Wikipedia anwiki https://an.wikipedia.org/wiki/Portalada MediaWiki 1.43.0-wmf.2 first-letter Media Especial Descusión Usuario Descusión usuario Wikipedia Descusión Wikipedia Imachen Descusión imachen MediaWiki Descusión MediaWiki Plantilla Descusión plantilla Aduya Descusión aduya Categoría Descusión categoría Portal Descusión Portal TimedText TimedText talk Módulo Descusión módulo Ayerbe 0 1714 2129652 2125948 2024-04-26T04:22:07Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha de municipio d'Aragón |de = d' |nombre = Ayerbe |imachen =[[Imachen:Ayerbe palacioa 2006 06.jpg|250px|Palacio d'os marqueses d'Urriés]]<br />Palacio d'os marqueses d'Urriés. |bandera = Bandera de Ayerbe.svg |escudo = Escudo de Ayerbe.svg |escudo_grandaria= 60px |provincia = Uesca |comarca = Plana de Uesca |partiuchudicial= Uesca |diocesi = Uesca |arcipestrau = [[Arcipestrau d'Ayerbe|Ayerbe]] |parroquia = [[Ilesia de Sant Pero d'Ayerbe|Sant Pero Apóstol]] |superficie = 63,89 |altaria = 582 |población = {{#property:P1082}} |calendata = |densidat ={{formatnum:{{ #expr: ({{#property:P1082}}/63.89) round 2 }}}} |latitut = 42.274 |lonchitut = -0.688 |distancia = 29 |ta = Uesca |cp = 22800 |web = [http://www.ayerbe.es/ www.Ayerbe.es] |}} '''Ayerbe''' ye un [[municipio]] [[Aragón|aragonés]] d'a [[Provincias d'Espanya|provincia]] de [[Provincia de Uesca|Uesca]], situato en a [[Comarcas d'Aragón|comarca]] d'a [[Plana de Uesca]]. Fa parte d'o [[partiu chudicial]] de [[Uesca]]. A suya [[Población humana|población]] ye de {{#property:P1082}} habitants en una [[superficie]] de 63,89&nbsp;[[km²]], con una [[densidat de población]] de {{formatnum:{{ #expr: ({{#property:P1082}}/63.89) round 2 }}}} hab/km². == Cheografía == Ayerbe se troba situato a 582 [[metro]]s d'[[altaria]] sobre o [[livel d'a mar]], a una [[distancia]] de 29 [[km]] d'a ciudat de [[Uesca]], a [[Capital (politica)|capital]] d'o suyo partiu chudicial, d'a suya comarca y d'a suya provincia. === Mugas === O [[termin municipal]] d'Ayerbe muga a o norte con [[As Penyas de Riglos]] y [[Lobarre]]; a l'este con [[Lobarre]] y [[Os Corrals]]; a o sud con [[Lopinyén-Ortiella]]; y a l'ueste con [[Biscarrués]] y [[Morillo de Galligo]]. {| width ="45%" style="border: 1px #aaaaaa solid;" align="center" |----- | width ="33%" align="right" | | width ="33%" align="center" | [[As Penyas de Riglos]] y [[Lobarre]] | width ="33%" align="left" | |----- | width ="33%" align="right" | [[Biscarrués]] y [[Morillo de Galligo]] | width ="33%" align="center" | [[Imachen:Rosa de los vientos.svg|85px|Ayerbe]] | width ="33%" align="left" | [[Lobarre]] y [[Os Corrals]] |----- | width ="33%" align="right" | | width ="33%" align="center" | [[Lopinyén-Ortiella]] | width ="33%" align="left" | |} == Historia == A localidat d'Ayerbe fue conquiesta por o [[reino d'Aragón]] en [[1083]], dende l'amanata base abanzata que yera o [[castiello de Lobarre]].<ref>{{es}} José Luis García Lloret: ''La escultura románica del Maestro de San Juan de la Peña'', [[Institución Fernando el Católico]], [[Zaragoza]], [[2005]], pachina 14, ISBN 84-7820-798-8</ref> [[Chaime I d'Aragón]] creyó a [[baronía d'Ayerbe]] que en l'anyo [[1720]] se convertió en o [[marquesau d'Ayerbe]]. == Toponimia == En bel texto medieval s'escribe ''Ayerb'' u ''Aierb'', como en un texto de [[1140]] de l'[[Archivo de lo Pilar]]: {{Cita|Gomez in [[Boleya|Boleia]] et in '''Aierb'''}} == Parla == L'aragonés d'Ayerbe forma parte de l'[[aragonés meridional]] pero tien bellas caracteristicas en común con l'[[aragonés occidental]] y se fa servir a denominación común d'[[Aragonés ayerbense|ayerbense]] pa dicir l'aragonés d'os lugars d'a suya comarca. Ayerbe ye una d'as localidaz d'a Plana de Uesca an l'[[idioma aragonés|aragonés]] tien mas vitalidat. == Demografía == {{DemogAragón |1362= |1495= |1842= |1857= |1860= |1877= |1887= |1897= |1900=2.546 |1910=2.523 |1920= |1930=2.480 |1940=2.430 |1950=2.409 |1960=2.180 |1970=1.895 |1981=1.356 |1991= |1992=1.198 |1994= |1996=1.142 |1997= |1998= |1999=1.111 |2000= |2001= |2002= |2003= |2004=1.092 |2005=1.097 |2006= |2007=1.111 |2008=1.126 |2009=1.125 |2010=1.119|2016=1.100|2019=1.009|2020= |2021= |2022=1.059}} == Administración == === Reparto de concellers === <center> {| {{tablapolida}} |- | colspan="12" width="600px" bgcolor="#C0C0C0" |<center>'''Eleccions municipals'''<ref>[http://www.infoelectoral.mir.es/min/home.html Archivo electoral]</ref></center> |- bgcolor="#D8D8D8" | '''Partiu''' | align="center" | '''1979''' | align="center" | '''1983''' | align="center" | '''1987''' | align="center" | '''1991''' | align="center" | '''1995''' | align="center" | '''1999''' | align="center" | '''2003''' | align="center" | '''2007''' | align="center" | '''2011''' | align="center" | '''2015''' | align="center" | '''2019''' |- | bgcolor="#FF4500" | '''[[Partido de los Socialistas de Aragón]]''' | bgcolor="#FF6347" align="center" | - | bgcolor="#FF6347" align="center" | 4 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 3 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 3 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 2 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 4 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 6 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 4 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 3 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 5 | bgcolor="#FF6347" align="center" | 6 |- | bgcolor="#1E90FF" | '''[[Partido Popular]]''' | bgcolor="#87CEFA" align="center" | - | bgcolor="#87CEFA" align="center" | - | bgcolor="#87CEFA" align="center" | - | bgcolor="#87CEFA" align="center" | 2 | bgcolor="#87CEFA" align="center" | 2 | bgcolor="#87CEFA" align="center" | 3 | bgcolor="#87CEFA" align="center" | - | bgcolor="#87CEFA" align="center" | 3 | bgcolor="#87CEFA" align="center" | 3 | bgcolor="#87CEFA" align="center" | 3 | bgcolor="#87CEFA" align="center" | 3 |- | bgcolor="#FF6600" | '''[[Partido Aragonés]]''' | bgcolor="#FF9933" align="center" | - | bgcolor="#FF9933" align="center" | 5 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 5 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 3 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 4 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 2 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 2 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 1 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 1 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 0 | bgcolor="#FF9933" align="center" | 0 |- | bgcolor="#FFFF00" | '''[[Chunta Aragonesista]]''' | bgcolor="#FFFF99" align="center" | - | bgcolor="#FFFF99" align="center" | - | bgcolor="#FFFF99" align="center" | - | bgcolor="#FFFF99" align="center" | - | bgcolor="#FFFF99" align="center" | 1 | bgcolor="#FFFF99" align="center" | 0 | bgcolor="#FFFF99" align="center" | 1 | bgcolor="#FFFF99" align="center" | 1 | bgcolor="#FFFF99" align="center" | 2 | bgcolor="#FFFF99" align="center" | 1 | bgcolor="#FFFF99" align="center" | - |- | bgcolor="#669933" | '''[[Izquierda Unida de Aragón]]''' | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | 1 | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - |- | bgcolor="#99FF00" | '''[[Centro Democrático y Social]]''' | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | 1 | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - | bgcolor="#CCFF99" align="center" | - |- | bgcolor="#696969" | '''Unión Democrática y Progresista''' | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | 5 | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - | bgcolor="#A9A9A9" align="center" | - |- | bgcolor="#669933" | '''[[Unión de Centro Democrático]]''' | bgcolor="#99CC66" align="center" | 4 | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - | bgcolor="#99CC66" align="center" | - |- bgcolor="#EEEEEE" | '''''Total''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' | align="center" | '''''9''''' |} </center> === Alcaldes === {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="3" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em;" | Lista d'alcaldes ! style="background:#efefef;" | Lechislatura ! style="background:#efefef;" | Nombre ! style="background:#efefef;" | [[Partiu politico]] |- | align="center"|[[1979]]–[[1983]] | José Antonio Sarasa Torralba | [[Partido de los Socialistas de Aragón]] |- | align="center"|[[1983]]–[[1987]] | Agustín Aylagas García | [[Partido Aragonés]] |- | align="center"|[[1987]]–[[1991]] | Agustín Aylagas García | [[Partido Aragonés]] |- | align="center"|[[1991]]–[[1995]] | María del Carmen Gállego Villamayor | [[Partido Aragonés]] |- | align="center"|[[1995]]–[[1999]] | María del Carmen Gállego Villamayor | [[Partido Aragonés]] |- | align="center"|[[1999]]–[[2003]] | José Antonio Sarasa Torralba | [[Partido de los Socialistas de Aragón]] |- | align="center"|[[2003]]–[[2007]] | José Antonio Sarasa Torralba | [[Partido de los Socialistas de Aragón]] |- | align="center"|[[2007]]–[[2011]] | José Antonio Sarasa Torralba | [[Partido de los Socialistas de Aragón]] |- | align="center"|[[2011]]–[[2015]] | Carlos Jesús Marco Binué | [[Partido Popular]] |- | align="center"|[[2015]]–[[2019]] | | |- | align="center"|[[2019]]–[[2023]] | | |- | align="center"|[[2023]]–[[2027]] | [[Antonio Biescas Gimenez]] <ref> {{es}} [https://www.heraldo.es/noticias/aragon/2023/06/17/ayuntamientos-importantes-zaragoza-huesca-teruel-2023-1659505.html ''Consulta el listado de alcaldes que han sido proclamados en Aragón''] en [[Heraldo de Aragón]]</ref> | [[PSOE]] |} == Molimentos == [[Imachen:Ayerbe - Torre de la desaparecida Colegiata de San Pedro 1.JPG|250px|thumb|dreita|Torre de Sant Per d'Ayerbe]]. * [[Palacio d'os marqueses d'Urriés d'Ayerbe|Palacio d'os marqueses d'Urriés]]. Declarato [[Molimento Nacional]] en [[1931]], ye protechito amás dende [[2003]] con a suya declaración como ''[[Bien d'Intrés Cultural]]''.<ref>{{es}} [http://www.todalaley.com/sumario-del-boletin-oficial-de-aragon-BOA-03-10-2003-p1.htm Declaración d'o Palacio d'os marqueses d'Urriés d'Ayerbe como ''Bien d'Intrés Cultural'' en o BOA].</ref> Se devantó dencima de l'antigo [[casal (edificio)|casal]] d'o linache d'os Diest en o [[sieglo XV]], y tien elementos en estilo [[Arte gotico|cotico]], con repuis d'un patio en estilo [[Arte renaixentista|renaixentista]]. * [[Torre de Sant Per d'Ayerbe|Torre de Sant Per]] (''O Campanal''), repui de l'antiga ilesia [[Romanico aragonés|romanica]] de Sant Per, enrunata a prencipios d'o [[sieglo XIX]]. Ye protechito legalment con a suya declaración como ''[[Bien d'Intrés Cultural]]''.<ref>{{es}} [https://web.archive.org/web/20071007200933/http://benasque.aragob.es:443/cgi-bin/BRSCGI?CMD=VERDOC&BASE=BOLE&PIECE=BOLE&DOCR=27&SEC=BUSQUEDA_FECHA&RNG=200&SEPARADOR=&&@PUBL-E=20031003 Publicación en o BOA d'una Orden de 2003 que complementa a declaración orichinaria d'o molimento como ''Bien d'Intrés Cultural'']</ref> * [[Torre d'o Reloch d'Ayerbe]], de [[1798]], devantata dencima d'os repuis de l'antiga ilesia de Santa María. * [[Ilesia de Sant Per d'Ayerbe]]. * [[Palacio d'os Luna d'Ayerbe]], un [[edificio]] en estilo [[Arte renaixentista|renaixentista]]. * [[Casa Normante]], d'o [[sieglo XVI]]. == Personalidaz naixitas d'Ayerbe == * [[:Categoría:Naixius d'Ayerbe]] == Localidaz achirmanatas == *[[Imachen:Flag of Occitania.svg|22px]] [[Garlin]] ([[Pireneus Atlanticos]], [[Occitania]]). == Vinclos externos == {{Commonscat|Ayerbe}} * {{es}} [http://www.ayerbe.es/ Pachina web oficial municipal d'Ayerbe]. * {{es}} [https://web.archive.org/web/20200720140653/http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=1648 ''Ayerbe''] en a ''[[Gran Enciclopedia Aragonesa]]''. == Referencias == {{Listaref}} {{Municipios Plana de Uesca}} {{Lugars d'Ayerbe|1}} [[Categoría:Ayerbe|*]] pidq8tmlu7huuu52753gca1qhw76kb4 Portugal 0 2261 2129631 2101604 2024-04-25T17:21:10Z Lazaro d'Aragón 69718 /* Historia */ wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Articlo 1000|+10}} {{Ficha de país | nombre = Republica Portuguesa | nombre_oficial = República Portuguesa | nombre_común = Portugal | de = de&nbsp; | imachen_bandera = Flag of Portugal.svg | imachen_escudo = Coat_of_arms_of_Portugal.svg | imachen_escudo_grandaria = 90px | simbolos = | imachen_mapa = EU-Portugal with islands circled.svg | lema_nacional = | himno_nacional = ''[[A Portuguesa]]'' | capital = [[Lisbona]] | capital_población = 507.220 | capital_cor_fmt = | capital_cor = | ciudat_prencipal = [[Lisbona]] | idiomas_oficials = [[Idioma portugués|Portugués]] y [[luenga mirandesa|mirandés]] | gubierno = [[Republica]] | enfiladors_titols = [[President]] <br />[[Primer ministro]] | enfiladors_nombres = [[Marcelo Rebelo de Sousa]]<br />Vacant | establimiento= | establimiento_fitas =Sobiranía<br />Independencia | establimiento_calendatas = [[868]], [[1095]]<br />[[1128]], [[1143]] | superficie = 92.391 | superficie_posición = 109 | superficie_augua = 0,5% | mugas = | costas = | población = ‭10.343.066([[2021]]) | población_posición = 75 | población_densidat = 111,23 | PIB = US$ 219.542 millones | PIB_anyada = 2007 | PIB_posición = 35 | PIB_per_capita = $ 20.665 | moneda = [[Euro]] | chentilicio = Portugués/a{{DORTO}} | horario = [[Tiempo Coordinato Universal|UTC]]<sup>1</sup> | horario_estiu = [[Tiempo Coordinato Universal|UTC]]+1<sup>1</sup> | cctld = [[.pt]] | codigo_telefonico = +351 | prefixo_radiofonico = | codigo_ISO = | miembro_de = [[UE]], [[OTAN]], [[ONU]], [[OCDE]], [[OSCE]] | notas = <sup>1</sup> En as [[Azores]], [[UTC]]-1 ([[UTC]] en verano).</small> }} '''Portugal''' ye un país de l'[[Europa]] sudoccidental que fa parte d'a [[Unión Europea]] (UE) dende [[1986]], de [[Nacions Unidas]] dende a suya fundación en [[1945]], y tamién ye miembro fundador d'a [[OTAN]] y a [[OCDE]]. Ye amás miembro d'a [[Comunidat de Países de Luenga Portuguesa]]. O territorio d'o país s'estendilla por a frontera [[Oceano Atlantico|atlantica]] d'a [[Peninsula Iberica]] y muga a lo norte y a l'este con [[Espanya]]. Incluye tamién os [[archipelago]]s d'as [[Azores]] y de [[archipelago de Madeira|Madeira]]. A suya [[Población humana|población]] ye de 10.343.066 habitants ([[2021]])<ref>https://tabulador.ine.pt/indicador/?id=0011609&lang=EN</ref> en una [[superficie]] de 92.391 [[km²]], con una [[densidat de población]] de 114,92 hab/km². A [[Capital (politica)|capital]] d'o país ye a suya [[ciudat]] mas poblada, [[Lisbona]]. O país tien una luenga historia, y estió en os sieglos [[Sieglo XV|XV]]-[[Sieglo XVI|XVI]] una d'as prencipals potencias [[Europa|europeas]]. O [[Lista de presidents de Portugal|president]] d'o país ye [[Marcelo Rebelo de Sousa]] y o puesto de [[Lista de primers ministros de Portugal|primer ministro]] ye actualment vacant. == Etimolochía == [[Imachen:Hispania 3a division provincial.PNG|thumb|200px|left|A provincia romana de Lusitania yera gran parti de l'actual Portugal]] A [[Lusitania]] prencipió a decir-se ''Portugal'' entre os anyos [[930]] y [[950]] dC; a fins d'o [[sieglo X]] o nombre ya s'emplegaba con mas frecuencia. [[Ferrando I de Castiella]] denominó oficialment o territorio de Portugal, o [[1067]], calendata en que li'n dió a lo suyo fillo [[Garcia I de Galicia]]. ''Cale'', l'actual ciudat de [[Vila Nova de Gaia]], ya yera conoixita como ''Portucale'' dende os tiempos d'os [[Reino Visigodo de Toledo|godos]].<ref>Sousa, Manuel; ''Reis y Rainhas de Portugal''; editora SporPress; [[Mem Martins]], anyo [[2000]]; pachina 23.</ref> O nombre de Portugal, por tanto, se deriva d'o nombre romano d'ista ciudat ''Portus Cale''; ''Cale'' yera o nombre d'un asentamiento primitivo localizato en a desembocadura d'o [[río Duero|Duero]], que desaugua en l'[[oceano Atlantico]] a lo norte d'o país. Mientres a [[Segunda Guerra Punica]] (a fins d'o sieglo III aC), os romanos dentroron en a peninsula en una batalla contra os cartachineses, conquerindo a ciudat de Cale, puerto d'orichen griego amán de l'actual [[Porto]], y la baptizoron como ''Portus Cale''. Mientres a [[Edat meya]], a redolada de Cale fue conoixita, por os [[visigodos]], como ''Portucale'', o cual evolucionaría ta ''Portugale'' mientres os sieglos VIII y VIII. Bels historiadors se piensan que a parola ''Cale'' se deriva d'o [[griego antigo|griego]] ''Kalles'' ("polito"), mientres que d'atros en dicen que deriva d'os pueblos [[galaicos]] que habitaban en a zona. == Historia == {{Articlo principal|Historia de Portugal}} === A Revolución d'os Clavels === {{Articlo principal|Revolución d'os Clavels}} O [[25 d'abril]] de [[1974]] s'escaició la clamada ''[[Revolución d'os Clavels]]'', consistent en una [[sublevación militar]] organizau por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Chunta de Salvación Militar]]'' formada por un grupo de militars como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo. == Cheografía fisica == [[Imachen:Faro224.jpg|thumb|right|250px|[[Faro]], capital de l'Algarve]] Situato en o cabo sudueste d'Europa, o Portugal continental tien muga nomás con unatro Estato europeu: [[Espanya]]. O territorio continental ye dividito por o río prencipal, o [[río Tacho|Tacho]]. A rechión d'o norte ye mas montanyosa; bi ha altiplanos, intercalatos con arias que permiten o desembolique de l'[[agricultura]]. A lo sud, dica l'[[Algarve]], o relieu se caracteriza por as planas y as sierras son esporadicas. Atros ríos importants son o [[Duero]], o [[Minho]], o [[Guadiana]], que, como lo Tacho, naixen en Espanya. O [[Mondego]], naixe en a ''Sierra da Estrela'', a sierra a on que se troban os puntos mas altos d'o Portugal continental.<ref>Vários autores, "Enciclopédia Geográfica", Selecções do Reader's Digest, [[Lisboa]], [[1987]], página 257.</ref> As islas de [[Azores]] son localizatas en o [[rift]] meyo de l'[[oceano Atlantico]]. Bi ha una gran actividat volcanica en ista zona. O punto mas alto de Portugal, o [[Monte Pico]], se troba localizato en a isla d'o Pico, con 2.351 metros d'altaria. As islas d'a [[Rechión autonoma de Madeira]], d'atra man, son situatas en a [[placa africana]]. Por a suya situación d'estabilidat, ye una zona con menos actividat sismica. O punto mas alto d'iste territorio ye o [[Pico Ruivo]], con 1.862 metros d'altaria. En o Portugal continental, as temperaturas meyanas anyals son de 13&nbsp;°C a lo norte y de 18&nbsp;°C a lo sud. As islas de [[archipelago de Madeira|Madeira]] y as [[Azores]], debito a la suya localización en l'[[Atlantico]], son mas humidas y a precipitación bi ye mas común, con un intervalo de temperaturas menor. == Divisions administrativas == :''Se veiga [[Organización territorial de Portugal]]'' Actualment, o país ye dividito en 18 [[Districtos de Portugal|districtos]] (amás d'as dos [[Rechions autonomas de Portugal|rechions autonomas]] de [[Rechión Autonoma de Madeira|Madeira]] y [[Rechión Autonoma d'Azores|Azores]]). Istos districtos se dividen en 308 [[Municipios de Portugal|municipios]] (u ''concelhos'' en [[Idioma portugués|portugués]]) y 4.257 ''[[Freguesías de Portugal|freguesías]]''. {| class="toccolours" width="100%" align="center" cellpadding="1" cellspacing="0" style="margin:1 1 1em 1em; clear:right; text-align:center" |- ! colspan="8" align=left style="background:lightgrey; padding-left:10px; font-size:130%" | Distritos<ref>{{pt}} [http://www.distritosdeportugal.com/ ''Distritos de Portugal''].</ref><ref>{{pt}}[http://www.ine.pt/scripts/flex_v10/Main.html Censo 2011]</ref> ! colspan="1" align=right style="background:lightgrey; padding-right:10px" | |- style="font-size:95%" ! width="2%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | &nbsp; ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Districtos de Portugal|Districto]] ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Superficie]] ! width="10%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Población humana|Población]] ! width="15%" style="background:white; text-align:center" | &nbsp; ! width="2%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | &nbsp; ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Districtos de Portugal|Districto]] ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Superficie]] ! width="10%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Población humana|Población]] |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 1 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Lisbona|Lisbona]]''' | align=left | 2.761&nbsp;km² | | 2.244.984 ! align=center rowspan=10 style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black; border-right:1px solid black; border-left:1px solid black" |[[Imachen:PortugalNumbered.png|180px]] | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 10 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Guarda|Guarda]]''' | align=left | 5.518&nbsp;km² | | 160.931 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 2 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Leiria|Leiria]]''' | align=left | 3.517&nbsp;km² | | 470.765 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 11 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Coimbra|Coimbra]]''' | align=left | 3.947&nbsp;km² | | 429.714 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 3 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Santarém|Santarém]]''' | align=left | 6.747&nbsp;km² | | 454.456 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 12 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto d'Aveiro|Aveiro]]''' | align=left | 2.808&nbsp;km² | | 714.351 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 4 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Setúbal|Setúbal]]''' | align=left | 5.064&nbsp;km² | | 849.842 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 13 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Viseu|Viseu]]''' | align=left | 5.007&nbsp;km² | | 378.166 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 5 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Beja|Beja]]''' | align=left | 10.225&nbsp;km² | | 152.706 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 14 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Bragança|Bragança]]''' | align=left | 6.608&nbsp;km² | | 136.459 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 6 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Faro|Faro]]''' | align=left | 4.960&nbsp;km² | | 450.484 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 15 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Vila Real|Vila Real]]''' | align=left | 4.328&nbsp;km² | | 207.184 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 7 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto d'Évora|Évora]]''' | align=left | 7.393&nbsp;km² | | 167.434 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 16 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Porto|Porto]]''' | align=left | 2.395&nbsp;km² | | 1.816.045 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 8 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Portalegre|Portalegre]]''' | align=left | 6.065&nbsp;km² | | 118.952 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 17 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Braga|Braga]]''' | align=left | 2.673&nbsp;km² | | 848.444 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 9 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Castelo Branco|Castelo Branco]]''' | align=left | 6.675&nbsp;km² | | 195.949 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 18 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Viana do Castelo|Viana do Castelo]]''' | align=left | 2.255&nbsp;km² | | 244.947 |} {| class="toccolours" width="100%" align="center" cellpadding="1" cellspacing="0" style="margin:1 1 1em 1em; clear:right; text-align:center" |- ! colspan="8" align=left style="background:lightgrey; padding-left:10px; font-size:130%" | Rechions Autonomas ! colspan="1" align=right style="background:lightgrey; padding-right:10px" | |- style="font-size:95%" ! width="25%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Rechión autonoma ! width="25%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Superficie ! width="25%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Población |- style="font-size:95%" | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Azores]]''' | align=left style="padding-left:5px" | <center>2.333&nbsp;km²</center> | align=left | <center>246.102</center> |- style="font-size:95%" | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Madeira]]''' | align=left style="padding-left:5px" | <center>801&nbsp;km²</center> | align=left | <center>267.938</center> |} === Ciudaz prencipals === As ciudaz prencipals d'o país son: [[Lisbona]] (a suya [[Capital (politica)|capital]]), [[O Porto]], [[Braga]], [[Coimbra]], [[Funchal]], [[Ponta Delgada]], [[Évora]], [[Faro (Portugal)|Faro]], [[Aveiro]], [[Guarda (Portugal)|Guarda]], [[Leiria]], [[Setúbal]], [[Almada (Portugal)|Almada]] y [[Viseu]]. == Transportes == Bi ha una interpresa publica portuguesa de transporte por ferrocarril, creyada en 1975, como heredera d'a Companhia dos Caminhos de Ferro Portugueses clamata [[Comboios de Portugal]], tamién conoixita como CP o Caminos de Ferro Portugueses. == Esporte == [[Imachen:Estampilla de Emiratos Arabes Unidos - Ajman 1968 001.jpg|150px|thumb| [[Eusébio da Silva Ferreira]].]] L'esporte mes popular y practicato ye o [[fútbol]], os prencipals equipes son el [[Futebol Clube do Porto |FC Porto]], el [[Sport Lisboa e Benfica|Benfica]] y el [[Sporting de Lisboa]], estes tres clubs no nomás tienen sección de futbol sino que rivalizan en atros esportes con seccions d'atletismo, hockey y baloncesto entre d'atras.<ref>[https://web.archive.org/web/20120119054523/http://www1.ionline.pt/conteudo/138472-porto-benfica-e-sporting-os-gastadores-compulsivos]</ref> Bels d'os millors chugadors d'a historia d'o futbol portugués son [[Eusébio da Silva Ferreira]], [[Luís Figo]], [[Vítor Baía]], [[Rui Costa]], [[João Vieira Pinto]] y [[Cristiano Ronaldo]], a mas a mas d'os entrenadors de fútbol [[José Mourinho]] y [[André Villas-Boas]]. Atro esporte popular y con una gran tradición ye l'[[atletismo]] en o cual Portugal ha teniu destacadas figuras europeas y mundials entre os que se pueden destacar campions olimpicos: en maratón [[Carlos Lopes]] ([[Chuegos Olimpicos de Los Angeles 1984|1984]] y [[Rosa Mota]] ([[Chuegos Olimpicos de Seúl 1988|1988]]), en 10.000 m. lisos [[Fernanda Ribeiro]] ([[Chuegos Olimpicos d'Atlanta 1996|1996]]) y os nacionalizaus [[Nelson Evora]] ([[Chuegos Olimpicos de Pequín 2008|2008]]) y [[Pedro Pichardo]] ([[Chuegos Olimpicos de Tokio 2020|2020]]) toz dos en a preba de [[triple brinco]]. Atros atletas destacaus son os chirmans Castro ([[Dionisio Castro|Dionisio]] y [[Domingos Castro|Domingos]]) y [[Paulo Guerra]] atletas de fondo y dominadors d'as cursas de [[Campo a traviesa|campo a través]] en Europa d'a suya epoca. == Referencias == {{listaref}} == Se veiga tamién == * [[Lista d'aeropuertos de Portugal]]. == Vinclos externos == {{commonscat|Portugal}} * {{pt}} [http://www.visitportugal.com/ Pachina web de Turismo de Portugal]. {{Europa}} [[Categoría:Portugal]] kk2sw39jklgmdq1k26prnzazrnlcrtf 2129632 2129631 2024-04-25T17:22:08Z Lazaro d'Aragón 69718 /* A Revolución d'os Clavels */ wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Articlo 1000|+10}} {{Ficha de país | nombre = Republica Portuguesa | nombre_oficial = República Portuguesa | nombre_común = Portugal | de = de&nbsp; | imachen_bandera = Flag of Portugal.svg | imachen_escudo = Coat_of_arms_of_Portugal.svg | imachen_escudo_grandaria = 90px | simbolos = | imachen_mapa = EU-Portugal with islands circled.svg | lema_nacional = | himno_nacional = ''[[A Portuguesa]]'' | capital = [[Lisbona]] | capital_población = 507.220 | capital_cor_fmt = | capital_cor = | ciudat_prencipal = [[Lisbona]] | idiomas_oficials = [[Idioma portugués|Portugués]] y [[luenga mirandesa|mirandés]] | gubierno = [[Republica]] | enfiladors_titols = [[President]] <br />[[Primer ministro]] | enfiladors_nombres = [[Marcelo Rebelo de Sousa]]<br />Vacant | establimiento= | establimiento_fitas =Sobiranía<br />Independencia | establimiento_calendatas = [[868]], [[1095]]<br />[[1128]], [[1143]] | superficie = 92.391 | superficie_posición = 109 | superficie_augua = 0,5% | mugas = | costas = | población = ‭10.343.066([[2021]]) | población_posición = 75 | población_densidat = 111,23 | PIB = US$ 219.542 millones | PIB_anyada = 2007 | PIB_posición = 35 | PIB_per_capita = $ 20.665 | moneda = [[Euro]] | chentilicio = Portugués/a{{DORTO}} | horario = [[Tiempo Coordinato Universal|UTC]]<sup>1</sup> | horario_estiu = [[Tiempo Coordinato Universal|UTC]]+1<sup>1</sup> | cctld = [[.pt]] | codigo_telefonico = +351 | prefixo_radiofonico = | codigo_ISO = | miembro_de = [[UE]], [[OTAN]], [[ONU]], [[OCDE]], [[OSCE]] | notas = <sup>1</sup> En as [[Azores]], [[UTC]]-1 ([[UTC]] en verano).</small> }} '''Portugal''' ye un país de l'[[Europa]] sudoccidental que fa parte d'a [[Unión Europea]] (UE) dende [[1986]], de [[Nacions Unidas]] dende a suya fundación en [[1945]], y tamién ye miembro fundador d'a [[OTAN]] y a [[OCDE]]. Ye amás miembro d'a [[Comunidat de Países de Luenga Portuguesa]]. O territorio d'o país s'estendilla por a frontera [[Oceano Atlantico|atlantica]] d'a [[Peninsula Iberica]] y muga a lo norte y a l'este con [[Espanya]]. Incluye tamién os [[archipelago]]s d'as [[Azores]] y de [[archipelago de Madeira|Madeira]]. A suya [[Población humana|población]] ye de 10.343.066 habitants ([[2021]])<ref>https://tabulador.ine.pt/indicador/?id=0011609&lang=EN</ref> en una [[superficie]] de 92.391 [[km²]], con una [[densidat de población]] de 114,92 hab/km². A [[Capital (politica)|capital]] d'o país ye a suya [[ciudat]] mas poblada, [[Lisbona]]. O país tien una luenga historia, y estió en os sieglos [[Sieglo XV|XV]]-[[Sieglo XVI|XVI]] una d'as prencipals potencias [[Europa|europeas]]. O [[Lista de presidents de Portugal|president]] d'o país ye [[Marcelo Rebelo de Sousa]] y o puesto de [[Lista de primers ministros de Portugal|primer ministro]] ye actualment vacant. == Etimolochía == [[Imachen:Hispania 3a division provincial.PNG|thumb|200px|left|A provincia romana de Lusitania yera gran parti de l'actual Portugal]] A [[Lusitania]] prencipió a decir-se ''Portugal'' entre os anyos [[930]] y [[950]] dC; a fins d'o [[sieglo X]] o nombre ya s'emplegaba con mas frecuencia. [[Ferrando I de Castiella]] denominó oficialment o territorio de Portugal, o [[1067]], calendata en que li'n dió a lo suyo fillo [[Garcia I de Galicia]]. ''Cale'', l'actual ciudat de [[Vila Nova de Gaia]], ya yera conoixita como ''Portucale'' dende os tiempos d'os [[Reino Visigodo de Toledo|godos]].<ref>Sousa, Manuel; ''Reis y Rainhas de Portugal''; editora SporPress; [[Mem Martins]], anyo [[2000]]; pachina 23.</ref> O nombre de Portugal, por tanto, se deriva d'o nombre romano d'ista ciudat ''Portus Cale''; ''Cale'' yera o nombre d'un asentamiento primitivo localizato en a desembocadura d'o [[río Duero|Duero]], que desaugua en l'[[oceano Atlantico]] a lo norte d'o país. Mientres a [[Segunda Guerra Punica]] (a fins d'o sieglo III aC), os romanos dentroron en a peninsula en una batalla contra os cartachineses, conquerindo a ciudat de Cale, puerto d'orichen griego amán de l'actual [[Porto]], y la baptizoron como ''Portus Cale''. Mientres a [[Edat meya]], a redolada de Cale fue conoixita, por os [[visigodos]], como ''Portucale'', o cual evolucionaría ta ''Portugale'' mientres os sieglos VIII y VIII. Bels historiadors se piensan que a parola ''Cale'' se deriva d'o [[griego antigo|griego]] ''Kalles'' ("polito"), mientres que d'atros en dicen que deriva d'os pueblos [[galaicos]] que habitaban en a zona. == Historia == {{Articlo principal|Historia de Portugal}} === A Revolución d'os Clavels === {{Articlo principal|Revolución d'os Clavels}} O [[25 d'abril]] de [[1974]] s'escaició la clamada ''[[Revolución d'os Clavels]]'', consistent en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Chunta de Salvación Militar]]'' formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo. == Cheografía fisica == [[Imachen:Faro224.jpg|thumb|right|250px|[[Faro]], capital de l'Algarve]] Situato en o cabo sudueste d'Europa, o Portugal continental tien muga nomás con unatro Estato europeu: [[Espanya]]. O territorio continental ye dividito por o río prencipal, o [[río Tacho|Tacho]]. A rechión d'o norte ye mas montanyosa; bi ha altiplanos, intercalatos con arias que permiten o desembolique de l'[[agricultura]]. A lo sud, dica l'[[Algarve]], o relieu se caracteriza por as planas y as sierras son esporadicas. Atros ríos importants son o [[Duero]], o [[Minho]], o [[Guadiana]], que, como lo Tacho, naixen en Espanya. O [[Mondego]], naixe en a ''Sierra da Estrela'', a sierra a on que se troban os puntos mas altos d'o Portugal continental.<ref>Vários autores, "Enciclopédia Geográfica", Selecções do Reader's Digest, [[Lisboa]], [[1987]], página 257.</ref> As islas de [[Azores]] son localizatas en o [[rift]] meyo de l'[[oceano Atlantico]]. Bi ha una gran actividat volcanica en ista zona. O punto mas alto de Portugal, o [[Monte Pico]], se troba localizato en a isla d'o Pico, con 2.351 metros d'altaria. As islas d'a [[Rechión autonoma de Madeira]], d'atra man, son situatas en a [[placa africana]]. Por a suya situación d'estabilidat, ye una zona con menos actividat sismica. O punto mas alto d'iste territorio ye o [[Pico Ruivo]], con 1.862 metros d'altaria. En o Portugal continental, as temperaturas meyanas anyals son de 13&nbsp;°C a lo norte y de 18&nbsp;°C a lo sud. As islas de [[archipelago de Madeira|Madeira]] y as [[Azores]], debito a la suya localización en l'[[Atlantico]], son mas humidas y a precipitación bi ye mas común, con un intervalo de temperaturas menor. == Divisions administrativas == :''Se veiga [[Organización territorial de Portugal]]'' Actualment, o país ye dividito en 18 [[Districtos de Portugal|districtos]] (amás d'as dos [[Rechions autonomas de Portugal|rechions autonomas]] de [[Rechión Autonoma de Madeira|Madeira]] y [[Rechión Autonoma d'Azores|Azores]]). Istos districtos se dividen en 308 [[Municipios de Portugal|municipios]] (u ''concelhos'' en [[Idioma portugués|portugués]]) y 4.257 ''[[Freguesías de Portugal|freguesías]]''. {| class="toccolours" width="100%" align="center" cellpadding="1" cellspacing="0" style="margin:1 1 1em 1em; clear:right; text-align:center" |- ! colspan="8" align=left style="background:lightgrey; padding-left:10px; font-size:130%" | Distritos<ref>{{pt}} [http://www.distritosdeportugal.com/ ''Distritos de Portugal''].</ref><ref>{{pt}}[http://www.ine.pt/scripts/flex_v10/Main.html Censo 2011]</ref> ! colspan="1" align=right style="background:lightgrey; padding-right:10px" | |- style="font-size:95%" ! width="2%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | &nbsp; ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Districtos de Portugal|Districto]] ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Superficie]] ! width="10%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Población humana|Población]] ! width="15%" style="background:white; text-align:center" | &nbsp; ! width="2%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | &nbsp; ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Districtos de Portugal|Districto]] ! width="16%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Superficie]] ! width="10%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | [[Población humana|Población]] |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 1 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Lisbona|Lisbona]]''' | align=left | 2.761&nbsp;km² | | 2.244.984 ! align=center rowspan=10 style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black; border-right:1px solid black; border-left:1px solid black" |[[Imachen:PortugalNumbered.png|180px]] | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 10 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Guarda|Guarda]]''' | align=left | 5.518&nbsp;km² | | 160.931 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 2 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Leiria|Leiria]]''' | align=left | 3.517&nbsp;km² | | 470.765 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 11 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Coimbra|Coimbra]]''' | align=left | 3.947&nbsp;km² | | 429.714 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 3 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Santarém|Santarém]]''' | align=left | 6.747&nbsp;km² | | 454.456 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 12 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto d'Aveiro|Aveiro]]''' | align=left | 2.808&nbsp;km² | | 714.351 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 4 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Setúbal|Setúbal]]''' | align=left | 5.064&nbsp;km² | | 849.842 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 13 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Viseu|Viseu]]''' | align=left | 5.007&nbsp;km² | | 378.166 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 5 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Beja|Beja]]''' | align=left | 10.225&nbsp;km² | | 152.706 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 14 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Bragança|Bragança]]''' | align=left | 6.608&nbsp;km² | | 136.459 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 6 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Faro|Faro]]''' | align=left | 4.960&nbsp;km² | | 450.484 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 15 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Vila Real|Vila Real]]''' | align=left | 4.328&nbsp;km² | | 207.184 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 7 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto d'Évora|Évora]]''' | align=left | 7.393&nbsp;km² | | 167.434 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 16 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Porto|Porto]]''' | align=left | 2.395&nbsp;km² | | 1.816.045 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 8 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Portalegre|Portalegre]]''' | align=left | 6.065&nbsp;km² | | 118.952 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 17 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Braga|Braga]]''' | align=left | 2.673&nbsp;km² | | 848.444 |- style="font-size:95%" | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 9 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Castelo Branco|Castelo Branco]]''' | align=left | 6.675&nbsp;km² | | 195.949 | style="background:#f0f0f0; border:1px solid white" | 18 | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Districto de Viana do Castelo|Viana do Castelo]]''' | align=left | 2.255&nbsp;km² | | 244.947 |} {| class="toccolours" width="100%" align="center" cellpadding="1" cellspacing="0" style="margin:1 1 1em 1em; clear:right; text-align:center" |- ! colspan="8" align=left style="background:lightgrey; padding-left:10px; font-size:130%" | Rechions Autonomas ! colspan="1" align=right style="background:lightgrey; padding-right:10px" | |- style="font-size:95%" ! width="25%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Rechión autonoma ! width="25%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Superficie ! width="25%" style="background:white; text-align:center; border-bottom:1px solid black" | Población |- style="font-size:95%" | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Azores]]''' | align=left style="padding-left:5px" | <center>2.333&nbsp;km²</center> | align=left | <center>246.102</center> |- style="font-size:95%" | align=left style="padding-left:5px" | '''[[Madeira]]''' | align=left style="padding-left:5px" | <center>801&nbsp;km²</center> | align=left | <center>267.938</center> |} === Ciudaz prencipals === As ciudaz prencipals d'o país son: [[Lisbona]] (a suya [[Capital (politica)|capital]]), [[O Porto]], [[Braga]], [[Coimbra]], [[Funchal]], [[Ponta Delgada]], [[Évora]], [[Faro (Portugal)|Faro]], [[Aveiro]], [[Guarda (Portugal)|Guarda]], [[Leiria]], [[Setúbal]], [[Almada (Portugal)|Almada]] y [[Viseu]]. == Transportes == Bi ha una interpresa publica portuguesa de transporte por ferrocarril, creyada en 1975, como heredera d'a Companhia dos Caminhos de Ferro Portugueses clamata [[Comboios de Portugal]], tamién conoixita como CP o Caminos de Ferro Portugueses. == Esporte == [[Imachen:Estampilla de Emiratos Arabes Unidos - Ajman 1968 001.jpg|150px|thumb| [[Eusébio da Silva Ferreira]].]] L'esporte mes popular y practicato ye o [[fútbol]], os prencipals equipes son el [[Futebol Clube do Porto |FC Porto]], el [[Sport Lisboa e Benfica|Benfica]] y el [[Sporting de Lisboa]], estes tres clubs no nomás tienen sección de futbol sino que rivalizan en atros esportes con seccions d'atletismo, hockey y baloncesto entre d'atras.<ref>[https://web.archive.org/web/20120119054523/http://www1.ionline.pt/conteudo/138472-porto-benfica-e-sporting-os-gastadores-compulsivos]</ref> Bels d'os millors chugadors d'a historia d'o futbol portugués son [[Eusébio da Silva Ferreira]], [[Luís Figo]], [[Vítor Baía]], [[Rui Costa]], [[João Vieira Pinto]] y [[Cristiano Ronaldo]], a mas a mas d'os entrenadors de fútbol [[José Mourinho]] y [[André Villas-Boas]]. Atro esporte popular y con una gran tradición ye l'[[atletismo]] en o cual Portugal ha teniu destacadas figuras europeas y mundials entre os que se pueden destacar campions olimpicos: en maratón [[Carlos Lopes]] ([[Chuegos Olimpicos de Los Angeles 1984|1984]] y [[Rosa Mota]] ([[Chuegos Olimpicos de Seúl 1988|1988]]), en 10.000 m. lisos [[Fernanda Ribeiro]] ([[Chuegos Olimpicos d'Atlanta 1996|1996]]) y os nacionalizaus [[Nelson Evora]] ([[Chuegos Olimpicos de Pequín 2008|2008]]) y [[Pedro Pichardo]] ([[Chuegos Olimpicos de Tokio 2020|2020]]) toz dos en a preba de [[triple brinco]]. Atros atletas destacaus son os chirmans Castro ([[Dionisio Castro|Dionisio]] y [[Domingos Castro|Domingos]]) y [[Paulo Guerra]] atletas de fondo y dominadors d'as cursas de [[Campo a traviesa|campo a través]] en Europa d'a suya epoca. == Referencias == {{listaref}} == Se veiga tamién == * [[Lista d'aeropuertos de Portugal]]. == Vinclos externos == {{commonscat|Portugal}} * {{pt}} [http://www.visitportugal.com/ Pachina web de Turismo de Portugal]. {{Europa}} [[Categoría:Portugal]] 64y79lyr2kba9rx3lmniyu4hzir19vy Chesús de Nazaret 0 6976 2129681 2128526 2024-04-26T04:42:18Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{correchir}} {{Articlo 1000|+30}} {{Ficha de famoso |nombre = Chesús de Nazaret |imachen = Christ Carrying the Cross 1580.jpg |piet de foto = Chesús de Natzaret |imachen grandaria = 230px |calendata naiximiento = [[4 aC]] |puesto naiximiento = [[Imachen:SPQRomani.svg|22px]] [[Betlem]]<br />([[Imperio Romano]]) |calendata muerte = [[30]] u [[33]] |puesto muerte = [[Imachen:SPQRomani.svg|22px]] [[Cherusalem]]<br />([[Imperio Romano]]) |ocupación = Profeta y rabino |conchuche = }} '''Chesús de Nazaret''', '''Chesús o Nazareno''', '''Chesucristo''' u '''Cristo''' ([[Betlem]] ([[4 aC]] - [[30]] u [[33]])) ye a fegura central d'as relichions [[Cristianismo|cristianas]], que lo consideran o fillo de [[Dios]] y que revilcó d'entre os muertos a lo tercer día dimpués d'a suya muerte. L'[[islam]] lo considera un d'os suyos [[profeta]]s mas importants y ye un d'os personaches que han exercito una mayor influencia en a [[cultura]] [[occident]]al. Morió crucificau en [[Cherusalem]], en o [[Mont Calvario]] u [[Golgota]]. == A suya vida == Cuasi tot o que conoixemos de Chesús viene d'a tradición cristiana y seguntes a narración d'o [[Nuevo Testamento]] d'a [[Biblia]]. Naixiu de [[Betlem]], vivió en [[Nazaret]] y mientres a suya vida recorrió as rechions de [[Galilea]] y [[Chudea]] pedricando y fendo bels [[miraglo]]s.| === Chesús en o Nuevo Testamento === Os cuatro evanchelios incluyius en o ''[[Nuevo Testamento]]'', consideraus libros sagraus por todas as confesions [[Cristianismo|cristianas]], son reconoixius como la principal fuent ta la conoixencia d'a vida de Chesús y constituyen a base d´as interpretaciones que d'a suya figura fan aas diferents ramas d'o cristianismo. Anque se creye que puet contener muitos elementos historicos, expresa fundamentalment a fe d´as comunidaz cristianas en a epoca en que istos textos fuoron escritos, y a visión que por entonces teneban de Chesús de Nazaret. ==== Naixencia y infancia ==== Os relatos referents a la naixencia y la infancia de Chesús proceden exclusivament de l'Evanchelio de Mateu (1,18-2,23) y d´o  de Lucas (1,5-2,52).​No bi  ha relatos d´iste tipo en os evanchelios de Marcos y Chuan. As narracions de Mateu y Lucas difieren entre sí: L'Evanchelio de Mateu no relata dengún viache prevido al naixencia de Chesús, por o que se podría suposar que María y o suyo mariu Chusé viviban en Betlem. María quedó inesperadamen embarazada y Chusé  no yera guaire d´alcuerdo, pero un ánchel li anunció en suenios que l'embarazo de María yera obra d´o  Esprito Santo y profetizó, con parolas d´o  profeta Isaías, que o suyo fillo será o Mesías que esperan os chodigos. Uns magos de Orient en izas envueltas plegaron en Cherusalem preguntando por o «rei d´os chodigos que acaba de naixer» con a intención de au rarlo, o que alerta a lo rei de Chudea, [[Herodes o Gran]], qui decide acabar con o posible rival. Os magos, guiaus por una estrela , plegan a Betlem  on María da a luz a Chesús. De nueu, l'ánchel visitó a Chusé (Mt 2,13) y le advirtió d´a inminen persecución de Herodes, por o que a  familia huye a [[Echipto]], permanecien allí dica la muerte d´o monarca (una atra vegada notificada a Chusé por l'ánchel, que se li presentó asina por tercera vez: Mt 2,19-29).​ Entonces, Chusé bi  retornó y s´ instaló con a suya familia en Nazaret, en [[Galilea]]. En l'Evanchelio de Lucas, se relata que María y Chusé viven en a ciudat galilea de Nazaret. A historia d´a concepción de Chesús se entrella za aquí con a de [[Sant Chuan Baptista|Chuan o Baptista]] ―ya que en iste evanchelio María y Izarbe, mai de Chuan Baptista, son parients― y a naixencia de Chesús ye anunciada a María por l'ánchel [[Arcánchel Sant Gabriel|Gabriel]] (o que se conoixe como Anunciación: Lc 1,26-38). L'emperador Augusto entonces ordena un censo en o cual cadagún debe empadronarse en o suyo puesto de naixencia, y Chusé debe viajar a Betlem, por ser orichinario de iste lugar. Chesús naixe de Betlem mientres que se se trobaban de viache y ye aduyau  por pastors. Lucas anyade amás breves relatos sobre a circuncisión de  Chesús, sobre o suyoprsentación en o Templo, y a  suya trobada con os doctors en o Templo de Cherusalem, en un viache realizau  con motivo d´a Pascua, cuan  contaba doce anyos. En os evanchelios de Mateu y de Lucas apareixen chenealochías de Chesús (Mt 1, 2-16; Lc 3, 23-38).​A de Mateu se remonta a lò patriarca [[Abrahán]], y a de Lucas a Adán, o primer hombre seguntes o Chénesis. istas dos chenealochías son idénticas entre Abrahán y David, pero difieren a partir de iste zaguer, ya que a de Mateu hace a  Chesús  descendien de Salomón, mientras que, seguntes Lucas, o suyo linache procedería de Natam, atro d´os fillos de David. En toz dos casos, o que se muestra ye a ascendencia de   Chusé, a pesar de que, seguntes os relatos d´a infancia, iste nomás habría estau que lo [[pai]] adoptivo de Chesús. ==== Baptismo y tentacions ==== A plegada de Chesús estió profetizada por [[Sant Chuan Baptista|Chuan o Baptista]] (o suyo primo, seguntes l'Evanchelio de Lucas), por qui Chesús  estió baptizau en o río Jordán.​Durante o baptismo, o Esprito de Dios, en forma de paloma, descendió sobre  Chesús, y se escuchó a voz de Dios. Seguntes os Evanchelios sinópticos, o Esprito condujo a Chesús al desierto, a on ayunó mientres cuarenta días y superó las tentacions a las que estió sometiu  por o Diaple.​ No se menciona iste episodio en l'Evanchelio de Chuan. Dimpués Chesús marchó enta [[Galilea]], establindo-se en Cafarnaún, y comenzó a pedricar a plegada d'o Reino de Dios. ==== Vida publica ==== Acompanyau por os suyos seguidors, Chesús  recorrió as rechions de [[Galilea]] y Chudea en pedricando l'evanchelio y realizan  numerosos miraglos. o orden d´os feito s y dichos de  Chesús  varía seguntes os diferents relatos evangEll icos. Tampoco s´indica cuánto tiempo duró a vida pública de  Chesús, aunquel'Evanchelio de Chuan menciona que Chesús celebró a fiesta anual d´a Pascua chodiga (Pésaj) en Cherusalem en tres  ocasiones. En cambeo os Evanchelios sinópticos mencionan nomás a fiesta de Pascua  en a que  Chesús  estió crucificau . Gran parti d´os feito s d´a vida publica de Chesús narraus en os evanchelios, tienen como escenario a zona septentrional de [[Galilea]],  en as comarcas d'a  mar de Tiberíades, o laco de Genesaret, especialmen a ciudat de Cafarnaúm, pero tamién atras, como Corozaín o Betsaida. ​Tamién visitó, en o sud d´a rechión , localidaz como Caná o Naín, y o lugar en o que s´heba criau, Nazaret, onde estió recibiu  con hostilidad por os suyos antigos convecins.​ A suya pedricación se extendió tamién a Judea (seguntesl'Evanchelio de Chuan , visitó Cherusalem en tres ocasiones desde o comienzo de o suyovida pública), y estuvo en Jericó​ y Betania (a on resucitó a Lázaro). Esleyó a los suyos prencipals seguidors (clamaus en os evanchelios «[[apóstol]]s»; en [[Idioma griego|griego]], ‘ninviaus’), en numero de doce, d´entre o lugar de [[Galilea]]. En os sinopticos se menciona a lista siguien: Simón, clamau Pero y lo suyo [[chermano]] Andreu; Chaime o de Zebedeo y o suyo chermano Chuan; Filipe y Bartolomé; Tomás y Mateu o publicano; Santiago o de Alfeo y Tadeo; Simón o Zelote y Chudas Iscariote, o que posteriormen traicionaría a  Chesús  (Mt 10,2-4; Mc 3,16-19; Lc 6, 13-16).​Belúns  yeran pescau rs, como as dos parellas de chermanos formadas rspectivamen por Pero y Andreu, y Chuan  y Santiago.​Mateu s´identifica vheneralmen con Leví o de Alfeo, un publicano de qui en os tres sinopticos se rella ta brevemen cómo estió clamau  por  Chesús  (Mt 9,9; Mc 2,14; Lc 5,27-28).​ o que acarreó a  Chesús numerosos reproches d´os fariseos. L'evanchelio de Chuan nomás fa referencia  a os nombres de nueu d´os apóstols, anque en varios pasaches hace referencia a que yeran doce. Predicó mesmo en [[sinoga]]s que a l'aire libre, y as muchedumbres se congregaban pa  escuitar as suyas parolas. Entre  os suyos discursos, destaca o clamau  Sermón d´a Montanya, enl'Evanchelio de Mateu (Mt 5-7). Emplegó a ormino parábolas pa  explicar as suyos seguiudors o Reino de Dios. As parábolas de  Chesús son breves relatos cuyo conteniu ye enigmático (a ormino fan d´estar dimpués explicadas por  Chesús). Tienen per un  cheneral un conteniu  d´explicación y apareixen exclusivamen en os evanchelios sinopticos. Entre as mas conoixidas están a paráboa d´o  sembrau r (Mt 13,3-9; Mc 4,3-9; Lc 8,5-8), cuyo significau  explica  Chesús  a continuación; a d´a semila que creixe (Mc 4,26-29); a del grano de mostaza (Mt 13,31-32; Mc 4,30-32), a d´a cibada y a cizanya (Mt 13,24-30), a d´a ovella  perdida (Mt 18,12-14; Lc 15,3-7) y a d´a moneda perdida (Lc 15,8-10), a d´o  siervo despiadau  (Mt 18, 23-35), a d´os obreros enviaus a a vinya (Mt 20,1-16), a d´os dos fillos (Mt 21,28-32), a d´os vinyaus homicidas (Mt 21,33-42; Mc 12,1-11; Lc 20,9-18); a d´os convidaus a a boda (Mt 22, 1-14), a d´as diez vírchens (Mt 25,1-13), a d´os talentos (Mt 25,14-30; Lc 19,12-27), a d´o chuicio final (Mt 25,31-46). Dos d´as mas conocidas apareixen nomás enl'Evanchelio de Lucas: se trata d´a paráboa d´o  buen samaritano (Lc 10,30-37) y a d´o  fillo pródigo (Lc 15,11-32).  en as parábolas, emplega  Chesús  frecuenmen imáchens rella cionadas con a vida campesina. Mantenió controversias con miembros de bels  d´as mas importantes sectas relichiosas d´o  judaísmo, y muy especialmen con os fariseos, a quienes acusó de hipocrsía y de no cudiar o mas importante d´a Torá: a chusticia, a compasión y a lealtat (Mt 12, 38-40; Lc 20, 45-47). A orichinalidat d ´o suyo mesache radicaba  en a insistencia en o amor a os enemigos (Mt 5,38-48; Lc 6, 27-36) así como en o suyo vinclo estreito con Dios, a qui clamaba en arameo con a exprsión familiar ''Abba'' (Padre) que ni Marcos (Mc 14,36) ni Pablo (Rm 8, 15; Gal 4, 6) traduixen. Se trata de un dios amán no que busca a os marchinaus, a os oprimius (Lc 4, 18) y a os pecadors (Lc 15) pa  ofreixer les a suya misericordia. A oración d´o  PaI nuestro (Mt 6,9-13: Lc 11,1-4), que recomendó utilizar a os suyos seguiudors, ye clara exprsión de ista  rella ción de amán nía con Dios antes mencionada. ==== Miraglos relataus en os Evanchelios ==== ''Articlo prencipal :'' Miraglos de  Chesús Seguntes os evanchelios, durant o suyo ministerio Chesús  realizó varios miraglos. En total, en os cuatro evanchelios canonicos se narran ventisiet miraglos, d´os cuals cuatorce son curaciones de distintas enfermedades, cinco exorcismos, tres resurreccions, dos prodichios de tipo natural y tres  signos extraordinarios. ·        Los evanchelios narran las siguiens curaciones miraglosas obratas por  Chesús: 1.     Sanó a fiebre d´a suegra de Pero, en  casa suya  en Cafarnaúm, tomándoa d´a man (Mc 1,29-31; Mt 5,14-15; Lc 4,38-39); 2.     Sanó a un leproso galileo mediante a paroa y o contacto d´a suya mano (Mc 1,40-45; Mt 8,1-4; Lc 5,12-16); 3.     Sanó a un paralitico en Cafarnaúm que le estió prsentau  en un leito y al que había perdonau  sus pecaus, ordenándole que se levantara y se fuera a  casa suya (Mc 2, 1-12; Mt 9,1-8; Lc 5,17-26); 4.     Sanó a un hombre con a mano seca en sabado  en una sinagoga, mediante a paroa (Mc 3,1-6; Mt 12,9-14;Lc 6,6-11); 5.     Sanó a una muller que padecía flujo de sangre, que sanó al tocar o vestiu  de  Chesús  (Mc 5,25-34; Mt 9,18-26; Lc 8,40-56); 6.     Sanó a un sordomudo  en a Decápolis metiéndole os dedos en os oídos, escupiendo, tocándole a luenga  y diciendo: ''«Effatá»'', que significaría ‘ábrete’ (Mc 7,31-37); 7.     Sanó a un ciego en Betsaida poniéndole saliva en os ojos e imponiéndole las manos (Mc 8,22-26); 8.     Sanó a Bartimeo, o ciego de Jericó (Mt 20,29-34; Mc 10,46-52; Lc 18,35-45); 9.     Sanó a distancia al criau  d´o  centurión de Cafarnaúm (Mt 8,5-13, Lc 7,1-10, Jn 4,43-54; Jn 4,43-54); 10.  Sanó a una muller que ista ba encorvada y no podiya enderezarse, mediante a paroa y a imposición de manos (Lc 13,10-17). ista  curación tuvo lugar tamién  en sabado  y en una sinagoga; 11.  Sanó a un hidrópico en sabado, en casa de uno d´os prencipals  fariseos (Lc 14, 1-6). 12.  Sanó a diez leprosos, que trobó de camino a Cherusalem, mediante a paroa (Lc 17,11-19). 13.  Sanó a un hombre que llevaba treinta y ueitoanyos enfermo, en Cherusalem, en sabado  (Jn 5,1-9). 14.  Sanó a un ciego de naixencia untándolo con lodo y saliva, tras o cual le ordenó lavarse  en a piscina de Siloé (Jn 9,1-12). 15.  Sanó a oreja de un siervo d´o sumo sacerdote (Lc 22,51) ·       En os evanchelios canónicos apareixen cinco relatos de expulsiones de espíritus impuros ([[exorcismo]]s) realizaus por Chesús: 1.     Expulsó a un diaple en a sinagoga de Cafarnaúm (Mc 1,21-28; Lc 4,31-37); 2.     Expulsó a atro en a rechión de Gerasa (Mt 8,28-34; Mc 5,1-21; Lc 8,26-39); 3.     Expulsó a atro que poseía a a fila de una muller sirofenicia (Mt 15,21-28; Mc 7,24-30); 4.     Expulsó a un atro que atormentaba a un epiléptico (Mt 17,20-24; Mc 9,14-27; Lc 9,37-43); 5.     Expulsó a un «diaple mudo» (Lc 11,14; Mt 12,22). Además, bi han varios pasaches que hacen referencia de modo genérico a exorcismos de  Chesús  (Mc 1,32-34;Mc 3,10-12). ·        Seguntes os evanchelios,  Chesús  obró tres  resurrecciones: 1.     Resucitó a una nina de doce anyos, a fila de Jairo (Mc 5,21-24, Mt 9,18-26, Lc 8,40-56).  Chesús  afirmó que a ninya no estaba muerta, sino solo dormida (Mt 9,24;Mc 5,39;Lc 8,52). 2.     Rsucitó al fillo d´a viu da de Naín (Lc 7,11-17). 3.     Rsucitó a Lázaro de Betania (Jn 11,1-44). ·         Chesús  obró tamién , seguntes os evanchelios, dos prodigios de tipo natural, en os que se pone de manifiesto a obediencia d´as fuerzas naturales (el mar y a aire) a a suya autoridat. 1.      Chesús  ordenó a a tempestad que se calme y ista  obedeixe (Mt 8,23-27; Mc 4,35-41; Lc 8,22-25). 2.      Chesús  caminó sobre las auguas (Mt 14,22-33; Mc 6,45-52; Jn 6,16-21). ·        Tres signos extraordinarios, que tienen un sentiu  acusadamen simbolico: 1.     Multiplicación d´os pans y os peixes . ye o único de toz  os miraglos de  Chesús  que ye registrau  por toz  os evanchelios (Mc 6,32-44; Mt|14,13-21; Lc 9,10-17; Jn 6,1-13). Ocurre en dos ocasiones seguntesl'Evanchelio de Marcos (8,1-10) yl'Evanchelio de Mateu (15,32-39); 2.    a pesca miraglosa (Lc 5,1-11; Jn 21,1-19); 3.     a conversión d´a  agua en vino en as bodas de Caná (Jn 2,1-11). En esos tiempos, os escribas, fariseos y atros, atribuyiron a una confabulación con Belcebú istepoder de expulsar a os diaples.  Chesús  se defendió enérgicamen de istas acusacions.​Seguntes os relatos evangEll icos,  Chesús  no solo teneba o poder de expulsar diaples, sino que transmitió ixe poder a os suyos seguiu rs.​Mesmo se menciona o caso d´ un hombre que, sin ser seguidor de  Chesús, expulsaba con éxito diaples en o suyo nombre. ==== Transfiguración ==== ''Articlo prencipal:'' Transfiguración de  Chesús Os evanchelios sinópticos​ rella tan que  Chesús  puyó a un mon a orar con bels d´os apóstols, y mientras oraba se transformó o aspeuto d´o suyo rostro, y o suyovestiu  se volvió blanco y rsplandecien. Aparecioron  junto a él Moisés y Elías. os apóstols dormiban mientras  tan, pero al espertar veyeron a  Chesús  chunto a Moisés y Elías. Pero suchirió que faciesen tres  tiendas: pa   Chesús, Moisés y Elías. Entonces apareció una boira y se sintió una voz celestial, que dixo: «Iste ye o  mío Fillo elechiu , escuitadle». os disciplos no contaron o que heban visto. ==== Pasión ==== ''Articlo prencipal :'' Pasión de  Chesús ==== Dentrada en Cherusalem y purificación d´o Templo ==== ''Artículos prencipals :'' Dentrada en Cherusalem ''y'' Expulsión d´os mercaders d´o  Templo''.'' Seguntes os cuatro evanchelios,  Chesús  estió con os suyos seguidors a Cherusalem pa celebrar allí a fiesta de Pascua. Dentró a lomos d´ un asno, pa  que se cumplieran as parolas d´o  profeta Zacarías (Zc 9, 9: «He aquí que tu rei  vien a tu, manso y montau sobre un asno, sobre un pollino fillo de una bestia de carga»). Estió recibiu  por una multitut, que o aclamó como «fillo de David» (en cambio seguntesl'Evanchelio de Lucas fue aclamau  solamen por os suyos disciplos).​Enl'Evanchelio de Lucas y en o de Chuan ,  Chesús ye aclamau  como rei . Seguntes os evanchelios sinópticos, a continuación fue al Templo de Cherusalem, y expulsó d´allí a os cambistas y a os vendedors de animales pa os sacrificios rituales​ (o evanchelio de Chuan, en cambeo, sitúa iste episodio al comienzo d´a vida publica de  Chesús, y o rella ciona con una profecía sobre a destrucción d´o  Templo).​Vaticinó a destrucción d´o  Templo​ y atros aconteixmentos futuros. ==== Unción en Betania y Ultima Cena ==== ''Articlo prencipal :'' A Última Zena ''Véase tamién :'' Discurso de Despedida ''A Última Zena'', de Leonardo da Vinci. En Betania, amás de Cherusalem, fue ungiu  con perfumes por una muller.​Seguntes os sinópticos, a nueit de Pascua cenó en Cherusalem con os Apóstols, en o que a tradición cristiana designa como a Zaguera Zena. En o transcurso de ista  cena pascual,  Chesús  predeció que sería traicionau  por un d´os Apóstols, Chudas Iscariote. Tomó pan  en as manos, decindo «Tomaz y comez, iste ye o mio cuerpo» y, a continuación, colliendo un cáliz de vin, deció: «Bebez d´él toz , porque ista  ye a sangre d´a Alianza, que será derramada por a multitut pa  a remisión d´os pecaus».​Profetizó tamién , seguntes os sinópticos, que no volvería a beber vino dica que no o bebiera de nueu en o Reino de Dios. ==== Arresto ==== ''Articlo prencipal:'' Presa de  Chesús Tras a cena, seguntes os sinópticos,  Chesús  y os  suyos disciplos fuoron  a orar al hortal de Chetsemaní. os Apóstols, en lugar d´orar, se quedaron dormius, y  Chesús sufrió un inte de fuerte angustia con respeuto a o suyo destino, anque decidió acatar a voluntad de Dios.​ Chudas heba efectivamen traicionau  a  Chesús, pa  entregarlo a os principes d´os sacerdotes y os ancianos de Cherusalem a cambeo de treinta piezas de plata.​Acompanyau  de un grupo armau  de espadas y garrotes, enviau  por os principes d´os sacerdotes y a chen gran, plegó a Chetsemaní y reveló a identidat de  Chesús  féndole a mejilla.  Chesús  fue arrstau . Por parti de suyos seguidors bi hubo  un conato de resistencia, pero finalmen toz  se dispersaron y fulliron. ==== Chudicio ==== Tras a suya detención,  Chesús  fue levau  al palacio d´o  sumo sacerdote Caifás. Allí fue chuzgau  ante o Sanedrín. Se prsentaron falsos testigos, pero como os suyos testimonios no coincidían no fuoron  aceptau s. Finalmen, Caifás preguntó directamen a  Chesús  si era o Mesías, y  Chesús  dijo: «Tú o has dicho». o sumo sacerdote se rasgó las vestiduras ante o que consideraba una blasfemia. os miembros d´o  Sanedrín escarnecioron  cruelmen a  Chesús.​Enl'Evanchelio de Chuan ,  Chesús  fue llevau  primero ante Anás, suegro de Caifás, y luego ante isteúltimo. Solo se detala o interrogatorio ante Anás, bastante diferen d´o  que aparece en os sinópticos.​Pero, que había seguiu  a  Chesús  en secreto tras o suyodetención, se trobaba oculto entre os sirviens d´o  sumo sacerdote. Reconociu  como discípulo de  Chesús  por os sirviens, le negó tres  veces (dos seguntesl'Evanchelio de Chuan ), como  Chesús  le heba profetizau . En o maitin siguien,  Chesús  fue levau  ante Poncio Pilato, o procurador​ romano. Tras interrogarle, Pilato no le halló culpable, y pedió a  muchedumbre que eligiera entre liberar a  Chesús  o a un conociu  bandiu , clamau  Barrabás. A multitud, persuadida por os principes d´os sacerdotes, pedió  que se liberase a Barrabás, y que  Chesús  fuIxe crucificau . Pilato se lavó simbólicamen as manos pa  exprsar a suya inocencia d´a muerte de  Chesús. ==== Crucifixión ==== ''Articlo prencipal :'' Crucifixión de  Chesús Chesús  fue azotau , o vistioron  con un manto royo, le pusioron  en o tozuelo  una corona de punchas y una canya en o suyomano derecha. os soldau s romanos se burlaban de Él  diciendo: «Salud, rei  d´os chodigos».​Fue obligau  a cargar a cruz  en a que iba a ser crucificau  dica un lugar clamau  Gólgota, que en arameo significa ‘lugar d´o  cráneo’. Le aduyó a levar a cruz un hombre clamau  Simón de Cirene. Dioron  de beber a  Chesús  vino con yel. Él  probó pero no quiso prenerlo. Tras crucificarlo, os soldaus se repartioron os suyos vestiduras.  en a cruz, sobre o suyo tozuelo,  pusioron un cartel en arameo, griego y [[latín]] con o motivo d´a suya condena: «Iste ye  Chesús, o rei  d´os chodigos», que a ormino en pintes abrevia INRI (''Iesus Nazarenus Rex Iu daeorum'', literalmen ‘ Chesús  de Nazaret, rei  d´os chodigos’). Fue crucificau  entre dos furtadors. Dica as tres  d´a tarde,  Chesús  exclamó: «Elí, Elí, lemá sabactani», que, seguntes l'Evanchelio de Mateu y l'Evanchelio de Marcos, en arameo significa: ‘Dios mío, Dios mío, ¿por qué m´ has abandonau ?’.​As zagueras parolas  de  Chesús  defieren en os atros dos evanchelios.​ tamién  bi ha diferencia entre os evanchelios en cuanto a qué disciplos  de  Chesús  estioron prsens en a suya crucifixión: en Mateu y Marcos, son varias d´as mullers seguidoras de  Chesús; en l'Evanchelio de Chuan se menciona tamién  a mai de  Chesús  y al «disciplo a quien amaba» (seguntes a tradición cristiana, se trataría d´o  [[apóstol]] Chuan , anque en o texto d´o  evanchelio no se menciona o suyo nombre). ==== Sepultura ==== ''Articlos prencipals :'' Descendimiento de  Chesús ''y'' Lamentación sobre Cristo muerto''.'' Un seguiudor de  Chesús, clamau  Chusé d'Arimatea, solicitó a Pilato o cuerpo de  Chesús  a mesma tardi d´o  viernes en que heba muerto, y o depositó, envuelto en una sábana, en un sepulcro excavau   en a roca. Cubrió o sepulcro con una gran piedra.​Seguntes l'Evanchelio de Mateu (no se menciona en os atros evanchelios), al diya siguien, os «principes d´os sacerdotes y os fariseos» pidioron  a Pilato que colocase fren al sepulcro una guardia armada, pa  evitar que os seguiudors de  Chesús  robasen o suyo cuerpo y difundieran o rumor de que heba resucitau . Pilato accedió. ==== Resurrección y ascensión ==== ''Artículos prencipals :'' Rsurrección de  Chesús ''y'' Ascensión de  Chesús''.'' Os cuatro evanchelios rella tan que  Chesús  resucitó de entre os muertos al tercer diya después d´a suya muerte y se apareció a os suyos discíplos en varias ocasiones.​En toz  éls, a primera en descubrir a rsurrección de  Chesús  ye María Malena. Dos d´os evanchelios (Marcos y Lucas) rella tan tamién  o suya ascensión a os cielos. os relatos sobre  Chesús  rsucitau  varían, sin embargo, seguntes os evanchelios: ·        En l'Evanchelio de Mateu, María Malena y «a atra María» fuoron al sepulcro  en a manyana d´o  domingo. Sobrevino un terremoto, y un ánchel vestiu  de blanco removió a piedra d´o  sepulcro y se sentó sobre ella. os guardias, que prsenciaron a escena, temblaron de miedo y «se quedaron como muertos» (Mt 28, 1-4). l'ánchel  anunció a las mullers a resurrección de  Chesús, y les encargó que diciesen a os disciplos  que fueran a [[Galilea]], aon podrían veyerle. Al regrsar, o propio  Chesús  les salió al encuentro, y les repitió que decisen a os discíplos que fueran a [[Galilea]] (Mt 28, 5-10). Entretanto, os guardias avisaron a os principes d´os sacerdotes de o ocurriu . istos  les sobornaron pa  que divulgaran a ideya de que os discíplos de  Chesús  heban furtau  o suyo cuerpo (Mt 28, 11-15). os once Apóstols fuoron a [[Galilea]], y  Chesús  les fació0 o encargo de pedricar l'Evanchelio (Mt 28, 16-20). ·        En l'Evanchelio de Marcos, tres  seguiudoras de  Chesús, María Malena, María a de Santiago y Salomé, fuoron al sepulcro o domingo, muy de manyana, con a intención de unchir a  Chesús  con perfumes (Mc 16, 1-2). Veyeron que a piedra que cubría o sepulcro esta ba removida. Dentro d´o  sepulcro, descubrioron a un joven vestiu  con una túnica blanca, qui les anunció que  Chesús  heba resucitau , y les ordenó que dijesen a os disciplos  y a Pero que fuesen a [[Galilea]] pa  allí veyer a  Chesús. s´indica que María y as suyas companyeras no dicioron cosa a dengún, pus teneban miedo (Mc 16, 3-8). A continuación, se diz que  Chesús  se apareció a María Malena (sin mencionar a las atras mullers), y que ista  dio a la  resta d´os seguidors de  Chesús  a buena noticia, pero no fue creyita (Mc 16, 9-11).  Cheús  tornó a aparecerse, ista  vegata a dos que iban de camino: cuan  istos  discíplos contaron o ocurriu , tampoco se les creyó (Mc 16, 12-13). Finalmen, se apareció a os once Apóstols, a os que reprendió por no haber creyiu en o suyo resurrección. Les encomendó pedricar l'Evanchelio, y puyó a os cielos, aon ye sentau  a a dereita de Dios (Mc 16, 14-20). ·        En l'Evanchelio de Lucas, bellas mullers, María Malena, Chuan a y María de Santiago, y atras qu´os suyos nombres no se mencionan, acudioron  al sepulcro pa  unchir a  Chesús  con perfumes. Troboron removida a piedra d´o  sepulcro, dentraron en Él  y no trobaron o cuerpo (Lc 24, 1-3). Entonces se les aparecioron  dos hombres con vestiduras deslumbrantes, qui les anuncioron a resurrección de  Chesús  (Lc 24, 4-7). Las mujers anunciaron a rsurrección a os Apóstols, pero istos  no las creyeron (Lc 24,8-11), excepto Pero, que fue al sepulcro y comprobó que o cuerpo heba desapareciu  (Lc 24, 12). Ixe mesmo diyaa,  Chesús  se apareció a dos disciplos  que caminaban de Cherusalem a Emaús, que o reconocioron en o inte d´a fracción d´o  pan (Lc 24, 13-35). Poco dimpués se presentó ante os once, que creyoron que se trataba de un espíritu, pero les demostró que era Él  en carne y huesos, y comió en o suya presencia (Lc24,36-43). Les explicó o sentiu  d´a suya muerte y resurrección (Lc 24,44-49), y, mas tardi, os levó amán de Betania, ascendió al cielo (Lc 24,50-53). ·        En l'Evanchelio de Chuan , María Malena fue al sepulcro mui de maitinada y descubrió que a piedra heba siu  removida. Corrió en busca de Pero y d´o  «discípulo a qui  Chesús  amaba» pa  avisarles (Jn 20,1-2). os dos corrioron dica o sepulcro. o discípulo amau  legó en primeras, pero no entró en o sepulcro. Pero dentró primero y vido las fajas y o sudario, pero no o cuerpo. o atro discíplo dentró después, «y vido y creyó» (Jn 20, 3-10). Malena se quedó fuera, y si le aparecioron dos ánchel es vestiu s de blanco. Le preguntaron: «¿Por qué lloras, mujer?», y ella contestó: «Porque han tomau  a mi Senyor y no sé aón   o han meso». Se volvió dica atrás, y vido a  Chesús  rsucitau , quien le preguntó a o suyovez por qué lloraba. Malena le confundió con o hortella no, y le preguntó aón   había puesto a  Chesús.  Chesús  a llamó: «¡María!», y ella  o reconoció, respondiendo: ''«¡Rabbuní!»''. Chesús le pedió  que no o tocara, ya que encara no había puyau  al pai , y pedió  que avisara a os suyos chermanos de que iba a bi subir al pai . Malena fue a anunciar o ocurriu  a os disciplos  (Jn 20, 11-18). Ixe mesmo día, por a tardi,  Chesús  se apareció en o puesto en que os disciplos  se trobaban ocultos por temor d´os chodigos. Les saludó diciendo «A paz siga con vusatros», les mostró a man y o costau , y, soplan , les ninvió o Esprito Santo. Uno d´os once, Tomás, no estaba con a resta cuan  tuvo lugar a aparición de  Chesús, y no creyó que o apareciu  fuera realmen  Chesús  (Jn 20, 19-25). Ueito diyas dimpués,  Chesús  tornó a trobarse  a toz  os disciplos , mesmo  Tomás. pa  vencer o suya incredulid  Chesús  le deció que tocara a suya  man y o suyo costau . Tomás creyó en Él  (Jn 20, 26-29). Mas adebán,  Chesús  volvió a apareixerse a siet d´os suyos disciplos cuan  estaban pescan  junto al mar de Tiberiades. No heban pescau  nada; les pedió  que volvieran a echar a rede y a sacoron plena de peixes . Entonces o reconocioron, y comioron  con Él  panes y peixes  (Jn 21,1-14). Tras esto, se rella ta una conversación entre  Chesús  y Pero, en a que interviene tamién  o «discípulo amau » (Jn 21,15-23). ==== Profecías en l'Antigo Testamento concernients a  Chesús ==== Seguntes os autors d´o  Nuevo Testamento, a vida de  Chesús  supuso o cumplimiento de algunas profecías formulatas en bels libros de l´[[Antigo Testamento]]. os libros biblicos mas citaus en iste sentiu  por os primeros cristianos fuoron  Isaías, Cheremías, os Salmos, Zacarías, Miqueas y Oseas. pa os autors d´o  Nuevo Testamento, en una visión compartida por os cristianos posteriors, en istos  textos se anuncia a venida de  Chesús  de Nazaret, que sería o Mesías que esperaba o pueblo de Israel. A menudo os redactors d´os evanchelios, sobre toto autor d´o  Evanchelio de Mateu, citan explícitamen istos  textos pa  subrayar o cumplimiento de istas profecías  en a vida y muerte de  Chesús. Entre atras cosas, consideran que fuoron profetizadas las circunstancias y o lugar de naixencia de  Chesús  (Is 7,14; Miq 5,2); a suya relación con Galilea (Is 9,1);​ a  suya condición mesiánica (Is 9, 6-7; Is 11, 1-9; Is 15, 5);​ o papel de precursor de Chuan  o Baptista (Is 40,3)​ e Mesmo a suya pasión y muerte sacrificial (a iste respeuto se citan sobre todo cuatro poemas, incluyius en o Deutero Isaías (o Segundo Isaías),​ que presentan a figura de un siervo de Yahvé,​ a qui o  sacrificio se  le atribuye una valor redentor, pero tamién  atros muchos pasaches. Os chodigos, que tamién  consideran sagraus istos  libros, no aceptan a creencia cristiana de que istas profecías se refieren a  Chesús  de Nazaret. pa  a investigación histórica actual, o prencipal interrogante ye dica qué punto istos  libros contribuyeron a moldear os relatos evanchelicos. == Chesús seguntes a investigación histórica == ''Articlo prencipal:'' Chesús  historico ''Véanse tambén:'' Búsqueda  d´o Chesús historico'','' Historici dat de Chesús '' y'' Retratos  d´o Chesús historico''.'' A diferencia de o qu´ocurre con atros person ach ye d´a Antigüedad, pero al igual que sucede con atros muchos, no existen evidencias arqueolochicas que permitan verificar a existencia de Chesús  de Nazaret. a explicación prencipal que se d a iste feito ye que Chesús no alcanzó mientras vivía una relevancia suficiente como pa deixar constancia en fuensarqueolochicas , dau que no estió un importante líder politico, sino un sencillo pedricador itinerante.​Si bien os hallazgos d´a arqueolochía no pueden estar aducidos como prueba d´a existencia de Chesús  de Nazaret, sí confirman a historici dat de gran número de person aches, lugar ye y acontecimientos descritos en As fuentes. Por atr o lado, Chesús , como muitos destacaus dirichens relichiosos y filósofos d´a Antigüedad,​ no escribió nada, o al menos no bi haconstancia bella de que asinas haiga siu . Todas As fuenspar a investigación histórica de Chesús  de Nazaret son, por o tanto, textos escritos por atros autors. O mas antigo  documento inequívocamen  concerniente a Chesús  de Nazaret​ ye o  clamau ''Papiro P52'', que contien un fragmento  d´o Evanchelio de  Chuan y que data,  seguntes os cálcuos mas extendidos,  d´o 125 aproximadamen  ( ye decir, cuasi   un sieglo después d´a fecha posible d´a muerte de Chesús , dica O anyo 30). Papiro P52, Rylands 457. Si bien os testimonios materials se referents a vida de Chesús  son muy tardíos, a investigación filolóchica ha lograu  reconstruir a historia de  Istos textos con un alto grau de probabilidad, o que arroja como conclusión que os primeros textos sobre Chesús (bellas  cartas de Pablo) son posteriors  en unos veinte anyos a  data probable de suya  muerte, y qu´as prencipal ye fuensde información arredol d´a suya vida (os evanchelios canonicos) se redactoron en a segunda mitad  d´o sieglo I. Existeix un amplo consenso sobre  d´ista cronolochía d´as fuens, al igual que  ye posible datar bels (muy escasos) testimonios sobre de Chesús  en fuens no cristianas entre a zaguera decata  d´o sieglo I y o primer cuarto  d´o sieglo II. En o estau actual de conocimientos sobre  de Chesús de Nazaret, a opinión predominante en meios académicos  ye que se trata de un personache historico,​ que suya biografía y mesache experiment oron modificacions por part d´os redactores de As fuentes.​ Existeix con tot y con ixo, una minoría de estudiosos que, dende una critica radical de As fuentes, consideran probable que Chesús  ni sisquia fuese un personache historico rei al, sino una entidat mitica, similar ás atras feguras obcheto de culto en a Antigüedat. === Fuents === ''Articlo prencipal:'' Fuensd´a historici dat de Chesús Son sobre tot As fuens cristianas, obviamen  parciales, As que proporcionan información sobre Chesús  de Nazaret. Os textos cristianos refleixan prencipalmente a fe de As comunidaz primitivas, y no pueden considerarse, sin mas,  documentos historicos. Os textos en os que a critica actual crei e  posible hallar información sobre   d´o Chesús historico son, prencipalmente, os tres  evanchelios sinópticos (Mateu, Marcos y Lucas). Secundariamen , proporcionan tamién información sobre  de Chesús de Nazaret belatros escritos  d´o Nueu Testamento (O Evanchelio de  Chuan, As epístolas de Pablo de Tarso), bels evanchelios apócrifos (como O de ''Tomás'' y O de ''Pero)'', y atros textos cristianos. Por atra banda , existen referencias a Chesús  en unas pocas obras no cristianas. En bels casos s´ha meso  en dubda la suya autenticidat (Flavio Josefo), o que se fan  referncia al mesmo personache cuya vida relatan as fuens cristianas (Suetonio). Apenas aportan bella  información, excepto que estió crucificado en tiempos de Poncio Pilato (Tácito) y que fue considerau un embaucador por os chodigos ortotxos. ==== Fuents  cristianas ==== Son mui numbrosos os escritos cristianos d´os sieglos I y II en os que se encuentran referencias a Chesús de Nazaret. Con tot y con ixo, nomás una chicorrona parti d´os mesmos contieninformación útil sobre  de éls. Toz éls refleixan, en primer lugar, a fe d´os cristianos d´a época, y nomás  secundariamen  revelan información biografica sobre Chesús . Os prencipals son: 1.   As '''cartas de Pablo de Tarso''': escritas,  seguntes   a datación mas probable, entre as anyatas 50 y 60. Son os documentos mas tempranos sobre  de Chesús , pero a información biografica que proporcionan  ye escasa. 2.   Os '''evanchelios sinopticos''' (Mateu, Marcos y Lucas), incluyius por a Ilesia en o canon  d´o Nueu Testamento.Per un regular , gosan  datarse entre  as anyatas  70 y 90. Proporcionan gran canti dat de información, pero refleixan prencipalmente a fe d´os primeros cristianos, y son  documentos bastante tardíos. 3.   O '''Evanchelio de  Chuan''', tamién incluiu en o Nueu Testamento. Fue escrito probablemen dica 90-100. Gosa considerarse menos fiable que os sinópticos, ya que presenta concepcions teolochicas  mucho mas evolucionatas. Con tot y con ixo, no puede excluirse que contienga tradicions sobre O Chesús  historico bastante mas antigas. 4.   Belsd´os clamaus evanchelio'''s apócrifos''', no incluyius en o canon  d´o Nueu Testamento. Una gran parti d´istos textos son  documentos muy tardíos que no aportan información sobre O Chesús  historico. Con tot y con ixo, belsde ellos, d´os cuals a suya  datación  ye bastante controvertida, podrían transmitir información sobre ditos o feitos de Chesús : entre  aquellsa os que gosa concederse una mayor credibilidat son O ''Evanchelio de  Tomás'', O ''EvanchelioEgerton'', O ''Evancheliosecreto de Marcos'' y O ''Evanchelio de  Pero''. ===== As cartas de Pablo de Tarso ===== Os textos mas antigos conocidos relativos a Chesús  de Nazaret son As cartas escritas por Pablo de Tarso, consideratas anteriors  a os evanchelios. Pablo no conoció personalmente a Chesús. O suyo conocimiento d´él y d'o suyo mesache, seguntes as suyas  propias afirmacions, puede provenir de una doble fuen :​ por una banda , sos tien en os suyos escritos que se le apareció O propio Chesús resucitado pa revelarle o suyo evanchelio, una revelación  a que Pablo concedía gran importancia (Gal 1, 11-12); por atr o, tamién  seguntes  propio testimonio, mantenió contactos con miembros de varias comunidaz cristianas, entre ellsvarios seguidors  de Chesús . Conoció,  seguntes él mesmo afirma en a ''Epístol a os Gálatas'', a Pero (Gal 2, 11-14), Chuan (Gal 2, 9), y Santiago, al que se refiere como «chermano  d´o Senyor» (Gal 1, 18-19; 1 Cor 15, 7). Anque a tradición cristiana atribuye a Pablo cuatorce  epístolas incluidas en o Nueu Testamento, nomás  existeix consenso entre os investigadors  actuals cuanto  a autenticidat de siete d´ellas, que se datan per lo cheneral entre  as anyatas  50 y 60 (Primera epístol a os tesalonicenses, Epístol a os filipenses, Epístol a os gálatas, Primera epístol a os corintios, Segunda epístol a os corintios, Epístol a os romanos y Epístol a Filemón). Estas epístolas son cartas dirichidas por Pablo a comunidaz cristianas de diferentspu Istos  d´o Imperio Romano, o a individuos particulars. En ellas se tratan fundamentalmente aspeuto s doctrinal ye  d´o cristianismo. Pablo s´interesa sobre tot por o sentiu sacrificial y redentor que  seguntes él  tienen a muerte y resurrección de Chesús , y son escasas as  suyas  referencias a  vida de Chesús o al conteniu d'a suya pedricación. Con tot y con ixo, As epístolas paulinas sí proporcionanbella información. En primer lugar, se afirma en ellas que Chesús nació « seguntes a Lei» y que yera  d´o lin ache de David, « seguntes a carne» (Rom 1, 3), y que os destinatarios d'a suya pedricación yeran os chodigos circuncisos (Rom 15, 8). En segundo lugar, refiere ciertos detalles sobre   suya muerte: indica que murió crucificado (2 Cor 13, 4), que fue sepultau y que resucitó al tercer día (1 Cor 15,3-8), y atribuye a suya muerte a os chodigos (1 T ye 2, 14) y tamién a os «poderosos d´iste mundo» (1 Cor 2, 8). Además, a Primera epístol a os corintios contien un relato de la Última Zena (1 Cor 11, 23-27), semejante al d´os evanchelios sinópticos (Mt 26, 26-29; Mc 14, 22-25; Lc 22, 15-20), anque probablemen mas antigo. ===== Evanchelios sinopticos ===== Os estudiosos son de alcuerdo en que a prencipal fuende información sobre  de Chesús  se troba en tres  d´os cuatro  evanchelios incluidos en o Nueu Testamento, os clamaus sinópticos: Mateu, Marcos y Lucas, cuya redacción se sitúa per lo cheneral entre  as anyatas  70 y 100. O punto de vista dominant en a critica actual  ye que os evanchelios no fuoron  escritos por testigos personals  d´a actividat de Chesús . Se crei e  que fuoron  escritos en griego por autors  que no teneban conocimiento direuto   d´o Chesús historico. Bels autors, con tot y con ixo, continúan manteniendo O punto de vista tradicional sobre Istacuestión, que os atribuye a person ach ye citaus en o Nueu Testamento. Anque no  ye aceptata por a totali dat d´os criticos, As afinidaz entre istos evanchelios gosan  estar explicatas por a clamada teoría de As dos fuentes, propuIstaya en 1838 por Ch. Weisse, y que fue luego significativamen  matizata por B. H. Streeter en 1924.  seguntes Istateoría, l'Evanchelio mas antigo ye  Marcos (y no Mateu, como se crei eba anteriormente). Tanto Lucas como Mateu son posteriores, y utiliz oron como fuenMarcos, o que explica O material común entre os tres  sinópticos, denominado «de triple tradición». Pero, además, existió una segunda fuente,  a que se dio O nombre de Q, que contenía cuasi   exclusivamen  palabras de Chesús , o cualexplica O clamaumaterial de doble tradición, que se troba en Mateu y Lucas, pero no en Marcos (Q  ye hoy considerado un  documento independiente,  d´o que mesmo  existen edicions criticas).​Por último, tanto Lucas como Mateu con tienen material propio, que no se troba engarra de As dos fuens hipotéticas. O grau  de fiabilidat que se conced´a os evanchelios depende d´os estudiosos. a opinión mas extendida  ye que son prencipalmente textos apologéticos,  ye decir, de propaganda religiosa, cuya intención prencipal ye difundir una imagen de Chesús acorde con a fe de As primitivas comunidaz cristianas, pero que con tienn, en mayor o menor medida, datos sobre   d´o Chesús historico. S´ha demostrado que con tienn varios errors  historicos y geográficos, numerosas incongruencias narrativas y abundanselementos sobrenatural ye que son sin dubda expresion ye de fe y d´os que se discute si  tienn o no un orichen historico. Con tot y con ixo, sitúan a Chesús  en un marco historico verosímil, Per un regular acorde con o conociu mediante fuensno cristianas, y esbozan una trayectoria biográfica bastante coherente. La corriente de investigación clamada «historia de As formas», d´os cuals os  prencipals representansfuoron  Rudolf Bultmann y Martin Dibelius, se orientó sobre tot a estudiar a «prehistoria» literaria d´os evanchelio s.  Istos autors  determinoron que os evanchelio s (incluiu Q, considerado como un «protoevanchelio») son compilacions de unidadz literarias menores, denominatas perícopas, que pertenecen a géneros literarios diferens(arracions de miraglos, diálogos didácticos, ensenyanzas éticas, etc.). Estas perícopas  tienen o suyo orichen zagueren a tradición oral sobre Chesús , pero solo belunas se refieren a ditos y feitos verdaderos  d´o Chesús  historico. Mas adelante, atr a escuela, denomicosa «historia d´a redacción» (o critica d´a redacción), destacó O feitode que,  a hora de compilar y unificar narrativamen  O material de que disponían, os autors  d´os evanchelios respondiban a motivacions teolochicas . Pa datar os evanchelios sinópticos, un aspeuto  de particular importancia son As referencias  a destrucción d´o Templo de Jerusalén. Estudian estas referencias, a mayoría d´os autors  coinciden en afirmar que os tres  sinópticos, en o suyo estau actual, son posteriors   a destrucción d´o templo (anyo 70), en tanto que Q  ye muy probablemen anterior. Os autors  d´os evanchelios responden a motivacions teolochicas concretas. En as suyas obras, intentan armonizar As tradicions recibidas sobre   d´o Chesús historico con a fe de As comunidaz a As que pertenecen. ·         '''''documento Q''''': a existencia d´iste protoevanchelio, como s´ha dicho antes, s´ha induciu a partir d´a investigación textual de As afinidatye entre os sinópticos. En a actualidad, s´ha abanzau  mucho en a reconstrucción d´iste texto hipotético. Se considera que fue escrito en griego,​ que contenía prencipalmente ditos de Chesús , y que fue redactado, probablemen en [[Galilea]]​ en un momento anterior  a primera guerra judeo-romana, probablemen entre  as anyatas  40 y 60. Cuanto a lo suyo conteniu, s´han trobau importansparaleos entre Q y un evanchelioapócrifo de difícil datación, O ''Evanchelio de  Tomás''. ·        '''Evanchelio de  Marcos''': fue escrito en griego, posiblemen en Siria, o tal vez en Roma, y se data per lo cheneralen torno al anyo 70, por o cualse trata  d´o evancheliomás antigo que se conserva.​ Se considera básicamen  una recopilación de material ye de tradición escrita y oral, entre os cualye destaca, pora suya unidat estructural, a narración d´a Pasión, pero que incluyen tamién antologías de miraglos, tradicions apocalípticas (especialmente Mc 13) y disputas y diálogos escolares. ·        '''Evanchelio de  Mateu''': fue escrito en griego, posiblemen en Siria, y ye mas tardío que Marcos, al que utiliza como fuente. Probablemen se redactó en os anyos 80  d´o sieglo I. Combina como fuens, Marcos, y atras, y a suya intención prencipal  ye destacar a figura de Chesús  como plenitud d´a Lei y os profetas  d´o Antigo Testamento, por o cual utiliza abundantemen citas de As Escrituras judías. O texto de Mt 13, 44: 'O reino d´os Zieos  ye semejante a un tesoro escondiu en un campo que, al trobarlo un hombre, vuelve a esconderlo y, por a alegría que le da, vende tot o que  tien y merca O campo aquél', cobra sentiu en o marco d´a propie dat d´a tierra en Roma, que era, dica arriba: 'ad astra', y dica abajo: 'ad inferos', así, un tesoro hallado en un campo yera propie dat d´o duenyo  d´o campo, por eso quien o encuentra merca O campo pa poder hacerse con O tesoro. ·        '''Evanchelio de  Lucas''':  ye a primera parte de una obra unitaria d´a cual segunda parte  ye O texto conociu como Hechos d´os Apóstols, dedicau a narrar os orígen ye  d´o cristianismo. Al igual que Mateu, utiliza como fuensQ y Marcos. ===== Evanchelio de  Chuan ===== Per lo cheneral se considera que l'Evanchelio de  Chuan ye mas tardiu que os sinópticos (gosa datarse en torno al anyo 100) y que a información que ofrece sobre   d´o Chesús  historico  ye menos fiable. Muestra una teolochía mas desarrollada, ya que presenta a Chesús como un estar preexistente, sustancialmente chuniu  a Dios, enviado por él pa salvar al género humano.​Con tot y con ixo, parece queo suyo autor utilizó fuensantigas, en belscasos independiensd´os sinópticos, por ejemplo, en o relativo  a relación entre Chesús  y [[Sant Chuan Baptista|Chuan o Baptista]], y al proceso y ejecución de Chesús .​Relata pocos miraglos de Chesús  (solo siete), pa os que posiblemen utilizó como fuenun hipotético ''Evancheliod´os Signos''. En iste evanchelio son a saber las  numbrosas As escenas d´a vida de Chesús  que no  tienn un paralelo en os sinópticos (entre ellas, algunas de As mas conocidas, como As bodas de Caná o a resurrección de Lázaro de Betania). ===== Evanchelios apocrifos ===== Se denomina evanchelios apócrifos a  aquels textos sobre feitos o ditos de Chesús  no incluidos en o canon  d´o Nueu Testamento. Como sinyala Antonio Pinyero,​ a mayor parte d´os apócrifos no aportan información válida sobre O Chesús historico, ya que se trata de textos bastante tardíos (posteriors  a 150), y que utilizan como fuensos evanchelio s canónicos. Existen, con tot y con ixo, algunas excepcions notables: O ''Evanchelio de  Pero'', O ''Papiro Egerton 2'', os ''Papiros de Oxirrinco'' y, muy especialmente, O ''Evanchelio de  Tomás''.​Sobre a datación de  Istos textos no bi ha alcuerdo entre os especialistas, pero a posición mayoritaria  ye que pueden conteniba información auténtica sobre de Chesús . Dau  o suyo  caráuter fragmentario, con tot y con ixo, se han utilizau  sobre tot pa confirmar informacions que tamién transmiten os evanchelio s canónicos. ===== Atros textos cristianos ===== ·        '''Ditos atribuyius  a Chesús en atros libros  d´o Nueu Testamento''':  Istos ditos son denominaus convencionalmente ''agrapha'', ye decir ‘no escritos’. Dejan aparte As cartas de Pablo, ya mencionadas, se encuentran ditos atribuyius  a Chesús  en ''Hechos d´os Apóstols'' (20, 35); en a ''Epístola de Santiago'' y en a ''Primera epístola de Pero''. ·        '''Referencias de atros escritors  cristianos d´os sieglosII y III''', entre As que destacan a ''primera'' y ''segunda epístola de Clemente; As cartas de Ignacio de Antioquía; y un texto perdido, atribuiu a Papías de Hierápolis, titulado'' Exposición de As palabras d´o Senyor'', que supuestamen  recochía tradicions oral ye sobre Chesús , y  d´o que se conoixen  solo fragmentos por citas de autors  posteriores, como Ireneo de Lyon y Eusebio de Zesarea.''​ La historici dat de estas referencias  ye considerata Per un regular bastante dubdosa. ==== Fuents no cristianas ==== ''Articlo prencipal:'' Referencias históricas no cristianas sobre Chesús  de Nazaret Apenas bi ha mencions de Chesús en fuens no cristianas d´os sieglosI y II. Ningún historiador se ocupó por extenso d'a suya historia: solo existen alusion ye de pasada, belunas ambiguas, y una de As de Flavio Josefo (O clamau«Testimonio flaviano») contienposiblemen bella interpolación posterior. Con tot y con ixo, todas juntas bastan pa certificar a suya existencia histórica.​Al respecto ''The New Encyclopaedia Britannica'' afirma: Istos relatos independiens amuestran que en a Antigüe dat ni sisquia os opositors   d´o cristianismo dubdoron d´a historici dat de Chesús , que comenzó a posarse en tela de chuicio, sin base denguna, a final ye d´o sieglo XVIII, a o largo  d´o XIX y a principios  d´o XX. ''The New Encyclopaedia Britannica'' Estas fuens pueden dividirse en: ===== Fuents chodigas ===== ·        Dos mencions en una obra d´o historiador chodigo Flavio Josefo, ''Antigüedatye Judías''. O primer pasache d´a citata obra que mencion a Chesús   ye conociu con O nombre de «testimonio Flaviano». Se troba en ''Antigüedatye Judías'', 18.3.3. Fue objeto de interpolacions posteriors  por copistas cristianos, y durante muit as anyatas  se debatió mesmo si en a suya versión original Josefo aludí a Chesús . iste debate fue resuelto en 1971, al aparecer un manuscrito árabe  d´o sieglo X en o que O obispo Agapio de Hierápolis citaba ese texto de Josefo. Ya que a primera copia que se poseiede Josefo (la d´a Ambrosiana) data  d´o sieglo XI, un sieglo mas tardi, bi haque admitir que O texto árabe, anterior, reproduce O de Josefo sin interpolaciones. O segundo pasache no ha gosau estar discutido, ya que está estrechamen  relacionau con O contexto d´a obra y parece improbable que se trate de una interpolación. Se troba en ''Antigüedatye Judías'', 20.9.1, y se refiere  a lapidación de Santiago, que O texto identifica como chermano de Chesús , un person ache que  ye clamau d´o mesmo modo en belstextos de Pablo de Tarso. Anque sin consenso absoluto, pa a mayor parte d´os autors  O pasache ye autentico. ·        Mencions en o tratado ''Sanhedrin''  d´o Talmud babilónico: no está claro si  Istos pasache se refieren a Chesús  de Nazaret. En ''Sanh.'', 43 a. se diz que Yeshu fue colgado «la víspera de Pascua», por haber practicau a hechicería y por incitar a IsraO  a apostasía. Se fa referencia mesmo  O nombre de cinco de os suyos discípulos: Matthai, Nakai, Necer, Buni y Todah. a mayor parte d´os estudiosos data Istareferencia en fecha muy tardía, y no a considera una fuende información independiente. ===== Fuents romanas y sirias ===== Breves  mencions en sendas obras de Suetonio (c. 70-''post'' 126), Tácito (61-117) y Plinio O Joven (62-113). Excepto O de Tácito, son mas bien referencias  a actividat d´os cristianos: ·        Suetonio dica 120 d.C. pero  seguntes una nota al pareixer tomata de un  documento d´a policía d´a época de Claudio (41-54 d.C.), mencion a os cristianos, y en atr o pasache d´a mesma obra, hablan  d´o mesmo emperador, dice que a «os chodigos, instigaus por ''Chrestus'', os expulsó de Roma por os suyos hábitos escandalosos» (''De Vita Caesarum. Divus Claudius'', 25). Os hebreos fuoron  expulsaus de Roma, culpabl ye de haber provocado tumultos bajo a instigación de un tal «Chrestus». Atr a versión  d´o mesmo texto indica que Claudio: «Expulsó de Rom a os chodigos por As continuas peleas a causa de un tal “Cresto”». O nombre Chrestus ha siu  interpretado como una lectura deficiente de Christus; con tot y con ixo, no puede excluirse que O pas ache faiga referenci a un agitador chodigo en a Roma d´ as anyatas  50. ·        Dica 116 o 117, O historiador Tácito, en os suyos ''Anal ye'' hablan  d´o reinado de Nerón (54-58 d.C.), comenta que después  d´o incendio de Roma inflichía penas severas a os partidarios de un tal Cristo, que heba siu  supliciado bajo Poncio Pilato: os cristianos toman o suyo nombre «de un tal Cristo, que en época de Tiberio fue ajusticiado por Poncio Pilato» (''Anales'', 15.44:2-3). ·        A comienzos  d´o sieglo II, Plinio O Joven, en una carta al emperador Trajano (98-117 d.C.), fa referencia que « Istos cristianos ( aquellsa os que hace comparecer ante sí mismo) que consienten en hacer sacrificios a os dioses, os absuelve. Por atr a parte, aseguran no haber feitoningún mal: dicen haber, simplemente, elevado cánticos a Cristo, como os que se dedican a un dios», «le cantan himnos a Cristo (cuasi   Dios,  seguntes dicen)» (''Epístolas'' 10:96). Existen belstextos mas, como O de Luciano de Samósata (segunda mitad  d´o sieglo II d.C.), que mencion a «aquO hombre a quien siguen adorando, que fue crucificado en Palestina... aquO sofista crucificado», u atr o que, anque  ye dubdoso, podría estar una referenci a Chesús de Nazaret: se trata de una carta, conservata en siríaco, escrita por un tal Mara Bar-Serapion, en a que se habla de un «rei  sabio» condenado a muerte por os chodigos.​ No bi ha alcuerdo sobre si Istacarta data  d´o sieglo I, II o III de nuestra era, y tampoco está claro si  ye o no una referenci a Chesús  de Nazaret. La escasez de fuensno cristianas sugiere que a activi dat de Chesús  no llamó a atención en a suya epoca, anque seguntes las fuents cristianas a suya pedricación habría congregado a multitudes. As fuensno cristianas aportan solo una imagen muy esquemática al conocimiento de Chesús como person ache historico. ==== Mitotlochía ==== A investigación histórica de As fuenscristianas sobre Chesús  de Nazaret exige a aplicación de métoz criticos que permitan discernir As tradicions que se remontan al Chesús  historico de aquellas que constituyen adicions posteriores, correspondiensa As primitivas comunidaz cristianas. La iniciativa en Istabúsqueda partió de investigadors  cristianos. Durante a segunda metat d'o [[sieglo XIX]], a suya aportación prencipal se centró en a historia literaria d´os evanchelio s. Os prencipal criterios sobre os que existeix consenso  a hora de interpretar As fuenscristianas son,  seguntes Antonio Pinyero,​ os siguientes: ·        '''Criterio de desemejanza o disimilitud''':  seguntes iste criterio, pueden darse por ciertos aquellsfeitos o ditos atribuyius  a Chesús en As fuensque sean contrarios a concepcions o interes ye propios  d´o  chudaísmo anterior a Chesús  o  d´o cristianismo posterior a él. Contra iste criterio, se han formulado objeciones, ya que, al desvincular a Chesús   d´o  chudaísmo  d´o sieglo I, se corre O peligro de privarle  d´o contexto necesario ta entender cuantos aspectos fundamentals d'a suya actividat. ·        '''Criterio de dificultat''': pueden considerarse tamién auténticos  aquellsfeitos o ditos atribuyius  a Chesús que resulten incómodos pa os interes ye teológicos  d´o cristianismo. ·        '''Criterio de atestiguación múltiple''': pueden considerarse auténticos  aquellsfeitos o ditos de Chesús  d´os que pueda afirmarse que proceden de diferensestratos d´a tradición. A iste respecto, gosan  considerarse que, al menos parcialmente, aportan fuensindependiensentre sí Q, Marcos, O material propio de Lucas, O material propio de Mateu, l'Evanchelio de  Chuan, ciertos evanchelio s apócrifos (muy especialmente, en relación con os dichos, O ''Evanchelio de  Tomás'', pero tamién atros como O ''Evanchelio de  Pero'' o O ''EvanchelioEgerton''), y atr os. iste criterio se refiere tamién  a atestiguación de un mesmo dicho o feitoen formas o géneros literarios diferentes. ·        '''Criterio de coherencia o consistencia''': pueden darse tamién por ciertos  aquellsditos o feitos que son coherens con o que os criterios anteriors  han permitiu establecer como auténtico. ·        '''Criterio de plausibili dat histórica''':  seguntes iste criterio, puede considerarse historico aquello que siga plausible en o contexto  d´o  chudaísmo  d´o sieglo I, asinas como aquello que pueda contribuir a explicar ciertos aspeuto s d´o influjo de Chesús  en os primeros cristianos. Como resalta Pinyero,​ iste criterio contradice al de desemejanza, enunciado en primer lugar. No toz os autors, con tot y con ixo, interpretan  d´o mesmo modo  Istos criterios, e mesmo  bi haquien ye niegan a validez de belsde ellos. === Contexto === ==== Marco historico ==== O pueblo chodigo, sin estau propio dend´a destrucción  d´o Primer Templo en 587 a. C., en tiempos de Nabucodonosor II, heba pasau varias décatas sometido, sucesivamen , a babilonios, persas, a dinastía ptolemaica de Egipto y O Imperio seléucida, sin que se produjeran conflictos de gravedad. En o sieglo II a.C., con tot y con ixo, O monarca seléucida Antíoco IV Epífanes, decidiu a imponer a helenización  d´o territorio, profanó O Templo (O Segundo Templo, reconstruiu en época persa), o que desencadenó una rebelión, acaudillata por una familia sacerdotal, os Macabeos, que tendría como consecuencia O establecimiento de un nueu estau chodigo independiente, que duraría hasta O anyo 63 a. C. Reconstrucción hipotética d´a ciu dat de Cherusalem (sieglo I). En iste anyo, O general romano Pompeio intervino en a guerra civil que enfrentab a dos hermanos d´a dinastía asmonea, Hircano II y Aristóbulo II. Con Istaintervención dio prencipio O dominio romano en Palestina. Dicho dominio, con tot y con ixo, no se ejerció siempre de forma directa, sino mediante a creación de uno o varios estaus clientes, que pagaban tributo a Roma y estaban obligaus a aceptar as suyas directrices. O propio Hircano II fue manteniu por Pompeio al frente  d´o país, anque no como rei , sino como etnarca. Posteriormente, tras un intento de recuperar O trono  d´o fillo de Aristóbulo II, Antígono, quien fue apoyado por os partos, O hombre de confianza de Roma fue Herodes, quien no pertenecí a a familia d´os asmoneos, sino que yera fillo de Antípatro, un general de Hircano II de orichen idumeo. Tras  a suya victoria sobre os partos y os seguidors d'Antígono, Herod ye fue nombrado rei de Judea por Roma en 37 a. C. O suyo reinau, mientres o cual, seguntes opinión mayoritaria, s'escaició lo naiximiento de Chesús de Nazaret, fue un período relativamen  próspero. a muerte de Herodes, en 4 a. C., o suyo reino se dividió entre tres de os suyos hijos: Arquelao fue designado etnarca de Judea, Samaria e Idumea; a Antipas (clamauHerod ye Antipas en o Nueu Testamento) le correspond ioron os territorios de [[Galilea]] y Perea, que gobernó con O título de tetrarca; por último, Filipo heredó, tamién como tetrarca, As rechion ye mas remotas: Batanea, Gaulanítide, Traconítide y Auranítide. Istos nueus gobernanscorrerían diversa suerte. Mientras que Antipas se mantenió en o poder durante cuarenta y tres anyos, hasta 39, Arquelao, debiu al descontento de os suyos súbditos, fue depuesto en 6 d. C. por Roma, que pasó a controlar directamen  os territorios de Judea, Samaría e Idumea. En o período en que Chesús desarrolló a suya actividat, por o tanto, o suyo lugar d´orichen, [[Galilea]], formaba parti  d´o reino de Antipas, responsabled´a ejecución de [[Sant Chuan Baptista|Chuan o Baptista]], y al que una tradición tardía, que nomás se troba en l'Evanchelio de  Lucas, hace desempenyar un papO secundario en o juicio de Chesús . Judea, en cambio, yera administrata directamen  por un funcionario romano, pertenecien al orden ecuestre, que levó primero O título de prefecto (hasta O anyo 41) y luego (dende O 44) O de procurador. En o período d´a activi dat de Chesús , O prefeuto romano yera Poncio Pilato. O prefeuto no residía en Jerusalén, sino en Zesarea Marítima, ciu dat d´a costa mediterránea que heba siu fundata por Herod ye O Grande, anque se desplazaba a Cherusalem en bellas  o cuasi  on ye (por ejemplo, con motivo d´a fiIstade Pésaj o Pascua, como se relata en os evanchelio s, ya que yera en estas fiestas, que congregaban a mil ye de chodigos, cuan solían producirse tumultos). Contaba con unos efectivos militar ye relativamen reducidos (unos 3000 hombres), y a suya autoridat yera supeditada a  d´o legado de Siria. En tiempos de Chesús , O prefeuto teneba O dereito exclusivo de dictar sentencias de muerte ''(ius gladii)''. Con tot y con ixo, Judea gozaba de un cierto nivO de autogobierno. En especial, Cherusalem yera gobercosa por a autori dat  d´o sumo sacerdote, y o suyo consello o Sanedrín. As competencias exactas  d´o Sanedrín son objeto de controversia, anque Per un regular se admite que, salvo en casos muy excepcionales, no teneban a potestad de juzgar delitos capitales. ==== O caracter particular de Galilea ==== Anque separata de Judea por a historia, [[Galilea]] yera en o sieglo I una rechión de religión judía. teneba, con tot y con ixo, belsrasgos diferencials, como una menor importancia d´o Templo, y una menor presencia de sectas religiosas como os saduceos y os fariseos. Yera muy expuIstaá As influencias helenísticas y presentaba grandes contrastes entre O meio rural y O meio urbano. Al este de [[Galilea]] se trobaban as diez ciudaz d'a Decápolis, situatas todas ellas al atr o lado  d´o río Jordán, a excepción de una, Escitópolis (clamada tamién Bet Shean). Al noroeste, Galilea limitaba con a rechión  sirofenicia, con ciudaz como Tiro, Sidón y Aco/Tolemaida. Al sudoeste se situab a ciu dat de Zesarea Marítima, lugar de residencia  d´o prefeuto (luego procurador) romano. Por último,, al sur se trobaba atra importante ciudat, Sebaste, asinas lcamata en honor al emperador Augusto. En pleno corazón de [[Galilea]] se trobaban tamién dos importan sciudadts: Séforis, muy cercana (5 o 6&nbsp;km)  a localidat d´aon yera originario Chesús , Nazaret; y Tiberíades, construida por Antipas y cuyo nombre yera un homen ache al emperador Tiberio. Tiberíad ye er a capital d´a monarquía de Antipas, y yera muy próxim a Cafarnaún, ciu dat que fue con probabili dat O centro prencipal d´a activi dat de Chesús . ye importante destacar que As ciudaz eran focos de influencia d´a cultura helenística. En ellas residían As élites, en tanto que en o meio rural habitaba un campesinado empobrecido,  d´o que procedía con toda probabili dat Chesús . As ciudaz eran Per un regular favorabl ye a Roma, como se demostró con ocuasi  ón d´a primera guerra judeo-romana. En as fuenscristianas no se fa referencia que Chesús  visitasegarra de As ciudaz de [[Galilea]] ni d'o suyo entorno. Con tot y con ixo, datá proximi dat de Tiberíad ye a os prencipals   mencionaus en os evanchelio s,  ye difícil pensar que Chesús  se sustrajo por completo  a influencia helenística. O meio campesino,  d´o que procedía Chesús , veieba con hostilidat As ciudas. Os campesinos de [[Galilea]] soportaban importanscargas impositivas, tanto d´o poder politico (la monarquía de Antipas), como  d´o relichioso (O Templo de Jerusalén), y a suya situación económica habió de estar prou difícil. [[Galilea]] fue a rechión  judía mas conflictiva durant O sieglo I, y os prencipal ye movimientos revolucionarios antirromanos, dende a muerte de Herod ye O Grande en 4 a. C. dica a destrucción de Cherusalem en o anyo 70, se inicioron en Istarechión . a luita contra O Imperio Romano fue,  seguntes O historiador Geza Vermes, «una activi dat [[Galilea]] general en o primer sieglo d. C.». ==== O chudaísmo en os tiempos de Chesús ==== En tiempos de Chesús , al igual que en a actualidad, O judaísmo yera una religión monoteísta, basata en a creiencia de un único Dios. Os chodigos creyeban  que Dios heba elegiu a lo suyo pueblo, Israel, y heba estableciu con él una alianz a traviés d'[[Abrahán]] y Moisés, prencipalmente. Os actos fundamental ye de dicha alianza eran, pa os chodigos, a vocación de [[Abrahán]], O éxodo, y a promulgación d´a lei en o Sinaí.​La fidelidat d´os chodigos a Istaalianza se manifestaba, amás de en a suya adoración a lo suyo unico Dios, en a rigurosi dat con que seguían os mandamientos y preceptos d´a Torá, o a clamada Lei mosaica; Istaregulaba toz os aspeuto s d´a vida d´os chodigos, como a obligación de circuncidar a os fillos varones, a prohibición de trabajar en sábado, y atr as ciertas reglas alimentarias (por ejemplo, a de no comer carne de cerdo) y de purificación. Maqueta  d´o Segundo templo de Jerusalén, de época contemporáne a Chesús  de Nazaret. En o sieglo I, O centro d´o culto a Dios yera O Templo de Jerusalén. yera menister acudir a iste tres  vec ye al anyo (durante As clamadas fiestas de peregrinación), pa rei alizar diversos sacrificios y entregar ofrendas. O culto  d´o Templo yera administrado por os sacerdot ye y levitas, cuyo número yera muy elevado,​ quien ye desempenyaban os clamaus oficios sagrau s durante As fiestas, tal ye como custodiar y limpiar O Templo, preparar os animal ye y a lenya pa os sacrificios, y cantar salmos durante As celebracions públicas.​Os sacerdot ye y levitas se mantenían con os tributos d´os campesinos, obligatorios pa toz os chodigos. Pero O Templo no yera O único lugar en que se rendía culto a Dios: en época de Chesús  existía tamién a costumbre de reunirse cata sábado en As sinagogas. Mientras que O culto en o Templo yera dominado por os sacerdotes, a costumbre de reunirse en As sinagogas fue promoviendo a religiosi dat d´os laicos.​Además, en As sinagogas no se llevaban a cabo sacrificios a diferencia d´o Templo, sino que tan solo se leían y comentaban os textos sagrau s. En a época de Chesús , existían sectas divergensdentro  d´o judaísmo. O autor que mas información proporciona sobre iste tema  ye Flavio Josefo. Este​ distingue entre tres  sectas prencipales: a saducea, a esenia y a farisea. Istaúltima yera bastante respetata por O pueblo y yera constituida prencipalmente por laicos. Os fariseos creyeban  en a inmortali dat  d´o alma y eran conocidos por O rigor con que interpretaban a lei, consideran  a tradición como fuende esta. Cuanto a os saduceos, gran número de ellsformaba parte d´a casta sacerdotal, pero en oposición a os fariseos, rechazaban a idea de que a tradición yera fuende lei y negaban tamién a inmortali dat  d´o alma. Por último, O grupo d´os esenios  ye considerado por a inmensa mayoría d´os investigadors  como O autor d´os denominaus manuscritos  d´o Mar Muerto. Constituían una especie de monacato,  d´os cuals os seguidors eran estrictos cumplidors  d´a lei, anque diferían d´os atros grupos  relichiosos en a suya interpretación d'ista. Atr o aspecto  de suma importancia en o  chudaísmo  d´o sieglo I ye la suya concepción apocalíptica: a creiencia en una intervención futura de Dios, que restauraría O poder de Israel y tras a que reinarían a paz y l'harmonía universals. Ista idea adquirió gran fuerza en a época en que O pueblo chodigo fue sometiu por a ocupación romana (anque está ya presente en varios d´os libros proféticos d´a ''Tanaj'', especialmente en o ''Libro de Isaías)'', y se relaciona estrechamen  con a creiencia en a llegata de un Mesías. Amás,  ye muy menciocosa en a clamada literatura intertestamentaria: libros apócrifos per lo cheneral atribuyius  a patriarcas u atr as figuras destacatas d´a Biblia hebrea. == Episodios d'a vida de Chesús con representacions artisticas == * [[Natividat de Chesús]]. * [[Adoración d'os pastors]]. * [[Adoración d'os Reis Magos]] u [[Epifanía]]. * [[Circumsición de Chesús]]. * [[Censo de Quirino]] * [[Matanza d'os inocents]]. * [[Fuyida enta Echipto]]. * [[Chesús entre los doctors]]. * [[Baptismo de Chesús]]. * [[Tentación de Cristo]]. * [[Curación d'o paralitico en Cafarnaum]]. * [[Chesús y la muller sosprendida en adulterio]]. * [[Curación d'a muller hemorrachica]]. * [[Resurrección d'a filla de Chairo]]. * [[Parabola d'o fillo prodigo]]. * [[Curación d'o ciego de Betsaida]]. * [[Decapitación de Sant Chuan Baptista]]. * [[Sermón d'a montanya]]. * [[Vodas de Caná]]. * [[Multiplicación d'os pans y os peixes]]. * [[Chesús camina sobre l'augua]]. * [[Confesión de Pero]]. * [[Refusamiento de Chesús]]. * [[Resurrección de Lazaro]]. * [[Parabola d'os dos fillos]] * [[Unción de Chesús]]. * [[Dentrada trunfal en Cherusalem]]. * [[Expulsión d'os mercaders d'o Templo]]. * [[Ultima Cena]] u [[Zaguera Cena]]. * [[Chesús prediz a traición de Chudas]]. * [[Discurso de despedida]]. * [[Eucaristía]]. * [[Pasión de Cristo]]. * [[Oración en o huerto de Chetsemaní]]. * [[30 monedas d'archent]]. * [[Arresto de Chesús]]. * [[Curación d'o criau d'o centurión]]. * [[Chudicio de Chesús]]. * [[Chudicio de Pilato]]. * [[Beso de Chudas]]. * [[Chesús en a cort d'Herodes]]. * [[Negación de Pero]]. * [[Ecce Homo]]. * [[Vía Dolorosa]]. * [[Santa Veronica]]. * [[Crucifixión de Cristo]]. * O [[mal ladrón]]. * O [[buen ladrón]]. * [[Eclipse de crucifixión]]. * [[Descendimiento de Chesús]]. * [[Resurrección de Cristo]]. * [[Ascensión de Chesús]]. == Se veiga tamién == * [[Cristianismo]]. * [[Santa María]] == Vinclos externos == {{commonscat|Jesus Christ|Chesús de Nazaret}} [[Categoría:Chesús de Nazaret|*]] 9cl8r2n7rgwtydwrjhnfpkiv7s34oxz Sant Tomás d'Aquino 0 15625 2129667 2113302 2024-04-26T04:35:33Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Articlo 1000|-10}} {{Ficha de santo |nombre= Sant Tomás d'Aquino |imachen=St-thomas-aquinas.jpg |amplo imachen=200px |comentario= |calendata naiximiento= [[1225]] |calendata muerte= [[7 de marzo]] de [[1274]] |puesto naiximiento=[[Imachen:Arms of Swabia-Sicily.svg|15px]] [[Rocaseca]], [[Nápols]] |puesto muerte=[[Imachen:Emblem of the Papacy SE.svg|15px]] [[Fossanova]] |festividat= [[28 de chinero]] |venerau en= Ilesia Catolica |simbolochía= |patronache= Centros d'educación catolicos |canonización= [[18 de chulio]] de [[1323]] por [[Chuan XXIII]] en [[Avinyón]]. |orden= [[Orden d'os Pedricadors]] }} Sant '''Tomás d'Aquino''',(en [[idioma italiano|italiano]] ''Tommaso d'Aquino'') ([[Rocaseca]], [[Nápols]], [[1225]] - † [[Fossanova]], [[7 de marzo]] de [[1274]]) estió un [[filosofía|filosofo]] y [[teolochía|teologo]] [[Edat Meya|medieval]] d'a [[Orden d'os Pedricadors]], canonizato en [[1323]] por o papa [[Chuan XXIII]] en [[Avinyón]], a suya festividat se celebra o [[28 de chinero]], tamién fue declarato [[Doctor d'a Ilesia]] en [[1567]] y Patrón d'as Universidaz y Centros d'estudio catolicos en [[1880]]. Considerato o maximo representant d'a tradición [[escolastica]], estió tamién o primer propositor clasico d'a [[teolochía natural]] y pai d'a ''Escuela Tomista'' de filosofía. O suyo treballo mas conoixito ye a ''[[Summa Theologiae|Summa Theologica]]'', tractau en o cual postula Cinco Vías ta contrimostrar a existencia de [[Dios]]. == Vinclos externs == {{Commonscat|Thomas Aquinas|Tomás d'Aquino}} [[Categoría:Sant Tomás d'Aquino|*]] kiox44qjtlgqwn92ajnsb7ocrtybrif Pozuelo d'Aragón 0 16878 2129641 2125546 2024-04-25T21:02:01Z 79.117.72.51 /* Alcaldes */ wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} :''Iste articlo ye sobre un municipio aragonés d'a comarca d'o Campo de Borcha; ta atros usos, se veiga '''[[Pozuelo (desambigación)]]'''''. {{Ficha de municipio d'Aragón |nombre = Pozuelo d'Aragón |escudo = Escudo de Pozuelo de Aragón.svg |bandera = Bandera de Pozuelo de Aragón.svg |imachen = [[Imachen:Pozuelo de Aragón, Zaragoza, España, 2016-01-03, DD 25.JPG|250px]] |provincia = Zaragoza |comarca = Campo de Borcha |partiuchudicial= Tarazona |superficie = 32,09 |diocesi = Tarazona |arcipestrau = [[Arcipestrau de Uecha|Uecha]] |parroquia = [[Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Pozuelo d'Aragón|Ntra. Sra. de l'Asumpción]] |altaria = 412 |distancia = 64 |ta = Zaragoza |población = |latitut = 41.764 |lonchitut = -1.424 |cp = 50529 }} '''Pozuelo d'Aragón''' (''Pozuelo de Aragón'' en [[Idioma castellano|castellano]]), ye un [[municipio]] [[Aragón|aragonés]] d'a [[Provincias d'Espanya|provincia]] de [[Provincia de Zaragoza|Zaragoza]], situato en a [[Comarcas d'Aragón|comarca]] d'o [[Campo de Borcha]]. A suya [[Población humana|población]] ye de 257 habitants (INE 2023), en una [[superficie]] de 32,09&nbsp;[[km²]] y una [[densidat de población]] de 9,32 hab/km². == Cheografía == Ye situau en a [[depresión d'Ebro]], a 412 [[metro]]s d'[[altaria]] sobre o [[livel d'a mar]] y a una [[distancia]] de 64 [[km]] d'a [[ciudaz d'Aragón|ciudat]] de [[Zaragoza]], a [[Capital (politica)|capital]] d'a suya provincia y d'Aragón. == Historia == En [[1245]], o [[monesterio de Veruela]] atorgó a ''[[carta de población]]'' y o texto fue escrito en [[idioma aragonés|aragonés]]: {{Cita|''por nos e por todo el convent de Berola damos a poblar una nuestra grangia que es clamada el '''Poçuelo''' entre [[Magallón]] e [[Rueda de Xalón|Rueda]], a vos pobladores qui agora hy venides a poblar e a habitar personalment a est debantdito logar, assí a los qui son a venir como a los qui sodes presentes.''}} == Toponimia == O [[toponimia aragonesa|toponimo]] se puet explicar facilment dende l'[[idioma aragonés|aragonés]] u o [[idioma mozarabe|mozarabe]] "[[pozo]]", derivau d'o latín ''PUTIUM'', o diminutivo [[sufixo -uelo]], que se troba muito a sobén en a [[toponimia aragonesa]], sobre tot como [[Terminación -uela (toponimia)|terminación -uela]]. En atras zonas trobamos toponimos equivalents con apocope en ''-uel'' ("[[Pozuel]]"). En a [[Carta de población]] de Pozuelo trobamos microtoponimos en [[idioma aragonés|aragonés]]: {{cita|ço es de la '''font de Cardet''' entro a la '''font Pudia''', e de las vertientes de las '''pennas de Magallon''' entro al '''[[forcallo]] de Paretes Ruvias''', assí como fo determinado por mandamiento del sennor rey don Alfonso, qui lo fiço determinar a don Sanç de Uerta qui era so [[mayordombre d'o Reino d'Aragón|maiordomne]] en ell tiempo}} En [[1916]] s'anyadió "d'Aragón" pa diferenciar-lo d'atros lugars tamién clamaus Pozuelo.<ref>{{es}} [[Pascual Miguel Ballestín]] ''Toponimia Mayor de Aragón: ciudades, villas, lugares, aldeas, ríos, montañas y territorios'', [[Gara d'Edizions]], [[2015]], ISBN 978-84-8094-059-7, p.372</ref> == Demografía == <timeline> ImageSize = width:650 height:300 PlotArea = width:450 height:230 left:180 bottom:35 AlignBars = late DateFormat = yyyy Period = from:0 till:800 TimeAxis = orientation:vertical ScaleMajor = unit:year increment:100 start:0 BarData= bar:1900 text:"1900" bar:1910 text:"1910" bar:1920 text:"1920" bar:1930 text:"1930" bar:1940 text:"1940" bar:1950 text:"1950" bar:1960 text:"1960" bar:1970 text:"1970" bar:1981 text:"1981" bar:1991 text:"1991" bar:2001 text:"2001" bar:2014 text:"2014" PlotData= width:15 color:brightblue bar:1900 from:0 till:710 bar:1910 from:0 till:655 bar:1920 from:0 till:767 bar:1930 from:0 till:641 bar:1940 from:0 till:737 bar:1950 from:0 till:687 bar:1960 from:0 till:559 bar:1970 from:0 till:507 bar:1981 from:0 till:444 bar:1991 from:0 till:374 bar:2001 from:0 till:337 bar:2014 from:0 till:299 </timeline> {{DemogAragón |Cod provincia = |Cod municipio = |Cod entidat = |1362= |1495= |1842= |1857= |1860= |1877= |1887= |1897= |1900=710 |1910=655 |1920=767 |1930=641 |1940=737 |1950=687 |1960=559 |1970=507 |1981=444 |1991=374 |1992= |1994= |1996= |1997= |1998=350 |1999=347 |2000=339 |2001=338 |2002=324 |2003=347 |2004=338 |2005=338 |2006=331 |2007=334 |2008=338 |2009=341 |2010=342 |2011=340 |2012=327 |2013=318 |2014=299 |2015=288 |2016=282 |2017=281 |2018=284 |2019=296 |2020=282 |2021=265|2022=263}} == Administración == === Reparto de concellers === <center> {| {{tablapolida}} |- | colspan="10" width="600px" bgcolor="#C0C0C0" |<center>'''Eleccions municipals'''</center> |- bgcolor="#D8D8D8" | '''Partiu''' | align="right" | '''1979''' | align="right" | '''1983''' | align="right" | '''1987''' | align="right" | '''1991''' | align="right" | '''1995''' | align="right" | '''1999''' | align="right" | '''2003''' | align="right" | '''2007''' | align="right" | '''2011''' |- | bgcolor="#1E90FF" | '''[[Partido Popular]]''' | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | 4 |- | bgcolor="#FF4500" | '''[[Partido de los Socialistas de Aragón]]''' | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | 3 |- bgcolor="#EEEEEE" | '''''Total''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | '''''7''''' |} </center> === Alcaldes === {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="3" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em;" | Lista d'alcaldes ! style="background:#efefef;" | Lechislatura ! style="background:#efefef;" | Nombre ! style="background:#efefef;" | [[Partiu politico]] |- | align="center"|[[1979]]–[[1983]] | rowspan="3" | Jarreta Escolán, Pablo | [[Unión de Centro Democrático|UCD]] |- | align="center"|[[1983]]–[[1987]] | Independient |- | align="center"|[[1987]]–[[1991]] | [[PAR]] |- | align="center"|[[1991]]–[[1995]] | rowspan="2" | Heredia, Mari | rowspan="2" | [[PAR]] |- | align="center"|[[1995]]–[[1999]] |- | align="center"|[[1999]]–[[2003]] | rowspan="2" | Bona Espligares, Juan Andrés | rowspan="2" | [[PAR]] |- | align="center"|[[2003]]–[[2007]] |- | align="center"|[[2007]]–[[2011]] | Gracia, Bienvenido | [[Partido Socialista Obrero Español|PSOE]] |- | align="center"|[[2011]]–[[2015]] | rowspan="4" | Gracia Martínez, Jerónimo | rowspan="4" | [[Partido Popular|PP]] |- | align="center"|[[2015]]–[[2019]] |- | align="center"|[[2019]]–[[2023]] |- | align="center"|[[2023]]–[[2027]] |} == Puestos d'intres == * Pozos d'auguas termals en o parache denominau Las Eras. * [[Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Pozuelo d'Aragón|Ilesia parroquial de l'Asumpción]], en o suyo interior conserva un interesant conchunto de retablos d'estilo gotico. * [[Ermita de Santa Ana de Pozuelo d'Aragón|Ermita de Santa Ana]], en os arredols d'a localidat, que conserva en o suyo interior a estructura medieval, probablement d'o sieglo XV, enmascarada per una construcción de factura moderna. * [[Lumbrerón]]. * [[Peirón de Sant Antón de Pozuelo d'Aragón|Peirón de Sant Antón]]. == Fiestas == * [[Sant Antón Abat]], [[17 de chinero|17]]-[[19 de chinero]]. * [[Sant Chorche]], [[23 d'abril]], romeria enta lo mont Otón. * [[Santa Ana]], [[25 de chulio|25]]-[[28 de chulio]]. == Personalidaz naixitas de Pozuelo d'Aragón == * [[María Domínguez Remón]]. == Referencias == {{Listaref}} {{Municipios Campo de Borcha}} [[Categoría:Pozuelo d'Aragón|*]] f1utwjgwznbuxjtsvzr3cagell2pftj 2129642 2129641 2024-04-25T21:21:06Z Lazaro d'Aragón 69718 /* Demografía */ wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} :''Iste articlo ye sobre un municipio aragonés d'a comarca d'o Campo de Borcha; ta atros usos, se veiga '''[[Pozuelo (desambigación)]]'''''. {{Ficha de municipio d'Aragón |nombre = Pozuelo d'Aragón |escudo = Escudo de Pozuelo de Aragón.svg |bandera = Bandera de Pozuelo de Aragón.svg |imachen = [[Imachen:Pozuelo de Aragón, Zaragoza, España, 2016-01-03, DD 25.JPG|250px]] |provincia = Zaragoza |comarca = Campo de Borcha |partiuchudicial= Tarazona |superficie = 32,09 |diocesi = Tarazona |arcipestrau = [[Arcipestrau de Uecha|Uecha]] |parroquia = [[Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Pozuelo d'Aragón|Ntra. Sra. de l'Asumpción]] |altaria = 412 |distancia = 64 |ta = Zaragoza |población = |latitut = 41.764 |lonchitut = -1.424 |cp = 50529 }} '''Pozuelo d'Aragón''' (''Pozuelo de Aragón'' en [[Idioma castellano|castellano]]), ye un [[municipio]] [[Aragón|aragonés]] d'a [[Provincias d'Espanya|provincia]] de [[Provincia de Zaragoza|Zaragoza]], situato en a [[Comarcas d'Aragón|comarca]] d'o [[Campo de Borcha]]. A suya [[Población humana|población]] ye de 257 habitants (INE 2023), en una [[superficie]] de 32,09&nbsp;[[km²]] y una [[densidat de población]] de 9,32 hab/km². == Cheografía == Ye situau en a [[depresión d'Ebro]], a 412 [[metro]]s d'[[altaria]] sobre o [[livel d'a mar]] y a una [[distancia]] de 64 [[km]] d'a [[ciudaz d'Aragón|ciudat]] de [[Zaragoza]], a [[Capital (politica)|capital]] d'a suya provincia y d'Aragón. == Historia == En [[1245]], o [[monesterio de Veruela]] atorgó a ''[[carta de población]]'' y o texto fue escrito en [[idioma aragonés|aragonés]]: {{Cita|''por nos e por todo el convent de Berola damos a poblar una nuestra grangia que es clamada el '''Poçuelo''' entre [[Magallón]] e [[Rueda de Xalón|Rueda]], a vos pobladores qui agora hy venides a poblar e a habitar personalment a est debantdito logar, assí a los qui son a venir como a los qui sodes presentes.''}} == Toponimia == O [[toponimia aragonesa|toponimo]] se puet explicar facilment dende l'[[idioma aragonés|aragonés]] u o [[idioma mozarabe|mozarabe]] "[[pozo]]", derivau d'o latín ''PUTIUM'', o diminutivo [[sufixo -uelo]], que se troba muito a sobén en a [[toponimia aragonesa]], sobre tot como [[Terminación -uela (toponimia)|terminación -uela]]. En atras zonas trobamos toponimos equivalents con apocope en ''-uel'' ("[[Pozuel]]"). En a [[Carta de población]] de Pozuelo trobamos microtoponimos en [[idioma aragonés|aragonés]]: {{cita|ço es de la '''font de Cardet''' entro a la '''font Pudia''', e de las vertientes de las '''pennas de Magallon''' entro al '''[[forcallo]] de Paretes Ruvias''', assí como fo determinado por mandamiento del sennor rey don Alfonso, qui lo fiço determinar a don Sanç de Uerta qui era so [[mayordombre d'o Reino d'Aragón|maiordomne]] en ell tiempo}} En [[1916]] s'anyadió "d'Aragón" pa diferenciar-lo d'atros lugars tamién clamaus Pozuelo.<ref>{{es}} [[Pascual Miguel Ballestín]] ''Toponimia Mayor de Aragón: ciudades, villas, lugares, aldeas, ríos, montañas y territorios'', [[Gara d'Edizions]], [[2015]], ISBN 978-84-8094-059-7, p.372</ref> == Demografía == <timeline> ImageSize = width:650 height:300 PlotArea = width:450 height:230 left:180 bottom:35 AlignBars = late DateFormat = yyyy Period = from:0 till:800 TimeAxis = orientation:vertical ScaleMajor = unit:year increment:100 start:0 BarData= bar:1900 text:"1900" bar:1910 text:"1910" bar:1920 text:"1920" bar:1930 text:"1930" bar:1940 text:"1940" bar:1950 text:"1950" bar:1960 text:"1960" bar:1970 text:"1970" bar:1981 text:"1981" bar:1991 text:"1991" bar:2001 text:"2001" bar:2014 text:"2014" PlotData= width:15 color:brightblue bar:1900 from:0 till:710 bar:1910 from:0 till:655 bar:1920 from:0 till:767 bar:1930 from:0 till:641 bar:1940 from:0 till:737 bar:1950 from:0 till:687 bar:1960 from:0 till:559 bar:1970 from:0 till:507 bar:1981 from:0 till:444 bar:1991 from:0 till:374 bar:2001 from:0 till:337 bar:2014 from:0 till:299 </timeline> {{DemogAragón |Cod provincia = |Cod municipio = |Cod entidat = |1362= |1495= |1842= |1857= |1860= |1877= |1887= |1897= |1900=710 |1910=655 |1920=767 |1930=641 |1940=737 |1950=687 |1960=559 |1970=507 |1981=444 |1991=374 |1992= |1994= |1996= |1997= |1998=350 |1999=347 |2000=339 |2001=338 |2002=324 |2003=347 |2004=338 |2005=338 |2006=331 |2007=334 |2008=338 |2009=341 |2010=342 |2011=340 |2012=327 |2013=318 |2014=299 |2015=288 |2016=282 |2017=281 |2018=284 |2019=296 |2020=282 |2021=265|2022=263 |2023=257}} == Administración == === Reparto de concellers === <center> {| {{tablapolida}} |- | colspan="10" width="600px" bgcolor="#C0C0C0" |<center>'''Eleccions municipals'''</center> |- bgcolor="#D8D8D8" | '''Partiu''' | align="right" | '''1979''' | align="right" | '''1983''' | align="right" | '''1987''' | align="right" | '''1991''' | align="right" | '''1995''' | align="right" | '''1999''' | align="right" | '''2003''' | align="right" | '''2007''' | align="right" | '''2011''' |- | bgcolor="#1E90FF" | '''[[Partido Popular]]''' | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | | bgcolor="#87CEFA" align="right" | 4 |- | bgcolor="#FF4500" | '''[[Partido de los Socialistas de Aragón]]''' | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | | bgcolor="#FF6347" align="right" | 3 |- bgcolor="#EEEEEE" | '''''Total''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | ''''' ''''' | align="right" | '''''7''''' |} </center> === Alcaldes === {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="3" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em;" | Lista d'alcaldes ! style="background:#efefef;" | Lechislatura ! style="background:#efefef;" | Nombre ! style="background:#efefef;" | [[Partiu politico]] |- | align="center"|[[1979]]–[[1983]] | rowspan="3" | Jarreta Escolán, Pablo | [[Unión de Centro Democrático|UCD]] |- | align="center"|[[1983]]–[[1987]] | Independient |- | align="center"|[[1987]]–[[1991]] | [[PAR]] |- | align="center"|[[1991]]–[[1995]] | rowspan="2" | Heredia, Mari | rowspan="2" | [[PAR]] |- | align="center"|[[1995]]–[[1999]] |- | align="center"|[[1999]]–[[2003]] | rowspan="2" | Bona Espligares, Juan Andrés | rowspan="2" | [[PAR]] |- | align="center"|[[2003]]–[[2007]] |- | align="center"|[[2007]]–[[2011]] | Gracia, Bienvenido | [[Partido Socialista Obrero Español|PSOE]] |- | align="center"|[[2011]]–[[2015]] | rowspan="4" | Gracia Martínez, Jerónimo | rowspan="4" | [[Partido Popular|PP]] |- | align="center"|[[2015]]–[[2019]] |- | align="center"|[[2019]]–[[2023]] |- | align="center"|[[2023]]–[[2027]] |} == Puestos d'intres == * Pozos d'auguas termals en o parache denominau Las Eras. * [[Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Pozuelo d'Aragón|Ilesia parroquial de l'Asumpción]], en o suyo interior conserva un interesant conchunto de retablos d'estilo gotico. * [[Ermita de Santa Ana de Pozuelo d'Aragón|Ermita de Santa Ana]], en os arredols d'a localidat, que conserva en o suyo interior a estructura medieval, probablement d'o sieglo XV, enmascarada per una construcción de factura moderna. * [[Lumbrerón]]. * [[Peirón de Sant Antón de Pozuelo d'Aragón|Peirón de Sant Antón]]. == Fiestas == * [[Sant Antón Abat]], [[17 de chinero|17]]-[[19 de chinero]]. * [[Sant Chorche]], [[23 d'abril]], romeria enta lo mont Otón. * [[Santa Ana]], [[25 de chulio|25]]-[[28 de chulio]]. == Personalidaz naixitas de Pozuelo d'Aragón == * [[María Domínguez Remón]]. == Referencias == {{Listaref}} {{Municipios Campo de Borcha}} [[Categoría:Pozuelo d'Aragón|*]] tfdsmvaxhulyni0yw851hprjj43x8ms Almurabit 0 18625 2129683 2100991 2024-04-26T04:43:23Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha d'estau desapareixiu |nombre_oficial = المرابطون‎ |nombre = Imperio Almurabit |nombre_común = Almurabit |forma_de_gubierno = Imperio |status = |era = |anyo_inicio = 1040 |anyo_fin = 1147 |evento_inicio = Formación |evento_fin = Desaparición |calendata_inicio = [[1040]] |calendata_fin = [[1147]] |evento_posterior1 = |calendata_evento_posterior1 = |p1 = Lamtuna |bandera_p1 = |p2 = |bandera_p2 = |s1 = Almuades |bandera_s1 = Flag of the Almohads (1121–1269).jpg |s2 = Segundas taifas |bandera_s2 = |s3 = Reino d'Aragón |bandera_s3 = Siñal d'Aragón.svg |imachen_bandera = Flag of Morocco 1073 1147.svg |imachen_bandera_amplo = 150px |bandera = |imachen_escudo = |simbolo = |mapa = Almoravids1120.png |aclaración_mapa = Almurabiz en 1120 |capital = [[Aghmat]] (1040-1062)<br /> [[Marráquex]](1062-1147)<br /> [[Cordoba]] |lema_nacional = |himno_nacional = |idioma = [[Idioma arabe|Arabe]] |idioma_no_oficial = [[Luengas berbers]] |relichión = [[Islam]] [[malikí]] |moneda = |títol_líder = |líder1 = |anyo_líder1 = |líder2 = |anyo_líder2 = |datos_anyo1 = |datos_superficie1 = |datos_población1 = |datos_anyo2 = |datos_superficie2 = |datos_población2 = |miembro_de = |notas = }} Os '''almurabiz'''{{DORTO}} (en [[Idioma arabe|arabe]] المرابطون ''al-Murabitun'', sing. مرابط ''Murabit'', ermitano) son un movimiento [[islam]]ico d'orichen [[africa]]no que apareixió en l'aria entre [[Senegal]] y [[Mauritania]] en o [[sieglo XI]] y que imposó en buena parte de [[Berbería]] a ortodoxia [[sunní|sunnita]] d'a escuela [[malequí]]. Invadioron a [[peninsula iberica]] y facioron desapareixer totas as taifas musulmanas y recular a os reinos [[cristianismo|cristianos]]. [[Imachen:Map Almoravid empire-es.svg|thumb|left|250px|Imperio almurabit]] O nombre d'os almurabiz deriva de ''Ribat'', monesterio on rezaban y se preparaban pa o combate militar contra os infidels. En isto se pareixeban a las órdens militars d'a [[Cristianismo|cristiandat]] [[Edat Meya|medieval]]. Tamién lis deciban ''mulattimun'' porque cubriban a suya cara con un [[belo]] u ''litam''. En a primera mitat d'o [[sieglo XI]] o chefe d'os [[Confederación Zenacha|zenachas]] saharianos, acompanyato con o reformador relichioso [[Abd Allah b Yasin]], fundó un monesterio u ribat en a ripa de l'[[Atlantico]], en as costas de Río d'Oro u [[Mauritania]]. En pocos anyos os almurabiz controloron tot o [[Sahara]] occidental y empecipioron una expansión ta o norte chocando contra a [[Confederación Zanata]], rivals ancestrals d'os zenacha. Os nuevos emirs d'a [[Confederación Zenacha]] Abu Bakr y Yusuf b Tasfin ocuporon os oasis d'o sud de [[Marruecos]] vencendo a resistencia de [[zanatas]] y [[barwatas]]. Abd Allah b Yassin morió fendo guerra contra os barwatas. As reformas [[relichión|relichiosas]] yeran suprimir os impuestos ilegals y pedricar a ortodoxia [[sunní|sunnita]]. Con a muerte de l'Emir Abd Allah b Yassin o problema relichioso pasó a un segundo plan. En [[1069]] dimpués de vencer a os zanata prenioron [[Fez]], y en [[1070]] fundoron [[Marráquex]], a que será la suya capital. No podioron en un primer inte prener [[Ceuta]], que teneba [[refirme]] d'os reinos taifas andalusins; cuan os reis taifas andaluces se veyen amenazatos por os abances d'[[Alifonso VI de Castiella y Leyón]], a flota [[sevilla]]na aduya a os almurabiz a prener Ceuta ([[1083]]). Plegan ta l'[[Al Andalus]] en [[1086]], clamatos por os reis taifas. Dende [[1090]] prenen o control de totas as taifas menos as d'[[taifa d'Albarracín|Albarracín]], [[taifa d'Alpuent|Alpuent]] y [[taifa de Saraqusta|Saraqusta]], que tardaron mas en ocupar porque no podeban atacar-las bien dica que no prenesen [[Valencia]], feito que esdevenió en [[1102]]. Muerto l'emir Ali, os suyos sucesors no podioron aturar l'abance almuade. Os [[almuades]] prenioron [[Marráquex]] en marzo de [[1147]]. ==Referencias== {{listaref}} == Veyer tamién == * ''[[Almurabiz en Al-Andalus]]'' [[Categoría:Almurabiz|*]] 16xlounazseqq1a4bzctwrz8p7wyadh Urchel 0 20303 2129653 1992248 2024-04-26T04:31:19Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki '''Urchel''' ('''''Urgel''''' en [[grafía SLA]], ''Urgell'' en [[idioma catalán|catalán]]) ye un territorio historico de [[Catalunya]], y lo nombre suyo puet fer referencia a: *[[Comarcas de Catalunya]]: **L''''[[Urchel (Redolada)|Urchel]]'''. **L''''[[Alto Urchel]]'''. **Lo '''[[Plan d'Urchel]]'''. *Municipios: **'''[[Bellcaire d'Urgell]]'''. **'''[[Bell-lloc d'Urgell]]'''. **'''[[Bellmunt d'Urgell]]'''. **'''[[Ivars d'Urgell]]'''. **'''[[La Seu d'Urgell]]'''. *Historia: **'''[[Diocesi d'Urchel|Bispau d'Urchel]]'''. **'''[[Condau d'Urchel]]'''. **'''[[Vizcondau d'Urchel]]'''. {{Desambigación}} 3yhukh5cnfl26br8a0kv8w3wzdhkzeq Sant Bertolomeu 0 30964 2129684 2101643 2024-04-26T04:43:33Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha de santo |nombre= Sant Bertolomeu |imachen= Sant Bertolomeu.jpg |amplo imachen = 220px |comentario= Sant Bertolomeu |calendata naiximiento= |calendata muerte= |puesto naiximiento= |puesto muerte= |festividat= [[24 d'agosto]] os italianos y espanyols. |venerau en= Ilesia Catolica, Ilesia Ortodoxa griega, Ilesia Armenia. |simbolochía= |patronache= |puesto pelegrinache= }} '''Bertolomeu''' u '''Bertolomé''' estió uno d'os [[Apóstol]]s de [[Chesús de Nazaret|Chesús]]. O suyo nombre (en [[idioma griego|griego]] Βαρθολομαίος) procede d'o patronimico [[idioma arameu|arameu]] ''bar-Tôlmay'', "fillo de Tôlmai" u "fillo de Ptolomeu". Ye mencionato en os tres evanchelios sinopticos, siempre en companyía de [[Sant Felipe apóstol|Felipe]] (Mt 10:3; Mc 3:18; Lc 6:14). En l'[[Evanchelio de Chuan]], on no aparix con o nombre de Bertolomeu, lo han identificato con Natanael, que tamién ye relacionato siempre con Felipe. Seguntes l'Evanchelio de Chuan, Natanael estió uno d'os diciplos a los que Chesús s'aparixió en a [[Mar de Tiberiades]] dimpués d'a suya resurreción (Chn 21:2). Seguntes os Feitos d'os Apostols, estió tamién testigo de l'ascensión de Chesús (Fe 1:13). Seguntes una tradición replegata por [[Eusebio de Cesaria]], Bartolomeu se'n fue ta la India a pedricar l'evanchelio, on dixó una copia de l'[[Evanchelio de Mateu]] en [[idioma arameu|arameu]]. A tradición [[armenios|armenia]] li atribuye tamién a predicación d'o cristianismo en a tradición d'este antigo pueblo, chunto a [[Sant Chudas Tadeu]]. Os dos son consideratos santos patrons d'a [[Ilesia Apostolica Armenia]]. == Sant Bertolomeu en fuents aragonesas == Lo mencionan en o "[[Libro d'el Trasoro]]" y dicen: {{cita|'''''Sant Bartolome''''' preico entre los joyos e traslato el [[evanchelio de Sant Mateu|euangelio de Sant Matheu]] en lur lenguaie. E a la fin fue soterrado el en la [[India|Jndia]] por los barbaros en la grant...}} Tamién lo mencionan en a "[[Cronica d'Espanya]]" de [[García de Eugui]]: {{cita|Jtem [[Sant Felipe|Sant Phelip]] con sus fijos fue soterrado en Joral. Jtem '''''Sant Bertholomeu''''' en Nanarbon una çiudat que es en [[Armenia la mayor]]; & Sant Tomas en Galaba una çiudat que es en Judea;...}} == Lugars d'Aragón on celebran Sant Bertolomeu == {|border="0" cellpadding="2" |- valign="top" | * [[Alcalá de Gurrea]]. * [[Bardallur]]. * [[Beceit]]. * [[Bulbuent]]. * [[Calatorau]]. * [[La Canyadiella]]. * [[Canyizar de l'Olivar]]. * [[Castellón d'Alarba]]. * [[Chisagüés]]. | * [[Contamina]]. * [[Cortes d'Aragón (Teruel)|Cortes d'Aragón]]. * [[La Chinebrosa]]. * [[Fuent Buena]]. * [[Fuents Calients]]. * [[Gabín]]. * [[Isuerre]]. * [[La Mata de los Olmos]]. * [[Morillo de Galligo]]. | * [[Odón]]. * [[Orés]]. * [[Peralellos]]. * [[Retascón]]. * [[Romanos]]. * [[Santa Cruz de Nogueras]]. * [[Senés d'Alcubierre]]. * [[Tosos]]. * [[Villar Luengo]]. |} {{Apóstols de Chesús}} [[Categoría:Sant Bertolomeu|*]] gxiu7pzy0swxxeaup97qckjred261y7 Sant Pero de Verona 0 32416 2129668 2125198 2024-04-26T04:35:42Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha de santo |nombre= Sant Pero de Verona |imachen= SaintPeterTheMartyr.JPG |comentario= Sant Pero Mártir obra de [[Pedro Berruguete]] |calendata naiximiento= [[29 de chunio]] de [[1205]] |calendata muerte= [[6 d'abril]] de [[1252]] |puesto naiximiento= Verona |puesto muerte= Como |festividat= [[29 d'abril]] |venerau en= |simbolochía= Ferita en a capeza, libro, palma. |patronache= |puesto pelegrinache= }} '''Sant Pero de Verona''', mes conoixito como '''Sant Pero Mártir''', estió un flaire [[Orden d'os Pedricadors|dominico]], inquisidor y mártir [[italia]]no que ye naixito de [[Verona]] o [[29 de chunio]] de [[1205]] y ye muerto en [[Como]] o [[6 d'abril]] de [[1252]]. A suya familia yera [[albichense|catara]] y estudeó en una escuela catolica de [[Lombardía]], que alavez yera un foco de [[catarismo]]. == Lugars d'Aragón on se celebra Sant Pero Mártir == *[[Agón]] *[[Villafranca d'Ebro]] *[[Bordalba]] *[[Burbaguena]] *[[Exelsa]] *[[Luceni]] *[[Mont Reyal de Fariza]] *[[Mosqueruela]] *[[Pedrola]] *[[Pin Sec]] *[[Quicena]] *[[Sarllé|Zarler]] *[[Torralbiella]] *[[Lamata]] == Ermitas adedicatas a Sant Pero Mártir == *[[Ermita de Sant Pero Mártir de Saunc]]. *[[Ermita de Sant Pero Mártir de Foz Espalda]]. == Vinclos externos == {{Commonscat|Peter of Verona|Sant Pero de Verona}} [[Categoría:Sant Pero de Verona|*]] gur3x5hu630v3xxm5xm5uq70syn8ge8 Cruzada de Balbastro 0 35978 2129680 2127004 2024-04-26T04:41:00Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha de batalla |nombre_batalla=Cruzada de Balbastro |conflicto=Reconquiesta |parti_de= |imachen= |descripción_imachen= |calendata=[[1064]] |puesto=[[Balbastro]] |resultau= Victoria inicial cristiana, refusaus dimpués por os musulmans. |combatients1=[[Imachen:Siñal d'Aragón.svg|25px]] [[Reino d'Aragón|Aragón]]<br>[[Imachen:Urgell.png|15px]] [[Condato d'Urchel|Urchel]]<br>[[Imachen:Blason de l'Aquitaine et de la Guyenne.svg|15px]] [[Ducau d'Aquitania|Aquitania]]<br>[[Imachen:CoA_Pontifical_States_02.svg|15px]] [[Estaus Pontificios]] |combatients2=[[Taifa de Saraqusta]] |comandants1= [[Arnau Mir de Tost]], [[Guillén d'Aquitania]], [[Guillén de Montreuil]] |comandants2= [[Al-Muqtadir]] |soldaus1= |soldaus2= |baixas1= |baixas2= }} A '''Cruzada de Balbastro''' (tamién conoixida como '''''Guerra de Balbastro''''' u '''''Setio de Balbastro''''') estió una expedición militar empentada por o papa [[Aleixandre II (papa)|Aleixandre II]] pa prener a os [[Al-Andalus|moros]] a [[ciudaz d'Aragón|ciudat]] de [[Balbastro]]. Bi participó un important [[exercito]], composau por combatients que veniban de toda a cristiandat occidental. O [[setio]] d'a ciudat estió en [[1063]]. Por o caracter internacional de l'exercito y por o refirme papal estió un preludio d'as [[Cruzadas en Tierra Santa]]. == Expedición == O papa Aleixandre II estió o primero en pedricar a [[Reconquiesta]] en [[1064]], presentando-la como una urchencia d'a cristiandat. Tamién fue pedricada en [[Borgonya]], fácil que con o refirme de l'abate [[Hugo de Clunyego]], [[chermano]] de [[Tomás de Chalon]] qui mandó un destacamento. A voluntat de participar en a cruzada s'estendilló mes luent de Francia seguntes o [[monche]] Aimé du Mont-Cassin, qui sinyala que "grant chevalerie de Francoiz et de Borguegnons et d'autre gent" yeran presents en o setio. De feito, un important exercito composau prencipalment por [[franceses]] y [[burgunyons]], un continchent pontifical (con [[normandos]] d'Italia sobre tot) y un exercito de combatients [[catalans]] y [[aragoneses]] yeran presents en 1063 cuan encomenzó o setio. A capeza d'o continchent papal estió o [[normandos|normando]] [[Guillén de Montreuil]], a d'os aragoneses [[Sancho I d'Aragón|Sancho Remíriz]] d'Aragón, reino muito amenazau por os moros. O continchent mes grant yera o d'os [[occitans]] d'Aquitania condueito por [[Guillén VIII de Piteus|Guillén VIII]] (u ''Guy-Geoffroi''). S'entituló ''Christian generalissimo'', implicando a dirección d'a expedición en conchunto. Encara que a composición de l'exercito ye encara un tema controvertiu, ye acceptau por un regular que a mayor parte yeran d'orichen norpirenenco. O duque d'Aquitania condució o suyo exercito a traviés d'os Pireneus pasando por [[Somport]]. Este exercito s'adhibió a l'exercito catalán en Chirona a prencipios de l'anyo [[1064]]. L'exercito completo prenió [[Graus]], que resistió dos asaltos, y dimpués en marzo s'adrezó enta [[Balbastro]], que alavez feba parte d'a [[Taifa de Leida]], dirichida por [[al-Muzaffar]]. A ciudat de Balbastro, que no podeba recibir aduya dende [[Leida]], fue asetiada, y con l'aprovisionamento d'augua tallau, fue rapidament presa. Os cruzaus saqueyoron brutalment a ciudat y facioron [[mortalera (delito)|mortalera]]s con os musulmans, (se diz que i murioron 50.000). == Consecuencias == O botín d'os cruzaus fue considerable: as cronicas mencionan a captura de muitas mullers musulmanas y tamién de muitos trasoros. A dirección d'a ciudat fue cedida a [[Ermengol III d'Urchel]]. Os musulmans practicoron a tecnica de tierra cremada pa evitar l'abance d'os cristianos. As tropas cargadas de botín y lo [[duque Guy-Geofrroy]], que yeran deseyosos de tornar a las suyas tierras troboron una [[desincusa]] pa fer meya vuelta. En [[1065]], os moros contratacoron y reprenioron a villa, fendo una mortalera con a guarnición y desfendo o treballo d'os cruzaus. [[Tibalt]], qui yera a lo mando d'os [[burgunyons]] morió, fácil que como consecuencia d'as feridas sufridas mientres fuyiba dimpués que os moros reprenesen Balbastro. Desacherata intencionalment por a [[Orden de Clunyego]], a presa de Balbastro tenió un grant impacto en a cristiandat. Enantes d'esta batalla os caballers que luitaban contra os moros en [[Espanya]] lo feban a títol individual y yeran en a [[subchección (poder)|subchección]] d'un rei u prencipe local. A Guerra de Balbastro estió a primera vegada que un exercito travesó os Pireneus pa luitar contra os musulmans y estió un preludio d'as cruzadas. {{DEFAULTSORT:Balbastro}} [[Categoría:Batallas d'a Reconquiesta]] [[Categoría:Batallas d'Aragón]] [[Categoría:Batallas d'a Taifa de Saraqusta]] [[Categoría:Batallas de 1064]] [[Categoría:Historia de Balbastro|Cruzada de Balbastro]] tgmb2t5cmvw6d1v3thfppbdo05d04tp Wikipedia:Tabierna/Noticias 4 40865 2129640 2129620 2024-04-25T20:20:04Z MediaWiki message delivery 29623 Nueva sección: /* Vote ya para seleccionar a los integrantes del primer U4C */ wikitext text/x-wiki [[Categoría:Wikipedia:Tabierna|Noticias]] {{Cabecera Tabierna|Noticias}} <br style="clear:both"> __TOC__ <!-- ----------------------Por favor escribe debaixo d'ista ringlera--------------- --> <noinclude>{{Usuario:MABot/config |archive = Wikipedia:Tabierna/Noticias/Archivo/%(month)02d-%(year)d |algo = old(30d) |counter = 1 |archiveheader = |minthreadstoarchive = 1 |minthreadsleft = 2 }}</noinclude> == ''The Signpost'': 29 March 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * Technology report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Technology report|Millions of readers still seeing broken pages as "temporary" disabling of graph extension nears its second year]] * Interview: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Interview|Interview on Wikimedia Foundation fundraising and finance strategy]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Special report|19-page PDF accuses Wikipedia of bias against Israel, suggests editors be forced to reveal their real names, and demands a new feature allowing people to view the history of Wikipedia articles]] * Op-Ed: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Op-Ed|Wikipedia in the age of personality-driven knowledge]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Recent research|"Newcomer Homepage" feature mostly fails to boost new editors]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/News and notes|Universal Code of Conduct Coordinating Committee Charter ratified]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/In the media|"For me it’s the autism": AARoard editors on the fork more traveled]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Traffic report|He rules over everything, on the land called planet Dune]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Humour|Letters from the editors]] * Comix: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-03-29/Comix|Layout issue]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 22:42 29 mar 2024 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Mensaje enviado por Usuario:JPxG@metawiki mediante la lista en https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26349119 --> == Enabling a machine translation support in your Wikipedia == {{Int:hello}} Aragonese Wikipedians! Apologies, as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The WMF Language team plans to introduce a [[mw:Help:Content_translation/Translating/Initial_machine_translation|machine translation]] (MT) support called [[mw:MinT|MinT]] to the [[Especial:Traducción de contenidos#draft|Content]] and [[mw:Content_translation/Section_translation|Section translation]] tools. As MinT translation service may be providing limited support for your language, we want to make sure it is useful for your translation work. For this, my team would like members of your community to: * Test the machine translation support [https://translate.wmcloud.org/ in a test instance]. You can paste multiple pieces of content from different Wikipedia articles and check whether the provided result is a useful starting point for a translation. * Please provide us with specific feedback on the machine translation quality. Let us know if the translations are accurate, maintain the original meaning of content, and are grammatically correct enough to be a good starting point for your Wikipedia or not. MinT (Machine in Translation) is a machine translation service hosted in the Wikimedia Infrastructure. It is designed to provide translations from many MT models. The model available for your Wikipedia is the [https://github.com/google-research/google-research/tree/master/madlad_400 MADLAD-400 open-source translation model]; it is available in the test instance for you to use it (translate sentences and paragraphs from articles) and let us know in this thread if the quality of the automatic translation generated is okay to enable it in Aragonese Wikipedia. '''Our plans to enable the machine translation support''' We plan to deploy the MT support by the 22nd of April 2024 if there are no objections from your community to having the translation support. We look forward to getting your feedback in this thread before the 22nd of April, as we need to be sure we are providing a support service that is useful in your translation work. Thank you! [[Usuario:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Descusión usuario:UOzurumba (WMF)|descusión]]) 19:59 8 abr 2024 (UTC) On behalf of the WMF Language team. == ''The Signpost'': 25 April 2024 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr" style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's newspaper''</div> <div style="column-count:2;"> * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/In the media|Censorship and wikiwashing looming over RuWiki, edit wars over San Francisco politics and another wikirace on live TV]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/News and notes|A sigh of relief for open access as Italy makes a slight U-turn on their cultural heritage reproduction law]] * WikiConference report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/WikiConference report|WikiConference North America 2023 in Toronto recap]] * WikiProject report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/WikiProject report|WikiProject Newspapers (Not WP:NOTNEWS)]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/Recent research|New survey of over 100,000 Wikipedia users]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2024-04-25/Traffic report|O.J., cricket and a three body problem]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 11:50 25 abr 2024 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:JPxG/SPS]]) --></div> <!-- Mensaje enviado por Usuario:JPxG@metawiki mediante la lista en https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=26669718 --> == <span lang="es" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote ya para seleccionar a los integrantes del primer U4C</span> == <div lang="es" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens|Podrá encontrar el presente mensaje traducido a otros idiomas en Meta-Wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Queridos y queridas, Me dirijo a ustedes para anunciar que el periodo de votación para conformar el Comité Coordinador del Código Universal de Conducta (U4C) se encuentra abierto, desde la fecha hasta el día 9 de mayo de 2024. Puede encontrar más información en la [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|página de votación en Meta-wiki]], en la cual podrá saber más sobre el proceso y su habilitación como votante. El Comité Coordinador del Código Universal de Conducta (U4C) es el grupo a nivel global destinado a impartir una equitativa y coherente aplicación del Código Universal de Conducta. Los miembros de la Comunidad fueron invitados a presentar sus postulaciones al Comité. Para más información sobre éste y sobre las responsabilidades de sus integrantes, [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|consulte la CArta del U4C]]. Comparta el presente mensaje con los miembros de su comunidad, para que puedan también participar. A nombre del equipo del proyecto CUdC,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 20:20 25 abr 2024 (UTC) <!-- Mensaje enviado por Usuario:RamzyM (WMF)@metawiki mediante la lista en https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> 0hbqzwnuj77o8wzvj5f9ptw9wbs2gp0 Dominique Pire 0 53016 2129669 2116395 2024-04-26T04:35:51Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha de famoso |nombre = Dominique Pire [[Imachen:Nobel prize medal.svg‎|Premio Nobel|20px]] |imachen = Georges Pire 1958.jpg |imachen grandaria = 225px |piet de foto = O pai dominicano Dominique Pire, en una fotografía de [[1958]]. |calendata naiximiento = [[10 de febrero]] de [[1910]] |puesto naiximiento = [[Dinant]] ([[Valonia]], [[Belchica]]) |calendata muerte = [[30 de chinero]] de [[1969]] |puesto muerte = [[Imachen:Flag of Flanders.svg|22px|borde]] [[Leuven]] ([[Flandres]], [[Belchica]]) |ocupación = [[Mosén]] |salario = |patrimonio neto = |conyuche = |obras = |fillos = |sitio web = |anotacions = }} O pai '''Dominique Pire''' (''Georges Charles Clément Ghislain Pire''), naixiu de [[Dinant]] ([[Valonia]]) o [[10 de febrero]] de [[1910]] y muerto en [[Leuven]] ([[Flandres]]) o [[30 de chinero]] de [[1969]], estió un [[mosén]] [[Belchica|belga]] d'a [[Orden d'os Pedricadors]] (''dominicos''), que recibió o [[Premio Nobel]] d'a [[Premio Nobel d'a Paz|Paz]] en [[1958]], por a suya labor en favor d'os refuchiaus d'a [[Segunda Guerra Mundial]]. == Vinclos externos == {{Commonsart|Georges Pire}} <center> {{start box}} {{succession box | predecesor = [[Lester Bowles Pearson]] | títol = [[Premio Nobel]] d'a [[Premio Nobel d'a Paz|Paz]] | periodo = [[1958]] | succesor = [[Philip J. Noel-Baker]] }} {{end box}} </center> {{DEFAULTSORT:Pire, Georges}} [[Categoría:Mosens de Belchica]] [[Categoría:Dominicos]] [[Categoría:Premio Nobel d'a Paz]] [[Categoría:Naixius d'a provincia de Nameur]] [[Categoría:1910 (naixencias)]] [[Categoría:1969 (muertes)]] 1ofi7kv8eq040jk0oyr9i7bypmohca2 Claustro 0 64095 2129623 2125279 2024-04-25T12:02:13Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki [[Imachen:San Pedro el Viejo2.jpg|right|thumb|250px|Claustro d'o [[monesterio de Sant Pero lo Viello]] en [[Uesca]], en estilo [[romanico aragonés|romanico]].]] Un '''claustro''' (d'o [[latín]] ''claudere'', "cerrar") ye una parte d'una [[Ilesia (edificio)|ilesia]] consistent en un [[patio (arquitectura)|patio]] de forma regular, a sobén cuadrata u rectangular, y que en os suyos cuatre cantos tien una [[galería]] cubierta con [[arcada]]s que se debantan dencima de [[Columna (arquitectura)|columnas]] sencillas u dobles, dixando en o centro un espacio ubierto, a sobén emplegato como [[chardín]]. En os edificios [[Cristianismo|cristianos]], o claustro se puet trobar en [[Ilesia (edificio)|ilesias]], [[Seu (edificio)|seus]], [[colechiata]]s u [[monesterio]]s, y istos zaguers gosan tener-ne dos. == Vinclos externos == {{Commonscat|Cloisters|os claustros}} [[Categoría:Elementos arquitectonicos]] 5v2got8xvuver9o6xydp0g64b9rpf3m Ano 0 67316 2129647 2009904 2024-04-25T23:33:10Z PowerOf39 77822 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} [[Imachen:Human anus-es.svg|miniatura|upright=1.8|right|Anatomía de l'ano.]] L''''ano''' (d'o [[latín]] ''< ANUS'' "aniello") ye o extremo terminal d'o [[tubo dichestivo]]. Ye constituito por [[musclo]] [[esfíncter]] voluntario (esfíncter externo de l'ano), recubierto de [[mucosa]], estando una obertura a traviés d'a cual os repuis d'a [[dichestión]] salen d'o cuerpo. [[Imachen:File:Woman showing anus und vulva.jpg|miniatura|upright=1.8|left| Ano femenino y totera]] == Denominacions populars == I hai una gran variedat de parolas emplegadas popularment pa referir-se a l'ano en [[idioma aragonés|aragonés]]. Estes son cualques eixemplos:<ref>{{an}} [http://www.academiadelaragones.org/biblio/Edacar13.pdf ''Diccionario ortografico de l'aragonés'' (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar]. [[Academia de l'Aragonés|Estudio de Filología Aragonesa]]. ISSN 1988-8139. Octubre de [[2022]].</ref> furonera, foronera, bufaleta, bufatera, bufera, bufeta, bufete. == Referencias == {{listaref}} == Vinclos externos == {{commonscat|Anus|Ano}} {{Partis d'o cuerpo}} [[Categoría:Aparato dichestivo]] q9s6ag66ok2h3ulq4c8utaky0rp5snf 2129648 2129647 2024-04-25T23:33:30Z PowerOf39 77822 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} [[Imachen:Human anus-es.svg|miniatura|upright=1.8|right|Anatomía de l'ano.]] L''''ano''' (d'o [[latín]] ''< ANUS'' "aniello") ye o extremo terminal d'o [[tubo dichestivo]]. Ye constituito por [[musclo]] [[esfíncter]] voluntario (esfíncter externo de l'ano), recubierto de [[mucosa]], estando una obertura a traviés d'a cual os repuis d'a [[dichestión]] salen d'o cuerpo. == Denominacions populars == I hai una gran variedat de parolas emplegadas popularment pa referir-se a l'ano en [[idioma aragonés|aragonés]]. Estes son cualques eixemplos:<ref>{{an}} [http://www.academiadelaragones.org/biblio/Edacar13.pdf ''Diccionario ortografico de l'aragonés'' (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar]. [[Academia de l'Aragonés|Estudio de Filología Aragonesa]]. ISSN 1988-8139. Octubre de [[2022]].</ref> furonera, foronera, bufaleta, bufatera, bufera, bufeta, bufete. == Referencias == {{listaref}} == Vinclos externos == {{commonscat|Anus|Ano}} {{Partis d'o cuerpo}} [[Categoría:Aparato dichestivo]] eeqwguh139dj4e5oj1det1z9z7ci49b Convento 0 77115 2129686 2079861 2024-04-26T04:52:38Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki [[Imachen:Zaragoza - Convento del Santo Sepulcro.jpg|thumb|370px|O [[convento d'o Santo Sepulcre de Zaragoza]], construyito dencima d'as murallas romanas]] Un '''convento''' (d'o [[latín]] ''cum venire'', trobar-se) ye historicament un [[edificio]] que aculle os relichiosos [[flaire]]s u [[monche]]s, d'as [[orden mendicant|órdens mendicants]], que no s'alpartan d'os hombres sino que viven entre éls. A l'emparo d'un superior, [[prior]] u pai guardián, teneban como misión a pedricación y se situaban a o costato d'as ciudaz. En iste sentito o convento se contraposa a o [[monesterio]], puesto de monches, y d'estructura [[feudal]], que teneban una vida reclusos en común. A tamas d'ixo, o termin convento tamién s'aplica, impropiament, a os monesterios.<ref>Agustí Brodas Llevat i Josep Martí Major: Convent. Dins "Diccionari d'història eclesiàstica de Catalunya", vol I, p.621. Barcelona: Generalitat de Catalunya i Editorial Claret, 1a edició, novembre de 1998.</ref> Cuasi de manera tradicional, l'edificio d'un convento consta d'una [[capiella]] u [[Ilesia (edificio)|ilesia]], as celdas d'os relichiosos, un minchador u [[refectorio]], y una sala de reunions u [[sala capitular]], tot isto arredol d'un patio zarrato, o [[claustro]]. A mas tien os locals necesarios ta os servicios, cocinas, almadacens, etc. ==Referencias== {{listaref}} {{commonscat|Convents|conventos}} [[Categoría:Conventos|*]] em42grit8q7emusuwps0gv36mpbqa97 Usuario:Abnormaal 2 77132 2129627 1814872 2024-04-25T15:52:38Z Abnormaal 12583 View wikitext text/x-wiki {| !Creating grow, Abnormaal !Just add mutations |- |[[image:PartOfWikipedia.gif|200px]] |[[image:Mutations_WikipediA.gif|200px]] |- !How ? Just click !Clicksensitive map |- |[[Imachen:WalkNetherlands.gif|300px]] |colspan=2|{{ImageMapProvincia d'os Países Baixos}} |- |colspan=3|.. |} [[af:gebruiker:Abnormaal]] [[be:Удзельнік:Abnormaal]] [[da:Bruger:Abnormaal]] [[de:Benutzer:Abnormaal]] [[el:Χρήστης:Abnormaal]] [[en:user:Abnormaal]] [[es:Usuario:Abnormaal]] [[fr:Utilisateur:Abnormaal]] [[it:Utente:Abnormaal]] [[la:Usor:Abnormaal]] [[nl:Gebruiker:Abnormaal]] [[no:Bruker:Abnormaal]] [[pl:Wikipedysta:Abnormaal]] [[simple:User:Abnormaal]] ne8cse1mlzbt2zfj3opune7o0wvjjto 2129628 2129627 2024-04-25T16:21:55Z Abnormaal 12583 View wikitext text/x-wiki {| !Creating grow, Abnormaal !Just add mutations |- |[[image:PartOfWikipedia.gif|200px]] |[[image:Mutations_WikipediA.gif|200px]] |- !How ? Just click !Clicksensitive map |- |[[Imachen:WalkNetherlands.gif|300px]] |{{ImageMapProvincia d'os Países Baixos}} |} [[af:gebruiker:Abnormaal]] [[be:Удзельнік:Abnormaal]] [[da:Bruger:Abnormaal]] [[de:Benutzer:Abnormaal]] [[el:Χρήστης:Abnormaal]] [[en:user:Abnormaal]] [[es:Usuario:Abnormaal]] [[fr:Utilisateur:Abnormaal]] [[it:Utente:Abnormaal]] [[la:Usor:Abnormaal]] [[nl:Gebruiker:Abnormaal]] [[no:Bruker:Abnormaal]] [[pl:Wikipedysta:Abnormaal]] [[simple:User:Abnormaal]] a9paf48hkv1mfkdqc6hwwq1ylg0zj5p Nicolau de Drenopoli 0 89153 2129670 2072873 2024-04-26T04:36:12Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha de famoso |nombre = Nicolau de Drenopoli |imachen = |imachen grandaria = |piet de foto = |calendata naiximiento = ? |puesto naiximiento = ? |calendata muerte = |puesto muerte = |ocupación = [[Traductor]], [[interprete]], [[gramatico]], [[bispe]], [[flaire]] |salario = |patrimonio neto = |conchuche = |obras = |fillos = |sitio web = |anotacions = }} '''Nicolau de Drenopoli''' estió un [[flaire]] [[Orden d'os Pedricadors|pedricador]] y entre [[1384]] y [[1389]] [[bispe]] de [[Drenopoli]] (norueste d'[[Epiro]], en [[Albania]]). Estió un notable poliglota que treballó d'interprete pa os [[Paleologos]] y de traductor a l'[[idioma aragonés|aragonés]] dende o [[griego bizantín]] pa [[Chuan Ferrández d'Heredia]] Actuó d'interprete pa [[Chuan V Paleologo]] en os actos protocolarios pa la profesión de [[catolicismo|fe catolica romana]]. En os documentos d'ixos actos protocolarios ye calificau chunto con os suyos companyers como ''scientes linguas et grammaticas latinas et graecas''. Tradució os libros "[[Vidas semblants]]" y "[[Epitome historiarum]]" a l'[[idioma aragonés|aragonés]] dende o [[griego bizantín]]. Probablement estió qui fació todas as traduccions heredianas dende o [[idioma griego|griego]] a l'[[idioma aragonés|aragonés]]. Se sabe por o proemio d'a traducción italiana de "[[Vidas semblants]]" que [[Dimitri Calodiqui]] tradució este libro dende o [[griego clasico]] a lo [[griego bizantín]], primer paso pa que un ''philosopho greco'' lo traducise a l'[[idioma aragonés|aragonés]]. En ixe proemio dicen que o filosofo griego yera un ''freyre predicatore, vispo di '''ludervopoli''', molto sofficente cherico in diverse science et grande ystoriale et experto in diverse lingue''. Ye posible que siga tamién o ''philosopho griego'' a qui se refiere infant [[Chuan I d'Aragón|Don Chuan]] en una carta que li ninviaba a Chuan Ferrández d'Heredia l'[[11 d'aviento]] de [[1384]]: {{cita|vos rogamos que...que quando el '''philosopho griego''' sea venido que nos querades embiar translat de todos aquellos libros que traera con si de Grecia}} [[Lutrell]] ha puesto probar documentalment a presencia de Nicolau de Drenopoli en [[Rodas]] o día [[4 de chunio]] de [[1380]] chunto con [[Chuan Ferrández d'Heredia]], y se confirma asinas que o interprete imperial '''Nicolau de Drenopoli''' correspondeba a lo ''freyre predicatore, vispo di '''ludervopoli'''. Nicolau de Drenopoli debeba estar mes avegau a charrar italiano y catalán que no aragonés, y ye posible que [[Chuan Ferrández d'Heredia]] li hese demandato d'aprender aragonés pa fer as traduccions que precisaba. O treballo d'este interprete explica l'abundancia d'[[italianismos en aragonés|italianismo]]s y [[catalanismos en aragonés|catalanismos]] en as traduccions heredianas, italianismos presents no només en "[[Vidas semblants]]", tamién y especialment en o "[[Libro d'os emperadors]]". Os correctors [[aragoneses]] no sabioron correchir toz os italianismos d'o borrador que salió de Nicolau de Drenopoli y quedoron traduccions grotescas como ''distretto'' por "[[estreito]]" u "[[discreción|discreto]]" en cuenta de "[[districto]]" u ''cassa'' por "[[casa]]" en cuenta de "[[caixa]]". == Bibliografía == *{{an}}{{es}} [[Juan Zonaras]]: ''[[Libro de los Emperadors|Libro de los emperadores]]'' (Versión aragonesa del compendio de historia universal patrocinada por [[Ioan Ferrández d'Heredia|Juan Fernández de Heredia]]). Edición de Adelino Álvarez Rodríguez. [[Larumbre Clásicos aragoneses]]. [[Categoría:Taller de traductors y escribanos de Chuan Ferrández d'Heredia]] [[Categoría:Traductors]] [[Categoría:Dominicos]] 6zxzp2i4w5f5fvu7sje90u2dtha6lv2 Apóstol 0 91518 2129677 1952565 2024-04-26T04:39:47Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki [[Imachen:Leonardo da Vinci %281452-1519%29 - The Last Supper %281495-1498%29.jpg|thumb|360px|right|''[[A zaguera cena]]'' de [[Leonardo Da Vinci]] representa a Chesucristo chunto a os apóstols.]] Os doce '''apóstols'''<ref>{{es}} [[Francho Nagore Laín]]: ''Vocabulario de la Crónica de San Juan de la Peña (versión aragonesa, s. XIV)'', [[Universidat de Zaragoza]], [[2021]], ISBN 978-84-1340-315-1, p.78</ref> (en griego ''απόστολος'', ''apostolos'', que significa ninviato u emisario) estioron, en a tradición cristiana, doce hombres chodigos trigatos d'entre os discíplos, y ninviatos por [[Chesús de Nazaret]] a pedricar o [[evanchelio]] a os chodigos, y dimpués d'a suya resurrección a os chentils arredol d'o mundo. Difuera d'os evanchelios biblicos y d'a tradición cristiana, no i hai manimenos prou evidencia d'a suya existencia. == Referencias == {{Listaref}} {{Apóstols de Chesús}} [[Categoría:Apóstols|*]] gtxaiffk6bnurwxumzcdku6krmt9kj4 Armada de Chile 0 97690 2129636 2129509 2024-04-25T19:26:29Z Cembo123 6885 wikitext text/x-wiki [[Imachen:Coat of arms of the Chilean Navy.svg|235px|thumb|right|Escudo de la Armada Chilena]] A '''Armada de Chile''' ye a parti naval d'as [[Fuerzas Armadas de Chile|Fuerzas Armadas Chilenas]], fue fundada en [[1818]] y as suyas [[Base naval|bases]] son situadas en os pùertos de [[Valparaíso]], [[Talcahuano]], [[Punta Arenas]], [[Iquique]] y [[Puerto Montt]]. ''Brazas a ceñir'' ye l'himno de la Armada Chilena. == Galería d'imáchens == <gallery> Imachen:Huascar1.jpg|''Monitor Huáscar'' en [[Talcahuano]]. Imachen:Desfile infantería marina.JPG|Desfile en [[Talcahuano]]. Imachen:Naval Jack of Chile.svg|Naval Jack de l'Armada de Chile. Imachen:Chilean Naval Aviation Roundel.svg| </gallery> == Se veiga tamién == * [[Fuerzas Armadas de Chile]]. == Vinclos externos == {{commonsart|Chilean Navy|Armada de Chile}} * {{es}} [http://www.armada.cl Pachina de l'Armada Chilena]. [[Categoría:Fuerzas Armadas de Chile]] [[Categoría:Chile]] 3tjysjwvq60xnokpido65pnkgeulx6r Recaredo II 0 98740 2129678 2029480 2024-04-26T04:40:05Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha de noble | títol=[[Lista de reis visigodos|Rei]] de los [[visigodos]] | nombre= Recaredo II | imachen= 24-RECAREDO 2.JPG | descripción = | títol0 = [[Lista de reis visigodos|Rei]] de los [[visigodos]] | reinau0=[[621]] - [[621]] | coronación0 = | predecesor0=[[Sisebuto]] | succesor0=[[Suintila]] | calendata de naixencia = | puesto de naixencia = | calendata de muerte= | puesto de muerte = | puesto d'enterreco = | predecesor = | rechent = | succesor = | suc-tipo = | hereu = | consort = | conchuche = | descendencia = | casa reyal = | dinastía = | himno reyal = | pai = [[Sisebuto]] | mai = | escudo = | lema = }} '''Recaredo II''' estió un sobirán de los [[visigodos]] que reinó breument uns cuantos días u meses de l'anyo [[621]]. == Mencions en fuents aragonesas == Recaredo II ye mencionau en la "''[[Cronica de Sant Chuan de la Penya]]''": {{cita|et depues de aquesti [[Sisebuto|Sisabuch]]. Et aquesti rey fiço vaciar por fuerça los judios. Et en tiempo de aquesti començó a predicar Mahomat la suya maluada secta en la tierra de [[A Meca|Mecha]], et en otras tierras de allende el mar, que agora son de moros. Et depues de aquesti regnó su fillo '''Recaredo''' et '''murió moço de muy poca edat'''. Et depues de la muerte de aquesti regnó [[Suintila|Suincilla]], fillo del rey [[Recaredo I|Recaredo primero]].}} {{suzesión |predecesor= [[Sisebuto]] |títol=[[Lista de reis visigodos|Rei]] de los [[visigodos]] |periodo=[[621]]-[[621]] |succesor=[[Suintila]] }} [[Categoría:Reis visigodos]] [[Categoría:621 (muertes)]] fdf490gghoht7e2xczgmypq9z4dk742 Sisebut 0 98812 2129679 1989085 2024-04-26T04:40:36Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha de noble | títol=[[Lista de reis visigodos|Rei]] de los [[visigodos]] | nombre= Sisebut | imachen=Sisebut1.jpg | descripción = [[Tremis]] con la leyenda ''Sisebutus Rex''. | títol0 = [[Lista de reis visigodos|Rei]] de los [[visigodos]] | reinau0=[[612]] - [[621]] | coronación0 = | predecesor0=[[Gundemaro]] | succesor0=[[Recaredo II]] | calendata de naixencia = | puesto de naixencia = | calendata de muerte= | puesto de muerte = | puesto d'enterreco = | predecesor = | rechent = | succesor = | suc-tipo = | hereu = | consort = | conchuche = | descendencia = [[Recaredo II]] | casa reyal = | dinastía = | himno reyal = | pai = | mai = | escudo = | lema = }} [[File:Toledo - Sisebuto.jpg|thumb|left|Sisebut, [[Toledo]].]] '''Sisebut''' u '''Sisebuto''' estió un sobirán de los [[visigodos]] que reinó dende l'anyo [[612]] dica l'anyo [[621]]. Organizó una flota con la que atacó a los bizantins conquerindo tota la [[Spania Bizantina]] de fueras de l'[[Algarbe]].<ref name=REFERENCEA>[[Hermann Kinder]], [[Werner Hilgemann]], [[Manfred Hergt]] ''Atlas Histórico Mundial. De los orígenes a nuestros días'' Akal, 2007. pp128</ref>. Promulgó lo [[baptismo]] obligatorio a los [[sefarditas|chodigos]] baixo pena d'expulsión.<ref name=REFERENCEA/> == Mencions en fuents aragonesas y navarras == En la "''[[Cronica de Sant Chuan de la Penya]]''" lo mencionan como ''Sisabuch'' (con confusión de la letra T por una C): {{cita|Et depues regnó su fillo [[Liuva II|Liuba]]; et depues de la muert de aquesti, regnó [[Gundemaro|Gondemarus]]; et depues de aquesti '''Sisabuch'''. Et aquesti rey fiço [[baptismo|vaciar]] por fuerça los judios. Et en tiempo de aquesti començó a pedricar [[Mahoma]]t la suya maluada secta en la tierra de [[A Meca|Mecha]], et en otras tierras de allende el mar, que agora son de moros. Et depues de aquesti regnó su fillo [[Recaredo II|Recaredo]] et murió moço de muy poca edat.}} En la "''[[Grant Cronica d'Espanya]]''" lo nombran como ''Sisebuto'': {{cita|En t(iem)po d(e)l emp(er)ador [[Heraclio|Eracleo]] regnaua sob(r)e los uidegodos e(n) espanya el rey '''Sisebuto'''. uaro(n) estrenuo & ple(n)o de toda bo(n)dat & claro e(n)la religio(n) xp(ist)iana / & era bue(n) letrado. el q(u)al regno .viijo. a(n)yos & .vj. meses. aq(ue)l pri(n)çep gl(or)ioso como fuese catholico ext(er)mino todos los [[arrianismo visigodo|arriano]]s de toda su senyoria.}} En la "''[[Cronica d'Espanyna]]''" de [[García d'Eugui]] lo nombran en latín: {{cita|& despues del nu(n)qua la uistio njngu(n)o sino '''Sisebutus'''}} {{suzesión |predecesor= [[Gundemaro]] |títol=[[Lista de reis visigodos|Rei]] de los [[visigodos]] |periodo=[[612]]-[[621]] |succesor=[[Recaredo II]] }} == Referencias == {{listaref}} [[Categoría:Reis visigodos]] [[Categoría:621 (muertes)]] ix4pwwaavu38t12wldlbjp8lgnqude6 Orden d'os Pedricadors 0 107773 2129654 2086290 2024-04-26T04:32:04Z Willtron 41 Willtron tresladó a pachina [[Orden d'os Predicadors]] ta [[Orden d'os Pedricadors]] wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha d'orden relichiosa |nombre= Orden d'os Predicadors |nombre_nativo= |imachen= [[imachen:Seal of the Dominican Order.svg|180px]] |títol=Escudo d'a Orden d'os Predicadors |nombre_latín= Ordo Fratrum Praedicatorum |nombre_común=Predicadors, dominicos |siglas= |fundador=[[Sant Domingo de Guzmán]] |fundación= [[1215]] |desaparición= |país= [[Imachen:Blason Languedoc.svg|22px]] [[Condau de Tolosa]] |orichen=[[Tolosa]] |habito=Tunica blanca con capa negra |superior= |relichiosos= |mosens= |curia= |actividatz= |personas= |web= }} A '''Orden d'os Predicadors''' u '''Orden d'os Flaires Predicadors''' ye una [[orden mendigant]] fundada por [[Sant Domingo de Guzmán]] en [[Tolosa]] ([[Occitania]]) dimpués de prebar d'evanchelizar a los [[cataros]] d'o [[Lenguadoc]]<ref name=JULIAMEYA>{{es}} [[Jose-Ramón Julià]]: ''Atlas de Historia Universal''. Tomo I: ''De los orígenes a las crisis del siglo XVIII''. Editorial Planeta. p 204.</ref>. O suyo [[habito]] ye blanco con una [[tunica]], escapulario, [[capucha]] y capa de color negro. Como simbolo mes conoixiu fan servir a [[cruz de Calatrava]], pintada con as colors d'a orden. O lema d'a orden ye ''Laudare, Benedicere, Praedicare'' (Loar, Bendecir y Predicar). Son conoixius tamién como ''dominicos''. Una etimolochía apocrifa atribuye o nombre d'a orden a ''Domini Canis'', ye dicir, cans (guardians) d'o Sinyor, pero en realidat dimana d'o nombre d'o fundador suyo, [[Domingo de Guzmán]] (''Dominicus'', en [[idioma latín|latín]]). == Referencias == {{listaref}} [[Categoría:Orden d'os Predicadors|*]] otr6t6p1xy57wp461sr958ee99rkjot 2129658 2129654 2024-04-26T04:32:40Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha d'orden relichiosa |nombre= Orden d'os Pedricadors |nombre_nativo= |imachen= [[imachen:Seal of the Dominican Order.svg|180px]] |títol=Escudo d'a Orden d'os Pedricadors |nombre_latín= Ordo Fratrum Praedicatorum |nombre_común=Pedricadors, dominicos |siglas= |fundador=[[Sant Domingo de Guzmán]] |fundación= [[1215]] |desaparición= |país= [[Imachen:Blason Languedoc.svg|22px]] [[Condau de Tolosa]] |orichen=[[Tolosa]] |habito=Tunica blanca con capa negra |superior= |relichiosos= |mosens= |curia= |actividatz= |personas= |web= }} A '''Orden d'os Pedricadors''' u '''Orden d'os Flaires Pedricadors''' ye una [[orden mendigant]] fundada por [[Sant Domingo de Guzmán]] en [[Tolosa]] ([[Occitania]]) dimpués de prebar d'evanchelizar a los [[cataros]] d'o [[Lenguadoc]]<ref name=JULIAMEYA>{{es}} [[Jose-Ramón Julià]]: ''Atlas de Historia Universal''. Tomo I: ''De los orígenes a las crisis del siglo XVIII''. Editorial Planeta. p 204.</ref>. O suyo [[habito]] ye blanco con una [[tunica]], escapulario, [[capucha]] y capa de color negro. Como simbolo mes conoixiu fan servir a [[cruz de Calatrava]], pintada con as colors d'a orden. O lema d'a orden ye ''Laudare, Benedicere, Praedicare'' (Loar, Bendecir y Pedricar). Son conoixius tamién como ''dominicos''. Una etimolochía apocrifa atribuye o nombre d'a orden a ''Domini Canis'', ye dicir, cans (guardians) d'o Sinyor, pero en realidat dimana d'o nombre d'o fundador suyo, [[Domingo de Guzmán]] (''Dominicus'', en [[idioma latín|latín]]). == Referencias == {{listaref}} [[Categoría:Orden d'os Pedricadors|*]] hn95s78br0odhpw8ntteekmk86kfflr Dominicos 0 107775 2129666 1543941 2024-04-26T04:34:53Z Willtron 41 Se cambió el destino de la redirección de [[Orden d'os Predicadors]] a [[Orden d'os Pedricadors]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Orden d'os Pedricadors]] 05im5tvztcpjrib61tcxyy6s6kin0c1 Dominicanos 0 107778 2129671 1962374 2024-04-26T04:36:31Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki '''Dominicanos''' puet estar: *'''[[Republica Dominicana|Dominicanos]]''', habitadors d'a [[Republica Dominicana]] u provinients d'este territorio. *'''[[Orden d'os Pedricadors|Dominicanos]]''', miembros d'a [[Orden d'os Pedricadors]]. {{desambig}} 24gag4v2edz39aa0xzagdm3o51v59ke Categoría:Dominicos 14 107779 2129663 1543948 2024-04-26T04:33:39Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki [[Categoría:Orden d'os Pedricadors]] 2fgnknyx7eipew4jxy0zyqp8hwzffyy Categoría:Orden d'os Pedricadors 14 107780 2129659 2080103 2024-04-26T04:33:16Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{catmás|Orden d'os Pedricadors|a Orden d'os Pedricadors}} [[Categoría:Órdens relichiosas|Pedricadors]] mvudv5qbtjoelgxqu98fmu524csi28m 2129660 2129659 2024-04-26T04:33:22Z Willtron 41 Willtron tresladó a pachina [[Categoría:Orden d'os Predicadors]] ta [[Categoría:Orden d'os Pedricadors]] wikitext text/x-wiki {{catmás|Orden d'os Pedricadors|a Orden d'os Pedricadors}} [[Categoría:Órdens relichiosas|Pedricadors]] mvudv5qbtjoelgxqu98fmu524csi28m Orden dominica 0 107781 2129664 1543950 2024-04-26T04:33:56Z Willtron 41 Se cambió el destino de la redirección de [[Orden d'os Predicadors]] a [[Orden d'os Pedricadors]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Orden d'os Pedricadors]] 05im5tvztcpjrib61tcxyy6s6kin0c1 Descusión:Orden d'os Pedricadors 1 107782 2129656 1543951 2024-04-26T04:32:05Z Willtron 41 Willtron tresladó a pachina [[Descusión:Orden d'os Predicadors]] ta [[Descusión:Orden d'os Pedricadors]] wikitext text/x-wiki La primera versión d'este articlo ye una traducción de la introducción de l'articlo [[ca:Orde dels Predicadors]] de la wikipedia en catalán. La intención ye ir posando informacions sobre la Orden d'os Predicadors en relación a la historia d'Aragón.--[[Usuario:EBRO|EBRO]] ([[Descusión usuario:EBRO|discusión]]) 18:38 24 mar 2014 (UTC) o92q750unje9zds31c3j7scpgby6a27 Wikipedia:Usuarios activos 4 108626 2129621 2129370 2024-04-25T11:59:53Z Jembot 32402 Bot: Actualizando ranking wikitext text/x-wiki {{/begin|500}} |- | 1 || [[User:Lazaro d'Aragón|Lazaro d'Aragón]] (Admin) || [[Special:Contributions/Lazaro d'Aragón|{{formatnum:588}}]] |- | 2 || [[User:Willtron|Willtron]] (Admin) || [[Special:Contributions/Willtron|{{formatnum:232}}]] |- | 3 || [[User:Cembo123|Cembo123]] (Admin) || [[Special:Contributions/Cembo123|{{formatnum:26}}]] |- | 4 || [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] || [[Special:Contributions/InternetArchiveBot|{{formatnum:21}}]] |- | 5 || [[User:Isurus88|Isurus88]] || [[Special:Contributions/Isurus88|{{formatnum:3}}]] |- | 6 || [[User:MdsShakil|MdsShakil]] || [[Special:Contributions/MdsShakil|{{formatnum:3}}]] |- | 7 || [[User:Riad Salih|Riad Salih]] || [[Special:Contributions/Riad Salih|{{formatnum:2}}]] |- | 8 || [[User:Baginda 480|Baginda 480]] || [[Special:Contributions/Baginda 480|{{formatnum:1}}]] |- | 9 || [[User:IJzeren Jan|IJzeren Jan]] || [[Special:Contributions/IJzeren Jan|{{formatnum:1}}]] |- | 10 || [[User:Yann|Yann]] || [[Special:Contributions/Yann|{{formatnum:1}}]] |- | 11 || [[User:Kwamikagami|Kwamikagami]] || [[Special:Contributions/Kwamikagami|{{formatnum:1}}]] |- | 12 || [[User:Tegel|Tegel]] || [[Special:Contributions/Tegel|{{formatnum:1}}]] |- | 13 || [[User:Mrmw|Mrmw]] || [[Special:Contributions/Mrmw|{{formatnum:1}}]] |- | 14 || [[User:Thi|Thi]] || [[Special:Contributions/Thi|{{formatnum:1}}]] |- | 15 || [[User:Bwag|Bwag]] || [[Special:Contributions/Bwag|{{formatnum:1}}]] |- | 16 || [[User:WikiPedant|WikiPedant]] || [[Special:Contributions/WikiPedant|{{formatnum:1}}]] {{/end}} no4d962zs2c9yujlznzh7t4m56bs9y6 Ilesia de Santa María de Huerta de Magallón 0 119906 2129672 2025488 2024-04-26T04:36:47Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} {{Ficha d'edificio | nombre = Ilesia de Santa María de Huerta | imachen = [[Imachen:Magallón - Iglesia de Santa María de la Huerta - Ábside.jpg|250px]] | descripción = Magallón - Ilesia de Santa María de Huerta | tipo = | advocación = [[Santa María]] | situación = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[Magallón]], [[Aragón]] | coordenatas = 41.8322° N, 1.4616° O | culto = [[Ilesia catolica|Catolico]] | diocesi = [[diocesi de Tarazona|Tarazona]] | orden = | mosen = | construcción = [[Sieglo XIV]] | fundador = | estilo = [[Mudéchar aragonés|Mudéchar]] | catalogación = [[Patrimonio d'a Humanidat]] |latitut = 41.8322 |lonchitut = -1.4616 |mapa_loc = Aragón }} A '''ilesia de Santa María de l'Hortal''' ye a piet de [[La Molilla]] en o [[lista de municipios de Zaragoza|municipio]] de [[Magallón]] ([[Campo de Borcha]]) y actualment se troba en runas.<ref>{{es}} VVAA: ''Paisajes de la Celtiberia en Aragón'', [[Asociación Adir Iberkeltia]], p.52.</ref> == Descripción == Ye un templo [[Mudéchar aragonés|mudéchar]] d'una sola [[nau (arquitectura)|nau]] y un capitero de [[ábside]] poligonal de siet costaus. == Historia == === Etapa como ermita === Una chicota ermita ocupaba dinantes iste puesto que se trobaba alavez aluenyau d'o nucleo urbano que ta part d'alavez se abotinaba en a cima de [[La Molilla]]. En agosto de 1257 estió visitau por o [[Lista de reis d'Aragón|rei d'Aragón]] [[Chaime I d'Aragón|Chaime I o Conqueridor]] que se trobaba de camín a [[Tarazona]] para entrevistar-se con o rei de [[reino de Castiella|Castiella]] [[Alifonso X de Castiella|Alifonso X o Sabio]]. A la suya tornada, como sinyal d'agradeiximiento por l'exito d'a reunión donó bella reliquia y a suya propia ropa que sirvioron para fer un manto ta la Virchen. En [[1283]] tiene puesto os feitos d'a [[leyenda d'a muerte de Chuan d'Albir]]. === Etapa como ilesia mudéchar === A chicota ermita estió substituida por l'actual ilesia mudéchar que estió construida en [[1350]]. === Etapa como capiella conventual === En [[1612]] se funda o [[Convento]] d'os [[Orden d'os Pedricadors|Dominicos]] y se construyen as dependencias conventuals rodiando a la ilesia de Santa Maria de la Huerta pasando ista a estar a [[capiella]] d'o convento. === Albandono y arrepetazada === Estió albandonada mientres que la [[Desamortización]] (a zaguers d'o sieglo XIX). Entre o sieglo XX se fué degradando fuertement: cayioron as suyas dos torres, estió esboldregata a [[bovida]] y parte d'os muros. En 1982 estió declarada [[Bien d'Intrés Cultural]]. En 1986 s'acondiciono l'edificio d'o convento, primer como [[casa d'a villa]], y dimpués como casa de cultura. Dende 2001 ye [[Patrimonio d'a Humanidat]]. En 2008 a ilesia estió restaurada y convertida en l'auditorio "Ramón Salvador".<ref>{{es}} [https://web.archive.org/web/20210506181057/http://magallon.es/turismo/monumentos/santamaria.php Auditorio Ramón Salvador (antiga Iglesia de Santa María de la Huerta)] en a pachina web oficial d'o [[Concello de Magallón]]</ref> == Referencias == {{Listaref}} [[Categoría:Ilesias de Magallón|María de Huerta]] [[Categoría:Ilesias d'o Campo de Borcha|María de Huerta]] [[Categoría:Ilesias d'a provincia de Zaragoza|María de Huerta]] [[Categoría:Ilesias d'a diocesi de Tarazona|María de Huerta]] [[Categoría:Ilesias mudéchars d'Aragón|María de Huerta]] [[Categoría:Ilesias d'Aragón adedicadas a Santa María|Maria de Huerta]] a95tfkd8kb5aam4s9u31ouan3w4gb49 Monche 0 132641 2129665 1976650 2024-04-26T04:34:28Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} [[Imachen:Medieval Priest, Friar, or Monk (4).JPG|thumb|right|250px|Un monche [[cristianismo|cristiano]].]] Un '''monche''' (de l'[[Idioma occitán|occitano]] <''monge'')<ref>{{es}} [[Francho Nagore Laín]]: ''Vocabulario de la Crónica de San Juan de la Peña (versión aragonesa, s. XIV)'', [[Universidat de Zaragoza]], [[2021]], ISBN 978-84-1340-315-1, p.313</ref> ye una persona que vive en [[ascetismo]] por razons [[relichión|relichiosas]], ya sia solo u con atros monches fendo parte d'una [[Orden relichiosa|congregación]]. A más d'en o [[cristianismo]] se troba monches en atras relichions como o [[budismo]], o [[khainismo]], l'[[hinduismo]], o [[taoísmo]], etc. Seguntes o suyo modo de vida, os monches se pueden clasificar en [[cenobita]]s os que viven en [[monesterio]]s, [[eremita]]s os que viven en [[ermita]]s y santuarios que tienen a cudiau suyo, y [[anacoreta]]s os que viven alpartaus de tot y adedicaus a l'oración y a penitencia. En o cristianismo [[Ilesia catolica|catolico]], os monches cenobitas viven organizaus baixo reglas d'entre as que en ye principal por lo antigas y por haber serviu de base a atras reglas desenvolicadas dimpués a [[Regla de Sant Agostín]], feita por [[Sant Agostín d'Hipona]] y que daría la [[Orden de Sant Agostín|orden mendicant agostina]], y a [[Regla de Sant Benedet]], escrita por [[Sant Benedet de Nursia]] en o [[sieglo VI]], y que daría paso a la [[Orden de Sant Benedet|orden monastica benedictina]]. Seguntes a Regla de Sant Benedet, os monches pueden estar cenobitas, eremitas, [[sarabaíta]]s y [[chirovago]]s, d'entre os quals os dos primers tipos viven conformes con normas y votos y os dos zaguers viven sin obedencias y a costa d'os primers.<ref name=SB>{{es}} JUST, Cassià M. ''Regla de San Benito con glosas para una lectura actual de la misma por el abad''. Ediciones Monte Casino. Zamora, 1983. ISBN 84-85139-78-X</ref> En o catolicismo, os monches que pertenecen a bella orden mendicant reciben o nombre de «[[flaire]]s». == Ditos y mazadas == *''«u todos monches u todos canonches»''<ref>{{es}} [[Pedro Arnal Cavero]]: ''Refranes, Dichos, Mazadas... En El Somontano Y Montaña Oscense'', [[Prames]], [[2013]], ISBN 978-8483213957, p.248</ref> == Se veiga tamién == * [[Orden relichiosa]]. * [[Orden de Cistels]]. * [[Orden de Clunyego]]. * [[Orden d'os Pedricadors]]. * [[Remiro II d'Aragón]]. == Enlaces externos == {{Commonscat|Monks|monches}} == Referencias == {{listaref}} [[Categoría:Relichión]] [[Categoría:Filosofía]] h05iqc2jhcfhqhphd40ehomxnwzz4ky Flaire 0 137826 2129673 2091719 2024-04-26T04:37:09Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} [[Imachen:Agustinos_Recoletos.jpg|thumb|300px|Flaires.]] Un '''flaire'''<ref>{{es}} [[Francisco Bruballa Angusto]] ''Vocabulario del habla de La Puebla de Castro'', [[Instituto de Estudios Altoaragoneses]], [[2009]], ISBN 978-84-8127-214-7, p.68</ref><ref>{{es}} [[Chabier Tomás Arias]] ''El aragonés del Biello Sobrarbe'', [[Instituto de Estudios Altoaragoneses]], [[1999]], ISBN 84-8127-095-4, p.249</ref><ref>{{es}} [[Fernando Romanos Hernando]] ''Dizionario aragonés de las comarcas de la Alta Zaragoza'', p.72</ref>{{DORTO}} u '''fraire'''{{DORTO}} ye miembro d'una d'as órdens mendicants fundadas en o [[sieglo XII]] u [[sieglo XIII|XIII]]; o termin distingue lo caracter apostolico itinerant d'os mendicants, exerciu amplament baixo a churisdicción d'un superior cheneral, d'a leyaltat d'as órdens monasticas mas antigas a un solo [[monesterio]] formalizada per o suyo voto d'estabilidat. Un flaire puede estar en as órdens sagradas u un chirmán. As órdens de flaires mas significativas son os [[Orden d'os Pedricadors|dominicos]], [[franciscano]]s, [[Orden d'os Agostinos Recolectos|agostino]]s y [[carmelita]]s.<ref>{{en}} Stravinskas, Peter M.J., ed. (2002). ''Catholic Dictionary''. Huntington, IN: Our Friday Visitor. ISBN 978-0879733902.</ref> Os flaires se diferencian d'os [[monche]]s en que son clamaus a vivir os consellos evanchelicos (votos de pobreza, castidat y obediencia) a lo servicio d'a sociedat, y no a traviés de l'ascetismo y la devoción enclaustraus. Mientres que os monches viven en una comunidat autosuficient, os flaires treballan entre os laicos y son sostenius per donacions u unatro refirme caritativo. Os monches u monchas fan os suyos votos y se comprometen con una comunidat en particular en un puesto en particular. Os flaires se comprometen con una comunidat repartida en un aria cheografica mas ampla conoixida como ''provincia'', per lo que de normal se desplazarán, pasando tiempo en diferents casas d'a comunidat adintro d'a suya provincia. == Ditos y mazadas == *''Piensa o flaire que toz son de o suyo aire''.<ref>{{an}} [[Santiago Bal Palazios]]:''Dizionario breu de a luenga aragonesa'', [[2002]], ISBN 84-7753-949-9, p.656</ref> *''flaire mostén, tú te lo quies, tú te lo tiens''.<ref>{{es}} [[Pedro Arnal Cavero]]: ''Refranes, Dichos, Mazadas... En El Somontano Y Montaña Oscense'', [[Prames]], [[2013]], ISBN 978-8483213957, p.109</ref> == Referencias == {{Listaref}} [[Categoría:Oficios]] [[Categoría:Órdens relichiosas]] erhl6fcg6b7qg9auh58yyaamxh4nzjb Arcipestrau d'Ayerbe 0 144969 2129651 2125472 2024-04-26T04:21:41Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha d'entidat cheografica |nombre = Arcipestrau d'Ayerbe |nombre_oficial = |de = d'a&nbsp; |ran = 6 |entidat_mayor = [[diocesi de Uesca]] |unidat = [[Arcipestrau]] |escudo = |escudo_grandaria = |imachen = [[Imachen:Ayerbe - Iglesia de San Pedro 2.JPG|250px]]<br>[[Ilesia de Sant Pero d'Ayerbe]] |mapa = Arciprestazgo de Ayerbe.svg |mapa_grandaria = 180px |piet_mapa = Arcipestrau d'Ayerbe |capital = [[Ayerbe]] |subdivisión = 44 [[Parroquia eclesiastica|parroquias]] |superficie = |superficie_pos = |unidat_sup = |población = |población_anyo = |población_pos = |tipo_superior_1 = [[Diocesi]] |superior_1 = [[Diocesi de Uesca|Uesca]] |campo1_nombre = [[Arcipestre]] |campo1 = Rodolfo Prieto Sánchez |campo2_nombre = |campo2 = |campo3_nombre = |campo3 = |campo4_nombre = |campo4 = |pachina web = }} L''''arcipestrau d'Ayerbe''' ye un [[arcipestrau]] d'a [[diocesi de Uesca]] que incluye 44 [[Parroquia eclesiastica|parroquias]] perteneixients a municipios d'as [[Comarcas d'Aragón|comarcas aragonesas]] de [[Plana de Uesca]] y [[Alto Galligo]]. == Parroquias == Perteneixen a l'arcipestrau d'Ayerbe as siguients parroquias: {| class="wikitable sortable" style="font-size: 90%;" |- ! style="background:#ECE0F8;" | [[Lugar]] ! style="background:#ECE0F8;" | [[Municipio]] ! style="background:#ECE0F8;" | [[Parroquia eclesiastica|Parroquia]] ! style="background:#ECE0F8;" | [[Ilesia (edificio)|Ilesia]] |- | [[Alerre]] | [[Alerre]] | [[Sant Chaime o Mayor]] | [[Ilesia de Sant Chaime o Mayor d'Alerre|Ilesia parroquial de Sant Chaime o Mayor]] |- | [[Os Anglis|Anglis, Os]] | [[Ayerbe]] | [[Sant Chaime o Mayor]] | [[Ilesia de Sant Chaime o Mayor d'os Anglis|Ilesia parroquial de Sant Chaime o Mayor]] |- | [[Aniés]] | [[A Sotonera|Sotonera, A]] | [[Sant Istevan]] | [[Ilesia de Sant Istevan d'Aniés|Ilesia parroquial de Sant Istevan]] |- | [[Ayerbe]]<ref group="nota">[[Arcipestrau|Seu arcipestral]]</ref> | [[Ayerbe]] | [[Sant Pero apóstol|Sant Pero Apóstol]] | [[Ilesia de Sant Pero d'Ayerbe|Ilesia parroquial de Sant Pero Apóstol]] |- | [[Anzanigo]] | [[Candarenas]] | [[Santa Agueda]] | [[Ilesia de Santa Agueda d'Anzanigo|Ilesia parroquial de Santa Agueda]] |- | [[Apiés]] | [[Uesca]] | [[Sant Felix]] | [[Ilesia de Sant Felix d'Apiés|Ilesia parroquial de Sant Felix]] |- | [[Arascués]] | [[Nueno]] | [[Sant Martín Bispe]] | [[Ilesia de Sant Martín Bispe d'Arascués|Ilesia parroquial de Sant Martín Bispe]] |- | [[Arguis]] | [[Arguis]] | [[Sant Miguel|Sant Miguel Arcánchel]] | [[Ilesia de Sant Miguel Arcánchel d'Arguis|Ilesia parroquial de Sant Miguel Arcánchel]] |- | [[Asquedas]] | [[A Sotonera|Sotonera, A]] | [[Sant Gregorio]] | [[Ilesia de Sant Gregorio d'Asquedas|Ilesia parroquial de Sant Gregorio]] |- | [[Banariés]] | [[Uesca]] | [[Sant Andreu apóstol|Sant Andreu Apóstol]] | [[Ilesia de Sant Andreu Apóstol de Banariés|Ilesia parroquial de Sant Andreu Apóstol]] |- | [[Banastás]] | [[Banastás]] | [[Sant Andreu apóstol|Sant Andreu Apóstol]] | [[Ilesia de Sant Andreu Apóstol de Banastás|Ilesia parroquial de Sant Andreu Apóstol]] |- | [[Bara]] | [[Samianigo]] | [[Sant Pero|Sant Pero Apóstol]] | [[Ilesia de Sant Per Apóstol de Bara|Ilesia parroquial de Sant Pero Apóstol]] |- | [[Belsué]] | [[Nueno]] | [[Sant Martín Bispe]] | [[Ilesia de Sant Martín Bispe de Belsué|Ilesia parroquial de Sant Martín Bispe]] |- | [[Bentué de Nocito]] | [[Samianigo]] | [[Asumpción de Santa María|Asumpción de Nuestra Sinyora]] | [[Ilesia de l'Asumpción de Nuestra Sinyora de Bentué de Nocito|Ilesia parroquial de l'Asumpción de Nuestra Sinyora]] |- | [[Bentué de Rasal]] | [[Arguis]] | [[Sant Cristofo]] | [[Ilesia de Sant Cristofo de Bentué de Rasal|Ilesia parroquial de Sant Cristofo]] |- | [[Biscarrués]] | [[Biscarrués]] | [[Asumpción de Santa María|Asumpción de Nuestra Sinyora]] | [[Ilesia de l'Asumpción de Nuestra Sinyora de Biscarrués|Ilesia parroquial de l'Asumpción de Nuestra Sinyora]] |- | [[Boleya]] | [[A Sotonera|Sotonera, A]] | [[Santa María|Santa María la Mayor]] | [[Colechiata de Santa María la Mayor de Boleya|Ilesia parroquial de Santa María la Mayor]] |- | [[Chimiellas]] | [[Chimiellas]] | [[Sant Chorche]] | [[Ilesia de Sant Chorche de Chimiellas|Ilesia parroquial de Sant Chorche]] |- | [[Os Corrals|Corrals, Os]] | [[Os Corrals|Corrals, Os]] | [[Asumpción de Santa María|Asumpción de Nuestra Sinyora]] | [[Ilesia de l'Asumpción de Nuestra Sinyora d'os Corrals|Ilesia parroquial de l'Asumpción de Nuestra Sinyora]] |- | [[Cuarte]] | [[Uesca]] | [[Natividat de Nuestra Sinyora]] | [[Ilesia d'a Natividat de Nuestra Sinyora de Cuarte|Ilesia parroquial d'a Natividat de Nuestra Sinyora]] |- | [[Erés]] | [[Biscarrués]] | [[Sant Chorche]] | [[Ilesia de Sant Chorche d'Erés|Ilesia parroquial de Sant Chorche]] |- | [[Forniellos d'Apiés]] | [[Uesca]] | [[Santa Agueda]] | [[Ilesia de Santa Agueda de Forniellos d'Apiés|Ilesia parroquial de Santa Agueda]] |- | [[Huarrios]] | [[Uesca]] | [[Sant Chuan Baptista]] | [[Ilesia de Sant Chuan Baptista de Huarrios|Ilesia parroquial de Sant Chuan Baptista]] |- | [[Igriés]] | [[Igriés]] | [[Nuestra Sinyora de l'Asperanza]] | [[Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asperanza d'Igriés|Ilesia parroquial de Nuestra Sinyora de l'Asperanza]] |- | [[Lierta]] | [[A Sotonera|Sotonera, A]] | [[Nuestra Sinyora d'os Ánchels]] | [[Ilesia de Nuestra Sinyora d'os Ánchels de Lierta|Ilesia parroquial de Nuestra Sinyora d'os Ánchels]] |- | [[Linars de Marcuello]] | [[Lobarre]] | [[Santa Ana]] | [[Ilesia de Santa Ana de Linars de Marcuello|Ilesia parroquial de Santa Ana]] |- | [[Lobarre]] | [[Lobarre]] | [[Sant Istevan]] | [[Ilesia de Sant Istevan de Lobarre|Ilesia parroquial de Sant Istevan]] |- | [[Lopinyén]] | [[Lopinyén-Ortiella]] | [[Sant Martín de Tours]] | [[Ilesia de Sant Martín de Tours de Lopinyén|Ilesia parroquial de Sant Martín de Tours]] |- | [[Lusera]] | [[Nueno]] | [[Sant Chaime o Mayor|Sant Chaime Apóstol]] | [[Ilesia de Sant Chaime Apóstol de Lusera|Ilesia parroquial de Sant Chaime Apóstol]] |- | [[Mormesa]] | [[Lopinyén-Ortiella]] | [[Sant Miguel|Sant Miguel Arcánchel]] | [[Ilesia de Sant Miguel Arcánchel de Mormesa|Ilesia parroquial de Sant Miguel Arcánchel]] |- | [[Nocito]] | [[Nueno]] | [[Sant Chuan Baptista]] | [[Ilesia de Sant Chuan Baptista de Nocito|Ilesia parroquial de Sant Chuan Baptista]] |- | [[Nueno]] | [[Nueno]] | [[Sant Martín]] | [[Ilesia de Sant Martín de Nueno|Ilesia parroquial de Sant Martín]] |- | [[Ortiella]] | [[Lopinyén-Ortiella]] | [[Sant Chil Abat]] | [[Ilesia de Sant Chil Abat d'Ortiella|Ilesia parroquial de Sant Chil Abat]] |- | [[Piedramorrera]] | [[Biscarrués]] | [[Sant Babil]] | [[Ilesia de Sant Babil de Piedramorrera|Ilesia parroquial de Sant Babil]] |- | [[Plasencia d'a Sotonera]] | [[A Sotonera|Sotonera, A]] | [[Santa María|Nuestra Sinyora d'a Corona]] | [[Ilesia de Nuestra Sinyora d'a Corona de Plasencia d'a Sotonera|Ilesia parroquial de Nuestra Sinyora d'a Corona]] |- | [[Pui Boleya]] | [[A Sotonera|Sotonera, A]] | [[Santa María|Nuestra Sinyora d'a Correya]] | [[Ilesia de Nuestra Sinyora d'a Correya de Pui Boleya|Ilesia parroquial de Nuestra Sinyora d'a Correya]] |- | [[Quinzano]] | [[A Sotonera|Sotonera, A]] | [[Sant Martín]] | [[Ilesia de Sant Martín de Quinzano|Ilesia parroquial de Sant Martín]] |- | [[Riglos]] | [[As Penyas de Riglos|Penyas de Riglos, As]] | [[Santa María|Nuestra Sinyora d'o Mallo]] | [[Ilesia de Nuestra Sinyora d'o Mallo de Riglos|Ilesia parroquial de Nuestra Sinyora d'o Mallo]] |- | [[Sabayés]] | [[Nueno]] | [[Sant Andreu apóstol|Sant Andreu]] | [[Ilesia de Sant Andreu de Sabayés|Ilesia parroquial de Sant Andreu]] |- | [[Santa Engracia (Lobarre)|Santa Engracia]] | [[Lobarre]] | [[Santa Engracia]] | [[Ilesia de Santa Engracia de Santa Engracia|Ilesia parroquial de Santa Engracia]] |- | [[Santolarieta]] | [[Nueno]] | [[Santa Olaria]] | [[Ilesia de Santa Olaria de Santolarieta|Ilesia parroquial de Santa Olaria]] |- | [[Sarsamarcuello]] | [[Lobarre]] | [[Sant Nicolau de Bari]] | [[Ilesia de Sant Nicolau de Bari de Sarsamarcuello|Ilesia parroquial de Sant Nicolau de Bari]] |- | [[Usé]] | [[Samianigo]] | [[Sant Martín]] | [[Ilesia de Sant Martín d'Usé|Ilesia parroquial de Sant Martín]] |- | [[Yequeda]] | [[Igriés]] | [[Sant Martín Bispe]] | [[Ilesia de Sant Martín Bispe de Yequeda|Ilesia parroquial de Sant Martín Bispe]] |} ==Notas== <references group="nota"/> == Vinclos externos == * {{es}} [https://diocesisdehuesca.org/diocesis/organizacion-territorial Arcipestraus d'a diocesi de Uesca]. * {{es}} [https://app.box.com/s/56hw4jnl5tly6lw3o2jszetjntl5ng8r Parroquias de l'arcipestrau d'Ayerbe] {{Arcipestraus de Uesca}} [[Categoría:Arcipestraus d'a diocesi de Uesca|Ayerbe]] r00cfe296fg81a10om0bl8kotmyycnw Mississippi Burning 0 147721 2129682 2100818 2024-04-26T04:42:53Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Articlo destacau}} {{Ficha de cinta |títol orichinal= Mississippi Burning |títol= Mississippi Burning |imachen= Mississippi Burning.jpg |nombre imachen= [[Póster]] d'a cinta. |endice= Mississippi Burning |dirección= Alan Parker |dirección2= |dirección3= |dirección4= |dirección5= |dirección6= |dirección7= |dirección8= |dirección9= |aduyantdirección= [[Aldric La'auli Porter]] |dirección artistica= [[John Willett]] |producción= [[Frederick Zollo]]<br>[[Robert F. Colesberry]] |disenyo producción= [[Philip Harrison]]<br>[[Geoffrey Kirkland]] |guión= |guión_orichinal= [[Chris Gerolmo]] |guión_adaptau= |basau= Os [[asasinatos de Chaney, Goodman y Schwerner]] |musica= [[Trevor Jones]] |sonito= [[Robert J. Litt]]<br>[[Elliot Tyson]]<br>[[Rick Kline]]<br>[[Danny Michael]] |edición= |fotografía= [[Peter Biziou]] |montache= [[Gerald Hambling]] |escenografía= [[Jim Erickson]] |vestuario= [[Aude Bronson-Howard]] |maquillache= [[David Forrest]] |peluquería= [[Paul LeBlanc]] |efectos= |actors= [[Gene Hackman]]<br>[[Willem Dafoe]]<br>[[Frances McDormand]]<br>[[Brad Dourif]]<br>[[Michael Rooker]]<br>[[R. Lee Ermey]]<br>[[Gailard Sartain]]<br>[[Stephen Tobolowsky]]<br>[[Pruitt Taylor Vince]] |narrador= |color= |país= [[Estaus Unius]] |país2= |país3= |país4= |anyo= 1988 |debantadera= [[2 d'aviento]] de [[1988]] [[Imachen:Flag of the United States.svg|22px]] [[Washington, DC]] ([[Estaus Unius]])<ref name="Enguero">{{en}} [https://www.imdb.com/title/tt0095647/releaseinfo/?ref_=tt_dt_rdat Enguero de ''Mississippi Burning''] en [[Internet Movie Database]].</ref><br>[[9 d'aviento]] de [[1988]] [[Imachen:Flag of the United States.svg|22px]] [[Estaus Unius]]<ref name="Enguero"/> |debantadera1= |chenero= [[Cine d'intriga]]<br>[[Cine policiaco]]<br>[[Cine de drama]] |duración= 128 min. |clasificación= |idioma= [[Idioma anglés|Anglés]] |idioma2= |idioma3= |idioma4= |productora= [[Orion Pictures]] |destribución= [[Orion Pictures]] |estudeyo= |presupuesto= 15 millons de [[Dólar estausunidense|dólars]] |recauto= 34,6 millons de [[Dólar estausunidense|dólars]] |precedita_por= |sucedita_por= |imdb= 0095647 |filmaffinity= 773652 |}} [[Imachen:FBI Poster of Missing Civil Rights Workers.jpg|right|thumb|250px|[[Póster]] editau por o [[FBI]] amostrando las fotografías d'[[Andrew Goodman]], [[James Chaney]] y [[Michael Schwerner]] dimpués d'a suya desaparición en [[1964]].]] [[Imachen:GeneHackmanJun08.jpg|right|thumb|250px|L'actor [[Gene Hackman]], en o papel de ''Rupert Anderson''.]] [[Imachen:Willem Dafoe Cannes 2014.jpg|right|thumb|250px|L'actor [[Willem Dafoe]] interpreta a ''Alan Ward''.]] [[Imachen:Frances McDormand 2015 (cropped).jpg|right|thumb|250px|L'actriz [[Frances McDormand]] interpreta a ''Mrs. Pell''.]] [[Imachen:KKK Burn resubmit.JPG|right|thumb|250px|Una cruz cremando-se, simbolo d'o [[Ku Klux Klan]].]] [[Imachen:Brad Dourif.jpg|right|thumb|250px|L'actor [[Brad Dourif]], en o papel d'''aduyant d'o sheriff Clinton Pell''.]] [[Imachen:RLeeErmeyCrop.jpeg|right|thumb|250px|L'actor [[R. Lee Ermey]] interpreta a l'''alcalde Tilman''.]] [[Imachen:Stephen tobolowsky 2012.jpg|right|thumb|250px|L'actor [[Stephen Tobolowsky]] interpreta a ''Clayton Townley''.]] [[Imachen:Michael Rooker 2013 01.jpg|right|thumb|250px|L'actor [[Michael Rooker]] interpreta a ''Frank Bailey''.]] [[Imachen:Kevin Dunn 2014.jpg|right|thumb|250px|L'actor [[Kevin Dunn]] interpreta a l'''achent d'o FBI Monk''.]] [[Imachen:MichaelSchwerner.jpg|right|thumb|250px|[[Michael Schwerner]], un d'os activistas de dreitos civils asasinaus.]] [[Imachen:AndrewGoodman.jpg|thumb|250px|[[Andrew Goodman]], un d'os activistas de dreitos civils asasinaus.]] [[Imachen:JamesChaney.jpg|right|thumb|250px|[[James Chaney]], un d'os activistas de dreitos civils asasinaus.]] [[Imachen:Mt. Zion Methodist Church state history marker in Neshoba County.JPG|right|thumb|250px|Cartel recordatorio d'os [[asasinatos de Chaney, Goodman y Schwerner]].]] [[Imachen:Longdale Mississippi (Freedom Summer Murders Memorial).jpg|right|thumb|250px|Memorial en a honor d'os tres asasinaus.]] '''''Mississippi Burning''''' (títol orichinal en [[Idioma anglés|anglés]], en [[Idioma aragonés|aragonés]] '''''Mississippi ardendo''''', enguerada en [[Aragón]] con o títol en [[Idioma castellano|castellano]] de '''''Arde Mississippi''''') ye una [[cinta]] de [[cine de drama|drama]] d'[[Cine d'intriga|intriga]] [[Cine policiaco|policiaca]] dirichida en [[1988]] por [[Alan Parker]] seguntes un [[guión orichinal]] de [[Chris Gerolmo]] (basau en feitos reals), con una [[banda sonora orichinal]] de [[Trevor Jones]] y una [[dirección de fotografía]] de [[Peter Biziou]]. Producida por [[Frederick Zollo]] y [[Robert F. Colesberry]] ta la productora ''[[Orion Pictures]]'', en l'[[elenco]] d'a cinta se troban actors como [[Gene Hackman]], [[Willem Dafoe]], [[Frances McDormand]], [[Brad Dourif]], [[Michael Rooker]], [[R. Lee Ermey]], [[Gailard Sartain]], [[Stephen Tobolowsky]] u [[Pruitt Taylor Vince]], entre d'atros. [[Chris Gerolmo]] escribió lo guión d'a cinta en basando-se en un caso real, os [[asasinatos de Chaney, Goodman y Schwerner]], cuan en chunio de [[1964]] personaches vinclaus a lo [[Ku Klux Klan]] (KKK) [[Asasinato|asasinoron]] a tres activistas por os [[dreitos civils]], [[James Chaney]], [[Andrew Goodman]] y [[Michael Schwerner]], en a localidat de [[Philadelphia (Mississippi)|Philadelphia]], en l'estau de [[Mississippi]], con a complicidat u mesmo participación activa de miembros d'a [[policía]] local. [[Gene Hackman]] y [[Willem Dafoe]] en son os protagonistas, en interpretar a dos achents d'o [[FBI]] encargaus d'a investigación d'o caso, con l'animadversión y hostilidat d'a población local que, por motivos [[Racismo|racistas]], refirma l'actuación d'o KKK en l'asasinato. Ambientada en [[1964]] en o ficticio condau de Jessup, en [[Mississippi]], ''Mississippi Burning'' se rodó en os estaus d'[[Alabama]] y [[Mississippi]]. En o suyo enguero, la cinta recibió criticas por parte d'o [[movimiento de dreitos civils]] y d'as familias d'os tres activistas asasinaus por o suyo tractamiento d'o caso. A critica cinematografica que recibió la cinta ye a sobén positiva, con mencions a las actuacions de Hackman, Dafoe y [[Frances McDormand]] y fació un recaudo en o suyo enguero de 34,6 millons de [[Dólar estausunidense|dólars]] frent d'una inversión de nomás que 15. Antiparte, ''Mississippi Burning'' recibió 7 nominacions a los [[Premios Oscar]] (incluyindo-ie l'[[Premio Oscar a la Millor Cinta|Oscar a la Millor Cinta]]) y en ganó uno, l'[[Premio Oscar a la Millor Fotografía|Oscar a la Millor Fotografía]]. == Argumento == En o verano de l'anyo [[1964]], tres chóvens activistas d'o [[movimiento de dreitos civils]] (un d'éls afroamericano, estando os atros dos [[chodigos]]) se troban en o condau de Jessup, en [[Mississippi]], en una campanya mientres a luita por os [[dreitos civils]] en ixe estau, en animando a la población [[afroamericanos|afroamericana]] a rechistrar-se ta poder votar en as eleccions. Detenius por a [[Policía local]], inmediatament dimpués d'estar liberaus en plena nueit son perseguius y asasinaus a tiros por un grupo de miembros d'o [[Ku Klux Klan]] (KKK) trobando-se entre éls mesmo l'aduyant d'o [[sheriff]]. Dimpués de l'asasinamiento, ocultan os suyos [[cadavre]]s y l'[[auto]] que feban servir os asasinaus en os chapazals d'a redolada. En constatar la desaparición d'os tres activistas, o [[FBI]] ninvía a dos d'os suyos achents, Alan Ward y Rupert Anderson, a investigar en a localidat a on se trobaban os tres activistas cuan desaparixioron. Ward y Anderson tienen mentalidaz bien diferents. Ward ye muito mas choven, provién d'o norte d'[[Estaus Unius]] y él mesmo ha estau un activista en a luita por os dreitos civils. Tanimientres, Anderson ye un antigo aduyant d'o sheriff en un lugarón d'o mesmo estau de Mississippi. Ixo se reflexa en a forma que cadagún d'els aborda la investigación: Ward la fa sin mover-se ni un milimetro d'as instruccions chenerals que dicta lo FBI ta las investigacions, pero Anderson, muito mas curtiu y con muita mas experiencia en a vida real, sabe que ta conseguir rematar a investigación cal estar mas practico. En principiar as investigacions, troban en primeras que los habitants d'o lugar no lis dicen cosa porque en realidat toz son baixo lo control d'o sheriff Ray Stuckey y d'os suyos aduyants, muit vinclaus a lo KKK: a población blanca d'o lugar ye en a suya mayor parte [[Racismo|racista]] y refirma l'actuación d'o KKK, y la población negra ye con a coda preta debant d'os ataques que lis fa lo KKK, con menazas d'asasinato, palizas u incendios en as suyas casas y propiedaz. Asinas, cuan Ward aborda en publico a un ciudadán negro cualsiquiera ta interrogar-lo, a lo día siguient ixe negro ye secuestrau, palizau y albandonau debant d'a oficina a on se troban os miembros d'o FBI, amostrando clarament que ye lo KKK qui controla lo lugar. Continando con a investigación, plegan en a conclusión de que la oficina d'o sheriff ye complicada y que cuan engarcholoron a los activistas yera ta dar tiempo a lo KKK ta organizar-se ta lo suyo asasinato, que s'escaició bien luego d'estar liberaus por o sheriff cuan comprobó que o KKK ya yera preparau. Tanimientres, o sheriff Ray Stuckey tien coartada solida, mesmo que toz os suyos aduyants, pero un d'els, Clinton Pell, nomás tien como coartada que la palabra d'a suya muller. Consiguen detener a bels miembros d'o KKK pero cuan plegan en un chuez local, iste los dixa libres. Ward compren que cal dixar a Anderson ta que contine la investigación a la suya manera, porque en a forma que él ha emplegau dica l'inte no ha conseguiu cosa. Anderson li diz que cal acusar a los culpables no d'asasinato, so que de vulnerar os [[dreitos civils]], y asinas l'acusación será debant d'un tribunal federal y no debant d'un tribunal local condescendient con os delictos. Anderson organiza una trampa ta l'alcalde d'o lugar, Tilman, que se troba secuestrau y menazau por un achent negro encubierto d'o FBI, qui li suchiere que pueden capar-lo. Fendo servir ixe falso secuestro, Anderson logra que l'alcalde d'o lugar explique detalladament cualos estioron os feitos, que son conoixius por toz os habitants d'o lugar. Ward presiona a Anderson ta que consiga que la muller de Pell desmienta la suya coartada. Anderson, qui ha plegau a tener una buena relación con a esposa de l'aduyant d'o sheriff Clinton Pell, consigue que finalment li revele en una conversación discreta que los tres hombres desapareixius han estau asasinus y que los suyos cuerpos han estau envolcaus en un espondal en o lapayón, y asinas pueden localizar a los cadavres. Tanimientres, o KKK remata por conoixer la fuent que ha permitiu ixa localización y la reacción de Pell cuan li dicen que la suya muller ye qui ha dau la pista a o FBI ye de bataniar-la dica lo punto de ninviar-la a l'hospital. Como Anderson y Ward ya conoixen os nombres d'os implicaus en l'asasinato d'os activistas, paran una trampa ta atrayer-los a una falsa reunión convocada por o dirichent local d'o KKK, veyer a suya reacción y ficar-lis niervos dencima. Como son ascuitando lo que se i diz, deciden concentrar-se en Lester Cowens, qui parixe estar una mica ababol y que ye amás qui ha amostrau estar mas niervoso en a falsa reunión. Consiguen presentar-lo como disposau a charrar con o FBI y, fendo servir ixo como desincusa, se fan pasar como falsos miembros d'o KKK, li plantan una cruz de fusta debant d'a puerta d'a suya casa y la creman, exactament como gosan fer os miembros d'o KKK a los suyos enemigos, y finalment organizan un falso secuestro fendo-se pasar por miembros d'o KKK y principian a aforcar-lo en un árbol, encara que bien luego plegan Anderson y Ward y fan fuyir a los falsos miembros d'o KKK, salvando a Cowens d'una aparent muerte inminent. Con ixo consiguen que Cowens accepte testificar, y ya se puet acusar a todos los culpables de l'asasinato d'os activistas debant d'un tribunal federal. Ya nomás falta que conoixer o resultau d'o chudicio y las suyas consecuencias en a vida d'os implicaus en os feitos y en a investigación, incluyindo-ie la posible relación entre la sinyora Pell y l'achent d'o FBI Rupert Anderson. == Elenco<ref>{{en}} [https://www.imdb.com/title/tt0095647/ ''Mississippi Burning''] en [[Internet Movie Database]].</ref> == {|class="wikitable sortable" style="font-size: 90%;" |- ! style="background:#ABD2D0;" | Actor ! style="background:#ABD2D0;" | Papel ! style="background:#ABD2D0;" | Notas |- | [[Gene Hackman]] | ''Rupert Anderson'' | Basau en [[John Proctor (achent d'o FBI)|John Proctor]] |- | [[Willem Dafoe]] | ''Alan Ward'' | Basau en [[Joseph Sullivan (achent d'o FBI)|Joseph Sullivan]] |- | [[Frances McDormand]] | ''Mrs. Pell'' | Basau en Conner Price |- | [[Brad Dourif]] | ''Aduyant d'o sheriff Clinton Pell'' | Basau en Cecil Price |- | [[R. Lee Ermey]] | ''[[Alcalde]] Tilman'' | Basau en Abner Davis "Ab" Harbour |- | [[Gailard Sartain]] | ''[[Sheriff]] Ray Stuckey'' | Basau en [[Lawrence A. Rainey]] |- | [[Stephen Tobolowsky]] | ''Clayton Townley'' | Basau en [[Samuel Bowers]] |- | [[Michael Rooker]] | ''Frank Bailey'' | Basau en [[Alton Wayne Roberts]] |- | [[Pruitt Taylor Vince]] | ''Lester Cowens'' | Basau en [[Jimmy Snowden]] |- | [[Badja Djola]] | ''Achent Monk'' | Basau en [[Gregory Scarpa]] |- | [[Kevin Dunn]] | ''Achent Bird'' | |- | [[Frankie Faison]] | ''Panechirista'' | |- | [[Thomas B. Mason]] | ''[[Chuez]]'' | |- | [[Geoffrey Nauffts]] | ''Goatee ("[[barbazoqueta]]")'' | |- | [[Rick Zieff]] | ''Activista'' | Basau en [[Andrew Goodman]] |- | [[Christopher White]] | ''Activista'' | Basau en [[James Chaney]] |- | [[Gladys Greer]] | ''Hattie'' | |- | [[Jake Gipson]] | ''Mose'' | |- | [[Dianne Lancaster]] | ''[[Cambrera]]'' | |- | [[Stanley W. Collins]] | ''Hollis'' | |- | [[Daniel Winford]] | ''Fennis'' | |- | [[Marc Clement]] | ''Floyd Swilley'' | |- | [[Larry Shuler]] | ''Earl Cooke'' | |- | [[Stephen Bridgewater]] | ''Wesley Cooke'' | |- | [[Bob Penny]] | ''Curtis Foy'' | |- | [[James F. Moore]] | ''[[Barbero]]'' | |- | [[Park Overall]] | ''Connie'' | |- | [[Georgia F. Wise]] | ''Muller en o [[salón de belleza]]'' | |- | [[Lois Allen]] | ''Muller en o [[salón de belleza]]'' | |- | [[Barry Davis Jim Sr.]] | ''Indio [[choctaw]]'' | |- | [[Dan Desmond]] | ''[[Locutor]] de televisión'' | |- | [[Darius McCrary]] | ''Aaron Williams'' | |- | [[Lou Walker]] | ''Vertis Williams'' | |- | [[Billie Jean Young]] | ''Mrs. Williams'' | |- | [[Alisa R. Patrick]] | ''[[Cantaire]] solista en a [[Ilesia (edificio)|ilesia]]'' | |- | [[Barbara Gibson]] | ''[[Cantaire]] solista en a [[Ilesia (edificio)|ilesia]]'' | |- | [[Pat Funderburk]] | ''Moza d'os Pell'' | |- | [[Dawn Boyd]] | ''Entrevistau'' | |- | [[Dwight Boyd]] | ''Entrevistau'' | |- | [[Linda Fuller]] | ''Entrevistada'' | |- | [[George Isbell]] | ''Entrevistau'' | |- | [[Ethel L. Mayes]] | ''Entrevistada'' | |- | [[James Arnold Mayes]] | ''Entrevistau'' | |- | [[George Mason]] | ''Granchero'' | |- | [[Charles Franzen]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Harry Franklin]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Virginia Bennett]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[James Lloyd]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Jesse Merle Speaks]] | ''Vendedor de [[Nuez (fruito)|nueces]]'' | |- | [[Simeon Teague]] | ''Obie Walker'' | |- | [[Tonea Stewart]] | ''Sra. Walker'' | |- | [[Harry Quick]] | ''[[Medico]]'' | |- | [[Cullen Gilliland]] | ''[[Avogau]]'' | |- | [[Zeke Davidson]] | ''[[Avogau]]'' | |- | [[Robert F. Colesberry]] | ''Camara de televisión'' | |- | [[Frederick Zollo]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Judy Sasser]] | ''Vecina'' | |- | [[Mark Jeffrey Miller]] | ''Incendiario d'o KKK'' | |- | [[Ed Geldart]] | ''Incendiario d'o KKK'' | |- | [[Mert Hatfield]] | ''Incendiario d'o KKK'' | |- | [[James Eric]] | ''Incendiario d'o KKK'' | |- | [[Paul Savelis]] | ''[[Soldau]]'' | |- | [[John P. Fertitta]] | ''[[Comentarista de televisión]]'' | |- | [[Ron De Roxtra]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Doug Jackson]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Gary Moody]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Robert Erickson]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[John Brook]] | ''[[Periodista]]'' | |- | [[Tobin Bell]] | ''Achent Stokes'' | |- | [[Daniel Chapman]] | ''Achent MacMillan'' | |- | [[Rick Washburn]] | ''Achent Brodsky'' | |- | [[Robert Glaudini]] | ''Achent Nash'' | |- | [[Ken Magee]] | ''Achent Reilly'' | |- | [[Everett Thrall]] | ''Achent Tubbs'' | |- | [[Bernice Poindexter]] | ''Mai aflichida'' | |- | [[Brenda Dunlap]] | ''Mrs. Cowens'' | |- | [[Lannie Spann McBride]] | ''[[Cantaire]] de [[gospel]]'' | |- | [[Jack Buck]] | ''Voz d'o locutor de baloncesto'' | No acreditau |- | [[Hoyt Chavers]] | ''Achent'' | No acreditau |- | [[Major Combs]] | ''Aduyant d'o sheriff'' | No acreditau |- | [[Ralnardo Davis]] | ''Willie'' | No acreditau |- | [[Betty Lucille DeJournette]] | ''Ciudadana en a carrera'' | No acreditau |- | [[Paul Henderson]] | ''Ciudadán'' | No acreditau |- | [[W. Mitchell Morgan]] | ''[[Periodista]] en o puent'' | No acreditau |- | [[Ralph Pruitt Vaughn]] | ''[[Fustiaire]]'' | No acreditau |- | [[James Lowell Turnham]] | ''Hombre en auto'' | No acreditau |- | [[Andrew Whatley]] | ''Mesache en a [[botiga]]'' | No acreditau |} == Contexto historico == {{Articlo principal||asasinatos de Chaney, Goodman y Schwerner|United States v. Price}} O [[21 de chunio]] de [[1964]] os activistas d'o [[movimiento de dreitos civils]] [[James Chaney]], [[Andrew Goodman]] y [[Michael Schwerner]] fuoron arrestaus en a localidat de [[Philadelphia (Mississippi)|Philadelphia]], en l'estau de [[Mississippi]], en o sud d'[[Estaus Unius]], por l'aduyant d'o ''[[sheriff]]'' [[Cecil Price]], qui los portó enta la [[garchola]] d'o [[condau de Neshoba]].<ref name="FBI">{{en}} [https://www.fbi.gov/news/stories/2014/june/50-years-since-mississippi-burning/50-years-since-mississippi-burning ''FBI — 50 Years Since Mississippi Burning''], en o sitio web d'o [[FBI]].</ref> Os tres activistas heban estau treballando en a campanya ''[[Freedom Summer]]'' ("verano de libertat"), que quereba conseguir o rechistro d'os [[afroamericanos]] en o censo de votants de l'estau.<ref>{{en}} [[Stephen Smith]]: [https://www.cbsnews.com/news/mississippi-burning-murders-resonate-50-years-later/ ''"Mississippi Burning" murders resonate 50 years later''], en [[CBS News]], [[10 de mayo]] de [[2016]].</ref> Price acusó a Chaney d'exceso de velocidat en conducir o suyo auto y retenió tamién a los atros dos activistas ta interrogar-los.<ref name="FBI"/> Siet horas dimpués los liberó pero los siguió dica que marchoron d'a ciudat.<ref name="History">{{en}} [http://www.history.com/this-day-in-history/slain-civil-rights-workers-found ''Slain civil rights workers found - Aug 04, 1964 - HISTORY.com''], en ''[[History Television Channel]]''.</ref> Cuan os activistas no plegoron en o puesto de reunión previsto en [[Meridian (Mississippi)|Meridian]], tamién en Mississippi, dende o ''[[Congress of Racial Equality]]'' (CORE) clamoron a las oficinas d'a garchola d'o condau de Neshoba ta conoixer si teneban bellas información d'a on se podeban trobar. Dos días dimpués, l'achent d'o [[FBI]] [[John Proctor (achent d'o FBI)|John Proctor]] y atros diez achents d'o FBI prencipioron a suya investigación en o condau de Neshoba. Recibioron informacions sobre que a [[cambioneta]] d'o CORE a on yeran os activistas s'heba visto cremando-se en una [[selva]] a bellas 20 [[milla]]s a lo norueste de Philadelphia. Asignoron a la investigación o nombre en clave de "MIBURN" ([[abreviatura]] de "Mississippi Burning") y se ninvió a bellos inspectors d'o FBI t'aduyar en o caso.<ref name="FBI"/><ref name="King">{{en}} [[Wayne King]]: [https://www.nytimes.com/1988/12/04/movies/film-fact-vs-fiction-in-mississippi.html?pagewanted=all/ ''FILM; Fact vs. Fiction in Mississippi''], en ''[[The New York Times]]'', 4 d'aviento de 1988.</ref> O [[4 d'agosto]] de 1964 se troboron os [[cadavre]]s d'os tres activistas luego de que un informant anonimo (en os informes d'o FBI amanixe como "Sr. X") proporcionase información a lo FBI.<ref name="History"/><ref>{{en}} [[Don Whitehead]]: ''Murder in Mississippi'', en ''[[Reader's Digest]]'', num. 214, setiembre de [[1970]].</ref> Os cadavres se descubrioron baixo d'un talucio en una entibada en una grancha a pocas millas de distancia de Philadelphia,<ref>{{en}} [[Cartha DeLoach]]: [[iarchive:hooversfbiinside00delo 0|''Hoover's F. B. I.: The Inside Story by Hoover's Trusted Lieutenant'']], 1<sup>a</sup> edición, 25 de chunio de 1995, ''[[Regnery Publishing, Inc.]]'' ISBN 978-0-89526-479-4.</ref> y los cadavres amostraban haber recibiu tenazons. O [[Departamento de Chusticia d'os Estaus Unius]] imputó a 19 acusaus por violar os dreitos civils d'os activistas.<ref name="History"/> O [[27 d'octubre]] de [[1967]] se celebró un [[chudicio]] federal en Meridian a on nomás que 7 d'os acusaus, incluyindo-ie Price, fuoron condenaus a penas d'entre tres y diez anyadas, absolvendo a nueu y dixando lo churau a atros tres en ''impasse'' (falta d'alcuerdo d'o churau, en o sistema chudicial estausunidense). En l'anyo [[2002]], [[Jerry Mitchell]], un [[periodista]] d'investigación de ''[[The Clarion-Ledger]]'', descubrió nuevas pruebas sobre los asasinatos, localizó nuevos testigos y presionó a l'estau de Mississippi ta que reubrise lo caso.<ref name="Mitchell">{{en}} [[Jerry Mitchell]]: [http://barrybradford.com/mississippi-burning/ ''Mississippi Burning''], en BarryBradford.com, 7 de marzo de 2013.</ref> Barry Bradford, un profesor de l'[[Adlai E. Stevenson High School]] de [[Lincolnshire (Illinois)|Lincolnshire]], en [[Illinois]], y tres d'os suyos alumnos aduyoron a Mitchell en a suya investigación, en haber esleyiu ixos tres alumnos investigar o caso ta un prochecto d'as suyas clases d'Historia.<ref>{{en}} [[Kathy L. Gilbert]]: [https://archive.today/20130416001948/http://archives.umc.org/interior.asp?ptid=2&mid=6919 , ''Students, teacher 'carry burden' for slain civil rights workers''], [[Ilesia Metodista Unida]], ''United Methodist News Service'', 9 de marzo de 2005.</ref><ref name="Vallejo"/> Mientres 40 anyadas se mantenió en secreto la identidat d'o "Sr. X",<ref name="Mitchell"/> dica que en o proceso de reubertura d'o caso Mitchell, Bradford y los tres estudiants en descubrioron la suya identidat: se tractaba de Maynard King, un patrullero de carreteras, qui reveló la localización d'os cadavres a l'achent d'o FBI [[Joseph Sullivan (achent d'o FBI)|Joseph Sullivan]].<ref>{{en}} [[Jerry Mitchell]]: [http://barrybradford.com/mississippi-burning-mr-x/ ''Mississippi Burning - Who is Mr. X?''], en BarryBradford.com, 2 de setiembre de 2014.</ref> En [[2005]] un d'os participants en os asasinatos, [[Edgar Ray Killen]], estió acusau y condenau por tres [[homicidio]]s a 60 anyadas de garchola,<ref name="History"/><ref name="Vallejo"/><ref>{{en}} [[Alan Parker]]: [http://alanparker.com/essay/a-conviction-in-mississippi/ ''A Conviction in Mississippi''], en a web oficial d'Alan Parker.</ref> morindo preso l'[[11 de chinero]] de [[2018]].<ref>{{en}} [https://www.nbcnews.com/news/us-news/edgar-ray-killen-convicted-1964-mississippi-burning-killings-dies-92-n837171 ''Edgar Ray Killen, convicted of 1964 "Mississippi Burning" killings, dies at 92''], en NBC News. Associated Press. 13 de chinero de 2018.</ref> == Producción == === Desembolique === En l'anyo [[1985]] lo guionista [[Chris Gerolmo]] trobó un articlo que conteniba un extracto d'un capítol d'o libro ''Inside Hoover's FBI'', a on se i charraba d'a investigación d'o FBI sobre los asasinatos de Chaney, Goodman y Schwerner.<ref name="Gerolmo">{{en}} [[Chris Gerolmo]]: [https://www.huffingtonpost.com/chris-gerolmo/mississippi-burning-reconsidered_b_4859179.html ''Mississippi Burning, Reconsidered''], en ''[[Huffington Post]]'', 26 de febrero de 2014.</ref> Mientres que escribiba un esborrallo d'o guión, Gerolmo l'amostró a lo productor [[Frederick Zollo]], con qui heba treballau en a cinta ''[[Miles from Home (cinta de 1988)|Miles from home]]'' ([[1988]], [[Gary Sinise]]).<ref name="Goldstein">{{en}} [[Patrick Goldstein]]: [https://www.empireonline.com/movies/features/empire-mississippi-burning/ ''Classic Feature: Mississippi Burning''], en ''[[Empire]]'', chunio de 1989.</ref> Zollo aduyó a Gerolmo a desembolicar l'esborrallo original y dimpués lo vendioron a ''[[Orion Pictures]]''.<ref name="Parker">{{en}} [[Alan Parker]]: [http://alanparker.com/film/mississippi-burning/making/ ''Mississippi Burning - Alan Parker - Director, Writer, Producer - Official Website''], en AlanParker.com.</ref> L'estudió principió alavez la rechira d'un director ta lo prochecto, considerando entre d'atros a los directors [[Miloš Forman]] y [[John Schlesinger]].<ref name="Goldstein"/> En setiembre de 1987, [[Mike Medavoy]] (cofundador y president executivo d'''Orion Pictures'') li dio a [[Alan Parker]] una copia d'o guión.<ref name="Parker"/> Cuan Parker viachó enta [[Chapón]] ta partecipar en o [[Festival Internacional de Cine de Tokio]] o suyo colega [[Robert F. Colesberry]] recopiló articlos de prensa, libros y atro material sobre los asasinatos de 1964.<ref name="Gonthier">{{en}} [[David F. Gonthier Jr.]] y [[Timothy L. O'Brien]]: ''9. Mississippi Burning, 1988'', en ''The Films of Alan Parker, 1976–2003'', [[McFarland & Company]], mayo de 2015. pp. 162–182. ISBN 978-0-7864-9725-6.</ref><ref name="Ressner">{{en}} [[Jeffrey Ressner]]: ''The Burning Truth'', en ''[[Rolling Stone]]'', vol. 539, 17 de noviembre de 1988, pp. 45–46.</ref> En tornar en os Estaus Unius, Parker adedicó bellos meses a estudiar todo ixe material con Colesberry.<ref name="Parker"/><ref name="Ressner"/> O director inició tamién a elección d'o de l'equipo d'a futura cinta, incluyindo-ie a muitos d'os suyos colaboradors habituals: o mesmo Colesberry, os directors de [[cásting]] [[Howard Feuer]] y [[Juliet Taylor]], o [[director de fotografía]] [[Peter Biziou]], o [[Montache cinematografico|montador]] [[Gerry Hambling]], a [[Disenyo de vestuario|disenyadora de vestuario]] [[Aude Bronson-Howard]], o [[Disenyo de producción|disenyador de producción]] [[Geoffrey Kirkland]], l'operador de camara [[Michael Roberts]] y lo [[compositor]] de musica [[Trevor Jones]].<ref name="Parker"/><ref name="Academy">{{en}} [https://web.archive.org/web/20070912192902/http://wwwdb.oscars.org:8100/servlet/impc.DisplayCredits?vetted=T&primekey_in=2000051109:34:011578369 ''Index to Motion Picture Credits - Academy of Motion Picture Arts and Sciences''], ''[[Academy of Motion Picture Arts and Sciences]]''.</ref> === Escritura === Gerolmo describió lo suyo esborrallo de guión orichinal como "una historia de detectives gran, apasionada y violenta que se desembolica contra lo cambio radical mas gran en la vida estausinidense mientres o [[sieglo XX]], o [[movimiento de dreitos civils]]".<ref name="Gerolmo"/> Por motivos de tipo legal, se cambioron os nombres d'as personas y bellos detalles relacionaus con a investigación d'o FBI.<ref name="King"/> En presentar a la muller de Clinton Pell como informant, Gerolmo dició: "... o feito de que denguno no sabese qui yera o Sr. X, l'informant, dixó ixo como una posibilidat dramatica ta yo, en a mía versión cinematografica de Hollywood d'a historia. Ye por ixo que o Sr. X se convertió en la muller d'un d'os conspiradors".<ref name="King"/> O secuestrador de l'alcalde Tilman s'escribió orichinalment como un mafioso asasín a sueldo que provoca una confesión en ficando una [[pistola]] en a boca de Tilman. Gerolmo s'inspiró en [[Gregory Scarpa]], un mafioso presuntament reclutau por o FBI mientres a suya busca de Goodman, Chaney y Schwerner.<ref>{{en}} [[Ewan MacAskill]]: [https://www.theguardian.com/world/2007/oct/31/usa.international ''FBI used mafia capo to find bodies of Ku Klux Klan victims''], en ''[[The Guardian]]'', 31 d'octubre de 2017. [[Guardian News and Media Ltd.]].</ref> Dimpués d'a contractación de Parker ta dirichir a cinta, Gerolmo ya heba completau dos esborrallos completos d'o guión.<ref name="Parker"/> Parker se reunió con Gerolmo en as oficinas d'Orion en o barrio de Century City, en [[Los Angeles]], a on prencipioron a treballar en un tercer esborrallo d'o guión. Tanimientres, [[escritor]] y director tenioron terne que terne desalcuerdos sobre la forma de tractar a la historia. Ta resolver o problema, os executivos d'Orion en Nueva York li dioron a Parker un mes ta fer reescrituras en o guión sin acreditar antes de dar luz verde a lo prochecto.<ref name="Parker"/> Desembolicando ista autorización, Parker fació cuantos cambios en l'esborrallo orichinal de Gerolmo. Omitió a l'asasín a sueldo d'a [[mafia]] y creyó lo personache de l''achent Monk'', un especialista afroamericano d'o FBI, que ye qui en a cinta secuestra a l'alcalde Tilman.<ref name="King"/> A ​escena en que Frank Bailey marroquia brutalment a un camarografo de noticias se basó en un feito real; Parker y Colesberry s'inspiroron en una noticia descartada que heban trobau mientres a suya investigación, en a que un camarografo de ''[[CBS News]]'' heba estau agrediu por un d'os sospeitosos en o caso de l'asasinato de 1964.<ref name="Goldstein"/> Parker tamién escribió una escena de sexo con os personaches de ''Rupert Anderson'' y la ''Sra. Pell'', pero ista escena s'omitió mientres o rodache dimpués de que [[Gene Hackman]], que ye l'actor que interpreta a ''Anderson'', li sucherise a Parker que la relación entre los dos personaches estase mas discreta.<ref name="Goldstein"/><ref name="Terry">{{en}} [[Clifford Terry]]: [http://www.filmcomment.com/article/interview-gene-hackman/ ''Brian Interview: Gene Hackman''], en ''Film Comment'', 9 de setiembre de 1990.</ref> O 4 de chinero de 1988 Parker ya heba escrito un guión de rodache completo que ninvió a los executivos d'Orion.<ref name="Parker"/> Mientres que duró la fase de producción, Gerolmo no visitó lo set de rodache, en cumplimento d'a [[vada de 1988 d'os guionistas de Writers Guild of America]].<ref name="Gonthier"/> === Cásting === Parker realizó audicions en [[Nueva York]], [[Atlanta]], [[Houston]], [[Dallas]], [[Orlando]], [[Nueva Orleans]], [[Raleigh]] y [[Nashville]].<ref name="Parker"/> Decidioron no conservar os nombres reals d'as personas que amanixen en a cinta, y muitos d'os personaches segundarios yeran en realidat compuestos de dos u mas personas reals relacionadas con o caso d'asasinato.<ref name="King"/> [[Gene Hackman]] interpreta a Rupert Anderson, un achent d'o FBI y ex sheriff en l'estau de Mississippi,<ref name="Gonthier"/> encara que tamién consideroron bel tiempo a [[Brian Dennehy]] ta interpretar ixe papel,<ref>{{en}} [[Clifford Terry]]: [http://articles.chicagotribune.com/1990-09-09/entertainment/9003150692_1_bull-cherry-orchard-extreme-prejudice ''Brian Dennehy's Quest''], en o ''[[Chicago Tribune]]'', 9 de setiembre de 1990.</ref> antes de que Orion sucherise a Hackman.<ref name="Gonthier"/> De feito, entremientras que s'escribiba lo guión, Parker discutiba con frecuencia lo prochecto con Hackman.<ref name="Parker"/> Hackman dició que "se sintió bien en fer bella cosa d'importancia historica. Estió una experiencia extremadament intensa, tanto por o conteniu d'a cinta como por a suya realización en Mississippi.<ref name="Terry"/> Orion yera menos decidiu sobre a qui quereban ta interpretar o papel de l'achent Alan Ward. Dimpués de filmar ''[[The Last Temptation of Christ (cinta)|The Last Temptation of Christ]]'' ([[1988]], [[Martin Scorsese]]), [[Willem Dafoe]] manifestó estar intresau en interpretar a Ward,<ref name="Gonthier"/> y Parker viachó enta [[Los Angeles]], a on se i reunió con l'actor ta discutir o papel, estando finalment esleyiu bien luego Dafoe ta interpretar-lo.<ref name="Gonthier"/> Ta preparar-se ta lo papel, Dafoe investigó sobre os escaicimientos d'ixe periodo y sobre o mesmo condau de Neshoba, leyó a novela de [[Willie Morris]] ''[[The Courting of Marcus Dupree]]'' ([[1983]]) y analizó documentals d'os [[anyos 1960]] a on se detallaba cómo heban seguiu o caso d'asasinato en os [[Medio de comunicación|medios de comunicación]].<ref>{{en}} [[Harold Reynolds]]: [https://web.archive.org/web/20160602050521/http://articles.orlandosentinel.com/1989-01-17/lifestyle/8901180104_1_mississippi-burning-dafoe-temptation-of-christ ''Provocative Dafoe Prefers His Film Roles Served Hot''], en ''[[Orlando Sentinel]]'', 17 de chinero de 1989.</ref> [[Frances McDormand]] interpreta a la Sra. Pell, a esposa de l'aduyant d'o sheriff Clinton Pell. Sobre treballar con Hackman, McDormand dició: "Mississippi Burning, no investiguei. Nomás faciei que escuitar a [Hackman]. Teneba una capacidat que dixaba parau ta no revelar denguna parte de sí mesmo (en as lecturas). Pero en o momento en que plegamos en o set, as chicotas persianas d'os suyos uellos s'enlairoron y todo yera disponible. Estió fascinant. Ye realment increíble, y estió como una lección basica d'actuación".<ref>{{en}} [[Willem Dafoe]]: [https://web.archive.org/web/20160520112222/http://bombmagazine.org/article/1936/frances-mcdormand ''Frances McDormand by Willem Dafoe''], en ''BOMB Magazine''.</ref> [[Gailard Sartain]] interpreta a Ray Stuckey, o ''[[sheriff]]'' d'o condau de Jessup, un personache basau en l'ex sheriff d'o [[condau de Neshoba]], [[Lawrence A. Rainey]].<ref name="Gonthier"/><ref name="Spokane">{{en}} [https://news.google.com/newspapers?nid=1345&dat=19890223&id=cRhXAAAAIBAJ&pg=6213,3195100&hl=en ''Sheriff sues film studio, claiming he was libeled''], en ''[[Spokane Chronicle]]''.</ref> Sartain describió a Stuckey como "un funcionario electo... que ha d'estar sociable, pero con matices siniestros".<ref>{{en}} [[John Wooley]]: [https://www.tulsaworld.com/archives/tulsa-s-gailard-sartain-takes-on-serious-role-in-mississippi/article_053d7437-9e03-58cf-9782-f6b6a959b3da.html ''Tulsa's Gailard Sartain Takes on Serious Role In "Mississippi Burning"''], en ''[[Tulsa World]]'', 13 de chinero de 1989.</ref> [[Stephen Tobolowsky]] interpreta a Clayton Townley, un [[Gran Mago]] de los [[Caballers Blancos d'o Ku Klux Klan]].<ref name="Gonthier"/> O personache se basa en o líder d'os Caballers Blancos, [[Samuel Bowers]].<ref>{{en}} [[John David Smith]], [[Thomas H. Appleton]] y [[Charles Pierce Roland]]: ''9. Hollywood and the Mythic Land Apart 1988–1990'', en ''A Mythic Land Apart: Reassessing Southerners and Their History'', [[Greenwood Publishing Group]], chinero de 1997, pp. 179–180. ISBN 978-0-313-29304-7.</ref> [[Michael Rooker]] interpreta a Frank Bailey, un miembro d'o Klan involucrau en os asasinatos d'os tres activistas de dreitos civils.<ref>{{en}} [[Mark Meszoros]]: [https://web.archive.org/web/20160815115034/http://www.morningjournal.com/article/MJ/20150203/NEWS/150209898 ''Michael Rooker talks "Mississippi Burning," "Guardians of the Galaxy"''], en ''[[The Morning Journal]]'', 3 de febrero de 2013.</ref> [[Pruitt Taylor Vince]], qui tenió un chicot papel en l'anterior cinta de Parker, ''[[Angel Heart]]'' ([[1987]]), interpreta a Lester Cowens, un miembro d'o Klan que, sin saber-lo, se converte en un peón en a investigación d'o FBI. Vince describió a lo personache como "ababol, tonto-figo y zapullón" y dició: "Mai no he teniu cosa de prechudicio en o mío cuerpo. Me dió una sensación divertida interpretar a iste tipo con caperucha y tot. Pero cuan yes en bel medio de tot ixo, nomás que concentra-te en superar-lo".<ref>{{en}} [[Candace Russell]]: [https://web.archive.org/web/20160611103738/http://articles.sun-sentinel.com/1989-02-03/features/8901060897_1_klan-los-angeles-mississippi ''Actor Says "Mississippi" Bad-guy Role Was A Good Part''], en ''[[Sun-Sentinel]]'', 3 de febrero de 1989.</ref> [[Kevin Dunn]] dentró en a producción en febrero de 1988 en interpretando a l'achente Bird d'o FBI, estando iste o suyo debut como actor.<ref>{{en}} [[Kathy O' Malley]] y [[Hanke Gratteau]]: [https://web.archive.org/web/20160701224142/http://articles.chicagotribune.com/1988-02-21/news/8804010065_1_squad-cars-commonwealth-edison-jane-byrne ''Bidding Wars ...''], en o ''[[Chicago Tribune]]'', 21 de febrero de 1988.</ref> L'actor [[Tobin Bell]] interpreta a l'achent Stokes, un executor d'o FBI clamau por Anderson ta interrogar a Cowens,<ref name="Gonthier"/> estando tamién ista cinta la suya cinta de debut.<ref>{{en}} [[Richard Harrington]]: [https://web.archive.org/web/20121111141929/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/10/25/AR2007102500750.html ''Tobin Bell: A Pivotal Piece of the "Saw" Puzzle''], en ''[[The Washington Post]]'', 26 d'octubre de 2007.</ref> Parker li comandó en primeras a Bell que leyese ta lo papel de Clinton Pell, pero finalment iste papel s'adchudicó a [[Brad Dourif]].<ref>{{en}} [[Steve Heisler]]: [https://web.archive.org/web/20160603131611/http://www.avclub.com/article/tobin-bell-2513 ''Tobin Bell · Random Roles''], en ''[[The A.V. Club]]'', 29 d'octubre de 2008.</ref> Ta interpretar a los tres activistas de dreitos civils asasinaus, s'esleyó a [[Geoffrey Nauffts]] como "Goatee", un personache basau en [[Michael Schwerner]]; a [[Rick Zieff]] como "Pasachero", basau en [[Andrew Goodman]], y a [[Christopher White]] como "Pasachero blanco", basau en [[James Chaney]].<ref name="Gonthier"/><ref name="Academy"/> Os productors d'a cinta, [[Frederick Zollo]] y [[Robert F. Colesberry]], tamién amanixen en a cinta en dos chicoz papels: Zollo tien una breu intervención como un [[periodista]]<ref name="Academy"/> y Colesberry interpreta a un camarografo que ye ensebau brutalment por Frank Bailey.<ref name="Goldstein"/> Mientres que feban a [[busqueda de localizacions]] ta la cinta en [[Jackson (Mississippi)|Jackson]] ([[Mississippi]]), Parker organizó un cásting ubierto ta contractar a actors y extras locals,<ref name="Parker"/> y él y Colesberry conoixioron a la profesora de musica [[Lannie McBride]], qui interpreta en a cinta a una [[cantaire]] de [[gospel]].<ref name="Parker"/> === Filmación === ==== Busqueda de localizacions ==== Mientres o proceso d'escritura d'o guión, Parker y Colesberry inicioron a busqueda de localizacions. Visitoron ueito estaus basando-se ​​en as sucherencias que lis heba feito o departamento d'ubicación. O guión de rodache requeriba que se fesen servir un total de 62 puestos diferents ta filmar.<ref name="Parker"/> En aviento de 1987, Parker y Colesberry viachoron enta l'estau de Mississippi ta visitar o trampo de carretera a on asasinoron a Goodman, Chaney y Schwerner.<ref name="Gonthier"/> Inicialment, os cineastas teneban reticencias ta filmar en Mississippi; expresoron o suyo intrés en filmar en o [[condau de Forsyth]], en [[Cheorchia (estau)|Cheorchia]], antes de que lis persuadise John Horne, o chefe d'a comisión cinematografica de Mississippi.<ref name="Goldstein"/> Parker tamién se reunió con o [[gubernador de Mississippi]], [[Ray Mabus]], qui lis expresó lo suyo refirme a la producción d'a cinta en Mississippi.<ref name="Parker"/> Parker y Colesberry buscoron ubicacions amanadas a [[Jackson (Mississippi)|Jackson]], a on instaloron as suyas oficinas de producción en un [[hotel]] d'a cadena d'hotels ''[[Holiday Inn]]''.<ref name="Parker"/> Tamién visitoron [[Canton]] antes de viachar enta [[Vaiden]], a on explororon mas de 200 edificios de [[chuzgau]]s que puet estar que podesen fer-se servir ta filmar-ie.<ref name="Parker"/> Parker y Colesberry tenioron dificultaz ta trobar una ciudad chicota ta lo escenario d'a historia en Mississippi dica que finalment se decidioron por [[LaFayette (Alabama)|Lafayette]] en l'estau vecino d'[[Alabama]], ta rodar-ie as escenas ambientadas en a ciudad ficticia d'o condau de Jessup en Mississippi, encara que atras escenas se rodoron en cuantos puestos en l'estau de Mississippi.<ref name="Parker"/> ==== Rodache ==== O rodache principal escomencipió lo [[7 de marzo]] de 1988<ref name="Parker"/> con un presupuesto inicial de 15 millons de [[Dólar estausunidense|dólars]]<ref name="Goldstein"/><ref name="Ressner"/><ref>{{en}} [[Patrick Goldstein]]: [https://web.archive.org/web/20160518040902/http://articles.latimes.com/1988-06-05/entertainment/ca-6683_1_mississippi-burning ''A Time for Burning--Murder in Mississippi''], en ''[[Los Angeles Times]]'', 5 de chunio de 1988.</ref> A filmación comenzó en Jackson, en Mississippi, a on l'equipo de producción filmó l'incendio de una [[Ilesia (edificio)|ilesia]]; ta ista filmación se requirioron cuantas [[camara]]s, en un sistema de rodache [[multicamara]], fendo-se servir un total de tres camaras mientres o rodache.<ref name="Parker"/> O 8 de marzo, l'equipo de producción filmó una escena ambientada en un [[motel]] a on Anderson (Hackman) li ufre un monologo a Ward (Dafoe);<ref name="Parker"/> y lo 10 de marzo la producción se trasladó enta un puesto remoto de Mississippi, a on l'equipo filmó un atro incendio d'una [[ilesia parroquial]].<ref name="Parker"/> L'11 de marzo la producción filmó escenas ambientadas en una grancha de [[Sus scrofa domesticus|tocins]], a on tres asaltants atacan y secuestran a un choven negro. En a nueit siguient, l'equipo filmó la secuencia d'ubertura d'a cinta, en a que los tres voluntarios de dreitos civils son asasinaus.<ref name="Parker"/> Entre lo 14 y lo 18 de marzo, l'equipo filmó la cremada de cuantas ilesias mas, ytamién bellas escenas d'a cinta ambientadas en una grancha.<ref name="Parker"/> O 22 de marzo, l'equipo filmó escenas ambientadas en un [[deposito de cadavres]] que yera ubicau en o [[Centro Medico d'a Universidat de Mississippi|Centro Medico]] d'a [[Universidat de Mississippi]], exactament o mesmo puesto a on i transportoron os cuerpos de Goodman, Chaney y Schwerner.<ref name="Parker"/> Un día dimpués, Parker y l'equipo filmoron una escena ambientada en un campo de [[Gossypium|cotón]], encara que lo departamento d'arte tenió que cubrir cada planta d'o campo con capas de cotón porque as plantas de cotón encara no heban floreixiu completament.<ref name="Parker"/> L'equipo tamién filmó lo [[secuestro]] de l'alcalde Tilman ([[R. Lee Ermey]]) y lo suyo posterior interrogatorio por parte de l'achent d'o FBI Monk ([[Badja Djola]]).<ref name="Parker"/> O 24 de marzo, la producción se trasladó enta [[Raymond (Mississippi)|Raymond]], a on l'equipo filmó una escena en l'[[aeropuerto John Bel Williams]].<ref name="Parker"/> A escena representaba la marcha de Monk, y estió coreografiada por Parker y por os miembros de l'elenco para que podese filmar-se en una sola toma.<ref name="Parker"/> Dimpués a producción se tresladó enta [[Vaiden]] ta filmar-ie bellas escenas ambientadas en o chuzgau d'o [[condau de Carroll]], a on se i filmoron cuantas escenas d'a sala d'o tribunal, y tamién escenas ambientadas en a oficina d'o sheriff Ray Stuckey.<ref name="Parker"/><ref name="Gonthier"/> Dimpués marchoron enta [[Vicksburg (Mississippi)|Vicksburg]], a on l'equipo filmó una procesión funebre, y l'11 d'abril de 1988 filmoron una escena ambientada en o [[Cementerio de Cedar Hill de Vicksburg|Cementerio de Cedar Hill]] d'ixa mesma localidat.<ref name="Parker"/> Os días 15 y 16 d'abril a producción se trasladó enta la val d'o [[río Mississippi]] ta representar-ie la busqueda por o FBI y la ''[[United States Navy]]'' d'os tres voluntarios de dreitos civils. El departamento d'arte recreó un poblau indio d'os [[choctaw]] en ixe puesto, en basando-se en fotografías antigas.<ref name="Parker"/> O 23 de abril l'equipo filmó una escena que amostraba un [[miting]] d'os ''[[Citizens' Councils]]'' d'o [[Ku Klux Klan]] fendo-ne servir ta ixa escena 750 extras. O 25 d'abril, l'equipo tornó en Jackson, a on un edificio vuedo iba a recrear un [[restaurant]] que heban trobau en [[Alabama]] mientres o proceso de busqueda de localizacions, y un día dimpués, Hackman y Dafoe filmoron a suya escena inicial, en a que los personaches d'Anderson y Ward conducen dica lo condau de Jessup, en Mississippi.<ref name="Parker"/> O 27 d'abril, la producción se tresladó enta LaFayette, en Alabama, ya ta cutio mientres a filmación.<ref name="Parker"/> Os días 28 y 29 d'abril, Parker y lo suyo equipo filmoron escenas ambientadas en a casa d'a Sra. Pell. O 5 de mayo, la producción filmó una d'as escenas finals d'a cinta, en a que Anderson descubre la casa d'a Sra. Pell espullada. O 13 de mayo, l'equipo filmó escenas en una antiga sala de cine en LaFayette, que en ixe momento s'heba convertiu en una botiga de [[pneumatico]]s ta [[tractor]]s. O departamento d'arte restauró los interiors d'o teatro para reflexar-ie a epoca d'ambientación.<ref name="Parker"/> La filmación remató lo 14 de mayo de 1988, dimpués que la producción filmase un discurso d'o Ku Klux Klan supervisau por o FBI.<ref name="Parker"/> ==== Banda sonora ==== A [[banda sonora orichinal]] d'a cinta la componió [[Trevor Jones]], en a suya segunda colaboración con Parker dimpués d'a cinta ''[[Angel Heart]]'' ([[1987]]).<ref>{{en}} [[Sergio Benitez]]: [https://web.archive.org/web/20160418142645/http://www.bsospirit.com/entrevistas/tjones_e.php ''Two Days with Trevor Jones at the Phone (First Day)''], en ''BSO Spirit''.</ref> Amás d'a partitura de Jones, a banda sonora presenta bellas cancions d'o chenero ''[[gospel]]'', incluyindo-ie ''Walk on by Faith'' interpretada por [[Lannie McBride]], ''[[Take My Hand, Precious Lord]]'' interpretada por [[Mahalia Jackson]] y ''Try Jesus'' interpretada por [[Vesta Williams]]. Os sellos discograficos ''[[Antilles Records]]'' y ''[[Island Records]]'' editoron un [[álbum]] con a banda sonora d'a cinta.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20161027150633/https://www.discogs.com/Various-Mississippi-Burning/release/1063161 ''Trevor Jones - Mississippi Burning (Original Soundtrack Recording) (Vinyl, LP, Album)''], en ''Discogs''.</ref> == Enguero == ''Mississippi Burning'' s'engueró mundialment en l'[[Uptown Theatre de Washington|Uptown Theatre]] de [[Washington, DC]], o [[2 d'aviento]] de [[1988]],<ref name="Pagano">{{en}} [[Penny Pagano]]: [https://web.archive.org/web/20160601133818/http://articles.latimes.com/1988-12-05/entertainment/ca-652_1_civil-rights ''Civil Rights Star in D.C. Film Opening''], en ''[[Los Angeles Times]]'', [[5 d'aviento]] de 1988.</ref> con asistencia de cuantos [[politico]]s, [[embaixador]]s y [[periodista]]s de temas politicos. [[Ted Kennedy]], miembro d'o [[Senau d'os Estaus Unius]], expresó lo suyo refirme a la cinta en decindo que "ista película educará a millons d'estausunidenses que son masiau chóvens ta remerar os tristes escaicimientos d'ixe verano sobre cómo yera la vida en iste país antes d'a promulgación d'as leis de dreitos civils".<ref name="Pagano"/> L'enguero s'escaició en una prochección restrinchida ta dimpués enguerar-se en bellas chicotas localidaz d'o norte d'Estaus Unius ta finalment enguerar-se en o resto d'o país. O 9 d'aviento s'engueró en [[Los Angeles]], [[Chicago]], [[Nueva York]] y la ciudat de [[Toronto]], en [[Canadá]].<ref name="Pagano"/><ref>{{en}} [[John M. Wilson]]: [https://web.archive.org/web/20160601143807/http://articles.latimes.com/1988-12-11/entertainment/ca-24_1_ole-miss ''"Burning" Mad in Ole Miss''], en ''[[Los Angeles Times]]'', 11 d'aviento de 1988.</ref> A productora d'a cinta, [[Orion Pictures]], confiaba en que ixe enguero limitau limitado aduyaría a calificar a película ta la suya consideración ta los [[Premios Oscar]] en chenerando tamién un fuerte refirme por o boca a boca d'o publico.<ref name="Pagano"/><ref>{{en}} [[Tony Brown]]: [https://web.archive.org/web/20160530162921/https://newspapers.library.in.gov/cgi-bin/indiana?a=d&d=INR19890225-01.1.4 ''Hollywood dirty little secret''], en o ''[[Indianapolis Recorder]], [[Indianapolis]], 25 de febrero de 1989.''</ref> La cinta s'engueró amplament o 27 de chinero de 1989,<ref>{{en}} [https://www.boxofficemojo.com/movies/?id=mississippiburning.htm ''Mississippi Burning (1988)''], en [[Box Office Mojo]].</ref> pochectando-se en 1.058 salas de cine y expandindo-se dica 1.074 salas en a suya novena semana.<ref name="BOM">{{en}} [https://www.boxofficemojo.com/movies/?page=weekend&id=mississippiburning.htm ''Mississippi Burning (1988) - Weekend Box Office Results''], en [[Box Office Mojo]].</ref> === Taquilla === En a primera semana d'enguero limitau de ''Mississippi Burning'' se fació un recaudo de 225.034 dólars, con un promedio de 25.003,40 dólars recaudaus por sala,<ref name="BOM"/> con un recaudo de 160.628 dólars adicionals en o suyo segundo cabo de semana.<ref name="BOM"/> S'adhibioron mas cines muientres se feba ista exhibición limitada, y lo 27 de chinero de 1989 la cinta dentró oficialment en o suyo enguero cheneral. Mientres o suyo primer cabo de semana de gran enguero, la cinta recaudó atros 3,545.305 dólars, asegurando-se la cinquena posición en a taquilla nacional d'Estaus Unius con un recaudo nacional dica ixa calendata de 14,726.112 dólars.<ref name="BOM"/> A cinta cheneró un fuerte intrés local en l'estau de Mississippi, lo que se tradució en presentacions con dentradas empelingadas en os primers cuatro días d'enguero cheneral.<ref>{{en}} [[Adam Nossiter]]: ''8. Downfall of the Old Order and Reawakening of Memory'', en ''Of Long Memory: Mississippi and the Murder of Medgar Evers'', [[Da Capo Press]], 16 de chunio de 2009, pp. 228–231. ISBN 978-0-306-81162-3.</ref> Dimpués de siet semanas d'enguero cheneralizau, ''Mississippi Burning'' remató la suya exhibición en salas de cine con un recaudo total de 34,603.943 dólars.<ref name="BOM"/> En Estaus Unius estió la trentatresena cinta con mas enguero de l'anyo 1988,<ref>{{en}} [https://www.boxofficemojo.com/movies/?page=main&id=mississippiburning.htm ''1988 Yearly Box Office Results''], en [[Box Office Mojo]].</ref> y la diecisetena cinta con clasificación R con mas recaudo en ixe anyo.<ref>{{en}} [https://www.boxofficemojo.com/yearly/chart/mpaarating.htm?rating=R&yr=1988&p=.htm ''1988 Yearly Box Office for R Rated Movies''], en [[Box Office Mojo]].</ref> === Medios domesticos === ''Mississippi Burning'' s'engueró en formato [[VHS]] o 27 de chulio de 1989, editau por ''[[Orion Home Video]]''.<ref>{{en}} [[Mary Stephens]]: [https://web.archive.org/web/20160602063328/http://articles.chicagotribune.com/1989-07-21/entertainment/8902190346_1_cbs-music-video-enterprises-new-video-releases-orion-home-video ''Old Stars, New Kids In Summer Rock Tapes''], en o ''[[Chicago Tribune]]'', 21 de chulio de 1989.</ref> O 3 d'abril de 1988 s'editó una versión en"edición de coleccionista" en formato [[LaserDisc]].<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20200621101100/https://www.lddb.com/laserdisc/08117/ID3922OR/Mississippi-Burning%3A-Collector%27s-Edition ''Mississippi Burning: Collector's Edition ID3922OR''], en ''LaserDisc Database''.</ref> L'8 de mayo de 2001 s'engueró en formato [[devedé]] por ''[[MGM Home Entertainment]]'', incluyindo-ie como caracteristicas especials un comentario d'audio de Parker y un [[tráiler]].<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20141105023908/http://www.barnesandnoble.com/w/dvd-mississippi-burning-gene-hackman/3620937?ean=27616860996 ''Mississippi Burning (1988) - DVD''], en ''Barnes & Noble''.</ref> En sistema [[Blu-ray]] s'engueró lo 12 de mayo de 2015 por o sello de videos domesticos ''[[Twilight Time]]'', con una edición limitada de nomás que 3.000 copias, con video d'[[alta definición]] [[1080p]] en incorporando os mesmos extras que incorpora lo devedé de MGM.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20150610090014/http://www.blu-ray.com/movies/Mississippi-Burning-Blu-ray/37228/ ''Mississippi Burning Blu-ray''], en ''Blu-ray.com''.</ref> [[Kino Lorber]] reeditó la cinta en Blu-ray o 18 de chunio de 2019, con una nueva transferencia 4K y toz os extras anteriors incorporaus.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20190826054028/https://www.blu-ray.com/movies/Mississippi-Burning-Blu-ray/226917/ ''Mississippi Burning Blu-ray''] en ''Blu-ray.com''.</ref> == Critica == === Critica profesional === O puesto web d'[[Agregador de resenyas|agregación de resenyas]] [[Rotten Tomatoes]] tomó escandallos de 26 resenyas y li atorgó a ''Mississippi Burning'' una puntuación d'o 85%, con una puntuación media de 6,8/10. O consenso diz: "''Mississippi Burning'' se basa en a trachedia d'a vida real ta difundir un mensache digno con o control mesurau de un drama intelichent y l'impacto contundent de un thriller".<ref>{{en}} [https://www.rottentomatoes.com/m/mississippi_burning/ ''Mississippi Burning (1988) - Rotten Tomatoes''], en [[Rotten Tomatoes]].</ref> Un atro agregador de resenyas, [[Metacritic]], asignó a la cinta una puntuación promedio ponderada de 65 sobre 100 basada en 11 resenyas de criticos principals, cosa que indica "criticas cheneralmente favorables".<ref>{{en}} [https://www.metacritic.com/movie/mississippi-burning ''Mississippi Burning''] en [[Metacritic]].</ref> Audiencias encuestadas por [[CinemaScore]] dioron a la cinta una calificación promedio d'"A" en una escala d'A+ dica F.<ref>{{en}} [https://www.cinemascore.com/ ''Home - Cinemascore''], en [[Cinemascore]].</ref> En una resenya en a revista ''[[Time]]'' titulada "Just Another Mississippi Whitewash", l'autor [[Jack E. White]] describiba la cinta como un "linchamiento cinematografico d'a verdat".<ref>{{en}} [[Jack E. White]]: [https://web.archive.org/web/20121004064015/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,956694,00.html ''Show Business: Just Another Mississippi Whitewash''], en ''[[Time]]'', 9 de chinero de 1989.</ref> O columnista [[Desson Howe]] d'o ''[[The Washington Post]]'' consideró que la cinta "accelera por o complicau y doloroso camín de los dreitos civils en busca d'un buen thriller. Sorprendentement, lo troba".<ref>{{en}} [[Desson Howe]]: [https://web.archive.org/web/20130628111900/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/mississippiburningrhowe_a0b1d2.htm Mississippi Burning (R)''<nowiki/>''], en ''[[The Washington Post]]'', 9 d'aviento de 1988.</ref> [[Jonathan Rosenbaum]] criticó licherament a dirección de Parker, en comentando que la cinta yera una "fantasía sordida" que "tracta sobre l'asasinato de tres activistas de dreitos civils en Mississippi en 1964, y la fiesta ta los farisaicos que tien poca relación con a historia, la sociolochía u mesmo lo sentiu común",<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20141108164439/http://www.chicagoreader.com/chicago/mississippi-burning/Film?oid=1048057 ''Mississippi Burning (R)''], en ''[[Chicago Reader]]''.</ref> y ''The Washington Post'' criticaba la cinta en amostrar "a luita d'os negros dende una perspectiva blanca de raso", en realizando contimparanzas con ''[[Cry Freedom]]'' ([[1987]], [[Richard Attenborough]]), escribindo que todas dos cintas teneban "a historia correcta, pero con los herois equivocaus".<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20160305101403/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/mississippiburningrkempley_a0c9de.htm ''Mississippi Burning (R)''], en ''[[The Washington Post]]'.''</ref> [[Pauline Kael]], escribindo ta ''[[The New Yorker]]'', elogió l'actuación, pero describió la cinta como "moralment repugnant".<ref>{{en}} [[Pauline Kael]]: [https://web.archive.org/web/20160829224710/http://geocities.ws/paulinekaelreviews/m6.html ''Kael Reviews''].</ref> [[Vincent Canby]] de ''[[The New York Times]]'' elochió la ficcionalización d'a historia que fa la cinta y escribió: "La cinta no pretende estar sobre los mesmos voluntarios de dreitos civils. Ye cuasi como si lo Sr. Parker y lo Sr. Gerolmo respectasen a las victimas, a los suyos ideals y a lo suyo destín masiau ta reinventar-los a traviés de l'emplego d'a ficción".<ref>{{en}} [[Vincent Canby]]: [https://web.archive.org/web/20160601110708/http://www.nytimes.com/1988/12/09/movies/review-film-retracing-mississippi-s-agony-1964.html ''Review/Film - Retracing Mississippi's Agony, 1964''], en ''[[The New York Times]]'', 9 d'aviento de 1988.</ref> En a suya resenya ta lo ''[[Chicago Sun-Times]]'', [[Roger Ebert]] concheturó: "Sabebamos o resultau d'iste caso cuan dentrabamos en o teatro. Lo que puet estar que haigamos ixuplidau, u puet estar que mai no hebamos sabiu, ye exactament qué tipo de corrients yeran en l'ambient en 1964".<ref>{{en}} [[Roger Ebert]]: [https://www.rogerebert.com/reviews/mississippi-burning-1988 ''Mississippi Burning''], ''[[Chicago Sun-Times]]'', RogerEbert.com.</ref> En o programa de televisión ''Siskel and Ebert and the Movies'', Ebert y o suyo colega [[Gene Siskel]] li dioron a la cinta una calificación de "dos pulgars entalto".<ref>{{en}} [[Gene Siskel]] y [[Roger Ebert]]: [[:en:At the Movies (1986 TV program)|''Siskel and Ebert and the Movies'']], 3 d'aviento de 1988.</ref> En a suya lista d'as diez millors cintas de cabo d'anyo, Ebert clasificó a ''Mississippi Burning'' como la cinta número 1 de 1988.<ref>{{en}} [https://www.innermind.com/misc/s_e_top.htm ''Siskel and Ebert Top Ten Lists - Inner Mind''], www.innermind.com.</ref> Escribindo ta lo ''[[Chicago Tribune]]'', Siskel elochió las interpretacions "sutils" de Hackman y Dafoe, pero sintió que McDormand yera "mas efectiva como la conciencia moral d'a cinta".<ref>{{en}} [[Gene Siskel]]: [https://web.archive.org/web/20160602081244/http://articles.chicagotribune.com/1988-12-09/entertainment/8802230122_1_star-danny-devito-mississippi ''Subtle Portrayals Imbue Heavy Drama "Burning"''], en ''[[Chicago Tribune]]'', 9 d'aviento de 1988.</ref> Mesmo que Siskel, a revista ''[[Variety]]'' tamién elochió las actuacions y escribió: "Dafoe ufre una interpretación disciplinada y notable de Ward... Pero ye Hackman qui s'apropia d'a imachen como Anderson... Brillant actuación de Frances McDormand como la muller de l'aduyant d'o sheriff que siente atracción por Hackman. ye una avantacha mesmo ta lo suyo papel que ta la cinta".<ref>{{en}} Redacción de ''[[Variety]]'': [https://web.archive.org/web/20160603014051/http://variety.com/1987/film/reviews/mississippi-burning-1200427527/ ''Review: "Mississippi Burning"''], 31 d'aviento de 1988.</ref> [[Sheila Benson]], en a suya resenya ta ''[[Los Angeles Times]]'', escribió: "La mayestría de Hackman en sucherir un numero infinito de capas por baixo d'una superficie ironica y autocritica plega en o suyo punto maximo aquí, pero McDormand s'eleva con él. Y en estar ella la sola voz de moralidat d'a cinta, ye verdat que ye tan memorable".<ref>{{en}} [[Sheila Benson]]: [https://articles.latimes.com/1988-12-18/entertainment/ca-766_1_mississippi-burning ''RCritic's Notebook: Some "Burning" Questions''], en ''[[Los Angeles Times]]'', 18 d'aviento de 1988.</ref> O critico [[José Luis Vázquez]], en ''[[Ciudad Real Digital]]'', diz que:<ref>{{es}} [[José Luis Vázquez]]: [https://www.ciudadrealdigital.es/criticas/tv/108/Arde/Mississippi ''Arde Mississippi''], en ''[[Ciudad Real Digital]]''.</ref> {{Cita|Impecable drama sobre dreitos civils (...) gran y documentau guión de [[Christopher Gerolino]] (...) Un potent ''[[thriller]]'' de denuncia de primera división que regala abundants momentos de gran fuerza cinematografica.|[[José Luis Vázquez]]}} [[Pedro Gallego]] en [[Espinof]] comenta:<ref>{{es}} [[Pedro Gallego]]: [https://www.espinof.com/cine-clasico/que-ver-alan-parker-candente-thriller-policial-que-mete-dedo-llaga-racismo-sur-estados-unidos ''Qué ver de Alan Parker: un candente thriller policial que mete el dedo en la llaga sobre el racismo en el Sur de Estados Unidos''], en [[Espinof]], 28 d'agosto de 2022.</ref> {{Cita|Ista prodichiosa cinta d'Alan Parker (...) ye la clase de gran cinta que ya no se fa. Con grans actors, un director con fuerza narrativa pero que no imposa lo suyo estilo a lo desembolique organico d'una historia bien escrita y valor de producción necesario ta que pueda lucir. Y, tamién, una buena unión entre fer entretenimiento adulto y denuncia social seria.|[[Pedro Gallego]]}} En a web d'a [[Universidat de Zaragoza]] comentan sobre ''Mississippi Burning'':<ref>{{es}} [https://cultura.unizar.es/actividades/arde-mississippi-ciclo-yo-no-soy-racista-pero ''Arde Mississippi (Ciclo "Yo no soy racista pero...")''], en a web d'a [[Universidat de Zaragoza]].</ref> {{Cita|''Arde Mississippi'' ye una d'ixas cintas que a mida que vas veyendo se t'encende mas y mas la coda con o ser humano y en sentir la capacidat que tenemos d'estar uns burros sin cerebro. ''Arde Mississippi'' te fa tremolar y chilar d'indignación a mida que van pasando as dos horas de metrache. ''Arde Mississippi'' ye una cinta que apunta y analiza l'odio racial y tracta de buscar-ne los oríchens y de comprender una reacción tan salvache. (...) En ''Arde Mississippi'' se chunen cuantos ingredients que acotracian a moniquet una cinta de calidat. Una cinta denuncia y amás buena. Una d'ixas historias en as que l'odio racial se siente y fa mal. Un director efectivo como Alan Parker que cuan troba un buen tema sabe cómo dirichir-lo y plasmar-lo en imáchens con solucions encertadismas. Un guión bien construyiu. Una fotografía magnifica y una banda sonora acorde con os escaicimientos que se nos contan son o borbozo ta un magnifico elenco d'actors principals y segundarios que fan vibrar a cinta.}} === Controversias === Dimpués d'o suyo enguero, ''Mississippi Burning'' se trobó embolicau en una controversia sobre la ficción d'os eventos. Gerolmo y Parker han admeso una [[licencia artistica]] con o material orichinal y lo describen esencialment como una "obra de ficción". L'asasinato en sí, tal como amanixe en a cinta, diferiba d'os feitos reales en cuantos aspectos. En a cinta, mientres l'aturada de l'automóvil que precipitó l'asasinato, o conductor ye blanco (presumiblement Andrew Goodman u Michael Schwerner) y lo voluntario negro de dreitos civils (presumiblemente James Chaney) se troba en el asiento zaguero. En realidat, James Chaney conduciba l'automóvil en estar familiarizau con a redolada.<ref name="True">{{en}} [https://www.youtube.com/watch?v=G8cVY-E5eyg&t=2395s&ab_channel=RealStoriesRealStories ''True Crime Story: Mississippi Burning (Crime Documentary) | Real Stories''], en [[Youtube]].</ref> A cinta presenta los asasinatos como si s'hesen cometiu en o puesto mesmo de l'aturada mientres las victimas yeran en o suyo auto, en comencipiando con Frank Bailey en ponendo-li un [[revólver]] en o [[pulso]] d'o conductor de l'automóvil y disparando-li. En realidat, sacoron a las tres victimas de l'auto y las levoron a un atro puesto, a on mesmo Andrew Goodman que Michael Schwerner recibioron un tenazón en o [[corazón]], seguius por James Chaney, qui recibió tres tenazons.<ref name="True"/> Gran cosa d'a violencia y la intimidación enta los negros en a cinta se basa en os escaicimientos que s'esdevenioron en ixe momento, anque no necesariament en relación con ista investigación. O mesmo títol provien d'o nombre en clau d'o FBI ta la investigación y parte d'o dialogo s'obtenió directament d'os suyos archivos. Muitos d'os elementos ficticios arredolan as accions d'os dos principals achents d'o FBI.<ref name="King"/> [[Coretta Scott King]], vidua de [[Martin Luther King Jr.]], boicoteó la cinta en decindo que: "Cuánto tiempo tiendremos que asperar antes de que Hollywood trobe los alinios y la integridat ta contar as historias de beluns d'os muitos mils d'hombres, mullers y ninos negros que arrisgan as suyas vidas por la igualdat?".<ref>{{en}} [[Robert Brent Toplin]]: ''Mississippi Burning: A Standard to Which We Couldn't. History by Hollywood: The Use and Abuse of the Hollywood Past'', [[University of Illinois Press]], 1996, pp. [[iarchive:historybyhollywo00topl/page/26|26–27]]. ISBN 978-0-252-06536-1.</ref> [[Myrlie Evers-Williams]], la muller de l'activista de dreitos civils asasinau [[Medgar Evers]], dició sobre la cinta: "Estió lamentable que tenese uns alcances tan limitaus que no amostrase un modelo a seguir negro que la choventud de hue que mira la cinta podese recordar".<ref>{{en}} [[Bob Thomas]]: [https://web.archive.org/web/20210506072600/https://news.google.com/newspapers?nid=1917&dat=19890323&id=p89KAAAAIBAJ&pg=1005%2C5959681&hl=en ''Picture Oscar Field Wide-Ranging''], en ''[[The Schenectady Gazette]]'', 23 de marzo de 1989.</ref> [[Benjamin Hooks]], director executivo d'a ''[[National Association for the Advancement of Colored People]]'' (NAACP), declaró que la cinta, en a suya ficcionalización d'eventos historicos, "pude a deshonestidat, follanca y frau" y retrata a los afroamericanos como "acobardaus, submisos y con aspecto de blancos".<ref name="AP">{{en}} [https://web.archive.org/web/20160815132035/http://www.apnewsarchive.com/1989/Brother-Of-Slain-Rights-Worker-Blasts-Movie/id-8e15f6c2c8685d0af87a9261fbc7d141 ''Brother of Slain Rights Worker Blasts Movie''], [[Associated Press]], 18 de chinero de 1989.</ref> Carolyn Goodman, mai d'Andrew Goodman, y Ben Chaney Jr., o chermán chicot de James Chaney, expresoron que toz dos yeran "perturbaus" por a cinta.<ref name="Leftovsky">{{en}} [[Irv Leftovsky]]: [https://articles.latimes.com/1990-02-04/entertainment/ca-465_1_mississippi-burning/3 ''Another Case of Murder in Mississippi: TV movie on the killing of three civil rights workers in 1964 tries to fill in what "Mississippi Burning" left out''], en ''[[Los Angeles Times]]'', 4 de febrero de 1990.</ref> Goodman sintió que "s'heba feito servir a muerte d'os chóvens como un medio ta presentar a lo FBI como uns herois en resolver os asasinatos".<ref name="Leftovsky"/> Chaney declaró: "... la imachen que los chóvens obtenioron (d'a cinta) sobre la epoca, sobre lo mesmo Mississippi y sobre la pasividat d'as personas que participoron en o movimiento, estió bien negativa y no reflectaba la verdat".<ref name="Leftovsky"/> Stephen Schwerner, lo chermán de Michael Schwerner, consideró que la cinta yera "terriblement deshonesta y muit racista" y "[distorsionaba] las realidaz de 1964".<ref name="AP"/> En un episodio d'o programa nocturno ''[[Nightline]]'' de l'[[American Broadcasting Company]] emitiu lo 16 de chinero de 1989 coincidindo con o [[Día de Martin Luther King Jr.]], [[Julian Bond]], un activista social y líder d'o Movimiento por os Dreitos Civils, dio a la cinta la embotada de "Rambo Meets the Klan" ("[[Rambo]] satisfa a lo [[Ku Klux Klan|Klan]]"),<ref name="Russell">{{en}} [[Candace Russell]]: [https://web.archive.org/web/20160604231324/http://articles.sun-sentinel.com/1989-01-20/features/8901040442_1_miami-film-festival-foreign-film-expectations-foreign-language-films ''Julian Bond Disputes Portrayal Of FBI''], en o ''[[Sun-Sentinel]]'', 20 de chinero de 1989.</ref> y desaprobó la descripción que feba la cinta d'o FBI: "La chent tiendrá una idea equivocada sobre ixa epoca... Simplament ye mal. Ixos tipos yeran intervenindo los nuestros telefons, sin investigar os asasinatos de [Goodman, Chaney y Schwerner]".<ref name="Russell"/> Cuan se le preguntó sobre la cinta en o [[Festival de Cine de Canas]] de [[1989]], o cineasta [[Spike Lee]] li criticó la mancanza de personaches afroamericanos centrals, en creyendo que la cinta feba parte de cuantas atras que emplegaban una narrativa d'"hombre blanco salvador" en explotar a los negros ta poder representar a los blancos como herois.<ref>{{en}} [[David Handelman]]: [https://web.archive.org/web/20160428041830/http://www.rollingstone.com/movies/features/insight-to-riot-19890713 ''"Do the Right Thing": Insight to Riot''], en ''[[Rolling Stone]]'', 13 de chulio de 1989.</ref> debant d'istas criticas, Parker defensó la cinta en afirmando que se tracta d'una "ficción a l'igual que ''[[Platoon]]'' y ''[[Apocalypse Now]]'' son ficcions sobre la [[guerra de Vietnam]]. Pero lo important ye lo corazón d'a verdad, l'esprito... Yo esfendo lo dreito a cambiar-lo para plegar en a una audiencia que no sabe cosa d'a realidat y que ciertament no veye los documentals de [[Public Broadcasting Service|PBS]].<ref name="King"/> [[Ángel Vallejo]] en a revista dichital de cine ''[[Encadenados (revista)|Encadenados]]''<ref name="Vallejo">{{es}} [[Ángel Vallejo]]: [https://www.encadenados.org/rdc/rashomon/153-rashomon-n-103-cine-y-racismo/5990-arde-mississippi-mississippi-burning-1988-de-alan-parker ''Arde Mississippi (Mississippi burning, 1988), de Alan Parker - La trinchera y el puente''], en ''[[Encadenados (revista)|Encadenados]]'', 15 d'aviento de 2020.</ref>, fa una ampla critica d'as incongruencias d'a cinta: {{Cita|...de verdat pretende Parker que nos creyamos que lo FBI se comportó tan dignament en la esfensa d'os activistas por os dreitos civils, cuan iste movimiento yera en realidat una d'as bestias negras de [[J. Edgar Hoover|Hoover]] que mesmo le fació disenyar o [[COINTELPRO]], o programa de contraintelichencia clamau a esturrufar as organizacions disidents d'os Estaus Unius entre las que se trobaban os movimientos anti [[guerra de Vietnam]] y a favor d'os dreitos civils?<br>...o viello dito de «no remover a mierda» yera lo metodo mas efectivo ta no crebar a «paz social» en ixos lugars. Prou que sí, femos referencia a la paz d'os fosals, d'as cruces cremando-se y las foscas forcas en árbols a meyanueit.<br>Cal decir, en honor a la verdat, que lo sheriff Edgar Ray Killen fue chuzgau y condenau en 2007 a sesenta anyadas de prisión dimpués de que se reubriese lo caso gracias a... un documental feito por tres alumnas de segundaria! Iste treballo aportó nuevas pruebas que fuoron tomadas en consideración cuaranta anyos dimpués, puet estar porque los tiempos ya yeran maduros ta procesar a cualsiquiera, sin que realment importase la suya color de piel.<br>...un clímax apoteosico y una mica apresurau que tanimientres Parker sabe dimpués aplacar con ixe final realista: la sinyora Pell sola, a qui tienen quimera cuasi toz y sin atro refuchio que un hogar destrozau —en toz os sentius—, a lo cualo no renunciará encara que haiga renunciau a toda atra cosa; un pedricador que charra sobre cómo los mesaches blancos asasinaus no serán apedacaus en os mesmos fosals que los negros y sobre cómo ya no li queda mas amor por pedricar, sino nomás que una rabia que quiere que los atros compartan —y que puer estar que estase lo motor de futuras revolucions—; as familias afroamericanas en cantando en bel meyo d'o campo, sin garra ilesia a on acudir ta las suyas plegarias, que tamién quedarán solas cuan a man d'a chusticia d'o nord-este marche... y l'empliu argüello de qui creye haber cumpliu con a suya misión, encara que dixe dezaga una sociedat esgarrada y turbada. Ward marcha feliz, en tuteyando a Rupert Anderson, mientres o plano s'ubre y amuestra un fosal de tombas ixeminadas, ta dimpués centrar-se en una, a la sobatén, que sinyala que 1964 mai no será ixuplidau.<br>Qué suponió la investigación d'o FBI, a lo cabo y a la fin? Bella cosa mas que achitar un avrispero y producir decenas de damnificaus, muertos incluyius? A causa d'ixo... yera sucherindo lo pedricador d'a zaguer wscena d'a cinta que los negros heban de pillar as armas, preludiando lo movimiento d'os [[Black Panthers]] u lo [[Black Liberation Army]]? A reacción d'o FBI a istos movimientos, basada en o COINTELPRO, no estió una nueva caza de bruixas? Hese estau millor no intervenir, en mantenendo la paz d'os fosals y las cruces cremando-se?.|[[Ángel Vallejo]]}} === Demandas chudicials === O [[21 de febrero]] de [[1989]], l'antigo aduyant d'o sheriff d'o condau de Neshoba, [[Lawrence A. Rainey]], presentó una [[demanda]] contra ''[[Orion Pictures]]'', en alegando [[difamación]] y [[Expectativa de privacidat|invasión d'a privacidat]]. A demanda, presentada en un [[tribunal de districto d'os Estadus Unius]] en [[Meridian (Mississippi)|Meridian]] ([[Mississippi]]), demanaba 8 millons de [[Dólar estausunidense|dólars]] por danyos.<ref name="Spokane"/> Rainey, qui yera l'aduyant d'o sheriff d'o condau cuan s'escaicioron os asasinatos de 1964, alegó que los cineastas de ''Mississippi Burning'' l'heban retratau de manera desfavorable con o personache ficticio de l'aduyant Ray Stuckey (interpretau por [[Gailard Sartain]]). "Toz en todo lo sud saben que qui fa de sheriff en ixa cinta se refiere a yo", afirmó. "Lo que dicioron que succedió y lo que me ficioron ciertament no estió bien y cal fer bella cosa sobre ixo".<ref name="Spokane"/> A demanda de Rainey no tenió exito; retiró la demanda dimpués que l'equipo de avogaus d'Orion menazó con demostrar que la cinta se basaba en feitos reals y que Rainey yera sospeitoso d'os asasinatos de 1964.<ref name="Spokane"/> == Premios == ''Mississippi Burning'' recibió cuantos premios, a la propia cinta, a l'elenco y a caracteristicas tecnicas. Asinas, a ''[[National Board of Review]]'' incluyó la cinta en a suya lista d'as [[National Board of Review: Top Ten Films|Top Ten Films]] de l'anyo, en compartindo ixa honor con cintas como ''[[Dangerous Liaisons]]'' ([[Stephen Frears]]), ''[[The Accused (cinta de 1988)|The Accused]]'' ([[Jonathan Kaplan]]), ''[[The Unbearable Lightness of Being]]'' ([[Philip Kaufman]]), ''[[The Last Temptation of Christ (cinta)|The Last Temptation of Christ]]'' ([[Martin Scorsese]]), ''[[Tucker: The Man and His Dream]]'' ([[Francis Ford Coppola]]), ''[[Big (cinta)|Big]]'' ([[Penny Marshall]]), ''[[Running on Empty (cinta de 1988)|Running on Empty]]'' ([[Sidney Lumet]]), ''[[Gorillas in the Mist]]'' ([[Michael Apted]]) u ''[[Midnight Run]]'' ([[Martin Brest]]). Antiparte, en os [[Premios NBR]] d'a mesma ''[[National Board of Review]]'' en a suya [[60ena edición d'os Premios NBR|60<sup>ena</sup> edición]] recibió los premios a la [[Premio NBR a la Millor Cinta|Millor Cinta]], a lo [[Premio NBR a lo Millor Director|Millor Director]], a la [[Premio NBR a lo Millor Actor|Millor Actor]] y a la [[Premio NBR a la Millor Actriz Segundaria|Millor Actriz Segundaria]].<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20150321091708/http://www.nationalboardofreview.org/award-years/1988/ ''1988 Archives – National Board of Review''], ''[[National Board of Review]]''.</ref> En chinero de 1989, en a [[46ena edición d'os Premios Globos d'Oro|46<sup>ena</sup> edición]] d'os [[Premios Globos d'Oro]], ''Mississippi Burning'' recibió tres nominacions, a la [[Globo d'Oro a la Millor Cinta Dramatica|Millor Cinta Dramatica]], a lo [[Globo d'Oro a lo Millor Guión|Millor Guión]] y a lo [[Globo d'Oro a lo Millor Actor Dramatico|Millor Actor Dramatico]], encara que no en ganó denguno.<ref>{{en}} [[Nina J. Easton]]: [https://web.archive.org/web/20160605115035/http://articles.latimes.com/1989-01-30/entertainment/ca-1025_1_rain-man ''"Rain Man" Sends a Global Message''], en ''[[Los Angeles Times]]'', 30 de chinero de 1989.</ref> En febrero de 1989 recibió siet nominacions a los [[Premios Oscar]], incluyindo-ie [[Premio Oscar a la Millor Cinta|Millor Cinta]], [[Premio Oscar a lo Millor Director|Millor Director]] y [[Premio Oscar a lo Millor Actor|Millor Actor]]; estando los suyos rivals mas amanaus ''[[Rain Man]]'' ([[Barry Levinson]]) con ueito nominacions y ''[[Dangerous Liaisons]]'' ([[Stephen Frears]]), tamién con siet nominacions;<ref>{{en}} [[Michael Cipely]]: [https://web.archive.org/web/20160601143510/http://articles.latimes.com/1989-02-16/entertainment/ca-3783_1_rain-man ''Academy Showers "Rain Man" With 8 Oscar Bids: "Dangerous Liaisons" and "Mississippi Burning" Get 7 Each''], en ''[[Los Angeles Times]]'', 16 de febrero de 1989.</ref> o [[29 de marzo]] de [[1989]], en a [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] d'os Premios Oscar, ''Mississippi Burning'' no recibió so que un premio, l'Oscar a la [[Premio Oscar a la Millor Fotografía|Millor Fotografía]].<ref name="Oscar">{{en}} [https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1989 Ganadors y nominaus] d'os Premios Oscar 1989 en a pachina web de l'''[[Academia d'as Artes y as Ciencias Cinematograficas de Hollywood]]''.</ref> En a [[43ena edición d'os Premios BAFTA|43<sup>ena</sup> edición]] d'os [[Premios BAFTA]] ''Mississippi Burning'' recibió cinco nominacions, ganando finalment os Premios BAFTA a lo [[Premio BAFTA a lo Millor Soniu|Millor Soniu]], [[Premio BAFTA a la Millor Fotografía|Millor Fotografía]] y [[Premio BAFTA a lo Millor Montache|Millor Montache]].<ref name="BAFTA">{{en}} [http://awards.bafta.org/award/1989/film Premios BAFTA 1989] en a pachina web de l'[[Academia Britanica d'as Artes d'o Cine y d'a Televisión]].</ref> Antiparte, en l'anyo [[2006]] l'[[American Film Institute]] incluyó ''Mississippi Burning'' en o suya [[lista AFI 100 anyos...100 exprisons]].<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20190402033732/http://www.afi.com/Docs/100Years/cheers300.pdf ''AFI's 100 Years ... 100 Cheers Nominees''] (PDF). [[American Film Institute]].</ref> {|class="wikitable" style="font-size: 90%;" |- ! style="background:#ABD2D0;" | Premio ! style="background:#ABD2D0;" | Calendata ! style="background:#ABD2D0;" | Edición ! style="background:#ABD2D0;" | Categoría ! style="background:#ABD2D0;" | Premiau ! style="background:#ABD2D0;" | Notas |- | rowspan=7|'''[[Premios Oscar]]'''<ref name="Oscar"/> | [[1989]] | [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio Oscar a la Millor Fotografía|Oscar a la Millor Fotografía]]''' | '''[[Peter Biziou]]''' | |- | [[1989]] | [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a l'[[Premio Oscar a la Millor Cinta|Oscar a la Millor Cinta]] | ''Mississippi Burning'' | |- | [[1989]] | [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a l'[[Premio Oscar a lo Millor Director|Oscar a lo Millor Director]] | [[Alan Parker]] | |- | [[1989]] | [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a l'[[Premio Oscar a lo Millor Actor|Oscar a lo Millor Actor]] | [[Gene Hackman]] | |- | [[1989]] | [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a l'[[Premio Oscar a la Millor Actriz Segundaria|Oscar a la Millor Actriz Segundaria]] | [[Frances McDormand]] | |- | [[1989]] | [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a l'[[Premio Oscar a lo Millor Montache|Oscar a lo Millor Montache]] | [[Gerry Hambling]] | |- | [[1989]] | [[61ena edición d'os Premios Oscar|61<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a l'[[Premio Oscar a lo Millor Soniu|Oscar a lo Millor Soniu]] | [[Robert J. Litt]], [[Elliot Tyson]], [[Rick Kline]], [[Danny Michael]] | |- | rowspan=1|'''[[Premios Eddie]]'''<ref>{{en}} [[Aleene MacMinn]] y [[Claudia Puig]]: [https://web.archive.org/web/20160601134843/http://articles.latimes.com/1989-03-20/entertainment/ca-32_1_career-achievement-awards ''Kudos''], en ''[[Los Angeles Times]]'', 20 de marzo de 1989.</ref> | [[1989]] | [[39ena edición d'os Premios Eddie|39<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio Eddie a lo Millor Montache Dramatico|Eddie a lo Millor Montache Dramatico]]''' | '''[[Gerry Hambling]]''' | |- | rowspan=1|'''[[Premios ASC]]'''<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20110802060537/http://www.theasc.com/asc_news/awards/awards_history.php ''The ASC Awards for Outstanding Acheivement in Cinematography - COMPLETE LISTING OF NOMINEES AND WINNERS FROM PAST AWARDS''], en a web de l'[[American Society of Cinematographers]].</ref> | [[1989]] | [[3a edición d'os Premios Eddie|3<sup>a</sup> edición]] | Nominau a l'[[Premio Eddie a lo Millor Montache|Eddie a lo Millor Montache]] | [[Gerry Hambling]] | |- | rowspan=2|'''[[Premios d'o Festival Internacional de Cine de Berlín]]'''<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20190609015427/https://www.berlinale.de/en/archiv/jahresarchive/1989/03_preistr_ger_1989/03_Preistraeger_1989.html ''Berlinale - PRIZES & HONOURS 1989''].</ref> | [[1989]] | [[39ena edición d'o Festival Internacional de Cine de Berlín|39<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Onso d'Archent a lo Millor Actor]]''' | '''[[Gene Hackman]]''' | |- | [[1989]] | [[39ena edición d'o Festival Internacional de Cine de Berlín|39<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a l'[[Onso d'Archent a lo Millor Director]] | [[Alan Parker]] | |- | rowspan=5|'''[[Premios BAFTA]]'''<ref name="BAFTA"/> | [[1989]] | [[43ena edición d'os Premios BAFTA|43<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio BAFTA a lo Millor Soniu|BAFTA a lo Millor Soniu]]''' | '''[[Robert J. Litt]], [[Elliot Tyson]], [[Rick Kline]], [[Danny Michael]]''' | |- | [[1989]] | [[43ena edición d'os Premios BAFTA|43<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio BAFTA a la Millor Fotografía|BAFTA a la Millor Fotografía]]''' | '''[[Peter Biziou]]''' | |- | [[1989]] | [[43ena edición d'os Premios BAFTA|43<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio BAFTA a lo Millor Montache|BAFTA a lo Millor Montache]]''' | '''[[Gerry Hambling]]''' | |- | [[1989]] | [[43ena edición d'os Premios BAFTA|43<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio BAFTA a lo Millor Director|BAFTA a lo Millor Director]] | [[Alan Parker]] | |- | [[1989]] | [[43ena edición d'os Premios BAFTA|43<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio BAFTA a la Millor Banda Sonora|BAFTA a la Millor Banda Sonora]] | [[Trevor Jones]] | |- | rowspan=1|'''[[Premios BSC]]''' | [[1989]] | | '''[[Premio BSC a la Millor Fotografía en Largometrache|BSC a la Millor Fotografía en Largometrache]] | '''[[Peter Biziou]]''' | |- | rowspan=1|'''[[Premios Artios]]'''<ref>{{en}} [https://www.castingsociety.com/awards/artios/1989 5<sup>ena</sup> edición] d'os [[Premios Artios]] en a web d'a [[Casting Society of America]].</ref> | [[1989]] | [[5ena edición d'os Premios Artios|5<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio Artios a lo Millor Casting en Largometrache de Gran Presupuesto de Drama|Artios a lo Millor Casting en Largometrache de Gran Presupuesto de Drama]] | '''[[Howard Feuer]], [[Juliet Taylor]]''' | |- | rowspan=4|'''[[Premios de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago]]'''<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20160422075211/http://www.chicagofilmcritics.org/1988-97 Premios de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago 1988-1997] en a web d'a [[Chicago Film Critics Association]].</ref> | [[1989]] | [[1a edición d'os Premios de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago|1<sup>a</sup> edición]] | '''[[Premio de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago a la Millor Cinta]] | '''''Mississippi Burning''''' | |- | [[1989]] | [[1a edición d'os Premios de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago|1<sup>a</sup> edición]] | '''[[Premio de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago a la Millor Actriz Segundaria]] | '''[[Frances McDormand]]''' | |- | [[1989]] | [[1a edición d'os Premios de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago|1<sup>a</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago a lo Millor Actor]] | [[Gene Hackman]] | |- | [[1989]] | [[1a edición d'os Premios de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago|1<sup>a</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio de l'Asociación de Criticos de Cine de Chicago a lo Millor Actor Segundario]] | [[Brad Dourif]] | |- | rowspan=2|'''[[Premios David de Donatello]]'''<ref>{{it}} [https://www.daviddidonatello.it/motore-di-ricerca/candidatianno.php Premios David de Donatello] en a web de l'[[Accademia del Cinema Italiano]].</ref> | [[1989]] | [[34ena edición d'os Premios David de Donatello|34<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a lo [[Premio David de Donatello a la Millor Cinta Forana|David de Donatello a la Millor Cinta Forana]]<ref name="Mississippi Burning">{{it}} [https://www.daviddidonatello.it/motore-di-ricerca/schedasola.php?idfilm=6419&annovinci=1989 ''Mississippi Burning''] en a web de l'[[Accademia del Cinema Italiano]].</ref> | ''Mississippi Burning'' | |- | [[1989]] | [[34ena edición d'os Premios David de Donatello|34<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio David de Donatello a lo Millor Actor Forano|David de Donatello a lo Millor Actor Forano]]<ref name="Mississippi Burning"/> | [[Gene Hackman]] | |- | rowspan=1|'''[[Premios Directors Guild of America]]'''<ref>{{en}} [https://www.dga.org/Awards/History/1980s/1988.aspx Ganadors y nominaus] d'a [[41ena edición d'os Premios Directors Guild of America|41<sup>ena>/sup> edición</sup>]] d'os [[Premios Directors Guild of America]].</ref> | [[1989]] | [[41ena edición d'os Premios Directors Guild of America|41<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio Directors Guild of America a lo Millor Director|Directors Guild of America a lo Millor Director]] | [[Alan Parker]] |- | rowspan=1|'''[[Premios KCFCC]]'''<ref>{{en}} [https://kcfcc.org/kcfcc-award-winners-1980-89/ Ganadors] d'os [[Premios KCFCC]] 1980-89 en a web d'o [[Kansas City Film Critics Circle]].</ref> | [[1989]] | | '''[[Premio KCFCC a la Millor Actriz Segundaria|KCFCC a la Millor Actriz Segundaria]]''' | '''[[Frances McDormand]]''' |- | rowspan=1|'''[[Premios LAFCA]]''' | [[1989]] | [[14ena edición d'os Premios LAFCA|14<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio LAFCA a lo Millor Actor|LAFCA a lo Millor Actor]] | [[Gene Hackman]] |- | rowspan=4|'''[[Premios Globos d'Oro]]'''<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20171201080818/https://www.goldenglobes.com/winners-nominees/1989 Ganadors y nominaus] d'a [[46ena edición d'os Premios Globos d'Oro|46<sup>ena</sup> edición]] d'os [[Premios Globos d'Oro]] en a web oficial d'os Premios.</ref> | [[1989]] | [[46ena edición d'os Premios Globos d'Oro|46<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a lo [[Globo d'Oro a la Millor Cinta Dramatica]] | ''Mississippi Burning'' |- | [[1989]] | [[46ena edición d'os Premios Globos d'Oro|46<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a lo [[Globo d'Oro a lo Millor Director]] | [[Alan Parker]] |- | [[1989]] | [[46ena edición d'os Premios Globos d'Oro|46<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a lo [[Globo d'Oro a lo Millor Actor Dramatico]] | [[Gene Hackman]] |- | [[1989]] | [[46ena edición d'os Premios Globos d'Oro|46<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a lo [[Globo d'Oro a lo Millor Guión]] | [[Chris Gerolmo]] |- | rowspan=5|'''[[Premios NBR]]'''<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20070929083539/http://www.nbrmp.org/awards/past.cfm?year=1988 Ganadors y nominaus] d'a [[60ena edición d'os Premios NBR|60<sup>ena</sup> edición]] d'os [[Premios NBR]] en a web oficial d'os Premios.</ref> | [[1989]] | [[60ena edición d'os Premios NBR|60<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio NBR a la Millor Cinta]]''' | '''''Mississippi Burning''''' |- | [[1989]] | [[60ena edición d'os Premios NBR|60<sup>ena</sup> edición]] | '''[[National Board of Review: Top Ten Films|Top Ten Films 1988]]''' | '''''Mississippi Burning''''' |- | [[1989]] | [[60ena edición d'os Premios NBR|60<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio NBR a lo Millor Director|NBR a lo Millor Director]]''' | '''[[Alan Parker]]''' |- | [[1989]] | [[60ena edición d'os Premios NBR|60<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio NBR a lo Millor Actor|NBR a lo Millor Actor]]''' | '''[[Gene Hackman]]''' |- | [[1989]] | [[60ena edición d'os Premios NBR|60<sup>ena</sup> edición]] | '''[[Premio NBR a la Millor Actriz Segundaria|NBR a la Millor Actriz Segundaria]]''' | '''[[Frances McDormand]]''' |- | rowspan=1|'''[[Premios NSFC]]'''<ref>{{en}} [[Dave Kehr]]: [https://www.chicagotribune.com/news/ct-xpm-1989-01-09-8902230936-story.html ''"Unbearable Lightness" Named Best Film Of "88 By Critics Group"''], en o ''[[Chicago Tribune]]''.</ref> | [[1989]] | [[23ena edición d'os Premios NSFC|23<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio NSFC a lo Millor Actor|NSFC a lo Millor Actor]] | [[Gene Hackman]] |- | rowspan=2|'''[[Premios NYFCC]]'''<ref>{{en}} [[Jay Boyar]]: [https://web.archive.org/web/20160601122231/http://articles.orlandosentinel.com/1989-01-25/lifestyle/8901250099_1_critics-awards-academy-best-picture-prize ''Critics Picks Are Oscar Indicators''], en l'''[[Orlando Sentinel]]'', 25 de chinero de 1989.</ref> | [[1989]] | [[54ena edición d'os Premios NYFCC|54<sup>ena</sup> edición]] | Nominada a lo [[Premio NYFCC a la Millor Cinta|NYFCC a la Millor Cinta]] | ''Mississippi Burning'' |- | [[1989]] | [[54ena edición d'os Premios NYFCC|54<sup>ena</sup> edición]] | Nominau a lo [[Premio NYFCC a lo Millor Actor|NYFCC a lo Millor Actor]] | [[Gene Hackman]] |- | rowspan=1|'''[[Premios d'a Political Film Society]]'''<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20120527064914/http://www.polfilms.com/previous.html ''Political Film Society - Previous Award Winners". Political Film Society. Political Film Society''], en a web d'a ''[[Political Film Society]]''.</ref> | [[1989]] | | '''[[Premio Political Film Society d'os Dreitos Humans|Political Film Society d'os Dreitos Humans]]''' | '''''Mississippi Burning''''' |} == Se veiga tamién == * [[Cine en 1988]]. * [[Cintas de 1988]]. == Referencias == {{Listaref|2}} == Vinclos externos == * {{en}} [https://www.imdb.com/title/tt0095647/ ''Mississippi Burning''] en [[Internet Movie Database]]. * {{en}} [https://www.allmovie.com/movie/v32924 ''Mississippi Burning''] en [[AllMovie]]. * {{en}} [https://www.rottentomatoes.com/m/mississippi_burning ''Mississippi Burning''] en [[Rotten Tomatoes]]. * {{en}} [https://www.metacritic.com/movie/mississippi-burning ''Mississippi Burning''] en [[Metacritic]]. * {{en}} [https://www.boxofficemojo.com/movies/?id=mississippiburning.htm ''Mississippi Burning''] en [[Box Office Mojo]]. * {{en}} [https://catalog.afi.com/Catalog/moviedetails/58849 ''Mississippi Burning''] en l' ''[[American Film Institute Catalog]]'' de l'''[[American Film Institute]]''. * {{en}} / {{es}} [http://www.filmaffinity.com/es/film773652.html ''Mississippi Burning''] en [[FilmAffinity]]. * {{fr}} [http://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=30472.html ''Mississippi Burning''] en [[Allociné]]. * {{es}} [https://www.encadenados.org/rdc/rashomon/153-rashomon-n-103-cine-y-racismo/5990-arde-mississippi-mississippi-burning-1988-de-alan-parker ''Arde Mississippi (Mississippi burning, 1988), de Alan Parker - La trinchera y el puente''], analís detallau d'a cinta por [[Ángel Vallejo]] en ''[[Encadenados (revista)|Encadenados]]'', 15 d'aviento de 2020. [[Categoría:Cintas ambientadas en Mississippi]] [[Categoría:Cintas ambientadas en 1964]] [[Categoría:Cintas con banda sonora orichinal de Trevor Jones]] [[Categoría:Cintas con dirección de fotografía de Peter Biziou]] [[Categoría:Cintas con guión de Chris Gerolmo]] [[Categoría:Cintas con montache de Gerald Hambling]] [[Categoría:Cintas d'Estaus Unius]] [[Categoría:Cintas de cine de drama]] [[Categoría:Cintas de cine d'intriga]] [[Categoría:Cintas de cine policiaco]] [[Categoría:Cintas dirichidas por Alan Parker]] [[Categoría:Cintas en anglés]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Brad Dourif]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Frances McDormand]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Gailard Sartain]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Gene Hackman]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Michael Rooker]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Pruitt Taylor Vince]] [[Categoría:Cintas interpretadas por R. Lee Ermey]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Stephen Tobolowsky]] [[Categoría:Cintas interpretadas por Willem Dafoe]] [[Categoría:Cintas producidas por Frederick Zollo]] [[Categoría:Cintas producidas por Robert F. Colesberry]] [[Categoría:Cintas rodadas en Alabama]] [[Categoría:Cintas rodadas en Mississippi]] tlj4ecpw6emk0vzttu4l5gtwxxgi5sj Suabios 0 149572 2129674 2074636 2024-04-26T04:37:19Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Grafía EFA}} :''Iste articlo ye sobre os '''actuals habitants de Suabia'''. No entivocar-se con l'antigo pueblo chermanico, os [[sueus]]'' {{Ficha de pueblo |imachen = [[Imachen:Rutenfest_2011_Festzug_Sieben_Schwaben_1.jpg|250px]] |descripción = Suabios |pueblo = Suabios |nombre_nativo = Schwaben |bandera = |población = |rechión_nativa1 = [[Imachen:Flag of Baden-Württemberg (state, lesser arms).svg|22px|border]] [[Suabia]] |pob_nativa1 = |rechión1 = [[Imachen:Flag_of_Baden-Württemberg.svg|22px|border]] [[Baden-Wurtemberg]] |pob1 = |rechión2 = [[Imachen:Flag_of_Bavaria_(striped).svg|22px|border]] [[Bavera]] |pob2 = |rechión3 = |pob3 = |rechión4 = |pob4 = |rechión5 = |pob5 = |idiomas = [[alamanico suabio|Suabio]] y [[Idioma alemán|Alemán]] |relichión = |relacionaus = [[Suabios d'o Danubio]], [[renanos]], [[alsacians]], [[suizos]], [[austriacos]], [[saxons transilvanos]] |mapa = }} Os '''suabios'''{{DORTO}} (en [[idioma alemán|alemán]] ''Schwaben'') son un [[pueblos chermanicos|pueblo chermanico]] procedent d'a rechión [[etnocultural]] y lingüistica de [[Suabia]], que se troba en l'actualidat dividida prencipalment entre os estaus modernos de [[Baden-Wurtemberg]] y [[Bavera]], en o sudueste d'[[Alemanya]].<ref>{{en}} James Minahan. ''One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups''. Greenwood Publishing Group, Ltd., 2000. p. 650.</ref> O nombre viene d'o ducau medieval de [[Ducau de Suabia|Suabia]], un d'os [[ducau radiz|ducaus radiz]] alemans, que representaba o territorio d'[[Alamannia]], a on os suyos habitants yeran ditos ''[[alamans]]'' u ''[[sueus]]''. Iste territorio incluyiría todas as arias de parla [[Idioma alamanico|alamanica]], pero o concepto moderno de Suabia ye mas restrinchiu, debiu a o colapso d'o ducau de Suabia en o [[sieglo XIII]]. Suabia tal y como s'entiende en a etnografía moderna coincide alto u baixo con a [[circuscripción de Suabia]] d'o [[Sacro Imperio Romano Chermanico]] existent en a [[Edat Moderna]]. == Cultura == A cultura suebia, a diferencia d'os suyos vecins alamanicos, evolucionó en zaguerías d'a Edat Meya y primerías d'a Edat Moderna. Dimpués d'a desintegración d'o [[ducau de Suabia]] sobrevivió una identidat y sentimiento d'unidat cultural suabia, expresaus en a formación d'a [[Liga de Ciudaz de Suabia]] en o [[sieglo XIV]], a [[Liga de Suabia]] en [[1488]] y o establimiento d'a [[circuscripción de Suabia]] en [[1512]]. Por ixas envueltas creixió una división cultural y identitaria entre Suabia y, d'una man o [[Margraviato de Baden]] a l'ueste, y d'atra a [[Antiga Confederación Suiza|Confederación Suiza]] a o sud. A cultura suabia guarda muitos elementos comuns con a tradición alamanica, especialment tradicions de carnaval como a ''[[Fastnacht suabia y alamanica|Fastnacht]]''. [[Imachen:Wirkoennenalles.svg|thumb|250px|Una campanya publicitaria d'o estau de Baden-Wurtemberg que diz "Podemos fer de tot. Fueras de charrar [[alemán stándard]]."]] Mientres se construyiba una unidat cultural nacional arredol d'a [[unificación d'Alemanya|unificación alemana]] entre os sieglos XVIII y XIX, Alemanya yera dominada politicament por o nortenco [[reino de Prusia]], y o [[clasicismo de Weimar]], en o [[ducau de Saxonia-Weimar]], se convirtió en a expresión de l'alta cultura nacional alemana ([[Christoph Martin Wieland]] y [[Friedrich Schiller]], encara que naixius y entrecriaus en Suabia, se tresladoron ta Weimar y se convirtioron en dos d'as "cuatre luminarias" (''Viergestirn'')<ref>{{en}} [https://static.daad.de/media/daad_de/pdfs_nicht_barrierefrei/daad-letter-02-2014.pdf#page=45&search=luminaries City Portrait Weimar]. LETTER. 2/2014. Pach. 45</ref> d'o clasicismo de Weimar). Como consecuencia, o sud d'Alemanya y por extension tanto suabios como [[bavaros]] gosan veyer-se como desviacions sinyaleras con respecto a l'[[alemans|alemán]] chenerico, habendo-se-ne chenerau a-saber-los clixés u estereotipos. Istos amostran a os suabios como perreros, masiau seriosos u [[chicota burguesía|chicoz burgueses]] santurreros y fatirols, como se reflecta en "[[Die sieben Schwaben]]" (''Os siet suabios''), un d'os cuentos d'a replega titulada ''[[Kinder- und Hausmärchen]]'' y publicada por os [[chirmans Grimm]]. Por a parti positiva, o mesmo estereotipo puet presentar a os suabios como frugals, intelichents, emprendedors y treballadors. A recuperación d'a economía alemana dimpués d'a Segunda Guerra Mundial, conoixida como ''[[Wirtschaftswunder]]'', fue alabada por o cantautor [[Ralf Bendix]] en a suya canción de [[1964]] ''Schaffe, schaffe Häusle baue / Und net nach de Mädle schaue'' ("Treballa, treballa y construye una casa / y no te mires a las mesachas" en dialecto suabio). A primera linia d'ista canción ha estau dende alavez un resumen habitual d'os estereotipos suabios en toda Alemanya. En una bien conoixida campanya publicitaria con ocasión d'o 50 cabo d'anyo d'o estau de [[Baden-Wurtemberg]], economicament o mas rico de l'Alemanya moderna, os suabios abracoron o suyo estereotipo con o slogan ""Podemos fer de tot. Fueras de charrar [[alemán stándard]]." (''Wir können alles. Außer Hochdeutsch''). Os estereotipos suabios continan en l'actual Alemanya, como se veyió por eixemplo en o conflicto conoixiu como ''[[Schwabenhass]]'' (literalment "odio enta os suabios", sobre a [[chentrificación]] en Berlin debiu a os numerosos suabios acomodaus que se tresladan ta a capital), u o comentario d'a ex-canciller [[Angela Merkel]] en alabanza de "l'aforrada ama de casa suabia" (recomendando a prudencia economica suabia, y por extensión alemana, como modelo pa Europa mientres a [[crisis de l'euro]]).<ref>{{en}} [https://www.theguardian.com/world/2012/sep/17/angela-merkel-austerity-swabian-housewives Angela Merkel's austerity postergirl, the thrifty Swabian housewife], Julia Kollewe. The Guardian. [[17 de setiembre]] de [[2012]]. Londres</ref> == Suabios famosos == * [[Frederico I Barbarroya]] (1122–1190), [[Ducau de Suabia|duque de Suabia]] y dimpués emperador d'o [[Sacro Imperio Romano Chermanico]] * [[Sant Alberto Magno|Alberto Magno]] (c. 1200 – 1280), fraire [[Orden d'os Pedricadors|dominico]], filosofo, cientifico, y bispe * [[Eberhard I (duque de Wurtemberg)|Eberhard I]] (1445–1496), primer [[Ducau de Wurtemberg|duque de Wurtemberg]] * [[Jakob Fugger]] (1459–1525), mercant, empresario d'a menería, y banquero * [[Hans Holbein the Younger]] (1497/98–1543), pintor * [[Johannes Brenz]] (1499–1570), teologo y [[protestantismo|reformador protestant]] * [[Johannes Kepler]] (1571–1630), astronomo, matematico y astrologo * [[Christoph Martin Wieland]] (1733–1813), novelista, poeta y traductor * [[Friedrich Schiller]] (1759–1805), dramaturgo, poeta, filosofo y historiador * [[Friedrich Hölderlin]] (1770–1843), poeta y filosofo * [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel]] (1770–1831), filosofo * [[Friedrich Wilhelm Joseph Schelling]] (1775–1854), filosofo * [[Justinus Kerner]] (1786–1862), poeta, fisico y escritor medico * [[Ludwig Uhland]] (1787–1862), poeta, filologo y historiador d'a literatura * [[Friedrich Silcher]] (1789–1860), compositor y replegador de musica popular * [[Wilhelm Hauff]] (1802–1827), novelista * [[Eduard Mörike]] (1804–1875), poeta y novelista * [[Julius Robert Mayer]] (1814–1878), medico, quimico y fisico * [[Gottlieb Daimler]] (1834–1900), incheniero, disenyador industrial y co-fundador de [[Daimler Motoren Gesellschaft]] * [[Graf|Conte]] [[Ferdinand von Zeppelin]] (1838–1917), cheneral y posterior inventor d'o [[Zeppelin]] * [[Wilhelm Maybach]] (1846–1929), disenyador de motors y co-fundador de Daimler Motoren Gesellschaft * [[Margarete Steiff]] (1847–1909), empresaria * [[Robert Bosch]] (1861–1942), mecanico, inventor y fundador de [[Robert Bosch GmbH]] * [[Hermann Hesse]] (1877–1961), novelista, poeta, y pintor, premio Nobel de Literatura * Clara Ritter (1877–1959), co-fundadora de [[Ritter Sport]]<ref>{{de}} Christiane Eifert (2011). [https://books.google.com/books?id=QF8M66QjJCQC&pg=PA48&dq=1877+1959 ''Deutsche Unternehmerinnen im 20. Jahrhundert'']. München: C.H.Beck. p. 48. ISBN 978-3-406-62114-7.</ref> * [[Albert Einstein]] (1879–1955), fisico ganador d'o premio Nobel * [[Theodor Heuss]] (1884–1963), politico, primer President d'a Republica Federal d'Alemanya (1949–1959) * [[Martin Heidegger]] (1889–1976), filosofo * [[Erwin Rommel]] (1891–1944), mariscal de campo en a Segunda Guerra Mundial * [[Bertolt Brecht]] (1898–1956), dramaturgo y poeta * [[Claus von Stauffenberg]] (1907–1944), oficial de l'exercito alemán, conoixiu por o intento d'asasinato d'Adolf Hitler o 20 de chulio de 1944 * [[Thaddäus Troll]] (1914–1980), periodista, escritor y poeta en dialecto suabio * [[Artur Fischer]] (1919–2016), inventor y empresario * [[Richard von Weizsäcker]] (1920–2015), politico, President d'a Republica Federal d'Alemanya (1984–1994) * [[Maria Beig]] (1920–2017), novelista * [[Ralf Rangnick]] (1958–), entrenador y ex-chugador de fútbol * [[Jürgen Klinsmann]] (1964–), entrenador y ex-chugador de fútbol * [[Gert Mittring]] (1966–), calculador prodichio * [[Jürgen Klopp]] (1967–), entrenador y ex-chugador de fútbol * [[Diana Damrau]] (1971–), soprano <gallery class="center"> Jakob Fugger by Dürer (cropped).jpg|[[Jakob Fugger]] JKepler.jpg|[[Johannes Kepler]] Friedrich Schiller by Emma Körner.jpg|[[Friedrich Schiller]] Hegel by Schlesinger.jpg|[[Georg Friedrich Wilhelm Hegel]] Gottlieb Daimler 1890s2.jpg|[[Gottlieb Daimler]] Robert Bosch mit Hut 1888 - 10031.jpg|[[Robert Bosch]] </gallery> ==Referencias== {{listaref}} {{pueblos chermanicos occidentals continentals actuals}} [[Categoría:Pueblos chermanicos]] [[Categoría:Etnias d'Alemanya]] 94krgsznv3mw99obeswec7uo0ijw7w0 Wikipedia:Cambeo grafia AAL/O 4 149886 2129676 2095245 2024-04-26T04:37:48Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {|{{tablapolida}} |style="background: #FCF3CF; "|Grafía EFA |style="background: #D5F5E3; "|Grafía AAL |style="background: #D5F5E3; "|1) Treslau |style="background: #D5F5E3; "|2) Bot |style="background: #D5F5E3; "|3) Manual |style="background: #F4F6F6; "|Comentarios |- | [['O sole mio]] | [['O sole mio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [['O surdato 'nnammurato]] | [['O surdato 'nnammurato]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O]] | [[O]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[O Bayo]] | [[O Bayo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Bayo (Biota)]] | [[O Bayo (Biota)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Bayo (Exeya d'os Caballers)]] | [[O Bayo (Exeya d'os Caballers)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Borón]] | [[O Borón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Cabezón]] | [[O Cabezón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Caire]] | [[O Caire]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Casal de Ceresa]] | [[O Casal de Ceresa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Cascabillo]] | [[O Cascabillo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Casterillet]] | [[O Casterillet]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Chiniprés]] | [[O Chiniprés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Chorro]] | [[O Chorro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Chuego]] | [[O Chuego]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Cocón]] | [[O Cocón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Corgo]] | [[O Corgo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Corrinche]] | [[O Corrinche]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Coscollar]] | [[O Coscollar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Cucaracha]] | [[O Cucaracha]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Cura y a Casera (barranco d'Arás)]] | [[O Cura y a Casera (barranco d'Arás)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Elsón]] | [[O Elsón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Elsón (desambigación)]] | [[O Elsón (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Elsón (municipio)]] | [[O Elsón (municipio)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Enquesidor]] | [[L'Inquisidor]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Espiello]] | [[O Espiello]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Faixar]] | [[O Faixar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Flaire]] | [[O Flaire]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Fornigal]] | [[O Fornigal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Frago]] | [[O Frago]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Fraixinal]] | [[O Fraixinal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Gran Tapiz d'o World Trade Center]] | [[O Gran Tapiz d'o World Trade Center]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Hobbit]] | [[O Hobbit]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Incio]] | [[O Incio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Lenero (Pallaruelo de Monclús)]] | [[O Lenero (Pallaruelo de Monclús)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Libret]] | [[O Libret]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Litro]] | [[O Litro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Lumo]] | [[O Lumo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Lumo de Muro]] | [[O Lumo de Muro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Lumo de Ranyín]] | [[O Lumo de Ranyín]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Lupo (fanzine)]] | [[O Lupo (fanzine)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Mediano]] | [[O Mediano]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Molín d'Escartín]] | [[O Molín d'Escartín]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Molín de Villobas]] | [[O Molín de Villobas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Mondó]] | [[O Mondó]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Mont (Salas Altas)]] | [[O Mont (Salas Altas)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Morral]] | [[O Morral]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Pamporciello]] | [[O Pamporciello]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Penyón]] | [[O Penyón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Pino]] | [[O Pino]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Plano]] | [[O Plano]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Plano (Muro de Roda)]] | [[O Plano (Muro de Roda)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Plano (desambigación)]] | [[O Plano (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Pocino de Charo]] | [[O Pocino de Charo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Porriño]] | [[O Porriño]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Porrón]] | [[O Porrón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Portalet de ra Nieu]] | [[O Portalet de ra Nieu]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Portillo]] | [[O Portillo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Porté]] | [[O Porté]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Prenzipet]] | [[O Prenzipet]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Pueyo d'Araguás]] | [[O Pueyo d'Araguás]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Pueyo de Tena]] | [[O Pueyo de Tena]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Puyaldo]] | [[O Puyaldo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Páramo]] | [[O Páramo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Reyal]] | [[O Reyal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Rossel]] | [[O Rossel]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Sabinar]] | [[O Sabinar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Saldo]] | [[O Saldo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Sarrato]] | [[O Sarrato]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Saso (Berbegal)]] | [[O Saso (Berbegal)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Saviñao]] | [[O Saviñao]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Sinyor d'os Aniellos]] | [[O Sinyor d'os Aniellos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Sombrero]] | [[O Sombrero]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Sotero (Charo)]] | [[O Sotero (Charo)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Soto]] | [[O Soto]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Temple]] | [[O Temple]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Tozal]] | [[O Tozal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Trango]] | [[O Trango]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Valadouro]] | [[O Valadouro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Vetato]] | [[O Vetato]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Vicedo]] | [[O Vicedo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Vichar]] | [[O Vichar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Zaguer Chilo]] | [[O Zaguer Chilo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Zaguer Chilo II]] | [[O Zaguer Chilo II]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Zaguer Chilo III]] | [[O Zaguer Chilo III]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Zaguer Chilo IV]] | [[O Zaguer Chilo IV]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Zaguer Chilo V]] | [[O Zaguer Chilo V]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O Zaguer Chilo VI]] | [[O Zaguer Chilo VI]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O can se minchó os míos debers]] | [[O can se minchó os míos debers]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O chilo]] | [[O chilo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O despertar de l'onso]] | [[O despertar de l'onso]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O nuestro día plegará]] | [[O nuestro día plegará]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O suenio d'a cambra roya]] | [[O suenio d'a cambra roya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[O'Neill's March]] | [[O'Neill's March]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oakland (California)]] | [[Oakland (California)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oakland (desambigación)]] | [[Oakland (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oaxaca]] | [[Oaxaca]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obaba]] | [[Obaba]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obabakoak]] | [[Obabakoak]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obanos]] | [[Obanos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obarra]] | [[Obarra]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obatzda]] | [[Obatzda]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Obchetivo a Luna]] | [[Obchetivo a Luna]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obejo]] | [[Obejo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberammergau]] | [[Oberammergau]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberau]] | [[Oberau]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obergiesing]] | [[Obergiesing]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberhaching]] | [[Oberhaching]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberhaid (Traunstein)]] | [[Oberhaid (Traunstein)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberhaus (Traunreut)]] | [[Oberhaus (Traunreut)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberhochstätt]] | [[Oberhochstätt]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberschleißheim]] | [[Oberschleißheim]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberschweinbach]] | [[Oberschweinbach]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberstdorf]] | [[Oberstdorf]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obersöln]] | [[Obersöln]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obertauern]] | [[Obertauern]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberwalchen]] | [[Oberwalchen]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberwart Gunners]] | [[Oberwart Gunners]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oberón (satelite)]] | [[Oberón (satelite)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obesidat]] | [[Obesidat]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obing]] | [[Obing]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oblivion (cinta)]] | [[Oblivion (cinta)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obolo]] | [[Obolo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obradoiro Clube de Amigos do Baloncesto]] | [[Obradoiro Clube de Amigos do Baloncesto]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obrint Pas]] | [[Obrint Pas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observanzas]] | [[Observanzas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio Astrofisico de Chabalambre]] | [[Observatorio Astrofisico de Chabalambre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio Fabra]] | [[Observatorio Fabra]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio Kleť]] | [[Observatorio Kleť]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio Nacional de Kitt Peak]] | [[Observatorio Nacional de Kitt Peak]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio de Colleverde di Guidonia]] | [[Observatorio de Colleverde di Guidonia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio de Prescott]] | [[Observatorio de Prescott]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio de Reedy Creek]] | [[Observatorio de Reedy Creek]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio de Višnjan]] | [[Observatorio de Višnjan]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatorio de l'Ametlla de Mar]] | [[Observatorio de l'Ametlla de Mar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Observatoř Ondřejov]] | [[Observatoř Ondřejov]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obsolescencia programada]] | [[Obsolescencia programada]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obís]] | [[Obís]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Obón]] | [[Obón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocaña]] | [[Ocaña]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occident]] | [[Occident]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitania]] | [[Occitania]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitania (Francia)]] | [[Occitania (Francia)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitanismo]] | [[Occitanismo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitanismo (lingüistica)]] | [[Occitanismo (lingüistica)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitanismos en aragonés]] | [[Occitanismos en aragonés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitanismos en castellano]] | [[Occitanismos en castellano]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitanismos en francés]] | [[Occitanismos en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitans]] | [[Occitans]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitán aranés]] | [[Occitán aranés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitán biarnés]] | [[Occitán biarnés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitán cispirenenco]] | [[Occitán cispirenenco]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitán gascón]] | [[Occitán gascón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitán lengadocián]] | [[Occitán lengadocián]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitán provenzal]] | [[Occitán provenzal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Occitán vivaro-alpín]] | [[Occitán vivaro-alpín]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocean's Eleven (cinta de 2001)]] | [[Ocean's Eleven (cinta de 2001)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oceanía]] | [[Oceanía]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oceja]] | [[Oceja]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocelo]] | [[Ocelo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocentejo]] | [[Ocentejo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocho apellidos vascos]] | [[Ocho apellidos vascos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ochogavia]] | [[Ochogavia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ochánduri]] | [[Ochánduri]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ocimum basilicum]] | [[Ocimum basilicum]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocio]] | [[Ocio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocián]] | [[Oceano]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ocián Atlantico]] | [[Oceano Atlantico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocián Glacial Antarctico]] | [[Oceano Glacial Antarctico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocián Glacial Arctico]] | [[Oceano Glacial Arctico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocián Indico]] | [[Oceano Indico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocián Pacifico]] | [[Oceano Pacifico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocna Mureș]] | [[Ocna Mureș]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oco]] | [[Oco]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Octave Lapize]] | [[Octave Lapize]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Octave Mirbeau]] | [[Octave Mirbeau]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Octavio Paz]] | [[Octavio Paz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Octavio Sierra Sangüesa]] | [[Octavio Sierra Sangüesa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Octubre]] | [[Octubre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ocupación]] | [[Ocupación]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ocón]] | [[Ocón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Odelzhausen]] | [[Odelzhausen]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odense]] | [[Odense]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oderberg (Traunreut)]] | [[Oderberg (Traunreut)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odessa]] | [[Odessa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odieta]] | [[Odieta]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odile Defraye]] | [[Odile Defraye]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odina]] | [[Odina]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odoardo Beccari]] | [[Odoardo Beccari]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odolaren boza]] | [[Odolaren boza]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odonata]] | [[Odonata]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odontolochía]] | [[Odontolochía]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odvar Nordli]] | [[Odvar Nordli]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odysseus Elytis]] | [[Odysseus Elytis]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odèn]] | [[Odèn]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Odón]] | [[Odón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oenanthe hispanica]] | [[Oenanthe hispanica]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oenanthe oenanthe]] | [[Oenanthe oenanthe]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oencia]] | [[Oencia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ofelia (satelite)]] | [[Ofelia (satelite)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Offenbach am Main]] | [[Offenbach am Main]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oficalcita]] | [[Oficalcita]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ofita]] | [[Ofita]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oftalmolochía]] | [[Oftalmolochía]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oganesón]] | [[Oganesón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ogassa]] | [[Ogassa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ogmios]] | [[Ogmios]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oguces]] | [[Oguces]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ohanes]] | [[Ohanes]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ohio]] | [[Ohio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ohlstadt]] | [[Ohlstadt]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oidhche Mhaith Leibh]] | [[Oidhche Mhaith Leibh]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oiratos]] | [[Oiratos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oise]] | [[Oise]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oitura]] | [[Oitura]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oitura (Uesca)]] | [[Oitura (Uesca)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oitura (Zaragoza)]] | [[Oitura (Zaragoza)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oitz]] | [[Oitz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oizumi Observatory]] | [[Oizumi Observatory]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ojacastro]] | [[Ojacastro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ojingeo Geim]] | [[Ojingeo Geim]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ojén]] | [[Ojén]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oklahoma]] | [[Oklahoma]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oklahoma City]] | [[Oklahoma City]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oklahoma City Thunder]] | [[Oklahoma City Thunder]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Okondo]] | [[Okondo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oktoberfest]] | [[Oktoberfest]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ola (Uesca)]] | [[Ola (Uesca)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ola Ullsten]] | [[Ola Ullsten]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olaberria]] | [[Olaberria]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Olaf Scholz]] | [[Olaf Scholz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olalia]] | [[Olalia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olaza]] | [[Olaza]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olazti]] | [[Olazti]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olba]] | [[Olba]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olbena]] | [[Olbena]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olching]] | [[Olching]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oldenburg]] | [[Oldenburg]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olea europaea]] | [[Olea europaea]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oleiros]] | [[Oleiros]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olesa de Bonesvalls]] | [[Olesa de Bonesvalls]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olesa de Montserrat]] | [[Olesa de Montserrat]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oleta i Èvol]] | [[Oleta i Èvol]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olexoa]] | [[Olexoa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olfacto]] | [[Olfacto]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olga Kurylenko]] | [[Olga Kurylenko]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olga Syahputra]] | [[Olga Syahputra]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliana]] | [[Oliana]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olibrio]] | [[Olibrio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliet]] | [[Oliet]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olifant]] | [[Olifant]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olimpia Milano]] | [[Olimpia Milano]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olimpians]] | [[Olimpians]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliniás]] | [[Oliniás]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliola]] | [[Oliola]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olit]] | [[Olit]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olius]] | [[Olius]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliva]] | [[Oliva]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliva (Safor)]] | [[Oliva (Safor)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olivares]] | [[Olivares]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olivares de Duero]] | [[Olivares de Duero]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olivares de Júcar]] | [[Olivares de Júcar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olivella]] | [[Olivella]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliver Hardy]] | [[Oliver Hardy]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliver Stone]] | [[Oliver Stone]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliver-Val de Fierro]] | [[Oliver-Val de Fierro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Olivera de Vouves]] | [[Olivera de Vouves]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olivia de Havilland]] | [[Olivia de Havilland]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oliván]] | [[Oliván]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olivín]] | [[Olivín]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olià]] | [[Olià]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olla de chigant]] | [[Olla de chigant]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ollainville (Essonne)]] | [[Ollainville (Essonne)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ollasta]] | [[Ollasta]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ollasta Useddus]] | [[Ollasta Useddus]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ollauri]] | [[Ollauri]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Olleros de Tera]] | [[Olleros de Tera]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ollolai]] | [[Ollolai]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmeda de Cobeta]] | [[Olmeda de Cobeta]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmeda de la Cuesta]] | [[Olmeda de la Cuesta]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmeda de las Fuentes]] | [[Olmeda de las Fuentes]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmeda del Rey]] | [[Olmeda del Rey]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmedilla de Alarcón]] | [[Olmedilla de Alarcón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmedilla de Eliz]] | [[Olmedilla de Eliz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmedillo de Roa]] | [[Olmedillo de Roa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Olmedo (Valladolit)]] | [[Olmedo (Valladolit)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmedo de Camaces]] | [[Olmedo de Camaces]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmillos de Castro]] | [[Olmillos de Castro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmillos de Muñó]] | [[Olmillos de Muñó]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Olmillos de Valverde]] | [[Olmillos de Valverde]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmos]] | [[Olmos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmos de Esgueva]] | [[Olmos de Esgueva]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olmos de Peñafiel]] | [[Olmos de Peñafiel]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olocau de Carraixet]] | [[Olocau de Carraixet]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olocau del Rey]] | [[Olocau del Rey]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olof Palme]] | [[Olof Palme]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olombrada]] | [[Olombrada]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olost]] | [[Olost]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olot]] | [[Olot]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olpe]] | [[Olpe]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olt (desambigación)]] | [[Olt (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oltens]] | [[Oltens]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olula de Castro]] | [[Olula de Castro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olula del Río]] | [[Olula del Río]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olvan]] | [[Olvan]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olvera]] | [[Olvera]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olvés]] | [[Olvés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olympia (Washington)]] | [[Olympia (Washington)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olza]] | [[Olza]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oláibar]] | [[Oláibar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olèrdola]] | [[Olèrdola]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oléac]] | [[Oléac]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olías del Rey]] | [[Olías del Rey]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Olóriz]] | [[Olóriz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omaha (Nebraska)]] | [[Omaha (Nebraska)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omar Cook]] | [[Omar Cook]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omar Khayyam]] | [[Omar Khayyam]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omar Rodriguez-Lopez]] | [[Omar Rodriguez-Lopez]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omar Rodriguez-Lopez Quintet]] | [[Omar Rodriguez-Lopez Quintet]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omar Sharif]] | [[Omar Sharif]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omero Antonutti]] | [[Omero Antonutti]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omeya]] | [[Omeya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omnivorismo]] | [[Omnivorismo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oms]] | [[Oms]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oms (Gers)]] | [[Oms (Gers)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oms (Rosellón)]] | [[Oms (Rosellón)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omurtag]] | [[Omurtag]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Omán]] | [[Omán]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onagre (catapulta)]] | [[Onagre (catapulta)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onanie]] | [[Onanie]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onard]] | [[Onard]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oncala]] | [[Oncala]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oncins]] | [[Oncins]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oncolochía]] | [[Oncolochía]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oncy-sur-École]] | [[Oncy-sur-École]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onda]] | [[Onda]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onda (Castellón)]] | [[Onda (Castellón)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onda (fisica)]] | [[Onda (fisica)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onda Vorde]] | [[Onda Vorde]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onda marina]] | [[Onda marina]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ondara]] | [[Ondara]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ondarroa]] | [[Ondarroa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ondas]] | [[Ondas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[One Flew Over the Cuckoo's Nest (cinta)]] | [[One Flew Over the Cuckoo's Nest (cinta)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[One Hour with You]] | [[One Hour with You]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[One Piece (manga)]] | [[One Piece (manga)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onieri]] | [[Onieri]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onil]] | [[Onil]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oniài]] | [[Oniài]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Online Computer Library Center]] | [[Online Computer Library Center]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onneca Garcés de Pamplona]] | [[Onneca Garcés de Pamplona]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onobrychis viciifolia]] | [[Onobrychis viciifolia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onomatopeya]] | [[Onomatopeya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ononis rotundifolia]] | [[Ononis rotundifolia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ononis spinosa]] | [[Ononis spinosa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onsella]] | [[Onsella]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Onso (desambigación)]] | [[Onso (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Onso (mitolochía)]] | [[Onso (mitolochía)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ontenyent]] | [[Ontenyent]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ontina]] | [[Ontina]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ontinar de Salz]] | [[Ontinar de Salz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ontinyena]] | [[Ontinyena]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ontur]] | [[Ontur]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ontígola]] | [[Ontígola]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onza]] | [[Onza]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Onzonilla]] | [[Onzonilla]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Onís]] | [[Onís]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oopart]] | [[Oopart]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ooststellingwerf]] | [[Ooststellingwerf]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oostzaan]] | [[Oostzaan]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opel]] | [[Opel]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opel Astra]] | [[Opel Astra]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opel Corsa]] | [[Opel Corsa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opel Senator]] | [[Opel Senator]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Open Shortest Path First]] | [[Open Shortest Path First]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opera]] | [[Opera]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opera Estatal de Viena]] | [[Opera Estatal de Viena]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opera Nacional d'Hongría]] | [[Opera Nacional d'Hongría]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opera Soft]] | [[Opera Soft]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opera de Sydney]] | [[Opera de Sydney]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Operación Barbarroya]] | [[Operación Barbarroya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Operación Galgo]] | [[Operación Galgo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Operación Malaya]] | [[Operación Malaya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Operation Pacific]] | [[Operation Pacific]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ophrys sphegodes]] | [[Ophrys sphegodes]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opinyén]] | [[Opinyén]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opmeer]] | [[Opmeer]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opportunity]] | [[Opportunity]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oprah Winfrey]] | [[Oprah Winfrey]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opsterlân]] | [[Opsterlân]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opuke]] | [[Opuke]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opuntia ficus-indica]] | [[Opuntia ficus-indica]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Opus Dei]] | [[Opus Dei]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oquillas]] | [[Oquillas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Orache]] | [[Orache]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orache espacial]] | [[Orache espacial]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions causals en aragonés]] | [[Oracions causals en aragonés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions causals en francés]] | [[Oracions causals en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions comparativas en aragonés]] | [[Oracions comparativas en aragonés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions comparativas en francés]] | [[Oracions comparativas en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions completivas en francés]] | [[Oracions completivas en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions completivas infinitivas en francés]] | [[Oracions completivas infinitivas en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions concesivas en francés]] | [[Oracions concesivas en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions condicionals en aragonés]] | [[Oracions condicionals en aragonés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions condicionals en francés]] | [[Oracions condicionals en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions consecutivas en francés]] | [[Oracions consecutivas en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions de relativo en francés]] | [[Oracions de relativo en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions finals en aragonés]] | [[Oracions finals en aragonés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions finals en francés]] | [[Oracions finals en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions impersonals en aragonés]] | [[Oracions impersonals en aragonés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oracions temporals en francés]] | [[Oracions temporals en francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oragarre]] | [[Oragarre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orane]] | [[Orane]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oranienburg]] | [[Oranienburg]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oranjestad]] | [[Oranjestad]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orante]] | [[Orante]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orba]] | [[Orba]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orba (desambigación)]] | [[Orba (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbaiceta]] | [[Orbaiceta]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbaneja Riopico]] | [[Orbaneja Riopico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Orbanyà]] | [[Orbanyà]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbara]] | [[Orbara]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbayu]] | [[Orbayu]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbessan]] | [[Orbessan]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbest Orizonia Airlines]] | [[Orbest Orizonia Airlines]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbita]] | [[Orbita]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbita baixa terrestre]] | [[Orbita baixa terrestre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbita cheoestacionaria]] | [[Orbita cheoestacionaria]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Orbita de transferencia de Hohmann]] | [[Orbita de transferencia de Hohmann]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbita fosal]] | [[Orbita fosal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbita meya terrestre]] | [[Orbita meya terrestre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbital atomico]] | [[Orbital atomico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orbital molecular]] | [[Orbital molecular]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orcera]] | [[Orcera]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orchidaceae]] | [[Orchidaceae]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orchidea de Santis]] | [[Orchidea de Santis]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orco]] | [[Orco]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orcoyen]] | [[Orcoyen]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orda]] | [[Orda]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordan e La Ròca]] | [[Ordan e La Ròca]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordavés]] | [[Ordavés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orde Wingate]] | [[Orde Wingate]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden (biolochía)]] | [[Orden (biolochía)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden Teutonica]] | [[Orden Teutonica]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden d'o Hespital]] | [[Orden d'o Hespital]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden d'o Santo Sepulcre]] | [[Orden d'o Santo Sepulcre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden d'o Santo Sepulcre en Aragón]] | [[Orden d'o Santo Sepulcre en Aragón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden d'o Temple]] | [[Orden d'o Temple]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden d'os Portaespatas]] | [[Orden d'os Portaespatas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden d'os Pedricadors]] | [[Orden d'os Pedricadors]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Calatrava]] | [[Orden de Calatrava]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Calatrava en a Corona d'Aragón]] | [[Orden de Calatrava en a Corona d'Aragón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Cistels]] | [[Orden de Cistels]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Clunyego]] | [[Orden de Clunyego]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Mont-reyal]] | [[Orden de Mont-reyal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Montesa]] | [[Orden de Montesa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Sant Benedet]] | [[Orden de Sant Benedet]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Sant Chaime]] | [[Orden de Sant Chaime]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Sant Chaime en Aragón]] | [[Orden de Sant Chaime en Aragón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Sant Francisco]] | [[Orden de Sant Francisco]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden de Santa María d'a Mercé d'os Cativos]] | [[Orden de Santa María d'a Mercé d'os Cativos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden relichiosa]] | [[Orden relichiosa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orden safavida]] | [[Orden safavida]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordes]] | [[Ordes]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordinación territorial]] | [[Ordinación territorial]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordinador]] | [[Ordinador]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordinador domestico]] | [[Ordinador domestico]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordinador personal]] | [[Ordinador personal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordinals en aragonés]] | [[Ordinals en aragonés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordino]] | [[Ordino]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordins e Còth d'Ossan]] | [[Ordins e Còth d'Ossan]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordis]] | [[Ordis]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordisan]] | [[Ordisan]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordizia]] | [[Ordizia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ordoki]] | [[Ordoki]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ordon]] | [[Ordon]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orea]] | [[Orea]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oregón]] | [[Oregón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orella]] | [[Orella]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orellana de la Sierra]] | [[Orellana de la Sierra]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orellana la Vieja]] | [[Orellana la Vieja]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orellà]] | [[Orellà]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orendain]] | [[Orendain]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Orendain (Guipuzcua)]] | [[Orendain (Guipuzcua)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Orera]] | [[Orera]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orest Kiprensky]] | [[Orest Kiprensky]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orestes]] | [[Orestes]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orexa]] | [[Orexa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Organ]] | [[Organ]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organero]] | [[Organero]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organismo]] | [[Organismo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organismo unicelular]] | [[Organismo unicelular]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización Europea t'a Investigación Nucleyar]] | [[Organización Europea t'a Investigación Nucleyar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización Hidrografica Internacional]] | [[Organización Hidrografica Internacional]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización Mundial d'a Salut]] | [[Organización Mundial d'a Salut]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización Mundial d'o Comercio]] | [[Organización Mundial d'o Comercio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización d'as Ciudatz d'o Patrimonio d'a Humanidat]] | [[Organización d'as Ciudaz d'o Patrimonio d'a Humanidat]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización d'as Nacions Unidas]] | [[Organización d'as Nacions Unidas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización d'o Tractau de l'Atlantico Norte]] | [[Organización d'o Tractau de l'Atlantico Norte]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización d'o fútbol en Aragón]] | [[Organización d'o fútbol en Aragón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización d'os Estaus Americanos]] | [[Organización d'os Estaus Americanos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización de Países Exportadors de Petrolio]] | [[Organización de Países Exportadors de Petrolio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización pa la Seguranza y a Cooperación en Europa]] | [[Organización pa la Seguranza y a Cooperación en Europa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial d'Australia]] | [[Organización territorial d'Australia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial d'Estaus Unius]] | [[Organización territorial d'Estaus Unius]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial d'a Federación de Bosnia y Herzegovina]] | [[Organización territorial d'a Federación de Bosnia y Herzegovina]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial d'a Republica Serbia]] | [[Organización territorial d'a Republica Serbia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial de Belchica]] | [[Organización territorial de Belchica]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial de Bosnia y Herzegovina]] | [[Organización territorial de Bosnia y Herzegovina]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial de Bretanya]] | [[Organización territorial de Bretanya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organización territorial de Turquía]] | [[Organización territorial de Turquía]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organo (biolochía)]] | [[Organo (biolochía)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organo (desambigación)]] | [[Organo (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organo (instrumento musical)]] | [[Organo (instrumento musical)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organotrofia]] | [[Organotrofia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Organyà]] | [[Organyà]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orgasmo]] | [[Orgasmo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orgaz]] | [[Orgaz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orgòsolo]] | [[Orgòsolo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orhan Pamuk]] | [[Orhan Pamuk]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oria (Almería)]] | [[Oria (Almería)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orichen]] | [[Orichen]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orient]] | [[Orient]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orient Meyo]] | [[Orient Meyo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Orient Proximo]] | [[Orient Proximo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orientación sexual]] | [[Orientación sexual]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Origanum vulgare]] | [[Origanum vulgare]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orillena]] | [[Orillena]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orio]] | [[Orio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oriolus oriolus]] | [[Oriolus oriolus]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orion (Pireneus Atlanticos)]] | [[Orion (Pireneus Atlanticos)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orion (nau espacial)]] | [[Orion (nau espacial)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oristà]] | [[Oristà]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oristán]] | [[Oristán]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oriuela]] | [[Oriuela]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oriuela (Alicant)]] | [[Oriuela (Alicant)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oriuela (Teruel)]] | [[Oriuela (Teruel)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orlando (Florida)]] | [[Orlando (Florida)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orlando Jones]] | [[Orlando Jones]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orlando Magic]] | [[Orlando Magic]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orleish]] | [[Orleish]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orlhac]] | [[Orlhac]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orléans]] | [[Orléans]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ormaiztegi]] | [[Ormaiztegi]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ormoy (Essonne)]] | [[Ormoy (Essonne)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ormoy (desambigación)]] | [[Ormoy (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ormoy-la-Rivière]] | [[Ormoy-la-Rivière]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orna de Galligo]] | [[Orna de Galligo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orne]] | [[Orne]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ornella Muti]] | [[Ornella Muti]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ornesan]] | [[Ornesan]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ornette Coleman]] | [[Ornette Coleman]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oro]] | [[Oro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oro maldau de Delfos]] | [[Oro maldau de Delfos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oronz]] | [[Oronz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oropesa]] | [[Oropesa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oropesa (desambigación)]] | [[Oropesa (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orosei]] | [[Orosei]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oroso]] | [[Oroso]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oroteddi]] | [[Oroteddi]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oroz-Betelu]] | [[Oroz-Betelu]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orozko]] | [[Orozko]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Orpesa]] | [[Orpesa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orpí]] | [[Orpí]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orrios]] | [[Orrios]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orrios (desambigación)]] | [[Orrios (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orroli]] | [[Orroli]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ors Belila]] | [[Ors Belila]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orsay]] | [[Orsay]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orson Welles]] | [[Orson Welles]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortacesus]] | [[Ortacesus]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortafà]] | [[Ortafà]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orthoptera]] | [[Orthoptera]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orthullè]] | [[Orthullè]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortiella]] | [[Ortiella]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortigosa de Cameros]] | [[Ortigosa de Cameros]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ortigueira]] | [[Ortigueira]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortoclasa]] | [[Ortoclasa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortografía]] | [[Ortografía]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortografía d'o francés]] | [[Ortografía d'o francés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortografía de l'aragonés medieval]] | [[Ortografía de l'aragonés medieval]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortuella]] | [[Ortuella]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ortueri]] | [[Ortueri]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortzai]] | [[Ortzai]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ortès]] | [[Ortès]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orune]] | [[Orune]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orusco de Tajuña]] | [[Orusco de Tajuña]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orveau]] | [[Orveau]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orxeta]] | [[Orxeta]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oryctolagus cuniculus]] | [[Oryctolagus cuniculus]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oryol (nau espacial)]] | [[Oryol (nau espacial)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oryza sativa]] | [[Oryza sativa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orzandué]] | [[Orzandué]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orzaso]] | [[Orzaso]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oràs]] | [[Oràs]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oráculo manual y arte de prudencia]] | [[Oráculo manual y arte de prudencia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orés]] | [[Orés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orís]] | [[Orís]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orísoain]] | [[Orísoain]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oró Sé do Bheatha 'Bhaile]] | [[Oró Sé do Bheatha 'Bhaile]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orós]] | [[Orós]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orós Alto]] | [[Orós Alto]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orós Baixo]] | [[Orós Baixo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Orús]] | [[Orús]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os 100 libros d'o sieglo seguntes Le Monde]] | [[Os 100 libros d'o sieglo seguntes Le Monde]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Anglis]] | [[Os Anglis]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Aranyons]] | [[Os Aranyons]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Banyos de Pandicosa]] | [[Os Banyos de Pandicosa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Chotos]] | [[Os Chotos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Corrals]] | [[Os Corrals]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Corrals (Santa María de Dulcis)]] | [[Os Corrals (Santa María de Dulcis)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Estazons]] | [[Os Estazons]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Fustetz]] | [[Os Fustez]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Garranchos]] | [[Os Garranchos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Ixarruegos]] | [[Os Ixarruegos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Molinos (Loporzano)]] | [[Os Molinos (Loporzano)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Molins]] | [[Os Molins]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Pintanos]] | [[Os Pintanos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Pueblos Deciden]] | [[Os Pueblos Deciden]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Rials]] | [[Os Rials]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os Simpson]] | [[Os Simpson]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os de Balaguer]] | [[Os de Balaguer]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os e Marcelhon]] | [[Os e Marcelhon]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os pilars d'a Tierra]] | [[The Pillars of the Earth]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Os recholaus d'o sol y a luna]] | [[Os recholaus d'o sol y a luna]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osa de la Vega]] | [[Osa de la Vega]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osaka]] | [[Osaka]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Osama bin Laden]] | [[Osama bin Laden]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osasco]] | [[Osasco]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oscar Niemeyer]] | [[Oscar Niemeyer]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oscar Torp]] | [[Oscar Torp]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oscar Wilde]] | [[Oscar Wilde]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oscheri]] | [[Oscheri]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osco]] | [[Osco]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osella]] | [[Osella]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osera d'Ebro]] | [[Osera d'Ebro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osetas]] | [[Osetas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osetia d'o Sud]] | [[Osetia d'o Sud]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oseya de Sayambre]] | [[Oseya de Sayambre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Osia]] | [[Osia]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osidde]] | [[Osidde]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osile]] | [[Osile]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osini]] | [[Osini]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oskar Kokoschka]] | [[Oskar Kokoschka]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oskar Werner]] | [[Oskar Werner]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oskorri]] | [[Oskorri]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oslo]] | [[Oslo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osmio]] | [[Osmio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osmonegros.com]] | [[Osmonegros.com]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osnabrück]] | [[Osnabrück]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osona]] | [[Osona]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osor]] | [[Osor]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osort]] | [[Osort]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ospitalepea]] | [[Ospitalepea]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ossa]] | [[Ossa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ossa de Montiel]] | [[Ossa de Montiel]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ossi]] | [[Ossi]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osso d'a Cinca]] | [[Osso d'a Cinca]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ossó de Sió]] | [[Ossó de Sió]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostache]] | [[Ostache]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostankoa]] | [[Ostankoa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostavals-Asme]] | [[Ostavals-Asme]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osterbrunnen]] | [[Osterbrunnen]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostiacos]] | [[Ostiacos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostiero]] | [[Ostiero]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostrogodos]] | [[Ostrogodos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostrya]] | [[Ostrya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostryopsis]] | [[Ostryopsis]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostsiedlung]] | [[Ostsiedlung]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ostèr]] | [[Ostèr]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osuna]] | [[Osuna]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osvaldo de León]] | [[Osvaldo de León]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osán]] | [[Osán]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Osés]] | [[Osés]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otago]] | [[Otago]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otago Central]] | [[Otago Central]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otal]] | [[Otal]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otal (desambigación)]] | [[Otal (desambigación)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oteiza]] | [[Oteiza]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otero (Toledo)]] | [[Otero (Toledo)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otero de Bodas]] | [[Otero de Bodas]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otero de Sanabria]] | [[Otero de Sanabria]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otero de Sariegos]] | [[Otero de Sariegos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Othieri]] | [[Othieri]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otis Hill]] | [[Otis Hill]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otis tarda]] | [[Otis tarda]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oto]] | [[Oto]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otos]] | [[Otos]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ottaviano]] | [[Ottaviano]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ottaviano (metro de Roma)]] | [[Ottaviano (metro de Roma)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ottawa]] | [[Ottawa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otterfing]] | [[Otterfing]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Otto Bahr Halvorsen]] | [[Otto Bahr Halvorsen]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otto Blehr]] | [[Otto Blehr]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otto Dix]] | [[Otto Dix]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otto Jespersen]] | [[Otto Jespersen]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otto Preminger]] | [[Otto Preminger]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otto Skorzeny]] | [[Otto Skorzeny]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otto Stern]] | [[Otto Stern]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otto von Bismarck]] | [[Otto von Bismarck]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ottobrunn]] | [[Ottobrunn]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otus scops]] | [[Otus scops]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otxandio]] | [[Otxandio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Otzana]] | [[Otzana]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otín]] | [[Otín]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otívar]] | [[Otívar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otón]] | [[Otón]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Otón I d'Alemanya]] | [[Otón I d'Alemanya]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ou]] | [[Ou]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ouagadougou]] | [[Ouagadougou]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ouder-Amstel]] | [[Ouder-Amstel]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oui, oui, oui, oui]] | [[Oui, oui, oui, oui]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oulu]] | [[Oulu]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ourense]] | [[Ourense]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ourol]] | [[Ourol]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Outbreak (cinta)]] | [[Outbreak (cinta)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Outeiro de Rei]] | [[Outeiro de Rei]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Outes]] | [[Outes]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Outland]] | [[Outland]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovario]] | [[Ovario]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Over the Moon]] | [[Over the Moon]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Overijssel]] | [[Overijssel]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovidio]] | [[Ovidio]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oviedo]] | [[Oviedo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oviraptor]] | [[Oviraptor]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovis]] | [[Ovis]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovis orientalis aries]] | [[Ovis orientalis aries]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovis orientalis musimon]] | [[Ovis orientalis musimon]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovochenesi]] | [[Ovochenesi]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovodda]] | [[Ovodda]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovulo]] | [[Ovulo]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ovulo (botanica)]] | [[Ovulo (botanica)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Owairaka]] | [[Owairaka]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxbridge]] | [[Oxbridge]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxford]] | [[Oxford]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxford Street (Sydney)]] | [[Oxford Street (Sydney)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxfordshire]] | [[Oxfordshire]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxicheno]] | [[Oxicheno]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxyura jamaicensis]] | [[Oxyura jamaicensis]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxyura leucocephala]] | [[Oxyura leucocephala]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oxóx]] | [[Oxóx]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oyarzun]] | [[Oyarzun]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oyida]] | [[Oyida]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oyiu]] | [[Oyiu]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oyón-Oion]] | [[Oyón-Oion]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oz de Balbastro]] | [[Oz de Balbastro]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oz de Tena]] | [[Oz de Tena]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oz y Costeán]] | [[Oz y Costeán]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oza-Cesuras]] | [[Oza-Cesuras]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ozaraine-Erribareita]] | [[Ozaraine-Erribareita]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ozaze-Zühara]] | [[Ozaze-Zühara]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ozon]] | [[Ozon]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Ozono]] | [[Ozono]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ozzy Osbourne]] | [[Ozzy Osbourne]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Oña]] | [[Oña]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Oñati]] | [[Oñati]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|OK}} | |- | [[Òdena]] | [[Òdena]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Òlt]] | [[Òlt]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Òlt y Garona]] | [[Òlt y Garona]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Òpol i Perellós]] | [[Òpol i Perellós]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Òra]] | [[Òra]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Òrrius]] | [[Òrrius]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Òu]] | [[Òu]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Òussa]] | [[Òussa]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Óbuda]] | [[Óbuda]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Ólvega]] | [[Ólvega]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Óniz]] | [[Óniz]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Óscar Aibar]] | [[Óscar Aibar]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Óscar Latas Alegre]] | [[Óscar Latas Alegre]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Óscar Valero]] | [[Óscar Valero]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Öd (Chieming)]] | [[Öd (Chieming)]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Öd in der Pechschneid]] | [[Öd in der Pechschneid]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |- | [[Österreichische Basketball Bundesliga]] | [[Österreichische Basketball Bundesliga]] | <!-- 1 --> {{Status|OK}} | <!-- 2 --> {{Status|OK}} | <!-- 3 --> {{Status|NO}} | |} 5l4wxecmic23xs9zpqyk7lxstrgse4s Convento de Sant Domingo de Zaragoza 0 169305 2129675 2129351 2024-04-26T04:37:27Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha d'edificio | nombre = Convento de Santo Domingo | imachen = [[Imachen:Zaragoza_-_Ex_Convento_de_Santo_Domingo.jpg|250px]] | tipo = [[Convento]] | advocación = [[Sant Domingo de Guzmán|Sant Domingo]] | situación = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[Zaragoza]] ([[Comarca Central]], [[Aragón]]) | coordenatas = | culto = [[Ilesia catolica]] | archidiocesi = [[Archidiocesi de Zaragoza|Zaragoza]] | arcipestrau = [[Arcipestrau de Santa Engracia|Santa Engracia]] | adreza = [[Paseyo d'Echegaray y Caballero]] 18, 50003 | orden = [[Orden d'os Pedricadors]] | mosen = | fundador = [[Chaime I d'Aragón|Chaime I]] | inauguración = | arquitecto = | construcción = [[Sieglo XIII]] | incheniero estructural = | largaria = | amplaria = | altaria = | material = | estilo = | catalogación = | latitut = 41.6564869 | lonchitut = -0.8824367 | mapa_loc = Aragón }} O '''convento de Sant Domingo''' ye un antigo [[convento]] [[Orden d'os Pedricadors|dominico]] d'a ciudat de [[Zaragoza]]. O convento de Sant Domingo yera situau en a plaza d'iste nombre de Zaragoza amán d'a [[puerta de Sancho]]. O convento fue fundau por [[Chaime I d'Aragón|Chaime I]] y en [[1250]] ya se treballaba en a ilesia monacal. Estió un conchunto arquitectonico impresionant, y en o suyo [[refectorio]] se reunioron en cuantas ocasions as [[Corz d'o Reino d'Aragón|Corz d'Aragón]]. Hue tasament queda mas que o debantdito refectorio, construyiu en primerías d'o [[sieglo XIV]], y parti d'a ilesia, construyida en o [[sieglo XVII]]. == Descripción == Teneba una sumptuosa ilesia de tres [[nau (arquitectura)|naus]] y un superbioso [[retablo]] mayor executau en [[marbre]]s y adornau con excelents obras d'escultura d'o mesmo material. Con cuatre columnas [[Orden dorico|doricas]] en o primer cuerpo y dos en o segundo, quedaba enterament aislau. Lo mandó construyir en [[Chenova]] l'arcebispe de Valencia [[Isidoro Aliaga|Isidoro d'Aliaga]] pa o [[sepulcre]] d'o suyo chirmán [[Luis d'Aliaga|Luis]], consellero d'Estau y [[inquisidor cheneral]] y habendo-se destinau pa retablo s'aconsiguió un doble obchecto pos a o piet d'o mesmo por a parti d'o [[coro]], que se troba dezaga fue sepultau o inquisidor. == O convento en l'actualidat == De l'antigo convento nomás se conserva o [[refectorio]], ya que a resta de l'edificio fue destruyiu mientres os [[setios de Zaragoza]] en [[1809]].<ref>{{es}} [http://ieslbuza.es/historia/ Historia del I.E.S. Luis Buñuel]</ref> O convento s'ha emplegau en diferents epocas como [[Asilo (establecimiento)|asilo]] municipal, escuela preparatoria militar, [[casa d'a Villa|casa d'a ciudat]] de [[Zaragoza]],<ref>{{es}} [http://www.elperiodicodearagon.com/noticias/aragon/casa-todos-cumple-medio-siglo-zaragoza_1039580.html "La casa de todos cumple medio siglo en Zaragoza". [[El Periódico de Aragón]], [[12 de chulio]] de [[2015]]</ref> museu de Artes Polidas y escuelas municipals u colechio nacional d'ensenyanza cheneral basica. Desde [[1984]], estió seu de l'Instituto d'Educación Segundaria "Luis Buñuel". En [[2001]], se fació una important reforma en o refectorio en a que se repuntó y se desmontoron bels estudiez y columnas de fundición.<ref>{{es}} [http://www.zaragoza.es/cont/paginas/medioambiente/centrodocumentacion/folletocdagua.pdf Restauración del refectorio de Santo Domingo]</ref> Actualment ye a seu d'o "Centro de Documentación de l'Augua y o Medio Ambient". == Referencias == {{listaref}} == Bibliografía == * {{es}} [http://books.google.es/books?pg=PA199&dq=Gu%C3%ADa+de+zaragoza&id=eJl-1XZ84E8C&hl=es#v=onepage&q=Gu%C3%ADa%20de%20zaragoza&f=false ''Guía de Zaragoza'', Imp. y lib. de Vicente Andrés, editor, 1860] == Enlaces externos == * {{commonscat|Convent of Santo Domingo, Zaragoza|o convento de Sant Domingo de Zaragoza}} [[Categoría:Conventos de Zaragoza|Domingo de Zaragoza]] [[Categoría:Conventos d'a provincia de Zaragoza|Domingo de Zaragoza]] [[Categoría:Conventos d'a Comarca Central|Domingo de Zaragoza]] [[Categoría:Conventos de l'archidiocesi de Zaragoza‎|Domingo de Zaragoza]] [[Categoría:Conventos dominicos|Domingo de Zaragoza]] [[Categoría:Edificios que han albergau sesions d'as Corz d'o Reino d'Aragón]] axwg63gk5fe53bn6w2da8m7sie5kz9i Categoría:Conventos dominicos 14 169306 2129662 2129305 2024-04-26T04:33:34Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki [[Categoría:Conventos por orden relichiosa|Dominicos]] [[Categoría:Orden d'os Pedricadors]] 2ufi43jbwi68f7rkow0sbxntwr2f3g3 Ilesia de Sant Pero d'Ayerbe 0 169357 2129685 2129463 2024-04-26T04:49:52Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha d'edificio | nombre = Ilesia de Sant Pero | nombre_nativo = | imachen = [[Imachen:Ayerbe - Iglesia de San Pedro 1.JPG|250px]] | tipo = [[Ilesia (edificio)|Ilesia]] | advocación = [[Sant Pero]] | situación = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[Ayerbe]], [[Plana de Uesca‎]], [[Aragón]] | coordenatas = | culto = | diocesi = [[Diocesi de Uesca‎|Uesca‎]] | arcipestrau = [[Arcipestrau d'Ayerbe‎|Ayerbe]] | orden = | mosen = | inauguración = | arquitecto = | construcción = [[Sieglo XVI]] | incheniero estructural = | largaria = | amplaria = | altaria = | material = | fundador = | estilo = [[Neoclasicismo|Neoclasico]] | catalogación = | latitut = 42.2744781 | lonchitut = -0.6878114 | mapa_loc = Aragón |pos_etiqueta_loc = left }} A '''ilesia de Sant Pero d'Ayerbe''' ye una [[Ilesia (edificio)|ilesia]] situada en a localidat d'[[Ayerbe]] ([[Plana de Uesca]], [[Aragón]]), perteneixient a la [[diocesi de Uesca‎]] y a l'[[arcipestrau d'Ayerbe‎]]. Estió a ilesia d'un antigo convento de [[Orden d'os Pedricadors|dominicos]] adedicau a Nuestra Sinyora d'os Remeyos. == Historia == O convento d'os dominicos fue fundau por don Hugo d'Urriés y Ximénez de Cerdán, VIII Sinyor d'a Baronía d'Ayerbe, y la suya muller donya Greyda de Lanuza. A primera piedra d'a construcción se metió en l'anyo [[1543]], rematando-se-ne en [[1548]] habendo feneixiu ya don Hugo. Pa la suya construcción se destinó o campo dito d'os Hidalgos y estió obra d'os chirmans Martín y Chuan d'Aguirre. Prenió posesión d'o convento frai Tomás Esquibel, prior de Pedricadors de Zaragoza y vicario cheneral d'a [[Corona d'Aragón]], trayendo con él a once relichiosos. Salioron a recibir-les o clero, donya Greyda con as suyas cuatre nietas y o lugar en masa. S'eslichió como prior a frai Alonso Valentín y a consagración la ofició don Francisco d'Urriés, [[Diocesi d'Urchel|bispe d'Urchel]], dedicando o templo en honor de l'Anunciación de Nuestra Sinyora, con o títol d'o Remeyo. Donya Greyda deixó mandau que l'apedecasen con l'habito d'a orden dominica y sin d'atabut, debant de l'altar mayor d'iste templo, a on estió apedecau con anterioridat o suyo consagrant o bispe Francisco d'Urriés. En a suya construcción primitiva, a frontera tenió arredol d'os 20 m d'altaria, toda de piedra, primorosament elaborada, con una escultura de mas que meyano relieu, que formó os suyos zocalos, [[basa]]s y [[capitel]]s y, en o meyo, a Virchen dando o rosario a Sant Domingo, as dos imáchens, de cuerpo entero de [[Cheso (material)|cheso]] enduriu, a toda perfección. En o presbiterio d'a ilesia, se construyió o panteón pa a familia Urriés que alzo as suyas restas dica una calendata amanada a [[1928]], que fuoron tresladaus ta o panteón que poseyen en a [[Seu basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza|basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza]]. ==Descripción== Se tracta d'una construcción de sillería, [[piedra picada]], [[ladriello]] y tapial que ofreixe obra de cuantas epocas diferents. Ye formada por una [[nau (arquitectura)|nau]] de cinco trampos y capiella mayor poligonal. A decoración de l'interior d'o templo ye de concepción [[Neoclasicismo|neoclasica]]: pilastras y cornisas son inspiradas en l'[[orden chonico]], a o que siguen con fidelidat. I hai coro a os piez sobre lunetos y con frent d'[[arco (arquitectura)|arco]] carpanel. Frontera con decoración programada, toda ella ye de piedra y concentra a suya decoración en a portalada. A portalada ye protechida, en l'interior, por un biombo de fusta, de tablers lisos. A ilesia, hue, no tien torre. A suya fabrica ye d'o [[sieglo XVI]], conservando obras de cuantas epocas. Conta con un [[Museu relichioso d'Ayerbe|museu relichioso]] important y un [[Organo (instrumento musical)|organo]], de trompetería vertical y horizontal, de meyaus d'o [[sieglo XIX]]. == Vinclos externos == {{commonscat|Church of San Pedro, Ayerbe|a ilesia de Sant Pero d'Ayerbe}} * {{en}} [https://gcatholic.org/churches/europe-south/51712.htm Ficha en gcatholic.org] [[Categoría:Ilesias d'a Plana de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias d'a provincia de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias d'a diocesi de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias neoclasicas d'Aragón|Pero de Fraga]] [[Categoría:Ilesias d'Aragón adedicadas a Sant Pero|Ayerbe]] [[Categoría:Ayerbe]] 33i94ge65qb6isgmo30rhesqbz5q3q9 2129687 2129685 2024-04-26T09:20:27Z Lazaro d'Aragón 69718 [[basa]] --> [[basa (arquitectura)]] wikitext text/x-wiki {{Ficha d'edificio | nombre = Ilesia de Sant Pero | nombre_nativo = | imachen = [[Imachen:Ayerbe - Iglesia de San Pedro 1.JPG|250px]] | tipo = [[Ilesia (edificio)|Ilesia]] | advocación = [[Sant Pero]] | situación = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[Ayerbe]], [[Plana de Uesca‎]], [[Aragón]] | coordenatas = | culto = | diocesi = [[Diocesi de Uesca‎|Uesca‎]] | arcipestrau = [[Arcipestrau d'Ayerbe‎|Ayerbe]] | orden = | mosen = | inauguración = | arquitecto = | construcción = [[Sieglo XVI]] | incheniero estructural = | largaria = | amplaria = | altaria = | material = | fundador = | estilo = [[Neoclasicismo|Neoclasico]] | catalogación = | latitut = 42.2744781 | lonchitut = -0.6878114 | mapa_loc = Aragón |pos_etiqueta_loc = left }} A '''ilesia de Sant Pero d'Ayerbe''' ye una [[Ilesia (edificio)|ilesia]] situada en a localidat d'[[Ayerbe]] ([[Plana de Uesca]], [[Aragón]]), perteneixient a la [[diocesi de Uesca‎]] y a l'[[arcipestrau d'Ayerbe‎]]. Estió a ilesia d'un antigo convento de [[Orden d'os Pedricadors|dominicos]] adedicau a Nuestra Sinyora d'os Remeyos. == Historia == O convento d'os dominicos fue fundau por don Hugo d'Urriés y Ximénez de Cerdán, VIII Sinyor d'a Baronía d'Ayerbe, y la suya muller donya Greyda de Lanuza. A primera piedra d'a construcción se metió en l'anyo [[1543]], rematando-se-ne en [[1548]] habendo feneixiu ya don Hugo. Pa la suya construcción se destinó o campo dito d'os Hidalgos y estió obra d'os chirmans Martín y Chuan d'Aguirre. Prenió posesión d'o convento frai Tomás Esquibel, prior de Pedricadors de Zaragoza y vicario cheneral d'a [[Corona d'Aragón]], trayendo con él a once relichiosos. Salioron a recibir-les o clero, donya Greyda con as suyas cuatre nietas y o lugar en masa. S'eslichió como prior a frai Alonso Valentín y a consagración la ofició don Francisco d'Urriés, [[Diocesi d'Urchel|bispe d'Urchel]], dedicando o templo en honor de l'Anunciación de Nuestra Sinyora, con o títol d'o Remeyo. Donya Greyda deixó mandau que l'apedecasen con l'habito d'a orden dominica y sin d'atabut, debant de l'altar mayor d'iste templo, a on estió apedecau con anterioridat o suyo consagrant o bispe Francisco d'Urriés. En a suya construcción primitiva, a frontera tenió arredol d'os 20 m d'altaria, toda de piedra, primorosament elaborada, con una escultura de mas que meyano relieu, que formó os suyos zocalos, [[Basa (arquitectura)|basas]] y [[capitel]]s y, en o meyo, a Virchen dando o rosario a Sant Domingo, as dos imáchens, de cuerpo entero de [[Cheso (material)|cheso]] enduriu, a toda perfección. En o presbiterio d'a ilesia, se construyió o panteón pa a familia Urriés que alzo as suyas restas dica una calendata amanada a [[1928]], que fuoron tresladaus ta o panteón que poseyen en a [[Seu basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza|basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza]]. ==Descripción== Se tracta d'una construcción de sillería, [[piedra picada]], [[ladriello]] y tapial que ofreixe obra de cuantas epocas diferents. Ye formada por una [[nau (arquitectura)|nau]] de cinco trampos y capiella mayor poligonal. A decoración de l'interior d'o templo ye de concepción [[Neoclasicismo|neoclasica]]: pilastras y cornisas son inspiradas en l'[[orden chonico]], a o que siguen con fidelidat. I hai coro a os piez sobre lunetos y con frent d'[[arco (arquitectura)|arco]] carpanel. Frontera con decoración programada, toda ella ye de piedra y concentra a suya decoración en a portalada. A portalada ye protechida, en l'interior, por un biombo de fusta, de tablers lisos. A ilesia, hue, no tien torre. A suya fabrica ye d'o [[sieglo XVI]], conservando obras de cuantas epocas. Conta con un [[Museu relichioso d'Ayerbe|museu relichioso]] important y un [[Organo (instrumento musical)|organo]], de trompetería vertical y horizontal, de meyaus d'o [[sieglo XIX]]. == Vinclos externos == {{commonscat|Church of San Pedro, Ayerbe|a ilesia de Sant Pero d'Ayerbe}} * {{en}} [https://gcatholic.org/churches/europe-south/51712.htm Ficha en gcatholic.org] [[Categoría:Ilesias d'a Plana de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias d'a provincia de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias d'a diocesi de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias neoclasicas d'Aragón|Pero de Fraga]] [[Categoría:Ilesias d'Aragón adedicadas a Sant Pero|Ayerbe]] [[Categoría:Ayerbe]] 5te7f7y7qsrk7gh7ial2x57jdx6x0eh 2129688 2129687 2024-04-26T09:28:33Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha d'edificio | nombre = Ilesia de Sant Pero | nombre_nativo = | imachen = [[Imachen:Ayerbe - Iglesia de San Pedro 1.JPG|250px]] | tipo = [[Ilesia (edificio)|Ilesia]] | advocación = [[Sant Pero]] | situación = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[Ayerbe]], [[Plana de Uesca‎]], [[Aragón]] | coordenatas = | culto = | diocesi = [[Diocesi de Uesca‎|Uesca‎]] | arcipestrau = [[Arcipestrau d'Ayerbe‎|Ayerbe]] | orden = | mosen = | inauguración = | arquitecto = | construcción = [[Sieglo XVI]] | incheniero estructural = | largaria = | amplaria = | altaria = | material = | fundador = | estilo = [[Neoclasicismo|Neoclasico]] | catalogación = | latitut = 42.2744781 | lonchitut = -0.6878114 | mapa_loc = Aragón |pos_etiqueta_loc = left }} A '''ilesia de Sant Pero d'Ayerbe''' ye una [[Ilesia (edificio)|ilesia]] situada en a localidat d'[[Ayerbe]] ([[Plana de Uesca]], [[Aragón]]), perteneixient a la [[diocesi de Uesca‎]] y a l'[[arcipestrau d'Ayerbe‎]]. Estió a ilesia d'un antigo convento de [[Orden d'os Pedricadors|dominicos]] adedicau a Nuestra Sinyora d'os Remeyos. == Historia == O convento d'os dominicos fue fundau por don Hugo d'Urriés y Ximénez de Cerdán, VIII Sinyor d'a Baronía d'Ayerbe, y la suya muller donya Greyda de Lanuza. A primera piedra d'a construcción se metió en l'anyo [[1543]], rematando-se-ne en [[1548]] habendo feneixiu ya don Hugo. Pa la suya construcción se destinó o campo dito d'os Hidalgos y estió obra d'os chirmans Martín y Chuan d'Aguirre. Prenió posesión d'o convento frai Tomás Esquibel, prior de Pedricadors de Zaragoza y vicario cheneral d'a [[Corona d'Aragón]], trayendo con él a once relichiosos. Salioron a recibir-les o clero, donya Greyda con as suyas cuatre nietas y o lugar en masa. S'eslichió como prior a frai Alonso Valentín y a consagración la ofició don Francisco d'Urriés, [[Diocesi d'Urchel|bispe d'Urchel]], dedicando o templo en honor de l'Anunciación de Nuestra Sinyora, con o títol d'o Remeyo. Donya Greyda deixó mandau que l'apedecasen con l'habito d'a orden dominica y sin d'atabut, debant de l'altar mayor d'iste templo, a on estió apedecau con anterioridat o suyo consagrant o bispe Francisco d'Urriés. En a suya construcción primitiva, a frontera tenió arredol d'os 20 m d'altaria, toda de piedra, primorosament elaborada, con una escultura de mas que meyano relieu, que formó os suyos zocalos, [[Basa (arquitectura)|basas]] y [[capitel]]s y, en o meyo, a Virchen dando o rosario a Sant Domingo, as dos imáchens, de cuerpo entero de [[Cheso (material)|cheso]] enduriu, a toda perfección. En o presbiterio d'a ilesia, se construyió o panteón pa a familia Urriés que alzo as suyas restas dica una calendata amanada a [[1928]], que fuoron tresladaus ta o panteón que poseyen en a [[Seu basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza|basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza]]. A ilesia se comunicaba con o [[palacio d'Ayerbe]] por un luengo camín cubilau. En o presbiterio d'a ilesia, se construyió o panteón pa a familia Urriés que alzo as suyas restas dica una calendata amanada a [[1928]], que fuoron tresladaus ta o panteón que poseyen en a [[Seu basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza|basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar de Zaragoza]]. Como consecuencia d'a desamortización, o convento fue albandonau por os religiosos dominicos y destinau a posada. A suya [[biblioteca]] y atros obchetos de valura desapareixioron. Mientres a [[Guerra d'o Francés]], os franceses s'embrosquiloron y atrincheroron en a iglesia y torre [[campanal]]. En [[1810]] as tropas aragonesas no habioron atro remeyo que pretar-le fuego pa desalochar a las tropas napoleonicas. O día [[11 d'abril]] de [[1855]] s'engueró como parroquia de Sant Pero, dimpués de reparar-la y condicionar-la, baixo a tutela de l'arquitecto Ramón Villanueva, con una subvención d'o gubierno d'a reina [[Isabel II d'Espanya|Isabel II]] y gracias a las activas chestions de l'alavez mosén don Jaime Borra y as dilichencias practicadas por l'ayerbense don Mariano Soler, ta par d'alavez machistrau de Pamplona. ==Descripción== Se tracta d'una construcción de sillería, [[piedra picada]], [[ladriello]] y tapial que ofreixe obra de cuantas epocas diferents. Ye formada por una [[nau (arquitectura)|nau]] de cinco trampos y capiella mayor poligonal. A decoración de l'interior d'o templo ye de concepción [[Neoclasicismo|neoclasica]]: pilastras y cornisas son inspiradas en l'[[orden chonico]], a o que siguen con fidelidat. I hai coro a os piez sobre lunetos y con frent d'[[arco (arquitectura)|arco]] carpanel. Frontera con decoración programada, toda ella ye de piedra y concentra a suya decoración en a portalada. A portalada ye protechida, en l'interior, por un biombo de fusta, de tablers lisos. A ilesia, hue, no tien torre. A suya fabrica ye d'o [[sieglo XVI]], conservando obras de cuantas epocas. Conta con un [[Museu relichioso d'Ayerbe|museu relichioso]] important y un [[Organo (instrumento musical)|organo]], de trompetería vertical y horizontal, de meyaus d'o [[sieglo XIX]]. == Vinclos externos == {{commonscat|Church of San Pedro, Ayerbe|a ilesia de Sant Pero d'Ayerbe}} * {{en}} [https://gcatholic.org/churches/europe-south/51712.htm Ficha en gcatholic.org] [[Categoría:Ilesias d'a Plana de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias d'a provincia de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias d'a diocesi de Uesca|Pero d'Ayerbe]] [[Categoría:Ilesias neoclasicas d'Aragón|Pero de Fraga]] [[Categoría:Ilesias d'Aragón adedicadas a Sant Pero|Ayerbe]] [[Categoría:Ayerbe]] lrha5w0hxlsq0xnu2q13nqu9xgzmjet Ilesia de Santa María de l'Aínsa 0 169358 2129622 2129487 2024-04-25T12:01:03Z Willtron 41 /* Descripción */ wikitext text/x-wiki {{Ficha d'edificio | nombre = Ilesia de Santa María | imachen = [[Imachen:Muralla e Iglesia de Ainsa(HUESCA).JPG|250px]]<br>Ilesia de Santa María | tipo = [[Ilesia (edificio)|Ilesia]]<br><small>Antiga [[colechiata]]</small> | advocación = [[Santa María]] | situación = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[L'Aínsa]] ([[Sobrarbe]], [[Aragón]]) | coordenatas = | culto = | diocesi = [[Diocesi de Balbastro-Monzón|Balbastro-Monzón]] | arcipestrau = [[Arcipestrau de Sobrarbe-Ribagorza|Sobrarbe-Ribagorza]] | adreza = C. Sta. Cruz, 12 | orden = | mosen = | inauguración = | arquitecto = | construcción = Sieglos [[Sieglo XI|XI]]-[[Sieglo XII|XII]] | incheniero estructural = | largaria = | amplaria = | altaria = | material = | fundador = | estilo = [[Romanico aragonés|Romanico]] | catalogación = [[Bien d'Intrés Cultural]] | latitut = 42.4171476 | lonchitut = 0.1388896 | mapa_loc = Aragón | pos_etiqueta_loc = left }} A '''ilesia de Santa María de l'Aínsa''' tamién conoixida como '''ilesia de l'Asumpción''' ye una [[Ilesia (edificio)|ilesia]] que se troba en a localidat de [[l'Aínsa]] ([[Sobrarbe]], [[provincia de Uesca|Uesca]]). Ye un edificio d'estilo [[Romanico aragonés|romanico]]. De gran grandaria y sobriedat, se tracta d'un d'os eixemplos mas destacaus d'o romanico aragonés d'a comarca de [[Sobrarbe]]. Estió [[colechiata]] por lo que a vegadas ye conoixida como '''colechiata de Santa María de l'Aínsa'''. Ye declarada ''[[Bien d'Intrés Cultural]] (BIC)''. == Historia == [[Imachen:Aínsa. Portada y torre.jpg|thumb|Santa María, portalada y torre romanicas]] A suya construcción prencipió en zaguerías d'o [[sieglo XI]] y remató a meyaus d'o [[sieglo XII]]. Se consagró en l'anyo [[1181]], tal como consta documentalment. O claustro se construyió en o [[sieglo XIV]]. I hai testimonio documental d'o mal estau d'a torre y o claustro anterior en o [[sieglo XIV]]. Posteriorment o templo s'enampló en o [[sieglo XVI]] con as capiellas d'o presbiterio y a voveda d'a nau. En o [[sieglo XVII]] s'adhibió a sacristía. Entre [[1972]] y [[1974]] l'edificio estió obchecto una restauración integral. == Descripción == O conchunto molimental ye formau por a ilesia, a cripta, o claustro y a torre.<ref>{{es}} [http://www.romanicoaragones.com/1-Sobrarbe/99011-Ainsa2.htm Rutas Románicas. Aínsa. Santa María]. G. García Omedes.</ref> === Ilesia === D'antis mas tenió o rango de [[colechiata]]. Ye construyida con [[piedra picada]], tien planta rectangular y abside semicircular. A o sud s'ubre a portalada que tien cuatre arquivoltas sobre columnas. A decoración d'os capitels ye rudimentaria, con elementos cheometricos. S'observa a reutilización d'un capitel como basa d'una d'as columnas. Sobre a [[Clau (arquitectura)|clau]] se troba un [[crismón]]. L'interior presenta formas sobrias y decoración austera caracteristicas de l'arquitectura romanica. A cubierta d'a nau ye de [[vuelta de canyón]], y apareixe lucherament apuntada en os piez. D'antis mas habió d'estar dividida en tres trampos por dos [[arco faixón|arcos faixons]] cualas unicas restas son as [[pilastra]]s sobre as que se refirmaban. Fue reconstruyida en o [[sieglo XVI]]. L'[[abside]] ye cubierto con [[vuelta de cuarto d'esfera]], denominada "de forno", feita en piedra de color royiza. En o frent de l'altar s'ha ficau un crismón que procede d'a ilesia de Sant Salvador, d'a que quedan restas incorporadas a una vivienda d'a carrera Mayor.<ref>{{es}} [http://www.romanicoaragones.com/1-Sobrarbe/99011-Ainsa3-SS.htm Románico aragonés. Aínsa. San Salvador]. G. García Omedes.</ref> Presiden l'abside un crucificau moderno y una Virchen d'o [[sieglo XIII]], de fusta policromada, d'estilo romanico tardano procedent d'a localidad de [[Tricás]], despoblada en o [[sieglo XX]]. A os piez d'a nau se troba o coro alto, que conserva a suya dentrada primitiva por a torre. Baixo él ye a pila baptismal. Ye circular y no tien decoración. === Cripta === [[Imachen:Aínsa. Cripta.jpg|200x400px|thumb|right|[[Cripta]] romanica situada baixo o presbiterio]] Se troba baixo o [[presbiterio]] y s'accede a ella por dos [[escala]]s situadas a os dos costaus d'a nau. Se tracta de una chicota cambra de tres naus y cuatre trampos, dividius por 18 columnas. Fue destruyida en a [[Guerra Civil Espanyola|Guerra Civil]] y reconstruyida dimpués chuntament con a resta d'o templo. Seis capitels son orichinals y a resta modernos, por lo que apareixen marcaus con una "R". A voveda, dimpués d'a restauración, ye de [[fornigón]] armau y [[ladriello]]. === Torre === A [[torre]] ye o elemento mas sinyalero por a suya grandaria y sobriedat. Ye construyida con piedra picada, tien trenta metros d'altaria y consta de cinco cuerpos. O primero, que corresponde a la planta baixa, sirve de portegau u loncha y da acceso a la ilesia y a o claustro. O contrafuerte que s'aprecia dende l'exterior alberga a escala. Os cuerpos segundo y tercero amostran chicoz vanos y [[sayetera]]s. O cuarto, con dos vanos en cada costau, sirve de [[campanal]]; en o cinqueno s'ubre en cada costau un finestral de meyo punto, abocinau, con cuatre arquivoltas y atros tantos pilars; os capitels son de labra rudimentaria con temas cheometricos y rostros humanos. Destaca mas que mas o suyo zaguer piso, con finestras d'arcos de meyo punto que descansan sobre capitels y columnas. Lo cubre una [[cupula]] con cuatre niervos de sección rectangular que descansa sobre trompas. Dende aquí se disfruta d'una sobrebuena anvista panoramica de l'Aínsa. === Claustro === [[Imachen:Claustre de l'església de santa Maria, l'Aínsa.JPG|thumb|Claustro con arcos romanicos y goticos]] O [[claustro]], construyiu en o [[sieglo XIV]], ye adosau a o norte d'a nau. De forma trapezoidal irregular, consta d'un solo piso, tien [[arcos de meyo punto]] y [[Arco apuntau|apuntaus]] y ye cubierto en os suyos distintos trampos por vueltas de canyón y de crucería con niervos toscos de sección rectangular.<ref>{{es}} ''El arte románico en el Alto Aragón''. M. García Guatas, 3ª ed. Uesca, Instituto de Estudios Altoaragoneses, 2006. </ref> Estió zarrau por muros y cristaleras y alzo cuantos retablos, belún de valor, que se perdioron en a [[Guerra Civil Espanyola|Guerra Civil]]. == Referencias == {{Listaref}} == Vinclos externos == {{commonscat|Collegiate of Santa María, Aínsa|a ilesia de Santa María de l'Aínsa}} * {{es}} [https://www.sipca.es/censo/7-INM-HUE-003-907-004/Colegiata.html En a web d'o SIPCA] * {{en}} [https://gcatholic.org/churches/europe-south/103922.htm En gcatholic.org] {{Colechiatas d'Aragón}} [[Categoría:Antigas colechiatas d'Aragón|Aínsa, l']] [[Categoría:Ilesias de Sobrarbe|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias d'a provincia de Uesca|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias d'a diocesi de Balbastro-Monzón|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias romanicas d'Aragón|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias d'Aragón adedicadas a Santa María|Aínsa, l']] [[Categoría:Biens d'Intrés Cultural d'Aragón]] [[Categoría:L'Aínsa]] 7pk3689limcnrdyioz3nrlmga36rnxe 2129650 2129622 2024-04-26T04:18:06Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki {{Ficha d'edificio | nombre = Ilesia de Santa María | imachen = [[Imachen:Muralla e Iglesia de Ainsa(HUESCA).JPG|250px]]<br>Ilesia de Santa María | tipo = [[Ilesia (edificio)|Ilesia]]<br><small>Antiga [[colechiata]]</small> | advocación = [[Santa María]] | situación = [[Imachen:Flag of Aragon.svg|22px|border]] [[L'Aínsa]] ([[Sobrarbe]], [[Aragón]]) | coordenatas = | culto = | diocesi = [[Diocesi de Balbastro-Monzón|Balbastro-Monzón]] | arcipestrau = [[Arcipestrau de Sobrarbe-Ribagorza|Sobrarbe-Ribagorza]] | adreza = C. Sta. Cruz, 12 | orden = | mosen = | inauguración = | arquitecto = | construcción = Sieglos [[Sieglo XI|XI]]-[[Sieglo XII|XII]] | incheniero estructural = | largaria = | amplaria = | altaria = | material = | fundador = | estilo = [[Romanico aragonés|Romanico]] | catalogación = [[Bien d'Intrés Cultural]] | latitut = 42.4171476 | lonchitut = 0.1388896 | mapa_loc = Aragón | pos_etiqueta_loc = left }} A '''ilesia de Santa María de l'Aínsa''' tamién conoixida como '''ilesia de l'Asumpción''' ye una [[Ilesia (edificio)|ilesia]] que se troba en a localidat de [[l'Aínsa]] ([[Sobrarbe]], [[provincia de Uesca|Uesca]]). Ye un edificio d'estilo [[Romanico aragonés|romanico]]. De gran grandaria y sobriedat, se tracta d'un d'os eixemplos mas destacaus d'o romanico aragonés d'a comarca de [[Sobrarbe]]. Estió [[colechiata]] por lo que a vegadas ye conoixida como '''colechiata de Santa María de l'Aínsa'''. Ye declarada ''[[Bien d'Intrés Cultural]] (BIC)''. == Historia == [[Imachen:Aínsa. Portada y torre.jpg|thumb|Santa María, portalada y torre romanicas]] A suya construcción prencipió en zaguerías d'o [[sieglo XI]] y remató a meyaus d'o [[sieglo XII]]. Se consagró en l'anyo [[1181]], tal como consta documentalment. O claustro se construyió en o [[sieglo XIV]]. I hai testimonio documental d'o mal estau d'a torre y o claustro anterior en o [[sieglo XIV]]. Posteriorment o templo s'enampló en o [[sieglo XVI]] con as capiellas d'o presbiterio y a voveda d'a nau. En o [[sieglo XVII]] s'adhibió a sacristía. Entre [[1972]] y [[1974]] l'edificio estió obchecto una restauración integral. == Descripción == O conchunto molimental ye formau por a ilesia, a cripta, o claustro y a torre.<ref>{{es}} [http://www.romanicoaragones.com/1-Sobrarbe/99011-Ainsa2.htm Rutas Románicas. Aínsa. Santa María]. G. García Omedes.</ref> === Ilesia === D'antis mas tenió o rango de [[colechiata]]. Ye construyida con [[piedra picada]], tien planta rectangular y abside semicircular. A o sud s'ubre a portalada que tien cuatre arquivoltas sobre columnas. A decoración d'os capitels ye rudimentaria, con elementos cheometricos. S'observa a reutilización d'un capitel como basa d'una d'as columnas. Sobre a [[Clau (arquitectura)|clau]] se troba un [[crismón]]. L'interior presenta formas sobrias y decoración austera caracteristicas de l'arquitectura romanica. A cubierta d'a nau ye de [[vuelta de canyón]], y apareixe lucherament apuntada en os piez. D'antis mas habió d'estar dividida en tres trampos por dos [[arco faixón|arcos faixons]] cualas unicas restas son as [[pilastra]]s sobre as que se refirmaban. Fue reconstruyida en o [[sieglo XVI]]. L'[[abside]] ye cubierto con [[vuelta de cuarto d'esfera]], denominada "de forno", feita en piedra de color royiza. En o frent de l'altar s'ha ficau un crismón que procede d'a ilesia de Sant Salvador, d'a que quedan restas incorporadas a una vivienda d'a carrera Mayor.<ref>{{es}} [http://www.romanicoaragones.com/1-Sobrarbe/99011-Ainsa3-SS.htm Románico aragonés. Aínsa. San Salvador]. G. García Omedes.</ref> Presiden l'abside un crucificau moderno y una Virchen d'o [[sieglo XIII]], de fusta policromada, d'estilo romanico tardano procedent d'a localidad de [[Tricás]], despoblada en o [[sieglo XX]]. A os piez d'a nau se troba o coro alto, que conserva a suya dentrada primitiva por a torre. Baixo él ye a pila baptismal. Ye circular y no tien decoración. === Cripta === [[Imachen:Aínsa. Cripta.jpg|200x400px|thumb|right|[[Cripta]] romanica situada baixo o presbiterio]] Se troba baixo o [[presbiterio]] y s'accede a ella por dos [[escala]]s situadas a os dos costaus d'a nau. Se tracta de una chicota cambra de tres naus y cuatre trampos, dividius por 18 columnas. Fue destruyida en a [[Guerra Civil Espanyola|Guerra Civil]] y reconstruyida dimpués chuntament con a resta d'o templo. Seis capitels son orichinals y a resta modernos, por lo que apareixen marcaus con una "R". A voveda, dimpués d'a restauración, ye de [[fornigón]] armau y [[ladriello]]. === Torre === A [[torre]] ye o elemento mas sinyalero por a suya grandaria y sobriedat. Ye construyida con piedra picada, tien trenta metros d'altaria y consta de cinco cuerpos. O primero, que corresponde a la planta baixa, sirve de portegau u loncha y da acceso a la ilesia y a o claustro. O contrafuerte que s'aprecia dende l'exterior alberga a escala. Os cuerpos segundo y tercero amostran chicoz vanos y [[sayetera]]s. O cuarto, con dos vanos en cada costau, sirve de [[campanal]]; en o cinqueno s'ubre en cada costau un finestral de meyo punto, abocinau, con cuatre arquivoltas y atros tantos pilars; os capitels son de labra rudimentaria con temas cheometricos y rostros humanos. Destaca mas que mas o suyo zaguer piso, con finestras d'arcos de meyo punto que descansan sobre capitels y columnas. Lo cubre una [[cupula]] con cuatre niervos de sección rectangular que descansa sobre trompas. Dende aquí se disfruta d'una sobrebuena anvista panoramica de l'Aínsa. === Claustro === [[Imachen:Claustre de l'església de santa Maria, l'Aínsa.JPG|thumb|Claustro con arcos romanicos y goticos]] O [[claustro]], construyiu en o [[sieglo XIV]], ye adosau a o norte d'a nau. De forma trapezoidal irregular, consta d'un solo piso, tien [[arcos de meyo punto]] y [[Arco apuntau|apuntaus]] y ye cubierto en os suyos distintos trampos por vueltas de canyón y de crucería con niervos toscos de sección rectangular.<ref>{{es}} ''El arte románico en el Alto Aragón''. M. García Guatas, 3ª ed. Uesca, Instituto de Estudios Altoaragoneses, 2006. </ref> Estió zarrau por muros y cristaleras y alzo cuantos retablos, belún de valor, que se perdioron en a [[Guerra Civil Espanyola|Guerra Civil]]. == Galería d'imáchens == <gallery> Portalada de l'església de santa Maria de l'Aínsa.JPG |Portalada romanica Aínsa.jpg|Portalada d'a ilesia colechial Capitells del costat dret de la portada de santa Maria, l'Aínsa.JPG |Capitels d'a portalada Aínsa. Bóvedas de crucería del claustro.jpg |Claustro, vuelta de crucería J20 830 Turmgewölbe.jpg | Torre, [[Cupula|cupula de niervos]] sobre [[Trompa (arquitectura)|trompas]] Aínsa. Capiteles de la torre.jpg| Capitels d'a torre </gallery> == Referencias == {{Listaref}} == Vinclos externos == {{commonscat|Collegiate of Santa María, Aínsa|a ilesia de Santa María de l'Aínsa}} * {{es}} [https://www.sipca.es/censo/7-INM-HUE-003-907-004/Colegiata.html En a web d'o SIPCA] * {{en}} [https://gcatholic.org/churches/europe-south/103922.htm En gcatholic.org] {{Colechiatas d'Aragón}} [[Categoría:Antigas colechiatas d'Aragón|Aínsa, l']] [[Categoría:Ilesias de Sobrarbe|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias d'a provincia de Uesca|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias d'a diocesi de Balbastro-Monzón|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias romanicas d'Aragón|María de l'Aínsa]] [[Categoría:Ilesias d'Aragón adedicadas a Santa María|Aínsa, l']] [[Categoría:Biens d'Intrés Cultural d'Aragón]] [[Categoría:L'Aínsa]] jfxiysuevetbv0dt1wl7r7gxjr7fi5k Descusión:Fus'ha 1 169359 2129626 2024-04-25T15:15:19Z أرمز 77747 Nueva sección: /* دمج هذه المقالة */ wikitext text/x-wiki == دمج هذه المقالة == مرحبا، أنا أتحدث العربية، يرجى دمج هذه المقالة مع مقالة اللغة العربية، اللغة العربية الفصحى، هي نفسها اللغة العربية، واللغة العربية الحديثة هي امتداد للغة العربية ولا يوجد فرق بينهم. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 15:15 25 abr 2024 (UTC) 1r44q5pilhjsa3n87bn0t0fpr01lxrs 2129629 2129626 2024-04-25T17:03:14Z Lazaro d'Aragón 69718 /* دمج هذه المقالة */ Respuesta wikitext text/x-wiki == دمج هذه المقالة == مرحبا، أنا أتحدث العربية، يرجى دمج هذه المقالة مع مقالة اللغة العربية، اللغة العربية الفصحى، هي نفسها اللغة العربية، واللغة العربية الحديثة هي امتداد للغة العربية ولا يوجد فرق بينهم. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 15:15 25 abr 2024 (UTC) :Po un profesor d'arabe l'explica [https://www.tusclasesparticulares.com/blog/que-diferencia-hay-entre-arabe-clasico-fusha-arabe-moderno-a d'atra traza]. Pero a radacción de l'articlo no ye prou clara. [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 17:03 25 abr 2024 (UTC) 9s9ae2ia0wsamy0wziaqhyod6j6anih 2129635 2129629 2024-04-25T17:41:54Z أرمز 77747 /* دمج هذه المقالة */ Respuesta wikitext text/x-wiki == دمج هذه المقالة == مرحبا، أنا أتحدث العربية، يرجى دمج هذه المقالة مع مقالة اللغة العربية، اللغة العربية الفصحى، هي نفسها اللغة العربية، واللغة العربية الحديثة هي امتداد للغة العربية ولا يوجد فرق بينهم. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 15:15 25 abr 2024 (UTC) :Po un profesor d'arabe l'explica [https://www.tusclasesparticulares.com/blog/que-diferencia-hay-entre-arabe-clasico-fusha-arabe-moderno-a d'atra traza]. Pero a radacción de l'articlo no ye prou clara. [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 17:03 25 abr 2024 (UTC) ::العربية لغتي الأم، وأنا متخصص باللغة العربية، وهذا الكلام هو كلام المستشرقين، بالنسبة لنا هناك لغة عربية معيارية وضعت قواعد عند اتساع الدولة الإسلامية، وهذه هي اللغة الجامعة لكل متحدث باللغة العربية، وبسبب الامتداد الجغرافي الكبير للغة العربية نتج هذا الاختلاف في العاميات، والفصحى هي كلمة يقصد بها اللغة الفصحى المعيارية التي وضعت قواعدها عند اتساع الدولة الإسلامية، أما اللغة العربية الحديثة، فهي امتداد اللعة العربية الفصحى، مع اختفاء كلمات وظهور كلمات أخرى بحسب هذا العصر. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 17:41 25 abr 2024 (UTC) 4g0dtpzkp4f2kjivtrmyqldhnwcpexu 2129637 2129635 2024-04-25T19:41:00Z Lazaro d'Aragón 69718 /* دمج هذه المقالة */ Respuesta wikitext text/x-wiki == دمج هذه المقالة == مرحبا، أنا أتحدث العربية، يرجى دمج هذه المقالة مع مقالة اللغة العربية، اللغة العربية الفصحى، هي نفسها اللغة العربية، واللغة العربية الحديثة هي امتداد للغة العربية ولا يوجد فرق بينهم. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 15:15 25 abr 2024 (UTC) :Po un profesor d'arabe l'explica [https://www.tusclasesparticulares.com/blog/que-diferencia-hay-entre-arabe-clasico-fusha-arabe-moderno-a d'atra traza]. Pero a radacción de l'articlo no ye prou clara. [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 17:03 25 abr 2024 (UTC) ::العربية لغتي الأم، وأنا متخصص باللغة العربية، وهذا الكلام هو كلام المستشرقين، بالنسبة لنا هناك لغة عربية معيارية وضعت قواعد عند اتساع الدولة الإسلامية، وهذه هي اللغة الجامعة لكل متحدث باللغة العربية، وبسبب الامتداد الجغرافي الكبير للغة العربية نتج هذا الاختلاف في العاميات، والفصحى هي كلمة يقصد بها اللغة الفصحى المعيارية التي وضعت قواعدها عند اتساع الدولة الإسلامية، أما اللغة العربية الحديثة، فهي امتداد اللعة العربية الفصحى، مع اختفاء كلمات وظهور كلمات أخرى بحسب هذا العصر. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 17:41 25 abr 2024 (UTC) :::Exactament a ixo se refiere l'articlo cuan diz que "Muitos eruditos occidentals distinguen dos variedaz comuns d'o fusha", ye decir, que ista ye una diferenciación establida por os orientalistas. De cualsiquier manera, l'articlo ye muit pobrament redactau y yo no tendría problema en borrar-lo, en considerar que la suya calidat ye muit baixa y que ni yo ni los actuals colaboradors d'o prochecto no tenemos as conoixencias en ixe tema suficients como ta fer un articlo en condicions. Si vusté ye conforme, procederé a lo suyo borrau. Salut, [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 19:41 25 abr 2024 (UTC) o7lebjfsw32qi2fb4p1s91lklna8p7g 2129638 2129637 2024-04-25T19:46:26Z أرمز 77747 /* دمج هذه المقالة */ Respuesta wikitext text/x-wiki == دمج هذه المقالة == مرحبا، أنا أتحدث العربية، يرجى دمج هذه المقالة مع مقالة اللغة العربية، اللغة العربية الفصحى، هي نفسها اللغة العربية، واللغة العربية الحديثة هي امتداد للغة العربية ولا يوجد فرق بينهم. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 15:15 25 abr 2024 (UTC) :Po un profesor d'arabe l'explica [https://www.tusclasesparticulares.com/blog/que-diferencia-hay-entre-arabe-clasico-fusha-arabe-moderno-a d'atra traza]. Pero a radacción de l'articlo no ye prou clara. [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 17:03 25 abr 2024 (UTC) ::العربية لغتي الأم، وأنا متخصص باللغة العربية، وهذا الكلام هو كلام المستشرقين، بالنسبة لنا هناك لغة عربية معيارية وضعت قواعد عند اتساع الدولة الإسلامية، وهذه هي اللغة الجامعة لكل متحدث باللغة العربية، وبسبب الامتداد الجغرافي الكبير للغة العربية نتج هذا الاختلاف في العاميات، والفصحى هي كلمة يقصد بها اللغة الفصحى المعيارية التي وضعت قواعدها عند اتساع الدولة الإسلامية، أما اللغة العربية الحديثة، فهي امتداد اللعة العربية الفصحى، مع اختفاء كلمات وظهور كلمات أخرى بحسب هذا العصر. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 17:41 25 abr 2024 (UTC) :::Exactament a ixo se refiere l'articlo cuan diz que "Muitos eruditos occidentals distinguen dos variedaz comuns d'o fusha", ye decir, que ista ye una diferenciación establida por os orientalistas. De cualsiquier manera, l'articlo ye muit pobrament redactau y yo no tendría problema en borrar-lo, en considerar que la suya calidat ye muit baixa y que ni yo ni los actuals colaboradors d'o prochecto no tenemos as conoixencias en ixe tema suficients como ta fer un articlo en condicions. Si vusté ye conforme, procederé a lo suyo borrau. Salut, [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 19:41 25 abr 2024 (UTC) ::::نعم أوافق في الحذف، وشكرا لك أستاذ لازارو. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 19:46 25 abr 2024 (UTC) crg2urxrppj7abspj775nyu0n5tiapd 2129639 2129638 2024-04-25T20:09:31Z Lazaro d'Aragón 69718 /* دمج هذه المقالة */ Respuesta wikitext text/x-wiki == دمج هذه المقالة == مرحبا، أنا أتحدث العربية، يرجى دمج هذه المقالة مع مقالة اللغة العربية، اللغة العربية الفصحى، هي نفسها اللغة العربية، واللغة العربية الحديثة هي امتداد للغة العربية ولا يوجد فرق بينهم. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 15:15 25 abr 2024 (UTC) :Po un profesor d'arabe l'explica [https://www.tusclasesparticulares.com/blog/que-diferencia-hay-entre-arabe-clasico-fusha-arabe-moderno-a d'atra traza]. Pero a radacción de l'articlo no ye prou clara. [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 17:03 25 abr 2024 (UTC) ::العربية لغتي الأم، وأنا متخصص باللغة العربية، وهذا الكلام هو كلام المستشرقين، بالنسبة لنا هناك لغة عربية معيارية وضعت قواعد عند اتساع الدولة الإسلامية، وهذه هي اللغة الجامعة لكل متحدث باللغة العربية، وبسبب الامتداد الجغرافي الكبير للغة العربية نتج هذا الاختلاف في العاميات، والفصحى هي كلمة يقصد بها اللغة الفصحى المعيارية التي وضعت قواعدها عند اتساع الدولة الإسلامية، أما اللغة العربية الحديثة، فهي امتداد اللعة العربية الفصحى، مع اختفاء كلمات وظهور كلمات أخرى بحسب هذا العصر. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 17:41 25 abr 2024 (UTC) :::Exactament a ixo se refiere l'articlo cuan diz que "Muitos eruditos occidentals distinguen dos variedaz comuns d'o fusha", ye decir, que ista ye una diferenciación establida por os orientalistas. De cualsiquier manera, l'articlo ye muit pobrament redactau y yo no tendría problema en borrar-lo, en considerar que la suya calidat ye muit baixa y que ni yo ni los actuals colaboradors d'o prochecto no tenemos as conoixencias en ixe tema suficients como ta fer un articlo en condicions. Si vusté ye conforme, procederé a lo suyo borrau. Salut, [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 19:41 25 abr 2024 (UTC) ::::نعم أوافق في الحذف، وشكرا لك أستاذ لازارو. [[Usuario:أرمز|أرمز]] ([[Descusión usuario:أرمز|descusión]]) 19:46 25 abr 2024 (UTC) :::::De cosa, un placer, encara que no soy profesor, nomás que licenciau en Dreito. Salut, [[Usuario:Lazaro d&#39;Aragón|Lazaro d&#39;Aragón]] ([[Descusión usuario:Lazaro d&#39;Aragón|descusión]]) 20:09 25 abr 2024 (UTC) cp0k0wpcelfw909bdtwculwod790lfn Revolución d'os Clavels 0 169360 2129633 2024-04-25T17:25:57Z Lazaro d'Aragón 69718 Hue ye lo suyo 50eno aniversario. Grandola, vila morena, terra da fraternidade...... wikitext text/x-wiki A clamada '''[[Revolución d'os Clavels]]''' (en [[Idioma portugués|portugués]] ''Revolução dos Cravos'', escaicida lo [[25 d'abril]] de [[1974]], consistió en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Chunta de Salvación Militar]]'' formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo. [[Categoría:Historia de Portugal]] [[Categoría:Revolucions]] rhvrfohdtsp2h5az6a3d69awhlzjijy 2129634 2129633 2024-04-25T17:34:01Z Lazaro d'Aragón 69718 wikitext text/x-wiki A clamada '''[[Revolución d'os Clavels]]''' (en [[Idioma portugués|portugués]] ''Revolução dos Cravos''), tamién conoixida como '''Revolución d'o 25 d'abril de 1976'''' u, simplificadament, como lo '''25 d'abril''', escaicida lo [[25 d'abril]] de [[1974]], consistió en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió en [[Portugal]] a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Chunta de Salvación Militar]]'' formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo y marcada por un amplo grau de [[socialismo]] en o suyo articulau. Se tracta d'un escaicimiento bien important en a [[Historia de Portugal]], en comportar a fin d'o desapartamiento d'o país d'as institucions d'[[Europa]] en instaurar en Portugal un rechimen [[Democracia|democratico]] y estar l'alazet d'a incorporación de Portugal en a [[Unión Europea]] en l'anyo [[1986]] chuntament con [[Espanya]], l'atro estau d'a [[Peninsula Iberica]] que tamién heba rematau con a suya propia dictadura dimpués de morir o [[dictador]] [[Francisco Franco]] en [[1975]]. == Vinclos externos == {{Commonsart|Revolução dos Cravos|a Revolución d'os Clavels}} [[Categoría:Historia de Portugal]] [[Categoría:Revolucions]] ogbzdnysvqj2ko7n2ps27cgejfz7kl3 2129643 2129634 2024-04-25T21:55:48Z Lazaro d'Aragón 69718 wikitext text/x-wiki A clamada '''[[Revolución d'os Clavels]]''' (en [[Idioma portugués|portugués]] ''Revolução dos Cravos''), tamién conoixida como '''Revolución d'o 25 d'abril de 1976'''' u, simplificadament, como lo '''25 d'abril''', escaicida lo [[25 d'abril]] de [[1974]], consistió en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió en [[Portugal]] a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Chunta de Salvación Militar]]'' formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo y marcada por un amplo grau de [[socialismo]] en o suyo articulau. Se tracta d'un escaicimiento bien important en a [[Historia de Portugal]], en comportar a fin d'o desapartamiento d'o país d'as institucions d'[[Europa]] en instaurar en Portugal un rechimen [[Democracia|democratico]] y estar l'alazet d'a incorporación de Portugal en a [[Unión Europea]] en l'anyo [[1986]] chuntament con [[Espanya]], l'atro estau d'a [[Peninsula Iberica]] que tamién heba rematau con a suya propia dictadura dimpués de morir o [[dictador]] [[Francisco Franco]] en [[1975]]. As suyas oríchens como ''Movimento das Forças Armadas'' se troban en o descontento d'os militars mas que mas en os livela mas baixo d'a cherarquía militar por a suya situación social y por o malestar chenerau por a suya luita contra movimientos independentistas en as [[colonias de Portugal]], como [[Angola]], [[Mozambique]] u [[Guinea-Bissau]] y por d'atras revindicacions de traza corporativista. Ixe malestar cristalizó dende [[1973]] en a formación d'una organización clandestina d'os militars portugueses. D'atra man, a sociedat portuguesa en chenaral yera bien cruixida tamién d'a parecopación d'o país y d'os suyos ciudadans como [[soldau]]s en ixas guerras colonials en territorios bien luent d'a metropoli, amás d'o descontento cheneral sobre la situación politica d'o país. En ixas condicions, cuan os militars prencipiaron a suya revolución, bien luego troboron o refirme d'a población civil, que masivament prenió las carrras y las plazaz, en contribyyindo asinas amplament a la victoria d'os sublevaus. Antiparte, se tractó d'un acto clarament pacifico con una reacción d'as fuerzas leals a lo Gubierno d'a dictadura cuasi que inexistent y con garra enfrentamiento armau. De feito, en tot o país nomás bi habió disparos que en [[Lisbona]], cuan miembros d'a policía politica d'o rechimen atrincheraus en a suya seu disparron, en causando la muerte a cuatre civils y ferindo-ne atros 45. Como s'ha dito, en trunfar a revolución os militars entregoron o poder a una ''[[Chunta de Salvación Militar]]'' y lo [[15 de mayo]] de [[1974]] se nombró a lo [[cheneral]] [[António de Spínola]] [[President de Portugal|president d'a Republica]], estando lo [[primer ministro de Portugal|primer ministro]] provisional [[Adelino da Palma Carlos]]. Tanimientres, finalment esclató un periodo de tensions socials y politicas que rematoron con un [[intento de golpe d'estau d'o 25 de noviembre de 1975|intento]] de [[golpe d'estau]] o [[25 de noviembre]] de [[1975]], estabilizando-se dende alavez a situación politica d'o país dica l'aprobación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]]. == Vinclos externos == {{Commonsart|Revolução dos Cravos|a Revolución d'os Clavels}} [[Categoría:Historia de Portugal]] [[Categoría:Revolucions]] ex8zf6ysbufg1p1eyxonr8yqjbonu0k 2129644 2129643 2024-04-25T21:57:42Z Lazaro d'Aragón 69718 wikitext text/x-wiki A clamada '''[[Revolución d'os Clavels]]''' (en [[Idioma portugués|portugués]] ''Revolução dos Cravos''), tamién conoixida como '''Revolución d'o 25 d'abril de 1976'''' u, simplificadament, como lo '''25 d'abril''', escaicida lo [[25 d'abril]] de [[1974]], consistió en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió en [[Portugal]] a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Junta de Salvação Nacional]]'' (Chunta de Salvación Militar) formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo y marcada por un amplo grau de [[socialismo]] en o suyo articulau. Se tracta d'un escaicimiento bien important en a [[Historia de Portugal]], en comportar a fin d'o desapartamiento d'o país d'as institucions d'[[Europa]] en instaurar en Portugal un rechimen [[Democracia|democratico]] y estar l'alazet d'a incorporación de Portugal en a [[Unión Europea]] en l'anyo [[1986]] chuntament con [[Espanya]], l'atro estau d'a [[Peninsula Iberica]] que tamién heba rematau con a suya propia dictadura dimpués de morir o [[dictador]] [[Francisco Franco]] en [[1975]]. As suyas oríchens como ''Movimento das Forças Armadas'' se troban en o descontento d'os militars mas que mas en os livela mas baixo d'a cherarquía militar por a suya situación social y por o malestar chenerau por a suya luita contra movimientos independentistas en as [[colonias de Portugal]], como [[Angola]], [[Mozambique]] u [[Guinea-Bissau]] y por d'atras revindicacions de traza corporativista. Ixe malestar cristalizó dende [[1973]] en a formación d'una organización clandestina d'os militars portugueses. D'atra man, a sociedat portuguesa en chenaral yera bien cruixida tamién d'a parecopación d'o país y d'os suyos ciudadans como [[soldau]]s en ixas guerras colonials en territorios bien luent d'a metropoli, amás d'o descontento cheneral sobre la situación politica d'o país. En ixas condicions, cuan os militars prencipiaron a suya revolución, bien luego troboron o refirme d'a población civil, que masivament prenió las carrras y las plazaz, en contribyyindo asinas amplament a la victoria d'os sublevaus. Antiparte, se tractó d'un acto clarament pacifico con una reacción d'as fuerzas leals a lo Gubierno d'a dictadura cuasi que inexistent y con garra enfrentamiento armau. De feito, en tot o país nomás bi habió disparos que en [[Lisbona]], cuan miembros d'a policía politica d'o rechimen atrincheraus en a suya seu disparron, en causando la muerte a cuatre civils y ferindo-ne atros 45. Como s'ha dito, en trunfar a revolución os militars entregoron o poder a una ''[[Chunta de Salvación Militar]]'' y lo [[15 de mayo]] de [[1974]] se nombró a lo [[cheneral]] [[António de Spínola]] [[President de Portugal|president d'a Republica]], estando lo [[primer ministro de Portugal|primer ministro]] provisional [[Adelino da Palma Carlos]]. Tanimientres, finalment esclató un periodo de tensions socials y politicas que rematoron con un [[intento de golpe d'estau d'o 25 de noviembre de 1975|intento]] de [[golpe d'estau]] o [[25 de noviembre]] de [[1975]], estabilizando-se dende alavez a situación politica d'o país dica l'aprobación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]]. == Vinclos externos == {{Commonsart|Revolução dos Cravos|a Revolución d'os Clavels}} [[Categoría:Historia de Portugal]] [[Categoría:Revolucions]] 5xxrvpb92ukpvp1tvvmg7ymipcfrdsv 2129645 2129644 2024-04-25T21:58:06Z Lazaro d'Aragón 69718 wikitext text/x-wiki A clamada '''[[Revolución d'os Clavels]]''' (en [[Idioma portugués|portugués]] ''Revolução dos Cravos''), tamién conoixida como '''Revolución d'o 25 d'abril de 1976'''' u, simplificadament, como lo '''25 d'abril''', escaicida lo [[25 d'abril]] de [[1974]], consistió en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió en [[Portugal]] a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Junta de Salvação Nacional]]'' (Chunta de Salvación Militar) formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo y marcada por un amplo grau de [[socialismo]] en o suyo articulau. Se tracta d'un escaicimiento bien important en a [[Historia de Portugal]], en comportar a fin d'o desapartamiento d'o país d'as institucions d'[[Europa]] en instaurar en Portugal un rechimen [[Democracia|democratico]] y estar l'alazet d'a incorporación de Portugal en a [[Unión Europea]] en l'anyo [[1986]] chuntament con [[Espanya]], l'atro estau d'a [[Peninsula Iberica]] que tamién heba rematau con a suya propia dictadura dimpués de morir o [[dictador]] [[Francisco Franco]] en [[1975]]. As suyas oríchens como ''Movimento das Forças Armadas'' se troban en o descontento d'os militars mas que mas en os livela mas baixo d'a cherarquía militar por a suya situación social y por o malestar chenerau por a suya luita contra movimientos independentistas en as [[colonias de Portugal]], como [[Angola]], [[Mozambique]] u [[Guinea-Bissau]] y por d'atras revindicacions de traza corporativista. Ixe malestar cristalizó dende [[1973]] en a formación d'una organización clandestina d'os militars portugueses. D'atra man, a sociedat portuguesa en chenaral yera bien cruixida tamién d'a parecopación d'o país y d'os suyos ciudadans como [[soldau]]s en ixas guerras colonials en territorios bien luent d'a metropoli, amás d'o descontento cheneral sobre la situación politica d'o país. En ixas condicions, cuan os militars prencipiaron a suya revolución, bien luego troboron o refirme d'a población civil, que masivament prenió las carrras y las plazaz, en contribyyindo asinas amplament a la victoria d'os sublevaus. Antiparte, se tractó d'un acto clarament pacifico con una reacción d'as fuerzas leals a lo Gubierno d'a dictadura cuasi que inexistent y con garra enfrentamiento armau. De feito, en tot o país nomás bi habió disparos que en [[Lisbona]], cuan miembros d'a policía politica d'o rechimen atrincheraus en a suya seu disparron, en causando la muerte a cuatre civils y ferindo-ne atros 45. Como s'ha dito, en trunfar a revolución os militars entregoron o poder a una ''[[Junta de Salvação Nacional]]'' y lo [[15 de mayo]] de [[1974]] se nombró a lo [[cheneral]] [[António de Spínola]] [[President de Portugal|president d'a Republica]], estando lo [[primer ministro de Portugal|primer ministro]] provisional [[Adelino da Palma Carlos]]. Tanimientres, finalment esclató un periodo de tensions socials y politicas que rematoron con un [[intento de golpe d'estau d'o 25 de noviembre de 1975|intento]] de [[golpe d'estau]] o [[25 de noviembre]] de [[1975]], estabilizando-se dende alavez a situación politica d'o país dica l'aprobación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]]. == Vinclos externos == {{Commonsart|Revolução dos Cravos|a Revolución d'os Clavels}} [[Categoría:Historia de Portugal]] [[Categoría:Revolucions]] f3lcim5mcuzk2m7lh10hd73vx13c5f9 2129646 2129645 2024-04-25T22:07:13Z Lazaro d'Aragón 69718 wikitext text/x-wiki [[Imachen:Revolução dos Cravos (cropped).jpg|right|thumb|250px|Imáchens de chubilo d'a población, puyando-se en os carros blindaus d'as tropas sublevadas.]] A clamada '''[[Revolución d'os Clavels]]''' (en [[Idioma portugués|portugués]] ''Revolução dos Cravos''), tamién conoixida como '''Revolución d'o 25 d'abril de 1976'''' u, simplificadament, como lo '''25 d'abril''', escaicida lo [[25 d'abril]] de [[1974]], consistió en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió en [[Portugal]] a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Junta de Salvação Nacional]]'' (Chunta de Salvación Militar) formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo y marcada por un amplo grau de [[socialismo]] en o suyo articulau. Se tracta d'un escaicimiento bien important en a [[Historia de Portugal]], en comportar a fin d'o desapartamiento d'o país d'as institucions d'[[Europa]] en instaurar en Portugal un rechimen [[Democracia|democratico]] y estar l'alazet d'a incorporación de Portugal en a [[Unión Europea]] en l'anyo [[1986]] chuntament con [[Espanya]], l'atro estau d'a [[Peninsula Iberica]] que tamién heba rematau con a suya propia dictadura dimpués de morir o [[dictador]] [[Francisco Franco]] en [[1975]]. As suyas oríchens como ''Movimento das Forças Armadas'' se troban en o descontento d'os militars mas que mas en os livela mas baixo d'a cherarquía militar por a suya situación social y por o malestar chenerau por a suya luita contra movimientos independentistas en as [[colonias de Portugal]], como [[Angola]], [[Mozambique]] u [[Guinea-Bissau]] y por d'atras revindicacions de traza corporativista. Ixe malestar cristalizó dende [[1973]] en a formación d'una organización clandestina d'os militars portugueses. D'atra man, a sociedat portuguesa en chenaral yera bien cruixida tamién d'a parecopación d'o país y d'os suyos ciudadans como [[soldau]]s en ixas guerras colonials en territorios bien luent d'a metropoli, amás d'o descontento cheneral sobre la situación politica d'o país. En ixas condicions, cuan os militars prencipiaron a suya revolución, bien luego troboron o refirme d'a población civil, que masivament prenió las carrras y las plazaz, en contribyyindo asinas amplament a la victoria d'os sublevaus. Antiparte, se tractó d'un acto clarament pacifico con una reacción d'as fuerzas leals a lo Gubierno d'a dictadura cuasi que inexistent y con garra enfrentamiento armau. De feito, en tot o país nomás bi habió disparos que en [[Lisbona]], cuan miembros d'a policía politica d'o rechimen atrincheraus en a suya seu disparron, en causando la muerte a cuatre civils y ferindo-ne atros 45. Como s'ha dito, en trunfar a revolución os militars entregoron o poder a una ''[[Junta de Salvação Nacional]]'' y lo [[15 de mayo]] de [[1974]] se nombró a lo [[cheneral]] [[António de Spínola]] [[President de Portugal|president d'a Republica]], estando lo [[primer ministro de Portugal|primer ministro]] provisional [[Adelino da Palma Carlos]]. Tanimientres, finalment esclató un periodo de tensions socials y politicas que rematoron con un [[intento de golpe d'estau d'o 25 de noviembre de 1975|intento]] de [[golpe d'estau]] o [[25 de noviembre]] de [[1975]], estabilizando-se dende alavez a situación politica d'o país dica l'aprobación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]]. == Se veiga tamién == * ''[[Capitães de Abril]]'', [[cinta]] de [[2000]] dirichida por [[Maria de Medeiros]] cuasi que documental, centrada en a fegura d'o [[capitán]] [[Salgueiro Maia]], protagonista indiscutible d'a sublevación. == Vinclos externos == {{Commonsart|Revolução dos Cravos|a Revolución d'os Clavels}} [[Categoría:Historia de Portugal]] [[Categoría:Revolucions]] 9o6jh8ud2y8oqlgc6vlp7fnffxgo4lx 2129649 2129646 2024-04-26T04:16:07Z Willtron 41 wikitext text/x-wiki [[Imachen:Revolução dos Cravos (cropped).jpg|right|thumb|250px|Imáchens de chubilo d'a población, puyando-se en os carros blindaus d'as tropas sublevadas.]] A clamada '''[[Revolución d'os Clavels]]''' (en [[Idioma portugués|portugués]] ''Revolução dos Cravos''), tamién conoixida como '''Revolución d'o 25 d'abril de 1976''' u, simplificadament, como lo '''25 d'abril''', escaicida lo [[25 d'abril]] de [[1974]], consistió en una [[sublevación militar]] organizada por o ''[[Movimento das Forças Armadas]]'' (''Movimiento d'as Fuerzas Armadas'') que deponió en [[Portugal]] a la [[dictadura]] de [[Marcello Caetano]] en o clamau ''[[Estado Novo]]'', o rechimen dictatorial establiu por [[António de Oliveira Salazar]] en [[1933]]. A sublevación, que estió pacifica y formada mas que mas por [[Capitán|capitans]] de l'[[exercito portugués]] que heban combatiu en as guerras d'independencia colonials, entregó lo poder a una ''[[Junta de Salvação Nacional]]'' (Chunta de Salvación Militar) formada por un grupo de [[militar]]s como rechimen transitorio en un proceso que remató con l'aprovación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]], aprobada simbolicament o 25 d'abril d'ixe anyo y marcada por un amplo grau de [[socialismo]] en o suyo articulau. Se tracta d'un escaicimiento bien important en a [[Historia de Portugal]], en comportar a fin d'o desapartamiento d'o país d'as institucions d'[[Europa]] en instaurar en Portugal un rechimen [[Democracia|democratico]] y estar l'alazet d'a incorporación de Portugal en a [[Unión Europea]] en l'anyo [[1986]] chuntament con [[Espanya]], l'atro estau d'a [[Peninsula Iberica]] que tamién heba rematau con a suya propia dictadura dimpués de morir o [[dictador]] [[Francisco Franco]] en [[1975]]. As suyas oríchens como ''Movimento das Forças Armadas'' se troban en o descontento d'os militars mas que mas en os livela mas baixo d'a cherarquía militar por a suya situación social y por o malestar chenerau por a suya luita contra movimientos independentistas en as [[colonias de Portugal]], como [[Angola]], [[Mozambique]] u [[Guinea-Bissau]] y por d'atras revindicacions de traza corporativista. Ixe malestar cristalizó dende [[1973]] en a formación d'una organización clandestina d'os militars portugueses. D'atra man, a sociedat portuguesa en chenaral yera bien cruixida tamién d'a parecopación d'o país y d'os suyos ciudadans como [[soldau]]s en ixas guerras colonials en territorios bien luent d'a metropoli, amás d'o descontento cheneral sobre la situación politica d'o país. En ixas condicions, cuan os militars prencipiaron a suya revolución, bien luego troboron o refirme d'a población civil, que masivament prenió las carrras y las plazaz, en contribyyindo asinas amplament a la victoria d'os sublevaus. Antiparte, se tractó d'un acto clarament pacifico con una reacción d'as fuerzas leals a lo Gubierno d'a dictadura cuasi que inexistent y con garra enfrentamiento armau. De feito, en tot o país nomás bi habió disparos que en [[Lisbona]], cuan miembros d'a policía politica d'o rechimen atrincheraus en a suya seu disparron, en causando la muerte a cuatre civils y ferindo-ne atros 45. Como s'ha dito, en trunfar a revolución os militars entregoron o poder a una ''[[Junta de Salvação Nacional]]'' y lo [[15 de mayo]] de [[1974]] se nombró a lo [[cheneral]] [[António de Spínola]] [[President de Portugal|president d'a Republica]], estando lo [[primer ministro de Portugal|primer ministro]] provisional [[Adelino da Palma Carlos]]. Tanimientres, finalment esclató un periodo de tensions socials y politicas que rematoron con un [[intento de golpe d'estau d'o 25 de noviembre de 1975|intento]] de [[golpe d'estau]] o [[25 de noviembre]] de [[1975]], estabilizando-se dende alavez a situación politica d'o país dica l'aprobación d'a [[Constitución portuguesa de 1976]]. == Se veiga tamién == * ''[[Capitães de Abril]]'', [[cinta]] de [[2000]] dirichida por [[Maria de Medeiros]] cuasi que documental, centrada en a fegura d'o [[capitán]] [[Salgueiro Maia]], protagonista indiscutible d'a sublevación. == Vinclos externos == {{Commonsart|Revolução dos Cravos|a Revolución d'os Clavels}} [[Categoría:Historia de Portugal]] [[Categoría:Revolucions]] 12xqh2eqkk9wp5mmo9d92pfc0krwq4t Orden d'os Predicadors 0 169361 2129655 2024-04-26T04:32:05Z Willtron 41 Willtron tresladó a pachina [[Orden d'os Predicadors]] ta [[Orden d'os Pedricadors]] wikitext text/x-wiki #ENDRECERA [[Orden d'os Pedricadors]] 9wm9m1tktjbam4fto5tggtr6kq9wgv2 Descusión:Orden d'os Predicadors 1 169362 2129657 2024-04-26T04:32:05Z Willtron 41 Willtron tresladó a pachina [[Descusión:Orden d'os Predicadors]] ta [[Descusión:Orden d'os Pedricadors]] wikitext text/x-wiki #ENDRECERA [[Descusión:Orden d'os Pedricadors]] ka3lpcf66md78obe9yzwcdtxym10oye