Wikipedia avwiki https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D3%80%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1_%D0%B3%D1%8C%D1%83%D0%BC%D0%B5%D1%80 MediaWiki 1.43.0-wmf.1 first-letter Медиа Хъулухъалъулаб БахӀс ГӀахьалчи ГӀахьалчиясул бахӀс Википедия Википедиялъул бахӀс Файл Файлалъул бахӀс MediaWiki MediaWiki-ялъул бахӀс Халип Халипалъул бахӀс Кумек Кумекалъул бахӀс Категория Категориялъул бахӀс TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Назим ХӀикмет 0 3705 91207 88145 2024-04-24T06:59:47Z InternetArchiveBot 12052 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ГІадан}} '''Назим ХӀикме́т Ран''' ({{lang-tr|Nâzım Hikmet Ran}}; [[20 январ]] [[1902 сон|1902]], [[Салоники]] — [[3 июн]] [[1963 сон|1963]], [[Москва]])<ref>{{Cite news|title=Nazım Hikmet {{!}} Turkish author|url=https://www.britannica.com/biography/Nazim-Hikmet|work=Encyclopedia Britannica|accessdate=2018-01-21|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.nazimhikmet.org.tr/kronolojik.asp|title=NÂZIM HİKMET|publisher=www.nazimhikmet.org.tr|accessdate=2018-01-21|archive-date=2007-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20070319184345/http://www.nazimhikmet.org.tr/kronolojik.asp|url-status=хвараб}}</ref> — [[Турция|турк]] [[поэт]], [[прозаик]], [[сценарист]], [[драматург]] ва жамгӀияв цевехъан. Турк революциялъулаб шигӀруялъе аслу лъурав шагӀир. [[1922 сон]]алдаса хадув [[Коммунизм|коммунист]]. == Биография == {{БутӀа хӀадури}} == Шапакъатал == * [[ТӀолгодунялалъул рекъелалъул Совет]]алъул Бюроялъул ([[1951]] соналдаса нахъе) ва Президиумалъул ([[1959]] соналдаса нахъе) член * [[ТӀолгодунялалъул рекъелалъул премия]]лъул лауреат ([[1950]]). == Экранизации == Назим ХӀикметил сценариязда тӀасан СССРалда рахъана фильмал: * «Двое из одного квартала» ([[1957]]) * «Влюблённое облако» ([[1959]]) * «Мир дому твоему» (1963) * Любовь моя, печаль моя («Рокьудул къиса» абураб пьесаялда тӀасан) (1978) == ХІужаби == {{хІужаби}} == Адабият == * ''[[Фиш, Радий Геннадиевич|Радий Фиш]]''. Назым Хикмет. — {{М.}}: Молодая Гвардия, 1968. — серия ЖЗЛ (448). * ''Сверчевская А. К.'' Известный и неизвестный Назым Хикмет. Материалы к биографии. / Отв. ред. С. Н. Утургаури. — {{М.}}: Институт востоковедения РАН, 2001. — 192 с.: ил. == РегӀелал == * [http://www.nazimhikmet.org.tr/index2-ru.asp Фонд культуры и искусства имени Назыма Хикмета]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180408043844/http://www.nazimhikmet.org.tr/index2-ru.asp |date=2018-04-08 }} * [https://web.archive.org/web/20060613064022/http://nazimhikmetran.com/ Сайт, посвящённый творчеству]{{ref-en}}{{ref-tr}} * [http://library.ferghana.ru/hz/hikmet.htm Назым Хикмет: две родины, одна вера]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160708124349/http://library.ferghana.ru/hz/hikmet.htm |date=2016-07-08 }} * [http://www.aha.ru/~mausoleu/a_lenin/hikmet.htm Назым Хикмет о Ленине] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230404055829/http://www.aha.ru/~mausoleu/a_lenin/hikmet.htm |date=2023-04-04 }} * [http://samlib.ru/l/laurenti_k_w/trete.shtml Письма заключённого на зоне (Назым Хикмет). Лауренти Клаудио] * [http://svobodanews.ru/Article/2009/01/07/20090107102726637.html Турция вернула гражданство поэту]{{Хвараб регӀел|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.internovosti.ru/text/?id=13493 Турция восстановила гражданство Назыма Хикмета] * [http://infoart.udm.ru/magazine/voplit/n2-20/fish.htm Радий Фиш. ''Служение истине несовместимо со служением власти. Перечитывая и вспоминая Назыма Хикмета'' — «Вопросы литературы», № 2, 2000]{{Недоступная ссылка|date=Октябрь 2018 |bot=InternetArchiveBot }} {{тIинчI}} {{rq|sources}} {{Библиоинформация}} [[Категория:Турциялъул шагӀирзаби]] [[Категория:Турциялъул хъвадарухъаби]] [[Категория:Турк шагӀирзаби]] [[Категория:Турк хъвадарухъаби]] [[Категория:СССРалъул шагӀирзаби]] [[Категория:СССРалъул хъвадарухъаби]] [[Категория:Турциялъул коммунистал]] [[Категория:Турциялъул революцеонерал]] [[Категория:Большевикал]] [[Категория:Марксистал]] [[Категория:Назим ХӀикмет| ]] 0lo55qz1qsxvgv2txcqp2u1ziab46so MediaWiki:Gadgets-definition 8 8553 91204 90001 2024-04-23T12:37:40Z ESanders (WMF) 8917 Provided by [[:phab:T316178]] wikitext text/x-wiki <noinclude>'''Changes to this page should first be discussed on [[Wikipedia:Village pump (technical)]] or [[Wikipedia talk:Gadget]].''' Please add an entry for any new gadget to the table at [[Wikipedia:Gadget#Currently installed gadgets]] to make maintenance easier. Links to view and manage the gadget descriptions appear on [[Special:Gadgets]]. {{#invoke:Validate gadgets|validate}}</noinclude> == browsing == * modrollback [ResourceLoader |rights=rollback] |modrollback.js * confirmationRollback-mobile [ResourceLoader |default |rights=rollback |dependencies=mediawiki.util] |confirmationRollback-mobile.js * removeAccessKeys [ResourceLoader |dependencies=user, mediawiki.util] |removeAccessKeys.js * searchFocus [ResourceLoader] |searchFocus.js * GoogleTrans [ResourceLoader] |GoogleTrans.js * ImageAnnotator [ResourceLoader] |ImageAnnotator.js * imagelinks [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util] |imagelinks.js * Navigation_popups [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.api, mediawiki.user, mediawiki.util, user.options, mediawiki.jqueryMsg |type=general] |popups.js |navpop.css * exlinks [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util] |exlinks.js * search-new-tab [ResourceLoader] |search-new-tab.js * PrintOptions [ResourceLoader] |PrintOptions.js * revisionjumper [ResourceLoader] |revisionjumper.js * Twinkle [ResourceLoader |dependencies=ext.gadget.morebits, ext.gadget.select2, mediawiki.api, mediawiki.language |rights=autoconfirmed |type=general |peers=Twinkle-pagestyles |requiresES6] |Twinkle.js |Twinkle.css |twinklearv.js |twinklewarn.js |twinkleblock.js |friendlywelcome.js |friendlyshared.js |friendlytalkback.js |twinklespeedy.js |twinkleprod.js |twinklexfd.js |twinkleimage.js |twinkleprotect.js |friendlytag.js |twinklediff.js |twinkleunlink.js |twinklefluff.js |twinkledeprod.js |twinklebatchdelete.js |twinklebatchprotect.js |twinklebatchundelete.js |twinkleconfig.js * morebits [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.user, mediawiki.util, mediawiki.Title, jquery.ui |hidden |requiresES6] |morebits.js |morebits.css * Twinkle-pagestyles [hidden |skins=vector, vector-2022] |Twinkle-pagestyles.css * select2 [ResourceLoader |hidden] |select2.min.js |select2.min.css * HideCentralNotice [ResourceLoader |type=general] |HideCentralNotice.js |HideCentralNotice.css * ReferenceTooltips [ResourceLoader |default |skins=vector, vector-2022, monobook, timeless, modern, cologneblue |type=general |dependencies=mediawiki.cookie, jquery.client] |ReferenceTooltips.js |ReferenceTooltips.css * formWizard [ResourceLoader |default |rights=minoredit |namespaces=4] |formWizard.js * formWizard-core [ResourceLoader |hidden |dependencies=mediawiki.api, mediawiki.cookie, mediawiki.ui, mediawiki.user, jquery.chosen, jquery.ui, user.options] |formWizard-core.js |formWizard.css * responsiveContentBase [ResourceLoader |type=styles |hidden |skins=vector] |responsiveContentBase.css * responsiveContentBaseTimeless [ResourceLoader |type=styles |hidden |skins=timeless] |responsiveContentBaseTimeless.css * Prosesize [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.api, mediawiki.util] |Prosesize.js |Prosesize.css * find-archived-section [ResourceLoader] |find-archived-section.js == watchlist == <!-- rights=viewmywatchlist limits these default gadgets to logged-in users. --> * geonotice [ResourceLoader |default |rights=viewmywatchlist] |geonotice.js * geonotice-core [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util, mediawiki.storage |hidden] |geonotice-list.js |geonotice-core.js |geonotice-core.css * watchlist-notice [ResourceLoader |default |rights=viewmywatchlist |namespaces=-1] |watchlist-notice.js * watchlist-notice-core [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.storage |hidden] |watchlist-notice-core.js * WatchlistBase [ResourceLoader |default |rights=viewmywatchlist |skins=vector, vector-2022, monobook, modern |namespaces=-1] |WatchlistBase.css * WatchlistGreenIndicators [ResourceLoader |default |rights=viewmywatchlist |peers=WatchlistBase |skins=vector, vector-2022 |namespaces=-1] |WatchlistGreenIndicators.css * WatchlistGreenIndicatorsMono [ResourceLoader |default |rights=viewmywatchlist |peers=WatchlistBase |skins=monobook, modern |namespaces=-1] |WatchlistGreenIndicatorsMono.css * WatchlistChangesBold [ResourceLoader |peers=WatchlistBase |namespaces=-1] |WatchlistChangesBold.css * SubtleUpdatemarker [ResourceLoader |default |rights=viewmywatchlist |skins=vector, vector-2022, monobook, modern] |SubtleUpdatemarker.css == editing == * defaultsummaries [ResourceLoader |dependencies=oojs-ui-core] |defaultsummaries.js * citations [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util] |citations.js * DotsSyntaxHighlighter [ResourceLoader |actions=edit] |DotsSyntaxHighlighter.js * HotCat [ResourceLoader |rights=edit, minoredit] |HotCat.js * wikEdDiff [ResourceLoader] |wikEdDiff.js * ProveIt [ResourceLoader] |ProveIt.js * ProveIt-classic [ResourceLoader |type=general |dependencies=jquery.ui, jquery.textSelection, mediawiki.util |actions=edit] |ProveIt-classic.css |ProveIt-classic.js * Shortdesc-helper [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.api, user.options, mediawiki.util, ext.gadget.libSettings |skins=vector, vector-2022, monobook, modern, timeless |peers=Shortdesc-helper-pagestyles-vector] |Shortdesc-helper.js |Shortdesc-helper.css * Shortdesc-helper-pagestyles-vector [hidden |skins=vector, vector-2022] |Shortdesc-helper-pagestyles-vector.css * libSettings [ResourceLoader |hidden |dependencies=user.options] |libSettings.js * wikEd [ResourceLoader |dependencies=jquery.textSelection, user.options] |wikEd.js * afchelper [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.api, mediawiki.util, mediawiki.user, jquery.chosen, jquery.spinner, jquery.ui] |afchelper.js |afchelper.css * charinsert [ResourceLoader |default |actions=edit] |charinsert.js * charinsert-core [ResourceLoader |hidden |dependencies=jquery.textSelection, user, mediawiki.storage] |charinsert-styles.css |charinsert-core.js * legacyToolbar [ResourceLoader] |legacyToolbar.js * extra-toolbar-buttons [ResourceLoader |default |actions=edit] |extra-toolbar-buttons.js * extra-toolbar-buttons-core [ResourceLoader |hidden] |extra-toolbar-buttons-core.js * refToolbar [ResourceLoader |default |dependencies=user.options, mediawiki.util |actions=edit] |refToolbar.js * refToolbarBase [ResourceLoader |hidden] |refToolbarBase.js == appearance == * edittop [ResourceLoader |dependencies=user.options, mediawiki.util |type=general] |edittop.js |edittop.css * UTCLiveClock [ResourceLoader |supportsUrlLoad |type=general |dependencies=mediawiki.util, mediawiki.api |peers=UTCLiveClock-pagestyles] |UTCLiveClock.js |UTCLiveClock.css * UTCLiveClock-pagestyles [hidden |skins=vector, vector-2022, monobook] |UTCLiveClock-pagestyles.css * purgetab [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util, mediawiki.api] |purgetab.js * ExternalSearch [ResourceLoader |namespaces=-1] |externalsearch.js * CollapsibleNav [ResourceLoader |dependencies=jquery.makeCollapsible, mediawiki.storage |skins=vector, vector-2022] |CollapsibleNav.js |CollapsibleNav.css * MenuTabsToggle [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.cookie |skins=vector, vector-2022 |type=general] |MenuTabsToggle.js |MenuTabsToggle.css * dropdown-menus [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.api, mediawiki.util, mediawiki.Title, user.options |peers=dropdown-menus-pagestyles |skins=vector, vector-2022, monobook, timeless, modern, cologneblue] |MoreMenu.enwiki.js |dropdown-menus.js * dropdown-menus-pagestyles [hidden] |dropdown-menus-pagestyles.css * CategoryAboveAll [ResourceLoader |skins=monobook] |CategoryAboveAll.js * addsection-plus [ResourceLoader] |addsection-plus.js * CommentsInLocalTime [ResourceLoader] |CommentsInLocalTime.js * OldDiff [ResourceLoader] |OldDiff.css * NoAnimations [ResourceLoader] |NoAnimations.js * disablesuggestions [ResourceLoader] |disablesuggestions.js * NoSmallFonts [ResourceLoader] |NoSmallFonts.css * topalert [ResourceLoader |type=general] |topalert.js |topalert.css * metadata [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util |type=general] |metadata.js |metadata.css * JustifyParagraphs [ResourceLoader] |JustifyParagraphs.css * righteditlinks [ResourceLoader] |righteditlinks.css * PrettyLog [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util |type=general] |PrettyLog.js |PrettyLog.css * switcher [ResourceLoader |default] |switcher.js * SidebarTranslate [ResourceLoader |type=general] |SidebarTranslate.js |SidebarTranslate.css * Blackskin [ResourceLoader |skins=monobook, vector, vector-2022] |Blackskin.css * dark-mode-toggle [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util, mediawiki.api, mediawiki.Uri, mediawiki.storage |peers=dark-mode-toggle-pagestyles] |dark-mode-toggle.js * dark-mode-toggle-pagestyles [hidden |skins=vector, vector-2022, minerva, monobook] |dark-mode-toggle-pagestyles.css * VectorClassic [ResourceLoader |skins=vector, vector-2022] |VectorClassic.css * widensearch [ResourceLoader |skins=vector, vector-2022] |widensearch.css * DisambiguationLinks [ResourceLoader] |DisambiguationLinks.css * markblocked [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util, mediawiki.page.ready] |markblocked.js * responsiveContent [ResourceLoader |type=general |skins=vector, vector-2022 |peers=responsiveContentBase] |responsiveContent.js * responsiveContentTimeless [ResourceLoader |type=general |skins=timeless |default |peers=responsiveContentBaseTimeless] |responsiveContentTimeless.js * HideInterwikiSearchResults [ResourceLoader |type=styles] |HideInterwikiSearchResults.css * XTools-ArticleInfo [ResourceLoader] |XTools-ArticleInfo.js == advanced == * RegexMenuFramework [ResourceLoader |hidden] |RegexMenuFramework.js * ShowMessageNames [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util] |ShowMessageNames.js * DebugMode [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util] |DebugMode.js * contribsrange [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util, jquery.spinner] |contribsrange.js * BugStatusUpdate [ResourceLoader] |BugStatusUpdate.js * RTRC [ResourceLoader] |RTRC.js * script-installer [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.ui.button] |script-installer.js == maintenance == * XFDcloser [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.user |rights=extendedconfirmed |type=general] |XFDcloser.js * XFDcloser-core [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util, mediawiki.api, mediawiki.Title, oojs-ui-core, oojs-ui-widgets, oojs-ui-windows, oojs-ui.styles.icons-interactions, oojs-ui.styles.icons-content, oojs-ui.styles.icons-moderation, oojs-ui.styles.icons-alerts |hidden |type=general] |XFDcloser-core.js |XFDcloser-core.css * XFDcloser-core-beta [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.util, mediawiki.api, mediawiki.Title, oojs-ui-core, oojs-ui-widgets, oojs-ui-windows, oojs-ui.styles.icons-interactions, oojs-ui.styles.icons-content, oojs-ui.styles.icons-moderation, oojs-ui.styles.icons-alerts |hidden |type=general] |XFDcloser-core-beta.js |XFDcloser-core-beta.css * libExtraUtil [ResourceLoader |hidden] |libExtraUtil.js == test == * mobile-sidebar [ResourceLoader |skins=vector, vector-2022] |mobile-sidebar.js |mobile-sidebar.css * addMe [ResourceLoader] |addMe.js |addMe.css * NewImageThumb [ResourceLoader |skins=vector, vector-2022] |NewImageThumb.js |NewImageThumb.css * StickyTableHeaders [ResourceLoader |type=general] |StickyTableHeaders.js |StickyTableHeaders.css * MobileMaps [ResourceLoader |skins=minerva] |mobilemaps.js * ShowJavascriptErrors [ResourceLoader |type=general] |ShowJavascriptErrors.js * PageDescriptions [ResourceLoader |type=general |dependencies=mediawiki.api |skins=vector, vector-2022, monobook, modern] |Page_descriptions.js * autonum [ResourceLoader] |autonum.css |autonum.js * MakeMobileCollapsible [ResourceLoader |skins=minerva |rights=minoredit |default] |MakeMobileCollapsible.js == modules == * libLua [ResourceLoader |dependencies=mediawiki.api |hidden] |libLua.js * libSensitiveIPs [ResourceLoader |dependencies=ext.gadget.libLua |hidden] |libSensitiveIPs.js * dark-mode [ResourceLoader |supportsUrlLoad |skins=vector, vector-2022, monobook, modern, minerva, timeless] |dark-mode.css * ondemand-WikiMiniAtlas [ ResourceLoader | hidden ] | ondemand-WikiMiniAtlas.js i8717mac1m60fshzb7ip6f5mbeqq9qd МухӀамад Рамазанов 0 13998 91208 91192 2024-04-24T07:44:53Z Taypa Baza 15273 wikitext text/x-wiki {{Хъвадарухъан|цӀар=МухIамад Рамазанов|сурат=Магомед Рамазанов2.jpg|сурат_кӀодолъи=|тӀубараб_цӀар=|гьави=27 март 1936|гьавураб_бакӀ=[[Гъоркьинхело|Гъоркьияб Инхело]], [[Болъихъ мухъ]], [[Дагъистаналъул Автономияб Советияб Социализмаялъул Республика|ДАССР]], [[РСФСР]], [[СССР]]|хвей=7 май 2008 (72 сон)|ватӀанчилъи={{USSR}}<br>{{RUS}}|миллат=[[Аварал|аварав]]|эбел=|лъади=|лъимал=|гӀагарлъи=|лъайщвей=Имам Шамилил цIаралда бугеб Кавказалъул халкъазул университет|алма_матер=|пиша={{flatlist| * прозачи }}|дебют=«Халатаб къо», 1980|премиял=}} '''Рамазанов МухIамад''' (гьавуна 27 март 1936 соналъ - хвана 7 май 2008 соналъ) — [[Дагъистан|дагъистаналъул]] [[хъвадарухъан]], прозачи, журналист ва байбихьул классазул [[мугIалим]]. == Биография == МухIамад Рамазанов гьавуна 27 марталъ 1936 соналъ [[Дагъистаналъул Автономияб Советияб Солиализмаялъул Республика|Дагъистаналъул Автономияб Советияб Социализмаялъул Республикаялда]] [[Болъихъ мухъ|Болъихъ районалда]] [[Гъоркьияб Инхело]] росулъ мискинаб векьарухъанасулаб хъизаналда. Гьасул эбел Гъоркьияб Инхело росулъа [[КӀкӀаралал|кIкIаралай]] йикIана, ва гьасул эмен [[Гъодоберисел|гъодоберисев]] вукIана. Гъоркьияб Инхело росулъ анкьго соналъул школалъул лъугIизабиялдаса хадув, гьав Болъихъ росулъ гьоркьохъеб школалде лъугьана ва 1953 соналъ гьас лъугIизабуна гьаб. 1954 соналдаса 1959 соналде щвезегIан Максим Горькиясул цIаралда бугеб колхозалда звеньевойлъун Донбассалъул шахтазда ва [[Хъизихъ|Гуржистаналда]] стройказда хIалтIулаан. ГIуру къарал ва рехун тарал ракьазул хIалтIизариялъе гIоло гьав [[Узбекистан|Узбекистаналде]] рекIун ана. Ташкент областалда Гулистан шагьаралда байбихьул классазул учителазул хIадурлъи гьабиялъул педкласс лъугIизабуна, [[Ленин, Ильял Владимир|Ленинасул]] цIаралда бугеб [[Ташкент|Ташкент шагьаралъул]] пачалихъияб университеталъул филологиялъулаб факультеталде лъугьана, амма гьас тIолго ункъго курсал лъугIизабичIо хъизаналъул шартIал сабаблъун. [[Хасаюрт|Хасавюрт шагьаралда]] гьас цIали халат гьабуна, ва [[Имам Шамил|Имам Шамилил]] цIаралда бугеб Кавказалъул халкъазул университеталде лъугьана ва лъугIизабуна гьаб, филологасулги журналистасулги квалификациялъул кьейгун. 2008 соналъ хвана, гIемераб мехалъ бугеб унти сабаблъун. == Гьунар == 1980 соналъ хъвазе байбихьана, [[ГӀурус мацӀ|гIурус мацIалда]] ункъго тIехь бахъана: «Длинный день (Халатаб къо)», «Сказка постучались в дверь (Маргьа нуцIида кIутIана)», «Богач, бедняк и серые разбойники» (Бечедав, мискинав ва цIахIилал хъачагъал)», «Звери и птицы хотели учиться (Жанаваразе ва хIанчIазе цIализе бокьана)». Гьас хъвана хабарал, маргьаби, къисаби, легендаби, биценал. Жиндирго асаразда гьас захIмат, гIагараб ракьалъул берцинлъи, тIолабго инсул ВатIан ва халкъазул гIадатал кочIолъ беццулаан. РухIияб, эстетикаялъулаб ва ватIан хIиралъиялъул тарбиялъул хIакъалъулъ хъвалаан. == ТIахьал == «Длинный день» — [[1980 сон|1980]] «Сказка постучалась в дверь» — [[1986 сон|1986]] «Богач, бедняк и серые разбойники» — [[1999 сон|1999]] «Звери и птицы хотели учиться» — [[2008 сон|2008]]. e5dugxb19w4xe022k3wrh6dmr1b2b7v Гъодоберисезул мацӀ 0 14049 91209 91049 2024-04-24T07:48:12Z Taypa Baza 15273 wikitext text/x-wiki {{Infobox language|name=Гъодоберисезул мацІ|nativename=ГъибдилIи мицци/Ghibdiłłi micci|states=[[Шималияб Кавказ]]|region=БакътІерхьул [[Дагъистан]]<ref name="Ethmap">[http://www.ethnologue.com/show_map.asp?name=RUE&seq=10 Ethnologue language map of European Russia, with Botlikh shown in the inset with reference number 9]</ref>|ethnicity=|speakers=4 000|date=2010 сон|ref=e18|familycolor=Caucasian|fam1=[[Шималияб Кавказалъулал мацІал|Шималияб Кавказалъулаб]]|fam2=[[Нахгин дагъистаниял мацІ|Нахгин дагъистанияб хъизан]]|fam3=[[Аваразул мацІал|Аваразулаб гІаркьел]]|fam4=[[Аваргин гІандисезулал мацІал|Аваргин гІандисезулаб гъоркьгІаркьел]]|fam5=[[ГІандисезулал мацІал|ГІандисезулаб къокъа]]|fam6=|iso3=gdo|glotto=ghod1238|glottorefname=Godoberi}} '''Гъодобери мацI''' (гъодоб. ''ГъибдилIи мицци'') — [[гъодоберисел|гъодоберисезул]] мацI, [[Нахгин дагъистанияб мацІал|нахгин дагъистанияб хъизаналъул]] [[Аваразул мацІал|аваразул мацІазул]], [[ГІандисезулал мацІал|гІандисезул къокъаялъул]] цо мацІ, жибги [[Дагъистан|Дагъистаналъул Жумгьурияталъул]] [[Болъихъ мухъ|Болъихъ мухъалъул]] [[Гъодобери]] ва [[Зибирхали|Зибирхьали]] росабалъ тІибитІараб. [[ТІолго Россиялъул халкъалъул къадар хъвай (2010)|2010 соналъул тІолго россиялъулаб халкъалъул къадар рикІкІинулъел]], гъодоберисезул мацІалда кІалъалезул къадар ккана 4000 чи<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab6.xls Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>. ==Алипба== {| class="wikitable" |- |Аа |Ãã |Бб |Вв |Гг |ГIгI |Гьгь |Гъгъ |- |Дд |Ее |Жж |Зз |Ии |И̃и̃ |Йй |Кк |- |КIкI |Кькь |Къкъ |Лл |ЛIлI |Лълъ |Мм |Нн |- |Оо |Пп |Рр |Сс |Тт |ТIтI |Уу |У̃у̃ |- |Фф |Хх |ХIхI |Хьхь |Хъхъ |Чч |ЧIчI |Шш |- |Щщ |Ъъ |Ээ |Юю |Яя | | | |} [[Категория:Дагъистаналъул мацIал]] kz27za9f2rz42n7alzyer896z5pi7uc Балъхъадерил мацӀ 0 14291 91210 85677 2024-04-24T07:48:49Z Taypa Baza 15273 wikitext text/x-wiki {{Infobox language |name=Балъхъадерил мацІ |nativename=Буйхалъи мицIцIи/Bujxałi mic’c’i |states=[[Шималияб Кавказ]] |region=БакътІерхьул [[Дагъистан]]<ref name="Ethmap">[http://www.ethnologue.com/show_map.asp?name=RUE&seq=10 Ethnologue language map of European Russia, with Botlikh shown in the inset with reference number 9]</ref> |ethnicity= |speakers=210 |date=2010 census |ref=e18 |familycolor=Caucasian |fam1= [[Шималияб Кавказалъулал мацІал|Шималияб Кавказалъулаб]] |fam2= [[Нахгин дагъистаниял мацІ|Нахгин дагъистанияб хъизан]] |fam3= [[Аваразул мацІал|Аваразулаб гІаркьел]] |fam4= [[Аваргин гІандисезулал мацІал|Аваргин гІандисезулаб гъоркьгІаркьел]] |fam5= [[ГІандисезулал мацІал|ГІандисезулаб къокъа]] |fam6= |iso3=bph |glotto=botl1242 |glottorefname=Botlikh }} '''Балъхъадерил мацӀ''' (балъ. ''Буйхалъи мицӀцӀи'') — [[Нахгин дагъистанияб мацІал|Нахгин дагъистанияб хъизаналъул]] [[аваразул мацІал|аваразул мацІазул]], [[гІандисезулал мацІал|гІандисезул къокъаялъул]] цо мацІ, жибги [[Дагъистан|Дагъистаналъул Жумгьурияталъул]] [[Болъихъ мухъ|Болъихъ мухъалъул]] [[Болъихъ]] ва [[МигІарсо]] росабалъ тІибитІараб. [[ТІолго Россиялъул халкъалъул къадар хъвай (2010)|2010 соналъул тІолго россиялъулаб халкъалъул къадар рикІкІинулъел]], балъхъадерил мацІалда кІалъалезул къадар ккана 206 чи<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab6.xls Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>. Балъхъадерил мацІ ккола гІандисезулал мацІазде гъорлъе. Гьелъул буго кІиго гар-гар, жидеда гьоркьор фонетикиял ва морфологиял ратІалъиял гІемер гьечІел. МацІалъул гьечІо [[Хъвай-хъвагІиялъул система|хъвай-хъвагІи]]. == ХІужжаби == {{ХІужжаби}} == Адабият == * [[Гудава, Евстафиил Того|Гудава Т. Е.]] Балъхъадерил мацІ. Тп., 1962 (гуржиялда); * Гудава Т. Е.  Балъхъадерил мацІ // СССР-алъул халкъазул мацІ. Т.IV. Ибериялги кавказалъулал мацІал. М., 1967; * Азаев Х. Г. Балъхъадерил мацІалъул лексика ва рагІи лъугьин: Автореф. дис… филол. гІелмабазул. канд. Тудпис, 1975; * МухІаммадбекилазул З. М. Балъхъадерил мацІ // ЯМ:КЯ. {{Нахгин дагъистаниял мацІал}} [[Категория:Аваразул мацІал]] [[Категория:ГІандисезулал мацІал]] [[Категория:Дагъистаналъул мацІал]] [[Категория:Хъвавукъал мацІал]] n04w253042s9395otaaxz9wpjyzozqc Систан ва Балучистан 0 16227 91206 80196 2024-04-23T20:02:18Z InternetArchiveBot 12052 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{Ираналъул остан |province_name = Систан ва Балучистан |ostan_name = سیستان و بلوچستان |loc_map = {{Ираналъул останал (суртазул карта)||290|center|bottom-right|квалквал=да|багъари=15|гъоркьхъвай=}} |capital = [[Загьедан]] |largest_cities = [[Забол]] |lat_deg = 29.4924 |lon_deg = 60.8669 |area = 181 785 |pop = 2 405 742 |pop_year = 2006 |pop_density = 13,23 |sub_provinces = 14 |languages= [[Балуч мацІ|балуч]]<br />[[Парс мацІ|фарси]]<br />[[брауи]] }} '''Систа́н ва Балу́чистан''' ({{lang-fa|سیستان و بلوچستان}} — ''Sistân o Balucestân'', {{lang-bal|بلوچستان‎}}, ''Balučistan'') — ккола [[Иран]]алъул 31 провинциялъул ([[остан]]азул) цояб. Гьеб буго пачалихъалъул жунубгун-букъбаккуда, [[Афгъанистан]]алъул ва [[Пакистан]]алъулгун гІорхъода. Ракь — 181 785 км²<ref name=statoids>[http://www.statoids.com/uir.html Statoids.com] {{ref-en}}</ref>, халкъалъул къадар — 2 405 742 чи<ref name=statoids /> ([[2006]]). Халкъалъул цІцІикІкІарсал [[балучал]] ккола. [[Хурасан]] бикьаралдаса хадуб Ираналъул бищун кІудияб остан буго. Административияб марказ — [[Загьедан]] шагьар, цогидал чІахІиял шагьарал — [[Забол]] (130 аз.), [[Ираншагьр]] (100 аз.), [[Чагьбагьар]] (72 аз.), [[Сараван]] (60 аз.), [[Хаш (Иран)|Хаш]] (57 аз.), [[Конарак (Иран)|Конарак]] (30 аз.), [[Загьакъ (шагьар)|Загьакъ]] (11 аз.), [[Пишин (Иран)|Пишин]] (11 аз.), [[Бемпур]] (10 аз.). == География == Останалда буго кІиго вулкан: [[Безман]] ва [[Тефтан]]. [[Мегьрестан (шагьрестан)|Мегьрестан шагьрестаналда]] буго машгьураб Анаран нохъо. == Административияб бикьи == Остан бикьула 14 [[шагьрестан]]алда: # [[Забол (шагьрестан)|Забол]] (Zabol) # [[Загьакъ (шагьрестан)|Загьакъ]] (Zehak) # [[Загьедан (шагьрестан)|Загьедан]] (Zahedan) # [[Ираншагьр (шагьрестан)|Ираншагьр]] (Iranshahr) # [[Конарак (шагьрестан)|Конарак]] (Konarak) # [[Никшагьр (шагьрестан)|Никшагьр]] (Nikshahr) # [[Сараван (шагьрестан)|Сараван]] (Saravan) # [[Сарбаз (шагьрестан)|Сарбаз]] (Sarbaz) # [[Хаш (шагьрестан)|Хаш]] (Khash) # [[Чагьбагьар (шагьрестан)|Чагьбагьар]] (Chabahar) # [[Далган (шагьрестан)|Далган]] (Dalgan) # [[Хирманд (шагьрестан)|Хирманд]] (Hirmand) # [[Мегьрестан (шагьрестан)|Мегьрестан]] (Mehrestan) # [[Сиб о Соран (шагьрестан)|Сиб о Соран]] (Sib o Soran) == Шагьарал == Хадусеб таблицаялда Систан ва Балучистаналъул 10 бищун кӀудияб шагьар бихьизабун буго:<ref>{{Cite web|title=Sistan and Baluchestan (Iran): Counties & Cities - Population Statistics, Charts and Map|url=http://www.citypopulation.de/en/iran/sistanvabaluchestan/|access-date=2021-07-17|website=www.citypopulation.de}}</ref> {| class="wikitable sortable" !БакІ !ЦІар !Халкъ (2016) |- |1 |[[Загьедан]] |587,730 |- |2 |[[Забол]] |134,950 |- |3 |[[Ираншагьр|Ираншагьр]] |113,750 |- |4 |[[Чагьбагьар]] |106,739 |- |5 |[[Сараван|Сараван]] |60,014 |- |6 |[[Хаш (Иран)|Хаш]] |56,584 |- |7 |[[Конарак (Иран)|Конарак]] |43,258 |- |8 |[[Jaleq]] |18,098 |- |9 |[[Никшагьр]] |17,732 |- |10 |[[Пишин (Иран)|Пишин]] |16,011 |} == Терроризм == Провинциялъул территориялда хІалтІула суннияб исламияб гІуцІи [[Джундаллагь]], чанго гІадамал чІвараб террористияб актазул жавабчилъи жедеда тІад босарал. == Экономика == Жакъа-къоялда Систан ва Балучистан ккола Ираналъул экономикаялъул рахъалъ бищун нахъ ккараб регион. == Рихьизе бакІал == Загьеданалда руго Рузманкъоялъул мажгит, Макки мажгит, мадраса, сикх гурудвара, Расули базар. [[Забол]] шагьаралда аскор руго некІсияб [[Шагьре-Сухте]] абураб гІадамал чІараб бакІалъул хутІелал, [[Хамун]] хІоразул къокъа ва Хважа абураб Хважа ГІали Магьди вукъараб мукъадасаблъун рикІкІунеб мегІер, Гага-Шагьр хъалаялъул хутІелал ва Аршакидазул ва Сасаниязул заманалъул зартуштиязул как балеб бакІ. <gallery> Файл:Sab fort.jpg|[[Сараван]] шагьаралда бугеб [[Хъале-Саб]] хъала Файл:Ghaleh naseri.jpg|[[Ираншагьр]] шагьаралъул хъала قلعه رستم سیستان.JPG|[[Рустамил хъала]] Along the shore... در امتداد کرانه - panoramio.jpg|[[Чагьбагьар]] Makki Mosque.jpg|[[Макки мажгит]] </gallery> == Гь. балагье == * [[Систан]] * [[Балучистан]] == ХІужаби == {{хІужаби}} ==Адабият== * {{cite book|author= W. Barthold|author-link= Vasily Bartold|others=Translated by [[Svat Soucek]] |title=An Historical Geography of Iran|url=https://books.google.com/books?id=Baz_AwAAQBAJ |publisher= Princeton University Press |isbn=978-1-4008-5322-9 |year=1984 |chapter= Sistan, the Southern Part of Afghanistan, and Baluchistan |pages= 64–86 }} == РегІелал == {{Навигация}} *[http://www.sbportal.ir/ Official website of Sistan and Baluchestan Governorship] *[http://www.chabaharfz.com/ Chabahar Free Trading Zone, Sistan and Baluchistan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110708133322/http://www.chabaharfz.com/ |date=2011-07-08 }} {{Ираналъул останал}} [[Категория:Ираналъул останал]] [[Категория:Систан ва Балучистан| ]] gp0dqgzdaj94nll08lxfu3icdr9uwye Реформация 0 16786 91205 89411 2024-04-23T13:28:04Z InternetArchiveBot 12052 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{батӀа бахъе|Реформизм||Реформатство}} {{Цогидал магӀнаби}} '''Реформа́ция''' ({{lang-la|reformatio}} «битӀизаби; свери, хисизаби; реформа гьаби») — гӀатӀидаб динияб ва жамгӀиябгун-сиясияб [[XVI гӀасру|XVI]] — [[XVII гӀасру]]ялъул байбихьуда [[БакътӀерхьул Европа|БакътӀерхьул]] ва [[Марказияб Европа|Марказияб Европаялда]] букӀараб католикияб гьатӀаналъул реформа гьабизе ахӀулеб багъа-бачари. Гьелъул байбихьилъун рикӀкӀуна [[31 октябр]], [[1517 сон]]. Биценалда рекъон, гьеб къоялъ [[Лютер, Мартин|Мартин Лютерица]] [[виттенберг]] хъаладул гьатӀаналъул нуцӀбузда жиндирго «[[95 тезис]]» магӀица кӀутӀана. == Реформациялъул сабабал == {{БутІа хІадури}} == Реформациялда цебе заман == {{БутІа хІадури}} == Лютеранияб Реформация == {{БутІа хІадури}} == Кальвинистияб Реформация == {{БутІа хІадури}} == Контрреформация == {{БутІа хІадури}} == Реформациялъул хІасилал == {{БутІа хІадури}} == Гь. балагье == {{Макъалабазул гъветӀ|Реформация}} == ХІужаби == {{хІужаби|group=прим.}} == Иццал == {{хІужаби|2}} == Адабият == ;Библиографияби # ''Бобылёв А. В.'' Дореформационный период и Реформация: Библиографический список / В 2 т. — {{М.}}, 1999. — Т.1: Книги и брошюры, изданные на русском языке; Т.2: Зарубежные библиографии и справочные издания. ;ГӀелмиял хӀалтӀаби (ГӀаммаб къагӀидаялъ Реформациялъул хӀакъалъулъ) * {{Источник/НФЭ|Реформация|[[Гараджа, Виктор Иванович|Гараджа В. И.]]|url=https://iphlib.ru/greenstone3/library/collection/newphilenc/document/HASH01169b50a469a8386b8d4d16}} # Источники по истории Реформации. — {{М.}}, 1906. — Вып. 1-2. # ''[[Митрофан (Зноско-Боровский)|Зноско-Боровский М.]]'' Православие, римо-католичество, протестантизм и сектантство. — Загорск, 1991. # {{книга |автор={{s|Ковальский, Ян Веруш.}} |заглавие=Папы и папство |издание= |место=М. |издательство=[[Политиздат]] |год=1991 |страниц=236 |isbn=5-250-01237-X |тираж=2000 }} # Культура эпохи Возрождения и Реформации. — {{Л.}}, 1981. # ''Лемэтр Н.'' Католики и протестанты: религиозный раскол XVI века в новом освещении. // [[Вопросы истории|ВИ]]. — 1995. — № 10. # Очерки истории западного протестантизма. — {{М.}}, 1995. # {{книга |автор={{s|Смирнов М. Ю.}} |заглавие=Реформация и протестантизм : Словарь |издание= |место=СПб. |издательство=[[СПбГУ|Издательство СПбГУ]] |год=2005 |страниц=196 |isbn=5-288-03727-2 |тираж= }} # ''Соловьёв Э. Ю.'' Политико-юридические завоевания Реформации. // Философия эпохи ранних буржуазных революций. — {{М.}}, 1983. # ''[[Фромм, Эрих|Фромм Э.]]'' Бегство от свободы. — {{М.}}, 1990. # {{книга |автор = [[Цвейг, Стефан|Цвейг&nbsp;С.]] |заглавие = Совесть против насилия: Кастеллио против Кальвина |ссылка = http://book-read.ru/save.php?file=110863 |издание = |место = М. |издательство = [[Мысль (издательство, Москва)|Мысль]] |год = 1986 |страниц = 238 |серия = Библиотечная серия }} {{Wayback|url=http://book-read.ru/save.php?file=110863 |date=20140818212935 }} # {{Книга:Эпоха Реформации. Европа}} # ''[[Жукоцкий, Владимир Дмитриевич|Жукоцкий В. Д.]]'' [https://web.archive.org/web/20110819203955/http://www.ec-dejavu.net/r/Reformation.html Реформация как универсалия культуры: перекличка эпох и поколений] // ''[[Жукоцкий, Владимир Дмитриевич|Жукоцкий В. Д.]], Жукоцкая З. Р.'' Русская Реформация XX века: статьи по культурософии советизма. — {{М.}}: Новый хронограф, 2008. — С. 4—52. # ''Ерохин В. Н.'' История религиозной Реформации в Европе в XVI — начале XVII веков Учебное пособие / В. Н. Ерохин. — Нижневартовск: [[Нижневартовский государственный гуманитарный университет|Издательство Нижневарт. пед. института]], 2004. — 310 с. ;ГӀелмиял хӀалтӀаби (Реформациялъул хӀакъалъулъ — пачалихъал ккун) # Английская реформация: документы и материалы. — {{М.}}, 1990. # ''Бецольд, Ф. фон.'' История Реформации в Германии. — {{СПб.}}, 1900. # ''Дементьев Г. А.'' Введение реформации в Швеции. — {{СПб.}}, 1892. # ''Дементьев Г. А.'' Введение реформации в Дании. — {{СПб.}}, 1900. # ''Макаров И. В.'' [http://www.verigi.ru/?book=204 Очерки истории Реформации в Финляндии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220630170204/http://verigi.ru/?book=204 |date=2022-06-30 }}. — {{СПб.}}: Реноме, 2007. — ISBN 978-5-98947-083-9 # ''[[Клибанов, Александр Ильич|Клибанов А. И.]]'' Реформационные движения в России в XIV — первой половине XVI в. — {{М.}}, 1960. # ''Лифшиц Г. М.'' Реформационное движение в Чехии и Германии. — {{Мн.}}, 1978. # ''[[Смирин, Моисей Менделевич|Смирин М. М.]]'' Германия эпохи Реформации и Великой Крестьянской войны. — {{М.}}, 1962. # ''Соколов В.'' Реформация в Англии. — {{М.}}, 1881. # ''[[Чистозвонов, Александр Николаевич|Чистозвонов А. Н.]]'' Реформация как фактор германской истории XVI в. // Средние века. — {{М.}}, 1985. — Вып. 48. ;Теологикиял хӀалтӀаби # {{книга |автор=Кернс&nbsp;Эрл. |заглавие=Дорогами Христианства. История церкви |ссылка=http://stg10.ifolder.ru/download/?1331765&ZK2fpAIKk%2FVVfRFVh4Mz5Sj9%2BL2yt3IeiS%2FGh2lE5yoH0Joc3qw3tw%3D%3D |место=М. |издательство=Протестант |год=1992 |том= |страницы= |страниц=416 |серия= |isbn= |тираж= }} # {{книга |автор=Норт&nbsp;Дж. |заглавие=История Церкви от дня Пятидесятницы до нашего времени |ссылка=http://www.krotov.info/libr_min/14_n/nor/t_00.htm |издание= |место=М. |издательство=Протестант |год=1993 |страниц=413 }} # {{книга|автор={{нп3|Хегглунд, Бенгт|Хегглунд Б.||Bengt Hägglund}} |заглавие=История теологии |оригинал= |ссылка=https://web.archive.org/web/20050317074602/http://skatarina.ru/library/bog/hegglund2.pdf |викитека= |ответственный=Пер.со швед. В. Ю. Володин; Под ред. [[Прилуцкий, Александр Михайлович|А. М. Прилуцкого]] |издание= |место=СПб |издательство=Светоч |год=2001 |том= |страницы= |столбцы= |страниц=370 |серия= |isbn=5-7443-0058-9 |тираж=2000 |ref=Хегглунд}} {{Wayback|url=http://www.skatarina.ru/library/bog/hegglund2.pdf |date=20050317074602 }} ;Биографии # {{книга |автор=Гобри&nbsp;Иван |заглавие=Лютер |ссылка=http://stg203.ifolder.ru/download/?1882674&%2FvRO83ql3nxrTBe%2FYeKevNQ7%2Bhd28TdHR%2Fw6HBxw8n3GaV6qlDj%2FBg%3D%3D |издание= |место=М. |издательство=Молодая гвардия |год=2000 |страниц=513 |серия=[[Жизнь замечательных людей]] |isbn=5-235-02389-7 |тираж=5000 |ref=''Гобри, И.'' Лютер }} # ''Прозоровская Б.'' Мартин Лютер. Его жизнь и реформаторская деятельность. — {{СПб.}}, 1994. # ''Флауэр А.'' Жизнь и вера М. Лютера. — {{СПб.}}, 1994. # {{книга |заглавие=Ян Гус; Лютер; Кальвин; Цвингли; Патриарх Никон: Биографические повествования |издание=2-ое изд |место=Челябинск |издательство=Урал LT |год=1998 |том=12 |страниц=521 |серия=Библиотека Флорентия Павленкова |isbn=5-88294-077-X |тираж=15000 }} ;Макъалаби # {{ВТ-ЭСБЕ|Реформация|[[Кареев, Николай Иванович|Н. Кареев]].}} # {{Кругосвет|http://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/religiya/REFORMATSIYA.html}} == РегӀелал == {{ГӀагарал проектал}} * [http://history.hanover.edu/early/prot.html Internet Archive of Related Texts and Documents] * [http://www.tyndale.ca/seminary/mtsmodular/reading-rooms/history/16th-century 16th Century Reformation Reading Room] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140407080149/http://www.tyndale.ca/seminary/mtsmodular/reading-rooms/history/16th-century |date=2014-04-07 }}: Extensive online resources, Tyndale Seminary * [https://www.loc.gov/rr/rarebook/coll/195.html The Reformation Collection] From the [https://www.loc.gov/rr/rarebook/ Rare Book and Special Collections Division] at the [[Library of Congress]] * [http://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/chrstuni/lutheran-fed-docs/rc_pc_chrstuni_doc_2013_dal-conflitto-alla-comunione_en.html An ecumenical official valuation by Lutherans and Catholics 500 years later] * [http://historyscoper.com/protestantscope.html The Historyscoper] {{КЪР}} {{Европаялъул тарих|state=collapsed}} {{Румгун-католикияб гьатӀаналъул тарих}} {{Протестантизм}} {{Реформация}} [[Категория:Реформация| ]] pnqpj8ye1qsekn370e6my6xa6q45cgz