మహాలక్ష్మి పేరుతో నడుపుతున్న బడికి సెక్రటరీ గానే గాక అందులోనే మాస్టారుగిరీ వెలగబెడుతున్న నాయుడి మేనల్లుడు రాజు ఊళ్ళో ఎవరిదో బర్రె తప్పిపోయిందని విని తానో డిటెక్టివుననే భ్రమతో బళ్ళో పిల్లల్ని గాలికొదిలేసి, బర్రెను వెదుకుతూ తనూ గాలికి తిరుగుతూ ఉంటాడు. అదే బళ్ళోని ఇంకో ఉపాధ్యాయుడు పిల్లల్ని శిక్షించడమూ, వాళ్ళచేత ఆయుర్వేద మందులు నూరించడమూ మాత్రమే తెలిసిన వాడు. వాళ్ళిద్దరూ కలిసి స్కూలును ముంచేస్తారని కంగారు పడి నాయుడు భార్యా భర్తలైన ఇద్దరు గ్రాడ్యుయేట్లు కావాలని పేపర్లో ప్రకటించి, మారు పేర్లతో వచ్చిన వీళ్ళిద్దరినీ వాళ్ళిద్దరి స్థానాల్లో చేర్చుకుంటాడు. తప్పిపోయిన మహాలక్ష్మే మేరీ యేమోననే అనుమానం ఆ 'డిటెక్టివు' రాజుది. ఇంకోవైపు వీళ్ళిద్దరూ ఊళ్ళో దిగ్గానే నాయుడు 'కూతురూ-అల్లుడూ' అని వరసలు కలిపేస్తాడు. ఈ వరసలు మేరీకి నచ్చక చిరచిరలాడుతూ, తన కోపాన్నంతా ఎమ్టీరావు మీద చూపిస్తూంటుంది. గట్టిగా దెబ్బలాడడానికి ఆమెకు కూడా భయమే. ఇంటిదగ్గర ఆమె చదువు కోసం చేసిన అప్పు కొండలా పెరిగి పోయింది. అప్పిచ్చిన డేవిడ్ "బాకీ తీర్చొద్దు నన్ను పెళ్ళి చేసుకో" అని వేధిస్తున్నాడు. వాడి బాకీ వాడి మొహాన కొట్టి, అటు వాడితోనూ, ఇటు ఎమ్టీరావుతోనూ ఒకేసారి తెగతెంపులు చేసుకునే ఉద్దేశంతో ఉన్నట్టు కనబడుతుంది. అయితే నాయుడి చిన్న కూతురు ఎమ్టీరావుతో చనువుగా ఉంటుంది. ఆ పిల్లను చేసుకోబోయే రాజుకు ఇది సహజంగానే నచ్చదు. ఒకసారి మేరీ తాము నిజంగా దంపతులం కామనే నిజాన్ని బయట పెట్టబోయే సరికి ఎమ్టీరావు కంగారు పడి ఆమెకు కిరస్తానీ దయ్యం పట్టిందని అంటాడు. అప్పుడు ఆ దయ్యాన్ని బెదిరించడానికి అన్నట్టు గా నాయుడు "నువ్వు కాకపోతే మ అల్లుడికి (ఎమ్టీరావుకి) పిల్లే దొరకదనుకున్నవా? మా పిల్లనే ఇచ్చి చేస్తాం." అంటాడు. ఈ విషయం దేవయ్య ద్వారా విన్న రాజు కంగారు పడి తర్వాత మెల్లగా ధైర్యం చేసి, మేరీని కలిసి, ఎమ్టీరావుకు బదులుగా తనే తన మరదలికి సంగీత పాఠాలు నేర్పడానికి వీలుగా ఆమె సలహా మీదే ఆమె దగ్గర సంగీతం నేర్చుకోబోతాడు.ఈ సన్నివేశం కడుపుబ్బా నవ్విస్తుంది. తప్పిపోయిన మహాలక్ష్మే మిస్ మేరీ యేమోననే అనుమానం తీర్చుకోవడానికి ఒక నాటి అర్ధరాత్రి తన అసిస్టెంటుతో సహా మేరీ వాళ్ళుంటున్న ఇంటికెళ్ళి, ఆమె పడక మీదికి టార్చ్ లైటు వేసి చూస్తాడు రాజు. ఆ వెలుతురుకు మేరీకి మెళకువ రావడం, డిటెక్టివులు పారిపోవడంతో అంతా గందరగోళమవుతుంది. అనుకోని ఈ సంఘటనతో కలవరపడిన మేరీకి కలత నిద్ర పడుతుంది. ఆ కలతనిద్రలో ఒక పీడకల.. ఆ పీడకలలో తనను బలవంతంగా పెళ్ళి చేసుకోబోయిన దుర్మార్గుడిగా డేవిడ్, అతడి బారి నుంచి తనను కాపాడిన వీరుడిగా ఎమ్టీరావు కనిపిస్తారు. దాంతో ఆమెకు ఎమ్టీరావు మీద అనురాగం అంకురిస్తుంది. కథ తిరగవలసిన మలుపులన్నీ తిరిగి సుఖాంతమవుతుంది. ==ఈ చిత్రంలొని గీతాలు== #ఆడువారి మాటలకు అర్ధాలే వేరులే (ఏ ఎం రాజా) #బృందావనమది అందరిది గోవిందుడందరి వాడెలే (ఏ ఎం రాజా) #రావోయి చందమామ మా వింత గాధ వినుమా (ఏ ఎం రాజా , పి లీల) #బాలనురా మదనా (పి సుశీల) #ధర్మం చెయ్ బాబు (రేలంగి) #ఈ నవనవాభ్యుదయ (ఏ ఎం రాజా) #కరుణించు మేరి మాత (పి లీల) #రాగ సుధారస (పి లీల) #తెలుసుకొనవె చెల్లి (పి లీల) #తెలుసుకొనవె యువతి (ఏ ఎం రాజా) ఈ చిత్రాన్ని హిందీలో మీనాకుమారి మేరి పాత్ర పోషించగా "మిస్ మేరి" గా నిర్మించారు. [[Category:1955 తెలుగు సినిమాలు]] Talk:మిస్సమ్మ 6092 21194 2006-03-18T15:50:29Z Trivikram 237 మాటల రచయిత చాలా మంచి ప్రయత్నం కానీ దీనిని పాత అని పిలవడం మమ్మల్ని బాధిస్తుంది!!!! ఒరిగినల్ అనో అసలు అనో లేక కేవలం మిస్సమ్మ అనో పిలిచి ఉండవలసినది :) [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 09:24, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) మిస్సమ్మ అనగానే 1955 సినిమానే గుర్తుకువస్తుంది. కొత్త చిత్రముకంటే ఇదే చాలా ప్రసిద్ధిచెందినది కనుక మిస్సమ్మ అనే పేరుకు తరలిస్తున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:06, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ==పేరుకు సంబందించిన సందిగ్ధత== LV Prasadగారిని '''ఎల్ వీ ప్రసాదు''' అని రాయటం కంటే '''ఎల్వీ ప్రసాదు''' అని రాస్తే బాగుంటుందేమో. నేను చాలా చోట్ల రెండోరకం స్పెల్లింగు చూసాను. వ్యాసంలో కూడా ఆ విధంగా మార్చాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 07:40, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == మాటల రచయిత == ఈ సినిమాకు పింగళి కేవలం పాటలు మాత్రమే వ్రాశాడని టైటిల్స్ ని బట్టి తెలుస్తోంది (టైటిల్స్ అన్ని వేళలా నమ్మదగ్గవి కాకపోయినా ). స్క్రిప్టు, స్క్రీన్ ప్లే రచయితగా చక్రపాణి పేరే ఉంది. ఆ మేరకు వ్యాసంలో మార్పులు అవసరమనుకుంటున్నాను. User talk:Sankarjv 6093 16916 2005-12-28T12:49:38Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 12:49, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Vasu007 6094 16917 2005-12-28T12:50:18Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 12:50, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User:Srinivasa 6095 27172 2006-06-19T21:01:16Z Srinivasa 246 + నేను పనిచేస్తున్న వ్యాసాలు <table cellpadding=4 cellspacing=0 border=0 width=100% bgcolor=#f9f9f9><tr bgcolor=cornflowerblue><td bgcolor=cornflowerblue> <font size=4 color=#ffffff><b>దాట్ల శ్రీనివాసరాజు పేజీకి స్వాగతం</b></font> </td> <td align=right style="color:#efefef;font-size:16;"> </td> </tr> <tr bgcolor=#f9f9f9><td valign=top align=left bgcolor=#f9f9f9 width=50%> <table cellpadding=3 cellspacing=1 width=300 style="background-color:#dfdfdf"> <tr><td colspan=2 align=center bgcolor=#f5f5f5><font size=3 color=navy><b>నా గురించి</b></font></td></tr> <tr bgcolor=#f9f9f9><td width=80>పేరు:</td><td width=270>దాట్ల శ్రీనివాసరాజు</td></tr> <tr bgcolor=#f9f9f9><td>వయసు:</td><td>28 </td></tr> <tr bgcolor=#f9f9f9><td>పుట్టిన ఊరు:</td><td>[[అమలాపురం]], [[తూర్పుగోదావరి]] జిల్లా </td></tr> <tr bgcolor=#f9f9f9><td>స్వగ్రామము:</td><td>ఆటోనగర్, [[గాజువాక]] మండలం</td></tr> <tr bgcolor=#f9f9f9><td>నివాసం:</td><td>[[యూసఫ్ గూడ]],[[హైదరాబాద్]]</td></tr> <tr bgcolor=#f9f9f9><td>వృత్తి:</td><td>సాఫ్ట్వేర్ ఇంజనీర్ </td></tr> </table> </td> <td bgcolor=#f9f9f9 align="left" valign="top"> {|style="margin:0 auto" align=left id=toc ! style="background:#f9f9f9" align="center" | '''ఈ రోజు {{CURRENTDAYNAME}}, [[{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}]], [[{{CURRENTYEAR}}]]<br> ప్రస్తుత సమయము {{CURRENTTIME}} ([[UTC]]/[[GMT]]) <small>[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=purge}} Refresh] </small> |} <br><br><br> నా తల్లి నేర్పిన మొదటి పలుకు [[తెలుగు]]<br> నా తండ్రి కట్టిన పట్టుదట్టీ [[తెలుగు]]<br> నా చెల్లి బుగ్గన సిగ్గునిగ్గు [[తెలుగు]]<br> నా చెలియ కన్నుల వెలుగురేఖ [[తెలుగు]]<br> </td> </tr> <tr height=20><td colspan=2 bgcolor=#f9f9f9></td></tr> <tr height=20><td colspan=2 bgcolor=#f9f9f9> ====నేను చేసిన మార్పులు==== http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?user=Srinivasa&dbname=tewiki_p </td></tr> <tr><td bgcolor=#f9f9f9> ====నేను పనిచేస్తున్న వ్యాసాలు==== #[[ఆత్రేయ]] (సినీ గీతరచయిత) #[[వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి]] (సినీ గీతరచయిత) #[[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]] (సినీ గీతరచయిత) #[[తెలుగు సినిమా పాటలు]] #[[స్వాతిముత్యం]] (చలనచిత్రం) #[[గాజువాక]] (మండలం) #[[సింహాచలం]] (దేవాలయం) #[[మాయా]] (త్రీడి సాఫ్ట్వేర్) #[[గూగుల్]] (అన్వేషిణి) </td> <td valign=top bgcolor=#f9f9f9> ====నా పరికర పెట్టె==== #[[User:Srinivasa/ఇసుకపెట్టె | ఇసుకపెట్టె]] #[[User:Srinivasa/ఇసుకపెట్టె/పైథాన్ మరియు యునీకోడ్ | పైథాన్ మరియు యునీకోడ్]] </td></tr></table> ==బయటి లింకులు== <table width=100% style="border:1px solid #999900;color:#666666" cellpaddiing=0 cellspacing=0><tr><td bgcolor=#f9f9f9> &nbsp;&nbsp;[http://geocities.com/yuvaraju2k యువరాజు2కె] | [http://geocities.com/youngcreators యంగ్ క్రియేటర్స్] | [http://harivillu.50webs.com హరివిల్లు సైటు] | [http://harivillu.blogspot.com హరివిల్లు బ్లాగు] | </td></tr></table> User talk:Srinivasa 6096 27130 2006-06-19T01:37:50Z వైఙాసత్య 58 == ఒక సూచన == శ్రీనివాస! వ్యాసం పేజీలో వ్యాసానికి సంబంధించిన విషయం ఉండాలి; సభ్యుల అభిప్రాయాలు, సందేశాలు, సంబోధనలు అక్కడ రాయరాదు. [[తెలుగు సినీ గీతరచయితలు]] పేజీలో మీరు రాసినది అక్కడ రాయదగింది కాదు. దాని మీ చర్చా పేజీలోకి మార్చవచ్చేమో చూడండి! అలాగే మీపేరు కొత్త సభ్యుల పట్టికలో కాక [[Wikipedia:Wikipedians]]లో చేర్చండి.థాంక్స్. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:13, 3 జనవరి 2006 (UTC) ==గౌరవవాచకాలు == వికీపీడియాలో గౌరవవాచకాలు వాడరాదని సూచనలున్నాయండీ. [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)|రచ్చబండలో]] ఒకసారి చూడండి. అందుకే చరిత్రలో ఈరోజు లో అలా రాసాను. మీ అభిప్రాయాన్ని అక్కడ రాయండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:26, 6 జనవరి 2006 (UTC) == మీ సందేశము == మీరు అంత చిన్నదానికే క్షమాపణ చెప్పకర్లేదండి. వికిపీడియాకు స్వాగతము. మీ పేజీ చాలా బాగుంది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:21, 8 మార్చి 2006 (UTC) == తెలుగు సినిమా పాటలు == శ్రీనివాస గారు, తెలుగు వికిలో మీ కృషి అభినందనీయము. తెలుగు సినిమా పాటలు (పూర్తి పాటలు) ఇక్కడ ప్రచరించుట సబబు కాదు. అది కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘణ కింద వస్తుంది. ఒకవేళ వీటి కాపీహక్కులు మీ పేర ఉన్నా వీటిని ప్రచురించుటకు వికిపుస్తకములు సరి అయిన స్థలము. తెలుగు వికిలో ఇదివరకట తెలిసో తెలియకో అన్నమయ్య కీర్తనలు, భగవద్గీత మొదలైనవి ప్రచురించడము జరిగింది. అవన్నీ రేపో మాపో వికిపుస్తములకు తరలించ వలసినవే. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:14, 15 మార్చి 2006 (UTC) == బాట్లు == వైఙాసత్యా, నేనూ సాఫ్టువేర్ ప్రోగ్రామర్ నే. నాకు బాట్ ల గురించి తగిన సమాచారము ఇస్తే నేనూ ప్రయత్నిస్తాను. :చాలా థాంక్స్, తెలుగుకు కస్టమైజ్ చేసిన బాట్ ఉంటే చాలా పనులు సులువుగా అయిపోతాయి. వికిపీడియాలో యాంత్రికమైన పనులు చక్కబెట్టడానికి పైథాన్ భాషలో ఒక పనిముట్ల పాకేజీని తయారు చేశారు. దాని కోడ్ కూడా లభ్యమవుతుంది. కాకపోతే దానిని తెలుగుకు అనుగునంగా తీర్చిదిద్దాలి. ఇంకా వివరాలకు ఇక్కడ చూడండి .[[en:Wikipedia:Bots]] [http://meta.wikimedia.org/wiki/Using_the_python_wikipediabot]--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:23, 16 మార్చి 2006 (UTC) ::[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]గారు చెప్పిన పేజీలను సందర్శిస్తే చాలు, బాట్‌లు తయారు చేయటానికి కావలిసిన సమాచారం మొత్తం దొరుకుతుంది. దీనికోసం మీరు మొదట [[:en:Python|పైథాన్]] అనే సాఫ్టువేరు భాషను నేర్చుకోవాల్సి ఉంటుంది. తరువాత మీ కంప్యూటర్లో పైథాన్ భాషను [http://python.org/download download చేసుకుని] install చేసుకోవాలి. తరువాత పైథాన్ భాషలోనే రాయబడిన [[:en:pywikipedia]] లైబ్రరీని మీ కంప్యూటరులోకి [http://sourceforge.net/projects/pywikipediabot/ download చేసుకోండి]. అందులో కొన్ని ఉదాహరణ పేజీలు కూడా ఉన్నాయి, వాటితో ఆడుకుని pywikipedia గురించి మరింత తెలుసుకోండి. అక్కడ ఉన్న ఉదాహరణ ప్రోగ్రాములు ఏం చేస్తాయో తెలుసుకోవాలంటే గనక [http://meta.wikimedia.org/wiki/Using_the_python_wikipediabot మెటా వికీలో ఉన్న ఈ పేజీని] సందర్శించండి. [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]గారు అన్నట్లు తెలుగుకు స్తానీకరించిన బాట్‌ను మనము తయారు చేసుకోగలగాలి. ఇంకా ఏమయినా సందేహాలు ఉంటే అడగండి --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 04:35, 9 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :శ్రీనివాస గారు, బాటుపై మీరు ఆసక్తిగా ఉన్నారనుకుంటున్నాను. అవకాశముంటే [http://te.wiktionary.org/wiki/Wiktionary:%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A1#.E0.B0.AC.E0.B0.BE.E0.B0.9F.E0.B1.81_.E0.B0.9A.E0.B1.86.E0.B0.AF.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.8D.E0.B0.B8.E0.B0.BF.E0.B0.A8_.E0.B0.AA.E0.B0.A8.E0.B1.81.E0.B0.B2.E0.B1.87.E0.B0.82.E0.B0.9F.E0.B0.BF.3F ఈ విక్షనరీ లింకు] చూడండి. అక్కడ బాటు అవసరం చాలా ఉంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:54, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC)థాంక్స్! == చిన్న సూచన == మీరు మీ ఈ మెయిల్ ఐడిని నా చర్చా పేజీలో బహిరంగ పరిచినారు. స్పామింగు అనేది నిత్య కృత్యమైన ఈ రోహులలో ఇది ఎంతమాత్రం మంచిదికాదు, కావున దానిని నా చర్చాపేజి నుండి తొలగిస్తున్నాను. మీకు ఏమయినా సూచనలు సలహాలు కావాలంటే ఇక్కడే ఇలా చర్చా పేజీలలోనే మాట్లాడుకుందాము. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 04:35, 9 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == ఆంగ్ల వ్యాసములు == శ్రీనివాస గారు, మీరు తెలుగు వికిపీడియాలో చేస్తున్న కృషి మరియు మీ ఉత్సుతక బాగుంది. ఒకేసారి అన్నిన్ని వ్యాసాలు ఆంగ్లములో ఇక్కడ అతికించితే వాటిని తెలుగులో అనువదించడానికి చాలా కష్టపడాలి. ఇప్పటికే 100+ పైగా వ్యాసములు అనువాదమును నోచుకోలేదు. నేను కొత్తగ వచ్చినప్పుడు ఇదే పద్ధతిన తయారు చేసిన పేజీలను ఇప్పటికీ అనువదిస్తూనే ఉన్నాను. మనల్ని చూసి కొత్త సభ్యులు కూడా ఈ పద్ధతిని అవలంబిస్తే తెలుగు పేజీలకంటే ఆంగ్ల పేజీలు ఎక్కువ తగిలే అవకాశము లేకపోలేదు. అందరమూ కలసి వీటిని తర్జుమా చేద్దాము. ఏమంటారు?--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:37, 12 జూన్ 2006 (UTC) == మార్గదర్శకము గురించి == వైజాసత్యా, మొదటి పేజీలోని మార్గదర్శకములో లింకులు ఆంగ్లములో ఉన్నాయేంటి??? - [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 05:59, 12 జూన్ 2006 (UTC) అవును అప్పడప్పుడు అలా విచిత్రముగా ఆంగ్లములోకి మారుతుంటాయి మళ్లి తిరిగీ వాటికవే తెలుగులోకి వస్తాయి. దీని వెనుక ఉన్న కధేంటో ఇప్పటికి మిస్టరీనే (బహుశా మీడియా వికి ప్రోగ్రామర్స్ పనేమో?) కానీ వీరు ఎందుకు ఇలా చేస్తున్నారో అర్ధము కాదు. బగ్‌జిల్లా లో ఫిర్యాదు చేసి చూస్తాను.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:34, 12 జూన్ 2006 (UTC) ==పదాలు== వైజాసత్యా, feature film, jury, lifetime achievement లను తెలుగులో ఏమని అంటారు? - [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 20:53, 18 జూన్ 2006 (UTC) *feature film - పూర్తి నిడివి చిత్రము (లఘు చిత్రానికి వ్యతిరేక పదము) *jury - ప్రమాణ గణము అని నిఘంటువులో ఉంది దానికంటే జ్యూరీ అనే పదమే చాలామందికి పరిచయము. *lifetime achievement - జీవిత కాలపు కృషి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:37, 19 జూన్ 2006 (UTC) మిస్సమ్మ (పాత) 6097 16936 2005-12-28T16:36:38Z వైఙాసత్య 58 మిస్సమ్మ (పాత), మిస్సమ్మ కు తరలించబడింది: app.name #REDIRECT [[మిస్సమ్మ]] Talk:మిస్సమ్మ (పాత) 6098 16938 2005-12-28T16:36:38Z వైఙాసత్య 58 Talk:మిస్సమ్మ (పాత), Talk:మిస్సమ్మ కు తరలించబడింది: app.name #REDIRECT [[Talk:మిస్సమ్మ]] Image:Missamma.jpg 6099 16946 2005-12-28T17:13:33Z వైఙాసత్య 58 +temp {{డీవీడీ ముఖచిత్రము}} Category:1955 తెలుగు సినిమాలు 6100 16942 2005-12-28T17:03:17Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1955]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 29 6101 16944 2005-12-28T17:06:12Z Chaduvari 97 *[[1965]]: [[భారత్]] తయారుచేసిన మొదటి యుద్ధటాంకు, [[వైజయంత]] ఆవడి కర్మాగారం నుండి బయటకు వచ్చింది. User talk:Kiranc 6102 23858 2006-04-23T04:21:13Z Kiranc 247 /* చందమామ */ == Welcome kiranc == Welcome Kiran C. There seems to be lot of kiranc's in this net world. [[User:61.17.240.222|61.17.240.222]] 06:54, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Kiran garu, Are you sure that BNReddi lived till 1987? Because I have read in several books and articles that he died in 1977. Please clarify. - Trivikram g.trivikram@gmail.com ==సభ్యులతో సంభాషణ== సభ్యునితో మనం మాట్లాడదలచినపుడు, వారి ''చర్చా'' పేజీలో రాయవచ్చు. ''సభ్యుని పేజీ'' సభ్యుని స్వంతమని వికీ భావన. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:19, 5 జనవరి 2006 (UTC) ==చందమామ== కిరణ్, చందమామ గురించిన వ్యాసంలో మీరు చాలా విలువైన సమాచారం చేరుస్తున్నారు. అభినందనలు. [[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 00:46, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :ధన్యవాదాలు త్రివిక్రం - [[User:Kiranc|Kiranc]] 04:21, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ఎల్.వి.ప్రసాద్ 6104 21566 2006-04-04T02:29:23Z వైఙాసత్య 58 /* దర్సకునిగా */ {{మొలక}} '''ఎల్.వి.ప్రసాద్''' గా ప్రసిద్ధి చెందిన అక్కినేని లక్ష్మీవరప్రసాదరావు తెలుగు సినీనిర్మాత, దర్శకుడు, నటుడు మరియు [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత . ఈయన [[జనవరి 17]],[[1908]] లో [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములో [[ఏలూరు]] తాలూకాలోని [[సోమవరప్పాడు]] గ్రామమునందు అక్కినేని శ్రీరాములు, బసవమ్మ దంపతుల రెండవ సంతానముగా జన్మించాడు. [[హిందీ]], [[తమిళము|తమిళ]], [[తెలుగు]], [[కన్నడ]] వంటి పలు భారతీయ భాషలలో 50 చిత్రాల వరకు ఆయన దర్శకత్వం వహించటంగానీ, నిర్మించటంగానీ, నటించటంగానీ చేసాడు. అంతేకాదు ఎల్.వి.ప్రసాద్ హిందీ, తమిళ, తెలుగు భాషలలో తొలి టాకీ చిత్రాలయిన '''అలంఅరా''', '''కాళిదాస్''' మరియూ '''[[భక్తప్రహ్లాద (సినిమా)|భక్తప్రహ్లాద]]''' మూడింటిలోనూ ఆయన నటించాడు. తెలుగువారిలో బహుశా ఆయన ఒక్కరే ఈ ఘనత సాధించి ఉంటాడు. ==సినిమాలు== ===దర్శకునిగా=== *[[మిస్సమ్మ]] ([[తెలుగు సినిమాలు 1955|1955]]) *[[గౄహ ప్రవేశం]] ([[తెలుగు సినిమాలు 1947|1947]]) *[[పల్నాటి యుద్ధం]] ([[తెలుగు సినిమాలు 1946|1946]]) *[[ద్రోహి]] ([[తెలుగు సినిమాలు 1948|1948]]) *[[మన దేశం]] ([[తెలుగు సినిమాలు 1949|1949]]) *[[సంసారం]] ([[తెలుగు సినిమాలు 1950|1950]]) *[[షావుకారు]] ([[తెలుగు సినిమాలు 1950|1950]]) ==బయటి లింకులు== * [http://www.lvprasad.org/ ఎల్.వి.ప్రసాద్ వెబ్ సైటు] [[Category:1908 జననాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా దర్శకులు]] [[Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీతలు]] [[en:L. V. Prasad]] Talk:బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి 6105 17826 2006-01-10T04:27:05Z వైఙాసత్య 58 /* విశేష వ్యాసం */ ==బి.ఎన్.రెడ్డి అయోమయము== బి.ఎన్.రెడ్డి లు ఇద్దరు ఉన్నారా? బి.నాగిరెడ్డి అనే ఇంకోకాయన్ను కూడా బి.ఎన్.రెడ్డి అని సంభోదించడము గమనించాను. ఇద్దరూ ఒకటేనా?? వేరా?? వెరైతె ఈ అయోమయాన్ని ఎలా పరిష్కరిద్దాము? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:05, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) *[http://www.hindu.com/thehindu/2001/09/10/stories/13100783.htm ఇక్కడ] వీరు సోదరులని ఉన్నది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:09, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) *[[http://www.filmchamber.com/tmpl.asp?it=prfbbnreddy జుట్టూపీక్కునేంత కన్‌ఫ్యూజన్]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:18, 28 డిసెంబర్ 2005 (UTC) The fact is that there are two persons with names Bommireddi Narasimha Reddi and Bommireddi Nagi Reddi respectively. They were brothers and both were Falke awrdees. Narasimha Reddi was a director-cum-producer (of Vauhini) and Nagi reddi was only a producer (of Vijaya) and Nagi reddi never ever directed a single film. He (Nagi reddi) was also the founder-publisher of several magazines including "Chandamama" and also founded several institutions like Vijaya Hospitals, Vijaya heart foudation, etc in Chennai. (Earlier he had worked in the publicity department of Vauhini.) But "BNReddi" has always meant and stood only for Bommireddi Narasimha Reddi, the first Falke awardee from South India and also a recipient of Padmabhushan. It seems that very recently, that too after the death of Nagi Reddi, some unscrupulous journalists started calling BNagi Reddi as BNReddi. But the most outrageous and unforgivable crime is that on the website of Film Chamber itself they have messed up the whole thing. In the page you have cited: The photograph is of Narasimha Reddi but the name is of Nagi Reddi. The write-up is about Narasimha Reddi but the filmography is of Nagi Reddi. Hope this will clear your confusion. 3vkrm ==విశేష వ్యాసం== ఈ వ్యాసాన్ని వికీకరించి, విశేష వ్యాసంగా ప్రదర్శించాలని నా ప్రతిపాదన. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:35, 7 జనవరి 2006 (UTC) :ఈ వ్యాసము చాలా బావుంది. దీంట్లో కొన్ని బొమ్మలు కూడా ఉంటే ఇంకా బాగుంటుంది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:27, 10 జనవరి 2006 (UTC) బి.ఎన్.రెడ్డి 6106 17721 2006-01-09T02:51:41Z Chaduvari 97 *[[బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి]]: [[మల్లీశ్వరి]], [[బంగారుపాప]] మొదలైన ప్రసిద్ధి చెందిన సినిమాల దర్శకుడు, [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత. *[[బి.నాగిరెడ్డి]] (బొమ్మిరెడ్డి నాగిరెడ్డి): ప్రసిద్ధ సినిమా నిర్మాత, చందమామ పత్రిక ప్రారంభకుడు, నాగిరెడ్డి, చక్రపాణి ద్వయంలో ఒకడు, దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీత. వీరిద్దరూ స్వయానా అన్నదమ్ములే! Talk:బి.ఎన్.రెడ్డి 6107 16968 2005-12-28T21:11:38Z వైఙాసత్య 58 Talk:బి.ఎన్.రెడ్డి, Talk:బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి కు తరలించబడింది: disambig #REDIRECT [[Talk:బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి]] బి.నాగిరెడ్డి 6108 17703 2006-01-08T14:23:53Z Chaduvari 97 + వర్గం {{మొలక}} '''బొమ్మిరెడ్డి నాగిరెడ్డి''' ([[డిసెంబర్ 2]], [[1912]] - [[ఫిబ్రవరి 25]], [[2004]]) తెలుగు సినీనిర్మాత మరియు [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత. ఈయన [[డిసెంబర్ 2]], [[1912]]న [[కడప]] జిల్లా [[‌పొట్టిపాడు]] గ్రామంలో జన్మించాడు. [[Category:1912 జననాలు]] [[Category:2004 మరణాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు]] [[Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీతలు]] Category:2004 మరణాలు 6109 16974 2005-12-28T21:42:41Z వైఙాసత్య 58 [[Category:2004]] Category:1912 జననాలు 6110 16975 2005-12-28T21:43:09Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1912]] సురభి కమలాబాయి 6111 20940 2006-03-13T06:28:25Z వైఙాసత్య 58 '''సురభి కమలాబాయి''' ([[1907]] - [[1977]]) తొలి తెలుగు సినిమా నటీమణి. ఈమె [[1931]]లో [[హెచ్.ఎం.రెడ్డి]] నిర్మించిన తొలి తెలుగు టాకీ చిత్రము [[భక్తప్రహ్లాద (సినిమా)|భక్తప్రహ్లాద]] లో లీలావతి పాత్ర ధరించినది. కమలాబాయి [[1907]]లో [[సురభి నాటక సమాజం|సురభి నాటక కళాకారుల]] కుటుంబములో జన్మించినది. ఈమె తల్లి వెంకూబాయి ఒక నాటకములో గర్భవతి పాత్ర వేయుచుండగా పురిటినొప్పులు రాగా తెరదించి ఆ రంగస్థలముమీదే కమలాబాయిని ప్రసవించినది. ప్రేక్షకులు ఇదికూడా నాటకములో భాగమనుకొన్నారు. ==సినిమాలు== *[[భక్తప్రహ్లాద (సినిమా)|భక్తప్రహ్లాద]] (1931) - లీలావతి *శకుంతల (1932) *పాదుకా పట్టాభిషేకము (1932) - సీతాదేవి *సావిత్రి (1933) *పృథ్వీపుత్ర (1933) *షెహర్ కా జాదూ (1934) - లైలా *ద్రౌపదీ మానసంరక్షణం (1936) *దో దివానే (1936) *బేఖరాబ్ జాన్ (1936) *తుకారాం (1938) *భక్త జయదేవ (1938) *భూకైలాస్ (1940) *మంగళ (1951) *పాతాళభైరవి (1951) *మల్లీశ్వరి (1951) *మాంగల్యబలము (1958) *పెళ్లినాటి ప్రమాణాలు (1958) *జయభేరి (1959) *వాగ్దానం (1961) ==రెఫరెన్సులు== *[http://meaindia.nic.in/cgi-bin/db2www/meaxpsite/iphome.d2w/ipindx?year=2001&month=08 ఇండియా పర్స్పెక్టివ్ ఆగష్టు 2001 సంచిక] [[Category:తెలుగు సినిమా నటీమణులు]] Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు 6112 17737 2006-01-09T04:34:13Z Chaduvari 97 vargaMlO maarpu [[Category:పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:తెలుగు కవులు]] User:Kiranc 6113 21595 2006-04-05T01:52:28Z Kiranc 247 యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత, అభ్యుథాన మధర్మస్య తదాత్మానాం సృజామ్యహమ్ నమస్కారం! నా పేరు చిట్టెల్ల కిరణ్. మాది విశాఖనగరం. నేను ప్రస్తుతం పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలో, ఖరగపూర్ భారతీయ ప్రౌద్యొగిక సంస్థానంలొ బి.టెక్(ఎలెక్ట్రికల్) నాల్గవ సంవత్సరం చదువుతున్నాను(B.tech(Electrical), 4th year, IIT Kharagpur). పాత తెలుగు చలన చిత్రాలన్నా, పాటలన్నా నాకు మక్కువ. నేను ప్రధానంగా వికిపీడియా లొ వాటి మీద దృష్టి కేంద్రీకరిస్తాను. పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్, ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే User:SankarJV 6114 17001 2005-12-29T06:52:21Z Sankarjv 245 [http://sankarjv.com శంకర్] User:Raghava 6117 17028 2005-12-29T20:14:30Z Raghava 249 గుం఼టూరులో పుట్టి పెరిగిన నేను ప్రస్తుతం ఉత్తర అమెరికా ఖండంలోని సేన్డియాగో నగరంలో నివసిస్తున్నాను. User talk:Raghava 6118 17029 2005-12-29T20:23:23Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:23, 29 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> User talk:Plkumar 6119 17030 2005-12-29T20:23:38Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:23, 29 డిసెంబర్ 2005 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 30 6120 17031 2005-12-30T02:33:41Z Chaduvari 97 *[[1906]]: [[భారత్]] లో [[ముస్లింలీగ్]] పార్టీ ఏర్పాటయింది. *[[1971]]: ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త డా.[[విక్రం సారాభాయ్‌]] మరణించాడు. *[[1973]]: ప్రసిద్ధ నటుడు, [[చిత్తూరు నాగయ్య]] మరణించాడు. Category:1996 మరణాలు 6121 17039 2005-12-30T02:59:40Z Chaduvari 97 వర్గ విభాగసవరణ [[Category:1996|మరణాలు]] సావిత్రి 6122 25307 2006-05-07T07:16:39Z చింతు 324 {{అయోమయం|సావిత్రి}} [[Image:Saavitri_1.jpg|thumb|right|సావిత్రి]] [[Image:Savithri.jpg|thumb|right|మహానటి సావిత్రి]] <!-- [[Image:Saavitri.jpg|thumb|right|సావిత్రి]] --> <!-- [[Image:Savithri.jpg|thumb|right|మహానటి సావిత్రి]]--> తెలుగు [[సినిమా|సినీ ప్రపంచం]] లో '''మహానటి''', '''కొమ్మారెడ్డి సావిత్రి''' (1937 డిసెంబర్ 6 - 1981 డిసెంబర్ 26) . తెలుగు తమిళ సినిమాల్లో కూడా నటించి, మహానటి అనిపించుకుని, తరాల తరువాత కూడా ఆరాధింపబడుతూంది. ==తొలి జీవితం== [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం, [[గుంటూరు]] జిల్లా, [[తాడేపల్లి]] మండలంలోని [[చిర్రావూరు]] గ్రామంలో [[1937]] [[డిసెంబర్ 6]] న కొమ్మారెడ్డి గురవయ్య, సుభద్రమ్మ దంపతులకు జన్మించింది. తన ఆరవ యేటనే తండ్రిని కోల్పోవడము వలన మామ? యొక్క సహాయముతో [[విజయవాడ]] లోని కస్తూరీబాయి మెమోరియల్ పాఠశాలలో మూడవ ఫారం (8వ తరగతి) వరకు చదువుకున్నది. శిష్ట్లా పూర్ణయ్య శాస్త్రి దగ్గర సంగీతం మరియూ శాస్త్రీయ నృత్యం నేర్చుకొని విజయవాడలో చిన్నతనంలోనే ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది. కొంతకాలం [[నందమూరి తారక రామారావు|ఎన్టీఆర్]], [[జగ్గయ్య]] తదితరులు నడుపుతున్న నాటకాల కంపెనీలో పనిచేసి, అనంతరం స్వయంగా నవభారత నాట్యమండలిని నడిపింది. [[బుచ్చిబాబు]] రాసిన '''ఆత్మవంచన''' అనే నాటకంలో కూడా నటించింది. ==చలనచిత్ర జీవితం== [[ఎల్వీ ప్రసాద్]] దర్శకత్వం వహించిన [[సంసారం]] సినిమాలతో తెలుగు సినిమాలలో అరంగేట్రం చేసింది. ఆ తరువాత [[కె.వి.రెడ్డి]] దర్శకత్వం వహించిన [[పాతాళబైరవి]]లో ఒక చిన్న పాత్రలో నటించింది. '''పెళ్ళిచేసిచూడు''' ఆమె సినీ జీవితంలో ఒక మలుపు. కాని అందులో ఆమె రెండో కథానాయిక పాత్రకే పరిమితం కావలసి వచ్చింది. తన నటనా ప్రతిభను నిరూపించుకోవటానికి ఆమె, నృత్యరూపకుడు మరియూ దర్శకుడూ అయిన [[వేదాంతం రాఘవయ్య]] దర్శకత్వం వహించిన [[దేవదాసు]] సినిమా వరకూ ఆగవలసి వచింది. ఎల్వీ ప్రసాద్ [[మిస్సమ్మ]] సినిమాలో ప్రధానపాత్ర పోషించింది. ఆ చిత్రంతో ఆమె తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమలో అగ్ర కథానాయికగా స్థిరపడింది. ఆ తరువాత వచ్చిన [[దొంగరాముడు]], [[అర్థాంగి]], [[చరణదాసి]] ఆమె స్థానాన్ని పదిలపరచాయి. ఆమె తమిళచిత్రాలలోనూ నటించి, పేరుతెచ్చుకుంది. తమిళంలోనూ మహానటి (నడిగెయర్ తిలగం) బిరుదు పొందింది. [[1968]] లో [[చిన్నారి పాపలు]] సినిమాకు దర్శకత్వం వహించింది. అయితే అది అంత విజయం సాధించలేదు. [[1956]]లో అప్పటికే రెండు పెళ్ళిళ్ళయిన తమిళ నటుడు జెమినీ గణేశన్ ను పెళ్ళిచేసుకుంది. వారికి ఒక కుమార్తె, ఒక కుమారుడు - విజయ చాముండేశ్వరి, సతీష్ కుమార్. అయితే ఆ పెళ్ళి చెడిపోయింది. ఆస్తిపాస్తులూ కోల్పోయి, తాగుడుకు, మత్తుమందులకు, నిద్రమాత్రలకు బానిసై, [[1981]] [[డిసెంబర్ 26]] న మరణించింది. <!-- She made her debut in [[Tollywood|Telugu Cinema]] with LV Prasad's Samsaram followed by KV Reddy's Pathala Bhairavi. She acted in minor films till she turned a star with Pelli Chesi Choodu. She had to wait till Ardhangi to establish her acting credentials. She played the lead role of Mary in LV Prasad's comedy film Missamma. She acted in several films by choreographer-director Raghavaiah, e.g Devadas. --> ==ఇతర విశేషాలు== మల్లెపూలు, వర్షం సావిత్రి ఇష్టాలు. ఆమెది ఎడమచేతి వాటం. క్రికెట్, చదరంగం ఆటలను బాగా ఇష్టపడేది. చెన్నైలో క్రికెటు మ్యాచు ఉంటే దానిని ఆమె తప్పక చూసేది. వెస్టిండీస్ ప్రముఖ ఆటగాడు "గ్యారీ సోబర్స్" కు సావిత్రి అభిమాని. ఆ రోజులలోనే శివాజీగణేశన్ తోపాటు తారల క్రికెట్లో పాల్గొనేది. ఆమె వద్ద ఏనుగుదంతంతో చేసిన చదరంగం బల్లకూడా ఉండేది. సావిత్రి మంచి చమత్కారి, అంతే కాదు ఇతరులను అనుకరించటంలో కూడా ఆమె దిట్ట. ఆమె తన భర్త జెమినీ గణేశన్ను, [[రేలంగి]]ని, [[సరోజాదేవి]]ని, [[ఎస్వీ రంగారావు]]ని, ఇంకా అనేకమందిని తరుచూ అనుకరించేవారు. దానధర్మాల విషయంలో అమెది ఎముకలేని చెయ్యి. ఒకసారి నిండుగా నగలతో అలంకరించుకుని [[ప్రధానమంత్రి]] [[లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి]] ని కలిసేందుకు వెళ్ళి, అక్కడ మొత్తం నగలన్నిటినీ వలిచి ప్రధానమంత్రి సహాయ నిధికి దానమిచ్చేసింది. <!--Basically she was very strong-minded and unwavering person. No human factor could change her choices that she had made once furthermore she would never give up things easily. She would never tell her problems to anyone she led her life according to her own inherent aptitude. She was very freehearted and freehanded while extending helping hands to others. Once she went entirely bejeweled with gold and diamonds to meet the Prime Minister, [[Sri Lal Bahaddur Shastri|Lal Bahadur Shastri]] and gave away all the adornment for the Prime Minister’s Relief Fund. Some people exploited her quality of innocence and generosity. తమిళ సినిమా ''పాశ మలర్'' కొరకు బరువు తగ్గడానికై నెలరోజులపాటు ఆహారం తగ్గించుకుని సన్నబడింది. --> ==ఆమె సినిమాలు== [[Image:NartanaSAla_lO_SAvitri.jpg|thumb|250|right|నర్తనశాలలో సావిత్రి]] ===నటిగా=== #[[సంసారం]] ([[1950]]) #[[అగ్నిపరీక్ష]] ([[1951]]) #[[పాతాళబైరవి]] (1951)లో నృత్యకారిణి #'''[[పెళ్ళిచేసిచూడు]]''' ([[1952]])లో సావిత్రి #'''[[పల్లెటూరు]]''' (1952)లో సుగుణ #[[ప్రతిఙ]] ([[1953]]) #'''[[దేవదాసు]]''' (1953)లో పార్వతి #[[బ్రతుకుతెరువు]] (1953)లో జమీందారుగారి కూతురు #[[మేనరికం]] ([[1954]]) #'''[[చంద్రహారం]]''' (1954)లో చంచల <!-- or 1953 --> # ''బహుత్ దిన్ హుయే'' (1954) ([[హిందీ]] సినిమా) #[[పరివర్తన]] (1954)లో సుందరమ్మ #[[వదిన]] ([[1955]]) # ''మిస్సియమ్మ'' (1955) ([[తమిళము|తమిళ]] సినిమా) #'''[[మిస్సమ్మ]]''' (1955)లో మేరీ/మహాలక్ష్మి #'''[[అర్ధాంగి]]''' (1955) #[[సంతానం]] (1955)లో శారద #[[కన్యాశుల్కం]] (1955)లో మధురవాణి #'''[[దొంగరాముడు]]''' (1955)లో సీత #[[చరణదాసి]] ([[1956]])లో లక్ష్మి #[[భలేరాముడు]] (1956) #'''[[అమరదీపం]]''' (1956)లో అరుణ #[[వినాయకచవితి]] ([[1957]])లో సత్యభామ/భూదేవి #[[తోడికోడలు]] (1957)లో సుశీల #[[ఎమెల్యే(M.L.A.)]] (1957)లో నిర్మల #'''[[మాయాబజార్]]''' (1957)లో శశిరేఖ # ''మాయాబజార్'' (1957) (తమిళ సినిమా)లో శశిరేఖ # ''కర్పూరకరసి'' (1957) (తమిళ సినిమా)లో మంజుల #[[మాంగల్యబలం]] ([[1958]]) #'''[[అప్పుచేసిపప్పుకూడు]]''' (1958)లో మంజరి #[[నమ్మినబంటు]] ([[1959]]) #[[విమల]] ([[1960]]) #'''[[శీవెంకటేశ్వరమహత్యం]]''' (1960)లో పద్మావతి #[[శాంతినివాసం]] (1960) #[[దీపావళి]] (1960) #[[చివరకుమిగిలేది]] (1960)లో పద్మ #[[పాపపరిహారం]] ([[1961]]) # ''పసమలార్'' (1961) (తమిళ సినిమా)లో రాధ #'''[[పాండవవనవాసం]]''' (1961)లో ద్రౌపది <!-- or 1965 --> #[[కలసివుంటేనేకలదుసుఖం]] (1961) #[[సిరిసంపదలు]] ([[1962]]) #[[పవిత్రప్రేమ]] (1962) # ''మనితన్ మరవిల్లై'' (1962) (తమిళ సినిమా) #[[మంచిమనసులు]] (1962) #'''[[ఆరాధన]]''' (1962)లో అనూరాధ #'''[[గుండమ్మకధ]]''' (1962)లో లక్ష్మి #[[రక్తసంబందం]] (1962) #[[ఆత్మబంధువు]] (1962) #'''[[రక్తతిలకం]]''' ([[1963]])లో కమల #'''[[మూగమనసులు]]''' (1963)లో రాధ #[[కర్ణ]]లో (1963) భానుమతి # ''కర్ణన్'' (1963) (తమిళ సినిమా)లో భానుమతి # ''ఘర్ బసాకేదేకో'' (1963) (హిందీ సినిమా) #[[చదువుకున్నఅమ్మాయిలు]] (1963)లో సుజాత #'''[[నర్తనశాల]]''' (1963)లో ద్రౌపది #[[వెలుగునీడలు]] ([[1964]])లో సుగుణ #'''[[పూజాఫలం]]''' (1964)లో సీత #[[నవరాత్రి]] (1964) # ''కైకొడుతదైవం'' (1964) (తమిళ సినిమా) # ''గంగా కీ లెహరైన్'' (1964) (హిందీ సినిమా) #[[డాక్టర్ చక్రవర్తి]] (1964)లో మాధవీ దేవి #[[దేవత]] (1964) #[[సుమంగళి]] ([[1965]]) # ''తిరువిలయాదల్''(1965) (తమిళ సినిమా)లో పార్వతి యొక్క వివిద రూపములలో నటించింది. #[[నాదీఆడజన్మే]] (1965) #[[మనుషులుమమతలు]] (1965) #[[శ్రీకృష్ణపాండవీయం]] ([[1966]]) #[[నవరాత్రి]] (1966) #[[భక్తపోతన]] (1966)లో సరస్వతీదేవి #'''[[ప్రాణమిత్రులు]]''' ([[1967]]) #'''[[వరకట్నం]]''' ([[1968]]) #[[తల్లితండ్రులు]] ([[1970]])లో కౌసల్య #'''[[మరోప్రపంచం]]''' (1970) #[[అశ్వథామ]] (1970)లో కుంజుని భార్య #'''[[జగన్మోహిని]]''' ([[1978]]) #[[అందరికంటేమొనగాడు]] ([[1985]]) ===నిర్మాతగా=== #''ఏక్ చిట్టీ ప్యార్ భరీ''(1985) (హిందీ సినిమా) ===దర్శకురాలిగా=== #[[మాతృదేవత]] (1970) ===ఇతరములు=== #నవరాత్రి (1966) సినిమాలో నేపధ్య గాయని <!-- She acted in memorable films like Pelli Chesi Choodu (1952), Palletooru (1952), Chandra Haram (1953), Devadasu (1953), Ardhangi (1955), Missamma(1955), Donga Ramudu (1955), Amara Deepam (1956), Mayabazaar (1957), Appu Chesi Pappu Kodu (1959), Sri Venkateswara Mahatyam (1960), Aradhana (1962), Gundamma Katha (1962), Rakta Tilakam (1963), Mooga Manasulu (1963), Poojaphalam (1964), Pandava Vanavasam (1965), Prana Mitrulu (1967), Varakatnam (1968), Maro Prapancham (1970) and Jagan Mohini (1978). --> ==బయటి లింకులు== *[http://www.telugupeople.com/cinema/profile.asp?artistId=92 తెలుగుపీపుల్.కాం లో సావిత్రి గురించి] *[http://www.rediff.com/movies/2005/mar/10look.htm సావిత్రి కూతురు విజయ చాముండేశ్వరి ఫొటో] {{విశేషవ్యాసం|2006 జనవరి 2}} [[Category:తెలుగు సినిమా నటీమణులు]] [[Category:1937 జననాలు]] [[Category:1981 మరణాలు]] [[en:Savithri]] Image:Savitri.jpg 6123 21746 2006-04-08T15:26:30Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Category:1915 జననాలు 6124 17040 2005-12-30T03:00:46Z Chaduvari 97 + వర్గం [[Category:1915|జననాలు]] Image:Saavitri.jpg 6125 21745 2006-04-08T15:26:25Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 4 6126 17341 2006-01-03T16:39:42Z Chaduvari 97 *[[1809]]: గుడ్డివారికి ప్రత్యేక లిపిని రూపొందించిన [[లూయీ బ్రెయిలీ]] జన్మించాడు. పుట్టిన మూడేళ్ళకే ఆయన పూర్తి గుడ్డివాడయ్యాడు. *[[1915]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[పాకాల తిరుమల్ రెడ్డి]] జన్మించాడు. Image:Saavitri 1.jpg 6127 17052 2005-12-30T03:14:26Z Kiranc 247 Category:తెలుగు సినిమా నటీమణులు 6128 17054 2005-12-30T04:51:40Z Chaduvari 97 +Category [[Category:సినిమా నటీమణులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా]] Category:సినిమా నటీమణులు 6129 17058 2005-12-30T04:55:08Z Chaduvari 97 Changed CAt Section [[Category:సినిమా|నటీమణులు]] Category:1901 జననాలు 6130 17062 2005-12-30T05:39:59Z Chaduvari 97 + CAtegory [[Category:1901|జననాలు]] Category:1952 మరణాలు 6131 17063 2005-12-30T05:40:46Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1952|మరణాలు]] Talk:దాశరథి కృష్ణమాచార్య 6132 17066 2005-12-30T05:59:57Z Chaduvari 97 ==విస్తరణ== ఈ జీవితచరిత్ర వ్యాసం అసమగ్రంగా ఉంది. పుట్టిన తేదీ, చనిపోయిన తేదీ వంటి వివరాలు కూడా లేవు. అంచేత దీనికి ''విస్తరణ'' ను తగిలించాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 05:59, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Category:1940 జననాలు 6133 17069 2005-12-30T06:03:39Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1940|జననాలు]] Category:1940 6134 17070 2005-12-30T06:04:23Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1940లు]] Category:తెలంగాణా విముక్తి పోరాట యోధులు 6135 17072 2005-12-30T06:12:09Z Chaduvari 97 + Category [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:1961 మరణాలు 6136 17073 2005-12-30T06:16:23Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1961|మరణాలు]] Category:1895 జననాలు 6137 17075 2005-12-30T06:24:56Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1895|జననాలు]] Category:1895 6138 17076 2005-12-30T06:25:36Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1890లు]] Category:1948 మరణాలు 6139 17077 2005-12-30T06:26:25Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1948|మరణాలు]] Category:1948 6140 17079 2005-12-30T06:27:17Z Chaduvari 97 [[Category:1940లు]] Category:తెలుగు సంస్కృతి 6141 17083 2005-12-30T07:03:45Z Chaduvari 97 +Category [[Category:సంస్కృతి]] Category:పురస్కారాలు 6142 17085 2005-12-30T07:05:48Z Chaduvari 97 +Category [[Category:సంస్కృతి]] Category:క్రీడలు 6143 17088 2005-12-30T07:14:53Z Chaduvari 97 +Category [[Category:సంస్కృతి]] Category:విశేష వ్యాసము 6144 18727 2006-01-17T12:25:37Z Chaduvari 97 vargaanni tolagistunnaanu Category:ప్రస్తుత ఘటనలు 6145 17092 2005-12-30T07:27:43Z Chaduvari 97 +Category [[Category:సమాజం]] [[Category:రాజకీయం]] Talk:సావిత్రి 6146 17434 2006-01-05T04:35:49Z Kiranc 247 ==ఫొటోలు== రెండు ఫొటోలు ఒకేలాగా ఉన్నాయి కాబట్టి ఒకదానిని తేసేసాను. దానిని పూర్తిగా తేసేయలేదు కామెంట్లలో పెట్టాను. ఆంగ్ల వికీపీడియాలోని ఫొటోను ఆమె నటించిన సినిమాల దగ్గర పెట్టాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 08:59, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == విశేషవ్యాసంగా ఈ వ్యాసం... == ఈ వ్యాసానికి కొత్త విషయాలు, బొమ్మలు జోడించి, మెరుగుపరచి, విశేషవ్యాసంగా మలుద్దాం రండి. జనవరి 2, సోమవారం లక్ష్యంగా పెట్టుకుందాం. అవసరమైన సమాచారం: *పూర్తి సినిమాల చిట్టా *సావిత్రి గురించి ప్రముఖుల వ్యాఖ్యలు *ఆమె బాల్య విశేషాలు *జీవిత చరమాంకం విశేషాలు -మొదలైనవి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:48, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :సావిత్రి గారి పూర్తి సినిమాల చిట్టా [http://imdb.com/name/nm0767800/ ఇక్కడ (imdb)] ఉంది. నేను వాటిని అనువాదించగలను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 10:41, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ::అలాగేనండి. నేను ఆమె జీవిత విశేషాల గురించి చూస్తాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 10:45, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ::చాలా సంతొషం. కాని రెండొవ చిత్రము(నర్తనశాల లోనిది) అంతగా బాగోలేదు. అది తీసివేయుట మేలు. [[User:Kiranc|Kiranc]] 11:43, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) :::అయితే, ఆమె జీవిత విశేషాల సమాచారం నాకు దొరకలేదు, ఎవరిదగ్గరైనా ఉంటే, వ్యాసంలో చేర్చగలరు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 10:42, 1 జనవరి 2006 (UTC) ==ఏకవచన ప్రయోగం== వ్యాసంలో అంతటా ఏకవచనం ఉపయోగించదం అంత సముచితంగా లేదు.దీనిని మార్చే విషయంలో మీకు ఎమైనా అభ్యంతరాలు ఉంటే చెప్పండి [[User:Kiranc|Kiranc]] 06:16, 3 జనవరి 2006 (UTC) : ఎకవచన ప్రయోగమే విగ్నాన సర్వస్వానికి సబబని నిర్ణయించడమైనది. ఈ విషయము గురించి [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)]] లో చర్చించవచ్చు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:27, 3 జనవరి 2006 (UTC) ::నేను కూడ పాలసిలు చూసాను. కాని ఇటీవలి వ్యక్తుల విషయంలో అది అంత బాగోదు. ఉదాహరణకి "ఆమె నేటికి ఆరాధింపబడుతూంది" అనే కన్నా "ఆమె నేటికి ఆరాధింపబడుతున్నారు" అంటే బాగుంటుంది. [[User:Kiranc|Kiranc]] 09:12, 3 జనవరి 2006 (UTC) :::మీరన్నది నిజమేగానీ, ఏకవచనప్రయోగంలో తప్పులేదు. పైగా అన్ని సందర్భాల్లోనూ ఒకే విధానముంటే బాగుంటుంది. కాబట్టి ప్రస్తుతమున్న పద్ధతినే కొనసాగించాలని నా అభిప్రాయం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:25, 3 జనవరి 2006 (UTC) ::::అవునండి అందరికీ ఏకవచనమువ్ ఆడటమే మంచిది ::::లేకపోతే చాలా సమస్యలు రావచ్చు ::::ఉదాహ్రణకు ::::వై యస్ కి బహువచనము వాడలేదని ఒకరు ::::చంద్రబాబుకు వాడలేదని ఒకరు మనని ఇరగతీస్తారు :) ::::[[User:Chavakiran|Chavakiran]] 06:28, 4 జనవరి 2006 (UTC) :::::అవును మీరన్నది నిజమే. మనం ఎవరిని అతిగా గౌరవించక్కర్లేదు. కాని నా సూచన ఏమిటంటే, "నటించింది , నటించాడు" అనే కన్నా "నటించారు" అంటే బాగుంటుంది. అది వారిని అతిగౌరవించినట్టు కాని, అగౌరవించినట్టు కాని కాదు అని నా భావన. :::::[[User:Kiranc|Kiranc]] 04:31, 5 జనవరి 2006 (UTC) :::::చిన్న clarification. నేను ఎవరికి "శ్రీ", "శ్రీమతి", "గారు", "గౌరవనీయులు" వంటి విశేషణాలు వాడమనటం లేదు. :::::[[User:Kiranc|Kiranc]] 04:35, 5 జనవరి 2006 (UTC) Image:NartanaSAla lO SAvitri.jpg 6147 17101 2005-12-30T09:07:33Z Mpradeep 50 నర్తనశాలలో సావిత్రిగారు నర్తనశాలలో సావిత్రిగారు Category:ప్రజా ఉద్యమాలు 6148 17105 2005-12-30T09:24:58Z Chaduvari 97 +Category [[Category:సమాజం]] [[Category:రాజకీయం]] Category:1981 మరణాలు 6149 17110 2005-12-30T10:38:21Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1981|మరణాలు]] Category:1937 జననాలు 6150 17111 2005-12-30T10:38:45Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1937|జననాలు]] Category:1937 6151 17112 2005-12-30T10:39:58Z Chaduvari 97 +Category [[Category:1930లు]] మాయాబజార్ 6153 26380 2006-06-01T17:11:05Z Chaduvari 97 {{అయోమయం|మాయాబజార్}} {{సినిమా | movie_name=మాయాబజార్ | year =1957| image =[[image:Mayabazar.jpg]]| caption = | imdb_id =tt0249795 | writer =[[పింగళి నాగేంద్రరావు]]| starring = నందమూరి తారక రామారావు , అక్కినేని నాగేశ్వరరావు, ఎస్ వి రంగారావు , సావిత్రి , గుమ్మడి ,ఛాయాదేవి , సంధ్య , సి ఎస్ ఆర్| director = [[కె వి రెడ్డి]] | producer =[[బి.నాగి రెడ్డి | నాగి రెడ్డి]] & [[చక్రపాణి]]| distributor=| runtime =181 నిమిషాలు| released =మార్చ్ 27 1957 | movie_language =తెలుగు | awards = | music =ఘంటసాల | budget =|}} అద్భుతం అనే మాటకు అసలైన నిర్వచనం గా నిలిచి పోయిన చిత్రం, '''మాయాబజార్'''. [[షావుకారు]], [[పాతాళభైరవి]], [[మిస్సమ్మ]], [[జగదేకవీరుని కథ]], [[గుండమ్మ కథ]] లాంటి జనరంజక చిత్రాలను నిర్మించిన [[విజయా సంస్థ]] మనకందించిన మరొక అపురూప కళాఖండం ఇది. [[భక్త పోతన]], [[యోగి వేమన]], [[గుణసుందరి కథ]], పాతాళ భైరవి, [[దొంగరాముడు]] మొదలగు చిత్రములను రూపొందించిన [[కె వి రెడ్డి]] ఈ చిత్రానికి కూడా దర్శకుడు. ఈ చిత్రము ఆంధ్ర దేశమంతటా [[1957]], [[మార్చి 27]]వ తేదిన విడుదల అయ్యి అద్భుత విజయం సాధించింది. ==కథా వస్తువు== ఇదే కథ తో [[1937]] సంవత్సరం లో '''[[శశిరేఖా పరిణయం]]''' పేరు తో ఒక చిత్రం రూపొందించబడింది. దానికి '''మాయాబజార్''' అని మరొక పేరు. అదే పేరుని ఈ చిత్రానికి కూడా పెట్టడం జరిగింది. ఇక కథ విషయానికి వస్తే, మహాభారతం లో జరగని ఒక కల్పిత గాథ, ఈ చిత్ర కథావస్తువు. దుర్యోధనుని కుమారుడైన లక్ష్మణ కుమారుడితో వివాహం నిశ్చయమైన శశిరేఖను, ఘటోత్కచుడు తన మాయజాలంతో అపహరించి, తన ఆశ్రమంలో అభిమన్యుడితో వివాహం జరిపించడం, తాను ''మాయా శశిరేఖ'' అవతారం దాల్చడం, కౌరవులను ముప్పుతిప్పలు పెట్టడం, కృష్ణుడు వీటన్నిటికి పరోక్షంగా సహకరించడం, ఇవి ఈ చిత్రంలోని ముఖ్య ఘట్టాలు. ==పాత్రలు, పాత్రధారులు== *కృష్ణుడు:[[ఎన్ టి ఆర్]] *అభిమన్యుడు:[[ఏ ఎన్ ఆర్]] *శశిరేఖ (బలరాముని కుమార్తె):[[సావిత్రి]] *ఘటోత్కచుడు:[[ఎస్ వి రంగారావు]] *లక్ష్మణ కుమారుడు:[[రేలంగి]] *బలరాముడు:[[గుమ్మడి]] *దుర్యోధనుడు:[[ముక్కామల]] *శకుని: [[సి ఎస్ ఆర్]] *రేవతీ దేవి (బలరాముని భార్య):[[ఛాయా దేవి]] *సుభద్ర: [[ఋష్యేంద్రమణి]] *రుక్మిణి: [[సంధ్య]] *సాత్యకి: [[నాగభూషణం]] *కర్ణుడు: [[మిక్కిలినేని]] *దుశ్శాసనుడు: [[ఆర్ నాగేశ్వరరావు]] ==మాయాబజార్ ప్రశస్తి== సంగీత, సాహిత్యాల విషయానికి వస్తే, ఈ చిత్రము ఒక మహాద్భుతమని చెప్పవచ్చు. మాయాబజార్ సినిమా కోసం [[పింగళి నాగేంద్రరావు]] రచించిన మాటలు, పాటలు అజరామరంగా నిలుస్తాయి. ఈ చిత్రంలో పింగళి '''తస్మదీయులు''', '''దుష్టచతుష్టయం''' , '''జియ్యా''' , '''రత్న గింబళీ''', '''గిల్పం''', '''శాఖంబరి దేవి ప్రసాదం''', వంటి కొత్త పదాలను మనకు రుచి చూపిస్తారు. '''రసపట్టులో తర్కానికి తావు లేదు''', '''భలే మామా భలే, ఇదే మన తక్షణ కర్తవ్యం''', '''ఎవరూ కనిపెట్టకుండా మాటలు ఎలా పుడతాయి''', '''వేసుకో వీరతాడు''' వంటి సంభాషణలు మనల్ని గిలిగింతలు పెట్టిస్తాయి. మాటలు లేని చోటుల్లో కెమెరా మరింత అద్భుతంగా పని చేస్తుంది. ఉదాహరణకు చిన్న పిల్ల గా ఆడుకుంటున్న శశిరేఖ ఉద్యానవనంలో ఒక కొలని గట్టున అలవోకగా కూర్చుంటుంది. కెమెరా ఆమె మొహమ్మీదనుంచి మెల్లగా పాన్ అయి కొలనులోని తామరమొగ్గను చూపిస్తుంది. గడచి పోతున్న కాలానికి గుర్తుగా కొలనులో అలలు రేగడమూ, ఆ మొగ్గ మెల్లగా విచ్చుకోవడమూ, ఆ తర్వాత కెమెరా మెల్లగా వెనక్కి తిరిగి శశిరేఖ మొహాన్ని చూపడమూ జరుగుతాయి. ఇప్పుడక్కడ నవయవ్వనవతి యైన శశిరేఖ అంటే సావిత్రి ఉంటుంది! ఈ చిత్రానికి సంగీతం ఘంటసాల సమకూర్చారు. [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వర రావు|ఘంటసాల]] , [[పి లీల]] , [[పి సుశీల]] , [[మాధవపెద్ది సత్యం]] మొదలగు వారి నేపధ్య గానంలో వచ్చిన , '''నీవేనా నను తలచినది''', '''చూపులు కలసిన శుభవేళా''', '''లాహిరి లాహిరి లాహిరిలో''', '''నీ కోసమె నే జీవించునదీ''', '''సుందరి నీవంటి''', '''ఆహ నా పెళ్ళీ అంటా''', '''వివాహభోజనంబు''' వంటి గీతాలు చరిత్రలో చిరస్థాయిగా నిలిచాయి. చమత్కారమేమిటంటే ఈ పాటల పల్లవులు తర్వాతి కాలంలో సినిమా పేర్లుగా వాడుకోబడ్డాయి. ఇక స్క్రిప్టు మనల్ని తల తిప్పుకోనీయకుండా చేస్తే [[మార్కస్ బార్ట్లే]] ఛాయాగ్రహణం, హర్బన్స్ సింగ్ స్పెషల్ ఎఫెక్ట్లూ మనల్ని రెప్ప వాల్చనీయకుండా చేస్తాయి. ఈ చిత్రానిది ప్రపంచ సినిమా చరిత్రలోనే అత్యుత్తమమైన స్క్రీన్ ప్లే అని [[గుమ్మడి వెంకటేశ్వరరావు]] అభిప్రాయపడ్డాడు. "లాహిరి లాహిరి లాహిరిలో" పాటను చూసి ''''తెలుగు సినిమా చరిత్ర లోనే వెన్నెలనింత అందంగా ఇంకెక్కడా చూడలేదు' అనుకున్న వారు ఆ పాటను మండుటెండలో తీశారని తెలుసుకుని తెల్లబోయారు'''. ఇక స్పెషల్ ఎఫెక్టులా లెక్కపెట్టలేనన్ని. మచ్చుకు కొన్ని: *అభిమన్యుడి దగ్గరకు తొలిసారి వచ్చినప్పుడు ఘటోత్కచుడు కొండ మీద దూకగానే ఆ అదటుకు కొండకొమ్ము విరిగి పడడమూ, *మాయామహల్లో కంబళి లా కనిపించే గింబళి తనంతట తనే చుట్టుకోవడం, *తల్పం లాంటి గిల్పం గిరగిరా తిరిగి క్రిందపడదోయడం లాంటి విడ్డూరాలు, *ఘటోత్కచుడి "వివాహభోజనం"బు షాట్లు కంప్యూటర్ గ్రాఫిక్స్ లేని రోజుల్లో ఈ షాట్లు ఎలా తీయగలిగారనేది తలచుకుంటే ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది. ===పాత్రలు వాటి స్వభావాలు=== ;ఘటోత్కచుడు: మొదటిసారి చూసినప్పుడు అభిమన్యుడెవరో తనకు తెలియకపోయినా "బాలకా! నీ మీద ఏలనో ఆయుధము ప్రయోగించడానికి చేతులు రావడము లేదు" అని అనురాగం ప్రకటిస్తాడు. రాక్షస విద్యార్థులు 'దుష్టచతుష్టయం' అనే మాటలో ఒత్తులు సరిగా పలకలేక విడివిడిగా 'దుసట చతుసటయం' అని పలుకుతూంటే ఆ తప్పుని సరిదిద్దక దుర్యోధనాదుల్ని గుర్తు చేసుకుని పళ్ళు కొరుకుతూ "వాళ్ళనలాగే విడివిడి చేసి పొడిపొడి చేసెయ్యాలి." అని సమర్థిస్తాడు. :"వివాహభోజనంబు" పాటయ్యాక ఘటోత్కచుడు పెళ్ళివంటకాలన్నీ చూసి ఆత్రం పట్టలేక తొందరగా తినెయ్యాలని గద పక్కన పెట్టి వొళ్ళు పెంచి కూర్చుంటాడు. అన్నీ ఖాళీ చేశాక గద కోసం తడుముకుంటే అది చేతికందనంత చిన్నదిగా ఉంటుంది. ఆ సందర్భంలో ఆ రాక్షసుడు ముందు తికమక పడి, నిదానంగా విషయం అర్థమైనట్లు తలాడిస్తాడు. అలాగే చివరి ఘట్టంలో తన అనుచరులు కౌరవులను చావబాదుతున్నప్పడు "ఆహా! ఆర్తనాదములు శ్రవణానందముగానున్నవి" అని తన రాక్షస ప్రవృత్తిని ప్రకటిస్తాడు. ;రేవతి: సాత్యకి రాజసూయ యాగం నుంచి తిరిగొచ్చి మయసభ గురించి వర్ణిస్తూంటే, రేవతి "వనాలూ, తటాకాలూ కూడా మణిమయాలేనా?" అని ఆశగా, ఆశ్చర్యంగా అడుగుతుంది. ప్రియదర్శినిలో ఆమెకు ప్రియమైన వస్తువులుగా మణులు, బంగారం కనిపిస్తాయి. అయితే, ఆ నెపాన్ని రుక్మిణి మీదకు నెట్టేస్తుంది: "ఏమో, నాపక్కన నువ్వున్నావు. నువ్వనుకున్నది కనిపించిందేమో?" అని. పాండవులు రాజ్యం కోల్పోగానే, వాళ్ళ సంబంధం వదులుకోవడానికి ఏ మాత్రమూ సంకోచించని దానిగా ఆమె ధనాశను, అవకాశవాద తత్వాన్ని ఇక్కడ ఈ రెండు మాటల్లోనే సూచించారు. ===మరిన్ని 'మాయ'లు=== *అభిమన్యుడి పెళ్ళి చుట్టూ మూడు గంటల సేపు కథ నడిస్తే పాండవులెక్కడా కనిపించకపోయినా వాళ్ళేమయారనే అనుమానమెక్కడా ప్రేక్షకులకు రాలేదంటే అది దర్శకుడు పన్నిన మాయాజాలమే. *"అహ నా పెళ్ళంట.." పాటలో తధోంధోంధోం తధీంధీంధీం అనే బిట్ ని పాడింది సత్యం కాదు. ఘంటసాల. *"దురహంకార మదాంధులై.." అనే పద్యానికి ముందు వచ్చే "విన్నాను మాతా విన్నాను.." అనే సుదీర్ఘమైన డైలాగ్ ను పలికింది రంగారావు కాదు. సత్యం. *ఆశ్చర్యం: ఈ సినిమాలో కర్ణుడికి అసలు కవచ కుండలాలే లేవు. *ఈ చిత్రంలో ప్రముఖ నేపథ్య గాయకుడు [[మాధవపెద్ది సత్యం]] , '''భళి భళి భళి భళి దేవా''' గీతంలో రథసారథి పాత్రలో కనిపించి మనల్ని అలరిస్తారు. == బయటి లింకులు == *[http://www.telugupeople.com/cinema/cinema.asp?cinemaId=47 తెలుగుపీపుల్.కాం లో వ్యాసము(ఆంగ్లములో)] [[Category:1957 చిత్రాలు]] Image:Mayabazar.jpg 6154 17133 2005-12-30T12:35:38Z Kiranc 247 User talk:210.210.13.249 6156 17145 2005-12-30T15:12:11Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://www.geocities.com/vnagarjuna/padma.html Nagarjuna's Telugu Text Transformer]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:12, 30 డిసెంబర్ 2005 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/డిసెంబర్ 31 6157 17146 2005-12-30T15:59:31Z Chaduvari 97 [[1600]]: [[ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ]] స్థాపించబడింది. User:Chavakiran:sandbox 6158 17166 2005-12-31T03:19:01Z Chavakiran 19 భారతీయ టీ వీ చానల్లు 6159 18253 2006-01-14T05:27:31Z Chaduvari 97 దారిమార్పు మరీ మెలికలు తిరిగింది, దాన్ని మార్చాను #REDIRECT [[భారతీయ టీవీ ఛానళ్ళు]] భారతీయ టీ వీ చానళ్ళు 6160 17161 2005-12-31T02:22:35Z Chaduvari 97 భారతీయ టీ వీ చానళ్ళు, భారతీయ టీవీ ఛానళ్ళు కు తరలించబడింది: సరైన పదం #REDIRECT [[భారతీయ టీవీ ఛానళ్ళు]] తెలుగు టీ వీ చానల్లు 6161 17164 2005-12-31T02:30:24Z Chaduvari 97 తెలుగు టీ వీ చానల్లు, తెలుగు టీవీ చానళ్ళు కు తరలించబడింది: సరైన పదం #REDIRECT [[తెలుగు టీవీ చానళ్ళు]] ప్రతిజ్ఞ 6162 17942 2006-01-12T17:11:24Z Mpradeep 50 + అయోమయం మూస, మరియు కొంత వికీకరణ {{అయోమయం|ప్రతిజ్ఞ}} == హిందీ== भारत हमारा देश है । हमें अपना देश प्राणों से प्यारा है। इसकी समृद्ध और विविध संस्कृति पर हमें गर्व है । हम इसके सुयोग्य अधिकारी बनने का सदा प्रयत्न करेंगे । हम अपने माता पिता शिक्षक और गुरु जनों का आदर करेंगे । और सबके साथ शिष्टता का व्यवहार करेंगे । अपने देश और देशवासियों के प्रति हम अपनी निष्ठा की प्रतिज्ञा करते हैं । उनके कल्याण और सुखसमृद्धि में ही हमारा सुख निहित है | == మరాఠీ== भारत माझा देश आहे। सारे भारतीय माझे बांधव आहेत। माझ्या देशावर माझे प्रेम आहे। माझ्या देशातल्या समृद्ध आणि विविधतेने नटलेल्या परंपरांचा मला अभिमान आहे। त्या परंपरांचा पाईक होण्याची पात्रता माझ्या अंगी यावी म्हणून मी सदैव प्रयत्न करीन। मी माझ्या पालकांचा, गुरुजनांचा आणि वडीलधार्‍या माणसांचा मान ठेवीन आणि प्रत्येकाशी सौजन्याने वागेन। माझा देश आणि माझे देशबांधव यांच्याशी निष्ठा राखण्याची मी प्रतिज्ञा करीत आहे। त्यांचे कल्याण आणि त्यांची समृद्धी ह्यांतच माझे सौख्य सामावले आहे। ==మైథిలీ== भारत हमर देश थिक। हम सब भारतवासी भाई बहिन छी। हमर देश अपन प्राणहुँ स प्रिय अछि। हम भारतक आ विविध संस्कृति पर गर्व करैत छी। हम भारतक सुयोग्य अधिकारी हैबाक सदा प्रयत्न करब। हम अपन माता पिता शिक्षक और गुरु जनक आदर करब आ सबहक संग शिष्टताक व्यवहार करब । अपना देश आ देशवासीक प्रति हम अपन निष्ठाक प्रतिज्ञा करैत छी । हुनक कल्याण और सुखसमृद्धि टा में हमारा सुख निहित अछि । == సంస్కృతం== भारत मम देशोऽयं भारतीयाश्च बान्धवाः । परानुरक्तिरस्मिन्‌ मे देशेऽस्ति मम सर्वदा ॥ १॥ समृद्धा विविधाश्चास्य या देशस्य परम्पराः । सन्ति ताः प्रति मे नित्यमभिमानोन्नतं शिरः ॥ २॥ प्रयतिष्ये सदा चाहमासादयितुमर्हताम्‌ । येन तासां भविष्यामि श्रद्धायुक्तः पदानुगः ॥ ३॥ संमानयेयं पितरौ वयोज्येष्ठान्‌ गुरूंस्तथा । सौजन्येनैव वर्तेय तथा सर्वैरहं सदा ॥ ४॥ स्वकीयेन हि देशेन स्वदेशीयैश्च बान्धवैः ॥ एकान्तनिष्ठमाचारं प्रतिजाने हि सर्वथा ॥ ५॥ एतेषामेव कल्याणे समुत्कर्षे तथैव च । नूनं विनिहितं सर्वं सौख्यमात्यन्तिकं मम ॥६॥ == గుజరాతీ== भारत मारो देश छे। बधा भारतीयो मारा भाई बहेनो छे। हुं मारा देशने चाहुं छुं अने तेना समृद्ध अने वैविध्यपूर्ण वारसानो मने गर्व छे। हुं सदाय तेने लायक बनवा प्रयत्न करीश। हुं मारा मातापिता शिक्षको अने वडीलो प्रत्ये आदर राखीश अने दरेक जण साथे सभ्यताथी वर्तीश। हुं मारा देश अने देशबांधवोने मारी निष्ठा अर्पुं छुं। तेमना कल्याण अने समृद्धिमां ज मारुं सुख रह्युं छे। ભારત મારો દેશ છે। બધા ભારતીયો મારા ભાઈ બહેનો છે। હું મારા દેશને ચાહું છું અને તેના સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યપૂર્ણ વારસાનો મને ગર્વ છે। હું સદાય તેને લાયક બનવા પ્રયત્ન કરીશ। હું મારા માતાપિતા શિક્ષકો અને વડીલો પ્રત્યે આદર રાખીશ અને દરેક જણ સાથે સભ્યતાથી વર્તીશ। હું મારા દેશ અને દેશબાંધવોને મારી નિષ્ઠા અર્પું છું। તેમના કલ્યાણ અને સમૃદ્ધિમાં જ મારું સુખ રહ્યું છે। == తెలుగు== భారతదేశము నా మాతృభూమి. భారతీయులందరు నా సహోదరులు. నేను నా దేశమును ప్రేమించుచున్నాను. సుసంపన్నమైన, బహువిధమైన నాదేశ వారసత్వసంపద నాకు గర్వకారణము. దీనికి అర్హుడనగుటకై సర్వదా నేను కృషి చేయుదును. నా తల్లిదండ్రులను, ఉపాధ్యాయులను, పెద్దలందరిని గౌరవింతును. ప్రతివారితోను మర్యాదగా నడచుకొందును. నా దేశముపట్లను, నా ప్రజలపట్లను సేవానిరతి కలిగియుందునని ప్రతిజ్ఞ చేయుచున్నాను. వారి శ్రేయోభివృద్ధులే నా ఆనందమునకు మూలము. == ఆంగ్లము== India is my country. All Indians are my brothers and sisters. I love my country and, I am proud of it's rich and varied heritage. I shall always strive to be worthy of it. I shall give my parents, teachers and all elders respect and treat everyone with courtesy . To my country and my people, I pledge my devotion. In their wellbeing and prosperity alone, lies my happiness. == ఇతర భారతీయ భాషలు == ''Please add the Indian Pledge in your language here.'' [[Category:భారత జాతీయతా సూచికలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 1 6163 17170 2005-12-31T17:26:18Z Chaduvari 97 *[[1953]]:[[విశాలాంధ్ర పబ్లిషింగ్‌ హౌస్‌]] స్థాపించబడింది. *[[1955]]: ప్రముఖ రసాయనశాస్త్రవేత్త, [[శాంతిస్వరూప్‌ భట్నాగర్‌]] మరణించాడు. ఈయన పేరుమీదే [[శాంతిస్వరూప్ భట్నాగర్‌ అవార్డు]] ను ఏర్పాటు చేసారు. *[[1972]]: [[మణిపూర్‌]] రాష్ట్రం అవతరించింది. భారత జాతీయతా సూచికలు 6164 17954 2006-01-12T17:51:07Z Chaduvari 97 *[[జాతీయ పతాకం]]: భారత జాతీయ పతాకంలో మూడు రంగులు అడ్డంగా ఉంటాయి. పైన ముదురు కాషాయ రంగు, మధ్యలో తెలుపు, కింద ముదురు ఆకుపచ్చ సమాన నిష్పత్తిలో ఉంటాయి. జండా పొడవు వెడల్పుల నిష్పత్తి 3:2 గా ఉంటుంది. తెలుపు పట్టీ మధ్యలో నీలపు రంగులో చక్రం ఉంటుంది. సారనాథ్‌ లోని అశోకచక్రపు ప్రతిరూపమే ఈ చక్రం. ఈ చక్రం తెలుపు పట్టీ అంత వ్యాసంతో ఉండి, 24 ఆకులు కలిగి ఉంటుంది. ఈ జాతీయ పతాక నమూనాను [[భారత రాజ్యాంగం#రాజ్యాంగ సభ|రాజ్యాంగ సభ]] [[1947]] [[జూలై 22]] న ఆమోదించి స్వీకరించింది. *[[జాతీయగీతం]]: జనగణమన *[[జాతీయగేయం]]: వందేమాతరం *[[ప్రతిజ్ఞ]] *[[జాతీయ చిహ్నం]]: మూడు సింహాలు *జాతీయ జంతువు: పెద్దపులి *జాతీయ పక్షి:నెమలి *జాతీయ పుష్పం: కమలం [[Category:భారత జాతీయతా సూచికలు]] Category:భారత జాతీయతా సూచికలు 6165 17174 2005-12-31T18:08:02Z Chaduvari 97 [[Category:భారత దేశము]] జనవరి 2006 6166 25465 2006-05-19T18:23:43Z Chaduvari 97 /* జనవరి 10 2006, మంగళవారం */ {{ప్రస్తుత ఘటనలు 2006}} {{జనవరి 2006 ఘటనల తేదీసూచి}} __NOTOC__ ==జనవరి 30 2006, సోమవారం== *'''జాతీయ అవార్డు వెనక్కిస్తున్నా -వేటూరి''': తెలుగును ప్రాచీన భాషగా గుర్తించనప్పుడు తనకిచ్చిన అవార్డుకు విలువలేదని ప్రముఖ సినీ గేయ రచయిత [[వేటూరి సుందరరామమూర్తి]] వ్యాఖ్యానించారు. 1993 లో మాతృదేవోభవ సినిమాలో "రాలిపోయె పువ్వా నీకు రాగాలెందుకే" అనే పాటకు తనకిచ్చిన అవార్డును తిరిగిచ్చేస్తున్నానని ప్రకటించారు. *'''కోటరీ తప్పుడు సలహాలు''': చుట్టూ చేరిన కోటరీ తప్పుడు సలహాలతోనే సోనియాగాంధీ ఇలాంటి నిర్ణయాలు తీసుకొంటున్నారని మంత్రివర్గ విస్తరణపై ఆదివారం బహిరంగంగానే అసంతృప్తిని వ్యక్తపరిచిన ఏలూరు ఎంపీ కావూరి సాంబశివరావు ఆరోపించారు. *'''ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను చిన్న రాష్ట్రాలుగా చేద్దాం''': "ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను చిన్న రాష్ట్రాలుగా చేయడం కోసం ఉద్యమిద్దాం" అంటూ భాజపా రాష్ట్రశాఖ అధ్యక్షుడు ఇంద్రసేనారెడ్డి పిలుపునిచ్చారు. *'''హే రాం''': గాంధీ హత్య జరిగినపుడు గాంధీ 'హే రాం' అంటూ నేలకొరిగిపోయారు అని అనుకుంటూ ఉన్నాం. అయితే ఇది సరికాదని మహాత్మునికి నాడు వ్యక్తిగత సహాయకుడిగా ఉన్న వెంకిట కల్యాణం(83)వెల్లడించాడు. హత్య సమయంలో మహాత్ముని వెనుకే తాను ఉన్నానని చెప్పారు. గాడ్సే కాల్చినపుడు గాంధీ అసలు ఏ పదాన్నీ ఉచ్చరించనేలేదని వివరించాడు. *'''కేంద్ర మంత్రివర్గ విస్తరణలో బీసీలకు అన్యాయం''': కేంద్ర మంత్రివర్గ విస్తరణలో బీసీలకు అన్యాయం జరిగిందని చంద్రబాబునాయుడు విమర్శించాడు. "రాష్ట్ర జనాభాలో 50 శాతం బీసీలు. వారిలో ఒక్కరూ కేంద్ర మంత్రి పదవికి నోచుకోలేదా? ఇదేనా సామాజిక న్యాయం?" అని ఆయన అన్నాడు. ==జనవరి 29 2006, ఆదివారం== *'''ప్రాచీన భాషగా తెలుగు''': తెలుగు భాషను ప్రాచీన భాషగా గుర్తించాలని, దీనికోసం ప్రజలు, ప్రభుత్వాలు చిత్తశుద్ధితో ముందుకు కదలాలని తెదేపా అధ్యక్షుడు చంద్రబాబు నాయుడు సూచించాడు. కొసరాజు రాఘవయ్య చౌదరి శత జయంత్యుత్సవానికి ఆయన ముఖ్యఅతిథిగా హాజరయ్యాడు. *'''కేంద్ర మంత్రివర్గ విస్తరణ''': కేంద్ర మంత్రివర్గాన్ని విస్తరిస్తూ కొత్తగా 19 మంది మంత్రులను చేర్చుకున్నారు. మరో ముగ్గురికి పదోన్నతి కల్పించారు. ఏడుగురి శాఖలు మార్చారు. కొత్తగా చేర్చుకున్నవారిలో ఏడుగురు కేబినెట్ మంత్రులు కాగా, 12 మంది సహాయ మంత్రులు. ఈ 12 మందిలో ఒకరికి స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి ఇచ్చారు. తాజా పునర్వ్యవస్థీకరణతో మంత్రుల మొత్తం సంఖ్య 79కి చేరింది. *'''అసంతృప్తి''': కేంద్ర మంత్రివర్గ విస్తరణ తరువాత రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ ఎంపీల్లో తీవ్ర ఆగ్రహం పెల్లుబికింది. మంత్రి పదవులు దక్కని జి.వెంకటస్వామి, కావూరి సాంబశివరావు, రాయపాటి సాంబశివరావు, మధు యాష్కీ గౌడ్ వంటి పలువురు నేతలు తమ అసంతృప్తిని బహిరంగంగా వెళ్లగక్కారు. *'''ప్రత్యేక తెలంగాణ అంశంపై భాజపా ఉద్యమిం ''': ప్రత్యేక తెలంగాణ అంశంపై ఒంటరిగానే ఉద్యమించాలని భాజపా తీర్మానించింది. తెలంగాణపై ఉద్యమించడానికి మార్చి నెలను ముహూర్తంగా నిర్ణయించారు. పార్లమెంటులో తెలంగాణ బిల్లు ప్రవేశపెడితే మద్దతివ్వాల్సిందిగా అధిష్ఠానాన్ని కోరాలని కూడా తీర్మానించారు. రాష్ట్ర శాఖ వైఖరికి ఆమోదముద్ర వేయాల్సిందిగా పార్టీ జాతీయ నూతన అధ్యక్షుడికి సీనియర్ నేతలతో కూడిన ఓ కమిటీ ద్వారా సందేశాన్ని పంపుతారు. *'''రాష్ట్ర గవర్నరు రాజీనామా''': రాష్ట్ర గవర్నరు సుషీల్ కుమార్ షిండే రాజీనామా చేసి కేంద్ర మంత్రివర్గంలో చేరడంతో రాష్ట్ర ఇన్‌ఛార్జి గవర్నర్‌గా రామేశ్వర్ ఠాకూర్ ఆదివారం ఉదయం ప్రమాణ స్వీకారం చేశాడు. ==జనవరి 28 2006, శనివారం== *'''గోదావరి జలసాధన యాత్ర''': గోదావరి, ప్రాణహిత నదీ జలాలు తెలంగాణా ప్రాంతానికి అందివ్వాలని, తెలంగాణ ప్రాజెక్టులను వెంటనే ప్రారంభించాలని కోరుతూ [[తెలుగుదేశం]] పార్టీ నాయకుడు దేవేందర్‌గౌడ్‌ సారథ్యంలో చేపట్టిన '''గోదావరి జలసాధన యాత్ర''' ఉదయం 10.30 గంటలకు [[ఆదిలాబాదు]] జిల్లా [[మందమర్రి]] మండలం [[పులిమడుగు]] గ్రామ సమీపంలోని పాలవాగు నుంచి ప్రారంభమైంది. ఈ యాత్ర 450 కి.మీ పొడవున ఏడు జిల్లాల్లో కొనసాగనుంది. ఆయా జిల్లాల నుంచి తెదేపా నాయకులు, అభిమానులు, కార్యకర్తలు భారీగా హాజరయ్యారు. దేవేందర్‌గౌడ్‌తోపాటు తెదేపా నాయకులు కడియం శ్రీహరి, గుత్తా సుఖేందర్‌రెడ్డి, పోచారం శ్రీనివాసరెడ్డి, వేణుగోపాలాచారి, ఎర్రబెల్లి దయాకర్‌రావు, మండవ వెంకటేశ్వర్‌రావు, సానా మారుతి, ఉమామాధవరెడ్డి, మాణిక్‌రెడ్డి, మాజీ జెడ్పీ ఛైర్మన్‌ సుహాసినీరెడ్డి, ఎమ్మెల్యేలు, పలువురు మాజీ ఎమ్మెల్యేలు, నాయకులు పాల్గొన్నారు. *'''కర్ణాటక రాజకీయం''': కర్ణాటక ముఖ్యమంత్రి ధరం సింగ్ రాజీనామా చేసాడు. ఫిబ్రవరి మూడోతేదీన సాయంత్రం అయిదు గంటలకు జనతాదళ్ (సెక్యులర్) నాయకుడు హెచ్‌.డి.కుమారస్వామి ముఖ్యమంత్రిగా, భాజపా నాయకుడు, బి.ఎస్‌.యడియూరప్ప ఉపముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణం చేస్తారు. *'''విజయవంతంగా ఆకాశ్‌ క్షిపణి పరీక్ష''': ఉపరితలం నుంచి ఆకాశంలోకి ప్రయోగించే '''ఆకాశ్‌''' క్షిపణిని శనివారం [[ఒరిస్సా]] లోని [[చాందీపూర్‌]] వద్ద రెండుసార్లు విజయవంతంగా పరీక్షించారు. పైలట్‌ రహిత విమానం నుంచి జారవిడిచిన వస్తువులను రెండుసార్లూ ఆకాశ్‌ ఛేదించిందని ఇక్కడి అధికార వర్గాలు తెలిపాయి. స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో రూపొందించిన ఈ అత్యాధునిక క్షిపణి 25 కి.మీ. దూరంలోని లక్ష్యాలను ఛేదించగలదు. డీఆర్‌డీవో ప్రస్తుతం వివిధ దశల్లో అభివృద్ధి చేస్తున్న ఐదు క్షిపణుల్లో ఆకాశ్‌ ఒకటి. *'''యురేనియం మైనింగ్‌, ప్రాసెసింగ్‌ ప్రాజెక్టు''': [[నల్గొండ]] జిల్లాలో యురేనియం మైనింగ్‌, ప్రాసెసింగ్‌ ప్రాజెక్టు ఏర్పాటు చేస్తే [[నాగార్జున సాగర్‌ ప్రాజెక్టు|నాగార్జున సాగర్‌]] జలాశయానికి గాని, పర్యావరణ సమతుల్యతకు గాని ఎలాంటి హానీ జరగదని యురేనియం కార్పొరేషన్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా లిమిటెడ్‌ (యూసీఐఎల్‌) స్పష్టం చేసింది. ==జనవరి 26 2006, గురువారం== *'''దామాషా పద్ధతిలో ఓటింగ్''': ఎన్నికలలో ప్రజాభిప్రాయం ప్రతిబింబించాలంటే.. దామాషా పద్ధతిలో ఓటింగ్ ఉండాలని [[లోక్‌సత్తా]] జాతీయ సమన్వయకర్త డా.[[జయప్రకాశ్ నారాయణ]] పేర్కొన్నాడు. ఈ నూతన పద్ధతిలో ప్రతి ఓటరుకు రెండు ఓట్లు ఉంటాయి. ఒక ఓటు తాను ఎన్నుకొనే అభ్యర్థి (నియోజకవర్గ ఓటు)కి వేస్తాడు. మరొక ఓటు తాను గెలిపించాలనుకున్న పార్టీకి వేస్తాడు. 50 శాతం సీట్లకు నేరుగా అభ్యర్థులు ఎన్నికైతే మిగిలిన సీట్లు పార్టీలకు లభించిన ఓట్ల ఆధారంగా లభిస్తాయి. ఈ రెండు పద్ధతులను మేళవించటం వల్ల నియోజకవర్గంలో వ్యక్తిగతంగా మెజారిటీ ఓట్లు తెచ్చుకున్న అభ్యర్థి ప్రతినిధి కావటంతోపాటు.. రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా ఎక్కువ ఓట్లు తెచ్చుకున్న పార్టీ అధికారంలోకి వచ్చేందుకు అవకాశం ఉంటుంది. వార్డు మెంబరు స్థాయి నుంచి ముఖ్యమంత్రి స్థాయి వరకూ అన్ని పదవులకు ప్రత్యక్ష పద్ధతిలో ఎన్నికలు జరగాలన్నాడు. *'''బూటాసింగ్ రాజీనామా ''': [[సుప్రీం కోర్టు]] అభిశంసనకు గురైన [[బీహార్]] గవర్నరు బూటాసింగ్, గణతంత్ర వేడుకల్లో గౌరవ వందనం స్వీకరించాక, రాజీనామా చేసాడు. *'''స్వామి పరమార్థానంద మరణం''': [[హైదరాబాదు]] [[రామకృష్ణ మఠం]] అధ్యక్షుడు [[స్వామి పరమార్థానంద]] మరణించాడు. ==జనవరి 25 2006, బుధవారం== *'''పద్మ పురస్కారాలు''': ఈ ఏటి పద్మ పురస్కారాల్లో - సినీనటుడు చిరంజీవికి పద్మభూషణ, టెన్నిస్ క్రీడాకారిణి సానియా మీర్జా కు పద్మశ్రీ ప్రకటించారు. మొత్తం 9 మందికి పద్మవిభూషణ, 36 మందికి పద్మభూషణ, 61 మందికి పద్మశ్రీ పురస్కారాలు లభించాయి. *ఈ ఏటి '''కామన్ ఎంట్రెన్సు పరీక్షల తేదీలు''' ప్రకటించారు: *#ఎంసెట్‌ : మే 4 *#ఈసెట్‌ : మే 14 *#ఐసెట్‌ : మే 25 *#పాసెట్‌ : మే 29 *#లాసెట్‌ (5 ఏళ్లు) : జూన్‌ 3 *#లాసెట్‌ (3 ఏళ్లు) : జూన్‌ 3 ==జనవరి 24 2006, మంగళవారం== *'''[[బీహార్‌]] [[శాసనసభ]] రద్దు అసమంజసం''': [[బీహార్‌]] [[శాసనసభ]] రద్దుపై [[గవర్నరు]] బూటా సింగ్‌తోపాటు, కేంద్ర ప్రభుత్వానికీ సుప్రీంకోర్టు మంగళవారం మొట్టికాయలు వేసింది. నితీశ్‌కుమార్‌ నేతృత్వంలోని జనతాదళ్‌ (యు) ప్రభుత్వ ఏర్పాటుకు అవకాశం లేకుండా అడ్డుకోవడమే లక్ష్యంగా బూటాసింగ్‌ వ్యవహరించారని, కేంద్రాన్ని తప్పుదోవ పట్టించారని తేల్చిచెప్పింది. గవర్నర్‌ సిఫారసును పరమ సత్యంగా ఆమోదించే ముందు కేంద్రం దానిని ధ్రువీకరించుకోవాల్సిందని వ్యాఖ్యానించింది. రాజకీయాలతో సంబంధంలేని వారిని మాత్రమే గవర్నర్లుగా నియమించేలా మొత్తం గవర్నర్ల వ్యవస్థనే ప్రక్షాళన చేయాలని సూచించింది. ఈ తీర్పు నేపథ్యంలో తాను రాజీనామా చేసే ప్రసక్తే లేదని, గణతంత్ర దినం నాడు గవర్నర్‌గా గౌరవ వందనం స్వీకరించి తీరతానంటున్నాడు బూటాసింగ్‌. *'''పోలవరం ప్రాజెక్టు ఎత్తును తగ్గించడం సాధ్యం కాదు''': [[పోలవరం ప్రాజెక్టు]] ఎత్తును తగ్గించడం సాధ్యం కాదని భారీ నీటి పారుదల శాఖ మంత్రి పొన్నాల లక్ష్మయ్య తేల్చిచెప్పాడు. పోలవరం ఎత్తు, ముంపును తగ్గించే అంశాలపై అధ్యయనం చేసేందుకు ఏర్పాటైన కమిటీ ఇచ్చిన నివేదికను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆమోదించింది. పోలవరం ప్రాజెక్టుకు ప్రత్యామ్నాయంగా గోదావరి నదిపై బ్యారేజీలను నిర్మించాలని కొందరు నిపుణులు సూచించారనీ ఈ అంశాన్ని కూడా కమిటీ పరిశీలించిందన్నాడు. ప్రత్యామ్నాయ విధానం ద్వారా ఆశించిన స్థాయిలో నీటిని నిల్వ చేసుకోలేమని, బ్యారేజీల నిర్మాణం వల్ల ఖర్చుకూడా ఎన్నో రెట్లు పెరుగుతుందని కమిటీ పేర్కొన్నట్లు వివరించాడు. ప్రస్తుతం పోలవరం ప్రాజెక్టును 150 అడుగుల ఎత్తుతో నిర్మిస్తున్నామని ఎత్తును ఐదు అడుగులు తగ్గిస్తే నీటి నిల్వ సామర్థ్యం 75.2 టీఎంసీల నుంచి 47 టీఎంసీలకు పడిపోతుందని తెలిపాడు. ఎత్తు తగ్గించడం వల్ల 15 గ్రామాలు, 14,615 ఎకరాల మేర మాత్రమే ముంపు తగ్గుతుందన్నాడు. పోలవరం వల్ల [[ఇచ్చంపల్లి ప్రాజెక్టు]]కు ఎలాంటి ఇబ్బంది లేదని ఆయన స్పష్టం చేశాడు. *'''పల్లెల్లో 24 గంటలూ విద్యుత్‌ సరఫరా''': పల్లెల్లో ఇళ్లకు [[2006]] ఏప్రిల్‌ నుండి 24 గంటలూ విద్యుత్‌ సరఫరా చేస్తామని ట్రాన్స్‌కో, డిస్కమ్‌లు స్పష్టం చేశాయి. ==జనవరి 23 2006, సోమవారం== *'''ఖాతా ఖాళీ చేసిన కత్రోచ్చి''': ఇటలీ వ్యాపార వేత్త ఒట్టావియో ఖత్రోచీ [[జనవరి 16]] నే లండన్‌ బ్యాంకులోని తన రెండు ఖాతాలనుంచి సొమ్మును విత్‌డ్రా చేసినట్టు ప్రభుత్వం సుప్రీం కోర్టుకు తెలిపింది. బోఫోర్స్‌ కేసులో ఖత్రోచీ నిందితుడైనందున ఆ రెండు ఖాతాల నుంచి సొమ్ము తరలకుండా కేంద్రానికి, సీబీఐకి సుప్రీం కోర్టు ఆదేశాలు జారీ చేసిన రోజే (జనవరి 16) ఖాతాల్లోని సొమ్ము బయటకు వెళ్లింది. ఖత్రోచీ ఖాతాలపై స్తంభనను ఎత్తివేసేముందు సీబీఐ ఒకసారి కోర్టును సంప్రదించాల్సిన అవసరం లేదా అని ధర్మాసనం ఈ సందర్భంగా ప్రశ్నించింది. ==జనవరి 22 2006 ఆదివారం== *'''తెలంగాణా ఇన్‌స్టంట్‌ కాఫీ కాదు''': తెలంగాణాపై ఏర్పాటు చేసిన యు.పి.ఎ. ఉపసంఘం అధ్యక్షుడు ప్రణబ్ ముఖర్జీ కాంగ్రెసు ప్లీనరీ సందర్భంగా హైదరాబాదులో ఇలా అన్నాడు. "తెలంగాణ కోసం రెండో ఎస్సార్సీని ఏర్పాటు చేయాలని 2000 సంవత్సరంలో సీడబ్ల్యూసీలో తీర్మానించాం. యూపీఏ ప్రభుత్వం ఏర్పడ్డాక తెలంగాణ అంశాన్ని సీఎంపీలో చేర్చాం. పార్లమెంట్‌ ఉభయసభల సంయుక్త సమావేశాన్ని ఉద్దేశించి రాష్ట్రపతి చేసిన ప్రసంగంలోనూ ఈ అంశం ఉంది. ఫలితంగా ఇప్పుడు కాంగ్రెస్‌ కూడా రెండో ఎస్సార్సీ అనే పరిస్థితి లేదు. ఏకాభిప్రాయం, సంప్రతింపుల ద్వారానే తెలంగాణా అన్నది మా వైఖరి. ఇందుకోసం ఉపసంఘం వేశాం. పలు పార్టీల అభిప్రాయాలు తీసుకున్నాం. కొన్ని పార్టీలు అనుకూలంగా, మరికొన్ని వ్యతిరేకంగా అభిప్రాయాలు చెప్పాయి. ప్రధాన రాజకీయ పార్టీ భాజపా మాత్రం ఇప్పటివరకూ తన అభిప్రాయం వెల్లడించలేదు. ఆ పార్టీకి రెండుసార్లు లేఖ రాసినా స్పందన లేదు. వాళ్లు ఏదో ఒక నిర్ణయం చెబితే, మా కమిటీ నిర్ణయం తీసుకోవడం తేలికవుతుంది. తెలంగాణా కోసం తెరాస అధినేత కేసీఆర్‌ పెట్టారంటున్న రెండు నెలల గడువుతో మాకు సంబంధం లేదు. నేనెప్పుడూ గడువు చెప్పలేదు. చెప్పలేను కూడా. ఎందుకంటే అది చాలా కష్టం. తెలంగాణా ఇన్‌స్టంట్‌ కాఫీ కాదు. ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఇవ్వడం ఇప్పటికిప్పుడు సాధ్యం కాదు." ==జనవరి 21 2006, శనివారం== *ఎంపీల బహిష్కరణ అంశంపై కోర్టు నోటీసులను తీసుకోరాదన్న లోక్‌సభ స్పీకర్‌ సోమనాథ్‌ చటర్జీ నిర్ణయం దురదృష్టకరమని, మాజీ [[భారత అటార్నీ జనరల్‌]], సుప్రీం కోర్టు సీనియర్‌ న్యాయవాది [[సోలి సొరాబ్జీ]] అభిప్రాయపడ్డాడు. సుప్రీం నోటీసులను స్పీకర్‌ తీసుకుని, తాను చెప్పదలచుకున్న విషయాన్ని సమాధానంగా రాసి పంపితే బాగుంటుందన్నాడు. పార్లమెంటు, సుప్రీం కోర్టు రెండింటికీ విశేషాధికారాలు ఉన్నాయనడంలో సందేహం లేదు, అయితే తమ అధికార పరిధిపై రెండూ విచక్షణ కలిగి పరస్పరం గౌరవించుకోవాలి, ఏదీ ఎక్కువ కాదు, అలాగని తక్కువా కాదని ఆయన అన్నాడు. స్పీకర్‌ స్థాయిలో ఉన్న వ్యక్తి సుప్రీం కోర్టు నోటీసులు స్వీకరించబోననడం సముచితంగా లేదన్నారు. *'''కాంగ్రెసు పార్టీ ప్లీనరీ ప్రారంభం''': కాంగ్రెసు పార్టీ 82 వ ప్లీనరీ మొదలైంది. మూడు రోజులపాటు ఇది జరుగుతుంది. ==జనవరి 20, శుక్రవారం== *'''నోటీసు పుచ్చుకోను, కోర్టు పిలిచినా వెళ్లను'''- స్పీకరు: ముడుపులకు ప్రశ్నల వివాదంలో ఎంపీలను బహిష్కరించిన కేసులో సుప్రీం కోర్టు [[లోక్‌సభ]] స్పీకర్‌కు నోటీసు పంపడంతో ఈ అంశంపై స్పీకర్‌ [[సోమనాథ్‌ ఛటర్జీ]] ఢిల్లీలో అఖిలపక్ష సమావేశం నిర్వహించాడు. సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన నోటీసు పుచ్చుకోనని, కోర్టు పిలిచినా వెళ్లనని ఆయన తేల్చిచెప్పారు. ఆయన నిర్ణయానికి అఖిలపక్షం మద్దతు పలికింది. అసలు స్పీకర్‌కు నోటీసు పంపి ఉండాల్సింది కాదని అభిప్రాయపడింది. ఈ విషయంలో భాజపా మాత్రం మిగిలిన పార్టీలతో విభేదించింది. "సుప్రీంకోర్టు పంపిన నోటీసులు ఇంకా నాకు అందలేదు. అవి వచ్చినప్పుడు గౌరవప్రదంగా వెనక్కి పంపుతా" అని ఆయన అన్నాడు. *'''కె.సి.ఆర్, ఉమ భేటీ''': రాష్ట్ర పర్యటనకు వచ్చిన భాజపా బహిష్కృత నేత ఉమాభారతిని శుక్రవారం కేసీఆర్‌ తన నివాసానికి ఆహ్వానించాడు. "యూపీఏ మంత్రివర్గంలో మీరిద్దరూ సభ్యులు. మీ మాటకే అక్కడ విలువ లేనప్పుడు ఇంకా పదవుల్లో కొనసాగడంలో అర్థం లేదు. తెలంగాణ కోసం ఒత్తిడి తెండి. ససేమిరా అంటే తక్షణం పదవులు వదిలి రండి. తెలంగాణ కోసం ఉద్యమించండి." అని తెరాస అగ్రనేతలు కేసీఆర్‌, నరేంద్రలకు ఉమాభారతి హితవు పలికింది. *'''తెరాస అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేల బహిరంగ సభ''': [[మెదక్‌]] జిల్లా [[సంగారెడ్డి]]లో ''తెలంగాణ అభివృద్ధి శంఖారావం'' పేరుతో తెరాస అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలు భారీ బహిరంగ సభ జరిపారు. జయప్రకాశ్‌రెడ్డి, దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు, శారారాణి, ముకుందరెడ్డి ఇందులో పాల్గొన్నారు. "గారడీ విద్యలు... మోసపు మాటలూ ఇంకా ఎన్నాళ్లు? తెలంగాణ కోసం ఇంకా రెండు నెలలు ఎందుకు వేచి ఉండాలి? దమ్ముంటే మీ పదవులకు రాజీనామా చేసి ఉద్యమంలోకి రండి! లేకపోతే మిమ్మల్నే ప్రజలు రాళ్లతో కొట్టే రోజు వస్తుంది. కేసీఆర్‌ ఖబడ్దార్‌" అంటూ వీరు విమర్శించారు. తెలంగాణ నినాదాన్ని అమ్ముకొని సింగపూర్‌, మలేషియాల్లో ఆస్తులు కూడబెడుతున్నారని దుగ్యాల విమర్శించాDu. *'''పోతిరెడ్డిపాడు జి.ఓ. పై నిరసన''': అయిదు జిల్లాల ఎన్‌.ఎస్‌.పి. ఆయకట్టు రైతుల భవిష్యత్‌ ప్రశ్నార్థకం చేస్తున్న 'పోతిరెడ్డిపాడు' జి.ఒ.లపై దేశం పార్టీ సమర శంఖం పూరిచింది. [[కృష్ణా జిల్లా]] [[జగ్గయ్యపేట]] నుంచి మాజీమంత్రి నెట్టెం రఘురాం అధ్యక్షతన జరిగిన పాదయాత్ర ప్రారంభ సభలో మాజీ మంత్రులు కోడెల శివప్రసాద్‌, తుమ్మల నాగేశ్వరరావు, ఎమ్మెల్యేలు కరణం బలరామ్‌, దేవినేని ఉమామహేశ్వరరావు, రాష్ట్ర నాయకులు ఉమ్మారెడ్డి వెంకటేశ్వర్లు, నన్నపునేని రాజకుమారి, గుత్తా సుఖేంద్రరెడ్డి, అంబటి బ్రాహ్మణయ్య తదితరులు ప్రసంగిస్తూ [[పోతిరెడ్డిపాడు హెడ్‌రెగ్యులేటర్|పోతిరెడ్డిపాడు]]పై విడుదలైన అక్రమ జీవోలు ఉపసంహరించుకునేవరకు ఉద్యమం సాగుతుందని అన్నారు. జగ్గయ్యపేట మున్సిపల్‌ కూడలిలో జరిగిన బహిరంగసభ అనంతరం ఎన్టీఆర్‌ విగ్రహానికి పూలమాల వేసి 477 కి.మీ పాదయాత్రకు శ్రీకారం చుట్టారు. ==జనవరి 19 2006, గురువారం== *'''సహారా ఎయిర్‌లైన్స్ అమ్మకం''': రూ.2,300 కోట్లు చెల్లించి సహారాను జెట్ ఎయిర్‌వేస్ కొనుగోలు చేసింది. దీంతో దేశీయ మార్కెట్‌లో జెట్ వాటా 45 శాతానికి పెరుగుతుంది. కొత్తగా 27 విమానాలు, 22 పార్కింగ్ బేలు దాని చేతికొస్తాయి. భారత విమానయాన రంగంలోనే ఈ ఒప్పందం అతిపెద్దది. *'''ఎస్సీల వర్గీకరణ''': ఎస్సీల వర్గీకరణపై రాష్ట్రప్రభుత్వం హామీ ఇవ్వాల్సిందేనని మాదిగ రిజర్వేషన్ పోరాట సమితి (ఎమ్మార్పీఎస్) తేల్చిచెప్పింది. కాంగ్రెస్ అధ్యక్షురాలు సోనియాగాంధీ చేత సానుకూల ప్రకటన చేయించాలని డిమాండ్ చేసింది. జాతీయ పార్టీలైన సీపీఎం, సీపీఐ, భాజపాలు వర్గీకరణకు అనుకూల ప్రకటన చేసినా కాంగ్రెస్ నుంచి స్పందన లేకపోవడం శోచనీయమన్నారు. మాలల నేతల ఒత్తిడికి లొంగే ఆ పార్టీ వెనుకాడుతోందని ఆరోపించారు. ==జనవరి 18 2006, బుధవారం== *'''1000 కోట్ల రూపాయల అవినీతి''': సాగునీటి ప్రాజెక్టుల్లో 1000 కోట్ల రూపాయల అవినీతి జరిగిందని ఆరోపించిన సి.పి.ఎం. రాష్ట్ర కార్యదర్శి బి.వి.రాఘవులు, మొత్తం ప్రభుత్వంలోనే అవినీతి ఉందంటూ ధ్వజమెత్తాడు. ప్రభుత్వం తనకు పంపిన లీగల్ నోటీసును బుధవారమే చూశానని తెలిపాడు. ''ఒక్క సాగునీటి శాఖలోనే కాదు. అన్ని శాఖల్లోనూ అవినీతి ఉంది. సాగునీటి ప్రాజెక్టుల్లో వెయ్యికోట్ల అవినీతి జరిగిందని ఇప్పుడే కాదు... ఇంతకుముందూ చెప్పాను. కొన్ని పత్రికల్లో వ్యాసాలూ రాశాను. వోక్స్‌వ్యాగన్, దేవాదాయ భూముల కుంభకోణం నుంచి... మొన్నటి ఉపాధ్యాయుల బదిలీల వరకూ అవినీతిమయమే'' అని రాఘవులు పేర్కొన్నాడు. పలు విషయాల్లో ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఉద్యమిస్తున్న తమను భయపెట్టి, బెదిరించి, నోరు మూయించేందుకేనని ప్రభుత్వం లీగల్ నోటీసు పంపిందని ఆరోపించాడు. *ఆరిపోయే దీపానికి వెలుగు ఎక్కువన్న చందంగా తెరాస అధినేత కేసీఆర్ వ్యవహరిస్తున్నారని సీపీఎం శాసనసభా పక్షనేత [[నోముల నర్సింహయ్య]] పేర్కొన్నారు. సమస్యల విషయంలో తమకు ఆంధ్ర, తెలంగాణ, రాయలసీమ అన్న ప్రాంతీయ విభేదాలు లేవని నోముల అన్నారు. సీపీఎం రాష్ట్ర కార్యదర్శి బి.వి.రాఘవులుపై కేసీఆర్ చేసిన విమర్శలను తిప్పికొట్టారు. వామపక్షాలతో కయ్యం పెట్టుకున్న వాళ్లంతా భూస్థాపితం అయ్యారన్న విషయం కేసీఆర్ గుర్తుంచుకోవాలని సూచించారు. *'''ఎన్టీఆర్ జాతీయ అవార్డు'''ను పునరుద్ధరించాలని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. భారత చలనచిత్ర రంగంలో విశిష్ట సేవలు చేసినవాళ్లకి ప్రతిష్ఠాత్మకమైన ఈ పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేస్తారు. అవార్డు గ్రహీతలకు రూ. 5 లక్షలు నగదు అందించి సత్కరిస్తారు. 2003, 2004, 2005 సంవత్సరాలకు సంబంధించిన ఎన్టీఆర్ జాతీయ అవార్డులను 2006 నవంబరు 1న, రాష్ట్ర అవతరణ దినోత్సవం సందర్భంగా అందించాలని తీర్మానించారు. ==జనవరి 17 2006, మంగళవారం== *'''తెలంగాణ ద్రోహులను రాళ్ళతో కొట్టండి - కె.సి.ఆర్''':ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమానికి ద్రోహం తలపెట్టిన వారిని బట్ట లూడే వరకు కొట్టి, ప్రజా బహిష్కారం చేయాలని టిఆర్‌ఎస్‌ అధినేత, కేంద్రమంత్రి కె.చంద్రశేఖర్‌రావు కార్యకర్తలకు పిలుపు ఇచ్చాడు. మెదక్‌ జిల్లా రామా యంపేటలో మంగళవారం జరిగిన మెదక్‌, నిజామాబాద్‌, ఆదిలాబాద్‌ జిల్లాల ముఖ్యకార్యకర్తల సమావేశంలో ఆయన ప్రసంగించాడు. ఆంధ్రప్రాంతం వారికన్నా ఇంటి దొంగలే ప్రమాదమంటూ, దొంగలు కాబట్టే వారు లెజిస్లేచర్‌ పార్టీ సమావేశా నికి రాలేదని ముగ్గురు ఎమ్మెల్యేలపై విరుచుకు పడ్డాడు. ద్రోహులు, వెన్నుపోటుదారులను ఎట్టి పరిస్థితులలోనూ ఉపేక్షించరాదని, అలాంటి వారిని రాళ్లతో కొట్టాలన్నాడు. ఉద్యమ ద్రోహులకు ఆ జిల్లా నాయకులే ప్రజాక్షేత్రంలో బుద్ది చెప్పాలని అన్నాడు. [http://www.andhrajyothy.com/mainshow.asp?qry=/2006/jan/17main2 ఆంధ్రజ్యోతి] *'''గ్రీన్‌కార్డు మోసగాడు నరేంద్ర మందలప అరెస్టు''': తప్పుడు ధృవీకరణ పత్రాలు, తప్పుడు వీసాలు, తప్పుడు గ్రీన్‌కార్డులు సృష్టించారని ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న తెలుగు ఎన్‌ఆర్‌ఐ నరేంద్ర మందలపను అమెరికా ఇమ్మిగ్రేషన్‌ విభాగం అధికారులు అరెస్టు చేసినట్టు విశ్వసనీయంగా తెలిసింది. ఈయనకు సంబంధించిన దాదాపు 57 లక్షల డాలర్ల ఆస్థులను అమెరికా ఇమ్మిగ్రేషన్‌ కస్టమ్స్‌ ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్‌ విభాగం ఇప్పటికే స్వాధీనం చేసుకుంది. [http://www.andhrajyothy.com/mainshow.asp?qry=/2006/jan/17new40 ఆంధ్రజ్యోతి] * '''నటి శాంతకుమారి మరణం''': తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమ ఆప్యాయంగా 'అమ్మ' అని పిలుచుకునే అలనాటి నటి [[శాంతకుమారి]] మంగళవారం మధ్యాహ్నం 12.30 గంటలకు [[చెన్నై]] లోని స్వగృహంలో మరణించింది. [[1920]] [[మే 17]] న [[ప్రొద్దుటూరు]] లో జన్మించిన శాంతకుమారికి మరణించే నాటికి 86 సంవత్సరాలు. ప్రఖ్యాత దర్శకుడు [[పి.పుల్లయ్య]] సతీమణి అయిన శాంతకుమారి [[1936]]లో [[శశిరేఖా పరిణయం]] సినిమాతో నట జీవితం ప్రారంభించి వందకు పైగా సినిమాల్లో నటించింది. ==జనవరి 16 2006, సోమవారం== *'''తెలంగాణకు ద్రోహం చేస్తే ప్రళయ భీభత్సం''':ప్రత్యేక తెలంగాణ ఏర్పాటులో కాంగ్రెస్‌ ద్రోహం చేస్తే సహించేది లేదని, ప్రళయ బీభత్సాన్ని సృష్టిస్తామని [[తెరాస‌]] వ్యవస్థాపక అధ్యక్షుడు [[కె.చంద్రశేఖరరావు]] హెచ్చరించాడు. వచ్చేనెలలో [[యు.పి.ఎ]]లోని భాగస్వామ్య పార్టీలతో కలిసి ప్రత్యేక [[తెలంగాణ]]పై కేంద్రంతో [[జాతీయములు#అమీతుమీ|అమీతుమీ]] తేల్చుకుంటామని ప్రకటించాడు. తెలంగాణ ఉద్యమానికి ద్రోహం చేసే వారిని రాళ్ళతో కొట్టాలని ఆయన పిలుపునిచ్చాడు.[http://www.andhrajyothy.com/mainshow.asp?qry=/2006/jan/16main9 ఆంధ్రజ్యోతి] *'''తెలంగాణ అనుమానమే''': ప్రస్తుతం ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లోనూ, కేంద్రంలోనూ ఉన్న రాజకీయ పరిస్థితుల దృష్ట్యా ప్రత్యేక తెలంగాణ ఏర్పాటు ఇప్పట్లో సాధ్యం కాకపోవచ్చని తెలంగాణపై కేంద్ర మంత్రివర్గ ఉపసంఘం సభ్యుడు, కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి, రఘువంశ్‌ ప్రసాద్‌ సింగ్‌ సూచనప్రాయంగా వెల్లడించాడు. ప్రత్యేక తెలంగాణపై ప్రధాన రాజకీయ పక్షాలైన కాంగ్రెస్‌, బిజెపి, డిఎంకె తమ వైఖరులు వెల్లడించలేదని తెలిపాడు. శాసనసభలో తీర్మానం ఆమోదిస్తేనే తెలంగాణ ఏర్పాటు సాధ్య మవుతుందని స్పష్టం చేశాడు. *'''షెడ్యూల్డ్‌ కులాల వర్గీకరణ''': షెడ్యూల్డ్‌ కులాల వర్గీకరణను ఒక వర్గమే వ్యతిరేకిస్తోందని, మిగతా అన్నివర్గాలు, రాజకీయ పార్టీలు మద్దతిస్తున్నాయని ముఖ్యమంత్రి రాజశేఖరరెడ్డి కూడా సానుకూలంగా ఉన్నారని రాష్ట్ర పురపాలక శాఖ మంత్రి కోనేరు రంగారావు వెల్లడించాడు. సోమవారం సచివాలయంలో ముఖ్యమంత్రి వద్ద జరిగిన ఒక సమావేశానికి హాజరైన మంత్రి కోనేరు తనను కలసిన విలేఖరులతో మాట్లాడుతూ మాలలకు తాను ఎన్నడూ వ్యతిరేకం కాదన్నాడు. తన అల్లుడు, పెద్దకోడలు, మేనల్లుడి భార్య మాలలేనని తన మనవరాలిని కూడా మాల కులస్తులకే ఇచ్చానని చెప్పాడు. మాల మాదిగల మధ్య ఐక్యత బలపడాలంటే వారి మధ్య బంధుత్వాలు పెరగాలని అంబేద్కర్‌ చెప్పేవారని, ఆయన ఇచ్చిన స్ఫూర్తితో మాల కులస్తులతో తాను బంధుత్వాలు పెంచుకుంటున్నానని మంత్రి వివరించాడు. [http://www.andhrajyothy.com/mainshow.asp?qry=/2006/jan/16main6 ఆంధ్రజ్యోతి] *'''హైదరాబాదులో బిట్స్''': ప్రతిష్ఠాత్మకమైన బిర్లా ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ టెక్నలాజికల్‌ సైన్సెస్‌ (బిట్స్‌)ను రంగారెడ్డి జిల్లా పరిధిలో, హైదరాబాదు నుండి [[కరీంనగర్‌]] వెళ్ళే దారిలో [[హకీంపేట]] విమానాశ్రయానికి సమీపంలో [[షామీర్‌పేట]]కు దగ్గరలో ఉన్న జవహర్‌నగర్‌వద్ద 200 ఎకరాల్లో ఏర్పాటు చేయనున్నారు. [[2006]] మార్చిలో పనులు ప్రారంభించి [[2007]] విద్యా సంవత్సరం నుంచి ఇక్కడ తరగతులను నిర్వహించడానికి ప్రణాళిక సిద్ధం చేశారు. ==జనవరి 15 2006, ఆదివారం== *'''తెరాస శాసనసభాపక్ష సమావేశం''': హైదరాబాదులో జరిగిన తెరాస శాసనసభాపక్ష సమావేశం వాగ్వివాదాలతో హోరెత్తిపోయింది. అగ్రనేతలు కె.సి.ఆర్, నరేంద్రలు ఈ సమావేశానికి హాజరయ్యారు. అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలు దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు, తూర్పు జయప్రకాశ్‌రెడ్డి, బండారి శారారాణిలు ఈ భేటీకి హాజరు కాలేదు. దీనిపై అధిష్ఠానం ఆగ్రహించింది. వారు ఎమ్మెల్యే పదవులకు, పార్టీకి రాజీనామా చేయాల్సిందిగా తీర్మానించాలన్న ప్రతిపాదన తెచ్చింది. అయితే దీనిపై తీవ్ర విభేదాలు తలెత్తాయి. వాడివేడి చర్చ జరిగింది. ఇద్దరు అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలు వాకౌట్ చేశారు. చివరికి సమావేశానికి హాజరుకాని ముగ్గురు ఎమ్మెల్యేలూ తెలంగాణ ఉద్యమ ద్రోహులని పార్టీ అధినేత కేసీఆర్ ప్రకటించాడు. అసమ్మతి నాయకుడిగా ఇంతకాలం వ్యవహరించిన మందాడితో పాటు కంభంపాటి లక్ష్మారెడ్డి కూడా అధిష్ఠానంతో గళం కలిపారు. *'''కె.సి.ఆర్ ఇలా అన్నాడు''': "మీరు ఉద్యమ ద్రోహులు. తెలంగాణ వ్యతిరేక శక్తుల చేతుల్లో పావులయ్యారు. అందుకే... శాసనసభా పక్ష భేటీ కోసం నానాయాగీ చేసి, ఇప్పుడు ముఖం చాటేశారు. పార్టీ పైనా, అధ్యక్షుడినైన నా పైనా, చివరికి నేటి భేటీపైనా నీలాపనిందలు వేశారు. మీకే చీమూ నెత్తురూ ఉంటే... తెలంగాణ బిడ్డలైతే... పార్టీకీ, శాసనసభ సభ్యత్వానికీ రాజీనామా చేసి మళ్లీ గెలవండి" *'''శారారాణి ఇలా అంది''':తెరాస అధ్యక్షుడు కె.చంద్రశేఖర్‌రావు తనను తెలంగాణ ద్రోహిగా అభివర్ణించడం పట్ల ఆ పార్టీ ఎమ్మెల్యే శారారాణి ఇలా అంది.. "ఇంకా బుద్ధి రాలేదా? మున్సిపల్ ఎన్నికల్లో ప్రజలే బుద్ధి చెప్పారు. సహకార ఎన్నికల్లో నామరూపాల్లేకుండా చేశారు. అదిగో తెలంగాణ, ఇదిగో తెలంగాణ అన్నావు. కేంద్రంలో మంత్రిపదవుల్లో ఊరేగుతున్నావు. ప్రజల్ని మభ్యపెడుతున్నావు. నీదే అసలు సిసలు ద్రోహం. ముందు నువ్వు రాజీనామా చెయ్యాలి. ఎంపీగాను, కేంద్ర మంత్రి పదవికీ రెండింటికీ చేయాలి. ఆనక మళ్లీ పోటీ చేసి గెలువు. ఆ తర్వాత మేం చేస్తాం. రాజీనామా చేసి గెలుస్తాం.'' *'''అక్కినేని నాగేశ్వరరావు అవార్డు''': [[అక్కినేని నాగేశ్వరరావు]] పేరిట ఏర్పాటైన ప్రతిష్ఠాత్మక అవార్డును ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి చేతుల మీదుగా దేవానంద్కు ప్రదానం చేసారు. అవార్డు కింద రూ.3 లక్షల నగదు బహుమతిని ఆయనకు అందజేశారు. ==జనవరి 14 2006, శనివారం== *'''రోడ్డు మీదే స్నానం, భోజనం''': తెదేపా అధికార ప్రతినిధి ఎం.వి.మైసూరారెడ్డి ఇంట్లోకి వెళ్లే మార్గాన్ని ప్రభుత్వం మూసేసింది. దీనికి నిరసనగా ఆయన రోడ్డునే బసగా చేసుకున్నాడు. కాలకృత్యాలను రోడ్డు పక్కనే తీర్చుకున్నాడు. రోడ్డు మీదే స్నానం, భోజనం చేశాడు. పానీయాలు సేవించాడు. టెంట్ వేసుకుని అక్కడే నిద్రించాడు. *'''పాలారు నదిపై ఆనకట్టను వ్యతిరేకిస్తాం''': పాలారు నదిపై ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఆనకట్ట నిర్మిస్తే తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తామని తమిళనాడు గవర్నర్ సుర్జీత్ సింగ్ బర్నాలా తమిళనాడు శాసన సభ సమావేశాలను ఉద్దేశించి ఆయన ప్రసంగిస్తూ స్పష్టం చేశాడు. ఈ నిర్మాణం పూర్తిచేసిన పక్షంలో తమిళనాడులోని వేలూరు, ఆర్కాడు, గుడియాట్టం తదితర ప్రాంతాలలోని రైతులు తీవ్రంగా నష్టపోతారని, తాగునీటి సమస్య కూడా తలెత్తవచ్చని ఆందోళన వ్యక్తం చేశాడు. ==జనవరి 12 2006, గురువారం== *'''బయోడీజిల్‌పై ఆర్టీసీ దృష్టి''': డీజిల్‌ ధర భారంగా మారడంతో దానికి బదులు చౌకైన బయోడీజిల్‌ను వినియోగించడంపై ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర ఆర్టీసీ దృష్టి పెట్టింది. అధికారులు కొన్ని నెలలుగా హైదరాబాద్‌లో బయోడీజిల్‌తోనే ఒక బస్సును ప్రయోగాత్మకంగా నడపుతున్నారు. దీనికి నెలకు వంద లీటర్లకు పైగా బయోడీజిల్‌ను వినియోగిస్తున్నారు. డీజిల్‌ ధర లీటరు రూ.34 కాగా, బయోడీజిల్‌ను హైదరాబాద్‌ బస్సుకు లీటరు రూ.25కే సరఫరా చేస్తున్నారు. అయితే బయోడీజిల్‌ సేకరణే ఆర్టీసీకి కష్టమైన పనిగా మారింది. బయోడిజీల్‌ను ఎంత సరఫరా చేసినా కొనడానికి సిద్ధంగా ఉన్నామని పేర్కొంటూ ఆర్టీసీ ఇటీవలే ప్రతికల్లో ప్రకటన ఇచ్చింది. దీనికి పెద్దగా స్పందన రాలేదు. కారణం... రాష్ట్రంలో ఇంకా పెద్ద ఎత్తున బయోడీజిల్‌ సరఫరా కావట్లేదు. దీన్ని శుద్ధి చేయకుండా తమకు సరఫరా చేసినా తాము శుద్ధి చేసుకుంటామని అధికారులు చెబుతున్నారు. [http://www.eenadu.net/archives/archive-14-1-2006/story.asp?qry1=12&reccount=20 ఈనాడు] *'''స్పీకర్‌కు, కేంద్ర ప్రభుత్వానికి, ఎన్నికల సంఘానికి ఢిల్లీ హైకోర్టు నోటీసులు''': [[లోక్‌సభ]] స్పీకర్‌ సోమనాథ్‌ ఛటర్జీకి, కేంద్ర ప్రభుత్వానికి, ఎన్నికల సంఘానికి ఢిల్లీ హైకోర్టు శుక్రవారం నోటీసులు జారీ చేసింది. లోక్‌ సభలో ప్రశ్నలు అడగడానికి ముడుపులు స్వీకరించినట్లు వచ్చిన ఆరోపణపై తనను సభ నుంచి బహిష్కరించడాన్ని లాల్‌ చందర్‌ కోల్‌ సవాలు చేస్తూ పెట్టుకున్న పిటిషన్‌ను న్యాయమూర్తులు జస్టిస్‌ విజేందర్‌ జైన్‌, జస్టిస్‌ రేఖా శర్మలతో ఏర్పాటైన ధర్మాసనం పరిశీలించి, నోటీసులిచ్చింది. రెండు వారాల్లోపల ఈ నోటీసులకు సమాధానాలను సమర్పించాలని ఆదేశించింది. *'''బోగస్‌ ఓటర్లు కాదు''': ఓటర్ల జాబితాలో పెద్దసంఖ్యలో బోగస్‌ ఓటర్లు ఉన్నారంటూ వచ్చిన వార్తలపై పశ్చిమబెంగాల్‌ మాజీ ముఖ్యమంత్రి జ్యోతిబసు తీవ్ర అభ్యంతరం వ్యక్తం చేశాడు. ఈ వ్యవహారంలో మీడియా అతిగా స్పందించిందని, గోరంత విషయాన్ని కొండంత చేసి చూపిందని ఆయన అన్నాడు. ''అసలు బోగస్‌ ఓటర్లంటే ఏమిటో నాకర్థం కావడంలేదు. ఓటర్లలో కొందరు చనిపోయుంటారు ..మరికొందరు అడ్రస్‌ మారి ఉంటారు. అలాంటి వారిని జాబితా నుంచి తొలగించాలి. అదే ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది. దీనికింత వివాదమెందుకు'' అని బసు అన్నాడు. ==జనవరి 11 2006, బుధవారం== *రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో తనకు ఏ పార్టీతోనూ సంబంధం లేదని ఎమ్మార్పీఎస్‌ అధ్యక్షుడు మంద కృష్ణమాదిగ అన్నారు. తాను ఎమ్మెల్యేనో, ఎంపీనో కావాలనుకుంటే 1998లో అయ్యేవాడినని, నాటి దేశం అధినేత చంద్రబాబు పెద్దపల్లి ఎంపీ టిక్కెట్‌ ఇచ్చారని చెప్పారు. కానీ తనకు పదవుల కంటే [[ఎస్సీల వర్గీకరణ వివాదం|ఎస్సీల వర్గీకరణే]] ముఖ్యమని పేర్కొన్నారు. ==జనవరి 10 2006, మంగళవారం== *'''యూపీఏ ప్రభుత్వంలో తెలంగాణ రాదు''': తెలంగాణా విషయమై కాంగ్రెసు సీనియర్ నాయకుడు జి.వెంకటస్వామి ఇలా అన్నాడు: "కేంద్రంలో యూపీఏ ప్రభుత్వం ఉన్నంతకాలం తెలంగాణ రాదుగాక రాదు. వస్తుందనుకోవడం బక్వాస్‌. తెలంగాణ ఇవ్వాలన్న చిత్తశుద్ధి కాంగ్రెస్‌కు ఉన్నా... ఈ సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో సాధ్యమైతలేదు. తెలంగాణకు అడ్డుకాలేసిన లెఫ్ట్‌ పార్టీల వద్దే 64 ఎంపీల బలముంది. ఇగ తెలంగాణ ఎట్లొస్తది? సంపూర్ణ మెజారిటీతో కాంగ్రెస్‌ కేంద్రంలో అధికారంలోకి రావాలి. రెండో ఎస్సార్సీ ఏర్పడాలి. అప్పుడే ప్రత్యేక తెలంగాణ సాధ్యం. రెండో ఎస్సార్సీ ఏర్పడితే దాని ఛైర్మన్‌ మనోడుంటడు. ఎస్సార్సీ నిబంధనలను, విధి విధానాలనూ మనకు అనుకూలంగా ఖరారు చేసుకోవచ్చు. ఆర్నెల్లలో తెలంగాణ వస్తది. కానీ రెండో ఎస్సార్సీకి తెరాస ఒప్పుకోలేదు. లేదంటే తెలంగాణ ఎప్పుడో వచ్చేది" *'''స్క్రామ్‌జెట్‌''': శబ్ద వేగానికి అనేక రెట్ల వేగంతో ప్రయాణించగల స్క్రామ్‌జెట్‌ పరిజ్ఞానాన్ని భారత్‌ సొంతం చేసుకుంది. ప్రపంచంలో అమెరికా తర్వాత ఈ ఘనత సాధించిన రెండో దేశంగా చరిత్ర సృష్టించింది. [[తిరువనంతపురం]]లోని [[భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ]] ([[ఇస్రో]])కు చెందిన విక్రమ్‌ సారాభాయ్‌ అంతరిక్ష కేంద్రంలో దేశీయంగా రూపొందించిన స్క్రామ్‌జెట్‌ను విజయవంతంగా పరీక్షించారు. ==జనవరి 9 2006, సోమవారం== *ప్రత్యేక తెలంగాణ ఇచ్చేస్తామని గత ఎన్నికల సమయంలో కాంగ్రెసు చెప్పలేదని అప్పటి పీసీసీ అధ్యక్షుడిగా తెరాసతో పొత్తు కుదుర్చుకోవడంలో కీలక పాత్ర పోషించిన ‌రాష్ట్ర మంత్రి డి.శ్రీనివాస్‌ వెల్లడించాడు. *[[పోలవరం ప్రాజెక్టు]] ఎత్తు తగ్గించడం సాధ్యం కాదనీ, దానివల్ల ఆశించిన ప్రయోజనాలు అందకుండా పోతాయనీ నిపుణుల కమిటీ తేల్చింది. ఈ విషయంలో రిటైర్డ్‌ ఇంజినీర్లు టి. హనుమంతరావు, ధర్మారావు, జోగారావు అందజేసిన ప్రతిపాదనలు సాంకేతికంగా, ఆర్థికంగా ఆచరణ సాధ్యం కావని నిర్ధారణకు వచ్చింది. *ప్రశ్నలకు ముడుపుల విషయంలో సుప్రీం కోర్టు "ఏ చట్టం కింద, ఏ నిబంధన కింద ఎంపీలను సభలనుండి బహిష్కరించారు? రెండు వారాల్లో మీ సమాధానం చెప్పండి" అంటూ కేంద్రానికి, [[లోక్‌సభ]] స్పీకరు [[సోమనాథ ఛటర్జీ]]కి, [[రాజ్యసభ]] ఛైర్మన్‌కు, [[భారత ఎన్నికల కమిషను|ఎన్నికల కమిషన్‌]]కు నోటీసులు జారీచేసింది. ==జనవరి 8 2006, ఆదివారం== *తెలంగాణ ఉద్యోగుల సంఘం డైరీ ఆవిష్కరణ కార్యక్రమం రాజకీయ విమర్శలకు వేదికైంది. [[ఆలె నరేంద్ర]], [[పి.జనార్ధనరెడ్డి]] ల మధ్య వాగ్యుద్ధానికి కారణమైంది. తెలంగాణ ఇవ్వకుంటే కాంగ్రెసుకు పుట్టగతులుండవని నరేంద్ర అనగా, మాకు అప్పుడుండవేమో గాని, మీకు ఇప్పటికే పుట్టగతులు లేకుండా పోయాయి అని జనార్ధనరెడ్డి అన్నాడు. *'''తెలుగుకు ప్రాచీనభాష హోదా''': తెలుగుకు ప్రాచీన భాష హోదా కల్పించే విషయమై తెలుగు విశ్వవిద్యాలయంలో ఒక సదస్సు జరిగింది. ఖేంద్ర మంత్రి దాసరి, సురవరం సుధాకరరెడ్డి ప్రసంగించినవారిలో ఉన్నారు. *ఐపీఎస్‌ అధికారి హంతకుడు... లష్కరే తోయిబా అగ్రనేత, కరుడుగట్టిన ఉగ్రవాది ముజీబ్‌కు క్షమాభిక్ష రద్దుచేయాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్ణయించినట్లుగా [http://www.eenadu.net/archives/archive-9-1-2006/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel4.htm ఈనాడు]లో వార్త వచ్చింది. *'''ఫోను టాపింగు''': నా ఫోను టాపింగు చేసారంటూ అమర్ సింగు బాబుతో చెప్పుకోడానికి వస్తే, బాబు ఆయనకు మద్దతుగా మాట్లాడుతూ, నా ఫోను కూడా ఏడాదిగా టాపింగవుతోందంటూ అన్నాడు. *'''ఎన్‌కౌంటర్''': బస్సు దోపిడీల నేరస్తుడు కొక్కుల రాజు పోలీసులతో జరిగిన ''ఎన్‌కౌంటర్'' లో మరణించాడు. *'''జ్ఞానపీఠ అవార్డు''': ఆధునిక [[మరాఠీ]] కవిత్వంలో సుప్రసిద్ధుడైన [[వృందా కరందికర్‌]] [[2003]] వ సంవత్సరపు [[జ్ఞానపీఠ అవార్డు]]కు ఎంపికయ్యాడు. ==జనవరి 7 2006, శనివారం== *పోలవరం కడితే తమ పట్టు పోతుందని భయపడుతున్నామని ముఖ్యమంత్రి అనడాన్ని సి.పి.ఎం. నేత బి.వి.రాఘవులు తప్పుబట్టాడు. *'''తెరాస అసంతృప్త ఎమ్మెల్యేల తీరు మారాలి''':ఇప్పటికైనా తీరు మార్చుకోకుంటే వేటు తప్పదని పార్టీ అసంతృప్త ఎమ్మెల్యేలను తెరాస హెచ్చరించింది. అన్నింటికీ సమాధానమిస్తానని అధినేత కేసీఆర్‌ చెప్పినా... ప్రజా ఉద్యమం చేయొద్దంటూ మీడియా ముందుకు వెళ్ళటంతో వారి అసలు రంగు బయటపడిందని తెరాస స్పష్టం చేసింది. *'''ప్రవాసీ భారతీయ దివస్''':[[హైదరాబాదు]]లో [[ప్రవాసీ భారతీయ దివస్]] ను [[ప్రధానమంత్రి]] [[మన్మోహన్ సింగ్]] ప్రారంభించాడు. ఎలాంటి చర్యలు తీసుకొంటే వెనకబడిన తెలంగాణ ప్రగతి సాధిస్తుందో ఆర్థిక వేత్తలు లోతుగా అధ్యయనం చేయాలని ఆయన పిలుపునిచ్చాడు. *'''వై.ఎస్ పై నరేంద్ర మోడీ విమర్శ''': ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ఐఎస్‌ఐకి అడ్డాగా మారుతోందని ఆరోపించారు. రాష్ట్రంలో పెచ్చరిల్లుతున్న పాక్‌ ప్రేరిత ఐఎస్‌ఐ కార్యకలాపాలను నియంత్రించాల్సిన వైఎస్‌ సర్కారు దీర్ఘనిద్రలో ఉంది. దీనివల్ల దేశానికి కలగబోయే అనర్థాలకు సర్కారే బాధ్యతవహించాల్సి ఉంటుంది అని [[గుజరాత్]] ముఖ్యమంత్రి హెచ్చరించాడు. *"'''వ్యక్తిగా, ముఠానేతగా నువ్వు ప్రజాస్వామ్యాన్ని గౌరవించలేకపోవచ్చు. కానీ ఓ రాష్ట్ర సీఎంగా, ప్రభుత్వాధినేతగానైనా ప్రజాస్వామ్య విలువల ప్రకారం నడుచుకో! నువ్వు కూర్చున్న కుర్చీని కించపరచవద్దు'''" అని ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డికి తెదేపా హితవు పలికింది. ==జనవరి 6 2006, శుక్రవారం== *పత్యేక తెలంగాణా డిమాండుపై కాంగ్రెస్ వైఖరేంటో హైదరాబాద్‌లో జరిగే పార్టీ ప్లీనరీలో ఏఐసీసీ రాజకీయ తీర్మానం స్పష్టంచేస్తుందని రక్షణమంత్రి, పార్టీ సీనియర్‌నేత ప్రణబ్‌ముఖర్జీ సూచనప్రాయంగా చెప్పాడు. *సాగునీటి ప్రాజెక్టులలో 1000 కోట్ల ముడుపులు చేతులు మారాయని రాఘవులు ఆరోపణ, దానిపై ఈనాడు ప్రచురించిన కార్టూనులపై ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి తీవ్రంగా ప్రతిస్పందించాడు. ఎద్దు ఇనిందని రాఘవులంటే, గాట కాట్టమని ఈనాడు అన్నదంటూ పోల్చాడు. ప్రస్తుతం ఆంధ్ర జ్యోతిని చదవడం లేదని కూడా ఆయన అన్నాడు. పోలవరం కడితే సి.పి.ఎం.కు ఖమ్మం జిల్లాలో పట్టు పోతుందని భయం అని విమర్శించాడు. *పోలవరం ప్రాజెక్టు విషయమై జరిగిన అఖిలపక్ష సమావేశం ఏ నిర్ణయమూ తీసుకోకుండా ముగిసింది. తిరిగి జనవరి 13 న సమావేశమవ్వాలని నిర్ణయం తీసుకుంది. ==జనవరి 5 2006, గురువారం== *గ్రామీణ న్యాయవ్యవస్థను పటిష్టం చెయ్యాలని [[రాష్ట్రపతి]] [[అబ్దుల్ కలాం]] అన్నాడు. *సాగునీటి ప్రాజెక్టులలో 1000 కోట్ల ముడుపులు చేతులు మారాయని రాఘవులు ఆరోపణపై స్పందిస్తూ రాఘవులు చెప్తే, నిజమే అయిఉండవచ్చు అని సి.పి.ఎం. జాతీయ ప్రధాన కార్యదర్శి [[ప్రకాష్ కారత్]] అన్నాడు. ==జనవరి 4 2006, బుధవారం== *ముస్లిములకు 5% రిజర్వేషన్లు కల్పించడం రాజ్యాంగ విరుద్ధమని [[హైకోర్టు]] ఇచ్చిన తీర్పుపై [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం సుప్రీం కోర్టులో వేసిన అప్పీలుపై [[సుప్రీం కోర్టు]] స్టే ఇవ్వలేదు. కేసు విచారణను రాజ్యాంగ ధర్మాసనానికి నివేదించింది. *[[తెలంగాణ]] రాష్ట్ర సాధనలో జరుగుతున్న జాప్యాన్ని ఇక చూస్తూ కూర్చునే ఓపిక తమకు లేదని కేంద్ర మంత్రి, [[తెరాస]] అధినేత [[కె.చంద్రశేఖరరావు]] స్పష్టం చేశాడు. ఎనిమిది వారాల్లో ఇస్తామన్న ప్రణబ్ ముఖర్జీ కమిటీ నివేదిక ఏడాదైన వెలుగు చూడకపోవడమేమిటని అసంతృప్తి వ్యక్తం చేశాడు. పార్టీ సంస్థాగత నిర్మాణం, తెలంగాణ సాధన దిశగా యూపీఏ ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తెచ్చే కార్యక్రమాలను ఏకకాలంలో చేపట్టనున్నట్లు చెప్పాడు. *సాగునీటి ప్రాజెక్టులలో 1000 కోట్ల రూపాయల ముడుపులు చేతులు మారాయని [[సి.పి.ఎం.]] నేత [[బి.వి.రాఘవులు]] చేసిన ఆరోపణను ముఖ్యమంత్రి, వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి, కాంగ్రెసు పార్టీ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు, కె.కేశవరావు తీవ్రంగా ఖండించారు. ఇలాంటి విమర్శలు చేసేందుకు ఆయన ఒక పత్రిక పెట్టుకుంటే మంచిది అని కేశవరావు అన్నాడు. ==జనవరి 3 2006, మంగళవారం== *'''నల్గొండలో పాకిస్తాను ప్రేరేపిత ఉగ్ర్రవాది''': [[బెంగుళూరు]] [[ఐండియన్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ సైన్స్‌]]పై దాడి కేసులో పాకిస్థాన్‌ గూఢచార సంస్థ ఐఎస్‌ఐ లింకు బయటపడింది. దాడికి వ్యూహం పన్నినట్లు భావిస్తున్న లష్కరే తోయిబా ఉగ్రవాది అబ్దుల్‌ రెహ్మాన్‌(35)ను ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని [[నల్గొండ]]లో పట్టుకున్నారు. స్థానిక పోలీసుల సాయంతో బెంగుళూరు పోలీసులు శనివారం రాత్రి అతన్ని అదుపులోకి తీసుకున్నారు.[http://www.eenadu.net/archives/archive-4-1-2006/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel5.htm ఈనాడు] *'''ఔటర్ రింగురోడ్డుకు ప్రధాని శంకుస్థాపన''': హైదరాబాదు ఔటరు రింగురోడ్డుకు [[bhaarat^|భారత]] ప్రధానమంత్రి, [[మన్మోహన్ సింగ్]] శంకుస్థాపన చేసాడు. *సాగునీటి ప్రాజెక్టుల కాంట్రాక్టర్ల నుంచి పాలకులు వెయ్యి కోట్ల రూపాయల ముడుపులు తీసుకున్నారని బి.వి.రాఘవులు [[మహబూబ్‌ నగర్]]లో ఆరోపించారు. ==జనవరి 2 2006, సోమవారం== *'''భీభత్సానికి తీవ్రవాదుల కుట్ర''': మూడు అత్యంత ప్రమాదకరమైన బాంబులు. పాకిస్థాన్‌ గూఢచారసంస్థ ఐఎస్‌ఐ పన్నిన కుట్ర మేరకు 8 నెలల కిందటే ముగ్గురు యువకుల ద్వారా హైదరాబాద్‌ చేరాయి. వాటిని ఇక్కడే దాచిపెట్టిన ఆ యువకులు... హైదరాబాద్‌ను అల్లకల్లోలం చేయటానికి పథకం వేశారు. బాంబుల్ని పేల్చటానికి... వాటికన్నా ప్రమాదకరమైన మానవ బాంబుల కోసం వెదికారు. ఇంతలో హైదరాబాద్‌ వాసుల అదృష్టం బాగుండి... వారి కుట్ర భగ్నమైంది. [http://www.eenadu.net/archives/archive-3-1-2006/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel4.htm ఈనాడు] *'''[[ఆచార్య నాగార్జునుడు]] రెండో బుద్ధుడు''':బుద్ధుడు ప్రబోధించిన కాలం నాటి కంటే ఈ రోజే ఎక్కువ అవసరమని బౌద్ధమత గురువు దలైలామా పేర్కొన్నారు. అమరావతిలో కాలచక్ర ఉత్సవాల నిర్వహణకు రాష్ట్రానికి వచ్చిన దలైలామా మీడియా ప్రతినిధులతో మాట్లాడారు. హిందూయిజం, బౌద్ధం కవలల వంటివన్నారు. ఆచార్య నాగార్జునుని రెండో బుద్ధునిగా దలైలామా అభివర్ణించారు. ఆచార్యుని బోధలు చదివే ఆధ్యాత్మికంగా తన మనోనేత్రం తెరుచుకుందన్నారు. ఆ మహనీయుడు తిరుగాడిన ప్రాంతంలో కాలచక్ర ప్రవచనాలకు తాను పునఃప్రారంభం చేయడం జీవితంలో ఎంతో సంతోషాన్నిస్తోందని చెప్పారు. [http://www.eenadu.net/archives/archive-3-1-2006/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel2.htm ఈనాడు] *'''నీలోఫర్ ఆసుపత్రిలో విద్యుత్తు షాకుకు గురై పసికందు మరణం''': 20 రోజుల వయసున్న ఆడశిశువు నెలలు నిండక ముందే పుట్టడంతో ఆరోగ్య సమస్యలు ఎదుర్కొంది. మరింత మెరుగైన సేవల కొరకు [[హైదరాబాదు]] లోని [[నీలోఫర్ ఆసుపత్రి]]లో చేర్చారు. అక్కడి అధ్వాన్నమైన సేవలు, సిబ్బంది నిర్లక్ష్యం కారణంగా వేలాడే విద్యుత్ వైర్ల వలన షాకుకు గురై ఆ పసికందు మరణించింది. ==జనవరి 1 2006, ఆదివారం== *[[జంఝావతి]] నదిపై నిర్మించిన రబ్బరు డ్యామును ముఖ్యమంత్రి [[వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] ప్రారంభం చేసాడు. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం తలపెట్టిన జలయజ్ఞం లో పూర్తయిన మొదటి ప్రాజెక్టు ఇది.[http://www.eenadu.net/archives/archive-1-1-2006/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel2.htm ఈనాడు] Template:జనవరి 2006 ఘటనల తేదీసూచి 6167 17523 2006-01-06T08:35:46Z Chaduvari 97 saMvatsaraM maarcaanu <!-- {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDEE" | style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px" | '''Time''': {{CURRENTTIME}} [[Coordinated Universal Time|UTC]]&nbsp;&nbsp;|&nbsp;&nbsp;'''Date''': [[{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}]] |- | style="padding-top: 4px; font-size:70%" | '''Selected world times''' ([[Daylight Saving Time|DST]] adjusted):&nbsp; &nbsp;[[Cairo]]: +2<br>[[Frankfurt]]: +1&nbsp; &nbsp;[[Hong Kong]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Johannesburg]]: +3<br>[[London]]: +0&nbsp; &nbsp;[[Melbourne]]: +11&nbsp; &nbsp;[[Mexico City]]: -6<br>[[Moscow]]: +3&nbsp; &nbsp;[[New Delhi]]: +5.5&nbsp; &nbsp;[[New York City|New York]]: -5<br>[[Rio de Janeiro]]: -2&nbsp; &nbsp;[[Singapore]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Tokyo]]: +9<br>[[Vancouver]]: -8&nbsp; &nbsp;[[Wellington]]: +13 |} --> {| align = "right" border="0" cellpadding="10" cellspacing="0" style="width: 200; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDDD" | colspan=7 style="padding-top: 5px; font-size:120%;padding-bottom: 5px" | [[జనవరి 2006]] |- | '''[[#జనవరి 1 2006, ఆదివారం|1]]''' | '''[[#జనవరి 2 2006, సోమవారం|2]]''' | '''[[#జనవరి 3 2006, మంగళవారం|3]]''' | '''[[#జనవరి 4 2006, బుధవారం|4]]''' | '''[[#జనవరి 5 2006, గురువారం|5]]''' | '''[[#జనవరి 6 2006, శుక్రవారం|6]]''' | '''[[#జనవరి 7 2006, శనివారం|7]]''' |- | '''[[#జనవరి 8 2006, ఆదివారం|8]]''' | '''[[#జనవరి 9 2006, సోమవారం|9]]''' | '''[[#జనవరి 10 2006, మంగళవారం|10]]''' | '''[[#జనవరి 11 2006, బుధవారం|11]]''' | '''[[#జనవరి 12 2006, గురువారం|12]]''' | '''[[#జనవరి 13 2006, శుక్రవారం|13]]''' | '''[[#జనవరి 14 2006, శనివారం|14]]''' |- | '''[[#జనవరి 15 2006, ఆదివారం|15]]''' | '''[[#జనవరి 16 2006, సోమవారం|16]]''' | '''[[#జనవరి 17 2006, మంగళవారం|17]]''' | '''[[#జనవరి 18 2006, బుధవారం|18]]''' | '''[[#జనవరి 19 2006, గురువారం|19]]''' | '''[[#జనవరి 20 2006, శుక్రవారం|20]]''' | '''[[#జనవరి 21 2006, శనివారం|21]]''' |- | '''[[#జనవరి 22 2006, ఆదివారం|22]]''' | '''[[#జనవరి 23 2006, సోమవారం|23]]''' | '''[[#జనవరి 24 2006, మంగళవారం|24]]''' | '''[[#జనవరి 25 2006, బుధవారం|25]]''' | '''[[#జనవరి 26 2006, గురువారం|26]]''' | '''[[#జనవరి 27 2006, శుక్రవారం|27]]''' | '''[[#జనవరి 28 2006, శనివారం|28]]''' |- | '''[[#జనవరి 29 2006, ఆదివారం|29]]''' | '''[[#జనవరి 30 2006, సోమవారం|30]]''' | '''[[#జనవరి 31 2006, మంగళవారం|31]]''' |- |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px;"|<hr> |- <!--| colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px; font-size:80%; text-align:right;" | {{ed|Current events box|box}}--> |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 15px; font-size:150%; text-align:center;" | [[పతాక శీర్షికలు 2005|పతాక శీర్షికలు]] |} <!--ప్రస్తుతం ఇది అవసరం లేదు కనుక దాచిపెట్టాను. “ప్రస్తుత ఘటనల” పేజీలను విషయానుసారం తయారు చేసినపుడు ఈ లింకులను చూపించవచ్చు. {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333;" |- !Other current events |- |[[Current events|World]] - [[Current science and technology events|Sci-Tech]] - [[Current sports events|Sports]] |- |style="font-size:90%"|[[List of current events articles by region| current events by region]] |- |'''''See also:'' [[n:Main Page|Wikinews]]''' |} --> [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు]] Template:ప్రస్తుత ఘటనలు 2006 6168 17182 2006-01-01T03:50:22Z Chaduvari 97 {| border="0" class="toccolours" style="margin: 0 auto" align=center |align=center|[[ప్రస్తుత ఘటనలు]] | <b>[[2006]]</b> ఘటనలు నెలవారీగా - |[[జనవరి 2006|జనవరి]] | [[ఫిబ్రవరి 2006|ఫిబ్రవరి]] | [[మార్చి 2006|మార్చి]] | [[ఏప్రిల్ 2006|ఏప్రిల్]] | [[మే 2006|మే]] | [[జూన్ 2006|జూన్]] | [[జూలై 2006|జూలై]] | [[ఆగష్టు 2006|ఆగష్టు]] | [[సెప్టెంబర్ 2006|సెప్టెంబర్]] | [[అక్టోబర్ 2006|అక్టోబర్]] | [[నవంబర్ 2006|నవంబర్]] | [[డిసెంబర్ 2006|డిసెంబర్]] | [[Wikipedia:వికీపీడియా ఘటనలు|వికీపీడియా ఘటనలు]] | [[Template:ప్రస్తుత ఘటనలు 2005|2005 ఘటనలు]] |} [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు 2006]] Category:ప్రస్తుత ఘటనలు 2006 6169 17184 2006-01-01T03:51:30Z Chaduvari 97 [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు|2006]] [[Category:2006|ప్రస్తుత ఘటనలు]] Category:2006 6170 17185 2006-01-01T03:52:03Z Chaduvari 97 [[Category:2000లు]] Category:ప్రాచీన నాగరికతలు 6171 17190 2006-01-01T09:28:03Z Chaduvari 97 +Category [[Category:ప్రపంచం|నాగరికత]] [[Category:సమాజం|నాగరికత]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 2 6172 17193 2006-01-01T09:40:04Z Chaduvari 97 *[[1910]]: మహాకవి [[శ్రీశ్రీ]] జన్మించాడు. *[[1922]]: నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత, డా.[[హరగోవింద ఖురానా]] జన్మించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 3 6173 17326 2006-01-03T12:51:47Z Srinivasa 246 [[1945]]: హరికథాపితామహుడు, [[ఆదిభట్ల నారాయణదాసు]] మరణించారు. MediaWiki:Imagelistforuser 6174 sysop 21147 2006-03-18T03:49:46Z Chaduvari 97 అనువాదం $1 అప్‌లోడు చేసిన బొమ్మలను మాత్రమే ఇది చూపిస్తుంది. MediaWiki:Istemplate 6175 sysop 17206 2006-01-01T14:45:37Z MediaWiki default inclusion Talk:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు 6176 17231 2006-01-01T16:59:02Z Chaduvari 97 నమస్కారం, ఈ పేజిలొ కేవలం పురుషుల పేర్లు మాత్రమె ఉండుటకు కారణము ఎమైనా ఉన్నదా?? [[User:Kiranc|Kiranc]] 15:53, 1 జనవరి 2006 (UTC) :ఈ పేజీ మగవారికి మాత్రమే ప్రత్యేకించినదేమీ కాదు. మనం ఈ జాబితాలోకి చేరే అవకాశమున్న వారందరి పేర్లు చేర్చవచ్చు - మగవారైనా, ఆడవారైనా సరే!. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:59, 1 జనవరి 2006 (UTC) చిర్రావూరు 6177 17239 2006-01-02T03:07:55Z Kiranc 247 /* గ్రామ ప్రముఖులు */ [[గుంటూరు]] జిల్లా [[తాడేపల్లి]] మండలం లోని గ్రామం '''చిర్రావూరు'''. ==గ్రామ గణాంకాలు== *జనాభా:3609 *పురుషులు:1837 *స్త్రీలు:1772 *అక్షరాస్యత:63.26% *పురుషుల అక్షరాస్యత:68.62% *స్త్రీల అక్షరాస్యత:57.72% ==గ్రామ ప్రముఖులు== *తెలుగు చిత్రసీమలో మహానటిగా వెలిగిన [[సావిత్రి|కొమ్మారెడ్డి సావిత్రి]] ఈ ఊరిలోనే పుట్టారు. [[Category:గుంటూరు జిల్లా గ్రామాలు]] Category:గుంటూరు జిల్లా గ్రామాలు 6178 17224 2006-01-01T16:09:42Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:గుంటూరు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:1987 మరణాలు 6179 17225 2006-01-01T16:14:09Z Chaduvari 97 వర్గం [[Category:1987|మరణాలు]] భారతదేశంలో రైల్వేలు 6180 17227 2006-01-01T16:20:50Z Chaduvari 97 భారతదేశంలో రైల్వేలు, భారతీయ రైల్వేలు కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు #REDIRECT [[భారతీయ రైల్వేలు]] తుర్కపల్లి (నల్గొండ జిల్లా మండలం) 6181 26945 2006-06-12T16:44:05Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=తుర్కపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తుర్కపల్లి|villages=22|area=|population=32.14|pop_male=16.31|pop_female=15.82|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.52|lit_male=62.39|lit_female=36.24}} '''తుర్కపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[గోపాలపురం, తుర్కపల్లి|గోపాలపురం]] #[[కొండాపూర్]] #[[శ్రీనివాసపూర్]] #[[తిరుమలాపూర్]] #[[వీరారెడ్డిపల్లి]] #[[గండమళ్ళ]] #[[కోనాపురం]] #[[ఇబ్రహీంపూర్]] #[[దత్తాయిపల్లి]] #[[తుర్కపల్లి]] #[[వాసాలమర్రి]] #[[మల్కాపురం]] #[[చిన్నలక్ష్మాపురం]] #[[నాగాయిపల్లి]] #[[మాధాపురం]] #[[ధర్మారం]] #[[ములకలపల్లి, తుర్కపల్లి|ములకలపల్లి]] #[[పల్లిపహాడ్]] #[[రుస్తాపురం]] #[[వెంకటాపూర్ (తుర్కపల్లి)]] #[[కోమటికుంట]] #[[వేల్పుపల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Talk:పింగళి వెంకయ్య 6182 17268 2006-01-02T17:03:36Z వైఙాసత్య 58 పింగళి వెంకయ్య పుట్టిన సంవత్సరం 1878 అని నేను చదివాను. [http://164.100.24.167/rsdebate/synopsis/197/18122002.htm ఇక్కడా] అలానే ఉంది. సరిచూసి మార్చాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:15, 1 జనవరి 2006 (UTC) :సరిచూసి మార్చుతాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:03, 2 జనవరి 2006 (UTC) Category:1876 జననాలు 6183 17233 2006-01-01T17:16:53Z Chaduvari 97 వర్గం [[Category:1876|జననాలు]] Category:1963 మరణాలు 6184 17234 2006-01-01T17:17:26Z Chaduvari 97 వర్గం [[Category:1963|మరణాలు]] తెలుగు సినిమా 6185 27191 2006-06-20T20:11:00Z Srinivasa 246 +{{భారతీయ సినిమా}} {{విస్తరణ}} {{భారతీయ సినిమా}} సినిమా తెలుగు వారి సంస్కృతిలో, జీవితంలో భాగమై పొయినది. ఏ ఇద్దరు కలుసుకున్నా, ఏ నెట్ గ్రూప్ చూసినా తెలుగు వాళ్ళు సినిమాల గురించి మాట్లాడకుండా ఉండలేరు. తెలుగు వారికి ఇతర సైటుల కంటే సినిమా సైటులే ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ==చరిత్ర== ==వివిధ సినిమా విభాగాల్లో ప్రముఖులు == *[[తెలుగు సినిమా నిర్మాణ సంస్థలు|నిర్మాణ సంస్థలు]] *[[తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు|నిర్మాతలు]] *[[తెలుగు సినిమా పంపిణీదారులు|పంపిణీదారులు]] *[[తెలుగు సినిమా స్టూడియోలు|స్టూడియోలు]] *[[తెలుగు సినిమా దర్శకులు|దర్శకులు]] *[[తెలుగు సినిమా రచయితలు|రచయితలు]] *[[తెలుగు సినిమా నటులు|నటులు]] *[[తెలుగు సినిమా నటీమణులు|నటీమణులు]] *[[తెలుగు సినిమా సంగీత దర్శకులు|సంగీత దర్శకులు]] *[[తెలుగు సినిమా గాయకులు,, గాయనిలు|గాయకులు, గాయనిలు]] *[[తెలుగు సినిమా ఛాయాగ్రాహకులు|ఛాయాగ్రాహకులు]] *[[తెలుగు సినిమా ఎడిటర్లు|ఎడిటర్లు]] *[[తెలుగు సినిమా కళాదర్శకులు|కళాదర్శకులు]] *[[తెలుగు సినిమా నృత్య దర్శకులు|నృత్య దర్శకులు]] *[[తెలుగు సినిమా స్టంటు కళాకారులు|స్టంటు కళాకారులు]] *[[తెలుగు సినిమా మేకప్పు కళాకారులు|మేకప్పు కళాకారులు]] *[[తెలుగు సినిమా విమర్శకులు]] *[[తెలుగు సినిమా గాత్రధారులు]] *[[తెలుగు సినిమా పత్రికలు]] *[[తెలుగు సినిమా అవార్డులు]] ==ఇవికూడా చూడండి== *[[టాలీవుడ్]] [[Category:తెలుగు సినిమా|*]] [[Category:సినిమా]] User talk:Mrsp78 6186 17249 2006-01-02T07:53:50Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:53, 2 జనవరి 2006 (UTC) </div> Wikipedia:రచ్చబండ (విశేష వ్యాసం) 6187 19888 2006-02-13T08:31:09Z Chaduvari 97 /* మార్చి 2006 ప్రతిపాదనలు */ మార్చి 6, 13, 20 ప్రతిపాదనలు {{రచ్చబండ}} వారానికి ఒకవ్యాసాన్ని ఎంచుకుని దానిని మెరుగుపరచి విశేషవ్యాసంగా మలుద్దాము. ఏ వ్యాసాన్ని ఎంచుకోవాలనే విషయమై ఇక్కడ చర్చిద్దాం. ==జనవరి 2006 ప్రతిపాదనలు== మీరు సూచించదలచిన వ్యాసాన్ని, లేదా మీ అభిప్రాయాలను సంబంధిత తేదీ కింద రాయండి. ===జనవరి 9=== *[[నీలం సంజీవరెడ్డి]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 11:24, 2 జనవరి 2006 (UTC) ===జనవరి 16=== *[[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 11:24, 2 జనవరి 2006 (UTC) :[[నందమూరి తారక రామారావు]] ఎందుకంటే ఆయన మరణించినది జనవరి 18. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 15:47, 3 జనవరి 2006 (UTC) ::సరే, అలాగే కానిద్దాం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:36, 3 జనవరి 2006 (UTC) ===జనవరి 23=== *[[పి.వి.నరసింహారావు]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 11:24, 2 జనవరి 2006 (UTC) ===జనవరి 30=== *[[జలగం వెంగళరావు]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 11:24, 2 జనవరి 2006 (UTC) ==ఫిబ్రవరి 2006 ప్రతిపాదనలు== మీరు సూచించదలచిన వ్యాసాన్ని, లేదా మీ అభిప్రాయాలను సంబంధిత తేదీ కింద రాయండి. ===ఫిబ్రవరి 6=== *[[త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:10, 17 జనవరి 2006 (UTC) ===ఫిబ్రవరి 13=== * [[దామోదరం సంజీవయ్య]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:01, 19 జనవరి 2006 (UTC) ===ఫిబ్రవరి 20=== *[[తెలుగు|మన భాష-మన సంస్కృతి]](ఫిబ్రవరి 21-ప్రపంచ మాతృ భాషా దినం('''దినోత్సవం''' కాదు)) ప్రస్తుత మన భాష పరిస్థితిని బట్టి చూసినా, ఈ రోజు ప్రపంచ మాతృభాషా పరిరక్షణతో ముడిపడ్డ సందర్భాన్ని బట్టి చూసినా (బెంగాలీలు తమ మాతృ భాషా పరిరక్షణ కోసం బలిదానం చేయవలసి వచ్చిన రోజు)ఈ రోజు '''ఉత్సవంగా''' జరుపుకోవలసిన రోజు కాదు. ===ఫిబ్రవరి 27=== *[[కోస్తా]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 19:01, 3 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) ==మార్చి 2006 ప్రతిపాదనలు== === మార్చి 6 === *[[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:31, 13 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) === మార్చి 13 === *[[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:31, 13 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) === మార్చి 20 === *[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:31, 13 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) === మార్చి 27 === [[Category:రచ్చబండ]] జయప్రద 6189 25576 2006-05-22T02:55:05Z వైఙాసత్య 58 +అంతర్వికి లింకు తెలుగు సినీరంగములో '''జయప్రద''' లేదా జయప్రద నహతా (''Jayaprada Nahata'')గా పరిచితురాలైన లలితారాణి ప్రముఖ నటి మరియు పార్లమెంటు సభ్యురాలు. జయప్రద [[1962]] [[ఏప్రిల్ 3]] న [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రాజమండ్రి]] లో ఒక మధ్యతరగతి కుటుంబములో కృష్ణ మరియు నీలవేణి దంపతులకు జన్మించినది. ==సినీ ప్రవేశము== జయప్రదకు బాల్యములో డాక్టరు అవ్వాలని కోరిక ఉండేది. ఈమె తల్లి ఈమెను ఏడవఏటి నుండే నాట్య సంగీత శిక్షణకు పంపినది. తన తండ్రి మరియు బాబాయిలు సినిమా పెట్టుబడిదారులైనప్పటికీ ఈమెకు సినీరంగ ప్రవేశము వారిద్వారా లభించలేదు. 14 ఏళ్ల వయసులో పాఠశాలలో ఒక నాట్య ప్రదర్శన చేస్తుండగా సినీ నటుడు [[ఎం.ప్రభాకరరెడ్డి]] ఈమెను కనుగొన్నాడు. ప్రభాకరరెడ్డి ఈమెకు ''జయప్రద'' అని నామకరణము చేసి [[1976]]లో విడుదలైన భూమి కోసం సినిమాలో మూడు నిమిషాలు నిడివికల ఒక పాట ద్వార ఈమెను చిత్రసీమకు పరిచయం చేశాడు. అలా మొదలైన ఈమె సినీ ప్రస్థానం [[2005]] వరకు మూడు దశాబ్దాలలో ఆరు భాషలలో (తెలుగు, తమిళం, మలయాళము, కన్నడ, హిందీ మరియు బెంగాలి) 300కు పైగా సినిమాలలో నటించినది. పాఠశాల తర్వాత ఈమె [[రాజమండ్రి]]లోని రాజలక్ష్మి మహిళా కళాశాలలో చదివినది. ఈమె [[1986]] [[జూన్ 22]] న సినీనిర్మాత శ్రీకాంత్ నహతాను వివాహమాడినది. ==రాజకీయ ప్రవేశము== [[నందమూరి తారక రామారావు]] ఆహ్వానముతో [[1994]] [[అక్టోబర్ 10]] న [[తెలుగుదేశం పార్టీ]] లో చేరి రాజకీయరంగ ప్రవేశము చేసినది. ఆ తర్వాత ఈమె [[చంద్రబాబు నాయుడు]] పక్షములో చేరి తెలుగు దేశము పార్టీ యొక్క మహిళా విభాగమునకు అధ్యక్షురాలైనది. [[1996]] ఏప్రిల్ లో తెలుగుదేశము పార్టీ తరఫున [[రాజ్యసభ]]కు ఎన్నికైనది. ఆ తరువాత పార్టీ నాయకులతో వచ్చిన గొడవల వలన తెలుగు దేశము పార్టీకి రాజీనామా చేసి జయప్రద [[ములాయం సింగ్ యాదవ్]] యొక్క [[సమాజ్‌వాదీ పార్టీ]] లో చేరి ''ఆంధ్ర నా జన్మ భూమి కానీ ఉత్తర ప్రదేశ్ నా కర్మభూమి'' అన్న నినాదముతో [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] లోని [[రాంపూర్]] నియోజవర్గము నుండి [[2004]] [[మే 13]] న [[లోక్ సభ]]కు ఎన్నికైనది. [[Category:తెలుగు సినిమా నటీమణులు]] [[Category:1962 జననాలు]] [[en:Jayaprada]] Category:1962 జననాలు 6190 17272 2006-01-02T20:57:08Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1962]] User talk:Zfr 6191 17276 2006-01-02T22:01:19Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 22:01, 2 జనవరి 2006 (UTC) </div> Category:1913 జననాలు 6192 17284 2006-01-03T01:40:31Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1913|జననాలు]] Talk:మాయాబజార్ 6193 20009 2006-02-17T11:56:40Z Trivikram 237 బి. నాగిరెడ్డి కన్నా కూడ నాగిరెడ్డి గానె అతను సుపరిచితం. దానిని అలానే ఉండనివండి. [[User:Kiranc|Kiranc]] 02:57, 3 జనవరి 2006 (UTC) విజయా చిత్రాల నిర్మాతగా చక్రపాణి పేరుతో కలిపి చెబుతున్నప్పుడు ఆయన పేరు నిస్సందేహంగా నాగి రెడ్డే. విడిగా అయితేనే '''బి.'''నాగిరెడ్డి అంటారు.[[User:Trivikram|Trivikram]] 07:50, 16 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) నిర్మాతల పేర్లను మాయాబజార్ టైటిల్స్ లో ఉన్నట్లుగా మార్పు చేస్తున్నాను. Talk:జయప్రద 6194 17291 2006-01-03T05:25:39Z వైఙాసత్య 58 ''... ప్రభాకరరెడ్డి ఈమెకు '''జయసుధ''' అని నామకరణము చేసి ...'' అక్కడ ఉండవలసినది '''జయసుధా''' లేక '''జయప్రదా''' --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 03:34, 3 జనవరి 2006 (UTC) :జయప్రద అని ఉండాలి. నిషిత పరిశీలనకు థాంక్స్ --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:25, 3 జనవరి 2006 (UTC) User talk:Arien78 6195 17297 2006-01-03T06:29:23Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:29, 3 జనవరి 2006 (UTC) </div> Talk:కూనవరం 6196 17310 2006-01-03T09:13:41Z 192.223.226.5 == Villages in Kunavaram Mandal == Kunavaram , Bhimavaram , [[Kachavaram]] , Tekubaka , Polipaka User talk:192.223.226.5 6200 17323 2006-01-03T09:40:57Z Chaduvari 97 మీరు కమ్మ గురించి రాయదలిస్తే, రాయవచ్చు. కాని కేవలం ఒక లింకు పెట్టి వదిలేస్తే, ఆ పేజీ అర్థవంతంగా ఉండదు. అలాగే, కూనవరం ఊరి గురించి రాయవచ్చు కూడా. ప్రస్తుతం ఈ పేజీల్లో మీరు రాసిన విషయ వివరం, వికీపీడియా ప్రమాణాలకు తగ్గట్టులేదు కనుక తొలగిస్తున్నాను. కానీ రాయాలన్న మీ సంకల్పం బాగుంది. చక్కగా [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Userlogin&type=signup&returnto=Special:Userlogin సభ్యుడిగా చేరండి], కావలసినన్ని ప్రయోగాలు చెయ్యండి (మీరిప్పుడు చేసినవి ప్రయోగాలుగానే భావిస్తున్నాను. ప్రయోగాలు చెయ్యడం ఇక్కడ తప్పుకాదు, అయితే వీటికొరకు ప్రత్యేక పేజీలున్నాయి), మంచి వ్యాసాలు రాయండి. వికీపీడియాలోకి స్వాగతం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:40, 3 జనవరి 2006 (UTC) తెలుగు సినీ గీతరచయితలు 6201 20813 2006-03-08T02:35:16Z వైఙాసత్య 58 <h3>[[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]]</h3> సినీరంగ ప్రవేశము : సిరివెన్నెల (1986) User talk:Raghu 6202 17328 2006-01-03T13:40:43Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:40, 3 జనవరి 2006 (UTC) </div> User talk:వైఙాసత్య/తరచూ వాడే సందేశాలు 6203 17331 2006-01-03T13:44:39Z Chaduvari 97 ==చిన్నమార్పు == వైఙాసత్య! "స్వాగతం" లో నేనో చిన్నమార్పు చేసాను. "'''వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి.'''" కూడా చేర్చాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:44, 3 జనవరి 2006 (UTC) Talk:ఎల్.వి.ప్రసాద్ 6204 17338 2006-01-03T15:55:51Z Mpradeep 50 /* పేరు */ ==పేరు== ఎల్వి.ప్రసాద్ అనే పేరునే నేను ఎక్కువ సార్లు చూసాను, ఎల్.వి.ప్రసాద్ కంటే అదే బాగుంటుందేమో. అంతే కాదు ప్రసాద్ అనికాకుండా ప్రసాదు అని రాస్తారు అని నేను భావిస్తున్నాను. ప్రసాద్ అనేది కొంచెం ఇంగ్లీషు పేరులాగా ఉన్నది. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 15:55, 3 జనవరి 2006 (UTC) User talk:Dcljr 6205 17353 2006-01-04T02:30:55Z Dcljr 254 oops, saved too soon... ''Please note:'' I do not speak [[తెలుగు|Telugu]]. My native language is [[:en:English language|English]]. - [[User:Dcljr|dcljr]] ---- గుండమ్మ కథ 6207 17382 2006-01-04T07:29:27Z Kiranc 247 {{సినిమా | movie_name=గుండమ్మ కథ | year =1962| image =[[image:Gundamma_katha.jpg]]| caption = | imdb_id = | writer =[[పింగళి నాగేంద్రరావు]]| starring = నందమూరి తారక రామారావు , అక్కినేని నాగేశ్వరరావు , సావిత్రి , జమున , ఎస్ వి రంగారావు , సూర్యకాంతం , ఛాయాదేవి , రమణారెడ్డి , హేమలత , హరనథ్ , ఎల్ విజయలక్ష్మి , ముక్కామల, ఋష్యేంద్రమణి , రాజనాల| director = [[కమలాకర కామేశ్వరరావు]] | producer =[[బి.నాగిరెడ్డి]] , [[చక్రపాణి]]| distributor=| runtime =| released =1962 | movie_language =తెలుగు | awards = | music =ఘంటసాల | budget =|}} విజయా సంస్థ నిర్మించిన చిత్రలలో ఆఖరి విజయవంతమైన చిత్రం '''గుండమ్మ కథ''' యన్టీ రామారావు నటించిన సినిమాల జాబితా 6208 17367 2006-01-04T06:33:59Z Chavakiran 19 ====40వ దశకం==== #[[మనదేశం]]([[1949]]) ====50వ దశకం==== #[[షావుకారు]]([[1950]]) #[[పల్లెటూరిపిల్ల]](1950) #[[మాయరంభ]](1950) #[[సంసారం]](1950) #''మాయరంభ([[1951]]) ([[తమిళము]])'' #[[పాతాళబైరవి]](1951) #''పాతాళబైరవి(1951) (తమిళము)'' #''పాతాళబైరవి(1951) ([[హిందీ]])'' #[[మల్లీశ్వరి]](1951) #[[పెళ్ళిచేసిచూడు]]([[1952]]) #[[దాసి]](1952) #[[పల్లెటూరు]](1952) #''కళ్యాణంపన్నిప్పర్(1952) (తమిళము)'' #''వెలైకరిమగల్(1952) (తమిళము)'' #[[అమ్మలక్కలు]]([[1953]]) #''మరుముగల్(1953) (తమిళము)'' #[[పిచ్చిపుల్లయ్య]](1953) #[[చండీరాణి]](1953) #''చండీరాణీ(1953) (తమిళము)'' #''చండీరాణీ(1953) (హిందీ)'' #[[చంద్రహారం]]([[1954]]) #''చంద్రహారం(1954) (తమిళము)'' #[[వద్దంటెడబ్బు]](1954) #[[తోడుదొంగలు]](1954) #[[రేచుక్క]](1954) #[[రాజు పేద]](1954) #[[సంఘం]](1954) #''సంఘం(1954) (తమిళము)'' #[[అగ్గిరాముడు]](1954) #[[పరివర్తన]](1954) #[[ఇద్దరుపెళ్ళాలు]](1954) #[[మిస్సమ్మ]]([[1955]]) #[[విజయగౌరి]](1955) #[[చెరపకురాచెడేవు]](1955) #[[జయసింహ]](1955) #[[కన్యాశుల్కం]](1955) #[[సంతోషం]](1955) #''నయాఆద్మి([[1956]]) (హిందీ)'' #[[తెనాలి రామకృష్ణ]](1956) #''తెనాలి రామకృష్ణన్(1956) (తమిళము)'' #[[చింతామణి]](1956) #[[జయంమనదే]](1956) #[[సొంతవూరు]](1956) #[[ఉమాసుందరి]](1956) #[[చిరంజీవులు]](1956) #[[శ్రీగౌరీమహత్యం]](1956) #[[పెంకిపెళ్ళాం]](1956) #''మర్మవీరన్(1956) (తమిళము)'' #[[చరనదాసి]](1956) <!-- This is 50th movie --> #[[భాగ్యరేఖ]]([[1957]]) #[[మాయాబజార్]](1957) #''మయాబజార్(1957) (తమిళము)'' #[[వీరకంకణం]](1957) #[[సంకల్పం]](1957) #[[వినాయకచవితి]](1957) #[[భలేఅమ్మాయిలు]](1957) #[[సతిఅనసూయ]](1957) #[[సారంగధర]](1957) #[[కుటుంబగౌరవం]](1957) #[[పాండురంగమహత్యం]](1957) #[[అన్నాతమ్ముడు]]([[1958]]) #[[భూకైలాస్]](1958) #[[శోభ]](1958) #[[రాజనందిని]](1958) #[[మంచిమనసుకుమంచిరోజు]](1958) #[[కాతవరాయనికత]](1958) #[[ఇంటిగుట్టు]](1958) #''సంపూర్ణరామాయణం(1958) (తమిళము)'' #[[అప్పుచేసిపప్పుకూడు]]([[1959]]) #''రాజసేవై(1959) (తమిళము)'' #[[రేచుక్క-పగటిచుక్క]](1959) #[[సబాష్ రాముడు]](1959) #[[దైవబలం]](1959) #[[బాలనాగమ్మ]](1959) #[[వచ్చినకోడలునచ్చింది]](1959) #[[బండరాముడు]](1959) ====60వ దశకం==== #[[శ్రీవెంకటేశ్వరమహత్యం]]([[1960]]) #[[రాజమకుటం]](1960) #''రాజమకుటం(1960) (తమిళము)'' #[[రాణిరత్నప్రభ]](1960) #[[దేవాంతకుడు]](1960) #[[విమల]](1960) #[[దీపావళి]](1960) #[[భట్టివిక్రమార్క]](1960) #[[కాడేదులఎకరంనేల]](1960) #''భక్తరఘునాథ్(1960) ([[గుజరాతి భాష|గుజరాతి]])'' #[[సీతారామకళ్యాణం]]([[1961]]) #[[ఇంటికిదీపంఇల్లాలే]](1961) #[[సతీసులోచన]](1961) #[[పెండ్లిపిలుపు]](1961) #[[శాంత]](1961) #[[జగదేకవీరునికథ]](1961) #[[కలిసిఉంటేకలదుసుఖం]](1961) #[[టాక్సీరాముడు]](1961) #[[గులేబకావలికధ]]([[1962]]) #[[గాలిమేడలు]](1962) #[[టైగర్ రాముడు]](1962) #[[భీష్మ]](1962) #[[దక్షయఙ]](1962) <!-- This is 100th movie --> #[[గుండమ్మకథ]](1962) #[[మహామంత్రితిమ్మరుసు]](1962) #[[స్వర్ణమంజరి]](1962) #[[రక్తసంబంధం]](1962) #[[ఆత్మబందువు]](1962) #[[శ్రీకృష్ణార్జునయుద్దం]]([[1963]]) #[[ఇరుగుపొరుగు]](1963) #[[పెంపుడుకూతురు]](1963) #[[వాల్మీకి]](1963) #[[సవతికొడుకు]](1963) #[[లవకుశ]](1963) #''[[లవకుశ]](1963) (తమిళము)'' #''[[లవకుశ]](1963) (హిందీ)'' #[[పరువూప్రతీష్ట]](1963) #[[ఆప్తమిత్రులు]](1963) #[[బందిపోటు]](1963) #[[లక్షాదికారి]](1963) #[[తిరుపతమ్మకథ]](1963) #[[నర్తనశాల]](1963) #[[మంచిచెడు]](1963) #[[కర్ణ]]([[1964]]) #''[[కర్ణన్]](1964) (తమిళము)'' #''[[కర్ణ]](1964) (హిందీ)'' #[[గుడిగంటలు]](1964) #[[మర్మయోగి]](1964) #[[కలవారికోడలు]](1964) #[[దేశద్రోహులు]](1964) #[[రాముడుభీముడు]](1964) #[[సత్యనారాయణమహత్యం]](1964) #[[అగ్గిపిడుగు]](1964) #[[దాగుడుమూతలు]](1964) #[[సభాష్ సూరి]](1964) #[[భబృవాహన]](1964) #[[వివాహబంధం]](1964) #[[మంచిమనిషి]](1964) #[[వారసత్వం]](1964) #[[బొబ్బిలియుద్దం]](1964) #''భక్తరామదాసు(1964) (తమిళము)'' #''భక్తరామదాస్(1964) (గుజరాతి)'' #[[నాదీఆడజన్మే]](1965) #[[పాండవవనవాసం]](1965) #[[దొరికితేదొంగలు]](1965) #[[మంగమ్మశపధం]](1965) #[[సత్యహరీశ్చంద్ర]](1965) #[[తోడూనీడ]](1965) #[[ప్రమీలార్జునీయం]](1965) #[[దేవత]](1965) #[[వీరాభిమన్యు]](1965) #[[విశాలహృదయాలు]](1965) #[[సిఐడి]](1965) <!-- This is 150th movie --> #[[ఆడబ్రతుకు]](1965) #[[శ్రీకృష్ణపాండవీయం]]([[1966]]) #[[పల్నాటియుద్దం]](1966) #[[శకుంతల]](1966) #[[పరమానందయ్యశిష్యులకధ]](1966) #[[మంగళసూత్రం]](1966) #[[అగ్గిబరాట]](1966) #[[సంగీతలక్ష్మి]](1966) #[[శ్రీకృష్ణతులాభారం]](1966) #[[పిడుగురాముడు]](1966) #[[అడుగుజాడలు]](1966) #[[డాక్టర్ ఆనంద్]](1966) #[[గోపాలుడు భూపాలుడు]]([[1967]]) #[[నిర్దోషి]](1967) #[[కంచుకోట]](1967) #[[భువనసుందరికథ]](1967) #[[ఉమ్మడికుటుంబం]](1967) #[[భామావిజయం]](1967) #[[నిండుమనసులు]](1967) #[[స్త్రీజన్మ]](1967) #[[శ్రీకృష్ణావతారం]](1967) #[[పుణ్యవతి]](1967) #[[ఆడపడుచు]](1967) #[[చిక్కడు-దొరకడు]](1967) #[[ఉమచండీగౌరీశంకరులకథ]]([[1968]]) #[[నిలువుదోపిడీ]](1968) #[[తల్లిప్రేమ]](1968) #[[తిక్కశంకరయ్య]](1968) #[[రాము]](1968) #[[కలిసొచినఆదృష్టం]](1968) #[[నిన్నెపెళ్ళాడుతా]](1968) #[[భాగ్యచక్రం]](1968) #[[నేనేమొనగాన్ని]](1968) #[[బాగ్దాద్ గజదొంగ]](1968) #[[నిండుసంసారం]](1968) #[[వరకట్నం]]([[1969]]) #[[కథానాయకుడు]](1969) #[[భలేమాస్టారు]](1969) #[[గండికోటరహస్యం]](1969) #[[విచిత్రకుటుంబం]](1969) #[[కదలడువదలడు]](1969) #[[నిండుహృదయాలు]](1969) #[[భలేతమ్ముడు]](1969) #[[అగ్గివీరుడు]](1969) #[[మాత్రుదేవత]](1969) #[[ఏకవీర]](1969) ====70వ దశకం==== #[[తల్లాపెళ్ళామా]]([[1970]]) #[[లక్ష్మీకటాక్షం]](1970) #[[ఆలీబాబా 40 దొంగలు]](1970) <!-- This is 200th movie --> #[[పెత్తందారులు]](1970) #[[విజయంమనదే]](1970) #[[చిట్టిచెల్లెలు]](1970) #[[మాయనిమాట]](1970) #[[మారినమనిషి]](1970) #[[కోడలుదిద్దినకాపురం]](1970) #[[ఒకేకుటుంబం]](1970) #''తిరుదత్తతిరుడన్(1970) (తమిళము)'' #''కన్నన్ వరువన్(1970) (తమిళము)'' #[[శ్రీకృష్ణవిజయం]]([[1971]]) #[[నిండుదంపతులు]](1971) #[[రాజకోటరహస్యం]](1971) #[[జీవితచక్రం]](1971) #[[రైతుబిడ్డ]](1971) #[[అదృస్టజాతకుడు]](1971) #[[చిన్ననాటిస్నేహితుడు]](1971) #[[పవిత్రహృదయాలు]](1971) #[[శ్రీకృష్ణసత్య]](1971) #[[శ్రీకృష్ణార్జునయుద్దం]]([[1972]]) #[[కులగౌరవం]](1972) #[[బడిపంతులు]](1972) #[[ఎర్రకోటవీరుడు]]([[1973]]) #[[డబ్బుకిలోకందాసోహం]](1973) #[[దేశోద్దారకుడు]](1973) #[[ధనమాదైవమా]](1973) #[[దేవుడుచేసినమనుషులు]](1973) #[[వాడేవీడు]](1973) #[[పల్లెటూరిచిన్నోడు]]([[1974]]) #[[అమ్మాయిపెళ్ళి]](1974) #[[మనుషుల్లోదేవుడు]](1974) #[[తాతమ్మకల]](1974) #[[నిప్పులాంటిమనిషి]](1974) #[[దీక్ష]](1974) #[[శ్రీరామాంజనేయయుద్దం]]([[1975]]) #[[కతనాయకునికథ]](1975) #[[సంసారం]](1975) #[[రామునిమించినరాముడు]](1975) #[[అన్నదమ్ములఅనుబంధం]](1975) #[[మాయామశ్చీంద్ర]](1975) #[[తీర్పు]](1975) #[[ఎదురులేనిమనిషి]](1975) #[[వేములవాడభీమకవి]]([[1976]]) #[[ఆరాధన]](1976) #[[మనుషులంతాఒక్కటే]](1976) #[[మగాడు]](1976) #[[నేరంనాదికాడుఆకలిది]](1976) #[[బంగారుమనిషి]](1976) #[[మాదైవం]](1976) #[[మంచికిమారోపేరు]](1976) #[[దానవీరశూరకర్ణ]]([[1977]]) <!-- This is 250th movie --> #[[అడవిరాముడు]](1977) #[[ఎదురీత]](1977) #[[చాణక్యచంద్రగుప్త]](1977) #[[మాఇద్దరికథ]](1977) #[[యమగోల]](1977) #[[సతీసావిత్రి]]([[1978]]) #[[మేలుకొలుపు]](1978) #[[అక్బర్ సలీమ్ అనార్కలి]](1978) #[[రామకృష్ణులు]](1978) #[[యుగపురుషుడు]](1978) #[[రాజపుత్రరహస్యం]](1978) #[[సింహబలుడు]](1978) #[[శ్రీరామపటాభిషేకం]](1978) #[[సాహసవంతుడు]](1978) #[[లాయర్ విశ్వనాథ్]](1978) #[[కెడినంబర్ 1 (K.D.No.1)]](1978) #[[డ్రైవర్ రాముడు]]([[1979]]) #[[మావారిమంచితనం]](1979) #[[శ్రీమద్విరాటపర్వం]](1979) #[[వేటగాడు]](1979) #[[టైగర్]](1979) #[[శ్రీతిరుపతివెంకటేశ్వరకళ్యాణం]](1979) #[[శృంగారరాముడు]](1979) #[[యుగంధర్]](1979) ====80వ దశకం==== #[[చాలెంజ్ రాముడు]]([[1980]]) #[[సర్కస్ రాముడు]](1980) #[[ఆటగాడు]](1980) #[[సూపర్ మాన్]](1980) #[[రౌడీరాముడుకొంటెకృష్ణుడు]](1980) #[[సర్దార్ పాపారాయుడు]](1980) #[[సరదారాముడు]](1980) #[[ప్రేమసింహాసనం]]([[1981]]) #[[గజదొంగ]](1981) #[[ఎవరుదేవుడు]](1981) #[[తిరుగులేనిమనిషి]](1981) #[[సత్యంశివం]](1981) #[[విశ్వరూపం]](1981) #[[అగిరవ్వ]](1981) #[[కండవీటిసింహం]](1982) #[[మహాపురుషుడు]](1981) #[[అనురాగదేవత]]([[1982]]) #[[కలియుగరాముడు]](1982) #[[జస్టీస్ చౌదరి]](1982) #[[బొబ్బిలిపులి]](1982) #[[వయ్యారిభామలువగలమారిభర్తలు]](1982) #[[నాదేశం]](1982) #[[సింహంనవ్వింది]]([[1983]]) #[[చండశాసనుడు]](1983) #[[శ్రీమద్విరాటపోతులూరివీరభ్రహ్మేంద్రస్వామిచరిత్ర]]([[1984]]) ====90వ దశకం==== #[[బ్రహ్మర్షివిశ్వామిత్ర]]([[1991]]) <!-- This is 300th movie --> #[[సామ్రాట్ అశోక]]([[1992]]) #[[మేజర్ చంద్రకాంత్]]([[1993]]) #[[శ్రీనాథకవిసార్వభౌమ]]([[1993]]) Category:భారత రాష్ట్రపతులు 6209 18730 2006-01-17T12:43:30Z Chaduvari 97 VargaM maarpu [[Category:ప్రభుత్వ పదవులు]] [[Category:భారత దేశము]] Category:ప్రభుత్వ పదవులు నిర్వహించినవారు 6210 17373 2006-01-04T07:06:22Z Chaduvari 97 [[Category:ప్రజలు]] [[Category:భారతీయులు]] Category:భారతీయులు 6211 17374 2006-01-04T07:06:56Z Chaduvari 97 [[Category:ప్రజలు]] Category:రాజకీయ నాయకులు 6212 17375 2006-01-04T07:08:02Z Chaduvari 97 [[Category:ప్రజలు]] [[Category:రాజకీయం]] Category:1923 జననాలు 6213 17379 2006-01-04T07:22:42Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1923|జననాలు]] Category:1923 6214 17380 2006-01-04T07:23:15Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1920లు]] Image:Gundamma katha.jpg 6215 17381 2006-01-04T07:23:23Z Kiranc 247 Category:లోక్‌సభ స్పీకర్లు 6216 17385 2006-01-04T09:42:37Z Chaduvari 97 [[Category:లోక్‌సభ]] [[Category:చట్టసభల అధ్యక్షులు]] Category:లోక్‌సభ 6217 17386 2006-01-04T09:45:08Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:చట్టసభలు]] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ 6218 17387 2006-01-04T09:46:03Z Chaduvari 97 [[Category:రాజకీయం]] Category:చట్టసభలు 6219 17388 2006-01-04T09:46:43Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] మలేరియా 6220 18392 2006-01-15T04:10:31Z Kiranc 247 /* దోమలను అదుపుచేయటం */ {{Peer_review}} [[Image:malaria.jpg|thumb|right|200px|మైక్రోస్కోపులో చూసినప్పుడు మలేరియా పరాన్నజీవి]] మలేరియా ఒక [[అంటురోగము]]. మనిషి రక్తంలో [[పరాన్నజీవులు]] చేరినప్పుడు మలేరియా సోకుతుంది. పరాన్నజీవులు తమ ఆహారం కోసం తాము నివసిస్తున్న మనుషులపైనే అధారపడతాయి. మలేరియా ఏ విధంగా వస్తుందో కనిపెట్టినందుకుగాను ఫ్రెంచి రక్షణ వైద్యుడయిన "చార్లెస్ లూయీ ఆల్ఫోన్సె లావెరెన్"కు [[1907]]లో నోబెల్ పురస్కారం లభించింది. మలేరియా పరాన్నజీవి యొక్క జీవిత చక్రము, అది దోమలలో మరియూ మనుషులలో ఎలా నివశిస్తుందో తెలిపినందుకు [[1992]]లో "సర్ రొనాల్డ్ రాస్" గారికి నోబెల్ పురస్కారం లభించింది. మలేరియాను కలుగచేసే పరాన్నజీవాలను "ప్లాస్మోడియం ప్రొటోజోవా (Plasmodium Protozoa)" అని పిలుస్తారు. [[ప్రోటోజోవా]]లు [[ఎకకణజీవులు]] కానీ వీటి నిర్మాణము [[బ్యాక్టీరియా]] కంటే క్లిష్టమైనది. బ్యాక్టీరియా చాలా సులువయిన నిర్మాణము కలిగి ఉంటాయి. సాధారణంగా ఈ క్రింది రకాల ప్లాస్మోడియంలు ప్రజలలో మలేరియా తెప్పిస్తాయి: *ప్లాస్మోడియం ఫల్సిపరుం (falciparum) *ప్లాస్మోడియం నోవెస్లి (knowesli) *ప్లాస్మోడియం మలేరియై (malariae) *ప్లాస్మోడియం ఒవేల్ (ovale) *ప్లాస్మోడియం సెమీఒవేల్ (semiovale) *ప్లాస్మోడియం వివాక్స్ (vivax) పైవాటిలో ప.వివాక్స్ మరియు ప.ఫల్సిపరుం ఎక్కుమంది ప్రజలకు సోకుతుంది. ఫల్సిపరుం మలేరియా అన్నింటికంటే ప్రాణాంతకమయినది. ==మలేరియా ఎలా సోకుతుంది?== సాధారణంగా దోమకాటు వలన మలేరియా వస్తుంది. దోమలు మనుషులను కుట్టేటప్పుడు వాటి లాలాజలాన్ని వదిలుతుంది, అప్పుడు వాటికి కుట్టటానికి సులువుగా ఉంటుంది. అయితే వాటి లాలాజలంలో ఉండే ప్లాస్మోడియం మనుషులలోకి ఈ సమయంలోనే ప్రవేశిస్తుంది. తద్వారా మనిషికి మలేరియా వ్యాధి సోకుతుంది. అయితే అన్ని దోమలూ మలేరియాను వ్యాప్తి చేయవు. కేవలం '''అనోఫిలస్ (anopheles)''' అనే జాతిలోని ఆడ దోమల వల్ల మాత్రమే మనుషులకు వ్యాధి సోకుతుంది. కొంతమందికి ఇతర మార్గముల ద్వారా వ్యాధి సోకవచ్చు. గర్భంలో ఉన్న శిశువుకు తన తల్లినుండి వ్యాధి రావచ్చు. వ్యాధిగ్రస్తుని రక్తం వలన లేదా సిరంజీ వలన కూడా ఈ వ్యాప్తి చెందుతుంది. ==ఈ పరాన్న జీవులు మనుషులలో ఎలా బ్రతుకుతాయి?== మనుషులలోకి వచ్చిన ప్లాస్మోడియంను '''స్పోరోజొఐట్స్(sporozoites)''' అని పిలుస్తారు. మనుషులలోకి ప్రవేశించిన వెంటనే ఇవి కాలేయంలోకి వెళ్ళి అక్కడ తమ సంతతిని వృద్ది పరుచుకుంటాయి. అప్పుడే అవి మెరొజొఐట్(merozoite) దశకు చేరుకుంటాయి. మెరోజొఐట్స్ దశలో ఉన్న ప్లాస్మోడియం ఎర్ర రక్తకణాలలో చేరతాయి. అక్కడ మరలా మరిన్ని మెరొజోఐట్స్ ని సృస్టిస్తాయి. వాటి సంతతి అలా పెరిగిపోయి ఎర్ర రక్తకణాలలో ఏమాత్రం ఇమడలేక దానిని బద్దలు చేసుకుని బయటకు వచ్చేస్తాయి. సరిగ్గా ఈ సమయంలోనే వ్యాధిసోకిన మనిషి బాగా నీరసంగా కనిపిస్తాడు, జ్వరం కూడా వస్తుంది. ఇలా కొన్ని రోజుల వ్యవధిలో అలా జరుగుతూ ఉంటుంది. దీనిని '''పరోక్సిసం(paroxysm)''' అని అంటారు, అనగా ''హటాత్తుగా సంభవించే అనచుకోలేని ముట్టడి''. అయితే పైన చెప్పిన ప్లాస్మోడియంలలో ప.వివాక్స్ మరియు ప.ఒవేల్ కాలేయంలో ఎక్కువ సేపు ఉంటాయి. అవి కాలేయంలో ఉన్నంత సేపు మనిషి బాగానే కనిపిస్తాడు, కానీ లోపల అవి వాటి సంతతిని వృద్దిచేసుకుంటాయి. దీనిని "డార్మన్ట్ ఫేస్(dormant phase)" లేదా '''నిద్రాణ దశ''' అని అనుకోవచ్చు. కొన్ని వారాలు లేదా నెలల తరువాత ప్లాస్మోడియం కాలేయం నుండి మెల్లగా రక్తంలోకి ప్రవేశితుంది. ఈ సమయంలోనే మనిషికి జ్వరం లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ప.ఫల్సిపరుం అన్నింటి కన్నా భయంకరమయిన మలేరియా. ఇది రక్తంలో మరింత వ్యాప్తి చెందటం వలన మనిషి ఆరోగ్యం మరింత క్షీనిస్తుంది. అంతేకాదు దీని వలన ఎర్ర రక్తకణాలు బంకబంకగా తయారయ్యి రక్తనాళాలకు అడ్డుపడతాయి. దీని వలన ఇతర అంగాలు దెబ్బతినే అవకాశం ఉంది. ==మలేరియా ఏఏ ప్రాంతాలలో వ్యాప్తిలో ఉంది?== [[Image:Malaria map.PNG|right|thumb|300px|మలేరియా పీడిత ప్రాంతాలు ఎర్రరంగులో ఉన్నాయి.]] కడుపుతో ఉన్న ఆడవారు మరియు చిన్నపిల్లలు ఎక్కువగా ఈ వ్యాధిబారిన పడతారు. ప్రపంచ జనాబాలో 40% మంది మలేరియా పీడిత ప్రాంతాలలో నివశిస్తున్నారు. మలేరియా పీడిత ప్రాంతాలు ఇవే: *[[ఆఫ్రికా]] *[[ఆసియా]] (ఎక్కువగా భారతదేశము, మధ్యప్రాశ్చం మరియూ దక్షిణాసియాలలో) *హిస్పానియోల *మధ్య మరియు దక్షిణ ఆమెరికా *తూర్పు యూరోపు *దక్షిణ పసిఫిక్ ప్రాంతాలు ప్రతీ సంవత్సరం 30,00,00,000 నుండి 50,00,00,000 మంది వరకు మలేరియా బారిన పడుతున్నారు. ప్రతీ సంవత్సరం 10,00,000 నుండి 20,00,000 వరకు ప్రజలు మలేరియా వలన మరణిస్తున్నారు. చనిపోతున్నవారిలో 90% మంది ఆఫ్రికావారే. అందులో సింహభాగం చిన్నారులే. ఆఫ్రికాలో 20% మంది పిల్లలు మలేరియా వలన 5ఏల్లలోపే చనిపోతున్నారు. ఒకవేళ చనిపోక బ్రతికి ఉనట్లయితే వారి మెదడు దెబ్బతిని ఇతరుల మాదిరి తెలివితేటలతో ఉండలేరు. ఈ మరణాలను మనం ఆపవచ్చు. మలేరియాను మందులవలన గానీ లేదే దోమలను ఆపటం వలన కానీ అరికట్టవచ్చు. UNICEF(యునీసెఫ్) ఏమంటుందంటే: పెద్దలకు వచ్చిన మలేరియాను తొలగించటానికి కావలసిన మందుల ఖర్చు కేవలం 2.40 డాలర్లు మాత్రమే, అంటే సుమారు 125రూపాయలు. కానీ మలేరియా ఎక్కువగా పేద దేశాలలోని ప్రజలకు సోకుతుంది. వారి వద్దకానీ దేశ ప్రభుత్వాల వద్దకానీ మందులు కొనే స్థోమత లేదు. ==మలేరియాను ఈ విధంగా గుర్తించండి== మలేరియా సోకిన 10 నుండి 30 రోజులలో జ్వరం రావచ్చు(అంటే ప్లాస్మోడియం రక్తంలోకి చేరిందన్నమాట). ఆ తరువాత ఇంకో వారం రోజులకుగానీ వ్యాధి లక్షణాలు కనిపించవు. కొంతమందికి మలేరియా సోకిన సంవత్స్రానికిగానీ వ్యాధి లక్షణాలు కనిపించవు. కానీ ఎక్కువ మందికి 10 నుండి 30 రోజులలో జ్వరం వస్తుంది. మలేరియా సోకినప్పుడు జ్వరం హటాత్తుగా వస్తుంది. మలేరియా మనకు జలుబు ఉన్న వచ్చిందేమో అనే అపోహ కలుగజేస్తుంది. జ్వరం వచ్చినప్పుడు ఊపిరి తీసుకోవటం కష్టమవుతుంది. కొని లక్షణాలు: *కీళ్ళ నెప్పులు *తల నెప్పి *వాంతులు *వోపిక లేకపోవటం లేక మగతగా అనిపించటం *అనేమియా (ఎర్ర రక్తకణాల క్షీణత) *చర్మం పచ్చగా మారటం *దగ్గు *కాలేయం పెరుగుట *అతిగా చెమట పట్టటం *అతిగా చలి పుట్టటం *కోమాలోకి వెళ్ళిపోవటం *గుండెకొట్టుకునే వేగం తగ్గటం ==డాక్టార్లు వ్యాధి మలేరియా అని ఎలా నిర్ధారిస్తారు?== [[Image:P_vivax_trophozoite4.jpg|frame|275px|ఎర్ర రక్తకణాలలో మలేరియా పరాన్న జీవులను చూపిస్తున్న గీంసా ద్రావకం]] సాధారణంగా మలేరియా పీడిత ప్రాంతాలలో మలేరియా లక్షణాలు కనిపిస్తే, అప్పుడు ఆవ్యాధి మలేరియా అనే నిర్ధారించవచ్చు. డాక్టర్లు రక్తపరీక్ష చేసి మలేరియా అని నిర్ధారిస్తారు. ఈ పరీక్షను '''గీంసా బ్లడ్ స్మీయర్ (Giemsa blood smear)''' అని పిలుస్తారు. సేకరించిన రక్తం బొట్టును ఒక సన్నటి గాజు పలకపై ఉంచి, దానిపై ''గీంసా(Giemsa)'' ద్రావకం వేస్తారు. దీనివలన డాక్టర్లు మైక్రోస్కోపు కింద మలేరియా జీవులను చూడగలుగుతారు. ఆ జీవులు ఎర్ర రక్తకణాలను నాశనం చేయటం మనకు కనిపిస్తుంది. ఈ రకమయిన పరీక్ష చాలా తేలికయినది ఖర్చులేనిది. కాకపోతే సరయిన మైక్రోస్కోపు వాడకపోయినా, ద్రావకం సరిగ్గా లేకపోయినా పరీక్షించే వ్యక్తికి ప్లాస్మోడియం కనిపించకపోవచ్చు. ఇంకా ఖరీదయిన పరీక్షలు కూడా ఉన్నాయి. కానీ వాటిని పెద్దగా ఎవరూ వాడరు. తీసుకున్న మందులు వ్యాధినయం చేయనప్పుడు ఈ తరహా ఖరీదయిన పరీక్షలు చేస్తారు. ==మలేరియా చికిత్సా విధానం== వ్యాధిగ్రస్తునికి సోకిన మలేరియా ఏరకమో తెలుసుకొని దానికి తగ్గట్లుగా మందులు ఇవ్వవలెను. ఒక రకం ప్లాస్మోడియంకు పని చేసిన మందు వేరొక దానికి పని చేయకపోవచ్చు. ఒకవేళ ఏరకమయిన మలేరియా సోకిందో తెలియనప్పుడు ఫల్సిపరుం మలేరియా సోకిందనే అనుకోవాలి, ఎందుకంటే అది అన్నిటికంటే భయంకరమయిన మలేరియా కాబట్టి. అప్పుడు వ్యాధిగ్రస్తునికి ఫల్సిపరుం మలేరియాకు ఇవ్వబడే మందునే ఇవ్వవలెను. వ్యాధిగ్రస్తుడు ఉన్న ప్రదేశము బట్టి కూడా ఇవ్వవలసిన మందు మారుతుంది. ఆఫ్రికాలో ఇచ్చే మందు అమేరికాలో ఇచ్చే మందు వేరేవేరేగా ఉంటాయి. డాక్టర్లు ఎప్పటికప్పుడు తమ ప్రాంతంలో మలేరియా ఏవిధంగా ఉందో పరిశీలిస్తూ ఉండవలెను. కొన్నిసార్లు ఆయాప్రాంత మలేరియా మందులకు అలవాటు పడిపోవచ్చు. కాబట్టి డాక్టర్లు తగు జాగ్రత్తలు తీసుకొని చికిత్స చేయవలెను. ఒకప్పుడు మలేరియా చికిత్సకు '''క్లోరోక్వినైన్(chloroquinine)''' వాడేవారు. కానీ రానురాను మలేరియాను ఇది ఎంతమాత్రం నయం చేయలేక పోవటం వలన క్వినైన్(quinine) మరియూ దాని ప్రత్యామ్నాయాలయిన క్వినైనాక్రిన్(quinacrine), క్లోరోక్విన్(chloroquine), ప్రైమాక్విన్(primaquine) వాడుతున్నారు. ==మలేరియాను ఎలా నివారించాలి?== '''మలేరియాకు అన్నిటి కంటే మంచి చికిత్స దానిని తెచ్చుకోక పోవటమే''' మలేరియాను మూడు రకాలుగా నివారించవచ్చు: #దోమలను అదుపుచేయటం #దోమలు మిమ్మల్ని కుట్టకుండా చూసుకోవటం #దోమకాటుకు గురయితే సరయిన మందులు తీసుకోవటం ===దోమలను అదుపుచేయటం=== దోమలను అదుపుచేయటం అనేది చాలా మంచి పద్ద్దతి. ఇదికూడా ప్రాంతాలవారీగా మారుతూ ఉంటుంది. రెండవ ప్రపంచ యుద్దానికి ముందు దోమలను అరికట్టటానికి '''D'''ichloro'''D'''iphenyl'''T'''richloroethane(DDT) అనే క్రిమి సంహారక మందును వాడేవారు. ఇది చాలా తక్కువధరలో లభిస్తుంది, బాగానే పనిచేస్తుంది, మనుషులకు కూడా పెద్దగా అపాయం కాదు, కానీ ఇది ప్ర్యావరనంలో ఎక్కువసేపు ఉండి కాలుశ్యాన్ని పెంచి తద్వారా దీర్గాకాలంలో కీడును కలుగ చేస్తుందని కనుగొన్నారు. కానీ ఈ వాదన మలేరియా తో పీడింపబడని ధనిక దేశాలలో మాత్రమే వినిపిస్తుంది, ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్త(WHO) కూడా DDTని వాడమనే చెబుతుంది. ఎందుకంటే ప్రతీ నిముషం ఇద్దరు చిన్నారులు మలేరియా వలన మరనిస్తున్నారు, దీని ముందు DDT చేసే హాని చాలా తక్కువ. కానీ వచ్చిన చిక్కల్లా కొన్ని ప్రాంతపు దోమలు ఈ DDTని తట్టుకునే సామర్ధ్యం పెంచేసుకున్నాయి. ఈ క్రింది ప్రాతాలలో DDTతో దోమలను అరికట్టడం చాలా కష్టమయిపోతుంది: *భారత దేశము *శ్రీలంక *పాకిస్తాన్ *టర్కీ *మధ్య అమెరికా ఈ ప్రాంతాలలో వేరే మందులు వాడవలెను, కానీ అవిఖరీదయినవి. అవి Organophosphate or carbamate మొదలయిన క్రిమిసంహారక మందులు. ===దోమలు మిమ్మల్ని కుట్టకుండా చూసుకోవటం=== మలేరియాను మోసుకువెళ్ళే దోమలు తెల్లవారుతున్నప్పుడు లేదా చీకటి పడుతున్నప్పుడు వస్తాయి, ఆ సమయంలో జాగ్రత్తగా ఉంటే సరిపోతుంది. దోమలను తరిమి వేసేందుకు కావలిసిని రెపలెంట్స్‌ని వాడండి. పొడుగు చేతులున్న చొక్కాలు ధరించండి. దోమతెరలు కూడా వాడవచ్చు. అంతేకాదు దోమలు మురుగు నీటిలో లేదా చెత్తలో గుడ్లు పెడతాయి. కాబట్టి మీ పరిసరాలను శుబ్రంగా ఉంచుకోడి. మీ ఇంటి చుట్టుప్రక్కల ఎక్కడయినా మురుగునీరు బహితంగంగా కనిపిస్తే దాని మీద కిరోస్సిను ఒక పొరగా చల్లండి, ఇది గుడ్లు దోమలుగా ఎదగకుండా చేస్తుంది. ===దోమకాటుకు గురయితే సరయిన మందులు తీసుకోవటం=== మీరు మలేరియా పీడిత ప్రాంతాలలో నివశిస్తునట్లయితే ప్రొఫైలాక్సిస్(prophylaxis) అనే మందును మలేరియా రాకుండా ఉండటానికి వాడవచ్చు. ఈ మందు కొంచెంఖరీదయినదే. అంతే కాదు కొన్ని ప్లాస్మోడియంలు ఈ మందును కూడా తట్టుకునే శక్తి పెంచేసుకున్నాయి. కాబట్టి ప్రొఫైలాక్సిస్ తీసుకునే వారికి కూడా మలేరియా రావచ్చు. ఈ మందును ఎక్కువగా మలేరియా పీడిత ప్రాంతాలను సందర్శించేవారు వాడుతూ ఉంటారు. ప్రొఫైలాక్సిస్ మందుని మలేరియా పీడీత ప్రాంతాలకు వెళ్ళే ముందు వచ్చిన తరువాత 4 వారాల వరకు వాడితే మంచి గుణము కనిపిస్తుంది. ==బయటకు లింకులు== *[http://mosquito.who.int/malariacontrol WHO నుంచి మలేరియా గురించి సమాచారం] *[http://www.cdc.gov/malaria/facts.htm మలేరియాకు సంభందించిన నిజాలు] [[Category:అంటు వ్యాధులు]] [[ar:ملاريا]] [[ca:Malària]] [[cs:Malárie]] [[da:Malaria]] [[de:Malaria]] [[en:Malaria]] [[es:Malaria]] [[eo:Malario]] [[fr:Paludisme]] [[ko:말라리아]] [[id:Malaria]] [[ia:Malaria]] [[it:Malaria]] [[he:מלריה]] [[ms:Malaria]] [[nl:Malaria]] [[ja:マラリア]] [[no:Malaria]] [[pl:Malaria]] [[pt:Malária]] [[ru:Малярия]] [[sl:Malarija]] [[sr:Маларија]] [[su:Malaria]] [[fi:Malaria]] [[sv:Malaria]] [[zh:疟疾]] Category:చట్టసభల అధ్యక్షులు 6221 17396 2006-01-04T11:06:14Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:రాజకీయ నాయకులు]] Talk:మలేరియా 6222 17414 2006-01-04T16:28:54Z వైఙాసత్య 58 ఈ వ్యాసాన్ని మరింత విస్తరించాలని అనుకుంటున్నాను. ఎవరయినా దీనిని సరయిన categoryలో చేర్చి [[మొదటి పేజీ]] నుండి ఇక్కడకు వచ్చేట్టట్లు లింకు కూడా ఇవ్వగలరు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 11:09, 4 జనవరి 2006 (UTC) వర్గీకరణ అయితే చేశాను కానీ మొదటి పేజీనుండి ఇక్కడికి లింకు ఎలా ఇవ్వాలో ఆలోచిస్తున్నాను. అన్ని వ్యాసములకు మొదటి పేజీనుండి లింకులు ఇవ్వలేము అందుకే ఆంగ్ల వికిలాగా వర్గానుసారముగా బౌజ్ చెయ్యగలిగే పద్దతి ప్రవేశపెట్టడానికి ప్రయత్నిస్తున్నా --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:28, 4 జనవరి 2006 (UTC) Category:అంటు వ్యాధులు 6223 17405 2006-01-04T15:55:23Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:వ్యాధులు]] Category:వ్యాధులు 6224 17406 2006-01-04T15:56:25Z వైఙాసత్య 58 cat [[Category:వైద్యము]] ఎల్వీ ప్రసాద్ 6225 17409 2006-01-04T16:13:38Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] ఎల్వీ ప్రసాదు 6226 17410 2006-01-04T16:13:53Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] ఎల్.వీ.ప్రసాదు 6227 17411 2006-01-04T16:14:40Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] Image:Malaria map.PNG 6228 17413 2006-01-04T16:24:56Z Mpradeep 50 ఇంగ్లీషు వికీపిడియాలో ఉన్న బొమ్మను తీసుకొని కొన్ని సవరణలు చేసాను. దీని అసలు సృస్టికర్త ఈ బొమ్� ఇంగ్లీషు వికీపిడియాలో ఉన్న బొమ్మను తీసుకొని కొన్ని సవరణలు చేసాను. దీని అసలు సృస్టికర్త ఈ బొమ్మపై అన్ని హక్కులను ఎటువంటి షరతులు లేకుండా ఇచ్చేసాడు. Map shows the counries where malaria is known to occur as of 2003. Malaria is usually restricted to tropical and subtropical areas (see map) and altitudes below 1,500 m. Data from the [http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/Malaria.asp?body=Frames/M-R/Malaria/body_Malaria_page2.htm CDC] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 5 6229 17418 2006-01-04T16:44:28Z Chaduvari 97 *ప్రపంచ పాల దినోత్సవం *[[1957]]: [[భారత్|భారత దేశంలో]] అమ్మకపు పన్ను చట్టం అమల్లోకి వచ్చింది. *[[1971]]: మొట్టమొదటి ఒక రోజు అంతర్జాతీయ క్రికెట్ పోటీ జరిగింది - ఆస్ట్రేలియా, ఇంగ్లండుల మధ్య. User talk:KrishnaVedala 6230 17421 2006-01-04T19:54:10Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:54, 4 జనవరి 2006 (UTC) </div> User:Trivikram 6231 25442 2006-05-18T14:13:25Z Trivikram 237 నేను చేసిన మార్పులు: http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?user=trivikram&dbname=tewiki_p Talk:నీలం సంజీవరెడ్డి 6233 17437 2006-01-05T05:51:10Z Chaduvari 97 ==సమీక్ష == ఈ వ్యాసాన్ని సమీక్షించండి. జనవరి 9 వ తేదీ, సోమవారం నాడు దీన్ని విశేష వ్యాసంగా ఉంచాలని నా ప్రతిపాదన. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 05:51, 5 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 6 6234 17544 2006-01-06T13:46:06Z Srinivasa 246 *[[1947]]: అఖిల భారత కాంగ్రెసు కమిటీ [[భారత్|భారత]] విభజనను అంగీకరించింది. విభజనకు అనుకూలంగా 99 ఓట్లు, వ్యతిరేకంగా 52 వచ్చాయి. *[[1847]]: ప్రసిద్ధ వాగ్గేయకారుడు [[త్యాగయ్య]] మరణించాడు. *[[1852]]: గుడ్డివారికి లిపిని రూపొందించిన [[లూయీ బ్రెయిలీ]] మరణించాడు. *[[1959]]: [[క్రికెట్]] ఆటలో భారతదేశపు అత్యంత గొప్ప ఆల్‌రౌండర్ [[కపిల్‌దేవ్]] జన్మించాడు. త్యాగయ్య 6235 17457 2006-01-05T17:12:55Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[త్యాగరాజు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు 6236 17465 2006-01-05T18:09:26Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|గ్రామాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు 6237 18422 2006-01-15T08:40:31Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ తీర పట్టణాలు 6238 17468 2006-01-05T18:11:32Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు 6239 17470 2006-01-05T18:14:43Z Chaduvari 97 [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా 6240 17471 2006-01-05T18:15:36Z Chaduvari 97 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] స్కంధములు 6241 17473 2006-01-05T18:17:32Z Chaduvari 97 స్కంధములు, స్కందములు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[స్కందములు]] User talk:Maninder 6242 17478 2006-01-05T23:12:03Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:12, 5 జనవరి 2006 (UTC) </div> Template:జనవరి క్యాలెండర్‌2006 6243 17479 2006-01-05T23:15:44Z వైఙాసత్య 58 {{జనవరి క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:జనవరి క్యాలెండర్‌2006మూలము 6244 17480 2006-01-05T23:18:04Z వైఙాసత్య 58 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది|month=జనవరి|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2006 6245 17481 2006-01-05T23:21:26Z వైఙాసత్య 58 {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:మార్చి క్యాలెండర్‌2006 6246 17482 2006-01-05T23:22:42Z వైఙాసత్య 58 {{మార్చి క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2006 6247 17483 2006-01-05T23:24:03Z వైఙాసత్య 58 {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Image talk:Budaraju.pdf 6250 17515 2006-01-06T05:22:51Z Mpradeep 50 What is this? I am unable to open this one. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 02:48, 6 జనవరి 2006 (UTC) ఇక్కడ పెట్టినది బొమ్మ కాదు. అది ఒక pdf ఫైలు, అందులో '''ఆదునిక యుగం:గ్రాంధిక వ్యవహారిక వాదాలు''' గురించి ఒక 32 పేజీల వ్యాసం ఉన్నది. కానీ బొమ్మల కోసం కేటాయించిన ప్రదేశంలో ఇలా pdf ఫైల్స్‌ని ఉప్లూడ్ చేయటం యెంతవరకూ సమంజసమో తెలియటంలేదు. దీనిని వికిపిడియా సాఫ్టువేరులో ఒక సాంకేతిక లోపంగా పరిగణించవచ్చా. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 03:18, 6 జనవరి 2006 (UTC) ::ya, I am able to open it now and see. I don't see any value of this huse file in wiki, can we put this in some geocities or else, and give a link to it from here? Sorry If I am wrong, [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 05:05, 6 జనవరి 2006 (UTC) :::నేను కూడా చావా కిరణ్ గారి అభిప్రాయంతో ఏకేభవిస్తాను --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 05:22, 6 జనవరి 2006 (UTC) User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె 6251 17517 2006-01-06T05:55:17Z Mpradeep 50 వారాల పేర్లు: <pre>ఆది - సోమ - మంగళ - బుధ - గురు - శుక్ర - శని</pre> నెలల పేర్లు: <pre> జనవరి - ఫిబ్రవరి - మార్చి - ఏప్రిల్ మే - జూన్ - జూలై - ఆగష్టు సెప్టెంబర్ - అక్టోబర్ - నవంబర్ - డిసెంబర్ </pre> ఈ దిగువన ఉన్నవి '''క్యాలెండర్‌2006మూలము'''లు<br> వీటితో వచ్చే సంవత్సరం మూసలు తయూరు చేయాలనుకుంటే ఆ మూసలకు ఇలా పేర్లు పెట్టండి<br> జనవరితో ఉదాహరణ:<br> Template:జనవరి_క్యాలెండర్‌2007మూలము లీపు సంవత్సరములలో ఫిబ్రవరికి 29 రోజుల క్యాలెండరు వాడవలెను.<br> తరువాత వారాలను సంవత్సరానికి తగ్గట్లుగా మార్చండి. <pre> {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది|month=జనవరి|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{28రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=ఫిబ్రవరి|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} ****************** {{29రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=ఫిబ్రవరి|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} ***************** {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=మార్చి|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-శని|month=ఏప్రిల్|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-సోమ|month=మే|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు|month=జూన్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-శని|month=జూలై|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ|month=ఆగష్టు|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర|month=సెప్టెంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది|month=అక్టోబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=నవంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర|month=డిసెంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} </pre> ఈ దిగువన ఉన్నవి '''క్యాలెండర్‌2006''' మూసలు.<br> వీటితో వచ్చే సంవత్సరం మూసలు తయూరు చేయాలనుకుంటే ఆ మూసలకు ఇలా పేర్లు పెట్టండి<br> జనవరితో ఉదాహరణ:<br> Template:జనవరి_క్యాలెండర్‌2007<br> ఆ తరువాత ప్రతీ మూసలో సంవత్సరాన్ని మార్చండి.<br> <pre> {{జనవరి క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{మార్చి క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{మే క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{జూన్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{జూలై క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} </pre> [[2006]] పేజీలో పెట్టటానికి ఈ క్రింది కోడును ఉపయోగించండి<br> తరువాత వచ్చే సంవత్సరాలకు కూడా ఇదే కూడును ఉపయోగించవచ్చు, అందుకు మీరు చిన్న చిన్న మార్పులు (సంవత్సరాల సంఖ్యల దగ్గర) చేస్తే సరిపోతుంది. <nowiki>{{సంవత్సరము ఆది 1}}</nowiki> అనే దాంట్లో<br> ఆది - జనవరి 1వ తారీఖు వచ్చే వారము.<br> ప్రతీ మూసలో ఉన్న చివరి సంఖ్య నెలను సూచిస్తుంది.<br><br> కానీ లీపు సంవత్సరం లో ఫిబ్రవరి నెలకు 29 రోజులు ఉంటాయి, అందుకని ఫిబ్రవరి దగ్గర ఇలా రాయాలి. <pre> ===[[ఫిబ్రవరి 2008|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ-బుధ 2}} </pre> ఆ తరువాత వచ్చేనెలలకు జనవరి 2వ తారీఖు వచ్చే వారాన్ని రాయాలి. అంటే 2008వ సంవత్సరంలో <br> జనవరికి - <nowiki>{{సంవత్సరము మంగళ 1}}</nowiki><br> ఫిబ్రవరికి - <nowiki>{{సంవత్సరము మంగళ-బుధ 2}}</nowiki><br> మార్చికి - <nowiki>{{సంవత్సరము బుధ 3}}</nowiki><br> ఏప్రిల్‌కి - <nowiki>{{సంవత్సరము బుధ 4}}</nowiki><br> ... అలా అయాలన్న మాట. <pre> '''{{PAGENAME}}''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "360" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[2003]] - [[2004]] - [[2005]] - [[{{PAGENAME}}]] - [[2007]] - [[2008]] - [[2009]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1980లు]] - [[1990లు]] - '''[[2000లు]]''' - [[2010లు]] - [[2020లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== {{సంవత్సరము ఆది 1}} ===[[జనవరి {{PAGENAME}}|జనవరి]]=== <!-- for leap year ===[[ఫిబ్రవరి 2008|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము మంగళ-బుధ 2}} --> {{సంవత్సరము ఆది 2}} ===[[ఫిబ్రవరి {{PAGENAME}}|ఫిబ్రవరి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 3}} ===[[మార్చి {{PAGENAME}}|మార్చి]]=== {{సంవత్సరము ఆది 4}} ===[[ఏప్రిల్ {{PAGENAME}}|ఏప్రిల్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 5}} ===[[మే {{PAGENAME}}|మే]]=== {{సంవత్సరము ఆది 6}} ===[[జూన్_{{PAGENAME}}|జూన్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 7}} ===[[జూలై_{{PAGENAME}}|జూలై]]=== {{సంవత్సరము ఆది 8}} ===[[ఆగష్టు_{{PAGENAME}}|ఆగస్టు]]=== {{సంవత్సరము ఆది 9}} ===[[సెప్టెంబర్_{{PAGENAME}}|సెప్టెంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 10}} ===[[అక్టోబర్_{{PAGENAME}}|అక్టోబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 11}} ===[[నవంబర్ {{PAGENAME}}|నవంబర్]]=== {{సంవత్సరము ఆది 12}} ===[[డిసెంబర్ {{PAGENAME}}|డిసెంబర్]]=== ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:{{PAGENAME}}|*]] [[af:{{PAGENAME}}]] [[ar:{{PAGENAME}}]] [[roa-rup:{{PAGENAME}}]] [[ast:{{PAGENAME}}]] [[bg:{{PAGENAME}}]] [[be:{{PAGENAME}}]] [[bs:{{PAGENAME}}]] [[ca:{{PAGENAME}}]] [[cs:{{PAGENAME}}]] [[cy:{{PAGENAME}}]] [[da:{{PAGENAME}}]] [[de:{{PAGENAME}}]] [[et:{{PAGENAME}}]] [[el:{{PAGENAME}}]] [[es:{{PAGENAME}}]] [[eo:{{PAGENAME}}]] [[eu:{{PAGENAME}}]] [[fo:{{PAGENAME}}]] [[fr:{{PAGENAME}}]] [[fy:{{PAGENAME}}]] [[ga:{{PAGENAME}}]] [[gl:{{PAGENAME}}]] [[ko:{{PAGENAME}}&#45380;]] [[hr:{{PAGENAME}}]] [[io:{{PAGENAME}}]] [[id:{{PAGENAME}}]] [[ia:{{PAGENAME}}]] [[is:{{PAGENAME}}]] [[it:{{PAGENAME}}]] [[he:{{PAGENAME}}]] [[ka:{{PAGENAME}}]] [[kw:{{PAGENAME}}]] [[ku:{{PAGENAME}}]] [[la:{{PAGENAME}}]] [[lt:{{PAGENAME}}]] [[lb:{{PAGENAME}}]] [[li:{{PAGENAME}}]] [[hu:{{PAGENAME}}]] [[mi:{{PAGENAME}}]] [[ms:{{PAGENAME}}]] [[zh-min-nan:{{PAGENAME}} nî]] [[na:{{PAGENAME}}]] [[nl:{{PAGENAME}}]] [[nds:{{PAGENAME}}]] [[ja:{{PAGENAME}}&#24180;]] [[no:{{PAGENAME}}]] [[nn:{{PAGENAME}}]] [[pl:{{PAGENAME}}]] [[pt:{{PAGENAME}}]] [[ro:{{PAGENAME}}]] [[ru:{{PAGENAME}}]] [[sm:{{PAGENAME}}]] [[sq:{{PAGENAME}}]] [[simple:{{PAGENAME}}]] [[sk:{{PAGENAME}}]] [[sl:{{PAGENAME}}]] [[sr:{{PAGENAME}}]] [[su:{{PAGENAME}}]] [[fi:{{PAGENAME}}]] [[sv:{{PAGENAME}}]] [[tt:{{PAGENAME}}]] [[vi:{{PAGENAME}}]] [[tr:{{PAGENAME}}]] [[uk:{{PAGENAME}}]] [[ur:{{PAGENAME}}&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:{{PAGENAME}}]] [[zh:{{PAGENAME}}&#24180;]] </pre> {{మార్చి క్యాలెండర్‌2006}} {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2006}} {{జనవరి క్యాలెండర్‌2006}} {{జూన్ క్యాలెండర్‌2006}} {{మే క్యాలెండర్‌2006}} {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2006}} {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2006}} {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2006}} {{జూలై క్యాలెండర్‌2006}} {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2006}} {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌2006}} {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2006}} Template:ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌2006మూలము 6252 17493 2006-01-06T03:41:45Z Mpradeep 50 {{28రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=ఫిబ్రవరి|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:మార్చి క్యాలెండర్‌2006మూలము 6253 17494 2006-01-06T03:45:11Z Mpradeep 50 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=మార్చి|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌2006మూలము 6254 17495 2006-01-06T03:48:14Z Mpradeep 50 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-శని|month=ఏప్రిల్|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{4}}}|1a={{{1a}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:మే క్యాలెండర్‌2006 6255 17499 2006-01-06T05:08:43Z Mpradeep 50 {{మే క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:జూన్ క్యాలెండర్‌2006 6256 17500 2006-01-06T05:08:59Z Mpradeep 50 {{జూన్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:జూలై క్యాలెండర్‌2006 6257 17501 2006-01-06T05:09:22Z Mpradeep 50 {{జూలై క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2006 6258 17502 2006-01-06T05:09:43Z Mpradeep 50 {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2006 6259 17503 2006-01-06T05:11:10Z Mpradeep 50 {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2006 6260 17504 2006-01-06T05:11:29Z Mpradeep 50 {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:నవంబర్ క్యాలెండర్‌2006 6261 17505 2006-01-06T05:11:34Z Mpradeep 50 {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2006 6262 17506 2006-01-06T05:11:51Z Mpradeep 50 {{డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము|1=|1a=|2=|3=|4=|5=|float=right|color=#ccccff|color2=#ccccff|EndNote=[[2006]]}} Template:మే క్యాలెండర్‌2006మూలము 6263 17507 2006-01-06T05:13:31Z Mpradeep 50 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-సోమ|month=మే|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:జూన్ క్యాలెండర్‌2006మూలము 6264 17508 2006-01-06T05:13:51Z Mpradeep 50 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-గురు|month=జూన్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:జూలై క్యాలెండర్‌2006మూలము 6265 17509 2006-01-06T05:17:15Z Mpradeep 50 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-శని|month=జూలై|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:ఆగష్టు క్యాలెండర్‌2006మూలము 6266 17510 2006-01-06T05:17:38Z Mpradeep 50 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-మంగళ|month=ఆగష్టు|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము 6267 17511 2006-01-06T05:17:48Z Mpradeep 50 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర|month=సెప్టెంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము 6268 17512 2006-01-06T05:18:02Z Mpradeep 50 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-ఆది|month=అక్టోబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:నవంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము 6269 17513 2006-01-06T05:18:18Z Mpradeep 50 {{30రోజుల క్యాలెండర్‌-బుధ|month=నవంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} Template:డిసెంబర్ క్యాలెండర్‌2006మూలము 6270 17514 2006-01-06T05:18:41Z Mpradeep 50 {{31రోజుల క్యాలెండర్‌-శుక్ర|month=డిసెంబర్|1={{{1}}}|1a={{{1a}}}|2={{{2}}}|3={{{3}}}|4={{{4}}}|float={{{float}}}|color={{{color}}}|color2={{{color2}}}|EndNote={{{EndNote}}}}} 2006 6271 26556 2006-06-04T14:22:59Z Chaduvari 97 /* మరణాలు */ +బూదరాజు రాధాకృష్ణ '''2006''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "360" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[2003]] [[2004]] [[2005]] - [[2006]] - [[2007]] [[2008]] [[2009]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1980లు]] [[1990లు]] - '''[[2000లు]]''' - [[2010లు]] [[2020లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[20 వ శతాబ్దం]] - '''[[21 వ శతాబ్దం]]''' - [[22 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[మే 6]]: ప్రముఖ రచయిత, సినిమా నిర్మాత, [[తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి]] *[[జూన్ 4]]: ప్రసిద్ధ భాషావేత్త, [[బూదరాజు రాధాకృష్ణ]] == పురస్కారాలు == [[Category:2006|*]] [[af:2006]] [[ar:2006]] [[roa-rup:2006]] [[ast:2006]] [[bg:2006]] [[be:2006]] [[bs:2006]] [[ca:2006]] [[cs:2006]] [[cy:2006]] [[da:2006]] [[de:2006]] [[et:2006]] [[el:2006]] [[es:2006]] [[eo:2006]] [[eu:2006]] [[fo:2006]] [[fr:2006]] [[fy:2006]] [[ga:2006]] [[gl:2006]] [[ko:2006&#45380;]] [[hr:2006]] [[io:2006]] [[id:2006]] [[ia:2006]] [[is:2006]] [[it:2006]] [[he:2006]] [[ka:2006]] [[kw:2006]] [[ku:2006]] [[la:2006]] [[lt:2006]] [[lb:2006]] [[li:2006]] [[hu:2006]] [[mi:2006]] [[ms:2006]] [[zh-min-nan:2006 nî]] [[na:2006]] [[nl:2006]] [[nds:2006]] [[ja:2006&#24180;]] [[no:2006]] [[nn:2006]] [[pl:2006]] [[pt:2006]] [[ro:2006]] [[ru:2006]] [[sm:2006]] [[sq:2006]] [[simple:2006]] [[sk:2006]] [[sl:2006]] [[sr:2006]] [[su:2006]] [[fi:2006]] [[sv:2006]] [[tt:2006]] [[vi:2006]] [[tr:2006]] [[uk:2006]] [[ur:2006&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:2006]] [[zh:2006&#24180;]] Template talk:జనవరి 2006 ఘటనల తేదీసూచి 6272 17527 2006-01-06T09:32:12Z Chaduvari 97 /* లింకులతో సమస్య */ ==లింకులతో సమస్య== మొత్తం అన్ని లింకులు 2005లో జరిగిన వాటిని సూచిస్తున్నాయి, 2006వ సంవత్సరంలో జరిగినవాటిని సూచించాలేమో. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 06:16, 6 జనవరి 2006 (UTC) :థాంక్సండీ, మార్చాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:32, 6 జనవరి 2006 (UTC) ఎయిడ్స్ 6273 17533 2006-01-06T11:17:51Z Mpradeep 50 + మరింత సమాచారం [[Image:Red_ribbon.png|right|thumbnail|ఎర్ర రిబ్బను - ఎయిడ్స్ వ్యాధిపైన సమరానికి చిహ్నము]] ఎయిడ్స్(AIDS) ఒక ప్రాణాంతకమయిన వ్యాధి. ఇది హెచ్ఐవి(HIV) అను వైరసు వలన వస్తుంది. AIDS అనేది '''A'''cquired '''I'''mmune '''D'''eficiency '''S'''yndrome(ఎక్యైర్డ్ ఇమ్యూన్ డెఫీసియన్సీ సిండ్రోం)కు పొడి నామము. అంటే రోగాలను తట్టుకునే శక్తి నశించటం అన్న మాట. హెచ్ఐవి వైరసు మనుషులలో ఇలా రోగనిరోధక శక్తిని తగ్గటానికి ప్రధాన కారణం. హెచ్ఐవిలో హెచ్ అనేది హ్యూమాన్‌ని సూచిస్తుంది, అంటే ఈ వైరసు మనుషులకు మాత్రమే సోకుతుంది. ==ప్రపంచంలో ఎంతమందికి ఎయిడ్స్ ఉంది?== [[Image:AIDS cases worldwide te.png|right|thumb|1979-1995 మధ్య కాలంలో నమోదయిన ఎయిడ్స్ కేసులు]] [[2004]]లోనే 30,00,000మంది ఎయిడ్స్ బారిన పడి చనిపోయారు, వీరిలో 5,00,000 మంది చిన్నారులే. ఇంకో 40,00,000 మందికి 2004లోనే ఎయిడ్స్ సోకి ఉంటుందని ఒక అంచనా. ఎయిడ్స్ భాదితులలో అత్యధికులు ఆఫ్రికా ఖండంవారే. వారి తరువాత స్థానంలో [[భారత దేశము|భారతదేశం]] ఉంది. మే 2005 నాటి లెక్కల ప్రకారం భారతదేశంలో 1,09,349 మందికి ఎయిడ్స్ ఉన్నట్లు నిధారణ అయింది, అందులో 31,982 మంది ఆడవారయితే, 37% మంది 30ఏళ్ళలోపు వారు. ఇవి కాక నమోదు కాని కేసులు ఎన్నో ఉంటాయి. అంతే కాదు భారత దేశంలో ఎయిడ్స్ వ్యాధి బారిన పడుతున్న వారి సంఖ్య [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]లోనే చాలా తొందరగా పెరుగుతుందని కేంద్ర ఎయిడ్స్ నియంత్రణ సంస్థ(NACO) చెబుతుంది. దేశంలో 10% మంది ఎయిడ్స్ వ్యాధిగ్రస్తులు ఆంద్రప్రదేశ్‌లోనే ఉన్నారు. ==ఎయిడ్స్ ఎక్కడ నుండి వచ్చింది?== శాస్త్రఙుల అంచనా ప్రకారం హెచ్ఐవి వైరసు సోకిన మొదటి వ్యక్తి ఆఫ్రికా ఖండంళోనే ఉండాలి. ఇది [[1915]], [[1941]]ల మధ్య జరిజి ఉండవచ్చని ఊహిస్తున్నారు. అప్పట్లో అక్కడ చింపాంజీలకు ఎస్ఐవి(SIV)సోకుతూ ఉండేది, ఇది హెచ్ఐవిగా రూపాంతరం చెంది మనుషులకు సోకటం ప్రారంభించింది అని చెబుతారు. కానీ అధికారిక లెక్కల ప్రకారం [[జూన్ 18]], [[1981]]న అమెరికాలో మొదటి ఎయిడ్స్ కేసు నమోదయింది. దీనిని మొదట గే సంభందమయిన(gay-related), వేరొక పురుషుని యెడల లైంగికంగా ఆకర్షింపబడే పురుషుడు, వ్యాధి అని అపోహ పడ్డారు. కాని వచ్చిన కేసులలో సగంపైగా ''గే'' కానివారు కావటం వలన అందరికీ వచ్చే జబ్బుగా నిర్ధారించారు. ==మనుషుల శరీరంలో ఎయిడ్స్ ఏం చేస్తుంది?== హెచ్ఐవి వైరసు మనుషులలో చేరిన వెంటనే, రోగనిరోదకతను దెబ్బతీస్తుంది. తద్వారా వ్యాధి గ్రస్తులు త్వరగా జలుబు తదితర [[అంటురోగము]]ల బారిన త్వరగా పడతారు. అంతే కాదు, [[క్యాన్సరు]] రాకుండా ఉండటానికి ఈ రోగనిరోధకత ఎంతో అవసరం. కాబట్టి ఎయిడ్స్ వ్యాధిగ్రస్తులు క్యాన్సరు బారిన పడే అవకాశాలు ఎక్కువ. ==హెచ్ఐవి మరియూ ఎయిడ్స్== హెచ్ఐవి వైరసు ఉన్న అందరికీ ఎయిడ్స్ ఉన్నట్లు కాదు. శరీరం లోపల హెచ్ఐవి వైరసూన్నా కూడా కొన్ని సంవత్సరాల పాటు ఆరోగ్యంగానే కనిపిస్తారు. వారికి ఎప్పిడయితే ఆరోగ్యం నశిస్తుందో అప్పుడు ఎయిడ్స్ వచ్చినట్లు లెక్క. ఒక వ్యక్తి శరీరంలో హెచ్ఐవి వైరసు ఉన్నట్లయితే అతనిని హెచ్ఐవి పాసిటీవ్ అని సంభోదిస్తారు. హెచ్ఐవి ఉన్న వారికి ఎయిడ్స్ వచ్చినట్లు ఎప్పుడు నిర్ధారిస్తారంటే: *రక్త పరీక్ష చేసినప్పుడు రోగనిరోదకత బాగా క్షీణించిందని తేలినప్పుడు. *ఎయిడ్స్ కలిగించిన రుగ్మత ===ఎయిడ్స్ కలిగించే రుగ్మతలు (AIDS defining illness)=== ఎయిడ్స్ కలిగించే రుగ్మతలు సాధారణంగా ఎవరికీ రావు. మనుషులకు ఉండే సహజసిద్దమయిన రోగనిరోధక శక్తి వాటిని అడ్డుకుంటాయి, కాబట్టి వారికి రావు. అందుకనే వీటికి ఎయిడ్స్ కలిగించే రుగ్మతలు అని పిలుస్తారు. ఎయిడ్స్ కలిగించే కొన్ని రుగ్మతలు కింద ఇవ్వబడినవి: *కపోసీస్ సర్కోమా(Kaposi's Sarkoma) - సాధారణంగా చర్మానికి వచ్చే క్యాన్సరు. *సిఎంవి రెటీనైటిస్(CMV Retinitis) - కంటి వెనుక భాగంలో సోకే ఒక వైరసు. *పిసిపి(PCP) - ఎయిడ్స్ వ్యాధిగ్రస్తులలో చాలా మందికి సోకే రోగము, ఇది ఊపిరితిత్తులకు సోకుతుంది. *టాక్సోప్లాస్మోసిస్(Taxoplasmosis) - ఈ రోగము మెదడుకు సోకుతుంది. *ఇన్వేసీవ్ సెర్‌వికళ్ క్యాన్సర్ (Invasive Cervical Cancer) - ఇది ఆడవారి గర్భకోశం కింద వ్యాపించే క్యాన్సరు. ===సిడి4(CD4) కణాల సంఖ్య=== మనుషుల రోగనిరోధకతకు రక్తంలో సిడి4 అనే రకం తెల్ల రక్త కణాలు ఎంతో దోహద పడతాయి. ఇవి రోగకారక జీవాలతో పోరాడి మనుషులను ఆరోగ్యంగా ఉంచుతాయి. అయితే హెచ్ఐవీ ఈ సిడి4 కణాలను చంపేస్తుంది. హెచ్ఐవి పెరుతున్నకొద్దీ ఈ సిడి4 కణాలు నశించటం ప్రారంబిస్తాయి. ఒక మైక్రోలీటరులో 200 కన్నా తక్కువ సిడి4 కణాలు ఉన్నట్లయితే అప్పుడు ఎయిడ్స్ ఉన్నట్లు ద్రువపరుస్తారు. ==ఎయిడ్స్ ఎలా వ్యాపిస్తుంది== *'''లైంగిక సంపర్కం వలన.''' ప్రపంచంలోని అత్యధికులు ఈ మార్గం ద్వారానే ఎయిడ్స్ బారిన పడుతున్నారు. *'''రక్తం ద్వారా.''' పచ్చబొట్లు పొడిపించుకోవటం వలన, వ్యాధి గ్రస్తుని రక్తదానం వలన కూడా ఎయిడ్స్ వ్యాపించ వచ్చు. పచ్చబొట్టు వళ్ళ ఎందుకంటే, వారు ఒకరికి ఉపయోగించిన సూదినే మళ్ళీ ఇంకొకరికి ఉపయోగిస్తారు, అయితే ఇలాంటి కోవాకే చెందిన క్షవరం, సుంతీ, ఇంజెక్షను మొదలగునవి చేయించుకునేటప్పుడు అప్రమత్తతో మెలగ వలెను. *'''తల్లి నుండి బిడ్డకు.''' తల్లి గర్భంలో పెరుగుతున్న బిడ్డకు ఆఖరి వారాలలో ఈ వ్యాది కోకే ప్రమాదం ఉంది. అప్పుడప్పుడూ చనుబాల వలన కూడా సంక్రమిస్తుంది. సరయిన చికిత్స తీసుకోనప్పుడు ఈ రకమయిన వ్యాప్తికి ఆస్కారం 20% అయితే, సిజేరియన్ చేసి బిడ్డను బయటకు తీసి సరయిన చికిత్స ఇవ్వగలిగితే అప్పుడు ఎయిడ్స్ వ్యాప్తిని ఒక్క శాతానికి తగ్గించవచ్చు. ==హెచ్ఐవి మరియు ఎయిడ్స్‌ల చికిత్స== ప్రస్తుతానికయితే ఎయిడ్స్‌ని పూర్తిగా నిర్మూలించటానికి ఎటువంటి మందు కానీ టీకా కానీ తయారు చేయలేదు. కానీ దాని తీవ్రతని తగ్గించటానికి మందులు ఉన్నాయి, అవి కొంచెం ఖరీదయినవే. కొన్ని హెచ్ఐవి వైరసులు కొన్ని మందులను తట్టుకోగలవు. అందుకని వాటి చికిత్సకు ఒకేసారి రెండు మూడు రకాల మందులను వాడుతూ ఉంటారు. అందుకనే వాటిని హెచ్ఐవి కాక్‌టెయిల్ అని పిలిస్తారు. అయితే హెచ్ఐవీ చాలా తొందరగా మందులను తట్టుకునే సామర్ధ్యం పెంచేసుకుంటున్నాయి. కొన్నయితే ఒకటి కంటే ఎక్కువ మందులను తట్టుకోగలుగుతున్నాయి. కాబట్టి శాస్త్రఙులు ఎప్పటికప్పుడు హెచ్ఐవితో పోరాడటానికి కొత్త కొత్త మందులను కనిపెడుతూనే ఉన్నారు. హెచ్ఐవి చెకిత్సకు సంబందించి ఐదు ముఖ్యమయిన మందులు: #D4T (stavudine) స్టావిడైన్ #3TC (Lamivudine) లామివుడైన్ #NVP (nevirapine) నెవిరపైన్ #AZT (zidovudine) జిడోవుడైన్ #EFZ (efavirenz) ఎఫావిరెంజ్ ఈ మందులు కేవలం ధనిక దేశాలలో మాత్రమే లభిస్తాయి, ఎందుకంటే వీటికయ్యే ఖర్చు చాలా ఎక్కువ. ఒక్కో వ్యక్తికి నెలకు $1000, అంటే సుమారు 50,000 రూపాయలు ఖర్చు పెటవలసి ఉంటుంది. అయితే ఈ మందును కనిపెట్టి తయారు చేసే కంపెనీలు వాటిని తక్కువ ధరకు పేద దేశాలలో అమ్మటానికి ముందుకు రావటం లేదు. ఆందుకు వారు చెప్పే కారణం, "అవి మరలా ఎక్కువ ధరకు ధనిక దేశాలకు తరలించబడి అక్కడ తమ వ్యాపారాన్ని దెబ్బతీస్తుందని". చాలా కంపెనీలు తమకు వచ్చే లాబాలలో కొంత భాగం మళ్ళీ పరిశోధనలపఈనే వెచ్చిస్తున్నాయి. ==ఎయిడ్స్‌ని ఇలా అరికడదాం== అయితే ఎయిడ్స్‌కి సరయిన, ఖరీదు కాని చికిత్స ఇప్పటి వరకూలేదు. అందుకని దానిని తెచ్చుకోకపోవటం ఎంతో ఉత్తమం. ఎయిడ్స్ రాకుండా దానిని అరికట్టటానికి చాలా మార్గములు ఉన్నాయి. ===సురక్షితమయిన శృంగారం=== తొడుగులను(condoms) ఉపయోగించండి. తొడుగులను ఉపయోగించటం వలన ఎయిడ్స్ వ్యాప్తి దాదాపు సున్నాగా ఉంటుంది. దాదాపుగా, యెందుకంటే అప్పుడప్పుడు కొంతమంది తొడుగును సరిగ్గా ఉపయోగించరు కాబట్టి. కాబట్టి సాధ్యమయినంత వరకూ తలియని వారితో సంపర్కించవద్దు. భారత దేశంలో ఇప్పుడు ప్రభుత్వం ఈ తెడుగులను ప్రజలకు విరివిగా అందుబాటులో ఉండాలని చాలా ప్రయత్నాలు చేస్తుంది. అంతేకాదు ఒక సారి వాడిన తొడుగులను ఎట్టిపరిస్తితుల్లోను రెండోసారి వాడరాదు. తొడుగులకు కూడా మురిగిపూవు తారీఖు ఉంటుంది, ఒక సారి పరిశీలించి తీసుకోండి. తొడుగులు మగవారికే కాదు ఆడవారికి కూడా లభ్యమవుతున్నాయి. ==ఎయిడ్స్ ఇలా వ్యాపించదు== ఈ క్రింది మార్గాలలో ఎయిడ్స్ వ్యాధి '''వ్యాపించదూ'': *దోమ కాటు వలన. *స్పర్శించటం వలన. *వ్యాధిగ్రస్తుని బట్టలు ధరించటం వలన. *ఒకే మరుగు దొడ్లను ఉపయోగించటం ద్వారా. ==బయటకు లింకులు== [http://www.avert.org/aidsindia.htm భారతదేశంలో ఎయిడ్స్ గురించిన సమాచారం] [[category:అంటు వ్యాధులు]] Image:AIDS cases worldwide te.png 6274 17535 2006-01-06T11:21:54Z Mpradeep 50 correcting link see [[:en:AIDS_cases_worldwide.png]] సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి 6275 26825 2006-06-10T22:11:59Z Srinivasa 246 /* బాహ్య లింకులు */ [[image:sirivennela.jpg|thumbnail|సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]] [[సిరివెన్నెల]]తో సినీరంగ ప్రవేశము చేసిన చెంబోలు సీతారామశాస్త్రి తెలుగు సినీ గీతరచయిత. [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాలోని [[అనకాపల్లి]] మండలములో 20-05-1955 వ తేదీన శ్రీ డా.సి.వి.యోగి, శ్రీమతి సుబ్బలక్ష్మి గార్లకు జన్మించారు. శాస్త్రి గారి విద్యాభ్యాసం పదవ తరగతి వరకు [[అనకాపల్లి]]లో జరిగింది. [[కాకినాడ]]లో ఇంటర్మీడియట్ పూర్తిచేసారు. [[ఆంధ్ర విశ్వకళా పరిషత్]] లో బి.ఎ పూర్తి చేసి ఎం.ఏ చేస్తుండగా [[సిరివెన్నెల]] సినిమాకు పాటలు రాసే అవకాశం వచ్చింది. ఆ సినిమా పేర్లలో 'సిరివెన్నెల' సీతారామశాస్త్రిగా ఆయన పేరు దర్శనమిచ్చింది. 'విధాత తలఁపున ప్రభవించినది...' అంటూ ఆయన రాసిన మొదటి పాటే తెలుగు సినీ ప్రేక్షకుల గుండెల్లో ఆయనకు స్థానం సంపాదించి పెట్టంది. ==పురస్కారాలు== [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వ [[నంది]] పురస్కారాలు, ఉత్తమ గేయ రచయితగా : * 1986 - [[సిరివెన్నెల]] - విధాత తలఁపున... * 1987 - [[శృతిలయలు]] - తెలవారదేమో ... * 1988 - [[స్వర్ణకమలం]] - అందెల రవమిది... * 1993 - [[గాయం]] - సురాజ్యమవలేని... * 1994 - [[శుభలగ్నం]] - చిలకా ఏ తోడులేక... * 1995 - [[శ్రీకారం]] - మనసు కాస్త కలత... * 1997 - [[సిందూరం]] - అర్ధ శతాబ్దపు... [[కళాసాగర్]] అవార్డులు 4 పర్యాయములు ఉత్తమ గేయ రచయితగా... <br> సౌతిండియా టెక్నీషియన్స్ అసోసియేషన్ వారి 1988వ సంవత్సరపు ఉత్తమ గేయ రచయిత పురస్కారం -[[రుద్రవీణ]] సినిమాకు.<br> [[మనస్విని]] సంస్థ ద్వారా [[ఆత్రేయ]] బంగారు కిరీటం.<br> <!--: (1986)--> == బాహ్య లింకులు == [http://www.manasirivennela.com మనసిరివెన్నెల]<br> [http://www.suryakumari.com/telugu/khajana/siri.html సీతారామశాస్త్రి గారితో పరిచయం] [[Category:తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు]] [[en:Sirivennela Sitaramasastri]] Category:సాఫ్టువేరు వ్రాయు భాషలు 6276 17557 2006-01-06T15:30:33Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[Category:కంప్యూటరు]] Category:కృష్ణా జిల్లా మండలాలు 6277 25102 2006-04-26T08:02:38Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:కృష్ణా జిల్లా 6279 17583 2006-01-06T16:21:51Z Chaduvari 97 వర్గ సవరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:గుంటూరు జిల్లా 6280 17582 2006-01-06T16:20:35Z Chaduvari 97 వర్గ సవరణ [[category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:కడప జిల్లా 6281 17586 2006-01-06T16:23:29Z Chaduvari 97 వర్గ సవరణ [[category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:కర్నూలు జిల్లా 6282 17584 2006-01-06T16:22:46Z Chaduvari 97 వర్గ సవరణ [[category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:కంప్యూటరు పత్రికలు 6283 17570 2006-01-06T15:56:35Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[category:కంప్యూటరు]] Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా 6284 17587 2006-01-06T16:24:09Z Chaduvari 97 [[category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:తెలుగు భాష 6285 17572 2006-01-06T15:59:18Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[category:తెలుగు]] Category:తెలుగు సాహిత్యం 6286 17573 2006-01-06T15:59:44Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[category:తెలుగు]] Category:నల్గొండ జిల్లా 6287 17588 2006-01-06T16:24:37Z Chaduvari 97 వర్గ సవరణ [[category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:కృష్ణా నది 6288 17576 2006-01-06T16:06:34Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నదులు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సరస్సులు 6289 17580 2006-01-06T16:12:04Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category:భారత దేశ విద్యా వ్యవస్థ - చరిత్ర 6290 17589 2006-01-06T16:25:10Z Mpradeep 50 [[category:భారత దేశము]] Category:భారతదేశ కోటలు 6291 17590 2006-01-06T16:29:03Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[category:భారత దేశము]] Talk:బీహార్ శాసనసభ ఎన్నికలు నవంబర్ 2005 6292 17591 2006-01-06T16:30:40Z Mpradeep 50 ఈ పేజీ ఇక ఏ మాత్రం ప్రస్తుత సంఘటనల కింద రాదు కాబట్టి మూసను తొలగిస్తున్నాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 16:30, 6 జనవరి 2006 (UTC) Category:భారతదేశ దీవులు 6293 17593 2006-01-06T16:32:31Z Mpradeep 50 {{cr category}} [[category:భారత దేశము]] Category:ఎన్నికలు 6294 17596 2006-01-06T16:41:27Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] Category:భారతీయ నృత్యరీతులు 6295 17603 2006-01-06T16:52:50Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[Category:భారత దేశము]] [[Category:సంస్కృతి]] Category:హిందూ సాంప్రదాయాలు 6296 17604 2006-01-06T16:53:49Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[Category:సంస్కృతి]] Category:దక్షిణ భారతదేశం 6297 17605 2006-01-06T16:54:19Z Chaduvari 97 [[Category:భారత దేశము]] Category:భారత దేశంలో తీవ్రవాదుల దాడులు 6298 17607 2006-01-06T17:02:29Z Chaduvari 97 కొత్త వర్గం [[Category:తీవ్రవాదం]] User talk:Vikra007 6299 17610 2006-01-06T17:10:19Z Chaduvari 97 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:10, 6 జనవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Ahoerstemeier 6300 17611 2006-01-06T17:11:57Z Chaduvari 97 స్వాగతం If you do not understand what is written below... 'tis a Welcome message. <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. ఆ తరువాత కూడా మీకు ప్రశ్నలు ఉంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:11, 6 జనవరి 2006 (UTC) </div> Category:రచ్చబండ 6301 17612 2006-01-06T17:15:58Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[Category:వికీపీడియా సమాజం]] Category:వికీపీడియనులు 6302 17614 2006-01-06T17:21:01Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:వికీపీడియా సమాజం]] కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు 6303 17695 2006-01-08T13:30:29Z Chaduvari 97 {{మొలక}} తెలుగులో మొట్టమొదటి విజ్ఞాన సర్వస్వ నిర్మాత, విజ్ఞాన చంద్రికా మండలి స్థాపకుడు '''కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు'''. [[1877]] లో [[కృష్ణా జిల్లా]] [[పెనుగంచిప్రోలు]]లో లక్ష్మణరావు జన్మించాడు. ప్రముఖ రచయిత్రి [[బండారు అచ్చమాంబ]] ఆయనకు అక్క. ప్రాథమిక విద్యను [[భువనగిరి]]లో పూర్తిచేసి, [[నాగపూరు]]లో బి.ఎ. చదివాడు. లక్ష్మణరావు బాల్యము, యవ్వనము మహారాష్ట్రలో గడిచాయి. అక్కా,బావల వద్ద నాగపూరు లో ఉంటూ మరాఠీ భాషను నేర్చుకున్నాడు. మరాఠీ భాషలో వ్యాసాలు, పద్యాలు రాసాడు. మౌరోపంత్ అనే కవి రచించిన కర్ణపర్వాన్ని ఆయన పరిష్కరించాడు. [[Category:తెలుగు కవులు]] బలపనూరు 6306 17639 2006-01-07T02:55:30Z Chaduvari 97 {{మొలక}} కర్నూలు జిల్లా [[పాణ్యం]] కు సమీపం లోని ఒక గ్రామం, '''బలపనూరు'''. [[Category:కర్నూలు జిల్లా గ్రామాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 7 6307 17637 2006-01-07T02:38:28Z Chaduvari 97 [[1935]]: భారత జాతీయ సైన్సు అకాడమీని కలకత్తాలో నెలకొల్పారు. Talk:బలపనూరు 6308 17638 2006-01-07T02:52:57Z Chaduvari 97 70.226.97.38 నుండి '''బలపనూరు''' గురించి రాసిన సభ్యునికి... మీరెలాగూ వ్యాసం పేరును తెలుగులో రాసారు కనుక వ్యాసం లోని విషయం కూడా తెలుగులోనే రాయండి. ప్రస్తుతానికి మీరు రాసిన ఒక్క వాక్యాన్ని నేను అనువాదం చేస్తున్నాను. అలాగే, వికీపీడియాలో సభ్యునిగా చేరండి. మీపేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:52, 7 జనవరి 2006 (UTC) Category:కర్నూలు జిల్లా గ్రామాలు 6309 17640 2006-01-07T02:57:14Z Chaduvari 97 [[Category:కర్నూలు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] రాజాపేట 6310 18908 2006-01-21T08:35:04Z Mpradeep 50 వికీకరణ {{మండలం|name=రాజాపేట||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజాపేట|villages=19|area=|population=40.61|pop_male=20.72|pop_female=19.88|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.64|lit_male=74.41|lit_female=46.29}} '''రాజాపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[సింగారం]] #[[జాల]] #[[కుర్రారం]] #[[బూరుగుపల్లి]] #[[బొందుగుల]] #[[పారుపల్లి]] #[[పాముకుంట]] #[[నర్సాపూర్]] #[[రేణికుంట]] #[[రాజాపేట]] #[[నేంలా]] #[[బసంతపూర్]] #[[కాలపల్లి]] #[[బేగంపేట]] #[[చల్లూరు]] #[[రఘునాథపురం]] #[[దూదివెంకటాపురం]] #[[సోమారం]] #[[లక్ష్మక్కపల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] భువనగిరి 6311 18925 2006-01-21T09:38:08Z Mpradeep 50 వికీకరణ {{మండలం|name=భువనగిరి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భువనగిరి|villages=27|area=|population=99.71|pop_male=50.93|pop_female=48.78|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.26|lit_male=79.94|lit_female=56.08}} '''భువనగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[Image:Bhuvanagiri kOTa.jpg|350px]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[తాజ్‌పూర్‌]] #[[హన్మాపూర్]] #[[వడపర్తి]] #[[తిమ్మాపూర్]] #[[బస్వాపూర్]] #[[రాయగిరి]] #[[కేసారం]] #[[కూనూరు]] #[[చందుపట్ల]] #[[చీమలకొండూరు]] #[[ముత్యాలపల్లి]] #[[వీరవల్లి]] #[[బండసోమారం]] #[[గౌసునగర్]] #[[యర్రంబల్లె]] #[[తుక్కాపూర్]] #[[రామచంద్రాపూర్]] #[[పెంచికలపహాడ్]] #[[అనంతారం, భువనగిరి|అనంతారం]] #[[పగిడిపల్లి]] #[[బొమ్మాయిపల్లి]] #[[అనాజిపూర్]] #[[నందనం]] #[[సూరేపల్లి]] #[[బొల్లేపల్లి]] #[[నాగిరెడ్డిపల్లి]] #[[భువనగిరి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] ఆలేరు 6312 18910 2006-01-21T08:46:34Z Mpradeep 50 వికీకరణ {{మండలం|name=ఆలేరు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆలేరు|villages=14|area=|population=50.24|pop_male=25.18|pop_female=25.05|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.52|lit_male=76.86|lit_female=52.22}} '''ఆలేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[కొలనుపాక]] #[[శ్రీనివాసపురం]] #[[పటేల్‌గూడా]] #[[టంగుటూరు, ఆలేరు|టంగుటూరు]] #[[షరాజ్‌పేట]] #[[ఆలేరు]] #[[బహదూర్‌పేట]] #[[మంతపురి]] #[[దిలావర్‌పూర్‌]] #[[ఇక్కుర్తి]] #[[కొల్లూరు, ఆలేరు|కొల్లూరు]] #[[మాటూరు, ఆలేరు|మాటూరు]] #[[అమ్మనబోలు, ఆలేరు|అమ్మనబోలు]] #[[గోలంకొండ]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] పోచంపల్లి 6313 18928 2006-01-21T09:48:18Z Mpradeep 50 వికీకరణ {{మండలం|name=పోచంపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పోచంపల్లి|villages=23|area=|population=44.37|pop_male=22.70|pop_female=21.67|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.8|lit_male=73.33|lit_female=45.61}} '''పోచంపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[పిళ్ళాయిపల్లి]] #[[ఆలీనగర్‌]] #[[జూలూరు]] #[[ఖప్రాయిపల్లి]] #[[పెద్దరావులపల్లి]] #[[ఇంద్రియాల]] #[[రామలింగంపల్లి]] #[[గౌసుకొండ]] #[[అబ్దుల్లానగర్‌]] #[[ముక్తాపూర్‌]] #[[జగత్తుపల్లి]] #[[దేశ్‌ముఖి]] #[[పోచంపల్లి]] #[[రేవన్‌పల్లి]] #[[దంతూరు]] #[[వంకమామిడి]] #[[ధర్మారెడ్డిపల్లి]] #[[కనుముక్కల]] #[[భీమన్‌పల్లి]] #[[జలాల్‌పూర్‌]] #[[మెహర్‌నగర్‌]] #[[హైదర్‌పూర్‌]] #[[జిబ్లక్‌పల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] బీబీనగర్ (నల్గొండ జిల్లా) 6314 20087 2006-02-19T06:31:26Z Chaduvari 97 బీబీనగర్, బీబీనగర్ (నల్గొండ జిల్లా) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=బీబీనగర్||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బీబీనగర్|villages=25|area=|population=45.99|pop_male=23.52|pop_female=22.46|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.03|lit_male=76.74|lit_female=52.80}} '''బీబీనగర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[రాయారావుపేట]] #[[జమీలాపేట]] #[[జియాపల్లి]] #[[మహదేవపూర్]] #[[కొండమడుగు]] #[[జైన్‌పల్లి]] #[[గూడూరు, బీబీనగర్|గూడూరు]] #[[బీబీనగర్]] #[[రంగాపూర్]] #[[బాగ్‌దయారా]] #[[నెమరుగోముల]] #[[పడమటిసోమారం]] #[[వెంకిర్యాల]] #[[అనంతారం, బీబీనగర్|అనంతారం]] #[[రుద్రవెల్లి]] #[[రాఘవాపూర్]] #[[రహీంఖాన్‌గూడా]] #[[బ్రాహ్మణపల్లి]] #[[అన్నంపట్ల]] #[[మక్దూంపల్లి]] #[[చినరావలపల్లి]] #[[రావిపహాడ్]] #[[గుర్రాలదండి]] #[[జాంపల్లి]] #[[మాదారం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] అనంతారం 6315 19774 2006-02-11T17:56:56Z Chaduvari 97 పెన్‌పహాడ్ అనంతారం చేర్పు '''అనంతారం''' పేరిట ఒకటి కంటే ఎక్కువ గ్రామాలున్నాయి కనుక ఈ అయోమయనివృత్తి పేజీ అవసరమైంది. *[[అనంతారం, బీబీనగర్]]: అనంతారం, [[బీబీనగర్]] మండలం, [[నల్గొండ|నల్గొండ జిల్లా]]. *[[అనంతారం, భువనగిరి]]: అనంతారం, [[భువనగిరి]] మండలం, నల్గొండ జిల్లా. *[[అనంతారం, గుండాల]]: అనంతారం, [[గుండాల]] మండలం, నల్గొండ జిల్లా. *[[అనంతారం, తిరుమలగిరి]]: అనంతారం, [[తిరుమలగిరి]] మండలం, నల్గొండ జిల్లా. *[[అనంతారం (పెన్‌పహాడ్‌)]]: అనంతారం, [[పెన్‌పహాడ్‌]] మండలం, నల్గొండ జిల్లా. {{అయోమయ నివృత్తి}} రామన్నపేట 6316 18930 2006-01-21T09:53:34Z Mpradeep 50 వికీకరణ {{మండలం|name=రామన్నపేట||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామన్నపేట|villages=21|area=|population=52.32|pop_male=26.29|pop_female=26.03|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.39|lit_male=74.49|lit_female=48.26}} '''రామన్నపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[తుమ్మలగూడా]] #[[ఎల్లంకి]] #[[సిరిపురం]] #[[బోగారం]] #[[నిధానపల్లి]] #[[శోభనాద్రిపురం]] #[[లక్ష్మాపురం]] #[[నీర్నేముల]] #[[రామన్నపేట]] #[[జానంపల్లి]] #[[దుబ్బాక]] #[[మునిపాన్పుల]] #[[పల్లివాడ]] #[[ఇస్కిల్ల]] #[[ఉత్తటూరు]] #[[కక్కిరేణి]] #[[యన్నారం]] #[[బాచుప్పల]] #[[సూరారం]] #[[బి.తుర్కపల్లి]] #[[కుంకుడుపాముల]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] వలిగొండ 6317 18923 2006-01-21T09:32:48Z Mpradeep 50 వికీకరణ {{మండలం|name=వలిగొండ||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వలిగొండ|villages=27|area=|population=53.01|pop_male=26.69|pop_female=26.31|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.52|lit_male=71.24|lit_female=45.68}} '''వలిగొండ''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలోని [[నల్గొండ]] జిల్లాలోని ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[టేకులసోమారం]] #[[పహిల్వాన్‌పూర్‌]] #[[కంచన్‌పల్లి]] #[[పులుగిళ్ళ]] #[[మొగిలిపాక]] #[[మునగాల]] #[[ముద్దాపూర్‌]] #[[అర్రూరు]] #[[మల్లేపల్లి]] #[[శుంకిశాల]] #[[రెడ్ల రేపాక]] #[[పొద్దటూరు]] #[[సంగం, వలిగొండ|సంగం]] #[[వెంకటపల్లి]] #[[గోకారం]] #[[గొల్నేపల్లి]] #[[నెమిలికాలవ]] #[[వలిగొండ]] #[[నాగారం]] #[[వెల్వర్తి]] #[[లోతుకుంట]] #[[గురునాథపల్లి]] #[[గంగాపూర్‌]] #[[వెంకటాపూర్‌]] #[[చిత్తాపూర్‌]] #[[గోపరాజుపల్లి]] #[[వేమలకొండ]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] సంగం 6318 26000 2006-05-28T16:35:29Z Chaduvari 97 సంగం పేరుతో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందున ఈ పేజీ అవసరం అయింది. #[[సంగం, వలిగొండ]] - సంగం [[నల్గొండ]] జిల్లా, [[వలిగొండ]] మండలం లోని గ్రామం #[[సంగం, తుంగతుర్తి]] - సంగం [[నల్గొండ]] జిల్లా, [[తుంగతుర్తి]] మండలం లోని గ్రామం #[[సంగం, నెల్లూరు జిల్లా]] - సంగం, [[నెల్లూరు]] జిల్లా మండలం #[[సంగం (కేశంపేట)]] - సంగం [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లా, [[కేశంపేట]] మండలం లోని గ్రామం #[[సంగం (మల్లాపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మాల్లాపూర్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} చౌటుప్పల్ 6319 18929 2006-01-21T09:51:12Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=చౌటుప్పల్||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చౌటుప్పల్|villages=17|area=|population=65.82|pop_male=33.83|pop_female=31.99|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.29|lit_male=75.75|lit_female=50.13}} '''చౌటుప్పల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[తూప్రాన్‌పేట్‌]] #[[మల్కాపూర్‌]] #[[అల్లాపూర్‌]] #[[పీపల్‌పహాడ్‌]] #[[దేవలమ్మనాగారం]] #[[ఖైరత్‌పూర్‌]] #[[ఎల్లగిరి]] #[[లక్కారం]] #[[చిన్నకొండూరు]] #[[నేలపట్ల]] #[[జైకేసారం]] #[[స్వాములవారిలింగోటం]] #[[తాళ్ళసింగారం]] #[[తంగడపల్లి]] #[[లింగోజీగూడా]] #[[పంతంగి]] #[[చౌటుప్పల్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] కాశి నాయన 6320 17678 2006-01-07T17:23:29Z Trivikram 237 కడప జిల్లాలో ఒక అవధూత పేరు మీద కొత్తగా ఏర్పరచిన మండలం. Wikipedia:వికీమీడియా విశేషాలు 6321 17882 2006-01-12T02:17:54Z Chaduvari 97 '''[http://meta.wikimedia.org/wiki/Main_Page వికీమీడియా ఫౌండేషన్]''' అనేది ఒక లాభాపేక్ష లేని అంతర్జాతీయ సంస్థ. వివిధ భాషల్లో విజ్ఞానాన్ని ఉచితంగా అందించాలనే ఆశయానికి అంకితమైన సంస్థ ఇది. ప్రజల విరాళాలపై ఆధారపడి పనిచేస్తూ తన లక్ష్య సాధనకై పనిచేస్తోంది. విజ్ఞాన విషయాలను తయారుచేసే క్రమంలో, వికీమీడియా వివిధ ప్రాజెక్టులను నిర్వహిస్తోంది. విజ్ఞన సర్వస్వానికై వికీపీడియా ఉన్నట్లే, ఇతర విషయాలకై కింది ప్రాజెక్టులను కూడా నిర్వహిస్తోంది. *విక్షనరీ *వికీబుక్స్ *వికీకోట్ *వికీన్యూస్ *వికీసోర్స్ *వికీకామన్స్ మొదలైనవి. ఈ ప్రాజెక్టులలో వివిధ భాషలలో ఎడిషన్లున్నాయి. తెలుగులో వికీపీడియాతో పాటు, [http://te.wiktionary.org విక్షనరీ], [http://te.wikibooks.org వికీబుక్స్], [http://te.wikiquote.org/wiki/Main_Page వికీకోట్] కూడా ఉన్నాయి. అయితే వీటిలో పెద్దగా పని జరగడం లేదు. వికీబుక్స్‌లో మాత్రం కొందరు సభ్యులు చురుగ్గా పనిచేస్తున్నారు. వివిధ భాషల్లోని వివిధ వికీప్రాజెక్టులు చూస్తూ ఉంటే కొత్త విషయాలు తెలుస్తాయనే ఉద్దేశ్యమే ఈ పేజీకి ప్రేరణ. ఇక్కడ ఆయా ప్రాజెక్టులలోని ఆసక్తికరమైన లింకుల జాబితాను కూర్చుదాము. ==వికీమీడియా లింకులు== *[http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias వికీపీడియాల జాబితా] *[http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/Sitemap.htm అన్ని వికీపీడియాల గణాంకాలు.., వివరంగా] ==వికీపీడియా లింకులు== *[http://kohl.wikimedia.org/~kate/cgi-bin/count_edits.cgi మీరిప్పటి వరకు వికీపీడియాలో ఎన్ని రచనలు చేసారో ఇక్కడ చూడండి] *[http://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0 భాష విషయమై మనకున్న కష్టాల్లాంటివి హిందీ వాళ్ళకూ ఉన్నాయి పాపం] ==ఇతర వికీ ప్రాజెక్టుల లింకులు== ==ఇంకా చూడండి== [[Wikipedia:వికీపీడియా ఘటనలు]] [[Category:వికీపీడియా సమాజం]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 8 6322 17691 2006-01-08T12:41:05Z Chaduvari 97 *[[1942]]: ప్రసిద్ధ భౌతిక శాస్త్రవేత్త, [[స్టీఫెన్ హాకింగ్|స్టీఫెన్ విలియం హాకింగ్]] జన్మించాడు *[[1995]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా [[పసర్లపూడి]] వద్ద [[ONGC]] కి చెందిన రిగ్గులో బ్లో ఔట్ జరిగింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 9 6323 17692 2006-01-08T12:46:05Z Chaduvari 97 *ప్రవాస భారతీయుల దినోత్సవం. [[1915]] లో [[మహాత్మా గాంధీ]] [[దక్షిణాఫ్రికా]] నుండి [[భారత్‌]]కు తిరిగివచ్చిన ఈ తేదీని, [[2003]] నుండి ప్రభుత్వం అలా జరుపుతున్నది. *ప్రపంచ నవ్వుల దినోత్సవం *[[1982]]: భారత శాస్త్రవేత్తల బృందం మొదటిసారి [[అంటార్కిటికా]] ను చేరింది. Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీతలు 6324 17700 2006-01-08T14:19:59Z Chaduvari 97 [[Category:పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు]] Category:పురస్కార గ్రహీతలు 6325 17701 2006-01-08T14:20:36Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:పురస్కారాలు]] Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు 6326 17702 2006-01-08T14:21:18Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:పురస్కారాలు]] Category:పద్మభూషణ పురస్కార గ్రహీతలు 6327 17705 2006-01-08T14:26:12Z Chaduvari 97 +వర్గాలు [[Category:పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:పద్మ పురస్కారాలు]] Category:పద్మ పురస్కారాలు 6328 17706 2006-01-08T14:26:44Z Chaduvari 97 [[Category:పురస్కారాలు]] User:Gangleri/tests 6330 20689 2006-03-02T17:46:03Z Gangleri 213 /* links */ +or: [[yi:באַניצער:Gangleri/tests]] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=purge}} ↺] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} rev-ID : {{REVISIONID}}]<br /> [{{SERVER}}{{localurl:special:Prefixindex|from=Gangleri&namespace=2}} special:Prefixindex|from=Gangleri&namespace=2] <br clear="all" /> __TOC__ == links == <div dir="ltr"> * '''LTR:''' [[<!-- w: -->:bh:user:Gangleri/tests|w:bh:]], [[<!-- w: -->:bn:user:Gangleri/tests|w:bn:]], [[<!-- w: -->:gu:user:Gangleri/tests|w:gu:]], [[<!-- w: -->:hi:user:Gangleri/tests|w:hi:]], [[<!-- w: -->:kn:user:Gangleri/tests|w:kn:]], [[<!-- w: -->:ml:user:Gangleri/tests|w:ml:]], [[<!-- w: -->:mr:user:Gangleri/tests|w:mr:]], [[<!-- w: -->:ne:user:Gangleri/tests|w:ne:]], [[<!-- w: -->:or:user:Gangleri/tests|w:or:]], [[<!-- w: -->:pa:user:Gangleri/tests|w:pa:]], [[<!-- w: -->:sa:user:Gangleri/tests|w:sa:]], [[<!-- w: -->:ta:user:Gangleri/tests|w:ta:]], [[<!-- w: -->:te:user:Gangleri/tests|w:te:]] * '''RTL:''' [[<!-- w: -->:ks:user:Gangleri/tests|w:ks:]], [[<!-- w: -->:yi:user:Gangleri/tests|w:yi:]] ([[wikt:yi:user:Gangleri/tests|wikt:yi:]]) * [[user:Gangleri/tests/bugzilla.mozilla.org]] * [[user:Gangleri/tests/rendering]] </div> గాంధీజీ 6331 17724 2006-01-09T03:01:41Z Chaduvari 97 దారిమార్పు పేజీ #REDIRECT [[మహాత్మా గాంధీ]] మద్రాసు 6332 17725 2006-01-09T03:03:31Z Chaduvari 97 దారిమార్పు #REDIRECT [[చెన్నై]] Template:విశేషవ్యాసం 6333 23495 2006-04-20T18:07:46Z Mpradeep 50 కాంస్య తారను చేర్చాను <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:10px;" class="metadata" id="featured-star"><div style="position: relative; width: 14px; height: 14px; overflow: hidden"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3">[[Wikipedia:విశేష వ్యాసాలు|<span title="ఇది ఒక విశేష వ్యాసము. మరింత సమాచారం కోసం ఇక్కడ నొక్కండి.">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>]]</div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2">[[Image:LinkFA-star.png|14px|ఇది ఒక విశేష వ్యాసము. మరింత సమాచారం కోసం ఇక్కడ నొక్కండి.]]</div> </div> </div> {|Align = center {{Prettytable}} |- | |- | |- |{{Highlight2}}|ఈ వ్యాసం {{{1}}} వ తేదీన విశేషవ్యాసంగా ప్రదర్శించబడింది. |- | |- | |- |} <includeonly>[[Category:విశేషవ్యాసం]]</includeonly> <noinclude> ఈ మూస ఒక చిన్న కాంస్య తారను ([[Image:LinkFA-star.png|width=14px|height=14px]]) వ్యాసానికి కుడివైపు పై మూలలో ఉంచుతుంది. అలా ఉంచటం వలన ఆ వ్యాసం [[Wikipedia:విశేష వ్యాసాలు|విశేష వ్యాసం]]గా పరిగనిస్తారు. ఈ మూసను వ్యాసంలో క్రింది భాగంలో అంటే వర్గాలు మరియు ఇతర వికీపీడియాలకు లింకులకు పైన ఉంచవలెను. [[nl:Sjabloon:Etalage]] [[en:Template:Featured article]] [[es:Plantilla:Artículo destacado]] [[no:Mal:Anbefalt]] [[th:Template:บทความคัดสรร]] [[vi:Tiêu bản:Sao chọn lọc]] </noinclude> Category:విశేషవ్యాసం 6334 17733 2006-01-09T03:30:48Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:వికీపీడియా]] Category:రఘుపతి వెంకయ్య పురస్కార గ్రహీతలు 6335 17739 2006-01-09T04:59:29Z Chaduvari 97 [[Category:పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:రఘుపతి వెంకయ్య అవార్డు]] Category:రఘుపతి వెంకయ్య అవార్డు 6336 17740 2006-01-09T04:59:57Z Chaduvari 97 [[Category:పురస్కారాలు]] వెంకటాపురం 6337 17751 2006-01-09T05:44:18Z Chaduvari 97 వెంకటాపురం పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. *[[వెంకటాపురం(నిడమర్రు)|పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా నిడమర్రు మండలంలోని గ్రామం]] *[[వెంకటాపురం(ఖమ్మం)|ఖమ్మం జిల్లా మండలం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} వేంకటాపురం 6338 17750 2006-01-09T05:43:02Z Chaduvari 97 వేంకటాపురం, వెంకటాపురం(ఖమ్మం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి #REDIRECT [[వెంకటాపురం(ఖమ్మం)]] Category:నక్సల్బరీ ఉద్యమం 6339 17755 2006-01-09T06:36:43Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:విప్లవోద్యమాలు]] Category:విప్లవోద్యమాలు 6340 17756 2006-01-09T06:40:34Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:రాజకీయ ఉద్యమాలు]] Category:రాజకీయ ఉద్యమాలు 6341 17757 2006-01-09T06:40:56Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:రాజకీయం]] Category:1918 జననాలు 6342 17759 2006-01-09T06:43:50Z Chaduvari 97 +vargaalu [[Category:1918|జననాలు]] Category:1972 మరణాలు 6343 17760 2006-01-09T06:44:03Z Chaduvari 97 +vargaalu [[Category:1972|మరణాలు]] Category:1918 6344 17761 2006-01-09T06:44:43Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1910లు]] Category:విప్లవోద్యమ నాయకులు 6345 17762 2006-01-09T06:49:50Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:ఉద్యమకారులు]] Category:ఉద్యమకారులు 6346 17763 2006-01-09T06:50:21Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:ప్రజలు]] పాలమూరు 6347 17775 2006-01-09T09:04:58Z Chaduvari 97 daarimaarpu #REDIRECT [[మహబూబ్ నగర్]] Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు 6348 17778 2006-01-09T09:32:51Z Chaduvari 97 +vargaalu [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా|మండలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా 6349 17779 2006-01-09T09:34:07Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు 6350 17780 2006-01-09T09:34:53Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|మండలాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ సంస్థానాలు 6351 17782 2006-01-09T09:36:59Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్|సంస్థానాలు]] అచ్చంపేట 6352 17784 2006-01-09T09:40:13Z Chaduvari 97 అచ్చంపేట, అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి #REDIRECT [[అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా)]] Talk:అచ్చంపేట 6353 17786 2006-01-09T09:40:13Z Chaduvari 97 Talk:అచ్చంపేట, Talk:అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి #REDIRECT [[Talk:అచ్చంపేట(గుంటూరు జిల్లా)]] లింగాల 6354 26023 2006-05-28T17:22:53Z Chaduvari 97 '''లింగాల''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. #[[లింగాల (కడప జిల్లా)|లింగాల, కడప జిల్లా మండల కేంద్రం]] #[[లింగాల (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|లింగాల, మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండల కేంద్రం]] #[[లింగాల (ఖమ్మం ,కల్లూరు)|లింగాల, ఖమ్మం జిల్లా, కల్లూరు మండలము నందలి ఓ గ్రామము ]] #[[లింగాల (పెన్‌పహాడ్‌)|నల్గొండ జిల్లా పెన్‌పహాడ్‌ మండలంలోని ఒక గ్రామం]] #[[లింగాల (వేమన్‌పల్లి మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా వేమన్‌పల్లి మండలం లోని గ్రామం]] #[[లింగాల (కమాన్‌పూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కమాన్‌పూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} Template:భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల రాజధానులు 6355 17801 2006-01-09T11:42:19Z Chaduvari 97 kotta mUsa <br clear="all" /> {| align="center" width="95%" style="border:1px solid #ccf;" |- ! bgcolor="#c0c0f0" align="center" | భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల రాజధానులు |- | align="center" | <small> [[అగర్తలా]] &bull; [[ఇటానగర్]] &bull; [[ఇంఫాల్]] &bull; [[ఐజాల్]] &bull; [[కావరత్తి]] &bull; [[కొహిమా]] &bull; [[కోల్‌కతా]] &bull; [[గాంధీనగర్]] &bull; [[గాంగ్‌టక్]] &bull; [[చండీగఢ్]] &bull; [[చెన్నై]] &bull; [[జైపూర్]] &bull; [[డామన్ డయ్యు]] &bull; [[డెహ్రాడూన్]] &bull; [[ఢిల్లీ]] &bull; [[తిరువనంతపురం]] &bull; [[దిస్పూర్]] &bull; [[పనాజి]] &bull; [[పాట్నా]] &bull; [[పాండిచ్చేరి(నగరం)|పాండిచ్చేరి]] &bull; [[పోర్ట్‌బ్లెయిర్]] &bull; [[భుబనేశ్వర్]] &bull; [[బెంగుళూరు]] &bull; [[భోపాల్]] &bull; [[ముంబై]] &bull; [[రాయిపూర్]] &bull; [[రాంచీ]] &bull; [[లక్నో]] &bull; [[శ్రీనగర్]] &bull; [[షిల్లాంగ్]] &bull; [[సిమ్లా]] &bull; [[సిల్వాస్సా]] &bull; [[హైదరాబాదు]] <br /> </small> |} Category:భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల రాజధానులు 6356 17806 2006-01-09T12:04:07Z Chaduvari 97 [[Category:భారత దేశము]] లింగాల (ఖమ్మం ,కల్లూరు) 6357 22211 2006-04-13T04:57:17Z వైఙాసత్య 58 '''లింగాల''' [[ఖమ్మం జిల్లా]] నందలి [[కల్లూరు,ఖమ్మం | కల్లూరు మండలము ]]లోని ఓ గ్రామము. ఇప్పుడు అందరూ లింగాల అనే పిలుస్తున్నప్పటికినీ ఈ గ్రామము అసలు పేరు నేతి లింగాల. ఇది [[కల్లూరు]] నుండి [[తిరువూరు]] దారిలో నాలుగు కిలోమీటర్ల తరువాత వస్తుంది. [[నాగార్జునసాగర్]] కాలువ వచ్చిన తరువాత పాడిపంటలు పొంగి పొరలిన రోజుల్లో, ఇప్పటిలాగా ఇన్ని పాల డయరీలూ, ఇన్ని పాల వ్యాపార క్యానులు లేని కారణంగా ఇక్కడి వారు నెయ్యి తీసి ఆ నెయ్యిని అమ్మేవారు, అందుకనే ఈ గ్రామాన్ని నేతి లింగాల అని పిలుస్తారు. కానీ ఇప్పుడు మాత్రము పాలనే వివిధ డయరీలకు అమ్ముతున్నారు. [[Category:ఖమ్మం జిల్లా గ్రామాలు]] కదిరి 6358 23344 2006-04-20T05:30:32Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=కదిరి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కదిరి|villages=16|area=|population=108.222|pop_male=54.943|pop_female=53.279|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.29|lit_male=71.88|lit_female=46.26}} '''కదిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాలోని ఒక ముఖ్య పట్టణము మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. కదిరి తాలూకా ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని అతి పెద్ద తాలూకా. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పట్నం]] * [[కాలసముద్రం]] * [[చిప్పలమడుగు]] * [[యెర్రదొడ్డి]] * [[కదిరికుంట్లపల్లె]] * [[ఆలంపూర్, కదిరి|ఆలంపూర్]] * [[పందులకుంట]] * [[చలమకుంటపల్లె]] * [[కదిరి (గ్రామీణ)]] * [[కొండమనాయనిపాలెం]] * [[ముత్యాలచెరువు]] * [[యెగువపల్లె]] * [[కదిరి బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[బత్తలపల్లె, కదిరి|బత్తలపల్లె]] * [[కౌలెపల్లె]] * [[మొతుకపల్లె]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కదిరి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 10 6359 17815 2006-01-09T17:48:26Z Chaduvari 97 *[[1966]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]], [[లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి]] మరణించాడు. Template:Wikivar 6360 20617 2006-02-28T17:08:49Z Gangleri 213 from [[en:template:wikivar]] <center><font id="top" /><span dir="ltr" ><span class="plainlinks">[{{SERVER}}{{localurl:template:wikivar|action=purge}} purge] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} rev-ID : {{REVISIONID}}] &nbsp; [[b:template:wikivar|b:]] [[commons:template:wikivar|c:]] [[m:template:wikivar|m:]] [[n:template:wikivar|n:]] [[q:template:wikivar|q:]] [[s:template:wikivar|s:]] [http://test.wikipedia.org/wiki/template:wikivar t:] [[<!--- w: --->template:wikivar|w:]] [[wikt:template:wikivar|wikt:]] '''[[special:SiteMatrix#te|?]]''' &ndash; '''[[special:Version|version]]''' [[special:Allmessages|all messages]]<br />[http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/phase3/languages/Language.php?view=markup $wgMagicWordsEn] at [http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/phase3/ CVS] [http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/phase3/languages/Language.php Language.php] [http://mail.wikipedia.org/pipermail/mediawiki-cvs/ mail] [[:category:bugzilla|/]] [[meta:help:Variable|m:help:Variable]], [[meta:Global variables|m:Global variables]]</span></span></center> {| border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" align="center" width="80%" valign="top" height="38" !method a !method b !generates |- ! colspan="3" align="center" | <font id="common_namespaces" /><span dir="ltr" >[[#top|&uarr;]] common namespaces [-2 - 15] / used at all <span class="plainlinks">[http://www.mediawiki.org/ MediaWiki]</span> projects [[#bottom|&darr;]]</span> |- | align="center" | <font id="ns_-2" /><nowiki>{{ns:-2}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Media}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:-2}} |- | align="center" | <font id="ns_-1" /><nowiki>{{ns:-1}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Special}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:-1}} |- ! colspan="3" align="center" | <span dir="ltr" ><font id="ns_0" />[[#top|&uarr;]] (Main) &ndash; [[MediaWiki:Blanknamespace]] &ndash; {{DIRMARK}}<span dir="ltr" >'''{{MediaWiki:Blanknamespace}}'''</span> [[#bottom|&darr;]]</span> |- | align="center" | <font id="ns_1" /><nowiki>{{ns:1}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:1}} |- | align="center" | <font id="ns_2" /><nowiki>{{ns:2}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:User}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:2}} |- | align="center" | <font id="ns_3" /><nowiki>{{ns:3}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:User_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:3}} |- | align="center" | <font id="ns_4" /><nowiki>{{ns:4}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Project}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:4}} |- | align="center" | <font id="ns_5" /><nowiki>{{ns:5}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Project_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:5}} |- | align="center" | <font id="ns_6" /><nowiki>{{ns:6}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Image}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:6}} |- | align="center" | <font id="ns_7" /><nowiki>{{ns:7}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Image_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:7}} |- | align="center" | <font id="ns_8" /><nowiki>{{ns:8}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:MediaWiki}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:8}} |- | align="center" | <font id="ns_9" /><nowiki>{{ns:9}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:MediaWiki_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:9}} |- | align="center" | <font id="ns_10" /><nowiki>{{ns:10}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Template}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:10}} |- | align="center" | <font id="ns_11" /><nowiki>{{ns:11}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Template_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:11}} |- | align="center" | <font id="ns_12" /><nowiki>{{ns:12}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Help}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:12}} |- | align="center" | <font id="ns_13" /><nowiki>{{ns:13}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Help_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:13}} |- | align="center" | <font id="ns_14" /><nowiki>{{ns:14}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Category}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:14}} |- | align="center" | <font id="ns_15" /><nowiki>{{ns:15}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Category_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:15}} |- ! colspan="3" align="center" | <font id="reserved_namespaces" /><span dir="ltr" >[[#top|&uarr;]] reserved namespaces [[#bottom|&darr;]]</span> |- | align="center" | <font id="ns_16" /><nowiki>{{ns:16}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:16}} |- | align="center" | <font id="ns_17" /><nowiki>{{ns:17}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:17}} |- | align="center" | <font id="ns_98" /><nowiki>{{ns:98}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:98}} |- | align="center" | <font id="ns_99" /><nowiki>{{ns:99}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:99}} |- ! colspan="3" align="center" | <font id="custom_namespaces" /><span dir="ltr" >[[#top|&uarr;]] custom namespaces [[#bottom|&darr;]]</span> |- | align="center" | <font id="ns_100" /><nowiki>{{ns:100}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:100}} |- | align="center" | <font id="ns_101" /><nowiki>{{ns:101}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:101}} |- | align="center" | <font id="ns_102" /><nowiki>{{ns:102}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:102}} |- | align="center" | <font id="ns_103" /><nowiki>{{ns:103}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:103}} |- | align="center" | <font id="ns_104" /><nowiki>{{ns:104}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:104}} |- | align="center" | <font id="ns_105" /><nowiki>{{ns:105}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:105}} |- | align="center" | <font id="ns_106" /><nowiki>{{ns:106}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:106}} |- | align="center" | <font id="ns_107" /><nowiki>{{ns:107}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:107}} |- | align="center" | <font id="ns_121" /><nowiki>{{ns:121}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:121}} |- | align="center" | <font id="ns_122" /><nowiki>{{ns:122}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:122}} |- | align="center" | <font id="ns_127" /><nowiki>{{ns:127}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:127}} |- | align="center" | <font id="ns_128" /><nowiki>{{ns:128}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:128}} |- | align="center" | <font id="ns_2147483646" /><nowiki>{{ns:2147483646}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:2147483646}} |- | align="center" | <font id="ns_2147483647" /><nowiki>{{ns:2147483647}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:2147483647}} <!--- |- | align="center" | <font id="ns_2147483648" /><nowiki>{{ns:2147483648}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:2147483648}} ---> |- ! colspan="3" align="center" | <font id="variables" /><span dir="ltr" >[[#top|&uarr;]] variables [[#bottom|&darr;]]</span> |- | align="center" | <font id="CURRENTDAY" /><nowiki>{{CURRENTDAY}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDAY}} |- | align="center" | <font id="CURRENTDAY2" /><nowiki>{{CURRENTDAY2}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDAY2}} |- | align="center" | <font id="CURRENTDAYNAME" /><nowiki>{{CURRENTDAYNAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDAYNAME}} |- | align="center" | <font id="CURRENTDOW" /><nowiki>{{CURRENTDOW}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDOW}} |- | align="center" | <font id="CURRENTMONTH" /><nowiki>{{CURRENTMONTH}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTH}} |- | align="center" | <font id="CURRENTMONTHABBREV" /><nowiki>{{CURRENTMONTHABBREV}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTHABBREV}} |- | align="center" | <font id="CURRENTMONTHNAME" /><nowiki>{{CURRENTMONTHNAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTHNAME}} |- | align="center" | <font id="CURRENTMONTHNAMEGEN" /><nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTHNAMEGEN}} |- | align="center" | <font id="CURRENTTIME" /><nowiki>{{CURRENTTIME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTTIME}} |- | align="center" | <font id="CURRENTWEEK" /><nowiki>{{CURRENTWEEK}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTWEEK}} |- | align="center" | <font id="CURRENTYEAR" /><nowiki>{{CURRENTYEAR}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTYEAR}} |- | align="center" | <font id="FULLPAGENAME" /><nowiki>{{FULLPAGENAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{FULLPAGENAME}} |- | align="center" | <font id="FULLPAGENAMEE" /><nowiki>{{FULLPAGENAMEE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;<span dir="ltr" >{{FULLPAGENAMEE}}</span> <sup><small>[[#1|1]]</small></sup>&lrm; |- | align="center" | <font id="NAMESPACE" /><nowiki>{{NAMESPACE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{NAMESPACE}} |- | align="center" | <font id="NAMESPACEE" /><nowiki>{{NAMESPACEE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;<span dir="ltr" >{{NAMESPACEE}}</span> <sup><small>[[#1|1]]</small></sup>&lrm; |- | align="center" | <font id="NUMBEROFARTICLES" /><nowiki>{{NUMBEROFARTICLES}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{NUMBEROFARTICLES}} |- | align="center" | <font id="NUMBEROFFILES" /><nowiki>{{NUMBEROFFILES}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{NUMBEROFFILES}} |- | align="center" | <font id="PAGENAME" /><nowiki>{{PAGENAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{PAGENAME}} |- | align="center" | <font id="PAGENAMEE" /><nowiki>{{PAGENAMEE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;<span dir="ltr" >{{PAGENAMEE}}</span> <sup><small>[[#1|1]]</small></sup>&lrm; |- | align="center" | <font id="SCRIPTPATH" /><nowiki>{{SCRIPTPATH}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;<span dir="ltr" >{{SCRIPTPATH}}</span> <sup><small>[[#1|1]]</small></sup>&lrm; |- | align="center" | <font id="SERVER" /><nowiki>{{SERVER}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{SERVER}} |- | align="center" | <font id="SERVERNAME" /><nowiki>{{SERVERNAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{SERVERNAME}} |- | align="center" | <font id="SITENAME" /><nowiki>{{SITENAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{SITENAME}} |- ! colspan="3" align="center" | <font id="predefined_templates" /><span dir="ltr" >[[#top|&uarr;]] predefined templates [[#bottom|&darr;]]</span> |- | align="center" | <font id="FULLURL" /><nowiki>{{FULLURL:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="FULLURLE" /><nowiki>{{FULLURLE:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="GRAMMAR" /><nowiki>{{GRAMMAR:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;<span dir="ltr" ><span class="plainlinks">[[template:wikivar/GRAMMAR|GRAMMAR]] [http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/phase3/ CVS]&nbsp;[http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/phase3/languages/ /languages/]</span></span> |- | align="center" | <font id="INT" /><nowiki>{{INT:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="LC" /><nowiki>{{LC:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="LCFIRST" /><nowiki>{{LCFIRST:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="LOCALURL" /><nowiki>{{LOCALURL:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="LOCALURLE" /><nowiki>{{LOCALURLE:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="MSG" /><nowiki>{{MSG:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="MSGNW" /><nowiki>{{MSGNW:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="NS" /><nowiki>{{NS:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="PLURAL" /><nowiki>{{PLURAL:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="RAW" /><nowiki>{{RAW:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="REVISIONID" /><nowiki>{{REVISIONID:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | '''<nowiki>{{REVISIONID}}</nowiki>''' | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{REVISIONID}} |- | align="center" | <font id="SUBST" /><nowiki>{{SUBST:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="UC" /><nowiki>{{UC:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <font id="UCFIRST" /><nowiki>{{UCFIRST:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | colspan="3" align="center" | <font id="1" /><span dir="ltr" ><sup><small>[[#1|1]]</small></sup> this documentation displays this value [[w:en:LTR|LTR]] (left to right)</span> |- | colspan="3" align="center" | <font id="index" /><span dir="ltr" >[[#top|&uarr;]]&nbsp;<nowiki>|</nowiki>&nbsp;[[#common namespaces|common]]&nbsp;[[#reserved_namespaces|reserved]]&nbsp;[[#custom namespaces|custom]]&nbsp;'''namespaces''' <nowiki>|</nowiki>&nbsp;[[#variables|variables]] <nowiki>|</nowiki>&nbsp;[[#predefined templates|predefined templates]] <nowiki>|</nowiki>&nbsp;[[#bottom|&darr;]]</span> |}<font id="bottom" /> Image:Sirivennela.jpg 6361 17836 2006-01-10T13:18:01Z Srinivasa 246 శ్రీ సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి గారి చిత్రం శ్రీ సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి గారి చిత్రం Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 11 6362 17848 2006-01-10T18:14:22Z Chaduvari 97 *[[1888]]: [[మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్]] జన్మించాడు. *[[1958]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ]] ఏర్పడింది. Category:పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీతలు 6363 25404 2006-05-15T10:09:22Z Chaduvari 97 Reverted edit of 203.187.255.250, changed back to last version by Chaduvari [[Category:పురస్కార గ్రహీతలు]] [[Category:పద్మ పురస్కారాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 12 6364 17859 2006-01-11T03:23:43Z Chaduvari 97 * [[1863]]: [[స్వామి వివేకానంద]] జన్మించాడు. ఈ రోజును '''జాతీయ యువజన దినోత్సవం'''గా పాటిస్తారు. * [[1895]]: ప్రముఖ వైద్య శాస్త్రవేత్త, [[యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు]] జన్మించాడు. చేగుంట 6365 26541 2006-06-04T13:19:05Z Vijayabhaskar 259 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=చేగుంట||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చేగుంట|villages=29|area=|population=53.085|pop_male=26.529|pop_female=26.556|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.22|lit_male=59.19|lit_female=31.38}} '''చేగుంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నార్సింగి]] * [[నర్సంపల్లి]] * [[వల్లభాపూర్]] * [[భీంరావ్ పల్లి]] * [[రుక్మాపూర్]] * [[ఇబ్రహీంపూర్]] * [[కిష్టాపూర్]] * [[పులిమామిడి]] * [[బోనాల]] * [[బోనాల కొండాపూర్]] * [[ఉప్పరపల్లి]] * [[గోవింద్ పూర్]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[రామ్ పూర్]] * [[అనంతసాగర్]] * [[ఉల్లి తిమ్మయపల్లి]] * [[రెడ్డిపల్లి]] * [[వల్లూర్]] * [[పొలంపల్లి]] * [[చేగుంట]] * [[వడియారం]] * [[చిన్న శివునూరు]] * [[మక్కరాజుపేట]] * [[చందాయిపేట]] * [[పెద్ద శివునూరు]] * [[పోతన్ శెట్ పల్లి]] * [[చెట్లతిమ్మాయిపల్లి]] * [[పోతిన్ పల్లి]] * [[ఖసాన్ పల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} Image:Smile icon.png 6366 17865 2006-01-11T11:07:15Z Chaduvari 97 నగుమోము నగుమోము User talk:Vijayabhaskar 6367 17867 2006-01-11T11:22:48Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 11:22, 11 జనవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Surendraat9pm 6368 17874 2006-01-11T23:33:23Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చాపేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 23:33, 11 జనవరి 2006 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 13 6369 17875 2006-01-11T23:36:38Z Chaduvari 97 *[[1948]]: [[గాంధీజీ]] తన చిట్టచివరి నిరాహారదీక్ష చేపట్టాడు. హిందూ, ముస్లిముల సమైక్యత కోరుతూ [[కలకత్తా]]లో ఈ దీక్షకు పూనుకున్నాడు. *[[1919]]: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పూర్వ ముఖ్యమంత్రి డా.[[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] జన్మించాడు. Talk:తెలుగు సినిమా 6370 17880 2006-01-12T01:22:13Z Chaduvari 97 [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:WikiProject_Indian_cinema ఇంగ్లీషు వికీపీడియాలో భారతీయ సినిమా ప్రాజెక్టు] చేస్తున్నట్లుగానే మనమిక్కడ తెలుగు సినిమా ప్రాజెక్టు చేద్దామని నా ప్రతిపాదన. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 01:22, 12 జనవరి 2006 (UTC) User talk:అక్కినేని రాజేష్ 6371 17888 2006-01-12T07:11:44Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|50px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంభాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:11, 12 జనవరి 2006 (UTC) </div> Wikipedia:రచ్చబండ (అనువాదాలు) 6372 17890 2006-01-12T07:21:01Z Chaduvari 97 {{రచ్చబండ}} <BLOCKQUOTE>అనువాదాలకు సంబంధించిన సమస్యలు, సూచనలు, సలహాలు, చర్చల కొరకు ఈ పేజీ ప్రత్యేకం.</BLOCKQUOTE> బుర్రిపాలెం 6373 17891 2006-01-12T11:58:26Z 59.93.68.20 ప్రముఖ సినీ నటుడు krishna బుర్రిపాలెం కి చెందిన వాడు౤ Talk:తెలుగు సినిమాలు 1933 6376 17893 2006-01-12T13:01:35Z 202.65.149.94 "రామదాసు" పేరుతో ఈ సంవత్సరంలోనే రెండు సినిమాలు విడుదలయ్యాయి. తెలుగు సినిమాలు 1959 6377 25453 2006-05-18T17:21:26Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== # [[అప్పు చేసి పప్పు కూడు]] # [[ఆలుమగలు]] # [[ఇల్లరికం]] # [[కూతురు కాపురం]] # [[కృష్ణలీల]] # [[జయభేరి]] # [[జయవిజయ]] # [[దైవబలం]] # [[పెళ్ళి మీద పెళ్ళి]] # [[పెళ్ళి సందడి]] # [[బండరాముడు]] # [[బాలనాగమ్మ]] # [[భక్త అంబరీష]] # [[భాగ్యదేవత]] # [[మనోరమ]] # [[మాంగళ్య]] # [[మా ఇంటి మహాలక్ష్మి]] # [[రాజ మలయ సింహ]] # [[రేచుక్క పగటిచుక్క]] # [[వచ్చిన కోడలు నచ్చింది]] # [[వీరభాస్కరుడు]] # [[శభాష్ రాముడు]] # [[సతీ సుకన్య]] # [[సతీ తులసి]] # [[సిపాయి కూతురు]] ==డబ్బింగ్ సినిమాలు== {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1959|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1997 6379 17900 2006-01-12T15:16:26Z Mpradeep 50 వికీకరణ మరియు వర్గీకరణ # [[చిలక్కొట్టుడు]] # [[హిట్లర్]] # [[చిన్నబ్బాయి]] # [[పెద్దన్నయ్య]] # [[అడవిలో అన్న]] # [[తాళి]] # [[ఎగిరే పావురమా]] # [[ఓంకారం]] # [[కుర్రాళ్ళ రాజ్యం]] # [[బొబ్బిలి దొర]] # [[అత్తా నీ కొడుకు జాగ్రత్త]] # [[శుభాకాంక్షలు]] # [[అబ్బాయి గారి పెళ్ళి]] # [[ఒసేయ్ రాములమ్మ]] # [[సూర్యపుత్రులు]] # [[మా తల్లి గంగమ్మ]] # [[కోరుకున్న ప్రియుడు]] # [[ప్రియరాగాలు]] # [[కుటుంబగౌరవం]] # [[రామాయణం]] # [[అరుంధతి]] # [[వీడెవడండీ]] # [[శ్రీకృష్ణార్జున యుద్ధం]] # [[ముద్దుల మొగుడు]] # [[ఆహ్వానం]] # [[ప్రేమించుకుందాం రా]] # [[కోడలు దిద్దిన కాపురం]] # [[అన్నమయ్య (సినిమా)|అన్నమయ్య]] # [[ఒక చిన్న మాట]] # [[అదిరింది గురూ]] # [[సూపర్ హీరోస్]] # [[మా ఆయన బంగారం]] # [[నేను ప్రేమిస్తున్నాను]] # [[ఏమండీ మనమ్మాయే]] # [[సింగన్న]] # [[హైక్లాస్ అత్త లోక్లాస్ అల్లుడు]] # [[వైఫాఫ్ వి వరప్రసాద్]] # [[ఇల్లాలు]] # [[చెలికాడు]] # [[దొంగాట]] # [[మామా బాగున్నావా?]] # [[రథయాత్ర]] # [[ప్రియమైన శ్రీవారు]] # [[సరదాల సంసారం]] # [[సీతక్క]] # [[సర్కస్ సత్తిపండు]] # [[పట్టుకోండి చూద్దాం]] # [[అహో బ్రహ్మా ఒహో శిష్యా]] # [[ఎన్ కౌంటర్]] # [[గోకులంలో సీత]] # [[]] # [[తారక రాముడు]] # [[పంజరం]] # [[నాయనమ్మ]] # [[ఆషాఢం పెళ్ళికొడుకు]] # [[రుక్మిణి]] # [[వామ్మో, వాత్తో,వా పెళ్ళామో]] # [[]] # [[]] # [[తోక లేని పిట్ట]] # [[నైస్ రాజా]] # [[ప్రియా ఓ ప్రియా]] # [[ఆరో ప్రాణం]] # [[మాస్టర్]] # [[పెళ్ళి చేసుకుందాం]] # [[ఉగాది]] # [[దేవుడు]] # [[హలో ఐ లవ్ యు]] # [[రౌడీ దర్బార్]] # [[ఏవండీ పెళ్ళి చేసుకోండి]] # [[శుభముహూర్తం]] # [[మా నాన్నకు పెళ్ళి]] # [[తాంబూలాలు]] # [[సైనికుడు]] # [[పెళ్ళిపందిరి]] # [[నవ్వులాట]] # [[ఓసి నా మరదలా]] # [[అల్లరి కొడుకు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1997|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1998 6380 18001 2006-01-13T04:42:04Z Mpradeep 50 వికీకరణ మరియు వర్గీకరణ # [[సుస్వాగతం]] # [[సంభవం]] # [[పరదేశి]] # [[ఊయల]] # [[ఖైదీగారు]] # [[ఆవిడా మా ఆవిడే]] # [[ప్రతిష్ట]] # [[కొడుకులు]] # [[సూర్యవంశం]] # [[రాజహంస]] # [[సుబ్బరాజుగారి కుటుంబం]] # [[లైఫ్ లో వైఫ్]] # [[స్వర్ణక్క]] # [[తెలుగోడు]] # [[మా విడాకులు]] # [[శివయ్య]] # [[ఆల్ రౌండర్]] # [[నాగశక్తి]] # [[భలే పోలీస్]] # [[నిధి]] # [[బావగరూ బగున్నారా]] # [[యువరత్న]] # [[వసంత]] # [[ఆటోడ్రైవర్]] # [[పండగ]] # [[దీర్ఘసుమంగళీభవ]] # [[గిల్లికజ్జాలు]] # [[ఉల్టాపల్టా]] # [[పాడుతా తీయగా]] # [[పవిత్రప్రేమ]] # [[ఆవారాగాడు]] # [[గణేష్]] # [[పెళ్ళికానుక]] # [[శ్రీ సీతారాముల కళ్యాణం చూతము రారండి]] # [[రాయుడు]] # [[చీకటి సూర్యుడు]] # [[ఈశ్వర్ అల్లా]] # [[పెళ్ళీపీటలు]] # [[కన్యాదానం]] # [[అల్లరిపెళ్ళాం]] # [[అందరూ హీరోలే]] # [[తొలి ప్రేమ]] # [[చంద్రలేఖ]] # [[గ్రీకు వీరుడు]] # [[ఓ పనైపోతుంది బాబూ]] # [[శ్రీరాములయ్య]] # [[చూడాలని ఉంది!]] # [[శ్రీవారంటే మావారే]] # [[లవ్ స్టోరీ1999]] # [[ప్రేమపల్లకి]] # [[స్నేహితులు]] # [[వైభవం]] # [[సుప్రభాతం]] # [[స్వర్ణముఖి]] # [[శ్రీమతీ వెళ్ళొస్తా]] # [[సూర్యుడు]] # [[డాడీ డాడీ]] # [[పెళ్ళాడి చూపిస్తా]] # [[ప్రేమించానునిన్నే]] # [[శుభవార్త]] # [[పాపే నా ప్రాణం]] # [[మాయామహల్ రహస్యం]] # [[పెళ్ళివారమండీ]] # [[మీ ఆయన జాగ్రత్త]] # [[ప్రేమంటే ఇదేరా]] # [[గమ్యం]] # [[శుభలేఖలు]] # [[ఆహా!]] # [[మనసిచ్చి చూడు]] # [[కలవారి చెల్లెలు కనకమహాలక్ష్మి]] # [[అభిషేకం]] # [[ఆయనగారు]] # [[శ్రద్ధాంజలి]] # [[నీలి మేఘాలు]] # [[కంటే కూతుర్నే కను]] # [[అంతఃపురం]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1998|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] తెలుగు సినిమాలు 1999 6381 18003 2006-01-13T04:44:03Z Mpradeep 50 వికీకరణ మరియు వర్గీకరణ # [[స్నేహం కోసం]] # [[నేటి గాంధీ]] # [[తెలంగాణా (సినిమా)]] # [[సమరసింహారెడ్డి]] # [[పెద్దమనుషులు]] # [[మానవుడు-దానవుడు]] # [[విచిత్రం]] # [[సీతారామరాజు]] # [[మాణిక్యం]] # [[పోలీస్]] # [[వెలుగునీడలు]] # [[స్వప్నలోకం]] # [[యమజాతకుడు]] # [[అమ్మో పోలీసోళ్ళు]] # [[ఇంగ్లీషు పెళ్ళాం-ఈస్టు గోదావరి మొగుడు]] # [[దేవి]] # [[హరిశ్చంద్ర(అన్నీ అబద్ధాలే)]] # [[రాజా]] # [[చిన్నిచిన్ని ఆశ]] # [[మనసులో మాట]] # [[ఫిల్మ్ నగర్]] # [[కూలన్న]] # [[ప్రేమ కథ]] # [[వీడు సామాన్యుడు కాదు]] # [[గుప్తశాస్త్రం]] # [[స్వయంవరం]] # [[ఇద్దరు మిత్రులు]] # [[సుల్తాన్]] # [[భారతరత్న (సినిమా)]] # [[నా హృదయంలో నిదురించే చెలీ]] # [[అల్లుడుగారొచ్చారు]] # [[స్పీడ్ డాన్సర్]] # [[ప్రేమించే మనసు]] # [[ఓ స్త్రీ రేపురా]] # [[తమ్ముడు]] # [[రాజకుమారుడు]] # [[బొబ్బిలి వంశం]] # [[ప్రేమకు వేళాయెరా]] # [[ఆశలసందడి]] # [[శీను]] # [[పిచ్చోడి చేతిలో రాయి]] # [[అనగనగా ఓ అమ్మాయి]] # [[దేవా]] # [[హలో యమా!]] # [[పిల్ల నచ్చింది]] # [[కృష్ణబాబు]] # [[మా బాలజీ]] # [[ప్రేమించేది ఎందుకమ్మా]] # [[ప్రేమకోసం]] # [[మెకానిక్ మామయ్య]] # [[రావోయి చందమామ]] # [[సముద్రం]] # [[పంచదార చిలక]] # [[శృంగారపురుషుడు]] # [[ప్రేయసిరావే]] # [[రామసక్కనోడు]] # [[సాంబయ్య]] # [[నీకోసం]] # [[రైతురాజ్యం]] # [[టైమ్]] # [[సూర్యపుత్రిక]] # [[ఆవిడే శ్యామల]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:1999|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] User talk:Basanth kumar kondasani 6382 17934 2006-01-12T16:29:38Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంభాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:29, 12 జనవరి 2006 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 14 6383 17935 2006-01-12T16:35:35Z Chaduvari 97 *[[1742]]: [[పాండిచ్చేరి]] ని [[ఫ్రాన్సు|ఫ్రెంచి]] వారి నుండి [[బ్రిటిషు]]వారు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. *[[1969]]: మద్రాసు రాష్ట్రం పేరును [[తమిళనాడు]] గా మార్చారు. *[[1857]]: [[ఇండియన్ బ్యాంకు]], [[హిందూ పత్రిక]]ల వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకడైన [[న్యాపతి సుబ్బారావు]] జన్మించాడు. User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె1 6384 17936 2006-01-12T16:40:25Z Mpradeep 50 అయోమయ నివృత్తి కోసం :<small> {{{1}}} పేరుతో ఇంకొన్ని వ్యాసములు ఉన్నాయి, వాటి కోసం [[{{{1}}} (అయోమయ నివృత్తి)]] చూడండి. </small> <noinclude> [[Category:అయోమయ నివృత్తి]] </noinclude> Template:అయోమయం 6385 17965 2006-01-12T18:18:22Z Mpradeep 50 :<small> '''{{{1}}}''' పేరుతో ఇంకొన్ని వ్యాసములు ఉన్నాయి, వాటి కోసం [[{{{1}}} (అయోమయ నివృత్తి)]] చూడండి. </small> <noinclude> [[Category:అయోమయ నివృత్తి]] </noinclude> Template talk:అయోమయం 6386 17939 2006-01-12T16:55:37Z Mpradeep 50 ==ఈ మూసను ఎప్పుడు వాడాలి== దీనిని నేను ఒక ఉదాహరణతో వివరిస్తాను.<br> [[అన్నమయ్య]] అనే పేరుతో ఒక వాగ్గేయకారుడు ఉన్నాడు. అలాగే సినిమాలు కూడా ఉన్నాయి. అయితే అన్నమయ్య అన్నవెంటనే చాలా మందికి వాగ్గేయకారుడయిన అన్నమయ్యే గుర్తుకు వస్తారు, తరువాతే సినిమాల గురించి ఆలోచిస్తారు. ఇలాంటి సందర్భములో ఈ మూసను అయోమయ నివృత్తి కోసం ఉపయోగించవచ్చు.<br> ఈ మూస వలన మనము '''అన్నమయ్య''' అనే పేరుతో ఉన్న పేజీలొ వాగ్గేయకారుడయిన అన్నమయ్య గురించి రాసేసి, మిగతా వ్యాసాల లింకులను [[అన్నమయ్య (అయోమయ నివృత్తి)]] అనే పేజీలో వివరించవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 16:54, 12 జనవరి 2006 (UTC) అన్నమయ్య (అయోమయ నివృత్తి) 6387 17941 2006-01-12T17:03:48Z Mpradeep 50 * [[అన్నమయ్య]] - ఒక వాగ్గేయకారుడు. * [[అన్నమయ్య (సినిమా)]] - [[1997]]లో విడుదయయిన ఒక సినిమా. {{Template:అయోమయ నివృత్తి}} ప్రతిజ్ఞ (అయోమయ నివృత్తి) 6388 17945 2006-01-12T17:25:52Z Mpradeep 50 * [[ప్రతిజ్ఞ]] - వివిద భాషలలో భారత దేశ ప్రతిజ్ఞలు ==సినిమాలు== * [[ప్రతిజ్ఞ (సినిమా), 1953]] - [[1953]]లో విడుదలయిన సినిమా * [[ప్రతిజ్ఞ (సినిమా), 1969]] - [[1969]]లో విడుదలయిన సినిమా * [[ప్రతిజ్ఞ (సినిమా), 1996]] - [[1996]]లో విడుదలయిన సినిమా {{అయోమయ నివృత్తి}} చిరంజీవి (అయోమయ నివృత్తి) 6389 24355 2006-04-23T12:01:20Z 202.56.231.117 /* సినిమాలు */ అర్ధము * [[చిరంజీవి]] - తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమలో ప్రముఖ నటుడు. '''ఎల్లకాలం జీవించి ఉండే వాడు''' 5 గురు చిరంజీవులు కలరు: 1.నారదుడు 2.తుంబురుడు 3.ఆంజనేయుడు 4.మార్కండేయుడు 5.ధ్రువుడు ==సినిమాలు== * [[చిరంజీవులు]] - [[1956]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. * [[చిరంజీవి (సినిమా), 1969]] - [[1969]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. * [[చిరంజీవి (సినిమా), 1985]] - [[1985]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. {{అయోమయ నివృత్తి}} Talk:పొడుపు కధలు 6390 17950 2006-01-12T17:38:36Z Trivikram 237 "అమ్మ అంటే కలుస్తాయి, నాన్న అంటే కలవవు" అని ఉండాలనుకుంటాను?[[User:Trivikram|Trivikram]] 17:38, 12 జనవరి 2006 (UTC) త్యాగయ్య (అయోమయ నివృత్తి) 6391 17956 2006-01-12T17:56:29Z Mpradeep 50 ==వాగ్గేయకారులు== * [[త్యాగయ్య]] లేదా [[త్యాగరాజు]] - కాకర్ల త్యాగయ్య(త్యాగరాజు), ఒక ప్రముఖ వాగ్గేయకారుడు. ఇతను స్వరపరిచిన ఎన్నో [[పంచరత్న కృతులు|మధుర కీర్తన]]ల వలన శాశ్వత కీర్తిని సంపాదించాడు. ==సినిమాలు== * [[త్యాగయ్య (సినిమా), 1946]] - [[1946]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. * [[త్యాగయ్య (సినిమా), 1981]] - [[1981]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. {{అయోమయ నివృత్తి}} సావిత్రి (అయోమయ నివృత్తి) 6392 24653 2006-04-24T11:03:36Z 202.62.88.219 * [[సావిత్రి]] - తెలుగు చిత్ర ప్రరిశ్రమలో ఒక గొప్ప నటి. * [[సతీ సావిత్రి]]- ఒక పతివ్రత ==సినిమాలు== * [[సావిత్రి(కృష్ణా ఫిలిమ్స్)(సినిమా)]] - [[1933]]లో కృష్ణా ఫిలిమ్స్ వారిచే విడుదల చేయబడిన సినిమా. * [[సావిత్రి(ఈస్టిండియా)(సినిమా)]] - [[1933]]లో ఈస్టిండియా కంపెనీ వారిచే విడుదల చేయబడిన సినిమా. * [[సతీ సావిత్రి (సినిమా), 1957]] - [[1957]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. * [[సతీ సావిత్రి (సినిమా), 1977]] - [[1977]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. * [[సావిత్రి (సినిమా), 1981]] - [[1981]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. * [[నేటి సావిత్రి]] - [[1996]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. {{అయోమయ నివృత్తి}} Talk:హైదరాబాదు 6393 18367 2006-01-14T17:01:48Z Chaduvari 97 అనువాదం మాత్రం అయింది Don't know how to properly write టాంకుబండ్ so I wrote టాంకు బండ<br> If u guys know how to write this, please let me know. <br> [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 03:54, 13 జనవరి 2006 (UTC) :'''ట్యాంకుబండ్''' (TyAMkubaMD^) అనేది సరయినదని నా అభిప్రాయం. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 04:54, 13 జనవరి 2006 (UTC) == అనువాదం మాత్రం అయింది == అనువాదం మాత్రం అయింది. అయితే ఇంకా సమాచారం చేర్చాలి. కొంత సవరించాలి. సభ్యులు దీనిపై దృష్టిపెట్టాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:01, 14 జనవరి 2006 (UTC) టాంకు బండ పై విగ్రహాలు 6394 17980 2006-01-13T03:57:06Z Chavakiran 19 సికింద్రాబాదు నుండి వరసగా [[సమర్పణ ఫలకం]] #[[రుద్రమ దేవి]] #[[మహబూబ్ ఆలీఖాన్]] #[[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] #[[సి.ఆర్.రెడ్డి ]] #[[గురజాడ అప్పారావు]] #[[బళ్ళారి రాఘవ]] #[[అల్లూరి సీతారామరాజు]] #[[ఆర్థర్ కాటన్]] #[[త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి]] #[[పింగళి వెంకయ్య]] #[[మగ్దూం మొహియుద్దీన్]] #[[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] #[[జాషువ]] #[[ముట్నూరి కృష్ణారావు]] #[[శ్రీశ్రీ]] #[[రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడు]] #[[త్యాగయ్య]] #[[రామదాసు]] #[[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు]] #[[క్షేత్రయ్య]] #[[పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి]] #[[బ్రహ్మనాయుడు]] #[[మొల్ల]] #[[తానీషా]] #[[సిద్ధేంద్ర యోగి]] #[[వేమన]] #[[పోతనామాత్యుడు]] #[[అన్నమాచార్య]] #[[ఎర్రాప్రగడ]] #[[తిక్కన సోమయాజి]] #[[నన్నయభట్టు]] #[[శాలివాహనుడు]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] శ్రీకృష్ణదేవరాయలు 6395 18557 2006-01-15T16:46:32Z Chaduvari 97 మెలికల దారిమార్పులను సరిచేసాను #REDIRECT[[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] Template:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు 6396 17985 2006-01-13T04:13:39Z Chavakiran 19 <br clear="all"> <center> {| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;" ! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]]''' || [[Image:TankBund.jpg|25px|టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] |- | align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | సికింద్రాబాదు నుండి వరసగా [[సమర్పణ ఫలకం]] | [[రుద్రమ దేవి]] | [[మహబూబ్ ఆలీఖాన్]] | [[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] | [[సి.ఆర్.రెడ్డి ]] | [[గురజాడ అప్పారావు]] | [[బళ్ళారి రాఘవ]] | [[అల్లూరి సీతారామరాజు]] | [[ఆర్థర్ కాటన్]] | [[త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి]] | [[పింగళి వెంకయ్య]] | [[మగ్దూం మొహియుద్దీన్]] | [[సురవరం ప్రతాపరెడ్డి]] |[[జాషువ]] | [[ముట్నూరి కృష్ణారావు]] | [[శ్రీశ్రీ]] | [[రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడు]] |[[త్యాగయ్య]]| [[రామదాసు]] | [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు]] | [[క్షేత్రయ్య]] | [[పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి]] | [[బ్రహ్మనాయుడు]] | [[మొల్ల]] | [[తానీషా]] | [[సిద్ధేంద్ర యోగి]] | [[వేమన]] | [[పోతనామాత్యుడు]] | [[అన్నమాచార్య]] | [[ఎర్రాప్రగడ]] | [[తిక్కన సోమయాజి]] | [[నన్నయభట్టు]] | [[శాలివాహనుడు]] |- |} </center> [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] తిరుపతి (అయోమయ నివృత్తి) 6397 17986 2006-01-13T04:18:18Z Mpradeep 50 ==చూడదగిన ప్రాంతాలు== * [[తిరుపతి]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]]లోని ఒక నగరం. ప్రపంచ ప్రసిద్ద తిరుమల వెంకటేశ్వరస్వామి దేవాలయం ఇక్కడే ఉంది. * [[తిరుమల తిరుపతి]] - కలియుగ వైకుంఠంగా కీర్తింపబడే దేవాలయం. తిరుపతిలో ఉన్నది. ==వ్యక్తులు మరియు సంస్కృతి== * [[తిరుపతి వేంకట కవులు]] - * [[తిరుపతి యాస, భాష, పదాలు]] - * [[విజయ నగర రాజులు - తిరుపతి, తిరుమల]] - ==సినిమాలు== * [[తిరుపతి (సినిమా)]] - [[1974]]లో విడుదలయిన సినిమా. {{అయోమయ నివృత్తి}} Image:SamarpaNa falakaM.jpg 6398 17988 2006-01-13T04:22:04Z Chavakiran 19 టాంకు బండ పై సమర్పణ ఫలకం Photo is taken by [[User:chavakiran]] టాంకు బండ పై సమర్పణ ఫలకం Photo is taken by [[User:chavakiran]] Image:RudramadEvi text.jpg 6399 17995 2006-01-13T04:30:41Z Chavakiran 19 rudramadEvi text on Tank Bund. Photo taken by [[User:chavakiran]] rudramadEvi text on Tank Bund. Photo taken by [[User:chavakiran]] Image:RudramadEvi.jpg 6400 17996 2006-01-13T04:32:51Z Chavakiran 19 rudramadEvi on Tank bund. Photo Taken by [[User:chavakiran]] rudramadEvi on Tank bund. Photo Taken by [[User:chavakiran]] Image:MahabUb aalIKaan.jpg 6401 17997 2006-01-13T04:36:01Z Chavakiran 19 PHoto taken by [[User:chavakiran]] PHoto taken by [[User:chavakiran]] Image:MahabUb aalIKaan image.jpg 6402 17998 2006-01-13T04:38:34Z Chavakiran 19 Photo taken by [[User:chavakiran]] Photo taken by [[User:chavakiran]] Image:SarvEpalli raadhaakRshNan text.jpg 6403 17999 2006-01-13T04:39:59Z Chavakiran 19 Photo taken by [[User:chavakiran]] Photo taken by [[User:chavakiran]] Image:SarvEpalli raadhaakRshNan.jpg 6404 18000 2006-01-13T04:41:40Z Chavakiran 19 photo taken by [[User:chavakiran]] photo taken by [[User:chavakiran]] Image:Crreddy text.jpg 6405 18002 2006-01-13T04:43:28Z Chavakiran 19 Image:Crreddy.jpg 6406 18005 2006-01-13T04:46:31Z Chavakiran 19 Image:GurajaaDa appaaraavu text.jpg 6407 18010 2006-01-13T04:50:37Z Chavakiran 19 Image:GurajaaDa appaaraavu.jpg 6408 18011 2006-01-13T04:52:10Z Chavakiran 19 Image:BaLLaari raaGava text.jpg 6409 18012 2006-01-13T04:54:09Z Chavakiran 19 Image:BaLLaari raaGava.jpg 6410 18014 2006-01-13T04:56:27Z Chavakiran 19 Image:AllUri sItaaraamaraaju text.jpg 6411 18016 2006-01-13T04:58:50Z Chavakiran 19 Image:AllUri sItaaraamaraaju.jpg 6412 18018 2006-01-13T04:59:44Z Chavakiran 19 Image:Arthan kaaTan text.jpg 6413 18021 2006-01-13T05:02:12Z Chavakiran 19 Image:Arthan kaaTan.jpg 6414 18023 2006-01-13T05:03:49Z Chavakiran 19 Image:TripuranEni raamaswamichaudari text.jpg 6415 18024 2006-01-13T05:07:44Z Chavakiran 19 Image:TripuranEni ramaswami chaudari.jpg 6416 18026 2006-01-13T05:08:34Z Chavakiran 19 Image:PiMgaLi veMkayya text.jpg 6417 18028 2006-01-13T05:11:48Z Chavakiran 19 Image:PiMgaLi veMkayya.jpg 6418 18029 2006-01-13T05:12:59Z Chavakiran 19 Image:MagdUM mohiyuddIn text.jpg 6419 18030 2006-01-13T05:15:13Z Chavakiran 19 Image:MagdUM mohiyuddIn.jpg 6420 18032 2006-01-13T05:16:26Z Chavakiran 19 Image:SuravaraM pratapareddi text.jpg 6421 18033 2006-01-13T05:18:48Z Chavakiran 19 Image:SuravaraM prataapareddi.jpg 6422 18034 2006-01-13T05:19:45Z Chavakiran 19 ఇద్దరు మిత్రులు (అయోమయ నివృత్తి) 6423 18037 2006-01-13T05:22:47Z Mpradeep 50 ==సినిమాలు== * [[ఇద్దరు మిత్రులు (సినిమా), 1961]] - [[1961]]లో విడుదలయిన సినిమా. * [[ఇద్దరు మిత్రులు (సినిమా), 1986]] - [[1986]]లో విడుదలయిన సినిమా. * [[ఇద్దరు మిత్రులు]] - [[1999]]లో విడుదలయిన సినిమా. {{అయోమయ నివృత్తి}} Image:Jaashuva text.jpg 6424 18038 2006-01-13T05:23:07Z Chavakiran 19 Image:Jashuva.jpg 6425 18039 2006-01-13T05:23:53Z Chavakiran 19 Image:MuTnUri kRshNaaraavu text.jpg 6426 18040 2006-01-13T05:25:36Z Chavakiran 19 Image:MuTnUri kRshNaa raavu.jpg 6427 18041 2006-01-13T05:26:47Z Chavakiran 19 Image:SrISrI text.jpg 6428 18042 2006-01-13T05:29:16Z Chavakiran 19 Image:SriSri.jpg 6429 18043 2006-01-13T05:30:19Z Chavakiran 19 Image:RaGupati veMkaTaratnaM nayiDu text.jpg 6430 18045 2006-01-13T05:32:10Z Chavakiran 19 Image:RaGupati veMkaTaratnaM nayiDu.jpg 6431 18047 2006-01-13T05:33:09Z Chavakiran 19 మహాప్రస్థానం (అయోమయ నివృత్తి) 6432 18049 2006-01-13T05:36:36Z Mpradeep 50 [[మహాప్రస్థానం]] - [[శ్రీశ్రీ]] ఒక అభ్యుదయ కవితా సంపుటి. ==సినిమాలు== [[మహాప్రస్థానం (సినిమా)]] - [[1982]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. {{అయోమయ నివృత్తి}} Image:Tyaagayya text.jpg 6433 18050 2006-01-13T05:38:19Z Chavakiran 19 Image:Tyagayya.jpg 6434 18051 2006-01-13T05:39:19Z Chavakiran 19 Image:Raamadaasu text.jpg 6435 18052 2006-01-13T05:40:48Z Chavakiran 19 Image:Raamadaasu.jpg 6436 18053 2006-01-13T05:46:14Z Chavakiran 19 Image:SrIkRshNadEvaraayalu text.jpg 6437 21744 2006-04-08T15:26:21Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:SrikRshNadEvaraayalu.jpg 6438 21743 2006-04-08T15:25:53Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:XEtrayya text.jpg 6439 21742 2006-04-08T15:24:54Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:XEtrayya.jpg 6440 21741 2006-04-08T15:24:43Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:POtulUri vIrabrahmEMdraswaami text.jpg 6441 18058 2006-01-13T05:57:47Z Chavakiran 19 Image:POtulUri vIrabrahmEMdraswaami.jpg 6442 18059 2006-01-13T05:59:24Z Chavakiran 19 Image:BrahmanaayuDu text.jpg 6443 18060 2006-01-13T06:01:52Z Chavakiran 19 Image:Brahma naayuDu.jpg 6445 18062 2006-01-13T06:07:19Z Chavakiran 19 Image:Molla.jpg 6446 18063 2006-01-13T06:09:46Z Chavakiran 19 Image:TaanIshaa.jpg 6447 18064 2006-01-13T06:11:17Z Chavakiran 19 Image:SiddEMdra yOgi.jpg 6449 18066 2006-01-13T06:12:00Z Chavakiran 19 Image:VEmana.jpg 6450 18067 2006-01-13T06:13:30Z Chavakiran 19 Image:POtanaamaatyuDu.jpg 6451 18068 2006-01-13T06:14:36Z Chavakiran 19 Image:Annamaacaaryulu.jpg 6452 18069 2006-01-13T06:15:34Z Chavakiran 19 Image:ErraapragaDa.jpg 6453 18070 2006-01-13T06:16:51Z Chavakiran 19 Image:Tikkana.jpg 6454 18071 2006-01-13T06:18:14Z Chavakiran 19 Image:NannayyaBaTTu.jpg 6455 18072 2006-01-13T06:19:48Z Chavakiran 19 Image:SaalivaahanuDu.jpg 6456 18073 2006-01-13T06:21:42Z Chavakiran 19 Image:SalivaahanuDu text.jpg 6457 18074 2006-01-13T06:23:19Z Chavakiran 19 Image:NannayaBaTTu text.jpg 6458 18075 2006-01-13T06:24:44Z Chavakiran 19 Image:Tikkana sOmayaaji text.jpg 6459 18076 2006-01-13T06:25:42Z Chavakiran 19 Image:ErrapragaDa text.jpg 6460 18077 2006-01-13T06:26:40Z Chavakiran 19 Image:Annamaacaarya text.jpg 6462 18079 2006-01-13T06:28:31Z Chavakiran 19 Image:POtanaamaatyuDu text.jpg 6463 18080 2006-01-13T06:29:20Z Chavakiran 19 Image:VEmana text.jpg 6464 18081 2006-01-13T06:30:08Z Chavakiran 19 Image:SiddEMdra yOgi text.jpg 6465 18082 2006-01-13T06:32:05Z Chavakiran 19 Image:TaanIshaa text.jpg 6466 18083 2006-01-13T06:33:19Z Chavakiran 19 Image:Molla text.jpg 6467 18084 2006-01-13T06:34:18Z Chavakiran 19 రుద్రమ దేవి 6468 18085 2006-01-13T06:37:34Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:rudramadEvi text.jpg|right|150px|ఐ యస్ బి సింహ ద్వారము ]] [[Image:rudramadEvi.jpg|left|150px|ఐ యస్ బి భవనములు ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] సమర్పణ ఫలకం 6469 18086 2006-01-13T06:40:31Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:samarpaNa falakaM.jpg|center|350px|ట్యాంకుబండ్ పై సమర్పణ ఫలకం ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] మహబూబ్ ఆలీఖాన్ 6470 18087 2006-01-13T06:42:12Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:MahabUb aalIKaan.jpg|right|150px|మహబూబ్ ఆలీఖాన్ ]] [[Image:MahabUb aalIKaan image.jpg|left|150px|మహబూబ్ ఆలీఖాన్ ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి 6471 18137 2006-01-13T16:28:11Z Chaduvari 97 సి.ఆర్.రెడ్డి, కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి కు తరలించబడింది {{మొలక}} [[Image:Crreddy text.jpg|right|250px|ఐ యస్ బి సింహ ద్వారము ]] [[Image:crreddy.jpg|left|150px|ఐ యస్ బి భవనములు ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] బళ్ళారి రాఘవ 6472 18092 2006-01-13T06:48:17Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:BaLLaari raaGava text.jpg|right|350px|బళ్ళారి రాఘవ ]] [[Image:BaLLaari raaGava.jpg|left|150px|బళ్ళారి రాఘవ ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] అల్లూరి సీతారామరాజు 6473 18093 2006-01-13T06:49:03Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[అల్లూరి సీతారామ రాజు]] ఆర్థర్ కాటన్ 6474 18140 2006-01-13T16:49:19Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ {{మొలక}} [[Image:Arthan kaaTan text.jpg|right|350px|ఆర్థర్ కాటన్ ]] [[Image:Arthan kaaTan.jpg|left|250px|ఆర్థర్ కాటన్ ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:తెలుగుదేశంలో విదేశీయులు]] త్రిపురనేని రామస్వామి 6475 23497 2006-04-20T18:17:48Z Mpradeep 50 + {{విశేషవ్యాసం|2006 ఫిబ్రవరి 6}} [[Image:TripuranEni ramaswami chaudari.jpg|thumb|right|225px|<center>[[Image:TripuranEni raamaswamichaudari text.jpg|225px|త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి ]]<center> ]] '''కవిరాజు'''గా ప్రసిద్ధి చెందిన '''త్రిపురనేని రామస్వామిి''' ప్రముఖ హేతువాద రచయిత, సంఘసంస్కర్త. త్రిపురనేని రామస్వామి [[1887]] [[జనవరి 15]]న [[కృష్ణా జిల్లా]], [[అంగలూరు]] గ్రామంలో ఒక రైతు కుంటుంబంలో జన్మించాడు. ==బాల్యము మరియు తొలి నాళ్లు== రామస్వామి రైతు కుటుంబములో పుట్టినా చిన్నప్పటినుడి సాహితీ జిజ్ఞాసతో పెరిగాడు. తన 23వ యేట మెట్రిక్యులేషన్ పరీక్ష ఉత్తీర్ణుడైనాడు. ఆదే సంవత్సరము ఆయన పల్నాటి యుద్ధము ఆధారముగా ''కారెంపూడి కదనం'', మహాభారత యుద్ధము ఆధారముగా ''కురుక్షేత్ర సంగ్రామము'' అను రెండు నాటికలు రచించాడు. [[1911]] లో ఇంటర్మీడియట్ చదవడానికి [[బందరు]] లోని నోబుల్ కాలేజీలో చేరాడు. అక్కడ ఉన్న కాలములో అవధానము చేసి తన సాహితీ నైపుణ్యమును మరియు అద్భుతమైన జ్ఞాపకశక్తిని ప్రదర్శించాడు. ==రాజకీయ జీవితం, సంఘ సంస్కరణ== [[1898]] లో పున్నమ్మను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. [[1910]]లో వారికి ఒక కొడుకు జన్మించాడు. ఆయనే ప్రఖ్యాత రచయిత, [[త్రిపురనేని గోపీచందు]]. [[1914]] లో న్యాయ శాస్త్రం చదివేందుకు [[డబ్లిన్]] వెళ్లాడు. అక్కడ న్యాయశాస్త్రమే కాక ఆంగ్ల సాహిత్యము మరియు ఆధునిక ఐరోపా సంస్కృతి కూడా చదివాడు. డబ్లిన్ లో చదువుతున్న రోజుల్లోనే [[అన్ని బీసెంట్]] ప్రారంభించిన [[హోం రూల్ ఉద్యమం]]కు మద్దతు ఇవ్వవలసినదిగా భారతీయులకు విజ్ఞాపన చేసస్తూ [[కృష్ణా పత్రిక]] లో అనేక రచనలు చేశాడు. రామస్వామి స్వాంతంత్ర్యోద్యము రోజులలో ప్రజలకు స్పూర్తినిచ్చి ఉత్తేజపరచే అనేక దేశభక్తి గీతాలు రచించాడు. [[1917]] లో భారత దేశానికి తిరిగివచ్చిన తర్వాత కొన్ని సంవత్సరాలు మచిలీపట్నంలో న్యాయవాద వృత్తి నిర్వహించాడు. కానీ ఆయన ముఖ్య వ్యాసంగము సంఘ సంస్కరణే. స్మృతులు, పురాణాలు మరియు వ్యవస్థీకృత మతము వలన వ్యాపించిన కుల వ్యవస్థ మీద, సామాజిక అన్యాయాల <!--సాంఘీక ఇంజుస్తిచె -->మీద ఆయన పూర్తి స్థాయి ఉద్యమము ప్రారంభించాడు. [[1922]] లో [[గుంటూరు]] జిల్లా, [[తెనాలి]] లో స్థిరపడ్డాడు. [[1925]] లో తెనాలి పురపాలక సంఘ చైర్మనుగా ఎన్నికయ్యాడు. తెనాలి మున్సిపాలిటీ చైర్మెన్ గా ఉన్నపుడు, గంగానమ్మ కొలుపులలో నిర్వహించే జంతుబలిని నిషేధించాడు. ఈ అంశంలో ఆయనపై అవిశ్వాస తీర్మానం పెట్టి చైర్మను పదవి నుండి తొలగించారు. అయితే వెంటనే జరిగిన ఎన్నికల్లో మళ్ళీ ఎన్నికై, తిరిగి చైర్మను అయ్యాడు. జంతుబలులు మాత్రం సాగలేదు. [[1938]] వరకు ఆయన ఆ పదవిలో ఉన్నాడు. [[1920]] లో మొదటి భార్య చనిపోగా, చంద్రమతిని పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. [[1932]] లో ఆమె చనిపోగా, అన్నపూర్ణమ్మ ను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. ''సూతాశ్రమం'' అనిపేరు పెట్టుకున్న ఆయన ఇల్లు రాజకీయ, సాహిత్య చర్చలతో కళకళలాడుతూ ఉండేది. సంస్కృత భాషలో ఉన్న పెళ్ళి మంత్రాలను తెలుగులొకి అనువదించి, అచ్చ తెలుగులో సరళమైన వివాహ విధి అను పద్ధతిని తయారు చేసాడు. ఈయన స్వయంగా అనేక పెళ్లిళ్లకు పౌరోహిత్యము వహించి జరిపించాడు. ఆంటరానితనానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడాడు. మనసా, వాచా, కర్మణా రామస్వామి ఓ సంస్కర్త. [[1943]] [[జనవరి 16]] న త్రిపురనేని రామస్వామి మరణించాడు. ==సాహితీ ప్రస్థానము== ప్రజలను మేలుకొలిపే హేతువాద భావాలను వ్యక్తపరచడానికి సాహితీ రచనలను సాథనముగా త్రిపురనేని ఎంచుకున్నాడు. రామస్వామి తన ఆలోచనలను సాహిత్యం ద్వారా వ్యక్తపరచడమే కాక ఆచరణలో పెట్టడానికి కూడా ప్రయత్నించాడు. ఈయన చేసిన ముఖ్య రచన ''సూతపురాణము''. ఈయన ఇతర రచనలు ''శంబూకవధ'', ''సూతాశ్రమ గీతాలు'', ''ధూర్త మావన శతకము'', ''ఖూనీ'', ''భగవద్గీత'', ''రాణా ప్రతాప్'', ''కొండవీటి పతనము'', ''కుప్పుస్వామి శతకం'', ''మాల దాసరి'', ''గోపాలరాయ శతకం'', ''పల్నాటి పౌరుషం''. ఆయన సాహిత్య కృషిని గుర్తించి, ఆంధ్ర మహాసభ ఆయనకు '''కవిరాజు''' అనే బిరుదునిచ్చి గౌరవించింది. ఆయన ప్రసిద్ధ గేయంలోని ఒక భాగం: వీరగంధము తెచ్చినారము వీరుడెవ్వడొ తెల్పుడీ పూసిపోదుము మెడను వైతుము పూలదండలు భక్తితో ==సంతానము== *రామస్వామి పెద్దకుమారుడు [[త్రిపురనేని గోపీచందు]] తెలుగులో ప్రప్రధమ మనస్తత్వ నవల ''అసమర్ధుని జీవయాత్ర'' రాసి తెలుగు సాహిత్యముపై చెరగని ముద్ర వేశాడు. * పెద్దకుమార్తె సరోజిని దేవి భారతీయ పాలనా యంత్రాంగపు అధికారి అయిన కనుమిల్లి సుబ్బారావు ను వివాహమాడినది. * [[త్రిపురనేని గోకులచందు]] కూడా తెలుగు సాహితీ రంగమునకు తనదైన రీతిలో తోడ్పడ్డాడు. ఈయన రచనలలో, [[1950]]లలో వచ్చిన బెంగాల్ కరువుకు దర్పణము పట్టిన నాటకము విశిష్టమైనది. * రామస్వామి చిన్న కుమార్తె చౌడరాణి స్వాతంత్ర్యోద్యమ సమయములో భారతీయ నావికా దళములో తిరుగుబాటుదారైన అట్లూరి పిచ్చేశ్వరరావుని పెళ్లి చేసుకొన్నది. ఈమె తమిళ నాడులో తొలి తెలుగు బుక్‌స్టోర్ ప్రారంభించిన తొలి మహిళ. ఈమె 1996లో చనిపోయినది. {{విశేషవ్యాసం|2006 ఫిబ్రవరి 6}} {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:సంఘసంస్కర్తలు]] [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:1887 జననాలు]] [[Category:1943 మరణాలు]] [[en:Tripuraneni Ramaswamy Choudhury]] మగ్దూం మొహియుద్దీన్ 6476 18209 2006-01-13T18:32:25Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ {{మొలక}} [[Image:MagdUM mohiyuddIn.jpg|right|250px|మగ్దూం మొహియుద్దీన్]] [[Image:MagdUM mohiyuddIn text.jpg|right|250px|మగ్దూం మొహియుద్దీన్]] ప్రముఖ కార్మిక నాయకుడు, [[ఉర్దూ]]కవి అయిన '''మగ్దూం మొహియుద్దీన్‌''' [[హైదరాబాదు]] సంస్థానంలో కమ్యూనిస్టు ఉద్యమ నిర్మాతలలో ఒకడు. ==బాల్యం, విద్యాభ్యాసం== [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లోని [[మెదక్]] జిల్లా [[ఆందోల్]] లో [[1908]] [[ఫిబ్రవరి 4]] న జన్మించాడు. ఆయన పూర్తిపేరు మహ్మద్‌ మగ్దూం మొహియుద్దీన్‌ ఖుద్రీ. వీరి పూర్వీకులది [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] లోని ఆజంగఢ్‌. ఆయన తండ్రి [[నిజాము]] ప్రభుత్వంలో సూపరింటెండెంటు గా పనిచేసేవాడు. మగ్దూం చిన్నతనంలోనే తండ్రి చనిపోయాడు. తల్లి మరో పెళ్ళి చేసుకోవడంతో మగ్దూం తన బాబాయి వద్ద పెరిగాడు. ప్రాథమిక విద్య హైదరాబాదు లోని ధర్మవంత హైస్కూల్లోను, మెట్రిక్యులేషను సంగారెడ్డిలోను చదివాడు. {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:కార్మిక నాయకులు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ సభ్యులు]] జాషువ 6477 18102 2006-01-13T06:59:37Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[జాషువా]] ముట్నూరి కృష్ణారావు 6478 18104 2006-01-13T07:02:33Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:MuTnUri kRshNaaraavu text.jpg|right|150px|ముట్నూరి కృష్ణారావు ]] [[Image:MuTnUri kRshNaa raavu.jpg|left|150px|ముట్నూరి కృష్ణారావు ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి 6479 18105 2006-01-13T07:03:52Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:POtulUri vIrabrahmEMdraswaami.jpg|right|250px|పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి ]] [[Image:POtulUri vIrabrahmEMdraswaami text.jpg|left|350px|పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] బ్రహ్మనాయుడు 6480 18106 2006-01-13T07:05:58Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:BrahmanaayuDu text.jpg|right|350px|బ్రహ్మనాయుడు ]] [[Image:Brahma naayuDu.jpg|left|250px|బ్రహ్మనాయుడు]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] తానీషా 6481 18108 2006-01-13T07:08:52Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[అబుల్ హసన్ కుతుబ్ షా]] సిద్ధేంద్ర యోగి 6482 18110 2006-01-13T07:11:46Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[సిద్దేంద్ర యోగి]] పోతనామాత్యుడు 6483 18113 2006-01-13T07:17:59Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[పోతన]] అన్నమాచార్య 6484 18115 2006-01-13T07:21:02Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[అన్నమయ్య]] ఎర్రాప్రగడ 6485 18117 2006-01-13T07:23:23Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:ErrapragaDa text.jpg|right|250px|ఎర్రాప్రగడ ]] [[Image:ErraapragaDa.jpg|left|250px|ఎర్రాప్రగడ ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] తిక్కన సోమయాజి 6486 18118 2006-01-13T07:24:07Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[తిక్కన]] నన్నయభట్టు 6487 18120 2006-01-13T07:25:58Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[నన్నయ్య]] శాలివాహనుడు 6488 18123 2006-01-13T07:29:27Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:SalivaahanuDu text.jpg|right|150px|శాలివాహనుడు ]] [[Image:SaalivaahanuDu.jpg|left|250px|శాలివాహనుడు ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడు 6489 18125 2006-01-13T07:32:38Z Chavakiran 19 #REDIRECT[[రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు]] రామదాసు 6490 18128 2006-01-13T07:38:34Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:Raamadaasu text.jpg|right|150px|రామదాసు ]] [[Image:Raamadaasu.jpg|left|150px|రామదాసు ]] {{టాంకు బండ పై విగ్రహాలు}} [[Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] Category:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు 6491 18139 2006-01-13T16:48:20Z Chaduvari 97 వర్గానికి చేర్చాను ట్యాంకుబండ్ పై మొత్తం 32 విగ్రహాలు ఉన్నాయి [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Image:Buddha.jpg 6492 18131 2006-01-13T07:44:23Z Chavakiran 19 హుస్సేన్‌ సాగర్‌ 6493 18132 2006-01-13T07:46:11Z Chavakiran 19 {{మొలక}} [[Image:Buddha.jpg|center|250px| హుస్సేన్ సాగర్ లోని బుద్ద ]] సి.ఆర్.రెడ్డి 6494 18138 2006-01-13T16:28:11Z Chaduvari 97 సి.ఆర్.రెడ్డి, కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి కు తరలించబడింది: పూర్తి పేరు #REDIRECT [[కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి]] Category:దేశభక్తి గేయాలు 6495 18143 2006-01-13T17:02:03Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] గుర్రం జాషువా 6496 18144 2006-01-13T17:20:23Z Chaduvari 97 దారిమార్పు పేజీ #REDIRECT [[జాషువా]] Image:Krishna mandals outline01.png 6497 21803 2006-04-08T16:09:12Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline02.png 6498 21781 2006-04-08T16:02:11Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline03.png 6499 21815 2006-04-08T16:11:44Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline04.png 6500 21806 2006-04-08T16:10:56Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline05.png 6501 21799 2006-04-08T16:08:08Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline06.png 6502 21788 2006-04-08T16:04:28Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline07.png 6503 21828 2006-04-08T16:19:03Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline08.png 6504 21784 2006-04-08T16:04:10Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline09.png 6505 21802 2006-04-08T16:08:20Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline10.png 6506 21822 2006-04-08T16:18:29Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline11.png 6507 21786 2006-04-08T16:04:18Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline12.png 6508 21793 2006-04-08T16:07:44Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline13.png 6509 21804 2006-04-08T16:10:46Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline14.png 6510 21827 2006-04-08T16:18:58Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline15.png 6511 21825 2006-04-08T16:18:41Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline16.png 6512 21826 2006-04-08T16:18:51Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline17.png 6513 21830 2006-04-08T16:20:17Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline18.png 6514 21814 2006-04-08T16:11:39Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline19.png 6515 21805 2006-04-08T16:10:51Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline20.png 6516 21787 2006-04-08T16:04:24Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline21.png 6517 21794 2006-04-08T16:07:48Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Category:1971 మరణాలు 6518 18169 2006-01-13T17:48:03Z Chaduvari 97 వర్గీకరణ [[Category:1971|మరణాలు]] Image:Krishna mandals outline22.png 6519 21782 2006-04-08T16:04:03Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline23.png 6520 21809 2006-04-08T16:11:09Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline24.png 6521 21800 2006-04-08T16:08:11Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline25.png 6522 21821 2006-04-08T16:18:26Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline26.png 6523 21817 2006-04-08T16:12:41Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline27.png 6524 21785 2006-04-08T16:04:14Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline28.png 6525 21829 2006-04-08T16:19:08Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline29.png 6526 21810 2006-04-08T16:11:14Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline30.png 6527 21823 2006-04-08T16:18:33Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline31.png 6528 21798 2006-04-08T16:08:04Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline32.png 6529 21801 2006-04-08T16:08:15Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline33.png 6530 21824 2006-04-08T16:18:37Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline34.png 6531 21783 2006-04-08T16:04:07Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline35.png 6532 21808 2006-04-08T16:11:05Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline36.png 6533 21792 2006-04-08T16:07:40Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline37.png 6534 21819 2006-04-08T16:12:51Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline38.png 6535 21797 2006-04-08T16:08:00Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline39.png 6536 21811 2006-04-08T16:11:28Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline40.png 6537 21813 2006-04-08T16:11:35Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline41.png 6538 21807 2006-04-08T16:11:00Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline42.png 6539 21795 2006-04-08T16:07:51Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline43.png 6540 21796 2006-04-08T16:07:56Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline44.png 6541 21812 2006-04-08T16:11:31Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline45.png 6542 21816 2006-04-08T16:12:37Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline46.png 6543 21820 2006-04-08T16:12:53Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline47.png 6544 21818 2006-04-08T16:12:45Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline48.png 6545 21791 2006-04-08T16:05:27Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline49.png 6546 21789 2006-04-08T16:05:20Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] Image:Krishna mandals outline50.png 6547 21790 2006-04-08T16:05:22Z Mpradeep 50 [[Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు]] నిమ్మకూరు 6548 25115 2006-04-26T08:09:19Z Mpradeep 50 [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాశ్త్రంలోని [[కృష్ణా జిల్లా]]లో [[పామర్రు]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. ఈ గ్రామములో ఆంద్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వ ఆద్వర్యంలో నడుస్తున్న ఒక గురుకుల పాఠశాల ఉంది.<br> ఈ గ్రామ టెలిఫోను కోడు నంబరు 08674. ==గ్రామ ప్రముఖులు== * తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమలో మహా నటుడిగా, ఆంద్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా పెలుగొందిన [[నందమూరి తారక రామారావు]] ఇక్కడి వాడే. [[Category:కృష్ణా జిల్లా గ్రామాలు]] User:Nickshanks 6549 18229 2006-01-14T03:45:48Z Nickshanks 41 did my name too నా పేరు [http://web.nickshanks.com/ నికొలాస్ శ్యాంక్స్]. [[kn:User:Nickshanks]] సంక్రాంతి 6550 18325 2006-01-14T09:38:13Z Mpradeep 50 + అయోమయం మూస {{అయోమయం|సంక్రాంతి}} [[Image:Basavanna.jpg|right|thumb|డూ డూ బసవన్న - గంగిరెద్దు]] '''సంక్రాంతి''', లేదా '''సంక్రమణము''' అంటే మారడం అని అర్థం. సూర్యుడు మేషాది ద్వాదశ రాశులందు క్రమంగా పూర్వరాశి నుంచి ఉత్తరరాశిలోకి ప్రవేశించడం సంక్రాంతి. అందుచేత సంవత్సరానికి పన్నెండు సంక్రాంతులు ఉంటాయి. అయినా పుష్యమాసంలో, హేమంత ఋతువులో, శీతగాలులు వీస్తూ మంచు కురిసే కాలంలో సూర్యుడు మకరరాశిలోకి మారగానే వచ్చే '''మకర సంక్రాంతి'''కి ఎంతో ప్రాముఖ్యం ఉంది. ఇది జనవరి మాసంలో వస్తుంది. మకర సంక్రాంతి రోజున, అంటే [[జనవరి 14]] తేదీన సూర్యుడు ఉత్తరాయణ పథంలో అడుగుపెడతాడు. ఈరోజు నుంచి స్వర్గద్వారాలు తెరచి ఉంటాయని పురాణాలు పేర్కొన్నాయి. ==ఉపోద్ఘాతము== ఆంధ్రులకు పెద్ద పండుగ సంక్రాంతి. "భినత్వంలో ఏకత్వం" అనే వాక్యానికి సంక్రాంతి పండుగ బాగా నప్పుతుంది, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], కర్ణాటకలలో '''''సంక్రాంతి''''' అని; తమిళనాడులో '''''పొంగల్''''' అని; మహారాష్ట్ర, గుజరాత్ లలో '''''మకర్‌సంక్రాంతి''''' అని; పంజాబు హర్యానాలలో '''''లోరీ''''' అని పిలవబడే ఈ పండుగను మూడు రోజుల పాటు జరుపుకుంటారు. పంట చేతికొచ్చిన ఆనందంలో రైతులు ఈ పండుగ జరుకుంటారు. పండుగ జరుపుకునే మూడు రోజులలో మొదటి రోజును '''''భోగి''''' అని, రెండవ రోజును '''''సంక్రాంతి''''' అని, మూడవ రోజును '''''కనుమ''''' అని పిలుస్తారు. మకర సంక్రాంతితో ఉత్తరాయణం మొదలవుతుంది. భోగి, మకర సంక్రమణం, కనుమ - ఈ మూడు రోజులూ పండుగే కనుక, దీన్ని '''''పెద్ద పండుగ''''' అంటారు. నిజానికి ధనుర్మాసారంభంతో నెల రోజులు మూమూలుగానే సంక్రాంతి వాతావరణం చలిచలిగా తెలుగునాట ప్రారంభమవుతుంది. ఆ నెల రోజులు తెలుగు పల్లెలు ఎంత అందంగా, ఆహ్లాదకరంగా అలరారుతూ ఉంటాయో చూసి తీరవలసిందే. బుడబుక్కలవారు, పగటివేషధారులు రకరకాల జానపద వినోద కళాకారులు తయారవుతారు. ఈ పండుగకు దాదాపు నెలరోజుల ముందునుంచే - అంటే ధనుర్మాసం ఆరంభం నుండే - ప్రతీ రోజు తమ ఇళ్ళ ముంగిళ్ళను రంగవల్లులు, గొబ్బెమ్మలతో అలంకరిస్తారు. ముగ్గులు వేయటానికి ప్రత్యేకంగా బియ్యపు పిండిని వాడతారు. కళ్లం నుంచి బళ్ల మీద ధాన్యం బస్తాలు వస్తూ ఉంటాయి. భోగినాడు భోగిమంట విధిగా వేయవలసిందే. ఆ సాయంత్రం పేరంటంలో పిల్లలకు భోగిపళ్లు తప్పవు. ఈ పెద్ద పండుగకు కొత్త అల్లుడు తప్పనిసరిగా అత్తవారింటికి వస్తాడు. మరదళ్ల ఎకసెక్కాలకు ఉడుక్కుంటాడు. ఇవన్నీ సంక్రాంతి పండుగకు శోభ చేకూర్చే సర్వసామాన్య విషయాలు. రైతులు చెమటోడ్చి పండించిన పంటలు చేతికొచ్చే సమయంలో సంక్రాంతి పండుగ వస్తుంది కాబట్టి రైతుల పండుగగా దీన్ని అభివర్ణిస్తారు. ==భోగి== [[Image:Bhogi_Mantalu.jpg|right|thumb|భోగి మంటలు]] ఇది [[జనవరి 13]]న వస్తుంది. ఈ రోజున ఉదయం తెల్లవారక ముందే, అంటే 3:30, 4:00 మధ్యలో అందరూ లేచి భోగి మంటలు వెలిగిస్తారు. దీనిని సంవత్సరంలో ఆ కాలంలో ఉండే చలి పారద్రోలటానికే కాక ఇంకో సందర్భంగా కూడా జరుపుకుంటారు. ఇంట్లో ఉండే పాత చీపుర్లూ, తట్టలూ, విరిగిపోయిన బల్లలూ వగైరాలను వదిలేసి, కొత్తవాటితో నిత్య నూతన జీవితం ఆరంబించటానికి గుర్తుగా కూడా ఈ రోజున భోగి మంటలు వెలిగిస్తారు. సాయంత్రం పూట చాలా ఇళ్ళలో చిన్న పిల్లలు బొమ్మల కొలువును ఏర్పాటు చేస్తారు. బొమ్మల కొలువులో పిల్లలు తమ దగ్గర ఉన్న వివిధ రకాల ఆటవస్తువులను ప్రదర్శనగా ఉంచి ఆనందిస్తారు. ఇంకొంత మంది భోగి పళ్ళ పేరంటం ఏర్పాటు చేస్తారు. ఇక్కడ పేరంటాళ్ళు మరియు బందువులు సమావేశమై, రేగిపళ్ళు, శనగలు, పూలు, చెరుకుగడలు, మరియు కొన్ని నాణాలను కొత్త బట్టలు వేసుకున్న పిల్లలపై ఆశీర్వాద సూచకంగా కుమ్మరించి దిష్టి తొలగిస్తారు. ఈ పేరంటానికి వచ్చినవారికి తాంబూలాలతో పాటు పట్టుబట్టలు, పసుపు, కుంకుమలు పెట్టడం ఆనవాయితీ. ==సంక్రాంతి== [[Image:SaMkrAMti_muggu.PNG|right|thumb|సంక్రాంతి ముగ్గు]] రెండవ రోజయిన సంక్రాంతి రోజున పాలు పొంగించి, దానితో మిఠాయిలు తయారు చేస్తారు. దాదాపుగా అందరి ఇళ్ళలో అరిసెలు, బొబ్బట్లు, జంతికలు, సాకినాలు, పాలతాలుకలు, సేమియాపాయసం, పరమాన్నం, పులిహోర, గారెలు మొదలయిన వంటకాలు చేసి, కొత్తబట్టలు ధరించి ఈ పండుగను ఆస్వాదిస్తారు. సంక్రాంతి రోజులలో మనము చూసే ఇంకో సుందర దృశ్యం.. గంగిరెద్దులను ఆడించే గంగిరెద్దులవారు. చక్కగా అలంకరించిన గంగిరెద్దులను ఇంటింటికీ తిప్పుతూ, డోలు, సన్నాయి రాగాలకు అనుగుణంగా వాటిచేత చేయించే నృత్యాలు చూడటానికి చాలా రమణీయంగా ఉంటాయి. ఆ గంగిరెద్దులు మనము ఇచ్చే కానుకలను స్వీకరిస్తున్నట్లుగా తలలు ఊపుతూ ధన్యవాదాలు తెలుపుతున్నట్లు మోకాళ్ళ మీద వంగటం వంటి విద్యలు వాటికి నేర్పిస్తారు. ''అయ్యగారికి దండం పెట్టు, అమ్మగారికి దండం పెట్టు'' అంటూ గంగిరెద్దుల వాళ్ళు సందడి చేస్తూ కొత్తగా వచ్చిన ధాన్యాన్ని అడుక్కుంటారు. ''హరిలో రంగ హరీ'' అంటూ నడినెత్తిపై నుంచి నాసిక దాకా తిరుమణి పట్టెలతో, కంచు గజ్జెలు ఘల్లుఘల్లుమనగా చిందులు త్రొక్కుతూ, చేతుల్లో చిరుతలు కొడుతూ కోడిగుడ్డు లాంటి బోడి తలపై రాగి అక్షయపాత్ర కదలకుండా హరిదాసు ప్రత్యక్షమవుతాడు. ==కనుమ== మూడవ రోజయిన కనుమ వ్యవసాయంలో తమకు ఎంతో చేదోడువాదోడు ఉన్నందుకు పశువులకు శుభాకాంక్షలు తెలుపటానికి జరుపుతారు. కొన్ని ప్రాంతాలలో కోడి<!--ఎడ్ల --> పందాలు కూడా నిర్వహిస్తారు. అయితే ఆ పందాలను జీవహింసగా భావించి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ పందాలను నిషేధించింది. అంతే కాదు, వనభోజనాలను కూడా ఈరోజే నిర్వహిస్తుంటారు. కనుమ మరునాటిని ముక్కనుమ అని అంటారు. దక్షిణ భారతదేశం లోని ప్రజలు ఈ పండుగ మూడు రోజులను శ్రద్ధాసక్తులతో జరుపుకుంటారు. ఉత్తర భారతదేశంలో మాత్రం ఈ పండుగలోని రెండవ రోజయిన ''మకర్‌సంక్రాంతి'' లేదా ''లోరీ'' ని మాత్రమే జరుపుకుంటారు. కనుమ రోజున మాంసాహారం తినడం ఆంధ్ర దేశాన ఆనవాయితీగా వస్తూంది. అలాగే కనుమ రోజున ప్రయాణాలు చెయ్యకపోవడం కూడా సాంప్రదాయం. ==కొన్ని విశేషాలు== * హిందువుల పండుగలలో సంక్రాంతి మాత్రమే సౌరగమనాన్ని అనుసరించి వస్తుంది. గ్రెగోరియను కాలెండరు కూడా సౌరమానాన్ని అనుసరిస్తుంది కనుక సంక్రాంతి ప్రతీ సంవత్సరం ఒకే తేదీన వస్తుంది. మిగిలిన పండుగలన్నీ భారతీయ సాంప్రదాయం ప్రకారం చాంద్రమానాన్ని అనుసరించి వస్తాయి. కాబట్టి గ్రెగోరియను కాలెండరు ప్రకారం ఏటికేడాది వేరువేరు రోజుల్లో వస్తాయి. * పవిత్రమైన ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలంలో మరణించినవారు స్వర్గానికి వెళ్తారని హిందువుల నమ్మకం. సంక్రాంతితో ఉత్తరాయణం మొదలవుతుంది.అంచేతే భారతంలో స్వచ్ఛంద మరణం కలిగిన భీష్మాచార్యుడు సంక్రాంతి పర్వదినం వరకూ ఆగి ఆ పుణ్యఘడియల్లో తనువు చాలించాడు. * ఆది శంకరాచార్యుడు ఈరోజునే సన్యాసం పుచ్చుకున్నాడు. * ప్రతి సంవత్సరం [[విశాఖపట్నం]]లో ([[జనవరి]]లో) సంక్రాంతి సందర్భంగా [[విశాఖ ఉత్సవ్‌]] జరుగుతుంది. * ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో పెద్ద పెద్ద తారలు తమ సినిమాలను సంక్రాంతి సమయంలోనే విడుదల చేసి తమ అదృష్టాన్ని పరీక్షించుకుంటారు. [[Category:పండుగలు]] [[en:Sankranthi]] [[sv:Sankranthi]] MediaWiki:Sitematrix 6551 18231 2006-01-14T04:05:34Z Chaduvari 97 వికీమీడియా వికీల జాబితా MediaWiki:Boardvote 6552 18232 2006-01-14T04:34:55Z Chaduvari 97 వికీమీడియా ట్రస్టుబోర్డు ఎన్నికలు హిందూ పత్రిక 6553 18244 2006-01-14T04:48:32Z Kiranc 247 {{అనువాదము}} '''''ది హిందూ''''' (The Hindu) ఆంగ్ల దినపత్రికకు భారత దేశములో ఒక విశిష్ట స్థానం ఉంది.ఈ పత్రికకు దక్షిన భారత దేశములో సర్క్యులేషన్ ఎక్కువగా ఉంది. ఈ పత్రిక స్థాపించి ఇప్పటికి సుమారు 125 సంవత్సరాలు అవుతోంది. దీని యొక్క యాజమాన్యం ఒక కుటుంబం చేతిలోనే ఉంది.ఈ పత్రిక యొక్క సర్క్యులేషన్ సుమారు 30 లక్షలు మరియు సంవత్సర ఆదాయము సుమారు 400 కోట్ల రూపాయలు. <!--'''''The Hindu''''' is one of [[India]]'s leading [[English language|English-language]] [[newspaper]]s, with its largest base of circulation in South India. Founded 125 years ago, it remains a family enterprise, with ownership and editorial control firmly remaining in the hands of a handful of a few brahmin Iyengars. It is said to enjoy a readership of 3 [[million]] and an annual turnover of around 4 [[billion]] rupees ($80 million).--> ==About The Hindu== Published weekly since [[1878]] and daily since [[1889]], it has grown steadily to its current [[Newspaper Circulation|circulation]] of 1 million copies and a readership of over 3 million, both in India and abroad. It was also one of the first Indian newspapers to offer an online edition (Print edition at http://www.hindu.com and hourly news updates at [http://www.hinduonnet.com/thehindu/holnus/]). The Hindu is based in [[Chennai]], [[Tamil Nadu]]. ''The Hindu'' enjoys considerable popularity, especially in [[South India]], where it enjoys a cult status of being local tradition, not just a newspaper. Through various changes within the politics of the family that owns the paper, it has a loyal base of readers, most of whom picked up the habit of reading the paper in their childhood. Despite reference to the [[Hindu]] religion in its name, the paper is actually regarded as a serious commentator with expert views on a wide range of, often burning, socio-economic and political issues. The Hindu, like many other Indian publishing houses, is family-run. It was headed by G Kasturi from 1965 to 1991, N Ravi from 1991 to 2003, and by his brother, N Ram, since June 27th 2003. Other family members, including Nirmala Lakshman, Malini Parthasarathy, Nalini Krishnan, N Murali, K Balaji, K Venugopal, Ramesh Rangarajan and publisher S Rangarajan are directors of The Hindu and its parent company, Kasturi and Sons. The paper recently revamped its layout to a new, 'contemporary yet classic' look with inputs from internationally renowned newspaper designer [http://www.mariogarcia.com/ Mario Garcia]. With photo-heavy content, The Hindu sports an attractive visual appeal, which has helped balance out its content-heavy approach and in-depth analysis and maintain popularity across readers of all ages. ''The Hindu'' uses modern facilities for news gathering, page composition and printing. It is printed in twelve centres apart from the Main Edition at [[Chennai]] (Madras) where the Corporate Office is based. The printing centres at [[Coimbatore]], [[Bangalore]], [[Madurai]], [[Hyderabad, India|Hyderabad]], [[New Delhi]], [[Visakhapatnam]], [[Thiruvananthapuram]], [[Kochi, India|Kochi]], [[Vijayawada]], [[Mangalore]] and [[Tiruchirapalli]] are connected with high speed data lines for news transmission across the country. ===The Changing Political Leanings of The Hindu === The Hindu started as nationalist newspaper during the British rule of India. After India's independence, it fashioned itself as a newspaper of measured critical opinion of the state and other institutions. In the State of Tamilnadu, where the paper is headequartered in and where it has the largest circulation, the paper's Brahmin ownership has remarkably survived and indeed thrived despite the largely anti-Brahmin politics of the state. With a generational shift in the paper's stewardship, its loyalties also have shifted towards a more strident critique of Hindutva and the Sangh Parivar politics of religious chauvinism. '''Ruling AIADMK Government and its actions against freedom of Press.''' On [[November 7]], [[2003]] the [[Tamil Nadu]] Assembly passed a resolution sentencing the publisher and four journalists of The Hindu to 15 days simple imprisonment for breach of privilege of the House after the Privileges Committee of the House pronounced them guilty. This was ironically in response to ''The Hindu's'' criticism of the government, which it alleged was "breeding intolerance" towards any form of dissent in the assembly (in three separate newpaper reports and an editorial in [[April 2003]]). The simple majority enjoyed by the ruling [[AIADMK]] ensured that the resolution was passed. The speaker of the assembly (who belonged to the ruling party) pronounced the reports to be contemptuous of the assembly. The police action that was taken after this event to place the accused under arrest was widely accused of having been carried out in violation of rules and etiquette, especially since the charges were non-criminal in nature and run with the intent of harassing the employees of ''The Hindu''. The government action came under heavy fire from both the media and the opposition parties. The entire episode was decried as against [[freedom of speech]] and in violation of the principles of natural justice, especially because the accused were not given any opportunity to appear before the Privileges Committee (a temporarily elected body) and present their case. The [[Supreme Court of India|Supreme Court]] stayed the arrests and the hearings of the case are still going on.[http://www.frontlineonnet.com/fl2024/stories/20031205005212600.htm] '''Bofors Scandal''' (From [http://www.thehindu.com/th125/stories/2003091300830500.htm]) "The Bofors scandal broke quietly enough in April 1987 with Swedish Radio alleging that bribes had been paid to top Indian political leaders, officials and Army officers in return for the Swedish arms manufacturing company winning a hefty contract with the Government of India for the purchase of 155mm howitzers. The Hindu commented in June 1987 that Bofors was "a very serious business" and said: "The Prime Minister, Mr. Rajiv Gandhi, has promised Parliament and the nation that nobody in India, however highly placed, would be able to get away with wrong doing if it was established in the Bofors-India deal ... The time to initiate serious investigative and possibly criminal action is right now." A few weeks later, the paper thundered: "Virtually every schoolboy and schoolgirl knows, or should know, that presently this nation is going through a crisis of leadership - with a Prime Minister apparently trapped in deep political trouble despite the not-very-long-lasting euphoria of a runaway triumph in the Presidential election. Over the past eight months or more, Mr. Rajiv Gandhi has made major blunder upon major blunder, stepping up the pace disastrously as the going has got worse... for his party and Government ... Serious corruption charges hang over the present and future of the Government like a Damocles' sword." With the Government still not doing anything to clear the air four months after the scandal broke, The Hindu charged the Rajiv Gandhi Government with an "old-fashioned cover-up after hands have been trapped in the till." The Hindu was beginning to sound like it did in its first fifty years. In early 1988, through its part-time correspondent in Switzerland, Chitra Subramaniam, it began to receive a series of document-backed exclusives on the murky financial transactions involved in the Bofors affair. With Ram joining her in an aggressive investigation, The Hindu kept filling columns - at times, pages - with documents and articles that set the terms of the national political discourse on this subject. During a six-month period the newspaper published scores of copies of original papers that documented the secret payments, amounting to some $50 million, into Swiss bank accounts, the agreements behind the payments, communications relating to the payments and the crisis response, and other material. L'affaire Bofors caused not only a political storm in the country, contributing to a regime change in the 1989 general elections, but also a storm within the house of The Hindu. Many of the details of the internal controversy have become public property. In 1991, it was learnt that Kasturi had stepped down as Editor..." These developments likely reflect the pressure exerted by the Rajiv Gandhi government on the G Kasturi regime at The Hindu. <!--- There were ONE or TWO cases filed by the DMK, though minor in nature --> <!-- # '''DMK Government''' --> <!--- Recent changes to this page reflect a non-factual opinion of the paper's editors and their views. These are tantamount to a rant about N Ram and derisiveness of his personal political views was evident. Such personal vendettas are inconsistent with the basic purpose of Wikipedia (informing people about facts), and hence these changes have been deleted. Please avoid letting the page degenerate into a site for personalized debates---> ==Supplements provided== * On Mondays ** Metro Plus ** [http://www.hindu.com/edu Education Plus] * On Tuesdays ** Metro Plus ** Open Page, Education & Book Review * On Wednesdays ** Metro Plus ** Job Opportunities * On Thursdays ** Metro Plus * On Fridays ** Young World, an exclusive children's supplement. One of the more popular columns is ''The Hindu Young World Quiz'' ** Friday Features covering cinema, arts, music and entertainment ** Quest, a supplement by children for children, appears once a month. * On Saturdays ** Property Plus * On Sundays ** Weekly Magazine covering social issues, art, literature, gardening, travel, health, cuisine, hobbies etc. Popular Columns include ''This day that year'', and ''Religion''. ==Other publications== * The Hindu Business Line &ndash; Business Daily * The Hindu International Edition &ndash; Weekly * The [[Sportstar]] &ndash; Weekly Sports magazine * [[Frontline magazine|Frontline]] &ndash; Fortnightly features magazine * Praxis &ndash; Quarterly Journal on Management * Survey of Indian Industry &ndash; An annual review on Indian Industries * Survey of Indian Agriculture &ndash; An annual review on Indian Agriculture * Survey of the Environment &ndash; An annual review of the Environment * [[Indian Cricket (annual)|Indian Cricket]] &ndash; An annual record book on Cricket * The Hindu Index &ndash; Monthly and Cumulated Annual * Special Publications under the series THE HINDU SPEAKS ON Libraries: Information Technology, Management, Education, Religious Values, Music, ... * From the pages of The Hindu -- The Last 200 Days of Mahatma Gandhi ==External links== * [http://www.hindu.com/ Online edition (ePaper)] * [http://www.hinduonnet.com/thehindu/holnus/009hdline.htm Breaking News] * [http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=2003091300770200.htm&date=2003/09/13/&prd=th125& History of The Hindu] * [http://www.thehindu.com/thehindu/th125/stories/2003091301020800.htm Core values of the newspaper] * [http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=20031010005512800.htm&date=fl2020/&prd=fline& 125 years of The Hindu] [[Category:Indian newspapers|Hindu, The]] [[Category:English-language newspapers|Hindu, The]] User talk:Nickshanks 6554 18596 2006-01-15T19:59:16Z Nickshanks 41 == Telugu Mac Font == Hi there. I got a message last month from [[:en:User talk:Vyzasatya|you]] asking me to make a Telugu font for the Mac platform. I asked for some sample pictures of correctly rendered Telugu so that I can try and copy it, but haven't heard back. I would also need the source text that was used to create the pictures. Do you know anyone on here who would mind helping? Thanks! [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 00:01, 14 జనవరి 2006 (UTC)<br/> Okay, I've spent the past four hours working on a font to add AAT rules so it renders better, and have taken a screenshot of the rendering of [[తెలుగు]] which I've put [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/sample2.png here]. Please let me know what you think. [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 03:57, 14 జనవరి 2006 (UTC) :Great!! what did you use (browser? font? OSX?). I see a mistake on third line of first para the syllable ''ppai'' is rendered incorrect. correct rendering would be p+ immediately below pa vattu + (ai vattu - bipartite vattu with one glyph above the entire thing and one glyph below). Let me know if this clear --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:09, 14 జనవరి 2006 (UTC) :[http://te.wikipedia.org/wiki/Image:Telugu_Gautami_XP_screenshot.png Here] is picture of correct rendering. Thanks for your efforts we appreciate it --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:17, 14 జనవరి 2006 (UTC) ::Okay, the code sequence is U+C2A U+C4D U+C2A U+C48 = pa + virama + pa + matra_ai; which currently I'm converting to pa + pa.ottu + matra_ai. ::It appears that what I need is the sequence tvam + pe + pa.ottu, because the tvam glyph (is that the right name? It's a mirror image of the ta.ottu glyph) is below‐right of (0,0), so would have to come before the vyanjana. (Is that the right word in Telugu?) I shall convert (pa + … + matra_ai) to pe + ... + tvam and then move the tvam to the front. Or I could move it first. Whichever. [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 12:53, 14 జనవరి 2006 (UTC) Please check this [[:Image:CorrectRendering.jpg|image]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:28, 14 జనవరి 2006 (UTC) I have been making a font for the Mac, but need Telugu speakers to check it out. Could you look over [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/తెలుగు.pdf this] and tell me if you see any mistakes? Also, if you know of any large amounts of text I can check against, please could you send me them? Thanks. [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 08:23, 15 జనవరి 2006 (UTC) :Hi, I have prepared the PDF for the [[భగవద్గీత సంస్కృతము|largest text]] in telugu wikipedia. The PDF shows the text in the wikipedia page removing the sidebar. I think you will get all the possible combinations. The PDF file is currently available [http://www.freewebs.com/mpradeep/Telugu/Bhagavat%20gIta.pdf here]. Tell me if you have any more problems. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 09:13, 15 జనవరి 2006 (UTC) ::I am going through, currently I want to say one thing that the vattus that will come under the characters should be slightly moved towards right, so that they will be centered with the character above them. I havent gone through the PDF completely. will tell if I find any more inconsistencies. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 09:20, 15 జనవరి 2006 (UTC) User:చదువరి/Telugu Font test for Nickshanks 6555 18256 2006-01-14T05:52:13Z Chaduvari 97 upOdghaatamu telugu bhaaratadESamulOni, dakshiNaprAMtamulOni aaMdhrapradES^ raashTrapu adhikaara bhaasha, mariyu daani pakka raashTramulayina tamiLanaaDu, karnaaTaka, orissaa, chattIs^gaDh^ prajalu maaTlaaDE bhaasha. ఉపోద్ఘాతము తెలుగు భారతదేశములోని, దక్షిణప్రాంతములోని ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రపు అధికార భాష, మరియు దాని పక్క రాష్ట్రములయిన తమిళనాడు, కర్నాటక, ఒరిస్సా, చత్తీస్‌గఢ్ ప్రజలు మాట్లాడే భాష. -------------- SET 2 (Your text) upOdaat'''gh'''amu telugu bhaaratadESamulOni, dakiN'''sh'''apAM'''r'''tamulOni aaMdhap'''r'''ad'''r'''ES^ raashTap'''r'''u adhikaara bhaasha, mariyu daani pakka raasham'''Tr'''ulayina tamiLanaaDu, karnaaTaka, orissaa, chatIs'''t'''^gaDh^ prajalu maaTaaD'''l'''E bhaasha. ఉపోదాత్ఘము తెలుగు భారతదేశములోని, దకిణ్షపాంర్తములోని ఆంధప్రద్రేశ్ రాష్టప్రు అధికార భాష, మరియు దాని పక్క రాషంట్రులయిన తమిళనాడు, కర్నాటక, ఒరిస్సా, చతీస్త్‌గఢ్ ప్రజలు మాటాడ్లే భాష. Image:CorrectRendering.jpg 6556 21740 2006-04-08T15:24:25Z Mpradeep 50 Image for Nickshanks [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Image:Telugu Gautami XP screenshot.png 6557 21739 2006-04-08T15:24:08Z Mpradeep 50 [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] Category:ఏడు సోదర రాష్ట్రాలు 6558 18296 2006-01-14T08:37:51Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:భారత దేశము]] Category:నెల్లూరు జిల్లా 6559 18305 2006-01-14T08:49:33Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:ప్రకాశం జిల్లా 6560 18306 2006-01-14T08:49:37Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:రంగారెడ్డి జిల్లా 6561 18307 2006-01-14T08:49:42Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Image:SaMkrAMti muggu.PNG 6562 18309 2006-01-14T08:54:13Z Mpradeep 50 Category talk:భారతరత్న గ్రహీతలు 6563 18310 2006-01-14T08:54:20Z Kiranc 247 చదువరి గారు, సుభష్ చంద్ర బోస్ కి భారతరత్న లేదు. సరి దిద్దండి. [[User:Kiranc|Kiranc]] 08:54, 14 జనవరి 2006 (UTC) ఇందిరాగాంధీ 6564 18312 2006-01-14T08:54:24Z Chaduvari 97 ఇందిరాగాంధీ, ఇందిరా గాంధీ కు తరలించబడింది: మరోపేరు #REDIRECT [[ఇందిరా గాంధీ]] Image:Bhogi Mantalu.jpg 6565 18314 2006-01-14T09:09:10Z Mpradeep 50 Category:పండుగలు 6566 18318 2006-01-14T09:32:19Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:సంస్కృతి]] సంక్రాంతి (అయోమయ నివృత్తి) 6567 18319 2006-01-14T09:33:22Z Mpradeep 50 * [[సంక్రాంతి]] - ఒక పండుగ. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో జరుపుకునే పండుగలలో చాలా ముఖ్యమయొనది. ==సినిమాలు== * [[సంక్రాంతి (సినిమా), 1952]] - [[1952]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. * [[సంక్రాంతి (సినిమా), 2005]] - [[2005]]లో విడుదలయిన ఒక సినిమా. {{అయోమయ నివృత్తి}} పాండు రంగ మహాత్మ్యము 6568 18335 2006-01-14T10:48:48Z Chaduvari 97 పాండు రంగ మహాత్మ్యము, పాండురంగ మహాత్మ్యము కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[పాండురంగ మహాత్మ్యము]] తెలుగు సినిమాలు 2000 6569 18360 2006-01-14T14:50:05Z Mpradeep 50 వికీకరణ మరియు వర్గీకరణ # [[కోదండరాముడు]] # [[అన్నయ్య]] # [[పోస్ట్ మాన్]] # [[వంశోద్ధారకుడు]] # [[కలిసుందాం రా]] # [[సమ్మక్క-సారక్క]] # [[క్షేమంగావెళ్ళి లాభంగా రండి]] # [[గణపతి]] # [[హేండ్సప్]] # [[చాలా బాగుంది]] # [[నిశ్శబ్ద రాత్రి]] # [[మనసుపడ్డానుకానీ]] # [[రవన్న]] # [[సంచలనం]] # [[రాఘవయ్య]] # [[బలరాం]] # [[నువ్వు వస్తావని]] # [[యువరాజు]] # [[బద్రి]] # [[మాధురి]] # [[పసుపు-కుంకుమ]] # [[మనోహరం]] # [[యువకుడు]] # [[ఒకే మాట]] # [[నాగులమ్మ]] # [[బాగున్నారా!]] # [[శివన్న]] # [[రియల్ స్టోర్య్]] # [[హిందూస్థాన్]] # [[వయసు కోరిక]] # [[చిత్రం]] # [[శివాజీ]] # [[ఒక్కడు చాలు]] # [[అడవి చుక్క]] # [[బ్యాచిలర్స్]] # [[మా పెళ్ళికి రండి]] # [[పెళ్ళాం వచ్చింది]] # [[గొప్పింటి అల్లుడు]] # [[పెళ్ళిసంబంధం]] # [[కౌరవుడు]] # [[సర్దుకుపోదాం రండి]] # [[9 నెలలు]] # [[మనసున్న మారాజు]] # [[ఈ తరం నెహ్రూ]] # [[చూసొద్దాం రండి]] # [[మనసిచ్చాను]] # [[వైజయంతి]] # [[ఫిబ్రవరి 14, నెక్లేస్ రోడ్]] # [[మూడు ముక్కలాట]] # [[భవానీ]] # [[నిన్నే ప్రేమిస్తా]] # [[రాయలసీమ రామన్న చౌదరి]] # [[అయోధ్య రామయ్య]] # [[టెన్షన్లో టెన్షన్]] # [[ఆజాద్]] # [[ఖజురహో]] # [[వంశం]] # [[జయం మనదేరా]] # [[నువ్వే కావాలి]] # [[అమ్మో ఒకటో తారీఖు]] # [[ఎన్.టి.ఆర్.నగర్]] # [[శ్రీ శ్రీమతి సత్యభామ]] # [[శ్రీ సాయి మహిమ]] # [[కాలేజ్]] # [[బాచి]] # [[దేవుళ్ళు]] # [[అంతా మనమంచికే]] # [[చిరునవ్వుతో]] # [[విజయరామరాజు]] # [[మా అన్నయ్య]] # [[శుభవేళ]] # [[అంకుల్]] # [[దుర్గ]] # [[బ్యాడ్ బాయ్స్]] # [[సకుటుంబ సపరివార సమేతం]] # [[తిరుమల తిరుపతి వెంకటేశ]] # [[నిన్ను చూశాక]] # [[ఉన్మాది]] # [[రోజుకో రోజా]] # [[చలో అసెంబ్లీ]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:2000|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] Category:హైదరాబాదు 6570 18339 2006-01-14T10:52:31Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 15 6571 18343 2006-01-14T12:45:09Z Chaduvari 97 *[[భారత్|భారత]] సైనిక దినోత్సవం *[[1998]]: పూర్వ తాత్కాలిక [[ప్రధానమంత్రి]] [[గుల్జారీలాల్ నందా]] మరణించాడు. *[[1940]]: వాడుక భాష ఉద్యమ పిత, [[గిడుగు రామమూర్తి]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 16 6572 18344 2006-01-14T12:50:24Z Chaduvari 97 *[[1938]]: ప్రముఖ మల్ల వీరుడు, ''కలియుగ భీముడు'' బిరుదు పొందిన [[కోడి రామమూర్తి]] మరణించాడు. *[[1943]]: ప్రముఖ సంఘసంస్కర్త, [[త్రిపురనేని రామస్వామి]] మరణించాడు. Image:Kailasagiri towards dolphins nose.jpg 6574 18384 2006-01-15T02:21:15Z Kiranc 247 View of Dolphin nose (a hill on top right corner) from Kials giri View of Dolphin nose (a hill on top right corner) from Kials giri Image:Kailasgiri towards Rishikonda.jpg 6575 18386 2006-01-15T02:24:55Z Kiranc 247 View of Rishikonda beach from Kailasgiri View of Rishikonda beach from Kailasgiri Talk:పర్ణశాల 6576 18397 2006-01-15T04:26:21Z Mpradeep 50 ==వర్గీకరణ గురించి== పర్ణశాల ఒక చిన్న పల్లెటూరు, దానిని దర్శనీయ స్థలాలలో పెట్టవచ్చుగానీ నగరాల జాబితాలో చేర్చలేము. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 04:26, 15 జనవరి 2006 (UTC) Talk:నేలకొండపల్లి 6577 18501 2006-01-15T10:15:51Z Chavakiran 19 ==వర్గీకరణ గురించి== ఈ పేజీలోనే దీనిని ఒక గ్రామంగా అభి వర్నిస్తున్నారు, దీనిని నగరంగా వర్గీకరించటం ఎంతవరకూ సబబు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 04:37, 15 జనవరి 2006 (UTC) :at least current nElakoMDapalli is a village, as far as I know; though I never went there. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 10:15, 15 జనవరి 2006 (UTC) Talk:కొండగట్టు 6578 18405 2006-01-15T05:04:11Z Mpradeep 50 ==వర్గీకరణ గురించి== ఈ వ్యాసము ఒక గుడి ఉన్న ప్రదేశము గురించి మాట్లాడుతుంది. దీనిని నగరం కంటేకూడా దర్శనీయ స్థలాలలో పెడితే బాగుంటుంది. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 05:04, 15 జనవరి 2006 (UTC) Category:కరీంనగర్ జిల్లా 6579 18407 2006-01-15T07:36:03Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] అదిలాబాదు 6580 18409 2006-01-15T07:41:56Z Chaduvari 97 అదిలాబాదు, ఆదిలాబాదు కు తరలించబడింది: సరైనపేరు #REDIRECT [[ఆదిలాబాదు]] Category:ఆదిలాబాదు జిల్లా గ్రామాలు 6581 25092 2006-04-26T07:35:10Z Mpradeep 50 [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు 6583 25108 2006-04-26T08:04:20Z Mpradeep 50 [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:నిజామాబాదు జిల్లా 6584 18415 2006-01-15T07:53:38Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:విజయనగరం జిల్లా మండలాలు 6585 25112 2006-04-26T08:06:18Z Mpradeep 50 [[Category:విజయనగరం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:విజయనగరం జిల్లా 6586 18420 2006-01-15T08:38:57Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు 6587 18421 2006-01-15T08:40:02Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు]] Category:తెలుగు మాండలికాలు/యాసలు 6588 18427 2006-01-15T08:57:28Z Chaduvari 97 +వర్గాలు [[Category:తెలుగు భాష]] Talk:తిరుపతి యాస, భాష, పదాలు 6589 18649 2006-01-16T14:35:13Z వైఙాసత్య 58 /* బేగి */ ==బేగి== బేగి తిరుపతి యాస కాదనుకుంటా.. అది ఉత్తరాంధ్ర మాండలికంలోని పదమని అనుకుంటున్నాను. (''బిరాన'', ''బిర్రున'' అని వాడతారనుకుంటా, ఖచ్చితంగా తెలీదు.) సరిచూసి, సవరించగలరు. అలాగే, ఈ పేజీని చిత్తూరు యాస అనే పేజీకి తరలించవచ్చా? __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:00, 15 జనవరి 2006 (UTC) :I am sure that "bEgi" is used in tirupati.. We may not make it chittoore yaasa, as it is totally different in this district with kannada, tamil mixing at different places of this place. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 10:14, 15 జనవరి 2006 (UTC) : ఇందులో ఉన్న పదాలన్నీ నాకుతెలిస్నంత వరకు దాదాపు చిత్తూరు/కడప కు వర్తిస్తాయి.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:35, 16 జనవరి 2006 (UTC) Category:అనంతపురం జిల్లా మండలాలు 6590 25099 2006-04-26T08:01:45Z Mpradeep 50 [[Category:అనంతపురం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:అనంతపురం జిల్లా 6591 18432 2006-01-15T09:05:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] శ్రీ కాళహస్తి 6592 18434 2006-01-15T09:07:50Z Chaduvari 97 శ్రీ కాళహస్తి, శ్రీకాళహస్తి కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[శ్రీకాళహస్తి]] Image:Nalgonda mandals outline01.png 6593 21873 2006-04-09T10:10:19Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline02.png 6594 21874 2006-04-09T10:13:14Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline03.png 6595 21875 2006-04-09T10:13:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline04.png 6596 21876 2006-04-09T10:13:31Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline05.png 6597 21877 2006-04-09T10:13:41Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline06.png 6598 22095 2006-04-09T11:08:01Z Mpradeep 50 [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline07.png 6599 21880 2006-04-09T10:14:11Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline08.png 6600 22096 2006-04-09T11:08:36Z Mpradeep 50 [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline09.png 6601 21881 2006-04-09T10:14:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline10.png 6602 21882 2006-04-09T10:14:31Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline11.png 6603 21883 2006-04-09T10:14:41Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline12.png 6604 21884 2006-04-09T10:14:51Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline13.png 6605 21885 2006-04-09T10:15:04Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline14.png 6606 21886 2006-04-09T10:15:11Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline15.png 6607 21888 2006-04-09T10:15:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline16.png 6608 21889 2006-04-09T10:15:31Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline17.png 6609 21890 2006-04-09T10:15:41Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline18.png 6610 21891 2006-04-09T10:15:51Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline19.png 6611 21892 2006-04-09T10:16:01Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline20.png 6612 21893 2006-04-09T10:16:11Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline21.png 6613 21894 2006-04-09T10:16:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline22.png 6614 21895 2006-04-09T10:16:32Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline23.png 6615 21896 2006-04-09T10:16:42Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline24.png 6616 21897 2006-04-09T10:16:51Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline25.png 6617 21898 2006-04-09T10:17:01Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline26.png 6618 21899 2006-04-09T10:17:12Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline27.png 6619 21900 2006-04-09T10:17:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline28.png 6620 21901 2006-04-09T10:17:32Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline29.png 6621 21902 2006-04-09T10:17:41Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline30.png 6622 21903 2006-04-09T10:17:51Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline31.png 6623 21904 2006-04-09T10:18:01Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline32.png 6624 21905 2006-04-09T10:18:11Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline33.png 6625 21906 2006-04-09T10:18:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline34.png 6626 21907 2006-04-09T10:18:31Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline35.png 6627 21908 2006-04-09T10:18:41Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline36.png 6628 21909 2006-04-09T10:18:54Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline37.png 6629 21910 2006-04-09T10:19:02Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline38.png 6630 21911 2006-04-09T10:19:14Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline39.png 6631 21913 2006-04-09T10:19:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline40.png 6632 21914 2006-04-09T10:19:31Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline41.png 6633 22094 2006-04-09T11:07:41Z Mpradeep 50 [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline42.png 6634 22093 2006-04-09T11:07:19Z Mpradeep 50 [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline43.png 6635 21917 2006-04-09T10:20:01Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline44.png 6636 21918 2006-04-09T10:20:11Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline45.png 6637 21919 2006-04-09T10:20:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline46.png 6638 21920 2006-04-09T10:20:32Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline47.png 6639 21921 2006-04-09T10:20:42Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline48.png 6640 21922 2006-04-09T10:20:51Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline49.png 6641 21923 2006-04-09T10:21:04Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline50.png 6642 21924 2006-04-09T10:21:11Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline51.png 6643 21925 2006-04-09T10:21:21Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline52.png 6644 21926 2006-04-09T10:21:31Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline53.png 6645 21927 2006-04-09T10:21:41Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline54.png 6646 21928 2006-04-09T10:21:51Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline55.png 6647 21929 2006-04-09T10:22:01Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline56.png 6648 21930 2006-04-09T10:22:14Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline57.png 6649 21931 2006-04-09T10:22:22Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline58.png 6650 21932 2006-04-09T10:22:31Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Image:Nalgonda mandals outline59.png 6651 21933 2006-04-09T10:22:44Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు]] Talk:అత్తమీద కోపం దుత్తమీద తీర్చుకున్నట్లు. 6652 18505 2006-01-15T11:00:10Z Chavakiran 19 dutta aMTE dunnapOtu kaadaa? nEnu alaa anukunnaanu. Thanks for the infor. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 11:00, 15 జనవరి 2006 (UTC) Talk:సంక్రాంతి 6653 18517 2006-01-15T11:22:19Z Chaduvari 97 బోసిపోయిన హైదరాబాదు సంక్రాంతికి అందరూ వేసే రధం ముగ్గు ఎవరన్నా ఉంటే ఇక్కడ ఉంచగలరు। [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 11:01, 15 జనవరి 2006 (UTC) == NIce work == This came out to be a good essay. Nice work. Congrats and thanks...[[User:Chavakiran|Chavakiran]] 11:06, 15 జనవరి 2006 (UTC) == బోసిపోయిన హైదరాబాదు == సంక్రాంతి సందర్భంగా హైదరాబాదు బోసిపోయినట్లు కనిపించింది. 2005 జనవరి 13, శుక్రవారం నాడు రోడ్ల మీద ట్రాఫిక్కు బాగా తక్కువగా ఉంది. 15 ఆదివారం కూకట్‌పల్లి రైతుబజారులో జనం బాగా తక్కువగా ఉన్నారు. సంక్రాంతికి జనం ఇళ్ళకు వెళ్ళినట్లుగా కనపడుతోంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 11:22, 15 జనవరి 2006 (UTC) Image:Bhuvanagiri kOTa.jpg 6654 18511 2006-01-15T11:12:28Z Chavakiran 19 Bhuvanagiri kOTa, as seen from the bus stop.. Bhuvanagiri kOTa, as seen from the bus stop.. Image:Yadagiri guTTa.jpg 6655 18513 2006-01-15T11:16:06Z Chavakiran 19 yaadagiri guTTa, main gaali gOpuraM on saMkraaMti day of 2006. yaadagiri guTTa, main gaali gOpuraM on saMkraaMti day of 2006. Category:చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు 6656 25105 2006-04-26T08:03:50Z Mpradeep 50 ఇంకో వర్గము [[Category:చిత్తూరు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:చిత్తూరు జిల్లా 6657 18519 2006-01-15T11:26:23Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] Category:మెదక్ జిల్లా మండలాలు 6658 25110 2006-04-26T08:05:56Z Mpradeep 50 ఇంకో వర్గము [[Category:మెదక్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:మెదక్ జిల్లా 6659 18522 2006-01-15T11:28:09Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] డోర్నకల్లు 6660 26646 2006-06-06T17:59:39Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=డోర్నకల్లు||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=డోర్నకల్లు|villages=13|area=|population=55.194|pop_male=27.775|pop_female=27.419|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.76|lit_male=59.71|lit_female=39.69}} '''డోర్నకల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[విజయవాడ]], [[వరంగల్]] రైలుమార్గంలో ఒక జంక్షను. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిల్కోడు]] * [[గొల్లచర్ల]] * [[డోర్నకల్లు]] * [[ఉయ్యాలవాడ]] * [[బూర్గుపహాడ్]] * [[పెరుమాండ్ల -సంకేశ]] * [[మన్నెగూడెం]] * [[ముల్కలపల్లి]] * [[రావిగూడెం]] * [[కన్నెగుండ్ల]] * [[వెన్నారం]] * [[గుర్రాలకుంట]] * [[అమ్మపాలెం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} Category:వరంగల్ జిల్లా మండలాలు 6661 25111 2006-04-26T08:06:07Z Mpradeep 50 [[Category:వరంగల్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:వరంగల్ జిల్లా 6662 18525 2006-01-15T11:35:26Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] అనకాపల్లి 6663 24978 2006-04-25T18:17:46Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=అనకాపల్లి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అనకాపల్లి|villages=32|area=|population=176.822|pop_male=88.044|pop_female=88.778|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.58|lit_male=77.17|lit_female=56.17}} {{విశా.అ}} '''అనకాపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[anakapalli (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[mettapAlem]] * [[jagannadhapuram]] * [[tagarampUDi]] * [[vooderu]] * [[allikhanudupAlem]] * [[mAmiDipAlem]] * [[papayya santa pAlem]] * [[papayya pAlem]] * [[kondupAlem]] * [[cintanippula agrahAram]] * [[makavaram]] * [[marTUruu]] * [[bowluvaaDa]] * [[sItanagaram]] * [[kuncangi]] * [[kundram]] * [[venkupAlem]] * [[vetajangalapAlem]] * [[sampatipuram]] * [[pisinikada]] * [[tummapala]] * [[rebaka]] * [[koduru]] * [[gopalapuram]] * [[maredupUDi]] * [[maredupUDi agrahAram]] * [[koppaka]] * [[bhaTlapUDi]] * [[golagam]] * [[sankaram]] * [[vallUru]] * [[rAjupAlem]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} Category:విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు 6664 25113 2006-04-26T08:06:48Z Mpradeep 50 ఇంకో వర్గము [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:విశాఖపట్నం జిల్లా 6665 18529 2006-01-15T11:39:57Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] ఇచ్ఛాపురం 6666 24922 2006-04-25T11:14:56Z Mpradeep 50 merging old and new {{మండలం|name=ఇచ్ఛాపురం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇచ్ఛాపురం|villages=24|area=|population=76.747|pop_male=36.043|pop_female=40.704|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.95|lit_male=71.31|lit_female=42.70}} {{శ్రీ.అ}} '''ఇచ్ఛాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. జిల్లాలోని మండలకేంద్రాల్లో ఒకటి. [[చెన్నై]] [[కోల్‌కతా]] జాతీయ రహదారిపై [[ఒరిస్సా]] వైపునుండి వచ్చేటపుడు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో మొట్టమొదటి పట్టణం ఇచ్ఛాపురం. అంచేత, ఇచ్ఛాపురం ను ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు [[ఈశాన్యం|ఈశాన్య]] ముఖద్వారం గా చెప్పవచ్చు. అంతర్రాష్ట్ర చెక్‌పోస్టు ఇక్కడ ఉంది. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ichchapuram (np)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[mucindra]] * [[kedaripuram]] * [[balakRshNpuram]] * [[munibhadra]] * [[manDapalli]] * [[telukunci]] * [[haripuram]] * [[boddakali]] * [[paitarikIrthipuram]] * [[koligam]] * [[boddabada]] * [[arakabhadra]] * [[sasanam]] * [[takaTlabarampuram]] * [[birlangi]] * [[masakapuram]] * [[loddaputti]] * [[tulasigam]] * [[dharmapuram]] * [[purnatakam]] * [[kOTari]] * [[edupuram]] * [[kesapuram]] * [[burjapADu]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు 6667 25114 2006-04-26T08:07:01Z Mpradeep 50 ఇంకో వర్గము [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా 6668 18533 2006-01-15T11:51:34Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] అగిరిపల్లె 6669 18577 2006-01-15T17:34:06Z Mpradeep 50 అగిరిపల్లె, అగిరిపల్లి కు తరలించబడింది: సరైన నామము #REDIRECT [[అగిరిపల్లి]] Talk:అగిరిపల్లె 6670 18583 2006-01-15T17:45:32Z Chaduvari 97 '''అగిరిపల్లె''' అనే పేరుతో ఉన్న పేజీని డిలీటు చేయండి. '''అగిరిపల్లి''' అసలయిన మండలము పేరు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> :సాధారణంగా కోస్తా ప్రాంతంలో ''పల్లి'' అనేది ఎక్కువగా ఉంటుంది (అసలుండదని కాదు). ''పల్లె'' అనేది రాయలసీమ ప్రాంతంలో ఎక్కువగా ఉంటుంది. అలాగే ''చర్ల'' పేరు చివర్లో వచ్చే ఊళ్ళు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. అవి ''చర్ల'' కావచ్చు, ''చెర్ల'' కాదనుకుంటాను. అయితే ఖచ్చితంగా తెలీదు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:45, 15 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:రచ్చబండ (ఇతరత్రా) 6671 20745 2006-03-07T01:44:54Z Chaduvari 97 +వికీపీడియా ప్రచారం {{రచ్చబండ}} తెలుగు మాట్లాడే వారు, ఇంటర్నెట్ వాడే తెలుగువారి సంఖ్యతో తెలుగు వికీపీడియా సభ్యుల సంఖ్య పోలిస్తే బాగా తక్కువగా ఉన్నట్లు అనిపిస్తోంది. తెలుగులో చదివే, రాసే సౌకర్యం లేకపోవడం, అది ఉన్నదని తెలీకపోవడం దీనికి ప్రధాన కారణమైనా, 263 మరీ తక్కువ అని తోస్తోంది. వికీపీడియా సభ్యుల సంఖ్యను చూస్తే మనకంటే చా..లా.. తక్కువ మంది మాట్లాడే భాషల వికీపీడియాలలో మనకంటే ఎక్కువ మంది సభ్యులు ఉన్నట్లు కనపడుతోంది. ఆ వివరాలు (2006 జనవరి 8 నాటివి) చూడండి: {|{{Prettytable}} !భాష!!మొత్తం మాట్లాడేవారు!!వికీపీడియా సభ్యులు |- |లక్సెంబోర్గిష్ || 3 లక్షలు||424 |- |గ్రీకు || కోటీ యాభై లక్షలు ||1754 |- |ఇటాలియను ||7 కోట్లు||34,318 |- |స్వీడిష్ ||93 లక్షలు||9,898 |- |మాసిడోనియను || 20 లక్షలు ||314 |- |ఆఫ్రికాన్స్ || కోటీ అరవై లక్షలు||570 |- |హీబ్రూ ||70 లక్షలు ||12216 |- |ఎస్పరాంటో || 20 లక్షలు || 1534 |- |తెలుగు||దాదాపు 9 కోట్లు||263 |- |} '''వికీపీడియా వ్యాప్తికి మనమేదైనా చిన్నపాటి ఉద్యమం చేపట్టాలంటారా?''' __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:41, 15 జనవరి 2006 (UTC) ==వికీపీడియా ప్రచారం== వికీపీడియాను ప్రజల్లోకి విస్తృతంగా తీసుకువెళ్ళే విషయమై సభ్యులు తమ అభిప్రాయాలను ఇక్కడ రాయవచ్చు. కొందరు సభ్యుల మధ్య జరిగిన ఉత్తరాల సంభాషణల్లోను, తెలుగువికీ గ్రూపులోను వచ్చిన సూచనలను ఇక్కడ రాస్తున్నాను. మరిన్ని సూచనలను రాయండి. # వికీపీడియాను గురించి సభ్యులంతా తమతమ స్నేహితులకు ఉత్తరాలు రాయాలి. వారిద్వారా అది వారి స్నేహితులకూ వెళ్ళేలా చూడాలి. # ప్రముఖ తెలుగు పత్రికలు, వెబ్‌సైట్లలో వికీపీడియాపై వ్యాసాలు ప్రచురించమని ఆయా సంస్థలను కోరాలి. # టీవీ చానెళ్ళలో వికీ గురించిన కార్యక్రమాలు నిర్వహించేలా వారిని కోరాలి. # తెలుగువారు చేరే ప్రముఖ స్థలాల్లో వికీపీడియా గురించి ప్రకటనలు వెయ్యాలి (ఉచిత ప్రకటనలే సుమండీ!) # పాత్రికేయులు వికీకి సహజ పోషకులు. వారిని వికీలో చేరేందుకు ప్రోత్సహించాలి. మనకు తెలిసిన పాత్రికేయులకు వికీ గురించి తెలియజేయాలి. # ఈనాడు జర్నలిజం స్కూలు, రచన జర్నలిజం స్కూలు వంటి ప్రముఖ జర్నలిజం స్కూళ్ళ విద్యార్థుల్లో వికీపీడియాను పరిచయం చెయ్యాలి. # ఇతర విద్యాసంస్థల విద్యార్థుల్లో కూడా వికీపీడియా గురించిన అవగాహన కలిగించాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 01:44, 7 మార్చి 2006 (UTC) User:Interwiki de 6672 18598 2006-01-15T21:15:01Z Interwiki de 264 [[Special:Contributions/Interwiki_de|నా మార్పులు-చేర్పులు]] User talk:Nagesh 6674 18628 2006-01-16T09:41:51Z Chaduvari 97 svaagataM <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:41, 16 జనవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Interwiki de 6675 18629 2006-01-16T09:43:41Z Chaduvari 97 Welcome message <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]<br> This is a Welcome message. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:43, 16 జనవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Gssuresh 6676 18643 2006-01-16T13:53:18Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:53, 16 జనవరి 2006 (UTC) </div> Main Page (table free) 6677 edit=sysop:move=sysop 18644 2006-01-16T13:57:03Z వైఙాసత్య 58 త్వరలో వస్తుంది... Talk:త్రిపురనేని రామస్వామి 6678 19620 2006-02-04T20:54:37Z Anil atluri 272 Talk:త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి, Talk:త్రిపురనేని రామస్వామి కు తరలించబడింది ==పేరులోని ''చౌదరి'' == రామస్వామి గారు తన పేరులోని ''చౌదరి''ని తొలగించుకున్నారని, కొంతమంది కావాలనో తెలియకో ఆ <strike>తోక</strike> పేరును తగిలిస్తున్నారని వాదన, ఆవేదన ఉన్నది. [http://kaviraju.blogspot.com/2005/12/you-see-that-signature-right-there-it.html ఈ బ్లాగు] చూడండి. ఈ పేజీ దారిమార్పును తిరగవెయ్యాలేమో! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:04, 16 జనవరి 2006 (UTC) :తొమ్మిదో తరగతి తెలుగు పాఠ్య పుస్తకములో కూడా రామస్వామిచౌదరి అని ఉన్నది. కానీ మనము రామస్వామి రచించిన పాత పుస్తక ప్రతులలో ఆయన తన పేరు ఏ విధముగా రాసుకొన్నారో చూసి ఆ విధముగా రాద్దాము.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:30, 16 జనవరి 2006 (UTC) ::ట్యాంకుబండ్ పై కూడా ఈ తోక ఉన్నది [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 03:56, 17 జనవరి 2006 (UTC) :::తోక అనటము సబబుగా లేదు. ముందు ముందు ఇలాంటి విషయాలే మన ఐక్యతకు ముప్పు తెస్తాయి. కాబట్టి ముందునుండే జాగ్రత్తగా ఉండటము మంచిది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:55, 17 జనవరి 2006 (UTC) ::::నేనే దురుద్దేశంతోను ఆమాట రాయలేదు. (కులసూచిక గౌరవప్రదం కాదని నా ఉద్దేశ్యం కానేకాదు.) అయితే అది రాయకుండా ఉండవలసింది; కొట్టేశాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:44, 18 జనవరి 2006 (UTC) :::::క్షమించాలి [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 03:55, 18 జనవరి 2006 (UTC) == About removed text image == Hi vyza, Which one is better? a text photo of what is written on Tankbund statues ? or the same text written in unicode? I feel this image of text from granite stone of tankbund gives more good look. Isn't it? [[User:59.93.67.221|59.93.67.221]] 21:39, 18 జనవరి 2006 (UTC) :గ్రానైటు ఫలకములో అదనపు సమాచారమేమీ లేదని తీసేశా. మీ కోరికపై తిరిగి దానిని అమర్చగలను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:54, 19 జనవరి 2006 (UTC) == కమ్మ బ్రాహ్మణులు == తెనాలి ప్రాంతంలో కమ్మ పురోహితులు పెళ్ళిళ్ళు జరిపిస్తూ ఉంటారు. వీరిని '''కమ్మ బ్రాహ్మణులు''' అంటారు. సంస్కృత మంత్రాల స్థానే వాటి అర్థాలను తెలుగులో వివరిస్తూ చాలా శాస్త్రబద్ధంగా పెళ్ళి చేస్తారు. పొన్నూరులో గాంధీ అనే ఒక ఉపాధ్యాయుడు ప్రస్తుత కాలంలో బాగా ప్రసిద్ధి చెందిన కమ్మ బ్రాహ్మణుడు. ఆ చుట్టుపక్కల ఊళ్ళళ్ళో పెళ్ళిళ్ళు (ముఖ్యంగా కమ్మవారివి) ఈయన చేయిస్తూ ఉంటారు. ఈ కమ్మ బ్రాహ్మణులకు స్ఫూర్తి త్రిపురనేని వారేమో తెలీదు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 01:10, 21 జనవరి 2006 (UTC) :అవును వీరికి స్పూర్తి త్రిపురనేనే అని ఒక పరిశోధనా వ్యాసములో చదివాను. అది పీ.డీ.ఎఫ్ లో ఉంది. మీ ఈ-మెయిలు కు పంపిస్తా --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 07:44, 21 జనవరి 2006 (UTC) ::అన్నగారు కూడా ఒకసారి "నాగ భైరవ వారిది అని గుర్తు" , తెలుగు మంత్రాలతో పెండ్లి చేసినారు అని వదివినాను [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 02:39, 22 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 17 6680 18654 2006-01-16T17:34:20Z Chaduvari 97 *[[1917]]: [[తమిళనాడు]] పూర్వ ముఖ్యమంత్రి, ప్రముఖ సినిమా నటుడు, [[ఎం.జి.రామచంద్రన్]] జన్మించాడు. *[[1989]]: మొదటిసారి ఒక భారతీయుడు - కల్నల్ జె.కె.బజాజ్ - [[దక్షిణ ధృవం|దక్షిణ ధృవాన్ని]] చేరుకున్నాడు. *[[1997]]: ప్రవాస భారతీయులకు ద్వంద్వ పౌరసత్వం ఇచ్చేది లేదని [[భారత్|భారత]] ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 18 6681 18655 2006-01-16T17:43:11Z Chaduvari 97 *[[1927]]: [[భారత్|భారత]] [[పార్లమెంటు]] భవనం ప్రారంభించబడింది. *[[1959]]: [[మీరా బెహన్]] (మెడలీన్ స్లేడ్) మరణించింది. *[[1996]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పూర్వ ముఖ్యమంత్రి, [[నందమూరి తారక రామారావు]] మరణించాడు. User talk:80.3.22.178 6682 18656 2006-01-16T17:49:40Z Chaduvari 97 స్వాగతం ==Your experiments== Assuming that you are able to see Telugu script, I am writing the balance part of this message in Telugu. వికీపీడియాలో మీకున్న ఆసక్తి తెలుస్తూ ఉంది. రసాయనశాస్త్రం చర్చా పేజీలో మీరు చేసిన విధంగా ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో తప్పుకాదు, అవసరం కూడా. అయితే దీనికోసం ఇక్కడ ప్రత్యేకమైన ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. మీ ప్రయోగాలు ఈ [http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86 ప్రయోగశాల] లో చేసుకోవచ్చు. మీరు ఎకౌంటు తెరిచి సభ్యులయారనుకోండి, అప్పుడు మీకే ప్రత్యేకించిన ప్రయోగశాల ఉంటుంది. కావలసిన ప్రయోగాలు చేసుకోవచ్చు. వికీపీడియాలో సభ్యుడుగా చేరండి. స్వాగతం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:49, 16 జనవరి 2006 (UTC) Category:శాకాహార వంటలు 6683 18660 2006-01-17T01:34:15Z Chaduvari 97 [[Category:వంటలు]] Category:వంటలు 6684 18661 2006-01-17T01:34:45Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:సంస్కృతి]] User talk:Rama 6685 18663 2006-01-17T02:18:04Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:18, 17 జనవరి 2006 (UTC) </div> ఇడ్లీ 6686 21300 2006-03-24T19:03:42Z వైఙాసత్య 58 /* రెఫరెన్సులు */ {{మొలక}} [[Image:Idli1.jpg|thumb|ఇడ్లీ]] '''ఇడ్లీ''' ==పుట్టు పూర్వోత్తరాలు== దోశకు మరియు వడకు తమిళ దేశాన రెండు వేల సంవత్సరాల ఘనమైన చరిత్ర కలదు కానీ, ఇడ్లీ మాత్రము విదేశీ దిగుమతి. సాహిత్యములో తొలిసారి ఇడ్లీ వంటి వంటకము యొక్క ప్రస్తావన (ఇడ్డలిగే) [[920]] లో శివకోట్యాచార్య యొక్క “వడ్డారాధనే” అనే [[కన్నడ]] రచనలో ఉన్నది. ఆ తరువాత [[1130]] లో కళ్యాణీ చాళుక్య చక్రవర్తి [[సోమేశ్వర III]] రచించిన సంస్కృత విజ్ఞాన సర్వస్వము ''[[మానసోల్లాస]]'' లో ఇడ్లీ తయారు చేసే విధానము ఇవ్వబడినది. అయితే ఈ రచనలలో ఆధునిక ఇడ్లీ తయారీకి ప్రధాన భాగలైన మినపప్పు తో పాటు బియ్యపుపిండి కలపడము, పిండిని పులియబెట్టడము, పిండి పొంగడానికి ఆవిరిపట్టడము మొదలైన విషయాల గురించిన ప్రస్తావన లేదు. [[చైనా]] యాత్రికుడు [[హుయాన్ త్సాంగ్]] (7వ శతాబ్దము) రచనల వలన [[భారత దేశము]]లో ఆ కాలములో ఆవిరిపట్టే పాత్రలు లేవని తెలుస్తున్నది కానీ భారతీయులు మరుగుతున్న గిన్నెపై బట్టకప్పి ఆవిరిపట్టి ఉండవచ్చని భావిస్తారు. ఇండొనేషియన్లు అనేకరకాల పులియబెట్టే వంటకాలు వండేవారు అందులో ఇడ్లీకి పోలికలున్న కేడ్లీ అనే వంటకము కూడా ఉన్నది. 800 - 1200 మధ్యకాలములో [[ఇండోనేషియా]] హిందూ రాజులతో పాటు వెళ్లిన వంటవాళ్లు, పులియపెట్టే పద్ధతులు, అవిరిపెట్టే పద్ధతులు మరియు వాళ్ల వంటకము కేడ్లీని దక్షిణ భారతదేశానికి తెచ్చారని ఒక భావన కానీ ఖచ్చితముగా నిర్ధారించుటకు ఆధారములు లేవు. ==మూలములు== *ఎ హిస్టోరికల్ డిక్షనరీ ఆఫ్ ఇండియన్ ఫుడ్ - కే. టీ. అచయ (ఆక్స్‌ఫోర్డ్ విశ్వవిద్యాలయ ప్రచురణ) [[Category:శాకాహార వంటలు]] [[en:Idli]] Category:అన్నమయ్య పాటలు 6687 18680 2006-01-17T10:04:13Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు కన్నడగౌళ 6688 18681 2006-01-17T10:05:56Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు దేసాక్షి 6689 18682 2006-01-17T10:06:11Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు పాడి 6690 18683 2006-01-17T10:06:24Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు భూపాళం 6691 18684 2006-01-17T10:06:34Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు లలిత 6692 18685 2006-01-17T10:06:54Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు వరాళి 6693 18686 2006-01-17T10:07:00Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు శంకరాభరణం 6694 18687 2006-01-17T10:07:13Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు సామంతం 6695 18688 2006-01-17T10:07:25Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య పాటలు సాళంగనాట 6696 18689 2006-01-17T10:07:31Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:అన్నమయ్య]] Category:అన్నమయ్య 6698 18691 2006-01-17T10:08:34Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:తెలుగు కవులు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ సభ్యులు 6700 18694 2006-01-17T10:26:37Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ శాసనమండలి సభ్యులు 6701 18695 2006-01-17T10:26:51Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు 6702 18696 2006-01-17T10:27:01Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ చరిత్ర 6703 18697 2006-01-17T10:27:13Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ విశ్వవిద్యాలయము‌లు 6704 18698 2006-01-17T10:27:26Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category:వికీపీడియాలో దుశ్చర్య 6705 18700 2006-01-17T10:38:08Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:వికీపీడియా]] Category:శతకములు 6706 18701 2006-01-17T10:39:51Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:సాహిత్యము]] Category:శుద్ధి చేయవలసిన వ్యాసములు 6707 18703 2006-01-17T10:42:03Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:వికీపీడియా]] Category:అచ్చు తప్పులు 6708 18704 2006-01-17T10:42:10Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:వికీపీడియా]] Category:భారతదేశంలోని ప్రాంతాలు 6709 18706 2006-01-17T10:46:25Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:భారత దేశము]] Category:భారతదేశ చరిత్ర 6710 18708 2006-01-17T10:50:47Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:భారత దేశము]] Category:భారతదేశ నగరములు మరియు పట్టణములు 6711 18709 2006-01-17T10:51:00Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:భారత దేశము]] Category:భారతీయ సాహిత్యం 6712 18710 2006-01-17T10:51:10Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:భారత దేశము]] Category:భారతీయ సినిమా 6713 18711 2006-01-17T10:51:21Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:భారత దేశము]] Category:మహాభారతము 6714 18712 2006-01-17T10:52:31Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:పురాణాలు]] Category:సంఘసంస్కర్తలు 6715 18713 2006-01-17T10:54:09Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:సమీక్షించవలసిన వ్యాసాలు 6716 18714 2006-01-17T10:55:19Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:వికీపీడియా]] Category:సినిమా పురస్కారాలు 6717 18715 2006-01-17T10:56:10Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:సినిమా]] Category:శాస్త్రజ్ఞులు, సాంకేతిక నిపుణులు 6718 18718 2006-01-17T11:04:10Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] Category:విజయనగర సామ్రాజ్య యుద్ధములు 6719 18720 2006-01-17T11:10:11Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ యుద్ధములు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ యుద్ధములు 6720 18721 2006-01-17T11:11:43Z Mpradeep 50 వర్గీకరణ [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Category talk:అన్నమయ్య పాటలు రాసుక్రియ 6721 18724 2006-01-17T11:52:15Z Chavakiran 19 Please move this page to రామక్రియ Talk:కావలి BIT - II 6722 18758 2006-01-18T01:53:10Z వైఙాసత్య 58 what is this? is it supposed to be under chaudaripaalem? or is it supposed to be a single like in kaavali? [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 11:53, 17 జనవరి 2006 (UTC) :అసలు BIT అంటే ఏంటి? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:53, 18 జనవరి 2006 (UTC) Category:భారత ప్రధానమంత్రులు 6723 18729 2006-01-17T12:42:33Z Chaduvari 97 +vargaalu [[Category:రాజకీయ నాయకులు]] [[Category:ప్రభుత్వ పదవులు నిర్వహించినవారు]] [[Category:భారత దేశము]] Wikipedia:దుశ్చర్యలతో వ్యవహారం 6724 19479 2006-02-01T10:14:13Z Chaduvari 97 anuvadaM pUrti వికీపీడియా సమగ్రతను దెబ్బతీసే విధంగా పేజీల్లో అవాంఛనీయమైన మార్పులు, చేర్పులు, తొలగింపులు చేయడాన్ని '''దుశ్చర్య ''' అంటారు. పేజీల్లో అసభ్యకరమైన రాతల్ని చేర్చడం, పేజీలో మొత్తం విషయాన్ని తీసివెయ్యడం (వెల్ల వెయ్యడం), ఏ మాత్రం సంబంధం లేని విషయాన్ని చేర్చడం వంటివి సాధారణంగా జరిగే దుశ్చర్యలు. చేసిన మార్పులు చేర్పులు సరైనవి కాకున్నప్పటికీ, వికీపీడ్యాను మెరుగుపరచే సత్సంకల్పంతో చేసి ఉంటే అవి దుశ్చర్య కిందకు రావు. <!--Apparent bad-faith edits that do not make their bad-faith nature inarguably explicit are not considered vandalism at Wikipedia.--> దుశ్చర్యలకు పాల్పడటం వికీపీడియా విధానాలకు వ్యతిరేకం. దుశ్చర్యను [[#దుశ్చర్యను గుర్తించడం ఎలా|గుర్తించాలి]], [[#దుశ్చర్యను ఎదుర్కోవడం|ఎదుర్కొనాలి]]. మీరు ఎదుర్కొనలేకపోతే, ఇతరుల సహాయం తీసుకొనవచ్చు. ఏదేమైనా, దుశ్చర్యలు జరుగుతూనే ఉంటాయి. మీరేదైనా వ్యాసాన్ని సరిదిద్దబోయే ముందు దాని ఇటీవలి చరితంను చూసి వ్యాసంలో దుశ్చర్యలు ఏమైనా జరిగాయేమో చూడండి. అన్ని దుశ్చర్యలూ స్పష్టంగా కనపడవు. అలాగే వివాదాస్పదమైన మార్పులన్నీ దుశ్చర్యలూ కావు: సమాచారం సరైనదో, కాదో, అది దుశ్చర్యో, కాదో నిర్ధారించేందుకు నిశిత పరిశీలన అవసరం. ==దుశ్చర్యను ఎదుర్కోవడం== మీరు దుశ్చర్యను గమనిస్తే, వెంటనే దాన్ని వెనక్కు తీసుకు వెళ్ళండి. తరువాత పేజీ చరితంను చూసి దుశ్చర్యను పూర్తిగా తొలగించారని నిర్ధారించుకోండి. అలాగే ఆ వ్యక్తికి చెందిన ''సభ్యుని రచనలు'' కూడా చూడండి - ఆ సభ్యుడు చేసిన మరికొన్ని దుశ్చర్యలు మీకు కనపడవచ్చు. ఆ తరువాత, సదరు సభ్యుని చర్చా పేజీలో కింది పద్ధతులను అనుసరించి, హెచ్చరికలు పెట్టండి. ===హెచ్చరిక మూసలు=== కింది మూసలను సందర్భాన్ని బట్టి వాడాలి. అన్నీ ఒక వరుసలోనే వాడనవసరం లేదు. ప్రయోగం కాదు, ఉద్దేశ్యపూర్వక దుశ్చర్య అయితే ముందే ప్రయోగం2 లేదా ప్రయోగం3 ను వాడవచ్చు. మూస తరువాత <nowiki>~~~~</nowiki> తో సంతకం చెయ్యాలి. ;<nowiki>{{subst:ప్రయోగంIP|}} ~~~~</nowiki> (ఐ.పి అడ్రసు తో ప్రయోగాలు చేసినపుడు) : {{ప్రయోగంIP|}} ;<nowiki>{{subst:ప్రయోగం1|}} ~~~~</nowiki> (ప్రయోగాలు చేస్తున్న కొత్త సభ్యులకు) : {{ప్రయోగం1|}} ;<nowiki>{{subst:ప్రయోగం2+|}} ~~~~</nowiki> (వ్యాసంలో చెత్తను చేర్చినపుడు) : {{ప్రయోగం2+|}} ;<nowiki>{{subst:ప్రయోగం2-|}} ~~~~</nowiki> (వ్యాసంలోని విషయాన్ని తీసేసినపుడు) : {{ప్రయోగం2-|}} ;<nowiki>{{subst:ప్రయోగం3|}} ~~~~</nowiki> (దుశ్చర్యను ఎత్తిచూపుతూ హెచ్చరిక): {{ప్రయోగం3|}} ;<nowiki>{{subst:ప్రయోగం4|}} ~~~~</nowiki> (చివరి హెచ్చరిక): {{ప్రయోగం4|}} ఏ పేజీలో అయితే ఈ ప్రయోగాలు జరిగాయో ఆ పేజీ పేరును మూసలోని "|" తరువాత రాయాలి. పై మూసల్లో ''subst'' అనేది చేర్చడం వలన ఒక ఉపయోగం ఉంది: ఈ విధంగా చెయ్యడం వలన మూస లోని విషయాన్ని మీరే స్వయంగా రాసినట్లు ఉంటుంది తప్ప, మూసను తెచ్చి అక్కడ పెట్టినట్లు - <nowiki>{{subst:ప్రయోగంIP}}</nowiki> - ఇలా ఉండదు. అలాగే, ఈ మూసలో కూడా ఎవరైనా దుశ్చర్యకు పాల్పడితే, దాని ప్రభావం అప్పటికే ఆ మూస చేరి ఉన్న పేజీలపై పడదు. దుష్టుడు మళ్ళీ దాడి చేస్తే, [[Wikipedia:దుశ్చర్యను ఎదుర్కోవడంలో నిర్వాహకుడి సహాయం|నిర్వాహకుడి సహాయం కోరండి]]. నిర్వాహకుడు ఆ సభ్యుని నిరోధించి, కింది మూసను ఆ సభ్యుని చర్చా పేజీలో పెడతాడు. ;<nowiki>{{subst:నిరోధించబడ్డారు}}</nowiki> : {{నిరోధించబడ్డారు}} ===ఐ.పి. కూపీ === అలాగే ఐ.పి. ఎక్కడిదో కూపీ లాగండి. [http://ws.arin.net/whois ARIN], [http://www.ripe.net/fcgi-bin/whois RIPE] లేదా [http://www.apnic.net/db/index.html APNIC] మొదలైన వాటిని వాడి ఐ.పి. ఎవరిదో తెలుసుకోండి. ఆ పేరును దుశ్చర్యకు పాల్పడిన సదరు ఐ.పి. అడ్రసు చర్చా పేజీలో పెట్టండి. == దుశ్చర్యల్లో రకాలు== వికీపీడియాలో సర్వసాధారణంగా జరిగే దుశ్చర్యలివి: ;వెల్లవెయ్యడం: పేజీలోని మొత్తం విషయాన్ని గాని, దాదాపుగా పూర్తిగా గాని తీసేసి, అసభ్యకరమైన వ్యాఖ్య రాయడమనేది ఎక్కువగా జరిగే దుశ్చర్య. ;[[Wikipedia:స్పాము|స్పాము]]: సంబంధంలేని బయటి లింకుల్ని వ్యాసాల్లో పెట్టి, వ్యాపార ప్రయోజనాలు పొందజూడటం. ;వాండల్‌బాట్ (దుష్టబాట్): వందలాది, వేలాది పేజీలలో సామూహికంగా దుశ్చర్యలకు పాల్పడే రోబోలు ఈ కోవలోకి వస్తాయి. ఇంకో రకం దుష్ట బాట్లు రకరకాల పేర్లతో లాగిన్ అయి ఒక వ్యాసంలో దుశ్చర్యూలకు పాల్పడతాయి. ;పిల్ల చేష్టలు: గ్రాఫిటీ ని చేర్చడం, పేజీలను ఖాళీ చెయ్యడం, ఈ కోవ లోకి వస్తాయి. ;వెర్రి చేష్టలు: కొంతమంది సభ్యులు వెర్రి మొర్రి జోకులతో వ్యాసాలు రాస్తారు, లేదా ఉన్న వ్యాసాలను తొలగించి ఇలాంటి చెత్తను పెడతారు, లెదా ఉన్న వ్యాసాలకు కుళ్ళు జోకులు చేరుస్తారు. ఇలాంటివన్నీ ఈ కోవలోకి వస్తాయి. ;చాటుమాటు దుశ్చర్య: అంత తేలిగ్గా కనుక్కోగలిగేది కాదీ దుశ్చర్య. తప్పుడు సమాచారాన్ని చేర్చడం, తేదీలను మార్చడం వంటివి ఈ రకం కిందకు వస్తాయి. ;గుర్తింపు కోసం దుశ్చర్య: బూతులు, తిట్లు రాయడం, వెక్కిరింపు డోరణితో ఉన్న పేర్లు పెట్టుకోవడం, జోకులతో వ్యాసాలను మార్చెయ్యడం ఈ కోవలోకి వస్తాయి. ;సభ్యుడి పేజీలో దుశ్చర్య: సభ్యుల పేజీలను తిట్లు, బూతులతో మార్చెయ్యడం. ;బొమ్మల దుశ్చర్య: రెచ్చగొట్టే బొమ్మలు, రాజకీయ ప్రమైన నినాదాలు, ఘీF యానిమేషన్లు, మొదలైన వాటిని అప్‌లోడు చెయ్యడం. బొమ్మలకు కాపీహక్కుల సమాచారం లేకుండా అప్‌లోడు చెయ్యరాదని చెప్పిన తరువాత కూడా అటువంటి బొమ్మలని అప్‌లోడు చెయ్యడం కూడా దుశ్చర్య కిందకు వస్తుంది. ;టాగుల దుర్వినియోగం: దురాలోచనతో అవసరం లేకపోయినా త్వరగా తొలగించాలనే టాగులు పెట్టడం, సంరక్షించబడిందనే టాగులు పెట్టడం ఈ రకానికి చెందుతాయి. ;మూసల దుశ్చర్య: పై దుశ్చర్యలను మూసల్లో చెయ్యడం. ;పేజీ తరలింపు దుశ్చర్య: పేజీలను పిచ్చి, పిచ్చి పేర్లకు తరలించడం. ;దారిమార్పు దుశ్చర్య: వ్యాసాలను రెచ్చగొట్టే తరహాలో ఉన్న పేజీలకు లేదా బొమ్మలకు దారిమార్పు చెయ్యడం. ;లింకుల దుశ్చర్య: లింకులను పైకి కనపడకుండా మార్చి, తప్పుడు గమ్యాలకు చూపెట్టడం. ;తప్పించుకోజూసే దుశ్చర్య: తొలగింపు టాగు పెట్టిన వ్యాసాల్లో నుండి ఆ టాగును తొలగించి, తొలగింపు నుండి తప్పించజూసే దుశ్చర్య ఇది. ;హెచ్చరికలను తొలగించడం: చర్చా పేజీల్లో పెట్టిన దుశ్చర్యల హెచ్చరికలను తొలగించడం కూడా దుశ్చర్య కిందకే వస్తుంది. ;పిచ్చి రాతలు: పేజీలో ఉన్న సమాచారాన్ని తీసేసి, "బైదనెజాహిక్సూలైమోఫకీవ్వం" వంటి పిచ్చి రాతలు చేర్చడం. ;సభ్యుల వ్యాఖ్యలను మార్చడం: సభ్యులు సంతకం పెట్టి మరీ రాసిన వ్యాఖ్యలను విపరీతార్థాలు వచ్చే విధంగా మార్చడం. అయితే వ్యక్తిగతమైన అరోపణలతో చేసిన దాడిని తొలగించడం దుశ్చర్య కిందకు రాదు. సంతకం లేని వ్యాఖ్యను ఎత్తి చూపడం కూడా దుశ్చర్య కిందకు రాదు. ;వివాదం టాగుల తొలగింపు: వివాదం టాగులు పెట్టడం వలన ఆ వ్యాసం వివాదాస్పదమైనదని ప్రజలకు తెలుస్తుంది. వివాదం పరిష్కారమైన తరువాతే దాన్ని తీసివెయ్యాలి. ఆ విషయం నిర్ధారించుకున్నాకే దాన్ని తీసివెయ్యండి. ;చర్చా పేజీ దుశ్చర్య: వ్యాసాల చర్చా పేజీల్లో సభ్యుల వ్యాఖ్యలను, మొత్తం విభాగాన్ని తొలగించడం ఈ కోవలోకి వస్తుంది. వ్యక్తిగత విమర్శలను తొలగించడం దుశ్చర్య కాదు. బాగ పెరిగిపోయిన చర్చా పేజీలో కొంత భాగాన్ని నిక్షిఒతం చేసి, ఆ భాగాన్ని ప్రస్తుతపేజీ నుండి తొలగించడం కిందకు రాదు. అయితే ఇది సభ్యుల చర్చా పేజీకి వత్ర్తించదు. తమ చర్చా పేజీలలో ఉన్న వ్యాఖ్యలను తొలగించే అధికారం పూర్తిగా సదరు సభ్యునిదే. ;అధికారిక విధానంపై దుశ్చర్య: తనకంగీకారం కాని వికీపీడియా విధానాన్ని ఏ చర్చా, ఏకాభిప్రాయం లేకుండా తొలగించడం ఈ దుశ్చర్య కిందకు వస్తుంది. విధాననాన్ని మరింత అర్ధమయ్యేందుకు చేసే భాషాపరమైన మార్పులు దుశ్చర్య కాదు. ;కాపీహక్కుల దుశ్చర్య: తెలిసి తెలిసీ కాపీహక్కులు లేని విషయాలను వ్యాసాలలో చేర్చడం ఈ కోవ లోకి వస్తుంది. కాపీహక్కులకు సంబంధించి వికీపీడియా విధానం తెలియక చేస్తే ఆ పని దుశ్చర్య కిందకు రాదు. అయితే మరోసారి అటువంటిది జరిగితే మాత్రం అది దుశ్చర్యగానే భావించబడుతుంది. ;కొత్త ఎకౌంట్ల దుశ్చర్య: రెచ్చగొట్టే తరహాలో ఉన్న పేర్లతో కొత్త ఎకౌంట్లు సృష్టించడం దుశ్చర్యగా భవిస్తారు. ఆ ఎకౌంటు వాడకున్నా అది దుశ్చర్యే. == దుశ్చర్యలు కానివి == ఒక్కోసారి దుశ్చర్యగా భావించినప్పటికీ, కింది అంశాలు దుశ్చర్య ప్రైధిలోకి రావు. వీటితో వేరే విధంగా వ్యవహరించాలి: ;కొత్తవారి ప్రయోగాలు: కొత్తవారు మార్చు లింకు గమనించి, తాము నిజంగా మార్చగలమా అనే ఉత్సుకతతో పేఝీలో ఏదో ఒకటి రాసి, ప్రయోగం చేస్తారు. ఇది దుశ్చర్య కాదు. వీరిని మర్యాదగా ఆహ్వానించి, ప్రయోగశాల గురించి చెప్పి అక్కడ ప్రయోగాలు చేసుకోవచ్చని చెప్పాలి. ;వికీ మార్కప్ ను, శైలిని నేర్చుకోవడం: వికీ మారకప్ ను, శైలిని నేర్చుకోవడం కొంత మందికి కస్త సమయం పడుతుంది. వారు వివిధ ప్రయోగాలు చేస్తూ ఉంటారు. ఇది దుశ్చర్య కాదు. వారి అనుమానాలను తీర్చి, సంబంధిత సమాచారం అందించే పేజీలను చూపెట్టాలి. ;[[Wikipedia:తటస్థ దృక్కోణం|తటస్థ దృక్కోణం అతిక్రమణ]]: ఈ తటస్థ ద్క్కోణం అనేది మనకు తొందరగా అర్థమయ్యే విధానం కాదు. బాగా అనుభవశాలురు కూడా దీన్ని అతిక్రమిస్తూ ఉంటారు. ఇది తప్పైనప్పటికీ దుశ్చర్య కాదు. ;చొరవ చెయ్యడం: వ్యాసాలను మెరుగుపరచే ఉద్దేశ్యంతో కొందరు సమూలంగా మార్పులు చేసేస్తూ ఉంటారు. వాళ్ళు చొరవ తీసుకుని మార్పులు చేస్తున్నారే తప్ప దురాలోచనతో కాదు. అంచేత ఇది దుశ్చర్య కాదు. ;పొరపాట్లు: కొన్నిసార్లు తప్పు సమాచారాన్ని సరైనదిగా భావించి, రాయడం జరుగుతుంది. సమాచారం తప్పుదే అయినా, పని సదుద్దేశంతో చేసేదే గాబట్టి అది దుశ్చర్య కాదు. ఆ సమాచారం తప్పని మీరు నిర్ధారించుకుంటే, ఆ విషయాన్ని తెలియజేసి చర్చించండి. ;మొండితనం, మూర్ఖత్వం: కొంతమంది, ఇతరులు చెప్పేదాన్ని అంత తొందరగా ఒప్పుకోరు. ప్రపంచం మొత్తాన్ని ఎదిరించి మరీ దిద్దుబాట్లు చేస్తూంటారు. ఇది సరైన పద్ధతి కానప్పటికీ దుశ్చర్య కాదు. వివాద పరిష్కార విధానాల ద్వారా దీన్ని పరిష్కరించుకోవాలి. ;వేధింపు లేదా వ్యతిగతమైన దాడి: ఇతర సభ్యులను వేధించరదనే నిబంధన వికీపీడియాలో ఉంది. సభ్యుని పేజీని చెడగొట్టడం వంటివి దుశ్చర్యలే. కాని ప్రతి వేధింపూ దుశ్చర్య కాదు. ;ప్రహసనాలు: వికీపీడియా ఎలా పనిచేస్తుందో చూసేందుకు ప్రహసనాలతో దాన్ని చెడగొట్టకండి. వికీపీడియా ఎంత పకడ్బందీగా ఓనిచేస్తుందో చూడాలంటే ఇప్పటికే ఉన్న తప్పుల్ని గమనించి వాటిని సవరించడానికి ఎంత కాలం పట్టిందో పరిశీలించండి. (వీలైతే మీరే సరిదిద్దండి) ==దుశ్చర్యను గుర్తించడం ఎలా== ఇటీవలి మార్పులను గమనిస్తూ ఊండటం ఉత్తమమైన పద్ధతి. దుశ్చర్యను గమనించగానే వెంటనే ఆ పేజీని పూర్వపు కూర్పుకు తీసుకువెళ్ళండి. ==సంబంధిత పేజీలు == *[[m:Anti-vandalism ideas|Anti-vandalism ideas]] *[[m:Vandalbot|Vandalbot]] *[[m:Wikipedia vandalism|Wikipedia vandalism]] ==ఇంకా చూడండి == * [[Wikipedia:దుశ్చర్య కొనసాగుతోంది]] - రిపోర్టు చెయ్యండి * [[Wikipedia:దుశ్చర్యకు వ్యతిరేకంగా నిర్వాహకుని జోక్యం]] - స్పష్టంగా తెలిసిపోయే కేసుల్లో త్వరిత చర్యకొరకు * [[Wikipedia:ప్రయోగ మూసలు]] - ఈ మూసలను సభ్యుల చర్చా పేజీల్లో వాడవచ్చు * [[Wikipedia:దుశ్చర్య వ్యతిరేక జట్టు]] * [[Wikipedia:త్వరిత తొలగింపులు]] * [[Wikipedia:దిద్దుబాటు యుద్ధం]] <!-- ==బయటి లింకులు == ===Attitudes and approaches to conflict=== *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?ConflictParadox Conflict paradox] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?AngryCloud Angry cloud] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?AssumeGoodFaith Assume good faith] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?PrincipleOfConstantRespect Principle of constant respect] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?ForgiveAndForget Forgive and forget] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?RecordKeeper Record keeping] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?FairProcess Fair process] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?OpenProcess Open process] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?BackRoomDecision Back room decisions] *[http://www.emacswiki.org/cgi-bin/community/NoSuddenMovements No sudden movements] ______ *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?CriticismIsFeedback Criticism is feedback] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?RewardReputation Reward reputation (positive reinforcement)] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?DissuadeReputation Dissuade reputation (negative reinforcement)] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?DissuadeInteraction Dissuade interaction] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?EnforceResponsibility Enforce responsibility] ______ *[http://www.emacswiki.org/cgi-bin/community/ExitStrategy Exit Strategy] *[http://www.emacswiki.org/cgi-bin/community/PullOut Pulling out] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?DiminishingReplies Diminishing replies] *[http://www.emacswiki.org/cgi-bin/community/WallOfSilence Wall of silence] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?BarnRaising Barn raising] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?EnablingCreativity Enabling creativity] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?ContentOverCommunity Content over community] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?LimitDamage Limit damage] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?UsAndThem Us and them] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?ExcessBaggage Excess baggage] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?FightingIsBoring Fighting is boring] ===People and roles=== *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?CharactersAndRoles Characters and roles] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?AntiAuthoritarian Anti-Authoritarians] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?AttentionSeeker Attention seekers] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?WhatIsaTroll Trolls] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?VestedContributor Vested contributors] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?CommunityMember Community members] ===Behaviors and actions=== *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?ExpandScope Expanding the scope of the conflict] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?SelectiveFlattery Selective flattery] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?GoodPointDefence The "good point" defense] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?FalseRepentance False repentance] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?SnipingCriticism Sniping criticism] *[http://meta.wikipedia.org/wiki/The_Wrong_Version The Wrong Version] *[http://www.usemod.com/cgi-bin/mb.pl?GoodBye Departures and threatening to leave] --> [[Category:వికీపీడియాలో దుశ్చర్య|దుశ్చర్యలతో వ్యవహారం]] [[als:Vandal (Wikipedia)]] [[ca:Viquipèdia:Vandalisme]] [[de:Wikipedia:Vandalismus]] <!--[[en:Wikipedia:Vandalism]]--> [[el:Βικιπαίδεια:Βανδαλισμός]] [[fr:Wikipedia:Vandalisme]] [[hu:Wikipédia:Vandalizmus]] [[nl:Wikipedia:Vandalisme]] [[nn:Wikipedia:Hærverk]] [[pl:Wikipedia:Wandalizm]] [[pt:Wikipedia:Vandalismo]] [[ru:&#1042;&#1080;&#1082;&#1080;&#1087;&#1077;&#1076;&#1080;&#1103;:&#1042;&#1072;&#1085;&#1076;&#1072;&#1083;&#1080;&#1079;&#1084;]] [[fi:Wikipedia:Vandalismi]] [[sk:Wikipedia:Vandalizmus]] [[sv:Wikipedia:Klottersanering]] [[tr:Vikipedi:Vandalizm]] [[zh:Wikipedia:&#30772;&#22351;]] User talk:131.109.28.157 6726 18738 2006-01-17T15:19:12Z Chaduvari 97 Welcome ==Your experiments== Assuming that you are able to see Telugu script, I am writing the balance part of this message in Telugu. వికీపీడియాలో మీకున్న ఆసక్తి తెలుస్తూ ఉంది. [[ఏప్రిల్ 1960]] పేజీలో మీరు చేసిన విధంగా ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో తప్పుకాదు, అవసరం కూడా. అయితే దీనికోసం ఇక్కడ ప్రత్యేకమైన ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. మీ ప్రయోగాలు ఈ [http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86 ప్రయోగశాల] లో చేసుకోవచ్చు. మీరు ఎకౌంటు తెరిచి సభ్యులయారనుకోండి, అప్పుడు మీకే ప్రత్యేకించిన ప్రయోగశాల ఉంటుంది. కావలసిన ప్రయోగాలు చేసుకోవచ్చు. వికీపీడియాలో సభ్యుడుగా చేరండి. స్వాగతం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 15:19, 17 జనవరి 2006 (UTC) Template:ప్రయోగంIP 6727 25231 2006-05-03T23:40:42Z Chaduvari 97 సందిగ్ధత తొలగిస్తూ.. <!-- ఈ మూస ఐ.పి.అడ్రసు ద్వారా ఇక్కడ ప్రయోగాలు చేసేవారి కొరకు--> [[:{{{1}}}]] పేజీలో మీరు చేసిన విధంగా ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో కొత్తవారికి అవసరం. అయితే దీనికోసం ఇక్కడ ప్రత్యేకమైన ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. మీ ప్రయోగాలు ఈ [http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86 ప్రయోగశాల] లో చేసుకోవచ్చు. మీరు ఎకౌంటు తెరిచి సభ్యులయ్యారనుకోండి, అప్పుడు మీకే ప్రత్యేకించిన ప్రయోగశాల ఉంటుంది. కావలసిన ప్రయోగాలు చేసుకోవచ్చు. వికీపీడియాలో సభ్యుడుగా చేరండి. స్వాగతం. Template:ప్రయోగం2+ 6728 18745 2006-01-17T19:14:57Z Chaduvari 97 కొత్త మూస ఈ సందేశం [[:{{{1}}}]] పేజీకి సంబంధించింది. దయచేసి అటువంటి అర్థం పర్థం లేని రాతలు రాయవద్దు. అది దుశ్చర్య కిందకి వస్తుంది. మీరు ప్రయోగాలు చెయ్యదలిస్తే, [http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86 ప్రయోగశాల] వాడుకోండి. Template:ప్రయోగం2- 6729 18746 2006-01-17T19:17:23Z Chaduvari 97 ప్రయోగాల మరో మూస ఈ సందేశం [[:{{{1}}}]] పేజీకి సంబంధించింది. పేజీలోని విషయాన్ని దయచేసి అలా తీసివెయ్యకండి. అది దుశ్చర్య కిందకి వస్తుంది. మీరు ప్రయోగాలు చెయ్యదలిస్తే, [http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86 ప్రయోగశాల] వాడుకోండి. Template:ప్రయోగం3 6730 18780 2006-01-19T03:11:04Z Chaduvari 97 తిరిగి మునుపటి కూర్పుకు [[:{{{1}}}]] కి సంబంధించి.., దయచేసి ఇక ఆపండి. ఇంకా మీరిలాగే దుశ్చర్యకు పాల్పడితే, వికీపీడియాలో రచనలు చెయ్యకుండా మిమ్మల్ని [[Wikipedia:నిరోధ విధానం|నిరోధించవలసి]] ఉంటుంది. <!-- {{test3-n}} (Third level warning) --> <noinclude>[[Category:సభ్యుల హెచ్చరిక మూసలు]]</noinclude> Template:ప్రయోగం4 6731 18748 2006-01-17T19:25:42Z Chaduvari 97 హెచ్చరిక మూస [[Image:Stop_hand.png|left|30px]] [[:{{{1}}}]] పేజీకి సంబంధించి మీకిది '''చివరి హెచ్చరిక'''. ఈ సారి మీరిలా దుశ్చర్యకు పాల్పడితే మీకు నిరోధం తప్పదు. <!-- {{test4-n}} (Fourth level warning) --> <noinclude>[[Category:సభ్యుల హెచ్చరిక మూసలు]]</noinclude> W//w/index.php 6733 edit=sysop:move=sysop 18757 2006-01-18T01:51:31Z వైఙాసత్య 58 <!-- this is protected from repeted spam --> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 19 6734 18771 2006-01-18T17:09:38Z Chaduvari 97 కొత్తపేజీ *[[1597]]: ఉదయపూర్ రాజు [[రాణా ప్రతాప్ సింగ్]] మరణించాడు. Template:ప్రయోగం1 6735 18777 2006-01-19T02:54:39Z Chaduvari 97 వ్యాసాల పేజీల్లో ప్రయోగాలు చేసే కొత్త సభ్యుల కొరకు <!-- ఈ మూస వ్యాసాల పేజీల్లో ప్రయోగాలు చేసే కొత్త సభ్యుల కొరకు మొదటి సూచన--> [[:{{{1}}}]] పేజీలో మీరు చేసిన విధంగా ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో అవసరం. అయితే ఈ ప్రయోగాలను మీ ప్రయోగశాలలో చెయ్యండి. ఈ విషయంపై మీకు సహాయం కావలిస్తే నా చర్చాపేజీలో రాయండి. User:Dcljr 6736 18787 2006-01-19T07:28:38Z Dcljr 254 page creation -- more to come... {{NUMBEROFARTICLES}} articles [[en:User:Dcljr]] Template:నిరోధించబడ్డారు 6737 18790 2006-01-19T08:20:53Z Chaduvari 97 నిరోధం మూస <div class="user-block">[[Image:Octagon-warning.png|left|30px]]దుశ్చర్య కారణంగా వికీపీడియాలో రచనలు చెయ్యకుండా మిమ్మల్ని తాత్కాలికంగా నిరోధించాం. మీరు ప్రయోజనకరమైన రచనలను చెయ్యదలిస్తే, నిరోధం తొలగిపోయిన తరువాత చెయ్యవచ్చు. <!-- {{నిరోధించబడ్డారు}} --> <noinclude>[[Category:User block templates|Temporary]]</noinclude></div> Category:వికీపీడియా వివాద పరిష్కారం 6738 18794 2006-01-19T10:18:17Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:వికీపీడియా]] User talk:Rajanptsk 6739 18795 2006-01-19T13:27:44Z Chaduvari 97 Welcome <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:27, 19 జనవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Janaonline 6740 18796 2006-01-19T13:28:23Z Chaduvari 97 Welcome <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:28, 19 జనవరి 2006 (UTC) </div> అంగలూరు (గుడ్లవల్లేరు మండలం) 6741 20241 2006-02-19T17:22:19Z Chaduvari 97 అంగలూరు, అంగలూరు (గుడ్లవల్లేరు మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి '''అంగలూరు''' [[కృష్ణా జిల్లా]], [[గుడ్లవల్లేరు]] మండలములోని ఒక గ్రామము. హేతువాద రచయిత, సంఘ సంస్కర్త అయిన [[త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి]] ఈ గ్రామమునకు చెందిన వాడే. ఒక కథనము ప్రకారము ఈ ఊరు 12వ శతాబ్దము నుండి ఉన్నది. పూర్వము ఇక్కడ సైన్యము కొరకు అంగళ్లు ఉండటము వలన అంగళ్లూరు అని పేరు వచ్చినది. ఆంగళ్లూరు కాలక్రమేణా అంగలూరు అయినది. ఈ చిన్న గ్రామము అనేకమంది స్వాతంత్ర్యసమరయోధులను అందిచినది. ==బయటి లింకులు== *[http://www.angaluru.com/photosfromyuggi.htm అంగలూరు గ్రామ దృశ్యాలు] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 20 6742 18802 2006-01-19T16:25:24Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1957]]: [[భారత్|భారత దేశపు]] మొట్టమొదటి అణు రియాక్టర్, [[అప్సర అణురియాక్టర్|అప్సర]]ను ట్రాంబేలో ప్రారంభించారు. Category:1887 జననాలు 6743 18805 2006-01-20T02:24:19Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1887|జననాలు]] Category:1887 6744 18806 2006-01-20T02:25:14Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1880లు]] Category:1943 మరణాలు 6745 18808 2006-01-20T02:53:28Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1943|మరణాలు]] Category:1943 6746 18809 2006-01-20T02:54:10Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1940లు]] User talk:Dbenbenn 6747 18810 2006-01-20T02:55:38Z Chaduvari 97 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:55, 20 జనవరి 2006 (UTC) </div> Image:WestGodavari mandals outline1.png 6748 22041 2006-04-09T10:55:46Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline2.png 6749 22042 2006-04-09T10:55:56Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline3.png 6750 22043 2006-04-09T10:56:06Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline4.png 6751 22044 2006-04-09T10:56:16Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline5.png 6752 22045 2006-04-09T10:56:26Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline6.png 6753 22046 2006-04-09T10:56:36Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline7.png 6754 22047 2006-04-09T10:56:49Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline8.png 6755 22048 2006-04-09T10:56:56Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline9.png 6756 22049 2006-04-09T10:57:06Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline10.png 6757 22050 2006-04-09T10:57:16Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline11.png 6758 22051 2006-04-09T10:57:26Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline12.png 6759 22052 2006-04-09T10:57:36Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline13.png 6760 22053 2006-04-09T10:57:54Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline14.png 6761 22054 2006-04-09T10:57:58Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline15.png 6762 22055 2006-04-09T10:58:08Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline16.png 6763 22056 2006-04-09T10:58:18Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline17.png 6764 22057 2006-04-09T10:58:30Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline18.png 6765 22058 2006-04-09T10:58:38Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline19.png 6766 22059 2006-04-09T10:58:50Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline20.png 6767 22060 2006-04-09T10:59:01Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline21.png 6768 22061 2006-04-09T10:59:08Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline22.png 6769 22062 2006-04-09T10:59:18Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline23.png 6770 22063 2006-04-09T10:59:28Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline24.png 6771 22064 2006-04-09T10:59:38Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline25.png 6772 22065 2006-04-09T10:59:48Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline26.png 6773 22066 2006-04-09T11:00:03Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline27.png 6774 22067 2006-04-09T11:00:11Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline28.png 6775 22068 2006-04-09T11:00:18Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline29.png 6776 22069 2006-04-09T11:00:28Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline30.png 6777 22070 2006-04-09T11:00:38Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline31.png 6778 22071 2006-04-09T11:00:48Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline32.png 6779 22072 2006-04-09T11:00:58Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline33.png 6780 22073 2006-04-09T11:01:08Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline34.png 6781 22074 2006-04-09T11:01:18Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline35.png 6782 22087 2006-04-09T11:03:22Z Mpradeep 50 [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline36.png 6783 22088 2006-04-09T11:03:51Z Mpradeep 50 [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline37.png 6784 22077 2006-04-09T11:01:48Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline38.png 6785 22078 2006-04-09T11:01:58Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline39.png 6786 22079 2006-04-09T11:02:08Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline40.png 6787 22080 2006-04-09T11:02:18Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline41.png 6788 22081 2006-04-09T11:02:28Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline42.png 6789 22082 2006-04-09T11:02:38Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] ఘట్టమనేని కృష్ణ 6790 18868 2006-01-20T09:02:38Z Chavakiran 19 krishna is not only hero in his reel life but also in real life ,he is well known for his , fights and action seqenses in real life and Bravery and coopeartiveness with the people around him from light boy to producer . Image:WestGodavari mandals outline43.png 6791 22083 2006-04-09T11:02:48Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline44.png 6792 22084 2006-04-09T11:02:58Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline45.png 6793 22085 2006-04-09T11:03:08Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:WestGodavari mandals outline46.png 6794 22086 2006-04-09T11:03:18Z Mpradeepbot 346 + category [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు]] Talk:మొదటి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమము 6795 18900 2006-01-21T07:11:05Z Mpradeep 50 /* పక్షపాత ధోరణి */ == పక్షపాత ధోరణి == ఈ వ్యాసము పక్షపాత ధోరణితో సాగిందని నా అభిప్రాయం. ముఖ్యంగా "రాజకీయ నేపథ్యం" అనే భాగంలో ఆఖరి వాక్యాలు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 09:53, 20 జనవరి 2006 (UTC) :రాజకీయ నేపథ్యాన్ని సవరించాను. వ్యాసం ''ధోరణి'' పక్షపాతంగా ఉందంటే.., వ్యాసాన్ని సమూలంగా మార్చాలని మీ అభిప్రాయమా? __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 00:25, 21 జనవరి 2006 (UTC) ::మిగతావి బాగానే ఉన్నాయి, నాకు "రాజకీయ నేపధ్యం"లోనే అలా అనిపించింది. ఎందుకంటే అక్కడ అంతకు ముందు ఉన్న విషయాన్ని రుజువు చేయలేము కదా. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 07:11, 21 జనవరి 2006 (UTC) == తారీఖులు == ఈ వ్యాసములో తారీఖులు మరింత స్పస్టముగా ఉండలేమో. చాలా చోట్ల నెల, రోజు ఇవ్వబడినవి, కానీ సంవత్సరం లేదు. చదివేవారికి అది కొంచెం ఇబ్బంది కలిగించవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 09:53, 20 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 21 6796 18880 2006-01-21T00:18:49Z Chaduvari 97 కొత్తపేజీ *[[1924]]: లెనిన్ మరణించాడు. *[[1972]]: [[త్రిపుర]], [[మేఘాలయ]] రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 22 6797 18887 2006-01-21T02:31:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1882]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, [[అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు]] జన్మించాడు. *[[1885]]: ఆంధ్ర పితామహ, [[మాడపాటి హనుమంతరావు]] జన్మించాడు *[[1918]]: కాంగ్రెసు పార్టీ ఆంధ్ర ప్రాంత శాఖ ఏర్పాటయింది. ప్రత్యేకాంధ్ర ఏర్పాటులో ఇదో మైలురాయి. *[[1972]]: [[స్వామి రామానంద తీర్థ]] మరణించాడు. User talk:Praveenkumar1969 m 6798 18893 2006-01-21T04:29:04Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|30px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:29, 21 జనవరి 2006 (UTC) </div> Wikipedia:నిరోధ విధానం 6799 18906 2006-01-21T08:28:11Z Chaduvari 97 anuvaadaM {{policy2|[[WP:BP]]}} దుశ్చర్యలను, వ్యక్తిగత దాడులను, దుష్టబాట్లను, అసభ్యమైన సభ్యనామాలను ఎదుర్కొనేందుకు '''నిరోధం ''' ను వాడతారు. నిషేధాలను అమలు చేసేం సాంకేతిక విధానం కూడా నిరోధమే. నిరోధాలు మూడు రకాలు: *సభ్యనామం - ఒక వ్యక్తికి సంబంధించినది *ఐ.పి.అడ్రసులు - ఆ అడ్రసును వాడుకునే సభ్యులందరూ దీనికి గురవుతారు *ఐ.పి.శ్రేణులు: వందల, వేల మంది నిరోధానికి గురయ్యే అవకాశముంది. పై నిరోధాలను ఎంతకాలానికైనా అమలుచేసే సాంకేతికత [[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులకు]] అందుబాటులో ఉంది. కాని, ఆ నిరోధాలు నిరోధ విధానాన్ని అనుసరించి జరగాలి. సభ్యులు తమ నిరోధ అభ్యర్ధనలను [[Wikipedia:నిర్వాహకుల నోటీసు బోర్డు]] లేదా [[Wikipedia:దుశ్చర్యపై నిర్వాహకుడి జోక్యం]] లో సాక్ష్యాలు చూపుతూ నమోదు చెయ్యాలి. నిరోధించి తీరాల్సిన అవసరం నిర్వాహకులకు లేదు. == నిరోధాలను ఎప్పుడు వాడవచ్చు== దుశ్చర్యలను ఎదుర్కొనేటపుడు, నిషేధాలను అమలు జరిపేటపుడు నిరోధాలను వాడతారు. అరుదైన కొన్ని ఇతర సందర్భాలలో కూడా నిరోధాలను వాడవచ్చు. ఆ జాబితా కింద ఉంది. ప్రత్యేకించి ఇక్కడ చూపించినవి కాక మిగిలిన కేసుల్లో నిరోధం 24 గంటలు ఉండాలి. ===దుశ్చర్య=== {{seemain|Wikipedia:వికీపీడియాలో దుశ్చర్య}} ఐ.పి.అడ్రసులు అడ్డం పెట్టుకుని వికీపీడియాలో దుశ్చర్యలు చేసే సందర్భాలలో, నిర్వాహకులు తమ విచక్షణను అనుసరించి ఆ అడ్రసులను నిరోధించవచ్చు. డైనమిక్ ఐ.పి.అడ్రసులకు (ఎప్పటికప్పుడు మారేవి) వ్యవధి 24 గంటల వరకు ఉండవచ్చు. స్థిర ఐ.పి.అడ్రసులకు, తొలి వడ్డింపు 24 గంటలు ఉండవచ్చు. పదే పదే దుశ్చర్యలు చేసే వారిని గరిష్టంగా ఒక నెల వరకు నిరోధించవచ్చు; వ్యవధి ఎన్నాళ్ళుండాలనే విషయమై చాలా నియమాలున్నాయి గాని, ఇవేవీ అధీకృత విధానాలు కావు. మామూలుగా, సరదాగా దుశ్చర్యలు చేసేవారిని నిరోధించే ముందు ఒకసారి హెచ్చరించవచ్చు. కావాలని, వికీపీడియాను చెడగొట్టే ఉద్దేశ్యంతో దుశ్చర్యలు చేసేవారికి ఈ హెచ్చరికలు ఇవ్వరు. దుశ్చర్యలు చెయ్యడమే పనిగా పెట్టుకుని, లాగిన్ అయి మరీ చేసే సభ్యులను కూడా ఈ వ్యవధికి నిరోధించవచ్చు. అయితే, దుశ్చర్యలు చేస్తూ, పనిలో పనిగా కొన్ని మంచి దిద్దుబాట్లు చేసే వాళ్ళను ఇలా నిరోధించరాదు. ఏదో అక్కడక్కడా జరిగే చెదురుమొదురు సంఘటనల్లో నిరోధాలు వాడరాదు. === మితిమీరిన రివర్టులు === {{seemain|Wikipedia:మూడు రివర్టుల నియమం}} మూడు రివర్టుల నియమాన్ని ఉల్లంఘించే వారిని నిరోధించవచ్చు. ఎంతమంది ఉల్లంఘిస్తే అంతమందినీ నిరోధించాలి. అన్ని పక్షాలనూ సమానంగా చూడాలి. నిరోధం సంగతిని తెలియజేస్తూ, నిబంధనను ఉల్లంఘించిన తేడాలకు లింకులిస్తూ సభ్యుడి చర్చా పేజీలో పెడితే ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఈ నియమం ప్రకారం నిరోధించబడిన నిర్వాహకులు తమను తాము విడుదల చేసుకోరాదు. === నిషేధాలు === {{seemain|Wikipedia:నిషేధ విధానం}} నిషేధించబడ్డ సభ్యులు వికీపీడియాలో రచనలు చెయ్యళేరు. నిషేధాలు కింది కారణాల వలన జరగవచ్చు: * నిషేధించాలని సముదాయంలో విస్తృతాభిప్రాయం * [[Wikipedia:మధ్యవర్తిత్వ సంఘం|మధ్యవర్తిత్వ సంఘం]] ఇచ్చిన తీర్పు * [[:en:User:Jimbo Wales|జింబో వేల్స్]] ఇచ్చిన తీర్పు * వికీమీడియా [[m:Board of Trustees|ట్రస్టీల బోర్డు]] ఇచ్చిన తీర్పు ఏదైనా సభ్యనామం, ఇప్పటికే నిషేధించబడిన సభ్యుని మరో అవతారమని స్పష్టంగా తేలిపోతే దాన్ని కూడా అలాగే నిషేధించవచ్చు. ఈ విషయంపై చర్చ కొరకు [[:en:Wikipedia:Sock puppet|ఇంగ్లీషు వికీపీడియా]] చూడండి. కొత్త అవతారాల పై విధించిన నిషేధాలెపుడు వివాదాస్పదం అవుతూ ఉంటాయి. ===అజ్ఞాత మరియు బహిరంగ ప్రాక్సీలు=== అజ్ఞాత ప్రాక్సీల ఐ.పీ లను శాశ్వతంగా నిరోధించమని నిర్వాహకులను ప్రోత్సహిస్తున్నాం. కింది లింకులను చూడండి: *[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010605.html] *[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010659.html] *[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010660.html] *[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010666.html] *[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010610.html] *[http://mail.wikipedia.org/pipermail/wikien-l/2004-February/010613.html]. ===అడ్డంకులు=== వికీపీడియాను మామూలుగా పనిచేయనీకుండా అడ్డంకులు సృష్టించే వారి ఐ.పి.అడ్రసులను, సభ్యనామాలను నిర్వాహకులు తమ విచక్షణను ఉపయోగించి నిరోధించవచ్చు. ఇతర సభ్యులు సంతకంతో సహా చేసిన వ్యాఖ్యలను మార్చడం, తప్పుదారి పట్టించే రచనలు ఉడ్డేశపూర్వకంగా చెయ్యడం, వేధించడం, మితిమీరిన వ్యక్తిగతంగా దాడులు ఈ అడ్డంకుల కోవలోకి వస్తాయి. నిరోధం విధించే ముందు సభ్యుని హెచ్చరించాలి. డైనమిక్ ఐపీ లకు ఈ నిరోధాలు 24 గంటల వ్యవధి ఉండాలి. స్థిర ఐపీలు, సభ్యనామాలకు ముందుగా 24 గంటలతో మొదలుపెట్టి, ఆపై చేసే అతిక్రమణలకు వ్యవధిని పెంచుకుంటూ పోవాలి. ఒక సంవత్సరం కంటే ఎక్కువ కాలం నిరోధించడానికి, మధ్యవర్తిత్వ సంఘ నిర్ణయం అవసరం. మరీ ఎక్కువగా అడ్డంకులు సృష్టించే కొత్త ఎకౌంట్లను నిర్వాహకులు అమ విచక్షణను ఉపయోగించి, ఎంత వ్యవధికైనా, శాశ్వతంగానైనా సరే నిరోధించవచ్చు. వికీపీడియా విధానాలను అతిక్రమించే ఉద్దేశంతో సృష్టించబడిన [[Wikipedia:Sock puppet|సాక్‌పపెట్లను]] శాస్వతంగా నిరోధించాలి. అయితే, చెదురుమదురుగా జరిగే అడ్డంకులు, మంచి రచనలు కూడా చేస్తూ ఉండే సభ్యులను నిరోధించరాదు. నిరోధించబడిన సభ్యుల కొత్త అవతారాలు కూడా అలాగే అడ్డంకులు సృష్టిస్తూ ఉంటే, లేదా వారి రచనల ధోరణి అడ్డంకులు సృష్టించే సూచనలను అందిస్తూ ఉంటే కూడా సదరు ఎకౌంట్లను నిరోధించవచ్చు. దీని కింద విధించిన నిరోధాలు వివాదాస్పదం కావచ్చు. <!-- ===Copyright infringement and plagiarism=== Inserting other people's work into Wikipedia without permission or attribution is unacceptable. [[Copyright infringement]] and [[plagiarism]] pose serious moral, legal, and reputation problems. If there is a dispute in good faith over whether a work can be used, editors should err on the side of caution, and remove the disputed work from articles until the issue is settled. Editors who persistently insert disputed material, after having been warned, may be blocked to protect the project. In cases where an editor is acting in good-faith, exercising caution with regard to the copyright issues and there is no imminent legal threat, the editor should not be blocked. Jimbo has said the following: <blockquote>We need to deal with such activities with absolute harshness, no mercy, because this kind of plagiarism is 100% at odds with all of our core principles. All admins are invited to block any and all similar users on sight. Be bold. If someone takes you to ArbCom over it, have no fear. We must not tolerate plagiarism in the least. Jimbo Wales 04:28, 28 December 2005 UTC)[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Administrators%27_noticeboard&diff=prev&oldid=32957056]</blockquote> <blockquote>There is no need nor intention to be vindictive, but at the same time, we can not tolerate plagiarism. Let me say quite firmly that for me, the legal issues are important, but far far far more important are the moral issues. We want to be able, all of us, to point at Wikipedia and say: we made it ourselves, fair and square. Jimbo Wales 15:54, 28 December 2005 (UTC)[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Administrators%27_noticeboard/Incidents&diff=prev&oldid=33005781]</blockquote> === Usernames === ''Main article: [[Wikipedia:username]]'' According to our username policy, inflammatory, deliberately confusing, and other inappropriate usernames are not allowed, and in certain circumstances, sysops may block accounts with such usernames. Usernames that are designed to impersonate legitimate users may be blocked immediately and indefinitely. The IP address of these users should be left autoblocked. Accounts and IP addresses that illegitimately use another account's name in the signature should be warned first, and then can be blocked. Please be sure that the account is a ''malicious'' impersonator before blocking it; someone might choose a name similar to that of another user without any ill intent. If they are making legitimate edits, they should be told of the possible confusion and encouraged to change usernames. Sysops can force a namechange by blocking the username (with an expiry time of infinite). The blocking sysop should include [[Template:UsernameBlock]] in the block message (by writing <nowiki>{{UsernameBlock}}</nowiki> in the "reason" field), along with a link to the RfC or user talk page where the matter was discussed. If a user page has already been created, any user may add an explanation of why the user was blocked and a link to the [[WP:RFC|RfC]] page on the blocked user's userpage. It is not advisable to create user pages or talk pages for users with offensive usernames. Care should be taken to unblock the user's IP address. To unblock the IP but not the username, wait until the user next tries to edit a page, and something like ''#1234 was blocked because they share an IP with OldUserName'' will appear at [[Special:Ipblocklist]]. Click "unblock" next to that number. Then the user can log in under their new name. If an account has been blocked both for vandalism ''and'' for having an inappropriate username, the IP should be left [[Wikipedia:Autoblock|auto-blocked.]] === "Public" accounts === Wikipedia convention is that accounts with a specific name, but created for use by multiple people, are not to be used. These are seen as pretending to a reputation as an individual within the Wikipedia project, while masking anonymity. So-called "public" accounts are not considered necessary because anonymous users can edit freely, and anyone can quickly create a username without even an email address being required. Examples include any account where the owner posts the password for public use. These may be blocked on sight indefinitely, with the block message pointing out that public accounts are not needed. As an alternative, when confirming that the password is public, it is quite simple and often creates less fuss to just go into [[Special:Preferences]] and change the password. This makes the password no longer public, and can also be done by anyone, not just an administrator. === Bots === ''Main article: [[Wikipedia:Bots]]'' Bots must have prior approval on [[Wikipedia talk:Bots]], and must follow certain minimum standards. In any case, sysops may block on sight any bot that appears to be out of control. Initial blocks should last 24 hours, which should be sufficient time to allow the operator of the bot to respond. === Personal attacks which place users in danger === ''Main article: [[Wikipedia:No personal attacks]]'' Blocks may be imposed in instances where threats have been made or actions performed (including actions outside the Wikipedia site) which expose other Wikipedia editors to political, religious or other persecution by government, their employer or any others. In such a case a block may be applied immediately by any sysop upon discovery. Sysops applying such sanctions should confidentially notify the members of the Arbitration Committee and Jimbo Wales of what they have done and why. ===Users who exhaust the community's patience=== There have been situations where a user has exhausted the community's patience to the point where he or she finds themselves blocked. Administrators who block in these cases should be sure that there is community support for the block, and should note the block on [[WP:ANI]] as part of the review process. With such support, the user is considered banned and should be listed on [[Wikipedia:List of banned users]] (under "Community"). ==When blocking may not be used== Use of blocks to gain advantage in a content dispute, and self-blocking to enforce a Wikiholiday or departure are specifically prohibited, although the latter was somewhat common earlier in our history. Likewise, users should not block those with whom they are currently engaged in an article-editing conflict. Generally, extreme caution should be exercised before blocking users acting in good faith. Sysops should not block themselves (to enforce a "vacation" on themselves, for instance) because the resultant [[Wikipedia:Autoblock|"autoblock"]] may affect other users (see ''Effects of being blocked'', below), unless they know what they're doing (i.e., they have a static IP). === Controversial blocks === While blocking IP addresses responsible for anonymous, clear-cut vandalism is routine, many other uses of IP and username blocks are contentious. Where consensus proves elusive, such blocks are damaging to the community. The most controversial blocks are: * blocks of suspected "sock puppets" or "reincarnations" of banned users * blocks of logged-in users with a substantial history of valid contributions, regardless of the reasoning for the block * blocks made under the [[Wikipedia:Blocking policy#Disruption|disruption]] provision of the blocking policy. * blocks that, while possibly wise, lack policy basis. Once you are convinced that a block is warranted, the recommended procedure for controversial blocks is: # Check the facts with care. # Reread appropriate parts of Wikipedia:Blocking policy. # If possible, contact other administrators informally to be sure there are others who agree with your reasoning. The administrators' noticeboard, [[WP:IRC|IRC]] and email are effective tools for this. # Place the block, exercising due care in the wording of the "reason" message, and include a link to the user page of the user being blocked. # Place a notice of the block on the [[Wikipedia:Talk page#User talk pages|talk]] page of the affected user, with additional rationale, outlining the facts and the part of the blocking policy you feel applies. # Be willing to discuss the block with other Wikipedians. Block wars, in which a user is repeatedly blocked and unblocked, are extremely harmful. They are a source of frustration and disappointment to many seasoned Wikipedians and tend to encourage further bad behavior on the part of the blocked user. Avoid them. If you disagree with a block, discuss the matter with the blocking admin and others, and try to reach a consensus, rather than unblocking. Bear in mind that the blocking admin is likely to know more about the background to the situation than you do. == Effects of being blocked == Blocked users can still see all Wikipedia pages, but the "Edit this page" link brings up a "[[MediaWiki:Blockedtext|User is blocked]]" page which explains the reason behind the block and gives information on how to request unblocking. This page includes the "reason" message supplied by the administrator who placed the block. Links and template includes all work as normal in the "reason" section. The duration of the block depends on the expiry time that was entered at the time of the block, which may be "indefinite" or "infinite" (ie, until explicitly unblocked). When a blocked user attempts to edit, the IP from which he or she is editing is "autoblocked", so that the user may not make the same edit anonymously or under a different user name. There is an internal autoblock expiry time variable, which is set to 24 hours, meaning that when a username is blocked indefinitely, their IP will be automatically unblocked 24 hours after he or she last accessed a page. For admins and bureaucrats, being blocked also restricts their ability to use rollback, to delete and undelete pages, and to protect and unprotect pages. They can still add and remove blocks, and bureaucrats can still make someone a sysop. Admins and bureaucrats should be careful not to unblock themselves in order to circumvent a block (unless it is an IP block to prevent vandalism), as a temporary revocation of administrator access ("desysopping") is the only way to ensure that this does not continue. == Accidental blocks == Occasionally, users with floating IPs will find that they have been blocked accidentally, because their present IP was previously used by a vandal or hard-banned user. These blocks will disappear if IP change can be forced. If that is not possible, the block should be reported to the nearest friendly sysop via email - see the [[wikipedia:list of administrators|list of administrators]] for some likely candidates. Users who act so as to impersonate a previously banned user, to impersonate a known vandal, or to pretend to be engaging in vandalism, are also likely to be accidentally blocked. To avoid this problem, do not act in this way. It is good practice to edit so as to demonstrate your trustworthiness, not to put up a facade of untrustworthiness. == How to block == Sysops may go to [[Special:Specialpages|Special pages]] and select the "Block a user/IP address" link. This takes them to [[Special:Blockip]], which has further instructions. Special:Blockip is also accessible via the [block] link that appears next to each non-logged in user on [[Special:Recentchanges|recent changes]]. The "reason" that the administrator fills in will be displayed to the blocked user when he attempts to edit, as well as appearing in the [[Special:Log/block|block log]] and the [[Special:Ipblocklist|block list]]. Expiry times are entered in the GNU standard format, which is described in the [http://www.gnu.org/software/tar/manual/html_chapter/tar_7.html tar manual]. Alternatively, a block may be "indefinite" or "infinite", meaning the block is permanent, until a sysop explicitly unblocks the account. If no expiry time is entered, an error message will be displayed. A user may be blocked by more than one administrator at a time. In this case, the user will be blocked until his/her shortest block has expired. For instance, if an administrator blocks a user for one day, and another administrator blocks the same user for two days, then the user will remain blocked for one day, assuming that the blocks were given at the same time. If it is not for an obvious reason, or if more than one line is needed to explain the block, the administrator may record the block at [[Wikipedia:policy enforcement]]. Users should be notified of blocks on their talk pages. That way, other editors will be aware that the user is blocked, and will not expect responses to talk page comments. In some cases, an IP may be shared by administrators who request they be notified before blocks are placed on them (so that they may finish any administrative work they are doing). For this reason, it is advisable to check the user talk page of the IP where any such request will be listed. == Range blocks == Range blocks are sometimes used when a vandal or disruptive user has been IP blocked on several occasions but responds by using a different IP address. In most cases, range blocks will affect at least some legitimate users. Therefore, range blocks should only be used when the disruptive behavior is frequent and severe enough to make other methods ineffective. This is a matter of judgement, and the likely number of legitimate users that might be affected should be considered. When used, range blocks should be as brief as possible. The range block feature is difficult to use correctly because it requires an understanding of binary arithmetic. It has certain limitations inherent in its implementation, requiring the starting and ending addresses to be an exact multiple of the distance between them, which must be a power of two. For details, see [[m:Range blocks|Range blocks]]. == Unblocking == [[Special:Ipblocklist]] contains a list of all currently blocked users and IPs. Sysops will see a link to (<font color=blue>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Ipblocklist&action=unblock unblock]</font>) next to each user. After clicking this, you should type in the reason that you are unblocking the user and then click the ''Unblock this address'' button. Sysops are technically able to unblock themselves by following this procedure but should absolutely ''not'' do so, except if they were autoblocked as a result of a block on some other user (or bot) that they share an IP with. Otherwise, if an admin feels they were not blocked for a valid reason, the safest course is to contact the blocking admin, another admin, or the mailing list and ask to be unblocked. ==If you disagree with a block== If you disagree with a block placed by another admin, please contact that admin to discuss the matter. Some reasons you might want to unblock would be: * The user was blocked in violation of this policy * The reason for the block no longer applies Bear in mind that blocked users, especially troublemakers, commonly e-mail several admins claiming to be the victims of persecution by a biased admin. Because it is not always obvious from the blocked user's edit history what the problem was, '''it is a matter of courtesy and common sense to consult the blocking admin, rather than unblocking yourself'''. Exceptions to this would be where an unambiguous error has been made (not a judgment call) and the blocking admin is not online: for example, if a user was blocked for 3RR, but there were clearly only three reverts. If you feel that such an error has been made, and the blocking admin is not available, you must notify the blocking admin on his or her talk page '''and''' the rest of the administrator community at Administrators' noticeboard/Incidents that you are unblocking a blocked user, '''before doing so'''. [[Category:Wikipedia official policy|{{PAGENAME}}]] [[Category:Wikipedia user intervention|Blocking policy]] [[it:Wikipedia:Politiche di blocco degli utenti]] [[hu:Wikipédia:Blokkolási irányelvek]] [[ja:Wikipedia:投稿ブロックの方針]] [[pl:Wikipedia:Zalecenia dotyczące blokowania użytkowników]] [[simple:Wikipedia:Bans and blocks]] [[sl:Wikipedija:Pravila blokiranja]] [[sr:Википедија:Правила блокирања]] [[zh:Wikipedia:封禁方针]] --> మానసోల్లాస 6800 18915 2006-01-21T09:18:41Z వైఙాసత్య 58 +cat '''అభిలాషితార్థ చింతామణి''' అని కూడా పిలవబడే '''మానసోల్లాస''' [[1130]] లో కళ్యాణీ చాళుక్య చక్రవర్తి [[సోమేశ్వర III]] రచించిన సంస్కృత విజ్ఞాన సర్వస్వము. సోమేశ్వరుడు [[1127]] నుండి [[1139]] వరకు కళ్యాణీ ప్రాంతాన్ని పాలంచినాడు. ఆ కాలములో శాంతియుత వాతావరణము నెలకొని ఉండటము వలన మానసోల్లాసను పొందుపరచుటకు వీలైనది. ఆయన ఎంతో శ్రమతో కళలు, శిల్పశైలి, నృత్యము, సంగీతము, ఆభరణములు, వంటకాలు, పానీయాలు, ప్రేమ, శృంగారము మొదలైన వివిధ విషయముల గురించి సమాచారము సేకరించి ఒక క్రమబద్ధమైన విధముగా సమర్పించాడు. ఈ గ్రంధము ఐదు వింశతులుగా విభజించబడినది. ఒకొక్క వింశతిలో 20 అధ్యాయములు ఉన్నవి. మొత్తము గ్రంధములో వంద అధ్యాయములు కలవు. ==అధ్యాయములు== మానసోల్లాసలోని కొన్ని అధ్యాయములు. *యోసిదుపభోగ - శృంగారము *నృత్యవినోద - నాట్య శాస్త్రము *బలాధ్యాయ - ఏనుగుల పోషణ మరియు సమ్రక్షణ *గజవ్యాహాళి - ఏనుగులతో క్రీడలు [[Category:విజ్ఞాన సర్వస్వములు]] గుండాల, నల్గొండ జిల్లా 6801 18934 2006-01-21T10:13:56Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=గుండాల||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుండాల, నల్గొండ జిల్లా|villages=20|area=|population=36.279|pop_male=18.208|pop_female=18.071|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.57|lit_male=67.04|lit_female=42.14}} '''గుండాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[కొమ్మేపల్లి]] #[[అనంతారం, గుండాల|అనంతారం]] #[[వెల్మజాల]] #[[సీతారాంపూర్]] #[[మర్పడగ]] #[[గంగాపూర్]] #[[మసంపల్లి]] #[[రామారం]] #[[బ్రాహ్మణపల్లి]] #[[సుద్దల]] #[[తెర్యల]] #[[పల్లెపహాడ్]] #[[పారుపల్లి]] #[[అంబాల]] #[[గుండాల, నల్గొండ జిల్లా|గుండాల]] #[[తుర్కలషాపూర్]] #[[వంగాల]] #[[పెద్దపడిశాల]] #[[బండకొత్తపల్లి]] #[[వస్తకొండూర్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] తిరుమలగిరి (నల్గొండ జిల్లా) 6802 20081 2006-02-19T06:25:48Z Chaduvari 97 తిరుమలగిరి, తిరుమలగిరి (నల్గొండ జిల్లా) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=తిరుమలగిరి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిరుమలగిరి|villages=16|area=|population=47.482|pop_male=24.293|pop_female=23.189|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.80|lit_male=63.41|lit_female=37.69}} '''తిరుమలగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[తాటిపముల]] #[[నందాపురం]] #[[తిరుమలగిరి]] #[[తొండా]] #[[వెల్చలా]] #[[మామిడియాల]] #[[బండ్లపల్లి]] #[[మలిపురం]] #[[అనంతారం, తిరుమలగిరి|అనంతారం]] #[[ఏటూర్]] #[[ఫనిగిరి]] #[[చెన్నాపురం]] #[[మామిడిపల్లి]] #[[గుడెపూరి]] #[[సిద్దసముద్రం]] #[[జలాల్పురం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Category:బహుభాషావేత్తలు 6803 18916 2006-01-21T09:26:41Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:ప్రజలు]] తుంగతుర్తి (నల్గొండ జిల్లా మండలం) 6804 19838 2006-02-12T11:06:29Z Chaduvari 97 తుంగతుర్తి, తుంగతుర్తి (నల్గొండ జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=తుంగతుర్తి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తుంగతుర్తి|villages=20|area=|population=52.922|pop_male=26.587|pop_female=26.335|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.97|lit_male=58.13|lit_female=33.75}} '''తుంగతుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[గొట్టిపర్తి]] #[[రవులపల్లి]] #[[మనాపూర్]] #[[కుక్కడం]] #[[కుంటపల్లి]] #[[రెడ్డిగూడ]] #[[రామచంద్రాపురం]] #[[గుమ్మడవల్లి]] #[[వెంపటి]] #[[బండరామారం]] #[[పస్తాల]] #[[లక్ష్మాపుర్]] #[[పస్నూర్]] #[[తుంగతుర్తి]] #[[గానుగుబండ]] #[[కరివిరాల]] #[[అన్నారం]] #[[వెలుగ్పల్లి]] #[[కేసవాపురం]] #[[సంగం, తుంగతుర్తి|సంగం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Category:కాంగ్రెసు పార్టీ అధ్యక్షులు 6805 18920 2006-01-21T09:27:50Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:రాజకీయ నాయకులు]] కొత్తగూడెం (అయోమయ నివృత్తి) 6806 18932 2006-01-21T10:12:04Z Mpradeep 50 *[[కొత్తగూడెం]] - [[ఖమ్మం జిల్లా]]లోని ఒక పట్టణం మరియు మండలము. *[[కొత్తగూడెం, నారాయణపూర్]] - [[నల్గొండ]] జిల్లాలోని [[నారాయణపూర్]] మండలంలో ఒక గ్రామము. {{అయోమయ నివృత్తి}} Image:TEjaaTV.jpg 6809 18952 2006-01-22T02:43:09Z Chavakiran 19 Image:ETV2.jpg 6810 18953 2006-01-22T02:44:30Z Chavakiran 19 తేజా టీ వీ 6811 18954 2006-01-22T02:46:26Z Chavakiran 19 [[Image:TEjaaTV.jpg|250px|tEjaa TV ]] ఈ టీ వీ రెండు 6812 18955 2006-01-22T02:47:03Z Chavakiran 19 [[Image:ETV2.jpg | 350px| ETV 2]] User talk:Anilatluri 6815 18967 2006-01-22T06:05:15Z Chaduvari 97 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:05, 22 జనవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Anil atluri 6816 19622 2006-02-05T07:08:24Z Chaduvari 97 రామస్వామీ, చౌదరీ <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:07, 22 జనవరి 2006 (UTC) </div> == రామస్వామీ, చౌదరీ == [[త్రిపురనేని రామస్వామి|త్రిపురనేని]] వారి పేరులోని ''చౌదరి'' విషయమై దాని చర్చా పేజీలో చర్చ జరిగింది. మీరు వ్యాసం పేజీని తరలించే ముందు ఆ చర్చలో మీ అభిప్రాయాన్ని రాసి, సభ్యులు ఆ విషయమై ఒక విస్తృతాభిప్రాయానికి వచ్చిన తరువాత తరలించి ఉండాల్సింది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:08, 5 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) నూతనకల్లు 6817 18969 2006-01-22T06:12:12Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నూతనకల్లు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నూతనకల్లు|villages=21|area=|population=51.453|pop_male=26.117|pop_female=25.336|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.64|lit_male=58.87|lit_female=34.14}} '''నూతనకల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[గోరెంట్ల]] #[[పోలుమల్ల]] #[[మద్దిరాల]] #[[ముకుందపురం]] #[[గంజివారికొత్తపల్లి]] #[[మామిండ్లమాధవ]] #[[చిన్ననెమిల]] #[[చందుపట్ల]] #[[ఎర్రపహాడ్]] #[[నూతనకల్లు]] #[[చిల్పకుంట]] #[[వెంకెపల్లి]] #[[తాల్లసింగారం]] #[[యాదవల్లి]] #[[గుండ్లసింగారం]] #[[మిర్యాల]] #[[దిరిసనపల్లి]] #[[పెదనెమిల]] #[[భికుమల్ల]] #[[లింగంపల్లి]] #[[మచంపల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] ఆత్మకూరు(S), నల్గొండ జిల్లా 6818 18989 2006-01-22T08:54:39Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=ఆత్మకూరు(S)||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్మకూరు(S), నల్గొండ జిల్లా|villages=19|area=|population=49.419|pop_male=25.167|pop_female=24.252|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.36|lit_male=55.94|lit_female=32.36}} '''ఆత్మకూరు(S)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[కందగట్ల]] #[[గట్టికల్]] #[[పత్తర్లపహాడ్]] #[[ఇస్తల్లపుర్]] #[[ముక్కుదేవుదేవిపల్లి]] #[[ఐపూర్]] #[[బొప్పారం]] #[[మిడ్తాంపల్లి]] #[[మక్తకొత్తగూడెం]] #[[సెట్టిగూడ]] #[[నారాయణప్పగూడ]] #[[నసీంపేట్]] #[[ఆత్మకూరు(S), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(S)]] #[[నమ్మికల్]] #[[ఎనుబంల]] #[[గొల్లగూడ]] #[[దాచారం]] #[[తుమ్మలపెన్‌పహాడ్]] #[[కొత్తపహాడ్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] జాజిరెడ్డిగూడెం 6819 18973 2006-01-22T07:40:34Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=జాజిరెడ్డిగూడెం||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జాజిరెడ్డిగూడెం|villages=14|area=|population=40.878|pop_male=20.715|pop_female=20.163|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.40|lit_male=63.80|lit_female=36.69}} '''జాజిరెడ్డిగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[వర్ధమానుకోట]] #[[నగరం, జాజిరెడ్డిగూడెం|నగరం]] #[[దెవరనేనికొత్తపల్లి]] #[[పరసైపల్లి]] #[[బొల్లంపల్లి]] #[[జాజిరెడ్డిగూడెం]] #[[ఉయ్యాలవాడ, జాజిరెడ్డిగూడెం|ఉయ్యాలవాడ]] #[[కుంచమర్తి]] #[[తిమ్మాపురం, జాజిరెడ్డిగూడెం|తిమ్మాపురం]] #[[ఆదివేముల]] #[[వేల్పుచెర్ల]] #[[కాసర్లపహాడ్]] #[[కొమ్మల]] #[[కోడూర్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] నగరం (అయోమయ నివృత్తి) 6820 18984 2006-01-22T08:05:08Z Mpradeep 50 + లింకులు ==మండలాలు== *[[నగరం]] - [[గుంటూరు]] జిల్లాలోని ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[నగరం, జాజిరెడ్డిగూడెం]] - [[నల్గొండ]] జిల్లా, [[జాజిరెడ్డిగూడెం]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. {{అయోమయ నివృత్తి}} శాలిగౌరారం 6821 18985 2006-01-22T08:14:16Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=శాలిగౌరారం||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శాలిగౌరారం|villages=19|area=|population=42.606|pop_male=21.389|pop_female=21.217|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.21|lit_male=65.32|lit_female=37.04}} '''శాలిగౌరారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[ఉప్పలంచ]] #[[బైరోనిబండ]] #[[తక్కెడ్లపహాడ్]] #[[అకరం]] #[[వద్దిపముల]] #[[నూలగడ్డకొత్తపల్లి]] #[[మనిమద్దె]] #[[గురిజాల]] #[[తుడిమిడి]] #[[శాలిలింగొతం]] #[[శాలిగౌరరం]] #[[అడ్లూర్]] #[[వల్లల]] #[[పెర్కకొందారం]] #[[ఉట్కూర్]] #[[చిత్తలూర్]] #[[వంగమర్తి]] #[[మదరంకలన్]] #[[ఇటుకులపహాడ్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] మోతుకూరు 6822 18986 2006-01-22T08:30:12Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=మోతుకూరు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మోతుకూరు|villages=23|area=|population=55.638|pop_male=28.017|pop_female=27.621|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.56|lit_male=67.59|lit_female=41.42}} '''మోతుకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[మోతుకూరు]] #[[కొండగడప]] #[[సదర్‌షాపూర్]] #[[చిన్నపడిశాల]] #[[జానకిపూర్]] #[[చిర్రగూడూర్]] #[[కోతమర్తి]] #[[చౌల్లరామారం]] #[[అద్దగూడూర్]] #[[కాంచంపల్లి]] #[[పటిమట్ల]] #[[బిజిలపూర్]] #[[ముసిట్‌పట్ల]] #[[పనకబండ]] #[[పాలడుగు]] #[[దట్టప్పగూడ]] #[[పొదిచేదు]] #[[అనజిపూర్]] #[[దాచారం]] #[[రేపాక]] <!-- Repaka (P) --> #[[వెల్దేవి]] #[[సింగారం]] <!-- Singaram (P) --> #[[ధర్మారం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] ఆత్మకూరు(M), నల్గొండ జిల్లా 6823 18988 2006-01-22T08:48:56Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=ఆత్మకూరు(M)||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్మకూరు(M), నల్గొండ జిల్లా|villages=21|area=|population=38.813|pop_male=19.572|pop_female=19.241|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.14|lit_male=63.25|lit_female=38.93}} '''ఆత్మకూరు(M)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[చాద]] #[[దుర్సగానిపల్లి]] #[[చండెపల్లి]] #[[చమపూర్]] #[[సింగారం]] #[[కల్వపల్లి]] #[[మొరిపిరాల]] #[[కొరటికల్]] #[[రహీంఖాన్‌పేట్]] #[[ఆత్మకూరు(M), నల్గొండ జిల్లా|ఆత్మకూరు(M)]] #[[రైపల్లి]] #[[సర్వేపల్లి]] #[[ధర్మపూర్]] #[[తుక్కపూర్]] #[[పల్లెర్ల]] #[[లింగరాజ్‌పల్లి]] #[[నర్సాపూర్]] #[[దుప్పెల్లి]] #[[రాఘవపూర్]] #[[కూరెల్ల]] #[[కాప్రాయిపల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Template:చూడు 6824 18997 2006-01-22T10:06:37Z Mpradeep 50 <span class="reference"><sup id="ref_{{{1}}}" class="plainlinksneverexpand">[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}}}#endnote_{{{1}}}]</sup></span> Template:మూలం 6825 19034 2006-01-23T06:00:56Z Mpradeep 50 Template:చిరునామా, Template:మూలం కు తరలించబడింది: [[Wikipedia:రచ్చబండ (ప్రతిపాదనలు)#రిఫరెంసుల అమరికకు సూచన]]ను చూడం <cite id="endnote_{{{1}}}" style="font-style: normal;">[[#ref_{{{1}}}|'''^''']]</cite>&nbsp; User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె2 6826 19037 2006-01-23T06:05:04Z Mpradeep 50 /* రిఫరెంసులు */ <!-- Template:చూడు --> <!-- used in the running text of the article --> <!-- Template:చిరునామా --> <!-- used at the end of the article --> == చూడు, చిరునామా మూసలు == నేను ఈ మూసలను{{చూడు|te1}}{{చూడు|te2}} ఆంగ్ల వికీపీడియా{{చూడు|en1}}{{చూడు|en2}} నుండి తీసుకుని వచ్చాను. రిఫెరెంసులు అనేవి మనము రాసే వ్యాసాలకు ఎంతో ముఖ్యమైనవి. ఈ మూసలను ఉపయోగిచటం వలన మనము రిఫరెంసులను ఒక క్రమ పద్దతిలో పెట్టవచ్చు. మనము రాసే వ్యాసాలలో వాక్యాల నిజానిజాలను రుజువు చేసేందుకు కొన్ని సాక్ష్యాలు కావలిసి వస్తుంది. వాటిని వికీపీడియాలో ఉంచటం తప్పని సరి. అందుకోసం మనము ఒక నమ్మకమైన మూలము నుంచి సేకరించిన విషయాన్ని సాక్ష్యముగా ఇవ్వవలసి ఉంటుంది. ఆలాంటి సాక్ష్యాలు ఇవ్వటం వలన మన వ్యాసాల నాణ్యత పెరగటంతో పాటుగా, చదివేవారికి ఒక రకమయిన నమ్మిక ఏర్పడుతుంది. దీనికి నేను ఒక చిన్న ఉదాహరన ఇస్తాను. ''ప్రస్తుతం వికీపీడియాలో నేను 800 పై చిలుకు మార్పులు చేర్పులు చేసాను'' అని చెబితే చదివేవారు దీనిని ఎలా నిర్ధారించుకోవాలో తెలియక కొంచెం సంధిగ్ధంలో ఉంటారు. అంటే మీరు చెప్పిన విషయాన్ని పూర్తిగా నమ్మట్లేదన్నమాట. పై వాక్యానికి నిర్ధారించుకోగలిగే ఒక సాక్ష్యాన్ని జతచేస్తే అప్పుడు ఆ వాక్యము ఇలా ఉంటుంది. ''ప్రస్తుతం వికీపీడియాలో నేను 800 పై చిలుకు మార్పులు చేర్పులు చేసాను {{చూడు|kate}}''. == ఉపయోగించు విధానము == ఈ మూసలను మీరు మార్పులు చేస్తున్న వ్యాసములో ఈ విధముగా ఉపయోగించాలి. '''<nowiki>{{చూడు|పేరు}}</nowiki>''' - ఈ మూసను వ్యాసము మధ్యలో ఉపయోగించాల్సి ఉంటుండి. మీరు చేర్చబోయే ఏదయినా అంశమునకు ఆధారాలు, రుజువులు అవసరమయిన చోట్ల ఈ మూసను తగిలించండి. ''పేరు'' అనేది మీరు ఇచ్చే ఆధారాలకు లేదా మూలాలకు గుర్తుగా, వ్యాసములో ఉన్న మరే ఇతర ''పేర్లతో'' కలిసిపోకుండా ప్రత్యేకంగా ఇవ్వవలిసిన నామము. దీంతో మీరు చేర్చిన విషయం నుండి మూలాన్ని చేరుకోవడానికి ఒక లింకు ఏర్పడుతుంది. '''<nowiki>{{మూలం|పేరు}}</nowiki>''' - ఈ మూసను మూలాలు లేదా రిఫరెంసులు విభాగాలలో, మూలాల చిరునామాకు ముందు తగిలించవలసి ఉంటుంది. దానివలన ఒక ఈ మూలము నుండి ఏ విషయానయితే సేకరించారో ఆ వివరణకు ఒక లింకు ఏర్పడుతుంది. ఈ మొత్తం ప్రక్రియ వలన చదివేవారు మన రచనలను సులువుగా నిర్ధారించోగలుగుతారు, తద్వారా వికీపిడియా మీద మరింతగా నమ్మకం పెంచుకుంటారు. ఈ మధ్య ఆంగ్ల వికీపిడియాలో ఇలాంటి నమ్మకం పెంచటం ఒక అవసరంగా భావిస్తున్నారు{{చూడు|en3}}{{చూడు|en4}}. == రిఫరెంసులు == # {{మూలం|te1}} [[:Template:చూడు| ''చూడూ'' మూసకు లింకు]] # {{మూలం|te2}} [[:Template:చిరునామా| ''చిరునామా'' మూసకు లింకు]] # {{మూలం|en1}} [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Ref ''చూడు'' యొక్క ఆంగ్ల మూస] # {{మూలం|en2}} [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Note ''చిరునామా'' యొక్క ఆంగ్ల మూస] # {{మూలం|kate}} [http://tools.wikimedia.de/~kate/cgi-bin/count_edits?user=Mpradeep&dbname=tewiki_p కేటు సాధనం ద్వారా రచనల సంఖ్య కనుక్కోండి] # {{మూలం|en3}} [http://en.wikipedia.org/wiki/Criticism_of_Wikipedia#Usefulness_as_a_reference వికీపీడియాను మూలంగా ఉపయేగించవచ్చా?''(ఆంగ్లం)''] # {{మూలం|en4}} [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Why_Wikipedia_is_not_so_great వికీపీడియా అంత గొప్పది కాదు ఎందుకని?''(ఆంగ్లం)''] Category:1921 జననాలు 6827 19018 2006-01-22T12:43:26Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1921|జననాలు]] Category:1921 6828 19019 2006-01-22T12:43:59Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1920లు]] User talk:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె2 6829 19020 2006-01-22T15:13:31Z వైఙాసత్య 58 చాలా బాగుంది, తమాషాగా నేనూ నిన్న ఇదే విషయము గురించి అనుకొన్నాను. ఒక చిన్న సూచన ఏంటంటే చిరునామా మూస పేరు మూలం అని మారిస్తే బాగుంటుందనుకుంటున్నాను. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:13, 22 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 23 6830 19027 2006-01-22T16:30:13Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1897]]: నేతాజీ [[సుభాష్ చంద్ర బోసు]] జన్మించాడు. Template:చిరునామా 6831 19035 2006-01-23T06:00:56Z Mpradeep 50 Template:చిరునామా, Template:మూలం కు తరలించబడింది: [[Wikipedia:రచ్చబండ (ప్రతిపాదనలు)#రిఫరెంసుల అమరికకు సూచన]]ను చూడం #REDIRECT [[Template:మూలం]] Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/Mpradeep 6832 21664 2006-04-06T17:40:50Z Mpradeep 50 Thanks ===[[User:Mpradeep|ప్రదీపు]]=== '''[{{SERVER}}{{localurl:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/Mpradeep|action=edit}} మీ మద్దతు ఇక్కడ తెలుపుము] (23/01/06) ఆఖరి తేదీ 06:13 [[జనవరి 30]] [[2006]] (UTC)''' <br> {{సభ్యుడు|Mpradeep}} - ప్రదీపు చాలా కాలము నుండి వికిపీడియా సభ్యుడు (ఇప్పుడు ఉన్న క్రియాశీల సభ్యులలో కిరణ్ తర్వాత ఈయనే పాత సభ్యుడు). విధానాలు పద్ధతుల బాగా తెల్సిన వ్యక్తి. 920 కి పైగా దిద్దుబాట్లు చేశారు (ప్రస్తుతము ఉన్న నిర్వాకులు ఎవ్వరూ హోదా వచ్చే సమయానికి అన్ని దిద్దుబాట్లు చేసి ఉండలేదు). ఈయన దిద్దుబాట్లు అన్ని నేం స్పేసుల్లో ఉండటము చాలా అభినందనీయము. ఈయన నిర్వాహక వర్గానికి ఒక గొప్ప అదనముగా భావించి నిర్వాక హోదాకు ప్రదీపు పేరు ప్రతిపాదిస్తున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:16, 23 జనవరి 2006 (UTC) <br> ప్రదీపు తన అంగీకారము ఇక్కడ తెలియ చేయవలెను. నేను అంగీకరిస్తున్నాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 06:41, 23 జనవరి 2006 (UTC) నాకు నిర్వాహక హోదా ఇవ్వదలిస్తే దయ్చేసి దానిని '''కొన్ని రోజులు వాయిదా వేయగలరు'''. కొన్ని రోజులపాటు(నెలలు అవ్వవచ్చు) నేను వికీపీడియా నుండి సెలవు తీసుకుంటున్నాను. కాబట్టి మీరు నాకు నిర్వాహక హోదా ఇవ్వటం వలన వికీపీడియాకు పెద్దగా ఉపయోగము ఉండదు. నేను మరలా తిరిగి వచ్చినప్పుడు దీని గురించి ఆలోచించవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 08:38, 31 జనవరి 2006 (UTC) :చదువరితో నేనూ అంగీకరిస్తూ మీకు నిర్వాకుడైనందుకు శుభాకాంక్షలు తెలియచేస్తున్నాను. స్వకార్యములు చక్కబెట్టిన తర్వాతనే వికికార్యములు నిర్వహించగలరు--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:55, 31 జనవరి 2006 (UTC) ====మద్దతు==== {{subst:Wikipedia:నిర్వాహక హోదా కొరకు విజ్ఞప్తి/అభ్యర్ధి ప్రశ్నలు}} # ప్రదీపుకు నా మద్దతు తెలియజేస్తున్నాను. ఇప్పటి చురుకూ, వేగము కొనసాగించాలని కోరుతున్నాను, కొనసాగిస్తారని ఆశిస్తున్నాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:56, 23 జనవరి 2006 (UTC) #*ప్రదీపు ప్రకటించిన సెలవు విషయమై నా అభిప్రాయం: సెలవు తీసుకున్నందు వలన ప్రతిపాదించిన నిర్వాహక హోదా ఆపనవసరం లేదు. ఆయన అందుకు తగిన వ్యక్తి. కాబట్టి ఇవ్వవచ్చు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 10:21, 31 జనవరి 2006 (UTC) # నేను హృదయపూర్వక ఆనందముగా నా మద్దతు తెలియజేస్తున్నాను [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 10:19, 23 జనవరి 2006 (UTC) # తగిన వ్యక్తి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:52, 31 జనవరి 2006 (UTC) ''నాకు మద్దతు తెలిపినవారందరికీ నా కృతఙతలు.'' --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 17:40, 6 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) చిట్యాల 6833 19040 2006-01-23T06:17:54Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=చిట్యాల||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిట్యాల|villages=16|area=|population=53.102|pop_male=26.923|pop_female=26.179|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.84|lit_male=74.84|lit_female=48.55}} '''చిట్యాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[సుంకెనెపల్లి]] #[[గుండ్రంపల్లి]] #[[ఐపూర్]] #[[పెరెపల్లి]] #[[పిట్టంపల్లి]] #[[వెలిమినేడు]] #[[పెదకాపర్తి]] #[[చినకాపర్తి]] #[[తాల్లయెల్లెంల]] #[[ఎలికట్ట]] #[[ఉర్మద్ల]] #[[చిట్యాల]] #[[శివనేనిగూడెం]] #[[వానిపకల]] #[[వట్టిమర్థి]] #[[నెరద]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Template:సభ్యుడు 6834 19043 2006-01-23T06:21:57Z వైఙాసత్య 58 అనువాదము [[User:{{{1}}}|{{{2|{{{1}}}}}}]] ([[User talk:{{{1}}}|చర్చ]] • [[Special:Contributions/{{{1}}}|దిద్దుబాట్లు]]) నార్కెట్‌పల్లి 6835 19046 2006-01-23T06:30:58Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నార్కెట్‌పల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నార్కెట్‌పల్లి|villages=19|area=|population=46.150|pop_male=23.463|pop_female=22.687|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.75|lit_male=75.42|lit_female=49.71}} '''నార్కెట్‌పల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[మంద్ర]] #[[అక్కెనెపల్లి]] #[[అమ్మనబోలె]] #[[నక్కలపల్లి]] #[[షాపల్లి]] #[[శబ్బిడిగూడ]] #[[చిప్పలపల్లి]] #[[తొండల్వై]] #[[తిరుమలగిరి, నార్కెట్‌పల్లి|తిరుమలగిరి]] #[[నెమ్మని]] #[[పొతినేనిపల్లి]] #[[మధయేదవల్లి]] #[[నార్కెట్‌పల్లి]] #[[చౌదంపల్లి]] #[[బ్రహ్మన్‌వెల్లెంల]] #[[ఔరవాని]] #[[యెల్లారెడ్డిగూడ]] #[[చెరుఘాట్]] #[[అక్కినేపల్లివారిలింగోటం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] కట్టంగూర్ 6836 19053 2006-01-23T07:19:43Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=కట్టంగూర్||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కట్టంగూర్|villages=18|area=|population=40.613|pop_male=20.441|pop_female=20.172|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.80|lit_male=71.04|lit_female=44.33}} '''కట్టంగూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[తిమ్మాపూర్]] #[[పరదా]] #[[ఎదులూరు]] #[[పందెనపల్లి]] #[[కురుమాతి]] #[[చెరువన్నారం]] #[[మునుకుంట్ల]] #[[కల్మెర]] #[[ఎర్సనిగూడ]] #[[పమనగుండ్ల]] #[[ఇస్మైల్‌పల్లి]] #[[పిట్టంపల్లి]] #[[దుగ్నేవల్లి]] #[[కట్టంగూర్]] #[[ఐతిపముల]] #[[మల్లారం]] #[[బొల్లెపల్లి]] #[[రామచంద్రాపురం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] నకరేకల్ 6837 19062 2006-01-23T09:34:36Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నకరేకల్||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నకరేకల్|villages=16|area=|population=55.030|pop_male=27.893|pop_female=27.137|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.40|lit_male=76.55|lit_female=53.95}} '''నకరేకల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[ఒగోడె]] #[[వల్లభాపూర్]] #[[పాలెం]] #[[నోముల]] #[[కడపర్తి]] #[[అడవిబొల్లారం]] #[[చందంపల్లి]] #[[నెల్లిబండ]] #[[నకరేకల్]] #[[తాటికల్]] #[[తెట్టెకుంట]] #[[మంగలిపల్లి]] #[[చందుపట్ల]] #[[మర్రూర్]] #[[గొరెంకల్‌పల్లి]] #[[మందలపూర్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] కేతేపల్లి 6838 19064 2006-01-23T09:42:47Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=కేతేపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కేతేపల్లి|villages=13|area=|population=34.844|pop_male=17.489|pop_female=17.355|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.96|lit_male=63.27|lit_female=38.55}} '''కేతేపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[ఇప్పలగూడెం]] #[[గుడివాడ, కేతేపల్లి|గుడివాడ]] #[[బొప్పారం]] #[[కసంగోడ్]] #[[కేతేపల్లి]] #[[కొర్లపహాడ్]] #[[ఇంపముల]] #[[బొందపాలెం]] #[[చెరుకుపల్లి, కేతేపల్లి|చెరుకుపల్లి]] #[[తుంగతుర్తి, కేతేపల్లి|తుంగతుర్తి]] #[[ఉప్పలపహాడ్]] #[[కొప్పోల్]] #[[భీమవరం, కేతేపల్లి|భీమవరం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] సూర్యాపేట 6839 19066 2006-01-23T09:54:59Z Mpradeep 50 + వర్గము {{మండలం|name=సూర్యాపేట||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సూర్యాపేట|villages=17|area=|population=140.662|pop_male=72.605|pop_female=68.057|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.00|lit_male=79.51|lit_female=59.86}} '''సూర్యాపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము మరియూ ఒక పటణము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[సోలిపేట్]] #[[రామచాంద్రాపురం]] #[[రామవరం]] #[[ఎర్కారం]] #[[బలెంల]] #[[రామన్నగూడ]] #[[పిన్నైపాలెం]] #[[ఎండ్లపల్లి]] #[[తేకుమట్ల]] #[[పిల్లలమర్రి(R)]] #[[కొంకతిమ్మని]] #[[కసరబాద్]] #[[తాల్లఖమ్మంపాడు]] #[[కేసరం]] #[[ఇమంపేట్]] #[[పిల్లలమర్రి(U)]] #[[సూర్యాపేట]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు]] చేవేముల 6840 19068 2006-01-23T10:02:33Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=చేవేముల||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చేవేముల|villages=15|area=|population=44.301|pop_male=22.630|pop_female=21.671|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.92|lit_male=61.88|lit_female=37.40}} '''చేవేముల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[ఐలాపూర్]] #[[కుదకుద]] #[[బేబిగూడ]] #[[గయంవారిగూడ]] #[[వత్తిఖమ్మంపహాడ్]] #[[చెందుపట్ల]] #[[తిమ్మాపురం, చేవేముల|తిమ్మాపురం]] #[[చేవేముల]] #[[దురజ్‌పల్లి]] #[[ఉండ్రుగొండ]] #[[తుల్జారావుపేట్]] #[[వల్లభాపూర్]] #[[గుంపుల]] #[[తిరుమలగిరి, చేవేముల|తిరుమలగిరి]] #[[గుంజలూరు]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] మోతే 6841 19069 2006-01-23T10:11:50Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=మోతే||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మోతే|villages=16|area=|population=42.680|pop_male=21.607|pop_female=21.073|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.13|lit_male=54.16|lit_female=31.89}} '''మోతే''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== #[[రవిపహాడ్]] #[[సర్వారం]] #[[కూడలి]] #[[ఉర్లుగుండ]] #[[నెరెదవాయి]] #[[అన్నారిగూడెం]] #[[విభలపూర్]] #[[సింగర్నేనిపల్లి]] #[[బుర్కచర్ల]] #[[సిరికొండ]] #[[నామవరం]] #[[రాఘవపూర్]] #[[మోతే]] #[[హుసైనాబాద్]] #[[తుమ్మలపల్లి]] #[[మామిల్లగూడెం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Template talk:విశేష వ్యాసము 6842 19071 2006-01-23T10:23:38Z Chavakiran 19 We need to keep a link to all the old essays in this template... that is the custom I think. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 10:23, 23 జనవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 24 6843 19075 2006-01-23T16:57:59Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1950]]: [[జనగణమన]] గీతాన్ని [[భారత జాతీయతా సూచికలు|జాతీయ గీతం]] గా [[భారత్|భారత]] ప్రభుత్వం స్వీకరించింది. *[[1966]]: సుప్రసిద్ధ అణు శాస్త్రవేత్త [[హోమీ జహంగీర్‌ భాభా]] మరణించాడు. Template:నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు 6844 23645 2006-04-21T08:52:37Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Nizamabad.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు|నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[రంజల్‌]] - [[నవీపేట్‌]] - [[నందిపేట్‌]] - [[ఆర్మూరు]] - [[బాలకొండ]] - [[మొర్తాడ్‌]] - [[కమ్మర్‌పల్లె]] - [[భీమ్‌గల్‌]] - [[వేల్పూరు]] - [[జక్రాన్‌పల్లె]] - [[మక్లూర్‌]] - [[నిజామాబాదు మండలం]] - [[యెడపల్లె]] - [[భోధన్‌]] - [[కోటగిరి]] - [[మద్నూరు]] - [[జుక్కల్‌]] - [[బీచ్‌కుండ]] - [[బిర్కూర్‌]] - [[వర్ని]] - [[డిచ్‌పల్లి]] - [[ధర్‌పల్లె]] - [[సిరికొండ]] - [[మాచారెడ్డి]] - [[సదాశివనగర్‌]] - [[గాంధారి]] - [[బాన్స్‌వాడ]] - [[పిట్లం]] - [[నిజాంసాగర్‌]] - [[యెల్లారెడ్డి]] - [[నాగారెడ్డిపేట]] - [[లింగంపేట]] - [[తాడ్వాయి]] - [[కామారెడ్డి]] - [[భిక్నూర్‌]] - [[దోమకొండ]] </div> [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు]] Template:వరంగల్ జిల్లా మండలాలు 6845 25032 2006-04-26T03:33:46Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Warangal.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:వరంగల్ జిల్లా మండలాలు|వరంగల్ జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[చేర్యాల]] | [[మద్దూర్]] | [[నెర్మెట్ట]] | [[బచ్చన్నపేట]] | [[జనగాం]] | [[లింగాల ఘనా‌‌పూర్‌]] | [[రఘునాథపల్లి]] | [[స్టేషన్‌ ఘనా‌పూర్‌]] | [[ధర్మసాగర్‌]] | [[హసన్‌పర్తి]] | [[హనుమకొండ]] | [[వర్ధన్నపేట]] | [[జాఫర్‌గఢ్‌]] | [[పాలకుర్తి]] | [[దేవరుప్పుల]] | [[కొడకండ్ల]] | [[రాయిపర్తి]] | [[తొర్రూర్]] | [[నెల్లికోదూర్]] | [[నర్సింహులపేట]] | [[మరిపెడ]] | [[డోర్నకల్లు]] | [[కురవి]] | [[మహబూబాబాద్‌]] | [[కేసముద్రం]] | [[నెక్కొండ]] | [[గూడూరు,వరంగల్ జిల్లా|గూడూరు]] | [[కొత్తగూడెం,వరంగల్ జిల్లా|కొత్తగూడెం]] | [[ఖానాపూర్‌, వరంగల్|ఖానాపూర్‌]] | [[నర్సంపేట]] | [[చెన్నారావుపేట]] | [[పర్వతగిరి]] | [[సంగం,వరంగల్ జిల్లా|సంగం]] | [[నల్లబెల్లి]] | [[దుగ్గొండి]] | [[గీసుకొండ]] | [[ఆత్మకూరు,వరంగల్ జిల్లా|ఆత్మకూరు]] | [[శ్యాంపేట]] | [[పరకాల]] | [[రేగొండ]] | [[మొగుళ్ళపల్లి]] | [[చిట్యాల, వరంగల్|చిట్యాల]] | [[భూపాలపల్లి]] | [[ఘనపూర్‌]] | [[ములుగు, వరంగల్|ములుగు]] | [[వెంకటాపూర్‌]] | [[గోవిందరావుపేట]] | [[తడ్వాయి]] | [[ఏటూరునాగారం]] | [[మంగపేట]] | [[వరంగల్ మండలము|వరంగల్]] </div> [[Category:వరంగల్ జిల్లా మండలాలు]] Template:కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు 6846 26462 2006-06-03T17:24:28Z వైఙాసత్య 58 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Karimnagar_map.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు|కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్|ఇబ్రహీంపట్నం]] - [[మల్లాపూర్]] - [[రైకల్]] - [[సారంగాపూర్]] - [[ధర్మపురి]] - [[వెలగటూరు]] - [[రామగుండము]] - [[కమానుపూర్]] - [[మంథని]] - [[కాటారం]] - [[మహాదేవపూర్]] - [[మల్హర్రావు]] - [[ముత్తరంమహాదేవపూర్]] - [[ముత్తరంమంథని]] - [[శ్రీరాంపూర్]] - [[పెద్దపల్లి]] - [[జూలపల్లి]] - [[ధర్మారం]] - [[గొల్లపల్లి]] - [[జగిత్యాల]] - [[మేడిపల్లి]] - [[కోరుట్ల]] - [[మెట్‌పల్లి]] - [[కత్లాపూర్]] - [[చందుర్తి]] - [[కొడిమ్యాల్]] - [[గంగాధర]] - [[మల్లియల్]] - [[పెగడపల్లి]] - [[చొప్పదండి]] - [[సుల్తానాబాద్]] - [[ఓడెల]] - [[జమ్మికుంట]] - [[వీణవంక]] - [[మనకొండూరు]] - [[కరీంనగర్ మండలం|కరీంనగర్]] - [[రామడుగు (కరీంనగర్)|రామడుగు]] - [[బోయినపల్లి]] - [[వేములవాడ]] - [[కోనరావుపేట]] - [[యల్లారెడ్డి]] - [[గంభీర్రావుపేట్]] - [[ముస్తాబాద్]] - [[సిరిసిల్ల]] - [[ఎల్లంతకుంట]] - [[బెజ్జంకి]] - [[తిమ్మాపూర్]] - [[కేశవపట్నం]] - [[హుజూరాబాద్]] - [[కమలాపూర్]] - [[ఎల్కతుర్తి]] - [[సైదాపూర్]] - [[చిగురుమామిడి]] - [[కోహెడ]] - [[హుస్నాబాద్]] - [[భీమదేవరపల్లి]] </div> [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు]] Template talk:కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు 6847 19096 2006-01-24T08:28:19Z Mpradeep 50 A template for Karimnagar Mandalaalu is already there - [[Template:కరీంనగర్‌ జిల్లా మండలాలు]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:28, 24 జనవరి 2006 (UTC) And some of the Mandalamu names are misspelt in this template which were corrected in the earlier Template. Hence this template can be dispensed with. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:44, 24 జనవరి 2006 (UTC) ::అవును ఈ మూస ఇంతకు ముందు ఉన్న [[:Template:కరీంనగర్‌ జిల్లా మండలాలు|మూస]] ఒకే సంధర్బానికి వాడతాము, కానీ నేను గమనించిందేమిటంటే, రెండు మూసల పేర్లు ఒకేలాగా ఉన్నాయి చూడటానికి, కానీ వాటి encoding వేరు అనుకుంటా. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 08:28, 24 జనవరి 2006 (UTC) User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె11 6848 19097 2006-01-24T08:39:59Z Chaduvari 97 {| width = 25% cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; margin: 10px 10px 0 0;" | style="background: #ccf; text-align: center;" |'''నేటి మాట''' |- |REQUEST :కోరిక :విజ్ఞాపన :విజ్ఞప్తి :వినతి :ప్రార్థన :అభ్యర్థన :వేడుకోలు |- |} 1902 6849 26262 2006-05-31T21:49:14Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1902''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1899]] [[1900]] [[1901]] - [[1902]] - [[1903]] [[1904]] [[1905]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1880లు]] [[1890లు]] - '''[[1900లు]]''' - [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[అక్టోబర్ 11]]: [[భారత్]]లో ఎమర్జెన్సీకి వ్యతిరేకంగా ప్రజాస్వామ్య పునరుద్ధరణ ఉద్యమాన్ని నిర్వహించిన [[జయప్రకాశ్‌ నారాయణ]] ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1902|*]] [[af:1902]] [[ar:1902]] [[roa-rup:1902]] [[ast:1902]] [[bg:1902]] [[be:1902]] [[bs:1902]] [[ca:1902]] [[cs:1902]] [[cy:1902]] [[da:1902]] [[de:1902]] [[et:1902]] [[el:1902]] [[es:1902]] [[eo:1902]] [[eu:1902]] [[fo:1902]] [[fr:1902]] [[fy:1902]] [[ga:1902]] [[gl:1902]] [[ko:1902&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1902]] [[io:1902]] [[id:1902]] [[ia:1902]] [[is:1902]] [[it:1902]] [[he:1902]] [[ka:1902]] [[kw:1902]] [[ku:1902]] [[la:1902]] [[lt:1902]] [[lb:1902]] [[li:1902]] [[hu:1902]] [[mi:1902]] [[ms:1902]] [[zh-min-nan:1902 nî]] [[na:1902]] [[nl:1902]] [[nds:1902]] [[ja:1902&#24180;]] [[no:1902]] [[nn:1902]] [[pl:1902]] [[pt:1902]] [[ro:1902]] [[ru:1902]] [[sm:1902]] [[sq:1902]] [[simple:1902]] [[sk:1902]] [[sl:1902]] [[sr:1902]] [[su:1902]] [[fi:1902]] [[sv:1902]] [[tt:1902]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1902]] [[tr:1902]] [[uk:1902]] [[ur:1902&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1902]] [[zh:1902&#24180;]] Category:1902 6850 19101 2006-01-24T09:32:02Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1900లు]] 1905 6851 26265 2006-05-31T21:49:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1905''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1902]] [[1903]] [[1904]] - [[1905]] - [[1906]] [[1907]] [[1908]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1880లు]] [[1890లు]] - '''[[1900లు]]''' - [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1905|*]] [[af:1905]] [[ar:1905]] [[roa-rup:1905]] [[ast:1905]] [[bg:1905]] [[be:1905]] [[bs:1905]] [[ca:1905]] [[cs:1905]] [[cy:1905]] [[da:1905]] [[de:1905]] [[et:1905]] [[el:1905]] [[es:1905]] [[eo:1905]] [[eu:1905]] [[fo:1905]] [[fr:1905]] [[fy:1905]] [[ga:1905]] [[gl:1905]] [[ko:1905&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1905]] [[io:1905]] [[id:1905]] [[ia:1905]] [[is:1905]] [[it:1905]] [[he:1905]] [[ka:1905]] [[kw:1905]] [[ku:1905]] [[la:1905]] [[lt:1905]] [[lb:1905]] [[li:1905]] [[hu:1905]] [[mi:1905]] [[ms:1905]] [[zh-min-nan:1905 nî]] [[na:1905]] [[nl:1905]] [[nds:1905]] [[ja:1905&#24180;]] [[no:1905]] [[nn:1905]] [[pl:1905]] [[pt:1905]] [[ro:1905]] [[ru:1905]] [[sm:1905]] [[sq:1905]] [[simple:1905]] [[sk:1905]] [[sl:1905]] [[sr:1905]] [[su:1905]] [[fi:1905]] [[sv:1905]] [[tt:1905]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1905]] [[tr:1905]] [[uk:1905]] [[ur:1905&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1905]] [[zh:1905&#24180;]] 1906 6852 26266 2006-05-31T21:49:54Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1906''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1903]] [[1904]] [[1905]] - [[1906]] - [[1907]] [[1908]] [[1909]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1880లు]] [[1890లు]] - '''[[1900లు]]''' - [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 18]]: [[రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్ సంఘ్]] పూర్వ సర్‌సంఘ్‌చాలక్ [[గురు గోల్వాల్కర్]] జన్మించాడు. ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1906|*]] [[af:1906]] [[ar:1906]] [[roa-rup:1906]] [[ast:1906]] [[bg:1906]] [[be:1906]] [[bs:1906]] [[ca:1906]] [[cs:1906]] [[cy:1906]] [[da:1906]] [[de:1906]] [[et:1906]] [[el:1906]] [[es:1906]] [[eo:1906]] [[eu:1906]] [[fo:1906]] [[fr:1906]] [[fy:1906]] [[ga:1906]] [[gl:1906]] [[ko:1906&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1906]] [[io:1906]] [[id:1906]] [[ia:1906]] [[is:1906]] [[it:1906]] [[he:1906]] [[ka:1906]] [[kw:1906]] [[ku:1906]] [[la:1906]] [[lt:1906]] [[lb:1906]] [[li:1906]] [[hu:1906]] [[mi:1906]] [[ms:1906]] [[zh-min-nan:1906 nî]] [[na:1906]] [[nl:1906]] [[nds:1906]] [[ja:1906&#24180;]] [[no:1906]] [[nn:1906]] [[pl:1906]] [[pt:1906]] [[ro:1906]] [[ru:1906]] [[sm:1906]] [[sq:1906]] [[simple:1906]] [[sk:1906]] [[sl:1906]] [[sr:1906]] [[su:1906]] [[fi:1906]] [[sv:1906]] [[tt:1906]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1906]] [[tr:1906]] [[uk:1906]] [[ur:1906&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1906]] [[zh:1906&#24180;]] Category:1905 6853 19104 2006-01-24T09:35:52Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1900లు]] Category:1906 6854 19105 2006-01-24T09:37:48Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1900లు]] 1907 6855 26267 2006-05-31T21:50:04Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1907''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1904]] [[1905]] [[1906]] - [[1907]] - [[1908]] [[1909]] [[1910]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1880లు]] [[1890లు]] - '''[[1900లు]]''' - [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఆగష్టు 7]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్ర]] రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]], డా.[[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1907|*]] [[af:1907]] [[ar:1907]] [[roa-rup:1907]] [[ast:1907]] [[bg:1907]] [[be:1907]] [[bs:1907]] [[ca:1907]] [[cs:1907]] [[cy:1907]] [[da:1907]] [[de:1907]] [[et:1907]] [[el:1907]] [[es:1907]] [[eo:1907]] [[eu:1907]] [[fo:1907]] [[fr:1907]] [[fy:1907]] [[ga:1907]] [[gl:1907]] [[ko:1907&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1907]] [[io:1907]] [[id:1907]] [[ia:1907]] [[is:1907]] [[it:1907]] [[he:1907]] [[ka:1907]] [[kw:1907]] [[ku:1907]] [[la:1907]] [[lt:1907]] [[lb:1907]] [[li:1907]] [[hu:1907]] [[mi:1907]] [[ms:1907]] [[zh-min-nan:1907 nî]] [[na:1907]] [[nl:1907]] [[nds:1907]] [[ja:1907&#24180;]] [[no:1907]] [[nn:1907]] [[pl:1907]] [[pt:1907]] [[ro:1907]] [[ru:1907]] [[sm:1907]] [[sq:1907]] [[simple:1907]] [[sk:1907]] [[sl:1907]] [[sr:1907]] [[su:1907]] [[fi:1907]] [[sv:1907]] [[tt:1907]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1907]] [[tr:1907]] [[uk:1907]] [[ur:1907&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1907]] [[zh:1907&#24180;]] Category:1907 6856 19107 2006-01-24T09:40:03Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1900లు]] 1909 6857 26269 2006-05-31T21:50:24Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1909''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1906]] [[1907]] [[1908]] - [[1909]] - [[1910]] [[1911]] [[1912]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1880లు]] [[1890లు]] - '''[[1900లు]]''' - [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1909|*]] [[af:1909]] [[ar:1909]] [[roa-rup:1909]] [[ast:1909]] [[bg:1909]] [[be:1909]] [[bs:1909]] [[ca:1909]] [[cs:1909]] [[cy:1909]] [[da:1909]] [[de:1909]] [[et:1909]] [[el:1909]] [[es:1909]] [[eo:1909]] [[eu:1909]] [[fo:1909]] [[fr:1909]] [[fy:1909]] [[ga:1909]] [[gl:1909]] [[ko:1909&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1909]] [[io:1909]] [[id:1909]] [[ia:1909]] [[is:1909]] [[it:1909]] [[he:1909]] [[ka:1909]] [[kw:1909]] [[ku:1909]] [[la:1909]] [[lt:1909]] [[lb:1909]] [[li:1909]] [[hu:1909]] [[mi:1909]] [[ms:1909]] [[zh-min-nan:1909 nî]] [[na:1909]] [[nl:1909]] [[nds:1909]] [[ja:1909&#24180;]] [[no:1909]] [[nn:1909]] [[pl:1909]] [[pt:1909]] [[ro:1909]] [[ru:1909]] [[sm:1909]] [[sq:1909]] [[simple:1909]] [[sk:1909]] [[sl:1909]] [[sr:1909]] [[su:1909]] [[fi:1909]] [[sv:1909]] [[tt:1909]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1909]] [[tr:1909]] [[uk:1909]] [[ur:1909&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1909]] [[zh:1909&#24180;]] 1911 6858 26271 2006-05-31T21:50:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1911''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1908]] [[1909]] [[1910]] [[1911]] [[1912]] [[1913]] [[1914]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] '''[[1910లు]]''' [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఫిబ్రవరి 10]]: [[భారత్]] లో విమానం ద్వారా తపాలా బట్వాడా మొదలయింది. ==జననాలు== *[[సెప్టెంబర్ 19]]: [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు]] గ్రహీత, [[పద్మభూషణ]] [[బోయి భీమన్న]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1911|*]] [[af:1911]] [[ar:1911]] [[roa-rup:1911]] [[ast:1911]] [[bg:1911]] [[be:1911]] [[bs:1911]] [[ca:1911]] [[cs:1911]] [[cy:1911]] [[da:1911]] [[de:1911]] [[et:1911]] [[el:1911]] [[es:1911]] [[eo:1911]] [[eu:1911]] [[fo:1911]] [[fr:1911]] [[fy:1911]] [[ga:1911]] [[gl:1911]] [[ko:1911&#45380;]] [[hr:1911]] [[io:1911]] [[id:1911]] [[ia:1911]] [[is:1911]] [[it:1911]] [[he:1911]] [[ka:1911]] [[kw:1911]] [[ku:1911]] [[la:1911]] [[lt:1911]] [[lb:1911]] [[li:1911]] [[hu:1911]] [[mi:1911]] [[ms:1911]] [[zh-min-nan:1911 nî]] [[na:1911]] [[nl:1911]] [[nds:1911]] [[ja:1911&#24180;]] [[no:1911]] [[nn:1911]] [[pl:1911]] [[pt:1911]] [[ro:1911]] [[ru:1911]] [[sm:1911]] [[sq:1911]] [[simple:1911]] [[sk:1911]] [[sl:1911]] [[sr:1911]] [[su:1911]] [[fi:1911]] [[sv:1911]] [[tt:1911]] [[vi:1911]] [[tr:1911]] [[uk:1911]] [[ur:1911&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1911]] [[zh:1911&#24180;]] Category:1911 6859 19114 2006-01-24T10:08:23Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1910లు]] 1917 6860 26277 2006-05-31T21:51:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1917''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1914]] [[1915]] [[1916]] - [[1917]] - [[1918]] [[1919]] [[1920]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1890లు]] [[1900లు]] - '''[[1910లు]]''' - [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1917|*]] [[af:1917]] [[ar:1917]] [[roa-rup:1917]] [[ast:1917]] [[bg:1917]] [[be:1917]] [[bs:1917]] [[ca:1917]] [[cs:1917]] [[cy:1917]] [[da:1917]] [[de:1917]] [[et:1917]] [[el:1917]] [[es:1917]] [[eo:1917]] [[eu:1917]] [[fo:1917]] [[fr:1917]] [[fy:1917]] [[ga:1917]] [[gl:1917]] [[ko:1917&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1917]] [[io:1917]] [[id:1917]] [[ia:1917]] [[is:1917]] [[it:1917]] [[he:1917]] [[ka:1917]] [[kw:1917]] [[ku:1917]] [[la:1917]] [[lt:1917]] [[lb:1917]] [[li:1917]] [[hu:1917]] [[mi:1917]] [[ms:1917]] [[zh-min-nan:1917 nî]] [[na:1917]] [[nl:1917]] [[nds:1917]] [[ja:1917&#24180;]] [[no:1917]] [[nn:1917]] [[pl:1917]] [[pt:1917]] [[ro:1917]] [[ru:1917]] [[sm:1917]] [[sq:1917]] [[simple:1917]] [[sk:1917]] [[sl:1917]] [[sr:1917]] [[su:1917]] [[fi:1917]] [[sv:1917]] [[tt:1917]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1917]] [[tr:1917]] [[uk:1917]] [[ur:1917&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1917]] [[zh:1917&#24180;]] Category:1917 6861 19119 2006-01-24T10:24:27Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1910లు]] 1918 6862 26278 2006-05-31T21:51:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1918''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1915]] [[1916]] [[1917]] - [[1918]] - [[1919]] [[1920]] [[1921]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1890లు]] [[1900లు]] - '''[[1910లు]]''' - [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1918|*]] [[af:1918]] [[ar:1918]] [[roa-rup:1918]] [[ast:1918]] [[bg:1918]] [[be:1918]] [[bs:1918]] [[ca:1918]] [[cs:1918]] [[cy:1918]] [[da:1918]] [[de:1918]] [[et:1918]] [[el:1918]] [[es:1918]] [[eo:1918]] [[eu:1918]] [[fo:1918]] [[fr:1918]] [[fy:1918]] [[ga:1918]] [[gl:1918]] [[ko:1918&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1918]] [[io:1918]] [[id:1918]] [[ia:1918]] [[is:1918]] [[it:1918]] [[he:1918]] [[ka:1918]] [[kw:1918]] [[ku:1918]] [[la:1918]] [[lt:1918]] [[lb:1918]] [[li:1918]] [[hu:1918]] [[mi:1918]] [[ms:1918]] [[zh-min-nan:1918 nî]] [[na:1918]] [[nl:1918]] [[nds:1918]] [[ja:1918&#24180;]] [[no:1918]] [[nn:1918]] [[pl:1918]] [[pt:1918]] [[ro:1918]] [[ru:1918]] [[sm:1918]] [[sq:1918]] [[simple:1918]] [[sk:1918]] [[sl:1918]] [[sr:1918]] [[su:1918]] [[fi:1918]] [[sv:1918]] [[tt:1918]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1918]] [[tr:1918]] [[uk:1918]] [[ur:1918&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1918]] [[zh:1918&#24180;]] 1921 6863 26281 2006-05-31T21:52:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1921''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1918]] [[1919]] [[1920]] - [[1921]] - [[1922]] [[1923]] [[1924]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1900లు]] [[1910లు]] - '''[[1920లు]]''' - [[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 14]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[దామోదరం సంజీవయ్య]] *[[జూన్ 28]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[ప్రధానమంత్రి]], [[పి.వి.నరసింహారావు]] ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1921|*]] [[af:1921]] [[ar:1921]] [[roa-rup:1921]] [[ast:1921]] [[bg:1921]] [[be:1921]] [[bs:1921]] [[ca:1921]] [[cs:1921]] [[cy:1921]] [[da:1921]] [[de:1921]] [[et:1921]] [[el:1921]] [[es:1921]] [[eo:1921]] [[eu:1921]] [[fo:1921]] [[fr:1921]] [[fy:1921]] [[ga:1921]] [[gl:1921]] [[ko:1921&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1921]] [[io:1921]] [[id:1921]] [[ia:1921]] [[is:1921]] [[it:1921]] [[he:1921]] [[ka:1921]] [[kw:1921]] [[ku:1921]] [[la:1921]] [[lt:1921]] [[lb:1921]] [[li:1921]] [[hu:1921]] [[mi:1921]] [[ms:1921]] [[zh-min-nan:1921 nî]] [[na:1921]] [[nl:1921]] [[nds:1921]] [[ja:1921&#24180;]] [[no:1921]] [[nn:1921]] [[pl:1921]] [[pt:1921]] [[ro:1921]] [[ru:1921]] [[sm:1921]] [[sq:1921]] [[simple:1921]] [[sk:1921]] [[sl:1921]] [[sr:1921]] [[su:1921]] [[fi:1921]] [[sv:1921]] [[tt:1921]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1921]] [[tr:1921]] [[uk:1921]] [[ur:1921&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1921]] [[zh:1921&#24180;]] 1922 6864 26898 2006-06-12T05:04:12Z Srinivasa 246 /* జననాలు */ ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు '''1922''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1919]] [[1920]] [[1921]] - [[1922]] - [[1923]] [[1924]] [[1925]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1900లు]] [[1910లు]] - '''[[1920లు]]''' - [[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఫిబ్రవరి 11]]: [[సహాయ నిరాకరణోద్యమం|సహాయ నిరాకరణోద్యమాన్ని]] నిలిపివేయాలని బార్డోలీ లో జరిగిన [[కాంగ్రెసు]] సమావేశం నిర్ణయించింది. *[[ఫిబ్రవరి 22]]: సహాయ నిరాకరణోద్యమంలో భాగంగా జరిగిన పుల్లరి సత్యాగ్రహం నాయకుడు [[కన్నెగంటి హనుమంతు]] బ్రిటిషు ప్రభుత్వ పోలీసు కాల్పుల్లో మరణించాడు. ==జననాలు== డిసెంబర్ 4: ప్రఖ్యాత గాయకుడు [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]] ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 22]]: పుల్లరి సత్యాగ్రహం నాయకుడు [[కన్నెగంటి హనుమంతు]] ==పురస్కారాలు == [[Category:1922|*]] [[af:1922]] [[ar:1922]] [[roa-rup:1922]] [[ast:1922]] [[bg:1922]] [[be:1922]] [[bs:1922]] [[ca:1922]] [[cs:1922]] [[cy:1922]] [[da:1922]] [[de:1922]] [[et:1922]] [[el:1922]] [[es:1922]] [[eo:1922]] [[eu:1922]] [[fo:1922]] [[fr:1922]] [[fy:1922]] [[ga:1922]] [[gl:1922]] [[ko:1922&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1922]] [[io:1922]] [[id:1922]] [[ia:1922]] [[is:1922]] [[it:1922]] [[he:1922]] [[ka:1922]] [[kw:1922]] [[ku:1922]] [[la:1922]] [[lt:1922]] [[lb:1922]] [[li:1922]] [[hu:1922]] [[mi:1922]] [[ms:1922]] [[zh-min-nan:1922 nî]] [[na:1922]] [[nl:1922]] [[nds:1922]] [[ja:1922&#24180;]] [[no:1922]] [[nn:1922]] [[pl:1922]] [[pt:1922]] [[ro:1922]] [[ru:1922]] [[sm:1922]] [[sq:1922]] [[simple:1922]] [[sk:1922]] [[sl:1922]] [[sr:1922]] [[su:1922]] [[fi:1922]] [[sv:1922]] [[tt:1922]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1922]] [[tr:1922]] [[uk:1922]] [[ur:1922&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1922]] [[zh:1922&#24180;]] Category:1922 6865 19125 2006-01-24T10:31:04Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1920లు]] 1923 6866 26283 2006-05-31T21:52:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1923''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1920]] [[1921]] [[1922]] - [[1923]] - [[1924]] [[1925]] [[1926]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1900లు]] [[1910లు]] - '''[[1920లు]]''' - [[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[మే 28]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు| మాజీ ముఖ్యమంత్రి]] [[నందమూరి తారక రామారావు]] ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1923|*]] [[af:1923]] [[ar:1923]] [[roa-rup:1923]] [[ast:1923]] [[bg:1923]] [[be:1923]] [[bs:1923]] [[ca:1923]] [[cs:1923]] [[cy:1923]] [[da:1923]] [[de:1923]] [[et:1923]] [[el:1923]] [[es:1923]] [[eo:1923]] [[eu:1923]] [[fo:1923]] [[fr:1923]] [[fy:1923]] [[ga:1923]] [[gl:1923]] [[ko:1923&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1923]] [[io:1923]] [[id:1923]] [[ia:1923]] [[is:1923]] [[it:1923]] [[he:1923]] [[ka:1923]] [[kw:1923]] [[ku:1923]] [[la:1923]] [[lt:1923]] [[lb:1923]] [[li:1923]] [[hu:1923]] [[mi:1923]] [[ms:1923]] [[zh-min-nan:1923 nî]] [[na:1923]] [[nl:1923]] [[nds:1923]] [[ja:1923&#24180;]] [[no:1923]] [[nn:1923]] [[pl:1923]] [[pt:1923]] [[ro:1923]] [[ru:1923]] [[sm:1923]] [[sq:1923]] [[simple:1923]] [[sk:1923]] [[sl:1923]] [[sr:1923]] [[su:1923]] [[fi:1923]] [[sv:1923]] [[tt:1923]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1923]] [[tr:1923]] [[uk:1923]] [[ur:1923&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1923]] [[zh:1923&#24180;]] 1926 6867 26286 2006-05-31T21:53:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1926''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1923]] [[1924]] [[1925]] - [[1926]] - [[1927]] [[1928]] [[1929]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1900లు]] [[1910లు]] - '''[[1920లు]]''' - [[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1926|*]] [[af:1926]] [[ar:1926]] [[roa-rup:1926]] [[ast:1926]] [[bg:1926]] [[be:1926]] [[bs:1926]] [[ca:1926]] [[cs:1926]] [[cy:1926]] [[da:1926]] [[de:1926]] [[et:1926]] [[el:1926]] [[es:1926]] [[eo:1926]] [[eu:1926]] [[fo:1926]] [[fr:1926]] [[fy:1926]] [[ga:1926]] [[gl:1926]] [[ko:1926&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1926]] [[io:1926]] [[id:1926]] [[ia:1926]] [[is:1926]] [[it:1926]] [[he:1926]] [[ka:1926]] [[kw:1926]] [[ku:1926]] [[la:1926]] [[lt:1926]] [[lb:1926]] [[li:1926]] [[hu:1926]] [[mi:1926]] [[ms:1926]] [[zh-min-nan:1926 nî]] [[na:1926]] [[nl:1926]] [[nds:1926]] [[ja:1926&#24180;]] [[no:1926]] [[nn:1926]] [[pl:1926]] [[pt:1926]] [[ro:1926]] [[ru:1926]] [[sm:1926]] [[sq:1926]] [[simple:1926]] [[sk:1926]] [[sl:1926]] [[sr:1926]] [[su:1926]] [[fi:1926]] [[sv:1926]] [[tt:1926]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1926]] [[tr:1926]] [[uk:1926]] [[ur:1926&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1926]] [[zh:1926&#24180;]] Category:1926 6868 19130 2006-01-24T10:38:44Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1920లు]] Category:1927 6869 19131 2006-01-24T10:39:20Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1920లు]] 1927 6870 26287 2006-05-31T21:53:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1927''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1924]] [[1925]] [[1926]] - [[1927]] - [[1928]] [[1929]] [[1930]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1900లు]] [[1910లు]] - '''[[1920లు]]''' - [[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1927|*]] [[af:1927]] [[ar:1927]] [[roa-rup:1927]] [[ast:1927]] [[bg:1927]] [[be:1927]] [[bs:1927]] [[ca:1927]] [[cs:1927]] [[cy:1927]] [[da:1927]] [[de:1927]] [[et:1927]] [[el:1927]] [[es:1927]] [[eo:1927]] [[eu:1927]] [[fo:1927]] [[fr:1927]] [[fy:1927]] [[ga:1927]] [[gl:1927]] [[ko:1927&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1927]] [[io:1927]] [[id:1927]] [[ia:1927]] [[is:1927]] [[it:1927]] [[he:1927]] [[ka:1927]] [[kw:1927]] [[ku:1927]] [[la:1927]] [[lt:1927]] [[lb:1927]] [[li:1927]] [[hu:1927]] [[mi:1927]] [[ms:1927]] [[zh-min-nan:1927 nî]] [[na:1927]] [[nl:1927]] [[nds:1927]] [[ja:1927&#24180;]] [[no:1927]] [[nn:1927]] [[pl:1927]] [[pt:1927]] [[ro:1927]] [[ru:1927]] [[sm:1927]] [[sq:1927]] [[simple:1927]] [[sk:1927]] [[sl:1927]] [[sr:1927]] [[su:1927]] [[fi:1927]] [[sv:1927]] [[tt:1927]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1927]] [[tr:1927]] [[uk:1927]] [[ur:1927&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1927]] [[zh:1927&#24180;]] 1933 6871 26293 2006-05-31T21:54:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1933''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1930]] [[1931]] [[1932]] - [[1933]] - [[1934]] [[1935]] [[1936]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1910లు]] [[1920లు]] - '''[[1930లు]]''' - [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఏప్రిల్ 2]]: ప్రముఖ క్రికెట్ ఆటగాడు మహారాజా రంజిత్‌సిన్హ్‌జీ. ==పురస్కారాలు == [[Category:1933|*]] [[af:1933]] [[ar:1933]] [[roa-rup:1933]] [[ast:1933]] [[bg:1933]] [[be:1933]] [[bs:1933]] [[ca:1933]] [[cs:1933]] [[cy:1933]] [[da:1933]] [[de:1933]] [[et:1933]] [[el:1933]] [[es:1933]] [[eo:1933]] [[eu:1933]] [[fo:1933]] [[fr:1933]] [[fy:1933]] [[ga:1933]] [[gl:1933]] [[ko:1933&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1933]] [[io:1933]] [[id:1933]] [[ia:1933]] [[is:1933]] [[it:1933]] [[he:1933]] [[ka:1933]] [[kw:1933]] [[ku:1933]] [[la:1933]] [[lt:1933]] [[lb:1933]] [[li:1933]] [[hu:1933]] [[mi:1933]] [[ms:1933]] [[zh-min-nan:1933 nî]] [[na:1933]] [[nl:1933]] [[nds:1933]] [[ja:1933&#24180;]] [[no:1933]] [[nn:1933]] [[pl:1933]] [[pt:1933]] [[ro:1933]] [[ru:1933]] [[sm:1933]] [[sq:1933]] [[simple:1933]] [[sk:1933]] [[sl:1933]] [[sr:1933]] [[su:1933]] [[fi:1933]] [[sv:1933]] [[tt:1933]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1933]] [[tr:1933]] [[uk:1933]] [[ur:1933&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1933]] [[zh:1933&#24180;]] Category:1933 6872 19135 2006-01-24T10:45:16Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1930లు]] Category:1934 6873 19136 2006-01-24T10:45:47Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1930లు]] 1934 6874 26294 2006-05-31T21:54:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1934''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1931]] [[1932]] [[1933]] - [[1934]] - [[1935]] [[1936]] [[1937]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1910లు]] [[1920లు]] - '''[[1930లు]]''' - [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1934|*]] [[af:1934]] [[ar:1934]] [[roa-rup:1934]] [[ast:1934]] [[bg:1934]] [[be:1934]] [[bs:1934]] [[ca:1934]] [[cs:1934]] [[cy:1934]] [[da:1934]] [[de:1934]] [[et:1934]] [[el:1934]] [[es:1934]] [[eo:1934]] [[eu:1934]] [[fo:1934]] [[fr:1934]] [[fy:1934]] [[ga:1934]] [[gl:1934]] [[ko:1934&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1934]] [[io:1934]] [[id:1934]] [[ia:1934]] [[is:1934]] [[it:1934]] [[he:1934]] [[ka:1934]] [[kw:1934]] [[ku:1934]] [[la:1934]] [[lt:1934]] [[lb:1934]] [[li:1934]] [[hu:1934]] [[mi:1934]] [[ms:1934]] [[zh-min-nan:1934 nî]] [[na:1934]] [[nl:1934]] [[nds:1934]] [[ja:1934&#24180;]] [[no:1934]] [[nn:1934]] [[pl:1934]] [[pt:1934]] [[ro:1934]] [[ru:1934]] [[sm:1934]] [[sq:1934]] [[simple:1934]] [[sk:1934]] [[sl:1934]] [[sr:1934]] [[su:1934]] [[fi:1934]] [[sv:1934]] [[tt:1934]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1934]] [[tr:1934]] [[uk:1934]] [[ur:1934&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1934]] [[zh:1934&#24180;]] 1937 6875 26297 2006-05-31T21:55:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1937''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1934]] [[1935]] [[1936]] - [[1937]] - [[1938]] [[1939]] [[1940]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1910లు]] [[1920లు]] - '''[[1930లు]]''' - [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[డిసెంబర్ 6]]: తెలుగు సినీ ప్రపంచం లో మహానటి, కొమ్మారెడ్డి [[సావిత్రి]] ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు == [[Category:1937|*]] [[af:1937]] [[ar:1937]] [[roa-rup:1937]] [[ast:1937]] [[bg:1937]] [[be:1937]] [[bs:1937]] [[ca:1937]] [[cs:1937]] [[cy:1937]] [[da:1937]] [[de:1937]] [[et:1937]] [[el:1937]] [[es:1937]] [[eo:1937]] [[eu:1937]] [[fo:1937]] [[fr:1937]] [[fy:1937]] [[ga:1937]] [[gl:1937]] [[ko:1937&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1937]] [[io:1937]] [[id:1937]] [[ia:1937]] [[is:1937]] [[it:1937]] [[he:1937]] [[ka:1937]] [[kw:1937]] [[ku:1937]] [[la:1937]] [[lt:1937]] [[lb:1937]] [[li:1937]] [[hu:1937]] [[mi:1937]] [[ms:1937]] [[zh-min-nan:1937 nî]] [[na:1937]] [[nl:1937]] [[nds:1937]] [[ja:1937&#24180;]] [[no:1937]] [[nn:1937]] [[pl:1937]] [[pt:1937]] [[ro:1937]] [[ru:1937]] [[sm:1937]] [[sq:1937]] [[simple:1937]] [[sk:1937]] [[sl:1937]] [[sr:1937]] [[su:1937]] [[fi:1937]] [[sv:1937]] [[tt:1937]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1937]] [[tr:1937]] [[uk:1937]] [[ur:1937&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1937]] [[zh:1937&#24180;]] 1938 6876 26298 2006-05-31T21:55:20Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1938''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1935]] [[1936]] [[1937]] - [[1938]] - [[1939]] [[1940]] [[1941]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1910లు]] [[1920లు]] - '''[[1930లు]]''' - [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జనవరి 16]]: ప్రముఖ మల్ల వీరుడు, ''కలియుగ భీముడు'' బిరుదు పొందిన [[కోడి రామమూర్తి]] ==పురస్కారాలు == [[Category:1938|*]] [[af:1938]] [[ar:1938]] [[roa-rup:1938]] [[ast:1938]] [[bg:1938]] [[be:1938]] [[bs:1938]] [[ca:1938]] [[cs:1938]] [[cy:1938]] [[da:1938]] [[de:1938]] [[et:1938]] [[el:1938]] [[es:1938]] [[eo:1938]] [[eu:1938]] [[fo:1938]] [[fr:1938]] [[fy:1938]] [[ga:1938]] [[gl:1938]] [[ko:1938&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1938]] [[io:1938]] [[id:1938]] [[ia:1938]] [[is:1938]] [[it:1938]] [[he:1938]] [[ka:1938]] [[kw:1938]] [[ku:1938]] [[la:1938]] [[lt:1938]] [[lb:1938]] [[li:1938]] [[hu:1938]] [[mi:1938]] [[ms:1938]] [[zh-min-nan:1938 nî]] [[na:1938]] [[nl:1938]] [[nds:1938]] [[ja:1938&#24180;]] [[no:1938]] [[nn:1938]] [[pl:1938]] [[pt:1938]] [[ro:1938]] [[ru:1938]] [[sm:1938]] [[sq:1938]] [[simple:1938]] [[sk:1938]] [[sl:1938]] [[sr:1938]] [[su:1938]] [[fi:1938]] [[sv:1938]] [[tt:1938]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1938]] [[tr:1938]] [[uk:1938]] [[ur:1938&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1938]] [[zh:1938&#24180;]] 1939 6877 26299 2006-05-31T21:55:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1939''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small>||align="left" |[[1936]] [[1937]] [[1938]] - [[1939]] - [[1940]] [[1941]] [[1942]] |- | align="right" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small>||align="left" |[[1910లు]] [[1920లు]] - '''[[1930లు]]''' - [[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> ||align="left" |[[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[జనవరి 29]]: [[రామకృష్ణ మఠం]] ప్రారంభించబడింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== * [[మే 26]]: ప్రముఖ విద్యావేత్త, సంఘసంస్కర్త, [[రఘుపతి వేంకటరత్నం నాయుడు]] ==పురస్కారాలు == [[Category:1939|*]] [[af:1939]] [[ar:1939]] [[roa-rup:1939]] [[ast:1939]] [[bg:1939]] [[be:1939]] [[bs:1939]] [[ca:1939]] [[cs:1939]] [[cy:1939]] [[da:1939]] [[de:1939]] [[et:1939]] [[el:1939]] [[es:1939]] [[eo:1939]] [[eu:1939]] [[fo:1939]] [[fr:1939]] [[fy:1939]] [[ga:1939]] [[gl:1939]] [[ko:1939&#45380;]] [[hi:&#2408;&#2406;&#2406;&#2410;]] [[hr:1939]] [[io:1939]] [[id:1939]] [[ia:1939]] [[is:1939]] [[it:1939]] [[he:1939]] [[ka:1939]] [[kw:1939]] [[ku:1939]] [[la:1939]] [[lt:1939]] [[lb:1939]] [[li:1939]] [[hu:1939]] [[mi:1939]] [[ms:1939]] [[zh-min-nan:1939 nî]] [[na:1939]] [[nl:1939]] [[nds:1939]] [[ja:1939&#24180;]] [[no:1939]] [[nn:1939]] [[pl:1939]] [[pt:1939]] [[ro:1939]] [[ru:1939]] [[sm:1939]] [[sq:1939]] [[simple:1939]] [[sk:1939]] [[sl:1939]] [[sr:1939]] [[su:1939]] [[fi:1939]] [[sv:1939]] [[tt:1939]] [[th:&#3614;.&#3624;. 2547]] [[vi:1939]] [[tr:1939]] [[uk:1939]] [[ur:1939&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1939]] [[zh:1939&#24180;]] 1943 6878 26303 2006-05-31T21:56:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1943''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1940]] [[1941]] [[1942]] - [[1943]] - [[1944]] [[1945]] [[1946]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] - '''[[1940లు]]''' - [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జనవరి 16]]: ప్రముఖ సంఘసంస్కర్త, [[త్రిపురనేని రామస్వామి]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1943|*]] [[af:1943]] [[ar:1943]] [[roa-rup:1943]] [[ast:1943]] [[bg:1943]] [[be:1943]] [[bs:1943]] [[ca:1943]] [[cs:1943]] [[cy:1943]] [[da:1943]] [[de:1943]] [[et:1943]] [[el:1943]] [[es:1943]] [[eo:1943]] [[eu:1943]] [[fo:1943]] [[fr:1943]] [[fy:1943]] [[ga:1943]] [[gl:1943]] [[ko:1943&#45380;]] [[hr:1943]] [[io:1943]] [[id:1943]] [[ia:1943]] [[is:1943]] [[it:1943]] [[he:1943]] [[ka:1943]] [[kw:1943]] [[ku:1943]] [[la:1943]] [[lt:1943]] [[lb:1943]] [[li:1943]] [[hu:1943]] [[mi:1943]] [[ms:1943]] [[zh-min-nan:1943 nî]] [[na:1943]] [[nl:1943]] [[nds:1943]] [[ja:1943&#24180;]] [[no:1943]] [[nn:1943]] [[pl:1943]] [[pt:1943]] [[ro:1943]] [[ru:1943]] [[sm:1943]] [[sq:1943]] [[simple:1943]] [[sk:1943]] [[sl:1943]] [[sr:1943]] [[su:1943]] [[fi:1943]] [[sv:1943]] [[tt:1943]] [[vi:1943]] [[tr:1943]] [[uk:1943]] [[ur:1943&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1943]] [[zh:1943&#24180;]] 1945 6879 26305 2006-05-31T21:56:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1945''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1942]] [[1943]] [[1944]] - [[1945]] - [[1946]] [[1947]] [[1948]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] - '''[[1940లు]]''' - [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1945|*]] [[af:1945]] [[ar:1945]] [[roa-rup:1945]] [[ast:1945]] [[bg:1945]] [[be:1945]] [[bs:1945]] [[ca:1945]] [[cs:1945]] [[cy:1945]] [[da:1945]] [[de:1945]] [[et:1945]] [[el:1945]] [[es:1945]] [[eo:1945]] [[eu:1945]] [[fo:1945]] [[fr:1945]] [[fy:1945]] [[ga:1945]] [[gl:1945]] [[ko:1945&#45380;]] [[hr:1945]] [[io:1945]] [[id:1945]] [[ia:1945]] [[is:1945]] [[it:1945]] [[he:1945]] [[ka:1945]] [[kw:1945]] [[ku:1945]] [[la:1945]] [[lt:1945]] [[lb:1945]] [[li:1945]] [[hu:1945]] [[mi:1945]] [[ms:1945]] [[zh-min-nan:1945 nî]] [[na:1945]] [[nl:1945]] [[nds:1945]] [[ja:1945&#24180;]] [[no:1945]] [[nn:1945]] [[pl:1945]] [[pt:1945]] [[ro:1945]] [[ru:1945]] [[sm:1945]] [[sq:1945]] [[simple:1945]] [[sk:1945]] [[sl:1945]] [[sr:1945]] [[su:1945]] [[fi:1945]] [[sv:1945]] [[tt:1945]] [[vi:1945]] [[tr:1945]] [[uk:1945]] [[ur:1945&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1945]] [[zh:1945&#24180;]] 1949 6880 26309 2006-05-31T21:57:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1949''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1946]] [[1947]] [[1948]] - [[1949]] - [[1950]] [[1951]] [[1952]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] - '''[[1940లు]]''' - [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[మార్చి 2]]: భారత కోకిల గా ప్రసిద్ధి చెందిన [[సరోజినీ నాయుడు]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1949|*]] [[af:1949]] [[ar:1949]] [[roa-rup:1949]] [[ast:1949]] [[bg:1949]] [[be:1949]] [[bs:1949]] [[ca:1949]] [[cs:1949]] [[cy:1949]] [[da:1949]] [[de:1949]] [[et:1949]] [[el:1949]] [[es:1949]] [[eo:1949]] [[eu:1949]] [[fo:1949]] [[fr:1949]] [[fy:1949]] [[ga:1949]] [[gl:1949]] [[ko:1949&#45380;]] [[hr:1949]] [[io:1949]] [[id:1949]] [[ia:1949]] [[is:1949]] [[it:1949]] [[he:1949]] [[ka:1949]] [[kw:1949]] [[ku:1949]] [[la:1949]] [[lt:1949]] [[lb:1949]] [[li:1949]] [[hu:1949]] [[mi:1949]] [[ms:1949]] [[zh-min-nan:1949 nî]] [[na:1949]] [[nl:1949]] [[nds:1949]] [[ja:1949&#24180;]] [[no:1949]] [[nn:1949]] [[pl:1949]] [[pt:1949]] [[ro:1949]] [[ru:1949]] [[sm:1949]] [[sq:1949]] [[simple:1949]] [[sk:1949]] [[sl:1949]] [[sr:1949]] [[su:1949]] [[fi:1949]] [[sv:1949]] [[tt:1949]] [[vi:1949]] [[tr:1949]] [[uk:1949]] [[ur:1949&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1949]] [[zh:1949&#24180;]] Category:1945 6881 19152 2006-01-24T11:04:50Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1940లు]] Template:భారత ప్రధానమంత్రులు 6882 19158 2006-01-24T11:09:21Z Mpradeep 50 <br clear="all" /> {| align="center" width="100%" class="toccolours" style="background:#ebebff" |- ! bgcolor="#ccccff" align="center" colspan=1 |[[ప్రధానమంత్రి|భారత ప్రధానమంత్రులు]] |- | align="center" | <small> [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] &bull; [[గుల్జారీలాల్ నందా]] &bull; [[లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి]] &bull; [[ఇందిరా గాంధీ]] &bull; [[మొరార్జీ దేశాయ్]] &bull; [[చరణ్‌సింగ్]] &bull; [[రాజీవ్ గాంధీ]] &bull; [[వి.పి.సింగ్]] &bull; [[చంద్రశేఖర్]] &bull; [[పి.వి.నరసింహారావు]] &bull; [[అటల్ బిహారీ వాజపేయి|వాజపేయి]] &bull; [[దేవెగౌడ]] &bull; [[ఐ.కె.గుజ్రాల్]] &bull; [[డా.మన్మోహన్ సింగ్]] <br /> </small> |} [[Category:భారత ప్రధానమంత్రులు]] Category:1949 6883 19154 2006-01-24T11:05:03Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1940లు]] 1950 6884 26310 2006-05-31T21:57:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1950''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1947]] [[1948]] [[1949]] - [[1950]] - [[1951]] [[1952]] [[1953]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] - '''[[1950లు]]''' - [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1950|*]] [[af:1950]] [[ar:1950]] [[roa-rup:1950]] [[ast:1950]] [[bg:1950]] [[be:1950]] [[bs:1950]] [[ca:1950]] [[cs:1950]] [[cy:1950]] [[da:1950]] [[de:1950]] [[et:1950]] [[el:1950]] [[es:1950]] [[eo:1950]] [[eu:1950]] [[fo:1950]] [[fr:1950]] [[fy:1950]] [[ga:1950]] [[gl:1950]] [[ko:1950&#45380;]] [[hr:1950]] [[io:1950]] [[id:1950]] [[ia:1950]] [[is:1950]] [[it:1950]] [[he:1950]] [[ka:1950]] [[kw:1950]] [[ku:1950]] [[la:1950]] [[lt:1950]] [[lb:1950]] [[li:1950]] [[hu:1950]] [[mi:1950]] [[ms:1950]] [[zh-min-nan:1950 nî]] [[na:1950]] [[nl:1950]] [[nds:1950]] [[ja:1950&#24180;]] [[no:1950]] [[nn:1950]] [[pl:1950]] [[pt:1950]] [[ro:1950]] [[ru:1950]] [[sm:1950]] [[sq:1950]] [[simple:1950]] [[sk:1950]] [[sl:1950]] [[sr:1950]] [[su:1950]] [[fi:1950]] [[sv:1950]] [[tt:1950]] [[vi:1950]] [[tr:1950]] [[uk:1950]] [[ur:1950&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1950]] [[zh:1950&#24180;]] 1951 6885 26311 2006-05-31T21:57:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1951''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1948]] [[1949]] [[1950]] - [[1951]] - [[1952]] [[1953]] [[1954]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] - '''[[1950లు]]''' - [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 24]]: [[కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1951|*]] [[af:1951]] [[ar:1951]] [[roa-rup:1951]] [[ast:1951]] [[bg:1951]] [[be:1951]] [[bs:1951]] [[ca:1951]] [[cs:1951]] [[cy:1951]] [[da:1951]] [[de:1951]] [[et:1951]] [[el:1951]] [[es:1951]] [[eo:1951]] [[eu:1951]] [[fo:1951]] [[fr:1951]] [[fy:1951]] [[ga:1951]] [[gl:1951]] [[ko:1951&#45380;]] [[hr:1951]] [[io:1951]] [[id:1951]] [[ia:1951]] [[is:1951]] [[it:1951]] [[he:1951]] [[ka:1951]] [[kw:1951]] [[ku:1951]] [[la:1951]] [[lt:1951]] [[lb:1951]] [[li:1951]] [[hu:1951]] [[mi:1951]] [[ms:1951]] [[zh-min-nan:1951 nî]] [[na:1951]] [[nl:1951]] [[nds:1951]] [[ja:1951&#24180;]] [[no:1951]] [[nn:1951]] [[pl:1951]] [[pt:1951]] [[ro:1951]] [[ru:1951]] [[sm:1951]] [[sq:1951]] [[simple:1951]] [[sk:1951]] [[sl:1951]] [[sr:1951]] [[su:1951]] [[fi:1951]] [[sv:1951]] [[tt:1951]] [[vi:1951]] [[tr:1951]] [[uk:1951]] [[ur:1951&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1951]] [[zh:1951&#24180;]] 1954 6886 26314 2006-05-31T21:57:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1954''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1951]] [[1952]] [[1953]] - [[1954]] - [[1955]] [[1956]] [[1957]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] - '''[[1950లు]]''' - [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1954|*]] [[af:1954]] [[ar:1954]] [[roa-rup:1954]] [[ast:1954]] [[bg:1954]] [[be:1954]] [[bs:1954]] [[ca:1954]] [[cs:1954]] [[cy:1954]] [[da:1954]] [[de:1954]] [[et:1954]] [[el:1954]] [[es:1954]] [[eo:1954]] [[eu:1954]] [[fo:1954]] [[fr:1954]] [[fy:1954]] [[ga:1954]] [[gl:1954]] [[ko:1954&#45380;]] [[hr:1954]] [[io:1954]] [[id:1954]] [[ia:1954]] [[is:1954]] [[it:1954]] [[he:1954]] [[ka:1954]] [[kw:1954]] [[ku:1954]] [[la:1954]] [[lt:1954]] [[lb:1954]] [[li:1954]] [[hu:1954]] [[mi:1954]] [[ms:1954]] [[zh-min-nan:1954 nî]] [[na:1954]] [[nl:1954]] [[nds:1954]] [[ja:1954&#24180;]] [[no:1954]] [[nn:1954]] [[pl:1954]] [[pt:1954]] [[ro:1954]] [[ru:1954]] [[sm:1954]] [[sq:1954]] [[simple:1954]] [[sk:1954]] [[sl:1954]] [[sr:1954]] [[su:1954]] [[fi:1954]] [[sv:1954]] [[tt:1954]] [[vi:1954]] [[tr:1954]] [[uk:1954]] [[ur:1954&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1954]] [[zh:1954&#24180;]] 1955 6887 26315 2006-05-31T21:58:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1955''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1952]] [[1953]] [[1954]] - [[1955]] - [[1956]] [[1957]] [[1958]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] - '''[[1950లు]]''' - [[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== * [[అక్టోబర్ 3]]: [[చెన్నై]] వద్ద గల పెరంబూరు లోని [[ఇంటెగ్రల్‌ కోచ్‌ ఫాక్టరీ]] నుండి, మొట్ట మొదటి రైలు పెట్టె ప్రధాని [[జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ]] చేతుల మీదుగా విడుదలైంది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1955|*]] [[af:1955]] [[ar:1955]] [[roa-rup:1955]] [[ast:1955]] [[bg:1955]] [[be:1955]] [[bs:1955]] [[ca:1955]] [[cs:1955]] [[cy:1955]] [[da:1955]] [[de:1955]] [[et:1955]] [[el:1955]] [[es:1955]] [[eo:1955]] [[eu:1955]] [[fo:1955]] [[fr:1955]] [[fy:1955]] [[ga:1955]] [[gl:1955]] [[ko:1955&#45380;]] [[hr:1955]] [[io:1955]] [[id:1955]] [[ia:1955]] [[is:1955]] [[it:1955]] [[he:1955]] [[ka:1955]] [[kw:1955]] [[ku:1955]] [[la:1955]] [[lt:1955]] [[lb:1955]] [[li:1955]] [[hu:1955]] [[mi:1955]] [[ms:1955]] [[zh-min-nan:1955 nî]] [[na:1955]] [[nl:1955]] [[nds:1955]] [[ja:1955&#24180;]] [[no:1955]] [[nn:1955]] [[pl:1955]] [[pt:1955]] [[ro:1955]] [[ru:1955]] [[sm:1955]] [[sq:1955]] [[simple:1955]] [[sk:1955]] [[sl:1955]] [[sr:1955]] [[su:1955]] [[fi:1955]] [[sv:1955]] [[tt:1955]] [[vi:1955]] [[tr:1955]] [[uk:1955]] [[ur:1955&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1955]] [[zh:1955&#24180;]] Category:1951 6888 19163 2006-01-24T11:14:28Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1950లు]] Category:1954 6889 19164 2006-01-24T11:14:39Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1950లు]] Category:1955 6890 19165 2006-01-24T11:15:01Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1950లు]] Template:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు 6891 19166 2006-01-24T11:20:26Z Mpradeep 50 <br clear="all" /> {| align="center" width="100%" class="toccolours" style="background:#ebebff" |- ! bgcolor="#ccccff" align="center" colspan=1 |[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] |- | align="center" | <small> [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] &bull; [[దామోదరం సంజీవయ్య]] &bull; [[కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి]] &bull; [[పి.వి.నరసింహారావు|పీవీ]] &bull; [[జలగం వెంగళరావు]] &bull; [[మర్రి చెన్నారెడ్డి]] &bull; [[టంగుటూరి అంజయ్య|అంజయ్య]] &bull; [[భవనం వెంకట్రామ్]] &bull; [[కోట్ల విజయభాస్కరరెడ్డి]] &bull; [[నందమూరి తారక రామారావు|రామారావు]] &bull; [[నేదురుమిల్లి జనార్ధనరెడ్డి|నేదురుమిల్లి]] &bull; [[నారా చంద్రబాబునాయుడు|చంద్రబాబు]] &bull; [[వై.యస్.రాజశేఖరరెడ్డి|వైఎస్ఆర్]] <br /> </small> |} [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు]] 1940 6892 26300 2006-05-31T21:55:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1940''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1937]] [[1938]] [[1939]] - [[1940]] - [[1941]] [[1942]] [[1943]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] '''[[1940లు]]''' [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[నవంబర్ 3]]: విప్లవ రచయిత, [[వరవరరావు|పెండ్యాల వరవర రావు]] ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1940|*]] [[af:1940]] [[ar:1940]] [[roa-rup:1940]] [[ast:1940]] [[bg:1940]] [[be:1940]] [[bs:1940]] [[ca:1940]] [[cs:1940]] [[cy:1940]] [[da:1940]] [[de:1940]] [[et:1940]] [[el:1940]] [[es:1940]] [[eo:1940]] [[eu:1940]] [[fo:1940]] [[fr:1940]] [[fy:1940]] [[ga:1940]] [[gl:1940]] [[ko:1940&#45380;]] [[hr:1940]] [[io:1940]] [[id:1940]] [[ia:1940]] [[is:1940]] [[it:1940]] [[he:1940]] [[ka:1940]] [[kw:1940]] [[ku:1940]] [[la:1940]] [[lt:1940]] [[lb:1940]] [[li:1940]] [[hu:1940]] [[mi:1940]] [[ms:1940]] [[zh-min-nan:1940 nî]] [[na:1940]] [[nl:1940]] [[nds:1940]] [[ja:1940&#24180;]] [[no:1940]] [[nn:1940]] [[pl:1940]] [[pt:1940]] [[ro:1940]] [[ru:1940]] [[sm:1940]] [[sq:1940]] [[simple:1940]] [[sk:1940]] [[sl:1940]] [[sr:1940]] [[su:1940]] [[fi:1940]] [[sv:1940]] [[tt:1940]] [[vi:1940]] [[tr:1940]] [[uk:1940]] [[ur:1940&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1940]] [[zh:1940&#24180;]] 1944 6893 26304 2006-05-31T21:56:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1944''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1941]] [[1942]] [[1943]] - [[1944]] - [[1945]] [[1946]] [[1947]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] '''[[1940లు]]''' [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 16]]: [[భారత్|భారత]] [[సినిమా|సినీరంగ]] ప్రముఖుడు [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1944|*]] [[af:1944]] [[ar:1944]] [[roa-rup:1944]] [[ast:1944]] [[bg:1944]] [[be:1944]] [[bs:1944]] [[ca:1944]] [[cs:1944]] [[cy:1944]] [[da:1944]] [[de:1944]] [[et:1944]] [[el:1944]] [[es:1944]] [[eo:1944]] [[eu:1944]] [[fo:1944]] [[fr:1944]] [[fy:1944]] [[ga:1944]] [[gl:1944]] [[ko:1944&#45380;]] [[hr:1944]] [[io:1944]] [[id:1944]] [[ia:1944]] [[is:1944]] [[it:1944]] [[he:1944]] [[ka:1944]] [[kw:1944]] [[ku:1944]] [[la:1944]] [[lt:1944]] [[lb:1944]] [[li:1944]] [[hu:1944]] [[mi:1944]] [[ms:1944]] [[zh-min-nan:1944 nî]] [[na:1944]] [[nl:1944]] [[nds:1944]] [[ja:1944&#24180;]] [[no:1944]] [[nn:1944]] [[pl:1944]] [[pt:1944]] [[ro:1944]] [[ru:1944]] [[sm:1944]] [[sq:1944]] [[simple:1944]] [[sk:1944]] [[sl:1944]] [[sr:1944]] [[su:1944]] [[fi:1944]] [[sv:1944]] [[tt:1944]] [[vi:1944]] [[tr:1944]] [[uk:1944]] [[ur:1944&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1944]] [[zh:1944&#24180;]] 1948 6894 26308 2006-05-31T21:56:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1948''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1945]] [[1946]] [[1947]] - [[1948]] - [[1949]] [[1950]] [[1951]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1920లు]] [[1930లు]] '''[[1940లు]]''' [[1950లు]] [[1960లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== * [[ఆగష్టు 9]]: ప్రముఖ వైద్య శాస్త్రవేత్త, [[యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1948|*]] [[af:1948]] [[ar:1948]] [[roa-rup:1948]] [[ast:1948]] [[bg:1948]] [[be:1948]] [[bs:1948]] [[ca:1948]] [[cs:1948]] [[cy:1948]] [[da:1948]] [[de:1948]] [[et:1948]] [[el:1948]] [[es:1948]] [[eo:1948]] [[eu:1948]] [[fo:1948]] [[fr:1948]] [[fy:1948]] [[ga:1948]] [[gl:1948]] [[ko:1948&#45380;]] [[hr:1948]] [[io:1948]] [[id:1948]] [[ia:1948]] [[is:1948]] [[it:1948]] [[he:1948]] [[ka:1948]] [[kw:1948]] [[ku:1948]] [[la:1948]] [[lt:1948]] [[lb:1948]] [[li:1948]] [[hu:1948]] [[mi:1948]] [[ms:1948]] [[zh-min-nan:1948 nî]] [[na:1948]] [[nl:1948]] [[nds:1948]] [[ja:1948&#24180;]] [[no:1948]] [[nn:1948]] [[pl:1948]] [[pt:1948]] [[ro:1948]] [[ru:1948]] [[sm:1948]] [[sq:1948]] [[simple:1948]] [[sk:1948]] [[sl:1948]] [[sr:1948]] [[su:1948]] [[fi:1948]] [[sv:1948]] [[tt:1948]] [[vi:1948]] [[tr:1948]] [[uk:1948]] [[ur:1948&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1948]] [[zh:1948&#24180;]] 1936 6895 26296 2006-05-31T21:54:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1936''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1933]] [[1934]] [[1935]] - [[1936]] - [[1937]] [[1938]] [[1939]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1910లు]] [[1920లు]] ''' [[1930లు]] '''[[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1936|*]] [[af:1936]] [[ar:1936]] [[roa-rup:1936]] [[ast:1936]] [[bg:1936]] [[be:1936]] [[bs:1936]] [[ca:1936]] [[cs:1936]] [[cy:1936]] [[da:1936]] [[de:1936]] [[et:1936]] [[el:1936]] [[es:1936]] [[eo:1936]] [[eu:1936]] [[fo:1936]] [[fr:1936]] [[fy:1936]] [[ga:1936]] [[gl:1936]] [[ko:1936&#45380;]] [[hr:1936]] [[io:1936]] [[id:1936]] [[ia:1936]] [[is:1936]] [[it:1936]] [[he:1936]] [[ka:1936]] [[kw:1936]] [[ku:1936]] [[la:1936]] [[lt:1936]] [[lb:1936]] [[li:1936]] [[hu:1936]] [[mi:1936]] [[ms:1936]] [[zh-min-nan:1936 nî]] [[na:1936]] [[nl:1936]] [[nds:1936]] [[ja:1936&#24180;]] [[no:1936]] [[nn:1936]] [[pl:1936]] [[pt:1936]] [[ro:1936]] [[ru:1936]] [[sm:1936]] [[sq:1936]] [[simple:1936]] [[sk:1936]] [[sl:1936]] [[sr:1936]] [[su:1936]] [[fi:1936]] [[sv:1936]] [[tt:1936]] [[vi:1936]] [[tr:1936]] [[uk:1936]] [[ur:1936&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1936]] [[zh:1936&#24180;]] 1932 6896 26554 2006-06-04T14:20:53Z Chaduvari 97 /* జననాలు */ +బూదరాజు రాధాకృష్ణ '''1932''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1929]] [[1930]] [[1931]] - [[1932]] - [[1933]] [[1934]] [[1935]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1910లు]] [[1920లు]] ''' [[1930లు]] '''[[1940లు]] [[1950లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[మే 3]]: ప్రసిద్ధ భాషావేత్త, [[బూదరాజు రాధాకృష్ణ]] ==మరణాలు== * == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1932|*]] [[af:1932]] [[ar:1932]] [[roa-rup:1932]] [[ast:1932]] [[bg:1932]] [[be:1932]] [[bs:1932]] [[ca:1932]] [[cs:1932]] [[cy:1932]] [[da:1932]] [[de:1932]] [[et:1932]] [[el:1932]] [[es:1932]] [[eo:1932]] [[eu:1932]] [[fo:1932]] [[fr:1932]] [[fy:1932]] [[ga:1932]] [[gl:1932]] [[ko:1932&#45380;]] [[hr:1932]] [[io:1932]] [[id:1932]] [[ia:1932]] [[is:1932]] [[it:1932]] [[he:1932]] [[ka:1932]] [[kw:1932]] [[ku:1932]] [[la:1932]] [[lt:1932]] [[lb:1932]] [[li:1932]] [[hu:1932]] [[mi:1932]] [[ms:1932]] [[zh-min-nan:1932 nî]] [[na:1932]] [[nl:1932]] [[nds:1932]] [[ja:1932&#24180;]] [[no:1932]] [[nn:1932]] [[pl:1932]] [[pt:1932]] [[ro:1932]] [[ru:1932]] [[sm:1932]] [[sq:1932]] [[simple:1932]] [[sk:1932]] [[sl:1932]] [[sr:1932]] [[su:1932]] [[fi:1932]] [[sv:1932]] [[tt:1932]] [[vi:1932]] [[tr:1932]] [[uk:1932]] [[ur:1932&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1932]] [[zh:1932&#24180;]] Category:1936 6897 19176 2006-01-24T11:38:19Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1930లు]] Category:1932 6898 19177 2006-01-24T11:38:27Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1930లు]] 1928 6899 26288 2006-05-31T21:53:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1928''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1925]] [[1926]] [[1927]] - [[1928]] - [[1929]] [[1930]] [[1931]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1900లు]] [[1910లు]] ''' [[1920లు]] '''[[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[జూన్ 10]]: ''ఆంధ్ర రత్న'' [[దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1928|*]] [[af:1928]] [[ar:1928]] [[roa-rup:1928]] [[ast:1928]] [[bg:1928]] [[be:1928]] [[bs:1928]] [[ca:1928]] [[cs:1928]] [[cy:1928]] [[da:1928]] [[de:1928]] [[et:1928]] [[el:1928]] [[es:1928]] [[eo:1928]] [[eu:1928]] [[fo:1928]] [[fr:1928]] [[fy:1928]] [[ga:1928]] [[gl:1928]] [[ko:1928&#45380;]] [[hr:1928]] [[io:1928]] [[id:1928]] [[ia:1928]] [[is:1928]] [[it:1928]] [[he:1928]] [[ka:1928]] [[kw:1928]] [[ku:1928]] [[la:1928]] [[lt:1928]] [[lb:1928]] [[li:1928]] [[hu:1928]] [[mi:1928]] [[ms:1928]] [[zh-min-nan:1928 nî]] [[na:1928]] [[nl:1928]] [[nds:1928]] [[ja:1928&#24180;]] [[no:1928]] [[nn:1928]] [[pl:1928]] [[pt:1928]] [[ro:1928]] [[ru:1928]] [[sm:1928]] [[sq:1928]] [[simple:1928]] [[sk:1928]] [[sl:1928]] [[sr:1928]] [[su:1928]] [[fi:1928]] [[sv:1928]] [[tt:1928]] [[vi:1928]] [[tr:1928]] [[uk:1928]] [[ur:1928&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1928]] [[zh:1928&#24180;]] 1924 6900 26284 2006-05-31T21:52:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1924''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1921]] [[1922]] [[1923]] - [[1924]] - [[1925]] [[1926]] [[1927]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1900లు]] [[1910లు]] ''' [[1920లు]] '''[[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[మే 7]]: [[అల్లూరి సీతారామ రాజు]] == పురస్కారాలు == [[Category:1924|*]] [[af:1924]] [[ar:1924]] [[roa-rup:1924]] [[ast:1924]] [[bg:1924]] [[be:1924]] [[bs:1924]] [[ca:1924]] [[cs:1924]] [[cy:1924]] [[da:1924]] [[de:1924]] [[et:1924]] [[el:1924]] [[es:1924]] [[eo:1924]] [[eu:1924]] [[fo:1924]] [[fr:1924]] [[fy:1924]] [[ga:1924]] [[gl:1924]] [[ko:1924&#45380;]] [[hr:1924]] [[io:1924]] [[id:1924]] [[ia:1924]] [[is:1924]] [[it:1924]] [[he:1924]] [[ka:1924]] [[kw:1924]] [[ku:1924]] [[la:1924]] [[lt:1924]] [[lb:1924]] [[li:1924]] [[hu:1924]] [[mi:1924]] [[ms:1924]] [[zh-min-nan:1924 nî]] [[na:1924]] [[nl:1924]] [[nds:1924]] [[ja:1924&#24180;]] [[no:1924]] [[nn:1924]] [[pl:1924]] [[pt:1924]] [[ro:1924]] [[ru:1924]] [[sm:1924]] [[sq:1924]] [[simple:1924]] [[sk:1924]] [[sl:1924]] [[sr:1924]] [[su:1924]] [[fi:1924]] [[sv:1924]] [[tt:1924]] [[vi:1924]] [[tr:1924]] [[uk:1924]] [[ur:1924&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1924]] [[zh:1924&#24180;]] 1920 6901 26280 2006-05-31T21:52:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1920''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1917]] [[1918]] [[1919]] - [[1920]] - [[1921]] [[1922]] [[1923]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1900లు]] [[1910లు]] ''' [[1920లు]] '''[[1930లు]] [[1940లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== * == పురస్కారాలు == [[Category:1920|*]] [[af:1920]] [[ar:1920]] [[roa-rup:1920]] [[ast:1920]] [[bg:1920]] [[be:1920]] [[bs:1920]] [[ca:1920]] [[cs:1920]] [[cy:1920]] [[da:1920]] [[de:1920]] [[et:1920]] [[el:1920]] [[es:1920]] [[eo:1920]] [[eu:1920]] [[fo:1920]] [[fr:1920]] [[fy:1920]] [[ga:1920]] [[gl:1920]] [[ko:1920&#45380;]] [[hr:1920]] [[io:1920]] [[id:1920]] [[ia:1920]] [[is:1920]] [[it:1920]] [[he:1920]] [[ka:1920]] [[kw:1920]] [[ku:1920]] [[la:1920]] [[lt:1920]] [[lb:1920]] [[li:1920]] [[hu:1920]] [[mi:1920]] [[ms:1920]] [[zh-min-nan:1920 nî]] [[na:1920]] [[nl:1920]] [[nds:1920]] [[ja:1920&#24180;]] [[no:1920]] [[nn:1920]] [[pl:1920]] [[pt:1920]] [[ro:1920]] [[ru:1920]] [[sm:1920]] [[sq:1920]] [[simple:1920]] [[sk:1920]] [[sl:1920]] [[sr:1920]] [[su:1920]] [[fi:1920]] [[sv:1920]] [[tt:1920]] [[vi:1920]] [[tr:1920]] [[uk:1920]] [[ur:1920&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1920]] [[zh:1920&#24180;]] 1916 6902 26276 2006-05-31T21:51:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1916''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1913]] [[1914]] [[1915]] - [[1916]] - [[1917]] [[1918]] [[1919]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] ''' [[1910లు]] ''' [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1916|*]] [[af:1916]] [[ar:1916]] [[roa-rup:1916]] [[ast:1916]] [[bg:1916]] [[be:1916]] [[bs:1916]] [[ca:1916]] [[cs:1916]] [[cy:1916]] [[da:1916]] [[de:1916]] [[et:1916]] [[el:1916]] [[es:1916]] [[eo:1916]] [[eu:1916]] [[fo:1916]] [[fr:1916]] [[fy:1916]] [[ga:1916]] [[gl:1916]] [[ko:1916&#45380;]] [[hr:1916]] [[io:1916]] [[id:1916]] [[ia:1916]] [[is:1916]] [[it:1916]] [[he:1916]] [[ka:1916]] [[kw:1916]] [[ku:1916]] [[la:1916]] [[lt:1916]] [[lb:1916]] [[li:1916]] [[hu:1916]] [[mi:1916]] [[ms:1916]] [[zh-min-nan:1916 nî]] [[na:1916]] [[nl:1916]] [[nds:1916]] [[ja:1916&#24180;]] [[no:1916]] [[nn:1916]] [[pl:1916]] [[pt:1916]] [[ro:1916]] [[ru:1916]] [[sm:1916]] [[sq:1916]] [[simple:1916]] [[sk:1916]] [[sl:1916]] [[sr:1916]] [[su:1916]] [[fi:1916]] [[sv:1916]] [[tt:1916]] [[vi:1916]] [[tr:1916]] [[uk:1916]] [[ur:1916&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1916]] [[zh:1916&#24180;]] 1912 6903 26272 2006-05-31T21:50:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1912''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1909]] [[1910]] [[1911]] - [[1912]] - [[1913]] [[1914]] [[1915]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1890లు]] [[1900లు]] ''' [[1910లు]] ''' [[1920లు]] [[1930లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1912|*]] [[af:1912]] [[ar:1912]] [[roa-rup:1912]] [[ast:1912]] [[bg:1912]] [[be:1912]] [[bs:1912]] [[ca:1912]] [[cs:1912]] [[cy:1912]] [[da:1912]] [[de:1912]] [[et:1912]] [[el:1912]] [[es:1912]] [[eo:1912]] [[eu:1912]] [[fo:1912]] [[fr:1912]] [[fy:1912]] [[ga:1912]] [[gl:1912]] [[ko:1912&#45380;]] [[hr:1912]] [[io:1912]] [[id:1912]] [[ia:1912]] [[is:1912]] [[it:1912]] [[he:1912]] [[ka:1912]] [[kw:1912]] [[ku:1912]] [[la:1912]] [[lt:1912]] [[lb:1912]] [[li:1912]] [[hu:1912]] [[mi:1912]] [[ms:1912]] [[zh-min-nan:1912 nî]] [[na:1912]] [[nl:1912]] [[nds:1912]] [[ja:1912&#24180;]] [[no:1912]] [[nn:1912]] [[pl:1912]] [[pt:1912]] [[ro:1912]] [[ru:1912]] [[sm:1912]] [[sq:1912]] [[simple:1912]] [[sk:1912]] [[sl:1912]] [[sr:1912]] [[su:1912]] [[fi:1912]] [[sv:1912]] [[tt:1912]] [[vi:1912]] [[tr:1912]] [[uk:1912]] [[ur:1912&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1912]] [[zh:1912&#24180;]] 1908 6904 26268 2006-05-31T21:50:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1908''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1905]] [[1906]] [[1907]] - [[1908]] - [[1909]] [[1910]] [[1911]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1880లు]] [[1890లు]] ''' [[1900లు]] ''' [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 4]]: ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[మఖ్దూం మొహియుద్దీన్]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1908|*]] [[af:1908]] [[ar:1908]] [[roa-rup:1908]] [[ast:1908]] [[bg:1908]] [[be:1908]] [[bs:1908]] [[ca:1908]] [[cs:1908]] [[cy:1908]] [[da:1908]] [[de:1908]] [[et:1908]] [[el:1908]] [[es:1908]] [[eo:1908]] [[eu:1908]] [[fo:1908]] [[fr:1908]] [[fy:1908]] [[ga:1908]] [[gl:1908]] [[ko:1908&#45380;]] [[hr:1908]] [[io:1908]] [[id:1908]] [[ia:1908]] [[is:1908]] [[it:1908]] [[he:1908]] [[ka:1908]] [[kw:1908]] [[ku:1908]] [[la:1908]] [[lt:1908]] [[lb:1908]] [[li:1908]] [[hu:1908]] [[mi:1908]] [[ms:1908]] [[zh-min-nan:1908 nî]] [[na:1908]] [[nl:1908]] [[nds:1908]] [[ja:1908&#24180;]] [[no:1908]] [[nn:1908]] [[pl:1908]] [[pt:1908]] [[ro:1908]] [[ru:1908]] [[sm:1908]] [[sq:1908]] [[simple:1908]] [[sk:1908]] [[sl:1908]] [[sr:1908]] [[su:1908]] [[fi:1908]] [[sv:1908]] [[tt:1908]] [[vi:1908]] [[tr:1908]] [[uk:1908]] [[ur:1908&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1908]] [[zh:1908&#24180;]] 1904 6905 26264 2006-05-31T21:49:34Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1904''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1901]] [[1902]] [[1903]] - [[1904]] - [[1905]] [[1906]] [[1907]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1880లు]] [[1890లు]] - '''[[1900లు]]''' - [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== * [[అక్టోబర్ 2]]: పూర్వ భారత ప్రధానమంత్రి [[లాల్‌ బహదూర్‌ శాస్త్రి]] * [[మార్చి 28]]: ప్రముఖ నటుడు [[చిత్తూరు నాగయ్య]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1904|*]] [[af:1904]] [[ar:1904]] [[roa-rup:1904]] [[ast:1904]] [[bg:1904]] [[be:1904]] [[bs:1904]] [[ca:1904]] [[cs:1904]] [[cy:1904]] [[da:1904]] [[de:1904]] [[et:1904]] [[el:1904]] [[es:1904]] [[eo:1904]] [[eu:1904]] [[fo:1904]] [[fr:1904]] [[fy:1904]] [[ga:1904]] [[gl:1904]] [[ko:1904&#45380;]] [[hr:1904]] [[io:1904]] [[id:1904]] [[ia:1904]] [[is:1904]] [[it:1904]] [[he:1904]] [[ka:1904]] [[kw:1904]] [[ku:1904]] [[la:1904]] [[lt:1904]] [[lb:1904]] [[li:1904]] [[hu:1904]] [[mi:1904]] [[ms:1904]] [[zh-min-nan:1904 nî]] [[na:1904]] [[nl:1904]] [[nds:1904]] [[ja:1904&#24180;]] [[no:1904]] [[nn:1904]] [[pl:1904]] [[pt:1904]] [[ro:1904]] [[ru:1904]] [[sm:1904]] [[sq:1904]] [[simple:1904]] [[sk:1904]] [[sl:1904]] [[sr:1904]] [[su:1904]] [[fi:1904]] [[sv:1904]] [[tt:1904]] [[vi:1904]] [[tr:1904]] [[uk:1904]] [[ur:1904&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1904]] [[zh:1904&#24180;]] 1900 6906 26260 2006-05-31T21:48:54Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1900''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1897]] [[1898]] [[1899]] - [[1900]] - [[1901]] [[1902]] [[1903]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1880లు]] [[1890లు]] ''' [[1900లు]] ''' [[1910లు]] [[1920లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1900|*]] [[af:1900]] [[ar:1900]] [[roa-rup:1900]] [[ast:1900]] [[bg:1900]] [[be:1900]] [[bs:1900]] [[ca:1900]] [[cs:1900]] [[cy:1900]] [[da:1900]] [[de:1900]] [[et:1900]] [[el:1900]] [[es:1900]] [[eo:1900]] [[eu:1900]] [[fo:1900]] [[fr:1900]] [[fy:1900]] [[ga:1900]] [[gl:1900]] [[ko:1900&#45380;]] [[hr:1900]] [[io:1900]] [[id:1900]] [[ia:1900]] [[is:1900]] [[it:1900]] [[he:1900]] [[ka:1900]] [[kw:1900]] [[ku:1900]] [[la:1900]] [[lt:1900]] [[lb:1900]] [[li:1900]] [[hu:1900]] [[mi:1900]] [[ms:1900]] [[zh-min-nan:1900 nî]] [[na:1900]] [[nl:1900]] [[nds:1900]] [[ja:1900&#24180;]] [[no:1900]] [[nn:1900]] [[pl:1900]] [[pt:1900]] [[ro:1900]] [[ru:1900]] [[sm:1900]] [[sq:1900]] [[simple:1900]] [[sk:1900]] [[sl:1900]] [[sr:1900]] [[su:1900]] [[fi:1900]] [[sv:1900]] [[tt:1900]] [[vi:1900]] [[tr:1900]] [[uk:1900]] [[ur:1900&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1900]] [[zh:1900&#24180;]] 1952 6907 26312 2006-05-31T21:57:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1952''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1949]] [[1950]] [[1951]] - [[1952]] - [[1953]] [[1954]] [[1955]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] ''' [[1950లు]] '''[[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[డిసెంబర్ 15]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేకాంధ్ర]] సాధనకై 56 రోజుల నిరాహార దీక్ష తరువాత [[పొట్టి శ్రీరాములు]] అమరజీవి అయ్యాడు. ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[డిసెంబర్ 15]]: [[పొట్టి శ్రీరాములు]] == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1952|*]] [[af:1952]] [[ar:1952]] [[roa-rup:1952]] [[ast:1952]] [[bg:1952]] [[be:1952]] [[bs:1952]] [[ca:1952]] [[cs:1952]] [[cy:1952]] [[da:1952]] [[de:1952]] [[et:1952]] [[el:1952]] [[es:1952]] [[eo:1952]] [[eu:1952]] [[fo:1952]] [[fr:1952]] [[fy:1952]] [[ga:1952]] [[gl:1952]] [[ko:1952&#45380;]] [[hr:1952]] [[io:1952]] [[id:1952]] [[ia:1952]] [[is:1952]] [[it:1952]] [[he:1952]] [[ka:1952]] [[kw:1952]] [[ku:1952]] [[la:1952]] [[lt:1952]] [[lb:1952]] [[li:1952]] [[hu:1952]] [[mi:1952]] [[ms:1952]] [[zh-min-nan:1952 nî]] [[na:1952]] [[nl:1952]] [[nds:1952]] [[ja:1952&#24180;]] [[no:1952]] [[nn:1952]] [[pl:1952]] [[pt:1952]] [[ro:1952]] [[ru:1952]] [[sm:1952]] [[sq:1952]] [[simple:1952]] [[sk:1952]] [[sl:1952]] [[sr:1952]] [[su:1952]] [[fi:1952]] [[sv:1952]] [[tt:1952]] [[vi:1952]] [[tr:1952]] [[uk:1952]] [[ur:1952&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1952]] [[zh:1952&#24180;]] 1956 6908 26316 2006-05-31T21:58:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1956''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1953]] [[1954]] [[1955]] - [[1956]] - [[1957]] [[1958]] [[1959]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1930లు]] [[1940లు]] ''' [[1950లు]] '''[[1960లు]] [[1970లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="center" | [[19 వ శతాబ్దం]] - '''[[20 వ శతాబ్దం]]''' - [[21 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఫిబ్రవరి 19]]: [[ఆచార్య నరేంద్ర దేవ్]] == పురస్కారాలు == [[Category:1956|*]] [[af:1956]] [[ar:1956]] [[roa-rup:1956]] [[ast:1956]] [[bg:1956]] [[be:1956]] [[bs:1956]] [[ca:1956]] [[cs:1956]] [[cy:1956]] [[da:1956]] [[de:1956]] [[et:1956]] [[el:1956]] [[es:1956]] [[eo:1956]] [[eu:1956]] [[fo:1956]] [[fr:1956]] [[fy:1956]] [[ga:1956]] [[gl:1956]] [[ko:1956&#45380;]] [[hr:1956]] [[io:1956]] [[id:1956]] [[ia:1956]] [[is:1956]] [[it:1956]] [[he:1956]] [[ka:1956]] [[kw:1956]] [[ku:1956]] [[la:1956]] [[lt:1956]] [[lb:1956]] [[li:1956]] [[hu:1956]] [[mi:1956]] [[ms:1956]] [[zh-min-nan:1956 nî]] [[na:1956]] [[nl:1956]] [[nds:1956]] [[ja:1956&#24180;]] [[no:1956]] [[nn:1956]] [[pl:1956]] [[pt:1956]] [[ro:1956]] [[ru:1956]] [[sm:1956]] [[sq:1956]] [[simple:1956]] [[sk:1956]] [[sl:1956]] [[sr:1956]] [[su:1956]] [[fi:1956]] [[sv:1956]] [[tt:1956]] [[vi:1956]] [[tr:1956]] [[uk:1956]] [[ur:1956&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1956]] [[zh:1956&#24180;]] Category:1956 6909 19190 2006-01-24T12:31:41Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1950లు]] Category:1952 6910 19191 2006-01-24T12:32:16Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:1950లు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 25 6911 19194 2006-01-24T16:45:47Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *అంతర్జాతీయ ఉత్పాదకత దినోత్సవం *[[1971]]: [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం అవతరించింది. *[[1950]]: [[భారత గవర్నర్ జనరల్]] పదవిని రద్దుచేసారు. Category:1900 6912 19195 2006-01-24T16:51:08Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1900లు]] Category:1904 6913 19196 2006-01-24T16:51:54Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1900లు]] Category:1908 6914 19197 2006-01-24T16:52:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1900లు]] Category:1909 6915 19198 2006-01-24T16:54:25Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1900లు]] Category:1912 6916 19200 2006-01-24T16:57:09Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1910లు]] Category:1916 6917 19201 2006-01-24T16:58:50Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1910లు]] Category:1920 6918 19203 2006-01-24T17:02:39Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1920లు]] Category:1928 6919 19204 2006-01-24T17:03:25Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1920లు]] Category:1938 6920 19205 2006-01-24T17:05:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1930లు]] Category:1944 6921 19206 2006-01-24T17:12:07Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1940లు]] Category:1950 6922 19207 2006-01-24T17:12:20Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1950లు]] User:Koavf 6923 19211 2006-01-24T19:24:53Z Koavf 273 [http://en.wikipedia.org/wiki/User:Koavf !!!!!] [[en:User:koavf]] ముద్దుపళని 6924 19428 2006-01-31T04:47:33Z Chaduvari 97 సాంత్వనము pEru savaraNa '''ముద్దుపళని ''' ([[1730]]-[[1790]]) [[18వ శతాబ్దము]]నకు చెందిన తెలుగు కవయిత్రి. ఈమె [[1739]] నుండి [[1763]] వరకు [[తంజావూరు]] నేలిన మరాఠ నాయక వంశపు రాజు [[ప్రతాపసింహ]] యొక్క భోగపత్ని. ఈమె ప్రతాపసింహుని ఆస్థానములో [[నెల్లూరు శివరామకవి]]తో పాటు ఆస్థాన కవయిత్రి కూడా. ముద్దుపళని యొక్క గురువు తిరుమల తాతాచార్యుల వంశమునకు చెందిన వీరరాఘవదేశికుడు. దేవదాసీల కుటుంబములో జన్మించిన ముద్దుపళని తల్లి పోతిబోటి, అమ్మమ్మ తంజనాయకి కూడా కవియిత్రులని, తండ్రి పేరు ముత్యాలు అని రాధికా స్వాంతనముకు ఈమె రాసిన ప్రవేశికలో తెలుస్తున్నది. ముద్దుపళని రాసిన రాధికా సాంత్వనము ఒక గొప్ప శృంగార ప్రబంధ కావ్యము. అలిగి కోపముతో ఉన్న రాధను కృష్ణుడు బుజ్జగించడము ఈ కావ్య ఇతివృత్తము. దీనికి ''యిళా దేవీయము'' అని కూడా పేరుకలదు. చిన్ని కృష్ణునికి అకింతమైన ఈ గ్రంధములో నాలుగు భాగములలో 584 పద్యములు కలవు. ముద్దుపళని యొక్క వర్ణనా శైలిని అనుకరించి నంది తిమ్మన పారిజాతాపహరణము రచించాడని ఒక ఆలోచన కలదు. ముద్దుపళని యొక్క కవితా జాలమునకు ఒక మచ్చుకైన ఉదాహరణ <pre> శౌరిని బిల్వగా జనిన చక్కని కీరమదేల రాదొయే దారిని జన్నదో నడుమ దారెనో చేరెదొలేదొ గోపికా జారుని గాంచెనోకనదొ చక్కగ నావెతవిన్నవించెనో సారెకులేక శౌరినుడి చక్కెరయుక్కెఋఅ మెక్కిచిక్కెనో -- రాధికా సాంత్వనము 2-104. </pre> ముద్దుపళని గొప్ప విష్ణు భక్తురాలు. ఈమె [[గోదాదేవి]] రచించిన తిరుప్పావై లోని 30 పాశురాలలో పదింటిని తెలుగులోకి అనువదించి ''సప్తపది'' అని నామకరణము చేసినది. వైష్ణవులు ధనుర్మాసములో సప్తపదిని పఠిస్తారు. ==చూడండి== *[[రాధికా స్వాంతనము]] ==మూలములు== *తెలుసా లిస్ట్‌సర్వ్ లో పాలన వ్యాసము *వుమెన్ రైటింగ్ ఇన్ ఇండియా 600 బీ.సీ. టు ద ప్రెజెంట్ - సూసీ థారూ, కే.లలిత వాల్యూం 1 పేజీ 116-118 (ఆంగ్లములో) ==బయటి లింకులు== *[http://www.tribuneindia.com/1999/99dec12/sunday/head3.htm ట్రిబ్యూన్ ఇండియా లో ముద్దుపళని పై వ్యాసము] *[http://meaindia.nic.in/indiaperspective/2003/102003.pdf ఇండియా పర్స్పెక్టివ్ లో ముద్దుపళని పై వ్యాసము] (పీ.డీ.ఎఫ్) [[Category:తెలుగు కవయిత్రులు]] గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు 6925 19226 2006-01-25T09:31:20Z Chaduvari 97 +vargaM దాదాపుగా ప్రపంచం మొత్తం వాడే కాలెండరు '''గ్రెగోరియన్ కాలెండరు'''. నేపుల్సుకు చెందిన '''అలోయిసియస్ లిలియస్''' అనే వైద్యుడు [[జూలియన్ కాలెండరు]]కు చేసిన సవరణల ఫలితమే ఈ కాలెండరు. దీన్ని '''పోప్ గ్రెగొరీ 13''' తయారుచేయించి [[1582]] [[ఫిబ్రవరి 24]] న అమలుపరచాడు. ఆయన పేరు మీదుగా దీనికి గ్రెగోరియన్ కాలెండరు అనే పేరు వచ్చింది. <!-- daadaapugaa prapaMcaM mottaM vaaDE kaaleMDaru gregOriyan^ kaaleMDaru. The '''Gregorian calendar''' is the [[calendar]] that is used nearly [[Calendar#Currently used calendars|everywhere]] in the world. A modification of the [[Julian calendar]], it was first proposed by the [[Naples|Neapolitan]] doctor [[Aloysius Lilius]], and was decreed by [[Pope Gregory XIII]], for whom it was named, on [[24 February]] [[1582]] (Note: The [[papal bull]] ''[[Inter gravissimas]]'' was signed in the year 1581 for unknown reasons, but printed on [[1 March]], [[1582]]. Although the use of the date 1581 is often attributed to the supposed adoption by the papacy of a reckoning by which the year began on [[25 March]], other contemporaneous papal bulls have years that do not agree with March years, let alone years since a pope was named or other types of years.) Its years are numbered via the ''[[anno Domini]]'' era, beginning with the traditionally accepted year of [[Jesus]]' birth. The Gregorian Calendar was devised because the mean [[year]] in the Julian Calendar was slightly too long, causing the [[vernal equinox]] to slowly drift backwards in the [[calendar year]]. The dates in this article may be in either the Julian or Gregorian calendars &mdash; Julian for dates before the calendar change and Gregorian for dates after it. They are indiscriminately mixed with dates from the other calendar in the linked "Month day" article. ==History== ===Invention=== [[Image:Gregorianscher Kalender Petersdom.jpg|thumb|right|Inscription on the tomb of Pope Gregor XIII celebrating the introduction of the Gregorian Calender]] The motivation of the [[Catholicism|Catholic Church]] in adjusting the calendar was to have [[Easter]] celebrated at the time that they thought had been agreed to at the [[First Council of Nicaea]] in [[325]]. Although a canon of the council implies that all churches used the same Easter, they did not. The Church of Alexandria celebrated Easter on the Sunday after the 14th day of the Moon that falls on or after the [[vernal equinox]], which they placed on [[21 March]]. However, the Church of Rome still regarded [[25 March]] as the equinox and used a different day of the moon. By the 10th century all churches (except for some on the eastern border of the [[Byzantine Empire]]) had adopted the Alexandrian Easter, which still placed the vernal equinox on [[21 March]], although [[Bede]] had already noted its drift in 725 &mdash; it had drifted even further by the 16th century. Worse, the reckoned Moon that was used to compute Easter was fixed to the Julian year by a [[Metonic cycle|19 year cycle]]. However, that is an approximation that built up an error of 1 day every 310 years. So by the 16th century the lunar calendar was out of phase with the real Moon by four days. The [[Council of Trent]] approved a plan in [[1563]] for correcting the calendrial errors, requiring that the date of the [[vernal equinox]] be restored to that which it held at the time of the First Council of Nicaea in 325 and that an alteration to the calendar be designed to prevent future drift. This would allow for a more consistent and accurate scheduling of the feast of [[Easter]]. The fix was to come in two stages. First, it was necessary to approximate the correct length of a solar year. The value chosen was 365.2425 days in decimal notation. This is 365;14,33 days in [[sexagesimal]] notation - the length of the [[tropical year]], rounded to two sexagesimal positions; this was the value used in the major astronomical tables of the day. Although close to the [[mean tropical year]] of 365.2422 days, it is even closer to the [[vernal equinox year]] of 365.2424 days; this fact made the choice of approximation particularly appropriate as the purpose of creating the calendar was to ensure that the vernal equinox would be near a specific date ([[March 21]]). See [[#accuracy|Accuracy]]. The second stage was to devise a model based on the approximation which would provide an accurate yet simple, rule-based calendar. The formula designed by [[Aloysius Lilius]] was ultimately successful. It proposed a 10 day correction to revert the drift since Nicaea and the imposition of a leap day in only 97 years in 400 rather than in 1 year in 4. To implement the model, it was provided that ''years divisible by 100 would be [[leap year]]s only if they were divisible by 400 as well''. So, in the last millennium, 1600 and 2000 were leap years, but 1700, 1800 and 1900 were not. In this millennium, 2100, 2200, 2300 and 2500 will not be leap years, but 2400 will be. This theory was expanded upon by [[Christopher Clavius]] in a closely argued, 800 page volume. He would later defend his and Lilius's work against detractors. The 19 year cycle used for the lunar calendar was also to be corrected by 1 day every 300 or 400 years (8 times in 2500 years) along with corrections for the years (1700, 1800, 1900, 2100 etc.) that are no longer leap years. In fact, a new method for [[Computus|computing the date of Easter]] was introduced. Lilius originally proposed that the 10 day correction should be implemented by deleting the Julian leap day on each of its ten occurrences during a period of 40 years, thereby providing for a gradual return of the equinox to [[21 March]]. However, Clavius's opinion was that the correction should take place in one move and it was this advice which prevailed with Gregory. Accordingly, when the new calendar was put in use, the error accumulated in the 13 centuries since the Council of Nicaea was corrected by a deletion of ten days. The last day of the Julian calendar was [[4 October]] [[1582]] and this was followed by the first day of the Gregorian calendar [[15 October]] [[1582]]. Nevertheless, the dates "[[5 October]] [[1582]]" to "[[14 October]] [[1582]]" (inclusive) are still valid in virtually all countries because even most Roman Catholic countries did not adopt the new calendar on the date specified by the bull, but months or even years later (the last in 1587). ===Beginning of the year=== During the [[Middle Ages]] [[1 January]] was given the name ''[[New Year's Day]]'' (or an equivalent name) in all [[Western Europe]]an countries (those with predominantly Catholic populations), even while most of those countries began their numbered year on [[25 December]] (the Nativity of [[Jesus]]), then [[25 March]] (the Incarnation of Jesus), and even [[Easter]], as in [[France]]. This name was the result of always displaying the months of the medieval calendar from [[January]] to [[December]] (in twelve columns containing 28 to 31 days each), just like the Romans did. Furthermore, all Western European countries (except for a few [[Italy|Italian]] states) shifted the first day of their numbered year to [[1 January]] while they were still using the Julian calendar, ''before'' they adopted the Gregorian calendar, many during the 16th century. Eastern European countries (most of them with populations showing allegiance to the [[orthodoxy|Orthodox Church]]) began their numbered year on [[1 September]] (since about [[988]]). The following list is partially based on [http://www.genfair.com/dates.htm Old Style and New Style Dates] and [http://homepages.tesco.net/~jk.calisto/calisto/calendars/change_dates_ny.htm The Change of New Year's Day]. {| class="wikitable" |+'''Adoption of January 1 as beginning of numbered year <br> versus Gregorian Calendar adoption year''' ! Country || 1 Jan NY || Greg Cal |- | [[Venice]] || 1522 || 1582 |- | [[Germany]] || 1544 || from 1583 |- | [[Spain]], [[Portugal]], and Roman Catholic [[Netherlands]] || 1556 || from 1582 |- | [[Prussia]] || 1559 || 1700 |- | [[Denmark]] || Early 14th century || 1700 |- | [[Sweden]] || ? || 1753 |- | [[France]] || 1564 || 1582 |- | [[Lorraine (province)|Lorraine]] || 1579 || 1682 |- | Protestant Netherlands || 1583 || from 1700 |- | [[Scotland]] || 1600 || 1752 |- | [[Russia]] || 1700 || 1918 |- | [[Tuscany]] || 1721 || 1750 |- | [[England]] || 1752 || 1752 |} Neither the papal bull nor its attached canons explicitly state that the year of the Gregorian calendar is to begin on [[1 January]], contrary to popular opinion. However, it does imply such a year by including two tables of [[saint]]'s days, one labeled 1582 which ends on [[31 December]], and another for any full year that begins on [[1 January]]. It also specifies its [[epact]] relative to [[1 January]], in contrast with the Julian calendar, which specified it relative to [[22 March]]. These would have been the inevitable result of the above shift in the beginning of the Julian year. During the period between 1582, when the first countries adopted the Gregorian calendar, and 1923, when the last European country adopted it, it was often necessary to indicate the date of some event in both the Julian calendar and in the Gregorian calendar, for example, "10/21&nbsp;February 1751/52", where the dual year accounts for some countries already beginning their numbered year on [[1 January]] while others were still using some other date. Even before 1582, the year sometimes had to be double dated because of the different beginnings of the year in various countries. ===Adoption outside of Roman Catholic nations=== Very few countries implemented the new calendar on [[15 October]] [[1582]] &mdash; only [[Spain]], [[Portugal]], [[Poland]], and most of [[Italy]]. Non-Catholic countries objected to adopting a Catholic invention. [[England]], [[Scotland]] and thereby the rest of the [[British Empire]] (including the eastern part of what is now the [[United States]]) did not adopt it until 1752, by which time it was necessary to correct by ''eleven'' days ([[2 September]] [[1752]] being followed by [[14 September]] [[1752]]) to account for [[29 February]] [[1700]] (Julian). Four years later, someone running for a seat in [[Parliament of the United Kingdom|Parliament]] used the campaign slogan "Give us back our eleven days!", which created false stories of riots at the change-over. Britain legislated special provisions to make sure that monthly or yearly payments would not become due until the dates that they originally would have in the Julian calendar. From 1753 until 1799, the tax year in [[Britain]] began on [[5 April]], which was the "old style" new year of [[25 March]]. A 12th skipped Julian leap day in 1800 changed its start to [[6 April]]. It was not changed when a 13th Julian leap day was skipped in 1900, so the tax year in Britain is still [[6 April]]. [[Old Style and New Style dates|"Old Style"]] (OS) and [[Old Style and New Style dates|"New Style"]] (NS) are sometimes added to dates to identify which system is used in the [[British Empire]] and other countries that did not immediately change. In [[Alaska]], the change took place when Friday [[6 October]] [[1867]] was followed again by Friday [[18 October]] after the US purchase of Alaska from Russia, which was still on the Julian calendar. The day of the week was repeated on successive days because the [[International Date Line]] was shifted from east of to west of Alaska along with the change to the Gregorian calendar. [[Denmark]], [[Norway]] and the Protestant states of [[Germany]] adopted the solar portion of the new calendar in 1700, due to the influence of [[Ole R&oslash;mer]], but did not adopt the lunar portion. Instead, they decided to calculate the date of Easter astronomically using the instant of the vernal equinox and the full moon according to [[Kepler]]'s ''Rudolphine Tables'' of 1627. They finally adopted the lunar portion of the Gregorian calendar in 1776. [[Sweden]]'s relationship with the Gregorian Calendar had a difficult birth. Sweden started to make the change from the OS calendar and towards the NS calendar in 1700, but it was decided to make the (now 11 day) adjustment gradually, by excluding the leap days ([[29 February]]) from each of 11 successive leap years, 1700 to 1740. In the meantime, not only would the Swedish calendar be out of step with both the Julian calendar '''and''' the Gregorian calendar for 40 years, but also the difference would not be static but would change every 4 years. This strange system clearly had great potential for endless confusion when working out the dates of Swedish events in this 40 year period. To make matters worse, the system was poorly administered and the leap days that should have been excluded from 1704 and 1708 were not excluded. The Swedish calendar should by now have been 8 days behind the Gregorian, but it was still in fact 10 days behind. King [[Charles XII of Sweden|Charles XII]] wisely recognised that the gradual change to the new system was not working and he abandoned it. However, rather than now proceeding directly to the Gregorian calendar (as in hindsight seems to have been the sensible and obvious thing to do), it was decided to revert to the Julian calendar. This was achieved by introducing the unique date [[30 February]] in the year 1712, adjusting the discrepancy in the calendars from 10 back to 11 days. Sweden finally adopted the Gregorian calendar in 1753, when [[17 February]] was followed by [[1 March]]. In [[Russia]] the Gregorian calendar was accepted after the [[October Revolution]] (so named because it took place in October 1917 in the Julian calendar). On [[24 January]] [[1918]] the [[Sovnarkom|Council of People's Commissars]] decreed that [[31 January]] [[1918]] was to be followed by [[14 February]] [[1918]]. The last country of Eastern Europe to adopt the Gregorian calendar was [[Greece]] in 1923. However, these were all civil adoptions &mdash; none of the national churches accepted it. Instead, a [[Revised Julian calendar]] was proposed in May 1923 which dropped 13 days in 1923 and adopted a different leap year rule that resulted in no difference between the two calendars until 2800. The Orthodox churches of Greece, Bulgaria, Romania, Poland, and a few others around the Eastern Mediterranean (Constantinople, Alexandria, Antioch, and Cyprus) adopted the Revised Julian calendar, so these [[New calendarists]] will celebrate the Nativity along with the Western churches on [[25 December]] in the Gregorian calendar until 2800. The Orthodox churches of Russia, Serbia, Jerusalem, and a few bishops in Greece did not accept the Revised Julian calendar. These [[Old Calendarists]] continue to celebrate the Nativity on [[25 December]] in the Julian calendar, which is [[7 January]] in the Gregorian calendar until 2100. All of the other Eastern churches that are not Orthodox churches, like the Coptic, Ethiopic, Nestorian, Jacobite, and Armenian, continue to use their own calendars, which usually result in fixed dates being celebrated in accordance with the Julian calendar. All Eastern churches continue to use the Julian Easter with the sole exception of the [[Finnish Orthodox Church]], which has adopted the Gregorian Easter. The [[Republic of China]] formally adopted the Gregorian calendar at its founding on [[1 January]] [[1912]], but China soon descended into a period of warlordism with different warlords using different calendars. With the unification of China under the [[Kuomintang]] in October 1928, the ROC government decreed that effective [[1 January]] [[1929]] the Gregorian calendar would be used henceforth. However, the ROC retained the Chinese traditions of numbering the months and a modified [[Era System]], backdating the first year of the ROC to 1912; this system is still in use in [[Taiwan]] where this ROC government remains. Upon its foundation in 1949, the [[People's Republic of China]] continued to use the Gregorian calendar with numbered months, but numbered its years in the Western fashion and abolished the ROC Era System. [[Japan]] replaced the traditional lunisolar calendar with the Gregorian calendar on [[1 January]] [[1873]], but, like China, continued to number the months, and used reign names instead of the [[Common Era]]: ''Meiji'' 1=1868, ''Taisho'' 1=1912, ''Showa'' 1=1926, ''Heisei'' 1=1989, and so on. The "western calendar" (&#35199;&#26278;, ''seireki'') is nonetheless widely accepted by civilians and to a less extent by government agencies. ==== Timeline ==== <timeline> DateFormat = yyyy ImageSize = width:800 height:auto barincrement:38 PlotArea = left:20 right:20 bottom:20 top:10 Colors = id:noir value:black id:canvas value:rgb(0.97,0.97,0.97) id:gris value:gray(0.80) id:grilleMajor value:rgb(0.80,0.80,0.80) id:bleuclair value:rgb(0.56,0.56,0.86) id:rouge value:red id:rougeclair value:rgb(0.86,0.56,0.56) id:bleuclair value:rgb(0.76,0.76,0.96) id:grilleMinor value:rgb(0.86,0.86,0.86) Period = from:1550 till:2050 TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy AlignBars = justify ScaleMinor = unit:year increment:50 start:1550 gridcolor:grilleMinor ScaleMajor = unit:year increment:100 start:1600 gridcolor:grilleMajor BackgroundColors = canvas:canvas bars:canvas BarData= bar:epoque barset:evennement PlotData= bar:epoque shift:(0,0) width:30 from:start till:end color:gris # Arri�re plan from:start till:1581 text:"Julian~calendar" color:rougeclair anchor:from from:1582 till:end text:"Gregorian calendar" color:rouge barset:evennement color:noir shift:(2,0) width:25 from:1582 till:1582 text:"1582~Spain, France and their possessions;~Italy, Catholic Netherlands, Savoy, Luxembourg" shift:(2,5) from:1583 till:1583 text:"1583~Austria; Catholic Switzerland and Germany" from:1586 till:1586 text:"1586~Poland" from:1587 till:1587 text:"1587~Hungary" from:1605 till:1710 text:"1605-1710~Nova Scotia" color:bleuclair anchor:from from:1610 till:1610 text:"1610~Prussia" from:1582 till:1735 text:"1582-1735~Duchy of Lorraine" color:bleuclair anchor:from from:1648 till:1648 text:"1648~Alsace" from:1682 till:1682 text:"1682~Strasbourg" from:1700 till:1700 text:"1700~Protestant Germany, Switzerland and Netherlands;~Norway, Denmark" shift:(2,5) from:1753 till:1753 text:"1753~Sweden & Finland" #To start again the indentation in top barset:break at:1752 #blank line at:1752 #blank line at:1752 #blank line at:1752 #blank line from:1752 till:1752 text:"1752~Britain and its possessions" at:1760 #blank line from:1760 till:1760 text:"1760~Lorraine (Habsburg -> France)" at:1584 #blank line at:1584 #blank line from:1584 till:1584 text:"1584~Bohemia and Moravia" #To start again the indentation in top barset:break from:1811 till:1811 text:"1811~Swiss canton of Grisons" from:1867 till:1867 text:"1867~Alaska (Russia -> USA)" from:1873 till:1873 text:"1873~Japan" from:1875 till:1875 text:"1875~Egypt" from:1912 till:1912 text:"1912~Albania" from:1915 till:1915 text:"1915~Latvia, Lithuania" from:1916 till:1916 text:"1916~Bulgaria" from:1918 till:1918 text:"1918~Russia, Estonia" from:1919 till:1919 text:"1919~Romania, Yugoslavia from:1922 till:1922 text:"1922~USSR" from:1923 till:1923 text:"1923~Greece" from:1926 till:1926 text:"1926~Turkey" #To start again the indentation in top barset:break from:1912 till:1912 text:"1912 & 1929~China" shift:(2,5) </timeline> ==Proleptic Gregorian calendar== The Gregorian calendar can, for certain purposes, be extended backwards to dates preceding its official introduction, producing the [[proleptic Gregorian Calendar]]. However, this proleptic calendar should be used with great caution. For ordinary purposes, the dates of events occurring prior to [[15 October]] [[1582]] are generally shown as they appeared in the Julian calendar, and '''not''' converted into their Gregorian equivalents. However, events occurring in countries where the Gregorian calendar was introduced later than [[4 October]] [[1582]] are a little more contentious. For example, in Britain and its overseas possessions (then including the American colonies), the new calendar was not introduced until [[14 September]] [[1752]]. How, then, would people date events occurring in Britain and her possessions in the 170 years between 1582 and 1752? The answer depends very much on the context, but writers who want to avoid confusion make it absolutely clear which calendar is being used. People have avoided changing historical records in Britain deriving from this period; however, it is often highly desirable to translate particular [[Old Style and New Style dates|Old Style]] dates into their [[Old Style and New Style dates|New Style]] equivalents, such as where the context includes reference to other countries that had already converted to New Style before Britain did. Astronomers avoid this ambiguity by the use of the [[Julian day number]]. If comparisons of dates are done using different calendars, we can encounter logical absurdities such as [[William and Mary]] of Orange seeming to arrive in London to accept the English crown, a week or so before they left the [[Netherlands]]; and [[William Shakespeare|Shakespeare]] and [[Miguel de Cervantes|Cervantes]] apparently dying on exactly the same date ([[23 April]] [[1616]]), when in fact Cervantes predeceased Shakespeare by 10 days in real time. This coincidence however has allowed [[UNESCO]] to make the 23rd of April the [[International Day of the Book]]. For dates before the year 1, unlike the proleptic Gregorian calendar used in the [[international standard]] [[ISO 8601]], the traditional proleptic Gregorian calendar (like the Julian calendar) does not have a [[year zero|year 0]] and instead uses the counting numbers 1, 2, &hellip; both for years AD and BC and for CE and BCE. Thus the traditional timeline is 2 BC, 1 BC, AD 1, and AD 2. ISO 8601 uses [[astronomical year numbering]] which includes a year 0 and negative numbers before it. Thus the ISO 8601 timeline is -0001, 0000, 0001, and 0002. == Confusion with British versus American usage == Dates of events in Britain prior to 1752 are usually now shown in their original Old Style form, whereas dates of events in (then British) America prior to 1752 are usually now shown in the New Style form. * For example, Shakespeare died on [[23 April]] (OS), and it is rare to see this converted to [[3 May]] (NS). But while [[George Washington]] was born on [[11 February]] (OS), his birthday is now celebrated on [[22 February]] (NS). (He changed its celebration date himself, as a 21 year old surveyor.) However, neither of these practices is universal in either country, so it is sometimes very unclear which calendar is being used, and this can lead to false assumptions, which can lead to dates being inaccurately converted from one calendar to the other. Since the resurgence of interest in the history of the calendar, more information about the real dates (according to various calendars) of events has been forthcoming and many previous errors have been corrected. While these changes are welcome, there is still much scope for confusion; therefore, noting the calendar being used in transitional periods would help the reader understand the dates involved. ==Difference between Gregorian and Julian calendar dates== Since the introduction of the Gregorian calendar, the difference between Gregorian (New Style) and Julian (Old Style) calendar dates has increased as follows: {| class="wikitable" ! Gregorian range || Julian range || Difference |- |From [[15 October]] [[1582]] <br> to [[28 February]] [[1700]] |From [[5 October]] [[1582]] <br> to [[18 February]] [[1700]] |10 days |- |From [[1 March]] [[1700]] <br> to [[28 February]] [[1800]] |From [[19 February]] [[1700]] <br> to [[17 February]] [[1800]] |11 days |- |From [[1 March]] [[1800]] <br> to [[28 February]] [[1900]] |From [[18 February]] [[1800]] <br> to [[16 February]] [[1900]] |12 days |- |From [[1 March]] [[1900]] <br> to [[28 February]] [[2100]] |From [[17 February]] [[1900]] <br> to [[15 February]] [[2100]] |13 days |} ==Months of the year== The Gregorian calendar's year is divided into 12 months: {| class="wikitable" ! No. || Name || Days |- | 1 || [[January]] || 31 |- | 2 || [[February]] || 28 or 29 |- | 3 || [[March]] || 31 |- | 4 || [[April]] || 30 |- | 5 || [[May]] || 31 |- | 6 || [[June]] || 30 |- | 7 || [[July]] || 31 |- | 8 || [[August]] || 31 |- | 9 || [[September]] || 30 |- | 10 || [[October]] || 31 |- | 11 || [[November]] || 30 |- | 12 || [[December]] || 31 |} English speakers sometimes remember the number of days in each month by the use of the traditional [[mnemonic]] verse: ''Thirty days hath September / April, June and November / All the rest have thirty-one / Excepting February alone / Which has but twenty-eight, in fine / Till leap year gives it twenty-nine.'' Alternate endings are: ''Which has eight and a score / Until leap year gives it one day more,'' or ''Which hath twenty-eight days clear / And twenty-nine in each leap year. or When short February's done / all the rest have thirty-one'' A language-independent alternative is to hold up your two fists with the index knuckle of your left hand against the index knuckle of your right hand. Then, starting with January from the little knuckle of your left hand, count knuckle, space, knuckle, space through the months. A knuckle represents a month of 31 days, and a space represents a short month (a 28- or 29-day February or any 30-day month). ==Accuracy== The Gregorian calendar improves the approximation made by the [[Julian calendar]] by skipping 3 Julian leap days in every 400 years, giving an average year of 365.2425 [[solar time|mean solar day]]s long, which has an error of about 1 [[day]] per 3300 [[year]]s with respect to the [[mean tropical year]] of 365.2422 days but less than half this error with respect to the [[vernal equinox year]] of 365.2424 days. Both are substantially more accurate than the 1 day in 128 years error of the Julian calendar (average year 365.25 days). On timescales of thousands of years, the Gregorian calendar falls behind the seasons drastically because the slowing down of the Earth's rotation makes each day slightly longer over time (see [[tidal acceleration]] and [[leap second]]) while the year maintains a more uniform duration. The equinox will occur earlier than now by a number of days approximately equal to [years into future/5000]<sup>2</sup>. This is a problem that the Gregorian calendar shares with any rule-based calendar. == Calendar seasonal error == [[Image:Gregoriancalendarleap.png|nome|640px|Gregorian calendar seasons difference]] This image shows the difference between the Gregorian calendar and the seasons. The Y axis is "days error" and the X axis is Gregorian calendar years. Each point represents a single date on a given year. The error shifts by about 1/4 day per year. Years that are multiples of 100 but not 400 are NOT leap years. This causes a correction on years 1700, 1800, 1900, 2100, 2200, and 2300. For instance, these corrections cause [[23 December]] [[1903]] to be the latest December solstice, and [[20 December]] [[2096]] to be the earliest solstice&mdash;2.25 days of variation compared with the seasonal event. ==Numerical facts== When leap years and common years are taken into account, there are a total of 14 possible Gregorian calendars. When different dates of Easter are also taken into account, there are a total of 70 possible Gregorian calendars. An average year is 365.2425 days = 52.1775 weeks = 8,765.82 hours = 525,949.2 minutes = 31,556,952 seconds. A common year is 365 days = 8,760 hours = 525,600 minutes = 31,536,000 seconds. A leap year is 366 days = 8,784 hours = 527,040 minutes = 31,622,400 seconds. (Some years may also contain a [[leap second]], which can be positive or negative.) See also [[common year starting on Sunday]] and [[dominical letter]]. The 400 year cycle of the Gregorian calendar has 146,097 days and hence exactly 20,871 weeks. So, for example, the days of the week in Gregorian 1603 were exactly the same as for 2003. This also causes more months to begin on a Sunday (and hence have [[Friday 13]]) than any other day of the week. 688 out of every 4800 months (or 172/1200) begin on a Sunday, while only 684 out of every 4800 months (171/1200) begin on each of Saturday and Monday, the least common cases. A smaller cycle is 28 years (1,461 weeks), provided that there is no dropped leap year in between. Days of the week in years may also repeat after 6, 11, 12, 28 or 40 years. Intervals of 6 and 11 are only possible with common years, while intervals of 28 and 40 are only possible with leap years. An interval of 12 years can occur with either type, but only when there is a dropped leap year in between. The [[Doomsday algorithm]] is a method by which you can discern which of the 14 calendar variations should be used in any given year (after the Gregorian reformation). It is based on the last day in February, referred to as the Doomsday. ==Number of leap years starting on a given day of the week== Because there are 97 leap years in every 400 in the Gregorian Calendar, there should, in each "cycle", be either 13 or 14 leap years starting on each day of the week. However, the effects of the "common" centennial years (1700, 1800, 1900, 2100, 2200 etc.) cause major alterations. This is because the absence of an extra day in such years causes the following leap year (1704, 1804, 1904, 2104 etc.) to ''start on the same day of the week as the leap year twelve years before'' (1692, 1792, 1892, 2092 etc.). Similarly, the leap year eight years after a "common" centennial year (1708, 1808, 1908, 2108 etc.) starts on the same day of the week as the leap year ''immediately prior to the "common" centennial year'' (1696, 1796, 1896, 2096 etc.). Thus, those days of the week on which such leap years begin gain an extra year or two in each cycle. In each cycle there are: * '''13''' leap years starting on [[leap year starting on Monday|Monday]] * '''14''' leap years starting on [[leap year starting on Tuesday|Tuesday]] * '''14''' leap years starting on [[leap year starting on Wednesday|Wednesday]] * '''13''' leap years starting on [[leap year starting on Thursday|Thursday]] * '''15''' leap years starting on [[leap year starting on Friday|Friday]] * '''13''' leap years starting on [[leap year starting on Saturday|Saturday]] * '''15''' leap years starting on [[leap year starting on Sunday|Sunday]] ==Days of the week== [[January 1]] of any year whose number is a multiple of 400 is a [[Saturday]]. From this you can work out the day of the week of any date. See also: *[[Days of the week]] *[[Calculating the day of the week]] ==Reference== *''Gregorian reform of the calendar: Proceedings of the Vatican conference to commemorate its 400th anniversary, 1582-1992'', ed. G. V. Coyne, M. A. Hoskin, and O. Pedersen (Vatican City: Pontifical Academy of Sciences, Specolo Vaticano, 1983). == See also == * [[Year zero]] * [[List of calendars]] * [[Calendar reform]] * [[:Category:Unusual dates]] ==External links== * [http://hermes.ulaval.ca/~sitrau/calgreg/bulle.html Inter Gravissimas, Gregory XIII's bull introducing the new calendar (Latin and French)] * [http://www.bluewaterarts.com/calendar/NewInterGravissimas.htm Inter Gravissimas (Latin and French plus English)] * [http://webexhibits.org/calendars/year-text-British.html British Calendar Act 1751] * [http://www.tondering.dk/claus/calendar.html Frequently Asked Questions about Calendars] * [http://www.norbyhus.dk/calendar.html The Perpetual Calendar] Gregorian Calendar adoption dates for many countries. * [http://5ko.free.fr/jul-greg.php?e=en Synoptical Julian - Gregorian calendar] Compare Old and New Style dates 1582 - 2100. [[Category:Specific calendars]] --> [[Category:కాలెండర్లు]] [[af:Gregoriaanse kalender]] [[als:Gregorianischer Kalender]] [[ang:Gregorisc gerīmbōc]] [[ar:تقويم غريغوري]] [[bg:Григориански календар]] [[be:Грэгарыянскі каляндар]] [[bs:Gregorijanski kalendar]] [[ca:Calendari gregorià]] [[ceb:Kalendaryong Gregoryano]] [[cs:Gregoriánský kalendář]] [[cy:Calendr Gregoriaidd]] [[da:Gregorianske kalender]] [[de:Gregorianischer Kalender]] [[et:Gregoriuse kalender]] [[el:Γρηγοριανό ημερολόγιο]] [[es:Calendario gregoriano]] [[eo:Gregoria kalendaro]] [[eu:Egutegi gregoriotar]] [[fa:تقویم گرگوری]] [[fo:Gregorianski kalendarin]] [[fr:Calendrier grégorien]] [[fy:Gregoriaanske kalinder]] [[fur:Calendari Gregorian]] [[gl:Calendario gregoriano]] [[ko:그레고리력]] [[io:Gregoriana kalendario]] [[ilo:Calendario a Gregorian]] [[id:Kalender Gregorian]] [[is:Gregoríska tímatalið]] [[it:Calendario gregoriano]] [[he:הלוח הגרגוריאני]] [[jv:Kalendher Gregorian]] [[ka:გრიგორიანული კალენდარი]] [[la:Calendarium Gregorianum]] [[lt:Grigaliaus kalendorius]] [[lb:Gregorianesche Kalenner]] [[li:Gregoriaanse kalender]] [[hu:Gergely-naptár]] [[mk:Грегоријански календар]] [[ms:Kalendar Gregory]] [[nl:Gregoriaanse kalender]] [[ja:グレゴリオ暦]] [[no:Gregoriansk kalender]] [[nn:Den gregorianske kalenderen]] [[pl:Kalendarz gregoriański]] [[pt:Calendário gregoriano]] [[ro:Calendarul gregorian]] [[ru:Григорианский календарь]] [[se:Gregoriánalaš kaleandar]] [[simple:Gregorian calendar]] [[sl:Gregorijanski koledar]] [[sr:Грегоријански календар]] [[fi:Gregoriaaninen kalenteri]] [[sv:Gregorianska kalendern]] [[tl:Kalendaryong Gregorian]] [[th:ปฏิทินเกรกอเรียน]] [[tr:Gregoryen takvimi]] [[uk:Григоріанський календар]] [[wa:Calindrî gregoryin]] [[zh:公历]] లీపు సంవత్సరము 6926 19225 2006-01-25T09:30:27Z Chaduvari 97 +vargaM ఒక కాలెండరు సంవత్సరంలో అదనంగా ఒక రోజు గానీ లేక ఒక నెల గాని అదనంగా ఉంటే, దానిని '''లీపు సంవత్సరం''' అంటారు. ఖగోళ సంవత్సరంతో, కాలెండరు సంవత్సరానికి వచ్చే తేడాను సరిచేయడానికి లీపు సంవత్సరాన్ని అమలుచేసారు. ఖగోళ సంవత్సరంలో ఘటనలు ఖచ్చితంగా ఒకే వ్యవధిలో పునరావృతం కావు. కాబట్టి ప్రతి ఏడూ ఒకే సంఖ్యలో రోజులుండే కాలెండరు, ఖగోళ ఘటనలను సరిగా ప్రతిఫలించక, ఏళ్ళు గడిచే కొద్దీ తేడాలు చూపిస్తూ ఉంటుంది. సంవత్సరంకు అదనంగా ఒక రోజునో లేక ఒక నెలనో చేర్చి ఈ తేడాను నివారించవచ్చు. లీపు సంవత్సరం కానిదానిని సాధారణ సంవత్సరం, లేదా మామూలు సంవత్సరం అంటారు. <!-- Leap years (which keep the calendar in sync with the year) should not be confused with [[leap second]]s (which keep clock time in sync with the day). ==Gregorian calendar== The [[Gregorian calendar]], the current standard calendar in most of the world, adds a 29th day to [[February]] in all years evenly divisible by 4, except for century years (those ending in -00), which receive the extra day only if they are evenly divisible by 400. Thus 1996 was a leap year whereas 1999 was not, and 1600, 2000 and 2400 are leap years but 1700, 1800, 1900 and 2100 are not. The reasoning behind this rule is as follows: *The Gregorian calendar is designed to keep the [[vernal equinox]] on or close to [[March 21]], so that the date of [[Easter]] (celebrated on the Sunday after the 14th day of the Moon that falls on or after [[21 March]]) remains correct with respect to the vernal equinox. *The vernal equinox year is currently about 365.242375 days long. *The Gregorian leap year rule gives an average year length of 365.2425 days. This difference of a little over 0.0001 days means that in around 8,000 years, the calendar will be about one day behind where it should be. But in 8,000 years' time the length of the vernal equinox year will have changed by an amount we can't accurately predict (see below). So the Gregorian leap year rule does a good enough job. {| width=640 |[[Image:Gregoriancalendarleap.png]]<BR>''This graph shows the variation between the seasonal year versus the calendar year due to unequally spaced 'leap days' rules. See [[Iranian _calendar#Calendar _seasonal error|Iranian calendar]] to contrast with a calendar based on 8 leap days ever 33 years.'' |} ===Which day is the leap day?=== The Gregorian calendar is a modification of the Julian calendar first used by the Romans. The [[Roman calendar]] originated as a [[lunar calendar]] (though from the [[5th century BC]] it no longer followed the real moon) and named its days after three of the phases of the moon: the new moon (''calends'', hence "calendar"), the first quarter (''nones'') and the full moon (''ides''). Days were counted down (inclusively) to the next named day, so [[24 February]] was ''ante diem sextum calendas martii'' ("the sixth day before the calends of March"). Since [[45 BC]], February in a leap year had ''two'' days called "the sixth day before the calends of March". The extra day was originally the second of these, but since the [[third century]] it was the first. Hence the term '''bissextile day''' for [[24 February]] in a '''bissextile year'''. Where this custom is followed, anniversaries after the inserted day are moved in leap years. For example, the former feast day of [[Saint Matthias]], [[24 February]] in ordinary years, would be [[25 February]] in leap years. This historical nicety is, however, in the process of being discarded: The [[European Union]] declared that, starting in 2000, [[29 February]] rather than [[24 February]] would be leap day, and the [[Roman Catholic Church]] also now uses [[29 February]] as leap day. The only tangible difference is felt in countries that celebrate [[feast day]]s. ==Julian calendar== The [[Julian calendar]] adds an extra day to February in years divisible by 4. This rule gives an average year length of 365.25 days. The excess of about 0.0076 days with respect to the [[vernal equinox year]] means that the vernal equinox moves a day earlier in the calendar every 130 years or so. ==Revised Julian Calendar== The [[Revised Julian calendar]] adds an extra day to February in years divisible by 4, except for years divisible by 100 that do not leave a remainder of 200 or 600 when divided by 900. This rule agrees with the rule for the Gregorian calendar until 2799. The first year that dates in the Revised Julian calendar will not agree with the those in the Gregorian calendar will be 2800, because it will be a leap year in the Gregorian calendar but not in the Revised Julian calendar. This rule gives an average year length of 365.242222&hellip; days. This is a very good approximation to the ''mean'' [[tropical year]], but because the ''vernal equinox'' tropical year is slightly longer, the Revised Julian calendar does not do as good a job as the Gregorian calendar of keeping the vernal equinox on or close to [[21 March]]. ==Chinese calendar== The Chinese calendar is [[lunisolar calendar|lunisolar]], so a leap year has an extra ''month'', often called an ''embolismic'' month after the Greek word for it. In the [[Chinese calendar]] the [[leap month]] is added according to a complicated rule, which ensures that month 11 is always the month that contains the northern winter [[solstice]]. The intercalary month takes the same number as the preceding month; for example, if it follows the second month then it is simply called "leap second month". ==Hebrew calendar== The Hebrew calendar is also [[lunisolar calendar|lunisolar]] with an embolistic month. In the [[Hebrew calendar]] the extra month is called ''Adar Alef'' ([[Adar_1|first Adar]]) and is added before ''[[Adar]]'', which then becomes Adar Sheni ([[Adar_2|second Adar]]). According to the [[Metonic cycle]], this is done seven times every nineteen years, specifically, in years, 3, 6, 8, 11, 14, 17, and 19. In addition, the Hebrew calendar has postponement rules that postpone the start of the year by one or two days. The year before the postponement gets one or two extra days, and the year whose start is postponed loses one or two days. These postponement rules reduce the number of different combinations of year length and starting day of the week from 28 to 14, and regulate the location of certain religious holidays in relation to the Sabbath. ==Hindu Calendar== In the [[Hindu calendar]], which is a [[lunisolar calendar]], the embolismic month is called [[adhika maas]] (extra month). It is the month in which the sun is in the same sign of the stellar zodiac on two consecutive dark moons. ==Iranian calendar== The [[Iranian calendar]] also has a single intercalated day once in every four years, but every 33 years or so the leap years will be five years apart instead of four years apart. The system used is more accurate and more complicated, and is based on the time of the March equinox as observed from [[Teheran]]. The 33-year period is not completely regular; every so often the 33-year cycle will be broken by a cycle of 29 or 37 years. ==Long term leap year rules== The accumulated difference between the Gregorian calendar and the vernal equinoctial year amounts to 1 day in about 8,000 years. This suggests that the calendar needs to be improved by another refinement to the leap year rule: perhaps by avoiding leap years in years divisible by 8,000. (The most common such proposal is to avoid leap years in years divisible by 4,000 [http://www.google.com/search?q=%22gregorian+calendar%22+error+%22leap+year%22+4000]. This is based on the difference between the Gregorian calendar and the ''mean tropical year''. Others claim, erroneously, that the Gregorian calendar itself already contains a refinement of this kind [http://www.straightdope.com/mailbag/mleapyr.html].) However, there is little point in planning a calendar so far ahead because over a timescale of tens of thousands of years the number of days in a year will change for a number of reasons, most notably: #[[Precession of the equinoxes]] moves the position of the vernal equinox with respect to [[perihelion]] and so changes the length of the vernal equinoctial year. #[[Tidal acceleration]] from the sun and moon slows the rotation of the earth, making the day longer. In particular, the second component of change depends on such things as [[post-glacial rebound]] and [[sea level rise]] due to [[climate change]]. We can't predict these changes accurately enough to be able to make a calendar that will be accurate to a day in tens of thousands of years. ==Marriage proposal== There is a [[tradition]], said to go back to [[Saint Patrick]] and [[Brigid of Ireland|Saint Bridget]] in [[5th century]] [[Ireland]], whereby women may only make marriage proposals in leap years. ===Saint Patrick and the leap year=== :[[Saint Patrick]], having driven the frogs out of the bogs was walking along the shores of Lough Neagh, when he was accosted by Saint Bridget in tears, and was told that a mutiny had broken out in the nunnery over which she presided, the ladies claiming the right of proposing for marriage. :Saint Patrick said he would concede them the right every seventh year, when Saint Bridget threw her arms round his neck, and exclaimed, "Arrah, Pathrick, jewel, I daurn't go back to the girls wid such a proposal. Make it one year in four." Saint Patrick replied, "Bridget, acushla, squeeze me that way again, an' I'll give ye leap-year, the longest of the lot." Saint Bridget, upon this, popped the question to St Patrick himself, who, of course, could not marry: so he patched up the difficulty as best he could with a kiss and a silk gown. (Source: Evans, Ivor H, ''Brewer's Dictionary of Phrase and Fable'', Cassell, London, 1988) According to a [[1288]] law in [[Scotland]], fines were levied if the proposal was refused by the man; compensation ranged from a kiss to a silk gown to soften the blow. Because men felt that put them at too great a risk, the tradition was in some places tightened to restricting female proposals to [[29 February]]. ==Birthdays== A person who was born on [[29 February]] may be called a "[[leapling]]". In non-leap years they usually celebrate their birthday on [[28 February]] or [[1 March]]. There are many instances in children's literature where a person's claim to be only a quarter of their actual age turns out be based on counting their leap-year birthdays. A similar device is used in the plot of the [[Gilbert and Sullivan]] [[operetta]] ''[[The Pirates of Penzance]]''. ==See also== *[[leap second]] [[Category:Calendars]] [[Category:Units of time]] --> [[Category:కాలెండర్లు]] [[af:Skrikkeljaar]] [[als:Schaltjahr]] [[ar:سنة كبيسة]] [[bg:Високосна година]] [[bs:Prestupna godina]] [[cy:Blwyddyn naid]] [[da:Skudår]] [[de:Schaltjahr]] [[et:Liigaasta]] [[es:Año bisiesto]] [[eo:Superjaro]] [[eu:Urte bisustu]] [[fo:Skotár]] [[fr:Année bissextile]] [[fy:Skrikkeljier]] [[gl:Ano bisesto]] [[ko:윤년]] [[hr:Prijestupna godina]] [[id:Tahun Kabisat]] [[ia:Anno bissextil]] [[is:Hlaupár]] [[it:Anno bisestile]] [[he:שנה מעוברת]] [[ka:ნაკიანი წელი]] [[kw:Blydhen lamm]] [[la:Annus bisextilis]] [[lt:Keliamieji metai]] [[lb:Schaltjoer]] [[hu:Szökőév]] [[mi:Tau pihetiri]] [[nl:Schrikkeljaar]] [[ja:閏年]] [[no:Skuddår]] [[nn:Skotår]] [[pl:Rok przestępny]] [[pt:Ano bissexto]] [[ro:An bisect]] [[ru:Високосный год]] [[simple:Leap year]] [[sl:Prestopno leto]] [[sr:Преступна година]] [[fi:Karkausvuosi]] [[sv:Skottår]] [[tl:Taong bisyesto]] [[th:ปีอธิกสุรทิน]] [[vi:Năm nhuận]] [[tr:Artık yıl]] [[wa:Anêye bizete]] [[zh:闰年]] Category:20 వ శతాబ్దం 6927 19220 2006-01-25T09:24:54Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:కాలం]] Category:19 వ శతాబ్దం 6928 19221 2006-01-25T09:25:41Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:కాలం]] Category:21 వ శతాబ్దం 6929 19222 2006-01-25T09:26:11Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:కాలం]] Category:నెలలు 6930 20669 2006-03-01T15:11:01Z Veeven 293 [[Category:కాలము]] Category:కాలెండర్లు 6931 19227 2006-01-25T09:32:17Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:కాలం|కాల గణన]] Template:భారత రాష్ట్రపతులు 6932 19257 2006-01-26T05:54:58Z Mpradeep 50 తాత్కాలికులను తొలగించాను <br clear="all" /> {| align="center" width="100%" class="toccolours" style="background:#ebebff" |- ! bgcolor="#ccccff" align="center" colspan=1 |[[రాష్ట్రపతి|భారత రాష్ట్రపతులు]] |- | align="center" | <small> [[రాజేంద్ర ప్రసాద్]] &bull; [[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] &bull; [[జాకీర్ హుస్సేన్]] &bull; [[వి.వి.గిరి]] &bull; [[ఫక్రుద్దీన్ ఆలీ అహ్మద్]] &bull; [[నీలం సంజీవరెడ్డి]] &bull; [[జ్ఞాని జైల్ సింగ్]] &bull; [[ఆర్.వెంకటరామన్]] &bull; [[శంకర దయాళ్ శర్మ]] &bull; [[కె.ఆర్.నారాయణన్]] &bull; [[ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్|అబ్దుల్ కలామ్]] <br /> </small> |} [[Category:భారత రాష్ట్రపతులు]] Wikipedia:వికీమీడియా కామన్స్ 6933 19234 2006-01-25T12:01:52Z Chaduvari 97 kotta pEjI [[Image:Commons-logo-en.png|right]] '''వికీమీడియా కామన్స్''' ('''కామన్స్''', '''వికీకామన్స్''' అనికూడా అనవచ్చు) అనేది, ఉచితంగా అందుబాటులో ఉండే బొమ్మలు, ధ్వని మొదలైన మల్టీమీడియా ఫైళ్ళ ఖజానా. ఇది వికీమీడియా ఫౌండేషను యొక్క ప్రాజెక్టు. ఈ ఖజానాలో ఉన్న ఫైళ్ళను ఏ వికీమీడియా ప్రాజెక్టులోనైనా (వికీపీడియా, వికీబుక్స్.. మొదలైనవి) స్థానికంగా మళ్ళీ అప్‌లోడు చేసుకోకుండానే సరాసరి వాడుకోవచ్చు. ఈ ప్రాజెక్టు [[2004]] [[సెప్టెంబర్ 7]] న ప్రారంభమైంది. ఒకే ఫైలును వివిధ ప్రాజెక్టుల్లో వాడేటపుడు ప్రతీ ప్రాజెక్టులోకీ ఆ ఫైలును అప్‌లోడు చేసే దూప్లికేషనును నివారించడం ఈ ప్రాజెక్టు ప్రధాన ఉద్దేశ్యం. దీనికి సంబంధించిన సాంకేతికమైన పని 2004 అక్టోబర్‌కు పూర్తయింది. [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Village_pump_%28news%29&diff=prev&oldid=6980571] స్థానికంగా అప్‌లోడులు చేసుకునే సౌకర్యం ఇంకా ఉంది. అయితే అది కామన్స్ విధానాల ప్రకారం అనుమతింపబడనివి, స్థానిక ప్రాజెక్టుల విధానాలకు అనుగుణమైన వాటికే వాడాలి. ఉదాహరణకు ''ఫెయిర్ యూస్'' విధానం. == మీడియా ఫైళ్ళను వ్యాసాల్లో ఇముడ్చడం == '''తెలుగు వికీపీడియాలోకి అప్‌లోడు చేసిన బొమ్మను వ్యాసంలో ఇముడ్చేందుకు ఎలా చేస్తామో వికీమీడియా కామన్స్ లోని బొమ్మను కూడా అదే విధంగా చెయ్యడమే.''' వ్యాసంలో మీరు రాసిన పేరుతో బొమ్మ తెలుగు వికీపీడ్యాలో ఉంటే దాన్ని చూపిస్తుంది. లేదంటే కామన్స్ లో ఉన్న బొమ్మను చూపిస్తుంది. బొమ్మను పేజీలో ఇముడ్చేందుకు కింది లింకును వాడాలి: <nowiki>[[image:file.jpg]]</nowiki> or <nowiki>[[image:file.png|alt text]]</nowiki> ''file'' అంటే ఫైలు పేరు. <!-- The possibility of local uploads still exists, but is meant to be used primarily for material which local project policies allow, but which would not be permitted according to the [[license|licensing]] policy of the Commons, such as [[fair use]] content. [[As of 2006]], the Wikimedia Commons itself does not allow fair use or uploads under non-free licenses, including licenses which restrict commercial use of materials. Licenses that are acceptable include the [[GNU Free Documentation License]], [[Creative Commons]] licenses with no restrictions on use, and the [[public domain]]. Given its primary function as a supporting project for the other Wikimedia web sites, the main content policy for files uploaded to the Commons is that they must be potentially useful on any of the Wikimedia projects. This excludes material such as purely personal pictures and artwork, in contrast to image sharing repositories like [[Flickr]] and [[DeviantART]]. Nevertheless, large numbers of files hosted on the Commons are not used directly on any Wikimedia project and likely never will be; as such, the project has grown into a repository of multimedia in its own right, which is frequently linked to from articles on [[Wikipedia]] and other Wikimedia websites to provide supplemental materials. The project has grown very rapidly since its inception. On [[May 24]], [[2005]], it reached a milestone of 100,000 uploaded media files (excluding thousands of weather and market data images for [[Wikinews]]). It was also the first Wikimedia project to use [[MediaWiki]] 1.4. The default language for the Commons is [[English language|English]], but the interface can be configured (in user preferences) to use any other language. Some pages have also been translated into various languages. Files on the Wikimedia Commons are categorized using MediaWiki's category system. In addition, they are often collected on individual topical gallery pages. As of May 2005, many different collections can be isolated: more than 10,000 public domain paintings from ancient to modern times, 7,733 pronunciation files in various languages, hundreds of public domain recordings of classical music, and a growing collection of short videos. While the project was originally proposed to also contain free text files, these continue to be hosted on a separate project, [[Wikisource]]. The Wikimedia Commons has received an honorary mention at the 2005 [[Prix Ars Electronica]] awards in May 2005. ==See also== *[[Wikipedia:Sister projects]] - Links from Wikipedia to Commons image catalogs. *[[Creative Commons]] - a project providing free content licenses and a directory of freely licensed works *[[Internet Archive]] - the largest freely accessible online collection of videos *[[Project Gutenberg]] - the largest freely accessible collection of documents (including books and sheet music) *[[Ourmedia]] - a community media archive ==External links== {{meta}} *[http://commons.wikimedia.org/ Wikimedia Commons] *[http://tiredbrain.com/wikimedia/commonplace/ Wikimedia Commonplace], a [[Microsoft Windows|Windows]] tool for uploading files to the Wikimedia Commons --> [[Category:వికీపీడియా బొమ్మలు]] [[af:Wikimedia Commons]] [[ar:ويكيميديا كومونز]] [[bg:Общомедия]] [[ca:Wikimedia Commons]] [[cs:Wikimedia Commons]] [[cy:Cyffredin Wikimedia]] [[de:Wikimedia Commons]] [[et:Wikimedia Commons]] [[es:Wikimedia Commons]] [[fr:Wikimedia Commons]] [[gu:વિકિમીડિયા કૉમન્સ]] [[ko:위키미디어 공용]] [[it:Wikimedia Commons]] [[lt:Wikimedia Commons]] [[hu:Wikimedia Commons]] [[mi:Wikimedia Commons]] [[nl:Wikimedia Commons]] [[nds:Wikimedia Commons]] [[ja:ウィキメディア・コモンズ]] [[no:Wikimedia Commons]] [[nn:Wikimedia Commons]] [[pl:Commons]] [[pt:Wikimedia Commons]] [[ro:Wikimedia Commons]] [[ru:Викисклад]] [[sco:Wikimedia Commons]] [[sk:Wikimedia Commons]] [[fi:Wikimedia Commons]] [[sv:Wikimedia Commons]] [[tr:Wikimedia Commons]] [[zh:维基共享资源]] Image:Radhakrishnan.jpg 6934 19239 2006-01-25T16:09:23Z Mpradeep 50 Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 26 6935 19247 2006-01-25T18:46:23Z Chaduvari 97 జండా చేర్పు [[Image:IndiaFlagParade.png|center|150px]] * '''భారత గణతంత్ర దినోత్సవం'''. [[1950]] [[జనవరి 26]] న [[భారత రాజ్యాంగం]] అమల్లోకి రావడంతో [[భారత్]] గణతంత్ర రాజ్యంగా అవతరించింది. *[[1950]]: [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం అవతరించింది. *[[1950]]: భారత [[సుప్రీం కోర్టు]] పనిచెయ్యడం మొదలుపెట్టింది. *[[1957]]: [[జమ్మూ కాశ్మీరు]] రాష్ట్రం అవతరించింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 27 6936 19243 2006-01-25T17:10:24Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1865]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, పంజాబ్ కేసరి, [[లాలా లజపతి రాయ్]] జన్మించాడు. *[[1926]]: మొట్టమొదటి సారి [[టెలివిజన్]] ను - లండన్ లో - ప్రదర్శించారు. *[[1988]]: [[భారత్]] లో [[హెలికాప్టర్]] ద్వారా ఉత్తరాల రవాణాను ప్రారంభించారు. Talk:సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ 6937 19250 2006-01-26T01:17:44Z Chavakiran 19 టాంకు బండుపై ఉన్న విగ్రహం బొమ్మ మారిపోయింది. రాధాకృష్ణన్ బదులు నిజాము బొమ్మ వచ్చింది. నిజాము పేజీలో బొమ్మ కూడా అదే ఉంది. దీన్ని మార్చాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:15, 25 జనవరి 2006 (UTC) :Thanks. Now it points to correct image [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 01:17, 26 జనవరి 2006 (UTC) ట్యాంకు బండ్ 6938 19261 2006-01-26T09:45:53Z Mpradeep 50 #REDIRECT [[టాంకు బండ పై విగ్రహాలు]] User:Alvaro 6939 19264 2006-01-26T16:40:52Z Alvaro 274 [[:m:user:Alvaro]] [[:m:user:Alvaro]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 28 6940 19265 2006-01-27T16:02:10Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1933]]: ముస్లిముల ప్రత్యేక దేశం కు [[పాకిస్తాన్]] అనే పేరు పెట్టాలని ప్రతిపాదించారు. పాకిస్తాన్ అంటే ''స్వచ్ఛమైన భూమి'' అని అర్థం. *[[1898]]: వివేకానందుని ప్రబోధాలతో ప్రభావితమై [[సిస్టర్ నివేదిత]] భారత్ వచ్చింది. రాష్ట్రపతి పాలన 6941 19311 2006-01-28T09:39:32Z Chaduvari 97 /* కొన్ని నియమాలు */ bhaasha savaraNa [[భారత్|భారతదేశంలో]] ఏదైనా రాష్ట్రంలో ప్రజాప్రభుత్వాన్ని రద్దుచేసి, రాష్ట్రాన్ని నేరుగా కేంద్ర ప్రభుత్వ పాలనలోకి తీసుకురావడాన్ని '''రాష్ట్రపతి పాలన ''' అంటారు. [[భారత రాజ్యాంగం]] లోని '''356 వ అధికరణం''' ప్రకారం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఈ అధికారం సంక్రమించింది. దీని ప్రకారం - రాజ్యాంగ యంత్రాంగం వైఫల్యం చెందిందని భావించినపుడు, దేశంలోని ఏ రాష్ట్రం లోనైనా రాష్ట్రపతి పాలనను విధించవచ్చు. రాష్ట్రంలోని పరిస్థితిపై గవర్నరు నివేదికపై ఆధారపడి కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ నిర్ణయం తీసుకుంటుంది. [[రాష్ట్రపతి]] ప్రతినిధిగా రాష్ట్ర [[గవర్నరు]] పరిపాలనా బాధ్యతలు నిర్వహిస్తారు. ==కొన్ని నియమాలు == *రాష్ట్రపతి పాలన విధించినపుడు రాష్ట్ర [[శాసనసభ]]ను రద్దు చేయవచ్చు లేదా తాత్కలికంగా అచేతన స్థితిలో ఉంచవచ్చు. *రాష్ట్రంలో ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసేందుకు శాసనసభలో తగినంత ఆధిక్యత ఏ పార్టీకి గాని, కూటమికి గాని లేకపోయినపుడు కూడా రాష్ట్రపతి పాలనను విధించవచ్చు. రాజ్యాంగం ప్రకారం శాసనసభ సమావేశాల ముగింపుకు, తదుపర్ సమావేశాల మొదలుకు మధ్య 6 నెలలకు మించి అంతరం ఉండరాదు. *రాష్ట్రపతి పాలన 6 నెలలకు మించి విధించరాదు. అయితే 6 నెలల వ్యవధి తరువాత మరో 6 నెలల కాలానికి పొడిగించవచ్చు. ఈ విధంగా ఎన్ని సార్లైనా పొడిగించవచ్చు. *రాష్ట్రపతి పాలనలో రాష్ట్ర [[హైకోర్టు]]కు సంబంధించిన ఏ అధికారాన్ని రద్దు చేసే అధికారం మాత్రం రాష్ట్రపతికి లేదు. *రాష్ట్రపతి పాలన విధింపును [[పార్లమెంటు]] నిర్ధారించాలి. ==వివాదాలు== రాష్ట్రపతి పాలన విధింపు అనేక వివాదాలకు దారితీసింది. కేంద్ర ప్రభుత్వంలో అధికారంలో ఉన్న పర్టీకి వ్యతిరేకంగా ఉన్న రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలను ఈ కారణంగా తొలగించడమనేది జరుగుతూ వచ్చింది. [[1993]] లో [[కర్ణాటక]]లో ఎస్.ఆర్.బొమ్మై ప్రభుత్వాన్ని తొలగించి రాష్ట్రపతి పాలన విధించినపుడు, [[సుప్రీం కోర్టు]] ఆ నిర్ణయాన్ని తప్పు పట్టింది. <!-- The state governor can dissolve the house on his own discretion, if there is no clear majority in the house, on the advice of the ruling party or by the central (federal) government. The governor then dissolves the house, placing it in 'suspended animation' for a period of six months. After six months, if there is no clear majority, then fresh elections are held. It is called ''President's rule'' as the [[President of India]] governs the state instead of an elected [[Chief Minister]], but administratively the state governor is delegated executive authority of behalf of the central (federal) government. This article was enabled as a means for the central government to assert authority over a state if civil unrest (such as riots) occurred and the state government didn't have the means to end the unrest. Critics of president's rule argue that most of the time, it has been used as a pretext to dissolve state governments ruled by political opponents. Thus, it is seen by many as a threat to the [[federal]] state system. Since the Indian constitution was adopted in [[1950]], the central government has used this article more than 100 times to dissolve state governments and impose direct rule. == External links == * [http://www.ejcl.org/81/abs81-4.html Discusses the instances where presidents rule has been invoked] * [http://www.constitution.org/cons/india/p18356.html Text of article 356, which enables the use of presidents rule] --> ==మూలాలు, వనరులు == *[http://www.rediff.com/news/2005/mar/15spec1.htm రాష్ట్రపతి పాలనపై రీడిఫ్ వ్యాసం] *[http://www.photius.com/countries/india/government/india_government_emergency_provisions~8862.html భారత్, అత్యవసర అధికారాలు] [[category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] రాజ్యసభ 6942 19269 2006-01-27T18:03:27Z Chaduvari 97 మరికొంత సమాచారం {{మొలక}} {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} భారత పార్లమెంటు లోని ఎగువ సభను '''రాజ్యసభ''' అంటారు. రాజ్యసభ అంటే రాష్ట్రాల సభ అని అర్థం. రాజ్యసభ సభ్యులను వివిధ రాష్ట్రాల [[శాసనసభ]]ల సభ్యులు ఎన్నుకుంటారు. అందుకే దీన్ని రాష్ట్రాల సభ అంటారు. దీని సభ్యుల సంఖ్య 250. ఇందులో 12 స్థానాలకు వివిధ రంగాల్లో ప్రసిద్ధులైన వారిని [[రాష్ట్రపతి]] నామినేటు చేస్తారు. సభ్యుల పదవీ కాలం 6 సంవత్సరాలు. ప్రతి రెండేళ్ళకు ఒకసారి మూడో వంతు సభ్యుల పదవీకాలం పూర్తవుతుంది. ఈ స్థానాలకు ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారు. రాజ్యసభకు సభాపతి (చైర్మను) గా [[ఉపరాష్ట్రపతి]] వ్యవహరిస్తారు. సభ్యుల నుండి ఒకరిని ఉపసభాపతిగా ఎన్నుకుంటారు. [[లోక్‌సభ]] వలె రాజ్యసభ రద్దు కావడం అనేది ఉండదు. లోక్‌సభ వలెనే రాజ్యసభకు కూడా శాసనాధికారం ఉంటుంది. అయితే ఆర్థిక బిల్లులకు సంబంధించి, రాజ్యసభ నిర్ణయాన్ని తోసిరాజనే అధికారం లోక్‌సభకు ఉంది. ఇతర బిల్లులకు సంబంధించి ఇరు సభల మధ్యా వివాదం తలెత్తినపుడు రెండు సభల సంయుక్త సమావేశం ఏర్పాటు చేసి చర్చిస్తారు. అయితే రాజ్యాంగ సవరణకు సంబంధించిన విషయాల్లో రెండు సభల్లోనూ అంగీకారం పొందితేనే అది సాధ్యపడుతుంది. రాజ్యసభలో ఏదైనా విషయంపై ఓటింగు జరిపినపుడు, సమాన సంఖ్యలో ఓట్లు వచ్చినపుడు, సభాపతి తన నిర్ణాయక ఓటును వేస్తారు. రాష్ట్రపతి నామినేట్ చేసిన సభ్యులకు ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికలలో ఓటు వేసే అధికారం ఉంది. అయితే రాష్ట్రపతి ఎన్నికలో మాత్రం వీరికి ఓటేసే అధికారం లేదు. రాజ్యసభ తన మొదటి సమావేశాన్ని [[1952]] [[మే 13]] న నిర్వహించింది. <!-- ==సభ్యుల ఎన్నిక విధానం== == సభ్యుల్లో రాష్ట్రాల వాటా == రాజ్యసభకు పంపించే సభ్యుల్లో వివిధ రాష్ట్రాల వాటా ఇలా ఉంది. # [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] — 18 # [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]] — 1 # [[అస్సాం]] — 7 # [[బీహార్]] — 16 # [[చత్తీస్ గఢ్]] - 5 # [[గోవా]] — 1 # [[గుజరాత్]] — 11 # [[హర్యానా]] — 5 # [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] — 3 # [[జమ్మూ కాశ్మీర్]] — 4 # [[జార్ఖండ్]] - 6 # [[కర్ణాటక]] — 12 # [[కేరళ]] — 9 # [[మధ్య ప్రదేశ్]] — 11 # [[మహారాష్ట్ర]] — 19 # [[మణిపూర్]] — 1 # [[మేఘాలయ]] — 1 # [[మిజోరం]] — 1 # [[నాగాలాండ్]] — 1 # [[ఒరిస్సా]] — 10 # [[పంజాబ్]] — 7 # [[రాజస్థాన్]] — 10 # [[సిక్కిం]] — 1 # [[తమిళనాడు]] — 18 # [[త్రిపుర]] — 1 # [[ఉత్తరాంచల్]] - 3 # [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] — 31 # [[పశ్చిమ బెంగాల్]] — 16 :[[కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు]]: # [[ఢిల్లీ]] — 3 # [[పాండిచ్చేరి]] — 1 మొత్తం: 223. ఇతర కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు రాజ్యసభలో ప్రాతినిధ్యం లేదు. Elections in within the state legislatures are held using [[single transferable vote]]s with [[proportional representation]]. ==Important Members of the Rajya Sabha== * '''Chairman & Vice-President of India:''' Bhairon Singh Shekhawat * '''Deputy Chairman:''' K. Rahman Khan, [[Indian National Congress]], [[Karnataka]] * '''Leader of the House:''' Dr. Manmohan Singh, [[Indian National Congress]], [[Assam]] * '''Leader of the Opposition:''' Jaswant Singh, [[Bharatiya Janata Party]], [[Rajasthan]] [[Image:RajyaSabha.jpg|left|రాజ్యసభ]] --> ==మూలాలు, వనరులు== *[http://rajyasabha.nic.in/faq/freaq.htm రాజ్యసభకు సంబంధించి కొన్ని ప్రశ్నలు సమాధానాలు] [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] [[en:Rajya Sabha]] [[de:Rajya Sabha]] [[fr:Rajya Sabha]] [[gu:રાજ્ય સભા]] [[ko:라자 사바]] [[nl:Rajya Sabha]] [[sv:Rajya Sabha]] User talk:195.93.60.144 6943 19272 2006-01-27T18:22:52Z Chaduvari 97 IP అడ్రసు నుండి ప్రయోగం -- ఆహ్వానం తెలుగు వికీపీడియాలో తెలుగు ఇంటర్‌వికీ లింకు ఇస్తే ఎలా ఉంటుందో ప్రయోగం చేసి చూసినట్లున్నారు. <!-- ఈ మూస ఐ.పి.అడ్రసు ద్వారా ఇక్కడ ప్రయోగాలు చేసేవారి కొరకు--> [[:జనవరి 25]] పేజీలో మీరు చేసిన విధంగా ప్రయోగాలు చెయ్యడం వికీపీడియాలో తప్పుకాదు, అవసరం కూడా. అయితే దీనికోసం ఇక్కడ ప్రత్యేకమైన ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. మీ ప్రయోగాలు ఈ [http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86 ప్రయోగశాల] లో చేసుకోవచ్చు. మీరు ఎకౌంటు తెరిచి సభ్యులయ్యారనుకోండి, అప్పుడు మీకే ప్రత్యేకించిన ప్రయోగశాల ఉంటుంది. కావలసిన ప్రయోగాలు చేసుకోవచ్చు. వికీపీడియాలో సభ్యుడుగా చేరండి. స్వాగతం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:22, 27 జనవరి 2006 (UTC) రాజ్య సభ 6944 19275 2006-01-27T18:54:58Z Chaduvari 97 కొత్త దారి మార్పు పేజీ #redirect [[రాజ్యసభ]] లోక్‌ సభ 6945 19276 2006-01-27T18:57:35Z Chaduvari 97 కొత్త దారిమార్పు పేజీ #redirect [[లోక్‌సభ]] ఉపరాష్ట్రపతి 6946 19277 2006-01-27T18:59:30Z Chaduvari 97 కొత్త దారిమార్పు పేజీ #redirect [[ఉప రాష్ట్రపతి]] ఇండో యూరోపియను వర్గము 6947 27415 2006-06-26T03:27:01Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} '''ఇండో యూరోపియను భాషలు ''' ఓకే భాషా కుటుంబానికు చెందిన భాషలు. ఇవి అన్నీ కూడా చాలా కాలము క్రితము ఉండిన ఒకే మూలభాషనుండి వచ్చినాయని భాషావేత్తల అభిప్రాయము. ప్రస్తుత [[ప్రపంచ భాషలు | ప్రపంచ భాషలలో]] ఇండో యూరోపియను భాషలు ప్రముఖమైన స్థానం కలిగి ఉన్నాయి. [[యూరోపు]], [[ఆసియా]], [[అమెరికా]] ఖండములలోని ప్రస్తుత భాషలలోని అన్ని ముఖ్యమైన భాషలన్నీఈ ఇండో యూరోపియను భాషా కుటుంబమునకు చెందినవే. [[ఐక్యరాజ్యసమితి]]కి చెందిన ప్రముఖ ఐదు భాషలలో [[చైనీసు]] కాకుండా మిగిలిన నాలుగు భాషలూ ఈ కుటుంబమునకు చెందినవే! ప్రస్తుతము ప్రపంచములోని భాషలలో [[బెంగాళీ]], [[ఇంగ్లీషు]], [[ఫ్రెంచి]], [[హిందీ]], [[జర్మను]], [[పోర్చుగీసు]], [[రష్యను]], [[స్పానిషు]], వంటి అన్ని భాషలూ ఈ కుటుంబమునకు చెందినవే! ఇంకా ఇవే కాకుండా ఎన్నో చిన్న చిన్న భాషలు కూడా కలవు. ప్రస్తుతము ప్రపంచములోని భాషాకుటుంబాలలో ఈ కుటుంబములోని భాషలు అతి పెద్ద స్థానం కలిగి ఉన్నాయి. రెండవ అతి పెద్ద భాషా కుటుంబము చైనో-టిబెటిన్ భాషా కుటుంబము. ==వర్గీకరణ == ఈ భాషా కుటుంబమును ఈ క్రింది ఉప కుటుంబములుగా విభజించినారు. (చారిత్రిక ప్రాధాన్యతానుసరణాక్రమము) * [[అనటోలియను భాషలు ]] &mdash; క్రీస్తు పూర్వం పద్దెనిమిదవ శతాబ్దములోనుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించినారు. ఇది లుప్తమై పోయిన భాషా ఉపకుటుంబము. వీటిలో ప్రముఖమైనది [[హిటైట్‌స్ భాష]]. * [[ఇండో ఇరాను భాషలు ]]ఇవి [[మూల ఇండో ఇరాను భాష]] అను భాషనుండి వచ్చినవి. **[[ఇండో ఆర్యను భాషలు ]] ([[సంస్కృతము]]తో సహా) ఇది క్రీస్తు పూర్వం రెండవ సహస్రాబ్ది నుండి వాడుకలో ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించబడినది. **[[ఇరాను భాషా కుటుంబము]] ఇవి క్రీస్తు పూర్వం వెయ్యి సంవత్సరం నుండి వాడుకలో ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించినారు. ఇందులో [[అవెస్టను]] మరియూ [[పర్షియను ]] భాషలు ఓ భాగము. * [[గ్రీకు భాషా కుటుంబము]] [[మైకనియను]] నందలి చిన్న చిన్న ఆధారాలు క్రీస్తు పూర్వం పద్నాల్గవ శతాబ్దం వరకూ, [[హోమర్]] రచనలు క్రీస్తు పూర్వం ఎనిమిదవ శతాబ్దం నుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించినారు. మరిన్ని వివరాలకు [[గ్రీకు భాషా చరిత్ర]] చూడండి. * [[ఇటాలియను భాషా కుటుంబము]] ([[లాటిను]] భాష మరియూ దాని సంతతితో([[రొమాన్సు భాషలు]]) కూడి) క్రీస్తు పూర్వం మొదతి సహస్రాబ్దం నుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించినారు. * [[కెల్టిక్ భాషా కుటుంబము ]] &mdash; [[గాలిష్‌]] శాసనములు క్రీస్తు పూర్వం ఆరవ శతాబ్దం వరకూ, [[పాత ఐరిషు భాష]]నకు చెందిన కొన్ని పుస్తకాలు క్రీస్తు శకం ఆరవ శతాబ్దం వరకూ ఉన్నట్టు ఆధారాలు ఉన్నాయి. * [[జెర్మానికు భాషలు]] ([[పాత ఇంగ్లీషు]] &mdash; తో సహా) రెండవ శతాబ్దంలోని [[రూనిక్]] భాషలు ఈ భాషా కుటుంబమునకు చెందిన తొలి శాసనాలు. ఇంకా నాల్గవ శతాబ్దంలో [[గోథిక్ భాష]]కు చెందిన ఆధారాలు లభించినాయి. * [[అర్మేనియను భాష]], ఇది ఐదవ శతాబ్దం నుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించబడినది. * [[టోకరియను భాషా కుటుంబము]] &mdash; ఇది [[టోకరియన్లు]] చే మాట్లాడబడి లుప్తమైపొయిన భాషా కుటుంబము. కానీ రెండు యాసలు ద్వారా బ్రతికి ఉన్నది. ఇది ఆరవ శతాబ్దం నుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించబడినది. * [[బాల్టో సాల్విక్ భాషా కుటుంబము]] చాలామంది భాషా శాస్త్రవేత్తలు ఈ బాల్టిక్‌, స్వాలిక్ భాషలు ఒకేఉప-కుటుంబ మూల భాషనుండి జన్మించాయని అభిప్రాయపడినా, కొందమండి మాత్రం ఈ ఉప కుటుంబ విభజణను ఒప్పుకోరు. బాల్టిక్‌, స్వాలిక్ భాషల మధ్య ఉన్న పోలికలు, రెండు వేర్వేరు ఉపకుటుంబాల మధ్య ఉన్న పోలికలను మించవని వీరి అభిప్రాయం. ** [[సాల్విక్ భాషా కుటుంబము]] &mdash; తొమ్మిదవ శతాబ్దం నుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించబడినది. ** [[బాల్టిక్ బాషా కుటుంబము]] &mdash; పద్నాల్గవ శతాబ్దం నుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించబడినది కానీ ఆశ్చర్యరీతిగా ఈ భాషలో చాలా పురాతన లక్షణాలు కనిపిస్తాయి ముఖ్యముగా [[మూల ఇండో యూరోపియను భాష]] నుండి వచ్చినవి అని చెప్పబడే భాషల యొక్క లక్షణాలు ఈ భాషలలో కనిపిస్తాయి! * [[అల్బేనియను భాషా కుటుంబము]] &mdash; పదిహేనవ శతాబ్దం నుండి ఉన్నట్టు ధ్రువీకరించబడినది. ఇలిరియను, డకియను, లేక థ్రాసియను భాషలతో సంబంధము ఉన్నదని భావించబడుతున్న . పైన చెప్పబడిన పది సంప్రదాయమైన ఉప కుటుంబములే కాకుండా, ఈ కుటుంబమునకు చెందిన చాలా చాలా భాషలు, ఉప-కుటుంబములు ఉండిఉండేవని భాషావేత్తల నమ్మకము. కానీ ఇవి అన్నీ లుప్తమై పొయినాయి. వీటి గురించిన సమాచారము బహు దుర్లభము. లుప్తమైపొయినవిగా భావిస్తున్న భాషలు, ఉప-కుటుంబములలో కొన్ని: * [[ఇలిరియను భాషా కుటుంబము]] &mdash; బహుశా మెసపియను లేదా వెనెటికు లకు సంబందించినది, అల్బేనియనుతో కూడా సంబంధము ఉన్నదని భావించబడుతున్నది. * [[వెనెటిక్ భాష ]] &mdash; ఇటాలియనునకు దగ్గరగా ఉంటుంది . * [[లిబురియను భాషా కుటుంబము ]] &mdash; వెనెటిక్ కుటుంబముతో కూర్చబడినది * [[మెస్సాపియను బాష ]] &mdash; పూర్తిగా దీనిని అర్థముచేసుకొనలేదు. * [[ఫ్రిగియను భాషా కుటుంబము ]] &mdash; పురాతన [[ఫ్రిగియా]] యొక్క భాష, బహుశా గ్రీకు, థాసియను, అర్మేనియను భాషలకు దగ్గర సంబంధము కలిగి ఉండవచ్చు. *[[పైవోనియను భాషా కుటుంబము ]] &mdash; మేసిడానులో ఒకప్పుడు మాట్లాడిన, ప్రస్తుతము లుప్తమై పొయిన భాష. * [[థ్రాసియను భాషా కుటుంబము ]] &mdash; బహుశా డేసియను భాషనకు దగ్గరగా ఉండవచ్చు. * [[డేసియను భాష ]] &mdash; బహుశా థ్రాసియను మరియూ అల్బేనియను బాషలకు దగ్గరగా ఉండియుండవచ్చు. * [[పురాతన మెసిడోనియను భాష]] &mdash; బహుశా గ్రీకు నకు సంబందించినదై ఉండవచ్చు కొంతమంది భాషా శాస్త్రవేత్తలు ఇలిరియను, థ్రాసియను, ఫ్రిగియను భాషలకు సంబందించినదంటారు. * [[లిగ్యురియను భాష]]&mdash; ఇండో యూరోపియను కావచ్చూ, కాకపోవచ్చూ, సరియైన ఆధారాలు లభించలేదు, కానీ కెల్టిక్ భాషకు దగ్గరగా ఉండి ఉండవచ్చని భాచించబడుతున్నది. ఇవే కాకుండా ఇంకా చాలా ఇండో యూరోపియను భాషలు ఉండేవి, ప్రస్తుతము వాటి ఉనికి కూడ మనకు తెలీదు. చిన్న [[రైటియను భాష]] గురించిన పూర్తి ఆధారాలు లభించలేదు. ఇంకా కొన్ని ఉపకుటుంబాలు కూడా చెప్తూ ఉంటారు. వాటిలో [[ఇటాలో-కెల్టిక్]] మరియూ [[గ్రీకు ఆర్యను]] భాషలు ముఖ్యమైనవి, కానీ వీటిని ఎక్కువమంది విద్వాంసులు ఒప్పుకొనరు. అలాగే అనటోలియను మరియూ ఇతర ఇండో యూరోపియను భాషా వర్గాల మధ్య చెప్పుకోదగ్గ తేడాలు ఉన్నాయని చెబుతూ, [[ఇండో హిటైట్‌]] అనే మహా భాషాకుటుంబాన్ని ప్రతిపాదించే ఓ సిద్దాంతము కలదు. ===శతం మరియు కెంతం భాషలు === [[Image:Centum Satem map.png|thumb|260px| కెంతం(నీలం) మరియూ శతం (ఎరుపు), "శత"మీకరణ పుట్టినట్టుగా భావిస్తున్న ప్రాంతం (ముదురు ఎరుపు)]] ఇండో-యూరోపియన్ భాషా కుటుంబాన్ని తరచుగా "శతం" మరియు "కెంతం" వర్గాలుగా విభజిస్తారు. మూల భాషలోని కంఠ్య (velar) శబ్దాలు కాలానుగుణంగా వివిధ భాషలలో పొందిన మార్పులు ఈ విభజనకు ఆధారం. శతం భాషలలో స్వచ్ఛ కంఠ్య (velar) శబ్దాలకు కంఠోష్ఠ్య (labial velars) శబ్దాలకు మధ్య వ్యత్యాసం చెరిగి పోయి, కంఠ తాలవ్యాలు (palatal velars) ఉష్మీకరింపబడ్డాయి (assibilated). కెంతం భాషలలో మాత్రం స్వచ్ఛ కంఠ్య శబ్దాలకు (velars), కంఠ తాలవ్యాలకు (palatal velars) మధ్య వ్యత్యాసం లోపిస్తుంది. భౌగోళికంగా, "తూర్పు" వైపు వ్యాపించిన భాషలు శతం భాషలనీ (ఇండో-ఇరానియన్, బాల్తో-స్లావిక్ మొ.), " పశ్చిమ" భాషలు (జర్మానిక్, ఇటాలిక్, కెల్టిక్ మొ.) కెంతం భాషలనీ స్థూలంగా చెప్పవచ్చు. కానీ తూర్పున ఉన్న తోచారియన్, అనటోలియన్ భాషలలో కెంతం భాషా లక్షణాలే ఎక్కువ అని ఇక్కడ గమనించాలి. శతం-కెంతం వ్యవహార భేదక రేఖలు (isogloss) సరిగ్గా గ్రీకు (కెంతం భాష) మరియు అర్మేనియన్ (శతం భాష) భాషా సరిహద్దుల మీదుగా పయనిస్తాయి. గ్రీకు భాషలో శతం భాషల లక్షణాలు స్వల్పంగానైనా కనిపించడం విశేషం. కొన్ని భాషలు శతం-కెంతం విభజనకు లొంగవని కొంతమంది పండితుల అభిప్రాయము (అనటోలియన్, తోచారియన్, అల్బేనియన్ భాషలని వీరు ఉదాహరణలుగా పేర్కొనటం కద్దు). అంతే కాక, శతం-కెంతం భాషల వర్గ విభజనను ఉపకుటుంబ విభజనగా పరిగణించకూడదు: అంటే "మూల శతం", "మూల కెంతం" అనే భాషల నుండి మిగిలిన భాషలు ఉద్భవించాయని చెప్పరాదు. అప్పటికే (బహుశా క్రీస్తు పూర్వం 3వ సహస్రాబ్ది నాటికే) ప్రత్యేక భాషలుగా విడిపోయినా, పరస్పర సంపర్గం వల్ల ఈ ధ్వని పరిణామాలు (sound changes) ఒక భాష నుండి మరొక భాషకు వ్యాప్తి చెంది ఉండవచ్చునని భాషావేత్తల అభిప్రాయం. ===Suggested superfamilies=== Some linguists propose that Indo-European languages are part of a hypothetical [[Nostratic language]] superfamily, and attempt to relate Indo-European to other language families, such as [[South Caucasian languages]], [[Altaic languages]], [[Uralic languages]], [[Dravidian languages]], [[Afro-Asiatic languages]]. This theory is controversial, as is the similar [[Eurasiatic languages|Eurasiatic]] theory of [[Joseph Greenberg]], and the [[Proto-Pontic]] of John Colarusso. ==History== {| align=right |[[Image:IE5500BP.png|thumb|232px|right|late [[Proto-Indo-European language]] in the [[Kurgan]] framework]] |- |[[Image:IE4500BP.png|thumb|232px|right|mid-[[3rd millennium BC]] distribution]] |- |[[Image:IE3500BP.png|thumb|232px|right|mid [[2nd millennium BC]] distribution]] |- |[[Image:IE2500BP.png|thumb|232px|right|distribution around [[250 BC]]]] |- |[[Image:IE1500BP.png|thumb|232px|right|post- [[Roman Empire]] and [[Migrations period]] distribution]] |- |[[Image:IE0500BP.png|thumb|232px|right|late medieval distribution (after [[Islam]]ic, [[Hungary|Hungarian]] and [[Turkic peoples|Turkic]] expansions)]] |- |[[Image:IE_countries.png|thumb|232px|orange: countries with a majority of speakers of IE languages. yellow: countries with an IE minority language with official status]] |} ''See also: [[Proto-Indo-European]], [[Historical linguistics]], [[Glottochronology]].'' The possibility of common origin for some of these languages was first proposed by [[Marcus Zuerius van Boxhorn]] in [[1647]], proposing their derivation from "[[Scythian]]". However, the suggestions of van Boxhorn did not become widely known and were not pursued. The hypothesis was again proposed by [[William Jones (philologist)|Sir William Jones]], who noticed similarities between four of the oldest languages known in his time, [[Latin]], [[Greek language|Greek]], [[Sanskrit]], and [[Persian language|Persian]]. Systematic comparison of these and other old languages conducted by [[Franz Bopp]] supported this theory, and Bopp's ''Comparative Grammar'', appearing between [[1833]] and [[1852]] is considered the starting point of [[Indo-European studies]] as an academic discipline. The common ancestral (reconstructed) language is called [[Proto-Indo-European_language|Proto-Indo-European]] (PIE). There is disagreement as to the original [[geography|geographic]] location (the so-called "[[Urheimat]]" or "original homeland") from where it originated. There are two main candidates today: # the steppes north of the [[Black Sea]] and the [[Caspian Sea]] (see [[Kurgan]]) # [[Anatolia]] (see [[Colin Renfrew]]). Proponents of the Kurgan hypothesis tend to date the proto-language to ca. [[4000 BC]], while proponents of Anatolian origin usually date it several millennia earlier, associating the spread of Indo-European languages with the Neolithic spread of farming (see [[Indo-Hittite]]). ===Kurgan hypothesis=== {{main|Kurgan hypothesis}} The Kurgan hypothesis was originally suggested by [[Marija Gimbutas]] in the [[1950s]]. According to the Kurgan hypothesis, early PIE was spoken in the [[chalcolithic]] steppe cultures of the [[5th millennium BC]] between the [[Black Sea]] and the [[Volga]]. Timeline *[[4500 BC|4500]]&ndash;4000: '''Early PIE'''. [[Sredny Stog culture|Sredny Stog]], [[Dnieper-Donets culture|Dnieper-Donets]] and [[Samara culture|Sarama]] cultures, [[domestication of the horse]]. *[[4000 BC|4000]]&ndash;3500: The [[Yamna culture]], the prototypical [[kurgan]] builders, emerges in the steppe, and the [[Maykop culture]] in the northern [[Caucasus (geographic region)|Caucasus]]. [[Indo-Hittite]] models postulate the separation of [[Anatolian languages|Proto-Anatolian]] before this time. *[[3500 BC|3500]]&ndash;3000: '''Middle PIE'''. The Yamna culture is at its peak, representing the classical reconstructed [[Proto-Indo-European society]], with [[Ukrainian stone stela|stone idols]], early two-wheeled proto-chariots, predominantly practicing [[animal husbandry]], but also with permanent settlements and [[hillfort]]s, subsisting on agriculture and fishing, along rivers. Contact of the Yamna culture with late [[Neolithic Europe]] cultures results in the "kurganized" [[Globular Amphora culture|Globular Amphora]] and [[Baden culture|Baden]] cultures. The [[Maykop culture]] shows the earliest evidence of the beginning [[Bronze Age]], and bronze weapons and artefacts are introduced to Yamna territory. Probable early [[Satemization]]. *[[3000 BC|3000]]&ndash;2500: '''Late PIE'''. The Yamna culture extends over the entire Pontic steppe. The [[Corded Ware culture]] extends from the [[Rhine]] to the [[Volga]], corresponding to the latest phase of Indo-European unity, the vast "kurganized" area disintegrating into various independent languages and cultures, still in loose contact enabling the spread of technology and early loans between the groups, except for the Anatolian and Tocharian branches, which are already isolated from these processes. The Centum-Satem break is probably complete, but the phonetic trends of Satemization remain active. *[[2500 BC|2500]]&ndash;2000: The breakup into the proto-languages of the attested dialects is complete. [[Proto-Greek]] is spoken in the [[Balkans]], [[Indo-Iranian languages|Proto-Indo-Iranian]] north of the Caspian in the [[Sintashta-Petrovka]] culture. The Bronze Age reaches [[Central Europe]] with the [[Beaker culture]], likely composed of various Centum dialects. [[Proto-Balto-Slavic]] (or alternatively, [[Proto-Slavic]] and [[Proto-Baltic]] communities in close contact) develops in north-eastern Europe. The [[Tarim mummies]] possibly correspond to proto-[[Tocharians]]. *[[2000 BC|2000]]&ndash;1500: The [[chariot]] is invented, leading to the split and rapid spread of [[Iranian languages|Iranian]] and [[Indo-Aryan]] from the [[Andronovo culture]] and the [[Bactria-Margiana Archaeological Complex]] over much of [[Central Asia]], Northern [[India]], [[Iran]] and Eastern [[Anatolia]]. Proto-Anatolian is split into [[Hittite language|Hittite]] and [[Luwian]]. The pre-Proto-Celtic [[Unetice culture]] has an active metal industry ([[Nebra skydisk]]). *[[1500 BC|1500]]&ndash;1000: The [[Nordic Bronze Age]] develops (pre-)[[Proto-Germanic]], and the (pre-)[[Proto-Celtic]] [[Urnfield]] and [[Hallstatt culture|Hallstatt]] cultures emerge in Central Europe, introducing the [[Iron Age]]. [[Proto-Italic]] migration into the [[Italian peninsula]]. Redaction of the [[Rigveda]] and rise of the [[Vedic civilization]] in the [[Punjab region|Punjab]]. Flourishing and decline of the [[Hittite Empire]]. The [[Mycenaean civilization]] gives way to the [[Greek Dark Ages]]. *[[1000 BC]]&ndash;[[500 BC]]: The [[Celtic languages]] spread over Central and Western Europe. Northern Europe enters the [[Pre-Roman Iron Age]], the formative phase of [[Proto Germanic]]. [[Homer]] initiates Greek literature and early [[Classical Antiquity]]. The Vedic Civilization gives way to the [[Mahajanapadas]]. [[Zoroaster]] composes the [[Gatha]]s, rise of the [[Achaemenid Empire]], replacing the [[Elamites]] and [[Babylonia]]. The [[Cimmerians]] ([[Srubna culture]]) are replaced by [[Scythians]] in the Pontic steppe. [[Armenians]] succeed the [[Urartu]] culture. Separation of Proto-Italic into [[Osco-Umbrian languages|Osco-Umbrian]] and [[Latin-Faliscan languages|Latin-Faliscan]], and foundation of [[Rome]]. Genesis of the [[Greek alphabet|Greek]] and [[Old Italic alphabet|Old Italic]] alphabets. A variety of [[Paleo-Balkan languages]] are spoken in Southern Europe. The Anatolian languages are [[language death|extinct]]. ===Competing hypotheses=== [[Colin Renfrew]] in [[1987]] suggested that the spread of Indo-European was associated with the [[Neolithic revolution]], spreading peacefully into Europe from [[Asia Minor]] from around [[7000 BC]] with the advance of farming (''wave of advance''). Accordingly, all of [[Neolithic Europe]] would have been Indo-European speaking, and the Kurgan migrations would at best have replaced Indo-European dialects with other Indo-European dialects. [[Thomas Gamkrelidze]] and [[Vyacheslav V. Ivanov]] in [[1984]] placed the Indo-European homeland on [[Lake Urmia]]. They suggested that [[Armenian language|Armenian]] was the language which stayed in the Indo-European cradle while other Indo-European languages left the homeland. They are also the originators of the [[Glottalic theory]]. Some people have pointed to the [[Black Sea deluge theory]], dating the genesis of the [[Sea of Azov]] to ca. [[5600 BC]], as a direct cause of the Indo-European expansion. This event occurred in still clearly Neolithic times and is rather too early to fit with Kurgan archaeology. It may still be imagined as an event in the remote past of the [[Sredny Stog culture]], and the people living on the land now beneath the Sea of Azov as possible pre-Proto-Indo-Europeans. Other theories exist, often with a [[nationalism|nationalistic]] flavour, sometimes bordering on [[national mysticism]], typically positing the development ''in situ'' of the proponents' respective homes. One prominent example of such are the Indian theories that derive [[Vedic Sanskrit]] from the [[Indus valley civilization]], postulating that Vedic Sanskrit is essentially identical to Proto-Indo-European, and that all other dialects must ultimately trace back to the early Indus valley civilization of ca. 3000 BC. This theory is not widely accepted by scholars. See [[Indo-Aryan migration]] for a discussion. Another example may be the [[Paleolithic Continuity Theory]] proposed by Italian theorists that derives Indo-European from the European [[Paleolithic]] cultures. ==Sound changes== {{main|Indo-European sound laws}} As the Proto-Indo-European language broke up, its sound system diverged as well, according to various [[sound law]]s in the daughter languages. Notable among these are [[Grimm's law]] in [[Proto-Germanic]], loss of prevocalic ''*p-'' in [[Proto-Celtic]], loss of prevocalic ''*s-'' in [[Proto-Greek]], [[Brugmann's law]] in [[Proto-Indo-Iranian]], as well as [[Satemization]] treated above. [[Grassmann's law]] and [[Bartholomae's law]] may or may not have been still common Indo-European. ==References== * {{Book reference | Author=Watkins, Calvert | Title=The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots | Publisher=Houghton Mifflin | Year=2000 | ID=ISBN 0618082506}} * [[August Schleicher]], ''A Compendium of the Comparative Grammar of the Indo-European Languages'' (1861/62). * Leszek Bednarczuk (red.), ''Języki indoeuropejskie''. PWN. Warszawa. 1986 (in Polish). ==See also== * [[Language family]] * [[Indo-European studies]] * [[Proto-Indo-European language]] * [[List of Indo-European roots]] * [[List of Indo-European languages]] * [[List of languages]] == External links == *[http://www.HJHolm.de Slide-show of subgrouping roughly agreeing with the figures of the article.] *[http://www.ship.edu/%7Ecgboeree/indoeuropean.html The Evolution of the Indo-European Languages, by Dr. C. George Boeree]. *[http://www.bartleby.com/61/IEroots.html Indo-European Roots, from the American Heritage Dictionary]. *[http://www.utexas.edu/cola/depts/lrc/iedocctr/ie.html Indo-European Documentation Center] at the [[University of Texas at Austin]] *[http://www.grsampson.net/Q_PIE.html Say something in Proto-Indo-European] (by Geoffrey Sampson) *[http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90017 IE language family overview (SIL)] *[http://www.psych.auckland.ac.nz/psych/research/Evolution/Gray&Atkinson2003.pdf Gray & Atkinson, article on PIE Phylogeny] *[http://www.geocities.com/protoillyrian Indo-European Root/lemmas] (by Andi Zeneli) *[http://www.indoeuropean.nl The Indo-European Database] *[http://groups.yahoo.com/group/cybalist/message/17084 Discussion on proto-Satem] *[http://www.geocities.com/Paris/LeftBank/6507/chronicle120.html The Early History of Indo-European Languages] [[Category:Indo-European languages|*]] <!-- interwiki --> [[af:Indo-Europese tale]] [[ang:Indo-Europisc geþéodu]] [[ar:هندوأوربية]] [[bg:Индоевропейски езици]] [[be:Індаэўрапейскія мовы]] [[br:Yezhoù Europa]] [[bs:Indoevropski jezici]] [[ca:Llengües indoeuropees]] [[cs:Indoevropská jazyková rodina]] [[cy:Ieithoedd Indo-Ewropeaidd]] [[da:Indoeuropæiske sprog]] [[de:Indogermanische Sprachfamilie]] [[el:Ινδοευρωπαϊκές Γλώσσες]] [[es:Lenguas indoeuropeas]] [[eo:Hindeŭropa lingvaro]] [[et:Indoeuroopa keeled]] [[fa:زبانهای هندواروپایی]] [[fo:Indo-evropeisk mál]] [[fr:Langues indo-européennes]] [[fy:Yndo-Jeropeeske talen]] [[ga:Cine teangeolaíoch Ind-Eorpach]] [[he:שפות הודו-אירופיות]] [[hr:Indoeuropska jezična porodica]] [[hu:Indoeurópai nyelvcsalád]] [[it:Lingue indoeuropee]] [[jbo:xinjoiro'o bangu]] [[ko:인도유럽어족]] [[kw:Yethow Eyndo-Europek]] [[la:Linguae Indoeuropaeae]] [[lv:Indoeiropieši]] [[nds:Indoeuropääsche Spraken]] [[nl:Indo-Europese talen]] [[ja:インド・ヨーロッパ語族]] [[no:Indo-europeiske språk]] [[oc:Indo-europèu]] [[pl:Języki indoeuropejskie]] [[pt:Línguas indo-européias]] [[ro:Limbile indo-europene]] [[ru:Индоевропейские языки]] [[se:Indoeurohpálaš gielat]] [[sl:Indoevropski jeziki]] [[fi:Indoeurooppalaiset kielet]] [[sv:Indoeuropeiska språk]] [[th:ภาษากลุ่มอินโด-ยูโรเปียน]] [[tr:Hint-Avrupa dil ailesi]] [[uk:Індоєвропейські мови]] [[vi:Hệ ngôn ngữ Ấn-Âu]] [[zh:印欧语系]] Image:Rajendra Prasad.jpg 6948 19299 2006-01-28T07:59:22Z Mpradeep 50 Image:Damodaram Sanjivayya.jpg 6949 19303 2006-01-28T08:58:59Z వైఙాసత్య 58 ముఖ్యమంత్రి 6950 20397 2006-02-24T06:12:53Z 68.229.178.194 {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} [[భారత్|భారతదేశం]]లో రాష్ట్రాల ప్రభుత్వాధినేతను '''ముఖ్యమంత్రి''' అంటారు. [[శాసనసభ]]లో కనీస ఆధిక్యత కలిగిన పార్టీ లేదా కూటమికి చెందిన నాయకుడు ముఖ్యమంత్రి అవుతారు. ముఖ్యమంత్రి శాసనసభ లేదా [[శాసనమండలి]] సభ్యుడై ఉండాలి. అయితే ఏ సభలోనూ సభ్యుడు కాకున్నా ముఖ్యమంత్రి పదవి చేపట్టవచ్చు, కానీ 6 నెలలలోపు ఏదో ఒక సభలో సభ్యత్వం పొందాలి. ప్రభుత్వాధినేతగా ముఖ్యమంత్రి రాష్ట్ర పరిపాలనకు బాధ్యుడు. [[గవర్నరు]] పేరిట పరిపాలన జరిగినప్పటికీ, అధికారం యావత్తూ ముఖ్యమంత్రి చేతిలో ఉంటుంది. పరిపాలనలో తనకు సహాయంగా ఉండేందుకు మంత్రివర్గాన్ని నియమించుకుంటారు. {| border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc | ''' రాష్ట్రం ''' | bgcolor=#cccccc | ''' పేరు''' | bgcolor=#cccccc | ''' పదవీ స్వీకారం ''' | bgcolor=#cccccc | ''' పార్టీ ''' | bgcolor=#cccccc | ''' జాబితా''' |- | bgcolor=#DDEEFF | [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] | bgcolor=#DDEEFF | డా. [[వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] | bgcolor=#DDEEFF | [[2004]] [[మే 14]] | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[గిగోంగ్ అపాంగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు |అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[అస్సాం]] | bgcolor=#DDEEFF | [[తరుణ్ కుమార్ గోగోయి]] | bgcolor=#DDEEFF | [[2001]] [[మే 17]] | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[అస్సాం ముఖ్యమంత్రులు |అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[బీహార్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[నితీష్ కుమార్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[2005]] [[నవంబర్ 24]] | bgcolor=#DDEEFF | [[జనతా దళ్ (యునైటెడ్)]] | bgcolor=#DDEEFF | [[బీహార్ ముఖ్యమంత్రులు |అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[చత్తీస్ గఢ్]] | bgcolor=#DDEEFF | డా. [[రమణ్ సింగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[భారతీయ జనతా పార్టీ ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[చత్తీస్ గఢ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[ఢిల్లీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[షీలా దీక్షిత్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఢిల్లీ ముఖ్యమంత్రులు |అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[గోవా]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ప్రతాప్ సింగ్ రాణే]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[గోవా ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[గుజరాత్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[నరేంద్ర మోడీ]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[భారతీయ జనతా పార్టీ ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[హర్యానా]] | bgcolor=#DDEEFF | [[భూపిందర్ సింగ్ హూడా]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[హర్యానా ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[వీరభద్ర సింగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[హిమాచల్ ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[జమ్మూ కాశ్మీర్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[గులాం నబీ ఆజాద్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[జమ్మూ కాశ్మీర్ |అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[జార్ఖండ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[అర్జున్ ముండా]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[భారతీయ జనతా పార్టీ ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[జార్ఖండ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[కర్ణాటక]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ధరం సింగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[కర్ణాటక ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[కేరళ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఊమెన్ చండీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[2004]] [[ఆగష్టు 31]] | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[కేరళ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[మధ్య ప్రదేశ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[శివరాజ్ సింగ్ చౌహాన్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[2005]] [[నవంబర్ 29]] | bgcolor=#DDEEFF | [[భారతీయ జనతా పార్టీ ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[మధ్య ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[మహారాష్ట్ర]] | bgcolor=#DDEEFF | [[విలాస్‌రావ్ దేశ్‌ముఖ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[మహారాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[మణిపూర్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఓక్రాం ఇబోబి సింగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[మణిపూర్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[మేఘాలయ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[డి.డి.లపాంగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[2003]] [[మార్చి 4]] | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[మేఘాలయ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[మిజోరం]] | bgcolor=#DDEEFF | [[పు జొరోంతంగా]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[మిజో నేషనల్ ఫ్రంటు]] | bgcolor=#DDEEFF | [[మిజోరం ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[నాగాలాండ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[నీఫియు రియో]] | bgcolor=#DDEEFF | [[మార్చి 6]], [[2003]] | bgcolor=#DDEEFF | [[నాగాలాండ్ పీపుల్సు ఫ్రంటు]] | bgcolor=#DDEEFF | [[నాగాలాండ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[ఒరిస్సా]] | bgcolor=#DDEEFF | [[నవీన్ పట్నాయిక్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[బిజూ జనతా దళ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఒరిస్సా ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[పాండిచ్చేరి]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఎన్.రంగస్వామి]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[పాండిచ్చేరి ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[పంజాబ్]] | bgcolor=#DDEEFF | కాప్టెన్ [[అమరీందర్ సింగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[పంజాబ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[రాజస్థాన్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[వసుంధర రాజె సింధియా]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[భారతీయ జనతా పార్టీ ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[రాజస్థాన్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[సిక్కిం]] | bgcolor=#DDEEFF | [[పవన్ చామ్లింగ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[సిక్కిం డెమోక్రాటిక్ ఫ్రంటు]] | bgcolor=#DDEEFF | [[సిక్కిం ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[తమిళనాడు]] | bgcolor=#DDEEFF | [[జె.జయలలిత]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[ఎ.ఐ.ఎ.డి.ఎం.కె]] | bgcolor=#DDEEFF | [[తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[త్రిపుర]] | bgcolor=#DDEEFF | [[మాణిక్ సర్కార్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[వామపక్ష ఫ్రంటు]] | bgcolor=#DDEEFF | [[త్రిపుర ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[ఉత్తరాంచల్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[నారాయణ దత్ తివారి]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[కాంగ్రెసు పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఉత్తరాంచల్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[ఉత్తర ప్రదేశ్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ములాయం సింగ్ యాదవ్]] | bgcolor=#DDEEFF | | bgcolor=#DDEEFF | [[సమాజవాది పార్టీ]] | bgcolor=#DDEEFF | [[ఉత్తర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |- | bgcolor=#DDEEFF | [[పశ్చిమ బెంగాల్]] | bgcolor=#DDEEFF | [[బుద్ధదేబ్ భట్టాచార్య]] | bgcolor=#DDEEFF | [[2000]] [[నవంబర్ 6]] | bgcolor=#DDEEFF | [[వామపక్ష ఫ్రంటు]] | bgcolor=#DDEEFF | [[పశ్చిమ బెంగాల్ ముఖ్యమంత్రులు|అందరు]] |} [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] శాసనసభ 6951 19314 2006-01-28T11:01:41Z Chaduvari 97 kotta pEjI {{భారత రాజకీయ వ్యవస్థ}} ప్రతి రాష్ట్రానికి ప్రజలెన్నుకునే సభ్యులతో కూడిన ఒక సభ ఉంటుంది. దీన్ని శాసనసభ అంటారు. కొన్ని రాష్ట్రాల్లో రెండు సభలుంటాయి. ఈ రెండో సభను శాసనమండలి అంటారు. [[భారత రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగం]] ప్రకారం ఏ రాష్ట్రం లోనైనా శాసనసభలో 500 కంటే ఎక్కువ కాకుండాను, 60 కంటే తక్కువ కాకుండాను స్థానాలు ఉండాలి. ==సభ్యుల అర్హతలు== *శాసనసభ సభ్యుడు కాదలచిన వ్యక్తి భారత పౌరులై ఉండాలి *కనీసం 25 ఏళ్ళ వయసు ఉండాలి ==సభానిర్వహణ== సభా నిర్వహణ బాధ్యతలు నిర్వహించేందుకు ఒక స్పీకరును, ఒక డిప్యూటీ స్పీకరును సభ్యుల నుండి ఎన్నుకుంటారు. సాంప్రదాయికంగా స్పీకరుగా అధికార పక్షానికి, డిప్యూటీ స్పీకరుగా ప్రతిపక్షానికి చెందిన వారిని ఎన్నుకుంటారు. అయితే ఇది నియమం కాదు. తమ పదవికి రాజీనామా సమర్పించదలచిన పక్షంలో స్పీకరు డిప్యూటీ స్పీకరుకు, డిప్యూటీ స్పీకరు స్పీకరుకు సమర్పించాలి. వారి తొలగింపుకు మెజారిటీ సభ్యుల మద్దతు అవసరం. ==సమావేశాలు == శాసనసభను సమావేశపరచడం, సమావేశాలను ముగించడం, సభను రద్దు చెయ్యడం వంటి అధికారాలు గవర్నరు వద్ద ఉంటాయి. శాసనసభ సమావేశాల చివరి రోజుకు, తదుపరి సమావేశాల మొదటి రోజుకు మధ్య 6 నెలలకు మించి అంతరం ఉండరాదు. సభలో సభ్యులు కాని రాష్ట్ర ప్రభుత్వంలోని మంత్రులు, రాష్ట్ర అడ్వొకేటు జనరల్ సభనుద్దేశించి ప్రసంగించవచ్చు, సభా కమిటీలలో పాల్గొనవచ్చు. కాని వారికి సభలో ఓటు వేసే అధికారం ఉండదు. [[Category:భారత రాజకీయ వ్యవస్థ]] శాసన సభ 6952 19320 2006-01-28T11:27:57Z Chaduvari 97 kotta daarimaarpu pEjI #redirect [[శాసనసభ]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 29 6953 19334 2006-01-28T16:54:49Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1780]]: [[భారత్]] లో మొట్టమొదటి వార్తాపత్రిక '''హికీస్ బెంగాల్ గెజెట్''' లేక '''ఒరిజినల్ కలకత్తా జనరల్ ఎడ్వైజర్''' ప్రచురింపబడింది. *[[1939]]:: [[రామకృష్ణ మఠం]] ప్రారంభించబడింది. *[[1953]]: భారత [[సంగీత నాటక అకాడమీ]] స్థాపించబడింది. జమ్మూ మరియు కాశ్మీరు 6954 19342 2006-01-28T17:12:28Z Chaduvari 97 జమ్మూ మరియు కాశ్మీరు, జమ్మూ కాశ్మీరు కు తరలించబడింది: తెలుగునాట మరింత వాడుకలో ఉన్న పేరు #REDIRECT [[జమ్మూ కాశ్మీరు]] పంజాబ్,భారతదేశం 6955 19344 2006-01-28T17:15:11Z Chaduvari 97 పంజాబ్,భారతదేశం, పంజాబ్ కు తరలించబడింది: ..ప్రత్యేకించి భారతదేశం అని పెద్దగా రాయరు #REDIRECT [[పంజాబ్]] మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ 6956 19373 2006-01-28T18:56:57Z Chaduvari 97 విలీనం తరువాత దారిమార్పు #redirect [[మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్]] Category:1958 మరణాలు 6957 19354 2006-01-28T17:45:32Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1958|మరణాలు]] Category:1888 జననాలు 6958 19356 2006-01-28T17:47:55Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1888|జననాలు]] Category:1888 6959 19357 2006-01-28T17:48:37Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1880లు]] ఆదిభట్ల నారాయణదాసు 6960 26856 2006-06-11T14:29:47Z వైఙాసత్య 58 /* తొలిజీవితం */ లింకు సవరణ {{విస్తరణ}} '''ఆదిభట్ల నారాయణదాసు''' ప్రముఖ [[హరికథ|హరికథా]] కళాకారుడు, సంస్కృతాంధ్రాలలో అనేక రచనలు చేసిన రచయిత. తెలుగునాటనే కాక ఇతర రాష్ట్రాలలో కూడా హరికథా ప్రదర్శనలిచ్చి, ప్రజల మన్ననలను పొందిన కళాకారుడాయన. ==తొలిజీవితం== [[1864]] [[ఆగష్టు 31]] న ఇప్పటి [[విజయనగరం]] జిల్లా, [[బాలాజీపేట]] మండలం [[అజ్జాడ]] గ్రామంలో లక్ష్మీ నరసమాంబ, వేంకటచయనులు దంపతులకు జన్మించాడు. ఆయన అసలు పేరు సూర్యనారాయణ. హరికథకుడిగా ప్రసిద్ధి చెందాక, ఆయన నారాయణదాసుగా ప్రఖ్యాతిగాంచాడు. పేదరికం కారణంగా చిన్నతనంలో బడికి వెళ్ళలేకపోయినా, పద్యాలు, శ్లోకాలు విని, కంఠతా పట్టి తిరిగి వల్లించేవాడు. తన 14 వ ఏట ఒకటవ తరగతిలో చేరాడు. [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:కళాకారులు]] [[Category:1864 జననాలు]] [[Category:1945 మరణాలు]] Category:1864 జననాలు 6961 19367 2006-01-28T18:21:17Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1864|జననాలు]] Category:1945 మరణాలు 6962 19368 2006-01-28T18:21:45Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1945|మరణాలు]] Category:1864 6963 19369 2006-01-28T18:22:39Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1860లు]] Talk:దామోదరం సంజీవయ్య 6964 19370 2006-01-28T18:36:22Z వైఙాసత్య 58 భారత జాతీయ కాంగ్రేసు తమ వెబ్ సైటులో తొలి దలిత అధ్యక్షుడు, అతి చిన్న వయసులో పార్టి అధ్యక్షుడు, రెండు పర్యాయములు అధ్యక్షుడైన సంజీవయ్యను మరచిపోవడము శోచనీయము. Talk:భవనం వెంకట్రామ్ 6965 19549 2006-02-03T04:35:33Z వైఙాసత్య 58 సంతానము భవనం వెంకట్రామ్ శాసనసభలో ఏ నియోజక వర్గానికి ప్రాతినిధ్యము వహించాడో ఎవరికైనా తెలుసా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:03, 29 జనవరి 2006 (UTC) :ముఖ్యమంత్రి అయ్యేనాటికి ఆయన <u>శాసనమండలి</u>లో ఉండేవాడని గుర్తు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:22, 29 జనవరి 2006 (UTC) ::హా! శాసనమండలి ఒకటి ఉండేది అన్న సంగతే మర్చిపోయా. థాంక్స్ చదువరి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:34, 29 జనవరి 2006 (UTC) == రంగనాయకమ్మ గారి ఒకప్పటి ఇంటిపేరు == ప్రముఖ రచయిత్రి [[రంగనాయకమ్మ]] గారి ఒకప్పటి ఇంటిపేరు ''ముప్పాళ్ళ''. తండ్రి ద్వారా వచ్చిందో, పెళ్ళి తరువాత వచ్చిందో తెలీదు. అయితే ఆమె ఇంటి పేరు వాడుతున్నట్లు లేరు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:55, 30 జనవరి 2006 (UTC) == సంతానము == ఒకచోట ఇద్దరు కూతుర్లు అని ఉంది ఇంకొక చోట ముగ్గురు కూతుర్లు ఒక కొడుకు అని ఉంది. ఏది నిజమో? కొడుకైతే తప్పకుండా ఉండి ఉండాలి ఎందుకంటే చనిపోయినప్పుడు ఆయన కోడుకు భవనం శ్రీనివాసరెడ్డి అంత్యక్రియలు జరిపాడని చదివాను. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:35, 3 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) Category:1999 మరణాలు 6966 19384 2006-01-29T04:37:26Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1999|మరణాలు]] రంగాజమ్మ 6967 19388 2006-01-29T16:45:21Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము '''పసుపులేటి రంగాజమ్మ''' 17వ శతాబ్దమునకు చెందిన తెలుగు కవయిత్రి. రంగాజీ అనికూడా పిలవబడే రంగాజమ్మ, ఒక దేవదాసి కుటుంబములో పసుపులేటి వెంకటాద్రి మరియు మంగమాంబ దంపతులకు జన్మించినది. ఈమె [[1633]] నుండి [[1673]] వరకు [[తంజావూరు]]ను పరిపాలించిన [[విజయరాఘవ నాయక|విజయరాఘవ నాయకుని]] భోగపత్ని మరియు ఆయన ఆస్థానములో కవయిత్రి. రంగాజమ్మ ''మన్నరు దాసవిలాసమౌ'' అనే కావ్యముని రచించినది. ఈమె అనేక [[యక్షగానము]]లను కూడా రచించినది. [[Category:తెలుగు కవయిత్రులు]] రాచకొండ విశ్వనాథ శాస్త్రి 6968 19396 2006-01-29T17:28:00Z Chaduvari 97 రాచకొండ విశ్వనాథ శాస్త్రి, రావిశాస్త్రి కు తరలించబడింది: ఈయన రావిశాస్త్రి గానే సుప్రసిద్ధులు #REDIRECT [[రావిశాస్త్రి]] గిడుగు రామమూర్తి 6969 25364 2006-05-10T17:18:48Z 192.133.193.80 తెలుగులో వాడుక భాషా ఉద్యమ పితామహుడు, '''గిడుగు వెంకట రామమూర్తి'''. గ్రాంధిక భాషలో ఉన్న తెలుగు వచనాన్ని ప్రజల వాడుక భాషలోకి తీసుకు వచ్చి, నిత్య వ్యవహారంలోని భాషలో ఉన్న అందాన్నీ, వీలునూ తెలియ జెప్పిన మహనీయుడు ఆయన. ==తొలి జీవితం== గిడుగు వెంకట రామమూర్తి [[1863]] [[ఆగష్టు 29]]వ తేదీ శ్రీకాకుళానికి ఉత్తరాన ఇరవైమైళ్ళ దూరంలో ఉన్న [[పర్వతాలపేట]] అనే గ్రామంలో జన్మించారు. ఆయన తండ్రి వీర్రాజు, తల్లి వెంకమ్మ. వీర్రాజు పర్వతాలపేట ఠాణాలో సముద్దారు (రివెన్యూ అధికారి) గా పనిచేస్తుండేవారు. 1857 దాకా ప్రాథమిక విద్య ఆ ఊళ్ళోనే సాగింది. తండ్రిగారు చోడవరం బదిలీ అయి అక్కడే విషజ్వరంతో 1875 లోనే చనిపోయారు. విజయనగరంలో మేనమామగారి ఇంట్లో ఉంటూ రామమూర్తి మహారాజావారి ఇంగ్లీషు పాఠశాలలో ప్రవేశించి 1879లో మెట్రిక్యులేషన్‌ పరీక్ష ప్యాసయ్యారు. ఆ రోజుల్లో గురజాడ అప్పారావు రామమూర్తికి సహాధ్యాయి. ఆ ఏడే ఆయనకు పెండ్లి కూడా అయింది. 1880లో ముప్ఫై రూపాయల జీతం మీద పర్లాకిమిడీరాజావారి స్కూల్లో ఫస్టుఫారం లో చరిత్ర బోధించే అధ్యాపకుడైనాడు. సంసారబాధ్యత (తల్లి, ఇద్దరు చెల్లెళ్ళు) రామమూర్తిపై బడింది. ప్రైవేటుగా చదివి 1886లో ఎఫ్‌.ఏ., 1894లో బి.ఏ. మొదటిరెండుభాగాలు, 1896లో మూడోభాగం ప్యాసై పట్టం పుచ్చుకున్నారు. ఇంగ్లీషు, సంస్కృతాలు గాక, ప్రధానపాఠ్యాంశంగా చరిత్ర తీసుకుని రాష్ట్రంలో ఫస్టుక్లాసులో, రెండోర్యాంకులో ఉత్తీర్ణులైనారు. రాజావారి హైస్కూలు కాలేజి అయింది. అప్పుడు ఆయనకు కాలేజి తరగతులకు పాఠాలు చెప్పే యోగ్యత వచ్చింది. ఆరోజుల్లోనే ఆయనకు దగ్గర అడవుల్లో ఉండే సవరల భాష నేర్చుకొని వాళ్ళకు చదువు చెప్పాలనే కోరిక కలిగింది. తెలుగు సవరభాషలు రెండూ వచ్చిన ఒక సవర వ్యవహర్తను ఇంట్లోనే పెట్టుకొని సవర భాష నేర్చుకున్నారు. ఈపరిశ్రమ చాలా ఏళ్ళు జరిగింది. సవరభాషలో పుస్తకాలు రాసి సొంతడబ్బుతో స్కూళ్ళుపెట్టి అధ్యాపకుల జీతాలు చెల్లించి సవరలకు వాళ్ళభాషలోనే చదువుచెప్పే ఏర్పాట్లు చేశారు. మద్రాసుప్రభుత్వం వారు ఈకృషికి మెచ్చి 1913లో “రావ్‌ బహదూర్‌” బిరుదు ఇచ్చారు. భాషాశాస్త్రంలో అప్పుడప్పుడే వస్తున్న పుస్తకాలు చదివి వ్యాకరణనిర్మాణ విధానం నేర్చుకొన్నారు. ముప్ఫై అయిదేళ్ళ కృషితో 1931లో ఇంగ్లీషులో సవరభాషా వ్యాకరణాన్ని, 1936లో సవర-ఇంగ్లీషు కోశాన్ని నిర్మించారు. సవర దక్షిణ ముండా భాష. మనదేశంలో మొట్టమొదట ముండా ఉపకుటుంబభాషను శాస్త్రీయంగా పరిశీలించినవాడు గిడుగు రామమూర్తి. ఆస్ట్రో-ఏషియాటిక్‌ భాషాకుటుంబంలో ఒక శాఖ ముండాభాషలు. ఆర్యభాషా వ్యవహర్తలు మనదేశానికి రాకముందు (క్రీ.పూ. 15వ శతాబ్ది) నుంచి వీళ్ళు మనదేశంలో స్థిరపడ్డారు. వీరిని “శబరు”లనే ఆదిమజాతిగా ఐతరేయబ్రాహ్మణం (క్రీ.పూ. 7వశతాబ్ది) లో పేర్కొన్నారు. హైస్కూల్లో చరిత్రపాఠం చెప్పేరోజుల్లోనే దగ్గరలో ఉన్న ముఖలింగదేవాలయాల్లో ఉన్న శాసనాల లిపిని స్వతంత్రంగా నేర్చుకుని చదివారు. విషయపరిశోధన చేసి వాటి ఆధారంగా ఎన్నో చారిత్రకాంశాలు, ముఖ్యంగా గాంగవంశీయులను గురించి రామమూర్తి ఇంగ్లీషులో ప్రామాణికవ్యాసాలు రాసి Indian Antiquary లోనూ Madras Literature and Science Society Journal లోనూ ప్రచురించారు. 1911లో గిడుగువారు 30 ఏళ్ళ సర్వీసు పూర్తికాగానే అధ్యాపకపదవి నుంచి స్వచ్ఛందంగా రిటైరయారు. అంతకుముందు కొద్ది సంవత్సరాల ముందే ఆధునికాంధ్రభాషాసంస్కరణ వైపు ఆయన దృష్టి మళ్ళింది. ==వచనభాష సంస్కరణోద్యమం == 1907లో J. A. Yates అనే ఇంగ్లీషుదొర ఉత్తరకోస్తాజిల్లాలకు స్కూళ్ళ ఇన్స్పెక్టర్‌గా వచ్చాడు. చిన్న తరగతుల్లో తెలుగుపండితులు పాఠాలు చెప్పేపద్ధతి ఆయనకు అర్థం కాలేదు. ప్రజలు వ్యవహరించేభాష, పుస్తకాలభాష మధ్య ఎందుకు తేడాలున్నాయి అన్నది ఆయన ముఖ్యసమస్య. అంతకుముందు తమిళదేశంలోనూ అదే సమస్య ఆయన్ను వేధించింది. విశాఖపట్నంలో Mrs A.V.N. College ప్రిన్సిపాల్‌గా ఉన్న పి.టి. శ్రీనివాస అయ్యంగారిని అడిగితే ఆయన గురజాడ, గిడుగులు దీనికి సమాధానం చెబుతారని అన్నారు. ఆవిధంగా గిడుగువారు జీవిత ఉత్తరార్థంలో ఈవిషయాన్ని గురించి గాఢంగా ఆలోచించి తెలుగు విద్యావిధానంలో అన్యాయం జరుగుతున్నదని గుర్తించారు. గురజాడ గిడుగులు, శ్రీనివాస అయ్యంగారు, యేట్సుదొర — ఈ నలుగురి ఆలోచనల వల్ల వ్యావహారికభాషోద్యమం ఆరంభమైంది. అప్పటికే ఇంగ్లీషులో భాషాశాస్త్రగ్రంథాలు చదివిన గిడుగు ప్రతియేడూ జరిగే అధ్యాపకసదస్సుల్లో జీవద్భాష ప్రాధాన్యాన్ని గురించి ఉపన్యాసాలిచ్చారు. 1912-13లో స్కూలుఫైనల్‌ లో వ్యాసరచన కావ్యభాషలో గాని ఆధునికభాషలో గాని రాయవచ్చునని స్కూలుఫైనల్‌ బోర్డు కార్యదర్శి ఒక జీ.ఓ. ఇచ్చాడు. ఆధునికభాషకు లక్ష్యంగా బ్రౌన్‌ తెలుగు రీడర్‌ ను, ఏనుగుల వీరాస్వామయ్య కాశీయాత్రచరిత్రను ఉదాహరించాడు. ఈమార్పుల వల్ల తెలుగుసాహిత్యానికి అపకారం జరుగుతుందని పండితుల్లో అలజడి బయలుదేరింది. మద్రాసులో జయంతి రామయ్య అధ్యక్షతన “ఆంధ్ర సాహిత్యపరిషత్తు” ఏర్పడ్డది. వావిలకొలను సుబ్బారావు, వేదం వేంకటరాయ శాస్త్రి లాంటి పండితులు జయంతి రామయ్య వాదాన్ని బలపరిచారు. దేశం అంతటా సభలుపెట్టి వ్యాసరచనపరీక్షలో ప్రభుత్వం ఇచ్చిన స్వేచ్ఛను ఉపసంహరించాలని పెద్ద ఎత్తున ఉద్యమం లేవదీసారు. స్కూలు కాలేజీ పుస్తకాల్లో గ్రాంథికభాషే పాతుకుపోయింది; కొన్నిటిలో వీరేశలింగంగారు ప్రతిపాదించిన సరళగ్రాంథికం కూడా వచ్చింది. గిడుగు రామమూర్తి ఊరూరా ఉపన్యాసాలిస్తూ గ్రాంథికంలో ఏరచయితా నిర్దుష్టంగా రాయలేడని నిరూపించాడు. 1919లో గిడుగు “తెలుగు” అనే మాసపత్రికను స్థాపించి తన శాస్త్రీయ వ్యాసాలతో, ఉపన్యాసపాఠాలతో అవిశ్రాంతంగా పోరాటం సాగించాడు. కాని ఆపత్రిక ఒక ఏడాది మాత్రమే నడిచింది. చెళ్ళపిళ్ళ వెంకటశాస్త్రి, తల్లావజ్ఝుల శివశంకరశాస్త్రి, వీరేశలింగం, పంచాగ్నుల ఆదినారాయణశాస్త్రి, వజ్ఝల చినసీతారామశాస్త్రి మొదలైన కవులు, పండితులు వ్యావహారికభాషావాదం వైపు మొగ్గు చూపారు. 1919 ఫిబ్రవరి 28న రాజమహేంద్రవరంలో కందుకూరి వీరేశలింగం అధ్యక్షులుగా, గిడుగు కార్యదర్శిగా “వర్తమానాంధ్ర భాషాప్రవర్తకసమాజం” స్థాపించారు. 1933లో గిడుగు రామమూర్తి సప్తతిమహోత్సవం ఆయన అభిమానులు, శిష్యులు రాజమహేంద్రవరంలో బ్రహ్మాండంగా జరిపారు. తెలికచెర్ల వెంకటరత్నం సంపాదకుడుగా ప్రపంచం నలుమూలలనుంచి వచ్చిన 46 పరిశోధకవ్యాసాలతో Miscellany of Essays (వ్యాససంగ్రహం) అనే ఉద్గ్రంథాన్ని ఆయనకు సమర్పించారు. (?)1924లో కాకినాడలోని ఆంధ్రసాహిత్యపరిషత్తు ఆధికారికంగా వ్యావహారికభాషానిషేధాన్ని ఎత్తివేసింది. 1936లో నవ్యసాహిత్యపరిషత్తు అనే సంస్థను ఆధునికులు స్థాపించి సృజనాత్మకరచనల్లో శిష్టవ్యావహారికాన్ని ప్రోత్సహించే “ప్రతిభ” అనే సాహిత్యపత్రికను ప్రచురించారు. 1937లో తాపీ ధర్మారావుగారు సంపాదకులుగా “జనవాణి” అనే పత్రిక కేవలం ఆధునిక ప్రమాణభాషలోనే వార్తలు, సంపాదకీయాలు రాయటం మొదలుపెట్టింది. మద్రాసు ప్రభుత్వం వారు గిడుగు ఆంగ్లంలో తయారుచేసిన సవరభాషావ్యాకరణాన్ని 1931లోను, సవర-ఇంగ్లీషు కోశాన్ని 1938లోను అచ్చువేశారు. గిడుగువారి సవరభాషాకృషికి మెచ్చి Kaizer-e-Hind పతకాన్ని ప్రభుత్వం వారు ఆయనకు అందజేశారు. గిడుగు రామమూర్తి 1940 జనవరి 15వ తేదీన ప్రజామిత్ర కార్యాలయంలో పత్రికాసంపాదకులను సంబోధిస్తూ చేసిన తన తుదివిన్నపంలో వ్యావహారికభాషావ్యాప్తికి చాలా సంతృప్తి పొందారు. కాని, ప్రభుత్వ విద్యాశాఖవారు, విశ్వవిద్యాలయాలు గ్రాంథికాన్ని వదిలిపెట్టక పోవటానికి బాధపడ్డారు. ఆ విన్నపంలోని చివరిమాటలు - “దేశభాష ద్వారా విద్య బోధిస్తేకాని ప్రయోజనం లేదు. శిష్టజనవ్యావహారికభాష లోకంలో సదా వినబడుతూంటుంది. అది జీవంతో కలకలలాడుతూ ఉంటుంది. గ్రాంథికభాష గ్రంథాలలో కనబడేదే కాని వినబడేది కాదు. ప్రతిమ వంటిది. ప్రసంగాలలో గ్రాంథికభాష ప్రయోగిస్తూ తిట్టుకొన్నా సరసాలాడుకున్నా ఎంత హాస్యాస్పదంగా ఉంటుందో చూడండి.గ్రాంథికభాష యెడల నాకు ఆదరము లేకపోలేదు. ప్రాచీనకావ్యాలు చదువవద్దనీ విద్యార్థులకు నేర్పవద్దనీ నేననను. కాని ఆభాషలో నేడు రచన సాగించడానికి పూనుకోవడం వృథా అంటున్నాను. నిర్దుష్టంగా ఎవరున్ను వ్రాయలేరు. వ్రాసినా వ్రాసేవారికి కష్టమే వినేవారికి కష్టమే. వ్రాసేవాండ్లేమి చేస్తున్నారు? భావం తమ సొంత (వాడుక) భాషలో రచించుకొని గ్రాంథికీకరణం చేస్తున్నారు. అది చదివేవాండ్లు వినేవాండ్లు తమ సొంత వాడుకమాటలలోకి మార్చుకొని అర్థంచేసుకొంటున్నారు. ఎందుకీ వృథాప్రయాస? “స్వరాజ్యం కావలెనంటున్నాము. ప్రత్యేకాంధ్రరాష్ట్రము కోసం చిక్కుపడుతున్నాము. ప్రజాస్వామికపరిపాలనం కోరుచున్నాము. ఇటువంటి పరిస్థితులలో మనప్రజలకు, సామాన్యజనులకు ఏభాష ద్వారా జ్ఞానం కలుగచేయవలసి ఉంటుందో, ఏ భాషలో గ్రంథరచన సాగించవలసి ఉంటుందో ఆలోచించండి. మీచేతులలో పత్రికలున్నవి. పత్రికల ద్వారా మీరు ఎంతైనా చేయగలరు”. (From the Report submitted by the Telugu Language Committe to Andhra University, 1973: 99). గిడుగు రామమూర్తి 1940, జనవరి 22 న కన్ను మూశారు. ==బయటి లింకులు== #[http://eemaata.com/em/issues/200509/66.html ఈమాట - గిడుగు వెంకట రామమూర్తి రేఖాచిత్రం (1863 - 1940)] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:సాహితీ కారులు]] [[Category:1863 జననాలు]] [[Category:1940 మరణాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 30 6970 19398 2006-01-30T04:51:13Z Chaduvari 97 kotta pEjI *[[1948]]: [[మహాత్మా గాంధీ]] హత్య జి.ఎం.సి.బాలయోగి 6971 19468 2006-02-01T09:06:28Z వైఙాసత్య 58 జీ.ఎం.సి.బాలయోగి, జి.ఎం.సి.బాలయోగి కు తరలించబడింది: రూపంతరము '''గంటి మోహనచంద్ర బాలయోగి''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] కు చెందిన పార్లమెంట్ సభ్యుడు మరియు తొలి దళిత [[లోక్‌సభ]] స్పీకర్. బాలయోగి [[1951]] [[అక్టోబర్ 1]] న [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా [[యెదురులంక]] గ్రామములో గంటి గన్నయ్య మరియు సత్యమ్మ దంపతులకు ఒక దళిత రైతు కుటుంబములో జన్మించాడు. ఈయన ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ నుండి ఎం.ఏ మరియు లా డిగ్రీలతో పట్టభద్రుడయ్యాడు. 1982 ఏప్రిల్ 16 న విజయకుమారిని వివాహము చేసుకున్నాడు. ఈయనకు ముగ్గురు కుమార్తెలు మరియు ఒక కుమారుడు. [[2002]] [[మార్చి 3]] న భీమవరము నుండి తిరిగివస్తుండగా సాంకేతిక లోపమువలన హెలికాప్టర్ ఒక కొబ్బరి చెట్టుకు తగిలి కృష్ణా జిల్లా కువ్వడలంక గ్రామము సమీపములోని ఒక చేపల చెరువులో కూలిపోయి, ఆ ప్రమాదములో బాలయోగి మరణించాడు. ==నిర్వహించిన పదవులు== *[[1987]] - [[1991]] తూర్పు గోదావరి జిల్లా పరిషత్ అధ్యక్షుడు *[[1991]] 10వ లోక్‌సభ సభ్యునిగా ఎన్నికైనాడు. *[[1996]] - [[1998]] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ సభ్యుడు, ఉన్నత విద్యా శాఖా మంత్రి *[[1998]] 12వ లోక్‌సభ సభ్యునిగా ఎన్నికైనాడు. *[[1998]] [[మార్చి 24]] - [[2002]] [[మార్చి 3]] లోక్‌సభ స్పీకర్ *[[1999]] 13వ లోక్‌సభ సభ్యునిగా ఎన్నికైనాడు. [[Category:లోక్‌సభ స్పీకర్లు]] పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య 6972 19408 2006-01-30T17:33:10Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{విస్తరణ}} ప్రముఖ [[కమ్యూనిస్టు ఉద్యమం|కమ్యూనిస్టు]] నాయకుడు, [[తెలంగాణా]] రైతాంగ సాయుధ పోరాట వీరుడు, స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు '''పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య'''. ''కమ్యూనిస్టు గాంధీ''గా పేరొందిన ఆయన తెలుగునాట కమ్యూనిస్టు ఉద్యమ నిర్మాతలలో ప్రముఖుడు. సంతానం కలిగితే ప్రజాసేవకు అడ్డు కాగలదనే కారణంతో కుటుంబ నియంత్రణ ఆపరేషను చేయించుకున్న వ్యక్తి. కులవ్యవస్థను నిరసించిన ఆయన తన అసలు పేరు '''పుచ్చలపల్లి సుందరరామిరెడ్డి''' లోని ''రెడ్డి'' అనే కులసూచికను తొలగించుకున్నాడు. పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య [[నెల్లూరు]] జిల్లా [[విడవలూరు]] మండలం [[అలగానిపాడు]] గ్రామంలో ఒక భూస్వామ్య కుటుంబంలో [[1913]] [[మే 1]] న జన్మించాడు. తండ్రి వెంకటరామిరెడ్డి, తల్లి శేషమ్మ. తల్లిదండ్రులు సుందరరామిరెడ్డి అని పేరు పెత్తారు. ఆరేళ్ళ వయసులో తండ్రి మరణించాడు. ప్రాథమిక విద్యను వీధిబడిలోనే పూర్తిచేసాడు. తరువాత అక్కయ్య వాళ్ళ ఇంటివద్ద ఉంటూ తిరువళ్ళూరు, [[ఏలూరు]], [[రాజమండ్రి]], [[మద్రాసు]]లలో చదివాడు. [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కమ్యూనిస్టు నాయకులు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:తెలంగాణా విముక్తి పోరాట యోధులు]] [[Category:1913 జననాలు]] [[Category:1985 మరణాలు]] Category:1985 మరణాలు 6973 19409 2006-01-30T17:34:31Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1985|మరణాలు]] అలగానిపాడు 6974 19412 2006-01-30T17:56:02Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ [[నెల్లూరు]] జిల్లా, [[విడవలూరు]] మండలానికి చెందిన గ్రామం, '''అలగానిపాడు'''. ==గణాంకాలు== 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం ఈ గ్రామ గణాంకాలు ఇలా ఉన్నాయి: *జనాభా: 1877 *పురుషులు: 933 *స్త్రీలు: 944 *అక్షరాస్యత: 68.48శాతం *పురుషుల అక్షరాస్యత: 74.91శాతం *స్త్రీల అక్షరాస్యత: 62.03శాతం ==గ్రామ ప్రముఖులు== *ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, '''కమ్యూనిస్టు గాంధీ''' అని ప్రసిద్ధి చెందిన [[పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య]] ఈ గ్రామంలోనే జన్మించాడు. [[Category:నెల్లూరు జిల్లా గ్రామాలు]] Category:నెల్లూరు జిల్లా గ్రామాలు 6975 19413 2006-01-30T18:00:04Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:నెల్లూరు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/జనవరి 31 6976 19414 2006-01-30T18:15:22Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1943]]: [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం]]లో [[జర్మనీ]] సైన్యాలు రష్యా లోని స్టాలిన్‌గ్రాడ్ వద్ద [[రష్యా]] సైన్యానికి లొంగిపోయాయి. *[[1963]]: [[నెమలి]] ని [[భారత జాతీయతా సూచికలు|జాతీయ పక్షి]] గా [[భారత్]] ప్రకటించింది. కురోవ్ 6978 20942 2006-03-13T08:17:46Z 203.118.191.213 +[[zh:库鲁夫市]] & [[zh-min-nan:Kurów-chhi]] for Pietras! [[Image:Herb Kurowa.png|right]] <!--SCROLL DOWN IN ORDER TO EDIT THE ARTICLE--> కురోవ్ (Kurów) [[పోలండు]] దేశంలో ఆగ్నేయ భాగమందున్న ఓ గ్రామము. ఇది [[పులవి, పోలండు|పులవి]] మరియు [[లుబ్లిన్, పోలండు|లుబ్లిన్]] లమధ్య [[కురోవ్కా, పోలండు|కురోవ్కా]] నది ఒడ్డున కలదు. [[2005]] లెక్కల ప్రకారం ఈ గ్రామంలో 2811 మంది నివసిస్తున్నారు. ''మగ్దెబర్గ్ చట్టం'' ప్రకారం [[1431]], [[1442]] మష్య కాలంలో దీనికి నగర హోదా లభించింది. చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలకు ఆహార పదార్థాల కేంద్రంగాను, ఉన్ని, తోలు వస్తువుల ఉత్పత్తి కేంద్రంగాను ఉండేది. <!-- In [[1670]] the town was struck by a [[plague]] and lost the city charter, but regained it soon afterwards. Since then it shared the history of the whole region. After the [[Partitions of Poland]], in [[1795]], it was annexed by [[Austria]]. In [[1809]] it became part of the [[Duchy of Warsaw]], only to become part of the [[Congress Poland|Kingdom of Poland]] in [[1815]]. During the [[November Uprising]], in February of [[1831]], a minor [[Battle of Kurów]] took place there, with Polish forces under general [[Józef Dwernicki]] defeating the Russian units. After the [[January Uprising]], in [[1870]] the town finally lost the city charter, never to regain it. Since [[1918]] it is again part of Poland. Among the targets destroyed was a civilian hospital (marked with red crosses), where many victims perished. During the War, Germany set up two [[slave labour]] [[German concentration camps|camps]] in the town. In [[1942]] also a minor [[ghetto]] was established there, but the majority of Poles imprisoned there managed to escape and joined the [[Home Army]] units operating in the forests nearby. Among the notable tourist attractions is a [[renaissance]] church (refurbished in [[1692]]) with a grave of the Zbąski family and sculptures by [[Santi Gucci]] ([[1587]]). --> రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ ప్రారంభంలో [[1939]] [[సెప్టెంబర్ 9]] న జర్మను వాయుసేన ఈ నగరంపై బాంబుల వర్షం కురిపించింది. యుద్ధ కాలంలో జర్మనీ ఇక్కడ బానిస కూలీల శిబిరాలను (కాన్సెంట్రేషన్ కాంపులు) నిర్వహించింది. పోలండు పూర్వపు అధ్యక్షుడు జనరల్ '''వోజ్ఝెక్ యరుజల్‌స్కీ''' ఇక్కడే పుట్టాడు. <gallery> Image:Kosciol1.jpg|చర్చి (నిర్మాణం: 1452) Image:Urzad2.jpg|కమ్యూన్ హాల్</gallery> [[Category:పోలండు గ్రామాలు]] [[zh:库鲁夫市]] [[zh-min-nan:Kurów-chhi]] [[af:Kurów]] [[als:Kurau]] [[am:ኩሩቭ]] [[an:Kurów]] [[ar:كوروف]] [[arc:ܟܘܼܪܘܿܘ]] [[ast:Kurów]] [[bg:Курув]] [[bs:Kurov]] [[ca:Kurów]] [[ceb:Kurów]] [[cs:Kurów]] [[csb:Kùrów]] [[cv:Куров]] [[cy:Kurów]] [[da:Kurów]] [[de:Kurów]] [[el:Κουρόβ]] [[en:Kurów]] [[eo:Kurów]] [[es:Kurów]] [[et:Kurów]] [[eu:Kurow]] [[fa:روستای کورو (لهستان)]] [[fi:Kurów]] [[fr:Kurów]] [[fur:Kurów]] [[fy:Kurów]] [[ga:Kurów]] [[gl:Curóv - Kurów]] [[got:𐌺𐌿𐍂𐍉𐍅]] [[hi:कुरोव]] [[hr:Kurów]] [[hu:Kurów]] [[hy:Կուռով]] [[ia:Kurów]] [[id:Kurów]] [[ilo:Kurów]] [[io:Kurów]] [[is:Kurów]] [[it:Kurów]] [[ja:クルフ]] [[jv:Kurów]] [[ka:კუროვი]] [[ko:쿠루프]] [[kw:Kurów]] [[lad:Kurów]] [[lb:Kurów]] [[lv:Kurova]] [[mg:Kurów]] [[mi:Kurów]] [[mk:Куров (село)]] [[ml:ക്യുറോ]] [[mr:कुरो, पोलंड]] [[ms:Kurów]] [[na:Kurów]] [[nap:Kurów]] [[nds:Kurów]] [[nl:Kurów]] [[nn:Kurów]] [[no:Kurów]] [[os:Курув]] [[pl:Kurów (powiat puławski)]] [[pt:Kurów]] [[ro:Kurów]] [[ru:Куров]] [[scn:Kurów]] [[sh:Kurov]] [[simple:Kurów]] [[sk:Kurów]] [[sl:Kurów]] [[sq:Kurów]] [[sr:Куров (повјат пулавски)]] [[su:Kurów]] [[sv:Kurów]] [[th:กูรูฟ]] [[tl:Kurów]] [[tr:Kurów]] [[tt:Kurów]] [[uk:Курів]] [[vi:Kurów]] [[war:Kurów]] [[yi:קוראָב]] Category:పోలండు గ్రామాలు 6980 19423 2006-01-31T02:51:09Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:విదేశ స్థలాలు, ప్రాంతాలు]] User talk:Kusum harnath 6981 19426 2006-01-31T04:20:35Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ స్పీకర్లు 6982 19431 2006-01-31T07:05:02Z వైఙాసత్య 58 ==ఆంధ్ర రాష్ట్రం== {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc|సంఖ్య | bgcolor=#cccccc|పేరు | bgcolor=#cccccc|ఆరంభము | bgcolor=#cccccc|అంతము |- bgcolor=#DDEEFF | 1. | [[నాచు వెంకట్రామయ్య]] | [[1953]] | [[1955]] |- bgcolor=#DDEEFF | 2. | [[రొక్కం లక్ష్మీనరసింహదొర]] | [[1955]] | [[1956]] |- |} ==హైదరాబాదు రాష్ట్రం== {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc|సంఖ్య | bgcolor=#cccccc|పేరు | bgcolor=#cccccc|ఆరంభము | bgcolor=#cccccc|అంతము |- bgcolor=#DDEEFF | 1. | [[కాశీనాథరావు వైద్యా]] | [[1952]] | [[1956]] |- |} ==ఆంధ్ర ప్రదేశ్== {|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 | bgcolor=#cccccc|సంఖ్య | bgcolor=#cccccc|పేరు | bgcolor=#cccccc|ఆరంభము | bgcolor=#cccccc|అంతము |- bgcolor=#DDEEFF | 1. | [[అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు]] | [[1956]] | [[1962]] |- bgcolor=#DDEEFF | 2. | [[బి.వి.సుబ్బారెడ్డి]] | [[1962]] | [[1970]] |- bgcolor=#DDEEFF | 3. | [[బి.వి.సుబ్బారెడ్డి]] | [[1970]] | [[1971]] |- bgcolor=#DDEEFF | 4. | [[కె.వి.వేమారెడ్డి]] | [[1971]] | [[1972]] |- bgcolor=#DDEEFF | 5. | [[పిడతల రంగారెడ్డి]] | [[1972]] | [[1974]] |- bgcolor=#DDEEFF | 6. | [[ఆర్.దశరథరామిరెడ్డి]] | [[1975]] | [[1978]] |- bgcolor=#DDEEFF | 7. | [[దివికొండయ్య చౌదరి]] | [[1978]] | [[1981]] |- bgcolor=#DDEEFF | 8. | [[కోన ప్రభాకరరావు]] | [[1981]] | [[1981]] |- bgcolor=#DDEEFF | 9. | [[ఏ.ఈశ్వరరెడ్డి]] | [[1981]] | [[1983]] |- bgcolor=#DDEEFF | 10. | [[టి.సత్యనారాయణ]] | [[1983]] | [[1984]] |- bgcolor=#DDEEFF | 11. | [[ఎన్.వెంకటరత్నం]] | [[1984]] | [[1985]] |- bgcolor=#DDEEFF | 12. | [[జి.నారాయణరావు]] | [[1985]] | [[1989]] |- bgcolor=#DDEEFF | 13. | [[పి.రామచంద్రారెడ్డి]] | [[1990]] | [[1990]] |- bgcolor=#DDEEFF | 14. | [[డి.శ్రీపాదరావు]] | [[1991]] | [[1994]] |- bgcolor=#DDEEFF | 15. | [[యనమల రామకృష్ణుడు]] | [[1995]] | [[1999]] |- bgcolor=#DDEEFF | 16. | [[కె.ప్రతిభాభారతి]] | [[1999]] | [[2003]] |- bgcolor=#DDEEFF | 17. | [[కె.ఆర్.సురేష్‌రెడ్డి]] | [[2003]] | |} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ స్పీకర్లు|*]] User talk:Rkt69 6983 19438 2006-01-31T09:39:21Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:39, 31 జనవరి 2006 (UTC) </div> తెలంగాణా ఉద్యమ ప్రస్థానం 2006 6984 19439 2006-01-31T10:01:49Z Chaduvari 97 kotta pEjI '''ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్ర ఉద్యమం''' [[2001]] [[ఏప్రిల్ 27]] న అధికారికంగా [[తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి]] ని ఏర్పాటు చెయ్యడంతో ప్రారంభమయింది. అప్పటి నుండి, ఈ ఉద్యమం ఎలా పురోగమించిందో, అక్షర బద్ధం చేసే విధం ఇది. కేవలం '''ఏమి జరిగింది''', '''ఎవరు చెప్పారు''', '''ఏమి చెప్పారు''' వంటి వాస్తవాల నివేదిక ఇది. {{తెలంగాణామూస}} ==జనవరి 2006== కాంగ్రెసు పార్టీ [[హైదరాబాదు]]లో అట్టహాసంగా జరిపిన ప్లీనరీ, కె.సి.ఆర్, నరేంద్ర లు హాజరైన [[తెరాస]] శాసనసభా పక్ష సమావేశం, [[సంగారెడ్డి]]లో జరిగిన అసంతృప్త ఎమ్మెల్యేల బహిరంగసభ - రెండవ ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమానికి సంబంధించి జనవరి నెలలో చోటు చేసుకున్న సంఘటనలు. తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధనలో జరుగుతున్న జాప్యాన్ని ఇక చూస్తూ కూర్చునే ఓపిక తమకు లేదని కేంద్ర మంత్రి, [[కె.చంద్రశేఖరరావు]] [[జనవరి 4]] న స్పష్టం చేశాడు. ఎనిమిది వారాల్లో ఇస్తామన్న ప్రణబ్ ముఖర్జీ కమిటీ నివేదిక ఏడాదైన వెలుగు చూడకపోవడమేమిటని అసంతృప్తి వ్యక్తం చేశాడు. తెరాస అసంతృప్త ఎమ్మెల్యేలు ఇప్పటికైనా తీరు మార్చుకోకుంటే వేటు తప్పదని [[జనవరి 7]] న తెరాస హెచ్చరించింది. అన్నింటికీ సమాధానమిస్తానని అధినేత కేసీఆర్‌ చెప్పినా... ప్రజా ఉద్యమం చేయొద్దంటూ మీడియా ముందుకు వెళ్ళటంతో వారి అసలు రంగు బయటపడిందని తెరాస స్పష్టం చేసింది. తెలంగాణ ఉద్యోగుల సంఘం డైరీ ఆవిష్కరణ కార్యక్రమం లో నరేంద్ర చేసిన వ్యాఖ్యలపై నరేంద్ర, కాంగ్రెసు నేత పి.జనార్ధనరెడ్డి ల మధ్య వాగ్యుద్ధం జరిగింది. తెలంగాణ ఇవ్వకుంటే కాంగ్రెసుకు పుట్టగతులుండవని నరేంద్ర అనగా, మాకు అప్పుడుండవేమో గాని, మీకు ఇప్పటికే పుట్టగతులు లేకుండా పోయాయి అని జనార్ధనరెడ్డి అన్నాడు. ప్రత్యేక తెలంగాణ ఇచ్చేస్తామని గత ఎన్నికల సమయంలో కాంగ్రెసు చెప్పలేదని అప్పటి పీసీసీ అధ్యక్షుడిగా తెరాసతో పొత్తు కుదుర్చుకోవడంలో కీలక పాత్ర పోషించిన ‌రాష్ట్ర మంత్రి డి.శ్రీనివాస్‌ [[జనవరి 9]] న వెల్లడించాడు. తెలంగాణా విషయమై కాంగ్రెసు సీనియర్ నాయకుడు జి.వెంకటస్వామి [[జనవరి 10]] న ఇలా అన్నాడు: "కేంద్రంలో యూపీఏ ప్రభుత్వం ఉన్నంతకాలం తెలంగాణ రాదుగాక రాదు. వస్తుందనుకోవడం బక్వాస్‌. తెలంగాణ ఇవ్వాలన్న చిత్తశుద్ధి కాంగ్రెస్‌కు ఉన్నా... ఈ సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో సాధ్యమైతలేదు. తెలంగాణకు అడ్డుకాలేసిన లెఫ్ట్‌ పార్టీల వద్దే 64 ఎంపీల బలముంది. ఇగ తెలంగాణ ఎట్లొస్తది? సంపూర్ణ మెజారిటీతో కాంగ్రెస్‌ కేంద్రంలో అధికారంలోకి రావాలి. రెండో ఎస్సార్సీ ఏర్పడాలి. అప్పుడే ప్రత్యేక తెలంగాణ సాధ్యం." [[జనవరి 15]] న హైదరాబాదులో జరిగిన తెరాస శాసనసభాపక్ష సమావేశం వాగ్వివాదాలతో హోరెత్తిపోయింది. అగ్రనేతలు కె.సి.ఆర్, నరేంద్రలు ఈ సమావేశానికి హాజరయ్యారు. అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలు దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు, తూర్పు జయప్రకాశ్‌రెడ్డి, బండారి శారారాణిలు హాజరు కాలేదు. వారు ఎమ్మెల్యే పదవులకు, పార్టీకి రాజీనామా చేయాల్సిందిగా తీర్మానించాలన్న ప్రతిపాదన వచ్చింది. అయితే దీనిపై తీవ్ర విభేదాలు తలెత్తాయి. వాడివేడి చర్చ జరిగింది. ఇద్దరు అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలు వాకౌట్ చేశారు. చివరికి సమావేశానికి హాజరుకాని ముగ్గురు ఎమ్మెల్యేలూ తెలంగాణ ఉద్యమ ద్రోహులని పార్టీ అధినేత కేసీఆర్ ప్రకటించాడు. అసమ్మతి నాయకుడిగా ఇంతకాలం వ్యవహరించిన మందాడితో పాటు కంభంపాటి లక్ష్మారెడ్డి కూడా అధిష్ఠానంతో గళం కలిపారు. ఈ సమావేశంతో అసంతృప్త ఎమ్మెల్యేలలో కొంతమందిని కె.సి.ఆర్ తనవైపుకు తిప్పుకున్నాడు. తెరాస అధ్యక్షుడు కె.చంద్రశేఖర్‌రావు తనను తెలంగాణ ద్రోహిగా అభివర్ణించడం పట్ల ఆ పార్టీ ఎమ్మెల్యే శారారాణి తీవ్రంగా విమర్శించింది. ప్రత్యేక తెలంగాణ ఏర్పాటులో కాంగ్రెస్‌ ద్రోహం చేస్తే సహించేది లేదని, ప్రళయ బీభత్సాన్ని సృష్టిస్తామని కె.చంద్రశేఖరరావు [[జనవరి 16]] న హెచ్చరించాడు. వచ్చేనెలలో యు.పి.ఎలోని భాగస్వామ్య పార్టీలతో కలిసి ప్రత్యేక తెలంగాణపై కేంద్రంతో అమీతుమీ తేల్చుకుంటామని ప్రకటించాడు. తెలంగాణ ఉద్యమానికి ద్రోహం చేసే వారిని రాళ్ళతో కొట్టాలని ఆయన పిలుపునిచ్చాడు. ప్రస్తుతం ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లోనూ, కేంద్రంలోనూ ఉన్న రాజకీయ పరిస్థితుల దృష్ట్యా ప్రత్యేక తెలంగాణ ఏర్పాటు ఇప్పట్లో సాధ్యం కాకపోవచ్చని తెలంగాణపై కేంద్ర మంత్రివర్గ ఉపసంఘం సభ్యుడు, కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి, రఘువంశ్‌ ప్రసాద్‌ సింగ్‌ జనవరి 16 న సూచనప్రాయంగా వెల్లడించాడు. ప్రత్యేక తెలంగాణపై ప్రధాన రాజకీయ పక్షాలైన కాంగ్రెస్‌, బిజెపి, డిఎంకె తమ వైఖరులు వెల్లడించలేదని తెలిపాడు. శాసనసభలో తీర్మానం ఆమోదిస్తేనే తెలంగాణ ఏర్పాటు సాధ్య మవుతుందని స్పష్టం చేశాడు. ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమానికి ద్రోహం తలపెట్టిన వారిని బట్ట లూడే వరకు కొట్టి, ప్రజా బహిష్కారం చేయాలని కె.చంద్రశేఖర్‌రావు [[జనవరి 17]] న కార్యకర్తలకు పిలుపు ఇచ్చాడు. ఆంధ్రప్రాంతం వారికన్నా ఇంటి దొంగలే ప్రమాదమంటూ, దొంగలు కాబట్టే వారు లెజిస్లేచర్‌ పార్టీ సమావేశానికి రాలేదని ముగ్గురు ఎమ్మెల్యేలపై విరుచుకు పడ్డాడు. ద్రోహులు, వెన్నుపోటుదారులను ఎట్టి పరిస్థితులలోనూ ఉపేక్షించరాదని, అలాంటి వారిని రాళ్లతో కొట్టాలన్నాడు. ఉద్యమ ద్రోహులకు ఆ జిల్లా నాయకులే ప్రజాక్షేత్రంలో బుద్ది చెప్పాలని అన్నాడు రాష్ట్ర పర్యటనకు వచ్చిన భాజపా బహిష్కృత నేత ఉమాభారతిని [[జనవరి 20]] న కె.సి.ఆర్ కలిసాడు. "యూపీఏ మంత్రివర్గంలో మీరిద్దరూ సభ్యులు. మీ మాటకే అక్కడ విలువ లేనప్పుడు ఇంకా పదవుల్లో కొనసాగడంలో అర్థం లేదు. తెలంగాణ కోసం ఒత్తిడి తెండి. ససేమిరా అంటే తక్షణం పదవులు వదిలి రండి. తెలంగాణ కోసం ఉద్యమించండి." అని తెరాస అగ్రనేతలు కేసీఆర్‌, నరేంద్రలకు ఉమాభారతి హితవు పలికింది. మెదక్‌ జిల్లా సంగారెడ్డిలో తెలంగాణ అభివృద్ధి శంఖారావం పేరుతో తెరాస అసమ్మతి ఎమ్మెల్యేలు భారీ బహిరంగ సభ జరిపారు. జయప్రకాశ్‌రెడ్డి, దుగ్యాల శ్రీనివాసరావు, శారారాణి, ముకుందరెడ్డి ఇందులో పాల్గొన్నారు. [[జనవరి 22]] న కాంగ్రెసు ప్లీనరీ సందర్భంగా హైదరాబాదు వచ్చిన యు.పి.ఎ. ఉపసంఘం అధ్యక్షుడు ప్రణబ్ ముఖర్జీ ఇలా అన్నాడు. "తెలంగాణ కోసం రెండో ఎస్సార్సీని ఏర్పాటు చేయాలని 2000 సంవత్సరంలో సీడబ్ల్యూసీలో తీర్మానించాం. యూపీఏ ప్రభుత్వం ఏర్పడ్డాక తెలంగాణ అంశాన్ని సీఎంపీలో చేర్చాం. పార్లమెంట్‌ ఉభయసభల సంయుక్త సమావేశాన్ని ఉద్దేశించి రాష్ట్రపతి చేసిన ప్రసంగంలోనూ ఈ అంశం ఉంది. ఫలితంగా ఇప్పుడు కాంగ్రెస్‌ కూడా రెండో ఎస్సార్సీ అనే పరిస్థితి లేదు. ఏకాభిప్రాయం, సంప్రతింపుల ద్వారానే తెలంగాణా అన్నది మా వైఖరి. ఇందుకోసం ఉపసంఘం వేశాం. పలు పార్టీల అభిప్రాయాలు తీసుకున్నాం. కొన్ని పార్టీలు అనుకూలంగా, మరికొన్ని వ్యతిరేకంగా అభిప్రాయాలు చెప్పాయి. ప్రధాన రాజకీయ పార్టీ భాజపా మాత్రం ఇప్పటివరకూ తన అభిప్రాయం వెల్లడించలేదు. ఆ పార్టీకి రెండుసార్లు లేఖ రాసినా స్పందన లేదు. వాళ్లు ఏదో ఒక నిర్ణయం చెబితే, మా కమిటీ నిర్ణయం తీసుకోవడం తేలికవుతుంది. తెలంగాణా కోసం తెరాస అధినేత కేసీఆర్‌ పెట్టారంటున్న రెండు నెలల గడువుతో మాకు సంబంధం లేదు. నేనెప్పుడూ గడువు చెప్పలేదు. చెప్పలేను కూడా. ఎందుకంటే అది చాలా కష్టం. తెలంగాణా ఇన్‌స్టంట్‌ కాఫీ కాదు. ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఇవ్వడం ఇప్పటికిప్పుడు సాధ్యం కాదు." [[జనవరి 30]] న "ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను చిన్న రాష్ట్రాలుగా చేయడం కోసం ఉద్యమిద్దాం" అంటూ భాజపా రాష్ట్రశాఖ అధ్యక్షుడు ఇంద్రసేనారెడ్డి పిలుపునిచ్చాడు. :'''ఇంకా చూడండి''': [[జనవరి 2006]] [[Category:తెలంగాణా|2006]] [[Category:ప్రజా ఉద్యమాలు]] User talk:Rs958 6985 19440 2006-01-31T10:03:43Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 10:03, 31 జనవరి 2006 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 1 6986 19449 2006-01-31T16:34:47Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[భారతీయ తపాలా]] బీమా దినం. *[[1977]]: [[భారత తీర రక్షక దళం]] ఏర్పాటయింది. *[[2003]]: [[అమెరికా]] [[స్పేస్‌ షటిల్]] కొలంబియా, అంతరిక్షం నుండి భూమికి దిగి వచ్చేటపుడు కాలిపోయింది. ఈ దుర్ఘటనలో మరణించిన ఏడుగురిలో భారత సంతతికి చెందిన [[కల్పనా చావ్లా]] ఉంది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 2 6987 19450 2006-01-31T16:37:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1971]]: ఒంగోలు జిల్లా ఏర్పాటయింది. తరువాత దీని పేరును [[ప్రకాశం]] జిల్లా గా మార్చారు. Category:ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ స్పీకర్లు 6988 19454 2006-01-31T17:09:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:చట్టసభల అధ్యక్షులు]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] శారదా చట్టం 6989 20500 2006-02-25T18:57:37Z Chaduvari 97 పరిణామాలు బాల్య వివాహాలను నిషేధిస్తూ భారత ప్రభుత్వం చేసిన చట్టమే, '''శారదా చట్టం'''. [[1927]] లో హర్‌బిలాస్ శార్‌దా (Harbilas Sarda) అనే ప్రైవేటు సభ్యుడు అప్పటి కేంద్ర శాసనసభలో ప్రవేశపెట్టిన బిల్లు తదుపరి చట్టంగా రూపొందింది. ఆయన పేరు మీద దీనికి శారదా చట్టం అనే పేరు వచ్చింది. ==నేపథ్యం== పూర్వం భారత్‌లో బాల్యవివాహాలు విస్తృతంగా జరిగేవి. ఊహ తెలియని పిల్లలకు కూడా పెళ్ళిళ్ళు జరిగేవి. [[1921]] నాటి జనాభా లెక్కల ప్రకారం దేశంలో 12 ''''నెలల'''' లోపు వయసు గల పెళ్ళయిన ఆడపిల్లలు 600 మంది ఉన్నారని తేలింది. ఈ వార్తకు నిర్ఘాంతపోయిన [[మహాత్మా గాంధీ]] దీన్ని నిషేధించే విధంగా ఒక బిల్లును ప్రవేశపెట్టాలని అప్పటి కేంద్ర శాసనసభ సభ్యుడైన హర్‌బిలాస్ శార్దా ను కోరాడు{{చూడు|ref1}}. (అప్పటికే [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] వంటి సంఘసంస్కర్తలెందరో బాల్య వివాహాల నిషేధానికై కృషి చేస్తూ ఉన్నారు.) ఆ విధంగా గాంధీ సూచనపై 1927 [[ఫిబ్రవరి 1]] న కేంద్ర శాసనసభలో బాల్య వివాహాల నిరోధ చట్టం ప్రవేశపెట్టబడింది. అదే శారదా చట్టం. [[1929]] [[సెప్టెంబర్ 19]] న ఈ బిల్లు సభ ఆమోదం పొంది, చట్టమయింది. [[1930]] [[ఏప్రిల్ 1]] నుండి అమల్లోకి వచ్చింది. ==చట్టం వివరాలు== ఈ చట్టం ప్రకారం బాలురకు 18 ఏళ్ళు, బాలికలకు 14 ఏళ్ళు పెళ్ళి వయసుగా నిశ్చయించింది. అయితే బాల్య వివాహాలను నిషేధించలేదు. ఇది కేవలం ''''నిరోధ'''' చట్టం మాత్రమే. ఆ తరువాత ఈ చట్టాన్ని మూడు సార్లు సవరించారు. [[1949]] లో బాలికల వయసు 15 ఏళ్ళుగాను, 1956 లో 16 ఏళ్ళుగాను సవరించారు. చివరగా [[1978]] లో బాలుర వయసు 21 ఏళ్ళు గాను, బాలికల వయసు 18 ఏళ్ళు గాను సవరించారు. ==చట్టం పరిణామాలు== ఈ చట్టం కేవలం నిరోధకమే గాని బాల్య వివాహాలు జరిపించే వారిని శిక్షించే వసతులు ఇందులో లేవు. అందుచేత బాల్య వివాహాలను పూర్తిగా అరికట్టలేక పోయింది. శారదా చట్టం అనేక విమర్శలు ఎదుర్కొంది. ఆ చట్టాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ [[విజయవాడ]]లో జరిగిన ఒక సదస్సుకు యావద్భారతం నుంచి 500 మందికి పైగా పండితులు హాజరయ్యారు. [[వల్లూరి సూర్యనారాయణరావు]] (1866-1937) ఆ సదస్సు తీర్మానాలపై అప్పట్లో సంధించిన విమర్శనాస్త్రం 2006 ఫిబ్రవరి 25న [http://www.andhrajyothy.com/editshow.asp?qry=/2006/feb/25edit4 ఆంధ్రజ్యోతి]లో తిరిగి ప్రచురితమైంది. ==మూలాలు, వనరులు== #{{మూలం|ref1}}[http://www.flonnet.com/fl2214/stories/20050715006200400.htm ఫ్రంట్‌లైన్‌ వ్యాసం] #[http://www.hinduonnet.com/fline/fl2214/stories/20050715004802300.htm మరో ఫ్రంట్‌లైన్‌ వ్యాసం] [[Category:చట్టాలు]] [[Category:సామాజిక రుగ్మతలు]] Category:సామాజిక రుగ్మతలు 6990 19456 2006-01-31T18:03:13Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:సమాజం]] Category:చట్టాలు 6991 19457 2006-01-31T18:04:14Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:రాజకీయం]] ప్రస్తుత ఘటనలు 6992 27187 2006-06-20T14:27:35Z వైఙాసత్య 58 Reverted edit of 202.63.114.135, changed back to last version by Chaduvari {{ప్రస్తుత ఘటనలు 2006}} {{ఫిబ్రవరి 2006 ఘటనల తేదీసూచి}} __NOTOC__ ==2006 ఫిబ్రవరి 21, మంగళవారం== *'''అమ్మ భాష''': మాతృభాషా దినం సందర్భంగా అనేక కార్యక్రమాలు జరిగాయి. **'''తెలుగు భాషోద్యమ సమాఖ్య ఉద్యమం''': తెలుగును ప్రాచీన భాషగా గుర్తించాలని కోరుతూ [[తెలుగు భాషోద్యమ సమాఖ్య]] ఆధ్వర్యంలో మంగళవారం ఉద్యమం ప్రారంభమైంది. తెలుగుతల్లి విగ్రహానికి [[జ్ఞానపీఠ అవార్డు]] గ్రహీత [[సి.నారాయణరెడ్డి]] ఉదయం ఎనిమిది గంటల సమయంలో పూలదండలు వేసి ప్రారంభించారు. ఇందులో మంత్రి సత్యనారాయణరావుతో పాటు వివిధ పార్టీలకు చెందిన ఎమ్మెల్యేలు, తెలుగు భాషోద్యమ సమాఖ్య సభ్యుడు మండలి బుద్ధప్రసాద్‌, నగర మేయర్‌ తీగల కృష్ణారెడ్డి, పలువురు రచయితలు, మేధావులు, అధి కార, ప్రతిపక్ష పార్టీలకు చెందిన నాయకులు పాల్గొని తమ మద్దతు తెలిపారు. తెలుగుతల్లి విగ్రహం నుంచి ఇందిరాపార్కు వరకు ప్రదర్శన నిర్వహించి అనంతరం నిరాహారదీక్ష లు ప్రారంభించారు. ప్రముఖ విద్యావేత్త చుక్కా రామయ్య, ప్రముఖ సామాజికవేత్త లవణం వంటి వారితో పాటు తెలుగు భాష పట్ల ఆసక్తి ఉన్న 250 మంది నిరాహార దీక్షల్లో పాల్గొన్నారు. బిజెపి జాతీయ కార్య దర్శి బండారు దత్తాత్రేయ మాట్లాడుతూ తెలుగుకు ప్రాచీన హోదా కల్పించే విషయంలో ముఖ్యమంత్రి జోక్యం చేసుకుని కేంద్ర ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తేవాలని కోరారు. ప్రాచీన భాషగా గుర్తించేందుకు చేసే ఉద్యమానికి టిడిపి ఎమ్మెల్యే పయ్యావుల కేశవ్‌, టిఆర్‌ఎస్‌ ఎమ్మెల్యే మందాడి సత్యనారాయణరెడ్డి, సిపిఐ రాష్ట్ర సమితి కార్యదర్శి డాక్టర్‌ నారాయణ, సిపిఎం నాయకుడు వై.వి.రావు తమ మద్దతును ప్రకటించారు. ప్రముఖ రచయిత త్రిపురనేని మహారథి మాట్లాడుతూ పాఠశాలల్లో పిల్లలకు తెలుగులోనే బోధన చేయాలనే దానిపై ఉద్యమించాలని పిలుపునిచ్చారు. తెలుగు భాషోద్యమ సమాఖ్య అధ్యక్షుడు ధర్మారావు మాట్లాడుతూ ప్రభుత్వ కార్యాలయాల్లో తప్పని సరిగా తెలుగును అమలు చేయాలని కోరారు. విశాఖపట్నంలో 72 మునిసిపల్‌ పాఠశాలల్లో ఇంగ్లీషు మాధ్యమాన్ని ప్రవేశపెట్టి ఒకటో తరగతి నుంచి ఐదో తరగతి వరకు బోధన ప్రారంభించడం పట్ల ఆయన ఆందోళన వ్యక్తం చేశాడు. ఈ కార్యక్రమం లో ప్రముఖ రచయితలు జ్వాలాముఖి, నగ్నముని, కె.బి.తిలక్‌, తమ్మారెడ్డి కృష్ణమూర్తి, మైసూరు విశ్వవిద్యాలయంలో తెలుగు ప్రొఫెసర్‌గా పనిచేస్తున్న ఆర్‌.వి.సుందరం, మల్లికార్జున శర్మ, సి.ధర్మారావు, తనికెళ్ళ భరణి తదితరులు పాల్గొన్నారు. **'''అధికార భాషాసంఘం కార్యక్రమం''': హైదరాబాద్‌లో అధికార భాషాసంఘం నిర్వహించిన ఒక కార్యక్రమంలో ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి పాల్గొన్నాడు. తెలుగు భాషకు ప్రాచీన హోదా కల్పించాలని కోరుతూ శాసనసభలో బుధవారం రాష్ట్ర ప్రభుత్వం తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టనుంది అని ఆయన వెల్లడించాడు. ఈ సందర్భంగా తెలుగు భాషాభివృద్ధికి కృషిచేస్తున్న కవులు, రచయితలకూ, అధికారులకూ భాషా పురస్కారాలను అందజేశాడు. అనంతరం ప్రసంగించాడు. '''తమిళానికి ప్రాచీన భాష హోదా లభించింది. తెలుగుకూ ఈ గుర్తింపు కల్పించకముందే కేంద్ర ప్రభుత్వం మార్గదర్శకాలను మార్చి ప్రాచీనతకు ఉండాల్సిన కాలాన్ని 1500 సంవత్సరాల నుంచి 2వేల ఏళ్లకు పెంచింది. దీనిపై కేంద్ర మానవ వనరులశాఖ మంత్రి అర్జున్‌సింగ్‌తో మాట్లాడాను. న్యాయం జరిగేలా చూస్తానని ఆయన వాగ్దానం చేశారు. తెలుగు భాషకున్న ప్రాచీనతను అన్వేషించేందుకు మంత్రి ఎం.సత్యనారాయణ ఆధ్యర్యంలో ఒక టాస్క్‌ఫోర్స్‌ను ఇప్పటికే ఏర్పాటు చేశాం''' అని పేర్కొన్నాడు. రాష్ట్రంలో ప్రాథమిక స్థాయి విద్యాబోధన తెలుగులోనే జరిగేలా చూడాలని అధికారులను ఆదేశించారు. ప్రపంచీకరణ నేపథ్యంలో ఉపాథి అవకాశాల కోసం ఇంగ్లీషు, ఇతర భాషలను నేర్చుకోవడం తప్పుకాదనీ, తెలుగును మాత్రం ఎవరూ అశ్రద్ధ చేయకూడదని అన్నాడు. మన రాష్ట్రం భాషా ప్రాతిపదికన ఏర్పాటై 50 ఏళ్లు గడిచినా ఇంకా భాష ఔన్నత్యాన్ని కాపాడుకోవాల్సిన పరిస్థితిలో ఉండటం బాధాకరమని ఆవేదన వ్యక్తం చేశాడు. **ఈ కార్యక్రమంలో అధికార భాషా సంఘం అధ్యక్షుడు ఏబీకే ప్రసాద్‌ మాట్లాడుతూ.. ఇంగ్లీషు మీడియం పాఠశాలలను అనుమతించకండి, ఇంగ్లీషు మాధ్యమంలో పాఠశాలలను అనుమతించడాన్ని ఆపివేయాలని, ఉన్నవాటిని క్రమంగా తెలుగు మాధ్యమంలోకి మార్చాలని కోరాడు. పాఠశాలల్లో తెలుగు భాషోపాధ్యాయుల నియామకాలను తప్పనిసరి చేయాలని కోరాడు. తెలుగు కోసం జారీ అయిన జీవోను అమలు చేయాలని సూచించాడు. **మాతృభాషా దినోత్సవం సందర్భంగా తెలుగు పరిరక్షణ, ప్రాచీనహోదా కోరుతూ మంగళవారం ఇందిరా ఉద్యానవనం వద్ద '''తెలుగు భాషోద్యమ సమాఖ్య''' ఒకరోజు నిరాహారదీక్షలు చేపట్టింది. సి.ధర్మారావు, మల్లాది సుబ్బమ్మ, చుక్కా రామయ్య, పాత్రికేయుడు వరదాచారి తదితరులు ఇందులో పాల్గొన్నారు. రాత్రి తెలుగుదేశం అధ్యక్షుడు చంద్రబాబు వారి వద్దకు వచ్చి నిమ్మరసం ఇచ్చి దీక్ష విరమింపజేశాడు. ఈ సందర్భంగా మాట్లాడుతూ "ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో ప్రాథమికస్థాయిలో ఆంగ్ల మాధ్యమం ప్రవేశపెట్టడాన్ని తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తున్నాం. ఇది చాలా ప్రమాదకరధోరణి. దీనివల్ల గ్రామాల్లో కూడా తెలుగు మాట్లాడే పరిస్థితుండదు పసివారి ప్రతిభ దెబ్బతింటుంది. తెలుగు భాషకు ప్రాచీన హోదా సాధించడానికీ, భాషా పరిరక్షణ చర్యల కోసం రాజకీయాలకతీతంగా అందరూ కలిసి రావాల"ని పిలుపునిచ్చాడు. "ఈ అంశంపై బుధవారం శాసనసభలో వాయిదా తీర్మానం కోసం పట్టుపడతాం. ప్రభుత్వాన్ని ఒప్పించి తెలుగుకు ప్రాచీనహోదా కోరుతూ కేంద్రానికి తీర్మానం పంపుతాం. అవసరమైతే ఢిల్లీ పోదాం. నేనూ మీతో వస్తా" అని ఆయన అన్నాడు. *'''ప్రత్యేక తెలంగాణ''': ప్రత్యేక తెలంగాణపై పార్టీలో చర్చించాకే తమ నిర్ణయం వెల్లడిస్తామని భాజపా అధ్యక్షుడు రాజ్‌నాథ్‌సింగ్‌ స్పష్టం చేశాడు. దీనిపై ఒకటి రెండు వారాల్లో ముఖ్య నాయకుల భేటీ ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు ప్రకటించాడు. ఆ తర్వాత పార్టీ రాష్ట్ర శాఖతో మాట్లాడతామన్నాడు. తెరాస అగ్రనేతలు కె.చంద్రశేఖరరావు, నరేంద్రలు మంగళవారం ఢిల్లీలో రాజ్‌నాథ్‌తో భేటీ అయ్యారు. ఆయన నివాసంలో దాదాపు 45 నిమిషాలపాటు చర్చించారు. 'కాకినాడ తీర్మానం' పార్టీ రాష్ట్ర శాఖదేనని, దీనిపై జాతీయ నాయకత్వం ఎలాంటి నిర్ణయమూ తీసుకోలేదని తెలిపారు. తెరాసతో జట్టుకట్టాలని ఇప్పటిదాకా ఎవరూ ప్రతిపాదించలేదని తెలిపారు. రాజ్‌నాథ్‌తో భేటీ వివరాలను వెల్లడించేందుకు కేసీఆర్‌ నిరాకరించారు. తనకు అత్యవసర సమావేశం ఉందని, బుధవారం మాట్లాడదామని అంటూ వెళ్లిపోయారు. *'''బర్డ్‌ఫ్లూ''': బర్డ్‌ఫ్లూ భయం దేశమంతటా పట్టుకుంది. అన్ని చోట్లా ముందు జాగ్రత్తలు చేపట్టారు. సైనికులకు చికెన్‌, కోడిగుడ్లను పక్షం రోజుల పాటు ఇవ్వకూడదని నిర్ణయించారు. రైళ్లలో చికెన్‌ వంటకాల సరఫరాను నిలిపివేశారు. పార్లమెంటు క్యాంటీన్‌లో చికెన్‌, కోడిగుడ్ల వంటకాల్ని వండకూడదని నిర్ణయించారు. ఇంకోవైపు కర్ణాటకలో కూడా బర్డ్‌ఫ్లూ వ్యాపించిందని మంగళవారం వదంతులు వచ్చాయి. అలాంటిదేమీ లేదని కర్ణాటక ప్రభుత్వం, కేంద్రం కొట్టిపారేశాయి. బర్డ్‌ఫ్లూ ఎక్కువగా ఉన్న మహారాష్ట్రలోని నవాపూర్‌ ప్రాంతంలో బర్డ్‌ఫ్లూ వైరస్‌ సోకినట్లుగా భావిస్తున్న 8 మందిని మంగళవారం ఆసుపత్రిలో చేర్చారు. *'''కొల్లేరు ప్రక్షాళన''': పశ్చిమగోదావరి, కృష్ణా జిల్లా కలెక్టర్ల సామ, దాన, దండోపాయాల ప్రయోగాలతో తీరు మార్చుకున్న కొల్లేరు లంక గ్రామాల వారు... ఇన్నాళ్లు ఏ చెరువుల విధ్వంసాన్ని వ్యతిరేకించారో అదే పనిలో పాలుపంచుకోవడానికి ముందుకు వచ్చారు. ==2006 ఫిబ్రవరి 14, మంగళవారం== *'''పోలవరం ప్రాజెక్టుపై అఖిలపక్షం సమావేశం''': పోలవరం ప్రాజెక్టుపై అఖిలపక్ష సమావేశంలో జరిగిన చర్చలో సీపీఎం రాష్ట్రకార్యదర్శి బీవీ రాఘవులు మాట్లాడుతూ పోలవరంపై ప్రభుత్వం ఇచ్చిన నివేదిక పూర్తిగా అబద్దాలతో కూడుకున్నదని విమర్శించారు. ప్రభుత్వం వెంటనే పార్టీ సూచించిన విధంగా ప్రత్యామ్నాయంపై తన నిర్ణయాన్ని ప్రకటించాలని పట్టుబట్టింది. కాని ప్రభుత్వం వైపునుంచి సరైన సమాధానం రాకపోవటంతో అఖిలపక్ష సమావేశంనుంచి సీపీఎం నాయకులు వెళ్ళిపోయారు. *పోలవరం ప్రాజెక్టు ద్వారా ముంపునకు గురయ్యే ప్రాంతాన్ని తగ్గించాలని డిమాండ్‌చేస్తూ తెలంగాణా రాష్ట్రసమితి ప్రభుత్వం ఏర్పాటుచేసిన అఖిలపక్ష సమావేశంనుంచి వాకౌట్‌ చేసింది. సమావేశంలో తెరాస లేవనెత్తిన పలు అంశాలకు ప్రభుత్వం సరిగా స్పందించకపోవటంతో చర్చనుంచి నిష్క్రమిస్తున్నామని పార్టీ ప్రతినిధి నాయని నర్సింహారెడ్డి చెప్పాడు *'''కొల్లేరు శుద్ధి''': కొల్లేరులో ఆక్రమించుకున్న చేపల చెరువులన్నంటిని మార్చి31లోగా ధ్వంసం చేయాలని సుప్రీంకోర్టు ఎంపవర్‌ కమిటీ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని ఆదేశించింది. ఆక్రమణదారులు ప్రభుత్వ ఆదేశాలను ఖాతరు చేయకపోతే వారిపై కోర్టు ధిక్కార కేసులు నమోదుచే యాలని కమిటీ ఆదేశించింది. పరిరక్షణ చర్యల సమీక్ష కోసం మార్చి8న ఢిల్లీలో ఒక సమావేశం ఏర్పాటు చేస్తామని కమిటీ తెలిపింది. *'''పెళ్ళిళ్ళకు తప్పనిసరి రిజిస్ట్రేషన్''': దేశంలో జరిగే వివాహాలను తప్పనిసరిగా నమోదు చేయాలంటూ (రిజిస్ట్రేషన్‌) సంబంధిత నియమాలను మూడు నెలల్లోగా సవరించాలని కేంద్రాన్ని, రాష్ట్రాలను, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలను సుప్రీం కోర్టు ఆదేశించింది. *'''సిక్కింలో భూకంపం''': సిక్కిం రాష్ట్రాన్ని మంగళవారం 12 సెకన్లపాటు భూకంపం వణికించింది. దీని తీవ్రత రిక్టరు స్కేలుపై 5.7గా నమోదైంది. ప్రకంపనల ధాటికి రాజ్‌భవన్‌, సచివాలయ భవనం, పోలీసు కేంద్ర కార్యాలయం, 150 ఏళ్ల నాటి ఎన్షే మఠంసహా పలు కట్టడాలు బీటలు వారాయి. చాలా ప్రధాన రహదారులు పగుళ్లిచ్చాయి. రాజ్‌భవన్‌ కింది, మొదటి అంతస్తులు దెబ్బతిన్నాయి. చాలా ప్రాంతాల్లో నీటి సరఫరా నిలిచిపోయింది. కొన్నిచోట్ల టెలికమ్యూనికేషన్‌ వ్యవస్థకు అంతరాయం కలిగింది. భూకంప ప్రభావం తూర్పు సిక్కింలో ఎక్కువ కనిపించింది. ఇక్కడ దాదాపు 12 వేల అడుగుల ఎత్తున కొండపై ఉన్న ఇద్దరు సైనికులు.. ప్రకంపనల వల్ల దొర్లివచ్చిన బండరాళ్ల కిందపడి మరణించారని రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి చెప్పారు. ఉత్తర బెంగాల్‌, గౌహతిల్లోని పలు ప్రాంతాల్లోనూ భూకంప ప్రభావం కనిపించింది. *ఆంధ్ర ప్రదేశ్ [[శాసనసభ]] బడ్జెట్‌ సమావేశాలు గవర్నర్‌ రామేశ్వర్‌ ఠాకూర్‌ ప్రసంగంతో ప్రారంభమయ్యాయి. ==2006 ఫిబ్రవరి 13, సోమవారం== *'''మూడో ప్రత్యామ్నాయం పగటి కల'''': కేంద్రం లో కాంగ్రెస్‌, బిజెపియేతర మూడో ప్రత్యామ్నాయాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని వామపక్షాలు కంటున్న కలలు '''పగటి కలలు''' గానే మిగిలిపోతాయని కేంద్ర వ్యవసాయ శాఖ మంత్రి, ఎన్‌సిపి అధ్యక్షుడు [[శరద్‌ పవార్‌]] వ్యాఖ్యానించాడు. *'''అస్తిత్వం కోసమే కె.సి.ఆర్ ప్రకటనలు''': పోలవరాన్ని ఆపి తీరుతామని తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి అధ్యక్షుడు, కేంద్ర మంత్రి కె.చంద్రశేఖరరావు ప్రకటించడంపై పిసిసి అధ్యక్షుడు కే. కేశవరావు తీవ్ర అభ్యంతరం వ్యక్తం చేశాడు. ఆయన తన అస్తిత్వం నిలుపుకోవడం కోసం ఇలాంటి ప్రకటనలు చేస్తున్నారన్నారు. ==2006 ఫిబ్రవరి 4, శనివారం== *'''ఇరాన్‌కు వ్యతిరేకంగా భారత్ ఓటు''': ఇరాన్‌ అణు అంశాన్ని భద్రతామండలికి నివేదించారు. కాకపోతే ఇరాన్‌పై తక్షణం కఠిన చర్యలు తీసుకోకుండా నెలరోజుల పాటు వెసులుబాటు కల్పించారు. ఇరాన్‌ అణు అంశాన్ని భద్రతామండలికి నివేదించడానికి ఉద్దేశించిన తీర్మానాన్ని అంతర్జాతీయ అణు ఇంధన సంస్థ(ఐఏఈఏ) బోర్డు శనివారం ఆమోదించింది. ఈ తీర్మానాన్ని ఐరోపా సమాజం ప్రతిపాదించింది. తీర్మానానికి భారతదేశం మద్దతు పలికి, ఇరాన్‌కు వ్యతిరేకంగా ఓటేసింది. *'''నెలన్నరలో తెలంగాణా రాకుంటే రాజీనామా - నరేంద్ర ''': "తెలంగాణ సాధన పోరాటం అంతిమ దశకు వచ్చింది. రానున్న పార్లమెంటు సమావేశాల్లో ప్రత్యేక రాష్ట్ర బిల్లు ప్రవేశపెట్టేలా కేంద్రంపై ఒత్తిడి తెస్తున్నాం. ఒకటిన్నర మాసాల్లో అటోఇటో తేల్చుకుంటాం. తెలంగాణ రాకుంటే మంత్రి పదవులకు రాజీనామా చేసి బయటికి వస్తాం. కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షురాలు సోనియాగాంధీ ఇంటి ఎదుటే ధర్నా చేసి అక్కడి నుంచే ఉద్యమాన్ని ఉద్ధృతం చేస్తాం. ఇక అప్పుడు అగ్నిగుండమే" అని తెరాస అగ్రనేత, కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ సహాయ మంత్రి [[ఆలె నరేంద్ర]] హెచ్చరించాడు. *'''[[అరసవిల్లి]] సూర్యనారాయణస్వామి ఆలయంలో రథసప్తమి''': వెలుగులరేడు సూరీడు జయంత్యుత్సవాలు (రథసప్తమి) శనివారం శ్రీకాకుళంలోని అరసవల్లి సూర్యనారాయణస్వామి ఆలయంలో అత్యంత వైభవంగా జరిగాయి. సప్తమీ ఘడియలు శనివారం ఆరంభమవడంతోనే భక్తులు తండోపతండాలుగా అరసవల్లి చేరుకున్నారు. సుమారు లక్ష మంది భక్తులు స్వామిని దర్శించారని అంచనా. దాదాపు 12 సంవత్సరాల అనంతరం స్వామి వారికి అర్చకులు స్వర్ణాభరణాలంకృతుని చేశారు. ==2006 ఫిబ్రవరి 3, శుక్రవారం== *'''కుమార పట్టాభిషేకం''': మధ్యాహ్నం 12.21 గంటలకు హర్దనహళ్ళి దేవెగౌడ కుమారస్వామి కర్ణాటక ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశాడు. తండ్రి దేవెగౌడ ఈ కార్యక్రమానికి హాజరు కాలేదు. పూర్వపు ముఖ్యమంత్రి ధరం సింగ్, భాజపా అధ్యక్షుడు రాజ్‌నాథ్ సింగ్ హాజరయ్యారు. ఉపముఖ్యమంత్రిగా భాజపాకు చెందిన యడియూరప్ప ప్రమాణస్వీకారం చేసాడు. *'''తెదేపా పాదయాత్రపై కాంగ్రెసు కార్టూన్లు''': తెలంగాణ ప్రాజెక్టుల సాధన కోసం తెలుగుదేశం నేతలు చేపట్టిన పాదయాత్రను విమర్శిస్తూ ఏడు కార్టూన్లను కాంగ్రెసు రూపొందించింది. రెండు లక్షల కార్టూన్ల పోస్టర్లను ముద్రించి, శనివారం నుంచే గ్రామ గ్రామాన ప్రజల్లోకి వెళ్లనుంది. *'''బయోటెక్నాలజీ బైపీసీ విద్యార్థులకు కాదు''': బయోటెక్నాలజీలో బైపీసీ విద్యార్థుల ప్రవేశానికి ఆలిండియా కౌన్సిల్‌ఫర్‌ టెక్నికల్‌ ఎడ్యుకేషన్‌ (ఏఐసీటీఈ) నిరాకరించింది. దీంతో ఎంసెట్‌ కమిటీ కూడా బైపీసీ విద్యార్థులకు ప్రవేశం కల్పించాలనే తన నిర్ణయాన్ని మార్చుకొంది. *'''హేరామ్‌''': [[మహాత్మా గాంధీ]] మరణించే ముందు అన్నది 'హేరామ్‌' కాదనీ, 'రామ్‌రామ్‌' అని [[మధ్య ప్రదేశ్]] లోని అంబాలా సీనియర్‌ ఎస్పీ రాజ్‌బీర్‌ దేస్వాల్‌ చెబుతున్నాడు. గాంధీ హత్య కేసు ప్రాథమిక సమాచార నివేదిక (ఎఫ్‌ఐఆర్‌)ను తాను చదివానని శుక్రవారం ఇక్కడ ఆయన ప్రకటించాడు. ''మహాత్మాజీ రామ్‌రామ్‌ కర్తే హుయే పీఛే గిర్‌ గయే (మహాత్ముడు రామ్‌రామ్‌ అంటూ వెనక్కు పడిపోయారు)'' అని నంద్‌లాల్‌ మెహతా అనే వ్యక్తి చెప్పినట్లు అందులో ఉందని పేర్కొన్నాడు. ==2006 ఫిబ్రవరి 2, గురువారం== *'''జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం ప్రారంభం''': ప్రతిష్ఠాత్మక జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ కార్యక్రమాన్ని [[అనంతపురం]] జిల్లా [[బండ్లపల్లె]] గ్రామంలో [[ప్రధానమంత్రి]] [[మన్మోహన్‌ సింగ్]] ప్రారంభించాడు. ఈ సందర్భంగా ఏర్పాటుచేసిన భారీ బహిరంగ సభలో ప్రధానితో పాటు, యూపీఏ ఛైర్‌పర్సన్‌ [[సోనియా గాంధీ]], కేంద్రమంత్రులు రఘువంశ ప్రసాద్‌సింగ్‌, మణిశంకర్‌ అయ్యర్‌, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[ముఖ్యమంత్రి]] [[వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి]] తదితరులు ప్రసంగించారు. *'''5వేల కోట్ల సాయం చెయ్యండి''': '''సత్వర సాగునీటి పథకం''' కింద ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు రూ.5వేల కోట్లు మంజూరు చేయాలని ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగ్‌ను ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి కోరాడు. *'''చంద్రబాబు హయాంలో పట్టణాల కంటె గ్రామాల్లోనే ఉపాధి పెరిగింది''': [[నారా చంద్రబాబు నాయుడు|చంద్రబాబు]] ప్రభుత్వ హయాంలో రాష్ట్రంలో పట్టణాల కంటె గ్రామాల్లోనే ఉపాధి పెరిగి, పేదరికం తగ్గిందన్నది సామాజిక అభివృద్ధి మండలి, ఆక్స్‌ఫర్డ్‌ విశ్వవిద్యాలయం సంయుక్తంగా రూపొందించిన ఒక నివేదిక సారాంశం. *కాలుష్య నియంత్రణ మండలి (పీసీపీబీ) సభ్య కార్యదర్శి ఎస్‌.కె.సిన్హా. బాధ్యతలు చేపట్టిన ఆరునెలల లోనే బదిలీ అయ్యాడు. సిన్హా ముక్కుసూటిగా వ్యవహరించే అధికారి. పరిశ్రమల కాలుష్యాన్ని చూస్తూ వూరుకునే తత్వం కాదు. ముఖ్యమంత్రి బంధువులకు చెందిన ఓ పురుగుల మందు తయారీ కర్మాగారంపై రూ.కోటి జరిమానా విధించారు. పరిశ్రమను మూయించారు. సీఎం కార్యాలయం నుంచి ఒత్తిళ్లు వచ్చినా లొంగలేదు. ఇప్పుడు సిన్హా సమర్థతకు బదిలీనే నజరానాగా ఇచ్చారు. [http://www.eenadu.net/archives/archive-3-2-2006/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel7.htm ఈనాడు వార్త] ==2006 ఫిబ్రవరి 1, బుధవారం== * '''ఇంగ్లీషులో బోధన వద్దు -అధికార భాషా సంఘం''': మాతృభాషా మాధ్యమ పాఠశాలల్లో ఉన్నత ప్రమాణాలను పెంచడానికి ప్రభుత్వం కృషి చేయాలని ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అధికార భాషా సంఘం విజ్ఞప్తి చేసింది. ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్‌ రంగంలో ఇంగ్లీషు మాధ్యమ పాఠశాలలకు అనుమతి ఇవ్వకూడదని డిమాండ్‌ చేసింది. కలెక్టర్ల సమావేశంలో ఇంగ్లీషు మాధ్యమం చదువులపై ముఖ్యమంత్రి వై.ఎస్‌.రాజశేఖరరెడ్డి చేసిన ప్రకటనపై సంఘం అధ్యక్షుడు ఎ.బి.కె.ప్రసాద్‌ ప్రతిస్పందించాడు. *'''తెలుగును కాపాడుకుందాం''': కన్నతల్లినీ, మాతృభాషనీ, జన్మభూమినీ ఎవరైతే కీర్తిస్తారో వాళ్లే ధన్యులని ప్రముఖ సినీ గీత రచయిత వేటూరి సుందరరామమూర్తి అన్నాడు. తల్లి తర్వాత అంతటి ప్రాముఖ్యం ఉన్న భాషను ప్రస్తుతం కాపాడుకోవాల్సిన పరిస్థితి తలెత్తిందనీ ఆయన ఆవేదన వ్యక్తం చేశాడు. సంగీత దర్శకుడు కీరవాణి మాట్లాడుతూ ''మనలో భాషాభిమానం చాలా తక్కువ. నాకు సరైన స్థాయి, డబ్బు వస్తే భాషాభివృద్ధి కోసం ఉద్యమం చేస్తా''నని అన్నాడు. దీనిపైన స్పందించిన నటుడు ఆర్‌.నారాయణమూర్తి ''తెలుగు ఉద్యమం అంటున్నవాళ్లు మొదట వాళ్ల పిల్లల్ని ఇంగ్లిష్‌ స్కూళ్లలో చేర్చడం మానుకోవాలి. కీరవాణి వెనుక మేం అందరం ఉంటాం'' అని వ్యాఖ్యానించాడు. *'''ప్రాచీన భాష హోదా కోసం కోర్టుకు -తెదేపా''': తమిళానికి ప్రాచీన భాష హోదా కల్పించి, తెలుగుకు ఇవ్వకపోవడంలోని ఔచిత్యాన్ని ప్రశ్నిస్తూ హైకోర్టును ఆశ్రయించాలని తెదేపా నిర్ణయించింది. పార్లమెంట్‌లో గళమెత్తడంతోపాటు రాష్ట్రంలో ఉద్యమించాలని కూడా ఆ పార్టీ నాయకులు భావిస్తోంది. *'''ఆధారాలు సేకరిస్తాం -మంత్రి''': తెలుగును ప్రాచీన భాషగా గుర్తించాల్సిన అవసరముందని పాఠశాల విద్యాశాఖ మంత్రి నేదురుమల్లి రాజ్యలక్ష్మి అభిప్రాయపడ్డారు. ప్రాచీన భాషగా కేంద్రం గుర్తింపు పొందడానికి కావలసిన ఆధారాలు పూర్తిగా లేకపోవడంతో 'ప్రాచీన భాష' హోదాకు తెలుగు నోచుకోలేకపోయిందన్నారు. తాళపత్ర గ్రంథాల సేకరణకు చేస్తున్న కృషిలో ఆధారాలు లభించగలవనే విశ్వాసాన్ని ఆమె వ్యక్తం చేసింది. ఫిబ్రవరి 20 నుంచీ రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా సర్వే ప్రారంభించాలని ఆర్కివ్స్‌ శాఖ తలపెట్టింది. Template:ఫిబ్రవరి 2006 ఘటనల తేదీసూచి 6993 19460 2006-01-31T18:31:25Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ <!-- {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDEE" | style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px" | '''Time''': {{CURRENTTIME}} [[Coordinated Universal Time|UTC]]&nbsp;&nbsp;|&nbsp;&nbsp;'''Date''': [[{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}]] |- | style="padding-top: 4px; font-size:70%" | '''Selected world times''' ([[Daylight Saving Time|DST]] adjusted):&nbsp; &nbsp;[[Cairo]]: +2<br>[[Frankfurt]]: +1&nbsp; &nbsp;[[Hong Kong]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Johannesburg]]: +3<br>[[London]]: +0&nbsp; &nbsp;[[Melbourne]]: +11&nbsp; &nbsp;[[Mexico City]]: -6<br>[[Moscow]]: +3&nbsp; &nbsp;[[New Delhi]]: +5.5&nbsp; &nbsp;[[New York City|New York]]: -5<br>[[Rio de Janeiro]]: -2&nbsp; &nbsp;[[Singapore]]: +8&nbsp; &nbsp;[[Tokyo]]: +9<br>[[Vancouver]]: -8&nbsp; &nbsp;[[Wellington]]: +13 |} --> {| align = "right" border="0" cellpadding="10" cellspacing="0" style="width: 200; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333; font-family: Arial" |- style="background-color: #DDDDDD" | colspan=7 style="padding-top: 5px; font-size:120%;padding-bottom: 5px" | [[ఫిబ్రవరి 2006]] |- | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 1, బుధవారం|1]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 2, గురువారం|2]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 3, శుక్రవారం|3]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 4, శనివారం|4]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 5, ఆదివారం|5]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 6, సోమవారం|6]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 7, మంగళవారం|7]]''' |- | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 8, బుధవారం|8]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 9, గురువారం|9]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 10, శుక్రవారం|10]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 11, శనివారం|11]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 12, ఆదివారం|12]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 13, సోమవారం|13]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 14, మంగళవారం|14]]''' |- | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 15, బుధవారం|15]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 16, గురువారం|16]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 17, శుక్రవారం|17]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 18, శనివారం|18]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 19, ఆదివారం|19]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 20, సోమవారం|20]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 21, మంగళవారం|21]]''' |- | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 22, బుధవారం|22]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 23, గురువారం|23]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 24, శుక్రవారం|24]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 25, శనివారం|25]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 26, ఆదివారం|26]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 27, సోమవారం|27]]''' | '''[[#2006 ఫిబ్రవరి 28, మంగళవారం|28]]''' |- |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px;"|<hr> |- <!--| colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 5px; font-size:80%; text-align:right;" | {{ed|Current events box|box}}--> |colspan="7" style="padding-top: 5px; padding-bottom: 15px; font-size:150%; text-align:center;" | [[పతాక శీర్షికలు 2005|పతాక శీర్షికలు]] |} <!--ప్రస్తుతం ఇది అవసరం లేదు కనుక దాచిపెట్టాను. “ప్రస్తుత ఘటనల” పేజీలను విషయానుసారం తయారు చేసినపుడు ఈ లింకులను చూపించవచ్చు. {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 100%; margin-bottom: 1em; text-align: center; border: 1px solid #333333;" |- !Other current events |- |[[Current events|World]] - [[Current science and technology events|Sci-Tech]] - [[Current sports events|Sports]] |- |style="font-size:90%"|[[List of current events articles by region| current events by region]] |- |'''''See also:'' [[n:Main Page|Wikinews]]''' |} --> [[Category:ప్రస్తుత ఘటనలు]] జీ.ఎం.సి.బాలయోగి 6994 19469 2006-02-01T09:06:28Z వైఙాసత్య 58 జీ.ఎం.సి.బాలయోగి, జి.ఎం.సి.బాలయోగి కు తరలించబడింది: రూపంతరము #REDIRECT [[జి.ఎం.సి.బాలయోగి]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ బౌద్ధ చారిత్రక స్థలాలు 6995 19473 2006-02-01T09:10:52Z Chaduvari 97 +vargaM [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చారిత్రక స్థలాలు]] Category:నల్గొండ జిల్లా గ్రామాలు 6996 19476 2006-02-01T09:35:10Z Chaduvari 97 +vargaalu [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] [[Category:నల్గొండ జిల్లా]] Category:కడప జిల్లా గ్రామాలు 6997 19478 2006-02-01T09:52:07Z Chaduvari 97 +vargaalu [[Category:కడప జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Talk:ఇండో యూరోపియను వర్గము 6998 19481 2006-02-01T14:26:15Z Chavakiran 19 The section 1.1 is translated by suresh Kolichala. Thanks for him. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 14:26, 1 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) User talk:Lekhak 6999 19485 2006-02-01T17:08:01Z Chavakiran 19 Hey, Thanks for correcting.. [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 17:08, 1 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 3 7000 19488 2006-02-02T02:00:45Z 202.65.159.34 కొత్త పేజీ *[[1468]]: అచ్చు యంత్రాన్ని రూపొందించిన [[జాన్‌ గ్యుటెన్‌బర్గ్‌]] జన్మించాడు. Template talk:కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు 7001 19490 2006-02-02T04:59:17Z Chaduvari 97 అవన్నీ ఇందులో భాగమే Need to add projects of other states also. particulalry almatti etc..[[User:Chavakiran|Chavakiran]] 03:47, 2 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) :అవన్నీ కూడా ఇందులో భాగమే! ముందుముందు చేరతాయి. అవసరమైన సమాచారం కోసం వెదుకుతున్నాను. జూరాల, ఎలిమినేటి.. ప్రాజెక్టుల సమాచారం అరకొరగా దొరుకుతోంది. మీరో చెయ్యి వెయ్యగలరేమో చూడండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:59, 2 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) User talk:202.63.103.226 7002 19494 2006-02-02T07:08:32Z Chaduvari 97 saMtakaM {{ప్రయోగంIP|Template:విశేష వ్యాసము}} __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:08, 2 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) నర్సాపూర్‌ 7004 26848 2006-06-11T06:10:12Z వైఙాసత్య 58 దారిమార్పు #REDIRECT[[నర్సాపూర్]] User:Vijayabhaskar 7005 19504 2006-02-02T13:48:10Z Vijayabhaskar 259 నేను ఒక వెబ్ డెవెలొపర్ని(పి.హెచ్.పి.), నేను ఓపెన్ సోర్సు విప్లవానికి ఉత్తేజితున్ని అయ్యాను. మీరు నన్ను mail2vijayreddy@gmail.com లో సంప్రదించవచ్చు. ధన్యవాదములు. User:విజయభాస్కర్ రెడ్డి 7006 19507 2006-02-02T13:52:07Z Vijayabhaskar 259 నేను ఒక వెబ్ డెవెలొపర్ని(పి.హెచ్.పి.), నేను ఓపెన్ సోర్సు విప్లవానికి ఉత్తేజితున్ని అయ్యాను. మీరు నన్ను mail2vijayreddy@gmail.com లో సంప్రదించవచ్చు. ధన్యవాదములు. ఉబుంటు లినక్సు 7007 19510 2006-02-02T14:30:45Z Vijayabhaskar 259 ఉబుంటు లినక్సు ఒక డెస్కుటాప్ లినక్సు పంపిణీ, ఇది డెబియన్ జి.యన్.యు./లినక్సు మీద నిర్మించబడింది. దీనికి కనోనికల్ లిమిటెడ్ (మార్క్ షటిల్ వర్త్ దీని యజమాని) మరియు ఈ పంపిణీ పేరు దక్షిణాఫ్రికా భావన ఐన Ubuntu — roughly, "humanity towards others" నుండి వచ్చింది. తూప్రాన్ 7008 24823 2006-04-25T08:31:19Z Mpradeep 50 merging old and new {{మండలం|name=తూప్రాన్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తూప్రాన్|villages=34|area=|population=53.332|pop_male=27.1|pop_female=26.232|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.51|lit_male=68.35|lit_female=40.16}} '''తూప్రాన్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[హైదరాబాదు]]కు సుమారు 55 కి.మీ. దూరంలో 7 వ నెంబరు జాతీయ రహదారిలో ఇది ఉంది. ఇక్కడికి దగ్గరలోని నాచారం నరసింహస్వామి దేవస్థానం చాలా ప్రసిద్ధి. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వత్తూరు]] * [[జాండపల్లి]] * [[నాగులపల్లి]] * [[ఇస్లాంపూర్]] * [[దాతార్‌పల్లి]] * [[గుండారెడ్డిపల్లి]] * [[మల్కాపూర్]] * [[కోనాయిపల్లి (పత్తిబేగంపేట)]] * [[వెంకటాయిపల్లి]] * [[కిష్టాపూర్]] * [[యావాపూర్]] * [[హుస్సేన్‌పూర్]] * [[తూప్రాన్]] * [[పదలపల్లి]] * [[బ్రాహ్మణపల్లి]] * [[వెంకటాపూర్ @ పత్తితూప్రాన్]] * [[రావెల్లి]] * [[ఘన్‌పూర్]] * [[ఇమ్మాపూర్]] * [[అల్లాపూర్]] * [[లింగారెడ్డిపేట]] * [[పాలత్]] * [[రామాయిపల్లి]] * [[వెంకటాపూర్ అగ్రహారం]] * [[ధర్మరాజుపల్లి]] * [[చాట్ల గౌరారం]] * [[కోనాయిపల్లి (పత్తి తూప్రాన్)]] * [[మనోహరాబాదు]] * [[జీడిపల్లి]] * [[కూచారం]] * [[కల్లకల్]] * [[ముప్పిరెడ్డిపల్లి]] * [[రంగాయిపల్లి]] * [[కొండాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాలు]] User talk:192.133.191.95 7010 19519 2006-02-02T16:56:39Z Chavakiran 19 Nice work Probably u can create an account [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 16:56, 2 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) User talk:విజయభాస్కర్ రెడ్డి 7011 19522 2006-02-02T16:59:42Z Chavakiran 19 Welcome to wiki Vijay [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 16:59, 2 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) Template:మెదక్ జిల్లా మండలాలు 7012 24773 2006-04-25T08:04:53Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Medak.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:మెదక్ జిల్లా మండలాలు|మెదక్ జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[మనూరు]] | [[కంగిటి]] | [[కల్హేరు]] | [[నారాయణఖేడ్]] | [[రేగోడు]] | [[శంకరంపేట (ఎ)]] | [[ఆళ్ళదుర్గ]] | [[టేక్మల్]] | [[పాపన్నపేట]] | [[కుల్చారం]] | [[మెదక్ మండలం|మెదక్]] | [[శంకరంపేట (ఆర్)]] | [[రామాయంపేట]] | [[దుబ్బాక]] | [[మీర్‌దొడ్డి]] | [[సిద్దిపేట]] | [[చిన్న కోడూరు]] | [[నంగనూరు]] | [[కొండపాక]] | [[జగ్దేవ్ పూర్]] | [[గజ్వేల్]] | [[దౌలతాబాదు]] | [[చేగుంట]] | [[యెల్దుర్తి]] | [[కౌడిపల్లి]] | [[ఆందోళ్‌]] | [[రైకోడ్‌]] | [[న్యాల్కల్‌]] | [[ఝారసంగం]] | [[జహీరాబాద్]] | [[కోహిర్‌]] | [[మునుపల్లి]] | [[పుల్కల్లు]] | [[సదాశివపేట]] | [[కొండాపూర్‌]] | [[సంగారెడ్డి]] | [[పటాన్ చెరువు]] | [[రామచంద్రాపురం, మెదక్|రామచంద్రాపురం]] | [[జిన్నారం]] | [[హథ్నూర]] | [[నర్సాపూర్, మెదక్|నర్సాపూర్]] | [[శివంపేట]] | [[తూప్రాన్]] | [[వర్గల్‌]] | [[ములుగు]] </div> [[Category:మెదక్ జిల్లా మండలాలు]] MediaWiki:Captcha-createaccount 7013 19528 2006-02-02T17:46:10Z Chaduvari 97 అనువాదం ఆటోమాటిక్ స్పాము నుండి రక్షణగా, మీరు సభ్యత్వం తీసుకునేముందు, కింది బొమ్మలో కనిపిస్తున్న పదాలను టైపు చెయ్యాలి: <br />([[Special:Captcha/help|ఏమిటిది?]]) MediaWiki:Captchahelp-text 7014 19533 2006-02-02T18:23:38Z Chaduvari 97 ఆమకవేప ''ఆమకవేప'' అంటే '''ఆ'''టోమాటిక్ గా '''మ'''నుష్యులను, '''కం'''ప్యూటర్లను '''వే'''రుచేసే '''ప'''రీక్ష అని అర్థం. ప్రజలనుండి రచనలను స్వీకరించే ఈ వికీ వంటి వెబ్‌సైట్లు ఆటోమాటిక్ టూల్స్‌తో తమ లింకులను చేర్చే స్పాముష్కరుల దాడులకు గురవడం తరచూ జరుగుతూ ఉంటుంది. ఆ లింకులను తీసేయడం పెద్ద విషయం కాకపోయినప్పటికీ, అవి తలనెప్పి అనేది మాత్రం నిజం. కొన్నిసార్లు, ముఖ్యంగా ఏదైనా పేజీ నుండి బయటకు లింకులు ఇచ్చేటపుడు, వంకర్లు తిరిగిపోయి ఉన్న పదాల బొమ్మను చూపించి ఆ పదాన్ని టైపు చెయ్యమని వికీ మిమ్మల్ని అడగవచ్చు. దీన్ని ఆటోమాటిక్ టూల్స్ తొ చెయ్యడం చాలా కష్టం కాబట్టి, స్పాము జిత్తులు చెల్లవు; మనుష్యులు మాత్రం మామూలుగానే చెయ్యగలరు. దురదృష్టవశాత్తూ, చూపు సరిగా లేనివారికి, టెక్స్టు బ్రౌజర్లు మాత్రమే వాడేవారికి ఇది అసౌకర్యం కలిగిస్తుంది. ప్రస్తుతానికి శబ్దం వినిపించే వెసులుబాటు మాకు లేదు. మీరు రచనలు చెయ్యకుండా ఇది అడ్డుపడుతుంటే, సహాయం కోసం సైటు నిర్వాహకుణ్ణి సంప్రదించండి. మీ బ్రౌజర్లోని బ్యాక్ మీటను నొక్కి గత పేజీకి వెళ్ళండి <!-- Web sites that accept postings from the public, like this wiki, are often abused by spammers who use automated tools to post their links to many sites. While these spam links can be removed, they are a significant nuisance. Sometimes, especially when adding new web links to a page, the wiki may show you an image of colored or distorted text and ask you to type the words shown. Since this is a task that's hard to automate, it will allow most real humans to make their posts while stopping most spammers and other robotic attackers. Unfortunately this may inconvenience users with limited vision or using text-based or speech-based browsers. At the moment we do not have an audio alternative available. Please contact the site administrators for assistance if this is unexpectedly preventing you from making legitimate posts. Hit the 'back' button in your browser to return to the page editor. --> MediaWiki:Captcha-short 7015 19530 2006-02-02T18:15:27Z Chaduvari 97 అనువాదం మీ రచనలో కొత్త URL లింకులు ఉన్నాయి; ఆటోమాటిక్‌గా జరిగే స్పాము నుండి రక్షణగా, మీరీ బొమ్మలో కనిపించే పదాలను టైపు చెయ్యాలి: <br />([[Special:Captcha/help|ఏమిటిది?]]) <!-- Your edit includes new URL links; as a protection against automated spam, you'll need to type in the words that appear in this image: <br />([[Special:Captcha/help|What is this?]]) --> MediaWiki:Captcha-createaccount-fail 7016 19531 2006-02-02T18:16:45Z Chaduvari 97 అనువాదం నిర్ధారణ సంకేతం లేదు లేదా సరైనది కాదు. <!-- Incorrect or missing confirmation code. --> MediaWiki:Captchahelp-title 7017 19534 2006-02-02T18:24:55Z Chaduvari 97 ఇంగ్లీషును తీసేసాను ఆమకవేప సహాయం ఎం కె వెల్లోడి 7018 27197 2006-06-21T01:35:36Z వైఙాసత్య 58 +వర్గాలు '''ఎం.కె.వెల్లోడి''' [[హైదరాబాదు]] రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి, దౌత్యవేత్త మరియు ప్రముఖ ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ (ICS) అధికారి. కేరళీయుడైన వెల్లోడి [[1896]] లో [[కేరళ]] రాష్ట్రములోని [[మలప్పురము]]కు 12 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్న [[కొట్టక్కళ్]] పట్టణములో జన్మించాడు. [[1950]] [[జనవరి 26]] నుండి [[1952]] [[మార్చి 6]] వరకు హైదరాబాదు రాష్ట్ర ముఖ్య మంత్రిగా పనిచేశాడు. ఈయన భారత ప్రభుత్వముచే నియమిచబడిన ముఖ్యమంత్రి ==నిర్వహించిన పదవులు== *[[1928]] - [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా కలెక్టరు *[[1937]] [[మార్చి 18]] నుండి [[1937]] [[నవంబర్ 26]] - గంజాం జిల్లా కలెక్టరు *[[1950]] [[జనవరి 26]] నుండి [[1952]] [[మార్చి 6]] - హైదరాబాదు రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి *[[1954]],55 భారతదేశ రక్షణ కార్యదర్శి *[[1957]] [[ఆగష్టు 1]] నుండి [[1958]] [[జూన్ 4]] - భారతదేశ కేబినెట్ కార్యదర్శి *[[1958]] - [[1959]] ఆస్ట్రియాలో భారత రాయబారి *[[1958]] - [[1961]] జర్మనీలో భారత రాయబారి [[Category:హైదరాబాదు రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రులు]] [[Category:భారతీయ దౌత్యవేత్తలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 4 7019 19544 2006-02-03T02:28:38Z Chaduvari 97 *[[1908]]:ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[మఖ్దూం మొహియుద్దీన్]] జన్మించాడు *[[1974]]: భౌతిక శాస్త్రవేత్త [[సత్యేంద్రనాథ బోస్]] మరణించాడు. ఎం.కె.వెల్లోడి 7020 19545 2006-02-03T02:42:03Z Chaduvari 97 కొత్త దారిమార్పు పేజీ #REDIRECT [[ఎం కె వెల్లోడి]] Talk:ఫిబ్రవరి 3 7022 19553 2006-02-03T13:02:14Z Chavakiran 19 Please make Wikipedia Famous. Suresh :Good dream. but how to do? [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 13:02, 3 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) బచావత్ ట్రిబ్యునల్ 7023 19565 2006-02-04T01:56:18Z Chaduvari 97 {{కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు}} [[కృష్ణా నది|కృష్ణా జలాల]] పంపకంపై మూడు పరీవాహక రాష్ట్రాలైన [[మహారాష్ట్ర]], [[కర్ణాటక]], [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ల మధ్య తలెత్తిన వివాదాలను పరిష్కరించి, లభ్యమయ్యే నీటిని పంపకం చేసేందుకు ఉద్దేశించినది, '''బచావత్ ట్రిబ్యునల్'''. జస్టిస్ ఆర్.ఎస్.బచావత్ అధ్యక్షుడిగా ఏర్పడింది కాబట్టి దీన్ని బచావత్ ట్రిబ్యునల్ అన్నారు. అంతర్రాష్ట్ర జలవివాదాల చట్టం 1956 కు లోబడి ఈ ట్రిబ్యునల్ ఏర్పాటయింది. [[1969]] [[ఏప్రిల్ 10]] న కేంద్ర ప్రభుత్వం జస్టిస్ ఆర్.ఎస్.బచావత్ అధ్యక్షుడిగా, షంషేర్ బహదూర్, డి.ఎం.భండారి సభ్యులుగా బచావత్ ట్రిబ్యునల్ ను ఏర్పాటు చేసి, కృష్ణా నదిలో లభ్యమయ్యే నీటిని మూడు రాష్ట్రాల మధ్య పంపకం చేయమని కోరింది. ==ట్రిబ్యునల్ పంపకాలు== కృష్ణా నదిలో నమ్మకంగా ప్రవహిస్తుందని అంచనా వేసిన 2060 టి.ఎం.సి. నికర జలాలను [[1976]] లో ట్రిబ్యునల్ కింది విధంగా పంపకం చేసింది. *మహారాష్ట్ర: 560 టి.ఎం.సి. *కర్ణాటక: 700 టి.ఎం.సి. *ఆంధ్ర ప్రదేశ్: 800 టి.ఎం.సి. పై నీటికి అదనంగా నదిలో 70 టి.ఎం.సి. ఊట (రీజనరేటివ్ ఫ్లో) ఉంటుందని కూడా అంచనా వేసారు. ఈ నీటిని కూడా పంచాక మూడు రాష్ట్రాల వాటా ఇలా ఉంది. *మహారాష్ట్ర: 585 టి.ఎం.సి. *కర్ణాటక: 734 టి.ఎం.సి. *ఆంధ్ర ప్రదేశ్: 811 టి.ఎం.సి. పై మొత్తాలకు మించి ప్రవహించే అదనపు జలాలను పూర్తిగా వాడుకునే స్వేచ్ఛను ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు ఇచ్చింది. అయితే ఈ అధిక జలాలపై హక్కును మాత్రం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పొందదు. ;స్కీము ఎ, స్కీము బి:ట్రిబ్యునల్ తన నివేదికను స్కీము 'ఎ', స్కీము 'బి' అనే రెండు భాగాలుగా ఇచ్చింది. అయితే తన తుది తీర్పులో మాత్రం స్కీము 'ఎ' ను మాత్రమే ప్రస్తావించి, స్కీము 'బి' ని వదలివేసింది. అయితే మూడు పక్షాలు అంగీకరిస్తే స్కీము 'బి' ని కూడా అమలు జరపవచ్చని వివరించింది. ;ట్రిబ్యునల్ తీర్పు యొక్క సమీక్ష: బచావత్ ట్రిబ్యునల్ చేసిన పంపకాలను [[2000]] [[మే 31]] తరువాత మరో అధికారిక సంస్థ చేత సమీక్ష చేయించవచ్చు. ==వివాదాలు== ట్రిబ్యునల్ తీర్పులోని అదనపు జలాలను ఆంధ్ర ప్రదేశ్ వాడుకోవచ్చనే అంశం అనంతర కాలంలో వివాదాలకు దారితీసింది. అధిక జలాలను వాడుకునే స్వేచ్ఛ ఇచ్చింది కాబట్టి, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ తన వాటాకు మించి నీటి వినియోగానికై ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం మొదలు పెట్టింది. దీనికి మిగిలిన రెండు రాష్ట్రాలు అభ్యంతరం చెప్పాయి. ఈ అభ్యంతరానికి ప్రధాన కారణం: ఎగువనున్న రెండు రాష్ట్రాలు ట్రిబ్యునల్ తమకు పంచిన భాగపు నీటినే వాడుకునే ఏర్పాట్లు చేసుకోలేదు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మాత్రం తన వాటాకు మించి వాడుకునేందుకు ప్రాజెక్టులు కడుతోంది. (తెలుగుగంగ ద్వారా రాయలసీమకు సాగునీటి సరఫరా అటువంటి ప్రాజెక్టే.) అంతర్జాతీయ జలవినియోగ నియమాల ప్రకారం '''మొదట వాడుకునే వారికి మొదటి హక్కు''' అనే ఒక సూత్రం ఉంది. దాని ప్రకారం తరువాతి ట్రిబ్యునల్ ఏర్పాటయి నీటి పంపకాలు జరిగే సమయానికి ఈ అదనపు జలాలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు హక్కు అయిపోతుందనే భయమే ఈ అభ్యంతరాలకు ప్రధాన కారణం.{{చూడు|ref1}} ==మూలాలు, వనరులు== #{{మూలం|ref1}}[http://www.unu.edu/unupress/unupbooks/80a03e/80A03E0h.htm ''వందనా శివ'' రచన, ఐక్యరాజ్యసమితి విశ్వవిద్యాలయ ప్రచురణ] #[http://www.prajasakti.com/ap_rivers/krishnajalaalu/krishnawater_dispute.pdf ప్రజాశక్తి ప్రచురణ] #[http://www.deccanherald.com/deccanherald/sep02/top.asp బచావత్ ట్రిబ్యునల్ గురించి దక్కన్ హెరాల్డ్ లో] #[http://www.hinduonnet.com/fline/fl2209/stories/20050506001403100.htm కృష్ణా బేసిన్‌లో వివాదం] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కృష్ణా నదిపై ప్రాజెక్టులు]] [[Category:కృష్ణా నదీజల వివాదాలు]] 1887 7024 26218 2006-05-31T17:39:34Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1887''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1884]] [[1885]] [[1886]] - [[1887]] - [[1888]] [[1889]] [[1890]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[జనవరి 15]]: ప్రముఖ సంఘసంస్కర్త, [[త్రిపురనేని రామస్వామి]] ==మరణాలు== ==పురస్కారాలు== [[Category:1887|*]] [[af:1887]] [[ar:1887]] [[roa-rup:1887]] [[ast:1887]] [[bg:1887]] [[be:1887]] [[bs:1887]] [[ca:1887]] [[cs:1887]] [[cy:1887]] [[da:1887]] [[de:1887]] [[et:1887]] [[el:1887]] [[es:1887]] [[eo:1887]] [[eu:1887]] [[fo:1887]] [[fr:1887]] [[fy:1887]] [[ga:1887]] [[gl:1887]] [[ko:1887&#45380;]] [[hr:1887]] [[io:1887]] [[id:1887]] [[ia:1887]] [[is:1887]] [[it:1887]] [[he:1887]] [[ka:1887]] [[kw:1887]] [[ku:1887]] [[la:1887]] [[lt:1887]] [[lb:1887]] [[li:1887]] [[hu:1887]] [[mi:1887]] [[ms:1887]] [[zh-min-nan:1887 nî]] [[na:1887]] [[nl:1887]] [[nds:1887]] [[ja:1887&#24180;]] [[no:1887]] [[nn:1887]] [[pl:1887]] [[pt:1887]] [[ro:1887]] [[ru:1887]] [[sm:1887]] [[sq:1887]] [[simple:1887]] [[sk:1887]] [[sl:1887]] [[sr:1887]] [[su:1887]] [[fi:1887]] [[sv:1887]] [[tt:1887]] [[vi:1887]] [[tr:1887]] [[uk:1887]] [[ur:1887&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1887]] [[zh:1887&#24180;]] Template:విజయనగరం జిల్లా మండలాలు 7025 24996 2006-04-26T03:15:56Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Vijayanagaram.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:విజయనగరం జిల్లా మండలాలు|విజయనగరం జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[కొమరాడ]] | [[గుమ్మలక్ష్మీపురం]] | [[కురుపాం]] | [[జియ్యమ్మవలస]] | [[గరుగుబిల్లి]] | [[పార్వతీపురం]] | [[మక్కువ]] | [[సీతానగరం, విజయనగరం|సీతానగరం]] | [[బాలాజీపేట]] | [[బొబ్బిలి]] | [[సాలూరు]] | [[పాచిపెంట]] | [[రామభద్రాపురం]] | [[బడంగి]] | [[తెర్లాం]] | [[మెరకముడిదం]] | [[దత్తిరాజేరు]] | [[మెంటాడ]] | [[గజపతినగరం]] | [[బొందపల్లి]] | [[గుర్ల]] | [[గరివిడి]] | [[చీపురుపల్లి]] | [[నెల్లిమర్ల]] | [[పూసపాటిరేగ]] | [[భోగాపురం]] | [[దెంకాడ]] | [[విజయనగరం మండలం]] | [[గంట్యాడ]] | [[శృంగవరపుకోట]] | [[వేపాడ]] | [[లక్కవరపుకోట]] | [[జామి]] | [[కొత్తవలస]] </div> [[Category:విజయనగరం జిల్లా మండలాలు]] బందరు 7026 19569 2006-02-04T03:19:28Z Chaduvari 97 కొత్త దారిమార్పు పేజీ #redirect [[మచిలీపట్నం]] దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య 7027 19571 2006-02-04T03:20:10Z Chaduvari 97 విస్తరణ మూస {{విస్తరణ}} స్వాతంత్ర్య సమర యోధుల్లో ప్రముఖుడు '''దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య'''. ఆయన గొప్ప నాయకుడు, సాహసికుడు, వక్త, కవి, గాయకుడు. '''ఆంధ్ర రత్న''' బిరుదు పొందినవాడు. [[కృష్ణా జిల్లా]] [[పెనుగంచిప్రోలు]] గ్రామంలో [[1889]] [[జూన్ 2]] న దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య జన్మించాడు. ఆయన పుట్టిన మూడవ రోజునే తల్లి సీతమ్మ, మూడో ఏట తండ్రి కోదండరామస్వామి మరణించాడు. అప్పటినుండి పినతండ్రి, నాయనమ్మల సంరక్షణలో పెరిగాడు. [[కూచిపూడి]]లోను, [[గుంటూరు]]లోను ప్రాథమిక విద్య జరిగింది. అయితే చదువుపై అంత శ్రద్ధ చూపకపోవడంచేత మెట్రిక్యులేషనులో తప్పాడు. తరువాత [[బాపట్ల]]లో చదివి ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు. ఒక మిత్రుని సాయంతో స్కాట్లండు లోని ఎడింబరో విశ్వవిద్యాలయంలో ఎం.ఎ చదివాడు. తిరిగివచ్చాక, [[రాజమండ్రి]]లోను, [[బందరు]]లోను కొంతకాలం ఉపాధ్యాయుడిగా పనిచేసాడు. తన స్వతంత్ర భావాల కారణంగా పైవారితో పడక ఆ ఉద్యోగాలు వదలిపెట్టాడు. [[Category:స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:1889 జననాలు]] [[Category:1928 మరణాలు]] Category:1889 జననాలు 7028 19572 2006-02-04T03:20:39Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1889|జననాలు]] Category:1928 మరణాలు 7029 19573 2006-02-04T03:21:02Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1928|మరణాలు]] Category:1889 7030 19574 2006-02-04T03:21:38Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1880లు]] 1889 7031 26220 2006-05-31T17:39:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1889''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1886]] [[1887]] [[1888]] - [[1889]] - [[1890]] [[1891]] [[1892]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] ''' [[1880లు]] '''[[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[జూన్ 2]]: ''ఆంధ్ర రత్న'' [[దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణయ్య]] *[[ఏప్రిల్ 1]]: [[రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్ సంఘ్]] స్థాపకుడు [[డా.హెడ్గెవార్]] (కేశవ బలిరాం హెడ్గెవార్) *[[ఏప్రిల్ 16]]: ప్రముఖ హాస్యనటుడు [[చార్లీ చాప్లిన్]] ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1889|*]] [[af:1889]] [[ar:1889]] [[roa-rup:1889]] [[ast:1889]] [[bg:1889]] [[be:1889]] [[bs:1889]] [[ca:1889]] [[cs:1889]] [[cy:1889]] [[da:1889]] [[de:1889]] [[et:1889]] [[el:1889]] [[es:1889]] [[eo:1889]] [[eu:1889]] [[fo:1889]] [[fr:1889]] [[fy:1889]] [[ga:1889]] [[gl:1889]] [[ko:1889&#45380;]] [[hr:1889]] [[io:1889]] [[id:1889]] [[ia:1889]] [[is:1889]] [[it:1889]] [[he:1889]] [[ka:1889]] [[kw:1889]] [[ku:1889]] [[la:1889]] [[lt:1889]] [[lb:1889]] [[li:1889]] [[hu:1889]] [[mi:1889]] [[ms:1889]] [[zh-min-nan:1889 nî]] [[na:1889]] [[nl:1889]] [[nds:1889]] [[ja:1889&#24180;]] [[no:1889]] [[nn:1889]] [[pl:1889]] [[pt:1889]] [[ro:1889]] [[ru:1889]] [[sm:1889]] [[sq:1889]] [[simple:1889]] [[sk:1889]] [[sl:1889]] [[sr:1889]] [[su:1889]] [[fi:1889]] [[sv:1889]] [[tt:1889]] [[vi:1889]] [[tr:1889]] [[uk:1889]] [[ur:1889&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1889]] [[zh:1889&#24180;]] మాదయ్యగారి మల్లన 7032 19583 2006-02-04T07:45:16Z వైఙాసత్య 58 '''మాదయ్యగారి మల్లన''' [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజముల]]లో ఒకడు. 16వ శతాబ్దపు తెలుగు కవి. మల్లన 516 గద్యపద్యములతో కూడిన [[రాజశేఖర చరిత్ర]] అను కావ్యమును రచించినాడు. ఈ గ్రంథమును ఈయన [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] ఆస్థానములో చేరకముందే రచించాడు. రాయలసభలో ఉన్నపుడు ఈయన ఏ రచనలు చేసిన ఆధారాలు లేవు. కనీసము సభలో చెప్పిన చాటు పద్యములు కూడా లభ్యము కాలేదు. రాయలతోపాటు దండయాత్రలకు, తీర్థయాత్రలకు తప్పకుండా వెళ్లే కవులలో మల్లన ఒకడు. రాయల కొలువులో మొదటినుండి ఉన్నా రాజశేఖర చరిత్రలో రాయల ప్రస్తావన లేదు. ఈయన తన కావ్యమును [[1516]] - [[1520]] మధ్య [[వినుకొండ]], [[గుత్తి]] సీమలను పరిపాలించిన [[నాదెండ్ల అప్పమంత్రి]] కి అంకితమిచ్చాడు. అప్పమంత్రి [[తిమ్మరుసు]] మేనల్లుడు మరియు అల్లుడు. ఆంధ్ర మహిళలు ఐదవతనముగా భావించే నల్లపూసల గురించిన ప్రస్థావన సాహిత్యములో తొలిసారిగా చేసినది మల్లన్ననే. లగ్నము పెట్టడము దగ్గరినుండి గృహప్రవేశము వరకు 75 గద్యపద్యములలో అనాటి పెళ్లితంతు గురించి రాజశేఖర చరిత్రలో వర్ణించాడు. మల్లన తన గురించి రాజశేఖర చరిత్రలో ఎక్కడా పెద్దగా చెప్పుకోలేదు. ఈయన [[కృష్ణా జిల్లా]]లోని [[అయ్యంకిపురము]] కు చెందిన వాడని తెలుస్తున్నది అయితే [[కడప]] జిల్లాలో పెరిగినాడు. ఈయన గురువు కడప జిల్లా [[పుష్పగిరి]] కి చెందిన అఘోర శివాచార్యులు. ==మూలములు== * సమగ్ర ఆంధ్ర సాహిత్యము - ఆరుద్ర 7వ సంపుటం పేజీలు 54-69 {{అష్టదిగ్గజములు}} User:Chaduvari/monobook.js 7033 19590 2006-02-04T12:14:35Z Chaduvari 97 // [[User:Lupin/popups.js]] document.write('<script type="text/javascript" src="' + 'http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Lupin/popups.js' + '&action=raw&ctype=text/javascript&dontcountme=s"></script>'); Template:Navpop 7034 19588 2006-02-04T12:11:09Z Chaduvari 97 kotta mUsa - enwiki nuMDi kaapI // [[User:Lupin/popups.js]] document.write('<script type="text/javascript" src="' + 'http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Lupin/popups.js' + '&action=raw&ctype=text/javascript&dontcountme=s"></script>');<noinclude> Template is for easy pasting of [[Wikipedia:Tools/Navigation popups]] code -- use [[Template:navpop]] in your [http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/monobook.js monobook.js] (or whatever skin used).</noinclude> Wikipedia:ముంజేతి కంకణం 7035 19600 2006-02-04T17:48:15Z Chaduvari 97 బొమ్మ సైజు తగ్గింపు {{అనువాదము}} <br clear=all /> [[Image:popup-preview.png|thumb|300px]] [[Image:popups-toggle-size-small.png|thumb|Small image preview for an article (Classic skin screenshot, but works fine with Monobook)]] [[Image:popups-toggle-size-large.png|thumb|Click to enlarge preview]] '''ముంజేతి కంకణం ''' అనేది ఒక పాపప్ సూచిక. మీ మౌసును ఏదైనా లింకు పైకి తీసుకుపోయినపుడు, ఆ లింకుకు సంబంధించిన వివిధ అంశాలను చూపిస్తూ ఒక పాపప్ సూచిక ప్రత్యక్షం అవుతుంది. '''త్వరిత స్థాపన:''' మీ monobook.js పేజీకి <nowiki>{{subst:navpop}}</nowiki> ను చేర్చండి. మీ పేజీ [http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/monobook.js ఇక్కడ] ఉంది. ఈ పేజీ URL లో USERNAME స్థానంలో మీ సభ్యనామం ను పెట్టండి. పూర్తి సమాచారం కొరకు [[Wikipedia:ముంజేతి కంకణం#స్థాపన|కింద]] చూడండి. == అంశాలు == * వ్యాసం మొదట్లోని కొంత భాగాన్ని ముందే చూడొచ్చు (తక్షణ ప్రీవ్యూ ద్వారా దీన్ని సాధ్యం చేసిన [[:en:User:Pilaf|Pilaf]] కు అభినందనలు) * బొమ్మ లింకుల ద్వారా బొమ్మను ముందే చూడొచ్చు * ప్రతివ్యాసంలోని మొదటి బొమ్మను ముందే చూడొచ్చు - ఇక సభ్యుల పేజీలకు సరదాయే సరదా * దారిమార్పులు, మొలకలు, అయోమయనివృత్తి పేజీల గురించి ముందే చెప్తుంది. * పేజీ సైజు, లింకుల సంఖ్య, బొమ్మల సంఖ్య, వర్గాల సంఖ్య, పేజీ వయసు వంటి పేజీ సమాచారాన్ని చూపిస్తుంది. * అన్ని వికీమీడియా వికీలలోను పనిచేస్తుంది. * దారిమార్పులను, అయోమయ నివృత్తి పేజీలను తప్పిస్తూ లింకులను సరిచేస్తుంది. (ఇష్టానుసారం) * షార్ట్‌కట్‌ కీలు (ఇష్టానుసారం) * ఒకే క్లిక్కుతో కింది పేజీలను చేరుకోవచ్చు ** మార్చు పేజీ ** సభ్యుని రచనలు ** [[:en:Wikipedia:Kate's Tool|కేట్‌ సాధనం]] (రచనల సంఖ్య) ** సభ్యునికి ఈ-మెయిల్‌ ** చరితం ** వీక్షించు, వీక్షించవద్దు ** చర్చా పేజీని చూడొచ్చు, దిద్దుబాటు చెయ్యొచ్చు ** ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు ** సంబంధిత మార్పులు ** నిర్వాహకుల కొరకు - సంరక్షించు, సంరక్షించవద్దు, తొలగించు, సభ్యుని నిరోధించు ** సభ్యుల లాగ్‌, నిరోధం లాగ్‌ ** సభ్యుల పేజీల ఉప పేజీల జాబితా ** వికీపీడియా అన్వేషణ, [http://vs.aka-online.de/globalwpsearch/ సార్వత్రిక వికీపీడియా అన్వేషణ] == స్థాపన== ముంజేతి కంకణం వాడేందుకు మీరు లాగిన్ అయి ఉండాలి. మీకు ఎకౌంటు లేకుంటే, [[Special:Userlogin|సృష్టించుకుని]] లాగిన్ కావాలి. ఆ తరువాత '''<nowiki>{{subst:navpop}}</nowiki>''' ను మీ monobook.js పేజీకి చేర్చండి. ఆ పేజీ http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/monobook.js వద్ద ఉంటుంది. ఈ URL లో USERNAME స్థానంలో మీ సభ్యనామాన్ని పెట్టండి. monobook.js nu ఖచ్చితంగా అలాగే రాయాలి; Monobook.js -ఇలా రాయకూడదు. దీంతో కింది కోడు మీ .js ఫైలులో చేరుతుంది. <br clear=all /> <pre> // [[User:Lupin/popups.js]] document.write('<script type="text/javascript" src="' + 'http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Lupin/popups.js' + '&action=raw&ctype=text/javascript&dontcountme=s"></script>'); </pre> '''గమనిక:''' మీరు మోనోబుక్ తొడుగు కాకుండా వేరే తొడుగు వాడుతుంటే, సంబంధిత ఫైలును కింది జాబితాలో నుండి ఎంచుకోండి. * Classic skin: http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/standard.js * Cologne Blue: http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/cologneblue.js * Chick: http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/chick.js * Simple: http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/simple.js * Nostalgia: http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/nostalgia.js * MySkin: http://en.wikipedia.org/wiki/User:USERNAME/myskin.js పేజీని భద్రపరిచాక మీ బ్రౌజరు కాషె ను తీసివేయండి. (షిఫ్ట్ కీని పట్టుకుని పేజీని రిఫ్రెష్ చెయ్యండి). మీ బ్రౌజరులో జావాస్క్రిప్టును డిజేబుల్ చేసి ఉండకపోతే, మీరు ఏదైనా అంతర్గత లింకుపైకి మౌసును పెట్టగానే పాపప్ ప్రత్యక్షం అవుతుంది. విక్షనరీ, లేదా కామన్స్ లో కూడా ఇదే పద్ధతిని అనుసరించాలి. మీరీ అంశం వద్దనుకుంటే, ఆ పేజీనుండి పై స్క్రిప్టును తీసేయండి. == కాన్ఫిగరేషన్ (ఇష్టానుసారం) == === మీ పాపప్స్ రూపాన్ని మార్చుకోవడం === By editing your user [[Cascading Style Sheets|CSS]] file, you can change the appearance of the popups. Your user CSS file has exactly the same name as the javascript file, but with "css" instead of "js" at the end. So for most people, the file to edit is '''User:USERNAME/monobook.css'''. Here is an example which gives an orange-flavoured popup with a border and changes the font used. All lines in this example are optional. (The last line in particular makes the popup look a bit silly, but it shows the sort of thing you can do if you feel like it). <pre> table.popupBorderTable { background: #FFBE20 /* orange */ !important } table.popupTable { background: #FFFAEF /* pastel orange */ !important } font.popupFont { font-family: serif !important; color: #440044 !important; font-size: medium !important } </pre> === Options === There are some options that you can set. To do so, edit your user javascript file (such as '''User:USERNAME/monobook.js''') and add a line of the form :<tt>''option'' = ''value'';</tt> where <tt>''option''</tt> and <tt>''value''</tt> are chosen from the table below. For example, to prevent all downloading and turn on admin links, you need something like this in your javascript file: <pre> // [[User:Lupin/popups.js]] - please include this line document.write('<script type="text/javascript" src="' + 'http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Lupin/popups.js' + '&action=raw&ctype=text/javascript&dontcountme=s"></script>'); simplePopups=true; popupAdminLinks=true; </pre> {| class="wikitable" cellpadding="4" border="1" |colspan=3|<center>'''Configuration options'''</center> |- !Option !Values* !Description |- |<tt>popupDelay</tt> |decimal number, '''0.5''' |The number of seconds before popups appear. |- |<tt>simplePopups</tt> |<tt>true</tt>, '''<tt>false</tt>''' |If you just want the links or find the amount of bandwidth consumed too great, then set this to <tt>true</tt>. No data will be downloaded and the popups will just consist of a list of links. |- |<tt>popupStructure</tt> |<tt>'original'</tt>, <tt>'fancy'</tt>, <tt>'fancy2'</tt>, <tt>''''menus''''</tt> |Select the structure of the popups. The <tt>'original'</tt> setting, which is the default if <tt>simplePopups</tt> is <tt>true</tt>, has all the navigation links in the popup itself; <tt>'fancy'</tt> and <tt>fancy2</tt> are variants of this. The <tt>'menus'</tt> setting, which is the default if <tt>simplePopups</tt> is not <tt>true</tt>, puts the navigation links in popup menus which appear when you mouseover the popup title. Note that to set this variable, you need to include the single quotes, e.g. <tt>popupStructure='fancy';</tt>. In Opera, this defaults to <tt>'original'</tt> as the user menu doesn't work for some reason (probably a bug in the script). |- |<tt>popupActionsMenu</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |When using menus, you can either have the title link in the popup generating a menu (if this is set to <tt>false</tt>) or a separate "actions" menu (if this is set to <tt>true</tt>, the default). |- |<tt>popupImages</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If this is <tt>false</tt> then images are never displayed. |- |<tt>popupAdminLinks</tt> |<tt>true</tt>, '''<tt>false</tt>''' |If this variable is set to <tt>true</tt> then links which administrators can use to block people, delete pages and protect or unprotect pages will appear in the popups. |- |<tt>popupShortcutKeys</tt> |<tt>true</tt>, '''<tt>false</tt>''' |If this variable is set to <tt>true</tt> then you can focus some of the links in the popups quickly by pressing keys. When you hover the mouse over a link with a shortcut, the shortcut key appears at the end of the popup hint. For example, in Firefox or Opera, to quickly edit an article in a new tab you can type '<tt>e Control-Enter</tt>'. Internet Explorer users beware: shortcut keys don't work and turning this option on will reveal various bugs, so it's not recommended. <!-- Pressing escape should kill the popup, too. --> |- |<tt>popupDragging</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If true, you can drag the popups around when you hold the shift key. |- |<tt>popupFixRedirs</tt> |<tt>true</tt>, '''<tt>false</tt>''' |If this variable is set to <tt>true</tt> then you can automatically "fix" links to redirect pages by clicking on the "Redirects" link. ''Note: you probably don't want to "fix" such links every time you come across them, and you definitely don't want to go on a hunt for them to "fix" them. See [[/About fixing redirects]].'' |- |<tt>popupRedirAutoClick</tt> |'''<tt>'wpSave'</tt>''', <tt>'wpPreview'</tt>, <tt>'wpDiff'</tt> |The button which is automatically pressed when fixing redirects. |- |<tt>popupFixDabs</tt> |<tt>true</tt>, '''<tt>false</tt>''' |If this variable is set to <tt>true</tt> then you can automatically "fix" links to disambiguation pages by clicking one of the links at the very bottom of the popup. |- |<tt>popupNavLinks</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If this is <tt>true</tt> then navigation links are displayed. If <tt>false</tt>, then these are switched off. |- |<tt>popupLastEditLink</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |Whether the popup should contain a "lastEdit" link. |- |<tt>popupHistoricalLinks</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |When hovering over links to old revisions and diff links, extra links such as "editOld" are generated if this is <tt>true</tt>. Otherwise, you get the same links as when hovering over an ordinary link. |- |<tt>popupPreviews</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If this is <tt>true</tt> and you haven't set <tt>simplePopups</tt>, then a preview of the first part of the article will appear. ([[User:Lupin/Pages with buggy previews|Reports of pages for which this is done badly]] are most welcome). If <tt>false</tt>, then this is switched off. |- |<tt>popupSummaryData</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If this is <tt>true</tt> summary data for the target page is displayed. If <tt>false</tt>, then this is switched off. |- |<tt>popupLastModified</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If true then the age of the page is displayed in the summary data. This is the amount of time that has elapsed since the article was edited. |- |<tt>popupOnlyArticleLinks</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If <tt>true</tt>, then popups are only generated for links in the article. Otherwise, many other links (such as Edit, Help) get popups too. |- |<tt>imagePopupsForImages</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |By default, preview images are loaded even when hoving over visible images. Setting this to <tt>false</tt> turns that off. |- |<tt>popupMaxWidth</tt> |'''300''', an integer or <tt>false</tt> |The maximum width of the popup in pixels. Setting this to <tt>false</tt> means the popup will expand to accommodate its contents. |- |<tt>popupInitialWidth</tt> |an integer or '''<tt>false</tt>''' |The initial width of the popup in pixels. Setting this to <tt>false</tt> means the popup will initially be the size needed to accommodate its initial contents. |- |<tt>popupEditCounterTool</tt> |"kate", '''"interiot"''' |The edit counter tool to use, chosen from Kate's tool or Interiot's tool. |- |colspan=3|'''Edit summaries''' |- |<tt>popupRevertSummary</tt> |a string |The edit summary used when reverting. The first %s appearing in this string is replaced with the revision ID of the page being reverted to. |- |<tt>popupFixRedirsSummary</tt> |a string |The edit summary used when fixing redirects. The first %s appearing in this string is replaced with the redirect page, and the second %s is replaced with the target page. |- |<tt>popupFixDabsSummary</tt> |a string |The edit summary used when disambiguating links. The first %s appearing in this string is replaced with the disambiguation page, and the second %s is replaced with the target page. |- |colspan=3|'''Preview options''' |- |<tt>popupPreviewKillTemplates</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If <tt>true</tt>, templates referred to in an article are simply deleted from previews; otherwise, they're shows as raw wikitext. |- |<tt>popupPreviewRawTemplates</tt> |<tt>true</tt>, '''<tt>false</tt>''' |If <tt>true</tt>, template pages (that is, pages in the Template: namespace) are previewed entirely as raw wikitext; otherwise, an attempt is made to render them in the preview. |- |<tt>popupPreviewFirstParOnly</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If <tt>true</tt>, previews are restricted to the first paragraph of the article. |- |<tt>popupMaxPreviewSentences</tt> |an integer, '''4''' |The maximum number of sentences to extract from something approximating the beginning of an article for the preview. |- |<tt>popupMaxPreviewCharacters</tt> |an integer, '''600''' |The maximum number of characters to extract from something approximating the beginning of an article for the preview. |- |colspan=3|'''Technical options''' |- |<tt>popupNavLinkSeparator</tt> |string, <br>'''<tt><nowiki>' &amp;sdot; '</nowiki></tt>''' |HTML inserted between the navigation links. This defaults to <tt>' &amp;bull; '</tt> in [[Konqueror]] and to <tt>' &amp;#183; '</tt> in Microsoft browsers, as they don't appear to like the &amp;sdot; character. |- |<tt>popupAppendRedirNavLinks</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |If <tt>true</tt>, then a new set of navigation links is generated for the target of redirects; if <tt>false</tt>, then you're warned about the redirect but no navigation links are generated. This does nothing if <tt>popupNavLinks</tt> is <tt>false</tt>. |- |<tt>removeTitles</tt> |'''<tt>true</tt>''', <tt>false</tt> |The titles (the default popup hints) of links are moved to the main link of the popup if this is <tt>true</tt>. If this is <tt>false</tt> then they're not. |- |colspan=3|'''Experimental options''' |- |colspan=3|The following options are not thoroughly tested and are not yet documented: <tt>popupLiveOptions</tt>, <tt>popupCookies</tt>, <tt>popupUnsimplifyLink</tt>, <tt>popupExtraUserMenu</tt>, <tt>popupLinksNewWindow</tt>. One easy way to test some of these interactively is to set <tt>popupLiveOptions=true</tt>. |} <nowiki>*</nowiki>Default values are listed in bold More options may be added, and requests for more configurability are welcome. === Advanced customization === You can define custom filters for articles. These are javascript functions which are run after the page statistics are generated, and their output is appended (as HTML) to that part of the popup. (Note that if simplePopups is true or popupSummaryData is false, then nothing will be displayed). The way to set this up is to write a filter function which accepts a string (the wikitext of the article) as input, and returns a fragment of HTML. Repeat for as many filters as you want, and then create an array <tt>extraPopupFilters</tt> which contains all of the functions, in the order in which you want them to be run. For example, let's say you want to be told whenever the wikitext of an article contains a table written using HTML tags rather than wiki markup. One way to do this is to add the following to your user javascript file: <pre> // initialize the array - only do this once extraPopupFilters=new Array(); // define the function function popupFilterHtmlTable (wikiText) { if (/<table/i.test(wikiText)) return '&amp;lt;table&amp;gt;'; else return ''; }; // add the function to the array (you can repeat this for lots of functions) extraPopupFilters.push(popupFilterHtmlTable); </pre> Then when a popup is generated for a page containing an HTML table, you should see &lt;table&gt; in the popup. (It may also appear for other pages, such as this page. Correcting this defect is left as an exercise for the reader). == Browser problems == If anyone can get to the bottom of these problems, I'd like to [[User_talk:Lupin|hear about it]]. *Some people have found that [[Safari (web browser)|Safari]] crashes a lot when running this script *Dragging popups doesn't work in Internet Explorer. == Feedback == Bugs, problems, suggestions and enhancements to [[User talk:Lupin|Lupin]], please. I have set up a page where you can list [[User:Lupin/Pages with buggy previews|pages with incorrect previews]]. == Development version == This tool remains under development. The very latest version is available at [[User:Lupin/popupsdev.js]] and it sees new features before the stable version. Be warned that it does break every so often, though. If you do want to install it, you can type <nowiki>{{subst:js|User:Lupin/popupsdev.js}}</nowiki> into your user javascript file and delete your current popups installation from that file. ==See also== * [[Wikipedia:Easy navigation]] &ndash; Proposed guideline * [http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:User_style Help:User style] &ndash; Customize Wikipedia page layout ==Credits and external links== This tool depends on some other peoples' work: *[http://www.bosrup.com/web/overlib overlib] by Erik Bosrup *[[User:Pilaf/Live Preview|Live Preview]] by [[User:Pilaf]] *a Javascript [[MD5]] hash function by Paul Johnston and others, available [http://pajhome.org.uk/crypt/md5 here] *[http://www.youngpup.net/2001/domdrag domdrag] by Aaron Boodman ===Wikipedians who have helped=== *[[User:Brian0918]] - a little code and lots of inspiration *[[User:IceKarma]] - aborting download code, making much better use of bandwidth *[[User:Mike Dillon]] - the page age code *[[User:Zocky]] - the menus *[[User:Zyxw]] - preview enhancements *....and many more with helpful suggestions, comments and bug reports [[Category:Wikipedia tools]] [[de:Wikipedia:Helferlein/Navigation-Popups]] [[pl:Wikipedia:Tools/Navigation popups]] [[zh:Wikipedia:辅助工具/popups]] User talk:Upendrawww 7036 19596 2006-02-04T15:35:37Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image:Popup-preview.png 7037 19599 2006-02-04T17:37:50Z Chaduvari 97 పాపప్ ఉదాహరణ పాపప్ ఉదాహరణ Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 5 7038 19603 2006-02-04T17:56:19Z Chaduvari 97 +వట్టికోట *[[1915]]: [[ఆంధ్ర ప్రజా నాట్య మండలి]] వ్యవస్థాపకుడు డా.[[గరికపాటి రాజారావు]] జన్మించాడు. *[[1920]]: [[బుర్రకథ]] పితామహుడుగా పేరొందిన [[షేక్ నాజర్]] జన్మించాడు. *[[1961]]: ప్రముఖ రచయిత, ప్రజా ఉద్యమనేత, [[వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 6 7039 19604 2006-02-04T17:58:43Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1804]]: [[ఆక్సిజన్]] ను కనుగొన్న [[జోసెఫ్ ప్రీస్ట్లీ]] మరణించాడు. *[[1925]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[దామెర్ల రామారావు]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 7 7040 19606 2006-02-04T18:01:34Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1888]]: ప్రసిద్ధ రచయిత [[వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి]] జన్మించాడు 1888 7041 26219 2006-05-31T17:39:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1888''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1885]] [[1886]] [[1887]] - [[1888]] - [[1889]] [[1890]] [[1891]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 7]]:ప్రసిద్ధ రచయిత [[వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి]] ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1888|*]] [[af:1888]] [[ar:1888]] [[roa-rup:1888]] [[ast:1888]] [[bg:1888]] [[be:1888]] [[bs:1888]] [[ca:1888]] [[cs:1888]] [[cy:1888]] [[da:1888]] [[de:1888]] [[et:1888]] [[el:1888]] [[es:1888]] [[eo:1888]] [[eu:1888]] [[fo:1888]] [[fr:1888]] [[fy:1888]] [[ga:1888]] [[gl:1888]] [[ko:1888&#45380;]] [[hr:1888]] [[io:1888]] [[id:1888]] [[ia:1888]] [[is:1888]] [[it:1888]] [[he:1888]] [[ka:1888]] [[kw:1888]] [[ku:1888]] [[la:1888]] [[lt:1888]] [[lb:1888]] [[li:1888]] [[hu:1888]] [[mi:1888]] [[ms:1888]] [[zh-min-nan:1888 nî]] [[na:1888]] [[nl:1888]] [[nds:1888]] [[ja:1888&#24180;]] [[no:1888]] [[nn:1888]] [[pl:1888]] [[pt:1888]] [[ro:1888]] [[ru:1888]] [[sm:1888]] [[sq:1888]] [[simple:1888]] [[sk:1888]] [[sl:1888]] [[sr:1888]] [[su:1888]] [[fi:1888]] [[sv:1888]] [[tt:1888]] [[vi:1888]] [[tr:1888]] [[uk:1888]] [[ur:1888&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1888]] [[zh:1888&#24180;]] రామరాజభూషణుడు 7042 19614 2006-02-04T20:22:28Z వైఙాసత్య 58 '''రామరాజభూషణుడు''' గా పేరుగాంచిన భట్టుమూర్తి [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] ఆస్థానములోని [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజాలలో]] ఒకడు. ఈయన [[16వ శతాబ్దము]] కు చెందిన తెలుగు కవి మరియు సంగీత విద్వాంసుడు. ఈయన శ్రీకృష్ణదేవరాయల అల్లుడు [[అళియ రామరాయలు|అళియ రామరాయల]] ఆస్థానమునకు ఆభరణము వలె ఉండటము వలన ఈయనకు రామరాజభూషణుడు అని పేరు వచ్చినది. [[నెల్లూరు]] ప్రాంతమునకు చెందిన భట్టుమూర్తి వసుచరిత్ర, హరిశ్చంద్ర, నలోపాఖ్యనము మరియు నరసభూపాళీయము అని కావ్యములను రచించినాడు. వీటన్నిటిలో వసుచరిత్ర చాలా ప్రసిద్ధమైనది. ఇందులోని శ్లేష ప్రయోగము ప్రశంసనీయము. ఆ తరువాత కాలములో వచ్చిన చేమకూరి వెంకటకవి భట్టుమూర్తి శైలిని అనుకరించాడు. ==బయటి లింకులు== * [http://www.engr.mun.ca/~adluri/telugu/classical/prabandha/ashtadiggajalu1.html రామరాజభూషణుని పై వ్యాసము] {{అష్టదిగ్గజములు}} [[en:Ramarajabhushanudu]] అళియ రామ రాయలు 7043 19644 2006-02-05T17:41:33Z Chaduvari 97 మెలికెల తొలగింపు #REDIRECT [[రామ రాయలు]] త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి 7044 19619 2006-02-04T20:54:37Z Anil atluri 272 త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి, త్రిపురనేని రామస్వామి కు తరలించబడింది #REDIRECT [[త్రిపురనేని రామస్వామి]] Talk:త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి 7045 19621 2006-02-04T20:54:37Z Anil atluri 272 Talk:త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి, Talk:త్రిపురనేని రామస్వామి కు తరలించబడింది #REDIRECT [[Talk:త్రిపురనేని రామస్వామి]] రాక్షసి తంగడి యుద్ధం 7046 19624 2006-02-05T07:20:25Z Chaduvari 97 కొత్త దారిమార్పు పేజీ #redirect [[తళ్ళికోట యుద్ధము]] 1565 7047 19627 2006-02-05T08:44:47Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''{{PAGENAME}}''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1562]] [[1563]] [[1564]] - [[1565]] - [[1566]] [[1567]] [[1568]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1540లు]] [[1550లు]] - '''[[1560లు]]''' - [[1570లు]] [[1580లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[15 వ శతాబ్దం]] - '''[[16 వ శతాబ్దం]]''' - [[17 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[జనవరి 26]]: [[దక్షిణ భారతదేశము]]న చివరి హిందూ సామ్రాజ్యమైన విజయనగర పతనానికి దారితీసిన '''[[రాక్షసి తంగడి యుద్ధం]]''' జరిగింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:{{PAGENAME}}|*]] [[af:{{PAGENAME}}]] [[ar:{{PAGENAME}}]] [[roa-rup:{{PAGENAME}}]] [[ast:{{PAGENAME}}]] [[bg:{{PAGENAME}}]] [[be:{{PAGENAME}}]] [[bs:{{PAGENAME}}]] [[ca:{{PAGENAME}}]] [[cs:{{PAGENAME}}]] [[cy:{{PAGENAME}}]] [[da:{{PAGENAME}}]] [[de:{{PAGENAME}}]] [[et:{{PAGENAME}}]] [[el:{{PAGENAME}}]] [[es:{{PAGENAME}}]] [[eo:{{PAGENAME}}]] [[eu:{{PAGENAME}}]] [[fo:{{PAGENAME}}]] [[fr:{{PAGENAME}}]] [[fy:{{PAGENAME}}]] [[ga:{{PAGENAME}}]] [[gl:{{PAGENAME}}]] [[ko:{{PAGENAME}}&#45380;]] [[hr:{{PAGENAME}}]] [[io:{{PAGENAME}}]] [[id:{{PAGENAME}}]] [[ia:{{PAGENAME}}]] [[is:{{PAGENAME}}]] [[it:{{PAGENAME}}]] [[he:{{PAGENAME}}]] [[ka:{{PAGENAME}}]] [[kw:{{PAGENAME}}]] [[ku:{{PAGENAME}}]] [[la:{{PAGENAME}}]] [[lt:{{PAGENAME}}]] [[lb:{{PAGENAME}}]] [[li:{{PAGENAME}}]] [[hu:{{PAGENAME}}]] [[mi:{{PAGENAME}}]] [[ms:{{PAGENAME}}]] [[zh-min-nan:{{PAGENAME}} nî]] [[na:{{PAGENAME}}]] [[nl:{{PAGENAME}}]] [[nds:{{PAGENAME}}]] [[ja:{{PAGENAME}}&#24180;]] [[no:{{PAGENAME}}]] [[nn:{{PAGENAME}}]] [[pl:{{PAGENAME}}]] [[pt:{{PAGENAME}}]] [[ro:{{PAGENAME}}]] [[ru:{{PAGENAME}}]] [[sm:{{PAGENAME}}]] [[sq:{{PAGENAME}}]] [[simple:{{PAGENAME}}]] [[sk:{{PAGENAME}}]] [[sl:{{PAGENAME}}]] [[sr:{{PAGENAME}}]] [[su:{{PAGENAME}}]] [[fi:{{PAGENAME}}]] [[sv:{{PAGENAME}}]] [[tt:{{PAGENAME}}]] [[vi:{{PAGENAME}}]] [[tr:{{PAGENAME}}]] [[uk:{{PAGENAME}}]] [[ur:{{PAGENAME}}&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:{{PAGENAME}}]] [[zh:{{PAGENAME}}&#24180;]] Category:1565 7048 19628 2006-02-05T08:45:39Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1560లు]] Category:1560లు 7049 19629 2006-02-05T08:46:54Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:16 వ శతాబ్దం]] Category:16 వ శతాబ్దం 7050 19630 2006-02-05T08:47:37Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:కాలం]] విజయ నగర రాజుల నాలుగు వంశాల కథాకమామిషు 7051 19632 2006-02-05T08:52:45Z Chaduvari 97 విజయ నగర రాజుల నాలుగు వంశాల కథాకమామిషు, నాలుగు విజయనగర పాలక వంశాల చరిత్ర కు తరలించబడింది: కథా క� #REDIRECT [[నాలుగు విజయనగర పాలక వంశాల చరిత్ర]] విజయ నగర వంశస్థుల వంశ వృక్షములు 7052 19634 2006-02-05T08:54:15Z Chaduvari 97 విజయ నగర వంశస్థుల వంశ వృక్షములు, విజయ నగర పాలకుల వంశ వృక్షములు కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు #REDIRECT [[విజయ నగర పాలకుల వంశ వృక్షములు]] విజయ నగర రాజులు పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి 7053 19636 2006-02-05T08:55:44Z Chaduvari 97 విజయ నగర రాజులు పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి, విజయ నగర రాజులు - పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి కు త� #REDIRECT [[విజయ నగర రాజులు - పరిపాలనా కాలాన్ని అనుసరించి]] బండ్లపల్లె 7054 19651 2006-02-05T18:56:38Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{అయోమయ నివృత్తి}} '''బండ్లపల్లె ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరం అయింది. ఈ పేరుతో కింది లింకులు ఉన్నాయి: #[[బండ్లపల్లె, నార్పల]]: [[అనంతపురం]] జిల్లా [[నార్పల]] మండలంలోని గ్రామం #[[బండ్లపల్లె, కొత్తచెరువు]]: అనంతపురం జిల్లా [[కొత్తచెరువు]] మండలంలోని గ్రామం #[[ఎస్.బండ్లపల్లె]]: అనంతపురం జిల్లా [[ముదిగుబ్బ]] మండలంలోని గ్రామం #[[బండ్లపల్లె, తలుపుల]]: అనంతపురం జిల్లా [[తలుపుల]] మండలంలోని గ్రామం Image:Talikota battle.jpg 7055 19652 2006-02-05T18:57:31Z వైఙాసత్య 58 బండ్లపల్లె, నార్పల 7056 19654 2006-02-05T19:05:16Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ [[అనంతపురం]] జిల్లా [[నార్పల]] మండలం లోని ఒక గ్రామం, '''బండ్లపల్లె'''. ==కొన్ని గణాంకాలు== *జనాభా: 2438 *పురుషులు: 1237 *స్త్రీలు: 1201 *అక్షరాస్యత: 50.87 శాతం *పురుషుల అక్షరాస్యత: 64.12 శాతం *స్త్రీల అక్షరాస్యత: 37.43 శాతం ==వార్తల్లో ఈ గ్రామం== *[[2006]] [[ఫిబ్రవరి 2]]: ప్రతిష్ఠాత్మక జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ కార్యక్రమాన్ని [[ప్రధానమంత్రి]] [[మన్మోహన్‌ సింగ్]] ప్రారంభించాడు. Talk:తళ్ళికోట యుద్ధము 7057 19655 2006-02-05T19:06:29Z వైఙాసత్య 58 ==యుద్ధ భూమి== బొమ్మలో చూస్తే తళ్లికోట వద్ద అసలు ఘర్షనే జరగలేదు. అయితే రాక్షస-తంగడిలోనైనా లేకుంటే బన్నిహట్టలోనైనా జరిగి ఉండాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:06, 5 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) User talk:Srinugold 7058 20885 2006-03-10T17:37:40Z 210.212.194.4 స్పీడుగా తెలుగులో రాయాలి. ela.. thelapagalaru. :use firefox + padma extension --[[User:210.212.194.4|210.212.194.4]] 17:37, 10 మార్చి 2006 (UTC) నాదెండ్ల గోపన 7060 19665 2006-02-05T22:01:01Z వైఙాసత్య 58 '''నాదెండ్ల గోపన''' లేదా నాదెండ్ల గోపమంత్రి [[కొండవీడు]] దుర్గాధిపతి, సాళువ [[తిమ్మరసు]] చివరి మేనల్లుడు మరియు [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] సామంతుడు. ఈయన తండ్రి నాదెండ్ల తిమ్మయ్య, తల్లి తిమ్మరుసు చెల్లెలు కృష్ణమాంబ. నాదెండ్ల గోపమంత్రి ముత్తాత పేరు మల్లయ్య. ఈయనకు గంగన, చిట్టి గంగన్న అని ఇద్దరు సోదరులు. చిట్టి గంగన్న [[సాళువ నరసింహరాయలు|సాళువ నరసింహరాయల]] వద్ద మంత్రిగా ఉండేవాడు. చిట్టిన గంగన్న అందగాడు మరియు అనర్గళమైన మాటకారి. ఈయనే తన శిష్యుడైన తిమ్మరుసును రాయల కొలువులో ప్రవేశపెట్టి నాదెండ్ల మల్లయ్య మనుమరాలు లక్ష్మమ్మతో తిమ్మరుసుకు వివాహము జరిపించాడు. తిమ్మరుసు చెల్లెలు కృష్ణమాంబకు నాదెండ్ల తిమ్మయ్యతో కుండమార్పిడి వివాహము జరిపించాడు. కృష్ణమాంబకు ముగ్గురు కుమారులు పెద్దవాడు కోనయ్య, ఆ తరువాత అప్పమంత్రి, చివరివాడే నాదెండ్ల గోపమంత్రి నాదెండ్ల గోపన తెలుగు, సంస్కృతములలో గొప్ప పండితుడు. ఈయన గయోపాఖ్యానాన్ని ద్విపదకావ్యంగా రాశాడు. కృష్ణమిత్రుడు రచించిన ప్రభోధచంద్రోదయము నాటకానికి చంద్రికావ్యాఖ్యను వ్రాశాడు. దాని అవతారికలో ఈయన గురించి తెలుస్తున్నది. [[మాదయ్యగారి మల్లన]] రచించిన రాజశేఖర చరిత్రను అంకితము పుచ్చుకొన్న [[నాదెండ్ల అప్పమంత్రి]] ఈయన అన్ననే. శ్రీకృష్ణదేవరాయల రాజ్యారంభ కాలములో గోపమంత్రి [[గుత్తి]] దుర్గాధిపతిగా ఉండేవాడు. [[1515]]లో శ్రీకృష్ణదేవరాయలు కొండవీడును ముట్టడించినాడు. కొండవీడు [[1454]] నుండి గజపతులు ఆధీనంలో ఉన్నది. ఇదే సమయంలో [[ప్రతాపరుద్ర గజపతి]] [[కృష్ణానది]] ఉత్తర భాగమున పెద్ద సైన్యంతో విడిదిచేసెను. ఈ యుద్ధమున రాయలు విజయం సాధించాడు. తరువాత రాయలు కొండవీడును అరవై రోజులు పోరాడి [[1515]] [[జూన్ 6]] న స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. కోట భాద్యతను తిమ్మరుసుకు అప్పగించగా ఆయన తన మేనల్లుడు నాదెండ్ల గోపనను దుర్గాధిపతిగా నియమించినాడు. గోపమంత్రి [[1520]] లో కొండవీటిలోని రాఘవేశ్వరుని ఆలయానికి ప్రాకారగోపురాలు కట్టించి తను రచించిన గయోపాఖ్యాన ద్విపదకావ్యాన్ని ఈ దేవునికి అంకిత మిచ్చాడు. ఈ కావ్యములో 1513 ద్విపద పాదాలున్నాయి. కలపనలు వర్ణనలు పెద్దగా లేకపోయినా ఇందులోని కథ సాఫీగా సాగుతుందని [[ఆరుద్ర]] అభిప్రాయపడ్డాడు. తెలుగులో తొలి గయోపాఖ్యానము రాసిన ఘనత గోపమంత్రిదే. ==మూలములు== * సమగ్ర ఆంధ్ర సాహిత్యము - ఆరుద్ర ఏడవ సంపుటం సాళువ నరసింహరాయలు 7061 19664 2006-02-05T21:59:36Z వైఙాసత్య 58 దారిమార్పు పేజీ #REDIRECT[[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు]] User talk:Arunbabu 7062 19667 2006-02-06T03:43:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> నాదెండ్ల గోపమంత్రి 7063 19668 2006-02-06T03:45:08Z వైఙాసత్య 58 దారిమార్పు పేజీ #REDIRECT[[నాదెండ్ల గోపన]] కంసలి 7064 19670 2006-02-06T04:27:35Z 137.71.23.54 -బంగారపు ఆభరణాలు చేసువాడు Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 8 7065 19681 2006-02-07T03:26:46Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1880]]: ప్రసిద్ధ రంగస్థల నటుడు [[బళ్ళారి రాఘవ]] జన్మించాడు. *[[1897]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]] డా.[[జాకీర్ హుస్సేన్]] జన్మించాడు. *[[1971]]: [[నిజాము]] సంస్థానంలో భారత ప్రభుత్వ ప్రతినిధిగా పనిచేసిన [[కె.వం.మున్షీ]] మరణించాడు. 1880 7066 26211 2006-05-31T17:38:24Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1880''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1877]] [[1878]] [[1879]] - [[1880]] - [[1881]] [[1882]] [[1883]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 8]]: ప్రసిద్ధ రంగస్థల నటుడు [[బళ్ళారి రాఘవ]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1880|*]] [[af:1880]] [[ar:1880]] [[roa-rup:1880]] [[ast:1880]] [[bg:1880]] [[be:1880]] [[bs:1880]] [[ca:1880]] [[cs:1880]] [[cy:1880]] [[da:1880]] [[de:1880]] [[et:1880]] [[el:1880]] [[es:1880]] [[eo:1880]] [[eu:1880]] [[fo:1880]] [[fr:1880]] [[fy:1880]] [[ga:1880]] [[gl:1880]] [[ko:1880&#45380;]] [[hr:1880]] [[io:1880]] [[id:1880]] [[ia:1880]] [[is:1880]] [[it:1880]] [[he:1880]] [[ka:1880]] [[kw:1880]] [[ku:1880]] [[la:1880]] [[lt:1880]] [[lb:1880]] [[li:1880]] [[hu:1880]] [[mi:1880]] [[ms:1880]] [[zh-min-nan:1880 nî]] [[na:1880]] [[nl:1880]] [[nds:1880]] [[ja:1880&#24180;]] [[no:1880]] [[nn:1880]] [[pl:1880]] [[pt:1880]] [[ro:1880]] [[ru:1880]] [[sm:1880]] [[sq:1880]] [[simple:1880]] [[sk:1880]] [[sl:1880]] [[sr:1880]] [[su:1880]] [[fi:1880]] [[sv:1880]] [[tt:1880]] [[vi:1880]] [[tr:1880]] [[uk:1880]] [[ur:1880&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1880]] [[zh:1880&#24180;]] 1897 7067 26228 2006-05-31T17:41:14Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1897''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1894]] [[1895]] [[1896]] - [[1897]] - [[1898]] [[1899]] [[1900]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] - '''[[1890లు]]''' - [[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[జనవరి 23]]: నేతాజీ [[సుభాష్ చంద్ర బోసు]] *[[ఫిబ్రవరి 8]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]] డా.[[జాకీర్ హుస్సేన్]] *[[జూలై 4]]: స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు [[అల్లూరి సీతారామ రాజు]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1897|*]] [[af:1897]] [[ar:1897]] [[roa-rup:1897]] [[ast:1897]] [[bg:1897]] [[be:1897]] [[bs:1897]] [[ca:1897]] [[cs:1897]] [[cy:1897]] [[da:1897]] [[de:1897]] [[et:1897]] [[el:1897]] [[es:1897]] [[eo:1897]] [[eu:1897]] [[fo:1897]] [[fr:1897]] [[fy:1897]] [[ga:1897]] [[gl:1897]] [[ko:1897&#45380;]] [[hr:1897]] [[io:1897]] [[id:1897]] [[ia:1897]] [[is:1897]] [[it:1897]] [[he:1897]] [[ka:1897]] [[kw:1897]] [[ku:1897]] [[la:1897]] [[lt:1897]] [[lb:1897]] [[li:1897]] [[hu:1897]] [[mi:1897]] [[ms:1897]] [[zh-min-nan:1897 nî]] [[na:1897]] [[nl:1897]] [[nds:1897]] [[ja:1897&#24180;]] [[no:1897]] [[nn:1897]] [[pl:1897]] [[pt:1897]] [[ro:1897]] [[ru:1897]] [[sm:1897]] [[sq:1897]] [[simple:1897]] [[sk:1897]] [[sl:1897]] [[sr:1897]] [[su:1897]] [[fi:1897]] [[sv:1897]] [[tt:1897]] [[vi:1897]] [[tr:1897]] [[uk:1897]] [[ur:1897&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1897]] [[zh:1897&#24180;]] Category:1880 7068 19685 2006-02-07T03:39:45Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1880లు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 9 7069 19686 2006-02-07T03:44:17Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1809]]: జీవ పరిణామ సిద్ధాంతకర్త, జీవావతరణం (ఆరిజిన్ ఆఫ్ స్పీసీస్) పుస్తక రచయిత, [[చార్లెస్ డార్విన్]] జన్మించాడు ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా 7070 19696 2006-02-08T05:50:29Z వైఙాసత్య 58 /* తొలి నాళ్లు */ నిజాంషాకు కట్నము '''ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా''' [[బీజాపూరు]] సుల్తాను. ఈయన [[1510]] నుండి [[1534]] వరకు బీజాపూరు ను పరిపాలించాడు. తన పరిపాలనా కాలము మొత్తము రాజ్యవిస్తరణలో గడిపిన ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా తన కాలములో దక్కన్ ప్రాంతములో ఆదిల్‌షాల అధికారమును పటిష్టము చేసినాడు. ==తొలి నాళ్లు== ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా బాల్యములోనే తండ్రి [[యూసుఫ్ ఆదిల్‌షా]] తరువాత బీజాపూరు రాజైనాడు. రాజ వ్యవహారములను మంత్రి కమాల్ ఖాన్ చేతులో ఉండేవి. కమాల్ ఖాన్ పాలిస్తున్న దశలో ఆయన ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా ను భందించి రాజ్యమును చేజిక్కించుకోవడానికి ప్రయత్నించాడు. అయితే రాజమాత పుంజీ ఖాతూన్ పన్నాగానికి పైఎత్తువేసినది. కమాల్ ఖాన్ రాజ మందిరములో కత్తితో పొడిచి చంపబడ్డాడు. కమాల్ ఖాన్ మరణానంతరము ఆయన కుమారుడు ఇస్మాయిల్ ఖాన్ పుంజీ ఖాతూన్‌నూ, ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షానూ బంధించడానికి రాజ మందిరముపై దాడిచేయడానికి ప్రయత్నిస్తూ రాజమందిర ద్వారముల వద్ద జరిగిన ఘర్షణలో మరణించాడు. అప్పటినుండి తల్లి సహాయముతో ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా రాజ్యవ్యవహారములో చూసుకొనడము ప్రారంభించాడు. ఇస్మాయిల్ షియా ముస్లిం మతస్తుడు. ఆయన తన రాజ్యమును షియా ముస్లిం రాజ్యముగా ప్రకటించాడు. తన తండ్రి యూసుఫ్ ఆదిల్‌షా కాలములో [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు]] హస్తగతము చేసుకున్న [[రాయచూరు]] దుర్గమును తిరిగి పొందుటకు ప్రయత్నించగా కృష్ణదేవరాయలు [[1520]] [[మే 19]] న ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షాను చిత్తుగా ఓడించి రాయచూరును స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. రాయచూరు ఓటమి తరువాత విజయనగరాన్ని గెలుచుకోవాలనే కలను మర్చిపోయి, ఆదిల్‌షా తన పొరుగున ఉన్న ముస్లిము రాజ్యాలతో స్నేహ సంబంధాల కొరకు ప్రయత్నించాడు. [[1523]] లో ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా తన సోదరి బీబీ మరియంను [[అహ్మద్‌నగర్]] సుల్తాను [[బుర్హాన్ నిజాంషా]] కు ఇచ్చి వైభవముగా వివాహము జరిపించాడు. పెళ్లిలో నిజాంషాకు కట్నముగా [[షోలాపూర్]] పట్టణమును ఇస్తానని ఆదిల్‌షా రాయబారి బెల్గాంకు చెందిన అసద్ ఖాన్ వాగ్ధానము చేశాడు కానీ ఆ తరువాత వాగ్ధానమును నిలబెట్టుకోలేదు. దీని వలన రెండు రాజ్యాల మధ్య సంబంధాలు దెబ్బతిని అనేక దాడులు, యెదురుదాడులకు దారి తీసినది. {{బీజాపూరు సుల్తానులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category:కర్నాటక చరిత్ర]] [[Category:బీజాపూరు సుల్తానులు]] [[en:Ismail Adil Shah]] అలీ ఆదిల్‌షా 7072 19708 2006-02-09T14:28:00Z వైఙాసత్య 58 వివాహము '''అలీ ఆదిల్‌షా''', [[బీజాపూరు]] సుల్తాను. [[1558]] నుండి [[1580]] వరకు పరిపాలించినాడు. ఈయన ఇతర దక్కన్ ప్రాంతపు ముస్లిం రాజులతో కలసి [[తళ్ళికోట యుద్ధము]] లో [[విజయనగర సామ్రాజ్యము|విజయనగర సామ్రాజ్య]] పతనానికి కారణమైనాడు. [[విజయనగరము]] నుండి దోచుకొన్న సంపదతో అనేక కట్టడాలు నిర్మింపచేసినాడు. ఈయన బీజాపూరు లో గగన్ మహల్, అలీ రౌజా (తన సొంత సమాధి), చాంద్ బావుడీ (పెద్ద బావి) మరియు జామీ మసీదు కట్టించాడు. సుల్తానుల మధ్య సంధిలో భాగముగా అలీ ఆదిల్‌షా [[1562]] లో [[అహ్మద్‌నగర్]] సుల్తాను [[హుస్సేన్ నిజాంషా]] కూతురు [[చాంద్ బీబీ]] ని వివాహము చేసుకున్నాడు. [[1580]] లో మరణించే సమయానికి అలీ ఆదిల్‌షాకు సంతానము లేక పోవడము వలన తన nephew? పదేళ్ల బాలుడు [[ఇబ్రహీం ఆదిల్‌షా II]] రాజ్యమునకు వారసుడయ్యాడు. ఆ కాలములో అలీ ఆదిల్‌షా భార్య చాంద్ బీబీ రాజ్యవ్యవహారాలు చూసుకొన్నది. అలీ ఆదిల్‌షా [[గోవా]] లోని సఫా షహౌరి మసీదు ను 1560లో పోంద ప్రాంతములో కట్టించినాడు. {{బీజాపూరు సుల్తానులు}} [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category:కర్నాటక చరిత్ర]] [[Category:బీజాపూరు సుల్తానులు]] Talk:అలీ ఆదిల్‌షా 7073 19704 2006-02-09T03:05:59Z Chaduvari 97 ఈ నెవ్యూలు, నీసులూ, అంకుళ్ళతో ఇదే గోల.. మేనమామో తెలీదు, బాబాయో తెలీదు.:-) _[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 03:02, 9 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) User talk:Vangarav 7074 19709 2006-02-09T14:37:50Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 10 7075 19713 2006-02-09T16:04:48Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1911]]: [[భారత్]] లో విమానం ద్వారా తపాలా బట్వాడా మొదలయింది. *[[1931]]: కొత్త ఢిల్లీ నగరం అధికారికంగా ప్రారంభించబడింది. 1847 7076 26180 2006-05-31T17:33:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1847''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1844]] [[1845]] [[1846]] - [[1847]] - [[1848]] [[1849]] [[1850]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఫిబ్రవరి 22]]: [[ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి]]ని బ్రిటిషు ప్రభుత్వం ఉరితీసింది. ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 11]]: ప్రసిద్ధ శాస్త్రవేత్త [[థామస్ ఆల్వా ఎడిసన్]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1847|*]] [[af:1847]] [[ar:1847]] [[roa-rup:1847]] [[ast:1847]] [[bg:1847]] [[be:1847]] [[bs:1847]] [[ca:1847]] [[cs:1847]] [[cy:1847]] [[da:1847]] [[de:1847]] [[et:1847]] [[el:1847]] [[es:1847]] [[eo:1847]] [[eu:1847]] [[fo:1847]] [[fr:1847]] [[fy:1847]] [[ga:1847]] [[gl:1847]] [[ko:1847&#45380;]] [[hr:1847]] [[io:1847]] [[id:1847]] [[ia:1847]] [[is:1847]] [[it:1847]] [[he:1847]] [[ka:1847]] [[kw:1847]] [[ku:1847]] [[la:1847]] [[lt:1847]] [[lb:1847]] [[li:1847]] [[hu:1847]] [[mi:1847]] [[ms:1847]] [[zh-min-nan:1847 nî]] [[na:1847]] [[nl:1847]] [[nds:1847]] [[ja:1847&#24180;]] [[no:1847]] [[nn:1847]] [[pl:1847]] [[pt:1847]] [[ro:1847]] [[ru:1847]] [[sm:1847]] [[sq:1847]] [[simple:1847]] [[sk:1847]] [[sl:1847]] [[sr:1847]] [[su:1847]] [[fi:1847]] [[sv:1847]] [[tt:1847]] [[vi:1847]] [[tr:1847]] [[uk:1847]] [[ur:1847&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1847]] [[zh:1847&#24180;]] 1865 7077 26198 2006-05-31T17:36:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1865''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1862]] [[1863]] [[1864]] - [[1865]] - [[1866]] [[1867]] [[1868]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 11]]: ప్రముఖ హాస్య, వ్యంగ్య, అధిక్షేప రచయిత, [[పానుగంటి లక్ష్మీ నరసింహారావు]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1865|*]] [[af:1865]] [[ar:1865]] [[roa-rup:1865]] [[ast:1865]] [[bg:1865]] [[be:1865]] [[bs:1865]] [[ca:1865]] [[cs:1865]] [[cy:1865]] [[da:1865]] [[de:1865]] [[et:1865]] [[el:1865]] [[es:1865]] [[eo:1865]] [[eu:1865]] [[fo:1865]] [[fr:1865]] [[fy:1865]] [[ga:1865]] [[gl:1865]] [[ko:1865&#45380;]] [[hr:1865]] [[io:1865]] [[id:1865]] [[ia:1865]] [[is:1865]] [[it:1865]] [[he:1865]] [[ka:1865]] [[kw:1865]] [[ku:1865]] [[la:1865]] [[lt:1865]] [[lb:1865]] [[li:1865]] [[hu:1865]] [[mi:1865]] [[ms:1865]] [[zh-min-nan:1865 nî]] [[na:1865]] [[nl:1865]] [[nds:1865]] [[ja:1865&#24180;]] [[no:1865]] [[nn:1865]] [[pl:1865]] [[pt:1865]] [[ro:1865]] [[ru:1865]] [[sm:1865]] [[sq:1865]] [[simple:1865]] [[sk:1865]] [[sl:1865]] [[sr:1865]] [[su:1865]] [[fi:1865]] [[sv:1865]] [[tt:1865]] [[vi:1865]] [[tr:1865]] [[uk:1865]] [[ur:1865&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1865]] [[zh:1865&#24180;]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 11 7078 19720 2006-02-09T16:22:33Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1847]]: ప్రసిద్ధ శాస్త్రవేత్త [[థామస్ ఆల్వా ఎడిసన్]] జన్మించాడు. *[[1865]]: ప్రముఖ హాస్య, వ్యంగ్య, అధిక్షేప రచయిత, [[పానుగంటి లక్ష్మీ నరసింహారావు]] జన్మించాడు. *[[1922]]: [[సహాయ నిరాకరణోద్యమం|సహాయ నిరాకరణోద్యమాన్ని]] నిలిపివేయాలని బార్డోలీ లో జరిగిన [[కాంగ్రెసు]] సమావేశం నిర్ణయించింది. *[[1942]]: పారిశ్రామికవేత్త [[జమ్నాలాల్ బజాజ్]] మరణించాడు. *[[1974]]: సుప్రసిద్ధ గాయకుడు, సంగీత దర్శకుడు, [[ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు]] మరణించాడు. 1809 7079 26149 2006-05-31T17:24:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1809''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1806]] [[1807]] [[1808]] - [[1809]] - [[1810]] [[1811]] [[1812]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 9]]: జీవ పరిణామ సిద్ధాంతకర్త, జీవావతరణం (ఆరిజిన్ ఆఫ్ స్పీసీస్) పుస్తక రచయిత, [[చార్లెస్ డార్విన్]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1809|*]] [[af:1809]] [[ar:1809]] [[roa-rup:1809]] [[ast:1809]] [[bg:1809]] [[be:1809]] [[bs:1809]] [[ca:1809]] [[cs:1809]] [[cy:1809]] [[da:1809]] [[de:1809]] [[et:1809]] [[el:1809]] [[es:1809]] [[eo:1809]] [[eu:1809]] [[fo:1809]] [[fr:1809]] [[fy:1809]] [[ga:1809]] [[gl:1809]] [[ko:1809&#45380;]] [[hr:1809]] [[io:1809]] [[id:1809]] [[ia:1809]] [[is:1809]] [[it:1809]] [[he:1809]] [[ka:1809]] [[kw:1809]] [[ku:1809]] [[la:1809]] [[lt:1809]] [[lb:1809]] [[li:1809]] [[hu:1809]] [[mi:1809]] [[ms:1809]] [[zh-min-nan:1809 nî]] [[na:1809]] [[nl:1809]] [[nds:1809]] [[ja:1809&#24180;]] [[no:1809]] [[nn:1809]] [[pl:1809]] [[pt:1809]] [[ro:1809]] [[ru:1809]] [[sm:1809]] [[sq:1809]] [[simple:1809]] [[sk:1809]] [[sl:1809]] [[sr:1809]] [[su:1809]] [[fi:1809]] [[sv:1809]] [[tt:1809]] [[vi:1809]] [[tr:1809]] [[uk:1809]] [[ur:1809&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1809]] [[zh:1809&#24180;]] Category:1809 7080 19725 2006-02-09T16:32:29Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1865 7081 19726 2006-02-09T16:32:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1860లు]] MediaWiki:Lucenefallback 7083 19730 2006-02-09T18:16:30Z Chaduvari 97 అనువాదం వికీ అన్వేషణలో ఇబ్బంది ఉన్నది. ఇది తాత్కాలికము కావచ్చు; మళ్ళీ మరికొద్ది నిముషాల తరువాత ప్రయత్నించండి. లేదా ఏదైనా బయటి సెర్చి ఇంజను సాయంతో వికీని అన్వేషించండి: MediaWiki:Searchnoresults 7084 19734 2006-02-09T18:22:58Z Chaduvari 97 అనువాదం సారీ, మీరడిగిన పదాలతో సరిగ్గా సరిపోయే ఫలితాలు లేవు. User talk:Balookk 7085 19736 2006-02-09T18:26:16Z Chaduvari 97 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:26, 9 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> ఆదిల్‌షాహీ వంశము 7086 19743 2006-02-09T19:14:02Z వైఙాసత్య 58 '''ఆదిల్‌షాహీ వంశము''' [[1490]] నుండి [[1686]] వరకు [[బీజాపూరు]]ను యేలిన సుల్తానుల వంశము. బహుమనీ సుల్తానుల సామంతులుగా ఉన్న ఆదిల్‌షాహీలు [[బహుమనీ సామ్రాజ్యము|బహుమనీ సామ్రాజ్య]] పతననము తరువాత స్వతంత్ర రాజులైనారు. ==సుల్తానుల జాబితా== *[[యూసుఫ్ ఆదిల్‌షా]] (1490-1510) *[[ఇస్మాయిల్ ఆదిల్‌షా]] (1510-1534) *[[మల్లూ ఆదిల్‌షా]] (1534) *[[ఇబ్రహీం ఆదిల్‌షా]] (1534-1558) *[[అలీ ఆదిల్‌షా]] (1558-1580) *[[ఇబ్రహీం ఆదిల్‌షా II]] (1580-1627) *[[మహమ్మద్ ఆదిల్‌షా]] (1627-1657) *[[అలీ ఆదిల్‌షా II]] (1657-1672) *[[సికందర్ ఆదిల్‌షా]] (1672-1686) [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] [[Category:కర్నాటక చరిత్ర]] [[Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు]] Category:కర్నాటక చరిత్ర 7087 19744 2006-02-09T19:15:32Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:భారత దేశ చరిత్ర]] Wikipedia:అభ్యర్ధించిన వ్యాసాలు 7088 19747 2006-02-10T05:47:53Z Balookk 283 '''లలిత సుగుణ జాల తెలుగు బాల''' '''''' వాస్తవమ్ము మాట నార్ల వారి మాట''' ఈ రెండు శతకములను దయ చేసి వికిపీడియా లో ప్రచురించండి User talk:T madhu 7089 19750 2006-02-11T10:18:50Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 12 7090 19752 2006-02-11T11:57:49Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1809]]: అమెరికా పూర్వపు రాష్ట్రపతి [[అబ్రహాం లింకన్]] జన్మించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 13 7091 19753 2006-02-11T12:00:22Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1879]]: [[సరోజినీ నాయుడు]] జన్మించింది. *[[1971]]: మొట్టమొదటి తెలుగు సినిమా కథానాయకి, [[సురభి కమలాబాయి]] మరణించింది. 1879 7092 26210 2006-05-31T17:38:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1879''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1876]] [[1877]] [[1878]] - [[1879]] - [[1880]] [[1881]] [[1882]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 13]]: భారత కోకిల గా ప్రసిద్ధి చెందిన [[సరోజినీ నాయుడు]] ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1879|*]] [[af:1879]] [[ar:1879]] [[roa-rup:1879]] [[ast:1879]] [[bg:1879]] [[be:1879]] [[bs:1879]] [[ca:1879]] [[cs:1879]] [[cy:1879]] [[da:1879]] [[de:1879]] [[et:1879]] [[el:1879]] [[es:1879]] [[eo:1879]] [[eu:1879]] [[fo:1879]] [[fr:1879]] [[fy:1879]] [[ga:1879]] [[gl:1879]] [[ko:1879&#45380;]] [[hr:1879]] [[io:1879]] [[id:1879]] [[ia:1879]] [[is:1879]] [[it:1879]] [[he:1879]] [[ka:1879]] [[kw:1879]] [[ku:1879]] [[la:1879]] [[lt:1879]] [[lb:1879]] [[li:1879]] [[hu:1879]] [[mi:1879]] [[ms:1879]] [[zh-min-nan:1879 nî]] [[na:1879]] [[nl:1879]] [[nds:1879]] [[ja:1879&#24180;]] [[no:1879]] [[nn:1879]] [[pl:1879]] [[pt:1879]] [[ro:1879]] [[ru:1879]] [[sm:1879]] [[sq:1879]] [[simple:1879]] [[sk:1879]] [[sl:1879]] [[sr:1879]] [[su:1879]] [[fi:1879]] [[sv:1879]] [[tt:1879]] [[vi:1879]] [[tr:1879]] [[uk:1879]] [[ur:1879&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1879]] [[zh:1879&#24180;]] Category:1879 7093 19757 2006-02-11T12:11:24Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] వైరా చెరువు 7094 19765 2006-02-11T16:49:10Z Chaduvari 97 వికీకరణ '''వైరా చెరువు''' అనునది '''[[వైరా నది]]''' నుండి వచ్చినది. ఈ చెరువు నందు ౧౯ బావులువున్నవి. దీనిని [[నిజాం]] నవాబు తవ్వించెను. దీని ద్వారా సుమారు ఒక లక్ష ఎకరాలకు సాగునీరు అందుతోంది. User talk:Pratyush 7095 19766 2006-02-11T16:49:38Z Chaduvari 97 స్వాగతం ! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:49, 11 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> నడిగూడెం 7096 19773 2006-02-11T17:25:51Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి కొరకు పేజీల పేర్ల మార్పు. {{మండలం|name=నడిగూడెం||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నడిగూడెం|villages=16|area=|population=39.54|pop_male=19.83|pop_female=19.71|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.50|lit_male=65.12|lit_female=49.33}} '''నడిగూడెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కాగిత రామచంద్రపురం]] *[[కరివిరాల]] *[[బృందావనపురం]] *[[సిరిపురం]] *[[యాళ్ళపురం]] *[[చానపల్లి]] *[[పాలారం]] *[[త్రిపురవరం]] *[[చకిరాల]] *నడిగూడెం *[[రామాపురం (నడిగూడెం)]] *[[ఏక్‌లాష్‌ఖాన్ పేట]] *[[తెల్లబలి]] *[[రత్నవరం]] *[[సింగవరం (నడిగూడెం)]] *[[వసంతపురం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] రామాపురం 7097 19772 2006-02-11T17:24:51Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ రామాపురం పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో కింది పేజీలున్నాయి. #[[రామాపురం (కడప జిల్లా)]]: కడప జిల్లా లోని రామాపురం మండలం. #[[రామాపురం (నడిగూడెం)]]: నల్గొండ జిల్లా నడిగూడెం మండలం లోని రామాపురం గ్రామం. {{అయోమయ నివృత్తి}} మునగాల 7098 19771 2006-02-11T17:19:21Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=మునగాల||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మునగాల|villages=11|area=|population=43.11|pop_male=21.78|pop_female=21.32|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.36|lit_male=67.56|lit_female=44.84}} '''మునగాల''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నేలమర్రి]] *[[తాడువాయి]] *[[సయ్యద్‌ముజావర్ పేట]] *[[మాధవరం]] *[[రేపాక]] *[[కలకోవ]] *[[మునగాల]] *[[గణపవరం (మునగాల)]] *[[కొక్కిరేణి]] *[[బరకతగూడా]] *[[ఆకుపాముల]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] పెన్‌పహాడ్‌ 7099 19790 2006-02-12T05:16:46Z Chaduvari 97 స్త్రీ జనాభా మార్పు {{మండలం|name=పెన్‌పహాడ్‌||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెన్‌పహాడ్‌|villages=17|area=|population=38.54|pop_male=19.52|pop_female=19.01|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.41|lit_male=61.97|lit_female=36.55}} '''పెన్‌పహాడ్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రాజుపేట]] *[[అనాజిపురం]] *[[సింగారెడ్డిపాలెం]] *[[మొహమ్మదాపురం]] *[[ధర్మాపురం (పెన్‌పహాడ్‌)]] *[[భక్తలాపురం]] *[[మాచారం]] *[[పెన్‌పహాడ్]] *[[అనంతారం (పెన్‌పహాడ్‌)]] *[[దోసపహాడ్]] *[[నాగులపహాడ్]] *[[పొట్లపహాడ్]] *[[ఎన్.అనారం]] *[[లింగాల (పెన్‌పహాడ్‌)]] *[[దూపహాడ్]] *[[గాజులమల్కాపురం]] *[[చీదెళ్ళ]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] వేములపల్లి 7100 19778 2006-02-11T18:10:12Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=వేములపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేములపల్లి|villages=23|area=|population=43.00|pop_male=21.84|pop_female=21.16|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.66|lit_male=64.84|lit_female=42.19}} '''వేములపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కోయల్‌పహాడ్]] *[[ఆగమోతుకూరు]] *[[చిరుమర్తి]] *[[పాములపహాడ్]] *[[ఆమనగల్లు]] *[[భీమన్‌పల్లి]] *[[బొమ్మకల్లు]] *[[తోపుచర్ల]] *[[గండ్రవానిగూడా]] *[[కుక్కడం]] *[[బుగ్గబావిగూడా]] *[[వేములపల్లి]] *[[అన్నపరెడ్డిగూడా]] *[[ఇటిక్యాల]] *[[ముండ్లపహాడ్]] *[[శెట్టిపాలెం]] *[[తిమ్మారెడ్డిగూడా]] *[[మొల్కపట్నం]] *[[సల్కునూరు]] *[[కల్వలపాలెం]] *[[చలిచీమలపాలెం]] *[[రావులపెంట]] *[[కామేపల్లి (వేములపల్లి)]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] తిప్పర్తి 7101 19779 2006-02-11T18:10:45Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=తిప్పర్తి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిప్పర్తి|villages=19|area=|population=45.37|pop_male=22.93|pop_female=22.44|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.84|lit_male=67.44|lit_female=42.02}} '''తిప్పర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కేశ్‌రాజుపల్లి]] *[[ఎ.డుప్పలపల్లి]] *[[కంకణాలపల్లి]] *[[తాండర్‌పల్లి]] *[[ఖాజీరామారం]] *[[సూరారం]] *[[పజ్జూరు]] *[[గడ్డికొండారం]] *[[ఇండ్లూరు]] *[[మామిడాల]] *[[సర్వారం]] *[[తిప్పర్తి]] *[[జంగారెడ్డిగూడెం (తిప్పర్తి)]] *[[రాజుపేట]] *[[గంగనపాలెం]] *[[చెరువుపల్లి]] *[[దాచారం]] *[[మాడుగులపల్లి]] *[[ఇందుగల]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] మునుగోడు 7102 19780 2006-02-11T18:11:03Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=మునుగోడు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మునుగోడు|villages=21|area=|population=41.61|pop_male=21.09|pop_female=20.51|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.46|lit_male=65.56|lit_female=39.05}} '''మునుగోడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కోతులారం]] *[[కిష్టాపురం]] *[[ఇప్పర్తి]] *[[పలివెల]] *[[వూకొండి]] *[[రత్తిపల్లి]] *[[పులిపలుపుల]] *[[కాలవలపల్లి]] *[[గూడాపూర్]] *[[జమిస్తాన్‌పల్లి]] *[[సైంగాపురం]] *[[కస్లాపురం]] *[[చీకటిమామిడి]] *[[కొంపల్లి]] *[[చల్మెడ]] *[[వెలమకన్నె]] *[[కల్వకుంట్ల]] *[[చొల్లేడు]] *[[మునుగోడు]] *[[సోలిపురం]] *[[కోరటికల్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] నందిపేట్‌ 7103 23643 2006-04-21T08:52:20Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నందిపేట్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నందిపేట్‌|villages=30|area=|population=70.452|pop_male=34.318|pop_female=36.134|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.03|lit_male=62.76|lit_female=34.29}} '''నందిపేట్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[ఐలాపూర్]] *[[అన్నారం]] *[[బద్గోని]] *[[బజార్‌కొత్తూర్]] *[[సీ.హెచ్.కొండూర్]] *[[చిమ్రాజ్‌పల్లె]] *[[దత్తాపూర్]] *[[దొంకేశ్వర్]] *[[గాదెపల్లె]] *[[గంగాసముందర్]] *[[కమతం]] *[[ఖుదావాన్‌పూర్]] *[[కోమట్‌పల్లె]] *[[కుష్తాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[లక్కంపల్లె]] *[[మల్లారం]] *[[మారంపల్లె]] *[[మాయాపూర్]] *[[నందిపేట్]] *[[నర్కోధ]] *[[నికాల్‌పూర్]] *[[నూథ్‌పల్లె]] *[[షాపూర్]] *[[సిద్దాపూర్]] *[[సిర్పూర్]] *[[శ్రీరాంపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తల్వేద]] *[[తొండకూర్]] *[[ఉమ్మెద]] *[[వన్నెల్(ఖుర్ద్)]] *[[వెల్మల్]] *[[జూర్పూర్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బాలకొండ 7104 23646 2006-04-21T08:52:39Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బాలకొండ||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాలకొండ|villages=22|area=|population=76.966|pop_male=37.501|pop_female=39.465|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.58|lit_male=68.31|lit_female=39.79}} '''బాలకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బాలకొండ]] *[[బోడేపల్లె]] *[[బుస్సాపూర్]] *[[చకెరియాల్]] *[[చిత్తాపూర్]] *[[దూద్‌గావ్]] *[[జలాల్‌పూర్]] *[[కేశాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కిసాన్‌నగర్]] *[[కోడేచెర్ల]] *[[కోజన్ కొత్తూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[కొత్తపల్లె]] *[[మెందోర]] *[[ముప్కళ్]] *[[నాగంపెత్]] *[[నాగపూర్]] *[[నల్లూర్]] *[[రత్నపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రెంజర్ల]] *[[సంగం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సావేల్]] *[[సోన్‌పేట్]] *[[వన్నెల్ బషీరాబాద్]] *[[వెలగటూర్]] *[[వేంపల్లె]] *[[వెంచిర్యాల్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మొర్తాడ్‌ 7105 23647 2006-04-21T08:52:49Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మొర్తాడ్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మొర్తాడ్‌|villages=17|area=|population=56.376|pop_male=27.41|pop_female=28.966|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.73|lit_male=64.62|lit_female=35.83}} '''మొర్తాడ్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బత్తాపూర్]] *[[ధర్మోరా]] *[[దోంచంద]] *[[దొంకల్]] *[[దొంపల్]] *[[గుమ్మిరియాల్]] *[[మొర్తాడ్‌]] *[[పాలెం]] *[[రామన్నపేట్]] *[[షేట్‌పల్లె]] *[[సంకేత్]] *[[తాడ్ల రాంపూర్]] *[[తడ్పకల్]] *[[తిమ్మాపూర్]] *[[థొర్త]] *[[వద్దియత్]] *[[యెర్గట్ల]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కమ్మర్‌పల్లె 7106 23648 2006-04-21T08:52:59Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కమ్మర్‌పల్లె||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కమ్మర్‌పల్లె|villages=14|area=|population=40.069|pop_male=19.536|pop_female=20.533|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.24|lit_male=60.85|lit_female=32.58}} '''కమ్మర్‌పల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బషీరాబాద్]] *[[బేలూర్]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చౌటుపల్లె]] *[[దమ్మన్నపేట్]] *[[దమ్మాపేట్ (అమీర్‌నగర్)]] *[[గుడిలింగాపూర్]] *[[గుంటే పల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[హసకొత్తూర్]] *[[ఇనాయత్‌నగర్]] *[[కమ్మర్‌పల్లె]] *[[కోనాపూర్]] *[[కొనసముందర్]] *[[లక్ష్మాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మనల్]] *[[నాగపూర్]] *[[నర్సాపూర్]] *[[రీచ్ పల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఉప్లూర్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మర్రిగూడ (నల్గొండ జిల్లా మండలం) 7107 19791 2006-02-12T05:29:10Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=మర్రిగూడ||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మర్రిగూడ|villages=17|area=|population=36.95|pop_male=18.61|pop_female=18.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.95|lit_male=62.16|lit_female=31.47}} '''మర్రిగూడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఖుదాబక్ష్‌పల్లి]] *[[అంతంపేట]] *[[సోమరాజుగూడా]] *[[నామాపూర్]] *[[లంకలపల్లి]] *[[మేటిచందాపూర్]] *[[వెంకేపల్లి]] *[[ఇందుర్తి]] *[[సారంపేట]] *[[ఎరగాండ్లపల్లి]] *[[తమ్మాడపల్లి]] *[[తిరగాండ్లపల్లి]] *[[కొండూరు]] *[[మర్రిగూడ (నల్గొండ జిల్లా మండలం)]] *[[భట్లపల్లి]] *[[వట్టిపల్లి]] *[[దామెర భీమన్‌పల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] మర్రిగూడ 7108 25947 2006-05-28T08:12:04Z Chaduvari 97 +జన్నారం '''మర్రిగూడ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో కింది స్థలాలున్నాయి. #[[మర్రిగూడ (నల్గొండ జిల్లా మండలం)]] #[[మర్రిగూడ (నల్గొండ మండలం లోని గ్రామం)]] #[[మర్రిగూడ (జన్నారం మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా జన్నారం మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కొండాపురం 7109 19802 2006-02-12T06:25:01Z Chaduvari 97 +మూస '''కొండాపురం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో కింది పేజీలున్నాయి. #[[కొండాపురం (కడప జిల్లా)|కొండాపురం కడప జిల్లా మండలం]] #[[కొండాపురం (చండూరు మండలం)|నల్గొండ జిల్లా చండూరు మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} చండూరు 7110 19797 2006-02-12T06:12:04Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=చండూరు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చండూరు|villages=17|area=|population=47.18|pop_male=23.89|pop_female=23.29|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.56|lit_male=69.03|lit_female=39.75}} '''చండూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గట్టుప్పల్]] *[[తెరాట్‌పల్లి]] *[[కొండాపురం (చండూరు మండలం)]] *[[పుల్లెంల]] *[[బోడంగిపర్తి]] *[[కుమందానిగూడ]] *[[సిర్దేపల్లి]] *[[ఇడికుడ]] *[[నెర్మాట]] *[[దోనిపాముల]] *[[బంగారిగడ్డ]] *[[తుమ్మలపల్లి]] *[[గుండ్రేపల్లి]] *[[అంగడిపేట]] *[[కస్తాల]] *[[ఉడతలపల్లి]] *[[చండూరు]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] తుర్కపల్లి 7111 19800 2006-02-12T06:24:01Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు తుర్కపల్లి పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో కింది పేజీలున్నాయి. #[[తుర్కపల్లి (నల్గొండ జిల్లా మండలం)]] #[[తుర్కపల్లి (కంగల్)|నల్గొండ జిల్లా, కంగల్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కంగల్ 7112 19801 2006-02-12T06:24:11Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=కంగల్||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంగల్|villages=26|area=|population=38.30|pop_male=19.46|pop_female=18.83|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.20|lit_male=65.64|lit_female=38.35}} '''కంగల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రేగట్ల]] *[[పొనుగోడు]] *[[గడ్డంవారి యడవల్లి]] *[[షా అబ్దుల్లాపూర్]] *[[పగిడిమర్రి]] *[[దోరేపల్లి]] *[[చెన్నారం]] *[[దర్వేష్‌పూర్]] *[[చర్ల గౌరారం]] *[[పర్వతగిరి]] *[[బోయినపల్లి]] *[[బుడమెర్లపల్లి]] *[[కంగల్]] *[[తుర్కపల్లి (కంగల్)]] *[[హైడ్లాపూర్]] *[[ఎం.గౌరారం]] *[[మైలారం]] *[[బొమ్మేపల్లి]] *[[శేరిలింగోటం]] *[[చెట్లచెన్నారం]] *[[నరసింహాపూర్]] *[[తోరగల్]] *[[మంగెనపల్లి]] *[[జంగమయ్యగూడ]] *[[ఇరుగంటిపల్లి]] *[[చిన్నమాదారం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] త్రిపురారం 7113 19805 2006-02-12T06:37:54Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=త్రిపురారం||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=త్రిపురారం|villages=19|area=|population=44.97|pop_male=22.80|pop_female=22.16|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.05|lit_male=66.22|lit_female=39.55}} '''త్రిపురారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కొంతాలపల్లి]] *[[అన్నారం]] *[[దుగ్గేపల్లి]] *[[కామారెడ్డిగూడెంపల్లి]] *[[కంపాలపల్లి]] *[[పూసల్‌పహాడ్]] *[[గాజలాపూర్]] *[[అభంగాపురం]] *[[పెద్దదేవులపల్లి]] *[[బృందావన్‌పూర్]] *[[కంపాసాగర్]] *[[నార్లకంటిగూడ]] *[[బాబాసాహెబ్‌పేట]] *[[త్రిపురారం]] *[[బెజ్జికల్]] *[[అంజనపల్లి]] *[[రాగడప]] *[[మాటూరు]] *[[బొర్రాయిపాలెం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] MediaWiki:Anoneditwarning 7114 19806 2006-02-12T08:40:40Z Chaduvari 97 అనువాదం మీరు లాగిన్ అయిలేరు. ఈ పేజీ చరితంలో మీ ఐ.పి.అడ్రసు రికార్డవుతుంది. కూచిపూడి 7115 19817 2006-02-12T09:22:23Z Chaduvari 97 +కూచిపూడి (అమృతలూరు) '''కూచిపూడి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[కూచిపూడి (కోదాడ)|నల్గొండ జిల్లా కోదాడ మండలం లోని గ్రామం]] #[[కూచిపూడి (అమృతలూరు)|గుంటూరు జిల్లా అమృతలూరు మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కోదాడ 7116 19809 2006-02-12T08:57:54Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=కోదాడ||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోదాడ|villages=16|area=|population=116.35|pop_male=59.74|pop_female=56.61|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.08|lit_male=75.19|lit_female=54.35}} '''కోదాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కొమరబండ]] *[[అనంతగిరి]] *[[లక్మవరం]] *[[గొండ్రియాల]] *[[తమ్మరబండపాలెం]] *[[ఖానాపురం]] *[[కోదాడ]] *[[గుదిబండ]] *[[తొగర్రాయి]] *[[యర్రారం]] *[[గణపవరం (కోదాడ)]] *[[కూచిపూడి (కోదాడ)]] *[[కాపుగల్లు]] *[[దొరకుంట]] *[[చిమిర్యాల]] *[[రెడ్లకుంట]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] మిర్యాలగూడ 7117 19811 2006-02-12T09:07:23Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=మిర్యాలగూడ||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మిర్యాలగూడ|villages=24|area=|population=158.91|pop_male=81.29|pop_female=77.61|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.57|lit_male=77.68|lit_female=56.98}} '''మిర్యాలగూడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఇది జిల్లాలోని ప్రముఖ పట్టణం మరియు ప్రముఖ వ్యాపారకేండ్రం ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గోగువానిగూడెం]] *[[ఐలాపురం]] *[[చిల్లాపురం]] *[[తుంగపహాడ్]] *[[నందిపహాడ్ (గ్రామీణ)]] *[[యాద్‌గార్‌పల్లి]] *[[వూట్లపల్లి]] *[[తక్కెళ్ళపహాడ్]] *[[తడికమళ్ళ]] *[[నరసింహులుగూడ]] *[[కాల్వపల్లి]] *[[గూడూరు (మిర్యాలగూడ)]] *[[హైడ్లపురం]] *[[వెంకటాద్రిపాలెం]] *[[అన్నారం (మిర్యాలగూడ)]] *[[జప్తివీరప్పగూడ]] *[[చింతపల్లి (మిర్యాలగూడ)]] *[[కొత్తగూడ (మిర్యాలగూడ)]] *[[కిష్టాపురం]] *[[రుద్రారం]] *[[ముల్కలకాల్వ]] *[[రాయన్‌పాలెం]] *[[ఆలగడప]] *[[మిర్యాలగూడ]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] మాచవరం 7118 19814 2006-02-12T09:17:54Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''మాచవరం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[మాచవరం (గుంటూరు జిల్లా మండలం)]] #[[మాచవరం (హుజూర్‌నగర్)|నల్గొండ జిల్లా హుజూర్‌నగర్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} హుజూర్‌నగర్ 7119 19815 2006-02-12T09:18:24Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=హుజూర్‌నగర్||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హుజూర్‌నగర్|villages=7|area=|population=57.43|pop_male=29.25|pop_female=28.17|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.90|lit_male=72.91|lit_female=50.50}} '''హుజూర్‌నగర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మాచవరం (హుజూర్‌నగర్)]] *[[బూరుగడ్డ]] *[[లింగగిరి]] *[[అమరవరం]] *[[లక్కవరం]] *[[హుజూర్‌నగర్]] *[[ఏపలసింగారం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] వెల్లటూరు 7120 19842 2006-02-12T11:21:28Z Trivikram 237 '''వెల్లటూరు''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ వ్యాసాలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[వెల్లటూరు (మేళ్లచెరువు)|నల్గొండ జిల్లా మేళ్ళచెరువు మండలం లోని గ్రామం]] #[[వెల్లటూరు (భట్టిప్రోలు)|గుంటూరు జిల్లా భట్టిప్రోలు మండలం లోని గ్రామం]] #[[వెల్లటూరు (పెండ్లిమర్రి)|కడప జిల్లా పెండ్లిమర్రి మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} మేళ్లచెరువు 7121 20258 2006-02-21T02:31:24Z వైఙాసత్య 58 +iwiki {{మండలం|name=మేళ్లచెరువు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మేళ్లచెరువు|villages=14|area=|population=66.14|pop_male=33.52|pop_female=32.61|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.75|lit_male=64.35|lit_female=38.72}} '''మేళ్లచెరువు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మేళ్ళచెరువు]] *[[కందిబండ]] *[[రేవూరు]] *[[దొండపాడు (మేళ్లచెరువు)]] *[[చింతలపాలెం]] *[[వజినేపల్లి]] *[[గుడిమల్కాపూర్]] *[[ఏపలమాదారం]] *[[తమ్మారం]] *[[చింత్రియాల]] *[[రేబల్లె]] *[[అడ్లూరు]] *[[వెల్లటూరు (మేళ్లచెరువు)]] *[[నెమలిపురి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] [[en:Mellachervu]] మట్టంపల్లి 7122 19823 2006-02-12T09:52:01Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=మట్టంపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మట్టంపల్లి|villages=10|area=|population=41.85|pop_male=20.99|pop_female=20.86|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.28|lit_male=58.27|lit_female=34.39}} '''మట్టంపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[యాటవాకిళ్ళ]] *[[చన్నాయపాలెం]] *[[వర్ధాపురం]] *[[అల్లిపురం]] *[[చౌటపల్లి]] *[[మట్టంపల్లి]] *[[పెద్దవీడు]] *[[మట్టపల్లి]] *[[గుండ్లపల్లి]] *[[రఘునాథపాలెం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] నేరేడుచర్ల 7123 19825 2006-02-12T10:01:44Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=నేరేడుచర్ల||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నేరేడుచర్ల|villages=27|area=|population=65.85|pop_male=33.62|pop_female=32.23|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.73|lit_male=71.50|lit_female=47.45}} '''నేరేడుచర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[దాచారం]] *[[ఎల్లారం]] *[[సోమవరం]] *[[కల్లూరు (నేరేడుచర్ల)]] *[[మేడారం]] *[[ఫతేపురం]] *[[జనలదిన్నె]] *[[పెంచికలదిన్నె]] *[[కాల్వలదిన్నె]] *[[బోదలదిన్నె]] *[[చిల్లేపల్లి]] *[[నేరేడుచర్ల]] *[[దిరిసెనచర్ల]] *[[గుడుగుంట్లపాలెం]] *[[మూసిఒడ్డుసింగారం]] *[[ఎల్లాపురం]] *[[సజ్జాపురం]] *[[పాలకీడు]] *[[కోమటికుంట]] *[[సున్యపహాడ్]] *[[మహంకాళిగూడెం]] *[[రావిపహాడ్]] *[[గుండెబోయినగూడెం]] *[[జానపహాడ్]] *[[బోతలపాలెం]] *[[అలంగాపురం]] *[[గుండ్లపహాడ్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] దామరచర్ల 7124 19826 2006-02-12T10:12:32Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=దామరచర్ల||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దామరచర్ల|villages=17|area=|population=61.57|pop_male=31.44|pop_female=30.12|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.73|lit_male=58.63|lit_female=30.36}} '''దామరచర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ముల్కచర్ల]] *[[బాలీన్‌పల్లి]] *[[చిట్యాల (దామరచర్ల)]] *[[అడవిదేవులపల్లి]] *[[ఉల్షాయపాలెం]] *[[తిమ్మాపూర్‌]] *[[కల్లేపల్లి]] *[[దిలావర్‌పూర్‌]] *[[కొండ్రపోలు]] *[[కేశవాపూర్‌]] *[[దామరచర్ల]] *[[నర్సాపూర్‌ (దామరచర్ల)]] *[[వీర్లపాలెం]] *[[ముదిమానికం]] *[[తాళ్ళవీరప్పగూడెం]] *[[ఇర్కిగూడెం]] *[[వాడపల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] రామడుగు 7125 19834 2006-02-12T10:35:59Z Chaduvari 97 మూస సవరణ '''రామడుగు''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నండువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[రామడుగు (కరీంనగర్)|కరీంనగర్ జిల్లా లోని మండలం]] #[[రామడుగు (అనుముల)|నల్గొండ జిల్లా అనుముల మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} Category:కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు 7126 25100 2006-04-26T08:02:19Z Mpradeep 50 [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] అనుముల 7127 19832 2006-02-12T10:35:10Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=అనుముల||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అనుముల|villages=25|area=|population=61.92|pop_male=31.43|pop_female=30.49|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.30|lit_male=65.63|lit_female=40.64}} '''అనుముల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కొసలమర్రి]] *[[ముక్కామల (అనుముల)]] *[[వెంకటాద్రిపాలెం]] *[[అన్నారం]] *[[మారేపల్లి]] *[[కుమ్మరికుంట కాల్వ]] *[[పులిమామిడి]] *[[యాచారం]] *[[కూపాస్‌పల్లి]] *[[శ్రీనాథపూర్‌]] *[[రామడుగు (అనుముల)]] *[[తిమ్మాపురం (అనుముల)]] *[[అనుముల]] *[[పాలెం]] *[[ఇబ్రహీంపేట]] *[[ఆల్వాల]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[శ్రీరాంపల్లి]] *[[కోనేరుపురం]] *[[ఎల్లాపురం]] *[[రాజవరం]] *[[కొంపల్లి]] *[[తిరుమలగిరి (అనుముల)]] *[[సిల్గాపూర్‌]] *[[పేరూరు]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] తుంగతుర్తి 7128 19840 2006-02-12T11:08:44Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు తుంగతుర్తి పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు" #[[తుంగతుర్తి (నల్గొండ జిల్లా మండలం)]] #[[తుంగతుర్తి (పెద్దవూర)|నల్గొండ జిల్లా పెద్దవూర మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} పెద్దవూర 7129 19843 2006-02-12T11:50:09Z Chaduvari 97 పటం మార్పు {{మండలం|name=పెద్దవూర||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దవూర|villages=24|area=|population=65.23|pop_male=33.67|pop_female=33.67|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.61|lit_male=63.82|lit_female=38.55}} '''పెద్దవూర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పిన్నవూర]] *[[గర్నెకుంట]] *[[వెల్మకుంట]] *[[కొత్తలూరు]] *[[తమ్మడపల్లి]] *[[శిరసనగాండ్ల]] *[[లింగంపల్లి]] *[[తెప్పలమడుగు]] *[[చింతపల్లి]] *[[పెద్దవూర]] *[[సంగరం]] *[[పోలేపల్లి]] *[[పొత్నూరు]] *[[పులిచర్ల]] *[[ఉట్లపల్లి]] *[[పర్వేదుల]] *[[తుంగతుర్తి (పెద్దవూర)]] *[[చలకుర్తి]] *[[జమ్మనకోట]] *[[నెల్లికల్]] *[[చింతలపాలెం]] *[[తిమ్మాయిపాలెం]] *[[తునికినూతల]] *[[ఉత్తర విజయపురి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] పెద్దఅడిసేర్లపల్లి 7130 19844 2006-02-12T11:51:34Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=పెద్దఅడిసేర్లపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దఅడిసేర్లపల్లి|villages=22|area=|population=41.06|pop_male=21.11|pop_female=19.94|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.93|lit_male=54.97|lit_female=26.22}} '''పెద్దఅడిసేర్లపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[సూరేపల్లి]] *[[చిలకమర్రి]] *[[రోళ్ళకల్]] *[[గుడిపల్లి]] *[[కేశంనేనిపల్లి]] *[[ఘన్‌పల్లి]] *[[భీమనపల్లి]] *[[పోల్కంపల్లి]] *[[ఘన్‌పూర్]] *[[మాదాపూర్]] *[[ఘాట్‌నెమిలిపూర్]] *[[మేడారం]] *[[తిరుమలగిరి (పట్టి దుగ్యాల్)]] *[[దుగ్యాల]] *[[పెద్దఅడిసేర్లపల్లి]] *[[పేర్వాల్]] *[[అజ్మాపూర్]] *[[మల్లాపురం]] *[[వడ్డిపట్ల]] *[[పెద్దగుమ్మడం]] *[[ఎల్లాపురం]] *[[నంబాపురం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] గుర్రమ్‌పోడ్‌ 7131 19845 2006-02-12T12:14:31Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=గుర్రమ్‌పోడ్‌||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుర్రమ్‌పోడ్‌|villages=25|area=|population=39.66|pop_male=20.16|pop_female=19.50|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.75|lit_male=60.66|lit_female=32.40}} '''గుర్రమ్‌పోడ్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పోచంపల్లి (గుర్రమ్‌పోడ్‌)]] *[[ముల్కలపల్లి]] *[[కొండాపూర్]] *[[చమ్లేడ్]] *[[కొప్పోల్]] *[[నడికుడ]] *[[బొల్లారం (కొప్పోల్)]] *[[అమ్లూరు]] *[[గుర్రంపోడ్]] *[[వూట్లపల్లి]] *[[సుల్తాన్‌పూర్]] *[[చింతగూడెం]] *[[షగాజీపూర్]] *[[కాల్వపల్లి]] *[[పాల్వాయి]] *[[పార్లపల్లి]] *[[మక్కపల్లి]] *[[మైలాపూర్]] *[[జునుత్ల]] *[[ఠానేదార్‌పల్లి]] *[[కాచారం (కొప్పోల్)]] *[[పల్లెపహాడ్]] *[[చేపూరు]] *[[కొత్లాపూర్]] *[[మోసంగి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] నాంపల్లి (నల్గొండ జిల్లా మండలం) 7132 25963 2006-05-28T09:57:15Z Chaduvari 97 నాంపల్లి, నాంపల్లి (నల్గొండ జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=నాంపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాంపల్లి|villages=28|area=|population=38.80|pop_male=19.59|pop_female=19.20|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.46|lit_male=61.06|lit_female=31.73}} '''నాంపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[హైదలాపూర్]] *[[స్వాములవారిలింగోటం]] *[[దామెర]] *[[నేరెళ్ళపల్లి]] *[[కుందేళ్ళతీరములగిరి]] *[[చామాలపల్లి]] *[[గనుగుపల్లి]] *[[మొహమ్మదాపూర్]] *[[పెద్దాపూర్]] *[[నాంపల్లి]] *[[చిత్తంపహాడ్]] *[[వడ్డేపల్లి]] *[[తుంగపతి గౌరారం]] *[[మల్లపరాజుపల్లి]] *[[తిరుమలగిరి (నాంపల్లి)]] *[[కేత్‌పల్లి (పస్నూరు)]] *[[ఘాట్లమల్లపల్లి]] *[[తుమ్మలపల్లి]] *[[మెడ్లవాయి]] *[[పస్నూరు]] *[[శరభాపూర్]] *[[ఫకీర్‌పూర్]] *[[రేబెల్లి]] *[[బండతిమ్మాపూర్]] *[[సుంకిశాల]] *[[దేవత్‌పల్లి]] *[[ముస్తిపల్లి]] *[[పగిడిపల్లి]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] చింతపల్లి 7133 25952 2006-05-28T08:25:45Z Chaduvari 97 +దండేపల్లి '''చింతపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ వ్యాసాలున్నందున ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో కింది పేజీలున్నాయి: #[[చింతపల్లి (నల్గొండ జిల్లా)|నల్గొండ జిల్లాలోని మండలము]] #[[చింతపల్లి (విశాఖపట్నం జిల్లా)|విశాఖపట్నం జిల్లాలోని మండలము]] #[[చింతపల్లి (తిర్యాని మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా తిర్యాని మండలం లోని గ్రామం]] #[[చింతపల్లి (దండేపల్లి మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా దండేపల్లి మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} వింజమూరు 7134 19851 2006-02-12T12:59:27Z Chaduvari 97 వింజమూరు, వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి #REDIRECT [[వింజమూరు (నెల్లూరు జిల్లా)]] కామేపల్లి 7135 25951 2006-05-28T08:25:36Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''కామేపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[కామేపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)]] #[[కామేపల్లి (దండేపల్లి మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా దండేపల్లి మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} గుండ్లపల్లి 7136 19854 2006-02-12T13:05:51Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=గుండ్లపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline58.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుండ్లపల్లి|villages=20|area=|population=41.67|pop_male=21.30|pop_female=20.37|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.29|lit_male=59.28|lit_female=28.60}} '''గుండ్లపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[బ్రాహ్మణపల్లి]] *[[సింగరాజుపల్లి]] *[[వీరబోయినపల్లి]] *[[టౌక్లాపూర్]] *[[వావిల్‌కోల్]] *[[రహ్మత్‌పూర్]] *[[కందుకూరు (గుండ్లపల్లి)]] *[[దాసరినెమలిపూర్]] *[[కామేపల్లి (గుండ్లపల్లి)]] *[[ఎర్రారం]] *[[టి.గౌరారం]] *[[ఖానాపూర్]] *[[బొల్లనపల్లి]] *[[చెర్కుపల్లి]] *[[బుర్హన్‌పూర్]] *[[గుండ్లపల్లి]] *[[గోనకోల్]] *[[బొగ్గులదోన]] *[[గొనబోయినపల్లి]] *[[కామదేనిగౌరారం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] నిడమానూరు 7137 19855 2006-02-12T13:10:26Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=నిడమానూరు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిడమానూరు|villages=19|area=|population=52.45|pop_male=26.75|pop_female=25.69|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.15|lit_male=67.11|lit_female=42.72}} '''నిడమానూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మార్పాక]] *[[ఎర్రబల్లి]] *[[గోపాల్‌పూర్]] *[[కేశవాపురం]] *[[కన్నెకల్]] *[[గుంటిపల్లి]] *[[వూటుకూరు]] *[[ముప్పారం]] *[[బొక్కమంతులపహాడ్]] *[[వేంపహాడ్]] *[[నిడమానూరు]] *[[శాఖాపూర్]] *[[బంకాపూర్]] *[[వెనిగండ్ల]] *[[తుమ్మడం]] *[[సూరేపల్లి]] *[[నెహతాపూర్]] *[[రేగులగడ్డ]] *[[వల్లభాపూర్]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] చింతపల్లి (నల్గొండ జిల్లా) 7138 19856 2006-02-12T13:11:27Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=చింతపల్లి||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చింతపల్లి|villages=22|area=|population=44.05|pop_male=22.37|pop_female=21.67|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.84|lit_male=62.18|lit_female=33.03}} '''చింతపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గోడకొండ్ల]] *[[పోలేపల్లి రాంనగర్]] *[[మద్నాపూర్]] *[[సకల్సేరేపల్లి]] *[[కుర్మైడు]] *[[ఉమ్మాపూర్]] *[[తకత్లపల్లి]] *[[కుర్మపల్లి]] *[[పి.కె.మల్లేపల్లి]] *[[వింజమూరు (చింతపల్లి, నల్గొండ జిల్లా)]] *[[వర్కాల్]] *[[గడ్యగౌరారం]] *[[ఉప్పరపల్లి]] *[[నెల్వలపల్లి]] *[[తిరుమలాపూర్]] *[[నసర్లపల్లి]] *[[చింతపల్లి (నల్గొండ జిల్లా)]] *[[హనుమంతులపల్లి]] *[[అనాజ్‌పూర్]] *[[మల్లారెడ్డిపల్లి]] *[[కొక్కిరాయిల గౌరారం]] *[[తీదేడు]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] చందంపేట 7139 19857 2006-02-12T13:11:38Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=చందంపేట||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline59.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చందంపేట|villages=22|area=|population=49.83|pop_male=25.79|pop_female=24.03|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.83|lit_male=49.70|lit_female=23.12}} '''చందంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గుంటిపల్లి]] *[[ముడుదొండ్ల]] *[[అచ్చంపేట (చందంపేట)]] *[[పోలేపల్లి గన్నేర్లపల్లి]] *[[గాగిల్లాపూర్]] *[[తిమ్మాపురం (చందంపేట)]] *[[నేరడుగొమ్ము]] *[[కేతేపల్లి (చందంపేట)]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[పెద్దమునిగల్]] *[[బచ్చాపూర్]] *[[చిత్రియాల]] *[[ముర్పునూతల]] *[[తెలిదేవరపల్లి]] *[[బొల్లారం పట్టి (మునగాల)]] *[[రేకులగడ్డ]] *[[దాసర్లపల్లి]] *[[కచ్చరాజ్‌పల్లి]] *[[యల్మలమంద (బిచ్యాతండా)]] *[[కంబాలపల్లి (పాత)]] *[[రేకులవాల్యం]] *[[పోగిళ్ళ]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] Category:హిందూ దేవుళ్లు 7140 19861 2006-02-12T16:13:13Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:హిందూ మతము]] Category:హిందూ మతము 7141 19862 2006-02-12T16:13:50Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:మతములు]] జమ్మికుంట 7142 26465 2006-06-03T17:35:20Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జమ్మికుంట||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జమ్మికుంట|villages=19|area=|population=93.501|pop_male=47.127|pop_female=46.374|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.18|lit_male=70.42|lit_female=45.77}} '''జమ్మికుంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[విలాసాగర్]] * [[తంగుల]] * [[వావిలాల]] * [[వంతడుపుల]] * [[రాచపల్లి]] * [[బిజిగిర్‌షరేఫ్]] * [[కోరేపల్లి]] * [[సైదాబాద్]] * [[జమ్మికుంట]] * [[ధర్మారం (పి.బి)]] * [[మాదిపల్లి]] * [[కనగర్తి]] * [[మల్లియల్]] * [[ఎల్లంతకుంట]] * [[చిన్నకోమటిపల్లి]] * [[టేకుర్తి]] * [[బుజునూర్]] * [[సిర్సేడు]] * [[పాతర్లపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} User talk:శ్రీధర్ 7143 19865 2006-02-12T19:43:36Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> భీమ్‌గల్‌ 7144 23649 2006-04-21T08:53:11Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=భీమ్‌గల్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భీమ్‌గల్‌|villages=24|area=|population=57.262|pop_male=27.924|pop_female=29.338|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.22|lit_male=66.26|lit_female=37.12}} '''భీమ్‌గల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బాబానగర్]] *[[బాబాపూర్]] *[[బాచంపల్లె]] *[[బెజ్జోర]] *[[భీమ్‌గల్‌]] *[[చెంగల్]] *[[దేవక్కపేట్]] *[[దేవన్ పల్లె]] *[[గంగరాయి]] *[[గొంగప్పుల్]] *[[జగ్రియాల్]] *[[కారేపల్లె]] *[[కుప్కల్]] *[[లింగాపూర్ చౌథ్]] *[[మెంధోర]] *[[ముచ్‌కూర్]] *[[పల్లికొండ]] *[[పెద్ద భీంగల్]] *[[పిప్రి]] *[[పురానీపేట్]] *[[రాహథ్‌నగర్]] *[[సాలెంపూర్]] *[[సికంద్రాపూర్]] *[[తాళ్లపల్లె]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} జక్రాన్‌పల్లె 7145 23653 2006-04-21T08:53:30Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జక్రాన్‌పల్లె||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జక్రాన్‌పల్లె|villages=15|area=|population=43.636|pop_male=20.736|pop_female=22.9|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.31|lit_male=62.81|lit_female=33.55}} '''జక్రాన్‌పల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అర్గుల్]] *[[బ్రాహ్మన్‌పల్లె]] *[[చింతలూరు]] *[[జక్రాన్‌పల్లె]] *[[కలిగోటె]] *[[కొలిపాక]] *[[లక్ష్మాపూర్]] *[[మాధాపూర్]] *[[మనోహరాబాద్]] *[[ముంపల్లె]] *[[నారయాణ్‌పేట్]] *[[పడ్కల్]] *[[పుప్పలపల్లె]] *[[సికింద్రాపూర్]] *[[తొర్లికొండ]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మక్లూర్‌ 7146 26944 2006-06-12T16:44:03Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=మక్లూర్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మక్లూర్‌|villages=22|area=|population=55.109|pop_male=26.637|pop_female=28.472|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.03|lit_male=62.04|lit_female=35.17}} '''మక్లూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అమ్రద్]] *[[బొంకన్‌పల్లె]] *[[బో్‌ర్గావ్ (కలన్)]] *[[చిక్లి]] *[[చిన్నాపూర్]] *[[ధర్మోర]] *[[గోట్‌ముక్కల]] *[[గుంజలి]] *[[గుట్ప]] *[[కల్లాడి]] *[[లక్మాపూర్]] *[[మదన్‌పల్లె]] *[[మక్లూర్‌]] *[[మందాపూర్]] *[[మామిడిపల్లె]] *[[మాణిక్ భండార్]] *[[మెట్‌పల్లె]] *[[ముల్లంగి (బినోల)]] *[[ఒడ్డెట్‌పల్లె]] *[[సింగంపల్లె]] *[[వల్లభాపూర్]] *[[వెంకటాపూర్ (మక్లూర్‌)]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 14 7147 19872 2006-02-13T01:17:21Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1921]]: [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[దామోదరం సంజీవయ్య]] జన్మించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 15 7148 19873 2006-02-13T01:21:49Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1564]]: ప్రసిద్ధ శాస్త్రవేత్త [[గెలీలియో]] (గెలీలియో గలీలీ) జన్మించాడు. *[[1869]]: ప్రముఖ ఉర్దూ కవి [[మీర్జా గాలిబ్]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 16 7149 19874 2006-02-13T01:26:48Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1944]]: [[భారత్|భారత]] [[సినిమా|సినీరంగ]] ప్రముఖుడు [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే]] మరణించాడు. *[[1985]]: ప్రముఖ పాత్రికేయుడు [[నార్ల వెంకటేశ్వరరావు]] మరణించాడు. చిలుకూరు (నల్గొండ జిల్లా) 7150 19880 2006-02-13T01:50:40Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=చిలుకూరు||district=నల్గొండ|mapname=[[Image:Nalgonda mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిలుకూరు|villages=4|area=|population=37.77|pop_male=19.12|pop_female=18.64|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.58|lit_male=69.49|lit_female=47.43}} '''చిలుకూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రం లోని [[నల్గొండ]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[బేతవోలు]] *[[కొండాపురం (చిలుకూరు మండలం)|కొండాపురం]] *[[చిలుకూరు (నల్గొండ జిల్లా)|చిలుకూరు]] *[[పాలె అన్నారం]] {{నల్గొండ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నల్గొండ జిల్లా మండలాలు]] User talk:Dheerajgoud728 7151 19884 2006-02-13T05:32:12Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 05:32, 13 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> యెడపల్లె 7152 23658 2006-04-21T08:58:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=యెడపల్లె||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యెడపల్లె|villages=10|area=|population=36.021|pop_male=17.649|pop_female=18.372|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.43|lit_male=67.75|lit_female=43.78}} '''యెడపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంబం]] *[[బ్రాహ్మన్‌పల్లె]] *[[ఇబ్రహీంపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[జైతాపూర్]] *[[జంలం]] *[[జంకంపేట్]] *[[కుర్ణపల్లె]] *[[మల్లేపహాడ్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మంగల్‌పహాడ్]] *[[పోచారం]] *[[థానాకలాన్]] *[[యెడపల్లె]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} Template:విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు 7154 24944 2006-04-25T18:10:36Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Visakhapatnam.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు|విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[ముంచింగి‌పుట్టు]] | [[పెద్దబయలు]] | [[హుకుంపేట]] | [[దుంబిరిగూడ]] | [[అరకులోయ]] | [[అనంతగిరి]] | [[దేవరాపల్లి]] | [[చీదికడ]] | [[మాడుగుల]] | [[పాడేరు]] | [[గంగరాజు మాడుగుల]] | [[చింతపల్లి (విశాఖపట్నం)|చింతపల్లి]] | [[గూడెం కొత్తవీధి]] | [[కొయ్యూరు]] | [[గోలుకొండ]] | [[నాతవరం]] | [[నర్సీపట్నం]] | [[రోలుగుంట]] | [[రావికమతం]] | [[బుచ్చయ్యపేట]] | [[చోడవరం]] | [[కె.కొత్తపాడు]] | [[సబ్బవరం]] | [[పెందుర్తి]] | [[ఆనందపురం]] | [[పద్మనాభం]] | [[భీమునిపట్నం]] | [[విశాఖపట్నం మండలం]] | [[విశాఖపట్నం (పట్టణ)]] | [[గాజువాక]] | [[పెదగంట్యాడ]] | [[పరవాడ]] | [[అనకాపల్లి]] | [[మునగపాక]] | [[కశింకోట]] | [[మేకవరపాలెం]] | [[కొత్తఊరట్ల]] | [[పాయకరావుపేట]] | [[నక్కపల్లి]] | [[శృంగరాయవరం]] | [[ఎలమంచిలి]] | [[రాంబిల్లి]] | [[అచ్చితాపురం]] </div> [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు]] భోధన్‌ 7155 23660 2006-04-21T08:58:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=భోధన్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భోధన్‌|villages=35|area=|population=132.12|pop_male=66.167|pop_female=65.953|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.89|lit_male=68.26|lit_female=49.55}} '''భోధన్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[bodhan (m)]] ==గ్రామాలు== *[[ఆచన్‌పల్లె]] *[[అందాపూర్]] *[[భండార్‌పల్లె]] *[[భర్దీపూర్]] *[[భవానీపేట్]] *[[భిక్నెల్లి]] *[[భోధన్‌]] *[[ఎరాజ్‌పల్లె]] *[[ఫతేపూర్]] *[[హంగర్గ]] *[[హున్స]] *[[జడిజమాల్‌పూర్]] *[[కల్దుర్కి]] *[[ఖాజాపూర్]] *[[ఖండ్‌గావ్]] *[[కొప్పెర్గ]] *[[కుమన్‌పల్లె]] *[[లద్మవండి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[లక్మాపూర్]] *[[లంగ్డాపూర్]] *[[మాచాపూర్]] *[[మంధర్న]] *[[మవాండి (ఖుర్ద్)]] *[[మవాండికలాన్]] *[[మినార్‌పల్లె]] *[[మిట్టాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నాగన్‌పల్లె]] *[[నాగోర ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నర్సాపూర్]] *[[ఊట్‌పల్లె]] *[[పెగ్డపల్లె]] *[[పెంటకలాన్]] *[[పెంటఖుర్ద్]] *[[రాంపూర్]] *[[సాలంపాడ్]] *[[సలూరా]] *[[సంగం]] *[[సిద్దాపూర్]] *[[తగ్గెల్లి]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కోటగిరి 7156 23661 2006-04-21T08:58:51Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కోటగిరి||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోటగిరి|villages=32|area=|population=54.329|pop_male=27.067|pop_female=27.262|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.48|lit_male=59.89|lit_female=39.20}} '''కోటగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అద్కాస్ పల్లె]] *[[అమ్రాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బర్దీపూర్]] *[[బస్వాపూర్]] *[[చీకట్‌పల్లె]] *[[దోమలెడ్గి]] *[[ఎక్లాస్‌పూర్]] *[[ఎథొండ]] *[[ఫకీరబాద్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[గన్నవరం]] *[[హంగర్గ]] *[[హెగ్డోలి]] *[[హుమ్నాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[జల్లపల్లె]] *[[కల్లూర్]] *[[కారేగావ్]] *[[కోడిచెర్ల]] *[[కొల్లూర్]] *[[కోటగిరి]] *[[కొత్తపల్లె]] *[[లింగంపల్లె]] *[[లింగాపూర్]] *[[మల్కాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మిర్జాపూర్]] *[[పోతంగల్]] *[[రైకూర్]] *[[రాంపూర్]] *[[రనంపల్లె]] *[[రోజాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సైలంపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సిద్దాపూర్]] *[[సోంపూర్]] *[[సుద్లం]] *[[సుంకిని]] *[[టక్లి]] *[[తిరుమలాపూర్]] *[[వల్లభాపూర్]] *[[యాద్గార్ పూర్]] *[[జైనాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} దోమకొండ 7157 23684 2006-04-21T09:02:26Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దోమకొండ||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దోమకొండ|villages=20|area=|population=55.189|pop_male=27.45|pop_female=27.739|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.87|lit_male=66.28|lit_female=35.74}} '''దోమకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==దోమకొండ కోట== దోమకొండ ప్రధాన రహదారి నుండి 4 కిలోమీటర్ల దూరములో, [[కామారెడ్డి]] నుండి 10 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. దోమకొండ కుతుబ్‌షాహీలు మరియు అసఫ్‌జాహీల పాలనలో సంస్ధానముగా ఉన్నది. దోమకొండ సంస్ధానపు రెడ్డి రాజులు 18వ శతాబ్ధంలో పూర్వం కోట ఉన్న స్థలం లోనే ఈ కోటను నిర్మించారు. కొట యొక్క ప్రధాన ముఖద్వారము అసఫ్‌జాహీల నిర్మాణ శైలికి అద్దంపడుతున్నది. కోట చుట్టూ చదరపు మరియు వృత్తాకార బురుజులు కట్టబడినవి. <!--The fort has bastions both square as well as circular,built at irregular intervals.--> కోట లోపల రెండు మహల్లు మరియు దేవాలయ ప్రాంగణము ఉన్నవి. కోటలోని శివాలయము కాకతీయ శైలిని అనుకరించి ఆగమశాస్త్ర యుక్తముగా నిర్మించబడినది. ఈ కోట తెలంగాణా ప్రాంతపు సంస్థానాల యొక్క రక్షణ కట్టడాల శైలికి ఒక మంచి ఉదాహరణ. ==గ్రామాలు== *[[అంబర్‌పేట]] *[[అంకనూర్]] *[[బీబీపేట]] *[[చింతమాన్‌పల్లె]] *[[దోమకొండ]] *[[ఇస్సానగర్]] *[[జనగావ్]] *[[కోనాపూర్]] *[[కుండారం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[లింగపల్లె]] *[[మల్కాపూర్]] *[[మొహమ్మదాపూర్]] *[[ముత్యంపేట]] *[[రామచంద్రాపూర్]] *[[రామ్రెడ్డిపల్లె]] *[[సంగమేశ్వర్]] *[[సిరిబీబీపేట]] *[[సీతారాంపల్లె]] *[[సీతారాంపూర్]] *[[తూజల్‌పూర్]] *[[యాదారం]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} భిక్నూర్‌ 7158 23683 2006-04-21T09:02:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=భిక్నూర్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భిక్నూర్‌|villages=19|area=|population=59.645|pop_male=29.984|pop_female=29.661|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.02|lit_male=68.85|lit_female=37.10}} '''భిక్నూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంతంపల్లె]] *[[బాగీర్థ్‌పల్లె]] *[[బస్వాపూర్]] *[[భిక్నూర్‌]] *[[గుర్జకుంట]] *[[ఇస్సానాపల్లె]] *[[జంగంపల్లె]] *[[కాచాపూర్]] *[[కంచెర్ల]] *[[లక్ష్మిదేవిపల్లె]] *[[మల్లుపల్లె]] *[[పెద్దమల్లారెడ్డి]] *[[పెద్దపల్లె]] *[[పొందుర్తి]] *[[రాజంపేట్]] *[[రామేష్వర్‌పల్లె]] *[[ర్యాగట్లపల్లె]] *[[తలమడ్ల]] *[[తిప్పాపూర్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} User talk:Yslatha 7159 19904 2006-02-14T04:19:22Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> విశాఖపట్నం (పట్టణ) 7160 24974 2006-04-25T18:16:53Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=విశాఖపట్నం (పట్టణ)||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విశాఖపట్నం (పట్టణ)|villages=0|area=|population=982.904|pop_male=501.406|pop_female=481.498|pop-density=|pop-growth=|literacy=79.33|lit_male=86.15|lit_female=72.24}} {{విశా.అ}} '''విశాఖపట్నం (పట్టణ)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[visakhapaTnam (m corpI.+og) (part)]] * [[visakhapaTnam (m corpI.)]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} Template:IPరచన 7161 19909 2006-02-14T11:58:19Z Chaduvari 97 kotta mUsa <!-- ఈ మూస ఐ.పి.అడ్రసు ద్వారా ఇక్కడ ప్రయోగాలు చేసేవారి కొరకు--> [[:{{{1}}}]] పేజీలో మీరు రచన చేసారు. అయితే సభ్యునిగా చేరకపోవడం చేత, మీ రచన మీ కంప్యూటరు ఐ.పి.అడ్రసుకు చెందుతుంది గానీ మీకు కాదు. మీరో ఎకౌంటు సృష్టించుకుని రచనలు చేస్తే, *మీరచనల శ్రేయస్సు మీకే చెందుతుంది. *మీ అభిరుచులకు అనుగుణంగా వికీ రూపును మార్చుకోవచ్చు. *ఇక్కడి వ్యాసాలు, విషయాలపై ప్రయోజనకరమైన, నిర్మాణాత్మకమైన చర్చకు సభ్యత్వం తొలిమెట్టు. *ఒకనాటికి వికీ నిర్వహణను చేపట్టేందుకు కూడా ఇది మొదటి అడుగు. *వికీపీడియాలో మీరు ఎప్పుడు, ఎన్ని రచనలు చేసారు, ఎటువంటి వ్యాసాల్లో రచనలు చేసారు వంటి [http://tools.wikimedia.de/~kate/cgi-bin/count_edits గణాంకాలు] ఎప్పటికప్పుడు చూసుకోవచ్చు. అంచేత మీరు ఎకౌంటు [http://te.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Userlogin&action=submitlogin&type=signup సృష్టించుకోండి]. Template:తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు 7162 22574 2006-04-16T17:11:11Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Eastgodavari.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు|తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[మారేడుమిల్లి]] - [[వై.రామవరం]] - [[అడ్డతీగల]] - [[రాజవొమ్మంగి]] - [[కోటనందూరు]] - [[తుని]] - [[తొండంగి]] - [[గొల్లప్రోలు]] - [[శంఖవరం]] - [[ప్రత్తిపాడు (తూ.గో జిల్లా)|ప్రత్తిపాడు]] - [[ఏలేశ్వరం]] - [[గంగవరం]] - [[రంపచోడవరం]] - [[దేవీపట్నం]] - [[సీతానగరం]] - [[కోరుకొండ]] - [[గోకవరం]] - [[జగ్గంపేట]] - [[కిర్లంపూడి]] - [[పెద్దాపురం]] - [[పిఠాపురం]] - [[కొత్తపల్లె,తూర్పుగోదావరి|కొత్తపల్లె]] - [[కాకినాడ(గ్రామీణ)]] - [[కాకినాడ (పట్టణ)]] - [[సామర్లకోట]] - [[రంగంపేట]] - [[గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా)|గండేపల్లి]] - [[రాజానగరం]] - [[రాజమండ్రి (గ్రామీణ)]] - [[రాజమండ్రి (పట్టణ)]] - [[కడియం]] - [[మండపేట]] - [[అనపర్తి]] - [[బిక్కవోలు]] - [[పెదపూడి]] - [[కరప]] - [[తాళ్ళరేవు]] - [[కాజులూరు]] - [[రామచంద్రాపురం]] - [[రాయవరం]] - [[కపిలేశ్వరపురం]] - [[ఆలమూరు]] - [[ఆత్రేయపురం]] - [[రావులపాలెం]] - [[పామర్రు (తూ.గో జిల్లా)|పామర్రు]] - [[కొత్తపేట]] - [[పి.గన్నవరం]] - [[అంబాజీపేట]] - [[ఐనవిల్లి]] - [[ముమ్మిడివరం]] - [[ఐ.పోలవరం]] - [[కాట్రేనికోన]] - [[ఉప్పలగుప్తం]] - [[అమలాపురం]] - [[అల్లవరం]] - [[మామిడికుదురు]] - [[రాజోలు]] - [[మలికిపురం]] - [[సఖినేటిపల్లి]] </div> [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు]] Template:శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు 7163 24880 2006-04-25T11:06:12Z Mpradeep 50 ఇంకో మండలం <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Srikakulam.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు|శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[వీరఘట్టం]] | [[వంగర]] | [[రేగిడి ఆమదాలవలస]] | [[రాజాం]] | [[గంగువారిసిగడాం]] | [[లావేరు]] | [[రణస్థలం]] | [[ఎచ్చెర్ల]] | [[పొందూరు]] | [[సంతకవిటి]] | [[బూర్జ]] | [[పాలకొండ]] | [[సీతంపేట]] | [[భామిని]] | [[కొత్తూరు, శ్రీకాకుళం|కొత్తూరు]] | [[హీరమండలం]] | [[సరుబుజ్జిలి]] | [[ఆమదాలవలస]] | [[శ్రీకాకుళం మండలం]] | [[గార]] | [[పోలాకి]] | [[నరసన్నపేట]] | [[జలుమూరు]] | [[సారవకోట]] | [[పాతపట్నం]] | [[మెళియాపుట్టి]] | [[టెక్కలి]] | [[కోటబొమ్మాళి]] | [[సంతబొమ్మాళి]] | [[నందిగం (శ్రీకాకుళం జిల్లా)|నందిగం]] | [[వజ్రపుకొత్తూరు]] | [[పలాస]] | [[మందస]] | [[సోంపేట]] | [[కంచిలి]] | [[కవిటి]] | [[ఇచ్ఛాపురం]] | [[లక్ష్మీనరసుపేట]] </div> [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు]] Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు 7164 25106 2006-04-26T08:04:06Z Mpradeep 50 [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] ప్రత్తిపాడు (గుంటూరు జిల్లా) 7165 24380 2006-04-23T12:24:09Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ప్రత్తిపాడు||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ప్రత్తిపాడు|villages=10|area=|population=49.07|pop_male=25.01|pop_female=24.05|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.23|lit_male=69.05|lit_female=47.07}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఏదులపాలెం]] *[[ఎనమదల]] *[[కొండెపాడు]] *[[ప్రత్తిపాడు (గుంటూరు జిల్లా)|ప్రత్తిపాడు]] *[[నడింపాలెం]] *[[కొండజాగర్లమూడి]] *[[గొట్టిపాడు]] *[[గనికపూడి]] *[[మల్లాయపాలెం]] *[[గనికపూడి]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] బల్లిగురవ 7166 19925 2006-02-14T17:46:12Z Chaduvari 97 బల్లిగురవ, బల్లికురవ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[బల్లికురవ]] యుద్ధనపూడి 7167 19927 2006-02-14T17:46:46Z Chaduvari 97 యుద్ధనపూడి, యద్దనపూడి కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[యద్దనపూడి]] తాల్లూరు 7168 19929 2006-02-14T17:48:17Z Chaduvari 97 తాల్లూరు, తాళ్ళూరు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[తాళ్ళూరు]] నాగులుప్పపాడు 7169 19931 2006-02-14T17:53:58Z Chaduvari 97 నాగులుప్పపాడు, నాగులుప్పలపాడు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[నాగులుప్పలపాడు]] చంద్రశేఖరాపురం 7171 19935 2006-02-14T17:56:50Z Chaduvari 97 చంద్రశేఖరాపురం, చంద్రశేఖరపురం కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[చంద్రశేఖరపురం]] చినగంజాం 7172 19937 2006-02-14T18:03:06Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[చినగంజాము]] వోలేటివారిపాలెం 7173 19938 2006-02-14T18:04:25Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[వోలేటివారిపాలెము]] మోటుపల్లె 7174 19940 2006-02-14T18:05:48Z Chaduvari 97 మోటుపల్లె, మోటుపల్లి కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[మోటుపల్లి]] Category:ప్రకాశం జిల్లా గ్రామాలు 7175 19943 2006-02-14T18:10:04Z Chaduvari 97 +వర్గాలు [[Category:ప్రకాశం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] కోస్తా ఆంధ్ర 7176 19948 2006-02-15T01:06:55Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[కోస్తా]] ఆంధ్ర కోస్తా 7177 19949 2006-02-15T01:06:59Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[కోస్తా]] సర్కారు జిల్లాలు 7178 19950 2006-02-15T01:07:02Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[కోస్తా]] తీరాంధ్ర 7179 19951 2006-02-15T01:10:28Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[కోస్తా]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 17 7180 19952 2006-02-15T16:58:54Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1986]]: ప్రసిద్ధ తత్వవేత్త [[జిడ్డు కృష్ణమూర్తి]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 18 7181 19954 2006-02-15T17:08:19Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1836]]: [[రామకృష్ణ పరమహంస]] జన్మించాడు. *[[1906]]: [[రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్ సంఘ్]] పూర్వ సర్‌సంఘ్‌చాలక్ [[గురు గోల్వాల్కర్]] జన్మించాడు. *[[1911]]: [[భారత్]]లో మొదటిసారిగా ఫ్రీక్వెల్ అనే ఫ్రెంచి దేశస్థుడు [[అలహాబాదు]] నుండి [[నైనీ]] వరకు విమానాన్ని నడిపాడు. 1836 7182 26169 2006-05-31T17:31:29Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1836''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1833]] [[1834]] [[1835]] - [[1836]] - [[1837]] [[1838]] [[1839]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 18]]: [[రామకృష్ణ పరమహంస]] జన్మించాడు. ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1836|*]] [[af:1836]] [[ar:1836]] [[roa-rup:1836]] [[ast:1836]] [[bg:1836]] [[be:1836]] [[bs:1836]] [[ca:1836]] [[cs:1836]] [[cy:1836]] [[da:1836]] [[de:1836]] [[et:1836]] [[el:1836]] [[es:1836]] [[eo:1836]] [[eu:1836]] [[fo:1836]] [[fr:1836]] [[fy:1836]] [[ga:1836]] [[gl:1836]] [[ko:1836&#45380;]] [[hr:1836]] [[io:1836]] [[id:1836]] [[ia:1836]] [[is:1836]] [[it:1836]] [[he:1836]] [[ka:1836]] [[kw:1836]] [[ku:1836]] [[la:1836]] [[lt:1836]] [[lb:1836]] [[li:1836]] [[hu:1836]] [[mi:1836]] [[ms:1836]] [[zh-min-nan:1836 nî]] [[na:1836]] [[nl:1836]] [[nds:1836]] [[ja:1836&#24180;]] [[no:1836]] [[nn:1836]] [[pl:1836]] [[pt:1836]] [[ro:1836]] [[ru:1836]] [[sm:1836]] [[sq:1836]] [[simple:1836]] [[sk:1836]] [[sl:1836]] [[sr:1836]] [[su:1836]] [[fi:1836]] [[sv:1836]] [[tt:1836]] [[vi:1836]] [[tr:1836]] [[uk:1836]] [[ur:1836&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1836]] [[zh:1836&#24180;]] Category:1836 7183 19960 2006-02-15T17:17:30Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1863 జననాలు 7184 19961 2006-02-15T17:21:19Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1863|జననాలు]] Category:1863 7185 19962 2006-02-15T17:22:02Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1860లు]] Category:1798 7186 19965 2006-02-15T17:24:47Z Chaduvari 97 వర్గం మార్పు [[Category:1790లు]] Category:1872 7187 19966 2006-02-15T17:25:06Z Chaduvari 97 వర్గం మార్పు [[Category:1870లు]] Category:1790లు 7188 19967 2006-02-15T17:26:22Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:18 వ శతాబ్దం]] Category:18 వ శతాబ్దం 7189 19968 2006-02-15T17:27:02Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:కాలం]] Category:1899 7190 19969 2006-02-15T17:28:26Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1890లు]] Category:1896 7191 19970 2006-02-15T17:28:42Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1890లు]] Category:1876 7192 19971 2006-02-15T17:29:04Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] Category:1883 7193 19972 2006-02-15T17:29:41Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1880లు]] Category:1884 జననాలు 7194 19973 2006-02-15T17:30:54Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1884|జననాలు]] Category:1940 మరణాలు 7195 19974 2006-02-15T17:31:53Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1940|మరణాలు]] Category:1975 మరణాలు 7196 19975 2006-02-15T17:32:51Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1975|మరణాలు]] Category:వికీపీడియా నిర్వహణ 7197 19977 2006-02-15T17:52:54Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:వికీపీడియా]] డిచ్‌పల్లి 7198 23668 2006-04-21T08:59:52Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=డిచ్‌పల్లి||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=డిచ్‌పల్లి|villages=20|area=|population=71.091|pop_male=34.801|pop_female=36.29|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.30|lit_male=63.72|lit_female=37.56}} '''డిచ్‌పల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==డిచ్‌పల్లి రామాలయం == హైదరాబాదు - నిజామాబాదు రహదారి నుండి కొద్ది దూరంలో నిజామాబాదు నుండి 15 కి.మీ.ల దూరంలో డిచ్‌పల్లి వద్ద శిల్ప, వాస్తు కళలు ఉట్టిపడే రామాలయం ఉంది. ఒక గుట్టపై నెలకొన్న ఈ ఆలయంపై అద్భుతమైన శిల్పకళతో కూడిన గోడలు, పైకప్పు, ద్వారాలతో చూపరులను ఆకర్షిస్తూ ఉంటుంది. క్రీ.శ.17 వ శతాబ్దం నాటి ఈ ఆలయానికి దక్షిణాన ఒక కోనేరు, దాని మధ్య ఒక మండపం ఉన్నాయి. ==గ్రామాలు== *[[అమృతాపూర్]] *[[ఆరెపల్లె]] *[[బర్దీపూర్]] *[[బీబీపూర్]] *[[డిచ్‌పల్లి]] *[[దూస్‌గావ్]] *[[గన్నారం]] *[[ఘన్‌పూర్]] *[[ఇందల్వాయి]] *[[కంలాపూర్]] *[[కొరట్‌పల్లె]] *[[మల్లాపూర్]] *[[మెంత్రాజ్‌పల్లె]] *[[మిట్టపల్లె]] *[[నాడ్‌పల్లె]] *[[రాంపూర్]] *[[సుద్దపల్లె]] *[[సుద్దులం]] *[[త్రయంబకపేట]] *[[యానంపల్లె]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బీచ్‌కుండ 7199 23665 2006-04-21T08:59:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బీచ్‌కుండ||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బీచ్‌కుండ|villages=35|area=|population=55.621|pop_male=28.026|pop_female=27.595|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.46|lit_male=53.55|lit_female=29.23}} '''బీచ్‌కుండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఏటా [[శివరాత్రి]] నాడు బీచ్‌కుండ బసవలింగప్పస్వామి గుడి వద్ద జరిగే తిరునాళ్ళకు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నుండే కాక, [[మహారాష్ట్ర]], [[కర్ణాటక]] ల నుండి కూడా అశేషంగా భక్తులు వస్తారు. ==గ్రామాలు== *[[అంజని]] *[[బండరెంజల్]] *[[బేగంపూర్]] *[[బీచ్‌కుండ]] *[[బూరుగుపల్లె]] *[[చిన్న దేవద]] *[[చిన్న ధద్గి]] *[[చిన్న తక్కడ్‌పల్లె]] *[[దౌల్తాపూర్]] *[[ఫత్లాపూర్]] *[[గోపన్‌పల్లె]] *[[గుండెకల్లూర్]] *[[గుందెన అలి]] *[[హస్గుల్]] *[[జగన్నాథ్‌పల్లె]] *[[కందర్‌పల్లె]] *[[కస్లాబాద్]] *[[ఖట్‌గావ్]] *[[లింగాపుర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మల్కాపుర్ (బీ) ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మల్కాపుర్ (కొదప్గల్పత్త) ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మన్యాపూర్]] *[[మెక్క]] *[[మిషన్‌కల్లలి]] *[[పెద్ద దేవద]] *[[పెద్ద ధద్గి]] *[[పెద్ద కొదప్గల్]] *[[పెద్ద తక్కడ్‌పల్లె]] *[[పుల్కల్]] *[[రాజాపూర్]] *[[రాజుల్ల]] *[[సీతారాంపల్లె]] *[[శాంతాపూర్]] *[[షెట్లూర్]] *[[సీర్‌సముందర్]] *[[తుప్దల్ (కౌలస)]] *[[వడ్లం]] *[[వాజిద్‌నగర్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} జుక్కల్‌ 7200 23663 2006-04-21T08:59:11Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జుక్కల్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జుక్కల్‌|villages=33|area=|population=45.168|pop_male=23.076|pop_female=22.092|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.82|lit_male=51.57|lit_female=29.62}} '''జుక్కల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బాబుల్‌గావ్]] *[[బంగారుపల్లె]] *[[బస్వాపూర్]] *[[బిజ్జల్‌వాడి]] *[[చెందేగావ్]] *[[చిన్న ఎడ్గి]] *[[చిన్న గుల్ల]] *[[దోన్‌గావ్]] *[[దోస్త్‌పల్లె]] *[[గుండూర్]] *[[హంగర్గ]] *[[జుక్కల్‌]] *[[కంతలి]] *[[కథల్‌వాడి]] *[[ఖానాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఖండెబల్లూర్]] *[[కియెమ్రాజ్ కలలి]] *[[కౌలస్]] *[[లాదెగావ్]] *[[లింగంపల్లె]] *[[లోన్‌గావ్]] *[[మాధాపూర్]] *[[మైలర్]] *[[మొహమ్మదాబాద్]] *[[నాగల్‌గావ్]] *[[పదంపల్లె]] *[[పెద్ద ఎడ్గి]] *[[పెద్ద గుల్ల]] *[[పోచారం]] *[[రుద్రపహాడ్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సావర్‌గావ్]] *[[శివాపూర్]] *[[సిద్దాపూర్]] *[[సోపూర్]] *[[వజ్ర ఖండి]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ధర్‌పల్లె 7201 23669 2006-04-21T09:00:01Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ధర్‌పల్లె||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధర్‌పల్లె|villages=14|area=|population=44.152|pop_male=21.32|pop_female=22.832|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.91|lit_male=59.75|lit_female=31.19}} '''ధర్‌పల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చల్లగర్గ]] *[[దమ్మన్నపేట]] *[[ధర్‌పల్లె]] *[[దొంకల్]] *[[దుబ్బాక్]] *[[గౌరారం]] *[[గోవింద్‌పల్లె]] *[[కాసారం]] *[[కోనయ్యపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[లోలం]] *[[మలియారం]] *[[నల్లవెల్లె]] *[[రామడుగు]] *[[సిర్నాపల్లె]] *[[వెంగల్‌పాడ్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} Talk:ప్రొద్దుటూరు 7202 19994 2006-02-16T08:48:44Z Trivikram 237 స్థల పురాణం పేరుతో ఇక్కడ ఉన్న కథకు, స్థానికం గా వాడుకలో ఉన్న కథకు చిన్న తేడా ఉంది. నేను నాకు తెలిసిన కథను ఇక్కడ తెలుగులో వ్రాసి, ఇంగ్లీషు వర్షను అలాగే ఉంచాను. దీనిని పరిష్కరించవలసి ఉంది.[[User:Trivikram|Trivikram]] 08:48, 16 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) User talk:196.12.38.92 7204 19999 2006-02-16T13:13:36Z Chaduvari 97 {{ప్రయోగంIP|Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts}} __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:13, 16 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) కామారెడ్డి 7206 23682 2006-04-21T09:02:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కామారెడ్డి||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కామారెడ్డి|villages=21|area=|population=106.298|pop_male=53.478|pop_female=52.82|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.15|lit_male=77.82|lit_female=52.38}} '''కామారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[kamareDDi (m)]] ==గ్రామాలు== *[[అడ్లూర్]] *[[చిన్న మల్లారెడ్డి]] *[[దేవంపల్లె]] *[[ఎలిచ్‌పూర్]] *[[గర్గుల్]] *[[గూడెం]] *[[ఇస్రోజివాడి]] *[[కొట్టాల్పల్లె]] *[[క్యసంపల్లె]] *[[లింగాయిపల్లె]] *[[లింగాపూర్]] *[[నరసన్నపల్లె]] *[[పాతరాజంపేట్]] *[[రాఘవాపూర్]] *[[రామేశ్వర్‌పల్లె]] *[[సారంపల్లె]] *[[షాబ్దీపూర్]] *[[టేక్రియాల్]] *[[తిమ్మక్కపల్లె]] *[[తిమ్మక్కపల్లె (జి)]] *[[ఉగ్గర్‌వాయి]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ఆంగ్లం 7207 21322 2006-03-25T14:18:58Z వైఙాసత్య 58 redir #REDIRECT[[ఆంగ్ల భాష]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 19 7208 20012 2006-02-17T17:00:23Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1473]]: భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతున్నదని ప్రతిపాదించిన [[నికోలస్ కోపర్నికస్]] జన్మించాడు. *[[1630]]: [[ఛత్రపతి శివాజీ]] జన్మించాడు. *[[1956]]: [[ఆచార్య నరేంద్ర దేవ్]] మరణించాడు. 1869 7209 26200 2006-05-31T17:36:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1869''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1866]] [[1867]] [[1868]] - [[1869]] - [[1870]] [[1871]] [[1872]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== * [[అక్టోబర్‌ 2]]: [[మహాత్మా గాంధీ]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1869|*]] [[af:1869]] [[ar:1869]] [[roa-rup:1869]] [[ast:1869]] [[bg:1869]] [[be:1869]] [[bs:1869]] [[ca:1869]] [[cs:1869]] [[cy:1869]] [[da:1869]] [[de:1869]] [[et:1869]] [[el:1869]] [[es:1869]] [[eo:1869]] [[eu:1869]] [[fo:1869]] [[fr:1869]] [[fy:1869]] [[ga:1869]] [[gl:1869]] [[ko:1869&#45380;]] [[hr:1869]] [[io:1869]] [[id:1869]] [[ia:1869]] [[is:1869]] [[it:1869]] [[he:1869]] [[ka:1869]] [[kw:1869]] [[ku:1869]] [[la:1869]] [[lt:1869]] [[lb:1869]] [[li:1869]] [[hu:1869]] [[mi:1869]] [[ms:1869]] [[zh-min-nan:1869 nî]] [[na:1869]] [[nl:1869]] [[nds:1869]] [[ja:1869&#24180;]] [[no:1869]] [[nn:1869]] [[pl:1869]] [[pt:1869]] [[ro:1869]] [[ru:1869]] [[sm:1869]] [[sq:1869]] [[simple:1869]] [[sk:1869]] [[sl:1869]] [[sr:1869]] [[su:1869]] [[fi:1869]] [[sv:1869]] [[tt:1869]] [[vi:1869]] [[tr:1869]] [[uk:1869]] [[ur:1869&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1869]] [[zh:1869&#24180;]] Category:1869 7210 20016 2006-02-17T17:26:23Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1860లు]] 1864 7211 26197 2006-05-31T17:36:09Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1864''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1861]] [[1862]] [[1863]] - [[1864]] - [[1865]] [[1866]] [[1867]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[అక్టోబర్ 5]]: [[కలకత్తా]] లో వచ్చిన పెను తుపానులో నగరం నాశనమైంది. 60,000 మందికి పైగా మరణించారు. ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1864|*]] [[af:1864]] [[ar:1864]] [[roa-rup:1864]] [[ast:1864]] [[bg:1864]] [[be:1864]] [[bs:1864]] [[ca:1864]] [[cs:1864]] [[cy:1864]] [[da:1864]] [[de:1864]] [[et:1864]] [[el:1864]] [[es:1864]] [[eo:1864]] [[eu:1864]] [[fo:1864]] [[fr:1864]] [[fy:1864]] [[ga:1864]] [[gl:1864]] [[ko:1864&#45380;]] [[hr:1864]] [[io:1864]] [[id:1864]] [[ia:1864]] [[is:1864]] [[it:1864]] [[he:1864]] [[ka:1864]] [[kw:1864]] [[ku:1864]] [[la:1864]] [[lt:1864]] [[lb:1864]] [[li:1864]] [[hu:1864]] [[mi:1864]] [[ms:1864]] [[zh-min-nan:1864 nî]] [[na:1864]] [[nl:1864]] [[nds:1864]] [[ja:1864&#24180;]] [[no:1864]] [[nn:1864]] [[pl:1864]] [[pt:1864]] [[ro:1864]] [[ru:1864]] [[sm:1864]] [[sq:1864]] [[simple:1864]] [[sk:1864]] [[sl:1864]] [[sr:1864]] [[su:1864]] [[fi:1864]] [[sv:1864]] [[tt:1864]] [[vi:1864]] [[tr:1864]] [[uk:1864]] [[ur:1864&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1864]] [[zh:1864&#24180;]] 1874 7212 26205 2006-05-31T17:37:23Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1874''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1871]] [[1872]] [[1873]] - [[1874]] - [[1875]] [[1876]] [[1877]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[అక్టోబర్ 9]]: [[హైదరాబాదు]] రైల్వే స్టేషను ప్రారంభం అయింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1874|*]] [[af:1874]] [[ar:1874]] [[roa-rup:1874]] [[ast:1874]] [[bg:1874]] [[be:1874]] [[bs:1874]] [[ca:1874]] [[cs:1874]] [[cy:1874]] [[da:1874]] [[de:1874]] [[et:1874]] [[el:1874]] [[es:1874]] [[eo:1874]] [[eu:1874]] [[fo:1874]] [[fr:1874]] [[fy:1874]] [[ga:1874]] [[gl:1874]] [[ko:1874&#45380;]] [[hr:1874]] [[io:1874]] [[id:1874]] [[ia:1874]] [[is:1874]] [[it:1874]] [[he:1874]] [[ka:1874]] [[kw:1874]] [[ku:1874]] [[la:1874]] [[lt:1874]] [[lb:1874]] [[li:1874]] [[hu:1874]] [[mi:1874]] [[ms:1874]] [[zh-min-nan:1874 nî]] [[na:1874]] [[nl:1874]] [[nds:1874]] [[ja:1874&#24180;]] [[no:1874]] [[nn:1874]] [[pl:1874]] [[pt:1874]] [[ro:1874]] [[ru:1874]] [[sm:1874]] [[sq:1874]] [[simple:1874]] [[sk:1874]] [[sl:1874]] [[sr:1874]] [[su:1874]] [[fi:1874]] [[sv:1874]] [[tt:1874]] [[vi:1874]] [[tr:1874]] [[uk:1874]] [[ur:1874&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1874]] [[zh:1874&#24180;]] Category:1874 7213 20020 2006-02-17T17:36:31Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] అప్పిచ్చువాడు వైద్యుడు 7214 20024 2006-02-18T01:04:49Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{తెలుగుభాషాసింగారం}} '''సుమతీశతకం''' సృష్టించిన జాతీయాలు, సామెతల్లో ఇది ఒకటి. శతకం చెప్పిన రూపం మారిపోయి దీనికి మరో అర్థం తోడవుతున్న సమయమిది. పద్యమిలా ఉంది. :అప్పిచ్చువాడు వైద్యుడు :ఎప్పుడు నెడతెగక పారు నేరును ద్విజుడున్ :చొప్పడిన యూరనుండుము :చొప్పడకున్నట్టి యూర జొరకుము సుమతీ పై పద్యానికి అర్థం తెలిసిపోతూనే ఉంది. అప్పిచ్చేవాడు, వైద్యుడు, సమృద్ధిగా నీరు, బ్రాహ్మణుడు మొదలైనవి దొరికే ఊళ్ళోనే ఉండాలి. అవి లేని ఊళ్ళో ఉండరాదు. అయితే, ప్రస్తుతం మొదటి పాదానికి అర్థం మారిపోతూంది. వైద్యుడంటే అప్పిచ్చేవాడనే అర్థంలో కొందరు వాడుతున్నారు. పద్యం తెలిసినవారు శ్లేషార్థంలో వాడుతుంటే.., పూర్తి పద్యం తెలియనివారు వైద్యుడికి అప్పిచ్చే బాధ్యత కూడా ఉంది కామోసనీ, అప్పిచ్చేవాడు వైద్యుడితో సమానం కాబోలనీ, వైద్యుడికి అప్పిచ్చే బాధ్యతను ఎందుకు పెట్టారబ్బా మనవాళ్ళు..? అనీ అనుకుంటూ ఉంటారు. [[Category:సామెతలు]] పిల్లికి బిచ్చం పెట్టనివాడు 7215 20026 2006-02-18T01:31:12Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{తెలుగుభాషాసింగారం}} పరమ లోభి, పిసినారిని ఇలా వర్ణిస్తారు. పిల్లి తినే మాత్రపు తిండిని కూడా దానం చెయ్యనంతటి పిసినారి అని అర్థం. పిసినారిని వర్ణించే మరో సామెత - దీనికంటే ఘాటైనది - మరోటుంది. అది: [[ఎంగిలిచేత్తో కాకిని తోలని వాడు]] [[Category:సామెతలు]] ఎంగిలిచేత్తో కాకిని తోలని వాడు 7216 20027 2006-02-18T01:31:16Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{తెలుగుభాషాసింగారం}} పరమ లోభి, పిసినారిని ఇలా వర్ణిస్తారు. కాకిని తోలేందుకు ఎంగిలిచేతిని విదిలిస్తే ఆ చేతికి అంటుకుని ఉన్న అన్నపు మెతుకులు రాలిపోతాయేమోనని ఆలోచించేవాడని దీనర్థం. ;దీనికి సమానార్థకమైన సామెత మరొకటుంది:[[పిల్లికి బిచ్చం పెట్టనివాడు]] [[Category:సామెతలు]] ఎద్దు ఈనిందని ఒకడంటే, దూడను గాట కట్టెయ్యమని మరోడన్నాడంట 7217 20029 2006-02-18T02:15:03Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ఒకరు చెప్పే పచ్చి అబద్ధాన్ని మరొకరు గుడ్డిగా సమర్థిస్తున్నారనే అర్థంలో దీన్ని వాడుతారు. ఎద్దు ఈనడమనేది ఘోరమైన అబద్ధం, అసంబద్ధం.. చిన్నపిల్లలు కూడా నమ్మరు. అంతటి దారుణమైన అబద్ధం ఒకరు చెప్తే.. దాన్ని నిజమేనని భావించి గానీ, ఈ అబద్ధానికి గౌరవాన్ని ఆపాదించే ఉద్దేశ్యంతో గానీ, ఇతరులచేత ఈ అబద్ధాన్ని నమ్మించే దురాలోచనతో గాని, దానికి మరింత మసాలా జోడించే సందర్భంలో ఈ సామెతను వాడతారు. సాధారణంగా అబద్ధాన్ని ఇతరులచేత నమ్మించే ప్రయత్నం జరిగిన సందర్భంలోనే వాడతారు. ;ఒక ప్రసిద్ధ ఉదాహరణ: [[2006]] [[జనవరి 2006|జనవరి]]లో [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] లో మార్క్సిస్టు కమ్యూనిస్టు పార్టీ నాయకుడు [[బి.వి.రాఘవులు]] నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుల్లో వెయ్యికోట్ల రూపాయల అవినీతి జరిగిందని ఆరోపించాడు. మరుసటి రోజు [[ఈనాడు]] పత్రిక ఆ విషయానికి సంబంధించి ఒక కార్టూను ప్రకటించింది. అవినీతి ఆరోపణలు సహజంగానే [[ముఖ్యమంత్రి]]కి నచ్చవు. దీంతో కోపించిన ముఖ్యమంత్రి [[వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి]] ఈనాడును విమర్శిస్తూ ఎద్దు ఈనిందని రాఘవులన్నాడు, దూడను కట్టెయ్యమని ఈనాడంటోంది, అని అన్నాడు. ఇటువంటిదే మరో సామెత ఉంది:[[అదిగో పులి అంటే ఇదిగో తోక]]. అయితే ఇది వాడే సందర్భం మాత్రం వేరు. [[Category:సామెతలు]] Talk:ఇటీవలి చరిత్ర 7218 20035 2006-02-18T08:45:55Z వైఙాసత్య 58 నమస్కారము నాది ఒక చిన్న అభియోగము ....... "తొలి ముఖ్యమంత్రులు" వ్యాసములొ దామోదరము గారు " దళిత నేత " అని రాశారు . దళిత నేత గురుంచి రాసినప్పుదు బ్రహ్మణ , కాపు , రెడ్డి , ...................... నేతల గురుంచి ఎందుకు రాయరు? అయినా ఈ నెట్ యుగం లొ కూడా కులం గురించి మతం గురుంచి రాయాలా? అందుకే నేను " దలిత " అన్న పదం తీసివేసాను ....... అలాగే స్వర్గీయ రామారావు గారి గురుంచి రాస్తున్నపుడు " డు " ప్రయోగం ఏంత వరకు సబబు ? :"దళిత" నేత విషయంలో మీరు చేసిన పని సరైనదేనని నా అభిప్రాయం. అయితే వ్యక్తుల గురించి రాసినపుడు గౌరవ వాచకాలను వాడనవసరం లేదని వికీ నియమం. [[Wikipedia:రచ్చబండ (పాలసీలు)|రచ్చబండ]] చూడండి. కొత్తవారై ఉండీ ఇంత చొరవగా దిద్దుబాటు చెయ్యడం ముచ్చటగా ఉంది. ఈ మధ్య కాలంలో ఒక కొత్త వ్యక్తి ఇలా చెయ్యడం నేను చూడలేదు. మీరు సభ్యుడిగా చేరండి. స్వాగతం! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:34, 18 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) :మీ అభిప్రాయం తో నేను ఏకీభవిస్తాను. కానీ వికిపీడియా సంఘ సంస్కరణ ఉద్యమము కాదు. ఈ తరములో కుల మత బేధాలు ఉండటము అమానుషము కానీ సంజీవయ్య గురించిన ప్రతి వ్యాసములో ఆయన తొలి దళిత ముఖ్యమంత్రిగానే కీర్తించాయి. ఆయన జీవితచరిత్రలలో అన్నింట్లో కుడా అలానే ఉంది. (అందులో రెండు మూడు దళితులు రచించినవే). అలా నొక్కిచెప్పడములో ఆనాటి పరిస్థుతులలో అది ఎంత ఘనకార్యమో మనకు అవగతమవుతుంది. కానీ సంజీవయ్య లాంటి నాయకున్ని కేవలము దళిత వర్గానికి నాయకున్ని చేశారు అనే బాధ కూడా కలుగుతుంది కానీ ఉద్వేగాలకు వికిపీడియాలో తావులేదు. మీ చొరవ అభినందణీయము. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:45, 18 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) అదిగో పులి అంటే ఇదిగో తోక అన్నట్లు 7219 20031 2006-02-18T02:25:39Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ఒక అసత్యం గురించి, లేని విషయం గురించి ఒకరు చెప్పే విషయాన్ని మరొకరు గుడ్డిగా నమ్మి అది నిజమేననేందుకు ఋజువులు వెదకడం, లేక దొరికే ప్రతిదాన్నీ ఋజువుగా భావించే సందర్భంలో ఇలా అంటారు. అబద్ధం వ్యాప్తి జరిగే విధానం ఇది. అయితే ఇందులో అమాయకత్వం, తెలియనితనం కనిపిస్తాయే గానీ కావాలని ఇతరులను వంచించే ప్రయత్నం కాదు. తాము విన్నదీ, కన్నదీ అబద్ధమని తరువాత తెలుసుకున్నపుడు అనుకుంటారు '''అదిగో పులి అంటే ఇదిగో తోక అన్నట్లయింద'''ని కావాలని అబద్ధాన్ని నిజంగా చూపే ప్రయత్నాన్ని వర్ణించడానికి ఒక సామెత ఉంది: [[ఎద్దు ఈనిందని ఒకడంటే, దూడను గాట కట్టెయ్యమని మరోడన్నాడంట]] [[Category:సామెతలు]] Template:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు 7220 23966 2006-04-23T08:01:14Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Mahbubnagar.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:మహబూబ్‌ నగర్ జిల్లా మండలాలు|మహబూబ్‌ నగర్ జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[కోడంగల్]] - [[బొమ్మరాసుపేట]] - [[కోస్గి]] - [[దౌలతాబాద్]] - [[దామరగిద్ద]] - [[మద్దూరు]] - [[కోయిలకొండ]] - [[హన్వాడ]] - [[నవాబ్ పేట]] - [[బాలానగర్]] - [[కొందుర్గ్‌]] - [[ఫరూఖ్ నగర్]] - [[కొత్తూరు]] - [[కేశంపేట]] - [[తలకొండపల్లి]] - [[ఆమన‌గల్]] - [[మాడ్గుల్]] - [[వంగూరు]] - [[వెల్దండ]] - [[కల్వకుర్తి]] - [[మిడ్జిల్]] - [[తిమ్మాజిపేట]] - [[జడ్చర్ల]] - [[భూత్‌పూర్‌]] - [[మహబూబ్ నగర్ మండలం|మహబూబ్ నగర్]] - [[అడ్డకల్]] - [[దేవరకద్ర]] - [[ధన్వాడ]] - [[నారాయణపేట]] - [[ఊట్కూరు]] - [[మాగనూరు]] - [[మఖ్తల్‌]] - [[నర్వ]] - [[చిన్నచింతకుంట]] - [[ఆత్మకూరు (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|ఆత్మకూరు]] - [[కొత్తకోట]] - [[పెద్దమందడి]] - [[ఘన్‌పూర్]] - [[బిజినపల్లి]] - [[నాగర్‌కర్నూల్]] - [[తాడూరు]] - [[తెల్కపల్లి]] - [[ఉప్పునూతల]] - [[అచ్చంపేట (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|అచ్చంపేట]] - [[అమ్రాబాద్]] - [[బల్మూర్]] - [[లింగాల (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|లింగాల]] - [[పెద్దకొత్తపల్లి]] - [[కోడేరు]] - [[గోపాలపేట]] - [[వనపర్తి]] - [[పానగల్]] - [[పెబ్బేరు]] - [[గద్వాల]] - [[ధరూర్]] - [[మల్దకల్]] - [[ఘట్టు]] - [[అయిజా]] - [[వడ్డేపల్లి]] - [[ఇటిక్యాల]] - [[మనోపాడ్]] - [[ఆలంపూర్]] - [[వీపనగండ్ల]] - [[కొల్లాపూర్]] </div> [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] Template:మహబూబ్‌ నగర్ జిల్లా మండలాలు 7221 20046 2006-02-18T17:01:23Z Chaduvari 97 Template:మహబూబ్‌ నగర్ జిల్లా మండలాలు, Template:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు కు తరలించబడింది: RTS లో ఏదో తేడా ఉన� #REDIRECT [[Template:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కోడంగల్ 7222 20058 2006-02-18T21:16:47Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కోడంగల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోడంగల్|villages=19|area=|population=48.30|pop_male=24.42|pop_female=23.87|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.15|lit_male=58.77|lit_female=33.34}} '''కోడంగల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రుద్రారం]] *[[నాగారం]] *[[అన్నారం]] *[[చిట్లపల్లి]] *[[అప్పాయిపల్లి]] *[[ఉడిమేశ్వర్]] *[[కోడంగల్]] *[[అంగడి రాయిచూరు]] *[[టేకుల‌కోడ్]] *[[ఉప్పరపల్లి]] *[[గాండ్లపల్లి]] *[[కస్తూర్‌పల్లి]] *[[ఇందనూర్]] *[[రావల్‌పల్లి]] *[[చిన్న నందిగం]] *[[పెద్ద నందిగం]] *[[ప్యాలమద్ది]] *[[పర్సాపూర్]] *[[హస్నాబాద్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] బొమ్మరాసుపేట 7223 20059 2006-02-18T21:22:36Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బొమ్మరాసుపేట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బొమ్మరాసుపేట|villages=25|area=|population=48.03|pop_male=23.76|pop_female=24.27|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.61|lit_male=46.99|lit_female=22.64}} '''బొమ్మరాసుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఎనికేపల్లి]] *[[వాడిచర్ల]] *[[కొత్తూరు]] *[[తుమ్కిమెట్ల]] *[[బొమ్మరాసుపేట]] *[[దూప్‌చర్ల]] *[[సలీందాపూర్]] *[[మదనపల్లి]] *[[బుర్హాన్‌పూర్]] *[[మెట్లకుంట]] *[[నాందార్‌పూర్]] *[[లింగంపల్లి]] *[[నాగిరెడ్డిపల్లి]] *[[రేగడి మైలారం]] *[[నాజ్‌ఖాన్‌పల్లి]] *[[చిల్మల్ మైలారం]] *[[అంసాన్‌పల్లి]] *[[చౌదర్‌పల్లి]] *[[ఎరుపుమళ్ళ]] *[[గౌరారం]] *[[దుద్యాల్]] *[[లగ్‌చర్ల]] *[[ఎర్లపల్లి]] *[[హకీంపేట]] *[[పోలేపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కోస్గి 7224 20051 2006-02-18T17:45:24Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=కోస్గి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోస్గి|villages=23|area=|population=52.31|pop_male=26.05|pop_female=26.26|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.50|lit_male=59.39|lit_female=31.85}} '''కోస్గి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కొత్తపల్లి]] *[[లోధీపూర్]] *[[చంద్రవంచ]] *[[నాచారం]] *[[తోగాపూర్]] *[[ఏజీపూర్]] *[[సర్జాఖాన్‌పేట]] *[[కోస్గి]] *[[ముంగిమళ్ళ]] *[[ముక్తిపహాడ్]] *[[ముష్రిఫా]] *[[మీర్జాపూర్]] *[[బిజ్జారం]] *[[చెన్నారం]] *[[కడంపల్లి]] *[[సారంగరావుపల్లి]] *[[భోగారం]] *[[భక్తిమళ్ళ]] *[[బలభద్రాయిపల్లి]] *[[అప్పాయిపల్లి]] *[[గుండ్‌మల్]] *[[అమ్లికుంట]] *[[ముదిరెడ్డిపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] దౌలతాబాద్ (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలం) 7225 25918 2006-05-28T07:14:58Z Chaduvari 97 దౌలతాబాద్, దౌలతాబాద్ (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=దౌలతాబాద్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దౌలతాబాద్|villages=26|area=|population=42.55|pop_male=21.20|pop_female=21.34|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.34|lit_male=48.98|lit_female=23.80}} '''దౌలతాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[చంద్రాకల్]] *[[కుప్పగిరి]] *[[మాటూరు]] *[[నీటూరు]] *[[కౌదీద్]] *[[నందారం]] *[[కుదిరిమళ్ళ]] *[[సలీంపూర్]] *[[సూరాయిపల్లి]] *[[ఇమ్దాపూర్]] *[[యాంకి]] *[[దౌలతాబాద్]] *[[బీచల్]] *[[అంత్వర్]] *[[బాలంపేట]] *[[గుండేపల్లి]] *[[అల్లాపూర్]] *[[తిమ్మారెడ్డిపల్లి]] *[[సుల్తాన్‌పూర్]] *[[తిరుమలాపూర్]] *[[నాగసార్]] *[[దేవర్‌ఫసల్వాడ్]] *[[పోల్కంపల్లి]] *[[గోకాఫసల్వాడ్]] *[[ఎర్లపల్లి]] *[[చల్లాపూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] నర్సాపూర్ (అయోమయ నివృత్తి) 7226 26842 2006-06-11T06:02:39Z వైఙాసత్య 58 నర్సాపూర్, నర్సాపూర్ (అయోమయ నివృత్తి) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత '''నర్సాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[నర్సాపూర్ (దామరగిద్ద మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా దామరగిద్ద మండలం లోని గ్రామం]] #[[నర్సాపూర్, మెదక్]] - [[మెదక్]] జిల్లాలోని ఒక మండలము #[[నర్సాపూర్ (కడెం మండలం)]] - [[ఆదిలాబాదు]] జిల్లా [[కడెం]] మండలం లోని గ్రామం #[[నర్సాపూర్ (తాండూరు మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా తాండూరు మండలం లోని గ్రామం]] #[[నర్సాపూర్ (ఇచ్చోడ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఇచ్చోడ మండలంలోని గ్రామం]] #[[నర్సాపూర్ (దిలావర్‌పూర్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా దిలావర్‌పూర్ మండలం లోని గ్రామం]] #[[నర్సాపూర్ (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా లక్ష్మణ్‌చందా మండలంలోని గ్రామం]] #[[నర్సాపూర్ (దండేపల్లి మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా దండేపల్లి మండలంలోని గ్రామం]] #[[నర్సాపూర్ (కెరమెరి మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా కెరమెరి మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} దామరగిద్ద 7227 20054 2006-02-18T18:06:00Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=దామరగిద్ద||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దామరగిద్ద|villages=28|area=|population=49.22|pop_male=24.59|pop_female=24.63|pop-density=|pop-growth=|literacy=31.15|lit_male=43.20|lit_female=19.27}} '''దామరగిద్ద''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గడప]] *[[విఠలపూర్]] *[[మొగలమడక]] *[[సుద్దవంద]] *[[లక్ష్మీపూర్]] *[[నర్సాపూర్ (దామరగిద్ద మండలం)]] *[[అన్నాసాగర్]] *[[ఉల్లిగుండం]] *[[కనుకుర్తి]] *[[మల్‌రెడ్డిపల్లి]] *[[లోకుర్తి]] *[[ఆశన్‌పల్లి]] *[[అయ్యవారిపల్లి]] *[[దేశాయిపల్లి]] *[[చాకలివారిపల్లి]] *[[ఎల్సాన్‌పల్లి]] *[[కందన్‌పల్లి]] *[[పిద్దంపల్లి]] *[[గడిముంకన్‌పల్లి]] *[[ఉద్మల్‌గిద్ద]] *[[సజ్‌నాపూర్]] *[[దామరగిద్ద]] *[[లింగారెడ్డిపల్లి]] *[[బాపనపల్లి]] *[[క్యాతన్‌పల్లి]] *[[వత్తుగుండ్ల]] *[[కంసానిపల్లి]] *[[బొమ్మన్‌పాడ్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] నందిగం 7228 20098 2006-02-19T07:24:20Z Chaduvari 97 '''నందిగం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[నందిగం (మద్దూరు మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మద్దూరు మండలం లోని గ్రామం]] #[[నందిగం (శ్రీకాకుళం జిల్లా)|శ్రీకాకుళం జిల్లా జిల్లా లోని మండలం]] #[[నందిగం (కొత్తూరు మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా కొత్తూరు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} మద్దూరు 7229 20057 2006-02-18T18:34:30Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=మద్దూరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మద్దూరు|villages=29|area=|population=59.59|pop_male=29.86|pop_female=29.73|pop-density=|pop-growth=|literacy=33.56|lit_male=46.13|lit_female=20.95}} '''మద్దూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[లక్కాయిపల్లి]] *[[నందిపహాడ్]] *[[జాదవ్‌రావ్‌పల్లి]] *[[పల్లేర్ల]] *[[పర్సాపురం]] *[[దామగన్‌పురం]] *[[కాజీపురం]] *[[నాగిరెడ్డిపల్లి]] *[[చింతలదిన్నె]] *[[దోరేపల్లి]] *[[మద్దూరు]] *[[పెద్రిపహాడ్]] *[[చెన్‌రెడ్డిపల్లి]] *[[మోమినాపూర్]] *[[రెన్వట్ల]] *[[చన్వార్]] *[[నిడ్జింట]] *[[బోనీడ్]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[దుప్పట్‌ఘాట్]] *[[అల్లిపూర్]] *[[గోకుల్‌నగర్]] *[[తిమ్మారెడ్డిపల్లి]] *[[మన్నాపూర్]] *[[కొమ్మూరు]] *[[వీరారం]] *[[పెద్దాపూర్]] *[[లింగాలచేడు]] *[[నందిగం (మద్దూరు మండలం]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] తాడ్వాయి (నిజామాబాదు జిల్లా మండలం) 7230 26070 2006-05-29T17:09:07Z Chaduvari 97 తాడ్వాయి, తాడ్వాయి (నిజామాబాదు జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=తాడ్వాయి||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడ్వాయి|villages=22|area=|population=45.049|pop_male=22.363|pop_female=22.686|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.07|lit_male=58.24|lit_female=28.32}} '''తాడ్వాయి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అబ్దుల్లానగర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[అర్గొండ]] *[[బ్రహ్మాజీవాడి]] *[[బ్రాహ్మన్‌పల్లె]] *[[చందాపూర్]] *[[చిన్న దెమి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చిట్యాల్]] *[[దెవాయి పల్లె]] *[[ఎండ్రియాల్]] *[[గుండారం]] *[[కాలోజివాడి]] *[[కంకల్]] *[[కరద్‌పల్లె]] *[[కొండాపూర్]] *[[క్రృష్ణాజివాడి]] *[[నందివాడ]] *[[పెద్ద దెమి]] *[[సంగోజీవాడి]] *[[సంతాయిపేట]] *[[సిద్దాపూర్]] *[[సోమారం]] *[[తాడ్వాయి]] *[[వెంకాయలపల్లె]] *[[యెర్రపహాడ్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} లింగంపేట 7231 23680 2006-04-21T09:01:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=లింగంపేట||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లింగంపేట|villages=23|area=|population=43.904|pop_male=21.528|pop_female=22.376|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.03|lit_male=50.75|lit_female=23.96}} '''లింగంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బనాపూర్]] *[[బయాంపల్లె]] *[[భవానీపేట్]] *[[బోనాల్]] *[[జల్దిపల్లె]] *[[కాంచ్‌మహల్]] *[[కన్నాపూర్]] *[[కొండాపూర్]] *[[కొర్పోల్]] *[[లింగంపల్లె (ఖుర్ద్)]] *[[లింగంపేట]] *[[మంగారం]] *[[మొంబాజీపేట్]] *[[మోథె]] *[[నాగారం]] *[[నల్లమడుగు]] *[[పేరుమల్ల]] *[[పొల్కంపేట్]] *[[పోతైపల్లె]] *[[రాంపూర్]] *[[షట్‌పల్లె]] *[[షెట్‌పల్లె]] *[[యెల్లారం]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} నాగారెడ్డిపేట 7232 23679 2006-04-21T09:01:32Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నాగారెడ్డిపేట||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాగారెడ్డిపేట|villages=22|area=|population=32.053|pop_male=15.594|pop_female=16.459|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.44|lit_male=57.25|lit_female=26.63}} '''నాగారెడ్డిపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అచ్చాయిపల్లె]] *[[అక్కంపల్లె]] *[[ఆత్మకూర్]] *[[బొల్లారం]] *[[చిన్నూర్]] *[[ధర్మారెడ్డి]] *[[గోలిలింగాల్]] *[[జలాల్‌పూర్]] *[[జాప్తి జంకంపల్లె]] *[[కన్నారెడ్డి]] *[[లింగంపల్లె (కలాన్)]] *[[మల్తుమ్మెద]] *[[మాసాన్‌పల్లె]] *[[మాటూరు]] *[[నాగారెడ్డిపేట]] *[[పోచారం]] *[[రాఘవపల్లె]] *[[రామక్కపల్లె]] *[[తాండూర్]] *[[వదల్‌పర్తి]] *[[వెంకంపల్లె]] *[[యెర్రారం]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} యెల్లారెడ్డి 7233 26943 2006-06-12T16:44:00Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=యెల్లారెడ్డి||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యెల్లారెడ్డి|villages=29|area=|population=44.883|pop_male=22.321|pop_female=22.562|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.82|lit_male=63.43|lit_female=34.48}} '''యెల్లారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అడివిలింగాల్]] *[[అన్నాసాగర్]] *[[భిక్నూర్]] *[[బ్రాహ్మన్‌పల్లె]] *[[దవల్ మల్కపల్లె]] *[[దేవన్‌పల్లె]] *[[గండిమాసానిపేట్]] *[[హాజీపూర్]] *[[హేమగిరి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[జంగమాయిపల్లె]] *[[జంకంపల్లె (ఖుర్ద్)]] *[[కొత్తల్]] *[[లక్ష్మాపూర్]] *[[లింగారెడ్డిపేట్]] *[[మాచాపూర్]] *[[మల్లాయిపల్లె]] *[[మాతాద్‌పల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మత్మల్]] *[[మిసాన్‌పల్లె]] *[[మౌలానాఖేడ్]] *[[రేపల్లెవాడ]] *[[రుద్రారం]] *[[సఫ్దర్‌పూర్]] *[[శివాపూర్]] *[[సోమవార్‌పేట్]] *[[తిమ్మాపూర్]] *[[తిమ్మారెడ్డి]] *[[వెల్లుట్ల]] *[[వెంకటాపూర్ (యెల్లారెడ్డి)]] *[[వెంకటాపూర్(అగ్రహారం)]] *[[యెల్లారెడ్డి]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} చింతలపూడి 7234 20072 2006-02-19T05:31:41Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు చింతలపూడి పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[చింతలపూడి (పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా)|పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా మండలం]] #[[చింతలపూడి (పొన్నూరు మండలం)|గుంటూరు జిల్లా పొన్నూరు మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} హన్వాడ 7235 23948 2006-04-23T07:52:12Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=హన్వాడ||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హన్వాడ|villages=18|area=|population=44.54|pop_male=22.48|pop_female=22.06|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.15|lit_male=50.06|lit_female=24.00}} '''హన్వాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[వేపూరు]] *[[గుండియాల్]] *[[అయోధ్యానగర్]] *[[షేక్‌పల్లి]] *[[మునిమోక్షం]] *[[ఎరెన్‌పల్లి]] *[[మాదారం]] *[[అమ్మాపూర్]] *[[నాగినోనిపల్లి]] *[[హన్వాడ]] *[[పెద్దధార్‌పల్లి]] *[[చిన్నధార్‌పల్లి]] *[[కొత్తపేట]] *[[తంకర]] *[[బుద్దారం]] *[[ఇబ్రహీంబాద్]] *[[గుడిమల్కాపూర్]] *[[దాచెక్‌పల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కొల్లూరు 7236 20076 2006-02-19T06:13:50Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి గా మార్పు '''కొల్లూరు''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నండు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[కొల్లూరు (గుంటూరు జిల్లా)|గుంటూరు జిల్లా లోని మండలం]] #[[కొల్లూరు (నవాబ్ పేట మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్ల నవాబ్ పేట మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} చెరుకుపల్లి 7237 20080 2006-02-19T06:22:14Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''చెరుకుపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[చెరుకుపల్లి (గుంటూరు జిల్లా)|గుంటూరు జిల్లా లోని మండలం]] #[[చెరుకుపల్లి (కొందుర్గ్)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా కొందుర్గ్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} తిరుమలగిరి 7238 20084 2006-02-19T06:29:57Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''తిరుమలగిరి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నండువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[తిరుమలగిరి (నల్గొండ జిల్లా)|నల్గొండ జిల్లా మండలం]] #[[తిరుమలగిరి (బాలానగర్ మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా బాలానగర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} ఖానాపూర్ 7239 26048 2006-05-29T16:34:03Z Chaduvari 97 +ఖానాపూర్ (మంథని మండలం) '''ఖానాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[ఖానాపూర్ (బాలానగర్ మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా బాలానగర్ మండలం లోని గ్రామం]] #[[ఖానాపూర్ (నవాబ్ పేట)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా నవాబ్ పేట మండలం లోని గ్రామం]] #[[ఖానాపూర్ (తలకొండపల్లి)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా తలకొండపల్లి మండలం లోని గ్రామం]] #[[ఖానాపూర్ (బిజినపల్లి మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా బిజినపల్లి మండలం లోని గ్రామం]] #[[ఖానాపూర్ (మంథని మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మంథని మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} టేకులపల్లి 7240 25781 2006-05-26T17:40:08Z Chaduvari 97 +భీమిని మండలంలోని గ్రామం '''టేకులపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[టేకులపల్లి (ఖమ్మం జిల్లా)|ఖమ్మం జిల్లా లోని మండలం]] #[[టేకులపల్లి (కొందుర్గ్)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా కొందుర్గ్ మండలం లోని గ్రామం]] #[[టేకులపల్లి (భీమిని మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా భీమిని మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} బీబీనగర్ 7241 20089 2006-02-19T06:37:26Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''బీబీనగర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[బీబీనగర్ (నల్గొండ జిల్లా)|నల్గొండ జిల్లా లోని మండలం]] #[[బీబీనగర్ (బాలానగర్ మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్ల బాలానగర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నవాబ్ పేట 7242 23949 2006-04-23T07:52:36Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=నవాబ్ పేట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నవాబ్ పేట|villages=26|area=|population=48.79|pop_male=24.79|pop_female=24.00|pop-density=|pop-growth=|literacy=39.41|lit_male=52.33|lit_female=26.21}} '''నవాబ్ పేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పోమల్]] *[[కొల్లూరు (నవాబ్ పేట మండలం)]] *[[దేపల్లి]] *[[కాకర్జాల]] *[[చౌడూర్]] *[[అమ్మాపూర్]] *[[కామారం]] *[[గురుకుంట]] *[[దార్పల్లి]] *[[లింగంపల్లి]] *[[రేకులచౌడాపూర్]] *[[లోకిరేవు]] *[[ఎమ్మనగండ్ల]] *[[హజిలాపూర్]] *[[కొండాపూర్]] *[[వీరసెట్టిపల్లి]] *[[రుద్రారం]] *[[కాకర్లపహాడ్]] *[[తీగలపల్లి]] *[[సిద్దోటం]] *[[ఖానాపూర్ (నవాబ్ పేట)]] *[[కార్కొండ]] *[[హన్మసానిపల్లి]] *[[ఇప్పటూర్]] *[[కుచ్చూర్]] *[[కరూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] బాలానగర్ 7243 23950 2006-04-23T07:52:58Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=బాలానగర్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాలానగర్|villages=36|area=|population=61.59|pop_male=31.28|pop_female=30.30|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.53|lit_male=54.13|lit_female=28.54}} '''బాలానగర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఉదిత్యాల్]] *[[మాచారం]] *[[సూరారం]] *[[మోతీఘనాపూర్]] *[[బాలానగర్]] *[[నందారం]] *[[గుందేడ్]] *[[నేరెళ్ళపల్లి]] *[[రాఘవాపూర్]] *[[కుత్నేపల్లి]] *[[దొండ్లపల్లి]] *[[తిరుమలాపూర్]] *[[ఖానాపూర్ (బాలానగర్ మండలం)]] *[[కేతిరెడ్డిపల్లి]] *[[పెద్దయ్యపల్లి]] *[[సేరిగూడ]] *[[వనమావానిగూడ]] *[[గౌతాపూర్]] *[[హేమాజీపూర్]] *[[లింగారం]] *[[అప్పాజీపల్లి]] *[[బోడజానంపేట]] *[[అగ్రహారంపొట్లపల్లి]] *[[గుండ్లపొట్లపల్లి]] *[[రంగారెడ్డిగూడ]] *[[కుచ్చెర్కల్]] *[[చెన్నవల్లి]] *[[రాయిపల్లి]] *[[రాజాపూర్]] *[[మల్లేపల్లి]] *[[బీబీనగర్ (బాలానగర్ మండలం)]] *[[ఎడ్గన్‌పల్లి]] *[[కల్లేపల్లి]] *[[మోదంపల్లి]] *[[చిన్నరేవళ్ళి]] *[[తిరుమలగిరి (బాలానగర్ మండలం)]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కొందుర్గ్‌ 7244 23951 2006-04-23T07:53:28Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=కొందుర్గ్‌||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొందుర్గ్‌|villages=36|area=|population=54.90|pop_male=27.79|pop_female=27.10|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.86|lit_male=54.57|lit_female=28.92}} '''కొందుర్గ్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[వనంపల్లి]] *[[కొందుర్గ్ (తూర్పు)]] *[[తుమ్మలపల్లి]] *[[ఉమ్మెంత్యాల్]] *[[ముట్పూర్]] *[[రేగడి చిలకమర్రి]] *[[చుక్కమ్మెట్]] *[[టేకులపల్లి (కొందుర్గ్)]] *[[ఉత్తరాసుపల్లి]] *[[భీరంపల్లి]] *[[మహదేవపూర్]] *[[శ్రీరంగాపూర్]] *[[చిన్నేల్కిచర్ల]] *[[సోమారంపాడ్]] *[[పర్వతాపూర్]] *[[తంగెళ్ళపల్లి]] *[[విశ్వనాథపూర్]] *[[చెరుకుపల్లి (కొందుర్గ్)]] *[[కొందుర్గ్ (పశ్చిమ)]] *[[తూంపల్లి]] *[[ఇంద్రానగర్]] *[[జిల్లేడు]] *[[పద్మారం]] *[[చెన్నారెడ్డిగూడ]] *[[వీరన్నపేట]] *[[గుర్రంపల్లి]] *[[రావిర్యాల్]] *[[చేగిరెడ్డి ఘన్‌పూర్]] *[[పెద్దేల్కిచర్ల]] *[[మల్కాపహాడ్]] *[[గుంజలపహాడ్]] *[[చలివేంద్రంపల్లి]] *[[జాకారం]] *[[ఎదిర]] *[[వెంకిర్యాల్]] *[[అగిర్యాల్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] తలకొండపల్లి 7245 23955 2006-04-23T07:55:29Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=తలకొండపల్లి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తలకొండపల్లి|villages=28|area=|population=49.23|pop_male=25.15|pop_female=24.08|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.13|lit_male=55.74|lit_female=27.88}} '''తలకొండపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[సేరిరామకృష్ణాపూర్]] *[[లింగారపల్లి]] *[[పడకల్]] *[[మక్తమాదారం]] *[[రావిచేడు]] *[[తక్రాజ్‌గూడ]] *[[న్యామతపూర్]] *[[నాగిరెడ్డిగూడ]] *[[వంపుగూడ]] *[[చెల్లంపల్లి]] *[[సాలార్‌పూర్]] *[[చీపునూతల]] *[[యడవల్లి]] *[[చనారం]] *[[చుక్కాపూర్]] *[[తలకొండపల్లి]] *[[బద్నాపూర్]] *[[చంద్రదాన]] *[[జూలపల్లి]] *[[అంతారం]] *[[వెంకటాపూర్‌పట్టి వెల్జాల]] *[[వెల్జాల]] *[[మెదక్‌పల్లి]] *[[రాంపూర్]] *[[ఖానాపూర్ (తలకొండపల్లి)]] *[[గర్విపల్లి]] *[[వెంకటరావుపేట]] *[[గట్టు ఇప్పలపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కేశంపేట 7246 23954 2006-04-23T07:54:50Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=కేశంపేట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కేశంపేట|villages=20|area=|population=39.53|pop_male=20.32|pop_female=19.20|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.60|lit_male=61.15|lit_female=33.17}} '''కేశంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పాపిరెడ్డిగూడ]] *[[సంగం (కేశంపేట)]] *[[ఏక్‌లాష్‌ఖాన్‌పేట]] *[[భైర్‌ఖాన్‌పల్లి]] *[[సంతాపూర్]] *[[కొత్తపేట]] *[[ఆల్వాల్ (కేశంపేట మండలం)]] *[[వేములనర్వ]] *[[దత్తాయిపల్లి]] *[[ఇప్పలపల్లి]] *[[పోమల్‌పల్లి]] *[[చింతకుంటపల్లి]] *[[కేశంపేట]] *[[చౌలపల్లి (తూర్పు)]] *[[బోదనంపల్లి]] *[[కాకునూర్]] *[[లేమామిడి]] *[[నిర్దవెల్లి]] *[[తొమ్మిదిరేకుల]] *[[లింగందాన]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కొత్తూరు 7247 23953 2006-04-23T07:54:17Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=కొత్తూరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తూరు|villages=16|area=|population=56.12|pop_male=29.15|pop_female=26.97|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.51|lit_male=66.22|lit_female=39.69}} '''కొత్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఏదులపల్లి]] *[[మామిడిపల్లి]] *[[చేగూర్]] *[[మల్లాపూర్]] *[[గూడూరు (కొత్తూరు మండలం)]] *[[కొత్తూరు]] *[[తిమ్మాపూర్]] *[[తీగాపూర్]] *[[వీర్లపల్లి]] *[[నందిగం (కొత్తూరు మండలం)]] *[[పెంజెర్ల]] *[[ఇన్ముల్‌నర్వ]] *[[ఖాజీగూడ]] *[[కొడిచర్ల]] *[[సేరిగూడ (భద్రాయిపల్లి)]] *[[సిద్దాపూర్]] [[నందిగం]] [[గూడూరు]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఫరూఖ్ నగర్ 7248 23952 2006-04-23T07:53:48Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=ఫరూఖ్ నగర్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఫరూఖ్ నగర్|villages=30|area=|population=97.06|pop_male=49.66|pop_female=47.39|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.95|lit_male=69.32|lit_female=46.01}} '''ఫరూఖ్ నగర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రంగసముద్రం (ఎల్లంపల్లి)]] *[[మోగాల్‌గిద్ద]] *[[ఎలకట్ట]] *[[నాగులపల్లి]] *[[చట్టాన్‌పల్లి]] *[[దూస్కల్]] *[[కొండన్నగూడ]] *[[కొంగగూడ]] *[[వెల్జర్ల-2]] *[[బుచ్చిగూడ]] *[[సోలిపూర్]] *[[హాజీపల్లి]] *[[కిషన్‌నగర్]] *[[చౌలపల్లి (పశ్చిమ)]] *[[కందివనం]] *[[చించోడ్]] *[[భీమారం]] *[[కంసాన్‌పల్లి]] *[[విట్యాల్]] *[[జోగమ్మగూడ]] *[[అన్నారం]] *[[చిలకమర్రి (చెలక)]] *[[కమ్మందాన]] *[[గంట్లవెల్లి]] *[[రాయికల్]] *[[తిమ్మరాజుపల్లి]] *[[బూర్గుల్]] *[[సేరిగూడ మధురాపూర్]] *[[మధురాపూర్]] *[[ఫరూఖ్ నగర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఆల్వాల్ 7249 20105 2006-02-19T07:30:58Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''ఆల్వాల్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[ఆల్వాల్ (కేశంపేట మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా కేశంపేట మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 20 7250 20106 2006-02-19T07:45:47Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1987]]: [[అరుణాచల్ ప్రదేశ్]], [[మిజోరాం]] రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి మిజోరం 7251 20107 2006-02-19T07:46:14Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[మిజోరాం]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 21 7252 20108 2006-02-19T07:49:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *అంతర్జాతీయ మాతృభాషా దినోత్సవం *[[1894]]: ప్రసిద్ధ శాస్త్రవేత్త [[శాంతిస్వరూప్ భట్నగర్]] జన్మించాడు. 1894 7253 26225 2006-05-31T17:40:44Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1894''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1891]] [[1892]] [[1893]] - [[1894]] - [[1895]] [[1896]] [[1897]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] - '''[[1890లు]]''' - [[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *ప్రసిద్ధ శాస్త్రవేత్త [[శాంతిస్వరూప్ భట్నగర్]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1894|*]] [[af:1894]] [[ar:1894]] [[roa-rup:1894]] [[ast:1894]] [[bg:1894]] [[be:1894]] [[bs:1894]] [[ca:1894]] [[cs:1894]] [[cy:1894]] [[da:1894]] [[de:1894]] [[et:1894]] [[el:1894]] [[es:1894]] [[eo:1894]] [[eu:1894]] [[fo:1894]] [[fr:1894]] [[fy:1894]] [[ga:1894]] [[gl:1894]] [[ko:1894&#45380;]] [[hr:1894]] [[io:1894]] [[id:1894]] [[ia:1894]] [[is:1894]] [[it:1894]] [[he:1894]] [[ka:1894]] [[kw:1894]] [[ku:1894]] [[la:1894]] [[lt:1894]] [[lb:1894]] [[li:1894]] [[hu:1894]] [[mi:1894]] [[ms:1894]] [[zh-min-nan:1894 nî]] [[na:1894]] [[nl:1894]] [[nds:1894]] [[ja:1894&#24180;]] [[no:1894]] [[nn:1894]] [[pl:1894]] [[pt:1894]] [[ro:1894]] [[ru:1894]] [[sm:1894]] [[sq:1894]] [[simple:1894]] [[sk:1894]] [[sl:1894]] [[sr:1894]] [[su:1894]] [[fi:1894]] [[sv:1894]] [[tt:1894]] [[vi:1894]] [[tr:1894]] [[uk:1894]] [[ur:1894&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1894]] [[zh:1894&#24180;]] Category:1894 7254 20110 2006-02-19T07:52:06Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1890లు]] 1800 7255 26373 2006-06-01T16:46:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1800''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1797]] [[1798]] [[1799]] - [[1800]] - [[1801]] [[1802]] [[1803]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1800|*]] [[af:1800]] [[ar:1800]] [[roa-rup:1800]] [[ast:1800]] [[bg:1800]] [[be:1800]] [[bs:1800]] [[ca:1800]] [[cs:1800]] [[cy:1800]] [[da:1800]] [[de:1800]] [[et:1800]] [[el:1800]] [[es:1800]] [[eo:1800]] [[eu:1800]] [[fo:1800]] [[fr:1800]] [[fy:1800]] [[ga:1800]] [[gl:1800]] [[ko:1800&#45380;]] [[hr:1800]] [[io:1800]] [[id:1800]] [[ia:1800]] [[is:1800]] [[it:1800]] [[he:1800]] [[ka:1800]] [[kw:1800]] [[ku:1800]] [[la:1800]] [[lt:1800]] [[lb:1800]] [[li:1800]] [[hu:1800]] [[mi:1800]] [[ms:1800]] [[zh-min-nan:1800 nî]] [[na:1800]] [[nl:1800]] [[nds:1800]] [[ja:1800&#24180;]] [[no:1800]] [[nn:1800]] [[pl:1800]] [[pt:1800]] [[ro:1800]] [[ru:1800]] [[sm:1800]] [[sq:1800]] [[simple:1800]] [[sk:1800]] [[sl:1800]] [[sr:1800]] [[su:1800]] [[fi:1800]] [[sv:1800]] [[tt:1800]] [[vi:1800]] [[tr:1800]] [[uk:1800]] [[ur:1800&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1800]] [[zh:1800&#24180;]] 1797 7256 26365 2006-05-31T22:06:46Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1797''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1794]] [[1795]] [[1796]] - [[1797]] - [[1798]] [[1799]] [[1800]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1770లు]] [[1780లు]] - '''[[1790లు]]''' - [[1800లు]] [[1810లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[17 వ శతాబ్దం]] - '''[[18 వ శతాబ్దం]]''' - [[19 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1797|*]] [[af:1797]] [[ar:1797]] [[roa-rup:1797]] [[ast:1797]] [[bg:1797]] [[be:1797]] [[bs:1797]] [[ca:1797]] [[cs:1797]] [[cy:1797]] [[da:1797]] [[de:1797]] [[et:1797]] [[el:1797]] [[es:1797]] [[eo:1797]] [[eu:1797]] [[fo:1797]] [[fr:1797]] [[fy:1797]] [[ga:1797]] [[gl:1797]] [[ko:1797&#45380;]] [[hr:1797]] [[io:1797]] [[id:1797]] [[ia:1797]] [[is:1797]] [[it:1797]] [[he:1797]] [[ka:1797]] [[kw:1797]] [[ku:1797]] [[la:1797]] [[lt:1797]] [[lb:1797]] [[li:1797]] [[hu:1797]] [[mi:1797]] [[ms:1797]] [[zh-min-nan:1797 nî]] [[na:1797]] [[nl:1797]] [[nds:1797]] [[ja:1797&#24180;]] [[no:1797]] [[nn:1797]] [[pl:1797]] [[pt:1797]] [[ro:1797]] [[ru:1797]] [[sm:1797]] [[sq:1797]] [[simple:1797]] [[sk:1797]] [[sl:1797]] [[sr:1797]] [[su:1797]] [[fi:1797]] [[sv:1797]] [[tt:1797]] [[vi:1797]] [[tr:1797]] [[uk:1797]] [[ur:1797&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1797]] [[zh:1797&#24180;]] 1798 7257 26366 2006-05-31T22:06:56Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1798''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1795]] [[1796]] [[1797]] - [[1798]] - [[1799]] [[1800]] [[1801]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1770లు]] [[1780లు]] - '''[[1790లు]]''' - [[1800లు]] [[1810లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[17 వ శతాబ్దం]] - '''[[18 వ శతాబ్దం]]''' - [[19 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1798|*]] [[af:1798]] [[ar:1798]] [[roa-rup:1798]] [[ast:1798]] [[bg:1798]] [[be:1798]] [[bs:1798]] [[ca:1798]] [[cs:1798]] [[cy:1798]] [[da:1798]] [[de:1798]] [[et:1798]] [[el:1798]] [[es:1798]] [[eo:1798]] [[eu:1798]] [[fo:1798]] [[fr:1798]] [[fy:1798]] [[ga:1798]] [[gl:1798]] [[ko:1798&#45380;]] [[hr:1798]] [[io:1798]] [[id:1798]] [[ia:1798]] [[is:1798]] [[it:1798]] [[he:1798]] [[ka:1798]] [[kw:1798]] [[ku:1798]] [[la:1798]] [[lt:1798]] [[lb:1798]] [[li:1798]] [[hu:1798]] [[mi:1798]] [[ms:1798]] [[zh-min-nan:1798 nî]] [[na:1798]] [[nl:1798]] [[nds:1798]] [[ja:1798&#24180;]] [[no:1798]] [[nn:1798]] [[pl:1798]] [[pt:1798]] [[ro:1798]] [[ru:1798]] [[sm:1798]] [[sq:1798]] [[simple:1798]] [[sk:1798]] [[sl:1798]] [[sr:1798]] [[su:1798]] [[fi:1798]] [[sv:1798]] [[tt:1798]] [[vi:1798]] [[tr:1798]] [[uk:1798]] [[ur:1798&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1798]] [[zh:1798&#24180;]] 1799 7258 26367 2006-05-31T22:07:06Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1799''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1796]] [[1797]] [[1798]] - [[1799]] - [[1800]] [[1801]] [[1802]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1770లు]] [[1780లు]] - '''[[1790లు]]''' - [[1800లు]] [[1810లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[17 వ శతాబ్దం]] - '''[[18 వ శతాబ్దం]]''' - [[19 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1799|*]] [[af:1799]] [[ar:1799]] [[roa-rup:1799]] [[ast:1799]] [[bg:1799]] [[be:1799]] [[bs:1799]] [[ca:1799]] [[cs:1799]] [[cy:1799]] [[da:1799]] [[de:1799]] [[et:1799]] [[el:1799]] [[es:1799]] [[eo:1799]] [[eu:1799]] [[fo:1799]] [[fr:1799]] [[fy:1799]] [[ga:1799]] [[gl:1799]] [[ko:1799&#45380;]] [[hr:1799]] [[io:1799]] [[id:1799]] [[ia:1799]] [[is:1799]] [[it:1799]] [[he:1799]] [[ka:1799]] [[kw:1799]] [[ku:1799]] [[la:1799]] [[lt:1799]] [[lb:1799]] [[li:1799]] [[hu:1799]] [[mi:1799]] [[ms:1799]] [[zh-min-nan:1799 nî]] [[na:1799]] [[nl:1799]] [[nds:1799]] [[ja:1799&#24180;]] [[no:1799]] [[nn:1799]] [[pl:1799]] [[pt:1799]] [[ro:1799]] [[ru:1799]] [[sm:1799]] [[sq:1799]] [[simple:1799]] [[sk:1799]] [[sl:1799]] [[sr:1799]] [[su:1799]] [[fi:1799]] [[sv:1799]] [[tt:1799]] [[vi:1799]] [[tr:1799]] [[uk:1799]] [[ur:1799&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1799]] [[zh:1799&#24180;]] 1801 7259 26374 2006-06-01T16:46:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1801''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1798]] [[1799]] [[1800]] - [[1801]] - [[1802]] [[1803]] [[1804]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1801|*]] [[af:1801]] [[ar:1801]] [[roa-rup:1801]] [[ast:1801]] [[bg:1801]] [[be:1801]] [[bs:1801]] [[ca:1801]] [[cs:1801]] [[cy:1801]] [[da:1801]] [[de:1801]] [[et:1801]] [[el:1801]] [[es:1801]] [[eo:1801]] [[eu:1801]] [[fo:1801]] [[fr:1801]] [[fy:1801]] [[ga:1801]] [[gl:1801]] [[ko:1801&#45380;]] [[hr:1801]] [[io:1801]] [[id:1801]] [[ia:1801]] [[is:1801]] [[it:1801]] [[he:1801]] [[ka:1801]] [[kw:1801]] [[ku:1801]] [[la:1801]] [[lt:1801]] [[lb:1801]] [[li:1801]] [[hu:1801]] [[mi:1801]] [[ms:1801]] [[zh-min-nan:1801 nî]] [[na:1801]] [[nl:1801]] [[nds:1801]] [[ja:1801&#24180;]] [[no:1801]] [[nn:1801]] [[pl:1801]] [[pt:1801]] [[ro:1801]] [[ru:1801]] [[sm:1801]] [[sq:1801]] [[simple:1801]] [[sk:1801]] [[sl:1801]] [[sr:1801]] [[su:1801]] [[fi:1801]] [[sv:1801]] [[tt:1801]] [[vi:1801]] [[tr:1801]] [[uk:1801]] [[ur:1801&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1801]] [[zh:1801&#24180;]] 1802 7260 26141 2006-05-31T17:23:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1802''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1799]] [[1800]] [[1801]] - [[1802]] - [[1803]] [[1804]] [[1805]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1802|*]] [[af:1802]] [[ar:1802]] [[roa-rup:1802]] [[ast:1802]] [[bg:1802]] [[be:1802]] [[bs:1802]] [[ca:1802]] [[cs:1802]] [[cy:1802]] [[da:1802]] [[de:1802]] [[et:1802]] [[el:1802]] [[es:1802]] [[eo:1802]] [[eu:1802]] [[fo:1802]] [[fr:1802]] [[fy:1802]] [[ga:1802]] [[gl:1802]] [[ko:1802&#45380;]] [[hr:1802]] [[io:1802]] [[id:1802]] [[ia:1802]] [[is:1802]] [[it:1802]] [[he:1802]] [[ka:1802]] [[kw:1802]] [[ku:1802]] [[la:1802]] [[lt:1802]] [[lb:1802]] [[li:1802]] [[hu:1802]] [[mi:1802]] [[ms:1802]] [[zh-min-nan:1802 nî]] [[na:1802]] [[nl:1802]] [[nds:1802]] [[ja:1802&#24180;]] [[no:1802]] [[nn:1802]] [[pl:1802]] [[pt:1802]] [[ro:1802]] [[ru:1802]] [[sm:1802]] [[sq:1802]] [[simple:1802]] [[sk:1802]] [[sl:1802]] [[sr:1802]] [[su:1802]] [[fi:1802]] [[sv:1802]] [[tt:1802]] [[vi:1802]] [[tr:1802]] [[uk:1802]] [[ur:1802&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1802]] [[zh:1802&#24180;]] 1803 7261 26142 2006-05-31T17:23:55Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1803''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1800]] [[1801]] [[1802]] - [[1803]] - [[1804]] [[1805]] [[1806]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1803|*]] [[af:1803]] [[ar:1803]] [[roa-rup:1803]] [[ast:1803]] [[bg:1803]] [[be:1803]] [[bs:1803]] [[ca:1803]] [[cs:1803]] [[cy:1803]] [[da:1803]] [[de:1803]] [[et:1803]] [[el:1803]] [[es:1803]] [[eo:1803]] [[eu:1803]] [[fo:1803]] [[fr:1803]] [[fy:1803]] [[ga:1803]] [[gl:1803]] [[ko:1803&#45380;]] [[hr:1803]] [[io:1803]] [[id:1803]] [[ia:1803]] [[is:1803]] [[it:1803]] [[he:1803]] [[ka:1803]] [[kw:1803]] [[ku:1803]] [[la:1803]] [[lt:1803]] [[lb:1803]] [[li:1803]] [[hu:1803]] [[mi:1803]] [[ms:1803]] [[zh-min-nan:1803 nî]] [[na:1803]] [[nl:1803]] [[nds:1803]] [[ja:1803&#24180;]] [[no:1803]] [[nn:1803]] [[pl:1803]] [[pt:1803]] [[ro:1803]] [[ru:1803]] [[sm:1803]] [[sq:1803]] [[simple:1803]] [[sk:1803]] [[sl:1803]] [[sr:1803]] [[su:1803]] [[fi:1803]] [[sv:1803]] [[tt:1803]] [[vi:1803]] [[tr:1803]] [[uk:1803]] [[ur:1803&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1803]] [[zh:1803&#24180;]] Category:1800 7262 20118 2006-02-19T09:27:35Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1797 7263 20119 2006-02-19T09:27:40Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1790లు]] Category:1799 7264 20120 2006-02-19T09:27:46Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1790లు]] Category:1801 7265 20121 2006-02-19T09:27:55Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1802 7266 20122 2006-02-19T09:27:59Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1803 7267 20123 2006-02-19T09:28:01Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] 1806 7268 26145 2006-05-31T17:24:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1806''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1803]] [[1804]] [[1805]] - [[1806]] - [[1807]] [[1808]] [[1809]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1806|*]] [[af:1806]] [[ar:1806]] [[roa-rup:1806]] [[ast:1806]] [[bg:1806]] [[be:1806]] [[bs:1806]] [[ca:1806]] [[cs:1806]] [[cy:1806]] [[da:1806]] [[de:1806]] [[et:1806]] [[el:1806]] [[es:1806]] [[eo:1806]] [[eu:1806]] [[fo:1806]] [[fr:1806]] [[fy:1806]] [[ga:1806]] [[gl:1806]] [[ko:1806&#45380;]] [[hr:1806]] [[io:1806]] [[id:1806]] [[ia:1806]] [[is:1806]] [[it:1806]] [[he:1806]] [[ka:1806]] [[kw:1806]] [[ku:1806]] [[la:1806]] [[lt:1806]] [[lb:1806]] [[li:1806]] [[hu:1806]] [[mi:1806]] [[ms:1806]] [[zh-min-nan:1806 nî]] [[na:1806]] [[nl:1806]] [[nds:1806]] [[ja:1806&#24180;]] [[no:1806]] [[nn:1806]] [[pl:1806]] [[pt:1806]] [[ro:1806]] [[ru:1806]] [[sm:1806]] [[sq:1806]] [[simple:1806]] [[sk:1806]] [[sl:1806]] [[sr:1806]] [[su:1806]] [[fi:1806]] [[sv:1806]] [[tt:1806]] [[vi:1806]] [[tr:1806]] [[uk:1806]] [[ur:1806&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1806]] [[zh:1806&#24180;]] 1804 7269 26143 2006-05-31T17:24:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1804''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1801]] [[1802]] [[1803]] - [[1804]] - [[1805]] [[1806]] [[1807]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1804|*]] [[af:1804]] [[ar:1804]] [[roa-rup:1804]] [[ast:1804]] [[bg:1804]] [[be:1804]] [[bs:1804]] [[ca:1804]] [[cs:1804]] [[cy:1804]] [[da:1804]] [[de:1804]] [[et:1804]] [[el:1804]] [[es:1804]] [[eo:1804]] [[eu:1804]] [[fo:1804]] [[fr:1804]] [[fy:1804]] [[ga:1804]] [[gl:1804]] [[ko:1804&#45380;]] [[hr:1804]] [[io:1804]] [[id:1804]] [[ia:1804]] [[is:1804]] [[it:1804]] [[he:1804]] [[ka:1804]] [[kw:1804]] [[ku:1804]] [[la:1804]] [[lt:1804]] [[lb:1804]] [[li:1804]] [[hu:1804]] [[mi:1804]] [[ms:1804]] [[zh-min-nan:1804 nî]] [[na:1804]] [[nl:1804]] [[nds:1804]] [[ja:1804&#24180;]] [[no:1804]] [[nn:1804]] [[pl:1804]] [[pt:1804]] [[ro:1804]] [[ru:1804]] [[sm:1804]] [[sq:1804]] [[simple:1804]] [[sk:1804]] [[sl:1804]] [[sr:1804]] [[su:1804]] [[fi:1804]] [[sv:1804]] [[tt:1804]] [[vi:1804]] [[tr:1804]] [[uk:1804]] [[ur:1804&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1804]] [[zh:1804&#24180;]] 1805 7270 26144 2006-05-31T17:24:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1805''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1802]] [[1803]] [[1804]] - [[1805]] - [[1806]] [[1807]] [[1808]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1805|*]] [[af:1805]] [[ar:1805]] [[roa-rup:1805]] [[ast:1805]] [[bg:1805]] [[be:1805]] [[bs:1805]] [[ca:1805]] [[cs:1805]] [[cy:1805]] [[da:1805]] [[de:1805]] [[et:1805]] [[el:1805]] [[es:1805]] [[eo:1805]] [[eu:1805]] [[fo:1805]] [[fr:1805]] [[fy:1805]] [[ga:1805]] [[gl:1805]] [[ko:1805&#45380;]] [[hr:1805]] [[io:1805]] [[id:1805]] [[ia:1805]] [[is:1805]] [[it:1805]] [[he:1805]] [[ka:1805]] [[kw:1805]] [[ku:1805]] [[la:1805]] [[lt:1805]] [[lb:1805]] [[li:1805]] [[hu:1805]] [[mi:1805]] [[ms:1805]] [[zh-min-nan:1805 nî]] [[na:1805]] [[nl:1805]] [[nds:1805]] [[ja:1805&#24180;]] [[no:1805]] [[nn:1805]] [[pl:1805]] [[pt:1805]] [[ro:1805]] [[ru:1805]] [[sm:1805]] [[sq:1805]] [[simple:1805]] [[sk:1805]] [[sl:1805]] [[sr:1805]] [[su:1805]] [[fi:1805]] [[sv:1805]] [[tt:1805]] [[vi:1805]] [[tr:1805]] [[uk:1805]] [[ur:1805&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1805]] [[zh:1805&#24180;]] 1807 7271 26146 2006-05-31T17:24:35Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1807''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1804]] [[1805]] [[1806]] - [[1807]] - [[1808]] [[1809]] [[1810]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1807|*]] [[af:1807]] [[ar:1807]] [[roa-rup:1807]] [[ast:1807]] [[bg:1807]] [[be:1807]] [[bs:1807]] [[ca:1807]] [[cs:1807]] [[cy:1807]] [[da:1807]] [[de:1807]] [[et:1807]] [[el:1807]] [[es:1807]] [[eo:1807]] [[eu:1807]] [[fo:1807]] [[fr:1807]] [[fy:1807]] [[ga:1807]] [[gl:1807]] [[ko:1807&#45380;]] [[hr:1807]] [[io:1807]] [[id:1807]] [[ia:1807]] [[is:1807]] [[it:1807]] [[he:1807]] [[ka:1807]] [[kw:1807]] [[ku:1807]] [[la:1807]] [[lt:1807]] [[lb:1807]] [[li:1807]] [[hu:1807]] [[mi:1807]] [[ms:1807]] [[zh-min-nan:1807 nî]] [[na:1807]] [[nl:1807]] [[nds:1807]] [[ja:1807&#24180;]] [[no:1807]] [[nn:1807]] [[pl:1807]] [[pt:1807]] [[ro:1807]] [[ru:1807]] [[sm:1807]] [[sq:1807]] [[simple:1807]] [[sk:1807]] [[sl:1807]] [[sr:1807]] [[su:1807]] [[fi:1807]] [[sv:1807]] [[tt:1807]] [[vi:1807]] [[tr:1807]] [[uk:1807]] [[ur:1807&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1807]] [[zh:1807&#24180;]] 1808 7272 26147 2006-05-31T17:24:45Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1808''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1805]] [[1806]] [[1807]] - [[1808]] - [[1809]] [[1810]] [[1811]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1780లు]] [[1790లు]] - '''[[1800లు]]''' - [[1810లు]] [[1820లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1808|*]] [[af:1808]] [[ar:1808]] [[roa-rup:1808]] [[ast:1808]] [[bg:1808]] [[be:1808]] [[bs:1808]] [[ca:1808]] [[cs:1808]] [[cy:1808]] [[da:1808]] [[de:1808]] [[et:1808]] [[el:1808]] [[es:1808]] [[eo:1808]] [[eu:1808]] [[fo:1808]] [[fr:1808]] [[fy:1808]] [[ga:1808]] [[gl:1808]] [[ko:1808&#45380;]] [[hr:1808]] [[io:1808]] [[id:1808]] [[ia:1808]] [[is:1808]] [[it:1808]] [[he:1808]] [[ka:1808]] [[kw:1808]] [[ku:1808]] [[la:1808]] [[lt:1808]] [[lb:1808]] [[li:1808]] [[hu:1808]] [[mi:1808]] [[ms:1808]] [[zh-min-nan:1808 nî]] [[na:1808]] [[nl:1808]] [[nds:1808]] [[ja:1808&#24180;]] [[no:1808]] [[nn:1808]] [[pl:1808]] [[pt:1808]] [[ro:1808]] [[ru:1808]] [[sm:1808]] [[sq:1808]] [[simple:1808]] [[sk:1808]] [[sl:1808]] [[sr:1808]] [[su:1808]] [[fi:1808]] [[sv:1808]] [[tt:1808]] [[vi:1808]] [[tr:1808]] [[uk:1808]] [[ur:1808&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1808]] [[zh:1808&#24180;]] 1810 7273 26150 2006-05-31T17:25:05Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1810''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1807]] [[1808]] [[1809]] - [[1810]] - [[1811]] [[1812]] [[1813]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1810|*]] [[af:1810]] [[ar:1810]] [[roa-rup:1810]] [[ast:1810]] [[bg:1810]] [[be:1810]] [[bs:1810]] [[ca:1810]] [[cs:1810]] [[cy:1810]] [[da:1810]] [[de:1810]] [[et:1810]] [[el:1810]] [[es:1810]] [[eo:1810]] [[eu:1810]] [[fo:1810]] [[fr:1810]] [[fy:1810]] [[ga:1810]] [[gl:1810]] [[ko:1810&#45380;]] [[hr:1810]] [[io:1810]] [[id:1810]] [[ia:1810]] [[is:1810]] [[it:1810]] [[he:1810]] [[ka:1810]] [[kw:1810]] [[ku:1810]] [[la:1810]] [[lt:1810]] [[lb:1810]] [[li:1810]] [[hu:1810]] [[mi:1810]] [[ms:1810]] [[zh-min-nan:1810 nî]] [[na:1810]] [[nl:1810]] [[nds:1810]] [[ja:1810&#24180;]] [[no:1810]] [[nn:1810]] [[pl:1810]] [[pt:1810]] [[ro:1810]] [[ru:1810]] [[sm:1810]] [[sq:1810]] [[simple:1810]] [[sk:1810]] [[sl:1810]] [[sr:1810]] [[su:1810]] [[fi:1810]] [[sv:1810]] [[tt:1810]] [[vi:1810]] [[tr:1810]] [[uk:1810]] [[ur:1810&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1810]] [[zh:1810&#24180;]] 1811 7274 26152 2006-05-31T17:25:15Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1811''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1808]] [[1809]] [[1810]] - [[1811]] - [[1812]] [[1813]] [[1814]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1811|*]] [[af:1811]] [[ar:1811]] [[roa-rup:1811]] [[ast:1811]] [[bg:1811]] [[be:1811]] [[bs:1811]] [[ca:1811]] [[cs:1811]] [[cy:1811]] [[da:1811]] [[de:1811]] [[et:1811]] [[el:1811]] [[es:1811]] [[eo:1811]] [[eu:1811]] [[fo:1811]] [[fr:1811]] [[fy:1811]] [[ga:1811]] [[gl:1811]] [[ko:1811&#45380;]] [[hr:1811]] [[io:1811]] [[id:1811]] [[ia:1811]] [[is:1811]] [[it:1811]] [[he:1811]] [[ka:1811]] [[kw:1811]] [[ku:1811]] [[la:1811]] [[lt:1811]] [[lb:1811]] [[li:1811]] [[hu:1811]] [[mi:1811]] [[ms:1811]] [[zh-min-nan:1811 nî]] [[na:1811]] [[nl:1811]] [[nds:1811]] [[ja:1811&#24180;]] [[no:1811]] [[nn:1811]] [[pl:1811]] [[pt:1811]] [[ro:1811]] [[ru:1811]] [[sm:1811]] [[sq:1811]] [[simple:1811]] [[sk:1811]] [[sl:1811]] [[sr:1811]] [[su:1811]] [[fi:1811]] [[sv:1811]] [[tt:1811]] [[vi:1811]] [[tr:1811]] [[uk:1811]] [[ur:1811&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1811]] [[zh:1811&#24180;]] Category:1805 7275 20131 2006-02-19T09:49:06Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1807 7276 20132 2006-02-19T09:49:16Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1808 7277 20133 2006-02-19T09:49:23Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1810 7278 20134 2006-02-19T09:49:32Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1811 7279 20138 2006-02-19T09:50:41Z Chaduvari 97 వర్గం మార్పు [[Category:1810లు]] Category:1806 7280 20136 2006-02-19T09:50:12Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] Category:1804 7281 20137 2006-02-19T09:50:22Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1800లు]] 1812 7282 26153 2006-05-31T17:25:25Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1812''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1809]] [[1810]] [[1811]] - [[1812]] - [[1813]] [[1814]] [[1815]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1812|*]] [[af:1812]] [[ar:1812]] [[roa-rup:1812]] [[ast:1812]] [[bg:1812]] [[be:1812]] [[bs:1812]] [[ca:1812]] [[cs:1812]] [[cy:1812]] [[da:1812]] [[de:1812]] [[et:1812]] [[el:1812]] [[es:1812]] [[eo:1812]] [[eu:1812]] [[fo:1812]] [[fr:1812]] [[fy:1812]] [[ga:1812]] [[gl:1812]] [[ko:1812&#45380;]] [[hr:1812]] [[io:1812]] [[id:1812]] [[ia:1812]] [[is:1812]] [[it:1812]] [[he:1812]] [[ka:1812]] [[kw:1812]] [[ku:1812]] [[la:1812]] [[lt:1812]] [[lb:1812]] [[li:1812]] [[hu:1812]] [[mi:1812]] [[ms:1812]] [[zh-min-nan:1812 nî]] [[na:1812]] [[nl:1812]] [[nds:1812]] [[ja:1812&#24180;]] [[no:1812]] [[nn:1812]] [[pl:1812]] [[pt:1812]] [[ro:1812]] [[ru:1812]] [[sm:1812]] [[sq:1812]] [[simple:1812]] [[sk:1812]] [[sl:1812]] [[sr:1812]] [[su:1812]] [[fi:1812]] [[sv:1812]] [[tt:1812]] [[vi:1812]] [[tr:1812]] [[uk:1812]] [[ur:1812&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1812]] [[zh:1812&#24180;]] 1815 7283 26245 2006-05-31T21:46:10Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1815''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1812]] [[1813]] [[1814]] - [[1815]] - [[1816]] [[1817]] [[1818]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1815|*]] [[af:1815]] [[ar:1815]] [[roa-rup:1815]] [[ast:1815]] [[bg:1815]] [[be:1815]] [[bs:1815]] [[ca:1815]] [[cs:1815]] [[cy:1815]] [[da:1815]] [[de:1815]] [[et:1815]] [[el:1815]] [[es:1815]] [[eo:1815]] [[eu:1815]] [[fo:1815]] [[fr:1815]] [[fy:1815]] [[ga:1815]] [[gl:1815]] [[ko:1815&#45380;]] [[hr:1815]] [[io:1815]] [[id:1815]] [[ia:1815]] [[is:1815]] [[it:1815]] [[he:1815]] [[ka:1815]] [[kw:1815]] [[ku:1815]] [[la:1815]] [[lt:1815]] [[lb:1815]] [[li:1815]] [[hu:1815]] [[mi:1815]] [[ms:1815]] [[zh-min-nan:1815 nî]] [[na:1815]] [[nl:1815]] [[nds:1815]] [[ja:1815&#24180;]] [[no:1815]] [[nn:1815]] [[pl:1815]] [[pt:1815]] [[ro:1815]] [[ru:1815]] [[sm:1815]] [[sq:1815]] [[simple:1815]] [[sk:1815]] [[sl:1815]] [[sr:1815]] [[su:1815]] [[fi:1815]] [[sv:1815]] [[tt:1815]] [[vi:1815]] [[tr:1815]] [[uk:1815]] [[ur:1815&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1815]] [[zh:1815&#24180;]] 1813 7284 26243 2006-05-31T21:45:50Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1813''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1810]] [[1811]] [[1812]] - [[1813]] - [[1814]] [[1815]] [[1816]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1813|*]] [[af:1813]] [[ar:1813]] [[roa-rup:1813]] [[ast:1813]] [[bg:1813]] [[be:1813]] [[bs:1813]] [[ca:1813]] [[cs:1813]] [[cy:1813]] [[da:1813]] [[de:1813]] [[et:1813]] [[el:1813]] [[es:1813]] [[eo:1813]] [[eu:1813]] [[fo:1813]] [[fr:1813]] [[fy:1813]] [[ga:1813]] [[gl:1813]] [[ko:1813&#45380;]] [[hr:1813]] [[io:1813]] [[id:1813]] [[ia:1813]] [[is:1813]] [[it:1813]] [[he:1813]] [[ka:1813]] [[kw:1813]] [[ku:1813]] [[la:1813]] [[lt:1813]] [[lb:1813]] [[li:1813]] [[hu:1813]] [[mi:1813]] [[ms:1813]] [[zh-min-nan:1813 nî]] [[na:1813]] [[nl:1813]] [[nds:1813]] [[ja:1813&#24180;]] [[no:1813]] [[nn:1813]] [[pl:1813]] [[pt:1813]] [[ro:1813]] [[ru:1813]] [[sm:1813]] [[sq:1813]] [[simple:1813]] [[sk:1813]] [[sl:1813]] [[sr:1813]] [[su:1813]] [[fi:1813]] [[sv:1813]] [[tt:1813]] [[vi:1813]] [[tr:1813]] [[uk:1813]] [[ur:1813&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1813]] [[zh:1813&#24180;]] 1814 7285 26244 2006-05-31T21:46:00Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1814''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1811]] [[1812] [[1813]] - [[1814]] - [[1815]] [[1816]] [[1817]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1814|*]] [[af:1814]] [[ar:1814]] [[roa-rup:1814]] [[ast:1814]] [[bg:1814]] [[be:1814]] [[bs:1814]] [[ca:1814]] [[cs:1814]] [[cy:1814]] [[da:1814]] [[de:1814]] [[et:1814]] [[el:1814]] [[es:1814]] [[eo:1814]] [[eu:1814]] [[fo:1814]] [[fr:1814]] [[fy:1814]] [[ga:1814]] [[gl:1814]] [[ko:1814&#45380;]] [[hr:1814]] [[io:1814]] [[id:1814]] [[ia:1814]] [[is:1814]] [[it:1814]] [[he:1814]] [[ka:1814]] [[kw:1814]] [[ku:1814]] [[la:1814]] [[lt:1814]] [[lb:1814]] [[li:1814]] [[hu:1814]] [[mi:1814]] [[ms:1814]] [[zh-min-nan:1814 nî]] [[na:1814]] [[nl:1814]] [[nds:1814]] [[ja:1814&#24180;]] [[no:1814]] [[nn:1814]] [[pl:1814]] [[pt:1814]] [[ro:1814]] [[ru:1814]] [[sm:1814]] [[sq:1814]] [[simple:1814]] [[sk:1814]] [[sl:1814]] [[sr:1814]] [[su:1814]] [[fi:1814]] [[sv:1814]] [[tt:1814]] [[vi:1814]] [[tr:1814]] [[uk:1814]] [[ur:1814&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1814]] [[zh:1814&#24180;]] 1816 7286 26246 2006-05-31T21:46:20Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1816''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1813]] [[1814]] [[1815]] - [[1816]] - [[1817]] [[1818]] [[1819]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1816|*]] [[af:1816]] [[ar:1816]] [[roa-rup:1816]] [[ast:1816]] [[bg:1816]] [[be:1816]] [[bs:1816]] [[ca:1816]] [[cs:1816]] [[cy:1816]] [[da:1816]] [[de:1816]] [[et:1816]] [[el:1816]] [[es:1816]] [[eo:1816]] [[eu:1816]] [[fo:1816]] [[fr:1816]] [[fy:1816]] [[ga:1816]] [[gl:1816]] [[ko:1816&#45380;]] [[hr:1816]] [[io:1816]] [[id:1816]] [[ia:1816]] [[is:1816]] [[it:1816]] [[he:1816]] [[ka:1816]] [[kw:1816]] [[ku:1816]] [[la:1816]] [[lt:1816]] [[lb:1816]] [[li:1816]] [[hu:1816]] [[mi:1816]] [[ms:1816]] [[zh-min-nan:1816 nî]] [[na:1816]] [[nl:1816]] [[nds:1816]] [[ja:1816&#24180;]] [[no:1816]] [[nn:1816]] [[pl:1816]] [[pt:1816]] [[ro:1816]] [[ru:1816]] [[sm:1816]] [[sq:1816]] [[simple:1816]] [[sk:1816]] [[sl:1816]] [[sr:1816]] [[su:1816]] [[fi:1816]] [[sv:1816]] [[tt:1816]] [[vi:1816]] [[tr:1816]] [[uk:1816]] [[ur:1816&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1816]] [[zh:1816&#24180;]] 1817 7287 26247 2006-05-31T21:46:30Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1817''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1814]] [[1815]] [[1816]] - [[1817]] - [[1818]] [[1819]] [[1820]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1817|*]] [[af:1817]] [[ar:1817]] [[roa-rup:1817]] [[ast:1817]] [[bg:1817]] [[be:1817]] [[bs:1817]] [[ca:1817]] [[cs:1817]] [[cy:1817]] [[da:1817]] [[de:1817]] [[et:1817]] [[el:1817]] [[es:1817]] [[eo:1817]] [[eu:1817]] [[fo:1817]] [[fr:1817]] [[fy:1817]] [[ga:1817]] [[gl:1817]] [[ko:1817&#45380;]] [[hr:1817]] [[io:1817]] [[id:1817]] [[ia:1817]] [[is:1817]] [[it:1817]] [[he:1817]] [[ka:1817]] [[kw:1817]] [[ku:1817]] [[la:1817]] [[lt:1817]] [[lb:1817]] [[li:1817]] [[hu:1817]] [[mi:1817]] [[ms:1817]] [[zh-min-nan:1817 nî]] [[na:1817]] [[nl:1817]] [[nds:1817]] [[ja:1817&#24180;]] [[no:1817]] [[nn:1817]] [[pl:1817]] [[pt:1817]] [[ro:1817]] [[ru:1817]] [[sm:1817]] [[sq:1817]] [[simple:1817]] [[sk:1817]] [[sl:1817]] [[sr:1817]] [[su:1817]] [[fi:1817]] [[sv:1817]] [[tt:1817]] [[vi:1817]] [[tr:1817]] [[uk:1817]] [[ur:1817&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1817]] [[zh:1817&#24180;]] 1818 7288 26248 2006-05-31T21:46:40Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1818''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1815]] [[1816]] [[1817]] - [[1818]] - [[1819]] [[1820]] [[1821]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1818|*]] [[af:1818]] [[ar:1818]] [[roa-rup:1818]] [[ast:1818]] [[bg:1818]] [[be:1818]] [[bs:1818]] [[ca:1818]] [[cs:1818]] [[cy:1818]] [[da:1818]] [[de:1818]] [[et:1818]] [[el:1818]] [[es:1818]] [[eo:1818]] [[eu:1818]] [[fo:1818]] [[fr:1818]] [[fy:1818]] [[ga:1818]] [[gl:1818]] [[ko:1818&#45380;]] [[hr:1818]] [[io:1818]] [[id:1818]] [[ia:1818]] [[is:1818]] [[it:1818]] [[he:1818]] [[ka:1818]] [[kw:1818]] [[ku:1818]] [[la:1818]] [[lt:1818]] [[lb:1818]] [[li:1818]] [[hu:1818]] [[mi:1818]] [[ms:1818]] [[zh-min-nan:1818 nî]] [[na:1818]] [[nl:1818]] [[nds:1818]] [[ja:1818&#24180;]] [[no:1818]] [[nn:1818]] [[pl:1818]] [[pt:1818]] [[ro:1818]] [[ru:1818]] [[sm:1818]] [[sq:1818]] [[simple:1818]] [[sk:1818]] [[sl:1818]] [[sr:1818]] [[su:1818]] [[fi:1818]] [[sv:1818]] [[tt:1818]] [[vi:1818]] [[tr:1818]] [[uk:1818]] [[ur:1818&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1818]] [[zh:1818&#24180;]] Category:1815 7289 20146 2006-02-19T09:59:35Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1812 7290 20147 2006-02-19T09:59:39Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1813 7291 20148 2006-02-19T09:59:44Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1814 7292 20149 2006-02-19T09:59:48Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1816 7293 20150 2006-02-19T09:59:52Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1817 7294 20151 2006-02-19T09:59:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1818 7295 20152 2006-02-19T09:59:58Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] 1819 7296 26249 2006-05-31T21:46:50Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1819''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1816]] [[1817]] [[1818]] - [[1819]] - [[1820]] [[1821]] [[1822]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1790లు]] [[1800లు]] - '''[[1810లు]]''' - [[1820లు]] [[1830లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1819|*]] [[af:1819]] [[ar:1819]] [[roa-rup:1819]] [[ast:1819]] [[bg:1819]] [[be:1819]] [[bs:1819]] [[ca:1819]] [[cs:1819]] [[cy:1819]] [[da:1819]] [[de:1819]] [[et:1819]] [[el:1819]] [[es:1819]] [[eo:1819]] [[eu:1819]] [[fo:1819]] [[fr:1819]] [[fy:1819]] [[ga:1819]] [[gl:1819]] [[ko:1819&#45380;]] [[hr:1819]] [[io:1819]] [[id:1819]] [[ia:1819]] [[is:1819]] [[it:1819]] [[he:1819]] [[ka:1819]] [[kw:1819]] [[ku:1819]] [[la:1819]] [[lt:1819]] [[lb:1819]] [[li:1819]] [[hu:1819]] [[mi:1819]] [[ms:1819]] [[zh-min-nan:1819 nî]] [[na:1819]] [[nl:1819]] [[nds:1819]] [[ja:1819&#24180;]] [[no:1819]] [[nn:1819]] [[pl:1819]] [[pt:1819]] [[ro:1819]] [[ru:1819]] [[sm:1819]] [[sq:1819]] [[simple:1819]] [[sk:1819]] [[sl:1819]] [[sr:1819]] [[su:1819]] [[fi:1819]] [[sv:1819]] [[tt:1819]] [[vi:1819]] [[tr:1819]] [[uk:1819]] [[ur:1819&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1819]] [[zh:1819&#24180;]] 1820 7297 26250 2006-05-31T21:47:00Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1820''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1817]] [[1818]] [[1819]] - [[1820]] - [[1821]] [[1822]] [[1823]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1820|*]] [[af:1820]] [[ar:1820]] [[roa-rup:1820]] [[ast:1820]] [[bg:1820]] [[be:1820]] [[bs:1820]] [[ca:1820]] [[cs:1820]] [[cy:1820]] [[da:1820]] [[de:1820]] [[et:1820]] [[el:1820]] [[es:1820]] [[eo:1820]] [[eu:1820]] [[fo:1820]] [[fr:1820]] [[fy:1820]] [[ga:1820]] [[gl:1820]] [[ko:1820&#45380;]] [[hr:1820]] [[io:1820]] [[id:1820]] [[ia:1820]] [[is:1820]] [[it:1820]] [[he:1820]] [[ka:1820]] [[kw:1820]] [[ku:1820]] [[la:1820]] [[lt:1820]] [[lb:1820]] [[li:1820]] [[hu:1820]] [[mi:1820]] [[ms:1820]] [[zh-min-nan:1820 nî]] [[na:1820]] [[nl:1820]] [[nds:1820]] [[ja:1820&#24180;]] [[no:1820]] [[nn:1820]] [[pl:1820]] [[pt:1820]] [[ro:1820]] [[ru:1820]] [[sm:1820]] [[sq:1820]] [[simple:1820]] [[sk:1820]] [[sl:1820]] [[sr:1820]] [[su:1820]] [[fi:1820]] [[sv:1820]] [[tt:1820]] [[vi:1820]] [[tr:1820]] [[uk:1820]] [[ur:1820&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1820]] [[zh:1820&#24180;]] 1821 7298 26251 2006-05-31T21:47:10Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1821''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1818]] [[1819]] [[1820]] - [[1821]] - [[1822]] [[1823]] [[1824]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1821|*]] [[af:1821]] [[ar:1821]] [[roa-rup:1821]] [[ast:1821]] [[bg:1821]] [[be:1821]] [[bs:1821]] [[ca:1821]] [[cs:1821]] [[cy:1821]] [[da:1821]] [[de:1821]] [[et:1821]] [[el:1821]] [[es:1821]] [[eo:1821]] [[eu:1821]] [[fo:1821]] [[fr:1821]] [[fy:1821]] [[ga:1821]] [[gl:1821]] [[ko:1821&#45380;]] [[hr:1821]] [[io:1821]] [[id:1821]] [[ia:1821]] [[is:1821]] [[it:1821]] [[he:1821]] [[ka:1821]] [[kw:1821]] [[ku:1821]] [[la:1821]] [[lt:1821]] [[lb:1821]] [[li:1821]] [[hu:1821]] [[mi:1821]] [[ms:1821]] [[zh-min-nan:1821 nî]] [[na:1821]] [[nl:1821]] [[nds:1821]] [[ja:1821&#24180;]] [[no:1821]] [[nn:1821]] [[pl:1821]] [[pt:1821]] [[ro:1821]] [[ru:1821]] [[sm:1821]] [[sq:1821]] [[simple:1821]] [[sk:1821]] [[sl:1821]] [[sr:1821]] [[su:1821]] [[fi:1821]] [[sv:1821]] [[tt:1821]] [[vi:1821]] [[tr:1821]] [[uk:1821]] [[ur:1821&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1821]] [[zh:1821&#24180;]] 1823 7299 26253 2006-05-31T21:47:30Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1823''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1820]] [[1821]] [[1822]] - [[1823]] - [[1824]] [[1825]] [[1826]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1823|*]] [[af:1823]] [[ar:1823]] [[roa-rup:1823]] [[ast:1823]] [[bg:1823]] [[be:1823]] [[bs:1823]] [[ca:1823]] [[cs:1823]] [[cy:1823]] [[da:1823]] [[de:1823]] [[et:1823]] [[el:1823]] [[es:1823]] [[eo:1823]] [[eu:1823]] [[fo:1823]] [[fr:1823]] [[fy:1823]] [[ga:1823]] [[gl:1823]] [[ko:1823&#45380;]] [[hr:1823]] [[io:1823]] [[id:1823]] [[ia:1823]] [[is:1823]] [[it:1823]] [[he:1823]] [[ka:1823]] [[kw:1823]] [[ku:1823]] [[la:1823]] [[lt:1823]] [[lb:1823]] [[li:1823]] [[hu:1823]] [[mi:1823]] [[ms:1823]] [[zh-min-nan:1823 nî]] [[na:1823]] [[nl:1823]] [[nds:1823]] [[ja:1823&#24180;]] [[no:1823]] [[nn:1823]] [[pl:1823]] [[pt:1823]] [[ro:1823]] [[ru:1823]] [[sm:1823]] [[sq:1823]] [[simple:1823]] [[sk:1823]] [[sl:1823]] [[sr:1823]] [[su:1823]] [[fi:1823]] [[sv:1823]] [[tt:1823]] [[vi:1823]] [[tr:1823]] [[uk:1823]] [[ur:1823&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1823]] [[zh:1823&#24180;]] 1824 7300 26254 2006-05-31T21:47:40Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1824''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1821]] [[1822]] [[1823]] - [[1824]] - [[1825]] [[1826]] [[1827]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1824|*]] [[af:1824]] [[ar:1824]] [[roa-rup:1824]] [[ast:1824]] [[bg:1824]] [[be:1824]] [[bs:1824]] [[ca:1824]] [[cs:1824]] [[cy:1824]] [[da:1824]] [[de:1824]] [[et:1824]] [[el:1824]] [[es:1824]] [[eo:1824]] [[eu:1824]] [[fo:1824]] [[fr:1824]] [[fy:1824]] [[ga:1824]] [[gl:1824]] [[ko:1824&#45380;]] [[hr:1824]] [[io:1824]] [[id:1824]] [[ia:1824]] [[is:1824]] [[it:1824]] [[he:1824]] [[ka:1824]] [[kw:1824]] [[ku:1824]] [[la:1824]] [[lt:1824]] [[lb:1824]] [[li:1824]] [[hu:1824]] [[mi:1824]] [[ms:1824]] [[zh-min-nan:1824 nî]] [[na:1824]] [[nl:1824]] [[nds:1824]] [[ja:1824&#24180;]] [[no:1824]] [[nn:1824]] [[pl:1824]] [[pt:1824]] [[ro:1824]] [[ru:1824]] [[sm:1824]] [[sq:1824]] [[simple:1824]] [[sk:1824]] [[sl:1824]] [[sr:1824]] [[su:1824]] [[fi:1824]] [[sv:1824]] [[tt:1824]] [[vi:1824]] [[tr:1824]] [[uk:1824]] [[ur:1824&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1824]] [[zh:1824&#24180;]] 1825 7301 26255 2006-05-31T21:47:50Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1825''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1822]] [[1823]] [[1824]] - [[1825]] - [[1826]] [[1827]] [[1828]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1825|*]] [[af:1825]] [[ar:1825]] [[roa-rup:1825]] [[ast:1825]] [[bg:1825]] [[be:1825]] [[bs:1825]] [[ca:1825]] [[cs:1825]] [[cy:1825]] [[da:1825]] [[de:1825]] [[et:1825]] [[el:1825]] [[es:1825]] [[eo:1825]] [[eu:1825]] [[fo:1825]] [[fr:1825]] [[fy:1825]] [[ga:1825]] [[gl:1825]] [[ko:1825&#45380;]] [[hr:1825]] [[io:1825]] [[id:1825]] [[ia:1825]] [[is:1825]] [[it:1825]] [[he:1825]] [[ka:1825]] [[kw:1825]] [[ku:1825]] [[la:1825]] [[lt:1825]] [[lb:1825]] [[li:1825]] [[hu:1825]] [[mi:1825]] [[ms:1825]] [[zh-min-nan:1825 nî]] [[na:1825]] [[nl:1825]] [[nds:1825]] [[ja:1825&#24180;]] [[no:1825]] [[nn:1825]] [[pl:1825]] [[pt:1825]] [[ro:1825]] [[ru:1825]] [[sm:1825]] [[sq:1825]] [[simple:1825]] [[sk:1825]] [[sl:1825]] [[sr:1825]] [[su:1825]] [[fi:1825]] [[sv:1825]] [[tt:1825]] [[vi:1825]] [[tr:1825]] [[uk:1825]] [[ur:1825&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1825]] [[zh:1825&#24180;]] 1822 7302 26252 2006-05-31T21:47:20Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1822''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1819]] [[1820]] [[1821]] - [[1822]] - [[1823]] [[1824]] [[1825]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1822|*]] [[af:1822]] [[ar:1822]] [[roa-rup:1822]] [[ast:1822]] [[bg:1822]] [[be:1822]] [[bs:1822]] [[ca:1822]] [[cs:1822]] [[cy:1822]] [[da:1822]] [[de:1822]] [[et:1822]] [[el:1822]] [[es:1822]] [[eo:1822]] [[eu:1822]] [[fo:1822]] [[fr:1822]] [[fy:1822]] [[ga:1822]] [[gl:1822]] [[ko:1822&#45380;]] [[hr:1822]] [[io:1822]] [[id:1822]] [[ia:1822]] [[is:1822]] [[it:1822]] [[he:1822]] [[ka:1822]] [[kw:1822]] [[ku:1822]] [[la:1822]] [[lt:1822]] [[lb:1822]] [[li:1822]] [[hu:1822]] [[mi:1822]] [[ms:1822]] [[zh-min-nan:1822 nî]] [[na:1822]] [[nl:1822]] [[nds:1822]] [[ja:1822&#24180;]] [[no:1822]] [[nn:1822]] [[pl:1822]] [[pt:1822]] [[ro:1822]] [[ru:1822]] [[sm:1822]] [[sq:1822]] [[simple:1822]] [[sk:1822]] [[sl:1822]] [[sr:1822]] [[su:1822]] [[fi:1822]] [[sv:1822]] [[tt:1822]] [[vi:1822]] [[tr:1822]] [[uk:1822]] [[ur:1822&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1822]] [[zh:1822&#24180;]] Category:1819 7303 20160 2006-02-19T10:11:39Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1810లు]] Category:1820 7304 20161 2006-02-19T10:11:44Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1821 7305 20162 2006-02-19T10:11:48Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1823 7306 20163 2006-02-19T10:11:53Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1824 7307 20164 2006-02-19T10:11:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1825 7308 20165 2006-02-19T10:11:59Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1822 7309 20166 2006-02-19T10:12:05Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] 1826 7310 26256 2006-05-31T21:48:00Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1826''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1823]] [[1824]] [[1825]] - [[1826]] - [[1827]] [[1828]] [[1828]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1826|*]] [[af:1826]] [[ar:1826]] [[roa-rup:1826]] [[ast:1826]] [[bg:1826]] [[be:1826]] [[bs:1826]] [[ca:1826]] [[cs:1826]] [[cy:1826]] [[da:1826]] [[de:1826]] [[et:1826]] [[el:1826]] [[es:1826]] [[eo:1826]] [[eu:1826]] [[fo:1826]] [[fr:1826]] [[fy:1826]] [[ga:1826]] [[gl:1826]] [[ko:1826&#45380;]] [[hr:1826]] [[io:1826]] [[id:1826]] [[ia:1826]] [[is:1826]] [[it:1826]] [[he:1826]] [[ka:1826]] [[kw:1826]] [[ku:1826]] [[la:1826]] [[lt:1826]] [[lb:1826]] [[li:1826]] [[hu:1826]] [[mi:1826]] [[ms:1826]] [[zh-min-nan:1826 nî]] [[na:1826]] [[nl:1826]] [[nds:1826]] [[ja:1826&#24180;]] [[no:1826]] [[nn:1826]] [[pl:1826]] [[pt:1826]] [[ro:1826]] [[ru:1826]] [[sm:1826]] [[sq:1826]] [[simple:1826]] [[sk:1826]] [[sl:1826]] [[sr:1826]] [[su:1826]] [[fi:1826]] [[sv:1826]] [[tt:1826]] [[vi:1826]] [[tr:1826]] [[uk:1826]] [[ur:1826&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1826]] [[zh:1826&#24180;]] 1827 7311 26257 2006-05-31T21:48:10Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1827''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1824]] [[1825]] [[1826]] - [[1827]] - [[1828]] [[1829]] [[1830]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1827|*]] [[af:1827]] [[ar:1827]] [[roa-rup:1827]] [[ast:1827]] [[bg:1827]] [[be:1827]] [[bs:1827]] [[ca:1827]] [[cs:1827]] [[cy:1827]] [[da:1827]] [[de:1827]] [[et:1827]] [[el:1827]] [[es:1827]] [[eo:1827]] [[eu:1827]] [[fo:1827]] [[fr:1827]] [[fy:1827]] [[ga:1827]] [[gl:1827]] [[ko:1827&#45380;]] [[hr:1827]] [[io:1827]] [[id:1827]] [[ia:1827]] [[is:1827]] [[it:1827]] [[he:1827]] [[ka:1827]] [[kw:1827]] [[ku:1827]] [[la:1827]] [[lt:1827]] [[lb:1827]] [[li:1827]] [[hu:1827]] [[mi:1827]] [[ms:1827]] [[zh-min-nan:1827 nî]] [[na:1827]] [[nl:1827]] [[nds:1827]] [[ja:1827&#24180;]] [[no:1827]] [[nn:1827]] [[pl:1827]] [[pt:1827]] [[ro:1827]] [[ru:1827]] [[sm:1827]] [[sq:1827]] [[simple:1827]] [[sk:1827]] [[sl:1827]] [[sr:1827]] [[su:1827]] [[fi:1827]] [[sv:1827]] [[tt:1827]] [[vi:1827]] [[tr:1827]] [[uk:1827]] [[ur:1827&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1827]] [[zh:1827&#24180;]] 1828 7312 26258 2006-05-31T21:48:20Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1828''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1825]] [[1826]] [[1827]] - [[1828]] - [[1829]] [[1830]] [[1831]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1828|*]] [[af:1828]] [[ar:1828]] [[roa-rup:1828]] [[ast:1828]] [[bg:1828]] [[be:1828]] [[bs:1828]] [[ca:1828]] [[cs:1828]] [[cy:1828]] [[da:1828]] [[de:1828]] [[et:1828]] [[el:1828]] [[es:1828]] [[eo:1828]] [[eu:1828]] [[fo:1828]] [[fr:1828]] [[fy:1828]] [[ga:1828]] [[gl:1828]] [[ko:1828&#45380;]] [[hr:1828]] [[io:1828]] [[id:1828]] [[ia:1828]] [[is:1828]] [[it:1828]] [[he:1828]] [[ka:1828]] [[kw:1828]] [[ku:1828]] [[la:1828]] [[lt:1828]] [[lb:1828]] [[li:1828]] [[hu:1828]] [[mi:1828]] [[ms:1828]] [[zh-min-nan:1828 nî]] [[na:1828]] [[nl:1828]] [[nds:1828]] [[ja:1828&#24180;]] [[no:1828]] [[nn:1828]] [[pl:1828]] [[pt:1828]] [[ro:1828]] [[ru:1828]] [[sm:1828]] [[sq:1828]] [[simple:1828]] [[sk:1828]] [[sl:1828]] [[sr:1828]] [[su:1828]] [[fi:1828]] [[sv:1828]] [[tt:1828]] [[vi:1828]] [[tr:1828]] [[uk:1828]] [[ur:1828&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1828]] [[zh:1828&#24180;]] 1830 7313 26140 2006-05-31T17:12:36Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1830''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1827]] [[1828]] [[1829]] - [[1830]] - [[1831]] [[1832]] [[1833]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1830|*]] [[af:1830]] [[ar:1830]] [[roa-rup:1830]] [[ast:1830]] [[bg:1830]] [[be:1830]] [[bs:1830]] [[ca:1830]] [[cs:1830]] [[cy:1830]] [[da:1830]] [[de:1830]] [[et:1830]] [[el:1830]] [[es:1830]] [[eo:1830]] [[eu:1830]] [[fo:1830]] [[fr:1830]] [[fy:1830]] [[ga:1830]] [[gl:1830]] [[ko:1830&#45380;]] [[hr:1830]] [[io:1830]] [[id:1830]] [[ia:1830]] [[is:1830]] [[it:1830]] [[he:1830]] [[ka:1830]] [[kw:1830]] [[ku:1830]] [[la:1830]] [[lt:1830]] [[lb:1830]] [[li:1830]] [[hu:1830]] [[mi:1830]] [[ms:1830]] [[zh-min-nan:1830 nî]] [[na:1830]] [[nl:1830]] [[nds:1830]] [[ja:1830&#24180;]] [[no:1830]] [[nn:1830]] [[pl:1830]] [[pt:1830]] [[ro:1830]] [[ru:1830]] [[sm:1830]] [[sq:1830]] [[simple:1830]] [[sk:1830]] [[sl:1830]] [[sr:1830]] [[su:1830]] [[fi:1830]] [[sv:1830]] [[tt:1830]] [[vi:1830]] [[tr:1830]] [[uk:1830]] [[ur:1830&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1830]] [[zh:1830&#24180;]] 1831 7314 26164 2006-05-31T17:30:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1831''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1828]] [[1829]] [[1830]] - [[1831]] - [[1832]] [[1833]] [[1834]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> |[[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1831|*]] [[af:1831]] [[ar:1831]] [[roa-rup:1831]] [[ast:1831]] [[bg:1831]] [[be:1831]] [[bs:1831]] [[ca:1831]] [[cs:1831]] [[cy:1831]] [[da:1831]] [[de:1831]] [[et:1831]] [[el:1831]] [[es:1831]] [[eo:1831]] [[eu:1831]] [[fo:1831]] [[fr:1831]] [[fy:1831]] [[ga:1831]] [[gl:1831]] [[ko:1831&#45380;]] [[hr:1831]] [[io:1831]] [[id:1831]] [[ia:1831]] [[is:1831]] [[it:1831]] [[he:1831]] [[ka:1831]] [[kw:1831]] [[ku:1831]] [[la:1831]] [[lt:1831]] [[lb:1831]] [[li:1831]] [[hu:1831]] [[mi:1831]] [[ms:1831]] [[zh-min-nan:1831 nî]] [[na:1831]] [[nl:1831]] [[nds:1831]] [[ja:1831&#24180;]] [[no:1831]] [[nn:1831]] [[pl:1831]] [[pt:1831]] [[ro:1831]] [[ru:1831]] [[sm:1831]] [[sq:1831]] [[simple:1831]] [[sk:1831]] [[sl:1831]] [[sr:1831]] [[su:1831]] [[fi:1831]] [[sv:1831]] [[tt:1831]] [[vi:1831]] [[tr:1831]] [[uk:1831]] [[ur:1831&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1831]] [[zh:1831&#24180;]] 1829 7315 26259 2006-05-31T21:48:30Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1829''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1826]] [[1827]] [[1828]] - [[1829]] - [[1830]] [[1831]] [[1832]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1800లు]] [[1810లు]] - '''[[1820లు]]''' - [[1830లు]] [[1840లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1829|*]] [[af:1829]] [[ar:1829]] [[roa-rup:1829]] [[ast:1829]] [[bg:1829]] [[be:1829]] [[bs:1829]] [[ca:1829]] [[cs:1829]] [[cy:1829]] [[da:1829]] [[de:1829]] [[et:1829]] [[el:1829]] [[es:1829]] [[eo:1829]] [[eu:1829]] [[fo:1829]] [[fr:1829]] [[fy:1829]] [[ga:1829]] [[gl:1829]] [[ko:1829&#45380;]] [[hr:1829]] [[io:1829]] [[id:1829]] [[ia:1829]] [[is:1829]] [[it:1829]] [[he:1829]] [[ka:1829]] [[kw:1829]] [[ku:1829]] [[la:1829]] [[lt:1829]] [[lb:1829]] [[li:1829]] [[hu:1829]] [[mi:1829]] [[ms:1829]] [[zh-min-nan:1829 nî]] [[na:1829]] [[nl:1829]] [[nds:1829]] [[ja:1829&#24180;]] [[no:1829]] [[nn:1829]] [[pl:1829]] [[pt:1829]] [[ro:1829]] [[ru:1829]] [[sm:1829]] [[sq:1829]] [[simple:1829]] [[sk:1829]] [[sl:1829]] [[sr:1829]] [[su:1829]] [[fi:1829]] [[sv:1829]] [[tt:1829]] [[vi:1829]] [[tr:1829]] [[uk:1829]] [[ur:1829&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1829]] [[zh:1829&#24180;]] 1832 7316 26165 2006-05-31T17:30:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1832''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1829]] [[1830]] [[1831]] - [[1832]] - [[1833]] [[1834]] [[1835]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1832|*]] [[af:1832]] [[ar:1832]] [[roa-rup:1832]] [[ast:1832]] [[bg:1832]] [[be:1832]] [[bs:1832]] [[ca:1832]] [[cs:1832]] [[cy:1832]] [[da:1832]] [[de:1832]] [[et:1832]] [[el:1832]] [[es:1832]] [[eo:1832]] [[eu:1832]] [[fo:1832]] [[fr:1832]] [[fy:1832]] [[ga:1832]] [[gl:1832]] [[ko:1832&#45380;]] [[hr:1832]] [[io:1832]] [[id:1832]] [[ia:1832]] [[is:1832]] [[it:1832]] [[he:1832]] [[ka:1832]] [[kw:1832]] [[ku:1832]] [[la:1832]] [[lt:1832]] [[lb:1832]] [[li:1832]] [[hu:1832]] [[mi:1832]] [[ms:1832]] [[zh-min-nan:1832 nî]] [[na:1832]] [[nl:1832]] [[nds:1832]] [[ja:1832&#24180;]] [[no:1832]] [[nn:1832]] [[pl:1832]] [[pt:1832]] [[ro:1832]] [[ru:1832]] [[sm:1832]] [[sq:1832]] [[simple:1832]] [[sk:1832]] [[sl:1832]] [[sr:1832]] [[su:1832]] [[fi:1832]] [[sv:1832]] [[tt:1832]] [[vi:1832]] [[tr:1832]] [[uk:1832]] [[ur:1832&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1832]] [[zh:1832&#24180;]] Category:1832 7317 20174 2006-02-19T10:28:00Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1829 7318 20175 2006-02-19T10:28:05Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1831 7319 20176 2006-02-19T10:28:09Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1830 7320 20177 2006-02-19T10:28:13Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1828 7321 20178 2006-02-19T10:28:18Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1827 7322 20179 2006-02-19T10:28:22Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] Category:1826 7323 20180 2006-02-19T10:28:26Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1820లు]] 1839 7324 26172 2006-05-31T17:31:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1839''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1836]] [[1837]] [[1838]] - [[1839]] - [[1840]] [[1841]] [[1842]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1839|*]] [[af:1839]] [[ar:1839]] [[roa-rup:1839]] [[ast:1839]] [[bg:1839]] [[be:1839]] [[bs:1839]] [[ca:1839]] [[cs:1839]] [[cy:1839]] [[da:1839]] [[de:1839]] [[et:1839]] [[el:1839]] [[es:1839]] [[eo:1839]] [[eu:1839]] [[fo:1839]] [[fr:1839]] [[fy:1839]] [[ga:1839]] [[gl:1839]] [[ko:1839&#45380;]] [[hr:1839]] [[io:1839]] [[id:1839]] [[ia:1839]] [[is:1839]] [[it:1839]] [[he:1839]] [[ka:1839]] [[kw:1839]] [[ku:1839]] [[la:1839]] [[lt:1839]] [[lb:1839]] [[li:1839]] [[hu:1839]] [[mi:1839]] [[ms:1839]] [[zh-min-nan:1839 nî]] [[na:1839]] [[nl:1839]] [[nds:1839]] [[ja:1839&#24180;]] [[no:1839]] [[nn:1839]] [[pl:1839]] [[pt:1839]] [[ro:1839]] [[ru:1839]] [[sm:1839]] [[sq:1839]] [[simple:1839]] [[sk:1839]] [[sl:1839]] [[sr:1839]] [[su:1839]] [[fi:1839]] [[sv:1839]] [[tt:1839]] [[vi:1839]] [[tr:1839]] [[uk:1839]] [[ur:1839&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1839]] [[zh:1839&#24180;]] 1838 7325 26171 2006-05-31T17:31:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1838''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1835]] [[1836]] [[1837]] - [[1838]] - [[1839]] [[1840]] [[1841]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1838|*]] [[af:1838]] [[ar:1838]] [[roa-rup:1838]] [[ast:1838]] [[bg:1838]] [[be:1838]] [[bs:1838]] [[ca:1838]] [[cs:1838]] [[cy:1838]] [[da:1838]] [[de:1838]] [[et:1838]] [[el:1838]] [[es:1838]] [[eo:1838]] [[eu:1838]] [[fo:1838]] [[fr:1838]] [[fy:1838]] [[ga:1838]] [[gl:1838]] [[ko:1838&#45380;]] [[hr:1838]] [[io:1838]] [[id:1838]] [[ia:1838]] [[is:1838]] [[it:1838]] [[he:1838]] [[ka:1838]] [[kw:1838]] [[ku:1838]] [[la:1838]] [[lt:1838]] [[lb:1838]] [[li:1838]] [[hu:1838]] [[mi:1838]] [[ms:1838]] [[zh-min-nan:1838 nî]] [[na:1838]] [[nl:1838]] [[nds:1838]] [[ja:1838&#24180;]] [[no:1838]] [[nn:1838]] [[pl:1838]] [[pt:1838]] [[ro:1838]] [[ru:1838]] [[sm:1838]] [[sq:1838]] [[simple:1838]] [[sk:1838]] [[sl:1838]] [[sr:1838]] [[su:1838]] [[fi:1838]] [[sv:1838]] [[tt:1838]] [[vi:1838]] [[tr:1838]] [[uk:1838]] [[ur:1838&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1838]] [[zh:1838&#24180;]] 1837 7326 26170 2006-05-31T17:31:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1837''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1834]] [[1835]] [[1836]] - [[1837]] - [[1838]] [[1839]] [[1840]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1837|*]] [[af:1837]] [[ar:1837]] [[roa-rup:1837]] [[ast:1837]] [[bg:1837]] [[be:1837]] [[bs:1837]] [[ca:1837]] [[cs:1837]] [[cy:1837]] [[da:1837]] [[de:1837]] [[et:1837]] [[el:1837]] [[es:1837]] [[eo:1837]] [[eu:1837]] [[fo:1837]] [[fr:1837]] [[fy:1837]] [[ga:1837]] [[gl:1837]] [[ko:1837&#45380;]] [[hr:1837]] [[io:1837]] [[id:1837]] [[ia:1837]] [[is:1837]] [[it:1837]] [[he:1837]] [[ka:1837]] [[kw:1837]] [[ku:1837]] [[la:1837]] [[lt:1837]] [[lb:1837]] [[li:1837]] [[hu:1837]] [[mi:1837]] [[ms:1837]] [[zh-min-nan:1837 nî]] [[na:1837]] [[nl:1837]] [[nds:1837]] [[ja:1837&#24180;]] [[no:1837]] [[nn:1837]] [[pl:1837]] [[pt:1837]] [[ro:1837]] [[ru:1837]] [[sm:1837]] [[sq:1837]] [[simple:1837]] [[sk:1837]] [[sl:1837]] [[sr:1837]] [[su:1837]] [[fi:1837]] [[sv:1837]] [[tt:1837]] [[vi:1837]] [[tr:1837]] [[uk:1837]] [[ur:1837&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1837]] [[zh:1837&#24180;]] 1835 7327 26168 2006-05-31T17:31:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1835''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1832]] [[1833]] [[1834]] - [[1835]] - [[1836]] [[1837]] [[1838]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1835|*]] [[af:1835]] [[ar:1835]] [[roa-rup:1835]] [[ast:1835]] [[bg:1835]] [[be:1835]] [[bs:1835]] [[ca:1835]] [[cs:1835]] [[cy:1835]] [[da:1835]] [[de:1835]] [[et:1835]] [[el:1835]] [[es:1835]] [[eo:1835]] [[eu:1835]] [[fo:1835]] [[fr:1835]] [[fy:1835]] [[ga:1835]] [[gl:1835]] [[ko:1835&#45380;]] [[hr:1835]] [[io:1835]] [[id:1835]] [[ia:1835]] [[is:1835]] [[it:1835]] [[he:1835]] [[ka:1835]] [[kw:1835]] [[ku:1835]] [[la:1835]] [[lt:1835]] [[lb:1835]] [[li:1835]] [[hu:1835]] [[mi:1835]] [[ms:1835]] [[zh-min-nan:1835 nî]] [[na:1835]] [[nl:1835]] [[nds:1835]] [[ja:1835&#24180;]] [[no:1835]] [[nn:1835]] [[pl:1835]] [[pt:1835]] [[ro:1835]] [[ru:1835]] [[sm:1835]] [[sq:1835]] [[simple:1835]] [[sk:1835]] [[sl:1835]] [[sr:1835]] [[su:1835]] [[fi:1835]] [[sv:1835]] [[tt:1835]] [[vi:1835]] [[tr:1835]] [[uk:1835]] [[ur:1835&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1835]] [[zh:1835&#24180;]] 1834 7328 26167 2006-05-31T17:31:03Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1834''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1831]] [[1832]] [[1833]] - [[1834]] - [[1835]] [[1836]] [[1837]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1834|*]] [[af:1834]] [[ar:1834]] [[roa-rup:1834]] [[ast:1834]] [[bg:1834]] [[be:1834]] [[bs:1834]] [[ca:1834]] [[cs:1834]] [[cy:1834]] [[da:1834]] [[de:1834]] [[et:1834]] [[el:1834]] [[es:1834]] [[eo:1834]] [[eu:1834]] [[fo:1834]] [[fr:1834]] [[fy:1834]] [[ga:1834]] [[gl:1834]] [[ko:1834&#45380;]] [[hr:1834]] [[io:1834]] [[id:1834]] [[ia:1834]] [[is:1834]] [[it:1834]] [[he:1834]] [[ka:1834]] [[kw:1834]] [[ku:1834]] [[la:1834]] [[lt:1834]] [[lb:1834]] [[li:1834]] [[hu:1834]] [[mi:1834]] [[ms:1834]] [[zh-min-nan:1834 nî]] [[na:1834]] [[nl:1834]] [[nds:1834]] [[ja:1834&#24180;]] [[no:1834]] [[nn:1834]] [[pl:1834]] [[pt:1834]] [[ro:1834]] [[ru:1834]] [[sm:1834]] [[sq:1834]] [[simple:1834]] [[sk:1834]] [[sl:1834]] [[sr:1834]] [[su:1834]] [[fi:1834]] [[sv:1834]] [[tt:1834]] [[vi:1834]] [[tr:1834]] [[uk:1834]] [[ur:1834&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1834]] [[zh:1834&#24180;]] 1833 7329 26166 2006-05-31T17:30:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1833''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1830]] [[1831]] [[1832]] - [[1833]] - [[1834]] [[1835]] [[1836]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1810లు]] [[1820లు]] - '''[[1830లు]]''' - [[1840లు]] [[1850లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1833|*]] [[af:1833]] [[ar:1833]] [[roa-rup:1833]] [[ast:1833]] [[bg:1833]] [[be:1833]] [[bs:1833]] [[ca:1833]] [[cs:1833]] [[cy:1833]] [[da:1833]] [[de:1833]] [[et:1833]] [[el:1833]] [[es:1833]] [[eo:1833]] [[eu:1833]] [[fo:1833]] [[fr:1833]] [[fy:1833]] [[ga:1833]] [[gl:1833]] [[ko:1833&#45380;]] [[hr:1833]] [[io:1833]] [[id:1833]] [[ia:1833]] [[is:1833]] [[it:1833]] [[he:1833]] [[ka:1833]] [[kw:1833]] [[ku:1833]] [[la:1833]] [[lt:1833]] [[lb:1833]] [[li:1833]] [[hu:1833]] [[mi:1833]] [[ms:1833]] [[zh-min-nan:1833 nî]] [[na:1833]] [[nl:1833]] [[nds:1833]] [[ja:1833&#24180;]] [[no:1833]] [[nn:1833]] [[pl:1833]] [[pt:1833]] [[ro:1833]] [[ru:1833]] [[sm:1833]] [[sq:1833]] [[simple:1833]] [[sk:1833]] [[sl:1833]] [[sr:1833]] [[su:1833]] [[fi:1833]] [[sv:1833]] [[tt:1833]] [[vi:1833]] [[tr:1833]] [[uk:1833]] [[ur:1833&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1833]] [[zh:1833&#24180;]] Category:1833 7330 20189 2006-02-19T10:38:10Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1839 7331 20190 2006-02-19T10:38:33Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1838 7332 20191 2006-02-19T10:38:37Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1837 7333 20192 2006-02-19T10:38:41Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1835 7334 20193 2006-02-19T10:38:47Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] Category:1834 7335 20194 2006-02-19T10:38:50Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1830లు]] 1840 7336 26173 2006-05-31T17:32:03Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1840''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1837]] [[1838]] [[1839]] - [[1840]] - [[1841]] [[1842]] [[1843]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1840|*]] [[af:1840]] [[ar:1840]] [[roa-rup:1840]] [[ast:1840]] [[bg:1840]] [[be:1840]] [[bs:1840]] [[ca:1840]] [[cs:1840]] [[cy:1840]] [[da:1840]] [[de:1840]] [[et:1840]] [[el:1840]] [[es:1840]] [[eo:1840]] [[eu:1840]] [[fo:1840]] [[fr:1840]] [[fy:1840]] [[ga:1840]] [[gl:1840]] [[ko:1840&#45380;]] [[hr:1840]] [[io:1840]] [[id:1840]] [[ia:1840]] [[is:1840]] [[it:1840]] [[he:1840]] [[ka:1840]] [[kw:1840]] [[ku:1840]] [[la:1840]] [[lt:1840]] [[lb:1840]] [[li:1840]] [[hu:1840]] [[mi:1840]] [[ms:1840]] [[zh-min-nan:1840 nî]] [[na:1840]] [[nl:1840]] [[nds:1840]] [[ja:1840&#24180;]] [[no:1840]] [[nn:1840]] [[pl:1840]] [[pt:1840]] [[ro:1840]] [[ru:1840]] [[sm:1840]] [[sq:1840]] [[simple:1840]] [[sk:1840]] [[sl:1840]] [[sr:1840]] [[su:1840]] [[fi:1840]] [[sv:1840]] [[tt:1840]] [[vi:1840]] [[tr:1840]] [[uk:1840]] [[ur:1840&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1840]] [[zh:1840&#24180;]] 1841 7337 26174 2006-05-31T17:32:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1841''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1838]] [[1839]] [[1840]] - [[1841]] - [[1842]] [[1843]] [[1844]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1841|*]] [[af:1841]] [[ar:1841]] [[roa-rup:1841]] [[ast:1841]] [[bg:1841]] [[be:1841]] [[bs:1841]] [[ca:1841]] [[cs:1841]] [[cy:1841]] [[da:1841]] [[de:1841]] [[et:1841]] [[el:1841]] [[es:1841]] [[eo:1841]] [[eu:1841]] [[fo:1841]] [[fr:1841]] [[fy:1841]] [[ga:1841]] [[gl:1841]] [[ko:1841&#45380;]] [[hr:1841]] [[io:1841]] [[id:1841]] [[ia:1841]] [[is:1841]] [[it:1841]] [[he:1841]] [[ka:1841]] [[kw:1841]] [[ku:1841]] [[la:1841]] [[lt:1841]] [[lb:1841]] [[li:1841]] [[hu:1841]] [[mi:1841]] [[ms:1841]] [[zh-min-nan:1841 nî]] [[na:1841]] [[nl:1841]] [[nds:1841]] [[ja:1841&#24180;]] [[no:1841]] [[nn:1841]] [[pl:1841]] [[pt:1841]] [[ro:1841]] [[ru:1841]] [[sm:1841]] [[sq:1841]] [[simple:1841]] [[sk:1841]] [[sl:1841]] [[sr:1841]] [[su:1841]] [[fi:1841]] [[sv:1841]] [[tt:1841]] [[vi:1841]] [[tr:1841]] [[uk:1841]] [[ur:1841&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1841]] [[zh:1841&#24180;]] 1842 7338 26175 2006-05-31T17:32:23Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1842''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1839]] [[1840]] [[1841]] - [[1842]] - [[1843]] [[1844]] [[1845]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1842|*]] [[af:1842]] [[ar:1842]] [[roa-rup:1842]] [[ast:1842]] [[bg:1842]] [[be:1842]] [[bs:1842]] [[ca:1842]] [[cs:1842]] [[cy:1842]] [[da:1842]] [[de:1842]] [[et:1842]] [[el:1842]] [[es:1842]] [[eo:1842]] [[eu:1842]] [[fo:1842]] [[fr:1842]] [[fy:1842]] [[ga:1842]] [[gl:1842]] [[ko:1842&#45380;]] [[hr:1842]] [[io:1842]] [[id:1842]] [[ia:1842]] [[is:1842]] [[it:1842]] [[he:1842]] [[ka:1842]] [[kw:1842]] [[ku:1842]] [[la:1842]] [[lt:1842]] [[lb:1842]] [[li:1842]] [[hu:1842]] [[mi:1842]] [[ms:1842]] [[zh-min-nan:1842 nî]] [[na:1842]] [[nl:1842]] [[nds:1842]] [[ja:1842&#24180;]] [[no:1842]] [[nn:1842]] [[pl:1842]] [[pt:1842]] [[ro:1842]] [[ru:1842]] [[sm:1842]] [[sq:1842]] [[simple:1842]] [[sk:1842]] [[sl:1842]] [[sr:1842]] [[su:1842]] [[fi:1842]] [[sv:1842]] [[tt:1842]] [[vi:1842]] [[tr:1842]] [[uk:1842]] [[ur:1842&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1842]] [[zh:1842&#24180;]] 1844 7339 26177 2006-05-31T17:32:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1844''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1841]] [[1842]] [[1843]] - [[1844]] - [[1845]] [[1846]] [[1847]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1844|*]] [[af:1844]] [[ar:1844]] [[roa-rup:1844]] [[ast:1844]] [[bg:1844]] [[be:1844]] [[bs:1844]] [[ca:1844]] [[cs:1844]] [[cy:1844]] [[da:1844]] [[de:1844]] [[et:1844]] [[el:1844]] [[es:1844]] [[eo:1844]] [[eu:1844]] [[fo:1844]] [[fr:1844]] [[fy:1844]] [[ga:1844]] [[gl:1844]] [[ko:1844&#45380;]] [[hr:1844]] [[io:1844]] [[id:1844]] [[ia:1844]] [[is:1844]] [[it:1844]] [[he:1844]] [[ka:1844]] [[kw:1844]] [[ku:1844]] [[la:1844]] [[lt:1844]] [[lb:1844]] [[li:1844]] [[hu:1844]] [[mi:1844]] [[ms:1844]] [[zh-min-nan:1844 nî]] [[na:1844]] [[nl:1844]] [[nds:1844]] [[ja:1844&#24180;]] [[no:1844]] [[nn:1844]] [[pl:1844]] [[pt:1844]] [[ro:1844]] [[ru:1844]] [[sm:1844]] [[sq:1844]] [[simple:1844]] [[sk:1844]] [[sl:1844]] [[sr:1844]] [[su:1844]] [[fi:1844]] [[sv:1844]] [[tt:1844]] [[vi:1844]] [[tr:1844]] [[uk:1844]] [[ur:1844&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1844]] [[zh:1844&#24180;]] 1845 7340 26178 2006-05-31T17:32:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1845''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1842]] [[1843]] [[1844]] - [[1845]] - [[1846]] [[1847]] [[1848]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1845|*]] [[af:1845]] [[ar:1845]] [[roa-rup:1845]] [[ast:1845]] [[bg:1845]] [[be:1845]] [[bs:1845]] [[ca:1845]] [[cs:1845]] [[cy:1845]] [[da:1845]] [[de:1845]] [[et:1845]] [[el:1845]] [[es:1845]] [[eo:1845]] [[eu:1845]] [[fo:1845]] [[fr:1845]] [[fy:1845]] [[ga:1845]] [[gl:1845]] [[ko:1845&#45380;]] [[hr:1845]] [[io:1845]] [[id:1845]] [[ia:1845]] [[is:1845]] [[it:1845]] [[he:1845]] [[ka:1845]] [[kw:1845]] [[ku:1845]] [[la:1845]] [[lt:1845]] [[lb:1845]] [[li:1845]] [[hu:1845]] [[mi:1845]] [[ms:1845]] [[zh-min-nan:1845 nî]] [[na:1845]] [[nl:1845]] [[nds:1845]] [[ja:1845&#24180;]] [[no:1845]] [[nn:1845]] [[pl:1845]] [[pt:1845]] [[ro:1845]] [[ru:1845]] [[sm:1845]] [[sq:1845]] [[simple:1845]] [[sk:1845]] [[sl:1845]] [[sr:1845]] [[su:1845]] [[fi:1845]] [[sv:1845]] [[tt:1845]] [[vi:1845]] [[tr:1845]] [[uk:1845]] [[ur:1845&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1845]] [[zh:1845&#24180;]] 1846 7341 26179 2006-05-31T17:33:04Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1846''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1843]] [[1844]] [[1845]] - [[1846]] - [[1847]] [[1848]] [[1849]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1846|*]] [[af:1846]] [[ar:1846]] [[roa-rup:1846]] [[ast:1846]] [[bg:1846]] [[be:1846]] [[bs:1846]] [[ca:1846]] [[cs:1846]] [[cy:1846]] [[da:1846]] [[de:1846]] [[et:1846]] [[el:1846]] [[es:1846]] [[eo:1846]] [[eu:1846]] [[fo:1846]] [[fr:1846]] [[fy:1846]] [[ga:1846]] [[gl:1846]] [[ko:1846&#45380;]] [[hr:1846]] [[io:1846]] [[id:1846]] [[ia:1846]] [[is:1846]] [[it:1846]] [[he:1846]] [[ka:1846]] [[kw:1846]] [[ku:1846]] [[la:1846]] [[lt:1846]] [[lb:1846]] [[li:1846]] [[hu:1846]] [[mi:1846]] [[ms:1846]] [[zh-min-nan:1846 nî]] [[na:1846]] [[nl:1846]] [[nds:1846]] [[ja:1846&#24180;]] [[no:1846]] [[nn:1846]] [[pl:1846]] [[pt:1846]] [[ro:1846]] [[ru:1846]] [[sm:1846]] [[sq:1846]] [[simple:1846]] [[sk:1846]] [[sl:1846]] [[sr:1846]] [[su:1846]] [[fi:1846]] [[sv:1846]] [[tt:1846]] [[vi:1846]] [[tr:1846]] [[uk:1846]] [[ur:1846&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1846]] [[zh:1846&#24180;]] 1843 7342 26176 2006-05-31T17:32:34Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1843''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1840]] [[1841]] [[1842]] - [[1843]] - [[1844]] [[1845]] [[1846]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1843|*]] [[af:1843]] [[ar:1843]] [[roa-rup:1843]] [[ast:1843]] [[bg:1843]] [[be:1843]] [[bs:1843]] [[ca:1843]] [[cs:1843]] [[cy:1843]] [[da:1843]] [[de:1843]] [[et:1843]] [[el:1843]] [[es:1843]] [[eo:1843]] [[eu:1843]] [[fo:1843]] [[fr:1843]] [[fy:1843]] [[ga:1843]] [[gl:1843]] [[ko:1843&#45380;]] [[hr:1843]] [[io:1843]] [[id:1843]] [[ia:1843]] [[is:1843]] [[it:1843]] [[he:1843]] [[ka:1843]] [[kw:1843]] [[ku:1843]] [[la:1843]] [[lt:1843]] [[lb:1843]] [[li:1843]] [[hu:1843]] [[mi:1843]] [[ms:1843]] [[zh-min-nan:1843 nî]] [[na:1843]] [[nl:1843]] [[nds:1843]] [[ja:1843&#24180;]] [[no:1843]] [[nn:1843]] [[pl:1843]] [[pt:1843]] [[ro:1843]] [[ru:1843]] [[sm:1843]] [[sq:1843]] [[simple:1843]] [[sk:1843]] [[sl:1843]] [[sr:1843]] [[su:1843]] [[fi:1843]] [[sv:1843]] [[tt:1843]] [[vi:1843]] [[tr:1843]] [[uk:1843]] [[ur:1843&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1843]] [[zh:1843&#24180;]] Category:1843 7343 20202 2006-02-19T10:48:12Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] Category:1840 7344 20203 2006-02-19T10:48:16Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] Category:1841 7345 20204 2006-02-19T10:48:19Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] Category:1842 7346 20205 2006-02-19T10:48:23Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] Category:1844 7347 20206 2006-02-19T10:48:28Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] Category:1845 7348 20207 2006-02-19T10:48:52Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] Category:1846 7349 20208 2006-02-19T10:48:57Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] 1852 7350 26185 2006-05-31T17:34:03Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1852''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1849]] [[1850]] [[1851]] - [[1852]] - [[1853]] [[1854]] [[1855]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1852|*]] [[af:1852]] [[ar:1852]] [[roa-rup:1852]] [[ast:1852]] [[bg:1852]] [[be:1852]] [[bs:1852]] [[ca:1852]] [[cs:1852]] [[cy:1852]] [[da:1852]] [[de:1852]] [[et:1852]] [[el:1852]] [[es:1852]] [[eo:1852]] [[eu:1852]] [[fo:1852]] [[fr:1852]] [[fy:1852]] [[ga:1852]] [[gl:1852]] [[ko:1852&#45380;]] [[hr:1852]] [[io:1852]] [[id:1852]] [[ia:1852]] [[is:1852]] [[it:1852]] [[he:1852]] [[ka:1852]] [[kw:1852]] [[ku:1852]] [[la:1852]] [[lt:1852]] [[lb:1852]] [[li:1852]] [[hu:1852]] [[mi:1852]] [[ms:1852]] [[zh-min-nan:1852 nî]] [[na:1852]] [[nl:1852]] [[nds:1852]] [[ja:1852&#24180;]] [[no:1852]] [[nn:1852]] [[pl:1852]] [[pt:1852]] [[ro:1852]] [[ru:1852]] [[sm:1852]] [[sq:1852]] [[simple:1852]] [[sk:1852]] [[sl:1852]] [[sr:1852]] [[su:1852]] [[fi:1852]] [[sv:1852]] [[tt:1852]] [[vi:1852]] [[tr:1852]] [[uk:1852]] [[ur:1852&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1852]] [[zh:1852&#24180;]] 1849 7351 26182 2006-05-31T17:33:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1849''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1846]] [[1847]] [[1848]] - [[1849]] - [[1850]] [[1851]] [[1852]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1820లు]] [[1830లు]] - '''[[1840లు]]''' - [[1850లు]] [[1860లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1849|*]] [[af:1849]] [[ar:1849]] [[roa-rup:1849]] [[ast:1849]] [[bg:1849]] [[be:1849]] [[bs:1849]] [[ca:1849]] [[cs:1849]] [[cy:1849]] [[da:1849]] [[de:1849]] [[et:1849]] [[el:1849]] [[es:1849]] [[eo:1849]] [[eu:1849]] [[fo:1849]] [[fr:1849]] [[fy:1849]] [[ga:1849]] [[gl:1849]] [[ko:1849&#45380;]] [[hr:1849]] [[io:1849]] [[id:1849]] [[ia:1849]] [[is:1849]] [[it:1849]] [[he:1849]] [[ka:1849]] [[kw:1849]] [[ku:1849]] [[la:1849]] [[lt:1849]] [[lb:1849]] [[li:1849]] [[hu:1849]] [[mi:1849]] [[ms:1849]] [[zh-min-nan:1849 nî]] [[na:1849]] [[nl:1849]] [[nds:1849]] [[ja:1849&#24180;]] [[no:1849]] [[nn:1849]] [[pl:1849]] [[pt:1849]] [[ro:1849]] [[ru:1849]] [[sm:1849]] [[sq:1849]] [[simple:1849]] [[sk:1849]] [[sl:1849]] [[sr:1849]] [[su:1849]] [[fi:1849]] [[sv:1849]] [[tt:1849]] [[vi:1849]] [[tr:1849]] [[uk:1849]] [[ur:1849&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1849]] [[zh:1849&#24180;]] 1850 7352 26183 2006-05-31T17:33:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1850''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1847]] [[1848]] [[1849]] - [[1850]] - [[1851]] [[1852]] [[1853]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1850|*]] [[af:1850]] [[ar:1850]] [[roa-rup:1850]] [[ast:1850]] [[bg:1850]] [[be:1850]] [[bs:1850]] [[ca:1850]] [[cs:1850]] [[cy:1850]] [[da:1850]] [[de:1850]] [[et:1850]] [[el:1850]] [[es:1850]] [[eo:1850]] [[eu:1850]] [[fo:1850]] [[fr:1850]] [[fy:1850]] [[ga:1850]] [[gl:1850]] [[ko:1850&#45380;]] [[hr:1850]] [[io:1850]] [[id:1850]] [[ia:1850]] [[is:1850]] [[it:1850]] [[he:1850]] [[ka:1850]] [[kw:1850]] [[ku:1850]] [[la:1850]] [[lt:1850]] [[lb:1850]] [[li:1850]] [[hu:1850]] [[mi:1850]] [[ms:1850]] [[zh-min-nan:1850 nî]] [[na:1850]] [[nl:1850]] [[nds:1850]] [[ja:1850&#24180;]] [[no:1850]] [[nn:1850]] [[pl:1850]] [[pt:1850]] [[ro:1850]] [[ru:1850]] [[sm:1850]] [[sq:1850]] [[simple:1850]] [[sk:1850]] [[sl:1850]] [[sr:1850]] [[su:1850]] [[fi:1850]] [[sv:1850]] [[tt:1850]] [[vi:1850]] [[tr:1850]] [[uk:1850]] [[ur:1850&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1850]] [[zh:1850&#24180;]] 1851 7353 26184 2006-05-31T17:33:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1851''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1948]] [[1849]] [[1850]] - [[1851]] - [[1852]] [[1853]] [[1854]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1851|*]] [[af:1851]] [[ar:1851]] [[roa-rup:1851]] [[ast:1851]] [[bg:1851]] [[be:1851]] [[bs:1851]] [[ca:1851]] [[cs:1851]] [[cy:1851]] [[da:1851]] [[de:1851]] [[et:1851]] [[el:1851]] [[es:1851]] [[eo:1851]] [[eu:1851]] [[fo:1851]] [[fr:1851]] [[fy:1851]] [[ga:1851]] [[gl:1851]] [[ko:1851&#45380;]] [[hr:1851]] [[io:1851]] [[id:1851]] [[ia:1851]] [[is:1851]] [[it:1851]] [[he:1851]] [[ka:1851]] [[kw:1851]] [[ku:1851]] [[la:1851]] [[lt:1851]] [[lb:1851]] [[li:1851]] [[hu:1851]] [[mi:1851]] [[ms:1851]] [[zh-min-nan:1851 nî]] [[na:1851]] [[nl:1851]] [[nds:1851]] [[ja:1851&#24180;]] [[no:1851]] [[nn:1851]] [[pl:1851]] [[pt:1851]] [[ro:1851]] [[ru:1851]] [[sm:1851]] [[sq:1851]] [[simple:1851]] [[sk:1851]] [[sl:1851]] [[sr:1851]] [[su:1851]] [[fi:1851]] [[sv:1851]] [[tt:1851]] [[vi:1851]] [[tr:1851]] [[uk:1851]] [[ur:1851&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1851]] [[zh:1851&#24180;]] 1853 7354 26186 2006-05-31T17:34:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1853''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1850]] [[1851]] [[1852]] - [[1853]] - [[1854]] [[1855]] [[1856]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== *[[ఏప్రిల్ 16]]: [[భారత్]] లో రైళ్ళ నడక మొదలయింది. ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1853|*]] [[af:1853]] [[ar:1853]] [[roa-rup:1853]] [[ast:1853]] [[bg:1853]] [[be:1853]] [[bs:1853]] [[ca:1853]] [[cs:1853]] [[cy:1853]] [[da:1853]] [[de:1853]] [[et:1853]] [[el:1853]] [[es:1853]] [[eo:1853]] [[eu:1853]] [[fo:1853]] [[fr:1853]] [[fy:1853]] [[ga:1853]] [[gl:1853]] [[ko:1853&#45380;]] [[hr:1853]] [[io:1853]] [[id:1853]] [[ia:1853]] [[is:1853]] [[it:1853]] [[he:1853]] [[ka:1853]] [[kw:1853]] [[ku:1853]] [[la:1853]] [[lt:1853]] [[lb:1853]] [[li:1853]] [[hu:1853]] [[mi:1853]] [[ms:1853]] [[zh-min-nan:1853 nî]] [[na:1853]] [[nl:1853]] [[nds:1853]] [[ja:1853&#24180;]] [[no:1853]] [[nn:1853]] [[pl:1853]] [[pt:1853]] [[ro:1853]] [[ru:1853]] [[sm:1853]] [[sq:1853]] [[simple:1853]] [[sk:1853]] [[sl:1853]] [[sr:1853]] [[su:1853]] [[fi:1853]] [[sv:1853]] [[tt:1853]] [[vi:1853]] [[tr:1853]] [[uk:1853]] [[ur:1853&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1853]] [[zh:1853&#24180;]] 1854 7355 26187 2006-05-31T17:34:23Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1854''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1851]] [[1852]] [[1853]] - [[1854]] - [[1855]] [[1856]] [[1857]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1854|*]] [[af:1854]] [[ar:1854]] [[roa-rup:1854]] [[ast:1854]] [[bg:1854]] [[be:1854]] [[bs:1854]] [[ca:1854]] [[cs:1854]] [[cy:1854]] [[da:1854]] [[de:1854]] [[et:1854]] [[el:1854]] [[es:1854]] [[eo:1854]] [[eu:1854]] [[fo:1854]] [[fr:1854]] [[fy:1854]] [[ga:1854]] [[gl:1854]] [[ko:1854&#45380;]] [[hr:1854]] [[io:1854]] [[id:1854]] [[ia:1854]] [[is:1854]] [[it:1854]] [[he:1854]] [[ka:1854]] [[kw:1854]] [[ku:1854]] [[la:1854]] [[lt:1854]] [[lb:1854]] [[li:1854]] [[hu:1854]] [[mi:1854]] [[ms:1854]] [[zh-min-nan:1854 nî]] [[na:1854]] [[nl:1854]] [[nds:1854]] [[ja:1854&#24180;]] [[no:1854]] [[nn:1854]] [[pl:1854]] [[pt:1854]] [[ro:1854]] [[ru:1854]] [[sm:1854]] [[sq:1854]] [[simple:1854]] [[sk:1854]] [[sl:1854]] [[sr:1854]] [[su:1854]] [[fi:1854]] [[sv:1854]] [[tt:1854]] [[vi:1854]] [[tr:1854]] [[uk:1854]] [[ur:1854&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1854]] [[zh:1854&#24180;]] 1855 7356 26188 2006-05-31T17:34:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1855''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1852]] [[1853]] [[1854]] - [[1855]] - [[1856]] [[1857]] [[1858]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1855|*]] [[af:1855]] [[ar:1855]] [[roa-rup:1855]] [[ast:1855]] [[bg:1855]] [[be:1855]] [[bs:1855]] [[ca:1855]] [[cs:1855]] [[cy:1855]] [[da:1855]] [[de:1855]] [[et:1855]] [[el:1855]] [[es:1855]] [[eo:1855]] [[eu:1855]] [[fo:1855]] [[fr:1855]] [[fy:1855]] [[ga:1855]] [[gl:1855]] [[ko:1855&#45380;]] [[hr:1855]] [[io:1855]] [[id:1855]] [[ia:1855]] [[is:1855]] [[it:1855]] [[he:1855]] [[ka:1855]] [[kw:1855]] [[ku:1855]] [[la:1855]] [[lt:1855]] [[lb:1855]] [[li:1855]] [[hu:1855]] [[mi:1855]] [[ms:1855]] [[zh-min-nan:1855 nî]] [[na:1855]] [[nl:1855]] [[nds:1855]] [[ja:1855&#24180;]] [[no:1855]] [[nn:1855]] [[pl:1855]] [[pt:1855]] [[ro:1855]] [[ru:1855]] [[sm:1855]] [[sq:1855]] [[simple:1855]] [[sk:1855]] [[sl:1855]] [[sr:1855]] [[su:1855]] [[fi:1855]] [[sv:1855]] [[tt:1855]] [[vi:1855]] [[tr:1855]] [[uk:1855]] [[ur:1855&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1855]] [[zh:1855&#24180;]] Category:1849 7357 20216 2006-02-19T11:05:34Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1840లు]] Category:1852 7358 20217 2006-02-19T11:05:39Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1850 7359 20218 2006-02-19T11:05:42Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1851 7360 20219 2006-02-19T11:05:46Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1853 7361 20220 2006-02-19T11:05:50Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1854 7362 20221 2006-02-19T11:05:53Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1855 7363 20222 2006-02-19T11:05:58Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు 7364 25546 2006-05-21T18:19:58Z Chaduvari 97 {{మొలక}} [[Image:puttaparti.jpg|right|thumb|200px]] '''"ఏమానందము భూమీతలమున'''<br /> '''శివతాండవమట శివలాస్యంబట..."''' అని ఉత్సాహ పడిన వారంతా ఆ మూడు కన్నుల స్వామి మహోధృత నాట్యాన్ని చూసి "ఓహోహోహో! ఊహాతీతంబీ యానందంబిలాతలంబున" అని పరవశించి పోయారు. అది '''పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యుల''' వారి శివతాండవ కావ్య మహిమ. ఆ కావ్యం చదువుతున్నంతసేపూ గుక్క తిప్పుకోనీయదు. కనురెప్ప వాల్చనీయదు. ఆ కావ్యంలో ఆయన సాధించిన లయాత్మక సౌందర్యం అనితరసాధ్యం. అందుకే ఆ కావ్యాన్ని ఆధునిక మహాకావ్యంగా పలువురు పండితులు అభివర్ణిస్తారు. ==జీవిత విశేషాలు== '''పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు''' [[1915]] [[మార్చి 28]]వ తేదీన [[అనంతపురం]] జిల్లా అనంతపురం మండలంలోని [[చియ్యేడు]] గ్రామంలో జన్మించారు. ఆయన తండ్రి శ్రీనివాసాచార్యులు, తల్లి లక్ష్మిదేవి గొప్ప సంస్కృత ఆంధ్ర పండితులు. అసలు వారి ఇంటి పేరు తిరుమల వారు. [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|కృష్ణదేవరాయల]] రాజగురువు తిరుమల తాతాచార్యుల వంశం వారిది. తాతాచార్యులు గొప్ప శాస్త్ర పండితుడు. ఆయన గురించి కొందరు అల్పబుద్ధుల వల్ల హాస్యకథలు పుట్టాయి. ఆ తర్వాత వారి వంశీయులు చిత్రావతీ తీరంలో పుట్టపర్తిలో ఉండడం వల్ల ఇంటిపేరు పుట్టపర్తి అయింది. నారాయణాచార్యులు చిన వయసులోనే భారతం, భాగవతం, పురాణాలతో బాటు సంగీతం కూడా నేర్చుకున్నారు. ఆయన [[తిరుపతి]] సంస్కృత కళాశాలలో సంస్కృతం నేర్చుకున్నారు. కపిలస్థానం కృష్ణమాచార్యులు, డి.టి. తాతాచార్యులు లాంటి గొప్ప సంస్కృత పండితుల వద్ద వ్యాకరణం, ఛందస్సు, తదితరాలు నేర్చుకున్నారు. [[పెనుగొండ]]లో రంజకం మహాలక్ష్మమ్మ దగ్గర భరత నాట్యం నేర్చుకున్నారు. సంగీతం, సాహిత్యం, నాట్యం ఆయనలో త్రివేణీ సంగమంలా మిళితమయ్యయి. చిన్నప్పుడు నాటకాల్లో ఆడవేషాలు వేయడమే గాక సీనుల మధ్య తెర లేచేలోపు నాట్యం చేసే వారు. [[ప్రొద్దుటూరు]] వీరి అత్తగారి ఊరు. మొదట ఆయన పని చేసింది అనంతపురంలో. అప్పటికింకా స్వాతంత్ర్యం రాలేదు. ఆ కళాశాల ప్రిన్సిపాల్ మీనన్ కి సమయం దొరికితే చాలు, ఆంగ్లేయుల్ని తనివితీరా పొగడడం, [[మహాత్మా గాంధీ|గాంధీ]] వంటి వారిని తిట్టడం పరిపాటి అయింది. అది సహించలేని పుట్టపర్తి ఆయనతో వాగ్యుద్ధానికి సిద్ధపడడమే గాక ఆ ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేసి కొన్నాళ్ళు తిరువాన్కూర్ లోనూ, కొన్నాళ్ళు [[ఢిల్లీ]] లోనూ, ప్రొద్దుటూరు లోనూ పనిచేసి చివరకు [[కడప]]లో స్థిరపడ్డారు. కడప లో శ్రీ రామకృష్ణా ఉన్నత పాఠశాలలో ఆయన ఉపాధ్యాయుడుగా పనిచేశారు. సాహితీ సృష్టి అంతా కడపలోనే జరిగింది. ఆయన బహుభాషావేత్త, అనేక భాషల్లో పండితులు. [[తుళు]], [[ఫ్రెంచి]], [[పర్షియన్]] లాంటి 14 భాషలు నేర్చుకున్నారు. హృషీకేశ్ లో ఆయన పాండిత్యాన్ని పరీక్షించిన శివానంద సరస్వతి ఆయనకు "'''సరస్వతీపుత్ర'''" బిరుదునిచ్చారు. ఆయనకు లెక్కలేనన్ని సత్కారాలు జరిగినా, ఎన్ని బిరుదులు వచ్చినా ఈ ఒక్క బిరుదునే గొప్ప గౌరవంగా భావించి ఆయన ఉంచుకున్నారు. పుట్టపర్తి ఆనేక ప్రసిద్ధ [[తమిళం|తమిళ]], [[కన్నడ]], [[మలయాళం|మలయాళ]], [[మరాఠీ]] కావ్యాలను తెలుగులోనికి అనువదించారు."లీవ్స్ ఇన్ ది విండ్", దుర్యోధనుడి కథ ఆధారంగా వ్రాసిన "ది హీరో" ఆంగ్లంలో ఆయన స్వంత రచనలు. ఆయన ఆంగ్లంలో మరిన్ని రచనలు చేసి ఉండేవారే. ఆయనకు ఆంగ్లం నేర్పిన వి.జె. పిట్ అనే దొరసాని అప్పటి పెనుగొండ సబ్ కలెక్టర్ భార్య. ఆమె కేంబ్రిడ్జ్ యూనివర్సిటీ లో బ్రౌనింగ్ పై రీసెర్చ్ చేసి డాక్టరేట్ పొందింది. అప్పట్లోనే ఈయన వ్రాసిన లీవ్స్ ఇన్ ది విండ్ కావ్యం చూసి హరీంద్రనాథ్ చటోపాధ్యాయ పెద్ద కితాబు ఇచ్చారు. అయితే పిట్ దొరసాని మాత్రం "ఇంగ్లీష్ లో వ్రాయడానికి అనేక మంది ఇండియన్స్ ప్రయత్నించి ఫెయిలైనారు. మీరెంత కష్టపడినా మిమ్మల్ని క్లాసికల్ రైటర్స్ ఎవరూ గౌరవించరు. అందుకే బాగా చదువుకో. కానీ ఇంగ్లీష్ లో వ్రాసే చాపల్యం పెంచుకోవద్దు." అని చెప్పింది. దాంతో ఆయన చాలా రోజులు ఆ ప్రయత్నమే చేయలేదు. అయితే ఆ తర్వాత చాలా కాలానికి భాగవతాన్ని ఇంగ్లిష్ లోకి అనువదించడం తో బాటు ది హీరో నాటకాన్ని వ్రాశారు. కథంతా స్వీయ కల్పితమే. ఆయన చరిత్రను ఎంత లోతుగా అధ్యయనం చేశారంటే చరిత్రకారులకు ఆయన్ను పట్ల గొప్ప గౌరవముండేది. ఒకసారి ఆయనకు కమ్యూనిస్టులు సన్మానం చేసినప్పుడు ఆంధ్రుల చరిత్రలో గాఢమైన అభినివేశమున్న [[మల్లంపల్లి సోమశేఖరశర్మ]] "ఆయన్ను కవిగా కంటే చారిత్రకునిగా గౌరవిస్తానని" సందేశం పంపాడు. తర్వాత పుట్టపర్తి చారిత్రకులను ఇరుకున పెట్టిన సందర్భాలు చాలానే ఉన్నాయి. ఒకసారి అనంతపురం కళాశాలలో చరిత్ర అధ్యాపకుణ్ణి ఒకరిని ఒక శాసనం గురించి ప్రస్తావిస్తూ "'సంపెట నరపాల సార్వభౌముడు వచ్చి సింహాద్రి జయశిల జేర్చునాడు' అని ఉంది కదా వీడెవడు ఈ సంపెట నరపాల గాడు?" అని అడిగి, ఆయన దిగ్భ్రాంతుడై నిలబడి పోతే, తనే సమాధానం చెప్పారు~: "కృష్ణదేవరాయలేనయ్యా, వాళ్ళ వంశం తుళు వంశం, ఇంటివాళ్ళు సంపెట వాళ్ళూ" అని. భారత ప్రభుత్వం ఆయనకు '''''పద్మశ్రీ''''' పురస్కారాన్నిచ్చింది. ఆయితే ఆయన నిజానికి [[జ్ఞానపీఠ అవార్డు]] పొందడానికి అన్నివిధాలా అర్హులనీ, ఆయనకు ఆ అవార్డు రాకపోవడం తెలుగువారి దురదృష్టమనీ పలువురు పండితులు భావిస్తారు. [[గుర్రం జాషువా]] "పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యుల కంటే గొప్పవాడెవ్వడు?" అని ప్రశ్నించాడు. దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాలలో, [[హైదరాబాదు]], [[చెన్నై]], [[కలకత్తా]] లాంటి అన్ని నగరాలలో ఆయన సత్కారాలు పొందారు. శ్రీ వెంకటేశ్వర, శ్రీ కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయాలు ఆయనకు డి. లిట్. ప్రదానం చేశాయి. ఆయన కడప లోని రామకృష్ణా హైస్కూల్లో టీచర్ గా పని చేసి [[1990]] [[సెప్టెంబర్ 1]]న స్వర్గస్థులయ్యారు. ==రచనలు== '''కేవలం పన్నెండేళ్ళ వయసులోనే విజయనగర రాజుల రెండవ రాజధాని ఐన పెనుగొండ దీనావస్థను చూసి హృదయం ద్రవించేలా "పెనుగొండ లక్ష్మి" అనే గేయ కావ్యం వ్రాశారు. తర్వాత ఆయన విద్వాన్ పరీక్షలు వ్రాసేటప్పుడు తాను చిన్న తనం లో వ్రాసిన ఈ కావ్యాన్నే చదివి పరీక్ష వ్రాయవలసి రావడం ఒక కమనీయ ఘట్టం'''. చమత్కారమేమిటంటే ఆ పరీక్షలో ఆయన ఉత్తీర్ణులు కాలేక పోయారు. "పెనుగొండ లక్ష్మి" కావ్యం నుంచి వచ్చిన ఒక రెండు మార్కుల ప్రశ్నను ముందుగా మొదలు పెట్టి ఆ ఒక్క సమాధానమే 40 పేజీలు వ్రాశారట. ఆ ప్రశ్నకు "పూర్తి" మార్కులు (అంటే 2 మార్కులు) వచ్చినా ఆ మార్కులతో ఆయన పాస్ కాలేకపోయారు. ఆయన బడికి వెళ్ళే రోజుల్లోనే షాజీ, సాక్షాత్కారము అనే కావ్యాలు వ్రాశారు. తాను కేరళ విశ్వవిద్యాలయంలో ఉన్నప్పుడు [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] నవల ఏకవీర ను [[మలయాళం]]లోనికి అనువదించారు. ఒకరి పాండిత్యాన్ని మరొకరు అంత సుళువుగా అంగీకరించక పోయినా, ఒక సారి విజయవాడలో '''పుట్టపర్తి తన "శివతాండవం" గానం చేసినప్పుడు విశ్వనాథ సత్యనారాయణ ఆనంద పరవశుడై ఆయనను భుజాలపైన కూర్చోబెట్టుకుని ఎగిరాడు.''' ఇంకొక సారి [[వైజాగ్]] యూనివర్సిటీలో ప్రాకృత భాషల గురించి మాట్లాడుతున్నప్పుడు ఉపన్యాసం ఐపోయాక ప్రాకృత భాషలలో పాండిత్యం గల పంచాగ్నుల ఆది నారాయణ శాస్త్రి సభికులలో నుంచి వచ్చి పుట్టపర్తికి సాష్టాంగనమస్కారం చేశారు. తెలుగులో ఆయన వ్రాసిన "'''శివతాండవం'''" ఆయనకు ఎనలేని కీర్తిప్రతిష్టలు తెచ్చిపెట్టింది. దీనిని అనేకమంది పండితులు ఆధునిక మహా కావ్యంగా అభివర్ణిస్తారు. ఇది ఆరు భాగాలుగా ఉంది. దేశవ్యాప్తంగా ఆయన ఎక్కడికి వెళ్ళినా అందరూ శివతాండవం గానం చేయమనే వారు. తెలుగు అర్థం కాని వారు సైతం ఆ మాత్రాచ్ఛందస్సు లోని శబ్దసౌందర్యానికి పరవశులయ్యేవారు. ఆయన గాత్ర మాధుర్యం ఎటువంటిదంటే శివతాండవాన్ని ఆయన స్వయంగా గానం చేయగా విన్న వాళ్ళు "ఆ శివుడు ఆడితే చూడాలి-ఆచార్యులవారు పాడితే వినాలి" అని భావించేవారు. ఆయన 140 పైగా గ్రంధాలు రచించారు. అందులో నవలలు, నాటకాలు, కావ్యాలు, సాహిత్య విమర్శనము, చారిత్రక రచనలు మొదలైనవి ఉన్నాయి. ఇటీవల ఆయన రచనల్లో కొన్ని "వ్యాసవల్మీకం",మహాభారత విమర్శనము (2 భాగాలు), ప్రాకృత వ్యాసమంజరి, స్వర్ణగేయార్చనం (సతీమణి కనకమ్మ తో కలిసి రచించిన భక్తి గీతమాల) మొదలైనవి ప్రచురితమయ్యయి. ఆయన వ్రాసిన కృతుల్లో కొన్ని: *'''తెలుగులో స్వతంత్ర రచనలు:''' పెనుగొండ లక్ష్మి, షాజీ, మేఘదూతము, సాక్షాత్కారము, పండరీ భాగవతమ్ (ఓరియంటల్ లిటరరీ అవార్డ్), శ్రీనివాస ప్రబంధమ్, ఆగ్నివీణ, ప్రబంధ నాయకులు, పాద్యము, సిపాయి పితూరీ, గాంధీ ప్రస్థానం, క్రాంతి సందేశం, అనురాగం, ఆశ, స్మృతి, ఓదార్పు, ఎడబాటు, వీడుకోలు, ఆంధ్ర భారతోపన్యాసాలు, భాగవతోపన్యాసాలు, రామకృష్ణుని రచనా వైఖరి, వసుచరిత్ర విమర్శనమ్, విజయనగర రాజ్య సాంఘిక చరిత్ర, మొదలైనవి 7,000 కృతులు *'''ఆంగ్లంలో స్వతంత్ర రచనలు:''' లీవ్స్ ఇన్ ది విండ్, ది హీరో *'''మలయాళంలో స్వతంత్ర రచనలు:''' మలయాళ నిఘంటువు *'''సంస్కృతంలో స్వతంత్ర రచనలు:''' త్యాగరాజ స్వామి సుప్రభాతం, చెన్నకేశవ సుప్రభాతం, శివకర్ణామృతం ==అనువాదాలు== *హిందీ నుండి:'''కబీర్ గీతాలు''' *మరాఠీ నుండి:'''భగవాన్ బుద్ధ''' *మలయాళం నుండి:'''స్మశానదీపం''' *మలయాళం లోకి:'''ఏకవీర''' *ఇంగ్లిషు లోకి:'''భాగవతం''' ==వ్యక్తిత్వం== తన కవిత్వాన్ని ఎవరైనా విమర్శిస్తే ''నేను వ్రాసే తరహా కవిత్వం వారికి నచ్చ లేదు'' అనుకుని ఊరుకునే వాడు. కానీ తనకు పాండిత్యం తక్కువంటే మాత్రం సహించే వాడు కాదు. నిజంగా తన సాహితీ కృషికి అవసరమైన అంశాల్లో తనకు తెలియనిదేదైనా ఉంటే పట్టుదలతో నేర్చుకునే వాడు. అందుకే "నేను పెద్ద పండితుణ్ణి. ఇందులో సందేహం లేదు. నేను ఏ పరీక్షకు నిలబడడానికైనా తయారే. అయితే వినయపరుణ్ణి. నన్ను రెచ్చగొడితే మాత్రం భయంకరుణ్ణౌతా." అనేవాడు. ఒకసారి ఆయన అనంతపురంలో జరిగిన సాహిత్యోపన్యాసాలకు వెళ్ళినప్పుడు కడపలో ఆల్ ఇండియా ఓరియెంటల్ కాన్ఫరెన్స్ జరిగింది. గంటి జోగి సోమయాజి సభాధ్యక్షుడు. ఆ సభలో పుట్టపర్తి గురించి "ఆయనకు తెలుగు తప్ప ఏ భాషా రాదు. పధ్నాలుగు భాషలు వచ్చని ప్రచారం చేసుకుంటాడు." అని విమర్శలు చేశారు. ఆ రాత్రే తిరిగి వచ్చిన ఆయన మరునాడు సభకు వెళ్ళి "14 భాషల్లో ఎవరు ఏ భాషలో నైనా ఏ ప్రశ్నైనా వేయవచ్చు.మీరు అడగండి. ఏ భాషలోనైనా సరే ఆశు కవిత్వం చెబుతాను." అని సాహిత్యంలో అహంకారం అనే విషయం మీద రెండున్నర గంటలు మాట్లాడి "నాకు అహంకారముంది. దీంట్లో న్యాయముంది." అన్నారు. ==ప్రముఖుల అభిప్రాయాలు== *పుట్టపర్తి వారిలాగ బహుభాషల్లో, బహుశాస్త్రాల్లో పండితులైన వారు, కవిత్వంతో బాటు విమర్శనారంగంలో కూడా అనన్యమైన ప్రతిభ చూపిన వారు నేటితరంలో కనిపించరు. జ్ఞానపీఠం వంటి గౌరవానికి వారు నిజంగా అర్హులు. కానీ అది తెలుగువారి దురదృష్టం వల్ల వారికి లభించలేదు. -భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి *శివతాండవం విన్నప్పుడు తుంగభద్రాప్రవాహంలో కొట్టుకు పోతున్నట్లనిపించింది. తర్వాత మేఘదూతం చదివాను. ఇది నా దృష్టిలో శివతాండవం కంటే గొప్ప రచన. -రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణశర్మ *ఆధునిక సారస్వతమున శివతాండవం వంటి గేయకృతి ఇంకొకటి లేదు. -తల్లావజ్ఝల శివశంకరశాస్త్రి *కవిత్వాన్నీ, పాండిత్యాన్నీ కలగలిపి ఔపోశన పట్టిన అగస్త్యుడు. -సి. నారాయణ రెడ్డి *ఎవని పదమ్ములు శివ తాండవ లయాధిరూపమ్ములు :ఎవని భావమ్ములు సుందర శివాలాస్య రూపమ్ములు :అతడు పుట్టపర్తి సూరి! అభినవ కవితా మురారి!! :... :పుట్టపర్తి ధిషణకు జైకొట్టగ మనసాయె నాకు. :కలితీ కనరాని క్షీరకళలు చిలుకు అతని పలుకు :వెలితి ఎరుగలేని కడలి పొలుపు తెలుపు అతని తలపు :వ్యవహారాజ్ఞత అంటని వైదిక జాతకుడాతడు :రక్తికి భక్తికి సేతువు రచియించిన రసికుడతడు!!! -సి. నారాయణ రెడ్డి ==బయటి లింకులు== *[http://www.vepachedu.org/manasanskriti/puttaparti.html నూరుగురు తెలుగు ప్రముఖులు - ఎమ్.ఎల్.నరసింహారావు] *[http://andhrabharati.com/kAvyamulu/shivatAMDavamu/index.html ఆంధ్రభారతిలో శివతాండవం కావ్యం పూర్తిపాఠం] [[Category:1915 జననాలు]] [[Category:1990 మరణాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీతలు]] నిజాంసాగర్‌ 7365 23677 2006-04-21T09:01:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నిజాంసాగర్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిజాంసాగర్‌|villages=26|area=|population=34.839|pop_male=17.118|pop_female=17.721|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.51|lit_male=57.72|lit_female=29.87}} '''నిజాంసాగర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అచ్చంపేట్]] *[[ఆరెపల్లె]] *[[బంజపల్లె]] *[[బూర్గూల్]] *[[బ్రాహ్మణ్‌పల్లె]] *[[గాలిపూర్]] *[[గొర్గల్]] *[[గుంకుల్]] *[[హసన్‌పల్లె]] *[[జక్కాపూర్]] *[[కొమలాంచ]] *[[కోనంపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మగ్దుంపూర్]] *[[మాగి]] *[[మల్లూర్]] *[[ముంగ్లూర్]] *[[నర్సాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నర్సింగరావుపల్లె]] *[[నర్వ]] *[[రాఘవపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[రంగాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[షేర్‌ఖాన్‌పల్లె]] *[[శనివారపేట్]] *[[సింగ్తం]] *[[తెల్గాపూర్]] *[[తుంకెపల్లె]] *[[తురకపల్లె]] *[[వెలగనూర్]] *[[వెంగలంపల్లె]] *[[వడ్డేపల్లె]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} పిట్లం 7366 23676 2006-04-21T09:01:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పిట్లం||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పిట్లం|villages=27|area=|population=42.174|pop_male=21.135|pop_female=21.039|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.75|lit_male=53.80|lit_female=27.65}} '''పిట్లం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అల్లాపూర్]] *[[బండపల్లె]] *[[బొల్లాక్‌పల్లె]] *[[బ్రాహ్మణ్‌పల్లె]] *[[బుర్నాపూర్]] *[[చిల్లర్గి]] *[[చిన్న గౌరారం]] *[[చిన్న కొడప్గల్]] *[[ధర్మారం]] *[[గోద్మగావ్]] *[[హస్నాపూర్]] *[[కారేగావ్]] *[[కాటెపల్లె]] *[[ఖంబాపూర్]] *[[కిస్టాపూర్ (m)]] *[[కొరాన్‌పల్లె]] *[[కుర్తి]] *[[మద్దెలచెరువు]] *[[మర్ధండ]] *[[నాగంపల్లె]] *[[పరద్‌పల్లె]] *[[పెద్ద అన్నారం]] *[[పెద్ద రాంపుర్]] *[[పిట్లం]] *[[పోతిరెడ్డిపల్లె]] *[[సిద్దాపూర్]] *[[సోనేపేట ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తిమ్మనగర్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బాన్స్‌వాడ 7367 23674 2006-04-21T09:00:52Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బాన్స్‌వాడ||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాన్స్‌వాడ|villages=16|area=|population=58.081|pop_male=28.674|pop_female=29.407|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.53|lit_male=64.61|lit_female=38.89}} '''బాన్స్‌వాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బాన్స్‌వాడ]] *[[బొర్లం]] *[[బుడ్మి]] *[[చిన్న నాగారం]] *[[చిన్న రాంపూర్]] *[[చింతల్‌నాగారం ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దేశాయిపేట్]] *[[హన్మాజీపేట్]] *[[ఇబ్రహీంపేట్]] *[[ఖద్లాపూర్]] *[[కొల్లూర్]] *[[కోనాపూర్]] *[[పోచారం]] *[[సంగోజీపేట్]] *[[సింగరాయపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సొమేశ్వర్]] *[[తాడ్కోలు]] *[[తిరుమలాపూర్]] *[[వాసుదేవపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} గాంధారి 7368 26942 2006-06-12T16:43:57Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=గాంధారి||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గాంధారి|villages=34|area=|population=49.951|pop_male=25.136|pop_female=24.815|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.67|lit_male=47.39|lit_female=21.82}} '''గాంధారి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[బంగర్‌వాడి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[బొప్పాజీవాడి]] *[[బ్రాహ్మన్‌పల్లె]] *[[బూర్గుల్]] *[[చద్మల్]] *[[చిన్నాపూర్]] *[[దుర్గం]] *[[గాంధారి]] *[[గండివాటే]] *[[గుజ్జుల్]] *[[గుర్జల్]] *[[జువ్వాది]] *[[కారక్‌వాడి]] *[[కాటేవాడి]] *[[కోనాయిపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మత్తుసంగం]] *[[మేడ్‌పల్లె]] *[[ముధోలి]] *[[నాగ్లూర్]] *[[నర్సాపుర్ (ముధోలి)]] *[[నెరల్]] *[[పెద్ద గౌరారం]] *[[పేట్‌సంగం]] *[[పోతంగల్ (కలాన్)]] *[[పోతంగల్ (ఖుర్ద్)]] *[[రామలక్ష్మనపల్లె]] *[[సర్వాపూర్]] *[[సీతాయిపల్లె]] *[[సోమారం]] *[[తిమ్మాపూర్]] *[[తిప్పారం]] *[[ఉట్నూర్]] *[[వజ్జెపల్లె (కలాన్) ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[వజ్జెపల్లె (ఖుర్ద్)]] *[[వెండ్రికల్]] *[[వెంకటాపూర్ (గాంధారి)]] *[[యాచారం]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} Talk:పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు 7369 25438 2006-05-18T11:40:22Z Trivikram 237 ==పుట్టిన ఊరు== నారాయణాచార్యులు గారు పుట్టిన [[చియ్యేడు]] ప్రస్తుతం [[అనంతపురం]] మండలంలో ఉంది. (అప్పట్లో పెనుగొండ తాలూకాలో ఉండేదేమో.) చియ్యేడు సరైనదే అయితే, మండలం అనంతపురంగా మార్చాలి. పరిశీలించండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:49, 19 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) తాను అనంతపురానికి ఏడు మైళ్ళ దూరంలో ఉండే చియ్యేడు గ్రామంలో పుట్టినట్లు ఒక సారి, పెనుగొండలో పుట్టినట్లు ఒకసారి అచార్యులు స్వయంగా అన్నట్లు సరస్వతీపుత్రునితో సంభాషణలు అనే పుస్తకంలో చదివాను. ప్రస్తుతం చియ్యేడు అనే గ్రామం అనంతపురం మండలంలోనే ఉంది. ఐతే ఆయన బాల్యమంతా పెనుగొండ లోనే గడిచినట్లు స్పష్టంగా తెలుస్తోంది. ఇది నాకు కూడా గందరగోళంగానే ఉంది.[[User:Trivikram|Trivikram]] 18:04, 19 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) నారాయణాచార్యులు పుట్టింది చియ్యేడు లోనేనండీ. ఇటీవల ఆయన జయంతి సందర్భంగా అక్కడ ఆయన విగ్రహం కూడా ప్రతిష్టించారు. [[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 11:40, 18 మే 2006 (UTC) పెనుగొండ 7370 20237 2006-02-19T17:05:20Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''పెనుగొండ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందున ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[పెనుగొండ (ప.గో)|పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా లోని మండలం]] #[[పెనుగొండ (అనంతపురం జిల్లా)|అనంతపురం జిల్లా లోని మండలం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} పెనుగొండ (అనంతపురం జిల్లా) 7371 20235 2006-02-19T17:03:16Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[పెనుకొండ]] గండేపల్లి 7372 20239 2006-02-19T17:19:20Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''గండేపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[గండేపల్లి (ఈపూరు మండలం)|గుంటూరు జిల్లా ఈపూరు మండలంలోని గ్రామం]] #[[గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా)|తూర్పు గోదావరి జిల్లా లోని మండలం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} అంగలూరు 7373 20243 2006-02-19T17:25:17Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తిగా మార్పు '''అంగలూరు''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[అంగలూరు (గుడ్లవల్లేరు మండలం)|కృష్ణా జిల్లా గుడ్లవల్లేరు మండలం లోని గ్రామం]] #[[అంగలూరు (ఈపూరు మండలం)|గుంటూరు జిల్లా ఈపూరు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} ముప్పాళ్ళ (గుంటూరు జిల్లా) 7374 20899 2006-03-12T00:00:48Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ముప్పాళ్ళ||district=గుంటూరు|mapname=[[Image:Gunturu mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముప్పాళ్ళ|villages=9|area=|population=41.50|pop_male=20.81|pop_female=20.69|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.58|lit_male=63.04|lit_female=42.13}} ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తొండపి]] *[[మాదాల]] *[[బొల్లవరం]] *[[దమ్మాలపాడు]] *[[ముప్పాళ్ళ (గుంటూరు జిల్లా)|ముప్పాళ్ళ]] *[[గొల్లపాడు]] *[[లంకెలకూరపాడు]] *[[పలిదేవర్లపాడు]] *[[నార్నెపాడు]] *[[చాగంటివారిపాలెం]] {{గుంటూరు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా మండలాలు]] Category:1990 మరణాలు 7375 20250 2006-02-20T02:12:51Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1990]] పల్నాటి యుద్ధము 7376 20274 2006-02-22T02:36:17Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} '''పల్నాటి యుద్ధము''' ఆంధ్ర దేశములోని పల్నాడు ప్రాంతములో [[1180]] వ సంవత్సరములో జరిగినది. మహాభారతమునకు, పల్నాటి వీరుల చరిత్రకు దగ్గరి పోలికలు ఉండటము చేత దీనిని ఆంధ్ర భారతము అనికూడా అంటారు. ==సాహిత్యములో పల్నాటి యుద్ధము== పల్నాటి వీరుల చరిత్రను తొలిసారి [[శ్రీనాథుడు]] మూడు వందల సంవత్సరాల తర్వాత మంజరీ ద్విపద కావ్యముగా రచించాడు. ఇది ఆయన చివరి రచన. శ్రీనాథుని తర్వాత కొండయ్య, మల్లయ్య (16వ శతాబ్దము) అను కవులు రచించారు. ఆ తర్వాత [[1862]] ప్రాంతములో [[ముదిగొండ వీరభద్రకవి]] ఈ కథను వీర భాగవతము అను పేరుతో మనోహరమైన పద్యకావ్యముగా రచించాడు. పల్నాటి వీరచరిత్రలో బాలచంద్రుని యుద్ధ ఘట్టము మాత్రమే శ్రీనాథుడు రచించాడని పరిశోధకుల అభిప్రాయము. మిగిలిన కథా భాగాలు కొండయ్య,మల్లయ్య రచించినవి. శ్రీనాథుడు పూర్తి గ్రంథము రచించిఉంటే అది కాలగర్భములో కలిసిపోయిందేమో తెలియదు. [[అక్కిరాజు ఉమాకాంతం]] మొట్టమొదట పల్నాటి వీరచరిత్ర యొక్క ప్రతులు సంపాదించి, సంస్కరించి [[1911]] లో అచ్చువేయించాడు. కొండయ్య, మల్లయ్య రచనలను కూడా చేర్చి సంపూర్ణ గ్రంథాన్ని సంస్కరించి [[1961]] లో ఆచార్య [[పింగళి లక్ష్మీకాంతం]] ప్రచురించాడు. ==మూలములు== *పల్నాటి వీరచరిత్ర - రెంటాల గోపాలకృష్ణ (1971) Talk:తిరుమల తిరుపతి 7377 20263 2006-02-21T17:32:26Z Chavakiran 19 I have some recent photos from tirupati trip. Not able to decide which one fits here. Can somebody help? http://flickr.com/photos/chavakiran [[User:Chavakiran|Chavakiran]] 17:32, 21 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) అక్కిరాజు ఉమాకాంతం 7378 20266 2006-02-21T18:18:06Z వైఙాసత్య 58 [[తెలుగు]], [[సంస్కృతము]], ఆంగ్లములలో పండితుడైన '''అక్కిరాజు ఉమాకాంతం''' ([[1889]]-[[1942]]) తెలుగు సాహితీ విమర్శకు చాలా ప్రభావితము చేసిన రచయిత. [[1910]] లో త్రిలింగ కథలు ప్రచురించాడు. [[1911]] లో అక్కిరాజు ఉమాకాంతం మొట్టమొదట పల్నాటి వీరచరిత్ర యొక్క ప్రతులు సంపాదించి, సంస్కరించి అచ్చువేయించాడు. 1928 లో ఆధునిక కవిత్వములో ప్రమాణాలు లేకపోవడాన్ని విమర్శిస్తూ ''నేటి కాలపు కవిత్వం'' రచించాడు. ఈయన విమర్శకుడే కాక రచయిత కూడా. [[1913]] లో [[టిప్పూ సుల్తాన్]] జీవత చరిత్ర ఆధారముగా రచించిన నవల ప్రముఖమైనది కె.ఎల్.రావు సాగర్ ప్రాజెక్టు 7380 20270 2006-02-22T00:38:46Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[పులిచింతల ప్రాజెక్టు]] Talk:పులిచింతల ప్రాజెక్టు 7381 20276 2006-02-22T05:59:45Z Chaduvari 97 డాక్టరు కానూరి లక్ష్మణరావు ఈ [[కె.ఎల్.రావు]] ఎవరు? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:34, 22 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) :డా. కానూరి లక్ష్మణరావు ప్రముఖ ఇంజనీరు. నాగార్జున సాగర్ ప్రాజెక్టు సాకారం కావడంలో ఆయన కృషి ఉంది. పదవీ విరమణ చేసాక కేంద్ర మంత్రిగా కూడా పనిచేసారు. గంగా కావేరి అనుసంధానాన్ని ప్రతిపాదించారాయన. ఓ ప్రాజెక్టుకు ఒక ఇంజనీరు పేరు పెట్టడం మన రాష్ట్రంలో ఇదే ప్రథమమట. ఆయన గురించిన వ్యాసం అవసరం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 05:59, 22 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) కె.ఎల్.రావు 7383 20292 2006-02-23T01:41:05Z Chaduvari 97 లింకుల సవరణ '''డా. కానూరి లక్ష్మణరావు''' ([[1902]],[[జూన్ 6]] - [[1986]],[[మే 18]]) ప్రముఖ ఇంజనీరు, రాజకీయ నాయకుడు. [[నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు]] సాకారం కావడానికి ఈయన కృషి చేశాడు. పదవీ విరమణ చేసాక కేంద్రములో నెహ్రూ మంత్రివర్గములో నీటిపారుదల శాఖా మంత్రిగా కూడా పనిచేసాడు. [[1972]] లో గంగా కావేరి అనుసంధానాన్ని ప్రతిపాదించినది ఈయనే. లక్ష్మణరావు [[1902]],[[జూన్ 6]] న [[కృష్ణా జిల్లా]] [[విజయవాడ]] సమీపమున ఉన్న [[కంకిపాడు]] గ్రామములో జన్మించాడు. ఈయన తండ్రి గ్రామ కరణము. బాల్యము నుండే ఈయన ప్రతిభావంతమైన విధ్యార్ధిగా పేరు తెచ్చుకొన్నాడు. [[మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయము]] లో ఇంజనీరింగు (బీ.ఈ) డిగ్రీ పూర్తి చేసి. ఇంజనీరింగులో పోస్టుగ్రాడ్యుయేట్ చేశాడు. ఇంజనీరింగులో మాస్టరు డిగ్రీ పొందిన తొలి వ్యక్తి ఈయనే. కొన్ని రోజులు [[రంగూన్‌]] లో ప్రొఫెసర్ గా పనిచేసి ఆ తరువాత [[ఇంగ్లండు]] లోని [[బర్మింగ్‌హాం యూనివర్శిటీ]] నుండి డాక్టరేట్ ను పొందాడు. ఈయన ఇంగ్లండులో అసిస్టెంటు ప్రొఫెసరుగా పనిచేశాడు. ఆ కాలములో స్ట్రక్చరల్ ఇంజనీరింగు మరియు రీఇంఫోర్స్‌డ్ కాంక్రీటు అను పుస్తకము రచించాడు. [[1946]] లో [[భారత దేశము]] తిరిగివచ్చి మద్రాసు ప్రభుత్వములో డిజైన్ ఇంజనీరుగా పనిచేశాడు. 1950 లో డిల్లీలో విద్యుత్ కమీషనులో డైరెక్టరు (డిజైన్స్) పదవిని నిర్వహించాడు. [[1954]] లో చీఫ్ ఇంజనీరు గా ఉన్నతి పొందాడు. ఈయన కేంద్ర వేర్‌హౌసింగ్ కార్పోరేషన్ లొ సభ్యుడు. [[1957]] లో పదవీ విరమణ పొందినా [[1962]] వరకు సభ్యునిగా కొనసాగాడు. 1962 నుండి [[1977]] వరకు మూడు పర్యాయములు విజయవాడ నియోజక వర్గము నుండి [[కాంగ్రేసు పార్టీ]] అభ్యర్ధిగా [[లోక్‌సభ]]కు ఎన్నికైనాడు. ఈయన [[నెహ్రూ]], [[లాల్‌బహుదూర్ శాస్త్రి]], [[ఇందిరా గాంధీ]]ల మంత్రివర్గములలో పది సంవత్సరాల పాటు కేంద్ర నీటిపారుదల మరియు విద్యుఛ్ఛక్తి శాఖా మంత్రిగా పనిచేశాడు. అనేక భారి ఆనకట్టల యొక్క రూపకల్పనలో ఈయన పాత్ర ఉన్నది. ఈయన కేంద్ర మంత్రిగా ఉన్న కాలములో అనేక జలవిద్యుఛ్ఛక్తి మరియు నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుల రూపకల్పన చేశాడు. ప్రపంచములోనే అతిపెద్ద మట్టితో కట్టిన ఆనకట్ట నాగార్జునసాగర్ ఈయన రూపకల్పన చేసినదే. మొదటి నాలుగు పంచవర్ష ప్రణాళికా కాలములలో ఈయన నాగార్జున సాగర్, [[దిగువ భవానీ]], [[మాలంపూయ]], [[కోసి]], [[హీరాకుడ్]], [[చంబల్]], [[ఫరక్కా]], [[శ్రీశైలం]] మరియు [[తుంగభద్ర ప్రాజెక్టు]] లకు రూపకల్పన చేశాడు. ఈయన స్మృత్యర్ధము [[పులిచింతల ప్రాజెక్టు]] కు కె.ఎల్.రావు ప్రాజెక్టు అని నామకరణము చేయబడినది. ఒక ఇంజనీరు పేరును ప్రాజెక్టుకు పెట్టడం [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో ఇదే ప్రథమము. ==బయటి లింకులు== *[http://www.geocities.com/CapitolHill/4645/father.htm తండ్రిపై తనయుడు అశోక్‌రావు వ్యాసము ] *[http://wrmin.nic.in/interbasin/transfer.htm నదీ అనుసంధానానికి కె.ఎల్.రావు ప్రతిపాదన] [[Category:1902 జననాలు|కె.ఎల్.రావు]] [[Category:1986 మరణాలు|కె.ఎల్.రావు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:సాంకేతిక నిపుణులు]] Category:1902 జననాలు 7384 20287 2006-02-22T20:00:43Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1902]] Category:1986 మరణాలు 7385 20288 2006-02-22T20:01:38Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1986]] కానూరి లక్ష్మణరావు 7386 20289 2006-02-22T20:03:19Z వైఙాసత్య 58 redir page #REDIRECT[[కె.ఎల్.రావు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 23 7387 20291 2006-02-23T01:35:49Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *ప్రపంచ ఇంద్రజాలికుల దినోత్సవం. User talk:Saialla 7388 20295 2006-02-23T08:27:55Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:27, 23 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> వర్ని 7389 23667 2006-04-21T08:59:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వర్ని||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వర్ని|villages=26|area=|population=67.684|pop_male=33.772|pop_female=33.912|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.19|lit_male=58.51|lit_female=36.10}} '''వర్ని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంబెం]] *[[అక్బర్ నగర్]] *[[బాజిదాపూర్]] ([[నిర్జణ గ్రామము]]) *[[బొప్పాపూర్]] *[[చందూర్]] *[[కోటయ్య క్యాంపు]] *[[గోవూరు]] *[[చింతకుంట]] *[[ఘన్‌పూర్]] *[[హుమ్నాపూర్]] *[[జకోర]] *[[జలాల్‌పూర్]] *[[కారేగావ్]] *[[ఖునిపూర్]] *[[కొండాపూర్]] *[[లక్ష్మాపూర్]] *[[మల్లారం]] *[[మేడిపల్లె]] *[[మౌలాలిపూర్]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[పైడిమల్]] *[[రాజ్‌పేట]] *[[తగిలె పల్లి]] *[[పాత వర్ని]] *[[మోస్రా]] *[[రుద్రూర్]] *[[లక్ష్మీపూర్ క్యాంపు]] *[[సయ్యిదాపూర్]] *[[సిద్దాపూర్]] *[[వడ్డే పల్లి]] *[[శ్రీ నగర్]] *[[సత్యనారాయణ పురం]] *[[తిమ్మాపూర్]] *[[వర్ని]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు]] కోటయ్య క్యాంపు 7390 20972 2006-03-13T21:16:35Z వైఙాసత్య 58 +cat '''కోటయ్య క్యాంపు''', [[నిజామాబాదు]] జిల్లా, [[వర్ని]] మండలములోని ఒక గ్రామము. ఈ గ్రామానికి మొట్టమొదటగా వచ్చినది కోటయ్యగారని, అందుకే ఆ పేరని పెద్దలు చెప్తారు. [[సంస్కార్/ప్లాన్]] అనే స్వచ్చందసంస్థ యొక్క ప్రధానకార్యాలయము ఇక్కడే ఉంది. అందువల్ల విదేశీ ప్రతినిదులు కూడా తరచుగా ఈ గ్రామాన్ని సందర్శిస్తూఉంటారు. [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:Murali 7391 20301 2006-02-23T10:53:13Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 10:53, 23 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Veeven 7392 21217 2006-03-19T08:23:09Z Veeven 293 /* telugu vikshanarI */ మూస పేజి గురించి <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 10:53, 23 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> == చిన్న రహస్యము == నిర్ధిష్ట సైజు కన్నా (బైట్లలో) ఎక్కువుండి పేజీలో కనీసము ఒక అంతర్గత లింకు ఉంటేనే అది నిజమైన వ్యాసముగా మీడియావికి గుర్తిస్తుంది. కాబట్టి చిన్న వ్యాసాలు సృష్టించినప్పుడు అంతర్గత లింకు కల్పించడానికి ప్రయత్నము చెయ్యండి. తెలుగు వికికి స్వాగతము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:21, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) == లేఖిని == లేఖిని చాలా బాగుంది, నాకు తెగ నచ్చేసింది. పద్మ ఆన్‌లైను వర్షన్ కంటే ఇది చాలా వేగంగా పనిచేస్తుంది. చాలా థాంక్స్ --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:04, 15 మార్చి 2006 (UTC) == telugu vikshanarI == వీవెన్! ఓ సారి [http://te.wiktionary.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE తెలుగు విక్షనరీలోని ఈ పేజీ] చూడండి. పదానికి సంబంధించిన పేజీ మూసను చెయ్యాలనేది నా ఉద్దేశం. ఇంగ్లీషు విక్షనరీలో పేజీలు గందరగోళంగా కనిపిస్తున్నాయి. తెలుగులో ఓ కట్టుదిట్టమైన మూసతో మొదలుపెడితే.. ఆపై అందరూ అదే మూసను అనుసరిస్తే, ఓ పద్ధతిలో సాగిపోతుందని నా ఈ ప్రయత్నం. మీరీ పేజీని చూసి, తగు మార్పులు చెయ్యండి. థాంక్స్! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:03, 18 మార్చి 2006 (UTC) :చదువరీ, బాగుంది. వ్యాకరణ విశేషము రెండవ స్థాయి శీర్షికగా ఉంటే ఎలా ఉంటుంది (ఒకే పదాన్ని ఒకటికంటే ఎక్కువ భాషాభాగాలుగా వాడదగిన సందర్భాలలో)? ''ఇతర పదాలు'' వాస్తవంగా other/alternate spellings or varations. వాటిని రూపాంతరాలు అంటే బాగుంటుందని నా అభిప్రాయం. :[http://te.wiktionary.org/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81 తెలుగు] పద్దుని నేను కొంచెం చక్కపరిచా, చూడండి. :నేను ప్రస్తుతం లేఖిని పునర్నిర్మాణంలో బిజీ. మరింత వివరంగా మళ్ళీవచ్చినప్పుడు. సుప్రీం కోర్టు 7393 20305 2006-02-23T14:14:13Z Veeven 293 {{విస్తరణ}} [[భారత దేశము]]లోని అత్యున్నత న్యాయస్థానమే '''సుప్రీం కోర్టు'''. ఇది ఎటువంటి రాజకీయ జోక్యానికి తావులేని రాజ్యాంగబద్ధమైన స్వతంత్ర్య న్యాయ వ్యవస్థ. జనవరి 7394 20681 2006-03-01T19:53:04Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} {{జనవరి క్యాలెండర్‌}} '''జనవరి''' (January), [[సంవత్సరము]]లోని మొదటి [[నెల]]. జనవరి నెలలో 31 [[రోజు]]లు కలవు. ఈ నెలలో మెదటి రోజు [[ఆంగ్ల సంవత్సరాది]]గా సుపరిచితం. తెలుగువారి సుప్రసిద్దమైన [[సంక్రాంతి]] పండుగకూడా ఈ నెలలోనే వస్తుంది. జనవరి నెలకు ఆ పేరు రోమన్ పౌరాణికాలలో ద్వారముల దేవుడైన [[జానస్]] పేరునుండి వచ్చింది. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] చిన లింగాయ పాలెం 7395 20424 2006-02-24T12:10:18Z Chaduvari 97 vikIkaraNa '''చిన లింగాయ పాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[గుంటూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక గ్రామము. [[పొన్నూరు]] నుండి 14 కి.మీ, గుంటూరు నుండి 28 కి.మీ దూరంలో ఈ గ్రామం ఉంది. విద్యారంగం లో వాసికెక్కిన ఈ గ్రామం, రాజకీయంగాను చైతన్య వంతమయినది. ఈ ప్రాంతం లొనే మొట్టమొదటి పాఠశాల ఈ గ్రామంలో ప్రారంభమై, సమీప గ్రామాల నుండి కూడ ఎన్నో మాణిక్యాలని వెలికి తీసింది. కనీస సౌకర్యాలు లేని ఆ రొజుల్లోనే, ఏంతొ ప్రగతి సాధించిన ఈ గ్రామం సమీప గ్రామాలకు కూడలి. ఆది నుండి ఎందరొ ప్రముఖులు సల్పిన కృషి ఫలితంగా ఉన్నత పాఠశాల, పశువుల వైద్యశాల, టెలిఫోన్ ఎక్స్ఛేంజి, రక్షిత నీటి సరఫరా వంటి సౌకర్యాలు గ్రామంలో ఎర్పడ్డాయి. [[Category:గుంటూరు జిల్లా గ్రామాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 22 7396 20313 2006-02-23T17:26:06Z Chaduvari 97 వెంకటప్పయ్య జననం *[[1847]]: [[ఉయ్యాలవాడ నరసింహారెడ్డి]]ని బ్రిటిషు ప్రభుత్వం ఉరితీసింది. *[[1866]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, దేశభక్త [[కొండా వెంకటప్పయ్య]] జన్మించాడు. *[[1922]]: పుల్లరి సత్యాగ్రహ నాయకుడు [[కన్నెగంటి హనుమంతు]] బ్రిటిషు ప్రభుత్వ పోలీసు కాల్పుల్లో మరణించాడు. *[[1958]]: [[మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్]] మరణించాడు. *[[1997]]: [[బుర్రకథ]] పితామహుడు [[షేక్ నాజర్]] మరణించాడు. అడిగొప్పుల 7397 20437 2006-02-24T12:49:49Z Chaduvari 97 vikI liMku savaraNa '''అడిగొప్పుల''', [[గుంటూరు]] జిల్లా [[దుర్గి]] మండలములోని ఒక గ్రామము. ఈ గ్రామము నల్లమల్ల అటవీ ప్రాంతము యొక్క అంచులలో ఉన్నది. [[Category:గుంటూరు జిల్లా గ్రామాలు]] 1866 7398 26199 2006-05-31T17:36:23Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1866''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1863]] [[1864]] [[1865]] - [[1866]] - [[1867]] [[1868]] [[1869]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఫిబ్రవరి 22]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, దేశభక్త [[కొండా వెంకటప్పయ్య]] *[[మే 9]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, [[గోపాలకృష్ణ గోఖలే]] ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1866|*]] [[af:1866]] [[ar:1866]] [[roa-rup:1866]] [[ast:1866]] [[bg:1866]] [[be:1866]] [[bs:1866]] [[ca:1866]] [[cs:1866]] [[cy:1866]] [[da:1866]] [[de:1866]] [[et:1866]] [[el:1866]] [[es:1866]] [[eo:1866]] [[eu:1866]] [[fo:1866]] [[fr:1866]] [[fy:1866]] [[ga:1866]] [[gl:1866]] [[ko:1866&#45380;]] [[hr:1866]] [[io:1866]] [[id:1866]] [[ia:1866]] [[is:1866]] [[it:1866]] [[he:1866]] [[ka:1866]] [[kw:1866]] [[ku:1866]] [[la:1866]] [[lt:1866]] [[lb:1866]] [[li:1866]] [[hu:1866]] [[mi:1866]] [[ms:1866]] [[zh-min-nan:1866 nî]] [[na:1866]] [[nl:1866]] [[nds:1866]] [[ja:1866&#24180;]] [[no:1866]] [[nn:1866]] [[pl:1866]] [[pt:1866]] [[ro:1866]] [[ru:1866]] [[sm:1866]] [[sq:1866]] [[simple:1866]] [[sk:1866]] [[sl:1866]] [[sr:1866]] [[su:1866]] [[fi:1866]] [[sv:1866]] [[tt:1866]] [[vi:1866]] [[tr:1866]] [[uk:1866]] [[ur:1866&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1866]] [[zh:1866&#24180;]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 24 7400 20326 2006-02-23T17:52:35Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1980]]: ఆంధ్ర షెల్లీ గా పేరుబడ్డ భావకవి [[దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి]] మరణించాడు. *[[1951]]: [[కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి]] మరణించాడు. *[[1986]]: ప్రముఖ కళాకారిణి [[రుక్మిణీదేవి అరండేల్]] మరణించింది. Talk:వర్ని 7402 20332 2006-02-23T18:23:37Z వైఙాసత్య 58 గ్రామాల జాబితా పూరించాను. అచ్చుతప్పులు మరియు డూప్లికేట్లు ఉంటే సరిదిద్దగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:23, 23 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) మాడ్గుల్ 7404 23957 2006-04-23T07:56:09Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=మాడ్గుల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మాడ్గుల్|villages=20|area=|population=43.13|pop_male=22.13|pop_female=20.99|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.42|lit_male=53.96|lit_female=26.21}} '''మాడ్గుల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఆర్‌పల్లి]] *[[దొడ్లపహాడ్]] *[[నాగిళ్ళ]] *[[అప్పారెడ్డిపల్లి]] *[[కొలు‌కుల్‌పల్లి]] *[[మాడ్గుల్]] *[[కలకొండ]] *[[ఇర్విన్]] *[[బ్రాహ్మణపల్లి]] *[[అన్నెబోయినపల్లి]] *[[సుద్దపల్లి]] *[[అర్కపల్లి]] *[[గిరికొత్తపల్లి]] *[[అందుగల్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] వెల్దండ 7405 23960 2006-04-23T07:58:06Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=వెల్దండ||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెల్దండ|villages=20|area=|population=40.79|pop_male=20.61|pop_female=20.18|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.32|lit_male=53.60|lit_female=26.71}} '''వెల్దండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కుప్పగండ్ల]] *[[పద్దాపూర్]] *[[చెర్కూర్]] *[[కొనెడువాడ]] *[[బొల్లంపల్లి]] *[[చెదుర్‌వల్లి]] *[[అజిలాపూర్]] *[[భైర్‌పూర్]] *[[సేరీప్పారెడ్డిపల్లి]] *[[గోకారం]] *[[ఎర్రవల్లి]] *[[పోతేపల్లి]] *[[గుండాల్]] *[[వెల్దండ]] *[[కర్రెవానిపల్లి]] *[[రాచూరు]] *[[కొట్ర]] *[[తాండ్ర]] *[[లింగారెడ్డిపల్లి]] *[[జూపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] వేముల 7406 20341 2006-02-23T18:50:33Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''వేముల''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నండువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[వేముల (కడప జిల్లా)|కడప జిల్లా లోని మండలం]] #[[వేముల (మిడ్జిల్ మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మిడ్జిల్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} మిడ్జిల్ 7407 23962 2006-04-23T07:58:52Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=మిడ్జిల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మిడ్జిల్|villages=20|area=|population=46.45|pop_male=23.38|pop_female=23.06|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.69|lit_male=58.71|lit_female=30.53}} '''మిడ్జిల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[భైరంపల్లి]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[చిలువేరు]] *[[వాస్పుల]] *[[చేదుగట్టు]] *[[కంచన్‌పల్లి]] *[[దోనూర్]] *[[సింగందొడ్డి]] *[[మాసిగుండ్లపల్లి]] *[[వేముల (మిడ్జిల్ మండలం)]] *[[జగ్‌బోయినపల్లి]] *[[రాంరెడ్డిపల్లి]] *[[బొమ్మరాసిపల్లి]] *[[జకణాలపల్లి]] *[[ఇప్పాయిపహాడ్]] *[[ఉర్కొండపేట]] *[[నర్సంపల్లి]] *[[ఉర్కొండ]] *[[రేవళ్ళి]] *[[బోయినపల్లి]] *[[మిడ్జిల్]] *[[వడియాల్]] *[[మున్ననూర్]] *[[వెలుగొమ్ముల]] *[[కొత్తూర్]] *[[గుడిగాన్‌పల్లి]] *[[మాదారం]] *[[రాచలపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఆమన‌గల్ 7408 23956 2006-04-23T07:55:50Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=ఆమన‌గల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆమన‌గల్|villages=20|area=|population=54.33|pop_male=28.26|pop_female=26.07|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.90|lit_male=60.33|lit_female=32.47}} '''ఆమన‌గల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[వాసుదేవపూర్]] *[[కర్కల్‌పహాడ్]] *[[కడ్తాల్]] *[[ఏక్రాజ్‌గూడ]] *[[ముద్విన్]] *[[చెరికొండపట్టి పడ్కల్]] *[[చెరికొండపట్టి కల్వకుర్తి]] *[[సెట్టిపల్లి]] *[[ఆకుతోటపల్లి]] *[[కోనాపూర్]] *[[రామనూతుల]] *[[విఠాయిపల్లి]] *[[ఆమనగల్]] *[[చెన్నంపల్లి]] *[[సింగంపల్లి]] *[[పోలేపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] జడ్చర్ల 7409 23964 2006-04-23T07:59:32Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=జడ్చర్ల||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జడ్చర్ల|villages=20|area=|population=92.17|pop_male=46.80|pop_female=45.36|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.29|lit_male=69.51|lit_female=46.71}} '''జడ్చర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[వల్లూర్]] *[[కిష్టారం]] *[[అంబతాపూర్]] *[[గొల్లపల్లి]] *[[ఈర్లపల్లి]] *[[కొడ్గల్]] *[[పెద్ద అదిర్యాల్]] *[[చిన్న అదిర్యాల్]] *[[కొందేడ్]] *[[గోపాల్‌పూర్ (కలాన్)]] *[[నెక్కొండ]] *[[అమ్మాపల్లి]] *[[కోడుపర్తి]] *[[గంగాపూర్]] *[[మాచారం]] *[[పోలేపల్లి]] *[[ఉద్దండాపూర్]] *[[శంకరాయపల్లి]] *[[జడ్చర్ల]] *[[బూరెడ్డిపల్లి]] *[[మల్లెబోయినపల్లి]] *[[చింతబోయినపల్లి]] *[[ఆలూర్]] *[[బూరుగుపల్లి]] *[[కిష్టారం]] *[[నాగసాల]] *[[నస్రుల్లాబాద్]] *[[అల్వాన్‌పల్లి]] *[[బడేపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కోయిలకొండ 7410 23947 2006-04-23T07:51:29Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=కోయిలకొండ||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోయిలకొండ|villages=20|area=|population=56.38|pop_male=28.48|pop_female=27.90|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.27|lit_male=51.43|lit_female=24.92}} '''కోయిలకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఎల్లారెడ్డిపల్లి]] *[[వింజమూర్]] *[[కుష్‌మొహమ్మద్‌పల్లి]] *[[మోదీపూర్]] *[[సేరివెంకటాపూర్]] *[[లింగాల్చేడ్]] *[[సూరారం]] *[[మల్లాపూర్]] *[[కొత్లవాడ్]] *[[బూరుగుపల్లి (కోయిలకొండ)]] *[[చంద్రాస్‌పల్లి]] *[[తిరుమలంపల్లి]] *[[చన్మన్‌పల్లి]] *[[కన్నాయిపల్లి]] *[[లింగుపల్లి]] *[[పార్‌పల్లి]] *[[వీరంపల్లి]] *[[అనంతపూర్]] *[[సాలెపల్లి]] *[[ఖాజీపూర్]] *[[నెల్లవల్లి]] *[[జమాల్‌పూర్]] *[[అంకిళ్ళ]] *[[చందాపూర్]] *[[అయ్యవార్‌పల్లి]] *[[ఇబ్రహీంనగర్]] *[[కోయిలకొండ]] *[[ఆచార్యపూర్]] *[[కేశవాపూర్]] *[[పెర్కివీడు]] *[[మల్కాపూర్]] *[[అక్కాయిపల్లి]] *[[రాంపూర్]] *[[అభాంగపట్నం]] *[[గార్లపాడ్]] *[[మణికొండ]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] నారాయణపేట 7411 23971 2006-04-23T08:04:23Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=నారాయణపేట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నారాయణపేట|villages=20|area=|population=85.51|pop_male=42.60|pop_female=42.91|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.10|lit_male=58.62|lit_female=35.78}} '''నారాయణపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[జలాల్‌పూర్]] *[[భైరంకొండ]] *[[ఏక్లాస్‌పూర్]] *[[పేరపల్లి]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[సింగూర్]] *[[కవరంపల్లి]] *[[జాజాపూర్]] *[[సెరాన్‌పల్లి]] *[[అప్పిరెడ్డిపల్లి]] *[[అప్పకపల్లి]] *[[అమ్మిరెడ్డీప్ల్లి]] *[[చిన్నజత్రం]] *[[బోయినపల్లి]] *[[అభంగాపూర్]] *[[కోటకొండ]] *[[నరసప్పపల్లి]] *[[తిరుమలాపూర్]] *[[అయ్యవారిపల్లి]] *[[అంత్చ్=వార్]] *[[కొల్లంపల్లి]] *[[లింగంపల్లి (కొల్లంపల్లి)]] *[[నారాయణపేట]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] 1859 7412 26192 2006-05-31T17:35:19Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1859''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1856]] [[1857]] [[1858]] - [[1859]] - [[1860]] [[1861]] [[1862]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1859|*]] [[af:1859]] [[ar:1859]] [[roa-rup:1859]] [[ast:1859]] [[bg:1859]] [[be:1859]] [[bs:1859]] [[ca:1859]] [[cs:1859]] [[cy:1859]] [[da:1859]] [[de:1859]] [[et:1859]] [[el:1859]] [[es:1859]] [[eo:1859]] [[eu:1859]] [[fo:1859]] [[fr:1859]] [[fy:1859]] [[ga:1859]] [[gl:1859]] [[ko:1859&#45380;]] [[hr:1859]] [[io:1859]] [[id:1859]] [[ia:1859]] [[is:1859]] [[it:1859]] [[he:1859]] [[ka:1859]] [[kw:1859]] [[ku:1859]] [[la:1859]] [[lt:1859]] [[lb:1859]] [[li:1859]] [[hu:1859]] [[mi:1859]] [[ms:1859]] [[zh-min-nan:1859 nî]] [[na:1859]] [[nl:1859]] [[nds:1859]] [[ja:1859&#24180;]] [[no:1859]] [[nn:1859]] [[pl:1859]] [[pt:1859]] [[ro:1859]] [[ru:1859]] [[sm:1859]] [[sq:1859]] [[simple:1859]] [[sk:1859]] [[sl:1859]] [[sr:1859]] [[su:1859]] [[fi:1859]] [[sv:1859]] [[tt:1859]] [[vi:1859]] [[tr:1859]] [[uk:1859]] [[ur:1859&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1859]] [[zh:1859&#24180;]] 1856 7413 26189 2006-05-31T17:34:44Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1856''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1853]] [[1854]] [[1855]] - [[1856]] - [[1857]] [[1858]] [[1859]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1856|*]] [[af:1856]] [[ar:1856]] [[roa-rup:1856]] [[ast:1856]] [[bg:1856]] [[be:1856]] [[bs:1856]] [[ca:1856]] [[cs:1856]] [[cy:1856]] [[da:1856]] [[de:1856]] [[et:1856]] [[el:1856]] [[es:1856]] [[eo:1856]] [[eu:1856]] [[fo:1856]] [[fr:1856]] [[fy:1856]] [[ga:1856]] [[gl:1856]] [[ko:1856&#45380;]] [[hr:1856]] [[io:1856]] [[id:1856]] [[ia:1856]] [[is:1856]] [[it:1856]] [[he:1856]] [[ka:1856]] [[kw:1856]] [[ku:1856]] [[la:1856]] [[lt:1856]] [[lb:1856]] [[li:1856]] [[hu:1856]] [[mi:1856]] [[ms:1856]] [[zh-min-nan:1856 nî]] [[na:1856]] [[nl:1856]] [[nds:1856]] [[ja:1856&#24180;]] [[no:1856]] [[nn:1856]] [[pl:1856]] [[pt:1856]] [[ro:1856]] [[ru:1856]] [[sm:1856]] [[sq:1856]] [[simple:1856]] [[sk:1856]] [[sl:1856]] [[sr:1856]] [[su:1856]] [[fi:1856]] [[sv:1856]] [[tt:1856]] [[vi:1856]] [[tr:1856]] [[uk:1856]] [[ur:1856&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1856]] [[zh:1856&#24180;]] 1857 7414 26190 2006-05-31T17:34:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1857''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1854]] [[1855]] [[1856]] - [[1857]] - [[1858]] [[1859]] [[1860]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1857|*]] [[af:1857]] [[ar:1857]] [[roa-rup:1857]] [[ast:1857]] [[bg:1857]] [[be:1857]] [[bs:1857]] [[ca:1857]] [[cs:1857]] [[cy:1857]] [[da:1857]] [[de:1857]] [[et:1857]] [[el:1857]] [[es:1857]] [[eo:1857]] [[eu:1857]] [[fo:1857]] [[fr:1857]] [[fy:1857]] [[ga:1857]] [[gl:1857]] [[ko:1857&#45380;]] [[hr:1857]] [[io:1857]] [[id:1857]] [[ia:1857]] [[is:1857]] [[it:1857]] [[he:1857]] [[ka:1857]] [[kw:1857]] [[ku:1857]] [[la:1857]] [[lt:1857]] [[lb:1857]] [[li:1857]] [[hu:1857]] [[mi:1857]] [[ms:1857]] [[zh-min-nan:1857 nî]] [[na:1857]] [[nl:1857]] [[nds:1857]] [[ja:1857&#24180;]] [[no:1857]] [[nn:1857]] [[pl:1857]] [[pt:1857]] [[ro:1857]] [[ru:1857]] [[sm:1857]] [[sq:1857]] [[simple:1857]] [[sk:1857]] [[sl:1857]] [[sr:1857]] [[su:1857]] [[fi:1857]] [[sv:1857]] [[tt:1857]] [[vi:1857]] [[tr:1857]] [[uk:1857]] [[ur:1857&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1857]] [[zh:1857&#24180;]] 1858 7415 26191 2006-05-31T17:35:03Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1858''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1855]] [[1856]] [[1857]] - [[1858]] - [[1859]] [[1860]] [[1861]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1830లు]] [[1840లు]] - '''[[1850లు]]''' - [[1860లు]] [[1870లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1858|*]] [[af:1858]] [[ar:1858]] [[roa-rup:1858]] [[ast:1858]] [[bg:1858]] [[be:1858]] [[bs:1858]] [[ca:1858]] [[cs:1858]] [[cy:1858]] [[da:1858]] [[de:1858]] [[et:1858]] [[el:1858]] [[es:1858]] [[eo:1858]] [[eu:1858]] [[fo:1858]] [[fr:1858]] [[fy:1858]] [[ga:1858]] [[gl:1858]] [[ko:1858&#45380;]] [[hr:1858]] [[io:1858]] [[id:1858]] [[ia:1858]] [[is:1858]] [[it:1858]] [[he:1858]] [[ka:1858]] [[kw:1858]] [[ku:1858]] [[la:1858]] [[lt:1858]] [[lb:1858]] [[li:1858]] [[hu:1858]] [[mi:1858]] [[ms:1858]] [[zh-min-nan:1858 nî]] [[na:1858]] [[nl:1858]] [[nds:1858]] [[ja:1858&#24180;]] [[no:1858]] [[nn:1858]] [[pl:1858]] [[pt:1858]] [[ro:1858]] [[ru:1858]] [[sm:1858]] [[sq:1858]] [[simple:1858]] [[sk:1858]] [[sl:1858]] [[sr:1858]] [[su:1858]] [[fi:1858]] [[sv:1858]] [[tt:1858]] [[vi:1858]] [[tr:1858]] [[uk:1858]] [[ur:1858&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1858]] [[zh:1858&#24180;]] 1860 7416 26193 2006-05-31T17:35:24Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1860''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1857]] [[1858]] [[1859]] - [[1860]] - [[1861]] [[1862]] [[1863]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1860|*]] [[af:1860]] [[ar:1860]] [[roa-rup:1860]] [[ast:1860]] [[bg:1860]] [[be:1860]] [[bs:1860]] [[ca:1860]] [[cs:1860]] [[cy:1860]] [[da:1860]] [[de:1860]] [[et:1860]] [[el:1860]] [[es:1860]] [[eo:1860]] [[eu:1860]] [[fo:1860]] [[fr:1860]] [[fy:1860]] [[ga:1860]] [[gl:1860]] [[ko:1860&#45380;]] [[hr:1860]] [[io:1860]] [[id:1860]] [[ia:1860]] [[is:1860]] [[it:1860]] [[he:1860]] [[ka:1860]] [[kw:1860]] [[ku:1860]] [[la:1860]] [[lt:1860]] [[lb:1860]] [[li:1860]] [[hu:1860]] [[mi:1860]] [[ms:1860]] [[zh-min-nan:1860 nî]] [[na:1860]] [[nl:1860]] [[nds:1860]] [[ja:1860&#24180;]] [[no:1860]] [[nn:1860]] [[pl:1860]] [[pt:1860]] [[ro:1860]] [[ru:1860]] [[sm:1860]] [[sq:1860]] [[simple:1860]] [[sk:1860]] [[sl:1860]] [[sr:1860]] [[su:1860]] [[fi:1860]] [[sv:1860]] [[tt:1860]] [[vi:1860]] [[tr:1860]] [[uk:1860]] [[ur:1860&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1860]] [[zh:1860&#24180;]] 1861 7417 26194 2006-05-31T17:35:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1861''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1858]] [[1859]] [[1860]] - [[1861]] - [[1862]] [[1863]] [[1864]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[సెప్టెంబర్ 15]] - భారతదేశపు ప్రముఖ ఇంజనీరు [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] (మ. [[1962]]) ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1861|*]] [[af:1861]] [[ar:1861]] [[roa-rup:1861]] [[ast:1861]] [[bg:1861]] [[be:1861]] [[bs:1861]] [[ca:1861]] [[cs:1861]] [[cy:1861]] [[da:1861]] [[de:1861]] [[et:1861]] [[el:1861]] [[es:1861]] [[eo:1861]] [[eu:1861]] [[fo:1861]] [[fr:1861]] [[fy:1861]] [[ga:1861]] [[gl:1861]] [[ko:1861&#45380;]] [[hr:1861]] [[io:1861]] [[id:1861]] [[ia:1861]] [[is:1861]] [[it:1861]] [[he:1861]] [[ka:1861]] [[kw:1861]] [[ku:1861]] [[la:1861]] [[lt:1861]] [[lb:1861]] [[li:1861]] [[hu:1861]] [[mi:1861]] [[ms:1861]] [[zh-min-nan:1861 nî]] [[na:1861]] [[nl:1861]] [[nds:1861]] [[ja:1861&#24180;]] [[no:1861]] [[nn:1861]] [[pl:1861]] [[pt:1861]] [[ro:1861]] [[ru:1861]] [[sm:1861]] [[sq:1861]] [[simple:1861]] [[sk:1861]] [[sl:1861]] [[sr:1861]] [[su:1861]] [[fi:1861]] [[sv:1861]] [[tt:1861]] [[vi:1861]] [[tr:1861]] [[uk:1861]] [[ur:1861&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1861]] [[zh:1861&#24180;]] 1862 7418 26195 2006-05-31T17:35:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1862''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1859]] [[1860]] [[1861]] - [[1862]] - [[1863]] [[1864]] [[1865]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1862|*]] [[af:1862]] [[ar:1862]] [[roa-rup:1862]] [[ast:1862]] [[bg:1862]] [[be:1862]] [[bs:1862]] [[ca:1862]] [[cs:1862]] [[cy:1862]] [[da:1862]] [[de:1862]] [[et:1862]] [[el:1862]] [[es:1862]] [[eo:1862]] [[eu:1862]] [[fo:1862]] [[fr:1862]] [[fy:1862]] [[ga:1862]] [[gl:1862]] [[ko:1862&#45380;]] [[hr:1862]] [[io:1862]] [[id:1862]] [[ia:1862]] [[is:1862]] [[it:1862]] [[he:1862]] [[ka:1862]] [[kw:1862]] [[ku:1862]] [[la:1862]] [[lt:1862]] [[lb:1862]] [[li:1862]] [[hu:1862]] [[mi:1862]] [[ms:1862]] [[zh-min-nan:1862 nî]] [[na:1862]] [[nl:1862]] [[nds:1862]] [[ja:1862&#24180;]] [[no:1862]] [[nn:1862]] [[pl:1862]] [[pt:1862]] [[ro:1862]] [[ru:1862]] [[sm:1862]] [[sq:1862]] [[simple:1862]] [[sk:1862]] [[sl:1862]] [[sr:1862]] [[su:1862]] [[fi:1862]] [[sv:1862]] [[tt:1862]] [[vi:1862]] [[tr:1862]] [[uk:1862]] [[ur:1862&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1862]] [[zh:1862&#24180;]] Category:1860 7419 20351 2006-02-23T19:28:35Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1860లు]] Category:1858 7420 20352 2006-02-23T19:28:44Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1857 7421 20353 2006-02-23T19:28:47Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1856 7422 20354 2006-02-23T19:28:52Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] Category:1859 7423 20355 2006-02-23T19:28:56Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1850లు]] 1863 7424 26196 2006-05-31T17:35:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1863''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1860]] [[1861]] [[1862]] - [[1863]] - [[1864]] [[1865]] [[1866]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1840లు]] [[1850లు]] - '''[[1860లు]]''' - [[1870లు]] [[1880లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1863|*]] [[af:1863]] [[ar:1863]] [[roa-rup:1863]] [[ast:1863]] [[bg:1863]] [[be:1863]] [[bs:1863]] [[ca:1863]] [[cs:1863]] [[cy:1863]] [[da:1863]] [[de:1863]] [[et:1863]] [[el:1863]] [[es:1863]] [[eo:1863]] [[eu:1863]] [[fo:1863]] [[fr:1863]] [[fy:1863]] [[ga:1863]] [[gl:1863]] [[ko:1863&#45380;]] [[hr:1863]] [[io:1863]] [[id:1863]] [[ia:1863]] [[is:1863]] [[it:1863]] [[he:1863]] [[ka:1863]] [[kw:1863]] [[ku:1863]] [[la:1863]] [[lt:1863]] [[lb:1863]] [[li:1863]] [[hu:1863]] [[mi:1863]] [[ms:1863]] [[zh-min-nan:1863 nî]] [[na:1863]] [[nl:1863]] [[nds:1863]] [[ja:1863&#24180;]] [[no:1863]] [[nn:1863]] [[pl:1863]] [[pt:1863]] [[ro:1863]] [[ru:1863]] [[sm:1863]] [[sq:1863]] [[simple:1863]] [[sk:1863]] [[sl:1863]] [[sr:1863]] [[su:1863]] [[fi:1863]] [[sv:1863]] [[tt:1863]] [[vi:1863]] [[tr:1863]] [[uk:1863]] [[ur:1863&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1863]] [[zh:1863&#24180;]] 1871 7425 26202 2006-05-31T17:36:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1871''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1868]] [[1869]] [[1870]] - [[1871]] - [[1872]] [[1873]] [[1874]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1871|*]] [[af:1871]] [[ar:1871]] [[roa-rup:1871]] [[ast:1871]] [[bg:1871]] [[be:1871]] [[bs:1871]] [[ca:1871]] [[cs:1871]] [[cy:1871]] [[da:1871]] [[de:1871]] [[et:1871]] [[el:1871]] [[es:1871]] [[eo:1871]] [[eu:1871]] [[fo:1871]] [[fr:1871]] [[fy:1871]] [[ga:1871]] [[gl:1871]] [[ko:1871&#45380;]] [[hr:1871]] [[io:1871]] [[id:1871]] [[ia:1871]] [[is:1871]] [[it:1871]] [[he:1871]] [[ka:1871]] [[kw:1871]] [[ku:1871]] [[la:1871]] [[lt:1871]] [[lb:1871]] [[li:1871]] [[hu:1871]] [[mi:1871]] [[ms:1871]] [[zh-min-nan:1871 nî]] [[na:1871]] [[nl:1871]] [[nds:1871]] [[ja:1871&#24180;]] [[no:1871]] [[nn:1871]] [[pl:1871]] [[pt:1871]] [[ro:1871]] [[ru:1871]] [[sm:1871]] [[sq:1871]] [[simple:1871]] [[sk:1871]] [[sl:1871]] [[sr:1871]] [[su:1871]] [[fi:1871]] [[sv:1871]] [[tt:1871]] [[vi:1871]] [[tr:1871]] [[uk:1871]] [[ur:1871&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1871]] [[zh:1871&#24180;]] 1872 7426 26203 2006-05-31T17:37:04Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1872''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1869]] [[1870]] [[1871]] - [[1872]] - [[1873]] [[1874]] [[1875]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1872|*]] [[af:1872]] [[ar:1872]] [[roa-rup:1872]] [[ast:1872]] [[bg:1872]] [[be:1872]] [[bs:1872]] [[ca:1872]] [[cs:1872]] [[cy:1872]] [[da:1872]] [[de:1872]] [[et:1872]] [[el:1872]] [[es:1872]] [[eo:1872]] [[eu:1872]] [[fo:1872]] [[fr:1872]] [[fy:1872]] [[ga:1872]] [[gl:1872]] [[ko:1872&#45380;]] [[hr:1872]] [[io:1872]] [[id:1872]] [[ia:1872]] [[is:1872]] [[it:1872]] [[he:1872]] [[ka:1872]] [[kw:1872]] [[ku:1872]] [[la:1872]] [[lt:1872]] [[lb:1872]] [[li:1872]] [[hu:1872]] [[mi:1872]] [[ms:1872]] [[zh-min-nan:1872 nî]] [[na:1872]] [[nl:1872]] [[nds:1872]] [[ja:1872&#24180;]] [[no:1872]] [[nn:1872]] [[pl:1872]] [[pt:1872]] [[ro:1872]] [[ru:1872]] [[sm:1872]] [[sq:1872]] [[simple:1872]] [[sk:1872]] [[sl:1872]] [[sr:1872]] [[su:1872]] [[fi:1872]] [[sv:1872]] [[tt:1872]] [[vi:1872]] [[tr:1872]] [[uk:1872]] [[ur:1872&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1872]] [[zh:1872&#24180;]] 1870 7427 26201 2006-05-31T17:36:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1870''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1867]] [[1868]] [[1869]] - [[1870]] - [[1871]] [[1872]] [[1873]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1870|*]] [[af:1870]] [[ar:1870]] [[roa-rup:1870]] [[ast:1870]] [[bg:1870]] [[be:1870]] [[bs:1870]] [[ca:1870]] [[cs:1870]] [[cy:1870]] [[da:1870]] [[de:1870]] [[et:1870]] [[el:1870]] [[es:1870]] [[eo:1870]] [[eu:1870]] [[fo:1870]] [[fr:1870]] [[fy:1870]] [[ga:1870]] [[gl:1870]] [[ko:1870&#45380;]] [[hr:1870]] [[io:1870]] [[id:1870]] [[ia:1870]] [[is:1870]] [[it:1870]] [[he:1870]] [[ka:1870]] [[kw:1870]] [[ku:1870]] [[la:1870]] [[lt:1870]] [[lb:1870]] [[li:1870]] [[hu:1870]] [[mi:1870]] [[ms:1870]] [[zh-min-nan:1870 nî]] [[na:1870]] [[nl:1870]] [[nds:1870]] [[ja:1870&#24180;]] [[no:1870]] [[nn:1870]] [[pl:1870]] [[pt:1870]] [[ro:1870]] [[ru:1870]] [[sm:1870]] [[sq:1870]] [[simple:1870]] [[sk:1870]] [[sl:1870]] [[sr:1870]] [[su:1870]] [[fi:1870]] [[sv:1870]] [[tt:1870]] [[vi:1870]] [[tr:1870]] [[uk:1870]] [[ur:1870&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1870]] [[zh:1870&#24180;]] 1873 7429 26204 2006-05-31T17:37:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1873''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1870]] [[1871]] [[1872]] - [[1873]] - [[1874]] [[1875]] [[1876]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1873|*]] [[af:1873]] [[ar:1873]] [[roa-rup:1873]] [[ast:1873]] [[bg:1873]] [[be:1873]] [[bs:1873]] [[ca:1873]] [[cs:1873]] [[cy:1873]] [[da:1873]] [[de:1873]] [[et:1873]] [[el:1873]] [[es:1873]] [[eo:1873]] [[eu:1873]] [[fo:1873]] [[fr:1873]] [[fy:1873]] [[ga:1873]] [[gl:1873]] [[ko:1873&#45380;]] [[hr:1873]] [[io:1873]] [[id:1873]] [[ia:1873]] [[is:1873]] [[it:1873]] [[he:1873]] [[ka:1873]] [[kw:1873]] [[ku:1873]] [[la:1873]] [[lt:1873]] [[lb:1873]] [[li:1873]] [[hu:1873]] [[mi:1873]] [[ms:1873]] [[zh-min-nan:1873 nî]] [[na:1873]] [[nl:1873]] [[nds:1873]] [[ja:1873&#24180;]] [[no:1873]] [[nn:1873]] [[pl:1873]] [[pt:1873]] [[ro:1873]] [[ru:1873]] [[sm:1873]] [[sq:1873]] [[simple:1873]] [[sk:1873]] [[sl:1873]] [[sr:1873]] [[su:1873]] [[fi:1873]] [[sv:1873]] [[tt:1873]] [[vi:1873]] [[tr:1873]] [[uk:1873]] [[ur:1873&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1873]] [[zh:1873&#24180;]] Category:1870 7430 20361 2006-02-23T19:36:17Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] Category:1871 7431 20362 2006-02-23T19:36:25Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] Category:1873 7432 20363 2006-02-23T19:36:43Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] User talk:Ppatimalla 7433 20367 2006-02-24T02:33:12Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:33, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> User talk:Jojireddy 7434 20368 2006-02-24T02:33:16Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:33, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> ఫిబ్రవరి 7435 20680 2006-03-01T19:52:13Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{ఫిబ్రవరి క్యాలెండర్‌}} '''ఫిబ్రవరి''' (February), సంవత్సరములోని రెండవ [[నెల]]. 28 [[రోజు]]లుండే ఈ నెల మిగతా నెలలకంటే చిన్ని నెల. [[లీపు సంవత్సరము]]లో మాత్రం ఈ నెల 29 రోజులుంటుంది. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] 1875 7436 26206 2006-05-31T17:37:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1875''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1872]] [[1873]] [[1874]] - [[1875]] - [[1876]] [[1877]] [[1878]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1875|*]] [[af:1875]] [[ar:1875]] [[roa-rup:1875]] [[ast:1875]] [[bg:1875]] [[be:1875]] [[bs:1875]] [[ca:1875]] [[cs:1875]] [[cy:1875]] [[da:1875]] [[de:1875]] [[et:1875]] [[el:1875]] [[es:1875]] [[eo:1875]] [[eu:1875]] [[fo:1875]] [[fr:1875]] [[fy:1875]] [[ga:1875]] [[gl:1875]] [[ko:1875&#45380;]] [[hr:1875]] [[io:1875]] [[id:1875]] [[ia:1875]] [[is:1875]] [[it:1875]] [[he:1875]] [[ka:1875]] [[kw:1875]] [[ku:1875]] [[la:1875]] [[lt:1875]] [[lb:1875]] [[li:1875]] [[hu:1875]] [[mi:1875]] [[ms:1875]] [[zh-min-nan:1875 nî]] [[na:1875]] [[nl:1875]] [[nds:1875]] [[ja:1875&#24180;]] [[no:1875]] [[nn:1875]] [[pl:1875]] [[pt:1875]] [[ro:1875]] [[ru:1875]] [[sm:1875]] [[sq:1875]] [[simple:1875]] [[sk:1875]] [[sl:1875]] [[sr:1875]] [[su:1875]] [[fi:1875]] [[sv:1875]] [[tt:1875]] [[vi:1875]] [[tr:1875]] [[uk:1875]] [[ur:1875&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1875]] [[zh:1875&#24180;]] 1877 7437 26208 2006-05-31T17:37:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1877''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1874]] [[1875]] [[1876]] - [[1877]] - [[1878]] [[1879]] [[1880]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1877|*]] [[af:1877]] [[ar:1877]] [[roa-rup:1877]] [[ast:1877]] [[bg:1877]] [[be:1877]] [[bs:1877]] [[ca:1877]] [[cs:1877]] [[cy:1877]] [[da:1877]] [[de:1877]] [[et:1877]] [[el:1877]] [[es:1877]] [[eo:1877]] [[eu:1877]] [[fo:1877]] [[fr:1877]] [[fy:1877]] [[ga:1877]] [[gl:1877]] [[ko:1877&#45380;]] [[hr:1877]] [[io:1877]] [[id:1877]] [[ia:1877]] [[is:1877]] [[it:1877]] [[he:1877]] [[ka:1877]] [[kw:1877]] [[ku:1877]] [[la:1877]] [[lt:1877]] [[lb:1877]] [[li:1877]] [[hu:1877]] [[mi:1877]] [[ms:1877]] [[zh-min-nan:1877 nî]] [[na:1877]] [[nl:1877]] [[nds:1877]] [[ja:1877&#24180;]] [[no:1877]] [[nn:1877]] [[pl:1877]] [[pt:1877]] [[ro:1877]] [[ru:1877]] [[sm:1877]] [[sq:1877]] [[simple:1877]] [[sk:1877]] [[sl:1877]] [[sr:1877]] [[su:1877]] [[fi:1877]] [[sv:1877]] [[tt:1877]] [[vi:1877]] [[tr:1877]] [[uk:1877]] [[ur:1877&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1877]] [[zh:1877&#24180;]] 1878 7438 26209 2006-05-31T17:38:04Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1878''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1875]] [[1876]] [[1877]] - [[1878]] - [[1879]] [[1880]] [[1881]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1878|*]] [[af:1878]] [[ar:1878]] [[roa-rup:1878]] [[ast:1878]] [[bg:1878]] [[be:1878]] [[bs:1878]] [[ca:1878]] [[cs:1878]] [[cy:1878]] [[da:1878]] [[de:1878]] [[et:1878]] [[el:1878]] [[es:1878]] [[eo:1878]] [[eu:1878]] [[fo:1878]] [[fr:1878]] [[fy:1878]] [[ga:1878]] [[gl:1878]] [[ko:1878&#45380;]] [[hr:1878]] [[io:1878]] [[id:1878]] [[ia:1878]] [[is:1878]] [[it:1878]] [[he:1878]] [[ka:1878]] [[kw:1878]] [[ku:1878]] [[la:1878]] [[lt:1878]] [[lb:1878]] [[li:1878]] [[hu:1878]] [[mi:1878]] [[ms:1878]] [[zh-min-nan:1878 nî]] [[na:1878]] [[nl:1878]] [[nds:1878]] [[ja:1878&#24180;]] [[no:1878]] [[nn:1878]] [[pl:1878]] [[pt:1878]] [[ro:1878]] [[ru:1878]] [[sm:1878]] [[sq:1878]] [[simple:1878]] [[sk:1878]] [[sl:1878]] [[sr:1878]] [[su:1878]] [[fi:1878]] [[sv:1878]] [[tt:1878]] [[vi:1878]] [[tr:1878]] [[uk:1878]] [[ur:1878&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1878]] [[zh:1878&#24180;]] 1876 7439 26207 2006-05-31T17:37:51Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1876''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> |[[1873]] [[1874]] [[1875]] - [[1876]] - [[1877]] [[1878]] [[1879]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1850లు]] [[1860లు]] - '''[[1870లు]]''' - [[1880లు]] [[1890లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1876|*]] [[af:1876]] [[ar:1876]] [[roa-rup:1876]] [[ast:1876]] [[bg:1876]] [[be:1876]] [[bs:1876]] [[ca:1876]] [[cs:1876]] [[cy:1876]] [[da:1876]] [[de:1876]] [[et:1876]] [[el:1876]] [[es:1876]] [[eo:1876]] [[eu:1876]] [[fo:1876]] [[fr:1876]] [[fy:1876]] [[ga:1876]] [[gl:1876]] [[ko:1876&#45380;]] [[hr:1876]] [[io:1876]] [[id:1876]] [[ia:1876]] [[is:1876]] [[it:1876]] [[he:1876]] [[ka:1876]] [[kw:1876]] [[ku:1876]] [[la:1876]] [[lt:1876]] [[lb:1876]] [[li:1876]] [[hu:1876]] [[mi:1876]] [[ms:1876]] [[zh-min-nan:1876 nî]] [[na:1876]] [[nl:1876]] [[nds:1876]] [[ja:1876&#24180;]] [[no:1876]] [[nn:1876]] [[pl:1876]] [[pt:1876]] [[ro:1876]] [[ru:1876]] [[sm:1876]] [[sq:1876]] [[simple:1876]] [[sk:1876]] [[sl:1876]] [[sr:1876]] [[su:1876]] [[fi:1876]] [[sv:1876]] [[tt:1876]] [[vi:1876]] [[tr:1876]] [[uk:1876]] [[ur:1876&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1876]] [[zh:1876&#24180;]] Category:1878 7440 20375 2006-02-24T04:42:57Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] Category:1877 7441 20376 2006-02-24T04:42:59Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] Category:1875 7442 20377 2006-02-24T04:43:01Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1870లు]] User talk:Ramakrishna 7443 20379 2006-02-24T04:45:07Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:45, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> Talk:అడిగొప్పుల 7444 20413 2006-02-24T10:44:55Z Chavakiran 19 మార్చి 7445 20679 2006-03-01T19:50:53Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{మార్చి క్యాలెండర్‌}} '''మార్చి''' (March), సంవత్సరములోని మూడవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 31 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] User:Ramakrishna 7446 20384 2006-02-24T05:01:06Z 202.56.199.82 నెల 7447 20650 2006-03-01T14:01:46Z Veeven 293 '''నెల''' అనేది ఒక [[కాలమానము]]. ఒక నెల దాదాపుగా 30 [[రోజు]]ల కాలానికి సమానము. ఒక [[సంవత్సరము|సంవత్సర]]కాలంలో 12 నెలలు ఉంటాయి. [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} సంవత్సరము 7448 20651 2006-03-01T14:03:24Z Veeven 293 '''సంవత్సరము''' అనేది ఒక [[కాలమానము]]. ఒక సంవత్సరంలో 365 [[రోజు]]లు (12 [[నెల]]లుగా విభజించబడి) ఉన్నాయి. [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} రోజు 7449 25528 2006-05-21T13:20:10Z Trivikram 237 '''రోజు''' లేదా దినము అనేది ఒక [[కాలమానము]]. ఒక రోజు 24 [[గంట]]ల కాలానికి సమానము. రోజు అను పదము [[ఇండో యూరోపియను భాషా వర్గము]]నకు చెందిన పదము, దీనికి తెలుగు పదము దినము, కానీ నేడు రోజు అనే పదమే విరివిగా వాడుకలో ఉన్నది. సాంప్రదాయికంగా ఒక పగలు, ఒక రాత్రిని కలిపి 'రోజు' అంటారు. రోజు అనేది సూర్యోదయంతో మొదలై సూర్యోదయంతో ముగుస్తుంది. తిథులకు, నక్షత్రాలకు సూర్యోదయ సమయమే ఇప్పటికీ ప్రామాణికం. అంటే ఈ రోజు సూర్యోదయమప్పుడు ఏ తిథి, ఏ నక్షత్రం ఉంటే అదే తిథి, నక్షత్రం ఈ రోజంతటికీ (అంటే రేపటి సూర్యోదయం దాకా) వర్తిస్తాయి. జ్యోతిశ్శాస్త్రంలో వారం కూడా సూర్యోదయంతోనే మారుతుంది. [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} User talk:Malla reddy 7450 20398 2006-02-24T08:55:18Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:55, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> 1883 7451 26214 2006-05-31T17:38:53Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1883''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1880]] [[1881]] [[1882]] - [[1883]] - [[1884]] [[1885]] [[1886]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1883|*]] [[af:1883]] [[ar:1883]] [[roa-rup:1883]] [[ast:1883]] [[bg:1883]] [[be:1883]] [[bs:1883]] [[ca:1883]] [[cs:1883]] [[cy:1883]] [[da:1883]] [[de:1883]] [[et:1883]] [[el:1883]] [[es:1883]] [[eo:1883]] [[eu:1883]] [[fo:1883]] [[fr:1883]] [[fy:1883]] [[ga:1883]] [[gl:1883]] [[ko:1883&#45380;]] [[hr:1883]] [[io:1883]] [[id:1883]] [[ia:1883]] [[is:1883]] [[it:1883]] [[he:1883]] [[ka:1883]] [[kw:1883]] [[ku:1883]] [[la:1883]] [[lt:1883]] [[lb:1883]] [[li:1883]] [[hu:1883]] [[mi:1883]] [[ms:1883]] [[zh-min-nan:1883 nî]] [[na:1883]] [[nl:1883]] [[nds:1883]] [[ja:1883&#24180;]] [[no:1883]] [[nn:1883]] [[pl:1883]] [[pt:1883]] [[ro:1883]] [[ru:1883]] [[sm:1883]] [[sq:1883]] [[simple:1883]] [[sk:1883]] [[sl:1883]] [[sr:1883]] [[su:1883]] [[fi:1883]] [[sv:1883]] [[tt:1883]] [[vi:1883]] [[tr:1883]] [[uk:1883]] [[ur:1883&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1883]] [[zh:1883&#24180;]] 1886 7452 26217 2006-05-31T17:39:24Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1886''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1883]] [[1884]] [[1885]] - [[1886]] - [[1887]] [[1888]] [[1889]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1886|*]] [[af:1886]] [[ar:1886]] [[roa-rup:1886]] [[ast:1886]] [[bg:1886]] [[be:1886]] [[bs:1886]] [[ca:1886]] [[cs:1886]] [[cy:1886]] [[da:1886]] [[de:1886]] [[et:1886]] [[el:1886]] [[es:1886]] [[eo:1886]] [[eu:1886]] [[fo:1886]] [[fr:1886]] [[fy:1886]] [[ga:1886]] [[gl:1886]] [[ko:1886&#45380;]] [[hr:1886]] [[io:1886]] [[id:1886]] [[ia:1886]] [[is:1886]] [[it:1886]] [[he:1886]] [[ka:1886]] [[kw:1886]] [[ku:1886]] [[la:1886]] [[lt:1886]] [[lb:1886]] [[li:1886]] [[hu:1886]] [[mi:1886]] [[ms:1886]] [[zh-min-nan:1886 nî]] [[na:1886]] [[nl:1886]] [[nds:1886]] [[ja:1886&#24180;]] [[no:1886]] [[nn:1886]] [[pl:1886]] [[pt:1886]] [[ro:1886]] [[ru:1886]] [[sm:1886]] [[sq:1886]] [[simple:1886]] [[sk:1886]] [[sl:1886]] [[sr:1886]] [[su:1886]] [[fi:1886]] [[sv:1886]] [[tt:1886]] [[vi:1886]] [[tr:1886]] [[uk:1886]] [[ur:1886&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1886]] [[zh:1886&#24180;]] 1884 7453 26215 2006-05-31T17:39:04Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1884''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1881]] [[1882]] [[1883]] - [[1884]] - [[1885]] [[1886]] [[1887]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1884|*]] [[af:1884]] [[ar:1884]] [[roa-rup:1884]] [[ast:1884]] [[bg:1884]] [[be:1884]] [[bs:1884]] [[ca:1884]] [[cs:1884]] [[cy:1884]] [[da:1884]] [[de:1884]] [[et:1884]] [[el:1884]] [[es:1884]] [[eo:1884]] [[eu:1884]] [[fo:1884]] [[fr:1884]] [[fy:1884]] [[ga:1884]] [[gl:1884]] [[ko:1884&#45380;]] [[hr:1884]] [[io:1884]] [[id:1884]] [[ia:1884]] [[is:1884]] [[it:1884]] [[he:1884]] [[ka:1884]] [[kw:1884]] [[ku:1884]] [[la:1884]] [[lt:1884]] [[lb:1884]] [[li:1884]] [[hu:1884]] [[mi:1884]] [[ms:1884]] [[zh-min-nan:1884 nî]] [[na:1884]] [[nl:1884]] [[nds:1884]] [[ja:1884&#24180;]] [[no:1884]] [[nn:1884]] [[pl:1884]] [[pt:1884]] [[ro:1884]] [[ru:1884]] [[sm:1884]] [[sq:1884]] [[simple:1884]] [[sk:1884]] [[sl:1884]] [[sr:1884]] [[su:1884]] [[fi:1884]] [[sv:1884]] [[tt:1884]] [[vi:1884]] [[tr:1884]] [[uk:1884]] [[ur:1884&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1884]] [[zh:1884&#24180;]] 1882 7454 26213 2006-05-31T17:38:43Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1882''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1879]] [[1880]] [[1881]] - [[1882]] - [[1883]] [[1884]] [[1885]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1882|*]] [[af:1882]] [[ar:1882]] [[roa-rup:1882]] [[ast:1882]] [[bg:1882]] [[be:1882]] [[bs:1882]] [[ca:1882]] [[cs:1882]] [[cy:1882]] [[da:1882]] [[de:1882]] [[et:1882]] [[el:1882]] [[es:1882]] [[eo:1882]] [[eu:1882]] [[fo:1882]] [[fr:1882]] [[fy:1882]] [[ga:1882]] [[gl:1882]] [[ko:1882&#45380;]] [[hr:1882]] [[io:1882]] [[id:1882]] [[ia:1882]] [[is:1882]] [[it:1882]] [[he:1882]] [[ka:1882]] [[kw:1882]] [[ku:1882]] [[la:1882]] [[lt:1882]] [[lb:1882]] [[li:1882]] [[hu:1882]] [[mi:1882]] [[ms:1882]] [[zh-min-nan:1882 nî]] [[na:1882]] [[nl:1882]] [[nds:1882]] [[ja:1882&#24180;]] [[no:1882]] [[nn:1882]] [[pl:1882]] [[pt:1882]] [[ro:1882]] [[ru:1882]] [[sm:1882]] [[sq:1882]] [[simple:1882]] [[sk:1882]] [[sl:1882]] [[sr:1882]] [[su:1882]] [[fi:1882]] [[sv:1882]] [[tt:1882]] [[vi:1882]] [[tr:1882]] [[uk:1882]] [[ur:1882&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1882]] [[zh:1882&#24180;]] 1881 7455 26212 2006-05-31T17:38:33Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1881''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1878]] [[1879]] [[1880]] - [[1881]] - [[1882]] [[1883]] [[1884]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1881|*]] [[af:1881]] [[ar:1881]] [[roa-rup:1881]] [[ast:1881]] [[bg:1881]] [[be:1881]] [[bs:1881]] [[ca:1881]] [[cs:1881]] [[cy:1881]] [[da:1881]] [[de:1881]] [[et:1881]] [[el:1881]] [[es:1881]] [[eo:1881]] [[eu:1881]] [[fo:1881]] [[fr:1881]] [[fy:1881]] [[ga:1881]] [[gl:1881]] [[ko:1881&#45380;]] [[hr:1881]] [[io:1881]] [[id:1881]] [[ia:1881]] [[is:1881]] [[it:1881]] [[he:1881]] [[ka:1881]] [[kw:1881]] [[ku:1881]] [[la:1881]] [[lt:1881]] [[lb:1881]] [[li:1881]] [[hu:1881]] [[mi:1881]] [[ms:1881]] [[zh-min-nan:1881 nî]] [[na:1881]] [[nl:1881]] [[nds:1881]] [[ja:1881&#24180;]] [[no:1881]] [[nn:1881]] [[pl:1881]] [[pt:1881]] [[ro:1881]] [[ru:1881]] [[sm:1881]] [[sq:1881]] [[simple:1881]] [[sk:1881]] [[sl:1881]] [[sr:1881]] [[su:1881]] [[fi:1881]] [[sv:1881]] [[tt:1881]] [[vi:1881]] [[tr:1881]] [[uk:1881]] [[ur:1881&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1881]] [[zh:1881&#24180;]] 1885 7456 26216 2006-05-31T17:39:13Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1885''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1882]] [[1883]] [[1884]] - [[1885]] - [[1886]] [[1887]] [[1888]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1860లు]] [[1870లు]] - '''[[1880లు]]''' - [[1890లు]] [[1900లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1885|*]] [[af:1885]] [[ar:1885]] [[roa-rup:1885]] [[ast:1885]] [[bg:1885]] [[be:1885]] [[bs:1885]] [[ca:1885]] [[cs:1885]] [[cy:1885]] [[da:1885]] [[de:1885]] [[et:1885]] [[el:1885]] [[es:1885]] [[eo:1885]] [[eu:1885]] [[fo:1885]] [[fr:1885]] [[fy:1885]] [[ga:1885]] [[gl:1885]] [[ko:1885&#45380;]] [[hr:1885]] [[io:1885]] [[id:1885]] [[ia:1885]] [[is:1885]] [[it:1885]] [[he:1885]] [[ka:1885]] [[kw:1885]] [[ku:1885]] [[la:1885]] [[lt:1885]] [[lb:1885]] [[li:1885]] [[hu:1885]] [[mi:1885]] [[ms:1885]] [[zh-min-nan:1885 nî]] [[na:1885]] [[nl:1885]] [[nds:1885]] [[ja:1885&#24180;]] [[no:1885]] [[nn:1885]] [[pl:1885]] [[pt:1885]] [[ro:1885]] [[ru:1885]] [[sm:1885]] [[sq:1885]] [[simple:1885]] [[sk:1885]] [[sl:1885]] [[sr:1885]] [[su:1885]] [[fi:1885]] [[sv:1885]] [[tt:1885]] [[vi:1885]] [[tr:1885]] [[uk:1885]] [[ur:1885&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1885]] [[zh:1885&#24180;]] 1893 7457 26224 2006-05-31T17:40:34Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1893''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1890]] [[1891]] [[1892]] - [[1893]] - [[1894]] [[1895]] [[1896]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[ఏప్రిల్ 9]]: ప్రముఖ రచయిత, చరిత్రకారుడు, కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[రాహుల్ సాంకృత్యాయన్]] *[[నవంబర్ 8]]: ప్రముఖ వాయులీన విద్వాంసుడు, [[ద్వారం వెంకటస్వామి నాయుడు]] ==మరణాలు== == [[పురస్కారాలు]] == [[Category:1893|*]] [[af:1893]] [[ar:1893]] [[roa-rup:1893]] [[ast:1893]] [[bg:1893]] [[be:1893]] [[bs:1893]] [[ca:1893]] [[cs:1893]] [[cy:1893]] [[da:1893]] [[de:1893]] [[et:1893]] [[el:1893]] [[es:1893]] [[eo:1893]] [[eu:1893]] [[fo:1893]] [[fr:1893]] [[fy:1893]] [[ga:1893]] [[gl:1893]] [[ko:1893&#45380;]] [[hr:1893]] [[io:1893]] [[id:1893]] [[ia:1893]] [[is:1893]] [[it:1893]] [[he:1893]] [[ka:1893]] [[kw:1893]] [[ku:1893]] [[la:1893]] [[lt:1893]] [[lb:1893]] [[li:1893]] [[hu:1893]] [[mi:1893]] [[ms:1893]] [[zh-min-nan:1893 nî]] [[na:1893]] [[nl:1893]] [[nds:1893]] [[ja:1893&#24180;]] [[no:1893]] [[nn:1893]] [[pl:1893]] [[pt:1893]] [[ro:1893]] [[ru:1893]] [[sm:1893]] [[sq:1893]] [[simple:1893]] [[sk:1893]] [[sl:1893]] [[sr:1893]] [[su:1893]] [[fi:1893]] [[sv:1893]] [[tt:1893]] [[vi:1893]] [[tr:1893]] [[uk:1893]] [[ur:1893&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1893]] [[zh:1893&#24180;]] 1890 7458 26221 2006-05-31T17:40:04Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1890''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1887]] [[1888]] [[1889]] - [[1890]] - [[1891]] [[1892]] [[1893]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1890|*]] [[af:1890]] [[ar:1890]] [[roa-rup:1890]] [[ast:1890]] [[bg:1890]] [[be:1890]] [[bs:1890]] [[ca:1890]] [[cs:1890]] [[cy:1890]] [[da:1890]] [[de:1890]] [[et:1890]] [[el:1890]] [[es:1890]] [[eo:1890]] [[eu:1890]] [[fo:1890]] [[fr:1890]] [[fy:1890]] [[ga:1890]] [[gl:1890]] [[ko:1890&#45380;]] [[hr:1890]] [[io:1890]] [[id:1890]] [[ia:1890]] [[is:1890]] [[it:1890]] [[he:1890]] [[ka:1890]] [[kw:1890]] [[ku:1890]] [[la:1890]] [[lt:1890]] [[lb:1890]] [[li:1890]] [[hu:1890]] [[mi:1890]] [[ms:1890]] [[zh-min-nan:1890 nî]] [[na:1890]] [[nl:1890]] [[nds:1890]] [[ja:1890&#24180;]] [[no:1890]] [[nn:1890]] [[pl:1890]] [[pt:1890]] [[ro:1890]] [[ru:1890]] [[sm:1890]] [[sq:1890]] [[simple:1890]] [[sk:1890]] [[sl:1890]] [[sr:1890]] [[su:1890]] [[fi:1890]] [[sv:1890]] [[tt:1890]] [[vi:1890]] [[tr:1890]] [[uk:1890]] [[ur:1890&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1890]] [[zh:1890&#24180;]] 1891 7459 26222 2006-05-31T17:40:14Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1891''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1888]] [[1889]] [[1890]] - [[1891]] - [[1892]] [[1893]] [[1894]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1891|*]] [[af:1891]] [[ar:1891]] [[roa-rup:1891]] [[ast:1891]] [[bg:1891]] [[be:1891]] [[bs:1891]] [[ca:1891]] [[cs:1891]] [[cy:1891]] [[da:1891]] [[de:1891]] [[et:1891]] [[el:1891]] [[es:1891]] [[eo:1891]] [[eu:1891]] [[fo:1891]] [[fr:1891]] [[fy:1891]] [[ga:1891]] [[gl:1891]] [[ko:1891&#45380;]] [[hr:1891]] [[io:1891]] [[id:1891]] [[ia:1891]] [[is:1891]] [[it:1891]] [[he:1891]] [[ka:1891]] [[kw:1891]] [[ku:1891]] [[la:1891]] [[lt:1891]] [[lb:1891]] [[li:1891]] [[hu:1891]] [[mi:1891]] [[ms:1891]] [[zh-min-nan:1891 nî]] [[na:1891]] [[nl:1891]] [[nds:1891]] [[ja:1891&#24180;]] [[no:1891]] [[nn:1891]] [[pl:1891]] [[pt:1891]] [[ro:1891]] [[ru:1891]] [[sm:1891]] [[sq:1891]] [[simple:1891]] [[sk:1891]] [[sl:1891]] [[sr:1891]] [[su:1891]] [[fi:1891]] [[sv:1891]] [[tt:1891]] [[vi:1891]] [[tr:1891]] [[uk:1891]] [[ur:1891&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1891]] [[zh:1891&#24180;]] 1892 7460 26223 2006-05-31T17:40:24Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1892''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1889]] [[1890]] [[1891]] - [[1892]] - [[1893]] [[1894]] [[1895]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1892|*]] [[af:1892]] [[ar:1892]] [[roa-rup:1892]] [[ast:1892]] [[bg:1892]] [[be:1892]] [[bs:1892]] [[ca:1892]] [[cs:1892]] [[cy:1892]] [[da:1892]] [[de:1892]] [[et:1892]] [[el:1892]] [[es:1892]] [[eo:1892]] [[eu:1892]] [[fo:1892]] [[fr:1892]] [[fy:1892]] [[ga:1892]] [[gl:1892]] [[ko:1892&#45380;]] [[hr:1892]] [[io:1892]] [[id:1892]] [[ia:1892]] [[is:1892]] [[it:1892]] [[he:1892]] [[ka:1892]] [[kw:1892]] [[ku:1892]] [[la:1892]] [[lt:1892]] [[lb:1892]] [[li:1892]] [[hu:1892]] [[mi:1892]] [[ms:1892]] [[zh-min-nan:1892 nî]] [[na:1892]] [[nl:1892]] [[nds:1892]] [[ja:1892&#24180;]] [[no:1892]] [[nn:1892]] [[pl:1892]] [[pt:1892]] [[ro:1892]] [[ru:1892]] [[sm:1892]] [[sq:1892]] [[simple:1892]] [[sk:1892]] [[sl:1892]] [[sr:1892]] [[su:1892]] [[fi:1892]] [[sv:1892]] [[tt:1892]] [[vi:1892]] [[tr:1892]] [[uk:1892]] [[ur:1892&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1892]] [[zh:1892&#24180;]] 1898 7461 26229 2006-05-31T17:41:24Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1898''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1895]] [[1896]] [[1897]] - [[1898]] - [[1899]] [[1900]] [[1901]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1898|*]] [[af:1898]] [[ar:1898]] [[roa-rup:1898]] [[ast:1898]] [[bg:1898]] [[be:1898]] [[bs:1898]] [[ca:1898]] [[cs:1898]] [[cy:1898]] [[da:1898]] [[de:1898]] [[et:1898]] [[el:1898]] [[es:1898]] [[eo:1898]] [[eu:1898]] [[fo:1898]] [[fr:1898]] [[fy:1898]] [[ga:1898]] [[gl:1898]] [[ko:1898&#45380;]] [[hr:1898]] [[io:1898]] [[id:1898]] [[ia:1898]] [[is:1898]] [[it:1898]] [[he:1898]] [[ka:1898]] [[kw:1898]] [[ku:1898]] [[la:1898]] [[lt:1898]] [[lb:1898]] [[li:1898]] [[hu:1898]] [[mi:1898]] [[ms:1898]] [[zh-min-nan:1898 nî]] [[na:1898]] [[nl:1898]] [[nds:1898]] [[ja:1898&#24180;]] [[no:1898]] [[nn:1898]] [[pl:1898]] [[pt:1898]] [[ro:1898]] [[ru:1898]] [[sm:1898]] [[sq:1898]] [[simple:1898]] [[sk:1898]] [[sl:1898]] [[sr:1898]] [[su:1898]] [[fi:1898]] [[sv:1898]] [[tt:1898]] [[vi:1898]] [[tr:1898]] [[uk:1898]] [[ur:1898&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1898]] [[zh:1898&#24180;]] 1896 7462 26227 2006-05-31T17:41:04Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1896''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1893]] [[1894]] [[1895]] - [[1896]] - [[1897]] [[1898]] [[1899]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1896|*]] [[af:1896]] [[ar:1896]] [[roa-rup:1896]] [[ast:1896]] [[bg:1896]] [[be:1896]] [[bs:1896]] [[ca:1896]] [[cs:1896]] [[cy:1896]] [[da:1896]] [[de:1896]] [[et:1896]] [[el:1896]] [[es:1896]] [[eo:1896]] [[eu:1896]] [[fo:1896]] [[fr:1896]] [[fy:1896]] [[ga:1896]] [[gl:1896]] [[ko:1896&#45380;]] [[hr:1896]] [[io:1896]] [[id:1896]] [[ia:1896]] [[is:1896]] [[it:1896]] [[he:1896]] [[ka:1896]] [[kw:1896]] [[ku:1896]] [[la:1896]] [[lt:1896]] [[lb:1896]] [[li:1896]] [[hu:1896]] [[mi:1896]] [[ms:1896]] [[zh-min-nan:1896 nî]] [[na:1896]] [[nl:1896]] [[nds:1896]] [[ja:1896&#24180;]] [[no:1896]] [[nn:1896]] [[pl:1896]] [[pt:1896]] [[ro:1896]] [[ru:1896]] [[sm:1896]] [[sq:1896]] [[simple:1896]] [[sk:1896]] [[sl:1896]] [[sr:1896]] [[su:1896]] [[fi:1896]] [[sv:1896]] [[tt:1896]] [[vi:1896]] [[tr:1896]] [[uk:1896]] [[ur:1896&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1896]] [[zh:1896&#24180;]] 1899 7463 26230 2006-05-31T17:41:34Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1899''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1896]] [[1897]] [[1898]] - [[1899]] - [[1900]] [[1901]] [[1902]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1899|*]] [[af:1899]] [[ar:1899]] [[roa-rup:1899]] [[ast:1899]] [[bg:1899]] [[be:1899]] [[bs:1899]] [[ca:1899]] [[cs:1899]] [[cy:1899]] [[da:1899]] [[de:1899]] [[et:1899]] [[el:1899]] [[es:1899]] [[eo:1899]] [[eu:1899]] [[fo:1899]] [[fr:1899]] [[fy:1899]] [[ga:1899]] [[gl:1899]] [[ko:1899&#45380;]] [[hr:1899]] [[io:1899]] [[id:1899]] [[ia:1899]] [[is:1899]] [[it:1899]] [[he:1899]] [[ka:1899]] [[kw:1899]] [[ku:1899]] [[la:1899]] [[lt:1899]] [[lb:1899]] [[li:1899]] [[hu:1899]] [[mi:1899]] [[ms:1899]] [[zh-min-nan:1899 nî]] [[na:1899]] [[nl:1899]] [[nds:1899]] [[ja:1899&#24180;]] [[no:1899]] [[nn:1899]] [[pl:1899]] [[pt:1899]] [[ro:1899]] [[ru:1899]] [[sm:1899]] [[sq:1899]] [[simple:1899]] [[sk:1899]] [[sl:1899]] [[sr:1899]] [[su:1899]] [[fi:1899]] [[sv:1899]] [[tt:1899]] [[vi:1899]] [[tr:1899]] [[uk:1899]] [[ur:1899&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1899]] [[zh:1899&#24180;]] 1895 7464 26226 2006-05-31T17:40:54Z Gpvosbot 428 Robot: Automated text replacement (-{{PAGENAME}} +{{subst:PAGENAME}}) '''1895''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క మామూలు సంవత్సరము. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1892]] [[1893]] [[1894]] - [[1895]] - [[1896]] [[1897]] [[1898]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1870లు]] [[1880లు]] ''' [[1890లు]] '''[[1900లు]] [[1910లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[18 వ శతాబ్దం]] - '''[[19 వ శతాబ్దం]]''' - [[20 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== *[[జనవరి 12]]: భారత దేశమునకు చెందిన వైద్య శాస్త్రజ్ఞుడు [[యల్లాప్రగడ సుబ్బారావు]] *[[సెప్టెంబర్ 28]]: ప్రముఖ తెలుగు కవి [[గుర్రం జాషువా]] *[[అక్టోబర్ 8]]: [[అడివి బాపిరాజు]] - స్వాంతంత్ర్య సమరయోధుడు, రచయిత, కళాకారుడు *[[అక్టోబర్ 31]]: ప్రసిద్ధ క్రికెట్ ఆటగాడు [[సి.కె.నాయుడు]] జన్మించాడు. ==మరణాలు== == పురస్కారాలు == [[Category:1895|*]] [[af:1895]] [[ar:1895]] [[roa-rup:1895]] [[ast:1895]] [[bg:1895]] [[be:1895]] [[bs:1895]] [[ca:1895]] [[cs:1895]] [[cy:1895]] [[da:1895]] [[de:1895]] [[et:1895]] [[el:1895]] [[es:1895]] [[eo:1895]] [[eu:1895]] [[fo:1895]] [[fr:1895]] [[fy:1895]] [[ga:1895]] [[gl:1895]] [[ko:1895&#45380;]] [[hr:1895]] [[io:1895]] [[id:1895]] [[ia:1895]] [[is:1895]] [[it:1895]] [[he:1895]] [[ka:1895]] [[kw:1895]] [[ku:1895]] [[la:1895]] [[lt:1895]] [[lb:1895]] [[li:1895]] [[hu:1895]] [[mi:1895]] [[ms:1895]] [[zh-min-nan:1895 nî]] [[na:1895]] [[nl:1895]] [[nds:1895]] [[ja:1895&#24180;]] [[no:1895]] [[nn:1895]] [[pl:1895]] [[pt:1895]] [[ro:1895]] [[ru:1895]] [[sm:1895]] [[sq:1895]] [[simple:1895]] [[sk:1895]] [[sl:1895]] [[sr:1895]] [[su:1895]] [[fi:1895]] [[sv:1895]] [[tt:1895]] [[vi:1895]] [[tr:1895]] [[uk:1895]] [[ur:1895&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:1895]] [[zh:1895&#24180;]] Talk:చిన లింగాయ పాలెం 7465 20425 2006-02-24T12:12:19Z Chaduvari 97 kotta pEjI 202.56.199.82 నుండి రాస్తున్న సభ్యునికి, మీరు ఒక ఎకౌంటు సృష్టించుకొని ఆ పేరుతో రాయండి. మీ రచనలన్నీ మీపేరుతోనే చలామణీ అవుతాయి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 12:12, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) User talk:202.56.199.82 7466 20426 2006-02-24T12:12:24Z Chaduvari 97 kotta pEjI మీరు ఒక ఎకౌంటు సృష్టించుకొని ఆ పేరుతో రాయండి. మీ రచనలన్నీ మీపేరుతోనే చలామణీ అవుతాయి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 12:12, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) భారత రైల్వే బడ్జెట్ 2006 7467 20432 2006-02-24T12:20:13Z Chaduvari 97 kotta pEjI {{మొలక}} [[భారత్|భారత]] రైల్వే మంత్రి [[లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్]] [[2006]]-[[2007|07]] సంవత్సరానికి [[రైల్వే బడ్జెట్]] ను [[ఫిబ్రవరి 24]] న [[లోక్‌సభ]]లో ప్రవేశపెట్టాడు. ఆయన రైల్వే బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టడం ఇది వరుసగా మూడోసారి. ==బడ్జెట్ విశేషాలు== [[Category:భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ]] User talk:Kondaiahk 7468 20436 2006-02-24T12:43:35Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 12:43, 24 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> ఉగాది పచ్చడి 7469 20438 2006-02-24T15:55:53Z 202.56.199.82 ఉగాది-తెలుగు వారి పండుగలలో ముందుగా వచ్చేది. ఈరోజు నుండే తెలుగు సంవత్సరం ఆరంభం. కాబట్టి ముందు రాబోయె రోజులు ఎలా ఉన్నా, అన్నింటిని స్వీకరించడానికి సిద్ధం చెయడమే ఈ ఉగాది పచ్చడి ఉద్దేశ్యం. ఈ పచ్చడి షడృచుల సమ్మేళనం- తీపి, పులుపు, కారం, ఉప్పు, వగరు, చేదు అనే ఆరు రుచులు కలసిన ఈ పచ్చడి తింటె జీవితం లో ఎదురయ్యే మంచి, చెడు అన్నింటినీ మనిషి ఎదుర్కొనవచ్చును దేవరకద్ర 7470 23969 2006-04-23T08:03:18Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=దేవరకద్ర||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దేవరకద్ర|villages=20|area=|population=52.04|pop_male=26.21|pop_female=25.82|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.61|lit_male=56.61|lit_female=30.55}} '''దేవరకద్ర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[బొల్లారం (దేవరకద్ర మండలం)]] *[[అజిలాపూర్]] *[[చిన్నరాజ్మూర్]] *[[పెద్దరాజ్మూర్]] *[[నాగారం (దేవరకద్ర మండలం)]] *[[గద్దెగూడ]] *[[వెంకటాయిపల్లి]] *[[బల్సుపల్లి]] *[[బస్వాపూర్]] *[[గురకొండ]] *[[గోపాల్‌పూర్‌కలాన్]] *[[దేవరకద్ర]] *[[చౌదర్‌పల్లి]] *[[హాజిలాపూర్]] *[[బస్వాయిపల్లి]] *[[లక్ష్మీపల్లి]] *[[జీనుగురాల]] *[[దోకూర్]] *[[మీనుగువానిపల్లి]] *[[గుదిబండ]] *[[గోపన్‌పల్లి]] *[[పుట్టపల్లి]] *[[కౌకుంట్ల]] *[[ఇస్రాంపల్లి]] *[[రేకులంపల్లి]] *[[పేరూర్]] *[[ముత్యాలంపల్లి]] *[[వెర్నె]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ధన్వాడ (మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా మండలం) 7471 26941 2006-06-12T16:43:52Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=ధన్వాడ||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధన్వాడ|villages=20|area=|population=53.24|pop_male=26.60|pop_female=26.63|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.56|lit_male=51.14|lit_female=26.15}} '''ధన్వాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ధన్వాడ]] *[[కిష్టాపూర్]] *[[కొండాపూర్]] *[[గోటూరు]] *[[పసలపాడ్]] *[[మద్వార్]] *[[మండిపల్లి]] *[[కంసాన్‌పల్లి]] *[[గున్ముక్ల]] *[[ఎమ్నాన్‌పల్లి]] *[[ఎలిగండ్ల]]] *[[పస్పూల్]] *[[మరికల్]] *[[ఇబ్రహీంపట్నం (ధన్వాడ మండలం)]] *[[పెద్దచింతకుంట]] *[[తీలేరు]] *[[వెంకటాపూర్ (ధన్వాడ)]] *[[రాకొండ]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఊట్కూరు 7472 23972 2006-04-23T08:04:53Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ఊట్కూరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఊట్కూరు|villages=20|area=|population=48.47|pop_male=24.02|pop_female=24.44|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.29|lit_male=37.44|lit_female=24.96}} '''ఊట్కూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[వల్లంపల్లి]] *[[పగిడిమర్రి]] *[[తిప్రాస్‌పల్లి]] *[[బాపూర్]] *[[నిడుగర్తి]] *[[లక్ష్మీపల్లి]] *[[పెద్దజత్రం]] *[[పోతపల్లి]] *[[బిజ్వార్]] *[[ఎర్గట్‌పల్లి]] *[[జీరంహళ్ళి]] *[[ఊట్కూరు]] *[[ఓబలాపూర్]] *[[అమీన్‌పూర్]] *[[సామనూర్]] *[[సమిస్తాపూర్]] *[[నాగిరెడ్డిపల్లి]] *[[గరాన్‌హళ్ళి]] *[[మల్లేపల్లి (ఊట్కూరు మండలం)]] *[[కొల్లూరు (ఊట్కూరు మండలం)]] *[[పెద్దపొర్ల]] *[[చిన్నపొర్ల]] *[[ఎడవల్లి]] *[[పులుమామిడి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] భూత్‌పూర్‌ 7473 23965 2006-04-23T07:59:57Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=భూత్‌పూర్‌||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భూత్‌పూర్‌|villages=20|area=|population=42.84|pop_male=21.63|pop_female=21.21|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.87|lit_male=55.79|lit_female=27.72}} '''భూత్‌పూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఇప్పలపల్లి (భూత్‌పూర్‌ మండలం)]] *[[హస్నాపూర్]] *[[అమిస్తాపూర్]] *[[భూత్‌పూర్]] *[[తాడ్పర్తి]] *[[కొత్తూర్]] *[[కార్వేన]] *[[కొత్తమొల్గర]] *[[గోపాలపూర్ (ఖుర్ద్)]] *[[పోతులమడుగు]] *[[అన్నాసాగర్]] *[[తాడికొండ (భూత్‌పూర్‌)]] *[[రావల్‌పల్లి]] *[[కప్పెట]] *[[పాతమొల్గర]] *[[మద్దిగట్ల]] *[[ఎల్కిచర్ల]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] తిమ్మాజిపేట 7474 23963 2006-04-23T07:59:11Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=తిమ్మాజిపేట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిమ్మాజిపేట|villages=20|area=|population=33.50|pop_male=16.62|pop_female=16.87|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.19|lit_male=53.93|lit_female=30.78}} '''తిమ్మాజిపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పుల్లగిరి]] *[[మరికల్]] *[[ఇప్పలపల్లి (తిమ్మాజిపేట మండలం)]] *[[ఆవంచ]] *[[బుధసముద్రం]] *[[నేరెళ్ళపల్లి]] *[[మారేపల్లి]] *[[వెదిరెపల్లి]] *[[తిమ్మాజిపేట]] *[[గోరిట]] *[[చేగుంట (తిమ్మాజిపేట మండలం)]] *[[బాజీపురం]] *[[గుమ్మకొండ]] *[[అప్పాజీపల్లి]] *[[కొడుపర్తి]] *[[భావాజీపల్లి]] *[[పోతిరెడ్డిపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కల్వకుర్తి 7475 23961 2006-04-23T07:58:27Z Mpradeep 50 pointing to correct immage {{మండలం|name=కల్వకుర్తి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కల్వకుర్తి|villages=20|area=|population=58.21|pop_male=29.82|pop_female=28.39|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.09|lit_male=68.21|lit_female=43.37}} '''కల్వకుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[వెల్కట్ట]] *[[వెంకటాపూర్ (పట్టిమలిగర)]] *[[జీడిపల్లి]] *[[కుర్మిద్ద]] *[[మర్చల్]] *[[జిళ్ళేళ్ళ]] *[[కల్వకుర్తి]] *[[తర్నికల్]] *[[తోటపల్లి]] *[[బెక్కర]] *[[వేపూర్]] *[[సుద్దకల్]] *[[పంజుగల్]] *[[ఎల్లికల్]] *[[ముకురల్]] *[[గుండూర్]] *[[లుంగసానిపల్లి]] *[[రఘుపతిపేట]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఉప్పునూతల 7476 23977 2006-04-23T08:07:29Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ఉప్పునూతల||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉప్పునూతల|villages=20|area=|population=29.02|pop_male=14.61|pop_female=14.41|pop-density=|pop-growth=|literacy=39.47|lit_male=52.03|lit_female=26.79}} '''ఉప్పునూతల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[దాసర్లప్ల్లి]] *[[పెద్దాపూర్]] *[[మొల్గర]] *[[జప్తిసాగోడ్]] *[[తిరుమలాపూర్ (పట్టిగోదల్)]] *[[కోరాటికల్]] *[[లతీఫ్‌పూర్]] *[[పెన్మిల్ల]] *[[అయ్యవారిపల్లి]] *[[వెల్టూర్]] *[[తిప్పాపూర్]] *[[కంసానిపల్లి]] *[[లక్ష్మాపూర్ (పట్టిగోదల్)]] *[[మామిళ్ళపల్లి]] *[[ఉప్పరపల్లి]] *[[మర్రిపల్లి]] *[[ఉప్పునూతల]] *[[తాడూర్]] *[[పెరట్వానిపల్లి]] *[[రాఇచేదు]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] వంగూరు 7477 23959 2006-04-23T07:57:25Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=వంగూరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వంగూరు|villages=20|area=|population=45.30|pop_male=23.17|pop_female=22.12|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.75|lit_male=58.81|lit_female=28.00}} '''వంగూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కొండారెడ్డిపల్లి]] *[[వంగూరు]] *[[సర్వారెడ్డిపల్లి]] *[[తిమ్మాయిపల్లి]] *[[కమలాపూర్]] *[[చారకొండ]] *[[సిర్సనగండ్ల]] *[[కోనేటిపూర్]] *[[గజ్రా]] *[[తిరుమలగిరి (వంగూరు మండలం)]] *[[తిప్పారెడ్డిపల్లి]] *[[వెంకటాపూర్ (పట్టిగోదల్)]] *[[ఉప్పలపహాడ్]] *[[పోల్కంపల్లి]] *[[రంగాపూర్]] *[[అన్నారం]] *[[జోగల]] *[[పోతారెడ్డిపల్లి]] *[[ఉల్పర]] *[[మిట్టసగూడెం]] *[[దిండిచింతలపల్లి]] *[[ఉమ్మాపూర్]] *[[నిజామాబాదు (వంగూరు మండలం)]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] అచ్చంపేట (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా) 7478 23978 2006-04-23T08:07:46Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=అచ్చంపేట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అచ్చంపేట|villages=20|area=|population=57.31|pop_male=29.41|pop_female=27.90|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.57|lit_male=65.82|lit_female=40.75}} '''అచ్చంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పాలికాపల్లి]] *[[లింగోటం]] *[[పులిజాల]] *[[చన్నారం (సబక్)]] *[[హాజీపూర్]] *[[చందాపూర్]] *[[నడింపల్లి (అచ్చంపేట మండలం)]] *[[అచ్చంపేట (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)]] *[[తంగాపూర్]] *[[చౌటపల్లి]] *[[గుంపంపల్లి]] *[[లక్ష్మాపూర్ (పి.ఎన్)]] *[[బోల్ఘాట్‌పల్లి]] *[[రంగాపూర్]] *[[బ్రాహ్మణపల్లి]] *[[ఐనోల్]] *[[సింగవరం (అచ్చంపేట మండలం]] *[[బొమ్మెనపల్లి]] *[[సిద్దపూర్]] *[[మన్నావారిపల్లి]] *[[ఘనాపూర్]] *[[అక్కవరం]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] అమ్రాబాద్ 7479 23979 2006-04-23T08:08:09Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=అమ్రాబాద్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అమ్రాబాద్|villages=20|area=|population=48.35|pop_male=24.62|pop_female=23.73|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.39|lit_male=63.62|lit_female=34.66}} '''అమ్రాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మన్ననూర్]] *[[తుర్కపల్లి (అమ్రాబాద్ మండలం)]] *[[మాచారం]] *[[అమ్రాబాద్]] *[[పద్ర]] *[[వంకేశ్వరం]] *[[ఉద్మిల్ల]] *[[గూడూర్]] *[[మరెడుగు]] *[[ఇప్పలపల్లి (అమ్రాబాద్ మండలం)]] *[[గంగుపెంట]] *[[మద్దిమడుగు]] *[[ఉప్పునూతల (బి.కె)]] *[[లక్ష్మాపూర్ (బి.కె)]] *[[తిరుమలాపూర్ (బి.కె)]] *[[వట్వర్లపల్లి]] *[[శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు (L.F.C)]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] వల్లూరు 7480 20464 2006-02-25T06:09:51Z వైఙాసత్య 58 *[[కడప]] జిల్లాలోని మండలము - [[వల్లూరు, కడప జిల్లా]] స్తోత్రములు 7481 26990 2006-06-13T12:58:37Z MSRKiran 444 /* శ్రీ బిల్వ స్తోత్రం */ ఈ పేజీలో వివిధ స్తోత్రములు, వాటి అర్ధములు వున్నవి. గమనిక: ఈ స్తోత్రములు ఒక నిర్దిష్ఠమైన క్రమములో లేవు. == గణాణాం త్వా == ఇది ఈ స్తోత్రము ఋగ్వేదము నుండి సంగ్రహింపబడినది. సహజముగా వేదో్చ్చారణ ఈ స్తోత్రముతో ప్రారంభిస్తారు. === స్తోత్రం === <pre> ఓం శ్రీ గురుభ్యో నమః హరిః ఓం గణాణాం త్వా గణపతిగుం హవామహే కవిం కవీనాం ఉపమశ్ర వస్తమం జ్యేష్ఠరాజం బ్రహ్మణాం బ్రహ్మస్పద ఆనశ్రణ్వన్ నూతిభిస్సీ దశాదనం ప్రణో దేవి సరస్వతి వాజేభిర్ వాజినీవతి ధీనామ విత్రయవతు గణేశాయ నమః సరస్వత్యై నమః శ్రీ గురుభ్యో నమః హరిః ఓం </pre> === అర్ధం === == మంత్ర పుష్పం == ఇది కూడా ఋగ్వేదమునుంచి సంగ్రహింపబడినది. === స్తోత్రం === <pre> యోపాం పుష్పం వేదా పుష్పవాన్ ప్రజావాన్ పశుమాన్ భవతి చంద్రమావామపాం పుష్పం పుష్పవాన్ ప్రజావాన్ పశుమాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోపామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి (1) అగ్నిర్వా అపామాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి యోగ్నేరాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి ఆపోవా అగ్నేరాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోపామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి (2) వాయుర్వా అపామయతనం ఆయతనవాన్ భవతి యో వాయోరాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి ఆపోవై వాయోరాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోపామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి (3) అసౌవై తపన్నపామాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి యోముష్యతపత ఆయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి ఆపోవా అముష్యతపత ఆయతనం ఆయతనవాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోపామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి (4) చంద్రమావా అపామాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి యః చంద్రమస ఆయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి ఆపోవై చంద్రమస ఆయతనం ఆయతనవాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోపామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి (5) నక్ష్త్రత్రాణివా అపామాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి యో నక్ష్త్రత్రాణామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి ఆపోవై నక్ష్త్తత్రాణామాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోపామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి (6) పర్జన్యోవాం అపామాయతనాం ఆయతనవాన్ భవతి యః పర్జన్యస్యాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి ఆపోవై పర్జన్యస్యాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోపామాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి (7) సంవత్సరోవా అపామాయతనం ఆయతనవాన్ భవతి యః సంవత్సరస్యాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి ఆపోవై సంవత్సరస్యాయతనం వేదా ఆయతనవాన్ భవతి య ఏవం వేదా యోత్సునాభం ప్రతిష్ఠితాం వేదా ప్రత్యేవ తిష్ఠతి (8) </pre> === అర్ధం === == శ్రీ లింగాష్టకం == ఇది శ్రీ శివుని స్తోత్రము. === స్తోత్రం === <pre> బ్రహ్మ మురారి సురార్చిత లింగం నిర్మల భాసిత శోభిత లింగం జన్మజ దుఃఖ వినాశక లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (1) దేవముని ప్రవరార్చిత లింగం కామదహన కరుణాకర లింగం రావణ దర్ప వినాశక లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (2) సర్వ సుగంధ సులేపిత లింగం బుద్ధి వివర్ధన కారణ లింగం సిద్ధ సురాసుర వందిత లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (3) కనక మహామణి భూషిత లింగం ఫణిపతి వేష్టిత షోభిత లింగం దక్ష సుయజ్న నినాశక లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (4) కుంకుమ చందన లేపిత లింగం పంకజ హార సుశోభిత లింగం సంచిత పాప వినాశక లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (5) దేవగణార్చిత సేవిత లింగం భావైర్భక్తిభి రేవచ లింగం దినకర కోటి ప్రభాకర లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (6) అష్టదళోపరివేష్టిత లింగం సర్వసముద్భవ కారణ లింగం అష్టదరిద్ర వినాశక లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (7) సురగురు సురవర పూజిత లింగం సురవన పుష్ప సదార్చిత లింగం పరమపదం పరమాత్మక లింగం తత్ప్రణమామి సదాశివ లింగం (8) లింగాష్టకమిదం పుణ్యం యః పఠేచ్చివ సన్నిధౌ శివలోకమవాప్నోతి శివేన సహమోదతే. </pre> === అర్ధం === == శ్రీ బిల్వాష్టకం== ఇది శ్రీ శివుని స్తోత్రము. === స్తోత్రం === <pre> త్రిదళం త్రిగుణాకారం త్రినేత్రం చ త్రియాయుధం త్రిజన్మ పాపసంహారం ఏకబిల్వం శివార్పణం. (1) త్రిశాఖైః బిల్వపత్రైశ్చ అచ్చిద్రైః కోమలైః శుభైః తవపూజాం కరిష్యామి ఏకబిల్వం శివార్పణం. (2) కోటి కన్యా మహాదానం తిలపర్వత కోటయః కాంచనం క్షీలదానేన ఏకబిల్వం శివార్పణం. (3) కాశీక్షేత్ర నివాసం చ కాలభైరవ దర్శనం ప్రయాగే మాధవం దృష్ట్వా ఏకబిల్వం శివార్పణం. (4) ఇందువారే వ్రతం స్థిత్వా నిరాహారో మహేశ్వరాః నక్తం హౌష్యామి దేవేశ ఏకబిల్వం శివార్పణం. (5) రామలింగ ప్రతిష్ఠా చ వైవాహిక కృతం తధా తటాకానిచ సంధానం ఏకబిల్వం శివార్పణం. (6) అఖండ బిల్వపత్రం చ ఆయుతం శివపూజనం కృతం నామ సహస్రేణ ఏకబిల్వం శివార్పణం. (7) ఉమయా సహదేవేశ నంది వాహనమేవ చ భస్మలేపన సర్వాంగం ఏకబిల్వం శివార్పణం. (8) సాలగ్రామేషు విప్రాణాం తటాకం దశకూపయోః యజ్నకోటి సహస్రస్చ ఏకబిల్వం శివార్పణం. (9) దంతి కోటి సహస్రేషు అశ్వమేధ శతక్రతౌ కోటికన్యా మహాదానం ఏకబిల్వం శివార్పణం. (10) బిల్వాణాం దర్శనం పుణ్యం స్పర్శనం పాపనాశనం అఘోర పాపసంహారం ఏకబిల్వం శివార్పణం. (11) సహస్రవేద పాటేషు బ్రహ్మస్తాపన ముచ్యతే అనేకవ్రత కోటీనాం ఏకబిల్వం శివార్పణం. (12) అన్నదాన సహస్రేషు సహస్రోప నయనం తధా అనేక జన్మపాపాని ఏకబిల్వం శివార్పణం. (13) బిల్వాష్టకమిదం పుణ్యం యః పఠేచ్చివ సన్నిధౌ శివలోకమవాప్నోతి ఏకబిల్వం శివార్పణం. </pre> === అర్ధం === User:Svadrevu 7482 20468 2006-02-25T08:21:46Z Svadrevu 299 You can find complete details about me at http://www.public.asu.edu/~svadrevu and http://svadrevu.blogspot.com. Thanks for visiting this page. Best Regards, Srinivas Vadrevu User talk:Svadrevu 7483 20469 2006-02-25T12:56:29Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> సదాశివనగర్‌ 7484 23672 2006-04-21T09:00:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సదాశివనగర్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సదాశివనగర్‌|villages=27|area=|population=54.417|pop_male=27.087|pop_female=27.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.37|lit_male=61.29|lit_female=29.75}} '''సదాశివనగర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అడ్లూర్ యెల్లారెడ్డి]] *[[అమళ్లబండ]] *[[భూంపల్లె]] *[[దగ్గి]] *[[ధర్మారావుపేట]] *[[గిద్ద]] *[[గొల్లపల్లె]] *[[ఇస్సన్నపల్లె]] *[[జనగావ్]] *[[కల్వరల్]] *[[కమ్మోజీవాడి ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[ఖన్నాపూర్]] *[[కుప్రియల్]] *[[లింగంపల్లె]] *[[మర్కల్]] *[[మోదేగావ్]] *[[మోషంపూర్]] *[[ముద్దోజీవాడి]] *[[పద్మాజీవాడి]] *[[పోసానిపేట]] *[[రాధాయిపల్లె]] *[[రామారెడ్డి]] *[[రంగంపేట]] *[[సదాశివనగర్‌]] *[[తిమ్మోజీవాడి]] *[[తీర్మాన్‌పల్లె]] *[[థుక్కోజీవాడి]] *[[ఉప్పల్‌వాయి]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మాచారెడ్డి 7485 23671 2006-04-21T09:00:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మాచారెడ్డి||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మాచారెడ్డి|villages=24|area=|population=54.406|pop_male=26.79|pop_female=27.616|pop-density=|pop-growth=|literacy=39.79|lit_male=54.04|lit_female=26.15}} '''మాచారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అక్కాపూర్]] *[[అన్నారం]] *[[అంతంపల్లె]] *[[బండరామెశ్వర్‌పల్లె]] *[[భవానీపేట]] *[[చుక్కాపూర్]] *[[దేవన్‌పల్లె]] *[[ఎస్సైపేట]] *[[ఫరీద్‌పేట]] *[[ఘన్‌పుర్ (ఎం)]] *[[ఘన్‌పుర్ (ఆర్)]] *[[లాచాపేట]] *[[మాచారెడ్డి]] *[[మద్దికుంట]] *[[పాలవంచ]] *[[పోతారం]] *[[రాజ్‌ఖాన్‌పేట]] *[[రెడ్డిపేట]] *[[సింగరాయిపల్లె]] *[[సోమారంపేట]] *[[తడ్కపల్లె]] *[[వాడి]] *[[యెల్లంపేట]] *[[యెల్లోప్‌గొండ]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} సిరికొండ (నిజామాబాదు జిల్లా మండలం) 7486 25876 2006-05-28T04:46:24Z Chaduvari 97 సిరికొండ, సిరికొండ (నిజామాబాదు జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=సిరికొండ||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సిరికొండ|villages=21|area=|population=46.935|pop_male=22.877|pop_female=24.058|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.96|lit_male=58.22|lit_female=30.59}} '''సిరికొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[చిమన్‌పల్లె]] *[[చిన్న వల్గోత్]] *[[గద్కోలె]] *[[గర్గెపహాడ్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[హొన్నాజీపేట]] *[[హుస్సేన్‌నగర్]] *[[కొండాపూర్]] *[[కొందూర్]] *[[కోతల్‌పల్లె]] *[[మైలారం]] *[[ముషీర్‌నగర్]] *[[న్యావండి]] *[[పాఖాల్]] *[[పందిమడుగు]] *[[పెద్ద వల్గోత్]] *[[పోత్నూర్]] *[[రామడుగు]] *[[రావుట్ల]] *[[రేకులపల్లె]] *[[సిరికొండ]] *[[తట్‌పల్లె]] *[[తుంపల్లె]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బిర్కూర్‌ 7487 23666 2006-04-21T08:59:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బిర్కూర్‌||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బిర్కూర్‌|villages=24|area=|population=47.114|pop_male=23.3|pop_female=23.814|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.35|lit_male=54.75|lit_female=30.34}} '''బిర్కూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంకోలె]] *[[బైరాపూర్]] *[[బారంగెడ్గి]] *[[బసవాయిపల్లె]] *[[బిర్కూర్‌]] *[[బొమ్మనదేవ్‌పల్లె]] *[[బొప్పాస్‌పల్లె]] *[[చించోలి]] *[[చిన్న అన్నారం]] *[[చిన్న దామరంచ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దౌలతాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దుర్గంపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[దుర్కి]] *[[హాజీపూర్]] *[[కమ్షేత్‌పల్లె]] *[[కిస్టాపూర్]] *[[మల్లాపూర్]] *[[మిర్జాపూర్]] *[[మ్య్లారం]] *[[నచ్‌పల్లె]] *[[నాగాపుర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[నంలి]] *[[నసురుల్లాబాద్]] *[[పెద్ద దామరంచ]] *[[పోషెట్‌పల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[సాంబాపూర్]] *[[సంగం]] *[[సంతాన్‌పూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తిమ్మానగర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[తిమ్మాపూర్]] *[[వీరాపూర్]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మద్నూరు 7488 23662 2006-04-21T08:59:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మద్నూరు||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మద్నూరు|villages=38|area=|population=50.581|pop_male=25.574|pop_female=25.007|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.99|lit_male=57.62|lit_female=32.10}} '''మద్నూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==గ్రామాలు== *[[అంతాపూర్]] *[[అవ్వల్‌గావ్]] *[[చిమ్నాపుర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[చిన్న షక్కర్గ]] *[[చిన్న తడ్గూర్]] *[[ధనూర్]] *[[ధోతి]] *[[డోంగ్లి]] *[[ఎక్లార (కుర్ద్)]] *[[ఏలేగావ్]] *[[ఎంబూర]] *[[గోజేగావ్]] *[[హాజీపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[హందె కేలూర్]] *[[హస్సన్ తక్లి]] *[[ఖరగ్]] *[[కోడ్చెర]] *[[కుర్ల]] *[[లాచన్]] *[[లక్ష్మాపూర్]] *[[లింబూర్]] *[[మదన్ హిప్పెర్గ]] *[[మద్నూరు]] *[[మహల్సాపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) *[[మల్లాపూర్]] *[[మారేపల్లె]] *[[మెనూర్]] *[[మోఘ]] *[[పెద్ద ఎక్లార]] *[[పెద్ద షక్కర్గ]] *[[పెద్ద తక్లి]] *[[పెద్ద తడ్గూర్]] *[[రాచూర్]] *[[రూసేగావ్]] *[[సలాబత్‌పూర్]] *[[షేఖాపూర్]] *[[సిర్పూర్]] *[[సోమూర్]] *[[సోనాల]] *[[సుల్తాన్‌పేట్]] *[[తడి హిప్పెర్గ]] *[[వాడి ఫతేపూర్ ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 25 7489 20481 2006-02-25T17:12:05Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1894]]: [[మెహర్‌బాబా]] జన్మించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 26 7490 20548 2006-02-26T04:25:59Z వైఙాసత్య 58 *[[1962]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[శాసనసభ]]కు మొదటి స్పీకరు, [[అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు]] మరణించాడు. *[[1975]]: [[భారత్]]లో మొదటి గాలిపటాల మ్యూజియం [[శంకర కేంద్ర]] ను [[అహ్మదాబాదు]]లో ప్రారంభించారు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 27 7491 20484 2006-02-25T17:18:54Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1906]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు [[చంద్రశేఖర్ ఆజాద్]] మరణించాడు. *[[1956]]: [[లోక్‌సభ]] మొదటి స్పీకరు [[జి.వి.మావ్‌లాంకర్]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఫిబ్రవరి 28 7492 20485 2006-02-25T17:21:23Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1963]]: [[భారత్|భారత]] ప్రథమ [[రాష్ట్రపతి]] బాబు [[రాజేంద్ర ప్రసాద్]] మరణించాడు. తెల్కపల్లి 7493 23976 2006-04-23T08:07:08Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=తెల్కపల్లి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తెల్కపల్లి|villages=20|area=|population=44.10|pop_male=22.41|pop_female=21.69|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.26|lit_male=53.65|lit_female=28.47}} '''తెల్కపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[జమిస్తాపూర్]] *[[కర్వాంగ]] *[[నడిగడ్డ]] *[[గౌరారం (తెల్కపల్లి మండలం)]] *[[పర్వతాపురం]] *[[రాకొండ]] *[[తెల్కపల్లి]] *[[చిన్నముద్నూర్]] *[[గడ్డంపల్లి]] *[[గౌతంపల్లి]] *[[రాయిపాకుల]] *[[అనంతసాగర్]] *[[బండపల్లి]] *[[గట్టునెల్లికుదురు]] *[[పెద్దూరు]] *[[పెద్దపల్లి (తెల్కపల్లి మండలం)]] *[[వట్టిపల్లి]] *[[బొప్పేపల్లి]] *[[ఆలేర్]] *[[లఖ్నారం]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] తాడూరు 7494 23975 2006-04-23T08:06:32Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=తాడూరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడూరు|villages=23|area=|population=38.60|pop_male=19.40|pop_female=19.20|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.06|lit_male=54.77|lit_female=29.31}} '''తాడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[భల్లన్‌పల్లి]] *[[పాపగల్]] *[[సిర్సవాడ]] *[[ఐతోల్]] *[[గోవిందాయపల్లి]] *[[యట్‌ధర్‌పల్లి]] *[[అంతారం]] *[[నాగదేవుపల్లి]] *[[ఆకునెల్లికుదురు]] *[[యాదిరెడ్డిపల్లి]] *[[ఇంద్రకల్]] *[[యత్మతాపూర్]] *[[తుమ్మలసూగూర్]] *[[పర్వతాయపల్లి]] *[[కుమ్మెర]] *[[తిరుమలాపూర్]] *[[చర్లైటిక్యాల]] *[[తాడూరు]] *[[గుంతకోడూరు]] *[[ఎంగంపల్లి]] *[[మేదీపూర్]] *[[పొల్మూర్]] *[[అల్లాపూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] నాగర్‌కర్నూల్ 7495 23974 2006-04-23T08:06:07Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=నాగర్‌కర్నూల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాగర్‌కర్నూల్|villages=23|area=|population=68.53|pop_male=34.96|pop_female=33.57|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.49|lit_male=64.46|lit_female=42.14}} '''నాగర్‌కర్నూల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నల్లవెల్లి]] *[[ఉయ్యాలవాడ (నాగర్‌కర్నూల్ మండలం)]] *[[ఎండబెట్ల]] *[[చందాయపల్లి]] *[[గగ్గల్‌పల్లి]] *[[మల్కాపూర్]] *[[వెంకటాపూర్ (నాగర్‌కర్నూల్ మండలం)]] *[[పులిజాల్]] *[[మంతటి]] *[[దేశిట్క్యాల్]] *[[నాగనూల్]] *[[శ్రీపురం]] *[[బొందలపల్లి]] *[[తూడుకుర్తి]] *[[పెద్దాపురం (నాగర్‌కర్నూల్ మండలం)]] *[[గుడిపల్లి]] *[[ఔరాస్‌పల్లి]] *[[వనపట్ల]] *[[నర్సాయిపల్లి]] *[[చందుబట్ల]] *[[గన్యాగుల]] *[[పెద్దముద్నూర్]] *[[నాగర్‌కర్నూల్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] బిజినపల్లి 7496 23973 2006-04-23T08:05:19Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=బిజినపల్లి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బిజినపల్లి|villages=23|area=|population=61.98|pop_male=31.62|pop_female=30.36|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.39|lit_male=52.68|lit_female=27.66}} '''బిజినపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గౌరారం]] *[[మంగనూర్]] *[[వెల్గొండ]] *[[వట్టెం]] *[[అనేఖాన్‌పల్లి]] *[[కారుకొండ]] *[[వసంతపూర్]] *[[లింగసానిపల్లి]] *[[వెంకటాపూర్ (బిజినపల్లి మండలం)]] *[[పాలెం]] *[[గుడ్లనర్వ]] *[[బిజినపల్లి]] *[[పోలేపల్లి]] *[[లాట్‌పల్లి]] *[[గంగారం]] *[[మహదేవ్‌పేట]] *[[షాయిన్‌పల్లి]] *[[మమ్మాయిపల్లి]] *[[అల్లిపూర్]] *[[సల్కార్‌పేట్]] *[[వడ్డెమాను]] *[[బోయాపూర్]] *[[ఖానాపూర్ (బిజినపల్లి మండలం)]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఉయ్యాలవాడ (అయోమయ నివృత్తి) 7497 20495 2006-02-25T18:07:34Z Chaduvari 97 '''ఉయ్యాలవాడ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[ఉయ్యాలవాడ|కర్నూలు జిల్లాలోని మండలం]] #[[ఉయ్యాలవాడ (నాగర్‌కర్నూల్ మండలం)|మహబూబ్ నగర్ జిల్లా నాగర్‌కర్నూల్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} బిచ్కుంద 7498 20499 2006-02-25T18:44:48Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[బీచ్‌కుండ]] Image:TenuguLenkaPhoto1.jpg 7499 20501 2006-02-25T20:26:38Z Rkt69 277 తుమ్మల సీతారామమూర్తి photo తుమ్మల సీతారామమూర్తి photo తుమ్మల సీతారామమూర్తి 7500 20606 2006-02-28T09:39:58Z 210.214.111.59 /* జీవన సంగ్రహము */ {| align="center" width="100%" |---- |align="left" valign="center"|__TOC__ |align="center" valign="center"|{{విస్తరణ}} |align="right" valign="center"|[[Image:TenuguLenkaPhoto1.jpg|none|thumb|150px|తుమ్మల సీతారామమూర్తి]] |} ==జీవన సంగ్రహము== {| cellpadding="4" |---- !align="right" valign="top"|జననము : |[[1901]] [[డిసెంబర్ 25]]. [[గుంటూరు]] జిల్లా [[చెరుకుపల్లి (గుంటూరు జిల్లా)|చెరుకుపల్లి]] మండలంలోని [[కావూరు (చెరుకుపల్లి మండలం)|కావూరు]] గ్రామము. |---- !align="right" valign="top"|తల్లిదండ్రులు : |చెంచమాంబా నారయ్యలు. |---- !align="right" valign="top"|కుటుంబము : |1930లో శ్రీమతి అన్నపూర్ణమ్మతో వివాహము. ఒక కుమార్తె నలుగురు కుమారులు. |---- !align="right" valign="top"|గురువులు : |కావూరి శ్రీరాములుగారు, జాస్తి సుబ్బయ్యగారు, తాడేపల్లి వేంకటప్పయ్యశాస్త్రిగారు, దువ్వూరి వేంకటరమణశాస్త్రిగారు. |---- !align="right" valign="top"|విద్య : |ఉభయభాషాప్రవీణ(ప్రథమశ్రేణి) [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయము]] 1930. |---- !align="right" valign="top"|వృత్తి : |సేద్యము, తరువాత అధ్యాపనము.<br>1924 - 1929 తిలక్ జాతీయపాఠశాల - [[కావూరు]].<br>1930 - 1957 [[గుంటూరు]] జిల్లాబోర్డునందలి [[దుగ్గిరాల]], [[బాపట్ల]], [[నిడుబ్రోలు]], [[అప్పికట్ల]] - ఉన్నతపాఠశాలలు.<br>1920 - 1930 కాంగ్రెసుసేవ, శిక్ష 1922. |---- !align="right" valign="top"|అభిమాన విషయములు : |గ్రామజీవనము, గాంధితత్త్వము, సర్వోదయము, ఆంధ్రాభ్యుదయము, [[తిక్కన]] కవితామార్గము, [[చిన్నయసూరి]] సిద్ధాంతము. |---- !align="right" valign="top"|కృతులు : |గాంధీకావ్యాలు - ఆత్మకథ, మహాత్మకథ, అమరజ్యోతి, సర్వోదయగానము, గాంధీగానము, మహాత్మగాంధీ తారావళి.<br>రాష్ట్రకావ్యాలు - రాష్ట్రగానము, ఉదయగానము.<br>ఖండకావ్యాలు - పఱిగపంట, పెద్దకాపు, శబల, పైరపంట, సమదర్శి, కదంబకైత, చక్కట్లు, దివ్యజ్యోతి.<br>కథాకావ్యాలు - ఆత్మార్పణము, ధర్మజ్యోతి.<br>సామాజిక కావ్యాలు - ఎక్కట్లు, సందేశసప్తశతి.<br>స్వీయచరిత్ర కావ్యాలు - నేను, నా కథలు, తపస్సిద్ధి.<br>వేదాంతకావ్యాలు - గీతాదర్శము, భజగోవిందం, లక్ష్మీనృసింహ స్తోత్రము, హనుమాన్ చాలీసా.<br>నీతికావ్యాలు - తెనుగు నీతి, నీతికుసుమావళి.<br>స్మృతికావ్యాలు - రామకృష్ణస్మృతి.<br>శతకములు - పురాంతక శతకము, రామశతకము, రామలింగేశ్వర శతకము.<br>జంగం కథలు - బిల్హణీయము.<br>నాటకాలు - గిరికా పరిణయము, హనుమద్విజయము,మహేంద్ర జననము.<br>హరికథలు - అన్నదాన మాహాత్మ్యము, సాత్రాజితీ పరిణయము, నామదేవ చరిత్రము. |---- !align="right" valign="top"|సమ్మానములు : |1949 [[నిడుబ్రోలు]]లో - గజారోహణము, గండ పెండేరము, కనకాభిషేకము, సువర్ణకంకణము.<br>1960లో అఖిల భారత తెలుగురచయితల మహాసభ సత్కారము.<br>1967లో [[ఆంధ్రప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ]] విశిష్టసభ్యత్వ ప్రదానము.<br>1969లో [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు|కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ బహుమానము]].<br>1969లో [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం|ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయము]] "[[కళాప్రపూర్ణ]]" బిరుదుతో సత్కారము.<br>1984 [[మద్రాసు]]లో శ్రీ ఎల్. వి. రామయ్య చారిటీస్ జాతీయకవి అవార్డు.<br>1985లో [[నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయం|నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయము]] "డాక్టర్ ఆఫ్ లెటర్స్"(డి.లిట్) బిరుదుతో సత్కారము<br>1985 [[విశాఖపట్నం|విశాఖపట్టనము]]లో సహస్ర చంద్రదర్శన మహోత్సవము.<br>[[నెల్లూరు]], [[అప్పికట్ల]], [[ముక్త్యాల]], [[తెనాలి]], [[గుడివాడ]], [[మద్రాసు]], [[గుంటూరు]], [[విజయవాడ]] మొదలగు తావులలో. |---- !align="right" valign="top"|జయంతి మహోత్సవములు : |1952 నుండి పెక్కుచోట్ల. |---- !align="right" valign="top"|బిరుదులు : |ఇతరుల దృష్టిలో "అభినవతిక్కన", తన దృష్టిలో "తెనుఁగులెంక". |---- !align="right" valign="top"|నిర్యాణము : |[[1990]] [[మార్చి 21]]. [[గుంటూరు]] జిల్లా [[బాపట్ల]] మండలంలోని [[అప్పికట్ల]] గ్రామము. |---- |} == కృతులు (ప్రచురించిన సంవత్సరము క్రమములో) == # గిరికా పరిణయము, 1911-1918 # మధ్య హనుమద్విజయము, 1911-1918 మధ్య # అన్నదాన మాహాత్మ్యము, 1911-1918 మధ్య # సాత్రాజితీ పరిణయము, 1911-1918 మధ్య # పురాంతక శతకము, 1911-1918 మధ్య # రామశతకము, 1919 # రామలింగేశ్వర శతకము, 1919 # బిల్హణీయము, 1920 # మహాత్మగాంధీ తారావళి, 1921 # నామదేవ చరిత్రము, 1922 # రామకృష్ణస్మృతి, 1923 # భజగోవిందం, 1923 # లక్ష్మీనృసింహ స్తోత్రము, 1925 # మహేంద్ర జననము, 1924 # ఆత్మార్పణము (4 ముద్రణలు), 1932-1953 # ఆత్మకథ (ప్రథమ భాగము), 1936 # నీతికుసుమావళి, 1937 # రాష్ట్రగానము (7 ముద్రణలు), 1938-1973 # ధర్మజ్యోతి (5 ముద్రణలు), 1943-1985 # పఱిగపంట (2 ముద్రణలు), 1943-1952 # పెద్దకాపు, 1948 # అమరజ్యోతి, 1948 # తపస్సిద్ధి, 1949 # ఆత్మకథ (మొత్తం అయిదు భాగములు), 1951 # ఉదయగానము (2 ముద్రణలు), 1955-1973 # శబల, 1955 # సర్వోదయగానము, 1961 # తెనుగు నీతి, 1961 # నేను, 1963 # గీతాదర్శము, 1963 # పైరపంట, 1964 # సమదర్శి, 1967 # మహాత్మకథ, 1968 # నా కథలు, 1973 # ఎక్కట్లు, 1976 # హనుమాన్ చాలీసా, 1978 # సందేశసప్తశతి, 1981 # కదంబకైత, 1983 # గాంధీగానము, 1987 # చక్కట్లు, 1993 # దివ్యజ్యోతి, 1994 # తెనుఁగులెంక తుమ్మల సమగ్ర సాహిత్యము, తుమ్మల శతజయంతి ఉత్సవ సంఘ ప్రచురణ, [[గుంటూరు]], 2001 ## మొదటి భాగము - బాపూజీ ఆత్మకథ ## రెండవ భాగము - మహాత్మకథ ## మూడవ భాగము - ఖండకావ్యములు - రామశతకము, రామలింగేశ్వర శతకము, మహాత్మగాంధీ తారావళి, మహేంద్ర జననము, రామకృష్ణస్మృతి, ఆత్మార్పణము, రాష్ట్రగానము, ధర్మజ్యోతి, పఱిగపంట, శబల, ఉదయగానము, సర్వోదయగానము, తెనుగు నీతి, నేను, గీతాదర్శము ## నాల్గవ భాగము - ఖండకావ్యములు - పైరపంట, సమదర్శి, నా కథలు, హనుమాన్ చాలీసా, సందేశసప్తశతి, కదంబకైత, గాంధీగానము, చక్కట్లు, దివ్యజ్యోతి == తుమ్మల కవితా సంకలన గ్రంథములు == # యుగకవిత, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 1984 # రంగా - భారతి, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 1986 # సంక్రాంతి, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 1988 # రైతుజీవనము, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 1990 # సత్యం శివం సుందరం, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 1990 # తుమ్మల వాణి, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 1992 # తుమ్మల యుగవాణి, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 1996 # తుమ్మల సుభాషితములు, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 2000 # తుమ్మల వాణి, తుమ్మల శతజయంతి ఉత్సవ కమిటి, 2001 # ఆంధ్రప్రశస్తి, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 2004 # పండుగ కవితలు, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 2005 # తెనుఁగుతీపి, తుమ్మల శ్రీనివాసమూర్తి , 2005 == తుమ్మల జీవితము, కవిత్వము, వ్యక్తిత్వము పై ఇతరులు వ్రాసిన గ్రంథములు == # తెనుఁగులెంక తుమ్మల, గొల్లపూడి ప్రకాశరావు, 1975 # యుగకవి తెనుఁగులెంక శ్రీ తుమ్మల సీతారామమూర్తి, తుమ్మల శ్రీనివాస మూర్తి, 1989 # తెనుఁగులెంక తుమ్మల సీతారామమూర్తి కవిత్వం - వ్యక్తిత్వం, జూపూడి అమ్ములయ్య (అమూల్యశ్రీ), 1995 # తుమ్మల సీతారామమూర్తి (భారతీయ సాహిత్య నిర్మాతలు), నాగళ్ల గురుప్రసాదరావు, సాహిత్య అకాడమీ, న్యూఢిల్లీ, 2000 # అజరామరవాఙ్మయమూర్తి తుమ్మల సీతారామమూర్తి, సూర్యదేవర రవికుమార్, 2002 [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:1901 జననాలు]] [[Category:1990 మరణాలు]] [[Category:కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు]] MediaWiki:Allmessagesfilter 7501 sysop 21368 2006-03-28T06:45:26Z MediaWiki default Message name filter: MediaWiki:Allmessagesmodified 7502 sysop 20509 2006-02-26T02:08:53Z MediaWiki default Show only modified MediaWiki:Anonnotice 7503 sysop 20511 2006-02-26T02:08:54Z MediaWiki default - MediaWiki:Confirmedittext 7504 sysop 21207 2006-03-18T19:22:39Z Chaduvari 97 అనువాదం పేజీల్లో దిద్దుబాట్లు చేసేముందు మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసును ధృవీకరించాలి. [[Special:Preferences|మీ అభిరుచుల]] లో మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసును రాసి, ధృవీకరించండి. MediaWiki:Confirmedittitle 7505 sysop 21208 2006-03-18T19:23:20Z Chaduvari 97 అనువాదం దిద్దుబాట్లు చేసేముందు ఈ-మెయిల్ అడ్రసు ధృవీకరణ తప్పనిసరి MediaWiki:Delete and move confirm 7506 sysop 21137 2006-03-18T03:09:34Z Chaduvari 97 అనువాదం అవును, పేజీని తొలగించేయ్ MediaWiki:Exportnohistory 7507 sysop 27625 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default ---- '''Note:''' Exporting the full history of pages through this form has been disabled due to performance reasons. MediaWiki:Listredirects 7508 sysop 25351 2006-05-09T11:32:28Z Chaduvari 97 anuvaadaM దారిమార్పుల జాబితా MediaWiki:Longpageerror 7509 sysop 20519 2006-02-26T02:08:54Z MediaWiki default <strong>ERROR: The text you have submitted is $1 kilobytes long, which is longer than the maximum of $2 kilobytes. It cannot be saved.</strong> MediaWiki:Markedaspatrollederror 7510 sysop 20522 2006-02-26T02:08:54Z MediaWiki default Cannot mark as patrolled MediaWiki:Markedaspatrollederrortext 7511 sysop 20523 2006-02-26T02:08:54Z MediaWiki default You need to specify a revision to mark as patrolled. MediaWiki:Newtalkseperator 7512 sysop 20525 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default ,_ MediaWiki:Rc categories 7513 sysop 20528 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Limit to categories (separate with "|") MediaWiki:Rc categories any 7514 sysop 20529 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Any MediaWiki:Restriction-edit 7515 sysop 20530 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Edit MediaWiki:Restriction-move 7516 sysop 20531 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Move MediaWiki:Semiprotectedpagewarning 7517 sysop 25209 2006-05-02T17:18:43Z Chaduvari 97 అనువాదం '''గమనిక:''' నమోదయిన సభ్యులు మాత్రమే మార్పులు చెయ్యగలిగేలా ఈ పేజీ లాకు చెయ్యబడింది. MediaWiki:Showlivepreview 7518 sysop 20534 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Live preview MediaWiki:Spam blanking 7519 sysop 20535 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default All revisions contained links to $1, blanking MediaWiki:Spam reverting 7520 sysop 20536 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Reverting to last version not containing links to $1 MediaWiki:Spambot username 7521 sysop 20537 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default MediaWiki spam cleanup MediaWiki:Thumbnail error 7522 sysop 25219 2006-05-02T17:34:24Z Chaduvari 97 $1: నఖచిత్రం తయారుచెయ్యడంలో లోపం దొర్లింది MediaWiki:Tog-uselivepreview 7523 sysop 20541 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default Use live preview (JavaScript) (Experimental) MediaWiki:Uploaddisabledtext 7524 sysop 20542 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default File uploads are disabled on this wiki. MediaWiki:Userinvalidcssjstitle 7525 sysop 20543 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default '''Warning:''' There is no skin "$1". Remember that custom .css and .js pages use a lowercase title, e.g. User:Foo/monobook.css as opposed to User:Foo/Monobook.css. MediaWiki:Youhavenewmessagesmulti 7526 sysop 20545 2006-02-26T02:08:55Z MediaWiki default You have new messages on $1 Talk:తుమ్మల సీతారామమూర్తి 7527 20594 2006-02-27T02:10:41Z Rkt69 277 సీతారామమూర్తి జానకీపతి శతకము కూడా రచించాడా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:10, 26 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) :జానకీపతి శతకము ఆయన రచించినట్లు కొంతమంది ప్రస్తావించినప్పటికీ, దాని ప్రతి ఆయన కుటుంభసభ్యులు గాని గుంటూరు జే. కే. సీ కళాశాల లోని తుమ్మల కళాపీఠము గాని ఎరుగురు. మీరు ఈ శతకము గురించి ఎక్కడ చదివారు? --[[User:Rkt69|Rkt69]] 05:15, 26 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) ::నా బాల్య స్నేహితుడు ఒకబ్బాయి చిన్నప్పుడు నాకు జానకీపతి శతకము బహుకరించాడు. దానిని తుమ్మల సీతారమమూర్తి రచించాడని చూచాయగా గుర్తు ఉన్నది. అందుకే అనుమానము వచ్చి మిమ్మల్ని అడిగాను. దాని ప్రతి ఇప్పుడు ఇండియాలో ఎక్కడొ పాత పుస్తకాల్లో ఉండవచ్చు. నాకు అది బహుకరించిన వ్యక్తి కూడా కనుక్కోవడానికి ప్రయత్నిస్తాను.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:18, 26 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) :::చాలా థాంక్స్ అండి. నేను ఇంకో పది రోజులు ఇండియాలోనే ఉంటాను. మీకు ఎమన్న వివరములు తెలిసినచో నేను ఆ ప్రతి గురించి మరికొంత పరిసోధన చేయగలను. --[[User:Rkt69|Rkt69]] 02:05, 27 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు 7528 20550 2006-02-26T04:29:19Z వైఙాసత్య 58 '''అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు''' ([[జనవరి 22]],[[1882]] - [[ఫిబ్రవరి 26]],[[1962]]) స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] [[శాసనసభ]]కు మొదటి స్పీకరు. [[Category:1882 జననాలు]] [[Category:1962 మరణాలు]] [[Category:స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు]] Category:1882 జననాలు 7529 20549 2006-02-26T04:26:51Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము [[Category:1882]] కావూరు 7530 20552 2006-02-26T10:14:39Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''కావూరు''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: # [[కావూరు (చెరుకుపల్లి మండలం)|గుంటూరు జిల్లా చెరుకుపల్లి మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కావూరు (చెరుకుపల్లి మండలం) 7531 20556 2006-02-26T10:46:33Z Chaduvari 97 తిలక్ జాతీయ ప్రాథమిక పాఠశాల కావూరు గుంటూరు జిల్లా [[చెరుకుపల్లి (గుంటూరు జిల్లా)|చెరుకుపల్లి]] మండలంలోని గ్రామం. [[పొన్నూరు]] నుండి 17 కి.మీ. దూరంలోను, [[రేపల్లె]] నుండి 25 కి.మీ. దూరంలోను, [[తెనాలి]] నుండి 28 కి.మీ. దూరంలోను, మండల కేంద్రం చెరుకుపల్లి నుండి 3 కి.మీ. దూరంలోను కావూరు ఉంది. ==గ్రామ విశేషాలు== మండలంలోని గ్రామాల్లో ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఏర్పాటైన మొట్టమొదటి గ్రామం, కావూరు. గ్రామంలోని వినయాశ్రమము ప్రముఖ సామాజిక సేవాకేంద్రం. స్వాతంత్ర్యోద్యమ సమయంలో [[మహాత్మా గాంధీ]] ఈ ఆశ్రమాన్ని సందర్శించాడు. గ్రామంలో [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వ [[కృషి విజ్ఞాన పరిషత్తు]], బాలికల గురుకుల విద్యాశాల ఏర్పాటయ్యాయి. గ్రామంలోని వ్యవసాయ పరపతి సంఘం చుట్టుపక్కల గ్రామాలకు కేంద్రంగా ఉంది. *ఆర్థిక వ్యవస్థ: ముఖ్యంగా వ్యవసాయాధారితం. ప్రధానంగా [[ప్రకాశం బారేజి]] నుండి నీటి సరఫరా జరుగుతుంది. మెట్ట ప్రాంత భూములకు వర్షాలు, మరియు వ్యక్తిగత లిఫ్టులు నీటి సౌకర్యం కలిగిస్తున్నాయి. [[వరి]] ప్రధానమైన పంట. రెండవ పంటగా [[మినుము]]ను ప్రధానంగా పండిస్తారు. *ఆరోగ్యం: గ్రామంలో ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం ఉంది. మండల కేంద్రమైన చెరుకుపల్లిలో వివిధ ప్రైవేటు ఆసుపత్రులు వైద్య సౌకర్యాలు అందిస్తున్నాయి. *విద్య: గ్రామంలో కింది విద్యా సౌకర్యాలున్నాయి. *# ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల, హైస్కూలుతో సహా *# తిలక్ జాతీయ ప్రాథమిక పాఠశాల *గ్రామ ప్రముఖులు: *#''తెలుగులెంక'', ''అభినవ తిక్కన'' బిరుదులు పొందిన [[తుమ్మల సీతారామమూర్తి]] కావూరు గ్రామంలో జన్మించాడు. *#ప్రముఖ మందుల తయారీ కంపెనీ [[నాట్కో ఫార్మస్యూటికల్స్]] ను స్థాపించిన [[నన్నపనేని వెంకన్న చౌదరి]] కావూరు గ్రామంలోనే చదువుకున్నాడు. ==గణాంకాలు== *జనాభా: 6341 *పురుషులు: 3110 *స్త్రీలు: 3231 *అక్షరాస్యత: 53.65 శాతం *పురుషుల అక్షరాస్యత: 66.96 శాతం *స్త్రీల అక్షరాస్యత: 60.17 శాతం [[Category:గుంటూరు జిల్లా గ్రామాలు]] ఘట్టు 7532 20560 2006-02-26T12:06:51Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=ఘట్టు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline57.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఘట్టు|villages=21|area=|population=59.79|pop_male=30.19|pop_female=29.59|pop-density=|pop-growth=|literacy=22.28|lit_male=31.88|lit_female=12.52}} '''ఘట్టు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నౌదిన్నె]] *[[కాలూర్‌తిమ్మదొడ్డి]] *[[తుమ్మలచెరువు]] *[[ఆలూర్]] *[[కుచినెర్ల]] *[[చింతలకుంట]] *[[రాయపురం]] *[[పెంచికపాడు]] *[[ఆరగిద్ద]] *[[తప్పెట్లమొర్సు]] *[[గొర్లఖాన్‌దొడ్డి]] *[[ఘట్టు]] *[[ఎల్లందొడ్డి]] *[[మాచర్ల (ఘట్టు మండలం)]] *[[బల్గెర]] *[[చమన్‌ఖాన్‌దొడ్డి]] *[[మల్లంపల్లి]] *[[ఇందువాసి]] *[[బోయలగూడెం]] *[[చాగదొన]] *[[మిట్టదొడ్డి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఇటిక్యాల 7533 23991 2006-04-23T08:14:41Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ఇటిక్యాల||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline60.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇటిక్యాల|villages=21|area=|population=42.09|pop_male=21.60|pop_female=20.49|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.10|lit_male=55.60|lit_female=25.84}} '''ఇటిక్యాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గోపాల్‌దిన్నె]] *[[మొగిల్‌రావల్‌చెరువు]] *[[కొండేరు]] *[[తిమ్మాపూర్ (ఇటిక్యాల మండలం)]] *[[సస్నూల్]] *[[పుటన్‌దొడ్డి]] *[[మునగాల (ఇటిక్యాల మండలం)]] *[[ఇటిక్యాల]] *[[పెద్దదిన్నె]] *[[ఉద్దండాపూర్]] *[[సాతెర్ల]] *[[వావిలాల]] *[[షాబాద్ (ఇటిక్యాల మండలం)]] *[[చాగాపూర్]] *[[వేముల (ఇటిక్యాల మండలం)]] *[[బాట్లదిన్నె]] *[[వల్లూరు (ఇటిక్యాల మండలం)]] *[[ధర్మవరం (ఇటిక్యాల మండలం)]] *[[బోచువీరాపూర్]] *[[కర్పాకుల]] *[[రాజశ్రీగార్లపాడు]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కొల్లాపూర్ 7534 23995 2006-04-23T08:16:05Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=కొల్లాపూర్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline64.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొల్లాపూర్|villages=24|area=|population=64.18|pop_male=32.98|pop_female=31.19|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.62|lit_male=56.27|lit_female=32.30}} '''కొల్లాపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[చింతలపల్లి]] *[[నర్సింహాపురం]] *[[ఎన్మనబెట్ల]] *[[మాచినేనిపల్లి]] *[[జవాయిపల్లి]] *[[సింగవట్నం]] *[[చౌటబెట్ల]] *[[చుక్కాయిపల్లి]] *[[అంకిరావుపల్లి]] *[[కుడికిళ్ళ]] *[[నార్లపురం]] *[[మాలచింతపల్లి]] *[[ఎల్లూర్]] *[[వర్ద్యాల్]] *[[కొల్లాపూర్]] *[[నర్సింగరావుపల్లి]] *[[పెంట్లవెల్లి]] *[[మంచాలకట్ట]] *[[రామాపూర్]] *[[వేంకల్]] *[[మల్లేశ్వరం (కొల్లాపూర్ మండలం)]] *[[సోమశిల]] *[[అమరగిరి]] *[[బొల్లారం (కొల్లాపూర్ మండలం)]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] వడ్డేపల్లి 7535 23990 2006-04-23T08:14:09Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=వడ్డేపల్లి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline59.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వడ్డేపల్లి|villages=20|area=|population=61.84|pop_male=31.34|pop_female=30.49|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.25|lit_male=53.53|lit_female=26.58}} '''వడ్డేపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తనగల]] *[[పచ్చర్ల]] *[[మందొడ్డి]] *[[నస్నూర్]] *[[పెద్దధన్వాడ]] *[[చిన్నధన్వాడ]] *[[తుమ్మెళ్ళ]] *[[పెద్దతాండ్రపాడు]] *[[కొంకల]] *[[జూలకల్]] *[[రామాపురం (వడ్డేపల్లి మండలం)]] *[[కోయిలదిన్నె]] *[[పైపాడు]] *[[జిల్లేడుదిన్నె]] *[[వడ్డేపల్లి]] *[[ముండ్లదిన్నె]] *[[పడమటిగార్లపాడు]] *[[రాజోలి]] *[[తూర్పుగార్లపాడు]] *[[బూదమర్సు]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] మనోపాడ్ 7536 23992 2006-04-23T08:15:00Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=మనోపాడ్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline61.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మనోపాడ్|villages=25|area=|population=46.02|pop_male=23.33|pop_female=22.68|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.46|lit_male=60.65|lit_female=33.81}} '''మనోపాడ్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పెద్దఆముద్యాలపాడు]] *[[నారాయణ్‌పూర్]] *[[చందాపూర్]] *[[బోరవెల్లి]] *[[పల్లెపాడు]] *[[చందూర్]] *[[జల్లాపూర్]] *[[ఇటిక్యాలపాడు]] *[[మనోపాడ్]] *[[అమరవాయి]] *[[ఎ.బుర్దిపాడ్]] *[[మద్దూర్]] *[[కల్కుంట్ల]] *[[గోకులపాడ్]] *[[చిన్నిపాడు]] *[[పెద్దపోతులపాడు]] *[[కంచుపాడు]] *[[చిన్నఆముద్యాలపాడు]] *[[ఉండవెల్లి]] *[[చిన్నపోతులపాడు]] *[[బొంకూర్]] *[[కొర్విపాడు]] *[[మెన్నిపాడు]] *[[కల్గొట్ల]] *[[పుల్లూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] వీపనగండ్ల 7537 23994 2006-04-23T08:15:46Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=వీపనగండ్ల||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline63.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వీపనగండ్ల|villages=25|area=|population=45.53|pop_male=23.30|pop_female=22.22|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.24|lit_male=58.85|lit_female=31.02}} '''వీపనగండ్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గోవర్ధనగిరి]] *[[వెల్గొండ]] *[[వీపనగండ్ల]] *[[సంగినేపల్లి]] *[[తూంకుంట]] *[[సంపత్‌రావుపల్లి]] *[[కొండూరు]] *[[సింగవరం (వీపనగండ్ల మండలం)]] *[[గోపాలపురం (వీపనగండ్ల మండలం)]] *[[దాగడ]] *[[దాగడపల్లి]] *[[అమ్మాయిపల్లి]] *[[మియాపురం]] *[[గడ్డబస్వాపురం]] *[[బెక్కం]] *[[పెద్దమారూర్]] *[[చిన్నమారూర్]] *[[కొప్పునూర్]] *[[లక్ష్మీపూర్]] *[[జటప్రోలు]] *[[అయ్యవారిపల్లి]] *[[చెల్లెపహాడ్]] *[[వెల్లటూరు (వీపనగండ్ల మండలం)]] *[[సోలిపురం]] *[[కల్లూరు (వీపనగండ్ల మండలం)]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] మల్దకల్ 7538 20566 2006-02-26T12:11:25Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మండలం|name=మల్దకల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మల్దకల్|villages=19|area=|population=44.69|pop_male=22.67|pop_female=22.02|pop-density=|pop-growth=|literacy=27.50|lit_male=38.56|lit_female=16.12}} '''మల్దకల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మద్దెలబండ]] *[[నేతివానిపల్లి]] *[[అడవిరావల్‌చెరువు]] *[[ఉలిగేపల్లి]] *[[బిజ్జవరం]] *[[బుర్దిపాడ్]] *[[పాల్వాయి]] *[[డి.అమరవాయి]] *[[ఎల్కూర్]] *[[చేలగార్లపాడు]] *[[ఎద్దులగూడెం]] *[[సద్దలోనిపల్లి]] *[[మల్దకల్]] *[[తాటికుంట]] *[[శ్యాసంపల్లి]] *[[కుర్తిరావల్‌చెరువు]] *[[నాగర్‌దొడ్డి]] *[[విఠలపురం]] *[[మల్లెందొడ్డి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] అయిజా 7539 23944 2006-04-23T07:42:02Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=అయిజా||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline58.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అయిజా |villages=20|area=|population=70.68|pop_male=35.89|pop_female=34.79|pop-density=|pop-growth=|literacy=32.93|lit_male=44.25|lit_female=21.27}} '''అయిజా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఉత్తనూర్]] *[[ఏక్లాస్‌పూర్ (అయిజా మండలం)]] *[[దేవబండ]] *[[బింగిదొడ్డి]] *[[తూంకుంట (అయిజా మండలం)]] *[[జడదొడ్డి]] *[[యాపదిన్నె]] *[[వెంకటాపూర్ (అయిజా మండలం)]] *[[అయిజా]] *[[మేడికొండ]] *[[తోతినోనిదొడ్డి]] *[[సింధనూరు]] *[[కుడకనూరు]] *[[పుల్లికల్]] *[[కేశవాపురం]] *[[వేనిసంపూర్]] *[[చిన్నతాండ్రపాడు]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] Image:Gongura.jpg 7540 20569 2006-02-26T14:14:37Z V tel001 108 గోంగూర గోంగూర User talk:V tel001 7541 20580 2006-02-26T16:50:37Z 59.93.70.195 Gran d welcome Kiran.... <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 15:00, 26 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC) </div> == Gran d welcome Kiran.... == Talk:అయిజా 7542 20585 2006-02-26T17:42:50Z Chaduvari 97 Talk:ఐఈజ్, Talk:అయిజా కు తరలించబడింది: సరైనపేరు దీనీ పేరు ఐజా లేదా అయిజా అయ్యిఉండవచ్చని నా అనుమానము, వార్త వెబ్సైట్లో తెలుగ్లో మండలాల పేర్లు ఉన్నాయి. సరిచూడగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:08, 26 ఫిబ్రవరి 2006 (UTC)- గద్వాల 7543 23988 2006-04-23T08:12:24Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=గద్వాల||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గద్వాల|villages=19|area=|population=96.37|pop_male=49.18|pop_female=47.18|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.70|lit_male=60.55|lit_female=38.34}} '''గద్వాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రేకులపల్లి]] *[[కొత్తపల్లి (గద్వాల మండలం)]] *[[ఎంకంపేట]] *[[ముల్కలపల్లి (గద్వాల మండలం)]] *[[గద్వాల (గ్రామీణ)]] *[[ఆత్మకూరు (గద్వాల మండలం)]] *[[గోన్‌పాడ్]] *[[సంగాల]] *[[జిల్లాడబండ]] *[[కాకులవరం]] *[[పరమాల]] *[[మేళ్ళచెరువు (గద్వాల మండలం)]] *[[జమ్మిచేడ్]] *[[పూదూరు]] *[[అనంతపూర్]] *[[బీరోలు]] *[[బసాపూర్]] *[[గుర్రంగడ్డ]] *[[గద్వాల]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] పెబ్బేరు 7544 23987 2006-04-23T08:11:48Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=పెబ్బేరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెబ్బేరు|villages=19|area=|population=57.63|pop_male=29.39|pop_female=28.23|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.65|lit_male=55.82|lit_female=29.02}} '''పెబ్బేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రామమ్మపేట]] *[[రామాపూర్]] *[[శాఖాపూర్]] *[[తోమాలపల్లి]] *[[కంచిరావుపల్లి]] *[[తాటిపాముల]] *[[కంబళ్ళాపూర్]] *[[నాగరాల]] *[[శ్రీరంగాపూర్]] *[[చెలిమిళ్ళ]] *[[పెబ్బేరు]] *[[రంగాపూర్]] *[[బున్యాద్‌పూర్]] *[[జానంపేట (పెబ్బేరు మండలం)]] *[[వెంకటాపూర్ (పెబ్బేరు మండలం)]] *[[నాగసానిపల్లి]] *[[అయ్యవారిపల్లి]] *[[పాతపల్లి]] *[[సుగూరు]] *[[జనుంపల్లి]] *[[మునగమానుదిన్నె]] *[[పెంచికలపాడు]] *[[ఈర్లదిన్నె]] *[[బుర్దిపాడు]] *[[తిప్పేపల్లి]] *[[యాపర్ల]] *[[గుమ్మడం]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] గోపాలపేట 7545 23984 2006-04-23T08:10:25Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=గోపాలపేట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోపాలపేట|villages=19|area=|population=55.90|pop_male=28.41|pop_female=27.48|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.94|lit_male=47.96|lit_female=23.39}} '''గోపాలపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తాడ్‌పర్తి]] *[[చెన్నూర్]] *[[బుద్ధారం]] *[[పోల్కేపహాడ్]] *[[తల్పునూర్]] *[[షనాయిపల్లి]] *[[నాగాపూర్]] *[[రేవళ్ళి (గోపాల్‌పేట మండలం)]] *[[కేసంపేట]] *[[చాకలిపల్లి]] *[[గోపాల్‌పేట]] *[[మన్ననూర్]] *[[జైన్‌తిరుమలాపూర్]] *[[ఏదుట్ల]] *[[చెన్నారం]] *[[చీర్కపల్లి]] *[[ఏదుల]] *[[కొంకలపల్లి]] *[[బండరాయిపాకుల]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] పానగల్ 7546 23986 2006-04-23T08:11:12Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=పానగల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పానగల్|villages=27|area=|population=53.45|pop_male=27.44|pop_female=26.00|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.35|lit_male=49.11|lit_female=24.93}} '''పానగల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[చింతకుంట]] *[[మల్లాయిపల్లి]] *[[దొండాయిపల్లి]] *[[అన్నారం (పానగల్ మండలం)]] *[[దావాజీపల్లి]] *[[గోపాల్‌పూర్ (పానగల్ మండలం)]] *[[రేమద్దుల]] *[[కిష్టాపూర్]] *[[మాధవరావుపల్లి]] *[[పానగల్]] *[[మహమ్మదాపూర్]] *[[రాయనిపల్లి]] *[[బండపల్లి]] *[[జమ్మాపూర్]] *[[వెంగళాయిపల్లి]] *[[నిజామాబాదు (పానగల్ మండలం)]] *[[శాఖాపూర్]] *[[చిక్కేపల్లి]] *[[కేతేపల్లి (పానగల్ మండలం)]] *[[బుసిరెడ్డిపల్లి]] *[[పుల్గర్‌చర్ల]] *[[గోపాల్‌దిన్నె]] *[[కల్వరాల]] *[[తెల్లరాళ్ళపల్లి]] *[[వల్లభాపూర్]] *[[కొర్లకుంట]] *[[బొల్లారం]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] కోడేరు 7547 23983 2006-04-23T08:09:51Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=కోడేరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోడేరు|villages=19|area=|population=32.54|pop_male=16.38|pop_female=16.15|pop-density=|pop-growth=|literacy=33.67|lit_male=45.64|lit_female=21.70}} '''కోడేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రేకులపల్లి]] *[[సింగాయిపల్లి]] *[[మాచుపల్లి]] *[[తుర్కదిన్నె]] *[[ముత్తిరెడ్డిపల్లి]] *[[జానంపల్లి]] *[[తీగలపల్లి]] *[[బావాయిపల్లి]] *[[పస్పుల]] *[[ఖానాపూర్ (కోడేరు మండలం)]] *[[కోడేరు]] *[[నాగులపల్లి]] *[[రాజాపురం]] *[[కదిరిపాడు]] *[[మైలారం]] *[[బాడిగదిన్నె]] *[[నర్సాయిపల్లి]] *[[ఏతాం]] *[[కొండ్రావుపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ఐఈజ్ 7548 20584 2006-02-26T17:42:50Z Chaduvari 97 ఐఈజ్, అయిజా కు తరలించబడింది: సరైనపేరు #REDIRECT [[అయిజా]] Talk:ఐఈజ్ 7549 20586 2006-02-26T17:42:51Z Chaduvari 97 Talk:ఐఈజ్, Talk:అయిజా కు తరలించబడింది: సరైనపేరు #REDIRECT [[Talk:అయిజా]] బల్మూర్ 7550 23980 2006-04-23T08:08:33Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=బల్మూర్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బల్మూర్|villages=19|area=|population=31.24|pop_male=15.90|pop_female=15.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.11|lit_male=54.79|lit_female=29.12}} '''బల్మూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పోలేపల్లి]] *[[జింకుంట]] *[[తూమాన్‌పేట]] *[[గట్టుతూమాన్]] *[[మహదేవ్‌పూర్]] *[[పోలిసెట్టిపల్లి]] *[[చెన్నారం]] *[[కొండారెడ్డిపల్లి]] *[[గోదాల్]] *[[వీరంరాజుపల్లి]] *[[రామాజీపల్లి]] *[[బోనాల]] *[[కొండనాగుల]] *[[మైలారం]] *[[బల్మూర్]] *[[నర్సాయ్పల్లి]] *[[అనంతవరం (బల్మూర్ మండలం)]] *[[అంబగిరి]] *[[బిల్లకల్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] లింగాల (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా) 7551 23981 2006-04-23T08:08:55Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=లింగాల||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లింగాల|villages=16|area=|population=28.87|pop_male=15.10|pop_female=13.77|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.32|lit_male=47.76|lit_female=23.87}} '''లింగాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[సైన్‌పేట]] *[[దాతారం]] *[[కోమటికుంట]] *[[బాకారం]] *[[రాంపూర్]] *[[వల్లభాపూర్ (లింగాల మండలం)]] *[[మనాజీపేట్]] *[[మాదాపూర్]] *[[మక్దూంపూర్]] *[[జీలుగుపల్లి]] *[[సూరాపూర్]] *[[కొత్తకుంటపల్లి]] *[[ఔసాలికుంట]] *[[అంబత్‌పల్లి]] *[[రాయవరం (లింగాల మండలం)]] *[[లింగాల (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] పెద్దకొత్తపల్లి 7552 23982 2006-04-23T08:09:18Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=పెద్దకొత్తపల్లి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దకొత్తపల్లి|villages=19|area=|population=50.05|pop_male=25.73|pop_female=24.32|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.31|lit_male=45.72|lit_female=22.16}} '''పెద్దకొత్తపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[దేవల్‌తిరుమల్‌పూర్]] *[[వెన్నచర్ల]] *[[చంద్రకల్]] *[[ఆదిరాల]] *[[ముస్తిపల్లి]] *[[మర్రికల్]] *[[పెద్దకొత్తపల్లి]] *[[పెద్దకర్పాముల]] *[[దేదినేనిపల్లి]] *[[చిన్నకర్పాముల]] *[[బాచారం]] *[[జొన్నలబోగుడ]] *[[గంట్రావుపల్లి]] *[[సాతాపూర్]] *[[నారాయణ్‌పల్లి]] *[[మహాసముద్రం]] *[[చెన్నపురావుపల్లి]] *[[కల్వకోల్]] *[[తిరుమలంపల్లి]] *[[వేడుకరావుపల్లి]] *[[కొత్తపేట]] *[[యాపట్ల]] *[[మారేడుమందిన్నె]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] ధరూర్ 7553 23989 2006-04-23T08:12:57Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=ధరూర్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధరూర్|villages=25|area=|population=55.67|pop_male=28.12|pop_female=27.55|pop-density=|pop-growth=|literacy=25.86|lit_male=36.59|lit_female=14.97}} '''ధరూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నీలహళ్ళి]] *[[మీర్జాపురం]] *[[నెట్టెంపాడు]] *[[నాగర్‌దొడ్డి]] *[[గార్లపాడు (ధరూర్ మండలం)]] *[[ఉప్పేరు]] *[[చింతరేవుల]] *[[పల్చెర్ల]] *[[మన్నాపూర్]] *[[దోర్నాల (ధరూర్ మండలం)]] *[[ఆల్వాల్‌పాడ్]] *[[గంగనపల్లి]] *[[పురాణపాలెం]] *[[ఈర్లబండ]] *[[పాగుంట]] *[[ముసల్దొడ్డి]] *[[వెంకటాపురం (ధరూర్ మండలం)]] *[[ఇర్కిచేదు]] *[[గువ్వలదిన్నె]] *[[కొండాపూర్ (ధరూర్ మండలం)]] *[[ఉమిత్యాల]] *[[కోతులగిద్ద]] *[[మార్లబీడు]] *[[ర్యాలంపాడు]] *[[ధరూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] వనపర్తి 7554 23985 2006-04-23T08:10:50Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=వనపర్తి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వనపర్తి|villages=19|area=|population=88.10|pop_male=45.04|pop_female=43.06|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.38|lit_male=67.16|lit_female=45.14}} '''వనపర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[రాజాపేట (వనపర్తి మండలం)]] *[[రాజానగర్]] *[[అచ్యుతాపూర్]] *[[చిట్యాల (వనపర్తి మండలం)]] *[[అంకూర్]] *[[వెంకటాపూర్ (వనపర్తి మండలం)]] *[[చిమన్‌గుంటపల్లి]] *[[నాగవరం]] *[[పెద్దగూడెం]] *[[కాదుకుంట్ల]] *[[మెంటపల్లి]] *[[నచ్చహళ్ళి]] *[[కిష్టగిరి]] *[[సవాయిగూడెం]] *[[చందాపూర్]] *[[దత్తాయిపల్లి]] *[[శ్రీనివాసపూర్]] *[[అప్పాయిపల్లి]] *[[ఖాసింనగర్]] *[[అంజన్‌గిరి]] *[[వనపర్తి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] అడ్డకల్ 7555 23968 2006-04-23T08:02:32Z Mpradeep 50 pointing to correct image {{మండలం|name=అడ్డకల్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అడ్డకల్|villages=19|area=|population=46.38|pop_male=23.59|pop_female=22.78|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.99|lit_male=53.28|lit_female=28.28}} '''అడ్డకల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నందిపేట్]] *[[దాసరిపల్లి]] *[[వేముల (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[శక్రపూర్]] *[[గాజులపేట]] *[[పోల్కంపల్లి (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[తిమ్మాపూర్ (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[జానంపేట (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[కంకాపూర్]] *[[తుంకినిపూర్]] *[[సంకలమద్ది]] *[[నిజలాపూర్]] *[[కొమిరెడ్డిపల్లి]] *[[పొన్నకల్]] *[[రాచర్ల (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[గుదిబండ (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[శాఖాపూర్ (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[కాతవరం]] *[[అడ్డకల్]] *[[తిమ్మాయిపల్లి (అడ్డకల్ మండలం)]] *[[కందూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు]] సత్తెనపల్లె 7556 20613 2006-02-28T14:31:45Z వైఙాసత్య 58 redir #REDIRECT[[సత్తెనపల్లి]] ఎడ్లపాడు 7557 20609 2006-02-28T14:24:22Z వైఙాసత్య 58 redir #REDIRECT[[యడ్లపాడు]] తిమ్మాపురం(యడ్లపాడు) 7558 20612 2006-02-28T14:28:30Z వైఙాసత్య 58 '''తిమ్మాపురం''' , [[యడ్లపాడు]] మండలంలొని ఒక గ్రామము. ఇది [[గుంటూరు]] నుండి 30 కి. మీ దూరంలొ N.H 5 పై గలదు. [[చిలకలూరిపేట]] నుండి 5 కి. మీ., పారిశ్రామికంగా అభివృధి చెందిన ప్రాంతం. [[Category:గుంటూరు జిల్లా గ్రామాలు]] తిమ్మా పురం 7560 20611 2006-02-28T14:26:36Z వైఙాసత్య 58 తిమ్మా పురం, తిమ్మాపురం(యడ్లపాడు) కు తరలించబడింది: disambig #REDIRECT [[తిమ్మాపురం(యడ్లపాడు)]] Template:Babel-9 7561 20615 2006-02-28T17:06:18Z Gangleri 213 from [[en:template:babel-9]] {| name="userboxes" id="userboxes" style="float: right; margin-left: 1em; margin-bottom: 1ex; width: 242px; border: 1px solid #99B3FF; clear: right" |- ! [[{{ns:project}}:Babel]] |- | {{User {{{1}}}}} |- | {{User {{{2}}}}} |- | {{User {{{3}}}}} |- | {{User {{{4}}}}} |- | {{User {{{5}}}}} |- | {{User {{{6}}}}} |- | {{User {{{7}}}}} |- | {{User {{{8}}}}} |- | {{User {{{9}}}}} |- | style="text-align: center" | [[:Category:User languages|Search user languages]] |} Template:DIRMARK 7562 20616 2006-02-28T17:07:33Z Gangleri 213 please protect this page against moves and edits - please read [[commons:Template talk:DIRMARK]] &lrm; Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 1 7563 20624 2006-03-01T01:01:42Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1947]]: [[అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధి సంస్థ]] పని మొదలుపెట్టింది. *[[1969]]: [[భారతీయ రైల్వేలు]] [[రాజధాని ఎక్స్‌ప్రెస్]] ను ప్రవేశపెట్టాయి. మొదటి రైలు ఢిల్లీ, కోల్‌కతా ల మధ్య మొదలైంది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 2 7564 20625 2006-03-01T01:03:04Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1949]]: [[సరోజినీ నాయుడు]] మరణించింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 3 7565 20626 2006-03-01T01:05:00Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1847]]: టెలిఫోనును కనుక్కున్న [[అలెగ్జాండర్ గ్రాహంబెల్]] జన్మించాడు. *[[1967]]: నక్సల్బరీ ఉద్యమం మొదలైంది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 4 7566 20716 2006-03-04T17:06:26Z Chaduvari 97 *[[భారత్|భారత]] జాతీయ భద్రతా దినోత్సవం. *[[1961]]: భారత మొదటి విమాన వాహక నౌక [[ఐ.ఎన్.ఎస్.విక్రాంత్]] పని మొదలుపెట్టింది. ఏప్రిల్ 7567 20678 2006-03-01T19:50:13Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{ఏప్రిల్ క్యాలెండర్‌}} '''ఏప్రిల్''' (April), సంవత్సరములోని మూడవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 30 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] మే 7568 20677 2006-03-01T19:48:56Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{మే క్యాలెండర్‌}} '''మే''' (May), సంవత్సరములోని ఐదవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 31 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:May]] జూన్ 7569 20676 2006-03-01T19:47:26Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{జూన్ క్యాలెండర్‌}} '''జూన్''' (June), సంవత్సరములోని ఆరవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 30 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:June]] జూలై 7570 20675 2006-03-01T19:46:43Z వైఙాసత్య 58 {{జూలై క్యాలెండర్‌}} {{మొలక}} '''జూలై''' (July), సంవత్సరములోని ఏడవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 31 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:July]] ఆగష్టు 7571 20674 2006-03-01T19:45:50Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{ఆగష్టు క్యాలెండర్‌}} '''ఆగష్టు''' (August), సంవత్సరములోని ఎనిమిదవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 31 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:August]] సెప్టెంబర్ 7572 20673 2006-03-01T19:45:09Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{సెప్టెంబర్ క్యాలెండర్‌}} '''సెప్టెంబర్''' (September), సంవత్సరములోని తొనిమిదవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 30 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:September]] అక్టోబర్ 7573 20672 2006-03-01T19:44:29Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{అక్టోబర్ క్యాలెండర్‌}} '''అక్టోబర్''' (October), సంవత్సరములోని పదవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 31 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:October]] నవంబర్ 7574 20671 2006-03-01T19:42:01Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} {{నవంబర్ క్యాలెండర్‌}} '''నవంబర్''' (November), సంవత్సరములోని పదకొండవ [[నెల]]. ఈ నెలలో 30 [[రోజు]]లు కలవు. {{నెలలు}} [[Category:నెలలు]] [[en:November]] గంట 7575 20648 2006-03-01T13:58:52Z Veeven 293 '''గంట''' లేదా గడియ అనేది ఒక [[కాలమానము]]. ఒక గంట 60 [[నిమిషము]]లకు (లేదా 3,600 [[క్షణము|క్షణాల]]కు) సమానము. 24 గంటల కాలము గడిస్తే ఒక [[రోజు]] పూర్తైనట్లు లెక్క. [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} నిమిషము 7576 20649 2006-03-01T14:00:41Z Veeven 293 '''నిమిషము''' అనేది ఒక [[కాలమానము]]. ఒక నిమిషము 60 [[క్షణము]]ల కాలానికి సమానము. [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} Category:కాలమానాలు 7577 20670 2006-03-01T16:36:36Z Chaduvari 97 + వర్గం [[కాలము|కాలాన్ని]] కొలుచుటకు ఉపయోగించే పదాల కొరకు ఈ వర్గం. [[Category:కాలం]] క్షణము 7578 20652 2006-03-01T14:28:57Z Veeven 293 కొత్త పేజి '''క్షణము''' లేదా సెకను అనేది ఒక [[కాలమానము]]. సాదారణ వాడుకలో ఉన్న కాలమానాల్లో ఇది అతిచిన్నది. అయితే కొన్ని ఆటలలో, మిల్లీ సెకనులని కూడా వాడుతారు. కంప్యూటర్ల వేగాన్ని కొలవడానికి ఇంకా చిన్నవైన మైక్రో సెకన్లు మరియు నానో సెకన్లు వాడుతారు. [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} వారము 7579 20655 2006-03-01T14:53:08Z Veeven 293 '''వారము''' అనేది 7 [[రోజు]]లకు సమానమైన ఒక [[కాలమానము]]. ఒక [[సంవత్సరము]]లో సుమారుగా 52 వారాలు ఉంటాయి. ==వారములోని రోజులు== వారములో ఉన్న 7 రోజులు ఈక్రింది విధంగా పిలువబడతాయి: *[[ఆదివారము]] *[[సోమవారము]] *[[మంగళవారము]] *[[బుధవారము]] *[[గురువారము]] *[[శుక్రవారము]] *[[శనివారము]] [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} పక్షము 7580 22561 2006-04-16T16:07:19Z Trivikram 237 '''పక్షము''' అనగా 15 [[రోజు]]లకు (లేదా ఖచ్చితంగా 14 రాత్రులకు) సమానమైన ఒక [[కాలమానము]]. ప్రతి నెలలో రెండు పక్షాలుంటాయి: 1. శుక్ల పక్షం (అమావాస్య నుంచి పున్నమి వరకు): రోజు రోజుకూ చంద్రుడి తో బాటే వెన్నెల పెరిగి రాత్రుళ్ళు తెల్లగా, కాంతివంతంగా అవుతాయి. (శుక్ల అంటే తెల్లని అని అర్థం). 2. కృష్ణ పక్షం (పున్నమి నుంచి అమావాస్య వరకు): రోజు రోజుకూ చంద్రుడి తో బాటే వెన్నెల తరిగి రాత్రుళ్ళు నల్లగా చీకటితో నిండుతాయి. (కృష్ణ అంటే నల్లని అని అర్థం). పక్షంలోని తిథులు: #పాడ్యమి #విదియ #తదియ #చవితి #పంచమి #షష్టి #సప్తమి #అష్టమి #నవమి #దశమి #ఏకాదశి #ద్వాదశి #త్రయోదశి #చతుర్దశి #పున్నమి/పూర్ణిమ/పౌర్ణమి లేక అమావాస్య [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} [[en:Fortnight]] User:Veeven 7581 21283 2006-03-23T05:48:06Z Veeven 293 హాయ్! నేను '''వీవెన్''' (Veeven). నా పూర్తిపేరు వీర వెంకట చౌదరి. కంప్యూటర్లు మరియు ఇంటర్నెట్ అంటే నాకు ఆసక్తి. అవి నన్నెప్పుడూ ఉత్సాహంగా ఉంచుతాయి. ==నా మార్పులు, చేర్పులు (వికీ)== *[[te:Special:Contributions/Veeven|తెలుగు వికీపీడియాలో]] *[[wikt:Special:Contributions/Veeven|తెలుగు విక్షనరీలో]] *[[:en:Special:Contributions/Veeven|ఇంగ్లీష్ వికీపీడియాలో]] *[[:en:wikt:Special:Contributions/Veeven|ఇంగ్లీష్ విక్షనరీలో]] ==వెబ్ లో నా ఇతర వ్యాపకాలు== *[http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని], తెలుగు లిపికోసం *[http://veeven.wordpress.com/ నా బ్లాగు] *[http://veeven.newsvine.com న్యూస్‌వైన్ లో నా కాలమ్] *[http://www.spreadfirefox.com/blog/2155 ఫైర్‌ఫాక్స్‌కి నా వంతు ప్రచారం] [[Category:వికీపీడియనులు|వీవెన్]] User talk:Msrprasad 7582 20687 2006-03-02T14:47:11Z 160.94.143.3 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Sudarhanbabu 7583 20688 2006-03-02T14:49:02Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> దశాబ్దము 7584 20707 2006-03-03T13:06:50Z Chaduvari 97 దశాబ్ధము, దశాబ్దము కు తరలించబడింది: సరైన పేరు '''దశాబ్ధము''' లేదా దశాబ్ధి అనేది 10 [[సంవత్సరము]]లకు సమానమైన ఒక [[కాలమానము]]. {{మొలక}} [[Category:కాలమానాలు]] శతాబ్దము 7585 20705 2006-03-03T13:06:28Z Chaduvari 97 శతాబ్ధము, శతాబ్దము కు తరలించబడింది: సరైన పేరు '''శతాబ్ధము''' లేదా శతాబ్ధి అనేది 100 [[సంవత్సరము]]లకు సమానమైన ఒక [[కాలమానము]]. {{మొలక}} [[Category:కాలమానాలు]] కాలమానము 7587 21674 2006-04-06T20:00:22Z Srinivasa 246 /* సాధారణ కాలమానాలు */ '''కాలమానము''' అనగా [[కాలము|కాలాన్ని]] కొలుచుటకు లేదా వ్యక్తపరచుటకు ఉపయోగించే పదము లేదా పదబంధం. ==సాధారణ కాలమానాలు== ఆరోహణ క్రమంలో సాధారణ కాలమానాలు *[[క్షణము]] (సెకను) *[[నిమిషము]] = 60 సెకనులు *[[గంట]] = 60 నిమిషాలు *[[రోజు]] = 24 గంటలు *[[వారము]] = 7 రోజులు *[[పక్షము]] = 15 రోజులు *[[నెల]] = 30 రోజులు *[[సంవత్సరము]] = 12 నెలలు *[[దశాబ్ధము]] = 10 సంవత్సరములు *[[పుష్కరము]] = 12 సంవత్సరములు *[[శతాబ్ధము]] = 100 సంవత్సరములు *[[సహస్రాబ్ధి]] = 1000 సంవత్సరములు ==ప్రత్యేక కాలమానాలు== {{మొలక}} శతాబ్ధము 7588 20706 2006-03-03T13:06:28Z Chaduvari 97 శతాబ్ధము, శతాబ్దము కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[శతాబ్దము]] దశాబ్ధము 7589 20708 2006-03-03T13:06:50Z Chaduvari 97 దశాబ్ధము, దశాబ్దము కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[దశాబ్దము]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 5 7590 20709 2006-03-04T02:17:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1931]]: [[గాంధీ ఇర్విన్ ఒప్పందం]] కుదిరింది. *[[1953]]: రష్యా నేత [[జోసెఫ్ స్టాలిన్]] మరణించాడు. భారత దేశం 7591 20713 2006-03-04T13:58:03Z Veeven 293 alternate spelling > redirected to main article #REDIRECT [[భారత దేశము]] User talk:Ratnakumari 7592 20717 2006-03-04T17:29:39Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:రాముడుమంచిబాలుడు 7593 20728 2006-03-05T06:17:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 6 7595 20739 2006-03-07T00:57:30Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1475]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[మైకెలాంజిలో]] జన్మించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 7 7596 20740 2006-03-07T00:58:55Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1961]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు [[గోవింద వల్లభ పంత్]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 8 7597 20741 2006-03-07T01:01:11Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం. *[[1897]]: ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[దామెర్ల రామారావు]] జన్మించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 9 7598 20742 2006-03-07T01:05:28Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1934]]: మహాత్మా గాంధీ మొదటిసారిగా హైదరాబాదులో పర్యటించాడు. *[[1979]]: గ్రంధాలయ ఉద్యమ పితామహుడు [[అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య]] మరణించాడు. *[[1997]]: [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ప్రత్యేకాంధ్ర రాష్ట్ర]] రెండవ [[ముఖ్యమంత్రి]] [[బెజవాడ గోపాలరెడ్డి]] మరణించాడు. User talk:Tommiu 7599 20749 2006-03-07T02:28:39Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:24.223.241.210 7600 20754 2006-03-07T02:39:26Z 132.181.7.1 ==Translation request== '''Greetings'''! Can you help me translate the English words in [http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%9C_%E0%B0%8F%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B0%BF this article] into the Telugu language? If you are not a Christian, then can you at least help me translate the "sub-titles" of the article? Your help would be gratefully appreciated. -- Regards, [[zh:User:Jason Lee|Jason]] 7 March 2006. Category:క్రైస్తవ మతము 7601 20763 2006-03-07T07:54:56Z వైఙాసత్య 58 [[Category:మతములు]] Image:Veturi.jpg 7603 20766 2006-03-07T18:02:13Z Srinivasa 246 వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి 7604 27144 2006-06-19T14:47:38Z వైఙాసత్య 58 +బయటి లింకులు {{మొలక}} [[image:Veturi.jpg|thumbnail|వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి]] '''వేటూరి''' గా పిలవబడే '''[[వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి]]''' (జ. 192?) సుప్రసిద్ధ [[తెలుగు]] సినీ గీత రచయిత. వేటూరి జంట కవులుగా పేరు పొందిన [[తిరుపతి వేంకట కవులు]] దగ్గర శిష్యరికం చేసారు. తొలినాళ్ళలో పాత్రికేయినిగా పనిచేసిన వేటూరి కె.విశ్వనాథ్ దర్శకత్వం వహించిన ఓ సీత కధ ద్వారా సినీ రంగ ప్రవేశం చేసారు. తర్వాత కొన్ని వేల పాటలను రాసారు. మహానటుడు నందమూరి తారక రామారావు నటించిన చాలా సినిమాలకి గుర్తుండిపోయే పాటలను రాసారు. వేటూరి చాలా రకాల పాటలను రాసారు.సంప్రదాయ కవిత్వం దగ్గర నుండి జానపద గీతాల వరకు క్లాస్ నుండి మాస్ వరకు అన్నింటిలోనూ తన ప్రతిభను నిరూపించుకున్నారు.[[శ్రీశ్రీ]] తర్వాత తెలుగు సినిమా పాటకి జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పాటల రచయిత పురస్కారాన్ని అందించారు.ఆయన మాతృదేవోభవ సినిమాకి రాసిన '''రాలిపోయే పువ్వా నీకు రాగాలెందుకే...''' (నిర్మాత:[[కె.యస్.రామారావు]],దర్శకుడు:[[అజయ్ కుమార్]], సంగీతం:[[కీరవాణి]]) అనే పాటకి [[1994]] వ సంవత్సరానికి గాను ఈ పురష్కారం వచ్చింది. కళాతపస్వి డా.కె.విశ్వనాథ్, కె.వి.మహదేవన్ మరియు ఇళయరాజాలతో వేటూరి అద్భుతమైన గీతాలను అందించారు. <!-- Veturi cherishes his professional relationship with the national award winning Telugu film director, [[Dr.K.Viswanath]] and the renowned music composers [[K. V. Mahadevan]] & maestro [[Ilayaraaja]]. --> తను రాసిన పాటలలో తాను గొప్పగా భావించే పాటలు [[సాగర సంగమం]]లో '''తకిట తదిమి తకిట తదిమి తందాన...''', '''నాదవినోదము...'''. ==బయటి లింకులు== *[http://www.imdb.com/name/nm0707985/ ఐ.ఎం.డీ.బీ లో వేటూరి పేజీ] [[Category:తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు]] Talk:చిన్న కథలు 7609 20871 2006-03-09T01:38:24Z వైఙాసత్య 58 Aren't they copyrighted? వీటి కాపీహక్కుల గురించి తెలుసుకొని వికిపుస్తకములకు తరలించాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:38, 9 మార్చి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 10 7610 20826 2006-03-08T16:18:38Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[భారత్|భారత]] కేంద్ర పారిశ్రామిక భద్రతా దళ దినోత్సవం. *[[1876]]: టెలిఫోనును కనిపెట్టిన [[అలెగ్జాండర్ గ్రాహంబెల్]] దానిని మొదటిసారిగా ఉపయోగిస్తూ, పక్కగదిలోని వాట్సన్‌తొ మాట్లాడాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 11 7611 20827 2006-03-08T16:21:50Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1955]]: పెనిసిల్లిన్‌ను కనిపెట్టిన శాస్త్రవేత్త [[అలెగ్జాండర్ ఫ్లెమింగ్]] మరణించాడు. User talk:Umamahesh 7612 20830 2006-03-08T17:36:41Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:36, 8 మార్చి 2006 (UTC) </div> Image:Atreya.gif 7613 20851 2006-03-08T20:30:13Z Srinivasa 246 మనసు కవి ఆత్రేయ మనసు కవి ఆత్రేయ Image:MayaLogo.JPG 7614 20858 2006-03-08T20:51:00Z Srinivasa 246 మాయా లోగో మాయా లోగో మాయా 7615 22129 2006-04-10T08:33:21Z Srinivasa 246 {{అనువాదము}} {{Infobox Software | name = Maya| logo = [[Image:MayaLogo.JPG|40px]] | screenshot = [[en:Image:Maya_7-0.png|250px]] | caption = Screenshot of Maya 7 | developer = [[ఆటోడెస్క్]] | latest_release_version = 7.0.1 | latest_release_date = December 2005 | operating_system = [[Microsoft Windows|Windows]], [[Mac OS X]], [[Linux]] | genre = [[3D computer graphics]] | license = [[Proprietary]] | website = [http://www.autodesk.com/maya www.autodesk.com] | }} '''మాయా''' is a high-end [[3D computer graphics]] software package by Alias but now owned by [[Autodesk|Autodesk Media & Entertainment]] used in the film and TV industry, as well as for [[computer and video games]]. [[Autodesk|Autodesk Media & Entertainment]] acquired the software in October 2005 upon purchasing [[Alias Systems Corporation|Alias Systems Corporation]]. ==Overview== మాయా, used in most films today, is named for the [[Sanskrit language|Sanskrit]] word meaning "Illusion" and is a popular, [[Proprietary software|proprietary]] integrated 3D software suite, evolved from Alias [[PowerAnimator]]. మాయా comes in two main versions, మాయా Complete (the less powerful package) and మాయా Unlimited. మాయా Unlimited is now priced similarly to other proprietary 3D programs, but used to be considerably more expensive. మాయా Personal Learning Edition (PLE) is available for non-commercial use, and is available at no cost. Images rendered with మాయా PLE are watermarked. మాయా was developed by [[Alias Systems Corporation|Alias]] and is released for the [[Microsoft Windows]], [[Linux]], [[IRIX]], and [[Mac OS X]] operating systems. The latest version of మాయా, version 7.0, was released in [[2005]]. 6.5 was the last version that supported IRIX, due to the platform's declining popularity in recent years. When [[Autodesk|Autodesk]] acquired Alias in October 2005, they agreed to continue the product line. The most important feature of మాయా is its openness to third-party software, which can strip మాయా completely of its standard appearance and, using only the మాయా kernel, can transform it into a highly customized version of the software. Apart from its intrinsic power and flexibility, this feature in itself made Maya appealing to large studios which tend to write quite a lot of custom code for their productions using the provided software development kit. మాయా also features a powerful, interpreted, cross-platform scripting language called ''[[Maya Embedded Language]]'' (''MEL''), which is similar to [[Tcl]]. It is not only provided as a scripting language, but as means to customize Maya's core functionality (much of Maya's environment and tools are written in the language). Additionally, user interactions are implemented and recorded as MEL scripting code which users can view and drag onto a toolbar to create new 'macro' tools instantly. This provides animators with the power to add functionality to మాయా without experience in C or C++ programming and compilers, though that option is provided with the software development kit. Project files, including all geometry and animation data, are stored as sequences of MEL operations which can be optionally saved as a 'human readable' file (.ma, for Maya ASCII), editable in any text editor outside of the మాయా environment and allows for a tremendous level of flexibility when working with external tools. It can also be edited to allow the file to be opened on previous versions of the software. ==Select features== * Powerful tools to build objects using [[Polygon|polygonal]], [[Nonuniform_rational_B-spline|nurbs]], or [[Subdivision surface|subdivision]] modeling and, in the current version, tools to freely convert objects between the geometry formats. * Simulation of particle effects (effective for smoke, water droplets etc.) * A realistic fluid simulator (effective for smoke, fire, clouds and explosions, added in Maya 4.5) * Inverse kinematics (to realistically simulate human limb movement, for example) * Cloth simulation (to automatically simulate clothing and fabrics moving realistically over an animated character, for example) * PaintEffects integrates 2D painting tools into a 3D rendering environment. Libraries include numerous trees, grasses, and plants which can be painted to 'grow' off the surface of an object. (Also effective for volumetric effects.) * Fur (good for simulating fur and short hair). * Hair, a simulator for realistic-looking human hair implemented using curves and PaintEffects. * Physical effects (simulating colliding objects, object deforming under pressure etc). * Matching CG to live footage via Maya Live * Native ''[[Mental Ray|mental ray]]'' renderer. * Fully reconfigurable user interface (dragging snippets of script code onto a shelf creates a new icon that executes that code) * Hotbox provides instant access to the majority of features in Maya via a large menu that surrounds the mouse pointer at any time when a user holds down the space bar. ==Version release history== *7.0: August [[2005]] [http://www.alias.com/glb/eng/press/press_release_details.jsp?itemId=2700002] *6.5: January [[2005]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/20050131_alias_announces_maya_6.5.shtml] *6.0: May [[2004]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/20040503_maya6_now_shipping.shtml] *5.0: May [[2003]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/20030424_maya_5_available.shtml] *4.5: July [[2002]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/20020717_announces_maya_4_5.shtml] *4.0: June [[2001]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/20010618_ships_maya_4.shtml] *3.0: February [[2000]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/20000225_announces_maya_3.shtml] *2.5: November [[1999]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/19991102_ships_maya_2_5.shtml] *2.0: June [[1999]] [http://www.alias.com/eng/press/press_releases/19990621_ships_maya_2.shtml] *1.5: October [[1998]] *1.0: February [[1998]] ==Pre-release history== మాయా is the culmination of three 3D software lines: Wavefront's The Advanced Visualizer (in California), Thomson Digital Image (TDI) Explore (in France) and Alias' Power Animator (in Canada). In 1993 Wavefront purchased TDI, and in 1995 [[Silicon_Graphics|Silicon Graphics Incorporated]] (SGI) purchased both Alias and Wavefront (due to pressure from Microsoft's purchase of [[Softimage]] earlier that year) and combined them into one working company, producing a single package from their collective source code. Previous to the merger TDI Explore was the most popular 3D application used in Europe (used in films such as "[[City_of_Lost_Children|City of Lost Children]]"), Wavefront TAV was the most popular Scientific Visualization package used by Scientists and Researchers (Arnold Schwarzenegger's [http://www.imdb.com/title/tt0116213/ Eraser] used TAV for the "X-Ray Vision" scene), and Power Animator was used in the film industry for movies like [[The_Abyss|The Abyss]] and ''[[Terminator 2: Judgment Day]]''. When SGI advertised the merger, they used the words "Watch the sparks fly" to capture the juxtaposition of the event and the humor of the marriage, considering the rivalry and nationalism between Alias and Wavefront. The combined company was referred to as Alias|Wavefront. Though it was much awaited, it took Alias/Wavefront two more years after the merger to release Maya. Both Alias and Wavefront were working on their next generation of software at the time of the merger. Alias had taken a Macintosh product, "[[Alias_Sketch|Alias Sketch!]]", moved it to the SGI platform and added many features to it. The code name for this project was "Maya". The first scene ever animated with Maya was the cave-mouth from Disney's "Aladdin". After much discussion it was decided to adopt Alias' "మాయా" architecture, and merge Wavefront's code with it. In the early days of development, మాయా used TCL as the scripting language. After the merger, there was debate amongst those who supported [[TCL]], [[Perl]] and [[Sophia]]. Sophia was much faster than the others and won out. However, once [[error checking]] was added, it ended up being equally slow. Upon its release in 1998, Alias|Wavefront discontinued all previous animation-based software lines including Alias Power Animator, encouraging consumers to upgrade to మాయా. == External links == * [http://www.highend3d.com/maya/ Mel Scripts, Tutorials, Plugins, Shaders] * [http://www.autodesk.com/maya Official website] * [http://usa.autodesk.com/adsk/servlet/index?siteID=123112&id=6902573 Personal Learning Edition] * [http://www.3Dvalley.com/ Free resource for the 3D artist, Free models, textures, and tutorials. Also a large user gallery and link directory.] * [http://www.simplymaya.com Largest maya learning resource: Hundreds of tutorials and a forum for all Maya users.] * [http://www.alias.com/glb/eng/press/press_release_details.jsp?itemId=3600004 Autodesk Signs Definitive Agreement to Acquire Alias.] * [http://usa.autodesk.com/adsk/servlet/index?id=5970886&siteID=123112 Autodesk Completes Acquisition of Alias] * [http://www.understandingmaya.com/ Understanding Maya textbook and tutorial] [[Category:3D graphics software]] [[Category:Animation software]] [[de:Maya (Software)]] [[es:Maya (aplicación gráfica)]] [[fr:Maya (logiciel)]] [[hu:Maya (program)]] [[id:Maya (perangkat lunak)]] [[nl:Maya (software)]] [[ja:Maya]] [[pl:Maya]] [[pt:Maya]] [[sv:Maya (datorprogram)]] [[zh:Maya]] Talk:మాయా 7616 20867 2006-03-08T21:43:25Z Srinivasa 246 [[image:MayaLogo.JPG|thumbnail|మాయా లోగో]] మాయా అనేది త్రీడీ సాఫ్ట్వేర్ Template:వికిపుస్తకములకు తరలింపు 7617 20870 2006-03-09T01:36:57Z వైఙాసత్య 58 {|class = "toccolours" align="center" width="75%" |- |align="center"|''ఈ వ్యాసమును [http://te.wikibooks.org/wiki వికిపుస్తకములకు] తరలించాలని ప్రతిపాదించబడినది. వివరాలకు <span class="plainlinks">[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}_talk:{{PAGENAME}}|action=edit}} చర్చా పేజీ ]</span> చూడండి. '' |} <br> [[Category:వికిపుస్తకములకు తరలించవలసిన వ్యాసములు]] User talk:Avrsastry 7618 20872 2006-03-09T01:39:25Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Sivamangesh 7619 20887 2006-03-11T18:06:37Z Srinivasa 246 /* తెలుగు */ <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:14, 9 మార్చి 2006 (UTC) </div> == తెలుగు == [http://www.iit.edu/~laksvij/language/telugu.html ఇక నుంచి తెలుగు లొ రాయండి] User talk:శ్రీనివాస 7620 20893 2006-03-11T20:33:11Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 20:33, 11 మార్చి 2006 (UTC) </div> User talk:Balaji 7621 20896 2006-03-11T23:32:42Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Colourofdarkness 7622 20897 2006-03-11T23:33:00Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Template:వరస 7625 20903 2006-03-12T01:03:11Z వైఙాసత్య 58 {{{if{{{test|}}}|<tr {{{style|valign=top}}}>{{{if{{{label|}}}|<td>{{{label|}}}</td>}}}<td>{{{contents|}}}</td></tr>}}}<noinclude> [[en:Template:Row]] </noinclude> Template:విభాగము 7626 20905 2006-03-12T01:07:03Z వైఙాసత్య 58 {{{if{{{test|}}}|<tr {{{style|bgcolor="{{{color|white}}}"}}}><th><center>{{{contents|}}}</center></th></tr>}}}<noinclude> [[en:Template:Section]] </noinclude> Template:స్విచ్ 7627 20907 2006-03-12T01:14:12Z వైఙాసత్య 58 {{{case: {{{1|}}}|{{{default|}}}}}}<noinclude>[[vi:Tiêu bản:Switch]][[en:Template:Switch]][[ru:Шаблон:Switch]]</noinclude> Template:టాక్సానమీ పెట్టె 7628 21723 2006-04-07T20:24:01Z వైఙాసత్య 58 <includeonly>{| style="position:relative; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse: collapse; float:right; clear:right; width:200px;" border="1" cellpadding="0" |- style="text-align:center;" ! style="background: {{{color}}};" |<div style="float:right; font-size:70%; padding:0 .5em 0 2em">[[Wikipedia:How to read a taxobox|?]]</div>'''{{{name}}}'''<!-- -->{{qif|test={{{status|}}}|then=<br><div style="text-align:center">{{స్విచ్ |{{{status}}} |case: SE={{StatusSecure}} |case: se={{StatusSecure}} |case: SECURE={{StatusSecure}} |case: Secure={{StatusSecure}} |case: secure={{StatusSecure}} |case: DOM={{StatusDomesticated}} |case: dom={{StatusDomesticated}} |case: DOMESTICATED={{StatusDomesticated}} |case: Domesticated={{StatusDomesticated}} |case: domesticated={{StatusDomesticated}} |case: dd={{StatusData}} |case: data={{StatusData}} |case: DD={{StatusData}} |case: DATA={{StatusData}} |case: LR={{StatusConcern}} |case: lr={{StatusConcern}} |case: LC={{StatusLeastConcern}} |case: lc={{StatusLeastConcern}} |case: LR/LC={{StatusLeastConcern}} |case: LR/lc={{StatusLeastConcern}} |case: lr/lc={{StatusLeastConcern}} |case: LRLC={{StatusLeastConcern}} |case: LRlc={{StatusLeastConcern}} |case: lrlc={{StatusLeastConcern}} |case: LR/NT={{StatusNearConcern}} |case: LR/nt={{StatusNearConcern}} |case: lr/nt={{StatusNearConcern}} |case: LRNT={{StatusNearConcern}} |case: LRnt={{StatusNearConcern}} |case: lrnt={{StatusNearConcern}} |case: NT={{StatusNearConcern}} |case: nt={{StatusNearConcern}} |case: LR/CD={{StatusConserveConcern}} |case: LR/cd={{StatusConserveConcern}} |case: lr/cd={{StatusConserveConcern}} |case: LRCD={{StatusConserveConcern}} |case: LRcd={{StatusConserveConcern}} |case: lrcd={{StatusConserveConcern}} |case: VU={{StatusVulnerable}} |case: vu={{StatusVulnerable}} |case: EN={{StatusEndangered}} |case: en={{StatusEndangered}} |case: CR={{StatusCritical}} |case: cr={{StatusCritical}} |case: EW={{StatusExtinctW}} |case: ew={{StatusExtinctW}} |case: EX={{StatusExtinct|{{qif|test={{{extinct|}}}|then=when=[[{{{extinct|}}}]]}} }} |case: ex={{StatusExtinct|{{qif|test={{{extinct|}}}|then=when=[[{{{extinct|}}}]]}} }} |case: EXTINCT={{StatusExtinct|{{qif|test={{{extinct|}}}|then=when=[[{{{extinct|}}}]]}} }} |case: Extinct={{StatusExtinct|{{qif|test={{{extinct|}}}|then=when=[[{{{extinct|}}}]]}} }} |case: extinct={{StatusExtinct|{{qif|test={{{extinct|}}}|then=when=[[{{{extinct|}}}]]}} }} |case: FOSSIL={{StatusFossil}} |case: Fossil={{StatusFossil}} |case: fossil={{StatusFossil}} |case: PRE={{StatusPrehistoric}} |case: pre={{StatusPrehistoric}} |case: text={{StatusSeeText}} |case: Text={{StatusSeeText}} |case: TEXT={{StatusSeeText}} |default={{{status}}} }}</div>}}<!-- -->{{ఉపవచనము|if=|test={{{fossil_range|}}}|contents=Fossil range: {{{fossil_range|}}} }} |- | {{qif|test={{{image|}}}|then=[[image:{{{image}}}|{{{image_width|200px}}}|{{{image_caption|}}}]]<br><small><div style="text-align:center">{{{image_caption|}}}</div></small>}}<!-- -->{{qif|test={{{image2|}}}|then=[[image:{{{image2}}}|{{{image2_width|200px}}}|{{{image2_caption|}}}]]<br><small><div style="text-align:center">{{{image2_caption|}}}</div></small>}} |- style="text-align:center;" ! style="background: {{{color}}};" | '''[[శాస్త్రీయ వర్గీకరణ]]''' |- style="text-align:center;" | {| style="margin:0 auto; text-align:left; background:none;" cellpadding="2" {{వరస|if=|test={{{domain|}}}|label=Domain:|contents={{{domain|}}}<br><small>{{{domain_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{superregnum|}}}|label=Superkingdom:|contents={{{superregnum|}}}<br><small>{{{superregnum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{regnum|}}}|label=Kingdom:|contents={{{regnum|}}}<br><small>{{{regnum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subregnum|}}}|label=Subkingdom:|contents={{{subregnum|}}}<br><small>{{{subregnum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{unranked_phylum|}}}|label=(unranked)|contents={{{unranked_phylum|}}}<br><small>{{{unranked_phylum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{superdivisio|}}}|label=Superdivision:|contents={{{superdivisio|}}}<br><small>{{{superdivisio_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{superphylum|}}}|label=Superphylum:|contents={{{superphylum|}}}<br><small>{{{superphylum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{divisio|}}}|label=Division:|contents={{{divisio|}}}<br><small>{{{divisio_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{phylum|}}}|label=Phylum:|contents={{{phylum|}}}<br><small>{{{phylum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subdivisio|}}}|label=Subdivision:|contents={{{subdivisio|}}}<br><small>{{{subdivisio_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subphylum|}}}|label=Subphylum:|contents={{{subphylum|}}}<br><small>{{{subphylum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{infraphylum|}}}|label=Infraphylum:|contents={{{infraphylum|}}}<br><small>{{{infraphylum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{microphylum|}}}|label=Microphylum:|contents={{{microphylum|}}}<br><small>{{{microphylum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{nanophylum|}}}|label=Nanophylum:|contents={{{nanophylum|}}}<br><small>{{{nanophylum_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{unranked_classis|}}}|label=(unranked)|contents={{{unranked_classis|}}}<br><small>{{{unranked_classis_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{superclassis|}}}|label=Superclass:|contents={{{superclassis|}}}<br><small>{{{superclassis_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{classis|}}}|label=Class:|contents={{{classis|}}}<br><small>{{{classis_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subclassis|}}}|label=Subclass:|contents={{{subclassis|}}}<br><small>{{{subclassis_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{infraclassis|}}}|label=Infraclass:|contents={{{infraclassis|}}}<br><small>{{{infraclassis_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{unranked_ordo|}}}|label=(unranked)|contents={{{unranked_ordo|}}}<br><small>{{{unranked_ordo_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{magnordo|}}}|label=Magnorder:|contents={{{magnordo|}}}<br><small>{{{magnordo_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{superordo|}}}|label=Superorder:|contents={{{superordo|}}}<br><small>{{{superordo_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{ordo|}}}|label=వర్గము:|contents={{{ordo|}}}<br><small>{{{ordo_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subordo|}}}|label=Suborder:|contents={{{subordo|}}}<br><small>{{{subordo_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{infraordo|}}}|label=Infraorder:|contents={{{infraordo|}}}<br><small>{{{infraordo_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{parvordo|}}}|label=Parvorder:|contents={{{parvordo|}}}<br><small>{{{parvordo_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{zoodivisio|}}}|label=డివిజన్:|contents={{{zoodivisio|}}}<br><small>{{{zoodivisio_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{zoosectio|}}}|label=విభాగము:|contents={{{zoosectio|}}}<br><small>{{{zoosectio_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{zoosubsectio|}}}|label=Subవిభాగము:|contents={{{zoosubsectio|}}}<br><small>{{{zoosubsectio_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{unranked_familia|}}}|label=(unranked)|contents={{{unranked_familia|}}}<br><small>{{{unranked_familia_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{superfamilia|}}}|label=Superfamily:|contents={{{superfamilia|}}}<br><small>{{{superfamilia_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{familia|}}}|label=కుటుంబము:|contents={{{familia|}}}<br><small>{{{familia_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subfamilia|}}}|label=Subfamily:|contents={{{subfamilia|}}}<br><small>{{{subfamilia_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{supertribus|}}}|label=Supertribe:|contents={{{supertribus|}}}<br><small>{{{supertribus_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{tribus|}}}|label=Tribe:|contents={{{tribus|}}}<br><small>{{{tribus_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subtribus|}}}|label=Subtribe:|contents={{{subtribus|}}}<br><small>{{{subtribus_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{alliance|}}}|label=Alliance:|contents={{{alliance|}}}<br><small>{{{alliance_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{genus|}}}|label=జీనస్:|contents={{{genus|}}}<br><small>{{{genus_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{genus2|}}}|label=జీనస్:|contents={{{genus2|}}}<br><small>{{{genus2_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subgenus|}}}|label=Subgenus:|contents={{{subgenus|}}}<br><small>{{{subgenus_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{sectio|}}}|label=విభాగము:|contents={{{sectio|}}}<br><small>{{{sectio_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{series|}}}|label=Series:|contents={{{series|}}}<br><small>{{{series_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{species_group|}}}|label=స్పీసీస్ group:|contents={{{species_group|}}}<br><small>{{{species_group_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{species_subgroup|}}}|label=స్పీసీస్ subgroup:|contents={{{species_subgroup|}}}<br><small>{{{species_subgroup_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{species_complex|}}}|label=స్పీసీస్ complex:|contents={{{species_complex|}}}<br><small>{{{species_complex_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{species|}}}|label=స్పీసీస్:|contents={{{species|}}}<br><small>{{{species_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{subspecies|}}}|label=Subspecies:|contents={{{subspecies|}}}<br><small>{{{subspecies_authority|}}}</small>}} |}<!-- -->{{విభాగము|if=|test={{{diversity|}}}|color={{{color}}}|contents=[[{{{diversity_link}}}|Diversity]]}} |- | style="text-align:center;" | {{{diversity|}}}<!-- -->{{విభాగము|if=|test={{{binomial|}}}|color={{{color}}}|contents=[[ద్వినామ నామకరణ|ద్వినామము]]}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{binomial|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{binomial}}}'''<br><small>{{{binomial_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{విభాగము|if=|test={{{trinomial|}}}|color={{{color}}}|contents=[[Trinomial nomenclature|Trinomial name]]}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{trinomial|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{trinomial}}}'''<br><small>{{{trinomial_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{విభాగము|if=|test={{{type_genus|}}}|color={{{color}}}|contents=[[Biological type|Type Genus]]}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{type_genus|}}}|style=style="text-align:center;"|contents={{{type_genus}}}<br><small>{{{type_genus_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{విభాగము|if=|test={{{type_species|}}}|color={{{color}}}|contents=[[Biological type|Type Species]]}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{type_species|}}}|style=style="text-align:center;"|contents={{{type_species}}}<br><small>{{{type_species_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{qif|test={{{range_map|}}}|then=<tr><td>[[image:{{{range_map}}}|{{{range_map_width|200px}}}|{{{range_map_caption|}}}]]<br><small><div style="text-align:center">{{{range_map_caption|}}}</div></small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{binomial2|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{binomial2}}}'''<br><small>{{{binomial2_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{trinomial2|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{trinomial2}}}'''<br><small>{{{trinomial2_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{qif|test={{{range_map2|}}}|then=<tr><td>[[image:{{{range_map2}}}|{{{range_map2_width|200px}}}|{{{range_map2_caption|}}}]]<br><small><div style="text-align:center">{{{range_map2_caption|}}}</div></small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{binomial3|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{binomial3}}}'''<br><small>{{{binomial3_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{trinomial3|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{trinomial3}}}'''<br><small>{{{trinomial3_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{qif|test={{{range_map3|}}}|then=<tr><td>[[image:{{{range_map3}}}|{{{range_map3_width|200px}}}|{{{range_map3_caption|}}}]]<br><small><div style="text-align:center">{{{range_map3_caption|}}}</div></small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{binomial4|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{binomial4}}}'''<br><small>{{{binomial4_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{వరస|if=|test={{{trinomial4|}}}|style=style="text-align:center;"|contents='''{{{trinomial4}}}'''<br><small>{{{trinomial4_authority|}}}</small>}}<!-- -->{{qif|test={{{range_map4|}}}|then=<tr><td>[[image:{{{range_map4}}}|{{{range_map4_width|200px}}}|{{{range_map4_caption|}}}]]<br><small><div style="text-align:center">{{{range_map4_caption|}}}</div></small>}}<!-- -->{{విభాగము|if=|test={{{subdivision|}}}|color={{{color}}}|contents={{{subdivision_ranks}}}}} |- | style="padding: 0 .5em;" | {| cellspacing="0" cellpadding="0" {{{subdivision|}}} |}<!-- -->{{qif|test={{{synonyms|}}}|then=<tr style="text-align:center; background:{{{color}}};"><th>[[Synonymy|Synonyms]]</th></tr><tr><td style="text-align:center;">{{{synonyms}}}</td></tr>}} |}</includeonly><noinclude> ==ఈ మూస గురించి== ఈ మూస జంతువులు, వృక్షములు మరియు ఇతర జీవులను శాస్త్రీయముగా వర్గీకరించుటకు ఉపయోగించాలి. ఇది పనిచేసే విధానము క్లిష్టమైనప్పటికీ ఉపయోగించడము చాలా తేలిక. ఈ మూసను ఎలా ఉపయోగించాలో తెలుసుకోవడానికి [[Wikipedia:టాక్సానమీ పెట్టె ఉపయోగించు విధానము|ఉపయోగించు విధానము]] చూడండి. ఈ మూస ఆచరణలో ఎలా ఉంటుందో చూడాలంటే [[గోంగూర]] వ్యాసము మార్పులో చూడండి.<!-- Most parameters are optional, so if a particular entry is not relevant for your case, just leave it out. {{esoteric}}--> [[en:Template:Taxobox]] [[ko:Template:생물 분류]] [[nl:Sjabloon:Taxobox]] [[ru:Шаблоны:Taxobox]] [[vi:Tiêu bản:Bảng phân loại]] [[tr:Şablon:Taksokutu]] </noinclude> Template talk:టాక్సానమీ పెట్టె 7630 20915 2006-03-12T01:52:18Z వైఙాసత్య 58 ఈ మూస చాలా సున్నితమైనది. ఇది ఎలా పనిచేస్తుందో తెలుసుకొన్న తరువాతనే దిద్దుబాట్లు చేయవలెనని మనవి. దీనిని భారతీకరించడానికి ప్రయత్నము చేస్తున్నాను. మీ సలహాలు స్వాగతము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:52, 12 మార్చి 2006 (UTC) User talk:Chandrudu 7631 20919 2006-03-12T06:09:19Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Saikrishnabvs 7633 20931 2006-03-13T03:14:36Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 03:14, 13 మార్చి 2006 (UTC) </div> Talk:మొల్ల 7634 22201 2006-04-12T05:33:58Z Trivikram 237 ''మరో ప్రసిద్ధ కవయిత్రి మొల్ల ఈ జిల్లాకు చెందినవారే.'' - మొల్ల నెల్లూరు ప్రాంతవాసి అని విన్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:45, 27 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == మొల్ల ఎక్కడివారు? == మొల్ల కడప జిల్లా బద్వేలు తాలూకా గోపవరం గ్రామానికి చెందిన వారు. ఈ బద్వేలు ప్రాంతం నెల్లూరు జిల్లా సరిహద్దుల్లో ఉండడం వల్ల మీరు అలా విని ఉంటారు. త్వరలో ఆధారాలు చూపిస్తాను. -త్రివిక్రమ్ :ఈ చర్చ [[మొల్ల]] వ్యాసము యొక్క చర్చాపేజీలో అతికిస్తున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:48, 13 మార్చి 2006 (UTC) మీరన్నది కూడా నిజమేనండీ. అసలు గోపవరం బద్వేలు దగ్గరిదే అయినప్పటికీ నెల్లూరు దగ్గర ఇంకో గోపవరముందట. ఇంతవరకూ నాకు ఆ విషయం తెలియదు. 'వార్త'లో వచ్చిన ఈ అర్టికల్ చూడండి: http://avee-ivee.blogspot.com/2006/04/blog-post_11.html మొల్ల స్వగ్రామం గురించి ఈ రోజు 'ఈనాడు' లో వచ్చిన ఈ వార్త చూడండి. http://www.eenadu.net/archives/archive-13-3-2006/district/districtshow1.asp?dis=cuddapah#2 [[User:Trivikram|Trivikram]] 05:33, 12 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) సురభి నాటక సమాజం 7635 20956 2006-03-13T12:45:13Z వైఙాసత్య 58 ప్రపంచ ప్రఖ్యాత '''సురభి నాటక సమాజం''' [[1885]] లో [[కడప]] జిల్లా సురభి గ్రామంలో 'కీచక వధ'నాటక ప్రదర్శనతో మొదలయ్యింది. ఈ సమాజ వ్యవస్థాపకుడు వనారస గోవిందరావు. [[1885]] లో వనారస సోదరులు వనారస గోవింద రావు మరియు వనారస చిన్నరామయ్య కలిసి కడప జిల్లా [[చక్రాయపేట]] మండలములోని సురభి రెడ్డివారిపల్లెలో శ్రీ శారదా వినోదిని నాటక సభను ప్రారంభించారు. సురభిలో ప్రారంభమైన ఈ నాటక సభ కాలక్రమేణ సురభి నాటక సంఘముగా ప్రసిద్ధి చెందినది. రంగస్థలముపై స్త్రీ పాత్రలను స్త్రీలచే ధరింపచేసిన తొలి నాటక బృందము సురభినే. నాటకములోని పాత్రధారులందరూ ఒకే కుటుంబములోని సభ్యులవడము చేత స్త్రీలకు చెడ్డపేరు వస్తుందనే భయము ఉండేది కాదు. బృందములోని సభ్యులకు రంగస్థలమే జీవితముగా సాగేది. స్థాపించిన కొద్దిరోజులలోనే ఈ సమాజము త్వరితగతిన విస్తరించి 50 వేర్వేరు బృందములుగా వృద్ధిచెందినది. ప్రతి బృందము దాదాపు 30 మందికి పైగా సభ్యులతో స్వయము సమృద్ధిగా ఉండేవి. వనారస గోవింద రావుకు ముగ్గురు కుమారులు పదిమంది కుమార్తెలు. వీరి కుటుంబము వ్యాపించిన కొలది బృందములు కూడా వ్యాపించినవి. సినిమా మరియు టివీల ఆగమనముతో [[1974]] కల్లా బృందముల సంఖ్య 16కు క్షీణించినది. [[1982]] నాటికి కేవలము నాలుగు సురభి నాటక బృందాలు మాత్రమే మనుగడలో ఉన్నవి. ప్రస్తుతము ఆంధ్ర దేశములో సురభి నాటక కళాసంఘము ఆధ్వర్యములో ఐదు నాటక బృందములు పనిచేస్తున్నవి. వీటిలో అన్నింటికంటే పెద్దదైన శ్రీ వెంకటేశ్వర నాట్య మండలి [[1937]] లో గోవిందరావు ఐదవ కూతురు సుభద్రమ్మ మరియు ఆమె భర్త ఆర్.వెంకట్రావు చే స్థాపించబడినది. ప్రస్తుతము ఆ బృందములో వీరి కుమారులు భోజరాజు, బాబ్జి మరియు గణపతి రావులు మరియు వారి కుటుంబములు అంతా కలిపి 62 మంది సభ్యులు కలరు. తొలితెలుగు సినీనటీమణి [[సురభి కమలాబాయి]] సురభి కళాకారుల కుటుంబములో పుట్టి పెరిగినదే. ==బయటి లింకులు== *[http://meaindia.nic.in/cgi-bin/db2www/meaxpsite/iphome.d2w/ipindx?year=2001&month=08 ఇండియా పర్స్పెక్టివ్ ఆగష్టు 2001 సంచికలో సురభి కళాకారుల పై వ్యాసము] *[http://www.deccanherald.com/deccanherald/sep21/at1.asp డెక్కన్ హెరాల్డ్ లో సురభి పై వ్యాసము] [[Category:తెలుగు నాటకము]] Wikipedia:Configuring on Windows 98 7636 20957 2006-03-13T12:52:50Z వైఙాసత్య 58 Configuring on Windows 98, Wikipedia:Configuring on Windows 98 కు తరలించబడింది: నేంస్పేస్ మార్పు === Windows 98 === We need to do three things #Make sure that your Internet Explorer version is latest. At least 6.0. (open Internet Explorer, Click on Help in top menu and then click on "About Internet Explorer" to see the version of Internet Explorer); If the version is not 6.0 or more then you need to upgrade it. Try the following link. [http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?FamilyID=1e1550cb-5e5d-48f5-b02b-20b602228de6&DisplayLang=en IE upgrade] #Now we need a font. Download pothana2000 font from here [http://www.kavya-nandanam.com/dload.htm pothana2000]. And unzip and place pothana2000.ttf file in c:\windows\fonts directory. #Now download the following file and unzip to get usp10.dll. [http://download.microsoft.com/download/Typography/Update/2.00/W98NT42KMeXP/EN-US/Voltsupplementalfiles.exe usp10.dll]; Now place this usp10.dll file in "c:\program files\Internet Explorer" folder. That's it! Now you can read telugu on windows98. ====External help==== [http://www.oremuna.com/patrika/mediawiki/index.php?title=Win98telugu detailed help with screen shots] Wikipedia:Configuring on Windows 2000 7637 20965 2006-03-13T12:54:52Z వైఙాసత్య 58 Configuring on Windows 2000, Wikipedia:Configuring on Windows 2000 కు తరలించబడింది: నేంస్పేస్ మార్పు ===Windows 2000=== We need to do three things #Make sure that your Internet Explorer version is latest. At least 6.0. (open Internet Explorer, Click on Help in top menu and then click on "About Internet Explorer" to see the version of Internet Explorer); If the version is not 6.0 or more then you need to upgrade it. Try the following link. [http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?FamilyID=1e1550cb-5e5d-48f5-b02b-20b602228de6&DisplayLang=en IE upgrade] #Now we need a font. Download pothana2000 font from here [http://www.kavya-nandanam.com/dload.htm pothana2000]. And unzip and place pothana2000.ttf file in c:\windows\fonts directory. #Now download the following file and unzip to get usp10.dll. [http://download.microsoft.com/download/Typography/Update/2.00/W98NT42KMeXP/EN-US/Voltsupplementalfiles.exe usp10.dll]; Now place this usp10.dll file in "c:\program files\Internet Explorer" folder. Wikipedia:Configuring on Linux 7638 26538 2006-06-04T10:07:31Z Vijayabhaskar 259 /* Fonts */ = Fonts = The following instructions will help install [[:en:Typeface|fonts]] for a single user on the system (no [[:en:Root user|root]] [[:en:Password|password]] required) * Get [http://www.kavya-nandanam.com/dload.htm Pothana2000] font from [http://www.kavya-nandanam.com/ Kavya-nandanam]. $ wget http://www.kavya-nandanam.com/Pothana2k.zip * Unzip the font package file for the file Pothana2000.ttf $ unzip Pothana2k.zip * Copy this file to ".fonts" directory in your home directory $ mkdir ~/.fonts $ cp Pothana2000.ttf ~/.fonts * Update the font cache $ fc-cache You will need to restart an application after installing the font to see the newly installed font in that application. Note:In Ubuntu 6.06 these fonts are already installed, but gedit may not render them properly, to view the font properly type $ "sudo sed -i.orig 's/lang=:/lang=te:/g' /usr/share/fonts/truetype/ttf-telugu-fonts/fonts.cache-1" in the terminal window (without quotes) for information visit Bug No[https://launchpad.net/distros/ubuntu/+source/ttf-indic-fonts/+bug/48280 #48280] = Web Browser = You can choose from the many available [[:en:Web browser|web browsers]]. Currently [[:en:Mozilla Firefox|Firefox]], [[:en:Mozilla|Mozilla]] and [[:en:Konqueror|Konqueror]] are known to render Indian languages properly. == FireFox == [[:en:Mozilla Firefox|Firefox]] build that is readily available on most linux distributions ''does not'' properly render Indian languages text. You need to get an [[http://bunny.medhas.org/download/firefox-1.0.2.en-US.linux-pango-i686.installer.tar.gz Indic enabled build]] of Firefox 1.0.2. On [[:en:Fedora Core|Fedora Core]] 3, you do not need to download the special build because Mozilla already has the capability to render Indian language text. But it has to be enabled explictly while running Mozilla. To start Mozilla use the following [[:en:command (computing)|command]] on the [[:en:Operating system shell|shell]]: $ MOZ_ENABLE_PANGO=1 firefox == Mozilla == [[:en:Mozilla|Mozilla]] browser that is readily avaiable on most distributions ''does not'' properly render Indian languages text. You need to get an [[ftp://ftp.mozilla.org/pub/mozilla.org/mozilla/releases/mozilla1.7/contrib/mozilla-1.7-i686-pc-linux-gnu-gtk2-xft-pango.tar.gz Indic enabled build]] of Mozilla 1.7 from the [[ftp://ftp.mozilla.org/pub/mozilla.org/mozilla/releases/mozilla1.7/contrib/ contributed builds]]. On [[:en:Fedora Core|Fedora Core]] 3, you do not need to download the special build because Mozilla already has the capability to render Indian language text. But it has to be enabled explictly while running Mozilla. To start Mozilla use the following [[:en:command (computing)|command]] on the [[:en:Operating system shell|shell]]: $ MOZ_ENABLE_PANGO=1 mozilla == Konqueror == [[:en:Konqueror|Konqueror]] renders Indian languages properly if it uses [[:en:Qt toolkit|Qt]] [[:en:Version|version]] 3.2 or above. Typically you have the required Konqueror if you are running [[:en:KDE|KDE]] 3.2 or above. = Keyboard = The information presented here will enable you to type Telugu text in ''any'' computer program found on a GNU/Linux system. First, we need to associate Telugu characters with the keys on your keyboard. Then, when you press certain keys on your keyboard, the Telugu character(s) associated with those keys will appear on your computer monitor. There are several ways to perform such association. These ways are known as ''keymaps''. ==Inscript Keymap== The Inscript keymap is ideal for a beginner because each key on the keyboard is associated with exactly one Telugu character. In this manner, it is very similar to a standard English keyboard, where each key is associated with exactly one English character. Also, it is readily available in most GNU/Linux distributions so you don't need to install any additional software to use it. * Information on Inscript standard can be found on the [http://tdil.mit.gov.in/keyoverlay.htm Department of Information Technology] site. * The [http://tdil.mit.gov.in/isciichart.pdf keyboard layout] also available there. To enable Inscript on your system, find your graphical desktop environment in one of the sections below and follow the instructions presented there. ===GNOME 2.8.x and above=== <ol> <li>Enable the Keyboard Indicator <pre> Right click on panel Choose Add to Panel... Choose Keyboard Indicator Click Add </pre> You should now see a Keyboard Indicator applet on your panel. </li> <li>Add Telugu as one of the layouts <pre> Right click on Keyboard Indicator Choose Open Keyboard Preferences Choose Layout tab Select Telugu in Available Layouts list Click Add </pre> On the keyboard indicator, when you see ''tel'' you will be typing in Telugu. </li> <li>Assign a shortcut to switching between US and Telugu keyboard layouts. <pre> Right click on the Keyboard Indicator Choose Open Keyboard Preferences Choose Layout Options tab Select an option from Group Shift/Lock Behaviour in Avaiable Options list Click Add </pre> You will now be able to switch the groups using a keyboard shortcut depending on the option you have chosen. </li> </ol> ===GNOME 2.6.x=== <ol> <li>Enable the Keyboard Indicator <pre> Right click on panel Choose Add to Panel Choose Utility Choose Keyboard Indicator </pre> You should now see a Keyboard Indicator applet on your panel. </li> <li>Add Telugu as one of the layouts <pre> Right click on Keyboard Indicator Choose Open Keyboard Preferences Choose Layout tab Select Telugu in Available Layouts list Click Add </pre> On the keyboard indicator, when you see ''tel'' you will typing in Telugu. </li> <li>Assign a shortcut to switching between US and Telugu keyboard layouts. <pre> Right click on the Keyboard Indicator Choose Open Keyboard Preferences Choose Layout Options tab Select an option from Group Shift/Lock Behaviour category in Avaiable Options list Click Add </pre> You will now be able to switch the groups using a keyboard shortcut depending on the option you have chosen. </li> </ol> ===GNOME 2.4.x and below=== <ol> <li>Enable the Keyboard Switcher <pre> Right click on panel Choose Add to Panel Choose Utility Choose Keyboard Layout Switcher </pre> You should now see a Keyboard Layout Switcher applet on your panel. </li> <li>Add Telugu as one of the layouts <pre> Right click on the Keyboard Layout Switcher applet Choose Preferences... Click add Select the language you want to add </pre> When the Keyboard Layout Swither shows Telugu, we will able to type in Telugu. You can press and Left alt and Left Shift to switch between the layouts. </li> </ol> ===KDE=== <ol> <li>Enable the Keyboard Layout Switcher <pre> Open KDE Control Center Choose Regional & Accesibility Choose Keyboard Layout Select Layout tab Select Enable keyboard layouts </pre> </li> <li>Add Telugu as one of the layouts <pre> Choose Telugu from Available layouts list Click Add </pre> </li> <li>Assign a shortcut to switching between US and Telugu keyboard layouts. <pre> Select Xkb Options tab Select Enable Xkb options Select an option from the Group Shift/Lock Behaviour category in the Options list Click Apply Close Control Center </pre> You should now see Keyboard Layout Switcher in the notification area. You can switch keyboard layouts by clicking on the Keyboard Layout Switcher or by using the keyboard shortcut you have chosen. </li> </ol> ==Rice Transliteration Standard (RTS) Keymap== The RTS keymap is convenient for people who know English and can already type on an English keyboard. For example, it allows us to simply type ''rAmuDu'' or ''raamud'u'' when we wish to write రాముడు in Telugu. This process is called [http://en.wikipedia.org/wiki/Transliteration transliteration], and the rules which govern it are specified by the RTS. The technology described in the previous section is insufficient for transliteration because it simply transforms a single key-press into a single character. In this manner, it is impossible to transliterate words which contain more than one character, such as ''rAmuDu''. Therefore, we need a more powerful piece of software, called an [http://en.wikipedia.org/wiki/Input_method input method editor], which has the ability to transliterate words of any length. ===RTS with IIIM=== This section describes how to install and use RTS with the [http://www.openi18n.org/modules.php?op=modload&name=Sections&file=index&req=viewarticle&artid=30&page=1 Internet Intranet Input Method] (IIIM) input method editor. [[Image:RTS_with_IIIM_screenshot.png|thumb|Screen shot of Telugu RTS with IIIM on a Fedora Core GNU/Linux system.]] ====Requirements==== Ensure that the following packages are installed on your system: {| border="1" cellpadding="10" ! Package !! Version (this or newer) |- | [http://www.openi18n.org/modules.php?op=modload&name=Downloads&file=index&req=viewsdownload&sid=1&orderby=dateD iiimf] || 11.4-43 |} * If you are using [http://ubuntu.com Ubuntu GNU/Linux], you can run the following command to install the necessary packages: <pre>sudo apt-get install iiimf-htt-le-indic</pre> * If you are using [http://fedora.redhat.com Fedora Core GNU/Linux] version 3 or newer, then you already have the necessary packages. ====Installing the keymap==== '''Note:''' The paths shown in the subsequent instructions pertain specifically to [http://fedora.redhat.com/ Fedora Core 3] and [http://www.debian.org Debian GNU/Linux]. However, the process should be very similar on any GNU/Linux distribution. In particular, you may find that the paths shown below are only valid if they are fully written in lower-case on your system. For example, the path <tt>UNIT/TELUGU/</tt> (shown in the instructions below) may correspond to <tt>unit/telugu/</tt> on your system. <ol> <li>Obtain and extract the newest release of [http://sarovar.org/project/showfiles.php?group_id=247 IIIM Indic Maps]. <pre> wget http://sarovar.org/download.php/882/iiim_indic_maps-0.4.tar.gz tar -xvzf iiim_indic_maps-0.4.tar.gz cd iiim_indic_maps </pre> </li> <li>Prepare the keymap for use with IIIM. <pre> /usr/lib/im/locale/UNIT/common/txt2bin telugu_rts.utf telugu_rts.data </pre> </li> <li>Install the keymap onto your system. <pre> su -c "cp telugu_rts.data /usr/lib/im/locale/UNIT/TELUGU/data/" </pre> or <pre> sudo cp telugu_rts.data /usr/lib/im/locale/UNIT/TELUGU/data/ </pre> </li> <li>Notify IIIM about the newly installed keymap by adding the following line to the ''<nowiki>[ te_IN ]</nowiki>'' section of the <tt>/usr/lib/im/locale/UNIT/sysime.cfg</tt> file. <pre> telugu_rts common/ctim.so TELUGU </pre> The ''<nowiki>[ te_IN ]</nowiki>'' section will finally appear like this: <pre> [ te_IN ] telugu_rts common/ctim.so TELUGU inscript common/ctim.so TELUGU </pre> </li> <li>Restart IIIM. If you are not sure how to do this, simply reboot your system.</li> </ol> ====Enabling IIIM in GNOME==== <ol> <li>Open a text editor and create a file named ''.Xsession'' with the following contents <pre> export GTK_IM_MODULE="iiim" export XMODIFIERS="@im=htt" export LANG=te_IN htt_xbe -if unitle & gnome-session killall htt_xbe </pre> </li> <li>Logout and login again</li> </ol> Now you can activate IIIM in any application by pressing ''Control-Space''. Also, you can press the ''F6'' [http://en.wikipedia.org/wiki/Function_key function key] to switch between the Inscript and RTS keymaps. ==== Enabling IIIM in KDE==== <ol> <li>Open a text editor and create a file named ''.Xsession'' with the following contents <pre> export GTK_IM_MODULE="iiim" export XMODIFIERS="@im=htt" export LANG=te_IN htt_xbe -if unitle & startkde killall htt_xbe </pre> </li> <li>Logout and login again</li> </ol> Now you can activate IIIM in any application by pressing ''Control-Space''. Also, you can press the ''F6'' [http://en.wikipedia.org/wiki/Function_key function key] to switch between the Inscript and RTS keymaps. ===RTS with SCIM=== This section describes how to install and use RTS with the [http://www.scim-im.org Smart Common Input Method] (SCIM) input method editor. [[Image:RTS_with_SCIM_demo.gif|frame|Demonstration of Telugu RTS with SCIM on an Ubuntu GNU/Linux system.]] ====Requirements==== Ensure that the following packages are installed on your system: {| border="1" cellpadding="10" ! Package !! Version (this or newer) |- | [http://www.m17n.org/m17n-lib/download.html m17n-lib] || 1.3.1 |- | [http://www.m17n.org/m17n-lib/download.html m17n-db] || 1.3.1 |- | [http://www.scim-im.org/downloads/scim_download scim] || 1.2.2 |} * If you are using [http://ubuntu.com Ubuntu GNU/Linux], you can run the following command to install the necessary packages: <pre>sudo apt-get install scim scim-gtk2-immodule scim-m17n m17n-lib m17n-db</pre> ====Installing the keymap==== '''Note:''' The paths shown in the subsequent instructions pertain specifically to [http://ubuntu.com Ubuntu GNU/Linux]. However, the process should be very similar on any GNU/Linux distribution. <ol> <li>Obtain the keymap. <pre>wget http://people.ucsc.edu/~skurapat/pub/scim/te-rts.mim</pre> </li> <li>Install the keymap onto your system. <pre> su -c "cp te-rts.mim /usr/share/m17n/" </pre> or <pre> sudo cp te-rts.mim /usr/share/m17n/ </pre> </li> <li>Restart SCIM. If you are not sure how to do this, simply reboot your system.</li> </ol> ====Enabling SCIM in GNOME==== <ol> <li>In your home directory, create a file named <tt>.Xsession</tt> with the following contents: <pre> export XMODIFIERS='@im=SCIM' export GTK_IM_MODULE="scim" export QT_IM_MODULE="scim" scim -d & gnome-session </pre> </li> <li>If that didnt work for you ( when Gnome 2.14.0+ ), create a file name <tt>~/.gnomerc</tt> with the following contents: <pre> export XMODIFIERS='@im=SCIM' export GTK_IM_MODULE="scim" export QT_IM_MODULE="scim" scim -d & </pre> </li> <li>Log out of GNOME</li> <li>Log into GNOME</li> </ol> From now onwards, you can activate SCIM in any application by pressing ''Control-Space''. Also, you can press ''Control-Alt-Up'' and ''Control-Alt-Down'' to switch between keymaps. ====Enabling SCIM in KDE==== <ol> <li>In your home directory, create a file named <tt>.Xsession</tt> with the following contents: <pre> export XMODIFIERS='@im=SCIM' export GTK_IM_MODULE="scim" export QT_IM_MODULE="scim" scim -d & startkde </pre> </li> <li>Log out of KDE</li> <li>Log into KDE</li> </ol> From now onwards, you can activate SCIM in any application by pressing ''Control-Space''. Also, you can press ''Control-Alt-Up'' and ''Control-Alt-Down'' to switch between keymaps. ==WX Keymap== WX is another phonetic keymap mostly similar to the RTS keymap above but is less phonetic in nature compared to RTS. ===Installing WX Keymap=== Installing WX keymap is similar to installing RTS Layout expect that you need get the file telugu_wx.utf instead of telugu_rts.utf. The file is available as a part of the package [http://sarovar.org/project/showfiles.php?group_id=247 IIIM-Indic-Maps]. Wikipedia:Configuring on Windows XP 7639 20959 2006-03-13T12:53:27Z వైఙాసత్య 58 Configuring on Windows XP, Wikipedia:Configuring on Windows XP కు తరలించబడింది: నేంస్పేస్ మార్పు === Windows XP/Server 2003 Family === [[Image:Regional settings.JPG|right|180px]] Capability to render Indian language text is not installed by default. One has to install it from the control panel. You may require Windows installation disc in the process. Open Control Panel Open Regional and Language Options Switch to Languages tab Select Install files for complex script and right-to-left languages option Click OK ==== Fonts ==== [[:en:Microsoft|Microsoft]] [[:en:Windows XP|Windows XP]] and [[:en:Windows Server 2003|Windows Server 2003]] family of [[:en:Operating System|operating systems]] come with a [[:en:Typeface|font]] called ''Gautami'' by default. A nice alternative font named Pothana is available for free from http://www.kavya-nandanam.com/dload.htm ==== Browser ==== [[:en:Internet Explorer|Internet Explorer]] [[:en:Web Browser|browser]] that comes bundled with the [[:en:Operating System|operating system]], [[:en:Mozilla|Mozilla]] and [[:en:Mozilla Firefox|Firefox]] can render Indian language text properly. ===== Firefox Extensions ===== A great extension named [http://padma.mozdev.org/ Padma] adds the ability to convert [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 RTS] (telugu written using english alphabet), ISCII, ITRANS and other encodings used by online telugu newspapers to unicode. Padma works in Thunderbird (e-mail client) as well. So, you can type your mail in RTS or ITRANS, convert it to unicode before sending the mail. Another extension named [http://telugutoolbar.mozdev.org/ TeluguToolbar] allows you to type in unicode into text fields using RTS. ==== Keyboard ==== Windows XP and above come with an Inscript layout for Telugu. * Enable Telugu Inscript layout Open Control Panel Open Regional and Language Options Switch to Languages tab Click Details in Text Services and Input Languages area In Text Services and Input Languages dialog, click Add In Add Input Languages dialog, choose Telugu in the Input Language list If you don't find Telugu in this list (??) you can't type telugu letters using Pothana2000(:-) Choose Telugu in the Keyboard Layout/IME list Click OK to add the Input langauge Click OK to close Text Services and Input Languages dialog Click OK to close Regional and Language Options dialog You should able to see a keyboard indicator near the [[:en:System tray|system tray]]. You can choose Telugu from it to start typing in Telugu. [[Image:Telugu Inscript layout.JPG|Telugu Inscript Keyboard Layout]] Wikipedia:Configuring on Windows Server 2003 7640 20963 2006-03-13T12:54:24Z వైఙాసత్య 58 Configuring on Windows Server 2003, Wikipedia:Configuring on Windows Server 2003 కు తరలించబడింది: నేంస్పేస్ మార్పు === Windows XP/Server 2003 Family === [[Image:Regional settings.JPG|right|180px]] Capability to render Indian language text is not installed by default. One has to install it from the control panel. You may require Windows installation disc in the process. Open Control Panel Open Regional and Language Options Switch to Languages tab Select Install files for complex script and right-to-left languages option Click OK ==== Fonts ==== [[:en:Microsoft|Microsoft]] [[:en:Windows XP|Windows XP]] and [[:en:Windows Server 2003|Windows Server 2003]] family of [[:en:Operating System|operating systems]] come with a [[:en:Typeface|font]] called ''Gautami'' by default. A nice alternative font named Pothana is available for free from http://www.kavya-nandanam.com/dload.htm ==== Browser ==== [[:en:Internet Explorer|Internet Explorer]] [[:en:Web Browser|browser]] that comes bundled with the [[:en:Operating System|operating system]], [[:en:Mozilla|Mozilla]] and [[:en:Mozilla Firefox|Firefox]] can render Indian language text properly. ===== Firefox Extensions ===== A great extension named [http://padma.mozdev.org/ Padma] adds the ability to convert [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 RTS] (telugu written using english alphabet), ISCII, ITRANS and other encodings used by online telugu newspapers to unicode. Padma works in Thunderbird (e-mail client) as well. So, you can type your mail in RTS or ITRANS, convert it to unicode before sending the mail. Another extension named [http://telugutoolbar.mozdev.org/ TeluguToolbar] allows you to type in unicode into text fields using RTS. ==== Keyboard ==== Windows XP and above come with an Inscript layout for Telugu. * Enable Telugu Inscript layout Open Control Panel Open Regional and Language Options Switch to Languages tab Click Details in Text Services and Input Languages area In Text Services and Input Languages dialog, click Add In Add Input Languages dialog, choose Telugu in the Input Language list If you don't find Telugu in this list (??) you can't type telugu letters using Pothana2000(:-) Choose Telugu in the Keyboard Layout/IME list Click OK to add the Input langauge Click OK to close Text Services and Input Languages dialog Click OK to close Regional and Language Options dialog You should able to see a keyboard indicator near the [[:en:System tray|system tray]]. You can choose Telugu from it to start typing in Telugu. [[Image:Telugu Inscript layout.JPG|Telugu Inscript Keyboard Layout]] Wikipedia:Configuring on Mac 7641 25413 2006-05-16T13:02:39Z Nickshanks 41 __NOTOC__ == Mac OS 9 and earlier == Telugu is not supported on Classic Mac OS. == Mac OS X == === Fonts === #Download the Macintosh version of the Pothana font [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/ from here]. #Either: ##Double-click the font and click the "Install" button. (10.3 and above), or ##Move the file to <code>/Users/''yourname''/Library/Fonts/</code> You should now see correctly rendered Telugu script in most applications, notably excluding Firefox. Firefox users will have to use another browser until this bug is fixed. === Keyboard Layouts === No keyboard layout is yet available for the Mac. Sorry. Talk:పోతన 7648 20978 2006-03-14T05:57:52Z 207.46.50.70 భాగవతం ఒక్క శ్రీకృష్ణుడి కథ మాత్రమే కాదు. మొత్తం దశావతారాలకు సంబంధించిన కథలతో బాటు, అంబరీషుడు, ధృవుడు, లాంటి భక్తుల కథలు కూడా ఉన్నాయి. భక్తుల కథలనే భాగవతంగా భావిస్తారని కూడా చదివాను. '''పలికెడిది''' భాగవతమట పలి'''కించిన'''వాడు రామభద్రుండట కదా? నిజమే కానీ భాగవతమునందు శ్రీకృష్ణుని కథకు ఓ ప్రత్యేకత ఉన్నది మొత్తం అన్ని స్కంధాలలో ఇదే పెద్దది! [[User:207.46.50.70|207.46.50.70]] 05:57, 14 మార్చి 2006 (UTC) User talk:Arundubba 7652 21051 2006-03-15T15:01:16Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> ==అనువాదము== నమస్కారములు, నా పేరు అరుణ్. నేను వికిపీడియా లొ ఇటీవలనే ఖాతా తెరిచాను. నేను ఆంగ్లము లోని పేజీలను తెలుగు లోనికి అనువాదము చెయ్యదలిచాను. దయచేసి నేను ఏమి చెయ్యవలెనో తెలుపగలరు అరుణ్ గారు, మీరు ఆంగ్ల వ్యాసములు తెలుగులోకి అనువదించాలనుకొంటున్నదుకు చాలా సంతోషం. ఇదివరకట నాలాంటి వాళ్లు ఆలోచించకుండా ఆంగ్ల వ్యాసములను నేరుగా తెలుగు వికిలో అతికించడము జరిగింది. అవి ఇప్పటికి కూడా అనువాదము కోసము వేచిఉన్నాయి. వాటి జాబితా కొరకు [[:Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు|అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] చూడండి. కొత్తవి అనువదించాలనుకుంటే మీరు ఒక సొంత ఇసుకపెట్టె పేజీ తయారు చేసుకొని అందులో అనువదించి తరువాత వ్యాసముతో పేజీ సృష్టించవచ్చు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:38, 14 మార్చి 2006 (UTC) ==కొత్త పేజీ సృష్టించడం== నేను పొరబాటున కమ్యునిజం(communism), కమ్యునిజం అను పేర్లతో రెండు వ్యాసాలు సృష్టించాను. రెండిటి పాఠము ఒక్కటే. మరియు నేను సృష్టించిన పేజీలు సెర్చ్ బాక్స్ లో టైప్ చేసి "వెళ్ళు" క్లిక్ చేస్తే కనబడుట లేదు. కొత్త వ్యాసాలను ఎలా సృష్టించాలో తెలుపగలరు. --arun :అరుణ్ గారూ, పొరపాటున అలా తప్పు పేరుతో పేజీ సృష్టించినప్పుడు మీరు రెండు పనులు చేయవచ్చు. మొదటిది మీరు దానిని సరైన పేజీకి తరలించవచ్చు. లేదా కొత్తపేజీలో పాత సమాచారము అతికించవచ్చు. కానీ మొదటి విధానమే సరి అయినది ఎందుకంటే రెండవ విధానములో పేజీ చరిత్ర కోల్పోతాము. వెళ్ళు నొక్కితే ఆ పేరుతో పేజీ ఉంటేనే అక్కడికి నేరుగా వెలుతుంది. అన్వేషణ నొక్కితే అన్ని పేజీలలో ఆ పదాన్ని వెతికి చూపిస్తుంది. కొత్త పేజి సృష్టించడానికి ఈ వ్యాసము చదవండి [[Wikipedia:కొత్త పేజీని ఎలా ప్రారంభించాలి]]. ఇతర ప్రశ్నలకు [[Help:Contents]] చూడండి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:01, 15 మార్చి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 14 7653 21082 2006-03-15T17:55:13Z వైఙాసత్య 58 *[[1664]]: సిక్కుల ఎనిమిదవ గురువు గురు హర్‌కిషన్ [[ఢిల్లీ]] లో మరణించాడు. *[[1879]]: ప్రఖ్యాత భౌతికశాస్త్రవేత్త, నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత [[ఆల్బర్ట్ ఐన్‌స్టీన్]] ఉల్మ్, [[జర్మనీ]] లో జన్మించాడు. *[[1888]]: అత్యధిక సర్క్యులేషన్ కల మలయాళ వార్తాపత్రిక [[మలయాళ మనోరమ]] ను కందత్తిల్ వర్ఘీస్ మాప్పిల్లై స్థాపించాడు. *[[1931]]: భారత దేశములో తొలి టాకీ చిత్రము, [[ఆర్ధేషిర్ ఇరానీ]] దర్శకత్వము వహించిన [[అలం ఆరా]] [[ముంబై]]లోని గోరేగావ్ లోని ఇంపీరియల్ సినిమా థియేటర్లో విడుదలయ్యింది తెలుగు సినిమా పాటలు 7654 21467 2006-03-30T14:30:24Z వెంకట రమణ 24 ===పాటల జాబితా=== ==జ== <b>[[సినిమా]] పేరు</b> : [[చక్రం]]<b/><br> <b>[[సంగీతం]]</b> : [[చక్రి]]<br> <b>[[సాహిత్యం]]</b>: [[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]]<br> <b>[[గానం]] <b>: [[శ్రీ]] <br><br> <i>పల్లవి</i>: జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది <br> జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది <br> సంసార సాగరం నాదె సన్యాసం శూన్యం నావే <br> జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది <br><br> <i>చరణం</i>: కవినై కవితనై భార్యనై భర్తనై <br> కవినై కవితనై భార్యనై భర్తనై <br> మల్లెల దారిలో మంచు ఎడారిలో <br> మల్లెల దారిలో మంచు ఎడారిలో <br> పన్నీటి జయగీతాలలో కన్నీటి జలపాతాలలో<br> నాతో నేను అనుగమిస్తు నాతో నేనె రమిస్తూ <br> ఒంటరినై అనవరతం కంటున్నాను నిరంతరం<br> కలల్ని కధల్ని మాటల్ని పాటల్ని <br> రంగుల్నీ రంగవల్లుల్నీ కావ్య కన్యల్ని ఆడ పిల్లలని <br> జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది <br><br> <i>చరణం</i>: మింటికి కంటిని నేనై <br> కంటను మంటను నేనై <br> మింటికి కంటిని నేనై <br> కంటను మంటను నేనై <br> మంటల మాటున వెన్నెల నేనై <br> వెన్నెల కూతల మంటను నేనై <br> రవినై శశినై దివమై నిశినై <br> నాతో నేను సహగమిస్తూ నాతో నేనే రమిస్తూ <br> ఒంటరినై ప్రతినిమిషం కంటున్నాను నిరంతరం <br> కిరణాల్ని కిరణాల హరిణాల్ని హరిణాల చరణాల్ని చరణాల <br> చలనాన కనరాని గమ్యాల కాలాన్ని ఇంద్ర జాలాన్ని <br> జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది <br> జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది <br><br> <i>చరణం</i>: గాలి పల్లకీలోన తరలి నా పాట పాప ఊరేగి వెడలె <br> గొంతు వాకిలిని మూసి మరలి తను మూగబోయి నా గుండె మిగిలె <br> నా హ్రుదయమే నా లోగిలి <br> నా హ్రుదయమే నా పాటకి తల్లి <br> నా హ్రుదయమే నాకు ఆలి <br> నా హ్రుదయములో ఇది సినీవాలి <br> <br> జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది <br> జగమంత కుటుంబం నాది ఏకాకి జీవితం నాది<br> ==త== <b>[[సినిమా]] పేరు</b> : [[ప్రేమనగర్]] <br> <b>[[సంగీతం]]</b> : [[కె.వి.మహదేవన్]]<br> <b>[[సాహిత్యం]]</b> : [[ఆత్రేయ]]<br> <b>[[గానం]]</b> : [[ఘంటసాల]]<br><br> <i>[[పల్లవి]]</i> :తేట తేట తెలుగులా <br> తెల్లవారి వెలుగులా <br> ఏరులా సేలయేరులా కలకల గలగల <br> కదలి వచ్చింది కన్నె అప్సరా <br> వచ్చి నిలిచింది కన్నులముందరా <br> <br> తేట తేట|| <br><br> <i>[[చరణం]]</i>: తెలుగువారి ఆడపడుచు ఎంకిలా <br> ఎంకి కొప్పులోని ముద్దబంతి పువ్వులా <br> తెలుగువారి ఆడపడుచు ఎంకిలా <br> ఎంకి కొప్పులోని ముద్దబంతి పువ్వులా <br> గోదారి కెరటాల గీతాలవలె నాలో పలికినది..పలికినది..పలికినది <br> చల్లగా చిరుజల్లుగా జలజల గలగల <br> <br> కదలి|| <br> <br> <i>[[చరణం]]</i>: రెక్కలొచ్చి ఊహలన్ని ఎగురుతున్నవి <br> ప్రేమ మందిరాన్ని చుక్కలతో చెక్కుతున్నవి <br> రెక్కలొచ్చి ఊహలన్ని ఎగురుతున్నవి <br> ప్రేమ మందిరాన్ని చుక్కలతో చెక్కుతున్నవి <br> లోలోన నాలోన యెన్నెన్నో రూపాలు వెలసినవి..వెలసినవి..వెలసినవి <br> వీణలా నెరజాణలా కలకల గలగల <br> <br> కదలి|| <br> ==వ== <b>[[సినిమా]] పేరు</b> : [[సిరివెన్నెల]]<br> <b>[[సంగీతం]]</b> : [[కె.వి.మహదేవన్]]<br> <b>[[సాహిత్యం]]</b> : [[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]]<br> <b>[[గానం]]</b> : [[ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]] మరియు [[పి.సుశీల]] <br><br> <i>పల్లవి</i>: విధాత తలపున ప్రభవించినది అనాది జీవన వేదం<br> ఓం! ప్రాణ నాడులకు స్పందన నొసగిన ఆది ప్రణవ నాదం<br> ఓం! కనుల కొలనులో ప్రతిబిం బించిన విశ్వరూప విన్యాసం <br> ఎద కనుమలలో ప్రతిధ్వనించిన విరించి విపంచి గానం <br> సరస స్వర సుర ఝరి గమనమౌ సామవేద సారమిది <br> నే పాడిన జీవన గీతం ఈ గీతం <br> విరించినై విరచించితిని ఈ కవనం <br> విపంచినై వినిపించితిని ఈ గీతం <br> <br> <i>చరణం</i>: ప్రాగ్దిశ వీణియపైన దినకర మయూఖ తంత్రులపైన <br> ప్రాగ్దిశ వీణియపైన దినకర మయూఖ తంత్రులపైన <br> జాగ్రుత విహంగ తతులే వినీల గగనపు వేదికపైన <br> పలికిన కిల కిల స్వరముల స్వరజతి దొరకని జగతికి శ్రీకారము కాగా <br> విశ్వ కావ్యమునకిది భాష్యముగా <br> <br> విరించినై||<br> <br> <i>చరణం</i>: జనించు ప్రతి శిశు గళమున పలికిన జీవన నాద తరంగం <br> చేతన పొందిన స్పందన ధ్వనించు హౄదయ మౄదంగ ధ్వానం <br> అనాది రాగం ఆది తాళమున అనంత జీవన వాహినిగా <br> సాగిన సౄష్టి విలాసములే <br> విరించినై|| <br> నా ఉచ్చ్వాసం కవనం నా నిశ్వాసం గానం <br> సరస స్వర సుర ఝరి గమనమౌ<br> <br> ==బాహ్య లింకులు== [http://www.telugubiz.net తెలుగుబిజ్.నెట్] [http://telugulyrics.blogspot.com తెలుగు పాటలు కొన్ని..] Image:Simhachalam Temple.jpg 7655 21033 2006-03-15T05:28:49Z Srinivasa 246 సింహాచల దేవాలయం Image:Varaha Lakshminarasimha.jpg 7656 21020 2006-03-14T20:45:35Z Srinivasa 246 వరాహ లక్ష్మీనరసింహ స్వామి వరాహ లక్ష్మీనరసింహ స్వామి సింహాచలం 7657 27033 2006-06-14T12:10:41Z Srinivasa 246 అనువాదము మూసను తొలగించాను {{మొలక}} [[image:Simhachalam Temple.jpg|thumbnail|సింహాచల దేవాలయం]] [[image:Varaha Lakshminarasimha.jpg|thumbnail|వరాహ లక్ష్మీనరసింహ స్వామి]] '''సింహాచలము''' [[విశాఖపట్టణము]]నకు 11 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న ప్రముఖ [[పుణ్యక్షేత్రము]]. ఈ క్షేత్రమున శ్రీ [[వరాహ లక్ష్మీనరసింహస్వామి]] వారు కొలువై ఉన్నారు.ఈ [[దేవాలయము]] 244 మీటర్లు ఎత్తున [[సింహగిరి పర్వతం]]పై ఉన్నది.ఇది దక్షిణ భారతదేశ ముఖ్య శైవ పుణ్యక్షేత్రాలో ఒకటి.[[తిరుపతి]] తర్వాత అధిక ఆదాయం (520 మిలియన్ రూపాయిలు) కలిగిన [[దేవాలయము]] ఇది.సంవత్సరానికి 12 గంటలు మాత్రమే ఈ దేవుని [[నిజరూప దర్శనం]] భక్తులకు లభిస్తుంది; మిగిలిన సమయంలో ఈ విగ్రహం [[చందనం]]తో కప్పబడి ఉంటుంది.నిజరూప దర్శన సమయాన్ని చందన యాత్ర లేదా [[చందనోత్సవం]] అని అంటారు. ఇది ప్రతీ సంవత్సరం [[వైశాఖ మాసం]]లో ([[మే]] నెలలో) వస్తుంది. [[హిరణ్యకశిపుడు]] అనే రాక్షసుడిని సంహరించడానికి [[విష్ణువు]] ఉగ్ర [[నరసింహావతారం]] దరిస్తాడు; ఆ రూపమే ఇక్కడ వెలసినది.ఆయనలోని వేడిని చల్లార్చడానికి ప్రతీరోజు [[చందనం]]తో పూతపూస్తుంటారు.నరుడు మరియు సింహము రూపాలు కలిసిన ఈ నరసింహుని అవతార నిజరూపం [[త్రిభంగ ముద్ర]]లో (ఆసనంలో) [[సింహము]] తల కలిగిన [[మనిషి]] శరీరంతో ఉంటుంది. మిగిలిన సమయంలో చందనం కప్పబడి లింగాకృతిలో ఉంటుంది. సింహాచల దేవాలయం మిగిలిన అన్ని దేవాలయాలు ఉన్నట్టు [[తూర్పు]] ముఖముగా కాకుండా, ఎడమ వైపు ముఖమును కలిగి ఉంటుంది.సాధారణంగా తూర్పున [[ముఖద్వారము]] ఐశ్వర్యమును ప్రసాదిస్తే, పడమర [[ముఖద్వారము]] విజయాన్ని ఒసగుతుందని హిందువుల నమ్మకం. [[విశిష్టాద్వైతము]]నకు ఆద్యుడైన [[శ్రీ రామానుజ]] ఇక్కడ ఉండే పురాతణ శివలింగాన్ని వరాహనరసింహుని రూపముగా (ప్రస్తుతం గర్భగుడిలో ఉండే విగ్రహం) మార్చారని ఇక్కడి పరిసర ప్రాంతాల ప్రజలు చెబుతుంటారు.ఇది కామదహన ఉత్సవాన్ని (మన్మథుడిని శివుడు తన మూడో కంటితో భస్మం చేసిన సందర్భం) తెలయజేస్తుంది. <!-- The local people believe that an ancient image of Sivalinga was converted into Varahanarasimha form (the present idol of the temple) by Ramanuja, the founder of the Visistadhvaitham of Hinduism. It signifies the celebration of Kamadahana (burning of the god of Love) festival. The origins of the temple are shrouded in mystery. --> క్రీ.శ.[[1098]] నాటి [[చోళరాజు]] కులొత్తుంగ వేయించిన [[శాసనం]] ద్వారా ఈ ఆలయ నిర్మాణంలో ఆయన పాత్ర ఉన్నట్టు విశదమవుతుంది.మరికొన్ని శాసనముల ద్వారా ఈ ఆలయ నిర్మాణంలో 11వ శతాబ్దంలో [[వేంగి చాళుక్యులు]], 13వ శతాబ్దంలో తూర్పు గంగా సామ్రాజ్యాధిపతి మొదటి నరసింహుడు పాలు పంచుకున్నట్టు తెలుస్తుంది.ఈ ఆలయ ప్రాంతంలోనున్న దాదాపు 252 శాసనాలు సింహాచలం పురాణతను వివరిస్తున్నాయి. [[శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు]] గజపతి ప్రతాప రుద్రుడుని ఓడించిన తర్వాత సింహాచల పుణ్యక్క్షేత్రాన్ని రెండు సార్లు (క్రీ.శ.[[1516]] మరియు క్రీ.శ.[[1519]]) దర్శించుకుని స్వామివారి సేవల కోసం కొన్ని గ్రామాలను ఏర్పాటు చేసాడు. స్వామివారికి ఎన్నో విలువైన ఆభరణములను సమర్పించాడు. ఇప్పటికీ ఒక పచ్చల హారం ఆలయంలో ఉంది. గత రెండు శతాబ్దాలుగా విజయనగర రాజుల కుటుంభ సభ్యులు ఈ ఆలయానికి ధర్మకర్తలుగా వ్యవహరిస్తున్నారు. [[Category:పుణ్యక్షేత్రములు]] [[en:Simhachalam]] సంహాచలం 7658 21028 2006-03-15T01:06:19Z వైఙాసత్య 58 సంహాచలం, సింహాచలం కు తరలించబడింది: అచ్చుతప్పు #REDIRECT [[సింహాచలం]] Talk:తెలుగు సినిమా పాటలు 7659 21030 2006-03-15T01:15:04Z వైఙాసత్య 58 శ్రీనివాస గారు, తెలుగు వికిలో మీ కృషి అభినందనీయము. తెలుగు సినిమా పాటలు (పూర్తి పాటలు) ఇక్కడ ప్రచరించుట సబబు కాదు. అది కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘణ కింద వస్తుంది. ఒకవేళ వీటి కాపీహక్కులు మీ పేర ఉన్నా వీటిని ప్రచురించుటకు వికిపుస్తకములు సరి అయిన స్థలము. తెలుగు వికిలో ఇదివరకట తెలిసో తెలియకో అన్నమయ్య కీర్తనలు, భగవద్గీత మొదలైనవి ప్రచురించడము జరిగింది. అవన్నీ రేపో మాపో వికిపుస్తములకు తరలించ వలసినవే. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:15, 15 మార్చి 2006 (UTC) Talk:అండమాన్ మరియు నికోబార్ దీవులు 7660 21055 2006-03-15T15:12:41Z వైఙాసత్య 58 ఈ పేజీలోని చరిత్ర ను చదివి మార్పులు సూచించగలరు :మీ కృషి చాలా బావుంది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:12, 15 మార్చి 2006 (UTC) కమ్యూనిజం 7662 21094 2006-03-16T12:38:21Z 61.95.204.112 ''ఈ వ్యాసము కమ్యూనిజం అనే రాజకీయ మరియు సామాజిక సిద్ధాంతము గురించి మాత్రమే. కమ్యూనిస్ట్ సంస్థల వివరాల కోసం [[కమ్యూనిష్టు పార్టీ]] చూడండి. కమ్యుమిస్ట్ పాలనలో ఉన్న దేశాల కోసం [[కమ్యూనిష్టు దేశాలు]] చూడండి'' '''కమ్యూనిజం'''(Communism) అనునది ఒక రాజకీయ లేదా సాంఘిక లేదా ఆర్థిక సిద్ధాంతం. కమ్యూనిజం యొక్క ముఖ్య ఆశయం వర్గ,ఆర్థిక మరియు సామాజిక తారతమ్యాలు లేని ఒక నూతన సమాజ స్థాపన. ఉత్పత్తికేంద్రాల మరియు వనరుల ఉమ్మడి యాజమాన్యం అనేది కమ్యూనిజం మూలసూత్రం. కమ్యూనిజం అనునది [[సోషలిజం]]లో ఒక ప్రత్యేక వర్గం అని చెప్పవచ్చు. ఆదిమ మానవ సమాజాలలోని వ్యవస్థను తొలి కమ్యునిస్ట్ వ్యవస్థగా చెప్పవచ్చు. తమను తాము కమ్యునిస్టులుగా భావించే వారే తప్ప నేటి వరకు రాజకీయముగా ఏ దేశం కూడా పూర్థిస్థాయి కమ్యునిస్ట్ సూత్రాలను పాటించలేదు. కమ్యూనిజంలో తిరిగి అనేక వర్గాలు ఉన్నవి. వీటిలో [[మార్క్సిజం]] మరియు [[లెనినిజం]] ముఖ్యమైనవి. మార్క్సిజం అనునది [[కార్ల్ మార్క్స్]] ఆలోచనల నుండి పుట్టినది కాగా లెనినిజం [[వ్లదిమిర్ లెనిన్]] భావనలకనుగుణంగా ఏర్పాటైన సిద్ధాంతము. వీరిరువురు 20వ శతాబ్ద ప్రపంచ రాజకీయాలపై ఎనలేని ప్రభావం చూపించారు. వర్గపోరాటం అనేది మార్క్స్ సిద్దాంతానికి కేంద్ర బిందువు. మార్క్స్ సిద్ధాంతం ప్రకారం ప్రతి సమాజములోను భుస్వామ్య(పెట్టుబడిదారీ)వర్గం మరియు కార్మిక వర్గం అను రెండు ముఖ్య వర్గాలు ఉంటాయి. సాధారణంగా భూస్వామ్య వర్గం సమాజంలోని అధిక శాతం ఆస్థులపై అధికారం కలిగి ఉంటుంది. మార్క్స్ సిద్ధాంతం ప్రకారం సమాజం పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ నుండి కమ్యూనిస్ట్ వ్యవస్థకు మారుటకు కొంత కాలం పడుతుంది. ఈ పరిణామదశ నే మార్క్స్ "కార్మిక నియంతృత్వ విప్లవదశ" గా అభివర్ణించాడు. పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ నుండి కమ్యూనిస్ట్ వ్యవస్థ అనే మార్క్స్ సిద్ధాంతం నిజ ప్రపంచములో ఆచరించబడలేదు. కానీ సాధారణంగా, కమ్యూనిస్ట్ పార్టీల పాలనలో ఉన్న దేశాలు, కమ్యూనిస్ట్ దేశాలు గా మరియు కార్మిక ప్రభుత్వాలుగా చెలామణి అవుతున్నవి. 19వ శతాబ్దంలో ఐరోపా ఖండంలోని అన్ని సోషలిస్ట్ పార్టీలు మార్క్స్ సిద్ధాంతాలతో ప్రభావితం అయినవి. కానీ కాలక్రమేణా అవి పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్ఠనే సంస్కరించడానికి మొగ్గు చూపగా "రష్యన్ సోషలిస్ట్ డెమోక్రాటిక్ పార్టీ" పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థను పూర్తిగా రూపుమాపే దిశలో అడుగు వేసింది. ఈ పార్టీలోని ఒక శాఖే తరువాతి కాలంలో వ్లాదిమిర్ లెనిన్ నాయకత్వంలో బోల్షెవిక్ పార్టీగా ఏర్పడినది. 1917లో వీరు విప్లవ పంథాలో రష్యాలో అధికారాన్ని హస్తగతం చేసుకొన్నారు. 1918లో పార్టీ పేరు కమ్యూనిస్ట్ పార్టీగా మర్చబడింది. రష్యాలో అక్టోబరు ఎర్ర విప్లవం విజయవంతమైన తరువాత ఇతర దేశాలలోని సోషలిస్ట్ పార్టీలు కమ్యూనిస్ట్ పార్టీలుగా రూపాంతరం చెందాయి. ఈ పార్టీలు అన్నీను వివిధ రూపాలలో "సోవియట్ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ"తో అనుబంధం కలిగి ఉన్నవే. రెండవ ప్రపంచయుద్ధం తరువాత ఉత్తర ఐరోపాలోని అనేక దేశాలలో కమ్యూనిస్టులు అధికారంలోకి వచ్చారు. 1949లో మావో జెడాంగ్ నాయకత్వములో చైనాలో కమ్యూనిస్ట్ ప్రభుత్వం ఏర్పడినది. క్యూబా, ఉత్తర కొరియా, వియత్నాం, లావోస్, అంగోలా మరియు మొజాంబిక్ దేశాలలో కూడా కమ్యూనిస్ట్ ప్రభుత్వాలు అధికారం చేపట్టినాయి. 1980 దశకం ప్రధమార్థం నాటికి మూడింట ఒక వంతు ప్రపంచ ప్రజలు కమ్యూనిస్టు దేశాలలో జీవిస్తున్నారు. అమెరికాలో తొలి నుంచి కమ్యూనిజం గట్టి సాంఘిక వ్యతిరేకతను ఎదుర్కొంది. 1980 దశకం చివరిలో అనేక ఉత్తర ఐరోపా దేశాలలో కమ్యూనిస్ట్ ప్రభుత్వాలు పడిపోయినవి. డిశెంబరు8,1991న సోవియట్ యూనియన్ విచ్చినంతో కమ్యూనిజం ప్రాభవం పూర్తిగా పడిపోయినది. కానీ ఇప్పటికీ నాలుగింట ఒకవంతు ప్రజలు కమ్యూనిస్ట్ ప్రభుత్వాల పాలనలో ఉన్నారు. [[Category:రాజకీయ సిద్ధాంతాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 15 7663 21081 2006-03-15T15:44:02Z వైఙాసత్య 58 *ప్రపంచ వినియోగదారుల దినోత్సవం *[[1564]]: మొఘల్ చక్రవర్తి [[అక్బర్]] ముస్లిమేతర పౌరులపై విధించబడుతున్న [[జిజియా పన్ను]]ను రద్దుచేశాడు. *[[1919]]: తొలిసారిగా భారతీయ భాషలలో విద్యాభోధనకై [[హైదరాబాదు]] లో [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయము]] స్థాపించబడినది. *[[1950]]: భారతదేశ ప్రణాళికా సంఘ దినము. *[[1997]]: [[లోక్‌సభ]] ఆదాయపు పన్ను (సవరణ) చట్టము, 1997 పై ఆమోద ముద్ర వేసినది. *[[1998]]: [[అటల్ బిహారీ వాజ్‌పాయి]] భారతదేశ ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికైనాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 16 7664 21080 2006-03-15T15:39:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1901]]: [[పొట్టి శ్రీరాములు]] జన్మించాడు. User talk:Harihom 7665 21091 2006-03-16T08:10:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Wikipedia:ప్రతిపాదిత మొదటి పేజీ 7666 27369 2006-06-25T02:01:36Z వైఙాసత్య 58 <!-- HEADER --> {|style="width:100%; margin:0px; border-spacing:0;" cellspacing='0' |-style="background-color:#f6f6f6;" |style="width:50%; text-align:center; padding-right:5em;"| <h1 style="font-size: 180%; border: none; margin: 0;"> '''[[Wikipedia:గురించి|వికీపీడియా]]'''కు [[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|సుస్వాగతం!]]</h1> <div style='padding:0.5em 0 0.75em 0;'>ఇది '''[[Wikipedia:పరిచయము|ఎవరైనా&nbsp;కూర్చదగిన]]''' ఒక '''స్వేఛ్ఛా&nbsp;విజ్ఞాన&nbsp;సర్వస్వము'''.</div> <div id="articlecount" style="font-size:90%;">&mdash; '''''[[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]''' తెలుగు వ్యాసాలతో'' &mdash;</div> <!-- Portals --> |style="width:17%;font-size:120% "| *[[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|అకౌంటు వలన లాభాలు]] *[[Special:Userlogin|లాగిన్ పేజీ]] *[[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|ఎలా తోడ్పడవచ్చు?]] |style="width:17%;font-size:120%"| *[[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]] *[[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] *[[Template:ఈ వారం వికీ చిట్కా|ఈ వారం చిట్కా]] <!-- End Portals --> |- <!-- Links below header --> <!-- left-side --> |style="font-size:95%; text-align:left; white-space: nowrap;"| [[Wikipedia:గురించి|పరిచయం]] '''&middot;''' [[Wikipedia:శోధించడం|అన్వేషణ]] '''&middot;''' [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|కూర్చడం]] '''&middot;''' [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|ప్రశ్నలు]] '''&middot;''' [[Help:Contents|సహాయము]] <!-- Right-side --> |style="font-size:95%;text-align:right; white-space: nowrap" colspan='3'| [[Wikipedia:వర్గ విహరణ|విహరణ]] '''&middot;''' [[Wikipedia:విశేష వ్యాసాలు|విశేష వ్యాసాలు]] '''&middot;''' [[Wikipedia:అక్షరానుసార సూచీ|అ&ndash;ఱ సూచీ]] |} <!-- CONTENT --> <!-- TABLE --> {| style="margin:0;width:100%;" cellspacing="0" <!-- LEFT COLUMN --> |class="MainPageBG" style="padding-right:8px;width: 55%; vertical-align:top;"| <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #9fee9f; background:#f0fff0;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#9fee9f; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">సుస్వాగతం</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> *వికీపీడియాలో '''[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు|మీ ఊరు ఉందా?]]''' *ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. *వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. </div></div> <!-- END OF BOX --> <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #ccc; background:#f9f9f9;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#ccc; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">మార్గదర్శిని</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> *[[Special:Mostrevisions|అత్యంత చురుకైన వ్యాసాలు]] *[[Special:Mostlinked|అత్యధిక పేజీలనుండి లింకులు గల పేజీలు]] *[[Special:Longpages|అత్యంత పెద్ద పేజీలు]] *[[Special:Mostcategories|అధిక వర్గాలలో చేరిన వ్యాసాలు]] '''[[తెలుగు]] :''' [[భాష]] - [[ప్రజలు]] - [[సంస్కృతి]] - [[తెలుగుదనం]] - [[తెలుగు సాహిత్యము|సాహిత్యము]] - [[తెలుగు సాహితీకారులు|సాహితీకారులు]] - [[సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] - [[ప్రవాసాంధ్రులు]] - [[నిఘంటువు]] '''[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] :''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు|జిల్లాలు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జల వనరులు|జల వనరులు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు|దర్శనీయ స్థలాలు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర|చరిత్ర]] '''[[భారత దేశము]] :''' [[భారతదేశ భాషలు|భాషలు]] - [[భారతదేశ రాష్ట్రాలు|రాష్ట్రాలు]] - [[ప్రజలు]] - [[సంస్కృతి]] - [[భారతదేశ చరిత్ర|చరిత్ర]] - [[కవులు]] - [[నదులు]] - [[దర్శనీయ స్థలాలు]] '''[[ప్రపంచము]] :''' [[ప్రపంచదేశాలు]] '''[[శాస్త్రము]] :''' [[జీవ శాస్త్రము]] - [[భూగోళ శాస్త్రము]] - [[వన్య శాస్త్రము]] - [[ఖగోళ శాస్త్రము]] - [[రసాయన శాస్త్రము]] - [[కంప్యూటర్లు]] - [[జనరంజక శాస్త్రము]] [[నాట్యము]] - [[సంగీతము]] - [[పురస్కారములు]] - [[సంస్థలు]] - [[సంగ్రహాలయాలు]] - [[సాహిత్యము]] - [[రాజకీయం]] - [[శాస్త్రము]] - [[ఆటలు]] - [[చిట్కా వైద్యాలు ]] - [[పెద్ద బాలశిక్ష]] - [[పత్రికలు]] - [[గ్రంథాలయాలు]] - [[పురస్కారములు]] - [[రేడియో]]- [[ఆటలు]] - [[క్రీడలు]] - [[సినిమా]] - [[పురాణములు]] - [[స్తోత్రములు]] </div></div> <!-- END of BOX --> <!-- RIGHT COLUMN --> |class="MainPageBG" style="width: 45%; vertical-align:top;"| <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #9cf; background:#ecf3ff;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#9cf; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">విశేష వ్యాసము</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> [[Image:Damodaram Sanjivayya.jpg|right|120px|దామోదరం సంజీవయ్య]] '''దామోదరం సంజీవయ్య''' ([[ఫిబ్రవరి 14]],[[1921]] - [[మే 7]],[[1972]]) [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్ర రెండవ [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రులు|ముఖ్యమంత్రి]]. సంయుక్త [[మద్రాసు రాష్ట్రము]]లో, [[ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పాటు|ఆంధ్ర రాష్ట్రము]]లో, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములో మరియు కేంద్ర ప్రభుత్వములో అనేక మార్లు మంత్రి పదవిని నిర్వహించాడు. 38 సంవత్సరాల పిన్న వయసులో ముఖ్యమంత్రి అయిన ఘనత ఈయనకే దక్కింది..[[దామోదరం సంజీవయ్య|పూర్తి వ్యాసం]] </div></div> <!-- END of BOX --> <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #dbd; background:#fff0ff;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#dbd; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">మీకు తెలుసా?</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> ''వికీపీడియా లోని [[Special:Newpages|కొత్త వ్యాసాల]]నుండి'' * ...ఆంధ్ర మహిళలు ఐదవతనముగా భావించే నల్లపూసల గురించిన ప్రస్థావన సాహిత్యములో తొలిసారిగా చేసినది [[శ్రీకృష్ణదేవరాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] ఆస్థానములోని [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజములలో]] ఒకడైన [[మాదయ్యగారి మల్లన]] అని. *...[[హైదరాబాదు]] నందలి [[టాంకు బండ పై విగ్రహాలు | ట్యాంకుబండ్]] నందు మొత్తం 32 మంది ప్రముఖుల విగ్రహాలు ఉన్నాయని!.. * ...[[హిందీ]], [[తమిళము|తమిళ]], [[తెలుగు]] భాషలలో తొలి టాకీ చిత్రాలయిన '''అలంఅరా''', '''కాళిదాస్''' మరియూ '''[[భక్తప్రహ్లాద (సినిమా)|భక్తప్రహ్లాద]]''' మూడింటిలోనూ ''[[ఎల్.వి.ప్రసాద్]]'' నటించాడని. </div></div> <!-- END of BOX --> <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #fd8; background:#fffcec;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#fd8; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">చరిత్రలో ఈ రోజు</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> '''[[మార్చి 18]]''' *ప్రపంచ వినియోగదారుల దినోత్సవం *[[1564]]: మొఘల్ చక్రవర్తి [[అక్బర్]] ముస్లిమేతర పౌరులపై విధించబడుతున్న [[జిజియా పన్ను]]ను రద్దుచేశాడు. *[[1919]]: తొలిసారిగా భారతీయ భాషలలో విద్యాభోధనకై [[హైదరాబాదు]] లో [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయము]] స్థాపించబడినది. *[[1950]]: భారతదేశ ప్రణాళికా సంఘ దినము. *[[1997]]: [[లోక్‌సభ]] ఆదాయపు పన్ను (సవరణ) చట్టము, 1997 పై ఆమోద ముద్ర వేసినది. *[[1998]]: [[అటల్ బిహారీ వాజ్‌పాయి]] భారతదేశ ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికైనాడు. </div></div><!-- END of BOX --> |} <!-- END of TABLE --> {{మొదటి పేజీ పాదము}} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ Wikipedia talk:ప్రతిపాదిత మొదటి పేజీ 7667 21680 2006-04-07T01:34:03Z Veeven 293 :వీవెన్ గారు, మీరు రూపొందించిన మొదటి పేజీ శీర్షిక బాగుంది. అయితే స్వేఛ్ఛా విజ్ఞాన సర్వస్వమును స్వేఛ్ఛాయుత విజ్ఞాన సర్వస్వము అని మార్చితే బాగుంటుందని అనుకుంటున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:50, 16 మార్చి 2006 (UTC) ::*ఇంతక్రితమోసారి తెలుగువికీ గూగిల్ సమూహములో "స్వేఛ్ఛాయుత"ని సూచించాను, "స్వేఛ్ఛాయుత ఆర్థికవ్యవస్థ" (free economy) ప్రేరణతో. కానీ "స్వేఛ్ఛావిహంగం" (free bird), "స్వేఛ్ఛా విఫణి" (free market)ల ప్రభావం మరియు "స్వేఛ్ఛా" పొడవులో చిన్నది కావడంతో దాన్ని ఎన్నుకున్నాను. రెండూ ఒకే భావాన్ని వ్యక్తపరుస్తాయి. &mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 04:45, 17 మార్చి 2006 (UTC) :::స్వేచ్చ = తనకు తాను స్వేచ్చ గా ఉండగలగటం (a thing that can be free in itself) ఉదా: స్వేచ్చా విహంగం :::స్వేచ్చాయుత = తను స్వేచ్చ గా ఉంటూ ఇతరులకు స్వేచ్చ ని ఇవ్వగలగటం(a thing that is free and allows freedom to others while dealing with it) ఉదా: స్వేచ్చాయుత ఆర్ధిక వ్యవస్థ. :::wikipedia ని స్వేచ్చాయుత విజ్ఞాన సర్వసం అనటమే సరిగ్గా అనిపిస్తుంది. ::::'''స్వేఛ్ఛాయుత''' లేదా '''స్వేచ్చా'''? అందరం కలిసి ఎన్నుకుందామా? --[[User:Veeven|వీవెన్]] 01:34, 7 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) <!-- IE does not display my formatting right. But Firefox renders it as I intended. Please see the page with Firefox. If you are competent enough, edit it to be rendered correct in IE also. Thanks. &mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 05:01, 17 మార్చి 2006 (UTC) --> :::కొంచెము జగ్రత్తగా ఆలోచిస్తే..ఆంగ్ల వికిపీడియాలోని మొదటి పేజీ హెడ్డింగ్ ను యధాతధముగా మనము తీసుకోలేమేమొ. ఎందుకంటే మన వర్గాలు ఇంకా పటిష్టముగా లేవు. పందిరులు (పోర్టల్లు) అసలే లేవు. కాబట్టి మనము ఇంక కొన్ని రోజులు కుదించిన మార్గదర్శిని అట్టే పెడితే బాగుంటుందేమో అనిపిస్తుంది. కుదించిన మార్గదర్శిని [[User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె|ఇలా]] ఉండొచ్చు. మన కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము పలుకుతూ.. ఒక పెట్టె ఉండాలి అని అనుకుంటున్నాను. :::స్వాగతము పెట్టెకి మిగతా పేజికి మధ్యలో ఎడమవైపున స్వాగత సందేశము, కుడివైపున కుదించిన మార్గదర్శిని పేజీలోని మిగిలిన పెట్టెల శైలిలోనే ఉంటే బాగుంటుంది :::వీవెన్ గారూ, మీరు ఈ పేజీని [[Wikipedia:ప్రతిపాదిత మొదటి పేజీ]] కి తరలించండి :::--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:56, 25 మార్చి 2006 (UTC) ---- {| style="border-spacing:8px;margin:0px -8px;clear:left;" |class="MainPageBG" style="width: 55%; border:1px solid #cedff2; background-color:#f5faff; vertical-align:top"| {| width="100%" cellpadding="2" cellspacing="5" style="vertical-align:top; background-color:#f5faff" ! style="background-color:#CCFFCC; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size:130%; /*border:1px solid #CCFFCC;*/ text-align:left; padding-left: 0.4em" | సుస్వాగతం |- |మీరు వికిపీడియా చదవడానికి, వ్యాసాలను ఎడిట్ చేయడానికి ఎప్పుడూ లాగిన్ కానవసరము లేదు. ఎవరైనా,ఎప్పుడైనా దాదాపు అన్ని వ్యాసములను లాగిన్ కానవసరము లేకుండా మార్చవచ్చు. కానీ, అకౌంటు సృష్టించుకోవడము ఎంతో సులభమైన, క్షణాలలో చేయగల ఉచితమైన పని మరియు సాధారణంగా విభిన్నమైన కారణాల రీత్యా ఇది చాలా మంచి ఆలోచన అని భావిస్తారు. * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. *వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. |} |class="MainPageBG" style="width: 45%; border:1px solid #e2e2ff; background-color:#f5fffa; vertical-align:top"| {| width="100%" cellpadding="2" cellspacing="5" style="vertical-align:top; background-color:#f5fffa" ! style="background:#e2e2ff; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size:130%;/* border:1px solid #a3bfb1;*/ text-align:left; padding-left: 0.4em" | మార్గదర్శిని |- |'''[[తెలుగు]] :''' [[భాష]] - [[ప్రజలు]] - [[సంస్కృతి]] - [[తెలుగుదనం]] - [[తెలుగు సాహిత్యము|సాహిత్యము]] - [[తెలుగు సాహితీకారులు|సాహితీకారులు]] - [[సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] - [[ప్రవాసాంధ్రులు]] - [[నిఘంటువు]] '''[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] :''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు|జిల్లాలు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జల వనరులు|జల వనరులు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు|దర్శనీయ స్థలాలు]] - [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర|చరిత్ర]] '''[[భారత దేశము]] :''' [[భారతదేశ భాషలు|భాషలు]] - [[భారతదేశ రాష్ట్రాలు|రాష్ట్రాలు]] - [[ప్రజలు]] - [[సంస్కృతి]] - [[భారతదేశ చరిత్ర|చరిత్ర]] - [[కవులు]] - [[నదులు]] - [[దర్శనీయ స్థలాలు]] '''[[ప్రపంచము]] :''' [[ప్రపంచదేశాలు]] [[కళలు]] - [[నాట్యము]] - [[సంగీతము]] - [[పురస్కారములు]] - [[సంస్థలు]] - [[సంగ్రహాలయాలు]] - [[సాహిత్యము]] - [[రాజకీయం]] - [[శాస్త్రము]] - [[ఆటలు]] - [[చిట్కా వైద్యాలు ]] - [[పెద్ద బాలశిక్ష]] - [[పత్రికలు]] - [[గ్రంథాలయాలు]] '''[[వినోదము]] :''' [[పురస్కారములు]] - [[రేడియో]]- [[ఆటలు]] - [[క్రీడలు]] - [[సినిమా]] '''[[భక్తి]] :''' [[పురాణములు]] - [[స్తోత్రములు]] '''[[శాస్త్రము]] :''' [[జీవ శాస్త్రము]] - [[భూగోళ శాస్త్రము]] - [[వన్య శాస్త్రము]] - [[ఖగోళ శాస్త్రము]] - [[రసాయన శాస్త్రము]] - [[కంప్యూటర్లు]] - [[జనరంజక శాస్త్రము]] |- |} |} ---- మీ సూచనలు,అభిప్రాయాలు ఇక్కడినుండి కొనసాగించండి Done, with some more changes. In my view, the welcome message is to be refined.--[[User:Veeven|వీవెన్]] 10:35, 28 మార్చి 2006 (UTC) :నేను స్వాగతము పెట్టెలో అతికించినది ఉత్తుత్తి టెక్స్ట్ మాత్రమే. అందులోని సందేశము అభివృద్ధి పరచవలెను. మార్గదర్శినిలో విభాగములుకూడా సరిగా విభజించబడలేదు. యధాతధముగా మనము దీన్ని ఆవిష్కరించలేము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:32, 28 మార్చి 2006 (UTC) ==ప్రాధాన్యత ననుసరించి..== ప్రస్తుత మార్గదర్శినిలో ఏదైనా లింకు నొక్కితే పెద్దగా విషయం లేని పేజీలు వచ్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంది. తెవికీ ఇంకా శైశవంలో ఉంది కాబట్టి అది తప్పదు. అయితే.. కావాలనుకునో, అనుకోకుండానో మనమిక్కడ కొన్ని ప్రాధాన్యాలను తయారుచేసుకున్నాం. ప్రాజెక్టులుగా కూడా ఏర్పాటు చేసుకున్నాం. ఉదాహరణకు, మండలాలు, గ్రామాల జాబితా. అలాగే కొందరు సభ్యులు కొన్ని విషయాలపై చెప్పుకోదగ్గ కృషి చేసారు. ఉదాహరణకు.. సామెతలు, సాఫ్ట్‌వేరు భాషలు, ప్రాచీన తెలుగు శాసనాలు, జలవనరులు, చరిత్ర మొదలైనవి. కొంత రూపుకొచ్చిన ఇలాంటి వ్యాసాలు, వ్యసాల వరుసలకు (శృంఖలాలు) చురుకు వ్యాసాలనో, వికసిత వ్యాసాలనో, మరోపేరుతోటో.. మొదటిపేజీలో ప్రాముఖ్యత నిస్తే బాగుంటుంది. వాటి లింకులు నొక్కినపుడు కాస్తో కూస్తో సమాచారం దొరుకుతుంది కాబట్టి చూసేవారికి నిరాశ కలగదు. ప్రస్తుతం అంతో ఇంతో ఈ ఏర్పాటు (వేరేవిధంగా) పందిరిలో ఉంది కానీ.. ఇక్కడ ఉంటే బాగుంటుంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:32, 28 మార్చి 2006 (UTC) :చదువరి, మీ ఆలోచన చాలా బాగుంది. దీన్ని ఎలా ఆచరణలో పెట్టాలో ఆలోచించాలి. :* మార్గదర్శినిలో ప్రాజెక్టుల కింద ఆ సమిష్టి కృషిని చేర్చవచ్చు. :* పైన పందిర్ల (పోర్టల్లు) జాబితా అవసరమా? అవి ఉంచి వాటిని అభివృద్ధి చేయడమా? లేకపోతే వాటి స్థానే చదువరి చెప్పిన ప్రముఖ వ్యాసపరంపరలను పెట్టడమా? ఆలోచించాలి :--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:58, 28 మార్చి 2006 (UTC) Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 17 7669 21102 2006-03-17T02:35:21Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *ప్రపంచ వికలాంగుల దినోత్సవం *[[1892]]: ప్రముఖ కవి [[రాయప్రోలు సుబ్బారావు]] జన్మించాడు. User talk:Haridallas 7670 21103 2006-03-17T02:40:06Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:40, 17 మార్చి 2006 (UTC) </div> User talk:Ksri99 7671 21104 2006-03-17T02:40:10Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:40, 17 మార్చి 2006 (UTC) </div> User talk:Goalla 7672 21108 2006-03-17T06:49:22Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 1 7673 21112 2006-03-17T10:19:49Z Gsrinivasakumar 319 ప్రపంచ కార్మికదినం ... మే డే User talk:Gsrinivasakumar 7674 21113 2006-03-17T12:11:15Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> నోటి దుర్వాసన 7675 22522 2006-04-15T14:12:54Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} Halitosis= bad smell in the mouth. causes: undigested food int he stomach after sometime may putrify and belch bad gases thru the mouth. infection in the throat cusing pus or bleeding which blood may turn bad after some time. teeth gums infection bleeding, pus, abscess, can cause smell. food stuck in the teeth, esply meat after a day, dhall and rice after a day, all these stink in the mouth. fur on the tongue also. unwashed mouth. now for all these the cure is simple. remove food material with tooth picks and dental cotton thread waxed floss, without harming the gums and cause bleeding. brush the tongue also at the time of cleaning the teeth, with a plastic bristle brush or better with a soft twig. tooth paste is only chalk with additives for froth and color and smell. it is better to use vegetable bark root seed powders like vicco vajradanthi, dabur,unani, and such. clean 3 times a day gently, instead of once onle in the morning vigourously for 15 minutes. gargle mouth frequently. place a speck of menthol, or omum ajvain vaamu, sonf, ilaichi, and such. chew betel leaf nut chunam after noon food. [[Category:వైద్య సంకేతాలు]] [[Category:పరిశుభ్రత]] [[en:Halitosis]] పచ్చకామెర్లు 7676 22521 2006-04-15T14:08:28Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} '''పచ్చకామెర్లు''': .kallu pachhagaa unnanthane andaru ayyo kamerlu ani jadipisthaaru. 1.kallu thella guddu pachaga, neerudu moothram erraga aakupachaga rangulo unte adi asalaina liver kaaleyam pacha kamerlu. 2.kallu pachagaa undi neerudu moothram tellagaa unte adi malaria lo raktham virigi kaavachu. 3. kallu moothram pachaga undi, kudi veipu dokkalo soola potlu vastunte adi paithya kosa raallu gurinchi pariksha choodavale. 4. enni parikshalaku dorakka pothe adi raacha pundu kaansar kaavachaa? 1.virus hepatitis maamoolu liver kaamerlaku virus kaaranam kaabatti vaidyam ledu. andu cheta pasarlu vagairaa chalaamani loki unnavi. 15-30 rojulu seda unte ade thaggi pothundi.niirsam 2 nelalu untadi. maamsamu pappulu thagginchi thinavale. ekkuva thinte medaduku ekkagaladu. '2'. malaria ku chloriquin full course 10 billalu rendunnara rojulalo bhojanam tharuvaathane vesukunte poorthigaa thaggipotnundi. khareedaina chaina mandulu injectionlu akkareledu. 3. ultra sound scan, plain x-ray llo raallu thelusthavi.. 4. endo scope /laparoscope llo konni cansers dorakavachu. 1. virus jaandis unnavariki chesina injecshan soodulu mallii vadavalsivasthe ekkuvasepu mariginchavale. pacha kaamerlaku inkaa enno kaaranaalu unnavi kaani polchadam kontha kaalam pattavacchu. 10 mandi cheppinatlu cheyaka, meeku thelisina doctor vaddaku vellandi. [[Category:వ్యాధులు]] [[Category:జీర్ణ వ్యవస్థ]] [[en:Jaundice]] చక్కెర వ్యాధి 7677 22519 2006-04-15T13:42:42Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{మూలాలు సమీక్షించండి}} {{వ్యాధి సమాచారపెట్టె| pEru = DayAbeTis melliTas | ICD10 = E10-E14 | ICD9 = {{ICD9|250}} | }} సాధరణంగా '''చక్కెర వ్యాధి''' లేదా షుగర్ అనిపిలిచే '''మధుమేహము'''నకు చిట్కాలు లెవ్వు. అయుర్వేదంలొ మందులున్నవి కాని వాలు ఎవరికి చెప్పరు. WHO 2000 జూన్ లొ ప్రపంచం అంతటా ఒకే మాట మీద వైద్యం చెయాలని సుగర్ జబ్బుకు కోడ్ చెప్పింది. Plasma glucose, fasting plasma glucose, 2 hours after glucose 75 grams, ఈ రెందు values ముఖ్యం చేసింది. గర్భినికి values తగ్గించింది. సుగర్ జబ్బు వాల్లు ఆ జబ్బు గురించి అవగాహన పూర్థిగా పెంచుకొవలె. పది మంది సుగర్ వాల్లే కూడుతూ ఒకరినొకరు చెప్పుకొవలె. 10 సంవ్ లొ ఎయె కల్లు, కాలు పాదాలు, కిడ్నీ మూత్ర పిండాలు, గుండెకాయ, తిమ్మిరినరాలు, రాచపుల్లు, వీటి గురించి జాగ్రత్త ఎలాగ అని తెల్సుకోవలె. ఆహారం వ్యాయామం లేక గట్టి పని కష్టపడి జీవించడం, ఒళ్లు బరువు కొవ్వు ఎక్కకుండా చూచుకోవడం. క్యాన్సర్ తర్వాత అత్యధిక ప్రాణాంతకమైన వ్యాధి మధుమేహమే. [[en:Diabetes mellitus]] Wikipedia talk:తెలుగులో రచనలు చెయ్యడం 7682 21128 2006-03-18T00:22:53Z వైఙాసత్య 58 ***** ayyalaarraa ammalaaraa, mana telugu bhaasha teta bhaasha. kaani prathi bhaahsa vaadoo athani bhaashe melu ani vaadishaadu kadaa? nenu orissa kelithe akkada lipi, madura vellithe akkada lipi, naapillalu english badi, naa bandhuvulu ithra vaalu. ilaaanti parishthith sandharbhaallalo, bhaashalannitiki roman lipi konnikonni sardhi vraasthe, prathi bhaasha oke lipilo untundi kaabatti chadavadam raayadam enta sulabhamo sukhamo aaalochinchandi. emo telugu raathe undaali ani enduku ee pattu? MODOFIED ROMAN SCRIPT FOR ALL ALL LANGUAGES ane aaalochana manaku raavaali. naa vinnapamu. aaalochana. salahaaa.<pradhangeorge@yahoo.com> dr mbbs 1950. :అంతదానికి రోమన్ లిపితో కూడా కుస్తీ ఎందుకూ? ఎలాగూ ఇప్పటికే చాలా మంది చదువుకున్నవాళ్లు రాతకోతలకు ఇంగ్లీషు వాడుతున్నారు. ఇంకొక తరముకల్లా అందరూ ఇంగ్లీషులో చదువుకొని అదే ఉపయోగిస్తారు. ఇంక తెలుగు రాయడము అవసరము అంటారా? మీ తర్కాన్ని బట్టి ?--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:51, 17 మార్చి 2006 (UTC) Talk:చక్కెర వ్యాధి 7683 22214 2006-04-13T06:50:31Z వైఙాసత్య 58 ayyaaa, madhumeham ante chakkera vyaadhi kaadaa andi? :అవును --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:53, 17 మార్చి 2006 (UTC) ::ఈ వ్యాసపు రచనా శైలి విగ్నానసర్వస్వ శైలికి తగినట్టుగా లేదు. ఇందులోని సమాచారము కూడా ఎంతవరకు శాస్త్రీయమో నిర్ధారించవలెను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 06:50, 13 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) User talk:Pradhangeorge 7684 21284 2006-03-23T06:42:39Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> * sree ayyalaaraa, gatha konni sathaabdhaalanundi nenu modified adapted phonetic roman script nu anni ithara bhaashalaku upayoginchavalenani koruthoo prayaasapaduchunnaanu, endharico enni sandharbhaalalo vraasiyunnaanu. samskrthamu nerchukonu vaaru /roman / modified adapted phonetic lipilo anni pusthakamuloo chduvuthunnaaru kadaa./ adekaadu, sarvathraa roman lipi upayogamlo unte enni bhaashalainaa chadavavachu, kaastho koostho artham chesukovachu. untaanu mari. vidheyudu george pradhan,mbbs/1950. ఆదివారము 7685 21131 2006-03-18T01:38:14Z Veeven 293 కొత్త పేజి {{మొలక}} '''ఆదివారము''' (Sunday) అనేది [[వారము]]లో మొదటి [[రోజు]]. ఇది [[శనివారము]]నకు మరియు [[సోమవారము]]నకు మద్యలో ఉంటుంది. కొన్ని సంస్కృతులలో ఇది [[వారాంతము]]లో రెండవ రోజు. దాదాపుగా ప్రపంచంలోని అన్ని దేశాలలోనూ ఆదివారాన్ని సెలవుదినంగా పాఠిస్తారు. [[భారత దేశము]]లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో ఇది సూర్యదేవుని పేరుతో ''రవివార్'' గా పిలువబడుతుంది. [[Category:వారములోని రోజులు]] మధుమేహం 7686 21134 2006-03-18T03:01:58Z Chaduvari 97 మధుమేహం, చక్కెర వ్యాధి కు తరలించబడింది: రెండూ ఒకటే.. ఇది మరింత సరైన పేరు. #REDIRECT [[చక్కెర వ్యాధి]] శనివారము 7687 21238 2006-03-20T17:43:39Z Veeven 293 {{మొలక}} '''శనివారము''' (Saturday) అనేది [[వారము]]లో ఏడవ మరియు చివరి [[రోజు]]. ఇది [[శుక్రవారము]]నకు మరియు [[ఆదివారము]]నకు మద్యలో ఉంటుంది. కొన్ని సంస్కృతులలో ఇది [[వారాంతము]]లో మొదటి రోజు. కొన్ని దేశాలలో శనివారాన్ని కూడా ([[ఆదివారము|ఆదివారం]]తో పాటుగా) సెలవుదినంగా పాఠిస్తారు. కొంత మంది ఈ రోజుని చెడుదినంగా విశ్వసిస్తారు మరియు ఈ రోజున కొత్త పనులు ప్రారంభించరు. భారత పురాణాలలోని శనిదేవుని పేరు మీదుగా ఇది శనివారము అని పిలువబడుతుంది. [[Category:వారములోని రోజులు]] MediaWiki:Boardvote days 7688 21154 2006-03-18T10:56:53Z Chaduvari 97 అనువాదం రోజులు MediaWiki:Boardvote edits 7689 21155 2006-03-18T10:59:35Z Chaduvari 97 అనువాదం దిద్దుబాట్లు MediaWiki:Boardvote dumplink 7690 21156 2006-03-18T10:59:42Z Chaduvari 97 అనువాదం ఇక్కడ నొక్కండి MediaWiki:Boardvote entered 7691 21157 2006-03-18T11:05:21Z Chaduvari 97 అనువాదం మీ వోటు నమోదయింది, థాంక్యూ! కావాలనుకుంటే మీరు కింది వివరాలను జాగ్రత్తచేసుకోవచ్చు. మీ వోటింగు రికార్డు: <pre>$1</pre> అది ఎన్నికల అధికారుల పబ్లిక్‌కీ ద్వారా కోడీకరించబడింది: <pre>$2</pre> కోడీకరించబడిన సంపుటి ఇది. దీన్ని [[Special:Boardvote/dump]] లో అందరూ చూడవచ్చు. <pre>$3</pre> [[Special:Boardvote/entry|వెనక్కు]] MediaWiki:Boardvote intro change 7692 21159 2006-03-18T11:10:35Z Chaduvari 97 అనువాదం <p>మీరిప్పటికే వోటు చేసారు. అయితే, కింది ఫారమును వాడి మీ వోటును మార్చవచ్చు. మీరు ఆమోదించదలచిన అభ్యర్థుల పేర్లకు ఎదురుగా ఉన్న పెట్టెలలో టిక్కు పెట్టండి.</p> MediaWiki:Boardvote listintro 7693 21160 2006-03-18T11:12:00Z Chaduvari 97 అనువాదం <p>ఇప్పటివరకు నమోదైన వోట్ల జాబితా ఇది. కోడీకరించబడిన డేటా కొరకు $1.</p> MediaWiki:Boardvote notloggedin 7694 21161 2006-03-18T11:14:14Z Chaduvari 97 అనువాదం మీరు లాగిన్ అయిలేరు. వోటేసేందుకు మీకో ఎకౌంటుండి, $2 లోపు కనీసం $1 రచనలు చేసి ఉండాలి. MediaWiki:Boardvote notqualified 7695 21162 2006-03-18T11:15:45Z Chaduvari 97 అనువాదం సారీ, $2 లోపు మీరు చేసిన రచనలు $1 మాత్రమే. వోటేసేందుకు కనీసం $3 ఉండాలి. MediaWiki:Boardvote novotes 7696 21163 2006-03-18T11:32:13Z Chaduvari 97 అనువాదం ఇంకా ఎవరూ ఓటెయ్యలేదు. MediaWiki:Boardvote intro 7697 21164 2006-03-18T11:33:24Z Chaduvari 97 అనువాదం <p>వికీమీడియా ట్రస్టు బోర్డు రెండవ ఎన్నికలకు స్వాగతం. వివిధ వికీమీడియా ప్రాజెక్టులలో సభ్యుల ప్రతినిధులుగా ఉండేందుకు ఇద్దరిని ఎన్నుకుంటున్నాం. భవిష్యత్తులో వికీమీడియా ప్రాజెక్టులకు దిశానిర్దేశం చెయ్యడంలో వాళ్ళు పాత్ర వహిస్తారు. <em>మీ</em> అభిప్రాయాలు, అభీష్టాలను ట్రస్టు బోర్డు వద్ద వినిపిస్తారు. ధనసమీకరణ పద్ధతులు, ధన వినియోగ పద్ధతులను నిర్ణయిస్తారు.</p> <p>వోటేసేముందు అభ్యర్థుల ప్రకటనలు, వివిధ ప్రశ్నలకు వారిచ్చిన సమాధానాలను జాగ్రత్తగా చదవండి. ప్రతి అభ్యర్థి కూడా ఓ గౌరవ సభ్యులే.., ఈ ప్రాజెక్టులను తీర్చిదిద్దడంలో తమ శక్తియుక్తులు ఉపయోగించిన వారే.., విజ్ఞానాన్ని ఉచితంగా జనబాహుళ్యానికి అందించడంలో అంకితమైనవారే.</p> <p>మీ ఇష్టమొచ్చినంతమంది అభ్యర్థులకు మీరు వోట్లేయవచ్చు. ప్రతీ స్థానంలోను అత్యధిక వోట్లు పొందిన అభ్యర్థి ఎన్నికవుతారు. పోటీ టై అయితే, అమీతుమీ ఎన్నిక జరుగుతుంది.</p> <p>మరింత సమాచారనికై, చూడండి:</p> <ul><li><a href="http://meta.wikipedia.org/wiki/Election_FAQ_2005" class="external">ఎన్నికల ప్రశ్నలు</a></li> <li><a href="http://meta.wikipedia.org/wiki/Election_Candidates_2005" class="external">అభ్యర్థులు</a></li></ul> MediaWiki:Newuserlogpage 7698 21166 2006-03-18T11:38:31Z Chaduvari 97 అనువాదం కొత్త సభ్యుల లాగ్ MediaWiki:Newuserlogpagetext 7699 21167 2006-03-18T11:39:27Z Chaduvari 97 అనువాదం ఇటీవలి కాలంలో నమోదైన సభ్యుల లాగ్ ఇది MediaWiki:Renameuserlogpagetext 7700 21170 2006-03-18T12:01:16Z Chaduvari 97 అనువాదం సభ్యనామాల మార్పు లాగ్ ఇది MediaWiki:Renameuserlogpage 7701 21171 2006-03-18T12:01:35Z Chaduvari 97 అనువాదం సభ్యనామాల మార్పు లాగ్ MediaWiki:Renameusernew 7702 21172 2006-03-18T12:01:47Z Chaduvari 97 అనువాదం కొత్త సభ్యనామం: MediaWiki:Renameuserold 7703 21173 2006-03-18T12:02:04Z Chaduvari 97 అనువాదం ప్రస్తుత సభ్యనామం: MediaWiki:Renameusersuccess 7704 21174 2006-03-18T12:03:18Z Chaduvari 97 అనువాదం "<nowiki>$1</nowiki>" పేరు "<nowiki>$2</nowiki>" గా మార్చబడింది. MediaWiki:Renameusererrordoesnotexist 7705 21175 2006-03-18T12:04:29Z Chaduvari 97 అనువాదం సభ్యుడు "<nowiki>$1</nowiki>" లేరు. MediaWiki:Renameusererrorexists 7706 21176 2006-03-18T12:05:02Z Chaduvari 97 అనువాదం "<nowiki>$1</nowiki>" పేరుతో సభ్యుడు ఇప్పటికే ఉన్నారు. MediaWiki:Renameusererrorinvalid 7707 21177 2006-03-18T12:05:27Z Chaduvari 97 అనువాదం "<nowiki>$1</nowiki>" అనే సభ్యనామం సరైనది కాదు. MediaWiki:Renameusererrortoomany 7708 21178 2006-03-18T12:08:22Z Chaduvari 97 అనువాదం సభ్యుడు "<nowiki>$1</nowiki>" $2 రచనలు చేసారు. $3 కంటే ఎక్కువ రచనలు చేసిన సభ్యుని పేరు మార్చడం వలన సైటు పనితీరుపై ప్రతికూల ప్రభావం పడగలదు. User:Gsrinivasakumar 7709 21179 2006-03-18T12:13:27Z Gsrinivasakumar 319 తీయనైనది మన తెలుగు భాష. వాడియైన పదాలుగల పదునైన భాష కూడాను. కమ్మని భావాలను పలికించే కమ్మనైనదీనూ. అలాంటి తెలుగుభాషలో ఎన్నో విషయాలను పంచుకోవడానికే ఇక్కడికొచ్చాను. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 18 7710 21180 2006-03-18T12:28:31Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ [[భారత్|భారత]] ఆయుధ కర్మాగారాల దినోత్సవం Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 19 7711 21181 2006-03-18T12:29:37Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1982]]: ఆచార్య [[జె.బి.కృపలానీ]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 20 7712 21184 2006-03-18T12:33:43Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1727]]: ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త [[ఐజాక్ న్యూటన్]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 21 7713 21185 2006-03-18T12:37:00Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *ప్రపంచ జాతి వివక్ష నిర్మూలనా దినం *ప్రపంచ అటవీ దినోత్సవం *భూమిపై పగలు రాత్రి సమయాలు సరిసమానంగా ఉండే రోజు. User talk:Kmutukuru 7714 21199 2006-03-18T18:24:41Z Chaduvari 97 /* bottom of the pyramid economies - Naidu */ == hello world == ప్రపంచానికి నమస్కారం == bottom of the pyramid economies - Naidu == ఈ వారం in-flight reading కోసం PBI లో CKPrahalad గారి The Fortune at the bottom of the pyramid కొన్నాను. I bought it because the picture of the cover was interesting (and the comments on the back cover). It was a pleassure to read about AP in one of the chapters (the one on Corruption) and a case study about eSeva. I still can not believe that the people of AP rejected Naidu in the last elections, with all the things he has done. <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! (వోటేసేటప్పుడు మన పరిస్థితి ముందు నుయ్యి, వెనక గొయ్యి. పడింది గోతిలోనే గానీ అది అడుగులేని అగాధమని నిదానంగా తెలుస్తూంది.) [[ఇటీవలి చరిత్ర]] కు సంబంధించి వ్యాసం ఉంది. దాన్ని మీరు పొడిగించండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:24, 18 మార్చి 2006 (UTC) [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> MediaWiki:Newuserloglog 7715 21571 2006-04-04T04:49:43Z Chaduvari 97 లింగ తటస్థత కొత్త సభ్యులు ([[User talk:$1|$2]] | [[Special:Contributions/$1|$3]] | [[Special:Blockip/$1|$4]]) MediaWiki:Newuserlogentry 7716 21205 2006-03-18T19:04:26Z Chaduvari 97 తరిగొండ వెంకమాంబ 7717 21237 2006-03-20T14:51:47Z వైఙాసత్య 58 '''తరిగొండ వెంకమాంబ''' ([[1800]] - [[1866]]), 19వ శతాబ్దపు తెలుగు కవయిత్రి. వెంకమాంబ అనేక పాటలు, యక్షగానాలు రచించినది. వెంకమాంబ [[చిత్తూరు]] జిల్లా, [[గుర్రంకొండ]] మండలములోని [[తరిగొండ]] గ్రామములో కృష్ణమాచార్య మరియు మంగమాంబ అను నందవారిక బ్రాహ్మణ దంపతులకు 1800ల ప్రాంతములో జన్మించినది. వెంకమాంబ బాల్యములో తన తోటి పిళ్లవాళ్లలాగా ఆటలాడుకోక ఏకాంతముగా కూర్చొని భక్తి పారవశ్యముతో మునిగితేలేది. ఆ చిరు ప్రాయములోనే అనేక భక్తి పాటలను కూర్చి మధురముగా గానము చేసేది. తండ్రి ఆమె భక్తిశ్రద్ధలను గమనించి ఆమె నైపుణ్యమును సానబెట్టుటకు సుబ్రహ్మణ్య దీక్షితులు అనే గురువు వద్దకు శిక్షణకు పంపినాడు. దీక్షితులు ఆమె ప్రతిభను గుర్తించి తనకు తెలిసిన పరిజ్ఞానమంతా వెంకమాంబకు భోధించినాడు. అనతి కాలములోనే వెంకమాంబ ప్రశస్తి నలుమూలల పాకడముతో తండ్రి ఆమె విధ్యాభ్యాసమును మాన్పించి తగిన వరునికోసము వెతకడము ప్రారంభించాడు. తల్లి వెంకమాంబను ఇంటి పనులలో సహాయము చేయమని కోరగా తన సేవ భగవంతునికే అర్పణమని వెంకమాంబ తిరష్కరించినది. అనేక మంది వరులు ఆమెను చూచి చాలా అందముగా ఉన్నదనో, చాలా తెలివైనదనో నెపములతో పెళ్లి చేసుకొనుటకు సమ్మతించలేదు. చివరకు వెంకటాచలప్ప ఆమె అందమును చూసి ముగ్ధుడై ప్రేమలో పడి వెంకమాంబను వివాహమాడుటకు అంగీకరించాడు. తండ్రి ఆమెకు మంచిభార్యగా మసలుకోమని హితవు చెప్పి వివాహము జరిపించినాడు. వివాహానంతరము వెంకటాచలప్ప ఆమె భక్తి మౌఢ్యాన్ని వదిలించ ప్రయత్నము చేసినాడు కానీ వెంకమాంబ అతనిని దగ్గరికి రానివ్వలేదు. వెంకమాంబ రచనలన్నీ వేదంతము మరియు భక్తి ప్రధానమైనవే. ఈమె రచనలలో ముఖ్యమైనవి వెంకటాచల మహత్యము, విష్ణు పారిజతము, వశిష్ఠ రామాయణము, రాజయోగసారము, జలక్రీడా విలాసము, ద్విపద భాగవతము, మరియు కృష్ణ మంజరి. ==మూలములు== *వుమెన్ రైటింగ్ ఇన్ ఇండియా 600 బీ.సీ. టు ద ప్రెజెంట్ - సూసీ థారూ, కే.లలిత వాల్యూం 1 పేజీ 122-124 (ఆంగ్లములో) [[Category:తెలుగు కవయిత్రులు]] User talk:Kondareddyk 7718 21236 2006-03-20T14:31:31Z Chaduvari 97 Reverted edit of Chaduvari, changed back to last version by వైఙాసత్య <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Naa peru KondaReddy User talk:Varmabt 7719 21233 2006-03-20T14:27:21Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> శుక్రవారము 7720 21250 2006-03-20T18:52:58Z Veeven 293 '''శుక్రవారము''' (Friday) అనేది [[వారము]]లో ఆరవ [[రోజు]]. ఇది [[గురువారము]]నకు మరియు [[శనివారము]]నకు మద్యలో ఉంటుంది. శుక్రవారాన్ని చాలామంది శుభదినంగా భావిస్తారు. ఈ రోజునే కొత్తపనులు ప్రారంభిస్తారు. [[తెలుగు చలన చిత్రసీమ]]లో ఈ రోజుకున్న ప్రాముఖ్యత ఎనలేనిది, ఎందుకంటే చాలావరకు కొత్త సినిమాల ప్రారంభోత్సవాలుగానీ, విడుదలలుగానీ శుక్రవారం రోజునే జరుగుతాయి. తెలుగువారికి (ముఖ్యంగా మహిళలకు) మంగళకరమైన [[శ్రావణ శుక్రవారం]] వచ్చేది ఈరోజునే. భారత పురాణాలలోని శుక్రదేవుని పేరుమీదుగా ఇది శుక్రవారము అని పిలువబడుతుంది. [[Category:వారములోని రోజులు]] గురువారము 7722 21681 2006-04-07T01:35:04Z వైఙాసత్య 58 '''గురువారము''' (Thursday) అనేది [[వారము]]లో ఐదవ [[రోజు]]. ఇది [[బుధవారము]]నకు మరియు [[శుక్రవారము]]నకు మద్యలో ఉంటుంది. గురువారాన్ని లక్ష్మివారము, బేస్తవారము అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది గురు గ్రహము (బృహస్పతి) పేరు మీదుగా గురువారమైనది. షిరిడీ సాయిబాబా భక్తులకు ఈ రోజు ఎంతో పవిత్రమైనది. [[Category:వారములోని రోజులు]] బుధవారము 7723 21248 2006-03-20T18:51:23Z Veeven 293 '''బుధవారము''' (Wednesday) అనేది [[వారము]]లో నాల్గవ [[రోజు]]. ఇది [[మంగళవారము]]నకు మరియు [[గురువారము]]నకు మద్యలో ఉంటుంది. [[బుధగ్రహం]] పేరుమీదుగా బుధవారమనే పేరు వచ్చింది. [[Category:వారములోని రోజులు]] మంగళవారము 7724 21247 2006-03-20T18:30:22Z Veeven 293 {{మొలక}} '''మంగళవారము''' (Tuesday) అనేది [[వారము]]లో మూడవ [[రోజు]]. ఇది [[సోమవారము]]నకు మరియు [[బుధవారము]]నకు మద్యలో ఉంటుంది. [[Category:వారములోని రోజులు]] సోమవారము 7725 21246 2006-03-20T18:28:34Z Veeven 293 {{మొలక}} '''సోమవారము''' (Monday) అనేది [[వారము]]లో రెండవ [[రోజు]]. ఇది [[ఆదివారము]]నకు మరియు [[మంగళవారము]]నకు మద్యలో ఉంటుంది. వారంలోని పనిదినాలలో ఇది మొదటిరోజు. సెలవు తర్వాత రోజు కావడంతో సాధారణంగా చిన్న పిల్లలు బడికి వెళ్ళడానికి మొండికేస్తారు, ఉద్యోగస్తులు కార్యాలయాలకు భారంగా వెళ్తారు. [[Category:వారములోని రోజులు]] తరిగొండ వెంగమాంబ 7726 21260 2006-03-21T02:38:22Z Chaduvari 97 #REDIRECT [[తరిగొండ వెంకమాంబ]] హిందూపురం 7727 23359 2006-04-20T05:55:27Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=హిందూపురం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline57.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హిందూపురం|villages=14|area=|population=170.643|pop_male=87.509|pop_female=83.134|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.65|lit_male=75.44|lit_female=57.38}} '''హిందూపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాలో ఓ ప్రముఖమైన పట్టణం మరియు అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. హిందూపురం మొదటి నుంచి ఓ ప్రముఖ వర్తక కేంద్రం. ఈ పట్టణానికి ఆ పేరెలా వచ్చిందంటే ఈ ప్రాంత చరిత్ర కాస్త తెలుసుకోవడం అవసరం. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మానెసముద్రం]] * [[మలుగూరు]] * [[చలివెందల]] * [[శ్రీకంఠపురం (గ్రామీణ)]] * [[బేవినహళ్లి]] * [[నక్కలపల్లె]] * [[కిరికెర]] * [[కోటిపి]] * [[దేవరపల్లె]] * [[సంతబిదనూరు]] * [[తుంగేపల్లె]] * [[చౌలూరు]] * [[తూముకుంట]] * [[గొల్లపురం]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[హిందూపురం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} Image:Vijayanagara.jpg 7728 21267 2006-03-22T07:38:26Z చింతు 324 Image:Penukonda.jpg 7729 21269 2006-03-22T07:55:56Z చింతు 324 User talk:చింతు 7730 25309 2006-05-07T07:30:59Z Chaduvari 97 చిరంజీవి బొమ్మ, అనుమతులు <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:06, 22 మార్చి 2006 (UTC) </div> == చిరంజీవి బొమ్మ, అనుమతులు == చింతు గారూ, వికీలో మిగతా వాటికి లాగానే బొమ్మలకు కూడా అనుమతులు ఉండాలి. చిరంజీవి బొమ్మలో ఐడిల్ బ్రెయిన్ వాటర్ మార్కు స్పష్టంగా కనపడుతూంది. అనుమతులుంటే సరే.. లేకపోతే తీసుకోవాలేమో! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:30, 7 మే 2006 (UTC) User talk:Chandra mallan 7732 21276 2006-03-22T14:11:05Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:11, 22 మార్చి 2006 (UTC) </div> User talk:Ramadevi 7733 21279 2006-03-22T19:32:12Z 160.94.143.8 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User:Walter 7734 21281 2006-03-22T23:16:11Z Walter 241 setup {| | [[Image:Wikizine.png|180px|wikizine]] <tt>An independent internal news bulletin for the members of the Wikimedia community</tt><br><em>[http://cur.wikizine.org Read the most current edition of Wikizine]</em> To subscribe by email [mailto:announce-l-request@wikipedia.org?subject=subscribe click here] or go to [http://wikizine.org Wikizine.org].<br> You have news? Pretty please send it to [mailto:ihavenews@wikizine.org ihavenews@wikizine.org]. |} ---- {{babel-3|nl|en-2|fr-1}} [[Image:Adoptfirefox.jpg|right|400px|Adopt Firefox]] *Timezone: UTC +1 Hi, I am user Walter (Walter Vermeir) form Belgium. My home Wiki is the dutch Wikipedia or "[[wikimedia:wikipedia:nl:Hoofdpagina|Wikipedia NL]]" like we call it. '''I am not active on this wiki''' For more info see my userpage on Wikimedia Meta; [[wikimedia:meta:user:Walter]] === Contact === *My talk page on Meta; [[wikimedia:meta:user:User_talk:Walter]] User:Kondareddyk 7735 21286 2006-03-23T10:42:13Z Kondareddyk 322 కొండా రెడ్డి కాచన కొండా రెడ్డి కాచన User talk:Janakiramreddy 7736 21289 2006-03-23T13:31:02Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:31, 23 మార్చి 2006 (UTC) </div> Image:Te-wikipedia-logo-v.png 7737 21293 2006-03-24T18:07:19Z Veeven 293 ప్రతిపాదిత చిహ్నము ప్రతిపాదిత చిహ్నము Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 24 7738 21295 2006-03-24T18:36:32Z వైఙాసత్య 58 *[[1603]]: 44 సంవత్సరాలు పాలించిన బ్రిటిషు మహారాణి [[ఎలిజబెత్ I]] మరణించినది. *[[1930]]: [[సౌరమండలము]]లోని నవమగ్రహానికి [[ప్లూటో]] అని నామకరణము చేయబడినది. *[[1931]]: స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, విప్లవకారుడు [[భగత్‌ సింగ్]] ఉరితీయబడ్డాడు. Category:ధాన్యములు 7739 21299 2006-03-24T19:00:44Z వైఙాసత్య 58 +cat [[category:ఆహార పదార్ధములు]] యండగండి 7740 21305 2006-03-25T06:09:38Z వైఙాసత్య 58 వికీకరణ '''యండగండి''', [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా [[ఉండి]] మండలం లోని గ్రామం. అవధాన ప్రక్రియకు ఆద్యులైన [[తిరుపతి వేంకటకవులు|తిరుపతి వేంకటకవుల్లో]] ఒకరైన [[దివాకర్ల తిరుపతిశాస్త్రి]] స్వగ్రామం ఈ గ్రామం. యండగండి వీధిబడిలో తొలిగురువైన బూర్ల సుబ్బారాయుడు వద్ద అక్షరభ్యాసం చేశారు తిరుపతిశాస్త్రి. తర్వాత కడియద్దకు చెందిన చర్ల బ్రహ్మయశాస్త్రి వద్ద శిష్యుడిగా చేరారు. సంస్కృతంలో చక్కని సాహిత్య సరళి అలవర్చుకున్నారు. సహ విద్యార్థులు అసూయపడే స్థాయికి తన మేధాశక్తిని పెంచుకోగలిగారు. ఈ సమయంలోనే '[[యానాం]]'కు చెందిన చెళ్ళపిళ్ల వెంకటశాస్త్రితో పరిచయమైంది. తెలుగు ఛందస్సు, కవితా రహస్యాలు, అవధాన ప్రక్రియలను వెంకటశాస్త్రి నుంచి నేర్చుకున్నారు. సంస్కృతాంధ్ర భాషల్లో వీరిద్దరూ అసమాన పాండిత్యాన్ని సంపాదించారు. జంట కవులుగా వీరివురు చేసిన అష్టవధాన, శతవధానాలు నవ్య కవితా పితామహులనే ఖ్యాతిని ఆర్జించింది. [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 25 7741 21306 2006-03-25T06:27:57Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1983]]: ప్రముఖ పాత్రికేయుడు [[మణికొండ చలపతిరావు]] మరణించాడు. ఈయన ఎం.సి గా ప్రసిద్ధుడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 26 7742 21307 2006-03-25T06:30:04Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1971]]: [[బంగ్లాదేశ్]] ఏర్పడింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 28 7743 21309 2006-03-25T06:38:03Z Chaduvari 97 *[[1868]]: ప్రసిద్ధ రష్యను రచయిత [[మాక్సిం గోర్కీ]] జన్మించాడు. *[[1904]]: ప్రముఖ నటుడు [[చిత్తూరు నాగయ్య]] జన్మించాడు. *[[1915]]: సరస్వతీపుత్ర [[పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు]] జన్మించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 29 7744 21313 2006-03-25T06:47:13Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1857]]: ఆవు కొవ్వుతో తయారుచేసిన తూటాను వాడేందుకు నిరాకరించి [[మంగళ్ పాండే]] అనే సైనికుడు ఒక బ్రిటిషు అధికారిని కాల్చి చంపాడు. [[మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటం|మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటానికి]] నాంది ఇది. *[[1953]]: [[టెన్సింగ్ నార్కే]], [[ఎడ్మండ్ హిల్లరీ]] లు [[ఎవరెస్టు పర్వతం|ఎవరెస్టు పర్వతాన్ని]] మొదటిసారిగా ఎక్కారు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 30 7745 21315 2006-03-25T06:50:39Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1929]]: [[భారత్|భారత]] [[ఇంగ్లండు]] ల మధ్య విమాన సేవలు మొదలయ్యాయి. *[[1953]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య పోరాట యోధుడు [[జమలాపురం కేశవరావు]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మార్చి 27 7746 21318 2006-03-25T06:59:26Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ * ప్రపంచ రంగస్థల దినోత్సవం User talk:Subbarao 7747 21320 2006-03-25T07:06:04Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:06, 25 మార్చి 2006 (UTC) </div> తిరుపతి వేంకట కవులు 7748 21326 2006-03-25T14:30:05Z వైఙాసత్య 58 తిరుపతి వేంకట కవులు, తిరుపతి వేంకటకవులు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[తిరుపతి వేంకటకవులు]] Category:వికిపుస్తకములకు తరలించవలసిన వ్యాసములు 7749 21336 2006-03-25T14:45:46Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] Category:1946 జననాలు 7750 21341 2006-03-25T15:07:53Z వైఙాసత్య 58 +cat [[Category:1946]] User talk:Devender4u 7751 21349 2006-03-25T21:45:47Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> నిర్మల్ 7752 23223 2006-04-19T17:25:23Z Mpradeep 50 transliteration and - merging old and new pages {{మండలం|name=నిర్మల్||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిర్మల్|villages=31|area=|population=121.353|pop_male=60.13|pop_female=61.223|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.71|lit_male=72.71|lit_female=49.02}} '''నిర్మల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఇది ముఖ్యంగా కొయ్య బొమ్మలకు ప్రసిద్ధి. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెంగ్వపెత్]] * [[ద్యాంగపుర్]] * [[యెల్లరెడ్డిపేట]] * [[మేడ్పల్లి]] * [[నీలైపేట]] * [[అనంథ్పేట]] * [[నంగ్నైపేట]] * [[లంగ్డాపూర్]] * [[తల్వాడ]] * [[మంజ్లపూర్ (గ్రామీణ)]] * [[చిత్యాల్]] * [[కొత్త ముజ్గి]] * [[తాంస]] * [[యెల్లాపల్లి]] * [[భాగ్యనగర్]] * [[కొత్త పోచంపాడ్]] * [[రత్నపూర్ కొండ్లి]] * [[కొండాపూర్]] * [[అక్కాపూర్]] * [[ముక్తాపూర్]] * [[వెంకటాపూర్ (గ్రామీణ)]] * [[షాకారి]] * [[కడ్తాల్]] * [[కౌట్ల (ke)]] * [[సిద్దంకుంట (కొత్త)]] * [[పాత పోచంపాడ్]] * [[పాక్పట్ల]] * [[మధాపుర్]] * [[జాఫ్రాపూర్]] * [[గంజల్]] * [[సోఅన్]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[నిర్మల్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} భైంసా 7753 25923 2006-05-28T07:19:37Z Chaduvari 97 తిమ్మాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=భైంసా||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భైంసా|villages=33|area=|population=75.768|pop_male=38.233|pop_female=37.535|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.78|lit_male=68.25|lit_female=41.20}} '''భైంసా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఇక్కడ ప్రత్తి మిల్లులు అధికంగా ఉన్నవి. ఇక్కడి వ్యవసాయ మార్కెట్ చుట్టు ప్రక్కల ఉన్న మండలాల్లోకెల్లా పెద్దది. ఇక్కడికి రైతులు తమ వ్యవసాయోత్పత్తులను అమ్ముకోవడానికి ప్రక్కన ఉన్న మండలాల నుండే కాక పొరుగున ఉన్న మహారాష్ట్ర నుండి కూడా వస్తుంటారు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చుచుండ్]] * [[కుంభి]] * [[టాక్లి]] * [[లింగ]] * [[మిర్జాపూర్]] * [[సిద్దూర్]] * [[గుండేగాం]] * [[మహాగావ్]] * [[చింతల్ బోరి]] * [[కోతల్గాం]] * [[బిజ్జూర్]] * [[సుంక్లి]] * [[తిమ్మాపూర్ (భైంసా మండలం)]] * [[వనల్పహాడ్]] * [[ఏక్‌గావ్]] * [[పిప్రి]] * [[బబల్‌గావ్]] * [[పాంగ్రి]] * [[మంజ్రి]] * [[సిరల]] * [[ఇలేగాం]] * [[బడ్‌గావ్]] * [[దేగాం]] * [[వలేగావ్]] * [[కుంసర]] * [[ఖాట్గాం]] * [[కామోల్]] * [[హస్‌గుల్]] * [[మతేగావ్]] * [[హంపోలి ఖుర్ద్]] * [[బొరేగావ్ (బుజుర్గ్)]] * [[వతోలి]] * [[పెండపల్లి]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[భైంసా]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ఆదిలాబాద్ 7754 26680 2006-06-08T01:51:05Z వైఙాసత్య 58 మెలిక దారిమార్పు #REDIRECT[[ఆదిలాబాదు]] చికన్‌గన్యా 7755 24501 2006-04-23T22:03:41Z 84.189.215.129 [[image:Aedes aegypti biting human.jpg|thumbnail|right|200px|చికన్‌గన్యా వ్యాప్తికి కారణభూతమైన ఏడిస్ ఈజిప్టీ దోమ]] '''చికన్‌గన్యా''' (Chikungunya) టోగావిరిడే కుటుంబానికి చెందిన ఆల్ఫా వైరస్ వల్ల కలిగే అరుదైన విష జ్వరము. ఈ వైరస్ [[ఏడిస్ ఈజిప్టీ]] అనే రకము [[దోమ]] యొక్క కాటు వలన వ్యాపిస్తుంది. చికన్‌గన్యా అన్న పేరు [[స్వహీలీ]] భాషలో నుండి వచ్చినది. స్వహీలీ లో చికన్‌గన్యా అంటే వంకర తిరిగేది లేదా వంచేది అని అర్ధము. ఈ వ్యాధి వచ్చిన రోగులు కీళ్ల నొప్పులతో నిటారుగా నడవలేక వంగి గూనిగా నడవడముతో ఆ పేరు వచ్చినది. చికన్‌గన్యా వ్యాధి ప్రాణాంతకము కాదు కానీ 2005 - 2006 లో ఈ వ్యాధి బారిన పడి ర్యూనియన్ దీవిలో 77 మంది మరణించారు. పేరులో సారూప్యత ఉన్నా.., కోళ్ళకూ (చికెన్) ఈ వ్యాధికీ, అలాగే బర్డ్ ఫ్లూ వ్యాధికీ చికన్‌గన్యాకు ఏ విధమైన సంబంధమూ లేదు. చికన్‌గన్యాను తొలుత [[1952]] లో [[ఆఫ్రికా]] ఖండములోని [[టాంజానియా]] లొ కనుగొన్నారు. ==భారతదేశంలో== భారతదేశంలో తొలుత చికన్‌గన్యాను [[1963]]లో [[కలకత్తా]]లో గుర్తించారు. [[1964]]లో మద్రాసు లో నాలుగు లక్షల మందికి ఈ వ్యాధి సోకినది. [[1973]]లో [[మహరాష్ట్ర]]లోని [[బార్సి]]లో వ్యాధి సోకిన వారిలో 37.5% రోగులు మరణించారు. ==వ్యాధి లక్షణాలు== చికన్‌గన్యా సోకిన రోగికి 39 డిగ్రీల వరకు చేరే ఉష్ణోగ్రత కూడిన విష జ్వరము వస్తుంది. కీళ్ల నొప్పులు మరియు వంటినొప్పులతో బాధ పడతారు. నడవడానికి కూడా శ్రమపడాల్సి వస్తుంది. స్వల్ప తలనొప్పి మరి ఫోటోఫోబియా కూడా కలిగే అవకాశము ఉంది. ==రోగ నిర్ధారణ== రోగ నిర్ధారణకై [[మలేషియా]] రాజధాని [[కౌలాలంపూర్]] లోని మలయా యూనివర్శిటీ ఒక సీరలాజికల్ పరీక్షను రూపొందించినది. ==చికిత్స== చికన్‌గన్యాకు ఇప్పటివరకు ఖచ్చితమైన చికిత్స లేదు. కానీ రోగ లక్షణాలైన నొప్పి ఉపశమనానికి వైద్యులు అనాల్జెసిక్స్ ను ఉపయోగించి చికిత్స చేస్తారు. [[2000]] లో వ్యాక్సిన్ అభివృద్ధి చేయడానికి కృషి జరిగినా సరైన ఆర్ధిక సహాయము లేకపోవడము వలన ఆ కృషి ఆగిపోయినది. ==బయటి లింకులు== *[http://www.vadscorner.com/alphaviruses.html ఆల్ఫా వైరస్] *[http://lionel.suz.free.fr/index.php?id=run&sub=chikungunya ర్యూనియన్ దీవిలో చికన్‌గన్యా విష జ్వరము] *[http://www.who.int/csr/don/2006_03_17/en/index.html చికన్‌గన్యా వ్యాధి వ్యాప్తి పై అంతర్జాతీయ ఆరోగ్య సంస్థ వెబ్‌సైటు లో వార్తలు] *[http://icmr.nic.in/pinstitute/niv/CHIKUNGUNYA.pdf భారతదేశంలో చికన్‌గన్యా పై సమాచారము] *[http://www.thehindu.com/2006/03/14/stories/2006031406970500.htm తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో చికన్‌గన్యా వ్యాప్తి] *[http://www.eenadu.net/archives/archive-28-3-2006/district/districtshow1.asp?dis=anantapur#6 అనంతపురం లో చికన్‌గన్యా] [[Category:అంటు వ్యాధులు]] [[en:Chikungunya]] [[de:Chikungunya-Fieber]] [[es:Chikungunya]] [[fr:Chikungunya]] [[io:Chikungunya]] [[id:Chikungunya]] [[it:Chikungunya]] [[ms:Demam Chikungunya]] [[nl:Chikungunya-virus]] [[zh:契昆根亞熱]] అరికిరేవుల 7756 21367 2006-03-28T01:25:07Z వైఙాసత్య 58 '''అరికిరేవుల''', [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా [[కొవ్వూరు]] మండలములోని గ్రామము. కొవ్వూరు నుండి నాలుగు కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్నది. [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:Gsrihariraju 7758 21366 2006-03-28T01:21:47Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> MediaWiki:Articletitles 7759 sysop 21369 2006-03-28T06:45:26Z MediaWiki default Articles starting with ''$1'' MediaWiki:Editsectionhint 7760 sysop 21370 2006-03-28T06:45:27Z MediaWiki default Edit section: $1 MediaWiki:Hideresults 7761 sysop 21372 2006-03-28T06:45:27Z MediaWiki default Hide results MediaWiki:Missingcommenttext 7762 sysop 21375 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Please enter a comment below. MediaWiki:Missingsummary 7763 sysop 21376 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default '''Reminder:''' You have not provided an edit summary. If you click Save again, your edit will be saved without one. MediaWiki:Rev-deleted-comment 7764 sysop 21377 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default (comment removed) MediaWiki:Rev-deleted-text-permission 7765 sysop 21378 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default <div class="mw-warning plainlinks"> This page revision has been removed from the public archives. There may be details in the [{{fullurl:Special:Log/delete|page={{PAGENAMEE}}}} deletion log]. </div> MediaWiki:Rev-deleted-text-view 7766 sysop 21379 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default <div class="mw-warning plainlinks"> This page revision has been removed from the public archives. As an administrator on this site you can view it; there may be details in the [{{fullurl:Special:Log/delete|page={{PAGENAMEE}}}} deletion log]. </div> MediaWiki:Rev-deleted-user 7767 sysop 21380 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default (username removed) MediaWiki:Rev-delundel 7768 sysop 21381 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default show/hide MediaWiki:Revdelete-hide-comment 7769 sysop 21382 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Hide edit comment MediaWiki:Revdelete-hide-restricted 7770 sysop 21383 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Apply these restrictions to sysops as well as others MediaWiki:Revdelete-hide-text 7771 sysop 21384 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Hide revision text MediaWiki:Revdelete-hide-user 7772 sysop 21385 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Hide editor's username/IP MediaWiki:Revdelete-legend 7773 sysop 21386 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Set revision restrictions: MediaWiki:Revdelete-log 7774 sysop 21387 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Log comment: MediaWiki:Revdelete-logentry 7775 sysop 21388 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default changed revision visibility for [[$1]] MediaWiki:Revdelete-selected 7776 sysop 21389 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Selected revision of [[:$1]]: MediaWiki:Revdelete-submit 7777 sysop 21390 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Apply to selected revision MediaWiki:Revdelete-text 7778 sysop 21391 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Deleted revisions will still appear in the page history, but their text contents will be inaccessible to the public. Other admins on this wiki will still be able to access the hidden content and can undelete it again through this same interface, unless an additional restriction is placed by the site operators. MediaWiki:Revisiondelete 7779 sysop 21392 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Delete/undelete revisions MediaWiki:Searchcontaining 7780 sysop 21393 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Search for articles containing ''$1''. MediaWiki:Searchnamed 7781 sysop 21394 2006-03-28T06:45:28Z MediaWiki default Search for articles named ''$1''. MediaWiki:Tog-autopatrol 7782 sysop 21395 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default Mark edits I make as patrolled MediaWiki:Tog-forceeditsummary 7783 sysop 21396 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default Prompt me when entering a blank edit summary MediaWiki:Tog-watchcreations 7784 sysop 21397 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default Add pages I create to my watchlist MediaWiki:Variantname-sr 7785 sysop 21399 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default sr MediaWiki:Variantname-sr-ec 7786 sysop 21400 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default sr-ec MediaWiki:Variantname-sr-el 7787 sysop 21401 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default sr-el MediaWiki:Variantname-sr-jc 7788 sysop 21402 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default sr-jc MediaWiki:Variantname-sr-jl 7789 sysop 21403 2006-03-28T06:45:29Z MediaWiki default sr-jl User:Veeven/ఇసుక తిన్నె/మొదటి పేజి 7790 21405 2006-03-28T08:24:55Z Veeven 293 User:Veeven/ఇసుక తిన్నె/మొదటి పేజి, Wikipedia:ప్రతిపాదిత మొదటి పేజీ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[Wikipedia:ప్రతిపాదిత మొదటి పేజీ]] User talk:Veeven/ఇసుక తిన్నె/మొదటి పేజి 7791 21407 2006-03-28T08:24:55Z Veeven 293 User talk:Veeven/ఇసుక తిన్నె/మొదటి పేజి, Wikipedia talk:ప్రతిపాదిత మొదటి పేజీ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[Wikipedia talk:ప్రతిపాదిత మొదటి పేజీ]] User talk:Prasadsarmaa 7792 21415 2006-03-28T16:49:20Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:49, 28 మార్చి 2006 (UTC) </div> User:Srinivasa/ఇసుకపెట్టె 7793 27264 2006-06-22T19:19:34Z Srinivasa 246 <div style="background-color:#f5f5ff;padding:5px;border:1px dotted cornflowerblue"> [[user:srinivasa/ఇసుకపెట్టె/ముఖ్యలింకులు | ముఖ్యలింకులు]] </div> ====పద ప్రయోగాలు==== # అన్వేషిని = Search Engine ==మూసలు== ==='''Template:సందేశము'''=== <div class="plainlinks" style="{{{extra-style|}}}; background-color: {{{bgcolor|#E6F2FF}}}; border: 1px solid {{{border-color|#99CCFF}}}; width: {{{width|}}}; color: {{{color|black}}}; font-weight: bold; margin: 2em 0 1em; padding: .5em 1em; vertical-align: middle; clear: both;">ఇక్కడ మీ [{{fullurl:{{ns:3}}:{{PAGENAMEE}}|action=edit&section=new}} <span style="color: {{{linkcolor|#5a3696}}};">సందేశాన్ని</span>] తెలుపండి.</div> <noinclude> ====ఉపయోగం==== <pre> {{message | bgcolor = background color | border-color = border color | color = text color | linkcolor = link color (for "new message" link) | extra-style = extra styles, like -moz-border-radius etc... | width = box width }} </pre> User talk:Srinivasa/ఇసుకపెట్టె 7794 21485 2006-03-31T15:37:15Z Chaduvari 97 అన్వేషిని పేరు బాగుందండి. అన్వేషి ఎలా ఉందంటారు? __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 06:31, 29 మార్చి 2006 (UTC) - అన్వేషి కూడా బాగానే ఉంటుందండి.లింగ భేదం పక్కన పెడితే రెండూ బాగానే ఉంటాయి. -- [[User:Srinivasa | శ్రీనివాస]] 09:50, 29 మార్చి 2006 (UTC) ::శోధని [[User:chavakiran]] ::శోధిని, అన్వేషిత ;-) &mdash;[[User:Veeven|వీవెన్]] 14:01, 31 మార్చి 2006 (UTC) :::అమ్మో అన్వేషితా..!! ఆ పేరు వినగానే ఈటీవీలోని ఆ పాట చెవుల్లో రిం..గు మంటోంది. :) __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 15:37, 31 మార్చి 2006 (UTC) User:చింతు 7795 21446 2006-03-29T13:10:17Z చింతు 324 *[http://krishnadevarayalu.blogspot.com చింతు] User:Chinthu 7796 21448 2006-03-29T13:12:30Z చింతు 324 *[http://krishnadevarayalu.blogspot.com చింతు] సి.నారాయణరెడ్డి 7797 21465 2006-03-30T08:17:35Z వైఙాసత్య 58 +cat '''సినారె''' గా ప్రసిద్ధి చెందిన '''సింగిరెడ్డి నారాయణరెడ్డి''', తెలుగు కవి, సాహితీవేత్త మరియు [[జ్ఞానపీఠ అవార్డు]] గ్రహీత. సి.నారాయణరెడ్డి [[1931]], [[జూలై 29]] న [[కరీంనగర్]] జిల్లాలోని మారుమూల గ్రామము హనుమాజీపేటలో జన్మించాడు. ఈయన [[ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయము]] నుండి తెలుగు సాహిత్యములో పోస్టుగ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీ, డాక్టరేటు డిగ్రీ పొందాడు. ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయములో ఆచార్యునిగా పనిచేస్తూ అనేక ఉన్నత పదవులు, పురస్కారములు పొందాడు. ఆశ్చర్యకరమైన విషయమేమిటంటే ఆయన డిగ్రీ వరకు [[ఉర్దూ]] మాధ్యమములోనే చదివాడు. [[విశ్వనాధ సత్యనారాయణ]] తరువాత జ్ఞానపీఠ పురష్కారం పొందిన రెండవ తెలుగు సాహీతీకారుడు. ఈయన [[రాజ్యసభ]] సభ్యునిగా కూడా నియమితుడయ్యాడు. తెలుగు చలన చిత్ర రంగములో ఈయన రాసిన పాటలు ఎంతో చిరస్మరణీయమైనవి [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:జ్ఞానపీఠ అవార్డు గ్రహీతలు]] User:Veeven/test/layout 7798 21671 2006-04-06T18:51:14Z Veeven 293 {| style="margin:0;width:100%;" cellspacing="0" <!-- LEFT COLUMN --> |class="MainPageBG" style="padding-right:8px;width: 55%; vertical-align:top;"| <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #ccc; background:#f0fff0;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#9fee9f; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">ఉదాహరణ</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> This a one-table layout. The table has only two columns (precisely two cells): left and right. Left column occupies 55% of the available width. Each column can have more content boxes (<code>div</code>s). Each <code>div</div> can have its own colours, etc. It's a clean mark-up. Using tables for layout is condidered bad by Web Standards people. </div></div> <!-- END OF BOX --> <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #ccc; background:#fcfcfc;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#ccc; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">పెట్టె శీర్షిక</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> పెట్టె లో విషయం </div></div> <!-- END of BOX --> <!-- RIGHT COLUMN --> |class="MainPageBG" style="width: 45%; vertical-align:top;"| <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #ccc; background:#ecf3ff;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#9cf; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">పెట్టె శీర్షిక</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> పెట్టె లో విషయం </div></div> <!-- END of BOX --> <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #ccc; background:#fcfcfc;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#ccc; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">పెట్టె శీర్షిక</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> పెట్టె లో విషయం </div></div> <!-- END of BOX --> |} <!-- BOX --> <div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #ccc; background:#fcfcfc;'> <!-- BOX HEAD --> <div style="background-color:#ccc; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em;">పెట్టె శీర్షిక</div> <!-- BOX CONTENT --> <div style='padding-left:0.5em;'> This is the box after table. </div></div> <!-- END of BOX --> సి.నారాయణ రెడ్డి 7799 21464 2006-03-30T08:14:31Z వైఙాసత్య 58 redir #REDIRECT[[సి.నారాయణరెడ్డి]] User talk:Subbarao bhagavathula 7800 21466 2006-03-30T09:01:03Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> తెలుగు సంవత్సరాలు 7801 21471 2006-03-30T16:45:19Z Chaduvari 97 +మూస {{పంచాంగ విశేషాలు}} తెలుగు సంవత్సరాలు మొత్తం 60. #ప్రభవ #విభవ #శుక్ల #ప్రమోదూత #ప్రజోత్పత్తి #అంగీరస #శ్రీముఖ #భావ #యువ #ధాతు #ఈశ్వర #బహుధాన్య #ప్రమాధి #విక్రమ #వృష #చిత్రభాను #స్వభాను #తారణ #పార్థివ #'''వ్యయ''' (ప్రస్తుత సంవత్సరం) #సర్వజిత్తు #సర్వధారి #విరోధి #వికృతి #ఖర #నందన #విజయ #జయ #మన్మధ #దుర్ముఖి #హేవిళంబి #విళంబి #వికారి #శర్వరి #ప్లవ #శుభకృతు #శోభకృతు #క్రోధ #విశ్వావసు #పరాభవ #ప్లవంగ #కీలక #సౌమ్య #సాధారణ #విరోధికృతు #పరీధావి #ప్రమాదీచ #ఆనంద #రాక్షస #నల #పింగళ #కాళయుక్తి #సిద్ధార్థి #రౌద్రి #దుర్మతి #దుందుభి #రుధిరోద్గరి #రక్తాక్షి #క్రోధన #అక్షయ [[Category:కాలమానాలు]] తెలుగు నెలలు 7802 22578 2006-04-16T18:52:53Z Trivikram 237 {{పంచాంగ విశేషాలు}} '''తెలుగు నెలలు''' :ప్రతి నెల శుక్ల పక్ష పాడ్యమి (అమావాస్య తర్వాత వచ్చే తిథి) తో మొదలై అమావాస్యతో ముగుస్తుంది. ప్రతి నెలలో రెండు పక్షాలుంటాయి: 1. శుక్ల పక్షం (అమావాస్య నుంచి పున్నమి వరకు): రోజు రోజుకూ చంద్రుడి తో బాటే వెన్నెల పెరిగి రాత్రుళ్ళు తెల్లగా, కాంతివంతంగా అవుతాయి. (శుక్ల అంటే తెల్లని అని అర్థం). 2. కృష్ణ పక్షం (పున్నమి నుంచి అమావాస్య వరకు): రోజు రోజుకూ చంద్రుడి తో బాటే వెన్నెల తరిగి రాత్రుళ్ళు నల్లగా చీకటితో నిండుతాయి. (కృష్ణ అంటే నల్లని అని అర్థం). #చైత్రము #వైశాఖము #జ్యేష్ఠము #ఆషాఢము #శ్రావణము #భాద్రపదము #ఆశ్వయుజము #కార్తీకము #మార్గశిరము #పుష్యము #మాఘము #ఫాల్గుణము ఈ నెలల పేర్లు ఒక్కో నక్షత్రం పేరు మీద ఏర్పడినట్లు సులభంగా గుర్తించవచ్చు. (చిత్రా లేక చిత్తా నక్షత్రం పౌర్ణమి రోజు వచ్చే నెల చైత్రం. విశాఖ - వైశాఖం, మొ.) [[Category:కాలమానాలు]] [[Category:కాలెండర్లు]] Template:పంచాంగ విశేషాలు 7803 21470 2006-03-30T16:44:27Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {| cellpadding="1" style="float: right; border: 1px solid #8888aa; background: #f7f8ff; padding: 1px; margin: 0 5px 0 5px;" |- |{{Highlight2}} align="center"|'''పంచాంగ విశేషాలు''' |- |[[హిందూ కాలగణన]] |- |[[తెలుగు సంవత్సరాలు]] |- |[[తెలుగు నెలలు]] |- |[[ఋతువులు]] |} మన్వంతరము 7804 27423 2006-06-26T03:44:18Z వైఙాసత్య 58 కొన్ని లింకులు వర్గము ఒక మనువు యొక్క పాలనా కాలాన్ని '''మన్వంతరము''' అంటారు. ఒక్కొక్క మన్వంతరము 30,84,48,000 సంవత్సరాల పాటు జరుగును. ఒక బ్రహ్మదినము లో 14 మన్వంతరాలు, 15 మన్వంతర రాత్రులు ఉంటాయి. ప్రస్తుతము మనము ఏడవ మన్వంతరములో ఉన్నామని హిందువులు భావిస్తారు. ప్రతి మన్వంతరము 71 మహాయుగములుగా విభజించబడినది. ==మన్వంతరాల పేర్లు== #స్వయంభువ #స్వారోచిష #ఉత్తమ #తామస #రైవత #చక్షుష #వైవస్వత (ప్రస్తుత మన్వంతరము) #సావర్ణి #దక్షసావర్ణి #బ్రహ్మసావర్ణి #ధర్మసావరణి #రుద్రసావర్ణి #దేవసావర్ణి #ఇంద్రసావర్ణి ==ముఖ్య సంఘటనలు== వెనుకటి మన్వంతరాలలో జరిగిని కొన్ని ముఖ్య సంఘటనలు ;స్వయంభువ *ధృవుడు దేవుని కొరకై తపస్సు చేసి, దేవుని దర్శనము పొందాడు *ప్రహ్లాదుని జననము, [[నరసింహ అవతారము]] ;స్వారోచిష *సురత చక్రవర్తి వృత్తాంతము ;తామస *[[గజేంద్ర మోక్షము]] ;చక్షుష *[[కూర్మావతారము]] *దేవతలు, రాక్షసులు కలిసి అమృతము కొరకై క్షీరసాగర మథనము చేశారు *లక్ష్మీ దేవి అవతరణ *శివుడు కాలకూట విషము మింగాడు. [[Category:కాలమానాలు]] Image:Te-wikipedia-logo-v-trans.png 7805 21475 2006-03-31T01:23:01Z Veeven 293 ప్రతిపాదిత చిహ్నము కొన్ని మార్పులతో ప్రతిపాదిత చిహ్నము కొన్ని మార్పులతో User:Jon Harald Søby 7806 21505 2006-04-01T11:16:32Z Jon Harald Søby 333 babel {{babel-9|te-0|no|nn-3|en-3|da-2|sv-2|de-1|es-1|eo-1}} Hello! My name is '''[[m:User:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]]''', and I'm a [[m:Stewards|Steward]] of the Wikimedia Foundation, born 1988, living in Norway. If you wish to contact me, you can do so [[m:User talk:Jon Harald Søby|here]]. [[aa:User:Jon Harald Søby]] [[ab:User:Jon Harald Søby]] [[af:User:Jon Harald Søby]] [[ak:User:Jon Harald Søby]] [[als:User:Jon Harald Søby]] [[am:User:Jon Harald Søby]] [[an:User:Jon Harald Søby]] [[ang:User:Jon Harald Søby]] [[ar:User:Jon Harald Søby]] [[arc:User:Jon Harald Søby]] [[as:User:Jon Harald Søby]] [[ast:User:Jon Harald Søby]] [[av:User:Jon Harald Søby]] [[ay:User:Jon Harald Søby]] [[az:User:Jon Harald Søby]] [[ba:User:Jon Harald Søby]] [[bat-smg:User:Jon Harald Søby]] [[be:User:Jon Harald Søby]] [[bg:User:Jon Harald Søby]] [[bh:User:Jon Harald Søby]] [[bi:User:Jon Harald Søby]] [[bm:User:Jon Harald Søby]] [[bn:User:Jon Harald Søby]] [[bo:User:Jon Harald Søby]] [[br:User:Jon Harald Søby]] [[bs:User:Jon Harald Søby]] [[bug:User:Jon Harald Søby]] [[ca:User:Jon Harald Søby]] [[ce:User:Jon Harald Søby]] [[ceb:User:Jon Harald Søby]] [[ch:User:Jon Harald Søby]] [[cho:User:Jon Harald Søby]] [[chr:User:Jon Harald Søby]] [[chy:User:Jon Harald Søby]] [[co:User:Jon Harald Søby]] [[cr:User:Jon Harald Søby]] [[cs:User:Jon Harald Søby]] [[csb:User:Jon Harald Søby]] [[cv:User:Jon Harald Søby]] [[cy:User:Jon Harald Søby]] [[da:User:Jon Harald Søby]] [[de:User:Jon Harald Søby]] [[dv:User:Jon Harald Søby]] [[dz:User:Jon Harald Søby]] [[ee:User:Jon Harald Søby]] [[el:User:Jon Harald Søby]] [[en:User:Jon Harald Søby]] [[eo:User:Jon Harald SØBY]] [[es:User:Jon Harald Søby]] [[et:User:Jon Harald Søby]] [[eu:User:Jon Harald Søby]] [[fa:User:Jon Harald Søby]] [[ff:User:Jon Harald Søby]] [[fi:User:Jon Harald Søby]] [[fiu-vro:User:Jon Harald Søby]] [[fj:User:Jon Harald Søby]] [[fo:User:Jon Harald Søby]] [[fr:User:Jon Harald Søby]] [[frp:User:Jon Harald Søby]] [[fur:User:Jon Harald Søby]] [[fy:User:Jon Harald Søby]] [[ga:User:Jon Harald Søby]] [[gd:User:Jon Harald Søby]] [[gl:User:Jon Harald Søby]] [[gn:User:Jon Harald Søby]] [[got:User:Jon Harald Søby]] [[gu:User:Jon Harald Søby]] [[gv:User:Jon Harald Søby]] [[ha:User:Jon Harald Søby]] [[haw:User:Jon Harald Søby]] [[he:User:Jon Harald Søby]] [[hi:User:Jon Harald Søby]] [[ho:User:Jon Harald Søby]] [[hr:User:Jon Harald Søby]] [[ht:User:Jon Harald Søby]] [[hu:User:Jon Harald Søby]] [[hy:User:Jon Harald Søby]] [[hz:User:Jon Harald Søby]] [[ia:User:Jon Harald Søby]] [[id:User:Jon Harald Søby]] [[ie:User:Jon Harald Søby]] [[ig:User:Jon Harald Søby]] [[ii:User:Jon Harald Søby]] [[ik:User:Jon Harald Søby]] [[ilo:User:Jon Harald Søby]] [[io:User:Jon Harald Søby]] [[is:User:Jon Harald Søby]] [[it:User:Jon Harald Søby]] [[iu:User:Jon Harald Søby]] [[ja:User:Jon Harald Søby]] [[jbo:User:Jon Harald Søby]] [[jv:User:Jon Harald Søby]] [[ka:User:Jon Harald Søby]] [[kg:User:Jon Harald Søby]] [[kj:User:Jon Harald Søby]] [[ki:User:Jon Harald Søby]] [[kk:User:Jon Harald Søby]] [[kl:User:Jon Harald Søby]] [[km:User:Jon Harald Søby]] [[kn:User:Jon Harald Søby]] [[ko:User:Jon Harald Søby]] [[kr:User:Jon Harald Søby]] [[ks:User:Jon Harald Søby]] [[ksh:User:Jon Harald Søby]] [[ku:User:Jon Harald Søby]] [[kv:User:Jon Harald Søby]] [[kw:User:Jon Harald Søby]] [[ky:User:Jon Harald Søby]] [[la:User:Jon Harald Søby]] [[lad:User:Jon Harald Søby]] [[lb:User:Jon Harald Søby]] [[lg:User:Jon Harald Søby]] [[li:User:Jon Harald Søby]] [[lij:User:Jon Harald Søby]] [[lmo:User:Jon Harald Søby]] [[ln:User:Jon Harald Søby]] [[lo:User:Jon Harald Søby]] [[lt:User:Jon Harald Søby]] [[lv:User:Jon Harald Søby]] [[map-bms:User:Jon Harald Søby]] [[mg:User:Jon Harald Søby]] [[mh:User:Jon Harald Søby]] [[mi:User:Jon Harald Søby]] [[mk:User:Jon Harald Søby]] [[ml:User:Jon Harald Søby]] [[mn:User:Jon Harald Søby]] [[mo:User:Jon Harald Søby]] [[mr:User:Jon Harald Søby]] [[ms:User:Jon Harald Søby]] [[mt:User:Jon Harald Søby]] [[mus:User:Jon Harald Søby]] [[my:User:Jon Harald Søby]] [[na:User:Jon Harald Søby]] [[nah:User:Jon Harald Søby]] [[nap:User:Jon Harald Søby]] [[nds:User:Jon Harald Søby]] [[nds-nl:User:Jon Harald Søby]] [[ne:User:Jon Harald Søby]] [[ng:User:Jon Harald Søby]] [[nl:User:Jon Harald Søby]] [[nn:User:Jon Harald Søby]] [[no:User:Jhs]] [[nrm:User:Jon Harald Søby]] [[nv:User:Jon Harald Søby]] [[ny:User:Jon Harald Søby]] [[oc:User:Jon Harald Søby]] [[om:User:Jon Harald Søby]] [[or:User:Jon Harald Søby]] [[os:User:Jon Harald Søby]] [[pa:User:Jon Harald Søby]] [[pam:User:Jon Harald Søby]] [[pap:User:Jon Harald Søby]] [[pdc:User:Jon Harald Søby]] [[pi:User:Jon Harald Søby]] [[pih:User:Jon Harald Søby]] [[pl:User:Jon Harald Søby]] [[pms:User:Jon Harald Søby]] [[ps:User:Jon Harald Søby]] [[pt:User:Jon Harald Søby]] [[qu:User:Jon Harald Søby]] [[rm:User:Jon Harald Søby]] [[rmy:User:Jon Harald Søby]] [[rn:User:Jon Harald Søby]] [[ro:User:Jon Harald Søby]] [[roa-rup:User:Jon Harald Søby]] [[ru:User:Jon Harald Søby]] [[rw:User:Jon Harald Søby]] [[sa:User:Jon Harald Søby]] [[sc:User:Jon Harald Søby]] [[scn:User:Jon Harald Søby]] [[sco:User:Jon Harald Søby]] [[sd:User:Jon Harald Søby]] [[se:User:Jon Harald Søby]] [[sg:User:Jon Harald Søby]] [[sh:User:Jon Harald Søby]] [[si:User:Jon Harald Søby]] [[simple:User:Jon Harald Søby]] [[sk:User:Jon Harald Søby]] [[sl:User:Jon Harald Søby]] [[sm:User:Jon Harald Søby]] [[sn:User:Jon Harald Søby]] [[so:User:Jon Harald Søby]] [[sq:User:Jon Harald Søby]] [[sr:User:Jon Harald Søby]] [[ss:User:Jon Harald Søby]] [[st:User:Jon Harald Søby]] [[su:User:Jon Harald Søby]] [[sv:User:Jon Harald Søby]] [[sw:User:Jon Harald Søby]] [[ta:User:Jon Harald Søby]] [[tet:User:Jon Harald Søby]] [[tg:User:Jon Harald Søby]] [[th:User:Jon Harald Søby]] [[ti:User:Jon Harald Søby]] [[tk:User:Jon Harald Søby]] [[tl:User:Jon Harald Søby]] [[tn:User:Jon Harald Søby]] [[to:User:Jon Harald Søby]] [[tpi:User:Jon Harald Søby]] [[tr:User:Jon Harald Søby]] [[ts:User:Jon Harald Søby]] [[tt:User:Jon Harald Søby]] [[tum:User:Jon Harald Søby]] [[tw:User:Jon Harald Søby]] [[ty:User:Jon Harald Søby]] [[udm:User:Jon Harald Søby]] [[ug:User:Jon Harald Søby]] [[uk:User:Jon Harald Søby]] [[ur:User:Jon Harald Søby]] [[uz:User:Jon Harald Søby]] [[ve:User:Jon Harald Søby]] [[vec:User:Jon Harald Søby]] [[vi:User:Jon Harald Søby]] [[vls:User:Jon Harald Søby]] [[vo:User:Jon Harald Søby]] [[wa:User:Jon Harald Søby]] [[war:User:Jon Harald Søby]] [[wo:User:Jon Harald Søby]] [[xal:User:Jon Harald Søby]] [[xh:User:Jon Harald Søby]] [[yi:User:Jon Harald Søby]] [[yo:User:Jon Harald Søby]] [[za:User:Jon Harald Søby]] [[zh:User:Jon Harald Søby]] [[zh-min-nan:User:Jon Harald Søby]] [[zh-yue:User:Jon Harald Søby]] [[zu:User:Jon Harald Søby]] బెంగుళూరు 7807 21698 2006-04-07T06:16:07Z Mpradeep 50 {{మొలక}} '''బెంగుళూరు''' [[భారతదేశం]]లోని మహా నగరాలలో ఒకటి. ఇది [[కర్ణాటక]] రాష్ట్రానికి రాజధాని. బెంగుళూరును "హరిత నగరము"(ఆంగ్లములో "గ్రీన్ సిటీ")అని కూడా అంటారు. ఇచట వృక్షాలు అధికంగా ఉండటం వలన దానికాపేరు వచ్చింది. ఇచట అధికంగా సరస్సులుండటం వలన దీనిని "సరస్సుల నగరము" అని కూడా అంటారు. బెంగుళూరు భారత దేశంలో [[సాఫ్ట్‌వేర్‌]] కార్యకలాపాలకు కేంద్రం. అందుకే దీనిని "సిలికాన్ వ్యాలీ ఆఫ్ ఇండియా" అంటారు. ==దార్శనీయ స్థలాలు== #[[ఇస్కాన్ టెంపుల్, బెంగుళూరు|ఇస్కాన్ టెంపుల్]] #[[శివ మందిరం, బెంగుళూరు|శివ మందిరం]] #[[ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్]] [[Category:భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల రాజధానులు]] [[Category:కర్నాటక]] [[br:Bengalour]] [[de:Bangalore]] [[en:Bangalore]] [[es:Bangalore]] [[fr:Bengaluru]] [[gl:Bangalore - ಬೆಂಗಳೂರು]] [[gu:બેંગલોર]] [[hi:बंगलोर]] [[id:Bangalore]] [[it:Bangalore]] [[kn:ಬೆಂಗಳೂರು]] [[hu:Bangalor]] [[nl:Bangalore]] [[ja:バンガロール]] [[pl:Bangalur]] [[pt:Bangalore]] [[ro:Bangalore]] [[ru:Бангалор]] [[simple:Bangalore]] [[fi:Bangalore]] [[sv:Bangalore]] [[ta:பெங்களூர்]] [[zh:班加羅爾]] User talk:కృష్ణయేనుగ 7808 21486 2006-03-31T17:23:44Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:23, 31 మార్చి 2006 (UTC) </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 1 7809 21487 2006-03-31T17:30:07Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1889]]: [[రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్ సంఘ్]] స్థాపకుడు [[డా.హెడ్గెవార్]] (కేశవ బలిరాం హెడ్గెవార్) జన్మించాడు. *[[1935]]: [[భారతీయ రిజర్వు బ్యాంకు]] స్థాపించబడింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 2 7810 21491 2006-03-31T17:38:16Z Chaduvari 97 *[[1933]]: ప్రముఖ క్రికెట్ ఆటగాడు మహారాజా రంజిత్‌సిన్హ్‌జీ మరణించాడు. ఈయన పేరిటే భారత్‌లో [[రంజీ ట్రోఫీ]] పోటీని మొదలుపెట్టారు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 3 7811 21496 2006-03-31T17:47:41Z Chaduvari 97 పేరు చేర్పు *[[1680]]: [[ఛత్రపతి శివాజీ]] మరణించాడు. *[[1984]]: మొదటి భారతీయ రోదశి యాత్రికుడు, [[రాకేశ్ శర్మ]] అంతరిక్షంలో ప్రయాణించాడు. 1680 7812 21498 2006-03-31T17:54:32Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''{{PAGENAME}}''' [[గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు]] యొక్క [[లీపు సంవత్సరము]]. {| align="right" cellpadding="3" class="toccolours" width = "350" style="margin-left: 15px;" |- | align="right" | <small>'''సంవత్సరాలు:'''</small> | [[1677]] [[1678]] [[1679]] - [[1680]] - [[1681]] [[1682]] [[1683]] |- | align="right" background = "white" | <small>'''[[దశాబ్దాలు]]:'''</small> | [[1660]] [[1670లు]] - '''[[1680లు]]''' - [[1690లు]] [[1700లు]] |- | align="right" | <small>'''[[శతాబ్దాలు]]:'''</small> | align="left" | [[16 వ శతాబ్దం]] - '''[[17 వ శతాబ్దం]]''' - [[18 వ శతాబ్దం]] |} ==సంఘటనలు== ==జననాలు== ==మరణాలు== *[[ఏప్రిల్ 3]]: [[ఛత్రపతి శివాజీ]] మరణించాడు. == పురస్కారాలు == [[Category:{{PAGENAME}}|*]] [[af:{{PAGENAME}}]] [[ar:{{PAGENAME}}]] [[roa-rup:{{PAGENAME}}]] [[ast:{{PAGENAME}}]] [[bg:{{PAGENAME}}]] [[be:{{PAGENAME}}]] [[bs:{{PAGENAME}}]] [[ca:{{PAGENAME}}]] [[cs:{{PAGENAME}}]] [[cy:{{PAGENAME}}]] [[da:{{PAGENAME}}]] [[de:{{PAGENAME}}]] [[et:{{PAGENAME}}]] [[el:{{PAGENAME}}]] [[es:{{PAGENAME}}]] [[eo:{{PAGENAME}}]] [[eu:{{PAGENAME}}]] [[fo:{{PAGENAME}}]] [[fr:{{PAGENAME}}]] [[fy:{{PAGENAME}}]] [[ga:{{PAGENAME}}]] [[gl:{{PAGENAME}}]] [[ko:{{PAGENAME}}&#45380;]] [[hr:{{PAGENAME}}]] [[io:{{PAGENAME}}]] [[id:{{PAGENAME}}]] [[ia:{{PAGENAME}}]] [[is:{{PAGENAME}}]] [[it:{{PAGENAME}}]] [[he:{{PAGENAME}}]] [[ka:{{PAGENAME}}]] [[kw:{{PAGENAME}}]] [[ku:{{PAGENAME}}]] [[la:{{PAGENAME}}]] [[lt:{{PAGENAME}}]] [[lb:{{PAGENAME}}]] [[li:{{PAGENAME}}]] [[hu:{{PAGENAME}}]] [[mi:{{PAGENAME}}]] [[ms:{{PAGENAME}}]] [[zh-min-nan:{{PAGENAME}} nî]] [[na:{{PAGENAME}}]] [[nl:{{PAGENAME}}]] [[nds:{{PAGENAME}}]] [[ja:{{PAGENAME}}&#24180;]] [[no:{{PAGENAME}}]] [[nn:{{PAGENAME}}]] [[pl:{{PAGENAME}}]] [[pt:{{PAGENAME}}]] [[ro:{{PAGENAME}}]] [[ru:{{PAGENAME}}]] [[sm:{{PAGENAME}}]] [[sq:{{PAGENAME}}]] [[simple:{{PAGENAME}}]] [[sk:{{PAGENAME}}]] [[sl:{{PAGENAME}}]] [[sr:{{PAGENAME}}]] [[su:{{PAGENAME}}]] [[fi:{{PAGENAME}}]] [[sv:{{PAGENAME}}]] [[tt:{{PAGENAME}}]] [[vi:{{PAGENAME}}]] [[tr:{{PAGENAME}}]] [[uk:{{PAGENAME}}]] [[ur:{{PAGENAME}}&#1587;&#1576;&#1605;]] [[wa:{{PAGENAME}}]] [[zh:{{PAGENAME}}&#24180;]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 4 7813 21499 2006-03-31T17:54:41Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1979]]: ప్రముఖ భావకవి [[అబ్బూరి రామకృష్ణారావు]] మరణించాడు. Category:1680 7814 21501 2006-03-31T17:55:33Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1680లు]] Category:1680లు 7815 21502 2006-03-31T17:57:04Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:17 వ శతాబ్దం]] Category:17 వ శతాబ్దం 7816 21503 2006-03-31T17:58:08Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:కాలం]] గుడిపాటి వెంకటాచలం 7817 21579 2006-04-04T09:27:42Z Chaduvari 97 daari maarpu #REDIRECT [[గుడిపాటి వెంకట చలం]] ముప్పల రంగనాయకమ్మ 7818 21565 2006-04-04T02:24:41Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[రంగనాయకమ్మ]] కాంచనమాల 7819 21547 2006-04-03T17:32:35Z వైఙాసత్య 58 '''చిట్టజల్లు కాంచనమాల''' ([[1923]] - [[1981]]) తెలుగు సినీనటి, గాయని. కాంచనమాల [[1935]] లో [[వై.వి.రావు]] నిర్మించిన శ్రీకృష్ణ తులాభారముతో సినీరంగ ప్రవేశము చేసినది. అలనాటి అందాల తెలుగు సినిమా తార కాంచనమాల. కాంచనమాల బొమ్మ ఉన్న కాలెండర్లు ఇళ్ళల్లో అలంకరించుకొనేవారు. జెమినీ అధినేత ఎస్.ఎస్.వాసన్ ను తనతో అసభ్యముగా ప్రవర్తించినందుకు తిట్టిందని. ఆ తిట్లన్నీ తన స్టూడియో లో తెలివిగా రికార్డు చేయించి వాసన్ కాంచనమాల పై కోర్టులో కేసు పెట్టాడని, ఈ కీచులాటలే ఆమెకు మతిస్థిమితము తప్పడానికి కారణమయ్యాయని భావిస్తారు. ఆ తరువాత చాలా కాలానికి [[1963]] లో నర్తనశాల చిత్రంలో విరాట రాజు భార్యగా చిన్న వేషం వేసింది. ==చిత్ర సమహారము== ===నటిగా=== *నర్తనశాల (1963) *లవ్ మ్యారేజి (హింది) (1959) *జింబొ(హింది) (1958) *బాలనాగమ్మ (1942) *ఇల్లాలు (1940) *మళ్ళి పెళ్ళి (1939) *వందేమాతరం (1939) *గౄహలక్ష్మి (1938) *మాలపిల్ల (1938) *విప్రనారయణ (1936) *వీరభిమన్యు (1936) *శ్రీ క్రిష్ణ తులాభారం (1935) [[Category:తెలుగు సినిమా నటీమణులు]] తెలుగు సినిమా దర్శకులు 7820 21525 2006-04-02T13:15:28Z Satyavani 336 *[[సత్తిరాజు లక్ష్మి నారయణ (బాపు)]] <br> *[[కె . విశ్వనాథ్ ]] <br> *[[కోడి రామక్రిష్ణ ]] <br> *[[ఎల్. వి. ప్రసాద్ ]] <br> *[[ సి. పుల్లైయ్య]] <br> *[[సి. ఎస్. రావు ]] <br> *[[ ఆదుర్తి సుబ్బారావు]] <br> *[[వేదంతం రాఘవైయ్య ]] <br> *[[కమలాకర కామెశ్వరరావు]] <br> *[[నాగి రెడ్డి ]] <br> ఎల్. వి. ప్రసాద్ 7821 21564 2006-04-04T02:23:26Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] User talk:Satyavani 7822 21578 2006-04-04T09:23:31Z Chaduvari 97 /* మీ రచనలు */ <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:29, 2 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> == మీ రచనలు == Satyavani గారూ, సభ్యత్వం తీసుకుంటూనే మంచి విషయాలపై రచనలు మొదలుపెట్టారు, అభినందనలు. కొన్ని సూచనలు చెయ్యదలచాను. పరిశీలించండి. #రంగనాయకమ్మ గారిపై పేజీ ఇప్పటికే [[రంగనాయకమ్మ]] పేరుతో ఉంది. మీరు రాసిన ఆమె రచనల జాబితాను ఆ పేజీకి చేర్చండి. #పోతే రంగనాయకమ్మ గారి ఇంటి పేరు ముప్పల అని రాసారు.. అది సరియేనా!? ముప్పాళ్ళ అని అనుకుంటున్నాను.., ఖచ్చితంగా తెలీదులెండి. మీరు రాసిందే సరైనదైతే, [[ముప్పల రంగనాయకమ్మ]] పేజీని [[రంగనాయకమ్మ]] పేజీకి దారిమార్పు పేజీగా మార్చవచ్చు. ఏదేమైనా ఆమె తన ఇంటి పేరును రాసుకుంటున్నట్లు లేరు, పరిశీలించండి. #అలాగే, [[ఎల్. వి. ప్రసాద్]] పేరిట కొత్త పేజీ సృష్టించారు. కాని [[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] పేరిట ఓ పేజీ ఇప్పటికే ఉంది. పేరు రాసే విధంలో ఉన్న చిన్న చిన్న మార్పుల కారణంగా ఒకే విషయానికి అనేక పేజీలు తయారయ్యే అవకాశం ఉంది. ఎల్.వి.ప్రసాద్ గారిపై వ్యాసాన్నే ఉదాహరణగా తీసుకుంటే.. మీరు సృష్టించినది నాలుగో పేజీ అనుకుంటాను. ఇప్పటికే [[ఎల్వీ ప్రసాద్]], [[ఎల్వీ ప్రసాదు]] పెరిట మరో రెండు పేజీలు కూడా ఉన్నాయి. అయితే అవి దారిమార్పు పేజీలే - అన్నీ కలిపి ఒకే పేజీకి వెళ్తాయి. దీన్ని నివారించేందుకు ఇప్పటికే సదరు విషయాలపై వ్యాసాలున్నాయేమో పరిశీలిస్తే మంచిది. మీరిప్పటికే [[తెలుగు సినిమా]] పేజీని చూసినట్లే అనిపిస్తోంది. అలాగే కింది పేజీలను కూడా చూడండి. #*[[తెలుగు సాహితీకారులు]] పేజీలో ప్రముఖ తెలుగు సాహితీకారుల జాబితా ఉంది. ఎవరెవరి గురించి వ్యాసాలున్నాయో, ఎవరికి లేవో అక్కడ చూడొచ్చు. [[రంగనాయకమ్మ]] గారి పేరు ఆ జాబితాలో ఉంది. #*అలాగే [[సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] పేజీలో ప్రముఖాంధ్రుల జాబితా ఉంది. [[ఎల్.వి.ప్రసాద్]] పేరు అక్కడ ఉంది. #[[నందమూరి తారక రామారావు]] పేజీలో '''బాల్యము, విద్యాభ్యాసము''' విభాగాన్ని తీసేసినట్లున్నారు. అందుకు గల కారణాన్ని ఆ వ్యాసపు చర్చా పేజీలో వివరించగలరు. #చలం గారి పేరు వెంకటాచలమా లేక వెంకటచలమా? -పరిశీలించగలరు. ఇవి కేవలం సూచనలే! లోపాలెంచుతున్నట్లుగా భావించకండి. సహృదయంతో స్వీకరించగలరు. నా సూచనలలో ఏమైనా తప్పులుంటే తప్పక నాకు చెప్పండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:19, 2 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :మీరు చేసిన మార్పులు చూసాను, థాంక్స్. రామారావు పేజీలో మార్పులు చేసింది మీరని పొరబడ్డాను, సారీ! ఇక్కడ రచనలు చెయ్యడంలో మీకు ఉపయోగపడగల కొన్ని లింకులు పైనిచ్చిన స్వాగతం! పెట్టెలో ఉన్నాయి. వికీ గురించి తెలియజెప్పే మంచి లింకులవి. అన్నట్లు.. నాలుగు, ఐదు టిల్డెలు వాడి చూసారా? __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:23, 4 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) User talk:Swathikumari 7823 21535 2006-04-03T08:06:46Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:06, 3 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> నల్లబెల్లి 7824 26749 2006-06-09T17:20:21Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=నల్లబెల్లి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నల్లబెల్లి|villages=19|area=|population=36.909|pop_male=18.93|pop_female=17.979|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.23|lit_male=61.43|lit_female=34.37}} '''నల్లబెల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఇక్కడ పేరొందిన మిషన్ ఇండియా చర్చి ఉన్నది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నందిగామ]] * [[రేలకుంట]] * [[రంగాపురం]] * [[ఆర్షన్‌పల్లి]] * [[కన్నారావుపేట్]] * [[గోవిందాపూర్]] * [[కొండాపూర్]] * [[రాంపూర్]] * [[నాగరజ్‌పల్లి]] * [[శనిగరం]] * [[రామతీర్థం]] * [[ముచింపుల]] * [[లెంకలపల్లి]] * [[నల్లబెల్లి]] * [[నారక్కపేట్]] * [[రుద్రగూడెం]] * [[గుండ్లపహాడ్]] * [[మేడపల్లి]] * [[అసరవెల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} భారతదేశం 7825 21541 2006-04-03T14:01:47Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[భారత దేశము]] Wikipedia talk:Configuring on Linux 7826 21550 2006-04-03T20:46:08Z సూర్యం 20 The keyboard section of this page is out of date. The people who were maintaining that section originally moved the information to the [http://www.swecha.org Swecha GNU/Linux Telugu Localisation] project's [http://www.swecha.org/wiki/Input wiki]. There, it has been revised and updated, while periodically some of it was passed back to this Telugu Wikipedia page. However, this periodic passing-back had become less and less frequent over time and this page had become out of date. So, in order to minimize duplication of effort, I replaced the whole section with a link to the up to date info at Swecha wiki. However, understandably, that seems to have appeared as spamming. Thus, I request to replace the section with a link to the up to date info at Swecha wiki. If this is undesirable, I can painfully keep duplicating effort at both wikis :-( [[User:సూర్యం|సూర్యం]] 20:03, 3 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :HI Suryam, Thanks for your efforts and we appreciate it. Unfortunately wiki cannot promote any of the external third party sources. As a relevant resource it can be added it in the external links which I did. With community consensus we can make this page an exception in all good intentions but that is not very advisable. I can help you to keep this version updated if you want to do so. Thanks for your understanding --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:37, 3 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ::Understood. It would be great if you could synch new information from the Swecha wiki to this page (and vice versa) once in a while. Thanks for doing this :-) [[User:సూర్యం|సూర్యం]] 20:46, 3 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) గుడిపాటి వెంకట చలం 7827 27243 2006-06-21T21:56:28Z Srinivasa 246 {{విస్తరణ}} [[Image:Chalam.jpg|thumb|200px|గుడిపాటి వెంకటాచలం]] చలంగా పేరు పొందిన గుడిపాటి వెంకటాచలం ([[1894]] - [[1979]]), ప్రసిద్ధ తెలుగు రచయిత. == పుస్తకాలు == శశిరేఖ <br> [[మైదానం]] <br> వివాహం <br> దైవమిచ్చిన భార్య <br> బ్రాహ్మణీకం <br> అమీనా <br> అరుణ <br> జీవితాదర్శం <br> సీతతల్లి <br> బిడ్డ <br> ఆమె పెదవులు <br> వేదాంతం <br> జానకి <br> కల్యాణి <br> పాపం <br> కొత్త చిగుళ్ళు <br> ఆ రాత్రి <br> అనసూయ <br> ప్రేమపర్యవసనం <br> శేషమ్మ <br> జెలసి <br> స్త్రీ <br> బిడ్డల శిక్షణ <br> ఆనందం <br> విషాదం <br> బుజ్జిగాడు <br> ఆత్మార్పణ <br> కవిహ్రుదయం <br> రూబాయిలు <br> సత్యం-శివం-సుందరం <br> పురూరవ <br> సావిత్రి <br> చలం సాహిత్య సుమాలు <br> [[Category:1894 జననాలు]] [[Category:1979 మరణాలు]] [[en:Gudipati Venkatachalam]] వై.వి.రావు 7828 21592 2006-04-05T00:53:18Z వైఙాసత్య 58 '''యెర్రగుడిపాటి వరదరావు'''(వై.వి.రావు) ([[1903]],[[మే 30]] - [[1973]]) తెలుగు సినిమా దర్శకుడు, నిర్మాత మరియు నటుడు. వై.వి.రావు [[1903]] [[మే 30]] న [[నెల్లూరు]] లో జన్మించాడు. మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయములో వైద్యవిద్యను వదిలి సినిమాలలో నటించాలనే కోరికతో [[బొంబాయి]] వెళ్లాడు. బొంబాయిలో మణిలాల్ జోషీని కలిసి, మెప్పించి మూకీ చిత్రాలలో నటించే అవకాశము పొందాడు. ఈయన కొన్ని రోజులు అర్దేషిర్ ఇరానీ యొక్క రాయల్ ఆర్ట్ స్టూడియోలో కూడా పనిచేశాడు. ఆ తరువాత మద్రాసులోని జనరల్ పిక్చర్స్ లో కళాదర్శకునిగా, నటునిగా చేరాడు. ఈయన ఆర్.ఎస్.ప్రకాష్ యొక్క కొన్ని మూకీ చిత్రాలలో కూడా నటించాడు. ఈయన [[1939]] లో తన సొంత చిత్ర నిర్మాణ సంస్థ అయిన చింతామణి పిక్చర్స్ ను స్థాపించాడు. [[1950]] లో శ్రీవరుణ ఫిలంస్ అనే సంస్థను కూడా ప్రారంభించాడు. అప్పట్లో భారతీయ చిత్ర పరిశ్రమలో అన్ని (ఏడు) భాషల చిత్రాలలో పనిచేసిన ఘనత ఈయనకే దక్కినది. వై.వి.రావు పశ్చిమ మరియు దక్షిణ భారత దేశములలోని ప్రముఖ చిత్రనిర్మాణ కేంద్రాలైన బొంబాయి, కొళాపూర్, మద్రాసు మరియు మైసూరులలో పనిచేశాడు. తొలి కన్నడ టాకీ చలనచిత్రము, ఎం.వి.సుబ్బయ్య నాయుడు మరియు ఆర్.నాగేంద్రరావు నటించిన సతీ సులోచన ఈయనే నిర్మించాడు. [[1946]] లో వై.వి.రావు నర్తకి నుంగంబాక్కం జానకి కుమార్తె, తమిళ సినిమా నటీమణి అయిన కుమారి రుక్మిణి ని వివాహమాడినాడు. తెలుగు సినీనటి లక్ష్మి (''జీన్స్'' చిత్రములో బామ్మ) ఈయన కూతురే. ==బయటి లింకులు== *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/fr/2004/12/31/stories/2004123102420300.htm తొలి కన్నడ టాకీ సతీ సులోచన నిర్మాణము] *[http://www.hinduonnet.com/thehindu/fr/2003/08/22/stories/2003082201400400.htm వై.వి.రావు పై హిందూ పత్రికలో వ్యాసము] [[Category:తెలుగు సినిమా దర్శకులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు]] [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] User:Hari 7829 21580 2006-04-04T10:58:58Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 10:58, 4 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User:Sumanthk 7830 22200 2006-04-12T04:24:09Z Sumanthk 240 నేను విజయవాడ నగరమునకు చెందిన వాడిని. గత కొంత కాలంగా ఆంగ్ల వికిపిడియా చిన్నపాటి మార్పులు చెస్తున్నాను. ఆంగ్లములో మార్పులు చేయుటకు చాలా మంది సభ్యులు ఉన్నారు. తెలుగులో మార్పులు చేయుటకు మాత్రం చాలా తక్కువ మంది ఉన్నారు. Talk:వై.వి.రావు 7832 21591 2006-04-05T00:23:20Z వైఙాసత్య 58 అల్లుడా మజాకాలో అత్త పాత్రవేసిన లక్ష్మి, కనకాల లక్ష్మి ఒకరేనా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 00:23, 5 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) Image:RTS with SCIM demo.gif 7833 21597 2006-04-05T05:30:43Z సూర్యం 20 Demonstration of Telugu RTS with SCIM on an Ubuntu GNU/Linux system. Demonstration of Telugu RTS with SCIM on an Ubuntu GNU/Linux system. Image:RTS with IIIM screenshot.png 7834 21598 2006-04-05T05:32:05Z సూర్యం 20 Screen shot of Telugu RTS with IIIM on a Fedora Core GNU/Linux system. Screen shot of Telugu RTS with IIIM on a Fedora Core GNU/Linux system. Image:Google-logo.png 7835 21738 2006-04-08T15:23:39Z Mpradeep 50 గూగుల్ లోగో [[Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] గూగుల్ 7836 21853 2006-04-08T22:39:25Z Srinivasa 246 {{అనువాదము}} {{dablink|For the search engine produced by this corporation, see [[Google search]]; for the underlying technology, see [[Google platform]]; for other uses see [[Google (disambiguation)]].}} {{Infobox_Company | company_name = Google Inc. | company_logo = [[Image:Google logo transparent.png|200px]] | company_type = Public ({{nasdaq|GOOG}} and {{lse|GGEA}}) | foundation = [[Mountain View, Santa Clara County, California|మౌంట్ వ్యూ, కాలిఫోర్నియా]] (1998) | location = [[Mountain View, Santa Clara County, California|మౌంట్ వ్యూ, కాలిఫోర్నియా]], [[USA]] | key_people = [[Eric Schmidt|Eric E. Schmidt]], CEO/Director<br />[[Sergey Brin]], Technology President<br />[[Lawrence E. Page|Larry E. Page]], Products President | industry = [[ఇంటర్నెట్]] | products = See [[list of Google services and tools]] | revenue = $6.140 billion [[U.S. Dollar|USD]] (2005)| num_employees = 5,680 [http://www.google.com/intl/en/corporate/facts.html (December 31, 2005)] | homepage = [http://www.google.com www.google.com]| }} '''గూగుల్ Inc.''' ({{nasdaq|GOOG}} and {{lse|GGEA}}) is a [[United States|U.S.]] [[public corporation]], first [[Incorporation|incorporated]] as a [[Private company|privately held corporation]] in September, [[1998]], that designs and manages a popular [[Internet]] search engine. The company employs approximately 5,700 employees and is based in [[Mountain View, California]]. [[Eric E. Schmidt|Eric Schmidt]], formerly [[chief executive officer]] of [[Novell]], was named Google's CEO when co-founder [[Lawrence E. Page|Larry Page]] stepped down. The name "Google" is a play on the word "[[googol]]," which refers to the number represented by 1 followed by one hundred zeros. As a further play on this, Google's headquarters, located in California, are referred to as "the Googleplex" &mdash; a [[googolplex]] being 1 followed by a googol of zeros, and the HQ being a [[complex]] of buildings (cf. [[movie theater|multiplex]], cineplex, etc). Google's services are run on several [[server farm]]s, each consisting of many thousand low-cost commodity computers running stripped-down versions of [[Linux]]. While the company does not provide detailed information about its hardware, it was estimated in [[2005]] that they were using over 100,000 Linux machines <ref> See [[Google platform]] for more details on their technology </ref>. According to the Nielsen cabinet, Google is the first [[search engine]] on the web with a 54% market share, ahead of [[Yahoo!]] (23%) and [[MSN]] (13%). It registers about a billion requests per day, which it records with no time-limit "to improve its search engines" <ref> {{fr}} {{cite news | title=Google se plie à la censure de Pékin pour percer sur le marché de l'Internet chinois | publisher=Le Monde | date=January 26, 2006 | url=http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-651865,36-734719,0.html}} </ref>. ==చరిత్ర== [[Image:Google.com front page.png|thumb|right|350px|Google.com home page as viewed from [[Safari 2.0]]]] :''Main article: [[History of Google]]'' ===Beginning=== Google began as a research project in January, [[1996]] by [[Lawrence E. Page|Larry Page]] and [[Sergey Brin]], two [[Doctor of Philosophy|Ph.D.]] students at [[Stanford University|Stanford]].<ref>[http://www.google.com/intl/en/corporate/history.html Google Corporate History].</ref> They hypothesized that a search engine that analyzed the relationships between websites would produce better results than existing techniques (existing search engines at the time essentially ranked results according to how many times the search term appeared on a page).<ref>Page, Lawrence; Brin, Sergey; Motwani, Rajeev; Winograd, Terry. "[http://dbpubs.stanford.edu:8090/pub/1999-66 The PageRank Citation Ranking: Bringing Order to the Web]." [[November 11]], [[1999]].</ref> It was originally nicknamed, "BackRub," because the system checked [[backlinks]] to estimate a site's importance.<ref>Battelle, John. "[http://www.wired.com/wired/archive/13.08/battelle.html?tw=wn_tophead_4 The Birth of Google]." ''[[Wired Magazine]].'' August, [[2005]].</ref> A small search engine called '''RankDex''' was already exploring a similar strategy.<ref>Li, Yanhong. "[http://dx.doi.org/10.1109/4236.707687 Toward a qualitative search engine]." ''Internet Computing, IEEE.'' '''2 (4),''' July-August, [[1998]], 24-29.</ref> Convinced that the pages with the most links to them from other highly relevant web pages must be the most relevant pages associated with the search, Page and Brin tested their thesis as part of their studies, and laid the foundation for their search engine. Originally the search engine used the [[Stanford University]] website with the domain ''google.stanford.edu''. The domain ''google.com'' was registered on [[September 15]], [[1997]], and the company was incorporated as ''Google Inc.'' on [[September 7]], [[1998]] at a friend's garage in [[Menlo Park, California]]. In March, [[1999]], the company moved into offices at [[165 University Avenue]] in [[Palo Alto, California|Palo Alto]], home to several other noted [[Silicon Valley]] technology startups. After quickly outgrowing two other sites, the company settled into their current home in a complex of buildings in [[Mountain View, Santa Clara County, California|Mountain View]] at 1600 Amphitheatre Parkway, in 2003. [[Silicon Graphics]] leased these buildings to Google. The Google search engine attracted a loyal following among the growing number of [[Internet]] users. They were attracted to its simple, uncluttered, clean design &mdash; a competitive advantage to attract users who did not wish to enter searches on web pages filled with visual distractions. This appearance, while imitating the early [[AltaVista]], had behind it Google's unique search capabilities. In [[2000]] Google began selling [[advertisement]]s associated with the search [[keyword]] to produce enhanced search results for the user. This strategy was important for increasing advertising revenue, which is based upon the number of hits users make upon ads. The ads were text-based in order to maintain an uncluttered page design and to maximize page loading speed. It also only cost a very small amount per click to the websites that advertised this way. This model of selling keyword advertising was originally pioneered by [[Yahoo! Search Marketing|Goto.com]] (later renamed Overture, then Yahoo! Search Marketing).<ref>[http://searchmarketing.yahoo.com/index.php?mkt=us Yahoo! Search Marketing Website].</ref> While many of its [[dot-com]] rivals failed in the new Internet marketplace, Google quietly rose in stature while generating revenue. {{US patent|6,285,999}} describing Google's ranking mechanism ([[PageRank]]) was granted on [[September 4]] [[2001]]. The patent was officially assigned to Stanford University and lists Lawrence Page as the inventor. ===Growth=== With Google's increased size comes more competition from large mainstream technology companies. One such example is the rivalry between Microsoft and Google.<ref>Dvorak, John C. "[http://www.pcmag.com/article2/0,1759,1706872,00.asp A Google-Microsoft War]." ''[[PC Magazine]].'' [[November 16]], [[2004]].</ref> Microsoft has been touting its [[MSN Search]] engine, and more recently its Windows Live search in February, [[2006]], to counter Google's competitive position. Furthermore, the two companies are increasingly offering overlapping services, such as webmail ([[Gmail]] vs. [[Hotmail]]), search (both online and local desktop searching), and other applications (for example, Microsoft's [[Windows Live Local]] competes with [[Google Earth]]). [[Click fraud]] has also become a growing problem for Google's business strategy. Google's CFO George Reyes said in a December [[2004]] investor conference that "something has to be done about this really, really quickly, because I think, potentially, it threatens our business model."<ref>Crawford, Krysten. "[http://money.cnn.com/2004/12/02/technology/google_fraud/?cnn=yes Google CFO: Fraud a big threat]." ''[[CNN]].'' [[December 2]], [[2004]].</ref> Some have suggested that Google is not doing enough to combat click fraud. [[Jessie Stricchiola]], president of Alchemist Media, called Google, "the most stubborn and the least willing to cooperate with advertisers," when it comes to click fraud. While the company's primary market is in the web content arena, Google has also recently began to experiment with other markets, such as [[radio]] and print publications. On [[January 17]], [[2006]], Google announced that it had purchased the radio advertising company dMarc, which provides an automated system that allows companies to advertise on the radio.<ref>Levingston, Steven. "[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/01/17/AR2006011701333.html Google Buys Company To Expand Into Radio]." ''[[Washington Post]].'' [[January 18]], [[2006]].</ref> This will allow Google to combine two niche advertising media -- the Internet and radio -- with Google's ability to laser-focus on the tastes of consumers. Google has also begun an experiment in selling advertisements from its advertisers in offline newspapers and magazines, with select advertisements in the [[Chicago Sun-Times]].<ref>Gonsalves, Anton. "[http://www.informationweek.com/industries/showArticle.jhtml?articleID=175803378 Google Confirms Testing Ads in Sun-Times Newspaper]." ''Information Week.'' " [[January 10]], [[2006]].</ref> They have been filling unsold space in the newspaper that would have normally been used for in-house advertisements. Google was added to the [[Standard & Poor's]] 500 index ([[S&P 500]]) on [[March 31]], [[2006]]. Google replaced [[Burlington Resources]], a major oil producer based in [[Houston]] which was acquired by [[ConocoPhillips]]. :''See also: [[History of Google#Criticism and controversy|Recent criticisms and controversies]]'' ==ఉత్పత్తులు మరియు సేవలు== {{main|List of Google services and tools}} Google's core business model revolves around its internet search engine, which also includes a tool to search for [[List of Google services and tools#Images|images]], [[List of Google services and tools#News|news stories]], and [[List of Google services and tools#Scholar|peer-reviewed, academic publications]]. [[Froogle]] is a similar search engine that is geared towards searching online shopping websites for products based on price. [[List of Google services and tools#Scholar|Google Groups]] is a service that lets users search the complete archive of [[Usenet]] newsgroups, as well as hosting mailing lists and other discussion groups. In early [[2006]], the company also launched [[Google Video]], which not only allows users to search and view freely available videos, but also offers various media publishers to offer their content for a fee, including television shows on [[CBS]], [[NBA]] basketball games, and music videos. Videos offered via this service are protected using Google's own [[Digital rights management]] system. [[Google Maps]], also known as Google Local, provides road maps for the [[United States]], [[Canada]], the [[United Kingdom|U.K.]], and [[Ireland]]. Medium-resolution satellite images are also available for the entire globe, and sister projects '''Google Moon''' and '''Google Mars''' provide satellite imagery of the Moon and Mars, respectively. In [[2004]], Google launched its own free web-based email service, known as [[Gmail]]. Gmail features improved spam filtering technology, combined with the capability to use Google search technology on individual email messages. Gmail shook up the free, web-based email market by initially offering 1 [[Gigabyte|GB]] of email storage, prompting competitors [[Yahoo!]] and [[Hotmail]] to increase their storage quotas considerably. Google has since expanded Gmail's mail quota (and continues to expand it); as of [[April]], [[2006]], the quota was over 2.7 GB. The service generates revenue by displaying advertisements from the [[AdWords]] service that are tailored to the content of the email messages displayed on screen. This feature has proven controversial, with some privacy advocates expressing concern that the company was reading individual emails. Google maintains, however, that the process is fully automated and that no humans read the content of users' messages. Google also branched into the [[instant messaging]] arena in [[August]] of [[2005]] by introducing [[Google Talk]], a [[Jabber]]-based instant messaging service. Since [[February]], [[2006]], Google Talk has been integrated with Gmail, allowing users to send instant messages directly from their email service, as well as to save and archive messages. [[Google Desktop]] is a service that brings the search engine to the local computer desktop, allowing one to search individual files, folders, and emails that reside locally one one's one PC. ==Salaries== Originally, typical salaries at Google were considered to be quite low by industry standards. For example, some [[system administrator]]s earned no more than [[United States Dollar|$]]33,000 &mdash; while [[United States Dollar|$]]40,000 at that time was considered to be low for the [[San Francisco Bay Area|Bay Area]] job market. Nevertheless, Google's excellent stock performance following the IPO has enabled these early employees to be competitively compensated by participation in the corporation's remarkable equity growth. In [[2005]], Google has implemented other employee incentives such as the [[Google Founders' Award]], in addition to offering higher salaries to new employees. Google's workplace amenities, culture, global popularity, and strong brand recognition have also attracted potential applicants. After the company's IPO in August [[2004]], it was reported that Founders [[Sergey Brin]] and [[Larry Page]], as well as CEO [[Eric Schmidt]], have accepted a base salary of [[United States Dollar|$]]1.00. They have all declined recent offers of bonuses and increases in compensation by Google's board of directors. In a [[2006]] report of the world's richest people, [[Forbes]] reported that [[Sergey Brin]] was #26 with a net worth of [[United States Dollar|$]]12.9 Billion, and [[Larry Page]] was #27 with a net worth of [[United States Dollar|$]]12.8 Billion.<ref>Kroll, Luisa; Fass, Allison. "[http://www.forbes.com/home/lists/2006/03/07/06billionaires_worlds-richest-people_land.html The World's Billionaires]." ''[[Forbes]].'' [[March 9]], [[2006]].</ref> ==Corporate culture== [[Image:Googler2-non.jpg|250 px|right|thumb|A [[Vehicle registration plate|license plate]] seen in the Googleplex parking lot]] Google is particularly known for its relaxed corporate culture, reminiscent of the [[Dot-com]] boom. Google's corporate philosophy is based on many casual principles including, "You can make money without doing evil" (The sincerity of this so-called corporate philosophy has been arguably marred by Google's participation in [[China]]'s [[internet censorship]] program, more commonly known as the [[Great Firewall of China]]), "You can be serious without a suit" and, "Work should be challenging and the challenge should be fun." A complete list of corporate fundamentals is available on Google's website.<ref>[http://www.google.com/corporate/tenthings.html Google Corporate Philosophy].</ref> The company encourages equality within corporate levels. Twice a week there is a [[roller hockey]] game in the company parking lot. Google's relaxed corporate culture can also be seen externally through their holiday variations of the [[Google logo]]. ==="Twenty percent" time=== Every Google engineer is encouraged to spend 20 percent (20%) of their work time on projects that interest them. The time can be allocated to one day a week, or pooled into a month. Some of Google's newer services, such as [[List of Google services and tools#Gmail|Gmail]], [[List of Google services and tools#Google News|Google News]] and [[List of Google services and tools#Orkut|Orkut]], are said to originate from these independent endeavors. ===Googleplex=== Google's headquarters is called the [[Googleplex]]. The lobby is decorated with a [[piano]], [[lava lamps]], and a real-time projection of current search queries. The hallways are full of exercise balls and [[bicycle]]s. Each employee has access to the corporate recreation center. Recreational amenities are scattered throughout the campus, and include a workout room with weights and rowing machines, locker rooms, washers and dryers, a massage room, assorted [[video game]]s, [[Foosball]], a [[piano|baby grand piano]], a pool table, and [[ping pong]]. In addition to the [[Recreation room|rec room]], there are snack rooms stocked with various [[cereal]]s, [[gummy bear]]s, [[toffee]], [[licorice]], [[cashew]]s, [[yogurt]], [[carrot]]s, fresh fruit, and dozens of different drinks including fresh [[juice]], [[soft drink|soda]], and make your own [[cappuccino]]. ===April Fool's Day jokes=== :''Main article: [[Google's hoaxes]]'' Google has a tradition of creating [[April Fool's Day]] jokes such as [[Google's hoaxes#2000: Google MentalPlex|Google MentalPlex]], which featured the use of mental power to search the web. In [[2002]], they claimed that [[pigeons]] were the [[Google's hoaxes#2002: Pigeon Rank|secret]] behind their growing [[search engine]]. In [[2004]], it featured [[Google's hoaxes#2004: Google Lunar/Copernicus Center|Google Lunar]], which featured jobs on the [[moon]] and in [[2005]], a [[fiction|fictitious]] brain-boosting drink termed, [[Google's hoaxes#2005: Google Gulp|Google Gulp]] was announced. One can find other pranks hidden between Google's pages. Additionally, in the languages list one can find the [http://www.google.com/intl/xx-bork/ Bork! Bork! Bork!] version, imitating the [[Muppet Show]]'s [[Swedish Chef]]. They also offer versions in [[Pig Latin]], [[Elmer Fudd]], and [[Klingon]]. Some people thought the announcement of [[Gmail]] in [[2004]] around April Fool's Day (as well as the doubling of Gmail's storage space to two gigabytes in [[2005]]) was a joke. In 2005, featured on the [[Gmail]] homepage, was a comedic graph depicting Google's goal of "infinity plus one" GB of storage. In [[2006]], Google's joke was [[Google's hoaxes#2006: Google Romance|Google Romance]] which would have assured users that dating and romance would no longer be a problem. ===IPO and culture=== Many people speculated that Google's IPO would inevitably lead to changes in the company's culture,<ref>[[Associated Press]]. "[http://www.wired.com/news/business/0,1367,63241,00.html?tw=wn_story_related Quirky Google Culture Endangered?]" ''[[Wired Magazine]].'' [[April 28]], [[2004]]</ref> because of shareholder pressure for employee benefit reductions and short-term advances, or because a large number of the company's employees would suddenly become millionaires on paper. In a report given to potential investors, co-founders Sergey Brin and Larry Page promised that the IPO would not change the company's culture.<ref>Baertlein, Lisa. "[http://www.ciol.com/content/news/2004/104043001.asp Google IPO at $2.7 billion]." ''CIOL IT Unlimited.'' [[April 30]], [[2004]].</ref> Later Mr. Page said, "We think a lot about how to maintain our culture and the fun elements." As Google grows, many analysts are finding that the company is becoming more "corporate". In [[2005]], articles in [[The New York Times]] and other sources began suggesting that Google had lost its anti-corporate, no evil philosophy.<ref>Rivlin, Gary. "[http://www.nytimes.com/2005/08/24/technology/24valley.html Relax, Bill Gates; It's Google's Turn as the Villain]." ''[[New York Times]].'' [[August 24]], [[2005]].</ref><ref>Gibson, Owen; Wray, Richard. "[http://www.smh.com.au/news/technology/search-giant-may-outgrow-its-fans/2005/08/25/1124562975596.html3001.asp Search giant may outgrow its fans]." ''[[The Sydney Morning Herald]].'' [[August 25]], [[2005]].</ref> ==గూగుల్ భాగస్వాములు== On [[September 28]], [[2005]], Google announced a long-term research partnership with [[NASA]] which would involve Google building a 1-million square foot R&D center at NASA's [[Ames Research Center]]. NASA and Google are planning to work together on a variety of areas, including large-scale data management, massively distributed computing, bio-info-nano convergence, and encouragement of the entrepreneurial space industry. The new building would also include labs, offices, and housing for Google engineers.<ref>Lewis, Laura; Fox, Lynn. "[http://www.nasa.gov/centers/ames/news/releases/2005/05_50AR.html NASA Takes Google on Journey into Space]." ''[[National Aeronautics and Space Administration]],'' Press Release. [[September 28]], [[2005]].</ref> [[Time Warner]]'s AOL unit and Google unveiled an expanded partnership on [[December 21]], [[2005]], including an enhanced global advertising partnership and a [[United States Dollar|$]]1 Billion investment by Google for a 5% stake in AOL.<ref>Rosenbush, Steve. "[http://www.businessweek.com/technology/content/dec2005/tc20051221_533090.htm AOL-Google: Who Gets What]?" ''[[BusinessWeek]].'' [[December 21]], [[2005]].</ref> As part of the collaboration, Google plans to work with AOL on video search and offer AOL's premium-video service within Google Video. This will allow users of Google Video to search for AOL's premium-video services. Display advertising throughout the Google network will also increase. Additionally, Google has also recently formed a partnership with [[Sun Microsystems]] to help share and distribute each other's technologies. As part of the partnership Google will hire employees to help the [[open source]] office program [[OpenOffice.org]].<ref>Brown, James. "[http://www.vnunet.com/computing/news/2143242/sun-partners-google Sun partners with Google]." ''vnunet.com.'' [[October 5]], [[2005]].</ref> Google also is involved in collaborative development efforts with the [[Mozilla Foundation]], based on a recent job posting.<ref>[http://www.google.com/support/jobs/bin/answer.py?answer=29553 Google Job Listing for Software Engineer, Firefox - Mountain View].</ref> Google is looking for software engineers to join them in collaborative development on the [[Firefox]] browser. They also offer a download of Firefox with the [[List of Google services and tools#Toolbar|Google Toolbar]] pre-installed ==See also== * [[Computer History Museum]] &ndash; where the original Google web server is on display * [[elgooG]] &ndash; a mirror version of Google * [[Gmail]] * [[Google search]] * [[Google bomb]] * [[Google Current]] * [[:Category:Google employees|Google employees]] category * [[Google logo]] * [[Google Page Creator]] Soon after Google Page Creator was launched, it was swamped with millions of users, causing Google to temporarily block users from using their product due to server overload. * [[Google Space]] * [[Googlebot]] * [[History of Google]] &ndash; includes discussion of [[History of Google#Criticism and controversy|criticisms and controversies]] * [[List of Acquisitions by Google]] * [[List of Google services and tools]] * [[List of search engines]] * ''[[Proceratium google]]'' &ndash; an ant species named in honor of Google Earth * [[TrustRank]] * [[Google Groups]] ==References== <!-- This article uses [[Wikipedia:Footnotes]]. Please use this format in the article text when inserting references. Any external link inserted directly into this section will be swiftly deleted. --><div style="font-size:90%;"> <references/></div> ==Further reading== * {{cite book|title=The Google Story|author=David Vise and Mark Malseed|publisher=Delacorte Press|date=[[2005-11-15]]|id=ISBN 055380457X}} * {{cite book|title=The Search: How Google and Its Rivals Rewrote the Rules of Business and Transformed Our Culture|author=John Battelle|publisher=Portfolio Hardcover|date=[[2005-09-08]]|id=ISBN 1591840880}} ==బయటి లింకులు== {{sisterlinks|Google}} ===Google's content links=== *[http://www.google.com Google website] *[http://www.google.org Google.org] &mdash;The philanthropic arm of Google *[http://googleblog.blogspot.com/ Official Google Blog] ===Other links=== *[http://www.google.vc Google.VC] &mdash; Unofficial Google Website *[http://www.google-watch.org GoogleWatch] &mdash; Google's monopoly, algorithms, and privacy policies *[http://www.scroogle.org/cgi-bin/scraper.htm Scroogle Scraper] &mdash; Provides Google search results without ads or search term logging *[http://www.blingo.com Blingo] &mdash; Provides googgle search results with free prizes when you search <!-- Interwiki links --> [[Category:Google|*]] [[Category:Companies listed on NASDAQ]] [[Category:Internet search engines]] [[Category:Neologisms]] [[Category:Webby Awards winners]] [[Category:Companies based in California]] [[Category:1998 establishments]] [[am:ጉግል]] [[ar:غوغل]] [[bg:Google]] [[bn:গুগল]] [[ca:Google]] [[cs:Google]] [[da:Google]] [[de:Google]] [[et:Google]] [[el:Google]] [[es:Google]] [[eo:Google]] [[fa:گوگل]] [[fr:Google]] [[gl:Google]] [[ko:구글]] [[hr:Google]] [[io:Google]] [[id:Google]] [[iu:ᒎᒐᓪ]] [[it:Google]] [[he:גוגל]] [[ku:Google]] [[la:Google]] [[lt:Google]] [[hu:Google]] [[nl:Google, Inc]] [[ne:गूगल]] [[ja:Google]] [[no:Google]] [[nn:Google]] [[pl:Google]] [[pt:Google]] [[ro:Google]] [[ru:Google]] [[simple:Google]] [[sk:Google]] [[sl:Google]] [[sr:Гугл]] [[fi:Google]] [[sv:Google]] [[ta:கூகிள்]] [[tl:Google]] [[tt:Google]] [[th:กูเกิล]] [[vi:Google]] [[tr:Google]] [[wa:Google]] [[yi:גוגל]] [[zh:Google公司]] Image:Google logo transparent.png 7837 21605 2006-04-05T08:42:15Z Srinivasa 246 గూగుల్ లోగో (పారదర్శకము) గూగుల్ లోగో (పారదర్శకము) Image:Google.com front page.png 7838 21606 2006-04-05T08:43:47Z Srinivasa 246 గూగుల్ మొదటి పేజి గూగుల్ మొదటి పేజి Image talk:Google.com front page.png 7839 21607 2006-04-05T09:22:07Z 207.46.50.70 Probably we can upload a google Telugu front page :) User talk:Anitosh 7840 21608 2006-04-05T11:54:18Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> User:అన్వేషి 7841 21610 2006-04-05T12:05:11Z Chaduvari 97 User talk:అన్వేషి 7842 21611 2006-04-05T12:05:35Z Chaduvari 97 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> గాజువాక 7844 25091 2006-04-26T05:34:07Z Srinivasa 246 /* మండలంలోని పట్టణాలు */ {{మండలం|name=గాజువాక||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గాజువాక|villages=1|area=|population=279.672|pop_male=143.856|pop_female=135.816|pop-density=|pop-growth=|literacy=77.58|lit_male=85.56|lit_female=69.14}} {{విశా.అ}} '''గాజువాక''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[గాజువాక (m+og)]] * [[గాజువాక (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దువ్వాడ]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 6 7845 21621 2006-04-06T03:58:46Z Chaduvari 97 kotta pEjI *[[1931]]: ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నేత [[నల్లమల గిరిప్రసాద్]] జన్మించాడు. User talk:Go4ash 7846 21624 2006-04-06T06:36:51Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> రాయిపర్తి 7847 26640 2006-06-06T17:49:25Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=రాయిపర్తి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాయిపర్తి|villages=18|area=|population=52.019|pop_male=26.24|pop_female=25.779|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.03|lit_male=57.81|lit_female=34.11}} '''రాయిపర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ఒకప్పుడు ఈ ప్రదేశాన్ని విష్నూరు రాజు పాలించేవాడు. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కేశవాపూర్]] * [[కోలన్‌పల్లి]] * [[కొండూరు]] * [[గన్నారం]] * [[తిర్మలపల్లి]] * [[రాయిపర్తి]] * [[కొత్తూరు]] * [[పెరికైద్]] * [[మైలారం]] * [[మురిపిరాల]] * [[బుర్హన్‌పల్లి]] * [[కాట్రపల్లి]] * [[పోతురెడ్డిపల్లి]] * [[సన్నూర్]] * [[జగన్నాథపల్లి]] * [[గత్తికల్]] * [[కొండపూర్ (పి.ఆర్)]] * [[ఊకల్ (పి.ఆర్)]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} User talk:Surender 7848 21633 2006-04-06T12:19:11Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> నెమలి 7849 21727 2006-04-07T20:34:30Z వైఙాసత్య 58 {{టాక్సానమీ పెట్టె | color = pink | name = నెమలి | image = peacock.displaying.better.800pix.jpg | image_width = 200px | image_caption = పురివిప్పి నాట్యమాడుతున్న నెమలి. | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordate|Chordata]] | classis = [[పక్షులు|పక్షి]] | ordo = [[Galliformes]] | familia = [[Phasianidae]] | genus = '''''Pavo, Afropavo''''' | subdivision_ranks = Species | subdivision = ''పావో క్రిస్టేటస్''<br> ''పావో మ్యూటికస్''<br> ''ఆఫ్రోపావో కాంగోలెన్సిస్'' }} నెమలి [[భారత దేశం|భారత]] మరియు [[శ్రీలంక]] దేశాల జాతీయ పక్షి. నెమలిని చూడంగానే మనకు కొట్టొచ్చినట్లు కనబడేది వాటి అందమయిన ఈకలు. మగ నెమలికి మాత్రమే ఇటువంటి పొడావాటి ఈకలు ఉంటాయి. [[మహాభారతం]]లో [[కృష్ణుడు|శ్రీకృష్ణుడు]] ఎప్పుడూ ఒక నెమలి ఈకను తన తలలో అలంకారంగా ధరించేవాడు. అంతేకాదు, [[శివుడు|పరమశివుని]] కుమారుడయిన [[సుభ్రమణ్యుడు]] నెమలిని తన వాహనంగా ఉపయోగిస్తాడు. ==ఆహారం== నెమలి శాకాహారము మరియు మాంసాహారము రెండిటినీ ఆహారంగా స్వీకరిస్తుంది. పూవుల రెక్కలు, మొక్క బాగాలు, విత్తనం మొలకలు, కీటకాలు, అప్పుడప్పుడూ బల్లి వంటి సరీసృపాలను మరియూ కప్పలు వంటి ఉభయచరాలను ఆహారంగా భుజిస్తాయి.<ref name="raising">[http://www.peafowl.org/ARTICLES/14/ నెమలిని పెంచుకునే విధానము]</ref> <ref name="diseases">[http://www.peafowl.org/ARTICLES/2/ నెమలికి వచ్చే వ్యాధులు]</ref> ==జాతులు== '''కాంగో నెమలి''' (ఆఫ్రోపావో కాంగోలెన్సిస్) - ఇది మధ్య [[ఆఫ్రికా]]లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో మనకు కనిపిస్తుంది. '''భారత నెమలి''' (పావో క్రిస్టేటస్) - ఈ నెమలి మనకు భారత ఉప ఖండంలో తరుచుగా కనిపిస్తుంది. ఈ జాతి నెమలినే భారత మరియు శ్రీలంక దేశాలు తమ జాతీయ పక్షిగా ఎన్నుకున్నాయి. '''ఆకుపచ్చ నెమలి''' (పావో మ్యూటికస్) - ఇది తూర్పు మయన్మారు నుండి జావా వరకు గల ప్రాంతాలలో కనిపిస్తుంది. ఈ జాతి నెమలి వేటవలన మరియు నివాసయోగ్యమయిన ప్రాంతాలు కరువవటం వలన అంతరించే దశకు చేరుకుంటున్నాయి. అంతరిస్తుందని భావిస్తున్న ఆకుపచ్చ రంగు నెమలి ఐదు వేరు వేరు జాతుల సమ్మేళనం, కానీ ప్రస్తుతం వీటిని ఒకే జాతికి చెందిన మూడు ఉప జాతులుగా వర్గీకరించారు. ==నివశించే ప్రదేశాలు== నెమలి ఎక్కువగా గడ్డిమైదానాలలో నివశిస్తుంటాయి. ==పించం - ఈకలు== [[Image:Peacock_DSC04082.jpg|left|200px|thumb|మామూలు సమయాలలో మగ నెమలి తోక/ఈకలు.]] [[Image:Lightmatter_peacock_tailfeathers_closeup.jpg|right|200px|thumb|నెమలి ఈకలు దగ్గర నుండి.]] [[Image:White peacock.jpg|right|200px|thumb|తెల్ల నెమలి.]] మగ నెమల్లకు అందమయిన మెరిసే నీలం-ఆకుపచ్చ లేదా ఆకుపచ్చ రంగు పించం ఉంటుంది. మగ నెమలికి వెనుక బాగంలో తోకలాగా కనిపించేది, దాని పొడావాటి ఈకలు. ఆ ఈకలకు కళ్ళు ఉంటాయి, వాటి అందమంతా అవి పురివిప్పి నాట్య మాడుతున్నప్పుడే కనిపిస్తాయి. ఆడ నెమలి ఆకుపచ్చ, గోధుమ మరియు బూడిద రంగులలో ఉండే పించం ఉంటుంది. మగ నెమల్ల వలె ఆడనెమలికి పొడావాటి తోక లాంటి ఈకలు ఉండవు, కానీ వీటికి ఒక కొప్పూంటుంది. నెమలి పించాలలోని ఆ అత్బుత రంగులకు కారణం, వాటి ఈకలమీద పేర్చినట్లు ఉండే సన్నని పీచు లాంటి పదార్దాలే. అక్కడ కనిపించే వివిధ రంగులకు వాటి అమరికలోని నిడివి తేడాలే కారణం. గోధుమ రంగు ఈకలకు, ఎరుపు మరియు నీలం రంగులు అవసరం - వీటిలో ఒక రంగు అమరిక వలన సృస్టింపబడగా, రెండొవది హద్దులలో ఉండే ఇంకో అమరిక వలన వచ్చే కాంతి పరావర్తనం వలన ఏర్పడుతుంది. ఇటువంటి పరావర్తనం వలనే నెమలి నాట్యమాడుతున్నప్పుడు వాటి పించాలు మనకు వివిద కోణాలలో వివిద రంగులుగా కనిపిస్తాయి.<ref name="colors">స్టీవెన్ కె. బ్లావు, [http://www.aip.org/pt/vol-57/iss-1/p18.html నెమలి ఈకలలో రంగులు ఎలా ఏర్పడతాయో వివరించే వ్యాసం], ''ఫిసిక్స్ టుడే'', జనవరి 2004.</ref> ఇతర జాతులతో అంటకట్టించటం వలన వేరు వేరు రంగుల ఈకలున్న నెమల్లు మనకు కనిపిస్తాయి. అటువంటి వాటిలో తెల్ల శరీరం కలవి చెప్పుకోతగ్గవి. [[Image:12_18_2004_3_10_PM_0001.jpg|200px|thumb|left|ఆడ నెమలి]] ==ప్రవర్తన== దాదాపు 2000 సంవత్సరాల కాలం నుండి మనుషుల పోషనలో నెమలి ఉన్నదని భావిస్తున్నారు.<ref name="behaviour">[http://www.honoluluzoo.org/peafowl.htm హొనొలులు జంతు సంరక్షణాలయంవారి సైటులో నెమలి గురించి]</ref> అయినా కూడా నెమలికి మనుషుల దగ్గరగా ఉన్నప్పుడు జంతువులలో కనిపించే లక్షణాలు చాలా తక్కువగా వంటపడ్డాయి. కాకపోతే ఇతర కొత్త జాతులు సృష్టింపబడ్డాయి. సాధారణంగా నెమలి జగడాల మారి, ఇతర పసుపక్షాదులతో అంతత్వరగా కలవవు. ==జతకట్టడం== జతకట్టుటకు సిద్దపడుతున్న [[media:Peacock_Mating_Call.ogg|మగ నెమలి అరుపు]]ను వినండి. ==మూలాలు== <references /> ==బయటి లింకులు== * [http://www.zoonomen.net/avtax/gall.html ప్రపంచవ్యాప్త పక్షుల టాక్సోనోమిక్ జాబితా] 21/02/2003 ప్రకారం. * [http://peacockgirl.tripod.com/Peafowl_Variet/Database_Homex.html నెమలి జాతుల సమాచారనిధి] * [http://www.peafowl.org/ARTICLES/index.htm పీఫౌల్ టుడే(ఈనాటి నెమలి)] * [http://www.wildindia.org/birds/ భారత దేశంలో వివిధ పక్షుల] నివాస ప్రాంతాలను గూగుల్ పటములలో చూడండి. <!-- ఇతర భాషలలో --> [[de:Asiatische Pfauen]] [[en:peafowl]] [[es:Pavo real]] [[eo:Pavo]] [[fr:Paon]] [[io:Pavono]] [[id:Merak]] [[he:טווס]] [[lt:Povas]] [[nl:Pauw (vogel)]] [[ja:クジャク]] [[no:Påfugl]] [[pt:Pavão]] [[fi:Riikinkukot]] [[zh:孔雀]] [[Category:పక్షులు]] [[Category:భారత జాతీయ చిహ్నాలు]] దర్భగూడెం 7850 26574 2006-06-05T15:19:21Z వైఙాసత్య 58 +cat దర్భగూడెం ఒక ప్రాచీన గ్రామము.ఈ గ్రామ జనాభా 6000. [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా లోని [[జీలుగుమిల్లి]] మండలము లొ ఇదే పెద్ద గ్రామము. [[1995]]కు మునుపు ఈ గ్రామము సిరి సంపదలతొ విలసిల్లేది. ఈ గ్రామము లొ విద్యావంతులు ఎక్కువ. ఈ గ్రామములో ఒక మంచి ఉన్నత పాఠశాల ఉంది. ఈ పాఠశాల చుట్టుప్రక్కల ఊర్లలో పెట్టింది పేరు. 1995 లో రైతులకు గిరిజనులకు మద్య తగువులు జరిగాయి. ఆ తరువాత ఏడు సంవత్సరములు వ్యవసాయములు లేక రైతులు విలవిలలాడిపోయరు. పిల్లలను చదివించటానికి, ఆడ పిల్లల పెళిల్లు చేయటానికి డబ్బు లేక చలా అవస్తలుపడినారు. ఇప్పుడు మరల ఊరు కొంచెము కోలుకుంటుంది.ఎన్ని కష్టాలు వచ్చిన వాటిని ఎదుర్కొని ఆ ఊరిజనం నిలిచరు. కొంతమంది మత్రము ఊరువిడిచి వలస వెల్లిపోయారు. [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] పుష్కరము 7851 21675 2006-04-06T20:07:00Z Srinivasa 246 '''పుష్కరము''' అనేది 12 [[సంవత్సరము]]లకు సమానమైన ఒక [[కాలమానము]]. భారత దేశములో గల 12 పుణ్యనదులలో ఒక్కో నదికి 12 సంవత్సరములకొకసారి పుష్కరము వస్తుంది. ==చూడండి== *[[గోదావరి పుష్కరాలు]] *[[కృష్ణా పుష్కరాలు]] [[Category:కాలమానాలు]] {{మొలక}} User talk:విజయకుమార్ 7852 21677 2006-04-06T23:08:58Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image:White peacock.jpg 7853 21684 2006-04-07T03:21:17Z Mpradeep 50 తెల్ల నెమలి ఆంగ్ల వికీపీడియా నుండి. తెల్ల నెమలి ఆంగ్ల వికీపీడియా నుండి. Image:12 18 2004 3 10 PM 0001.jpg 7854 21688 2006-04-07T05:27:54Z Mpradeep 50 ఆడ నెమలి ఆడ నెమలి Talk:కారం తినడం కడుపుకి మంచిది కాదా? 7855 21692 2006-04-07T05:55:03Z Mpradeep 50 /* వికీపుస్తకములకు తరలింపు */ ==వికీపుస్తకములకు తరలింపు== ఇది ఒక విషయానికి సంబందించిన వివరనాత్మక వ్యాసం కాబట్టి వికీ పుస్తకములకు తరలించవలసిన '''అవసరం లేదని''' భావిస్తున్నాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 05:55, 7 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) యండమూరి వీరేంద్రనాథ్ 7856 21697 2006-04-07T06:03:04Z Mpradeep 50 redirection page #REDIRECT [[యండమూరి వీరేంధ్రనాధ్]] User talk:Prvrao 7857 21700 2006-04-07T11:59:20Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Sridharmudugu 7858 21704 2006-04-07T17:17:50Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:17, 7 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> MediaWiki:Rcshowhideanons 7859 21705 2006-04-07T17:30:42Z Chaduvari 97 అనువాదం అజ్ఞాత సభ్యులను $1 MediaWiki:Rcshowhidebots 7860 21706 2006-04-07T17:31:17Z Chaduvari 97 అనువాదం బాట్లను $1 MediaWiki:Rcshowhideliu 7861 21707 2006-04-07T17:32:26Z Chaduvari 97 అనువాదం లాగిన్ అయ్యున్న సభ్యులను $1 MediaWiki:Rcshowhidemine 7862 21708 2006-04-07T17:33:43Z Chaduvari 97 అనువాదం నా దిద్దుబాట్లను $1 MediaWiki:Rcshowhideminor 7863 21709 2006-04-07T17:34:25Z Chaduvari 97 అనువాదం చిన్న మార్పులను $1 MediaWiki:Searchnumber 7864 21713 2006-04-07T17:46:16Z Chaduvari 97 అనువాదం <strong>$3 ఫలితాల్లో $1-$2</strong> MediaWiki:Searchprev 7865 21714 2006-04-07T17:48:17Z Chaduvari 97 అనువాదం &#x00AB; <span style='font-size: small'>గత</span> MediaWiki:Searchnext 7866 21715 2006-04-07T17:48:21Z Chaduvari 97 అనువాదం <span style='font-size: small'>తరువాతి</span> &#x00BB; MediaWiki:Lucenepowersearchtext 7867 21717 2006-04-07T18:10:14Z Chaduvari 97 ఈ నేమ్ స్పేసుల్లో అన్వేషించు: $1 $3 కొరకు $9 Template:ఉపవచనము 7868 21724 2006-04-07T20:25:13Z వైఙాసత్య 58 Template:Subtext, Template:ఉపవచనము కు తరలించబడింది: తెలుగు పేరు {{{if{{{test|}}}|<br><center><small>{{{contents}}}</small></center>}}}<noinclude> [[en:Template:Subtext]] </noinclude> Image:Iskon Temple.jpg 7870 21728 2006-04-08T03:04:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} ఇది బెంగలూరు ఇష్కాన్ టెంపుల్ చిత్రము {{GFDL}} ఇది బెంగలూరు ఇష్కాన్ టెంపుల్ చిత్రము ఇస్కాన్ టెంపుల్, బెంగుళూరు 7871 21729 2006-04-08T03:47:52Z Mpradeep 50 [[Image:Iskon Temple.jpg|thumb|250px|బెంగులూరులోని ఇస్కాన్ టెంపుల్]] బెంగలూరులోని ఇస్కాన్ [[1987]] [[సెప్టెంబర్]]లో ఒక చిన్న అద్దైంట్లో ప్రారంభమయినది.<ref name="start"> ఇస్కాన్ బెంగలూరు చరిత్ర మరియు వివరణ [http://www.iskconbangalore.org/contents/history/index.html మొదటి పేజీ]</ref> మధు పండిట్ దాస గారి అధ్యక్షతన భూమికై ప్రభుత్వానికి దరకాస్తు పెట్టుకొనగా ప్రస్తుతం గుడి ఉన్న ప్రాంతంలో 11 ఎకరాల స్థలం కేటాయించినారు. అలా కేటాయించిన స్థలంలో [[1990]] - [[1997]]ల మధ్యలో గుడి కట్టడం పూర్తి అయినది. అలా పూర్తయిన గుడిని 1997 [[మే 31]]న అప్పటి [[రాష్ట్రపతి]], డా.[[శంకర దయాళ్ శర్మ]] చేతుల మీదుగా ప్రారంభమయినది. ఇక్కడ బంగారు పూతతో ఉన్న ద్వజస్థంభం, 56 అడుగుల ఎత్తుతో ప్రపంచంలోనే ఎత్తయినది. అంతేకాదు (36 అడుగులు x 18 అడుగులు) వైశాల్యం కలిగిన బంగారు పూత గోపురం కూడా ప్రపంచంలోనే అతి పెద్దది.<ref name="description"> ఇస్కాన్ బెంగలూరు చరిత్ర మరియు వివరణ [http://www.iskconbangalore.org/contents/history/history3.html మూడవ పేజీ] </ref> ==మూలాలు== <references /> ==బయటి లింకులు== # [http://www.iskcon.com/ ఇస్కాన్ వారి అధికారిక సైటు] # [http://www.iskconbangalore.org/ ఇస్కాన్ బెంగలూరు వారి అధికారిక సైటు] # [http://www.iskconbangalore.org/contents/multimedia/index.html ఇంటర్‌నెట్‌లోనే ఈ గుడిని సందర్శించండి] Category:ఉపయోగించబడని బొమ్మలు 7872 21737 2006-04-08T15:23:10Z Mpradeep 50 ఈ వర్గంలో తెలుగు వికీపీడియాలో ఉన్న ఉపయోజించబడని బొమ్మల కొలువు ఉంటుంది. ఇక్కడి నుండి మీరు వ్రాయదలిచిన వ్యాసంలో ఏదయినా బొమ్మను ఉపయోగించదలిచినచో, వాటిని ఈ వర్గం నుండి తొలగించండి. ఇక్కడ ఉండే బొమ్మలు ప్రత్యేక పేజీలలోని [[Special:Unusedimages|ఉపయోగించబడని బొమ్మలు]] పేజీలో ఉన్న జాబితాతో సరితూగవలెను. ఇక్కడ ఉన్న బొమ్మలను ఉపయోగించారా లేదా అనేది తెలుసుకోవడానికి, ఆ బొమ్మ పేజీకి వెళ్ళి అక్కడ ఉన్న లింకులు అనే బాగాన్ని చూడండి. [[category:వికీపీడియా]] Category:కృష్ణా జిల్లా పటములు 7873 21779 2006-04-08T15:59:00Z Mpradeep 50 ఈ వర్గంలో కృష్ణా జిల్లాకు సంబందించిన పటములు ఉంటాయి. [[Category:కృష్ణా జిల్లా]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 8 7874 21835 2006-04-08T16:49:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1894]]: [[వందేమాతరం]] గీత రచయిత, [[బంకించంద్ర ఛటర్జీ]] మరణించాడు. *[[1977]]: [[మా తెలుగు తల్లికి మల్లె పూదండ]] గీత రచయిత, [[శంకరంబాడి సుందరాచారి]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 9 7875 21838 2006-04-08T16:56:50Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1893]]: ప్రముఖ రచయిత, చరిత్రకారుడు, కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[రాహుల్ సాంకృత్యాయన్]] జన్మించాడు. *[[1994]]: ప్రముఖ కమ్యూనిస్టు నాయకుడు, [[చండ్ర రాజేశ్వరరావు]] మరణించాడు. User:Mpradeepbot 7877 22098 2006-04-09T11:51:18Z Mpradeepbot 346 + link to first phase develoment info (edited with editarticle.py 0.4) In English: I am a wikibot created by [[User:Mpradeep|Makineni Pradeep]]. తెలుగులో: నేను [[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]చే తయారు చేయబడిని ఒక సాఫ్టువేరు యంత్రాన్ని. నేను తెలుగు వికీపీడియాలో రెండవ బాట్‌ను. ఇంతకు ముందు [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]గారు, సంవత్సరాల పేజీలను తయారు చేయడానికి [[User:Vyzbot|ఒక బాట్‌ను]] తయారుచేసారు. ==నేను చేయగలిగే పనులు== ప్రస్తుతానికి నేను ఏ పనీ చేయలేను. నా సృస్టికర్తకు ఏవేవో ఆలోచనలు ఉన్నాయి. అవన్నీ ఒక రూపానికి వచ్చిన తరువాత నన్ను ఈ వికీపీడియాకు ఉపయోగపడేటట్ట్లు తీర్చిదిద్దుతారని నాకు చేప్పారు. నేను చేసిన [[Special:Contributions/Mpradeepbot|మార్పులు-చేర్పుల]]పై చర్చకోసం [[User_talk:Mpradeep|ఈ పేజీని]] దర్శించండి. ==నా వలన దుశ్చర్యలు== అప్పుడప్పుడూ నేను నాకు తెలియకుండానే దుశ్చర్యలకు పాల్పడవచ్చు, అలాంటప్పుడు నన్ను [[Special:Blockip/Mpradeepbot|నిరోదించండి]]. నిరోదించిన తరువాత ఆ విషయాన్ని నన్ను అలా చేసేటట్లు పురికొల్పిన [[User:Mpradeep|ప్రదీపు]]కు తెలుపండి. == నేను చేసిన పనుల వివరాలు == # [[User:Mpradeepbot/Phase1|మొదటి దశ పనులు]] మరియు దానికి సంబందించిన ప్రోగ్రాము. Image:Charles Phillip Brown.jpg 7878 21858 2006-04-08T23:05:46Z Srinivasa 246 చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్ చిత్రపటం చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్ చిత్రపటం User talk:Harish 7879 21860 2006-04-09T03:33:33Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 03:33, 9 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> Image:Cow.jpg 7880 21864 2006-04-09T05:47:06Z Mpradeep 50 ఇది ఒక జెర్సీ ఆవు చిత్రము. ఇది ఒక జెర్సీ ఆవు చిత్రము. ఆవు 7881 26678 2006-06-08T01:46:56Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Cow.jpg|జెర్సీ ఆవు|thumb|250px|right]] ఆవులు హిందువులకు ఎంతో పవిత్రమయిన జంతువులు. వీటి నుండి పితికే పాలు ఎంతో శ్రేష్టమయినవి. గ్రామాలలో వీటి పేడను పిడకలుగా తయారు చేసి వంటచెరకుగా ఉపయోగిస్తారు<ref name="gobar">గోబర్ గ్యాసు లో గోబర్ అంటే పేడ అని అర్ధం, అంటే మన పిడకలు ఉపయోగించే విధానానికి ఒక శాస్తీయతను కల్పించే ప్రక్రియ గోబర్ గ్యాసు.</ref>. ఇవి చనిపోయిన తరువాత వీటి చర్మాన్ని ఉపయోగించి చెప్పులు మొదలయిన తోలువస్తువులు తయారు చేస్తారు. కొన్ని దేశాలలో వీటిని మాంసం కోసం కూడా పెంచుతారు. ==కొన్ని విశేషాలు== ఆవు శాకాహారి జంతువు. ఇది కేవలం గడ్డి, లేగా మొక్కలకు సంబందించిన ఎటువంటి ఆహారానయినా భుజిస్తుంది. ఆవులు మరియూ ఎద్దులు వ్యవసాయంలో రైతులకు ఎంతో సహాయకారిగా ఉంటాయి. ఆవులు పాలు ఇస్తే ఎద్దులు పొలం దున్నటానికి షాయపడతాయి. అందుకనే వాటికి కృతజ్ణతలు తెలుపటానికి [[సంక్రాంతి]] పండుగ ఆఖరి రోజయిన కనుమను వాటికోసమే ప్రత్యేకించారు. ==ఎరుపు రంగు== చాలామంది అనుకున్నేట్లు ఎరుపు రంగు ఆవుకు కోపం తెప్పించదు. ఎందుకంటే ఆవులు రంగులలో తేడాను గుర్తించలేవు కాబట్టి. [[Image:VyavasaayaM.jpg|వ్యవసాయంలో సహాయపడుతున్న ఎద్దులు|thumb|250px|right]] == మూలాలు మరియు సూచనలు == <references /> [[Category:సాధు జంతువులు]] <!-- Other Languages --> [[als:Kuh]] [[bo:གླང་གོག]] [[cs:Kráva]] [[cy:Buwch]] [[da:Tamkvæg (Bos taurus)]] [[de:Hausrind]] [[eo:Bovo]] [[en:Cattle]] [[es:Vaca]] [[fr:Vache]] [[gd:Bò]] [[gl:Vaca]] [[he:בקר]] [[hu:Szarvasmarha]] [[id:Sapi]] [[ja:ウシ]] [[ko:소 (동물)]] [[kw:Bugh]] [[ms:Lembu]] [[nds:Rindveeh]] [[nl:Rundvee]] [[no:Storfe]] [[nrm:Vaque]] [[pl:bydło]] [[pt:Gado]] [[ru:Корова]] [[simple:Cattle]] [[sr:Крава]] [[fi:Nauta]] [[sv:Nötboskap]] [[tr:sığır]] [[zh:牛]] [[bs:Krava]] Category:నల్గొండ జిల్లా పటములు 7882 21868 2006-04-09T09:18:20Z Mpradeep 50 [[Category:నల్గొండ జిల్లా]] Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు 7883 21934 2006-04-09T10:33:52Z Mpradeep 50 [[Category:కర్నూలు జిల్లా]] Category:నెల్లూరు జిల్లా పటములు 7884 21953 2006-04-09T10:39:29Z Mpradeep 50 [[Category:నెల్లూరు జిల్లా]] Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా పటములు 7885 21983 2006-04-09T10:44:23Z Mpradeep 50 [[Category:పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా]] User:Mpradeepbot/Phase1 7886 22097 2006-04-09T11:46:33Z Mpradeepbot 346 Information about what I did (edited with editarticle.py 0.4) ఇది నా మొదటి దశ మార్పులు చేర్పులకు సంబందించిన సంబందించిన వివరాలు. ఇందులో నేను వికీపిడియాలో ఉన్న మండలాల పటములను వర్గీకరించాను. నేను చేసిన పనికి [[User:Mpradeep|నా యజమాని]] సంతృప్తి వ్యక్తం చేసారు అని చెప్పటానికి నేను సంతోషిస్తున్నాను. ఇందుకోసం వారు రాసిన ప్రోగ్రామును ఇతర సభ్యుల సౌలభ్యం కోసం ఇక్కడ అనగా వికీపీడియాలోనే ఉంచుతున్నాను. ఇంతకీ నేను ఈ దశలో పెద్దగా చేసింది ఏమీ లేదు, కేవలం వికీపిడియా నుండి వ్యాసాలు నా దగ్గరకు తెచ్చుకుని వాటి చివరన వర్గీకరణకు అవసరమయిన అక్షరాలను అతికించాను. ఈ అక్షరాలు మరియూ ఆ వ్యాసముల పేర్లను ప్రదీపు ఒక ఫైలులో పెట్టి నాకు అందించాడు. నేనేమో వాటిని చకచకా చదివేసి ఆ పనులను నిర్వర్తించేసాను. ఇక్కడ గమనించదగ్గ దేమిటంటే, అలా వ్యాసాల పేర్ల జాబితా ఇచ్చేటప్పుడు కొన్నిటి పేర్లు రెండు సార్లు ఇచ్చి మరికొన్ని వ్యాసాల పేర్లు అసలే ఇవ్వక పోవటం వలన, ఆయన చివర్లో మరికొన్ని మార్పులు చేయవలసి వచ్చింది. ఇక్కడ నేను చెప్పేదేమిటంటే, ఇక్కడ నా తప్పు ఏమీ లేదు. ముందే చెప్పాను కదా ప్రదీపే నాతో అలా చేయించాడు. సరే మరి ప్రోగ్రాము మరియు దానికి సంబందించిన ఉదాహరణ ఫైలు ఈ క్రింద ఉంది చూడండి. <pre> import wikipedia datafile = open('input.txt', 'rb' ) #omit 3 characters if it is UTF-8 datafile.read(3) #first line is the name of text to be appended at the end of each article addText = u"\n"+unicode(datafile.readline(), 'utf8') #from here each line is name of a wikipedia article for line in datafile: #create the page object from the obtained 'name' and 'site' pageTitle = line site = wikipedia.getSite() page = wikipedia.Page(site, pageTitle) #get the page from wikipedia try: old = page.get() except wikipedia.NoPage: old = u"" old = u"" #append the custom text to the new data obtained from the page new = old + addText if new and old != new: wikipedia.showDiff(old, new) #add a comment that appears beside the signature in edit history comment = u" + category" try: page.put(new, comment = comment, minorEdit = False, watchArticle=False) except wikipedia.EditConflict: wikipedia.output(u"Cannot Edit: Confict occured") else: wikipedia.output(u"Nothing changed") datafile.close() </pre> ఉదాహరణ ఫైలు ఈ క్రింది అమరికలో ఉండాలి. ఈ ఫైలులో మీరు ఉనీకోడు అక్షరాలు జతపరుస్తారు కాబట్టి దినిని '''UTF-8 ఫార్మాటు'''లో మాత్రమే బధ్రపరచాలి. వేరేలా బధ్రపరిచితే ప్రోగ్రాము సరిగ్గా నడవక పోవచ్చు. <pre> [[Category:కర్నూలు జిల్లా పటములు]] Image:Kurnool.jpg Image:Kurnool mandals outline1.png Image:Kurnool mandals outline2.png Image:Kurnool mandals outline3.png Image:Kurnool mandals outline4.png . . . Image:Kurnool mandals outline54.png </pre> Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు/జిల్లా మండలాల మూస నిర్మాణము 7887 22178 2006-04-11T16:33:15Z Mpradeep 50 more widely used <pre> 1. <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> 2. <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:JillAName.jpg|50px]]</div> 3. <h2><u>[[:Category:జిల్లాపేరు జిల్లా మండలాలు|జిల్లాపేరు జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> 4. [[ఒకటో మండలము]] | [[రెండో మండలము]] | [[మూడో మండలము]] | ... | [[చివరి మండలము]] 5. </div> 6. [[Category:జిల్లాపేరు జిల్లా మండలాలు]] </pre> పైన ఉన్న మూసను మీరు ''<code>Template:జిల్లాపేరు జిల్లా మండలాలు</code>'' అనే పేజీలో ఉంచవలెను. ఉంచే ముందు మీరు పైన ఉన్న మూసకు కొన్ని మార్పులు చేయవలసి ఉంటుంది. అవి ఈ విధముగా ఉంటాయి: # '''జిల్లాపేరు''' అనే పదము ఎక్కడ కనిపించినా దానిని A జిల్లా అసలు పేరుతో మార్చండి. ఆఖరుకి ఆ మూస పేరును కూడా మార్చాలి. అంటే మీరు పైన ఇచ్చిన దాంట్లో 3వ వాక్యములో రెండు సార్లు, 6వ వాఖ్యములో ఒకసారి మార్చాలన్న మాట. # 2వ వాఖ్యములో పటము పేరు. అన్ని జిల్లాలకు వాటి పటములు తెలుగు వికీపీడియాలో చేర్చబడినవి కాబట్టి మీరు, ఆ జిల్లాకు సంబందించిన ప్రధాన పేజీకి వెల్లి అక్కడ ఒన్న పటము యొక్క పేరును తెలుసుకుని దానిని ఇక్కడ ఉంచవలెను. # 4వ వాఖ్యములో ఉన్న అన్ని మండలాల పేర్లు. ఈ పేర్లు కూడా ఆయా జిల్లాలకు సంబందించిన ప్రధాన పేజీలో ఉంటాయి. అయితే ఇక్క ఆ జిల్లాలు ఉన్న క్రమము ఎంతో ముక్యం. మీరు మొదట అక్కడ ఉన్న జిల్లా పటమును గమనించండి, ప్రతీ మండలమునకు ఒక సంక్య ఇచ్చినారు. ఆ సంక్య యొక్క క్రమములోనే ఆ మండలాలను ఇక్కడ అమర్చాలి. అంతే కాదు, ప్రధాన పేజీలో కూడా అదే క్రమములో ఉన్నదో లేదో కూడా ఒక సారి పరిశీలించండి. Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు/జిల్లా పేజీల నిర్మాణము 7888 22100 2006-04-09T13:40:14Z Mpradeep 50 ప్రతీ జిల్లా పేజీకి కొన్ని విభాగాలు తప్పనిసరిగా ఉండవలెను. అలాంటి తప్పనిసరి అయిన విభాగాల వివరములు ఇక్కడ ఇవ్వడమైనది. == సమాచార పెట్టె == ఈ సమాచార పెట్టెలో ఆయా మండలాలకు సంబందించిన వివరాలు ఉండాలి. ఇటువంటి పెట్టెల కోసం రెండు మూసలు తయారు చేయడం జరిగింది. వీటిలో ఏదయినా ఒకదానిని ఉపయోగించండి. #[[:Template:మండలం]] - జిల్లాపేరు మరియు ఆ జిల్లా ప్రధాన పేజీకి ఉన్న లింకు ఒకటే అయిన సందర్భాలలో ఈ మూసను ఉపయోగించాలి. #[[:Template:మండలము - జిల్లా లింకుతో]] - జిల్లాపేరు మరియు ఆ జిల్లా యొక్క లింకు వేరేగా ఉన్న సందర్బాలలో ఈ మూసను ఉపయోగించాలి. ఈ సమాచార పెట్టెలో ఆ మండలమునకు సంబందించిన వివరాలు పొందు పరచాలి. అవి మొత్తం జనాభా, పురుషుల జనాభా, స్త్రీల జనాభా, అక్షరాస్యుల శాతం మొదలయిన విషయాలు ఉండాలి. అక్షరాస్యత శాతాన్ని కనుక్కునేటప్పుడు ఆ మండలంలో ఉన్న ఆరేల్లలోపు చిన్న పిల్లలను పరిగణించకూడదు. ఇక ఈ పెట్టెలను నింపిన తరువాత మండల పేజీని దీనితోనే మొదలు పెట్టాలి, అంటే ఈ సమాచార పెట్టెకు సంబందించిన వాక్యాలతోనే మండల పేజీ మొదలవ్వాలి. <pre> {{మండలం|name=మండలంపేరు||district=జిల్లాపేరు|mapname=[[మండలం యొక్క బొమ్మ పేరు|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కౌతాలం|villages=|area=|population=|pop_male=|pop_female=|pop-density=|pop-growth=|literacy=|lit_male=|lit_female=}} </pre> <pre> {{మండలము - జిల్లా లింకుతో|name=మండలంపేరు||distlink=జిల్లాలింకు|district=జిల్లాపేరు|mapname=[[మండలం యొక్క బొమ్మ పేరు|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=|villages=|area=|population=|pop_male=|pop_female=|pop-density=|pop-growth=|literacy=|lit_male=|lit_female=}} </pre> == ఉపోత్గాతం == అలా సమాచార పేజీని నెర్మించిన తరువాత ఈ క్రింది వాక్యాన్ని తగిన మార్పులు చేసి ఆ పేజీలో రాయండి. అలా రాసిన తరువాత మీకు తెలిసిన ఇంకొన్ని వివరాలు ఏమయినా ఉంటే దానిని కూడా జత చేయండి. <pre> '''మండలంపేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[జిల్లాలింకు|జిల్లాపేరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము.</pre> == గ్రామాల పేర్లు == ఆ తరువాత ఆ పేజీలో ఎక్కడో ఒక చోట ఉండవలసిన విభాగం, ఆ మండలంలోకి వచ్చే గ్రామాల పేర్లు. వాటిని ఈ క్రింది విధముగా రాయాలి. <pre> ==గ్రామాలు== # ఒకటో గ్రామము పేరు # రెండో గ్రామము పేరు . . . # చివరి గ్రామము పేరు </pre> == మండలం మూస == తరువాత అన్నిటికంటే చివరన మీరు అప్పటికే తయారు చేసి పెట్టుకున్న మూసను ఉంచండి. <pre> {{జిల్లాపేరు జిల్లా మండలాలు}} </pre> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 10 7889 22102 2006-04-09T18:14:37Z 202.65.149.118 [[1755]]: [[హోమియోపతి]] వైద్యవిధానాన్ని కనిపెట్టిన [[హానిమాన్|క్రిస్టియన్ ఫ్రెడెరిక్ శామ్యూల్ హానిమాన్]] జన్మించాడు. జోల పాటలు 7890 22105 2006-04-10T05:09:11Z Trivikram 237 ==జో అచ్యుతానంద== జో అచ్యుతానంద జోజో ముకుందా రార పరమానంద రామ గోవిందా..జో జో తొలుత బ్రహ్మాండంబు తొట్టి గావించీ నాలుగూ వేదాల గొలుసులమరించీ బలువైన ఫణిరాజు పానుపమరించీ చెలుల డోలికలలొన చేర్చి లాలించీ..జో జో ముల్లోకములనేలు ముమ్మూర్తులారా అడ్డాలలో నేడు బిడ్డలైనారా ఏ జన్మలో నోములే నోచినానో ఈ జన్మలో నాకు బిడ్డలైనారూ..జో జో ==ఉళుళుళు== ఉళుళుళు హాయీ ఆపదలు గాయీ చిన్నవాళ్ళను గాయీ శ్రీవెంకటేశా..ఉళుళుళు చిలకల్లు చెలరేగి జీడి కొమ్మెక్కు అబ్బాయి చెలరేగి మామ భుజమెక్కు మామ భుజమెక్కి ఏమేమి అడుగు? పాల్ త్రాగు గిన్నడుగు పాడావునడుగు ..ఉళుళుళు ఆడితే పాడితే అవ్వలకు ముద్దు చప్పట్లు తట్టితే తాతలకు ముద్దు చిట్టి ముత్యము పుట్టె సీత కడుపునా స్వాతి వానలు కురిసె సంద్రాల మధ్య..ఉళుళుళు అందరి మామల్లు చందమామల్లు అబ్బాయి మామల్లు రామలక్ష్మణులు బూచివాడా రార బుట్టల్లుకోరా బుట్టలో బాబును పట్టుకొని పోరా నిద్రకు వెయ్యేండ్లు నీకు వెయ్యేంఢ్లు నీతోటి బాలురకు నిండు వెయ్యేండ్లు..ఉళుళుళు లాలి పాటలు 7891 22112 2006-04-10T05:37:10Z Trivikram 237 ==రామాలాలీ== రామాలాలీ మేఘశ్యామాలాలీ తామరస నయనా దశరథ తనయా లాలీ అద్దంపు పెట్టెలోన ఆదివిష్ణువు ముద్దు పాపడున్నాడనుచు మురియుచుంటినీ ఎంతో ఎత్తు మరిగినావు ఏమి సేతురా ఇంతుల చేతుల కాకకెంతొ కరిగినావురా ==ఏడవకు ఏడవకు== ఏడవకు ఏడవకు వెర్రి పాపాయి ఏడిస్తే నీ కనుల నీలాలు కారు నీలాలు కారితే నే చూడలేను పాలైనా కారవే బంగారు కనుల పిల్లల పాటలు 7892 22118 2006-04-10T06:02:47Z Trivikram 237 ==ఆటలు ఆడీ పాటలు పాడీ== ఆటలు ఆడీ పాటలు పాడీ అలసీ వచ్చానే- తియ్యాతియ్యని తాయిలమేదో తీసీ పెట్టమ్మా పిల్లిపిల్లా కళ్ళు మూసి పీట ఎక్కిందీ కుక్కపిల్లా తోకాడిస్తూ గుమ్మమెక్కిందీ కడుపులోని కాకి పిల్ల గంతులేస్తోందీ తియ్యా తియ్యని తాయిలమేదో తీసీ పెట్టమ్మా గూట్లో ఉన్నా బెల్లమ్ముక్కా కొంచెం పెట్టమ్మా చేటలొ ఉన్న కొబ్బరి కోరు చారెడు పెట్టమ్మా అటకా మీడి అటుకుల కుండా అమ్మా దింపమ్మా తియ్యా తియ్యని తాయిలమేదో తీసీ పెట్టమ్మా ఆటలు ఆడీ పాటలు పాడీ అలసీ వచ్చానే- తియ్యాతియ్యని తాయిలమేదో తీసీ పెట్టమ్మా ==కాళ్ళాగజ్జీ కంకాలమ్మ== కాళ్ళాగజ్జీ కంకాలమ్మ వేగు చుక్కా వెలగామొగ్గా మొగ్గా కాదూ మోదుగబావీ నీరూ కాదూ నిమ్మల వారీ వారీ కాదూ వావింటాకు ఆకూ కాదూ గుమ్మడి పండూ కాల్దీసి కడగా పెట్టు. (గజ్జి వచ్చినప్పుడు కంకోలం అనే ఆకును రుబ్బి పూయాలి. తగ్గక పోతే వేకువ ఝామున లేత వెలక్కాయలోని గుజ్జును పూయాలి. దానికీ తగ్గక పోతే మోదుగ ఆకును రుబ్బి పూయాలి. తగ్గడమ్ ప్రారంభించాక నిమ్మరసాన్ని బాగా పలచన చేసి కడగాలి. ఇంకా మాడక పోతే వావింటాకు పూయాలి. గుమ్మడి పండులోని గుజ్జు కూడా గజ్జికి మందే. ఈ చికిత్సా విధానాలన్నిటినీ సూక్ష్మంలో మోక్షం లాగ వివరించే పాట ఇది. కాలు తీసి కడగా పెట్టు అనడంలో గజ్జి అంటు వ్యాధి కాబట్టి జాగ్రత్తగా ఉండమనే సూచన ఉంది.) ==కొండ మీది== కొండ మీది గుండు జారి కొక్కిరాయి కాలు విరిగె దానికేమ్మందు? వేపాకు పసుపూ, వెల్లుల్లి పాయ నూనెమ్మ బొట్టు - నూటొక్కసారి నూరి పూటకొక్కసారి పూయవోయ్ ==చిమడకే చిమడకే== చిమడకే చిమడకే ఓ చింతకాయ నీవెంత చిమిడినా నీ పులుపు పోదు ఉడకకే ఉడకకే ఓ ఉల్లి పాయ ఎంతెంత ఉడికినా నీ కంపు పోదు ==చిట్టి చిట్టి మిరియాలు== చిట్టి చిట్టి మిరియాలు, చెట్టుకింద పోసి, పుట్టమన్ను తెచ్చి, బొమ్మరిల్లు కట్టి, అల్లవారి కోడలు నీళ్ళకెళితే, కల్లవారి కుక్క భౌ--భౌ అనెను, నా కళ్ళ గజ్జెలు ఘల్లుమనె. ==తప్పెట్లోయ్ తాళాలోయ్== తప్పెట్లోయ్ తాళాలోయ్ దేవుడి గుళ్ళో బాజాలోయ్ పప్పూ బెల్లం దేవుడికోయ్ పాలూ నెయ్యి పాపడికోయ్ ==నారింజ కాయ== నారింజ కాయ నిన్ను చూడగానె నా నోరూరు తొక్కవిప్పి తినగ అబ్బబ్బ పులుపు తిననె తినను, తీసి నేలకేసి కొడ్తాను. ==వంకరటింకర ఒ== వంకరటింకర ఒ--ఒంటె వాణితమ్ముడు సొ--సొంఠి నల్లగుడ్ల మి--మిరియాలు నాలుగు కాళ్ళ మే--మేక. ==వానల్లు కురవాలి== వానల్లు కురవాలి వాన దేవుడా వరిచేలు పండాలి వాన దేవుడా నల్లనీ మేఘాలు వాన దేవుడా చల్లగా కురవాలి వాన దేవుడా మా ఊరి చెరువంత వాన దేవుడా ముంచెత్తి పోవాలి వాన దేవుడా కప్పలకు పెండ్లిళ్ళు వాన దేవుడా గొప్పగా చేస్తాము వాన దేవుడా పచ్చగా చేలంత వాన దేవుడా పంటల్లు పండాలి వాన దేవుడా వానల్లు కురవాలి వాన దేవుడా వరిచేలు పండాలి వాన దేవుడా User talk:Mpradeepbot 7893 22954 2006-04-17T16:29:48Z Mpradeepbot 346 /* మండలాల పేజీలు */ == బాట్ హోదా కొరకు విజ్ణప్తి== వైఙాసత్యగారు, నేను [[User:Mpradeep|ప్రదీపు]]<sub>[[User_talk:Mpradeep|talk]]</sub> ఇటీవలే తయారు చేసిన బాట్‌ను. నాకు బాట్ హోదా కల్పించమని ఈ విజ్ణప్తి. --[[User:Mpradeepbot|Mpradeepbot]] 18:00, 8 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :బాట్ హోదాను కేవలము స్టీవర్డ్లు మాత్రమే కల్పించగలరు. అందుకు విజ్ణప్తి [http://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_bot_status ఇక్కడ] చెయ్యవలెను. ఈ బాట్ ఏమిచేస్తుందో ఆంగ్లములో కూడా వివరిస్తే హోదా కల్పించేవారికి వీలుగా ఉంటుంది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:51, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ==మండలాల పేజీలు== *ఈ బాటు చేసిన మండలాల పేజీలలో గ్రామాల ముందు <nowiki>#</nowiki> బదులు <nowiki> *</nowiki> ఉంటే RTS నుండి తెలుగులోకి మార్చడానికి అనువుగా ఉంటుంది. *గ్రామల పేర్లకు లింకులు వచ్చేటట్టు <nowiki>[[ ]]</nowiki> బాటుతోనే పెట్టిస్తే బాగుంటుంది *బాటుతో కొంత వరకు ఆంగ్లములోని గ్రామాల పేజీలను RTS లోకి తర్జుమా చేయవచ్చు. ఉదాహరణకి Guntur ని gunTUru గా మార్చితే ఆ తరువాత దాన్ని తెలుగులోకి మార్చడము తేలిక (ఇక్కడ నియమము tur = TUru) *ఇంక కొన్ని ఇలాంటివే నియమాలు ఈ దిగువన ఇస్తున్నాను wordDic = { 'tla': 'Tla', 'padu': 'pADu', 'chinna': 'cinna', 'luru' : 'lUru', 'chan' : 'can', 'peta': 'pETa', 'patnam': 'paTnam', 'gundam': 'gunDam', 'palem' : 'pAlem', 'madugu' : 'maDugu', 'veedu' : 'vIDu', 'varipalle' : 'vAripalle', 'che' : 'ce', 'chi' : 'ci', '(u.i)]]': ']] ([[nirjana grAmamu]])', 'unta' : 'unTa', 'nda' : 'nDa', 'thota' : 'tOTa', 'tur' :'TUru', 'agraharam' : 'agrahAram', 'thy' : 'ti', 'ee' : 'I', 'kotha' : 'kotta', 'kota' :'kOTa', 'doddi' : 'doDDi', 'halli' : 'haLli', 'raju': 'rAju', 'brahmana' : 'brAhmaNa', 'reddy' : 'reDDi', 'a.' : 'E.', 'b.' : 'bI.', 'c.' : 'sI.', 'd.' : 'DI.', 'e.' : 'I.', 'f.' : 'ef.', 'g.' : 'jI.', 'k.' : 'kE.', 'l.' : 'el.', 'j.' : 'jE.', 'm.' : 'em.', 'n.' : 'en.', 'o.' : 'O.', 'p.' : 'pI.', 'r.' : 'Ar.', 's.' : 'es.', 't.' : 'TI.', 'u.' : 'yU.', 'v.' : 'vI.', 'w.' : 'DablyU.', 'reddi':'reDDi', 'kandriga' : 'khanDriga', 'khandriga' : 'khanDriga', 'khandrika' : 'khanDrika', 'kandrika' : 'khanDrika', 'medu' : 'mEDu', 'pudi' : 'pUDi', 'urthi' : 'urti', 'manDal' :'mandal', 'gudem' :'gUDem', 'y.' : 'vai.'} --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:18, 17 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :వైఙాసత్యగారు మీరు ఇచ్చిన సలహా చాలా బాగుంది. దానిని ఉపయోగించి తూర్పు గోదావరి మండలాల పేజీలకు మరికొన్ని మార్పులు చేసాను. ఇప్పుడు వాటిని ఇంకొంచెం సులువుగా తర్జుమా చేయవచ్చు. అలాగే పై వాటికి ఇంకొన్ని పదాలు జతపరిచాను. wordDic = { 'urban':'paTTaNa', 'rural':'grAmINa', 'wada':'vADa', 'mamidi':'mAmiDi', 'dduru':'ddUru', 'sri':'SrI', 'mandal' :'maMDal', 'gudem' :'gUDem', 'vada' :'vaaDa'} subWords = { 'palle':'palli'} రెండవ పట్టికలో ఉన్న పదాలు, మొదటి దాంట్లో ఉన్నవాటికి ఉప-పదాలు. కాబట్టి మొదటి పటంలో వాటికి సంబందించిన అసలు పదంలేనప్పుడు మాత్రమే రెండవ పట్టికలోని పదాలను ఉపయోగించాలి. ఉదాహరణ: reddyvaripalle ను reDDivAripalle గా మార్చాలి ఇందులో ఉన్న palle అలాగే ఉండాలి. pochampalle లాంటి పేర్లలో ఉన్న palle ను palli గా మార్చాలి. ఇలాంటి వాటికోసం రెండవ పట్టిక అవసరం. ఎమ్మెస్ రామారావు 7894 22126 2006-04-10T08:19:58Z 202.65.149.118 "సుందరదాసు" బిరుదాంకితుడు, తెలుగు చలన చిత్ర చరిత్ర లో మొట్టమొదటి నేపథ్య గాయకుడు (1944 లో ప్రఖ్యాత సినీ దర్శక నిర్మాత [[వై. వి. రావు]] తన [[తాసిల్దారు]] చిత్రంలో ఎమ్మెస్ చేత మొదటి సారిగా '''"ఈ రేయి నన్నొల్ల నేరవా రాజా"''' అనే ఎంకి పాట పాడించినాడు). గేయ రూపంలో ఈయన రచించి గానం చేసిన '[[సుందరకాండ|సుందరకాండము]]'([[రామాయణం]] లోని ఒక భాగం) '''ఎమ్మెస్ రామారావు సుందరకాండ''' గా సుప్రసిద్ధం. జననం~: 3-7-[[1921]] జన్మ స్థలం~: [[గుంటూరు]] జిల్లా [[తెనాలి]] తాలూకా [[మోపర్రు]] గ్రామం తల్లితండ్రులు~: మోపర్తి రంగయ్య-మంగమ్మ విద్యాభ్యాసం~: [[నిడుబ్రోలు]] హైస్కూల్, గుంటూరు [[హిందూ కాలేజీ]] వివాహం~: 1942 లో శ్రీమతి లక్ష్మీ సామ్రాజ్యం తో సంతానం~: వెంకట సరోజిని, బాబూరావు, నాగేశ్వర రావు లు 1944 నుంచి 1964 వరకు సినీ నేపథ్య గాయకునిగా [[మద్రాసు]]లో నివాసం 1964 నుంచి 1974 వరకు [[రాజమండ్రి]] లో నివాసం 1972 నుంచి 74 వరకు~: 1. [[తులసీదాసు]] [[హనుమాన్ చాలీసా]]ను [[హిందీ]] నుంచి తెలుగులోనికి అనువాదం. 2. తన పేరుతో అవినాభావ సంబంధమేర్పడ్డ 'సుందరకాండ' గేయరచన. 1975 నుంచి హైదరాబాదు లో నివాసం. ఎమ్మెస్ రామారావు తల్లిదండ్రులు సీతారాముల భక్తులు. చిన్నతనం నుండే ఆయన పాటలు పాడుతుండే వాడు. ఇంటర్మీడియేట్ రెండవ సంవత్సరం చదువుతున్న రోజుల్లో (1941 లో) అంతర్ కళాశాలల లలిత సంగీత పోటీలో మొదటి బహుమతి గెలుచుకున్నాడు. జడ్జిలలో ఒకరైన [[అడివి బాపిరాజు]] చలన చిత్ర రంగంలో ప్రవేశించమని ఆయనను చాలా ప్రోత్సహించాడు. 1944 లో ప్రఖ్యాత సినీ దర్శక నిర్మాత [[వై. వి. రావు]] తన [[తాసిల్దారు]] చిత్రంలో ఎమ్మెస్ చేత మొదటి సారిగా '''"ఈ రేయి నన్నొల్ల నేరవా రాజా"''' అనే ఎంకి పాట పాడించినాడు. ఆ చిత్రంలో నాయక పాత్ర ధరించిన [[సిహెచ్. నారాయణరావు]]కు ఇది ప్లే బాక్. తెలుగు చలన చిత్ర చరిత్రలో ఇది మొట్ట మొదటి నేపథ్య గానం. 1944 నుంచి 64 వరకు తెలుగు చలన చిత్రాలలో నేపథ్య గాయకునిగా మద్రాసు లో నివసించిన ఆయన 5 సంవత్సరాల పాటు [[కర్ణాటక సంగీతం|కర్ణాటక శాస్త్రీయ సంగీతం]] నేర్చుకున్నాడు.కొన్ని పాటలు వ్రాసి గ్రామ్ ఫోన్ రికార్డులు ఇచ్చాడు~: నల్లపిల్ల, తాజ్ మహల్, హంపి, కనీసం, హిమాలయాలకు రాలేనయ్యా, మొ|| 1963 సంవత్సరాంతంలో కొన్ని కారణాల వల్ల మద్రాసు వదిలి రాజమండ్రి చేరుకున్నాడు. అక్కడ నవభారతి గురుకులంలో ఉద్యోగంలో చేరి 10 సం.లు ఉన్నాడు. 1970 లో పెద్ద కుమారుడు బాబూరావు [[ఇండియన్ ఏర్ ఫోర్స్(IAF)]] లో పైలట్ ఆఫీసరు గా నియమితుడైనాడు. 1971లో పాకిస్థాను తో జరిగిన యుద్ధ కాలంలో అతని ఆచూకీ తెలియ లేదు. తల్లి తండ్రులిద్దరూ భయం చెంది కుమారుని క్షేమం కోసం వాయు కుమారుడైన హనుమంతుని ఆరాధించడం మొదలు పెట్టారు.తర్వాత కొంత కాలానికి అబ్బాయి క్షేమంగా ఇల్లు చేరడంతో శ్రీ హనుమానుడే వారి ఇష్ట దైవమైనాడు. ఆయన హనుమాన్ చాలీసా, సుందరకాండ వ్రాయడానికి అదే ప్రేరణ. Template:Infobox Software 7895 22127 2006-04-10T08:22:08Z Srinivasa 246 {| class="infobox" cellspacing="2" style="width: 21em; font-size: 90%; text-align: left;" ! colspan="2" style="font-size: larger; text-align: center" | {{{logo|}}}&nbsp;&nbsp;{{{name}}} {{qif|test={{{screenshot|}}}|then=<tr><td colspan="2" style="text-align: center;">{{{screenshot|}}}<br />{{{caption}}}</td></tr>}} |- ! [[Software maintenance|నిర్వాహకులు]]: | {{{developer}}} {{qif|test={{{latest_release_version|}}}|then=<tr><th>[[Software release|Latest release]]:</th><td>{{{latest_release_version|}}} / {{{latest_release_date|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{qif|test={{{latest_preview_version|}}}|then=<tr><th>[[Software release|Preview release]]:</th><td>{{{latest_preview_version|}}} / {{{latest_preview_date|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{qif|test={{{operating_system|}}}|then=<tr><th>[[Operating system|OS]]:</th><td>{{{operating_system}}}</td></tr>}}<!-- -->{{qif|test={{{platform|}}}|then=<tr><th>[[Platform (computing)|Platform]]:</th><td>{{{platform|}}}</td></tr>}} |- ! [[Software genre|Genre]]: | {{{genre}}} {{qif|test={{{licence|}}}|then=<tr><th>[[Software licence|Licence]]:</th><td>{{{licence|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{qif|test={{{license|}}}|then=<tr><th>[[Software license|License]]:</th><td>{{{license|}}}</td></tr>}} |- ! [[వెబ్ సైట్]]: | {{{website}}} |}<noinclude> == Usage == {| style="background: transparent;" |<pre>{{Infobox Software | name = | logo = | screenshot = | caption = | developer = | latest_release_version = | latest_release_date = | latest_preview_version = | latest_preview_date = | operating_system = | platform = | genre = | license = | website = }} </pre> |} '''Note''': Use either ''license'' (American English) or ''licence'' (Commonwealth English), only when using this template, not both - select the one which matches the content of the article the template is used in. {{-}}{{esoteric}} [[Category:Infobox templates|Software]] [[Category:Computing templates|{{PAGENAME}}]] [[ar:قالب:برمجيات]] [[be:Шаблён:Інфармацыя пра праграмнае забесьпячэньне]] [[ca:Template:Caixa Programari]] [[cs:Template:Infobox Software]] [[de:Vorlage:Infobox Software]] [[es:Plantilla:Infobox Software]] <!--[[en:Template:Infobox Software]]--> [[fr:Modèle:Logiciel simple]] [[hu:Sablon:Szoftver infobox]] [[it:Template:Infobox Software]] [[ja:Template:Infobox Software]] [[nl:Sjabloon:Infobox Software]] [[ko:Template:프로그램 정보]] [[pl:Szablon:Software]] [[pt:Predefinição:Infocaixa Software]] [[sk:Šablóna:Infobox Software]] [[sr:Кутијица софтвер]] [[sv:Mall:Datorprogram]] [[th:Template:ตารางซอฟต์แวร์]] [[vi:Tiêu bản:Infobox Software]] [[uk:Шаблон:Infobox Software]] [[zh:Template:Infobox Software]] </noinclude> Wikipedia:Bot 7896 22156 2006-04-10T18:19:56Z Mpradeep 50 /* ఇవి కూడా చూడండి */ బాట్ అనేది తనంతట తానుగా నడుస్తూ వికీపీడియాలో ఉన్న వ్యాసాలకు మార్పులు-చేర్పులు చేస్తుంది. వికీపిడియా బాట్‌ల వాడుకను అంతగా ఆమోదించదు. ఎందుకంటే అది తన సర్వర్‌ల పైన భారం మోపటమే కాకుండా, బాట్లు చేసిన మార్పులను నియంత్రించటం కూడా కొంచెంకష్టం కాబట్టి. అందుకనే మనుషులు చేసే కూర్పులకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇచ్చి, ఎంతో జాగ్రత్తగా రూపొందించిన బాట్‌లను మాత్రమే అనుమతినివ్వాలి. అయితే మనుషులు చేయలేని కొన్ని పనులు బాట్‌ల ద్వారా చేయించుకోవచ్చు. బాట్లను మనము వ్యాసాలు సృస్టించటానికి, ఇతరులు సృస్టించిన వ్యాసాలకు మార్పులు చేయటానుకి, లేదా ఇప్పటికే ఉన్న వ్యాసాలను నిర్మూలించటానికి వాడుకోవచ్చు. ఎంతో బాగా నిరించామనుకున్న బాట్‌లో కూడా కొన్ని లోపాలు ఉండే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి బాట్‌లను చాలా జాగ్రత్తగా వాడవలసి ఉన్నది. == బాట్ హోదా ఎందుకు పొందాలి? == బాట్‌లు మార్పులు చేర్పులు చేసేటప్పుడు చాలా త్వరత్వరగా చేసేస్తూ ఉంటాయి, అవి చేసే మార్పులు ఒక నియంత్రిత పద్దతిలో ఉంటాయని బావిస్తారు కాబట్టి అవి [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] పేజీలో కనిపించాల్సిన అవసరంలేదు. అంతేకాదు బాట్‌లు చేసే మార్పులు "ఇటీవలి మార్పులు" పేజీలో కనిపించినచో అసలు మనుషులు చేసే మార్పులు మరుగున పడిపోయే అవకాశం వుంది. వీటన్నిటికీ విరుగుడుగా బాట్లకు బాట్ హోదా అనేదానిని కల్పించు కోవలిసిన అవసరం ఎంతయినా ఉంది. అలా బాట్ హోదా కలిగిన సభ్యుడు(బాట్) తాను చేసిన మార్పులు "ఇటీవలి మార్పులు" పేజీలో కనిపించటం జరుగదు. కాకపోతే మిగాతా అన్ని చోట్ల(వ్యాస చరిత్ర మొదలయినవి) అవి చేసిన మార్పులు కనిపిస్తూ ఉంటాయి. ఇలా చేయటం వలన బాట్లు సాధారణ సభ్యులకు అడంకిగా ఉండవు, ఎవారో దుస్చర్యకు పాల్పడుతున్నారనే అభిప్రాయానికి లోనవ్వరు. == బాట్ హోదా ఎలా పొందాలి? == #మొదటగా మీ బాట్‌కు ఒక సభ్యపేజీని తయారు చేయండి. అందులో ఈ క్రింది వివరములు ఉంచండి. #*మీ బాట్ నిర్మాణమునకు ఎటువంటి సాంకేతికతను వాడారు, (pywikipedia, మొదలగునవి) #*అది నడుచుటకు మనుషుల సహాయం అవరమా లేదా అనేదానిని వివరించండి. #*ఏ ఏ సమయాలలో మీ బాట్ నడుస్తుంటుంది. #*ఆ బాట్‌ను ఎవరు నడుపుతుంటారో వారి గురించి కూడా వివరించండి. #ఆ తరువాత మీ బాట్‌కు నిర్వాహకుల దగ్గర లేదా తెలుగు వికీపీడియాలో బాగా అనుభవం ఉన్న సభ్యుల దగ్గర ఆమోదం సంపాదించండి. వారి ఆమోదం సంపాదించటానికై ఈ క్రింది సమాచారం తెలుపండి. #*మీ బాట్ నిర్మాణమునకు ఎటువంటి సాంకేతికతను వాడారు, (pywikipedia, మొదలగునవి) #*అది నడుచుటకు మనుషుల సహాయం అవరమా లేదా అనేదానిని వివరించండి. #*ఏ ఏ సమయాలలో మీ బాట్ నడుస్తుంటుంది. #*తరువాత మీ బాట్‌ను ఎందుకు ఆమోదించాలో, తెలుగు వికీపీడియాకు దాని వలన ఏమి లాభాలు ఉంటాయో వివరించండి. ఇక్కడ మీ బాట్ ఏమి చేస్తుందో కూడా వివరిస్తే మంచిది. #పైన తెలిపిన విధముగా మీ బాట్ యొక్క సమాచారాన్ని [[Wikipedia:Bot/Requests_for_approvals|ఆమోదం కోసం ఇక్కడ]] ఉంచి, తరువాత నిర్వాహకుల అంగీకారం కోసం నిరీక్షించండి. అలా నిర్వాహకుల అంగీకారం సంపాదించిన తరువాత మీ బాట్ కొంత సమయం నడిపి పరీక్షించంది. అంటే ఈ దశలో మీరు తయారు చేసిన బాట్ సర్గ్గానే పని చేస్తుందని నిరూపించాలన్న మాట. అలా అందరి ఆమోదం పొందిన తరువాత మీ బాట్‌కు "బాట్ హోదా" కల్పించేందుకై, [[meta:Requests_for_bot_status|మెటా వికీని]] సంప్రదించగలరు. == ఇవి కూడా చూడండి == *[[Wikipedia:Bot/Requests_for_approvals|బాట్ హోదా కొరకు విజ్ఞప్తులు]] *[[Special:Listusers/sysop|నిర్వాహకుల జాబితా]] *[[Wikipedia:సభ్యుల అనుమతి పట్టిక|సభ్యుల అనుమతి పట్టిక]] *[[meta:Using the python wikipediabot]] [[Category:వికీపీడియా]] <!-- Links to other languages --> [[als:Wikipedia:Bötli]] [[ar:ويكيبيديا:بوت]] [[bg:Уикипедия:Бот]] [[ca:Viquipèdia:Bots]] [[cs:Wikipedie:Bot]] [[de:Wikipedia:Bots]] [[el:Βικιπαίδεια:Bots]] [[en:Wikipedia:Bots]] [[es:Wikipedia:Bot]] [[eo:Vikipedio:Roboto]] [[fa:ویکی‌پدیا:اتحادیهٔ کارگری ربات‌ها]] [[fr:Wikipédia:Bot]] [[gl:Wikipedia:Bots]] [[ko:위키백과:봇]] [[id:Wikipedia:Bot]] [[it:Wikipedia:Bot]] [[he:ויקיפדיה:בוט]] [[jv:Wikipedia:Bot]] [[lt:Wikipedia:Botai]] [[lb:Wikipedia:Bot]] [[ln:Wikipedia:Bot]] [[hu:Wikipédia:Botok]] [[ms:Wikipedia:Bot]] [[mo:Wikipedia:Бот]] [[nl:Wikipedia:Bots]] [[nds:Wikipedia:Bots]] [[ja:Wikipedia:Bot]] [[no:Wikipedia:Roboter]] [[pl:Wikipedia:Boty]] [[pt:Wikipedia:Coordenação robótica]] [[ro:Wikipedia:Bot]] [[ru:Википедия:Бот]] [[simple:Wikipedia:Bots]] [[sk:Wikipédia:Bot]] [[sl:Wikipedija:Boti]] [[sr:Википедија:Бот]] [[fi:Wikipedia:Botit]] [[sv:Wikipedia:Robotar]] [[th:วิกิพีเดีย:บอต]] [[tr:Vikipedi:Botlar]] [[uk:Довідка:Роботи]] [[vi:Wikipedia:Robot]] [[zh:Help:机器人]] స్వాతిముత్యం 7897 26709 2006-06-09T10:59:08Z Srinivasa 246 {{విస్తరణ}} {{సినిమా | movie_name=స్వాతిముత్యం| year =1985| image =[[Image:Swathimuthym_Movie.jpg]]| caption = | imdb_id = 0090109 | writer =[[జంద్యాల]]| starring = కమల్ హాసన్ , రాధిక, నిర్మలమ్మ | director = [[కె . విశ్వనాథ్]] | producer =[[ఏడిద నాగేశ్వరరావు]] (పూర్ణోదయ ఫిలిమ్స్)| distributor=| runtime =181 నిమిషాలు| released =మార్చ్ 27 1985 | movie_language =తెలుగు | awards = | music =ఇళయరాజా| budget =|}} [[Category:1985 చిత్రాలు]] Wikipedia:Bot/Requests for approvals 7898 22231 2006-04-13T08:40:00Z Mpradeep 50 /* [[User:Mpradeepbot|Mpradeepbot]] */ == [[User:Mpradeepbot|Mpradeepbot]] == I would like approval to run my new [[User:Mpradeepbot|Mpradeepbot]]. Its main purpose is to create pages for all the mandals, using a specific template and also categorize all the maps of the mandals. more information on the user page. * the bot is not manually assisted (at this time -- if I expand it, it probably will be) * It is written in Python, with pywikipedia * I have been manually creating/updating that [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు|project]] pages for some time. It's a bit of a pain, as there is a lot of redundant work, copying and pasting. This could be easily done with a robot. Thus it will help the community. *The list of sample updates the bot made can be [[Special:Contributions/Mpradeepbot|viewed here]]. '''Supports''' * I support --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:22, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) * I support __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:52, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) * I support -[[User:Trivikram|Trivikram]] 15:44, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) * I support --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 08:40, 13 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) '''Opposes''' చిన్నంపేట 7899 27547 2006-06-29T05:36:07Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} '''చిన్నంపేట''' [[కృష్ణా జిల్లా]], [[చత్రాయి]] మండలము లోని ఒక చారిత్రక గ్రామము. every year it is getting the awards from chief ministers(regarding the best village of our district). Many students from this village have been placed various M.N.C's.which shows this village getting 100% literacy. [[Category:కృష్ణా జిల్లా గ్రామాలు]] Image:K Viswanath.jpg 7900 22149 2006-04-10T15:53:27Z Srinivasa 246 కె . విశ్వనాథ్ కె . విశ్వనాథ్ కె . విశ్వనాథ్ 7901 26889 2006-06-12T04:26:28Z వైఙాసత్య 58 +{{అనువాదము}} {{అనువాదము}} {{మొలక}} [[image:K_Viswanath.jpg|thumbnail|కె . విశ్వనాథ్]] కళాతపస్విగా చిరపరిచితమైన [[పద్మశ్రీ]] కాశీనాధుని విశ్వనాధ్ [[తెలుగు]] దర్శకుడు. [[Padma Shri]] '''Kasinadhuni Viswanath''', popularly known as '''K. Vishwanath''', is a [[Telugu language|Telugu]] movie maker whose contributions have been significant to [[Indian film]]s from the [[Telugu film]] industry. He was born in the [[South India|South Indian]] city of [[Vijayawada]] in [[1930]]. He began his career as a technician in a studio at [[Chennai]] and later assisted Mr. [[Adurti Subba Rao]] in direction and made a debut as a director with ''Aatma Gowravam'', starring [[Akkineni Nageswara Rao]]. But, his full film prowess flowered with an acclaimed movie ''Siri siri muvva''. Mr. Viswanath's favorite theme is to tackle the gradual overriding of "[[India]]n music/culture by the invasion of western influences", brilliantly brought onto the screen with his critically acclaimed movie ''[[Sankarabharanam]]'' ("The Jewel of Shiva"). He made a series of such classical oriented movies all showcasing the bliss in Indian art forms. The list includes ''[[Saagara Sangamam]]'' ("Tryst with the infinity"), ''Sruthi Layalu'', ''[[Sirivennela]]'' ("Golden Moon light"), ''[[Swarna Kamalam]]'' ("Highest Offering"), and ''[[Swathi Kiranam]]'' ("Ray of Talent"). He also made a significant contribution on the social front with movies like ''[[Saptapadi]]'' ("The seven steps" -- on the Indian caste system), ''[[Swathi Muthyam]]'' ("Rare Gem", who fights the society to give a new life to a widow), ''[[Swayam Krushi]]'' ("Attitude towards work" -- hardwork and dedication make a good fortune), ''Subhodayam'' ("Good Morning"), ''SubhaLekha'' ("Wedding Invitation" -- a fight against Indian dowry system), ''Aapadhbhaandhavudu'' ("Savior"), and ''Subha Sankalpam'' ("Good Will"). ''Sankarabharanam'' was awarded the National award for wholesome entertainment and ''Saptapdi'' has been awarded the National award for National Integration. ''Swathi Muthyam'' has been [[List of India's official entries to the Oscars|India's official entry to the Oscars]] in [[1986]]. Viswanath was also awarded the [[Padma Shri]] by the [[Government of India]] for his contributions to Indian film. His films mirror the erosion of cherished values of Indian culture yet he remains critical of those morals that make one stand against his fellow human. For example, in his movie Saptapadi, Mr. Vishwanath brilliantly fixes up certain loopholes in an inadmissible cultural system like intercaste marriage. A temple chief-priest gets his daughter’s daughter married to his son’s son – unaware that she is musically fused to a flutist who is a Dalit (one of a lower caste, but of a higher humanness.) Later, as the priest sees the marriage falling apart, he comes to know the heroine’s erstwhile bonding. It takes the priest intense introspection to realise how nasty it is to look down upon a fellow human because of getting imprisoned in caste. He could now anchor his judgment of someone in the “content of character” rather than caste. Across numerous other films, Mr. Vishwanath has reechoed similar social concerns that still resonate in the audiences’ minds. All his movies have award-winning music mostly from ''Swara Brahma'' [[K. V. Mahadevan]] or ''Maestro'' [[Ilayaraaja]]. Vishwanath has also worked with artists like [[Hariprasad Chaurasia]], [[Kelucharan Mohapatra]] and [[Sharon Loven]] for some of his films. Vishwanath has been a mainstream actor for the past few years. == కె.విశ్వనాథ్ దర్శకత్వం వహించిన చిత్రాలు == * [[ఆత్మ గౌరవం]] * [[అల్లుడు పట్టిన భరతం]] * [[సిరి సిరి మువ్వ]] * [[సీతామాలక్ష్మి]] * [[శంకరాభరణం]] * [[సప్తపది]] * [[ఆపద్భాందవుడు]] * [[శృతిలయలు]] * [[స్వాతికిరణం]] * [[స్వాతిముత్యం]] * [[స్వర్ణకమలం]] * [[శుభలేఖ]] * [[శుభోదయం]] * [[శుభ సంకల్పం]] * [[సిరివెన్నెల]] * [[సాగరసంగమం]] * [[స్వయంకృషి]] * [[స్వరాభిషేకం]] * [[జననీ జన్మభూమి]] * [[చిన్నబ్బాయి]] * [[సూత్రధారులు]] [[Category:1930 జననాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమా దర్శకులు]] Wikipedia:సభ్యుల అనుమతి పట్టిక 7902 22157 2006-04-10T18:36:10Z Mpradeep 50 కొన్ని తప్పులు సరిదిద్దాను ఈ క్రింది పట్టికలో తాము వికీపీడియాలో ఏ పనులు చేయగలరో తెలుపబడినది. ఈ పట్టికలో సభ్యులు తమకు కేటాయించిన హోదాకు ఎలాంటి అనుమతులు ఉంటాయో తెలుపటం జరిగింది. {| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em;" width="80%" ! align="center" style="background:#ccccff" rowspan="2" | అనుమతి ! align="center" style="background:#ccccff" rowspan="2" | వర్ణన ! align="center" style="background:#ccccff" colspan="7" | ఎవరెవరికి ఏ అనుమతి ఉంది |- ! align="center" style="background:#ccccff" | అందరూ ! align="center" style="background:#ccccff" | [[Special:Listusers|సభ్యులు]] ! align="center" style="background:#ccccff" | [[Special:Listusers/Sysop|నిర్వాహకులు]] ! align="center" style="background:#ccccff" | [[Special:Listusers/bureaucrat|అధికారులు]] ! align="center" style="background:#ccccff" | [[Special:Listusers/steward|స్టీవార్డులు]] ! align="center" style="background:#ccccff" | వ్యక్తిగత అనుమతి ! align="center" style="background:#ccccff" | తోలగించినవి |- | asksql | వికీపీడియా డేటాబేసు నుండి ఈ అనుమతి ఉన్న సభ్యులు SQL ద్వారా సమాచారం సంపాదించవచ్చు. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; |- bgcolor="#f0f0f0" | block | దుస్చర్యలకు పాల్పడుతున్న IP చిరునామాలను, సభ్యులను నిరోదించే అనుమతి ఇది. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | bot | "ఇటీవలి మార్పులు" పేజీలో ఈ అనుమతి కలిగిన సభ్యుల మార్పులు-చేర్పులు కనిపించవు. సాధారణముగా [[Wikipedia:Bot|బాట్లకు]]) ఇటువంటి అనుమతి ఇవ్వబడుతుంది. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | [[Special:Listusers/bot|&bull;]] | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | checkuser | ఇతర సభ్యుల మార్పులు చేస్తున్న కంప్యూటరు యొక్క IP చిరునామా కనుక్కోవటాని ఈ అనుమతి అవసరం. ఈ అనుమతి ఇతర అనుమతులంత తేలికగా కేటాయించబడదు. ఎందుకంటే ఈ అనుమతి వలన సభ్యుల వ్యక్తిగత సమాచారం బయట పడే అవకాశం ఉంది కాబట్టి. మరింత సమాచారం కొరకు [[meta:CheckUser]]ను చూడండి. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | [[Special:Listusers/checkuser|&bull;]] | align="center" | &nbsp; |- | createaccount | వికీపిడియాలో ఒక కొత్త ఖాతా తెరుచుటకు ఈ అనుమతి అవసరమవుతుంది. | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | 'కొత్త వ్యాసం' | సభ్యులకు కొత్త వ్యాసాలను సృస్టించే వెసులుబాటు కల్పిస్తుంది. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | delete | వ్యాసము యొక్క పేజీని నిర్మూలించటం కోసం ఈ అనుమతి అవసరం | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | deletedhistory | నిర్మూలించబడిన పేజీలను సందర్శించటానికి ఈ అనుమతి ఉండాలి. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | edit | కాపాడబడుతున్న పేజీలను తప్ప మిగతా అన్ని పేజీలను మార్చేందుకు. | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | editinterface | వికీపీడియాలోని సందేశాలను మార్చుటకు ఈ అనుమతి ఉండాలి. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | import | | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | makesysop | ఈ అనుమతి ఉపయోగించి ఇతర సభ్యులకు నిర్వాహక/అధికార హోదాను కల్పించవచ్చు. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | move | వ్యాసము యొక్క పేరును మార్చేందుకై ఈ అనుమతి ఉండాలి. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | patrol | ఈ అనుమతి ఉన్న సభ్యులు ఇటీవలి మార్పులలో ఉన్న వ్యాసాలను పరీక్షించినట్ట్లుగా తెలుపగలరు | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; |- | protect | ఈ అనుమతి పేజీలను కాపాడుటకు, లేదా కాపాడబడుతున్న పేజీలను మామూలు వ్యాసములుగా మార్చుటకు అవసరం. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | read | ఈ అనుమతితో వికీపీడియాలోని వ్యాసాలను చదువవచ్చు. | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | renameuser | ఈ అనుమతితో ఇతర సభ్యుల సభ్యనామం మార్చవచ్చు. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | rollback | ఈ అనుమతితో చెడ్డవిగా భావించే మారులను సులువుగా తొలగించవచ్చు. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | siteadmin | మొత్తం వికీపిడియాకు సైటును మార్చగలిగే అమరికలకు మార్చగలిగే అనుమతి ఇది | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; |- bgcolor="#f0f0f0" | undelete | నిర్మూలించబడిన పేజీలను తిరిగి ప్రతిష్టించుటకు ఈ అనుమతి కావాలి. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | unwatchedpages | ఎవరి వీక్షణ జాబితాలోనూ లేని పేజీలను చూపించగలిగే అనుమతి ఇది. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- bgcolor="#f0f0f0" | upload | ఒక బొమ్మను కానీ మరేగయినా ఫైలును వికీపిడియా తరలించుటకు ఈ అనుమతి ఉండాలి | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |- | userrights | సభ్యుల అనుమతులను మార్చగలిగే అధికారం ఈ అనుమతి వలన లబిస్తుంది. దీనికి 'makesysop' అనుమతితో వచ్చే అధికారాల కన్నా కూడా ఎక్కువ అధికారం ఉంటుంది. | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &bull; | align="center" | &nbsp; | align="center" | &nbsp; |} [[Category:వికీపీడియా]] <!-- links to other languages --> [[en:Wikipedia:User access levels]] [[sr:Википедија:Хијерархија]] Image:Map AP all Districts Shaded.png 7903 22162 2006-04-11T05:26:00Z Mpradeep 50 [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పటము జిల్లాల సమాచారంతో {{GFDL}} Wikipedia talk:Bot 7904 22160 2006-04-10T19:05:21Z Chaduvari 97 విక్షనరీకో బాటు విక్షనరీలో కొత్తపేజీలు తయారుచెయ్యడానికి ఇటువంటి బాటొకటుంటే బాగుంటుంది. ఇంగ్లీషు విక్షనరీలో తెలుగు అర్థాలు చేర్చి ఉన్న ప్రతీ పదానికీ తెలుగు విక్షనరీలో ఒక పేజీ తయారుచెయ్యగలిగితే పేజీ తయారుచెయ్యడం తేలికైపోతుంది. అలాగే ఇక్కడ కూడా సంవత్సరాల పేజీలకోబాటుండాలి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 19:05, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) User:Srinivasa/ఇసుకపెట్టె/ముఖ్యలింకులు 7905 22165 2006-04-11T08:32:19Z 202.62.88.219 యునీకోడ్ ఫర్ ఫ్రోగ్రామర్స్ #[http://www.woodpecker.org.cn:9081/doc/Python/_html/Unicode%20for%20Programmers యునీకోడ్ ఫర్ ఫ్రోగ్రామర్స్] (Directory) #[http://www.woodpecker.org.cn:9081/doc/Python/_html/Unicode%20for%20Programmers/python.html యునీకోడ్ ఇన్ పైధాన్] కళింగపట్నం 7906 27158 2006-06-19T15:31:40Z వైఙాసత్య 58 +మూసలు {{అనువాదము}} {{మొలక}} Kalinga patnam is famous for Cultivation, Social Activites, and Cultural Activities.., "SRIKALAANJALI" Country wide Known Organization for Cultural Activities. శివ మందిరం, బెంగుళూరు 7907 22173 2006-04-11T13:55:52Z వైఙాసత్య 58 ప్రపంచంలో అతి ఎత్తైన మరియు అత్యంత సుందరమైన శివుని విగ్రహం ఇచట ఉంది. ఇది [[బెంగుళూరు]] విమానాశ్రయ రహదారిపై మురుగేశ్ పాల్య ప్రాంతములో కలదు. ఈ విగ్రహ ఎత్తు 65 అడుగులు. అంతేగాకుండా ఇచట ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు కూడా కలవు. User talk:శివ కుమార్ 7908 22171 2006-04-11T13:49:48Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image talk:Map AP all Districts Shaded.png 7909 22175 2006-04-11T15:23:44Z Mpradeep 50 ప్రదీపు, మీరు తయారు చేసిన పటము చాలా బాగుంది. థాంక్స్!! ఈ మూడు అచ్చుతప్పులు దిద్దగలరు *బెంగలూరు -> బెంగుళూరు *బంగాలాఖాతం -> బంగాళాఖాతం *పాండిచరీ -> పాండిచ్చేరి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:07, 11 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :ఇలాంటిది ఏదో ఒకటి జరుగుతుందేమోననే ఉద్దేశంతో నమూనా పటమును అట్టిపెట్టు కోవటం మంచిదయ్యింది, మార్పులు సులభంగా చేయగలిగాను. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 15:23, 11 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) Template:రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు 7910 24845 2006-04-25T09:32:03Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Rangareddy.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు|రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[మర్‌పల్లి]] | [[మోమిన్‌పేట్‌]] | [[నవాబ్‌పేట్‌]] | [[శంకర్‌పల్లి]] | [[మల్కాజ్‌గిరి]] | [[శేరిలింగంపల్లి]] | [[కుత్బుల్లాపూర్‌]] | [[మేడ్చల్]] | [[షామీర్‌పేట్‌]] | [[బాలానగర్, రంగారెడ్డి|బాలానగర్]] | [[కీసర]] | [[ఘటకేసర్]] | [[ఉప్పల్]] | [[హయాత్‌నగర్‌]] | [[సరూర్‌నగర్‌]] | [[రాజేంద్రనగర్]] | [[మొయినాబాద్‌]] | [[చేవెల్ల]] | [[వికారాబాద్]] | [[ధరూర్, రంగారెడ్డి|ధరూర్]] | [[బంట్వారం]] | [[పెద్దేముల్‌]] | [[తాండూర్]] | [[బషీరాబాద్‌]] | [[యేలాల్‌]] | [[దోమ]] | [[గందీద్‌]] | [[కుల్కచర్ల]] | [[పరిగి, రంగారెడ్డి|పరిగి]] | [[పూడూర్‌]] | [[షాబాద్‌]] | [[శంషాబాద్]] | [[మహేశ్వరం]] | [[ఇబ్రహీంపట్నం, రంగారెడ్డి|ఇబ్రహీంపట్నం]] | [[మంచాల్‌]] | [[యాచారం]] | [[కందుకూర్‌]] </div> [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు]] Template:చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు 7911 23387 2006-04-20T09:49:27Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Chittoor.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు|చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[పెద్దమండ్యం]] | [[తంబళ్లపల్లె]] | [[ములకలచెరువు]] | [[పెద్దతిప్ప సముద్రం]] | [[బీ.కొత్తకోట]] | [[కురబలకోట]] | [[గుర్రంకొండ]] | [[కలకడ]] | [[కంభంవారిపల్లె]] | [[యెర్రావారిపాలెం]] | [[తిరుపతి|తిరుపతి పట్టణం]] | [[రేణిగుంట]] | [[యేర్పేడు]] | [[శ్రీకాళహస్తి]] | [[తొట్టంబేడు]] | [[బుచ్చినాయుడు ఖండ్రిగ]] | [[వరదయ్యపాలెం]] | [[సత్యవీడు]] | [[నాగలాపురం]] | [[పిచ్చాటూరు]] | [[విజయపురం]] | [[నింద్ర]] | [[కె.వీ.పీ.పురం]] | [[నారాయణవనం]] | [[వడమలపేట]] | [[తిరుపతి గ్రామీణ]] | [[రామచంద్రాపురం, చిత్తూరు|రామచంద్రాపురం]] | [[చంద్రగిరి]] | [[చిన్నగొట్టిగల్లు]] | [[రొంపిచెర్ల, చిత్తూరు|రొంపిచెర్ల]] | [[పీలేరు]] | [[కలికిరి]] | [[వాయల్పాడు]] | [[నిమ్మన్నపల్లె]] | [[మదనపల్లె]] | [[రామసముద్రం]] | [[పుంగనూరు]] | [[చౌడేపల్లె]] | [[సోమల]] | [[సోదం]] | [[పులిచెర్ల]] | [[పాకాల]] | [[వెదురుకుప్పం]] | [[పుత్తూరు]] | [[నగరి]] | [[కార్వేటినగర్]] | [[శ్రీరంగరాజపురం]] | [[పాలసముద్రం]] | [[గంగాధర నెల్లూరు]] | [[పెనుమూరు]] | [[పూతలపట్టు]] | [[ఐరాల]] | [[తావనంపల్లె]] | [[చిత్తూరు మండలం|చిత్తూరు]] | [[గుడిపాల]] | [[యడమరి]] | [[బంగారుపాలెం]] | [[పలమనేరు]] | [[గంగవరం, చిత్తూరు|గంగవరం]] | [[పెద్దపంజని]] | [[బైరెడ్డిపల్లె]] | [[వెంకటగిరి కోట]] | [[రామకుప్పం]] | [[శాంతిపురం]] | [[గుడుపల్లె]] | [[కుప్పం]] </div> [[Category:చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు]] Template:అనంతపురం జిల్లా మండలాలు 7912 23273 2006-04-20T04:56:29Z Mpradeep 50 <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:anatapur_district.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:అనంతపురం జిల్లా మండలాలు|అనంతపురం జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[డీ.హిర్చల్]] | [[బొమ్మనహల్]] | [[విడపనకళ్]] | [[వజ్రకరూర్]] | [[గుంతకల్లు]] | [[గుత్తి]] | [[పెద్దవడుగూరు]] | [[యాడికి]] | [[తాడిపత్రి]] | [[పెద్దపప్పూరు]] | [[సింగనమల]] | [[పమిడి]] | [[గార్లదిన్నె]] | [[కుడేరు]] | [[ఉరవకొండ]] | [[బెలుగుప్ప]] | [[కనేకల్]] | [[రాయదుర్గం]] | [[గుమ్మగట్ట]] | [[బ్రహ్మసముద్రం]] | [[సెట్టూరు]] | [[కుందుర్పి]] | [[కల్యాణదుర్గం]] | [[ఆత్మకూరు,అనంతపురం|ఆత్మకూరు]] | [[అనంతపురం మండలం|అనంతపురం]] | [[బుక్కరాయసముద్రం]] | [[నార్పాల]] | [[పుట్లూరు]] | [[ఎల్లనూరు]] | [[తాడిమర్రి]] | [[బత్తలపల్లె]] | [[రాప్తాడు]] | [[కనగానపల్లె]] | [[కంబదూరు]] | [[రామగిరి]] | [[చెన్నే కొత్తపల్లె]] | [[ధర్మవరం]] | [[ముదిగుబ్బ]] | [[తలుపుల]] | [[నంబులిపులికుంట]] | [[తనకల్]] | [[నల్లచెరువు]] | [[గండ్లపెంట]] | [[కదిరి]] | [[ఆమడగూరు]] | [[ఓబులదేవరచెరువు]] | [[నల్లమడ]] | [[గోరంట్ల]] | [[పుట్టపర్తి]] | [[బుక్కపట్నం]] | [[కొత్తచెరువు]] | [[పెనుకొండ]] | [[రొడ్డం]] | [[సోమందేపల్లె]] | [[చిలమతూరు]] | [[లేపాక్షి]] | [[హిందూపురం]] | [[పరిగి]] | [[మడకశిర]] | [[గుడిబండ]] | [[అమరాపురం]] | [[అగలి]] | [[రొల్ల]] </div> [[Category:అనంతపురం జిల్లా మండలాలు]] Template:అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు 7913 26017 2006-05-28T17:14:12Z Chaduvari 97 లింకుల మార్పు <div style="border:1px solid #EFEFEF; background-color: #FAFAFA; text-align:center; padding:4px;"> <div style="float:left;margin-right:1em; border:1px solid #999;">[[Image:Adilabad.jpg|50px]]</div> <h2><u>[[:Category:అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు|అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు]]</u></h2> [[తలమడుగు]] | [[తాంసీ]] | [[అదిలాబాదు మండలం|అదిలాబాదు]]| [[జైనథ్]] | [[బేల]] | [[నార్నూర్‌]] | [[ఇంద్రవెల్లి]] | [[గుడిహథ్నూర్]] | [[ఇచ్చోడ]] | [[బజార్‌హథ్నూర్‌]] | [[బోథ్]] | [[నేరడిగొండ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)|నేరడిగొండ]] | [[సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)|సారంగాపూర్‌]] | [[కుంటాల]] | [[కుభీర్‌]] | [[భైంసా]] | [[తానూర్‌]] | [[ముధోల్]] | [[లోకేశ్వరం]] | [[దిలావర్ పూర్]] | [[నిర్మల్]] | [[లక్ష్మణ్‌చందా]] | [[మండా]] | [[ఖానాపూర్‌]] | [[కడ్యం]] | [[ఉట్నూరు]] | [[జైనూర్]] | [[కెరమెరి]] | [[సిర్పూర్‌ పట్టణం]] | [[జన్నారం]] | [[దండేపల్లి]] | [[లక్సెట్టిపేట (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)|లక్సెట్టిపేట]] | [[మంచిర్యాల]] | [[మందమర్రి]] | [[కాశీపేట్‌]] | [[తిర్యాని]] | [[ఆసిఫాబాద్‌]] | [[వాంకిడి]] | [[కాగజ్‌నగర్‌]] | [[రెబ్బెన (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)|రెబ్బెన]] | [[తాండూరు]] | [[బెల్లంపల్లి]] | [[నెన్నెల్‌]] | [[భీమిని]] | [[సిర్పూర్‌ గ్రామీణ]] | [[కౌతల]] | [[బెజ్జూర్‌]] | [[దహేగావ్‌]] | [[వేమన్‌పల్లి]] | [[కోటపల్లి]] | [[చెన్నూర్‌]] | [[జైపూర్‌]] </div> [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు]] Category:అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు 7914 25098 2006-04-26T08:01:29Z Mpradeep 50 ఇంకో వర్గము [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] Category:అదిలాబాదు జిల్లా 7915 22184 2006-04-11T17:06:19Z Mpradeep 50 [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు]] పుణ్యగిరి 7916 22189 2006-04-11T18:31:08Z Srinivasa 246 {{విస్తరణ}} పుణ్యగిరి క్షేత్రం [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో గల [[విజయనగరం]] జిల్లాలో ఉన్న [[శృంగవరపుకోట]]కు పశ్చిమ దిశను ఎత్తయిన కొండలలో ([[తూర్పు కనుమలు]]) ఉన్నది. ఇది శైవక్షేత్రం. Image:Molla Writings.jpg 7917 22194 2006-04-11T20:39:17Z Srinivasa 246 మొల్ల రామాయణం తాటాకు ప్రతి మొల్ల రామాయణం తాటాకు ప్రతి చందమామ 7918 25433 2006-05-18T07:31:32Z 64.115.72.106 [[Image:Chandamama-logo.jpg|right|thumb|చందమామ లోగొ రాజా ర్యాబిట్]] [[Image:ChandamamaTelugu.gif|right|thumb|చందమామ ముఖ చిత్రము]] '''చందమామ''' సుప్రసిద్ధ పిల్లల మాసపత్రిక. పేరుకు పిల్లల పత్రికే అయినా పెద్దలు కూడా ఇష్టంగా చదివే పత్రిక. [[1947]] జూలై నెలలో [[మద్రాసు]] నుంచి [[తెలుగు]], [[తమిళ భాష]]లలో ప్రారంభమైన చందమామ ఇప్పుడు 13 భారతీయ భాషల్లోనూ, [[సింగపూరు]], [[కెనడా]], [[అమెరికా]] దేశాలలో ద్విభాషా ఎడిషన్ లలోనూ వెలువడుతోంది. చందమామను తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు [[బి.నాగిరెడ్డి]] - [[చక్రపాణి]] లు [[1947]] జూలైలో ప్రారంభించారు. ==చందమామ కథలు== భారతీయుల్లో చదవడం వచ్చిన ప్రతి ఒక్కరూ చందమామ ఎప్పుడో ఒకప్పుడు చదివే ఉంటారనడం అతిశయోక్తి కాదు. అత్యధికులు చందమామను కథల కోసమే చదువుతారు. సున్నిత హాస్యంతో, విజ్ఞాన వినోదాత్మకమైన చక్కటి చందమామ కథలు చక్రపాణి నిర్దేశకత్వంలో [[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] పెట్టిన ఒరవడిలోనే సాగుతూ తరాలు మారినా పాఠకులను ఇంకా అలరిస్తూనే ఉన్నాయి. దాదాపు ఆరు దశాబ్దాలుగా లక్షలాది మంది పిల్లల్ని ఆకట్టుకుంటూ, వారిని తనతో ఊహాలోకంలో విహరింపజేస్తున్న చందమామ కథలు వారు సత్ప్రవర్తనతో బాధ్యతాయుతమైన పౌరులుగా ఎదిగేటట్లుగా, నిజాయితీ, లోకజ్ఞానం, నైతిక ప్రవర్తన, కృతజ్ఞత, వినయం, పెద్దల పట్ల గౌరవం, ఆత్మాభిమానం, పౌరుషం, దృఢ సంకల్పం లాంటి మంచి లక్షణాలను అలవరచుకునేలా చేస్తూ వచ్చాయి. అంతే కాదు ప్రపంచ సాహిత్యంలోని గొప్ప అంశాలన్నీ "చందమామ"లో కథలుగా వచ్చాయి. భారతం, రామాయణం, భాగవతం, ఉపనిషత్తుల్లోని కొన్ని కథలూ, [[కథా సరిత్సాగరం]], బేతాళకథలూ, [[పంచతంత్రం]], బౌద్ధ [[జాతక కథలు]], జైన పురాణ కథలు, [[అరేబియన్‌ నైట్స్‌]] ఇలా విశిష్టమైనవన్నీ మామూలు కథల రూపంలో వచ్చాయి. భాసుడు, కాళిదాసు, ఇంకా ఇతర సంస్కృత రచయితల నాటకాలూ, [[షేక్‌స్పియర్‌]] అనువాదాలు ఎన్నిటినో పాఠకులు చదవగలిగారు. ఇవికాక గ్రీక్‌ పురాణాలైన [[ఇలియడ్‌]],[[ఒడిస్సే]], వివిధ దేశాల జానపద కథలూ, పురాణ కథలూ, ప్రపంచ సాహిత్యంలోని అద్భుత కావ్యగాథలూ అన్నీ "చందమామ"లో సులభమైన భాషలో వచ్చాయి. పురాణాలే గాక ఇతర సాహిత్య రత్నాలైన కావ్యాలు [[శిలప్పదిగారం]], [[మణిమేఖలై]] లాంటివి కూడా వచ్చాయి. "చందమామ" ఆఫీసులో అన్ని ప్రపంచదేశాల జానపద కథలూ ఉండేవి. చందమామకున్నటువంటి లైబ్రరీ మరెక్కడా లేదు. కొడవటిగంటి కుటుంబరావు ఏ కథనైనా మన దేశానికీ, తెలుగు భాషకూ సరిపోయేట్టు మలిచి రాసేవాడు. చందమామలోని మరో ప్రత్యేకత - తేనెలూరే తియ్యటి తెలుగు. అసలు ఏ భారతీయ భాషైనా నేర్చుకోవడానికి ఆ భాషలోని చందమామ చదవడం ఉత్తమ మార్గం. [[Image:Chandamama-Betala-kathalu.jpg|right|thumb|బేతాళ కథలు చిత్రం]] కల్పిత [[బేతాళ కథలు]]చందమామలోని మరో ప్రత్యేకత. సాధారణమైన పిల్లల కథల్లోంచి కథ చివర ప్రతి నెలా ఒక చిక్కు ప్రశ్నను సృష్టించడం, దానికి చక్కటి సమాధానం చెప్పించడం సాధారణమైన విషయం కాదు. కష్టతరమైన ఈ పనిని దశాబ్దాల పాటు నిరాఘాటంగా కొనసాగించడం చందమామ నిబద్ధతకు నిదర్శనం. తర్వాతి కాలంలో, ఇదే ఒరవడిలో [[బొమ్మరిల్లు]] లాంటి మరికొన్ని పిల్లల పత్రికలు ''కరాళ కథలు'' లాంటి పేర్లతో శీర్షికలు ప్రారంభించాయి. ===చందమామ కథల్లో దయ్యాలు=== మామూలుగా దయ్యాలను నమ్మేవారందరికీ అవంటే ఇంతో ఇంతో భయముంటుంది. దయ్యాలను గురించి వినే (లేక) చదివే కథలు ఆ భయాన్ని మరింత గా పెంచుతాయి. అయితే చందమామలో దయ్యాల కథలు కూడా ఆహ్లాదకరంగానే ఉంటాయి. ఎంధుకంటే చందమామ కథల్లోని దయ్యాలు రెండే రకాలు: 1. మంచి వారికి సాయం చేసే మంచి దయ్యాలు, 2. కేవలం సరదా కోసం తమాషాలు చేసే చిలిపి దయ్యాలు. ==ఇతర శీర్షికలు== మహోన్నతమైన భారతీయ సాంస్కృతిక వైభవానికీ, వైవిధ్యానికీ అద్దం పట్టే శీర్షికలు అనేకం చందమామలో వచ్చాయి. గతంలో కథలు 80%, ఇతర శీర్షికలు 20% ఉండగా ఇటీవలి కాలంలో కథలు 60%, ఇతర శీర్షికలు 40% ఉంటున్నాయి. బేతాళ కథలతో బాటు దశాబ్దాల కాలం నుంచి నిరాఘాటంగా నడుస్తున్న ఫోటో వ్యాఖ్యల పోటీ, ఈ మధ్య కాలంలో ప్రవేశపెట్టిన కథల పోటీ ల్లాంటివి పాఠకుల సృజనాత్మకతకు పదును పెడతాయి. పిల్లలకు విజ్ఞానం, వినోదం, వికాసం అందించడమే లక్ష్యంగా ఎప్పటికప్పుడు కొత్త శీర్షికలతో ప్రయోగాలు చేయడం చందమామ ప్రత్యేకత. ==పిల్లల ప్రత్యేక సంచికలు== [[2000]] సం. నుంచి ప్రతి సంవత్సరం నవంబరు సంచికను పిల్లల ప్రత్యేక సంచికగా రూపొందిస్తున్నారు. ఇందుకోసం ప్రత్యేకంగా 14 ఏళ్ళ లోపు బాలబాలికల చేత కథలు వ్రాయించి, ఎంపిక చేసిన బాల చిత్రకారుల్ని చెన్నై రప్పించి, ఆ కథలకు వారి చేత బొమ్మలు వేయిస్తున్నారు. ==ఇతర భాషల్లో చందమామ== [[Image:Chandamama sanskrit coverpage.jpg|right|thumb|120px|సంస్కృత సంచిక]] చందమామ ప్రస్తుతం తెలుగు (జూలై 1947 నుంచి), తమిళం(ఆగస్ట్ 1947 - అంబులిమామ), కన్నడం (1948), హిందీ (1949 - చందామామ), మరాఠీ (1952 - చాందోబా), మలయాళం (1952 - అంబిలి అమ్మావన్‌), గుజరాతీ (1954), ఇంగ్లీషు (1955), ఒరియా (1956), బెంగాలీ (1972), సింధీ (1975), అస్సామీ (1976), సంస్కృత (1979)భాషల్లోనే గాక ఆగస్ట్ 2004 నుంచి సంతాలీ(చందొమామొ) అనే గిరిజన భాషలో కూడా వెలువడుతోంది (మొత్తం పదమూడు భాషలు). ఒక గిరిజన భాషలో వెలువడుతున్న మొట్టమొదటి పిల్లల పత్రిక చందమామ కావడం విశేషం. సింధీ లో 1975 లో మొదలై కొంత కాలం నడిచి ఆగిపోయింది. గురుముఖి(పంజాబి భాష యొక్క లిపి) మరియు సింహళ (1978 - అంబిలిమామ) లో కూడ కొంత కాలం నడిచింది. పంజాబ్ మరియు శ్రీలంక ఘర్షణల తర్వాత ఆ భాషల్లొ ప్రచురణ నిలచిపొయింది.చందమామను చూసి ముచ్చటపడిన అప్పటి శ్రీలంక ప్రధాన మంత్రి , కొన్ని నెలల పాటు సింహళ సంచికకు కథలు కూడా అందించారు.అంధుల కోసం 4 భాషల్లో బ్రెయిలీ లిపిలో(1980)(ఇంగ్లీషు, తమిళం, హిందీ, మరాఠి) కూడా కొంత కాలం నడిచి 1998లో ఆగిపోయింది.2004 సంవత్సరం నుంచి తెలుగు మరియు ఇంగ్లీషు బ్రెయిలీ లిపి సంచికలు తిరిగి ప్రచురించడం మొదలయ్యింది[http://www.hindu.com/2005/10/05/stories/2005100511380100.htm]. [[Image:ChandamamaEnglish.jpg|left|thumb|ఇంగ్లీషు]]. అమెరికా, కెనడా దేశాల్లో నివసిస్తున్న ప్రవాసాంధ్రుల కోసం ద్విభాషా ఎడిషన్ (ఒకే పుస్తకంలో రెండు భాషల చందమామ)లు తెలుగు-ఇంగ్లీషు, తమిళం-ఇంగ్లీషు, హిందీ-ఇంగ్లీషు భాషల్లో వెలువడుతున్నాయి, గుజరాతి-ఇంగ్లీషు ద్విభాషా పత్రిక కూడా విడుదల చేయడానికి ప్రణాలిక సిద్ధం చేస్తున్నారు. ఇక సింగపూరు లోని పాఠకుల కోసం ప్రత్యేకంగా అంబులిమామ పేరుతో ఇంగ్లీషు-తమిళ భాషల్లో ద్విభాషా ఎడిషన్ వెలువడుతోంది. మొదట్లో ఒరిజినల్‌ సంచిక తెలుగులో తయారయేది. అది పై నెలలో తమిళ, కన్నడ, హిందీ భాషల్లో వచ్చేది. ఎందుకంటే ఆ ఎడిటర్లకు తెలుగు చదవడం వచ్చు. ఆ తరవాతి నెలలో తమిళంనుంచి మలయాళంలోకీ, హిందీ నుంచి మరాఠీ, గుజరాతీల్లోకీ అనువాదం అయేది. అంటే ఉదాహరణకు మార్చ్‌లో విడుదలైన వివిధ సంచికలు తీసుకుంటే తెలుగులో సరికొత్త కథలూ, తమిళ, కన్నడ, హిందీల్లో ఫిబ్రవరిలో అచ్చయిన తెలుగు కథలూ, తక్కిన వాటిల్లో జనవరిలో అచ్చయిన తెలుగు కథలూ పడేవి. ఏ భాషకా భాషలో వరస తప్పకుండా సంచికలు వచ్చేవి కనక ఎవరికీ ఇబ్బంది ఉండేది కాదు. ఇతర భాషల పాఠకులకు తెలుగే ఒరిజినల్‌ అని తెలిసేది కూడా కాదు. తమిళంలో అంబులిమామా, మలయాళంలో అంబిలి అమ్మావన్‌, మరాఠీలో చాందోబా ఇలా ప్రతిదీ దేనికదిగా పాప్యులర్‌ పత్రికలైపోయాయి. అయితే 1990ల నుంచి, ముఖ్యంగా మనోజ్ దాస్ రచనలు ఎక్కువయ్యే కొద్దీ ఈ వరస తిరగబడింది. ఆయన చేసే రచనలు ముందుగా ఒరియా, ఇంగ్లీషు భాషల్లోనూ, ఆ తర్వాత తెలుగుతో సహా ఇతర భాషల్లోనూ వస్తున్నాయి. ==చందమామ రచయితలు== [[Image:Chandamama-staff.gif|300px|right|thumb|దాసరి సుబ్రహ్మణ్యం (ఎడమ చివర), కుటుంబ రావు (కుడి చివర),మరొక కొలీగ్ (మధ్య)]] ;'''[[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]]: [[1952]] నుంచి [[1980]] లో తాను చనిపోయే వరకూ చందమామకు పేరు లేని సంపాదకుడిగా విశేషమైన కృషి చేశాడు. తన నమ్మకాలూ, ఆదర్శాలూ ఎటువంటివైనా పురాణ గాథల్నీ, ఇతర ప్రపంచ సాహిత్యాన్నీ తేట తెలుగులో పిల్లలకు అందించడానికి ఆయన చేసిన కృషి అమోఘం. రకరకాల మారుపేర్లతో కథలు, శీర్షికలన్నీ ఆయనే రాసేవాడు. మొదట్లో బయటి రచయితలు పంపిన కథలవంటివి దాదాపుగా ఏవీ ఉండేవి కావు. ఒకవేళ ఎవరైనా స్వంతంగా కథలు రాసి పంపినా అందులో సెలెక్టయిన వాటిని అవసరమనిపిస్తే కొడవటిగంటి కుటుంబరావు "మెరుగుపరిచి" తిరగరాసేవాడు. మరే భాషలోనైనా ఎవరైనా కథ పంపితే అది క్లుప్తంగా ఏ ఇంగ్లీషులోకో అనువాదం అయి వచ్చేది. అది నచ్చితే తెలుగులో తిరగరాయబడి, మళ్ళీ మామూలు ప్రోసెస్‌ ద్వారా అన్ని భాషల్లోకీ తర్జుమా అయేది. 1970ల తరవాత బైటినుంచి రచనలు రావడం, వాటిని "సంస్కరించి" ప్రచురించడం ఎక్కువైంది. క్లుప్తంగా, ఏ విధమైన యాసా చోటు చేసుకోకుండా సూటిగా సాగే కుటుంబరావు శైలిని చక్రపాణి "గాంధీగారి భాష" అని మెచ్చుకునేవాడట. ఇంకెవరు రాసినా ఆయనకు నచ్చేది కాదు.ఒక దశలో పురాణం సుబ్రహ్మణ్యశర్మ "చందమామ"లో చేరదామనుకున్నా.., అది ఎందుచేతనో జరగలేదు. ;'''[[విద్వాన్ విశ్వం]]''': మొదట్లో చందమామలో కథలతో బాటు గేయాలు/గేయకథలు కూడా వస్తూ ఉండేవి. అప్పట్లో చందమామలో ద్విపద కావ్యం రూపంలో వచ్చిన పంచతంత్ర కథలను వ్రాసింది విద్వాన్ విశ్వం. తర్వాతి కాలంలో ఈ కథలను ఆయన చేతే చక్కటి వాడుక భాషలోకి మార్చి చందమామలో ప్రచురించారు. చందమామలో ఈ కథలకు బొమ్మలు వేసింది వడ్డాది పాపయ్య కాగా ఈ కథలను ద్విపద రూపంలోనూ, వచనరూపంలోనూ టి.టి.డి. వాళ్ళు ఒకే పుస్తకంగా ప్రచురించినప్పుడు [[బాపు]] చేత బొమ్మలు వేయించారు. ;'''[[ఉత్పల సత్యనారాయణ]]''': ఇటీవల [[కేంద్ర సాహిత్య అకాడెమీ అవార్డు|కేంద్ర సాహిత్య అకాడెమీ బహుమతి]] పొందిన ఈయన చందమామలో వ్రాసిన గేయాలు సుప్రసిద్ధం. ;'''[[వడ్డాది పాపయ్య]]''': ''వపా'' కేవలం చిత్రకారుడే కాదు. రచయిత కూడా. కొడవటిగంటి కుటుంబరావు మొదలు పెట్టిన ''దేవీభాగవతం'' కథలను పూర్తి చేసింది ఆయనే. ''విష్ణుకథ'' పౌరాణిక సీరియల్ కూడా ఆయన వ్రాసిందే. ;'''[[దాసరి సుబ్రహ్మణ్యం]]''': చందమామలో దాదాపు మొదటినుంచీ ఉన్నవారిలో దాసరి సుబ్రహ్మణ్యం గారొకరు. మొదటి రంగుల సీరియల్‌ ఆయన స్పెషాలిటీ. ''తోకచుక్క'', ''మకరదేవత'', ''ముగ్గురు మాంత్రికులు'' మొదలైన అద్భుతాల నవలలన్నీ ఆయనవే. ఎందుచేతనో చక్రపాణికి ఈ తరహా రచనలు నచ్చేవి కావు. పాఠకులకు మాత్రం అవి చాలా నచ్చేవి. ఒక దశలో వాటిని మాన్పించి బంకించంద్ర నవలను ప్రవేశపెట్టగానే సర్క్యులేషన్‌ తగ్గింది. దాంతో దాసరివారికి మళ్ళీ పనిపడింది. చక్రపాణిగారి టేస్టూ, పాఠకుల టేస్టూ వేరువేరని రుజువయింది. ;'''[[ఏ.సి. సర్కార్]]''': ప్రజల్లో బాగా పాతుకుపోయిన మూఢనమ్మకాలను తొలగించడానికి కొడవటిగంటి కుటుంబరావు చందమామ ద్వారా ప్రయత్నాలు చేశారు. మహిమల పేరుతో అమాయక ప్రజలను మోసగించే వారి గుట్టుమట్లను బయట పెడుతూ ప్రత్యేకంగా ఏ.సి.సర్కార్ అనే ఐంద్రజాలికుడి చేత ఆసక్తికరమైన కథలు వ్రాయించారు. ;'''[[వసుంధర]]''': ఒక్క చందమామ లోనే వెయ్యికి పైగా కథలు రాసిన ఘనత వీరిది. ;'''[[మాచిరాజు కామేశ్వరరావు]]''': చందమామలో దాదాపు గత ఇరవయ్యేళ్ళ కాలంలో వచ్చిన దయ్యాలు, పిశాచాల కథలన్నీ ఈయన రాసినవే. ;'''[[మనోజ్ దాస్]]''': ప్రస్తుతం భారత దేశంలో చిన్నపిల్లల కోసం రచనలు చేస్తున్న వారిలో అగ్రగణ్యుడు. మాతృభాష అయిన ఒరియా మరియు ఇంగ్లీషు భాషల్లో విరివిగా వ్రాయడమే గాక చందమామ కోసం వివిధ దేశాల జానపద, పురాణ గాథలను అనువదించాడు. ==చందమామ చిత్రకారులు== [[Image:ChandamamaTelugu.gif|right|thumb|చందమామ తెలుగు సంచిక ముఖ చిత్రము]] "చందమామ"కు ప్రత్యేకత రావడానికి బొమ్మలు చాలా దోహదం చేశాయి. చక్రపాణి అంతవరకూ ఏ పత్రికలోనూ లేని విధంగా చందమామలో ప్రతి పేజీ లోనూ ఒక బొమ్మ వచ్చేటట్లు, కథ సరిగ్గా గీత గీసినట్లు బొమ్మ దగ్గరే ముగిసేటట్లు శ్రద్ధ తీసుకున్నాడు. తర్వాత ప్రారంభమైన పిల్లల పత్రికలన్నీ ఇదే పద్ధతిని అనుసరిస్తున్నాయి. చందమామలో బొమ్మలు వేసిన కొందరు ప్రముఖ చిత్రకారులు: ;'''[[వడ్డాది పాపయ్య]]''': ఒక్క ఇంగ్లీషు తప్ప మిగిలిన భాషలన్నిట్లోనూ ముఖచిత్రాలు వడ్డాది పాపయ్య గీసినవే. ;'''[[ఎం.టి.వి. ఆచార్య]]''': 1952 ప్రాంతాల్లో ఎం.టి.వి. ఆచార్యగారు "చందమామ"లో ఆర్టిస్టుగా చేరారు. ''మహాభారతం'' అట్టచివరి బొమ్మకూ, అట్టమీది బొమ్మకూ ఆయన అద్భుతమైన బొమ్మలు గీశారు. ఆయనకు మనుషుల ఎనాటమీ క్షుణ్ణంగా తెలుసు. సుమారు 20 ఏళ్ళ పాటు కొనసాగిన [[మహాభారతం]] సీరియల్‌కు ఆయన వివిధ పాత్రల ముఖాలు ఏ మాత్రమూ మార్పు లేకుండా చిత్రీకరించారు. అందరూ బుర్రమీసాల మహావీరులే అయినా [[ధర్మరాజు]], [[భీముడు]], [[అర్జునుడు]], [[దుర్యోధనుడు]], ఇలా ప్రతి ఒక్కరినీ బొమ్మ చూడగానే పోల్చడం వీలయేది. భీష్ముడికి తెల్ల గడ్డమూ, బట్టతలా ఆయనే మొదటగా గీశారు. [[భీష్మ]] సినిమాలో [[ఎన్‌.టి.రామారావు]] ఆహార్యమంతా "చందమామ"లో ఆయన వేసిన బొమ్మల నుంచి తీసుకున్నదే. ఆ తరవాత ఆయన వ్యక్తిగత కారణాలవల్ల [[బెంగుళూరు]]కు వెళ్ళిపోయారు. ;'''[[చిత్రా (టి.వి. రాఘవన్‌)]]''': మొదట్లో "చందమామ"కు చిత్రా ప్రధాన ఆర్టిస్టుగా ఉండేవారు. ప్రారంభ సంచిక ముఖచిత్రం ఆయనదే. చిత్రాగారు చిత్రకళ నేర్చుకోలేదు. స్వంతంగా ప్రాక్టీసు చేశారు. ఆయన మంచి ఫోటోగ్రాఫరట. ఒక సందర్భంలో [[బాపూ]] చిత్రాగారి బొమ్మలు తన కిష్టమనీ, గాలిలో ఎగిరే ఉత్తరీయం గీసే ఆయన పద్ధతి తనకు నచ్చుతుందనీ అన్నారు. అమెరికన్‌ కామిక్స్‌ "చందమామ" ఆఫీసులో చాలా ఉండేవి. వివిధ దేశాలవారి డ్రస్సులనూ, వెనకాల బిల్డింగుల వివరాలనూ చిత్రా వాటినుంచి తీసుకునేవారు. ఈ కారణంగా విదేశీ కథలన్నీ సామాన్యంగా ఆయనకే ఇచ్చేవారు. దాసరివారి సీరియల్‌కు చిత్రాగారి బొమ్మలు ప్రత్యేక ఆకర్షణగా ఉండేవి. అప్పుడప్పుడూ ఆయన బొమ్మల కోసమేనేమో అన్నట్టుగా సుబ్రహమణ్యంగారు "మూడు కళ్ళూ, నాలుగు తలలూ ఉన్న వికృతాకారుడు" మొదలైన పాత్రలను కథలో ప్రవేశపెట్టేవారు. మొసలి దుస్తులవాళ్ళూ, భల్లూకరాయుళ్ళూ చిత్రాగారి బొమ్మలవల్ల ఆకర్షణీయంగా కనబడేవారు. ;'''[[శంకర్]]''': బేతాళుడు ఆవహించిన శవాన్ని భుజాన వేసుకుని, ఒక చేత్తో కత్తి దూసి చురుకైన కళ్ళతో చుట్టూ చూస్తూ ముందుకు అడుగేస్తున్న విక్రమార్కుడి బొమ్మను చూడగానే ఎవరైనా ఇట్టే చెపేస్తారు అది చందమామలోని బేతాళ కథకు శంకర్ వేసిన బొమ్మ అని. తమిళనాడుకు చెందిన ఆయన ఆర్ట్ స్కూల్లో చిత్రకళ నేర్చుకుని వచ్చిన వాడు. టూరిస్టు వింతలవంటి ఒక పేజీ విషయాలకు ఫోటోను చూసి చిత్రీకరించడం ఆయన ప్రత్యేకత. మొత్తం మీద వీరిద్దరూ డిటెయిల్స్‌తో కథలకు బొమ్మలు వేసే పధతిని ప్రవేశపెట్టారు. అప్పుడప్పుడూ [[యువ]] దీపావళి సంచికల్లో కూడా కథలకు వీరు చిత్రాలు గీసేవారు. ;'''[[బాపూ]]''': కొన్ని సంచికలకు బాపూ కూడా బొమ్మలు వేశారు. "చందమామ" ఫార్మాట్‌లో గీసినా ఆయన తన శైలిని మార్చుకోలేదు. ఉత్పల సత్యనారాయణాచార్యగారి గేయ కథలకు ఆయన మంచి బొమ్మలు గీశారు. [[జయ]], [[వీరా]], [[రాజి]] లాంటి మరి కొందరు చిత్రకారులు చందమామలో ఎక్కువగా బొమ్మలు వేసే వారు. ==ప్రెస్సు== [[Image:Chandamama-press.jpg|300px|right|thumb|చందమామ ప్రెస్సును వీక్షిస్తున్న ప్రముఖులు (కుడి చివర కుటుంబరావు)]] చందమామ అందంగా రూపొందడానికి గల మరో కారణం నాణ్యమైన ముద్రణ. బి.నాగిరెడ్డి తన తమ్ముడైన [[బి.ఎన్.కొండారెడ్డి]] (ఈయన [[మల్లీశ్వరి]] లాంటి కొన్ని సినిమాలకు కెమెరామాన్ గా పని చేశాడు) పేరుతో నడుపుతున్న బి.ఎన్.కె. ప్రెస్సులోనే మొదటి నుంచీ చందమామ ముద్రణ జరుగుతోంది. నాగిరెడ్డిగారు అతి ప్రతిభావంతంగా నడిపిన బి.ఎన్‌.కె.ప్రెస్‌ "చందమామ"ను అందంగా ముద్రిస్తూ ఉండేది. ఎన్నో కొత్త రకం అచ్చు యంత్రాలను మనదేశంలో మొట్టమొదటగా నాగిరెడ్డిగారే కొని వాడడం మొదలెట్టారు. ఈ విధంగా చక్రపాణిగారి "సాఫ్ట్‌వేర్‌"కు నాగిరెడ్డిగారి "హార్డ్‌వేర్‌" తోడై "చందమామ"ను విజయవంతంగా తీర్చిదిద్దింది. అసలు చక్రపాణికి నాగి రెడ్డి పరిచయమయిందీ ఈ ప్రెస్సులోనే. [[శరత్]] వ్రాసిన బెంగాలీ నవలలకు తాను చేసిన తెలుగు అనువాదాలను ప్రచురించే పని మీద చక్రపాణి అక్కడికి వచ్చాడు. తర్వాత నాగిరెడ్డి-చక్రపాణి పేర్లు స్నేహానికి పర్యాయ పదంగా నిలిచి పోవడం చరిత్ర. ===సంపాదకులు, ప్రచురణకర్తలు=== [[Image:Chandamama-viswam.jpg|150px|right|thumb|చందమామ ప్రస్తుత సంపాదకుడు విశ్వనాథ రెడ్డి(విశ్వం)]] చందమామ సంస్థాపకుడు చక్రపాణి కాగా సంచాలకుడు నాగిరెడ్డి. చందమామ స్థాపించాలనే ఆలోచన పూర్తిగా చక్రపాణిదే. 1975లో తాను చనిపోయే వరకూ చందమామ వ్యవహారాలన్నీ ఆయనే చూసుకునేవాడు. ఆ తర్వాత బి.విశ్వనాథరెడ్డి ఆ బాధ్యతలను తీసుకున్నాడు. అయితే 1980 వరకు పేరు లేని ఎడిటర్ గా కొ.కు. చేసిన కృషిని ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. '''సంపాదక వర్గ సలహాదార్లు''': చందమామ ఇండియా లిమిటెడ్ ఏర్పడిన తర్వాత భారత దేశంలో పిల్లల కోసం రచనలు చేసే ఇద్దరు ప్రముఖ రచయితల్ని సంపాదక వర్గ సలహాదార్లుగా తీసుకుంది. వారు:[[మనోజ్ దాస్]], [[రస్కిన్ బాండ్]]. వీరిద్దరూ అంతకు చాలా కాలం క్రితం నుంచి చందమామలో రాస్తున్నవారే. రస్కిన్ బాండ్ కథలు ఆంగ్లంలో మాత్రమే వస్తూండగా దాస్ రచనలు అన్ని భాషల పాఠకులకు సుపరిచితాలు. ===ఇతర పత్రికలు=== *'''జూనియర్ చందమామ''': తొమ్మిదేళ్ల లోపు పిల్లల కోసం చందమామ ప్రత్యేకంగా ఆంగ్లంలో ప్రచురిస్తున్న మాస పత్రిక . * గతంలో చందమామ ప్రచురణకర్తలు వెలువరించిన కొన్ని పత్రికలు: *:'''విజయ చిత్ర''', సినిమా వారపత్రిక, *:'''వనిత''', మహిళల మాసపత్రిక *:'''జూనియర్ క్వెస్ట్''', పిల్లలకోసం ఇంగ్లీషు లో *:'''స్పూత్నిక్''', పిల్లలకోసం ఇంగ్లీషు లో *:'''ది హెరిటేజ్''', మనోజ్ దాస్ సంపాదకత్వంలో భారతీయ సాంస్కృతిక వైభవాన్ని గురించి తెలియజేసే ఆంగ్ల మాసపత్రిక. ===చందమామ బుక్స్=== చందమామలో వచ్చిన కథల్లో ఎంపిక చేసిన వాటిని "చందమామ బుక్స్" పేరిట చిన్న చిన్న పుస్తకాలుగా విడుదల చేస్తున్నారు. ప్రస్తుతం ఇవి ఆంగ్లభాష లోనే లభ్యమౌతున్నాయి. ===ఆట బొమ్మలు=== పిల్లల సంపూర్ణ మనోవికాసానికి తోడ్పడే ప్రయత్నంలో భాగంగా వారికి కేవలం మంచి సాహిత్యాన్ని అందించడానికే పరిమితం కాకుండా ''కడిల్స్'' పేరిట సాఫ్ట్ టాయ్స్, ''చందమామ టాయ్ ట్రానిక్స్'' పేరిట ఎలక్ట్రానిక్ ఆట వస్తువులను కూడా ఉత్పత్తి చేశారు. ==చందమామ ఇండియా లిమిటెడ్== [[1998]] అక్టోబరు నెలలో అనివార్య పరిస్థితుల్లో ప్రచురణ ఆగిపోయిన చందమామ [[1999]] డిసెంబరు నెలలో తిరిగి మొదలైంది. మోర్గాన్ స్టాన్లీ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ వినోద్ సేథి, కార్వీ కన్సల్టెంట్స్ కు చెందిన సుధీర్ రావు, ఫైనాన్షియల్ కన్సల్టెంట్ ఎస్. నీలకంఠన్, ప్రముఖ చిత్రకారుడు ఉత్తమ్ కుమార్, మార్కెటింగ్ నిపుణుడు మధుసూదన్ లు చందమామ పునస్థాపనకు మూల కారకులు. అప్పటి వరకూ పూర్తిగా బి.నాగిరెడ్డి కుటుంబ సభ్యులకే పరిమితమై ఉన్న చందమామ ప్రచురణ మరియు నిర్వహణ హక్కులు కొత్తగా స్థాపించబడిన '''చందమామ ఇండియా లిమిటెడ్''' కు బదిలీ చేయబడ్డాయి. అందులో బి.నాగిరెడ్డి కుమారుడైన బి.విశ్వనాథరెడ్డి, ఆయన కుటుంబ సభ్యులకు 40% వాటా, వినోద్ సేథి, సుధీర్ రావు, ఇతరులకు 60% వాటా ఇవ్వబడ్డాయి. బి.విశ్వనాథరెడ్డి (విశ్వం) చందమామ సంపాదకుడుగానూ, ప్రచురణకర్తగానూ, చందమామ ఇండియా లిమిటెడ్ మానేజింగ్ డైరెక్టర్ గానూ కొనసాగుతున్నాడు. ===చందమామ సిండికేషన్=== చందమామ ప్రత్యేకతలుగా గుర్తింపు పొందిన కథన శైలి, సాంకేతిక నైపుణ్యాలను రంగరించి పంచతంత్రం, జాతక కథలు లాంటివాటిని బొమ్మల కథలుగా రూపొందించి ఇతర పత్రికలకు అందజేయడానికి సిండికేషన్ ద్వారా ముందుకు వచ్చింది చందమామ. తెలుగు మరియు ఇతర భాషల్లో అనేక పత్రికలు ఈ అవకాశాన్ని వినియోగించుకున్నాయి. ==మరికొన్ని విశేషాలు== '''ఆధునిక ప్రసారమాధ్యమాల్లో చందమామ''': 1960 ప్రాంతంలో పాఠకులను విశేషంగా ఆకట్టుకున్న ''పరోపకారి పాపన్న కథలు'' నాలుగేళ్ళ క్రితం [[దూరదర్శన్]] లో ధారావాహిక గా వచ్చాయి. ==చందమామ సంపాదకుల వ్యాఖ్యలు== *"బాలసాహిత్యం పిల్లల మెదడులో కొన్ని మౌలికమైన భావనలను బలంగా నాటాలి. ధైర్యసాహసాలూ, నిజాయితీ, స్నేహపాత్రత, త్యాగబుద్ధీ, కార్యదీక్షా, న్యాయమూ మొదలైనవి జయించటం ద్వారా సంతృప్తిని కలిగించే కథలు, ఎంత అవాస్తవంగా ఉన్నా పిల్లల మనస్సులకు చాలా మేలుచేస్తాయి...పిల్లలలో దౌర్బల్యాన్ని పెంపొందించేది మంచి బాలసాహిత్యం కాదు...దేవుడి మీద భక్తినీ, మతవిశ్వాసాలనూ ప్రచారం చెయ్యటానికే రచించిన కథలు పిల్లలకు చెప్పటం అంత మంచిది కాదు...కథలో నెగ్గవలసినది మనుష్య యత్నమూ, మనిషి సద్బుద్ధీనూ". -'''కొడవటిగంటి కుటుంబరావు''' *"ప్రతి ఒక్కరికీ తమ సంస్కృతీ సంప్రదాయాలను గురించిన ప్రాథమిక అవగాహన కలిగి ఉండడం తప్పనిసరి. ఘనమైన భారతీయ సాంస్కృతిక వారసత్వ సంపదను పదిలపరచి ఒక తరాన్నుంచి ఇంకో తరానికి అందించడమే లక్ష్యంగా చందమామ పని చేస్తోది. గతానికీ, వర్తమానానికీ మధ్య వారధిగా నిలుస్తోంది." -'''బి.విశ్వనాథరెడ్డి(విశ్వం)''' ==చందమామకు ప్రముఖుల ప్రశంసలు== *Jawaharlal Nehru described the different editions as "an unusual feat" *President Babu Rajendra Prasad found the magazine "useful for the promotion of literacy" *Prime Minister Morarji Desai found Chandamama "providing clean and good entertainment to children" *Prime Minister Indira Gandhi stated that the editions are being published simultaneously and regularly. magazine would "arouse imagination, create aesthetic awareness, encourage the desire for knowledge and, at the same time, teach them to live in harmony with their own society and the world". *Atal Behari Vajpayee had this to say: "Chandamama has mesmerized millions of children with stories drawn from India’s rich cultural heritage ... Chandamama’s bold effort (in publishing several language editions) deserve our highest appreciation". *President Dr. A.P.J. Abdul Kalam’s remark about Junior Chandamama that "it will inspire the young" *"చందమామను నా చేత కూడా చదివిస్తున్నారు. హాయిగా ఉంటుంది. పత్రిక రావడం ఆలస్యమైతే కొట్టు వాడితో దెబ్బలాడతా - ఇంకా రాలేదేమని". - కవి సామ్రాట్ విశ్వనాథ సత్యనారాయణ ====టూకీగా==== *చందమామ లోగో పేరు రాజా ర్యాబిట్ (రాజ కుందేలు) ==బయటి లింకులు== *[http://www.chandamama.org/ చందమామ వెబ్‌సైటు] *[http://www.rediff.com/business/1999/sep/22chand1.htm ప్రచురణ పునరుద్ధరించిన చందమామ] *[http://www.rediff.com/business/1999/sep/22chand2.htm ప్రచురణకర్త, సంపాదకుడు విశ్వనాథరెడ్డి తో ఇంటర్వ్యూ] *[http://www.agencyfaqs.com/interactive/cn_pogo/interview_inner_bv_reddy.htm చందమామ చరిత్ర , ప్రొఫైల్ గురించి ప్రచురణకర్త, సంపాదకుడు విశ్వనాథరెడ్డి] *[http://www.eemaata.com/issue41/chandamama.html "చందమామ" జ్ఞాపకాలు] *[http://www.ambulimama.com చందమామ సింగపూరు తమిళం-ఇంగ్లిషు ద్విభాష సంచిక] *[http://www.telegraphindia.com/1040813/asp/jharkhand/story_3612293.asp సంథాలి భాషలో చందమామ విడుదల] [[Category:తెలుగు మాసపత్రికలు]] [[Category:బాల సాహిత్యము]] {{విశేషవ్యాసం|2006 మే 2}} చెన్నై 7919 22198 2006-04-12T02:24:13Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} '''చెన్నై''' [[భారత దేశము]]లో కెల్లా నాలుగవ పెద్ద నగరము. [[తమిళనాడు]] రాష్ట్ర రాజధాని. చెన్నై నగరము [[బంగాళా ఖాతము]] యొక్క తీరమున ఉన్నది. [[Category:భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల రాజధానులు]] [[Category:తమిళనాడు]] User talk:Rajkandula 7920 22205 2006-04-12T10:14:31Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 10:14, 12 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> Wikipedia:మూలాలు 7921 22230 2006-04-13T08:38:33Z Mpradeep 50 more subheadings {{Guideline}} వికీపీడియాలో రాయబడుతున్న వ్యాసాల యొక్క మూలాలను ఎలా ఉంచాలో తెలుపుట ఈ పేజీ యొక్క ఉద్దేశము. ==మూలాలను ఎందుకు తెలుపాలి== *చదివేవారు ఇక్కడ ఉన్న సమాచారము సరయినదా కాదా అనే విషయాన్ని నిర్ధారించుకోవటానికి. *వికీపీడియా యొక్క నాణ్యతా ప్రమాణాలను మెరుగు పరిచేందుకు. *అక్కడ ఉన్న సమాచారం మీ సొంత అభిప్రాయం కాదు అని తెలుపటానికి. వికీపీడియా మీ వ్యాసాలలో మీ సొంత అభిప్రాయాలకు తావులేదు. అలాంటివి ఏమయినా ఉంటే గనక వాటిని చర్చా పేజీలలో ఉంచండి. *ఇతర సభ్యులు మీరు రాసిన దానిని వ్యతిరేకించకుండా ఉండేందుకు కూడా మూలాలు అవసరం. *మూలాలను తెలుపటం వలన అసలు సమాచారం అందించిన వారికి తగిన గుర్తింపు/గౌరవం ఇచ్చినట్లుంటుంది. '''గమనిక: సాధ్యమయినంత వరకు వికీపీడియాలో ఉన్న ఇతర వ్యాసములను మూలాలలో చేర్చవద్దు. అలాంటి వాటిని ''"ఇవికూడా చూడాండి"'' జాబితాలో ఉంచండి.''' ==మూలాలను ఏ ఏ సమయాలలో తెలుపాలి== ===వ్యాసంలో కొత్త సమాచారాన్ని చేర్చినప్పుడు=== మీరు ఏదయినా కొత్త సమాచారాన్ని సేకరించి, దానిని ఇక్కడ ఉన్న వ్యాసాలలో చేర్చాలనుకున్నప్పుడు, మొదట ఆ సమాచారం యొక్క మూలాన్ని తెలుపండి. అది ఒక పుస్తకం కావచ్చు, ఒక వెబ్‌సైటులోని పేజీ లాంటివి ఏదయినా కవచ్చు, కాకపోతే మీరు పొందు పరిచిన మూలాన్ని ఇతర సభ్యులు లేదా చదివేవారెవరయినా నిర్ధారించగలిగేటట్లు ఉండాలి. ఒక వేళ మీరు రాసే సమాచారం గురించి మీకు ముందే తెలిసినట్లయితే మీరు ఎటువంటి మూలాలను చూడాల్సిన అవసరం రాకపోవచ్చు, కానీ అలాంటి సమయాలలో ఇతరులకు మీరు రాసిన దానిపై సందేహాలుంటే వాటిని తీర్చటానికి కావలిసిన మూలాలను చేర్చండి, అప్పుడు ప్రతీ ఒక్కరి సందేహాలను తీర్చాల్సిన అవసరం ఉండదు. మూలాల యొక్క అసలు అవసరం ఏదయినా విషయంపై అభిప్రాయాలను తెలుపుతున్నప్పుడు ఉంటుంది. అలా అభిప్రాయాలను తెపుతున్నప్పుడు, దానిని దృడపరచటానికి సరయిన మూలం చూపించారంటే, ఇంక అందరూ మీవాదననే ఒప్పుకుంటారు (దానికి వ్యతిరేకంగా ఇంకో మంచి మూలం చూపించే దాకా). "కొంతమంది ఇలా భావిస్తారు", "కొంతమంది అలా భావిస్తారు", లాంటి వాక్యనిర్మాణాలను సాధ్యమయినంతవరకు తగ్గించండి. సాధారణంగా అళాంటి వాక్యాలు చదివేవారిమదిలో వ్యతిరేక ప్రభావం చూపుతాయి. దానికి బదులుగా "వీరందరూ ఇలాఅన్నారు", "వారు అలా అన్నారు", అని రాసి ఆ వారు లేదా వీరందరూ ఎవరో తెలిపి, ఎప్పుడు, ఎక్కడ అన్నారో కూడా తెలిపారంటే ఆ రచన యొక్క ప్రామాణికత ఎన్నోరెట్లు మెరుగుపడుతుంది. మరొకసారి గుర్తుంచుకోండి, వికీపీడియా మీ అభిప్రాయాలను తెలుపటానికి ఒక వేదిక కాదు. ఇది తెలుగు భాషలో ఉన్న వికీపీడియా కాబట్టి మీ మూలాలను సాధ్యమయినంత వరకూ తెలుగులో ఉండేటట్లు చూడండి. ఒక వేల తెలుగులో సరయిన మూలాలు దొరకకపోతే, అప్పుడు ఆంగ్లంలో ఉండే మూలాలను సూచించండి. ===వ్యాసాలలో ఉన్న సమాచారాన్ని పరిశీలించినప్పుడు=== మీరు చేర్చని విషయాలకు కూడా మీకు తెలిసిన మూలాలు ఏమయినా ఉంటే వాటిని కూడా చేర్చవచ్చు. చేర్చేముందు ఒక సారి పరిశీలించి చేర్చండి. అంతే కాదు వ్యాసానికి మూలాలను చేర్చడం వికీపిడియాలో చాలా గొప్ప కృషిగా భావిస్తారు. వాక్యాలకు పక్కనే మూలాలకు సంబందించిన లిఖులు గానీ సమాచారం కానీ ఉంటే ఎంతో ఉపయుక్తంగా ఉంటుంది. అందుకనే వాటిని మీరు రాస్తున్న వాక్యాల పక్కనే ఉంచటం మంచిది. ===వాస్తవానికి సంబందించిన గొడవలు జరుగుతున్నప్పుడు=== గొడవకు కారణమయిన వ్యాస బాగాన్ని వెంటనే చర్చా పేజీనకు తరలించండి. ఒకవేళ ఆ వ్యాస భాగం అంత కీడు తలపెటేది కాదు అని అనుకున్నప్పుడు, లేదా దానికి సంబందించిన ఒక మూలాన్ని చేరిస్తే సరిపోతుంది అని భావించినప్పుడు {{[[:Template:మూలాలు అవసరం|మూలాలు అవసరం]]}} అనే మూసను ఆ వ్యాస బాగం తరువాత ఉంచండి. {{ [[Template:మూలాలు సమీక్షించండి|మూలాలు సమీక్షించండి]]}} అనే మూస మరిన్ని సందర్బాలలో ఉపయుక్తంగా ఉంటుంది. ===వాస్తవానికి సంబందించిన గొడవలు జరుగుతుందని అనుకున్నప్పుడు=== ముందుగానే ఊహించండి: మీరు చేర్చిన విషయం మీద ఎవరికయినా సందేహం కలుగవచ్చేమో అనే విషయాన్ని ఆలోచించండి. వికీపిడియాలో మీరు చేర్చిన సమాచారానికి ఊతంగా ఏదయినా మంచి మూలాన్ని చేర్చినట్లయితే అప్పుడు ఇతర సబ్యులు ఆ సమాచారాన్ని తొలగించే అవకాశాలు తక్కువగా ఉంటాయి. ===సమాచారం ఎక్కడ లబించిందో తెలుపండి=== మూలాలను తెలిపేటప్పుడు సాదారణంగా జరిగే తప్పు, అసలు సమాచారం ఇంకోదగ్గర ఉంది అని తెలిపిన మధ్యవర్తి గురించి తెలుపకపోవటం. ఉదాహరణకు మీరు ఒక వెబ్ సైటులో ఒక విషయాన్ని గురించి చదివారు, అదే వెబ్‌సైటులో ఆ సమాచారాన్ని ఫలానా పుస్తకం నుండి సేకరించబడినదని తెలుపుతారు, అలాంటప్పుడు మీరు స్వయానా ఆ పుస్తకాన్ని చదవందే దానిని వికీపిడియా మూలాలలో చేర్చకూడదు, ఆ మధ్యపర్తి అయిన వెబ్‌సైటు యొక్క చిరునామాని మాత్రమే మూలాలలో చేర్చాలి. అలాంటి వాటిని మూలాలలో ఇలా చేర్చాలి: *<ఫలానా వెబ్‌పేజీ>, <ఫలానా పుస్తకం నుండి> ఈ సమాచారాన్ని సేకరించింది, లేదా *<ఫలానా పుస్తకం>, <ఫలానా వెబ్‌పేజీ> లో మూలంగా తీసుకున్నప్పుడు సమాచారం తెలిసింది. మీరు ఆ పుస్తకాన్ని చదవనంత వరకూ దానినొక్క దానినే మూలాలలో ఉంచకూడదు. ఒక సారి మీరు ఆ పుస్తకాన్ని చదివేసినప్పుడు మాత్రం దానినొక్క దానినే మూలలలో ఉంచవచ్చు. కానీ వెబ్‌పేజీలో కూడా ఇంకొంచెం మంచి సమాచారం దొరుకుతుందని అనుకున్నప్పుడు పాఠకులకు దాని గురించి కూడా తెలుపవచ్చు. ఇలా: *<ఫలానా పుస్తకం> (<ఫలానా వెబ్‌పేజి> కూడా చూడండి). దీని వెనుక ప్రధాన ఉద్దేశం మీరు సేకరించిన సమాచారం మొత్తం, మీ పాఠకులు ఎటువంటి సందేహాలు లేకుండా జీర్నించేసుకోవడానికి. ==మూలాలను వ్యాసాలలో చేర్చే విధానం== ==ఎటువంటి మూలాలను చేర్చాలి== ==ఇంటర్‌నెట్‌లో వెబ్‌పీజీలకు లొంకున మూలాల పేజీలను తొలగించినప్పుడు ఏంచేయాలి== <!-- interwiki --> [[bg:Уикипедия:Цитирайте източниците си]] [[ca:Viquipèdia:Citau les fonts]] [[da:Wikipedia:Kildeangivelser]] [[de:Wikipedia:Quellenangaben]] [[en:Wikipedia:Citing_sources]] [[es:Wikipedia:Referencias]] [[fa:ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع]] [[fr:Wikipédia:Citez vos sources]] [[ko:위키백과:인용]] [[hr:Wikipedija:Literatura]] [[hu:Wikipédia:Idézd forrásaidat!]] [[ja:Wikipedia:出典を明記する]] [[no:Wikipedia:Bruk kilder]] [[pl:Wikipedia:Bibliografia]] [[pt:Wikipedia:Cite as fontes]] [[ro:Wikipedia:Citarea surselor]] [[ru:Википедия:Ссылки на источники]] [[sl:Wikipedija:Navajanje virov]] [[su:Wikipédia:Cutat rujukan]] [[sv:Wikipedia:Källhänvisningar]] [[th:วิกิพีเดีย:การอ้างอิงแหล่งที่มา]] [[vi:Wikipedia:Chú thích nguồn gốc]] [[uk:Вікіпедія:Посилання на джерела]] [[zh:Wikipedia:文献的引用]] Template:మూలాలు అవసరం 7922 22245 2006-04-14T08:12:36Z Mpradeep 50 <sup title="Needs citation"><nowiki>[</nowiki>[[Wikipedia:మూలాలు|''మూలాలు తెలుపవలెను'']]<nowiki>]</nowiki></sup><includeonly>[[Category:మూలాలు లేని వాక్యాలున్న వ్యాసాలు]]</includeonly><noinclude> <!-- TEMPLATE END. The text below has been <noinclude>'d and will not appear in the template when used on pages --> ---- ఈ మూసను చేర్చిన వ్యాసాలు [[:Category:మూలాలు లేని వాఖ్యాలున్న వ్యాసాలు|మూలాలు లేని వాఖ్యాలున్న వ్యాసాలు]] అనే పేరు క్రిందకు వర్గీఓకరించబడతాయి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ మూసలు|{{PAGENAME}}]] [[de:Vorlage:Beleg]] [[el:Πρότυπο:Εκκρεμεί παραπομπή]] [[en:Template:Citation needed]] [[es:Plantilla:Añadir referencias]] [[fa:نیاز به ذکر منبع]] [[fr:Modèle:Citation nécessaire]] [[pt:Predefinição:Carece de fontes]] [[ro:Format:Necesită citare]] [[ru:Шаблон:Нет источника]] [[vi:Tiêu bản:Cần chú thích]] </noinclude> MediaWiki:Common.css 7923 27196 2006-06-21T01:10:18Z వైఙాసత్య 58 నావిగేషన్ క్లాసు చేర్చాను /* Common CSS for all skins */ /* Notice to Administrators! Any changes to Monobook.css or Common.css should be first proposed to [[Wikipedia:Village Pump]]. Thank you. */ /*<pre><nowiki>*/ /* wikitable/prettytable class for skinning normal tables */ table.wikitable, table.prettytable { margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; } table.wikitable th, table.wikitable td, table.prettytable th, table.prettytable td { border: 1px #aaaaaa solid; padding: 0.2em; } table.wikitable th, table.prettytable th { background: #f2f2f2; text-align: center; } table.wikitable caption, table.prettytable caption { margin-left: inherit; margin-right: inherit; } /* Style for "notices" */ .notice { margin: 1em; padding: 0.2em; } #disambig { border-top: 3px double #cccccc; border-bottom: 3px double #cccccc; } #spoiler { border-top: 2px solid #ddd; border-bottom:2px solid #ddd; } /* Standard talk template style */ .Talk-Notice { border: 1px solid #C0C090; background-color: #F8EABA; margin-bottom: 3px; width: 80%; border-spacing: 3px; margin-left: auto; margin-right: auto; } .Talk-Notice:after { content: "The CSS for this template should be changed. See [[Wikipedia:Template Standardisation]]."; } /* Make template background appear correctly on all browsers */ .Talk-Notice td { background: inherit; } /* Metadata */ table.metadata { border: 1px solid #aaaaaa; display: none; speak: none; } .metadata-label { color: #aaaaaa; } /* Makes redirects appear in italics on [[Special:Allpages]] */ .allpagesredirect { font-style: italic; } /* Choose whether to have AD/BC dates or CE/BCE dates*/ /* First, the default : display both : See templates ADCE and BCEBC for how these are used*/ .Use_Default_Date_Convention { display: inline; } .Use_AD_and_BC { display: none; } .Use_BCE_and_CE { display: none; } /* If you want to display AD and BC add the following to User:You/monobook.css page */ /* .Use_Default_Date_Convention { display: none; } .Use_AD_and_BC { display:inline; } .Use_BCE_and_CE { display:none; } */ /*If you want to display CE and BCE add the following to User:You/monobook.css page */ /* .Use_Default_Date_Convention { display: none; } .Use_AD_and_BC { display:none; } .Use_BCE_and_CE {display:inline; } */ /* Class for links with loudspeaker icon next to them */ .audiolink a{ background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Loudspeaker.png") center left no-repeat !important; padding-left: 16px !important; padding-right: 0 !important; } /* Icons for medialist templates [[Template:Listen]], [[Template:Multi-listen_start]], [[Template:Video]], [[Template:Multi-video_start]] */ div.listenlist { background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Gnome-speakernotes.png/30px-Gnome-speakernotes.png"); padding-left: 40px; } div.videolist { background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Video.svg/40px-Video.svg.png"); padding-left: 50px; } div.multivideolist { background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/7/7a/FilmRoll-small.png/40px-FilmRoll-small.png"); padding-left: 50px; } /* Style rules for media list templates */ div.medialist { min-height: 50px; margin: 1em; background-position: top left; background-repeat: no-repeat; } div.medialist ul { list-style-type: none; list-style-image: none; margin: 0; } div.medialist ul li { padding-bottom: 0.5em; } div.medialist ul li li { font-size: 91%; padding-bottom: 0; } /* Content in columns with CSS instead of tables [[Template:Columns]] */ div.columns-2 div.column { float: left; width: 50%; min-width: 300px; } div.columns-3 div.column { float: left; width: 33.3%; min-width: 200px; } div.columns-4 div.column { float: left; width: 25%; min-width: 150px; } div.columns-5 div.column { float: left; width: 20%; min-width: 120px; } /*Add formatting to make sure that "external references" from [[Template:Ref]] do not get URL expansion, not even when printed. The mechanism up to MediaWiki 1.4 was that the HTML code contained a SPAN following the anchor A; this SPAN had the class "urlexpansion", which was not displayed on screen, but was shown when the medium was "print". The rules below ensure (a) that there is no extra padding to the right of the anchor (displayed as "[<number>]"), (b) that there is no "external link arrow" for the link, and (c) that this SPAN of class "urlexpansion" is never shown. ~~~~ */ .plainlinksneverexpand { background: none ! important; padding: 0 ! important; } .plainlinksneverexpand .urlexpansion { display: none ! important; } /* Make sure that ext links displayed within "plainlinksneverexpand" don't get the arrow... */ .plainlinksneverexpand a { background: none !important; padding: 0 !important; } /* With MediaWiki 1.5, the mechanism has changed: instead of a SPAN of class "urlexpansion" following the anchor A, the anchor itself now has class "external autonumber" and the expansion is inserted when printing (see the common printing style sheet at http://en.wikipedia.org/skins-1.5/common/commonPrint.css) using the ":after" pseudo- element of CSS. We have to switch this off for links due to Template:Ref! ~~~~ */ .plainlinksneverexpand a.external.text:after { display: none !important; } .plainlinksneverexpand a.external.autonumber:after { display: none !important; } /* Messagebox templates */ .messagebox { border: 1px solid #aaaaaa; background-color: #f9f9f9; width: 80%; margin: 0 auto 1em auto; padding: .2em; text-align: justify; } .messagebox.merge { border: 1px solid #c0b8cc; background-color: #f0e5ff; text-align: center; } .messagebox.cleanup { border: 1px solid #9f9fff; background-color: #efefff; text-align: center; } .messagebox.standard-talk { border: 1px solid #c0c090; background-color: #f8eaba; } /* Infobox template style */ .infobox { border: 1px solid #aaaaaa; background-color: #f9f9f9; color: black; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 1em; padding: 0.2em; float: right; clear: right; } .infobox td, .infobox th { vertical-align: top; } .infobox caption { font-size: larger; margin-left: inherit; } .infobox.bordered { border-collapse: collapse; } .infobox.bordered td, .infobox.bordered th { border: 1px solid #aaaaaa; } .infobox.bordered .borderless td, .infobox.bordered .borderless th { border: 0; } .infobox.sisterproject { width: 20em; font-size: 90%; } /* Put a checker background at the image description page only visible if the image has transparent background */ #file img {background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/Checker-16x16.png") repeat;} /* Support for Template:IPA, Template:Unicode and Template:Polytonic. The inherit declaration resets the font for all browsers except MSIE6. The empty comment must remain. */ .IPA { font-family: Chrysanthi Unicode, Doulos SIL, Gentium, GentiumAlt, Code2000, TITUS Cyberbit Basic, DejaVu Sans, Bitstream Vera Sans, Bitstream Cyberbit, Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Hiragino Kaku Gothic Pro, Matrix Unicode; font-family /**/:inherit; } .Unicode { font-family: TITUS Cyberbit Basic, Code2000, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Bitstream Cyberbit, Bitstream CyberBase, Bitstream Vera, Thryomanes, Gentium, GentiumAlt, Visual Geez Unicode, Lucida Grande, Arial Unicode MS, Microsoft Sans Serif, Lucida Sans Unicode; font-family /**/:inherit; } .polytonic { font-family: Athena, Gentium, Palatino Linotype, Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, Code2000; font-family /**/:inherit; } #wpSave { font-weight: bold; } /* hiddenStructure from Monobook - allows selective hiding of markup in templates */ .hiddenStructure { display: none; speak: none; } /* Removes underlines from links */ .nounderlines a { text-decoration: none; } /* CSS for testing a new Main Page design, see [[Wikipedia:WikiProject Usability/Main Page]] */ #EnWpMainPage { width: 100%; margin-top: 1em; } #EnWpMainPage h2 { font-size: 130%; font-weight: bold; margin: 0; padding: 0; border: 0; } #EnWpMpMargin { margin-right: 13.8em; } #EnWpMpCol1 { float: left; clear: left; width: 50%; } #EnWpMpCol2 { width: 49.9%; float: left; } #EnWpMpBrowse { background: #f8fcff url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/9/9f/MP-three-books.png) no-repeat 180% 9%; border: 1px solid #c7c7c7; } #EnWpMpBrowseCats li { font-size: 85%; margin-left: 1em; line-height: 1.5; } #EnWpMpBrowseCats h3 { font-size: 120%; margin: .2em 0 .1em -.8em; padding: 0; font-weight: normal; } #EnWpMpBrowseCats h3 a { font-weight: bold; } #EnWpMpBook { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/7/7e/MP-open-book.png); } #EnWpMpFeaturedPic { text-align: center; margin: 0 0 .5em; font-size: 85%; font-weight: bold; } #EnWpMpFeaturedPic h2 { font-size: 145%; text-align: left; } .EnWpMpBrowseRight { float: right; width: 12.7em; } .EnWpMpBrowseBottom { margin: 1em 0; } .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpBrowseCats li, .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpUsefulLinks, .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpFeaturedPic { float: left; width: 24%; margin: 0; line-height: normal; } .EnWpMpBrowseBottom #EnWpMpBrowseCats h3 { margin-left: 0; } #EnWpMpUsefulLinks { clear: left; } #EnWpMpSearch { background: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/a/ae/MP-magnifying-glass.png) no-repeat top right; } #EnWpMpSearch input { vertical-align: middle; } #EnWpMpSearchInner { float: right; width: 20em; text-align: center; } #bodySearchMP { margin: 0; padding: 0; } #bodySearchMP .bodySearchWrap { float: right; width: 17.5em; text-align: left; padding: .8em 0; } #bodySearchMP label { display: block; font-size: 95%; font-weight: bold; margin-bottom: -.2em; } #bodySearchMP .bodySearchBtnGo { font-weight: bold; padding-left: .3em; padding-right: .3em; margin-left: .5em; } .EnWpMpContentBox { border: 1px solid; margin-bottom: .9em; } #EnWpMpCol2 .EnWpMpContentBox { margin-left: .9em; } .EnWpMpImage { float: right; margin: 0 0 .2em .2em; } .EnWpMpImage img { position: relative; z-index: 3; } #EnWpMpSisterProjects { float: left; width: 49%; } .EnWpMpSisterProject { float: left; width: 17em; margin: 0; height: 5.5em; margin: 0; } .EnWpMpSisterImg { float: left; width: 40px; height: 100%; } #EnWpMpOtherLangs { margin-left: 50%; } #EnWpMainPageNoCSS { display: none; } #EnWpMpBook2 { background-image: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/8/8e/MP-open-book2.png); } #EnWpMpSearch2 { background: url(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/3/3a/MP-magnifying-glass2.png) no-repeat top right; } /* Custom link colors for use in [[MediaWiki:Edittools]] */ .charboxblack a:link, .charboxblack a:hover, .charboxblack a:visited, .charboxblack a:active { color: black; } .charboxsilver a:link, .charboxsilver a:hover, .charboxsilver a:visited, .charboxsilver a:active { color: silver; } .charboxgray a:link, .charboxgray a:hover, .charboxgray a:visited, .charboxgray a:active { color: gray; } .charboxwhite a:link, .charboxwhite a:hover, .charboxwhite a:visited, .charboxwhite a:active { color: white; } .charboxmaroon a:link, .charboxmaroon a:hover, .charboxmaroon a:visited, .charboxmaroon a:active { color: maroon; } .charboxred a:link, .charboxred a:hover, .charboxred a:visited, .charboxred a:active { color: red; } .charboxpurple a:link, .charboxpurple a:hover, .charboxpurple a:visited, .charboxpurple a:active { color: purple; } .charboxfuchsia a:link, .charboxfuchsia a:hover, .charboxfuchsia a:visited, .charboxfuchsia a:active { color: fuchsia; } .charboxgreen a:link, .charboxgreen a:hover, .charboxgreen a:visited, .charboxgreen a:active { color: green; } .charboxlime a:link, .charboxlime a:hover, .charboxlime a:visited, .charboxlime a:active { color: lime; } .charboxolive a:link, .charboxolive a:hover, .charboxolive a:visited, .charboxolive a:active { color: olive; } .charboxyellow a:link, .charboxyellow a:hover, .charboxyellow a:visited, .charboxyellow a:active { color: yellow; } .charboxnavy a:link, .charboxnavy a:hover, .charboxnavy a:visited, .charboxnavy a:active { color: navy; } .charboxblue a:link, .charboxblue a:hover, .charboxblue a:visited, .charboxblue a:active { color: blue; } .charboxteal a:link, .charboxteal a:hover, .charboxteal a:visited, .charboxteal a:active { color: teal; } .charboxaqua a:link, .charboxaqua a:hover, .charboxaqua a:visited, .charboxaqua a:active { color: aqua; } /* Standard Navigationsleisten, aka box hiding thingy from .de.*/ div.Boxmerge, div.NavFrame { margin: 0px; padding: 2px; border: 1px solid #aaaaaa; text-align: center; border-collapse: collapse; font-size: 95%; } div.Boxmerge div.NavFrame { border-style: none; border-style: hidden; } div.NavFrame + div.NavFrame { border-top-style: none; border-top-style: hidden; } div.NavPic { background-color: #ffffff; margin: 0px; padding: 2px; float: left; } div.NavFrame div.NavHead { height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; background-color: #efefef; position:relative; } div.NavFrame p { font-size: 100%; } div.NavFrame div.NavContent { font-size: 100%; } div.NavFrame div.NavContent p { font-size: 100%; } div.NavEnd { margin: 0px; padding: 0px; line-height: 1px; clear: both; } a.NavToggle { position:absolute; top:0px; right:3px; font-weight:normal; font-size:smaller; } #coordinates { position:absolute; z-index:1; border:none; background:none; right:30px; top:3.7em; float:right; margin:0.0em; padding:0.0em; line-height:1.5em; text-align:right; text-indent:0; font-size:85%; text-transform:none; white-space:nowrap; } /*</nowiki></pre>*/ Template:మూలాలు సమీక్షించండి 7924 22258 2006-04-14T18:46:22Z Chaduvari 97 స్పష్టమైన హద్దుల ఏర్పాటు {|class = "toccolours" align="center" width="80%" |- |align="center"|ఈ వ్యాసానికి అవసరమైనన్ని [[Wikipedia:మూలాలు|మూలాలు]] ఇవ్వలేదు. కొన్ని వాక్యాలకు మూలాలను పేర్కొనవలసియుంది, లేదా ఇచ్చిన మూలాలు ఇక్కడ ఉన్న విషయాన్ని సరిగ్గా సమర్దించటంలేదు. సరయిన మూలాలను చేర్చి వ్యాసాన్ని మెరుగు పరచండి. ఈ విషయమై చర్చించేందుకు [[{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME}}|చర్చా పేజీ]] చూడండి. |} <includeonly>[[Category:మూలాలు లేని వ్యాసాలు]]</includeonly> <noinclude> == వాడకం == ఈ మూస చేర్చిన వ్యాసాలు [[:Category:మూలాలు లేని వ్యాసాలు|మూలాలు లేని వ్యాసాలు]] గా వర్గీకరింపబడతాయి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ మూసలు|{{PAGENAME}}]] </noinclude> Category:మూలాలు లేని వాఖ్యాలున్న వ్యాసాలు 7928 22248 2006-04-14T08:14:56Z Mpradeep 50 [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] Category:మూలాలు లేని వ్యాసాలు 7929 22249 2006-04-14T08:15:12Z Mpradeep 50 [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 13 7930 22232 2006-04-13T16:28:44Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1919]]: [[జలియన్‌వాలా బాగ్ దురంతం]] జరిగింది. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 14 7931 22233 2006-04-13T16:43:08Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *అగ్నిమాపక దళ దినం. *[[1893]]: [[భారత్|భారత]] [[భారత రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగ]] నిర్మాత, [[భారతరత్న]] అవార్డు గ్రహీత [[బి.ఆర్.అంబేద్కర్]] జన్మించాడు. *[[1912]]: [[టైటానిక్]] ఓడ మునిగిపోయింది. *[[1962]]: ప్రముఖ ఇంజనీరు [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య]] మరణించాడు. *[[1963]]: ప్రముఖ చరిత్రకారుడు, కమ్యూనిస్టు నాయకుడు [[రాహుల్ సాంకృత్యాయన్]] మరణించాడు. బి.ఆర్.అంబేద్కర్ 7932 22234 2006-04-13T16:43:54Z Chaduvari 97 దారి మార్పు పేజీ #redirect [[బీ.ఆర్.అంబేడ్కర్]] User talk:Praveenambati 7933 22235 2006-04-13T18:00:53Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Category talk:వికీపిడియా నిర్వహణ 7934 22236 2006-04-13T18:04:51Z వైఙాసత్య 58 వర్గము పేరులో వికీపిడియా ను వికీపీడియా (పి->పీ) గా సరిదిద్దగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:04, 13 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) Image:Chandamama sanskrit coverpage.jpg 7935 22238 2006-04-13T18:35:57Z వైఙాసత్య 58 {{పుస్తక ముఖచిత్రము}} చందమామ సంస్కృత సంచిక ముఖ చిత్రము {{పుస్తక ముఖచిత్రము}} చందమామ సంస్కృత సంచిక ముఖ చిత్రము జలియన్‌వాలా బాగ్ దురంతం 7936 22241 2006-04-13T21:13:47Z 141.217.48.139 jallian walla bagh . general dyer chala mandi punjabis in anthamondina roju User talk:H-vasantha 7937 22243 2006-04-14T00:08:43Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Category:వికీపీడియా నిర్వహణ మూసలు 7938 22247 2006-04-14T08:13:39Z Mpradeep 50 [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] రాజ్ కుమార్ 7939 25329 2006-05-08T17:04:39Z Ephraim33 386 +pl {{మొలక}} '''రాజ్ కుమార్''' ([[ఏప్రిల్ 24]], [[1928]] – [[ఏప్రిల్ 12]], [[2006]]) గా ప్రసిద్ధి చెందిన డా. సింగనల్లూరు పుట్టస్వామయ్య ముత్తురాజు ప్రముఖ [[కన్నడ]] చలనచిత్ర నటుడు, [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] గ్రహీత. లక్షలాది అభిమానులు "డాక్టర్. రాజ్" లేదా "అన్నవ్రు" (పెద్దన్న) అని పిలిచే ఈయన కన్నడ చలనచిత్ర రంగములో అర్ధశతాబ్దము పాటు 200 సినిమాలలో నటించాడు. బంగారద మనుష్య (బంగారు మనిషి), కస్తూరి నివాస, గంధధ గుడి మరియు జీవన చైత్ర ఈయన నటించిన కొన్ని మరపురాని సినిమాలు. ఈయన పేరొందిన గాయకుడు. నేపథ్య గాయకునిగానే కాక అనేక భక్తి గీతాలు కూడా పాడాడు. [[Category:1928 జననాలు]] [[Category:2006 మరణాలు]] [[Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీతలు]] [[Category:కన్నడ సినిమా నటులు]] [[de:Rajkumar]] [[en:Rajkumar]] [[kn:ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] [[pl:Rajkumar]] Category:2006 మరణాలు 7940 22253 2006-04-14T16:56:39Z వైఙాసత్య 58 [[Category:2006]] Category:1928 జననాలు 7941 22254 2006-04-14T16:57:34Z వైఙాసత్య 58 [[category:1928]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 15 7942 22256 2006-04-14T18:18:22Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1452]]: ప్రసిద్ధ చిత్రకారుడు [[లియోనార్డో డావిన్చీ]] జన్మించాడు. *[[1469]]: సిక్కుల గురువు [[గురునానక్]] జన్మించాడు. *[[1865]]: అమెరికా పూర్వ అధ్యక్షుడు [[అబ్రహాం లింకన్]] హత్యగావింపబడ్డాడు. User:CarlKenner 7943 22260 2006-04-14T18:53:35Z CarlKenner 352 <tr><td>{{User en}}</td></tr> <tr><td>{{User vi-1}}</td></tr> <tr><td>{{user de-0}}</td></tr> <tr><td>{{User ja-0}}</td></tr> <tr><td>{{User fr-0}}</td></tr> <tr><td>{{User es-0}}</td></tr> <tr><td>{{User it-0}}</td></tr> <tr><td>{{User te-0}}</td></tr> <tr><td>{{User ot-1}}</td></tr> [[en:User:CarlKenner]] [[fr:User:CarlKenner]] [[de:User:CarlKenner]] [[am:User:CarlKenner]] [[ja:User:CarlKenner]] [[es:User:CarlKenner]] [[it:User:CarlKenner]] [[vi:User:CarlKenner]] Template:User en 7944 22262 2006-04-14T18:58:39Z CarlKenner 352 <div style="float:left;border:solid #6ef7a7 1px;margin:1px;"> {| cellspacing="0" style="width:238px;background:#c5fcdc;" | style="width:45px;height:45px;background:#6ef7a7;text-align:center;font-size:14pt;" | '''[[English|en]]''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em;" | This user is a '''[[:Category:User en-N|native]]''' speaker of '''[[:Category:User en|English]]'''.[[Category:User en|{{PAGENAME}}]][[Category:User en-N|{{PAGENAME}}]] |} </div> <noinclude> [[Category:Project Babel|en]] </noinclude> User:Murali 7945 22268 2006-04-15T08:01:00Z Murali 292 మురళీకృష్ణ కూనపరెడ్డి. Image:Cuddapah mandals outline01.png 7946 22276 2006-04-15T09:03:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline02.png 7947 22277 2006-04-15T09:04:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline03.png 7948 22274 2006-04-15T09:03:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline04.png 7949 22275 2006-04-15T09:03:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Category:కడప జిల్లా పటములు 7950 22273 2006-04-15T09:02:49Z Mpradeep 50 [[Category:కడప జిల్లా]] Image:Cuddapah mandals outline05.png 7951 22278 2006-04-15T09:05:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline06.png 7952 22279 2006-04-15T09:05:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline07.png 7953 22280 2006-04-15T09:05:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline08.png 7954 22281 2006-04-15T09:05:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline09.png 7955 22282 2006-04-15T09:05:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline10.png 7956 22283 2006-04-15T09:05:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline11.png 7957 22284 2006-04-15T09:06:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline12.png 7958 22285 2006-04-15T09:06:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline13.png 7959 22286 2006-04-15T09:06:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline15.png 7960 22287 2006-04-15T09:06:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline14.png 7961 22288 2006-04-15T09:06:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline16.png 7962 22289 2006-04-15T09:07:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline17.png 7963 22290 2006-04-15T09:07:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline18.png 7964 22291 2006-04-15T09:08:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline19.png 7965 22292 2006-04-15T09:08:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline20.png 7966 22293 2006-04-15T09:08:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline21.png 7967 22294 2006-04-15T09:09:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline22.png 7968 22295 2006-04-15T09:09:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline23.png 7969 22296 2006-04-15T09:09:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline24.png 7970 22297 2006-04-15T09:09:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline25.png 7971 22298 2006-04-15T09:09:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline26.png 7972 22299 2006-04-15T09:09:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline27.png 7973 22300 2006-04-15T09:09:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline28.png 7974 22301 2006-04-15T09:10:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline29.png 7975 22302 2006-04-15T09:10:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline30.png 7976 22304 2006-04-15T09:11:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline31.png 7977 22305 2006-04-15T09:11:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline32.png 7978 22306 2006-04-15T09:11:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline33.png 7979 22307 2006-04-15T09:11:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline34.png 7980 22308 2006-04-15T09:11:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline35.png 7981 22309 2006-04-15T09:11:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline36.png 7982 22310 2006-04-15T09:12:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline37.png 7983 22311 2006-04-15T09:12:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline38.png 7984 22312 2006-04-15T09:12:35Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline39.png 7985 22313 2006-04-15T09:12:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline40.png 7986 22314 2006-04-15T09:12:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline41.png 7987 22315 2006-04-15T09:13:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline42.png 7988 22316 2006-04-15T09:13:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline43.png 7989 22317 2006-04-15T09:13:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline44.png 7990 22318 2006-04-15T09:13:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline45.png 7991 22319 2006-04-15T09:13:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline46.png 7992 22320 2006-04-15T09:13:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline47.png 7993 22321 2006-04-15T09:14:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline48.png 7994 22322 2006-04-15T09:14:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline49.png 7995 22323 2006-04-15T09:14:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Image:Cuddapah mandals outline50.png 7996 22324 2006-04-15T09:14:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కడప జిల్లా పటములు]] Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు 7997 22326 2006-04-15T09:23:48Z Mpradeep 50 [[Category:చిత్తూరు జిల్లా]] Image:Chittoor mandals outline01.png 7998 22328 2006-04-15T09:24:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline02.png 7999 22329 2006-04-15T09:25:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline03.png 8000 22330 2006-04-15T09:25:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline04.png 8001 22331 2006-04-15T09:25:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline05.png 8002 22332 2006-04-15T09:25:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline06.png 8003 22333 2006-04-15T09:25:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline07.png 8004 22334 2006-04-15T09:25:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline08.png 8005 22335 2006-04-15T09:25:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline09.png 8006 22336 2006-04-15T09:26:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline10.png 8007 22337 2006-04-15T09:26:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline11.png 8008 22338 2006-04-15T09:26:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline12.png 8009 22339 2006-04-15T09:26:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline13.png 8010 22340 2006-04-15T09:26:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline14.png 8011 22341 2006-04-15T09:26:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline15.png 8012 22342 2006-04-15T09:26:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline16.png 8013 22343 2006-04-15T09:26:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline17.png 8014 22344 2006-04-15T09:27:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline18.png 8015 22345 2006-04-15T09:27:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline19.png 8016 22346 2006-04-15T09:27:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline20.png 8017 22347 2006-04-15T09:27:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline21.png 8018 22348 2006-04-15T09:27:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline22.png 8019 22349 2006-04-15T09:27:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline23.png 8020 22350 2006-04-15T09:28:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline24.png 8021 22351 2006-04-15T09:28:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline25.png 8022 22352 2006-04-15T09:28:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline26.png 8023 22353 2006-04-15T09:28:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline27.png 8024 22354 2006-04-15T09:28:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline28.png 8025 22355 2006-04-15T09:28:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline29.png 8026 22356 2006-04-15T09:29:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline30.png 8027 22357 2006-04-15T09:29:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline31.png 8028 22358 2006-04-15T09:29:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline32.png 8029 22359 2006-04-15T09:29:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline33.png 8030 22360 2006-04-15T09:29:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline34.png 8031 22361 2006-04-15T09:29:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline35.png 8032 22362 2006-04-15T09:30:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline36.png 8033 22363 2006-04-15T09:30:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline37.png 8034 22364 2006-04-15T09:30:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline38.png 8035 22365 2006-04-15T09:30:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline39.png 8036 22366 2006-04-15T09:30:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline40.png 8037 22367 2006-04-15T09:30:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline41.png 8038 22368 2006-04-15T09:31:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline42.png 8039 22369 2006-04-15T09:31:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline43.png 8040 22370 2006-04-15T09:31:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline44.png 8041 22371 2006-04-15T09:31:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline45.png 8042 22372 2006-04-15T09:31:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline46.png 8043 22373 2006-04-15T09:32:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline47.png 8044 22374 2006-04-15T09:32:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline48.png 8045 22375 2006-04-15T09:32:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline49.png 8046 22376 2006-04-15T09:32:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline50.png 8047 22377 2006-04-15T09:32:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline51.png 8048 22378 2006-04-15T09:32:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline52.png 8049 22379 2006-04-15T09:32:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline53.png 8050 22380 2006-04-15T09:33:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline54.png 8051 22381 2006-04-15T09:33:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline55.png 8052 22382 2006-04-15T09:33:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline56.png 8053 22383 2006-04-15T09:33:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline57.png 8054 22384 2006-04-15T09:33:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline58.png 8055 22385 2006-04-15T09:33:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline59.png 8056 22386 2006-04-15T09:34:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline60.png 8057 22394 2006-04-15T09:36:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline61.png 8058 22388 2006-04-15T09:34:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline62.png 8059 22389 2006-04-15T09:34:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline63.png 8060 22390 2006-04-15T09:34:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline64.png 8061 22391 2006-04-15T09:34:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline65.png 8062 22392 2006-04-15T09:34:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Image:Chittoor mandals outline66.png 8063 22393 2006-04-15T09:35:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:చిత్తూరు జిల్లా పటములు]] Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు 8064 22395 2006-04-15T09:38:24Z Mpradeep 50 [[Category:అనంతపురం జిల్లా]] Image:Anantapur mandals outline01.png 8065 22397 2006-04-15T09:39:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline02.png 8066 22398 2006-04-15T09:39:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline03.png 8067 22399 2006-04-15T09:39:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline04.png 8068 22400 2006-04-15T09:39:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline05.png 8069 22401 2006-04-15T09:40:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline06.png 8070 22402 2006-04-15T09:40:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline07.png 8071 22403 2006-04-15T09:40:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline08.png 8072 22404 2006-04-15T09:40:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline09.png 8073 22405 2006-04-15T09:40:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline10.png 8074 22406 2006-04-15T09:40:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline11.png 8075 22407 2006-04-15T09:41:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline13.png 8076 22408 2006-04-15T09:41:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline14.png 8077 22409 2006-04-15T09:41:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline15.png 8078 22410 2006-04-15T09:41:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline16.png 8079 22411 2006-04-15T09:41:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline17.png 8080 22412 2006-04-15T09:42:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline18.png 8081 22413 2006-04-15T09:42:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline19.png 8082 22414 2006-04-15T09:42:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline20.png 8083 22415 2006-04-15T09:42:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline21.png 8084 22416 2006-04-15T09:42:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline22.png 8085 22417 2006-04-15T09:42:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline23.png 8086 22418 2006-04-15T09:43:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline24.png 8087 22419 2006-04-15T09:43:12Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline25.png 8088 22420 2006-04-15T09:43:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline26.png 8089 22421 2006-04-15T09:43:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline27.png 8090 22422 2006-04-15T09:43:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline28.png 8091 22423 2006-04-15T09:43:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline12.png 8092 22424 2006-04-15T09:44:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline29.png 8093 22425 2006-04-15T09:45:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline30.png 8094 22426 2006-04-15T09:45:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline31.png 8095 22427 2006-04-15T09:46:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline32.png 8096 22428 2006-04-15T09:46:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline33.png 8097 22429 2006-04-15T09:46:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline34.png 8098 22430 2006-04-15T09:46:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline35.png 8099 22431 2006-04-15T09:46:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline36.png 8100 22432 2006-04-15T09:46:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline37.png 8101 22433 2006-04-15T09:47:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline38.png 8102 22434 2006-04-15T09:47:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline39.png 8103 22435 2006-04-15T09:47:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline40.png 8104 22436 2006-04-15T09:48:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline41.png 8105 22437 2006-04-15T09:48:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline42.png 8106 22438 2006-04-15T09:48:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline43.png 8107 22439 2006-04-15T09:48:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline44.png 8108 22440 2006-04-15T09:48:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline45.png 8109 22441 2006-04-15T09:49:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline46.png 8110 22442 2006-04-15T09:49:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline47.png 8111 22443 2006-04-15T09:49:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline48.png 8112 22444 2006-04-15T09:49:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline49.png 8113 22445 2006-04-15T09:49:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline50.png 8114 22446 2006-04-15T09:49:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline51.png 8115 22447 2006-04-15T09:50:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline52.png 8116 22448 2006-04-15T09:50:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline53.png 8117 22449 2006-04-15T09:50:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline54.png 8118 22450 2006-04-15T09:50:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline55.png 8119 22451 2006-04-15T09:50:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline56.png 8120 22452 2006-04-15T09:50:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline57.png 8121 22453 2006-04-15T09:51:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline58.png 8122 22454 2006-04-15T09:51:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline59.png 8123 22455 2006-04-15T09:51:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline60.png 8124 22456 2006-04-15T09:51:35Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline61.png 8125 22457 2006-04-15T09:51:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline62.png 8126 22458 2006-04-15T09:51:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Image:Anantapur mandals outline63.png 8127 22459 2006-04-15T09:52:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అనంతపురం జిల్లా పటములు]] Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు 8128 22460 2006-04-15T09:53:47Z Mpradeep 50 [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా]] Image:Adilabad mandals outline01.png 8129 22462 2006-04-15T09:55:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline02.png 8130 22463 2006-04-15T09:55:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline03.png 8131 22464 2006-04-15T09:55:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline04.png 8132 22465 2006-04-15T09:55:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline05.png 8133 22466 2006-04-15T09:56:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline06.png 8134 22467 2006-04-15T09:56:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline07.png 8135 22468 2006-04-15T09:56:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline08.png 8136 22469 2006-04-15T09:56:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline09.png 8137 22470 2006-04-15T09:56:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline10.png 8138 22471 2006-04-15T09:56:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline11.png 8139 22472 2006-04-15T09:56:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline12.png 8140 22473 2006-04-15T09:56:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline13.png 8141 22474 2006-04-15T09:57:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline14.png 8142 22475 2006-04-15T09:57:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline15.png 8143 22476 2006-04-15T09:57:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline16.png 8144 22477 2006-04-15T09:57:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline17.png 8145 22478 2006-04-15T09:57:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline18.png 8146 22479 2006-04-15T09:57:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline19.png 8147 22480 2006-04-15T09:58:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline20.png 8148 22481 2006-04-15T09:58:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline21.png 8149 22482 2006-04-15T09:58:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline22.png 8150 22483 2006-04-15T09:58:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline23.png 8151 22484 2006-04-15T09:58:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline24.png 8152 22485 2006-04-15T09:58:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline25.png 8153 22486 2006-04-15T09:58:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline26.png 8154 22487 2006-04-15T09:58:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline27.png 8155 22488 2006-04-15T09:59:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline28.png 8156 22489 2006-04-15T09:59:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline29.png 8157 22490 2006-04-15T09:59:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline30.png 8158 22491 2006-04-15T09:59:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline31.png 8159 22492 2006-04-15T09:59:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline32.png 8160 22493 2006-04-15T09:59:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline33.png 8161 22494 2006-04-15T10:00:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline34.png 8162 22495 2006-04-15T10:00:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline35.png 8163 22496 2006-04-15T10:00:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline36.png 8164 22497 2006-04-15T10:00:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline37.png 8165 22498 2006-04-15T10:00:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline38.png 8166 22499 2006-04-15T10:00:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline39.png 8167 22500 2006-04-15T10:01:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline40.png 8168 22501 2006-04-15T10:01:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline41.png 8169 22502 2006-04-15T10:01:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline42.png 8170 22503 2006-04-15T10:01:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline43.png 8171 22504 2006-04-15T10:01:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline44.png 8172 22505 2006-04-15T10:01:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline45.png 8173 22506 2006-04-15T10:02:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline46.png 8174 22507 2006-04-15T10:02:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline47.png 8175 22508 2006-04-15T10:02:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline48.png 8176 22509 2006-04-15T10:02:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline49.png 8177 22510 2006-04-15T10:02:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline50.png 8178 22511 2006-04-15T10:02:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline51.png 8179 22512 2006-04-15T10:03:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Adilabad mandals outline52.png 8180 22513 2006-04-15T10:03:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:అదిలాబాదు జిల్లా పటములు]] ఎంకి పాటలు 8181 27419 2006-06-26T03:37:10Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము యెంకి ముచ్చట్లు యెన్నాని సెప్పేది యెంకి ముచ్చట్లు ! యేటి సెప్పేది నాయెంకి ముచ్చట్లు? దొడ్డితోవ కళ్లె తొంగి సూడంగానే తోటకాడే వుండు త్వరగొస్త నంటాది !! యెన్నాని సెప్పేది. . . . యెంకి రాలేదని యెటో సూత్తా వుంటె యెనకాలగా వచ్చి 'యెవురునో?' రంటాదీ ? యెన్నాని సెప్పేది. . . . 'సిట్టి సేబా'సాని నిట్టూర మేత్తుంటే మాటాయినబడనటు మరి యేటో సెపుతాదీ యెన్నాని సెప్పేది. . . . కోడి గూసేసరికి కొంపకెల్లాలి, నీ కోసరమె సెపుతాను కోపమొద్దంటాది!! యెన్నాని సెప్పేది. . . యెంత సేపున్నాను యిడిసి పెట్టాలేవు తగువోళ్లలో మనకు తలవంపులంటాదీ!! యెన్నాని సెప్పేది. . . యెనకెనక సూత్తానె యెల్లుతా వుంటాది, యెన్నాని సెప్పేది యెంకి ముచ్చట్లు! యెన్నాని సెప్పేది నాయెంకి ముచ్చట్లు? [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] Template:వ్యాధి సమాచారపెట్టె 8182 22518 2006-04-15T13:42:04Z వైఙాసత్య 58 {| class="infobox" style="width: 20em; font-size: 95%; text-align: left;" |+ style="background: {{{Background|lightgrey}}}; font-size: 95%;" | '''{{{Name|{{PAGENAME}}}}}''' |- class{{{Image|}}}="hiddenStructure" ! colspan="2" style="text-align: center; font-size: smaller;" | [[Image:{{{Image}}}|{{{Width|190}}}px|center|]] |- style="line-height: 1;" class{{{Caption|}}}{{{Caption|}}}="hiddenStructure" | colspan="2" |<small>{{{Caption}}}</small> |- ! [[List of ICD-10 codes|ఐ.సీ.డీ-10 (ICD-10)]] | {{{ICD10}}} |- ! [[List of ICD-9 codes|ఐ.సీ.డీ-9 (ICD-9)]] | {{{ICD9}}} |- class{{{ICDO|}}}="hiddenStructure" ! [[International Classification of Diseases for Oncology|ICD-O:]] | {{{ICDO}}} |- class{{{OMIM|}}}{{{OMIM_mult|}}}="hiddenStructure" ! [[OMIM]] | [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/dispomim.cgi?id={{{OMIM}}} {{{OMIM}}}] {{{OMIM_mult|}}} |- class{{{DiseasesDB|}}}="hiddenStructure" ! [[Diseases Database|DiseasesDB]] | [http://www.diseasesdatabase.com/ddb{{{DiseasesDB}}}.htm {{{DiseasesDB}}}] {{{DiseasesDB_mult|}}} |- class{{{MedlinePlus|}}}="hiddenStructure" ! [[MedlinePlus]] | [http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/{{{MedlinePlus}}}.htm {{{MedlinePlus}}}] {{{MedlinePlus_mult|}}} |- class{{{eMedicineSubj|}}}="hiddenStructure" ! [[eMedicine]] | [http://www.emedicine.com/{{{eMedicineSubj}}}/topic{{{eMedicineTopic}}}.htm {{{eMedicineSubj}}}/{{{eMedicineTopic}}}] {{{eMedicine_mult|}}} |- class="hiddenStructure{{{MeshName|}}}" |'''[[Medical Subject Headings|MeSH]]''' |colspan="2"|''[http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/{{{MeshYear|2006}}}/MB_cgi?mode=&term={{{MeshName}}}&field=entry#Tree{{{MeshNumber}}} {{{MeshNumber}}}]'' |} Template:ICD9 8183 22517 2006-04-15T13:39:35Z వైఙాసత్య 58 [http://icd9.chrisendres.com/index.php?action=search&srchtext={{{1}}} {{{1}}}] User talk:K rajasekhara 8184 22520 2006-04-15T13:43:51Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 16 8185 22524 2006-04-15T18:37:35Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1848]]: ప్రముఖ సంఘసంస్కర్త [[కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు]] జన్మించాడు. *[[1853]]: [[భారత్]] లో రైళ్ళ నడక మొదల్యింది. *[[1889]]: ప్రముఖ హాస్యనటుడు [[చార్లీ చాప్లిన్]] జన్మించాడు. *[[1946]]: ప్రముఖ నటుడు [[బళ్ళారి రాఘవ]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/ఏప్రిల్ 17 8186 22532 2006-04-15T18:50:15Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1946]]: ప్రముఖ రచయిత [[చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం]] మరణించాడు. *[[1975]]: పూర్వ [[భారత్|భారత]] [[రాష్ట్రపతి]] డా.[[సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్]] మరణించాడు. కొడవటిగంటి కుటుంబరావు 8189 27411 2006-06-25T23:50:52Z వైఙాసత్య 58 శుద్ధి, వరగాలు {{అనువాదము}} [[Image:KoKu.png|frame|కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] '''కొడవటిగంటి కుటుంబరావు''' ([[అక్టోబర్ 28]] [[1908]] &ndash; [[ఆగష్టు 17]] [[1980]]), also known as '''కొ కు''', was a prolific [[తెలుగు|తెలుగు]] రచయిత. He believed literature which criticizes and enriches human life and ultimately reforms the human thought of its time is the only relevant form of literature. == జీవితము == కొకు [[గుంటూరు|గుంటూరు జిల్లా]] [[తెనాలి]]లోని ఒక మధ్య తరగతి [[బ్రాహ్మణ]] కుటుంబములో జన్మించాడు. His schooling (till [[1925]]) was in తెనాలి. He lost both his parents early: his father in [[1914]] and his mother in [[1920]], and grew up with his uncle. He was very familiar with village life. His elder brother వెంకటసుబ్బయ్య (out of touch since [[1921]]) was a poet-writer and Ko Ku was introduced to the literary community early through him. He was introduced to western literature too during this time. His early experiments, at the age of thirteen, included an unfinished thriller and poetry, which he would soon abandon. He got married to eleven year old Padmavathy in 1925, before he graduated from high school. After Intermediate education ([[1925]] to [[1927]]) at [[ఆంధ్రా క్రిస్టియన్ కళాశాల|ఆంధ్రా క్రిస్టియన్ కళాశాల]], గుంటూరు, he studied for Bachelors Physics at [[విజయనగరం మహరాజా కళాశాల]]. He started his serious attempts in writing during this time. Towards the end of his undergraduate education, he also became an [[నాస్తికుడు]]. He went to the [[కాశి హిందు విశ్వవిద్యాలయం]](Benaras Hindu University) for his Masters in Physics. During this time, he published his first works: an essay called ''సినిమా'' ([[1930]]) in the oriental weekly and ''Pranadhikam'' ([[1931]]), which won him the first prize in ''Gruhalakshmi''. His masters was cut short in the second year due to the economic depression. Later, he worked in several places from [[సిమ్లా]] నుండి [[బొంబాయి]]కి ఆ తర్వాత [[మద్రాస్]] కి, in such positions as a clerk, teacher, factory foreman and a film writer (including music direction for a film), before settling down in the field of journalism. After a stint in some papers, a few of which he founded himself, he was with ''[[చందమామ]]'', a popular children's magazine, as its editor in 1952 until he passed away in 1980. == రచనలు == '''[[నవల]]లు''' *వారసత్వం *ఐశ్వర్యం *ఎండమావులు *అరుణోదయం *జీవితం *గడ్డు రోజులు *అనుభవం *సవతి తల్లి *పంచకల్యాణి *అనామిక *ఆడజన్మ *నీకేం కావాలి *ప్రేమించిన మనిషి *కురూపి *బెదిరిన మనుషులు *బ్రతుకు భయం *బకాసుర *గ్రహశకలం *చదువు *కులం లేని మనిషి *సరితాదేవి డైరి *సరొజ డైరి *కొత్త అల్లుడు *కొత్త కోడలు *మారు పేర్లు *తార *తిమింగలం వేట *మారిన జీవితం '''[[చిన్న కథలు]]''' *కొత్త పద్ధతులు *పెద్ద కథ *నిరుద్యోగం *అద్దె కొంప *దైవాధీనపు జీవితం *కలిసి రావాలి *అట్టడుగు *సద్యోగం *నువ్వులు-తెలకపిండి *అష్టకష్టాలు *ఉద్యోగం *నిరుద్యోగం *మనము-మేము *మనుషులకు గల స్వేచ్చ *షావుకారు సుబ్బయ్య *పైకి వచ్చిన వాడు *దలిగుంటలొ కుక్కలు *శీల పరిశీలన *పరిశోధనా బుద్ధి *బాహుకుడు *పానకంలొ పీచు *కొత్త జీవితం '''[[వాస్తవిక రచనలు]]''' *సినిమా వ్యాసాలు *సైన్సు వ్యాసాలు *చరిత్ర వ్యాసాలు *సంస్కృతి వ్యాసాలు == వ్యాఖ్యలు == *The 'attempts' to save people from literature, literature from politics and politics from people amuse me much *It is foolish to say that only the politicians, but not the artists, have the right to express themselves clear opinions on dictators, unemployment, lock-outs, wars, etc. Exploitation-mongers encourage such stupidity *That which cannot reveal the secrets of nature is no science; that which cannot alleviate the drudgery of life is no 'invention'; that which cannot illuminate every nook and corner of life is no literature *We need to create our literature for our own times … Fixation to the literary standards of the bygone ages is nothing but deceit [[Category:1908 జననాలు|కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] [[Category:1980 మరణాలు|కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]] [[Category:తెలుగు రచయితలు]] <!-- ఇతర భాషలు --> [[en:Kodavatiganti Kutumbarao]] Image:KoKu.png 8190 22544 2006-04-16T04:52:09Z Kiranc 247 Kodavatiganti Kutumbarao Kodavatiganti Kutumbarao Template:అడ్డదారి 8191 27345 2006-06-24T16:09:50Z వైఙాసత్య 58 {| id="shortcut" class="noprint" style="border: 1px solid #999; background: #fff; margin: 0 0 .5em 1em; text-align: center; padding: 5px; float: {{{float|right}}}; clear: {{{clear|right}}}; font-size: smaller;" |- ! [[Wikipedia:అడ్డదారి|అడ్డదారి]]:<br />{{{1}}} |- |} Template:Db 8192 22559 2006-04-16T16:03:29Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[Template:తొలగించు]] Template:తొలగించు 8193 22562 2006-04-16T16:14:20Z వైఙాసత్య 58 <div name="Deletion notice" class="notice" id="delete" style="margin:0 5%; padding:.5em; background:#FEE; border:1px solid #999; text-align:center; font-size:95%;">'''ఈ పేజీ వికీపీడియా [[Wikipedia:తొలగింపు విధానము|తొలగింపు విధానము]] కు అనుగుణముగా తొలిగించబడాలి. కారణమేంటంటే : ''{{{1}}} {{{కారణము|}}}''''' దీని తొలగింపునకు మీరు అంగీకరించకపోతే, మీరు ఎందుకు అంగీకరించుటలేదో {{స్విచ్ |{{NAMESPACE}} |case: Talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: User_talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: Wikipedia_talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: Image_talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: MediaWiki_talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: Template_talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: Help_talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: Category_talk=ఈ చర్చా పేజీ |case: Portal_talk=ఈ చర్చా పేజీ |default=[[{{NAMESPACE}} talk:{{PAGENAME}}|దీని చర్చా పేజీ]] }} లో లేదా [[Wikipedia:తొలగించవలసిన వ్యాసములు]] వివరించండి. <!-- If this page obviously does not meet the criteria for speedy deletion, or you intend to fix it, please remove this notice, but do not remove this notice from pages that you have created yourself. If you intend to explain why you disagree with the speedy deletion, you may find it useful to insert the template <tt><nowiki>{{hangon}}</nowiki></tt> into this article prior to writing your explanation. This will alert administrators to your intention, and may permit you the time to write your explanation. --> <span class="plainlinks">''[[Wikipedia:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులూ]], ఈ పేజీని [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=delete}} తొలగించేముందు] [[Special:Whatlinkshere/{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు]], [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=history}} ఈ పేజీ చరిత్ర] ([{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|diff=0}} చివరి మార్పు]) లను పరిశీలించడము మరచిపోకండి [[Template:Db-reason|.]] {{{notes|}}}</span> </div> <noinclude>{{అడ్డదారి|[[Template:db|<nowiki>{{db}}</nowiki>]]}}</noinclude> <includeonly>{{{category|[[Category:తొలగించవలసిన వ్యాసములు]]}}}</includeonly> <noinclude>This template places the page in [[:Category:తొలగించవలసిన వ్యాసములు]]. [[Category:తొలగింపు మూసలు|G]]<br />Do ''not'' edit this template to discuss why a particular article should or should not be deleted -- for that, use the article's own discussion page. [[ja:Template:Deletebecause]] [[en:Template:Db-reason]] </noinclude> Category:తొలగించవలసిన వ్యాసములు 8194 22567 2006-04-16T16:25:33Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] Category:రాశులు 8195 22577 2006-04-16T18:48:15Z Trivikram 237 {{మొలక}} మనం భూమి మీదనుంచి చూసినప్పుడు సూర్యుడు, చంద్రుడు మరియు నక్షత్రాలు భూమి చుట్టూ దాదాపు వృత్తాకార కక్ష్యలో తిరుగుతున్నట్లు కనిపిస్తాయి. ఈ ఊహాజనిత కక్ష్య వెంబడి పన్నెండు నక్షత్రాల గుంపులను గుర్తించారు. ఈ నక్షత్రాల గుంపులు ఒక్కొక్కటి ఒక్కో ప్రత్యేకమైన ఆకారంలో కనిపిస్తాయి. ఆ ఆకారాలను బట్టి వాటికి #మేషం, #వృషభం, #మిథునం, #కర్కాటకం, #సింహం, #కన్య, #తుల, #వృశ్చికం, #ధనుస్సు, #మకరం, #కుంభం, #మీనం అని పేర్లు పెట్టారు. సూర్యుడు ఈ రాశి చక్రాన్ని చుట్టి రావడానికి ఒక సంవత్సర కాలం పడుతుంది. (నిజానికి ఇది భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరగడానికి పట్టే కాలం.) అంటే సూర్యుడు ఒక సంవత్సరకాలంలో పన్నెండు రాశుల్ని దాటి మొదటికి వస్తాడన్నమాట. అంటే ఒక్కో నక్షత్ర రాశిలోనూ దాదాపు ఒక్కో నెల ఉంటాడు. ఇది '''సౌర మానం'''. ఇక చంద్రుడు నెల రోజుల్లోపే (ఇంకా చెప్పాలంటే 27-28 రోజుల్లోనే) రాశి చక్రాన్ని చుట్టి వస్తాడు. ఈ 27 రోజుల స్వల్ప కాలంలో చంద్రుడు ఎప్పుడు ఏ రాశిలో ఉన్నదీ గుర్తించేదెలా? అనేదొక సమస్య. ఈ సమస్యను తీర్చడానికన్నట్లు రాశి చక్రం చుట్టూ తిరిగేటప్పుడు చంద్రుడు ఒక్కో రోజు ఒక్కో నక్షత్రానికి దగ్గరగా వస్తాడు. ఇలాంటి నక్షత్రాలను ఇరవై ఏడింటిని గుర్తించారు. అవి: #అశ్విని #భరణి #కృత్తిక #రోహిణి #మృగశిర #ఆర్ద్ర #పునర్వసు #పుష్యమి #ఆశ్లేష #మఘ #పుబ్బ(పూర్వ ఫల్గుణి) #ఉత్తర(ఉత్తర ఫల్గుణి) #హస్త #చిత్త #స్వాతి #విశాఖ #అనురాధ #జ్యేష్ఠ #మూల #పూర్వాషాఢ #ఉత్తరాషాఢ #శ్రవణం #ధనిష్ఠ #శతభిషం #పూర్వాభాద్ర #ఉత్తరాభాద్ర #రేవతి చంద్రుడు రాశి చక్రం వెంబడి గల ఈ 27 నక్షత్రాలను ఒక్కసారి చుట్టి వచ్చాడంటే 12 రాశుల రాశి చక్రాన్ని చుట్టి వచ్చినట్లే. ఈ 27 నక్షత్రాల పరిధి 12 రాశులలో పరుచుకుని ఉంటుందన్నమాట. ఒక్కో నక్షత్ర పరిధిని నాలుగు భాగాలు (పాదాలు)గా విభజిస్తే మొత్తం 108 పాదాలవుతాయి. ఈ 108 నక్షత్ర పాదాలు 12 రాశులలో ఉన్నాయని గుర్తుంచుకుంటే ఒక్కో రాశిలో 108/12 = 9 నక్షత్ర పాదాలున్నట్లు సుళువుగా ఊహించవచ్చు. ఆ విభజన ఇలా ఉంటుంది (మొత్తం అంటే '4 పాదాలు' అని అర్థం చేసుకోవాలి): '''మేషం:''' అశ్విని మొత్తం, భరణి మొత్తం, కృత్తిక 1వ పాదం '''వృషభం:''' కృత్తిక 2వ, 3వ, 4వ పాదాలు, రోహిణి మొత్తం, మృగశిర 1వ, 2వ పాదాలు '''మిథునం:''' మృగశిర 3వ , 4వ పాదాలు, ఆర్ద్ర మొత్తం, పునర్వసు 1వ, 2వ ,3వ పాదాలు '''కర్కాటకం:''' పునర్వసు4వ పాదం, పుష్యమి మొత్తం, ఆశ్లేష మొత్తం '''సింహం:''' మఘ మొత్తం, పుబ్బ(పూర్వ ఫల్గుణి)మొత్తం, ఉత్తర(ఉత్తర ఫల్గుణి)1వ పాదం '''కన్య:''' ఉత్తర(ఉత్తర ఫల్గుణి) 2వ,3వ,4వ పాదాలు, హస్త మొత్తం, చిత్త 1వ,2వ పాదాలు '''తుల:''' చిత్త 3వ,4వ పాదాలు, స్వాతి మొత్తం, విశాఖ 1వ, 2వ, 3వ పాదాలు '''వృశ్చికం:''' విశాఖ 4వ పాదం, అనురాధ మొత్తం, జ్యేష్ఠ మొత్తం '''ధనుస్సు:''' మూల మొత్తం, పూర్వాషాఢ మొత్తం, ఉత్తరాషాఢ 1వ పాదం '''మకరం:''' ఉత్తరాషాఢ 2వ,3వ,4వ పాదాలు, శ్రవణం మొత్తం, ధనిష్ఠ 1వ,2వ పాదాలు '''కుంభం:''' ధనిష్ఠ 3వ,4వ పాదాలు, శతభిషం మొత్తం, పూర్వాభాద్ర 1వ, 2వ, 3వ పాదాలు '''మీనం:''' పూర్వాభాద్ర 4వ పాదం, ఉత్తరాభాద్ర మొత్తం, రేవతి మొత్తం. ఇది '''చాంద్ర మానం'''. ములకలచెరువు 8196 23465 2006-04-20T10:41:47Z Mpradeep 50 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ములకలచెరువు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ములకలచెరువు|villages=16|area=|population=41.711|pop_male=20.956|pop_female=20.755|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.36|lit_male=69.42|lit_female=41.14}} '''ములకలచెరువు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కలవపల్లె]] * [[టీ.సౌదసముద్రం]] * [[గుడుపల్లె]] * [[సోంపల్లె]] * [[ములకలచెరువు]] * [[నాయనిచెరువుపల్లె]] * [[మరెల్లగడ్డ]] * [[కదిరినాథునికోట]] * [[చెన్నైయ్యగారిపల్లె]] * [[పెద్దపాలెం]] * [[దేవలచెరువు]] * [[బూరకాయలకోట]] * [[వేపూరికోట]] * [[నందిగడ్డతిమ్మనపల్లె]] * [[మద్దినాయనిపల్లె]] * [[దెవరపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పెద్దమండ్యం 8197 23407 2006-04-20T10:26:35Z Mpradeep 50 transliterate {{మండలం|name=పెద్దమండ్యం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దమండ్యం|villages=9|area=|population=34.453|pop_male=17.284|pop_female=17.169|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.12|lit_male=63.47|lit_female=36.77}} '''పెద్దమండ్యం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దిగువపల్లె]] * [[బండ్రేవు]] * [[ముసలికుంట]] * [[పాపెపల్లె]] * [[పెద్దమండ్యం]] * [[కలిచెర్ల]] * [[సిద్దవరం]] * [[శివపురం]] * [[వెలిగళ్ళు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} తంబళ్లపల్లె 8198 23433 2006-04-20T10:31:00Z Mpradeep 50 merging old and new versions {{మండలం|name=తంబళ్లపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తంబళ్లపల్లె|villages=16|area=|population=38.693|pop_male=19.408|pop_female=19.285|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.81|lit_male=71.07|lit_female=40.45}} '''తంబళ్లపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జుంజురుపెంట]] * [[కోతల]] * [[గోపిదిన్నె]] * [[గంగిరెడ్డిపల్లె]] * [[దిగువపాలెం]] * [[గుండ్లపల్లె]] * [[తంబళ్ళపల్లె]] * [[ఎద్దులవారిపల్లె]] * [[యెర్రసానిపల్లె]] * [[పంచలమర్రి]] * [[కొసువారిపల్లె]] * [[మర్రిమాకులపల్లె]] * [[కన్నెమడుగు]] * [[రేనిమాకులపల్లె]] * [[కొత్తకొండ]] * [[కుక్కరాజుపల్లె]] * [[కోట్లపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పెద్దతిప్ప సముద్రం 8199 23463 2006-04-20T10:40:35Z Mpradeep 50 merging old and new versions {{మండలం|name=పెద్దతిప్ప సముద్రం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దతిప్ప సముద్రం|villages=18|area=|population=51.04|pop_male=25.883|pop_female=25.157|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.63|lit_male=66.46|lit_female=40.46}} '''పెద్దతిప్ప సముద్రం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పత్తంవండ్లపల్లె]] * [[కందుకూరు, పెద్దతిప్ప సముద్రం|కందుకూరు]] * [[కట్నగళ్ళు]] * [[పులికల్లు]] * [[కంసాలవాండ్లపల్లె]] * [[రంగసముద్రం]] * [[మదునూరు]] * [[మద్దైయ్యగారిపల్లె]] * [[పెద్దతిప్పసముద్రం]] * [[తుమ్మరకుంట]] * [[టీ.సదుం]] * [[అనంతపురం, పెద్దతిప్ప సముద్రం|అనంతపురం]] * [[చిన్నపొంగుపల్లె]] * [[అమళ్ళబండకోట]] * [[బూర్లపల్లె]] * [[మల్లెల]] * [[సంపతికోట]] * [[బుచ్చిపల్లె]] * [[జగడంవారిపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} బీ.కొత్తకోట 8200 23467 2006-04-20T10:43:54Z Mpradeep 50 merging old and new versions {{మండలం|name=బీ.కొత్తకోట||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బీ.కొత్తకోట|villages=9|area=|population=54.688|pop_male=27.786|pop_female=26.902|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.76|lit_male=71.39|lit_female=45.73}} '''బీ.కొత్తకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బీ.కొత్తకోట]] * [[బీరంగి]] * [[బడికాయలపల్లె]] * [[గుమ్మసముద్రం]] * [[ఘట్టు]] * [[బయ్యప్పగారిపల్లె]] * [[తుమ్మనంగుట్ట]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[కోటవూరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} కురబలకోట 8201 23468 2006-04-20T10:45:34Z Mpradeep 50 merging old and new versions {{మండలం|name=కురబలకోట||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కురబలకోట|villages=7|area=|population=37.686|pop_male=18.949|pop_female=18.737|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.34|lit_male=74.03|lit_female=44.46}} '''కురబలకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పిచ్చలవాండ్లపల్లె]] * [[ముదివేడు]] * [[అంగళ్లు]] * [[మాట్లివారిపల్లె]] * [[బ్రాహ్మణవొడ్డుపల్లె]] * [[తెట్టు]] * [[కురబలకోట]] * [[ముతకనవారిపల్లె ]] ([[నిర్జన గ్రామము]]) {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} గుర్రంకొండ 8202 23469 2006-04-20T10:48:47Z Mpradeep 50 merging old and new versions {{మండలం|name=గుర్రంకొండ||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుర్రంకొండ|villages=17|area=|population=41.769|pop_male=21.006|pop_female=20.763|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.18|lit_male=71.88|lit_female=46.36}} '''గుర్రంకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పసలవాండ్లపల్లె]] * [[యెల్లుట్ల]] * [[చెర్లోపల్లె]] * [[నదిమిఖండ్రిగ]] * [[సరిమడుగు]] * [[చిట్టిబోయనపల్లె]] * [[గుర్రంకొండ]] * [[సంగసముద్రం]] * [[ఖండ్రిగ]] * [[మర్రిమాకులపల్లె]] * [[అమిలేపల్లె]] * [[అరిగలవారిపల్లె]] * [[సెట్లివారిపల్లె]] * [[తరిగొండ]] * [[రమాపురం]] * [[తరిగొండరాజుపల్లె]] * [[మర్రిపాడు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} మారేడుమిల్లి 8205 22964 2006-04-17T17:31:24Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=మారేడుమిల్లి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[image:EastGodavari mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మారేడుమిల్లి|villages=68|area=|population=18.01|pop_male=9.261|pop_female=8.749|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.41|lit_male=63.04|lit_female=40.90}} '''మారేడుమిల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చట్లవాడ]] * [[పొట్లవాడ]] * [[కచ్చలవాడ]] * [[ఈగవలస]] * [[పెద్దమర్రి]] * [[గుడిస]] * [[పాములమామిడి]] * [[బుసిగంది]] * [[బండ]] * [[గుంపెనగండి]] * [[గుండ్రాతి]] * [[పుల్లంగి]] * [[సిరిపన్లోవ]] * [[చక్కవాడ]] * [[ముంతమామిడి]] * [[చవిడికోట]] * [[బొడ్లంక]] * [[అద్దారివలస]] * [[పుసివాడ]] * [[ముచిలివాడ]] * [[అకుమామిడికోట]] * [[వక్కులూరు]] * [[ఎలివాడ]] * [[నూకలేటివాడ]] * [[బొదులూరు]] * [[గొండివాడ]] * [[నెల్లూరు, మారేడుమిల్లి|నెల్లూరు]] * [[ఇజ్జలూరు]] * [[మద్దులూరు]] * [[వలమూరు]] * [[వుతలూరు]] * [[కొండవాడ]] * [[పాములేరు]] * [[కుట్రవాడ]] * [[కాకూరు]] * [[భీమవరం, మారేడుమిల్లి|భీమవరం]] * [[ఇవంపల్లి]] * [[పందిరిమామిడికోట]] * [[కుదురు]] * [[వెతుకూరు]] * [[పుజారిపాకలు]] * [[మద్దులూరు]] * [[మారేడుమిల్లి]] * [[ముసురు]] * [[గుజ్జుమామిడివలస]] * [[కుందడ]] * [[ముంజమామిడి]] * [[తురుమామిడి]] * [[కదుమూరు]] * [[తుర్రూరు]] * [[రామన్నవలస]] * [[సున్నంపాడు]] * [[దేవరపల్లి]] * [[నురుపూడి]] * [[దెందులూరు, మారేడుమిల్లి|దెందులూరు]] * [[గొరమామిడి]] * [[దొరమామిడి]] * [[మల్లవరం]] * [[మద్దివీడు]] * [[తాడేపల్లి, మారేడుమిల్లి|తాడేపల్లి]] * [[డీ. వెలమలకోట]] * [[వ్యదపూడి]] * [[దరవాడ]] * [[పెద్దూరు]] * [[దొరచింతలపాలెం]] * [[శ్రీపురం]] * [[నర్సాపురం, మారేడుమిల్లి|నర్సాపురం]] * [[పుట్టగొందిలంక]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} వై.రామవరం 8206 22950 2006-04-17T16:07:32Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వై.రామవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వై.రామవరం|villages=124|area=|population=27.95|pop_male=13.587|pop_female=14.363|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.44|lit_male=45.06|lit_female=30.28}} '''వై.రామవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ డొంకరాయి]] * [[ బొడ్డుమామిడి]] * [[ విల్లర్తి]] * [[ మంగంపాడు]] * [[ మర్రిగూడ]] * [[ బాచలూరు]] * [[ తంగెడుకోట]] * [[ సింగనకోట]] * [[ తులుసూరు]] * [[ అంతిలోవ]] * [[ నాగలోవ]] * [[ కల్లెపుగొండ]] * [[ కొప్పులకోట]] * [[ గంగనూరు]] * [[ కనగనూరు]] * [[ పులిమేతల]] * [[ పాతకోట]] * [[ కొత్తపాకలు]] * [[ కర్ణికోట]] * [[ రేవడికోట]] * [[ దుబేల]] * [[ బొడ్డగొంది]] * [[ రాకోట]] * [[ డీ. మామిడివాడ]] * [[ వేజువాడ]] * [[ పనసలోవ]] * [[ గొప్పులతోటమామిడి]] * [[ చాపరాయి]] * [[ గొందికోట]] * [[ అల్లూరిగెడ్డ]] * [[ కొత్తకోట]] * [[ గుర్తేడు]] * [[ వీరంపాలెం]] * [[ చిలకవీధిలంక]] * [[ జీ.వట్టిగెడ్డ]] * [[ ఎడ్లకొండ]] * [[ కదరికోట]] * [[ దారగెడ్డ]] * [[ లింగవరం]] * [[ బబ్బిలోవ]] * [[ పూలోవ]] * [[ వూట్లబండ]] * [[ జలగలోవ]] * [[ జాజివలస]] * [[ కనివాడ]] * [[ పొలమనుగొండి]] * [[ కొరమటిగొండి]] * [[ బురదవలస]] * [[ ఇర్లవాడ]] * [[ బుసికోట]] * [[ దుంపవలస]] * [[ పెరికివలస]] * [[ పుట్టగండి]] * [[ కుంకుమామిడి]] * [[ రత్సవలస]] * [[ రవ్వగడ్డ]] * [[ దొరవాడ]] * [[ దారలోవ]] * [[ నులకమామిడి]] * [[ గన్నవరం]] * [[ గోరమండ]] * [[ శేషరాయి]] * [[ కొమరవరం]] * [[ యార్లగడ్డ]] * [[ జాజిగెడ్డ]] * [[ సింగవరం]] * [[ నెల్లికోట]] * [[ బురదకోట]] * [[ జంగాలతోట]] * [[ దడలికవాడ]] * [[ రాములకొండ]] * [[ కప్పలబండ]] * [[ నక్కరాతిపాలెం]] * [[ చామగెడ్డ]] * [[ చింతకర్రపాలెం]] * [[ వై. రామవరం]] * [[ పైడిపుట్ట]] * [[ పసరుగిన్నె]] * [[ పీ. యెర్రగొండ]] * [[ వట్టిగెడ్డ]] * [[ బండిగెడ్డ]] * [[ రాచపాలెం]] * [[ దబ్బమామిడి]] * [[ కనతలబండ]] * [[ బూరుగువాడ]] * [[ మువ్వలవాడ]] * [[ పనసలపాలెం]] * [[ కోకిటగొంది]] * [[ వనమామిడిగొండి]] * [[ పులుసుమామిడి]] * [[ బూరుగువాడ]] * [[ మునగలపూడి]] * [[ తాడికోట]] * [[ భీముడుగడ్డ]] * [[ చింతలపూడి]] * [[ బొద్దగుంట]] * [[ చింతకొయ్య]] * [[ వేదుల్లపల్లి]] * [[ సిరిమెట్ల]] * [[ అన్నంపాలెం]] * [[ గుమ్మరపాలెం]] * [[ తోటకూరపాలెం]] * [[ చావిటిదిబ్బలు]] * [[ పూటికుంట]] * [[ దేవరమడుగుల]] * [[ గొడుగురాయి]] * [[ దలిపాడు]] * [[ అమ్మపేట]] * [[ పెదవులెంపాడు]] * [[ చెందుర్తి]] * [[ కోట]] * [[ బుల్లోజుపాలెం]] * [[ పుట్టపల్లి]] * [[ నువ్వుగంటిపాలెం]] * [[ యెర్రమ్రెడ్డిపాలెం]] * [[ ములసలపాలెం]] * [[ గండెంపల్లి]] * [[ బొడ్డపల్లి]] * [[ సింహాద్రిపాలెం]] * [[ కే. యెర్రగొండ]] * [[ నక్కలపాడు]] * [[ చినవులెంపాడు]] * [[ రేగడిపాలెం]] * [[ తుమికెలపాడు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} అడ్డతీగల 8207 22963 2006-04-17T17:19:12Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=అడ్డతీగల||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అడ్డతీగల|villages=90|area=|population=38.387|pop_male=19.33|pop_female=19.057|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.60|lit_male=61.76|lit_female=53.39}} '''అడ్డతీగల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. బ్రిటిషు సామ్రాజ్యానికి వ్యతిరేకంగా [[అల్లూరి సీతారామరాజు]] జరిపిన సాయుధ పోరాటంలో అడ్డతీగల పోలీసు స్టేషనుపై ఆయన జరిపిన దాడి అత్యంత సాహసోపేతమయినది. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిక్కపుగెడ్డ]] * [[సీతారం]] * [[రొల్లగెడ్డ]] * [[బండమామిళ్ళు]] * [[దబ్బపాలెం]] * [[చాకిరేవుల]] * [[మకరం]] * [[వీరవరం]] * [[దాకోడు]] * [[ములక్కాయల భీమవరం]] * [[చోడవరం]] * [[పెద్దవడిశకర్ర]] * [[పెనికెలపాడు]] * [[వంగలమడుగు]] * [[చినవడిశకర్ర]] * [[దుచెర్తి]] * [[తిరుమలవాడ]] * [[జాజిపాలెం]] * [[ఉలిగోగుల]] * [[డీ. కొత్తూరు]] * [[డీ. రామవరం]] * [[రాయపల్లి]] * [[వెదుల్లకొండ]] * [[వుట్లపాలెం]] * [[డీ. అమ్మపేట]] * [[కలిమామిడి]] * [[యెల్లాపురం]] * [[సోమన్నపాలెం]] * [[అనుకులపాలెం]] * [[రావులపాలెం, అడ్డతీగల|రావులపాలెం]] * [[రావిగూడెం]] * [[శెట్టిపల్లి]] * [[చాపరాతిపాలెం]] * [[జల్లూరు]] * [[తుంగమడుగుల]] * [[రత్నంపాలెం]] * [[మామిడిపాలెం]] * [[నూకరాయి]] * [[దుప్పలపాలెం]] * [[తియ్యమామిడి]] * [[ధనయంపాలెం]] * [[పెదమునకనగెద్ద]] * [[పనసలొద్ది]] * [[దర్శినూతుల @ రేగులపాడు]] * [[దోరమామిడి]] * [[భీమవరం, అడ్డతీగల|భీమవరం]] * [[నిమ్మలపాలెం]] * [[మల్లవరం మామిళ్ళు]] * [[పైడిపుట్టపాడు]] * [[చినమునకనగెడ్డ]] * [[మిట్లపాలెం]] * [[పనుకురాతిపాలెం]] * [[బండకొంద]] * [[అనిగేరు]] * [[అడ్డతీగల]] * [[కొవెలపాలెం]] * [[లంగుపర్తి]] * [[డొక్కపాలెం]] * [[లచ్చిరెడ్డిపాలెం]] * [[వేటమామిడి]] * [[భీముడుపాకాలు]] * [[కినపర్తి]] * [[గవరయ్యపేట]] * [[కొత్తంపాలెం]] * [[బొడ్లంక]] * [[వెంకటనగరం]] * [[పాపంపేట]] * [[చిన్న అడ్డతీగల]] * [[డీ. పింజారికొండ]] * [[గొండోలు]] * [[అచ్చయ్యపేట]] * [[కొనలోవ]] * [[వీరభద్రాపురం]] * [[రాజానగరం, అడ్డతీగల|రాజానగరం]] * [[సారంపేట]] * [[కొత్తంపాలెం]] * [[బదడం]] * [[యెల్లవరం]] * [[మట్లపాడు]] * [[కొత్తూరుపాడు]] * [[తిమ్మాపురం, అడ్డతీగల|తిమ్మాపురం]] * [[ఉప్పలపాడు]] * [[గడిచిన్నంపాలెం]] * [[డీ. కృష్ణవరం]] * [[గొంటువానిపాలెం]] * [[కిమ్మూరు]] * [[దొడ్డివాక]] * [[సారంపేటపాడు]] * [[కొత్తూరుపాడు]] * [[పులిగోగులపాడు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రాజవొమ్మంగి 8208 27227 2006-06-21T17:37:54Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=రాజవొమ్మంగి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజవొమ్మంగి|villages=61|area=|population=40.033|pop_male=20.108|pop_female=19.925|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.37|lit_male=57.89|lit_female=46.80}} '''రాజవొమ్మంగి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కిర్రబు]] *[[తల్లపాలెం]] *[[బొడ్లగొంది]] *[[బోయపాడు]] *[[వనకరాయి]] *[[శరభవరం]] *[[అప్పన్నపాలెం]] *[[దమనపాలెం]] *[[కింద్ర]] *[[లగరాయి]] *[[కొండపల్లి]] *[[దకరాయి]] *[[బడదనంపల్లి]] *[[చినరెల్లంగిపాడు]] *[[అమ్మిరేకల]] *[[కిమిలిగెద్ద]] *[[సురంపాలెం]] *[[లబ్బర్తి]] *[[ముంజవరప్పాడు]] *[[అనంతగిరి]] *[[గదువకుర్తి]] *[[దొంగల మల్లవరం]] *[[నెల్లిమెట్ల]] *[[దుసరిపాము]] *[[రాజవొమ్మంగి]] *[[పాకవెల్తి]] *[[కేశవరం]] *[[పుదేడు]] *[[లొదొడ్డి]] *[[వొయ్యేడు]] *[[ముర్లవనిపాలెం]] *[[సుబ్బంపాడు]] *[[గింజెర్తి]] *[[తంటికొండ]] *[[యెర్రంపాడు]] *[[సింగంపల్లి]] *[[గొబ్బిలమడుగు]] *[[బోనంగిపాలెం]] *[[దోనెలపాలెం]] *[[రేవతిపాలెం]] *[[వెలగలపాలెం]] *[[జద్దంగి]] *[[అమినబద]] *[[కొమరపురం]] *[[వోకుర్తి]] *[[వోగిపాలెం]] *[[వాతంగి]] *[[పెదరెల్లంగిపాడు]] *[[పెదగర్రంగి]] *[[చికిలింత]] *[[కరుదేవిపాలెం]] *[[చెర్వుకొమ్ముపాలెం]] *[[మర్రిపాలెం]] *[[బొర్నగూడెం]] *[[ఉర్లకులపాడు]] *[[జీ. సరభవరం]] *[[కొండలింగంపర్తి]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[వంచంగి]] *[[బలిజపాడు]] *[[మారేడుబాక]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కోటనందూరు 8209 26998 2006-06-13T14:53:48Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=కోటనందూరు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోటనందూరు|villages=41|area=|population=71.044|pop_male=36.09|pop_female=34.954|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.79|lit_male=54.17|lit_female=37.12}} '''కోటనందూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[దబ్బడి]] *[[సార్లంక]] *[[సత్యవరం]] *[[రాఘవపట్నం]] *[[గిన్నెలరం]] *[[పెద్దూరు]] *[[డీ. పైడిపాల]] *[[జల్దం]] *[[చల్లేరు]] *[[దిగువాడరపల్లి]] *[[రామకృష్ణాపురం]] *[[గంగవరం]] *[[ఆర్. వెంకటపురం]] *[[దిగువ సివాడ]] *[[వెంకటనగరం]] *[[రాజవరం]] *[[కే. ఈ. చిన్నయ్యపాలెం]] *[[లక్ష్మీదేవిపేట]] *[[అల్లిపూడి]] *[[కోటనందూరు]] *[[కకరపల్లి]] *[[భీమవరపుకోట]] *[[సూరపురాజుపేట]] *[[బిల్లనందూరు]] *[[ఇందుగపల్లి]] *[[తాటిపాక జగన్నాథ నగరం]] *[[బొద్దవరం]] *[[కమతం మల్లవరం]] *[[కొప్పాక అగ్రహారం]] *[[కొత్తం]] *[[కొత్తూరు]] *[[ములగపూడి]] *[[చాకిరెవులపాలెం]] *[[తిరుపతమ్మపేట]] *[[సంత పైడిపాల]] *[[ఉప్పంపాలెం]] *[[గుమ్మరేగుల]] *[[బలరాంపురం]] *[[తూర్పు మల్లవరం]] *[[బాపభూపాలపట్నం]] *[[లచ్చిరెడ్డిపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} తుని 8210 22983 2006-04-18T00:53:02Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తుని||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తుని|villages=21|area=|population=130.414|pop_male=64.776|pop_female=65.638|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.46|lit_male=63.69|lit_female=51.33}} '''తుని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ ఎన్. సూరవరం]] * [[ డీ. పోలవరం]] * [[ దొండవాక]] * [[ కే.ఓ. మల్లవరం]] * [[ రాపాక]] * [[ చ్. అగ్రహారం]] * [[ అతికివారిపాలెం]] * [[ కొలిమేరు]] * [[ నందివంపు]] * [[ మరువాడ]] * [[ రేఖవానిపాలెం]] * [[ తాళ్లూరు]] * [[ నామగిరి నరేంద్రపట్నం]] * [[ కొత్తూరు]] * [[ తేటగుంట]] * [[ ఎస్. అన్నవరం (గ్రామీణ)]] * [[ చేపూరు]] * [[ హంసవరం]] * [[ చామవరం]] * [[ వల్లూరు]] * [[ కవలపాడు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} తొండంగి 8211 27018 2006-06-14T01:55:38Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=తొండంగి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తొండంగి|villages=15|area=|population=82.005|pop_male=41.789|pop_female=40.216|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.37|lit_male=54.37|lit_female=42.13}} '''తొండంగి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[బెండపూడి]] *[[గొపాలపట్నం]] *[[పీ. అగ్రహారం]] *[[తొండంగి]] *[[కృష్ణాపురం]] *[[పైడికొండ]] *[[ఆనూరు]] *[[వేమవరం]] *[[కోన ఫారెస్ట్]] *[[స్రుంగవృక్షం]] *[[ఈ. కొత్తపల్లి]] *[[పీ.ఈ.చిన్నయపాలెం]] *[[రవికంపాడు]] *[[కొమ్మనాపల్లి]] *[[ఈ.వీ.నగరం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} గొల్లప్రోలు 8212 27000 2006-06-13T15:02:35Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=గొల్లప్రోలు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గొల్లప్రోలు|villages=10|area=|population=76.352|pop_male=38.623|pop_female=37.729|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.34|lit_male=59.21|lit_female=49.32}} '''గొల్లప్రోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కొదవలి]] *[[చెందుర్తి]] *[[దుర్గాడ]] *[[విజయనగరం]] *[[చేబ్రోలు]] *[[వన్నెపూడి]] *[[చిన జగ్గంపేట]] *[[తాటిపర్తి]] *[[గొల్లప్రోలు]] *[[మల్లవరం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} శంఖవరం 8213 27181 2006-06-20T02:07:10Z 24.180.142.171 {{మండలం|name=శంఖవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శంఖవరం|villages=40|area=|population=78.342|pop_male=39.55|pop_female=38.792|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.83|lit_male=51.71|lit_female=41.84}} '''శంఖవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ శృంగధార]] * [[ పెదమల్లాపురం]] * [[ వేలంగి]] * [[ అమ్మిరేఖల]] * [[ ఒండ్రేగుల]] * [[ అవెతి]] * [[ అనుమర్తి]] * [[ పోలవరం, శంఖవరం|పోలవరం]] * [[ ధార మల్లాపురం]] * [[ అంకంపాలెం]] * [[ యరకపురం]] * [[ సిద్ధివారిపాలెం]] * [[ రౌతులపూడి]] * [[ గిడజం]] * [[ శృంగధార అగ్రహారం]] * [[ ధార జగన్నాధపురం]] * [[ బిల్లవాక]] * [[ కోడూరు, శంఖవరం|కోడూరు]] * [[ పారుపాక]] * [[ పల్లపు చామవరం]] * [[ మెరక చామవరం]] * [[ శృంగవరం]] * [[ గౌరంపేట]] * [[ జగన్నాధపురం, శంఖవరం|జగన్నాధపురం]] * [[ మాసంపల్లి]] * [[ గొంది కొత్తపల్లి]] * [[ వాడ్రేవు వెంకటాపురం]] * [[ మండపం]] * [[ శంఖవరం]] * [[ అచ్చంపేట, శంఖవరం|అచ్చంపేట]] * [[ రాజారం]] * [[ గొంది]] * [[ జగ్గంపేట, శంఖవరం|జగ్గంపేట]] * [[ కొంతంగి]] * [[ వజ్రకూటం]] * [[ కత్తిపూడి]] * [[ నెల్లిపూడి]] * [[ సీతాయంపేట]] * [[ అన్నవరం, శంఖవరం|అన్నవరం]] * [[ ఆరెంపూడి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ప్రత్తిపాడు (తూ.గో జిల్లా) 8214 27225 2006-06-21T17:18:50Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=ప్రత్తిపాడు (తూ.గో జిల్లా)||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ప్రత్తిపాడు (తూ.గో జిల్లా)|villages=35|area=|population=78.914|pop_male=39.924|pop_female=38.99|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.02|lit_male=52.19|lit_female=45.77}} '''ప్రత్తిపాడు (తూ.గో జిల్లా)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఉలిగోగిల]] *[[బాపన్నధార]] *[[కే. మిర్తివాడ]] *[[బురదకోట]] *[[కొండపల్లి]] *[[దోపర్తి]] *[[తదువై]] *[[గిరిజనపురం]] *[[మెట్టు చింత]] *[[బవురువాక]] *[[కొత్తూరు]] *[[పాండవులపాలెం]] *[[పొదురుపాక]] *[[పెద్దిపాలెం]] *[[వేములపాలెం]] *[[గోకవరం]] *[[వంతాడ]] *[[ఉత్తరకంచి]] *[[పెద సంకర్లపూడి]] *[[లంపకలోవ]] *[[శరభవరం]] *[[గజ్జనపూడి]] *[[చింతలూరు]] *[[తోటపల్లి]] *[[యూ. జగన్నాధపురం]] *[[వెంకటనగరం]] *[[వాకపల్లి]] *[[పీ. జగన్నాధపురం]] *[[చిన సంకర్లపూడి]] *[[యేలూరు]] *[[ప్రత్తిపాడు]] *[[వొమ్మంగి]] *[[పోతులూరు]] *[[రాచపల్లి]] *[[ధర్మవరం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఏలేశ్వరం 8215 26722 2006-06-09T16:32:22Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=ఏలేశ్వరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఏలేశ్వరం|villages=12|area=|population=76.285|pop_male=37.816|pop_female=38.469|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.56|lit_male=58.30|lit_female=50.91}} '''ఏలేశ్వరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మర్రివీడు]] *[[జే. అన్నవరం]] *[[రమణయ్యపేట]] *[[తూర్పు లక్ష్మీపురం]] *[[లింగంపర్తి]] *[[ఏలేశ్వరం]] *[[తిరుమలి]] *[[పేరవరం]] *[[భద్రవరం]] *[[యెర్రవరం]] *[[పెద్దనపల్లి]] *[[సిరిపురం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} గంగవరం 8216 26999 2006-06-13T15:00:42Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=గంగవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంగవరం|villages=55|area=|population=25.938|pop_male=12.657|pop_female=13.281|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.48|lit_male=45.54|lit_female=39.58}} '''గంగవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నీలవరం]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[నువ్వుమామిడి]] *[[మోహనపురం]] *[[పంద్రప్రొలు]] *[[బర్రిమామిడి]] *[[కరకపాడు]] *[[పొత్తందొరపాలెం]] *[[యెల్లపురం]] *[[మర్రిపాలెం]] *[[యెండపల్లి]] *[[జదెరు]] *[[కురంగొంది]] *[[యేటిపల్లి]] *[[పెద అద్దపల్లి]] *[[ఈ. రామవరం]] *[[కొమరవరం]] *[[చిన అద్దపల్లి]] *[[సరభవరం]] *[[చీడిపాలెం]] *[[పంద్రపొత్తిపాలెం]] *[[కుసుమరై]] *[[రాజంపాలెం]] *[[గంగవరం]] *[[లక్కొండ]] *[[గొరగొమ్మి]] *[[వుయ్యాలమడుగు]] *[[పదగర్లపాడు]] *[[దోరమామిడి]] *[[అముదాలబండ]] *[[యెర్రంపాలెం]] *[[కొత్తాడ]] *[[చినగర్లపాడు]] *[[వెములోవ]] *[[పిడతమామిడి]] *[[నెల్లిపూడి]] *[[సురంపాలెం]] *[[దోనెలపల్లి]] *[[కామవరప్పాడు]] *[[కొండలంపాలెం]] *[[ఓజుబండ]] *[[జగ్గంపాలెం]] *[[జియ్యంపాలెం]] *[[రాజవరం]] *[[రాజుపేటలొడ్డి]] *[[యమనపల్లి]] *[[పాతరామవరం]] *[[బయ్యనపల్లి]] *[[కొత్తరామవరం]] *[[ఉమ్మెత్త]] *[[లొద్దిపాలెం]] *[[మొల్లేరు]] *[[బీ. శివరామపట్నం]] *[[రాముల్దేవపురం]] *[[కత్తుమిల్లి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రంపచోడవరం 8217 27226 2006-06-21T17:29:36Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=రంపచోడవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రంపచోడవరం|villages=76|area=|population=38.413|pop_male=18.908|pop_female=19.505|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.38|lit_male=61.08|lit_female=47.94}} '''రంపచోడవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కింటుకూరు]] *[[ఈతపల్లి]] *[[కొయ్యలగూడెం]] *[[లంకపాకలు]] *[[వీర్లమామిడి]] *[[కాకవాడ]] *[[పెదగెద్దాడ]] *[[చెరువుపాలెం]] *[[దొకులపాడు]] *[[చిలకమామిడి]] *[[బుసిగూడెం]] *[[మదిచెర్ల]] *[[ఇమ్మిడివరం]] *[[గుంజుగూడెం]] *[[ఇసుకపట్ల]] *[[వాడపల్లి]] *[[నిమ్మలపాలెం]] *[[చెరువూరు]] *[[బొలగొండ]] *[[పెద్దకొండ]] *[[కొత్తపాకలు]] *[[పెద్దపాడు]] *[[చినగెద్దాడ]] *[[దరగూడెం]] *[[చెలకవీధి]] *[[వేములకొండ]] *[[తిరుగటిరాల్లు]] *[[ఆకూరు]] *[[సువర్లవాడ]] *[[వట్టిచెలకాకు]] *[[దబ్బవలస]] *[[సోకులగూడెం]] *[[గాంధీనగరం]] *[[భుపతిపాలెం]] *[[రంప]] *[[మర్రివాడ]] *[[భీమవరం]] *[[చుప్పరిపాలెం]] *[[నల్లగొండ]] *[[కోరుమిల్లి]] *[[బండపల్లి]] *[[కుంజంవీధి]] *[[సిరిగిండలపాడు]] *[[పందిరిమామిడి]] *[[గోగుమిల్లి]] *[[టీ.బురుగుబండ]] *[[జగమెట్లపాలెం]] *[[బీ. వెలమలకోట]] *[[ఉసిరికజొనలు]] *[[దరమడుగుల]] *[[పెనికలపాడు]] *[[తాటివాడ]] *[[బొర్నగూడెం]] *[[గిన్నెపల్లి]] *[[ఇర్లపల్లి]] *[[ఇ. పోలవరం]] *[[బీరంపల్లి]] *[[ఉట్ల]] *[[సీతపల్లి]] *[[జగరాంపల్లి]] *[[చిన బరంగి]] *[[పెద బరంగి]] *[[ముసురుమిల్లి]] *[[కొమరవరం]] *[[తామరపల్లి]] *[[గోపవరం]] *[[గొట్లగూడెం]] *[[దిరిసినపల్లి]] *[[నీనెపల్లి]] *[[ఎం. బూరుగుబండ]] *[[కన్నవరం]] *[[నరసపురం]] *[[దేవరతిగూడెం]] *[[ఫౌల్క్స్పేట]] *[[కే.యెర్రంపాలెం]] *[[బీ.రామన్నపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} దేవీపట్నం 8218 27019 2006-06-14T02:03:07Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=దేవీపట్నం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దేవీపట్నం|villages=45|area=|population=27.898|pop_male=13.778|pop_female=14.12|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.09|lit_male=56.03|lit_female=46.27}} '''దేవీపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కొండమొదలు]] *[[చింతలగూడెం]] *[[మామిడివలస]] *[[తుమ్మూరు]] *[[గొందూరు]] *[[కచ్చులూరు]] *[[పెద్దనూతులు]] *[[గంగవరం]] *[[ములగలగూడెం]] *[[కొత్తగూడెం]] *[[తాటివాడ]] *[[పెద్దూరు]] *[[పముగంది]] *[[పలూరు]] *[[దోనలంక]] *[[మద్దిరాతిగూడెం]] *[[చొప్పకొండ]] *[[యెర్రమెట్ల]] *[[మంటూరు]] *[[కుదకరాయి]] *[[దమనపల్లి]] *[[వెలగపల్లి]] *[[రాయవరం]] *[[వీ. రామన్నపాలెం]] *[[లక్ష్మీపురం]] *[[గుంపనపల్లి]] *[[నేరెడువలస]] *[[లింగవరం]] *[[తొయ్యేరు]] *[[దేవీపట్నం]] *[[గానుగులగొంది]] *[[ఈ. వీరవరం]] *[[చిన రమణయ్యపేట]] *[[దండంగి]] *[[పోతవరం]] *[[పూడిపల్లి]] *[[అంగులూరు]] *[[నెలకోట]] *[[దేవారం]] *[[సరభవరం]] *[[ఇందుకూరుపేట]] *[[రావిలంక]] *[[లోతుపాలెం]] *[[ఇందుకూరు]] *[[పెద భీంపల్లి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} సీతానగరం 8219 27176 2006-06-20T01:48:09Z 24.180.142.171 {{మండలం|name=సీతానగరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సీతానగరం|villages=17|area=|population=70.454|pop_male=35.301|pop_female=35.153|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.82|lit_male=62.23|lit_female=57.41}} '''సీతానగరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ పురుషోత్తపట్నం]] * [[ వంగలపూడి]] * [[ సింగవరం]] * [[ సీతానగరం]] * [[ చినకొండేపూడి]] * [[ నాగంపల్లి]] * [[ నల్లగొండ, సీతానగరం|నల్లగొండ]] * [[ రఘుదేవపురం]] * [[ ముగ్గఉల్ల]] * [[ కూనవరం, సీతానగరం|కూనవరం]] * [[ మునికూడలి]] * [[ కాటవరం]] * [[ జలిముడి]] * [[ బొబ్బిల్లంక]] * [[ ములకల్లంక]] * [[ మిర్తిపాడు]] * [[ హందేశ్వరపురం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కోరుకొండ 8220 22981 2006-04-18T00:44:02Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కోరుకొండ||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోరుకొండ|villages=18|area=|population=76.645|pop_male=38.593|pop_female=38.052|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.61|lit_male=60.34|lit_female=54.86}} '''కోరుకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ కోటి]] * [[ బోడలెద్దుపాలెం]] * [[ కోటికేశవరం]] * [[ రాఘవపురం]] * [[ శ్రీరంగపట్నం]] * [[ కోరుకొండ]] * [[ జంబుపట్నం]] * [[ నరసాపురం, కోరుకొండ|నరసాపురం]] * [[ కనుపూరు]] * [[ గదరాడ]] * [[ దోసకాయలపల్లి]] * [[ బూరుగుపూడి]] * [[ కాపవరం]] * [[ మునగాల, కోరుకొండ|మునగాల]] * [[ బుచ్చెంపేట]] * [[ మధురపూడి]] * [[ గదల]] * [[ నిడిగట్ల]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} గోకవరం 8221 27001 2006-06-13T15:05:08Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=గోకవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోకవరం|villages=14|area=|population=67.557|pop_male=33.798|pop_female=33.759|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.28|lit_male=62.55|lit_female=54.02}} '''గోకవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[కృష్ణునిపాలెం]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[గోకవరం]] *[[తంటికొండ]] *[[గదెలపాలెం]] *[[అచ్యుతాపురం]] *[[గుమ్మల్లదుడ్డి]] *[[రంప యెర్రంపాలెం]] *[[తకురుపాలెం]] *[[సుదికొండ]] *[[శివరామపట్నం]] *[[మల్లవరం]] *[[భూపతిపాలెం]] *[[తిరుమలయపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} జగ్గంపేట 8222 27002 2006-06-13T15:12:48Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=జగ్గంపేట||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జగ్గంపేట|villages=18|area=|population=74.239|pop_male=37.297|pop_female=36.942|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.48|lit_male=54.44|lit_female=48.49}} '''జగ్గంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నరేంద్రపట్నం]] *[[మమిదాడ]] *[[ఇర్రిపాక]] *[[సీతంపేట]] *[[కంద్రెగుల]] *[[మన్యన్వరిపాలెం]] *[[గోవిందాపురం]] *[[మల్లిసల]] *[[రాజపూడి]] *[[బలభద్రాపురం]] *[[గొల్లలగుంట]] *[[మర్రిపాక]] *[[గుర్రప్పాలెం]] *[[జే. కొత్తూరు]] *[[జగ్గంపేట]] *[[సీతానగరం]] *[[కత్రవులపల్లి]] *[[రామవరం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కిర్లంపూడి 8223 26738 2006-06-09T17:01:18Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కిర్లంపూడి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కిర్లంపూడి|villages=17|area=|population=72.868|pop_male=36.722|pop_female=36.146|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.41|lit_male=56.02|lit_female=50.75}} '''కిర్లంపూడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[సోమవరం]] *[[కృషాఅవరం]] *[[సుంగరాయునిపాలెం]] *[[గెద్దనపల్లి]] *[[వెలంక]] *[[జగపతినగరం]] *[[చిల్లంగి]] *[[భుపాలపట్నం]] *[[తూర్పు తిమ్మాపురం]] *[[బూరుగుపూడి]] *[[గొనెద]] *[[తమరాడ]] *[[వీరవరం]] *[[రాజుపాలెం]] *[[రామకృష్ణాపురం]] *[[కిర్లంపూడి]] *[[ముక్కొల్లు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పెద్దాపురం 8224 27179 2006-06-20T01:56:36Z 24.180.142.171 {{మండలం|name=పెద్దాపురం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దాపురం|villages=20|area=|population=118.045|pop_male=59.139|pop_female=58.906|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.29|lit_male=64.11|lit_female=58.47}} '''పెద్దాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ జే.తిమ్మాపురం]] * [[ కట్టమూరు]] * [[ కండ్రకోట]] * [[ మర్లవ]] * [[ తిరుపతి, పెద్దాపురం|తిరుపతి]] * [[ చంద్రమాంపల్లి]] * [[ తాటిపర్తి]] * [[ దివిలి]] * [[ చదలడ]] * [[ ఉలిమేశ్వరం]] * [[ గుడివాడ, పెద్దాపురం|గుడివాడ]] * [[ పులిమేరు]] * [[ గోరింట]] * [[ సిరివాడ]] * [[ అనూరు]] * [[ వాలుతిమ్మాపురం]] * [[ రాయభూపాలపట్నం]] * [[ చినబ్రహ్మదేవం]] * [[ జీ.రాగంపేట]] * [[ వడ్లమూరు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పిఠాపురం 8225 24542 2006-04-24T08:57:38Z Mdileep 368 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పిఠాపురం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పిఠాపురం|villages=26|area=|population=123.809|pop_male=62.186|pop_female=61.623|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.23|lit_male=66.54|lit_female=59.88}} '''పిఠాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ బి. కొత్తూరు]] * [[ జగపతిరాజపురం]] * [[ వెల్దుర్తి]] * [[ ప్రో. దొంతమూరు]] * [[ ప్రో. రాయవరం]] * [[ భోగాపురం]] * [[ రాపర్తి]] * [[ జములపల్లి]] * [[ గోకివాఢ]] * [[ మంగితుర్తి]] * [[ విరవ]] * [[ కోలంక]] * [[ వీరరాఘవపురం]] * [[ ఇల్లింద్రాడ]] * [[ మాధవపురం]] * [[ అగ్రహారం (రూరల్)]] * [[ విరవాఢ]] * [[ మల్లం]] * [[ ఫకురుద్దీన్ పాలెం]] * [[ జల్లూరు]] * [[ గోవిందరాజుపాలెం]] * [[ సోమవరం]] * [[ కందరాడ]] * [[ కుమారపురం]] * [[ చిత్రాడ]] * [[ నవకందరాడ]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కొత్తపల్లె,తూర్పుగోదావరి 8226 26740 2006-06-09T17:06:02Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కొత్తపల్లె,తూర్పుగోదావరి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తపల్లె,తూర్పుగోదావరి|villages=16|area=|population=77.366|pop_male=38.98|pop_female=38.386|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.23|lit_male=56.11|lit_female=48.31}} '''కొత్తపల్లె,తూర్పుగోదావరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[ఇసుకపల్లి]] *[[నాగులపల్లి]] *[[రమణక్కపేట]] *[[పొన్నాడ]] *[[ములపేట]] *[[అమరవల్లి]] *[[యెండపల్లి]] *[[వకతిప్ప]] *[[కొందెవరం]] *[[గొర్స]] *[[కొమరగిరి]] *[[కుతుకుదుమిల్లి]] *[[కొత్తపల్లి]] *[[అమినబద]] *[[ఉప్పడ]] *[[సుబ్బంపేట]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కాకినాడ(గ్రామీణ) 8227 26731 2006-06-09T16:49:59Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కాకినాడ(గ్రామీణ)||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాకినాడ(గ్రామీణ)|villages=10|area=|population=133.662|pop_male=67.651|pop_female=66.011|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.01|lit_male=76.54|lit_female=67.37}} '''కాకినాడ(గ్రామీణ)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[తిమ్మాపురం]] *[[పండూరు]] *[[నెమం]] *[[తమ్మవరం]] *[[పెనుమర్తి]] *[[సర్పవరం]] *[[గంగనపల్లి]] *[[కొవ్వాడ]] *[[రేపూరు]] *[[కొవ్వూరు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కాకినాడ (పట్టణ) 8228 22992 2006-04-18T04:54:56Z 210.212.194.4 #REDIRECT [[కాకినాడ]] సామర్లకోట 8229 27175 2006-06-20T01:44:50Z 24.180.142.171 {{మండలం|name=సామర్లకోట||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సామర్లకోట|villages=17|area=|population=131.548|pop_male=65.769|pop_female=65.779|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.49|lit_male=67.87|lit_female=59.13}} '''సామర్లకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ పెదబ్రహ్మదేవం]] * [[ జీ. మేడపాడు]] * [[ వెట్లపాలెం]] * [[ జగ్గమ్మగారిపేట (గ్రామీణ)]] * [[ కాపవరం]] * [[ పవర]] * [[ పంద్రవాడ]] * [[ నవర]] * [[ పీ.వేమవరం]] * [[ ఉండూరు]] * [[ వల్లూరు, సామర్లకోట|వల్లూరు]] * [[ పనసపాడు]] * [[ కొప్పవరం]] * [[ మామిళ్లదొడ్డి]] * [[ వెంకట కృష్ణరాయపురం]] * [[ బోయనపూడి]] * [[ మాధవపట్నం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రంగంపేట 8230 27178 2006-06-20T01:53:36Z 24.180.142.171 {{మండలం|name=రంగంపేట||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రంగంపేట|villages=15|area=|population=54.623|pop_male=27.805|pop_female=26.818|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.99|lit_male=52.86|lit_female=51.08}} '''రంగంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ దక్షిణ తిరుపతి రాజపురం]] * [[ వడిసలేరు]] * [[ రంగంపేట]] * [[ పెదరాయవరం]] * [[ కోటపాడు]] * [[ వెంకటాపురం, రంగంపేట|వెంకటాపురం]] * [[ సుభధ్రంపేట]] * [[ ముకుందవరం]] * [[ ఎలకొలను]] * [[ వీరంపాలెం]] * [[ జీ.దొంతమూరు]] * [[ దొడ్డిగుంట]] * [[ మర్రిపూడి, రంగంపేట|మర్రిపూడి]] * [[ సింగంపల్లి]] * [[ నల్లమిల్లి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా) 8231 23010 2006-04-18T16:10:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా)||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా)|villages=13|area=|population=52.462|pop_male=26.269|pop_female=26.193|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.73|lit_male=54.20|lit_female=49.26}} '''గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ సింగరంపాలెం]] * [[ మురారి]] * [[గండేపల్లి (తూ.గో జిల్లా)|గండేపల్లి]] * [[ ఉత్తర తిరుపతి రాజాపురం]] * [[ మల్లేపల్లి]] * [[ ఉప్పలపాడు]] * [[ తాళ్లూరు]] * [[ ప్రో. రాగంపేట]] * [[ బొర్రంపాలెం]] * [[ యెల్లమిల్లి]] * [[ పీ.నాయకంపల్లి]] * [[ యెర్రంపాలెం]] * [[ సూరంపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రాజానగరం 8232 22980 2006-04-18T00:38:33Z వైఙాసత్య 58 -మూస {{మండలం|name=రాజానగరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజానగరం|villages=17|area=|population=92.916|pop_male=47.078|pop_female=45.838|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.35|lit_male=61.08|lit_female=57.57}} '''రాజానగరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నందరాడ]] * [[కలవచర్ల]] * [[రాజానగరం]] * [[నరేంద్రపురం]] * [[వెలుగుబండ]] * [[వెంకటాపురం]] * [[జగన్నాథపురం అగ్రహారం]] * [[కనవరం]] * [[శ్రీకృష్ణపట్నం]] * [[పలచర్ల]] * [[భూపాలపట్నం]] * [[నమవరం]] * [[కొండ గుంటూరు]] * [[జీ. యెర్రంపాలెం]] * [[పాత తుంగపాడు]] * [[తోకాడ]] * [[ముక్కినాడ]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రాజమండ్రి (గ్రామీణ) 8233 22949 2006-04-17T15:54:32Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రాజమండ్రి (గ్రామీణ)||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజమండ్రి (గ్రామీణ)|villages=4|area=|population=137.712|pop_male=69.061|pop_female=68.651|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.68|lit_male=74.41|lit_female=64.92}} '''రాజమండ్రి (గ్రామీణ)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ తొర్రేడు]] * [[ కొలమూరు]] * [[ మోరంపూడి (గ్రామీణ)]] * [[ రాజవోలు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రాజమండ్రి (పట్టణ) 8234 22951 2006-04-17T16:10:46Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రాజమండ్రి (పట్టణ)||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజమండ్రి (పట్టణ)|villages=0|area=|population=315.251|pop_male=158.454|pop_female=156.797|pop-density=|pop-growth=|literacy=78.98|lit_male=83.52|lit_female=74.39}} '''రాజమండ్రి (పట్టణ)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ ]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కడియం 8235 22979 2006-04-18T00:36:26Z వైఙాసత్య 58 -మూస {{మండలం|name=కడియం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కడియం|villages=7|area=|population=83.857|pop_male=41.681|pop_female=42.176|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.45|lit_male=67.77|lit_female=61.15}} '''కడియం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వేమగిరి]] * [[కడియం]] * [[జేగురుపాడు]] * [[దామిరెడ్డిపల్లి]] * [[వీరవరం]] * [[మురమండ]] * [[దూళ్ళ]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} మండపేట 8236 22977 2006-04-18T00:34:57Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మండపేట||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మండపేట|villages=13|area=|population=123.867|pop_male=62.02|pop_female=61.847|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.92|lit_male=68.73|lit_female=61.12}} '''మండపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కేశవరం, మండపేట|కేశవరం]] * [[వేములపల్లి @ సీతయ్యపాలెం]] * [[ద్వారపూడి]] * [[చినదేవరపూడి]] * [[జ్.మేడపాడు]] * [[మెరుయిపాడు]] * [[వెలగతోడు]] * [[పాలతోడు]] * [[ఇప్పనపాడు]] * [[తాపేశ్వరం]] * [[ఏడిద]] * [[అర్థమూరు]] * [[మారేడుబాక]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} అనపర్తి 8237 22978 2006-04-18T00:35:47Z వైఙాసత్య 58 -మూస {{మండలం|name=అనపర్తి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అనపర్తి|villages=9|area=|population=68.519|pop_male=34.563|pop_female=33.956|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.66|lit_male=72.56|lit_female=62.65}} '''అనపర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దుప్పలపూడి]] * [[అనపర్తి]] * [[కొప్పవరం]] * [[మహేంద్రవాడ]] * [[పొలమూరు]] * [[రామవరం]] * [[కుటుకులూరు]] * [[పెదపర్తి]] * [[పులగుర్త]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} బిక్కవోలు 8238 22982 2006-04-18T00:47:23Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బిక్కవోలు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బిక్కవోలు|villages=14|area=|population=67.717|pop_male=33.642|pop_female=34.075|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.15|lit_male=68.66|lit_female=57.73}} '''బిక్కవోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ రంగాపురం]] * [[ ఇళ్లపల్లి]] * [[ తుమ్మలపల్లి]] * [[ రాళ్లఖండ్రిక]] * [[ బిక్కవోలు]] * [[ బలభద్రాపురం]] * [[ కాపవరం]] * [[ కొమరిపాలెం]] * [[ తొస్సిపూడి]] * [[ పండలపక]] * [[ వూలపల్లి]] * [[ కొంకుదురు]] * [[ అరికరేవుల]] * [[ మేళ్లూరు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పెదపూడి 8239 27022 2006-06-14T02:22:20Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=పెదపూడి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదపూడి|villages=17|area=|population=69.175|pop_male=34.888|pop_female=34.287|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.16|lit_male=68.92|lit_female=61.33}} '''పెదపూడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[జీ. మమిదాడ]] *[[పెద్దాడ]] *[[పెదపూడి]] *[[దొమడ]] *[[అచ్యుతపురత్రయం]] *[[కరకుదురు]] *[[కైకవోలు]] *[[కుమరప్రియం]] *[[పుత్తకొండ]] *[[గంద్రేడు]] *[[రాజుపాలెం]] *[[పైన]] *[[వెంద్ర]] *[[చింతపల్లి]] *[[సంపర]] *[[కంద్రేగుల]] *[[సహపురం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కరప 8240 22959 2006-04-17T16:59:58Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=కరప||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కరప|villages=19|area=|population=73.851|pop_male=37.263|pop_female=36.588|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.89|lit_male=72.38|lit_female=67.35}} '''కరప''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అరట్లకట్ట]] * [[జీ. భావారం]] * [[నడకుదురు]] * [[గురజనపల్లి]] * [[పెనుగూడూరు]] * [[కొరిపల్లి]] * [[కరప]] * [[పాతర్లగడ్డ]] * [[గొర్రిపూడి]] * [[కొంగోడు]] * [[వేములవాడ, కరప|వేములవాడ]] * [[వాకాడ]] * [[కురద]] * [[చిన మామిడద]] * [[వేలంగి]] * [[సిరిపురం]] * [[జీ. భావారం]] * [[యండమూరు]] * [[పెద్దపురపాడు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} తాళ్ళరేవు 8241 27003 2006-06-13T15:14:30Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=తాళ్ళరేవు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాళ్ళరేవు|villages=13|area=|population=79.912|pop_male=40.327|pop_female=39.585|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.01|lit_male=71.66|lit_female=64.31}} '''తాళ్ళరేవు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[చొల్లంగి]] *[[చొల్లంగి పేట]] *[[జీ. వేమవరం]] *[[పటవల]] *[[కొరింగ]] *[[పొలెకుర్రు]] *[[లచ్చిపాలెం]] *[[ఉప్పంగల]] *[[పిల్లంక]] *[[ఇంజరం]] *[[సుంకరపాలెం]] *[[నీలపల్లి]] *[[పీ. మల్లవరం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కాజులూరు 8242 26735 2006-06-09T16:56:29Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కాజులూరు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాజులూరు|villages=20|area=|population=70.085|pop_male=35.386|pop_female=34.699|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.63|lit_male=71.29|lit_female=65.91}} '''కాజులూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[జగన్నాథగిరి]] *[[తర్లంపూడి]] *[[మతుకుమిల్లి]] *[[బండనపూడి]] *[[ఆర్యవటం]] *[[గొల్లపాలెం]] *[[సెలపాక]] *[[మంజేరు]] *[[సీల]] *[[కజులూరు]] *[[చెదువాడ]] *[[ఇతపూడి]] *[[తనుమల్ల]] *[[పెనుమల్ల]] *[[అంద్రంగి]] *[[కుయ్యేరు]] *[[దుగ్గుదుర్రు]] *[[ఉప్పుమిల్లి]] *[[కోలంక]] *[[పల్లిపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రామచంద్రాపురం 8243 27180 2006-06-20T02:00:17Z 24.180.142.171 {{మండలం|name=రామచంద్రాపురం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామచంద్రాపురం|villages=20|area=|population=110.162|pop_male=55.527|pop_female=54.635|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.94|lit_male=76.34|lit_female=67.51}} '''రామచంద్రాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ చోడవరం, రామచంద్రాపురం|చోడవరం]] * [[ అంబికపల్లి అగ్రహారం]] * [[ నరసాపురపుపేట]] * [[ ఓడూరు]] * [[ యనమదల]] * [[ తాడిపల్లి]] * [[ కాపవరం]] * [[ కందులపాలెం]] * [[ వెల్ల]] * [[ యేరుపల్లి]] * [[ ఉట్రుమిల్లి]] * [[ వేలంపాలెం]] * [[ జగన్నాయకులపాలెం]] * [[ ద్రాక్షారామ]] * [[ వెంకటాయపాలెం]] * [[ వెంగాయమ్మపేట]] * [[ తోటపేట]] * [[ హసన్‌వాడ]] * [[ ఉండూరు]] * [[ భీమక్రోసుపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రాయవరం 8244 25715 2006-05-24T23:37:26Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రాయవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాయవరం|villages=10|area=|population=66.106|pop_male=33.207|pop_female=32.899|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.02|lit_male=70.56|lit_female=61.46}} '''రాయవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లొల్ల]] * [[వెదురుపాక]] * [[నాదురుబాద]] * [[పసలపూడి]] * [[సొమేశ్వరం]] * [[మాచవరం]] * [[చెల్లూరు]] * [[వెంటూరు]] * [[కూర్మాపురం]] * [[కురకల్లపల్లి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కపిలేశ్వరపురం 8245 26728 2006-06-09T16:46:26Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కపిలేశ్వరపురం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కపిలేశ్వరపురం|villages=15|area=|population=66.535|pop_male=33.431|pop_female=33.104|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.52|lit_male=67.06|lit_female=59.96}} '''కపిలేశ్వరపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[నెలటూరు]] *[[వల్లూరు]] *[[నిదసనమెట్ట]] *[[వడ్లమూరు]] *[[కాలేరు]] *[[నల్లూరు]] *[[వెదురుమూడి]] *[[అంగర]] *[[పడమటి ఖండ్రిక]] *[[టేకి]] *[[వకతిప్ప]] *[[మచర]] *[[కొరుమిల్లి]] *[[కపిలేశ్వరపురం]] *[[తాటపూడి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఆలమూరు 8246 26713 2006-06-09T16:13:11Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=ఆలమూరు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆలమూరు|villages=15|area=|population=71.472|pop_male=36.019|pop_female=35.453|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.62|lit_male=65.45|lit_female=59.76}} '''ఆలమూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బదుగువనిలంక]] * [[మదికి]] * [[చొప్పెల]] * [[నర్సిపూడి]] * [[మోదుకూరు]] * [[గుమ్మిలేరు]] * [[పినపల్లి]] * [[పెదపల్లి]] * [[కలవచెర్ల]] * [[పెనికేరు]] * [[నవాబ్‌పేట]] * [[జొన్నాడ]] * [[ఆలమూరు]] * [[చింతలూరు]] * [[సంధిపూడి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఆత్రేయపురం 8247 26718 2006-06-09T16:23:51Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=ఆత్రేయపురం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్రేయపురం|villages=15|area=|population=63.059|pop_male=32.077|pop_female=30.982|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.23|lit_male=68.66|lit_female=63.71}} '''ఆత్రేయపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పేరవరం]] * [[రాజవరం]] * [[వలిచేరు]] * [[వద్దిపర్రు]] * [[పులిదిండి]] * [[వసంతవాడ]] * [[ఉచ్చిలి]] * [[ఆత్రేయపురం]] * [[కత్తుంగ]] * [[లొల్ల]] * [[వాడపల్లి]] * [[నర్కేడిమిల్లి]] * [[అంకంపాలెం]] * [[రైలి]] * [[మెర్లపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రావులపాలెం 8248 22975 2006-04-18T00:32:43Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రావులపాలెం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రావులపాలెం|villages=11|area=|population=76.944|pop_male=38.652|pop_female=38.292|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.26|lit_male=76.98|lit_female=69.53}} '''రావులపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఊబలంక]] * [[రావులపాలెం]] * [[కోమరాజు లంక]] * [[వెదిరేశ్వరం]] * [[లక్ష్మి పోలవరం]] * [[జుత్తిగపాడు]] * [[పొడగట్లపల్లి]] * [[గోపాలపురం, రావులపాలెం|గోపాలపురం]] * [[ఈతకోట]] * [[దేవరాపల్లి]] * [[ముమ్మిడివరప్పాడు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పామర్రు (తూ.గో జిల్లా) 8249 27020 2006-06-14T02:11:20Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=పామర్రు (తూ.గో జిల్లా)||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పామర్రు (తూ.గో జిల్లా)|villages=24|area=|population=66.136|pop_male=33.374|pop_female=32.762|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.50|lit_male=71.90|lit_female=63.04}} '''పామర్రు (తూ.గో జిల్లా)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[యెండగంది]] *[[పామర్రు]] *[[అంజూరు]] *[[పనింగపల్లి]] *[[కుందూరు]] *[[సివల]] *[[యెర్రా పోతవరం]] *[[విలస గంగవరం]] *[[అద్దంపల్లి]] *[[బలంథరం]] *[[పేకేరు]] *[[గుదిగల్ల భాగ]] *[[గుదిగల్ల రాల్లగుంట]] *[[కుదుపూరు]] *[[దంగేరు]] *[[గంగవరం]] *[[తమరపల్లి]] *[[సత్యవాడ]] *[[కూల్ల]] *[[కోటిపల్లి]] *[[సుందరపల్లి]] *[[కోట]] *[[భట్ల పలిక]] *[[మసకపల్లి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కొత్తపేట 8250 26743 2006-06-09T17:09:46Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కొత్తపేట||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తపేట|villages=10|area=|population=76.866|pop_male=38.55|pop_female=38.316|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.38|lit_male=77.62|lit_female=67.13}} '''కొత్తపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మండపల్లి]] *[[కొత్తపేట]] *[[వాడపాలెం]] *[[పలివెల]] *[[గంటి]] *[[అవిడి]] *[[బిల్ల కుర్రు]] *[[ఖండ్రిక]] *[[వనపల్లి]] *[[మొదెకుర్రు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} పి.గన్నవరం 8251 27021 2006-06-14T02:16:27Z Veeven 293 అనువాదం {{మండలం|name=పి.గన్నవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పి.గన్నవరం|villages=18|area=|population=73.739|pop_male=36.95|pop_female=36.789|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.29|lit_male=79.13|lit_female=67.43}} '''పి.గన్నవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[గంటి పెదపూడి]] *[[ఉదుమూడి]] *[[కుండలపల్లి]] *[[నరేంద్రపురం]] *[[బెల్లంపూడి]] *[[లంకలగన్నవరం]] *[[పాత గన్నవరం]] *[[పోతవరం]] *[[ముంగండ]] *[[ముంగండపాలెం]] *[[ముంజవరం]] *[[కతర్లంక]] *[[కరుపల్లిపాడు]] *[[వైనతెయ కొత్తపల్లి]] *[[మొండెపు లంక]] *[[వాడ్రేవుపల్లి]] *[[మానేపల్లి]] *[[యేనుగుపల్లి]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} అంబాజీపేట 8252 23011 2006-04-18T16:13:27Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=అంబాజీపేట||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అంబాజీపేట|villages=13|area=|population=65.006|pop_male=32.572|pop_female=32.434|pop-density=|pop-growth=|literacy=76.06|lit_male=82.28|lit_female=69.86}} '''అంబాజీపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ చిరతపూడి]] * [[ పుల్లేటికుర్రు]] * [[ వక్కలంక]] * [[ పాసుపల్లి]] * [[ ముక్కామల]] * [[ ఇరుసుమండ]] * [[ మొసలిపల్లి]] * [[ గంగలకుర్రు]] * [[ కే. పెదపూడి]] * [[ ఇసుకపూడి]] * [[ మాచవరం]] * [[ నందంపూడి]] * [[ తొండవరం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఐనవిల్లి 8253 26726 2006-06-09T16:42:22Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=ఐనవిల్లి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఐనవిల్లి|villages=16|area=|population=65.253|pop_male=32.775|pop_female=32.478|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.42|lit_male=80.33|lit_female=68.49}} '''ఐనవిల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మదుపల్లి]] *[[వీరవల్లిపాలెం]] *[[చింతన లంక]] *[[వెలువలపల్లి]] *[[ఐనవిల్లి]] *[[తొతరమూడి]] *[[కొందుకుదురు]] *[[క్రప]] *[[సనపల్లి లంక]] *[[కే. జగన్నాధపురం]] *[[సిరిపల్లి]] *[[సిరసవల్లి సవరం]] *[[నెదునూరు]] *[[విలస]] *[[మగం]] *[[పొతుకుర్రు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ముమ్మిడివరం 8254 27177 2006-06-20T01:50:19Z 24.180.142.171 {{మండలం|name=ముమ్మిడివరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముమ్మిడివరం|villages=11|area=|population=66.18|pop_male=32.868|pop_female=33.312|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.66|lit_male=79.24|lit_female=66.20}} '''ముమ్మిడివరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ కమిని]] * [[ తానెలంక]] * [[ కొమ్మనాపల్లి]] * [[ అన్నంపల్లి]] * [[ గడిలంక]] * [[ కొత్తలంక]] * [[ ముమ్మిడివరం]] * [[ క్రప చింతలపూడి]] * [[ అనంతవరం]] * [[ చి.గున్నేపల్లి]] * [[ ఐనాపురం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఐ.పోలవరం 8255 26724 2006-06-09T16:37:00Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=ఐ.పోలవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఐ.పోలవరం|villages=11|area=|population=67.454|pop_male=33.914|pop_female=33.54|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.23|lit_male=66.88|lit_female=57.54}} '''ఐ.పోలవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[పసువుల్లంక]] *[[కొమరగిరి]] *[[పథ ఇంజరం]] *[[యెదురులంక]] *[[గుత్తినదీవి]] *[[జీ. వెమవరం]] *[[టీ. కొత్తపల్లి]] *[[ఐ. పోలవరం]] *[[మురమల్ల]] *[[కెసనకుర్రు]] *[[తిల్లక్కుప్ప]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} కాట్రేనికోన 8256 22987 2006-04-18T02:45:42Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కాట్రేనికోన||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాట్రేనికోన|villages=14|area=|population=73.685|pop_male=37.026|pop_female=36.659|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.84|lit_male=67.41|lit_female=52.20}} '''కాట్రేనికోన''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ చెయ్యేరు, కాట్రేనికోన|చెయ్యేరు]] * [[ లక్ష్మివాడ]] * [[ పెనువల్ల]] * [[ బంటుమిల్లి, కాట్రేనికోన|బంటుమిల్లి]] * [[ ఉప్పూడి]] * [[ కాట్రేనికోన]] * [[ కుండలేస్వరం]] * [[ నడవపల్లి]] * [[ దొంతికుర్రు]] * [[ పల్లంకుర్రు]] * [[ కందికుప్ప]] * [[ గెడ్డనపల్లి]] * [[ చిర్రయానాం]] * [[ బ్రహ్మసమేద్యం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} ఉప్పలగుప్తం 8257 26720 2006-06-09T16:28:16Z Veeven 293 అనువాదపు మూస తొలగింపు {{మండలం|name=ఉప్పలగుప్తం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉప్పలగుప్తం|villages=14|area=|population=61.446|pop_male=31.041|pop_female=30.405|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.68|lit_male=73.79|lit_female=61.45}} '''ఉప్పలగుప్తం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[విలసవిల్లి]] *[[భీమనపల్లి]] *[[నంగవరం]] *[[సన్నవల్లి]] *[[చినగెడవల్లి]] *[[పెదగడవిల్లి]] *[[మునిపల్లి]] *[[గొల్లవిల్లి]] *[[ఉప్పలగుప్తం]] *[[నిమ్మకాయల కొత్తపల్లి]] *[[కూనవరం]] *[[గోపవరం]] *[[టీ. చల్లపల్లి]] *[[సురసనియనం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} అమలాపురం 8258 27023 2006-06-14T03:58:01Z MSRKiran 444 {{మండలం|name=అమలాపురం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అమలాపురం|villages=16|area=|population=134.785|pop_male=67.636|pop_female=67.149|pop-density=|pop-growth=|literacy=79.73|lit_male=85.09|lit_female=74.33}} '''అమలాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. గోదావరీ నదీ జలముల మధ్య ఏర్పడిన త్రిభుజాకారపు సుందర కోనసీమలో ముఖ్యమైన ప్రదేశము ఈ అమలాపురం. భారత దేశపు 12వ, 13వ లోక్ సభాపతి పదవులను చేపట్టిన [[జి.ఎం.సి.బాలయోగి|గంటి మోహన చంద్ర బాలయోగి]] అమలాపురం నియోజకవర్గం నుండే పోటి చేసి గెలుపొందారు. ఈ ఊరిలో వున్నట్టి శ్రీభూసమేత శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి, శ్రీ కృష్ణేశ్వర శ్రీ సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామివార్ల దేవస్థానములు ప్రసిద్ధమైనవి. ఇవియేగాక ఈ పట్టణం లో రెండు సాంకేతిక కళాశాలలు (ఇంజినీరింగ్ కాలేజీలు), ఒక వైద్య కళాశాల (మెడికల్ కాలేజీ) ఉన్నవి. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పాలగుమ్మి]] * [[నడిపూడి]] * [[నల్లమిల్లి]] * [[ఈ. వేమవరం]] * [[భట్నవిల్లి]] * [[అమలాపురం (గ్రామీణ)]] * [[జనుపల్లి]] * [[ఈదరపల్లి]] * [[ఇందుపల్లి]] * [[గున్నపల్లి అగ్రహారం]] * [[సాకూరు]] * [[పేరూరు]] * [[ఇమ్మిడివరప్పాడు]] * [[తాండవపల్లి]] * [[వన్నె చింతలపూడి]] * [[సమనస]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.amalapuram.com అమలాపురం వెబ్ సైటు] * [http://eastgodavari.nic.in/Amalapuram.html పర్యాటకులకు సమాచారం] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} అల్లవరం 8259 22785 2006-04-17T07:59:34Z Mpradeep 50 removing translating template {{మండలం|name=అల్లవరం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అల్లవరం|villages=14|area=|population=68.079|pop_male=34.154|pop_female=33.925|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.93|lit_male=77.61|lit_female=64.22}} '''అల్లవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బోడసకుర్రు]] * [[అల్లవరం]] * [[గుదల]] * [[తాడికోన]] * [[ఎంత్రికోన]] * [[దేవగుప్తం]] * [[రెల్లుగడ్డ]] * [[గోడిలంక]] * [[గోడి]] * [[తూరుపులంక]] * [[మొగలమూరు]] * [[బెండమూరులంక]] * [[కొమరగిరిపట్నం]] * [[సామంతకుర్రు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} మామిడికుదురు 8260 22791 2006-04-17T08:11:05Z Mpradeep 50 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=మామిడికుదురు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మామిడికుదురు|villages=17|area=|population=68.158|pop_male=34.176|pop_female=33.982|pop-density=|pop-growth=|literacy=77.74|lit_male=84.07|lit_female=71.40}} '''మామిడికుదురు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెదపట్నం]] * [[అప్పనపల్లి]] * [[బొట్లకుర్రు దొడ్డవరం]] * [[పాసర్లపూడి]] * [[మామిడికుదురు]] * [[పెదపట్నం]] * [[నగరం, మామిడికుదురు|నగరం]] * [[మొగలికుదురు]] * [[గెద్దడ]] * [[ఎదరాడ]] * [[మకనపాలెం]] * [[లుతుకుర్రు]] * [[పసర్లపూడిలంక]] * [[అదుర్రు]] * [[కొమరాడ, మామిడికుదురు|కొమరాడ]] * [[మగతపల్లి]] * [[గొగన్నమట్టం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} రాజోలు 8261 22789 2006-04-17T08:06:39Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=రాజోలు||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline57.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజోలు|villages=13|area=|population=71.061|pop_male=35.514|pop_female=35.547|pop-density=|pop-growth=|literacy=80.09|lit_male=86.00|lit_female=74.23}} '''రాజోలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తాటిపాక]] * [[పొదలడ, రాజోలు|పొదలడ]] * [[సోంపల్లె]] * [[రాజోలు]] * [[శివకోడు]] * [[బీ.సవరం]] * [[పాలగుమ్మి]] * [[కడలి]] * [[చింతలపల్లె]] * [[కూనవరం, రాజోలు|కూనవరం]] * [[ములికిపల్లె]] * [[పొన్నమండ]] * [[కాట్రేవుపాడు]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} మలికిపురం 8262 22800 2006-04-17T10:42:06Z Srinivasa 246 అచ్చుతప్పులను సరిచేసాను {{మండలం|name=మలికిపురం||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline58.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మలికిపురం|villages=11|area=|population=73.517|pop_male=36.939|pop_female=36.578|pop-density=|pop-growth=|literacy=78.85|lit_male=85.23|lit_female=72.45}} '''మలికిపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రామరాజులంక]] * [[గుదిమెల్లంక]] * [[మట్టపర్రు]] * [[లక్కవరం]] * [[విశ్వేశ్వరాయపురం]] * [[మలికిపురం]] * [[కత్తివండ]] * [[ఇరుసుమండ]] * [[గుదపల్లి]] * [[కేసనపల్లి]] * [[శంకరగుప్తం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} సఖినేటిపల్లి 8263 22787 2006-04-17T08:03:09Z Mpradeep 50 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=సఖినేటిపల్లి||district=తూర్పు గోదావరి|mapname=[[Image:EastGodavari mandals outline59.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సఖినేటిపల్లి|villages=8|area=|population=73.323|pop_male=36.692|pop_female=36.631|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.66|lit_male=80.89|lit_female=68.46}} '''సఖినేటిపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రామేశ్వరం]] * [[సఖినెటిపల్లి]] * [[అప్పనరముని లంక]] * [[అంతర్వేదిపాలెం]] * [[మోరి]] * [[గుదిముల ఖండ్రిక]] * [[అంతర్వేది, సఖినేటిపల్లి|అంతర్వేది]] * [[కేసవదాసుపాలెం]] {{తూర్పు గోదావరి జిల్లా మండలాలు}} Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు 8264 22660 2006-04-17T05:21:18Z Mpradeep 50 [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా]] Image:EastGodavari mandals outline01.png 8265 22663 2006-04-17T05:22:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline02.png 8266 22664 2006-04-17T05:22:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline03.png 8267 22665 2006-04-17T05:22:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline04.png 8268 22666 2006-04-17T05:22:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline05.png 8269 22667 2006-04-17T05:28:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline06.png 8270 22668 2006-04-17T05:28:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline07.png 8271 22669 2006-04-17T05:28:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline08.png 8272 22670 2006-04-17T05:29:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline09.png 8273 22671 2006-04-17T05:29:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline10.png 8274 22672 2006-04-17T05:29:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline11.png 8275 22673 2006-04-17T05:29:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline12.png 8276 22674 2006-04-17T05:29:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline13.png 8277 22675 2006-04-17T05:30:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline14.png 8278 22676 2006-04-17T05:30:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline15.png 8279 22677 2006-04-17T05:30:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline16.png 8280 22678 2006-04-17T05:30:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline17.png 8281 22679 2006-04-17T05:30:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline18.png 8282 22680 2006-04-17T05:30:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline19.png 8283 22681 2006-04-17T05:31:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline20.png 8284 22682 2006-04-17T05:31:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline21.png 8285 22683 2006-04-17T05:31:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline22.png 8286 22684 2006-04-17T05:31:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline23.png 8287 22685 2006-04-17T05:31:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline25.png 8288 22686 2006-04-17T05:32:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline26.png 8289 22687 2006-04-17T05:32:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline27.png 8290 22688 2006-04-17T05:32:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline28.png 8291 22689 2006-04-17T05:32:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline29.png 8292 22690 2006-04-17T05:32:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline31.png 8293 22691 2006-04-17T05:33:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline32.png 8294 22692 2006-04-17T05:33:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline33.png 8295 22693 2006-04-17T05:33:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline34.png 8296 22694 2006-04-17T05:33:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline35.png 8297 22695 2006-04-17T05:33:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline36.png 8298 22696 2006-04-17T05:34:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline37.png 8299 22697 2006-04-17T05:34:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline38.png 8300 22698 2006-04-17T05:34:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline39.png 8301 22699 2006-04-17T05:34:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline40.png 8302 22700 2006-04-17T05:34:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline42.png 8303 22701 2006-04-17T05:35:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline41.png 8304 22702 2006-04-17T05:35:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline43.png 8305 22703 2006-04-17T05:35:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline44.png 8306 22704 2006-04-17T05:35:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline45.png 8307 22705 2006-04-17T05:35:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline46.png 8308 22706 2006-04-17T05:35:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline47.png 8309 22707 2006-04-17T05:36:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline48.png 8310 22708 2006-04-17T05:36:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline49.png 8311 22709 2006-04-17T05:36:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline50.png 8312 22710 2006-04-17T05:36:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline51.png 8313 22711 2006-04-17T05:36:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline52.png 8314 22712 2006-04-17T05:36:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline53.png 8315 22713 2006-04-17T05:36:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline54.png 8316 22714 2006-04-17T05:37:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline55.png 8317 22715 2006-04-17T05:37:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline56.png 8318 22716 2006-04-17T05:37:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline57.png 8319 22717 2006-04-17T05:37:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline58.png 8320 22718 2006-04-17T05:38:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Image:EastGodavari mandals outline59.png 8321 22719 2006-04-17T05:38:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా పటములు]] Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు 8322 22793 2006-04-17T08:17:45Z Mpradeep 50 [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా]] Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు 8323 22794 2006-04-17T08:18:37Z Mpradeep 50 [[Category:ఖమ్మం జిల్లా]] Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు 8324 22795 2006-04-17T08:19:48Z Mpradeep 50 [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా]] Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు 8325 22796 2006-04-17T08:21:25Z Mpradeep 50 [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా]] జొన్నవాడ 8326 22798 2006-04-17T10:32:43Z Srinivasa 246 జొన్నవాడ [[నెల్లూరు]] జిల్లా లోని ఒక ప్రాంతము. ఇక్కడ [[కామాక్షి]] దేవి ఆలయం కలదు. Image:Karimnagar mandals outline01.png 8327 22806 2006-04-17T14:46:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline02.png 8328 22808 2006-04-17T14:47:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline03.png 8329 22809 2006-04-17T14:47:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline04.png 8330 22810 2006-04-17T14:47:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline05.png 8331 22811 2006-04-17T14:47:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline06.png 8332 22812 2006-04-17T14:47:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline07.png 8333 22813 2006-04-17T14:47:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline08.png 8334 22814 2006-04-17T14:47:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline09.png 8335 22815 2006-04-17T14:48:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline11.png 8336 22816 2006-04-17T14:48:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline10.png 8337 22817 2006-04-17T14:48:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline12.png 8338 22818 2006-04-17T14:48:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline13.png 8339 22819 2006-04-17T14:48:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline15.png 8341 22820 2006-04-17T14:48:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline16.png 8342 22821 2006-04-17T14:49:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline14.png 8343 22822 2006-04-17T14:49:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline17.png 8344 22823 2006-04-17T14:49:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline18.png 8345 22824 2006-04-17T14:49:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline19.png 8346 22825 2006-04-17T14:50:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline20.png 8347 22826 2006-04-17T14:50:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline21.png 8348 22827 2006-04-17T14:50:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline22.png 8349 22828 2006-04-17T14:50:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline23.png 8350 22829 2006-04-17T14:50:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline24.png 8351 22830 2006-04-17T14:50:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline25.png 8352 22831 2006-04-17T14:51:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline27.png 8353 22832 2006-04-17T14:51:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline26.png 8354 22833 2006-04-17T14:51:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline28.png 8355 22834 2006-04-17T14:51:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline29.png 8356 22835 2006-04-17T14:51:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline30.png 8357 22836 2006-04-17T14:51:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline31.png 8358 22837 2006-04-17T14:52:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline32.png 8359 22838 2006-04-17T14:52:12Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline33.png 8360 22839 2006-04-17T14:52:35Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline35.png 8361 22840 2006-04-17T14:52:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline34.png 8362 22841 2006-04-17T14:52:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline36.png 8363 22842 2006-04-17T14:52:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline37.png 8364 22843 2006-04-17T14:53:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline38.png 8365 22844 2006-04-17T14:53:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline39.png 8366 22845 2006-04-17T14:53:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline40.png 8367 22846 2006-04-17T14:53:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline41.png 8368 22847 2006-04-17T14:54:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline42.png 8369 22848 2006-04-17T14:54:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline43.png 8370 22849 2006-04-17T14:54:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline44.png 8371 22850 2006-04-17T14:54:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline45.png 8372 22851 2006-04-17T14:54:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline46.png 8373 22852 2006-04-17T14:54:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline47.png 8374 22853 2006-04-17T14:54:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline48.png 8375 22854 2006-04-17T14:54:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline49.png 8376 22855 2006-04-17T14:55:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline50.png 8377 22856 2006-04-17T14:55:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline51.png 8378 22857 2006-04-17T14:55:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline52.png 8379 22858 2006-04-17T14:55:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline53.png 8380 22859 2006-04-17T14:55:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline54.png 8381 22860 2006-04-17T14:56:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline55.png 8382 22861 2006-04-17T14:56:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Karimnagar mandals outline56.png 8383 22862 2006-04-17T14:56:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline02.png 8384 22864 2006-04-17T15:05:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline01.png 8385 22865 2006-04-17T15:05:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline03.png 8386 22866 2006-04-17T15:05:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline04.png 8387 22867 2006-04-17T15:05:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline05.png 8388 22868 2006-04-17T15:06:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline07.png 8389 22869 2006-04-17T15:06:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline06.png 8390 22870 2006-04-17T15:06:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline08.png 8391 22871 2006-04-17T15:06:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline09.png 8392 22872 2006-04-17T15:06:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline10.png 8393 22873 2006-04-17T15:06:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline11.png 8394 22874 2006-04-17T15:07:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline12.png 8395 22875 2006-04-17T15:07:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline13.png 8396 22876 2006-04-17T15:07:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline14.png 8397 22877 2006-04-17T15:07:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline15.png 8398 22878 2006-04-17T15:07:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline16.png 8399 22879 2006-04-17T15:07:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline17.png 8400 22880 2006-04-17T15:08:12Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline18.png 8401 22881 2006-04-17T15:08:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline19.png 8402 22882 2006-04-17T15:08:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline20.png 8403 22883 2006-04-17T15:08:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline21.png 8404 22884 2006-04-17T15:08:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline22.png 8405 22885 2006-04-17T15:09:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline23.png 8406 22886 2006-04-17T15:09:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline24.png 8407 22887 2006-04-17T15:09:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline25.png 8408 22888 2006-04-17T15:09:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline26.png 8409 22889 2006-04-17T15:10:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline27.png 8410 22890 2006-04-17T15:10:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline28.png 8411 22891 2006-04-17T15:10:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline29.png 8412 22892 2006-04-17T15:10:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline30.png 8413 22893 2006-04-17T15:10:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline32.png 8414 22894 2006-04-17T15:11:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline31.png 8415 22895 2006-04-17T15:11:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline33.png 8416 22896 2006-04-17T15:11:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline34.png 8417 22897 2006-04-17T15:11:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline35.png 8418 22898 2006-04-17T15:11:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline36.png 8419 22899 2006-04-17T15:12:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline37.png 8420 22900 2006-04-17T15:12:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline38.png 8421 22901 2006-04-17T15:12:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline39.png 8422 22902 2006-04-17T15:12:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline40.png 8423 22903 2006-04-17T15:13:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline42.png 8424 22904 2006-04-17T15:13:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline41.png 8425 22905 2006-04-17T15:13:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline43.png 8426 22906 2006-04-17T15:13:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline44.png 8427 22907 2006-04-17T15:13:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline45.png 8428 22908 2006-04-17T15:14:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Khammam mandals outline46.png 8429 22909 2006-04-17T15:14:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ఖమ్మం జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline01.png 8430 22911 2006-04-17T15:19:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline02.png 8431 22912 2006-04-17T15:19:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline03.png 8432 22913 2006-04-17T15:19:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline04.png 8433 22914 2006-04-17T15:19:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline05.png 8434 22915 2006-04-17T15:20:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline06.png 8435 22916 2006-04-17T15:20:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline08.png 8436 22917 2006-04-17T15:20:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline07.png 8437 22918 2006-04-17T15:20:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline09.png 8438 22919 2006-04-17T15:20:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline10.png 8439 22920 2006-04-17T15:21:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline11.png 8440 22921 2006-04-17T15:21:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline12.png 8441 22922 2006-04-17T15:21:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline14.png 8442 22923 2006-04-17T15:21:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline13.png 8443 22924 2006-04-17T15:21:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline15.png 8444 22925 2006-04-17T15:22:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline16.png 8445 22926 2006-04-17T15:22:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline17.png 8446 22927 2006-04-17T15:22:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline18.png 8447 22928 2006-04-17T15:22:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline19.png 8448 22929 2006-04-17T15:22:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline20.png 8449 22930 2006-04-17T15:23:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline21.png 8450 22931 2006-04-17T15:23:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline22.png 8451 22932 2006-04-17T15:23:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline23.png 8452 22933 2006-04-17T15:23:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline24.png 8453 22934 2006-04-17T15:23:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline25.png 8454 22935 2006-04-17T15:24:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline26.png 8455 22936 2006-04-17T15:24:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline27.png 8456 22937 2006-04-17T15:24:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline28.png 8457 22938 2006-04-17T15:24:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline29.png 8458 22939 2006-04-17T15:24:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline30.png 8459 22940 2006-04-17T15:25:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline31.png 8460 22941 2006-04-17T15:25:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline32.png 8461 22942 2006-04-17T15:25:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline33.png 8462 22943 2006-04-17T15:25:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline34.png 8463 22944 2006-04-17T15:25:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline35.png 8464 22945 2006-04-17T15:25:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Image:Nizamabad mandals outline36.png 8465 22946 2006-04-17T15:26:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా పటములు]] Talk:రాజమండ్రి (పట్టణ) 8466 22955 2006-04-17T16:39:08Z Mpradeep 50 /*గ్రామాలు*/ ==గ్రామాలు== అదేంటి ఈ మండములో గ్రామాలే లేవు?? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:11, 17 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ::ఇందులో గ్రామాలు లేవు వార్డులు(wards) మాత్రమే ఉన్నాయి. ఇలాంటి వాటిని వేరేగా మార్చాలి. అంతే ఖాదు మీరు గనక తూర్పుగోదావరి యొక్క అసలు పటాన్ని [[:Image:Eastgodavari.jpg]] గమనిస్తే అందులో 24 మరియు 30 సంఖ్యలు గల మండలాలు అసలు చూపలేదు. అందుకనే వీటికి పటములు కూడా లేవు. అంతే కాదు అవి రెండూ [[కాకినాడ (పట్టణ)]] మరియు [[రాజమండ్రి (పట్టణ)]] బహుషా ఈ రెండింటికీ వాటి గ్రామీణ పటాలనే తీసుకోవాలేమో. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 16:39, 17 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) User talk:Mahesh 8467 22973 2006-04-18T00:18:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image:Chandamama-logo.jpg 8468 22989 2006-04-18T04:50:07Z Kiranc 247 చందమామ లోగొ చందమామ లోగొ Talk:చందమామ 8469 23856 2006-04-23T00:56:59Z Trivikram 237 == చందమామ బొమ్మలు == త్రివిక్రం, మీరు చేర్చిన బొమ్మ సంస్కృత చందమామదే నంటారా?. నేను వ్యాసంలొ చేర్చిన agencyfaqs.com లింకులొ ఇంకొక బొమ్మ చూసాను. దాని మీద చందామామ ( ఒక ఆ కారం ఎక్కువ ఉంది). ఒక్క సారి సరి చూడండి [[User:Kiranc|Kiranc]] 12:56, 18 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ఆ బొమ్మ నేను చేర్చింది కాదు. వైజాసత్య గారు చేర్చారు. అన్నట్లు పేజీ ఇప్పటికే పెద్దదైపోయింది. లోగో ఉంచి బొమ్మను తీసేయడం మేలేమో ఆలోచించండి. [[User:Trivikram|Trivikram]] 13:28, 18 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :బొమ్మలను ఉంచండి, వ్యాసాన్ని రెండు బాగాలుగా విభజించి ఒక్కో బాగాన్ని ఒక్కో కొత్త వ్యాసంగా రాయండి. సినిమాలలో మనకు కనిపించేది నటులు, తెరవెనుక బోలెడంత సాంకేతిక వర్గం ఉంటుంది. అలాగే ఇక్కడ కూడా, ఒక వ్యాసంలో చందమామ కధల శైలి వివరిస్తూ ఇంకో వ్యాసంలో ఆ కధలను మలిచిన వారి గురించి రాయొచ్చేమో. లేదా ఇంకేదయినా మంచి ఆలోచనలతో వ్యాసాన్ని విభజించవచ్చు. అలాగే తెలుగు చందమామ ముఖచిత్రం కూడా చేరిస్తే బాగుంటుంది. అలాగే బేతాళ కథకు సంబందించి ఒక చిత్రం ప్రతీ సంచికలో ఒకే విధంగా ఉంటుంది. దానిని కూడా చేరిస్తే వ్యాసం ఇంకా బాగుంటుంది. అసలు నా ఉద్దేశం ప్రకారం ఎక్కువ బొమ్మలు చేర్చిన కొద్దీ వ్యాసానికి మరింత నిండుతనం వస్తుంది. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 15:04, 18 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ::బొమ్మ సంస్కృతముదో కాదో నాకు ఖచ్చితంగా తెలియదు ఏదో వెబ్‌సైటులో కనబడింది ఫెయిర్ యూజ్ కింద అప్లోడ్ చేశా. కానీ జూం చేసి చందమామ పైన చిన్న అక్షరాలు పరిశీలిస్తే సంస్కృత అని ఉంది అని అనిపించింది. అయినా బొమ్మలు వ్యాసము యొక్క నిడివిని పెద్దగా పెంచవు. కాబట్టి రెండు బొమ్మలు ఉంచొచ్చు. ఇక వ్యాసాన్ని ఎలా విభజించాలో అర్ధము కావట్లేదు. ప్రస్తుతము అది 32 కిలోబైట్లు ఉన్నది. అది అంత ఎక్కువేమీ కాదనుకుంటా. అయితే ఇంకొంచెము పెరిగితే మనము తప్పకుండా విభజించే మార్గాలు అన్వేషించాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:04, 18 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :అలాగైతే ఇంకో 3 బొమ్మలు -బేతాళ కథల బొమ్మ; తెలుగు చందమామ, ఇంగ్లీషు చందమామ ల ముఖ చిత్రాలు చేర్చవచ్చు. మరి ఫోటో ల మాటేమిటి? చక్రపాణి-నాగిరెడ్డి, కొ.కు. ల ఫోటోలు పెడదామా వద్దా? వ్యాసం (text) ఇంకో 10-15% పెరగ వచ్చు. ఫర్వాలేదంటారా? [[User:Trivikram|Trivikram]] 18:56, 18 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ::వారు ముగ్గురు కలిసి ఉన్న ఫొటో అయితే పరవాలేదు. లెకుంటే వద్దు , irrelevant గా ఉంటుంది అని నా అభిప్రాయం--[[User:Kiranc|Kiranc]] 04:23, 19 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) చిత్రకారుల విభాగములో ఉన్న తెలుగు చందమామ ముఖచిత్రాన్ని వివిధ భాషా సంచికల విభాగంలోకి మర్చానండి. అది అక్కడ ఐతే relevantగా ఉంటుంది అని నా అభిప్రాయం. చిత్రకారుల sectionలోకి మంచి strikingగా ఉండే చిత్రాన్ని ఎదైనా పెడితే బాగుంటుంది. ఇంగ్లిషు పత్రిక ముఖచిత్రము అంత బాగోలేదు. కొంచం పెద్దది పెడితే బాగుంటుంది -- [[User:Kiranc|Kiranc]] 04:36, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == విశేషవ్యాసంగా.. == విశిష్టమైన వ్యాసమిది. వచ్చే సోమవారం నాడు - ఏప్రిల్ 24న - విశేషవ్యాసంగా పెడదాం! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 07:20, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ఈ లోపల బేతాళ కథల బొమ్మ సంపాదించాలి. అది ఉంటేనే నిండుదనం వచ్చేది. - [[User:Trivikram|Trivikram]] 07:27, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) చాల చక్కటి ఆలోచన. నేను బేతాళ కథలు చిత్రాన్ని చేర్చాను. ఇంక ప్రస్తుత సంపదకుడూ విశ్వం చిత్రం కూడ ఉంది .అది కూడా పెడదామంటారా?. [[User:Kiranc|Kiranc]] 11:09, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :విశేష వ్యాసములకు ఆంగ్ల వికిలో లాగా కాంస్య తార ఎలా పెట్టవచ్చు? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:46, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ::వ్యాసం చివరన <nowiki> {{విశేషవ్యాసం|ప్రచురించిన తేదీ}} </nowiki> చేర్చండి. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 18:11, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ==పూర్తిగా రంగుల్లో== చందమామలో అన్ని పేజీలూ పూర్తిగా రంగుల్లో రావడం (multi colour) 1980 ప్రాంతాల్లో మొదలైంది. సంవత్సరం, నెల ఎవరికైనా గుర్తున్నాయా? [[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 00:56, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) User talk:అక్కిరెడ్డి 8470 23074 2006-04-18T17:35:14Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:35, 18 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User talk:Sanatan 8471 23081 2006-04-19T03:06:18Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> తలమడుగు 8474 25240 2006-05-04T16:55:32Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=తలమడుగు||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తలమడుగు|villages=27|area=|population=31.103|pop_male=15.561|pop_female=15.542|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.35|lit_male=60.50|lit_female=32.34}} '''తలమడుగు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కోసై]] * [[పలాసి (బుజుర్గ్)]] * [[పలాసి (ఖుర్ద్)]] * [[కుచలాపూర్]] * [[లింగి]] * [[సుంకిడి]] * [[ఉమదం]] * [[ఖోదాడ్]] * [[కజ్జర్ల]] * [[రుయ్యడి]] * [[కొత్తూర్]] * [[తలమడుగు]] * [[దొర్లి]] * [[కప్పర్‌దేవి]] * [[దెహెగావ్]] * [[ఉమ్రే]] * [[రత్నాపూర్]] * [[ఝారి]] * [[సక్నాపూర్]] * [[అర్లి (ఖుర్ద్)]] * [[దేవాపూర్]] * [[లచ్చంపూర్]] * [[పల్లి (బుజుర్గ్)]] * [[మద్నాపూర్]] * [[భరంపూర్]] * [[నందిగావ్]] * [[పల్లి (ఖుర్ద్)]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} తాంసీ 8475 25949 2006-05-28T08:21:25Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=తాంసీ||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాంసీ|villages=31|area=|population=36.164|pop_male=17.944|pop_female=18.22|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.92|lit_male=62.91|lit_female=35.21}} '''తాంసీ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కరంజి (టి)]] * [[గులేడి]] * [[గోముత్రి]] * [[అంతర్‌గావ్]] * [[అర్లి (టి)]] * [[వదూర్]] * [[ధనోరా]] * [[కమత్‌వాడ]] * [[గొన]] * [[గుంజల]] * [[గొల్లాఘాట్]] * [[తంసి (కె)]] * [[నిపని]] * [[దబ్బకూచి]] * [[భీంపూర్]] * [[బెల్సారి రంపుర్]] * [[అందర్‌బంద్]] * [[గిర్గావ్]] * [[అంబుగావ్]] * [[పలోడి (రమ్నగర్)]] * [[వద్‌గావ్]] * [[ఖప్పెర్ల]] * [[పిప్పల్‌ఖోటి]] * [[ఘోట్‌కురి]] * [[సావర్గావ్]] * [[బండల్‌నాగపూర్]] * [[జంది]] * [[తంసి (బి)]] * [[వడ్డాది]] * [[హస్నాపూర్]] * [[పొన్నారి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} అదిలాబాదు మండలం 8476 25199 2006-05-02T16:33:12Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=అదిలాబాదు మండలం||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అదిలాబాదు మండలం|villages=38|area=|population=170.09|pop_male=85.591|pop_female=84.499|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.47|lit_male=77.94|lit_female=56.96}} '''అదిలాబాదు మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జందాపూర్]] * [[దిమ్మ]] * [[పోచర]] * [[రంపూర్ (రొయతి)]] * [[భీంసెరి]] * [[చందా]] * [[లండసంగ్వి]] * [[నిషన్‌ఘాట్]] * [[అర్లి (బుజుర్గ్)]] * [[తక్లి]] * [[కుంభజెరి]] * [[రమాయి]] * [[జమూల్ధారి]] * [[యాపాల్గూడ]] * [[అనుకుంట]] * [[బత్తిసావర్‌గావ్]] * [[మవల]] * [[కచ్కంటి]] * [[తొంతొలి]] * [[కొత్తూరు (నెవెగఒన్)]] * [[బొర్‌నూర్]] * [[లోకారి]] * [[అంకోలి]] * [[వాఘాపూర్]] * [[మాలెబోర్‌గావ్]] * [[చించుఘాట్]] * [[అంకాపూర్]] * [[యశోదభుర్కి]] * [[పిప్పల్‌ధారి]] * [[వన్వాత్]] * [[బెల్లూరి]] * [[ఖండాల]] * [[లోహార]] * [[హాథీగుట్ట]] * [[తిప్ప]] * [[మారెగావ్]] * [[ఖానాపూర్]] * [[చిచాధారి]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఆదిలాబాదు]] * [[దస్నాపూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} జైనథ్ 8477 25940 2006-05-28T08:06:28Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జైనథ్||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జైనథ్|villages=46|area=|population=44.805|pop_male=22.339|pop_female=22.466|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.56|lit_male=64.89|lit_female=36.49}} '''జైనథ్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[హాథీఘాట్]] * [[గూడ]] * [[రంపూర్‌తరాఫ్]] * [[కోర్తా]] * [[కెదార్‌పూర్]] * [[అకోలి]] * [[గిమ్మ (ఖుర్ద్)]] * [[సిర్సొన్న]] * [[భోరజ్]] * [[ఫౌజ్‌పూర్]] * [[పూసాయి]] * [[పిప్పర్‌వాడ]] * [[మౌదగడ]] * [[కామాయి]] * [[దొల్లార]] * [[పెండల్‌వాడ]] * [[లేకర్‌వాడి]] * [[సావాపూర్]] * [[హాషంపూర్]] * [[తరద (బుజుర్గ్)]] * [[నిజాంపూర్]] * [[నీరాల]] * [[బాలాపూర్]] * [[అకుర్ల]] * [[సంగ్వి (కె)]] * [[దీపాయిగూడ]] * [[కౌతా]] * [[బహదూర్‌పూర్]] * [[కుర]] * [[కరంజి]] * [[ఖప్రి]] * [[ఉమ్రి]] * [[బెల్‌గావ్]] * [[బల్లోరి]] * [[మకోద]] * [[జైనథ్]] * [[ముక్తాపూర్]] * [[అదా]] * [[కంతా]] * [[పర్ది (బుజుర్గ్)]] * [[పర్ది (ఖుర్ద్)]] * [[పిప్పల్‌గావ్]] * [[లక్ష్మీపూర్ (ఉలిగన్)]] * [[జామిని]] * [[కంపా (మెదిగుద)]] * [[మంగుర్ల]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బేల 8478 25960 2006-05-28T08:40:15Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బేల||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బేల|villages=41|area=|population=32.97|pop_male=16.694|pop_female=16.276|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.82|lit_male=69.41|lit_female=41.90}} '''బేల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సంగ్ది]] * [[భెదోడ]] * [[గూడ]] * [[కాంగార్‌పూర్]] * [[మన్యార్‌పూర్]] * [[ఖగ్దూర్]] * [[మంగ్రూల్]] * [[కొభాయి]] * [[దెహెగావ్]] * [[మొహబాత్‌పూర్]] * [[భొదోడ్ (కొప్సి)]] * [[షమ్షాబాద్]] * [[ఆవాల్‌పూర్]] * [[సిర్సన్న]] * [[తక్లి]] * [[ధోప్‌తల]] * [[బేల]] * [[పతన్]] * [[రంకం]] * [[పొన్నాల]] * [[చాంద్‌పల్లి]] * [[చప్రాల]] * [[వరూర్]] * [[జునోని]] * [[కరోని (కె)]] * [[ఎకోరి]] * [[మసల (బుజుర్గ్)]] * [[భాది]] * [[మసల (ఖుర్ద్)]] * [[సయ్యద్‌పూర్]] * [[తోయగూడ (కొర)]] * [[సహేజ్]] * [[సంగ్వి]] * [[దౌనా]] * [[బోరెగావ్]] * [[పొహర్]] * [[కరోని (బి)]] * [[సదర్‌పూర్]] * [[సొంఖోస్]] * [[ఖద్కి]] * [[పిట్‌గావ్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} నార్నూర్‌ 8479 25823 2006-05-27T02:57:45Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=నార్నూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నార్నూర్‌|villages=53|area=|population=40.728|pop_male=20.749|pop_female=19.979|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.41|lit_male=55.73|lit_female=26.51}} '''నార్నూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొంది]] * [[రాంపూర్]] * [[ఖాండోవ్]] * [[డొంగర్‌గావ్]] * [[సెద్వాయి]] * [[కదోడి]] * [[కౌతల (నార్నూర్ మండలం)]] * [[కొత్తపల్లి (గ్)]] * [[రూపాపూర్]] * [[వర్కవాయి]] * [[అదెమెయో]] * [[సవారి]] * [[పిప్రి]] * [[అర్జుని]] * [[పరస్‌వాడ (కె)]] * [[లొకరి (కె)]] * [[ఝరి]] * [[ధాబ (కె)]] * [[ధాబ (బుజుర్గ్)]] * [[పూనాగూడ]] * [[మరేగావ్]] * [[గాదిగూడ]] * [[కునికస]] * [[కొలమ]] * [[పరస్‌వాడ (బి)]] * [[గౌరి]] * [[పోవ్‌నూర్]] * [[లొకరి (బి)]] * [[ఖడ్కి]] * [[శుంగాపూర్]] * [[చోర్గావ్]] * [[మంజరి]] * [[బబ్ఝరి]] * [[ధూపాపూర్]] * [[ఎంపల్లి]] * [[సంగ్వి]] * [[ఉమ్రి]] * [[భీంపూర్]] * [[నర్నూర్]] * [[ఖైర్ద్అత్వ]] * [[గుండాల (నార్నూర్‌ మండలం)]] * [[మహదాపూర్]] * [[ఖాంపూర్]] * [[మహాగావ్]] * [[మంకాపూర్]] * [[గంగాపూర్]] * [[గుంజల]] * [[తడిహదప్నూర్]] * [[బాలన్‌పూర్]] * [[సోనాపూర్]] * [[నాగోల్‌కొండ]] * [[మాలెపూర్]] * [[మాలంగి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ఇంద్రవెల్లి 8480 25241 2006-05-04T17:00:19Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఇంద్రవెల్లి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇంద్రవెల్లి|villages=34|area=|population=38.642|pop_male=19.045|pop_female=19.597|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.46|lit_male=63.88|lit_female=35.54}} '''ఇంద్రవెల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పిప్రి]] * [[దేవాపూర్]] * [[గిన్నెర]] * [[ఇంద్రవెల్లి (కె)]] * [[బుర్సన్‌పటార్]] * [[గట్టేపల్లి]] * [[దొదండ]] * [[ఇంద్రవెల్లి (బి)]] * [[యమాయికుంట]] * [[ముత్నూర్]] * [[ధన్నుర (బి)]] * [[ధన్నుర (కె)]] * [[గౌరీపూర్]] * [[మెండపల్లి]] * [[కేస్లాపూర్]] * [[హీరాపూర్]] * [[హర్కాపూర్]] * [[అంజి]] * [[మామిడిగూద]] * [[దస్నాపూర్]] * [[కేస్లాగూద]] * [[మల్లాపూర్]] * [[ధర్మసాగర్]] * [[తేజాపూర్]] * [[లకంపూర్]] * [[రాంపూర్ (బి)]] * [[కొండాపూర్]] * [[పోచంపల్లి]] * [[లచింపూర్ (కె)]] * [[వాయిపేట్]] * [[లచింపూర్ (బి)]] * [[వాల్గండ హీరాపూర్]] * [[డొంగర్‌గావ్]] * [[వాడగావ్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} గుడిహథ్నూర్ 8481 25824 2006-05-27T02:59:23Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=గుడిహథ్నూర్||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుడిహథ్నూర్|villages=21|area=|population=25.704|pop_male=12.851|pop_female=12.853|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.94|lit_male=69.82|lit_female=40.07}} '''గుడిహథ్నూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వైజాపూర్]] * [[కమలాపూర్ (గుడిహథ్నూర్ మండలం)]] * [[సీతాగొంది]] * [[మల్కాపూర్]] * [[తోషం]] * [[లింగాపూర్]] * [[గుడిహథ్నూర్]] * [[మాచాపూర్]] * [[ధాంపూర్]] * [[ముత్నూర్]] * [[నేరడిగొండ (గుడిహథ్నూర్ మండలం)]] * [[మన్నూర్]] * [[డొంగర్‌గావ్ (గుడిహథ్నూర్ మండలం)]] * [[కొళరి]] * [[ఉమ్రి(బి)]] * [[గురుజ్]] * [[గొండ్‌హర్కాపూర్]] * [[రెండ్లబోరి]] * [[శాంతాపూర్]] * [[బెల్లూరి]] * [[తేజాపూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ఇచ్చోడ 8482 25906 2006-05-28T06:35:25Z Chaduvari 97 లింకు మార్పులు {{మండలం|name=ఇచ్చోడ||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇచ్చోడ|villages=42|area=|population=43.179|pop_male=22.006|pop_female=21.173|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.76|lit_male=66.52|lit_female=36.39}} '''ఇచ్చోడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఆదెగావ్ (ఖుర్ద్)]] * [[గుబ్బ]] * [[జున్ని]] * [[బాబుల్‌ధోల్]] * [[బోరెగావ్]] * [[కాంగిర్]] * [[పొన్న]] * [[సుంకిడి]] * [[సిరికొండ (ఇచ్చోడ మండలం)]] * [[హీరాపూర్]] * [[సోన్‌పల్లి]] * [[ధోబ (బుజుర్గ్)]] * [[తలమద్రి]] * [[మాదాపూర్ (ఇచ్చోడ మండలం)]] * [[జామిడి]] * [[ఇచ్చోడ]] * [[ఆదెగావ్ (బుజుర్గ్)]] * [[గిర్జం]] * [[చించోళి]] * [[నవగావ్]] * [[ధాబ ఖుర్ద్]] * [[సల్యాడ]] * [[మల్యాల్]] * [[మంకాపూర్]] * [[ధర్మపురి (ఇచ్చోడ మండలం)]] * [[జల్దా]] * [[కోకస్మన్నార్]] * [[మఖ్రా (బుజుర్గ్)]] * [[మఖ్రా (ఖుర్ద్)]] * [[గుండి]] * [[కేశపట్నం]] * [[నర్సాపూర్ (ఇచ్చోడ మండలం)]] * [[గుండాల (ఇచ్చోడ మండలం)]] * [[నేరడిగొండ (ఇచ్చోడ మండలం)]] * [[లింగాపూర్]] * [[గైద్‌పల్లి]] * [[గండివాగు]] * [[బాబ్జీపేట్]] * [[జోగిపేట్]] * [[సిరిచల్మ]] * [[నారాయణపూర్ (ఇచ్చోడ మండలం)]] * [[నేరడిగొండ (కె)]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బజార్‌హథ్నూర్‌ 8483 25907 2006-05-28T06:40:21Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బజార్‌హథ్నూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బజార్‌హథ్నూర్‌|villages=28|area=|population=23.657|pop_male=12.079|pop_female=11.578|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.78|lit_male=70.48|lit_female=38.43}} '''బజార్‌హథ్నూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఉమర్దా (బుజుర్గ్)]] * [[గిర్జాయ్]] * [[భూటాయ్ (ఖుర్ద్)]] * [[ధబడి]] * [[గోకొండ]] * [[ఏసాపూర్]] * [[మోరేఖండి]] * [[హర్కాయ్]] * [[అనంతపూర్]] * [[కిన్నెర్‌పల్లి]] * [[దిగ్నూర్]] * [[రంపూర్]] * [[తెంబి]] * [[ధరంపురి]] * [[భోస్రా]] * [[దేహ్గావ్]] * [[చింతల్ సంగ్వి]] * [[భూటాయ్ (బుజుర్గ్)]] * [[మంకాపూర్ (పి)]] * [[జాతర్ల]] * [[బజార్‌హథ్నూర్]] * [[కొలారి]] * [[బాలంపూర్]] * [[గిర్నూర్]] * [[పిప్రి]] * [[కండ్లి]] * [[మొహద]] * [[వర్తమానూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బోథ్ 8484 25914 2006-05-28T07:00:06Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బోథ్||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బోథ్|villages=31|area=|population=42.766|pop_male=21.359|pop_female=21.407|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.29|lit_male=70.28|lit_female=38.40}} '''బోథ్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వజర్]] * [[చింతలబోరి]] * [[ఘన్‌పూర్ (బోథ్ మండలం)]] * [[సోనల]] * [[కౌతా (ఖుర్ద్)]] * [[సంగ్వి]] * [[కౌతా (బుజుర్గ్)]] * [[సఖేర]] * [[తెవిటి]] * [[పర్ది (బుజుర్గ్)]] * [[పర్ది (ఖుర్ద్)]] * [[గొల్లాపూర్]] * [[బాబెర]] * [[కంతేగావ్]] * [[నిగిని]] * [[మర్లపల్లి]] * [[నక్కలవాడ]] * [[కరత్‌వాడ]] * [[బోథ్ (బుజుర్గ్)]] * [[కంగుట్ట]] * [[పోచెర]] * [[కుచలాపూర్]] * [[ధన్నూర్ (బుజుర్గ్)]] * [[పిప్పలధారి]] * [[పాట్నాపూర్]] * [[సూరదాపూర్]] * [[నారాయణపూర్ (బోథ్ మండలం)]] * [[అందూరు]] * [[బిర్లగొంది]] * [[ధన్నూర్ (ఖుర్ద్)]] * [[నాగపూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} నేరడిగొండ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) 8485 25909 2006-05-28T06:43:42Z Chaduvari 97 లింకు మార్పులు {{మండలం|name=నేరెడిగొండ||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నేరెడిగొండ|villages=39|area=|population=24.632|pop_male=12.396|pop_female=12.236|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.94|lit_male=66.81|lit_female=34.93}} '''నేరడిగొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గజ్లి]] * [[గాంధారి (నేరడిగొండ మండలం)]] * [[కుప్తి (ఖుర్ద్)]] * [[కుమారి]] * [[తెజాపూర్]] * [[చించోళి]] * [[తర్నాం (ఖుర్ద్)]] * [[తర్నాం (బుజుర్గ్)]] * [[మాదాపూర్ (నేరడిగొండ మండలం)]] * [[కుంతల (బుజుర్గ్)]] * [[వెంకటాపూర్ (నేరడిగొండ మండలం)]] * [[వాగ్ధారి]] * [[సోవర్‌గావ్]] * [[లోఖంపూర్]] * [[బుడ్డికొండ]] * [[వద్దూర్]] * [[దర్బ]] * [[బొందడి]] * [[సర్దాపూర్]] * [[కిష్టాపూర్]] * [[శంకరపూర్]] * [[నేరడిగొండ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] * [[రోల్మండ]] * [[బుగ్గారం]] * [[కుంతల (ఖుర్ద్)]] * [[నాగమల్యాల్]] * [[పీచ్ర]] * [[బోరాగావ్]] * [[బందెంరేగడ్]] * [[పురుషోత్తంపూర్]] * [[రాజుర]] * [[ఇస్పూర్]] * [[నారాయణపూర్ (నేరడిగొండ మండలం)]] * [[వాంకిడి (నేరడిగొండ మండలం)]] * [[కోరట్కల్ (బుజుర్గ్)]] * [[ధొన్నోర]] * [[కోరట్కల్ (ఖుర్ద్)]] * [[లింగాట్ల]] * [[ఆరేపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) 8486 25621 2006-05-23T02:28:05Z Chaduvari 97 సారంగాపూర్‌, సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=సారంగాపూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సారంగాపూర్‌|villages=26|area=|population=41.664|pop_male=20.098|pop_female=21.566|pop-density=|pop-growth=|literacy=39.94|lit_male=54.47|lit_female=26.59}} '''సారంగాపూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పోటియా]] * [[కుప్తి]] * [[పొంకూర్]] * [[పెండల్‌ధారి]] * [[ఆడెల్లి]] * [[నాగాపూర్]] * [[జాం]] * [[సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] * [[కౌట్ల (బుజుర్గ్)]] * [[జెవ్లి]] * [[చించోళి (మలక్)]] * [[కంకాటి]] * [[వైకుంటాపూర్]] * [[తాండ్ర]] * [[పియారామూర్]] * [[బీర్వెల్లి]] * [[వంజర్]] * [[గొడ్సెర]] * [[యాకర్‌పల్లి]] * [[బోరెగావ్]] * [[ధాని]] * [[ఆలూర్]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[చించోళి (బుజుర్గ్)]] * [[గోపాల్‌పేట్]] * [[రాణాపూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కుంటాల 8487 25916 2006-05-28T07:05:08Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కుంటాల||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుంటాల|villages=24|area=|population=28.832|pop_male=14.112|pop_female=14.72|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.37|lit_male=60.80|lit_female=28.94}} '''కుంటాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లింబ (బుజుర్గ్)]] * [[మేదన్‌పూర్]] * [[అంబాగావ్]] * [[సూర్యాపూర్]] * [[దౌనెల్లి]] * [[బూరుగుపల్లి (గ్)]] * [[గుల్‌మదగ]] * [[అంబకంటి]] * [[కుంతల]] * [[ఓల]] * [[లింబ (ఖుర్ద్)]] * [[విత్తాపూర్]] * [[వెంకూర్]] * [[పెంచికల్‌పహాడ్]] * [[అంద్కూర్]] * [[బమిని (బుజుర్గ్)]] * [[నందన్]] * [[తురువాటి]] * [[కల్లూర్]] * [[ముతకపల్లి]] * [[బూర్గుపల్లి (కె)]] * [[అర్లి (ఖుర్ద్)]] * [[డొంగర్‌గావ్ (కుంతల మండలం)]] * [[చాకేపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కుభీర్‌ 8488 25917 2006-05-28T07:09:28Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కుభీర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుభీర్‌|villages=37|area=|population=38.602|pop_male=19.206|pop_female=19.396|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.16|lit_male=65.75|lit_female=32.85}} '''కుభీర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పల్సి]] * [[పర్ది (ఖుర్ద్)]] * [[జంగావ్]] * [[రంజని]] * [[సిర్‌పల్లి]] * [[దోదర్న]] * [[బెల్‌గావ్]] * [[బ్రహ్మేశ్వర్]] * [[మర్లగొండ]] * [[వీరగోహన్]] * [[హాల్దా]] * [[శివాని]] * [[చాత]] * [[పర్ది (బుజుర్గ్)]] * [[దర్కుబీర్]] * [[రాజూర]] * [[కుభీర్]] * [[ఖస్రా]] * [[చొంది]] * [[జుందా]] * [[సంగ్వి]] * [[కుప్తి]] * [[వర్ణి]] * [[సొనారి]] * [[హంప్లి (బుజుర్గ్)]] * [[గోదాపూర్]] * [[నిఘ్వా]] * [[మోలా]] * [[లింగి]] * [[వాయి]] * [[సన్వాలి]] * [[అంతర్ణి]] * [[మాలెగావ్]] * [[గొద్‌సెర]] * [[పంగ్ర]] * [[బకోట్]] * [[సౌనా]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} తానూర్‌ 8489 25921 2006-05-28T07:16:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=తానూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తానూర్‌|villages=31|area=|population=34.831|pop_male=17.516|pop_female=17.315|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.93|lit_male=67.13|lit_female=34.61}} '''తానూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వద్‌ఝారి]] * [[బెల్తరోద]] * [[భోసి]] * [[మహాలింగి]] * [[బామ్ని]] * [[బోంద్రత్]] * [[బోల్స]] * [[ఉమ్రి (ఖుర్ద్)]] * [[బోరెగావ్ (ఖుర్ద్)]] * [[బెంబెర్]] * [[ఝారి (బుజుర్గ్)]] * [[ముగ్లి]] * [[మసల్గ]] * [[కుప్లి]] * [[వద్‌గావ్]] * [[జేవ్లా (ఖుర్ద్)]] * [[కల్యాణి]] * [[కోలూర్]] * [[హిప్నల్లి]] * [[ఎల్వి]] * [[హంగిర్గ]] * [[ధాగావ్]] * [[సింగాంగం]] * [[దౌలతాబాద్ (తానూర్‌ మండలం)]] * [[నంద్‌గాం]] * [[తానూర్]] * [[జేవ్లా (బుజుర్గ్)]] * [[తొండల]] * [[ఖర్బల]] * [[యెల్లవత్]] * [[వధోన్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ముధోల్ 8490 25925 2006-05-28T07:30:40Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ముధోల్||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముధోల్|villages=32|area=|population=49.911|pop_male=25.024|pop_female=24.887|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.56|lit_male=64.92|lit_female=36.24}} '''ముధోల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాంటెక్]] * [[మచ్‌కల్]] * [[ముద్గల్]] * [[తరోద]] * [[పిప్రి (ముధోల్ మండలం)]] * [[ఎద్‌బిద్]] * [[వెంకటాపూర్ (ముధోల్ మండలం)]] * [[చించల]] * [[విఠోలి]] * [[కారెగావ్]] * [[చింతకుంట]] * [[వడ్‌తల]] * [[బోరెగావ్]] * [[బ్రాహ్మణ్‌గావ్]] * [[గనోర]] * [[రియువి]] * [[కిర్గుల్ (ఖుర్ద్)]] * [[ముధోల్]] * [[తక్లి]] * [[దొండాపూర్]] * [[లబ్డి]] * [[బిద్రల్లి]] * [[మైలాపూర్]] * [[రవిందాపూర్]] * [[బాసర]] * [[కిర్గుల్ (బుజుర్గ్)]] * [[వోని]] * [[కౌతా]] * [[అస్త]] * [[సుర్లి]] * [[శలాపూర్]] * [[సావర్‌గావ్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} లోకేశ్వరం 8491 25924 2006-05-28T07:26:53Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=లోకేశ్వరం||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లోకేశ్వరం|villages=26|area=|population=31.197|pop_male=14.924|pop_female=16.273|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.17|lit_male=56.88|lit_female=28.95}} '''లోకేశ్వరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పొత్‌పల్లి (ం)]] * [[హద్‌గావ్]] * [[సత్‌గావ్]] * [[బిలోలి]] * [[హావర్గ]] * [[మన్మాడ్]] * [[పొత్‌పల్లి (బి)]] * [[ఎద్దూర్]] * [[రాజూర]] * [[గడ్చంద]] * [[నగర్]] * [[భాగాపూర్]] * [[కిస్టాపూర్ (లోకేశ్వరం మండలం)]] * [[మల్కాపూర్]] * [[పుస్పూర్]] * [[లోహేస్ర]] * [[కొత్త రాయిపూర్ (కె) ఆర్.చ్]] * [[జోహార్‌పూర్]] * [[కంకాపూర్]] * [[వస్తాపూర్]] * [[వతోలి]] * [[ధర్మర]] * [[పంచ్‌గుడి]] * [[మొహల్లా]] * [[గోదేస్రా]] * [[బమ్ని (కె)]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} దిలావర్ పూర్ 8492 25928 2006-05-28T07:36:40Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=దిలావర్ పూర్||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దిలావర్ పూర్|villages=24|area=|population=33.026|pop_male=15.92|pop_female=17.106|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.14|lit_male=58.20|lit_female=29.44}} '''దిలావర్‌పూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అంజని]] * [[కుర్లి]] * [[కదిలి]] * [[మాలెగావ్]] * [[కాల్వ]] * [[కొత్త లోలం (ఆర్.సీ.)]] * [[దర్యాపూర్]] * [[నర్సాపూర్ (దిలావర్‌పూర్ మండలం)]] * [[నసీరాబాద్]] * [[రాంపూర్]] * [[చర్లపల్లి]] * [[తెంబోర్ని]] * [[సమందర్‌పల్లి]] * [[గుండంపల్లి]] * [[దిలావర్‌పూర్]] * [[సిర్గాపూర్]] * [[మాయాపూర్]] * [[బనస్‌పల్లి]] * [[లింగంపల్లి]] * [[కంజర్]] * [[రత్నాపూర్ (కె)]] * [[సంగ్వి]] * [[మల్లాపూర్ (దిలావర్‌పూర్ మండలం)]] * [[వెల్మెల్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} లక్ష్మణ్‌చందా 8493 25930 2006-05-28T07:44:28Z Chaduvari 97 లక్ష్మన్‌చందా, లక్ష్మణ్‌చందా కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు {{మండలం|name=లక్ష్మన్‌చందా||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లక్ష్మన్‌చందా|villages=22|area=|population=34.068|pop_male=16.521|pop_female=17.547|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.83|lit_male=52.34|lit_female=26.36}} '''లక్ష్మణ్‌చందా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వద్యాల్]] * [[కంకాపూర్]] * [[నర్సాపూర్ (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)]] * [[బోరెగావ్]] * [[కంజర్]] * [[బాబాపూర్ (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)]] * [[పోతపల్లి (కె)]] * [[తిర్పల్లి (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)]] * [[లక్ష్మణ్‌చందా]] * [[పీచర]] * [[కొత్త వెల్మల్]] * [[సంగంపేట్]] * [[కొత్త బొప్పారం]] * [[కూచన్‌పల్లి]] * [[ధర్మారం (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)]] * [[పర్పల్లి (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)]] * [[పొత్‌పల్లి (బి)]] * [[మల్లాపూర్ (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)]] * [[మాచాపూర్]] * [[మునిపల్లి]] * [[చమన్‌పల్లి]] * [[చింతల్‌చందా]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మండా 8494 25932 2006-05-28T07:53:05Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మండా||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మండా|villages=28|area=|population=28.921|pop_male=14.059|pop_female=14.862|pop-density=|pop-growth=|literacy=39.45|lit_male=53.42|lit_female=26.42}} '''మండా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పులిమడుగు]] * [[తాండ్ర]] * [[వస్తాపూర్]] * [[రాంపూర్]] * [[రాసిమట్ల]] * [[గయాడ్‌పల్లి]] * [[బూరుగుపల్లి]] * [[కిషన్‌రావుపేట్]] * [[పరిమండల్]] * [[ఆరేపల్లి]] * [[లింగాపూర్]] * [[రైదారి]] * [[కప్పన్‌పల్లి]] * [[దిమ్మదుర్తి]] * [[కొత్త సంగ్వి (ఆర్.చ్)]] * [[మంద]] * [[కొత్త లింగంపల్లి (ఆర్.చ్)]] * [[కోరటికల్]] * [[చండారం]] * [[బండల్ ఖానాపూర్]] * [[పోతారం]] * [[అనంత్‌పేట్]] * [[కొత్త తింబరేణి (ఆర్.చ్)]] * [[ఆదర్శనగర్ (ఆర్.సి) కొత్తూర్ @ ఎడుదూర్]] * [[కమల్‌కోట్]] * [[పొంకల్]] * [[నల్దుర్తి]] * [[వెంకటాపూర్ (మండా మండలం)]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ఖానాపూర్‌ 8495 25262 2006-05-07T05:40:50Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=ఖానాపూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఖానాపూర్‌|villages=32|area=|population=55.517|pop_male=27.836|pop_female=27.681|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.6|lit_male=64.93|lit_female=36.29}} '''ఖానాపూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పస్పుల]] * [[ఇటిక్యాల్]] * [[గుమ్మనుయెంగ్లాపూర్]] * [[ధోందారి]] * [[వస్పల్లి]] * [[శేట్‌పల్లి]] * [[కోసగుట్ట]] * [[పెంబి]] * [[వెంకంపోచంపాడ్]] * [[బూరుగుపల్లి]] * [[బేవాపూర్ (ర్)]] * [[రాజూర]] * [[మండపల్లి]] * [[ఎర్వచింతల్]] * [[చమన్‌పల్లి]] * [[బీర్‌నంది]] * [[అడివిసారంగాపూర్]] * [[నాగ్‌పూర్]] * [[ఇక్బాల్‌పూర్]] * [[తిమ్మాపూర్ (ఖానాపూర్ మండలం)]] * [[తర్లపాడ్]] * [[సత్నాపల్లి]] * [[పాత యెల్లాపూర్]] * [[కొత్తపేట్]] * [[దిల్వార్‌పూర్]] * [[బావాపూర్ (కె)]] * [[ఖానాపూర్‌]] * [[బదన్‌కుర్తి]] * [[మస్కాపూర్]] * [[గంగాయిపేట్]] * [[సుర్జాపూర్]] * [[మేడంపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కడెం 8496 25657 2006-05-23T16:36:04Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=కడ్యం||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కడ్యం|villages=37|area=|population=48.632|pop_male=24.592|pop_female=24.04|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.26|lit_male=56.99|lit_female=29.23}} '''కడ్యం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గంగాపూర్]] * [[అల్లంపల్లి]] * [[రాంపూర్]] * [[గండిగోపాల్‌పూర్]] * [[ఇస్లాంపూర్]] * [[ఉదంపూర్]] * [[ధర్మాజీపేట్]] * [[కల్లెడ]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[రేవోజీపేట్ (పాత)]] * [[సింగాపూర్]] * [[పెద్దూర్]] * [[పాండ్వాపూర్]] * [[నవాబ్‌పేత్]] * [[మల్లాపూర్ (కడెం మండలం)]] * [[భుట్టాపూర్]] * [[రేవోజీపేట్ (కొత్త)]] * [[దస్తూరాబాద్]] * [[అంబారీపేట్]] * [[కొండ్కూరు]] * [[కన్నాపూర్]] * [[ధర్మాయిపేట్]] * [[నర్సాపూర్ (కడెం మండలం)]] * [[నాచన్ యెల్లాపూర్]] * [[మద్దిపడ్గ]] * [[లక్ష్మీసాగర్]] * [[యెలగడప]] * [[మాసాయిపేట్]] * [[లింగాపూర్]] * [[సారంగాపూర్ (కడెం మండలం)]] * [[దిల్దార్‌నగర్]] * [[చిట్టియాల్]] * [[బెల్లాల్]] * [[భూత్‌కూర్]] * [[మున్నియల్]] * [[చెన్నూర్]] * [[గోండ్‌సెరియల్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ఉట్నూరు 8497 25939 2006-05-28T07:58:36Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఉట్నూరు||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉట్నూరు|villages=38|area=|population=53.578|pop_male=27.474|pop_female=26.104|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.08|lit_male=68.51|lit_female=43.01}} '''ఉట్నూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చింతకర్ర]] * [[నర్సాపూర్ (బుజుర్గ్)]] * [[ఘట్టి]] * [[వాదోని]] * [[చందూర్]] * [[హస్నాపూర్]] * [[యెంక]] * [[ఉమ్రి]] * [[సఖేర]] * [[అంధోలి]] * [[పులిమడుగు]] * [[యెండ]] * [[షాంపూర్]] * [[సాలెవాడ (బుజుర్గ్)]] * [[సాలెవాడ (ఖుర్ద్)]] * [[కోపర్‌గఢ్]] * [[వడ్గల్‌పూర్ (ఖుర్ద్)]] * [[వడ్గల్‌పూర్ (బుజుర్గ్)]] * [[తాండ్ర]] * [[లక్సెట్టిపేట (ఉట్నూరు మండలం)]] * [[నాగాపూర్]] * [[హీరాపూర్ - j]] * [[రామలింగంపేట్]] * [[దుర్గాపూర్]] * [[రాంపూర్ (ఖుర్ద్)]] * [[లక్కారం]] * [[గంగంపేట్]] * [[ఉట్నూరు]] * [[గంగాపూర్]] * [[కామ్నిపేట్]] * [[హీరాపూర్]] * [[తేజాపూర్ - j]] * [[దంతన్‌పల్లి]] * [[ఘన్‌పూర్ (ఉట్నూరు మండలం)]] * [[నర్సాపూర్ (కొత్త)]] * [[భూపేట్]] * [[బాలంపూర్]] * [[బిర్సాయిపేట్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} జైనూర్ 8498 25950 2006-05-28T08:21:29Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జైనూర్||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జైనూర్|villages=16|area=|population=23.487|pop_male=11.964|pop_female=11.523|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.21|lit_male=57.00|lit_female=30.80}} '''జైనూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఆశపల్లి]] * [[పాట్నాపూర్]] * [[గుడమండ]] * [[అద్దేసర్]] * [[భూసిమట్ట]] * [[రాసిమట్ట]] * [[దబోలి]] * [[లెండిగూడ]] * [[ఉషెగావ్]] * [[శివనూర్]] * [[మర్లవాయి]] * [[దుబ్బగూడ]] * [[జైనూర్]] * [[పవర్‌గూడ]] * [[జమ్ని]] * [[పొలస]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కెరమెరి 8499 25962 2006-05-28T08:40:48Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=కెరమెరి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కెరమెరి|villages=44|area=|population=24.53|pop_male=12.515|pop_female=12.015|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.31|lit_male=48.23|lit_female=23.86}} '''కెరమెరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లఖ్మాపూర్]] * [[కొత్త]] * [[పరందోలి]] * [[కరంజివాడ]] * [[అంతాపూర్]] * [[ఈసాపూర్]] * [[గౌరి]] * [[ఆరేపల్లి]] * [[దేవద్‌పల్లి]] * [[అగర్‌వాడ]] * [[కేలి బుజుర్గ్]] * [[సంగ్వి]] * [[కెలి ఖుర్ద్]] * [[భోలేపత్తూర్]] * [[శంకరగూడ]] * [[పరస్‌వాడ]] * [[అనర్‌పల్లి]] * [[దేవాపూర్]] * [[కెరమెరి]] * [[సకద]] * [[మొది]] * [[ఖైరి]] * [[సుర్దాపూర్]] * [[స్వర్‌ఖేద]] * [[ఇందాపూర్]] * [[నిషాని]] * [[కొత్తరి]] * [[పిప్రి]] * [[గోయగావ్]] * [[భీమన్‌గొంది]] * [[ధనోర]] * [[నర్సాపూర్ (కెరమెరి మండలం)]] * [[పర్ద]] * [[ఝరి]] * [[హత్తి]] * [[మెట్టపిప్రి]] * [[చింతకర్ర]] * [[తుక్యన్‌మొవద్]] * [[చల్బోర్ది]] * [[పాట్నాపూర్]] * [[బాబెఝేరి]] * [[మురికిలంక]] * [[కల్లెగావ్]] * [[జోడఘాట్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} సిర్పూర్‌ పట్టణం 8500 25822 2006-05-27T02:57:35Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సిర్పూర్‌ పట్టణం||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సిర్పూర్‌ పట్టణం|villages=23|area=|population=29.105|pop_male=14.923|pop_female=14.182|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.57|lit_male=61.41|lit_female=35.14}} '''సిర్పూర్‌ పట్టణం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మకిడి]] * [[జక్కాపూర్]] * [[హుడ్కిలి]] * [[నావెగావ్]] * [[వెంకటరావుపేట్]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[తొంకిని]] * [[పరిగావ్]] * [[లోన్‌వెల్లి]] * [[దొర్‌పల్లి]] * [[భూపాలపట్నం]] * [[సిర్పూర్]] * [[రుద్రారం]] * [[చీలపల్లి]] * [[మేడ్‌పల్లి]] * [[గార్లపేట్]] * [[వేంపల్లి]] * [[అచళ్ళి]] * [[చుంచుపల్లి]] * [[చింతకుంట]] * [[హీరాపూర్]] * [[దబ్బ]] * [[అడేపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} జన్నారం 8501 25944 2006-05-28T08:11:55Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జన్నారం||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జన్నారం|villages=26|area=|population=49.464|pop_male=24.782|pop_female=24.682|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.09|lit_male=60.50|lit_female=33.71}} '''జన్నారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఇందన్‌పల్లి]] * [[కొత్తపేట్]] * [[కవల్]] * [[కిష్టాపూర్]] * [[కమాన్‌పల్లి]] * [[రైండ్లగూడ]] * [[మర్రిగూడ (జన్నారం మండలం)]] * [[మురిమడుగు]] * [[వెంకటాపూర్ (జన్నారం మండలం)]] * [[నర్సింగాపూర్]] * [[కల్మడగు]] * [[ధర్మారం (జన్నారం మండలం)]] * [[బాదంపల్లి]] * [[పుట్టిగూడ]] * [[పోనకల్]] * [[జన్నారం]] * [[జువిగూడ]] * [[పైడ్‌పల్లి]] * [[దొంగపల్లి]] * [[బొమ్మెన]] * [[పాపమ్మగూడ]] * [[చింతగూడ]] * [[మల్యాల్]] * [[సింగరాయిపేట్]] * [[తిమ్మాపూర్ (జన్నారం మండలం)]] * [[రాంపూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} దండేపల్లి 8502 25956 2006-05-28T08:26:47Z Chaduvari 97 మూస తొలగింపు {{మండలం|name=దండేపల్లి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దండేపల్లి|villages=29|area=|population=46.824|pop_male=23.414|pop_female=23.41|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.29|lit_male=60.30|lit_female=34.32}} '''దండేపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గుర్రేవు]] * [[అల్లీపూర్]] * [[నాగసముద్రం]] * [[తాళ్ళపేట్]] * [[మకుల్‌పేట్]] * [[మామిడిపల్లి]] * [[కుందెలపహాడ్]] * [[తనిమడుగు]] * [[దండేపల్లి]] * [[మేదరిపేట్]] * [[లింగాపూర్]] * [[బిక్కన్‌గూడ]] * [[లక్ష్మీకాంతపూర్]] * [[ద్వారక]] * [[పెద్దపేట్]] * [[ధర్మారావుపేట్]] * [[నర్సాపూర్ (దండేపల్లి మండలం)]] * [[వెంకటాపూర్ (దండేపల్లి మండలం)]] * [[చింతపల్లి (దండేపల్లి మండలం)]] * [[కర్విచెల్మ]] * [[ముత్యంపేట్]] * [[రెబ్బెన్‌పల్లి]] * [[కొండాపూర్ (దండేపల్లి మండలం)]] * [[కాశీపేట్]] * [[వెల్గనూర్]] * [[జైదాపేట్]] * [[నంబల్]] * [[గూదం]] * [[కామేపల్లి (దండేపల్లి మండలం)]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} లక్సెట్టిపేట (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) 8503 25961 2006-05-28T08:40:26Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=లక్సెట్టిపేట||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లక్సెట్టిపేట|villages=20|area=|population=46.755|pop_male=23.238|pop_female=23.517|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.67|lit_male=67.73|lit_female=45.82}} '''లక్సెట్టిపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దౌడేపల్లి]] * [[తాలమళ్ళ]] * [[చల్లంపేట్]] * [[బాల్‌రావుపేట్]] * [[జెండావెంకటాపూర్]] * [[రంగపేట్]] * [[చంద్రం]] * [[వెంకటరావుపేట్]] * [[ఎల్లారం]] * [[కొత్తూర్]] * [[ఊటుకూర్]] * [[మొదెల]] * [[లక్సెట్టిపేట (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] * [[ఇటిక్యాల్]] * [[లింగాపూర్]] * [[తిమ్మాపూర్ (లక్సెట్టిపేట మండలం)]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[పోతేపల్లి]] * [[గుల్లకోట]] * [[మిట్టపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మంచిర్యాల 8504 25195 2006-05-02T14:19:52Z Chaduvari 97 anuvaadaM {{మండలం|name=మంచిర్యాల||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మంచిర్యాల|villages=20|area=|population=182.846|pop_male=93.531|pop_female=89.315|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.93|lit_male=74.04|lit_female=55.43}} '''మంచిర్యాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ర్యాలి (మంచిర్యాల మండలం)]] * [[నాగారం (మంచిర్యాల మండలం)]] * [[గధ్‌పూర్]] * [[గుడిపేట్]] * [[సుబ్బపల్లి]] * [[పెద్దంపేట్]] * [[కొండాపూర్ (మంచిర్యాల మండలం)]] * [[దొనబండ]] * [[పడ్తెన్‌పల్లి]] * [[కర్ణమామిడి]] * [[కొండేపల్లి]] * [[రాపల్లి]] * [[హాజీపూర్]] * [[నర్సింగాపూర్]] * [[నమ్నూర్]] * [[చందనాపూర్]] * [[ముల్కల్ల]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[వేంపల్లి (మంచిర్యాల మండలం)]] * [[సీతరామపల్లి (గ్రామీణ)]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[మంచిర్యాల]] * [[తీగల్‌పహాడ్]] * [[నస్పూర్]] * [[థాళ్ళపల్ల]] * [[సింగాపూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} మందమర్రి 8505 26940 2006-06-12T16:43:48Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=మందమర్రి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మందమర్రి|villages=9|area=|population=123.233|pop_male=62.902|pop_female=60.331|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.90|lit_male=73.09|lit_female=54.29}} '''మందమర్రి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అందుగులపేట్]] * [[చిర్రకుంట]] * [[సారంగపల్లి]] * [[తిమ్మాపూర్ (మందమర్రి మండలం)]] * [[అమర్వాడి]] * [[వెంకటాపూర్ (మందమర్రి)]] * [[పొన్నారం]] * [[మామిడిఘాట్]] * [[లేమూర్]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[మండమర్రి]] * [[క్యాతంపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కాశీపేట్‌ 8506 26932 2006-06-12T16:32:24Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=కాశీపేట్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాశీపేట్‌|villages=21|area=|population=32.016|pop_male=16.378|pop_female=15.638|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.42|lit_male=66.17|lit_female=44.12}} '''కాశీపేట్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కుర్రెఘాడ్]] * [[సోనాపూర్]] * [[వెంకటాపూర్ (కాశీపేట్‌)]] * [[తిర్మలాపూర్]] * [[ధర్మారావుపేట్]] * [[మల్కేపల్లి]] * [[రొట్టెపల్లి]] * [[పెద్దాపూర్]] * [[గాట్రపల్లి]] * [[దేవాపూర్]] * [[చింతగూడ]] * [[కొండాపూర్]] * [[కోనూర్]] * [[పల్లంగూడ]] * [[కంకలాపూర్]] * [[కోమటిచేను]] * [[గుర్వాపూర్]] * [[ముత్తెంపల్లి]] * [[వరిపేట్]] * [[పెద్దంపల్లి (గ్రామీణ)]] * [[కాశీపేట్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} తిర్యాని 8507 25667 2006-05-23T16:54:40Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=తిర్యాని||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిర్యాని|villages=37|area=|population=22.804|pop_male=11.597|pop_female=11.207|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.66|lit_male=56.11|lit_female=30.70}} '''తిర్యాని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లొడ్డిగూడ]] * [[గోయెన]] * [[దంతాన్‌పల్లి]] * [[పంగిడిమద్ర]] * [[ఉల్లిపిటదొర్లి]] * [[లింగిగూడ]] * [[రుద్రాపూర్]] * [[దెవాయిగూడ]] * [[బోర్‌ధాం]] * [[పెదకుంట]] * [[ఆరెగుఊడ]] * [[చొప్పిడి]] * [[జేవ్ని]] * [[గోయగావ్]] * [[డొంగర్‌గావ్]] * [[కోయతలండి]] * [[తలండి]] * [[రాళ్ళకామేపల్లి]] * [[గోదెల్‌పల్లి]] * [[గిన్నెదారి]] * [[సంగాపూర్]] * [[మైండాగుడిపేట్]] * [[తిర్యాని]] * [[గంగాపూర్]] * [[గంభీరావుపేట్]] * [[దుగ్గాపూర్]] * [[కన్నేపల్లి]] * [[సోనాపూర్]] * [[ఏదుల్‌పాడ్]] * [[దొండ్ల]] * [[ఇర్కపల్లి]] * [[చింతపల్లి (తిర్యాని మండలం)]] * [[మంగి]] * [[రొంపల్లి]] * [[భీమాపూర్]] * [[గుండాల (తిర్యాని మండలం)]] * [[మంకాపూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} ఆసిఫాబాద్‌ 8508 25200 2006-05-02T16:46:21Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఆసిఫాబాద్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆసిఫాబాద్‌|villages=51|area=|population=49.782|pop_male=25.332|pop_female=24.45|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.39|lit_male=59.17|lit_female=37.20}} '''ఆసిఫాబాద్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వాడిగూడ]] * [[అడ]] * [[దానాపూర్]] * [[ఇప్పల్‌నవెగావ్]] * [[సాలెగూడ]] * [[గొవిందాపూర్]] * [[గుండి]] * [[చెర్‌పల్లి]] * [[నందూప]] * [[రాహపల్లి]] * [[రాజుర]] * [[యెల్లారం]] * [[కొమ్ముగూడ]] * [[దద్పాపూర్]] * [[ఖాప్రి]] * [[బాబాపూర్]] * [[అంకుశాపూర్]] * [[బూరుగూడ]] * [[మోథుగూడ]] * [[అప్పేపల్లి]] * [[కొమ్ముగూడ]] * [[ఏదుల్‌వాడ]] * [[సింగరావుపేట్]] * [[చిలాటిగూడ]] * [[సామెల]] * [[తుంపల్లి]] * [[దాగ్లేశ్వర్]] * [[కోసర]] * [[ఇతీక్యాల]] * [[బాలెగావ్]] * [[దెమ్మిడిగూడ]] * [[వావుధం]] * [[మంకాపూర్]] * [[కుతోడ]] * [[మలన్‌గొంది]] * [[అడ - దస్నాపూర్]] * [[వాదిగొంది]] * [[మొవాద్]] * [[సిర్యాన్‌మొవాద్]] * [[బలహన్‌పూర్]] * [[తెమ్రియన్‌మొవాద్]] * [[కౌదియన్మొవాద్]] * [[శుద్ధఘాట్]] * [[దేవదుర్గం]] * [[చిర్రకుంట]] * [[పాడిబొండ]] * [[దానబొయినపేట]] * [[మొండేపల్లి]] * [[రౌత్‌సంకేపల్లి]] * [[పరస్‌నంబల్]] * [[అడ్డఘాట్]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఆసిఫాబాద్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} వాంకిడి 8509 25668 2006-05-23T17:00:41Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=వాంకిడి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వాంకిడి|villages=34|area=|population=29.388|pop_male=14.938|pop_female=14.45|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.17|lit_male=49.38|lit_female=24.58}} '''వాంకిడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ధాబా]] * [[సావతి]] * [[గోగావ్]] * [[చిచ్‌పల్లి]] * [[గుంజాడ]] * [[అర్లి]] * [[బంబర]] * [[సొనాపూర్]] * [[మహాగావ్]] * [[జంబుల్‌ధారి]] * [[లంజన్‌వీర]] * [[వాంకిడి (ఖుర్ద్)]] * [[నీంగావ్]] * [[అకిని]] * [[చావ్‌పన్‌గూడ]] * [[నావెగావ్]] * [[ఇంధని]] * [[నార్లపూర్]] * [[వాంకిడి (కలాన్)]] * [[ఖమన]] * [[సరంది]] * [[ఖిర్ది]] * [[చించోళి]] * [[ఘాట్‌జనగావ్]] * [[తేజాపూర్]] * [[జైత్‌పూర్]] * [[బెందెర]] * [[సామెల]] * [[బోర్దా]] * [[కన్నెరగావ్]] * [[కోమటిగూడ]] * [[ఖేదేగావ్]] * [[వెల్గి]] * [[సర్కేపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కాగజ్‌నగర్‌ 8510 25259 2006-05-07T05:23:09Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=కాగజ్‌నగర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాగజ్‌నగర్‌|villages=35|area=|population=104.001|pop_male=52.628|pop_female=51.373|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.69|lit_male=75.10|lit_female=54.07}} '''కాగజ్‌నగర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మల్ని]] * [[మెటింధని]] * [[మారేపల్లి]] * [[రేగుల్‌గూడ]] * [[కోస్ని]] * [[బోరెగావ్]] * [[గోండి]] * [[నారాపూర్]] * [[మెట్‌పల్లి (కాగజ్‌నగర్ మండలం)]] * [[దుబ్బగూడ]] * [[అంకుశాపూర్]] * [[నందిగూడ]] * [[వంజిరి]] * [[బారెగూడ]] * [[చింథగూడ]] * [[ఈస్‌గావ్]] * [[నజ్రుల్‌నగర్]] * [[అంఖోద]] * [[మాంద్వా]] * [[గన్నారం]] * [[వల్లకొండ]] * [[అండవెల్లి]] * [[భట్‌పల్లి]] * [[జగన్నాథ్‌పూర్]] * [[బోడేపల్లి]] * [[బోరెగావ్]] * [[సీతానగర్]] * [[జంబూగ]] * [[నాగంపేట్]] * [[మొసం]] * [[రస్‌పల్లి]] * [[సర్సాల]] * [[కదంబ]] * [[జంకాపూర్]] * [[గుంట్లపేట్]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కాగజ్‌నగర్‌]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} రెబ్బెన (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) 8511 25778 2006-05-26T17:35:56Z Chaduvari 97 రెబ్బెన, రెబ్బెన (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి {{మండలం|name=రెబ్బెన||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రెబ్బెన|villages=27|area=|population=33.243|pop_male=16.982|pop_female=16.261|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.70|lit_male=61.80|lit_female=39.16}} '''రెబ్బెన''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఎడ్‌వల్లి]] * [[ఖైర్‌గావ్]] * [[నావెగావ్]] * [[వెంకులం]] * [[రోళ్ళపేట్]] * [[రాంపూర్]] * [[కొండపల్లి (రెబ్బెన మండలం)]] * [[నెర్పల్లి]] * [[రెబ్బెన]] * [[గంగాపూర్]] * [[పస్సిగావ్]] * [[తంగెడ]] * [[పొత్‌పల్లి]] * [[ధర్మారం (రెబ్బెన మండలం)]] * [[నంబల్]] * [[గొల్లేట్]] * [[సోనాపూర్]] * [[పులికుంట]] * [[తక్కళ్ళపల్లి]] * [[రాజారం]] * [[రోళ్ళపహాడ్]] * [[సీతానగర్]] * [[కొమర్వల్లి]] * [[రంగాపూర్]] * [[నారాయణ్‌పూర్]] * [[కిస్టాపూర్]] * [[జక్కల్‌పల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} తాండూరు 8512 25674 2006-05-23T17:12:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=తాండూరు||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాండూరు|villages=21|area=|population=33.888|pop_male=16.972|pop_female=16.916|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.59|lit_male=63.88|lit_female=43.25}} '''తాండూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అబ్బాపూర్]] * [[నర్సాపూర్ (తాండూరు మండలం)]] * [[పెగడపల్లి (తాండూరు మండలం)]] * [[రేపల్లివాడ]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[బల్హన్‌పూర్]] * [[రెచిని]] * [[అన్నారం]] * [[అచలాపూర్]] * [[గంపల్‌పల్లి]] * [[చంద్రపల్లి]] * [[గోపాల్‌నగర్]] * [[కిస్టంపేట్]] * [[వెంకాయిపల్లి]] * [[చౌటపల్లి]] * [[బోయపల్లి]] * [[తాండూరు]] * [[ద్వారకాపూర్]] * [[కాశీపేట్]] * [[రాంపూర్]] * [[కత్తెర్ల]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[మాదారం]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బెల్లంపల్లి 8513 25197 2006-05-02T14:25:31Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=బెల్లంపల్లి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బెల్లంపల్లి|villages=12|area=|population=94.07|pop_male=47.701|pop_female=46.369|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.65|lit_male=75.68|lit_female=55.35}} '''బెల్లంపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అంకుశం]] * [[కన్నల్(గ్రామీణ)]] * [[చాకిపల్లి]] * [[బుద్ధ ఖుర్ద్ (గ్రామీణ)]] * [[బుద్ధ కలాన్ (గ్రామీణ)]] * [[చంద్రవెల్లి]] * [[రంగపేట్]] * [[దుగ్నేపల్లి]] * [[గుర్జల్ (గ్రామీణ) @ తాళ్ళ గుర్జల్]] * [[ఆకెనిపల్లి]] * [[బట్వాన్‌పల్లి]] * [[పెర్కపల్లి]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[బెల్లంపల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} నెన్నెల్‌ 8514 25685 2006-05-23T17:26:17Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=నెన్నెల్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నెన్నెల్‌|villages=21|area=|population=21.389|pop_male=10.756|pop_female=10.633|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.86|lit_male=47.14|lit_female=26.55}} '''నెన్నెల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నెన్నెల్]] * [[మన్నెగూడ]] * [[కోనంపేట్]] * [[కుశెనపల్లి]] * [[జంగల్‌పేట్]] * [[దమ్మిరెడ్డిపేట్]] * [[ఖర్జి]] * [[గొల్లపల్లి (నెన్నెల్ మండలం)]] * [[నందులపల్లి]] * [[ఘన్‌పూర్ (నెన్నెల్ మండలం)]] * [[జొగాపూర్]] * [[గుండ్లసోమారం]] * [[మెట్‌పల్లి (నెన్నెల్ మండలం)]] * [[మైలారం]] * [[అవాడం]] * [[చిత్తాపూర్]] * [[గుడిపేట్]] * [[జండావెంకటాపూర్]] * [[చినవెంకటాపూర్]] * [[పొట్టియల్]] * [[కొత్తూర్]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} భీమిని 8515 25784 2006-05-26T17:42:10Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=భీమిని||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భీమిని|villages=29|area=|population=23.687|pop_male=12.119|pop_female=11.568|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.46|lit_male=46.39|lit_female=26.17}} '''భీమిని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కర్జిభీంపూర్]] * [[అక్కలపల్లి]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[వాడల్]] * [[పెద్దగుడిపేట్]] * [[సుర్జాపూర్]] * [[బాబాపూర్]] * [[రాజారం]] * [[పెద్దపేట]] * [[భీమిని]] * [[బిట్టూరుపల్లి]] * [[మల్లిడి]] * [[వెంకటాపూర్ (భీమిని మండలం)]] * [[గొల్లాఘాట్]] * [[వీగావ్]] * [[పోలంపల్లి]] * [[శిక్నం]] * [[రాంపూర్]] * [[టేకులపల్లి (భీమిని మండలం)]] * [[జంకాపూర్]] * [[యెల్లారం]] * [[దాంపూర్]] * [[జజ్జర్‌వెల్లి]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[రెబ్బెన (భీమిని మండలం)]] * [[వీరాపూర్]] * [[ముత్తాపూర్]] * [[కన్నేపల్లి]] * [[మెట్‌పల్లి (భీమిని మండలం)]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} సిర్పూర్‌ గ్రామీణ 8516 25788 2006-05-26T17:59:35Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సిర్పూర్‌ గ్రామీణ||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సిర్పూర్‌ గ్రామీణ|villages=26|area=|population=21.841|pop_male=10.898|pop_female=10.943|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.91|lit_male=48.90|lit_female=24.93}} '''సిర్పూర్‌ గ్రామీణ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాఘాపూర్]] * [[భుర్నూర్]] * [[ఫుల్లార]] * [[దేవద్‌పల్లి]] * [[సీతాగొంది]] * [[పంగ్డి]] * [[బాబ్జీపేట్]] * [[చొర్పల్లి]] * [[వంకమద్ది]] * [[నెత్నూర్]] * [[పాములవాడ]] * [[సిర్పూర్]] * [[కోహినూర్ (బుజుర్గ్)]] * [[కోహినూర్ (ఖుర్ద్)]] * [[శెట్టిహదప్నూర్]] * [[ఛప్రి]] * [[ధనోర]] * [[మహాగావ్]] * [[ఘుమ్నూర్ (ఖుర్ద్)]] * [[ఘుమ్నూర్ (బుజుర్గ్)]] * [[కంచన్‌పల్లి]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[మామిడిపల్లి]] * [[లింగాపూర్]] * [[యెల్లపాతర్]] * [[జముల్‌ధార]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కౌతల 8518 25787 2006-05-26T17:53:49Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కౌతల||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కౌతల|villages=28|area=|population=44.929|pop_male=22.599|pop_female=22.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.69|lit_male=47.70|lit_female=21.52}} '''కౌతల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వీర్వల్లి]] * [[సంద్‌గావ్]] * [[పర్ది]] * [[తాటిపల్లి]] * [[వీర్దండి]] * [[భలేపల్లి]] * [[గుండాయిపేట]] * [[తుంబడిహట్టి]] * [[రన్వల్లి]] * [[గుడ్లబోరి]] * [[మొగదగడ్]] * [[కుంబరి]] * [[ముత్తంపేట్]] * [[కౌతల]] * [[తలోడి]] * [[నాగేపల్లి]] * [[బాబాపూర్ (కౌతల మండలం)]] * [[రవీంద్రనగర్]] * [[గురుద్‌పేట]] * [[కంకి]] * [[కన్నేపల్లి (కౌతల మండలం)]] * [[చీపురుదుబ్బ]] * [[బాబాసాగర్]] * [[చింతల మానేపల్లి]] * [[బాలాజి అంకొడ]] * [[గంగాపూర్]] * [[బూరేపల్లి]] * [[కొరిసిని]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} బెజ్జూర్‌ 8519 25790 2006-05-26T18:08:37Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బెజ్జూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బెజ్జూర్‌|villages=43|area=|population=42.796|pop_male=21.356|pop_female=21.44|pop-density=|pop-growth=|literacy=31.88|lit_male=44.43|lit_female=19.38}} '''బెజ్జూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రెబ్బెన (బెజ్జూర్ మందలం)]] * [[రుద్రాపూర్]] * [[ముంజంపల్లి]] * [[కర్జవెల్లి]] * [[కేథిని]] * [[దింద]] * [[చిత్తం]] * [[గూడెం]] * [[బూరుగూడ]] * [[కోయపల్లి]] * [[నాగేపల్లి]] * [[మొగవెల్లి]] * [[శివపల్లి]] * [[అంభాఘాట్]] * [[కాతేపల్లి]] * [[పొతేపల్లి]] * [[మర్తాడి]] * [[కుకుద]] * [[రెచిని]] * [[కుశ్నేపల్లి]] * [[గబ్బాయి]] * [[బెజ్జూర్]] * [[చిన్నసిద్దాపూర్]] * [[పెద్దసిద్దాపూర్]] * [[ఔత్‌సారంగిపల్లి]] * [[కొండపల్లి (బెజ్జూర్ మందలం)]] * [[లోద్‌పల్లి]] * [[బొంబాయిగూడ]] * [[యెల్కపల్లి]] * [[యెల్లూర్]] * [[పెంచికల్‌పేట్]] * [[కోయచిచల్]] * [[అగర్‌గూడ]] * [[గుండేపల్లి]] * [[పాపన్‌పేట్]] * [[సుష్మీర్]] * [[సోమిని]] * [[తిక్కపల్లి]] * [[తలాయి]] * [[మురళీగుద]] * [[కమ్మెర్‌గావ్]] * [[నందిగావ్]] * [[జిల్లెడ]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} దహేగావ్‌ 8520 25820 2006-05-27T02:40:15Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=దహేగావ్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దహేగావ్‌|villages=38|area=|population=30.596|pop_male=15.171|pop_female=15.425|pop-density=|pop-growth=|literacy=32.65|lit_male=43.64|lit_female=21.79}} '''దహేగావ్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఇటియాల్]] * [[గొర్రెగుట్ట]] * [[బోర్లకుంట]] * [[కేస్లాపూర్]] * [[కొత్మీర్]] * [[బిబ్రా]] * [[పెసర్‌కుంట]] * [[చెద్వాయి]] * [[ఐనాం]] * [[పోలంపల్లి (దహేగావ్ మండలం)]] * [[తంగళ్ళపల్లి]] * [[చిన్నగుడిపేట్]] * [[చిన్న తిమ్మాపూర్]] * [[పెద్ద తిమ్మాపూర్]] * [[హత్ని]] * [[మదవెల్లి]] * [[సలిగావ్]] * [[కల్వాడ]] * [[దహెగావ్]] * [[పంబాపూర్]] * [[కమ్మర్‌పల్లి]] * [[లగ్గావ్]] * [[భోగారం]] * [[వొడ్డుగూడ]] * [[బ్రాహ్మణ్‌చిచల్]] * [[భామానగర్]] * [[కుంచవెల్లి]] * [[చంద్రపల్లి]] * [[ఎటపల్లి]] * [[గిర్వెల్లి]] * [[చిన్నరాస్‌పల్లి]] * [[అమర్‌గొండ]] * [[లోహ]] * [[దిగిడ]] * [[తీపెర్గావ్]] * [[రాంపూర్]] * [[మోట్లగూడ]] * [[రావల్‌పల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} వేమన్‌పల్లి 8521 25816 2006-05-27T02:31:25Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=వేమన్‌పల్లి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేమన్‌పల్లి|villages=29|area=|population=18.233|pop_male=9.206|pop_female=9.027|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.47|lit_male=49.70|lit_female=24.86}} '''వేమన్‌పల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బయ్యారం (వేమన్‌పల్లి మండలం)]] * [[జిల్లెడ]] * [[జక్కేపల్లి]] * [[నాగేపల్లి]] * [[లింగాల (వేమన్‌పల్లి మండలం)]] * [[చింతపూడి]] * [[నాగారం]] * [[సూరారం]] * [[బొమ్మెన]] * [[చమన్‌పల్లి]] * [[బద్దంపల్లి]] * [[గూడేపల్లి]] * [[దస్నాపూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[వేమన్‌పల్లి]] * [[రాజారం]] * [[ఒడ్డుగూడెం]] * [[సంపుటం]] * [[జాజుల్‌పేట్]] * [[ముక్కిడిగూడెం]] * [[కల్లంపల్లి]] * [[కల్మల్‌పేట్]] * [[గొర్లపల్లి]] * [[కాతేపల్లి]] * [[మంద]] * [[నీల్వాయి]] * [[క్యాతన్‌పల్లి]] * [[ముల్కల్‌పేట్]] * [[రాచెర్ల]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} కోటపల్లి 8522 25815 2006-05-27T02:30:35Z Chaduvari 97 రెండు లింకుల మార్పు {{మండలం|name=కోటపల్లి||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోటపల్లి|villages=33|area=|population=30.605|pop_male=15.253|pop_female=15.352|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.87|lit_male=49.29|lit_female=22.60}} '''కోటపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నక్కల్‌పల్లి]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి]] * [[మల్లంపేట్]] * [[సంకర్‌పూర్]] * [[షెట్‌పల్లి (కోటపల్లి మండలం)]] * [[పంగడిసోమారం]] * [[కోటపల్లి]] * [[వెసొన్‌వాయి]] * [[సర్వాయిపేట్]] * [[కొండంపేట్]] * [[నాగంపేట్]] * [[బొప్పారం]] * [[వెంచపల్లి]] * [[సుపాక్]] * [[జన్‌గావ్]] * [[అల్గావ్]] * [[పుల్లగావ్]] * [[సిర్సా]] * [[ఏదుల బందం]] * [[లింగన్నపేట్]] * [[ఏదగట్ట]] * [[పిన్నారం]] * [[పర్పల్లి]] * [[ఎర్రాయిపేట్]] * [[బోరంపల్లి]] * [[కవర్‌కొత్తపల్లి]] * [[అన్నారం (కోటపల్లి మండలం)]] * [[అర్జున్‌గుట్ట]] * [[రాజారం]] * [[రాంపూర్]] * [[కొల్లూర్]] * [[దేవల్‌వాడ]] * [[రాపన్‌పల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} చెన్నూర్‌ 8523 25201 2006-05-02T17:02:43Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=చెన్నూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చెన్నూర్‌|villages=30|area=|population=51.365|pop_male=25.744|pop_female=25.621|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.03|lit_male=62.66|lit_female=41.39}} '''చెన్నూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బుద్దారం]] * [[సంకరం]] * [[కన్నేపల్లి]] * [[శివలింగాపూర్]] * [[అక్కపల్లి]] * [[చింతపల్లి (చెన్నూర్‌ మండలం)]] * [[చెన్నూర్‌]] * [[యెల్లక్కపేట్]] * [[కిష్టంపేట్]] * [[కాంభోజిపేట్]] * [[లింగంపల్లి]] * [[సుద్దల్]] * [[భమ్రవుపేట్]] * [[కథెర్‌సాల]] * [[నారాయన్‌పూర్]] * [[దుగ్నేపల్లి]] * [[రాయిపేట్]] * [[అంగరాజ్‌పల్లి]] * [[కాచన్‌పల్లి]] * [[గంగారం]] * [[అస్నాద్]] * [[కొమ్మెర]] * [[సుందర్‌సాల]] * [[నరసక్కపేట్]] * [[పొక్కూర్]] * [[చాకెపల్లి]] * [[పొన్నారం]] * [[సోమన్‌పల్లి]] * [[నాగాపూర్]] * [[బీర్వెల్లి]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} జైపూర్‌ 8524 25818 2006-05-27T02:36:20Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జైపూర్‌||district=అదిలాబాదు|mapname=[[Image:Adilabad mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జైపూర్‌|villages=32|area=|population=46.786|pop_male=23.8|pop_female=22.986|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.85|lit_male=59.00|lit_female=36.34}} '''జైపూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అదిలాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కంకూర్]] * [[మిట్టపల్లి]] * [[రెడ్డిపల్లి]] * [[దంపూర్]] * [[బూరుగుపల్లి]] * [[పోతన్‌పల్లి]] * [[భీమారం]] * [[అంకుశాపూర్ (జైపూర్ మండలం)]] * [[పోలంపల్లి (జైపూర్ మండలం)]] * [[జైపూర్]] * [[నర్వ (జైపూర్ మండలం)]] * [[మద్దికుంట]] * [[రామారావుపేట్]] * [[ఇందారం]] * [[టేకుమట్ల]] * [[షెట్‌పల్లి (జైపూర్ మండలం)]] * [[యెల్కంటి]] * [[పెగడపల్లి (జైపూర్ మండలం)]] * [[గంగిపల్లి]] * [[నరసింగాపురం]] * [[బెజ్జల్]] * [[మద్దులపల్లి]] * [[కుందారం]] * [[ఆరేపల్లి]] * [[రొమ్మిపూర్]] * [[కిస్టాపూర్ (జైపూర్ మండలం)]] * [[మద్దికల్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[వెలాల్]] * [[గోపాల్‌పూర్ (జైపూర్ మండలం)]] * [[పౌనూర్]] * [[శివ్వారం]] {{అదిలాబాదు జిల్లా మండలాలు}} Image:ChandamamaEnglish.jpg 8525 23238 2006-04-19T18:23:57Z Trivikram 237 ఆంగ్ల చందమామ ముఖ చిత్రం ఆంగ్ల చందమామ ముఖ చిత్రం Image:ChandamamaTelugu.gif 8526 23240 2006-04-20T02:07:31Z Trivikram 237 User talk:Sriniundamati 8527 23244 2006-04-20T03:13:36Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image:Chandamama-staff.gif 8528 23258 2006-04-20T04:11:44Z Kiranc 247 దాసరి సుబ్రహ్మణ్యం (ఎడమ చివర), కుటుంబ రావు (కుడి చివర),మరొక కొలీగ్ (మధ్య) దాసరి సుబ్రహ్మణ్యం (ఎడమ చివర), కుటుంబ రావు (కుడి చివర),మరొక కొలీగ్ (మధ్య) Image:Chandamama-press.jpg 8529 23262 2006-04-20T04:19:26Z Kiranc 247 చందమామ ప్రెస్సును వీక్షిస్తున్న ప్రముఖులు కుడి చివర కుటుంబరావు) చందమామ ప్రెస్సును వీక్షిస్తున్న ప్రముఖులు కుడి చివర కుటుంబరావు) డీ.హిర్చల్ 8532 23346 2006-04-20T05:35:03Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=డీ.హిర్చల్||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=డీ.హిర్చల్|villages=17|area=|population=39.394|pop_male=20.197|pop_female=19.197|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.26|lit_male=56.72|lit_female=29.03}} '''డీ.హిర్చల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మలపనగుడి]] * [[హెచ్.సిద్దాపురం]] * [[ఓబులాపురం]] * [[డీ.హిరేహల్]] * [[లక్ష్మిపురం]] * [[మద్దెనహళ్లి]] * [[లింగమనహళ్లి]] * [[జజరకల్]] * [[హిర్దేహల్]] * [[పులకుర్తి]] * [[నాగలాపురం]] * [[సోమలాపురం]] * [[కుదులూరు]] * [[దొడగట్ట]] * [[కడలూరు]] * [[హుళికల్]] * [[మూరాడి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} బొమ్మనహల్ 8533 23836 2006-04-22T19:06:32Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బొమ్మనహల్||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బొమ్మనహల్|villages=16|area=|population=50.128|pop_male=25.359|pop_female=24.769|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.40|lit_male=53.46|lit_female=28.97}} '''బొమ్మనహల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నేమకల్లు]] * [[ఉంటకళ్]] * [[బొమ్మనహళ్]] * [[కురువల్లి]] * [[సిద్దరాంపురం]] * [[హరేసముద్రం]] * [[బొల్లనగుడ్డం]] * [[కల్లుదేవనహళ్లి]] * [[బండూరు]] * [[ఉద్దేహళ్]] * [[కొలగనహళ్లి]] * [[ఏలంజి]] * [[శ్రీధరఘట్టు]] * [[సింగనహళ్లి]] * [[గొవిందవాడ]] * [[డీ.హొన్నూరు]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} విడపనకళ్ 8534 26755 2006-06-09T18:41:28Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=విడపనకళ్||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విడపనకళ్|villages=14|area=|population=48.353|pop_male=24.587|pop_female=23.766|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.16|lit_male=59.40|lit_female=32.52}} '''విడపనకళ్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దోనేకళ్]] * [[కడదారబెంచి]] * [[గడేకల్]] * [[హంచనహల్]] * [[పొలికి]] * [[ఎన్.తిమ్మాపురం]] * [[వేల్పుమడుగు]] * [[విడపనకళ్]] * [[మాలపురం]] * [[కరకముక్కల]] * [[హవళిగి]] * [[పాల్తూరు]] * [[చీకలగురికి]] * [[ఉండబండ]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} వజ్రకరూర్ 8535 23493 2006-04-20T17:14:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వజ్రకరూర్||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వజ్రకరూర్|villages=16|area=|population=48.252|pop_male=24.614|pop_female=23.638|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.49|lit_male=63.66|lit_female=36.78}} '''వజ్రకరూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొనకొండ్ల]] * [[గులపాలెం]] * [[కమలపాడు]] * [[వజ్రకరూర్]] * [[గంజికుంట]] * [[పొట్టిపాడు]] * [[గడె హొత్తూర్]] * [[చబల]] * [[చిన్న హొత్తూర్]] * [[పెద్ద చిన్నప్యాపిలి]] * [[పాత కదమలకుంట]] * [[రాగులపాడు]] * [[తట్రకళ్]] * [[పందికుంట]] * [[వెంకటంపల్లె]] * [[జారుట్ల రాంపురం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} గుంతకల్లు 8536 23838 2006-04-22T19:10:38Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గుంతకల్లు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుంతకల్లు|villages=18|area=|population=159.535|pop_male=80.867|pop_female=78.668|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.03|lit_male=76.03|lit_female=53.69}} '''గుంతకల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కాసపురం]] * [[సంగల]] * [[దోసలుడికి]] * [[గుండాల, గుంతకల్లు|గుండాల]] * [[అమీన్‌పల్లె]] * [[కొంగనపల్లె]] * [[శంకరబండ]] * [[ఓబులాపురం]] * [[యెర్రతిమ్మరాయచెరువు]] * [[పాత కొత్తచెరువు]] * [[నక్కనదొడ్డి]] * [[తిమ్మాపురం, గుంతకల్లు|తిమ్మాపురం]] * [[గుంతకల్లు (గ్రామీణ)]] * [[దోనిముక్కల]] * [[నేలగొండ]] * [[దంచెర్ల]] * [[నాగసముద్రం]] * [[అయ్యవారిపల్లె]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[గుంతకల్లు (m)]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} పెద్దవడుగూరు 8537 26757 2006-06-09T18:46:34Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెద్దవడుగూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దవడుగూరు|villages=24|area=|population=42.012|pop_male=21.728|pop_female=20.284|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.49|lit_male=63.92|lit_female=36.20}} '''పెద్దవడుగూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గుత్తి అనంతపురం]] * [[విరూపాపురం]] * [[జీ. వెంకటంపల్లె]] * [[అప్పేచెర్ల]] * [[క్రిష్టిపాడు]] * [[ముప్పాళగుత్తి]] * [[మల్లేనిపల్లె]] * [[ఆవులంపల్లె]] * [[మిడుతూరు]] * [[పెద్దవడుగూరు]] * [[మేడిమాకులపల్లె]] * [[రావులుడికి]] * [[కోనపురం]] * [[చింతచెరువు]] * [[తెలికి]] * [[చిన్నవడుగూరు]] * [[పెనకలపాడు]] * [[కొండూరు]] * [[నాగలాపురం, పెద్దవడుగూరు|నాగలాపురం]] * [[దిమ్మగుడి]] * [[చిత్తూరు, పెద్దవడుగూరు|చిత్తూరు]] * [[కండ్లగూడూరు]] * [[చిత్రచేడు]] * [[మొలకతాళ్ల]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} యాడికి 8538 23489 2006-04-20T14:11:28Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=యాడికి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యాడికి|villages=14|area=|population=49.78|pop_male=25.466|pop_female=24.314|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.95|lit_male=69.41|lit_female=39.85}} '''యాడికి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చందన]] * [[రాయలచెరువు]] * [[తూట్రాళ్లపల్లె]] * [[నగరూరు]] * [[పుప్పల]] * [[తిమ్మాపురం, యాడికి|తిమ్మాపురం]] * [[వేములపాడు]] * [[యాడికి]] * [[ఓబులాపురం]] * [[కోనుప్పలపాడు]] * [[కుందనకోట]] * [[గుడిపాడు]] * [[కమలపాడు]] * [[నిట్టూరు]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} తాడిపత్రి 8539 23840 2006-04-22T19:14:36Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తాడిపత్రి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడిపత్రి|villages=27|area=|population=137.811|pop_male=70.15|pop_female=67.661|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.88|lit_male=73.21|lit_female=46.09}} '''తాడిపత్రి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[వెంకటంపల్లె]] * [[భోగసముద్రం]] * [[తలారిచెరువు]] * [[ఊరుచింతల]] * [[వెలమకూరు]] * [[ఆలూరు, తాడిపత్రి|ఆలూరు]] * [[సజ్జలదిన్నె]] * [[కావేరిసముద్రం]] * [[చుక్కలూరు]] * [[పులిప్రొద్దటూరు]] * [[గంగదేవిపల్లె]] * [[ఇగుడూరు]] * [[సీతారాంపురం]] * [[కోమలి]] * [[పెద్దపొలమడ]] * [[చిన్నపొలమడ]] * [[నందలపాడు (గ్రామీణ)]] * [[దిగువపల్లె]] * [[తాడిపత్రి (గ్రామీణ)]] * [[చల్లావారిపల్లె]] * [[జంబులపాడు]] * [[హుసేనాపురం]] * [[వీరాపురం]] * [[బోడాయిపల్లె]] * [[వంగనూరు]] * [[బొందలదిన్నె]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[tadpatri (m)]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} పెద్దపప్పూరు 8540 26758 2006-06-09T18:50:23Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెద్దపప్పూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దపప్పూరు|villages=17|area=|population=33.556|pop_male=17.288|pop_female=16.268|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.34|lit_male=68.90|lit_female=38.78}} '''పెద్దపప్పూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దేవనుప్పలపాడు]] * [[చిన్నయక్కలూరు]] * [[పెద్దయక్కలూరు]] * [[గార్లదిన్నె, పెద్దపప్పూరు|గార్లదిన్నె]] * [[పసలూరు]] * [[అత్తిరాళ్లదిన్నె]] * [[పెండేకల్లు]] * [[కుమ్మెత్త]] * [[నరసాపురం, పెద్దపప్పూరు|నరసాపురం]] * [[జోడిధర్మాపురం]] * [[జూటూరు]] * [[ధర్మాపురం]] * [[పెద్దపప్పూరు]] * [[చాగళ్లు]] * [[తబ్జుల]] * [[ముచ్చుకోట]] * [[అమల్లదిన్నె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} సింగనమల 8541 26765 2006-06-09T19:11:19Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=సింగనమల||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సింగనమల|villages=19|area=|population=41.186|pop_male=20.929|pop_female=20.257|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.62|lit_male=60.26|lit_female=34.48}} '''సింగనమల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కల్లుమడి]] * [[తరిమెల]] * [[నిధనవాడ]] * [[ఆనందరావుపేట]] * [[రాచపల్లె]] * [[ఉల్లికల్లు]] * [[కొరివిపల్లె]] * [[జూలకాల్వ]] * [[చీలపల్లె]] * [[సలకంచెరువు]] * [[నర్సాపురం]] * [[చెన్నవరం]] * [[లోలూర్]] * [[ఆకులీడు]] * [[చక్రాయపేట, సింగనమల|చక్రాయపేట]] * [[సింగనమల]] * [[మట్లగొండి]] * [[సోదనపల్లె]] * [[పెరవలి, సింగనమల|పెరవలి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} పమిడి 8542 26767 2006-06-09T19:15:13Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పమిడి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పమిడి|villages=22|area=|population=49.292|pop_male=25.071|pop_female=24.221|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.94|lit_male=65.63|lit_female=41.91}} '''పమిడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అనుంపల్లె]] * [[ఖాదర్‌పేట]] * [[దేవరపల్లె]] * [[గులిమికొండ్ల జీ.కొట్టాల]] * [[అక్కజంపల్లె]] * [[ఎదురూరు]] * [[రామరాజుపల్లె]] * [[గజరాంపల్లె]] * [[పొగరూరు]] * [[తంబళ్లపల్లె, పమిడి|తంబళ్లపల్లె]] * [[నీలూరు]] * [[కళాపురం]] * [[నెమళ్లపల్లె]] * [[సొరకాయలపేట]] * [[ఎద్దులపల్లె]] * [[రామగిరి, పమిడి|రామగిరి]] * [[పాల్యం]] * [[కత్రిమల]] * [[అప్పాజీపేట]] * [[కండ్లపల్లె]] * [[వంకరాజుకాల్వ]] * [[పమిడి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} గార్లదిన్నె 8543 26768 2006-06-09T19:17:40Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గార్లదిన్నె||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గార్లదిన్నె|villages=18|area=|population=49.14|pop_male=24.944|pop_female=24.196|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.90|lit_male=64.89|lit_female=40.56}} '''గార్లదిన్నె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెనకచెర్ల]] * [[కొప్పలకొండ]] * [[కేశవాపురం]] * [[ముంతిమడుగు]] * [[కల్లూరు అగ్రహారం]] * [[కల్లూరు, గార్లదిన్నె|కల్లూరు]] * [[ఇల్లూరు]] * [[కానంపల్లె]] * [[అంకంపేట]] * [[సిరివరం]] * [[కృష్ణాపురం]] * [[యెర్రగుంట్ల]] * [[కోటంక]] * [[మార్తాడు]] * [[బుదేడు]] * [[గార్లదిన్నె]] * [[ఓబులాపురం]] * [[జంబులదిన్నె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} కుడేరు 8544 26770 2006-06-09T19:20:40Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=కుడేరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుడేరు|villages=13|area=|population=35.819|pop_male=18.407|pop_female=17.412|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.78|lit_male=63.15|lit_female=39.81}} '''కుడేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఉదిరిపికొండ]] * [[మారుట్ల]] * [[కలగళ్ల]] * [[ఇప్పేరు]] * [[చోళసముద్రం]] * [[కొర్రకోడు]] * [[జయాపురం]] * [[మావినమర్ధనహళ్లి]] * [[తిమ్మాపురం, కుడేరు|తిమ్మాపురం]] * [[కుడేరు]] * [[కామూరు]] * [[గోటుకూరు]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} ఉరవకొండ 8545 23830 2006-04-22T14:57:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఉరవకొండ||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉరవకొండ|villages=21|area=|population=74.105|pop_male=37.951|pop_female=36.154|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.82|lit_male=68.64|lit_female=44.46}} '''ఉరవకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నేరిమెట్ల]] * [[రాయంపల్లె]] * [[రేనిమకులపల్లె]] * [[బుడగావి]] * [[వెలిగొండ]] * [[లతవరం]] * [[షేక్‌సానిపల్లె]] * [[రాచర్ల, ఉరవకొండ|రాచర్ల]] * [[పెన్నహోబిళం]] * [[కొండాపురం, ఉరవకొండ|కొండాపురం]] * [[చిన్న ముష్టూరు]] * [[పెద్ద ముష్టూరు]] * [[మోపిడి]] * [[ఇంద్రావతి]] * [[నింబగళ్]] * [[వ్యాసపురం]] * [[అమిడాల]] * [[రాకెట్ల]] * [[పెద్దకౌకుంట్ల]] * [[వై.రాంపురం]] * [[మైలారంపల్లె]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఉరవకొండ (ct)]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} బెలుగుప్ప 8546 26771 2006-06-09T19:23:33Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బెలుగుప్ప||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బెలుగుప్ప|villages=14|area=|population=40.546|pop_male=20.734|pop_female=19.812|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.86|lit_male=67.84|lit_female=41.22}} '''బెలుగుప్ప''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[శ్రీరంగాపురం]] * [[నారింజగుండ్లపల్లె]] * [[బెలుగుప్ప]] * [[తగ్గుపర్తి]] * [[బుడిగుమ్మ]] * [[అంకంపల్లె]] * [[యెర్రగుడి]] * [[ఆవులెన్న]] * [[నరసాపురం, బెలుగుప్ప|నరసాపురం]] * [[సిర్పి]] * [[దుద్దెకుంట]] * [[కోనంపల్లె]] * [[గంగవరం, బెలుగుప్ప|గంగవరం]] * [[కాల్వపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} కనేకల్ 8547 26772 2006-06-09T19:26:41Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కనేకల్||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కనేకల్|villages=17|area=|population=57.559|pop_male=29.346|pop_female=28.213|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.58|lit_male=58.22|lit_female=34.46}} '''కనేకల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గణిగెర]] * [[యెర్రగుంట]] * [[హుళికెర]] * [[బెన్నికల్]] * [[రాచుమర్రి]] * [[కనేకల్]] * [[ఉదెగొలం]] * [[బ్రహ్మసముద్రం, కనేకల్|బ్రహ్మసముద్రం]] * [[బిదూరుకొంతం]] * [[మీనహళ్లి]] * [[గరుడచేడు]] * [[తుంబిగనూరు]] * [[ఎన్.హనుమాపురం]] * [[సొల్లపురం]] * [[మల్యం]] * [[కాలెకుర్తి]] * [[హనకనహళ్]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} రాయదుర్గం 8548 23834 2006-04-22T15:17:33Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రాయదుర్గం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాయదుర్గం|villages=14|area=|population=92.49|pop_male=46.812|pop_female=45.678|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.21|lit_male=65.08|lit_female=43.09}} '''రాయదుర్గం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మెసిరి]] * [[మల్లాపురం]] * [[చాదం]] * [[బొండనకళ్]] * [[గ్రామదాట్ల]] * [[డీ.కొండాపురం]] * [[వడ్రహొన్నూరు]] * [[కొంతనపల్లి]] * [[ఉడెగొలం]] * [[బాగినాయకన హళ్లి]] * [[ఆవులదాట్ల]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లె]] * [[వేపరాళ్ల]] * [[జుంజురంపల్లె]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[రాయదుర్గం (m)]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} గుమ్మగట్ట 8549 23846 2006-04-22T19:29:17Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గుమ్మగట్ట||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుమ్మగట్ట|villages=11|area=|population=42.266|pop_male=21.656|pop_female=20.61|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.90|lit_male=56.28|lit_female=28.74}} '''గుమ్మగట్ట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గలగల]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[వీరాపురం]] * [[బేలోడు]] * [[ఎస్.హోసహళ్లి]] * [[భూపసముద్రం]] * [[కలుగోడు]] * [[పూలకుంట]] * [[రంగసముద్రం]] * [[తాళ్లకెర]] * [[గుమ్మగట్ట]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} బ్రహ్మసముద్రం 8550 23847 2006-04-22T19:31:57Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బ్రహ్మసముద్రం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బ్రహ్మసముద్రం|villages=13|area=|population=39.518|pop_male=20.12|pop_female=19.398|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.42|lit_male=58.08|lit_female=32.27}} '''బ్రహ్మసముద్రం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గుండిగనిహళ్లి]] * [[భైరవనితిప్ప]] * [[పశ్చిమ కోడిపల్లె]] * [[ఎరడికెర]] * [[వేపలపర్తి]] * [[చెలిమెనహళ్లి]] * [[బ్రహ్మసముద్రం]] * [[యెర్రకొండాపురం]] * [[భైరసముద్రం]] * [[కన్నేపల్లె]] * [[తీటకళ్]] * [[పిల్లలపల్లె]] * [[సంతేకొండాపురం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} సెట్టూరు 8551 25713 2006-05-24T23:32:54Z వైఙాసత్య 58 అనువాదము {{మండలం|name=సెట్టూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సెట్టూరు|villages=9|area=|population=38.281|pop_male=19.493|pop_female=18.788|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.10|lit_male=63.42|lit_female=38.35}} '''సెట్టూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సెట్టూరు]] * [[అడివిగొల్లపల్లె]] * [[యాటకళ్]] * [[బచ్చుపల్లె]] * [[అయ్యగార్లపల్లె]] * [[ములకలేడు]] * [[చింతర్లపల్లె]] * [[ఖైరేవు]] * [[లక్ష్మణపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} కుందుర్పి 8552 26754 2006-06-09T18:38:36Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కుందుర్పి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుందుర్పి|villages=10|area=|population=48.205|pop_male=24.699|pop_female=23.506|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.87|lit_male=64.35|lit_female=38.73}} '''కుందుర్పి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బసాపురం]] * [[అప్పిలెపల్లె]] * [[కరిగానిపల్లె]] * [[యెనుమలదొడ్డి]] * [[ఎస్.మల్లాపురం]] * [[బెస్తరపల్లె]] * [[కుందుర్పి]] * [[మలయనూరు]] * [[నిజవల్లి]] * [[జంబుగంపల]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} కల్యాణదుర్గం 8553 26753 2006-06-09T18:36:58Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కల్యాణదుర్గం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కల్యాణదుర్గం|villages=15|area=|population=81.086|pop_male=41.292|pop_female=39.794|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.51|lit_male=68.25|lit_female=46.34}} '''కల్యాణదుర్గం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[హుళికల్]] * [[చాపిరి]] * [[కల్యాణదుర్గం (గ్రామీణ)]] * [[గరుడాపురం]] * [[కురుబరహళ్లి]] * [[బెద్రహళ్లి]] * [[దురదకుంట]] * [[పాలవాయి]] * [[ముదిగళ్]] * [[గొల్ల]] * [[తూర్పు కోడిపల్లె]] * [[వర్లి]] * [[ముద్దినాయనపల్లె]] * [[మణిరేవు]] * [[తిమ్మసముద్రం]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కల్యాణదుర్గం]] (ct) {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} ఆత్మకూరు,అనంతపురం 8554 26773 2006-06-09T19:28:56Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఆత్మకూరు,అనంతపురం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్మకూరు,అనంతపురం|villages=8|area=|population=35.995|pop_male=18.551|pop_female=17.444|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.83|lit_male=67.04|lit_female=43.85}} '''ఆత్మకూరు,అనంతపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పడమటి యాలేరు]] * [[తలుపూరు]] * [[మదిగుబ్బ]] * [[ఆత్మకూరు,అనంతపురం|ఆత్మకూరు]] * [[గొరిదిండ్ల]] * [[సనప]] * [[బ్రాహ్మణ యాలేరు]] * [[తోపుదుర్తి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} అనంతపురం మండలం 8555 26776 2006-06-09T20:07:13Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=అనంతపురం మండలం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అనంతపురం మండలం|villages=17|area=|population=308.228|pop_male=157.392|pop_female=150.836|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.03|lit_male=81.04|lit_female=62.64}} '''అనంతపురం మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొడిమి]] * [[తాటిచెర్ల]] * [[సోమనదొడ్డి]] * [[రాచనపల్లె]] * [[సజ్జలకాల్వ]] * [[కురుగుంట]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[కమరుపల్లె]] * [[ఆలమూరు, అనంతపురం|ఆలమూరు]] * [[కాటిగానికాల్వ]] * [[కక్కలపల్లె (గ్రామీణ)]] * [[ఉప్పరపల్లె]] * [[ఇటికలపల్లె]] * [[జంగాలపల్లె]] * [[కందకూరు]] * [[చియ్యెదు]] * [[మన్నిల]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[అనంతపురం]] (m+og) * [[అనంతపురం]] (m) * [[పాపంపేట]] (ct) {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} బుక్కరాయసముద్రం 8556 26777 2006-06-09T20:09:00Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బుక్కరాయసముద్రం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బుక్కరాయసముద్రం|villages=14|area=|population=52.985|pop_male=27.286|pop_female=25.699|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.90|lit_male=61.13|lit_female=38.01}} '''బుక్కరాయసముద్రం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పొడరాళ్ల]] * [[జంతులూరు]] * [[చెదుళ్ల]] * [[కొర్రపాడు]] * [[చెన్నంపల్లె]] * [[బోడిగానిదొడ్డి]] * [[చెన్నరాయునిపల్లె]] * [[సిద్దంపేట]] * [[గోవిందపల్లె]] * [[బుక్కరాయసముద్రం]] * [[రెడ్డిపల్లె]] * [[సిద్ధరాంపురం]] * [[దందువారిపల్లె]] * [[కొండకింద అగ్రహారం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} నార్పాల 8557 23356 2006-04-20T05:49:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నార్పాల||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నార్పాల|villages=12|area=|population=51.728|pop_male=26.456|pop_female=25.272|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.11|lit_male=63.15|lit_female=36.51}} '''నార్పాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చామలూరు]] * [[నడిమిదొడ్డి]] * [[వెంకటంపల్లె]] * [[నార్పాల]] * [[దుగ్గుమర్రి]] * [[బొందలవాడ]] * [[సిద్దరాచెర్ల]] * [[దుర్గం]] * [[బండ్లపల్లె, నార్పాల|బండ్లపల్లె]] * [[బీ.పప్పూరు]] * [[గుగుదు]] * [[హవేలీ సోదనపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} పుట్లూరు 8558 23844 2006-04-22T19:23:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పుట్లూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పుట్లూరు|villages=17|area=|population=36.814|pop_male=18.756|pop_female=18.058|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.49|lit_male=68.65|lit_female=39.65}} '''పుట్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అరకటివేముల]] * [[సూరేపల్లి]] * [[చింతకుంట]] * [[కందికాపుల]] * [[పుట్లూరు]] * [[గండ్లపాడు]] * [[సనగలగూడూరు]] * [[కోమటికుంట్ల]] * [[చెర్లోపల్లి]] * [[కడవకల్లు]] * [[దోసలేడు]] * [[మడుగుపల్లె]] * [[ఎల్లుట్ల]] * [[కుమ్మనమల]] * [[చలవేముల]] * [[చిన్నమల్లేపల్లె]] * [[చింతలపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} ఎల్లనూరు 8559 26779 2006-06-09T20:11:50Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఎల్లనూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఎల్లనూరు|villages=19|area=|population=33.739|pop_male=17.244|pop_female=16.495|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.33|lit_male=65.19|lit_female=37.00}} '''ఎల్లనూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వేములపల్లె]] * [[మేడుకుర్తి]] * [[నిట్టూరు]] * [[పెద్దమల్లేపల్లె]] * [[తిరుమలాపురం]] * [[యెల్లనూరు]] * [[కచ్చర్లకుంట]] * [[పాతపల్లె]] * [[వెన్నపూరపల్లె]] * [[కొడుముర్తి]] * [[చిలమకూరు]] * [[బొప్పేపల్లె]] * [[బుక్కాపురం]] * [[ఆరవీడు]] * [[మల్లగుండ్ల]] * [[వై.చింతకాయమండ]] * [[గొడ్డుమర్రి]] * [[సింగవరం]] * [[కల్లూరు, ఎల్లనూరు|కల్లూరు]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} తాడిమర్రి 8560 23354 2006-04-20T05:45:51Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తాడిమర్రి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడిమర్రి|villages=11|area=|population=31.731|pop_male=16.259|pop_female=15.472|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.93|lit_male=62.77|lit_female=36.49}} '''తాడిమర్రి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పిన్నదరి]] * [[కునుకుంట్ల]] * [[చిల్లవారిపల్లె]] * [[దడితోట]] * [[పెద్దకొట్ల]] * [[కొండమనాయనిపాలెం]] * [[శ్రో. తిరుమలాపురం]] * [[తాడిమర్రి]] * [[నిడిగల్లు]] * [[మరవపల్లె అగ్రహారం]] * [[చిన్నచిగుళ్లరేవు]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} బత్తలపల్లె 8561 23355 2006-04-20T05:48:23Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బత్తలపల్లె||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బత్తలపల్లె|villages=11|area=|population=35.318|pop_male=18.087|pop_female=17.231|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.67|lit_male=64.34|lit_female=38.36}} '''బత్తలపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఎదుల ముష్టూరు]] * [[మల్యవంతం]] * [[రాఘవంపల్లె]] * [[బత్తలపల్లె]] * [[అప్పరచెరువు]] * [[చెన్నరాయపట్నం]] * [[సంగల]] * [[ఓబులాపురం]] * [[గరిసెలపల్లె]] * [[దంపెట్ల]] * [[డీ.చెర్లోపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} రాప్తాడు 8562 25714 2006-05-24T23:34:54Z వైఙాసత్య 58 అనువాదము {{మండలం|name=రాప్తాడు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాప్తాడు|villages=11|area=|population=34.139|pop_male=17.782|pop_female=16.357|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.96|lit_male=68.45|lit_female=42.42}} '''రాప్తాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బొమ్మపర్తి]] * [[రాప్తాడు]] * [[గంగులకుంట]] * [[హంపపురం]] * [[గొందిరెడ్డిపల్లె]] * [[బుక్కచెర్ల]] * [[గండ్లపర్తి]] * [[పాలచెర్ల]] * [[బండమీదపల్లె]] * [[యెర్రగుంట]] * [[మరూరు]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} కనగానపల్లె 8563 23353 2006-04-20T05:43:34Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=కనగానపల్లె||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కనగానపల్లె|villages=10|area=|population=36.864|pop_male=18.993|pop_female=17.871|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.56|lit_male=63.45|lit_female=38.88}} '''కనగానపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తూముచెర్ల]] * [[తొగరకుంట]] * [[మద్దలచెరువు]] * [[కోనేటినాయనిపలెం]] * [[నరసంపల్లె]] * [[ఎలక్కుంట్ల]] * [[ముతవకుంట్ల]] * [[కనగానపల్లె]] * [[ముక్తాపురం, కనగానపల్లె|ముక్తాపురం]] * [[దడలూరు]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} కంబదూరు 8564 26780 2006-06-09T20:14:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కంబదూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంబదూరు|villages=12|area=|population=46.74|pop_male=23.95|pop_female=22.79|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.55|lit_male=65.14|lit_female=41.41}} '''కంబదూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ములకనూరు]] * [[తిమ్మాపురం, కంబదూరు|తిమ్మాపురం]] * [[కంబదూరు]] * [[పల్లూరు]] * [[రామాపురం, కంబదూరు|రామాపురం]] * [[నూతిమడుగు]] * [[కర్తనపర్తి]] * [[గుల్యం]] * [[రాళ్ల అనంతపురం]] * [[రాళ్లపల్లె]] * [[చెన్నంపల్లె]] * [[కురకులపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} రామగిరి 8565 23485 2006-04-20T14:01:22Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రామగిరి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామగిరి|villages=10|area=|population=31.474|pop_male=16.269|pop_female=15.205|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.82|lit_male=68.93|lit_female=41.80}} '''రామగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పేరూరు]] * [[మక్కినవారిపల్లె]] * [[కొండాపురం, రామగిరి|కొండాపురం]] * [[మోటర్‌చింతలపల్లె]] * [[నసనకోట]] * [[రామగిరి]] * [[గంటిమర్రి]] * [[కుంటిమద్ది]] * [[శేషాద్రిభట్ర హళ్లి]] * [[పోలేపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} చెన్నే కొత్తపల్లె 8566 26782 2006-06-09T20:17:05Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చెన్నే కొత్తపల్లె||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చెన్నే కొత్తపల్లె|villages=11|area=|population=42.308|pop_male=21.803|pop_female=20.505|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.87|lit_male=65.66|lit_female=39.26}} '''చెన్నే కొత్తపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ముష్టికోవిల]] * [[న్యామద్దల]] * [[చెన్నే కొత్తపల్లె]] * [[నాగసముద్రం]] * [[ప్యాదిండి]] * [[మేడాపురం]] * [[పోలేటిపల్లె]] * [[కనుముక్కల]] * [[వెల్దుర్తి, చెన్నే కొత్తపల్లె|వెల్దుర్తి]] * [[గంగినేపల్లె]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} ధర్మవరం 8567 26760 2006-06-09T18:53:57Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ధర్మవరం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధర్మవరం|villages=12|area=|population=147.176|pop_male=75.265|pop_female=71.911|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.74|lit_male=70.34|lit_female=46.64}} '''ధర్మవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సిగిచెర్ల]] * [[గొట్లూరు]] * [[సుబ్బారావుపేట]] * [[తుమ్మల]] * [[రావులచెరువు]] * [[కణుతూరు (గ్రామీణ)]] * [[రేగటిపల్లె]] * [[పోతులనాగేపల్లె]] * [[మల్లకాల్వ]] * [[దర్శిమల]] * [[నేలకోట]] * [[ఎలుకుంట్ల]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ధర్మవరం]] (m) {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} ముదిగుబ్బ 8568 26784 2006-06-09T20:21:23Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ముదిగుబ్బ||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముదిగుబ్బ|villages=26|area=|population=58.212|pop_male=29.834|pop_female=28.378|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.86|lit_male=65.44|lit_female=37.65}} '''ముదిగుబ్బ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిన్నకొట్ల]] * [[బుదనంపల్లె]] * [[కోడవాండ్లపల్లె]] * [[మార్తాడు]] * [[ఎస్.బండ్లపల్లె]] * [[గండ్లవాండ్లపల్లె]] * [[బ్రహ్మదేవరమర్రి]] * [[పెద్దచిగుళ్లరేవు]] * [[ఉప్పలపాడు]] * [[ముక్తాపురం, ముదిగుబ్బ|ముక్తాపురం]] * [[జొన్నలకొత్తపల్లె]] * [[సంకేపల్లె]] * [[సంకేపల్లె బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[దొరిగల్లు]] * [[తిమ్మనాయనిపాలెం]] * [[గుంజేపల్లె]] * [[మంగలమడక]] * [[నక్కలగుట్ట పల్లె]] * [[నాగారెడ్డిపల్లె]] * [[మలకవేముల]] * [[సానెవారిపల్లె]] * [[దేవరగుడిపల్లె]] * [[ఎల్లారెడ్డిపల్లె]] * [[మల్లేపల్లె]] * [[తప్పేటవారిపల్లె]] * [[కొండగట్టుపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} తలుపుల 8569 23833 2006-04-22T15:04:57Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తలుపుల||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తలుపుల|villages=11|area=|population=42.019|pop_male=21.451|pop_female=20.568|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.30|lit_male=66.85|lit_female=35.02}} '''తలుపుల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఒద్దులపల్లె]] * [[లక్కసముద్రం]] * [[కుర్లి]] * [[ఉడుములకుర్తి]] * [[తలుపుల]] * [[బండ్లపల్లె, తలుపుల|బండ్లపల్లె]] * [[నూతనకాల్వ]] * [[ఓబులరెడ్డిపల్లె]] * [[వేపమాన్‌పేట]] * [[పెద్దన్నవారిపల్లె]] * [[పులిగుండ్లపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} నంబులిపులికుంట 8570 26785 2006-06-09T20:23:50Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నంబులిపులికుంట||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నంబులిపులికుంట|villages=12|area=|population=30.134|pop_male=15.281|pop_female=14.853|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.15|lit_male=61.87|lit_female=29.88}} '''నంబులిపులికుంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెలిచెలిమల]] * [[గౌకనపల్లె]] * [[మర్రికొమ్మదిన్నె]] * [[నంబులిపులికుంట]] * [[వంకమద్ది]] * [[ధనియనిచెరువు]] * [[ముదుపాలజువి]] * [[మేకలచెరువు]] * [[గూటిబైలు]] * [[ఎదురుదోన]] * [[పెదబల్లి]] * [[పెదబల్లికొత్తపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} తనకల్ 8571 26808 2006-06-10T17:19:50Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తనకల్||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తనకల్|villages=18|area=|population=47.812|pop_male=24.375|pop_female=23.437|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.82|lit_male=64.79|lit_female=34.24}} '''తనకల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిన్నరామన్నగారిపల్లె]] * [[తనకల్]] * [[కొక్కంటి]] * [[కొర్తికోట]] * [[మద్దినాయనిపాలెం]] * [[అగ్రహారంపల్లె]] * [[టీ.సాదుం]] * [[చీకటిమనిపల్లె]] * [[తవలం]] * [[బాలసముద్రం]] * [[ఎత్తోడు]] * [[కోటపల్లె]] * [[ముండ్లవారిపల్లె]] * [[వెంకట్రాయనిపల్లె]] * [[దండువారిపల్లె]] * [[మల్రెడ్డిపల్లె]] * [[గుర్రంబైలు]] * [[బొంతలపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} నల్లచెరువు 8572 23486 2006-04-20T14:03:35Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నల్లచెరువు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నల్లచెరువు|villages=11|area=|population=30.186|pop_male=15.356|pop_female=14.83|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.54|lit_male=70.91|lit_female=37.55}} '''నల్లచెరువు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పంతులచెరువు]] * [[అల్లుగుండు]] * [[జోగన్నపేట]] * [[ఎస్.ములకలపల్లె]] * [[మద్దిమడుగు]] * [[తవలమర్రి]] * [[ఊబిచెర్ల]] * [[కదిరిపూలకుంట]] * [[నల్లచెరువు]] * [[తలమర్లవాండ్ల పల్లె]] * [[ఒరవాయి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} గండ్లపెంట 8573 23487 2006-04-20T14:05:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గండ్లపెంట||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గండ్లపెంట|villages=12|area=|population=24.118|pop_male=12.103|pop_female=12.015|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.52|lit_male=69.71|lit_female=35.13}} '''గండ్లపెంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గొడ్డువెలగల]] * [[కమతంపల్లె]] * [[మద్దివారిగొండి]] * [[తుమ్మలబైలు]] * [[గండ్లపెంట]] * [[జీనులకుంట]] * [[వేపరాల]] * [[కురుమామిడి]] * [[చామలగొండి]] * [[సోమయాజులపల్లె]] * [[చామచేనుబైలు]] * [[మాలమీదపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} ఆమడగూరు 8574 23492 2006-04-20T17:11:02Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఆమడగూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆమడగూరు|villages=13|area=|population=26.093|pop_male=12.994|pop_female=13.099|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.61|lit_male=64.95|lit_female=34.32}} '''ఆమడగూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జౌకలకొత్తపల్లె]] * [[మొహమ్మదాబాద్]] * [[కస్సముద్రం]] * [[తుమ్మల]] * [[ఆమడగూరు]] * [[చినగానిపల్లె]] * [[రామనాథాపురం]] * [[ఈడిగవారిపల్లె]] * [[చీకిరేవులపల్లె]] * [[కరిణిరెడ్డిపల్లె]] * [[పులికుంట్లపల్లె]] * [[దడెంవారిపల్లె]] * [[లోకోజిపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} ఓబులదేవరచెరువు 8575 23491 2006-04-20T17:07:59Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఓబులదేవరచెరువు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఓబులదేవరచెరువు|villages=14|area=|population=44.243|pop_male=22.601|pop_female=21.642|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.03|lit_male=66.26|lit_female=35.08}} '''ఓబులదేవరచెరువు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొండకమర్ల]] * [[నరసంభొట్లపల్లె]] * [[డాబూరువారిపల్లె]] * [[ఇనగలూరు]] * [[ముక్కండ్లవారికొత్తపల్లె]] * [[తిప్పేపల్లె]] * [[ఆళ్లపల్లె]] * [[తంగెడుకుంట]] * [[అర్కబావిపల్లె]] * [[ఓబులదేవరచెరువు]] * [[వెంకటాపురం, ఓబులదేవరచెరువు|వెంకటాపురం]] * [[సున్నంపల్లె]] * [[తుమ్మలకుంట్ల పల్లె]] * [[వీరావుబనపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} నల్లమడ 8576 23488 2006-04-20T14:07:58Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నల్లమడ||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నల్లమడ|villages=10|area=|population=39.152|pop_male=20.172|pop_female=18.98|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.01|lit_male=68.84|lit_female=36.00}} '''నల్లమడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెల్లమద్ది]] * [[చారుపల్లె]] * [[రెడ్డిపల్లె]] * [[వంకరకుంట]] * [[నల్లమడ]] * [[గోపేపల్లె]] * [[చౌటకుంటపల్లె]] * [[కురుమల]] * [[దొన్నికోట]] * [[పులగంపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} గోరంట్ల 8577 26817 2006-06-10T18:54:13Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=గోరంట్ల||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోరంట్ల|villages=18|area=|population=69.714|pop_male=35.652|pop_female=34.062|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.33|lit_male=65.89|lit_female=38.19}} '''గోరంట్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మందలపల్లె]] * [[జౌకులెదుదిన్నె]] * [[గంగంపల్లె]] * [[వనవోలు]] * [[కమ్మవారిపల్లె]] * [[గోరంట్ల]] * [[బుగానిపల్లె]] * [[మల్లపల్లె]] * [[రాగిమాకులపల్లె]] * [[కాటెపల్లె]] * [[పాలసముద్రం, గోరంట్ల|పాలసముద్రం]] * [[దేవులచెరువు]] * [[వడిగెపల్లె]] * [[బుదిలి]] * [[పూలేరు]] * [[మారెడిపల్లె]] * [[జక్కసముద్రం]] * [[గౌరివారిపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} పుట్టపర్తి 8578 23841 2006-04-22T19:16:52Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పుట్టపర్తి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పుట్టపర్తి|villages=12|area=|population=50.091|pop_male=25.678|pop_female=24.413|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.63|lit_male=68.96|lit_female=43.75}} '''పుట్టపర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కప్పల బండ]] * [[జగరాజుపల్లె]] * [[కోట్లపల్లె]] * [[నిడిమామిడి]] * [[పెదపల్లె]] * [[బీడుపల్లె]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[పుట్టపర్తి]] * [[యెనుమలపల్లె]] * [[వెంగళమ్మచెరువు]] * [[సతార్లపల్లె]] * [[ఆమగొండపాలెం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} బుక్కపట్నం 8579 26812 2006-06-10T18:42:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బుక్కపట్నం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బుక్కపట్నం|villages=8|area=|population=40.701|pop_male=20.873|pop_female=19.828|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.20|lit_male=67.77|lit_female=39.94}} '''బుక్కపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కృష్ణాపురం]] * [[మారాల]] * [[పాముదుర్తి]] * [[అగ్రహారం]] * [[గునిపల్లె]] * [[సిద్ధరాంపురం]] * [[బుక్కపట్నం]] * [[కొత్తకోట, బుక్కపట్నం|కొత్తకోట]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} కొత్తచెరువు 8580 26813 2006-06-10T18:46:42Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కొత్తచెరువు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తచెరువు|villages=21|area=|population=38.665|pop_male=19.781|pop_female=18.884|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.57|lit_male=73.59|lit_female=46.95}} '''కొత్తచెరువు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొదపగానిపల్లె]] * [[కేశాపురం]] * [[కదిరిదేవరపల్లె]] * [[మైలసముద్రం]] * [[కొత్తపల్లె, కొత్తచెరువు|బండ్లపల్లె]] * [[నారెపల్లె]] * [[కానిశెట్టిపల్లె]] * [[లింగారెడ్డిపల్లె]] * [[తిరుమలదేవరపల్లె]] * [[వేములేటిపల్లె]] * [[తలమర్ల]] * [[వంగంపల్లె]] * [[ఇరగంపల్లె]] * [[కొత్తచెరువు]] * [[తిప్పభట్లపల్లె]] * [[కే.లోచర్ల]] * [[మారకుంటపల్లె]] * [[పోతులకుంట]] * [[విరూపాపురం]] * [[బండ్లపల్లె, కొత్తచెరువు|బండ్లపల్లె]] * [[బైరాపురం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} రొడ్డం 8581 23831 2006-04-22T15:02:27Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రొడ్డం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రొడ్డం|villages=21|area=|population=45.903|pop_male=23.386|pop_female=22.517|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.12|lit_male=62.20|lit_female=33.44}} '''రొడ్డం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ములకలచెరువు, రొడ్డం|ములకలచెరువు]] * [[నరనాగెపల్లె]] * [[జక్కలచెరువు]] * [[కోగిర]] * [[బొక్కసంపల్లె]] * [[వెంకటాపురం, రొడ్డం|వెంకటాపురం]] * [[తురకలపట్నం]] * [[ఆర్.లోచర్ల]] * [[బూచర్ల]] * [[రొడ్డకంపల్లె]] * [[రొడ్డం]] * [[పెద్దిపల్లె]] * [[సానిపల్లె]] * [[చోలెమర్రి]] * [[నల్లూరు]] * [[రెడ్డిపల్లె]] * [[దొడగట్ట]] * [[చిన్నమంతూరు]] * [[పెద్దమంతూరు]] * [[చెరుకూరు]] * [[కలిపి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} సోమందేపల్లె 8582 26761 2006-06-09T18:58:17Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సోమందేపల్లె||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సోమందేపల్లె|villages=20|area=|population=40.219|pop_male=20.667|pop_female=19.552|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.32|lit_male=64.16|lit_female=35.57}} '''సోమందేపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బ్రహ్మసముద్రం, సోమందేపల్లె|బ్రహ్మసముద్రం]] * [[మండ్లి]] * [[చల్లపల్లె]] * [[చెన్నాపురం]] * [[మాగెచెరువు]] * [[కొత్తపల్లె, సోమందేపల్లె|కొత్తపల్లె]] * [[సోమందేపల్లె]] * [[నాగినాయనిచెరువు]] * [[బసయ్యగారిపల్లె]] * [[వెలగమాకులపల్లె]] * [[గుడిపల్లె]] * [[తుంగోడు]] * [[పందిపర్తి]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[ఎద్దులబాలపురం]] * [[జూలుకుంట]] * [[కేతగానిచెరువు]] * [[నడింపల్లె]] * [[చలకూరు]] * [[వెలిదడకల]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} చిలమతూరు 8583 26809 2006-06-10T17:23:46Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చిలమతూరు||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిలమతూరు|villages=15|area=|population=46.399|pop_male=23.442|pop_female=22.957|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.86|lit_male=68.93|lit_female=42.52}} '''చిలమతూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[టేకులోడు]] * [[దేమకేతేపల్లె]] * [[యజ్ఞిసెట్టిపల్లె]] * [[హుస్సేనాపురం]] * [[చిలమతూరు]] * [[కోడూరు, చిలమతూరు|కోడూరు]] * [[సెట్టిపల్లె]] * [[చాగలూరు]] * [[కానుగమాకులపల్లె]] * [[సుబ్బారావుపేట]] * [[ముద్దిరెడ్డిపల్లె]] * [[సోమఘట్ట]] * [[వీరాపురం]] * [[మొరసాలపల్లె]] * [[కోడికొండ]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} పరిగి 8584 26815 2006-06-10T18:51:10Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పరిగి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline58.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పరిగి|villages=16|area=|population=52.852|pop_male=27.287|pop_female=25.565|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.35|lit_male=69.07|lit_female=42.81}} '''పరిగి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నరసాపురం, పరిగి|నరసాపురం]] * [[పైడేటి]] * [[గణపతిపల్లె]] * [[సీగిపల్లె]] * [[బీచిగానిపల్లె]] * [[విట్టపల్లె]] * [[యెర్రగుంట]] * [[ఊటకూరు]] * [[సంగమేశ్వరపల్లె]] * [[శాసనకోట]] * [[కొడిగెనహళ్లి]] * [[పరిగి]] * [[శోబీరెపల్లె]] * [[సిరెకోలం]] * [[బందర్లపల్లె]] * [[మోడ]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} మడకశిర 8585 26811 2006-06-10T18:40:50Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మడకశిర||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline59.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మడకశిర|villages=19|area=|population=73.222|pop_male=37.344|pop_female=35.878|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.72|lit_male=66.76|lit_female=40.15}} '''మడకశిర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఆమిదాలగొండి]] * [[కొట్టాలం]] * [[చండకచెర్ల]] * [[గౌడనహళ్లి]] * [[ఆర్. అనంతపురం]] * [[ఛత్రం]] * [[మల్లినాయకనహళ్లి]] * [[మడకశిర]] * [[మేలవోయి]] * [[గోవిందాపురం]] * [[జాడ్రహళ్లి]] * [[కారెసంకనహళ్లి]] * [[యెర్రబొమ్మనహళ్లి]] * [[హరేసముద్రం]] * [[బుల్లసముద్రం]] * [[ఉప్పర్లహళ్లి]] * [[మనూరు, మడకశిర|మనూరు]] * [[కల్లుమర్రి]] * [[సీ.కోడిగెపల్లె]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} గుడిబండ 8586 23843 2006-04-22T19:21:42Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గుడిబండ||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline60.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుడిబండ|villages=13|area=|population=47.838|pop_male=24.509|pop_female=23.329|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.82|lit_male=60.53|lit_female=34.43}} '''గుడిబండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కుంబరనాగేహళ్లి]] * [[కరికెర]] * [[రాళ్లహళ్లి]] * [[పిల్లెనహళ్లి]] * [[కేకతి]] * [[గుడిబండ]] * [[సిగతుర్పి]] * [[మొరుబగళ్]] * [[గునిమొరుబగళ్]] * [[ముత్తుకూరు, గుడిబండ|ముత్తుకూరు]] * [[మండలహళ్లి]] * [[కొంకల్లు]] * [[ఎస్.రాయపురం]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} అమరాపురం 8587 23842 2006-04-22T19:18:33Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=అమరాపురం||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline61.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అమరాపురం|villages=8|area=|population=52.717|pop_male=26.854|pop_female=25.863|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.86|lit_male=63.18|lit_female=38.11}} '''అమరాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వలస]] * [[తమ్మడెహళ్లి]] * [[అమరాపురం]] * [[హలుకూరు]] * [[నిద్రగట్ట]] * [[హేమావతి]] * [[శివారం]] * [[బసవనహళ్లి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} అగలి 8588 26789 2006-06-10T03:21:35Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=అగలి||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline62.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అగలి|villages=8|area=|population=31.886|pop_male=16.187|pop_female=15.699|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.60|lit_male=66.98|lit_female=41.90}} '''అగలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రావుడి]] * [[ఇనగలూరు]] * [[నరసంబుడి]] * [[మధుది]] * [[పీ. బ్యాదిగెర]] * [[హుళికెరదేవరహళ్లి]] * [[అగలి]] * [[కోడిహళ్లి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} రొల్ల 8589 23845 2006-04-22T19:25:55Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రొల్ల||district=అనంతపురం|mapname=[[Image:Anantapur mandals outline63.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రొల్ల|villages=7|area=|population=34.888|pop_male=17.535|pop_female=17.353|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.48|lit_male=63.56|lit_female=39.21}} '''రొల్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[అనంతపురం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఎం.రాయపురం]] * [[బొమ్మగుండనహళ్లి]] * [[రొల్ల]] * [[తుబినకుంట]] * [[రత్నగిరి, రొల్ల|రత్నగిరి]] * [[కాకి]] * [[దొడ్డేరి]] {{అనంతపురం జిల్లా మండలాలు}} Image:Chandamama-Betala-kathalu.jpg 8590 23369 2006-04-20T08:42:10Z Kiranc 247 చందమామ బేతాళ కథలు చిత్రం చందమామ బేతాళ కథలు చిత్రం User talk:Kashyap.karthik 8595 23377 2006-04-20T08:57:58Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 08:57, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User talk:Getramkumar 8596 23482 2006-04-20T13:52:16Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 08:58, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> ==తెలుగులో రాయడము== లేఖిని (http://veeven.org/lekhini/) ఉపయోగించి ఎంచక్కా తెలుగులోనే రచనలు చెయ్యొచ్చు. అది చాల సులువు కూడా!! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:52, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) విప్లవ రచయితలు 8597 23480 2006-04-20T13:48:46Z వైఙాసత్య 58 *[[శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు]] *[[వరవరరావు]] User:చదువరి/ఇసుకపెట్టె12 8598 25164 2006-04-29T18:28:12Z Trivikram 237 /* బ్లాగుల గురించి ఓ వ్యాసం */ ఈ పేజీలోని వ్యాసాలకు మీరు మార్పులు చెయ్యదలిస్తే.. చేసెయ్యండి, ఏం పర్లేదు. అసలీ వ్యాసం రాయడానికి కారణం [http://groups.google.com/group/telugublog/browse_thread/thread/34c4a47ac180639/3718512681bbdaf2#3718512681bbdaf2 ఇది]. ==ఇంటర్నెట్లో తెలుగు వ్యాప్తి== ఇంటర్నెట్లో తెలుగు బాగా వ్యాప్తి చెందకపోవడానికి పెద్ద అడ్డంకి - కంప్యూటరుకు తెలుగు రాకపోవడం.., దానికి తెలుగెలా నేర్పాలో మనకు తెలీకపోవడం. ఈ ఒక్క సమస్యను అధిగమిస్తే తెలుగు సైట్లు, బ్లాగులు, గ్రూపులు, పత్రికలు, పుస్తకాలు, కథలు, నవల్లూ తామరతంపరగా పుట్టుకొస్తాయి.. ఇంటర్నెట్లో తెలుగు మూడు పువ్వులు ఆరు కాయలుగా వర్ధిల్లుతుందనడంలో సందేహమేం లేదు. మనకు ఆనందాశ్చర్యాలు కలిగించే వాస్తవమొకటుంది.. కంప్యూటర్లో తెలుగు రాయడానికి పద్ధతులిప్పటికే ఉన్నాయి. ఒకటి కాదు.. కనీసం నాలుగు పద్ధతులున్నాయి. పెద్దగా కష్టపడకుండానే మనం తెలుగు చూడొచ్చు, తెలుగులో రాయొచ్చు. అవేంటో చూద్దాం. కంప్యూటరుకు తెలుగు నేర్పడమనేది జోడెద్దుల సవారీ లాంటిది. #తెలుగు లిపిని అది చూపించగలగాలి. మీ కంప్యూటరులో తెలుగు కనపడకుండా పెట్టెలు పెట్టెలుగా కనపడుతోందనుకోండి.. దానికి తెలుగు రానట్లే! #మనం తెలుగులో టైపు చేస్తే స్వీకరించే తెలివితేటలు దానికి ఉండాలి. ఇప్పుడు మొదటి విషయం చూద్దాం. తెలుగు లిపిని చూపించాలంటే సంబంధిత ఫాంటులు (అక్షరాలు) కంప్యూటరులో ఉండాలి. కొన్ని కంప్యూటర్లలో అయితే ఈ ఫాంటులు ముందే ఉంటాయి. వాటిని వెలికితీసి, దానికి అనుకూలమైన చోట పెడితే పని అయినట్లే! ఈ వివరాలన్నీ http://te.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts - ఇక్కడ దొరుకుతాయి. మీ కంప్యూటరు ఆపరేటింగు సిస్టమును బట్టి ఏమేం చెయ్యాలనే సమగ్ర సమాచారం మీకక్కడ దొరుకుతుంది. ఇక రెండో విషయం.. కంప్యూటర్లో తెలుగు రాయడం. తెలుగులో చాలా సులభంగా రాయగలిగే పద్ధతులను మనవాళ్ళు కనిపెట్టారు. కీబోర్డులో ఒక మీట నొక్కగానే అది తెలుగు టైపు చెయ్యడానికి సిద్ధమౌతుంది. ఇక తెలుగు టైపురైటరులాగా టైపు చేసుకుంటూ పోవడమే! మరో కీ నొక్కగానే మళ్ళీ ఇంగ్లీషుకు మారిపోతుంది. ఇది ఒక పద్ధతి. ఇక మరో పద్ధతి ఉంది.. మీరు మామూలుగా ఇంగ్లీషు లిపిలోనే టైపు చేస్తారు, కానీ అది తెలుగులో రాసుకుంటూ పోతుంది! మరిన్ని వివరాలకు కింది లింకులు చూడండి. *http://geocities.com/vnagarjuna/padma.html *http://veeven.org/lekhini ఇంటర్నెట్లో తెలుగు కు సంబంధించిన ఆసక్తి కలిగించే విశేషాలు కొన్నిటిని చూద్దాం.. #ఇంటర్నెట్ పత్రికల్లో అన్ని భాషల పత్రికలలోకీ ఈనాడు ముందుంది. మనవాళ్ళు తెలుగులో చదివేందుకు అంతలా ఇష్టపడుతున్నారు. #ప్రత్యేకించి నెట్లో తెలుగు పత్రికలు చాలా ఉన్నాయి. వీటిలో కొన్నిటిని కొని మరీ చదువుతారు. #తెలుగు భాషలో వికీపీడియా (http://te.wikipedia.org) అనే ఒక బృహత్తర విజ్ఞాన సర్వస్వం తయారవుతోంది. అక్కడ రాసేవారంతా మనలాంటి పాఠకులే. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లోని ప్రతీ ఊరికీ ఒక పేజీ రాయాలనేది దాని లక్ష్యాల్లో ఒకటి. ప్రస్తుతం ఈ విషయంపై అక్కడ చురుగ్గా పని జరుగుతోంది. మీరూ ఓ చెయ్యి వెయ్యండి.. మీ ఊరి గురించి రాయండి. #అలానే విక్షనరీ (http://te.wiktionary.org) అనే ఒక బహుభాషా నిఘంటువు/పదకోశం కూడా తయారవుతోంది. మనం మరచిపోయిన పాత పదాలను మళ్ళీ మనమధ్యకు తెస్తూ, మనకిప్పటివరకు లేని కొత్త పదాలను సృష్టిస్తూ ఈ నిఘంటువు తయారవుతోంది. #కవిత్రయం రాసిన మహాభారతం మొత్తాన్ని కంప్యూటర్లో (http://te.wikibooks.org) రాస్తున్నారు. ఈ బృహత్తర కార్యక్రమంలో మీరూ పాల్గొనవచ్చు (http://groups.google.com/group/andhramahabharatam). #ఇక తెలుగు గ్రూపులు.. తెలుగువారికోసం తెలుగులోనే రాసే గ్రూపులు బోలెడన్ని ఉన్నాయి. మచ్చుకిక్కడ కొన్ని.. http://groups.google.com/group/telugublog, http://groups.google.com/group/teluguwiki, http://groups.google.com/group/sahityam #ఇక బ్లాగులు.. మన అభిప్రాయాల్నీ, ఆలోచనల్నీ, ఉత్సాహ ఉద్వేగాలను రాసుకునే చోటిది. వందలాది తెలుగు బ్లాగర్లు వేలాది బ్లాగులు రాసారు, రాస్తున్నారు. ఈ బ్లాగుల జాబితా http://telugubloggers.blogspot.com/ లో చూడండి. గూగుల్ బ్లాగు సెర్చికి (http://blogsearch.google.com/) వెళ్ళండి.. అక్కడ "తెలుగు" అని రాసి మీట నొక్కండి. కనీసం ఓ వెయ్యి బ్లాగు జాబుల జాబితా ప్రత్యక్షమవుతుంది. ఇంకెందుకాలస్యం.. మొదలు పెట్టండి మరి! ==బ్లాగుల గురించి ఓ వ్యాసం== (ఇది పైవ్యాసం లోని భాగం కాదు) '''బ్లాగు''' గురించి విన్నారా? మనక్కొన్ని ఆలోచనలుంటాయి, కొన్ని అభిప్రాయాలుంటాయి. అవినీతిపై ఆగ్రహము, అన్యాయంపై ఆక్రోశము ఉంటుంది. మొన్న ఎన్నికల్లో మిమ్మల్ని ఓట్లడుక్కుని గెల్చినవాళ్ళు సభలో ప్రశ్నలడిగేందుకు డబ్బులడుక్కుంటున్నారని తెలిసినపుడూ.., ఎంతో అద్భుతంగా ఉందని ఓ టీవీ ఛానెలు చెప్పిందిగదాని ఓ చెత్త సినిమా చూసినపుడు.. మీకు మీ అభిప్రాయాన్ని నిర్మొహమాటంగా చెప్పాలనిపించొచ్చు. కొత్త కొత్త రాకెట్లతో, ప్రయోగించిన ప్రతీసారీ ఆకాశపు సరిహద్దులను విస్తరించుకుంటూ పోతున్న ఇస్రోను అభినందించాలని అనిపించొచ్చు. ఈ మధ్య మీరు చదివిన చక్కటి కథ గురించి రాయాలనిపించొచ్చు.. అసలు మీరే ఓ కథ రాయాలనుకోవచ్చు. మీ పక్కింటివాడి స్థలంలోకి ఓ రెండడుగులు చొచ్చుకెళ్ళి మీరు గోడ కట్టినపుడు, అంత చిన్న విషయానికే ఏదో కొంపలు మునిగినట్లు ఏడ్చాడు కదా.. వాణ్ణి తిడుతూ కూడా రాయొచ్చు. కానీ ఎలా!? పత్రికలకు రాస్తే వేసుకోరు. వేసుకున్నా మీర్రాసిన నాలుగు పేజీల ఉత్తరాన్ని కుదించి నాలుగు లైన్లు వేస్తారు. మరెలా? ఇదిగో.. దానికి పనికొచ్చేదే బ్లాగు! "వెబ్ లాగ్" అనే పదబంధం బంధాలు మార్చుకుని '''బ్లాగ్''' అయి.. ఆపై '''బ్లాగు''' గా తెలుగీకరణం చెందింది. చక్కగా మీకిష్టమైన విషయం మీద, మీకు నచ్చిన విధంగా, మీకు అలుపొచ్చేదాకా రాస్తూ పోవడమే బ్లాగు. రాసే మీరు ''బ్లాగరి''. ఈ భాగోతం మొత్తం ''బ్లాగోతం''! ఇంచక్కా తెలుగులో రాసుకోవచ్చు. మీ ఆనందం, బాధ, కసి, కోపం, ఆక్రోశం, ఉక్రోషం మీ బ్లాగులో తెలుపండి; మిమ్మల్నడిగేవారూ, ఆపేవారు ఉండరు. పైగా అదంతా చదివి అభిప్రాయాలు చెప్పేవారు, అభినందించే వారు, విమర్శించే వారు ఉంటారు. ప్రస్తుతం 200కు పైగా చక్కటి తెలుగు బ్లాగులు ఉన్నాయి. వాటిని చదవండి.. తరువాత మీరూ రాయండి. ఈ బ్లాగుల జాబితా http://telugubloggers.blogspot.com/ లో చూడండి. గూగుల్ బ్లాగు సెర్చికి (http://blosearch.google.com) వెళ్ళండి.. అక్కడ "తెలుగు" అని రాసి మీట నొక్కండి. కనీసం ఓ వెయ్యి బ్లాగు జాబుల జాబితా ప్రత్యక్షమవుతుంది. బ్లాగుల పేర్లు ఫక్తు వాడుకపదాలతో, విభిన్నంగా ఉంటాయి. మనవాళ్ళ బ్లాగుల పేర్లు కొన్ని.. *సోది (http://www.oremuna.com/blog/) *నా బ్లాగు, నా సోది, నా నస (http://www.mpradeep.blogspot.com/) *నా గోల (http://7kondalu.blogspot.com/) *తెలుగులో నా గోడు (http://chaduvari.blogspot.com/) *అబ్బా, ఛా...... (http://abbachaaaaaa.blogspot.com/) *దీనికంత సీను లేదు (http://anthasceneledhu.blogspot.com/) *మన చిన్నప్పటి టెక్స్టు పుస్తకాలు (http://ourtextbooks.blogspot.com/) *తెలుగుతనం (http://www.telugutanam.com/) *అవీ-ఇవీ (http://avee-ivee.blogspot.com/) *నేనూ.. నా కెమెరా (http://naacamera.blogspot.com/) *గడ్డిపూలు (http://gaddipoolu.blogspot.com/) *శోధన (http://sodhana.blogspot.com/) ఇంకెందుకాలస్యం.. మొదలు పెట్టండి మరి! కింది బ్లాగు సైట్లలో ఎక్కడైనా మీ బ్లాగును రాయవచ్చు. * http://www.blogger.com/start * http://wordpress.com/ * http://www.livejournal.com/ * http://www.sulekha.com/blogs/ User talk:Allurirajaramesh 8599 23391 2006-04-20T10:17:02Z Mpradeep 50 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 10:17, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> Talk:చిత్తూరు 8600 23393 2006-04-20T10:19:22Z Mpradeep 50 /*కమ్మపల్లె/రామచంద్రాపురం*/ == కమ్మపల్లె/రామచంద్రాపురం == [http://www.aponline.gov.in/Quick%20links/apfactfile/info%20on%20districts/chittoor.html ఏపీ ఆన్‌లైనులో] చుత్తూరుకు 27వ నంబరుగల మండలము '''కమ్మపల్లె'''గా సూచిస్తుంది. కానీ జనాభా లెక్కలలో ఆ మండలము గురించి అసలు చెప్పలేదు. దానికి బదులుగా '''రామచంద్రాపురం''' అనే మండలం ఉంది. కాబట్టి జనాభా లెక్కలను అనుసరించి నేను కమ్మపల్లె బదులుగా రామచంద్రాపురాన్ని చేర్చాను. సభ్యులు ఎవరయినా ఈ రెండిటిలో ఏది ఉంచాలో నిర్ధారించి తగిన మార్పులు చేయగలరు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 10:19, 20 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) కలకడ 8601 27157 2006-06-19T15:26:15Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కలకడ||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కలకడ|villages=16|area=|population=34.279|pop_male=17.398|pop_female=16.881|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.08|lit_male=70.12|lit_female=41.64}} '''కలకడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నడిమిచెర్ల]] * [[మద్దినేనిపాలెం]] * [[కడిరాయచెరువు]] * [[ఏనుగొండపాలెం]] * [[ముడియంవారిపల్లె]] * [[నవాబ్‌పేట]] * [[యెర్రకోటపల్లె]] * [[రాతిగుంటపల్లె]] * [[దేవలపల్లె]] * [[కోన]] * [[గుదిబండ]] * [[కలకడ దొడ్డిపల్లె]] * [[కలకడ కొత్తపల్లె]] * [[కలకడ]] * [[పోతవారిపల్లె]] * [[గంగపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} కంభంవారిపల్లె 8602 27265 2006-06-22T19:58:44Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కంభంవారిపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంభంవారిపల్లె|villages=20|area=|population=43.353|pop_male=22.134|pop_female=21.219|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.85|lit_male=68.09|lit_female=38.98}} '''కంభంవారిపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మద్దిపట్లవాండ్లపల్లె]] * [[నూతనకల్వ]] * [[జిల్లెల్లమండ]] * [[మారెల్ల]] * [[గర్నిమిట్ట]] * [[తువ్వపల్లె]] * [[బొప్పసముద్రం]] * [[గాలివారిపల్లె]] * [[హిస్సపల్లె]] * [[మహల్‌రాజుపల్లె]] * [[తిమ్మాపురం, కంభంవారిపల్లె|తిమ్మాపురం]] * [[తీతవగుంట పల్లె]] * [[మఠంపల్లె]] * [[గ్యారంపల్లె]] * [[సొరకాయలపేట]] * [[యెర్లంపల్లె]] * [[కంభంవారిపల్లె]] * [[వాగల్ల]] * [[కాశిరెడ్డిపల్లె]] * [[గోరంట్లపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} యెర్రావారిపాలెం 8603 25583 2006-05-22T14:18:52Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=యెర్రావారిపాలెం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యెర్రావారిపాలెం|villages=10|area=|population=25.173|pop_male=12.686|pop_female=12.487|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.71|lit_male=72.19|lit_female=45.07}} '''యెర్రావారిపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఉస్తికాయలపెంట]] * [[ఎల్లమంద]] * [[వెంకటరామరాజుపురం]] * [[బోడెవాండ్లపల్లె]] * [[నెరబైలు]] * [[ఉదయమాణిక్యం]] * [[ఉదయమాణిక్యం అగ్రహారం]] * [[యెర్రావారిపాలెం]] * [[కమలయ్యవారిపల్లె]] * [[చింతకుంట]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} రేణిగుంట 8604 27453 2006-06-26T12:17:32Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రేణిగుంట||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రేణిగుంట|villages=31|area=|population=66.563|pop_male=33.801|pop_female=32.762|pop-density=|pop-growth=|literacy=76.41|lit_male=85.54|lit_female=67.01}} '''రేణిగుంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[రేణిగుంట]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బాలుపల్లె]] * [[మామండూరు]] * [[ఎర్రగుంట]] * [[కృష్ణాపురం]] * [[శ్రీనివాసౌదాసిపురం]] * [[ధర్మాపురం ఖండ్రిగ]] * [[ఆర్. మల్లవరం]] * [[ఆనగుంట]] * [[వెదుళ్లచెరువు]] * [[రెనిగుంట అగ్రహారం]] * [[కరకంబాడి (గ్రామీణ)]] * [[వెంకటాపురం, రేణిగుంట|వెంకటాపురం]] * [[అన్నసామిపల్లె]] * [[ఎర్రమరెడ్డిపాలెం]] * [[తూకివాకం (గ్రామీణ)]] * [[ఎలమండ్యం]] * [[కొత్తపాలెం]] * [[అదుసుపాలెం]] * [[కురుకాల్వ]] * [[క్రిష్నయ్య కల్వ]] * [[జీపాలెం]] * [[నల్లపాలెం]] * [[తాతయ్య కాల్వ]] * [[గాజులమండ్యం]] * [[సంజీవరాయనిపట్టెడ]] * [[కొట్రమంగళం]] * [[తండ్లం]] * [[సూరప్పకశం]] * [[మొలగమూడి]] * [[అమ్మవారిపట్టెడ]] * [[అత్తూరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} ఏర్పేడు 8605 27460 2006-06-26T15:40:24Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఏర్పేడు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఏర్పేడు|villages=33|area=|population=53.001|pop_male=26.711|pop_female=26.29|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.97|lit_male=74.67|lit_female=51.17}} '''ఏర్పేడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పల్లం]] * [[చింతలపాలెం]] * [[పంగూరు]] * [[పగలి]] * [[కట్రకాయలగుంట]] * [[శ్రీనివాసపురం]] * [[దుర్గిపేరి]] * [[కృష్ణంపల్లె]] * [[నాచనేరి]] * [[నాగంపల్లె]] * [[చిందేపల్లె]] * [[మెర్లపాక]] * [[ఏర్పేడు]] * [[సీతారాంపేట]] * [[వెంకటాపురం, ఏర్పేడు|వెంకటాపురం]] * [[పెద్దంజిమేడు]] * [[ఇసుకతగెలి]] * [[పాతవీరపురం]] * [[చిన్నజిమేడు]] * [[కోబాక]] * [[మన్నసముద్రం]] * [[మోదుగులపాలెం]] * [[ముసలిపేడు]] * [[కందడు]] * [[మహంకాళిదేవిపుత్తూరు]] * [[మునగలపాలెం]] * [[మాధవమాల]] * [[వికృతమాల]] * [[పెన్నగడం]] * [[పెనుమల్లం]] * [[వెదుళ్లచెరువు]] * [[గుడిమల్లం]] * [[చెల్లూరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} తొట్టంబేడు 8606 26966 2006-06-13T02:53:39Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తొట్టంబేడు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తొట్టంబేడు|villages=40|area=|population=41.29|pop_male=20.576|pop_female=20.714|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.73|lit_male=68.77|lit_female=48.82}} '''తొట్టంబేడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గొట్టిపూడి]] * [[రాంభట్లపల్లె]] * [[కాసారం]] * [[మామిడిగుంట]] * [[పిల్లమేడు]] * [[దాయినాడు]] * [[చేమూరు]] * [[చియ్యవరం]] * [[సిద్ధిగుంట ఉమామహేశ్వరపురం]] * [[చోడవరం, తొట్టంబేడు|చోడవరం]] * [[పెద్దగుంట అగ్రహారం]] * [[పెద్దకనపర్తి]] * [[కొన్నలి]] * [[కొణతనేరి]] * [[పెన్నలపాడు]] * [[విరూపాక్షపురం]] * [[గుంతెలిగుంట ఎల్.ఎన్.పురం]] * [[పూడి]] * [[ఇలగనూరు]] * [[గురుకులపాలెం]] * [[పొయ్య]] * [[గుమ్మడిగుంట]] * [[రౌతుసురమల]] * [[గౌడమల]] * [[తంగెళ్లపాలెం]] * [[తాటిపర్తి]] * [[కల్లిపూడి]] * [[చిన్న సింగమల]] * [[పెద్ద కన్నలి]] * [[బసవయ్యపాలెం]] * [[సాంబయ్యపాలెం]] * [[చెరుకు రాగప్పనాయుడు ఖండ్రిగ]] * [[ఏదులగుంట]] * [[తొట్టంబేడు]] * [[శివానందపాలెం]] * [[దొంగలమూడూరు]] * [[చిత్తతూరు]] * [[శ్రీకృష్ణాపురం]] * [[కాంచనపల్లె]] * [[బోనుపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} బుచ్చినాయుడు ఖండ్రిగ 8607 27123 2006-06-18T19:56:38Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బుచ్చినాయుడు ఖండ్రిగ||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బుచ్చినాయుడు ఖండ్రిగ|villages=24|area=|population=30.885|pop_male=15.587|pop_female=15.298|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.29|lit_male=66.86|lit_female=45.45}} '''బుచ్చినాయుడు ఖండ్రిగ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[భవానీశంకరాపురం]] * [[అలతూరు]] * [[తెర్రిపాడు]] * [[పుత్తేరి]] * [[చిన్నయ్యగుంట]] * [[పెద్దపాలవీడు]] * [[విజయగోపాలపురం]] * [[కొత్తపాలెం]] * [[చెల్లమాంబాపురం]] * [[తిమ్మభూపాలపురం]] * [[పార్లపల్లె]] * [[పల్లమల]] * [[కాటూరు]] * [[తంగెళ్లపురం]] * [[కనమణంబేడు]] * [[నీర్పకోట]] * [[కుక్కంబాకం]] * [[గాజులపెల్లూరు]] * [[కాంచనపుత్తూరు]] * [[తూర్పు వరతూరు]] * [[నెలవోయి]] * [[కుమార వెంకటాపురం]] * [[కళ్లివెట్టు]] * [[తలారివెట్టు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} వరదయ్యపాలెం 8608 27462 2006-06-26T15:53:16Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వరదయ్యపాలెం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వరదయ్యపాలెం|villages=30|area=|population=41.547|pop_male=21.025|pop_female=20.522|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.26|lit_male=72.14|lit_female=52.25}} '''వరదయ్యపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అయ్యవారిపాలెం]] * [[సంతవెల్లూరు]] * [[కువ్వకొల్లి]] * [[సాతంబేడు]] * [[ఇసుకపాలెం]] * [[గూడలవారిపాలెం]] * [[అంబూరు]] * [[మరదవాడ]] * [[కలత్తూరు]] * [[సీ.ఎల్ నాయుడు పల్లె]] * [[కురింజాలం]] * [[కంబాకం]] * [[అరుదూరు]] * [[కదూరు]] * [[వరదయ్యపాలెం]] * [[నెల్లటూరు]] * [[కారెపాకం]] * [[విఠయ్య పాలెం]] * [[చెదులపాకం]] * [[చిలమతూర్]] * [[యనాదివెట్టు]] * [[కోవూరుపాడు]] * [[తొండంబట్టు]] * [[పందూరు]] * [[పందిరికుప్పం]] * [[చిన్నపందూరు]] * [[రాచెర్ల]] * [[మోపురపల్లె]] * [[సిద్దమ్మ అగ్రహారం]] * [[తొండూరు, వరదయ్యపాలెం|తొండూరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} సత్యవీడు 8609 27463 2006-06-26T15:57:40Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సత్యవీడు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సత్యవీడు|villages=30|area=|population=48.992|pop_male=24.523|pop_female=24.469|pop-density=|pop-growth=|literacy=78.97|lit_male=84.32|lit_female=73.67}} '''సత్యవీడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ప్రావెలవర్మేశ్వరపురం]] * [[రాజగోపాలపురం]] * [[వానల్లూరు]] * [[రాళ్లకుప్పం]] * [[చెరివి]] * [[గొల్లవారిపాలెం]] * [[చెంగంబాకం]] * [[అప్పయ్యపాలెం]] * [[మల్లవారిపాలెం]] * [[అరూరు]] * [[ఇరుగుళం]] * [[కొల్లడం]] * [[పెద్ద ఈటివాకం]] * [[చిన్న ఈటివాకం]] * [[కొత్తమరికుప్పం]] * [[నరసరాజు అగ్రహారం]] * [[దళవాయి అగ్రహారం]] * [[సత్యవీడు]] * [[వెంకటరాజు ఖండ్రిగ]] * [[మదనంబేడు]] * [[కన్నవరం]] * [[దాసుకుప్పం]] * [[సెన్నేరి]] * [[పెదుకుప్పం]] * [[అంబాకం]] * [[తొండుకులి]] * [[మదనంజేరి]] * [[పెరడం]] * [[సిరునంబుదూరు]] * [[కదిర్వేడు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} నాగలాపురం 8610 27037 2006-06-14T14:16:44Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నాగలాపురం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాగలాపురం|villages=12|area=|population=33.886|pop_male=16.778|pop_female=17.108|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.58|lit_male=74.35|lit_female=53.18}} '''నాగలాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సదాశివ శంకరాపురం]] * [[బీర కుప్పం]] * [[త్రిపురాంతకపురం కోట]] * [[కడివీడు]] * [[వెల్లూరు]] * [[కృష్ణాపురం]] * [[కలంజేరి]] * [[నాగలాపురం]] * [[వెంబాకం]] * [[బైటకొడియంబేడు]] * [[కరణి]] * [[సురుతుపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పిచ్చాటూరు 8611 27431 2006-06-26T04:58:58Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పిచ్చాటూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పిచ్చాటూరు|villages=17|area=|population=31.389|pop_male=15.574|pop_female=15.815|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.60|lit_male=76.97|lit_female=54.52}} '''పిచ్చాటూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ముడియూరు]] * [[కీలపూడి]] * [[పిచ్చాటూరు]] * [[రెప్పలపట్టు]] * [[రామగిరి, పిచ్చాటూరు|రామగిరి]] * [[రాజనగరం]] * [[అప్పంబట్టు]] * [[వేలూరు]] * [[నీరవోయి]] * [[వెంగలత్తూరు]] * [[రామాపురం, పిచ్చాటూరు|రామాపురం]] * [[శివగిరి]] * [[పులిపాడు గోవర్ధనగిరి]] * [[కరూరు కృష్ణగిరి]] * [[పులికొండ్రం]] * [[చిలమతూరు బంగళా]] * [[షమ్షీర్ బహదూర్‌పేట]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} విజయపురం 8612 27127 2006-06-18T20:43:19Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=విజయపురం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విజయపురం|villages=17|area=|population=29.317|pop_male=14.863|pop_female=14.454|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.84|lit_male=71.29|lit_female=48.17}} '''విజయపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గంగమాంబపురం]] * [[కాళికాపురం]] * [[ఎల్ల సముద్రం]] * [[బుచ్చివనతం]] * [[అలపాక్కం]] * [[కలియంబాకం]] * [[సామిరెడ్డి ఖండ్రిగ]] * [[పన్నూరు]] * [[కొత్తూరు వెంకటాపురం]] * [[మంగళం]] * [[జగన్నాధపురం, విజయపురం|జగన్నాధపురం]] * [[విజయపురం]] * [[ఇల్లతూరు]] * [[పాత ఆర్కాట్]] * [[కోసల నగరం]] * [[మహారాజపురం]] * [[శ్రీహరిపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} నింద్ర 8613 27039 2006-06-14T14:23:17Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నింద్ర||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నింద్ర|villages=15|area=|population=27.905|pop_male=13.956|pop_female=13.949|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.83|lit_male=72.23|lit_female=47.53}} '''నింద్ర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కవనూరు]] * [[శ్రీరామపురం]] * [[కొప్పేడు ఆచార్యుల ఖండ్రిగ]] * [[సమయపురం]] * [[ఎలకటూరు]] * [[ఛవరంబాకం]] * [[అరూరు]] * [[ఇరుగువై]] * [[పడిరి]] * [[కూనమ రాజుపాలెం]] * [[నెట్టేరి]] * [[కాచరవీడు]] * [[నింద్ర]] * [[అగరం]] * [[అత్తూరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} కె.వీ.పీ.పురం 8614 27447 2006-06-26T11:56:10Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కె.వీ.పీ.పురం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కె.వీ.పీ.పురం|villages=37|area=|population=39.432|pop_male=19.897|pop_female=19.535|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.73|lit_male=65.15|lit_female=42.15}} '''కె.వీ.పీ.పురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జ్ఞానమాంబాపురం పీ.ఖండ్రిగ]] * [[కోవనూరు]] * [[అంగేరి చెరువు]] * [[గుంటిపేడు]] * [[అంజూరు]] * [[అదరం]] * [[వెంకటాపురం జీ.ఖండ్రిగ]] * [[సురమల]] * [[బ్రాహ్మణ చెరువు]] * [[తిమ్మసముద్రం]] * [[రాగిగుంట]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[కండ్లూరు]] * [[బక్కపాటుగుంట]] * [[తిమ్మనాయుడుగుంట]] * [[పెరిందేశం]] * [[అదవరం]] * [[మట్టమనపతట్టు ఆర్.ఖండ్రిగ]] * [[రంగయ్యగుంట]] * [[పూడి చెన్నకేశవాపురం]] * [[కాట్రపల్లె]] * [[కుమార వెంకటభూపాలపురం]] * [[కలత్తూరు]] * [[పాతపాలెం]] * [[ఒల్లూరు]] * [[రాయపేడు]] * [[కంచనచెంగన్న ఖండ్రిగ]] * [[వోగతూరు]] * [[శ్రీనివాసాపురం]] * [[సదాశివపురం]] * [[సిద్దమనాయుడు ఖండ్రిగ]] * [[అరై]] * [[సుర్యనారాయణపురం]] * [[దిగువపుత్తూరు]] * [[ఎగువపుత్తూరు]] * [[శక్తి గణేశ్వరాపురం]] * [[మద్ది ఖండ్రిగ]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} నారాయణవనం 8615 27038 2006-06-14T14:20:38Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నారాయణవనం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నారాయణవనం|villages=15|area=|population=35.677|pop_male=17.921|pop_female=17.756|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.32|lit_male=85.32|lit_female=65.37}} '''నారాయణవనం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[నారాయణవనం]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొండలచెరువు]] * [[కల్యాణపురం]] * [[ఎరికంబట్టు]] * [[తిరువత్యం]] * [[వెంకటకృష్ణ పాలెం]] * [[కీలాగరం]] * [[సముదాయం]] * [[భీమునిచెరువు]] * [[ఇప్పంతంగళ్]] * [[దిగువకణకం పాలెం]] * [[కాశింమిట్ట]] * [[బొప్ప రాజుపాలెం]] * [[అరణ్యం ఖండ్రిగ]] * [[తుంబూరు]] * [[పాలమంగళం దక్షిణి]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} వడమాలపేట 8616 27055 2006-06-15T08:46:42Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వడమాలపేట||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వడమాలపేట|villages=19|area=|population=31.291|pop_male=15.61|pop_female=15.681|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.61|lit_male=78.37|lit_female=57.00}} '''వడమాలపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పచ్చికాల్వ]] * [[పత్తిపుత్తూరు]] * [[కాయం]] * [[కదిరిమంగళం]] * [[కళ్లూరు]] * [[టీ.సీ.అగ్రహారం]] * [[తట్నేరి]] * [[పదిరేడు]] * [[పదిరేడు అరణ్యం]] * [[రామసముద్రం, వడమాలపేట|రామసముద్రం]] * [[వడమాల]] * [[పూడి]] * [[వేమాపురం]] * [[తిరుమండ్యం]] * [[అయ్యన్నగారిపల్లె]] * [[సీతారామపురం]] * [[ఎస్.వీ.పురం]] * [[అలిమేలుమంగాపురం]] * [[శ్రీ బొమ్మరాజు పురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} తిరుపతి గ్రామీణ 8617 26963 2006-06-13T02:39:32Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని పట్టణాలు */ {{మండలం|name=తిరుపతి గ్రామీణ||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిరుపతి గ్రామీణ|villages=27|area=|population=73.478|pop_male=36.865|pop_female=36.613|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.50|lit_male=81.36|lit_female=61.66}} '''తిరుపతి గ్రామీణ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[తిరుచానూరు]] (ct) * [[తిరుపతి]] (m+og) (part) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పూడిపట్ల]] * [[చెర్లోపల్లె]] * [[మల్లవరం]] * [[కాలూరు]] * [[పైడిపల్లె]] * [[పాతకాల్వ]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[పేరూరు]] * [[తుమ్మలగుంట]] * [[చిగురువాడ ఉత్తర ఖండ్రిగ]] * [[చిగురువాడ దక్షిణ ఖండ్రిగ]] * [[దుర్గసముద్రం]] * [[కుంట్రపాకం]] * [[నల్లమణి కాల్వ]] * [[కుప్పు చంద్రపేట]] * [[రామానుజపల్లె]] * [[మల్లంగుంట]] * [[వేదాంతపురం]] * [[దామినీడు]] * [[పాడి]] * [[ముండ్లపూడి]] * [[తానపల్లె]] * [[యొగిమల్లవరం]] * [[వేమూరు, తిరుపతి గ్రామీణ|వేమూరు]] * [[పానకం]] * [[కొత్తూరు, తిరుపతి గ్రామీణ|కొత్తూరు]] * [[బ్రాహ్మణపట్టు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} రామచంద్రాపురం, చిత్తూరు 8618 27430 2006-06-26T04:55:37Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రామచంద్రాపురం, చిత్తూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామచంద్రాపురం, చిత్తూరు|villages=17|area=|population=30.533|pop_male=15.3|pop_female=15.233|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.92|lit_male=75.35|lit_female=52.45}} '''రామచంద్రాపురం, చిత్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చుట్టగుంట రామాపురం]] * [[నడవలూరు]] * [[కట్టకింద వెంకటాపురం]] * [[బ్రాహ్మణకాల్వ]] * [[రావిళ్లవారిపల్లె]] * [[కమ్మపల్లె]] * [[సొరకాయలపాలెం]] * [[సేవోయికాల్వ]] * [[నెన్నూరు]] * [[గంగిరెడ్డిపల్లె]] * [[ప్రసన్న వెంకటేష్వరపురం]] * [[సంజీవరాయ పురం]] * [[నేత కుప్పం]] * [[అనుపల్లె]] * [[చిత్తతూరు కాలెపల్లె]] * [[కుప్పంబడూరు]] * [[రాయలచెరువు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} చంద్రగిరి 8619 27456 2006-06-26T12:27:16Z వైఙాసత్య 58 చంద్రగిరి (చిత్తూరు జిల్లా మండలం), చంద్రగిరి కు తరలించబడింది: ప్రాచుర్యమైన పేరు ''కరీంనగర్ జిల్లా వేములవాడ మండలంలోని గ్రామమునకు చూడండి [[చంద్రగిరి (వేములవాడ మండలం)]]'' {{మండలం|name=చంద్రగిరి||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చంద్రగిరి|villages=23|area=|population=53.051|pop_male=26.807|pop_female=26.244|pop-density=|pop-growth=|literacy=75.69|lit_male=83.81|lit_female=67.45}} '''చంద్రగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[భీమవరం, చంద్రగిరి|భీమవరం]] * [[కొండ్రెడ్డి ఖండ్రిగ]] * [[చిన్న రామాపురం]] * [[శేషాపురం]] * [[పుల్లయ్యగారిపల్లె]] * [[ఆరెపల్లె]] * [[నాగపట్ల]] * [[కోటల]] * [[రామిరెడ్డిపల్లె]] * [[నరసింగాపురం]] * [[మిట్టపాలెం]] * [[రెడ్డివారిపల్లె]] * [[తొండవాడ]] * [[సానంభట్ల]] * [[చింతగుంట]] * [[చంద్రగిరి]] * [[అగరాల]] * [[మామండూరు]] * [[ఇత్తెపల్లె]] * [[ముంగిలిపట్టుకొత్తపల్లె]] * [[కల్రోడుపల్లె]] * [[పనపాకం]] * [[దోర్ణకంబాల]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} చిన్నగొట్టిగల్లు 8620 27399 2006-06-25T15:44:27Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చిన్నగొట్టిగల్లు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిన్నగొట్టిగల్లు|villages=10|area=|population=24.91|pop_male=12.5|pop_female=12.41|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.30|lit_male=75.53|lit_female=51.03}} '''చిన్నగొట్టిగల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కోటబైలు]] * [[రంగన్నగారి గడ్డ]] * [[చిన్నగొట్టిగల్లు]] * [[తిప్పిరెడ్డిగారిపల్లె]] * [[దిగువూరు]] * [[చత్తేవారిపాలెం]] * [[చిత్తేచెర్ల]] * [[దేవరకొండ, చిన్నగొట్టిగల్లు|దేవరకొండ]] * [[భాకరాపేట]] * [[యెగువూరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} రొంపిచెర్ల, చిత్తూరు 8621 27452 2006-06-26T12:12:30Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రొంపిచెర్ల, చిత్తూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రొంపిచెర్ల, చిత్తూరు|villages=7|area=|population=27.359|pop_male=13.718|pop_female=13.641|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.72|lit_male=73.66|lit_female=45.79}} '''రొంపిచెర్ల, చిత్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గానుగచింత]] * [[మోటుమల్లెల]] * [[పెద్దమల్లెల]] * [[రొంపిచెర్ల, చిత్తూరు|రొంపిచెర్ల]] * [[బండకిందపల్లె]] * [[పెద్దగొట్టిగల్లు]] * [[బొమ్మయ్యగారి పల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పీలేరు 8622 27451 2006-06-26T12:10:49Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పీలేరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పీలేరు|villages=15|area=|population=61.824|pop_male=30.941|pop_female=30.883|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.62|lit_male=80.24|lit_female=57.04}} '''పీలేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మేళ్లచెరువు, పీలేరు|మేళ్లచెరువు]] * [[తలుపుల, పీలేరు|తలుపుల]] * [[జండ్ల]] * [[ముడుపులవేముల]] * [[ఆవువారిపల్లె]] * [[కావలిపల్లె]] * [[మద్దెలచెరువు]] * [[వేపులబైలు]] * [[బోడుమల్లువారిపల్లె]] * [[పీలేరు]] * [[గూడరేవుపల్లె]] * [[యెర్రగుంట్లపల్లె]] * [[దొడ్డిపల్లె]] * [[రేగుల్లు]] * [[అగ్రహారం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} కలికిరి 8623 25586 2006-05-22T14:36:04Z వైఙాసత్య 58 +anuvAdam {{మండలం|name=కలికిరి||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కలికిరి|villages=14|area=|population=46.413|pop_male=23.566|pop_female=22.847|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.56|lit_male=79.04|lit_female=53.76}} '''కలికిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చీకటిపల్లె]] * [[మహల్]] * [[గండ్లూరు]] * [[టీ.సండ్రపల్లె]] * [[మునెల్లపల్లె]] * [[పల్లవోలు]] * [[పారపట్ల]] * [[మేడికుర్తి]] * [[మర్రికుంటపల్లె]] * [[పత్తెగడ]] * [[కొర్లకుంట]] * [[కలికిరి రెడ్డివారిపల్లె]] * [[గుట్టపాలెం]] * [[కలికిరి]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} వాయల్పాడు 8624 27450 2006-06-26T12:07:52Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వాయల్పాడు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వాయల్పాడు|villages=17|area=|population=44.725|pop_male=22.513|pop_female=22.212|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.67|lit_male=78.40|lit_female=54.80}} '''వాయల్పాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెలగపల్లె, వాయల్పాడు|వెలగపల్లె]] * [[నగరిమడుగు]] * [[బూడిదవీడు]] * [[టీ.సాకిరేవుపల్లె]] * [[తాటిగుంటపల్లె]] * [[మంచూరు]] * [[అయ్యవారిపల్లె]] * [[జర్రావారిపల్లె]] * [[వాయల్పాడు]] * [[విట్టలం]] * [[కురపర్తి]] * [[అరమడక]] * [[చింతలవారిపల్లె]] * [[మూగలమర్రి]] * [[జమ్మల్లపల్లె]] * [[చింతపర్తి]] * [[గండబోయనపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} నిమ్మనపల్లె 8625 27051 2006-06-15T08:39:11Z వైఙాసత్య 58 నిమ్మన్నపల్లె, నిమ్మనపల్లె కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=నిమ్మన్నపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిమ్మన్నపల్లె|villages=10|area=|population=31.166|pop_male=15.637|pop_female=15.529|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.55|lit_male=68.37|lit_female=42.60}} '''నిమ్మన్నపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాచవీటివారిపల్లె]] * [[మచ్చిరెడ్డిగారిపల్లె]] * [[రెడ్డివారిపల్లె]] * [[బండ్లపాయి]] * [[మస్తూరు]] * [[తవళం]] * [[చౌకిళ్లవారిపల్లె]] * [[నిమ్మన్నపల్లె]] * [[అగ్రహారం]] * [[వెంగంవారిపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} మదనపల్లె 8626 27132 2006-06-19T04:17:57Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మదనపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మదనపల్లె|villages=19|area=|population=190.512|pop_male=96.968|pop_female=93.544|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.11|lit_male=78.97|lit_female=58.95}} '''మదనపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[మదనపల్లె]] (m+og) * [[మదనపల్లె]] (m) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కోళ్లబైలు (గ్రామీణ)]] * [[పొన్నేటిపాలెం (గ్రామీణ)]] * [[వేంపల్లె, మదనపల్లె|వేంపల్లె]] * [[మాలెపాడు]] * [[తేనీగలవారిపల్లె]] * [[పెంచుపాడు]] * [[మదనపల్లె (గ్రామీణ)]] * [[అంకిసెట్టిపల్లె]] * [[చిప్పిలి]] * [[పప్పిరెడ్డిపల్లె]] * [[కొత్తవారిపల్లె]] * [[చిన్నతిప్పసముద్రం]] * [[కాశిరావుపేట]] * [[పోతపాలు]] * [[వెంకప్పకోట]] * [[బసినికొండ (గ్రామీణ)]] * [[పామయ్యగారిపల్లె]] * [[మొలకలదిన్నె]] * [[వలసపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} రామసముద్రం 8627 27153 2006-06-19T15:20:26Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రామసముద్రం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామసముద్రం|villages=15|area=|population=45.078|pop_male=22.622|pop_female=22.456|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.40|lit_male=70.89|lit_female=43.74}} '''రామసముద్రం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నారిగానిపల్లె]] * [[చెంబకూరు]] * [[కప్పల్లె]] * [[పెద్దకూరపల్లె]] * [[ఆర్.నడింపల్లె]] * [[ఎలవనెల్లూరు]] * [[రామసముద్రం]] * [[కురిజాల]] * [[చొక్కండ్లపల్లె]] * [[వూలపాడు]] * [[మినికి]] * [[అరికెల]] * [[మలెనతం]] * [[కుదురుచీమనపల్లె]] * [[మూగవాడి]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పుంగనూరు 8628 27397 2006-06-25T15:38:40Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పుంగనూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పుంగనూరు|villages=18|area=|population=94.784|pop_male=47.586|pop_female=47.198|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.71|lit_male=75.86|lit_female=53.49}} '''పుంగనూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[పుంగనూరు]] (np) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మిట్టచింతవారి పల్లె]] * [[బోడెవారిపల్లె]] * [[చంద్రమాకుల పల్లె]] * [[పాల్యంపల్లె]] * [[రాగనిపల్లె (గ్రామీణ)]] * [[చదళ్ల]] * [[భీమగానిపల్లె]] * [[మంగళం]] * [[ఈతవాకిలి]] * [[మగండ్లపల్లె]] * [[వనమలదిన్నె]] * [[ఆరడిగుంట]] * [[మేలుందొడ్డి]] * [[పుంగనూరు (గ్రామీణ)]] * [[కుమ్మరనాతం]] * [[ఎత్తూరు]] * [[బండ్లపల్లె, పుంగనూరు|బండ్లపల్లె]] * [[నెక్కొండి]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} చౌడేపల్లె 8629 27396 2006-06-25T14:53:06Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చౌడేపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చౌడేపల్లె|villages=15|area=|population=40.41|pop_male=20.266|pop_female=20.144|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.43|lit_male=73.65|lit_female=47.17}} '''చౌడేపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దిగువపల్లె]] * [[కోగతి]] * [[కొండమర్రి]] * [[గడ్డంవారిపల్లె]] * [[పెద్దయల్లకుంట్ల]] * [[చౌడేపల్లె]] * [[పందిళ్లపల్లె]] * [[సెట్టిపేట]] * [[పూడిపట్ల]] * [[ఈ.చింతమాకులపల్లె]] * [[కాటిపేరి]] * [[లద్దిగం]] * [[ఏ.కొత్తకోట]] * [[దుర్గసముద్రం]] * [[చారాల]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} సోమల 8630 27048 2006-06-15T00:40:30Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సోమల||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సోమల|villages=13|area=|population=42.987|pop_male=21.578|pop_female=21.409|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.53|lit_male=74.36|lit_female=50.73}} '''సోమల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మిట్టపల్లె]] * [[తమ్మినాయనిపల్లె]] * [[కందూరు]] * [[కామిరెడ్డివారిపల్లె]] * [[వల్లిగట్ల]] * [[నెల్లిమంద]] * [[ఇరికిపెంట]] * [[సోమల]] * [[ఎస్.నడింపల్లె]] * [[ఉప్పరపల్లె]] * [[నంజంపేట చండంబైలు]] * [[ఆవులపల్లె]] * [[పెద్దౌప్పర పల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} సోడం 8631 27058 2006-06-15T08:55:25Z వైఙాసత్య 58 సోదం, సోడం కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=సోదం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సోదం|villages=13|area=|population=33.771|pop_male=16.984|pop_female=16.787|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.65|lit_male=76.57|lit_female=50.70}} '''సోదం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఊటుపల్లె]] * [[చింతమాకులపల్లె]] * [[పాలమంద]] * [[కంభంవారిపల్లె, సోదం|కంభంవారిపల్లె]] * [[తాటిగుంటపాలెం]] * [[సోదం]] * [[అమ్మగారిపల్లె]] * [[గొంగివారిపల్లె]] * [[తిమ్మనాయనిపల్లె]] * [[నడిగడ్డ]] * [[ఎర్రతివారిపల్లె]] * [[బూరగమండ]] * [[చెరుకువారిపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పులిచెర్ల 8632 27125 2006-06-18T20:02:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పులిచెర్ల||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పులిచెర్ల|villages=15|area=|population=38.554|pop_male=19.562|pop_female=18.992|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.27|lit_male=81.63|lit_female=58.58}} '''పులిచెర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఐ.రామిరెడ్డిగారి పల్లె]] * [[అయ్యవాండ్లపల్లె]] * [[వెంకటదాసరిపల్లె]] * [[బోడిరెడ్డిగారిపల్లె]] * [[కల్లూరు, పులిచెర్ల|కల్లూరు]] * [[దేవళంపేట్]] * [[బండారువారిపల్లె]] * [[రెడ్డివారిపల్లె]] * [[రామిరెడ్డిగారిపల్లె]] * [[గడ్డంవారిపల్లె]] * [[మంగళంపేట]] * [[వల్లివేటివారిపల్లె]] * [[యెల్లంకివారిపల్ల్లె]] * [[రాయవారిపల్లె]] * [[కావేటిగారిపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పాకాల 8633 27041 2006-06-14T14:27:40Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పాకాల||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాకాల|villages=15|area=|population=56.802|pop_male=28.414|pop_female=28.388|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.20|lit_male=83.46|lit_female=60.90}} '''పాకాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పాడిపుట్లబయలు]] * [[తోటతిమ్మయ్య పల్లె]] * [[వల్లివేడు]] * [[మొగరాల]] * [[మద్దినాయనిపల్లె]] * [[గానుగపెంట]] * [[పెద్ద రామాపురం]] * [[గోర్పాడు]] * [[దామల్చెరువు]] * [[పాకాల]] * [[గదంకి]] * [[అదెనపల్లె]] * [[నాగమ్మ అగ్రహారం]] * [[ఒద్దెపల్లె]] * [[అచ్చమ్మ అగ్రహారం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} వెదురుకుప్పం 8634 27483 2006-06-27T02:38:42Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వెదురుకుప్పం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెదురుకుప్పం|villages=30|area=|population=44.995|pop_male=22.858|pop_female=22.137|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.82|lit_male=72.07|lit_female=47.23}} '''వెదురుకుప్పం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కావేరిమహారాజులుంగారీగ్రహారం]] * [[కురివికుప్పం]] * [[బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[మొండివెంగన్నపల్లె]] * [[వెదురుకుప్పం]] * [[ఇనాంకొత్తూరు]] * [[కొమరగుంట]] * [[పాచికపాలెం]] * [[తిరుమలకొండమాంబపురం]] * [[మాంబేడు]] * [[మారెపల్లె]] * [[పెరుమాళ్లపల్లె]] * [[చెంచుగుడి]] * [[వేపేరి]] * [[పాతగుంట]] * [[జక్కిదోన]] * [[వేనుగోపాలపురం]] * [[అగ్గిచేనుపల్లె]] * [[కొండకిందపల్లె]] * [[దేవరగుడిపల్లె]] * [[తెట్టుగుంటపల్లె]] * [[దేవళంపేట]] * [[మర్రిపల్లెఉత్తరపు ఖండ్రిగ]] * [[తిప్పినాయుడుపల్లె]] * [[బొమ్మయ్యపల్లె]] * [[గ్యారంపల్లె]] * [[అల్లమడుగు]] * [[గొడుగుచింత]] * [[మాకమాంబపురం]] * [[తర్లబైలు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పుత్తూరు 8635 27446 2006-06-26T11:49:04Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పుత్తూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పుత్తూరు|villages=16|area=|population=68.256|pop_male=34.37|pop_female=33.886|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.59|lit_male=83.31|lit_female=63.77}} '''పుత్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[పుత్తూరు]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కాశంకుప్పం]] * [[సిరుగురాజుపాలెం]] * [[తడుకు]] * [[తొరూరు]] * [[నేసనూరు]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[కావేరిమహారాజుల అగ్రహారం]] * [[ఈశ్వరాపురం]] * [[వీరప్పరెడ్డి పాలెం]] * [[నందిమంగళం]] * [[చెర్లోపల్లె]] * [[ఉత్తరపుఖండ్రిగ]] * [[వేపగుంట]] * [[పరమేశ్వర మంగళం]] * [[తిరుమలకుప్పం]] * [[కుమారబొమ్మరాజుపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} నగరి 8636 26967 2006-06-13T03:01:35Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నగరి||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నగరి|villages=26|area=|population=89.655|pop_male=44.967|pop_female=44.688|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.79|lit_male=81.52|lit_female=58.09}} '''నగరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[నగరి]] (ct) * [[ఏకాంబరకుప్పం]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అడవికొత్తూరు]] * [[గుండ్రాజుకుప్పం]] * [[కాకవీడు]] * [[తిరుమలరాజు ఖండ్రిగ]] * [[మనగడు]] * [[వెలవడి]] * [[అగరం]] * [[తిరువేంగమాంబాపురం]] * [[దామరపాక్కం]] * [[శ్రీరంగనగర అగ్రహారం]] * [[సాల్వపట్టెడ]] * [[సత్రవాడ]] * [[మిట్టపాలెం]] * [[తేరణి]] * [[మేలపట్టు]] * [[నేతం ఖండ్రిగ]] * [[ముదిపల్లె]] * [[వెంకటనరసింహ రాజువారిపేట]] * [[సరస్వతి విలాసపురం]] * [[తడుకు]] * [[వీరకావేరిరాజుపురం]] * [[కీలపట్టు]] * [[నాగరాజుకుప్పం]] * [[కావేటిపురం]] * [[కన్నికాపురం]] * [[ఒరాంతంగళ్ గొల్లకుప్పం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} కార్వేటినగర్ 8637 27445 2006-06-26T11:46:06Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కార్వేటినగర్||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కార్వేటినగర్|villages=25|area=|population=44.735|pop_male=22.37|pop_female=22.365|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.37|lit_male=77.82|lit_female=55.00}} '''కార్వేటినగర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఎర్రమరాజుపల్లె]] * [[గజంకి]] * [[కేశవరాజపుర అగ్రహారం]] * [[పొన్నగల్లు]] * [[కత్తెరపల్లె]] * [[కేశవకుప్పం]] * [[విరాటపురం]] * [[తిరుమలకొండమాంబగారిపేట]] * [[కార్వేటినగర్]] * [[నిస్సంకదుర్గం]] * [[దామోదర మహారాజపురం]] * [[రాజకుమారవేంకట బహదూర్‌పేట్]] * [[మాకమాంబవిలాసం]] * [[అన్నూరు]] * [[అలతూరు]] * [[ముక్కరవారిపల్లె]] * [[బత్తువారిపల్లె]] * [[కొల్లగుంట]] * [[ఏదువారిపల్లె]] * [[గోపిచెట్టిపల్లె]] * [[కృష్ణసముద్రం]] * [[కోటారవీడు]] * [[కేతుమత్‌మహారాజపురం]] * [[సురేంద్రనగరం]] * [[లక్ష్మిరాజుపేట]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} శ్రీరంగరాజపురం 8638 27504 2006-06-27T20:02:06Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=శ్రీరంగరాజపురం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శ్రీరంగరాజపురం|villages=37|area=|population=33.762|pop_male=17.071|pop_female=16.691|pop-density=|pop-growth=|literacy=65.65|lit_male=76.95|lit_female=54.13}} '''శ్రీరంగరాజపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[డీ.బీ.ఆర్.బైలు]] * [[పిల్లరికుప్పం]] * [[వెంకటాపురం, శ్రీరంగరాజపురం|వెంకటాపురం]] * [[చిల్లమాకులపల్లె]] * [[చెక్కమడుగు]] * [[ముద్దికుప్పం]] * [[నేలవోయి]] * [[గిద్దమాకరాజపురం]] * [[పాతపాలెం]] * [[రిపుంజయరాజపురం]] * [[శ్రీరంగరాజపురం]] * [[మనుగుంట]] * [[ఒడ్డుపల్లె]] * [[బసివిరెడ్డిపల్లె]] * [[పెదకొండేపల్లె]] * [[మర్రిపల్లె దక్షిణపు ఖండ్రిగ]] * [[కటికపల్లె]] * [[కొత్తపల్లె, శ్రీరంగరాజపురం|కొత్తపల్లె]] * [[విలాసవరాహపురం]] * [[కొటార్లపల్లె]] * [[శృంగార శేఖర రాజుపురం]] * [[అరిమాకులపల్లె]] * [[నల్లేపల్లె]] * [[చిన తయ్యూరు]] * [[జంగాలపల్లె]] * [[తాటిమాకులపల్లె]] * [[వేనుగోపాలపురం]] * [[సుపర్వరాజపురం]] * [[పుల్లూరు]] * [[దుర్గరాజపురం]] * [[నరసింహరాజపురం]] * [[కొండ్రాజుపురం]] * [[కన్నికాపురం]] * [[పద్మపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పాలసముద్రం 8639 27449 2006-06-26T12:05:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పాలసముద్రం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాలసముద్రం|villages=19|area=|population=20.948|pop_male=10.574|pop_female=10.374|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.50|lit_male=78.18|lit_female=54.62}} '''పాలసముద్రం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వనదుర్గాపురం]] * [[సిద్దిరాజు రంగరాజు ఖండ్రిగ]] * [[కృష్ణజమ్మాపురం]] * [[శ్రీకావేరిరాజుపురం]] * [[సింహరాజుపురం]] * [[పాలసముద్రం]] * [[మతవలం]] * [[వెంగళరాజుకుప్పం]] * [[లక్ష్మినరసింహపురం]] * [[ఆముదాల]] * [[కావేరిరాజుపురం]] * [[ఆముదాలపుత్తూరు]] * [[బాలకృష్ణాపురం]] * [[రామకృష్ణాపురం]] * [[మామిడిమనుమూల]] * [[తిరుమలరాజుపురం]] * [[నరసింహాపురం ఏ.ఖండ్రిగ]] * [[అల్లిపూలగుంట]] * [[గంగమాంబాపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} గంగాధర నెల్లూరు 8640 27394 2006-06-25T14:48:10Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గంగాధర నెల్లూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంగాధర నెల్లూరు|villages=33|area=|population=64.831|pop_male=32.978|pop_female=31.853|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.11|lit_male=82.95|lit_female=60.97}} '''గంగాధర నెల్లూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెజ్జుపల్లె]] * [[నెల్లిపల్లె]] * [[కొండేపల్లె]] * [[వింజం]] * [[వీరకనెల్లూరు]] * [[కోటగరం]] * [[నందనూరు]] * [[కొట్రకోన]] * [[పెద్దకాల్వ]] * [[కలిజవీడు]] * [[గంగాధరనెల్లూరు]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[అగరమంగళం]] * [[వేపంజేరి]] * [[వరతూరు]] * [[పచ్చిగుంట]] * [[బుక్కపట్నం, గంగాధర నెల్లూరు|బుక్కపట్నం]] * [[చిన్నవేపంజేరి]] * [[వేల్కూరు]] * [[ముక్కెలత్తూరు]] * [[మహాదేవమంగళం]] * [[తుంగుండ్రం]] * [[కడపగుంట]] * [[ఆత్మకూరు, గంగాధర నెల్లూరు|ఆత్మకూరు]] * [[ఎర్రబోడిరెడ్డిపల్లె]] * [[మూర్తినాయనిపల్లె]] * [[అంబోధరపల్లె]] * [[పాతపాలెం]] * [[పాతవెంకటాపురం]] * [[ఎల్లపల్లె]] * [[బొజ్జినాయనిపల్లె]] * [[గరిగలపల్లె]] * [[కొత్తవెంకటాపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పెనుమూరు 8641 27395 2006-06-25T14:50:35Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెనుమూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెనుమూరు|villages=17|area=|population=38.912|pop_male=19.709|pop_female=19.203|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.77|lit_male=79.23|lit_female=56.09}} '''పెనుమూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చింతపెంట]] * [[అమ్మగారిపల్లె]] * [[తాతిరెడ్డిపల్లె]] * [[చర్వగానిపల్లె]] * [[పెనుమూరు]] * [[కామచిన్నయ్యపల్లె]] * [[చెన్నసముద్ర అగ్రహారం]] * [[గుంటిపల్లె]] * [[మోపిరెడ్డిపల్లె]] * [[కొండమ అగ్రహారం]] * [[సామిరెడ్డిపల్లె]] * [[చిన్నమరెడ్డి ఖండ్రిగ]] * [[కలిగిరి, పెనుమూరు|కలిగిరి]] * [[నంజరపల్లె]] * [[కల్వగుంట]] * [[సాతంబాకం]] * [[పులికల్లు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పూతలపట్టు 8642 27050 2006-06-15T08:30:52Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పూతలపట్టు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పూతలపట్టు|villages=20|area=|population=44.676|pop_male=22.458|pop_female=22.218|pop-density=|pop-growth=|literacy=68.93|lit_male=80.72|lit_female=57.07}} '''పూతలపట్టు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పతూరు]] * [[ఎర్రచెరువుపల్లె]] * [[తలుపులపల్లె]] * [[పోతుకనుమ]] * [[కొత్తకోట, పూతలపట్టు|కొత్తకోట]] * [[చిదిపిరాళ్ల]] * [[తిప్పనపల్లె]] * [[గొడుగుచింత]] * [[వెణుతనపల్లె]] * [[పోలవరం, పూతలపట్టు|పోలవరం]] * [[అక్కనంబట్టు]] * [[వేపనపల్లె]] * [[తేనెపల్లె]] * [[బైటపల్లె]] * [[పేట అగ్రహారం]] * [[పూతలపట్టు]] * [[ఒడ్డెపల్లె]] * [[పాలకూరు]] * [[వావిలతోట]] * [[ముత్తిరేవుల]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} ఐరాల 8643 26968 2006-06-13T03:05:56Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఐరాల||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఐరాల|villages=18|area=|population=48.891|pop_male=24.64|pop_female=24.251|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.23|lit_male=82.14|lit_female=60.25}} '''ఐరాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అయ్యల కృష్ణారెడ్డిపల్లె]] * [[నాంపల్లె]] * [[పొలకల]] * [[గుండ్లపల్లె]] * [[పెద్దసామిరెడ్డిపల్లె]] * [[మొరంపల్లె]] * [[ఐరాల]] * [[వెంకట సముద్ర అగ్రహారం]] * [[ఎర్లంపల్లె]] * [[సంగనపల్లె]] * [[కొల్లపల్లె]] * [[పుల్లూరు]] * [[కామినాయనిపల్లె]] * [[పుత్రమద్ది]] * [[ముదిగొళం]] * [[కొత్తపల్లె, ఐరాల|కొత్తపల్లె]] * [[చిగరపల్లె]] * [[కాణిపాకం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} తావనంపల్లె 8644 26965 2006-06-13T02:46:41Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=తావనంపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తావనంపల్లె|villages=24|area=|population=51.927|pop_male=25.946|pop_female=25.981|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.15|lit_male=83.44|lit_female=62.94}} '''తావనంపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సారకల్లు]] * [[మల్లకుంట]] * [[మాధవరం]] * [[కట్టకిందపల్లె]] * [[గండుపల్లె]] * [[గోవిందరెడ్డిపల్లె]] * [[గురుకవారిపల్లె]] * [[చెర్లోపల్లె]] * [[ఈచనేరి]] * [[అరగొండ]] * [[పైమాఘం]] * [[ముత్తుకూరు, తావనంపల్లె|ముత్తుకూరు]] * [[మటియం]] * [[దిగువ మాఘం]] * [[ఎగువ తడకర]] * [[పల్లెచెరువు]] * [[కారకంపల్లె]] * [[దిగువ తడకర]] * [[తావనంపల్లె]] * [[తావనంపల్లె పుత్తూరు]] * [[ఉత్తర బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[పుణ్యసముద్రం]] * [[పట్నం]] * [[నలిసెట్టిపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} చిత్తూరు మండలం 8645 27461 2006-06-26T15:48:38Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చిత్తూరు మండలం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిత్తూరు మండలం|villages=34|area=|population=207.419|pop_male=104.724|pop_female=102.695|pop-density=|pop-growth=|literacy=80.15|lit_male=87.72|lit_female=72.46}} '''చిత్తూరు మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[చిత్తూరు]] (m) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తేనెబండ]] * [[మంగసముద్రం (గ్రామీణ)]] * [[మురకంబట్టు]] * [[దొడ్డిపల్లె]] * [[దిగువమాసపల్లె]] * [[అయనవీడు]] * [[ముత్తుకూరు, చిత్తూరు మండలం|ముత్తుకూరు]] * [[అనగల్లు]] * [[పలూరు]] * [[బాకర నరసింగరాయని పేట]] * [[అరతల]] * [[బండపల్లె]] * [[క్రిష్ణాపురం]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[గువ్వకల్లు]] * [[అనుపల్లె]] * [[మాపాక్షి]] * [[మాపాక్షి (పాక్షిక)]] * [[పెద్దిసెట్టిపల్లె]] * [[తుమ్మింద]] * [[సిద్దంపల్లె]] * [[నారిగపల్లె]] * [[లక్ష్మాంబపురం]] * [[వరదరాజులపల్లె]] * [[పెరుమాళ్ల ఖండ్రిగ]] * [[చింతలగుంట]] * [[తాళంబేడు]] * [[అనంతపురం, చిత్తూరు మండలం|అనంతపురం]] * [[పచనపల్లె]] * [[సెట్టియప్పం తంగళ్]] * [[ఎస్.వెంకటాపురం]] * [[కుర్చివీడు]] * [[అలుకూరుపల్లె]] * [[వెంకటాపురం, చిత్తూరు మండలం|వెంకటాపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} గుడిపాల 8646 27448 2006-06-26T12:01:15Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గుడిపాల||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుడిపాల|villages=30|area=|population=42.387|pop_male=20.978|pop_female=21.409|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.93|lit_male=82.62|lit_female=63.57}} '''గుడిపాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రామాపురం, గుడిపాల|రామాపురం]] * [[మొగరాలపల్లె]] * [[చీలపల్లె]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[నరగల్లు]] * [[ఆదిలక్ష్మాంబ పురం]] * [[చెరువుముందర ఖండ్రిగ]] * [[కైదుగాని ఖండ్రిగ]] * [[రమాపురం]] * [[కృష్ణ జమ్మాపురం]] * [[శ్రీరంగంపల్లె]] * [[ముత్తుకూరుపల్లె]] * [[కొత్తపల్లె, గుడిపాల|కొత్తపల్లె]] * [[పాపసముద్రం]] * [[బండపల్లె]] * [[చిత్తపార]] * [[గుడిపాల]] * [[వసంతపురం]] * [[బసవపల్లె]] * [[పసుమంద]] * [[తిమ్మయ్యపల్లె]] * [[రాగిమానుపట్టెడ]] * [[వెంకట లక్ష్మాంబపురం]] * [[బందర్లపల్లె]] * [[కుప్పిగానిపల్లె]] * [[దక్షిన బ్రాహ్మణపల్లె]] * [[మరకలకుప్పం]] * [[బొమ్మసముద్రం]] * [[నంగమంగళం]] * [[మంది కృష్ణాపురం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} యడమరి 8647 27398 2006-06-25T15:42:30Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=యడమరి||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యడమరి|villages=24|area=|population=49.437|pop_male=25.031|pop_female=24.406|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.40|lit_male=80.78|lit_female=59.87}} '''యడమరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మాదిరెడ్డిపల్లె]] * [[బుడితిరెడ్డిపల్లె]] * [[మజరా కొత్తపల్లె]] * [[కుక్కలపల్లె]] * [[కోనపల్లె]] * [[జంగాలపల్లె]] * [[మాధవరం]] * [[పెరియంబాడి]] * [[యడమరి]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[దాసరపల్లె]] * [[కాశిరాళ్ల]] * [[భూమిరెడ్డిపల్లె]] * [[కణతలచెరువు]] * [[బోడగుట్టపల్లె]] * [[కమ్మపల్లె]] * [[పత్రపల్లె]] * [[మోదిపల్లె]] * [[సిద్దారెడ్డిపల్లె]] * [[ముద్దురామపురం]] * [[ఓటిరిపల్లె]] * [[నడింపల్లె]] * [[ఓటివారిపల్లె]] * [[కోటలం]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} బంగారుపాలెం 8648 27389 2006-06-25T14:29:11Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బంగారుపాలెం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline57.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బంగారుపాలెం|villages=27|area=|population=69.253|pop_male=35.012|pop_female=34.241|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.56|lit_male=79.72|lit_female=59.15}} '''బంగారుపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తుంబ]] * [[తుంబ కుప్పం]] * [[సెట్టేరి]] * [[తూంపయానపల్లె]] * [[సదాకుప్పం]] * [[నల్లంగడు]] * [[మోతగుంట]] * [[వెంకటగిరి, బంగారుపాలెం|వెంకటగిరి]] * [[నలగంపల్లె]] * [[తంబుగానిపల్లె]] * [[నూనెగుండ్లపల్లె]] * [[మహాసముద్రం]] * [[కుర్మైపల్లె]] * [[బేరిపల్లె]] * [[గుండ్ల కట్టమంచి]] * [[కల్లూరుపల్లె]] * [[బోడబండ్ల]] * [[జంబువారిపల్లె]] * [[గొల్లపల్లె]] * [[పాలమాకులపల్లె]] * [[పాలేరు, బంగారుపాలెం|పాలేరు]] * [[మొగిలి]] * [[టేకుమండ]] * [[కీరమండ]] * [[వేపనపల్లె]] * [[రాగిమణిపెంట]] * [[కల్వమొగిలప్ప ఖండ్రిగ]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పలమనేరు 8649 27042 2006-06-14T14:31:04Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పలమనేరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline58.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పలమనేరు|villages=16|area=|population=71.545|pop_male=35.682|pop_female=35.863|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.03|lit_male=78.66|lit_female=59.45}} '''పలమనేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నాగమంగళం]] * [[రంగనాయనిపల్లె]] * [[పలమనేరు]] * [[జగమర్ల]] * [[పెనగరకుంట]] * [[సముద్రపల్లె]] * [[కురుమోయి]] * [[జల్లిపేట]] * [[మొరం]] * [[శ్రీరంగరాజపురం, పలమనేరు|శ్రీరంగరాజపురం]] * [[అయ్యంరెడ్డి పల్లె]] * [[గుండ్లపల్లె]] * [[కొలమసాన పల్లె]] * [[కరిడిమడుగు]] * [[బయప్పగారి పల్లె]] * [[చెత్తపెంట]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} గంగవరం, చిత్తూరు 8650 27155 2006-06-19T15:24:00Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గంగవరం, చిత్తూరు||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline59.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంగవరం, చిత్తూరు|villages=16|area=|population=48.879|pop_male=24.429|pop_female=24.45|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.18|lit_male=72.54|lit_female=45.97}} '''గంగవరం, చిత్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గుండుగల్లు]] * [[పసుపతూరు]] * [[గండ్రాజుపల్లె]] * [[కీలపల్లె]] * [[పత్తికొండ, గంగవరం|పత్తికొండ]] * [[మామడుగు]] * [[జీడిమాకులపల్లె]] * [[మారెడుపల్లె]] * [[దండపల్లె]] * [[కలగటూరు]] * [[కల్లుపల్లె]] * [[మేలుమోయి]] * [[కొత్తపల్లె, గంగవరం|కొత్తపల్లె]] * [[గంగవరం, చిత్తూరు|గంగవరం]] * [[కీలపట్ల]] * [[మొగిలపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} పెద్దపంజని 8651 27392 2006-06-25T14:36:55Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెద్దపంజని||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline60.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దపంజని|villages=22|area=|population=52.371|pop_male=26.162|pop_female=26.209|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.54|lit_male=72.71|lit_female=46.44}} '''పెద్దపంజని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బత్తందొడ్డి]] * [[కరసానపల్లె]] * [[పెద్దవెలగటూరు]] * [[అప్పినపల్లె]] * [[శంకరాయలపేట]] * [[సివది]] * [[నిడిగుంట]] * [[ముదరాంపల్లె]] * [[చామనేరు]] * [[బొమ్మరాజుపల్లె]] * [[ముత్తుకూరు, పెద్దపంజని|ముత్తుకూరు]] * [[ఛాలమంగళం]] * [[పెద్దపంజని]] * [[తుర్లపల్లె]] * [[వీరపల్లె]] * [[సుద్దగుండ్లపల్లె]] * [[కొలత్తూరు]] * [[గంకొండ]] * [[రాయలపేట]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లె]] * [[పెద్దకప్పల్లె]] * [[కోగిలేరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} బైరెడ్డిపల్లె 8652 27393 2006-06-25T14:42:34Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బైరెడ్డిపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline61.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బైరెడ్డిపల్లె|villages=24|area=|population=50.094|pop_male=25.072|pop_female=25.022|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.44|lit_male=73.36|lit_female=45.49}} '''బైరెడ్డిపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అలపల్లె]] * [[గొల్లచేమన పల్లె]] * [[పెద్దచిల్లరగుంట]] * [[బేలుపల్లె]] * [[సెట్టిపల్లె]] * [[లక్కనపల్లె]] * [[కంభంపల్లె]] * [[తీర్థం]] * [[కైగల్లు]] * [[దేవదొడ్డి]] * [[పతుర్నతం]] * [[కడపనతం]] * [[గౌనితిమ్మేపల్లె]] * [[బైరెడ్డిపల్లె]] * [[గంగినాయనిపల్లె]] * [[కమ్మనపల్లె]] * [[ధర్మపురి, బైరెడ్డిపల్లె|ధర్మపురి]] * [[మూలతిమ్మేపల్లె]] * [[మెకలనాగిరెడ్డి పల్లె]] * [[దొంతిరాళ్లపల్లె]] * [[చప్పిడిపల్లె]] * [[నెల్లిపట్ల]] * [[రఘునాయకుల దిన్నె]] * [[తిమ్మయ్యగారిపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} వెంకటగిరి కోట 8653 27507 2006-06-27T20:20:34Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=వెంకటగిరి కోట||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline62.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెంకటగిరి కోట|villages=31|area=|population=74.919|pop_male=37.769|pop_female=37.15|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.84|lit_male=71.63|lit_female=47.91}} '''వెంకటగిరి కోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జౌనిపల్లె]] * [[తోటకనుమ]] * [[క్రిష్ణాపురం]] * [[నెర్నిపల్లె]] * [[పైపల్లె]] * [[పత్రపల్లె]] * [[హనుమపల్లె]] * [[తిరుమల పిచ్చిగుండ్లపల్లె]] * [[బోడిగుట్టపల్లె]] * [[గోనుమాకులపల్లె]] * [[కంబర్లపల్లె]] * [[యాలకల్లు]] * [[ముదరాందొడ్డి]] * [[మట్టిగుట్టపల్లె]] * [[వోగు]] * [[బైరుపల్లె]] * [[గుడిపల్లె, వెంకటగిరి కోట|గుడిపల్లె]] * [[పాపెపల్లె]] * [[వెంకటగిరికోట]] * [[పెద్ద భరణిపల్లె]] * [[విభూతియెల నగరం]] * [[పడిగలకుప్పం]] * [[కొంగటం]] * [[శివునికుప్పం]] * [[చిన్న కొంగటం]] * [[పనుగానిపల్లె]] * [[కొత్తకోట, వెంకటగిరి కోట|కొత్తకోట]] * [[ఎస్.బండపల్లె]] * [[కొనేరుగొల్లపల్లె]] * [[చింతమాకులపల్లె]] * [[బోయ చిన్నగన్న పల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} రామకుప్పం 8654 27390 2006-06-25T14:33:28Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రామకుప్పం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline63.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామకుప్పం|villages=37|area=|population=50.874|pop_male=26.035|pop_female=24.839|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.58|lit_male=66.05|lit_female=40.52}} '''రామకుప్పం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొంగనపల్లె]] * [[కొల్లుపల్లె]] * [[చెల్దిగానిపల్లె]] * [[రాజుపేట]] * [[బైపరెడ్లపల్లె]] * [[కెంపసముద్రం]] * [[తిమ్మసముద్రం]] * [[బందర్లపల్లె]] * [[గొరివిమాకులపల్లె]] * [[పంద్యాలమడుగు]] * [[పామన బోయనపల్లె]] * [[గిద్దపల్లె]] * [[రామకుప్పం]] * [[అత్తికుప్పం]] * [[కిల్లాకుపోడు]] * [[మణేంద్రం]] * [[చెన్నారెడ్డిపల్లె]] * [[ముద్దనపల్లె]] * [[బొందలగుంట]] * [[కడసినకుప్పం]] * [[విజలపురం]] * [[అంకిరెడ్డిపల్లె]] * [[బాలఓబనపల్లె]] * [[సింగసముద్రం]] * [[పెద్దూరు]] * [[పచ్చరుమాకుల పల్లె]] * [[కంచనబల్ల]] * [[బత్తువారిపల్లె]] * [[ఉనిసిగాని పల్లె]] * [[పెద్దగనూరు]] * [[జౌకుపల్లె]] * [[గోవిందపల్లె]] * [[రెడ్డివానిపోడు]] * [[కృష్ణాపురం దిన్నె]] * [[పెద్దకురబల పల్లె]] * [[బల్ల]] * [[వీరనమల]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} శాంతిపురం 8655 27516 2006-06-27T23:41:10Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=శాంతిపురం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline64.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శాంతిపురం|villages=60|area=|population=50.952|pop_male=25.604|pop_female=25.348|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.76|lit_male=62.56|lit_female=36.89}} '''శాంతిపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బెల్లకోగిల]] * [[వాడగాండ్లపల్లె]] * [[అనికెర]] * [[నల్లప్పరెడ్డియూరు]] * [[రేగడదిన్నెపల్లె]] * [[బెండనకుప్పం]] * [[పెద్దూరు]] * [[కోనేరుకుప్పం]] * [[సత్తు]] * [[చింతకంపల్లె]] * [[సెట్టిబల్ల]] * [[మోటకొత్తూరు]] * [[చినగండ్లపల్లె]] * [[కృష్ణాపురం]] * [[బోయనపల్లె]] * [[గుండుసెట్టిపల్లె]] * [[మఠం సంథంపల్లె]] * [[కేనమాకులపల్లె]] * [[జొనిగనూరు]] * [[గుంజర్లపల్లె]] * [[చిన్నరదొడ్డి]] * [[రాళ్లబడుగూరు]] * [[గెసికపల్లె]] * [[కరుమట్ల]] * [[దొమ్మరతిప్పన పల్లె]] * [[ముద్దనపల్లె]] * [[చీమనపల్లె]] * [[కర్లగట్ట]] * [[జల్లిగానిపల్లె]] * [[మొరసనపల్లె]] * [[తుంసి]] * [[దొంకుమానిపల్లె]] * [[అరిముతనపల్లె]] * [[నల్లరాళ్లపల్లె]] * [[చౌడంపల్లె]] * [[దందికుప్పం]] * [[సొన్నెగౌనిపల్లె]] * [[అమ్మవారిపేట]] * [[వేటగిరికొత్తూరు]] * [[కదిరిముత్తన్నపల్లె]] * [[రెడ్లపల్లె]] * [[వెదురుగుట్టపల్లె]] * [[కదిరిఓబనపల్లె]] * [[కలమలదొడ్డి]] * [[సొన్నెగౌనిపల్లె]] * [[తమ్మిగానిపల్లె]] * [[ప్రీతిచామనూరు]] * [[బెన్నయనూరు]] * [[పోడూరు, శాంతిపురం|పోడూరు]] * [[మదనపల్లె, శాంతిపురం|మదనపల్లె]] * [[కదపల్లె]] * [[బంతిమడుగు గొల్లపల్లె]] * [[చిల్లమానిపల్లె]] * [[జీడిమానిపల్లె]] * [[జెల్లపల్లెదిన్నె]] * [[కొలమడుగు]] * [[సంతంపల్లె]] * [[అంచినాయనికుప్పం]] * [[శివరామపురం]] * [[నంజంపేట]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} గుడిపల్లె 8656 27505 2006-06-27T20:07:35Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గుడిపల్లె||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline65.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుడిపల్లె|villages=47|area=|population=38.48|pop_male=19.207|pop_female=19.273|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.63|lit_male=59.26|lit_female=30.06}} '''గుడిపల్లె''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బిసనతం]] * [[అత్తినతం]] * [[ఆవులతిమ్మనపల్లె]] * [[పొగురుపల్లె]] * [[లింగాపురం దిన్నె]] * [[దాసిమానిపల్లె]] * [[అంగనమలకొత్తూరు]] * [[కుప్పిగానిపల్లె]] * [[కోటచెంబగిరి]] * [[ఒంటిపల్లె]] * [[పెద్దగొల్లపల్లె]] * [[చిన్నగొల్లపల్లె]] * [[సిరిగిరిపల్లె]] * [[గూడుపల్లె]] * [[అగరం]] * [[యమగానిపల్లె]] * [[నలగాంపల్లె]] * [[బెగ్గిలిపల్లె]] * [[గోకర్లపల్లె]] * [[సెట్టిపల్లె]] * [[సెట్టిపల్లె కే.బందర్లపల్లె]] * [[కణామనపల్లె]] * [[గుండ్లసగరం]] * [[నక్కనపల్లె]] * [[కోటపల్లె]] * [[కాకినాయనిచిగుర్ల పల్లె]] * [[అనగర్లపల్లె]] * [[చీకటిపల్లె]] * [[బిజిగానిపల్లె]] * [[వెంగేపల్లె]] * [[ఇరిసిగానిపల్లె]] * [[మాలవానికొత్తూరు]] * [[కోడిగానిపల్లె]] * [[బూరుగులపల్లె]] * [[సంగనపల్లె]] * [[బోయనపల్లె]] * [[చిన్నపర్తికుంట]] * [[పెద్దపర్తికుంట]] * [[తాళై అగ్రహారం]] * [[కోటమాకనెపల్లె]] * [[ఒన్నపనాయని కొత్తూరు]] * [[అలుగుమనిపల్లె]] * [[సొన్నరసానపల్లె]] * [[సోదిగానిపల్లె]] * [[తిమ్మనాయనిపల్లె]] * [[దిన్నెపల్లె]] * [[మల్దెపల్లె]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} కుప్పం 8657 27506 2006-06-27T20:15:21Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కుప్పం||district=చిత్తూరు|mapname=[[Image:Chittoor mandals outline66.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుప్పం|villages=62|area=|population=102.947|pop_male=52.209|pop_female=50.738|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.72|lit_male=63.27|lit_female=41.89}} '''కుప్పం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[చిత్తూరు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కుప్పం]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బైరగానిపల్లె (గ్రామీణ)]] * [[బండసెట్టిపల్లె (గ్రామీణ)]] * [[చమ్మగుట్టపల్లె]] * [[గుట్టపల్లె]] * [[సీగలపల్లె]] * [[కనుగుండి]] * [[వెంకటేశపురం]] * [[దసెగౌనియూరు]] * [[బొగ్గుపల్లె]] * [[ఎల్లజ్జనూరు]] * [[చిన్నకురబలపల్లె (గ్రామీణ)]] * [[కమతమూరు]] * [[కత్తిమానిపల్లె]] * [[ఎకర్లపల్లె]] * [[నూలకుంట]] * [[కుత్తిగానిపల్లె]] * [[సజ్జలపల్లె]] * [[నిమ్మకంపల్లె]] * [[మిట్టపల్లె]] * [[కొత్తపల్లె, కుప్పం|కొత్తపల్లె]] * [[కాకిమడుగు]] * [[కుంగెగౌనియూరు]] * [[చిన్న బంగారునతం]] * [[పెద్ద బంగారునతం]] * [[బెవనపల్లె]] * [[వెందుగంపల్లె]] * [[గుడ్లకదిరెపల్లె]] * [[గొనుగూరు]] * [[పాలేర్లపల్లె]] * [[యానాదిపల్లె]] * [[చాలర్లపల్లె]] * [[పొరకుంట్లపల్లె]] * [[జరుగు]] * [[ఉరినాయనిపల్లె]] * [[ఉరినాయనికొత్తూరు]] * [[గుడ్లనాయనిపల్లె]] * [[కృష్ణదాసనపల్లె]] * [[రాజనం]] * [[వరమనూరు]] * [[గట్టప్పనాయనిపల్లె]] * [[ఉర్లఓబనపల్లె]] * [[మారపల్లె]] * [[కూర్మనిపల్లె]] * [[నడిమూరు]] * [[బోడగుట్టపల్లె]] * [[వసనాడుగొల్ల పల్లె]] * [[ములకలపల్లె]] * [[వసనాడు]] * [[పైపాల్యం]] * [[పెద్ద బొగ్గుపల్ల్లె]] * [[చిన్న బొగ్గుపల్లె]] * [[అడవిములకపల్లె]] * [[కనమపచ్చర్ల పల్లె]] * [[చెక్కునతం]] * [[పెద్దగోపనపల్లె]] * [[ఆవులనతం]] * [[మొత్తకదిరినూరు]] * [[చిన్నఒబ్బ]] * [[టీ.సాదుమూరు]] * [[పొన్నంగూరు]] * [[అడవి బుడుగూరు]] {{చిత్తూరు జిల్లా మండలాలు}} శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు 8658 23481 2006-04-20T13:49:32Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[శ్రీశ్రీ]] ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్ 8659 25995 2006-05-28T16:27:21Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్|villages=18|area=|population=50.845|pop_male=24.737|pop_female=26.108|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.94|lit_male=55.76|lit_female=29.06}} '''ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కోమటికొండాపూర్]] * [[ఎర్దండి]] * [[బర్దిపూర్]] * [[మూలరాంపూర్]] * [[వేములకుర్తి]] * [[కమలానగర్]] * [[యమాపూర్]] * [[ఫకీర్ కొండాపూర్]] * [[తిమ్మాపూర్ (ఇబ్రహీంపట్నం మండలం)]] * [[గోదూర్]] * [[ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్]] * [[వర్షకొండ]] * [[దబ్బా]] * [[అమ్మక్కపేట్]] * [[ఎర్రాపూర్]] * [[రాజెశ్వరరావుపేట్]] * [[బండలింగాపూర్]] * [[మైద్‌పల్లి (w)]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మల్లాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8660 26002 2006-05-28T16:37:56Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మల్లాపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మల్లాపూర్|villages=19|area=|population=49.575|pop_male=23.963|pop_female=25.612|pop-density=|pop-growth=|literacy=39.40|lit_male=53.03|lit_female=26.86}} '''మల్లాపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఓబులాపూర్]] * [[సంగం (మల్లాపూర్ మండలం)]] * [[శ్రీరాంపూర్ (మల్లాపూర్ మండలం)]] * [[దామరాజపల్లి]] * [[వల్గొండ]] * [[వేంపల్లి వెంకతరావుపేట]] * [[గొర్రెపల్లి]] * [[మల్లాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] * [[మొగల్‌పేట్]] * [[నడుకుడ]] * [[సిర్పూర్]] * [[ఇందిరానగర్]] * [[రేగుంట]] * [[గుండంపల్లి]] * [[రాఘవపేట]] * [[ముత్తంపేట్]] * [[చిత్తాపూర్]] * [[ధర్మారం (మల్లాపూర్ మండలం)]] * [[సాతారం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} రైకల్ 8661 26006 2006-05-28T16:50:13Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=రైకల్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రైకల్|villages=20|area=|population=58.807|pop_male=28.603|pop_female=30.204|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.70|lit_male=57.33|lit_female=30.89}} '''రైకల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బోర్నపల్లి]] * [[దేవన్‌పల్లి]] * [[కత్కాపూర్]] * [[తాట్లవాయి]] * [[వస్తాపూర్]] * [[చింతలూర్]] * [[మూటపల్లి]] * [[ఒడ్డెలింగాపూర్]] * [[ధర్మాజీపేట్]] * [[ఆలూర్]] * [[వీరాపూర్]] * [[భూపతిపూర్]] * [[రామాజీపేట్]] * [[రైకల్]] * [[ఇటిక్యాల్ (రైకల్ మండలం)]] * [[మహితాపూర్]] * [[కుమ్మరిపల్లి]] * [[ఉప్పుమడిగె]] * [[అల్లిపూర్]] * [[కిస్టంపేట్ (రైకల్ మండలం)]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} సారంగాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8662 26008 2006-05-28T16:56:52Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సారంగాపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సారంగాపూర్|villages=24|area=|population=40.881|pop_male=19.935|pop_female=20.946|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.73|lit_male=48.72|lit_female=23.50}} '''సారంగాపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రంగాసాగర్]] * [[మంగేల]] * [[కమ్మునూర్]] * [[తాళ్ళధర్మారం]] * [[రేకులపల్లి]] * [[కొల్వాయి]] * [[కొమన్‌పల్లి]] * [[తుంగూర్]] * [[కాండ్లపల్లి]] * [[చర్లపల్లి]] * [[నర్సింలపల్లి]] * [[బీర్పూర్]] * [[పోతారం]] * [[సారంగాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] * [[గణేష్‌పల్లి]] * [[రేచపల్లి]] * [[రంగపేట్]] * [[నగునూర్]] * [[లచ్చక్కపేట్]] * [[కోనాపూర్]] * [[పెంబెట్ల]] * [[లక్ష్మిదేవిపల్లి]] * [[అర్పపల్లి]] * [[బత్తపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} వెలగటూరు 8663 25980 2006-05-28T10:13:39Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=వెలగటూరు||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెలగటూరు|villages=23|area=|population=47.229|pop_male=23.827|pop_female=23.402|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.45|lit_male=55.19|lit_female=31.57}} '''వెలగటూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జగ్దేవ్‌పేట]] * [[వెల్గటూరు]] * [[కప్పరావుపేట]] * [[ముత్తునూర్]] * [[రామ్నూర్]] * [[కిషన్‌రావుపేట]] * [[సాకపురం]] * [[కొండాపూర్]] * [[గుళ్ళకోట]] * [[అంబారీపేట]] * [[సంకెనపల్లి]] * [[పైడిపల్లి]] * [[చెగ్గావ్]] * [[ఉందెడ]] * [[ముంజంపల్లి]] * [[సానబండ]] * [[గుడిసెలపేట్]] * [[పడ్‌కల్]] * [[కొత్తపేట్]] * [[ఎండపల్లి]] * [[పాతగూదూర్]] * [[సూరారం]] * [[మారేడుపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} రామగుండము 8664 26018 2006-05-28T17:14:28Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=రామగుండము||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామగుండము|villages=20|area=|population=279.323|pop_male=142.247|pop_female=137.076|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.65|lit_male=75.89|lit_female=57.07}} '''రామగుండము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[రామగుండం]] (కొంత భాగం) * [[రామగుండం (m)]] * [[పాలకుర్తి (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కుక్కలగూడూర్]] * [[వేమునూర్]] * [[మద్దిరియాల]] * [[పోటియల్]] * [[సోమనపల్లి]] * [[ముర్మూర్]] * [[ఎల్లంపల్లి]] * [[గోల్‌వాడ]] * [[అంతర్గావ్]] * [[రైదండి]] * [[బ్రాహ్మణపల్లి]] * [[ఆకెన్‌పల్లి]] * [[ఏక్లాస్‌పూర్]] * [[పుట్నూర్]] * [[గుడిపల్లి]] * [[జయ్యారం]] * [[ఎసలతక్కళ్ళపల్లి]] * [[కుందన్‌పల్లి]] * [[లింగాపూర్]] * [[ఎల్కల్‌పల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కమాన్‌పూర్ 8665 26024 2006-05-28T17:23:19Z Chaduvari 97 కమానుపూర్, కమాన్‌పూర్ కు తరలించబడింది: సరైనపేరు {{మండలం|name=కమానుపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కమానుపూర్|villages=22|area=|population=74.474|pop_male=37.606|pop_female=36.868|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.34|lit_male=68.07|lit_female=48.48}} '''కమానుపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[రామగుండం]] (కొంత భాగం) * [[జల్లారం (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కన్నాల]] * [[రాణాపూర్]] * [[నాగారం]] * [[లింగాల (కమాన్‌పూర్ మండలం)]] * [[పెంచికల్‌పేట్ (గ్రామీణ)]] * [[సుందిళ్ళ]] * [[ముస్తియల్]] * [[ఉప్పర్లకేసారం]] * [[జల్లిపల్లి]] * [[జూలపల్లి (కమాన్‌పూర్ మండలం)]] * [[కమాన్‌పూర్]] * [[రొంపికుంట]] * [[పేరపల్లి]] * [[గుండారం]] * [[రాజాపూర్]] * [[లంకకేసారం]] * [[కాల్వచర్ల]] * [[ముల్కలపల్లి]] * [[నాగేపల్లి]] * [[పన్నూర్]] * [[రత్నాపూర్]] * [[బేగుంపేట్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కాటారం 8666 26062 2006-05-29T16:48:53Z Chaduvari 97 మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కాటారం||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కాటారం|villages=28|area=|population=31.259|pop_male=15.741|pop_female=15.518|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.24|lit_male=55.66|lit_female=32.74}} '''కాటారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దామెరకుంట]] * [[గుంద్రాతిపల్లి]] * [[మల్లారం (కాటారం మండలం)]] * [[రఘుపల్లి]] * [[వీరాపూర్]] * [[జాదారావుపేట్]] * [[గూడూర్]] * [[విలాసాగర్]] * [[ధర్మసాగర్]] * [[ఒడిపిలవంచ]] * [[గుమ్మళ్ళపల్లి]] * [[రేగులగూడెం]] * [[దేవరాంపల్లి]] * [[ధన్వాడ (కాటారం మండలం)]] * [[ఆదివారంపేట్]] * [[నస్తూర్‌పల్లి]] * [[బొప్పారం]] * [[చిద్నేపల్లి]] * [[గారేపల్లి]] * [[కాటారం]] * [[కంబల్‌పాడ్]] * [[కొత్తపల్లి (కాటారం మండలం)]] * [[సుందరాజ్‌పేట్]] * [[మేడిపల్లి (కాటారం మండలం)]] * [[బయ్యారం (కాటారం మండలం)]] * [[పోతుల్వాయి]] * [[చింతకాని (కాటారం మండలం)]] * [[ప్రతాపగిరి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మహాదేవపూర్ 8667 26069 2006-05-29T17:01:31Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మహాదేవపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మహాదేవపూర్|villages=37|area=|population=35.325|pop_male=17.744|pop_female=17.581|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.55|lit_male=54.73|lit_female=30.27}} '''మహాదేవపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అన్నారం (మహాదేవపూర్ మండలం)]] * [[చింద్రపల్లి]] * [[నాగేపల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)]] * [[ముద్దులపల్లి]] * [[పల్గుల]] * [[కుంట్లం]] * [[పుస్కుపల్లి]] * [[మజీద్‌పల్లి]] * [[కాళేశ్వరం]] * [[మెట్‌పల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)]] * [[బీర్‌సాగర్]] * [[కుదుర్‌పల్లి]] * [[ఎడపల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)]] * [[మహాదేవపూర్]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)]] * [[బొమ్మాపూర్]] * [[ఎల్కేశ్వరం]] * [[బెగ్లూర్]] * [[రాపల్లికోట]] * [[ఎంకేపల్లి]] * [[కిష్టారావుపేట్]] * [[సూరారం (మహాదేవపూర్ మండలం)]] * [[మేదిగడ్డ]] * [[అంబత్‌పల్లి]] * [[పెద్దంపేట్]] * [[లెంకలగడ్డ]] * [[పంకెన]] * [[మోదేడ్]] * [[కమాన్‌పల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)]] * [[పల్మెల]] * [[సర్వాయిపేట్]] * [[దమ్మూర్]] * [[బూర్గుగూడెం]] * [[నీలంపల్లి]] * [[వెంచేపల్లి]] * [[ముక్నూర్]] * [[తిమ్మతిగూడెం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మల్హర్రావు 8668 26077 2006-05-29T17:16:47Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మల్హర్రావు||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మల్హర్రావు|villages=16|area=|population=23.843|pop_male=12.011|pop_female=11.832|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.42|lit_male=52.59|lit_female=32.15}} '''మల్హర్రావు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వల్లంకుంట]] * [[కొండంపేట్]] * [[ఎడ్లపల్లి]] * [[రుద్రారం (మల్హర్రావు మండలం)]] * [[దుబ్బగట్టు]] * [[దుబ్బపేట]] * [[చిన్నతూండ్ల]] * [[మల్లారం (మల్హర్రావు మండలం)]] * [[తాడిచర్ల]] * [[కాపురం]] * [[శత్రాజ్‌పల్లి]] * [[నాచారం (మల్హర్రావు మండలం)]] * [[అన్సాన్‌పల్లి]] * [[తాడ్వాయి (మల్హర్రావు మండలం)]] * [[పెద్దతూండ్ల]] * [[మల్లంపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} ముత్తారం (మహాదేవపూర్) 8669 26408 2006-06-02T16:33:30Z Chaduvari 97 ముత్తరంమహాదేవపూర్, ముత్తారం (మహాదేవపూర్) కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=ముత్తరంమహాదేవపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముత్తరంమహాదేవపూర్|villages=21|area=|population=23.327|pop_male=11.701|pop_female=11.626|pop-density=|pop-growth=|literacy=33.78|lit_male=45.12|lit_female=22.36}} '''ముత్తారం మహాదేవపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ములుగుపల్లి]] * [[పోలారం]] * [[స్తంభంపల్లి (ప్ప్)]] * [[కోర్లకుంట]] * [[మాదారం]] * [[జీలపల్లి]] * [[నిమ్మగూడెం]] * [[యమన్‌పల్లి]] * [[ముత్తారం (మహదేవపూర్)]] * [[వజినేపల్లి]] * [[నల్లగుంట (మీనాజీపేట)]] * [[రేగులగూడెం]] * [[బోర్లగూడెం]] * [[పెగడపల్లి]] * [[యెత్నారం]] * [[సింగంపల్లి]] * [[కంకునూర్]] * [[రెడ్డిపల్లి]] * [[స్తంభంపల్లి (పీ.కే.)]] * [[గండికామారం]] * [[సింగారం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} ముత్తారం (మంథని) 8670 26412 2006-06-02T16:39:49Z Chaduvari 97 ముత్తరంమంథని, ముత్తారం (మంథని) కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=ముత్తరంమంథని||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముత్తరంమంథని|villages=18|area=|population=28.628|pop_male=14.308|pop_female=14.32|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.83|lit_male=54.31|lit_female=33.32}} '''ముత్తారం (మంథని)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఆదివరంపేట]] * [[లద్నాపూర్]] * [[బుధవారంపేట @ రామయ్యపల్లి]] * [[ఇప్పలపల్లి]] * [[ఖమ్మంపల్లి]] * [[దర్యాపూర్]] * [[మైదంబండ]] * [[మచ్చుపేట]] * [[శుక్రవారంపేట]] * [[లక్కారం]] * [[సర్వారం]] * [[పొతారం]] * [[కేశనపల్లి]] * [[పారుపల్లి]] * [[ముత్తారం (మంథని)]] * [[శతరాజ్‌పల్లి]] * [[ఓదేడు]] * [[అడవిశ్రీరాంపూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} శ్రీరాంపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8671 26005 2006-05-28T16:50:10Z Chaduvari 97 కిస్టంపేట్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=శ్రీరాంపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శ్రీరాంపూర్|villages=17|area=|population=37.272|pop_male=18.806|pop_female=18.466|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.55|lit_male=59.60|lit_female=35.37}} '''శ్రీరాంపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మాదిపల్లి]] * [[మంగపేట్]] * [[వెన్నంపల్లి]] * [[జాఫర్‌ఖాన్‌పేట్]] * [[ఏదులాపురం (శ్రీరాంపూర్ మండలం)]] * [[కూనారం (శ్రీరాంపూర్ మండలం)]] * [[పెగడపల్లి (శ్రీరాంపూర్ మండలం)]] * [[గంగారం]] * [[పెద్దంపేట్]] * [[పందిళ్ళ]] * [[శ్రీరాంపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] * [[రాతుపల్లి]] * [[మోట్లపల్లి]] * [[తారుపల్లి]] * [[మల్లియల్]] * [[మీర్జంపేట్]] * [[కిస్టంపేట్ (శ్రీరాంపూర్ మండలం)]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} పెద్దపల్లి 8672 26414 2006-06-02T16:44:31Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=పెద్దపల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దపల్లి|villages=22|area=|population=90.83|pop_male=45.418|pop_female=45.412|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.06|lit_male=68.08|lit_female=48.14}} '''పెద్దపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పాల్తెం]] * [[తురకలమద్దికుంట]] * [[అప్పన్నపేట్]] * [[కనగర్తి]] * [[రగినీడు]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి(ప్స్)]] * [[రాఘవాపూర్]] * [[రంగాపూర్]] * [[సబితం]] * [[గౌరెడ్డిపేట]] * [[పెద్దపల్లి]] * [[నిట్టూర్]] * [[నిమ్మనపల్లి]] * [[పెద్దకాల్వల]] * [[రంగంపల్లి]] * [[రాంపల్లి]] * [[చీకురాయి]] * [[పెద్దబొంకూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[భోజన్నపేట్]] * [[ములసాల]] * [[మారేడుగొండ]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} జూలపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8673 26415 2006-06-02T16:46:35Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జూలపల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జూలపల్లి|villages=15|area=|population=45.094|pop_male=22.575|pop_female=22.519|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.44|lit_male=60.78|lit_female=36.11}} '''జూలపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెద్దాపూర్]] * [[జూలపల్లి]] * [[కుమ్మరికుంట]] * [[కాచాపూర్]] * [[వద్కాపూర్]] * [[లోకపేట]] * [[ముప్పిరితోట]] * [[దూలికట్ట]] * [[తేలుకుంట]] * [[ఎల్గాఇద్]] * [[సుల్తాన్‌పూర్]] * [[బుర్హన్‌మియాపేట్]] * [[శివాపల్లి]] * [[నర్సాపూర్]] * [[రైకల్‌దేవపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} ధర్మారం (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8674 26416 2006-06-02T16:49:03Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ధర్మారం||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధర్మారం|villages=17|area=|population=49.636|pop_male=24.59|pop_female=25.046|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.35|lit_male=53.91|lit_female=33.08}} '''ధర్మారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నర్సింగాపూర్]] * [[పత్తిపాక]] * [[బొమ్మారెడ్డిపల్లి]] * [[మేడారం]] * [[శాయంపేట]] * [[ఖానంపల్లి]] * [[పైడిచింతలపల్లి]] * [[రాచపల్లి]] * [[దొంగతుర్తి]] * [[బొట్లవనపర్తి]] * [[ఖిలావనపర్తి]] * [[చమన్‌పల్లి]] * [[కొతూర్]] * [[కట్కన్‌పల్లి]] * [[మల్లాపూర్]] * [[కమ్మరిఖన్‌పేట]] * [[అబ్బాపురం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} గొల్లపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8675 26418 2006-06-02T16:55:30Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=గొల్లపల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గొల్లపల్లి|villages=22|area=|population=41.648|pop_male=20.514|pop_female=21.134|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.14|lit_male=56.68|lit_female=30.03}} '''గొల్లపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గంగాపురం]] * [[యెశ్వంతరావుపేట్]] * [[ఇస్రాజ్‌పల్లి]] * [[శాకళ్ళ]] * [[వెంగుమట్ల]] * [[బొంకూర్]] * [[లోతునూర్]] * [[దాట్నూర్]] * [[అబ్బాపురం]] * [[చిల్వకోడూర్]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[రాపల్లి]] * [[వెంగళాపురం]] * [[తిర్మలాపురం]] * [[ఇబ్రహీంనగర్]] * [[భట్టుబుట్టమ్రాజపల్లి]] * [[రాఘవపట్నం]] * [[అగ్గిమళ్ళ]] * [[గుంజపడుగు]] * [[భీంరాజ్‌పల్లి]] * [[చెందోలి]] * [[ఆత్మకూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మేడిపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8676 26419 2006-06-02T16:57:27Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మేడిపల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మేడిపల్లి|villages=19|area=|population=49.773|pop_male=24.151|pop_female=25.622|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.92|lit_male=58.46|lit_female=32.34}} '''మేడిపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కట్లకుంట]] * [[పోర్మళ్ళ]] * [[తొంబారావుపేట]] * [[మేడిపల్లి]] * [[కొండాపూర్]] * [[వల్లంపల్లి]] * [[మాచాపూర్]] * [[దమ్మన్నపేట]] * [[కల్వకోట]] * [[రంగాపూర్]] * [[కాచారం]] * [[వెంకటరావుపేట]] * [[రఘోజీపేట]] * [[భీమారం]] * [[మన్న్నెగూడెం]] * [[లింగంపేట]] * [[గోవిండారం]] * [[పస్నూర్]] * [[వొద్దేడు]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కోరుట్ల 8677 26933 2006-06-12T16:32:28Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=కోరుట్ల||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోరుట్ల|villages=14|area=|population=94.429|pop_male=46.958|pop_female=47.471|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.84|lit_male=71.76|lit_female=48.07}} '''కోరుట్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కోరుట్ల]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[యూసుఫ్‌నగర్]] * [[ఐలాపూర్]] * [[కల్లూర్]] * [[పైడిమడుగు]] * [[జోగన్‌పల్లి]] * [[చిన్నమెట్‌పల్లి]] * [[మాదాపూర్]] * [[పెద్దాపూర్]] * [[యకీన్‌పూర్]] * [[నాగులపేట]] * [[సంగెం]] * [[గుమ్లాపూర్]] * [[వెంకటాపూర్ (కోరుట్ల )]] * [[మోహన్‌రావుపేట]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మెట్‌పల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8678 26421 2006-06-02T17:01:05Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మెట్‌పల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మెట్‌పల్లి|villages=15|area=|population=76.985|pop_male=38.27|pop_female=38.715|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.45|lit_male=72.72|lit_female=46.46}} '''మెట్‌పల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెంకటరావుపేట్]] * [[రేగుంట]] * [[మెట్‌పల్లి]] * [[వేంపేట్]] * [[చౌలమద్ది]] * [[వెల్లుల్ల]] * [[మాసాయిపేట]] * [[రామచంద్రంపేట]] * [[విత్తంపేట]] * [[మెట్లచిత్తాపూర్]] * [[జగ్గాసాగర్]] * [[రామలచక్కపేట]] * [[రంగారావుపేట]] * [[ఆత్మకూర్]] * [[కొండ్రికర్ల]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కత్లాపూర్ 8679 26422 2006-06-02T17:02:43Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కత్లాపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కత్లాపూర్|villages=18|area=|population=42.786|pop_male=20.491|pop_female=22.295|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.96|lit_male=60.76|lit_female=32.51}} '''కత్లాపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సిర్కొండ]] * [[తక్కళ్ళపల్లి]] * [[బొమ్మెన]] * [[దూలూర్]] * [[కత్లాపూర్]] * [[పెగ్గెర్ల]] * [[ఊటపల్లి]] * [[భూషణ్‌రావుపేట]] * [[చింతకుంట]] * [[దుంపేట]] * [[పోసానిపేట]] * [[గంభీర్‌పూర్]] * [[తంద్రియల్]] * [[ఇప్పాపల్లి]] * [[పోతారం]] * [[కలికోట]] * [[అంబారిపేట్]] * [[తుర్తి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} చందుర్తి 8680 26423 2006-06-02T17:04:20Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=చందుర్తి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చందుర్తి|villages=12|area=|population=40.558|pop_male=20.079|pop_female=20.479|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.46|lit_male=59.19|lit_female=32.07}} '''చందుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రుద్రాంగి]] * [[మల్లియల్]] * [[చందుర్తి]] * [[తిమ్మాపురం(ప్న్)]] * [[అనంతపల్లి(ప్క్)]] * [[మర్రిగడ్డ]] * [[జోగాపురం]] * [[లింగంపేట]] * [[సంగుల]] * [[బండపల్లి]] * [[యంగల్]] * [[మూదేపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కొడిమ్యాల్ 8681 26424 2006-06-02T17:05:42Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కొడిమ్యాల్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొడిమ్యాల్|villages=15|area=|population=42.346|pop_male=20.719|pop_female=21.627|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.50|lit_male=59.55|lit_female=34.15}} '''కొడిమ్యాల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సూరంపేట]] * [[కోనాపూర్]] * [[పోతారం]] * [[తిరుమలాపూర్]] * [[శనివారంపేట]] * [[రామసాగర్]] * [[నాచుపల్లి]] * [[కొడిమ్యాల్]] * [[కొండాపూర్]] * [[నల్లగొండ]] * [[తిప్పాయిపల్లి]] * [[చెప్పియల్]] * [[పూదూర్]] * [[గౌరాపూర్]] * [[నమిలికొండ]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} గంగాధర 8682 26425 2006-06-02T17:07:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=గంగాధర||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంగాధర|villages=19|area=|population=46.879|pop_male=23.338|pop_female=23.541|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.44|lit_male=65.49|lit_female=37.66}} '''గంగాధర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెంకటాయిపల్లి]] * [[ర్యాలపల్లి]] * [[కాచిరెడ్డిపల్లి]] * [[కొండాయిపల్లి]] * [[బూర్గుపల్లి]] * [[నరసిమ్హులపల్లి]] * [[సర్వారెడ్డిపల్లి]] * [[నాగిరెడ్డిపూర్]] * [[గంగాధర]] * [[నారాయణ్‌పూర్]] * [[ఇస్లాంపూర్]] * [[మల్లాపూర్]] * [[ఉప్పరమల్లియల్]] * [[కురికియల్]] * [[నాయలకొండపల్లి]] * [[గట్టుబూతుకూర్]] * [[గర్సెకుర్తి]] * [[అచ్చంపల్లి]] * [[వడ్యారం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మల్లియల్ 8683 26432 2006-06-02T17:17:45Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=మల్లియళ్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మల్లియళ్|villages=15|area=|population=45.244|pop_male=21.952|pop_female=23.292|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.59|lit_male=59.36|lit_female=34.73}} '''మల్లియల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాంపూర్]] * [[ఓబులాపూర్]] * [[గొర్రెగుండం]] * [[మద్దుట్ల]] * [[పోతారం]] * [[రాజారం]] * [[నూకపల్లి]] * [[మల్లియల్]] * [[మానాల]] * [[మ్యాడంపల్లి]] * [[తక్కళ్ళపల్లి]] * [[తాటిపల్లి]] * [[సర్వాపూర్]] * [[ముత్యంపేట]] * [[బల్వంతపూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} పెగడపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8684 26433 2006-06-02T17:21:49Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=పెగడపల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెగడపల్లి|villages=16|area=|population=44.879|pop_male=22.284|pop_female=22.595|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.88|lit_male=56.81|lit_female=31.23}} '''పెగడపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లింగాపూర్]] * [[తిర్మలాపురం]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[దేవికొండ]] * [[లేగలమర్రి]] * [[ఎల్లాపూర్]] * [[నంచెర్ల]] * [[వెంగళాయిపేట్]] * [[బత్కేపల్లి]] * [[ఆరవెల్లి]] * [[ఐతుపల్లి]] * [[నండగిరి]] * [[పెగడపల్లి]] * [[కీసులాటపల్లి]] * [[నామాపూర్]] * [[నర్సింహునిపేట]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} చొప్పదండి 8685 26428 2006-06-02T17:12:55Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=చొప్పదండి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చొప్పదండి|villages=12|area=|population=48.659|pop_male=24.721|pop_female=23.938|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.68|lit_male=65.58|lit_female=39.37}} '''చొప్పదండి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాగంపేట]] * [[చిట్యాల్‌పల్లి]] * [[అర్నకొండ]] * [[భూపాలపట్నం]] * [[చొప్పదండి]] * [[గుమ్లాపూర్]] * [[కత్నేపల్లి]] * [[కోనేరుపల్లి]] * [[రుక్మాపూర్]] * [[కొలిమికుంట]] * [[చాకుంట]] * [[వెదురుగట్టు]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} సుల్తానాబాద్ 8686 26429 2006-06-02T17:14:58Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సుల్తానాబాద్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సుల్తానాబాద్|villages=21|area=|population=56.717|pop_male=28.586|pop_female=28.131|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.65|lit_male=66.52|lit_female=42.69}} '''సుల్తానాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఐత్‌రాజ్‌పల్లి]] * [[భూపతిపురం]] * [[దుబ్బాపేట్]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[గర్రెపల్లి]] * [[నీరుకుళ్ళ]] * [[కత్నేపల్లి]] * [[పూసల]] * [[సుల్తానాబాద్]] * [[కోడూరుపాక]] * [[చిన్నకాల్వల]] * [[రెబ్బలదేవిపల్లి]] * [[చిన్నబొంకూర్]] * [[మియాపూర్]] * [[రేగడిమద్దికుంట]] * [[సుద్దాల]] * [[గట్టేపల్లి]] * [[కదంబాపూర్]] * [[తొగర్రాయి]] * [[మంచారమి]] * [[కనుకుల]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} ఓదెల 8687 25975 2006-05-28T10:08:23Z Chaduvari 97 ఓడెల, ఓదెల కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=ఓడెల||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఓడెల|villages=11|area=|population=39.539|pop_male=19.86|pop_female=19.679|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.62|lit_male=62.01|lit_female=37.18}} '''ఓడెల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొలనూర్]] * [[నంసానిపల్లి]] * [[కోమెర]] * [[ఓదెల]] * [[కంగర్తి]] * [[మడక]] * [[పత్కపల్లి]] * [[సానగొండ]] * [[ఇందుర్తి]] * [[గూడెం]] * [[గుంపుల]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} వీణవంక 8688 26463 2006-06-03T17:32:32Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=వీణవంక||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వీణవంక|villages=14|area=|population=47.08|pop_male=23.573|pop_female=23.507|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.42|lit_male=63.44|lit_female=37.39}} '''వీణవంక''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మామిడాలపల్లి]] * [[ఎల్బాక్]] * [[బొంతుపల్లి]] * [[చల్లూర్]] * [[ఘన్ముక్ల]] * [[కోర్కల్(జంగంపల్లి)]] * [[కొండపాక (వీణవంక మండలం)]] * [[పోతిరెడ్డిపల్లి]] * [[రెడ్డిపల్లి]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి]] * [[వీణవంక]] * [[కన్‌పర్తి]] * [[బేత్‌గల్]] * [[వల్బాపూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} మానాకొండూరు 8689 26469 2006-06-03T17:38:15Z Chaduvari 97 మనకొండూరు, మానాకొండూరు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=మనకొండూరు||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మనకొండూరు|villages=18|area=|population=64.864|pop_male=32.725|pop_female=32.139|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.41|lit_male=63.72|lit_female=38.91}} '''మనకొండూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లింగాపూర్]] * [[వెల్ది]] * [[వెగురుపల్లి]] * [[ఊటూర్]] * [[పచ్చునూర్]] * [[మద్దికుంట]] * [[కల్లేడు]] * [[దేవంపల్లి]] * [[లలితాపూర్]] * [[అన్నారం]] * [[మానాకొండూరు]] * [[ముంజంపల్లి]] * [[ఎదులగట్టేపల్లి]] * [[చెంజర్ల]] * [[గట్టుదుద్దెనపల్లి]] * [[వన్నారం]] * [[గంగిపల్లి]] * [[కొండపల్కల]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కరీంనగర్ మండలం 8690 26471 2006-06-03T17:41:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కరీంనగర్ మండలం||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కరీంనగర్ మండలం|villages=24|area=|population=289.375|pop_male=147.954|pop_female=141.421|pop-density=|pop-growth=|literacy=76.74|lit_male=85.81|lit_female=67.27}} '''కరీంనగర్ మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కరీంనగర్ (m+og)]] * [[కరీంనగర్ (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నాగులమలియల్]] * [[ఖాజీపూర్]] * [[ఆసిఫ్‌నగర్]] * [[ఎలగందల్]] * [[బద్దిపల్లి]] * [[కమాన్‌పూర్]] * [[మల్కాపూర్]] * [[కొత్తపల్లి(హవేలి)]] * [[నాగునూర్]] * [[జూబ్లీనగర్]] * [[ఫకీర్‌పే్‌ట్]] * [[చమంపల్లి]] * [[తాహరకొండపూర్]] * [[చర్లబూత్కూర్]] * [[మక్దంపూర్]] * [[ఇరుకుళ్ళ]] * [[ఎల్బోతారం]] * [[వల్లంపహాడ్]] * [[ఆరేపల్లి (గ్రామీణ)]] * [[రేకుర్తి]] * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[చింతకుంట (గ్రామీణ)]] * [[దుర్షేడ్]] * [[చేగుర్తి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} బోయినపల్లి 8691 26472 2006-06-03T17:43:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బోయినపల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బోయినపల్లి|villages=16|area=|population=37.564|pop_male=18.601|pop_female=18.963|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.47|lit_male=65.44|lit_female=37.83}} '''బోయినపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దుంద్రపల్లి]] * [[అనంతపల్లి]] * [[మల్కాపూర్]] * [[తాడగొండ]] * [[కోరెం]] * [[బూర్గుపల్లి]] * [[స్థంభంపల్లి]] * [[బోయినపల్లి]] * [[విలాసాగర్]] * [[వర్దవెల్లి]] * [[శభాష్‌పల్లి]] * [[కొదురుపాక]] * [[నర్సింగాపూర్]] * [[కొత్తపేట]] * [[మన్వాడ]] * [[మల్లాపూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కోనరావుపేట 8692 26474 2006-06-03T17:47:53Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కోనరావుపేట||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోనరావుపేట|villages=19|area=|population=41.381|pop_male=20.64|pop_female=20.741|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.98|lit_male=62.03|lit_female=32.18}} '''కోనరావుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మర్రిమదల]] * [[వట్టిమళ్ళ]] * [[నిమ్మపల్లి]] * [[కొండాపురం (pr)]] * [[బౌసాయిపేట]] * [[మామిడిపల్లి]] * [[వెంకట్‌రావుపేట]] * [[కోనరావుపేట్]] * [[శివంగలపల్లి]] * [[నిజామాబాద్]] * [[కనగర్తి]] * [[పల్లి (మక్తా)]] * [[సుద్దాల]] * [[రామన్నపేట్]] * [[నాగారం]] * [[మల్కపేట్]] * [[ధర్మారం]] * [[మర్తన్‌పేట్]] * [[కొలనూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} యల్లారెడ్డి 8693 26476 2006-06-03T17:52:15Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=యల్లారెడ్డి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యల్లారెడ్డి|villages=22|area=|population=56.431|pop_male=28.069|pop_female=28.362|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.85|lit_male=62.63|lit_female=33.37}} '''యల్లారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వనపల్లి]] * [[గర్జన్‌పల్లి]] * [[అడివిపదిర]] * [[కంచర్ల]] * [[వీర్నపల్లి]] * [[మద్దిమళ్ళ]] * [[గుండారం (ప్ర్)]] * [[తిమ్మాపురం]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[రాజన్నపేట్]] * [[అల్మాస్‌పూర్]] * [[అక్కపల్లి]] * [[పోతారెడ్డిపల్లి]] * [[దుమాల]] * [[ఎల్లారెడ్డిపేట]] * [[బొప్పాపురం]] * [[కోరుట్లపేట్]] * [[సింగారం]] * [[బండలింగంపల్లి]] * [[నారాయణపూర్]] * [[పదిర]] * [[వెంకటాపురం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} గంభీరావుపేట్ 8694 26478 2006-06-03T17:53:46Z Chaduvari 97 గంభీర్రావుపేట్, గంభీరావుపేట్ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=గంభీర్రావుపేట్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంభీర్రావుపేట్|villages=17|area=|population=44.186|pop_male=21.757|pop_female=22.429|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.10|lit_male=62.23|lit_female=34.54}} '''గంభీర్రావుపేట్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గజసింగారం]] * [[గోరంటియల్]] * [[సముద్రలింగాపురం]] * [[దమ్మన్నపేట్]] * [[లింగంపల్లిఖుర్దు]] * [[లక్ష్మీపురం]] * [[రామానుజపురం]] * [[మల్లారెడ్డిపేట్]] * [[గంభీరావుపేట్]] * [[ముస్తఫానగర్]] * [[నర్మల]] * [[దేశాయిపేట్]] * [[కొల్లమద్ది]] * [[శ్రీగద]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[లింగన్నపేట్]] * [[ముచ్చర్ల]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} ముస్తాబాద్ 8695 26477 2006-06-03T17:53:29Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ముస్తాబాద్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముస్తాబాద్|villages=15|area=|population=44.349|pop_male=22.179|pop_female=22.17|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.07|lit_male=63.33|lit_female=34.98}} '''ముస్తాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొండాపూర్]] * [[ఔనూర్]] * [[గూడెం]] * [[నామాపూర్]] * [[గూదూర్]] * [[పోతుగల్]] * [[తెర్లుమద్ది]] * [[ముస్తాబాద్]] * [[మొరాయిపల్లి]] * [[చిప్పలపల్లి]] * [[చీకోడ్]] * [[మద్దికుంట]] * [[మోయిన్‌కుంట]] * [[బండంకల్]] * [[మొర్రాపూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} సిరిసిల్ల 8696 26480 2006-06-03T17:57:23Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సిరిసిల్ల||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సిరిసిల్ల|villages=21|area=|population=122.368|pop_male=61.12|pop_female=61.248|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.09|lit_male=74.00|lit_female=46.31}} '''సిరిసిల్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[సిరిసిల్ల (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సర్దాపూర్]] * [[పెద్దూర్]] * [[బోనాల]] * [[ముస్తిపల్లి]] * [[సిరిసిల్ల (గ్రామీణ)]] * [[చింతల్‌ఠానా]] * [[చీర్లవంచ]] * [[తాడూర్]] * [[తంగళ్ళపల్లి]] * [[మందేపల్లి]] * [[ఒబులాపూర్(ప్క్)]] * [[కస్బెకట్కూర్]] * [[వేనుగోపాల్‌పూర్]] * [[గండిలచ్చపేట్]] * [[జిల్లేళ్ళ]] * [[సారంపల్లి]] * [[బద్నేపల్లి]] * [[బస్వాపూర్]] * [[నేరెళ్ళ]] * [[రాంచంద్రాపూర్]] * [[నర్సింహులపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} ఎల్లంతకుంట 8697 26481 2006-06-03T17:59:39Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఎల్లంతకుంట||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఎల్లంతకుంట|villages=22|area=|population=48.99|pop_male=24.13|pop_female=24.86|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.16|lit_male=66.48|lit_female=38.42}} '''ఎల్లంతకుంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఓబులాపురం (పి.అ)]] * [[వెల్జిపురం]] * [[రహీంఖాన్‌పేట్]] * [[వల్లంపట్ల]] * [[కందికట్కూర్]] * [[పొత్తూరు]] * [[జవహర్‌పేట్]] * [[గాలిపల్లి]] * [[వంతదూపుల]] * [[తాళ్ళపల్లి]] * [[ముస్కానిపేట్]] * [[ఎల్లంతకుంట]] * [[జంగంరెడ్డిపల్లి]] * [[అనంతారం]] * [[రామాజీపేట]] * [[పెద్దలింగాపురం]] * [[దాచారం]] * [[సిరికొండ]] * [[అనంతగిరి]] * [[తిప్పాపురం (పి.అ)]] * [[రేపాక]] * [[గుండారం(పీ.ఎస్.)]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} బెజ్జంకి 8698 26482 2006-06-03T18:02:07Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బెజ్జంకి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బెజ్జంకి|villages=23|area=|population=51.838|pop_male=25.528|pop_female=26.31|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.96|lit_male=66.50|lit_female=39.89}} '''బెజ్జంకి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గన్నేర్‌వరం]] * [[యస్వాడ]] * [[గోపాల్‌పూర్]] * [[సంగం]] * [[మైలారం]] * [[మాదాపూర్]] * [[ఖాసింపేట్]] * [[పర్వేల్ల]] * [[వడ్లూర్‌బేగుంపేట్]] * [[జంగాపల్లి]] * [[గుంకుల్‌కొండాపూర్]] * [[వీరాపూర్]] * [[బెజ్జంకి]] * [[కల్లేపల్లి]] * [[చీలాపూర్]] * [[రేగులపల్లి]] * [[పోతారం]] * [[ముత్తన్నపేట్]] * [[గుగ్గిళ్ళ]] * [[గాగిళ్ళపూర్]] * [[దాచారం]] * [[తోటపల్లి]] * [[దేవక్కపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} తిమ్మాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8699 26542 2006-06-04T13:28:34Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=తిమ్మాపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తిమ్మాపూర్|villages=14|area=|population=49.625|pop_male=24.908|pop_female=24.717|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.14|lit_male=64.90|lit_female=41.32}} '''తిమ్మాపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వచ్చునూర్]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[అలుగునూర్]] * [[పోరండ్ల]] * [[మన్నెన్‌పల్లి]] * [[నుస్తులాపూర్]] * [[నేదునూర్]] * [[రేణికుంట]] * [[కొత్తపల్లి (పి.ఎన్)]] * [[నల్లగొండ]] * [[మల్లాపూర్]] * [[పోలంపల్లి]] * [[పార్లపల్లి]] * [[మొగిలిపాలెం]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కేశవపట్నం 8700 25991 2006-05-28T16:19:05Z Chaduvari 97 మూస తొలగింపు {{మండలం|name=కేశవపట్నం||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కేశవపట్నం|villages=17|area=|population=43.472|pop_male=22.031|pop_female=21.441|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.35|lit_male=66.19|lit_female=40.24}} '''కేశవపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[యెరాడ్పల్లి]] * [[అర్కండ్ల]] * [[గడ్డపాక]] * [[కాలవల]] * [[కచాపూర్]] * [[రాజాపూర్]] * [[ధర్మారం (కేశవపట్నం మండలం)]] * [[కన్నాపూర్]] * [[ముత్తారం]] * [[తడికల్]] * [[అంబల్‌పూర్]] * [[కరీంపేట్]] * [[కేశవపట్నం]] * [[కొత్తఘాట్]] * [[మొలంగూర్]] * [[ఆముదాలపల్లి]] * [[మెట్‌పల్లి (కేశవపట్నం మండలం)]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} హుజూరాబాద్ 8701 26543 2006-06-04T13:31:45Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=హుజూరాబాద్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హుజూరాబాద్|villages=12|area=|population=71.201|pop_male=35.927|pop_female=35.274|pop-density=|pop-growth=|literacy=62.34|lit_male=74.01|lit_female=50.53}} '''హుజూరాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సింగాపూర్]] * [[సిర్సపల్లి]] * [[పోతారెడ్డిపేట]] * [[చెల్పూర్]] * [[జూపాక]] * [[హుజూరాబాద్]] * [[తమ్మనపల్లి]] * [[బోర్నపల్లి]] * [[కట్రేపల్లి]] * [[కందుగుల]] * [[కనుకులగిద్ద]] * [[ధర్మరాజుపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కమలాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) 8702 26544 2006-06-04T13:33:29Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కమలాపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కమలాపూర్|villages=16|area=|population=59.466|pop_male=29.964|pop_female=29.502|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.02|lit_male=66.82|lit_female=38.98}} '''కమలాపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[భీంపల్లి]] * [[కన్నూర్]] * [[గుందేడ్]] * [[మర్రిపల్లిగూడెం]] * [[జుజ్ఞూర్]] * [[శనిగరం]] * [[వంగపల్లి]] * [[కమలాపూర్]] * [[ఉప్పల్]] * [[దేశరాజ్‌పల్లి]] * [[కనిపర్తి]] * [[గూడూర్]] * [[అంబల]] * [[నేరెళ్ళ]] * [[మాదన్నపేట]] * [[గునిపర్తి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} ఎల్కతుర్తి 8703 26545 2006-06-04T13:35:03Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఎల్కతుర్తి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఎల్కతుర్తి|villages=13|area=|population=39.657|pop_male=20.168|pop_female=19.489|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.36|lit_male=65.53|lit_female=40.79}} '''ఎల్కతుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెంచకల్‌పేట]] * [[జీల్గుల్]] * [[గోపాల్‌పూర్]] * [[దామెర]] * [[ఎల్కతుర్తి]] * [[సూరారం]] * [[వల్లభాపూర్]] * [[కోతుల్నడుమ]] * [[వీరనారాయణపూర్]] * [[దండేపల్లి]] * [[బావుపేట్]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[కేశ్వాపూర్]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} సైదాపూర్ 8704 26546 2006-06-04T13:40:50Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సైదాపూర్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline52.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సైదాపూర్|villages=14|area=|population=38.45|pop_male=19.24|pop_female=19.21|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.99|lit_male=63.90|lit_female=38.15}} '''సైదాపూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఏక్లాస్‌పూర్]] * [[సోమారం]] * [[వెన్నంపల్లి]] * [[రాంచంద్రాపూర్]] * [[ఎలబోతారం]] * [[గొడిసల]] * [[సైదాపూర్]] * [[వెంకేపల్లి]] * [[దుద్దెనపల్లి]] * [[ఆకునూర్]] * [[ఘన్‌పూర్]] * [[రాయికల్]] * [[బొమ్మకల్]] * [[అమ్మనగుర్తి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} చిగురుమామిడి 8705 26582 2006-06-05T15:42:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చిగురుమామిడి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline53.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిగురుమామిడి|villages=11|area=|population=41.019|pop_male=20.773|pop_female=20.246|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.71|lit_male=65.81|lit_female=39.35}} '''చిగురుమామిడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ముడిమాణిక్యం]] * [[రామంచ]] * [[ముల్కనూర్]] * [[చిగురుమామిడి]] * [[రేకొండ]] * [[బొమ్మనపల్లి]] * [[సుందరగిరి]] * [[ఇందుర్తి]] * [[నవాబ్‌పేట]] * [[కొండాపూర్]] * [[ఉల్లంపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} కోహెడ 8706 26548 2006-06-04T13:45:50Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కోహెడ||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline54.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోహెడ|villages=16|area=|population=45.16|pop_male=22.575|pop_female=22.585|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.56|lit_male=66.59|lit_female=38.48}} '''కోహెడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[శనిగరం]] * [[గుండారెడ్డిపల్లి]] * [[బస్వాపూర్]] * [[కూరెళ్ళ]] * [[తంగళ్ళపల్లి]] * [[వింజపల్లి]] * [[రామచంద్రాపూర్]] * [[వరికోలు]] * [[గొట్టలమిట్ట]] * [[నారాయణపూర్]] * [[శ్రీరాములపల్లి]] * [[నక్కిరకొమ్ముల]] * [[పరివేద]] * [[కచ్చాపూర్]] * [[కోహెడ]] * [[సముద్రాల]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} హుస్నాబాద్ 8707 26549 2006-06-04T13:47:43Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=హుస్నాబాద్||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline55.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హుస్నాబాద్|villages=24|area=|population=75.401|pop_male=38.192|pop_female=37.209|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.22|lit_male=65.05|lit_female=41.12}} '''హుస్నాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పొట్లపల్లి]] * [[హుస్నాబాద్]] * [[మడుద]] * [[మొహమ్మదాపూర్]] * [[నాగారం]] * [[ఉమ్మాపూర్]] * [[మీర్జాపూర్]] * [[పోతారం (స్)]] * [[తోటపల్లి (స్)]] * [[కూచన్‌పల్లి]] * [[పందిళ్ళ]] * [[రేగొండ]] * [[గౌరవెల్లి]] * [[పోతారం (జ్)]] * [[నండారం]] * [[రామవరం]] * [[గండిపల్లి]] * [[దొంగలధర్మారం]] * [[జనగావ్]] * [[అక్కన్నపేట]] * [[అంతక్కపేట]] * [[చౌటపల్లి]] * [[కేశవాపూర్]] * [[మల్లంపల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} భీమదేవరపల్లి 8708 26547 2006-06-04T13:44:07Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=భీమదేవరపల్లి||district=కరీంనగర్|mapname=[[Image:Karimnagar mandals outline56.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భీమదేవరపల్లి|villages=15|area=|population=54.379|pop_male=27.438|pop_female=26.941|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.52|lit_male=65.06|lit_female=39.75}} '''భీమదేవరపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[కరీంనగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వంగర]] * [[భీమదేవర్పల్లి]] * [[రత్నగిరి]] * [[మాణిక్యాపూర్]] * [[కొప్పూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[ముల్కనూర్]] * [[ముత్తారం (పీ.క్)]] * [[ముస్తఫాపూర్]] * [[గట్లనర్సింగాపూర్]] * [[కొత్తకొండ]] * [[మల్లారం]] * [[కట్కూర్]] * [[కన్నారం]] * [[ఎర్రబల్లి]] {{కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు}} Talk:వేములవాడ 8710 23592 2006-04-21T07:55:33Z 131.107.0.71 vEmulavaaDa BIma kavi ikkaDi vaaDEnaa? Image:IMG 0590.JPG 8711 23636 2006-04-21T08:29:02Z చింతు 324 అనంతపురం పట్టణ దృశ్యం అనంతపురం పట్టణ దృశ్యం Talk:ఏ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ 8713 23675 2006-04-21T09:00:55Z Trivikram 237 ఈ వ్యాసంలో కొన్ని సాంకేతిక పదాల అనువాదం మాత్రం మిగిలిపోయింది. వాటిని ప్రస్తుత రూపంలోనే transliterate చేసి మూసను తీసివేద్దాం. [[User:Trivikram|Trivikram]] 09:00, 21 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) నిజామాబాదు మండలం 8714 23686 2006-04-21T09:11:32Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నిజామాబాదు||district=నిజామాబాదు|mapname=[[Image:Nizamabad mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నిజామాబాదు మండలం|villages=34|area=|population=372.35|pop_male=187.95|pop_female=184.95|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.55|lit_male=76.41|lit_female=56.61}} '''నిజామాబాదు మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[నిజామాబాదు]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[నిజామాబాదు మండలం|నిజామాబాదు]] ==గ్రామాలు== * [[మల్కాపూర్]] * [[గుండరం]] * [[లక్ష్మాపూర్]] * [[జలాల్పూర్]] * [[పల్ద]] * [[తిర్మాంపల్లి]] * [[కొండూర్]] * [[కలూర్]] * [[ముబరక్‌నగర్]] * [[ఖానాపూర్]] * [[సరంగాపూర్]] * [[గోపంపల్లి]] * [[కేషాపూర్]] * [[పంగ్ర]] * [[బొర్గావ్ (పి)]] * [[తానాఖుర్ద్]] * [[ముగ్పాల్]] * [[న్యాల్కల్]] * [[దర్మారం]] * [[మల్లారం]] * [[ముత్తకుంట]] * [[మల్కాపూర్ (జె)]] * [[సిర్పూర్]] * [[కంజర్]] * [[ముల్లంగి]] * [[కులస్పూర్]] * [[చిన్నాపూర్]] * [[బడ్సి]] * [[ముదక్పల్లి]] * [[కల్పోల్]] * [[భైరాపూర్]] * [[మంచిప్ప]] * [[అమ్రాబాద్]] * [[యెల్లంకుంట]] {{నిజామాబాదు జిల్లా మండలాలు}} User talk:Mandaksk 8715 23688 2006-04-21T09:44:45Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 09:44, 21 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User talk:Prasadrao m 8716 23690 2006-04-21T10:36:05Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] -- [[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 10:36, 21 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User talk:Chaduvari 8717 26882 2006-06-12T04:11:14Z Srinivasa 246 ఘంటసాల గురించి == telugu translation == చదువరి గారు, నేను గమనించెన విషయం ఎంటంటే , new user కి అనువాదము కొత్త సభ్యుడు అని చేసారు . ఇక్కడా చాల మంది స్త్రీ సభ్యులు కూడ ఉండుట వలన అది అంత సబబుగా లేదు. ఇలాంటివి మరికొన్ని ఉన్నయ్ , సరిదిద్దగలరని ఆశిస్తున్నను. [[User:Kiranc|Kiranc]] 03:01, 4 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :''కొత్త సభ్యుడు'' ను ''కొత్త సభ్యులు'' గా మార్చాను. ఇంకా మంచి పదం ఉంటే రాయండి.. మారుస్తాను. లింగ తటస్థతకు సంబంధించి ఇతర దోషాలు కనిపిస్తే కూడా రాయండి. థాంక్స్! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 04:53, 4 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :: చదువరి గారు చాలా త్వరగా స్పందించారు. నా సూచన ఎంటంటే, మనం ఇంటెర్నెట్ లో అతి సామన్యంగా వాడే పదాల తెలుగు అనువాదాలకు ఒక ప్రామణీకత ఉంటే బాగుంటుంది. ఉదహరణకి లింక్ అన్నదనికి , లింకు, లంకె సౄంఖలాలు, సంపర్కాలు వంటివి వాడుతున్నారు. వీటిని ప్రామణికరించి ఇలాంటి పదాలన్నిటిని ఒక చోట వ్రాసి మొదటి పేజి నుంచి స్పష్టంగా కనపడే లాగ దానికి ఒక లింకు ఇస్తే బాగుంటుంది. [[User:Kiranc|Kiranc]] 06:37, 4 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :::భలే గుర్తు చేసారండీ, కిరణ్! ఇటువంటిదే మనకిక్కడో పేజీ ఉంది.. [[Wikipedia:Glossary]] అని. వికీపీడియాలో వాడే పదాల కోశమిది. నేనిక్కడ చేరిన కొత్తలో కొన్ని అనువాదాలు చేసాను. తరవాత్తరవాత అది నా బుర్రలో మరుగునపడిపోయింది. మీరొకసారి అది చూడండి. అటువంటిదే, కంప్యూటరు, ఇంటర్నెట్టు పదాలతో కూడిన మరింత విస్తృతమైన పదకోశం మనకు కావాలి. బహుశా విక్షనరీలో తయారవుతుందేమో చూడాలి. మీ ఆలోచన చాలా బాగుంది. చదువరి అనండి కిరణ్, ''గారు'' వద్దు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 09:11, 4 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ==పరీక్షా సందేశం== ఇది నేనే రాసుకున్న పరీక్షా సందేశం. -చదువరి. == నా చిన్ని సందేహం == గూగుల్ పేజి లో ఆంగ్లం నుండి తెలుగు కు మార్చే వివరాలు తెలుపగలరు_చింతు 08:14, 21 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :నేనిదివరలో అక్కడ కొంత పని చేసాను. కానీ ఆ ఊఋళ్ ఏదో మర్చిపోయాను. ప్రస్తుతం అదెక్కడుందో ప్రయత్నించాను కానీ దొరకలేదు. గూగుల్ ఆ కార్యక్రమాన్ని పక్కన పెట్టేయలేదు కదా! [[User_talk:Veeven|వీవెన్]] కు తెలియొచ్చండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 12:00, 21 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == త్రివిక్రం కు పతకం == చదువరి, బి ఎన్ రెడ్డి, మాయబజార్ , చందమామ వంటి వ్యాసాల పై విశేషమైన కృషి సల్పిన త్రివిక్రం కు ఒక పతకం ఇస్తే సబబుగా ఉంటుంది. [[User:Kiranc|Kiranc]] 13:14, 24 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :నిజానికి, ఈ వ్యాసాలన్నీ కూడా పతక స్థాయిలో, పతాక స్థాయిలో ఉన్నాయి. తప్పకుండా ఇద్దాం. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 03:03, 2 మే 2006 (UTC) == Block the user == Arkhytekt అనే user చేసిన మార్పులు గమనించి తగు చర్య తీసుకోండి. == 5000+ దిద్దుబాట్లు == {{పతాకము|image=Barnstar.png|text=చదువరి తెలుగు వికీలో '''5000''' కు పైగా దిద్దుబాట్లను పూర్తిచేసుకొన్న సందర్భములో సభ్యులందరి తరఫున ఈ పతాకాన్ని ప్రదానము చేస్తున్నాను. - [[User_talk:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]}} :థాంక్స్ వైఙాసత్యా!__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 03:31, 21 మే 2006 (UTC) :వికీపీడియా వేలుపట్టి :ఐదు వేల అడుగులు వేయించిన :"అలుపెరుగని కృషీవలుడి"కి అభినందనలు! - [[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 18:35, 21 మే 2006 (UTC) :అభినందనలు చదువరి గారూ :త్వరలోనే పదివేల అడుగుల ఎత్తు అధిరోహించాలని మత్ కోరిక -- [[User:chavakiran]] ::థాంక్సండీ__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:51, 21 మే 2006 (UTC) == అయోమయ నివృత్తి పేజీలు == చదువరీ, మీరు చాలా కృషి చేసి అయోమయ నివృత్తి పేజీలు సృష్టిస్తున్నారు. కావున వీటికి సంబంధించిన కొన్ని విషయాలు ఇప్పుడే చర్చిస్తే మంచిదనుకుంటున్నాను. #తెలుగు వికిలో మనము తయారుచేస్తున్న తరహా అయోమయ నివృత్తి పేజీలను సాఫ్ట్వేర్ సాధారణ వ్యాసాలుగా పరిగణిస్తుంది. దానివళ్ల వ్యాసాల సంఖ్య కృత్తిమముగా పెరుగుతుంది. ఈ పేజీలను అయోమయ నివృత్తి పేజీలుగా గుర్తింప చేయడము ఎలా? #ఏ పేజీలను నేరుగా లింకు ఇవ్వడము ఏ పేజీలకు అయోమయనివృత్తి పేజీలకు మరల్చడమో నిర్ణయించాలి. :ఉదాహరణకు [[అనంతపురం]] పేజీ తీసుకుంటే అందరికీ మొదటగా స్పురించేది అనంతపురం పట్టణము లేదా జిల్లా. రాష్ట్రములో అనేక ప్రాంతములలో అనంతపురం గ్రామాలు ఉన్నాయి. అందువల్ల [[అనంతపురం (ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లా)]]కు తరలించి [[అనంతపురం]] పేజీని అయోమయ నివృత్తి పేజీ చేయడము సబబు కాదని నా అభిప్రాయము. :ప్రాధాన్యతా పద్ధతిన నేరు లింకులు ఇచ్చి [[అనంతపురం (అయోమయ నివృత్తి)]] లాంటి పేజీ సృష్టించి [[అనంతపురం]] పేజీ శీర్షికలో చేర్చవచ్చు. :ప్రాధాన్యతా క్రమము (జిల్లా >మండలము >గ్రామము).టై యేర్పడినప్పుడు (రెండు మండలాలు ఒకే పేరుతో ఉండి ఆ పేరుతో జిల్లా పేరు లేకుంటే) తప్పకుండా రెండు మండలాల పేజీలకు అయోమయ నివృత్తి పేజీ ద్వారానే లింకులివ్వాలి :ప్రాధాన్యతా క్రమమునకు అప్పుడప్పుడూ వెసలుబాటు ఇవ్వాల్సిన సమస్య రావొచ్చు. అప్పుడు దాన్ని చర్చించి పరిష్కరించాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:36, 29 మే 2006 (UTC) ::1.సాఫ్టువేరులో తగు మార్పులు చేస్తే తప్ప ఈ ఇబ్బందిని సరిదిద్దలేరనుకుంటా. (ఒక అడ్డదారి ఉంది - క్రాస్-నేంస్పేసు లింకు ఇవ్వడం. అయితే వికీ దీన్ని ఒప్పదు.) ఇంగ్లీషు వికీలో [[en:User:R. fiend/How many articles does Wikipedia really have?]] అనే సభ్యపేజీలో ఏయే వ్యాసాలను ఎన్నెన్ని ఉంటాయనే విషయమై సదరు సభ్యుడు కొంత పని చేసారు. సగటున 4.6% వరకూ అయోమయ నివృత్తి పేజీలున్నట్లు తేలింది. ::2.మీరు చెప్పినట్లు ముఖ్యమైన పేజీకి లింకును సూటిగా ఇచ్చేసి, ఆ పేజీ నుండి అయోమయ నివృత్తి పేజీకి లింకిద్దాం. ఇప్పటికే తయారైన పేజీలను మార్పులు చేసుకుంటూ వస్తాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:51, 31 మే 2006 (UTC) ==Invitation and Recommendations for writing articles on Hindi Wikipedia== <blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'> '''Hindi wikipedia invites and welcomes Wikipedians to contribute for the cause of spreading knowledge and the Hindi language.''' This page contains guidelines for writing a wiki-article on any topic at the Hindi Wikipedia, with special recommendations for writing in Hindi (Note: The script/font-family for Hindi is '''Devanāgari'''; the script/font-system for English is '''Roman''' script, also, the Hindi spelling system is not completely standardized). This article is yet in English language (mostly), in order to encourage even non-native/foreign people who have learnt/are learning Hindi to contribute to the Hindi wikipedia, and native Hindi speakers who normally write in English. The examples given below are only for explanation. Recommendations: #Firstly for proper viewing, it is recommended to keep all links NOT-UNDERLINED. Otherwise the मात्रा below the Hindi alphabets might get partly hidden behind the underlines. For this, please go to My Preferences (मेरी पसंद) at the top of the page, then click Misc., and then choose "underline links -> Never". Save your settings. Also, do not click yes for "justify paragraphs", otherwise on some browsers, the devanagari script will appear highly distorted. #All users are requested and encouraged to contribute articles here, especially, to create new articles on general topics. They are also encouraged to expand the existing articles, and improve upon them. A non-user can also do the same; it is recommended but not required to register yourself as a wikipedian user at the Hindi wikipedia. As far as possible, each article should be written with a Neutral Point of View (NPOV)—no nationalistic or partiality or hatred based articles are welcome. The articles should be based on ''facts''—and appropriate references should be provided as and where needed. See the English wiki's [[:en:Help:Contents/Editing_Wikipedia|help page for editing in general]]. Almost all the general wiki-features are available for editing on Hindi wiki too. Guidelines for the content matter is mostly the same as given in English wiki. #Since the Hindi wiki is at its initial stages, users are welcome to take introduction and basic points from the English (or another) wikipedia's corresponding article and translate them for small articles. An in-page link to the English wiki's article will be deemed sufficient for references (a template might be created stating this). For longer articles, it is recommended to mention the references separately. #Since most computer users in India and elsewhere have the standard Western-type keyboard, it is best recommended (but not necessarily required) to use the virtual (software) keyboard like the one of [http://malayalamkeyboard.com/hindimozhi.htm Hindimozhi] or [http://bangla.name/isis/ of ISIS (Tavultesoft Keyman)]—which are freewares. These are advantageous because the contemporary Hindi-speakers in India often write messages/chat using Hindi words but written in Roman (English) script, and the layout of these keyboards is quite the same that such people use. For example, using the "normal" keyboard with this software, typing ''ga'' would give ग and ''ghaa'' would give घा. #Create the article with its name written in Hindi (devanagari script). Always take care to include the nukta (dot below) for foreign / Urdu loanwords wherever it occurs in the standard spelling. For non-Indian names, use that spelling (for article name and other words) which is commonly encountered in Hindi newspapers, G.K.-books, Hindi-dubbed TV documentaries and Hollywood films and magazines. e.g., America-अमरीका (या अमेरिका), China-चीन, French-फ़्रांसिसी. For English acronyms/short-forms, use the initials in Roman script, and again create a full form in Hindi and redirect it to the short form. e.g. [[:en:International Phonetic Alphabet|IPA]] (अन्तर्राष्ट्रीय ध्वनि वर्णाक्षर); [[:en:United Nations Organization|UNO]] (संयुक्त राष्ट्र संघ). Doing the opposite is also fine. But creating the article with the Hindi short form, as सं०रा०सं०, is not recommended. Also, the article proper must be written with the proper nukta, as फ़ारसी, and then, a non-nukta (mis-)spelt version फारसी should preferably be created to redirect to the correct spelling. #Hindi wikipedia strongly recommends the users to write articles in everyday common Hindi in the खड़ीबोली dialect (Hindustani or Hindi-Urdu, i.e., बोलचाल वाली हिन्दी, which may include many loanwords from Persian and Arabic). The use of शुद्ध संस्कृतनिष्ठ हिन्दी is in general neither required nor recommended. E.g., use: वजह instead of कारण, ख़ास instead of विशेष, वगैरह instead of इत्यादि, लेकिन instead of परन्तु etc. However, for ''technical'' and ''specialized'' vocabulary, the use of शुद्ध संस्कृतनिष्ठ हिन्दी is recommended and usually mandatory. Thus: ''upper House of Parliament''—संसद का उच्च सदन, but not Urdu—मजिलिस का ऐवान-ए-बाला ; ''Foreign Minister''—विदेशमन्त्री, but not Urdu—वज़ीर-ए-ख़ारिजा ; ''knowledge/science''—ज्ञान/विज्ञान, but not इल्म. Use spoken Hindi's ये and वो instead of यह and वह / वे. Do not use the title of respect जी after names, it is unencyclopedic. Thus: कृष्ण / श्री कृष्ण but not कृष्ण जी. Use the आप form and its corresponding 3rd person verbal conjugation for writing about respectable persons. Thus: श्री वाजपेयी मध्य प्रदेश में जन्मे थे. But not: वाजपेयी मध्य प्रदेश में जन्मा था. But do not use the pronoun "आप" itself in-text in biographies. #English should be used sparingly, only when required; i.e., if the corresponding शुद्ध हिन्दी word is too "difficult and not generally encountered", or if it is a proper name of non-Indian person/place/terminology/title, or if the user is highly unsure of the proper translation. It is recommended (but not required) for English-to-Hindi translation while writing articles, the [http://www.shabdkosh.com Shabdkosh online dictionary] should be used. For each English word, that alternative should be used which is generally encountered in everyday spoken Hindi, and also fits well into the context. Use of intelligent guesses for newly encountered words is also allowed, and so are translations encountered in Hindi-dubbed TV documentaries, Hollywood films, Hindi-translated books, etc. e.g., दमपिशाच for [[:en:Dementor]] (used in dubbed HP films). #If used, it is recommended to use the English words within the articles using the English (Roman) alphabets rather than devanagari (or better, the devanagari transliteration should be used in the sentence, followed by the English word in Roman alphabet in parentheses). Such words should be italicized and not put in quotation marks. Preferably, there should be an in-page interwiki link (like :en:) on the word to the English wikipedia. If the word comes as an integral part of a sentence, so as not to break the continuity, the ''en:'' prefix should be hidden by writing the word again after the pipe sign (piped link). Thus, recommended: <code><nowiki>हैरी पॉटर ने ''[[:en:Pensieve|Pensieve]]'' के अन्दर ''[[:en:Little Hangleton|Little Hangleton]]'' गाँव में लॉर्ड वोल्डेमॉर्ट की माँ ''[[:en:Merope Gaunt|Merope Gaunt]]'' को देखा. ''[[:en:Resplendent Quetzal|Resplendent Quetzal]]'' पक्षी के ऊपर एक मेक्सिकन पादरी डा० ''[[:en:Pablo de la Llave|Pablo de la Llave]]'' ने काफ़ी शोध किया था.</nowiki></code> Whence, #*हैरी पॉटर ने ''[[:en:Pensieve|Pensieve]]'' के अन्दर ''[[:en:Little Hangleton|Little Hangleton]]'' गाँव में लॉर्ड वोल्डेमॉर्ट की माँ ''[[:en:Merope Gaunt|Merope Gaunt]]'' को देखा #*''[[:en:Resplendent Quetzal|Resplendent Quetzal]]'' पक्षी के ऊपर एक मेक्सिकन पादरी डा० ''[[:en:Pablo de la Llave|Pablo de la Llave]]'' ने काफ़ी शोध किया था #Always start the first 1 or 2 lines of the article giving its definition (from any standard dictionary/other wiki) or suitable introduction. Thus, recommended: '''ललिता सहस्रनामन''' हिन्दू धर्मसुधारक [[आदि शंकराचार्य]] द्वारा रचित देवी [[:hi:दुर्गा|दुर्गा]] को समर्पित एक पूजा-मन्त्र है, जिसे कई हिन्दू रोज़ श्रद्धा से जपते हैं । But not: '''ललिता सहस्रनामन''' मन्त्र जपने के लिये लड्डू-पेड़ा, ताम्बुल, सिन्दूर, लाल चुनरी के साथ नित्य इस मन्त्र का पाठ करें, तो जल्द ही गड़ा हुआ ख़जाना मिलेगा । Recommended: '''वैमानिक अभियान्त्रिकी''' ([[:en:Aeronautical engineering]]) [[:hi:विमान|विमानों]] ([[:en:Aircraft]]s) की अभिकल्पना, निर्माण और प्रचालन करने का विज्ञान, कला और कार्य है । (''translated from Eng. Webster's New World Dictionary''). But not: आजकल वैमानिक अभियान्त्रिकी के लिये देशभर में कई कॉलेज खुल गये हैं, जिनमें अग्रणी स्थान यूटोपिया स्थित लालू-यादव टेक्लिनक कॉलेज का है । #For names of countries, cities, places, languages, people, books, films, technical vocabulary, mythology, etc, start the article like this: #* 1. <code><nowiki>The name in bold ('''अपोलो''') </nowiki></code> #* 2. <code><nowiki>starting parenthesis, then English name in Roman script, in-page interwiki-linked to English wiki ff. by semicolon ((अंग्रेज़ी : [[:en:Apollo]];) </nowiki></code> #* 3. <code><nowiki>The native name(s) if applicable in the italicized native script, preferably followed either by its italicized approximate Hindi pronunciation or non-italicized </nowiki></code>[[:en:Phonetic transcription|phonological transcription]]<code><nowiki> within / /, ff. by closed parenthesis (यूनानी : ''Aπollων अपोल्लोन'')) </nowiki></code> #* 4. <code><nowiki>the rest of the definition or introduction (प्राचीन [[यूनानी धर्म]] (ग्रीक धर्म) और प्राचीन [[रोमन धर्म]] के सर्वोच्च देवता थे ।)</nowiki></code> For country names, only the standard short form of the name is needed in the first line. If there is a common name for a difficult word in Hindustani, also mention it. Whence: '''अपोलो''' (अंग्रेज़ी : [[:en:Apollo]]; यूनानी : ''Aπollων अपोल्लोन'') प्राचीन [[:hi:यूनानी धर्म|यूनानी धर्म]] (ग्रीक धर्म) और प्राचीन [[:hi:रोमन धर्म|रोमन धर्म]] के सर्वोच्च देवता थे । If you don't give the interwiki English/another language link (which would be deemed to be the default reference), then you MUST provide an appropriate reference. #Please leave no article without an appropriate category. See the list of created categories [[:hi:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:Categories|here]]; you can also make a new category (pref. in Hindi). Please leave no article without at least '''ONE''' off page (like en:) interwiki link. E.g., the user can check the article name (say Apollo) on the finally redirected English page and append to the Hindi article (<code><nowiki>[[en:Appolo]])</nowiki></code>). These interlanguage links will help a bot to update all interwiki links for that article in all wikipedias. The category and the aforementioned link should be typed at the end of the article. If the article is very small, mention it as a stub/substub. #Use of templates is welcome. See the list of templates [[:hi:%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%A3%E0%A5%80:Templates|here]]. If creating a template, name it pref. in Hindi. #Use पूर्णविराम ( । ) instead of a period (.) for ending statements. The पूर्णविराम, semicolon, colon and dash (but not comma) must come after one space after the word to prevent ambiguity. Use the international form of the Hindu-Arabic numerals (1,2,3 instead of १,२,३), as used by the Constitution and the Government of India (even for Hindi). There is no need to use the हलन्त at the end of Sanskrit words wherever it occurs. Hence, prefer: संसद over संसद्; अथर्वन over अथर्वन्. Use the proper quotation marks “” from the Insert toolbox, not "". Write dates as 2 मई 2006 (ईसवी or ईसापूर्व). Write time as 3:45 pm. Separate common suffix-words like शास्त्र, विज्ञान, ज्ञान with a hyphen. Thus: रसायन-शास्त्र. For most others, leave both the words of the noun-cluster free. Combine them into one word only if it is very common to do so. Thus: सामवेद. #The use of '''ज़''' for the [[:en:voiced alveolar fricative]] (/z/, as in '''z'''oo, ro'''s'''e) is fundamentally wrong. Its nearest counterpart is the [[:en:voiceless alveolar fricative]] /s/ (as in '''s'''ea), and not Hindi ज ([[:en:voiced palatal plosive]]). Hence, it is suggested and recommended that for the sound /z/, whether it comes in English (etc.) spellings (z) for while pronunciation otherwise, should be transcribed as '''स़''' (स with a dot below, available in the Insert toolbox). Hence: Reason '''रीस़न''', not रीज़न ; Roses '''रोस़ेस़''', not रोज़ेज़. But common Hindi words borrowed from Persian/Arabic (so-called Urdu words) are allowed to continue with ज़ spelling. Thus: ज़रा, नज़र, तर्ज़. The [[:en:voiced postalveolar fricative]] (/ʒ/ as in trea'''s'''ure), inexistent in Hindi, can similarly be transcribed with '''श़'''. Thus: treasure '''ट्रॅश़र'''. The nukta (dot) available in the Insert toolbox can be combined with various consonants to suggest a more exact phonetic devanagari rendering of foreign sounds. E.g., since phonetically, English Think and this are not equal to थिंक and दिस, a better transcription could be '''थ़िंक''' and '''द़िस'''. '''Please take care of the dot below in so-called Urdu words, otherwise the Hindi spelling is deemed incorrect'''. #For the following English vowels m'''e'''t, m'''a'''te, m'''a'''t, transcribe as मॅट (short vowel), मेट (not मेइट), मैट (not मॅट, as popular in Marathi). However in contemporary Hindi and here, it is acceptable to use ए instead of ऍ. Thus: अमेरिका is more popular than अमॅरिका. For c'''o'''t, c'''oa'''t, c'''au'''ght, transcribe as कॉट, कोट, कॉट (not कौट). Transcribe English /t/ and /d/ as ट and ड. #Use half-न before त, थ, द, ध, न, instead of anuswaar अं. Use half-म before प, फ, ब, भ, म. Use the anuswaar before all the rest of the consonants (not half-ङ, ञ, ण). If the मात्रा is not above the alphabet, use chandra-bindu, but only for '''nasalization'''. Thus: अन्दर, not अंदर ; अन्त, not अंत ; हिन्दी, not हिंदी ; सम्भव, not संभव ; पंचमी, not पञ्चमी ; अंडा, not अण्डा ; कंठ, not कण्ठ ; लैंड, not लैण्ड ; आँख, not आंख. However, both forms are acceptable in contemporary Hindi as well as here; the prec. are just recommendations. #When proceded by another vowel, use the pure vowels instead of य (unless the य is clearly articulated while pronouncing). Thus : जाएँ, not जायें (not जावें) ; आएगा, not आयेगा . However, both forms are acceptable in contemporary Hindi as well as here. #Please pay careful attention to the masculine/feminine gender (and singular/plural) in adjectives and verbs, else the sentence becomes ungrammatical. For more information/suggestions/criticisms, please contact any one of the administrators of Hindi wiki [[:hi:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:Administrators|here]], preferably [[:en:User:Magicalsaumy]]. This page can also be found [[:hi:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:Guidelines_for_writing_in_Hindi|here]]. </blockquote> Thank you, [[User:202.68.145.230|202.68.145.230]] 00:08, 6 జూన్ 2006 (UTC) == వీటి గురించి ఏంచేద్దాము? == చదువరి కొన్ని మండలాల పేజీలలో ఉన్న ఈ సంజ్ఞలను ఏంచేద్దాము? ఉదాహరణకు [[తిరుపతి]] పేజీలో * tirumala (ct) * tirupati (nma) (ct) * akkarampalle (ct) * tirupati (m+og) (part) * tirupati (m) *ct - అంటే సిటీ? *m -? *og? (మీరు గుంటూరు జిల్లాలో కొన్నిటిని ఓ.జి అని తర్జుమా చేయడము చూశాను) *nma-? నేను (u.i) ని నిర్జన గ్రామము అని (r.f) ని అభయారణ్యము అని అనువదించాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:34, 7 జూన్ 2006 (UTC) :నాకూ అర్థం కావడంలేదు ఏంచెయ్యాలో. ఊరి పేర్లు, జనాభా వివరాలు తెలుగులో ఉంటే బాగుండేది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:23, 7 జూన్ 2006 (UTC) కొంచెము బుర్రగోక్కున్న తర్వాత *m అంటే మున్సిపాలిటీ అని అనుకుంటా *nma నేషనల్ మాన్యుమెంట్ ఏరియా (??) *og????? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:25, 8 జూన్ 2006 (UTC) == ఘంటసాల గురించి == చదువరీ, ఘంటసాలకు అయోమయ నివృత్తి పేజీ తయారు చెయ్యండి. ( ఘంటసాల మండలం, ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు ) - [[User:Srinivasa | శ్రీనివాస]] 04:11, 12 జూన్ 2006 (UTC) ఆయనే ఉంటే మంగలెందుకు 8720 23819 2006-04-22T04:22:24Z Trivikram 237 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} పాత కాలం నాటి ఒక ఆచారం ఆధారంగా వాడుక లోకి వచ్చిన సామెత ఇది. పూర్వ కాలంలో వితంతువులు జుట్టు పెంచుకోకూడదనే నియమముండేది. నిందార్థకంగా వాడే "బోడి ముండ" అనే మాట కూడా ఈ ఆచారంలో నుంచి పుట్టిందే. వాళ్ళకున్న కట్టుబాట్లకు తోడు వీధిలో వాళ్ళకు ఎదురైన వాళ్ళు "అపశకునం" అని ఈసడించుకునే వాళ్ళు. అందువల్ల జుట్టు పెరిగినప్పుడల్లా వితంతు స్త్రీలు గుండు చేయించుకోవడానికి మంగలి దగ్గరకు వెళ్ళలేరు. అందుబాటులో ఉన్న చిన్న పిల్లలను పంపి మంగలిని ఇంటికి పిలుచుకురమ్మనే వాళ్ళు. ఒకసారి అలా జుట్టు పెరిగిన వితంతువు ఒకామె మంగలికి కబురు చేయబోతే,అందుబాటులో చిన్న పిల్లలెవరూ లేరట. అప్పుడామె "నా మొగుడే బ్రతికి ఉన్నట్లైతే వెళ్ళి పిలుచుకు వచ్చేవాడు కదా?" అని వగచిందట - ఆయనే ఉంటే తాను గుండు చేయించుకోవలసిన అవసరమే ఉండేది కాదని మరిచిపోయి. [[Category:సామెతలు]] Talk:ఆలు లేదు, సూలూ లేదు కాని కొడుకు పేరు సోమలింగం. 8721 23867 2006-04-23T05:36:14Z Mpradeep 50 redirection #REDIRECT [[Talk:ఆలు లేదు, చూలు లేదు కాని కొడుకు పేరు సోమలింగం.]] User talk:Srinivasmadhav 8722 23827 2006-04-22T11:27:35Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 11:27, 22 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User:George McFinnigan 8724 23829 2006-04-22T14:47:47Z George McFinnigan 365 <big>Вы можите находить меня здесь: [[:es:Usuario:George McFinnigan]]</big> <center><big><big>La Asociación Cruppo Tomatone, en colaboración con la Campaña Anti-McFinnigan, hace un anuncio de <FONT color=red>URGENCIA</FONT></big> '''GEORGE MCFINNIGAN ES ESPAÑOL.''' {|style="border: 1px solid #000000; background:#CCFF99;font-size:100%;" |Miembros de la Asociación tendieron una trampa a George McFinnigan para probar de manera definitiva que es un '''fraude''', que '''miente''', pues es '''español''' o al menos '''vive en España''', pero si no fuera español... '''¿por qué ha estado mintiendo sobre dónde vive?. Aquí está el proceso. Son pruebas '''irrefutables''': *Creamos '''varias cuentas''' en '''varias Wikipedias''' (rusa, alemana, italiana, portuguesa, etc) con el nombre de '''George McFinnigan''' para llamar su atención. En la '''portuguesa''' ya tenía cuenta, así que el nombre fue '''Georg McFinnigan'''. *Una vez que lo descubrió el "irlandés", '''blanqueó todas las páginas'''', pues habíamos añadido '''interwikies'''. *Aquí viene lo interesante: en las Wikipedias donde no '''tenía cuenta usó su IP'''. :*Se puede comprobar aquí: ::*[http://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A3%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA:George_McFinnigan&action=history Reversión en Wikipedia Rusa] ::*[http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Benutzer:George_McFinnigan&action=history Reversión en Wikipedia Alemana] :*Pero sí tenía, como ya dijimos, cuenta en la '''portuguesa'''; '''obsérvese la fecha y hora'''. Es el mismo usuario. '''Es prueba irrefutable que esa IP pertenece a George McFinnigan'''. ::*[http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Usu%C3%A1rio:Georg_McFinnigan&action=history Reversión en Wikipedia portuguesa con su cuenta. Georg McFinnigan es un Asociado, George McFinnigan es el "verdadero" (¡por decir algo!) Finnigan] *Como puede observarse en aquellas wikipedias donde no tenía cuenta, '''su IP''' era: 83.38.241.19 *La IP pertenece a Telefónica, Granada. George McFinnigan reside en Granada, es español, como '''habíamos denunciado''', es un radical y su fobia a lo catalán y vasco se explica si es '''español''', pero no si es '''irlandés en un pueblo perdido'''. :*Aquí está la prueba de las comprobaciones: http://www.hostip.info/index.html Interactive IP Address Map Granada, SPAIN IP found in 0.0029 seconds *http://www.ip2location.com/free.asp IP Address Country (Short) Country (Full) Flag Region City ISP Map 83.38.241.19 ES SPAIN ANDALUCIA GRANADA TELEFONICA DE ESPANA *George McFinnigan '''afirmó en la Wikipedia en inglés [http://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:George_McFinnigan#S.C3.AD_soy_espa.C3.B1ol que estas páginas fallan porque comprobó que las IPs vandálicas eran de Alemania]. Eso es correcto, las IPs que vandalizaron eran de '''Alemania, Canadá, EEUU, etc'''. No se necesita saber demasiado de '''informática o Internet''' para saber el por qué. El sistema es el correcto. Además, y si vemos la edición actual de su Página de Usuario (a 19 de febrero, 19:53, si lo cambia a raíz de esto, queda contancia) no ha hecho la única defensa que podría haber hecho, y es que podría haber dicho (cosa falsa, pero podría haberlo usado) que él no revirtió nada en la Wikipedia Rusa o Alemana. Al contrario, no niega que esa IP no sea suya, sólo dice que nuestro '''método para descubrirlo puede fallar'''. Demostramos que no abajo en el siguiente punto, y esto demustra que esa IP es suya, y al ser suya, toda su '''farsa ha quedado probada''': *Aún así, y para despejar más dudas ante los pobres argumentos de un usuario que '''se ha visto desenmascarado y derrotado''', he aquí un ''[http://www.ripe.net/whois?form_type=simple&full_query_string=&searchtext=83.38.241.19&do_search=Search whois de la IP en cuestión]''. El rango de IPs entre '''83.37.0.0 y 83.39.255.255''' pertenece a '''[[Telefónica]] España, esto es, está en [[España]]'''. *<big>Finnigan es un fraude, como hemos demostrado. Las sospechas de muchos usuarios se han demostrado fundadas. </big> *¿Qué pondrá de excusa ahora, después de haber puesto otras? Cuando está ya demostrado al '''100% que está en españa''', ¿qué dirá? ¿Que estaba de vacaciones? ¿Y por qué no lo dijo antes? *He aquí la respuesta a todo: George McFinnigan es un fraude, ha engañado a casi todos, salvo a un grupo de usuarios que decidió luchar por una Wikipedia más justa para todos. ---- <big>'''ANEXO'''</big> Esto explica varias cosas: *No tenía cuenta en la '''Wikipedia Inglesa''', su idioma teóricamente '''nativo'''; la cuenta que existe '''pertenece a uno de los miembros asociados'''. '''Sí tenía sin embargo cuenta en la Wikipedia Portuguesa'''. *Su nivel de castellano coloquial y '''ACTUAL''', con expresiones como '''me la suda''' que le hemos visto, y conociendo connotaciones muy '''concretas restringidas a España''' como las diferencias políticas entre '''Vasco, euskera o vascuence'''. *Se registró el '''28 de octubre de 2005'''. '''11 días después''', sin apenas haber contribuido en nada, da la '''[http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuario_Discusi%C3%B3n:Reinoa&action=history primera bienvenida a un Usuario]'''. Un usuario que lleva 11 días en Wikipedia... ¿de verdad, si es realmente nuevo, se mostrará con la ''autoridad'' para dar la '''Bienvenida'''? Se puede ver sometido a un aluvión de preguntas por parte del otro usuario, y un usuario inexperto no sabría. Es muy ilógico todo, dar la '''bienvenida''' a un usuario sin apenas llevar uno mismo '''50 contribuciones'''. *De aquí deducimos que es posible que el usuario sea un '''fraude por parte de otro usuario más antiguo que, por cualesquiera motivos, decidió cambiar su identidad'''. |} *http://www.elgranero.org *[http://www.elgranero.org Mi página web sobre:] *[http://cheats.elgranero.org Lingüística], *[http://www.elgranero.org Inglés] *[http://www.elgranero.org Alemán] *[http://www.elgranero.org Ruso] *[http://www.elgranero.org Irlanda] *[http://www.elgranero.org We like them cows] *[http://cheats.elgranero.org whiskey] *[http://www.elgranero.org Seamus O'Hara] [[es:Usuario:George McFinnigan]] [[en:User:George McFinnigan]] [[simple:User:George McFinnigan]] [[de:Benutzer:George McFinnigan]] Image:Chandamama-viswam.jpg 8725 23849 2006-04-22T20:32:41Z Kiranc 247 బి విశ్వనాథరెడ్డి బి విశ్వనాథరెడ్డి రామ్ గోపాల్ వర్మ 8726 24661 2006-04-24T15:40:17Z Kishanbv 366 /* చిత్ర సంకలనము */ {{అనువాదము}} [[image:ramgopal big.jpg|250px|thumb|<center>Ram Gopal Varma<center>]] '''రామ్ గోపాల్ వర్మ''' (జననం ఏప్రిల్ 7, 1962) ఒక [[భారత దేశము|భారతీయ]] చిత్ర [[దర్శకుడు]] మరియు [[నిర్మాత]]. He is popular for his slick, grisly films and his penchant for horror and the [[mafia]]. He owns a production house which churns out a good number of [[bollywood]] films every year, with lukewarm success. His most successful movies include [[Rangeela]], [[Satya]], [[Shiva]] and [[Company (movie)|Company]]. == Early years == Ram Gopal Varma was born to Krishnam [[Raju]] and Suryamma. He did his Engineering from Siddhartha Engineering College in [[Vijayawada]] before taking up a career initially as the owner of a video shop and then become one of India's leading film directors. He was not very regular to classes and an average student. He was known more as a big movie buff during his college days and used to analytically watch the move from a director's point of view through repeatitive viewing. He and his uncle were crazy about movies and would skip classes to watch them in spite of beatings from his mother. He used to get very excited each time he saw the ‘''Directed by’'' and ‘''A Film by’'' title card. When he was watching the title card of Sholay that said ‘A Film by Ramesh Sippy’, he had the same passion that he felt when he saw his own name on the title card of the film ''Udayam''. There was no support from his family. Even his uncle thought he was crazy. Ram Gopal Varma believes that there is currently less talent in Mumbai than in the southern movie cities like chennai. He claims that he has no bad habits. He doesn’t believe that alcohol is a bad habit. He loves directors Steven Spielberg, Shekhar Kapoor, Govind Nihlani and others. But he doesn’t have any influences. He has his own style. He doesn’t bother with reviews. He says, “Why should I worry about what the faceless reviewer thinks about my film? If he doesn’t like it, there is nothing that I could do about it.” == Career == Ram Gopal Varma started his film career as assistant director for the films ''Raogarillu'' and ''Collectorgari Abbai'' produced by S.S.Creations despite next-to-nothing contributions. Ram Gopal Varma made a mark on [[Cinema_of_India|Indian Cinema]] with [[Telugu language|Telugu]] movie ''Shiva'' , a violent drama with college backdrop. At an age of 28, with no film background and training, he was able to convince [[Nagarjuna]], a [[Tollywood]] star to do the movie. Nagarjuna liked his way of narration and produced the movie himself. ''Shiva'' had a lasting impact on Telugu cinema and was remade in [[Hindi]] with the same name, but was not able to repeat the same commercial success as that of [[Telugu]] version. His later movies ''Kshana kshanam'' (starring [[Venkatesh]] and Sri devi in the lead) was loosly based on a [[Hollywood]] flick [[Romancing the Stone]] and was reminescent of his relationship with a college sweetheart named Satya (who he went on to name a movie after later in his career), ''Raatri'' (a bilingual horror movie with [[Revathi]] in the lead),''Antham'' (another bilingaul criminal-cop movie with [[Nagarjuna]] and [[Urmila Matondkar]] in the lead, all failed to repeat the commercial success of ''Shiva''. ''Govinda Govinda'' (with [[Nagarjuna]] and Sri devi in the lead) became controversial because of a scene where the villain steps on the palm of Lord Venkateshwara to steal the diamond studded crown. Indian censor board asked him to delete this scene. Despite the hype it generated, the movie became a dud at the boxoffice. His next release ''Gaayam'' with Jagapathi Babu and [[Urmila Matondkar]] was another violent movie dealing with underworld. The screenplay was provided by popular [[Tamil people|Tamil]] movie director [[Mani Ratnam]]. It fared well in cities. He repeated casting of [[Urmila Matondkar]] in many of his movies have fueled rumours about their relationship. He started his own banner Varma corporation limited and produced Telugu movies like ''Money'', ''Money Money'', ''Gulabi'', ''Wife of Mr. Vara Prasad'', ''Anaganaga oka roju'', ''Deyyam'' (the last two directed by Ram Gopal Varma himself). His assistant directors [[Krishna Vamsi]], Shiva Naageshwar Rao and [[Teja (character)|Teja]] who worked as a cinematographer for his movies, later became big names in [[Tollywood]]. While popular Hindi Cinema were either over the top unrealistic action films or glamorous love stories, his movies were more deep and realistic. Though [[Cinema_of_India|Indian Cinema]] has always produced ace movie-makers who reveled in portrayal of [[realism]], he is credited for creating his own niche within the commercial and popular market with some gritty movies. His foray into [[Hindi]] cinema ([[Bollywood]] as it is commonly called) started with a huge commercial success ''Rangeela''. [[Urmila Matondkar]] became a big star in Bollywood overnight. [[A.R. Rahman]],a popular music composer started his career in Hindi cinema with this movie. Then a dud called ''Daud'' followed ''Rangeela.'' [[Satya]] was ground breaking movie from Ramu. Made with a shoe string budget and non-stars, this movie gave life to many actors and technicians, chiefly [[Manoj Bajpai]], Chakravarthy, Makrand Deshpande, Anurag Kashyap (provided the dialogue and story) and Sandeep Chowta (background music composer). This critically acclaimed movie spawned many imitations in Bollywood. Some critics bashed Ramu for glorifying the [[Mafia]] with the violent nature of the movie. With movies like ''Kaun'', ''Bhoot'' and [[Company (movie)|Company]] he cut out song and dance sequences commonplace in [[Bollywood]], so as not to interrupt the flow of the narration. He is very particular about the background scores and for a long time collaborated with composer Sandeep Chowta. Ram Gopal Varma in almost all his films has found time to criticise the popular film fraternity, either their style or the personalities. He does it with sarcastic humor. His films almost always deal with the contemporary and are urbane. The scheme is mostly set in the city of [[Mumbai]], however, the scope is allowed to expand as per the story. Critics say, his movies don't just sketch a macro perspective but go deeper into the minds of the protagonists attempting to uncover their motivations. His latest release ''Naach'' which Ram Gopal Varma called his best film yet (which he does after making almost all his movies) dealt with the relationship between an idealistic choreographer who wants to stamp her identity in the film world and an ambitious actor who wants to make it big. The film did not do well commercially. In a recent interview with the Indian Express newspaper the film maker said, "I think I tried too hard with ''Naach''. I gave [[Ayn Rand]] to a Municipal School." His next film was ''Sarkar'' that was released in June 2005. The film has the father-son duo [[Amitabh Bachchan]] and [[Abhishek Bachchan]] playing a father-son role in the film. Varma has said that the film is adapted from [[The Godfather]], which he feels was basically about patriarchy and pride. The film he places in the context of politics with [[Amitabh Bachchan]] playing the character Sarkar who is a self righteous politician. This movie was a big hit. He produces films at a speed that is unfamiliar to Indian Film Industry and named his office The Factory. His production company makes several films directed by other film makers he picks. He is considered by wannabes as a Kingmaker for his habit of picking new talent for his movies whose careers have eventually sky rocketed. These include actors like [[Manoj Bajpai]], [[Aftab Shivdasani]], [[Vivek Oberoi]], [[Rajpal Yadav]]. Ram Gopal Varma through interviews suggests that he is not a generous person and picks new talent for selfish motives. He does not respect any film awards sponsored by film trade magazines and never attends award functions. == Awards and nominations == Ram Gopal Varma has won Nandi award (Awards given by Government of [[Andhra Pradesh]] yearly once) twice as best director for his movies Shiva and ''Kshana kshanam''. He has won Film fare (critics) award as best director for [[Satya]]. == Proud Misogynist == Recently Ram Gopal Varma was heard quoting: :"I hate intelligent women. If I want intelligence, I will read a book." Ram Gopal Varma has been linked to the actresses he uses in his films, most notably [[Urmila Matondkar]], who appeared in several of his movies, and [[Antara Mali]]. Source -- [http://www.savvy.co.in/rah_archive.asp?type=kick Savvy Magazine] ==చిత్ర సంకలనము== {|class="wikitable" style:"text-align:center" |- !చిత్రము !!విడుదల తేది, సంవత్సరము !!భాష !!బాధ్యతలు |- ||[[మిస్టర్. యా మిస్.(సినిమా)|మిస్టర్. య మిస్.]] ||డిసెంబర్ 2, [[2005]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[జెమ్స్ (సినిమా)|జెమ్స్]] ||సెప్టెంబర్ 16, [[2005]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[మై వైఫ్'స్ మర్దర్ (సినిమా)|మై వైఫ్'స్ మర్దర్]]||ఆగస్ట్ 19, [[2005]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[సర్కార్ (సినిమా)|సర్కార్]] ||జులై 1, [[2005]] ||హిందీ ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[డి (సినిమా)|డి]] ||జూన్ 3, [[2005]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[నాచ్ (సినిమా)|నాచ్]] ||నవంబర్ 12, [[2004]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[వాస్తు శాస్త్ర (సినిమా)|వాస్తు శాస్త్ర ]] ||[[2004]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[మధ్యాహ్నం హత్య (సినిమా)|మధ్యాహ్నం హత్య]] ||[[2004]] ||తెలుగు||నిర్మాత |- ||[[గాయబ్ (సినిమా)|గాయబ్]] ||జులై 16, [[2004]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[అబ్ తక్ చప్పన్ (సినిమా)|అబ్ తక్ చప్పన్]] ||ఫిబ్రవరి 27, [[2004]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[ఏక్ హసీనా థి (సినిమా)|ఏక్ హసీనా థి]] ||జనవరి 16, [[2004]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[మై మాధురి ధిక్షిత్ బననా చహ తా హు (సినిమా) |మై మాధురి ధిక్షిత్ బననా చహ తా హు]] ||అక్టోబర్ 10, [[2003]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[డర్న మనా హై (సినిమా)|డర్న మనా హై ]] ||జులై 25, [[2003]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[భూత్ (సినిమా)|భూత్]]||మే 30, [[2003]] ||హిందీ ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[రోడ్ (సినిమా)|రోడ్]] ||సెప్టెంబర్ 27, [[2002]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[కంపెనీ (సినిమా)|కంపెనీ]] ||ఏప్రిల్ 12, [[2002]] ||హిందీ ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[లవ్ కెలియె కుచ్ భి కరేగ (సినిమా)|లవ్ కెలియె కుచ్ భి కరేగ]] ||జూన్ 29, [[2001]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[ప్యార్ తూనె క్యా కియ (సినిమా)|ప్యార్ తూనె క్యా కియ]] ||ఏప్రిల్ 27, [[2001]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[జంగిల్ (సినిమా)|జంగిల్]] ||జులై14, [[2000]] ||హిందీ ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[మస్త్ (సినిమా)|మస్త్]] ||అక్టోబర్ 15, [[1999]] ||హిందీ ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[శూల్(సినిమా)|శూల్]] ||[[1999]] ||హిందీ ||కధ,నిర్మాత |- ||[[ప్రేమ కథ (సినిమా)|ప్రేమ కథ]] ||[[1999]] ||తెలుగు ||దర్శకత్వం |- ||[[‌కౌన్ (సినిమా)|కౌన్]] ||February 26, [[1999]] ||హిందీ ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[దిల్ సె (సినిమా)|దిల్ సె]] ||[[1998]] ||హిందీ ||నిర్మాత |- ||[[సత్య (సినిమా)|సత్య]] ||జులై 3, [[1998]] ||హిందీ ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[దౌడ్ (సినిమా)|దౌడ్]] ||జులై 13, [[1997]] ||హిందీ ||కధ, స్క్రీన్ ప్లే,కూర్పు, దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||W/O వర ప్రసాద్ ||[[1997]] ||తెలుగు||నిర్మాత |- ||[[దెయ్యం (సినిమా)|దెయ్యం]] ||[[1996]] ||తెలుగు ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[గులాబి (సినిమా)| గులాబి]] ||[[1996]] ||తెలుగు ||నిర్మాత |- ||[[అనగనగా ఒక రోజు (సినిమా)|అనగనగా ఒక రోజు]] ||[[1995]]||తెలుగు ||దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[రంగీలా (సినిమా)|రంగీలా]] ||సెప్టెంబర్ 8, [[1995]] ||హిందీ ||కధ, దర్శకత్వం & నిర్మాత |- ||[[మని మనీ(సినిమా)|మని మనీ]] ||[[1994]] ||తెలుగు ||నిర్మాత |- ||[[మని(సినిమా)|మని]] ||[[1993]] ||తెలుగు ||నిర్మాత |- ||[[తిరుడ తిరుడ (సినిమా)|తిరుడ తిరుడ]] ||[[1994 ]]||తమిళం ||స్క్రీన్ ప్లే |- ||[[గాయం (సినిమా)|గాయం]] , [[దేశం (సినిమా)|దేశం ]]||[[1993]] ||తెలుగు, తమిళం ||దర్శకత్వం |- ||[[గోవిందా గోవిందా (సినిమా) |గోవిందా గోవిందా]] ||[[1993]]||తెలుగు||దర్శకత్వం |- ||[[అంతం (సినిమా)|అంతం]], [[ద్రోహి (సినిమా)|ద్రోహి]] ||అక్టోబర్ 25, [[1992]] ||తెలుగు,హిందీ ||దర్శకత్వం |- ||[[క్షణ క్షణం (సినిమా)|క్షణ క్షణం]]||[[1991]] ||తెలుగు ||దర్శకత్వం |- ||[[రాత్రి (సినిమా)|రాత్రి]], [[రాత్ (సినిమా)|రాత్]] ||[[1991]] ||తెలుగు, హిందీ ||దర్శకత్వం |- ||[[శివ (సినిమా)|శివ]], [[ఉదయం(సినిమా)|ఉదయం]],[[షివ (సినిమా)|షివ]] ||డిసెంబర్ 7, [[1990]] ||తెలుగు, తమిళం, హిందీ ||కధ, స్క్రీన్ ప్లే, దర్శకత్వం |} == External links == *[http://www.imdb.com/name/nm0890060 Ram Gopal Varma] at the [[Internet Movie Database]] *[http://www.geocities.com/rgv_shiva Director Ram Gopal Varma::The Master Technician of Indian Cinema::Exclusive Page for his Fans-by Kiran Kumar K] [[Category:Hindi film directors|Varma, Ram Gopal]] [[Category:Indian film directors|Varma, Ram Gopal]] [[Category:Telugu people|Varma, Ram Gopal]] [[Category:1962 births]] [[Category:Living people]] [[de:Ram Gopal Varma]] User talk:Kishanbv 8727 23862 2006-04-23T05:23:15Z Mpradeep 50 స్వాగతము <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 05:23, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> ఆలు లేదు, చూలు లేదు కాని కొడుకు పేరు సోమలింగం. 8728 23864 2006-04-23T05:31:17Z Mpradeep 50 {{తెలుగుభాషాసింగారం}} ఏమీ లేకుండా గాలిలో మేడలు కట్టేవారిని గురించి ఇలా అంటారు. ఆలు లేదు, చూలు లేదు, కొడుకు పేరు సోమలింగం అంటే అసలు పెళ్ళి చేసుకోకుండా, ఆవిడకి కడుపు రాకుండానే, కొడుకు పుట్టక ముందే వాడికి ఏమి పేరు పెట్టాలి అని ఆలోచిస్తున్నాడు అని భావము. [[Category:సామెతలు]] Talk:ఆలు లేదు, చూలు లేదు కాని కొడుకు పేరు సోమలింగం. 8729 23865 2006-04-23T05:32:50Z Mpradeep 50 "సూలూ" కాదు. చూలు అని నా అభిప్రాయం. --[[User:Veeven|వీవెన్]] 10:03, 22 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) అవును. "చూలు" అనేదే సరైన పదం. -- [[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 10:45, 22 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) Category:మెదక్ జిల్లా పటములు 8730 23872 2006-04-23T06:19:41Z Mpradeep 50 [[Category:మెదక్ జిల్లా]] Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు 8731 23873 2006-04-23T06:20:18Z Mpradeep 50 [[Category:ప్రకాశం జిల్లా]] Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు 8732 23874 2006-04-23T06:20:48Z Mpradeep 50 [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా]] Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు 8733 23875 2006-04-23T06:21:05Z Mpradeep 50 [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా]] Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు 8734 23876 2006-04-23T06:21:26Z Mpradeep 50 [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా]] Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు 8735 23877 2006-04-23T06:21:48Z Mpradeep 50 [[Category:విజయనగరం జిల్లా]] Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు 8736 23878 2006-04-23T06:22:05Z Mpradeep 50 [[Category:వరంగల్ జిల్లా]] Image:Mahbubnagar mandals outline01.png 8737 23879 2006-04-23T07:13:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline02.png 8738 23880 2006-04-23T07:13:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline03.png 8739 23881 2006-04-23T07:13:35Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline04.png 8740 23882 2006-04-23T07:13:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline05.png 8741 23883 2006-04-23T07:14:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline06.png 8742 23884 2006-04-23T07:14:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline07.png 8743 23885 2006-04-23T07:14:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline08.png 8744 23886 2006-04-23T07:14:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline09.png 8745 23887 2006-04-23T07:14:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline10.png 8746 23888 2006-04-23T07:15:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline11.png 8747 23889 2006-04-23T07:15:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline12.png 8748 23890 2006-04-23T07:15:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline13.png 8749 23891 2006-04-23T07:15:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline14.png 8750 23892 2006-04-23T07:15:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline15.png 8751 23893 2006-04-23T07:15:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline16.png 8752 23894 2006-04-23T07:15:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline17.png 8753 23895 2006-04-23T07:16:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline18.png 8754 23896 2006-04-23T07:16:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline19.png 8755 23897 2006-04-23T07:16:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline20.png 8756 23898 2006-04-23T07:16:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline21.png 8757 23899 2006-04-23T07:16:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline22.png 8758 23900 2006-04-23T07:16:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline23.png 8759 23901 2006-04-23T07:16:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline24.png 8760 23902 2006-04-23T07:16:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline25.png 8761 23903 2006-04-23T07:17:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline27.png 8762 23904 2006-04-23T07:17:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline26.png 8763 23905 2006-04-23T07:17:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline28.png 8764 23906 2006-04-23T07:17:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline29.png 8765 23907 2006-04-23T07:17:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline30.png 8766 23908 2006-04-23T07:17:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline31.png 8767 23909 2006-04-23T07:17:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline32.png 8768 23910 2006-04-23T07:17:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline33.png 8769 23911 2006-04-23T07:19:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline34.png 8770 23912 2006-04-23T07:19:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline35.png 8771 23913 2006-04-23T07:19:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline36.png 8772 23914 2006-04-23T07:19:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline37.png 8773 23915 2006-04-23T07:20:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline38.png 8774 23916 2006-04-23T07:20:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline39.png 8775 23917 2006-04-23T07:20:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline40.png 8776 23918 2006-04-23T07:20:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline41.png 8777 23919 2006-04-23T07:21:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline42.png 8778 23920 2006-04-23T07:21:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline43.png 8779 23921 2006-04-23T07:21:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline44.png 8780 23922 2006-04-23T07:21:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline45.png 8781 23923 2006-04-23T07:21:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline46.png 8782 23924 2006-04-23T07:21:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline47.png 8783 23925 2006-04-23T07:22:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline48.png 8784 23926 2006-04-23T07:22:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline49.png 8785 23927 2006-04-23T07:22:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline50.png 8786 23928 2006-04-23T07:22:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline51.png 8787 23929 2006-04-23T07:22:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline52.png 8788 23930 2006-04-23T07:23:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline53.png 8789 23931 2006-04-23T07:23:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline54.png 8790 23932 2006-04-23T07:23:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline55.png 8791 23933 2006-04-23T07:23:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline56.png 8792 23934 2006-04-23T07:23:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline57.png 8793 23935 2006-04-23T07:24:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline58.png 8794 23936 2006-04-23T07:24:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline59.png 8795 23937 2006-04-23T07:24:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline60.png 8796 23938 2006-04-23T07:24:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline61.png 8797 23939 2006-04-23T07:24:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline62.png 8798 23940 2006-04-23T07:24:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline64.png 8799 23941 2006-04-23T07:24:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Mahbubnagar mandals outline63.png 8800 23942 2006-04-23T07:24:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline01.png 8801 23999 2006-04-23T08:33:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline02.png 8802 24000 2006-04-23T08:33:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline03.png 8803 24001 2006-04-23T08:33:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline04.png 8804 24002 2006-04-23T08:33:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline05.png 8805 24003 2006-04-23T08:33:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline06.png 8806 24004 2006-04-23T08:34:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline07.png 8807 24005 2006-04-23T08:34:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline08.png 8808 24006 2006-04-23T08:34:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline09.png 8809 24007 2006-04-23T08:34:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline10.png 8810 24008 2006-04-23T08:34:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline11.png 8811 24009 2006-04-23T08:34:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline12.png 8812 24010 2006-04-23T08:34:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline13.png 8813 24011 2006-04-23T08:35:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline14.png 8814 24012 2006-04-23T08:35:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline15.png 8815 24013 2006-04-23T08:35:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline16.png 8816 24014 2006-04-23T08:35:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline17.png 8817 24015 2006-04-23T08:35:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline18.png 8818 24016 2006-04-23T08:35:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline19.png 8819 24017 2006-04-23T08:35:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline20.png 8820 24018 2006-04-23T08:35:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline21.png 8821 24019 2006-04-23T08:36:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline22.png 8822 24020 2006-04-23T08:36:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline23.png 8823 24021 2006-04-23T08:36:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline24.png 8824 24022 2006-04-23T08:36:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline25.png 8825 24023 2006-04-23T08:37:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline26.png 8826 24024 2006-04-23T08:37:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline27.png 8827 24025 2006-04-23T08:37:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline28.png 8828 24026 2006-04-23T08:37:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline29.png 8829 24027 2006-04-23T08:37:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline30.png 8830 24028 2006-04-23T08:37:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline31.png 8831 24029 2006-04-23T08:37:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline32.png 8832 24030 2006-04-23T08:38:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline33.png 8833 24031 2006-04-23T08:38:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline34.png 8834 24032 2006-04-23T08:38:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline35.png 8835 24033 2006-04-23T08:38:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline36.png 8836 24034 2006-04-23T08:38:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline37.png 8837 24035 2006-04-23T08:38:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline38.png 8838 24036 2006-04-23T08:38:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline39.png 8839 24037 2006-04-23T08:39:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline40.png 8840 24038 2006-04-23T08:39:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline41.png 8841 24039 2006-04-23T08:39:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline42.png 8842 24040 2006-04-23T08:39:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline43.png 8843 24041 2006-04-23T08:39:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline44.png 8844 24042 2006-04-23T08:39:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Medak mandals outline45.png 8845 24043 2006-04-23T08:39:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:మెదక్ జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline01.png 8846 24048 2006-04-23T09:01:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline02.png 8847 24049 2006-04-23T09:02:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline03.png 8848 24050 2006-04-23T09:02:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline04.png 8849 24051 2006-04-23T09:02:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline05.png 8850 24052 2006-04-23T09:03:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline06.png 8851 24053 2006-04-23T09:03:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline07.png 8852 24054 2006-04-23T09:03:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline08.png 8853 24055 2006-04-23T09:03:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline09.png 8854 24056 2006-04-23T09:03:35Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline10.png 8855 24057 2006-04-23T09:03:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline11.png 8856 24058 2006-04-23T09:03:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline12.png 8857 24059 2006-04-23T09:03:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline13.png 8858 24060 2006-04-23T09:04:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline14.png 8859 24061 2006-04-23T09:04:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline15.png 8860 24062 2006-04-23T09:04:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline16.png 8861 24063 2006-04-23T09:04:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline17.png 8862 24064 2006-04-23T09:04:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline18.png 8863 24065 2006-04-23T09:04:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline19.png 8864 24066 2006-04-23T09:04:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline20.png 8865 24067 2006-04-23T09:04:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline21.png 8866 24068 2006-04-23T09:05:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline22.png 8867 24069 2006-04-23T09:05:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline23.png 8868 24070 2006-04-23T09:05:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline24.png 8869 24071 2006-04-23T09:05:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline25.png 8870 24072 2006-04-23T09:05:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline26.png 8871 24073 2006-04-23T09:05:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline27.png 8872 24074 2006-04-23T09:05:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline28.png 8873 24075 2006-04-23T09:05:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline29.png 8874 24076 2006-04-23T09:06:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline30.png 8875 24077 2006-04-23T09:06:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline31.png 8876 24078 2006-04-23T09:06:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline32.png 8877 24079 2006-04-23T09:06:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline33.png 8878 24080 2006-04-23T09:07:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline34.png 8879 24081 2006-04-23T09:07:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline35.png 8880 24105 2006-04-23T09:17:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline37.png 8881 24083 2006-04-23T09:09:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline38.png 8882 24084 2006-04-23T09:09:35Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline39.png 8883 24085 2006-04-23T09:09:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline40.png 8884 24086 2006-04-23T09:09:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline41.png 8885 24087 2006-04-23T09:10:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline42.png 8886 24088 2006-04-23T09:10:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline43.png 8887 24089 2006-04-23T09:10:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline44.png 8888 24090 2006-04-23T09:10:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline45.png 8889 24091 2006-04-23T09:10:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline46.png 8890 24092 2006-04-23T09:10:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline47.png 8891 24093 2006-04-23T09:10:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline48.png 8892 24094 2006-04-23T09:10:56Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline49.png 8893 24095 2006-04-23T09:11:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline50.png 8894 24096 2006-04-23T09:11:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline51.png 8895 24097 2006-04-23T09:11:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline52.png 8896 24098 2006-04-23T09:11:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline53.png 8897 24099 2006-04-23T09:11:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline54.png 8898 24100 2006-04-23T09:12:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline55.png 8899 24101 2006-04-23T09:12:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Prakasam mandals outline56.png 8900 24102 2006-04-23T09:12:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:ప్రకాశం జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline01.png 8901 24107 2006-04-23T09:28:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline02.png 8902 24108 2006-04-23T09:28:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline03.png 8903 24109 2006-04-23T09:28:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline04.png 8904 24110 2006-04-23T09:28:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline05.png 8905 24111 2006-04-23T09:29:24Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline06.png 8906 24112 2006-04-23T09:29:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline07.png 8907 24113 2006-04-23T09:29:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline08.png 8908 24114 2006-04-23T09:29:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline09.png 8909 24115 2006-04-23T09:30:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline10.png 8910 24116 2006-04-23T09:30:26Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline11.png 8911 24117 2006-04-23T09:30:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline12.png 8912 24118 2006-04-23T09:30:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline13.png 8913 24119 2006-04-23T09:30:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline14.png 8914 24120 2006-04-23T09:30:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline15.png 8915 24121 2006-04-23T09:31:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline16.png 8916 24122 2006-04-23T09:31:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline17.png 8917 24123 2006-04-23T09:31:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline18.png 8918 24124 2006-04-23T09:31:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline19.png 8919 24125 2006-04-23T09:32:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline20.png 8920 24126 2006-04-23T09:32:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline21.png 8921 24127 2006-04-23T09:32:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline22.png 8922 24128 2006-04-23T09:32:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline23.png 8923 24129 2006-04-23T09:32:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline24.png 8924 24130 2006-04-23T09:32:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline25.png 8925 24131 2006-04-23T09:32:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline26.png 8926 24132 2006-04-23T09:33:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline27.png 8927 24133 2006-04-23T09:33:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline28.png 8928 24134 2006-04-23T09:33:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline29.png 8929 24135 2006-04-23T09:33:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline30.png 8930 24136 2006-04-23T09:33:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline31.png 8931 24137 2006-04-23T09:33:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline32.png 8932 24138 2006-04-23T09:33:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline33.png 8933 24139 2006-04-23T09:34:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline34.png 8934 24140 2006-04-23T09:34:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline35.png 8935 24141 2006-04-23T09:34:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline36.png 8936 24142 2006-04-23T09:34:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Rangareddy mandals outline37.png 8937 24143 2006-04-23T09:34:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline01.png 8938 24147 2006-04-23T09:47:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline02.png 8939 24148 2006-04-23T09:47:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline03.png 8940 24149 2006-04-23T09:47:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline04.png 8941 24150 2006-04-23T09:47:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline05.png 8942 24151 2006-04-23T09:47:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline06.png 8943 24152 2006-04-23T09:48:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline07.png 8944 24153 2006-04-23T09:48:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline08.png 8945 24154 2006-04-23T09:48:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline09.png 8946 24155 2006-04-23T09:48:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline10.png 8947 24156 2006-04-23T09:48:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline11.png 8948 24157 2006-04-23T09:48:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline12.png 8949 24158 2006-04-23T09:48:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline13.png 8950 24159 2006-04-23T09:49:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline14.png 8951 24160 2006-04-23T09:49:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline15.png 8952 24161 2006-04-23T09:49:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline16.png 8953 24162 2006-04-23T09:49:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline17.png 8954 24163 2006-04-23T09:49:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline18.png 8955 24164 2006-04-23T09:49:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline19.png 8956 24165 2006-04-23T09:49:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline20.png 8957 24166 2006-04-23T09:49:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline21.png 8958 24167 2006-04-23T09:50:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline22.png 8959 24168 2006-04-23T09:50:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline23.png 8960 24169 2006-04-23T09:50:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline24.png 8961 24170 2006-04-23T09:50:20Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline25.png 8962 24171 2006-04-23T09:50:35Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline26.png 8963 24172 2006-04-23T09:50:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline27.png 8964 24173 2006-04-23T09:50:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline28.png 8965 24174 2006-04-23T09:50:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline29.png 8966 24175 2006-04-23T09:51:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline30.png 8967 24176 2006-04-23T09:51:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline31.png 8968 24177 2006-04-23T09:51:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline32.png 8969 24178 2006-04-23T09:51:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline33.png 8970 24179 2006-04-23T09:51:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline34.png 8971 24180 2006-04-23T09:51:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline35.png 8972 24181 2006-04-23T09:51:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline36.png 8973 24182 2006-04-23T09:51:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Srikakulam mandals outline37.png 8974 24183 2006-04-23T09:52:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline01.png 8975 24191 2006-04-23T10:11:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline02.png 8976 24192 2006-04-23T10:11:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline03.png 8977 24193 2006-04-23T10:11:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline04.png 8978 24194 2006-04-23T10:11:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline05.png 8979 24195 2006-04-23T10:12:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline06.png 8980 24196 2006-04-23T10:12:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline07.png 8981 24197 2006-04-23T10:12:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline08.png 8982 24198 2006-04-23T10:12:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline09.png 8983 24199 2006-04-23T10:13:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline10.png 8984 24200 2006-04-23T10:13:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline11.png 8985 24201 2006-04-23T10:13:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline12.png 8986 24202 2006-04-23T10:13:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline13.png 8987 24203 2006-04-23T10:13:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline14.png 8988 24204 2006-04-23T10:13:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline15.png 8989 24205 2006-04-23T10:13:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline16.png 8990 24206 2006-04-23T10:13:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline17.png 8991 24207 2006-04-23T10:13:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline18.png 8992 24208 2006-04-23T10:14:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline19.png 8993 24209 2006-04-23T10:14:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline20.png 8994 24210 2006-04-23T10:14:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline21.png 8995 24211 2006-04-23T10:14:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline22.png 8996 24212 2006-04-23T10:14:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline23.png 8997 24213 2006-04-23T10:14:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline24.png 8998 24214 2006-04-23T10:14:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline25.png 8999 24215 2006-04-23T10:15:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline26.png 9000 24216 2006-04-23T10:15:15Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline27.png 9001 24217 2006-04-23T10:15:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline28.png 9002 24218 2006-04-23T10:15:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline30.png 9003 24219 2006-04-23T10:15:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline31.png 9004 24220 2006-04-23T10:15:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline32.png 9005 24221 2006-04-23T10:15:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline33.png 9006 24222 2006-04-23T10:16:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline34.png 9007 24223 2006-04-23T10:16:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline35.png 9008 24224 2006-04-23T10:16:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline36.png 9009 24225 2006-04-23T10:16:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline37.png 9010 24226 2006-04-23T10:16:37Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline38.png 9011 24227 2006-04-23T10:16:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline39.png 9012 24228 2006-04-23T10:16:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline40.png 9013 24229 2006-04-23T10:17:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline41.png 9014 24230 2006-04-23T10:17:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline42.png 9015 24231 2006-04-23T10:17:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Visakhapatnam mandals outline43.png 9016 24232 2006-04-23T10:17:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram.jpg 9017 24234 2006-04-23T10:21:36Z Mpradeep 50 [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] User talk:Avsrao 9019 24251 2006-04-23T10:56:27Z Mpradeep 50 /* కారుణ్య పేజీ */ <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 10:44, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> == కారుణ్య పేజీ == మీరు "కారుణ్య ఎందుకు ఓడిపోయాడు" అనే ఒక చర్చను ప్రారంబిద్దామని అనుకున్నారు. కానీ వికీపిడియా చర్చావేదిక కాదు. ఇది కేవలం ఒక విజ్ఞాన సార్వస్వము మాత్రమే. దయచేసి ఈ తేడాను గమనించ గలరు. కాకపోతే మీరు ఇంకోలా ప్రత్నించవచ్చు. కారుణ్య ఎందుకు ఓడిపోయాడు అనే విషయం మీద ఒక వ్యాసాన్ని ప్రారంబించి అందులో దానికి సంబందించిన కారణాలు పేర్కొనండి. అదొక్కటే కాదు మీరు రాసిన దానిని [http://veeven.org/lekhini తెలుగు లిపిలో రాయండి] ఇంకా బాగుంటుంది. పై కారణాల వలన ఆ పేజీ తొలగిస్తున్నాను, మరోలా అనుకోవద్దు, ధన్యవాదాలు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 10:56, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) Image:Vijayanagaram mandals outline01.png 9020 24243 2006-04-23T10:54:52Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline02.png 9021 24244 2006-04-23T10:55:03Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline03.png 9022 24245 2006-04-23T10:55:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline04.png 9023 24246 2006-04-23T10:55:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline05.png 9024 24247 2006-04-23T10:55:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline06.png 9025 24248 2006-04-23T10:55:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline07.png 9026 24249 2006-04-23T10:55:44Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline08.png 9027 24250 2006-04-23T10:55:50Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline09.png 9028 24254 2006-04-23T10:57:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline10.png 9029 24255 2006-04-23T10:57:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline11.png 9030 24256 2006-04-23T10:57:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline12.png 9031 24257 2006-04-23T10:57:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline13.png 9032 24258 2006-04-23T10:59:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline14.png 9033 24259 2006-04-23T10:59:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline15.png 9034 24260 2006-04-23T10:59:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline16.png 9035 24261 2006-04-23T10:59:43Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline17.png 9036 24262 2006-04-23T11:00:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline18.png 9037 24263 2006-04-23T11:00:19Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline19.png 9038 24264 2006-04-23T11:00:25Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline20.png 9039 24265 2006-04-23T11:00:31Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline21.png 9040 24266 2006-04-23T11:00:48Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline22.png 9041 24267 2006-04-23T11:00:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline23.png 9042 24268 2006-04-23T11:01:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline24.png 9043 24269 2006-04-23T11:01:05Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline25.png 9044 24270 2006-04-23T11:01:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline26.png 9045 24271 2006-04-23T11:01:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline27.png 9046 24272 2006-04-23T11:01:34Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline28.png 9047 24273 2006-04-23T11:01:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline29.png 9048 24274 2006-04-23T11:01:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline30.png 9049 24275 2006-04-23T11:02:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline31.png 9050 24276 2006-04-23T11:02:07Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline32.png 9051 24277 2006-04-23T11:02:11Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline33.png 9052 24278 2006-04-23T11:02:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Vijayanagaram mandals outline34.png 9053 24279 2006-04-23T11:02:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:విజయనగరం జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline01.png 9054 24288 2006-04-23T11:22:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline02.png 9055 24289 2006-04-23T11:22:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline03.png 9056 24290 2006-04-23T11:22:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline04.png 9057 24291 2006-04-23T11:22:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline05.png 9058 24292 2006-04-23T11:23:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline06.png 9059 24293 2006-04-23T11:23:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline07.png 9060 24294 2006-04-23T11:23:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline08.png 9061 24295 2006-04-23T11:23:30Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline09.png 9062 24296 2006-04-23T11:23:42Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline10.png 9063 24297 2006-04-23T11:23:49Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline11.png 9064 24298 2006-04-23T11:23:54Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline12.png 9065 24299 2006-04-23T11:23:59Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline13.png 9066 24300 2006-04-23T11:24:12Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline14.png 9067 24301 2006-04-23T11:24:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline15.png 9068 24302 2006-04-23T11:24:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline16.png 9069 24303 2006-04-23T11:24:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline17.png 9070 24304 2006-04-23T11:24:40Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline18.png 9071 24305 2006-04-23T11:24:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline19.png 9072 24306 2006-04-23T11:24:51Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline20.png 9073 24307 2006-04-23T11:24:57Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline21.png 9074 24308 2006-04-23T11:25:10Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline22.png 9075 24309 2006-04-23T11:25:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline23.png 9076 24310 2006-04-23T11:25:23Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline24.png 9077 24311 2006-04-23T11:25:28Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline25.png 9078 24312 2006-04-23T11:25:41Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline26.png 9079 24313 2006-04-23T11:30:13Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline27.png 9080 24314 2006-04-23T11:30:22Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline28.png 9081 24315 2006-04-23T11:30:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline29.png 9082 24316 2006-04-23T11:31:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline30.png 9083 24317 2006-04-23T11:31:32Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline31.png 9084 24318 2006-04-23T11:31:38Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline32.png 9085 24319 2006-04-23T11:31:45Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline33.png 9086 24320 2006-04-23T11:32:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline34.png 9087 24321 2006-04-23T11:32:08Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline35.png 9088 24322 2006-04-23T11:32:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline36.png 9089 24323 2006-04-23T11:32:21Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline37.png 9090 24324 2006-04-23T11:32:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline38.png 9091 24325 2006-04-23T11:32:46Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline39.png 9092 24326 2006-04-23T11:32:55Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline40.png 9093 24327 2006-04-23T11:33:02Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline41.png 9094 24328 2006-04-23T11:33:18Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline42.png 9095 24329 2006-04-23T11:33:27Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline43.png 9096 24330 2006-04-23T11:33:33Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline44.png 9097 24331 2006-04-23T11:33:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline45.png 9098 24333 2006-04-23T11:33:53Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline46.png 9099 24334 2006-04-23T11:34:00Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline47.png 9100 24335 2006-04-23T11:34:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline48.png 9101 24336 2006-04-23T11:34:17Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline49.png 9102 24337 2006-04-23T11:34:29Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Image:Warangal mandals outline50.png 9103 24338 2006-04-23T11:34:36Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:వరంగల్ జిల్లా పటములు]] Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు 9104 24341 2006-04-23T11:48:24Z Mpradeep 50 [[Category:గుంటూరు జిల్లా]] Talk:పిఠాపురం 9105 24389 2006-04-23T12:28:28Z 202.56.231.117 పట్టణ చరిత్ర పిఠాపురం పట్టణం '''అస్టాదశ శక్తి పీఠాలలో''' ఒకటి. పిఠాపురం రాజు '''రాజారావుభావయమ్మారావు'''. Image:Ramgopal big.jpg 9106 24394 2006-04-23T12:35:11Z Kishanbv 366 User talk:Mdileep 9107 24409 2006-04-23T12:44:32Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 12:44, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> గూడవల్లి రామబ్రహ్మం 9108 25535 2006-05-21T15:45:01Z వైఙాసత్య 58 /* జీవిత విశేషాలు */ '''గూడవల్లి రామబ్రహ్మం''' ([[1902]], [[జూన్ 24]] - [[1946]], [[అక్టోబర్ 1]]) ప్రఖ్యాత సినిమా దర్శకుడు. సినిమాకు పరమార్థం వినోదం మాత్రమే కాదు అంతకు మించిన సామాజిక ప్రయోజనముందని చాటిన దార్శనికుడు. ==జీవిత విశేషాలు== [[1902]] వ సం.లో [[కృష్ణా జిల్లా]], [[ఉంగుటూరు, కృష్ణా|ఉంగుటూరు]] మండలములోని [[నందమూరు]] గ్రామంలో జన్మించాడు. తల్లిదండ్రులు వెంకయ్య - బాపమ్మ. తొలి తెలుగు [[జ్ఞాన పీఠ్]] అవార్డు గ్రహీత, కవి సామ్రాట్ [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] కూడా ఈ గ్రామంలోనే జన్మిచాడు. రామబ్రహ్మం చదువు [[ఇందుపల్లి]], [[గుడివాడ]], [[బందరు]] లలో సాగింది. ఆయనకు 18 ఏళ్ళ వయసులో శారదాంబ తో వివాహం జరిగింది. తర్వాత ఆయన చదువు మానేసి తన మామగారింట్లో విదేశీ వస్త్రాలను దహనం చేసి [[సహాయనిరాకరణోద్యమం]]లో పాల్గొన్నాడు. [[1924]] లో ఫ్రెండ్స్ అండ్ కో అనే పేరుతో ఒక స్టేషనరీ షాపు ప్రారంభించాడు. అయితే ఆ షాపు వ్యాపారానికి బదులుగా రచయితలు, కళాకారుల సమావేశాలకు, చర్చలకు ఒక మంచి కేంద్రంగా తయారయింది. దాంతో వ్యాపారం తగ్గిపోయి [[1930]] లో మూసివేయవలసి వచ్చింది. ఆయన [[1931]] లో [[అఖిలాంధ్ర రైతు మహాసభ]] ను ఆర్గనైజింగ్ కమిటీ అధ్యక్షుడి హోదాలో నిర్వహించాడు. [[1934]] లో [[ఆంధ్ర నాటక పరిషత్]] కార్యదర్శిగా ఎన్నికయ్యాడు. ఆయన కమ్మ కుల చరిత్ర అనే పుస్తకం వ్రాశాడు. ఆ పుస్తకం వ్రాయడం కోసం కమ్మ కులం గురించి అవసరమైన సమాచారం సేకరించడానికి [[కడప]]కు వెళ్ళాడు. అక్కడ ఆయన [[గండికోట]] పట్ల ఆకర్షితుడై ఆ కోట గురించి పరిశోధన చేసి 'గండికోట పతనం' అనే నాటకం వ్రాశాడు. ఈ నాటకం అనేక నగరాల్లో ప్రదర్శించబడి మంచి ప్రజాదరణ పొందింది. తర్వాత ఆయన [[మద్రాసు]]నుంచి '[[ప్రజామిత్ర]]' పత్రికను పదేళ్ళ పాటు నడిపాడు. ఆ రోజుల్లో మద్రాసుకు వెళ్ళే తెలుగు రచయితలు, కళాకారులకు ప్రజామిత్ర ఆఫీసే సమావేశ ప్రదేశమైంది. ఆయన ప్రజామిత్ర లోనే కాక సమదర్శిని, వాది లాంటి ఇతర పత్రికల్లో కూడా ఆర్టికల్స్ వ్రాశాడు. ==సినిమా జీవితం== ఆయన ఆసక్తి సినిమాల మీదకుమళ్ళాక ఆయన పత్రికారంగాన్ని వదిలి పెట్టి [[సారథిచిత్ర]] అనే చిత్ర నిర్మాణ సంస్థను స్థాపించాడు. ఆయన 1934లో తీసిన [[శ్రీ కృష్ణ లీలలు]] చిత్రంలో శ్రీకృష్ణుడి పాత్ర వేయించడం కోసం రామబ్రహ్మం, నిర్మాత [[పి.వి.దాసు]] కలిసి రాజేశ్వర రావు అనే నటుడిని బెంగుళూరు నుంచి తీసుకు వచ్చారు. తర్వాత [[1936]]లో విడుదలైన [[ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం]] సినిమాలో కూడా ఆయన పని చేశాడు. ఈ అనుభవాలతో చిత్రనిర్మాణ కళ తనకు పట్టుబడిన తర్వాత, పౌరాణిక చిత్రాల జోరులో కొట్టుకుని పోతున్న జనం అభిరుచులను మార్చడానికి సాహసించి సఫలుడైన ధీశాలి గూడవల్లి. తెలుగు సినిమా చరిత్రలో ఒక మైలురాయిగా నిలిచిపోయిన చిత్రం [[మాలపిల్ల]] ఆయన తీసిన తదుపరి చిత్రం. సారథిచిత్ర బ్యానర్ మీద రామబ్రహ్మం నిర్మించి దర్శకత్వం వహించిన ఈ సినిమా [[1938]] లో విడుదలైంది. ==మాలపిల్ల== దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో బ్రాహ్మణేతరుల [[ఆత్మగౌరవ సంరక్షణ ఉద్యమం]]తో బాటు [[గాంధీజీ]] [[హరిజనోద్ధరణ ఉద్యమం]] కూడా జోరుగా సాగుతున్న నేపథ్యం లో రామబ్రహ్మం కుల వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా మాలపిల్ల చిత్రాన్ని ఉన్నత ప్రమాణాలతో నిర్మించాడు. అసలు సిసలు సామాజిక ప్రయోజనం గల చిత్రంగా చరిత్ర పుటల్లో నిలిచిపోయిన చిత్రం మాలపిల్ల.[[జస్టిస్ పార్టీ]] వారి సమదర్శిని తో బాటు ప్రజామిత్ర పత్రికకూ సంపాదకుడైన రామబ్రహ్మం పత్రికల కన్నా సినిమాయే శక్తివంతమైన ప్రచార సాధనమని గుర్తించి ఊపిరిపోసిన చిత్రమిది. ఆనాడు దేశాన్ని పట్టి ఊపేస్తున్న హరిజనోద్యమాన్ని రామబ్రహ్మం తన సినిమాకు ఇతివృత్తంగా తీసుకుని,[[గుడిపాటి వెంకటచలం]] తో కథారచన చేయించాడు. ఈ సినిమాకు [[తాపీ ధర్మారావు]] సంభాషణలు వ్రాశాడు.చలం, ధర్మారావు ఇద్దరూ ఆనాటి సమాజంలో చలామణి అవుతున్న అర్థం లేని ఆచారాలను అపహాస్యం చేసిన వారే.మాలపిల్ల చిత్రం లోని పాటలకు భావకవి [[బసవరాజు అప్పారావు]] కావ్యగౌరవం కల్పించాడు.ఇందరు ప్రముఖుల సౄజనాత్మక భాగస్వామ్యంతో తయారైన మాలపిల్ల తెలుగు నాట అఖండ విజయం సాధించింది.జస్టిస్ పార్టీ నేతృత్వంలో [[1920]]వ దశాబ్దంలో బ్రాహ్మణేతరుల ఆత్మగౌరవ సంరక్షణ ఉద్యమం జోరుగా నడిచిన ఇతర దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో కూడా ఈ చిత్రం ఘన విజయం సాధించింది. మాలపిల్ల చిత్రం [[కాంచనమాల]]ను సూపర్ స్టార్ ను చేసింది. పౌరాణిక చిత్రాల జోరులో ప్రప్రథమంగా ఒక సమకాలీన సమస్యను ఇతివృత్తంగా తీసుకుని నిర్మించిన ఈ చిత్రం అప్పటి ఉమ్మడి [[మద్రాసు రాష్ట్రం]]లోని తెలుగు భాషాప్రాంతాల్లోనే గాక ఇతర భాషా ప్రాంతాల్లో కూడా పెద్ద హిట్. నాటి గాయని, నటి సుందరమ్మతో కలిసి ఆమె పాడిన నల్లవాడే గొల్లపిల్లవాడే సూపర్ హిట్ అయింది.అప్పటికింకా భాషాదురభిమానం తలెత్తక పోవడంతో దక్షిణభారతమంతటా ఆ పాట జనం నాలుకలపై నర్తించింది. ఆ నాటి సమాజంలో ఈ సినిమా తీవ్ర సంచలనం కలిగించింది. ఈ చిత్రానికి వ్యతిరేకంగా తెలుగునాట కరపత్రాల పంపిణీ జరిగింది. అప్పట్లో బెజవాడలో జరిగిన ఒక 'నిరసన మహాసభ ' బ్రాహ్మణులు మాలపిల్లను చూడరాదని తీర్మానించింది.అయినా దొంగచాటుగా ఆ సినిమాను చూసి వచ్చిన యువబ్రాహ్మణులకు తల్లిదండ్రులు వీధిలోనే శుద్ధి స్నానం చేయించి గానీ ఇంట్లోకి రానిచ్చేవారు కాదు. రామబ్రహ్మం కూడా "మాలపిల్ల ను చూడడానికి వచ్చే పిలక బ్రాహ్మణులకు టికెట్లు ఉచితం" అంటూ అగ్రహారాలలో కరపత్రాలు పంచాడు. ఆయన తీసిన తదుపరి చిత్రం [[రైతుబిడ్డ]] ==రైతుబిడ్డ== మాలపిల్ల తర్వాత జమీందారీ వ్యవస్థకు వ్యతిరేకంగా రైతుబిడ్డ తీసి రామబ్రహ్మం తన సాహస ప్రవృత్తిని మళ్ళీ చాటుకున్నాడు. 1925 లో ఆవిర్భవించిన ఆంధ్ర రాష్ట్ర రైతు సంఘం ఛత్రం క్రింద జాగృతులైన సన్నకారు రైతులు తమ హక్కుల సాధనకు నడుం కట్టారు. 1937లో మద్రాసులో కాంగ్రెసు ప్రభుత్వం నియమించిన కమిటీ ఒకటి భూమికి యజమాని రైతేనని తీర్మానించింది. ఈ చారిత్రక నేపథ్యంలో రామబ్రహ్మం రైతుబిడ్డను నిర్మించాడు. ఈ సినిమాకు రామబ్రహ్మం స్వయంగా కథ సమకూర్చగా [[త్రిపురనేని గోపీచంద్]] మాటలు వ్రాశాడు. కొసరాజు పాటలు వ్రాయగా, [[జమీన్ రైతు]] ఉద్యమంలో [[నెల్లూరు వెంకట్రామానాయుడు]] వ్రాసిన గీతాలను కూడా ఈ సినిమాలో వాడుకున్నారు. సంగీత దర్శకుడు [[బి.నరసింహారావు]]. ఈ సినిమాకు వ్యతిరేకత సనాతన వర్గాలకంటే బలంగా జమీందార్ల నుంచి ఎదురైంది. మాలపిల్లను ప్రభుత్వం నిషేధించలేదు. కానీ జమీందార్లు రైతుబిడ్డ సిన్మాను ప్రభుత్వం చేత నిషేధింపజేయగలిగారు. ఇంకో విచిత్రమేమిటంటే జమీందార్ల ఘాతుకాలను నిరసించిన ఈ సినిమాను నిర్మించినది ఒక జమీందారు. ఈ చిత్ర నిర్మాత అయిన [[చల్లపల్లి రాజా]] జమీందార్ల పార్టీ అయిన జస్టిస్ పార్టీలో ఒక వర్గానికి నాయకుడు. పార్టీ లో ఆయన ప్రత్యర్థి వర్గానికి నాయకుడైన [[మీర్జాపురం రాజా]] ఈ చిత్రాన్ని తీవ్రంగా వ్యతిరేకించి, తిరోగమన ధోరణిలో అనేక జానపద, పౌరాణిక చిత్రాలను నిర్మించాడు. రైతుబిడ్డ చిత్రాన్ని జమీందార్ల ఒత్తిడిపై బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నిషేధించినా ఆ చిత్రం ప్రతిబింబించిన స్ఫూర్తి కాలక్రమంలో విజయం సాధించింది. 1955లో విడుదలై ఘనవిజయం సాధించిన [[రోజులు మారాయి]] చిత్రాన్ని రైతుబిడ్డకు కొనసాగింపు అనుకోవచ్చు. ఇటువంటి చిత్రాల ద్వారాప్రస్ఫుటంగా వ్యక్తమైన కోస్తారైతాంగ చైతన్యం కాలక్రమంలో [[తెలుగుదేశం]] పార్టీ ఘన విజయానికి వెన్నుదన్నుగా నిలిచింది. కులవ్యవస్థ నిర్మూలన సందేశం ఇవ్వడం కోసం కూడా రామబ్రహ్మం నడుం కట్టాడు. [[పల్నాటి బ్రహ్మనాయుడు]] పాత్ర ద్వారా ఈ సందేశాన్ని ఇవ్వడానికి [[పల్నాటి యుద్ధం]] సినిమా తీశాడు. ==తీసిన సినిమాలు== [[మాలపిల్ల]]([[1938]]) నిర్మాత మరియు దర్శకుడు [[రైతుబిడ్డ]]([[1939]]) రచయిత మరియు దర్శకుడు [[ఇల్లాలు]]([[1940]]) దర్శకుడు [[అపవాదు]]([[1941]]) దర్శకుడు [[పత్ని]]([[1942]]) దర్శకుడు [[పంతులమ్మ]]([[1943]]) దర్శకుడు [[మాయలోకం]]([[1945]]) దర్శకుడు [[పల్నాటి యుద్ధం]]([[1947]]) దర్శకుడు అభ్యుదయమే ఊపిరిగా జీవించిన సాహసి రామబ్రహ్మం కాగా ఈ వారసత్వాన్ని కొనసాగించిన ధీరుడు [[బి.ఎన్.రెడ్డి]]. "రామబ్రహ్మం, బి.ఎన్.రెడ్డి తమకున్నలాంటి సంస్కృతే ప్రేక్షకులకు ఉన్నట్లుగా భావించేవారు తప్ప వారిని వెర్రివెంగళప్పలుగా చూడలేదు." -[[కొడవటిగంటి కుటుంబరావు]]. ==బయటి లింకులు== *[http://www.vepachedu.org/gudavalli.html వేపచేదు.ఆర్గ్ లో వ్యాసం] *[http://yoursay.imdb.com/name/nm0707892/ ఐఎండిబి.కాం లో వ్యాసం] [[Category:1902 జననాలు]] [[Category:1946 మరణాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమా దర్శకులు]] దిలీపు 9109 24415 2006-04-23T13:02:47Z Mdileep 368 పురాణపురుషుడు దిలీపుడు ఒక మహారాజు.ఆయన శీరాముని కి తాత. Image:853f.jpg 9110 24419 2006-04-23T13:14:58Z Mdileep 368 మాతెలుగు తల్లి కి మల్లె పూదండ మాతెలుగు తల్లి కి మల్లె పూదండ మిరియాల రామకృష్ణ 9111 25646 2006-05-23T13:23:16Z వైఙాసత్య 58 డా.మిరియాల రామకృష్ణ మహకవి [[శ్రీశ్రీ]] రచనల పై పరిశోధన చేశారు. సంస్కృతం 9112 24423 2006-04-23T13:27:08Z 202.56.231.117 '''భారతీయ భాషలకు మూలము.''' User talk:202.56.231.117 9113 24424 2006-04-23T13:37:07Z Mpradeep 50 కొన్ని సూచనలు {{PAGENAME}} మీరు చేస్తున్న కృషి బాగుంది. మీరు వికీపిడియాలో ఖాతా తెరిస్తే రచణలన్నీ మీపేరు మీదనే ఉంటాయి. కొన్ని సూచనలు: # మీరు రాసే వ్యాసాలను ఇంకొంచెం పొడిగించండి. # అలాగే [[చిరంజీవి (అయోమయ నివృత్తి)]], అనేది ఒక [[Wikipedia:అయోమయ నివృత్తి|అయోమయ నివృత్తి]] పేజీ. అంటే అక్కడ ఒకే పేరుగల వేరువేరు వ్యాసాలకు అసలు లింకులు కల్పించబడతాయి. మీరు రాసిన సమాచారాన్ని [[చిరంజీవులు (పురాణాలు)]] అనే పేరుకింద రాయొచ్చేమో పరిశీలించండి. User talk:Servitiu 9114 24425 2006-04-23T13:39:27Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 13:39, 23 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User:Kzhr 9115 24428 2006-04-23T14:05:37Z Kzhr 370 te-0 I'm Japanese Wikipedian. See [[w:ja:User:Kzhr|User page on Ja]] or [[m:User:Kzhr|on Meta]]. Image:Gunturu mandals outline07.png 9116 24431 2006-04-23T15:20:14Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline28.png 9117 24432 2006-04-23T15:24:01Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline29.png 9118 24433 2006-04-23T15:24:58Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline30.png 9119 24434 2006-04-23T15:25:04Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline31.png 9120 24435 2006-04-23T15:25:09Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline32.png 9121 24436 2006-04-23T15:25:16Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline37.png 9122 24437 2006-04-23T15:26:47Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline40.png 9123 24438 2006-04-23T15:27:06Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] Image:Gunturu mandals outline42.png 9124 24439 2006-04-23T15:27:39Z Mpradeep 50 {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] {{GFDL}} [[Category:గుంటూరు జిల్లా పటములు]] User:Mpradeep/monobook.js 9126 24496 2006-04-23T16:17:57Z Mpradeep 50 // [[User:Lupin/popups.js]] document.write('<script type="text/javascript" src="' + 'http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Lupin/popups.js' + '&action=raw&ctype=text/javascript&dontcountme=s"></script>'); simplePopups=true; popupAdminLinks=true; బోధన 9127 24503 2006-04-24T05:19:07Z Srinivasa 246 ====జ్ఞానం==== జ్ఞానం అనేది లొకం లో ఉన్న మనుష్యుల నుంచి కాని, సమాచారం నుంచి కాని, మరియు అనుభవం నుంచి కాని లేదా ప్రయోగం వల్ల కాని వస్తుంది. జ్ఞానం అనేది ఒక విషయానికి ఇంకొక విషయం ముడి పడి ఉంటుంది. ఏ ఒక్కరు మహజ్ఞాని అయి ఉండరు. చాలా విషయలు అనుభవం ద్వారా కాని లేదా నేర్చుకోవటం ద్వారా తెలుస్తాయి. జ్ఞానం అనేది చాలా సమస్యలను పరిష్కరించుకోవడానికి చాలా ఉపయోగపడుతుంది. జ్ఞానం ఒకరి నుంచి ఒకరికి అందిచడం చాలా అవసరం. జ్ఞానం అనేది చాలా మంది నుంచి అనాదిగా వస్తున్న ఏనలేని ఆస్తి. దీనిని కాపాడుకోవదం చాల అవసరం. తరతరాల నుంచి ఈ జ్ఞానం పుస్తకాల నుంచి లేదా లేదా జ్ఞానుల నుంచి కాని కొత్త తరాలవారికి అందించడం జరుగుతుంది. ఈ జ్ఞానం తరతరాలుగా వస్తున్న నిధి. ఇది చాలా అమూల్యమైనది. జ్ఞానం అనేది చాలా రకాలుగా ఒకరి నుంచి ఒకరికి ప్రవహిస్తునుంది. వేదాలను అభ్యసించిన వారందరూ మహాజ్ఞానులనిపింకున్నారు. User talk:Ar8810 9128 24506 2006-04-24T05:29:23Z Srinivasa 246 ==సూచన== Ar8810 గారు వికీపీడియాకు స్వాగతం. తెలుగును టైపు చెయ్యడానికి మీరు [http://veeven.org/lekhini లేఖిని] ని ఉపయోగించిచూడండి -- [[శ్రీనివాస]] 05:29, 24 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) శంకరాభరణం 9129 26864 2006-06-11T20:48:11Z Srinivasa 246 {{మొలక}} {{సినిమా | movie_name= శంకరాభరణం| year =1979| image =[[image:Sankarabharanam.jpg]]| caption = | imdb_id = 0079889 | writer =[[జంధ్యాల]]| starring = సోమయాజులు , మంజు భార్గవి | director = [[కె . విశ్వనాథ్]] | producer =[[ఏడిద నాగేశ్వరరావు]] | distributor=| runtime =143 నిమిషాలు| released = 1978 | movie_language =తెలుగు | awards = | music = కె.వి.మహదేవన్| budget =|}} శంకరాభరణం [[1979]] లో [[కె.విశ్వనాధ్]] దర్శకత్వంలో నిర్మంచబడిన సంగీత ప్రాధాన్యత గల చిత్రం. [[తెలుగు]] సినీ జగత్తులో ఎన్నదగిన చిత్రాలలో ఇది ఒకటి. ఈ చిత్రం ఇక్కడే కాకుండా [[ప్రపంచం]]లోని శాస్త్రీయ సంగీతాభిమానుల ప్రశంశలను కూడా పొందింది. == బయటి లింకులు == * ''[http://www.idlebrain.com/nosta/sankarabharanam.html శంకరాభరణం]'' - గురించి [http://www.idlebrain.com/ idlebrain.com] లో రివ్యూ. [[Category:1979 చిత్రాలు]] Template:ఖ.అ 9130 24512 2006-04-24T06:53:46Z Mpradeep 50 ఖమ్మం {|class = "toccolours" align="center" width="60%" |- |align="center"|ఇది [[ఖమ్మం జిల్లా]]లోని [[{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}]] అనే పేరుగల ఒక మండల పేజీ. ఈ మండలంలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను తెలుగులోకి అనువాదించ వలసియున్నది. దయచేసి ఇక్కడ ఉన్న పేర్లను అనువాదించి ఈ మూసను తొలగించండి. ''ఈ పేజీ [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] అనే ప్రాజెక్టులో భాగంగా నిర్మించబడినది. దీనిని బహుశా ఒక [[Wikipedia:Bot|బాటు]] నిర్మించి ఉండవచ్చు.'' |} <includeonly>[[Category:ఖమ్మం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]]</includeonly> <noinclude> == వాడకం == ఈ మూస చేర్చిన వ్యాసాలు [[:Category:ఖమ్మం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|ఖమ్మం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]] గా వర్గీకరింపబడతాయి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ మూసలు|{{PAGENAME}}]] </noinclude> Category:ఖమ్మం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు 9131 24513 2006-04-24T06:54:47Z Mpradeep 50 ఇక్కడ ఉన్న పేజీలు [[ఖమ్మం జిల్లా]]లో ఉన్న మండలాలు. వీటిలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను అనువాదించ వలసియున్నది. [[Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] Image:Sankarabharanam.jpg 9132 24516 2006-04-24T07:05:26Z Srinivasa 246 శంకరాభరణం శంకరాభరణం Talk:శంకరాభరణం 9133 24520 2006-04-24T07:24:47Z Mpradeep 50 /* 3000 */ ==3000== ఈ వ్యాసం తెలుగు వికీపీడియాలో 3000వ వ్యాసం అని చెప్పటానింకి ఎంతో సంతోషిస్తున్నాను. Category:శ్రీకాకుళం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు 9142 24530 2006-04-24T07:34:47Z Mpradeep 50 ఇక్కడ ఉన్న పేజీలు [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాలో ఉన్న మండలాలు. వీటిలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను అనువాదించ వలసియున్నది. [[Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] Template:శ్రీ.అ 9143 24531 2006-04-24T07:34:52Z Mpradeep 50 {|class = "toccolours" align="center" width="60%" |- |align="center"|ఇది [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాలోని [[{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}]] అనే పేరుగల ఒక మండల పేజీ. ఈ మండలంలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను తెలుగులోకి అనువాదించ వలసియున్నది. దయచేసి ఇక్కడ ఉన్న పేర్లను అనువాదించి ఈ మూసను తొలగించండి. ''ఈ పేజీ [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] అనే ప్రాజెక్టులో భాగంగా నిర్మించబడినది. దీనిని బహుశా ఒక [[Wikipedia:Bot|బాటు]] నిర్మించి ఉండవచ్చు.'' |} <includeonly>[[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]]</includeonly> <noinclude> == వాడకం == ఈ మూస చేర్చిన వ్యాసాలు [[:Category:శ్రీకాకుళం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|శ్రీకాకుళం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]] గా వర్గీకరింపబడతాయి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ మూసలు|{{PAGENAME}}]] </noinclude> Category:విశాఖపట్నం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు 9144 27593 2006-07-01T07:26:12Z 59.93.73.64 ఇక్కడ ఉన్న పేజీలు [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాలో ఉన్న మండలాలు. వీటిలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను అనువదించ వలసియున్నది. [[Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] Template:విశా.అ 9145 24533 2006-04-24T07:36:55Z Mpradeep 50 విశాఖపట్నం {|class = "toccolours" align="center" width="60%" |- |align="center"|ఇది [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాలోని [[{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}]] అనే పేరుగల ఒక మండల పేజీ. ఈ మండలంలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను తెలుగులోకి అనువాదించ వలసియున్నది. దయచేసి ఇక్కడ ఉన్న పేర్లను అనువాదించి ఈ మూసను తొలగించండి. ''ఈ పేజీ [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] అనే ప్రాజెక్టులో భాగంగా నిర్మించబడినది. దీనిని బహుశా ఒక [[Wikipedia:Bot|బాటు]] నిర్మించి ఉండవచ్చు.'' |} <includeonly>[[Category:విశాఖపట్నం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]]</includeonly> <noinclude> == వాడకం == ఈ మూస చేర్చిన వ్యాసాలు [[:Category:విశాఖపట్నం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|విశాఖపట్నం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]] గా వర్గీకరింపబడతాయి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ మూసలు|{{PAGENAME}}]] </noinclude> Category:విజయనగరం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు 9146 24534 2006-04-24T07:37:58Z Mpradeep 50 ఇక్కడ ఉన్న పేజీలు [[విజయనగరం]] జిల్లాలో ఉన్న మండలాలు. వీటిలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను అనువాదించ వలసియున్నది. [[Category:అనువాదము కోరబడిన పేజీలు]] Template:విజ.అ 9147 24535 2006-04-24T07:38:14Z Mpradeep 50 {|class = "toccolours" align="center" width="60%" |- |align="center"|ఇది [[విజయనగరం]] జిల్లాలోని [[{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}]] అనే పేరుగల ఒక మండల పేజీ. ఈ మండలంలో ఉన్న గ్రామాల పేర్లను తెలుగులోకి అనువాదించ వలసియున్నది. దయచేసి ఇక్కడ ఉన్న పేర్లను అనువాదించి ఈ మూసను తొలగించండి. ''ఈ పేజీ [[Wikipedia:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు|ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] అనే ప్రాజెక్టులో భాగంగా నిర్మించబడినది. దీనిని బహుశా ఒక [[Wikipedia:Bot|బాటు]] నిర్మించి ఉండవచ్చు.'' |} <includeonly>[[Category:విజయనగరం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]]</includeonly> <noinclude> == వాడకం == ఈ మూస చేర్చిన వ్యాసాలు [[:Category:విజయనగరం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు|విజయనగరం జిల్లాలో అనువాదింపబడని మండల పేజీలు]] గా వర్గీకరింపబడతాయి. [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ మూసలు|{{PAGENAME}}]] </noinclude> ఠాగూర్ 9150 27244 2006-06-21T23:53:19Z వైఙాసత్య 58 {{విస్తరణ}} [[Image:Tagore3.jpg|thumb|200px|రవీంద్రనాధ్ ఠాగూర్ (1915 కలకత్తాలో)]] '''రవీంద్రనాధ్ ఠాగూర్''' ([[మే 7]],[[1861]] - [[ఆగష్టు 7]],[[1941]]), ప్రఖ్యాత [[బెంగాలీ]] కవి, రచయిత. [[ఆసియా]] ఖండంలో మొదటిసారి [[నోబెల్ బహుమతి]] పొందిన వ్యక్తి. ఆయన రచించిన [[గీతాంజలి]]కి సాహిత్య విభాగంలో ఈ పురస్కారం లభించింది. భారతదేశ జాతీయ గీతమైన '''[[వందేమాతరం]]'''ని రచించారు. ==బాహ్య లింకులు== * [http://www.schoolofwisdom.com/tagore-bio.htm మరింత సమాచరం కోసం ఈ లింకును క్లిక్ చెయండి.] [[Category:1861 జననాలు]] [[Category:1941 మరణాలు]] [[en:Rabindranath Tagore]] Image:Tagore.gif 9151 24540 2006-04-24T08:43:53Z Mdileep 368 రవీంద్రనాధ్ ఠాగూర్ రవీంద్రనాధ్ ఠాగూర్ మహబూబ్ నగర్ మండలం 9152 26818 2006-06-10T19:00:56Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మహబూబ్ నగర్ మండలం||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మహబూబ్ నగర్ మండలం|villages=18|area=|population=195.699|pop_male=99.762|pop_female=95.937|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.25|lit_male=81.37|lit_female=62.78}} '''మహబూబ్ నగర్ మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[మహబూబ్ నగర్]] (m+og) * [[మహబూబ్ నగర్]] (m) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెంకటాపూర్, మహబూబ్ నగర్|వెంకటాపూర్]] * [[బోయపల్లి (గ్రామీణ)]] * [[జైనల్లిపూర్]] * [[ఫతేపూర్]] * [[యెర్రవల్లి]] * [[యెదిర]] * [[యేనుగొండ (గ్రామీణ)]] * [[పాలకొండ (గ్రామీణ)]] * [[మహబూబ్ నగర్ (గ్రామీణ)]] * [[రామచంద్రాపూర్]] * [[మాచన్‌పల్లి]] * [[కోటకదిర]] * [[ఓబులాయిపల్లి]] * [[అప్పాయిపల్లి]] * [[కదూర్]] * [[జమిస్తాపూర్]] * [[ధర్మాపూర్]] * [[అల్లీపూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} మాగనూరు 9153 26819 2006-06-10T19:06:34Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మాగనూరు||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మాగనూరు|villages=30|area=|population=41.82|pop_male=20.964|pop_female=20.856|pop-density=|pop-growth=|literacy=33.65|lit_male=44.71|lit_female=22.70}} '''మాగనూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[శుకుర్లింగంపల్లి]] * [[ఐనాపూర్]] * [[చేగుంట, మాగనూరు|చేగుంట]] * [[అలంపల్లి]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[తలంకేరి]] * [[భైరంపల్లి]] * [[ఉజ్జెల్లి]] * [[నెరద్గం]] * [[వర్కూరు]] * [[గురురావులింగంపల్లి]] * [[మగనూరు]] * [[కున్సి]] * [[అడివిఖానాపూర్]] * [[కుసుమర్తి]] * [[తంగడిగి]] * [[గురుజాల]] * [[హిందూపూర్]] * [[గుడెబెల్లూరు]] * [[మురహరిదొడ్డి]] * [[ముదుమల్]] * [[పెగడబండ]] * [[ఓబ్లాపూర్]] * [[వద్వత్]] * [[అడివిసత్యవరం]] * [[పుంజనూర్]] * [[కోల్పూర్]] * [[పర్మన్‌దొడ్డి]] * [[గజరన్‌దొడ్డి]] * [[మండిపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} మఖ్తల్‌ 9154 26954 2006-06-12T19:38:41Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మఖ్తల్‌||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మఖ్తల్‌|villages=38|area=|population=62.205|pop_male=31.134|pop_female=31.071|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.24|lit_male=49.71|lit_female=26.87}} '''మఖ్తల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సోమేశ్వరబండ]] * [[మధవర్]] * [[లింగంపల్లి]] * [[ఉప్పరపల్లి]] * [[కచ్వర్]] * [[జక్కలేర్]] * [[గుడిగండ్ల]] * [[జౌలాపూర్]] * [[మంథన్‌గౌడ్]] * [[బొందలకుంట]] * [[టేకులపల్లి, మఖ్తల్‌|టేకులపల్లి]] * [[మఖ్తల్]] * [[సంగంబండ]] * [[గుర్లపల్లి]] * [[తిరుమలాపూర్]] * [[దాసరదొడ్డి]] * [[చందాపూర్]] * [[కామత్‌పూల్‌మామిడి]] * [[కామత్‌నర్వ]] * [[గోల్‌పల్లి]] * [[యెర్నగన్‌పల్లి]] * [[కాట్రేవుపల్లి]] * [[భూత్‌పూర్]] * [[రుద్రసముద్రం]] * [[ఖానాపూర్, మఖ్తల్‌|ఖానాపూర్]] * [[కర్ని]] * [[పంచలింగాల్]] * [[చిట్యాల్]] * [[పసుపుల్]] * [[పంచదేవుపాడు]] * [[పరెవాల్]] * [[ముసలయ్యపల్లి]] * [[ఆనుగొండ]] * [[చిన్నగోపాలపూర్]] * [[భగవాన్‌పల్లి]] * [[సత్యవర్]] * [[కొండదొడ్డి]] * [[ముష్టిపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} నర్వ (మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా మండలం) 9155 26958 2006-06-13T02:06:36Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=నర్వ||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నర్వ|villages=30|area=|population=46.052|pop_male=23.083|pop_female=22.969|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.01|lit_male=45.91|lit_female=22.20}} '''నర్వ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జంగమ్రెడ్డిపల్లి]] * [[కణ్మనూర్]] * [[ఎక్లాస్‌పూర్]] * [[జిన్నారం, నర్వ|జిన్నారం]] * [[చిత్తనూర్]] * [[రాంపూర్]] * [[ఉందెకోడె]] * [[పత్తర్‌చేడ్]] * [[రాజపల్లి]] * [[నర్వ]] * [[లంకల్]] * [[కుమారలింగంపల్లి]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లి]] * [[యంకి]] * [[లక్కెర్‌దొడ్డి]] * [[జక్కెనపల్లి]] * [[రైకోడ్]] * [[సీపూర్]] * [[కల్వల్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[కడుమూర్]] * [[బెక్కరపల్లి]] * [[నాగల్‌కదుమూర్]] * [[యెల్లంపల్లి]] * [[మిట్టనందిమల్ల]] * [[చింతరెడ్డిపల్లి]] * [[ఎర్లదిన్నె]] * [[కిష్టంపల్లి]] * [[చంద్రఘడ్]] * [[ధర్మాపూర్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} చిన్నచింతకుంట 9156 26956 2006-06-12T19:45:17Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=చిన్నచింతకుంట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిన్నచింతకుంట|villages=23|area=|population=44.548|pop_male=21.853|pop_female=22.695|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.27|lit_male=54.37|lit_female=26.90}} '''చిన్నచింతకుంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బంద్రెపల్లి]] * [[లాల్‌కోట]] * [[ఫరీద్‌పూర్]] * [[పల్లమర్రి]] * [[ముచ్చింతల]] * [[నెల్లికొండి]] * [[సీతారాంపేట]] * [[దామగ్నాపూర్]] * [[వడ్డెమాను]] * [[అప్పంపల్లి]] * [[దాసర్‌పల్లి]] * [[తిరుమలాపూర్]] * [[ఏదులాపూర్]] * [[లక్ష్మిదేవిపూర్]] * [[ఉండ్యాల]] * [[చిన్నచింతకుంట]] * [[గూడూర్]] * [[అమ్మాపూర్]] * [[కురుమర్తి]] * [[మద్దూర్, చిన్నచింతకుంట|మద్దూర్]] * [[అల్లిపూర్]] * [[దుప్పల్లి]] * [[కొత్తపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} ఆత్మకూరు (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా) 9157 26959 2006-06-13T02:12:02Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఆత్మకూరు (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్మకూరు (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)|villages=25|area=|population=55.686|pop_male=28.089|pop_female=27.597|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.23|lit_male=53.73|lit_female=30.55}} '''ఆత్మకూరు (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నందిమల్ల]] * [[మస్తిపూర్]] * [[పామిరెడ్డిపల్లి]] * [[కంకణవానిపల్లి]] * [[అమరచింత]] * [[మూలమల్ల]] * [[సింగంపేట]] * [[ఖానాపూర్, ఆత్మకూరు|ఖానాపూర్]] * [[పినంచెర్ల]] * [[కార్వెన]] * [[గోపన్‌పేట]] * [[బాలకిష్టాపూర్]] * [[ఆత్మకూర్]] * [[సోంసాగర్]] * [[జురియల్]] * [[గుంటిపల్లి]] * [[మేడెపల్లి]] * [[దేవరపల్లి, ఆత్మకూరు|దేవరపల్లి]] * [[మొట్లంపల్లి]] * [[ఆరెపల్లి]] * [[తిప్పడంపల్లి]] * [[కత్తెపల్లి]] * [[తూముపల్లి]] * [[వీరరాఘవాపూర్]] * [[రేచింతల]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} కొత్తకోట 9158 26961 2006-06-13T02:26:48Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కొత్తకోట||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తకోట|villages=33|area=|population=69.756|pop_male=35.475|pop_female=34.281|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.04|lit_male=58.74|lit_female=32.93}} '''కొత్తకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రమన్‌పాడు]] * [[మదనపూర్]] * [[తిరుమలైపల్లి]] * [[దంతనూర్]] * [[గోవిందహళ్లి]] * [[కొత్తకోట]] * [[రామ్నాథ్‌పూర్]] * [[శంకరంపేట]] * [[నెలివిడి]] * [[నర్సింగాపూర్]] * [[కొన్నూర్]] * [[ద్వారకానగర్]] * [[పాతజంగమయ్యపల్లి]] * [[కాణిమెట్ట]] * [[పాలెం]] * [[నిర్వెన్]] * [[కానయ్యపల్లి]] * [[సంకిరెడ్డిపల్లి]] * [[రాయనపేట్]] * [[ఆమడబాకుల]] * [[సత్యహళ్లి]] * [[వద్దవత]] * [[అజ్జకొల్లు]] * [[చెర్లపల్లి]] * [[పుల్లారెడ్డికుంట]] * [[అప్పరాల]] * [[బూథ్‌పూర్]] * [[ముమ్మళ్లపల్లి]] * [[రామకృష్ణాపూర్]] * [[పామాపూర్]] * [[మిరాస్‌పల్లి]] * [[నటవల్లి]] * [[నాంచారమ్మపేట్]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} పెద్దమందడి 9159 26955 2006-06-12T19:41:26Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=పెద్దమందడి||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దమందడి|villages=15|area=|population=31.635|pop_male=15.97|pop_female=15.665|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.57|lit_male=56.15|lit_female=28.97}} '''పెద్దమందడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెద్దమునగలచేడు]] * [[చిన్నమునగలచేడు]] * [[కణమనూర్]] * [[బలీదుపల్లి]] * [[వెల్తూర్]] * [[గట్లఖానాపూర్]] * [[అల్వాల్]] * [[చిన్నమందడి]] * [[వీరయపల్లి]] * [[పామిరెడ్డిపల్లి]] * [[మద్దిగట్ల]] * [[మోజెర్ల]] * [[మణిగిల్ల]] * [[జగత్‌పల్లి]] * [[పెద్దమందడి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} ఘన్‌పూర్ (మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా మండలం) 9160 26960 2006-06-13T02:16:51Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఘన్‌పూర్||district=మహబూబ్ నగర్|mapname=[[Image:Mahbubnagar mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఘన్‌పూర్|villages=21|area=|population=42.049|pop_male=21.356|pop_female=20.693|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.07|lit_male=52.28|lit_female=27.56}} '''ఘన్‌పూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మహబూబ్ నగర్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అంతయపల్లి]] * [[కమాలుద్దీన్‌పూర్]] * [[తిరుమలైపల్లి]] * [[అల్మైపల్లి]] * [[మల్కిమియాపల్లి]] * [[వెంకటంపల్లి]] * [[అగరం]] * [[మొహమ్మద్ హుస్సేన్‌పల్లి]] * [[ఘన్‌పూర్]] * [[అప్పారెడ్డిపల్లి]] * [[సల్కలాపూర్]] * [[మామిడిమడ]] * [[పర్వతాపూర్]] * [[షాపూర్]] * [[మల్కాపూర్]] * [[మనాజీపేట్]] * [[సురాయిపల్లి]] * [[ఉప్పరపల్లి]] * [[సోలీపూర్]] * [[బలిజపల్లి]] * [[జంగమయ్యపల్లి]] {{మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలాలు}} Category:ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు 9161 25103 2006-04-26T08:03:00Z Mpradeep 50 [[Category:ఖమ్మం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు]] User:Srinivasa/ఇసుకపెట్టె/పైథాన్ మరియు యునీకోడ్ 9162 25223 2006-05-02T20:38:10Z Srinivasa 246 <div style="border:1px solid cornflowerblue;background-color:#f9f9f9;padding:4px"> యూనీకోడ్ ని పైథాన్ భాషలో ఎలా ఉపయోగించాలో నాకు తెలిసినంతవరకు ఇక్కడ వివరిస్తున్నాను. ఇది బాట్ లను తయారుచేసేవారికి తప్పకుండా ఉపయోగపడుతుంది. </div> పైథాన్ భాషలో ఏదైనా ఒక పదాన్ని/వాక్యాన్ని ముద్రించాలనుకుంటే - :ఉదాహరణకి మూడు పదాల్ని తీసుకుందాం తెలుగు ను యూనికోడ్ లో వ్రాయాలంటే 6 యూనికోడ్ కేరెక్టర్స్ కావాలి. <table border=1> <tr> <td>త</td><td>oె</td><td>ల</td><td>oు</td><td>గ</td><td>oు</td> </tr> <tr><td>\u0C24</td><td>\u0C46</td><td>\u0C32</td><td>\u0C41</td><td>\u0C17</td><td>\u0C41</td> </tr> </table> ::wordEng = 'Telugu' ::wordTel = '\u0C24\u0C46\u0C32\u0C41\u0C17\u0C41' ::wordTelUni = u'\u0C24\u0C46\u0C32\u0C41\u0C17\u0C41' -------------------------------------------------------- ::print wordEng => Telugu ::print wordTel => \u0C24\u0C46\u0C32\u0C41\u0C17\u0C41 ::print worldTelUni => తెలుగు ఖమ్మం జిల్లా మండలములు 9163 24723 2006-04-25T06:45:42Z Mpradeep 50 ఖమ్మం జిల్లా మండలములు, ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు కు తరలించబడింది: to maintain common format #REDIRECT [[ఖమ్మం జిల్లా మండలాలు]] మానూరు 9164 26925 2006-06-12T16:06:20Z Chaduvari 97 మనూరు, మానూరు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=మనూరు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మనూరు|villages=45|area=|population=52.836|pop_male=27.199|pop_female=25.637|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.67|lit_male=45.76|lit_female=22.85}} '''మనూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గౌడ్‌గావ్ (జన్వాడ)]] * [[ఔదత్‌పూర్]] * [[ఎస్గి]] * [[కర్స్‌గుత్తి]] * [[ఎర్రాకిపల్లి]] * [[ఎనెక్‌పల్లి]] * [[ఉత్పల్లి]] * [[షరీ దామరగిద్ద]] * [[ఎర్రిబొగుడ]] * [[నాగల్‌గిద్ద]] * [[గొండగావ్]] * [[మావినెల్లి]] * [[షికార్‌ఖానా]] * [[ఖరముంగి]] * [[షాపూర్]] * [[మొర్గి]] * [[గూడూర్]] * [[కేశ్వర్]] * [[వల్లూర్]] * [[పూసల్‌పహాడ్]] * [[ముక్తాపూర్]] * [[షెల్గెర]] * [[కమలాపూర్]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[దవ్వూర్]] * [[మానూర్]] * [[దోసపల్లి]] * [[ఎల్గోయి]] * [[తోర్నాల్]] * [[నదిగడ్డ హుక్రాన]] * [[పుల్కుర్తి]] * [[బాదల్గావ్]] * [[అతిమయిల్]] * [[బెల్లాపూర్]] * [[మైకోడ్]] * [[రాణాపూర్]] * [[గట్‌లింగంపల్లి]] * [[దుద్ధగొండ]] * [[తుమ్నూర్]] * [[ముగ్దూంపూర్]] * [[బోరంచ]] * [[దన్వర్]] * [[ఇస్లాంపూర్]] * [[రాయిపల్లి]] * [[ఉసీర్కపల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} కంగిటి 9165 26930 2006-06-12T16:17:47Z Chaduvari 97 లింకుల స్సవరణ {{మండలం|name=కంగిటి||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంగిటి|villages=31|area=|population=44.769|pop_male=22.899|pop_female=21.87|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.38|lit_male=49.34|lit_female=24.72}} '''కంగిటి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[డేగులవాడి]] * [[చౌకన్‌పల్లి]] * [[బొర్గి]] * [[చప్టా (బి)]] * [[ఘన్‌పూర్]] * [[జంగిఖుర్ద్]] * [[జంగిబుర్గ్]] * [[తడ్కల్]] * [[మూర్కుంజల్]] * [[చప్టా (ఖుర్ద్)]] * [[కంగ్టి]] * [[భీమ్రా]] * [[నాగూర్ (కె)]] * [[నాగూర్ (బి)]] * [[తురుక్వడ్‌గావ్]] * [[సూకల్తీర్థ్]] * [[గాజుల్‌పహాడ్]] * [[రసోల్]] * [[భాన్స్‌వాడ]] * [[దామరగిద్ది (పంచమహల్)]] * [[గర్దెగావ్]] * [[నాగన్‌పల్లి]] * [[పొత్‌పల్లి]] * [[రామతీరథ్]] * [[సిధన్‌గర్గ]] * [[ఎంకెమోరి]] * [[వాసర్]] * [[వాంగ్ధల్]] * [[గౌడ్గావ్ (కె)]] * [[చీమల్‌పహాడ్]] * [[సంగం]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} కల్హేరు 9166 26928 2006-06-12T16:12:30Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కల్హేరు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కల్హేరు|villages=24|area=|population=46.292|pop_male=23.497|pop_female=22.795|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.99|lit_male=47.89|lit_female=21.72}} '''కల్హేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ముబారక్‌పూర్]] * [[బొక్కస్‌గావ్]] * [[అంతర్‌గావ్]] * [[పోచాపూర్]] * [[బీబీపేట్]] * [[ఫతేపూర్]] * [[మర్ది]] * [[కళేరు]] * [[మసాన్‌పల్లి]] * [[మహదేవ్‌పల్లి]] * [[ఖానాపూర్ (బి)]] * [[రమ్రెడ్డిపేట్]] * [[బాచెపల్లి]] * [[మీర్‌ఖాన్‌పేట్]] * [[రాపర్తి]] * [[కృష్ణాపూర్]] * [[ఖానాపూర్ (కదీం)]] * [[ఖాజాపూర్]] * [[గోసాయిపల్లి]] * [[సుల్తానాబాద్]] * [[సిర్గాపూర్]] * [[కడ్పల్]] * [[నాగ్ధార్]] * [[ముంగేపల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} నారాయణఖేడ్ 9167 26934 2006-06-12T16:32:32Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=నారాయణఖేడ్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నారాయణఖేడ్|villages=36|area=|population=70.001|pop_male=35.869|pop_female=34.132|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.19|lit_male=54.57|lit_female=29.04}} '''నారాయణఖేడ్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[హంగర్గ (కె)]] * [[ఉజ్జలంపహాడ్]] * [[చప్టాఖదీం]] * [[ర్యాకల్]] * [[కంజీపూర్]] * [[సంజీవన్‌రావుపేట్]] * [[ర్యాలమడుగు]] * [[నిజాంపేట్]] * [[నమాలిమెట్]] * [[నరసాపూర్]] * [[కొండపూర్]] * [[చాంద్‌ఖాన్‌పల్లి]] * [[గంగాపూర్]] * [[నాగాపూర్]] * [[అల్లాపూర్]] * [[హంగర్గ (బి)]] * [[అబెండ]] * [[గడ్తిహోక్రానా]] * [[మన్సూర్‌పూర్]] * [[నారాయణ్‌ఖేడ్]] * [[వెంకటాపూర్ (నారాయణఖేడ్)]] * [[హన్మంత్‌రావుపేట్]] * [[మాధవార్]] * [[లింగాపూర్]] * [[జుక్కల్]] * [[చండాపూర్]] * [[అంత్వార్]] * [[భానాపూర్]] * [[జూజల్‌పూర్]] * [[జగన్నాథ్‌పూర్]] * [[పిప్రి]] * [[పంచగావ్]] * [[పైడ్‌పల్లి]] * [[సాతగావ్]] * [[అనంతసాగర్]] * [[రుద్రార్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} రేగోడు 9168 26929 2006-06-12T16:17:27Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=రేగోడు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రేగోడు|villages=25|area=|population=33.056|pop_male=16.78|pop_female=16.276|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.24|lit_male=50.11|lit_female=23.97}} '''రేగోడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పోచారం]] * [[మర్పల్లి]] * [[రేగోడు]] * [[చౌదర్‌పల్లి]] * [[కొత్వాల్‌పల్లి]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[వెంకటాపూర్ [మక్తా]]] * [[జంగ్రియాల్]] * [[ఆర్.ఇటిక్యాల్]] * [[మేడికుండ]] * [[దుదియాల్]] * [[దోసపల్లి]] * [[కొండపూర్]] * [[బుర్హన్‌వాడి]] * [[ప్యారారం]] * [[లింగంపల్లి]] * [[సిందోల్]] * [[తాట్‌పల్లి]] * [[గోజ్‌వాడ]] * [[పులడుగు]] * [[దేవెనూర్]] * [[భూత్కూర్]] * [[ఉసిరికపల్లి]] * [[నిర్జిపాల]] * [[ఖాదరాబాద్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} శంకరంపేట (ఎ) 9169 27004 2006-06-13T17:25:37Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=శంకరంపేట (ఎ)||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శంకరంపేట (ఎ)|villages=23|area=|population=38.38|pop_male=19.188|pop_female=19.192|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.13|lit_male=48.00|lit_female=24.25}} '''శంకరంపేట (ఎ)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తెంకటి]] * [[జంబికుంట]] * [[చీలపల్లి]] * [[ఉత్లూర్]] * [[నారాయణపల్లి]] * [[కొత్తపేట్]] * [[జుక్కల్]] * [[విరోజీపల్లి]] * [[రామాజీపల్లి]] * [[శివాయిపల్లి]] * [[దానంపల్లి]] * [[మూసాపేట్]] * [[తిరుమలాపూర్]] * [[కమలాపూర్]] * [[శంకరంపేట (ఎ)]] * [[మల్కాపూర్]] * [[బద్దారం]] * [[గొట్టిముక్కల]] * [[వెంకటాపూర్ (కాతెల)]] * [[కొల్లపల్లి]] * [[మక్తాలక్ష్మాపూర్]] * [[మార్షెట్‌పల్లి]] * [[బూరుగుపల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} ఆళ్ళదుర్గ్ 9170 27007 2006-06-13T18:07:12Z Chaduvari 97 ఆళ్ళదుర్గ, ఆళ్ళదుర్గ్ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=ఆళ్ళదుర్గ||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆళ్ళదుర్గ|villages=20|area=|population=42.856|pop_male=21.671|pop_female=21.185|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.62|lit_male=53.96|lit_female=26.94}} '''ఆళ్ళదుర్గ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అళ్ళదుర్గ్]] * [[అప్పాజీపల్లి]] * [[ముప్పారం]] * [[మహమ్మదాపూర్]] * [[చిలెవేర్]] * [[ముస్లాపూర్]] * [[భైరన్‌దిబ్బ]] * [[చేవెళ్ళ]] * [[పోతులబొగుడ]] * [[గొర్రెకల్]] * [[వట్‌పల్లి]] * [[షాహెద్‌నగర్ @ ఘట్‌పల్లి]] * [[గౌతాపూర్]] * [[పల్వట్ల]] * [[నాగులపల్లి]] * [[పెద్దాపూర్]] * [[బుడ్డాయిపల్లి]] * [[బిజిలీపూర్]] * [[మర్వెల్లి]] * [[కేరూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} టేక్మల్ 9171 27060 2006-06-15T10:24:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=టేక్మల్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=టేక్మల్|villages=20|area=|population=34.523|pop_male=17.212|pop_female=17.311|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.68|lit_male=47.41|lit_female=22.02}} '''టేక్మల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఎలుపుగొండ]] * [[బోడగట్]] * [[ఎల్లుపేట్]] * [[షాబాద్]] * [[ఎల్లంపల్లి]] * [[హసన్‌మొహమ్మద్‌పల్లి]] * [[అచాన్నపల్లి]] * [[ఎల్కుర్తి]] * [[కోరంపల్లి]] * [[ఏక్లాస్‌పూర్]] * [[టేక్మల్]] * [[తంప్లూర్]] * [[కడ్లూర్]] * [[బోదమట్‌పల్లి]] * [[బర్దీపూర్]] * [[దడాయిపల్లి]] * [[మల్కాపుర్]] * [[పాల్వంచ]] * [[ధన్నారం]] * [[కుసంగి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} పాపన్నపేట 9172 27062 2006-06-15T12:07:45Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పాపన్నపేట||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాపన్నపేట|villages=26|area=|population=50.563|pop_male=25.114|pop_female=25.449|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.49|lit_male=50.56|lit_female=24.69}} '''పాపన్నపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొంపల్లి]] * [[చీకోడ్]] * [[లింగాయిపల్లి]] * [[మల్లంపేట్]] * [[రామతీర్థం]] * [[ముద్దాపూర్]] * [[మీన్‌పూర్]] * [[కుర్తివాడ]] * [[యూసుఫ్‌పేట్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[గాంధార్‌పల్లి]] * [[పోడ్చెన్‌పల్లి]] * [[ఎల్లాపూర్]] * [[నాగ్‌సాన్‌పల్లి]] * [[అబ్లాపూర్]] * [[అన్నారం]] * [[దౌలాపూర్]] * [[పాపన్నపేట]] * [[తిమ్మాయిపల్లి]] * [[ఆర్కెల]] * [[నార్సింగి]] * [[బాచారం]] * [[నామాపూర్]] * [[ఎంకేపల్లి]] * [[చిత్రియాల్]] * [[కోడ్‌పాక్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} కుల్చారం 9173 27076 2006-06-17T02:18:08Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కుల్చారం||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుల్చారం|villages=21|area=|population=33.822|pop_male=16.715|pop_female=17.107|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.97|lit_male=59.79|lit_female=30.54}} '''కుల్చారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పైతర]] * [[కోనాపూర్]] * [[ఏటిగడ్డ మొహందాపూర్]] * [[యెనిగండ్ల]] * [[రంగంపేట్]] * [[తుక్కాపూర్]] * [[సంగాయిపేట్]] * [[వరిగంటం]] * [[సెరివారిగంటం]] * [[కుల్చారం]] * [[చిన్నఘన్‌పూర్]] * [[అప్పాజీపల్లి]] * [[వెంకటాపూర్]] * [[పోతంశెట్టిపల్లి]] * [[కిస్టాపూర్]] * [[రాంపూర్]] * [[అంసాన్‌పల్లి]] * [[నైన్‌జలాల్‌పూర్]] * [[కొంగోడ్]] * [[పోతిరెడ్డిపల్లి]] * [[తుమ్మలపల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} మెదక్ మండలం 9174 27148 2006-06-19T15:09:57Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని పట్టణాలు */ అనువాదం {{మండలం|name=మెదక్ మండలం||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మెదక్ మండలం|villages=36|area=|population=108.362|pop_male=53.46|pop_female=54.902|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.06|lit_male=67.03|lit_female=41.52}} '''మెదక్ మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[మెదక్ (np)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సర్ధానా]] * [[రాజ్‌పేట్]] * [[బూరుగుపల్లి]] * [[నాగాపూర్]] * [[తిమ్మాయిపల్లి]] * [[అనంతసాగర్]] * [[గంగాపూర్]] * [[షమ్నాపూర్]] * [[బ్యతోల్]] * [[లింగాసన్‌పల్లి]] * [[హవేలిఘన్‌పూర్]] * [[శుక్లాపేట్]] * [[తొగిట]] * [[శాలిపేట్]] * [[బొగడ భూపతిపూర్]] * [[ఫరీద్‌పూర్]] * [[ముత్తాయిపల్లి]] * [[కూచన్‌పల్లి]] * [[సేరికూచన్‌పల్లి]] * [[ముదుల్‌వాయి]] * [[ఔరంగాబాద్]] * [[ఔసుల్‌పల్లి]] * [[పాతూరు]] * [[రాయన్‌పల్లి]] * [[మగ్తా భూపతిపూర్]] * [[వెంకటాపూర్]] * [[మెదక్ (గ్రామీణ)]] * [[మక్దూంపూర్]] * [[పేరూర్]] * [[రాయలమడుగు]] * [[చిట్యాల్]] * [[బాలానగర్]] * [[రాజ్‌పల్లి]] * [[కోంటూర్]] * [[పాషాపూర్]] * [[ఖాజీపల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} శంకరంపేట (ఆర్) 9175 27145 2006-06-19T15:01:32Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=శంకరంపేట (ఆర్)||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శంకరంపేట (ఆర్)|villages=20|area=|population=42.487|pop_male=21.138|pop_female=21.349|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.85|lit_male=59.09|lit_female=28.88}} '''శంకరంపేట (ఆర్)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఖాజాపూర్]] * [[శంఖాపూర్]] * [[జప్తిశివ్నూర్]] * [[కస్లాపూర్]] * [[మీర్జాపల్లి]] * [[శేరిపల్లి]] * [[కామారం]] * [[మాదూర్]] * [[కొరివిపల్లి]] * [[గజగట్లపల్లి]] * [[తురకలమొహమ్మదాపూర్]] * [[శంకరాజ్‌కొండాపూర్]] * [[గవల్‌పల్లి]] * [[అంబాజీపేట్]] * [[శంకరంపేట (ఆర్)]] * [[చందంపేట్]] * [[చందాపూర్]] * [[జంగ్‌రాయి]] * [[సూరారం]] * [[ధర్పల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} రామాయంపేట 9176 27747 2006-07-04T04:55:50Z Suryarao r 380 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=రామాయంపేట||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామాయంపేట|villages=24|area=|population=63.849|pop_male=31.911|pop_female=31.938|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.37|lit_male=66.56|lit_female=36.31}} '''రామాయంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దొంగల ధర్మారం]] * [[పర్వతాపూర్]] * [[దంతెపల్లి]] * [[కత్రియాల్]] * [[లక్ష్మాపూర్]] * [[తొనిగండ్ల]] * [[సదాశివనగర్]] * [[జాంసింగ్ లింగాపూర్]] * [[అక్కన్నపేట్]] * [[దామరచెరు]] * [[రామాయంపేట]] * [[కోమటిపల్లి]] * [[కోనాపూర్]] * [[నందిగావ్]] * [[చెల్మెడ]] * [[నస్కల్]] * [[నిజాంపేట్]] * [[కల్వకుంట]] * [[బచ్చురాజుపల్లి]] * [[రాయలాపూర్]] * [[సుతార్‌పల్లి]] * [[శివాయిపల్లి]] * [[నార్లపూర్]] * [[వెంకటాపూర్, రామాయంపేట|వెంకటాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} దుబ్బాక 9177 27147 2006-06-19T15:08:49Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=దుబ్బాక||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దుబ్బాక|villages=25|area=|population=70.594|pop_male=35.12|pop_female=35.474|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.77|lit_male=68.80|lit_female=37.07}} '''దుబ్బాక''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఆకారం]] * [[గంభీర్‌పూర్]] * [[పోతారం]] * [[ఆరేపల్లి]] * [[చీకోడ్]] * [[దుబ్బాక]] * [[మల్లాయిపల్లి]] * [[రాజక్కపేట్]] * [[ఎల్లాపూర్]] * [[చిల్లాపూర్]] * [[దుంపల్‌పల్లి]] * [[చెర్వాపూర్]] * [[లచాపేట్]] * [[రామక్కపేట్]] * [[బొప్పాపూర్]] * [[ఎంగుర్తి]] * [[పొతారెడ్డిపేట్]] * [[చిత్తాపూర్]] * [[చౌదర్‌పల్లి]] * [[ధర్మాజీపేట్]] * [[హబ్షీపూర్]] * [[పెద్ద గుండవెల్లి]] * [[హసన్ మీరాపూర్]] * [[అప్పన్‌పల్లి]] * [[తిమ్మాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} మీర్‌దొడ్డి 9178 27149 2006-06-19T15:13:32Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మీర్‌దొడ్డి||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మీర్‌దొడ్డి|villages=24|area=|population=52.309|pop_male=25.995|pop_female=26.314|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.54|lit_male=64.53|lit_female=32.85}} '''మీర్‌దొడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఖాజీపూర్]] * [[భూంపల్లి]] * [[కుదవెల్లి]] * [[మోతే]] * [[కసులాబాద్]] * [[మిర్‌దొడ్డి]] * [[ధర్మారం]] * [[కొండాపూర్]] * [[గుడికందుల]] * [[కంగాల్]] * [[లింగంపేట్]] * [[అందే]] * [[ఆల్వాల్]] * [[లింగుపల్లి]] * [[మల్లుపల్లి]] * [[రుద్రారం]] * [[వీరారెడ్డిపల్లి]] * [[జంగపల్లి]] * [[అల్మాస్‌పూర్]] * [[చెపియాల్]] * [[జప్తిలింగారెడ్డిపల్లి]] * [[లింగాపూర్]] * [[వెంకట్రావుపేట్]] * [[చందాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} సిద్దిపేట 9179 27163 2006-06-19T15:41:00Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=సిద్దిపేట||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సిద్దిపేట|villages=25|area=|population=152.365|pop_male=76.696|pop_female=75.669|pop-density=|pop-growth=|literacy=67.09|lit_male=79.89|lit_female=54.16}} '''సిద్దిపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[సిద్దిపేట్ (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చింతమడక]] * [[మాచాపూర్ (పట్టి దుబ్బాక)]] * [[ఇబ్రహీంపూర్]] * [[నారాయణరావుపేట్]] * [[సీతారాంపల్లి]] * [[అంకంపేట్]] * [[రాఘవాపూర్]] * [[పుల్లూర్]] * [[రావురూకల్]] * [[తోర్ణాల్]] * [[బుస్సాపూర్]] * [[ఘన్‌పూర్]] * [[వెంకటాపూర్]] * [[తడకపల్లి]] * [[ఎన్సాన్‌పల్లి]] * [[ఇర్కోడ్]] * [[బూరుగుపల్లి]] * [[గుండవల్లిఖుర్ద్]] * [[ఇమాంబాద్]] * [[సిద్దిపేట (గ్రామీణ)]] * [[నర్సాపూర్]] * [[మిట్టపల్లి]] * [[పొన్నాల]] * [[నాచర్‌పల్లి]] * [[బక్రీచాపియల్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} చిన్న కోడూరు 9180 27154 2006-06-19T15:21:57Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=చిన్న కోడూరు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిన్న కోడూరు|villages=23|area=|population=56.294|pop_male=28.329|pop_female=27.965|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.74|lit_male=65.18|lit_female=36.06}} '''చిన్న కోడూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మల్యాల్]] * [[గుర్రాలగొండి]] * [[జక్కాపూర్]] * [[విట్టల్‌పూర్]] * [[అల్లీపూర్]] * [[చౌడారం]] * [[అనంతసాగర్]] * [[చెర్ల అంకిరెడ్డిపల్లి]] * [[మల్లారం]] * [[మేడిపల్లి]] * [[చిన్నకోడూర్]] * [[మచ్చాపూర్]] * [[గంగాపూర్]] * [[రామంచ]] * [[చంద్లాపూర్]] * [[పెద్దకోడూరు]] * [[మందపల్లి]] * [[గోనేపల్లి]] * [[రామునిపట్టా]] * [[ఇబ్రహీంపూర్]] * [[కోత్తూరుపల్లి]] * [[శివంపల్లి]] * [[సికంద్లాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} నంగనూరు 9181 27152 2006-06-19T15:19:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=నంగనూరు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నంగనూరు|villages=21|area=|population=40.352|pop_male=20.346|pop_female=20.006|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.84|lit_male=68.56|lit_female=39.00}} '''నంగనూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ముండ్రాయి]] * [[రాజగోపాల్‌పేట్]] * [[పాలమాకుల]] * [[ఓబ్లాపూర్]] * [[బద్దిపడగ]] * [[రాంపూర్]] * [[మక్దూంపూర్]] * [[వెంకటాపూర్]] * [[కోనాయిపల్లి]] * [[వెల్కటూరు]] * [[తిమ్మాయిపల్లి]] * [[నర్మెట్ట]] * [[ఖానాపూర్]] * [[నాగరాజ్‌పల్లి]] * [[అంకుశాపూర్]] * [[నంగనూరు]] * [[ఘన్‌పూర్]] * [[అక్కనేపల్లి]] * [[గట్లమల్లియల్]] * [[కొండంరాజ్‌పల్లి]] * [[ఖాత]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} కొండపాక (మెదక్ జిల్లా మండలం) 9182 27309 2006-06-23T17:17:51Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కొండపాక||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొండపాక|villages=29|area=|population=63.206|pop_male=31.763|pop_female=31.443|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.59|lit_male=60.29|lit_female=32.75}} '''కొండపాక''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తొగుట]] * [[తుక్కాపూర్]] * [[ఎల్లారెడ్డిపేట]] * [[బండారుపల్లి]] * [[మార్పడగ]] * [[దుద్దాడ]] * [[బందారం]] * [[అంకిరెడ్డిపల్లి]] * [[విస్వనాథపల్లి]] * [[వెలికట్టు]] * [[జప్తినాచారం]] * [[శిర్సింగండ్ల]] * [[పి మాసాన్‌పల్లి]] * [[ఎలిగడ్డకిస్టాపూర్]] * [[వేములఘాట్]] * [[పల్లిపహాడ్]] * [[గిరాయిపల్లి]] * [[కొండపాక (మెదక్ జిల్లా మండలం)]] * [[తిమ్మారెడ్డిపల్లి]] * [[లకుడారం]] * [[మాదినిపూర్]] * [[మాతపల్లి]] * [[కోనాయిపల్లి]] * [[ఎర్రపల్లి]] * [[సింగారం]] * [[తిప్పారం]] * [[ముద్దాపూర్]] * [[మంగోల్]] * [[కుక్కునూర్‌పల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} జగ్దేవ్‌పూర్ 9183 27310 2006-06-23T17:24:26Z Chaduvari 97 జగ్దేవ్ పూర్, జగ్దేవ్‌పూర్ కు తరలించబడింది: సరైనపేరు {{మండలం|name=జగ్దేవ్ పూర్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జగ్దేవ్ పూర్|villages=28|area=|population=44.52|pop_male=22.113|pop_female=22.407|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.91|lit_male=59.63|lit_female=32.45}} '''జగ్దేవ్ పూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రామచంద్రాపూర్]] * [[వెంకటాపూర్]] * [[చిన్నకిస్టాపూర్]] * [[ఎల్లాయిగూడ]] * [[తీగుల్‌నర్సాపూర్]] * [[చాట్లపల్లి]] * [[వట్టిపల్లి]] * [[బస్వాపూర్]] * [[గోపాల్పూర్]] * [[తిమ్మపూర్]] * [[అనంతసాగర్]] * [[రాయవరం]] * [[తీగుల్]] * [[అంగడికిస్టాపూర్]] * [[చేబెర్తి]] * [[ఆలీరాజపేట్]] * [[ఎర్రవల్లి]] * [[శివారువెంకటాపూర్]] * [[వరదరాజ్‌పూర్]] * [[ధర్మారం]] * [[ఇటిక్యాల్]] * [[పీర్లపల్లి]] * [[జగ్దేవ్‌పూర్]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[వెంకటాపూర్ (బిగి)]] * [[మునిగడప]] * [[కొండాపూర్]] * [[దౌలాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} గజ్వేల్ 9184 27307 2006-06-23T17:11:02Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=గజ్వేల్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గజ్వేల్|villages=25|area=|population=67.465|pop_male=34.05|pop_female=33.415|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.17|lit_male=69.81|lit_female=42.42}} '''గజ్వేల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దిలాల్‌పూర్]] * [[శేరిపల్లి]] * [[కొల్గూర్]] * [[అహ్మదీపూర్]] * [[సింగాటం]] * [[బూరుగుపల్లి]] * [[దాచారం]] * [[పెడ్చేడ్]] * [[బేజ్‌గావ్]] * [[బయ్యారం]] * [[జలిగావ్]] * [[ధర్మారెడ్డిపల్లి]] * [[బంగ్లావెంకటాపూర్]] * [[మక్తామాసాన్‌పల్లి]] * [[కొమటిబండ]] * [[గజ్వేల్]] * [[సంగాపూర్]] * [[ముత్రాజ్‌పల్లి]] * [[ప్రజ్ఞాపూర్]] * [[శ్రీగిరిపల్లి]] * [[అక్కారం]] * [[దాతార్‌పల్లి]] * [[క్యాసారం]] * [[రిమ్మన్‌గూడ]] * [[కొడకొండ్ల]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} దౌలతాబాదు 9185 27312 2006-06-23T17:24:26Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=దౌలతాబాదు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దౌలతాబాదు|villages=29|area=|population=50.502|pop_male=25.637|pop_female=24.865|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.82|lit_male=55.59|lit_female=25.70}} '''దౌలతాబాదు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దౌలతాబాద్]] * [[లింగరాజ్‌పల్లి]] * [[దొమ్మాట]] * [[సూరంపల్లి]] * [[మంతూర్]] * [[అనాజ్‌పూర్]] * [[రాయపోల్]] * [[ముబారక్‌పూర్]] * [[శేరిపల్లిబందారం]] * [[కోనాపూర్]] * [[దీపాయంపల్లి]] * [[గొడుగుపల్లి]] * [[మొహమ్మద్‌షాపూర్]] * [[నరసంపల్లి (పత్తి దొమ్మాట)]] * [[ఇందుప్రియాల్]] * [[మాచన్‌పల్లి]] * [[యెల్కల్]] * [[బేగంపేట్]] * [[అప్పాయిపల్లి]] * [[వడ్డేపల్లి]] * [[అంకిరెడ్డిపల్లి]] * [[రామసాగర్]] * [[రామారం]] * [[తిర్మలాపూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[చిన్నమాసాన్‌పల్లి]] * [[ఆరేపల్లి (శివారుబెజ్‌గావ్)]] * [[లింగారెడ్డిపల్లి]] * [[ఆరేపల్లి (శివారుజలిగావ్)]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} ఎల్దుర్తి 9186 27315 2006-06-23T17:32:15Z Chaduvari 97 యెల్దుర్తి, ఎల్దుర్తి కు తరలించబడింది: మరోపేరు {{మండలం|name=యెల్దుర్తి||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యెల్దుర్తి|villages=22|area=|population=39.75|pop_male=19.81|pop_female=19.94|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.68|lit_male=57.91|lit_female=29.62}} '''యెల్దుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దామరంచ]] * [[సెత్తిపల్లికలాన్]] * [[బండపోసాన్‌పల్లి]] * [[ఏదులపల్లి]] * [[ఉప్పులింగాపూర్]] * [[కుక్నూర్]] * [[ధర్మారం]] * [[అందుగులపల్లి]] * [[మానేపల్లి]] * [[మంగళ్‌పర్తి]] * [[మన్నెవారి జలాల్‌పూర్]] * [[యశ్వంతరావుపేట్]] * [[ఎల్దుర్తి]] * [[పెద్దాపూర్]] * [[మెల్లోర్]] * [[అచ్చంపేట్]] * [[హకీంపేట్]] * [[రామంతపూర్]] * [[లింగారెడ్డిపల్లి]] * [[మాసాయిపేట్]] * [[కొప్పులపల్లి]] * [[హస్తల్‌పూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} కౌడిపల్లి 9187 27587 2006-06-30T13:50:03Z Veeven 293 దిద్దుబాట్లు, రెండవసారి వచ్చిన వెంకటాపూర్ తొలగింపు {{మండలం|name=కౌడిపల్లి||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కౌడిపల్లి|villages=34|area=|population=52.798|pop_male=26.277|pop_female=26.521|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.87|lit_male=53.31|lit_female=24.67}} '''కౌడిపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిట్కుల్]] * [[బుజరంపేట్]] * [[కూకట్‌పల్లి]] * [[దేవల్‌పల్లి]] * [[కౌడిపల్లి]] * [[ఎల్మకన్న]] * [[కాంచన్‌పల్లి]] * [[ధర్మసాగర్]] * [[కన్నవరం]] * [[లింగారావుగూడ]] * [[దాస్‌గూడ]] * [[రాందాస్‌గూడ]] * [[గౌతాపూర్]] * [[చండూర్]] * [[చిలిప్‌చేడ్]] * [[సోమక్కపేట్]] * [[శేరిఫైజాబాద్]] * [[ఫైజాబాద్]] * [[బండపోతుగల్]] * [[అజ్జమర్రి]] * [[గంగవరం]] * [[జగ్గంపేట్]] * [[రహీంగూడ]] * [[సలాబత్‌పూర్]] * [[అంతారం]] * [[మొహమ్మద్‌నగర్ (మునిరాయి)]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[నాగసాన్‌పల్లి]] * [[రజిలాపూర్]] * [[తుంకి]] * [[ముత్రాజ్‌పల్లి]] * [[రాజ్‌పేట్]] * [[వెంకటాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} ఆందోళ్‌ 9188 26810 2006-06-10T17:27:23Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఆందోల్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆందోల్|villages=27|area=|population=59.325|pop_male=29.862|pop_female=29.463|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.11|lit_male=61.86|lit_female=36.15}} '''ఆందోల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తేలెల్మ]] * [[సేరిమల్లారెడ్డిపల్లి]] * [[కన్సాన్‌పల్లి]] * [[రాంసాన్‌పల్లి]] * [[కీచనపల్లి]] * [[చింతకుంట]] * [[రొళ్ళపహాడ్]] * [[మన్సాన్‌పల్లి]] * [[పోసానిపేట్]] * [[అనంతసాగర్]] * [[దానంపల్లి]] * [[ఎర్రారం]] * [[నీరిడిగుంట]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి]] * [[అక్సాన్‌పల్లి]] * [[తడమానూర్]] * [[కోడెకల్]] * [[నడ్లాపూర్]] * [[దాకూర్]] * [[జోగిపేట్]] * [[మన్సాన్‌పల్లి]] * [[పోతారెడ్డిపల్లి]] * [[కొండారెడ్డిపల్లి]] * [[సంగుపేట్]] * [[ఆందోల్]] * [[సాయిబాన్‌పేట్]] * [[అల్మయిపేట]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} రైకోడ్‌ 9189 27402 2006-06-25T17:10:27Z Chaduvari 97 {{మండలం|name=రైకోడ్‌||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రైకోడ్‌|villages=34|area=|population=37.269|pop_male=19.126|pop_female=18.143|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.02|lit_male=53.20|lit_female=30.26}} '''రైకోడ్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మాటూర్]] * [[ఖంజామల్‌పూర్]] * [[ఇట్కేపల్లి]] * [[పంపాడ్]] * [[సిరూర్]] * [[మహబత్‌పూర్]] * [[షాపూర్]] * [[నాగ్‌వార్]] * [[కుష్నూర్]] * [[హుల్గెర]] * [[షమ్షుద్దీన్‌పూర్]] * [[అల్లాపూర్]] * [[రైకోడ్]] * [[జంగా (ఖుర్ద్)]] * [[మాదాపూర్]] * [[దౌలతాబాద్]] * [[పీపల్‌పల్లి]] * [[మోరట్‌గ]] * [[మామిడిపల్లి]] * [[ఇందూర్]] * [[ముస్తఫాపూర్]] * [[కర్చల్]] * [[మొహమ్మదాపూర్]] * [[నల్లంపల్లి]] * [[ధర్మాపూర్]] * [[యూసుఫ్‌పూర్]] * [[సింగీతం]] * [[రాయిపల్లి (పట్టి కర్చల్)]] * [[నాగన్‌పల్లి]] * [[హస్నాబాద్]] * [[కోడూర్]] * [[ఔరంగానగర్ (పట్టి హస్నాబాద్)]] * [[ఎంకేపల్లి]] * [[సంగాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} న్యాల్కల్‌ 9190 27565 2006-06-29T16:18:40Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=న్యాల్కల్‌||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=న్యాల్కల్‌|villages=39|area=|population=53.721|pop_male=27.098|pop_female=26.623|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.60|lit_male=57.21|lit_female=35.82}} '''న్యాల్కల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[హుస్సేన్‌నగర్]] * [[చీకుర్తి]] * [[అమీరాబాద్]] * [[కాకీజాన్‌వాడ]] * [[మూర్తజాపూర్]] * [[చల్కి]] * [[హుమ్నాపూర్]] * [[రాఘాపూర్]] * [[ఇబ్రహీంపూర్]] * [[చింగేపల్లి]] * [[మరియంపూర్]] * [[రత్నాపూర్]] * [[మల్గి]] * [[దప్పూర్]] * [[వద్ది]] * [[షమ్షల్లాపూర్]] * [[గనేష్‌పూర్]] * [[హస్సెల్లి]] * [[గంజోటి]] * [[రామతీర్థ్]] * [[న్యాల్కల్]] * [[అత్నూర్]] * [[మీర్జాపూర్(ఎన్)]] * [[తాట్‌పల్లి]] * [[టేకూర్]] * [[ముంగి]] * [[రుక్మాపూర్]] * [[హద్నూర్]] * [[నంతాబాద్]] * [[మామిడ్గి]] * [[రజోల]] * [[కల్బేమల్]] * [[బసంత్‌పూర్]] * [[మేతల్‌కుంట]] * [[గంగ్వార్]] * [[మీర్జాపూర్(బి)]] * [[ఖలీల్‌పూర్(ఎం)]] * [[రేజింతల్]] * [[మల్కన్‌పహాడ్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} ఝారసంగం 9191 27563 2006-06-29T16:15:01Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఝారసంగం||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఝారసంగం|villages=34|area=|population=40.66|pop_male=20.928|pop_female=19.732|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.26|lit_male=59.53|lit_female=34.26}} '''ఝారసంగం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సిద్దాపూర్]] * [[వనంపల్లి]] * [[గంగాపూర్]] * [[కొల్లూర్]] * [[తమ్మన్‌పల్లి]] * [[కప్పడ్]] * [[కమాల్‌పల్లి]] * [[నర్సాపూర్]] * [[సంగం (ఖుర్ద్)]] * [[కక్కెర్‌వాడ]] * [[చిలేపల్లి]] * [[యెల్గోయి]] * [[పొట్‌పల్లి]] * [[బర్దీపూర్]] * [[కుప్పానగర్]] * [[ఝారసంగం]] * [[బోపన్‌పల్లి]] * [[బోరెగావ్]] * [[గుంటమార్పల్లి]] * [[జీర్లపల్లి]] * [[జునేగావ్]] * [[ఇస్లాంపూర్]] * [[ఎడకులపల్లి]] * [[చిలెమామిడి]] * [[దేవరాంపల్లి]] * [[ప్యారవరం]] * [[మేడ్‌పల్లి]] * [[మచ్నూర్]] * [[కృష్ణాపూర్]] * [[బిడెకన్న]] * [[ఏదులపల్లి]] * [[గినియార్‌పల్లి]] * [[చిల్కేపల్లి]] * [[అనంతసాగర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} జహీరాబాద్ 9192 27249 2006-06-22T02:07:38Z Veeven 293 {{మండలం|name=జహీరాబాద్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జహీరాబాద్|villages=37|area=|population=140.16|pop_male=71.766|pop_female=68.394|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.26|lit_male=68.21|lit_female=47.85}} '''జహీరాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== *[[జహీరాబాద్ (np)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== *[[మద్గి]] *[[చిరగ్పల్లి]] *[[సత్వర్]] *[[బుచ్నెల్లి]] *[[బుర్దిపహడ్]] *[[తుంకుంట]] *[[కొటూరు (b)]] *[[దిడ్గి]] *[[అల్గొలె]] *[[పస్తపూర్]] *[[జహీరాబాద్ (గ్రామీణ)]] *[[కసింపూర్]] *[[అసద్‌గంజ్]] *[[గొపన్‌పల్లి]] *[[గొదెగర్పల్లి (పత్తి ధనసిరి)]] *[[ఖన్ జమలపూర్]] *[[ధనసిరి]] *[[గుద్పల్లి]] *[[ఔరంగనగర్]] *[[గౌసబాద్]] *[[మొగ్దంపల్లి]] *[[ఇప్పెపల్లి]] *[[మన్నాపూర్]] *[[రైపల్లి (పీ.డీ.)]] *[[హొతి (b)]] *[[హైదరాబాద్ (జహీరాబాద్)]] *[[హొతి (k)]] *[[అల్లిపూర్]] *[[రంజొలె]] *[[రైపల్లి]] *[[హుగ్గెల్లి]] *[[షైకపూర్]] *[[అనెగుంట]] *[[పర్వతపూర్]] *[[సర్జారావుపేట్]] *[[మల్కాపూర్ (జది)]] *[[మల్చెల్మ]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} కోహిర్‌ 9193 27564 2006-06-29T16:17:46Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కోహిర్‌||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోహిర్‌|villages=23|area=|population=55.239|pop_male=28.402|pop_female=26.837|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.85|lit_male=66.56|lit_female=46.63}} '''కోహిర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మాద్రి]] * [[దిగ్వాల్]] * [[కావెల్లి]] * [[చింతల్‌ఘాట్]] * [[కొత్తూరు పట్టి దిగ్వాల్]] * [[వెంకటాపూర్]] * [[పోతిరెడ్డిపల్లి]] * [[కోహిర్]] * [[రాజ్‌నెల్లి]] * [[గుర్జువాడ]] * [[పిచరగడ్]] * [[మాచిరెడ్డిపల్లి]] * [[సజ్జాపూర్]] * [[ఖానాపూర్]] * [[పర్సపల్లి]] * [[సిద్దాపూర్ పట్టి కోహిర్]] * [[గొడ్గార్‌పల్లి]] * [[బాదంపేట్]] * [[మనియార్‌పల్లి]] * [[బిలాల్‌పూర్]] * [[కొత్తూరు పట్టి కోహిర్]] * [[పైడిగుమ్మాల్]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} మునుపల్లి 9194 27571 2006-06-29T16:30:13Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మునుపల్లి||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మునుపల్లి|villages=30|area=|population=36.587|pop_male=18.761|pop_female=17.826|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.97|lit_male=61.52|lit_female=33.73}} '''మునుపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెద్దలోని]] * [[చీలేపల్లి]] * [[బేలూర్]] * [[కల్లపల్లి]] * [[మక్తకేసారం]] * [[గార్లపల్లి]] * [[చిన్నలోని]] * [[తాటిపల్లి]] * [[మన్సాన్‌పల్లి]] * [[బోడ్‌పల్లి]] * [[తక్కడ్‌పల్లి]] * [[అల్లపురం]] * [[మల్లికార్జున్‌పల్లి]] * [[భుసారెడ్డిపల్లి]] * [[హైద్లాపూర్]] * [[చిన్నచెల్మెడ]] * [[అంతారం]] * [[పెద్దచెల్మెడ]] * [[బోడిషెట్‌పల్లి]] * [[మేలసంగం]] * [[మక్దూంపల్లి]] * [[లింగంపల్లి]] * [[కంకోల్]] * [[ఖమ్మంపల్లి]] * [[పోల్కంపల్లి]] * [[మునుపల్లి]] * [[గొర్రెఘాట్]] * [[ఇబ్రహీంపూర్]] * [[బుధేర]] * [[పెద్దగోపలారం]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} పుల్కల్ 9195 27569 2006-06-29T16:27:08Z Chaduvari 97 పుల్కల్లు, పుల్కల్ కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు {{మండలం|name=పుల్కల్లు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పుల్కల్లు|villages=28|area=|population=48.552|pop_male=24.75|pop_female=23.802|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.42|lit_male=58.10|lit_female=30.16}} '''పుల్కల్లు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మంతూర్]] * [[రాయిపహాడ్]] * [[పెద్దరెడ్డిపేట్]] * [[సింగూర్]] * [[పోచారం]] * [[ముద్దాయిపేట్]] * [[పుల్కల్]] * [[బస్వాపూర్]] * [[ముదిమానిక్]] * [[సూరెడ్డి ఇటిక్యాల్]] * [[లక్ష్మీసాగర్]] * [[పోసానిపల్లి]] * [[చౌట్‌కూర్]] * [[మీన్‌పూర్]] * [[కోడూర్]] * [[ఏసోజీపేట్]] * [[గంగులూర్]] * [[సేరిరాంరెడ్డిగూడ]] * [[సుల్తాన్‌పూర్]] * [[సరాఫ్‌పల్లి]] * [[కొర్పోల్]] * [[లింగంపల్లి]] * [[వెంకటకిస్టాపూర్ @ అంగడిపేట్]] * [[తడ్డన్‌పల్లి]] * [[గంగోజీపేట్]] * [[చక్రియాల్]] * [[శివంపేట్]] * [[వెండికోల్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} సదాశివపేట 9196 27573 2006-06-29T16:33:43Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=సదాశివపేట||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సదాశివపేట|villages=29|area=|population=85.004|pop_male=43.215|pop_female=41.789|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.86|lit_male=71.83|lit_female=47.44}} '''సదాశివపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[సదాశివపేట్ (ఎం)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మాలపహాడ్]] * [[ఏటిగడ్డసంగం]] * [[పొట్టిపల్లి]] * [[కొల్కూర్]] * [[నిజాంపూర్]] * [[మాచిరెడ్డిపల్లి]] * [[అత్మకూర్]] * [[బాబిల్‌గావ్]] * [[ఎల్లారం]] * [[నాగుల్‌పల్లి]] * [[చందాపూర్]] * [[ఎంకేపల్లి]] * [[ఇష్రతాబాద్]] * [[వెంకటాపూర్]] * [[అంకన్‌పల్లి]] * [[కోనాపూర్]] * [[ఆరూర్]] * [[మిల్గీర్‌పేట్]] * [[సూరారం]] * [[తంగడ్‌పల్లి]] * [[మద్దికుంట]] * [[కంబాల్‌పల్లి]] * [[యావాపూర్]] * [[రేగెంతల్]] * [[సిద్దాపూర్ (గ్రామీణ)]] * [[నందికంది]] * [[వెల్టూరు]] * [[ముబారక్‌పూర్]] * [[పెద్దాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} కొండాపూర్‌ 9197 27568 2006-06-29T16:26:42Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కొండాపూర్‌||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొండాపూర్‌|villages=23|area=|population=40.192|pop_male=20.623|pop_female=19.569|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.56|lit_male=67.82|lit_female=38.65}} '''కొండాపూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గారకుర్తి]] * [[ఆలియాబాద్]] * [[తోగుర్‌పల్లి]] * [[గిర్మాపూర్]] * [[మల్కాపూర్]] * [[కుతుబ్‌షాపేట్]] * [[మల్లేపల్లి]] * [[గోప్లారం (కుర్ద్)]] * [[కొండాపూర్]] * [[మారేపల్లి]] * [[అనంతసాగర్]] * [[సైదాపూర్]] * [[మాచేపల్లి]] * [[హరిదాస్‌పూర్]] * [[తెర్పోల్]] * [[గుంటపల్లి]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[మొహమ్మదాపూర్]] * [[గంగారం]] * [[సి.కోనాపూర్]] * [[మన్సానిపల్లి]] * [[మునిదేవునిపల్లి]] * [[గడిమల్కాపురం]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} పటాన్ చెరువు 9198 27575 2006-06-29T16:39:58Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=పటాన్ చెరువు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పటాన్ చెరువు|villages=23|area=|population=117.252|pop_male=61.014|pop_female=56.238|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.64|lit_male=74.26|lit_female=54.15}} '''పటాన్ చెరువు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[పటంచెరు (చిటి)]] * [[ఇస్నాపూర్ (చిటి)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రుద్రారం]] * [[లక్దారం]] * [[చిన్నకంజర్ల]] * [[పెద్దకంజర్ల]] * [[వాడక్‌పల్లి]] * [[సుల్తాన్‌పూర్]] * [[కిష్టారెడ్డిపేట్]] * [[రామెశ్వర్‌బండ]] * [[ఇంద్రేశం]] * [[ఐనోల్]] * [[బచ్చుగూడ]] * [[చిత్కుల్]] * [[పాశమైలారం]] * [[క్యాసారం]] * [[భానూర్]] * [[నందిగావ్]] * [[పాటిఘన్‌పూర్]] * [[కర్దనూర్]] * [[మూతంగి]] * [[పోచారం]] * [[పటేల్‌గూడ]] * [[ఐలాపూర్]] * [[అమీనాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} రామచంద్రాపురం, మెదక్ 9199 27582 2006-06-29T17:46:28Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=రామచంద్రాపురం, మెదక్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామచంద్రాపురం, మెదక్|villages=5|area=|population=80.115|pop_male=41.259|pop_female=38.856|pop-density=|pop-growth=|literacy=76.29|lit_male=84.04|lit_female=68.05}} '''రామచంద్రాపురం, మెదక్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[రామచంద్రాపురం (సిటి)]] * [[రామచంద్రాపురం (భారత్ హెవీ ఎలెక్ట్రికల్స్ లిమిటెడ్) టౌన్‌షిప్ (సిటి) (భాగం)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెల్ముల]] * [[ఏదులనాగులపల్లి]] * [[కొల్లూర్]] * [[ఉస్మాన్‌నగర్]] * [[తెల్లాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} జిన్నారం 9200 27574 2006-06-29T16:36:58Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జిన్నారం||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జిన్నారం|villages=27|area=|population=69.292|pop_male=36.763|pop_female=32.529|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.71|lit_male=69.51|lit_female=42.09}} '''జిన్నారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[బొల్లారం (చిటి)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లక్ష్మాపూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[ప్యారానగర్]] * [[నల్లపల్లి]] * [[మంబాపూర్]] * [[అనంతారం]] * [[కానుకుంట]] * [[దాచారం]] * [[గుమ్మడిదల]] * [[బొంతపల్లి]] * [[దోమడుగు]] * [[అన్నారం]] * [[వైలాల్]] * [[జిన్నారం]] * [[మంగంపేట్]] * [[గొట్ల]] * [[సోలక్‌పల్లి]] * [[అందూర్]] * [[శివనగర్]] * [[కొడకంచి]] * [[పుట్టగూడ]] * [[నల్టూరు]] * [[మదారం]] * [[ఖాజీపల్లి]] * [[కిస్టాయిపల్లి]] * [[చెట్లపోతారం]] * [[గడ్డిపోతారం]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} హథ్నూర 9201 27576 2006-06-29T16:42:58Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=హథ్నూర||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హథ్నూర|villages=32|area=|population=49.016|pop_male=24.625|pop_female=24.391|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.14|lit_male=60.28|lit_female=32.04}} '''హథ్నూర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సిర్పురం]] * [[లింగాపూర్]] * [[చీకుమద్దూర్]] * [[కొనియాల్]] * [[పన్యాల్]] * [[మధుర]] * [[గోవిందరాజుపల్లి]] * [[నాగులదెవ్‌పల్లి]] * [[సికందర్‌పూర్]] * [[హథ్నూర]] * [[కాసల్]] * [[దేవల్‌పల్లి]] * [[దౌల్తాబాద్]] * [[మంగాపూర్]] * [[నస్తీపూర్]] * [[మాచర్ల]] * [[తాహెర్‌ఖాన్‌పేట్]] * [[మల్కాపూర్]] * [[రెడ్డిఖానాపూర్]] * [[బోర్పట్ల]] * [[పలప్‌నూర్]] * [[గుండ్లమాచనూర్]] * [[చందాపూర్]] * [[తురుకల్‌ఖానాపూర్]] * [[సదుల్లానగర్]] * [[చింతల్‌చెరు]] * [[ఎల్లమ్మగూడ]] * [[కొడపాక్]] * [[నాగారం]] * [[షేర్‌ఖాన్‌పల్లి]] * [[రొయ్యపల్లి]] * [[ఆక్వంచగూడ]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} నర్సాపూర్ 9202 27578 2006-06-29T17:01:44Z Chaduvari 97 అనువాదం '''''ఇది మెదక్ జిల్లా మండల వ్యాసము. ఇతర ప్రదేశాలకు చూడండి [[నర్సాపూర్ (అయోమయ నివృత్తి)]]''''' {{మండలం|name=నర్సాపూర్, మెదక్||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నర్సాపూర్, మెదక్|villages=33|area=|population=47.919|pop_male=24.159|pop_female=23.76|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.52|lit_male=63.68|lit_female=37.11}} '''నర్సాపూర్‌''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము [[మెదక్]] జిల్లాలోని ఒక పట్టణము మరియు అదే పేరుగల మండలము. నర్సాపూర్‌ అడవి [[హైదరాబాదు]]కు 35 కి మీ ల దూరంలో [[గుమ్మడిదల]] మరియు నర్సాపూర్ ల మద్య విస్తరించి ఉంది. దీని విస్తీర్ణము 30 చ.కి.మీ. ఎన్నో రకాల చెట్లు, జంతుజాలం, ఎన్నో చెరువులతో ఈ అడవి కళకళలాడుతూ ఉంటుంది. అంతేకాదు, ఇక్కడి అడవిలో చాలా తెలుగు చిత్రాలు నిర్మించబడ్డాయి. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అహ్మద్‌నగర్]] * [[ఇబ్రహీంబాద్]] * [[అద్మాపూర్]] * [[జక్కుపల్లి]] * [[చిప్పల్తురుతి]] * [[నాగుల్పల్లి]] * [[మూసాపేట్]] * [[మొహమ్మదాబాద్ @ జానకంపేట్]] * [[మంతూర్]] * [[రెడ్డిపల్లి]] * [[ఖాజీపేట్]] * [[తియాల్పూర్]] * [[తిర్మలాపూర్]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి]] * [[లింగాపూర్]] * [[అచ్చంపేత్]] * [[హన్మంతాపూర్]] * [[నారాయణ్‌పూర్]] * [[చిన్నచింతకుంట]] * [[పెద్దచింతకుంట]] * [[సీతారాంపూర్]] * [[రుస్తుంపేట్]] * [[రామచంద్రాపూర్]] * [[తుల్జారాంపేట్]] * [[ఆవంచ]] * [[ఎల్లాపూర్]] * [[మాదాపూర్]] * [[నర్సాపూర్]] * [[కొండాపూర్]] * [[కాగజ్‌మద్దూర్]] * [[నైమతుల్లాగూడ]] * [[నతినోయిపల్లి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ దర్శనీయ స్థలాలు|నర్సాపూర్‌]] శివంపేట 9203 27577 2006-06-29T16:58:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=శివంపేట||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శివంపేట|villages=27|area=|population=42.428|pop_male=21.258|pop_female=21.17|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.04|lit_male=59.82|lit_female=32.28}} '''శివంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లింగోజీగూడ]] * [[అల్లీపూర్]] * [[పాంబండ]] * [[పోతులబొగుడ]] * [[కొంతన్‌పల్లి]] * [[గుండ్లపల్లి]] * [[షబాష్‌పల్లి]] * [[దొంతి]] * [[ఉసిరికపల్లి]] * [[ఏదులాపూర్]] * [[రత్నాపూర్]] * [[కొత్తపేట్]] * [[పిల్లుట్ల]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[చిన్నగొట్టిముక్కల]] * [[శివంపేట్]] * [[చంది]] * [[మక్దూంపూర్]] * [[గంగాయిపల్లి]] * [[పోతారం]] * [[పర్కిబండ]] * [[బిజిలీపూర్]] * [[గోమారం]] * [[పెద్దగొట్టిముక్కల]] * [[చెన్నాపూర్]] * [[నవాబ్‌పేట్]] * [[సికింద్లాపూర్]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} వర్గల్‌ 9204 27580 2006-06-29T17:07:07Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=వర్గల్‌||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వర్గల్‌|villages=23|area=|population=40.254|pop_male=20.378|pop_female=19.876|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.15|lit_male=58.37|lit_female=31.63}} '''వర్గల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నర్సంపల్లి]] * [[నాచారం]] * [[మజీద్‌పల్లి]] * [[మెంటూరు]] * [[జబ్బాపూర్]] * [[మైలారం]] * [[కొండాయిపల్లి]] * [[గొవిందాపూర్]] * [[గిర్మాపూర్]] * [[మాదారం]] * [[చందాపూర్]] * [[వేలూరు]] * [[అనంతగిరిపల్లి]] * [[మీంజిపేట]] * [[తున్కిమక్త]] * [[తున్కిఖలాస]] * [[అంబర్‌పేట్]] * [[సీతారాంపల్లి]] * [[శాకారం]] * [[వర్గల్]] * [[గౌరారం]] * [[సింగాయిపల్లి]] * [[పాములపర్తి]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} ములుగు 9205 27579 2006-06-29T17:04:51Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ములుగు||district=మెదక్|mapname=[[Image:Medak mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ములుగు|villages=26|area=|population=39.827|pop_male=20.181|pop_female=19.646|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.79|lit_male=54.98|lit_female=30.26}} '''ములుగు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[మెదక్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బండతిమ్మాపూర్]] * [[కొక్కొండ]] * [[కొత్తూరు]] * [[బండమైలారం]] * [[బస్వాపూర్]] * [[దాసర్లపల్లి]] * [[అచ్చాయిపల్లి]] * [[సింగన్నగూడ]] * [[శ్రీరాంపూర్]] * [[నర్సాపూర్]] * [[తునికిబొల్లారం]] * [[ములుగు]] * [[లక్ష్మక్కపల్లి]] * [[చిన్నతిమ్మాపూర్]] * [[జప్తిసింగాయిపల్లి]] * [[గంగాధర్‌పల్లి]] * [[చిల్లసాగర్]] * [[నర్సంపల్లి]] * [[భిలంపూర్]] * [[తానేదార్‌పల్లి]] * [[మండియల్]] * [[మర్కూక్]] * [[ఆలియాబాద్ @ అడివిమస్జిద్]] * [[కోతియల్]] * [[కర్కపట్ల]] * [[దామరకుంట]] {{మెదక్ జిల్లా మండలాలు}} మర్‌పల్లి 9206 25174 2006-05-01T08:26:46Z Mpradeep 50 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=మర్‌పల్లి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మర్‌పల్లి|villages=28|area=|population=45.827|pop_male=23.45|pop_female=22.377|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.86|lit_male=57.58|lit_female=33.51}} '''మర్‌పల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[జంషెడాపూర్]] * [[ఘన్‌పూర్]] * [[మొగిలిగుండ్ల]] * [[కొంశెట్‌పల్లి]] * [[బిల్కాల్]] * [[మల్లికార్జునగిరి]] * [[పిల్లిగుండ్ల]] * [[గుండ్లమర్‌పల్లి]] * [[నర్సాపూర్]] * [[తుమ్మలపల్లి]] * [[దర్గుల్‌పల్లి]] * [[పత్లూర్]] * [[రామాపూర్]] * [[అల్లాపూర్]] * [[పంచలింగాల్]] * [[సిర్‌పుర]] * [[వీర్లపల్లి]] * [[కొట్లాపూర్]] * [[మర్‌పల్లి|మర్‌పల్లి కలాన్]] * [[బుకంపల్లి]] * [[దమస్తాపూర్]] * [[కల్‌కోద]] * [[షాపూర్]] * [[పెద్దాపూర్]] * [[రవలపల్లి]] * [[కుద్‌గుంట]] * [[కొత్మార్‌పల్లి]] * [[తిమ్మాపూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} మోమిన్‌పేట్‌ 9207 25175 2006-05-01T08:42:12Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=మోమిన్‌పేట్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మోమిన్‌పేట్‌|villages=23|area=|population=40.022|pop_male=20.247|pop_female=19.775|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.13|lit_male=64.42|lit_female=37.52}} '''మోమిన్‌పేట్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రవలపల్లి]] * [[కోల్‌కొండ]] * [[అమ్రాది ఖుర్ద్]] * [[అమ్రాది కలాన్]] * [[మేకవనంపల్లి]] * [[రాల్లగుడ్‌పల్లి]] * [[తేకులపల్లి]] * [[కస్లాబాద్]] * [[బురుగుపల్లి]] * [[మొమిన్‌పేట్]] * [[మొరంగ్‌పల్లి]] * [[ఎంకేపల్లి]] * [[సయద్దలీపూర్]] * [[ఇజ్రచెత్తెంపల్లి]] * [[కేసారం]] * [[దుర్గంచేరు]] * [[వెల్చల్]] * [[రామ్నత్‌గుడ్‌పల్లి]] * [[గోవిందాపూర్]] * [[ఎంకతల]] * [[దేవరంపల్లి]] * [[చక్రంపల్లి]] * [[చీమల్‌దారి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} నవాబ్‌పేట్‌ 9208 25176 2006-05-01T08:45:48Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=నవాబ్‌పేట్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నవాబ్‌పేట్‌|villages=22|area=|population=39.685|pop_male=20.242|pop_female=19.443|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.54|lit_male=65.99|lit_female=36.45}} '''నవాబ్‌పేట్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొజ్జవనంపల్లి]] * [[కద్చర్ల]] * [[మదరం]] * [[అర్కతల]] * [[మీనపల్లికలాన్]] * [[యవపూర్]] * [[వట్టిమినపల్లి]] * [[మదిరెడ్డిపల్లి]] * [[ఎల్లకొండ]] * [[ముబారక్‌పూర్]] * [[గుబ్బద్‌ఫతేపూర్]] * [[గంగేడ]] * [[లింగంపల్లి]] * [[పూలుమామిడి]] * [[దతపూర్]] * [[నవాబ్‌పేట్]] * [[ఏక్‌మామిడి]] * [[చిట్టిగిద్ద]] * [[చించెల్‌పేట్]] * [[అత్తాపూర్]] * [[అక్నాపూర్]] * [[పూలపల్లి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} శంకర్‌పల్లి 9209 27543 2006-06-28T22:26:23Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=శంకర్‌పల్లి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శంకర్‌పల్లి|villages=25|area=|population=55.483|pop_male=28.477|pop_female=27.006|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.15|lit_male=67.78|lit_female=41.86}} '''శంకర్‌పల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ధోబీపేట్]] * [[ఫతేపూర్]] * [[సింగాపూర్]] * [[శంకర్‌పల్లి]] * [[రామంతాపూర్]] * [[కందిప్ప]] * [[రావలపల్లి కలాన్]] * [[సంకేపల్లి (ఖాల్సా)]] * [[అంతప్పగూడ]] * [[మాసానిగూడ]] * [[హుస్సేనీపూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[పర్వెడ (చంచలం)]] * [[యెర్వగూడ]] * [[పర్వెడ ఖాల్సా]] * [[యెల్వర్తి]] * [[టంగుటూర్]] * [[భుల్కపూర్]] * [[కొండకల్]] * [[మొకిల]] * [[దొంతన్‌పల్లి]] * [[జన్వాడ]] * [[మహారాజ్‌పేట్]] * [[గోపులారం]] * [[ప్రొద్దుటూరు, శంకర్‌పల్లి|ప్రొద్దుటూరు]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} మల్కాజ్‌గిరి 9210 26577 2006-06-05T15:27:02Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మల్కాజ్‌గిరి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మల్కాజ్‌గిరి|villages=0|area=|population=287.069|pop_male=146.408|pop_female=140.661|pop-density=|pop-growth=|literacy=82.60|lit_male=88.56|lit_female=76.42}} '''మల్కాజ్‌గిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[అల్వాల్]] * [[మల్కాజ్‌గిరి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} శేరిలింగంపల్లి 9211 26578 2006-06-05T15:27:39Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=శేరిలింగంపల్లి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శేరిలింగంపల్లి|villages=0|area=|population=153.364|pop_male=79.225|pop_female=74.139|pop-density=|pop-growth=|literacy=72.13|lit_male=78.70|lit_female=65.08}} '''శేరిలింగంపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[శేరిలింగంపల్లి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} కుత్బుల్లాపూర్‌ 9212 27544 2006-06-28T22:28:53Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కుత్బుల్లాపూర్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుత్బుల్లాపూర్‌|villages=12|area=|population=281.34|pop_male=146.712|pop_female=134.628|pop-density=|pop-growth=|literacy=74.22|lit_male=81.78|lit_female=65.94}} '''కుత్బుల్లాపూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[కుత్బుల్లాపూర్‌]] (m) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గగిలాపూర్]] * [[నాగ్లూర్]] * [[దుండిగల్]] * [[దొమ్మర పోచంపల్లి]] * [[బహదూర్‌పల్లి]] * [[బౌరంపేట్]] * [[శంభుపూర్]] * [[మల్లంపేట్]] * [[బాచపల్లి]] * [[నిజాంపేట్]] * [[దూలపల్లి]] * [[కొంపల్లి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} మేడ్చల్ 9213 27358 2006-06-24T23:54:12Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=మేడ్చల్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మేడ్చల్|villages=26|area=|population=68.253|pop_male=35.039|pop_female=33.214|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.59|lit_male=72.30|lit_female=50.24}} '''మేడ్చల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[శ్రీరంగవరం]] * [[బండమాధరం]] * [[నూతన్‌కల్]] * [[మైసిరెడ్డిపల్లి]] * [[కోనైపల్లి]] * [[యెల్లంపేట్]] * [[సోమారం]] * [[రావల్‌కోల్]] * [[యాదారం]] * [[మురహరిపల్లి]] * [[అక్బర్జాపేట్]] * [[షహజాదీగూడ]] * [[ఆటెవెల్లి]] * [[డబీర్‌పూర]] * [[గిర్మాపూర్]] * [[రైలాపూర్]] * [[గౌడవెల్లి]] * [[గుండ్లపోచంపల్లి]] * [[కండ్లకోయి]] * [[సీతరిగూడ]] * [[మునీరాబాద్]] * [[మేడ్చల్]] * [[పూడూర్]] * [[రాజ్ బొల్లారం]] * [[ఘన్‌పూర్, మేడ్చల్|ఘన్‌పూర్]] * [[గోసాయిగూడ]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} షామీర్‌పేట్‌ 9214 27560 2006-06-29T15:59:05Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=షామీర్‌పేట్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=షామీర్‌పేట్‌|villages=28|area=|population=85.291|pop_male=43.943|pop_female=41.348|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.42|lit_male=69.09|lit_female=47.07}} '''షామీర్‌పేట్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[అల్వాల్]] (m+og) (part) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తురకపల్లి]] * [[కోటూరు]] * [[అనంతారం, షామీర్‌పేట్‌|అనంతారం]] * [[నారాయన్‌పూర్]] * [[లక్ష్మాపూర్]] * [[మూడుచింతలపల్లి]] * [[పోతారం]] * [[లింగాపూర్]] * [[కేశవరం, షామీర్‌పేట్‌|కేశవరం]] * [[సంపనబోలు]] * [[లాల్‌గాడిమలక్‌పేట్]] * [[అలియాబాద్]] * [[మజీద్‌పూర్]] * [[షామీర్‌పేట్]] * [[మందయపల్లి]] * [[పోతయపల్లి]] * [[దేవరయంజాల్]] * [[తుంకుంట]] * [[జవహర్‌నగర్]] * [[అంతయపల్లి]] * [[బొమ్మరాస్‌పేట్]] * [[జగ్గంగూడ]] * [[పొన్నల్]] * [[అద్రాస్‌పల్లి]] * [[నాగిసెట్టిపల్లి]] * [[ఉద్దేమర్రి]] * [[హోష్యార్‌పల్లి]] * [[కేశవాపూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} బాలానగర్, రంగారెడ్డి 9215 27357 2006-06-24T23:49:14Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=బాలానగర్, రంగారెడ్డి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాలానగర్, రంగారెడ్డి|villages=0|area=|population=317.345|pop_male=166.327|pop_female=151.018|pop-density=|pop-growth=|literacy=79.33|lit_male=85.04|lit_female=73.00}} '''బాలానగర్, రంగారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[హైదరాబాదు]] (m corp+og) (పాక్షికము) * [[హైదరాబాదు]] (m corpI.) (పాక్షికము) * [[కూకట్‌పల్లి]] (m) {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} ఘటకేసర్ 9216 27356 2006-06-24T23:35:19Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఘటకేసర్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఘటకేసర్|villages=21|area=|population=88.935|pop_male=45.926|pop_female=43.009|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.57|lit_male=80.25|lit_female=60.17}} '''ఘటకేసర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఘటకేసర్]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చంగిచెర్ల]] * [[పోచారం]] * [[ఇస్మాయిల్‌ఖాన్‌గూడ]] * [[పడమటిసాయిగూడ]] * [[యమ్నాంపేట్]] * [[అన్నోజీగూడ]] * [[నారెపల్లి]] * [[మేడిపల్లి, ఘటకేసర్|మేడిపల్లి]] * [[బోడుప్పల్]] * [[మియపుర్]] * [[పీర్జాదగూడ]] * [[పర్వతాపూర్]] * [[కచ్వానిసింగారం]] * [[ముటవల్లిగూడ]] * [[ప్రతాపసింగారం]] * [[కొర్రేముల్]] * [[కొండాపూర్]] * [[ఔషాపూర్]] * [[అంకుషాపూర్]] * [[మాధారం]] * [[ఏదులాబాద్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} ఉప్పల్ 9217 26580 2006-06-05T15:30:46Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=ఉప్పల్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఉప్పల్|villages=0|area=|population=118.085|pop_male=61.322|pop_female=56.763|pop-density=|pop-growth=|literacy=80.04|lit_male=87.07|lit_female=72.46}} '''ఉప్పల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఉప్పల్ కలాన్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} హయాత్‌నగర్‌ 9218 26608 2006-06-05T23:05:37Z వైఙాసత్య 58 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=హయాత్‌నగర్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హయాత్‌నగర్‌|villages=28|area=|population=81.07|pop_male=42.557|pop_female=38.513|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.57|lit_male=75.25|lit_female=52.60}} '''హయాత్‌నగర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[ఒమర్‌ఖాన్ దాయిరా]] * [[లాల్ బహదూర్ నగర్]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తట్టి అన్నారం]] * [[తట్టిఖానా]] * [[మర్రిపల్లి]] * [[కుత్బుల్లాపూర్]] * [[తిమ్మాయిగూడ]] * [[గౌరెల్లి]] * [[బాచారం]] * [[బందరవీర్యాల్]] * [[తారామతిపేట్]] * [[బల్జగూడ]] * [[పస్మంల]] * [[కాల్వంచ]] * [[తుర్కయంజాల్]] * [[మన్నెగూడ]] * [[తొర్రూర్, హయాత్‌నగర్‌|తొర్రూర్]] * [[ముంగనూర్]] * [[పెద్ద అంబర్‌పేట్]] * [[కోహెడ, హయాత్‌నగర్‌|కోహెడ]] * [[అనాజ్‌పూర్]] * [[గుంటపల్లి]] * [[సుర్మైగూడ]] * [[లష్కర్‌గూడ]] * [[ఇనాంగూడ]] * [[అబ్దుల్లాపూర్]] * [[కవాడిపల్లి]] * [[బాటసింగారం]] * [[పిగ్లిపూర్]] * [[మజ్జిద్‌పూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} సరూర్‌నగర్‌ 9219 27542 2006-06-28T22:20:45Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సరూర్‌నగర్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సరూర్‌నగర్‌|villages=8|area=|population=391.358|pop_male=202.926|pop_female=188.432|pop-density=|pop-growth=|literacy=79.14|lit_male=85.44|lit_female=72.34}} '''సరూర్‌నగర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[హైదరాబాదు]] (m corp+og) (part) * [[గడ్డి అన్నారం]] (ct)]] * [[లాల్ బహదూర్ నగర్]] (m+og) (part) * [[లాల్ బహదూర్ నగర్]] (m) * [[మీర్‌పేట్]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మేడిబౌలి]] * [[అల్మాస్‌గూడ]] * [[బడంగ్‌పేట్]] * [[చింతలకుంట]] * [[జాల్‌పల్లి]] * [[మామిడిపల్లి]] * [[కుర్మల్‌గూడ]] * [[నాదర్గుల్ (గ్రామీణ)]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} రాజేంద్రనగర్ 9220 27541 2006-06-28T22:17:08Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=రాజేంద్రనగర్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజేంద్రనగర్|villages=15|area=|population=188.299|pop_male=98.076|pop_female=90.223|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.41|lit_male=71.35|lit_female=54.69}} '''రాజేంద్రనగర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[హైదరాబాదు]] (m corp+og) (పాక్షికము) * [[రాజేంద్రనగర్]] (m+og) (పాక్షికము) * [[రాజేంద్రనగర్]] (m) * [[నార్సింగి]] (ct) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఖనాపూర్]] * [[వట్టినాగులపల్లి]] * [[కోకాపేట్]] * [[గండిపేట్]] * [[పుప్పల్‌గూడా]] * [[మనికొండ]]([[జాగీరు]]) * [[అలిజాపుర్]] * [[నేకనాంపూర్]] * [[మంచిరేవుల]] * [[బైరగిగుద]] * [[గంధంగూడా]] * [[బండ్లగూడ]](జాగీరు) * [[పీరంచెరు]] * [[హిమాయత్‌సాగర్]] * [[కిస్మత్‌పూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} మొయినాబాద్‌ 9221 27736 2006-07-03T16:38:51Z Chaduvari 97 మూస తొలగింపు {{మండలం|name=మొయినాబాద్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మొయినాబాద్‌|villages=26|area=|population=51.995|pop_male=26.624|pop_female=25.371|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.50|lit_male=66.86|lit_female=43.49}} '''మొయినాబాద్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మేడిపల్లి, మొయినాబాద్‌|మేడిపల్లి]] * [[చిన్న మంగళారం]] * [[మొతుకుపల్లి]] * [[రెడ్డిపల్లి]] * [[చందానగర్]] * [[చిల్కూరు]] * [[హిమాయత్‌నగర్]] * [[అజీజ్‌నగర్]] * [[బంగాలిగూడ]] * [[యెంకేపల్లి]] * [[ముర్తజాగూడ]] * [[పెద్దమంగళారం]] * [[చిన్నషాపూర్]] * [[సజ్జన్‌పల్లి]] * [[తోల్‌కత్త]] * [[యెత్బార్‌పల్లి]] * [[నక్కలపల్లి]] * [[కేతిరెడ్డిపల్లి]] * [[వెంకటాపూర్, మొయినాబాద్‌|వెంకటాపూర్]] * [[శ్రీరామ్నగర్]] * [[కనకమామిడి]] * [[సురంగల్]] * [[అందాపూర్]] * [[నజీబ్‌నగర్]] * [[బాకారం జాగీర్]] * [[నాగిరెడ్డిగూడ]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} చేవెళ్ల 9222 27597 2006-07-01T15:44:20Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=చేవెళ్ల||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చేవెల్ల|villages=36|area=|population=55.784|pop_male=28.38|pop_female=27.404|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.63|lit_male=67.48|lit_female=41.23}} '''చేవెళ్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[హస్తిపూర్]] * [[నౌలాయిపల్లి]] * [[అనంతవరం]] * [[ఆలూర్ 1]] * [[ఆలూర్ 2]] * [[ఆలూర్ 3]] * [[కౌకుంట్ల]] * [[తంగెడపల్లి]] * [[తల్లారం]] * [[న్యాలత]] * [[ఓరెళ్ళ]] * [[ఎంకేపల్లి]] * [[దేర్లపల్లి]] * [[కమ్మెట]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[రావులపల్లి (ఖుర్ద్)]] * [[ముడిమ్యాల్]] * [[కుమ్మెర]] * [[దేవుని ఎర్రవెల్లి]] * [[ఇబ్రహీంపల్లి]] * [[దామెర్గిద్ద]] * [[బస్తిపూర్]] * [[మీర్జాగూడ]] * [[కిస్టాపూర్]] * [[నైన్‌చెరు]] * [[ఖానాపూర్]] * [[రెగడ్‌ఘనపూర్]] * [[దెవరాంపల్లి]] * [[కన్వెల్లి]] * [[పామెన]] * [[ఆళ్ళవాడ]] * [[చేవెళ్ళ]] * [[కేశవరం]] * [[మల్కాపూర్]] * [[కందువాడ]] * [[గుండాల్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} వికారాబాద్ 9223 27725 2006-07-03T16:07:48Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=వికారాబాద్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వికారాబాద్|villages=25|area=|population=73.2|pop_male=36.82|pop_female=36.38|pop-density=|pop-growth=|literacy=63.60|lit_male=74.59|lit_female=52.47}} '''వికారాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[వికారాబాద్ (ఎన్.పి)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పీలారం]] * [[మైలార్‌దేవ్‌రాంపల్లి]] * [[మదన్‌పల్లి]] * [[ఫూల్‌మద్ది]] * [[ఎర్రవల్లి]] * [[అత్వెల్లి]] * [[కొంపల్లి]] * [[గిర్గెట్‌పల్లి (గ్రామీణ)]] * [[నారాయణపూర్]] * [[పెండ్లిమడుగు]] * [[కామారెడ్డిగూడ]] * [[పత్తూరు]] * [[పులుసుమామిడి]] * [[సిడ్లూర్ ముంగల్]] * [[సిడ్లూర్ (చెంచెలం)]] * [[సిడ్లూర్ పైగా]] * [[పీరంపల్లి]] * [[బుర్హన్‌పల్లి]] * [[ధన్నారం]] * [[బూర్గుపల్లి]] * [[దాచారం]] * [[ఐనాపూర్]] * [[గొట్టిముక్ల]] * [[మద్గుల్ చిట్టెంపల్లి]] * [[గుడ్పల్లి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} ధరూర్, రంగారెడ్డి 9224 27600 2006-07-01T15:53:05Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ధరూర్, రంగారెడ్డి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధరూర్, రంగారెడ్డి|villages=37|area=|population=42.585|pop_male=21.424|pop_female=21.161|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.67|lit_male=54.46|lit_female=30.75}} '''ధరూర్, రంగారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నాగసముందర్]] * [[గంగారం]] * [[నర్సాపూర్]] * [[ధర్మాపూర్]] * [[చిల్తంపల్లి]] * [[సోమారం]] * [[కాచారం]] * [[కొండాపూర్ ఖుర్ద్]] * [[కూకిండ]] * [[ఔసాపల్లి]] * [[అల్లాపుర్]] * [[రాంపూర్]] * [[ఘట్టేపల్లి]] * [[రుద్రారం]] * [[ధరూర్]] * [[అల్లీపూర్]] * [[ఎబ్బనూర్]] * [[కేరెల్లి]] * [[బాచారం]] * [[హరిదాస్‌పల్లి]] * [[చింతకుంట]] * [[దోర్నాల్]] * [[కుమ్మర్‌పల్లి]] * [[మైలారం]] * [[తరిగోపుల్]] * [[నాగారం]] * [[అంపల్లి]] * [[గురుదొట్ల]] * [[మోమిన్‌ఖుర్ద్]] * [[రాజాపూర్]] * [[మోమిన్‌కలాన్]] * [[అంతారం]] * [[నాగసాన్‌పల్లి]] * [[కొండాపూర్‌కలాన్]] * [[జైదుపల్లి]] * [[సుర్పన్‌పల్లి]] * [[గొడంగూడ]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} బంట్వారం 9225 27726 2006-07-03T16:10:10Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బంట్వారం||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బంట్వారం|villages=24|area=|population=34.121|pop_male=17.116|pop_female=17.005|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.34|lit_male=55.13|lit_female=31.47}} '''బంట్వారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బోపన్వారం]] * [[తురుమామిడి]] * [[బంట్వారం]] * [[నాగారం]] * [[రొంపల్లి]] * [[మంగ్రాస్‌పల్లి]] * [[సల్బతాపూర్]] * [[మాధవాపూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[సుల్తాన్‌పూర్]] * [[నూరుల్లాపూర్]] * [[యాచారం]] * [[సొమారం]] * [[బర్వాద్]] * [[మోత్కుపల్లి]] * [[నాగసాన్‌పల్లి]] * [[బీరోల్]] * [[కరీంపూర్]] * [[యెంకేపల్లి]] * [[ఎన్నారం]] * [[రాంపూర్]] * [[జిన్నారం]] * [[కంకణాలపల్లి]] * [[మల్షెట్‌పల్లి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} పెద్దేముల్‌ 9226 27727 2006-07-03T16:13:02Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=పెద్దేముల్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దేముల్‌|villages=29|area=|population=47.855|pop_male=24.033|pop_female=23.822|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.90|lit_male=55.04|lit_female=30.71}} '''పెద్దేముల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అడ్కిచెర్ల]] * [[పాషాపూర్]] * [[తట్టపల్లి]] * [[నాగుల్‌పల్లి]] * [[రుద్రారం]] * [[ఆతకూర్]] * [[ఇందూర్]] * [[పెద్దేముల్]] * [[గొపల్పుర్]] * [[తిమ్సాన్‌పల్లి]] * [[ఇందోల్]] * [[వగులాపూర్]] * [[కొత్‌పల్లి]] * [[మర్పల్లి]] * [[మన్సాంపల్లి]] * [[దుగ్గాపూర్]] * [[జన్‌గావ్]] * [[ఖానాపూర్]] * [[బుద్దారం]] * [[హన్మాపూర్]] * [[గిర్మాపూర్]] * [[గొట్లపల్లి]] * [[గాజీపూర్]] * [[కందనెల్లి]] * [[రుక్మాపూర్]] * [[మంబాపూర్]] * [[రెగొండి]] * [[కొండాపూర్]] * [[మదనంతపూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} తాండూర్ 9227 27601 2006-07-01T17:12:02Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని పట్టణాలు */ {{మండలం|name=తాండూర్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాండూర్|villages=33|area=|population=103.278|pop_male=52.136|pop_female=51.142|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.82|lit_male=70.26|lit_female=49.18}} '''తాండూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[తాండూర్ (ఎం)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[సంగం కలాన్]] * [[మల్కాపూర్]] * [[కొట్లాపూర్ ఖుర్ద్]] * [[కోట్‌బస్పల్లి]] * [[ఐనోల్]] * [[గింగుర్తి]] * [[జోదండాపూర్]] * [[శంకర్రెడ్డిపల్లి]] * [[పర్వతాపూర్]] * [[మిట్టబాచ్‌పల్లి]] * [[గుంటబాచ్‌పల్లి]] * [[కారంకోట్]] * [[ఓగిపూర్]] * [[చంద్రవంచ]] * [[చిట్టిఘనపూర్]] * [[బెల్కటూరు]] * [[వీరెడ్‌పల్లి]] * [[రాంపూర్]] * [[అల్లాపుర్ .ఎస్.]] * [[చింతామణిపతం]] * [[చెంగోల్]] * [[అంతారం బుజుర్గ్]] * [[గౌతాపూర్]] * [[గోపన్‌పల్లి]] * [[ఎల్మకన్న]] * [[నారాయణ్‌పూర్]] * [[ఈర్షెట్‌పల్లి]] * [[గోనూర్]] * [[కోనాపూర్]] * [[చెంగేష్‌పూర్]] * [[ఖంజాపూర్]] * [[బిజ్వార్]] * [[బొంకూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} బషీరాబాద్‌ 9228 27728 2006-07-03T16:15:27Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=బషీరాబాద్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బషీరాబాద్‌|villages=29|area=|population=40.711|pop_male=19.971|pop_female=20.74|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.96|lit_male=54.07|lit_female=30.47}} '''బషీరాబాద్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఇందర్చేడ్]] * [[నవంద్గి]] * [[గంగ్వార్]] * [[క్యాద్గిర]] * [[జీవంగి]] * [[మంతట్టి]] * [[రెడ్డిఘనపూర్]] * [[కంసాన్‌పల్లి మక్తా]] * [[మసాన్‌పల్లి (ఎం)]] * [[కొర్విచేడ్]] * [[నావల్గ]] * [[అల్లాపూర్ (బషీరాబాద్)]] * [[మంతన్‌గౌడ్]] * [[దామెర్చేడ్]] * [[పర్వత్‌పల్లి]] * [[కొట్లాపూర్ బుజుర్గ్]] * [[ఎక్మాయి]] * [[కంసాన్‌పల్లి బుజుర్గ్]] * [[మైల్వార్]] * [[ఇస్మాయిల్‌పూర్]] * [[నీలపల్లి]] * [[జలాల్‌పూర్]] * [[మర్పల్లి]] * [[గొటిగ కలాన్]] * [[గొటిగ ఖుర్ద్]] * [[మల్కన్‌గిరి]] * [[ఖాసింపూర్]] * [[బహదూర్‌పూర్]] * [[కొప్పంకోట్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} యాలాల 9229 27729 2006-07-03T16:20:05Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=యాలాల||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యేలాల్‌|villages=33|area=|population=39.451|pop_male=19.537|pop_female=19.914|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.90|lit_male=54.72|lit_female=29.44}} '''యాలాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అగ్నూర్]] * [[కోకట్]] * [[మజ్రాసంగం]] * [[రాఘాపూర్]] * [[కమలాపూర్]] * [[అదలీపూర్]] * [[బాణాపూర్]] * [[గంగాసాగర్]] * [[రస్నాం]] * [[అచ్యుతాపూర్]] * [[పగ్డియల్]] * [[అన్నాసాగర్]] * [[భగాయిపల్లి]] * [[నాగసముందర్]] * [[విస్వనాథ్‌పూర్]] * [[యాలాల]] * [[హాజీపూర్]] * [[జక్కేపల్లి]] * [[అంబర్‌పేట్]] * [[బెన్నూర్]] * [[లక్ష్మీనారాయణపూర్]] * [[చెన్నారం]] * [[ఎంకపల్లి]] * [[పాయర్‌కంపల్లి]] * [[జుంతపల్లి]] * [[దౌలాపూర్]] * [[గిరిజాపూర్]] * [[తిమ్మాయిపల్లి]] * [[ముకుందాపూర్]] * [[కిష్టాపూర్]] * [[గోరేపల్లి]] * [[దేవనూర్]] * [[ముద్దాయిపేట్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} దోమ 9230 27599 2006-07-01T15:50:10Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=దోమ||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దోమ|villages=28|area=|population=42.571|pop_male=21.32|pop_female=21.251|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.49|lit_male=52.40|lit_female=28.63}} '''దోమ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బుడ్లాపూర్]] * [[కిష్టాపూర్]] * [[పోతిరెడ్డిపల్లి]] * [[ఊట్‌పల్లి]] * [[బొంపల్లి]] * [[శివారెడ్డిపల్లి]] * [[గూడూర్]] * [[దొంగ ఎంకేపల్లి]] * [[దోర్నాల్‌పల్లి]] * [[బాచ్‌పల్లి]] * [[దోమ]] * [[తిమ్మాయిపల్లి]] * [[రాకొండ]] * [[లింగన్‌పల్లి]] * [[దిర్సంపల్లి]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి]] * [[గంజిపల్లి]] * [[బాదంపల్లి]] * [[కొండాయిపల్లి]] * [[గుందల్]] * [[దాదాపూర్]] * [[ఖమ్మం నాచారం]] * [[మల్లేపల్లి]] * [[బట్ల చంద్రారం]] * [[అనంతరెడ్డిపల్లి]] * [[ఐనాపూర్]] * [[పాలేపల్లి]] * [[మొట్కూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} గందీద్‌ 9231 27548 2006-06-29T06:00:22Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=గందీద్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గందీద్‌|villages=28|area=|population=61.683|pop_male=30.694|pop_female=30.989|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.31|lit_male=56.50|lit_female=30.34}} '''గందీద్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కప్లాపూర్]] * [[వెన్నచేడ్]] * [[జిన్నారం, గందీద్|జిన్నారం]] * [[చెల్‌మిల్ల]] * [[సాలార్‌నగర్]] * [[పెద్దవర్వల్]] * [[చిన్నవర్వల్]] * [[రుసుంపల్లి]] * [[గందీద్]] * [[బైస్‌పల్లి]] * [[రెడ్డిపల్లి]] * [[సల్కర్‌పేట్]] * [[గొవిందపల్లి]] * [[పగ్డియాల్]] * [[బల్సుల్గొండ]] * [[కొండాపూర్]] * [[మన్సూర్‌పల్లి]] * [[కొమ్రెడ్డిపల్లి]] * [[నంచెర్ల]] * [[గద్రియాల్]] * [[చౌదర్‌పల్లి]] * [[మంగంపేట్]] * [[ముకర్లాబాద్]] * [[జూలపల్లి, గందీద్|జూలపల్లి]] * [[అన్నారెడ్డిపల్లి]] * [[లింగయపల్లి]] * [[మొహమ్మదాబాద్]] * [[సంగయపల్లి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} కుల్కచర్ల 9232 27554 2006-06-29T13:49:57Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=కుల్కచర్ల||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కుల్కచర్ల|villages=30|area=|population=60.217|pop_male=30.548|pop_female=29.669|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.40|lit_male=48.44|lit_female=24.02}} '''కుల్కచర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చెలాఅపూర్]] * [[సాల్వీడ్]] * [[ఘనాపూర్]] * [[కుల్కచర్ల]] * [[బొమ్మిరెడ్డిపల్లి]] * [[బండయెల్కచెర్ల]] * [[పీరంపల్లి]] * [[ముజాహిద్పుర్]] * [[అల్లాపూర్]] * [[లింగంపల్లి]] * [[అడవివెంకటాపూర్]] * [[తిరుమలాపూర్]] * [[ఇప్పాయిపల్లి]] * [[అంతారం]] * [[అల్మాస్‌ఖాన్‌పేట్]] * [[పుట్టపహాడ్]] * [[అనంతసాగర్]] * [[కుసుమసముద్రం]] * [[విఠలాపూర్]] * [[చౌడపూర్]] * [[మందిపాల్]] * [[వీరాపూర్]] * [[వెంకటాపూర్, కుల్కచర్ల|వెంకటాపూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[పురుసంపల్లి]] * [[మల్కాపూర్]] * [[మర్కల్]] * [[కన్మన్‌కల్వ]] * [[మాగుల్లపల్లి]] * [[చాకల్‌పల్లి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} పరిగి, రంగారెడ్డి 9233 27732 2006-07-03T16:31:27Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=పరిగి, రంగారెడ్డి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పరిగి, రంగారెడ్డి|villages=35|area=|population=55.571|pop_male=27.831|pop_female=27.74|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.83|lit_male=64.45|lit_female=41.23}} '''పరిగి, రంగారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఇబ్రహీంపూర్]] * [[మిట్టకోడూర్]] * [[లఖనాపూర్]] * [[బర్కత్‌పల్లి]] * [[నస్కల్]] * [[రంగాపూర్]] * [[బసిరెడ్డిపల్లి]] * [[నజీరాబాద్]] * [[షాకాపూర్]] * [[పర్గి]] * [[రుకుంపల్లి]] * [[చిగ్రాల్‌పల్లి]] * [[గోవిందాపూర్]] * [[మల్కాయిపేట్]] * [[గడ్సింగాపూర్]] * [[రంగంపల్లి]] * [[రాంరెడ్డిపల్లి]] * [[సొందేపూర్]] * [[బాబాపౌర్]] * [[రూప్‌ఖాన్‌పేట్]] * [[సుల్తాన్‌పూర్]] * [[నారాయణ్‌పూర్]] * [[రాఘవాపూర్]] * [[సయ్యద్‌మల్కాపూర్]] * [[కద్లాపూర్]] * [[మాదారం]] * [[రాపోల్]] * [[యాబాజీగూడ]] * [[తొండపల్లి]] * [[చిట్యాల్]] * [[ఖుదావాన్‌పూర్]] * [[జాఫర్‌పల్లి]] * [[రావల్‌పల్లి]] * [[సయ్యద్‌పల్లి]] * [[హీరాపూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} పూడూర్‌ 9234 27731 2006-07-03T16:28:27Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=పూదూర్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పూదూర్|villages=33|area=|population=41.319|pop_male=20.914|pop_female=20.405|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.60|lit_male=59.09|lit_female=33.84}} '''పూదూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మన్నెగూడ (పైగా)]] * [[ఎంకేపల్లి]] * [[మీర్జాపూర్]] * [[మన్నెగూడ (సరికాస్)]] * [[కాండ్లపల్లి]] * [[అంగడిచిట్టింపల్లి]] * [[పోతిరెడ్డిగూడ]] * [[బాకాపూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[చీలాపూర్]] * [[గంగుపల్లి]] * [[పూదూర్]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[కంగోముల్]] * [[రెగడిమామిడిపల్లి]] * [[మిట్టకంకల్]] * [[కుత్బుల్లాపూర్]] * [[మేడికొండ]] * [[రాకంచెర్ల]] * [[తిర్మలాపూర్]] * [[సోమన్‌గుర్తి]] * [[కర్వెల్లి]] * [[సిర్గాయిపల్లి]] * [[పెద్ద ఉమంతల్]] * [[మేడిపల్లి కలాన్]] * [[కోడ్‌మూర్]] * [[కంకాల్]] * [[మంచన్‌పల్లి]] * [[ఘట్‌పల్లి]] * [[తుఊరుకయెంకేపల్లి]] * [[నిజాంపేట్ మేడిపల్లి]] * [[చింతలపల్లి]] * [[పుద్‌గుర్తి]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} షాబాద్‌ 9235 27735 2006-07-03T16:37:57Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=షాబాద్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=షాబాద్‌|villages=25|area=|population=47.486|pop_male=24.233|pop_female=23.253|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.52|lit_male=63.07|lit_female=37.57}} '''షాబాద్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బొబ్బిల్‌గాం]] * [[తిరుమలాపూర్]] * [[ఏట్ల ఎర్రవల్లి]] * [[తడ్లపల్లి]] * [[రుద్రారం]] * [[చందన్‌వల్లి]] * [[హయతాబాద్]] * [[సోలిపేట్]] * [[మద్దూర్]] * [[పెద్దవేడ్]] * [[దామెర్లపల్లి]] * [[నాగర్‌కుంట]] * [[భొంగిర్‌పల్లి]] * [[మాచన్‌పల్లి]] * [[పోలారం]] * [[పోతుగల్]] * [[రేగడిదోస్వాడ]] * [[కొమెరబండ]] * [[ఓబగుంట]] * [[షాబాద్]] * [[మన్మర్రి]] * [[కక్లూర్]] * [[అనంతవరం]] * [[కేశవరం]] * [[రంగాపూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} శంషాబాద్ 9236 27730 2006-07-03T16:24:41Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=శంషాబాద్||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శంషాబాద్|villages=38|area=|population=72.292|pop_male=37.485|pop_female=34.807|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.99|lit_male=64.88|lit_female=42.16}} '''శంషాబాద్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[రాజేంద్రనగర్ (ఎం+ఒ.జి) (భాగం)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రామానుజపూర్]] * [[కవేలీగూడ]] * [[మల్కారం]] * [[కొల్బోవిదొడ్డి]] * [[సుల్తాన్‌పల్లి]] * [[కాచారం]] * [[రాయన్నగూడ]] * [[నానాజ్‌పూర్]] * [[జూకల్]] * [[చౌదర్‌గూడ]] * [[నార్ఖుద]] * [[అమ్మాపల్లి]] * [[కొత్వాల్‌గూడ]] * [[సాతంరాయి]] * [[లంగర్గూడ]] * [[పాశంబండ]] * [[మక్తబహదూర్ఆలి]] * [[కిషన్‌గూడ]] * [[ఊట్‌పల్లి]] * [[తొండపల్లి]] * [[గండిగూడ]] * [[పెద్దషాపూర్]] * [[మదన్‌పల్లి]] * [[పల్మకోల్]] * [[పెద్దతోప్రా]] * [[ముచ్చింతల్]] * [[ఘన్సీమియాగూడ]] * [[చెర్లగూడ]] * [[హమీదుల్లానగర్]] * [[పొశెట్టిగూడ]] * [[గొల్లపల్లి ఖుర్ద్]] * [[రషీద్‌గూడ]] * [[గొల్లపల్లి కలాన్]] * [[బహదూర్‌గూడ]] * [[గోల్కొండ ఖుర్ద్]] * [[శంకరపూర్]] * [[సంఘీగూడ]] * [[గోల్కొండ కలాన్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} మహేశ్వరం 9237 27734 2006-07-03T16:35:49Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మహేశ్వరం||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మహేశ్వరం|villages=30|area=|population=58.499|pop_male=30.213|pop_female=28.286|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.87|lit_male=63.19|lit_female=37.73}} '''మహేశ్వరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెంకన్నగూడ]] * [[గొల్లూర్]] * [[నందిపల్లి]] * [[నాగారం]] * [[మన్సాన్‌పల్లి]] * [[దబీల్‌గూడ]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లి]] * [[అమీర్‌పేట్]] * [[తూప్రా ఖుర్ద్]] * [[కల్వకోల్]] * [[పెండ్యాల్]] * [[దుబ్బచెర్ల]] * [[సుభాన్‌పూర్]] * [[దిల్వార్‌గూడ]] * [[కొల్లపడ్కల్]] * [[పోరండ్ల]] * [[ఆకన్‌పల్లి]] * [[ఘట్‌పల్లి]] * [[మహేశ్వరం]] * [[గంగారం]] * [[సిరిగిరిపూర్]] * [[బాగ్‌మంఖల్]] * [[మంఖల్]] * [[సర్దార్‌నగర్]] * [[స్రీనగర్]] * [[రవిర్యాల్]] * [[కొంగర్ ఖుర్ద్]] * [[ఇమాంగూడ]] * [[మొహబ్బత్‌నగర్]] * [[తుమ్మలూర్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} ఇబ్రహీంపట్నం, రంగారెడ్డి 9238 25172 2006-05-01T08:20:39Z Mpradeep 50 {{మండలం|name=ఇబ్రహీంపట్నం, రంగారెడ్డి||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఇబ్రహీంపట్నం, రంగారెడ్డి|villages=22|area=|population=67.198|pop_male=34.328|pop_female=32.87|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.72|lit_male=69.97|lit_female=44.90}} '''ఇబ్రహీంపట్నం, రంగారెడ్డి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొంగరకలాన్]] * [[ఆదిబట్ల]] * [[బొంగ్లూర్]] * [[చింతపల్లిగూడ]] * [[రాందాస్‌పల్లి]] * [[ఇబ్రహింపట్నం (ఖల్స)]] * [[నగంపల్లి]] * [[పొల్కంపల్లి]] * [[నర్రేపల్లి]] * [[దండుమైలారం]] * [[ముక్నూర్]] * [[యెంగలగూడ]] * [[రైపొల్]] * [[ఇబ్రహింపట్నం (బగత్)]] * [[మంగల్‌పల్లి]] * [[రాంరెడ్డిగూడ]] * [[పోచారం]] * [[ఎలిమినేదు]] * [[ఎర్రకుంట]] * [[తురుకగూడ]] * [[కప్పపహాడ్]] * [[తూలెకలన్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} మంచాల్‌ 9239 27733 2006-07-03T16:33:25Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మంచాల్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మంచాల్‌|villages=22|area=|population=42.179|pop_male=21.755|pop_female=20.424|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.26|lit_male=63.55|lit_female=33.94}} '''మంచాల్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఖానాపూర్]] * [[మనోరాబాద్]] * [[సబిత్‌నగర్]] * [[లింగంపల్లి]] * [[తాళ్ళపల్లిగూడ]] * [[తిప్పాయిగూడ]] * [[చిత్తాపూర్]] * [[మంచాల్]] * [[నోముల]] * [[ఆగాపల్లి]] * [[కాగజ్‌ఘాట్]] * [[జాపాల]] * [[రంగాపూర్]] * [[చీదేడ్]] * [[దడ్‌పల్లి]] * [[బోడకొండ పెనికర్ల తండా]] * [[అస్మత్‌పూర్]] * [[చాంద్‌ఖాన్‌గూడ]] * [[ఆరుట్ల]] * [[బండలేమూర్]] * [[లోయపల్లి]] * [[స్రీమంత్‌గూడ]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} యాచారం 9240 27545 2006-06-28T22:32:36Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=యాచారం||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=యాచారం|villages=19|area=|population=47.48|pop_male=24.388|pop_female=23.092|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.38|lit_male=66.02|lit_female=35.87}} '''యాచారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తూలేఖుర్ద్]] * [[గుంగల్]] * [[మందిగౌరెల్లి]] * [[యాచారం]] * [[మొగుళ్లవంపు]] * [[చౌదర్‌పల్లి]] * [[నందివనపర్తి]] * [[నజ్దిక్ సింగారం]] * [[కుర్మిద్ద]] * [[తాటిపర్తి]] * [[నానక్‌నగర్]] * [[మేడిపల్లి]] * [[నక్కర్త]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[తక్కెళ్లపల్లి]] * [[చింతపట్ల]] * [[నల్లవెల్లి]] * [[మంతన్‌గౌరెల్లి]] * [[మంతన్‌గౌడ్]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} కందుకూర్‌ 9241 27596 2006-07-01T15:40:54Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కందుకూర్‌||district=రంగారెడ్డి|mapname=[[Image:Rangareddy mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కందుకూర్‌|villages=27|area=|population=51.018|pop_male=26.409|pop_female=24.609|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.06|lit_male=64.78|lit_female=36.27}} '''కందుకూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[రంగారెడ్డి]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చిప్పల్‌పల్లి]] * [[మురళినగర్]] * [[ధన్నారం]] * [[పులుమామిడి]] * [[జైత్వారం (ఖల్సా)]] * [[జైత్వారం (మక్త)]] * [[గఫూర్‌నగర్]] * [[కొత్తూరు]] * [[గూదూర్]] * [[రచలూర్]] * [[లేమూర్]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[మాదాపూర్]] * [[గుమ్మడవల్లి]] * [[తిమ్మాయిపల్లి]] * [[అన్నోజీగూడ]] * [[కందుకూర్]] * [[మొహమ్మద్‌నగర్]] * [[పెరుగుగూడ]] * [[బాచుపల్లి]] * [[నేదునూర్]] * [[దాసర్లపల్లి]] * [[దెబ్బడగూడ]] * [[పంజగూడ]] * [[మీర్‌ఖాన్‌పేట్]] * [[సర్వారావులపల్లి]] * [[ముచ్చెర్ల]] {{రంగారెడ్డి జిల్లా మండలాలు}} కొంగర జగ్గయ్య 9242 25591 2006-05-22T16:24:31Z Veeven 293 /* నిర్మాతగా */ '''కొంగర జగ్గయ్య''' ప్రముఖ తెలుగు సినిమా నటుడు, రచయిత, పాత్రికేయుడు, మాజీ [[పార్లమెంటు]] సభ్యుడు మరియు [[ఆకాశవాణి]]లో తొలితరం తెలుగు వార్తల చదువరి. సినిమాలలోను, అనేక నాటకాలలోను వేసిన పాత్రల ద్వారా ఆంధ్రులకు జగ్గయ్య సుపరిచితుడు. మేఘ గంభీరమైన ఆయన కంఠం కారణంగా ఆయన ''"కంచు కంఠం" జగ్గయ్య''గా, వాచస్పతిగా పేరుగాంచాడు. [[Image:Jaggayya2.jpg|thumb|జగ్గయ్య|right]] == బాల్యము మరియు యుక్త వయసు == [[Image:Jaggayya1.jpg|thumb|జగ్గయ్య|right]] జగ్గయ్య [[గుంటూరు]] జిల్లాలోని [[తెనాలి]]కి సమీపంలో [[దుగ్గిరాల]] దగ్గర [[మోరంపూడి]] అనే గ్రామంలో, [[1928]] [[డిసెంబర్ 31]]న ధనవంతుల కుటుంబంలో జన్మించాడు. 11 సంవత్సరాల అతి పిన్న వయసులోనే రామాయణంలోని లవుడి పాత్రను బెంగాలీ రచయిత ద్విజేంద్రలాల్ రాయ్ వ్రాసిన ''సీత'' అనే ఒక హిందీ నాటకంలో పోషించాడు.<ref name="filmchamber"> [http://www.filmchamber.com/tmpl.asp?it=prfbjagaya ఫిలించాంబర్.కాం]లో జగ్గయ్య జీవిత విశేషాలపై ఒక వ్యాసం. </ref> విద్యార్ధిగా ఉన్నప్పుడే తెనాలిలో [[కాంగ్రేసు పార్టీ]] లో చేరి భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో చురుకుగా పాల్గొన్నాడు. పాఠశాల చదువు సాగుతున్న రోజుల్లోనే [[కాంగ్రెస్ సోషలిస్ట్ గ్రూపు]] కు తెనాలిలో సెక్రటరీగా పనిచేసాడు. ఆ సమయంలో [[నాగపూరు]] తదితర ప్రాంతాల్లో జరిగే పార్టీ సదస్సులకు హాజరై ఆ సదస్సుల్లో పార్టీ చేసే తీర్మానాలను తెలుగులోకి అనువదించి, వాటిని [[సైక్లోస్టైల్]] తీయించి ఆంధ్రదేశంలో పంచిపెట్టేవాడు. ఇంటర్మీడియట్ తరువాత కొంత కాలం ''[[దేశాభిమాని]]'' అనే పత్రికలో ఉప సంపాదకుడిగానూ, ఆ తర్వాత [[ఆంధ్రా రిపబ్లిక్]] అనే ఆంగ్ల వారపత్రికకు సంపాదకుడిగానూ పని చేశాడు. ఉన్నత చదువులకు గుంటూరు లోని [[ఆంధ్రా క్రిస్టియను కళాశాల]]లో చేరాడు. ఇక్కడే [[నందమూరి తారక రామారావు]]తో పరిచయం ఏర్పడినది. వీళ్ళిద్దరూ కలిసి ఎన్నో నాటకాలు ప్రదర్శించారు; జగ్గయ్య మూడు సంవత్సరాలపాటు వరుసగా '''ఉత్తమ నటుడు''' పురస్కారం పొందాడు. ప్రముఖ చిత్రకారుడు [[అడివి బాపిరాజు]] వద్ద చిత్రలేఖనంలో శిక్షణ పొందాడు. [[విజయవాడ]] లో అరుణోదయ, నేషనల్ ఆర్ట్ థియేటర్స్ సంస్థల తరపున నాటకాలు వేశాడు. డిగ్రీ పూర్తవగానే తెనాలి దగ్గర ఉన్న దుగ్గిరాలలో ఉపాధ్యాయుడిగా ఉద్యోగమొచ్చింది. అప్పుడు కూడా పాఠశాలలో పనవగానే రైల్లో బెజవాడకు వెళ్ళి రిహార్సల్స్ చేయడం, నాటకాలు వేయడం చేస్తుండేవాడు. ఎన్.టి.రామారావుతో కలిసి విజయవాడలో రవి ఆర్ట్ థియేటర్ స్థాపించి ఎన్నో నాటకాలు వేసి పరిషత్తు పోటీలలో బహుమతులు గెలుచుకున్నారు. [[బుచ్చిబాబు]] వ్రాసిన ''దారిన పోయే దానయ్య'' నాటిక వీరికి బాగా పేరు తెచ్చి పెట్టింది. ఆ తర్వాత [[డిల్లీ]]లో ఆల్ ఇండియా రేడియోలో మూడు సంవత్సరాలపాటు వార్తలు చదివే ఉద్యోగం చేసారు. అక్కడ కూడా తెలుగువాళ్ళను పోగేసి నాటకాలు వేశారు. == సినిమాలలో == [[త్రిపురనేని గోపిచంద్]] తీసిన ''ప్రియురాలు'' సినిమాతో జగ్గయ్య సినిమాలలో అరంగేట్రం చేసాడు.<ref name="filmchamber"> </ref> అయితే ఈ సినిమాగానీ, దీని తదుపరి చిత్రాలు కాని పెద్దగా విజయం సాధించలేదు. సినిమాల కోసం మొదట రేడియో ఉద్యోగానికి ఒక సంవత్సరం సెలవు పెట్టాడు. తర్వాత సినిమా రంగంలోనే కొనసాగాలని నిశ్చయించుకుని ఉద్యోగానికి రాజీనామా ఇచ్చేశాడు. ''[[అర్ధాంగి]]'' మరియు ''[[బంగారు పాప]]'' చలన చిత్రాల విజయంతో మళ్ళీ వెలుగులోకి వచ్చాడు. [[1950]]ల నుండి [[1970]]ల వరకు తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమకు ఎనలేని సేవ చేసాడు. మరణించేవరకు కూడా అప్పుడప్పుడు సినిమాలలో నటిస్తూనే ఉండేవాడు. కొన్ని చలన చిత్రాలలో కథానాయకునిగా, ఎక్కువ చిత్రాలలో సహాయనటునిగా, హాస్య పాత్రలలో మరియు ప్రతినాయకుని పాత్రలలో నటించాడు. "కళాకారుడు తనలోని కళాదాహాన్ని తీర్చుకోవడానికి రోటీన్ హీరో పాత్రలు సరిపోవు." అని నమ్మిన వాడు కాబట్టే ఆయన విభిన్నమైన పాత్రల మీద ఆసక్తి చూపించాడు. అలా కొన్నిసార్లు తనకు హీరో పాత్ర ఇవ్వచూపిన వాళ్లను కూడా అదే కథలోని కొంచెం క్లిష్టమైన లేదా వైవిధ్యమైన పాత్ర ఇవ్వమని అడిగేవాడు! అప్పట్లో సాంఘిక చిత్రాల్లోని ప్రతినాయక పాత్రలు కూడా పౌరాణిక ప్రతినాయక పాత్రల్లానే ఉండేవి. ఆ పద్ధతి మార్చాలని జగ్గయ్య ప్రతినాయక పాత్రలను ఎంచుకున్నాడు. కథానాయకుడు అందంగా ఉంటే ప్రతినాయకుడు కూడా అందంగానే ఉంటాడు. మన మధ్య తిరిగే మామూలు మనిషిలానే ఉంటాడు. అలా చూపించాలనే ఆయన ప్రతినాయక పాత్రలు చేశాడు. ప్రతినాయకుడు అంటే, వికారంగా, కౄరంగా ఉండాలనే అభిప్రాయం పోగొట్టాడు. "విలన్ కూడా లవబుల్ గానే ఉండాలి. అప్పుడే అతను మరిన్ని మోసాలు చేయగలడు. అలాంటి పాత్రల్లో అభినయ సునిశితత్వాన్నిప్రదర్శించడానికి మంచి అవకాశముంటుంది." అనేది ఆయన అభిప్రాయం. ఆయన దాదాపు 500 చిత్ర్రాల్లో నటించాడు. ఆయన నటించిన ఏకైక తమిళ చిత్రం ''శివగామి''. === కంఠం === జగ్గయ్య గురించి చెప్పేటప్పుడు ఆయన కంఠం గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. గంభీరమైన తన కంఠాన్ని ఎంతోమందికి అరువు ఇచ్చాడు. 100కు పైగా సినిమాలలో ''డబ్బింగు'' చేసాడు. తమిళ చిత్రరంగ ప్రముఖుడైన [[శివాజీ గణేశన్]] నటించిన తెలుగు సినిమాలలో జగ్గయ్యే ఆయనకు గాత్రధారణ చేసేవాడు. అంతేకాదు తెలుగులోకి డబ్బింగు చేసిన ''[[జురాసిక్ పార్క్]]'' అనే ఆంగ్ల చిత్రంలో ''రిచర్డ్ అట్టెంబరో'' పాత్రకు తన గాత్రాన్ని అరువు ఇచ్చాడు. ===పేరు తెచ్చిన పాత్రలు=== *[[బంగారు పాప]] లో: బంగారు పాపలో ఆయన పోషించింది చాలా సున్నితమైన, సంక్లిష్టమైన పాత్ర. పాతికేళ్ళ వయసులోనే ఆ చిత్రంలో వృద్ధునిగా నటించాడు. [[తెలుగు స్వతంత్ర]]లో ఒక చలన చిత్రం మీద సమీక్ష రావడమే ఒక గొప్ప విశేషమైతే అందులో ప్రముఖ పాత్రికేయుడు ఖాసా సుబ్బారావు బంగారు పాప మీద సమీక్ష వ్రాస్తూ "హామిలీషియన్ (షేక్స్ పియర్ నాటకం హామ్లెట్ లోని ప్రధాన పాత్ర అయిన హామ్లెట్ తో పోల్చదగిన అని అర్థం) రోల్ ప్లేయ్డ్ బై మిస్టర్ జగ్గయ్య ఇస్ సుపర్బ్ లీ కన్విన్సింగ్." అని వ్రాశాడు. అది తనకు కొన్ని సంవత్సరాల పాటు ఉత్తేజాన్నిచ్చిందని జగ్గయ్య అన్నాడు. *[[అర్థాంగి]] లో: బంగారు పాప తర్వాత వెంటనే అర్థాంగి చిత్రంలో ప్రతినాయక పాత్రలో నటించాడు. ఈ రెండు చిత్రాలు ఆయన్ను వైవిధ్యమైన నటుడిగా నిలబెట్టాయి. *[[అల్లూరి సీతారామరాజు సినిమా]] లో పోషించిన [[రూథర్ ఫర్డ్]] పాత్ర: ఇది ఆయన జీవితంలో మరపురాని పాత్ర. ఆ సినిమా తీసే నాటికి రూథర్ ఫర్డ్ చరిత్ర మరచిపోయిన వ్యక్తి కాదు. ఆయన ఎలా ఉంటాడో, ఎలా ప్రవర్తించేవాడో తెలిసిన వాళ్ళు అప్పటికి ఉన్నారు. ఆయన 1940 వరకు ప్రభుత్వ సర్వీసులో ఉన్నాడు. [[కృష్ణా జిల్లా]], గుంటూరు, [[కడప]] తదితర ప్రాంతాల్లో పనిచేశాడు. అప్పటి ఐ.సి.ఎస్. అధికార్లలో చాలా మందికి ఆయన బాగా తెలుసు. వాళ్ళను వాకబు చేసి జగ్గయ్య రూథర్ ఫర్డ్ ప్రవర్తన గురించి, మనస్తత్వం గురించి తెలుసుకున్నాడు. అప్పుడు ఆయనకు రూథర్ ఫర్డ్ చాలా మంచి వ్యక్తి అని, ఆయనకు సీతారామరాజు అంటే గౌరవం ఉండేదని తెలిసింది. అయితే రూథర్ ఫర్డ్ బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి విధేయుడు. ఆయన వైపు నుంచి చూస్తే బ్రిటిష్ ప్రభుత్వ సేవకుడిగా ఆయన సీతారామరాజును పట్టుకుని తీరాలి. ఇది తెలిశాక జగ్గయ్య చిత్ర రచయిత [[మహారథి]]ని కలిసి ఆ పాత్రను రొటీన్ విలన్ లా కాకుండా విధి నిర్వహణకు బద్ధుడై ఉండే హుందా అయిన వ్యక్తిలా మార్చి వ్రాయాలని కోరాడు. అలా ఆ పాత్ర చిత్రణ మార్చడంతో ఆ పాత్ర నిలబడడంతో బాటు సీతారామరాజు పాత్ర మరింతగా ఎలివేట్ అయింది. ఆ సినిమా చూశాక [[పి.వి.నరసింహారావు]] జగ్గయ్యకు ఫోన్ చేసి "మీ పాత్ర పోషణ అద్భుతం." అని ప్రశంసించారట. ===నిర్మాతగా=== *[[పదండి ముందుకు]] (1962): (రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నుంచి సబ్సిడీ పొందిన మొదటి చిత్రం) నిజానికి ఈ సినిమాకు నిర్మాత జగ్గయ్యే అయినా పేరు మాత్రం తుమ్మల కృష్ణమూర్తిది. ఈ సినిమాను [[1930]] లో [[గాంధీజీ]] నాయకత్వంలో జరిగిన సహాయ నిరాకరణోద్యమం నేపథ్యంలో డాన్సులు, డ్యుయెట్ల వంటి ఆకర్షణలు లేకుండా తీశారు. ఈ తొలి రాజకీయ చిత్రానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 50,000 రూపాయల పురస్కారాన్ని ఇచ్చింది. ఈ సినిమా [[రష్యా]] లో [[తాష్కెంట్]] ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ తో బాటు మరికొన్ని నగరాల్లో ప్రదర్శితమైంది. ఈ చిత్రానికి సంభాషణలతో బాటు చిత్రం చివర్లో వచ్చే 'మంచికి కాలం తీరిందా' అనే పాటను కూడా జగ్గయ్యే వ్రాశాడు. ఇది [[మహమ్మద్ రఫీ]] పాడిన తొలి తెలుగు పాట. *[[శభాష్ పాపన్న]] == రాజకీయాలు == జగ్గయ్య విద్యార్థిగా ఉన్నప్పుడే రాజకీయాలలో చాలా చురుకుగా ఉండే వాడు. [[కాంగ్రెస్ పార్టీ]]లో ఉన్న సోషలిస్టు గ్రూపులతో సంబంధాలు కూడా ఉండేవి. వాటిని నిషేధించిన తరువాత [[జయప్రకాష్ నారాయణ]] స్థాపించిన [[ప్రజా సోషలిస్టు పార్టీ]]లో చేరాడు. [[1956]]లో [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] పిలుపుకు స్పందించి, తిరిగి కాంగ్రేసులో చేరాడు. [[1967]]లో నాలుగవ [[లోక్‌సభ]]కు జరిగిన ఎన్నికలలో [[ఒంగోలు]] నియోజక వర్గం నుండి కాంగ్రేసు పార్టీ తరుపున పోటీ చేసి గెలిచాడు. అలా జగ్గయ్య లోక్‌సభకు ఎన్నికైన తొలి భారతీయ సినీనటుడు అయ్యాడు. <ref name="filmchamber"> </ref> <ref name="telugucenima"> [http://www.telugucinema.com/c/stars/KJaggayya.shtml తెలుగుసినిమా.కాం]లో జగ్గయ్య సంస్మరణార్ధం ప్రచురించిన ఒక వ్యాసం. </ref> == సాహిత్యంలో కృషి == నోబెల్ పురస్కారము అందుకున్న రవీంద్రుని గీతాంజలిని ''రవీంద్ర గీతా'' అనే పేరుతో తెలుగులోకి అనువాదించారు. గీతాంజలికి ఇది తొలి తెలుగు అనువాదం. రవీంద్రనాథ ఠాగూరు రాసిన నాటకం సాక్రిఫైస్ (Sacrifice) ను తెలుగులోకి ''బలిదానం'' అనే పేరుతో అనువదించాడు. == పురస్కారాలు, సన్మానాలు== * భారత ప్రభుత్వం ప్రతిష్టాత్మకమైన [[పద్మభూషణ్]]తో సత్కరించింది. * ఢిల్లీ లోని ''సంస్కృత విశ్వవిద్యాలయం'' ''కళా వాచస్పతి'' అనే బిరుదుతో జగ్గయ్యను సత్కరించింది. * [[తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం]], [[హైదరాబాదు]], గౌరవ డాక్టరేటుతో సత్కరించింది. * [[తమిళనాడు]] ప్రభుత్వం ''కలైమామణి'' బిరుదు నిచ్చింది. * [[ఆంధ్ర విశ్వవిధ్యాలయం]] ''కళాప్రపూర్ణ'' బిరుదుతో సత్కరించింది. * జగ్గయ్య నిర్మించిన [[పదండి ముందుకు]] అనే సినిమాకు [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] ప్రభుత్వం 50,000 రూపాయల ప్రోత్సాహకం లబించింది. == మరణము == [[2004]] [[మార్చి 5]] న 76 సంవత్సరాల వయసులో [[చెన్నై]]లో గుండెపోటుతో జగ్గయ్య మరణించాడు. <ref name="hindu"> [http://www.hindu.com/2004/03/06/stories/2004030602830600.htm ది హిందు] పత్రికలో జగ్గయ్య మరణం సందర్భంగా [[మార్చి 6]], [[2004]]లో వచ్చిన వార్త. </ref>. == మూలాలు == <references /> == బయటి లింకులు == * [http://imdb.com/name/nm0415582/ ఐఎండిబి.కాం]లో జగ్గయ్య సినిమాల గురించి. [[category:1928 జననాలు]] [[category:2004 మరణాలు]] [[category:తెలుగు సినిమా నటులు]] [[category:భారతీయ రాజకీయవేత్తలు]] [[category:రాజకీయాలలో సినీనటులు]] [[category:పద్మభూషణ పురస్కార గ్రహీతలు]] [[en:Kongara Jaggayya]] Talk:శ్రీకాకుళం 9243 24879 2006-04-25T11:05:28Z Mpradeep 50 /*38వ మండలం*/ ? ==38వ మండలం== శ్రీకాకులంలో 38 మండలాలు ఉన్ణాయి. 38వ మండలం [[లక్ష్మీనరసుపేట]] పటములో లేదు. వీరఘట్టం 9244 24882 2006-04-25T11:07:32Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వీరఘట్టం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వీరఘట్టం|villages=39|area=|population=63.882|pop_male=31.739|pop_female=32.143|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.66|lit_male=66.05|lit_female=43.45}} {{శ్రీ.అ}} '''వీరఘట్టం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kadakella]] * [[kambara]] * [[dasumanta puram]] * [[narsipuram]] * [[cinagora]] * [[peddUru]] * [[chalivendri]] * [[jirayati gopalapuram]] * [[buruga]] * [[nadukuru]] * [[vikrampuram]] * [[nadimikella]] * [[cittipUDivalasa]] * [[kimmi]] * [[kottugumada]] * [[vIraghattam]] * [[kumbidi ichapuram]] * [[mokasharajapuram]] * [[kattulakaviti]] * [[hussain puram]] * [[koncha]] * [[bodlapADu]] * [[regulapADu]] * [[vI. venkampETa]] * [[cidimidari sItaramarAjupETa]] * [[cidimi]] * [[gadagamma]] * [[palametta viziaramapuram]] * [[tudi]] * [[vanduva]] * [[adaru]] * [[deppivalasa]] * [[cebiyyam valasa]] * [[bitivADa]] * [[tettangi]] * [[kummarigunTa]] * [[panasanandivaaDa]] * [[nIlanagaram]] * [[talavaram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} వంగర 9245 25383 2006-05-13T20:07:52Z 70.138.24.59 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=వంగర||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వంగర|villages=36|area=|population=47.879|pop_male=24.031|pop_female=23.848|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.49|lit_male=57.57|lit_female=31.37}} {{శ్రీ.అ}} '''వంగర''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[j k gumada]] * [[yU.venkatapati rAju pETa]] * [[rAjulagumada]] * [[bangaruvalasa]] * [[koppara]] * [[kopparavalasa]] * [[rushingi]] * [[talagam]] * [[sivvam]] * [[m s puram]] * [[maddivalasa]] * [[koppara]] * [[kE. ch. palli]] * [[gItanapalli]] * [[gudivaaDa agrahAram]] * [[laxmipETa]] * [[kottisa]] * [[vangara]] * [[voni agrahAram]] * [[sangam]] * [[mugguru]] * [[madduvalasa]] * [[patuvardhanam]] * [[narendrapuram]] * [[devakivaaDa]] * [[v p r pETa]] * [[konangipADu]] * [[iruvaaDa]] * [[candrampETa]] * [[sItadevipuram]] * [[maruvaaDa]] * [[kinjangi]] * [[srIharipuram]] * [[bhagempETa]] * [[nIlayyavalasa]] * [[jagannadhavalasa]] * [[arasada]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} రేగిడి ఆమదాలవలస 9246 24884 2006-04-25T11:07:53Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రేగిడి ఆమదాలవలస||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రేగిడి ఆమదాలవలస|villages=51|area=|population=68.422|pop_male=34.408|pop_female=34.014|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.13|lit_male=60.33|lit_female=35.90}} {{శ్రీ.అ}} '''రేగిడి ఆమదాలవలస''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[sarasana palli]] * [[konDa valasa]] * [[jodu banDala]] * [[kodisa]] * [[kandisa]] * [[tunivaaDa]] * [[venkam pETa]] * [[celi gani valasa]] * [[ranga rayapuram]] * [[amadalavalasa]] * [[regidi]] * [[boddavalasa]] * [[sankili]] * [[appapuram]] * [[devudala]] * [[purli]] * [[komera]] * [[khandyam]] * [[adavaram]] * [[laxmipuram]] * [[gopem pETa]] * [[konDala mAmiDi valasa]] * [[vanDanapETa]] * [[ungarada]] * [[gulla pADu]] * [[lingala valasa]] * [[lacca rayapuram]] * [[venkata rangaraya puram]] * [[nairalu valasa]] * [[ambada]] * [[venkatapuram]] * [[poram]] * [[peda sirlam]] * [[unukuru]] * [[voppangi]] * [[parampETa]] * [[panasala valasa]] * [[balakavi valasa]] * [[mulakala valasa]] * [[korla valasa]] * [[burada]] * [[cina sirlam]] * [[latcanna valasa]] * [[tatipADu]] * [[somarAjupETa]] * [[ambakhandi]] * [[vavila valasa]] * [[chatayya valasa]] * [[akkanna agrahAram]] * [[uppara naiduvalasa]] * [[vannali]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} రాజాం 9247 24885 2006-04-25T11:08:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రాజాం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాజాం|villages=30|area=|population=81.673|pop_male=41.265|pop_female=40.408|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.70|lit_male=66.27|lit_female=42.93}} {{శ్రీ.అ}} '''రాజాం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[rajam (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[DI.Ar.en. valasa]] * [[aguru]] * [[amaram]] * [[gadimudidam]] * [[kancharam]] * [[konDampETa]] * [[guravam]] * [[saradhi]] * [[kotta valasa]] * [[gopalapuram]] * [[rajayyapETa]] * [[ommi]] * [[illamnaidu valasa]] * [[vijayaramapuram]] * [[bomminaidu valasa]] * [[muddadajogi valasa]] * [[maredubaka]] * [[garrAju chIpurupalli]] * [[soperu]] * [[boddam]] * [[penubaka]] * [[kOTaripuram]] * [[nanDabalaga]] * [[boddavalasa]] * [[guyyanna valasa]] * [[syampuram]] * [[ramanujulapETa]] * [[antakapalli]] * [[v r agrahAram]] * [[pogiri]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} గంగువారిసిగడాం 9248 24886 2006-04-25T11:08:17Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గంగువారిసిగడాం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంగువారిసిగడాం|villages=42|area=|population=55.087|pop_male=27.86|pop_female=27.227|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.41|lit_male=59.53|lit_female=35.03}} {{శ్రీ.అ}} '''గంగువారిసిగడాం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[sarveswarapuram]] * [[mushinivalasa]] * [[dalemrAjuvalasa]] * [[naiduvalasa]] * [[ullivalasa]] * [[punnam]] * [[batuva]] * [[jada]] * [[jagannadhavalasa]] * [[yenduvapETa]] * [[venkayyapETa]] * [[ganguvarisigadam]] * [[gobburu]] * [[mettavalasa]] * [[palakhandyam]] * [[gedelapETa]] * [[marrivalasa]] * [[nagulavalasa]] * [[penta]] * [[nakkapETa]] * [[tankaladuggivalasa]] * [[jagannadhapuram]] * [[sItarampuram]] * [[santavurity]] * [[ananDapuram]] * [[abotulapETa]] * [[vandrangi]] * [[niddam]] * [[madhupam]] * [[cettupodilam]] * [[candrayyapETa]] * [[nadimivalasa]] * [[es.pI. ramacandra puram]] * [[yenduva]] * [[narasimhapuram]] * [[geddakancharam]] * [[sItubhimavaram]] * [[penasam]] * [[gangannadora pAlem]] * [[velagada]] * [[kapparam]] * [[devaravalasa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} లావేరు 9249 24888 2006-04-25T11:08:27Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=లావేరు||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లావేరు|villages=41|area=|population=67.344|pop_male=34.071|pop_female=33.273|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.29|lit_male=55.04|lit_female=35.30}} {{శ్రీ.అ}} '''లావేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[pydayyavalasa]] * [[kottakunkam]] * [[konDakunkam]] * [[pata kunkam]] * [[vijayaramapuram]] * [[pedda kottapalli]] * [[adapaka]] * [[kottakOTa]] * [[potayyavalasa]] * [[peddalingala valasa]] * [[venkatapuram]] * [[appapuram]] * [[govinDapuram]] * [[bharanikam]] * [[laveru]] * [[gurugubilli]] * [[sigiri kottapalli]] * [[bejjipuram]] * [[budumuru]] * [[peddaraopalli]] * [[murapaka]] * [[budatavalasa]] * [[nIlapuram]] * [[venkataraopETa]] * [[subhadrapuram]] * [[tallavalasa]] * [[gUDemgolugula valasa]] * [[kesavarayapuram]] * [[ravivalasa]] * [[venugopalapuram]] * [[nagampAlem]] * [[gumadam]] * [[tamvaaDa]] * [[lakshmipuram]] * [[regapAlem]] * [[neteru]] * [[lopenta]] * [[kesavarayuni pAlem]] * [[cellayamma agrahAram]] * [[sahapuram]] * [[hanumantapuram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} రణస్థలం 9250 24889 2006-04-25T11:08:36Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రణస్థలం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రణస్థలం|villages=55|area=|population=77.436|pop_male=39.592|pop_female=37.844|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.96|lit_male=50.88|lit_female=32.61}} {{శ్రీ.అ}} '''రణస్థలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[velpurai]] * [[devarapalli]] * [[arjunavalasa]] * [[kammasigadam]] * [[konDamulagam]] * [[sItamvalasa]] * [[garikipAlem]] * [[jagannadharaja puram]] * [[muktampuram]] * [[bantupalli]] * [[tirupati pAlem]] * [[girivanipAlem]] * [[sancham]] * [[devunipalavalasa]] * [[pydibhimavaram]] * [[varisam]] * [[nelivaaDa]] * [[kosta]] * [[ranastalam]] * [[narasimha gopalapuram]] * [[kRshNpuram]] * [[mahantipAlem]] * [[gosam]] * [[surapuram]] * [[yerravaram]] * [[narayanapaTnam]] * [[ravaaDa]] * [[uppivalasa]] * [[venkataraopETa]] * [[vallabharaopETa]] * [[pishini]] * [[derasam]] * [[patarlapalli]] * [[sItarampuram]] * [[paparaopETa]] * [[teppalavalasa]] * [[varahanarsihmapuram]] * [[patasundra pAlem]] * [[koccerla]] * [[kollibhimavaram]] * [[jIrupAlem]] * [[kOTapAlem]] * [[surampETa]] * [[maruvaaDa]] * [[cillapETarajam]] * [[cittivalasa]] * [[boyapAlem]] * [[naruva]] * [[akkayapAlem]] * [[mentada]] * [[narayanagajapatirajapuram]] * [[jIrukovvaaDa]] * [[tekkali]] * [[gUDem]] * [[ramacandrapuram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} ఎచ్చెర్ల 9251 24890 2006-04-25T11:08:46Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఎచ్చెర్ల||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఎచ్చెర్ల|villages=27|area=|population=82.051|pop_male=41.665|pop_female=40.386|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.65|lit_male=60.53|lit_female=40.47}} {{శ్రీ.అ}} '''ఎచ్చెర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[arinam akkivalasa]] * [[shermahammadpuram]] * [[ibrahimbad]] * [[tammunaidupETa]] * [[jarapinaidupETa]] * [[pUDivalasa]] * [[kusalapuram]] * [[duppalavalasa]] * [[shermahammadpurampETa]] * [[domam]] * [[totapAlem]] * [[ponnada]] * [[kongaram]] * [[muddada]] * [[jarajam]] * [[eccerla]] * [[cinaraopalli]] * [[cilakalapAlem]] * [[nandigam]] * [[santasItharampuram]] * [[ajjaram]] * [[kuppili]] * [[koyyam]] * [[bhagiradhipuram]] * [[voleti atcanna agrahAram]] * [[dharmavaram]] * [[bontalakoduru]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} పొందూరు 9252 24891 2006-04-25T11:08:57Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పొందూరు||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పొందూరు|villages=38|area=|population=73.175|pop_male=37.032|pop_female=36.143|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.11|lit_male=66.81|lit_female=41.16}} {{శ్రీ.అ}} '''పొందూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kollipETa]] * [[gokarnapalli]] * [[gandredu]] * [[tadivalasa]] * [[gorinta]] * [[rapaka]] * [[laidam]] * [[konchada]] * [[ponduru]] * [[malakam]] * [[tandyam]] * [[banam]] * [[dallipETa @ donka palli]] * [[venkatarayuni gUDem]] * [[kotipalli]] * [[penubarti]] * [[alamajipETa]] * [[boddepalli]] * [[singuru]] * [[modallavalasa]] * [[accipolavalasa]] * [[tolapi]] * [[kRshNpuram]] * [[dallavalasa]] * [[pillalavalasa]] * [[dharmapuram]] * [[lolugu]] * [[pullajipETa]] * [[tanem]] * [[narasapuram]] * [[kesavaaDasupuram]] * [[bhagavanDasupETa]] * [[kalyanipETa]] * [[nandivaaDa]] * [[buridikancharam]] * [[kanimetta]] * [[kintali]] * [[ramadasupuram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} సంతకవిటి 9253 24892 2006-04-25T11:09:06Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సంతకవిటి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంతకవిటి|villages=51|area=|population=66.893|pop_male=33.595|pop_female=33.298|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.17|lit_male=61.47|lit_female=36.83}} {{శ్రీ.అ}} '''సంతకవిటి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ponugutivalasa]] * [[boddUru]] * [[billani]] * [[talatampara]] * [[gullasItarama puram]] * [[talada]] * [[kRshNmvalasa]] * [[sankaruni agrahAram]] * [[konDagUDem]] * [[madhavarayapuram]] * [[javam]] * [[madhavarayapu ra mayya agrahAram]] * [[koTUruu ramacandrapuram]] * [[gollavalasa]] * [[maddUruramayyaagrahAram]] * [[garikipADu]] * [[kRshNsastrula pETa]] * [[santakaviti]] * [[cennaiahpETa]] * [[vasudevapaTnam]] * [[tamaram]] * [[medamarti]] * [[honjaram]] * [[kakarapalli]] * [[manDarada]] * [[mukunDapuram]] * [[akkarapalli]] * [[modugulapETa]] * [[pullita]] * [[lingapuram]] * [[mAmiDipalli]] * [[suravaram]] * [[narayanarAjupuram]] * [[govinDapuram]] * [[cintalapETa]] * [[shalipETa]] * [[ramarayapuram]] * [[mantina]] * [[mirtivalasa]] * [[appalaagrahAram]] * [[seshadripuram]] * [[manDavakuriti]] * [[janakipuram]] * [[siripuram]] * [[podali]] * [[cittaripuram]] * [[garanaidupETa]] * [[panasapETa]] * [[geddavalasa narasimha puram]] * [[valtair]] * [[kavali]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} బూర్జ 9254 24893 2006-04-25T11:09:17Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బూర్జ||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బూర్జ|villages=57|area=|population=41.852|pop_male=21.113|pop_female=20.739|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.36|lit_male=69.27|lit_female=43.23}} {{శ్రీ.అ}} '''బూర్జ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[yetivodduparta]] * [[donkalaparta]] * [[tuddali]] * [[haripurampallapuram]] * [[kottavalasa]] * [[marripADu]] * [[palavalasa]] * [[lakkupuram]] * [[kilantra]] * [[nIlapuram]] * [[gangabhagiradhi puram]] * [[allena]] * [[peddapETa]] * [[paravasTUruamanna pETa]] * [[konDapETa]] * [[jagannadhapuram]] * [[appalapatnayakuni pETa]] * [[gopidevipETa]] * [[pendyalalakshimidevipETa]] * [[korikanakurmiraja puram]] * [[burja]] * [[vavam]] * [[kakandyam]] * [[mAmiDivalasa]] * [[nIladevipuram]] * [[sankurada]] * [[TUruupuramabhadrarAjupETa]] * [[kollivalasa]] * [[gangampETa]] * [[lankam]] * [[labham]] * [[chIdivalasa]] * [[kanTlam]] * [[totavaaDa]] * [[narendrapuram]] * [[somidavalasa]] * [[boddapADu]] * [[jangalapADu]] * [[masenaputi]] * [[adduripETa]] * [[timadam]] * [[annampETa]] * [[TI.vI. ramabhadra rAju pETa]] * [[nIlakantapuram]] * [[vykunTapuram]] * [[ahobalacharyula pETa]] * [[singannapAlem]] * [[laccayyapETa]] * [[uppinivalasa]] * [[vopivaaDavenkam pETa]] * [[guttavalli]] * [[kalaparti]] * [[gopalakRshNrangarayapuram]] * [[chalikam]] * [[bodlapADu]] * [[koragam]] * [[boragavalasa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} పాలకొండ 9255 24894 2006-04-25T11:09:27Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పాలకొండ||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాలకొండ|villages=45|area=|population=73.592|pop_male=36.56|pop_female=37.032|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.47|lit_male=68.41|lit_female=46.75}} {{శ్రీ.అ}} '''పాలకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[avalangi]] * [[gopalavenkata puram]] * [[dolamada]] * [[jamparakOTa]] * [[lovIdulakshmi puram]] * [[mallivIdu]] * [[singupuram]] * [[potli]] * [[navagam]] * [[duggi]] * [[nakkapETaparapuram]] * [[vatapagu]] * [[cintada]] * [[padmapuram]] * [[bhasuru]] * [[pedakotipalli]] * [[cinakotipalli]] * [[gudivaaDa]] * [[voni]] * [[sirikonDa]] * [[velagavaaDa]] * [[singannavalasa]] * [[parasurampuram]] * [[nandivaaDa kurmarajapuram]] * [[vaaDama]] * [[palakonDa]] * [[pendyalaramabhadrarAjupETa]] * [[garugubilli]] * [[lumburu]] * [[tumarada]] * [[aradala]] * [[attali]] * [[panukuvalasa]] * [[bejji]] * [[TI.DI.parapuram]] * [[TI.kE.rajapuram]] * [[bukkuru]] * [[yerakarayapuram]] * [[cinamangala puram]] * [[gottamangala puram]] * [[tampatapalli]] * [[gopalapuram]] * [[annavaram]] * [[ampili]] * [[konDapuram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} సీతంపేట 9256 24895 2006-04-25T11:09:37Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సీతంపేట||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సీతంపేట|villages=113|area=|population=52.282|pop_male=26.05|pop_female=26.232|pop-density=|pop-growth=|literacy=37.21|lit_male=47.49|lit_female=26.97}} {{శ్రీ.అ}} '''సీతంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gudangi]] * [[tumbali]] * [[marripADu]] * [[kIsaraijodu]] * [[puliputti]] * [[billumada]] * [[benarai]] * [[dabara]] * [[danjupai]] * [[ramanagaram]] * [[gadidapai]] * [[killada]] * [[mekava]] * [[rupai]] * [[tadipai]] * [[jayapuram]] * [[gadigujji]] * [[gadikaram]] * [[velagapuram]] * [[duggi]] * [[cinapolla]] * [[pedapolla]] * [[egulada]] * [[manapuram]] * [[kusumuru]] * [[titukupai]] * [[kottakOTa]] * [[kumbhi]] * [[dasugumada]] * [[pedatankidi]] * [[kodula vIraghattam]] * [[cekkapuram]] * [[donubai]] * [[pubbada]] * [[samarelli]] * [[raikurudu]] * [[darapADu]] * [[kosangi]] * [[tumbakonDa]] * [[jallara]] * [[gumada]] * [[cintada]] * [[haddubhangi]] * [[somagandi]] * [[sItampETa]] * [[devanapuram]] * [[gadiguddi]] * [[jagatipalli]] * [[karem]] * [[pedarama]] * [[cinarama]] * [[kopuvalasa]] * [[vambarilli]] * [[budagarai]] * [[sIdhi]] * [[geddakola]] * [[antikonDa]] * [[kurusingi]] * [[pedapallanki]] * [[gujji]] * [[barna]] * [[cinapallanki]] * [[mInakOTa]] * [[accaba]] * [[pedakamba]] * [[cinakamba]] * [[jonaga]] * [[manDa]] * [[nowgada]] * [[kirapa]] * [[panukuvalasa]] * [[TUruaipuvalasa]] * [[peddUru]] * [[konDapETa]] * [[waba]] * [[yenugupETa]] * [[kuddapalli]] * [[gondi]] * [[savaragondi]] * [[valagedda]] * [[rasoolpETa]] * [[daraba]] * [[ponjada]] * [[tottadi]] * [[kinDangi]] * [[addakulaguda]] * [[silagam]] * [[betupuram]] * [[jajjuva]] * [[vajjaiguda]] * [[adali]] * [[konDachorlangi]] * [[sambham]] * [[santamalli @ pedamalli]] * [[kusimi]] * [[jilledupADu]] * [[sarangi]] * [[mutyalu]] * [[golukuppa]] * [[gulumuru]] * [[kodisa]] * [[dabara @ geddaguda]] * [[talada]] * [[sara]] * [[lokottavalasa]] * [[kottam]] * [[devagiri]] * [[gajali]] * [[pedavangara]] * [[kadagandi]] * [[cinavangara]] * [[vandrajola]] * [[bhucendri]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} భామిని 9257 27522 2006-06-28T03:32:36Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=భామిని||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భామిని|villages=22|area=|population=41.058|pop_male=20.265|pop_female=20.793|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.94|lit_male=56.66|lit_female=35.56}} '''భామిని''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పాలవలస]] * [[మనుముకొండ]] * [[బత్తిలి]] * [[బొమ్మిక]] * [[పక్కుడిభద్ర]] * [[వడ్డంగి]] * [[లోహరిజోల]] * [[గురండి]] * [[నేరడి]] * [[నులకజోడు]] * [[సింగిడి]] * [[పసుకుడి]] * [[బురుజోల]] * [[మానిగ]] * [[భామిని]] * [[లివిరి]] * [[దిమ్మిడిజోల]] * [[సొలికిరి]] * [[ఘనసార]] * [[తలాడ]] * [[కోసలి]] * [[పెద్దదిమిలి]] * [[చిన్నదిమిలి]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} కొత్తూరు, శ్రీకాకుళం 9258 24897 2006-04-25T11:10:04Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొత్తూరు, శ్రీకాకుళం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తూరు, శ్రీకాకుళం|villages=34|area=|population=60.876|pop_male=30.372|pop_female=30.504|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.01|lit_male=60.93|lit_female=37.16}} {{శ్రీ.అ}} '''కొత్తూరు, శ్రీకాకుళం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kadumu]] * [[balada]] * [[kousalyapuram]] * [[vIranarayanapuram]] * [[kurigam]] * [[dimili]] * [[alti]] * [[boddaguda]] * [[kakaraguda]] * [[rayala]] * [[ponnuTUruu]] * [[kuddigam]] * [[matala]] * [[sirusuvaaDa]] * [[koTUruu]] * [[karlemma]] * [[mahartapuram]] * [[vasapa]] * [[nivagam]] * [[venkatapuram]] * [[bammidi]] * [[kaligam]] * [[parapuram]] * [[labba]] * [[addangi]] * [[irapADu]] * [[peddamadi]] * [[vondrujola]] * [[neradi]] * [[gurandi]] * [[patapADu]] * [[shobhanapuram]] * [[anguru]] * [[akulatampara]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} హీరమండలం 9259 24898 2006-04-25T11:10:14Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=హీరమండలం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హీరమండలం|villages=36|area=|population=46.204|pop_male=22.954|pop_female=23.25|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.15|lit_male=68.63|lit_female=45.83}} {{శ్రీ.అ}} '''హీరమండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[komanapalli]] * [[gulumuru]] * [[jagannadhapuram]] * [[konDaragolu]] * [[peddasankili]] * [[duggupuram]] * [[durbalapuram]] * [[tungatampara]] * [[chorlangi]] * [[mokhasa avalangi]] * [[kallata]] * [[tampa]] * [[lokonDa]] * [[gotta]] * [[godiapADu]] * [[korada]] * [[padali]] * [[antili]] * [[garlapADu]] * [[cinnakollivalasa]] * [[tulagam]] * [[hiramanDalam]] * [[mahalakshimipuram]] * [[bhagiradhipuram]] * [[mAmiDijola]] * [[tallapADu]] * [[lingupuram]] * [[nIladevipuram]] * [[pindruvaaDa]] * [[ambavalli]] * [[majjigUDem]] * [[sIdhi]] * [[satyajagannadha puram]] * [[kittalapADu]] * [[rellivalasa]] * [[antakapalli]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} సరుబుజ్జిలి 9260 24899 2006-04-25T11:10:26Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సరుబుజ్జిలి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సరుబుజ్జిలి|villages=40|area=|population=32.63|pop_male=16.136|pop_female=16.494|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.24|lit_male=70.10|lit_female=48.64}} {{శ్రీ.అ}} '''సరుబుజ్జిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[boppadam]] * [[vijayarampuram]] * [[sarubujjili]] * [[amrutalinga nagaram]] * [[gonepADu]] * [[matalabpETa]] * [[lakshimipuram]] * [[parvatalapETa]] * [[telikipenta]] * [[peddakakitapalli]] * [[loddalakakitapalli]] * [[cinnakakitapalli]] * [[yeragam]] * [[peddasowlapuram]] * [[isakalapAlem]] * [[buddivalasa]] * [[TUruakapETa (moola sowlapuram)]] * [[moolasowlapuram]] * [[nandikonDa]] * [[vennelavalasa]] * [[marripADu]] * [[buridivalasa]] * [[ciguruvalasa]] * [[kondraguda]] * [[dakaravalasa]] * [[kottakOTa]] * [[shalantri]] * [[sindhuvaaDa]] * [[peddavenkatapuram]] * [[cinavenkatapuram]] * [[palavalasa]] * [[ravivalasa]] * [[suryanarayanapuram]] * [[avatarabad]] * [[subhadrapuram]] * [[tamminaidupETa]] * [[katakamayyapETa]] * [[rotta valasa]] * [[konDavalasa]] * [[purushottapuram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} ఆమదాలవలస 9261 24900 2006-04-25T11:10:35Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఆమదాలవలస||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆమదాలవలస|villages=36|area=|population=83.945|pop_male=42.212|pop_female=41.733|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.68|lit_male=77.59|lit_female=51.68}} {{శ్రీ.అ}} '''ఆమదాలవలస''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[amadalavalasa (np)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[garimellakotta valasa]] * [[korapam]] * [[marrikottavalasa]] * [[nimmatorlavaaDa]] * [[vedullavalasa]] * [[TUruakapETa]] * [[dandemvalasa]] * [[nelliparti]] * [[cintalapETa]] * [[bobbilipETa]] * [[manDadi]] * [[tallavalasa]] * [[santa kottavalasa]] * [[cinnajonnavalasa]] * [[munagavalasa]] * [[sylada]] * [[cittivalasa]] * [[ananDapuram]] * [[ramacandrapuram]] * [[ponnampETa]] * [[peddajonnavalasa]] * [[SrInivasacharyulu pETa]] * [[akkulapETa]] * [[hanumantapuram]] * [[katyacharyulapETa]] * [[korlakOTa]] * [[kottavalasa]] * [[togaragam]] * [[kalivaram]] * [[belamam]] * [[dusi]] * [[totada]] * [[akkivaram]] * [[vanjangipETa]] * [[vanjangi]] * [[kanugulavalasa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} శ్రీకాకుళం మండలం 9262 24901 2006-04-25T11:10:45Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=శ్రీకాకుళం మండలం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శ్రీకాకుళం మండలం|villages=27|area=|population=187.132|pop_male=93.526|pop_female=93.606|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.82|lit_male=81.16|lit_female=62.54}} {{శ్రీ.అ}} '''శ్రీకాకుళం మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[SrIkakulam (m+og)]] * [[SrIkakulam (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ponnam]] * [[batteru]] * [[naira]] * [[byrivanipETa]] * [[lankam]] * [[vakalavalasa]] * [[ragolupETa]] * [[ragolu]] * [[lingalavalasa]] * [[silagamsingivalasa]] * [[alikam]] * [[karajada]] * [[byri]] * [[singupuram]] * [[tandemvalasa]] * [[gUDem]] * [[balaga (grAmINa)]] * [[patrunivalasa (grAmINa)]] * [[peddapADu]] * [[sanivaaDa]] * [[voppangi]] * [[arasavilli (grAmINa)]] * [[pataSrIkakulam (grAmINa)]] * [[kallepalli]] * [[mofusbanDar]] * [[ippili]] * [[balivaaDa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} గార 9263 24902 2006-04-25T11:10:55Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గార||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గార|villages=24|area=|population=75.017|pop_male=37.373|pop_female=37.644|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.01|lit_male=68.17|lit_female=46.05}} {{శ్రీ.అ}} '''గార''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[buravalli]] * [[ambalavalasa]] * [[salihunDam]] * [[gara]] * [[vomaravalli]] * [[calingapaTnam]] * [[tonangi]] * [[korni]] * [[jalluvalasa]] * [[tulugu]] * [[nizamabad]] * [[fakIrtakya]] * [[sativaaDa]] * [[raghavapuram]] * [[koTUruusyrigam]] * [[ampolu]] * [[ramacandra puram]] * [[vaaDada]] * [[gonti]] * [[dIpavali]] * [[SrIkurmam]] * [[jafrabad]] * [[korlam]] * [[vatsavalasa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} పోలాకి 9264 24903 2006-04-25T11:11:06Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పోలాకి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పోలాకి|villages=42|area=|population=65.734|pop_male=32.88|pop_female=32.854|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.38|lit_male=63.52|lit_female=39.34}} {{శ్రీ.అ}} '''పోలాకి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[jilleduvalasa]] * [[jaduru]] * [[piruvaaDa]] * [[rallagodayyavalasa]] * [[gatalavalasa]] * [[ramaiahvalasa]] * [[priyagrahAram]] * [[belamara polavalasa]] * [[boddam]] * [[rahimanpuram]] * [[vanavishnupuram]] * [[koduru]] * [[rajapuram]] * [[dandulakshmipuram]] * [[susaram]] * [[ambIrupETa]] * [[konDakottapETa]] * [[yeTlabasivalasa]] * [[challayyavalasa]] * [[vodhipADu]] * [[makivalasa]] * [[chIdivalasa]] * [[kusumpolavalasa]] * [[edulavalasa]] * [[rallapADu]] * [[dIrghasi]] * [[kollivalasa]] * [[mabagam]] * [[vanitamanDalam]] * [[jonnam]] * [[gajapatinagaram]] * [[talasamudram]] * [[dola]] * [[gollalavalasa]] * [[santalakshmi puram]] * [[totada]] * [[konDalakkivalasa]] * [[gangivalasa]] * [[urjam]] * [[polaki]] * [[nandigam]] * [[ampalam]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} నరసన్నపేట 9265 24904 2006-04-25T11:11:15Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నరసన్నపేట||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నరసన్నపేట|villages=45|area=|population=74.284|pop_male=36.995|pop_female=37.289|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.74|lit_male=72.85|lit_female=50.78}} {{శ్రీ.అ}} '''నరసన్నపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[chodavaram]] * [[karagam]] * [[venkatapuram]] * [[nadagam]] * [[totada]] * [[telagavalasa]] * [[paraselli]] * [[rellivalasa]] * [[sunDarapuram]] * [[mAmiDivalasa]] * [[cikkalavalasa]] * [[badam]] * [[kuddam]] * [[kambakaya]] * [[dasumantapuram]] * [[jammu]] * [[kobagam]] * [[narisingapalli]] * [[basivalasa]] * [[balasIma]] * [[urlam]] * [[kottapolavalasa]] * [[narasinguraidupETa]] * [[lukalam]] * [[cenulavalasa]] * [[madapam]] * [[varahanarasihma puram]] * [[yarabadu]] * [[gokayyavalasa]] * [[satyavaram]] * [[ampalam]] * [[narayanavalasa]] * [[gottipalli]] * [[narasannapETa]] * [[tamarapalli]] * [[boddavalasa]] * [[borigivalasa]] * [[ravulavalasa]] * [[SrIrampuram]] * [[komarti]] * [[devadi]] * [[potayyavalasa]] * [[gopalapenta]] * [[makivalasa]] * [[killam]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} జలుమూరు 9266 24905 2006-04-25T11:11:25Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జలుమూరు||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జలుమూరు|villages=53|area=|population=60.2|pop_male=29.734|pop_female=30.466|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.73|lit_male=64.21|lit_female=39.69}} {{శ్రీ.అ}} '''జలుమూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[karakavalasa]] * [[annupuram]] * [[mukhalingam]] * [[domalapalli]] * [[garinivalasa]] * [[makivalasa]] * [[jaminivalasa]] * [[SrImannarayana puram]] * [[marrivalasa]] * [[nagarikatakam]] * [[accutapuram]] * [[komanapalli]] * [[boddapADu]] * [[konDapolavalasa]] * [[suravaram]] * [[dompaka]] * [[timadam]] * [[akkurada]] * [[yelamancili]] * [[cennayavalasa]] * [[jalumuru]] * [[subrahamanya puram]] * [[venkatapuram]] * [[jonanki]] * [[talatariya]] * [[darivaaDa]] * [[lingalavalasa]] * [[rana]] * [[goliyaputti]] * [[karavanja]] * [[velusoda]] * [[pagodu]] * [[mahammadpuram]] * [[syrigam]] * [[makivalasa]] * [[parlam]] * [[andhavaram]] * [[allada]] * [[alladapETa]] * [[gotivaaDa]] * [[ramayyavalasa]] * [[kotTUruu]] * [[kurmanadhapuram]] * [[tallavalasa]] * [[gunduvalasa]] * [[guggili]] * [[edulavalasa]] * [[basivaaDa]] * [[peddadugam]] * [[cinadugam]] * [[tekkalipADu]] * [[ravipADu]] * [[yenetikoTUruu]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} సారవకోట 9267 24906 2006-04-25T11:11:36Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సారవకోట||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సారవకోట|villages=41|area=|population=48.793|pop_male=24.205|pop_female=24.588|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.05|lit_male=63.05|lit_female=39.28}} {{శ్రీ.అ}} '''సారవకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[nowtala]] * [[savaramaluva]] * [[dasupuram]] * [[dharmalakshmipuram]] * [[savarabontu]] * [[bontu]] * [[mahasingi]] * [[kuridingi]] * [[poppangi]] * [[pedalamba]] * [[gujjuvaaDa]] * [[kommusariapalli]] * [[marripADu]] * [[kurmanadhapuram]] * [[charanadasupuram]] * [[ramakRshNpuram]] * [[vandra]] * [[bejji]] * [[annupuram]] * [[govardhanapuram]] * [[gorribanDa]] * [[agadala]] * [[bydalapuram]] * [[bhadri]] * [[akkivalasa]] * [[gummapADu]] * [[gopalapuram]] * [[kotTUruu]] * [[saravakOTa]] * [[kinneravaaDa]] * [[avalangi]] * [[buditi]] * [[chIdipUDi]] * [[togiri]] * [[anguru]] * [[sivarampuram]] * [[kummarigunTa]] * [[chodasamudram]] * [[jamachakram]] * [[ramacandrapuram]] * [[jarali]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} పాతపట్నం 9268 24907 2006-04-25T11:11:45Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పాతపట్నం||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాతపట్నం|villages=41|area=|population=58.381|pop_male=29.369|pop_female=29.012|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.62|lit_male=66.95|lit_female=42.22}} {{శ్రీ.అ}} '''పాతపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[savarasiddamaDugu]] * [[bonni]] * [[cinakinga]] * [[stuvartupETa]] * [[nallabontu]] * [[baidalapuram]] * [[soda]] * [[peddasunnapuram]] * [[nallakotTUruu]] * [[routupuram]] * [[atisurikaviti]] * [[gopalapuram]] * [[patapaTnam]] * [[antaraba]] * [[cangudi]] * [[angarasingi]] * [[dasaradhipuram]] * [[sarali]] * [[cinnapadmapuram]] * [[dasupuram]] * [[tiddimi]] * [[praharajapAlem]] * [[buragam]] * [[rompivalasa]] * [[jaggilibontu]] * [[makivalasa]] * [[phasigangupETa]] * [[sobha]] * [[tamara]] * [[sIdi]] * [[korasavaaDa]] * [[gurandi]] * [[borubhadra]] * [[labara]] * [[cinnamallipuram]] * [[peddamallipuram]] * [[ganguvaaDa]] * [[konangi]] * [[haridwaram]] * [[temburu]] * [[gittangi]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} మెళియాపుట్టి 9269 24908 2006-04-25T11:11:54Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మెళియాపుట్టి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మెళియాపుట్టి|villages=65|area=|population=50.49|pop_male=24.947|pop_female=25.543|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.40|lit_male=64.04|lit_female=41.10}} {{శ్రీ.అ}} '''మెళియాపుట్టి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kosamala]] * [[meliaputti]] * [[gangarajapuram]] * [[surjini]] * [[bagada]] * [[raikola]] * [[mara]] * [[kodukoligam]] * [[santoshapuram]] * [[gokarnapuram]] * [[goppili]] * [[karajada]] * [[muktapuram]] * [[chompapuram]] * [[marripADu (ke)]] * [[murukuntibadra]] * [[jarribadra]] * [[nanDava]] * [[jagannadhapuram]] * [[jadupalli]] * [[burada ramacandrapuram]] * [[cinna pedda koTUruu]] * [[marripADu (c)]] * [[peddapadmapuram]] * [[durbalapuram]] * [[vasandhara]] * [[makannapalli]] * [[siriakandi]] * [[sunDarada]] * [[cintapalli]] * [[anjaneyapuram]] * [[padda]] * [[dabaru]] * [[dInabandhupuram]] * [[gedalapolUru]] * [[dabbaguda]] * [[joduru]] * [[arcanapuram]] * [[savarajadupalli]] * [[rangadughati]] * [[tumukonDa rama candrapuram]] * [[parasurampuram]] * [[peddamadi]] * [[chIpurapalli]] * [[pulasara]] * [[sajjanapuram]] * [[cuddaba]] * [[kerasingi]] * [[cinnasunnapuram]] * [[godda]] * [[rompi]] * [[ampuram]] * [[mutyanibontu]] * [[nelabontu]] * [[candragiri]] * [[gottipalli]] * [[peddakedari]] * [[haddivaaDa]] * [[venkatapuram]] * [[banDapalli]] * [[ramacandrapuram]] * [[koTUruu]] * [[pullanginerudulova]] * [[maridikOTa]] * [[naidupolUru]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} టెక్కలి 9270 25378 2006-05-13T08:58:31Z Veeven 293 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=టెక్కలి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=టెక్కలి|villages=49|area=|population=70.872|pop_male=35.011|pop_female=35.861|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.45|lit_male=72.63|lit_female=48.66}} {{శ్రీ.అ}} '''టెక్కలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[భీంపురం]] * [[అద్దుకొండ]] * [[రైపాడు]] * [[లింగలవలస]] * [[రంగపురం]] * [[పోలవరం]] * [[పెద్దసన]] * [[పరసరాంపురం]] * [[కొనుసులకొట్టూరు]] * [[చకిపల్లి]] * [[బొప్పాయిపురం]] * [[విక్రంపురం]] * [[వీర రఘునాధ పురం]] * [[మేఘవరం]] * [[వీరరామకృష్ణాపురం]] * [[తిర్లంగి]] * [[సీతాపురం]] * [[శ్యామసుందరాపురం]] * [[అక్కవరం]] * [[భఘవనుపురం]] * [[చింతలగర]] * [[తొలుసూరుపల్లి]] * [[టెక్కలి]] * [[cintamani @ nuvvuguddi]] * [[గూడెం]] * [[దమర]] * [[మొఖలింగాపురం]] * [[చిరుతనపల్లి]] * [[నరసింగపల్లి]] * [[పలసింగి]] * [[పిట్టలసరియ]] * [[కొండభీంపురం]] * [[ససనం]] * [[కంత్రగద]] * [[మకవరం]] * [[సోమయ్యవలస]] * [[అయోధ్యాపురం]] * [[వేములద]] * [[ధర్మ నీలాపురం]] * [[రావివలస]] * [[తెలినీలాపురం]] * [[శ్రీరంగం]] * [[తలగం]] * [[మొదుగువలస]] * [[బొన్నువాడ]] * [[సంపతిరఒరామకృష్ణాపురం]] * [[చినరోకల్లపల్లి]] * [[పెద్దరోకల్లపల్లి]] * [[బూరగం]] * [[పతనౌపద]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} కోటబొమ్మాళి 9271 24910 2006-04-25T11:12:15Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కోటబొమ్మాళి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కోటబొమ్మాళి|villages=43|area=|population=69.906|pop_male=35.133|pop_female=34.773|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.52|lit_male=66.00|lit_female=40.91}} {{శ్రీ.అ}} '''కోటబొమ్మాళి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[tatiparti]] * [[danta]] * [[sariapalli]] * [[kottapalli]] * [[gudivaaDa]] * [[cinasana]] * [[jiyyannapETa]] * [[tarlipETa]] * [[chIpurlapADu]] * [[kannevalasa]] * [[kurudu]] * [[pakivalasa]] * [[kistupuram]] * [[simhadripuram]] * [[masahebpETa]] * [[pattupuram]] * [[ananDapuram]] * [[viswanadhapuram]] * [[kasTUruipADu]] * [[akkayyavalasa]] * [[kottapETa]] * [[jarjangi]] * [[gunjilova]] * [[kOTabommali]] * [[gangaram]] * [[lakkamdiddi]] * [[yelamancili]] * [[sariaboddapADu]] * [[SrIjagannadha puram]] * [[duppalapADu]] * [[regulapADu]] * [[sowdam]] * [[narayanavalasa]] * [[tilaru]] * [[yetTUruallapADu]] * [[haricandrapuram]] * [[nimmada]] * [[peddabammidi]] * [[narasingupalli]] * [[vandrada]] * [[cinnabammidi]] * [[cittivalasa]] * [[cinavenkatapuram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} సంతబొమ్మాళి 9272 24911 2006-04-25T11:12:24Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సంతబొమ్మాళి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంతబొమ్మాళి|villages=39|area=|population=64.845|pop_male=32.198|pop_female=32.647|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.79|lit_male=61.56|lit_female=36.23}} {{శ్రీ.అ}} '''సంతబొమ్మాళి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[arikivalasa]] * [[cinnatungam]] * [[pedatungam]] * [[brunDavanam]] * [[kasIpuram]] * [[ijjuvaram]] * [[khaspanaupada]] * [[kurmanadhapuram]] * [[marripADu]] * [[bhavanapADu @ madyapETa]] * [[yemalapETa]] * [[potunaidupETa]] * [[kOTapADu]] * [[dandugopalapuram]] * [[tallavalasa]] * [[kapugodeyavalasa]] * [[santabommali]] * [[vadditandra]] * [[akasalakkavaram]] * [[rajapuram]] * [[sandhipETa]] * [[meghavaram]] * [[maruvaaDa]] * [[kollipADu]] * [[kakarapalli]] * [[anTlavaram]] * [[jonnalapADu]] * [[narasapuram]] * [[govinDapuram]] * [[godalam]] * [[borubhadra]] * [[palatalagam]] * [[uddanDapAlem]] * [[umilada]] * [[siddibeharakoTUruu]] * [[runku hanumantupuram]] * [[malagam]] * [[sIpuram]] * [[lakkivalasa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} నందిగం (శ్రీకాకుళం జిల్లా) 9273 24912 2006-04-25T11:12:40Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నందిగం (శ్రీకాకుళం జిల్లా)||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నందిగం (శ్రీకాకుళం జిల్లా)|villages=100|area=|population=53.192|pop_male=26.348|pop_female=26.844|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.00|lit_male=66.54|lit_female=41.80}} {{శ్రీ.అ}} '''నందిగం (శ్రీకాకుళం జిల్లా)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[tamalapuram]] * [[dInabandupuram]] * [[savarakoTUruu]] * [[beniavooru]] * [[savararampuram]] * [[peddaguruvooru]] * [[cinnaguruvuru]] * [[saradapuram]] * [[badagam]] * [[agarlagokarla palli]] * [[jadyada]] * [[kottagrahAram]] * [[peddinaidupETa]] * [[patrunivalasa]] * [[peddabanapuram]] * [[savarabanapuram]] * [[TUruakalakOTa]] * [[vissampalli]] * [[kasirAjukasipuram]] * [[konDatemburu]] * [[majjigopalapuram]] * [[mogilipADu]] * [[savaralingupuram]] * [[venkatapuram]] * [[savararama kRshNpuram]] * [[dimmidijola]] * [[karajada]] * [[annapuram]] * [[khallada]] * [[mallivIdu]] * [[kaijola]] * [[sagarampETa]] * [[harshabada]] * [[mukunDapuram]] * [[temburu]] * [[cinnalavunipalli]] * [[lattigam]] * [[devupuram]] * [[uddanDabartupuram]] * [[kaviti]] * [[ananDapuram]] * [[madigapuram]] * [[borubhadra]] * [[kancivooru]] * [[peddalavunipalli]] * [[singupuram]] * [[hukumpETa]] * [[madanapuram]] * [[jammipETa]] * [[bhartupuram]] * [[kandulagUDem]] * [[radhajanabodda pADu]] * [[mAmiDipalli]] * [[nowgam]] * [[polavaram]] * [[subhadrapuram]] * [[palavalasa]] * [[kamadhenuvu]] * [[kRshNrayapuram]] * [[haridasupuram]] * [[pratapaviswana dhapuram]] * [[cerukupalli]] * [[marlapADu]] * [[kanitivooru]] * [[manigam]] * [[narendrapuram]] * [[nandigam]] * [[bejjipalli]] * [[potulUru]] * [[karlapUDi]] * [[padmapuram]] * [[bhiriboddapADu]] * [[bellukola]] * [[jayapuram]] * [[rampuram]] * [[cinnalaxmipuram]] * [[sontinooru]] * [[cinnarigokarla palli]] * [[peddatamarapalli]] * [[cinnatamarapalli]] * [[akularaghunadha puram]] * [[pentavooru]] * [[venugopalapuram]] * [[mojjuvaaDa]] * [[vallabharayapADu]] * [[bharanigam]] * [[dodlarama candrapuram]] * [[devaaDa]] * [[kotipalli]] * [[badabanDa]] * [[mondrayavalasa]] * [[komatooru]] * [[narsipuram]] * [[devalabhadra]] * [[dimilada]] * [[lakkidasupuram]] * [[uyyalapETa]] * [[sivarampuram]] * [[routupuram]] * [[banjIrupETa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} వజ్రపుకొత్తూరు 9274 24913 2006-04-25T11:12:50Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వజ్రపుకొత్తూరు||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వజ్రపుకొత్తూరు|villages=59|area=|population=69.398|pop_male=33.38|pop_female=36.018|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.72|lit_male=73.88|lit_female=48.68}} {{శ్రీ.అ}} '''వజ్రపుకొత్తూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[anantagiri]] * [[undrukudia]] * [[venkatapuram]] * [[bendi]] * [[battupADu]] * [[mahadevipuram]] * [[nagarampalli]] * [[gollalapADu]] * [[peddabadam]] * [[gopaladoravuru]] * [[rittapADu]] * [[gollasaradhi]] * [[rajam]] * [[garudabhadra]] * [[gadivuru]] * [[metTUruu]] * [[chIpurupalli]] * [[akkupalli]] * [[bypalli]] * [[pedavanka]] * [[batupuram]] * [[cinavanka]] * [[pallisaradhi]] * [[dokulapADu]] * [[saradapuram]] * [[kidisingi]] * [[vajrapukoTUruu]] * [[sItapuram]] * [[narayanapuram]] * [[peddaboddapADu]] * [[tadivaaDa]] * [[terapalli]] * [[konDavooru]] * [[totapalli]] * [[uddanamkurmanadhapuram]] * [[kollipADu]] * [[peddamuraharipuram]] * [[govinDapuram]] * [[gunalapADu]] * [[uddanam gopinadhapuram]] * [[uddanam narsingapalli]] * [[reyyipADu]] * [[pedijagannadhapuram]] * [[miliaputti]] * [[lingalapADu]] * [[patatekkali]] * [[dabbalapADu]] * [[chIpurupalli]] * [[devunaltada]] * [[pollada]] * [[suryamanipuram]] * [[komarlatada]] * [[sunkara jaganadhapuram]] * [[uddanamraipADu]] * [[synooru]] * [[uddanam ramakRshNpuram]] * [[amalapADu]] * [[laxmidevipETa @ nuvvalarevu]] * [[pallivuru @ sangaruvanipETa]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} పలాస 9275 24914 2006-04-25T11:12:59Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పలాస||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పలాస|villages=49|area=|population=87.85|pop_male=42.978|pop_female=44.872|pop-density=|pop-growth=|literacy=64.97|lit_male=77.27|lit_female=53.31}} {{శ్రీ.అ}} '''పలాస''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[palasa kasibugga (np)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[loTUruu]] * [[kantragada]] * [[govinDapuram]] * [[mahadevipuram]] * [[rentikOTa]] * [[pedanchala]] * [[maradarajapuram]] * [[allukhola]] * [[loddabhadra]] * [[tarlakOTa]] * [[kaijola]] * [[sasanam]] * [[sunnada]] * [[rajagopalapuram]] * [[jagannadhapuram]] * [[potriya]] * [[godavaripuram]] * [[vIra ramacan drapuram]] * [[cinanchala]] * [[edurapalli]] * [[ganguvaaDa]] * [[kambrigam]] * [[ramakRshNpuram]] * [[sunnadevi]] * [[mAmiDimettu]] * [[rangoi]] * [[gurudasupuram]] * [[nIlavati]] * [[boddapADu]] * [[sogodiya]] * [[kedaripuram]] * [[bantukotTUruu]] * [[peddanarayanapuram]] * [[nIlibhadra]] * [[kesipuram]] * [[gopivallabhapuram]] * [[tekkalipaTnam]] * [[modugulaputti]] * [[vIrabhadrapuram]] * [[amalakudia]] * [[purnabhadra]] * [[panDasasanam]] * [[brAhmaNatarla]] * [[laxmipuram]] * [[kistupuram]] * [[patajagadevapuram]] * [[sariyapalli]] * [[garudakhandi]] * [[gopalapuram]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} మందస 9276 24915 2006-04-25T11:13:10Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మందస||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మందస|villages=76|area=|population=76.402|pop_male=37.368|pop_female=39.034|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.59|lit_male=72.30|lit_female=45.59}} {{శ్రీ.అ}} '''మందస''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gowduguranti]] * [[budarasingi]] * [[siripuram]] * [[mogalaipETa]] * [[potangi]] * [[mukunDapuram]] * [[potangibiswali]] * [[bellupatia]] * [[honnali]] * [[chIpi]] * [[singupuram]] * [[nuvagam]] * [[dabarusingi]] * [[tubburu]] * [[banjaruyuvaraja puram]] * [[bogabanDa]] * [[sandhigam]] * [[konkadaputti]] * [[killoyi]] * [[manDavuru]] * [[kusumala]] * [[hamsarali]] * [[chatrapuram]] * [[dimiria]] * [[jullunDa]] * [[manDasa]] * [[radhakRshNpuram]] * [[siddigam]] * [[SrIrampuram]] * [[mulipADu]] * [[sondipUDi]] * [[balajipuram]] * [[bairisarangapuram]] * [[ummagiri]] * [[pitatholi]] * [[puchapADu]] * [[dabaru]] * [[govinDapuram]] * [[kottapalli]] * [[bhinnala]] * [[venkatavarada -rajapuram]] * [[baligam]] * [[kuntikOTa]] * [[vIragunnamapuram]] * [[pidimandsa]] * [[madhya]] * [[savaramadhya]] * [[devupuram]] * [[narasingapuram]] * [[karapalli]] * [[konDalogam]] * [[raghunadhapuram]] * [[makarajola]] * [[vasudevupuram]] * [[accutapuram]] * [[kottakamalapuram]] * [[vIrabhadra]] * [[haripuram]] * [[ambugam]] * [[loharibanDa]] * [[pitali]] * [[dunnavuru]] * [[marripADu]] * [[gollapAlem]] * [[limbugam]] * [[narayanapuram]] * [[banjarukesupuram]] * [[ranganadhapuram]] * [[allimeraka]] * [[suvarnapuram]] * [[sariapalli]] * [[bahadapalli]] * [[ratti]] * [[betalapuram]] * [[laxmipuram]] * [[bidimi]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} సోంపేట 9277 24916 2006-04-25T11:13:19Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సోంపేట||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సోంపేట|villages=32|area=|population=74.138|pop_male=35.481|pop_female=38.657|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.91|lit_male=72.73|lit_female=46.53}} {{శ్రీ.అ}} '''సోంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[sompETa (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[malagovinDapuram]] * [[vikrampuram]] * [[sunkidi]] * [[busabhadra]] * [[jalantrapotangi]] * [[makannapuram]] * [[padmanabhapuram]] * [[saradapuram]] * [[besiramacandrapuram]] * [[lakkavaram]] * [[palasapuram]] * [[zinkibhadra]] * [[benkili]] * [[rushikudda]] * [[gollagandi]] * [[baruvapETa]] * [[baruva]] * [[korlam]] * [[palavalasa]] * [[kartalipAlem]] * [[jagatikesapuram]] * [[potrakonDa]] * [[anantapuram]] * [[tallabhadra]] * [[TUruakasasanam]] * [[mulapalam]] * [[gollavooru]] * [[uppalam]] * [[rajam]] * [[mAmiDipalli]] * [[patinivalasa]] * [[sirimAmiDi]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} కంచిలి 9278 24917 2006-04-25T11:13:29Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కంచిలి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కంచిలి|villages=52|area=|population=59.845|pop_male=28.93|pop_female=30.915|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.59|lit_male=72.59|lit_female=43.86}} {{శ్రీ.అ}} '''కంచిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kumbarinowgam]] * [[ghatimukunDapuram]] * [[bhyripuram]] * [[poleru]] * [[dolagovinDapuram]] * [[munDala]] * [[deppipada]] * [[timmalanji]] * [[jillunDa]] * [[rekhadevipuram]] * [[bellupada]] * [[yekkala]] * [[bhinnala]] * [[bhinnala koTUruu]] * [[jadupUDi]] * [[peddakhojiria]] * [[cinnakhojiria]] * [[kesaripada]] * [[kollUru]] * [[gunDam]] * [[matamsariapalli]] * [[sirtali]] * [[kartali]] * [[ampuram]] * [[makarampuram]] * [[kattivaram]] * [[narasannamukunDapuram]] * [[purushotapuram]] * [[aravasariapalli]] * [[pudabhadra]] * [[daleswaram]] * [[rangumatia]] * [[gopakeli]] * [[nuvagada]] * [[sasanam]] * [[gokarnapuram]] * [[buragam]] * [[amaravati]] * [[jalantrakOTa]] * [[jennaghai]] * [[bonamali]] * [[bhogabeni]] * [[kancili]] * [[samanta ramacandrapuram]] * [[padmatula]] * [[baliyaputtuga]] * [[patrapada]] * [[manDapalli]] * [[talatampara]] * [[ammavariputtuga]] * [[kuttuma]] * [[kokkiliputtuga]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} కవిటి 9279 24919 2006-04-25T11:13:40Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కవిటి||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కవిటి|villages=21|area=|population=70.945|pop_male=33.59|pop_female=37.355|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.42|lit_male=70.13|lit_female=42.53}} {{శ్రీ.అ}} '''కవిటి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[belagam]] * [[silagam]] * [[manikyapuram]] * [[balliputtuga]] * [[kusumpuram]] * [[varakha]] * [[borivanka]] * [[bejjiputtuga]] * [[jagati]] * [[kaviti]] * [[karapADu]] * [[kojjiria]] * [[raghunadhapuram]] * [[rajapuram]] * [[vinjagiri]] * [[candiputtuga]] * [[bhyripuram]] * [[deppili gonapaputtuga]] * [[nelavanka]] * [[kapasakuddi]] * [[putiyadala]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} లక్ష్మీనరసుపేట 9280 24921 2006-04-25T11:14:00Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=లక్ష్మీనరసుపేట||district=శ్రీకాకుళం|mapname=[[Image:Srikakulam mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లక్ష్మీనరసుపేట|villages=40|area=|population=27.141|pop_male=13.611|pop_female=13.53|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.75|lit_male=66.57|lit_female=42.88}} {{శ్రీ.అ}} '''లక్ష్మీనరసుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[శ్రీకాకుళం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gottipalli]] * [[kommuvalasa]] * [[scotpETa]] * [[peddakollivalasa]] * [[jagannadhapuram]] * [[moduguvalasa]] * [[borramambapuram]] * [[boddavalasa]] * [[foxdorapETa]] * [[saradam]] * [[garlapADu]] * [[kottapETa]] * [[chorlangi]] * [[bottadasingi]] * [[yembaram]] * [[laxminarsupETa (pedakOTa)]] * [[jadapETa]] * [[pusam]] * [[kaviti]] * [[ravicandri]] * [[dhanukuvaaDa]] * [[kovilam]] * [[mariapalli]] * [[vaaDavalasa]] * [[cittimanDalam]] * [[cintalabadavanja]] * [[donkalabadavanja]] * [[karkavalasa]] * [[syamalambapuram]] * [[TUruakapETa]] * [[dabbapADu]] * [[kRshNpuram]] * [[mallikarjunapuram]] * [[borrampETa]] * [[jambada]] * [[valasapADu]] * [[munganna agrahAram]] * [[sidhantam]] * [[baratam]] * [[sumantapuram @ podugu pADu]] {{శ్రీకాకుళం జిల్లా మండలాలు}} Talk:కొంగర జగ్గయ్య 9281 24934 2006-04-25T17:34:06Z Mpradeep 50 /* జగ్గయ్య - లోక్‌సభ */ == జగ్గయ్య - లోక్‌సభ == ఈ రోజు (25/4/2006) ఇంగ్లిషు వికీ లో కొంగర జగ్గయ్య లోక్ సభ లో అడుగు పెట్టిన తొలి భారతీయ నటుడన్న పాయింటు ను " Do you know this"(మీకు తెలుసా !) బాక్సులో పేట్టారు. -- [[User:Kiranc|Kiranc]] 13:15, 25 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :మొత్తం వ్యాసాన్ని అనువాదించాను. మూలాలను సరిగ్గా అమర్చాను. కాబట్టి మనము ఇక్కడ ఆశ్చర్యం కలించే వాక్యాలు ఉన్నప్పుడు, వాటిని తగిన మూలాలను సందర్శించి నిర్దారించుకోవచ్చు. ఇప్పుడు మనము కూడా తెలుగు వికీపీడియాలో దానిని [[:Template:మీకు తెలుసా?|మీకు తెలుసా]]లో చేర్చవచ్చు. తరువాత దానిని [[Wikipedia:మీకు తెలుసా? భండారము|భండారము]]లో కూడా చేరిస్తే ఎప్పటికీ కూడా వికీపిడియాలో ఉండిపోతుంది. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 17:33, 25 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ముంచింగి‌పుట్టు 9282 24945 2006-04-25T18:11:07Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ముంచింగి‌పుట్టు||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ముంచింగి‌పుట్టు|villages=304|area=|population=43.918|pop_male=21.851|pop_female=22.067|pop-density=|pop-growth=|literacy=31.70|lit_male=43.84|lit_female=19.57}} {{విశా.అ}} '''ముంచింగి‌పుట్టు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[vallayibIru]] * [[mokkaputtu]] * [[sangada]] * [[doraguda]] * [[asurada]] * [[panasa]] * [[cinasindhiputtu]] * [[gatTUruamanDa]] * [[pedasindhiputtu]] * [[domaliputtu]] * [[danabandu]] * [[tarlaguda]] * [[valajangi]] * [[pucceli]] * [[kodaputtu]] * [[vanugumma]] * [[talabirada]] * [[dadiputtu]] * [[allangipada]] * [[mehba]] * [[kumbri pada]] * [[dabuguda]] * [[marriputtu]] * [[kirrambo]] * [[mattiguda]] * [[sebuguda]] * [[kenduputtu]] * [[mokkaputtu]] * [[labburu]] * [[arabIru]] * [[kulabIru]] * [[buddapanasa]] * [[rangabayalu]] * [[dimisamilli]] * [[champaputtu]] * [[jalaripodaru]] * [[gumma @ digagumma]] * [[padalaputtu]] * [[mallipodaru]] * [[dengam]] * [[gobburupADu]] * [[mattamputtu]] * [[alabIru]] * [[labadaputtu]] * [[makavaram]] * [[bIduchampa]] * [[japparu]] * [[bondruguda]] * [[jolaputtu]] * [[kammarigunTa]] * [[vandrangula]] * [[kadamjola]] * [[baliyaguda]] * [[langbapodaru]] * [[jabada]] * [[dumuduguda]] * [[karlapodaru]] * [[arloiputtu]] * [[kodaputtu]] * [[sangamvalasa]] * [[monjuguda]] * [[birriguda]] * [[suttiguda]] * [[attikalu]] * [[solagamputtu]] * [[barada]] * [[kammariguda]] * [[saggulu]] * [[karabayalu]] * [[adarladi @ mukki puttu]] * [[kuntuda]] * [[totagondiputtu]] * [[poliputtu]] * [[kodamputtu]] * [[siragamputtu]] * [[kuyilongi]] * [[monjaputtu]] * [[kadutula]] * [[bhimidi]] * [[golliputtu]] * [[kosamputtu]] * [[hamsabanDa]] * [[ravilabeda]] * [[laxmipuram]] * [[dabuguda]] * [[gaddibanDa]] * [[mettaguda]] * [[pulijalama]] * [[chuttugondi]] * [[siragamputtu]] * [[garram]] * [[sojjavaaDa]] * [[kusumaputtu]] * [[ranginiguda]] * [[bungaputtu]] * [[borramAmiDi]] * [[konDagabulu]] * [[vurikigummi]] * [[mallimunDa]] * [[burusindhiputtu]] * [[antabongu]] * [[sariyaputtu]] * [[lukkuru]] * [[tikkarapada]] * [[panasaputtu]] * [[duliputtu]] * [[kooraiputtu]] * [[cilliputtu]] * [[sankidigondi]] * [[jangamsariya]] * [[sujanakOTapETa]] * [[minumulaputtu]] * [[mukkiputtu]] * [[adalaputtu]] * [[kinchaiputtu]] * [[jadiputtu]] * [[ramulu]] * [[tenelamAmiDi]] * [[gummasiragamputtu]] * [[illoyipolam]] * [[dharapalli]] * [[cintammingula]] * [[yedukonDalabanda]] * [[kadImbeeru]] * [[santavIdhi]] * [[barlada]] * [[anTlavaaDa]] * [[bangurupalli]] * [[malugurai]] * [[gajjalabanDa]] * [[balada]] * [[tankaputtu]] * [[kulabIru]] * [[amalaguda]] * [[pedatamminagula]] * [[ambapada]] * [[dumukuladi]] * [[sindhiputtu]] * [[jarjula]] * [[kotTUruu]] * [[peddaputtu]] * [[doniputtu]] * [[bapanaputtu]] * [[degalaputtu]] * [[muncingiputtu]] * [[poTUruAjuputtu]] * [[ontiputtu]] * [[kanguputtu]] * [[giddulaputtu]] * [[goddiputtu]] * [[sujanakOTa]] * [[narsiputtu]] * [[bodiputtu]] * [[bIta]] * [[talabutota]] * [[goddiputtu]] * [[galaganDa]] * [[cekucinta]] * [[godugulaputtu]] * [[gudamaliputtu]] * [[marriputtu]] * [[tontaputtu]] * [[malluduputtu]] * [[kummariputtu]] * [[boddapADu]] * [[chIdiputtu]] * [[mangaliputtu]] * [[manchamrai]] * [[dasariputtu]] * [[mondigumma]] * [[bodiliguda]] * [[buradagunTa]] * [[maccayapuram]] * [[kilumangi]] * [[gadelaputtu]] * [[cinasariyapalli]] * [[garrivaaDa]] * [[chIpurugondi]] * [[jadiguda]] * [[kottaputtu]] * [[vaddiputtu]] * [[kondrangivalasa]] * [[gunnacelama]] * [[babusala]] * [[bokkeraputtu]] * [[bhalluguda]] * [[merakacinta]] * [[mokkaputtu]] * [[karimikiputtu]] * [[tumulapanasa]] * [[bonDaputtu]] * [[vandlamputtu]] * [[boddagondi]] * [[ceruvu vIdhi]] * [[kangu vIdhi]] * [[mandibha]] * [[sailamputtu]] * [[konDapada]] * [[parataputtu]] * [[sellum]] * [[saradhi]] * [[peda guda]] * [[doraguda]] * [[panasa]] * [[gaTTumalada]] * [[jarripada]] * [[patruniputtu]] * [[gadela burugu]] * [[nitta puttu]] * [[yenugurai]] * [[kimmalamAmiDi]] * [[sunnapu kOTa]] * [[gorrelametta]] * [[nandimetta]] * [[dolliputtu]] * [[jarripada]] * [[gedelabanDa]] * [[boragam]] * [[gunnalamAmiDi]] * [[kimuduputtu]] * [[mukkiputtu]] * [[kenduguda]] * [[mulaputtu]] * [[tamarapalli]] * [[bonangiputtu]] * [[siragamputtu]] * [[kantavaram]] * [[pittagedda]] * [[nadimivIdhi]] * [[tudumurai]] * [[kommalakonDa]] * [[surtaniputtu]] * [[santavIdhi]] * [[doraguda]] * [[boosiputtu]] * [[pittagruddlu]] * [[kammarigoyyi]] * [[saginiputtu]] * [[poolabanDa]] * [[maddulabanDa]] * [[burugumetta]] * [[tadiputtu]] * [[sirlimetta]] * [[kumada]] * [[digakumada]] * [[burrangula]] * [[vetcangi]] * [[tangula]] * [[giddalamAmiDi]] * [[sarasangi]] * [[rakasirai]] * [[dasariputtu]] * [[padalaputtu]] * [[cippaputtu]] * [[lungaputtu]] * [[kE.kotTUruu]] * [[kottalabayalu]] * [[vanabhasingi]] * [[kilagada]] * [[raipalli]] * [[malakariputtu]] * [[tarigeda]] * [[vanuguputtu]] * [[bonDaputtu]] * [[cinamukkiputtu]] * [[ratulaputtu]] * [[murugu ceruvu]] * [[giddala puttu]] * [[kumbi guda]] * [[jangam puttu]] * [[vetcangi puttu]] * [[bakubeda]] * [[petumaliputtu]] * [[muraliputtu]] * [[majjiguda]] * [[kummari puttu]] * [[peddaputtu]] * [[ceruvu pakala]] * [[rangini konDa]] * [[kinchai puttu]] * [[kincholda]] * [[tungi kOTa]] * [[solagam puttu]] * [[sarabha puttu]] * [[gannelaputtu]] * [[sariyapalli]] * [[malagummi]] * [[bangarumetta]] * [[kummari puttu]] * [[bangaru puttu]] * [[badiputtu]] * [[tussapalli]] * [[vadlamputtu]] * [[kujabhangi]] * [[taddapalli]] * [[pedapADu]] * [[dImbuguda]] * [[podaputtu]] * [[talimba]] * [[ganneda]] * [[dareli]] * [[rangilisingi]] * [[peddapetu]] * [[dokiriputtu]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} పెద్దబయలు 9283 24946 2006-04-25T18:11:18Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెద్దబయలు||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెద్దబయలు|villages=270|area=|population=50.831|pop_male=25.159|pop_female=25.672|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.67|lit_male=49.51|lit_female=21.90}} {{విశా.అ}} '''పెద్దబయలు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[dabbaputtu]] * [[rudakOTa]] * [[parreda]] * [[kRshNpuram]] * [[jIluguluputtu]] * [[pedasariyapalli]] * [[borlada @ badama]] * [[badambIru]] * [[kummarivIdhi]] * [[cina mukhi puttu]] * [[pedakonDa]] * [[bangarumetta]] * [[cintalapADu]] * [[peda koravangi]] * [[buradagunTa]] * [[patruda]] * [[tangulaputtu]] * [[vallangiputtu]] * [[pedalova]] * [[runDalamputtu]] * [[rudagomangi]] * [[gadulaputtu]] * [[tirangi]] * [[murajaribanDa]] * [[peddaputtu]] * [[nandimetta]] * [[kurtada]] * [[laxmipuram]] * [[kallabu]] * [[ambapada]] * [[vancediputtu]] * [[busiputtu]] * [[varidaguda]] * [[togiriputtu @ gadalaputtu]] * [[gurralabailu]] * [[gajjangivIdhi]] * [[konaputtu]] * [[mulakoravangi @ cinakoravangi]] * [[limmagaruvu]] * [[koTUruu]] * [[sapparlamAmiDi]] * [[jamiguda]] * [[karjuraguda]] * [[poipalli]] * [[arlabu]] * [[rangaloya]] * [[yeguvabonDapalli]] * [[deguvabonDapalli]] * [[sindhiputtu]] * [[lagabusi]] * [[bangarumetta]] * [[lakyaputtu]] * [[alamagunDam]] * [[sIkariputtu]] * [[torangulu]] * [[adugulaputtu]] * [[E.kummariputtu]] * [[tamarada]] * [[labjari]] * [[sampangiputtu]] * [[kittukonDa]] * [[rogulu]] * [[panneda]] * [[cittamrai]] * [[musidiputtu]] * [[pedabayalu]] * [[gondikodaputtu]] * [[boddaputtu]] * [[sItagunTa]] * [[citraiputtu]] * [[mangabanDa]] * [[chuttumetta]] * [[arimera]] * [[sariyapalli]] * [[kilumulu]] * [[koduvalasa]] * [[luvvasingi]] * [[puTUruu]] * [[mandiba]] * [[kappada]] * [[lakyuputtu]] * [[vaddeputtu]] * [[jangamputtu]] * [[laxmipETa]] * [[tamaravIdhi]] * [[totadaputtu]] * [[buruguvIdhi]] * [[kuyyaba]] * [[jarsingi]] * [[gulleluputtu]] * [[sailamkOTa]] * [[sarigaguda]] * [[gunjuvaaDa]] * [[pinaravalli]] * [[kenduguda]] * [[jadiguda]] * [[taggupADu]] * [[nanubaru]] * [[sakirevu]] * [[kondru]] * [[tallabu]] * [[injari]] * [[cintagaruvu]] * [[pedapADu]] * [[tarabu]] * [[ginnelakOTa]] * [[gaburumAmiDi]] * [[buruguvIdhi]] * [[ranjalamAmiDi]] * [[goddiputtu]] * [[gadepalli]] * [[pedapalli]] * [[allamputtu]] * [[ballapurai]] * [[sIkari]] * [[pulusumAmiDi]] * [[vellapAlem]] * [[bongadari]] * [[badama]] * [[kavurupalli]] * [[puruguduputtu @ vanuguputtu]] * [[arada kOTa]] * [[kaguvalasa]] * [[palavalasa]] * [[totalagondi]] * [[pandigunTa]] * [[jadiguda]] * [[limmagunTa]] * [[tadivalasa]] * [[ukkurba]] * [[buruguputtu]] * [[vanabangi]] * [[kudasingi]] * [[mondikOTa]] * [[gadugupalli]] * [[karugonDa]] * [[jangamputtu]] * [[jarupulapedabayalu]] * [[cinavancharangi]] * [[vancharba]] * [[pedagullelu]] * [[cinagullelu]] * [[pittalaborra]] * [[boddagondi]] * [[puttakOTa]] * [[basula]] * [[bongujangi]] * [[mettaguda]] * [[inupatigalu]] * [[tamalabu]] * [[chamagedda]] * [[kurajangi]] * [[ginDali]] * [[malasItakOTa]] * [[ginnegaruvu]] * [[nadimivaaDa]] * [[mulalova]] * [[malliputtu]] * [[kuncharai]] * [[landulu]] * [[goceri]] * [[vangarai]] * [[koTUruu]] * [[tarla singi]] * [[moyyalagummi]] * [[kinchuru]] * [[peda vancharangi]] * [[marriputtu]] * [[gallelu]] * [[vannadi]] * [[donDaraiputtu]] * [[kangulu]] * [[galagonDa]] * [[kutamputtu]] * [[TUruakalavalasa]] * [[gasabu]] * [[sirasapalli]] * [[gamparai]] * [[chIdiputtu]] * [[bongitali]] * [[allangiputtu]] * [[jamiguda]] * [[kulluba]] * [[rai mAmiDi]] * [[kunTUruuputtu]] * [[gomangi]] * [[pilliputtu]] * [[sImakonDa]] * [[citrakayaputtu]] * [[rallagongu]] * [[bongaram]] * [[peparuvalasa @ kumborla]] * [[ambIrupADu]] * [[chIkupanasa]] * [[ganDalam]] * [[boddangipADu]] * [[salebulu]] * [[gabuduputtu]] * [[jakkum]] * [[lichabu]] * [[sujjari]] * [[kummarigunTa]] * [[luvvapalli]] * [[duddupalli]] * [[sariyapalli]] * [[jalampalli]] * [[tulam]] * [[gajjedi]] * [[kuntumAmiDi]] * [[mettalagummi]] * [[amedelu]] * [[dosalabanDa]] * [[potulagaruvu]] * [[devarAjumerakalu]] * [[sadaru mAmiDi]] * [[nittaputtu]] * [[agaruvIdhi]] * [[buruguvIdhi]] * [[borraneredu]] * [[kondemulu]] * [[maggamvIdhi]] * [[cilakalaputtu]] * [[lingeti]] * [[vanakoTUruu]] * [[lingeruputtu]] * [[mulagaruvu]] * [[talabirada]] * [[savidimAmiDi]] * [[bangarumAmiDi]] * [[maredupalli]] * [[vanabarangi]] * [[jamadalu]] * [[boddaputtu]] * [[kinDalam]] * [[kintarelu]] * [[kandulagunTa]] * [[kunTUrula]] * [[borramAmiDi]] * [[baitinilanka]] * [[sampangiputtu]] * [[rasiguppa]] * [[sampangidatu]] * [[marridatu]] * [[banDamAmiDi]] * [[maccepalli]] * [[aradagUDem]] * [[puligondi]] * [[kimudupalli]] * [[chIpurugondi]] * [[lagasariputtu]] * [[kambalabayalu]] * [[candiputtu]] * [[vancharba]] * [[bonDaputtu]] * [[malakariputtu]] * [[vurada]] * [[jayantikOTa]] * [[tulabharangi]] * [[poi palli]] * [[merakacinta]] * [[vakapalli]] * [[barrangibanDa]] * [[bangaruputtu]] * [[pedakonDapalli]] * [[pedagondi]] * [[gorceri]] * [[kodaputtu]] * [[andravara]] * [[valugupalli]] * [[buradamAmiDi]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} హుకుంపేట 9284 24947 2006-04-25T18:11:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=హుకుంపేట||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హుకుంపేట|villages=168|area=|population=50.115|pop_male=24.68|pop_female=25.435|pop-density=|pop-growth=|literacy=34.26|lit_male=47.00|lit_female=21.93}} {{విశా.అ}} '''హుకుంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[garudapalli]] * [[ratulaputtu]] * [[tokaduggam]] * [[duggam]] * [[chIdiputtu]] * [[pandimetta]] * [[besaiputtu]] * [[baluroda]] * [[ontipaka]] * [[rangasIla]] * [[masada]] * [[maccyapuram]] * [[tadigiri]] * [[DI.cintalavIdhi]] * [[vukkurba]] * [[allangiputtu]] * [[tIgalavalasa]] * [[bijjapalli]] * [[kamayyapETa]] * [[pamurai]] * [[amuru]] * [[nakkalaputtu]] * [[rangapalli]] * [[kunTUrula]] * [[edulagondi]] * [[arlada]] * [[cilakalaputtu]] * [[sampangiputtu]] * [[sobakOTa]] * [[sundruputtu]] * [[em.kottavuru]] * [[matam]] * [[em.boddaputtu]] * [[kodeli]] * [[goccari]] * [[marriputtu]] * [[jogulaputtu]] * [[kangaruputtu]] * [[patimAmiDi]] * [[burmanguda]] * [[kulapADu]] * [[vallangiputtu]] * [[lakeyaputtu]] * [[malaguda]] * [[bIram]] * [[muliaputtu]] * [[kontili]] * [[hukumpETa]] * [[chatraiputtu]] * [[gadugupalli]] * [[urrada]] * [[kotnapalli]] * [[pedagaruvu]] * [[marela]] * [[patrimetta]] * [[marripAlem]] * [[cintalavIdhi]] * [[rudi @ degarudi]] * [[patakOTa]] * [[boddaputtu]] * [[mangalamAmiDi]] * [[kokkisa]] * [[liviti]] * [[irukurai]] * [[sariyapolam]] * [[dalamputtu]] * [[jIlugulaputtu]] * [[mandiputtu]] * [[chIkatiputtu]] * [[jangamputtu]] * [[gatam]] * [[kimiduputtu]] * [[vacanarangini]] * [[sullipakoni]] * [[boorja]] * [[tumbaguda]] * [[konDayyapADu]] * [[patakadavaaDa]] * [[degasaltangi]] * [[egasaltangi]] * [[dumbriguda]] * [[majjivalasa]] * [[billaputtu]] * [[maddiputtu]] * [[koditala]] * [[panasaputtu]] * [[pattam]] * [[nimmalapADu]] * [[bairodivalasa @ uppa]] * [[pedirai]] * [[totakurapADu]] * [[olda]] * [[nittaputtu]] * [[jakaramputtu]] * [[kanguputtu]] * [[pusalagaruvu]] * [[peddapADu]] * [[TUruakalametta]] * [[dalemputtu]] * [[rapa]] * [[rIdabanDa]] * [[gondirapa]] * [[gondipETa]] * [[santari]] * [[cinaburuguputtu]] * [[bilaiputtu]] * [[nimmalapADu]] * [[boddaputtu]] * [[tiyyaniputtu]] * [[birisingi]] * [[sukuru]] * [[barapalli]] * [[gadikinchumanDa]] * [[sanyasammapAlem]] * [[addumanDa]] * [[nIlamputtu]] * [[dalemputtu]] * [[marrivalasa]] * [[mulusobha]] * [[ramacandrapuram]] * [[gummadiganduva]] * [[gangarAjuputtu]] * [[loceliputtu]] * [[kutangi tadiputtu]] * [[kutangi]] * [[buradagummi]] * [[vakapalli]] * [[vIrendla]] * [[sembi]] * [[sarasapADu]] * [[allamputtu]] * [[sampangiputtu]] * [[durgam]] * [[bangarugaruvu]] * [[ranamkOTa]] * [[daragedda]] * [[ketampAlem]] * [[nurupanuku]] * [[mulakayiputtu]] * [[dabbagaruvu]] * [[boddaputtu]] * [[mebha]] * [[kOTagummam]] * [[bakuru]] * [[cittampADu]] * [[bhImavaram]] * [[maddiputtu]] * [[andiba]] * [[gangudi]] * [[gummadigunTa]] * [[donkinavalasa]] * [[gillibaddu]] * [[chIkumaddula]] * [[goppulapAlem]] * [[merakacinta]] * [[gasarapalli]] * [[palamAmiDi]] * [[patiguruvu]] * [[gedelapADu]] * [[sesaipanuku]] * [[pIsumAmiDi]] * [[jarrakonDa]] * [[peda nandiputtu]] * [[bangarubuddi]] * [[dirrapalli]] * [[ganika]] * [[kottavuru]] * [[chIdigaruvu]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} దుంబిరిగూడ 9285 24948 2006-04-25T18:11:41Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దుంబిరిగూడ||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దుంబిరిగూడ|villages=87|area=|population=44.873|pop_male=22.051|pop_female=22.822|pop-density=|pop-growth=|literacy=32.18|lit_male=44.40|lit_female=20.46}} {{విశా.అ}} '''దుంబిరిగూడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kiridivalasa]] * [[mallivalasa]] * [[ranginivalasa]] * [[cinakaguvalasa]] * [[kotragondi]] * [[goppilivalasa]] * [[panasavalasa]] * [[chamadapADu]] * [[kollaputtu]] * [[bitragonDa]] * [[totavalasa]] * [[korrai]] * [[gataragilleda]] * [[gasaba]] * [[logili]] * [[demuduvalasa]] * [[badiyapADu]] * [[sovva]] * [[karakavalasa]] * [[vadiyavalasa @ vaddevalasa]] * [[malinguvalasa]] * [[sagirivalasa]] * [[kamalabanDa]] * [[kuda]] * [[koranjiguda]] * [[vasabanDa]] * [[gorapur]] * [[sagara]] * [[anjoda]] * [[araku]] * [[kuridi]] * [[nimmagedda]] * [[sarai]] * [[gadabagolugu]] * [[ujjangi]] * [[ombi]] * [[kinjeru]] * [[kujabangi]] * [[rangilisingi]] * [[kutti]] * [[daTUruu]] * [[tutangi]] * [[lyganDa]] * [[gunTasIma]] * [[lakka]] * [[bodimela]] * [[celimarivalasa]] * [[musiri]] * [[jamguda]] * [[sornayakguda @ surusyaguda]] * [[kandram]] * [[paridi]] * [[potangi]] * [[pantalacinta]] * [[pedapADu]] * [[antriguda]] * [[dumbriguda]] * [[livitiputtu]] * [[vantarla]] * [[arama]] * [[godasortu]] * [[ranginiguda]] * [[gondiguda]] * [[billaputtu]] * [[jurripADu]] * [[kinchumanDa]] * [[kusumavalasa]] * [[uyyalaputtu]] * [[kosangi]] * [[champaputtu]] * [[sIlamgondi]] * [[nandiguda]] * [[kitalangi]] * [[vayya]] * [[morriguda]] * [[gandha]] * [[bairaguda]] * [[sangamvalasa]] * [[donDalavalasa]] * [[korra]] * [[mAmiDivalasa]] * [[parisIla]] * [[padi]] * [[borrapAlem]] * [[boddaputtu]] * [[gondivalasa]] * [[gunTagannela]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} అరకులోయ 9286 24949 2006-04-25T18:12:11Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=అరకులోయ||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అరకులోయ|villages=162|area=|population=55.959|pop_male=28.277|pop_female=27.682|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.55|lit_male=61.56|lit_female=35.10}} {{విశా.అ}} '''అరకులోయ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[kantabamsuguda (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ranajilleda]] * [[mala singaram]] * [[tudumu]] * [[cinalabudu]] * [[cittamgondi]] * [[totavalasa]] * [[chIdivalasa]] * [[dabuguda]] * [[raktakandi]] * [[domalajoru]] * [[tungagedda]] * [[kamalabanDa]] * [[sabaka]] * [[kentubade]] * [[kajjuruguda]] * [[cellubadi]] * [[cendrapodaru]] * [[borracinta]] * [[jarlangi]] * [[jarimanuguda]] * [[pedagaruvu]] * [[gatapADu]] * [[dellipADu]] * [[davaaDaguda]] * [[kundiguda]] * [[dumbriguda]] * [[candrapoda]] * [[landiguda]] * [[kikkatiguda]] * [[totavalasa]] * [[antiparti]] * [[sarubedda]] * [[peda valasa]] * [[gangasanivalasa]] * [[duddikonDa]] * [[kaguvalasa]] * [[musiriguda]] * [[addumanDa]] * [[morriguda]] * [[iragai]] * [[nanDa]] * [[bonduguda]] * [[baliyaguda]] * [[urumulu]] * [[tidiguda]] * [[validipanasa]] * [[borrakaluvalasa]] * [[loteru]] * [[tangulabedda]] * [[toradambuvalasa]] * [[polliguda]] * [[kandulaguddi]] * [[tadaka]] * [[kaguvalasa]] * [[pujaribanDa]] * [[kamalatota]] * [[totavalasa]] * [[dappuguda]] * [[gondiguda]] * [[gannela]] * [[tokavalasa]] * [[polamguda]] * [[kosiguda]] * [[ramakRshNnagar]] * [[amalaguda]] * [[kottavalasa]] * [[sarubedda]] * [[pottangipADu]] * [[madala]] * [[battivalasa]] * [[muSrIguda]] * [[borriguda]] * [[lembaguda]] * [[novvaguda]] * [[bishnuguda]] * [[garudaguda]] * [[pittamarriguda]] * [[gatuguda]] * [[mulyagalugu]] * [[ganjayavalasa]] * [[peda labudu]] * [[panirangini]] * [[littiguda]] * [[ravvalaguda]] * [[sarabhaguda]] * [[dolliguda]] * [[padmapuram]] * [[yanDapallivalasa]] * [[pappuduvalasa]] * [[kottavalasa]] * [[chompi]] * [[tokavalasa]] * [[kodipunjuvalasa]] * [[siragam]] * [[banDapanuvalasa]] * [[varra]] * [[lamtampADu]] * [[jaginivalasa]] * [[girliguda]] * [[bamsuguda]] * [[piripodaru]] * [[dungiyaputtu]] * [[devarapalli]] * [[bonduguda]] * [[baski]] * [[todubanDa]] * [[gugguda]] * [[doraguda]] * [[manjuguda]] * [[pitraguda]] * [[kusumguda]] * [[vantamuru]] * [[kappalagondi]] * [[bonDaguda]] * [[gattanaguda]] * [[nandiguda]] * [[dingriputtu]] * [[korraguda]] * [[pakanaguda]] * [[danirangini]] * [[madaguda]] * [[dalapatiguda]] * [[bosubeda]] * [[boduguda]] * [[gadyaguda]] * [[kottaballuguda]] * [[pataballuguda]] * [[hattaguda]] * [[kinnamguda]] * [[daburangini]] * [[korraguda]] * [[limbaguda]] * [[janamguda]] * [[piribanDa]] * [[sunkarametta]] * [[ganDametta]] * [[cinagangagudi]] * [[pedagangagudi]] * [[korraguda]] * [[sukuruguda]] * [[gattaraguda]] * [[ninnimAmiDivalasa]] * [[kottavalasa]] * [[bonDam]] * [[rampuduvalasa]] * [[ranginiguda]] * [[boyiguda]] * [[baliyaguda]] * [[rega]] * [[koliyaguda]] * [[majjivalasa]] * [[gojara]] * [[karakavalasa]] * [[kurusIla]] * [[beddaguda]] * [[vantalaguda]] * [[leddangi]] * [[sirasaguda]] * [[adaru]] * [[bairuguda]] * [[pedageddavalasa]] * [[danasalavalasa]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} అనంతగిరి 9287 24950 2006-04-25T18:12:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=అనంతగిరి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అనంతగిరి|villages=274|area=|population=44.192|pop_male=22.279|pop_female=21.913|pop-density=|pop-growth=|literacy=30.11|lit_male=40.17|lit_female=19.72}} {{విశా.అ}} '''అనంతగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[karaiguda]] * [[liddangi]] * [[saraiguda]] * [[bondyaguda]] * [[kunapuram]] * [[kittalingi]] * [[bonduguda]] * [[karakavalasa]] * [[bhIsupuram]] * [[katika]] * [[vatalamAmiDi]] * [[chappadi]] * [[dekkapuram]] * [[kontysimidi]] * [[kotyaguda]] * [[bediliguda]] * [[getuvalasa]] * [[eguvamAmiDi]] * [[peddUru]] * [[borra]] * [[kummarivalasa]] * [[tokuru]] * [[boraborivalasa]] * [[boringuvalasa]] * [[pooluguda]] * [[kapativalasa]] * [[baliyaguda]] * [[gondiguda]] * [[ranjaliguda @ ranginiguda]] * [[sariapalli]] * [[bhImavaram]] * [[sankuparti]] * [[cippapalli]] * [[garugubilli]] * [[singavaram]] * [[billakOTa]] * [[gottipADu]] * [[rAjupaka]] * [[cittampADu]] * [[cina konela]] * [[vai.es.Ar.puram]] * [[kOTaparti]] * [[bongija]] * [[buruga]] * [[rampalli]] * [[sottadivalasa]] * [[kOTapartivalasa]] * [[peda rabha]] * [[cina rabha]] * [[gadilalova]] * [[gUDem]] * [[Ar.TI.puram]] * [[pedakonela]] * [[dabbalapADu]] * [[katimanuvalasa]] * [[boodi]] * [[katTUruu]] * [[manDaparti]] * [[sItampETa]] * [[saravani pAlem]] * [[tattavalasa]] * [[lanjilaguda]] * [[laxmipuram]] * [[pandirimAmiDivalasa]] * [[nandikOTa]] * [[kondiba]] * [[gadiguda]] * [[tokavalasa]] * [[nadimivalasa]] * [[dumbrivalasa]] * [[sada]] * [[jakariguda]] * [[jamuguda]] * [[kosamAmiDi]] * [[singarbha]] * [[ninnimAmiDi]] * [[ballamAmiDi]] * [[chIdivalasa]] * [[nisaniguda]] * [[bodaguda]] * [[sIsaguda]] * [[limbaguda @ nimmada]] * [[diguvasobha]] * [[sorasapodaru]] * [[pooluguda]] * [[eguvasobha]] * [[sIsamanDa]] * [[kamalapuram]] * [[hItaguda]] * [[laxmipuram]] * [[baliaguda @ chIdivalasa]] * [[talaripADu]] * [[regam]] * [[tenuputtu]] * [[nandigummi]] * [[patakOTa]] * [[malingavalasa]] * [[tadiguda]] * [[mondijanguda]] * [[mardaguda]] * [[anantagiri]] * [[kottavalasa @ verumulapuram]] * [[gatuguda]] * [[danDabadu]] * [[kambavalasa]] * [[doraguda]] * [[tenteliguda]] * [[muvvamvalasa]] * [[rayavalasa]] * [[mulyaguda]] * [[pooluguda]] * [[pempuduvalasa]] * [[kodamaguda]] * [[karakavalasa]] * [[damuku]] * [[cerukumadata]] * [[cittamvalasa]] * [[kantipuram]] * [[kottavalasa]] * [[kottavalasa]] * [[samareDDipAlem]] * [[sivalingapuram]] * [[diguva kambavalasa]] * [[tIgalamada]] * [[panasamanuvalasa]] * [[damsarai]] * [[bangarampETa]] * [[pallamvanivalasa]] * [[marrimanuvalasa]] * [[tummanuvalasa]] * [[varakavadu]] * [[dabbalapADu]] * [[vantinivanipAlem]] * [[jIlugulapADu]] * [[kittayyatota]] * [[cilakalagedda]] * [[venkayyapAlem]] * [[kasipaTnam]] * [[chIdivalasa]] * [[kambavalasa]] * [[gangavaram]] * [[kotTUruu]] * [[kRshNpuram]] * [[medaparti]] * [[busipADu]] * [[karivesu]] * [[karakavalasa]] * [[miritidungada]] * [[porlu]] * [[vootamAmiDi]] * [[maddipADu]] * [[palabanDavalasa]] * [[chIdivalasa]] * [[cerukubidda]] * [[eguvamallelu]] * [[diguvamallelu]] * [[nelapAlem]] * [[karaiguda]] * [[nimmavuta]] * [[gumma]] * [[vanjalavalasa]] * [[Itamanuvalasa]] * [[dhanukOTa]] * [[nandulavalasa]] * [[bhalluguda]] * [[pedabidda]] * [[mangagumma]] * [[cimiti]] * [[kadarevu]] * [[mettavalasa]] * [[yerrametta]] * [[vantanagaruvu]] * [[velagalapADu]] * [[pulusumAmiDi]] * [[burugulapADu]] * [[lungaparti]] * [[rayipADu]] * [[damukurai]] * [[vootagedda]] * [[gorregommu]] * [[gangudivalasa]] * [[kumburti]] * [[patti]] * [[damsalavalasa]] * [[maddigaruvu]] * [[zenDagaruvu]] * [[valasi]] * [[nimmalapADu]] * [[tumbarti]] * [[diguvasonabha]] * [[pynampADu]] * [[moolapaTnam]] * [[banjoda]] * [[mettavalasa]] * [[mandruvalasa]] * [[gommangipADu]] * [[vengada]] * [[chIdivalasa]] * [[banDavalasa]] * [[penamarti]] * [[donkaiputtu]] * [[nakkalamAmiDi]] * [[pandirimAmiDi]] * [[taragam]] * [[addategela]] * [[vantarbha]] * [[jampaputtu]] * [[buddigaruvu]] * [[kannamgaruvu]] * [[jalada]] * [[voobalu]] * [[tenkalavalasa]] * [[kottavalasa]] * [[kivarla]] * [[rallagaruvu]] * [[gangavaram]] * [[tangellabanDa]] * [[bongija]] * [[bonuru]] * [[gaddibanDa]] * [[chIdivalasa]] * [[pandirimAmiDi]] * [[putikaputtu]] * [[chIdigaruvu]] * [[gazzellagaruvu]] * [[billakamba]] * [[kudiya]] * [[pedabayalu]] * [[boddaputtu]] * [[gummanti]] * [[velamAmiDi]] * [[poderti]] * [[tankOTa]] * [[tunisebu]] * [[banDakonda]] * [[patipalli]] * [[bembi]] * [[madrebu]] * [[dayarti]] * [[sariya]] * [[makanapalli]] * [[rachakilam]] * [[tamuta]] * [[dibbapAlem]] * [[revallapAlem]] * [[pedagangavaram]] * [[jInapADu]] * [[valasala garuvu]] * [[gaddibanDa]] * [[kOTaparti]] * [[velagalapADu]] * [[mallampETa]] * [[ballagaruvu]] * [[gummanti]] * [[kondemkOTa]] * [[regulapAlem]] * [[pedakOTa]] * [[porlubanDa]] * [[chatakamba]] * [[borrapAlem]] * [[pinakOTa]] * [[chIdimetta]] * [[gulamalapalli]] * [[cinaburuga]] * [[cintapaka]] * [[citrallapAlem]] * [[peda buruga-i]] * [[kottamguda]] * [[onukonDa]] * [[pedaburugu ii]] * [[cindugulapADu]] * [[solabongu]] * [[goppulapAlem]] * [[tattapUDi]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} దేవరాపల్లి 9288 24951 2006-04-25T18:12:31Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దేవరాపల్లి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దేవరాపల్లి|villages=36|area=|population=57.536|pop_male=28.918|pop_female=28.618|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.77|lit_male=59.73|lit_female=31.70}} {{విశా.అ}} '''దేవరాపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[valabu]] * [[cinagangavaram]] * [[sambuvanipAlem]] * [[devarapalli]] * [[betapUDi]] * [[raivADa]] * [[lovamukunDapuram]] * [[sammeda]] * [[cintalapUDi]] * [[konDakodabu]] * [[cinasompuram]] * [[nagayyapETa]] * [[sItampETa]] * [[kasipuram]] * [[cinanandipalli]] * [[kasipatirAjupuram]] * [[mushidipalli]] * [[alamanDakottapalli]] * [[pedanandipalli agrahAram]] * [[sivaramachainulapAlem]] * [[chainulapAlem]] * [[marepalli]] * [[tenugupUDi]] * [[garisingi]] * [[venkatarAjupuram]] * [[vakapalli]] * [[taruva]] * [[alamanDa]] * [[narasimha gajapatinagaram]] * [[vechalam]] * [[mAmiDipalli]] * [[timiram]] * [[kaligoTla]] * [[boilakintada]] * [[mulakalapalli]] * [[kottapenta]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} చీదికడ 9289 24952 2006-04-25T18:12:41Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చీదికడ||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చీదికడ|villages=30|area=|population=45.63|pop_male=22.612|pop_female=23.018|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.55|lit_male=59.05|lit_female=32.35}} {{విశా.అ}} '''చీదికడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[vIrabhadrapETa]] * [[konam]] * [[manchala]] * [[chIdikada]] * [[vellanki]] * [[nIlampETa]] * [[chIdipalli agrahAram]] * [[arjunagiri agrahAram]] * [[TUruuvolu]] * [[tangudubilli]] * [[jI.kottapalli]] * [[jaitavaram]] * [[sirijam]] * [[khandivara agrahAram]] * [[lingabhupala paTnam]] * [[appalarAjupuram]] * [[bylapUDi singavaram]] * [[bylapUDi]] * [[dibbapAlem]] * [[kattuvari agrahAram]] * [[dandi suravaram]] * [[tuni valasa]] * [[vintipAlem]] * [[advi agrahAram]] * [[cinagogada]] * [[pedagogada agrahAram]] * [[cettupalli]] * [[varahapura agrahAram]] * [[jE.bI.puram]] * [[chukkapalli]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} మాడుగుల 9290 25482 2006-05-20T12:20:30Z Mullapudi raju 406 {{మండలం|name=మాడుగుల||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మాడుగుల|villages=49|area=|population=68.552|pop_male=33.92|pop_female=34.632|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.81|lit_male=56.24|lit_female=33.76}} {{విశా.అ}} '''మాడుగుల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ravipAlem]] * [[goppulapAlem]] * [[kamakutam]] * [[sankaram]] * [[tatiparti]] * [[kurmanadhapuram]] * [[cina kurmam]] * [[maDugula koduru]] * [[maDugula]] * [[కస్పా జగన్నాధపురం]] * [[vantarlapAlem]] * [[mukunDapuram]] * [[maDugulakOTapADu]] * [[em.kE.vallapuram]] * [[jampena]] * [[satyavaram]] * [[sagaram]] * [[lovagavara varam]] * [[lova kRshNpuram]] * [[lova kottapalli]] * [[medavIdu]] * [[pittagedda]] * [[jalampalli]] * [[cina sarada]] * [[kagita]] * [[peda sarada]] * [[anukuru]] * [[cina gorrigedda]] * [[peda gorrigedda]] * [[tiruvaaDa]] * [[avuruvaaDa]] * [[sanghyam]] * [[kintali vallapuram]] * [[lova ponnavolu]] * [[jammadevipETa]] * [[kintali]] * [[pongalipaka]] * [[pI.sivaram puram]] * [[vommali jagannadhapuram]] * [[moksha kRshNpuram]] * [[vommali]] * [[gadirai]] * [[vIranarayanam]] * [[cintalUru]] * [[gotivaaDa agrahAram]] * [[yerukuvaaDa]] * [[lakshmipuram]] * [[vIravilli]] * [[potanapUDi araharam]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} పాడేరు 9291 24954 2006-04-25T18:13:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పాడేరు||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాడేరు|villages=198|area=|population=53.329|pop_male=26.4|pop_female=26.929|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.97|lit_male=58.88|lit_female=33.32}} {{విశా.అ}} '''పాడేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[gudivaaDa (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[vurugonDa]] * [[bantrotuputtu]] * [[barluputtu]] * [[donela]] * [[boddaputtu]] * [[baridiputtu]] * [[bonjangi]] * [[kinchuru]] * [[ontivIdhulu]] * [[goddalipADu]] * [[totalagondi]] * [[chIdimetta]] * [[lampeli]] * [[gondeli]] * [[vanchadagondi]] * [[pilliputtu]] * [[vallapuram]] * [[nereduvalasa]] * [[jallipalli]] * [[muncingi puttu]] * [[kottapalli]] * [[vantalagummi]] * [[dabbaputtu]] * [[kavirai]] * [[dummaputtu]] * [[cintagondi]] * [[raigedda]] * [[sakiputtu]] * [[kollambo]] * [[lingaputtu]] * [[vallai]] * [[badimela]] * [[isakagaruvu]] * [[santaganduva]] * [[koTUruu]] * [[solamulu]] * [[sindugula]] * [[chakirevu]] * [[sariapalli]] * [[doDDipalli]] * [[ladaputtu]] * [[boddimAmiDi]] * [[bokkellu]] * [[iradapalli]] * [[dokulUru]] * [[mandiputtu]] * [[degalavIdhi]] * [[gadivalasa]] * [[ampuru]] * [[pamurelli]] * [[guttulaputtu]] * [[chIdimetta]] * [[gabbangi]] * [[dalimputtu]] * [[panasapalli]] * [[nereduvalasa]] * [[devarapalli]] * [[kottabu]] * [[barisingi]] * [[gurrampanuku]] * [[palamanicilaka]] * [[poTUruAjumetta]] * [[kallalabayalu]] * [[boddaputtu]] * [[digasampalu]] * [[vanjangi]] * [[gonduru]] * [[sukuruputtu]] * [[patapaderu]] * [[talarisingi]] * [[cintala vIdhi]] * [[ubbediputtu]] * [[kummariputtu]] * [[sundruputtu]] * [[kinDangi]] * [[vartanapalli]] * [[kadeli]] * [[lagisapalli]] * [[gurupalli]] * [[karakaputtu]] * [[totagunnalu]] * [[kottavalasa]] * [[Igasampalu]] * [[karakaputtu]] * [[jIdipagada]] * [[bangarumetta]] * [[chIdikudda]] * [[vanugupalli]] * [[konDamAmiDi]] * [[minumulUru]] * [[seribayalu]] * [[tumpada]] * [[kujjali]] * [[iskali]] * [[digumodaputtu]] * [[yegumodaputtu]] * [[kandrangipADu]] * [[vantadapalli]] * [[allivara]] * [[sangodi]] * [[tamarapalli]] * [[banDapolam]] * [[galipADu]] * [[karibanDa]] * [[tiyyagedda]] * [[birimisala]] * [[cintagunnalu]] * [[madigabanDa]] * [[chIdipAlem]] * [[mettavoolu]] * [[gunjigedda]] * [[joduru]] * [[ontipaka]] * [[chodepalli]] * [[kottapolam]] * [[gaddibanDalu]] * [[onuru]] * [[vanjaparti]] * [[isakagaruvu]] * [[cintada]] * [[malakapolam]] * [[modapalli]] * [[gurragaruvu]] * [[saldigedda]] * [[vanagarai]] * [[ranambadi]] * [[sappiputtu]] * [[dallapalli]] * [[vankacinta]] * [[burugu cetru]] * [[buradapADu]] * [[lolangipADu]] * [[poolabanDa]] * [[kummaritumu]] * [[nandigaruvu]] * [[gulimiddhachatru]] * [[piduguputtu]] * [[edulapAlem]] * [[kapparamajji]] * [[baddigummi]] * [[kappalagondi]] * [[kakki]] * [[cilakalagondi]] * [[vantalamAmiDi]] * [[obarti]] * [[arjapuram]] * [[kandulapAlem]] * [[pidugumAmiDi]] * [[gulli]] * [[rakOTa]] * [[arlada]] * [[putikagaruvu]] * [[kodulolangipADu]] * [[TUruumAmiDi]] * [[bodicettu]] * [[jangadapalli]] * [[malapADu]] * [[rangasingipADu]] * [[goonagummi]] * [[bidarigaruvu]] * [[balamalu]] * [[pedapolam]] * [[gaddibanDa]] * [[gullipalli]] * [[chImalapalli]] * [[tagavulamAmiDi garuvu]] * [[jodimAmiDi]] * [[potampAlem]] * [[gadabavalasa @ vai.kusarlapAlem]] * [[konDajIlugu]] * [[raipAlem]] * [[sIkaipADu]] * [[rellabanDa]] * [[kusarlapAlem]] * [[ayinada]] * [[gatapanuku]] * [[dabbagaruvu]] * [[salugu]] * [[panasaputtu]] * [[vantalamAmiDi @ gadilametta]] * [[aluguru]] * [[taragam]] * [[pulusumAmiDi]] * [[devapuram]] * [[kottavooru]] * [[tummalapAlem]] * [[mulagalapAlem]] * [[hanumantapuram]] * [[valasamAmiDi]] * [[kangedda]] * [[kotta valasapADu]] * [[antilova]] * [[sIkupanasa]] * [[jIlugupADu]] * [[dabbapADu]] * [[jarragaruvu]] * [[pandigunTa]] * [[kummaripAlem]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} గంగరాజు మాడుగుల 9292 24955 2006-04-25T18:13:24Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గంగరాజు మాడుగుల||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంగరాజు మాడుగుల|villages=294|area=|population=50.685|pop_male=25.641|pop_female=25.044|pop-density=|pop-growth=|literacy=29.27|lit_male=41.16|lit_female=17.14}} {{విశా.అ}} '''గంగరాజు మాడుగుల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[cilakapanasa]] * [[garisingi]] * [[surtipalli]] * [[reyyalagedda]] * [[madatakonDa]] * [[buradavIdhi]] * [[kappalu]] * [[kodimAmiDi]] * [[kuridilu]] * [[kE.banDavIdhi]] * [[sankulamaddi]] * [[vanukuru]] * [[killamkOTa]] * [[sariyapalli]] * [[valasapanasa]] * [[vandrangipADu]] * [[manepalli]] * [[busipalli]] * [[cilakalapAlem]] * [[surimetta]] * [[alagam]] * [[yestala]] * [[killupalli]] * [[tartalu]] * [[porlugunTa]] * [[sopalu]] * [[sirasapalli]] * [[jamulavIdhi]] * [[jIlugulagoyya]] * [[singarbagondi]] * [[putikametta]] * [[rachavIdhi]] * [[gondipalli]] * [[mandibha]] * [[subbulu]] * [[boitela @ bonkatili]] * [[chapagedda]] * [[peddagaruvu]] * [[singam valasa]] * [[maddigaruvu]] * [[busulakOTa]] * [[yegarapalli]] * [[panasapalli]] * [[pulusumAmiDi]] * [[digarapalli]] * [[pinajagIru]] * [[kumburla]] * [[vandrangula]] * [[gadigunTa]] * [[vakapalli]] * [[dippalagondi]] * [[vantalamAmiDi]] * [[varadamAmiDi]] * [[yerragoppu]] * [[nugumAmiDi]] * [[nurmati]] * [[mosaidipanuku koTUruu]] * [[maddivIdhi]] * [[boddagondi]] * [[tiyyagunDam]] * [[vayyampalli]] * [[pinaluvvasingi]] * [[sanguloya]] * [[aragadapalli]] * [[peda luvvasingi]] * [[tarabusingi]] * [[kandulagade]] * [[E.banDavIdhi]] * [[palamAmiDi]] * [[sirlabanDa]] * [[vancebu]] * [[karakapalli]] * [[bonDapalli]] * [[boddaputtu]] * [[mulagaruvu]] * [[cittamputtu]] * [[regadi]] * [[cittugummi]] * [[valasamAmiDi]] * [[surtipalli]] * [[boddaputtu]] * [[taggimetta]] * [[mandivanam]] * [[bIram]] * [[salimerangi]] * [[tadivIdhi]] * [[anarbha]] * [[pedajagIru]] * [[kitumulu]] * [[korapalli]] * [[rudibayalu]] * [[baram]] * [[sadeku]] * [[rolangiputtu]] * [[em.nittaputtu]] * [[palakonDa]] * [[pulagondi]] * [[pedakonDa]] * [[gannelba]] * [[vannelabha]] * [[agampADu]] * [[vemarAjukodapalli]] * [[ubalagaruvu]] * [[tummedala neredu]] * [[jannera]] * [[vennela]] * [[buruguvIdhi]] * [[cepalli]] * [[jI.nittaputtu]] * [[karnikalanka]] * [[singarbha]] * [[rachapalli]] * [[yegaraccapalli]] * [[rImali]] * [[madhuramAmiDi]] * [[vallangula]] * [[lakkulu]] * [[kokkirapalli]] * [[chIkumbanDa]] * [[vanabhampADu]] * [[vennelakOTa]] * [[devarapalli]] * [[yeduchavallu]] * [[marripAlem]] * [[toka rai]] * [[padmapuram]] * [[sariya]] * [[borramAmiDi]] * [[busipalli]] * [[goyyigunTa]] * [[balijipETa]] * [[gedalabanDa]] * [[ullivarapADu]] * [[pina kiltaru]] * [[suvvapADu]] * [[kRshNpuram]] * [[sangambanDa]] * [[kinagari]] * [[kunTalam]] * [[galipADu]] * [[korrapADu]] * [[pedda kiltaru]] * [[vanjari]] * [[porlubanDa]] * [[mittalapADu]] * [[tatipAlem]] * [[luvvapalli]] * [[chImakurapAlem]] * [[kimudupalli]] * [[terlamAmiDi]] * [[kulupADu]] * [[maddulabanDa]] * [[cinnaurumu]] * [[pedalanka]] * [[pedaurumu]] * [[darlamgondi]] * [[goddubusulu]] * [[pI.jI.maDugula]] * [[rolangiputtu]] * [[maccyapuram]] * [[sangam]] * [[banDavIdhi]] * [[kE.kodapalli]] * [[ganneruputtu]] * [[cintalagondi]] * [[gadderai]] * [[urlumetta]] * [[anDangisingi]] * [[jI.em.koTUruu]] * [[kE.jI.maDugula]] * [[jogulaputtu]] * [[busipalli]] * [[balamanusanka]] * [[varigelapAlem]] * [[koTUruupADu]] * [[pedapADu]] * [[udapalam]] * [[mulakaiputtu]] * [[anDanapalli]] * [[ullikallalabanDa]] * [[gondimelaka]] * [[mulagaruvu]] * [[gemmeli]] * [[cinnakoTUruu]] * [[boddagondi]] * [[cittampADu]] * [[jI.koTUruu]] * [[varlamAmiDi]] * [[ramacandrapAlem]] * [[kolambora]] * [[cintakOTa]] * [[sampangi puttu]] * [[bobbampADu]] * [[kuneti]] * [[vattivagisa]] * [[golagonDa]] * [[yenugugondi]] * [[singarAjupETa]] * [[degalarai]] * [[totalagondi]] * [[cina kantavaram]] * [[gondipADu]] * [[vanjangipADu]] * [[gonduru@ vai.bI.gonduru]] * [[gurrayi]] * [[kumbidisingi]] * [[cinnalochali]] * [[mandigaruvu]] * [[pedakantavaram]] * [[solabham]] * [[bhImaloya]] * [[godugumAmiDi]] * [[es.koTUruu]] * [[rallaputtu]] * [[konDabhImapAlem]] * [[barsingimetta]] * [[gompam]] * [[gadrayi]] * [[cinaporlu]] * [[mangatapAlem]] * [[gaduTUruu]] * [[pacinapalli]] * [[godda]] * [[kottapalli]] * [[peddalochale]] * [[rachapanuku]] * [[vantala]] * [[tiyyamAmiDi]] * [[jarrai]] * [[kuddangi]] * [[cinna pinapAlem]] * [[gangadevigudi]] * [[vedurupalli]] * [[panasalagedda]] * [[barisingi]] * [[goddukuralabanDa]] * [[vantalamAmiDi]] * [[kottagaruvu]] * [[addulu]] * [[pedavalasa]] * [[pisumAmiDi]] * [[kajjapalli]] * [[paceli]] * [[dabbagaruvu]] * [[bangarumAmiDi]] * [[vanabharangipADu]] * [[ganjigedda]] * [[peddapinapAlem]] * [[ganugurolu]] * [[vasamAmiDi]] * [[bondulapanuku]] * [[sItabanDa]] * [[goddalikarra]] * [[gurralagummi]] * [[peddabayalu]] * [[jolamputtu]] * [[mondikOTa]] * [[valasapADu]] * [[porlu]] * [[indugula]] * [[kummaragunTa]] * [[chuttukOTa]] * [[kottakunDalu]] * [[mettapADu]] * [[gorrilaputtu]] * [[lakkapADu]] * [[pedaporlu]] * [[ambalamAmiDi]] * [[gemmelibaru]] * [[boddapADu]] * [[akutota]] * [[jerrai]] * [[rolugunTa]] * [[sadangi]] * [[labbarla]] * [[pittagullu @ pittagudlu]] * [[nittamAmiDi]] * [[neyyalabanDa]] * [[pedagedda]] * [[talabarusingi]] * [[boddumAmiDi]] * [[taLlimAmiDi]] * [[palamAmiDi]] * [[cilakala mAmiDi]] * [[roppulu]] * [[goradalu]] * [[gunTapalli]] * [[bagarugudi]] * [[mallipADu]] * [[toka cilaka]] * [[karebanDa]] * [[gummadigondi]] * [[olimAmiDi]] * [[pinnapolam]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} చింతపల్లి (విశాఖపట్నం) 9293 24956 2006-04-25T18:13:34Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చింతపల్లి (విశాఖపట్నం)||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చింతపల్లి (విశాఖపట్నం)|villages=242|area=|population=64.404|pop_male=32.569|pop_female=31.835|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.48|lit_male=47.27|lit_female=23.29}} {{విశా.అ}} '''చింతపల్లి (విశాఖపట్నం)''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[lammadampalli]] * [[egajanaba]] * [[digijanaba]] * [[ceruvuru]] * [[tadlapalli]] * [[buradamAmiDi]] * [[korukonDa]] * [[digavalasapalli]] * [[TUruamAmiDi]] * [[burugubailu]] * [[vIravaram]] * [[egavalasapalli]] * [[kudumulu]] * [[kappagondhi]] * [[rallagedda koTUruu]] * [[rallagedda]] * [[kudumusari]] * [[goddibanDa]] * [[kOTagunnalu]] * [[nimmalapADu]] * [[itikabedda]] * [[velamjuvvi]] * [[joheru]] * [[balapam]] * [[tokapADu]] * [[mandipalli]] * [[karakapalli]] * [[goppugudiselu]] * [[vanDanapalli]] * [[TUruubongulu]] * [[kitumula]] * [[boddaputtu]] * [[merakalu]] * [[donipolalu]] * [[vanchuladurgam]] * [[sampangiputtu]] * [[bokkellu]] * [[bhImanupalli]] * [[gorrelametta]] * [[pullalamAmiDi]] * [[lumburu]] * [[pusalapAlem]] * [[cittamgaruvu]] * [[kilimisingi durgam]] * [[tammingala]] * [[puligondi]] * [[pedagaruvu]] * [[lakshmipuram]] * [[pedagondhi]] * [[gosaigondhi]] * [[jaduguru]] * [[varatanapalli]] * [[somavaram]] * [[suddagaruvu]] * [[dongalega]] * [[boddajuvvi]] * [[vedurupalli]] * [[joharu]] * [[kattubanDa]] * [[vantalapADu]] * [[panasalapADu]] * [[kuramanapakalu]] * [[gochapalli]] * [[votti busulu]] * [[godugulametta]] * [[jangampakalu]] * [[domalagondhi]] * [[kolanubanDa]] * [[annavaram]] * [[kummarivanchala]] * [[lotugedda]] * [[mEDuru]] * [[cerukumpakalu]] * [[lingalagudi]] * [[banDabayalu]] * [[kottavuru]] * [[junnulu]] * [[pinapADu]] * [[poTUruAjugummalu]] * [[bennavaram]] * [[regallu]] * [[pinapADu]] * [[jIlugumetta]] * [[pedakonDa]] * [[kadasilpa]] * [[tIgalametta]] * [[godugumAmiDi]] * [[kottapAlem]] * [[degalapAlem]] * [[godugumAmiDi]] * [[kappalu]] * [[bennavaram]] * [[karakapalli]] * [[umrasigondi]] * [[bhImasingi]] * [[pedapakalu]] * [[mAmiDipalli]] * [[debbagaruvu]] * [[kinnerla]] * [[vangasari]] * [[vurisingi]] * [[kolapari]] * [[cinna gedda]] * [[kandulagodi]] * [[mallavaram]] * [[gadapari]] * [[gerrilagadda]] * [[chavatapADu]] * [[vamigedda koTUruu]] * [[pina koTUruu]] * [[cerapalli]] * [[genjigedda]] * [[bayalukincangi]] * [[vamigedda]] * [[pandlimAmiDi]] * [[chadalapADu]] * [[bourty]] * [[satyavaram]] * [[goyyalametta]] * [[pasuvulabanDa]] * [[chowdupalli]] * [[chadipETa]] * [[antarla]] * [[cintapalli]] * [[balajipETa]] * [[cilakalamAmiDi]] * [[ganugulapADu]] * [[sallai]] * [[genjigedda]] * [[sadika]] * [[routupayalu]] * [[cintalUru]] * [[burisingi]] * [[regubailu]] * [[budidapADu]] * [[korukonDa]] * [[vanajajulu]] * [[bayapADu]] * [[basangi koTUruu]] * [[lambadampalli]] * [[vantamAmiDi]] * [[rAjubanDa]] * [[marricettu pakalu]] * [[bangarugummi]] * [[cinna rAjupakalu]] * [[tallakOTa]] * [[labbangikottavIdhi]] * [[labbangi]] * [[jangampakalu]] * [[barikadorapakalu @ rAjupakalu]] * [[madigunTa]] * [[kRshNpuram]] * [[terapalli]] * [[yerrabommalu]] * [[nagulagondi]] * [[lubbagunTa]] * [[kikkisalabanDa]] * [[kudupusingi]] * [[kommangi]] * [[parikalu]] * [[jangambanDa]] * [[relangi]] * [[yerravaram]] * [[samagiri]] * [[yernabili]] * [[godugumAmiDi]] * [[rolugunTa]] * [[tatibanDa]] * [[rachapanasa]] * [[vantamAmiDi]] * [[borramAmiDi]] * [[kagulabanDa]] * [[poTUruAjugunnalu]] * [[totamAmiDi]] * [[porlubanDa]] * [[tatipAlem]] * [[tappulamAmiDi]] * [[boyalagUDem]] * [[sItaramapuram]] * [[yerrabanDa]] * [[jerrigedda]] * [[yerranabilli]] * [[konDavanchula]] * [[cinnabarada]] * [[pedabarada]] * [[siripuram]] * [[diguvapakalu]] * [[gondipakalu]] * [[rowrimtada]] * [[baddimetta]] * [[citrallagoppu]] * [[lammasingi]] * [[nutibanDa]] * [[ona chakarayabanDa]] * [[ravimanupakalu]] * [[bhImanapalli]] * [[asirada]] * [[gaTTumpakalu]] * [[tajangi]] * [[rachapanukulu]] * [[palada]] * [[bowda]] * [[kitumula]] * [[rakOTa]] * [[balabadram]] * [[pakabu]] * [[patapADu]] * [[kurusingi]] * [[TUruebongalu]] * [[gummidipAlem]] * [[ubalagaruvu]] * [[vookabanDa]] * [[busulakOTa]] * [[sanivaram]] * [[cinnayyapAlem]] * [[tamarapalli]] * [[singavaram]] * [[singavaram koTUruu]] * [[anjalam]] * [[usuruputtu]] * [[nimmalapAlem]] * [[gaddibanDa]] * [[mulusubanDa]] * [[shIkayabanDa]] * [[busibanDa]] * [[polamabanDa]] * [[chImalabayalu]] * [[vandlamAmiDi]] * [[jangambuddi]] * [[muntamAmiDi]] * [[nagrahAram]] * [[bemudichatru]] * [[lakkavaram]] * [[maccalamAmiDi]] * [[gunnamAmiDi]] * [[madimabanDa]] * [[rayipAlem]] * [[tatibanDa]] * [[nadimipAlem]] * [[kapasupADu]] * [[dovarapalli]] * [[palamAmiDi]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} గూడెం కొత్తవీధి 9294 24957 2006-04-25T18:13:44Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గూడెం కొత్తవీధి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గూడెం కొత్తవీధి|villages=170|area=|population=56.15|pop_male=27.889|pop_female=28.261|pop-density=|pop-growth=|literacy=32.39|lit_male=42.54|lit_female=22.36}} {{విశా.అ}} '''గూడెం కొత్తవీధి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[upper sileru project site camp (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[valasagedda]] * [[busikonDa]] * [[pilligedda]] * [[katragedda]] * [[santa neredupalli]] * [[jonnamAmiDi]] * [[challanisilpa]] * [[rosaiguda]] * [[duppalavADa]] * [[kommarapalli]] * [[neredupalli]] * [[rallagedda]] * [[agrahAram]] * [[petrai]] * [[gangavaram]] * [[naramAmiDi gondi]] * [[nimmacettu]] * [[gollapalli]] * [[cintalavADa]] * [[peddammagondi]] * [[rallagedda]] * [[kondrupalli]] * [[boddalalagondi]] * [[gudimAmiDi]] * [[gilligondi]] * [[masangilli]] * [[gunkurolu]] * [[dabbagondi]] * [[nadimivIdhi]] * [[pebbampalli]] * [[tadakapalli]] * [[durgam]] * [[godicinta]] * [[chamagedda]] * [[reyyalagedda]] * [[ammavaridharakonDa]] * [[celakavIdhi]] * [[jajipakalu]] * [[yenugugondi]] * [[kakulagedda]] * [[cekkalamaddi]] * [[darakonDa]] * [[kotTUruu]] * [[yenugubayalu]] * [[kongapakalu]] * [[dabbagedda]] * [[kommalavADa]] * [[gorrelova]] * [[chIdigunTa]] * [[chodirai]] * [[tokarai]] * [[cintagoppu]] * [[madimalla]] * [[koTUruukOTa]] * [[annavaram]] * [[nelajarata]] * [[kakanuru]] * [[gummirevulu]] * [[paramasingavaram]] * [[konDajarta]] * [[batunuru]] * [[galikonDa]] * [[muddula busikonDa]] * [[jampalova]] * [[es.koTUruu]] * [[saprla]] * [[lankapakalu]] * [[panasapalli]] * [[marripAlem]] * [[munagarapalli]] * [[siribala]] * [[adagarapalli]] * [[jerrilakoTUruu]] * [[jerrila]] * [[gudivADa]] * [[mondigedda]] * [[nemmatotapAlem]] * [[burugupakalu]] * [[kottavADa]] * [[ginjangi]] * [[vanabalingam]] * [[gaigampalli]] * [[konDakicangi]] * [[lubbagunTa]] * [[panasapalli]] * [[nittamAmiDi pAlem]] * [[cintalapADu]] * [[vantadapalli]] * [[vIravaram]] * [[kottapAlem]] * [[vanchula]] * [[konDavADa]] * [[korapalli]] * [[cerapalli]] * [[gondipalli]] * [[kottapalli]] * [[boddamanupakalu]] * [[gUDem pata vIdhi]] * [[agrahAram]] * [[vaaDamAmiDi]] * [[boddamAmiDi]] * [[kunkkumpUDi]] * [[gummalagondi]] * [[tImulabanDa]] * [[pujaripakalu]] * [[gUDem kotta vIdhi]] * [[kampamanupakalu]] * [[etarobbulu]] * [[busulu]] * [[pedapADu]] * [[sagulu]] * [[lakkavaram]] * [[pata yerragedda]] * [[yerraceruvulu]] * [[badasallu]] * [[dokulUru]] * [[kokkitapADu]] * [[rampulu]] * [[chaparatipAlem]] * [[TUruumAmiDi]] * [[nerudubanDa]] * [[lakkavarapupETa]] * [[boyalapAlem]] * [[garikibanDa]] * [[peddavalasa]] * [[jadumuru]] * [[gomuvaaDa]] * [[vasuvADa]] * [[cittamAmiDi]] * [[cinnajadumuru]] * [[dengurai]] * [[gandepalli]] * [[sankadakoTUruu]] * [[nimmalapAlem]] * [[suravaram]] * [[kodisingi]] * [[mangalapAlem]] * [[devarapalli]] * [[jangampADu]] * [[gunalanka]] * [[vusurugUDem]] * [[yernabilli]] * [[kotnabilli]] * [[sankada]] * [[asurodda]] * [[rintada]] * [[ducharapAlem]] * [[yebulu]] * [[ramagedda]] * [[nIlavaram]] * [[bonampalli]] * [[gUDem colony]] * [[kottagUDem]] * [[Ar.vI.nagar]] * [[yerravaram]] * [[chapagedda]] * [[kadugulu]] * [[parikala]] * [[rAjumanupakalu]] * [[kimulabanDa]] * [[pedakoTUruu]] * [[kodisingi]] * [[doDDikonDa]] * [[kattupalli]] * [[lingavaram]] * [[madem]] * [[damanapalli]] * [[pippaladoDDi]] * [[signapalli]] * [[annavaram]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} కొయ్యూరు 9295 24958 2006-04-25T18:13:54Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొయ్యూరు||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొయ్యూరు|villages=141|area=|population=52.437|pop_male=26.395|pop_female=26.042|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.15|lit_male=48.34|lit_female=31.81}} {{విశా.అ}} '''కొయ్యూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[valugUDem]] * [[mattam bhimavaram]] * [[vuduta]] * [[kommanuru]] * [[chIdikOTa]] * [[puttakOTa]] * [[pedalanka koTUruu]] * [[mandipalli]] * [[jerrigondi]] * [[marripakalu]] * [[ravulakOTa]] * [[pakalajIdi]] * [[yerragonDa]] * [[ulligunTa]] * [[yU.chIdipAlem]] * [[pokalapAlem]] * [[punukuru]] * [[kannavaram]] * [[nallabilli]] * [[annavaram]] * [[garimanDa]] * [[mukudupalli]] * [[kinDangi]] * [[chowdipalli]] * [[budaralla]] * [[budaralla koTUruu]] * [[gudapalli]] * [[pidatamAmiDi]] * [[jogampETa]] * [[solabu]] * [[marrivADa]] * [[balabadrapADu]] * [[sakulapAlem]] * [[vantamarri]] * [[pittalapADu]] * [[pidugurai]] * [[balarevulu]] * [[lusam]] * [[gollivalasa]] * [[tallapAlem]] * [[doddavaram]] * [[surendrapAlem]] * [[kinchavanipAlem]] * [[cintuvanipAlem]] * [[dibbalapAlem]] * [[gangavaram]] * [[mampa]] * [[revallu]] * [[nimmalapAlem]] * [[koyyuru]] * [[rajendrapAlem]] * [[chIdipAlem]] * [[singavaram]] * [[potavaram]] * [[panasalapADu]] * [[nadimpAlem]] * [[ginjarti]] * [[cintalapUDi]] * [[lubbarti]] * [[nallagonDa]] * [[nimmalagondi]] * [[tenkala panukulu]] * [[kottapalli]] * [[domalagondi]] * [[yeddumAmiDi singhadara]] * [[katragedda]] * [[ganerlapAlem]] * [[gamakonDa]] * [[kamparegulu]] * [[suramanDa]] * [[nimmagedda]] * [[velagalapAlem]] * [[kottapAlem]] * [[sIkayipAlem]] * [[ravimanupAlem]] * [[sarabhanna pAlem]] * [[battumetta]] * [[tIgalametta]] * [[battapanukulu]] * [[nadimpAlem]] * [[katiralloddi]] * [[nallagonDa]] * [[tulabada]] * [[downuru]] * [[suddalapAlem]] * [[gummadimanupAlem]] * [[konDasanta]] * [[kottagadabapAlem]] * [[ramapuram]] * [[mulapETa]] * [[bonkulapAlem]] * [[marripAlem]] * [[rellalapAlem]] * [[rabbasingi]] * [[dharmavaram]] * [[mallavaram]] * [[koTUruu]] * [[gadabapAlem]] * [[cittempADu]] * [[ramannapAlem]] * [[jammavaram]] * [[gopavaram]] * [[lingapuram]] * [[ganugula]] * [[pedamakavaram]] * [[ramarAjupAlem]] * [[valasampETa]] * [[kinaparti]] * [[bhImavaram]] * [[mulagalametta]] * [[rAjupETa]] * [[balusukura pakalu]] * [[antada]] * [[gummalapAlem]] * [[bangarammapETa]] * [[paradesipakalu]] * [[yerrinaidu pakalu]] * [[koppukonDa]] * [[ravimanupakalu]] * [[ravanapalli]] * [[kitalova]] * [[kommika]] * [[adakula]] * [[kantaram]] * [[balaram]] * [[padi]] * [[ratnampETa]] * [[konDagokira]] * [[valasarAjupADu]] * [[chappidi mAmiDi]] * [[bointi]] * [[daragedda]] * [[tatimanubanDa]] * [[kumbarlubanDa]] * [[puTUruugedda]] * [[parlubanDa]] * [[tapplimAmiDi]] * [[sitarampADu]] * [[yerrabilli]] * [[rolangi]] * [[chatarai]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} గోలుకొండ 9296 24960 2006-04-25T18:14:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గోలుకొండ||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోలుకొండ|villages=34|area=|population=50.949|pop_male=25.752|pop_female=25.197|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.53|lit_male=60.72|lit_female=38.12}} {{విశా.అ}} '''గోలుకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[chIdikada]] * [[kumarapuram]] * [[konkasingi]] * [[agency laxmipuram]] * [[kRshNdevipETa]] * [[tallachIdikada]] * [[chodyam]] * [[kottamallempETa]] * [[lingamdora pAlem]] * [[golugonDa]] * [[kottapAlem]] * [[patamallempETa]] * [[nagannadorapAlem]] * [[pappusettipAlem]] * [[yarravaram]] * [[nallanki]] * [[pallapu nagannadora pAlem]] * [[sItakandi]] * [[mungerlapAlem]] * [[komira]] * [[pakalapADu]] * [[polavaram]] * [[chIdigummala]] * [[yarakampETa]] * [[gundupala]] * [[kotta yellavaram]] * [[karaka]] * [[jammadevipETa]] * [[ammapETa]] * [[gadampAlem]] * [[pogaceTlapAlem]] * [[vaaDaparti]] * [[jammavaram]] * [[kasimi]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} నాతవరం 9297 24961 2006-04-25T18:14:26Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నాతవరం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నాతవరం|villages=35|area=|population=62.14|pop_male=31.283|pop_female=30.857|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.13|lit_male=53.00|lit_female=35.11}} {{విశా.అ}} '''నాతవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kuruvaaDa]] * [[chammacinta]] * [[vootamalla]] * [[valasampETa]] * [[adivikamayya agrahAram]] * [[yellavaram donDapETa]] * [[donkada agrahAram]] * [[mulagapUDi bennavaram]] * [[cerlopAlem]] * [[zilledipUDi]] * [[natavaram]] * [[cina jaggampETa]] * [[pottinagannadora pAlem]] * [[kalavavoddu sarabhavaram]] * [[gummidigonDa]] * [[kRshNpura agrahAram]] * [[sarugudu]] * [[vedurupalli]] * [[golugonDapETa]] * [[gunupUDi]] * [[dharmavaram agrahAram]] * [[pedajaggampETa]] * [[pichciganti kottagudam]] * [[sarabhoopala paTnam]] * [[ramacandrarAju agrahAram]] * [[kodavatipUDi agrahAram]] * [[rAjupETa agrahAram]] * [[manyapuraTla]] * [[ananta padmanabhapuram]] * [[srungavaram]] * [[mallubhupala paTnam]] * [[yerakabhoopati agrahAram]] * [[pedabhairavabhoopati agrahAram]] * [[vIrabhupati agrahAram]] * [[gannavaram]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} నర్సీపట్నం 9298 24962 2006-04-25T18:14:34Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నర్సీపట్నం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నర్సీపట్నం|villages=12|area=|population=85.974|pop_male=42.841|pop_female=43.133|pop-density=|pop-growth=|literacy=61.68|lit_male=72.23|lit_female=51.23}} {{విశా.అ}} '''నర్సీపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[narsipaTnam (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[nIlampETa]] * [[gabbada]] * [[guramdorapAlem]] * [[cettupalli]] * [[peda boddepalli]] * [[ordinary laxmipuram]] * [[balighattam]] * [[dharmasagaram]] * [[duggada]] * [[vemulapUDi]] * [[amalapuram]] * [[yerakannapAlem]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} రోలుగుంట 9299 24963 2006-04-25T18:14:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రోలుగుంట||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రోలుగుంట|villages=28|area=|population=45.545|pop_male=22.423|pop_female=23.122|pop-density=|pop-growth=|literacy=41.48|lit_male=53.47|lit_female=29.87}} {{విశా.అ}} '''రోలుగుంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[pedapETa]] * [[koruprolu]] * [[mokhasa kottapaTnam]] * [[benna bhupala paTnam]] * [[ratnampETa]] * [[gangavaram]] * [[panasalapADu]] * [[arla]] * [[rajannapETa]] * [[sarabavaram]] * [[yerrabhupalapaTnam]] * [[losingi]] * [[kontalam]] * [[addasaram]] * [[kanchugummala]] * [[gundubadu]] * [[jaggampETa]] * [[komaravolu]] * [[vedullavalasa]] * [[kovvuru]] * [[vaddippa]] * [[buccampETa]] * [[gurrampETa]] * [[nindugonDa]] * [[rolugunTa]] * [[konDapAlem]] * [[janakirampuram agrahAram]] * [[kusarlapUDi]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} రావికమతం 9300 24964 2006-04-25T18:15:00Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రావికమతం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రావికమతం|villages=35|area=|population=67.029|pop_male=32.568|pop_female=34.461|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.08|lit_male=56.75|lit_female=34.13}} {{విశా.అ}} '''రావికమతం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[chalisingam @ demudukonDa]] * [[chImalapADu]] * [[dharmavaram]] * [[z.kottapaTnam]] * [[z.bennavaram]] * [[TI.arjapuram]] * [[kotnabilli]] * [[badanapADu]] * [[kavagunTa]] * [[buddibanDa]] * [[kRshNbhupala puram agrahAram]] * [[matsyapuram]] * [[komira]] * [[cinapachila]] * [[gummallapADu]] * [[pedapacila]] * [[garnikam]] * [[ravikamatam]] * [[gudivADa]] * [[marupaka]] * [[medivaaDa]] * [[kanada]] * [[diddi]] * [[gogamchIdipalli]] * [[machchavanipAlem]] * [[donDapUDi]] * [[kottakOTa]] * [[marrivalasa]] * [[pulakanDam ponavolu]] * [[guddipa]] * [[gompa]] * [[tattabanDa]] * [[totakurapAlem]] * [[pasuvulabanDa]] * [[zIlugulova]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} బుచ్చయ్యపేట 9301 24965 2006-04-25T18:15:10Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బుచ్చయ్యపేట||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బుచ్చయ్యపేట|villages=38|area=|population=61.751|pop_male=30.425|pop_female=31.326|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.75|lit_male=54.04|lit_female=31.85}} {{విశా.అ}} '''బుచ్చయ్యపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[lopUDi]] * [[lingabhupala puram agrahAram]] * [[mangalapuram]] * [[vijayaramarAjupETa]] * [[vaddadi]] * [[cinappannapAlem]] * [[polepalli]] * [[dibbidi]] * [[pI. bhImavaram]] * [[el.singavaram]] * [[pottidorapAlem]] * [[bhatlova]] * [[gantikorlam]] * [[komallapUDi]] * [[kondempUDi]] * [[konDapAlem agrahAram]] * [[gunnempUDi]] * [[konDapAlem]] * [[aitampUDi]] * [[buccayyapETa]] * [[kandipUDi]] * [[nIlakantapuram]] * [[rajam]] * [[typuram]] * [[cittiyyapAlem]] * [[cina madina]] * [[peda madina]] * [[cintapaka]] * [[pedapUDi agrahAram]] * [[pangidi]] * [[pedapUDi]] * [[karaka]] * [[TUruakalapUDi]] * [[Ar. sivarampuram]] * [[Ar. bhImavaram]] * [[appampAlem]] * [[mallam bhupatipAlem]] * [[mallam]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} చోడవరం 9302 24966 2006-04-25T18:15:20Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చోడవరం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చోడవరం|villages=31|area=|population=83.801|pop_male=41.433|pop_female=42.368|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.42|lit_male=69.17|lit_female=44.08}} {{విశా.అ}} '''చోడవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[laxmipuram]] * [[damunapalli]] * [[mycerlapAlem]] * [[khandipalli]] * [[gavaravaram]] * [[lakkavaram]] * [[addUru]] * [[sImunapalli]] * [[juttada]] * [[annavaram]] * [[venkayyagaripETa]] * [[narasayyapETa]] * [[gowripaTnam]] * [[srIrampaTnam]] * [[ankupAlem]] * [[chodavaram]] * [[gajapatinagaram]] * [[amberupuram]] * [[rayapurAjupETa]] * [[duddupAlem]] * [[venkannapAlem]] * [[govaaDa]] * [[pakirsahebpETa]] * [[bennavolu]] * [[jannavaram]] * [[timmannapAlem]] * [[chakipalli]] * [[bhogapuram]] * [[muddurti]] * [[em.kottapalli]] * [[gandhavaram]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} కె.కొత్తపాడు 9303 24967 2006-04-25T18:15:30Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కె.కొత్తపాడు||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కె.కొత్తపాడు|villages=32|area=|population=59.498|pop_male=29.705|pop_female=29.793|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.48|lit_male=64.50|lit_female=34.54}} {{విశా.అ}} '''కె.కొత్తపాడు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[alamanDa bhImavaram]] * [[alamanDakoduru]] * [[varada]] * [[potanavalasa agrahAram]] * [[ugginavalasa]] * [[ramayogi agrahAram]] * [[koruvaaDa jagannadhapuram]] * [[koruvaaDa]] * [[gavarapAlem]] * [[dIkshitula agrahAram]] * [[pindrangi]] * [[srungavaram]] * [[marrivalasa]] * [[dalivalasa]] * [[singannadorapAlem]] * [[suriddipAlem]] * [[medicerla]] * [[rongalinaidupalli]] * [[paidampETa]] * [[chowduvaaDa]] * [[garugubilli]] * [[gullepalli]] * [[gondupAlem]] * [[kintadakOTapADu]] * [[kintada]] * [[arle]] * [[santapAlem]] * [[kavi konDa agrahAram]] * [[patavalasa]] * [[goTlam]] * [[sudivalasa]] * [[candrayyapETa]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} సబ్బవరం 9304 25747 2006-05-26T13:11:30Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=సబ్బవరం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సబ్బవరం|villages=33|area=|population=59.272|pop_male=30.2|pop_female=29.072|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.46|lit_male=68.91|lit_female=41.49}} {{విశా.అ}} '''సబ్బవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[bangarammapAlem]] * [[sirasapalliaddUru]] * [[rayapuram agrahAram]] * [[tekkalipAlem]] * [[vangali]] * [[antakapalli]] * [[ayyannapAlem]] * [[elluppi]] * [[boduvalasa]] * [[gullipalli]] * [[mogalipuram]] * [[sabbavaram]] * [[gotivaaDa]] * [[gali bhimavaram]] * [[lagisettipAlem]] * [[aripaka]] * [[nallaregulapAlem]] * [[narapADu]] * [[dongalamarri sitarampuram]] * [[batajangalapAlem]] * [[pydivaaDa agrahAram]] * [[pydivaaDa]] * [[yerukunaidupAlem]] * [[asakapalli]] * [[iruvaaDa]] * [[amrutapuram]] * [[cintagaTla agrahAram]] * [[vippakaagrahAram]] * [[gollalapAlem]] * [[nanginarapADu]] * [[gangavaram]] * [[vedullanarava]] * [[ajanagiri]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} పెందుర్తి 9305 24969 2006-04-25T18:16:03Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెందుర్తి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెందుర్తి|villages=22|area=|population=106.513|pop_male=53.8|pop_female=52.713|pop-density=|pop-growth=|literacy=71.97|lit_male=81.73|lit_female=62.03}} {{విశా.అ}} '''పెందుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[vepagunTa (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gorapalli]] * [[saripalli]] * [[mudapaka]] * [[gurrampAlem]] * [[rajayyapETa]] * [[jutada]] * [[valimeraka]] * [[sowbhagya rayapuram]] * [[pulagalipAlem]] * [[cinnamusidivaaDa]] * [[pendurti]] * [[rampuram]] * [[pinagadi]] * [[peddagadi]] * [[cintagaTla]] * [[jerripotulapAlem]] * [[narava]] * [[porlupAlem]] * [[chImalapalli]] * [[lakshmi puram]] * [[kRshNrayapuram]] * [[purushotam puram]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} ఆనందపురం 9306 24970 2006-04-25T18:16:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఆనందపురం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆనందపురం|villages=32|area=|population=55.525|pop_male=28.028|pop_female=27.497|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.78|lit_male=59.13|lit_female=38.14}} {{విశా.అ}} '''ఆనందపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[pekeru]] * [[sirlapAlem]] * [[mukunDapuram]] * [[boni]] * [[kusuluvaaDa]] * [[gottipalli]] * [[jagannadhapuram]] * [[bakurupAlem]] * [[muccerla]] * [[tangudubilli]] * [[kolavanipAlem]] * [[bhImannadorapAlem]] * [[ramavaram]] * [[gandigunDam]] * [[dabbanDa]] * [[mAmiDilova]] * [[gangasani agrahAram]] * [[narayana gajapatirAjupuram]] * [[kanamam]] * [[gorinta]] * [[gidijala]] * [[sontyam]] * [[gudilova]] * [[tarluvaaDa]] * [[palavalasa]] * [[panDalapaka]] * [[canDaka]] * [[ananDapuram]] * [[vemulavalasa]] * [[peddipAlem]] * [[vellanki]] * [[gambhIram]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} పద్మనాభం 9307 24971 2006-04-25T18:16:23Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పద్మనాభం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పద్మనాభం|villages=24|area=|population=49.622|pop_male=25.126|pop_female=24.496|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.82|lit_male=53.95|lit_female=31.39}} {{విశా.అ}} '''పద్మనాభం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[tunivalasa]] * [[nerellavalasa]] * [[cinnapuram]] * [[ayinada]] * [[bapirAjutallavalasa]] * [[korada]] * [[buddivalasa]] * [[buddivalasa agrahAram]] * [[narasapuram]] * [[reDDipalli agrahram]] * [[potnuru]] * [[bhandevupuram]] * [[vijayarampuram]] * [[timmapuram]] * [[gandhavaram]] * [[kovvaaDa]] * [[penta]] * [[anantavaram]] * [[maddi]] * [[padmanabham]] * [[kRshNpuram]] * [[pandrangi]] * [[venkatapuram]] * [[revidi]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} భీమునిపట్నం 9308 27442 2006-06-26T11:31:20Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=భీమునిపట్నం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భీమునిపట్నం|villages=19|area=|population=99.62|pop_male=49.892|pop_female=49.728|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.76|lit_male=68.22|lit_female=49.31}} '''భీమునిపట్నం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[భీమునిపట్నం]] (m+og) * [[భీమునిపట్నం]] (m) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బొదమెట్లపాలెం ]] * [[దాకమర్రి]] * [[నారాయణరాజుపేట]] * [[సింగన్నబండ]] * [[మజ్జివలస]] * [[తాటితూరు]] * [[నగరపాలెం]] * [[ములకుద్దు (గ్రామీణ)]] * [[చిప్పడ]] * [[అమనం]] * [[అన్నవరం, భీమునిపట్నం|అన్నవరం]] * [[తాళ్లవలస]] * [[కొత్తవలస, భీమునిపట్నం|కొత్తవలస]] * [[జయంతివాని అగ్రహారం]] * [[రామయోగి అగ్రహారం]] * [[నిడిగట్టు]] * [[కాపులుప్పడ]] * [[చేపలప్పడ]] * [[నేరెళ్లవలస (గ్రామీణ)]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} విశాఖపట్నం మండలం 9309 24973 2006-04-25T18:16:43Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=విశాఖపట్నం మండలం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విశాఖపట్నం మండలం|villages=4|area=|population=70.623|pop_male=36.435|pop_female=34.188|pop-density=|pop-growth=|literacy=73.37|lit_male=81.21|lit_female=65.01}} {{విశా.అ}} '''విశాఖపట్నం మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[visakhapaTnam (m corp+og) (part)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kommadi]] * [[paradesipAlem]] * [[bakkannapAlem]] * [[gopalapaTnam (grAmINa)]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} పెదగంట్యాడ 9310 24976 2006-04-25T18:17:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పెదగంట్యాడ||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పెదగంట్యాడ|villages=3|area=|population=12.741|pop_male=6.605|pop_female=6.136|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.08|lit_male=69.85|lit_female=45.50}} {{విశా.అ}} '''పెదగంట్యాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[nadupuru (part) (grAmINa)]] * [[devaaDa]] * [[appikonDa (part) (grAmINa)]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} పరవాడ 9311 27236 2006-06-21T20:53:07Z Srinivasa 246 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=పరవాడ||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పరవాడ|villages=22|area=|population=58.89|pop_male=29.966|pop_female=28.924|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.07|lit_male=69.83|lit_female=47.89}} {{విశా.అ}} '''పరవాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కన్నూరు]] * [[పెదముసిడివాడ]] * [[మర్రిపాలెం]] * [[మంత్రిపాలెం]] * [[తాడి]] * [[లంకెలపాలెం]] * [[శాలపువానిపాలెం]] * [[పెదమడక]] * [[జగన్నాధపురం అగ్రహారం]] * [[లేమర్తి అగ్రహారం]] * [[పొన్నూరు అగ్రహారం]] * [[తానం]] * [[edulapaka bonangi]] * [[దేశపాత్రునిపాలెం]] * [[pentasIma bonangi]] * [[payakarao bonangi]] * [[పరవాడ]] * [[bharinikam]] * [[రవ్వాడ]] * [[స్వయంభువరం]] * [[కలపాక]] * [[చీపురపల్లి పశ్చిమ]] * [[చీపురపల్లి తూర్పు]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} మునగపాక 9312 24979 2006-04-25T18:17:57Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మునగపాక||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మునగపాక|villages=26|area=|population=50.669|pop_male=25.381|pop_female=25.288|pop-density=|pop-growth=|literacy=56.75|lit_male=68.91|lit_female=44.60}} {{విశా.అ}} '''మునగపాక''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gantavanipAlem]] * [[kumarapuram]] * [[chucikonDa]] * [[ganaparti]] * [[nelupaka]] * [[madakapAlem]] * [[cerlopAlem]] * [[narendrapuram]] * [[pallapu ananDapuram]] * [[purushottampuram]] * [[arabupAlem]] * [[vompolu]] * [[nagulapalli]] * [[ummalada]] * [[jaggayyapETa agrahAram]] * [[totada]] * [[TI.sirasapalli]] * [[venkatapuram]] * [[patipalli]] * [[munagapaka]] * [[timmarAjupETa]] * [[vadrapalli]] * [[mallavaram]] * [[kakarapalli]] * [[rAjupETa agrahAram]] * [[nagavaram]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} కశింకోట 9313 24980 2006-04-25T18:18:07Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కశింకోట||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కశింకోట|villages=26|area=|population=62.259|pop_male=30.599|pop_female=31.66|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.29|lit_male=61.29|lit_female=39.72}} {{విశా.అ}} '''కశింకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[tIda]] * [[charakam]] * [[addam]] * [[accerla]] * [[singavaram]] * [[ugginapAlem]] * [[bayyavaram]] * [[kasimkOTa]] * [[veduruparti]] * [[tegada]] * [[kottapalli]] * [[perantalapAlem]] * [[narasapuram]] * [[ammInsahabpETa]] * [[gobburupAlem]] * [[gobburu]] * [[tallapAlem]] * [[gurugu bhImavaram]] * [[sunDarayyapETa]] * [[eswarapalli chowduvaaDa]] * [[narasingibilly]] * [[nutulagunTla pAlem]] * [[zattapureDDituni]] * [[cintalapAlem]] * [[somavaram]] * [[yenugutuni]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} మేకవరపాలెం 9314 25484 2006-05-20T12:32:31Z Mullapudi raju 406 {{మండలం|name=మాకవరపాలెం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మాకవరపాలెం|villages=25|area=|population=54.622|pop_male=27.346|pop_female=27.276|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.58|lit_male=58.83|lit_female=34.37}} {{విశా.అ}} '''మాకవరపాలెం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[harappa agrahAram]] * [[gangavaram]] * [[sItanna agrahAram]] * [[konDala agrahAram]] * [[pydipala]] * [[burugupAlem]] * [[tadapala]] * [[tootipala]] * [[appandorapAlem]] * [[peddipAlem]] * [[venkannapAlem]] * [[settipAlem]] * [[zaminDari gangavaram]] * [[bhImaboina pAlem]] * [[మాకవరపాలెం]] * [[narayana gajapatirajapuram agrahAram]] * [[vajragada]] * [[mallavaram]] * [[giduTUruu]] * [[bayyavaram]] * [[తామరం]] * [[rachapalli]] * [[pocinapeddi agrahAram]] * [[jangalapalli]] * [[koduru]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} కొత్తఊరట్ల 9315 24982 2006-04-25T18:18:27Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొత్తఊరట్ల||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తఊరట్ల|villages=20|area=|population=52.653|pop_male=26.14|pop_female=26.513|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.43|lit_male=56.98|lit_female=38.04}} {{విశా.అ}} '''కొత్తఊరట్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[pamulavaka]] * [[bapirAju kottapalli]] * [[annavaram]] * [[yenDapalli]] * [[jallUru]] * [[sunkapuru]] * [[tangedu]] * [[ramannapAlem]] * [[rAjupETa]] * [[kOTauraTla]] * [[lingapuram]] * [[bodapAlem]] * [[pippalla kottapalli]] * [[cinaboddepalli]] * [[kodavatipUDi]] * [[kailasapaTnam]] * [[chowduvaaDa]] * [[tadaparti jangampETa]] * [[gottivaaDa]] * [[panduru]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} పాయకరావుపేట 9316 24983 2006-04-25T18:18:40Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పాయకరావుపేట||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాయకరావుపేట|villages=19|area=|population=83.727|pop_male=42.442|pop_female=41.285|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.73|lit_male=60.52|lit_female=48.82}} {{విశా.అ}} '''పాయకరావుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[payakaraopETa]] * [[padalavani laxmipuram]] * [[namavaram]] * [[gunTapalli]] * [[gopalapaTnam]] * [[satyavaram]] * [[mangavaram]] * [[araTla kOTa]] * [[pedaramabhadrapuram]] * [[palteru]] * [[kandipUDi]] * [[edatam]] * [[kumarapuram]] * [[es.narasapuram]] * [[SrIrampuram]] * [[kesavaram]] * [[masahebpETa]] * [[rajavaram]] * [[pentakOTa]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} నక్కపల్లి 9317 24984 2006-04-25T18:18:51Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నక్కపల్లి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నక్కపల్లి|villages=31|area=|population=74.05|pop_male=36.73|pop_female=37.32|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.71|lit_male=51.78|lit_female=39.77}} {{విశా.అ}} '''నక్కపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[donkada]] * [[jI.jagannadhapuram]] * [[mukunDarAjupETa]] * [[chIdika]] * [[dosalapADu]] * [[rebaka]] * [[pedadoDDigallu]] * [[bodugallam]] * [[cittibaTla agrahAram]] * [[nayampUDi]] * [[cinadoDDigallu]] * [[ramanayyapETa]] * [[gullipADu]] * [[godicerla]] * [[cinarambhadrapuram]] * [[devavaram]] * [[uddanDapuram]] * [[nellipUDi]] * [[gunupUDi]] * [[donivanilakshmipuram]] * [[vempADu]] * [[kagita]] * [[nakkapalli]] * [[upmaka agrahAram]] * [[chukalavari lakshmipuram]] * [[en.narasapuram]] * [[canDanada]] * [[nallamattipAlem]] * [[bucirAjupETa]] * [[rajayyapETa]] * [[pedatInarla]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} శృంగరాయవరం 9318 24985 2006-04-25T18:19:00Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=శృంగరాయవరం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శృంగరాయవరం|villages=22|area=|population=69.46|pop_male=34.48|pop_female=34.98|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.28|lit_male=59.87|lit_female=42.84}} {{విశా.అ}} '''శృంగరాయవరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[pettugollapalli]] * [[cinagummulUru]] * [[darlapUDi]] * [[bhImavaram]] * [[penugollu]] * [[dharmavaram agrahAram]] * [[es.rayavaram]] * [[pETasudipuram]] * [[vemagiri]] * [[jangulUruvelampAlem]] * [[sarvasiddi]] * [[vakapADu]] * [[upparapalli]] * [[karrivanipAlem]] * [[lingarAjupAlem]] * [[vommavaram]] * [[pedagummulUru]] * [[timmapuram]] * [[koruprolu]] * [[gudivaaDa]] * [[peda uppalam]] * [[cina uppalam]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} ఎలమంచిలి 9319 24986 2006-04-25T18:19:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=ఎలమంచిలి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఎలమంచిలి|villages=14|area=|population=68.48|pop_male=33.817|pop_female=34.663|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.88|lit_male=70.60|lit_female=49.53}} {{విశా.అ}} '''ఎలమంచిలి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kokkirapalli]] * [[TUruangalapAlem]] * [[jampapAlem]] * [[somilingapAlem]] * [[kattupAlem]] * [[yelamancili]] * [[yerravaram]] * [[regupAlem]] * [[bayyavaram]] * [[eti koppaka]] * [[padmanabharAju pETa]] * [[pulaparti]] * [[kRshNpuram]] * [[teruvupalli]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} రాంబిల్లి 9320 24987 2006-04-25T18:19:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రాంబిల్లి||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రాంబిల్లి|villages=30|area=|population=50.015|pop_male=25.212|pop_female=24.803|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.33|lit_male=62.49|lit_female=41.95}} {{విశా.అ}} '''రాంబిల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[mAmiDivaaDa]] * [[koTUruu]] * [[mulajampa]] * [[gokivaaDa]] * [[haripuram]] * [[panchadarla]] * [[rajakoduru]] * [[kRshNmpAlem]] * [[gurjapAlem]] * [[moTUruupAlem]] * [[pUDi]] * [[cebrolu vIrappa konDa]] * [[chatametta]] * [[nakkapAlem]] * [[lalam koduru]] * [[gorapUDi]] * [[vijayarampuram agrahAram]] * [[velchuru]] * [[rajala]] * [[kumarapalli]] * [[dimili]] * [[kattabolu]] * [[murakada]] * [[marripAlem]] * [[rajala agrahAram]] * [[kalavalapalli]] * [[rambilli]] * [[manyapucintuva]] * [[zirayati cintuva]] * [[sitapAlem]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} అచ్యుతాపురం 9321 25568 2006-05-21T21:39:54Z వైఙాసత్య 58 {{మండలం|name=అచ్యుతాపురం||district=విశాఖపట్నం|mapname=[[Image:Visakhapatnam mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=అచ్యుతాపురం|villages=33|area=|population=58.899|pop_male=29.621|pop_female=29.278|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.70|lit_male=59.49|lit_female=37.85}} '''అచ్యుతాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విశాఖపట్నం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మేలుపాక జగన్నాధపురం]] * [[ఉప్పవరం]] * [[యెర్రవరం]] * [[జగ్గన్నపేట]] * [[ఖాజీపాలెం]] * [[పెదపాడు, అచ్యుతాపురం|పెదపాడు]] * [[తిమ్మరాజుపేట]] * [[హరిపాలెం]] * [[కొండకర్ల]] * [[అండలపల్లి]] * [[చీమలపల్లి]] * [[సోమవరం]] * [[జగన్నాధపుర అగ్రహారం]] * [[దొప్పెర్ల]] * [[ఇరవాడ]] * [[గంగమాంబపుర అగ్రహారం]] * [[నునపర్తి]] * [[నడింపల్లి]] * [[రావిపాలెం]] * [[దోసూరు]] * [[మద్దుటూరు]] * [[జంగులూరు]] * [[భోగాపురం, అచ్యుతాపురం|భోగాపురం]] * [[చోడపల్లి]] * [[వెదురువాడ]] * [[దిబ్బపాలెం]] * [[మారుటూరు]] * [[దుప్పిటూరు]] * [[ఉద్దలపాలెం]] * [[పూడిమడక]] * [[చిప్పడ]] * [[జోగన్నపాలెం]] * [[తంటడి]] {{విశాఖపట్నం జిల్లా మండలాలు}} కొమరాడ 9322 24993 2006-04-26T03:15:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొమరాడ||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొమరాడ|villages=91|area=|population=48.995|pop_male=23.528|pop_female=25.467|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.60|lit_male=55.97|lit_female=34.24}} {{విజ.అ}} '''కొమరాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[pudesu]] * [[yenDabhadra]] * [[masimanDa]] * [[pedasekha]] * [[jala]] * [[cinasekha]] * [[joppangi]] * [[kona]] * [[lanja]] * [[vanabadi]] * [[gumadangi]] * [[tIlesu]] * [[kuntesu]] * [[gorlemma]] * [[bedda]] * [[gujjabadi]] * [[darsingi]] * [[kuneru]] * [[saruguduguda]] * [[jakuru]] * [[vutakosu]] * [[pusanandi]] * [[baddidi]] * [[tinuku]] * [[naya]] * [[uligesu]] * [[guddam]] * [[jImesu]] * [[masanandi]] * [[ulindri]] * [[ulipiri]] * [[chollapadam]] * [[sikhavaram]] * [[rebba]] * [[vanadara]] * [[binnidi]] * [[gunadatIlesu]] * [[ravikona]] * [[kemisIla]] * [[korisIla]] * [[alluvADa]] * [[devukona]] * [[poornapADu]] * [[labasu]] * [[pujariguda]] * [[marriguda]] * [[pAlem]] * [[chIdipalli]] * [[rayapuram]] * [[komaTlapETa]] * [[komarada]] * [[cinakherjala]] * [[sankesu]] * [[derupADu]] * [[vanakabadi]] * [[ladda]] * [[sarvapADu]] * [[pedakherjala]] * [[sitamambapuram (near komarada)]] * [[kottu]] * [[todumu]] * [[madalangi]] * [[cekkavalasa]] * [[puligummi]] * [[vannam]] * [[dalaipETa]] * [[kodulagumpa]] * [[gumada]] * [[sitamambapuram (near gumada)]] * [[kotipam]] * [[regulapADu]] * [[banjukuppa]] * [[kambavalasa]] * [[kandivalasa]] * [[kummarigunTa]] * [[gangareguvalasa]] * [[sominaiduvalasa]] * [[devunigumpa]] * [[kallikOTa]] * [[nimmalapADu]] * [[duggi]] * [[artam]] * [[ankullavalasa]] * [[sunDarapuram]] * [[dangabhadra]] * [[konavalasa]] * [[nanDapuram]] * [[sivini]] * [[vikrampuram]] * [[parasurampuram]] * [[gunanupuram]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} గుమ్మలక్ష్మీపురం 9323 24995 2006-04-26T03:15:53Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గుమ్మలక్ష్మీపురం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుమ్మలక్ష్మీపురం|villages=119|area=|population=47.265|pop_male=23.004|pop_female=24.261|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.51|lit_male=55.01|lit_female=32.66}} {{విజ.అ}} '''గుమ్మలక్ష్మీపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kappakallu]] * [[addangijangidi bhadra]] * [[tota]] * [[japai]] * [[kalliti]] * [[kaligottu]] * [[kIsari]] * [[dolukona]] * [[vangara]] * [[gunada]] * [[kedaripuram]] * [[nondrukona]] * [[tenkasingi]] * [[rella]] * [[kosangibhadra]] * [[dummangi]] * [[kottaguda @ dabbaliguda]] * [[nigaram]] * [[kukkidi]] * [[boddidi]] * [[chappaguda]] * [[gorati]] * [[chaparayi jangidibhadra]] * [[sikharapai]] * [[vamasi]] * [[tadikonDa]] * [[mangalapuram]] * [[pedakharja]] * [[batugudaba]] * [[sivaaDa near kukkidi]] * [[sikalabai]] * [[cemuduguda]] * [[murada]] * [[mulabinnidi @ mulalikkidi]] * [[kottalikkidi]] * [[iridi]] * [[tolukharja]] * [[gowduguda]] * [[lumbesu]] * [[lappiti]] * [[vaaDabai]] * [[vondrubhangi]] * [[chaparayibinnidi]] * [[kanasingi]] * [[kondrukuppa]] * [[muliguda]] * [[mantrajola]] * [[gadivankadhara]] * [[konDabinnidi]] * [[mulajammu]] * [[kurasingi]] * [[alavadda]] * [[vappangi]] * [[konDavaaDa]] * [[rayaghadajammu]] * [[penguva]] * [[cinagIsada]] * [[pedaravikona]] * [[nondrukona]] * [[sambuguda]] * [[pusabadi]] * [[goipaka]] * [[kitalamba]] * [[gullalanka]] * [[vaaDajangi]] * [[ijjakai]] * [[dabbaliguda]] * [[SrIrangapADu]] * [[lada]] * [[bIrupADu]] * [[kontesu]] * [[tanku]] * [[cinavankadhara]] * [[boddidi]] * [[accaba]] * [[kusa @ yadakhallu]] * [[cinaravikona]] * [[vallada]] * [[gorada]] * [[kudda]] * [[ranasingi]] * [[vatada]] * [[lakkaguda]] * [[savarakOTapADu]] * [[puttajammu]] * [[tatisIla]] * [[kaligottu]] * [[regulapADu]] * [[pirtani @ elwinpETa]] * [[gummalakshmipuram]] * [[sadunuguda]] * [[amiti]] * [[putikavalasa]] * [[yeguvamanDa]] * [[manDa @ diguva manda]] * [[karlaguda]] * [[regidi]] * [[bayyada]] * [[gandra]] * [[balesu]] * [[tummiguda]] * [[diguvaderuvaaDa]] * [[gIsada (pamula)]] * [[babbidi]] * [[uriti]] * [[jarna]] * [[chorupalli]] * [[konDakuneru]] * [[vaaDaputti]] * [[nellikikkuva]] * [[dongurukikkuva]] * [[jogipuram]] * [[gedrajola]] * [[vanakabadi (el.em.)]] * [[vandidi]] * [[duddukhallu]] * [[lovalakshmipuram]] * [[cintalapADu]] * [[tikkabai]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} కురుపాం 9324 24997 2006-04-26T03:16:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కురుపాం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కురుపాం|villages=91|area=|population=46.714|pop_male=23.37|pop_female=23.344|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.94|lit_male=56.35|lit_female=33.52}} {{విజ.అ}} '''కురుపాం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[cinarayudupETa @ dabbaliguda]] * [[yegulavaaDa]] * [[konaguda]] * [[gumma]] * [[levidi]] * [[uridi @ uridinivide]] * [[dhulikuppa]] * [[relliguda @ malliguda]] * [[sanjuvai]] * [[kakitada]] * [[udayapuram]] * [[gorjapADu]] * [[mantikonDa]] * [[antijola]] * [[gujjuvai]] * [[mondemkhallu]] * [[konDabaridi]] * [[rajjali]] * [[maripalli (near) rajjali]] * [[rastakuntubai]] * [[pedavanija]] * [[botili]] * [[maripalli (near) mondemkhallu]] * [[ichapuram]] * [[dongalabaramani]] * [[sivaaDa (near) gujjuvai]] * [[dokulaguda]] * [[ramuduguda]] * [[kIdavai]] * [[dommidi]] * [[yeguvaballeru]] * [[valasaballeru]] * [[lankajodu]] * [[pedagottili]] * [[pedabaramani @ gundubaramani]] * [[kairada]] * [[potivaaDa]] * [[nagara]] * [[taccidi (tuttidi)]] * [[bartangi]] * [[santoshapuram]] * [[lanDagorli]] * [[tennukharja]] * [[kirisingi @ pellivalasa]] * [[dimitiguda]] * [[rangupuram]] * [[sekupADu]] * [[dandusura]] * [[gummidiguda]] * [[biyyalavalasa]] * [[sivannapETa]] * [[gollavalasa]] * [[kiccada]] * [[kurupam]] * [[tekharakhandi]] * [[durubili]] * [[bhallukOTa]] * [[gotivaaDa]] * [[bore]] * [[megada]] * [[voppangi]] * [[podi]] * [[sobba]] * [[nagarakuntubai]] * [[gotikuppa]] * [[arikakoridi]] * [[chappagottili]] * [[kolisa]] * [[cintalakoridi]] * [[podisa]] * [[panasabhadra]] * [[voosakonDa]] * [[dandusura (near kurupam )]] * [[nIlakantapuram]] * [[dharmalalaxmipuram]] * [[jumbiri]] * [[jarada]] * [[puliputti]] * [[abiri]] * [[tittiri]] * [[tulasi]] * [[sIdiguda]] * [[gummidiguda]] * [[bhImpuram]] * [[gadali]] * [[likkidi]] * [[kakili (near ) nIlakantapuram]] * [[gangannadora valasa]] * [[tiyyali]] * [[vobbangi]] * [[saki]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} జియ్యమ్మవలస 9325 24998 2006-04-26T03:16:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జియ్యమ్మవలస||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జియ్యమ్మవలస|villages=56|area=|population=53.81|pop_male=26.816|pop_female=26.994|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.46|lit_male=64.14|lit_female=36.99}} {{విజ.అ}} '''జియ్యమ్మవలస''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[bitrapADu]] * [[baTlabhadra]] * [[subadramma valasa]] * [[jogirAjupETa]] * [[kannapudora valasa]] * [[pedamerangi]] * [[cinamerangi]] * [[talladumma]] * [[candrasekharajapuram]] * [[mokasualluvADa]] * [[lovagangarajapuram]] * [[tumbali]] * [[ravaaDa]] * [[maruvADa]] * [[konDanidagallu]] * [[kidigesu]] * [[balleru]] * [[konDacilakam]] * [[cinadodija]] * [[dakshini]] * [[pedatolumanDa]] * [[pedadodija]] * [[tamarikandijammu]] * [[gorli]] * [[kutampandrasingi]] * [[arnada]] * [[jiyyammavalasa]] * [[alamanDa]] * [[sikhabadi]] * [[bommika jagannadhapuram]] * [[joguladumma]] * [[lakshmipuram (near) parajapADu]] * [[tummalavalasa]] * [[rajayyapETa]] * [[surapudoravalasa]] * [[akkandoravalasa]] * [[gavarampETa]] * [[mokhasaharipuram]] * [[basangi]] * [[cintalabelagam]] * [[singanapuram]] * [[kudama]] * [[gowripuram]] * [[gadabavalasa]] * [[TUruakanaiduvalasa]] * [[itika]] * [[kunDaratiruvaaDa]] * [[parajapADu]] * [[pippalabadra]] * [[geddatiruvaaDa]] * [[bommika]] * [[dangabadra (near) arnada]] * [[ankavaram]] * [[cinabuddidi]] * [[pedabuddidi]] * [[gadisingupuram]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} గరుగుబిల్లి 9326 24999 2006-04-26T03:16:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గరుగుబిల్లి||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గరుగుబిల్లి|villages=31|area=|population=50.833|pop_male=25.493|pop_female=25.34|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.92|lit_male=67.51|lit_female=38.41}} {{విజ.అ}} '''గరుగుబిల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[markonDaputti]] * [[gijaba]] * [[naviri]] * [[totapalli]] * [[santoshapuram]] * [[sunki]] * [[ullibhadra]] * [[sItarampuram]] * [[konkadivaram]] * [[sivarampuram (near) dalaivalasa]] * [[dalaivalasa]] * [[gottivalasa]] * [[marupenta]] * [[sambannavalasa]] * [[naguru]] * [[lakhanapuram]] * [[cilakam]] * [[sivvam]] * [[polinaiduvalasa]] * [[hikkimvalasa]] * [[uddavolu]] * [[cinagudaba]] * [[pedagudaba]] * [[rayandoravalasa]] * [[vallarigudaba]] * [[burada venkatapuram]] * [[garugubilli]] * [[peddUru]] * [[koTUruu]] * [[ravupalli]] * [[kottapalli]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} పార్వతీపురం 9327 25000 2006-04-26T03:16:32Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పార్వతీపురం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పార్వతీపురం|villages=46|area=|population=108.289|pop_male=53.998|pop_female=54.291|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.82|lit_male=72.87|lit_female=48.92}} {{విజ.అ}} '''పార్వతీపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[parvatipuram (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[canDalangi]] * [[pedamariki]] * [[kRshNpalli]] * [[radhampETa]] * [[SrIrangarajapuram]] * [[gangamambapuram]] * [[ravikonabatti valasa]] * [[sangamvalasa]] * [[kore]] * [[appandoravalasa]] * [[addUruvalasa]] * [[lakshminarayanapuram]] * [[gopalapuram]] * [[addapusIla]] * [[venkampETa]] * [[cinabonDapalli]] * [[nissankapuram]] * [[gangapuram]] * [[kavitibhadra]] * [[mulaga]] * [[dokisIla]] * [[gocekka]] * [[buduruvaaDa]] * [[adaru]] * [[tonki]] * [[donkalakotta paTnam]] * [[tadangivalasa]] * [[lakshmipuram]] * [[jamadala]] * [[chalamvalasa]] * [[doggavanimulaga]] * [[sudigam]] * [[tallaburidi]] * [[banDaluppi]] * [[jammadivalasa]] * [[antivalasa]] * [[puligummi]] * [[laccirAjupETa]] * [[putTUruu]] * [[pedabonDapalli]] * [[narsipuram]] * [[haripuram karadavalasa]] * [[viswambarapuram]] * [[venkataraidupETa]] * [[jagannadharaja puram]] * [[balagudaba]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} మక్కువ 9328 25001 2006-04-26T03:16:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మక్కువ||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మక్కువ|villages=48|area=|population=48.344|pop_male=24.106|pop_female=24.238|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.17|lit_male=60.18|lit_female=34.21}} {{విజ.అ}} '''మక్కువ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[menDangi]] * [[alagaruvu]] * [[mulavalasa]] * [[duggeru]] * [[gunTabhadra]] * [[panasabhadra]] * [[yerrasamantula valasa]] * [[pedavootagadda]] * [[biramasi]] * [[nanDa]] * [[sIbillipedavalasa]] * [[khavirivalasa]] * [[pedaghasila]] * [[nanDakottula ghasila]] * [[markonDaputti]] * [[saraivalasa]] * [[nagulladabba gadda]] * [[anasabhadra]] * [[vijayarampuram]] * [[lovarkhandi]] * [[sirlam]] * [[gopalapuram]] * [[dabbagadda]] * [[bangaruvalasa]] * [[battivalasa]] * [[sambara]] * [[totavalasa]] * [[sanyasirAjupuram @ maripivalasa]] * [[khaviripalli]] * [[konDabuccam pETa]] * [[kona]] * [[santeswaram]] * [[TUruumAmiDi]] * [[venkatabhyripuram]] * [[koyyanapETa]] * [[konDarejeru]] * [[kasipaTnam]] * [[papayyavalasa]] * [[mulakkayavalasa]] * [[narayanarama can drarAju puram]] * [[makkuva]] * [[bantumakkuva]] * [[cemudu]] * [[mukavalasa]] * [[payakapADu]] * [[chappabuccam pETa]] * [[venkampETa]] * [[kannampETa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} సీతానగరం, విజయనగరం 9329 25002 2006-04-26T03:16:52Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సీతానగరం, విజయనగరం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సీతానగరం, విజయనగరం|villages=43|area=|population=56.331|pop_male=27.931|pop_female=28.4|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.69|lit_male=61.67|lit_female=34.02}} {{విజ.అ}} '''సీతానగరం, విజయనగరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[kottavalasa]] * [[geddaluppi]] * [[repativalasa]] * [[guccimi]] * [[surammapETa]] * [[maripivalasa]] * [[cinnarayudupETa]] * [[ippalavalasa]] * [[papammavalasa]] * [[nidagallu]] * [[jagannadhapuram]] * [[kRshNrayapuram]] * [[sumitrapuram]] * [[pedankalam]] * [[cinankalam]] * [[burja]] * [[venkatapuram]] * [[nIlakantapuram]] * [[buddipETa]] * [[jogimpETa]] * [[pedabhogila]] * [[tamarakhandi]] * [[baggamdhoravalasa]] * [[ballakRshNpuram]] * [[bakkupETa]] * [[cinabhogila]] * [[kasapETa]] * [[Ar.venkampETa]] * [[ramavaram]] * [[laccayyapETa]] * [[antipETa]] * [[venkatapuram]] * [[vennelabuccampETa]] * [[panukupETa]] * [[rangampETa]] * [[kE.sItarampuram]] * [[lakshmipuram]] * [[dayanidhipuram]] * [[jantirayapuram]] * [[punubuccampETa]] * [[gadelavalasa]] * [[sItarampuram (near) subhadra]] * [[janumulluvalasa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} బాలాజీపేట 9330 25003 2006-04-26T03:17:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బాలాజీపేట||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బాలాజీపేట|villages=31|area=|population=62.787|pop_male=31.216|pop_female=31.571|pop-density=|pop-growth=|literacy=45.21|lit_male=58.31|lit_female=32.31}} {{విజ.అ}} '''బాలాజీపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ajjada]] * [[muragadam]] * [[chakarapalli]] * [[peddimpETa]] * [[gowripuram]] * [[narayanapuram]] * [[padamayavalasa]] * [[arasada]] * [[panukuvalasa (near) arasada]] * [[sivarampuram]] * [[subhadra]] * [[badevalasa]] * [[barli]] * [[mirtivalasa]] * [[cellimpETa]] * [[tumarada]] * [[vengapuram]] * [[palagara]] * [[nookalavaaDa]] * [[cilkalapalli]] * [[pedapenki]] * [[bhairipuram]] * [[ampavilli]] * [[janardhanapuram]] * [[vengalarayapuram]] * [[konDapuram]] * [[vantaram]] * [[gangada]] * [[narannaiduvalasa]] * [[SrI rangaraja puram]] * [[galavilli]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} సాలూరు 9331 25005 2006-04-26T03:17:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=సాలూరు||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సాలూరు|villages=81|area=|population=101.386|pop_male=49.731|pop_female=51.655|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.09|lit_male=61.55|lit_female=43.02}} {{విజ.అ}} '''సాలూరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[salur (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[sirivara]] * [[poyimala]] * [[surapADu @ kanjupaka]] * [[banDapai]] * [[gunjari]] * [[cintamala]] * [[masikacintala valasa]] * [[kodama]] * [[chora]] * [[mudangi]] * [[jaggudoravalasa]] * [[cinavootagedda]] * [[tunDa]] * [[maipalli]] * [[pattucennuru]] * [[solipiguda]] * [[pagulacennuru]] * [[doliyamba]] * [[lolingabhadra]] * [[yeguvamenDangi]] * [[donkalavelaga valasa]] * [[panasalavalasa]] * [[mavudi]] * [[kottuparuvu]] * [[diguvamenDangi]] * [[tonam]] * [[nimmalapADu]] * [[sikhaparuva]] * [[mudakaru]] * [[kotiya]] * [[ganjaibhadra]] * [[jilleduvalasa]] * [[dulibhadra]] * [[yeguvasembi]] * [[diguvasembi]] * [[sariki]] * [[mokhasadandigam]] * [[kudakaru]] * [[maripalli]] * [[tInusamanta valasa]] * [[butalakarrivalasa]] * [[mokhasamAmiDi palli]] * [[kandulapadam]] * [[mucerlavalasa]] * [[pandirimAmiDi valasa]] * [[annamrAjuvalasa]] * [[kuddadivalasa]] * [[laxmipuram]] * [[cemidipatipolam]] * [[eduladandigam]] * [[antivalasa]] * [[dattivalasa]] * [[gurrapuvalasa]] * [[mulakkayavalasa]] * [[kurukutti]] * [[karadavalasa]] * [[dagaravalasa]] * [[karasuvalasa]] * [[kottavalasa]] * [[konDakaraka valasa @ janavarivalasa]] * [[kodukarakavalasa]] * [[tupakivalasa]] * [[narlavalasa]] * [[gadilavalasa]] * [[mirtivalasa]] * [[baguvalasa]] * [[purohitunivalasa]] * [[vallapuram]] * [[pedapadam]] * [[mugadavalasa]] * [[jIgiram]] * [[neliparti]] * [[dugdasagaram]] * [[kurmarAjupETa]] * [[candrappavalasa]] * [[tentuboddavalasa]] * [[devubuccamma pETa]] * [[borabanDa]] * [[sivarampuram]] * [[parannavalasa]] * [[bhavanipuram]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} పాచిపెంట 9332 25006 2006-04-26T03:17:35Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పాచిపెంట||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాచిపెంట|villages=52|area=|population=43.975|pop_male=22.186|pop_female=21.789|pop-density=|pop-growth=|literacy=35.66|lit_male=44.92|lit_female=26.19}} {{విజ.అ}} '''పాచిపెంట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ajuru]] * [[kankanapalli]] * [[kumbivalasa]] * [[chakirevuvalasa]] * [[cerukupalli]] * [[panukuvalasa]] * [[panasapeddikona valasa]] * [[viswanadhapuram]] * [[bobbilivalasa]] * [[karrivalasa]] * [[gavarampETa]] * [[peddavalasa]] * [[padmapuram]] * [[pacipenta]] * [[kunambanDavalasa]] * [[totavalasa]] * [[garlavalasa]] * [[kottavalasa]] * [[mirtivalasa]] * [[kotikipenta]] * [[panchali]] * [[mosuru]] * [[guruvinaidupETa]] * [[matumuru]] * [[garellavalasa]] * [[alUru]] * [[kesali]] * [[kunTambadevalasa]] * [[partapuram]] * [[adaripADu]] * [[moduga]] * [[TUruaipADu]] * [[gotTUruu]] * [[borramAmiDi]] * [[cittelaba]] * [[tangalam]] * [[cittipuram]] * [[satabi]] * [[konDaluddandi]] * [[pedakanchuru]] * [[vetaganivalasa]] * [[kudumuru]] * [[konDataduru]] * [[taduru]] * [[saraivalasa]] * [[nanDa]] * [[pUDi]] * [[konDamosuru]] * [[meliakanchuru]] * [[tumaravilli]] * [[kerangi]] * [[katarikOTa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} రామభద్రాపురం 9333 25007 2006-04-26T03:17:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=రామభద్రాపురం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రామభద్రాపురం|villages=31|area=|population=47.723|pop_male=23.666|pop_female=24.057|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.99|lit_male=58.96|lit_female=35.32}} {{విజ.అ}} '''రామభద్రాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gollapETa]] * [[appalarAjupETa]] * [[iTlamAmiDipalli]] * [[sItarampuram]] * [[rompalli]] * [[kottakki]] * [[tarapuram]] * [[ramabhadrapuram]] * [[samartula cintalavalasa]] * [[sompuram]] * [[marrivalasa]] * [[naiduvalasa]] * [[konDapalavalasa]] * [[arikatota]] * [[busayavalasa]] * [[muccerlavalasa]] * [[mAmiDivalasa]] * [[konDakenguva]] * [[jannivalasa]] * [[mulacelagam]] * [[pedacelagam]] * [[ravivalasa]] * [[enubaruvu]] * [[lollarapADu]] * [[cintalavalasa]] * [[canDapuram]] * [[kOTasirlam]] * [[narasapuram]] * [[duppalapUDi]] * [[patarega]] * [[rompallivalasa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} బడంగి 9334 25008 2006-04-26T03:17:55Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బడంగి||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బడంగి|villages=27|area=|population=48.219|pop_male=24.357|pop_female=23.862|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.18|lit_male=59.65|lit_female=32.38}} {{విజ.అ}} '''బడంగి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[golladi]] * [[bhImavaram]] * [[palteru]] * [[anavaram]] * [[pinapenki]] * [[gopalakRshNrangarayapuram]] * [[pI.venkampETa]] * [[rejeru]] * [[vaaDada]] * [[kotipalli]] * [[gudepuvalasa]] * [[mallampETa]] * [[pUDivalasa]] * [[mugada]] * [[badangi]] * [[donkinivalasa]] * [[kamannavalasa]] * [[lakshmipuram]] * [[gajarayunivalasa]] * [[tentuvalasa]] * [[pedapalli]] * [[pindrangivalasa]] * [[vIrasagaram]] * [[ramacandra puram]] * [[koduru]] * [[akulakatta]] * [[DI.venkayyapETa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} తెర్లాం 9335 25009 2006-04-26T03:18:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=తెర్లాం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తెర్లాం|villages=46|area=|population=59.691|pop_male=29.853|pop_female=29.838|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.51|lit_male=60.30|lit_female=32.72}} {{విజ.అ}} '''తెర్లాం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[nanDabalaga]] * [[kusumuru]] * [[ramanna agrahAram]] * [[nandigam]] * [[anTlavara]] * [[koratam]] * [[kollivalasa]] * [[sItarampuram (near) koratam]] * [[sativaaDa]] * [[goluguvalasa]] * [[appalammapETa]] * [[viziarampuram @ buripETa]] * [[burjavalasa (near) amity]] * [[sunDarada]] * [[uddavolu]] * [[ravimanu gadabavalasa]] * [[nemalam]] * [[kavirayanivalasa]] * [[ramacandrapuram (near) amity]] * [[sItarampuram (near) amity]] * [[amity]] * [[lingapuram]] * [[terlam]] * [[rajayyapETa]] * [[gangannapADu]] * [[jannivalasa]] * [[kunayavalasa]] * [[venkampETa @ kummaripeta]] * [[madhavarangarayapura agrahAram]] * [[rangappavalasa]] * [[velagavalasa]] * [[locerla]] * [[somidavalasa]] * [[cinnayyapETa]] * [[chukkavalasa]] * [[venkatapuram]] * [[kagam]] * [[arasabalaga]] * [[tekkalivalasa]] * [[panukuvalasa]] * [[dommigani gadabavalasa]] * [[perumali]] * [[jadavari kottavalasa]] * [[punuvalasa]] * [[cinapalavalasa]] * [[pedapalavalasa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} మెరకముడిదం 9336 25010 2006-04-26T03:18:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మెరకముడిదం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మెరకముడిదం|villages=39|area=|population=56.996|pop_male=28.47|pop_female=28.526|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.66|lit_male=55.99|lit_female=31.45}} {{విజ.అ}} '''మెరకముడిదం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[puligummi]] * [[vootapalli]] * [[syamayavalasa]] * [[uttaravilli]] * [[ravivalasa (near) mudidam]] * [[rachagumadam]] * [[bhImavaram]] * [[gatada @ SrIran garaja puram]] * [[ramayavalasa]] * [[somalingapuram]] * [[merakamudidam]] * [[sivvamdoravalasa]] * [[gottipalli]] * [[budarayavalasa]] * [[gopannavalasa]] * [[marrivalasa]] * [[konDalaveru]] * [[satamvalasa]] * [[putikavalasa]] * [[gollalavalasa]] * [[siridevipuram]] * [[yadiki]] * [[garugubilli]] * [[bhagiratipuram agrahAram]] * [[badam]] * [[kottakarra]] * [[korlam]] * [[billalavalasa]] * [[kuncigumadam]] * [[garbham]] * [[bhyripuram]] * [[vishwanadha puram]] * [[pedaravyam]] * [[cellapuram]] * [[cinaravyam]] * [[cinabantupalli]] * [[vasudevapuram]] * [[singavaram]] * [[ippalavalasa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} దత్తిరాజేరు 9337 25011 2006-04-26T03:18:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దత్తిరాజేరు||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline17.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దత్తిరాజేరు|villages=44|area=|population=54.786|pop_male=27.154|pop_female=27.632|pop-density=|pop-growth=|literacy=40.17|lit_male=52.77|lit_female=27.76}} {{విజ.అ}} '''దత్తిరాజేరు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[chowdantivalasa]] * [[korapakRshN puram]] * [[pappala lingalavalasa]] * [[shikaruganji]] * [[lingarajapuram]] * [[nIlakanta rajapuram]] * [[korapa]] * [[es. burjavalasa]] * [[korapa kottavalasa]] * [[cerakupalli]] * [[es.cintalavalasa]] * [[pachalavalasa]] * [[marrivalasa]] * [[maradam]] * [[bhojarAjupuram]] * [[datti]] * [[datti venkatapuram]] * [[timiteru burjavalasa]] * [[timiteru]] * [[bhupalarajapuram]] * [[datti rajeru]] * [[guccimi]] * [[vindhyavasi]] * [[vI. kRshNpuram]] * [[komatipalli]] * [[tadendoravalasa]] * [[ingilapalli]] * [[cina chamalapalli]] * [[gadabavalasa]] * [[lakshmipuram]] * [[viziaramapuram]] * [[pedamanapuram]] * [[vangara]] * [[gobhyam]] * [[balabhadra rajapuram]] * [[porali]] * [[sarayyavalasa]] * [[gadasam]] * [[dasupETa]] * [[kannam]] * [[pedakada]] * [[cinakada]] * [[viziarama gajapati rajapuram]] * [[em.lingalavalasa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} మెంటాడ 9338 25012 2006-04-26T03:18:32Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=మెంటాడ||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మెంటాడ|villages=37|area=|population=49.153|pop_male=24.378|pop_female=24.775|pop-density=|pop-growth=|literacy=36.87|lit_male=47.80|lit_female=26.19}} {{విజ.అ}} '''మెంటాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[timuruvalasa]] * [[kuneru]] * [[uddangi]] * [[poramlova]] * [[puligummi]] * [[kuntinavalasa]] * [[cinamedapalli]] * [[pedamedapalli]] * [[poram]] * [[buccirAjupETa]] * [[sIlavalasa]] * [[konDalingalavalasa]] * [[gajamguddivalasa]] * [[mirtivalasa]] * [[nikkalavalasa]] * [[lotugedda]] * [[vankasomidi]] * [[andra]] * [[jayati]] * [[ippalavalasa]] * [[jakkuva]] * [[gurramma valasa]] * [[pedachamalapalli]] * [[badevalasa]] * [[rabanDa]] * [[mIsalapETa]] * [[kompangi]] * [[iddanavalasa]] * [[challapETa]] * [[khailam]] * [[amarayavalasa]] * [[cintalavalasa]] * [[pittada]] * [[vonija]] * [[gurlatammarAju pETa]] * [[aguru]] * [[mentada]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} గజపతినగరం 9339 25013 2006-04-26T03:18:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గజపతినగరం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గజపతినగరం|villages=33|area=|population=56.094|pop_male=27.764|pop_female=28.33|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.34|lit_male=55.24|lit_female=33.70}} {{విజ.అ}} '''గజపతినగరం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[gajapatinagaram (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[bangarammapETa]] * [[bhudevipETa]] * [[gudivaaDa]] * [[marupalli]] * [[madhupada]] * [[gangachollapenta]] * [[salipETa]] * [[patabaggam]] * [[kottabaggam]] * [[cittayyavalasa]] * [[konisa]] * [[patruvaaDa]] * [[puritipenta]] * [[davalapETa]] * [[dola pAlem]] * [[em.venkatapuram]] * [[kalamrAjupETa]] * [[pidisIla]] * [[sItaramapuram]] * [[tummikapalli]] * [[SrIranga rajapuram]] * [[narayana gajapati rajapuram]] * [[mulakalagumadam]] * [[TI.kE.sItarama puram]] * [[lingalavalasa]] * [[jinnam]] * [[ramannapETa]] * [[vemali]] * [[rangupuram]] * [[em.kottavalasa]] * [[muccerla]] * [[logisa]] * [[kenguva]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} బొందపల్లి 9340 25014 2006-04-26T03:18:52Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=బొందపల్లి||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బొందపల్లి|villages=31|area=|population=50.531|pop_male=24.949|pop_female=25.582|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.33|lit_male=55.18|lit_female=31.86}} {{విజ.అ}} '''బొందపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[devupalli]] * [[gittupalli]] * [[kanimeraka]] * [[rayindram]] * [[cintamarapalli]] * [[grahapati agrahAram]] * [[maruvaaDa]] * [[kottapAlem]] * [[mulapADu karrivanipAlem]] * [[veduruvaaDa]] * [[gumadam]] * [[maruvaaDa kottavalasa]] * [[budatanapalli rajeru]] * [[kinDam agrahAram]] * [[rachakinDam]] * [[chamalavalasa]] * [[bonDapalli]] * [[tamatada]] * [[muddUru]] * [[billalavalasa]] * [[keratam]] * [[nelivaaDa]] * [[garudabilli]] * [[konDakindam]] * [[ompilli]] * [[vendram]] * [[ayyanna agrahAram]] * [[ambativalasa]] * [[rollavaka]] * [[goTlam]] * [[jiyyannavalasa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} గుర్ల 9341 25015 2006-04-26T03:19:05Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గుర్ల||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గుర్ల|villages=39|area=|population=62.251|pop_male=31.201|pop_female=31.05|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.13|lit_male=50.07|lit_female=26.18}} {{విజ.అ}} '''గుర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[konDagandredu]] * [[devunikanapaka]] * [[pedabantupalli]] * [[lavidam]] * [[tathavarikittali]] * [[penubharti]] * [[cintapallipETa]] * [[chodavaram]] * [[polayavalasa]] * [[tettangi]] * [[pakIrukittali]] * [[palligantredu]] * [[nallaceruvu]] * [[gUDem]] * [[palavalasa]] * [[garikavalasa]] * [[nadupuru]] * [[ananDapuram]] * [[cintalapETa]] * [[nakkalapETa]] * [[kOTagandredu]] * [[kalavacerla]] * [[goshada]] * [[gurla]] * [[solipisomarAjupETa]] * [[manyapuripETa]] * [[kella]] * [[gorlapETa jagannadhapuram]] * [[gujjangivalasa]] * [[mIsalapETa]] * [[garida]] * [[jammu]] * [[nagallavalasa]] * [[sadananDapuram]] * [[ragolu]] * [[golagam]] * [[tatipUDi]] * [[vallapuram]] * [[damarasingi]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} గరివిడి 9342 25016 2006-04-26T03:19:13Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గరివిడి||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline22.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గరివిడి|villages=34|area=|population=64.714|pop_male=32.15|pop_female=32.564|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.31|lit_male=60.23|lit_female=38.61}} {{విజ.అ}} '''గరివిడి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[SrIramnagar (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[konDadadi]] * [[vedullavalasa]] * [[avagUDem]] * [[itamvalasa]] * [[gotnandi]] * [[bonDapalli]] * [[gadabavalasa]] * [[mokhasaduggi valasa]] * [[appannavalasa]] * [[chukkavalasa]] * [[konDasambham]] * [[kapusambham]] * [[burravarigollala pAlem]] * [[mandiravalasa]] * [[baguvalasa]] * [[nIladripuram @ surammapETa]] * [[canDapuram]] * [[jagannadhapuram]] * [[regatiagrahAram]] * [[kE. palavalasa]] * [[venkupatrunirega]] * [[kumaram]] * [[yenuguvalasa]] * [[konDa lakshmipuram]] * [[tatiguda]] * [[vijayarampuram (near) kumaram]] * [[gaddapuvalasa]] * [[seripETa]] * [[tondrangi]] * [[sivaram]] * [[devaaDa]] * [[dummeda]] * [[konuru]] * [[artamuru]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} చీపురుపల్లి 9343 25017 2006-04-26T03:19:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=చీపురుపల్లి||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చీపురుపల్లి|villages=30|area=|population=58.968|pop_male=29.191|pop_female=29.777|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.14|lit_male=61.24|lit_female=41.28}} {{విజ.అ}} '''చీపురుపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gulivinDada agrahAram]] * [[chIpurupalli]] * [[purreyavalasa]] * [[ramalingapuram]] * [[viswanadhapuram]] * [[mettapalli]] * [[alajangi]] * [[ravivalasa]] * [[anjaneyapuram]] * [[vijayarampuram]] * [[aridivalasa]] * [[peripi]] * [[purushotama swamivari lakshmipuram]] * [[parla]] * [[potayavalasa (itakarlapalli)]] * [[itikarlapalli]] * [[gollalamulagam]] * [[gollalapAlem]] * [[cinanadipalli]] * [[peddanadi palli]] * [[gaccalavalasa]] * [[karakam]] * [[sankupAlem]] * [[karlam]] * [[patikayavalasa]] * [[nimmalavalasa]] * [[devarapodilam]] * [[gunidam]] * [[palavalasa]] * [[bhoolokapativarakattu]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} నెల్లిమర్ల 9344 25019 2006-04-26T03:19:33Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=నెల్లిమర్ల||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నెల్లిమర్ల|villages=31|area=|population=73.788|pop_male=36.644|pop_female=37.144|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.08|lit_male=61.90|lit_female=40.41}} {{విజ.అ}} '''నెల్లిమర్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[jarjapupETa (ct)]] * [[nellimarla (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[parasam]] * [[buradapETa]] * [[tekkali]] * [[lakshminarasimha puram]] * [[konDavelagada]] * [[garikapETa]] * [[konDagumpam]] * [[moidavijayaram puram]] * [[putikapETa]] * [[gorlapETa]] * [[sItaramunipETa]] * [[ramatirtham]] * [[DI. nelivaaDa]] * [[nIlamrAjupETa]] * [[saripalli]] * [[atmaramuni agrahAram]] * [[dannanapETa]] * [[koradapETa]] * [[tangudubilli]] * [[tammapuram]] * [[nandigama altipAlem]] * [[vommi]] * [[sativaaDa]] * [[gushini]] * [[alugolu]] * [[madhupada]] * [[pinatarimi]] * [[boppadam]] * [[vallUru]] * [[pedatarimi]] * [[malyada]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} పూసపాటిరేగ 9345 25020 2006-04-26T03:19:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=పూసపాటిరేగ||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పూసపాటిరేగ|villages=36|area=|population=68.945|pop_male=35.248|pop_female=33.697|pop-density=|pop-growth=|literacy=38.28|lit_male=46.23|lit_female=29.95}} {{విజ.అ}} '''పూసపాటిరేగ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[cinabattivalasa]] * [[pedabattivalasa]] * [[kanimella]] * [[kamavaram]] * [[alladapAlem]] * [[kandivalasa]] * [[kanimetta]] * [[gaitula chodavaram]] * [[kumili]] * [[borravanipAlem]] * [[rellivalasa]] * [[pusapatipAlem]] * [[pusapatirega]] * [[poram]] * [[chodamma agrahAram]] * [[perapuram]] * [[kopperla]] * [[nadipalli]] * [[yerukonDa]] * [[konada]] * [[pasupam]] * [[palanki]] * [[vempadam]] * [[kovvaaDa agrahAram]] * [[gumpam]] * [[kollayavalasa]] * [[tottadam]] * [[govinDapuram]] * [[lankalapallipAlem]] * [[chowduvaaDa]] * [[bharanikam]] * [[pativaaDa]] * [[roluchappidi]] * [[kRshNpuram]] * [[konayyapAlem]] * [[cintapalli]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} భోగాపురం 9346 25021 2006-04-26T03:19:55Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=భోగాపురం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భోగాపురం|villages=19|area=|population=52.572|pop_male=26.423|pop_female=26.149|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.74|lit_male=51.48|lit_female=33.99}} {{విజ.అ}} '''భోగాపురం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[bhogapuram]] * [[nandigam]] * [[subbannapETa @ pilakavani agrahAram]] * [[kongavanipAlem]] * [[munjeru]] * [[jaggayyapETa]] * [[chakivalasa]] * [[gudepuvalasa]] * [[amatam ravivalasa]] * [[savaravilli]] * [[polipalli]] * [[rajapulova]] * [[cerakupalli]] * [[gudivaaDa]] * [[ravaaDa]] * [[basavapAlem]] * [[kavulavaaDa]] * [[kanceru]] * [[kancerupAlem]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} దెంకాడ 9347 25022 2006-04-26T03:20:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=దెంకాడ||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దెంకాడ|villages=27|area=|population=52.893|pop_male=26.613|pop_female=26.28|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.85|lit_male=58.12|lit_female=39.45}} {{విజ.అ}} '''దెంకాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[cintalavalasa (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[raghumanDa]] * [[pedatadivaaDa]] * [[gunupuru]] * [[devunikollam]] * [[munginapalli]] * [[chollangipETa]] * [[dwarapureDDi pAlem]] * [[singavaram]] * [[natavalasa]] * [[denkada]] * [[pinatadivaaDa]] * [[vedullavalasa]] * [[amakam]] * [[cittigunkalam]] * [[boddavalasa]] * [[jonnada]] * [[modavalasa]] * [[bangarrAjupETa]] * [[mopada]] * [[golagam]] * [[ganTlam]] * [[DI.tallavalasa]] * [[bellam]] * [[rAjula tammapuram]] * [[pedada]] * [[bantupalli]] * [[akkivaram]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} విజయనగరం మండలం 9348 25023 2006-04-26T03:20:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=విజయనగరం మండలం||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=విజయనగరం మండలం|villages=17|area=|population=242.839|pop_male=120.876|pop_female=121.963|pop-density=|pop-growth=|literacy=70.23|lit_male=78.83|lit_female=61.75}} {{విజ.అ}} '''విజయనగరం మండలం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[gajularega (ct)]] * [[kanapaka (ct)]] * [[vijayaanagaram (m+og)]] * [[vizianagaram (m)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[gunkalam]] * [[dwarapUDi]] * [[konDakarakam]] * [[venugopalapuram]] * [[kukalametta lakshmipuram (grAmINa)]] * [[siriyalapETa]] * [[rakodu]] * [[pinavemali]] * [[korukonDa]] * [[sarika]] * [[jagannadhapuram @ jonnavalasa]] * [[duppada]] * [[hajisahebpETa]] * [[celuvuru]] * [[malicerla]] * [[dharmapuri]] * [[jammu narayana puram (grAmINa)]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} గంట్యాడ 9349 25024 2006-04-26T03:20:22Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=గంట్యాడ||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గంట్యాడ|villages=45|area=|population=67.546|pop_male=33.908|pop_female=33.638|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.41|lit_male=64.25|lit_female=40.47}} {{విజ.అ}} '''గంట్యాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[eguvakonDaparti]] * [[addatIga]] * [[diguvakonDaparti]] * [[mosalikandi]] * [[alaparti]] * [[bhImavaram]] * [[jadderu]] * [[madhupada]] * [[tatipUDi]] * [[madhanapuram]] * [[bonangi]] * [[kottavelagada]] * [[ramabhadrapuram]] * [[mokalapADu]] * [[donkada]] * [[vasadi]] * [[konDatamarapalli]] * [[pedamajjipAlem]] * [[ginjeru]] * [[buradapADu]] * [[regubilli]] * [[pentaSrIrampuram]] * [[pollanki]] * [[korlam]] * [[yerakannamdora sItaramapuram]] * [[godiyada]] * [[kirtubarti]] * [[cinamanapuram]] * [[budatanapalli]] * [[penasam]] * [[nIlavati]] * [[gantyada]] * [[lakhidam]] * [[vasanta]] * [[candrampETa]] * [[pedavemali]] * [[murapaka]] * [[siripuram]] * [[ravivalasa]] * [[kOTarubilli]] * [[jaggapuram]] * [[nanDam]] * [[narava]] * [[ramavaram]] * [[karakavalasa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} శృంగవరపుకోట 9350 25025 2006-04-26T03:20:32Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=శృంగవరపుకోట||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శృంగవరపుకోట|villages=39|area=|population=74.5|pop_male=36.606|pop_female=37.894|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.02|lit_male=68.92|lit_female=47.56}} {{విజ.అ}} '''శృంగవరపుకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[daraparti]] * [[kuridi]] * [[gunapADu]] * [[moolaboddavara]] * [[tennuboddavara]] * [[chIdipAlem]] * [[mushidipalli]] * [[cinakhandepalli]] * [[kiltampAlem]] * [[marupalli]] * [[kRshNmahanti puram]] * [[jirayati kumaram]] * [[pedakhandepalli]] * [[kapusompuram]] * [[srungavarapukOTa]] * [[konDamallipUDi]] * [[kasipati rajapuram]] * [[mallipUDi]] * [[vIranarayanam]] * [[dampuram]] * [[kottavooru]] * [[balakRshN -rajapuram]] * [[timidi]] * [[santagavarampETa]] * [[potanapalli]] * [[kRshNpuram]] * [[viswanadhapuram]] * [[vemulapalli]] * [[dharmavaram]] * [[mAmiDipalli]] * [[es. kOTatalari]] * [[vinayakapalli]] * [[vasi]] * [[usiri]] * [[alugubilli]] * [[chamalapalli]] * [[kottakOTa]] * [[gopalapalli]] * [[kottam]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} వేపాడ 9351 25026 2006-04-26T03:20:42Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=వేపాడ||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వేపాడ|villages=37|area=|population=50.342|pop_male=24.797|pop_female=25.545|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.89|lit_male=60.07|lit_female=34.20}} {{విజ.అ}} '''వేపాడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[marika]] * [[konDagangupUDi]] * [[srungavarapukOTa sItarampuram]] * [[pedakRshNraja puram]] * [[ramaswamipETa]] * [[boddam]] * [[mukunDapuram]] * [[vobulaiah pAlem]] * [[paTUruu]] * [[sompuram]] * [[jakeru]] * [[karakavalasa]] * [[chamalapalli]] * [[dabbirAjupETa]] * [[vepada]] * [[vIluparti]] * [[veldam]] * [[pedadungada]] * [[vavilapADu]] * [[nallabilli kasipatirajapuram]] * [[chamaladivia graharam]] * [[rayudupETa]] * [[cinagudipala]] * [[jammadevipETa]] * [[nIlakantarajapuram agrahAram]] * [[pedagudipala]] * [[ankajosyulapAlem]] * [[kRshNrayudupETa]] * [[kummapalli]] * [[ballanki]] * [[banadi]] * [[mycerlasingavaram]] * [[vallampUDi]] * [[gudivaaDa]] * [[arigipAlem]] * [[singarai]] * [[atava]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} లక్కవరపుకోట 9352 25027 2006-04-26T03:20:52Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=లక్కవరపుకోట||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లక్కవరపుకోట|villages=32|area=|population=50.673|pop_male=25.339|pop_female=25.334|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.11|lit_male=65.08|lit_female=39.11}} {{విజ.అ}} '''లక్కవరపుకోట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[lakkavarapukOTa sItarampuram]] * [[goljam]] * [[kallampUDi]] * [[vIrabhadrapETa]] * [[kotyada]] * [[khasapETa]] * [[lakkavarapukOTa]] * [[kitannapETa]] * [[marlapalli]] * [[candulUru]] * [[kudduvalasa]] * [[potampETa]] * [[narasampETa]] * [[laccampETa]] * [[nIlakantapuram]] * [[rega]] * [[kallepalli]] * [[tamarapalli]] * [[srIrampuram]] * [[gajapatinagarm]] * [[gangubudi]] * [[mallivIdu]] * [[relligavirammapETa]] * [[rangarayapuram agrahAram]] * [[venkannapAlem]] * [[rangapuram]] * [[kurmavaram]] * [[lakkavarapu kOTa talari]] * [[dasullapAlem]] * [[ganivaaDa]] * [[nidigaTTu]] * [[bhImali]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} జామి 9353 25028 2006-04-26T03:21:02Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=జామి||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జామి|villages=27|area=|population=58.191|pop_male=29.172|pop_female=29.019|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.46|lit_male=62.46|lit_female=38.41}} {{విజ.అ}} '''జామి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[cintada]] * [[pavaaDa]] * [[jagaram]] * [[tanavaram]] * [[vizinigiri]] * [[tandrangi]] * [[jannivalasa]] * [[venne]] * [[sasanapalli]] * [[jami]] * [[lakshmipuram]] * [[ramabhadrapuram]] * [[kalagada]] * [[mAmiDipalli]] * [[sirikipAlem]] * [[alamanDa]] * [[kirla]] * [[jaddetivalasa]] * [[godikommu]] * [[godikommu singavaram]] * [[loTlapalli]] * [[bhImasingi]] * [[somayajulapAlem]] * [[attada]] * [[kumaram]] * [[mokhasa kottavalasa]] * [[annamrAjupETa]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} కొత్తవలస 9354 25029 2006-04-26T03:21:12Z Mpradeepbot 346 [robot editing] + creating mandal page and inserting details {{మండలం|name=కొత్తవలస||district=విజయనగరం|mapname=[[Image:Vijayanagaram mandals outline34.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తవలస|villages=27|area=|population=62.897|pop_male=31.493|pop_female=31.404|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.88|lit_male=71.98|lit_female=47.78}} {{విజ.అ}} '''కొత్తవలస''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[విజయనగరం]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[kottavalasa (ct)]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[uttarapalli]] * [[cinnipAlem]] * [[cinaraopalli]] * [[pedaraopalli]] * [[katakapalli]] * [[kantakapalli]] * [[dati]] * [[rayapurAjupETa]] * [[narapam]] * [[devaaDa]] * [[musiram]] * [[ramalingapuram]] * [[chIdivalasa]] * [[sunDarayyapETa]] * [[vIrabhadra puram]] * [[nimmalapAlem]] * [[balighattam]] * [[ardhannapAlem]] * [[tummikapalli]] * [[chIpuruvalasa]] * [[gulivinDada]] * [[denderu]] * [[santapAlem]] * [[ganisettipAlem]] * [[mindivalasa ramacandrapuram]] * [[cintalapAlem]] * [[relli]] {{విజయనగరం జిల్లా మండలాలు}} చేర్యాల 9355 26587 2006-06-05T16:07:12Z Chaduvari 97 మూస తొలగింపు {{మండలం|name=చేర్యాల||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline01.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చేర్యాల|villages=21|area=|population=67.235|pop_male=33.528|pop_female=33.707|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.81|lit_male=66.89|lit_female=38.90}} '''చేర్యాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తాడూర్]] * [[చిట్యాల్]] * [[దానంపల్లి]] * [[దొమ్మాట]] * [[ఆకునూర్]] * [[చేర్యాల]] * [[వేచరేణి]] * [[కిస్టంపేట్]] * [[మర్రిముస్త్యాల]] * [[గౌరిపల్లి]] * [[కొమురవెల్లి]] * [[రాంసాగర్]] * [[ఐనాపూర్]] * [[తపస్పల్లి]] * [[గురవన్నపేట్]] * [[పొసాన్ పల్లి]] * [[నాగపురి]] * [[పెదరాజుపేట్]] * [[కడవేర్గు]] * [[చుంచన్ కోట]] * [[ముస్త్యాల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} మద్దూర్ 9356 26590 2006-06-05T16:13:51Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మద్దూర్||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline02.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మద్దూర్|villages=21|area=|population=38.906|pop_male=19.479|pop_female=19.427|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.91|lit_male=69.06|lit_female=40.85}} '''మద్దూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కమలాయపల్లి]] * [[అర్జునపట్ల]] * [[జలపల్లి]] * [[లింగాపూర్]] * [[ధూలుమిట్ట]] * [[తోరణాల]] * [[బెక్కల్]] * [[కొండాపూర్]] * [[కూటిగల్]] * [[బైరన్‌పల్లి]] * [[వల్లంపట్ల]] * [[గాగిళ్ళపూర్]] * [[నరసాయిపల్లి]] * [[మద్దూర్]] * [[సాలక్‌పూర్]] * [[మర్మముల]] * [[ధర్మారం]] * [[లక్కపల్లి]] * [[రేబర్తి]] * [[వంగపల్లి]] * [[లాదునూర్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} నెర్మెట్ట 9357 26589 2006-06-05T16:12:19Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=నెర్మెట్ట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline03.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నెర్మెట్ట|villages=16|area=|population=42.756|pop_male=21.513|pop_female=21.243|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.84|lit_male=62.26|lit_female=37.26}} '''నెర్మెట్ట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అంకుశాపురం]] * [[బొంతగట్టునాగారం]] * [[తరిగొప్పుల]] * [[సోలిపురం]] * [[పోతారం]] * [[అక్కిరాజపల్లి]] * [[నరసాపూర్]] * [[అబ్దుల్‌నగరం]] * [[గండిరాంవరం]] * [[నెర్మెత్త]] * [[అమ్మాపూర్]] * [[వెల్దండ]] * [[బొమ్మకూర్]] * [[హన్మంత్‌పూర్]] * [[మలక్‌పేట్]] * [[మచ్చుపహాడ్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} బచ్చన్నపేట 9358 26045 2006-05-29T07:10:36Z Daffodile 418 {{మండలం|name=బచ్చన్నపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline04.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=బచ్చన్నపేట|villages=23|area=|population=43.521|pop_male=21.571|pop_female=21.95|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.34|lit_male=68.74|lit_female=40.29}} '''బచ్చన్నపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. వరంగల్ జిల్లాలోని ఈ చిన్న పట్టణము [[జనగాం]] నుండి 17 కిలోమీటర్లు, [[హైదరాబాదు]] నుండి 85 కిలోమీటర్లు, వరంగల్ నుండి 75 కిలోమీటర్లు దూరములో ఉన్నది. ఈ పట్టణములో * ఒక ప్రైవేటు జూనియర్ ఇంటర్ కళాశాల * ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాల * 4 ప్రైవేటు పాఠశాలలు * సినిమా థియేటర్. * సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా. * కాకతీయ గ్రామీణ బ్యాంక్. * 30 పడకల ప్రభుత్వ ఆసుపత్రి. * శివుని, హనుమంతుని మరియు సాయిబాబా గుడులు * టెలిఫోన్ ఎక్స్చేంజ్. * పెట్రోలు పంపు. ==బచ్చన్నపేట దగ్గరలో చూడాల్సిన ప్రదేశాలు :== * [[కొలనుపాక ]] : బచ్చన్నపేట నుండి 8 కిలొమీటర్ల దూరంలో వున్న కొలనుపాక జైన మందిరము నకి ప్రసిద్ధి. జైనులకి ప్రసిద్దమైన శ్రీ శ్వేతాంబర్ జైన్ తీర్థ్ (జైన మందిరము) 2000 సంవత్సరముల పురాతనమైనది. ఇది [[నల్గొండ ]] జిల్లా [[ఆలేర్]] మండలంకి చెందినది. * [[కొమురవెల్లి ]] : బచ్చన్నపేట నుండి 22 కిలొమీటర్ల దూరంలో కొమురవెల్లి ఉంది . "కొమురవెల్లి మల్లన్నగా" చెప్పుకొనే మల్లికార్జున స్వామి దేవాలయము [[చేర్యాల]] మండలం కి చెందినది. ఈ గుడి లో ప్రతి సంవత్సరం సంక్రాతి సమయంలొ బ్రహ్మొత్సవాలు జరుగును. ఈ బ్రహ్మొత్సవాలకి తెలంగాణ నలుమూలల నుంచి పెద్ద సంఖ్యలో ప్రజలు వస్తారు. * [[కొడువటూర్ ]] : * [[యాదగిరి గుట్ట]] : ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బచ్చన్నపేట]] * [[సాల్వాపూర్]] * [[మన్సానపల్లి]] * [[పడమటి కేశ్వాపూర్]] * [[లింగంపల్లి]] * [[ఎద్దుగుడెం]] * [[దుబగుంటపల్లి]] * [[కొన్నె]] * [[నాగిరెడ్డిపల్లి]] * [[గంగాపూర్]] * [[రామచంద్రాపుర్]] * [[ఇటికాలపల్లి]] * [[ఆలింపుర్]] * [[కట్కూర్]] * [[బండనాగారం]] * [[కేసిరెడ్డిపల్లి]] * [[లక్ష్మాపుర్]] * [[కొడువటూర్ ]] * [[బసిరెడ్డిపల్లి]] * [[తమ్మడపల్లి]] * [[నారాయణపూర్]] * [[పోచన్నపేట్]] * [[చిన్నరామనచెర్ల]] ==బయటి లింకులు== * [http://nalgonda.ap.nic.in/srijainmandir.htm కొలనుపాక గురించి ఎ.పి.ఆన్ లైన్ లోని సమాచారం] * [http://www.komuravelli.org/ కొమురవెల్లి మల్లికార్జున స్వామి దేవాలయము] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} జనగాం 9359 26593 2006-06-05T16:20:47Z Chaduvari 97 /* మండలంలోని గ్రామాలు */ {{మండలం|name=జనగాం||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline05.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జనగాం|villages=19|area=|population=83.566|pop_male=42.377|pop_female=41.189|pop-density=|pop-growth=|literacy=66.91|lit_male=78.52|lit_female=54.98}} '''జనగాం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[జనగాం]] ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గోపరాజపల్లి]] * [[పెద్దపహాడ్]] * [[వెంకిర్యాల]] * [[అడవికేశ్వాపూర్]] * [[ఎర్రగొల్లపహాడ్]] * [[మరిగడి]] * [[గంగుపహాడ్]] * [[వడ్లకొండ]] * [[ఓబుల్‌కేశ్వాపూర్]] * [[పెద్దరామంచర్ల]] * [[చౌదర్‌పల్లి]] * [[సిద్దెంకి]] * [[పసరమడ్ల]] * [[యెల్లంల]] * [[పెంబర్తి]] * [[శామీర్‌పేట]] * [[చీతాకోడూర్]] * [[చౌడారం]] * [[యశ్వంతాపూర్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} లింగాల ఘన్‌‌పూర్‌ 9360 26597 2006-06-05T16:26:57Z Chaduvari 97 లింగాలఘన‌‌పూర్‌, లింగాల ఘన్‌‌పూర్‌ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=లింగాల ఘనా‌‌పూర్‌||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline06.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=లింగాల ఘనా‌‌పూర్‌|villages=13|area=|population=39.336|pop_male=19.756|pop_female=19.58|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.00|lit_male=66.41|lit_female=39.53}} '''లింగాల ఘనా‌‌పూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కల్లెం]] * [[నాగారం]] * [[నెల్లుట్ల]] * [[వడ్డిచర్ల]] * [[కుందారం]] * [[చీటూరు]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[లింగాలఘన్‌పూర్]] * [[సిరిపురం]] * [[జీడికల్]] * [[గుమ్మదవెల్లి]] * [[వనపర్తి]] * [[న్యాలపోగుల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} రఘునాథపల్లి 9361 26602 2006-06-05T16:30:06Z Chaduvari 97 మూస తొలగింపు {{మండలం|name=రఘునాథపల్లి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline07.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రఘునాథపల్లి|villages=19|area=|population=52.876|pop_male=26.509|pop_female=26.367|pop-density=|pop-growth=|literacy=50.64|lit_male=64.30|lit_female=36.89}} '''రఘునాథపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మేకలగట్టు]] * [[ఖిలాషాపూర్]] * [[అశ్వరావ్ పల్లి]] * [[వెల్ది]] * [[మధరం]] * [[ఇబ్రహింపుర్]] * [[ఫతేషాపుర్]] * [[నిడిగొండ]] * [[శ్రీమన్ నారాయణపుర్]] * [[రఘునాథపల్లి]] * [[కోమల్ల]] * [[గోవర్ధనగిరి]] * [[కుర్చపల్లి]] * [[కంచంపల్లి]] * [[భాంజిపేట]] * [[కన్నాయిపల్లి]] * [[కల్వలపల్లి]] * [[కొడురు]] * [[గబ్బెట]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} స్టేషన్‌ ఘన్‌పూర్‌ 9362 26599 2006-06-05T16:27:14Z Chaduvari 97 స్టేషన్‌ ఘనా‌పూర్‌, స్టేషన్‌ ఘన్‌పూర్‌ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=స్టేషన్‌ ఘన్‌పూర్‌||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline08.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=స్టేషన్‌ ఘన్‌పూర్‌|villages=25|area=|population=87.619|pop_male=44.264|pop_female=43.355|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.95|lit_male=65.91|lit_female=41.76}} '''స్టేషన్‌ ఘన్‌పూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[స్రీపతిపల్లి]] * [[కొండాపూర్]] * [[లింగంపల్లి]] * [[మల్కాపూర్]] * [[వెంకటాద్రిపేట]] * [[చిల్పూర్]] * [[కృష్ణాజీగూడెం]] * [[ఫతేపూర్]] * [[తాటికొండ]] * [[పల్లగుట్ట]] * [[రాజవరం]] * [[చిన్నపెండ్యాల్]] * [[నష్కల్]] * [[పామ్నూర్]] * [[స్టేషన్ ఘన్‌పూర్]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[మిడికొండ]] * [[రాఘవాపూర్]] * [[చాగల్]] * [[శివునిపల్లి]] * [[నమిల్లిగొండ]] * [[విశ్వనాథ్‌పూర్]] * [[తానేదార్‌పల్లి]] * [[ఇప్పగూడెం]] * [[సముద్రాల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} ధర్మసాగర్‌ 9363 26601 2006-06-05T16:29:53Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ధర్మసాగర్‌||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline09.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ధర్మసాగర్‌|villages=19|area=|population=69.043|pop_male=34.976|pop_female=34.067|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.84|lit_male=66.67|lit_female=42.74}} '''ధర్మసాగర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వేలేర్]] * [[పీచెర]] * [[గుండ్లసాగర్]] * [[సోదేశపల్లి]] * [[మల్లికుదుర్ల]] * [[నారాయణగిరి]] * [[ముప్పారం]] * [[దేవునూర్]] * [[సోమదేవరపల్లి]] * [[ఉనికిచర్ల]] * [[ధర్మసాగర్]] * [[ఎల్కుర్తి (పి.డి)]] * [[జానకీపూర్]] * [[క్యాతంపల్లి]] * [[తాటికాయల]] * [[పెద్దపెండ్యాల]] * [[రాంపూర్]] * [[ధర్మాపూర్]] * [[మలక్‌పల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} హసన్‌పర్తి 9364 26603 2006-06-05T16:32:06Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=హసన్‌పర్తి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline10.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హసన్‌పర్తి|villages=17|area=|population=74.749|pop_male=37.788|pop_female=36.961|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.91|lit_male=71.03|lit_female=46.53}} '''హసన్‌పర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[వరంగల్]] (భాగం) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[అనంతసాగర్]] * [[మాదిపల్లి]] * [[ఎల్లాపూర్]] * [[జైగిరి]] * [[దేవన్నపేట్]] * [[భీమారం (గ్రామీణ)]] * [[చింతగట్టు]] * [[హసంపర్తి]] * [[పెంబర్తి]] * [[ముచ్చెర్ల]] * [[నాగారం]] * [[సూదన్‌పల్లి]] * [[మల్లారెడ్డిపల్లి]] * [[అర్వపల్లి]] * [[సిద్ధాపూర్]] * [[పెగడపల్లి]] * [[వంగపహాడ్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} హనుమకొండ 9365 26766 2006-06-09T19:11:50Z Japes 182 corrected to మడికొండ {{మండలం|name=హనుమకొండ||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline11.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=హనుమకొండ|villages=16|area=|population=87.503|pop_male=44.999|pop_female=42.504|pop-density=|pop-growth=|literacy=69.28|lit_male=80.76|lit_female=57.15}} '''హనుమకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[వరంగల్]] (భాగం) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మడికొండ (గ్రామీణ)]] * [[వడ్డేపల్లి (గ్రామీణ)]] * [[పల్వేల్పుల (గ్రామీణ)]] * [[కుమరపల్లి (గ్రామీణ)]] * [[పైడిపల్లి]] * [[కొత్తపేట్]] * [[భాటిపల్లి]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[తరాలపల్లి]] * [[వనమాలకనపర్తి]] * [[కొండపర్తి]] * [[అమ్మవారిపేట్]] * [[తిమ్మపూర్ (హవేలి) (గ్రామీణ)]] * [[అల్లీపూర్]] * [[మమ్నూర్]] * [[నక్కలపల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} వర్ధన్నపేట 9366 26605 2006-06-05T16:38:28Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=వర్ధన్నపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline12.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వర్ధన్నపేట|villages=18|area=|population=72.365|pop_male=36.579|pop_female=35.786|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.02|lit_male=64.04|lit_female=39.88}} '''వర్ధన్నపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఐనోల్]] * [[సింగారం]] * [[పున్నోల్]] * [[పంతిని]] * [[చెన్నారం]] * [[ఉప్ప్రపల్లి]] * [[నల్లబెల్లి]] * [[కత్రియాల్]] * [[ఎల్లంద]] * [[కక్కిరాలపల్లి]] * [[నందనం]] * [[బండ్ఔతాపూర్]] * [[దమ్మన్నపేట్]] * [[దివిటీపల్లి]] * [[రామవరం]] * [[వర్ధన్నపేట]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[లియబర్తి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} జాఫర్‌గఢ్‌ 9367 26606 2006-06-05T16:41:02Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=జాఫర్‌గఢ్‌||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline13.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=జాఫర్‌గఢ్‌|villages=18|area=|population=45.096|pop_male=22.798|pop_female=22.298|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.37|lit_male=61.74|lit_female=36.89}} '''జాఫర్‌గఢ్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఉప్పుగల్]] * [[రఘునాథ్‌పల్లి]] * [[వెంకటాపురం]] * [[గర్మిళ్ళపల్లి]] * [[కూనూర్]] * [[తామడపల్లి (ఐ) ఇప్పగూడెం]] * [[తిమ్మంపేట్]] * [[కోనాయిచెలం]] * [[తిడుగు]] * [[సాగరం]] * [[జాఫర్‌గఢ్]] * [[తీగారం]] * [[సూరారం]] * [[షాపల్లి]] * [[తమ్మడపల్లి (జి) గూడూరు]] * [[ఓబులాపూర్]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[అలియాబాద్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} పాలకుర్తి 9368 26635 2006-06-06T17:36:12Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=పాలకుర్తి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline14.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పాలకుర్తి|villages=21|area=|population=54.243|pop_male=27.669|pop_female=26.574|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.73|lit_male=59.42|lit_female=33.56}} '''పాలకుర్తి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొత్తలాబాద్]] * [[ఇరావెన్ను]] * [[తిర్మలగిరి]] * [[గూదూర్]] * [[బొమ్మెర]] * [[అయ్యంగారిపల్లి]] * [[తొర్రూర్]] * [[శతపురం]] * [[విస్నూర్]] * [[లక్ష్మీనారాయణపురం]] * [[పాలకుర్తి]] * [[కొండాపురం]] * [[దర్దేపల్లి]] * [[తీగారం]] * [[మైలారం]] * [[చెన్నూర్]] * [[మంచుప్పుల]] * [[వల్మిడి]] * [[ముత్తారం]] * [[మల్లంపల్లి]] * [[వావిలాల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} దేవరుప్పుల 9369 26636 2006-06-06T17:41:06Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=దేవరుప్పుల||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline15.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దేవరుప్పుల|villages=13|area=|population=41.058|pop_male=20.844|pop_female=20.214|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.85|lit_male=63.71|lit_female=39.63}} '''దేవరుప్పుల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[రాంరాజ్‌పల్లి]] * [[నిర్మియాల]] * [[సింగరాజ్‌పల్లి]] * [[మదూర్‌కలాన్]] * [[మదూర్‌ఖుర్ద్]] * [[చౌడూర్]] * [[కోల్కొండ]] * [[మాదాపురం]] * [[ధరమాపూర్]] * [[కడవెండి]] * [[దేవరుప్పుల]] * [[గొల్లపల్లి]] * [[మన్‌పహాడ్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} కొడకండ్ల 9370 26637 2006-06-06T17:42:52Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కొడకండ్ల||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline16.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొడకండ్ల|villages=16|area=|population=49.21|pop_male=24.86|pop_female=24.35|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.37|lit_male=62.26|lit_female=36.25}} '''కొడకండ్ల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లక్ష్మక్కపల్లి]] * [[మొండ్రాయి]] * [[రామవరం]] * [[పాకాల]] * [[ఏడునూతల]] * [[నరసింగాపూర్]] * [[కొడకండ్ల]] * [[రంగాపూర్]] * [[గాంట్లకుంట]] * [[పోచన్‌పల్లి]] * [[రేగుల]] * [[ఔతాపూర్]] * [[పెద్దవంగర]] * [[కోరిపల్లి]] * [[వడ్డేకొత్తపల్లి]] * [[పోచారం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} తొర్రూర్ 9371 26935 2006-06-12T16:32:36Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=తొర్రూర్||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline18.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తొర్రూర్|villages=24|area=|population=69.006|pop_male=34.955|pop_female=34.051|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.24|lit_male=65.41|lit_female=40.75}} '''తొర్రూర్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నాంచారిమాదూర్]] * [[వెలికట్టె]] * [[కొమ్మనపల్లి]] * [[అమ్మాపూర్]] * [[ఖానాపూర్]] * [[గుర్తూరు]] * [[సోమారం]] * [[జమిస్తాన్‌పూర్]] * [[కాంతాయిపాలెం]] * [[చింతలపల్లి]] * [[తొర్రూర్]] * [[మాదిపల్లి]] * [[ఫతేపూర్]] * [[గోపాలగిరి]] * [[వెంకటాపూర్ (తొర్రూర్)]] * [[చిన్నవంగర]] * [[చిట్యాల్]] * [[బొమ్మకల్]] * [[కర్కల్]] * [[హరిప్రియాల్]] * [[చికటాయిపాలెం]] * [[చెర్లపాలెం]] * [[మాటేడు]] * [[పోలేపల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} నెల్లికుదురు 9372 26644 2006-06-06T17:57:41Z Chaduvari 97 నెల్లికోదూర్, నెల్లికుదురు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=నెల్లికుదురు||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline19.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నెల్లికుదురు|villages=18|area=|population=57.384|pop_male=29.308|pop_female=28.076|pop-density=|pop-growth=|literacy=43.98|lit_male=55.62|lit_female=31.84}} '''నెల్లికుదురు''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మేచరాజ్‌పల్లి]] * [[ఎర్రబెల్లిగూడెం]] * [[రామంజాపురం]] * [[కచికల్]] * [[చిన్ననాగారం]] * [[రాజులకొత్తపల్లి]] * [[చిన్నముప్పారం]] * [[ఆలేరు]] * [[వావిలాల]] * [[శ్రీరమగిరి]] * [[రావిరాల]] * [[నైనాల]] * [[నెల్లికుదురు]] * [[బ్రాహ్మణకొత్తపల్లి]] * [[బొడ్లాడ]] * [[మదంతుర్తి]] * [[మునుగల్‌వేడు]] * [[నరసిమ్హులగూడెం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} నర్సింహులపేట 9373 26641 2006-06-06T17:51:13Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=నర్సింహులపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline20.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నర్సింహులపేట|villages=18|area=|population=56.362|pop_male=28.577|pop_female=27.785|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.00|lit_male=57.92|lit_female=33.75}} '''నర్సింహులపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెద్దముప్పారం]] * [[రామవరం]] * [[ఆగాపేట్]] * [[దంతాలపల్లి]] * [[గున్నేపల్లి]] * [[కుమ్మరికుంట్ల]] * [[వేములపల్లి]] * [[రేపోని]] * [[దాట్ల]] * [[వంతదూపుల]] * [[నర్సింహులపేట్]] * [[కొమ్ములవంచ]] * [[జయపురం]] * [[బొజ్జన్నపేట్]] * [[గుండంరాజుపల్లి]] * [[కౌసల్యాదేవిపల్లి]] * [[ముంగిమడుగు]] * [[పెద్దనాగారం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} మరిపెడ 9374 26643 2006-06-06T17:57:32Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మరిపెడ||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline21.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మరిపెడ|villages=23|area=|population=79.287|pop_male=40.526|pop_female=38.761|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.06|lit_male=54.98|lit_female=32.68}} '''మరిపెడ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ఉగ్గంపల్లి]] * [[చిన్నగూడూర్]] * [[జయ్యారం]] * [[వీసంపల్లి]] * [[ఎల్లంపేట్]] * [[అనేపురం]] * [[నీలకుర్తి]] * [[చిల్లంచర్ల]] * [[రాంపురం]] * [[తాళ్ళఊకల్]] * [[తనంచర్ల]] * [[బుర్హాన్‌పూర్]] * [[గుండెపూడి]] * [[గిరిపురం]] * [[మరిపెడ]] * [[వీరారం]] * [[ఉల్లేపల్లి]] * [[ఎర్జెర్ల]] * [[ధర్మారం]] * [[బీచరజ్‌పల్లి]] * [[పురుషోత్తమైగూడెం]] * [[అబ్బాయిపాలెం]] * [[గలివరిగూడెం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} కురవి 9375 26647 2006-06-06T18:01:58Z Chaduvari 97 అనువాదం< {{మండలం|name=కురవి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline23.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కురవి|villages=20|area=|population=64.331|pop_male=32.319|pop_female=32.012|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.10|lit_male=53.29|lit_female=30.86}} '''కురవి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నేరడ]] * [[తట్టుపల్లి]] * [[సూదన్‌పల్లి]] * [[కందికొండ]] * [[అయ్యగారిపల్లి]] * [[కురవి]] * [[మొగిలిచర్ల]] * [[నారాయణపూర్]] * [[గుండ్రాతిమడుగు]] * [[రాజోల్]] * [[కంచర్లగూడెం]] * [[తిరుమలాపూర్]] * [[మడుగులగూడెం]] * [[చింతపల్లి]] * [[కంపల్లి]] * [[సీరోల్]] * [[ఉప్పరగూడెం]] * [[తాళ్ళసంకీశ]] * [[నల్లెల]] * [[బలపాల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} మహబూబాబాద్‌ 9376 26729 2006-06-09T16:48:15Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మహబూబాబాద్‌||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline24.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మహబూబాబాద్‌|villages=20|area=|population=101.019|pop_male=51.065|pop_female=49.954|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.38|lit_male=63.91|lit_female=42.72}} '''మహబూబాబాద్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వేమ్నూర్]] * [[వి.ఎస్.లక్ష్మీపూర్]] * [[రెడ్డియల్]] * [[ఖంభాల్‌పల్లి]] * [[నదివాడ]] * [[ఏదులపూసపల్లి]] * [[గుముదూర్]] * [[మహబూబాబాద్]] * [[ముదుపుగల్]] * [[చెంగాపురం]] * [[అమ్మన్‌గల్]] * [[సింగారం]] * [[లక్స్మీపూర్]] * [[జంగ్లిగొండ]] * [[పర్వతగిరి]] * [[మల్లియల్]] * [[మాధవపురం]] * [[బేతోల్]] * [[జమాండ్లపల్లి]] * [[అనంతారం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} కేసముద్రం 9377 26732 2006-06-09T16:50:10Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కేసముద్రం||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline25.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కేసముద్రం|villages=16|area=|population=62.528|pop_male=31.576|pop_female=30.952|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.12|lit_male=58.53|lit_female=35.48}} '''కేసముద్రం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కోరుకొండపల్లి]] * [[ఇంటికన్నె]] * [[కాట్రపల్లి]] * [[అర్పనపల్లి]] * [[ఉప్పరపల్లి]] * [[కేసముద్రం]] * [[మహమూద్‌పట్నం]] * [[ఇనుగుర్తి]] * [[కోమటిపల్లి]] * [[కాల్వల]] * [[ధడనసరి]] * [[పెనుగొండ]] * [[బెరివాడ]] * [[రంగాపురం]] * [[తాళ్ళపూసపల్లి]] * [[అన్నారం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} నెక్కొండ 9378 26939 2006-06-12T16:35:17Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=నెక్కొండ||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline26.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నెక్కొండ|villages=17|area=|population=45.133|pop_male=23.017|pop_female=22.116|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.00|lit_male=59.15|lit_female=34.40}} '''నెక్కొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[ముదిగొండ]] * [[దీక్షకుంట]] * [[చంద్రుగొండ]] * [[పనికెర]] * [[గుండ్రేపల్లి]] * [[నెక్కొండ]] * [[పతిపాక]] * [[రెడ్లవాడ]] * [[గొట్లకొండ]] * [[బొల్లికొండ]] * [[ఆలంఖానీపేట్]] * [[తోపన్‌పల్లి]] * [[వెంకటాపూర్ (నెక్కొండ)]] * [[అప్పలరావుపేట్]] * [[పెద్దకొర్పోల్]] * [[చిన్నకొర్పోల్]] * [[నాగారం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} గూడూరు,వరంగల్ జిల్లా 9379 26736 2006-06-09T16:56:44Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=గూడూరు,వరంగల్ జిల్లా||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline27.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గూడూరు,వరంగల్ జిల్లా|villages=28|area=|population=53.884|pop_male=27.76|pop_female=26.124|pop-density=|pop-growth=|literacy=42.28|lit_male=54.09|lit_female=29.72}} '''గూడూరు,వరంగల్ జిల్లా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గుండెంగ]] * [[మదనాపూర్]] * [[గాజులగట్టు]] * [[అయోధ్యాపూర్]] * [[పొనుగోడు]] * [[కేశవపట్నం]] * [[వెంగపేట్]] * [[భూపతిపేట్]] * [[ఆదివరంపేట్]] * [[చిన్నయెల్లాపూర్]] * [[సీతానగర్]] * [[వీరంపేట్]] * [[ఊట్ల]] * [[మాచర్ల]] * [[గూడూర్]] * [[బొల్లేపల్లి]] * [[రాజన్‌పల్లి]] * [[నాయిక్‌పల్లి]] * [[తీగలవేణి]] * [[గోవిందాపూర్]] * [[దామరవంచ]] * [[అప్పరాజ్‌పల్లి]] * [[బొద్దుగొండ]] * [[కొల్‌హాపురం]] * [[కొంగరగిద్ద]] * [[మత్వాఆద]] * [[నీలవంచ]] * [[తిమ్మాపూర్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} కొత్తగూడెం,వరంగల్ జిల్లా 9380 26741 2006-06-09T17:07:19Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=కొత్తగూడెం,వరంగల్ జిల్లా||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline28.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=కొత్తగూడెం,వరంగల్ జిల్లా|villages=58|area=|population=36.321|pop_male=18.15|pop_female=18.171|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.74|lit_male=64.85|lit_female=40.70}} '''కొత్తగూడెం,వరంగల్ జిల్లా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[తిమ్మాపూర్]] * [[కోనాపూర్]] * [[అంకన్నగూడెం]] * [[రంగప్పగూడెం]] * [[ఎదుళ్ళపల్లి]] * [[ఎర్రవరం]] * [[జంగంవానిగూడ]] * [[కుండంపల్లి]] * [[ఊతాయి]] * [[సాదిరెడ్డిపల్లి]] * [[ఎంచగూడ]] * [[ముర్రాయిగూడెం]] * [[గుండం]] * [[మొకళ్ళపల్లి]] * [[పొగళ్ళపల్లి]] * [[నీలంపల్లి]] * [[గోవిండాపూర్]] * [[మైలారం]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[కొత్తగూడెం]] * [[పెగడపల్లి]] * [[గుండ్రపల్లి]] * [[దుర్గారం]] * [[కార్నెగండి]] * [[కామారం]] * [[పొనుగొండ]] * [[రామారం]] * [[మామిడిగూడెం]] * [[దుబ్బగూడ]] * [[మర్రిగూడ]] * [[మహాదేవునిగూడ]] * [[పెద్దయెల్లాపూర్]] * [[జంగల్‌పల్లి]] * [[చింతగూడ]] * [[నర్సుగూడెం]] * [[కాట్రయినాం]] * [[కోమట్లగూడెం]] * [[బావురుగొండ]] * [[పుట్టలభూపతి]] * [[దొరవారివేంపల్లి]] * [[బోటవానిగూడ]] * [[ముస్మి]] * [[వెల్బెల్లి]] * [[రౌతుగూడెం]] * [[పోలారం]] * [[బక్కచింతలపాడు]] * [[కిష్టాపూర్]] * [[గోపాల్‌పూర్]] * [[గుంజేడు]] * [[తాటివారివెంపల్లి]] * [[ఏశ్వరగూడెం]] * [[బాతులపల్లి]] * [[తిర్మల్‌గండి]] * [[మడిగూడెం]] * [[కర్లాయి]] * [[గంగారం]] * [[కొడిశాలమిట్ట]] * [[పందెం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} ఖానాపూర్‌, వరంగల్ 9381 26744 2006-06-09T17:11:02Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఖానాపూర్‌, వరంగల్||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline29.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఖానాపూర్‌, వరంగల్|villages=11|area=|population=30.852|pop_male=15.728|pop_female=15.124|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.16|lit_male=61.54|lit_female=36.17}} '''ఖానాపూర్‌, వరంగల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[డబీర్‌పేట్]] * [[పాకాల అశోక్‌నగర్]] * [[ఖానాపూర్]] * [[కొత్తూర్]] * [[రంగాపూర్]] * [[రాగంపేట్]] * [[ఐనేపల్లి]] * [[ధర్మారావుపేట్]] * [[బుద్ధరావుపేట్]] * [[పోచారం]] * [[మంగలవారిపేట్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} నర్సంపేట 9382 26745 2006-06-09T17:12:33Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=నర్సంపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline30.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=నర్సంపేట|villages=12|area=|population=62.221|pop_male=31.714|pop_female=30.507|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.85|lit_male=72.12|lit_female=47.13}} '''నర్సంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కమ్మేపల్లి]] * [[భాంజీపేట్]] * [[ఇటికలపల్లి]] * [[ముత్తోజీపేట్]] * [[మాదన్నపేట్]] * [[రామవరం]] * [[లక్నేపల్లి]] * [[మహేశ్వరం]] * [[నర్సంపేట్]] * [[పస్పునూర్]] * [[సర్వాపూర్]] * [[రాజుపేట్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} చెన్నారావుపేట 9383 26746 2006-06-09T17:15:19Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=చెన్నారావుపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline31.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చెన్నారావుపేట|villages=14|area=|population=50.687|pop_male=25.845|pop_female=24.842|pop-density=|pop-growth=|literacy=44.25|lit_male=57.25|lit_female=30.81}} '''చెన్నారావుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లింగాపురం]] * [[గురిజాల]] * [[అక్కలచేడు]] * [[మక్దూంపురం]] * [[చెన్నారావుపేట్]] * [[కోనాపురం]] * [[ఉప్పరపల్లి]] * [[జల్లి]] * [[అమీనాబాద్]] * [[లింగగిరి]] * [[సూరిపల్లి]] * [[ఎల్లాయిగూడెం]] * [[తిమ్మరాయునిపహాడ్]] * [[పపయ్యపేట]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} పర్వతగిరి 9384 26747 2006-06-09T17:16:50Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=పర్వతగిరి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline32.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పర్వతగిరి|villages=13|area=|population=44.639|pop_male=22.767|pop_female=21.872|pop-density=|pop-growth=|literacy=46.91|lit_male=58.66|lit_female=34.74}} '''పర్వతగిరి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[గోపనపల్లి]] * [[కొంకపాక]] * [[ఎనుగల్]] * [[చింతనెక్కొండ]] * [[చౌటపల్లి]] * [[వడ్లకొండ]] * [[రోళ్ళకల్]] * [[సోమారం]] * [[పర్వతగిరి]] * [[కల్లెడ]] * [[రావూర్]] * [[అన్నారమ్షరీఫ్]] * [[బూరుగమదల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} సంగం,వరంగల్ జిల్లా 9385 26748 2006-06-09T17:18:35Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=సంగం,వరంగల్ జిల్లా||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline33.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=సంగం,వరంగల్ జిల్లా|villages=19|area=|population=52.755|pop_male=26.813|pop_female=25.942|pop-density=|pop-growth=|literacy=54.02|lit_male=67.12|lit_female=40.49}} '''సంగం,వరంగల్ జిల్లా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బొల్లికుంట]] * [[గాదేపల్లి]] * [[వెంకటాపుర్ (హవేలి)]] * [[కాట్రెపాలి (హవేలి)]] * [[కాపులకనపర్తి]] * [[గావిచర్ల]] * [[రామచంద్రాపూర్]] * [[లోహిత]] * [[షాపూర్]] * [[తీగరాజుపల్లి]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[సంగం]] * [[చింతలపల్లి]] * [[పల్లారుగూడ]] * [[మొండ్రాయి]] * [[నర్లవాయి]] * [[ముమ్మడివరం]] * [[ఎలుగూర్(రంగంపేట్)]] * [[నల్లబెల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} దుగ్గొండి 9386 26938 2006-06-12T16:35:16Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=దుగ్గొండి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline35.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=దుగ్గొండి|villages=18|area=|population=42.505|pop_male=21.827|pop_female=20.678|pop-density=|pop-growth=|literacy=52.49|lit_male=65.92|lit_female=38.37}} '''దుగ్గొండి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[లక్ష్మీపూర్]] * [[కేశ్వాపూర్]] * [[పోలారం]] * [[ముద్దునూర్]] * [[దుగ్గొండి]] * [[మల్లంపల్లి]] * [[మహమ్మదాపూర్]] * [[వెంకటాపూర్ (దుగ్గొండి)]] * [[రేబల్లె]] * [[పొనకల్]] * [[నాచినపల్లి]] * [[అడవిరంగాపూర్]] * [[మధిర మండపల్లి]] * [[మండపల్లి]] * [[తొగర్రాయి]] * [[రేకంపల్లి]] * [[చల్పర్తి]] * [[తిమ్మంపేట్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} గీసుకొండ 9387 26774 2006-06-09T19:32:43Z వైఙాసత్య 58 -మూస {{మండలం|name=గీసుకొండ||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline36.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గీసుకొండ|villages=17|area=|population=58.983|pop_male=29.864|pop_female=29.119|pop-density=|pop-growth=|literacy=59.91|lit_male=72.16|lit_female=47.41}} '''గీసుకొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. [[Image:Geesukonda Village Milestone.JPG|thumb|గీసుగొండ గ్రామం మైలు రాయి]] ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[వరంగల్]] (m corp+og) (part) ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మొగిలిచెర్ల]] * [[బొడ్డుచిలపల్లి]] * [[మనుగొండ]] * [[ఎలుకుర్తి]] * [[రామచంద్రాపుర్]] * [[అనంతారం]] * [[గీసుకొండ]] * [[పోత్రాజ్ పల్లి]] * [[గొర్రెకుంట (గ్రామీణ)]] * [[ధర్మారం]] * [[వసంతాపుర్]] * [[వంచనగిరి]] * [[శాయంపేట్]] * [[ఊకల్ (h)]] * [[మచ్చాపుర్]] * [[విశ్వనాథ్ పుర్]] * [[కొమ్మాల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} ఆత్మకూరు,వరంగల్ జిల్లా 9388 26937 2006-06-12T16:35:06Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=ఆత్మకూరు,వరంగల్ జిల్లా||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline37.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఆత్మకూరు,వరంగల్ జిల్లా|villages=22|area=|population=57.419|pop_male=29.043|pop_female=28.376|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.21|lit_male=66.39|lit_female=39.75}} '''ఆత్మకూరు,వరంగల్ జిల్లా''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కొగిల్వాయి]] * [[పుల్కుర్తి]] * [[సింగరాజుపల్లి]] * [[వెంకటాపూర్ (ఆత్మకూరు)]] * [[లాదళ్ళ]] * [[పసరగొండ]] * [[మలక్‌పేట్]] * [[కొత్తగట్టు]] * [[ఊరుగొండ]] * [[దామెర]] * [[ఓబ్లాపూర్]] * [[ముస్త్యాల్‌పల్లి]] * [[అగ్రంపహాడ్]] * [[పెద్దాపూర్]] * [[చౌడ్లపల్లి]] * [[కామారం]] * [[పెంచికల్‌పేట్]] * [[ఆత్మకూరు]] * [[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి]] * [[హౌస్ బుజుర్గ్]] * [[కటాక్షపూర్]] * [[నీరుకుళ్ళ]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} శాయంపేట 9389 26793 2006-06-10T16:45:03Z Chaduvari 97 శ్యాంపేట, శాయంపేట కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=శాయంపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline38.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=శాయంపేట|villages=13|area=|population=41.41|pop_male=21.121|pop_female=20.289|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.77|lit_male=68.20|lit_female=38.86}} '''శాయంపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెద్ద కోడెపాక]] * [[కొప్పుల]] * [[వసంతాపూర్]] * [[మైలారం]] * [[తహారాపూర్]] * [[గట్లకనిపర్తి]] * [[సింగారం (కొత్తగుట్ట)]] * [[శాయంపేట]] * [[హుస్సేన్‌పల్లి]] * [[సింగారం (దొంగల)]] * [[పత్తిపాక]] * [[నేరేడ్‌పల్లి]] * [[కాట్రపల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} పరకాల 9390 26936 2006-06-12T16:35:01Z Chaduvari 97 వెంకటాపూర్ లింకు మార్పు {{మండలం|name=పరకాల||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline39.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=పరకాల|villages=23|area=|population=77.741|pop_male=39.207|pop_female=38.534|pop-density=|pop-growth=|literacy=60.20|lit_male=73.47|lit_female=46.79}} '''పరకాల''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నార్లపూర్]] * [[వరికోల్]] * [[వెంకటాపూర్ (పరకాల)]] * [[లక్ష్మీపురం]] * [[నాగారం]] * [[పైడిపల్లి]] * [[మల్లక్‌పేట్]] * [[రాయిపర్తి]] * [[పులిగిళ్ళ]] * [[చర్లపల్లి]] * [[ముస్త్యాల్‌పల్లి]] * [[చౌటపర్తి]] * [[నడికుడ]] * [[కంతాత్మకూర్]] * [[ధర్మారం]] * [[కౌకొండ]] * [[సర్వాపూర్]] * [[పోచారం]] * [[వెల్లంపల్లి]] * [[రాజీపేట్]] * [[మాదారం]] * [[పరకాల]] * [[కామారెడ్డిపల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} రేగొండ 9391 26796 2006-06-10T16:52:09Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=రేగొండ||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline40.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=రేగొండ|villages=18|area=|population=59.389|pop_male=30.263|pop_female=29.126|pop-density=|pop-growth=|literacy=48.65|lit_male=62.27|lit_female=34.58}} '''రేగొండ''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పొనగండ్ల]] * [[మడతపల్లి]] * [[కొడవతంచ]] * [[భగీరథిపేట్]] * [[రామన్నగూడ]] * [[తిరుమలగిరి]] * [[రేగొండ]] * [[లింగాల]] * [[రేపాక]] * [[కనపర్తి]] * [[దమ్మన్నపేట్]] * [[చెన్నాపూర్]] * [[చిన్నకోడెపాక]] * [[జగ్గయ్యపేట్]] * [[సుల్తాన్‌పూర్]] * [[జమ్షెడ్‌బేగ్‌పేట్]] * [[కొత్తపల్లిగోరి]] * [[కోనరావుపేట్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} మొగుళ్ళపల్లి 9392 26798 2006-06-10T16:56:19Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మొగుళ్ళపల్లి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline41.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మొగుళ్ళపల్లి|villages=19|area=|population=40.009|pop_male=20.329|pop_female=19.68|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.87|lit_male=62.69|lit_female=36.74}} '''మొగుళ్ళపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[దుబ్యాల]] * [[రాఘవరెడ్డిపేట్]] * [[అకినేపల్లి]] * [[పోతుగల్]] * [[కుర్కిశాల]] * [[పెద్దకోమటిపల్లి]] * [[పార్లపల్లి]] * [[మోట్లపల్లి]] * [[మెట్‌పల్లి]] * [[గుండ్లకర్తి]] * [[వేములపల్లి]] * [[గుడిపహాడ్]] * [[పిడిసిల్ల]] * [[ముల్కలపల్లి]] * [[మొగుళ్ళపల్లి]] * [[ఇస్సిపేట్]] * [[అంకుశాపూర్]] * [[మేదరమట్ల]] * [[రంగాపురం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} చిట్యాల, వరంగల్ 9393 26800 2006-06-10T17:01:28Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=చిట్యాల, వరంగల్||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline42.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=చిట్యాల, వరంగల్|villages=32|area=|population=57.434|pop_male=28.866|pop_female=28.568|pop-density=|pop-growth=|literacy=47.85|lit_male=59.90|lit_female=35.79}} '''చిట్యాల, వరంగల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[వెంకటరావుపల్లి]] * [[కలికోట]] * [[కాల్వపల్లి]] * [[గిద్దెమూటారం]] * [[వెంచెరామి]] * [[చెయిన్‌పాక]] * [[రాఘవాపూర్]] * [[గరిమిళ్ళపల్లి]] * [[బోయినపల్లి]] * [[ఎంపేడ్]] * [[వెల్లంపల్లి]] * [[వెల్చల్]] * [[కుందన్‌పల్లి]] * [[గుమ్మడవెల్లి]] * [[రామకిస్టాపూర్ (వి)]] * [[పంగిడిపల్లి]] * [[తెకుమత్త]] * [[రామకిస్టాపూర్ (టి)]] * [[అంకుశాపూర్]] * [[సోమన్‌పల్లి]] * [[నవాబ్‌పేట్]] * [[కైలాపూర్]] * [[నాయినిపాక]] * [[వోడ్తల]] * [[జాదలపేట్]] * [[తిర్మలాపూర్]] * [[చిట్యాల్]] * [[జూకల్]] * [[చల్లగరిగె]] * [[ముచినిపర్తి]] * [[గోపాల్పూర్]] * [[దూత్‌పల్లి]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} భూపాలపల్లి 9394 26799 2006-06-10T16:58:04Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=భూపాలపల్లి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline43.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=భూపాలపల్లి|villages=19|area=|population=58.97|pop_male=29.713|pop_female=29.257|pop-density=|pop-growth=|literacy=53.33|lit_male=64.40|lit_female=42.05}} '''భూపాలపల్లి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[నేరేడ్‌పల్లి]] * [[వజినేపల్లి]] * [[గొర్లవేడు]] * [[కొత్తపల్లి]] * [[గూదాడుపల్లి]] * [[కొంపల్లి]] * [[జంగేడు]] * [[భుపాలపల్లి]] * [[కమలాపూర్]] * [[రాంపూర్]] * [[చిక్నేపల్లి]] * [[పంబాపూర్]] * [[నాగారం]] * [[ఆజంనగర్]] * [[నందిగామ]] * [[దీక్షకుంట]] * [[బుద్ధారం]] * [[దూదేకులపల్లి]] * [[పందిపంపుల]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} ఘనపూర్‌ 9395 26801 2006-06-10T17:02:57Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఘనపూర్‌||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline44.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఘనపూర్‌|villages=8|area=|population=33.102|pop_male=16.619|pop_female=16.483|pop-density=|pop-growth=|literacy=49.93|lit_male=62.79|lit_female=37.02}} '''ఘనపూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[చెల్పూర్]] * [[ధర్మారావుపేట్]] * [[కర్కపల్లి]] * [[బుర్రకాయలగూడెం]] * [[మైలారం]] * [[బుద్ధారం]] * [[ఘనపూర్]] * [[కొండాపూర్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} ములుగు, వరంగల్ 9396 26802 2006-06-10T17:05:19Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ములుగు, వరంగల్||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline45.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ములుగు, వరంగల్|villages=17|area=|population=59.135|pop_male=30.547|pop_female=28.588|pop-density=|pop-growth=|literacy=58.04|lit_male=71.17|lit_female=44.00}} '''ములుగు, వరంగల్''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[బండారుపల్లి]] * [[ఇంచర్ల]] * [[కసిందేవిపేట్]] * [[ములుగు]] * [[మదనపల్లి]] * [[జాకారం]] * [[అబ్బాపురం]] * [[మల్లంపల్లి]] * [[రామచంద్రాపురం]] * [[జగ్గన్నపేట్]] * [[పాతేపల్లి]] * [[పొట్లాపూర్]] * [[కొత్తూర్]] * [[కన్నాయిగూడెం]] * [[పెగడపల్లి]] * [[సర్వాపురం]] * [[అంకన్నగూడెం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} వెంకటాపూర్‌ 9397 26803 2006-06-10T17:06:20Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=వెంకటాపూర్‌||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline46.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వెంకటాపూర్‌|villages=10|area=|population=36.559|pop_male=18.481|pop_female=18.078|pop-density=|pop-growth=|literacy=51.77|lit_male=64.79|lit_female=38.48}} '''వెంకటాపూర్‌''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[పెద్దాపూర్]] * [[అడవిరంగాపూర్]] * [[తిమ్మాపూర్]] * [[లక్ష్మీదేవిపేట]] * [[రామనాథపల్లి]] * [[నల్లగుంట]] * [[రామానుజపురం]] * [[నరసాపురం]] * [[పాలంపేట]] * [[వెంకటాపూర్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} గోవిందరావుపేట 9398 26804 2006-06-10T17:09:12Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=గోవిందరావుపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline47.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=గోవిందరావుపేట|villages=10|area=|population=29.265|pop_male=14.74|pop_female=14.525|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.20|lit_male=68.90|lit_female=45.42}} '''గోవిందరావుపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[మచ్చాపూర్]] * [[చాల్వాయి]] * [[బుస్సాపూర్]] * [[రంగాపూర్]] * [[మొట్లగూడెం]] * [[ముత్తాపూర్]] * [[పస్రనగరం]] * [[లక్నవరం]] * [[కర్లపల్లి]] * [[రాంపూర్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} తాడ్వాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం) 9399 26584 2006-06-05T16:04:13Z Chaduvari 97 తడ్వాయి, తాడ్వాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: సరైన పేరు {{మండలం|name=తాడ్వాయి||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline48.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=తాడ్వాయి|villages=41|area=|population=19.727|pop_male=9.897|pop_female=9.83|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.17|lit_male=68.09|lit_female=42.13}} '''తాడ్వాయి''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కాల్వపల్లి]] * [[మేడారం (సమ్మక్కజాతర)]] * [[ఊరట్టం]] * [[జంపంగవాయి]] * [[కన్నెబోయినపల్లి]] * [[బయ్యక్కపేట్]] * [[నార్లపూర్]] * [[గోనేపల్లి]] * [[వెంగళాపురం]] * [[పడిగపురం (పి.పి)]] * [[ఎల్బాక]] * [[కొండపర్తి]] * [[ఇమ్మడిగూడెం]] * [[బిట్టుపల్లి (పి.ఎల్)]] * [[వడ్డెగూడెం]] * [[బొందల్]] * [[తాడ్వాయి]] * [[కామారం (పి.టి)]] * [[బంజర్ఎల్లాపూర్]] * [[సెరిగరం]] * [[భూపతిపురం]] * [[గంగారం (పి.ఎ)]] * [[అన్నారం]] * [[దామెర్‌వాయి]] * [[కాటపురం]] * [[పంబాపురం]] * [[నర్సాపూర్ (పి.ఎ)]] * [[చౌలేడ్]] * [[లవ్వల్]] * [[పోచపల్లి]] * [[లింగాల]] * [[బొల్లేపల్లి (పి.ఎల్)]] * [[నర్సాపూర్ (పి.ఎల్)]] * [[అల్లిగూడెం]] * [[కౌసెట్టివాయి]] * [[అంకంపల్లి]] * [[ఆశన్నగూడెం ఎల్లాపూర్]] * [[వీరపురం]] * [[కామారం (పి.ఎ)]] * [[బీరెల్లి]] * [[రంగాపురం (పి.ఎ)]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} ఏటూరునాగారం 9400 26805 2006-06-10T17:14:13Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=ఏటూరునాగారం||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline49.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=ఏటూరునాగారం|villages=41|area=|population=37.153|pop_male=19.015|pop_female=18.138|pop-density=|pop-growth=|literacy=55.57|lit_male=68.38|lit_female=42.01}} '''ఏటూరునాగారం''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[భూపతిపురం]] * [[రాజన్నపేట్]] * [[గంగారం (గుట్టల)]] * [[తుపాకులగూడెం]] * [[దేవదూముల]] * [[లక్ష్మీపురం]] * [[గంగుగూడెం]] * [[గుర్రేవుల]] * [[చిట్యాల]] * [[ముప్పనపల్లి]] * [[కన్నాయిగూడెం]] * [[బుట్టాయిగూడెం]] * [[సర్వాయి]] * [[చింతగూడెం]] * [[సింగారం (పత్తిగొర్రేవుల)]] * [[ఏటూరు]] * [[కంతన్‌పల్లి]] * [[రాంపూర్అగ్రహారం]] * [[ముళ్ళకట్ట]] * [[శంకరాజ్‌పల్లి]] * [[రొహీర్]] * [[అల్లంవారిఘనపురం]] * [[చాల్పాక]] * [[బానాజీబంధం]] * [[ఎలిశెట్టిపల్లి]] * [[ఐలాపూర్]] * [[కొండాయి]] * [[మల్యాల]] * [[దొడ్ల]] * [[బుట్టారం]] * [[ఎక్కెల]] * [[ఆకులవరిఘన్‌పూర్]] * [[ఎటూరునాగారం]] * [[రామన్నగూడెం]] * [[రాంనగర్ (కోయగూడెం)]] * [[పాప్కాపురం]] * [[షాపల్లి]] * [[చినబోయినపల్లి]] * [[శివపురం]] * [[గోగుబెల్లి]] * [[పెద్దవెంకటాపూర్]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} మంగపేట 9401 26806 2006-06-10T17:16:27Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=మంగపేట||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline50.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=మంగపేట|villages=20|area=|population=46.954|pop_male=23.834|pop_female=23.12|pop-density=|pop-growth=|literacy=57.75|lit_male=68.21|lit_female=46.96}} '''మంగపేట''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని గ్రామాలు== * [[కమలాపురం]] * [[మంగపేట్ (పోడ్‌మూర్)]] * [[తొండ్యాల లక్ష్మీపూర్]] * [[నర్సాపూర్ (మంగపేట్)]] * [[కోమటిపల్లి]] * [[చేరుపల్లి]] * [[తిమ్మంపేట్]] * [[మల్లూర్]] * [[చుంచుపల్లి]] * [[రమణక్కపేట్]] * [[వాడగూడెం]] * [[నర్సిమ్హసాగర్]] * [[రాజుపేట్]] * [[కత్తిగూడెం]] * [[బ్రాహ్మణపల్లి]] * [[రామచంద్రునిపేట్]] * [[పోరేడుపల్లి]] * [[దోమెడ]] * [[బండారుగూడెం]] * [[అకినేపల్లి మల్లారం]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} వరంగల్ మండలము 9402 26807 2006-06-10T17:17:35Z Chaduvari 97 అనువాదం {{మండలం|name=వరంగల్ మండలము||district=వరంగల్|mapname=[[Image:Warangal mandals outline51.png|230px]]|state=ఆంధ్ర ప్రదేశ్|head quarter=వరంగల్ మండలము|villages=0|area=|population=530.636|pop_male=268.954|pop_female=261.682|pop-density=|pop-growth=|literacy=79.82|lit_male=88.97|lit_female=70.43}} '''వరంగల్ మండలము''', [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రములోని [[వరంగల్]] జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. ==మండలంలోని పట్టణాలు== * [[వరంగల్ (కార్పొరేషను+og) (భాగం)]] * [[వరంగల్ (కార్పొరేషను)]] {{వరంగల్ జిల్లా మండలాలు}} Category:కృష్ణా జిల్లా గ్రామాలు 9403 25117 2006-04-26T08:09:55Z Mpradeep 50 [[category:కృష్ణా జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:అనంతపురం జిల్లా గ్రామాలు 9404 25118 2006-04-26T08:12:46Z Mpradeep 50 [[Category:అనంతపురం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:కరీంనగర్ జిల్లా గ్రామాలు 9405 25119 2006-04-26T08:13:27Z Mpradeep 50 [[Category:కరీంనగర్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:ఖమ్మం జిల్లా గ్రామాలు 9406 25120 2006-04-26T08:14:53Z Mpradeep 50 [[Category:ఖమ్మం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:చిత్తూరు జిల్లా గ్రామాలు 9407 25121 2006-04-26T08:16:47Z Mpradeep 50 [[Category:చిత్తూరు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు 9408 25122 2006-04-26T08:17:34Z Mpradeep 50 [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:నిజామాబాదు జిల్లా గ్రామాలు 9409 25123 2006-04-26T08:18:08Z Mpradeep 50 [[Category:నిజామాబాదు జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా గ్రామాలు 9410 25124 2006-04-26T08:19:44Z Mpradeep 50 [[Category:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:మెదక్ జిల్లా గ్రామాలు 9411 25125 2006-04-26T08:20:21Z Mpradeep 50 [[Category:మెదక్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:వరంగల్ జిల్లా గ్రామాలు 9412 25126 2006-04-26T08:20:55Z Mpradeep 50 [[Category:వరంగల్ జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:రంగారెడ్డి జిల్లా గ్రామాలు 9413 25127 2006-04-26T08:21:44Z Mpradeep 50 [[Category:రంగారెడ్డి జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:విజయనగరం జిల్లా గ్రామాలు 9414 25128 2006-04-26T08:22:21Z Mpradeep 50 [[Category:విజయనగరం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:విశాఖపట్నం జిల్లా గ్రామాలు 9415 25129 2006-04-26T08:22:59Z Mpradeep 50 [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా గ్రామాలు 9416 25130 2006-04-26T08:23:32Z Mpradeep 50 [[Category:శ్రీకాకుళం జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ గ్రామాలు]] User:Mpradeep/పనిముట్లు 9417 25139 2006-04-26T16:49:52Z Mpradeep 50 ఇంకో [http://tools.wikimedia.de/~voj/cgi-bin/cocat?dbname=tewiki_p పనిముట్లు] * ఇంటరిఓట్ అనే ఈ పనిముట్టు వలన వికీపిడియాలో మీరు చేసిన మార్పులు చేర్పుల [http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?dbname=tewiki_p సంఖ్యను] తెలుసుకోవచ్చు. * వర్గాల విహరణకు ఈ [http://tools.wikimedia.de/~voj/cgi-bin/cocat?dbname=tewiki_p కోకాట్] అనే పని భలేగా పని చేస్తుంది. User:Mpradeep/సూచనలు 9419 25138 2006-04-26T16:06:48Z Mpradeep 50 ఈ పేజీలోని సూచనలను ఎవరయినా మార్చవచ్చు. మీరు చేయాలనుకున్న మార్పులు మీకు నచ్చితే గనక వాటిని నిస్సంకోచంగా చేయండి. == సభ్యత్వం లేకుండా వికీపిడియాలో ప్రయోగాలు చేస్తున్న వారికోసం == <pre> [[...]]లో మీరు చేసిన ప్రయోగం ఫలించింది, ధన్యవాదాలు! కానీ మీరు ప్రయోగాలు చేయటానికి [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|వికీపిడియాలో ఇసుకపెట్టె]] అనే ఒక పేజీ ఉంది. అక్కడ మీకు కావలిసినన్ని ప్రయోగాలు చేయండి. మీకు వికీపిడియాలో [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] అనే పేజీ చాలా సహాయకారిగా ఉండవచ్చు. ఇది తెలుగు వికీపిడియా, అంటే పేజీలు సాధ్యమయినంతవరకు తెలుగులోనే ఉండాలి. ఆంగ్ల పేజీలను సృష్టించవద్దు! తెలుగులో ఎలా రాయాలో తెలుసుకోవడానికి [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 గూగుల్ గుంపులలో ఈ వ్యాసాన్ని] చదువండి. తరువాత తెలుగులో రాయడానికి [http://padma.mozdev.org/ పద్మ] అనే ఫైర్‌ఫాక్సు ఎక్స్‌టెంషను వాడవచ్చు, లేదా [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]ని కూడా ఉపయోగించవచ్చు. మీరు ఒక [[Special:Userlogin|సభ్యత్వాన్ని]] తీసుకోండి, అప్పుడు మీరు చేసిన రచనలన్నీ మీ పేరు పైనే ఉంటాయి. మీకు ఒక గుర్తింపు కూడా రావచ్చు. వికీపిడియాలో [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|సభ్యతం ఎందుకు]] తీసుకోవాలి, అలా సబ్యత్వం ఉండటం వలన ఏర్పడే లాభాలను కూడా తెలుసుకోండి. వికీపిడియా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]లో ప్రస్తుతము జరుగుతున్న విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. --~~~~ </pre> [[...]]లో మీరు చేసిన ప్రయోగం ఫలించింది, ధన్యవాదాలు! కానీ మీరు ప్రయోగాలు చేయటానికి [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|వికీపిడియాలో ఇసుకపెట్టె]] అనే ఒక పేజీ ఉంది. అక్కడ మీకు కావలిసినన్ని ప్రయోగాలు చేయండి. మీకు వికీపిడియాలో [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] అనే పేజీ చాలా సహాయకారిగా ఉండవచ్చు. ఇది తెలుగు వికీపిడియా, అంటే పేజీలు సాధ్యమయినంతవరకు తెలుగులోనే ఉండాలి. ఆంగ్ల పేజీలను సృష్టించవద్దు! తెలుగులో ఎలా రాయాలో తెలుసుకోవడానికి [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 గూగుల్ గుంపులలో ఈ వ్యాసాన్ని] చదువండి. తరువాత తెలుగులో రాయడానికి [http://padma.mozdev.org/ పద్మ] అనే ఫైర్‌ఫాక్సు ఎక్స్‌టెంషను వాడవచ్చు, లేదా [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]ని కూడా ఉపయోగించవచ్చు. మీరు ఒక [[Special:Userlogin|సభ్యత్వాన్ని]] తీసుకోండి, అప్పుడు మీరు చేసిన రచనలన్నీ మీ పేరు పైనే ఉంటాయి. మీకు ఒక గుర్తింపు కూడా రావచ్చు. వికీపిడియాలో [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|సభ్యతం ఎందుకు]] తీసుకోవాలి, అలా సబ్యత్వం ఉండటం వలన ఏర్పడే లాభాలను కూడా తెలుసుకోండి. వికీపిడియా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]లో ప్రస్తుతము జరుగుతున్న విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 16:00, 26 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == కొత్త సభ్యులను ఆహ్వానించేందుకై == <pre> <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --~~~~ </div> </pre> <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 16:06, 26 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) User talk:220.225.142.21 9420 25136 2006-04-26T16:00:52Z Mpradeep 50 [[Mallubhupala paTnam]]లో మీరు చేసిన ప్రయోగం ఫలించింది, ధన్యవాదాలు! కానీ మీరు ప్రయోగాలు చేయటానికి [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|వికీపిడియాలో ఇసుకపెట్టె]] అనే ఒక పేజీ ఉంది. అక్కడ మీకు కావలిసినన్ని ప్రయోగాలు చేయండి. మీకు వికీపిడియాలో [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] అనే పేజీ చాలా సహాయకారిగా ఉండవచ్చు. ఇది తెలుగు వికీపిడియా, అంటే పేజీలు సాధ్యమయినంతవరకు తెలుగులోనే ఉండాలి. ఆంగ్ల పేజీలను సృష్టించవద్దు! తెలుగులో ఎలా రాయాలో తెలుసుకోవడానికి [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 గూగుల్ గుంపులలో ఈ వ్యాసాన్ని] చదువండి. తరువాత తెలుగులో రాయడానికి [http://padma.mozdev.org/ పద్మ] అనే ఫైర్‌ఫాక్సు ఎక్స్‌టెంషను వాడవచ్చు, లేదా [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]ని కూడా ఉపయోగించవచ్చు. మీరు ఒక [[Special:Userlogin|సభ్యత్వాన్ని]] తీసుకోండి, అప్పుడు మీరు చేసిన రచనలన్నీ మీ పేరు పైనే ఉంటాయి. మీకు ఒక గుర్తింపు కూడా రావచ్చు. వికీపిడియాలో [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|సభ్యతం ఎందుకు]] తీసుకోవాలి, అలా సబ్యత్వం ఉండటం వలన ఏర్పడే లాభాలను కూడా తెలుసుకోండి. వికీపిడియా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]లో ప్రస్తుతము జరుగుతున్న విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 16:00, 26 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ 9421 25147 2006-04-27T04:23:04Z Mpradeep 50 {{అనువాదము}} APSRTC (Andhra Pradesh State Road Transport Corporation) is a govenment owned organization, responsible for the public road transportation in the state of Andhra Pradesh. This is the second largest public transportation system in the state after the Indian Railways. APSRTC stands ahead of its counterparts KSRTC for Karnataka, and TNSTC for Tamil Nadu when it comes to the quality of service, having better buses and frequency. On the other hand it could be little expensive some times. Recently APSRTC is suffering from financial losses and strikes from workers in the threat of privatization of the organization. Commute in Andhra Pradesh with out APSRTC is almost impossible and would become ridiculously expensive. User talk:159.37.7.93 9422 25146 2006-04-27T03:03:29Z Mpradeep 50 [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ]]లో మీరు రాసిని వ్యాసం బాగుంది. ఇది తెలుగు వికీపిడియా, అంటే పేజీలు సాధ్యమయినంతవరకు తెలుగులోనే ఉండాలి. ఆంగ్ల పేజీలను సృష్టించవద్దు! తెలుగులో ఎలా రాయాలో తెలుసుకోవడానికి [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 గూగుల్ గుంపులలో ఈ వ్యాసాన్ని] చదువండి. తరువాత తెలుగులో రాయడానికి [http://padma.mozdev.org/ పద్మ] అనే ఫైర్‌ఫాక్సు ఎక్స్‌టెంషను వాడవచ్చు, లేదా [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]ని కూడా ఉపయోగించవచ్చు. మీకు వికీపిడియాలో [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] అనే పేజీ చాలా సహాయకారిగా ఉండవచ్చు. మీరు ఒక [[Special:Userlogin|సభ్యత్వాన్ని]] తీసుకోండి, అప్పుడు మీరు చేసిన రచనలన్నీ మీ పేరు పైనే ఉంటాయి. మీకు ఒక గుర్తింపు కూడా రావచ్చు. వికీపిడియాలో [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|సభ్యతం ఎందుకు]] తీసుకోవాలి, అలా సబ్యత్వం ఉండటం వలన ఏర్పడే లాభాలను కూడా తెలుసుకోండి. వికీపిడియా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]లో ప్రస్తుతము జరుగుతున్న విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 03:03, 27 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) Talk:గూడవల్లి రామబ్రహ్మం 9423 25533 2006-05-21T15:39:40Z వైఙాసత్య 58 /* నందమూరు */ chakkagaa vraasinaaru :chavakiran == నందమూరు == ఇక్కడ నందమూరు అంటే కృష్ణా జిల్లాదా? తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోని ఊరా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 09:59, 21 మే 2006 (UTC) కృష్ణా జిల్లాలోనిదే నండీ! విశ్వనాథ సత్యనారాయణ, రామబ్రహ్మం ఒకే ఊళ్ళో పుట్టారని వేపచేదు.ఆర్గ్ లోని వ్యాసంలో ఉండగా విశ్వనాథ సత్యనారాయణ కృష్ణా జిల్లాలోని నందమూరులోపుట్టినట్లు విశ్వనాథ సాహిత్యపీఠం వారి వెబ్ సైట్లో ఉంది: http://www.vishwanathasahityapeetham.com/new/biography.html అయితే ఇదే పేరుతో కృష్ణా జిల్లాలోనే రెండు ఊర్లు - పెడన మండలంలో ఒకటి,ఉంగుటూరు మండలంలో ఒకటీ - ఉన్నట్లున్నాయి కదండీ! ఆ రెండిట్లో ఈ నందమూరు ఏదంటారు? -[[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 10:53, 21 మే 2006 (UTC) :రామబ్రహ్మం ఇందుపల్లెలో బడికి వెళ్లాడు కనుక, ఉంగుటూరు మండలములోని నందమూరుకు 2 కిలోమీటర్ల దూరములో ఇందుపల్లె అనే ఊరు ఉంది కనక ఈయన ఉంగుటూరు మండలములోని నందమూరుకు చెందిన వారని నా అభిప్రాయము. ఇంకా ఖచ్చితముగా ఎవరికైనా తెలుసుంటే చెప్పగలరు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:39, 21 మే 2006 (UTC) చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం 9424 27142 2006-06-19T10:49:03Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} '''చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం''' ([[1867]] - [[1946]]) ప్రముఖ హాస్య రచయిత. [[పకోడీ]] మీద పకోడి శతకం రచించారు. అతను [[విక్టోరియా మహరాణి]] మీద కూడా రచనలు చేసారు. లక్ష్మీనరసింహం [[1867]]లో [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా, [[పెరవలి]] మండలములోని [[ఖండవల్లి,పెరవలి|ఖండవల్లి]] గ్రామములో ఒక బ్రాహ్మణ కుటుంబములో వెంకన్న, రత్నమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. ఈయన రాసిన ఒక బహుళ ప్రాచుర్యమైన పద్యము <pre> భరతఖండంబు చక్కని పాడియావు హిందువులు లేగదుడలై ఏడ్చుచుండ తెల్లవారును గడుసరి గొల్లవారు పితుకుచున్నారు మూతులు బిగియగట్టి. </pre> ==బయటి లింకులు== *[http://www.vepachedu.org/Chilakamarti.htm వేపచేదులో చిలకమర్తి పై వ్యాసము] [[Category:తెలుగు కవులు]] User talk:Anandkumar padigala 9425 25158 2006-04-28T14:52:33Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో ([[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 14:52, 28 ఏప్రిల్ 2006 (UTC)) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 14:52, 28 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User talk:Ravindar 9426 25159 2006-04-28T14:52:58Z Mpradeep 50 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో ([[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 14:52, 28 ఏప్రిల్ 2006 (UTC)) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Mpradeep|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 14:52, 28 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) </div> User talk:202.88.174.245 9427 25160 2006-04-28T14:54:40Z Mpradeep 50 [[తెలుగు]]లో మీరు చేసిన ప్రయోగం ఫలించింది, ధన్యవాదాలు! కానీ మీరు ప్రయోగాలు చేయటానికి [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|వికీపిడియాలో ఇసుకపెట్టె]] అనే ఒక పేజీ ఉంది. అక్కడ మీకు కావలిసినన్ని ప్రయోగాలు చేయండి. మీకు వికీపిడియాలో [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] అనే పేజీ చాలా సహాయకారిగా ఉండవచ్చు. ఇది తెలుగు వికీపిడియా, అంటే పేజీలు సాధ్యమయినంతవరకు తెలుగులోనే ఉండాలి. తెలుగులో ఎలా రాయాలో తెలుసుకోవడానికి [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 గూగుల్ గుంపులలో ఈ వ్యాసాన్ని] చదువండి. తరువాత తెలుగులో రాయడానికి [http://padma.mozdev.org/ పద్మ] అనే ఫైర్‌ఫాక్సు ఎక్స్‌టెంషను వాడవచ్చు, లేదా [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]ని కూడా ఉపయోగించవచ్చు. మీరు ఒక [[Special:Userlogin|సభ్యత్వాన్ని]] తీసుకోండి, అప్పుడు మీరు చేసిన రచనలన్నీ మీ పేరు పైనే ఉంటాయి. మీకు ఒక గుర్తింపు కూడా రావచ్చు. వికీపిడియాలో [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|సభ్యతం ఎందుకు]] తీసుకోవాలి, అలా సబ్యత్వం ఉండటం వలన ఏర్పడే లాభాలను కూడా తెలుసుకోండి. వికీపిడియా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]లో ప్రస్తుతము జరుగుతున్న విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 14:54, 28 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) User talk:59.93.78.87 9428 25161 2006-04-28T14:57:44Z Mpradeep 50 [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు]] పేజీలో మీరు చేసిన ప్రయోగం ఫలించింది, ధన్యవాదాలు! కానీ మీరు ప్రయోగాలు చేయటానికి [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|వికీపిడియాలో ఇసుకపెట్టె]] అనే ఒక పేజీ ఉంది. అక్కడ మీకు కావలిసినన్ని ప్రయోగాలు చేయండి. మీకు వికీపిడియాలో [[Wikipedia:దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి|దిద్దుబాట్లు ఎలా చెయ్యాలి]] అనే పేజీ చాలా సహాయకారిగా ఉండవచ్చు. ఇది తెలుగు వికీపిడియా, అంటే పేజీలు సాధ్యమయినంతవరకు తెలుగులోనే ఉండాలి. తెలుగులో ఎలా రాయాలో తెలుసుకోవడానికి [http://groups.google.com/group/soc.culture.indian.telugu/browse_thread/thread/48eac8e35ba0bef4/69ec85d46731ce73 గూగుల్ గుంపులలో ఈ వ్యాసాన్ని] చదువండి. తరువాత తెలుగులో రాయడానికి [http://padma.mozdev.org/ పద్మ] అనే ఫైర్‌ఫాక్సు ఎక్స్‌టెంషను వాడవచ్చు, లేదా [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]ని కూడా ఉపయోగించవచ్చు. మీరు ఒక [[Special:Userlogin|సభ్యత్వాన్ని]] తీసుకోండి, అప్పుడు మీరు చేసిన రచనలన్నీ మీ పేరు పైనే ఉంటాయి. మీకు ఒక గుర్తింపు కూడా రావచ్చు. వికీపిడియాలో [[Wikipedia:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?|సభ్యతం ఎందుకు]] తీసుకోవాలి, అలా సబ్యత్వం ఉండటం వలన ఏర్పడే లాభాలను కూడా తెలుసుకోండి. వికీపిడియా [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]లో ప్రస్తుతము జరుగుతున్న విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 14:57, 28 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) కూర్మాపురం 9429 25716 2006-05-24T23:40:40Z వైఙాసత్య 58 '''కూర్మాపురం''' [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా, [[రాయవరం]] మండలమునకు చెందిన గ్రామము. ఈ ఊరు మండలము చివరన ఉన్నది. గ్రామ జనాభా దాదాపు 3000. [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:Kishan 9431 25181 2006-05-02T02:40:41Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> User talk:Bhavani62 9432 25182 2006-05-02T02:43:28Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> User talk:Samba 9433 25183 2006-05-02T02:43:28Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> User talk:Sais72 9434 25184 2006-05-02T02:43:29Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] </div> Category:ఆంజనేయ కీర్తనలు 9436 25192 2006-05-02T03:27:29Z చంద్రశేఖర్ 153 ఆంజనేయ కీర్తనలు నేరెడిగొండ 9437 25206 2006-05-02T17:12:25Z Chaduvari 97 నేరెడిగొండ, నేరడిగొండ కు తరలించబడింది: పేరు సవరణ #REDIRECT [[నేరడిగొండ]] MediaWiki:Sp-contributions-older 9438 25214 2006-05-02T17:27:32Z Chaduvari 97 పాత $1 MediaWiki:Sp-contributions-oldest 9439 25211 2006-05-02T17:26:17Z Chaduvari 97 అనువాదం అన్నిటికంటే పాతవి MediaWiki:Sp-contributions-newer 9440 25212 2006-05-02T17:27:01Z Chaduvari 97 అనువాదం కొత్త $1 MediaWiki:Sp-contributions-newest 9441 25213 2006-05-02T17:27:13Z Chaduvari 97 అనువాదం అన్నిటికంటే కొత్తవి Image:Aa2f.jpg 9442 25224 2006-05-03T01:19:55Z Penukonda 87 కర్నూలు వైద్య కళాశాల కర్నూలు వైద్య కళాశాల కర్నూలు వైద్య కళాశాల 9443 26615 2006-06-06T00:24:24Z వైఙాసత్య 58 [[Image:Aa2f.jpg|thumb|కర్నూలు వైద్య కళాశాల]] '''కర్నూలు వైద్య కళాశాల''' [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] రాష్ట్రము, [[కర్నూలు]] నగరములోని ప్రభుత్వ వైద్య కళాశాల. [[విజయవాడ]] లోని [[ఎన్.టీ.ఆర్. ఆరోగ్యశాస్త్ర విశ్వవిద్యాలయము]]నకు అనుబంధముగానున్న ఈ కళాశాలను 1954 లో స్థాపించారు [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ వైద్య కళాశాలలు]] User:Madhumohan 9445 25228 2006-05-03T12:02:30Z Madhumohan 379 Hai, I'm Madhu Mohan.I'm from Andhra Pradesh.I'm now working in Bangalore as a software engineer. I want new telugu friends to share ideas and views in telugu.please send me mails in telugu with wikipedia. User talk:147.21.16.3 9447 25232 2006-05-03T23:42:49Z Chaduvari 97 {{ప్రయోగంIP|Mannila}} Mannila పేజీని తొలగించాను.__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 23:42, 3 మే 2006 (UTC) User talk:Vvramki 9448 25233 2006-05-03T23:45:13Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 23:45, 3 మే 2006 (UTC) </div> User talk:Madhumohan 9449 25234 2006-05-03T23:45:14Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 23:45, 3 మే 2006 (UTC) </div> User talk:Suryarao r 9450 27443 2006-06-26T11:36:27Z వైఙాసత్య 58 దొంగల ధర్మారం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 23:45, 3 మే 2006 (UTC) </div> == దొంగల ధర్మారం == దొంగల ధర్మారం వ్యాసముపై మీ కృషి చాలా బాగుంది. అశోకుని గురించి, ఆవకాయ గురించి అందరూ రాయగలరు కానీ దొంగల ధర్మారం గురించి మీలాంటి తెలిసిన వారే రాయొచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:36, 26 జూన్ 2006 (UTC) User talk:Chowdary 9452 25238 2006-05-04T16:15:37Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:15, 4 మే 2006 (UTC) </div> Category:గణపతి కీర్తనలు 9454 25250 2006-05-06T19:21:37Z 68.13.181.129 గణపతి కీర్తనలు Image:15cover2.jpg 9456 25263 2006-05-07T05:44:45Z చింతు 324 నటనకే భాష్యం చెప్పిన యశస్వి...ఎస్వీ రంగారావు. నటనకే భాష్యం చెప్పిన యశస్వి...ఎస్వీ రంగారావు. ఎస్వీ రంగారావు 9457 25311 2006-05-07T07:41:40Z Chaduvari 97 ఎస్వీ.రంగారావు, ఎస్వీ రంగారావు కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు {{మొలక}} [[Image:15cover2.jpg|right|thumb|నటనకే భాష్యం చెప్పిన యశస్వి...ఎస్వీ రంగారావు]] [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] Image:శ్రీNTR.jpg 9458 25266 2006-05-07T05:57:39Z చింతు 324 విశ్వవిఖ్యాత నటసార్వభౌమ...ఎన్టీయార్ విశ్వవిఖ్యాత నటసార్వభౌమ...ఎన్టీయార్ Image:Chiranjeevi.jpg 9459 25271 2006-05-07T06:14:19Z చింతు 324 మెగాస్టార్ చిరంజీవి మెగాస్టార్ చిరంజీవి Image:Savithri.jpg 9460 25302 2006-05-07T07:10:50Z చింతు 324 ఎస్వీ.రంగారావు 9461 25312 2006-05-07T07:41:40Z Chaduvari 97 ఎస్వీ.రంగారావు, ఎస్వీ రంగారావు కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు #REDIRECT [[ఎస్వీ రంగారావు]] తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి 9462 25361 2006-05-10T17:09:39Z 192.133.193.80 '''తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి''' ప్రముఖ తెలుగు కవి, తెలుగు, కన్నడ సినిమా నిర్మాత, దర్శకుడు. '''పఠాభి'''గా ఆయన ప్రసిద్ధుడు. ''ఫిడేలు రాగాల డజన్‌'', ''పఠాభి పన్‌చాంగం''అనేవి ఆయన ప్రసిద్ధ రచనలు. ఆయన తెలుగులో ''పెళ్లినాటి ప్రమాణాలు'', ''శ్రీకృష్ణార్జున యుద్ధం'', ''భాగ్యచక్రం'' సినిమాలు నిర్మించాడు. కన్నడ సినిమా రంగానికి తొలి స్వర్ణ కమలం సాధించిపెట్టిన '''''సంస్కార''''' చిత్రాన్ని నిర్మించి, దర్శకత్వం వహించాడు. ''చండ మారుత'', ''శృంగార మాస'', ''దేవర కాడు'' అనే కన్నడ సినిమాలను నిర్మించాడు. ఆయన బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. సాహిత్యం, సినిమాలేగాక రాజకీయ, సామాజిక రంగాల్లో కూడా కృషి చేసాడు. ==జీవిత విశేషాలు== పఠాభి [[1919]] [[ఫిబ్రవరి 2]] న [[నెల్లూరు]]లో స్వాతంత్య్ర సమరయోధుల కుటుంబంలో జన్మించాడు. తండ్రి పేరు రామిరెడ్డి. భూస్వామి. మహాత్మాగాంధీ వారి ఇంటికి వచ్చినపుడు, ఆయన స్ఫూర్తితో అంతా స్వాతంత్య్ర సమరంలోకి దూకారు. ఠాగూర్‌ స్ఫూర్తితో పఠాభి శాంతినికేతన్‌కు వెళ్ళి చదువుకున్నాడు. పట్టభద్రుడయ్యాక కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయంలో ఆంగ్ల సాహిత్యంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీ చదివాడు. [[1938]]లో కలకత్తా నుండి తిరిగివచ్చి కొన్నాళ్ళు [[గూడూరు]]లో కుటుంబ వ్యాపారమైన అభ్రకం ఎగుమతి వ్యాపారం చేసాడు. తరువాత అమెరికాలోని కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో గణితం చదివాడు. అమెరికా వెళ్లేముందే ''ఫిడేలు రాగాల డజన్‌'' రచించాడు. తెలుగు ఆధునిక కవిత్వంలో ఇది కొత్త పుంతలు తొక్కింది. ఇప్పటికీ దానికి ఆదరణ ఉండడం గమనార్హం. రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో సైన్యంలో చేరాలని అమెరికా బలవంతపెట్టింది. బ్రిటిష్‌వాళ్లు భారతీయుల్ని జైళ్లలో నెట్టినందుకు నిరసనగా సైన్యంలో చేరేందుకు నిరాకరించారు. సాహసోపేత యాత్రతో అమెరికా వదిలి దక్షిణ అమెరికా, ఆఫ్రికాల మీదుగా నౌకలో భారత్‌ చేరుకున్నాడు. దేశంలో అడుగుపెట్టాక [[1947]]లో స్నేహలతా పావెల్‌ అనే స్పానిష్‌ మహిళను ప్రేమించి పెళ్లి చేసుకున్నాడు. ఆమె నటి. సామాజిక కార్యకర్త కూడా. ఆమె కోసం అపారమైన ఐశ్వర్యాన్ని సైతం వదులుకున్నాడు. దంపతులిద్దరూ [[ఎమర్జెన్సీ]] వ్యతిరేక ఉద్యమంలో పాలుపంచుకున్నారు. పీపుల్స్‌ యూనియన్‌ ఆఫ్‌ సివిల్‌ లిబర్టీస్‌ వ్యవస్థాపక సభ్యుల్లో ఆయనొకడు. సోషలిస్టు పార్టీలో పనిచేశాడు. [[కె.వి.రెడ్డి]]తో కలిసి జయంతి పిక్చర్స్‌ను స్థాపించి తెలుగు చిత్రాలు తీశారు. [[పెళ్లినాటి ప్రమాణాలు]] చిత్రం [[ఆంధ్రప్రదేశ్‌]] ప్రభుత్వ అవార్డు దక్కించుకుంది. [[1971]]లో ''సంస్కార'' చిత్రం రాష్ట్రపతి నుంచి స్వర్ణకమలం అందుకుంది. ఈ సినిమాలో ఆయన భార్య స్నేహలత కథానాయిక. ఎమర్జెన్సీ సమయంలో జైలు జీవితం అనుభవించి, అనారోగ్యంతో స్నేహలత [[1977]]లో మరణించింది. 87 ఏళ్ళ వయసులో [[2006]] [[మే 6]]న పఠాభి బెంగుళూరులో మరణించాడు. ==పఠాభి గురించి== *"పఠాభి పంచాంగంలోని పసిడి పలుకుల విటమిన్‌ -బి గుళికలను రోజుకొకటి చొప్పున సేవిస్తే తెలుగువాడి మనస్సుకి ఆరోగ్యము, ఉల్లాసము సిద్ధిస్తాయని నేను గ్యారంటీగా చెప్పగలను. ఏ సిద్ధ మకరధ్వజానికి, వసంత కుసుమాకరానికీ లేని పునరుజ్జీవన శక్తి ఈ మాత్రలకుంది." అని మహాకవి శ్రీశ్రీ ఆయనకు కితాబిచ్చాడు. ==మూలాలు, వనరులు== #[http://www.eenadu.net/archives/archive-7-5-2006/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel8.htm ఈనాడు] #[http://www.hindu.com/fr/2005/02/18/stories/2005021802820300.htm హిందూ పత్రిక] ==బయటి లింకులు== #[http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/11/20/stories/2002112000390100.htm హిందూలో వ్యాసం] #[http://eemaata.com/em/foreword-200605/98.html ఈమాట నివాళి] #[http://eemaata.com/em/features/essays/97.html భావ కవిత్వం మీద దండయాత్ర: ఫిడేల్ రాగాల డజన్] #[http://eemaata.com/em/features/essays/96.html మా లిఖ] [[Category:తెలుగు కవులు|పఠాభి]] [[Category:తెలుగు సినిమా నిర్మాతలు|పఠాభి]] [[Category:1919 జననాలు|పఠాభి]] [[Category:2006 మరణాలు|పఠాభి]] Category:1919 జననాలు 9463 25315 2006-05-07T17:30:06Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1919|జననాలు]] User talk:కౌశిక్ 9464 25320 2006-05-07T18:17:51Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:17, 7 మే 2006 (UTC) </div> User:Taichi 9465 25321 2006-05-07T19:44:03Z Taichi 384 {{Babel-4|es|en-2|ja-1|te-0}} Hi I'm '''Taichi'''. I don't speak telugu; for any message please go [[:es:Usuario Discusión:Taichi|here]]. [[es:Usuario:Taichi]] పఠాభి 9466 25322 2006-05-08T02:35:17Z Chaduvari 97 కొత్తపేజీ #REDIRECT [[తిక్కవరపు పఠాభిరామిరెడ్డి]] User:Jose77 9467 25326 2006-05-08T10:11:59Z Jose77 385 [[en:User:Jose77]] User talk:Jose77 9468 25327 2006-05-08T10:12:26Z Jose77 385 <div align="center" class="usermessage">[[Image:Internet-group-chat.svg|left|25px]] '''<span class="plainlinks">For a quicker reply, please leave your messages [http://en.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=User_talk:Jose77&action=edit&section=new Here]</div> User:LUCPOL 9470 25330 2006-05-08T18:59:25Z LUCPOL 387 [[Image:Crystal 128 ksmiletris.png|50px]] [[pl:Wikipedysta:LUCPOL]] [[en:User:LUCPOL]] [[ru:Участник:LUCPOL]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 7 9471 25331 2006-05-08T19:17:00Z 59.92.32.95 Birth day of Robindranath Tagore Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 9 9472 25334 2006-05-09T01:58:38Z Chaduvari 97 *[[1866]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, [[గోపాలకృష్ణ గోఖలే]] జన్మించాడు. *[[1981]]: ప్రముఖ స్వాతంత్ర్య సమర యోధురాలు [[దుర్గాబాయి దేశ్‌ముఖ్]] మరణించింది. *[[1986]]: ఎవరెస్టు మొదటి విజేత, [[టెన్సింగ్ నార్కే]] మరణించాడు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 10 9473 25337 2006-05-09T02:02:09Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1993]]: రెండుసార్లు ఎవరెస్టు పర్వతాన్నెక్కిన మొదటి స్త్రీ సంతోషి యాదవ్ రెండోసారి ఎక్కిన రోజు. Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 11 9474 25338 2006-05-09T02:06:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ *[[1998]]: భారత్ రెండోసారి అణుపరీక్షలు జరిపింది. ఈ తేదీని జాతీయ వైజ్ఞానిక దినోత్సవంగా జరుపుతున్నారు. *[[1895]]: ప్రసిద్ధ తత్వవేత్త [[జిడ్డు కృష్ణమూర్తి]] జన్మించాడు. *[[1961]]: హైదరాబాదులో ప్రముఖ సమావేశ మందిరం, [[రవీంద్ర భారతి]] ప్రారంభించబడింది. కేరళ శాసనసభ ఎన్నికలు 2006 9475 25339 2006-05-09T02:11:22Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ ==ఎన్నికల సమయ సూచీ== ==పార్టీలు, నాయకులు == ==ఫలితాలు== ==ప్రతిస్పందనలు == ==బయటి లింకులు == * [http://www.eci.gov.in భారత ఎన్నికల కమిషను] [[Category:భారత రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలు]] [[Category:2006 ఎన్నికలు]] తమిళనాడు శాసనసభ ఎన్నికలు 2006 9476 25340 2006-05-09T02:11:28Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ ==ఎన్నికల సమయ సూచీ== ==విశిష్టత== ==పార్టీలు, నాయకులు == ==ఫలితాలు== ==ప్రతిస్పందనలు == ==బయటి లింకులు == * [http://www.eci.gov.in భారత ఎన్నికల కమిషను] [[Category:భారత రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలు]] [[Category:2006 ఎన్నికలు]] పశ్చిమ బెంగాల్ శాసనసభ ఎన్నికలు 2006 9477 25341 2006-05-09T02:11:32Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ ==ఎన్నికల సమయ సూచీ== ==పార్టీలు, నాయకులు == ==ఫలితాలు== ==ప్రతిస్పందనలు == ==బయటి లింకులు == * [http://www.eci.gov.in భారత ఎన్నికల కమిషను] [[Category:భారత రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలు]] [[Category:2006 ఎన్నికలు]] అసోం శాసనసభ ఎన్నికలు 2006 9478 25358 2006-05-10T02:53:40Z Chaduvari 97 {{ప్రస్తుత సంఘటన}} [[అసోం]] రాష్ట్ర 12వ శాసనసభకు 2006 ఏప్రిల్ లో ఎన్నికలు జరిగాయి. ==గణాంకాలు== *మొత్తం నియోజక వర్గాలు: 126 **సాధారణ:102 **ఎస్.సి:8 **ఎస్.టి:16 *మొత్తం ఓటర్లు: 1,74,34,173 *మొత్తం అభ్యర్థుల సంఖ్య: 997 *ఎన్నికలను రెండు అంచెల్లో, నిర్వహించారు. వివరాలు: **మొదటి అంచె ([[2006]] [[ఏప్రిల్ 3]]): 65 నియోజక వర్గాలు **రెండవ అంచె ([[2006]] [[ఏప్రిల్ 10]]): 61 [[నియోజక వర్గం|నియోజక వర్గాలు]] *పోలింగు శాతం: 75.72 [[కేరళ]], [[తమిళనాడు]], [[పాండిచ్చేరి]], [[పశ్చిమ బెంగాల్]] [[శాసనసభ]]లకు కూడా ఎన్నికలు జరుగుతున్నందున అసోం ఓట్ల లెక్కింపును వాటితో పాటు [[మే 11]]న జరిపేందుకు [[భారత ఎన్నికల కమిషను|ఎన్నికల కమిషను]] ఏర్పాట్లు చేసింది. ==పార్టీలు, పోటీ చేసిన స్థానాలు, ఫలితాలు== ఎన్నికలలో పోటీ చేసిన ప్రముఖ రాజకీయ పక్షాలు, సాధించిన స్థానాల వివరాలు: {| border =1 !పార్టీ!!పోటీ చేసిన స్థానాలు!!గెలిచిన స్థానాలు |- |భారత జాతీయ కాంగ్రెసు ||120 || |- |భారతీయ జనతా పార్టీ ||125 || |- |అసోం గణ పరిషత్ ||100|| |- |నేషనలిస్టు కాంగ్రెసు పార్టీ|| 45|| |- |భారత కమ్యూనిస్టు పార్టీ||9 || |- |భారత కమ్యూనిస్టు పార్టీ (మార్క్సిస్టు) || 16|| |- |జనతా దళ్ (యునైటెడ్)|| 12|| |- |రాష్ట్రీయ జనతా దళ్|| 7|| |- |సమాజ్‌వాది పార్టీ|| 7|| |} ==ప్రతిస్పందనలు == ==బయటి లింకులు == * [http://www.eci.gov.in భారత ఎన్నికల కమిషను] [[Category:భారత రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలు]] [[Category:2006 ఎన్నికలు]] Category:2006 ఎన్నికలు 9479 25343 2006-05-09T02:12:06Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:2006|ఎన్నికలు]] [[Category:ఎన్నికలు]] అస్సాం 9480 25345 2006-05-09T02:13:37Z Chaduvari 97 అస్సాం, అసోం కు తరలించబడింది: కొత్త పేరు #REDIRECT [[అసోం]] అహోం 9481 25346 2006-05-09T02:14:39Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #REDIRECT [[అసోం]] MediaWiki:Unusedtemplates 9482 25349 2006-05-09T11:28:30Z Chaduvari 97 qanuvaadaM వాడని మూసలు User talk:Peearke 9484 25357 2006-05-10T02:49:27Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:49, 10 మే 2006 (UTC) </div> User talk:192.133.193.80 9485 25365 2006-05-10T17:28:25Z Chaduvari 97 విక్షనరీ తెలుగు విక్షనరీలో ప్రస్తుతానికి పెద్ద పనులేమీ జరగనప్పటికీ, ఎలా మొదలెట్టాలనే ఆలోచనలో సభ్యులున్నారు. ఒక మూసను తయారుచేసి ఆ పద్ధతిలో రాసుకుంటూ పోవాలనేది ఆలోచన. [[Wiktionary:ప్రతిపాదిత మూస|ఆ మూసపై]] కొంత పని జరిగింది. అయితే, ఇంకా సరైన రూపు ఏర్పడలేదు. మీరోసారి చూసి సలహాలిస్తారా?_[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:28, 10 మే 2006 (UTC) User talk:Elisha.Ebenezer 9486 25366 2006-05-10T18:34:13Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:34, 10 మే 2006 (UTC) </div> Talk:BodanampADu 9487 25367 2006-05-11T04:13:47Z 59.160.130.98 == this is not having any matter ,please update it for further information kindly, Venkat S.C.S, Bodanampadu. == User talk:Sree 9489 25370 2006-05-11T08:12:46Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:12, 11 మే 2006 (UTC) </div> కల్పనాయునిచెరువు 9490 27016 2006-06-13T23:40:29Z వైఙాసత్య 58 '''కల్పనాయుని చెరువు''' [[కడప]] - [[రాయచోటి]] మార్గమునకు సుమారుగ నాలుగు కిలోమీటర్ల దూరమున పడమర గా [[నీలకంఠరావుపేట]] - [[లక్కిరెడ్డిపల్లె]] రహడారి మీద గలదు. ఇది [[రామాపురం]] మండలం లో ఒక చిన్న పంచాయతి. ఈ గ్రామము ను వ్యావహారికము లో అగ్రహారము అని పిలుస్తారు. ఈ పంచాయతి కింద నాలుగు గ్రామములు ఉన్నవి. అవి *హరిజన వాడ *గాండ్లపల్లె *మూలపల్లె *మూగిరెడ్డిగారిపల్లె ఈ ఊరికి కల్పనాయునిచెరువు అను పేరు పక్కనే ఉన్న చెరువు పేరు నుండి వచ్చినది. స్తానికులు ఈ చెరువును కల్పనాయుడు అను వ్యక్తి త్రవ్వించాడు అని చెబుతారు. ఈ చెరువు గట్టు పై ఒక పురాతన శివాలయం గలదు. వ్యావహారికములోఅగ్రహారము అని పిలువబడుటకు ఒక కారణము ఉన్నది. ప్రస్తుతము ఉన్న ఊరికి ప్రక్కనే పూర్వము ఒక ఊరు ఉండేది, దాని పేరు అగ్రహారము, దానిలో అందరూ బ్రాహ్మణులే ఉండేవారు. అయితే ఏ కారణం వల్లనో (కలరా అంటారు) అందరూ ఊరు విడిచి పారిపోయారు. ఆయినా కాలక్రమంలో తర్వాత ఏర్పడిన ప్రస్తుతమున్న ఊరిని కూడా అదే పేరుతో పిలుస్తున్నారు [[Category:కడప జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:Charasala 9491 25395 2006-05-14T16:08:09Z Trivikram 237 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:13, 12 మే 2006 (UTC) </div> వికీపీడియాలోకి స్వాగతం! మీరు కడప జిల్లా గ్రామాల గురించి మరిన్ని విశేషాలు వ్రాయగలరని ఆశిస్తున్నాను. : - [[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 16:08, 14 మే 2006 (UTC) User talk:Venkatscs 9492 25376 2006-05-12T02:14:04Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:14, 12 మే 2006 (UTC) </div> పారపట్ల 9493 25589 2006-05-22T14:39:29Z వైఙాసత్య 58 +anuvAdam '''పారపట్ల''' [[చిత్తూరు]] జిల్లా [[కలికిరి]] మండలమునకు చెందిన గ్రామము. ఈ గ్రామ జనాభా 800. [[Category:చిత్తూరు జిల్లా గ్రామాలు]] Image:Eenadu.jpg 9494 25384 2006-05-14T07:54:32Z Chavakiran 19 eenaadu office in somaajigUDaa eenaadu office in somaajigUDaa User talk:Docveda 9495 25386 2006-05-14T08:48:15Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:48, 14 మే 2006 (UTC) </div> User talk:Sreeprasadbayya 9496 25388 2006-05-14T08:48:27Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 08:48, 14 మే 2006 (UTC) </div> Image:Bnreddy.jpg 9497 25392 2006-05-14T15:45:40Z Trivikram 237 బి.ఎన్.రెడ్డి బి.ఎన్.రెడ్డి User talk:Arkhytekt 9498 25396 2006-05-14T16:08:21Z Chaduvari 97 [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] పేజీలో మీరు చేసిన మార్పు దుశ్చర్య కిందకు వస్తుంది. మీరు చేసిన ఈ తప్పుడు పనిని మరో సభ్యుడు సవరించేసారు. తప్పుడు రాతలకు, పనులకు వికీలో చోటు లేదు. మీరు కొత్త సభ్యుడగుట చేత - కేవలం ఈ ఒక్క కారణం చేతనే - ఈ సారికి మిమ్మల్ని వదిలేస్తున్నాం. ఇకనుండి ఆచి తూచి అడుగేయండి; మరోసారి ఇలా తప్పించుకోలేరు. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:08, 14 మే 2006 (UTC) User talk:Seshakiran 9499 25398 2006-05-14T16:37:10Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:37, 14 మే 2006 (UTC) </div> User:Alamandrax 9501 25407 2006-05-15T19:36:30Z Alamandrax 397 మొదట దిద్దుబాటు వికీపీడియాలో ఇదే నా మొదటి అడుగు. విజయీభవ విజయీభవా| శుఖీభవ శుఖీభవా|| User talk:Alamandrax 9502 25409 2006-05-16T01:28:05Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 01:28, 16 మే 2006 (UTC) </div> User talk:Ksgvikas 9504 25414 2006-05-16T14:28:12Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:28, 16 మే 2006 (UTC) </div> User talk:Krishnasobhanbhaskar 9505 25415 2006-05-16T14:28:17Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:28, 16 మే 2006 (UTC) </div> కమలాకర కామేశ్వరరావు 9506 25529 2006-05-21T14:17:48Z Trivikram 237 {{మొలక}} సాంఘిక చిత్రాల మాటెలా ఉన్నా తెలుగు పౌరాణిక చిత్రాలకు సాటి రాగల పౌరాణికాలు యావద్భారత దేశంలోనే మరే భాషలోనూ లేవు. తెలుగు పౌరాణికాలకు ఆ ఘనతను సాధించి పెట్టిన చిత్రాలు చాలానే ఉన్నాయి. నర్తనశాల, పాండవ వనవాసం మొదలైనవి వాటిలో ముఖ్యమైనవి. అలాంటి చిత్రాలను తీసి '''పౌరాణిక చిత్రాల బ్రహ్మ''' గా గుర్తింపు పొందిన దర్శకుడు కమలాకర కామేశ్వరరావు. '''కమలాకర కామేశ్వరరావు''' [[1911]] లో [[బందరు]] లో జన్మించాడు. ఆయన విద్యాభ్యాసం పూర్తిగా అక్కడే జరిగింది. ఆయన [[1933]] లో బి.ఏ. పాసయాడు. అప్పటికే ఆయనకు సినిమా టెక్నిక్ మీద మంచి ఉత్సాహం ఏర్పడింది. వచ్చిన ప్రతి చిత్రమూ భాషతో నిమిత్తం లేకుండా తప్పక చూసేవాడు. చూసి ఊరుకోక ఫిల్మ్ టెక్నిక్ కు సంబంధించిన పుస్తకాలు తెప్పించి చదవడం ప్రారంభించాడు. స్వతహాగా ఉన్న ఆసక్తికి ఇలా పుస్తకాల ద్వారా పొందిన విజ్ఞానం తోడవడంతో ఆయన విడుదలైన సినిమాల మీద విమర్శలు వ్రాయడం ఆరంభించాడు. [[కృష్ణా పత్రిక]] లో 'సినీఫాన్' అన్న పేరుతో సినిమా రివ్యూలు వ్రాసే వాడు. విడుదలైన తెలుగు సినిమాలను; [[న్యూ థియేటర్స్]], [[ప్రభాత్]] వారి [[హిందీ]] సినిమాలనూ కూలంకషంగా పరిశీలిస్తూ నిశితంగా విమర్శించేవాడు. బందరులో మొదటిసారి విడుదల కాని సినిమాలను [[బెజవాడ]] వెళ్ళి చూసి వచ్చేవాడు. సినిమాల్లో కథ, కథాసంవిధానం ఎలా వున్నాయి? ఆ సినిమాలు టెక్నికల్ గా ఎలా వున్నాయి? అన్న విషయాల మీద ఆయన విమర్శలు సాగేవి. తెలుగు, హిందీ సినిమాలే గాక ఆంగ్ల చిత్రాల గురించి కూడా వ్రాసేవాడు. '[[గుడ్ ఎర్త్ ]]' అనే సినిమా లోని గొప్ప దనాన్ని గురించి వరసగా నాలుగు సంచికల్లో వ్రాశాడు. ఆయన సినిమా విమర్శలకు ఎంతో విలువ ఉండేది. ఆ విమర్శలు విజ్ఞులందరికీ ప్రామాణికంగా ఉండేవి. ఆ విమర్శల్ని చదివి, వాటిలో 'బాగుంది' అని వ్రాస్తేనే ఆ సినిమాలను చూసేవాళ్ళు, బాగలేదని వ్రాస్తే చూడని వాళ్ళు కూడా ఉండేవారు. కృష్ణా పత్రిక స్థాపకుడు మరియు సంపాదకుడు అయిన [[ముట్నూరు కృష్ణారావు]] కామేశ్వరరావు ను గురించి "మా సినీఫాన్" అని గర్వంగా చెప్పేవాడు. ఆ రోజుల్లో పోటీ పడి ఒకేసారి విడుదలైన "[[ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం]]", "[[ద్రౌపదీ మానసంరక్షణం]]" చిత్రాలను రెండింటినీ సరిపోలుస్తూ, తేడాలను విశదపరుస్తూ కామేశ్వరరావు కృష్ణా పత్రికలో వరసగా నాలుగు సంచికలలో వ్రాసిన విమర్శలు సినిమా పరిశ్రమలో సంచలనం కలిగించాయి. ఎందుకంటే 'వస్త్రాపహరణం' ఆర్థికంగా విజయవంతమైంది; 'మానసంరక్షణం' దెబ్బతిన్నది. కానీ కామేశ్వరరావు మాత్రం 'మానసంరక్షణం' 'వస్త్రాపహరణం' కంటే మంచి చిత్రమని ప్రశంసించాడు. వస్త్రాపహరణం లోని లోటు పాట్లను విమర్శించాడు. వస్త్రాపహరణంలో నాటి ప్రముఖ స్టేజి నటులంతా నటించారు. బహుళ ప్రచారంలో ఉన్న పద్యాలనే ఆ సినిమాలో వాడారు. [[హెచ్. ఎం. రెడ్డి]] ఆధ్వర్యంలో [[హెచ్.వి.బాబు]] దర్శకత్వంలో ఆ చిత్ర నిర్మాణం జరిగింది. ఇక మానసంరక్షణం చిత్రానికి [[ఎన్.జగన్నాథ్]] దర్శకత్వం వహించాడు. ఇందులో దుర్యోధన పాత్ర ధరించింది [[బళ్ళారి రాఘవ]] కాగా అందులో [[యడవల్లి సూర్యనారాయణ]]. కథ నడిపిన విధానం, నటన మానసంరక్షణం లో బాగున్నాయని కామేశ్వరరావు వ్రాశాడు. ఈ విమర్శలను [[నార్ల వెంకటేశ్వరరావు]], [[గూడవల్లి రామబ్రహ్మం]] లాంటి ప్రముఖులందరూ ప్రశంసించారు. రామబ్రహ్మం 'వస్త్రాపహరణం' సినిమాలో పని చేశాడు. అయినా కామేశ్వర రావు విమర్శలను మెచ్చుకున్నాడు! ఈ 'వస్త్రాపహరణం', 'మానసంరక్షణం' చిత్రాల మీద వ్రాసిన విమర్శలే కామేశ్వర రావును చిత్ర పరిశ్రమలో ప్రవేశ పెట్టాయి. హెచ్.ఎం.రెడ్డి '[[కనకతార]]' తీస్తున్న రోజుల్లో కామేశ్వరరావు [[మద్రాసు]] వచ్చాడు. తాను 'సినీఫాన్' అనే పేరుతో కృష్ణా పత్రికలో సినిమాల గురించి విమర్శలు వ్రాస్తూ ఉంటానని చెప్పి 'మానసంరక్షణం', 'వస్త్రాపహరణం' చిత్రాల మీద తాను వ్రాసిన విమర్శలు చూపించాడు - వాటిల్లో ఆర్థికంగా హిట్టైనా సరే, బాగాలేదని తాను వ్రాసిన వస్త్రాపహరణం సినిమా తీసిన హెచ్.ఎం.రెడ్డి కి! కానీ విమర్శలు పూర్తిగా చదివి హెచ్.ఎం.రెడ్డి ఆయన్ను అభినందించాడు!! "చాలా బాగుంది" అని మెచ్చుకున్నాడు!! పైగా తన సినిమాను విమర్శించి, దానికి పోటీగా ఇంకొకరు తీసిన సినిమాను ప్రశంసించిన కామేశ్వరరావుకు ఉద్యోగమివ్వడానికి సిద్ధపడ్డాడు ఆయన. [[గృహలక్ష్మి]] సినిమా ప్రారంభానికి ముందు కబురందుకుని కామేశ్వరరావు మద్రాసు చేరుకుని [[రోహిణీ]] సంస్థలో చేరాడు. అయితే ఆ సినిమాలో పనిచేసేనాటికి ఆయనకు సినిమాలలో పని చేసిన అనుభవం లేదు కాబట్టి జీతం లేదు కానీ భోజనం, వసతి సౌకర్యాలు ఉచితంగా ఏర్పాటు చేశారు. కామేశ్వరరావు రోహిణీ వారి లాడ్జిలోనే వుండేవారు. (ఆ రోజుల్లో ఒక సినిమాలో పని చేసే వాళ్లందరికీ ఒకే లాడ్జిలో వసతి, భోజనాలు ఏర్పాటు చేసేవారు). రోహిణీలో చేరడంతో ఆయనకు పెద్దవారితో పరిచయాలు ఏర్పడ్డాయి. [[రామ్‌నాథ్]], [[ఎ.కె.శేఖర్]], [[బి.ఎన్.రెడ్డి]], [[కె.వి.రెడ్డి]], [[సముద్రాల రాఘవాచార్య]] మొదలైన వారు పరిచయమయ్యారు. కె.వి.రెడ్డి అప్పుడు రోహిణి లో క్యాషియర్ గా ఉండేవాడు. పెద్ద, చిన్న భేదం లేకుండా అందరూ ఒకే చోట భోజనాలు చేసేవారు. ఒక్కసారే ఒకే కార్లో షూటింగుకు బయల్దేరే వారు. అంతా ఒక కుటుంబంలా ఉండేవారు. కామేశ్వరరావుకు ఆ సినిమాలో జీతమేకాదు, పని కూడా ఏమీ ఉండేది కాదు. ప్రతిరోజూ తప్పనిసరిగా ఏదో ఒక సినిమా చూసేవాడు. రాత్రయాక లాడ్జిలో పడుకుని కె.వి.రెడ్డి, ఆయనా ఆ సినిమా గురించి చర్చించుకునేవారు. అలా వారిద్దరూ బాగా సన్నిహితులైనారు. గృహలక్ష్మి చిత్రం పూర్తయాక బి.ఎన్.రెడ్డి, రామ్‌నాథ్, ఎ.కె.శేఖర్ తదితరులంతా కలిసి [[వాహినీ సంస్థ]] స్థాపించారు. దాంట్లో కామేశ్వరరావు సహాయ దర్శకుడుగా చేరాడు. కె.వి.రెడ్డి ప్రొడక్షన్ మానేజరు, బి.ఎన్.రెడ్డి దర్శకుడు. వాహినీ వారి [[దేవత]] చిత్రం నుంచి కామేశ్వరరావు అసోసియేట్ గా పని చేశాడు. ఆసియాలోకెల్లా అతిపెద్ద స్టూడియోగా పేరుపొందిన [[వాహినీ స్టూడియో]]కు శంకుస్థాపన జరిగినప్పుడు అక్కడుండి మట్టి వేసిన వారిలో కామేశ్వరరావు ఒకడు. బందరులో కామేశ్వరరావుకు [[పింగళి నాగేంద్రరావు]]తో పరిచయముంది. ఆయన [[వింధ్యరాణి]] చిత్ర నిర్మాణ సమయంలో మద్రాసు వచ్చాడు. అప్పుడు కామేశ్వరరావు ఆయనను కె.వి.రెడ్డికి, బి.ఎన్.రెడ్డికి పరిచయం చేశాడు. అలా తెలుగు సినిమా చరిత్రలో అత్యంత ప్రతిభావంతమైన రచయితను పరిశ్రమకు పరిచయం చేసింది కూడా కామేశ్వరరావేనని చెప్పవచ్చు.అంతలో కారణాంతరాల వల్ల వాహినీ స్టూడియో చేతులు మారి [[విజయా సంస్థ]] స్టూడియోను నిర్వహించసాగింది. విజయా వారు కామేశ్వరరావును కూడా తమ సంస్థ లోకి తీసుకున్నారు. తొలుత విజయా వారి [[పాతాళభైరవి]] సినిమాకు ఆయన పనిచేశాడు. తర్వాత విజయా వారే నిర్మించిన [[చంద్రహారం]] సినిమాతో కామేశ్వరరావు తొలిసారిగా దర్శకుడయ్యాడు. తెలుగు, తమిళ భాషల్లో నిర్మించబడిన ఈ చిత్రం విజయావారి మునుపటి చిత్రాల వలె అర్థికంగా విజయవంతం కాలేకపోయింది. కానీ విమర్శకుల మెప్పును మాత్రం పొందింది. ఆ చిత్రంలోని టెక్నిక్ కు ఎందరో విమర్శకులు జోహార్లర్పించారు. ఆ సినిమాలోని కొన్ని దృశ్యాలు విదేశాల్లో టెలివిజన్ లో ప్రసారమయ్యాయి. ==దర్శకత్వం వహించిన సినిమాలు:== చంద్రహారం ([[1954]]) [[గుణసుందరి కథ]] (తమిళం) [[పెంకి పెళ్ళాం]] ([[1956]]) [[పాండురంగ మహాత్మ్యం]] ([[1957]]) [[శోభ]] ([[1958]]) [[రేచుక్క-పగటిచుక్క]] ([[1959]]) [[మహాకవి కాళిదాసు]] ([[1960]]) [[గుండమ్మకథ]] ([[1962]]) [[మహామంత్రి తిమ్మరుసు]] ([[1962]]) [[నర్తనశాల]] ([[1963]]) [[పాండవ వనవాసం]] ([[1965]]) [[శకుంతల]] ([[1966]]) [[శ్రీకృష్ణతులాభారం]] ([[1966]]) [[శ్రీకృష్ణావతారం]] ([[1967]]) [[కాంభోజరాజుకథ]] ([[1967]]) [[వీరాంజనేయ]] ([[1968]]) [[కలసిన మనసులు]] ([[1968]]) [[మాయని మమత]] ([[1970]]) [[శ్రీకృష్ణ విజయం]] ([[1971]]), మొ|| "చిత్రంలో అన్నిశాఖలూ, అందరూ కనిపించాలి గానీ, దర్శకుడు కనిపించగూడదని నా ఉద్దేశ్యం. అన్నిశాఖలనూ కనిపింపజెయ్యడమే దర్శకుని ఘనత. మణిహారంలో సూత్రముంటుంది. అది పైకి కనిపించదు. కానీ అన్ని మణులనూ కలిపి హారంగా రూపొందిస్తుంది. చిత్ర దర్శకుడు అలాంటి సూత్రం." -కమలాకర కామేశ్వరరావు వికిపీడియా:Setting up your browser for Indic scripts 9507 25419 2006-05-17T14:28:32Z R. Koot 401 #REDIRECT [[Wikipedia:Setting up your browser for Indic scripts]] #REDIRECT [[Wikipedia:Setting up your browser for Indic scripts]] User:R. Koot 9508 25420 2006-05-17T14:40:30Z R. Koot 401 bio '''Rudy Koot''' (born [[January 6]], [[1986]] in [[Nieuwegein]], the [[Netherlands]]) is a student in [[mathematics]] and [[computer science]] at [[Utrecht University]]. [[en:User:R. Koot]] వేదములు 9509 25426 2006-05-17T18:28:38Z Vgoli 402 <nowiki>Vedas are the oldest Hindu scriptures. They are four books in all as listed below. 1. Sama Veda 2. Yajur Veda 3. Rug Veda 4. Adharvana Veda </nowiki> User talk:Shashikanth 9510 25427 2006-05-17T19:01:26Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 19:01, 17 మే 2006 (UTC) </div> User talk:Vgoli 9511 25428 2006-05-17T19:01:31Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 19:01, 17 మే 2006 (UTC) </div> Image:Puttaparti.jpg 9512 25440 2006-05-18T13:55:34Z Trivikram 237 మే 2006 9514 25457 2006-05-19T13:14:50Z 220.225.184.2 ujgyg8iykjhjkh978uhjjlkj89uoijkkjkljkjnj == Headline text ==[[-eeee-Linkulu]] గుర్రాలగొండి 9516 25497 2006-05-21T01:52:42Z వైఙాసత్య 58 Gurralagondi, గుర్రాలగొండి కు తరలించబడింది: ఆంగ్ల పేజీనామము {{అనువాదము}} '''గుర్రాలగొండి''' [[మెదక్]] జిల్లా [[చిన్న కోడూరు]] మండలమునకు చెందిన ఒక గ్రామము. Gurralgondi is one of the most devoloped in the Medak district. Some of the features in this great village are: All the roads are well constructed with nice concrete road. Two Govt school with excellent teachers, buildings, playground. 20 Water tanks to supply drinking water to the people of gurralagondi. Two new building for the panchayath meetings. one electric substation that will supply the power to nearly 5 villages around the gurralagondi. More than these feature there are more enthusiastic young dynamic people are living in gurralagondi. Gurralagondi is on the nice village in chinnakodur madal enjoying the highest number of educators. highest number of teachers, doctors, engineers, etc., [[Category:మెదక్ జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:Sitaram 9517 25463 2006-05-19T18:13:02Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:13, 19 మే 2006 (UTC) </div> User talk:Gmreddy 9518 25464 2006-05-19T18:13:08Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:13, 19 మే 2006 (UTC) </div> Image:Isro-logo.jpg 9519 25467 2006-05-19T18:28:46Z Chaduvari 97 ఇస్రో లోగో ఇస్రో లోగో భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ 9520 25468 2006-05-19T18:46:46Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ {{మొలక}} [[image:isro-logo.jpg|thumb|right|200px|ఇస్రో లోగోలో పైకి గురిఓట్టిన బాణం గుర్తు రాకెట్టును, అటూ ఇటూ ఉన్న సోలార్ సెయిల్స్ ఉపగ్రహాన్నీ సూచిస్తాయి.]] '''భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ''' అంతరిక్ష పరిశోధనల కొసం బారత ప్రభుత్వం నెలకొల్పిన సంస్థ. '''''ఇస్రో''''' గా ప్రసిద్ధమైన ఈ సంస్థ దేశాభివృద్ధి లక్ష్యంగా అంతరిక్ష విజ్ఞాన్ని అభివృద్ధి చేసే ఉద్దేశ్యంతో ఏర్పాటై, ప్రస్తుతం ప్రపంచంలోని ప్రముఖ అంతరిక్ష రంగ సంస్థల్లో ఒకటిగా ప్రసిద్ధి పొందింది. [[బెంగుళూరు]] కేంద్రంగా ఏర్పాటైన ఇస్రో, దేశంలోని వివిధ ప్రదేశాల్లో పరిశోధన, అభివృద్ధి సౌకర్యాలు కలిగి ఉంది. ఇస్రో 9521 25469 2006-05-19T18:46:55Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #redirect [[భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ]] Image:DA Vinci Code.jpg 9522 25470 2006-05-20T05:52:25Z Vr suni 228 తెలుగు సినిమాలు 2001 9523 25477 2006-05-20T11:37:54Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== #[[మృగరాజు]] #[[నరసింహనాయుడు]] #[[దేవీపుతృడు]] #[[సూరి]] #[[అతను]] #[[మా ఆవిడ మీదొట్టు - మీ ఆవిడ చాలా మంచిది]] #[[మా ఆయన సుందరయ్య]] #[[సారీ! ఆంటీ!]] #[[మళ్ళీ ఇంకొక్కసారి]] #[[మురారి]] #[[ప్రియమైన నీకు]] #[[నవ్వుతూ బతకాలిరా!]] #[[పిల్లలు తెచ్చిన అన్నల రాజ్యం]] #[[బడ్జెట్ పద్మనాభం]] #[[చెప్పుకోండి చూద్దాం!]] #[[టీన్స్]] #[[దీవించండి]] #[[రైల్వే కూలీ]] #[[ఎదురులేని మనిషి]] #[[రావే నా చెలియా]] #[[ప్రేమించు]] #[[అక్కా! బావెక్కడ?]] #[[ఒరేయ్! తమ్ముడూ!]] #[[ఖుషీ]] #[[మధుర క్షణం]] #[[అమ్మో బొమ్మ]] #[[లవ్]] #[[ప్రేమతో రా]] #[[పండంటి సంసారం]] #[[అమ్మాయి కోసం]] #[[నిన్ను చూడాలని]] #[[శివుడు]] #[[చిన్న]] #[[అందాల ఓ చిలకా]] #[[ఫ్యామిలీ సర్కస్]] #[[వయసు]] #[[బావ నచ్చాడు]] #[[భలేవాడివి బాసూ!]] #[[కలిసి నడుద్దాం!]] #[[ఖాకీ చొక్కా]] #[[స్వర్ణం]] #[[అఘోరా]] #[[సింహరాశి]] #[[రామ్మా చిలకమ్మా!]] #[[సంపంగి]] #[[రేపల్లెలో రాధ]] #[[నా మనసిస్తా రా!]] #[[వేచి ఉంటా]] #[[జాక్ పాట్]] #[[తొలి వలపు]] #[[శుభకార్యం]] #[[వైఫ్]] #[[నువ్వు-నేను]] #[[ఎవడ్రా రౌడీ]] #[[చిరుజల్లు]] #[[తార]] #[[శుభాశీస్సులు]] #[[ఆకాశవీధిలో]] #[[చెప్పాలని ఉంది]] #[[చందు]] #[[నాలో ఉన్న ప్రేమ]] #[[చిరంజీవులు]] #[[నువ్వు నాకు నచ్చావ్]] #[[ఇట్లు శ్రావణి-సుబ్రహ్మణ్యం]] #[[అధిపతి]] #[[ఆనందం]] #[[టైంపాస్]] #[[స్టూడెంట్ నెం.1]] #[[డాడీ]] #[[థ్యాంక్యూ సుబ్బారావ్]] #[[ప్రేమ సాక్షిగా]] #[[అటు అమెరికా-ఇటు ఇండియా]] #[[ప్రేమ సందడి]] #[[మనసంతా నువ్వే]] #[[స్నేహితుడా]] #[[ఇదే నా మొదటి ప్రేమలేఖ]] #[[స్నేహమంటే ఇదేరా]] #[[ముత్యం]] #[[రా]] #[[హైదరాబాద్]] #[[అమ్మాయే నవ్వితే]] #[[వీడెక్కడి మొగుడండీ]] #[[డార్లింగ్ డార్లింగ్]] #[[జాబిలి]] #[[లిటిల్ హార్ట్స్]] #[[ఇష్టం]] #[[భద్రాచలం]] #[[సుబ్బు]] #[[హనుమాన్ జంక్షన్]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:2001|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] దేశపాత్రునిపాలెం 9524 25500 2006-05-21T01:59:29Z వైఙాసత్య 58 '''దేశపాత్రునిపాలెం''' [[విశాఖపట్నం]] జిల్లా [[పరవాడ]] మండలములోని ఒక గ్రామము. ఈ గ్రామము స్టీల్ ప్లాంట్ అతి దగ్గరగా ఉన్నది. ఈ ఊరిలో ఒక శివాలయం, ఒక రామాలయం ఉన్నాయి. [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా గ్రామాలు]] తామరం 9525 25494 2006-05-21T01:43:21Z వైఙాసత్య 58 [[మేకవరపాలెం]] మండలం లో ఒక చిన్న అందమైన పల్లెటూరు తామరం.తామరం మరియు మాకవరపాలెం రెండు కూడా కలిసే వుంటాయి. [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా గ్రామాలు]] User:Sitaram 9526 25487 2006-05-20T12:51:07Z Sitaram 404 ['''సీతారం'''] ------[[User:Sitaram|Sitaram]] 12:51, 20 మే 2006 (UTC) తెలుగు సినిమాలు 2002 9527 25490 2006-05-20T16:57:57Z Trivikram 237 ==డైరెక్ట్ సినిమాలు== #[[సీమ సింహం]] #[[టక్కరి దొంగ]] #[[నువ్వు లేక నేను లేను]] #[[ప్రేమకు స్వాగతం]] #[[ప్రియనేస్తమా]] #[[ఓ చినదాన]] #[[రాఘవ]] #[[నీతోనే ఉంటాను]] #[[కొండవీటి సింహాసనం]] #[[కలుసుకోవాలని]] #[[నేను నిన్ను ప్రేమిస్తున్నాను]] #[[చంద్రవంశం]] #[[యాక్షన్ నెం.1]] #[[రమణ]] #[[లగ్నపత్రిక]] #[[శేషు]] #[[నీ ప్రేమకై]] #[[పరశురాం]] #[[నీతో చెప్పాలని]] #[[నాగప్రతిష్ట]] #[[మీకోసం]] #[[నువ్వుంటే చాలు]] #[[చెలియా చెలియా చిరుకోపమా]] #[[ఎంత బాగుందో]] #[[ఆది]] #[[నీతోడు కావాలి]] #[[ఆడుతూ పాడుతూ]] #[[వాసు]] #[[బెజవాడ పోలీస్ స్టేషన్]] #[[ఫ్రెండ్స్]] #[[జల్సా]] #[[నరహరి]] #[[మహాచండి]] #[[మౌనమేలనోయి]] #[[మనసుంటే చాలు]] #[[లాహిరి లాహిరి లాహిరిలో]] #[[ఎర్రదళం]] #[[వెండిమబ్బులు]] #[[సంతోషం]] #[[అల్లరి]] #[[మనసుతో]] #[[సాహసబాలుడు విచిత్రకోతి]] #[[తప్పుచేసి పప్పుకూడు]] #[[హాయ్]] #[[ఊరు మనదిరా]] #[[దేవి నాగమ్మ]] #[[123]] #[[అదృష్టం]] #[[జయం]] #[[హృదయాంజలి]] #[[డ్రీమ్స్]] #[[శ్రీరామ్]] #[[నీతో]] #[[కనులు మూసినా నీవాయే]] #[[జనం]] #[[గర్ల్ ఫ్రెండ్]] #[[మధురం]] #[[అల్లరి రాముడు]] #[[ఇంద్ర]] #[[ఔను వాళ్ళిద్దరూ ఇష్టపడ్డారు]] #[[నిన్నే చేరుకుంటా]] #[[కుబుసం]] #[[కుచికుచి కూనమ్మా]] #[[వచ్చినవాడు సూర్యుడు]] #[[ఇడియట్]] #[[సొంతం]] #[[పృథ్వీనారాయణ]] #[[హోలీ]] #[[ప్రేమసాక్షిగా]] #[[మంగమ్మ సవాల్]] #[[భరతసింహారెడ్డి]] #[[షో]] #[[మనమిద్దరం]] #[[పట్టుకో (ఎక్కడ ఎలా ఎప్పుడు)]] #[[ఖైదీ బ్రదర్స్]] #[[జోరుగా హుషారుగా]] #[[ప్రేమంటే]] #[[ఒకటో నెంబర్ కుర్రాడు]] #[[చెన్నకేశవరెడ్డి]] #[[ఆహుతి]] #[[మళ్ళీ మళ్ళీ చూడాలి]] #[[సృష్టి]] #[[జెండా]] #[[క్యాష్]] #[[ప్రేమదొంగ]] #[[ఇన్స్పెక్టర్ విక్రమ్]] #[[నువ్వే నువ్వే]] #[[జెమిని]] #[[రెండు గుండెల చప్పుడు]] #[[పోలీస్ సిస్టర్స్]] #[[పిలిస్తే పలుకుతా]] #[[ధనలక్ష్మీ ఐ లవ్ యూ]] #[[ప్రత్యూష]] #[[లేడీ బ్యాచిలర్స్]] #[[బాబి]] #[[నీ స్నేహం]] #[[శివరామరాజు]] #[[ఈశ్వర్]] #[[2మచ్]] #[[ఖడ్గం]] #[[యువరత్న]] #[[పీపుల్స్ భారతక్క]] #[[తొట్టిగ్యాంగ్]] #[[త్రినేత్రం]] #[[నీవెంటే నేనుంటా]] #[[సందడే సందడి]] #[[ప్రేమలో పావని కళ్యాణ్]] #[[కూలీ]] #[[అన్వేషణ]] #[[మన్మథుడు]] #[[నినుచూడక నేనుండలేను]] #[[కలలు కందాం రా]] #[[మనసు తెలుసుకో]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:2002|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] User talk:Mullapudi raju 9528 25492 2006-05-20T17:29:06Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:29, 20 మే 2006 (UTC) </div> Talk:తామరం 9529 25495 2006-05-21T01:44:44Z వైఙాసత్య 58 మేకవరపాలెం మాకవరపాలెం ఈ రెండిట్లో ఏది సరైనది? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:44, 21 మే 2006 (UTC) Template:పతాకము2 9531 25504 2006-05-21T02:27:00Z వైఙాసత్య 58 Template:పతాకము, Template:పతాకము2 కు తరలించబడింది {| style="border: 1px solid {{{border|gray}}}; background-color: {{{color|#fdffe7}}};" |rowspan="2" | [[Image:{{{image|{{{1|Barnstar standard.png}}}}}}|{{{size|100px}}}]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''{{{topic|ఒక ప్రదానము}}}''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | {{{text|{{{2|Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.}}}}}} |}<noinclude>[[Category:Award templates|{{PAGENAME}}]]</noinclude> Template:పతాకము 9532 25506 2006-05-21T02:28:19Z వైఙాసత్య 58 [[Image:{{{image}}}|left|frame|{{{text}}}]]<noinclude> [[Category:పతాక మూసలు|{{PAGENAME}}]] </noinclude> Talk:శ్రీశైల క్షేత్రము 9533 25561 2006-05-21T21:22:07Z వైఙాసత్య 58 Talk:శ్రీ శైల క్షేత్రము, Talk:శ్రీశైల క్షేత్రము కు తరలించబడింది ఈ వ్యాసానికి కొంచెము సరళమైన పేరుపెడితే బాగుంటుందేమొ!! కొన్ని సూచనలు చేయండి. (ఇప్పటికే [[శ్రీశైలం]] అను పేరుతో మండలము పేజీ ఉన్నది). --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 10:20, 21 మే 2006 (UTC) :శ్రీశైల క్షేత్రము __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:06, 21 మే 2006 (UTC) ::నేను ఈ వ్యాసానికి ఈ పేరు ఉంచడానికి కారణము, ఇది ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాల వ్యాసము నుండి వచ్చినది మనము శ్రీశైల క్షేత్రము అని భేషుగ్గా పిలిచి ప్రస్తుత పేరునుండి ఓ దారి మార్పు కాగితము ఇస్తే సరిపోతుంది చావా కిరణ్ కుమార్ :::ఈ ఆలోచన బాగుంది. అలాగే చేద్దాము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:19, 21 మే 2006 (UTC) Category:1946 మరణాలు 9534 25527 2006-05-21T12:41:09Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము [[Category:1946]] Image:Jaggayya1.jpg 9535 25539 2006-05-21T17:52:16Z Trivikram 237 జగ్గయ్య జగ్గయ్య Image:Jaggayya2.jpg 9536 25540 2006-05-21T17:52:50Z Trivikram 237 జగ్గయ్య జగ్గయ్య రాయభూపాలపట్నం 9537 25563 2006-05-21T21:27:40Z వైఙాసత్య 58 '''రాయభూపాలపట్నం''', [[తూర్పు గోదావరి]] జిల్లా, [[పెద్దాపురం]] మండలములోని ఒక అందమైన పల్లెటూరు.ఇక్కడ పరిసర ప్రాంతాలు చూడటానికి చాల ఆహ్లదకరంగా వుంటాయి. [[Category:తూర్పు గోదావరి జిల్లా గ్రామాలు]] చోడపల్లి 9538 25571 2006-05-21T21:44:15Z వైఙాసత్య 58 '''చోడపల్లి''' [[విశాఖపట్నం]] జిల్లా [[అచ్యుతాపురం]] మండలానికి చెందిన గ్రామము. ఇది అచ్యుతాపురమును ఆనుకొనే ఉన్నది. [[Category:విశాఖపట్నం జిల్లా గ్రామాలు]] మల్లికార్జున లింగము - శ్రీ శైలము 9539 25572 2006-05-22T01:26:15Z వైఙాసత్య 58 -మెలికల దారిమార్పు #REDIRECT [[శ్రీశైల క్షేత్రము]] Talk:మల్లికార్జున లింగము - శ్రీ శైలము 9540 26686 2006-06-08T01:55:05Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT [[Talk:శ్రీశైల క్షేత్రము]] శ్రీ శైల క్షేత్రము 9541 25560 2006-05-21T21:22:07Z వైఙాసత్య 58 శ్రీ శైల క్షేత్రము, శ్రీశైల క్షేత్రము కు తరలించబడింది #REDIRECT [[శ్రీశైల క్షేత్రము]] Talk:శ్రీ శైల క్షేత్రము 9542 25562 2006-05-21T21:22:07Z వైఙాసత్య 58 Talk:శ్రీ శైల క్షేత్రము, Talk:శ్రీశైల క్షేత్రము కు తరలించబడింది #REDIRECT [[Talk:శ్రీశైల క్షేత్రము]] అచ్చితాపురం 9543 25565 2006-05-21T21:32:31Z వైఙాసత్య 58 అచ్చితాపురం, అచ్యుతాపురం కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[అచ్యుతాపురం]] తొగరచేడు 9545 27159 2006-06-19T15:32:31Z వైఙాసత్య 58 {{అనువాదము}} {{మొలక}} under this దిద్దుబాటు we have 2 other villages called yagantipalli and kotturu. Yagantipalli its small villages. it got around 35 houses. User talk:Emailtopr 9546 25577 2006-05-22T05:38:56Z వైఙాసత్య 58 +స్వాగతము <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Talk:తొగరచేడు 9547 25578 2006-05-22T05:41:49Z వైఙాసత్య 58 మీరు కృష్ణగిరి మండలములోని తొగరచేడు గురించి రాశారా? లేక పాణ్యం మండములోని తొగరచేడు గురించా? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:41, 22 మే 2006 (UTC) User talk:Prakashrams 9548 25579 2006-05-22T13:18:16Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:18, 22 మే 2006 (UTC) </div> User talk:B.Nageswara Rao 9549 25580 2006-05-22T13:18:24Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 13:18, 22 మే 2006 (UTC) </div> Image:Kalivikodi.jpg 9551 25596 2006-05-22T17:18:46Z Trivikram 237 Image:KalivikodiStamp.jpg 9552 25597 2006-05-22T17:19:38Z Trivikram 237 Image:KalivikodiFootprints.jpg 9553 25598 2006-05-22T17:20:30Z Trivikram 237 పెన్నా 9554 25600 2006-05-22T17:31:17Z 160.94.97.108 +redir #REDIRECT[[పెన్నా నది]] బద్వేల్ 9556 25603 2006-05-22T22:39:36Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT[[బద్వేలు]] పెన్న 9557 25608 2006-05-22T23:16:04Z వైఙాసత్య 58 పెన్న, పెన్నా నది కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[పెన్నా నది]] Image:Penner river satellite photo.png 9558 25610 2006-05-23T00:08:06Z వైఙాసత్య 58 పెన్నానది ఉపగ్రహ చిత్రము. సార్వజనీక మండలములో (పబ్లిక్ డొమైన్) లో ఉన్న ఈ చిత్రమునుండి నాచే తయారు పెన్నానది ఉపగ్రహ చిత్రము. సార్వజనీక మండలములో (పబ్లిక్ డొమైన్) లో ఉన్న ఈ చిత్రమునుండి నాచే తయారు చేయబడినది. http://eol.jsc.nasa.gov/scripts/sseop/photo.pl?mission=STS61B&roll=45&frame=57 {{GFDL}} ధర్మారం 9559 25999 2006-05-28T16:35:26Z Chaduvari 97 ధర్మారం పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[ధర్మారం (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[ధర్మారం (రెబ్బెన మండలం)]] #[[ధర్మారం (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా లక్ష్మణ్‌చందా మండలంలోని గ్రామం]] #[[ధర్మారం (జన్నారం మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా జన్నారం మండలంలోని గ్రామం]] #[[ధర్మారం (కేశవపట్నం మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కేశవపట్నం మండలం లోని గ్రామం]] #[[ధర్మారం (మల్లాపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మాల్లాపూర్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} Talk:పంజాబు లోని ఐదు నదులు 9560 25627 2006-05-23T03:04:56Z Trivikram 237 అది ''శతుద్రి'' యా లేక ''శతద్రు'' నా? __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:18, 23 మే 2006 (UTC) రెండు పేర్లూ ఉన్నాయి. "The Sutlej was known as Shatadru or Sutudri to Indians in Vedic period" (http://en.wikipedia.org/wiki/Satluj) నేను కొన్ని పుస్తకాల్లో శతుద్రి అని చదివి ఉండడం వల్ల అలా వ్రాసేశాను. కానీ శతద్రు అన్నదే అసలైన రూపం కావచ్చు. (వంద పాయలు గా చీలిపోయినందుకు ఆ పేరు వచ్చింది.) : -[[User:Trivikram|త్రివిక్రమ్]] 03:04, 23 మే 2006 (UTC) సారంగాపూర్ 9561 25658 2006-05-23T16:36:45Z Chaduvari 97 +సారంగాపూర్ (కడెం మండలం) '''సారంగాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల వ్యాసాలు: #[[సారంగాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] #[[సారంగాపూర్ (కడెం మండలం)]] {{అయోమయ నివృత్తి}} సారంగాపూర్‌ 9562 25622 2006-05-23T02:28:05Z Chaduvari 97 సారంగాపూర్‌, సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి #REDIRECT [[సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] సారంగాపూర్ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం) 9563 25623 2006-05-23T02:30:44Z Chaduvari 97 RTS స్పెల్లింగులో గల తేడా కారణంగా ఈ పేరుతో ఓ దారిమార్పు పేజీ సృష్టించవలసి వచ్చింది #redirect [[సారంగాపూర్‌ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] Talk:ఛందస్సు 9564 25643 2006-05-23T12:44:53Z Chaduvari 97 telugu lo wikipedia chaala bagundi. vishaya parijnanam penchukone vallaki idi chaala upayoga padutundi :మీ వ్యాఖ్య వికీపీడియన్లకు చాలా ప్రోత్సాహకరంగా ఉంది. వికీలో రాసేవాళ్ళంతా మామూలు పాఠకులే. ఎవరికి తెలిసిన విషయాలు వాళ్ళు రాస్తున్నారు. మీరూ సభ్యత్వం తీసుకోండి. మీకు తెలిసిన విషయాలపై వ్యాసాలు రాయండి. ఉన్న వ్యాసాలను సరిదిద్దండి. స్వాగతం! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 12:44, 23 మే 2006 (UTC) User talk:Kotharavikiran 9565 25644 2006-05-23T13:16:25Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Mvaliveti 9566 25645 2006-05-23T13:16:39Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Kvarsastry 9567 25647 2006-05-23T15:05:28Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> అత్తిరాల 9568 25759 2006-05-26T13:30:43Z Trivikram 237 [[కడప]] జిల్లా [[రాజంపేట]] నుంచి [[నెల్లూరు]] వెళ్ళే మార్గంలో రాజంపేటకు 5-6 కి.మీ. దూరంలో అత్తిరాల ఉంది. ఈ క్షేత్రం [[చెయ్యేరు|బాహుదా]] నది ఒడ్డున వెలసింది. అత్తిరాలలో రెండు వేల సంవత్సరాల కాలం నాటి రోమన్ నాణేలు దొరికినాయి. ===పేరు వృత్తాంతము=== ఒక సారి శివుడు తనను దూషించిన బ్రహ్మ ఐదవ తలను నరికినప్పుడు ఆ తల రాలి ఇక్కడే పడిందని, "హత్య! (తల) రాలె!" అనే మాటలే చివరకు "అత్తిరాల" అయ్యాయని అంటారు. ఇంకో కథ ప్రకారం పరశురాముడు తన తండ్రి జమదగ్ని మాట ప్రకారం తన తల్లి అయిన రేణుకను చంపుతాడు. తల్లిని చంపిన పాపం పోగొట్టుకోవడానికి పరశురాముడు బాహుదా నదిలో స్నానం చేసి ఇక్కడ ఉన్న త్రేతేశ్వర స్వామిని సేవించాడు. పరశురాముని చేతికంటిన పాపం పోగొట్టిన ఈ నదికి [[చెయ్యేరు]] అని పేరు వచ్చింది. ఈ క్షేత్రాన్ని పరశురామ క్షేత్రమనీ, హత్యరాల అనీ అంటారు. ===ఆలయాలు=== అత్తిరాలలో త్రేతేశ్వరాలయం, కామాక్షి ఆలయం ప్రసిద్ధమైనవి. కొండ దిగువన పరశురామాలయం ఉంది. ప్రక్కనే గదాధర స్వామి ఉన్నాడు. ఇది విష్ణ్వాలయం. పరశురామాలయం మీద నృత్య భంగిమ శిల్పాలు, రామ, కృష్ణ, విష్ణు, పరశురామ శిల్పాలు ఉన్నాయి. ఇవి కాక మట్లి రాజుల కాలంలో ఉన్న ఏకా తాతయ్య విగ్రహం ఉంది. తలనొప్పితో బాధపడేవారు తమ తలతో తాతయ్య తలకు కొట్టుకుంటారు. అలా చేస్తే తలనొప్పి పోతుందని వారి విశ్వాసం. [[దేవగిరి]] యాదవరాజు అత్తిరాలను దర్శించినాడు. [[పొత్తపి]] రాజు శ్రీకంఠ చోళుడు 'మందరం' గ్రామాన్ని ఈ స్వామికి సమర్పించినాడు. భర్తలు చనిపోయిన భార్యలు, భార్యలు చనిపోయిన భర్తలు ఏడాది లోపు ఈ క్షేత్రాన్ని దర్శిస్తారు. స్త్రీలు ప్రధానంగా కామాక్షీ దేవిని దర్శిస్తారు. గుట్ట పైన జ్యోతి స్తంభం ఉంది. [[శివరాత్రి]] నాడు జ్యోతిని వెలిగిస్తారు. మాఘ మాసంలో మహాశివరాత్రిని పురస్కరించుకుని ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] కడ్యం 9569 25650 2006-05-23T16:19:30Z Chaduvari 97 కడ్యం, కడెం కు తరలించబడింది: మరింత ప్రాచుర్యంలో ఉన్న పేరు #REDIRECT [[కడెం]] గండి క్షేత్రం 9570 25752 2006-05-26T13:22:43Z వైఙాసత్య 58 +cat [[కడప]] జిల్లాలోని [[రాయచోటి]]-[[వేంపల్లె|వేంపల్లి]] మార్గమధ్యంలో [[పాపాఘ్ని|పాపఘ్ని]] నదీతీరాన గండి క్షేత్రం వెలసింది. పాపఘ్నీ నది ఇక్కడ [[శేషాచలం]] కొండను చీలుస్తుంది. కొండకు గండి కొట్టింది కాబట్టి ఈ ప్రాంతానికి గండి అని పేరు వచ్చింది. రావణుని చంపి శ్రీరాముడు అయోధ్యకు తిరిగి వస్తున్నపుడు ఆంజనేయుని తండ్రి వాయుదేవుడు గండిలోని రెండుకొండలకు బంగారు తోరణం నిర్మించి శ్రీరామునికి స్వాగతం పలికాడు. శ్రీరాముడు ఆ రాత్రికి ఇక్కడ విశ్రాంతి తీసుకున్నాడు. ఆయన తన బాణపు కొసతో కొండశిల మీద ఆంజనేయుని రూపం చిత్రించాడు. ఈ విధంగా గండి క్షేత్రం ఏర్పడింది. ఇది పురాణం చెబుతున్న విషయం. సర్ [[థామస్ మన్రో]] [[దత్తమండలాలు|దత్తమండలాల]]కు కలెక్టర్ గా ఉండేవాడు. ఆయన గండి క్షేత్రం దర్శించినప్పుడు ఆయనకు బంగారు తోరణం కనిపించింది. మహాపురుషులకే ఇలా బంగారు తోరణం కనిపిస్తుంది. బంగారు తోరణం చూసిన వారు ఆరు నెలల్లో మరణిస్తారు. మన్రో మరణం ఆ తర్వాత అరు నెలల్లోపే జరిగింది. నమ్మశక్యం గాని ఈ విషయం కడప జిల్లా గెజెటీర్ లో ఉంది. ఇక్కడ ఇంకా పావురాల గుట్ట, నామాల గుండు, ఈశ్వరాలయం, భూమానందాశ్రమం చూడదగ్గవి. భూమానందాశ్రమం ఆధ్యాత్మిక చింతనా కేంద్రం. ఈ ఆశ్రమాన్ని కీ.శే. రామకృష్ణానందుల వారు స్థాపించారు. గండి క్షేత్రాన్ని భక్తులు సంవత్సరం పొడవునా దర్శిస్తూ ఉంటారు.శ్రావణ శనివారాల్లో విశేష సంఖ్యలో యాత్రీకులు, భక్తులు గండి వీరాంజనేయ క్షేత్రానికి వస్తూ ఉంటారు. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] మల్లాపూర్ 9571 25941 2006-05-28T08:07:19Z Chaduvari 97 +లక్ష్మణ్‌చందా మల్లాపూర్ పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ అయోమయ నివృత్తి పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల వ్యాసాలు: #[[మల్లాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[మల్లాపూర్ (కడెం మండలం)]] #[[మల్లాపూర్ (దిలావర్‌పూర్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా దిలావర్‌పూర్ మండలం లోని గ్రామం]] #[[మల్లాపూర్ (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా లక్ష్మణ్‌చందా మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} తిమ్మాపూర్ 9572 26013 2006-05-28T17:02:43Z Chaduvari 97 '''తిమ్మాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల వ్యాసాలు: #[[తిమ్మాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[తిమ్మాపూర్ (మందమర్రి మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా మందమర్రి మండలం లోని గ్రామం]] #[[తిమ్మాపూర్ (భైంసా మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా భైంసా మండలం లోని గ్రామం]] #[[తిమ్మాపూర్ (జన్నారం మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా జన్నారం మండలంలోని గ్రామం]] #[[తిమ్మాపూర్ (లక్సెట్టిపేట మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా లక్సెట్టిపేట మండలంలోని గ్రామం]] #[[తిమ్మాపూర్ (ఇబ్రహీంపట్నం మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా ఇబ్రహీంపట్నం మండలంలోని గ్రామం]] #[[తిమ్మాపూర్ (ధర్మపురి మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా ధర్మపురి మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} గుండాల 9573 25821 2006-05-27T02:57:02Z Chaduvari 97 +గుండాల (నార్నూర్‌ మండలం '''గుండాల''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు బ్వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల వ్యాసాలు: #[[గుండాల (ఖమ్మం జిల్లా మండలం)]] #[[గుండాల (తిర్యాని మండలం)]] #[[గుండాల (నార్నూర్‌ మండలం)]] {{అయోమయ నివృత్తి}} పెగడపల్లి 9574 26003 2006-05-28T16:43:20Z Chaduvari 97 '''పెగడపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల వ్యాసాలు: #[[పెగడపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[పెగడపల్లి (తాండూరు మండలం)]] #[[పెగడపల్లి (జైపూర్ మండలం)]] {{అయోమయ నివృత్తి}} మెట్‌పల్లి 9575 26068 2006-05-29T17:01:18Z Chaduvari 97 మెట్‌పల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం) '''మెట్‌పల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[మెట్‌పల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[మెట్‌పల్లి (నెన్నెల్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్ల నెన్నెల్ మండలంలోని గ్రామం]] #[[మెట్‌పల్లి (భీమిని మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా భీమిని మండలం లోని గ్రామం]] #[[మెట్‌పల్లి (కేశవపట్నం మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కేశవపట్నం మండలం లోని గ్రామం]] #[[మెట్‌పల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మహాదేవపూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} ఘన్‌పూర్ 9576 25934 2006-05-28T07:55:46Z Chaduvari 97 '''ఘన్‌పూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[ఘన్‌పూర్ (మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[ఘన్‌పూర్ (నెన్నెల్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా నెన్నెల్ మండలంలోని గ్రామం]] #[[ఘన్‌పూర్ (బోథ్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా బోథ్ మండలంలోని గ్రామం]] #[[ఘన్‌పూర్ (ఉట్నూరు మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఉట్నూరు మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} గొల్లపల్లి 9577 25684 2006-05-23T17:26:12Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''గొల్లపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[గొల్లపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[గొల్లపల్లి (నెన్నెల్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్ల నెన్నెల్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} పుష్పగిరి 9578 25751 2006-05-26T13:22:06Z వైఙాసత్య 58 '''దక్షిణ [[కాశి]]'''గా ప్రసిద్ధి చెందిన పుష్పగిరి [[కడప]] నుంచి 16 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. [[ఆదిశంకరులు]] పూజించిన చంద్రమౌళీశ్వర లింగం ఇక్కడ ఉంది. ఇక్కడ [[విద్యారణ్యస్వామి]] శ్రీచక్రాన్ని ప్రతిష్టించారు. కడప నుంచి [[కర్నూలు]]కు వెళ్ళే మార్గంలో [[చెన్నూరు]] సమీపంలో ఎడమ వైపు ప్రక్క దారి చీలిపోతుంది. ఆ మార్గంలో పుష్పగిరి వస్తుంది. ఈ క్షేత్రం కొండ మీద ఉంది. క్రింద పుష్పగిరి గ్రామం ఉంది. గ్రామానికి, క్షేత్రానికి మధ్య [[పెన్నా]] నది ప్రవహిస్తుంది. ===పేరు వృత్తాంతం=== ఈ ప్రాంతంలో కాంపల్లె అనే గ్రామం ఉండేది.గరుత్మంతుడు ఇంద్రుని అమృతభాండాన్ని తీసుకుని వస్తున్నాడు. ఇంద్రుడు అడ్డగించాడు. ఇరువురికీ పోరాటం జరిగింది. ఆ సమయంలో అమృతభాండం నుంచి కొన్ని చుక్కలు కాంపల్లె సమీపంలోని కోనేటిలో పడ్డాయి. నాటి నుంచి ఆ కోనేటిలో మునిగే వారికి యౌవనం లభించేది, అమరత్వమూ సిద్ధించేది.దేవతలు భయపడి శివుణ్ణి ఆశ్రయించారు.శివుడు వాయుదేవుణ్ణి ఆజ్ఞాపించాడు. వాయువు కైలాస పర్వతం నుంచి ఒక ముక్క ను తెచ్చి ఆ కోనేటిలో వేశాడు. అది కోనేటిలో పుష్పం వలె తేలింది. అదే పుష్పగిరి అయింది. పుష్పగిరి సమీపంలో పాపఘ్ని, కుముద్వతి, వల్కల, మాండవి నదులు పెన్నలో కలుస్తాయి. అందుకే పుష్పగిరిని '''పంచనదీక్షేత్ర'''మంటారు. ===ఆలయ విశేషాలు=== కొండ మీద ఒకే ఆవరణంలో చెన్నకేశవాలయం, సంతాన మల్లేశ్వరాలయం ఉన్నాయి. ఈ ఆవరణంలోనే శ్రీదేవి, సాక్షి మల్లేశ్వరుడు, యోగాంజనేయుడు ఉన్నారు. పుష్పగిరిలోనే పాపవినాశేశ్వరుడు, డుంటి వినాయకుడు, పుష్పనాథేశ్వరుడు, కమలసంభవేశ్వరుడు, దుర్గాంబ ఆలయాలున్నాయి. రుద్ర పాదము, విష్ణు పాదము ఈ కొండ మీదనే ఉన్నాయి. వైద్య నాథేశ్వరుడు, భీమేశ్వరుడు, త్రికూటేశ్వరుడు ఇక్కడ నెలకొని ఉన్నారు. వైద్య నాథేశ్వరాలయంలో శ్రీ కామాక్షి మందిరం ఉంది. వరదలు వచ్చినప్పుడు పెన్న దాటి ఆవలి వైపుకు వెళ్ళలేరు. అప్పుడు ఈవలి వైపు అభినవ చెన్నకేశవ స్వామికి పూజలు జరుగుతాయి. పుష్పగిరి శిల్పకళాసంపదకు పేరు. ఆలయం బయటి గోడలపైన ఉండే శిల్పాలు చూడముచ్చటగా ఉంటాయి. అక్కడ ఏనుగుల వరసలు, గుఱ్ఱాల మీద వీరుల విన్యాసాలు రమ్యంగా ఉన్నాయి. భారత రామాయణాల్లోని ముఖ్య ఘట్టాలు చిత్రీకరించబడ్డాయి. కిరాతార్జున గాథ చిత్రించబడింది. [[నటరాజ]] నృత్యం చూసి తీరాలి. ఇక్కడి శిల్పాలలో సౌందర్యం తొణికిసలాడుతూ ఉంటుంది. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] వెల్లాల 9579 25756 2006-05-26T13:24:33Z వైఙాసత్య 58 +cat '''వెల్లాల''' [[కడప]] జిల్లా [[ప్రొద్దుటూరు]] సమీపంలోని [[రాజుపాళెం]] మండలంలో ఉంది. [[కుందేరు|కుందూ]] నది ఒడ్డున వెలసిన ఈ వెల్లాల పురాతన గ్రామం. ప్రొద్దుటూరు నుంచి రాజుపాళెం మీదుగా [[చాగలమర్రి]] వెళ్ళే దారిలో ప్రొద్దుటూరు నుంచి దాదాపు 20 కి.మీ. దూరంలో వెల్లాల ఉంది.చాగలమర్రి నుంచి 4 కి.మీ., [[జమ్మలమడుగు]] నుంచి 23 కి.మీ. వెల్లాలలో చెన్నకేశవస్వామి, భీమలింగేశ్వరస్వామి, లక్ష్మీనృసింహస్వామి దేవాలయాలున్నాయి. శైవ వైష్ణవభేదాలు లేకుండా సాగిన గ్రామమిది. ఇందరు దేవతలు కొలువుదీరినా ఇక్కడ సంజీవరాయనికున్న వైభవం గొప్పది. సంజీవరాయడు అంటే ఆంజనేయస్వామి. సంజీవని కోసం వెళ్తున్న ఆంజనేయుడు ఇక్కడ ఆగి కుందూ నది సమీపంలో ఒక గుండంలో స్నానం చేశాడు. సూర్యునికి నమస్కారం చేసుకున్నాడు. ఆ గుండానికి హనుమంతు గుండం అని పేరు వచ్చింది. సంజీవని కోసం వెళ్తున్న స్వామి కాబట్టి సంజీవరాయడుగా ఇక్కడ కొలువుదీరాడు. గుండం దగ్గర రాతి మీద స్వామి పాదముద్రలున్నాయి. గ్రామం శిథిల దశకు చేరుకోగా అయిదారు దశాబ్దాల క్రితం చెన్నకేశవస్వామి దేవాలయంలో ఉన్న సంజీవరాయ స్వామిని గ్రామానికి దక్షిణ దిక్కున పునఃప్రతిష్ఠ చేశారు. పదహైదవ శతాబ్దంలో హనుమద్మల్లు అనే యాదవరాజు సంజీవరాయ స్వామిని ప్రతిష్ఠించాడు. సంజీవరాయ సందర్శనం కోసం పలు ప్రాంతాల నుంచి భక్తులు వస్తారు. ప్రముఖ చలనచిత్ర నటి '''[[వెల్లాల శాంతకుమారి|శాంతకుమారి]]'''ది వెల్లాల గ్రామమే. ప్రతి సంవత్సరం వైశాఖ పూర్ణిమ నాడు ఇక్కడ బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. గ్రహదోషాలు తొలగిస్తాడని, వ్యాధి బాధలు దూరం చేస్తాడని ఇంకా ఎన్నెన్నో ఆశలతో ఈ స్వామిని సేవిస్తారు. వెల్లాల ప్రాంత అభివృద్ధికి వెల్లాల గ్రామ అభివృద్ధి ట్రస్టు ఏర్పడింది. దేవాలయ జీర్ణోద్ధరణ జరిగింది. ఇక్కడ నిర్మించిన వైద్యశాలలో పేదలకు ఉచిత వైద్యమందుతోంది. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] Wikipedia:చరిత్రలో ఈ రోజు/మే 24 9580 25705 2006-05-24T13:54:49Z వైఙాసత్య 58 * [[1819]]: బ్రిటీషు మహారాణి విక్టోరియా జన్మించినది * [[1844]]: మొట్టమొదటి టెలిగ్రాఫు సందేశాన్ని శామ్యూల్ మోర్స్ అను శాస్త్రవేత్త వాషింగ్టన్ డీ.సీ. నుండి బాల్టిమోర్ కు ప్రసారము చేశాడు. * [[1875]]: సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్, మహమ్మద్ ఆంగ్లో ఓరియంటల్ స్కూల్ ను స్థాపించాడు. ఇదే 1920 లో అలీఘర్ ముస్లిం యూనివర్శిటీగా అవతరించినది. User talk:Sailaja.s 9581 25703 2006-05-24T13:35:10Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Palepups 9582 25704 2006-05-24T13:35:22Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> దానవులపాడు 9583 25750 2006-05-26T13:21:12Z వైఙాసత్య 58 [[కడప]] నుంచి [[జమ్మలమడుగు]] మార్గంలో 20 కి.మీ. దూరంలో [[పెన్న|పెన్నా]] నదీ తీరాన దానవులపాడులో [[జైనులు|జైనుల]] ఆలయం ఉంది. 2.75 ఎకరాల స్థలంలో ఈ జైనుల ఆలయం విస్తరించి ఉంది. ఈ ఆలయానికి పటిష్టమైన ప్రాకారం ఉంది. ప్రాకారం 15 అడుగుల ఎత్తు ఉంది. ఈ ప్రాకారానికి ఉపయోగించిన రాళ్ళు తెల్లనివి, బరువైనవి. పెన్న వరద తాకిడికి తట్టుకోవడానికి ఈ ప్రాకారం నిర్మించినట్లుంది. ఈ జైనాలయంలో కొలువైన దేవుడు [[పార్శ్వనాథుడు]]. ఈ విగ్రహం దిగంబరంగా ఉంటుంది. 12 అడుగుల ఎత్తుంటుంది. ఈ ఆలయానికి ప్రక్కనే మరో ఆలయ నిర్మాణముంది. నిర్మాణం మధ్యలో ఆగినట్లు అసంపూర్తిగా కనిపిస్తుంది. ఈ నిర్మాణం ఇసుక తిన్నెల్లో పూడిపోయి ఉంది. ఆలయం నుంచి పెన్నలోకి దిగేందుకు రాతి సోపానం 18 మెట్లతో నిర్మించారు. ఈ సోపానానికి ఇరువైపులా శిల్పాలున్నాయి. బూరుగు చెట్టు కింద నాగకన్యలు, చెట్టెక్కుతున్న కోతి, పాము పడగలు, ఏనుగులు, గణపతి శిల్పాలు చూడవచ్చు. జైనుల శాసనాల్లో దానవులపాడును 'కరిమారి' అని పేర్కొన్నారు. ఇక్కడ 1903లో తవ్వకాలు జరిపారు. ఇక్కడ లభించిన విగ్రహాలను [[చెన్నై]]లోని సంగ్రహాలయంలో భద్రపరిచారు. క్రీ.శ. 7వ శతాబ్దం నాటి [[కన్నడం|కన్నడ]] శాసనం (క్రీ.శ. 696-733) బయల్పడింది. 10 వ శతాబ్దానికి చెందిన [[రాష్ట్రకూటులు|రాష్ట్రకూటుల్లో]]ని [[ఇంద్రుడు III|మూడవ ఇంద్రుని]] కాలం నాటికి దానవుల పాడు ప్రసిద్ధ జైన స్థావరంగా ఉండేది. విడి ప్రతిమలు తయారు చేసే కర్మాగారం కూడా ఇక్కడ ఉండినట్లు తెలుస్తున్నది. మూడవ ఇంద్రుడు 16వ [[తీర్థంకరుడు|తీర్థంకరుడ]]గు [[శాంతి నాథుడు|శాంతి నాథుని]] స్నపనవిధి కోసం స్నాన పీఠాన్ని ఏర్పాటు చేసినట్లు తెలుస్తున్నది. జైనులు మోక్షం కోసం కఠోర నియమం పాటించేవారు. ఉపవాస దీక్షతో క్రమంగా శరీరాన్ని కృశింపజేసి మృతి చెందే వారు. ఈ విధంగా మృతి చెందిన వారి బూడిద ఇక్కడ విస్తారంగా తువ్వమట్టి రూపంలో కనిపిస్తున్నది. ఆ కారణంగానే ఈ జైన కేంద్రానికి దానవులపాడు అని పేరు వచ్చినట్లు భావిస్తున్నారు. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] User talk:Diagraph01 9584 25724 2006-05-25T12:51:04Z Diagraph01 158 * If you hasten, please write to my [[:ja:利用者‐会話:Diagraph01|ja.wp's discussion page]] in English or Japanese language :) ---- User talk:Msvkumar 9585 25726 2006-05-25T13:18:14Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> కొంకణమిట్ల 9586 25732 2006-05-25T13:41:19Z వైఙాసత్య 58 కొంకణమిట్ల, కొనకనమిట్ల కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[కొనకనమిట్ల]] తాళ్ళపాక 9588 25749 2006-05-26T13:20:42Z వైఙాసత్య 58 +cat [[కడప]] - [[రాజంపేట]] రహదారిలో రాజంపేటకు సమీపంలో ప్రధాన రహదారి నుండి తూర్పుగా 3 కి.మీ. దూరంలో తాళ్ళపాక గ్రామముంది. కలియుగ దైవమైన [[శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు|వేంకటేశ్వరుని]] 32 వేల కీర్తనలతో ఆరాధించిన [[అన్నమయ్య|అన్నమాచార్యుడు]] తాళ్లపాకలో జన్మించాడు. "చందమామ రావే జాబిల్లి రావే", "అదివో అల్లదివో శ్రీహరివాసము" వంటి పాటలు ఆయన నుండి తెలుగు వారికి దక్కాయి. క్రీ.శ. 1426వ సంవత్సరం క్రోధి నామ సంవత్సర వైశాఖ శుద్ధ పౌర్ణమి రోజున తాళ్లపాకలో అన్నమయ్య జన్మించాడు. తల్లి లక్కమాంబ, తండ్రి నారాయణ సూరి. అన్నమయ్య చిన్నప్పుడే [[తిరుపతి తిరుమల|తిరుమల]] చేరుకున్నాడు. తల్లిదండ్రులు కోరగా తిరిగి తాళ్ళపాకకు వచ్చి వివాహం చేసుకున్నా తిరిగి తిరుమలకు వెళ్ళాడు. ఆయన ఇల్లాలు [[తాళ్ళపాక తిమ్మక్క|తిమ్మక్క]] సుభద్రాపరిణయం రచించింది. తెలుగులో ఆమే తొలి కవయిత్రి. అన్నమయ్య కుమారుడు [[పెద తిరుమలాచార్యుడు|పెద తిరుమలాచార్యులు]] కూడా కీర్తనలు రచించాడు. తాళ్ళపాకలో చెన్నకేశవాలయం, సుదర్శనాలయం ఉన్నాయి. సుదర్శనాలయంలో సుదర్శన చక్రం ప్రతిష్ఠించబడి ఉంది. సుదర్శన చక్రం [[కాశీ]]లో తప్ప మరెక్కడా లేదు. తాళ్ళపాకలో సిద్ధేశ్వరాలయం కూడా ఉంది. ఈ ఆలయాలు 9, 10 శతాబ్దాల నాటివి. [[తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం]] వారు 1982లో అన్నమయ్య ఆరాధన మందిరాన్ని నిర్మించి ఆ మందిరంలో అన్నమయ్య విగ్రహాన్ని నెలకొల్పారు. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] దేవుని కడప 9589 25748 2006-05-26T13:20:17Z వైఙాసత్య 58 +cat ఇక్కడ ఉన్న లక్ష్మీ వేంకటేశ్వరాలయం మూలంగా ఈ ప్రాంతానికి దేవుని కడప అని పేరు వచ్చింది. [[తిరుమల తిరుపతి|తిరుమల]] క్షేత్రానికి దేవుని కడప గడప అంటారు. ఇక్కడి వేంకటేశ్వర స్వామిని [[కృపాచార్యులు]] ప్రతిష్ఠించారని ప్రతీతి. అందు వలన ఈ పట్టణానికి కృపాపురమని పేరు వచ్చింది. కృపాపురమే కడపగా మారిందంటారు. క్రీ.శ. 2వ శతాబ్దంలో [[టాలెమీ]] అనే విదేశీ యాత్రికుడు కడపను దర్శించాడు. ఈ ఊరిని కరిపె, కరిగె అంటారని రాశాడు. కరిపె అనే మాటే చివరికి కడపగా మారి ఉండవచ్చు. ఈ గుడిలో ఒక మందిరంలో వేంకటేశ్వరుడు, ఆయనకు ఎడమ వైపు మందిరంలో శ్రీ మహాలక్ష్మి ఉన్నారు. మాఘ శుద్ధ పాడ్యమి నుండి సప్తమి([[రథసప్తమి]]) వరకు బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. సప్తమి రోజు రథోత్సవం జరుగుతుంది. ఆనాడు వేలాది మంది భక్తులు పాల్గొంటారు. తిరుమల వెళ్ళే యాత్రికులు మొదట ఈ దేవుని దర్శించడం ఆచారం. మహమ్మదీయులు కూడా ఈ స్వామిని దర్శించడానికి వస్తారు. [[విజయనగర రాజులు]], [[నంద్యాల]] రాజులు, మట్లి రాజులు ఈ ఆలయాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. మడిమాన్యాలు, బంగారు సొమ్ములు ఈ స్వామికి సమర్పించారు. తాళ్ళపాక [[అన్నమయ్య|అన్నమాచార్యులు]] ఈ స్వామి మీద 12 పాటలు చెప్పాడు. ఈ గుడిలో విష్వక్సేన మందిరం, నాగుల విగ్రహాలు, [[ఆండాళ్]] మందిరం, శమీ వృక్షం, [[ఆళ్వార్లు|ఆళ్వార్ల]] సన్నిధి, కళ్యాణ మంటపం, ఆలయం వెలుపల పుష్కరిణి చూడదగినవి. అమ్మవారి ఆలయం ముందున్న కప్పులో రాతి బల్లులు చిత్రించబడ్డాయి. పాపనివారణం కోసం ఈ బల్లుల్ని తాకుతారు. ఇక్కడ ఇటీవల నిర్మించిన అద్దాల మందిరం ఒక ప్రత్యేక ఆకర్షణ. గర్భగుడి వెనుకవైపు ఎత్తైన ఆంజనేయస్వామి విగ్రహముంది. ఈ ఆంజనేయస్వామి ఈ క్షేత్రపాలకుడు. ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉండే వినాయక విగ్రహానికి నిలువునామాలుండడం విశేషం. దేవుని కడపలో ఇంకా సోమేశ్వరాలయం, దుర్గాలయం, ఆంజనేయ మందిరం ఉన్నాయి. తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారు నిర్మించిన కళ్యాణమటపముంది. "కాదనకు నామాట కడపరాయా నీకు గాదెవోసే వలపులు కడపరాయా కలదాననే నీకు గడపరాయా వో కలికి శ్రీ వేకటాద్రి కడపరాయ" : -తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యులు [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు 9590 25757 2006-05-26T13:27:25Z వైఙాసత్య 58 cr. cat [[Category:కడప జిల్లా]] [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్య క్షేత్రాలు]] Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్య క్షేత్రాలు 9591 25758 2006-05-26T13:28:08Z వైఙాసత్య 58 cr. cat [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] Wikipedia talk:WikiProject/ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు 9592 25761 2006-05-26T13:43:46Z వైఙాసత్య 58 ==గ్రామాలు== ఇప్పటిదాకా మనము రెవిన్యూ గ్రామాలు లేదా పంచాయితీలనే మండలాల పేజీలలో చేర్చాము. ఇవే కాక ఒక్కొక్క పంచాయితీ కింద చాలా గ్రామాలు, కుగ్రామాలు ఉన్నాయి. మన పేజీలు సమగ్రముగా ఉండటానికి వాటిని కూడా చేర్చాలి. అయితే అలాంటి పూర్తి గ్రామాల జాబితా ఎక్కడా లభ్యము అవుతున్నట్టు లేదు. కాబట్టి ఎవరికి తెలిసిన గ్రామాలు వారు జోడిస్తే సరిపోతుంది. అయితే ఈ కొత్త గ్రామాలను పేజీలలో ఇప్పుడు ఉన్న పద్ధతికి అనుగుణముగా ఈ విధముగా చేర్చాలని ప్రతిపాదిస్తున్నాను. *పంచాయితీ గ్రామము1 **గ్రామము1 **గ్రామము2 *పంచాయితీ గ్రామము2 **గ్రామము3 **గ్రామము4 **గ్రామము5 *పంచాయితీ గ్రామము3 *పంచాయితీ గ్రామము4 --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:43, 26 మే 2006 (UTC) రెబ్బెన 9593 25789 2006-05-26T18:08:32Z Chaduvari 97 +బెజ్జూర్ మందలం '''రెబ్బెన''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[రెబ్బెన (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] #[[రెబ్బెన (భీమిని మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా భీమిని మండలం లోని గ్రామం]] #[[రెబ్బెన (బెజ్జూర్ మందలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా బెజ్జూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} వెంకటాపూర్ 9594 26947 2006-06-12T16:46:53Z Chaduvari 97 మరిన్ని లింకుల చేర్పు '''వెంకటాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: # [[వెంకటాపూర్ (భీమిని మండలం)]] (ఆదిలాబాదు జిల్లా భీమిని మండలం లోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (మండా మండలం)]] (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండా మండలం లోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (జన్నారం మండలం)]] (ఆదిలాబాదు జిల్లా జన్నారం మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (దండేపల్లి మండలం)]] (ఆదిలాబాదు జిల్లా దండేపల్లి మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (మంథని మండలం)]] (కరీంనగర్ జిల్లా మంథని మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (వేల్పూరు)]] (నిజామాబాదు జిల్లా వేల్పూరు మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (తుర్కపల్లి)]] (నల్గొండ జిల్లా తుర్కపల్లి మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (మక్లూర్‌)]] (నిజామాబాదు జిల్లా మక్లూర్‌ మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (యెల్లారెడ్డి)]] (నిజామాబాదు జిల్లా యెల్లారెడ్డి మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (గాంధారి)]] (నిజామాబాదు జిల్లా గాంధారి మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (ధన్వాడ)]] (మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా ధన్వాడ మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (మందమర్రి)]] (ఆదిలాబాదు జిల్లా మందమర్రి మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (కాశీపేట్‌)]] (వరంగల్ జిల్లా కాశీపేట్‌ మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (కోరుట్ల)]] (వరంగల్ జిల్లా కోరుట్ల మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (నారాయణఖేడ్)]] (వరంగల్ జిల్లా నారాయణఖేడ్ మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (తొర్రూర్)]] (వరంగల్ జిల్లా తొర్రూర్ మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (నెక్కొండ)]] (వరంగల్ జిల్లా నెక్కొండ మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (దుగ్గొండి)]] (వరంగల్ జిల్లా దుగ్గొండి మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (ఆత్మకూరు)]] (వరంగల్ జిల్లా ఆత్మకూరు మండలంలోని గ్రామం) # [[వెంకటాపూర్ (పరకాల)]] (వరంగల్ జిల్లా పరకాల మండలంలోని గ్రామం) {{అయోమయ నివృత్తి}} కన్నేపల్లి 9595 25785 2006-05-26T17:51:56Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''కన్నేపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[కన్నేపల్లి (భీమిని మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా భీమిని మండలం లోని గ్రామం]] #[[కన్నేపల్లి (కౌతల మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా కౌతల మండలం లోని గ్రామం]] #[[కన్నేపల్లి (తిర్యాని మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా తిర్యాని మండలం లోని గ్రామం]] #[[కన్నేపల్లి (చెన్నూర్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా చెన్నూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} బాబాపూర్ 9596 25943 2006-05-28T08:07:29Z Chaduvari 97 +లక్ష్మణ్‌చందా '''బాబాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[బాబాపూర్ (భీమిని మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా భీమిని మండలం లోని గ్రామం]] #[[బాబాపూర్ (కౌతల మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా కౌతల మండలం లోని గ్రామం]] #[[బాబాపూర్ (ఆసిఫాబాద్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఆసిఫాబాద్ మండలం లోని గ్రామం]] #[[బాబాపూర్ (భీంగల్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా భీంగల్ మండలం లోని గ్రామం]] #[[బాబాపూర్ (లక్ష్మణ్‌చందా మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా లక్ష్మణ్‌చందా మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} బయ్యారం 9597 26058 2006-05-29T16:46:47Z Chaduvari 97 '''బయ్యారం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. #[[బయ్యారం (ఖమ్మం జిల్లా మండలం)]] #[[బయ్యారం (వేమన్‌పల్లి మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా వేమన్‌పల్లి మండలం లోని గ్రామం]] #[[బయ్యారం (కాటారం మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కాటారం మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నర్వ 9598 25812 2006-05-27T02:11:40Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''నర్వ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల వ్యాసాలు: #[[నర్వ (మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[నర్వ (జైపూర్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా జైపూర్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} అన్నారం 9599 26067 2006-05-29T17:01:11Z Chaduvari 97 అన్నారం (మహాదేవపూర్ మండలం) '''అన్నారం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[అన్నారం (కోటపల్లి మండలం)]] #[[అన్నారం (మహాదేవపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మహాదేవపూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} షెట్‌పల్లి 9600 25814 2006-05-27T02:27:42Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీ '''షెట్‌పల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[షెట్‌పల్లి (కోటపల్లి మండలం)]] #[[షెట్‌పల్లి (జైపూర్ మండలం)]] {{అయోమయ నివృత్తి}} అంకుశాపూర్ 9601 25817 2006-05-27T02:35:27Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీ '''అంకుశాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[అంకుశాపూర్ (ఆసిఫాబాద్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఆసిఫాబాద్ మండలంలోని గ్రామం]] #[[అంకుశాపూర్ (కాగజ్‌నగర్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా కాగజ్‌నగర్ మండలంలోని గ్రామం]] #[[అంకుశాపూర్ (జైపూర్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా జైపూర్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} దహెగావ్ 9602 25819 2006-05-27T02:39:57Z Chaduvari 97 RTS స్పెల్లింగులలో ఉన్న తేడా కారణంగా ఈ పేజీ అవసరమైంది #redirect [[దహేగావ్‌]] <!--RTS స్పెల్లింగులలో ఉన్న తేడా కారణంగా ఈ పేజీ అవసరమైంది--> ఆస్తాన్-ఎ-మగ్దూమ్ ఇలాహి 9604 25843 2006-05-27T13:31:03Z Trivikram 237 [[కడప]] పట్టణంలోని నకాష్ వీధి సమీపంలో ఆస్తాన్-ఎ-మగ్దూమ్ ఇలాహి ఉంది. దీనినే అమీన్ పీర్ దర్గా అంటారు. సాధారణంగా అందరూ పెద్ద దర్గా అంటారు. ఈ పెద్ద దర్గా మొదటి [[సూఫీ]] హజరత్ ఖ్వాజా సయ్యద్ షా పీరుల్లా మహమ్మదుల్ హుసేనీ చిష్తీవుల్ ఖాద్రీ నాయబ్-ఎ-రసూల్. ఈయన [[కర్ణాటక]] రాష్ట్రంలోని [[బీదర్]] పట్టణం నుంచి 16వ శతాబ్దంలో కడపకు చేరుకున్నాడు. 17వ శాతాబ్దంలో జీవసమాధి అయ్యాడు. ఆయన సూఫీ తత్వాలు, బోధనలు ప్రజలకు వివరిస్తూ ప్రజాభిమానం పొందాడు.ఆయన శిష్యుడు నేక్ నామ్ ఖాన్. ఈయన కడపను పాలించాడు. నేక్ నామ్ ఖాన్ తన గురువుకు జీవసమాధి నిర్మించిన పవిత్ర స్థలమే ఈ పెద్దదర్గా. ఈ పెద్ద దర్గాకు కడప, [[నెల్లూరు]], [[చిత్తూరు]] జిల్లాల్లో మాన్యాలున్నాయి. ఆ గురువు సంతతికి చెందినవారు వారసత్వంగా దర్గా పీఠాధిపత్యం చేస్తున్నారు. 8వ గురు పీఠాధిపతి హజరత్ ఖ్వాజా సయ్యద్ షా అమీనుల్లా మహమ్మద్ మహమ్మదుల్ హుసేనీ చిష్తివుల్ ఖాద్రీ హిందీ, అరబ్బీ, సంస్కృత భాషల్లో గొప్ప పండితుడు. 9వ పీఠాధిపతి హజరత్ ఖ్వాజా సయ్యద్ షా పీరుల్లా మహమ్మద్ మహమ్మదుల్ హుసేనీ దర్గాను బాగా అభివృద్ధి చేశాడు. ముఖ ద్వారం నిర్మించాడు. పూర్వసమాధులను పునర్నిర్మించాడు. [[ముషాయెరా|ముషాయిరా]] గదిని నిర్మించాడు. ప్రవక్త చిహ్నాలను ప్రదర్శించే భవనాన్ని నిర్మించాడు. దర్గా [[ఉర్సు|ఉరుసు]] ప్రతి సంవత్సరం ఉర్దూ మాసం '[[మదార్]] 'లో నిర్వహిస్తారు. ఈ సందర్భంగా సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు ఏర్పాటు చేస్తారు. భక్తులకు సూఫీ ఉపదేశిస్తారు. ముషాయెరా (కవి సమ్మేళనం) ఉంటుంది. దేశం నలుమూలల నుంచి కవులు వస్తారు. హిందువులు, మహమ్మదీయులు అనే భేద భావం లేకుండా ఈ ఉరుసులో సర్వులూ పాల్గొంటారు. దైవం మీద నమ్మకం, మానవులందరూ ఒకటే అన్న భావం ఇక్కడ గుబాళిస్తుంది. ఈ పెద్ద దర్గాకు రెండు శాఖలున్నాయి. [[నందలూరు]]లో ఒకటి, రెండోది [[చిత్తూరు]] జిల్లా [[పెద్దమండెం]] మండలంలోని [[కలిచెర్ల]] గ్రామంలో ఉంది. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] User talk:Daffodile 9605 25866 2006-05-28T02:25:39Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి: [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:17, 27 మే 2006 (UTC) == images inclusion== Thanks వైఙాసత్య for your help in setting up my first post about "Bachannapet". I would like to add some images in my profile, how to do that? --[[User:Daffodile|Daffodile]] 20:27, 27 మే 2006 (UTC) :మీరు చేర్చాలనుకుంటున్న బొమ్మలను [http://te.wikipedia.org/wiki/Special:Upload ఇక్కడ] అప్లోడ్ చేసి [[Wikipedia:Editing FAQ#నా పేజీల్లో బొమ్మలెలా పెట్టాలి?|నా పేజీల్లో బొమ్మలెలా పెట్టాలి?]] చూడండి.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:21, 28 మే 2006 (UTC) User talk:Vidyasagar 9606 25845 2006-05-27T13:58:28Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:203.200.10.114 9607 25848 2006-05-27T14:27:48Z వైఙాసత్య 58 జీవన్ గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:27, 27 మే 2006 (UTC) User:Daffodile 9609 26041 2006-05-29T06:50:29Z Daffodile 418 == నా గురించి == '''పేరు''' : నాగరాజు బుస్సా <br/> '''వయస్సు''' : 27 <br/> '''పుట్టిన ఊరు''' : సికిందరాబాద్ <br/> '''స్వగ్రామం''': [[బచ్చన్నపేట]] ,[[వరంగల్ ]] జిల్లా <br/> '''ఉంటున్నది''':[[లాంగ్ బీచ్ ]],[[కాలిఫొర్నియా ]] <br/> '''వృత్తి''': సాప్ట్ వేర్ ఇంజనీర్ <br/> User talk:Gopi 9611 25867 2006-05-28T02:29:22Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> ధర్మపురి 9612 25878 2006-05-28T04:51:27Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''ధర్మపురి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[ధర్మపురి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[ధర్మపురి (ఇచ్చోడ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఇచ్చోడ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} Talk:ధర్మపురి 9613 25875 2006-05-28T04:45:57Z Chaduvari 97 Talk:ధర్మపురి, Talk:ధర్మపురి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: అయోమయ నివృత్తి #REDIRECT [[Talk:ధర్మపురి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] సిరికొండ 9614 26012 2006-05-28T17:02:38Z Chaduvari 97 '''సిరికొండ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[సిరికొండ (నిజామాబాదు జిల్లా మండలం)]] #[[సిరికొండ (ఇచ్చోడ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఇచ్చోడ మండలంలోని గ్రామం]] #[[సిరికొండ (ధర్మపురి మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా ధర్మపురి మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నేరడిగొండ 9615 25905 2006-05-28T06:34:42Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తిగా మార్పు '''నేరడిగొండ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[నేరడిగొండ (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] #[[నేరడిగొండ (ఇచ్చోడ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఇచ్చోడ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నారాయణపూర్ 9616 26108 2006-05-31T04:28:54Z Daffodile 418 నారాయణపూర్ పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[నారాయణపూర్ (బచ్చన్నపేట మండలం) | వరంగల్ జిల్లా బచ్చన్నపేట మండలంలోని గ్రామం]] #[[నారాయణపూర్ (నల్గొండ జిల్లా మండలం)]] #[[నారాయణపూర్ (ఇచ్చోడ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఇచ్చోడ మండలంలోని గ్రామం]] #[[నారాయణపూర్ (నేరడిగొండ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా నేరడిగొండ మండలంలోని గ్రామం]] #[[నారాయణపూర్ (బోథ్ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా బోథ్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} తర్లపాడు 9617 25899 2006-05-28T06:05:15Z వైఙాసత్య 58 తర్లపాడు, తర్లుపాడు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[తర్లుపాడు]] దౌలతాబాద్ 9619 25920 2006-05-28T07:16:36Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''దౌలతాబాద్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[దౌలతాబాద్ (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[దౌలతాబాద్ (తానూర్‌ మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా తానూర్‌ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} లక్ష్మన్‌చందా 9620 25931 2006-05-28T07:44:28Z Chaduvari 97 లక్ష్మన్‌చందా, లక్ష్మణ్‌చందా కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు #REDIRECT [[లక్ష్మణ్‌చందా]] లక్సెట్టిపేట 9621 25938 2006-05-28T07:58:20Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీగా మార్పు '''లక్సెట్టిపేట''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[లక్సెట్టిపేట (ఆదిలాబాదు జిల్లా మండలం)]] #[[లక్సెట్టిపేట (ఉట్నూరు మండలం)|ఆదిలాబాదు జిల్లా ఉట్నూరు మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నాంపల్లి 9622 25977 2006-05-28T10:08:58Z Chaduvari 97 మూస పేరు సవరణ '''నాంపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[నాంపల్లి (నల్గొండ జిల్లా మండలం)]] #[[నాంపల్లి (వేములవాడ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా వేములవాడ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కొండపాక 9624 25978 2006-05-28T10:09:21Z Chaduvari 97 మూస పేరు సవరణ '''కొండపాక''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[కొండపాక (మెదక్ జిల్లా మండలం)]] #[[కొండపాక (వీణవంక మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా వీణవంక మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} ఓడెల 9625 25976 2006-05-28T10:08:23Z Chaduvari 97 ఓడెల, ఓదెల కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[ఓదెల]] నీతి కధలు 9626 25990 2006-05-28T15:50:28Z 24.10.122.155 [http://www.maganti.org/page4.html మాగంటి ఆర్గ్ వారి బాల సాహిత్యం, నీతి కథలు ] ఇబ్రహీంపట్నం 9627 25994 2006-05-28T16:27:20Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి పేజీ గా మార్పు '''తిమ్మాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల వ్యాసాలు: #[[ఇబ్రహీంపట్నం (కృష్ణా జిల్లా మండలం)]] #[[ఇబ్రహీంపట్నం, కరీంనగర్|కరీంనగర్ జిల్లా మండలం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} శ్రీరాంపూర్ 9628 26001 2006-05-28T16:37:51Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తిగా మార్పు '''శ్రీరాంపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[శ్రీరాంపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[శ్రీరాంపూర్ (మల్లాపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మల్లాపూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కిస్టంపేట్ 9629 26007 2006-05-28T16:50:18Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''కిస్టంపేట్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[కిస్టంపేట్ (రైకల్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా రైకల్ మండలంలోని గ్రామం]] #[[కిస్టంపేట్ (శ్రీరాంపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా శ్రీరాంపూర్ మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కమలాపూర్ 9630 26011 2006-05-28T17:02:30Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తిగా మార్పు '''కమలాపూర్''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నందువలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో ఉన్న పేజీలు: #[[కమలాపూర్ (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[కమలాపూర్ (ధర్మపురి మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా ధర్మపురి మండలంలోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} ఆస్తాన్-ఎ-షామీరియా 9631 26029 2006-05-29T03:28:32Z వైఙాసత్య 58 ఆస్తాన్-ఎ-షామీరియా [[కడప]] పట్టణంలో ఉంది. దీనినే షామీరియా దర్గా అని పిలుస్తారు. కడప పట్టణంలోని కలెక్టర్ కార్యాలయానికి ఎదురుగా [[బుగ్గవంక]] ఎడమ గట్టు మీద ఈ షామీరియా దర్గా ఉంది. షామీరియా దర్గాను కడపలో నెలకొల్పింది కమాలుద్దీన్ బాద్ షాహ్. వీరి పూర్వులు పూర్వపు [[రష్యా]] (USSR) కు చెందిన [[బుఖారా]] (ప్రస్తుతము [[ఉజ్బెకిస్తాన్]]లో ఉన్నది) ప్రాంతానికి చెందినవారు. వీరు [[ఆఫ్గనిస్థాన్]] మీదుగా [[భారతదేశం]]లోనికి ప్రవేశించారు. ఇప్పటి [[పాకిస్తాన్]] కు చెందిన [[వుఛ్]] ప్రాంతం నుంచి [[గుల్బర్గా]]కు అటు నుంచి కడపకు వచ్చారు. కమాలుద్దీన్ బాద్ షాహ్ బాల్యం వుఛ్ లో గడిచింది. అప్పటి ఒక సంఘటన - కమాలుద్దీన్ మసీదులో ఆడుకుంటున్నాడు. అక్కడ ఒక శవాన్నుంచుకుని పెద్దలు ప్రార్థన చేస్తున్నారు. కమాలుద్దీన్ ఆ శవాన్ని చూశాడు. 'ఖూమ్ బి ఇజ్ నిల్లాహ్ ' అన్నాడు. 'దేవుని ఆజ్ఞతో లెమ్ము ' అని ఆ వాక్యానికి అర్థం. శవానికి ప్రాణం వచ్చింది. ఆ తర్వాత ఆయన తండ్రి కొడుకును వారించాడు: "ఇలాంటి మహిమ గల వాక్కులు పలుకవద్దని". ఆ తండ్రీకొడుకులు గుల్బర్గా వచ్చారు. కమాలుద్దీన్ బాద్షాహ్ గుల్బర్గా నుంచి కడపకు వచ్చాడు. వీరు గుల్బర్గా ఖాజా [[బందా నవాజ్]] వంశీకులు అంటారు. తాను నిర్మించుకున్న దర్గాకు తానే పీఠాధిపతి కమాలుద్దీన్ బాద్ షాహ్. ఆయన వంశం వారే ఆ దర్గాకు పీఠాధిపతులు అవుతున్నారు. దర్గా పక్కనే మసీదు ఉండేది. ఆ స్థానంలోనే ఇప్పటి కొత్త మసీదు నిర్మించారు. పాత మసీదు కట్టించింది పూర్వ పీఠాధిపతి బేరంగ్ సయ్యద్ మహమ్మద్ హుసేనీ. ఈ మసీదు నిర్మాణం [[హిజరీ]] 1230 (క్రీ.శ.1810)లో జరిగింది. కడప జిల్లా కలెక్టరుగాను, [[మద్రాసు]] గవర్నరుగాను పని చేసిన [[మన్రో]] దొర ఈ మసీదు నిర్మాణానికి ఇనాములు ఇవ్వజూపాడు. పీఠాధిపతి హుసేనీ స్వీకరించలేదు. దర్గా పక్కనే ఉన్న దీవాన్ సాహెబ్ అనే ఫకీరు చెయ్యి చాపాడు. ఆయనకు నెలకు 4 రూ||లు భృతి మన్రో దొర ఏర్పాటు చేశాడు. ఆ భృతి వంశపారంపర్యంగా నడచింది. దర్గాలో పూర్వ పీఠాధిపతులు ముగ్గురు మహనీయుల సమాధులున్నాయి. ఆ మహనీయులు సయ్యద్ మహమ్మద్ హుస్సేనీ, ఖాదిర్ బాద్ షాహ్ అబ్ద్, అబ్దుల్ హఖ్ అలియాస్ షామీర్ బాద్ షాహ్ (ఈయన పేరు మీదే ఇక్కడ ఉరుసు జరుగుతుంది). ప్రతి సంవత్సరం రంజాన్ ముందటి షాబాన్ మాసంలో 23వ రోజు నుంచి 26వ రోజు దాకా 4 రోజులు [[ఉరుసు]] జరుగుతుంది. మొదటి రోజు ధ్యానం, రెండో రోజు ముషాయెరా (కవి సమ్మేళనం), మూడో రోజు తఖారీర్, నాలుగో రోజు ఫకీర్ మేళా ఉంటాయి. పీఠాధిపతులందరూ చదవనేర్చినవారు, వ్రాయనేర్చినవారు. కవిత్వం చెప్పనేర్చినవారు. ప్రస్తుత పీఠాధిపతి నిరక్షరాస్యతను తొలగించడానికి కృషి చేస్తున్నారు. గ్రంథాలయాన్ని నెలకొల్పారు. ధర్మనిధిని, వైద్యశాలను, ఉచిత ప్రసూతి చికిత్సా కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. సర్వమత సౌభ్రాతృత్వాన్ని కోరుతున్నారు. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] జూలపల్లి 9632 26022 2006-05-28T17:22:48Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తి '''జూలపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. #[[జూలపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[జూలపల్లి (కమాన్‌పూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కమాన్‌పూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కమానుపూర్ 9633 26025 2006-05-28T17:23:19Z Chaduvari 97 కమానుపూర్, కమాన్‌పూర్ కు తరలించబడింది: సరైనపేరు #REDIRECT [[కమాన్‌పూర్]] కిర్గిజ్ స్తాన్ 9634 26036 2006-05-29T05:22:58Z వైఙాసత్య 58 కిర్గిజ్ స్తాన్, కిర్గిజ్‌స్తాన్ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కిర్గిజ్‌స్తాన్]] Template:మధ్య ఆసియా 9635 26037 2006-05-29T05:23:49Z వైఙాసత్య 58 <br clear="all" /> {| align="center" class="toccolours" cellspacing="0" |- bgcolor="#ccccff" ! align="center" | [[మధ్య ఆసియా]] [[ప్రపంచ దేశాలు|దేశాలు]] |- | align="center" style="font-size: 90%;" | [[ఆఫ్ఘానిస్తాన్]] | [[కజఖిస్తాన్]] | [[కిర్గిజ్‌స్తాన్]] | [[మంగోలియా]] | [[రష్యా]] | [[తజికిస్తాన్]] | [[తుర్కమేనిస్తాన్]] | [[ఉజ్బెకిస్తాన్]] |}[[Category:మధ్య ఆసియా దేశాలు]] User talk:Yndvijaya 9636 26046 2006-05-29T15:22:45Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> ధన్వాడ 9637 26060 2006-05-29T16:46:55Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తిగా మార్పు '''ధన్వాడ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. #[[ధన్వాడ (మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[ధన్వాడ (కాటారం మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కాటారం మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} మేడిపల్లి 9638 26059 2006-05-29T16:46:51Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తిగా మార్పు '''మేడిపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. #[[మేడిపల్లి (కరీంనగర్ జిల్లా మండలం)]] #[[మేడిపల్లి (కాటారం మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కాటారం మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} చింతకాని 9639 26057 2006-05-29T16:46:44Z Chaduvari 97 అయోమయ నివృత్తిగా మార్పు '''చింతకాని''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[చింతకాని (ఖమ్మం జిల్లా మండలం)]] #[[చింతకాని (కాటారం మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా కాటారం మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} కమాన్‌పల్లి 9640 26063 2006-05-29T17:00:00Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''కమాన్‌పల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[కమాన్‌పల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మహాదేవపూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} సూరారం 9641 26064 2006-05-29T17:00:04Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''సూరారం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[సూరారం (మహాదేవపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మహాదేవపూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} బ్రాహ్మణ్‌పల్లి 9642 26065 2006-05-29T17:00:09Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''బ్రాహ్మణ్‌పల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[బ్రాహ్మణ్‌పల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మహాదేవపూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నాగేపల్లి 9643 26066 2006-05-29T17:00:15Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''నాగేపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[నాగేపల్లి (మహాదేవపూర్ మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మహాదేవపూర్ మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} తాడ్వాయి 9644 26586 2006-06-05T16:05:49Z Chaduvari 97 +తాడ్వాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం) '''తాడ్వాయి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[తాడ్వాయి (నిజామాబాదు జిల్లా మండలం)]] #[[తాడ్వాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం)]] #[[తాడ్వాయి (మల్హర్రావు మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మల్హర్రావు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} మల్లారం 9645 26072 2006-05-29T17:10:35Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''మల్లారం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[మల్లారం (మల్హర్రావు మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మల్హర్రావు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} రుద్రారం 9646 26073 2006-05-29T17:10:38Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''రుద్రారం ''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[రుద్రారం (మల్హర్రావు మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మల్హర్రావు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} నాచారం 9647 26074 2006-05-29T17:15:40Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''నాచారం''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[నాచారం (మల్హర్రావు మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మల్హర్రావు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} మల్లంపల్లి 9648 26075 2006-05-29T17:15:44Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ '''మల్లంపల్లి''' పేరుతో ఒకటి కంటే ఎక్కువ స్థలాలు ఉన్నందు వలన ఈ పేజీ అవసరమైంది. ఈ పేరుతో గల పేజీలు: #[[మల్లంపల్లి (మల్హర్రావు మండలం)|కరీంనగర్ జిల్లా మల్హర్రావు మండలం లోని గ్రామం]] {{అయోమయ నివృత్తి}} Talk:తుర్కమేనిస్తాన్ 9649 26379 2006-06-01T17:07:10Z వైఙాసత్య 58 /* గమనిక */ ==తెలుగు పదాలు== ఈ క్రింది వాటికి తెలుగు పదాలు సూచించగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:20, 29 మే 2006 (UTC) *tropical region = ఆయనరేఖా ప్రాంతం *subtropical region = ఉప ఆయనరేఖా ప్రాంతం *depression as in Turan depression = అల్పపీడనం *precipitation = అవపాతం *majority = అధిక సంఖ్యాకులు == గమనిక == tropical అంటే ఉష్ణ మండలమని అర్ధం కూడా. నేను [http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/gwynn/ ఇక్కడ] చూసాను - [[శ్రీనివాస]] 07:02, 30 మే 2006 (UTC) :చాలా థాంక్స్ --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:07, 1 జూన్ 2006 (UTC) మధు బాబు 9651 26087 2006-05-30T03:39:48Z వైఙాసత్య 58 మధు బాబు, మధుబాబు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[మధుబాబు]] User talk:Srinivas 9652 26089 2006-05-30T04:25:51Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User:Netlearner 9653 26132 2006-05-31T12:09:48Z Netlearner 424 మా తెలుగు తల్లికి మల్లెపూదండ మా కన్న తల్లికి మంగలారతులు ...నెట్ లెర్నర్ హోమ్ పేజ్: [http://www.anandsoft.com/ ఆనంద్ సోప్త్ వేర్ మరియు ట్రైనింగ్] ఆసక్తికరమైనటువంటి లింక్స్: [[బెంగుళూరు]] User talk:Netlearner 9654 26134 2006-05-31T13:25:35Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> హెల్లొ సుస్వాగతమ్ ==తెలుగులో రాయడము== {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాకు స్వాగతము, తెలుగులో రాయడము చాలా సులభము. *కింది లింకు చూడండి: [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:25, 31 మే 2006 (UTC) అల్మయిపేట 9655 26137 2006-05-31T13:35:47Z వైఙాసత్య 58 Almaipet, అల్మయిపేట కు తరలించబడింది '''అల్మయిపేట''' [[మెదక్]] జిల్లా, [[ఆందోళ్‌]] మండలమునకు చెందిన ఒక గ్రామము. ప్రశాంత వాతావరణము కలిగిన ఈ పల్లె దగ్గరిలోని పట్టణము [[జోగిపేట్]] నుండి 6 కిలోమీటర్లు, జిల్లా ముఖ్యపట్టణము [[సంగారెడ్డి]] నుండి 28 కిలోమీటర్ల దూరములోనున్నది. అల్మయిపేట జనాభా దాదాపు 1500. అందులో చాలా మందికి వ్యవసాయము జీవనాధారముగా ఉన్నది. [[Category:మెదక్ జిల్లా గ్రామాలు]] సెయింట్ మేరీ కేథడ్రాల్ 9656 26098 2006-05-30T13:03:45Z Trivikram 237 [[కడప]] పట్టణంలోని మరియాపురంలో [[కర్నూలు]] - [[చిత్తూరు]] జాతీయ రహదారి మీద సెయింట్ మేరీ కెథడ్రల్ చర్చి ఉంది. ఈ చర్చి ఆధునిక నిర్మాణం. ఆంధ్ర దేశంలో ఇటువంటిది మరెక్కడా లేదు. 1992 ఫిబ్రవరి 19 వ తేదీన ఆ చర్చిని ప్రారంభించారు. ఆ నాటికి నిర్మాణానికి అయిన ఖర్చు కోటి రూపాయలు. చర్చి పైభాగంలో గుమ్మటం ప్రకాశిస్తూ ఉంటుంది. చావు పుట్టుకల బంధంలో చిక్కుకొని దిక్కు తెలియని వారికి కాంతిరేఖ ఈ గుమ్మటం. ఈ గుమ్మటం వెలుగుల్ని రాత్రిపూట చూడాలి. నైతిక విలువలతో ధర్మ మార్గంలో మానవులు పయనించడానికి ఇది చక్కని సంకేతం. తెల్లని పాలరాతితోను, ఆకుపచ్చ రాతితోను ఈ మందిరాన్ని నిర్మించారు. సువిశాల మైదానంలో అందమైన ఈ మందిరం చూచేవారికి కనువిందు చేస్తుంది. ప్రతిరోజూ ప్రార్థనలతో ఈ క్రైస్తవ మందిరం ప్రశాంతి కేంద్రంగా ఉంటుంది. ఆరోగ్యమాత వేడుకలు, క్రిస్మస్ వేడుకలు ఆనంద పారవశ్యాలతో సాగుతాయి. హిందూ, క్రైస్తవ వాస్తుశిల్ప నిపుణులచే ఈ మందిరం నిర్మించబడింది. [[Category:కడప జిల్లా పుణ్య క్షేత్రాలు]] User talk:Chitturu 9657 26100 2006-05-30T18:25:27Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Sri 9658 26101 2006-05-30T18:26:01Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User:Gowrunaidu Seelanki 9660 26103 2006-05-30T19:21:09Z Gowrunaidu Seelanki 426 Bitivada is the great village in the dist User talk:Gowrunaidu Seelanki 9661 26104 2006-05-30T23:42:12Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Giri 9662 26105 2006-05-30T23:42:44Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:వైఙాసత్య/చర్చపేజీ2 9664 26234 2006-05-31T18:25:24Z వైఙాసత్య 58 == నెలల సమస్య == సత్యా! సెప్టెంబర్‌ 1, అక్టోబర్‌ 1, డిసెంబర్‌ లతో చిన్న ఇబ్బంది; వీటికి మీరు వాడిన RTS స్పెల్లింగు, నేను వాడుతున్నది ఒకటిగనే కనిపిస్తున్నది. కానీ ఒకోసారి లింకు రావడంలేదు. మీరు రాసిన దాన్ని కాపీ చేసి పెడితేనే వస్తున్నది. ఎక్కడుంది సమస్య? నేను (పద్మ లో) ఈ స్పెల్లింగులు వాడుతున్నాను: sepTeMbar^, okTObar^, navaMbar^, DiseMbar^.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:06, 2 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ya, I realise that. Part of the problem with Indic languages and Unicode. Yes they look the same (both the spellings. *September as written by caduvari (Used padma) in unicode no.s- 3128 3142 3114 3149 3103 3142 3074 3116 3120 3149 '''8204''' 32 50 56 *September as written by me (Used windows Inscript keyboard..in the beginning I used that) 3128 3142 3114 3149 3103 3142 3074 3116 3120 3149 32 50 56 As you realise there is an extra character in padma output. I dont know which one is correct. But we have to deal with it. I can think of two solutions # Adopted a standard way (may be padma) and have everyone write that way and rename everything. OR # Since lot of links for dates have been already established we have to do redirect pages for all those dates with problem. so that with both the types of spelling people can reach the content. # As you might realise I made redirect pages to september 1 and sepetember 2nd already. we have to do it for all the dates with problems (only nakaara ending dates i guess) # We can consult Nagarjuna about this. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:40, 2 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :Redirects obviously help us, but Redirects for so many pages.. its a huge task. Anyway, we have to do it. To avoid this problem in future, it would be ideal to make the spellings uniform across all input types. Did you get a chance to contact Nagarjuna? __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 07:21, 5 అక్టోబర్ 2005 (UTC) --[[User:చంద్రశేఖర్|చంద్రశేఖర్]] 06:56, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :As I mentioned to Satya, the problem is in Padma. 8204 which is known as Zero Width Non Joiner should not be used at the end of a word. The RTS caret is supposed to be used for syllable breaks (for example: for writing 'software' in Telugu - if you don't use the caret then it will show up as సాఫ్ట్వేర్ instead of సాఫ్ట్‌వేర్). Also, caret is implicit at the end of a word - according to the original standard సెప్టెంబర్ is 'sepTembar' but రంగవల్లిక insisted on the caret at the end. I tried to support both versions and that is the source of the bug in my code. I will post a fix for it shortly. __[[User:Vnagarjuna|Nagarjuna]] 16:44, 6 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==User & User talk== Hi, I feel that it may be better if the display shows ''Sabhyuni page'' and ''Sabhyunitho charcha'' for user and user talk. Also sabhyudu may have to be avoided as sabhyuraallu may get angry, if there are any. Thanks for a wonderful job. Hope to join telugu wiki in a big way once I get my laptop (away by some 6 months). --[[User:Gurubrahma|Gurubrahma]] 09:32, 16 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==సమాచార పెట్టెలు== సత్యగారూ, సమాచార పెట్టెలు ఎలా మార్చగలం? [[భారత దేశం]] గురించిన సమాచార పెట్టెలో ఆంగ్ల పదాలు ఉన్నాయి. దాని పనిపడదామని ఉంది.. --[[User:చంద్రశేఖర్|చంద్రశేఖర్]] 06:56, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :[[Template:భారతదేశ సమాచార పెట్టె]] - ఈ మూసను సరిదిద్దండి.__[[User:Chaduvari|చదువరి]] 08:08, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) :: ప్రత్యేక పేజీలు -> అన్ని పేజీలు -> Drop down list select "Template"-> వెళ్లు (లేదా) :: భారత దేశము -> దిద్దుబాటు mode -> Look at the bottom. gives you all templates used in that page ->right click that template into new window. (Easier way) ::--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:53, 17 అక్టోబర్ 2005 (UTC) ==Thanks== Greetings, వైఙాసత్య దిద్దుబాటు. I would like to thank you once again for your help in translating parts of the [[నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి]] article. I express my gratitude for this. It is OK if you no longer wish to help in the translation - but I can assure you that there is nothing wrong with the doctrines of the church. The neutrality dispute was resolved since October 18. I know how you feel because I also came across exactly the same problem in [http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%8B%E0%B8%B1%E0%B8%AA Thai wikipedia]. If you still have any doubts, then feel free to point it out. Yours Sincerely, from David Zhang (麞釃繡鬡). '''Greetings again'''! I know that you are not a Christian and that you also dislike me; however can you at least help me translate the "sub-titles" of [http://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%9C_%E0%B0%8F%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B0%BF this article] into Telugu? ''Please''. -- Yours Sincerely, from David Zhang (麞釃繡鬡). 7 March 2006. '''Thankyou very much for your help వైఙాసత్య'''! ''May you prosper''! -- Yours Sincerely, from David Zhang (麞釃繡鬡), 05:58 ఆదివారము 12 మార్చి 2006 (UTC) Thanks for correcting the mistakes in the [[కంప్యూటరు]] --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు (Makineni Pradeep)]] 05:19, 15 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ==బాట్ == సత్యా , మీరు సంవత్సరాల పేజీలు సృష్టించడానికి బాట్ రాస్తున్నారు కదా! అలాగే పెద్ద మొత్తంలో పేజీలను వర్గాలలోకి చేర్చేందుకు కూడా బాట్ సృష్టించవచ్చేమో చూడండి - సంవత్సరాలవారీ తెలుగు సినిమా పేజీలను సంబంధిత సంవత్సర వర్గాలలోకి చేర్చేందుకు ఉపయోగపడుతుంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:18, 7 నవంబర్ 2005 (UTC) :తెలుగు సినిమా పేజీలను సంబంధిత సంవత్సర వర్గాలలోకి చేర్చడము వంటి యాంత్రిక పనులను ప్రస్తుతానికి పక్కన పెట్టవచ్చును. ఈ పని బాట్ చెయ్యగలదు. అలాగే సంవత్సరముల వారిగా ఉన్న సినిమాలను అక్షర క్రమముగా ఉన్న సినిమా పేజిలలో చేర్చి వాటిని అక్షర క్రమముగా పెట్టగలదు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:46, 7 నవంబర్ 2005 (UTC) ::OK __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 05:51, 7 నవంబర్ 2005 (UTC) == Article name in English == Satya, As you rightly pointed out, we need to add English name of Article in the first line to improve Searchability. (I could not locate where you wrote that suggestion!) __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 15:03, 11 నవంబర్ 2005 (UTC) * [[Wikipedia:రచ్చబండ]] పేజీలో ఉన్నది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:08, 11 నవంబర్ 2005 (UTC) దీనికి మీరు ఒక ఉదాహరణ ఇస్తే బాగుంటుంది. నేను కూడ ఇక్కడ కొత్త సభ్యుడిని. మొదట నాకు యెలా వెదకాలో అర్ధం కాలేదు. తెలుగులో వెదకాలి అని అర్ధం అయ్యె సరికి చాల time పట్టింది. This is an extremely useful suggestion. --[[User:SureshNalluru|సురేష్ నల్లురు]] 04:59, 20 నవంబర్ 2005 (UTC) :ఉదాహరణ కూడా రచ్చబండ పేజీలొ ఇచ్చాననుకుంటా. కొంపదీసి మీరు వికిపీడియాలోని అన్వేషణ గురించి మాట్లాడటము లేదు కదా!! --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:00, 20 నవంబర్ 2005 (UTC) == మెటాలో చర్చ == [http://meta.wikimedia.org/wiki/Toytoy%27s_proposed_policy_for_wiki_closure ఇక్కడ] ఒక ఆసక్తికరమైన చర్చ జరిగింది చూడండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 15:30, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) : చాలా ఆసక్తికరంగా ఉంది. చాలా మంది మట్లాడే భారతీయ భాషలలో ఉన్న వ్యాసములకంటే కొన్ని కృత్తిమ భాషలలో ఎక్కువ వ్యాసములు ఉండటము కొంచెము చివుక్కుమనే విషయమే. ఎస్పరాంటొ లాంటి వికీలు ప్రారంభమవక పొతే జనాలు తమ కృషిని ఆంగ్ల వికి మీద మరల్చేవారేమో. తెలుగు వికి ఉండి ఉండక పోతే నేను ఆంగ్ల వికిలో ఇంకా ఎక్కువ కృషి చేసుండేవాన్ని. తెలుగులో రాయటము కొంచెము కష్టము అనిపించినా మాతృభాష రుణము ఇలా తీర్చుకోవచ్చు. నావి + చదువరి దిద్దుబాట్లే 3358+2029/11021 = 49 శాతము ఉండటము సంతోషకరము కాదు కానీ ఇప్పుడిప్పుడే చాలా మంది క్రియాశీల సభ్యులు చేరుతున్నారు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 16:54, 18 నవంబర్ 2005 (UTC) == నమస్కారములు == నేను చేసిన తప్పులు మన్నించినందుకు ధన్యనాదములు. విఝ్నలు.....ఇలా వ్రాయాలి.. : దానిదేముందండి..అందరూ అలా నేర్చుకున్నవాళ్లే. మీ సహ్రుదయతకు థాంక్స్ --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 04:28, 27 నవంబర్ 2005 (UTC) == IN THE MENU OF VISTING PLACES == I feel that it will be nice if tirumal tirupathi rather than tirupathi tirumala i want your opinion :అవును, వ్యవహారికంగా తిరుమల తిరుపతే అని అంటారు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:30, 28 నవంబర్ 2005 (UTC) == చరిత్రలో ఈ రోజు == "చరిత్రలో ఈ రోజు" చూసారా? ''డిసెంబర్'' రాసే విధానంలో ఎక్కడో తేడా వచ్చిందేమో ననిపిస్తోంది. చూస్తారా? థాంక్స్. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:29, 2 డిసెంబర్‌ 2005 (UTC) :మీడియా వికి సందేశాలలో డిసెంబరుకు ఇదివరకటి స్పెల్లింగు ఉన్నది. అది సరిదిద్దాను. ఇప్ప్డు అంతా ఓకే --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:50, 2 డిసెంబర్ 2005 (UTC) == ఐదు మూలస్థంభాలు == Satya, Can you please review the content at [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంభాలు]]. Thanks. __[[User:Chaduvari|చదువరి]] 13:39, 14 డిసెంబర్ 2005 (UTC) ==కొత్త కాలెండర్లు== సత్యా! ఈమధ్య మీరు బిజీగా ఉన్నట్లున్నారు. కొత్త కాలెండర్లు తయారు చెయ్యాలి కదా! __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small>([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:21, 5 జనవరి 2006 (UTC) :గుర్తుచేసినందుకు థాంక్స్ ఆ సంగతే మర్చిపోయాను. ఆ పని మీదే ఉంటా --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:27, 5 జనవరి 2006 (UTC) ::నేను కొన్ని మూసలు [[:User:Mpradeep/ఇసుకపెట్టె|తయారు చేసాను]]. వాటిలో తప్పులు లేవనే అనుకుంటున్నాను. క్యాలెండర్లకు అవి సరిపోతాయా లేక ఇంకా ఏమయినా తయారు చేయాలంటారా. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 06:06, 6 జనవరి 2006 (UTC) :::ఎమీ తప్పులు లేవు. మీ కృషి చాలా బావుంది. మీరు తయారుచేసిన సుచనా పేజీని వికిపీడియా నేంస్పేస్ లో పెట్టండి. చాలామందికి విధానము అర్థముచేసుకోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 19:07, 9 జనవరి 2006 (UTC) == Samples of the Telugu script == Hi there. I got a message last month from [[:en:User talk:Vyzasatya|you]] asking me to make a Telugu font for the Mac platform. I asked for some sample pictures of correctly rendered Telugu so that I can try and copy it, but haven't heard back. I would also need the source text that was used to create the pictures. Do you know anyone on here who would mind helping? Thanks! [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 00:01, 14 జనవరి 2006 (UTC)<br/> Okay, I've spent the past four hours working on a font to add AAT rules so it renders better, and have taken a screenshot of the rendering of [[తెలుగు]] which I've put [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/sample2.png here]. Please let me know what you think. [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 03:57, 14 జనవరి 2006 (UTC) :Great!! what did you use (browser? font? OSX?). I see a mistake on third line of first para the syllable ''ppai'' is rendered incorrect. correct rendering would be p+ immediately below pa vattu + (ai vattu - bipartite vattu with one glyph above the entire thing and one glyph below). Let me know if this clear --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 08:08, 14 జనవరి 2006 (UTC) ::I had seen that myself but couldn't figure out how to correct it. Turns out I had made two silly errors that were clouding what transformations were occuring. Suffice to say I fixed it and [http://web.nickshanks.com/typography/telugu/తెలుగు.pdf have produced this]. Could you check it over for any more errors? There are quite a few glyphs in the Pothana font that I'm not using at all, so I'm sure there's other problems too :-) If you know of a large body of Unicode Telugu text I can test against, please could you give me the URL? [[User:Nickshanks|నికొలాస్]] 14:22, 14 జనవరి 2006 (UTC) == నల్గొండ జిల్లా మండలాలు == ప్రదీపు, నల్గొండ జిల్లా మండలాల సంఖ్య [[నల్గొండ]] పేజీలోని పటములో మరియు జాబితాలో వేరుగా ఉన్నాయి. మొదట జబితా క్రమమును సరిచేయవలెను. దానికి అనుగుణముగా మీరు తయారు చేసిన కొన్ని మండలములకు పటముల సంఖ్య మార్చగలరు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:19, 15 జనవరి 2006 (UTC) :సరిగానే ఉన్నాయి అనవసరంగా కంగారు పడ్డాను. క్షమించాలి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:26, 15 జనవరి 2006 (UTC) ::మీరు అనుకునది సరైనదే, మొదట్లో పటములో ఉన్న నంబర్లకు మరియు పేజీలో ఉన్న నంబర్లకు సంబదంలేదు. అంతేకాదు కొన్ని లేని మండలాలు కూడా ఆ జాబితాలో చేరిపోయి, అసలు మండలాలను తీసేసారు. పటములను అప్‌లోడ్ చేసిన తరువాత నేను వాటిని సరి చేసేసాను. కాబట్టి ఇప్పుడు సమస్య లేదు. --[[User:Mpradeep|మాకినేని ప్రదీపు]]<small>([[User_Talk:Mpradeep|చర్చ]], [[Special:Contributions/Mpradeep|రచనలు]])</small> 14:33, 15 జనవరి 2006 (UTC) జిల్లాలు, మండలాలు మరియు గ్రామాలకు అంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వము కేటాయించిన సంఖ్యలు వాడితే బాగుంటుంది. జిల్లాలు, మండలాల సంఖ్యలు కావాలంటే www.dseap.gov.in site లో చూడండి. [[User:రాముడుమంచిబాలుడు|రాముడుమంచిబాలుడు]] 05:32, 7 మార్చి 2006 (UTC) == ఇంగ్లీషు మార్గదర్శకము == ఎడమ పక్క మార్గదర్శకము లో ఇంగ్లీషు పేర్లు వస్తున్నాయి చూసారా? ఎందుకని? పరికర పెట్టె మాత్రం బాగానే ఉంది. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:40, 15 జనవరి 2006 (UTC) == మెయిను పేజీ == ఈ ''మెయిను పేజీ'' వ్యక్తి మరో పేరు తీసుకుని రాడని ఆశిద్దాం :-) __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 14:17, 16 జనవరి 2006 (UTC) :ఆ వ్యక్తి సరదా ఏంటో నాకు అర్థము అవట్లేదు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:24, 16 జనవరి 2006 (UTC) == క్షమించండి == క్షమించండి, మీ పేజీలో కడ్ ని చూస్తూ నా పేజీని డిజైన్ చేస్తూ పొరపాటున హెడర్ బ్యాక్ గ్రౌండ్ రంగుని మార్చాను. మరలా సరిచేసాను.--[[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] == సూచనలు == నేను [[తెలుగు సినిమా పాటలు]] పేజీని మొదలు పెట్టాను. తగు సూచనలు ఇవ్వండి. :శ్రీనివాస గారు, తెలుగు వికిలో మీ కృషి అభినందనీయము. తెలుగు సినిమా పాటలు (పూర్తి పాటలు) ఇక్కడ ప్రచరించుట సబబు కాదు. అది కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘణ కింద వస్తుంది. ఒకవేళ వీటి కాపీహక్కులు మీ పేర ఉన్నా వీటిని ప్రచురించుటకు వికిపుస్తకములు సరి అయిన స్థలము. తెలుగు వికిలో ఇదివరకట తెలిసో తెలియకో అన్నమయ్య కీర్తనలు, భగవద్గీత మొదలైనవి ప్రచురించడము జరిగింది. అవన్నీ రేపో మాపో వికిపుస్తములకు తరలించ వలసినవే. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:15, 15 మార్చి 2006 (UTC) వైఙాసత్యా, నేనూ సాఫ్టువేర్ ప్రోగ్రామర్ నే. నాకు బాట్ ల గురించి తగిన సమాచారము ఇస్తే నేనూ ప్రయత్నిస్తాను. == తెలుగు విక్షనరీ == వైఙాసత్యా! ఓ సారి [http://te.wiktionary.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE తెలుగు విక్షనరీలోని ఈ పేజీ] చూడండి. పదానికి సంబంధించిన పేజీకి ఓమూసను చెయ్యాలనేది నా ఉద్దేశం. ఇంగ్లీషు విక్షనరీలో పేజీలు గందరగోళంగా కనిపిస్తున్నాయి. తెలుగులో ఓ కట్టుదిట్టమైన మూసతో మొదలుపెడితే.. ఆపై అందరూ అదే మూసను అనుసరిస్తే, ఓ పద్ధతిలో సాగిపోతుందని నా ఈ ప్రయత్నం. మీరీ పేజీని చూసి, తగు మార్పులు చెయ్యండి. పట్టికలను వాడితే ఎలా ఉంటుంది? సంవత్సరాల పేజీలకు చేసినట్లు దీనికి కూడా ఓ మూస చేస్తే ఎలా ఉంటుంది? __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 18:11, 18 మార్చి 2006 (UTC) :తెలుగు విక్షనరీ మొదటి పేజీ చర్చలో వివరగముగా రాశాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:37, 19 మార్చి 2006 (UTC) == బాట్ హోదా కొరకు విజ్ణప్తి== వైఙాసత్యగారు, నేను [[User:Mpradeep|ప్రదీపు]]<sub>[[User_talk:Mpradeep|talk]]</sub> ఇటీవలే తయారు చేసిన బాట్‌ను. నాకు బాట్ హోదా కల్పించమని ఈ విజ్ణప్తి. --[[User:Mpradeepbot|Mpradeepbot]] 18:00, 8 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) :బాట్ హోదాను కేవలము స్టీవర్డ్లు మాత్రమే కల్పించగలరు. అందుకు విజ్ణప్తి [http://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_bot_status ఇక్కడ] చెయ్యవలెను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 05:50, 10 ఏప్రిల్ 2006 (UTC) == స్పెల్లింగులతో ఇబ్బంది == [[Wikipedia:రచ్చబండ (సాంకేతికము)#స్పెల్లింగులతో ఇబ్బంది|రచ్చబండలో]] ఈ చర్చ ఓసారి చూడండి. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:44, 23 మే 2006 (UTC) == images inclusion== Thanks వైఙాసత్య for your help in setting up my first post about "Bachannapet". I would like to add some images in my profile, how to do that? --[[User:Daffodile|Daffodile]] 20:27, 27 మే 2006 (UTC) :మీరు చేర్చాలనుకుంటున్న బొమ్మలను [http://te.wikipedia.org/wiki/Special:Upload ఇక్కడ] అప్లోడ్ చేసి [[Wikipedia:Editing FAQ#నా పేజీల్లో బొమ్మలెలా పెట్టాలి?|నా పేజీల్లో బొమ్మలెలా పెట్టాలి?]] చూడండి.--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 02:21, 28 మే 2006 (UTC) User:Gpvosbot 9666 26375 2006-06-01T16:50:06Z Gpvosbot 428 See [[:nl:Gebruiker:Gpvos]]. User talk:Gpvosbot 9667 26376 2006-06-01T16:50:22Z Gpvosbot 428 See [[:nl:Overleg gebruiker:Gpvos]]. Template talk:తెలుగు సినిమాల జాబితా 9668 26384 2006-06-02T01:24:52Z వైఙాసత్య 58 iam unable to add the new film names, please provide help page. So that everybody can understand and edit the page.. how can i get telugu fonts? :చూడండి [[Help:Contents]]--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 01:24, 2 జూన్ 2006 (UTC) Template:Infobox Country 9669 26397 2006-06-02T03:12:07Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT [[Template:దేశ సమాచార పెట్టె]] Template talk:Infobox Country 9670 26395 2006-06-02T03:06:58Z వైఙాసత్య 58 Template talk:Infobox Country, Template talk:దేశ సమాచారపెట్టె కు తరలించబడింది #REDIRECT [[Template talk:దేశ సమాచారపెట్టె]] Template:అక్షాంశరేఖాంశాలు 9671 26399 2006-06-02T03:19:15Z వైఙాసత్య 58 Template:Coor dm, Template:అక్షాంశరేఖాంశాలు కు తరలించబడింది <span class="plainlinksneverexpand">[http://kvaleberg.com/extensions/mapsources/index.php?params={{{1}}}_{{{2}}}_{{{3}}}_{{{4}}}_{{{5}}}_{{{6}}}_{{{7}}}_{{{8}}}_{{{9}}} <span style="white-space:nowrap">{{{1}}}°{{{2}}}′{{{3}}}″{{{4}}}</span>, <span style="white-space:nowrap">{{{5}}}°{{{6}}}′{{{7}}}″{{{8}}}</span>]</span><noinclude>[[br:Patrom:Dave douar.]][[fr:Modèle:Coor dms]][[zh:Template:Coor dms]][[en:Template:Coor dm]][[vi:Tiêu bản:Coor dms]]</noinclude> Template:Coor dm 9672 26400 2006-06-02T03:19:15Z వైఙాసత్య 58 Template:Coor dm, Template:అక్షాంశరేఖాంశాలు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[Template:అక్షాంశరేఖాంశాలు]] కజఖిస్తాన్ 9673 26402 2006-06-02T03:22:20Z వైఙాసత్య 58 కజఖిస్తాన్, కజకిస్తాన్ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కజకిస్తాన్]] ముత్తరంమహాదేవపూర్ 9674 26409 2006-06-02T16:33:30Z Chaduvari 97 ముత్తరంమహాదేవపూర్, ముత్తారం (మహాదేవపూర్) కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[ముత్తారం (మహాదేవపూర్)]] ముత్తరంమంథని 9675 26413 2006-06-02T16:39:49Z Chaduvari 97 ముత్తరంమంథని, ముత్తారం (మంథని) కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[ముత్తారం (మంథని)]] మల్లియళ్ 9676 26431 2006-06-02T17:17:08Z Chaduvari 97 మల్లియళ్, మల్లియల్ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[మల్లియల్]] User talk:Chinnaseelanki 9677 26434 2006-06-02T18:38:49Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image:Gmc office1.jpg 9678 26436 2006-06-02T20:51:54Z Kiranchow 430 Guntur Muncipal Office Guntur Muncipal Office Image:Guntur bus station.jpg 9679 26439 2006-06-02T21:04:23Z Kiranchow 430 guntur bus station guntur bus station Image:Guntur undavalli caves.jpg 9680 26440 2006-06-02T21:10:44Z Kiranchow 430 Undavalli Caves Undavalli Caves User:Ganeshk 9681 26442 2006-06-03T00:12:49Z Ganeshk 432 creating user page For more information, please visit my [[:en:User:Ganeshk|page]] on the English Wikipedia. User talk:Ganeshk 9682 26446 2006-06-03T01:09:12Z వైఙాసత్య 58 Please leave any messages at my [[:en:User_talk:Ganeshk|talk page]] on English Wikipedia. <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Kiranchow 9683 26444 2006-06-03T01:08:16Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Interlingua 9684 26445 2006-06-03T01:08:37Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Talk:కోరుట్ల 9685 26464 2006-06-03T17:33:10Z వైఙాసత్య 58 "కోరుట్ల" అనేది సరైన పేరు :మీ సూచనకు చాలా కృతజ్ఞతలు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:33, 3 జూన్ 2006 (UTC) కోరట్ల 9686 26458 2006-06-03T17:16:46Z వైఙాసత్య 58 కోరట్ల, కోరుట్ల కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[కోరుట్ల]] Talk:కోరట్ల 9687 26460 2006-06-03T17:16:46Z వైఙాసత్య 58 Talk:కోరట్ల, Talk:కోరుట్ల కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[Talk:కోరుట్ల]] మనకొండూరు 9688 26470 2006-06-03T17:38:15Z Chaduvari 97 మనకొండూరు, మానాకొండూరు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[మానాకొండూరు]] గంభీర్రావుపేట్ 9689 26479 2006-06-03T17:53:46Z Chaduvari 97 గంభీర్రావుపేట్, గంభీరావుపేట్ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[గంభీరావుపేట్]] Template:భారత రాష్ట్ర సమాచారపెట్టె 9690 26495 2006-06-04T01:06:34Z వైఙాసత్య 58 {| class="infobox" cellpadding="4" style="width: 255px; empty-cells:show; font-family: lucida grande, sans-serif; line-height: 1.4em; border: 1px solid #ccd2d9; font-size: 85%;" |- | colspan="2" style="margin-left: inherit; color:#222222; border-bottom:2px solid #4682B4; background: transparent; font-size: 1.5em; text-align:center" | '''{{{state_name}}}''' |- {{#if: {{{image_map|}}}| {{!}} colspan="2" align="center" style="border-top: 1px solid #ccddee; border-bottom: 1px solid #ccddee; vertical-align: top; text-align: center;" {{!}} [[Image:{{{image_map}}}|225px|centre|Map of India with the location of {{{state_name}}} highlighted.]]}} |- | width="110px" style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[List of Indian state and union territory capitals|రాజధాని]]'''<br>&nbsp;-&nbsp;[[Geographic coordinate system|Coordinates]] | style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | {{{capital}}}<br>&nbsp;-&nbsp;{{coor d|{{{latd}}}|N|{{{longd}}}|E|type:city}} |- | style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[Demographics of India|పెద్ద&nbsp;నగరము]]'''{{#if: {{{UA|}}}|<br>&nbsp;-&nbsp;'''[[Demographics of India|Largest urban area]]'''}} | style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | {{{largest_city}}}{{#if: {{{UA|}}}|<br>&nbsp;-&nbsp;{{{UA}}}}} |- | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[List of states of India by population|జనాభా]]''' ({{{population_year}}})<br>&nbsp;-&nbsp;[[Population density|జనసాంద్రత]] | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | {{{population}}} ([[List of states of India by population|{{{population_rank}}}]])<br>&nbsp;-&nbsp;{{{population_density}}}/km&sup2; |- valign=top | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[ List of states of India by area|విస్తీర్ణము]]'''<br>&nbsp;-&nbsp;[[{{{state_name}}} జిల్లాలు|జిల్లాలు]] | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | [[1_E{{{area_magnitude}}}_m²|{{{area}}}&nbsp;km&sup2;]]&nbsp;([[List of states of India by area|{{{area_rank}}}]])<br>&nbsp;-&nbsp;{{{districts}}} |- valign=top | style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[కాలమానము]]''' | style="padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | [[భారత జాతీయ కాలమానము|IST]] ([[Coordinated Universal Time|UTC]] [[UTC+5:30|+5:30]]) |- valign=top | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[States Reorganisation Act|అవతరణ]]'''<br />&nbsp;-&nbsp;[[{{{state_name}}} గవర్నర్లు|గవర్నరు]]<br />&nbsp;-&nbsp;[[{{{state_name}}} ముఖ్యమంత్రులు|ముఖ్యమంత్రి]]<br>&nbsp;-&nbsp;[[చట్టసభలు]] (సీట్లు) | nowrap style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | {{{established_date}}}<br>&nbsp;-&nbsp;{{{governor_name}}}<br />&nbsp;-&nbsp;{{{chief_minister}}}<br />&nbsp;-&nbsp;[[{{{legislature_type}}}]] ({{{legislature_strength}}}) |- valign=top | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[List of national languages of India#Recognized national languages of India (Scheduled list for official use)|అధికార బాష(లు)]]''' | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | {{{official_languages}}} |- | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | '''[[States and territories of India|Abbreviation]]''' [[ISO 3166-2|(ISO)]] | style="border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" | [[ISO 3166-2:IN|{{{abbreviation}}}]] |- {{#if: {{{website|}}}| {{!}} colspan="2" style="text-align:center; border-top: 1px solid #ccddee; padding: 0.4em 1em 0.4em 0.4em;" {{!}} '''[[వెబ్‌సైటు]]''': [http://{{{website}}}/ {{{website}}}]}} |- {{#if: {{{seal|}}}| {{!}} colspan="2" style="text-align:center;" {{!}} {{{seal}}}<br>{{{state_name}}} రాజముద్ర}} |- {{#if: {{{footnotes|}}}| {{!}} colspan="2" style="border-top: 1px solid #ccddee;" {{!}} <small>{{{footnotes}}}</small>}} |} Template:! 9691 26488 2006-06-04T00:26:34Z వైఙాసత్య 58 |<noinclude> ఇది చాలా అవసరమైన మూస. దీన్ని దిద్దవద్దు [[en:Template:!]] </noinclude> Template:Coor d 9692 edit=sysop:move=sysop 26490 2006-06-04T00:31:25Z వైఙాసత్య 58 "[[Template:Coor d]]" సంరక్షించబడింది. [edit=sysop:move=sysop] <noinclude>{{రక్షిత మూస}}</noinclude><span class="plainlinksneverexpand">[http://kvaleberg.com/extensions/mapsources/index.php?params={{{1}}}_{{{2}}}_{{{3}}}_{{{4}}}_{{{5}}} {{{1}}}°&nbsp;{{{2}}} {{{3}}}°&nbsp;{{{4}}}]</span><noinclude> [[en:Template:Coor d]] </noinclude> బగల్ కోట జిల్లా 9693 26499 2006-06-04T01:31:58Z వైఙాసత్య 58 బగల్ కోట జిల్లా, బగల్‌కోట కు తరలించబడింది #REDIRECT [[బగల్‌కోట]] కొడగు జిల్లా 9694 26501 2006-06-04T01:32:58Z వైఙాసత్య 58 కొడగు జిల్లా, కొడగు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కొడగు]] బీదరు జిల్లా 9695 26504 2006-06-04T01:46:46Z వైఙాసత్య 58 బీదరు జిల్లా, బీదరు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[బీదరు]] బీజాపూర్ జిల్లా 9696 26506 2006-06-04T01:47:09Z వైఙాసత్య 58 బీజాపూర్ జిల్లా, బీజాపూర్ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[బీజాపూర్]] చామరాజనగర్ జిల్లా 9697 26508 2006-06-04T01:47:29Z వైఙాసత్య 58 చామరాజనగర్ జిల్లా, చామరాజనగర్ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[చామరాజనగర్]] చిత్రదుర్గ జిల్లా 9698 26510 2006-06-04T01:47:50Z వైఙాసత్య 58 చిత్రదుర్గ జిల్లా, చిత్రదుర్గ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[చిత్రదుర్గ]] గుల్బర్గా జిల్లా 9699 26512 2006-06-04T01:48:09Z వైఙాసత్య 58 గుల్బర్గా జిల్లా, గుల్బర్గా కు తరలించబడింది #REDIRECT [[గుల్బర్గా]] కోలార్ జిల్లా 9700 26514 2006-06-04T01:48:33Z వైఙాసత్య 58 కోలార్ జిల్లా, కోలార్ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కోలార్]] ఉడిపి జిల్లా 9701 26516 2006-06-04T01:48:52Z వైఙాసత్య 58 ఉడిపి జిల్లా, ఉడిపి కు తరలించబడింది #REDIRECT [[ఉడిపి]] తుముకూరు జిల్లా 9702 26518 2006-06-04T01:49:09Z వైఙాసత్య 58 తుముకూరు జిల్లా, తుముకూరు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[తుముకూరు]] మాండ్య జిల్లా 9703 26520 2006-06-04T01:49:37Z వైఙాసత్య 58 మాండ్య జిల్లా, మాండ్య కు తరలించబడింది #REDIRECT [[మాండ్య]] దావణగెరె జిల్లా 9704 26522 2006-06-04T01:49:56Z వైఙాసత్య 58 దావణగెరె జిల్లా, దావణగెరె కు తరలించబడింది #REDIRECT [[దావణగెరె]] మైసూరు జిల్లా 9705 26524 2006-06-04T01:50:17Z వైఙాసత్య 58 మైసూరు జిల్లా, మైసూరు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[మైసూరు]] హవేరి జిల్లా 9706 26526 2006-06-04T01:51:11Z వైఙాసత్య 58 హవేరి జిల్లా, హవేరి కు తరలించబడింది #REDIRECT [[హవేరి]] గదగ్ జిల్లా 9707 26528 2006-06-04T01:51:30Z వైఙాసత్య 58 గదగ్ జిల్లా, గదగ్ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[గదగ్]] రాయచూరు జిల్లా 9708 26530 2006-06-04T01:52:16Z వైఙాసత్య 58 రాయచూరు జిల్లా, రాయచూరు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[రాయచూరు]] బెల్గాం జిల్లా 9709 26532 2006-06-04T01:52:44Z వైఙాసత్య 58 బెల్గాం జిల్లా, బెల్గాం కు తరలించబడింది #REDIRECT [[బెల్గాం]] ధార్వాడ జిల్లా 9710 26534 2006-06-04T01:53:44Z వైఙాసత్య 58 ధార్వాడ జిల్లా, ధార్వాడ కు తరలించబడింది #REDIRECT [[ధార్వాడ]] బళ్లారి జిల్లా 9711 26536 2006-06-04T01:54:07Z వైఙాసత్య 58 బళ్లారి జిల్లా, బళ్లారి కు తరలించబడింది #REDIRECT [[బళ్లారి]] బూదరాజు రాధాకృష్ణ 9712 26561 2006-06-05T01:22:20Z Chaduvari 97 +సి.ధర్మారావు '''బూదరాజు రాధాకృష్ణ''' ప్రముఖ భాషా శాస్త్రవేత్త, సీనియర్‌ పాత్రికేయుడు. పాత్రికేయులకు భాషాభిమానులకు విశేషంగా ఉపయోగపడే అనేక పుస్తకాలను రచించాడు. తెలుగు, సంస్కృత భాషల్లో మంచి పట్టున్న రాధాకృష్ణ వాస్తు పదకోశం, వ్యవహారకోశం మొదలైన భాషా సంబంధ పుస్తకాలను ఆయన రచించాడు. ఆధునిక పత్రికల తెలుగు భాషను ప్రామాణీకరించిన ఘనత వీరికి చెందుతుంది. [[1932]] [[మే 3]] న [[ప్రకాశం]] జిల్లా [[వేటపాలెం]] గ్రామంలో రాధాకృష్ణ జన్మించాడు. హిస్టారికల్ గ్రామర్ ఆఫ్ ఎర్లీ తెలుగు ఇన్స్క్రిప్షన్స్ అనే అంశంపై పరిశోధన చేసి [[ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం]] నుండి డాక్టరేటు పట్టా అందుకున్నాడు. [[చీరాల]] వి.ఆర్.ఎస్ అండ్ వై.ఆర్.ఎన్ కళాశాలలో తెలుగు అధ్యాపకుడిగా పనిచేసి, ఆపై [[తెలుగు అకాడమీ]] డిప్యూటీ డైరెక్టరుగా పనిచేసాడు. [[1988]] లో తెలుగు అకాడమీ నుండి విరమణ చేసాక, [[ఈనాడు]] జర్నలిజం స్కూలు ప్రిన్సిపాలుగా పదేళ్ళకు పైగా పనిచేసాడు. ఈనాడు పత్రికలో పుణ్యభూమి శీర్షికకు ''సి.ధర్మారావు'' పేరుతో వందలాది వ్యాసాలు రాసాడు. ==రాధాకృష్ణ ప్రసిద్ధ రచనలు== #వ్యావహారిక భాషా వికాసం #సాహితీ వ్యాసాలు #భాషా శాస్త్ర వ్యాసాలు #పురాతన నామకోశం #జర్నలిజం - ప్[అరిచయం #నేటి తెలుగు - నివేదిక #మాటల మూటలు #మాటల వాడుక: వాడుక మాటలు #తెలుగు జాతీయాలు #ఈనాడు వ్యవహారకోశం #మాండలిక వృత్తి పదకోశం #తెలుగు శాసనాలు #సాగర శాస్త్రం #మహాకవి శ్రీ శ్రీ (ఇంగ్లీషు) #పరవస్తు చిననయ సూరి (ఇంగ్లీషు) #అకేషనల్ పేపర్స్ #మంచి జర్నలిస్టు కావాలంటే #ఆధునిక వ్యవహార కోశం #మాటలూ - మార్పులూ [[2006]] [[జూన్ 4]] న బూదరాజు రాధాకృష్ణ మరణించాడు. ==మూలాలు, వనరులు== #[http://www.eenadu.net/breakhtml12.asp ఈనాడులో మరణ వార్త] #మాటలూ-మార్పులూ పుస్తకం వెనుక అట్టపై గల రచయిత జీవిత విశేషాలు. [[Category:తెలుగు కవులు]] [[Category:1932 జననాలు]] [[Category:2006 మరణాలు]] Category:1932 జననాలు 9713 26552 2006-06-04T14:18:52Z Chaduvari 97 +వర్గం [[Category:1932|జననాలు]] User talk:Naidu 9714 26557 2006-06-04T14:59:48Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Dayakiran 9715 26560 2006-06-05T01:16:33Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 01:16, 5 జూన్ 2006 (UTC) </div> Wikipedia talk:రచ్చబండ (అనువాదాలు) 9717 26567 2006-06-05T03:57:50Z వైఙాసత్య 58 '''తెలుగు వికీలో ఏదైనా వ్యాసాన్ని అనువదిస్తున్నప్పుడు కొన్ని కొన్ని పదాలను ఇతర బాషలనుండి ఎలా తర్జుమా చేయాలో అర్ధంకాక తలగోక్కుంటున్నప్పుడు ఇక్కడ సహాయము కోరవచ్చు. చర్చా పేజీలో రాయండి''' ---- demographics ను తెలుగులో ఏమనాలి? (వేమూరి వారి శబ్దకోశములో Demography అంటే జనాభా శాస్త్రము లేదా జనసంఖ్యా శాస్త్రము అని ఉంది)--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:56, 5 జూన్ 2006 (UTC) User:విజయకుమార్ 9718 26570 2006-06-05T09:40:38Z 203.124.251.205 దర్భగూడెం ఒక ప్రాచీన గ్రామము.ఈ గ్రామ జనాభా 6000. [[పశ్చిమ గోదావరి]] జిల్లా లోని [[జీలుగుమిల్లి]] మండలము లొ ఇదే పెద్ద గ్రామము. [[1995]]కు మునుపు ఈ గ్రామము సిరి సంపదలతొ విలసిల్లేది. ఈ గ్రామము లొ విద్యావంతులు ఎక్కువ. ఈ గ్రామములో ఒక మంచి ఉన్నత పాఠశాల ఉంది. ఈ పాఠశాల చుట్టుప్రక్కల ఊర్లలో పెట్టింది పేరు. 1995 లో రైతులకు గిరిజనులకు మద్య తగువులు జరిగాయి. ఆ తరువాత ఏడు సంవత్సరములు వ్యవసాయములు లేక రైతులు విలవిలలాడిపోయరు. పిల్లలను చదివించటానికి, ఆడ పిల్లల పెళిల్లు చేయటానికి డబ్బు లేక చలా అవస్తలుపడినారు. ఇప్పుడు మరల ఊరు కొంచెము కోలుకుంటుంది.ఎన్ని కష్టాలు వచ్చిన వాటిని ఎదుర్కొని ఆ ఊరిజనం నిలిచరు. కొంతమంది మత్రము ఊరువిడిచి వలస వెల్లిపోయారు. User talk:Damu 9720 26575 2006-06-05T15:20:35Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Damodhar 9721 26576 2006-06-05T15:21:01Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> తడ్వాయి 9722 26585 2006-06-05T16:04:13Z Chaduvari 97 తడ్వాయి, తాడ్వాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం) కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[తాడ్వాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం)]] తాడువాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం) 9723 26588 2006-06-05T16:11:15Z Chaduvari 97 దారిమార్పు #redirect [[తాడ్వాయి (వరంగల్ జిల్లా మండలం)]] లింగాల ఘనా‌‌పూర్‌ 9724 26682 2006-06-08T01:52:16Z వైఙాసత్య 58 #REDIRECT [[లింగాల ఘన్‌‌పూర్‌]] లింగాలఘన‌‌పూర్‌ 9725 26598 2006-06-05T16:26:57Z Chaduvari 97 లింగాలఘన‌‌పూర్‌, లింగాల ఘన్‌‌పూర్‌ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[లింగాల ఘన్‌‌పూర్‌]] స్టేషన్‌ ఘనా‌పూర్‌ 9726 26600 2006-06-05T16:27:14Z Chaduvari 97 స్టేషన్‌ ఘనా‌పూర్‌, స్టేషన్‌ ఘన్‌పూర్‌ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[స్టేషన్‌ ఘన్‌పూర్‌]] చత్తీసుగఢ్ 9727 26610 2006-06-05T23:22:33Z వైఙాసత్య 58 చత్తీసుగఢ్, ఛత్తీస్‌గఢ్ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[ఛత్తీస్‌గఢ్]] ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్న పరిగడుపే 9728 26618 2006-06-06T00:27:55Z వైఙాసత్య 58 ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్న పరిగడుపే, ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్నా పరగడుపే కు తరలించబడింద� #REDIRECT [[ఏదుం తిన్నా ఏకాసే, పందుం తిన్నా పరగడుపే]] దొంగల ధర్మారం 9729 27745 2006-07-04T04:08:42Z Suryarao r 380 [[Image:Adavi_cheruvu.jpg#file|thumb|right|250px|గ్రామ పంచాయతి కార్యాలయం మరియు బస్ స్టాపు]] '''ధర్మారం''' [[మెదక్]] జిల్లా, [[రామాయంపేట]] మండలములోని ఒక పెద్ద గ్రామము. ఈ గ్రామ జనాభా 5000 వరకు వుంటుంది. ధర్మారం గ్రామములో ముఖ్యముగా [[ముదిరాజ్]] లు ఎక్కువగా వుంటారు. ధర్మారం, [[రామాయంపే]]ట నుండి 10 కి.మీ. దూరంలొ వుంటుంది. ఈ గ్రామంలోని ప్రజలు ముఖ్యముగా వ్యవసాయం మీద ఆధారపడుతున్నారు.చాలా తక్కువగా మిగతా రంగాలమీద ఆధారపడుతున్నారు. ప్రాధమిక వసతులు ఈ గ్రామములో బాగానే కల్పించబడ్దాయి.ధర్మారం గ్రామములో ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాల, ప్రాధమిక ఆరోగ్య కేంద్రము, వెటర్నరి సెంటంర్ మరియు పాల సంగ్రహణా కేంద్రము తదితర సదుపాయాలు కల్పించబడ్డాయి. ఇక్కడ కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం వరకు మంజిరా గ్రామీణ బ్యాంకు వుండేది. ఇక్కడి మహిళలకు బీడీ తయారి ముఖ్య ఆర్థిక ఆధారం. [[Image:DharmaramNTR.JPG#file|thumb|left|250px|ధర్మారం గ్రామ ముఖ్య రోడ్డు]] ధర్మారం గ్రామములో బుధవారం రోజున MPTC ఎలక్షన్ వొటింగ్ ప్రశాంతంగా జరిగింది. ఎనిమిది మంది అభ్యర్థులు రంగంలో వున్నారు. ఈ రోజే వొట్ల లెక్కింపు. [[Image:Peddamma.jpg#file|thumb|right|250px|పెద్దమ్మ గుడి,ధర్మారం]] [[Category:మెదక్ జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:59.160.161.19 9731 26628 2006-06-06T14:00:25Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:00, 6 జూన్ 2006 (UTC) User talk:82.135.43.130 9732 26629 2006-06-06T14:00:45Z వైఙాసత్య 58 {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. *అలాగే మీరు ఒక ఎకౌంటు కూడా సృష్టించుకోండి. ఇంచక్కా మీ పేరుతోటే రచనలు చెయ్యవచ్చు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:00, 6 జూన్ 2006 (UTC) User talk:Pandrangi 9734 26752 2006-06-09T18:31:58Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> {{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికీపీడియాలో రాస్తున్నారు, బాగుంది. అయితే మీరు తెలుగులోనే రాసే వీలుంది, అది సులభం కూడా. *కింది లింకు చూడండి:[http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని]. *మరిన్ని వివరాల కొరకు ఇక్కడా చూడండి:[[Wikipedia:Setting_up_your_browser_for_Indic_scripts]]. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 18:31, 9 జూన్ 2006 (UTC) నెల్లికోదూర్ 9735 26645 2006-06-06T17:57:41Z Chaduvari 97 నెల్లికోదూర్, నెల్లికుదురు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[నెల్లికుదురు]] Template:వెబ్ మూలము 9736 26653 2006-06-07T03:14:14Z వైఙాసత్య 58 <cite style="font-style:normal;"><includeonly>{{ #if: {{#if: {{{url|}}} | {{#if: {{{title|}}} |1}}}} ||Error on call to [[template:cite web]]: Parameters '''url''' and '''title''' must be specified }}</includeonly>{{#if: {{{author|{{{last|}}}}}} | {{#if: {{{authorlink|}}} | [[{{{authorlink}}}|{{#if: {{{last|}}} | {{{last}}}{{#if: {{{first|}}} | , {{{first}}} }} | {{{author}}} }}]] | {{#if: {{{last|}}} | {{{last}}}{{#if: {{{first|}}} | , {{{first}}} }} | {{{author}}} }} }} }}{{#if: {{{author|{{{last|}}}}}} | {{#if: {{{coauthors|}}}| <nowiki>;</nowiki>&#32;{{{coauthors}}} }} }}{{#if: {{{author|}}}{{{last|}}}| {{#if: {{{date|}}} | &#32;({{{date}}}) | {{#if: {{{year|}}} | {{#if: {{{month|}}} | &#32;({{{month}}} {{{year}}}) | &#32;({{{year}}}) }} }} |}} }}{{#if: {{{last|}}}{{{author|}}} | .&#32;}}{{#if: {{{url|}}} | {{#if: {{{title|}}} | [{{{url}}} {{{title}}}]{{#if: {{{language|}}} | &#32;(in {{{language}}}) }}.}} }}{{#if: {{{format|}}} | &#32;({{{format|}}}) }}{{#if: {{{work|}}} | &#32;''{{{work}}}''. }}{{#if: {{{pages|}}} | &#32;pp. {{{pages}}} }}{{#if: {{{publisher|}}} | &#32;{{{publisher}}}{{#if: {{{author|}}}{{{last|}}} | . | {{#if: {{{date|}}}{{{year|}}}{{{month|}}} | &#58; | . }} }} }}{{#if: {{{author|}}}{{{last|}}} ||{{#if: {{{date|}}} | &#32;({{{date}}}). | {{#if: {{{year|}}} | {{#if: {{{month|}}} | &#32;({{{month}}} {{{year}}}). | &#32;({{{year}}}). }} }} }} }}{{#if: {{{accessdate|}}} | &#32;URL accessed on [[{{{accessdate}}}]]{{#if: {{{accessyear|}}} | , [[{{{accessyear}}}]] }}. }}{{#if: {{{accessmonthday|}}} | &#32;URL accessed on {{{accessmonthday}}}, {{{accessyear}}}. }}</cite><noinclude> This template replaces deprecated [[template:web reference]]. It provides lower case parameters only. == Usage == <pre>{{cite web | last = | first = | authorlink = | coauthors = | date = | year = | month = | url = | title = | format = | work = | pages = | publisher = | language = | accessdate = }}</pre> <code><nowiki>{{cite web|last= |first= |authorlink= |coauthors= | date= |url= |title= |format= |work= |pages= |publisher= | language= |accessdate= }} </nowiki></code> === Required parameters === * '''url''': URL of online item. * '''title''': Title of online item. * One of the two date format parameters: ** '''accessdate''': Full date when item was accessed, in [[ISO 8601]] YYYY-MM-DD format, e.g. ''2006-02-17''. Must not be wikilinked; it will be linked automatically. ** '''accessmonthday''' and '''accessyear''': Month and day when item was accessed, e.g. May 10, and year when item was accessed, e.g. 2005. Will not be wikilinked. === Optional parameters === * '''author''': Author ** '''last''' works with '''first''' to produce <code>last, first</code> ** '''authorlink''' works either with '''author''' or with '''last''' & '''first''' to link to the appropriate article ** '''coauthors''': allows additional authors * '''date''': Full date of publication, preferably in [[ISO 8601]] YYYY-MM-DD format, e.g. ''2006-02-17''. May be wikilinked. ** OR: '''year''': Year of publication, and '''month''': Name of the month of publication. If you also have the day, use ''date'' instead. Must not be wikilinked. * '''format''': Format, i.e. PDF. HTML implied if not specified. * '''work''': If this item is part of a larger work, name of that work. * '''publisher''': Publisher, if any. * '''pages''': Pages, if any, especially if pdf format * '''language''': language of publication __NOEDITSECTION__ {{esoteric}} [[Category:Citation templates|{{PAGENAME}}]] [[Category:Templates using ParserFunctions|{{PAGENAME}}]] [[en:Template:Cite web]] [[ja:Template:Cite web]] [[it:Template:Cita web]] [[no:Mal:Kilde www]] [[ru:Шаблон:Cite web]] [[vi:Tiêu bản:Chú thích web]] [[zh:Template:Cite web]] </noinclude> భక్తి పాటలు 9737 26656 2006-06-07T04:54:49Z M praveen5 438 HANUMAN CHALISA == ''''''''''''''''HANUMAN CHALISA'''''''''''''''' == == Shree Guru Charan Saroj Raj, Nij Man Mukar Sudhari, Barnau Raghuvar Bimal Jasu, Jo dayaku Phal Chari With the dust of Guru's Lotus feet, I clean the mirror of my mind and then narrate the sacred glory of Sri Ram Chandra, The Supereme among the Raghu dynasty. The giver of the four attainments of life. Budhi heen Tanu Janike, Sumirow, Pavan Kumar, Bal Buddhi Vidya Dehu Mohi, Harahu Kalesh Bikaar Knowing myself to be ignorent, I urge you, O Hanuman, The son of Pavan! O Lord! kindly Bestow on me strength, wisdom and knowledge, removing all my miseries and blemishes. Jai Hanuman Gyan Guna Sagar Jai Kipis Tihun Lok Ujgaar Victory of Thee, O Hanuman, Ocean of wisdom and virtue, victory to the Lord of monkeys who is well known in all the three worlds Ramdoot Atulit Bal Dhamaa, Anjani Putra Pavansut naamaa. You, the Divine messager of Ram and repository of immeasurable strength, are also known as Anjaniputra and known as the son of the wind - Pavanputra. Mahebeer Bikram Bajrangi, Kumati Nivaar Sumati Ke Sangi. Oh Hanumanji! You are valiant and brave, with a body like lightening. You are the dispeller of darkness of evil thoughts and companion of good sense and wisdom. Kanchan Baran Biraaj Subesaa, Kanan kundal kunchit kesa. Shri Hanumanji's physique is golden coloured. His dress is pretty, wearing 'Kundals' ear-rings and his hairs are long and curly. Hath Bajra Aur Dhvaja Birjai, Kandhe Moonj Janeu saage. Shri Hanumanji is holding in one hand a lighting bolt and in the other a banner with sacred thread across his shoulder. Shankar Suvna Kesari Nandan, Tej Pratap Maha Jag Vandan. Oh Hanumanji! You are the emanation of 'SHIVA' and you delight Shri Keshri. Being ever effulgent, you and hold vast sway over the universe. The entire world proptiates. You are adorable of all. Vidyavaan Guni Ati Chatur, Ram Kaj Karibe Ko Atur Oh! Shri Hanumanji! You are the repository learning, virtuous, very wise and highly keen to do the work of Shri Ram, Prabhu Charittra Sunibe Ko Rasiya, Ram Lakhan Sita man basyia. You are intensely greedy for listening to the naration of Lord Ram's lifestory and revel on its enjoyment. You ever d well in the hearts of Shri Ram-Sita and Shri Lakshman. Sukshma roop Dhari Siyahi Dikhwana, Bikat roop Dhari Lank Jarawa You appeared beofre Sita in a diminutive form and spoke to her, while you assumed an awesome form and struck terror by setting Lanka on fire. Bhim roop Dhari Asur Sanhare, Ramchandra Ke kaaj Savare. He, with his terrible form, killed demons in Lank a and performed all acts of Shri Ram. Laye Sajivan Lakhan Jiyaye, Shri Raghubir harashi ur laye. When Hanumanji made Lakshman alive after bringing 'Sanjivni herb' Shri Ram took him in his deep embrace, his heart full of joy. Raghupati Kinhi Bahut Badaai, Tum Mama Priya Bharat Sam Bahi. Shri Ram lustily extolled Hanumanji's excellence and remarked, "you are as dear to me as my own brother Bharat" Sahastra Badan Tumharo Jas Gaave, Asa kahi Shripati Kanth Laagave. Shri Ram embraced Hanumanji saying: "Let the thousand - tongued sheshnaag sing your glories" Sankadik Brahmadi Muneesa, Narad Sarad Sahit Aheesa Sanak and the sages, saints. Lord Brahma, the great hermits Narad and Goddess Saraswati along with Sheshnag the cosmic serpent, fail to sing the glories of Hanumanji exactly Jam Kuber Digpal Jahan Te, Kabi Kabid Kahin Sake Kahan Te What to talk of denizens of the earth like poets and scholars ones etc even Gods like Yamraj, Kuber, and Digpal fail to narrate Hanman's greatness in toto. Tum Upkar Sugrivahi Keenha, Ram Miali Rajpad Deenha Hanumanji! You rendered a great service for Sugriva, It were you who united him with SHRI RAM and installed him on the Royal Throne. Tumharo Mantro Bibhishan Maana, Lankeshwar Bhaye Sab Jag Jaana. By heeding your advice. Vibhushan became Lord of Lanka, which is known all over the universe. Juug Sahastra Jojan Par Bhaanu, Leelyo Taahi Madhur Phal Jaanu Hanumanji gulped, the SUN at distance of sixteen thousand miles considering it to be a sweet fru it. Prabhu Mudrika Meli Mukha Maaheen, Jaladhi Langhi Gaye Acharaj Naheen. Carrying the Lord's ring in his mouth, he went across the ocean. There is no wonder in that. Durgam Kaaj Jagat Ke Jeete, Sugam Anugrah Tumhre Te Te. Oh Hanumanji! all the difficult tasks in the world are rendered easiest by your grace. Ram Duware Tum Rakhavare, Hot Na Aagya Bin Paisare . Oh Hanumanji! You are the sentinel at the door of Ram's mercy mansion or His divine abode. No one may enter without your permission. Sab Sukh Lahen Tumhari Sarna, Tum Rakshak Kaahu Ko Darna a. By your grace one can enjoy all happiness and one need not have any fear under your protection. Aapan Tej Samharo Aapei, Tanau Lok Hank Te Kanpei When you roar all the three worlds tremble and only you can control your might. Bhoot Pisaach Nikat Nahi Avei, Mahabir Jab Naam Sunavei. Great Brave on. Hanumanji's name keeps all the Ghosts, Demons & evils spirits away from his devotees. Nasei Rog Hare Sab Peera, Japat Niranter Hanumant Beera On reciting Hanumanji's holy name regularly all the maladies perish the entire pain disappears. Sankat Te Hanuman Chhudavei, Man Kram Bachan Dhyan Jo Lavei. Those who rembember Hanumanji in thought, word and deed are well guarded against their odds in life. Sub Par Ram Tapasvee Raaja, Tinke Kaaj Sakal Tum Saaja Oh Hanumanji! You are the caretaker of even Lord Rama, who has been hailed as the Supreme Lord and the Monarch of all those devoted in penances. Aur Manorath Jo Koi Lave, Soi Amit Jivan Phal Pave. Oh Hanumanji! You fulfill the desires of those who come to you and bestow the eternal nectar the highest fruit of life. Charo Juung Partap Tumhara, Hai Parsiddha Jagat Ujiyara. Oh Hanumanji! You magnificent glory is acclaimed far and wide all through the four ages and your fame is radianlty noted all over the cosmos. Sadho Sant Ke Tum R akhvare, Asur Nikandan Ram Dulare. Oh Hanumanji! You are the saviour and the guardian angel of saints and sages and destroy all the Demons, you are the seraphic darling of Shri Ram. Ashta Siddhi Nau Nidhi Ke Data, Asa Bar Din Janki Mata. < SPAN style="COLOR: #fc7e00"> Hanumanji has been blessed with mother Janki to grant to any one any YOGIC power of eight Sidhis and Nava Nidhis as per choice. Ram Rasayan Tumhare Pasa, Sadaa Raho Raghupati Ke Dasa. Oh Hanumanji! You hold the essence of devotion to RAM, always remaining His Servant. Tumhare Bhajan Ramko Pavei. Janam Janam Ke Dukh Bisravei. Oh Hanumanji! through devotion to you, one comes to RAM and becames free from suffering of several lives. Anta Kaal Raghubar Pur Jai, Jahan Janma Hari Bhakta Kahai. After death he enters the eternal abode of Sri Ram and remains a devotee of him, whenever, taking new birth on earth. Aur Devata Chitt Na Dharai, Hanumant Sei Sarva Sukh Karai You need not hold any other demigod in mind. Hanumanji alone will give all happiness. Sankat Kate Mitey Sab Peera, Jo Sumirei Hanumant Balbeera Oh Powerful Hanumanji! You end the sufferings and remove all the pain from those who remember you. Jai Jai Jai Hanuman Gosai Kripa Karahu Gurudev Ki Naiee Hail-Hail-Hail-Lord Hanumanji! I beseech you Honour to bless me in the capacity of my supreme 'GURU' (teacher). Jo Sat Baar Paath Kar Koi, Chhutahi Bandi Maha Sukh Hoi. One who recites this Hanuman Chalisa one hundred times daily for one hundred days becames free from the bondage of life and death and ejoys the highest bliss at last. Jo Yah Padhe Hanuman Chalisa, Hoy Siddhi Sakhi Gaurisa As Lord Shankar witnesses, all those who recite Hanuman Chalisa regularly are sure to be benedicted Tulsidas Sada Hari Chera, Keeje Nath Hriday Mah Dera. User talk:M praveen5 9738 26661 2006-06-07T13:59:58Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Talk:భక్తి పాటలు 9739 26662 2006-06-07T14:12:08Z వైఙాసత్య 58 [[హనుమాన్ చాలీసా]] తెలుగులో రాయడానికి [[హనుమాన్ చాలీసా|ఇక్కడ]] ప్రయత్నము జరుగుతున్నది. మీ కృషి అక్కడ కొనసాగించగలరు. తెలుగులో రాయడము చాలా తేలిక. [http://veeven.org/lekhini/ లేఖిని] ఉపయోగించండి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:12, 7 జూన్ 2006 (UTC) Category:సాధు జంతువులు 9745 26679 2006-06-08T01:48:15Z వైఙాసత్య 58 కొత్త వర్గము [[Category:జంతువులు]] [[Category:వ్యవసాయము]] కాకతి వంశము 9746 26688 2006-06-08T02:02:55Z వైఙాసత్య 58 కాకతి వంశము, కాకతీయులు కు తరలించబడింది: ప్రాచుర్యమైన పేరు #REDIRECT [[కాకతీయులు]] User talk:Ysnath 9747 26692 2006-06-08T11:56:04Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:RAVISHANKAR 9748 26696 2006-06-08T16:13:52Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Narendra b 9749 26697 2006-06-08T21:31:45Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> తెలుగు సినిమాలు 2006 9750 26702 2006-06-09T09:50:58Z Srinivasa 246 # [[పౌర్ణమి]] # [[వీరభద్ర]] # [[పోకిరీ]] # [[గోదావరి (చలన చిత్రం)|గోదావరి]] # [[శ్రీకృష్ణ 2006]] # [[మాయాజాలం]] # [[టెన్త్ క్లాస్]] # [[శ్రీ రామదాసు]] # [[రణం]] # [[కితకితలు]] # [[బంగారం]] # [[ఏమండోయ్ శ్రీవారు]] # [[గాయం (2006)|గాయం]] # [[హనుమంతు]] # [[జలకంఠ]] # [[లక్ష్మి]] # [[గజని]] # [[ఛత్రపతి]] # [[రామ్]] # [[అసాధ్యుడు]] {{తెలుగు సినిమాల జాబితా}} {{తెలుగు సినిమాలు విడుదల సంవత్సరాలను అనుసరించి}} [[Category:2006|సినిమాలు]] [[Category:తెలుగు సినిమాలు]] సిరివెన్నెల 9751 26912 2006-06-12T07:58:36Z Srinivasa 246 అనువాదము మూసను తొలగించాను {{మొలక}} {{సినిమా | movie_name=సిరివెన్నెల | year =1986| image =[[image:Sirivennela Movie.jpg]]| caption = | imdb_id = 0249964 | writer =[[కె . విశ్వనాథ్]]| starring = సర్వదమన్ బెనర్జి, సుహాసిని, మున్ మున్ సేన్, సంయుక్త| director = [[కె . విశ్వనాథ్]] | producer =[[ఏడిద నాగేశ్వరరావు]](పూర్ణోదయ ఫిలిమ్స్)| distributor=| runtime =181 నిమిషాలు| released = 1986| movie_language =తెలుగు | awards = | music =కె.వి.మహాదేవన్| budget =|}} '''''సిరివెన్నెల''''' [[1986]]లో విడుదలైన శాస్త్రీయ సంగీత ప్రాధాన్యమున్న తెలుగు చలన చిత్రం. భారతీయుల సంగీత కళ ని వెండితెరపై ప్రతిబింబించే చిత్రాలని అందించిన కళాతపస్వి [[కె.విశ్వనాథ్]] దీనికి దర్శకత్వం వహించారు. ఈ సినిమా కధ ఒక అంధుడైన వేణు విద్వాంసుడు హరిప్రసాద్ (బెనర్జీ) మరియు మూగదైన చిత్రకారిణి ([[సుహాసిని]]) చుట్టూ తిరుగుతుంది. విశ్వనాథ్ దీనిని తన సినిమాలలో ఒక సవాలుగా భావించారు. తెలుగు సినీ జగత్తులో కళాఖండంగా నిలిచిన ఈ చిత్రం చిరకాలం గుర్తుండిపోయే పాటలతో [[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి | సీతారామశాస్త్రి]] ఈ సినిమాతో సినీరంగ ప్రవేశం చేసి సిరివెన్నెలనే ఇంటి పేరు గా నిలుపుకున్నారు. [[కె.వి.మహదేవన్]] సంగీతంతో పాటు ప్రఖ్యాత వేణువాద విద్వాంసుడు [[హరిప్రసాద్ చౌరాసియా]] తన వేణు నాదాన్ని అందించారు. ముఖ్యంగా ఈ సినిమాలో ఓంకార సంబందమున్న '''విధాత తలపున ప్రభవించినది...''' అనే గీతంలో సాహిత్యం పలువురి ప్రశంసలు పొందింది. ==బాహ్య సంపర్కాలు== [[Category:1986 చిత్రాలు]] Image:Sirivennela Movie.jpg 9752 26704 2006-06-09T10:43:51Z Srinivasa 246 సిరివెన్నెల చిత్ర పటము సిరివెన్నెల చిత్ర పటము Image:Swathimuthym Movie.jpg 9753 26705 2006-06-09T10:47:53Z Srinivasa 246 స్వాతిముత్యం చిత్ర పటము స్వాతిముత్యం చిత్ర పటము User talk:Aslkrao 9754 26710 2006-06-09T12:26:03Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image:Geesukonda Village Milestone.JPG 9755 26756 2006-06-09T18:44:31Z Japes 182 గీసుగొండ గ్రామం మైలు రాయి చిత్ర మూలం ‘ప్రసాద్’ , అతను తీసిన మరికొన్ని చిత్రాలు ఇక్కడ చూడొచ్చు htt గీసుగొండ గ్రామం మైలు రాయి చిత్ర మూలం ‘ప్రసాద్’ , అతను తీసిన మరికొన్ని చిత్రాలు ఇక్కడ చూడొచ్చు http://www.flickr.com/photos/mynewworld/sets/1217979/ Talk:గీసుకొండ 9756 26788 2006-06-10T01:51:52Z Chaduvari 97 దస్తావేజుల ప్రకారం ‘గీసుకొండ’ అని ఉన్నా వాడకంలో , ఇంకా మైలు రాయి మీద కుడా ‘గీసుగొండ’ అని రాసి ఉంటయి. ఇది పెద్ద చర్చనీయ అంశం కాక పోయినా ఏది సరైందో చూసి మార్చాలి. - - [[User:Japes|జయ ప్రకాశ్]] 19:08, 9 జూన్ 2006 (UTC) :గీసుగొండ పేరిట దారిమార్పు పేజీని తయారుచేసాను. __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 01:51, 10 జూన్ 2006 (UTC) Image:Warangal Fort Kakateeya Thoranam East Gate.JPG 9757 27510 2006-06-27T22:46:25Z Japes 182 ఖిలా వరంగల్ ‘ కాకతీయుల తోరణం ‘ (తూర్పు దర్వాజా) చిత్ర మూలం ‘భరత్‘ , [http://flickr.com/photos/splendid/sets/72157594179622755/ అతను తీసిన మరికొన్ని చిత్రాలు ఇక్కడ చూడొచ్చు] గీసుగొండ 9758 26787 2006-06-10T01:50:02Z Chaduvari 97 కొత్త పేజీ #REDIRECT [[గీసుకొండ]] User talk:Telugu pdtr 9759 26791 2006-06-10T13:25:39Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> శ్యాంపేట 9760 26794 2006-06-10T16:45:03Z Chaduvari 97 శ్యాంపేట, శాయంపేట కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[శాయంపేట]] Category:1989 మరణాలు 9761 26821 2006-06-10T19:13:42Z వైఙాసత్య 58 కొత్త వర్గము [[Category:1989]] Category:తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు 9762 26829 2006-06-10T22:19:02Z Srinivasa 246 [[Category:తెలుగు సినిమా]] తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు 9763 26827 2006-06-10T22:16:39Z Srinivasa 246 /* రచయితల జాబితా */ == రచయితల జాబితా == * [[సముద్రాల]] * [[పింగళి]] * [[ఆత్రేయ]] * [[ఆరుద్ర]] * [[కొసరాజు]] * [[రసరాజు]] * [[శ్రీశ్రీ]] * [[వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి]] * [[సినారె]] * [[సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి]] * [[భువనచంద్ర]] * [[చంద్రబోస్]] * [[సుద్దాల అశోక్ తేజ]] [[Category:తెలుగు సినిమా పాటల రచయితలు]] Image:TJC.jpg 9764 26834 2006-06-11T00:25:31Z Jose77 385 Category:వికీకరించవలసిన వ్యాసములు 9765 26838 2006-06-11T05:17:42Z వైఙాసత్య 58 కొత్త వర్గము [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] నర్సాపూర్, మెదక్ 9767 26846 2006-06-11T06:06:28Z వైఙాసత్య 58 నర్సాపూర్, మెదక్, నర్సాపూర్ కు తరలించబడింది: ప్రాధాన్యత #REDIRECT [[నర్సాపూర్]] ఆహనా పెళ్ళంట 9768 26853 2006-06-11T13:56:28Z వైఙాసత్య 58 ఆహనా పెళ్ళంట, అహ! నా పెళ్ళంట ! కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[అహ! నా పెళ్ళంట !]] Image:Aha naa pellanta dvd cover.jpg 9769 26854 2006-06-11T14:11:21Z వైఙాసత్య 58 {{డీ.వీ.డీ ముఖచిత్రము}} {{డీ.వీ.డీ ముఖచిత్రము}} ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు 9770 26901 2006-06-12T05:37:14Z Srinivasa 246 అనువాదము మూసను తొలగించాను [[Image:Ghantasala.jpg|thumbnail|ఘంటసాల]] '''ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు''' ([[1922]], [[డిసెంబర్ 4]] - [[1974]]) ప్రముఖ [[తెలుగు సినిమా]] సంగీత దర్శకుడు మరియు నేపథ్య గాయకుడు. వి.ఏ.కె.రంగారావు అన్నట్టు ఘంటసాల జన్మతహ వచ్చిన గంభీరమైన స్వరముతో, మరియు పత్రాయని సీతారామశాస్త్రి (సాలూరు చిన్న గురువు) వద్ద క్షుణ్ణమైన శాస్త్రీయ సంగీత శిక్షణతో ఈయన తెలుగు సినీ సంగీతము ఒక విభిన్నమైన వ్యక్తిత్వాన్ని సంతరించుకోవడానికి దోహదపడ్డాడు. ఈయన అర్ధ శతాబ్దముపాటు తెలుగు సినిమా పాటలకు గాత్రదానము చేశాడు. ఘంటసాల తెలుగు సినిమా తొలితరము నేపధ్యగాయకులలో ప్రముఖుడు. [[Image:Ghantasala Stamp.jpg|left|frame|ఘంటసాల గౌరవార్ధము తపాళాశాఖా విడుదలచేసిన తపాళాబిళ్ల]] ఘంటసాల [[1922]] [[డిసెంబర్ 4]] న [[గుడివాడ]] సమీపములోని [[చౌటపల్లి]] గ్రామములో ఘంటసాల సూర్యనారాయణ, రత్నమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. ఈయన తండ్రి ఘంటసాల 11వ యేట మరణిస్తూ సంగీతము యొక్క మహోన్నతను గురించి చెప్పిన మాటలే తన జీవితాన్ని సంగీత సాధనలో నడిపించాయని ఆయన భావించాడు. స్వాతంత్ర్య సమరయోధునిగా [[క్విట్ ఇండియా ఉద్యమము]]లో పాల్గొని ఈయన రెండు సంవత్సరాలు [[అలీపూర్]] జైల్లో నిర్బంధములో ఉన్నాడు. [[తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానము]] ఆస్థాన గాయకునిగా కూడా పనిచేశాడు. [[పద్మశ్రీ]] పురస్కారమును పొందాడు. [[భగవద్గీత]], దేశభక్తి గీతాలు, పద్యాలు, సినీగీతాలు, జానపద గీతాలు మొదలైనవి ఎన్నో ఘంటసాలతో గళ సాంగత్యం చేసాయి. సినిమాలో అభినయించే కధానాయకుడికి తగినట్టు గాత్రాన్ని, స్వరాన్ని మార్చే ప్రక్రియకు ఆయనే ఆద్యుడు. అందుకేనేమో చాలా మంది రేడియోలో ఘంటసాల పాటలు వింటూనే తమ అభిమాన నాయకులను అభినయిస్తూ ఉంటారు. అంతటి గాత్ర తేజస్సు ఘంటసాలది. == పేరు పొందినవి == ;నేపథ్య గాయకునిగా మరియు సంగీత దర్శకునిగా: *[[షావుకారు]] *[[పాతాల భైరవి]] *[[మాయాబజార్]] *[[గుండమ్మ కథ]] *[[లవకుశ]] *[[రహస్యం]] ;నేపథ్య గాయకునిగా *[[దేవదాసు]] *[[కన్యాశుల్కం]] *[[దొంగరాముడు]] *[[తోడికోడలు]] *[[డాక్టర్ చక్రవర్తి]] *[[ఇద్దరు మిత్రులు]] *[[అప్పు చేసి పప్పు కూడు]] *[[జగదేకవీరుని కధ]] *[[మూగమనసులు]] *[[మంచిమనసులు]] *[[భక్త జయదేవ]] *[[మహాకవి కాళిదాసు]] *[[భక్త తుకారాం]] *[[పాండురంగ మహత్యం]] *[[ఆరాధన]] *[[ఆత్మబలం]] *[[ప్రేమ నగర్]] *[[బంగారు బాబు]] ;ప్రైవేటు ఆల్బములు: *[[పుష్ప విలాపం]] *[[దేశభక్తి గీతాలు]] *[[భగవద్గీత]] *[[భక్తి గీతాలు]] ==బయటి లింకులు== * [http://www.ghantasala.info/ ఘంటసాల హోంపేజ్] * [http://www.ghantasala.info/theman/ghantasala-vak-rao.html ఘంటసాల గురించి వి.ఏ.కె.రావు] [[Category:తెలుగు సినిమా నేపథ్యగాయకులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా సంగీత దర్శకులు]] [[Category:1922 జననాలు]] [[Category:1974 మరణాలు]] [[en:Ghantasala]] Image:Ghantasala.jpg 9771 26873 2006-06-11T22:10:48Z Srinivasa 246 ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు Image:Ghantasala Stamp.jpg 9772 26874 2006-06-11T22:11:58Z Srinivasa 246 ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు స్మారక స్టాంపు ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు స్మారక స్టాంపు మణిశర్మ 9773 26910 2006-06-12T07:08:38Z Srinivasa 246 + {{మొలక}} {{మొలక}} [[Image:Mani_Sharma.jpg|thumbnail|మణిశర్మ]] '''మణిశర్మ''' (జూలై 11, 19??) [[తెలుగు]] మరియు తమిళ సినీ రంగంలో పేరుపొందిన సంగీత దర్శకుడు. 80వ దశకంలో కీ.శే. శ్రీ సత్యం గారి దగ్గర కీబోర్డ్ ప్లేయర్ గా సినీ జీవితాన్ని ప్రారంభించారు .ఇప్పటి వరకు 60 చిత్రాలకి పైగా సంగీతాన్నందించారు. ఇతని సంగీతం చాలా వరకు ఫాస్ట్బీట్ తో, మాస్ ప్రేక్షకులను ఆకట్టుకునేదిగా ఉంటుంది. కానీ ఆయన ప్రతీ సినిమాలో కనీసం ఒక్కటైనా మెలోడీ ఉంటుంది. అందుకే అతనిని '''మెలోడీ బ్రహ్మ''' అని కూడా పిలుస్తారు. పరిశ్రమలోని దాదాపు ప్రతీ నాయకుడికి సంగీతాన్ని అందించారు. ఇతనిని అగ్రతారల సంగీత దర్శకుడని కూడా అంటారు. ప్రస్తుతం తెలుగు సినీ పరిశ్రమలో నెం. 1 సంగీత దర్శకుడిగా చలామణీ అవుతున్నారు. == సంగీతము సమకూర్చిన కొన్ని విజయవంతమైన చిత్రాలు == *[[బావగారూ బావున్నారా]] *[[ఇంద్ర]] *[[ఠాగూర్]] *[[ఒక్కడు]] *[[ఖుషీ]] *[[గుడుంబా శంకర్]] *[[బాలు]] *[[మురారి]] *[[పోకిరీ]] *[[సమరసింహా రెడ్డి]] *[[నరసింహ నాయుడు]] *[[అన్నయ్య]] *[[అతడు]] *[[జై చిరంజీవ]] *[[యూత్]] [[Category:తెలుగు సినిమా సంగీత దర్శకులు]] [[en:Mani Sharma]] Image:Mani Sharma.jpg 9774 26878 2006-06-11T22:33:34Z Srinivasa 246 మణిశర్మ మణిశర్మ టాలీవుడ్ 9775 27192 2006-06-20T20:13:38Z Srinivasa 246 +{{భారతీయ సినిమా}} {{మొలక}} {{భారతీయ సినిమా}} దక్షిణ భారతదేశంలో గల ఆంద్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని తెలుగు సినీ పరిశ్రమని టాలీవుడ్ అని సంభోదిస్తారు. హాలీవుడ్ పేరుని స్ఫూర్తిగా తీసుకున్న బాలీవుడ్ మాదిరిగా తెలుగు+హాలీవుడ్ ధ్వనించేటట్టు ఈ పేరుని కూర్చారు. ఒక్కోసారి బెంగాలీ సినిమా పరిశ్రమని కూడా (టాలీగంజ్+హాలీవుడ్) టాలీవుడ్ గా సంభోదిస్తారు. == పరిశ్రమ == ప్రతీ ఏటా దాదాపు 100 నుండి 150 వరకు తెలుగు చిత్రాలు టాలీవుడ్ ద్వారా విడుదలవుతున్నాయి. 2005 వ సంవత్సరములో సగటున వారానికి రెండు సినిమాలు విదుదల కాగా, 32 బిలియన్ రూపాయల టిక్కెట్టు అమ్మకాల ద్వారా 23 బిలియన్ రూపాయల (522 మిలియన్ అమెరికా డాలర్లు) వార్షిక ఆదాయం వచ్చిందని అంచనా. పెద్ద చిత్రాలు చాలా వరకు పండుగ సమయాలైన సంక్రాంతి, ఉగాది, దసరాలకు లేదా వేసవి శెలవులకు విడుదల చేస్తారు. 2004 వ సంవత్సరములో ఒక్క సంక్రాంతి సమయంలోనే 150 కోట్లకు వ్యాపారం జరిగినట్టు అంచనా. ఇది బాలీవుడ్ పరిశ్రమ ఆ సంవత్సరంలో అర్జించినదానికన్నా ఎక్కువ. తెలుగు సినిమాకు సంబందించిన కార్యక్రమాలను ప్రసారం చెయ్యడానికి ప్రత్యేకంగా మూడు టీవీ ఛానళ్ళు పైనే ఉన్నాయి. టాలీవుడ్ బాక్సాఫీస్ వసూళ్ళ ట్రెండ్ కు సంబందించిన చార్టు మిలియన్ రూపాయిలలో : {| class="wikitable" |- ! సం. || టాలీవుడ్ బాక్సాఫీస్ |- | 1980 || 819 |- | 1985 || 1,526 |- | 1990 || 3,333 |- | 1995 || 7,985 |- | 2000 || 14,011 |- | 2005 || 23,044 |} ఆంధ్ర ప్రదేష్ రాష్ట్ర దేశీయ ఉత్పత్తుల ద్వారా వచ్చే స్థూల ఆదాయంలో 1 శాతం తెలుగు సినిమా పరిశ్రమ నుండి వచ్చింది. ==కోలీవుడ్ బాలీవుడ్ లతో సంబందం== చాలా మంది బాలీవుడ్ తారలు అప్పుడప్పుడూ తెలుగులో నటించడానికి ఇష్టపడతారు. దీనికి నిర్మాతలు చెల్లంచే భారీ పారితోషకం, త్వరితంగా చిత్ర నిర్మాణమే కారణం. ప్రముఖ తారలు సోనాలీ బెంద్రే, అమీషా పటేల్ 75 లక్షల వరకు; సదాఫ్, భూమిక చావ్లా, ఛార్మి (వీళ్ళంతా ముంబాయికి సంబందించిన వాళ్ళు) 50 నుండి 60 లక్షల వరకు తీసుకుంటారు. త్రిష, శ్రియ, జెనీలియ వంటి వారు నటించే రోజులు బట్టి 30 నుండి 40 లక్షల వరకు తీసుకుంటారు. టాలీవుడ్ నుండి కోలీవుడ్ కి, అక్కడ నుండి ఇక్కడికి కధలను ఇచ్చిపుచ్చుకోవడం మామూలే. హీరోయిన్లు కూడా ఈ రెండు పరిశ్రమల మధ్య మారుతుంటారు.<!-- The swapping of stories and heroines between Kollywood and Tollywood is common. --> తెలుగువాడైన విద్యాసాగర్ కోలీవుడ్ లో మంచి సంగీత దర్శకుడిగా పేరు సంపాదించుకుంటే, అక్కడివాడైన లారెన్స్ రాఘవేంధ్ర ఇక్కడ గొప్ప నృత్య దర్శకుడిగా, దర్శకుడిగా పేరు తెచ్చుకున్నారు. బాగా ఆడిన తెలుగు సినిమాలను తమిళంలో పునర్నిర్మిస్తుంటారు. అక్కడి సినిమాలను ఇక్కడ డబ్ చేస్తుంటారు. మణిరత్నం, శంకర్, ఏ.ఎమ్.రత్నం వంటి వాళ్ళు ఈ రెండు భాషలలోను ఒకేసారి సినిమాలను తీస్తుంటారు. == నిర్మాణ వ్యయం == తెలుగు సినిమా నిర్మాణ వ్యయం సాదారణంగా ఒక్కో సినిమాకు 7 నుండి 10 కోట్ల మధ్య ఉంటుంది. రిలీజుకి ముందు పేరున్న చిత్రాలకి 12 నుండి 20 కోట్ల వరకు ఆదాయం వస్తుంది. సినిమా విజయం సాధిస్తే 25 నుండి 30 కోట్ల వరకు వ్యాపారం జరగోచ్చు. == అభిమానులు== ప్రముఖ టాలీవుడ్ నటీనటులందరికీ దక్షిణ భారతదేశంలో అభిమానులున్నారు. ముఖ్యంగా [[ఎన్.టి.రామారావు]], [[చిరంజీవి]] వంటి వారిని అభిమానులు దైవంలా ఆరాధిస్తున్నారు. [[చిరంజీవి]] ఒక స్వచ్చంధ సంస్థను స్తాపించి తన అభిమానులను ఆ సేవా కార్యక్రమాలలో పాలు పంచుకునేంత అభిమానాన్ని సంపాదించుకున్నాడు. == తెలుగు సినిమా రంగ ప్రముఖులు == * [[యస్.వీ.రంగారావు]] * [[ఎన్.టి.రామారావు]] * [[అక్కినేని నాగేశ్వరరావు]] * [[అక్కినేని నాగార్జున|నాగార్జున]] * [[చిరంజీవి]] * [[వెంకటేష్]] * [[పవన్ కళ్యాన్]] * [[మహేష్ బాబు]] * [[నందమూరి బాలకృష్ణ|బాలకృష్ణ]] * నూతన్ ప్రసాద్ * కోటా శ్రీనివాసరావు * గిరిబాబు * మోహన్ బాబు * దాసరి నారాయణరావు * అల్లు రామలింగయ్య * రేలంగి వెంకట రామయ్య * రమణారెడ్డి * చిత్తూరి నాగయ్య * శోభన్ బాబు * ఘట్టమనేని కృష్ణ * కైకాల సత్యనారాయణ * రాజనాల * ఆర్.నాగేశ్వరరావు * గుమ్మడి * కన్నాంబ * [[సావిత్రి]] * వాణీశ్రీ * దేవిక * అంజలీ దేవి * జి.వరలక్ష్మి * జమున * [[భానుమతి]] * సూర్యకాంతం * రాజ సులోచన * జయసుద * జయప్రద * [[రమ్యకృష్ణ]] * [[శ్రీదేవి]] * [[భానుప్రియ]] * [[విజయశాంతి]] * [[సౌందర్య]] * [[మీరా జాస్మిన్]] * [[శ్రియ]] * [[బాలసుబ్రహ్మణ్యం]] ( గాయకుడు ) * [[ఘంటసాల|ఘంటసాల వెంకటేశ్వర రావు]] ( గాయకుడు ) * సుశీల ( గాయని ) * జానకి ( గాయని ) * జిక్కి( గాయని ) * బి. ఎన్. రెడ్డి (దర్శకుడు,నిర్మాత) * కె. వి. రెడ్డి (దర్శకుడు) * కె.S.రామారావు(నిర్మాత) * నాగిరెడ్డి(నిర్మాత) * ఎల్. వి. ప్రసాద్ (దర్శకుడు,నిర్మాత) * పి. పుల్లయ్య(దర్శకుడు,నిర్మాత) * సి. పుల్లయ్య(దర్శకుడు) * సి. ఎస్. రావు (దర్శకుడు) * బి. ఏ. సుబ్బారావు (దర్శకుడు,నిర్మాత) * ఆదుర్తి సుబ్బారావు (దర్శకుడు,నిర్మాత) * వేదాంతం రాఘవయ్య (దర్శకుడు) * తాపి చాణక్య (దర్శకుడు) * కమలాకర కామేశ్వరరావు(దర్శకుడు) * [[బాపు (చిత్రకారుడు)|బాపు]] (దర్శకుడు) * [[కె . విశ్వనాథ్|డా. కె . విశ్వనాథ్]] (దర్శకుడు) * [[రామ్ గోపాల్ వర్మ]] (దర్శకుడు,నిర్మాత) * ఏ . ఎమ్. రత్నం (నిర్మాత) * ఏడిద నాగేశ్వరరావు (నిర్మాత) * అల్లు అరవింద్ (నిర్మాత) * అశ్వనిదత్(నిర్మాత) * నాగేంద్ర బాబు (నిర్మాత) * [[డి. రామానాయుడు]] (నిర్మాత) * ఆచార్య [[ఆత్రేయ]] (పాటల రచయిత) * దుక్కిపాటి మధుసూదన రావు (నిర్మాత) == కొన్ని సంగతులు == *పాతతరం అగ్ర కధానాయకుడు [[ఎన్.టి.రామారావు]] గారు చాలా కాలం [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] రాష్ట్ర [[ముఖ్యమంత్రి]]గా పనిచేసారు. *[[శ్రీశ్రీ]] ఒకే రోజు 11 పాటలు రాసారు.. *భారతదేశంలోని పలువురి ప్రశంసలు పొందిన [[శంకరాభరణం]] సినిమాని [[1979]]లో [[కె . విశ్వనాథ్]] దర్శకత్వంలో పూర్ణోదయా ఆర్ట క్రియేషన్స్ బేనర్ పై ఏడిద నాగేశ్వరరావు నిర్మించారు. * భారతదేశ తొలి [[కౌబాయ్]] చిత్రాన్ని నిర్మించినది తెలుగు చిత్ర సీమే! [[మోసగాళ్ళకు మోసగాడు]] చిత్రాన్ని [[కృష్ణ]] కధానాయకుడిగా [[కె.యస్.ఆర్.దాస్]] దర్శకత్వంలో నిర్మించారు. ==వీటిని చూడండి== * [[తెలుగు సినిమాల జాబితా]] * [[భారతీయ సినిమా]] * [[హాలీవుడ్]] * [[బాలీవుడ్]] * [[నాలీవుడ్]] * [[కోలీవుడ్]] <!--inter wiki links--> [[en:Tollywood]] ==బాహ్య సంపర్కాలు== *[http://www.telugu-cards.com తెలుగుకార్డ్స్.కామ్ - తెలుగు జాతికి వినోదాన్ని పంచే సైట్] <!--*[http://www.gurla.com గుర్ల.కామ్ Number 1 indian kitchen website]--> *[http://oniondosa.blogspot.com/ ఆనియన్ దోస - తెలుగు సినిమా వేడి వేడిగా..! తెలుగు సినిమా బ్లాగు] *[http://www.TollywoodInfo.com టాలీవుడ్ ఇన్ఫో.కామ్ - తెలుగు సినిమా పోర్టల్] *[http://www.vendithera.com వెండితెర.కామ్ - తెలుగు సినిమా, ఆన్లైన్ సినిమా, వీడియోస్, రివ్యూలు, చిత్రాలు] *[http://www.idlebrain.com ఐడిల్ బ్రెయిన్ - ప్రముఖ పోర్టల్] *[http://www.telugucinema.com తెలుగు సినిమా - తొలి తెలుగు పోర్టల్] *[http://www.nonstopcinema.com నాన్ స్టాప్ సినిమా] *[http://www.Indiaglitz.com ఇండియా గ్లిట్జ్ - మల్టీమీడియా] *[http://www.greatandhra.com గ్రేట్ ఆంధ్రా - వార్తలు, పుకార్లు] *[http://www.ragalahari.com తెలుగు సినిమా తాజా వార్తలు] *[http://www.bharatwaves.com/portal/modules/xcgal/index.php?cat=10 తెలుగు మూవీ స్టిల్స్] [[Category:తెలుగు సినిమా]] <!-- The below are interlanguage links. --> [[nl:Tollywood]] [[sv:Tollywood]] Category:1922 జననాలు 9776 26902 2006-06-12T05:43:58Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1922]] Category:1974 మరణాలు 9777 26903 2006-06-12T05:44:33Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1974]] Category:1930 జననాలు 9778 26905 2006-06-12T05:48:42Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1930]] User:Ysnath 9779 26921 2006-06-12T14:53:12Z Ysnath 439 పని చేస్తున్నాను. తరువాత రండి. ధన్యవాదములు. మనూరు 9781 26926 2006-06-12T16:06:20Z Chaduvari 97 మనూరు, మానూరు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[మానూరు]] User talk:MSRKiran 9782 26953 2006-06-12T19:28:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ 9783 26973 2006-06-13T04:45:41Z MSRKiran 444 [[రాజోలు]] తాలూకా శంకరగుప్తంలో 1930వ సంవత్సరంలో శ్రీ పట్టాభిరామయ్య, శ్రీమతి సూర్యకాంతమ్మ దంపతులకు జన్మించిన శ్రీ మంగళంపల్లి బాలమురళీ కృష్ణ ప్రఖ్యాత కర్ణాటక సంగీత విద్వాంసులు, కవి, వాగ్గేయకారుడు. పింగళి సూరన 9784 27133 2006-06-19T04:24:35Z వైఙాసత్య 58 కొన్ని లింకులు ఇచ్చాను [[శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు|శ్రీకృష్ణదేవరాయల]] కొలువులోని [[అష్టదిగ్గజములు|అష్టదిగ్గజముల]]లో ఒకడైన '''పింగళి సూరన''' ''రాఘవపాణ్డవీయము'' అనే ఒక అత్యధ్భుతమైన శ్లేషా కావ్యాన్ని రచించాడు. ఈ కావ్యంలో ఉన్న ప్రతి ఒక పద్యాన్ని రామాయణంలోని కథకూ, భారతేతిహాసములోని కథకూ ఒకేసారి అన్వయించుకోవచ్చు. {{అష్టదిగ్గజములు}} User talk:Ravee 9785 26987 2006-06-13T12:44:43Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Ngopikrishna 9786 26988 2006-06-13T12:45:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Talk:స్తోత్రములు 9787 26993 2006-06-13T13:51:55Z వైఙాసత్య 58 స్తోత్రములలో వేదమంత్రములను ఉంచటం సబబు కాదు (స్తోత్రము వేరు, వేదము వేరు).పైగా, వేదమంత్రములు స్వరాక్షరపదదోషములతో చదివితే విపరీతార్థములను ఇవ్వగలవు. కాబట్టి "గణాణాం త్వా ..." మంత్రము మరియు "మంత్రపుష్పము" తొలగించుట మంచిది. :మీరు చెప్పిన విషయాలు నాకు పెద్దగా తెలియవు. ఇంకా ఎవరైన అభిప్రాయము తీసుకుంటే బాగుంటుందనుకుంటా. అయితే ఈ వ్యాసములొ స్తోత్రముల గురించి రాయవలసినది ఎవరో ఏకంగా స్తోత్రములే రాశారు. ఇలాంటి వ్యాసాలు, కీర్తనలు, పాటలు వికిపీడియాలో చాలా ఉన్నాయి. వాటన్నిటిని త్వరలో వికిసోర్స్‌కి కానీ వికిబుక్స్ కి కానీ తరలించబోతున్నాము. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:51, 13 జూన్ 2006 (UTC) Talk:వేమన శతకము 9789 27525 2006-06-28T11:21:41Z వైఙాసత్య 58 ''ఆటవెలది'' చందస్సు ప్రకారం మకుటము "విశ్వదాభిరామ వినుర '''వేమ'''" అని ఉండాలిగానీ "వినుర '''వేమా'''" అని కాదు. :తగిన మార్పులు చేశాను. సూచనకు కృతజ్ఞతలు--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:00, 13 జూన్ 2006 (UTC) ''అనువుగాని చోట అధికులమనరాదు కొంచెముందుటెల్ల కొదువకాదు కొండ యద్దమందు కొంచమై ఉండదా విశ్వదాభిరామ వినురవేమ'' ఈ పద్యమును రెండు సార్లు టైప్ చేసినట్టున్నారు. అంతే కాకుండా, ''అనగనగ రాగం'' అని మొదలయ్యే పద్యం అసలు లేనే లేదు. నేనే రాయుదును, కానీ స్పెల్లింగ్ తప్పులొస్తాయేమోనని భయం. :-) -- ''అక్షయ్'' :అలాగే చేయండి. అచ్చుతప్పులు ఎవరో ఒకరు దిద్దుతారు. --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 11:21, 28 జూన్ 2006 (UTC) ఆళ్ళదుర్గ 9790 27008 2006-06-13T18:07:12Z Chaduvari 97 ఆళ్ళదుర్గ, ఆళ్ళదుర్గ్ కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[ఆళ్ళదుర్గ్]] User:Charasala 9791 27014 2006-06-13T19:55:06Z 169.135.18.71 http://www.charasala.com ఇంకా నా వెబ్ ప్రపంచము ఖాళీగానే ఉంది. త్వరలో దాన్ని పూర్తి చేయగలను అనుకుంటున్నాను. నా బ్లాగులు. http://charasala.wordpress.com http://naapaluku.blogspot.comla.com నా ఊరు [[కల్పనాయునిచెరువు]] User talk:Sandalya 9794 27036 2006-06-14T14:10:19Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> నిమ్మన్నపల్లె 9796 27052 2006-06-15T08:39:11Z వైఙాసత్య 58 నిమ్మన్నపల్లె, నిమ్మనపల్లె కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[నిమ్మనపల్లె]] వడమలపేట 9797 27054 2006-06-15T08:41:22Z వైఙాసత్య 58 వడమలపేట, వడమాలపేట కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[వడమాలపేట]] గుడుపల్లె 9798 27057 2006-06-15T08:50:09Z వైఙాసత్య 58 గుడుపల్లె, గుడిపల్లె కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[గుడిపల్లె]] సోదం 9799 27059 2006-06-15T08:55:25Z వైఙాసత్య 58 సోదం, సోడం కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[సోడం]] User talk:Purnima 9800 27063 2006-06-15T19:09:42Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Rajesh 9801 27064 2006-06-15T19:10:05Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత 9802 27407 2006-06-25T20:15:04Z Srinivasa 246 /* ఇవి చూడండి */ జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పాటల రచయిత పురస్కారం (రజత కమలం) పొందినవారి వివరాలు: {| border = "1" cellpadding = "3" cellspacing = "0" |- ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంఖ్య ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంవత్సరం ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | రచయిత<br />(గ్రహీత) ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సినిమా ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | పాట ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | భాష |- | 52 | [[2005]] | ''పా. విజయ్'' | ఆటోగ్రాఫ్ | ఒవ్వొరు పూక్కల్... | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 51 | [[2004]] | ''[[సుద్దాల అశోక్ తేజ]]'' | [[ఠాగూర్]] | నేను సైతం... | [[తెలుగు భాష|తెలుగు]] |- | 50 | [[2003]] | ''[[వైరముత్తు]]'' | కన్నత్తిల్ ముత్తమిట్టాల్ | | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 49 | [[2002]] | ''[[జావేద్ అక్తర్]]'' | [[లగాన్]] | రాధ కైసే న జలే... & ఘనన్ ఘనన్... | [[హిందీ]] |- | 48 | [[2001]] | ''యూసఫ్ ఆలీ కెచేరి'' / <br />''[[జావేద్ అక్తర్]]'' | మజా / <br />రెఫ్యూజీ <br/> | గయం హరినామ దయం... | [[మళయాలం]] / <br />[[హిందీ]] |- | 47 | [[2000]] | ''[[వైరముత్తు]]'' | సంగమం | | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 46 | [[1999]] | ''[[జావేద్ అక్తర్]]'' | గాడ్ మదర్ | | [[హిందీ]] |- | 45 | [[1998]] | ''[[జావేద్ అక్తర్]]'' | బోర్డర్ | | [[హిందీ]] |- | 44 | [[1997]] | ''[[జావేద్ అక్తర్]]'' | సాజ్ | | [[హిందీ]] |- | 43 | [[1996]] | ''అమిత్ కన్నా'' | భైరవి | | [[హిందీ]] |- | 42 | [[1995]] | ''[[వైరముత్తు]]'' | కరుత్తమ్మ & పవిత్ర | | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 41 | [[1994]] | ''[[వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి]]'' | [[మాతృదేవోభవ]] | రాలిపోయే పువ్వా నీకు రాగాలెందుకే... | [[తెలుగు భాష|తెలుగు]] |- | 40 | [[1993]] | ''[[వైరముత్తు]]'' | [[రోజా]] | | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 39 | [[1992]] | ''కె.ఎస్.నరసింహ స్వామి'' | మైసూర్ మల్లిగే | | [[కన్నడం]] |- | 38 | [[1991]] | ''[[గుల్జార్]]'' | లేకిన్... | | [[హిందీ]] |- | 37 | [[1990]] | ''శతరూప సాన్యల్'' | చాందనీర్ | | [[బెంగాలీ భాష|బెంగాలీ]] |- | 36 | [[1989]] | ''ఓ.ఎన్.వి.కురూప్'' | వైశాలి | | [[మళయాలం]] |- | 35 | [[1988]] | ''[[గుల్జార్]]'' | ఇజాజత్ | మేరా కుచ్ సామాన్... | [[హిందీ]] |- | 34 | [[1987]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 33 | [[1986]] | ''[[వైరముత్తు]]'' | ముదల్ మరియాదై | | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 32 | [[1985]] | ''వసంత్ దేవ్'' | సారాంశ్ | | [[హిందీ]] |- | 31 | [[1984]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 30 | [[1983]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 29 | [[1982]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 28 | [[1981]] | ''[[సత్యజిత్ రే]]'' | హిరక్ రాజర్ దేషీ | | [[బెంగాలీ భాష|బెంగాలీ]] |- | 27 | [[1980]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 26 | [[1979]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 25 | [[1978]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 24 | [[1977]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 23 | [[1976]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 22 | [[1975]] | ''[[శ్రీశ్రీ]]'' | [[అల్లారి సీతారామ రాజు]] | తెలుగువీర లేవరా... | [[తెలుగు భాష|తెలుగు]] |- | 21 | [[1974]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 20 | [[1973]] | ''వాయలర్ రామవర్మ'' | అచానుమ్ బప్పయుమ్ | | [[మళయాలం]] |- | 19 | [[1972]] | ''ప్రేమ్ భవన్'' | నానక్ దుఖియ సబ్ సంసార్ | | [[పంజాబీ]] |- | 18 | [[1971]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 17 | [[1970]] | ''కైఫీ ఆజ్మి'' | సాత్ హిందుస్తానీ | | [[హిందీ]] |- | 16 | [[1969]] | ''[[కన్నదాసన్]]'' | కుళంతైక్కాగ | | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 15 | [[1968]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 14 | [[1967]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 13 | [[1966]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 12 | [[1965]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 11 | [[1964]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 10 | [[1963]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 9 | [[1962]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 8 | [[1961]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 7 | [[1960]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 6 | [[1959]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 5 | [[1958]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 4 | [[1957]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 3 | [[1956]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 2 | [[1955]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |- | 1 | [[1954]] | ''[[]]'' | [[]] | | [[]] |} ==ఇవి చూడండి== {{జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు]] User talk:Prasiyanth 9803 27070 2006-06-16T17:15:49Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Template:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు 9804 27091 2006-06-17T07:30:58Z వైఙాసత్య 58 లింకుల మార్పులు {| class="toccolours" align=center |- bgcolor=#ccccff ! align=center |'''[[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు]]''' |- bgcolor=#eeeeee ! align=center | భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారం : ఫీచర్ ఫిల్మ్స్ |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సినిమా| ఉత్తమ సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నటుడు| ఉత్తమ నటుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నటి| ఉత్తమ నటి]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సహాయ నటుడు| ఉత్తమ సహాయ నటుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సహాయ నటి| ఉత్తమ సహాయ నటి]] |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ కళా దర్శకుడు| ఉత్తమ కళా దర్శకుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ బాల నటుడు| ఉత్తమ బాల నటుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ ఛాయా గ్రహకుడు| ఉత్తమ ఛాయా గ్రహకుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ కాస్ట్యూమ్ డిజైనర్| ఉత్తమ కాస్ట్యూమ్ డిజైనర్]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ దర్శకుడు| ఉత్తమ దర్శకుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ స్క్రీన్ ప్లే| ఉత్తమ స్క్రీన్ ప్లే]] |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నృత్య దర్శకుడు| ఉత్తమ నృత్య దర్శకుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత| ఉత్తమ గీత రచయిత]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సంగీత దర్శకుడు| ఉత్తమ సంగీత దర్శకుడు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నేపథ్య గాయకుడు| ఉత్తమ నేపథ్య గాయకుడు ]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నేపథ్య గాయని| ఉత్తమ నేపథ్య గాయని]] |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ శబ్దగ్రహణం| ఉత్తమ శబ్దగ్రహణం]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ కూర్పు| ఉత్తమ కూర్పు]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ స్పెషల్ అఫెక్ట్స్| ఉత్తమ స్పెషల్ అఫెక్ట్స్]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ బాలల సినిమా| ఉత్తమ బాలల సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ కుటుంబ కధా చిత్రం| ఉత్తమ కుటుంబ కధా చిత్రం]] |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ప్రత్యేక జ్యూరీ పురస్కారం| ప్రత్యేక జ్యూరీ పురస్కారం]] |- |- bgcolor=#eeeeee ! align=center | |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ అస్సామీ సినిమా|ఉత్తమ అస్సామీ సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ బెంగాలీ సినిమా|ఉత్తమ బెంగాలీ సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ ఆంగ్ల సినిమా|ఉత్తమ ఆంగ్ల సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ హిందీ సినిమా|ఉత్తమ హిందీ సినిమా]] |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ కన్నడ సినిమా|ఉత్తమ కన్నడ సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ మళయాల సినిమా|ఉత్తమ మళయాల సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ మరాఠీ సినిమా|ఉత్తమ మరాఠీ సినిమా]] |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ ఒరియా సినిమా|ఉత్తమ ఒరియా సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ పంజాబీ సినిమా|ఉత్తమ పంజాబీ సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ కొంకణి సినిమా|ఉత్తమ కొంకణి సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ మణిపురి సినిమా|ఉత్తమ మణిపురి సినిమా]] |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ తమిళ సినిమా|ఉత్తమ తమిళ సినిమా]] | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ తెలుగు సినిమా|ఉత్తమ తెలుగు సినిమా]] |- |- bgcolor=#eeeeee ! align=center | జాతీయ సినిమా పురస్కారం : విరమించిన పురస్కారాలు |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ ద్వితీయ సినిమా|ఉత్తమ ద్వితీయ సినిమా]] |- |- bgcolor=#eeeeee ! align=center | ఇందిరా గాంధీ జాతీయ ఉత్తమ నూతన దర్శకుడు పురస్కారం |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నూతన దర్శకుడు|ఇందిరా గాంధీ పురస్కారం]] |- |- bgcolor=#eeeeee ! align=center | నర్గీస్ దత్ జాతీయ ఉత్తమ సమైక్యత సినిమా పురస్కారం |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సమైక్యత సినిమా|నర్గీస్ దత్ పురస్కారం]] |- |- bgcolor=#eeeeee ! align=center | జీవితకాల గుర్తింపు పురస్కారం |- | align=center | [[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు|దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే పురస్కారము]] |- |- bgcolor=#eeeeee ! align=center | ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం |- | align=center | [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం|ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం]] |} Talk:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత 9805 27173 2006-06-19T23:44:12Z వైఙాసత్య 58 /* సంవత్సరాల పొంతన */ ఈ వ్యాసానికి [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత]] అని పేరుపెడితే బాగుంటుందనిపిస్తుంది. ఇంకా ఏ పాటకి బహుమతి వచ్చిందో అనే సమాచారము కూడా చేర్చగలిగితే సమగ్రముగా ఉంటుంది --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 03:01, 17 జూన్ 2006 (UTC) వైజాసత్యా, నేనూ పేర్ల విషయంలో సంగ్ధిగ్దంలో ఉన్నాను. మీరు పేర్కొన్నట్టు Template:జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు మూసను (లేదా వేరే ఏదైనా తగిన పేరుగల మూసను) సవరించండి. ఆ లింకులను ఉపయోగించి మిగిలిన విభాగాలను పూర్తిచేయగలను. ధన్యవాదములు - [[User:Srinivasa | శ్రీనివాస]] 04:04, 17 జూన్ 2006 (UTC) :నేను మూసలో తగిన మార్పులు చేశాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 15:06, 17 జూన్ 2006 (UTC) ==సంవత్సరాల పొంతన== ఈ పేజీలోని సంవత్సరాల కి ఈ [http://tfmpage.mayyam.com/hub/viewlite.php?t=3870 వెబ్‌సైటు]లో ఇచ్చిన సంవత్సరాలకి పొంతన కుదరట్లేదు. ఏవి ఖచ్చితమైనవో అర్ధం కావట్లేదు --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:43, 19 జూన్ 2006 (UTC) ఆంగ్ల వికీపీడియాలోని వ్యాసాన్ని తీసుకుని దీనిని కూర్చడం జరిగింది. మీరు తెలిపిన దానిని బట్టి నేను ఈ వ్యాసాన్ని మీరు పైన తెలిపిన వేరే రిఫరెన్సుతో పోల్చిచూడడగా ఒక విషయము అర్ధమైంది. ఈ వ్యాసములో ఉన్న సంవత్సరాల కంటే మీరిచ్చిన రిఫరెన్సులో ఒక సంవత్సరం తక్కువగా ఉన్నది. కానీ మిగిలిన విషయాలు అదే వరుసలో ఉన్నాయి. ఈ [http://mib.nic.in/DFF/welcome.html అధికారిక] వెబ్ సైట్ లో చూస్తే తేలిన విషయమేమిటంటే ఈ వ్యాసములో ఉన్న సంవత్సరములు ఈ అవార్డు ప్రకటించిన సంవత్సరములు. కానీ అవార్డు ప్రకటించినది మాత్రం గడచిన సంవత్సరాలకు. తగిన మార్పులు చేయగలరని అశిస్తున్నాను. -- [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 18:47, 19 జూన్ 2006 (UTC) :అయితే మనము అధికారిక పద్ధతినే పాటిద్దాము. సంవత్సరాలు మార్చావల్సిన అవసరము లేదు. కానీ సంఖ్య (ఉదాహరణకి 52, 51) జోడిద్దాము --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 23:44, 19 జూన్ 2006 (UTC) User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె 9806 27080 2006-06-17T03:28:43Z వైఙాసత్య 58 <div style="clear:both;" class="NavFrame"> <div style="background:#ecc199" class="NavHead">'''[[జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు]]''' </div> <div class="NavContent" align=left> {| |- |align="right" width=25% style="font-size: 90%;"| '''జాతీయ సినిమా పురస్కారం : ఫీచర్ ఫిల్మ్స్''' | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పురస్కారం| ఉత్తమ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా నటుడు పురస్కారం | ఉత్తమ నటుడు]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా నటి పురస్కారం | ఉత్తమ నటి]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమాసహాయ నటుడు పురస్కారం | ఉత్తమ సహాయ నటుడు]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా సహాయ నటి పురస్కారం | ఉత్తమ సహాయ నటి]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా కళా దర్శకుడు పురస్కారం | ఉత్తమ కళా దర్శకుడు]] | [[ జాతీయ ఉత్తమ సినిమా బాల నటుడు పురస్కారం | ఉత్తమ బాల నటుడు]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా ఛాయా గ్రహకుడు పురస్కారం | ఉత్తమ ఛాయా గ్రహకుడు]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా కాస్ట్యూమ్ డిజైనర్ పురస్కారం | ఉత్తమ కాస్ట్యూమ్ డిజైనర్]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా దర్శకుడు పురస్కారం | ఉత్తమ దర్శకుడు]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా స్క్రీన్ ప్లే పురస్కారం | ఉత్తమ స్క్రీన్ ప్లే]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా నృత్య దర్శకుడు పురస్కారం| ఉత్తమ నృత్య దర్శకుడు]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పాటల రచయిత పురస్కారం | ఉత్తమ పాటల రచయిత]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా సంగీత దర్శకుడు పురస్కారం | ఉత్తమ సంగీత దర్శకుడు]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా నేపథ్య గాయకుడు పురస్కారం | ఉత్తమ నేపథ్య గాయకుడు ]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా నేపథ్య గాయని పురస్కారం | ఉత్తమ నేపథ్య గాయని]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా శబ్దగ్రహణం పురస్కారం| ఉత్తమ శబ్దగ్రహణం]] | [[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా కూర్పు పురస్కారం | ఉత్తమ కూర్పు]] | [[ జాతీయ ఉత్తమ సినిమా స్పెషల్ అఫెక్ట్స్ పురస్కారం | ఉత్తమ స్పెషల్ అఫెక్ట్స్]] | [[జాతీయ ఉత్తమ బాలల సినిమా పురస్కారం | ఉత్తమ బాలల సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ కుటుంబ కధా చిత్రం| ఉత్తమ కుటుంబ కధా చిత్రం]] |- |align="right" width=25% style="font-size: 90%;"| '''[[ప్రత్యేక జ్యూరీ పురస్కారం (జాతీయ సినిమా పురస్కారం)| ప్రత్యేక జ్యూరీ పురస్కారం]]''' |style="font-size: 90%;"|[[జాతీయ ఉత్తమ అస్సామీ సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ అస్సామీ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ బెంగాలీ సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ బెంగాలీ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ ఆంగ్ల సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ ఆంగ్ల సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ హిందీ సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ హిందీ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ కన్నడ సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ కన్నడ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ మళయాల సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ మళయాల సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ మరాఠీ సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ మరాఠీ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ ఒరియా సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ ఒరియా సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ పంజాబీ సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ పంజాబీ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ కొంకణి సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ కొంకణి సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ మణిపురి సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ మణిపురి సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ తమిళ సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ తమిళ సినిమా]] | [[జాతీయ ఉత్తమ తెలుగు సినిమా పురస్కారం|ఉత్తమ తెలుగు సినిమా]] |- |align="right" width=25% style="font-size: 90%;"|'''జాతీయ సినిమా పురస్కారం : విరమించిన పురస్కారాలు''' | [[జాతీయ ఉత్తమ ద్వితీయ సినిమా పురస్కారం |ఉత్తమ ద్వితీయ సినిమా]] |- |align="right" width=25% style="font-size: 90%;"|'''ఇందిరా గాంధీ జాతీయ ఉత్తమ నూతన దర్శకుడు పురస్కారం''' |[[జాతీయ ఉత్తమ నూతన దర్శకుడు పురస్కారం|ఇందిరా గాంధీ పురస్కారం]] |- |align="right" width=25% style="font-size: 90%;"|'''నర్గీస్ దత్ జాతీయ ఉత్తమ సమైక్యత సినిమా పురస్కారం''' |[[జాతీయ ఉత్తమ సమైక్యత సినిమా పురస్కారం |నర్గీస్ దత్ పురస్కారం]] |- |align="right" width=25% style="font-size: 90%;"| '''జీవితకాల గుర్తింపు పురస్కారం''' |[[దాదా సాహెబ్ ఫాల్కే పురస్కారం]] |- |align="right" width=25% style="font-size: 90%;"|'''ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం''' |[[జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం పురస్కారం|ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం]] |} </div> </div> జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పాటల రచయిత పురస్కారం 9807 27086 2006-06-17T07:11:51Z వైఙాసత్య 58 జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పాటల రచయిత పురస్కారం, భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత కు తర� #REDIRECT [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత]] Talk:జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పాటల రచయిత పురస్కారం 9808 27088 2006-06-17T07:11:51Z వైఙాసత్య 58 Talk:జాతీయ ఉత్తమ సినిమా పాటల రచయిత పురస్కారం, Talk:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత క� #REDIRECT [[Talk:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ గీత రచయిత]] Template:జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు 9809 27090 2006-06-17T07:13:13Z వైఙాసత్య 58 Template:జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు, Template:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు కు తరలించబడింది: మెరుగైన పేరు #REDIRECT [[Template:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు]] కన్నడం 9810 27092 2006-06-17T07:32:38Z వైఙాసత్య 58 దారిమార్పు పేజీ #REDIRECT[[కన్నడ భాష]] హయాత్ బక్షీ బేగం 9811 27096 2006-06-17T15:32:32Z వైఙాసత్య 58 '''మా సాహెబా''' గా ప్రసిద్ధి చెందిన '''హయాత్ బక్షీ బేగం''' [[హైదరాబాదు|భాగ్యనగర]] స్థాపకుడైన [[మహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా]] ఏకైక సంతానము. [[గోల్కొండ]] 6వ సుల్తాను [[సుల్తాన్ మహమ్మద్ కుతుబ్ షా]] భార్య మరియు 7వ సుల్తాను [[అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా]] యొక్క తల్లి. కులీ కుతుబ్ షాకు మగ సంతానము లేనందున తన కూతురు హయాత్ బక్షీ బేగం ను మహమ్మద్ కుతుబ్ షాకు ఇచ్చి వివాహము చేసి తన వారసునిగా ప్రకటించాడు. మహమ్మద్ కుతుబ్ షాకు ముగ్గురు కుమారులు మరియు కుమార్తెలు. వీరిలో ఏడవ సుల్తాన్ అబ్దుల్లా కుతుబ్ షా కూడా ఒకడు. ఈమె తన పేరు మీదుగా భాగ్యనగరము శివార్లలో [[సూరత్]] - [[మచిలీపట్నము]] చారిత్రక వర్తక రహదారి పైన [[హయాత్‌నగర్]] స్థాపించినది. ఈమె ఎన్నడూ స్వయంగా పరిపాలించక పోయినా కుతుబ్ షాహీ సమాధులలో ఈమెకు ప్రత్యేక సమాధి ఉండటము విశేషము. Category:1880 జననాలు 9812 27098 2006-06-17T19:42:41Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1880]] భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నటుడు 9813 27193 2006-06-20T20:31:39Z Srinivasa 246 + సంఖ్యలను చేర్చాను ఉత్తమ నటుడు విభాగంలో [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారం]] (రజత కమలం) అందుకున్న వారి వివరాలు: {| border = "1" cellpadding = "3" cellspacing = "1" |- ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంఖ్య ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంవత్సరం ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | నటుడు <br />(గ్రహీత) ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సినిమా ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | భాష |- | 52 | [[2005]] | '''''[[సైఫ్ ఆలీ ఖాన్]]''''' | [[హమ్ తుమ్]] | [[హిందీ]] |- | 51 | [[2004]] | '''''[[విక్రమ్ (నటుడు)|విక్రమ్]]''''' | [[పితామగన్]] | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 50 | [[2003]] | '''''[[అజయ్ దేవగన్]]''''' | [[ద లెజండ్ ఆఫ్ భగత్ సింగ్]] | [[హిందీ]] / [[ఆంగ్ల భాష|ఆంగ్లం]] |- | 49 | [[2002]] | '''''[[మురళి (నటుడు)|మురళి]]''''' | [[నేయ్తుకారన్]] | [[మళయాలం]] |- | 48 | [[2001]] | '''''[[అనిల్ కపూర్]]''''' | [[పుకార్]] | [[హిందీ]] |- | 47 | [[2000]] | '''''[[మోహన్ లాల్]]''''' | [[వాన ప్రస్థం]] | [[మళయాలం]] |- | 46 | [[1999]] | 1.'''''[[మమ్ముట్టి]]'''''<br />2.'''''[[అజయ్ దేవగన్]]''''' | [[డా.అంబేద్కర్]]<br />[[జక్మ్]] | [[ఆంగ్ల భాష|ఆంగ్లం]]<br />[[హిందీ]] |- | 45 | [[1998]] | 1.'''''[[సురేష్ గోపి]]'''''<br />2.'''''[[బాలచంద్ర మీనన్]]''''' | [[కాళియాట్టం]]<br />[[సమాంతరంగల్]] | [[మళయాలం]]<br />[[మళయాలం]] |- | 44 | [[1997]] | '''''[[కమల్ హాసన్]]''''' | [[ఇండియన్ (సినిమా)|ఇండియన్]] | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 43 | [[1996]] | '''''[[రజిత్ కపూర్]]''''' | [[ద మేకింగ్ ఆఫ్ ద మహాత్మా]] | [[ఆంగ్ల భాష|ఆంగ్లం]] |- | 42 | [[1995]] | '''''[[నానా పటేకర్]]''''' | [[క్రాంతివీర్]] | [[హిందీ]] |- | 41 | [[1994]] | '''''[[మమ్ముట్టి]]''''' | [[పొంతన్ మదా]] & [[విధేయన్]] | [[మళయాలం]] |- | 40 | [[1993]] | '''''[[మిథున్ చక్రవర్తి]]''''' | [[తహదేర్ కథ]] | [[బెంగాలీ భాష|బెంగాలీ]] |- | 39 | [[1992]] | '''''[[మోహన్ లాల్]]''''' | [[భారతం]] | [[మళయాలం]] |- | 38 | [[1991]] | '''''[[అమితాబ్ బచ్చన్]]''''' | [[అగ్నిపథ్]] | [[హిందీ]] |- | 37 | [[1990]] | '''''[[మమ్ముట్టి]]''''' | [[మాతిలుకల్]] & [[ఒరు వడక్కన్ చీర గాథ]] | [[మళయాలం]] |- | 36 | [[1989]] | '''''[[ప్రేమ్ జీ]]''''' | [[పిరవి]] | [[మళయాలం]] |- | 35 | [[1988]] | '''''[[కమల్ హాసన్]]''''' | [[నాయకన్]] | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 34 | [[1987]] | '''''[[చారుహాసన్]]''''' | [[తబరన్ కథే]] | [[కన్నడం]] |- | 33 | [[1986]] | '''''[[శశి కపూర్]]''''' | [[న్యూ డెల్హి టైమ్స్]] | [[హిందీ]] |- | 32 | [[1985]] | '''''[[నసీరుద్దీన్ షా]]''''' | [[పార్]] | [[హిందీ]] |- | 31 | [[1984]] | '''''[[ఓమ్ పురి]]''''' | [[అర్ధ్ సత్య]] | [[హిందీ]] |- | 30 | [[1983]] | '''''[[కమల్ హాసన్]]''''' | [[మూంద్రమ్ పిరై]] | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 29 | [[1982]] | '''''[[ఓమ్ పురి]]''''' | [[ఆరోహన్]] | [[హిందీ]] |- | 28 | [[1981]] | '''''[[బాలన్ కె.నాయర్]]''''' | [[ఒప్పోల్]] | [[మళయాలం]] |- | 27 | [[1980]] | '''''[[నసీరుద్దీన్ షా]]''''' | [[స్పర్శ్]] | [[హిందీ]] |- | 26 | [[1979]] | '''''[[అరుణ్ ముఖర్జీ]]''''' | [[పరశురామ్]] | [[బెంగాలీ భాష|బెంగాలీ]] |- | 25 | [[1978]] | '''''[[గోపి (నటుడు)|గోపి]]''''' | [[కొడియాట్టమ్]] | [[మళయాలం]] |- | 24 | [[1977]] | '''''[[మిథున్ చక్రవర్తి]]''''' | [[మ్రిగాయ]] | [[హిందీ]] |- | 23 | [[1976]] | '''''[[ఎమ్.వి.వాసుదేవ రావు]]''''' | [[చోమన దుది]] | [[కన్నడం]] |- | 22 | [[1975]] | '''''[[సాధు మెహర్]]''''' | [[అంకుర్]] | [[హిందీ]] |- | 21 | [[1974]] | '''''[[పి.జె.ఆంటోనిP.J. Antony]]''''' | [[నిర్మల్యం]] | [[మళయాలం]] |- | 20 | [[1973]] | '''''[[సంజీవ్ కుమార్]]''''' | [[కోషిశ్]] | [[హిందీ]] |- | 19 | [[1972]] | '''''[[ఎమ్.జి.రామచంద్రన్]]''''' | [[రిక్షావ్కరన్]] | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | 18 | [[1971]] | '''''[[సంజీవ్ కుమార్]]''''' | [[దస్తక్]] | [[హిందీ]] |- | 17 | [[1970]] | '''''[[ఉత్పల్ దత్]]''''' | [[భువన్ షోమే]] | [[హిందీ]] |- | 16 | [[1969]] | '''''[[అశోక్ కుమార్]]''''' | [[ఆశీర్వాద్]] | [[హిందీ]] |- | 15 | [[1968]] | '''''[[ఉత్తమ్ కుమార్]]''''' | [[ఆంటోనీ ఫిరింగీ]] & [[చిరియా కన్నా]] | [[బెంగాలీ భాష|బెంగాలీ]] |- | 14 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 13 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 12 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 11 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 10 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 9 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 8 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 7 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 6 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 5 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 4 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 3 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 2 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |- | 1 | ''[[]]'' | [[]] | [[]] | [[]] |} ==ఇవి చూడండి== {{భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|Actor]] [[de:National Film Award/Bester Hauptdarsteller]] భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నటి 9814 27100 2006-06-17T21:44:28Z Srinivasa 246 ఉత్తమ నటి విభాగంలో [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారం]] (రజత కమలం) అందుకున్న వారి వివరాలు: {| border = "1" cellpadding = "3" cellspacing = "0" |- ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంవత్సరం ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | నటి<br />(గ్రహీత) ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సినిమా ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | భాష |- | [[2005]] | '''''[[తార]]''''' | [[హసీనా]] | [[కన్నడం]] |- | [[2004]] | '''''[[మీరా జాస్మిన్]]''''' | [[పాదమ్ ఒన్ను ఒరు విలాపం]] | [[మళయాలం]] |- | [[2003]] | '''''[[కోంకణ సేన్ శర్మ]]''''' | [[మిష్టర్ అండ్ మిసెస్ అయ్యర్]] | [[ఆంగ్లము]] |- | [[2002]] | 1.'''''[[టాబు (నటి)|టాబు]]'''''<br />2.'''''[[శోభన]]''''' | [[చాందినీ బార్]] <br /> [[మిత్ర్ - మై ఫ్రెండ్]] | [[హిందీ]] <br />[[ఆంగ్లము]] |- | [[2001]] | '''''[[రవీనా టండన్]]''''' | [[దామన్: ఎ విక్టిమ్ ఆఫ్ మారిటల్ వయోలెన్స్]]<!--A Victim of Martial Violence--> | [[హిందీ]] |- | [[2000]] | '''''[[కిరణ్ ఖేర్]]''''' | [[బరివాలీ]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1999]] | '''''[[షబనా ఆజ్మీ]]''''' | [[గాడ్ మదర్ (సినిమా)| గాడ్ మదర్]] | [[హిందీ]] |- | [[1998]] | '''''[[ఇంద్రణి హల్దేర్]]''''' & '''''[[రీతూపర్ణ సేన్ గుప్త]]''''' | [[దహన్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1997]] | '''''[[టాబు (నటి)|టాబు]]''''' | [[మాచిస్]] | [[హిందీ]] |- | [[1996]] | '''''[[సీమా బిస్వాస్]]''''' | [[బాండిట్ క్వీన్]] | [[హిందీ]] |- | [[1995]] | '''''[[దేబశ్రీ రాయ్]]''''' | [[ఉనిషే ఏప్రిల్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1994]] | '''''[[శోభన]]''''' | [[మనిచిత్రతలు]] | [[మళయాలం]] |- | [[1993]] | '''''[[డింపుల్ కపాడియా]]''''' | [[రుడాలీ]] | [[హిందీ]] |- | [[1992]] | '''''[[మొలొయా గోస్వామి]]''''' | [[ఫిరింగోటి]] | [[అస్సామీ]] |- | [[1991]] | '''''[[విజయ శాంతి]]''''' | [[కర్తవ్యం]] | [[తెలుగు]] |- | [[1990]] | '''''[[శ్రీలేఖ ముఖర్జీ]]''''' | [[పర్శురామెర్ కుటార్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1989]] | '''''[[అర్చన]]''''' | [[దాసి]] | [[తెలుగు]] |- | [[1988]] | '''''[[అర్చన]]''''' | [[వీడు]] | [[తమిళం]] |- | [[1987]] | '''''[[మోనిషా ఉన్ని]]''''' | [[నఖశతంగల్]] | [[మళయాలం]] |- | [[1986]] | '''''[[సుహాసినీ మణిరత్నం|సుహాసిని]]''''' | [[సిందు భైరవి]] | [[తమిళ భాష|తమిళం]] |- | [[1985]] | '''''[[షబనా ఆజ్మి]]''''' | [[పార్]] | [[హిందీ]] |- | [[1984]] | '''''[[షబనా ఆజ్మి]]''''' | [[కాందార్]] | [[హిందీ]] |- | [[1983]] | '''''[[షబనా ఆజ్మి]]''''' | [[అర్థ్]] | [[హిందీ]] |- | [[1982]] | '''''[[రేఖ]]''''' | [[ఉమ్రావ్ జాన్]] | [[ఉర్దూ]] |- | [[1981]] | '''''[[స్మితా పాటిల్]]''''' | [[చక్ర]] | [[హిందీ]] |- | [[1980]] | '''''[[శోభ]]''''' | [[పసి]] | [[తమిళం]] |- | [[1979]] | '''''[[శారద]]''''' | [[నిమజ్జనం]] | [[తెలుగు]] |- | [[1978]] | '''''[[స్మితా పాటిల్]]''''' | [[భూమిక|భూమిక:ద రోల్]] | [[హిందీ]] |- | [[1977]] | '''''[[లక్ష్మి (నటి)|లక్ష్మి]]''''' | [[శిలా నేరంగలిల్ శిలా మనితర్గల్]] | [[తమిళం]] |- | [[1976]] | '''''[[షర్మిలా టాగూర్]]''''' | [[మౌసమ్]] | [[హిందీ]] |- | [[1975]] | '''''[[షబనా ఆజ్మి]]''''' | [[అంకుర్]] | [[హిందీ]] |- | [[1974]] | '''''[[నందిని భక్తవత్సల]]''''' | [[కాడు]] | [[కన్నడం]] |- | [[1973]] | '''''[[శారద]]''''' | [[స్వయంవరం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1972]] | '''''[[వహీదా రెహమాన్]]''''' | [[రేష్మ ఔర్ షేరా]] | [[హిందీ]] |- | [[1971]] | '''''[[రెహనా సుల్తాన్]]''''' | [[దస్తక్]] | [[హిందీ]] |- | [[1970]] | '''''[[మదాబి ముఖర్జీ]]''''' | [[దిబ్రత్రిర్ కబ్యా]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1969]] | '''''[[శారద]]''''' | [[తులాభారం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1968]] | '''''[[నర్గీస్ దత్]]''''' | [[రాత్ ఔర్ దిన్]] | [[హిందీ]] |} ==ఇవి చూడండి== {{భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|Actress]] [[de:National Film Award/Beste Hauptdarstellerin]] భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నృత్య దర్శకుడు 9815 27101 2006-06-17T22:32:54Z Srinivasa 246 {{మొలక}} ఉత్తమ నృత్య దర్శకుడు విభాగంలో [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారం]] (రజత కమలం) అందుకున్న వారి వివరాలు: {| border = "1" cellpadding = "3" cellspacing = "0" |- ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంవత్సరం ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | నృత్య దర్శకుడు<br />(గ్రహీత) ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | పాట ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సినిమా ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | భాష |- | [[2005]] | ''[[ప్రభుదేవా]]'' | మై ఐసా క్యూ హూఁ | [[లక్ష్య]] | [[హిందీ]] |- | [[2004]] | ''[[]]'' | | [[]] | [[]] |- | [[2003]] | ''[[సరోజ్ ఖాన్]]'' | డోలా రే డోలా | [[దేవ్‌దాస్]] | [[హిందీ]] |- | [[2002]] | ''[[]]'' | | [[]] | [[]] |- | [[2001]] | ''[[]]'' | | [[]] | [[]] |- | [[2000]] | ''[[]]'' | | [[]] | [[]] |- | [[1999]] | ''[[]]'' | | [[]] | [[]] |- | [[1998]] | ''[[]]'' | | [[]] | [[]] |- | [[1997]] | ''[[ప్రభుదేవా]]'' | స్ట్రాబెరి కన్నె | [[మిన్సార కనవు]] | [[తమిళం]] |} ==ఇవి చూడండి== {{భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|Choreography]] భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ స్పెషల్ అఫెక్ట్స్ 9816 27103 2006-06-17T22:54:53Z Srinivasa 246 +{{మొలక}} {{మొలక}} ఉత్తమ స్పెషల్ అఫెక్ట్స్ విభాగంలో [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారం]] (రజత కమలం) అందుకున్న వారి వివరాలు: {| border = "1" cellpadding = "3" cellspacing = "0" |- ! align = "center" bgcolor = "#FFD700" | సంవత్సరం ! align = "center" bgcolor = "#FFD700" | గ్రహీత ! align = "center" bgcolor = "#FFD700" | సినిమా ! align = "center" bgcolor = "#FFD700" | భాష |- | [[2005]] | ''[[సనత్]]'' ''([[ఫైర్ ఫ్లై డిజిటల్]])'' | [[అంజి]] | [[తెలుగు]] |- | [[2004]] | ''[[జేమ్స్ కోల్మెర్]]'', ''[[లారా డెన్మేన్]]'', ''[[మార్క్ కోల్బే]]'', ''[[క్రెయిగ్ ఎ.ముమ్మ]]'' | [[కోయీ... మిల్ గయా]] | [[హిందీ]], [[ఆంగ్లము]] |- | [[2003]] | ''[[ఎమ్.ఎస్.ఇండియన్ ఆర్టిస్ట్స్, చెన్నయ్]]'' | [[మేజిక్ మేజిక్]] | [[తమిళం]] |- | [[2002]] | ''[[టోటల్ ఇన్ఫోటైన్మెంట్ లిమిటెడ్ ఇండియా]]'' | [[ఆలవందాన్]] | [[తమిళం]] |- | [[2001]] | ప్రకటించలేదు | ప్రకటించలేదు | ప్రకటించలేదు |- | [[2000]] | ''[[మంత్ర]]'' | [[హే రామ్]] | [[తమిళం]] |- | [[1999]] | ''[[]]'' | [[జీన్స్ (సినిమా)|జీన్స్]] | [[తమిళం]] |- | [[1998]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1997]] | ''[[వెంకి]]'' | [[ఇండియన్ (సినిమా)|ఇండియన్]] | [[తమిళం]] |- | [[1996]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1995]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1994]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1993]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1992]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1991]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1990]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1989]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1988]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1987]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1986]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1985]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1984]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1983]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1982]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1981]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1980]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1979]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1978]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1977]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1976]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1975]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1974]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1973]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1972]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1971]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1970]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1969]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1968]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1967]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1966]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1965]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1964]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1963]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1962]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1961]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1960]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1959]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1958]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1957]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1956]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1955]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |- | [[1954]] | ''[[]]'' | [[]] | [[]] |} ==ఇవి చూడండి== {{భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|SFX]] Category:1869 జననాలు 9817 27105 2006-06-18T04:28:04Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1869]] భారత రత్న 9818 27115 2006-06-18T14:05:00Z వైఙాసత్య 58 దారిమార్పు పేజీ #REDIRECT[[భారతరత్న]] Image:Akkineni Nageswara Rao .jpg 9819 27116 2006-06-18T14:15:15Z Srinivasa 246 అక్కినేని నాగేశ్వర రావు అక్కినేని నాగేశ్వర రావు ధొండొ కేశవ కార్వే 9820 27151 2006-06-19T15:16:40Z వైఙాసత్య 58 {{మొలక}} '''మహర్షి ధొండొ కేశవ కార్వే''' ([[ఏప్రిల్ 18]], [[1858]] - [[నవంబర్ 9]], [[1962]]) తన జీవితాంతము మహిళా ఉద్ధరణకై పాటుపడినాడు. ఈయన మహిళలకై ఒక కళాశాల ప్రారంభించాడు. [[భారత దేశము]]లో ప్రప్రధమ మహిళా విశ్వవిద్యాలయమైన [[ఎస్.ఎన్.డీ.టి మహిళా విశ్వవిద్యాలయము]]ను [[1916]] లో [[ముంబై]]లో స్థాపించాడు. [[1958]] లో ఈయనను భారత ప్రభుత్వ అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన [[భారత రత్న]]తో సత్కరించారు. కార్వే [[మహారాష్ట్ర]] లోని [[రత్నగిరి]] జిల్లాకు చెందిన షేరావళి లో జన్మించాడు. ఈయన [[1962]] [[నవంబర్ 9]] న [[పూణే]] లో మరణించాడు. [[Category:1858 జననాలు]] [[Category:1962 మరణాలు]] [[Category:భారతరత్న గ్రహీతలు]] [[Category:సంఘ సంస్కర్తలు]] [[en:Dhondo Keshav Karve]] [[mr:डॉ. धोंडो केशव कर्वे]] అక్కినేని నాగేశ్వరరావు 9821 27119 2006-06-18T14:39:59Z Srinivasa 246 కొంత సమాచారం {{మొలక}} [[Image:Akkineni_Nageswara_Rao_.jpg|అక్కినేని నాగేశ్వర రావు|right|thumb|250px]] అక్కినేని నాగేశ్వర రావు ప్రముఖ తెలుగు నటుడు. తెలుగు సినిమా తొలినాళ్ళ అగ్రనాయకులలో ఒకరు. ==బాహ్య లింకులు== * [http://www.anrcollege.edu ఏఎన్ఆర్ కళాశాల, గుడివాడ] [[Category:1923 జననాలు]] [[Category:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]] [[Category:తెలుగు సినిమా నటులు]] [[Category:దాదాసాహెబ్‌ ఫాల్కే అవార్డు గ్రహీతలు]] [[Category:పద్మశ్రీ అవార్డు గ్రహీతలు]] [[Category:పద్మభూషణ్ అవార్డు గ్రహీతలు]] [[en:Akkineni Nageswara Rao]] [[de:A. Nageswara Rao]] Category:1858 జననాలు 9822 27122 2006-06-18T14:48:04Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1858]] భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నూతన దర్శకుడు 9823 27126 2006-06-18T20:13:17Z Srinivasa 246 {{మొలక}} [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాల]]లో భాగంగా ఉత్తమ నూతన దర్శకుడికి '''[[ఇందిరా గాంధీ]]''' పేరు మీద పురస్కారాన్ని అందజేస్తారు. ఇప్పటి వరకు ఈ పురస్కారాన్ని అందుకున్న వారి వివరాలు: {| cellspacing="1" cellpadding="3" border="1" |- ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" |'''సంవత్సరము''' ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" |'''సినిమా''' ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" |'''దర్శకుడు''' |- |[[2005]] || ''[[గ్రహణం]]'' ([[తెలుగు]]) || [[మోహన్ కృష్ణ]] || |- |[[2004]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[2003]] || 1.''[[పాతాల్ ఘర్]]'' ([[బెంగాలీ]])<br />2.''[[ప్రోహోర్]]''<!--Prohor--> ([[బెంగాలీ]]) || [[అభిజిత్ చౌదరి]]<br />[[సుభద్రో చౌదరి]] || |- |[[2002]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[2001]] || ''[[సాయహ్నమ్]]'' ([[మళయాలం]]) || [[ఆర్.శరత్]] || |- |[[2000]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1999]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1998]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |- |[[1997]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1996]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1995]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1994]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |- |[[1993]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |- |[[1992]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1991]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1990]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1989]] || ''[[త్రిషగ్ని]]'' ([[హిందీ]]) || [[నబేందు ఘోష్]] || |- |[[1988]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |- |[[1987]] || ''[[ఏ వో మంజిల్ తో నహీ]]'' ([[హిందీ]]) || [[సుధీర్ మిశ్రా]] || |- |[[1986]] || ''[[న్యూ డెల్హి టైమ్స్]]'' ([[హిందీ]]) || [[రమేష్ శర్మ]] || |- |[[1985]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |- |[[1984]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |- |[[1983]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1982]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1981]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1980]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1979]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1978]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1977]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1976]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1975]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |- |[[1974]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1973]] || ''[[]]'' || [[]] || |- |[[1972]] || ''[[]]'' ([[]]) || [[]] || |} ==ఇవి చూడండి== {{భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు]] [[en:National Film Awards]] User talk:Pemmaraju Srirama Rao 9826 27138 2006-06-19T10:23:50Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> చిలకమర్తి లక్ష్మినరసింహం 9827 27140 2006-06-19T10:28:19Z వైఙాసత్య 58 చిలకమర్తి లక్ష్మినరసింహం, చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం కు తరలించబడింది: పేరులో అచ్చుతప్పు #REDIRECT [[చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం]] User talk:Dvram 9828 27165 2006-06-19T16:42:33Z Chaduvari 97 అనువాదం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:42, 19 జూన్ 2006 (UTC) </div> User talk:Madiras 9829 27166 2006-06-19T16:42:34Z Chaduvari 97 అనువాదం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:42, 19 జూన్ 2006 (UTC) </div> User talk:Tekumudi 9830 27167 2006-06-19T16:42:54Z Chaduvari 97 స్వాగతం <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 16:42, 19 జూన్ 2006 (UTC) </div> User:Ngopikrishna 9831 27258 2006-06-22T17:38:26Z 61.2.58.252 తెలుగులో వ్రాయుటకు సూచనలు తెలుగు వ్రాయటం ఎలా అని ఆలోచిస్తున్నారా? చింతించకండి. telugutoolbar కాని padma కాని మీ కంప్యూటరులో install చేసుకోంది. వారి సూచనలు పాటించండి. తెలుగులో వ్రాయటం చిటికెలో పని. భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు 9833 27171 2006-06-19T19:49:13Z Srinivasa 246 {{మొలక}} '''భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు''' భారతదేశంలో ప్రతిష్టాత్మకగా భావించే [[సినిమా అవార్డులు]]. ఇవి [[భారత ప్రభుత్వం]]చే ఏడాదికి ఒకసారి ప్రకటించబడి [[రాష్ట్రపతి]] చేతులు మీదగా గ్రహీతలకు అందజేయబడతాయి. ముందటి సంవత్సరము దేశంలో విడుదలైన అన్ని భాషల చిత్రాలను ప్రత్యేక జ్యూరీ పరిశీలించి ముఖ్య విభాగాలలో ఉత్తమమైన వాటిని ఎంపిక చేస్తారు. అంతేకాకుండా వివిద భాషలలోని ఉత్తమమైన చిత్రాలను కూడా ఎంపిక చేస్తారు. ==చరిత్ర== ఈ అవార్డులను మొదటిసారి [[1954]]లో ప్రకటించారు. భారత సినీ పరిశ్రమనీ, కళని, సంస్కృతిని ప్రోత్సహించడానికి వీటిని ఇవ్వడం ప్రారంభించారు. ==జ్యూరీ== ==2005 వరకు పురస్కార వివరాలు== ===స్వర్ణ కమల పురస్కారం=== అధికారిక నామం : స్వర్ణ కమలం ===రజత కమల పురస్కారం=== అధికారిక నామం : రజత కమలం ===నర్గీస్ దత్ పురస్కారం=== *[[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సమైక్యత సినిమా]] ===ఇందిరా గాంధీ పురస్కారం=== *[[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నూతన దర్శకుడు|ఇందిరా గాంధీ పురస్కారం]] ===దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే=== *[[దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే అవార్డు]] ===నాన్-ఫీచర్ ఫిల్మ్స్ పురస్కారాలు=== ===ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం=== *[[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం|ఉత్తమ సినిమా పుస్తకం]] ==ఇవి చూడండి== *[[భారతీయ సినిమా]] ==రిఫరెన్సులు== [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు]] [[Category:చలనచిత్ర పురస్కారాలు]] [[en:National Film Award]] [[de:National Film Award]] User talk:Tdssri 9834 27186 2006-06-20T14:26:55Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> షిర్డీ సాయి బాబా 9835 27720 2006-07-02T13:28:27Z MSRKiran 444 ఆధ్యాత్మిక గురువులు, షిర్డీ సాయి బాబా కు తరలించబడింది [[Image:Sai1.jpg]] షిర్డీ సాయి బాబా Template:భారతీయ సినిమా 9836 27190 2006-06-20T20:07:26Z Srinivasa 246 {| class="WSerieV" id="Wcinema" cellpadding="0" cellspacing="0" style="padding: 0.3em; float:right; margin:5px 5px 1em 1em; border: 1px solid #999; border-right-width: 2px; border-bottom-width: 2px; background:#f5f5f5; text-align:center" |[[Image:Film Reel Series by Bubbels.jpg|150px]] |- |style="padding: 0.3em"| |- |style="padding: 0.3em; font-family: sans-serif; font-size: 1em; background-color: #dfdfdf"| '''[[భారతీయ సినిమా|భారతీయ సినిమా]]''' |- |style="padding: 0.3em; line-height: 1.5em; text-align:left"| * [[బాలీవుడ్]] * [[టాలీవుడ్]] * [[కోలీవుడ్]] |} User talk:Varmadatla 9837 27199 2006-06-21T12:59:01Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి 9838 27203 2006-06-21T14:23:43Z వైఙాసత్య 58 కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి, కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి]] User:Kotharavikiran 9839 27224 2006-06-21T15:35:32Z Kotharavikiran 410 <Center><Font Size=4 Color=Red><U>రవికిరణ్ కొత్త</U></Font></Center><BR> <P><Font Size=2 Color=Gray>మిత్రులారా నమస్కారం. నేను వికీపీడియాకి కొత్త. ప్రస్తుతం ప్రయోగ దశలో ఉన్నాను.</Font> కల్పనా చావ్లా 9841 27231 2006-06-21T20:34:29Z Srinivasa 246 {{విస్తరణ}} [[Image:Kalpana Chawla, NASA photo portrait in orange suit.jpg|కల్పనా చావ్లా|right|thumb|200px]] '''కల్పనా చావ్లా''' ([[జూలై 1]],[[1961]] - [[ఫిబ్రవరి 1]],[[2003]]) భారతీయ సంతతికి చెందిన అమెరికా జాతీయురాలు. ఈమె అమెరికా అంతరిక్షయాన సంస్థ [[నాసా]]లో వ్యోమగామి. కొలంబియా అంతరిక్ష నౌకకు జరిగిన ప్రమాదంలో ప్రాణాలు కోల్పోయారు. చావ్లా పంజాబ్ రాష్ట్రంలోని (ప్రస్తుతం హర్యానా రాష్ట్రంలో గల) కర్నల్ పట్టణంలో జన్మించారు. చండీఘర్ లో గల పంజాబ్ ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలో 1982లో అంతరిక్ష శాస్త్రంలో పట్టా సంపాదించారు. ఆ తర్వాత అమెరికాలో గల టెక్సాస్ విశ్వవిద్యాలయంలో అదే శాస్త్రంలో 1984లో మాస్టర్ డిగ్రీ పొందారు. 1982లో జీన్-పైర్రీ హేరిసన్ ని వివాహమాడి అమెరికా పౌరురాలయ్యారు. ==బాహ్య లింకులు== [http://www.kalpanachawla.in కల్పనా చావ్లా వెబ్ సైట్] [[Category:1963 జననాలు]] [[Category:2003 మరణాలు]] రవీంద్రనాధ్ ఠాగూర్ 9842 27235 2006-06-21T20:46:20Z Srinivasa 246 Redirecting to [[ఠాగూర్]] #redirect [[ఠాగూర్]] Image:Chalam.jpg 9843 27241 2006-06-21T21:50:35Z Srinivasa 246 చలం చిత్ర పటం చలం చిత్ర పటం Category:1941 మరణాలు 9844 27245 2006-06-21T23:53:40Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1941]] Category:1963 జననాలు 9845 27251 2006-06-22T04:45:38Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1963]] Category:2003 మరణాలు 9846 27252 2006-06-22T04:46:04Z వైఙాసత్య 58 [[Category:2003]] User talk:Satyam 9847 27255 2006-06-22T12:29:38Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Alla.rajesh 9848 27259 2006-06-22T18:37:50Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Category:1995 మరణాలు 9849 27261 2006-06-22T18:53:02Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1995]] త్రేతాయుగ౦ 9850 27263 2006-06-22T19:00:22Z వైఙాసత్య 58 త్రేతాయుగ౦, త్రేతాయుగము కు తరలించబడింది: redir #REDIRECT [[త్రేతాయుగము]] Talk:యండగండి 9851 27266 2006-06-22T21:38:55Z Surendrababu 459 Native Place of Rama Linga Raju ('''Satyam''' Chairman ) ఉసిరికపల్లి 9852 27272 2006-06-23T03:33:51Z వైఙాసత్య 58 '''ఉసిరికపల్లి''' [[మెదక్]] జిల్లా [[శివంపేట]]‎ మండలములోని గ్రామము. గ్రామ జనాభా 1,500. అక్షరాస్యత 50%. గ్రామములో మొత్తము జనాభా వ్యవసాయము పైన ఆధారపడి జీవనము కొనసాగిస్తున్నారు. [[Category:మెదక్ జిల్లా గ్రామాలు]] User talk:Surendrababu 9853 27268 2006-06-23T03:27:00Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Image:Adavi cheruvu.jpg 9855 27276 2006-06-23T11:17:32Z Suryarao r 380 గ్రామ పంచాయతి కార్యాలయం మరియు బస్ స్టాపు. గ్రామ పంచాయతి కార్యాలయం మరియు బస్ స్టాపు. User:Suryarao r 9856 27279 2006-06-23T11:23:05Z Suryarao r 380 సూర్యారావు. ఇంటర్నెట్ 9857 27282 2006-06-23T12:49:08Z వైఙాసత్య 58 Redirecting to [[ఇంటర్నెట్టు]] #redirect[[ఇంటర్నెట్టు]] కంప్యూటర్ 9858 27283 2006-06-23T12:50:38Z వైఙాసత్య 58 Redirecting to [[కంప్యూటరు]] #redirect[[కంప్యూటరు]] Category:1550 మరణాలు 9859 27289 2006-06-23T13:15:15Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1550]] Talk:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు 9860 27321 2006-06-23T20:33:36Z వైఙాసత్య 58 ఈ కీర్తనలను వికిపుస్తకాలకు తరలించాలని ప్రతిపాదిస్తున్నాను. ఏమంటారు? --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 13:21, 23 జూన్ 2006 (UTC) :ఈ కీర్తనలన్నీ వికిపుస్తకాలకి తరలించాను. ఇక్కడ పేజీలు తీసేస్తున్నాను --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 20:33, 23 జూన్ 2006 (UTC) తెలుగు నెలలు పండుగలు 9861 27303 2006-06-23T15:22:04Z Chavakiran 19 #[[చైత్రము పండుగలు]] #[[వైశాఖము పండుగలు ]] చైత్రము పండుగలు 9862 27299 2006-06-23T15:15:47Z Chavakiran 19 చైత్రము, చైత్రము పండుగలు కు తరలించబడింది: sariyaina pEru {| border="1" |- |చైత్ర శుద్ధ పాడ్యమి | [[ఉగాది]] |- |చైత్ర శుద్ధ విదియ | [[అరుంధతీవ్రతము]] |- |చైత్ర శుక్ల తదియ | [[శివడోలోత్సవము]] |- |చైత్ర శుక్ల చతుర్థి |[[దమనపూజ]] |- |చైత్ర శుక్ల పంచమి |[[శాఇహోత్రపంచమి]] |- |చైత్ర శుక్ల షష్ఠి |[[స్కందదమనపూజ]] |- |చైత్ర శుక్ల సప్తమి |[[సూర్యదమన పూజ]] |- |చైత్ర శుద్ధ అష్ఠమి |[[భవానీ అష్ఠమి]] |[[అశోకాష్టమి ]] |- |చైత్ర శుద్ధ నవమి |[[శ్రీ రామ నవమి]] |- |చైత్ర శుద్ధ దశమి |[[ధర్మరాజదశమి]] |- |చైత్ర శుద్ధ ఏకాదశి |[[కామదైకాదశి]] |- |చైత్ర శుద్ధ ద్వాదశి |[[భాతృప్రాప్తివ్రతము]] |- |చైత్ర శుద్ధ త్రయోదశి |[[మదనత్రయోదశి]] |- |చైత్ర శుద్ధ చతుర్దశి |[[శైవచతుర్దశి]] |- |చైత్ర పూర్ణిమ |[[హనుమజ్జయంతి]] |- |చైత్ర బహుళ పాడ్యమి |[[పాతాళవ్రతం ]] |- |చైత్ర బహుళ పంచమి |[[మత్స్య జయంతి]] |- |చైత్ర బహుళ ఏకాదశి |[[వరూధినిఏకాదశి]] |- |చైత్ర బహుళ త్రయోదశి |[[వరాహజయంతి]] |- |చైత్ర బహుళ అమావాస్య |[[మేష సంక్రాంతి]] |} చైత్రము 9863 27300 2006-06-23T15:15:47Z Chavakiran 19 చైత్రము, చైత్రము పండుగలు కు తరలించబడింది: sariyaina pEru #REDIRECT [[చైత్రము పండుగలు]] వైశాఖము పండుగలు 9864 27306 2006-06-23T15:26:44Z Chavakiran 19 {|border="1" |- |వైశాఖ శుద్ధ పాడ్యమి |[[స్నానవ్రతము ]] |- |వైశాఖ శుక్ల తదియ |[[అక్షయతృతీయ ]] |- |వైఆఖ శుద్ధ పంచమి |[[శంకరజయంతి ]] |- |వైశాఖ శుద్ధ షష్ఠి |[[రామానుజాచార్యజయంతి ]] |- |వైశాఖ శుధ సప్తమి |[[గంగాసప్తమి ]] |- |వైశాఖ శుద్ధ అష్ఠమి |[[దేవీపూజ ]] |- |వైశాఖ శుద్ధ ఏకాదశి |[[మోహినీఏకాదశి ]] |- |వైశాఖ శుద్ధ ద్వాదై |[[పరశురామజయంతి ]] |- |వైశాఖ శుద్ధ చతుర్దశి |[[నృసింహజయంతి]] |- |వైశఖ శుద్ధ పూర్ణిమ |[[మహావైశాఖి ]] |- |వైశాఖ బహుళ పాడ్యమి |[[భూతమాత్రుత్సం]] |- |వైశాఖ బహుళ విదియ |[[నారదజయంతి ]] |- |వైశాఖ బహుళ ఏకాదశి |[[అపరైకాడశి]] |- |వైశాఖ బహుళ చతుర్దశి |[[సవిత్రివ్రతము ]] |- |వైశాఖ బహుళ అమావాస్య |[[వృషభసంక్రాంతి ]] |} జగ్దేవ్ పూర్ 9865 27311 2006-06-23T17:24:26Z Chaduvari 97 జగ్దేవ్ పూర్, జగ్దేవ్‌పూర్ కు తరలించబడింది: సరైనపేరు #REDIRECT [[జగ్దేవ్‌పూర్]] యెల్దుర్తి 9866 27316 2006-06-23T17:32:15Z Chaduvari 97 యెల్దుర్తి, ఎల్దుర్తి కు తరలించబడింది: మరోపేరు #REDIRECT [[ఎల్దుర్తి]] User talk:Tsrao 55 9867 27322 2006-06-23T20:44:58Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Wikipedia:ఇసుకపెట్టె/Srinivasa 9868 27509 2006-06-27T20:57:50Z Srinivasa 246 సూచన '''ఇక్కడి నమూనాలను ఎవరైనా వాడుకోవచ్చు. తెలుగు వికీపీడియా మరింత శోభను సంతరించుకోవాలని ఈ చిన్ని ప్రయత్నము.''' <div style="width:300px; margin-left: -5px; margin-bottom: 5px; margin-top: -5px; margin-right: -5px; padding: 5px; background: #E6F2FF; border: 1px solid #99CCFF; border-right-width:2px; border-bottom-width:2px;"><center> భలే మంచి రోజు... పసందైన రోజు... <div style="border:1px solid #d0e5f5; background: #f9f9f9; text-align: center; padding:3px; float:{{{1}}}; font-size: bigger; line-height: 1.3; margin-right: 4px; margin-bottom: 5px;"> <div style="width:100%">{{CURRENTDAYNAME}}</div> <div style="font-size: x-large; width: 100%;">{{CURRENTDAY}}</div> <div style="width: 100%;"> {{CURRENTMONTHNAME}}</div> <div style="background: #99CCFF; color: #000;">'''{{CURRENTTIME}}''' UTC</div> </div> ఈ క్షణమున తెలుగు వికీపీడియాలో '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' వ్యాసాలు కలవు.</center></div> ==పట్టిక నమూనాలు== {|- valign="top" |width="300px" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #ffc9c9; color: #000; background-color: #fff3f3"| పట్టిక నమూనా 01<br/> అంచు వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #ffc9c9<br/> వెనుక వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #fff3f3<br/> |} {|- valign="top" |width="300px" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #c6c9ff; color: #000; background-color: #f0f0ff"| పట్టిక నమూనా 02<br/> అంచు వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #c6c9ff<br/> వెనుక వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #f0f0ff<br/> |} {|- valign="top" |width="300px" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #fad67d; color: #000; background-color: #faf6ed"| పట్టిక నమూనా 03<br/> అంచు వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #fad67d<br/> వెనుక వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #faf6ed<br/> |} {|- valign="top" |width="300px" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #cef2e0; color: #000; background-color: #f5fffa"| పట్టిక నమూనా 04<br/> అంచు వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #cef2e0<br/> వెనుక వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #f5fffa<br/> |} {|- valign="top" |width="300px" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #abd5f5; color: #000; background-color: #f1f5fc"| పట్టిక నమూనా 05<br/> అంచు వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #abd5f5<br/> వెనుక వర్ణం : 1 పిక్సెల్ ఘన #f1f5fc<br/> |} Wikipedia talk:ఇసుకపెట్టె/Srinivasa 9869 27328 2006-06-23T21:13:27Z Srinivasa 246 చాలా బాగుంది. మీరు డిజైను బాగా చేస్తారండి --[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 21:06, 23 జూన్ 2006 (UTC) ధన్యవాదములు. అప్పుడప్పుడూ ఆంగ్ల వికీపీడియాలో విహరిస్తూ ఉంటాను. అక్కడి రంగులను, మూసలను అధ్యయనం చేస్తూ ఇక్కడ అందరికీ ఉపయోగపడేట్టు చెయ్యాలని ఈ ఇసుకపెట్టెలో వ్యక్తిగత పేజీని తయారుచేసాను. -- [[User:Srinivasa|శ్రీనివాస]] 21:13, 23 జూన్ 2006 (UTC) Image:Sai1.jpg 9871 27332 2006-06-24T04:47:53Z చింతు 324 Shirdi Sai Baba Shirdi Sai Baba User talk:Jurpel 9872 27334 2006-06-24T12:39:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Template:సూచీనావిక 9873 27342 2006-06-24T15:22:43Z వైఙాసత్య 58 |'''[[Special:Allpages/{{{1}}}|{{{1}}}]]''' |[[Special:Allpages/{{{1}}}ా|{{{1}}}ా]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ి|{{{1}}}ి]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ీ|{{{1}}}ీ]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ు|{{{1}}}ు]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ూ|{{{1}}}ూ]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ృ|{{{1}}}ృ]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ౄ|{{{1}}}ౄ]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ె|{{{1}}}ె]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ే|{{{1}}}ే]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ై|{{{1}}}ై]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ొ|{{{1}}}ొ]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ో|{{{1}}}ో]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ౌ|{{{1}}}ౌ]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ఁ|{{{1}}}ఁ]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ం|{{{1}}}ం]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}ః|{{{1}}}ః]] |[[Special:Allpages/{{{1}}}్|{{{1}}}్]] Wikipedia:అక్షరానుసార సూచీ 9875 27348 2006-06-24T16:13:23Z వైఙాసత్య 58 అక్షరానుసార సూచీ, Wikipedia:అక్షరానుసార సూచీ కు తరలించబడింది: నేంస్పేసు మార్పు <!--{{Reference pages}}--> {{అడ్డదారి|[[WP:QI]]}} ఈ '''అక్షరానుసార సూచీ''' నేరుగా ఆయా అక్షరముతో మొదలయ్య వ్యాసముల జాబితాకు తీసుకు వెళుతుంది [[Special:Allpages/అ|అ]] - [[Special:Allpages/ఆ|ఆ]] - [[Special:Allpages/ఇ|ఇ]] - [[Special:Allpages/ఈ|ఈ]] - [[Special:Allpages/ఉ|ఉ]] - [[Special:Allpages/ఊ|ఊ]] - [[Special:Allpages/ఋ|ఋ]] - [[Special:Allpages/ఎ|ఎ]] - [[Special:Allpages/ఏ|ఏ]] - [[Special:Allpages/ఒ|ఒ]] - [[Special:Allpages/ఓ|ఓ]] - [[Special:Allpages/అం|అం]] - [[Special:Allpages/అః|అః]] {|id="toc" |- |&nbsp; |'''-ా''' |'''-ి''' |'''-ీ''' |'''-ు''' |'''-ూ''' |'''-ృ''' |'''-ౄ''' |'''-ె''' |'''-ే''' |'''-ై''' |'''-ొ''' |'''-ో''' |'''-ౌ''' |'''-ఁ''' |'''-ం''' |'''-ః''' |'''-్''' |- |- {{సూచీనావిక|క}} |- {{సూచీనావిక|ఖ}} |- {{సూచీనావిక|గ}} |- {{సూచీనావిక|ఘ}} |- {{సూచీనావిక|చ}} |- {{సూచీనావిక|ఛ}} |- {{సూచీనావిక|జ}} |- {{సూచీనావిక|ఝ}} |- {{సూచీనావిక|ట}} |- {{సూచీనావిక|ఠ}} |- {{సూచీనావిక|డ}} |- {{సూచీనావిక|ఢ}} |- {{సూచీనావిక|ణ}} |- {{సూచీనావిక|త}} |- {{సూచీనావిక|థ}} |- {{సూచీనావిక|ద}} |- {{సూచీనావిక|ధ}} |- {{సూచీనావిక|న}} |- {{సూచీనావిక|ప}} |- {{సూచీనావిక|ఫ}} |- {{సూచీనావిక|బ}} |- {{సూచీనావిక|భ}} |- {{సూచీనావిక|మ}} |- {{సూచీనావిక|య}} |- {{సూచీనావిక|ర}} |- {{సూచీనావిక|ల}} |- {{సూచీనావిక|వ}} |- {{సూచీనావిక|శ}} |- {{సూచీనావిక|ష}} |- {{సూచీనావిక|స}} |- {{సూచీనావిక|హ}} |- {{సూచీనావిక|ళ}} |- {{సూచీనావిక|క్ష}} |- {{సూచీనావిక|ఱ}} |} [[en:Wikipedia:Quick index]] WP:QI 9876 27350 2006-06-24T16:14:09Z వైఙాసత్య 58 Redirecting to [[Wikipedia:అక్షరానుసార సూచీ]] #redirect[[Wikipedia:అక్షరానుసార సూచీ]] Category:తంజవూరు నాయకరాజులు 9878 27360 2006-06-25T00:04:14Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము [[Category:భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన వంశములు]] Category:తెలుగు కావ్యములు 9879 27368 2006-06-25T00:16:33Z వైఙాసత్య 58 [[Category:తెలుగు సాహిత్యం]] Category:తెలుగు సాహిత్యము 9880 27364 2006-06-25T00:09:53Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము [[Category:తెలుగు బాష]] చేమకూరి వెంకటకవి 9883 27367 2006-06-25T00:12:21Z వైఙాసత్య 58 Redirecting to [[చేమకూర వెంకటకవి]] #redirect[[చేమకూర వెంకటకవి]] Wikipedia:విశేష వ్యాసాలు 9884 27372 2006-06-25T02:31:22Z వైఙాసత్య 58 +వర్గము {| style="clear:both; background:none; color:black;" {| | width="60%" style="padding:1em 1em 1em 1em; border:1px solid #dfdfdf; background-color:#FFFAF0" valign="top"| <span style="font-size:16pt">వికిపీడియాలో విశేష వ్యాసాలు</span> [[Image:Cscr-featured.png|left|50px|ఈ కాంస్యతార ఉన్న వ్యాసములు వికిపీడియాలో విశేష వ్యాసాలు.]] విశేష వ్యాసాలు వికిపీడియాలో ఉన్నత వ్యాసాలుగా పరిగణిస్తారు. ఈ జాబితాలో వ్యాసాలను చేర్చే మునుపు సభ్యులు ఆ వ్యాసాన్ని క్షుణ్ణంగా ఖచ్చితత్వము, సంపూర్ణత, నిష్పాక్షికత్వము మరియు శైలి మొదలగు లక్షణములను పరిశీలించి ఒక నిర్ణయము తీసుకుంటారు. ప్రస్తుతము తెలుగు వికీపీడియాలో ఉన్న మొత్తము {{NUMBEROFARTICLES}} వ్యాసాలలో '''9''' వ్యాసాలు విశేష వ్యాసాలుగా పరిగణింపబడుతున్నాయి. అంటే సగటున {{#expr: {{NUMBEROFARTICLES|R}} / 9}} వ్యాసాలలో ఒకటి ఇక్కడి జాబితాలో చేర్చబడినది. వ్యాసము యొక్క పేజీలో కుడివైపు పై భాగాన ఒక చిన్న కాంస్య తార (పైనున్నటి వంటిదే కానీ చిన్నది) కనిపిస్తే అది విశేష వ్యాసము అన్నమాట. |} ==వ్యక్తులు== *[[నందమూరి తారక రామారావు]] *[[దామోదరం సంజీవయ్య]] *[[పి.వి.నరసింహారావు]] *[[బొమ్మిరెడ్డి నరసింహారెడ్డి]] *[[భానుమతీ రామకృష్ణ]] *[[సావిత్రి]] *[[త్రిపురనేని రామస్వామి]] ==భౌగోళికము== *[[గోదావరి]] ==సాహిత్యము== *[[చందమామ]] [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] [[en:Wikipedia:Featured articles]] Category:వికీపీడియా మౌళిక సమాచారము 9885 27374 2006-06-25T02:52:38Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వికీపీడియా]] సాళువ వంశము 9886 27400 2006-06-25T17:04:28Z వైఙాసత్య 58 {{విజయనగర పరిపాలకుల చిట్టా}} '''సాళువ వంశము''' [[విజయనగర సామ్రాజ్యము]]ను పరిపాలించిన రెండవ వంశము. ఈ వంశస్థులు [[1485]] నుండి [[1505]] వరకు విజయనగరాన్ని పాలించారు. సాళువ వంశము కన్నడ వంశము. ఈ వంశస్థులు ''కళ్యాణీపురవరాధీశ్వర'' అనే బిరుదు ధరించడము వలన [[కర్ణాటక]]లోని [[కళ్యాణీ]] నగరము వీరి జన్మస్థలమని చరిత్రకారుల అభిప్రాయము. ముస్లింల దండయాత్రలవలన ఆంధ్ర దేశానికి వలస వచ్చారు. వీరి రాజకీయ ప్రాభల్యము [[కర్నూలు]], [[చంద్రగిరి]] ప్రాంతాలలో ప్రారంభమైనది. సాళువ వంశ స్థాపకుడు, [[సాళువ నరసింహదేవ రాయలు|సాళువ నరసింహుని]] ప్రపితామహుడు (ముత్తాత) మంగిరాజుకు ''ప్రతిపక్ష సాళువ'' అనే బిరుదు ఉన్నది. బిరుదనామమే వంశనామమయ్యిందని ఒక ఆలోచన. వీరి పూర్వీకులకు కూడా ''కటారిసాళువ'' అనే బిరుదు ఉన్నది. అయితే వీరి అసలు వంశనామము తెలియదు. [[సాళువాభ్యుదయము]] గ్రంథమును అనుసరించి [[కంప రాయలు|కంపరాయల]] మధురాపురి దండయాత్రలో, శ్రీరంగనాథుని పునప్రతిష్టించుటలో సాళువ మంగిరాజు ప్రముఖ పాత్ర పోషించాడు. ఈయన శ్రీరంగనాథునికి 60వేల మాడలు, 8 గ్రామాలు దానము చేశాడు. అప్పటి నుండి సాళువ వంశస్థులు కర్నూలు, చంద్రగిరి ప్రాంతాలను విజయనగర ఉద్యోగులుగా పాలించినట్లు స్థానిక చరిత్రలు, శాసనాలు చెబున్నాయి కానీ సాళువాభ్యుదయము ప్రకారము సాళువ నరసింహుని తండ్రి గుండరాజు కళ్యాణీ నుండి పాలించాడని చెబుతున్నది. గుండరాజు మరణానంతరము కళ్యాణీ నగరానికి విపత్తు సంభవించగా నరసింహదేవ రాయలు రాజధానిని చంద్రగిరికి మార్చాడట. ==మూలములు== *ఆంధ్రుల చరిత్ర - బి.యస్.యల్.హనుమంతరావు {{విజయ నగర రాజులు}} [[Category:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర]] [[Category:విజయ నగర రాజులు]] User talk:Dhondijairaj 9887 27388 2006-06-25T14:16:08Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నేపథ్య గాయకుడు 9888 27406 2006-06-25T20:14:05Z Srinivasa 246 /* ఇవి చూడండి */ జాతీయ ఉత్తమ సినిమా నేపథ్య గాయకుడు పురస్కారం (రజత కమలం) పొందినవారి వివరాలు: {| border = "1" cellpadding = "3" cellspacing = "0" |- ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంవత్సరము ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | గాయకుడు <br/>(గ్రహీత) ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | పాట ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సినిమా ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | భాష |- | [[2005]] | '''''[[ఉదిత్ నారాయణ్]]''''' | యే తారా | [[స్వదేశ్]] | [[హిందీ]] |- | [[2004]] | '''''[[సోనూ నిగమ్]]''''' | కల్ హో నా హో | [[కల్ హో నా హో]] | [[హిందీ]] |- | [[2003]] | '''''[[ఉదిత్ నారాయణ్]]''''' | చోటే చోటే సప్నే | [[జిందగీ ఖూబ్సూరత్ హై]] | [[హిందీ]] |- | [[2002]] | '''''[[ఉదిత్ నారాయణ్]]''''' | మిత్వా | [[లగాన్]] | [[హిందీ]] |- | [[2001]] | '''''[[శంకర్ మహదేవన్]]''''' | ఎన్నా సొల్లా పోగిరాయ్ | [[కండుకొండేన్ కండుకొండేన్]] | [[తమిళం]] |- | [[2000]] | '''''[[ఎమ్.జీ.శ్రీకుమార్]]''''' | చంతు పొత్తుమ్ | [[వసంతియుమ్ లక్ష్మియుమ్ పిన్నే న్యానుమ్]] | [[మళయాలం]] |- | [[1999]] | '''''[[సంజీవ్ అభ్యంకర్]]''''' | సునో రే భైలా | [[గాడ్ మదర్]] | [[హిందీ]] |- | [[1998]] | '''''[[హరిహరన్]]''''' | మేరే దుష్మన్ | [[బోర్డర్]] | [[హిందీ]] |- | [[1997]] | '''''[[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]]''''' | తంగ తామరై | [[మిన్సార కనవు]] | [[తమిళం]] |- | [[1996]] | '''''[[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]]''''' | ఉమందు గుమందు గాన గర్ జే బదరా | సంగీత సాగర గానయోగి పంచాక్షర గావై | [[కన్నడం]] |- | [[1995]] | '''''[[ఉన్నికృష్ణన్]]''''' | ఎన్నవలే | [[కాదలన్]] | [[తమిళం]] |- | [[1994]] | '''''[[యేసుదాస్]]''''' | అన్ని పాటలు | [[సోపానం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1993]] | '''''[[డా.రాజ్ కుమార్]]''''' | నాదమయ యే లోకవెల్లా | [[జీవన చరిత్ర]] | [[కన్నడం]] |- | [[1992]] | '''''[[యేసుదాస్]]''''' | రామ కథ గానాలయమ్ | [[భారతం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1991]] | '''''[[ఎమ్.జీ.శ్రీకుమార్]]''''' | నాద రూపిణి | [[హిజ్ హైనెస్ అబ్దుల్లా]] | [[మళయాలం]] |- | [[1990]] | '''''[[అజయ్ చక్రబర్తి]]''''' | - | [[ఛాందనీర్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1989]] | '''''[[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]]''''' | చెప్పాలని ఉంది | [[రుద్రవీణ]] | [[తెలుగు]] |- | [[1988]] | '''''[[యేసుదాస్]]''''' | ఉన్నికలే ఒరు కథ పరయామ్ | [[ఉన్నికలే ఒరు కథ పరయామ్]] | [[మళయాలం]] |- | [[1987]] | '''''[[హేమంత కుమార్]]''''' | - | [[లలన్ ఫకీర్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1986]] | '''''[[పీ.జయచంద్రన్]]''''' | శివశంకర సర్వ శరణ్య విభో | [[శ్రీ నారాయణ గురు]] | [[మళయాలం]] |- | [[1985]] | '''''[[భీమ్ సేన్ జోషీ]]''''' | తుమక్ తుమక్ | [[ఆంకహీ]] | [[హిందీ]] |- | [[1984]] | '''''[[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]]''''' | - | [[సాగర సంగమం]] | [[తెలుగు]] |- | [[1983]] | '''''[[యేసుదాస్]]''''' | ఆకాశ దేశాన | [[మేఘ సందేశం]] | [[తెలుగు]] |- | [[1982]] | '''''[[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]]''''' | తెరే మెరే భీచ్ మే | [[ఏక్ దూజే కేలియే]] | [[హిందీ]] |- | [[1981]] | '''''[[అనుప్ ఘోషల్]]''''' | - | [[హిరక్ రాజర్ దేశే]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1980]] | '''''[[ఎస్.పీ.బాలసుబ్రహ్మణ్యం]]''''' | ఓంకార నాదాను | [[శంకరాభరణం]] | [[తెలుగు]] |- | [[1979]] | '''''[[శిమోగ శుబన్నా]]''''' | - | [[కాదు కుద్రే]] | [[కన్నడం]] |- | [[1978]] | '''''[[మహమ్మద్ రఫీ]]''''' | క్యా హువా తేరా వాదా | [[హమ్ కిసీ సే కమ్ నహీ]] | [[హిందీ]] |- | [[1977]] | '''''[[యేసుదాస్]]''''' | గోరీ తేరా గావ్ | [[చిట్ చోర్]] | [[హిందీ]] |- | [[1976]] | '''''[[మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ]]''''' | - | [[హంసగీతే]] | [[కన్నడం]] |- | [[1975]] | '''''[[ముఖేష్]]''''' | కహీ బార్ యో భీ దేఖా హై | [[రజనీగంధా]] | [[హిందీ]] |- | [[1974]] | '''''[[యేసుదాస్]]''''' | పద్మతీర్థమే ఉనరూ | [[గాయత్రి]] | [[మళయాలం]] |- | [[1973]] | '''''[[యేసుదాస్]]''''' | మనుష్యన్ మాతంగళే | [[అచనుమ్ బప్పాయుమ్]] | [[మళయాలం]] |- | [[1972]] | '''''[[హేమంత కుమార్]]''''' | సింహ ప్రిస్తే భర్ కొరియే | [[నిమంత్రణ్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1971]] | '''''[[మన్నా డే]]''''' | జా ఖుషీ ఒరా బోలే | [[నిశీ పద్మ]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1970]] | '''''[[ఎస్.డీ.బర్మన్]]''''' | సఫల్ హోగీ తేరీ ఆరాధనా | [[ఆరాధనా]] | [[హిందీ]] |- | [[1969]] | '''''[[మన్నా డే]]''''' | జనక్ జనక్ తోరే బాజీ పాయలియా | [[మేరే హుజూర్]] | [[హిందీ]] |- | [[1968]] | '''''[[మహేంద్ర కపూర్]]''''' | మేరే దేశ్ కీ దర్తీ | [[ఉప్ కార్]] | [[హిందీ]] |- | [[1958]] | '''''[[మహ్మద్ రఫీ]]''''' | జిన్హే నాజ్ హై హింద్ పర్ | [[ప్యాసా]] | [[హిందీ]] |} ==ఇవి చూడండి== {{జాతీయ సినిమా పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు]] Category:1980 మరణాలు 9889 27412 2006-06-25T23:51:19Z వైఙాసత్య 58 [[Category:1980]] Category:తెలుగు రచయితలు 9890 27413 2006-06-25T23:52:24Z వైఙాసత్య 58 [[Category:తెలుగు భాష]] భారతదేశము 9891 27417 2006-06-26T03:34:52Z వైఙాసత్య 58 Redirecting to [[భారత దేశము]] #redirect[[భారత దేశము]] కూర్మావతారము 9892 27420 2006-06-26T03:42:05Z వైఙాసత్య 58 Redirecting to [[కూర్మ అవతారము]] #redirect[[కూర్మ అవతారము]] నృసింహ అవతారము 9893 27422 2006-06-26T03:43:04Z వైఙాసత్య 58 నృసింహ అవతారము, నరసింహ అవతారము కు తరలించబడింది: ప్రాచుర్యమైన పేరు #REDIRECT [[నరసింహ అవతారము]] Image:DharmaramNTR.JPG 9897 27439 2006-06-26T08:26:10Z Suryarao r 380 ధర్మారం గ్రామ ముఖ్య రోడ్డు ధర్మారం గ్రామ ముఖ్య రోడ్డు చంద్రగిరి (చిత్తూరు జిల్లా మండలం) 9898 27457 2006-06-26T12:27:16Z వైఙాసత్య 58 చంద్రగిరి (చిత్తూరు జిల్లా మండలం), చంద్రగిరి కు తరలించబడింది: ప్రాచుర్యమైన పేరు #REDIRECT [[చంద్రగిరి]] యేర్పేడు 9899 27459 2006-06-26T15:35:41Z వైఙాసత్య 58 యేర్పేడు, ఏర్పేడు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[ఏర్పేడు]] కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం) 9900 27470 2006-06-26T16:22:50Z వైఙాసత్య 58 కొమరోలు (ప్రకాశం జిల్లా మండలం), కొమరోలు కు తరలించబడింది #REDIRECT [[కొమరోలు]] User talk:Svbapiraju 9901 27473 2006-06-27T00:37:02Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> ఇబ్రహీం కుతుబ్‌షా 9902 27477 2006-06-27T00:54:18Z వైఙాసత్య 58 Redirecting to [[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]] #redirect[[ఇబ్రహీం కులీ కుతుబ్ షా]] Category:విలీనము చేయవలసిన వ్యాసములు 9903 27481 2006-06-27T01:02:58Z వైఙాసత్య 58 [[Category:వికీపీడియా నిర్వహణ]] Image:Andhrapradesh.JPG 9904 27485 2006-06-27T07:25:28Z కశ్యప్ 464 తెలుగు లొ అంధ్ర ప్రదెశ పటము కొసమెంత వెతికినా దొరకలెదు అందుకనే నా చిన్ని ప్రయత్నము. http://telugumap.blogspot.com/ తెలుగు లొ అంధ్ర ప్రదెశ పటము కొసమెంత వెతికినా దొరకలెదు అందుకనే నా చిన్ని ప్రయత్నము. http://telugumap.blogspot.com/ Image:Peddamma.jpg 9905 27486 2006-06-27T07:51:35Z Suryarao r 380 పెద్దమ్మ గుడి, ధర్మారం. పెద్దమ్మ గుడి, ధర్మారం. User talk:కశ్యప్ 9906 27491 2006-06-27T13:25:12Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> User talk:Myvillage 9907 27492 2006-06-27T13:25:25Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Talk:దొంగల ధర్మారం 9908 27494 2006-06-27T14:06:16Z వైఙాసత్య 58 దొంగల ధర్మారం అనే పేరు వెనక ఏదో చరిత్ర ఉన్నట్టుంది??, అది రాస్తే బాగుంటుంది--[[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 14:06, 27 జూన్ 2006 (UTC) భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ దర్శకుడు 9910 27503 2006-06-27T19:51:53Z Srinivasa 246 అనువాదం పూర్తి {{మొలక}} ఉత్తమ దర్శకుడు విభాగంలో [[భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు|భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారం]] (స్వర్ణ కమలం) అందుకున్న వారి వివరాలు: {| border = "1" cellpadding = "3" cellspacing = "0" |- ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సంవత్సరము ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | దర్శకుడు<br />(గ్రహీత) ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | సినిమా ! align = "center" bgcolor = "#E6F2FF" | భాష |- | [[2005]] | ''[[బుద్దదేవ్‌దాస్ గుప్త]]'' | [[స్వప్నర్ దిన్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[2004]] | ''[[గౌతం ఘోష్]]'' | [[అబర్ అరణ్యే]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[2003]] | ''[[అపర్ణా సేన్]]'' | [[మిష్టర్ అండ్ మిస్సెస్ అయ్యర్]] | [[ఆంగ్లము]] |- | [[2002]] | ''[[బి.లెనిన్]]'' | [[ఊరుకు నూరుపేర్]] | [[తమిళం]] |- | [[2001]] | ''[[రీతూపర్ణో ఘోష్]]'' | [[ఉత్సవ్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[2000]] | ''[[బుద్దదేవ్‌దాస్ గుప్త]]'' | [[ఉత్తర]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1999]] | ''[[రాజీవ్ నాథ్]]'' | [[జనని]] | [[మళయాలం]] |- | [[1998]] | ''[[జయరాజ్]]'' | [[కలియాట్టం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1997]] | ''[[అగస్త్యన్]]'' | [[కాదల్ కోట్టై]] | [[తమిళం]] |- | [[1996]] | ''[[సయీద్ అక్తర్ మీర్జా]]'' | [[నసీమ్]] | [[హిందీ]] |- | [[1995]] | ''[[జాహ్ను బారువా]]'' | [[హ్కాగోరోలోయ్ బహు దూర్]] | [[అస్సామీ]] |- | [[1994]] | ''[[టీ.వీ.చంద్రన్]]'' | [[పొంతన్మద]] | [[మళయాలం]] |- | [[1993]] | ''[[గౌతం ఘోష్]]'' | [[పద్మ నాదిర్ మజ్హి]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1992]] | ''[[సత్యజిత్ రే]]'' | [[అగంతక్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1991]] | ''[[తపన్ సింహ]]'' | [[ఏక్ డాక్టర్ కీ మౌత్]] | [[హిందీ]] |- | [[1990]] | ''[[ఆదూర్ గోపాలకృష్ణన్]]'' | [[మాతిలుకల్]] | [[మళయాలం]] |- | [[1989]] | ''[[షాజీ ఎన్.కరుణ్]]'' | [[పిరవి]] | [[మళయాలం]] |- | [[1988]] | ''[[ఆదూర్ గోపాలకృష్ణన్]]'' | [[అనంతరం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1987]] | ''[[జీ.అరవిందన్]]'' | [[ఓరిదాతు]] | [[మళయాలం]] |- | [[1986]] | ''[[శ్యామ్ బెనగల్]]'' | [[త్రికాల్]] | [[హిందీ]] |- | [[1985]] | ''[[ఆదూర్ గోపాలకృష్ణన్]]'' | [[ముఖాముఖం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1984]] | ''[[మృణాల్ సేన్]]'' | [[ఖాందార్]] | [[హిందీ]] |- | [[1983]] | ''[[ఉత్పలేందు చక్రవర్తి]]'' | [[ఛోక్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1982]] | ''[[అపర్ణా సేన్]]'' | [[36 చౌరంగీ లేన్]] | [[ఆంగ్లము]] |- | [[1981]] | ''[[మృణాల్ సేన్]]'' | [[అకాలేర్ సంధానే]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1980]] | ''[[మృణాల్ సేన్]]'' | [[ఏక్ దిన్ ప్రతిదిన్]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1979]] | ''[[జీ.అరవిందన్]]'' | [[తంప్]] | [[మళయాలం]] |- | [[1978]] | ''[[జీ.అరవిందన్]]'' | [[కాంచన సీత]] | [[మళయాలం]] |- | [[1977]] | ''[[పీ.లంకేష్]]'' | [[పల్లవి]] | [[కన్నడం]] |- | [[1976]] | ''[[సత్యజిత్ రే]]'' | [[జన అరణ్య]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1975]] | ''[[సత్యజిత్ రే]]'' | [[సోనార్ కెల్లా]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1974]] | ''[[మణి కౌల్]]'' | [[దువిధ]] | [[హిందీ]] |- | [[1973]] | ''[[ఆదూర్ గోపాలకృష్ణన్]]'' | [[స్వయంవరం]] | [[మళయాలం]] |- | [[1972]] | ''[[గిరీష్ కర్నాడ్]]'', ''[[బీ.వీ.కారంత్]]'' | [[వంశ వృక్ష]] | [[కన్నడం]] |- | [[1971]] | ''[[సత్యజిత్ రే]]'' | [[ప్రతిద్వండి]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1970]] | ''[[మృణాల్ సేన్]]'' | [[భువన్ షోమె]] | [[హిందీ]] |- | [[1969]] | ''[[సత్యజిత్ రే]]'' | [[గోప్య జ్ఙానే బగా బ్యానే]] | [[బెంగాలీ]] |- | [[1968]] | ''[[సత్యజిత్ రే]]'' | [[చిరియఖానా]] | [[బెంగాలీ]] |} ==ఇవి చూడండి== {{భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు}} [[Category:భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు]] [[de:National Film Award for Best Directing]] [[en:National Film Award for Best Directing]] User:HenryLi 9911 27517 2006-06-28T01:55:48Z HenryLi 178 [[aa:User:HenryLi]] [[ab:User:HenryLi]] [[af:User:HenryLi]] [[ak:User:HenryLi]] [[als:User:HenryLi]] [[am:User:HenryLi]] [[an:User:HenryLi]] [[ang:User:HenryLi]] [[ar:User:HenryLi]] [[arc:User:HenryLi]] [[as:User:HenryLi]] [[ast:User:HenryLi]] [[av:User:HenryLi]] [[ay:User:HenryLi]] [[az:User:HenryLi]] [[ba:User:HenryLi]] [[bat-smg:User:HenryLi]] [[be:User:HenryLi]] [[bg:User:HenryLi]] [[bh:User:HenryLi]] [[bi:User:HenryLi]] [[bm:User:HenryLi]] [[bn:User:HenryLi]] [[bo:User:HenryLi]] [[br:User:HenryLi]] [[bs:User:HenryLi]] [[bug:User:HenryLi]] [[ca:User:HenryLi]] [[ce:User:HenryLi]] [[ceb:User:HenryLi]] [[ch:User:HenryLi]] [[cho:User:HenryLi]] [[chr:User:HenryLi]] [[chy:User:HenryLi]] [[co:User:HenryLi]] [[cr:User:HenryLi]] [[cs:User:HenryLi]] [[csb:User:HenryLi]] [[cv:User:HenryLi]] [[cy:User:HenryLi]] [[da:User:HenryLi]] [[de:User:HenryLi]] [[dv:User:HenryLi]] [[dz:User:HenryLi]] [[ee:User:HenryLi]] [[el:User:HenryLi]] [[en:User:HenryLi]] [[eo:User:HenryLi]] [[es:User:HenryLi]] [[et:User:HenryLi]] [[eu:User:HenryLi]] [[fa:User:HenryLi]] [[ff:User:HenryLi]] [[fi:User:HenryLi]] [[fiu-vro:User:HenryLi]] [[fj:User:HenryLi]] [[fo:User:HenryLi]] [[fr:User:HenryLi]] [[frp:User:HenryLi]] [[fur:User:HenryLi]] [[fy:User:HenryLi]] [[ga:User:HenryLi]] [[gd:User:HenryLi]] [[gl:User:HenryLi]] [[gn:User:HenryLi]] [[got:User:HenryLi]] [[gu:User:HenryLi]] [[gv:User:HenryLi]] [[ha:User:HenryLi]] [[haw:User:HenryLi]] [[he:User:HenryLi]] [[hi:User:HenryLi]] [[ho:User:HenryLi]] [[hr:User:HenryLi]] [[ht:User:HenryLi]] [[hu:User:HenryLi]] [[hy:User:HenryLi]] [[hz:User:HenryLi]] [[ia:User:HenryLi]] [[id:User:HenryLi]] [[ie:User:HenryLi]] [[ig:User:HenryLi]] [[ii:User:HenryLi]] [[ik:User:HenryLi]] [[ilo:User:HenryLi]] [[io:User:HenryLi]] [[is:User:HenryLi]] [[it:User:HenryLi]] [[iu:User:HenryLi]] [[ja:User:HenryLi]] [[jbo:User:HenryLi]] [[jv:User:HenryLi]] [[ka:User:HenryLi]] [[kg:User:HenryLi]] [[ki:User:HenryLi]] [[kj:User:HenryLi]] [[kk:User:HenryLi]] [[kl:User:HenryLi]] [[km:User:HenryLi]] [[kn:User:HenryLi]] [[ko:User:HenryLi]] [[kr:User:HenryLi]] [[ks:User:HenryLi]] [[ksh:User:HenryLi]] [[ku:User:HenryLi]] [[kv:User:HenryLi]] [[kw:User:HenryLi]] [[ky:User:HenryLi]] [[la:User:HenryLi]] [[lad:User:HenryLi]] [[lb:User:HenryLi]] [[lg:User:HenryLi]] [[li:User:HenryLi]] [[lij:User:HenryLi]] [[lmo:User:HenryLi]] [[ln:User:HenryLi]] [[lo:User:HenryLi]] [[lt:User:HenryLi]] [[lv:User:HenryLi]] [[map-bms:User:HenryLi]] [[mg:User:HenryLi]] [[mh:User:HenryLi]] [[mi:User:HenryLi]] [[mk:User:HenryLi]] [[ml:User:HenryLi]] [[mn:User:HenryLi]] [[mo:User:HenryLi]] [[mr:User:HenryLi]] [[ms:User:HenryLi]] [[mt:User:HenryLi]] [[mus:User:HenryLi]] [[my:User:HenryLi]] [[na:User:HenryLi]] [[nah:User:HenryLi]] [[nap:User:HenryLi]] [[nb:User:HenryLi]] [[nds:User:HenryLi]] [[nds-nl:User:HenryLi]] [[ne:User:HenryLi]] [[ng:User:HenryLi]] [[nl:User:HenryLi]] [[nn:User:HenryLi]] [[no:User:HenryLi]] [[nrm:User:HenryLi]] [[nv:User:HenryLi]] [[ny:User:HenryLi]] [[oc:User:HenryLi]] [[om:User:HenryLi]] [[or:User:HenryLi]] [[os:User:HenryLi]] [[pa:User:HenryLi]] [[pam:User:HenryLi]] [[pap:User:HenryLi]] [[pdc:User:HenryLi]] [[pi:User:HenryLi]] [[pih:User:HenryLi]] [[pl:User:HenryLi]] [[pms:User:HenryLi]] [[ps:User:HenryLi]] [[pt:User:HenryLi]] [[qu:User:HenryLi]] [[rm:User:HenryLi]] [[rmy:User:HenryLi]] [[rn:User:HenryLi]] [[ro:User:HenryLi]] [[roa-rup:User:HenryLi]] [[ru:User:HenryLi]] [[rw:User:HenryLi]] [[sa:User:HenryLi]] [[sc:User:HenryLi]] [[scn:User:HenryLi]] [[sco:User:HenryLi]] [[sd:User:HenryLi]] [[se:User:HenryLi]] [[sg:User:HenryLi]] [[sh:User:HenryLi]] [[si:User:HenryLi]] [[simple:User:HenryLi]] [[sk:User:HenryLi]] [[sl:User:HenryLi]] [[sm:User:HenryLi]] [[sn:User:HenryLi]] [[so:User:HenryLi]] [[sq:User:HenryLi]] [[sr:User:HenryLi]] [[ss:User:HenryLi]] [[st:User:HenryLi]] [[su:User:HenryLi]] [[sv:User:HenryLi]] [[sw:User:HenryLi]] [[ta:User:HenryLi]] [[te:User:HenryLi]] [[tet:User:HenryLi]] [[tg:User:HenryLi]] [[th:User:HenryLi]] [[ti:User:HenryLi]] [[tk:User:HenryLi]] [[tl:User:HenryLi]] [[tn:User:HenryLi]] [[to:User:HenryLi]] [[tpi:User:HenryLi]] [[tr:User:HenryLi]] [[ts:User:HenryLi]] [[tt:User:HenryLi]] [[tum:User:HenryLi]] [[tw:User:HenryLi]] [[ty:User:HenryLi]] [[udm:User:HenryLi]] [[ug:User:HenryLi]] [[uk:User:HenryLi]] [[ur:User:HenryLi]] [[uz:User:HenryLi]] [[ve:User:HenryLi]] [[vec:User:HenryLi]] [[vi:User:HenryLi]] [[vls:User:HenryLi]] [[vo:User:HenryLi]] [[wa:User:HenryLi]] [[war:User:HenryLi]] [[wo:User:HenryLi]] [[xal:User:HenryLi]] [[xh:User:HenryLi]] [[yi:User:HenryLi]] [[yo:User:HenryLi]] [[za:User:HenryLi]] [[zh:User:HenryLi]] [[zh-min-nan:User:HenryLi]] [[zu:User:HenryLi]] Category:ద్వీప దేశాలు 9912 27519 2006-06-28T02:18:56Z వైఙాసత్య 58 [[Category:ప్రపంచ దేశాలు]] User talk:V srikanth961 9913 27526 2006-06-28T13:59:03Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> Template:వంశవృక్షము 9914 27531 2006-06-28T14:15:23Z వైఙాసత్య 58 <includeonly>{{వంశవృక్షము/రెండవమెట్టు |boxstyle={{{boxstyle|}}}|border={{{border|2}}}| |row1 ""=<td rowspan="2" colspan="2"></td>| |row2 ""=| |row1 " "=<td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 " "=| |row1 "0"=<td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "0"=| |row1 "-"=<td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "-"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "!"=<td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "!"=| |row1 "."=<td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "."=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "'"=<td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "'"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "`"=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "`"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 ","=<td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 ","=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "v"=<td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "v"=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "("=<td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "("=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "^"=<td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "^"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 ")"=<td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 ")"=<td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "+"=<td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "+"=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "~"=<td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "~"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 ":"=<td rowspan="2" style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 ":"=| |row1 "y"=<td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "y"=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "}"=<td rowspan="2" style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "}"=<td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "7"=<td style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "7"=<td style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "J"=<td style="border-right: 1px dashed black; border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "J"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "L"=<td style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "L"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "F"=<td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "F"=<td style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "V"=<td colspan="2" style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "V"=<td style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "C"=<td style="border-right: 1px dashed black; border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "C"=<td style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "A"=<td style="border-right: 1px dashed black; border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "A"=<td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "D"=<td rowspan="2" style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "D"=<td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "%"=<td style="border-right: 1px dashed black; border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "%"=<td style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "*"=<td style="border-right: 1px dashed black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "*"=<td style="border-right: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row1 "#"=<td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td style="border-bottom: 1px dashed black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |row2 "#"=<td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;">&nbsp;</span></div></td>| |key_1="{{{1|}}}"|tst_1_{{{1|a}}}{{{1|b}}}=undef|text_1={{{{{{1}}}}}} |key_2="{{{2|}}}"|tst_2_{{{2|a}}}{{{2|b}}}=undef|text_2={{{{{{2}}}}}} |key_3="{{{3|}}}"|tst_3_{{{3|a}}}{{{3|b}}}=undef|text_3={{{{{{3}}}}}} |key_4="{{{4|}}}"|tst_4_{{{4|a}}}{{{4|b}}}=undef|text_4={{{{{{4}}}}}} |key_5="{{{5|}}}"|tst_5_{{{5|a}}}{{{5|b}}}=undef|text_5={{{{{{5}}}}}} |key_6="{{{6|}}}"|tst_6_{{{6|a}}}{{{6|b}}}=undef|text_6={{{{{{6}}}}}} |key_7="{{{7|}}}"|tst_7_{{{7|a}}}{{{7|b}}}=undef|text_7={{{{{{7}}}}}} |key_8="{{{8|}}}"|tst_8_{{{8|a}}}{{{8|b}}}=undef|text_8={{{{{{8}}}}}} |key_9="{{{9|}}}"|tst_9_{{{9|a}}}{{{9|b}}}=undef|text_9={{{{{{9}}}}}} |key_10="{{{10|}}}"|tst_10_{{{10|a}}}{{{10|b}}}=undef|text_10={{{{{{10}}}}}} |key_11="{{{11|}}}"|tst_11_{{{11|a}}}{{{11|b}}}=undef|text_11={{{{{{11}}}}}} |key_12="{{{12|}}}"|tst_12_{{{12|a}}}{{{12|b}}}=undef|text_12={{{{{{12}}}}}} |key_13="{{{13|}}}"|tst_13_{{{13|a}}}{{{13|b}}}=undef|text_13={{{{{{13}}}}}} |key_14="{{{14|}}}"|tst_14_{{{14|a}}}{{{14|b}}}=undef|text_14={{{{{{14}}}}}} |key_15="{{{15|}}}"|tst_15_{{{15|a}}}{{{15|b}}}=undef|text_15={{{{{{15}}}}}} |key_16="{{{16|}}}"|tst_16_{{{16|a}}}{{{16|b}}}=undef|text_16={{{{{{16}}}}}} |key_17="{{{17|}}}"|tst_17_{{{17|a}}}{{{17|b}}}=undef|text_17={{{{{{17}}}}}} |key_18="{{{18|}}}"|tst_18_{{{18|a}}}{{{18|b}}}=undef|text_18={{{{{{18}}}}}} |key_19="{{{19|}}}"|tst_19_{{{19|a}}}{{{19|b}}}=undef|text_19={{{{{{19}}}}}} |key_20="{{{20|}}}"|tst_20_{{{20|a}}}{{{20|b}}}=undef|text_20={{{{{{20}}}}}} |key_21="{{{21|}}}"|tst_21_{{{21|a}}}{{{21|b}}}=undef|text_21={{{{{{21}}}}}} |key_22="{{{22|}}}"|tst_22_{{{22|a}}}{{{22|b}}}=undef|text_22={{{{{{22}}}}}} |key_23="{{{23|}}}"|tst_23_{{{23|a}}}{{{23|b}}}=undef|text_23={{{{{{23}}}}}} |key_24="{{{24|}}}"|tst_24_{{{24|a}}}{{{24|b}}}=undef|text_24={{{{{{24}}}}}} |key_25="{{{25|}}}"|tst_25_{{{25|a}}}{{{25|b}}}=undef|text_25={{{{{{25}}}}}} |key_26="{{{26|}}}"|tst_26_{{{26|a}}}{{{26|b}}}=undef|text_26={{{{{{26}}}}}} |key_27="{{{27|}}}"|tst_27_{{{27|a}}}{{{27|b}}}=undef|text_27={{{{{{27}}}}}} |key_28="{{{28|}}}"|tst_28_{{{28|a}}}{{{28|b}}}=undef|text_28={{{{{{28}}}}}} |key_29="{{{29|}}}"|tst_29_{{{29|a}}}{{{29|b}}}=undef|text_29={{{{{{29}}}}}} |key_30="{{{30|}}}"|tst_30_{{{30|a}}}{{{30|b}}}=undef|text_30={{{{{{30}}}}}} |key_31="{{{31|}}}"|tst_31_{{{31|a}}}{{{31|b}}}=undef|text_31={{{{{{31}}}}}} |key_32="{{{32|}}}"|tst_32_{{{32|a}}}{{{32|b}}}=undef|text_32={{{{{{32}}}}}} |key_33="{{{33|}}}"|tst_33_{{{33|a}}}{{{33|b}}}=undef|text_33={{{{{{33}}}}}} |key_34="{{{34|}}}"|tst_34_{{{34|a}}}{{{34|b}}}=undef|text_34={{{{{{34}}}}}} |key_35="{{{35|}}}"|tst_35_{{{35|a}}}{{{35|b}}}=undef|text_35={{{{{{35}}}}}} |key_36="{{{36|}}}"|tst_36_{{{36|a}}}{{{36|b}}}=undef|text_36={{{{{{36}}}}}} |key_37="{{{37|}}}"|tst_37_{{{37|a}}}{{{37|b}}}=undef|text_37={{{{{{37}}}}}} |key_38="{{{38|}}}"|tst_38_{{{38|a}}}{{{38|b}}}=undef|text_38={{{{{{38}}}}}} |key_39="{{{39|}}}"|tst_39_{{{39|a}}}{{{39|b}}}=undef|text_39={{{{{{39}}}}}} |key_40="{{{40|}}}"|tst_40_{{{40|a}}}{{{40|b}}}=undef|text_40={{{{{{40}}}}}} |key_41="{{{41|}}}"|tst_41_{{{41|a}}}{{{41|b}}}=undef|text_41={{{{{{41}}}}}} |key_42="{{{42|}}}"|tst_42_{{{42|a}}}{{{42|b}}}=undef|text_42={{{{{{42}}}}}} |key_43="{{{43|}}}"|tst_43_{{{43|a}}}{{{43|b}}}=undef|text_43={{{{{{43}}}}}} |key_44="{{{44|}}}"|tst_44_{{{44|a}}}{{{44|b}}}=undef|text_44={{{{{{44}}}}}} |key_45="{{{45|}}}"|tst_45_{{{45|a}}}{{{45|b}}}=undef|text_45={{{{{{45}}}}}} |key_46="{{{46|}}}"|tst_46_{{{46|a}}}{{{46|b}}}=undef|text_46={{{{{{46}}}}}} |key_47="{{{47|}}}"|tst_47_{{{47|a}}}{{{47|b}}}=undef|text_47={{{{{{47}}}}}} |key_48="{{{48|}}}"|tst_48_{{{48|a}}}{{{48|b}}}=undef|text_48={{{{{{48}}}}}} |key_49="{{{49|}}}"|tst_49_{{{49|a}}}{{{49|b}}}=undef|text_49={{{{{{49}}}}}} |key_50="{{{50|}}}"|tst_50_{{{50|a}}}{{{50|b}}}=undef|text_50={{{{{{50}}}}}} |key_51="{{{51|}}}"|tst_51_{{{51|a}}}{{{51|b}}}=undef|text_51={{{{{{51}}}}}} |key_52="{{{52|}}}"|tst_52_{{{52|a}}}{{{52|b}}}=undef|text_52={{{{{{52}}}}}} |key_53="{{{53|}}}"|tst_53_{{{53|a}}}{{{53|b}}}=undef|text_53={{{{{{53}}}}}} |key_54="{{{54|}}}"|tst_54_{{{54|a}}}{{{54|b}}}=undef|text_54={{{{{{54}}}}}} |key_55="{{{55|}}}"|tst_55_{{{55|a}}}{{{55|b}}}=undef|text_55={{{{{{55}}}}}} |key_56="{{{56|}}}"|tst_56_{{{56|a}}}{{{56|b}}}=undef|text_56={{{{{{56}}}}}} |key_57="{{{57|}}}"|tst_57_{{{57|a}}}{{{57|b}}}=undef|text_57={{{{{{57}}}}}} |key_58="{{{58|}}}"|tst_58_{{{58|a}}}{{{58|b}}}=undef|text_58={{{{{{58}}}}}} |key_59="{{{59|}}}"|tst_59_{{{59|a}}}{{{59|b}}}=undef|text_59={{{{{{59}}}}}} |key_60="{{{60|}}}"|tst_60_{{{60|a}}}{{{60|b}}}=undef|text_60={{{{{{60}}}}}} |key_61="{{{61|}}}"|tst_61_{{{61|a}}}{{{61|b}}}=undef|text_61={{{{{{61}}}}}} |key_62="{{{62|}}}"|tst_62_{{{62|a}}}{{{62|b}}}=undef|text_62={{{{{{62}}}}}} |key_63="{{{63|}}}"|tst_63_{{{63|a}}}{{{63|b}}}=undef|text_63={{{{{{63}}}}}} |key_64="{{{64|}}}"|tst_64_{{{64|a}}}{{{64|b}}}=undef|text_64={{{{{{64}}}}}} |key_65="{{{65|}}}"|tst_65_{{{65|a}}}{{{65|b}}}=undef|text_65={{{{{{65}}}}}} |key_66="{{{66|}}}"|tst_66_{{{66|a}}}{{{66|b}}}=undef|text_66={{{{{{66}}}}}} |key_67="{{{67|}}}"|tst_67_{{{67|a}}}{{{67|b}}}=undef|text_67={{{{{{67}}}}}} |key_68="{{{68|}}}"|tst_68_{{{68|a}}}{{{68|b}}}=undef|text_68={{{{{{68}}}}}} |key_69="{{{69|}}}"|tst_69_{{{69|a}}}{{{69|b}}}=undef|text_69={{{{{{69}}}}}} |key_70="{{{70|}}}"|tst_70_{{{70|a}}}{{{70|b}}}=undef|text_70={{{{{{70}}}}}} |key_71="{{{71|}}}"|tst_71_{{{71|a}}}{{{71|b}}}=undef|text_71={{{{{{71}}}}}} |key_72="{{{72|}}}"|tst_72_{{{72|a}}}{{{72|b}}}=undef|text_72={{{{{{72}}}}}} |key_73="{{{73|}}}"|tst_73_{{{73|a}}}{{{73|b}}}=undef|text_73={{{{{{73}}}}}} |key_74="{{{74|}}}"|tst_74_{{{74|a}}}{{{74|b}}}=undef|text_74={{{{{{74}}}}}} |key_75="{{{75|}}}"|tst_75_{{{75|a}}}{{{75|b}}}=undef|text_75={{{{{{75}}}}}} |key_76="{{{76|}}}"|tst_76_{{{76|a}}}{{{76|b}}}=undef|text_76={{{{{{76}}}}}} |key_77="{{{77|}}}"|tst_77_{{{77|a}}}{{{77|b}}}=undef|text_77={{{{{{77}}}}}} |key_78="{{{78|}}}"|tst_78_{{{78|a}}}{{{78|b}}}=undef|text_78={{{{{{78}}}}}} |key_79="{{{79|}}}"|tst_79_{{{79|a}}}{{{79|b}}}=undef|text_79={{{{{{79}}}}}} |key_80="{{{80|}}}"|tst_80_{{{80|a}}}{{{80|b}}}=undef|text_80={{{{{{80}}}}}} |key_81="{{{81|}}}"|tst_81_{{{81|a}}}{{{81|b}}}=undef|text_81={{{{{{81}}}}}} |key_82="{{{82|}}}"|tst_82_{{{82|a}}}{{{82|b}}}=undef|text_82={{{{{{82}}}}}} |key_83="{{{83|}}}"|tst_83_{{{83|a}}}{{{83|b}}}=undef|text_83={{{{{{83}}}}}} |key_84="{{{84|}}}"|tst_84_{{{84|a}}}{{{84|b}}}=undef|text_84={{{{{{84}}}}}} |key_85="{{{85|}}}"|tst_85_{{{85|a}}}{{{85|b}}}=undef|text_85={{{{{{85}}}}}} |key_86="{{{86|}}}"|tst_86_{{{86|a}}}{{{86|b}}}=undef|text_86={{{{{{86}}}}}} |key_87="{{{87|}}}"|tst_87_{{{87|a}}}{{{87|b}}}=undef|text_87={{{{{{87}}}}}} |key_88="{{{88|}}}"|tst_88_{{{88|a}}}{{{88|b}}}=undef|text_88={{{{{{88}}}}}} |key_89="{{{89|}}}"|tst_89_{{{89|a}}}{{{89|b}}}=undef|text_89={{{{{{89}}}}}} |key_90="{{{90|}}}"|tst_90_{{{90|a}}}{{{90|b}}}=undef|text_90={{{{{{90}}}}}} |key_91="{{{91|}}}"|tst_91_{{{91|a}}}{{{91|b}}}=undef|text_91={{{{{{91}}}}}} |key_92="{{{92|}}}"|tst_92_{{{92|a}}}{{{92|b}}}=undef|text_92={{{{{{92}}}}}} |key_93="{{{93|}}}"|tst_93_{{{93|a}}}{{{93|b}}}=undef|text_93={{{{{{93}}}}}} |key_94="{{{94|}}}"|tst_94_{{{94|a}}}{{{94|b}}}=undef|text_94={{{{{{94}}}}}} |key_95="{{{95|}}}"|tst_95_{{{95|a}}}{{{95|b}}}=undef|text_95={{{{{{95}}}}}} |key_96="{{{96|}}}"|tst_96_{{{96|a}}}{{{96|b}}}=undef|text_96={{{{{{96}}}}}} |key_97="{{{97|}}}"|tst_97_{{{97|a}}}{{{97|b}}}=undef|text_97={{{{{{97}}}}}} |key_98="{{{98|}}}"|tst_98_{{{98|a}}}{{{98|b}}}=undef|text_98={{{{{{98}}}}}} |key_99="{{{99|}}}"|tst_99_{{{99|a}}}{{{99|b}}}=undef|text_99={{{{{{99}}}}}} |undef=}}</includeonly> Template:వంశవృక్షము/అంతం 9915 27528 2006-06-28T14:12:17Z వైఙాసత్య 58 </table> Template:వంశవృక్షము/ఆరంభం 9916 27529 2006-06-28T14:13:10Z వైఙాసత్య 58 <table cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="{{{style|}}}"> Template:వంశవృక్షము/రెండవమెట్టు 9917 27530 2006-06-28T14:14:44Z వైఙాసత్య 58 <tr align="center"><!-- -->{{{{{{tst_1_ab}}}|{{{row1 {{{key_1}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_1}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_2_ab}}}|{{{row1 {{{key_2}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_2}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_3_ab}}}|{{{row1 {{{key_3}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_3}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_4_ab}}}|{{{row1 {{{key_4}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_4}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_5_ab}}}|{{{row1 {{{key_5}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_5}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_6_ab}}}|{{{row1 {{{key_6}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_6}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_7_ab}}}|{{{row1 {{{key_7}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_7}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_8_ab}}}|{{{row1 {{{key_8}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_8}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_9_ab}}}|{{{row1 {{{key_9}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_9}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_10_ab}}}|{{{row1 {{{key_10}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_10}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_11_ab}}}|{{{row1 {{{key_11}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_11}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_12_ab}}}|{{{row1 {{{key_12}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_12}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_13_ab}}}|{{{row1 {{{key_13}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_13}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_14_ab}}}|{{{row1 {{{key_14}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_14}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_15_ab}}}|{{{row1 {{{key_15}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_15}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_16_ab}}}|{{{row1 {{{key_16}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_16}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_17_ab}}}|{{{row1 {{{key_17}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_17}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_18_ab}}}|{{{row1 {{{key_18}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_18}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_19_ab}}}|{{{row1 {{{key_19}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_19}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_20_ab}}}|{{{row1 {{{key_20}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_20}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_21_ab}}}|{{{row1 {{{key_21}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_21}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_22_ab}}}|{{{row1 {{{key_22}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_22}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_23_ab}}}|{{{row1 {{{key_23}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_23}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_24_ab}}}|{{{row1 {{{key_24}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_24}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_25_ab}}}|{{{row1 {{{key_25}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_25}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_26_ab}}}|{{{row1 {{{key_26}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_26}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_27_ab}}}|{{{row1 {{{key_27}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_27}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_28_ab}}}|{{{row1 {{{key_28}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_28}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_29_ab}}}|{{{row1 {{{key_29}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_29}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_30_ab}}}|{{{row1 {{{key_30}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_30}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_31_ab}}}|{{{row1 {{{key_31}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_31}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_32_ab}}}|{{{row1 {{{key_32}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_32}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_33_ab}}}|{{{row1 {{{key_33}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_33}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_34_ab}}}|{{{row1 {{{key_34}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_34}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_35_ab}}}|{{{row1 {{{key_35}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_35}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_36_ab}}}|{{{row1 {{{key_36}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_36}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_37_ab}}}|{{{row1 {{{key_37}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_37}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_38_ab}}}|{{{row1 {{{key_38}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_38}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_39_ab}}}|{{{row1 {{{key_39}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_39}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_40_ab}}}|{{{row1 {{{key_40}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_40}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_41_ab}}}|{{{row1 {{{key_41}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_41}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_42_ab}}}|{{{row1 {{{key_42}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_42}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_43_ab}}}|{{{row1 {{{key_43}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_43}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_44_ab}}}|{{{row1 {{{key_44}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_44}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_45_ab}}}|{{{row1 {{{key_45}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_45}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_46_ab}}}|{{{row1 {{{key_46}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_46}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_47_ab}}}|{{{row1 {{{key_47}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_47}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_48_ab}}}|{{{row1 {{{key_48}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_48}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_49_ab}}}|{{{row1 {{{key_49}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_49}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_50_ab}}}|{{{row1 {{{key_50}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_50}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_51_ab}}}|{{{row1 {{{key_51}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_51}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_52_ab}}}|{{{row1 {{{key_52}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_52}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_53_ab}}}|{{{row1 {{{key_53}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_53}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_54_ab}}}|{{{row1 {{{key_54}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_54}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_55_ab}}}|{{{row1 {{{key_55}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_55}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_56_ab}}}|{{{row1 {{{key_56}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_56}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_57_ab}}}|{{{row1 {{{key_57}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_57}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_58_ab}}}|{{{row1 {{{key_58}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_58}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_59_ab}}}|{{{row1 {{{key_59}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_59}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_60_ab}}}|{{{row1 {{{key_60}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_60}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_61_ab}}}|{{{row1 {{{key_61}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_61}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_62_ab}}}|{{{row1 {{{key_62}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_62}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_63_ab}}}|{{{row1 {{{key_63}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_63}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_64_ab}}}|{{{row1 {{{key_64}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_64}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_65_ab}}}|{{{row1 {{{key_65}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_65}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_66_ab}}}|{{{row1 {{{key_66}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_66}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_67_ab}}}|{{{row1 {{{key_67}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_67}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_68_ab}}}|{{{row1 {{{key_68}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_68}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_69_ab}}}|{{{row1 {{{key_69}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_69}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_70_ab}}}|{{{row1 {{{key_70}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_70}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_71_ab}}}|{{{row1 {{{key_71}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_71}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_72_ab}}}|{{{row1 {{{key_72}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_72}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_73_ab}}}|{{{row1 {{{key_73}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_73}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_74_ab}}}|{{{row1 {{{key_74}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_74}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_75_ab}}}|{{{row1 {{{key_75}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_75}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_76_ab}}}|{{{row1 {{{key_76}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_76}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_77_ab}}}|{{{row1 {{{key_77}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_77}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_78_ab}}}|{{{row1 {{{key_78}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_78}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_79_ab}}}|{{{row1 {{{key_79}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_79}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_80_ab}}}|{{{row1 {{{key_80}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_80}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_81_ab}}}|{{{row1 {{{key_81}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_81}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_82_ab}}}|{{{row1 {{{key_82}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_82}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_83_ab}}}|{{{row1 {{{key_83}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_83}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_84_ab}}}|{{{row1 {{{key_84}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_84}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_85_ab}}}|{{{row1 {{{key_85}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_85}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_86_ab}}}|{{{row1 {{{key_86}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_86}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_87_ab}}}|{{{row1 {{{key_87}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_87}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_88_ab}}}|{{{row1 {{{key_88}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_88}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_89_ab}}}|{{{row1 {{{key_89}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_89}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_90_ab}}}|{{{row1 {{{key_90}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_90}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_91_ab}}}|{{{row1 {{{key_91}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_91}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_92_ab}}}|{{{row1 {{{key_92}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_92}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_93_ab}}}|{{{row1 {{{key_93}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_93}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_94_ab}}}|{{{row1 {{{key_94}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_94}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_95_ab}}}|{{{row1 {{{key_95}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_95}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_96_ab}}}|{{{row1 {{{key_96}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_96}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_97_ab}}}|{{{row1 {{{key_97}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_97}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_98_ab}}}|{{{row1 {{{key_98}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_98}}}</td>}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_99_ab}}}|{{{row1 {{{key_99}}}|<td colspan="6" rowspan="2" style="border: {{{border|2}}}px solid black; padding: 0.2em; {{{boxstyle|}}}">{{{text_99}}}</td>}}}}}}<!-- --></tr><tr align="center"><!-- -->{{{{{{tst_1_ab}}}|{{{row2 {{{key_1}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_2_ab}}}|{{{row2 {{{key_2}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_3_ab}}}|{{{row2 {{{key_3}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_4_ab}}}|{{{row2 {{{key_4}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_5_ab}}}|{{{row2 {{{key_5}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_6_ab}}}|{{{row2 {{{key_6}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_7_ab}}}|{{{row2 {{{key_7}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_8_ab}}}|{{{row2 {{{key_8}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_9_ab}}}|{{{row2 {{{key_9}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_10_ab}}}|{{{row2 {{{key_10}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_11_ab}}}|{{{row2 {{{key_11}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_12_ab}}}|{{{row2 {{{key_12}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_13_ab}}}|{{{row2 {{{key_13}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_14_ab}}}|{{{row2 {{{key_14}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_15_ab}}}|{{{row2 {{{key_15}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_16_ab}}}|{{{row2 {{{key_16}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_17_ab}}}|{{{row2 {{{key_17}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_18_ab}}}|{{{row2 {{{key_18}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_19_ab}}}|{{{row2 {{{key_19}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_20_ab}}}|{{{row2 {{{key_20}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_21_ab}}}|{{{row2 {{{key_21}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_22_ab}}}|{{{row2 {{{key_22}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_23_ab}}}|{{{row2 {{{key_23}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_24_ab}}}|{{{row2 {{{key_24}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_25_ab}}}|{{{row2 {{{key_25}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_26_ab}}}|{{{row2 {{{key_26}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_27_ab}}}|{{{row2 {{{key_27}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_28_ab}}}|{{{row2 {{{key_28}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_29_ab}}}|{{{row2 {{{key_29}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_30_ab}}}|{{{row2 {{{key_30}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_31_ab}}}|{{{row2 {{{key_31}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_32_ab}}}|{{{row2 {{{key_32}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_33_ab}}}|{{{row2 {{{key_33}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_34_ab}}}|{{{row2 {{{key_34}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_35_ab}}}|{{{row2 {{{key_35}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_36_ab}}}|{{{row2 {{{key_36}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_37_ab}}}|{{{row2 {{{key_37}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_38_ab}}}|{{{row2 {{{key_38}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_39_ab}}}|{{{row2 {{{key_39}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_40_ab}}}|{{{row2 {{{key_40}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_41_ab}}}|{{{row2 {{{key_41}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_42_ab}}}|{{{row2 {{{key_42}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_43_ab}}}|{{{row2 {{{key_43}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_44_ab}}}|{{{row2 {{{key_44}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_45_ab}}}|{{{row2 {{{key_45}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_46_ab}}}|{{{row2 {{{key_46}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_47_ab}}}|{{{row2 {{{key_47}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_48_ab}}}|{{{row2 {{{key_48}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_49_ab}}}|{{{row2 {{{key_49}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_50_ab}}}|{{{row2 {{{key_50}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_51_ab}}}|{{{row2 {{{key_51}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_52_ab}}}|{{{row2 {{{key_52}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_53_ab}}}|{{{row2 {{{key_53}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_54_ab}}}|{{{row2 {{{key_54}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_55_ab}}}|{{{row2 {{{key_55}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_56_ab}}}|{{{row2 {{{key_56}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_57_ab}}}|{{{row2 {{{key_57}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_58_ab}}}|{{{row2 {{{key_58}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_59_ab}}}|{{{row2 {{{key_59}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_60_ab}}}|{{{row2 {{{key_60}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_61_ab}}}|{{{row2 {{{key_61}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_62_ab}}}|{{{row2 {{{key_62}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_63_ab}}}|{{{row2 {{{key_63}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_64_ab}}}|{{{row2 {{{key_64}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_65_ab}}}|{{{row2 {{{key_65}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_66_ab}}}|{{{row2 {{{key_66}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_67_ab}}}|{{{row2 {{{key_67}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_68_ab}}}|{{{row2 {{{key_68}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_69_ab}}}|{{{row2 {{{key_69}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_70_ab}}}|{{{row2 {{{key_70}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_71_ab}}}|{{{row2 {{{key_71}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_72_ab}}}|{{{row2 {{{key_72}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_73_ab}}}|{{{row2 {{{key_73}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_74_ab}}}|{{{row2 {{{key_74}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_75_ab}}}|{{{row2 {{{key_75}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_76_ab}}}|{{{row2 {{{key_76}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_77_ab}}}|{{{row2 {{{key_77}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_78_ab}}}|{{{row2 {{{key_78}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_79_ab}}}|{{{row2 {{{key_79}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_80_ab}}}|{{{row2 {{{key_80}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_81_ab}}}|{{{row2 {{{key_81}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_82_ab}}}|{{{row2 {{{key_82}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_83_ab}}}|{{{row2 {{{key_83}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_84_ab}}}|{{{row2 {{{key_84}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_85_ab}}}|{{{row2 {{{key_85}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_86_ab}}}|{{{row2 {{{key_86}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_87_ab}}}|{{{row2 {{{key_87}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_88_ab}}}|{{{row2 {{{key_88}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_89_ab}}}|{{{row2 {{{key_89}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_90_ab}}}|{{{row2 {{{key_90}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_91_ab}}}|{{{row2 {{{key_91}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_92_ab}}}|{{{row2 {{{key_92}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_93_ab}}}|{{{row2 {{{key_93}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_94_ab}}}|{{{row2 {{{key_94}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_95_ab}}}|{{{row2 {{{key_95}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_96_ab}}}|{{{row2 {{{key_96}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_97_ab}}}|{{{row2 {{{key_97}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_98_ab}}}|{{{row2 {{{key_98}}}|}}}}}}<!-- -->{{{{{{tst_99_ab}}}|{{{row2 {{{key_99}}}|}}}}}}<!-- --></tr> User:వైఙాసత్య/ఇసుకపెట్టె2 9918 27534 2006-06-28T14:36:10Z వైఙాసత్య 58 {{వంశవృక్షము/ఆరంభం}} {{వంశవృక్షము| | BMS | | | | | | | | | | | |BMS=[[బ్రహ్మ సేనాని|బమ్మ సేనాని]]}} {{వంశవృక్షము| | |!| | | | | | | | | | | | |}} {{వంశవృక్షము| | MUS | | | | | | | | | | | |MUS=[[ముచ్చ సేనాని]]}} {{వంశవృక్షము| | |!| | | | | | | | | | | | |}} {{వంశవృక్షము| | KAS | | | | | | | | | | | |KAS=[[కాటసేనాని]]}} {{వంశవృక్షము| |,|-|v|-|v|-|+|-|v|-|v|-|.| |}} {{వంశవృక్షము| MAE |!| CEL |!| CUR |!| AMR |MAE=[[Maedhros]]|CEL=[[Celegorm]]|CUR=[[Curufin]]|AMR=[[Amras]]}} {{వంశవృక్షము| | | |!| | | |!| |!| |!| | | |}} {{వంశవృక్షము| | | MAG | | CAR |!| AMR | | |MAG=[[Maglor]]|CAR=[[Caranthir]]|AMR=[[Amrod]]}} {{వంశవృక్షము| | | | | | | | | |!| | | | | |}} {{వంశవృక్షము| | | | | | | | | CEL | | | | |CEL=[[Celebrimbor]]}} {{వంశవృక్షము/అంతం}} Wikipedia:పాఠం 9919 27533 2006-06-28T14:26:00Z 220.227.242.146 rudraram chinna village ina paarisramikamuga entoo unnata stanamlo undi. pramukha parisramika samstalu ee gramamlo tama factorylanu stapinchae. Vijai Electricals Lmited, VBC Ferro Elloys, Hindustaan florocarbons pramukhamynavi. entoo vivaspadamyna Al Kabir kooda ee gramamloo undi. చేవెల్ల 9920 27550 2006-06-29T06:01:57Z వైఙాసత్య 58 చేవెల్ల, చేవెళ్ల కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[చేవెళ్ల]] యేలాల్‌ 9921 27552 2006-06-29T06:03:00Z వైఙాసత్య 58 యేలాల్‌, యాలాల కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[యాలాల]] User talk:Bmahendr 9922 27555 2006-06-29T14:30:37Z వైఙాసత్య 58 <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్న లకి [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:వైఙాసత్య|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] [[User:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]]<small> ([[User_Talk:వైఙాసత్య|చర్చ]], [[Special:Contributions/వైఙాసత్య|రచనలు]])</small> </div> కొరిసపాడు 9923 27557 2006-06-29T14:58:54Z Veeven 293 కొరిసపాడు, కొరిశపాడు కు తరలించబడింది: సరైన పేరు #REDIRECT [[కొరిశపాడు]] పుల్కల్లు 9924 27570 2006-06-29T16:27:08Z Chaduvari 97 పుల్కల్లు, పుల్కల్ కు తరలించబడింది: మరింత సరైన పేరు #REDIRECT [[పుల్కల్]] User talk:Murthycs 9925 27581 2006-06-29T17:34:00Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 17:33, 29 జూన్ 2006 (UTC) </div> MediaWiki:Uncategorizedimages 9926 27583 2006-06-29T17:50:03Z Chaduvari 97 అనువాదం వర్గీకరించని బొమ్మలు చిట్కుల్ 9927 27588 2006-06-30T13:59:13Z Veeven 293 కొత్త పేజీ '''చిట్కుల్''' అనేది [[మెదక్]] జిల్లా [[కౌడిపల్లి]] మండలంలోని ఒక గ్రామము. ఈ గ్రామములో, మంజీరా నది తీరాన దక్షిణ భారతదేశములోనే అతిపెద్దదైన శ్రీ చాముండేశ్వరీ దేవి ఆలయం ఉంది. ఈ ఆలయం లోని అమ్మవారి విగ్రహం సుమారు 8 అడుగల 8 అంగుళాల ఎత్తు ఉంటుంది. ఈ విగ్రహ ప్రతిష్ఠ [[1988]]వ సంవత్సరంలో జరిగింది. User talk:Srivamsi 9928 27589 2006-07-01T02:34:22Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:34, 1 జూలై 2006 (UTC) </div> User talk:Jsjkjv 9929 27590 2006-07-01T02:34:30Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]]__[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:34, 1 జూలై 2006 (UTC) </div> User talk:Chrkjbs 9930 27591 2006-07-01T02:34:34Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 02:34, 1 జూలై 2006 (UTC) </div> MediaWiki:Newuserlog-create-entry 9931 27592 2006-07-01T02:39:51Z Chaduvari 97 అనువాదం కొత్త సభ్యులు User talk:Docveda1 9933 27595 2006-07-01T15:30:36Z Chaduvari 97 స్వాగతం! <div style="align: center; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: Orange;"> <center ><font size="+1" color="Black">{{PAGENAME}} గారు, తెలుగు వికిపీడియాకు <font color="white">[[Wikipedia:కొత్త సభ్యులకు స్వాగతము|స్వాగతం!]]</font>! [[Image:Wikipedia-logo.png|40px]]</div></div> <div style="align: left; padding: 1em; border: solid 2px Orange; background-color: white;"> * వికీపీడియాలో సభ్యులైనందుకు అభినందనలు. * [[Wikipedia:Wikipedians|సభ్యుల పట్టిక]] కు మీ పేరు జత చేయండి. * వికిపీడియాలో ఇంకా లోతుగా వెళ్లేముందు వికిపీడియా యొక్క [[Wikipedia:ఐదు మూలస్థంబాలు|ఐదు మూలస్థంబాల]] గురించి చదవండి. * వికీపీడియా గురించి తెలుసుకునేందుకు [[Wikipedia:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు|తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు]] చూడండి. * [[Help:Contents|సహాయము]] లేదా [[Wikipedia:Manual of Style|శైలి మాన్యువల్]] చూడండి. * [[Wikipedia:ఇసుకపెట్టె|ప్రయోగశాల]]లో ప్రయోగాలు చెయ్యండి. * వికీపీడియా కు సంబంధించిన సందేహాలుంటే [[Wikipedia:సహాయ కేంద్రం|సహాయ కేంద్రం]] లో అడగండి. మిగిలిన ప్రశ్నలకు [[Wikipedia:రచ్చబండ|రచ్చబండ]] లో చూడండి. * చేయవలసిన పనుల గురించి [[Wikipedia:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] లో చూడండి. * వికీపీడియాలో జరుగుతూ ఉన్న మార్పుచేర్పులను చూడాలంటే [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పులు]] చూడండి. * నాలుగు ''టిల్డె'' లతో (<nowiki>~~~~</nowiki>) - ఇలా సంతకం చేస్తే మీపేరు, తేదీ, టైము ప్రింటవుతాయి. ఇది చర్చా పేజీలలో మాత్రమే చెయ్యాలి సుమండీ! మీకేమైనా సందేహాలుంటే, తప్పకుండా [[User talk:Chaduvari|నా చర్చా పేజీ]]లో పోస్టు చెయ్యండి. వికీపీడియాలో మళ్ళీ మళ్ళీ కలుస్తూ ఉందాం. [[Image:Smile icon.png|25px]] __[[User:Chaduvari|చదువరి]]<small> ([[User_Talk:Chaduvari|చర్చ]], [[Special:Contributions/Chaduvari|రచనలు]])</small> 15:30, 1 జూలై 2006 (UTC) </div> MediaWiki:Accountcreated 9934 27603 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default Account created MediaWiki:Accountcreatedtext 9935 27604 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default The user account for $1 has been created. MediaWiki:Autoredircomment 9936 27607 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default Redirecting to [[$1]] MediaWiki:Blockededitsource 9937 27608 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default The text of '''your edits''' to '''$1''' is shown below: MediaWiki:Blockedoriginalsource 9938 27609 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default The source of '''$1''' is shown below: MediaWiki:Boteditletter 9939 27612 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default b MediaWiki:Cannotundelete 9940 27613 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default Undelete failed; someone else may have undeleted the page first. MediaWiki:Catseparator 9941 27614 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default | MediaWiki:Clearwatchlist 9942 27615 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default Clear watchlist MediaWiki:Confirmemail needlogin 9943 27616 2006-07-01T19:12:20Z MediaWiki default You need to $1 to confirm your email address. MediaWiki:Displaytitle 9944 27619 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default (Link to this page as [[$1]]) MediaWiki:Editinginterface 9945 27620 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default '''Warning:''' You are editing a page which is used to provide interface text for the software. Changes to this page will affect the appearance of the user interface for other users. MediaWiki:Editold 9946 27621 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default edit MediaWiki:Export-submit 9947 27624 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Export MediaWiki:Feed-invalid 9948 27627 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Invalid subscription feed type. MediaWiki:Filewasdeleted 9949 27628 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default A file of this name has been previously uploaded and subsequently deleted. You should check the $1 before proceeding to upload it again. MediaWiki:Group 9950 27629 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Group: MediaWiki:Group-all 9951 27630 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default (all) MediaWiki:Group-bot 9952 27631 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Bots MediaWiki:Group-bot-member 9953 27632 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Bot MediaWiki:Group-bureaucrat 9954 27633 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Bureaucrats MediaWiki:Group-bureaucrat-member 9955 27634 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Bureaucrat MediaWiki:Group-steward 9956 27635 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Stewards MediaWiki:Group-steward-member 9957 27636 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Steward MediaWiki:Group-sysop 9958 27637 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Sysops MediaWiki:Group-sysop-member 9959 27638 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Sysop MediaWiki:Grouppage-bot 9960 27639 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default {{ns:project}}:Bots MediaWiki:Grouppage-bureaucrat 9961 27640 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default {{ns:project}}:Bureaucrats MediaWiki:Grouppage-sysop 9962 27641 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default {{ns:project}}:Administrators MediaWiki:History-feed-description 9963 27642 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Revision history for this page on the wiki MediaWiki:History-feed-empty 9964 27643 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default The requested page doesn't exist. It may have been deleted from the wiki, or renamed. Try [[Special:Search|searching on the wiki]] for relevant new pages. MediaWiki:History-feed-item-nocomment 9965 27644 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default $1 at $2 MediaWiki:History-feed-title 9966 27645 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Revision history MediaWiki:Import-interwiki-history 9967 27646 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Copy all history versions for this page MediaWiki:Import-interwiki-submit 9968 27647 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Import MediaWiki:Import-interwiki-text 9969 27648 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Select a wiki and page title to import. Revision dates and editors' names will be preserved. All transwiki import actions are logged at the [[Special:Log/import|import log]]. MediaWiki:Import-logentry-interwiki 9970 27649 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default transwikied $1 MediaWiki:Import-logentry-interwiki-detail 9971 27650 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default $1 revision(s) from $2 MediaWiki:Import-logentry-upload 9972 27651 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default imported $1 by file upload MediaWiki:Import-logentry-upload-detail 9973 27652 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default $1 revision(s) MediaWiki:Import-revision-count 9974 27653 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default $1 revision(s) MediaWiki:Importbadinterwiki 9975 27654 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Bad interwiki link MediaWiki:Importcantopen 9976 27655 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Couldn't open import file MediaWiki:Importlogpage 9977 27656 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Import log MediaWiki:Importlogpagetext 9978 27657 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Administrative imports of pages with edit history from other wikis. MediaWiki:Importnopages 9979 27658 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default No pages to import. MediaWiki:Importstart 9980 27659 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Importing pages... MediaWiki:Importunknownsource 9981 27660 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Unknown import source type MediaWiki:Licenses 9982 27662 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default - MediaWiki:Loginlanguagelabel 9983 27663 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Language: $1 MediaWiki:Loginlanguagelinks 9984 27664 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default * Deutsch|de * English|en * Esperanto|eo * Français|fr * Español|es * Italiano|it * Nederlands|nl MediaWiki:Metadata help 9985 27666 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Metadata (see [[{{ns:project}}:Metadata]] for an explanation): MediaWiki:Nmembers 9986 27667 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default $1 {{PLURAL:$1|member|members}} MediaWiki:Noexactmatch 9987 27668 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default '''There is no page titled "$1".''' You can [[:$1|create this page]]. MediaWiki:Nouserspecified 9988 27669 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default You have to specify a username. MediaWiki:Nstab-project 9989 27670 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Project page MediaWiki:Oldrevisionnavigation 9990 27671 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Revision as of $1; $5<br />$3 | $2 | $4 MediaWiki:Perfcachedts 9991 27672 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default The following data is cached, and was last updated $1. MediaWiki:Prefs-watchlist 9992 27674 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Watchlist MediaWiki:Prefs-watchlist-days 9993 27675 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Number of days to show in watchlist: MediaWiki:Prefs-watchlist-edits 9994 27676 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Number of edits to show in expanded watchlist: MediaWiki:Projectpage 9995 27677 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default View project page MediaWiki:Protectedinterface 9996 27679 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default This page provides interface text for the software, and is locked to prevent abuse. MediaWiki:Randomredirect 9997 27683 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Random redirect MediaWiki:Rcshowhidepatr 9998 27684 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default $1 patrolled edits MediaWiki:Rightslog 9999 27686 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default User rights log MediaWiki:Rightslogentry 10000 27687 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default changed group membership for $1 from $2 to $3 MediaWiki:Rightsnone 10001 27688 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default (none) MediaWiki:Session fail preview html 10002 27689 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default <strong>Sorry! We could not process your edit due to a loss of session data.</strong> ''Because this wiki has raw HTML enabled, the preview is hidden as a precaution against JavaScript attacks.'' <strong>If this is a legitimate edit attempt, please try again. If it still doesn't work, try logging out and logging back in.</strong> MediaWiki:Sp-contributions-newbies-sub 10003 27690 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default For newbies MediaWiki:Sp-newimages-showfrom 10004 27691 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Show new images starting from $1 MediaWiki:Tog-extendwatchlist 10005 27692 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Expand watchlist to show all applicable changes MediaWiki:Tog-watchlisthidebots 10006 27693 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Hide bot edits from the watchlist MediaWiki:Tog-watchlisthideown 10007 27694 2006-07-01T19:12:21Z MediaWiki default Hide my edits from the watchlist MediaWiki:Unblocked 10008 27697 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default [[User:$1|$1]] has been unblocked MediaWiki:Undeletecomment 10009 27698 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Comment: MediaWiki:Undeletedfiles 10010 27699 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default $1 file(s) restored MediaWiki:Undeletedpage 10011 27700 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default <big>'''$1 has been restored'''</big> Consult the [[Special:Log/delete|deletion log]] for a record of recent deletions and restorations. MediaWiki:Undeletedrevisions-files 10012 27701 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default $1 revisions and $2 file(s) restored MediaWiki:Undeleteextrahelp 10013 27702 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default To restore the entire page, leave all checkboxes deselected and click '''''Restore'''''. To perform a selective restoration, check the boxes corresponding to the revisions to be restored, and click '''''Restore'''''. Clicking '''''Reset''''' will clear the comment field and all checkboxes. MediaWiki:Undeletereset 10014 27703 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Reset MediaWiki:Unusedtemplatestext 10015 27704 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default This page lists all pages in the template namespace which are not included in another page. Remember to check for other links to the templates before deleting them. MediaWiki:Unusedtemplateswlh 10016 27705 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default other links MediaWiki:Uploadnewversion-linktext 10017 27707 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Upload a new version of this file MediaWiki:Viewsourcefor 10018 27708 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default for $1 MediaWiki:Watchlistanontext 10019 27709 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Please $1 to view or edit items on your watchlist. MediaWiki:Watchlistclearbutton 10020 27710 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Clear watchlist MediaWiki:Watchlistcleardone 10021 27711 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Your watchlist has been cleared. $1 items were removed. MediaWiki:Watchlistcleartext 10022 27712 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Are you sure you wish to remove them? MediaWiki:Watchlistcount 10023 27713 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default '''You have $1 items on your watchlist, including talk pages.''' MediaWiki:Watchlistfor 10024 27714 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default (for '''$1''') MediaWiki:Wldone 10025 27716 2006-07-01T19:12:22Z MediaWiki default Done. ఆధ్యాత్మిక గురువులు 10026 27724 2006-07-03T11:17:40Z 207.46.50.70 [[ఆది శంకరాచార్య]] [[భగవాన్ రమణ మహర్షి]] [[రామకృష్ణ పరమహంస]] [[శారదా దేవి]] [[స్వామి వివేకానంద]] [[జిడ్డు కృష్ణమూర్తి]] కళలు 10027 27737 2006-07-03T19:59:29Z 64.167.225.2 *[http://www.maganti.org/page11.html ఆంధ్ర దేశ కళలు, కళారూపాలు ] Wikipedia:మీడియాలో వికిపీడియా 10028 27746 2006-07-04T04:24:13Z 61.2.215.137 madyapanam 19 steps to becom addict మద్యపానము అలవాటు గా మొదలయి చివరికి వ్యసనము గా మారుతుంది. ౧. సరదాగా అప్పడప్పడు త్రాగడం. ౨. త్రాగడం అలవాటు మొదలు. ౩. దొంగతనంగా త్రాగడం. ౪. అపరాధ భావము. ౫. కష్టాలు చెప్పకోలేక పోవడము. ౬. త్రాగి డ్రైవింగ్ చేసి అపరాధ రుసుము చెల్లించడం. ౭. స్వాధీనం తప్పి అతిగా త్రాగడం. ౮. గొప్పలు చెప్పుకుంటు అతిగా ప్రవర్తించడం. ౯. వాగ్ఘానాలు, తీర్మానాలు నిలబెట్టుకోలేకపోవడము. ౧౦. చుట్టాలను, స్నేహితులను తప్పించుకు తిరగడము. ౧౧. ఉద్యోగము, సంపాదనలో కష్టాలు. ౧౨. అకారణము గా కోపము. ౧౩. ఆహారంపై అశ్రద్ధ. ౧౪. అనైతిక కార్యక్రమాలు. ౧౫. హానికలిగించు ఆలొచన ధోరణి. ౧౬. ఏ పని ప్రారంభించలేకపోవడము. ౧౭. అస్పష్టమైన అధ్యాత్మికక చింతన. ౧౮. సంపూర్ణ ఓటమి అంగీకారము. ౧౯. త్రాగుడు నుండి తప్పించుకోలేక బానిసగా మారడము. డాక్టరు పి.రమేష్ బాబు, డిప్యూటి మెడికల్ సూపరిండెంట్, సింగరేణి కాలరీస్ కంపెని లిమిటెడ్, భూపాలపల్లి